Achtergelaten Paradigma's

J.W. Richter

Inleiding
Van tijd tot tijd loont zich een terugblik op de oude paradigma's, die men in de loop der eeuwen
achteloos heeft achtergelaten. Wat is er van alle ervaringen goed en wat is onbruikbaar gebleken?
Wat van het goede heeft men bewaard en welke rampzalige invloeden kunnen wij weren?
Zonder instinctief gedrag, dat de dieren als baken voor een succesvol leven behulpzaam is, dobbert
de mens op de oceaan der tijden stuurloos als een hulpbehoevend en onhandig wezen heen en weer.
In de religie vindt hij bij tijd en wijle een idool, dat hem een weg wijst, zonder garantie, dat dit pad
ook werkelijk naar een doel leidt.
Een doel? Ja, dat is goed mogelijk, maar leidt het baken wellicht in een verderfelijke richting – als
een vuurtje, dat de de jutters achter een verraderlijke zandbank hebben ontstoken?
In de oudheid tot en met de middeleeuwen werd het leven slechts door weinige bakens aangestuurd.
Slechts één boek en één legende legden vast waar de mens vandaan komt, hoe hij moet leven en
waarheen de reis voert. De mensen stamden allen af van de eerste mens Adam, die door God als
diens androgyne afbeeld was geschapen. Zij behoorden volgens de Bijbelse voorschriften te leven
en werden na de dood in de hemel opgenomen, waar zij te midden van alle zaligen eeuwig in
gelukzaligheid konden vertoeven.
Naast deze legenden werden met name de goddelijke namen en de belangrijkste woorden (de
persoonlijke voornaamwoorden) naar de protagonisten van de scheppingslegende gevormd. Als
bouwstenen werkte men kennelijk bij voorkeur met de klinkers, die elk met eigen kleuren en
klanken werden geassocieerd. In dit bericht wordt gedocumenteerd hoe de Ego-pronomina en de
kleurcodes kunnen zijn ontstaan en tot in de moderne tijden werden doorgegeven.
Inhoud
Inleiding................................................................................................................................................1
Historische paradigma's........................................................................................................................3
Moderne bakens...............................................................................................................................3
Prehistorische paradigma's...............................................................................................................3
Het paradigma der heilige Klinkers......................................................................................................5
De Ego-pronomina...........................................................................................................................5
De goddelijke aanwijzingen in de Bijbel ........................................................................................5
Swadesh-lijsten................................................................................................................................5
Gods naam met de zeven klinkers...................................................................................................6
Eioudeon..........................................................................................................................................6
De inscriptie E boven de poort tot Apollo's tempel te Delphi.........................................................6
Voorlopers der huidige pronomina...................................................................................................7
Tadzjieks, Perzisch, Hindi/Urdu, Koerdisch, Sanskriet............................................................7
Het inkorten van woorden met klinkersreeksen..............................................................................9
Pronomina met drie klinkers..........................................................................................................10
Pronomina met twee klinkers........................................................................................................12
Pronomina met één klinker............................................................................................................13
De op I baserende Ego-pronomina............................................................................................13
De op U baserende Ego-pronomina..........................................................................................14
De op A baserende Ego-pronomina..........................................................................................14
De op E baserende Ego-pronomina...........................................................................................15
De op O, respectievelijk H baserende Ego-pronomina.............................................................15
De kleuren der Nederlanden...............................................................................................................16
Widukind (785)..............................................................................................................................16
Imad (983)......................................................................................................................................16
De Munsterkerk (1229)..................................................................................................................16
De juiste en onjuiste vertalingen van Exodus 25-4 (1360)............................................................17
Willem van Oranje (1533 — 1584)...............................................................................................18
De Prinsenvlag (1572)...................................................................................................................18
Over de oorsprong van het rood, wit en blauw in de driekleur.....................................................18
Historische paradigma's

Moderne bakens
Onzalig is het volk, dat door valse bakens wordt misleid – zoals de bevolking van Fukushima, dat
eerst een reeks ondeugdelijke kernreactoren heeft moeten bouwen en vervolgens door de regering
wordt gedwongen hun kinderen in een radioactief vervuilde omgeving op te voeden.
Ongelukkig is het volk, dat door leugens wordt geregeerd – evenals het volk, dat moet vaststellen,
dat de eigen politici tientallen jaren met corrupte dictatoren heeft samengewerkt.
In een ellendige situatie zijn daarnaast de failliete volken, wier gemeenschappelijk bezit door de
regeringen aan gewetenloze rovers en bandieten wordt overgelaten – vaak in ruil voor riante
salarissen, pensioenen en het uitzicht op commissariaten, dat hen na de politieke fase te wachten
staat.
Talloos zijn de voorbeelden, waarmee de afbraak van de hoogwaardige ethische normen aangetoond
kan worden, zoals de onbetaalbare zorg voor de ouderen, het verval der sociale verzekeringen en
voorzieningen, de loondiefstal bij de tijdelijke werknemers en bij de zogenaamde practicanten, die
als volwaardige afgestudeerden slechts als hulpkrachten worden betaald.
In feite is er in de afgelopen honderden jaren maar weinig vooruitgang op het ethische vlak geboekt.
Verbeteringen zijn vooral te danken aan technische vindingen. De verbetering der levenskwaliteit is
bijvoorbeeld niet zozeer aan de medische verzorging, maar grotendeels aan de loodgietersbranche
toe te schrijven.
Op het gebied der energievoorziening zijn de pogingen tot goedkope energie voorlopig slechts in
een reeks catastrofen geëindigd. Goedkope stroom werd in Tsjernobyl en Fukushima slechts enkele
jaren geproduceerd, maar tot welke prijs: het verlies van de moederbodem, het vaderland en de rijke
visgronden aan de kust of in de rivieren. Men mag al van geluk spreken als Fukushima het laatste
nucleaire “incident” is geweest.
Schaalvergrotingen leveren in de globalisering grote problemen op. Opvallend is de gigantische
toename in het buitschema voor het roofdiersegment. Waar men vroeger genoegen nam met een
bedrag van enkele miljoenen, verwacht de gemiddelde rover inmiddels minimaal enkele honderden
miljarden.

Prehistorische paradigma's
In de oudheid tot en met de middeleeuwen werd het leven slechts door weinige bakens aangestuurd.
Slechts één boek en één legende legden vast waar de mens vandaan komt, hoe hij moet leven en
waarheen de reis voert. De mensen stamden allen af van de eerste mens Adam, die door God als
diens androgyne afbeeld was geschapen. Zij behoorden volgens de Bijbelse voorschriften te leven
en werden na de dood in de hemel opgenomen, waar zij te midden van alle zaligen eeuwig konden
vertoeven.
Vergeleken met de huidige idolen en bakens waren de prehistorische paradigma's slechts
kinderspeelgoed. De religie is als baken allang afgelost door de reclame. Men wordt nu niet meer in
de hemel, maar al op aarde gelukkig door de reclameboodschappen te bestuderen en de popidolen
na te volgen.
Desondanks bespeuren wij nog steeds de uitwerking van de oude paradigma's, die men door
etymologische analyse der pronomina kan identificeren. De persoonlijke voornaamwoorden der
eerste persoon enkelvoud, die in dit manuscript eenvoudigheidshalve Ego-pronomina worden
genoemd, gelden algemeen1 als de belangrijkste woorden in vrijwel elke taal. Op de tweede plaats
volgen de Jij- of Tu-pronomina, die de persoonlijke voornaamwoorden der tweede persoon
enkelvoud beschrijven.
De prehistorische religies baseren voornamelijk op bipolaire vruchtbaarheidsprincipes, die wellicht
in de Bijbel nog met kleurcodes purper, rood, blauw en wit in de bouwinstructies voor de Tent van
het Verbond en de Tempel van Salomo geïdentificeerd kunnen worden.
De naam van God heeft een evolutie doorgemaakt vanuit een lange klinkersreeks, die gaandeweg
ingekort werd tot een enkele klinker. Deze klinkersreeks werd op de Grote Verzoendag (Yom
Kippur) door de priester uitgeroepen.
In een groot aantal gevallen kan men voor de Ego-pronomina een vergelijkbare ontwikkeling door
inkorting van de klinkersreeks waarnemen, die grotendeels parallel verlopen is.
Aanvankelijk representeerde Gods naam kennelijk een meervoudig begrip, dat men nog steeds in de
Bijbel als pluralis Elohim van het woord Eloah kan worden geïdentificeerd.
Ook kan men vermoeden, dat de Bijbelse kleurcodes purper, rood, blauw en wit in de
middeleeuwen een grotere rol dan vandaag hebben gespeeld. De betekenis van de kleurcodes is in
de prehistorische tot middeleeuwse periode wellicht nog bekend geweest, maar in de loop der tijden
verloren gegaan.
Van alle oude paradigma's is ongetwijfeld de religieuze basis de belangrijkste en de omvangrijkste.
De studie van de oorspronkelijke kern draagt wellicht bij tot een beter begrip voor de ontwikkeling
van de talen en de symbolische achtergrond en de woordvorming van enkele elementaire begrippen.

1 Zie de Swadesh-lijsten, die o.a. in de Wikipedia voor een groot aantal talen worden gedocumenteerd.
Het paradigma der heilige Klinkers
In diverse Indo-Europese en andere talen beschouwde men de klinkers als heilige symbolen. In een
artikel “The Mystery of the Seven Vowels” (1991) documenteert Joscelyn Godwin bijvoorbeeld de
diverse religieuze symbolen, die men in de klinkers van prehistorische talen kan onderscheiden2.
Het aantal klinkers varieert tussen (I, A, U), vijf (I, A, U, E, O), zeven (I, A, U, E, AE, O, OO), of
zelfs meer.
Tot de belangrijkste conclusies behoort de analyse van de goddelijke naam, die vaak volledig uit
klinkers bestaat. In dit verband citeert Godwin een interessante reeks namen, die door Godfrey
Higgins wordt vermeld: de naam, die uit een klinker I bestaat, de naam, die uit twee klinkers IE /
EI bestaat en zich op de tempel van Apollo te Delphi bevond, de naam, die uit drie klinkers IAO
bestaat, de vier letter-naam IEVE, waarin de V door een U kan worden vervangen en de 6-letter
naam JEHOVA . De onuitsprekelijke naam IHVH bestond in feite uit een reeks klinkers IAOUE.
Deze reeks werd niet uitgesproken maar uitgeademd, dat wil zeggen hoorbaar gemaakt zonder de
mond te sluiten. In de gelatiniseerde vorm luidt deze naam IAO - YO-WEH, ofwel Jove.

De Ego-pronomina
Door een merkwaardige samenloop van omstandigheden is het Joscelyn Godwin volledig ontgaan
dat de Ego-pronomina3 analoog aan de goddelijke naam eveneens vrijwel volledig uit klinkers
bestaan. Met name ontpopt zich het Provençaalse pronomen iéu als een duidelijk bestanddeel van
de bijbehorende goddelijke naam Diéu.
Merkwaardigerwijze passen echter ook enkele Indo-Europese talen Ego-pronomina met een enkele
klinker toe, zoals bijvoorbeeld in het Engels I (oorspronkelijk een Y), met twee klinkers, zoals
Frans in het pronomen “je” of met drie klinkers, zoals bijvoorbeeld iéu in het Provençaals. De
correlaties tussen deze pronomina en de naam voor God is vrij duidelijk: In het Engels vormen I en
Y de letter Yod, in het Frans kan men “je” als kern in de naam Dieu terugvinden en in het
Provençaals als bestanddeel iéu in het woord Diéu.

De goddelijke aanwijzingen in de Bijbel

Merkwaardigerwijze zijn Joscelyn Godwin ook de goddelijke aanwijzingen in de Bijbel ontgaan,
waarin de Schepper de toepassing van de kleuren rood, wit, blauw, en purper beschrijft. Deze
bevelen bevinden zich in het Boek Exodus (25x in de bouwinstructies voor de Tent van het
Verbond) en in het tweede boek der Kronieken, waarin driemaal op de bouwinstructies voor de
tempel van Salomon wordt ingegaan. Het is niet ondenkbaar, dat deze kleuren samenhangen met
diverse klinkers.

Swadesh-lijsten
Door publicatie van een groot aantal nieuwe Swadesh-lijsten viel mij onlangs het grote aantal talen
of dialecten met extreem korte Ego-pronomina, zoals bijvoorbeeld het Albaans, het Arberesh,
Marchigiano en het Ticinees, die alle pronomina met één klinker toepassen. Ik besloot deze
pronomina in diverse tabellen te groeperen om de samenhangen te analyseren.

2 On the Symbolism of the Vowels A-E-I-O-U …

3 De persoonlijke pronomina van de eerste persoon enkelvoud
Het grootste deel van de korte pronomina schijnt mij uit langere reeksen klinkers te zij ontstaan,
zoals bijvoorbeeld uit de reeks Jehovah. De langste pronomina bestaan uit drie vocalen en worden
in de regel in afgelegen, vaak bergachtige streken gevonden, waar conservatieve structuren
voldoende weerstand bieden aan het afslijten van de namen. De samenhang der namen duiden op
een oorspronkelijke bron, die uit diverse klinkers bestaat, zoals bijvoorbeeld Jehova.

Gods naam met de zeven klinkers

In Anacalypsis citeert Godfrey Higgins (1771-1833) Eusebius, die heeft gedocumenteerd, dat de
Joden Gods naam met zeven klinkers uitgesproken hebben. En alhoewel Jehova streng genomen
slechts drie klinkers bevat (e, o en a) kan men de reeks met zeven klinkers ook definiëren als
IehOUAh, dat nu de maximaal 5 Engelse klinkers (i,e,o,u,a) omvat. Pas als wij de letter Eta (H)
eveneens als klinker beschouwen,, transformeert IEHOUAH inderdaad tot een naam met zeven
klinkers. Higgins vermeldt daarnaast dat de Bacchanten volgens enkele geleerden de uitroep
"EVOHE!” eveneens van deze stam hebben afgeleid.

Eioudeon
Op basis van numismatische studies heeft Abbé Jean Jacques Barthelemy (1716-95) vermoedelijk
de samenhang tussen de zeven planeten en de zeven klinkers van het Griekse alfabet herontdekt:
Alpha, Epsilon, Eta, Iota, Omikron, Epsilon en Omega. Barthelemy identificeerde een samenhang
tussen de munten en een inscriptie in het theater van de stad Milete. Deze inscriptie was in de
zeventiende eeuw door Engelse archeologen ontdekt en bestond uit zeven kolommen, die elk een
titelreeks van zeven klinkers bevatten, gevolgd door een gebed, waarin de bescherming over de stad
Milete en al haar inwoners werd aangeroepen. In het Grieks draagt de inscriptie de naam“topos
eioudeon ton kai theosebion.” De vertaling luidt: “Plaats der Joden, die ook de God vrezende
mensen worden genoemd”4. Opvallend is ook het grote aantal klinkers en de opvallende
klinkersreeks (eiou) in de naam Joden (Eioudeon), dat wellicht op een religieuze achtergrond en
een relatie tussen de klinkers en de godennamen en persoonlijke voornaamwoorden duidt.

De inscriptie E boven de poort tot Apollo's tempel te Delphi

Alhoewel er tot op heden geen bewijs werd gevonden, dat de E als Ego-pronomen in gebruik is
geweest ben in toch geneigd de klinker E boven de ingang van de tempel te Delphi in dit overzicht
op te nemen. De meerderheid der wetenschappers leggen een verband tussen dit religieuze symbool
en een andere, bekende inscriptie op de tempel: γνωθι σεαυτόν (gnōthi seautón = "ken uzelf").
Het nu volgende overzicht begint met de goddelijke namen en de bijbehorende persoonlijke
voornaamwoorden met drie klinkers, gevolgd door de kortere woorden en afgesloten door de Ego-
pronomina bestaande uit losse klinkers.

4 zie: Jewish Inscription at Miletus Theater (Light from the Ancient East, door Adolf Deissmann, p. 451).
Voorlopers der huidige pronomina

Tadzjieks5, Perzisch, Hindi/Urdu, Koerdisch, Sanskriet

Tadzjieks is een benaming voor een grote groep Perzisch sprekende volkeren van Iraanse origine,
die hoofdzakelijk het tegenwoordige Afghanistan, Tadzjikistan en zuiden van Oezbekistan
bevolken. In geringe getale vindt men deze volkeren ook in Iran en Pakistan, waarbij het dan
voornamelijk gaat om vluchtelingen uit Afghanistan.
Volgens de Swadesh lijsten past deze bevolkingsgroep het Ego-pronomen ман (“Man”) toe, dat in
dit kader wellicht correleert met de scheppingslegende van de androgyne menswording in de
gestalte van “de mens”, Adam Kadmon. In de geromaniseerde schrijfwijze luidt het Ego-pronomen
voor de taal Hindi/Urdu maĩ, in het geromaniseerde Koerdisch mɪnen en in het geromaniseerde
Sanskriet aham.
Ook in West-Europa zijn soortgelijke pronomina (zoals bijvoorbeeld mé, mee, mi, fi, etc.)
geregistreerd, die wellicht tot de voorlopers der huidige pronomina mogen worden gerekend. Een
overzicht van dit soort pronomina is gedocumenteerd in The Hieroglyphs in the Ego-Pronoun,
waaruit een gedeelte in de navolgende tabel wordt samengevat:

5 Info from Wikipedia Tajik

 Taal Ego-pronomen Tu-pronomen Wij-pronomen God
Hindi/Urdu म; (maĩ)
Bretons me te Doue
Cornisch my ty
Estlands mina, ma sina, sa Jummal, Jumal
Fins minä sinä Jumahlto
jumala
Iers mé tú Dia, dhia
Koerdisch mɪn
Ladin (Nones) 6 mi
Luwisch, Turkije (a)mu tī Tiwat (zonnegod)
Manx mee oo Jee
Oud Iers mé tú
Perzisch ‫ ( ﻣَﻦ‬man )
Picard, België mi, fi ti Diu
Proto-Keltisch *moi *tū
Romaans Me (I), Mandi (I, Devel, Duvvel ,
me), Man (I, me) Devlesa, Dev
Schots - Gaelisch mi thu Dia , God
Tadzjieks ман (“Man”)

Venetisch mi ti Dio
Welsch mi, fi ti Duw
Tabel 1: Voorlopers der huidige pronomina
Omdat deze pronomina mé, mee, mi, fi, etc. overwegend in vrij oude structuren optreden, beschouw
ik deze varianten als de voorlopers van de modernere pronomina.
In het Engels kent men overigens ook een “me”-pronomen, dat slechts zelden toegepast wordt,
bijvoorbeeld in de zin:
Me, I am not going anywhere...
Omdat ook dit in feite een verouderde toepassing betreft, mogen wij I wellicht als nieuwere versie
van het Ego-pronomen beschouwen.

6 Die bündnerromanischen Idiome im Vergleich

Het inkorten van woorden met klinkersreeksen
Door toepassing van de Matres Lectionis mogen of moeten wij IHVH als combinatie IU van twee
klinkers beschouwen. In de Joodse en andere Semitische talen wijzen de matres lectionis op de
toepassing van bepaalde medeklinkers als klinkers. Deze regels gelden met name voor de Joodse
letters ‫ א‬aleph, ‫ ה‬he, ‫ ו‬waw (ofwel vav) en ‫ י‬yod (of yud). Vooral de yod en de waw worden vaker
als klinkers dan als medeklinkers toegepast, maar ook in andere talen is de H soms als klinker (Eta)
in gebruik.
In de Kabbala werd de inkorting van de goddelijke naam wel vaker beschreven. Deze reeks eindigt
met de losse klinker Yod, die wellicht ook tot de naam God is gemuteerd. Dit soort inkortingen
heeft men vermoedelijk ook toegepast op de persoonlijke voornaamwoorden, die uiteindelijk
hebben geleid tot de Ego-pronomina, die slechts uit een enkele klinker bestaan.
Uit deze inkortingen mogen wij wellicht een rangorde voor de klinkers afleiden. De belangrijkste
klinker is kennelijk het mannelijke symbool I, Y of J. Een tweede plaats kan worden toegewezen
aan het vrouwelijke symbool U, dat men ook wel terugvindt in de naam JU-piter (Jupiter).
De derde plaats wordt ingenomen door de letter Eta (H). De vierde, vijfde en zesde plaats zijn
gereserveerd voor de E, A en O, die wij in de naam Jehovah identificeren.

Taal Goddelijke naam

Hebreeuws IEHOUAH
Hebreeuws IEhOUAh
Hebreeuws, Engels Jehovah
Hebreeuws, Engels IHVH, IHUH, YHVH, YHUH
Hebreeuws IHV, IHU, YHV, YHU
Latijn IV, IU, YV, YU (→ Jupiter)
Hebreeuws, Engels J, Y, I - de letter Yod (→ God)
Tabel 2: Inkortingsreeks van de goddelijke naam

De persoonlijke voornaamwoorden zijn wellicht parallel aan de inkortingen van de goddelijke naam
op een overeenkomstige manier aangepast.
De correlatie tussen de Godennaam en de pronomina baseert vermoedelijk op de
scheppingslegende, waarin de Schepper de mens als zijn evenbeeld als man en vrouw heeft
geschapen. Deze mens, die het pronomen “ik” als evenbeeld van de goddelijke naam beschouwt,
dient daarbij het pronomen aan de naam van God aan te passen.
Met name de combinaties met twee letters, respectievelijk klinkers (IV, IU, YV, YU) kunnen als
bipolaire symbolen worden beschouwd. De losse klinkers J, Y, I - de letter Yod (→ God) duiden
daarentegen op een monolithisch symbool, dat wellicht de ware overgang naar een monotheïsme
documenteert.
Dergelijke correlaties zijn er met name in de Provençaalse taal overduidelijk aanwijsbaar. Voor de
pronomina, die tot losse klinkers zijn gemuteerd, kan het bewijs daarentegen alleen uit de
samenhangen in het overzicht van alle talen afgeleid worden.
Pronomina met drie klinkers
Ego-Pronomina met drie klinkers worden met name in afgelegen alpine bergregio's aangetroffen,
waar conservatieve gewoontes de inkortingen en andere slijtage van de woordenschat vaak met
succes weerstaan. Het overzicht bevat ter illustratie ook een aantal inkortingen, die woorden met
drie klinkers (ieu, jou) tot twee klinkers (jo) afkorten.

Taal Ego-pronomen Tu-pronomen Wij-pronomen God

Gebaseerd op
IEU-/IAU-/IOU
Latijn / Grieks Ejo (Ego) (Dieus ?)
Sursilvaans jeu Dieu
Sutsilvaans jou Dieu
(Diou-piter)
Aromanian7 iou , io
Villar-St-Pancrace8 iòu më Diòu
m’ iòu
La Langed'OC ieu , jo Tu Dieu
Provençaals - Occitaans iéu Tu Diéu
Romansch jau, eau Ti Dieu
Het Jauer9 Dialect
(De “Jau”-zeggers)
Walloons , België dji; mi 10 vos Diu

Sardu Logudorese11 deo tue ( familiair) Deus (?), Zessu12

Sardu Campidanese dèu tui ( familiair) Deu
Tabel 3: Pronomina met drie klinkers
Het grootste deel van deze woorden met drie klinkers is ontstaan door correlatie van de
klinkersreeks in de kern van de bijbehorende goddelijke naam. Zo correspondeert het Provençaalse
pronomen iéu met de bijbehorende godennaam Diéu13. Dit soort overeenkomsten wordt in dit
manuscript met een gele kleur gemarkeerd. Een groene kleur markeert de woorden, die op de
voorlopers van de pronomina wijst.

7 Details worden uitgewerkt in: T-V-Distinction in the PIE-Concept

8 Details worden uitgewerkt in: The Hieroglyphs in the Ego-Pronoun
9 Bronvermelding: Das Jauer
10 Het eerstgenoemde woord geldt voor de Nominatief bijvoorbeeld: dji magne = ik eet), het tweede woord beschrijft
de accusatief bijvoorbeeld: avou mi = met mij)
11 Details worden uitgewerkt in : The Hieroglyphs in the Ego-Pronoun
12 Vertaald als “Mijn God”
13 Details worden uitgewerkt in: Hieroglyphs in Indo-European Languages
De inwoners van het Franse dorp Villar-St-Pancrace op de Italiaanse grens in de westelijke Alpen
tussen Grenoble en Turijn bij Briançon passen overigens een merkwaardig Ego-pronomen iòu më,
respectievelijk m’ iòu14 toe. Men vergelijke dit woord met de bijbehorende goddelijke naam
Diòu15, die eveneens op een klinkers-reeks iòu baseert.
Het woordje më, dat men in Villar-St-Pancrace en ook het mi in Wallonie (Belgie), respectievelijk
het Engelse “me” toepast zijn wellicht alle restanten van de voorlopers der huidige pronomina.
Deze restanten hebben wellicht vooral in de afgelegen gebieden kunnen overleven.
Bij de vergelijking van het Ego-pronomen ieu in de Langed'OC met het Grieks/Romeinse "Ego"-
pronomen ligt het voor de hand aan een transformatie van Ejo (Ego) naar ieu , jo te denken.
Sardu logudorese, ofwel Logudorese, vormt een standaard dialect op het eiland Sardinië, dat men
vaak als het meest conservatieve Romaanse dialect wordt beschouwd. De naam baseert op de streek
Logudoro16 in het noorden van Sardinië, waar dit dialect wordt gesproken. De taal baseert op het
Latijn met toevoeging van Catalaanse en Spaanse invloeden, die afstamt van de overheersing door
Aragon en later ook door de Spaanse kroon. Merkwaardigerwijze komt het Ego-pronomen dèu in
het Campidanese dialect exact overeen met de goddelijke naam Deu! In het Logudorese dialect
lijkt het pronomen deo direct van de goddelijke naam Deus te stammen. Het equivalente woord
Zessu betekent kennelijk “Mijn God”.
Sommige Slavische pronomina zijn akoestisch vergelijkbaar met de jau, eau-pronomina en worden
in een losse tabel samengevat. Andere Slavische talen werken met een twee klinkersreeks “ja” die
tot een speciale letter я (ja) werd getransformeerd:
Taal Ego-pronomen Tu-pronomen We-pronomen God
Gebaseerd op JE/JA
Deens jeg du, De (formeel) Gud
Noorss (bokmål) jeg du
Zweeds jag du
Macedonisch јас (jas) ти (ti) ние (nie) Бог
Sloveens jaz ti mi Bog
Servisch ја / ja ти / ti ми / mi Bog
(Cyrillisch / Latijn)
Pools ja ty Bog
Croatisch ja ti mi
Slovaaks ja ty Boh
Tschechisch já ty Bůh
Gebaseerd op я (ja)
Ukrainisch я (ja) ти Bog
Russisch я (ya) ты Бог
Tabel 4: Pronomina met twee je-/ja(s) klinkers, die wellicht van Ejo (Ego) afstammen

14 Citaat uit het Patois of Villar-St-Pancrace : Cas sujet Cas régime atone tonique direct indirect
Sg. 1°p a (l’) iòu më, m’ iòu 2°p tü, t’ të, t’ tü 3°p M u(l), al ei(l) së lu ei F eilo la eilo N o, ul, la - lu - Pl. 1°p nû* nû*
2°p òû* vû* vû* 3°p M î(z) së lû* iè F eilâ (eilaz) lâ* eilâ
15 Details worden vermeld in het Patois-lexicon : Lexique de mots en patois
16 Logudoro betekent letterlijk “gouden plek”.
Pronomina met twee klinkers
Analoog aan de pronomina met drie klinkers zijn de volgende pronomina met twee klinkers
ontstaan in een correlatie met de bijbehorende goddelijke naam. Zo vormt het Portugese Ego-
pronomen eu de kern van de goddelijke naam Deus. Dit soort mechanismen wijzen erop, dat de
woordvorming door inkorting voor de pronomina en voor de woorden “God” min of meer
gelijktijdig plaatsgevonden heeft. De navolgende pronomina met twee klinkers vindt men
overwegend aan de oevers van de Middellandse Zee.
Als wij het "Vallatese" Ego-pronomen eje met het Grieks/Romeinse "Ego"-pronomen vergelijken,
identificeren wij wellicht de overgang van Ejo (Ego) naar eje en in het Napolitaans naar je.
Taal Ego-pronomen Tu-pronomen Wij-pronomen God
Portugees eu Deus
Romeens eu tu noi Zeu,
Dumnezeu
Galicië eu tu, tí Deus
Siciliaans iu Tu nuàutri Diu
(Iu-piter)
Interlingua io tu
Gascons (Occitaans) jo
Neapolitaans io tu nuje Dió
"Vallatese" - Irpinian eje to nuje
Napolitaans je tu
Spaans yo tú, usted nosotros Dios
Aragon yo
Catalaans jo tu Deus, Déu
Italiaans ió Tu Dió
Volkslatijn eo Deus
Sardinisch eo Déu
Frans je Tu nous Dieu
Ladin (Gherdëina) ie
Tabel 5: pronomina met twee klinkers
Ter illustratie van de grafische overeenkomst tussen de pronomina met twee klinkers en de
goddelijke naam in de Arabische schrift worden de betreffende woorden in de volgende tabel
gedocumenteerd:

Taal Ego-pronomen Tu-pronomen Wij-pronomen God

Arabisch ‫أنا‬ ‫أنت‬ ‫ا‬

Tabel 6: De pronomina en de goddelijke naam in Arabische schrift

Pronomina met één klinker

De op I baserende Ego-pronomina
In het Beierse dialect, in Engels en Marchigiano zijn de Ego-pronomina tot pronomina met één
klinker “i” ingekort. In het Napolitaans (Zuidwestelijk Romaans) zijn ook enkele varianten met
dubbele “j”-klinkers identificeerbaar:
Taal Ego-pronomen Tu-pronomen Wij-pronomen God
Marchigiano, een centraal I Tu nu
Italiaans dialect
Engels I Thou we God,
Y17 (singularis) Dis
You (pluralis)
Beiers (Bairisch) i Du wir Gott
Oudduits Ih Thu Thui, Tuisco
Appulo - barese 18 j'j teu
Abruzzese adriatico - j'j tu
pescarese
Molisano ìj tu
Tabel 7: De op I baserende Ego-pronomina

Als basis voor het Engelse pronomen “I” en het Beierse pronomen “i” is ook een goddelijke naam
Dis Pater (Vader Dis) denkbaar, die door Julius Caesar in De Bello Gallico, Boek VI- hoofdstuk18
wordt vermeld19.
Deze toepassing van het Engelse pronomen “I” als de kern van de goddelijke naam Dis is volledig
gelijkwaardig met de toepassing van het Portugese Ego-pronomen eu als de kern van de goddelijke
naam Deus.

17 Zoals is vastgelegd in Wycliffe's Bijbel (1382 - 1395)

18 In de Omegawiki vormt de Swadesh lijst voor Napolitaans (Zuidwest Romaans) een ontwerp
19 in het jaar 53 BC
De op U baserende Ego-pronomina
In het Albaans past men een Ego-pronomen unë toe, maar volgens Vladimir Orel baseert het oud-
Albaanse woord unë op het pronomen “u” gevolgd door de uitgang -në. Een soortgelijke constructie
wordt teruggevonden voor het woordje ti en (de dialectvorm) tinë 20. Een tweede bewijs voor het
Albaanse op “U” baserende Ego-pronomen “u” vindt men in het Italiaanse dialect Arberesh, dat
eveneens een Ego-pronomen “u” toepast.

Taal Ego-pronomen Tu-pronomen Wij-pronomen God

Albanees unë ti, ju ne Zot21 and
Bukuri e qiellit 22
Oud Albanees u 23
Arberesh u ti na, ne Zot
(Italië, Calabrië)
Tabel 8: De op U baserende Ego-pronomina

De op A baserende Ego-pronomina
In de Slavische taal kan het pronomen “ja”in een enkele letter я (ja) worden omgevormd:
Taal Ego-pronomen Tu-pronomen Wij-pronomen God
Gebaseerd op A
Ticinese - Lombards a ta
Gebaseerd op JA
Ukrainisch я (ja) ти Bog
Russisch я (ya) ты Бог
Tabel 9: The pronouns based on A
Sommige pronomina correleren niet met de kern, maar met de uitgang as/es van de goddelijke
naam:

Taal Ego-pronomen Tu-pronomen Wij-pronomen God

Gebaseerd op de
uitgang AS
Litauwens (Samogit) aš Diewas, Dievas
Pruissisch as
Letvisch (Lettisch) es Deewes, Dieves
Deews, Dievs
Tabel 10: Pronomina, die op de AS-uitgang baseren

20 Bronvermelding: unë - Wiktionary

21 Zot stamt kennelijk van Soter (vertaling: redder) – bronvermelding: Is Zeus An Albanian God ?
22 Albaanse naam voor de Christelijke God – bronvermelding: The Albanian Gods
23 bronvermelding: unë - Wiktionary
De op E baserende Ego-pronomina
Plutarchus heeft een uitvoerig verslag geschreven over de gravure van het woord Ei respectievelijk
de klinker E, die zich boven de ingang van de tempel van Apollo te Delphi moet hebben bevonden.
De beschrijving van Plutarchus is niet het enigste bewijs, dat op de klinker E wijst. Op oude munten
(zoals de Faustina Senior24) identificeren wij eveneens de “E” boven de ingang midden tussen de
zes zuilen van de tempel van Apollo te Delphi.
Volgens de overlevering moeten zich op deze tempel drie inschriften en een enkele klinker (deze
laatste uit goud, brons, respectievelijk hout) hebben bevonden:
• γνωθι σεαυτόν (gnōthi seautón = "ken uzelf") en
• μηδέν άγαν (mēdén ágan = "maar niet teveel"), en
• Εγγύα πάρα δ'ατη (engýa pára d'atē = “Spreek een wens uit en gij zult ondergaan"25),
• de grote letter E, genaamd ei der Wijzen.

Plutarchus heeft het E-concept als volgt als monotheïsme verklaard:

De Godheid is geen meervoud, want ieder van ons uit tienduizenden verschillende
gevoelsuitingen is opgebouwd, die samen een onoverzichtelijke massa vormen. Maar dat
wat werkelijk is , moet net als de individuele mens een eenheid vormen.
Εἶ ἕν, Gij zijt Eén kan worden vergeleken met Ik ben wat ik ben26, dat in de Bijbel 27
als Gods
antwoord op de vraag van Mozes naar Gods naam vermeldt.
Om deze redenen mag men E wellicht als ingekort pronomen (van het Griekse pronomen Ego?)
en/of inkorting van de goddelijke naam met bekende klinkersreeks (IEHOUAH) beschouwen:

Taal Ego-pronomen Tu-pronomen Wij-pronomen God

Grieks (Delphi) E Ei28

De op O, respectievelijk H baserende Ego-pronomina

Tot nu toe zijn er geen op O, respectievelijk H baserende Ego-pronomina bekend.

24 Faustina Senior stierf 141 AD – als de echtgenote van Antoninus Pius.

25 Geoffrey Owen Miller levert voor deze complexe inscriptie de volgende uitleg, die als sleutel mag worden
beschouwd: “zodra men perfecte zelfkennis heeft bereikt, reduceert dit inzicht het doel van het leven tot een dogma”.
26 Bronvermelding: I Am that I Am
27 Exodus 3:14
28 E - of the Word Ei Engraven Over the Gate of Apollos Temple at Delphi
De kleuren der Nederlanden
De ontwikkeling van Rood-Wit-Blauw en Oranje is wellicht bij het graf van Widukind begonnen.
Deze opstandige Saksische vorst was tot zijn bekering rond 785 AD een befaamd tegenstander van
Karel de Grote.

Fig. 1: Widukinds
graf te Enger (D)

Widukind (785)
Volgens de legenden ligt deze bekeerde Widukind begraven in een paars-oranjerood-wit-blauw
gekleurde tombe in de dorpskerk van Enger. De reconstructie van de oorspronkelijke kleuren stamt
van de geleerde Reinerus Reineccius, die het graf 1578 heeft onderzocht en gedocumenteerd29.

Imad (983)
De eerste graaf van het oude Gelre (dat zich tussen de Maas en Rijn bevindt, heette Wichman.
Diens dochter Adela was eerst getrouwd met Imad, die een afstammeling kan zijn geweest van deze
Widukind en over uitgestrekte bezittingen op de Veluwe beschikte. Imad stierf 98330.

De Munsterkerk (1229)
Een van de graven van Gelre, Gerard IV, overleed in 1229. Hij werd met zijn vrouw Margaretha van
Brabant, die in 1231 is gestorven, begraven in de Munsterkerk. Tot op de huidige dag neemt hun
graftombe een belangrijke plaats in de kerk in. Dit graf is evenals dat van Widukind de dorpskerk te
Enger in opvallende kleuren rood, wit en blauw gedecoreerd31.

29 Widukind's Tomb
30 Counts of Hamaland
31 Rood en Blauw in Roermond
Deze kleurencombinaties vindt men ook terug in de abdij van Fontevraud (of: abdij van
Fontevrault) waar een aantal middeleeuwse Engelse vorsten zoals Koning Hendrik II32, Richard I
van England en Isabella van Angoulême begraven liggen. Deze tombes zijn geheel analoog aan het
praalgraf van Widukind in oranjerood, wit en blauw gedecoreerd. Omdat de middeleeuwse
adelfamilies vrijwel allemaal met elkaar verwant zijn, mogen deze kleuren als de fundamentele
adellijke symbolen worden beschouwd. Uit deze tijd stamt wellicht ook de naam voor de ijsvogel,
die men in het Engels (en in het Zweeds) wellicht omwille van zijn opvallende, prachtige
kleurencombinatie oranje en blauw de “Kingfisher” noemt33.

De juiste en onjuiste vertalingen van Exodus 25-4 (1360)

In een aantal Bijbels zijn de symbolische kleurcodes foutief vertaald. De eerste fout is al gemaakt in
de Historische Bijbel (rond 1360), waarin de kleur karmijn als geel wordt vertaald34. Enkele
tientallen jaren later maakt Luther de fout, de kleur van de Hyacint als geel te vertalen.
Delftse bijbel (1477), overgenomen uit een Historische Bijbel (rond 1360)
[3]Ende dit ist dat ghi ontfaen sult. Gout ende siluer ende coper
[4]ende zide blaeu root gheel35 ende twewarf gheuerwet ende wit vlas. ende haer van gheyten.
[5]ende weders vellen gheroot Ende blaeu vellen. ende hout van sethim:

Liesveltbijbel (1542) – gepubliceerd in Antwerpen, vertaald uit Luthers Bijbel

3Ende dit is dat hefoffer dat ghy van hem nemen sult, gout, siluer, metael,
4geel side, schaerlaken, rosetroot, witte ghetweernde side, geyten hayr,
5roode rams vellen, hemelblau vellen, vueren hout,

Leuvense Bijbel (1548) – gepubliceerd in Leuven, geautoriseerd door de Kerk, vertaald uit de
Vulgata
[3]Ende dit es tghene dat ghy nemen moet, Gout, ende siluer, ende metael
[4]hemels blau sijde, purpur sijde, ende roode sijde twee-mael gheuerwet, ende wit lijnwaet,
gheyten hayr, [5]ende rams vellen root gheuerwet, ende ianthinen vellen, ende sethim hout,

Deux-Aes-Bijbel (1562) – gepubliceerd in Emden, Exodus overgenomen uit de Liesveltbijbel

(1542)
3Dat is nu het heefoffer dat ghy van hen ne-men sult, gout, siluer, metalen.
4 Ghele zijde, scharlaken, rosijnroot, witte zijde, geyten hayr.
5Rootachtige ramsvellen, dassenvellen, vueren hout:
Statenvertaling (1637)
3Dit nu is het hef-offer, ’t welck ghy van hen 5nemen sult, gout ende silver, ende koper.
4Als oock hemels-blaeuw ende purper, ende scharlaken, ende fijn linnen, ende geyten [hayr].
5Ende root-gewerwde rams-vellen, ende dasse-vellen, ende Sittim-hout.
Lutherse vertaling (1648)
Maer dit is het hef-offer, dat ghy van hen nemen sult: Gout, silver, koper,
4Geele syde, scharlaken, rooset-root, witte syde, geyten [hayr],
5Root-achtige rams-vellen, dasse-vellen, vueren-hout,

32 Koning van Engeland (1154–1189)

33 The Kingfisher
34 Over de Vertaalfouten in Exodus 25-4
35 Dit is een merkwaardige vertaling. Geel is kennelijk toegevoegd na rood in plaats van purper.
De Nieuwe Bijbelvertaling
3 Je moet het volgende van hen vragen: goud, zilver en koper,
4 blauwpurperen, roodpurperen en karmozijnrode wol, fijn linnen garen en geitenhaar,
5 rood geverfde ramsvellen, vellen van zeekoeien, acaciahout,

Willem van Oranje (1533 — 1584)36

Willem van Oranje en Koningin Wilhelmina gebruikten beiden het vignet van de op de rusitge
golven nestelende ijsvogel met het Latijnse motto "Saevis tranquillus in undis". Het motto wordt
vertaald als "Rustig temidden van woedende baren". De kleuren van de veren van de ijsvogel,
oranje, wit en blauw, zijn ook die van prinsdom Oranje en het Graafschap Nassau.

De Prinsenvlag (1572)
Het oranje-blanje-bleu van de Prinsenvlag werd oorspronkelijk vastgelegd door de orangisten
tijdens de Tachtigjarige Oorlog, als eerste opgemerkt tijdens de slag om Den Briel (1 April 1572).
De Prinsenvlag baseert op de livreikleuren van Prins Willem I van Oranje-Nassau.
Omdat de Zwijger een ijsvogel als zijn symbooldier had verkozen, heeft hij de kleuren oranje-blauw
van de koninklijke ijsvogel37 wellicht tot zijn livreikleuren verheven. Twee ijsvogels spelen ook een
belangrijke rol als symbooldieren in de Tuin der lusten van Jeroen Bosch38.
Pas later zijn deze kleuren van de Nederlandse vlag in rood, wit en blauw veranderd. Werkelijk
consequent was men in deze jaren niet en op sommige schilderijen voeren de schepen zoals “De
Hollandse Tuyn” (1606) soms zowel de prinsenvlag als de driekleur in rood, wit en blauw39.

Over de oorsprong van het rood, wit en blauw in de driekleur40

Charles W. Stewart, inspecteur der marine-documentatie en bibliothecaris van de bibliotheek van de
US-marine, heeft een aantal jaren geleden voorgesteld de kleuren van de US-Amerikaanse vlag af te
leiden van de kleuren blauw, wit en scharlakenrood, die in het boek Exodus als goddelijke
voorschriften voor de priesterbekleding aan het Hebreeuwse tabernakel en voor de gordijnen aan de
tent van het Verbond geboekstaafd staan. Deze kleuren werden door de middeleeuwse westerse
kerken overgenomen en in de ontwerpen van de vlaggen aan alle West-Europese staten
doorgegeven.
Indien dit idee voor de US-Amerikaanse vlag mogelijk is, kan het voor de Nederlandse driekleur
niet uitgesloten worden. De gedachte, dat rood daarbij de mannelijke moed, wit de kleur van de
reinheid en blauw de kleur van de loyaliteit symboliseert, is daarentegen nogal naïef. Het feit dat
God deze symbolen zonder achtergrondinformatie definieert, wijst eerder op een in de oudheid
lange tijd bekende fundamentele kennis, die als paradigma in de loop der afgelopen eeuwen
eenvoudig werd achtergelaten.

36 Infobron: de ijsvogel
37 In het Engels heet deze vogel de “kingfisher” – zie de documentatie The Kingfisher
38 Symbolism in the Garden of Delights by Hieronymos Bosch en Symbolism in the Paintings by Hieronymos Bosch
39 Some Color Keys in Paintings
40 Deze informatie baseert op Biblical Origin of the Red, White and Blue door Reginald H. W. Cox, met als
bronvermelding: 'Wake Up!' magazine, November/December 1992