3011

n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Mc lc
T trng tng i..............................................................................7 1.1.3. ng dng ca phenol :[1]........................................................11 Dng mt hn hp cyclohexanol-cyclohexanon vi t l 10:1 th c 1,805 tn hn hp thu c 1 tn sn phm phenol (tng ng vi mt lng 97,8% trong giai on ehydro ho). T hn hp ng si to bi phenol vi cyclohexanol v cyclohexanon c th tch ra bng cch chng ct trch ly. Qu trnh khng c gi tr kinh t nu phenol c sn xut nh mt sn phm duy nht bt u t cyclohexan. Mt nh my nh c xy dng ln Austraylia v bt u sn xut nm 1965. Sau 3 nm n c thay th bi qu trnh sn xut t cumen bi nhng l do kinh t. Giai on sn xut phenol c th ch c quan tm khi n c kt hp vi mt nh my oxy ho cyclohexan c quy m ln, cng nh chng c xy dng cho qu trnh sn xut caprolactan. [1]........................................................27 - Qu trnh oxy ha toluen l xy ra theo c ch gc gm c cc gc peroxit...................28 2.6. Oxy ho trc tip benzen : [3] ..................................................34 III.1. xc nh a im xy dng: [9]..........................................................................73 III.1.1.Nhim v v yu cu:.............................................................73 III.1.2. C s xc nh a im xy dng :..........................74
kt lun............................................................................ ........................75 ti liu tham kho........................................................................... .76
L Hong Giang - Ho du 1 K 48
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Li cm n
Em xin by t lng bit n su sc nht TS Nguyn Hng Lin tn tnh ging dy em trong thi gian qua cng nh hng dn v to iu kin gip em hon thnh bn n tt nghip ny. Qua y em xin chn thnh cm n ti cc thy, c gio trong b mn Ho hu c - Ho du truyn th nhng kin thc qu bu cho bn thn em. Ti xin cm n ti gia nh v bn b trong lp ng vin v gip ti hon thnh tt bn n.
H ni ngy 28 thng 5 nm 2008 Sinh vin: L Hong Giang
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
M U
Phenol (hydroxyl benzene, carbolic, axit, C6H5OH) l mt dn xut ca dy thm c F. Runge pht hin ln u tin vo nm 1834, l cht u tin ca dy ng dng vi nhm -OH nh trc tip vo gc aromatic. Phenol tn ti nh mt thnh phn t do hoc nh mt sn phm c mt trong cc cht t nhin v trong thc th sinh vt. Ban u phenol c ly ra t nha than , v ch sau khi lng tiu th phenol tng ln mt cch ng quan tm th phenol mi c sn xut bng nhiu phng php tng hp khc nhau. Lc u cc phng php tng hp phenol u i t axit benzensulfonic (C6H5SO3H) v clobenzen (C6H5Cl) sau c thay th bi cc qu trnh sn xut hin i hn, m ch yu l qu trnh Hock sn xut phenol t cumen. Phenol ang ng vai tr quan trng trong ngnh cng nghip nh l lm ngun nguyn liu cho nhiu hp cht trung gian v l sn phm cui cng quan trng. Nhng mc ch s dng phenol trong cng nghip bng 1: Bng 1. Nhng mc ch s dng phenol trong cng nghip.[1]
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc

Th gii(%) 1989 41 21
Ty u(%) 1973 Nha phenol Capro lactan Axit adipic Bisphend A Aniline Cc sn phm khc Lng tiu th(106 tn) 18 0,954 37 22 12 11 22 2 18 1984 33 25
M(%) 1974 48 15 3 13
Nht(%) 1973 60
18 9
15 3 20 4,450
21 1,04
14 0,211
Hu ht phenol thnh phm c ch bin thnh keo phenol dng cho ngnh cng nghip cht do, nha, sn xut sn, sn xut thuc nhum, dng trong dc phm, sn xut cht n v trong cc qu trnh tng hp hu c tinh vi khc. Cc qu trnh sn xut bt u t phenol t b cn tr do tnh an ton ca n cao hn khi lm nguyn liu sn xut so vi nguyn liu t benzen. Tt c nhng sn phm ny c gi tr kinh t quan trng v chng c sn xut trn phm vi rng v to ra nhiu nhng vt liu cho ngi tiu dng. Chng hn nh l: cht kt dnh, bt cch in, cht ty vt bn, nha platic, thuc dit c, thuc tr su, thuc nhum, hng v v cao su ho hc Bng 2 l sn lng phenol sn xut trn th gii theo cc phng php khc nhau: Bng 2. Bng biu th sn lng phenol sn xut trn th gii [1]
Quc gia Ty u Nm 1973 1978 Nng sut 106 tn/nm 1,14 1,48 T cumen (%) 87 88 T toluen (%) 8 10 T nha than 3 2 Nhng phng php khc 2
n tt nghip
1985 1989 1974 M 1977 1985 1989 Nht Chu ng u 1977 1985 1989 1985 1,3 1,45 1,25 1,5 1,5 1,9 0,28 0,4 0,6 0,89 92 93 97 95 98 98 100 99 99
Khoa cng ngh ho hc

8 7 2 2 2 2 2 1 9 2
Th gii
198 9 198 9
0,9 5 96 3
Nh trnh by trn ta thy phenol gi mt vai tr quan trng trong nn kinh t, trc tip hay gin tip. Chng ta c th sn xut ra nhiu sn phm cn thit v quan trng cho x hi t phenol. Vit Nam cng ngh sn xut phenol cha pht trin, ngun cung cp phenol duy nht l t chng thu than , nhng cha tho mn v nhu cu s dng trong nc. Phn ln l phi nhp t nc ngoi. V vy vn nghin cu cc phng php sn xut phenol c ngha khoa hc v thc t rt ln.
Phn I
L thuyt chung
Chng 1: Tnh cht ca nguyn liu v sn phm
1.1. phenol:
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
1.1.1. Tnh cht vt l ca phenol:[2]
Phenol l cht rn, tinh th khng mu, c mi v c trng, nng chy 420C v si 181,40C. Khi lng phn t: 94,42 kg/Kmol.
20 3 T trng: d 4 = 1, 072 g / cm
Phenol iu kin thng c dng hnh kim hay hnh khi mu trng, khi tan trong nc cho cht lng khng mu. Phenol rt d b tc dng ca nh sng v khng kh nn c mu hng. Gii hn cho php trong khng kh l 0,005 mg/l . Phenol t tan trong nc lnh nhng c th ho tan hon ton nhit ln hn 65,30C. Hp cht ny d tan trong cc hydrocacbon thm, ru v ete nhng t tan trong parafin v khng tan trong cacbonat kim. Phenol cn c tnh st trng mnh, gy bng da v rt c i vi c th. Hn hp ca phenol v khong 10% khi lng ca nc c gi l dung dch phenol, bi v n tn ti trng thi lng ti nhit phng. C th ni rng phenol l dung dch thc nht trong cc dung dch hu c (cc hydrocacbon thm, ru, xeton, ete, axit, cc hp cht halogenhydrocacbon..). Phenol to thnh hn hp ng nht vi nc v cc cht khc, chng ta c th tham kho bng s liu sau y. (Bng 3)
Bng 3. Cc hn hp ng nht to thnh do phenol [1]
Cu hai Nc
th kPa
sut,
im si, 0C
Thnh phn ca phenol, % 9,21 8,29 7,2
101,3 78,8 39,2
94,5 90,0 75,0
n tt nghip Isopropynbe nzen nPropynbenze n Metylstrylen 101,3 101,3
Khoa cng ngh ho hc 149 158.5 2 14
101,3
162
Cc thng s vt l khc ca phenol.[1] Khi lng phn t
94,11 181,75 40,9 0 0C 20 0C 50 0C 1,092 1,071 1,050

0
Nhit si (101,3 kPa) 0 C Nhit nng chy
T trng tng i
nht ng hc: Nhit (0C) 20 50 100 150 nht (MPa.s) 11,41 3,421 1,5 0,67 1,28.10 514 160 chy
Hng s phn ly trong nc (20 0C )

10
Nhit ho hi ( Kj/kg) Nhit to thnh (Kj/kg)
(182 0C) (20 0C )
Nhit -32,590 kj/kg L Hong Giang - Ho du 1 K 48
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc 0 0C 20 0C 1,256 1,394 2,244 2,382
Nhit dung ring: (Kjkg-1k-1)
(Kjkg-1k-1) 50 0C (Kjkg k ) 100 0C (Kjkg-1k-1) Nhit dung ring (trng thi hi): 27 0C 527 0C
1 -1 -1
1,105 kjkg-1k-1 2,260 kjkg -1k81 0C
im chp chy:
(DIN 51758)
Gii hn chy n thp nht trong khng kh 101,3 kPa l 1,3%V (50g/cm3). Nng bo ho trong khng kh g/cm3 Nhit t bc chy 0 C 1- 4% nc ( 200C) 0,77
Nhit bc chy (DIN 51794)
595 0C 715
im chp chy ca hn hp vi nc khong > 82 > ( 450C )

0
C > 4,5% nc
100 0C
in tr >1,8107 .m Hn hp vi 5% nc .m
sut
4,9 106
p sut hi bo ha ca phenol cc nhit khc nhau:
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Nhit (0C) p sut (kPa)
20
36, 48,5 58,3 1 0,5
69 1,0
84, 8 2,5
114, 184, 247, 5 5 5 10 100 500
0,0 0,1 0,25 2
1.1.2. Cc tnh cht ho hc ca phenol: [4] Phenol cha nhm - OH c hydro linh ng, mt khc c nhn benzen th hin c tnh thm v c tnh ny c tng ln do nh hng ca nhm - OH ( l nhm th loi I lm hot ho nhn benzen). Cng thc phn t ca phenol l:C6H6O
O H
Cng thc cu to : Cc tnh cht ho hc ca phenol u bt ngun t cc c tnh ca nhm OH v nhn bezen. Trong phn t phenol c oxy s lin hp (p-) ca electron t do ca nguyn t oxy vi cc electron ca vng benzen khin cho lin kt (-O-H) phn cc hn so vi (-O-H) trong alcol, y l nguyn nhn gy ra tnh axit ca phenol. Do c hiu ng lin hp m mt eletron trong nhn tng ln lm cho phenol c phn ng th electrophyl cao hn benzen. Phenol c hai trung tm phn ng: nhm hydroxyl v nhn thm. 1. Tnh axit : Phenol khng nhng tc dng c vi kim m cn tc dng c c vi dung dch kim. C6H5OH + NaOH C6H5ONa + H2O Phenol c tnh axit mnh hn c nc (Ka =10-10 ), ru nhng yu hn axit cacbonic ( Ka=10 -5) . V th khi cho tc dng vi axit v c th phenol b gii phng khi mui ca n.
n tt nghip C6H5O2.
Khoa cng ngh ho hc + H2CO3 C6H5OH + HCO3-
To thnh ete C6H5OR:
Phn ng alkyl ho nhm OH tin hnh thun li t phenolat C6H5ONa. c 6h 5o h 3. +NaOH

- H2O
c 6h 5o na
+RX
c 6h 5o r
+nax
Phn ng ngng t:
Nguyn t hydro v tr para v octo d tham gia phn ng ngng t vi formandehyt dng xc tc axit hay kim to thnh monome tng hp nha phenol formaldehyt.
OH HCHO OH CH2OH C6H5OH
+
OH CH2 OH
H hoc OH
4.
Polyme
Phn ng th electrophyl nhn thm:
Nhm OH l nhm hot ng ha v nh hng tc nhn electrophyl th v tr octo, para. a. Phn ng nitro ha: Phenol tc dng vi axit nitric m c to thnh 2,4,6 trinitro phenol (axit picric) l nguyn liu cho thuc n.
oh Hno 3 c o 2n oh no 2
no 2 trinitrophenol (axit picric)
b. Phn ng kolbe - Schimitt: Khi un natri phenolat trong dng CO2 to thnh natrisalisilat sau axit ho tng hp axit salixylic, y l nguyn liu cn thit sn xut aspyrin (axetyl salixylic axit).
10
n tt nghip
o 120-140 C
Khoa cng ngh ho hc
ONa +CO2
COONa Ngoi ra cn c cc phn ng nh:

p sut
OH
HCl
OH COOH
Axyl ha nhm OH to este. Phn ng Reimer - Tiemann. Phn ng chuyn ha phenol thnh benzen.
Oxy ha: Vi cc tc nhn oxy ha phenol d to thnh gc t do. N c th dime ho to thnh diphenol hoc c th oxy ha su sc to thnh o-dihydroxybenzen v quinon. V gc phenol tng i bn vng nn phenol l gc thch hp v n c s dng lm cht c ch qu trnh oxy ha. Vi vi mt lng nh phenol th cc tnh cht trn c th gy kh khn cho qu trnh t oxy ha Cumen. Phenol rt d kt i vi mui diazo to ra hp cht c mu. Hp cht c dng lm nhy cho qu trnh trc quang ca phenol l khi diazo 4-nitroanilin.
1.1.3. ng dng ca phenol :[1]
ng dng quan trng nht ca phenol l sn xut nha phenol formandehyt bng cch ngng t phenol vi andehyt foocmic, xc tc l axit hay mui v c, dung dch NH3, NaOH. y l loi nha rt quan trng dng trong sn xut bt lm nha tm, sn xut sn, keo dn, nha xp. Ngoi ra, 2,2 dipropan (bis phenol A) cng l mt sn phm quan trng ca qu trnh ngng t phenol vi axeton c mt axit v c. Bis phenol A c cng thc nh sau: CH3 H C6H4 C C6H4OH CH3
11
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Sn phm ny c dng nhiu trong sn xut nha epoxy. Vi nhu cu sn xut nha ngy cng tng, 20% phenol cng nghip c s dng sn xut bis phenol A. Sn phm ca qu trnh ngng t phenol vi clo anhydrit cacbon hay diphenyl cacbonat c dng sn xut nha cacbonat c cu trc: CH3 H - [- O - C6H4 - C - C6H4- O - C -]n - O - C6H5 CH3 O ng dng quan trng th ba ca phenol l hydro ho thnh xyclo hexanol sn xut si tng hp nilon v capro lactan. Ngoi cc ng dng quan trng ny, phenol v cc dn xut ca n cn c s dng lm nguyn liu cho nhiu ngnh sn xut khc nh: - Cc dn xut ankyl phenol (diamin, octyl) dng lm st trng v dit nm, cc dn xut clo phenol nh pentaclo phenol dng trong bo qun g; 2,4 diclo phenol axetic c dng lm thuc dit c, cc sn phm nitro ho c bit l axit picric c dng lm thuc n. - Sn xut dc liu da trn c s sn xut axit salixilic, aspirin. - Sn xut hng liu, thuc da, thuc nhum, nha trao i ion. - S dng trong cng nghip, lm dung mi lm sch cc sn phm du nh lm sch du nhn khi thm a vng, lm sch H2SO4 trong qu trnh sn xut nha lactan, acrylic. - S dng trong phng th nghim, lm dung mi xc nh phn t lng, lm cc cht kh trng, lin kt cc halogen t do d, ho tan cc cht kh tan... Cc dn xut ca phenol th c dng lm thuc th, ch th.
12
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Cc ng dng ca phenol ngy cng c m rng ph bin trong c lnh vc cng nghip cng nh phng th nghim. 1.2. cumen:
1.2.1. tnh cht vt l ca cumen:[6]
Cumen: 2-phenyl propan hay isopropyl benzen, l mt cht lng khng mu, linh ng, c mi d chu. Nh c tnh c tr s octan cao nn trc kia cumen c s dng nhiu trong vic pha ch vo xng dng cho my bay. Nhng phn xng ln sn xut cumen lm thnh phn cho nhin liu my bay c xy dng ti M u nhng nm 40. Cng thc phn t: C9H12. Cng thc cu to:
H3C CH CH3
Mt s tnh cht l hc tiu biu: Khi lng phn t : Nhit si (0C): Nhit nng chy (0C): Khi lng ring d20(g/m3): Nhit dung ring ( 250C): Nhit ti hn: p sut ti hn: Th tch ti hn: Nhit bc chy: 120,19. 152,39. -96,04. 0,8618. 1,96 (J/g.K). 6310K. 3,21 Mpa. 428 cm3/mol. 4250C.
Gii hn n c hn hp cumen vi khng kh l 0,8 6% th tch cumen. Tng ng vi hm lng cumen l 40 300
13
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
g/m3. Cumen c th hnh thnh hn hp ng ph vi nc, cyclohexanol, xyclohexanon.

1.2.2. tnh cht Ho hc ca cumen:
Cng thc phn t: C9H12. Cng thc cu to:

H3C CH CH3
Do trong phn t cumen va c gc hydrocacbon thm, va c nhnh iso propyl nn cumen c c tnh cht ha hc ca hydrocacbon thm v ca mch nhnh. - Phn ng cng hp: C6H5CH(CH3) + 3H2
pt
C6H11CH(CH3)2 C6H5Cl6CH(CH3)2
C6H5CH(CH3)2 + 3Cl2 hv
-Phn ng th: c trng l phn ng th electrophyl do benzen c mt in t cao, benzen tham gia cc phn ng th sau: + Halogen ho: C6H5CH(CH3)2 +Cl2 + Nitro ho: C6H5CH(CH3)2 C6H4NO2CH(CH3)2 + H2O + Sunfo ho: C6H5CH(CH3)2 C6H4SO3HCH(CH3)2 + H2O + Ankyl ho: C6H5CH(CH3)2 + C2H5Cl + HCl + Phn ng th ca nhm iso propyl : L Hong Giang - Ho du 1 K 48 14 C 6H4C2H5CH(CH3)2
AlCl3 AlCl3 H2SO4
C6H4ClCH(CH3)2 + HCl + HNO3
H2SO4
n tt nghip C6H5CH(CH3)2 + Cl2 - Phn ng oxy ha :
Khoa cng ngh ho hc C6H5CHCH3CH2Cl + HCl
+ Phn ng oxy ha han ton : C6H5CH(CH3)2 + 12O2 9CO2 + 6H2O + Phn ng oxy ho cumen to thnh phenol v axeton : Phn ng tri qua 2 giai on : -Giai on 1 : Oxy ho cumen thnh cumen hydroperoxyt
C H C H C H
C H + O2 C C H
OH O
- Giai on 2 : Phn ly cumen hydroperoxyt thnh axeton
v phenol
C H C C H
O O H
H2 S O
O C- O H H H + C C
1.2.3. ng dng ca cumen
Cumen c s dng rt rng ri trong cng nghip, n l ngun nguyn liu chnh ch bin phenol bng phng php oxy ho. Bn cnh sn phm chnh l phenol, th axeton l sn phm ph rt c gi tr ca qu trnh . Hin nay, nhu cu v axeton trn th trng l rt ln, n c s dng lm dung mi cho nhiu cht hu c v l nguyn liu quan trng sn xut thy tinh hu c.
15
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Ngoi r acumen cn l nguyn liu sn xut axetonphenol v -methyl styrene, etc Cumen cn c s dng nh mt cht pha long trong sn, sn mi, chng l thnh phn ca nhin liu c tr s octan cao v rt nhiu lnh vc quan trng khc
1.2.4. Cc phng php sn xut cumen:
Bt u t nm 1945 phn ln cumen sn xut ra c dng tng hp phenol v axeton. Cumen c sn xut t benzen v propylen vi s c mt ca xc tc. C6H6 + C3H6 C6H5 CH (CH3)2
H = 113kJ / mol
Hin ny trong cng nghip c hai phng php sn xut cumen: Phng php th nht: ca hng UOP th xc tc axit poliphotphoric trn tng c nh trn nn silic. Phn ng xy ra ch yu trong pha hi nhit ln hn 2000C v p sut ln hn 2Mpa. Nguyn liu l propylen nguyn cht hay propylen c ln mt lng nh propan > 5% cng vi benzen ( tinh khit nh nht l 99,5%). Hiu sut cumen l 97% da trn benzen v 90% da trn propylen. Nu hiu sut gim l do s alkyl ha qu mc v do s oligome ha propylen. Cc cht cn c nhit cao th isopropyl benzen chim 50 60% v nhiu sn phm ph khc. Khng th tun hon cc sn phm ph ny v thit b alkyl ha v poliphotphoric axit khng c tnh alkyl ha li. Phng php th hai: phn ng thc hin trong pha lng ti nhit 50 600C, xc tc AlCl3 hay AlCl3 + HCl. Phc hp ny c th tch ra khi sn phm v quay v thit b alkyl ha. phng php ny sn phm ph c ti tun hon li thit b alkyl ho. Hiu sut cumen theo phng php ny da vo benzen v propylen l 99% v 98%.
16
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Cng ngh ca hng UOP th chim u th v chn lc cao hn v yu cu v nng lng thp hn nhng hin nay phng php th hai xc tc l AlCl3 th hp dn hn. Lng cumen sn xut Ty u, M, Nht ln lt nh sau 2,106; 2,106; 4,105 tn/ nm. Hin nay th hu nh cumen dng sn xut phenol v axeton.
Chng 2: cc phng php sn xut phenol

Phng php u tin iu ch phenol l tch n ra khi nha than c to thnh khi luyn cc than , tuy nhin hiu sut ca qu trnh ny l qu thp (0,05 kg phenol/1tn than) nn n nay qu trnh sn xut phenol theo phng php ny chim t l khng ng k. Phn ln phenol c sn xut bi qu trnh oxy ho benzene hay toluene. Mc d oxy ho trc tip benzene l nguyn l c th chp nhn c, cu trc ca phenol ngay lp tc b oxy ho tip. Bi vy c th la chn cch thc khc thay th. V d: theo ng halogen ho benzene sau thu phn hoc theo cch hydroperoxit cumen chng ri phn gii c xc tc. sn xut mt lng ln phenol th cc qu trnh tng hp trong cng nghip sau y c tm ra v ang c ng dng trong thc t: [3]
17
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
1) Clo ho benzene v sn xut phenol bng cch nung benzensulfonat trong kim nng chy. 2) Cc qu trnh tng hp phenol i t bezen. 3) Dehydro ho hn hp cyclohexanol v cyclohexanon sn xut phenol 4) Oxy ho toluene to axit benzoic v oxy ho decacbonxy ho to phenol (qu trnh Dow). 5) Alkyl ho benzene vi propen to iso-propyl benzene (cumen), oxy ho cumen to tert- hydroperoxit tng ng v phn gii to phenol v axeton (qu trnh Hock). 6) Axetoxyl ho benzene tng hp phenol. Trong nhng qu trnh trn th ch c qu trnh Hock (oxy ho cumen) v qu trnh oxy ho toluene l kh quan trng trong cng nghip. Nhng qu trnh khc em li hiu qu kinh t thp. Trong qu trnh Hock axeton c xem nh mt sn phm cui. Tuy nhin khng v th m s pht trin ca qu trnh ny b cn tr v n c c mt th trng dnh ring cho axeton. Nhng nh my mi by gi lm vic phn ln da trn qu trnh sn xut t cumen. kim tra li hiu qu kinh t m cc qu trnh sn xut phenol trnh by trn ta i xem xt tng phng php c th mt. 2.1. Qu trnh sn xut bng phng php nng chy kim dn xut sunfo : (Phng php sunfo ho) [3]
2.1.1. C s l thuyt ca qu trnh:
Qu trnh sunfo ha benzen c pht trin vo nm 1867 bi hai nh ha hc A. Wurtz v A .Kerkule.[1] y l qu trnh sn xut phenol mang tnh cht cng nghip , c thng mi ho t gia nhng nm 1914 1918, v vn c s dng cho ti nay. S ph bin ca phng php ny ch yu l do cht lng ca phenol thu c: sn phm thu c bng phng php ny c tinh khit rt cao,
18
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
kh c th t c bng cc phng php khc. tinh khit ca phenol ng mt vai tr cc k quan trng trong nhiu qu trnh tng hp hu c, c bit l tng hp thuc nhum.[2] Cc phn ng chnh din ra trong qu trnh tng hp Phenol theo phng php sunfo ho gm : 1. Phn ng hnh thnh axit benzensunfonic bng phn ng ca benzen vi axit sunfuric c: C 6H6 H2O. 2. Phn ng ca axit benzensunfoic vi natrisunfit hoc natri cacbonat to ra natribenzensulfonat. 2 C6H6 SO3H + + SO2 3. Phn ng benzensulfonat trong natri hydroxit to ra natri phenolat. C 6H6 SO3Na Na2SO3 4. Phn ng ca natri phenolat vi sulfuadioxit hoc CO2 cho ra phenol dng t do. 2C6H5ONa + H2O + SO2 2 C6H5OH + Na2SO3 + 2NaOH C6H5ONa + H2O + Na2SO3 2C6H5SO3Na + H2O + H 2SO4 c C6H5SO3H +
Ngoi cc sn phm trn cn xy ra cc phn ng ph sau: - To thnh disunfua benzen: C6H5 SO3 H H2O - Oxi ha hon ton benzen: C6H6 + 15SO3 6 CO2 + 3H2O +15SO2 Qu trnh tng hp din ra qua 5 giai on sau: + H2SO4 C6H4 (SO3H)2 +
19
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
- Oxy ho benzen bng oleum ti khong 1500C . duy tr nng axit, nc c tch lin tc ng ph bng cch cho benzen vo vi khi lng d. - Chuyn ho benzen sunfonic axit thnh mui dng kim nh sunfit natri (Na2SO3). giai on ny, H2SO4 d tha c trung ha v to thnh sunfat natri, c tch ra khi khi phn ng nh qu trnh lc. SO2 to thnh c s dng cho qu trnh axit ho phn hu phenolat natri thnh phenol sau ny. - Nng chy kim benzen sunfonat natri. Qu trnh ny din ra 3000C, vi xt c nng 40% to thnh phenolat natri. Hm lng nc c gi mc sao cho Na2SO3 kt ta ri phn tch nh qu trnh ly tm. - Phn hy phenolat natri bng SO2 c to thnh nh qu trnh trung ho benzen sunfonic, gii phng phenol. Khi sn phm to thnh s phn tch thnh 2 pha: pha hu c pha trn c cha phn ln phenol to thnh v pha nc pha di c cha sunfit v phn cn li ca phenol. Phn dung dch pha di ny s c ti s dng trung ho benzen sunfonic axit. - Lm sch phenol bng qu trnh chng ct trong 3 ct lin tip. Hiu sut ca qu trnh t 85 - 92% tnh theo s mol benzen nguyn liu. K thut ny c bit u vit ch chi ph u t ban u mc trung bnh nhng cho php thu nhn sn phm rt tinh khit. Lng Na2SO3 d tha to thnh c chuyn sang phc v cho cng ngh sn xut bt giy.Tuy nhin phng php ny i hi phi vn hnh lin tc, mt iu rt kh thc hin c, v chi ph cho nng lng, ho cht cng lao ng cao.[2] c im ca qu trnh: Qu trnh tip theo pht trin chm hn do n ph thuc vo lng nguyn liu v lng sn phm ca qu trnh.
20
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Sulfoldioxit hoc cacbon - dioxit gii phng ra trong phn ng ca axit benzensulfonic vi natrisulfit hay natricacbonat, ln lt c s dng trong giai on tip theo cho phn ng gii phng phenol. Mc d phn ng c th pht trin nh mt qu trnh chuyn tip th chi ph cho qu trnh ny vn cao hn so vi qu trnh sn xut phenol t cumen, trn 90% sn lng phenol t qu trnh ny da vo benzen. V nhu cu v nng lng, s tiu hao cc cht ho hc ca qu trnh kh cao, s nhim mi trng bi mt lng ln sn phm natrisulfat to ra m hin nay khng c nhng nh my lm vic vi qu trnh ny. Qu trnh sunfua ha benzen c th tin hnh trong pha lng, pha hi v bng phng php hai bc. Trong cc phng php th sunfua ha trong pha hi l kinh t nht.
2.1.2. S dy chuyn sn xut: (Hnh 1)
1. Thit b si (ni hi). 2.Thit b qa nhit ca hi benzen. 3. Thp sunpho ha. 4, 15 Thit b ngng. 5, 13. Thit b lng. 6. 7. Thp trung ho. B phn np Na2SO3.
8. Bunke ng Na2SO3 9. Ni nung chy kim. 10. Thit b lm ngui. 11. My lc ly tm. 12. Thp phn hu phenolat 14. Thit b luyn chn khng. 16. Bnh cha cc sn phm tinh luyn.
21
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Thuyt minh dy chuyn: Benzen nguyn cht v benzen thu hi t thng lng (5) c a lin tc vo thit b bc hi benzen (1). Thit b c un nng bng hi nc p sut 7- 8 at. Hi benzen to thnh c un qu nhit bng hi trong thit b (2) v i vo phn di ca thp sunfua ha (3). Thp c ti bng H2SO4 m c (94-95%). Khi chy theo cc a H2SO4 s phn ng vi benzen to thnh axit benzen sunfonic tp trung phn di y thp. Hi benzen cn d v hi nc to thnh do phn ng c ngng t trong thit b (4) v lng trong thit b (5). Benzen thu hi c a tr li phn ng. Benzensunfo axit a vo phn trn ca thp trung ha (6) ng thi cho lin tc Na2SO3 vo thp. Khi i t trn xung theo nhng tng hnh nn, C6H5SO3H s tc dng vi Na2SO3 to dung dch c C6H5SO3Na v kh SO2. Kh SO2 sang thp phn hy phenolat (12), cn C6H5SO3Na sang thit b chy kim (9) cha NaOH nng chy. Nng nhit khi phn ng ln 330 0C gi nhit ny trong khong thi gian t 6-9 gi. Hn hp nng chy gm khong 40% C6H5ONa, 45% Na2SO3, cn li l Na2SO4 v nguyn liu d c a sang thit b (10) c cha sn Na2SO3 lm ngui. Trong thit b ny, C6H5ONa tan trong dung dch, Na2SO3 tch khi dung dch dng tinh th. Hn hp trong thit b lm ngui a ln my lc ly tm (11) tch dung dch phenolat v Na2SO3 ra khi tinh th Na2SO3. Phn tinh th Na2SO3 c quay li thp trung ho (6) v phn tha coi nh ph phm. S phn hy phenolat natri tin hnh lin tc trong thp m (12), SO2 t thp (6) i ln ngc chiu vi phenolat natri. Hn hp phenol v dung dch natri sunfit to thnh trong thp (12) c phn chia trong trong thit b lng (13). Lp di l dung dch natri sunfit a sang thit b lm ngui (10), lp trn l phenol th em i tinh luyn chn khng. Phenol c nhit si chn khng bng hi nc 7thit b ngng t, c a vo phenol kt tinh lm tc ng cao nn phi chng ct trong 8 at. Hi sn phm cho qua thng cha. trnh hin tng ng, ngi ta cho nc nng chy 22
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
qua thit b ngng t. Chng phenol th ta c ln lt cc sn phm nh sau: - Nc phenol dng trong giai on dp tt khi kim nng chy cng vi dung dch sunfatnatri. - Phenol k thut thu c sau khi chng ct li hai ln na ta c phenol tinh khit. - Nha phenol dng lm cht ty trng v cht ty c. 2.2. Qu trnh sn xut phenol bng phng php clo ha benzene : Clobenzen l mt cht d to thnh phenol khi thu phn. Do cc qu trnh sn xut phenol trn c s hp cht ny c pht trin t lu v ang c tin hnh rng ri. Mc d n c nhiu thun li l khng hnh thnh axeton ging nh trong qu trnh sn xut phenol t cumen nhng do vn kinh t nn khng c p dng vo sn xut.[1]
2.2.1. Qu trnh thu phn clobenzen bng kim: [3]
Qu trnh ny c a vo sn xut trong cng nghip u nhng nm 1920 v hin ang c s dng mt s nh my ca n . Nhng phn ng chnh trong qu trnh gm c : C6H6 + Cl2 C6H5Cl + HCl C6H5Cl + 2NaOH C6H5ONa + NaCl + H2O C6H5ONa + HCl C6H5OH +NaCl (1) (2) (3)
- Phn ng (1) l phn ng clo ho benzen pha lng din ra nhit 350C vi xc tc l FeCl3. T l cc sn phm l C6H5Cl : 30 50%; polyclorua benzen: 3 12%; benzen: 30 50%. Hn hp sn phm c lm t v trung ho bng NaOH v lm sch clorua benzen bng chng ct. - Thu phn clorua benzen bng NaOH to thnh C6H5ONa v NaCl.
23
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Thit b phn ng dng ng, gm nhng ng xon bng thp bn trong ng c ph bng mt lp ng v c t nng bng kh l. Phenolat to thnh phn ng (2) sau khi lm lnh , gim p, chng ct c chuyn ho thnh phenol theo phn ng: ONa 2C6H5 + CO2 + H2O 2C6H5OH + Na2CO3 Phenol thu c em i lm sch bng chng ct phn on. Sn phm ph ca qu trnh bao gm: C6H5Cl + C6H5ONa C6H5OC6H5 + NaCl Lng diphenyl ete to thnh s b phn hu to thnh phenol theo phn ng sau:
C6H5O C6H5 + H2O
xt NaOH
2C6H5OH
Hiu sut ca phenol qu trnh ny t 75 80% theo nguyn liu u l benzen. Nhng sn phm ph (c dng paradiclobenzen, diphenylete...) c th c tch ra v tn dng lm nguyn liu cho cc qu trnh khc. Cng ngh ny t c s dng trong cng nghip bi nguyn liu t tin, thit b phi c bo qun cao v thit b b n mn nhanh chng.
2.2.2. Sn xut phenol theo phng php oxyclo ho benzen: [3].
Qu trnh ny ln u tin c tin hnh pha hi bng k thut Hooker/Raschig. Sau ny, Gulf th nghim thnh cng qu trnh trong pha lng v khc phc c mt s vn cng ngh ca qu trnh trong pha hi. Hin nay phng php sn xut ny vn c s dng, ph bin nht l Nam M. a. Qu trnh Hooker/Raschig: Qu trnh ny bao gm 4 giai on chnh:
24
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
- Giai on 1: oxy clo ho benzen nhit cao ( 230 2700C) bng kh HCl v khng kh, vi s c mt ca tc oxy clo ho CuCl2 mang trn cht mang tr. Hiu sut qu trnh gii hn t 10 15% nhm mc ch trnh s to thnh polyclorua benzen . - Giai on 2: tch monoclobenzen bng chng ct hn hp sn phm to thnh trong giai on 1. Ngng t mt phn ca sn phm v tip tc a chng n ct brick-line phn tch nc/benzen. v tr cao nht chng c ti s dng n khi tc nhn n nh. Hn hp benzen v clo benzen thu c y c trung ho vi xt, ra bng nc, v c chng ct 2 ct phn tch diclobenzen, monoclobenzen v benzen. -Giai on 3: Thu phn monoclobenzen bng hi nc vi t l 1:1 vi s c mt ca tricanxiphotphat hoc xc tc silicagel nhit khong 150 5000C. Kh HCl cng vi sn phm ti sinh sau khi ht, chit v c th em c c li mt ln na v lm kh. Hiu sut chuyn ho giai on ny khong 10 15% v thu phn c 85 95%. - Giai on 4: Lm sch phenol, chit dung mi (nc v benzen) v chng ct: Cc phn ng bao gm: C6H6 + HCl + 1/2O2 (kh) C6H5Cl + H2O H0298= kj/mol. C6H5Cl + H2O C6H5OH + HCl kj/mol. H0298= + 220 12
S to thnh diclobenzen phn ng clo oxy ho v poly phenol trong thu phn lm gim hiu sut ca qu trnh. Nhc im ca phng php ny l chi ph nguyn liu cao (clo rt t tin), cc thit b phi chu n mn trong mi trng oxi v HCl nhit cao. b. Qu trnh Gulf:
25
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Oxy clo ho benzen bng dung dch HCl ( pha lng) trong l phn ng nhit 1350C vi s c mt ca oxi v HNO3. Benzen chuyn ho hn 80% v chn lc ca monoclo benzen l hn 90%. Sn phm phn lng tch thnh 2 pha: pha hu c gm c benzen v cc dn xut clo benzen, pha hu c th trung ho hi NaOH , pha nc c thu hi bng bay hi ca HCl. Qu trnh thu phn din ra trong pha hi nhit 550 C vi t l hi nc/ clo benzen 3:1. Qu trnh c tin hnh trc tip trn phn on ca clo ho bt ngun t sn phm benzen bi giai on oxy clo ho trc bay hi bng cch i qua mt l phn ng vi s c mt ca mt xc tc c nh l lantan photphat kch hot bi Cu. chuyn ho ca qu trnh l 40% v chn lc phenol hn 90%. Qu trnh thu phn clobenzen khng c ng dng nhiu trong cng nghip v phn ng clo ho c nh hng xu n mi sinh.
0
2.3. Sn xut Phenol bng Qu trnh dehydro ha dn xut Cyclohexanol - cyclohexanon: Phenol c th thu c t qu trnh dehydro ha hn hp Cyclohexanol- Cyclohexanon c sn xut trong qu trnh oxy ho cyclohexan. Qu trnh ny c pht trin do Scientific Design. Lm vic vi mt xc tc m dng lng gm 3% platin c tm trn than hot tnh. Nu s dng qu trnh ehydro ho vi cc xc tc khc nh Ni, Co cng thc hin tng t.
26
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Dng mt hn hp cyclohexanol-cyclohexanon vi t l 10:1 th c 1,805 tn hn hp thu c 1 tn sn phm phenol (tng ng vi mt lng 97,8% trong giai on ehydro ho). T hn hp ng si to bi phenol vi cyclohexanol v cyclohexanon c th tch ra bng cch chng ct trch ly. Qu trnh khng c gi tr kinh t nu phenol c sn xut nh mt sn phm duy nht bt u t cyclohexan. Mt nh my nh c xy dng ln Austraylia v bt u sn xut nm 1965. Sau 3 nm n c thay th bi qu trnh sn xut t cumen bi nhng l do kinh t. Giai on sn xut phenol c th ch c quan tm khi n c kt hp vi mt nh my oxy ho cyclohexan c quy m ln, cng nh chng c xy dng cho qu trnh sn xut caprolactan. [1] Cc phn ng ca qu trnh:[4] C6H6 + 3H2 C6H12 C6H12 + O2 C6H10O+ H2O C6H12 + 1/2O2 C6H11OH C6H10O C6H5OH + 2H2 C6H11OH C6H5OH + 3H2 Qu trnh gm cc giai on sau:[4] - Gii on 1: Hydro ho benzen thnh xyclohexan c xc tc niken mang trn cht mang, nhit 140 2000C v p sut 10 15 at. Nu benzen c ln tp cht lu hunh th cn c xc tc oxyt hoc sunfua niken, wolfram v iu kin nhit 320 3600C, p sut gn 30 at. - Giai on 2: Oxy ho xyclohexan thnh hn hp xyclohexanol v xyclohexanon c tin hnh trong pha lng bng khng kh c xc tc mui coban, nhit 145 1700C v p sut 8 12at. - Giai on 3: Dehydro ho hn hp xyclohexanol v xyclohexanon thnh phenol trn xc tc platin mang trn than nhit 250 4250C. 2.4. Qu trnh sn xut phenol bng phng php oxy ha Toluen:[5] L Hong Giang - Ho du 1 K 48 27
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Qu trnh sn xut phenol c pht trin u tin bi Dow (M). N c duy tr cho n tn by gi, hin nay c ba nh my cng nghip ti M, Canada, v NewZealand. Sau k hoch sn xut u tin NewZealand thnh cng do DSM v to ra cc tiu chun trong cng nghip. Viscosa (Italia) dng qu trnh oxy ha toluen ch sn xut axit benzoic, l qu trnh sn xut trung gian cho caprolactam.[1]
2.4.1. C s l thuyt:
Qu trnh ny tri qua hai giai on: Trong giai on th nht toluen b oxy ha vi oxy p sut kh quyn vi s c mt ca xc tc to thnh axit benzoic, phn ng c tin hnh trong pha lng. CH3 O2kk, xt COOH Gi
+ H2O ai on th hai l axit benzoic c tch ring bng qu trnh COOH O2kk, xt OH + CO2
decacboxyl xc tc vi s c mt ca oxy khng kh to ra phenol. C ch ca phn ng: - Qu trnh oxy ha toluen l xy ra theo c ch gc gm c cc gc peroxit. Ar - CH3 Ar - CH 2 Ar - CH2 - OO Ar - CH2 - OOH Ar CH2- O Ar - CHO ArCO Ar CO - OO Ar CO - OOH ArCO- O Ar COOH

28
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
- Nng lng hot ha ca qu trnh phn ng oxy ha toluen to thnh axit benzoic l 136 kJ/mol. Mt s lng ln gc c sinh ra trong sut qu trnh phn ng dn ti hnh thnh mt lot cc sn phm ph nh l ru benzylic (1%), diphenyl (0.1 0.2%), benzenandehyt (1 2 %), benzyl benzoat (1 2 %) v metyl diphenyl (0.7 1 %), thm vo l axit focmic, axit axetic, v cc monoxit cacbon cng c to thnh. Qu trnh oxy ha xy ra trong pha lng nhit 120 1500C v p sut khong 0,5 Mpa vi s c mt ca xc tc Co, khong 30% toluen c chuyn ha thnh axit benzoic. chn lc t khong 90 %. - Qu trnh decacboxyl oxy ha axit benzoic thnh Cu (II) benzoate, Cu(II) benzoat s phn ng tip to thnh axit benzoylsalisilic, phn ng trong pha hi v sau phn hu to ra axit salisilic v axit benzoic ng thi decacboxyl ha to ra phenyl benzoat. Phenyl benzoat thu phn vi s c mt ca nc to thnh phenol v axit benzoic. Trong sut qu trnh hnh thnh axit benzoylsalisilic, Cu (II) b kh thnh O C O C 2 OH +Cu2+ C OH Cu O O
O O C O C COOH O + O C OH - CO 2 29 OH - CO 2 C O Phenyl benzoat +H O 2 OH
Benzoyl salicylic axit +H O 2
OH L Hong Giang - Ho du 1 K 48 axt salicylic
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Cu (I), v Cu(I) b oxy ha tr li Cu(II) vi oxy khng kh p sut thng, tc phn ng rt cao. Phn ng tin hnh 220 250 0C di p sut bnh thng hoc l p sut nh (khng qu 0,25 Mpa). chn lc vo khong 90 %. Sn phm ph l benzen v cc cht c im si cao, chng to thnh cn sau qu trnh phn ng. Qu trnh l phn ng to nhit, c mi kg phenol to thnh gii phng mt lng nhit khong 1425 kJ. sn xut mi tn phenol th chng ta cn ti 1,45 tn toluen, 0,3 kg Co v 3 kg Cu lm xc tc.
2.4.2. Cc xc tc:
Qu trnh oxy ha Toluen i hi xc tc Co phi d tan nh l Naphten Coban hoc benzoat vi mt lng t 100 300 ppm. Qu trnh decacboxyl s ho tan mui Cu(II) cho vo. Trong qu trnh phn ng hn hp c mt khong 1- 5 % Cu. Ngi ta ci tin nng cao chn lc bng cch cho thm cc mui kim loi, ch yu l cc mui Mg, chng hot ng thc y qu trnh. Do sau khi pht trin hp cht Mo(III) s to ra chn lc cao hn mui Cu(II). im khc bit mi ca qu trnh c pht trin bi Lumnus l s dng xc tc Cu. Qua axit benzoic c th oxy ha trong pha hi. Kt qu l qu trnh phn ng vi tc cao, chuyn ha khong 50% v hiu sut t khong 90%. C th t c khong 1 kg phenol trn mi th tch ca qu trnh phn ng. iu phn nh rng cn cha nha l khng c to thnh. Tuy nhin xc tc phi c ti sinh thng xuyn hn na a v qu trnh u.
2.4.3. S dy chuyn sn xut: (hnh 2)
a. c.
Thp oxy ha toluen Thp ti bc hi toluen
b. Thit b tinh ch kh thi d. Thp tch axit benzoic
e. Th p
30
n tt nghip oxi ha axit benzoic f.
Khoa cng ngh ho hc
Thp ti bc hi nc hydrocacbon
g. Thit b tinh ch kh thi h. Thp tch phenol th i. j. k. l. Thp tch phenol Thit b tch cn Thp benzen Thp tch cn phenol
31
n tt nghip
L Hong Giang Ho du 1 K 48
b a a e j k f c d
g h i
Benzen phenol
Xc tc Toluen KK
cn nuc thi
Khoa cng ngh ho hc
hnh 2. s cng nghsn xut phenol bng phung php oxy ha tol uen
32
n tt nghip Thuyt minh dy chuyn:
Khoa cng ngh ho hc
Toluen nguyn cht cng vi toluen ti tun hon v mt lng xc tc tng ng a vo thp oxy ha (a). Khng kh c thi vo thp bng ng phun kh. Trong qu trnh phn ng lng oxi tiu tn cn li < 4%. Kh thi cha toluen v hi nc c hnh thnh trong phn ng c lm ngng t v sau cho vo h thng tinh ch kh thi (b). Ti y tt c toluen c tch ra. Condensate trong thit b lm lnh toluen v nc c ly ra cng vi formic v axit axetic. Do phn ng to nhit nn l phn ng phi c h thng lm lnh. Sn phm l axit benzoic c tch ra khi toluen khng phn ng trong thp ti bc hi toluen (c), toluen c quay li thp oxy ha. Sn phm y ca thp ti bay hi bao gm axit benzoic v cc sn phm ph c nhit si cao, thp chng (d) ti y axit benzoic c chng qu nhit. Sn phm y ca thp ny bao gm sn phm ph c x l hay cho quay li thp oxy ho. Qu trnh oxy ha decacbonyl axit benzoic: axit benzoic c a vo thp decacbonyl (e) v cng vi lng xc tc cn thit. Giai on ny thc hin trong pha lng. Khng kh c a vo ng phun cng vi hi nc. Phenol hnh thnh c ly ra t thp phn ng di dng hi v em tch kh bao gm toluen v benzen. Trong thp ti bay hi nc hydrocacbon (f) hi ca kh tr c tch khi cn toluen v benzen trong thit b tch kh thi (g). Phenol c tho ra on gia thp ti bc hi (f) v c tch ra t thp phenol th (h). Phn on c nhit cao t y thp phenol (i) em trch ly trong ct (l). Sn phm y ca thp (f) cha axit benzoic c ti tun hon trong thit b phn ng (e). Nha hnh thnh trong qu trnh phn ng phi ly ra lin tc, axit benzoic cha trong nha s c chit ra bng nc. Nc c ti tun hon quay li h thng v nha em i t trong thit b t v lng nhit to ra c thu hi s dng. 2.5. Qu trnh Axetoxyl ha: [5]
33
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Qu trnh ny c pht trin bi Mitsubisi theo 2 giai on sau: Giai on 1: Axetoxyl ho benzen bi axit axetic trong s c mt ca khng kh v xc tc Pd theo phn ng:
o C6H 6 + CH 3COOH + 1/2O2
0
C6H 5- O - C - CH 3 + H 2O
Qu trnh ny din ra trong pha lng, nhit khong 150 C, vi PdSO4 v chn lc 75% mol, nhng i km l s n mn mnh. Giai on 2: Thy phn phenyl axetat to thnh phenol theo phn ng: o C6H5 - O - C- CH3 + H2O C6H5 - OH + CH3- COOH
Giai on ny din ra khong 6000C v p sut kh quyn vi s chuyn i hn 70% v chn lc 99%. Do qu trnh cn nhiu vn cn phi gii quyt nh hiu sut ca qu trnh, hiu qu kinh t ca qu trnh thp. V vy qu trnh ny khng cn c s dng trong cng nghip. 2.6. Oxy ho trc tip benzen : [3] Khi ta cho hi benzen tc dng vi khng kh trong iu kin c hi nc nhit cao (400 - 6000C) hoc oxy ho dung dch nh tng nc benzen iu kin thng th s to thnh phenol theo phng trnh phn ng sau: C6H6 + 1/2O2 C6H5OH Hiu sut ca phenol l 40 - 60% tnh theo benzen. Phng php ny c dng iu ch phenol trong phng th nghim. Trong qu trnh oxy ho trc tip benzen thnh phenol th to thnh nhiu sn phm ph, c bit l biphenyl. c rt nhiu bin php khc phc nhc im trn nhng u khng c kt qu. Gn y oxi ho benzen bng khng kh di p sut, c axit axetic v xc tc mi paladi. Phn ng L Hong Giang Ho du 1 K 48
34
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
c tin hnh c trong pha kh v pha lng. Sn phm ca qu trnh l hn hp phenol v phenyl axetat. Tuy hng nghin cu ny t c mt s kt qu kh quan nhng vn cha c a vo sn xut trong thc t. 2.7. Sn xut phenol bng Phng php oxy ho cumen: [5] Vo nm 1944, H.HOCK v SLANG cng b phng php sn xut phenol t Cumen da trn c s nghin cu nguyn liu u l Cumen hydropeoxit v phn gii n to thnh phenol v axeton. Sau chin tranh th gii ln th 2, cng ngh sn xut ny c pht trin mt cch nhanh chng trong mt khong thi gian ngn bi 2 cng ty Distillers nc Anh v cng ty Herculer Powder M. Nh my u tin c a vo sn xut vo nm 1952 l nh my Shawinigan Canada vi cng sut ln ti 8000 tn phenol/nm. Ngy nay phn ln phenol c sn xut bng qu trnh ny trong nhng nh my M, Canada, Php, Italia, Nht, Ty Ban Nha, Hn Quc, n , Mexico, Brazil, ng u, v c vi cng sut hn 5.106 t/a. Thm vo hiu qu kinh t m ngun nguyn liu to ra cho qu trnh (tng ng vi s tin trin trong ho hc du m t thp nin 1960), tht s phng php ny l hu nh khng c vn v s n mn xy ra v tt c cc giai on phn ng u lm vic di mc va phi vi hiu sut cao. Tt c nhng yu t trn lm cho phng php ny pht trin nhanh chng v chim u th so vi cc phng php khc.
2.7.1. Phng trnh phn ng ca qu trnh:
Qu trnh ny c hai giai on phn ng c bn sau: 1) Oxy ho cumen vi oxy to cumen hydroperoxit: Qu trnh ny c th to ra sn phm ph nh trong ngoc di y.
35
n tt nghip
H3C CH CH3 H3C C
Khoa cng ngh ho hc

CH3 CH3 CH3 H3C H3C CH C OOH OH
O2
2) Phn gii cumen hydroperoxit trong mi trng c tnh axit to ra phenol v axeton.
H3C C CH3 OOH Axit OH H3C CO CH3
Qu trnh phn ng to nhiu nhit, lng nhit to ra trong qu trnh khong 800 kj/kg cumen hydroperoxit.
2.7.2. M t cc giai on phn ng ca qu trnh:
a. Qu trnh oxy ho: Qu trnh oxy ha cumen bng oxy khng kh hoc oxy tinh khit c thc hin trong thit b bng thp hoc hp kim. Qu trnh thc hin trong ba thp, n c th cao hn 20 m, ngi ta thng s dng cc thp si bt c kt ni vi nhau thu c thi gian lu phn b ti u trch s phn hy cumen hydropeoxit. Dy thp c dng ph bin trong cng nghip gm c t 2 n 4 thp phn ng. Qu trnh phn ng c thc hin nhit khong 90 1200C v p sut khong 0,5 n 0,7 Mpa. Kh thi t thit b phn ng c lm lnh t hai bn ngng t cc cht hu c tinh khit. Nc c s dng lm mt giai on u tin ca qu trnh v lm lnh giai on k tip. Qu trnh oxy ha cumen l qu trnh t xc tc, tc ca phn ng tng vi s tng ca nng hydrroperoxit. Vi phn ng tc thp c th c nhanh chng nu s dng xc tc nh l kim loi phetacyanua. Cc hp cht to thnh song song vi s phn hu ca hydroperoxit. Tuy nhin chng khng c s dng trong cng nghip. Qu trnh phn ng l to nhit khong 800kJ trn mi kg cumen hydroperoxit. Nhit ca phn ng c ly ra nh qu trnh lm mt. Sn phm ph chnh ca qu trnh l cc sn phm c to thnh do s phn hu nhit hydroperoxit L Hong Giang Ho du 1 K 48
36
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
cumen. N xy ra trong khong nhit ln hn 1300 C. Cc hp cht lu hunh nh l sufua, disunfua, thiol, sunfuaoxit, thiophel v phenol gy km hm qu trnh t oxy ha v bt buc phi tch ra. Hm lng oxy trong kh thi t cc thit b phn ng l khong 1 6% th tch. Ti p sut phn ng khong 0,5 0,6 MPa nng oxy ti hn ca s bt chy ca hn hp cumenkhng kh l vo khong 8,5% th tch. Gii hn n ca hn hp khng kh v hi cumen l khong 0,8 8,8% th tch cumen p sut thng. p sut 0,5 Mpa trn gii hn n 10,3% th tch Cumen. Hn hp qu trnh oxy ha cha khong 20 n 30 % hydroperoxit Cumen. Nu qu trnh phn ng xy ra trong h thng alkali-stabol, hn hp oxy ho c ra sch bng nc v cc mui v c trc qu trnh phn ng. Phenol c chng luyn trong khong trng t hn hp qu trnh oxy ha ta thu c nng hydroperoxit khong 65 n 90% trc khi tch ra. b. Qu trnh phn hy: Xc tc ca qu trnh phn hu cumen hydroperoxit thnh phenol v axeton l axit. Trong cng nghip axit sunfuric c s dng ph bin nht. Mt lng ln axeton c cho vo thp phn hy cng vi khong 0,1 0,3% khi lng axit thc hin qu trnh phn hy. Nhit phn ng l im si ca hn hp cumenhydroperoxit v axeton. Qu trnh phn hy l qu trnh to nhit khong 1680kJ c gii phng khi 1kg cumen hydroperoxit b phn hy. Nhit ca qu trnh gim xung nh s bc hi axeton. chn lc ca qu trnh phn hy cumen hydroperoxit thnh phenol v axeton ln hn 99,5 %.
2.7.3. Cc iu kin cng ngh ca qu trnh:
+Nhit phn ng: phn ng xy ra ti nhit t 50 C n 900C l thun li, n xy ra tt nht l khong nhit 700C 850C. Gii hn nhit ny c xc nh bi im tan chy ca hn hp phn ng v im si ca phenol.
0
+ p sut: phn ng c th xy ra p sut kh quyn, c th khong gia 400 v 500 mmHg L Hong Giang Ho du 1 K 48
37
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
+ Thi gian phn ng: qu trnh phn ng c th xy ra nhanh v c th c hon ton trong khong 15 pht. + Cht xc tc dng trong phn ng: qu trnh thng c s dng mt lng nh axt sunforic, HCl, ALCl 3 axit sunforic hu c hoc axit Cacboxylic halogen ho vi lng axit c dng c th t 0,001% n 1% trng lng da trn hydropeoxyt. + Sn phm chnh ca qu trnh: qu trnh ny cho sn phm chnh l phenol. Ngoi ra cn c nhng sn phm ph nh ,-dimetyl acol v axeton, c hai sn phm ny u c to ra do s phn hu cumen hydroperoxit di tc dng ca nhit , hai sn phm ny cng nhiu khi nhit ca phn ng cao qu 1300C. 2.8. So snh cc phng php sn xut phenol : T cc bng s liu di y : Bng 4.Sn lng Phenol trn th gii nm 1986 [7]
Qu trnh Sunfo ho Benzen Clo ho benzene Oxyclo ho Benzen Oxy ho Cumen Oxy ho Toluen Cc qu trnh ho hc khc Tng cng % KL sn lng 0,1 0,2 0,2 92 6,5 1,0 100
38
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Bng5. Bng so snh v kinh t cc phng php iu ch phenol.[8]

(n v quy c cho 1 tn phenol) Dehydroho (cyclohexanolcyclohexanon) Clo ho benze n 9,4 Oxy ho toluen
Phng php
Sulfonat ha
cumen
Axetoxyl ho
Chi ph u t Nguyn liu Gi thnh
23,5
11,3
22,8
22,8
27,1
110,6 148,3
162,2 188,4
154,5 196,1
69,6 109,7
106,6 142,8
89,5 137
Ta rt ra mt s nhn xt : Mc d oxy ho cumen l mt phng php tng i c in nhng cho n nay n vn l qu trnh ph bin nht. Qu trnh clo ho benzen c chi ph u t l thp nht nhng do gi nguyn liu cao nn gi thnh sn xut cho 1 tn phenol rt cao. Phng php iu ch phenol bng cch thu phn clobenzen bng kim i hi nhit v p sut cao do thit b phn ng phi c ch to bn, tt, cc ch cng ngh kht khe hn do vy kh thc hin hn cc phng php khc. Vic sn xut phenol bng phng php sunfo ho c u im l thit b ch to n gin, vn u t t, tn dng c cc sn phm ph, chi ph nguyn vt liu t do gim gi thnh sn phm. c bit phng php sunfo ho cho php thu nhn sn phm phenol cc k tinh khit 90% m khng cn qua bt k qu trnh lm sch no, tuy nhin gi nguyn liu cao v phn ng thng tin hnh gin on qua nhiu giai on. Qu trnh oxy ho toluen v cumen c cng chi ph u t nhng do gi nguyn liu ca qu trnh oxy ho toluen cao L Hong Giang Ho du 1 K 48
39
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
dn n gi thnh ca qu trnh oxy ho toluen cao hn qu trnh cumen. Ngoi ra qu trnh cumen cn to ra sn phm ph l axeton c ng dng rt rng ri trong cng nghip. Hin nay, nhu cu v axeton trn th trng l rt ln, n c s dng lm dung mi cho nhiu cht hu c v l nguyn liu quan trng sn xut thy tinh hu c. nhiu nc khc th nhu cu v axeton vt qua kh nng ca phng php cumen v vy n c iu ch b sung t propylen. Vi nhng u im trn nn hin nay cc phn xng mi c xy dng hin nay u s dng phng php oxy ha cumen. Nguyn tc la chn dy chuyn cng ngh xut pht t c im thc t ca mi quc gia, xut pht t trnh cng nh quy m sn xut ln hay nh, vn u t t hay nhiu... T cc phng php trnh by trn, c th thy phng php tng hp phenol i t cumen ph hp vi tim lc du kh hin nay ca nc ta. Do vy, trong bn n ny em xin trnh by thit k tnh ton cho phn xng sn xut phenol bng phng php oxy ho cumen.
40
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Chng 3: sn xut phenol bng phng php oxy ha cumen

Qu trnh sn xut phenol t cumen c tin hnh qua 2 giai on + Giai on 1. Phn ng oxy ho cumen (iso propyl benzen) to ra cumen hydroperoxit. + Giai on 2. Phn ng phn hu cumen hydroperoxit di s c mt ca axit. 3.1.C s l thuyt ca s oxy ha cumen:[5]
3.1.1. c im qu trnh oxy ha:
Qu trnh oxy ho c ngha ln trong cng nghip tng hp hu c, rt nhiu sn phm trung gian, dung mi, cht ho do, monome, cc cht c bn c iu ch theo phng php oxy ho. Khc vi ho hc v c, phn ng oxy ho trong hu c thng khng km theo s thay i ho tr ca nguyn t. S tham gia ca oxy vo phn t cng khng phi l c im chung ca phn ng oxy ho, iu ny cng c th hin cc phn ng khc (hydro ho v hydrat ho) khng lin quan n s oxy ho.
3.1.2. Tc nhn oxy ha:
Trong cng nghip tng hp hu c v ho du ngi ta c gng s dng cc tc nhn oxy ho r tin v ch trong L Hong Giang Ho du 1 K 48
41
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
nhng trng hp ring ngi ta mi dng nhng tc nhn c kh nng lm cho phn ng xy ra nu tc nhn oxy ho khc khng s dng c. Oxy ho phn t (dng khng kh, oxy k thut hay hn hp nit-oxy hm lng O2 thp) l tc nhn oxy ho quan trng nht trong s cc tc nhn. Ngi ta s dng n tin hnh phn ln cc phn ng xy ra trn ca qu trnh oxy ho. Oxy tinh khit c tc dng oxy ho rt mnh nhng s dng n li tn km chi ph tch oxy t khng kh. Khi oxy ho pha kh, s hin din ca nit s gy kh khn cho vic tch v s hon lu sn phm, do ngi ta phi s dng oxy k thut. Khi oxy ho bng khng kh, tc phn ng chm nhng khc phc c bng cch tng nhit cng nh p sut chung ngha l tng p sut ring phn ca oxy.
3.1.3. C ch phn ng ca qu trnh oxy ha cumen:
y l qu trnh oxy ha theo c ch chui gc c tin hnh trong pha lng trong cc iu kin ng th. Khi oxy ha hydrocacbon s to ra hng lot cc sn phm phn t nh: peroxyt, ru, xeton, aldehit, axit, este... Nhng phn ng oxy ha cumen ta ch mong mun to ra peroxyt l sn phm bc nht ca s oxy ha hydrocacbon. V th phn ng ny ta ch cn mt lng nh hydroperoxyt khi mo cho qu trnh t oxy ha ca phn ng. Cc giai on ca qu trnh oxy ha: Khi mo: CH3 t C6H5 C H CH3 CH3 CH3
* + X
CH3 C6H5 C* CH3 CH3 + HX
Ph (1)
C6H5 C H + O + C6H5 C H 2C H5 C* + HO2 (2) 6 2 2 CH3 CH3 CH3 trin chui: l giai on tc phn ng xy ra nhanh ngay c khi nng O2 thp. L Hong Giang Ho du 1 K 48
42
n tt nghip CH3 C6H5 C ai

*
Khoa cng ngh ho hc CH3
+ O 2 CH3
C6H5 COO CH3 CH3
CH3 CH3
(3) Gi CH3
C6H5 C H + C6H5 COO* C6H5 C* + C6H5 COOH (4) CH3 CH3 CH3 CH3 on phn nhnh: L giai on c nng lng hot ha cao nht. Phn ng ny c tng cng v s phn hy ng li ca hydroperoxyt do hn hp hnh thnh lin kt hydro lm xc tc cho qu trnh.
CH3 C6H5 COOH CH3
+C6H5
CH3 COOH CH3
CH3
CH3
C6H5 COO* + HO +C6H5 CO* (5) 2 CH3 CH3
CH3 C6H5 COOH
CH3 C6H5 CO* + *OH (6)
CH3 CH3 Gc t do cng c th xc tc cho s phn hy hydroperoxit.

Gc metyl hnh thnh s b oxy ha tip thnh metyl hydroperoxit, metanol, formandehit, axit focmic. CH3 CH3 CH3
*
CH3 CH3 CH3 CH3 dimetylphenylmetanol

43
C6H5 COO* + C6H5 CH CH3 CH3 CH3
C6H5 COOH + C6H5 C CH3 CH3
C6H5 CO* + C6H5 COH
CH3
C6H5 CO* C6 1 K 48 *CH (7) L Hong Giang Ho duH5 C = O + 3 CH3 CH3 axeton phenon
n tt nghip Kt thc chui: CH3 CH3
Khoa cng ngh ho hc
CH3
CH3
C6H5 COO* + C6H5 COO* CH3 CH3 CH3 C6H5 C* CH3 CH3 + C6H5 C* CH3
C6H5 COO C C6H5 + O (8) 2 CH3 CH3 CH3 CH3 C6H5 C H C C6H5 (9) CH3 CH3
3.1.4. L thuyt ca qu trnh:
Hydroperoxit l sn phm bc 1 ca qu trnh oxy ha v th giai on khi mo phn ng ta ch thm mt lng nh hydroperoxit thc y qu trnh t oxy ha ca phn ng ch khng phi dng xc tc mui ca cc kim loi c gi tr thay i v cc xc tc ny c tc dng thc y qu trnh oxy ho su hn n cc sn phm th cp nh ru, axit... y l iu khng mong mun ca qu trnh. Hydroperoxit cumen l hydroperoxit rt bn do cumen c nhm alkyl c cu trc bc 3 nh vo nhn thm m c nhm (- OOH) nh gn nhn thm nht nn c n nh cao (thi gian sng cao) nh c h thng electron , hydroperoxit cumen c hnh thnh ti nhit thp hn nhng hydroperoxit khc. Tuy nhin, cumen hydroperoxit vn l hp cht khng bn, nn d chuyn ha thnh cc hp cht khc trong qu trnh oxy ha. Nht l khi qu trnh oxy ha xy ra nhit ln hn 1300C v khi nng ca chng trong hn hp cao. hn ch qu trnh phn hy nhit ngi ta tin hnh qu trnh oxy ho nhit thp v mc chuyn ha to ra peroxit nh hn 30%. Trong qu trnh oxy ha cumen th giai on khi mo chnh l thi gian cm ng ca qu trnh. Do cc hp cht cha lu hunh, olefin, phenol c mt trong nguyn liu s lm km hm qu trnh oxy ha v gy ra hin tng gin on cm ng do cc cht ny bt buc phi tch ra khi nguyn liu.
44
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Qu trnh khi mo to gc theo phn ng (1), (2) dn n tin hnh phn ng chnh. Giai on ny c th tin hnh nhit thp khi qu trnh to gc R ca phn ng (1), (2) vt qu s hnh thnh to phn ng (9) th phn ng (3) cnh tranh so vi phn ng (4) v xy ra rt nhanh thm ch ngay c nng oxi thp. Lc ny, hydroperoxit hnh thnh nhng vi s lng cha cao. giai on pht trin chui th qu trnh xy ra nhanh hay chm ph thuc vo nhit , bn cht ca cht b oxy ha l cumen v trng thi tp hp ca vt cht. Giai on ny xy ra nhanh do nng lng lin kt cumen thp v gc ROO c nng lng ln nn cumen tn cng vo gc ROO mi hnh thnh to ra hydroperoxit xy ra nhanh. giai on phn nhnh ch yu l phn hy cc hp cht hydroperoxit xy ra phn ng (5), (6). Qu trnh ny xy ra nhanh nu nng hydroperoxit trong hn hp phn ng nhiu. Qu trnh phn hu c tng cng do tng tc to lin kt hydro phn ng (5). do kh nng phn ng ROO thp dn n tch t nhiu trong dung dch nn d xy ra theo phn ng (8). Gc alkoxi RO to thnh l gc hot ng. Gc RO d t lin kt C- C to aldehit v axeton theo phn ng (7). 3.2. C s l thuyt ca qu trnh phn hy cumen hydroperoxit bng xc tc axit:
3.2.1. C ch phn ng:
Ngoi c ch gc t do, phn hy hydroperoxit cn c kh nng xy ra di nh hng ca xc tc axit. Khi c mt lng nh axit mnh (0,1% H2SO4) hydroperoxit s b phn hu thnh phenol v axeton. Phn ng din ra theo c ch phc tp dng ion vi cht trung gian l cc cation.
45
n tt nghip H3C CH3 C OOH

+H
+
Khoa cng ngh ho hc CH3

H
H3C C O+ O H
CH3 H3C O O CH3 H3C C+ O OH
- H2O + HO 2 CH3 H3C C O O

- H+
+ H3C
C O
CH3
H H Ngoi ra cc sn phm ph ca qu trnh oxy ha l tp cht ca hydroperoxit cng rt nhy vi xc tc axit. Nh dimetyl phenyl metanol s b tch nc to - metyl styren v alkyl ha to cumylphenol. Ngoi ra mt phn -metyl styren s b dime ha.
CH3 C6H5 C OH
CH3
+ C6H5 C O H2
CH3 C6H5 C+
Ngoi ra cn CH3 CH3 CH3 nhn c CH3 mt l+ + C6H5 C ng nh C6H5 C CH2 + H Dime + -H nha c CH3 CH3 cu +CH5OH 6 trc C6H5- C(CH )2- C6H5OH + 3 -H phc tp hn khi nng axit v nhit cao s to ra kh nng chuyn ha axetophenon v axeton bi xc tc axit nh phn ng ngng t aldol vi s tch loi nc.
H3C CO CH3
+ +H
H3C CO CH2- C(CH )2 3 OH
- H2O
H3C CO- CH=C(CH2 3) Mesityl oxit
3.2.2. L thuyt ca qu trnh:
V phng din ng hc, s phn hy hydroperoxit bng axit c c trng bng tc rt cao, v trn thc t l chuyn ho hon ton nu trong hn hp c t 0,005 0,1% L Hong Giang Ho du 1 K 48
46
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
khi lng H2SO4 (tnh theo hydroperoxit), v qu trnh phn hy tin hnh nhit thp hn 700C. Qu trnh phn hy bng axit s b km hm bi nc. chn lc ca phn ng phn hy hydroperoxit thnh phenol v axeton s cao hn 99,5% ti nhit thp hn 700C. Nhng nu qu trnh tin hnh nhit cao hn 700C th chn lc s thp hn do s tng s lng ca diphenylmetanol v axetophenol. Do trong qu trnh phn hy cn phi gim nhit bng cch lm bc hi lng axeton cho vo thp phn hu. Bng 6 cho bit s hnh thnh ca sn phm ph trong qu trnh phn hy hydroperoxit vi hm lng axit H2SO4 trong hn hp l 100ppm v 0,5% khi lng nc. Bng 6. S to thnh sn phm ph/phenol theo nhit . Nhit (0C) 70 90 110 120 146 T l mol (sn phm/ phenol). 100 Axetophenol DMPM 0,06 0,36 0,06 0,61 0,15 1,24 0,25 2,19 0.69 5,04
DMPM: Thnh phn bao gm metyl styren v cc cht nha, cn khc. Cc yu t nh hng: 1. Xc tc: Trong qu trnh oxy ho cumen khng dng xc tc m cho cht ph gia l Na 2CO3 (hay NaOH) va lm cht nh ho cumen va l cht to mi trng kim trung ho axit focmic to ra, loi s phn hu bng axit ca hydroperxit (to ra phenol) v s dehydrat ca cacbinol (to ra - styren hoc - metyl styren). Cn trong qu trnh phn hu cumenhydroperoxit dng xc tc l axt H2SO4.
47
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Vic kh axt sau qu trnh dng anionit. Trao i OH[An] OHTi sinh [An]SO42- + 2NaOH 2. Nhit : Nhit l yu t gy nh hng ln n tnh chn lc ca qu trnh vi c s khc bit v nng lng hot ha ca cc giai on phn ng. Nng lng hot ha ca phn ng ph thng cao v phn ng tin hnh trong pha lng, v vy tng nhit th s lm tng vn tc phn ng nhng tng nhit s tng lng sn phm ph. V vy, qu trnh oxy ho cumen nn c tin hnh nhit : t0 = 90 1200C. Qu trnh phn hu cumen hydroperoxit tin hnh nhit : t0 = 45 650C. C 2 qu trnh xy ra khi oxy ho cumen u l phn ng to nhit mnh, do cn phi lm lnh duy tr nhit ca tng giai on. + Giai on oxy ho cumen thnh cumen hydroperoxit to 800kJ trn 1kg cumen hydroperoxit. + Giai on phn hu cumen hydroperoxit to phenol v axeton to 1680kJ /kg cumen hydroperoxit. 3. p sut: p sut cn phi la chn c th duy tr khi phn ng trng thi lng v y l qu trnh oxy ho trong pha lng. V vy, p sut cho qu trnh oxy ho cumen c duy tr p = 20 200psia. Qu trnh phn hu cumen hydroperoxit c duy tr p sut p = 15 30psia. 4. Mc chuyn ho: L Hong Giang Ho du 1 K 48
48
+ H2SO4
[An]-SO42- + H2O
OH[An] OH+ Na2SO4
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Do qu trnh oxy ho thng gm cc phn ng song song v ni tip, v vy trnh qu trnh oxy ho su th cn phi cho d nguyn liu v tin hnh chuyn ho khng hon ton 10 30%. 5. nh hng ca tp cht : Nu trong nguyn liu i vo thp oxy ha c cha nhiu tp cht nh cc hp cht lu hunh, cc hp cht khng no, phenol th cc tp cht ny s gy c ch lm km hm mnh n qu trnh oxy ha gy ra hin tng gin on cm ng lm cho tc oxy ha din ra chm hn bnh thng. Ngoi ra, cc tp cht khc nh cc kim loi chuyn tip hay bi bn s thc y qu trnh phn hy hydroperoxit. trnh s c ch th nguyn liu cn phi c tinh khit. 3.3.Cng ngh ca qu trnh oxy ha cumen:
3.3.1.S dy chuyn sn xut: (Hnh 3)
1. My nn kh ha 5,6. Thp chng ct chn khng.
2, 3, 4. Thit b oxy
7,8. Thit b phn hy hydroperoxit bng axit. 9. Thit b trung ha v tch lng. 10. Thp chng. 12. Thp tch -metyl styren. ha. 16, 17. Van tit lu. liu. 19, 20 Thng cha trung gian phenol. 22. Thng cha axeton. nha. L Hong Giang Ho du 1 K 48 21. Thng cha 18. Thng cha nguyn 11. Thp tch axeton. 13. Thp tch phenol.
14. Thng cha sn phm ngng t. 15. Thit b hydro
23. Thng cha cn,
49
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
3.3.2.Thuyt minh dy chuyn:
Qu trnh sn xut phenol v axeton chia thnh cc giai on: oxy ha iso propyl benzen (IPB) thnh hydrpperoxit (HP) v s phn hy n bng axit thnh phenol v axeton. S cng ngh gm hai giai on biu din trn hnh 3. Qu trnh oxy ha tin hnh trong h thng cc thp oxy ha bao gm 6 thp si bt c b tr va song song va ni tip t s phn b thi gian lu ti u. Do qu trnh to hp cht trung gian l cumen hydroperoxit c kh nng phn hy oxy ha tip theo. Do ch khng ch mc chuyn ha khong 20% m lng nguyn liu trong mt gi theo thit k l ln hn 15 tn, do nguyn liu c chia ra lm hai hay cng i vo hai thp oxy ho, lm nh th gim kch thc v chiu cao thp si bt. Ch lm vic ca hai thp nh nhau v mc chuyn ho, nhit i vo ca nguyn liu v khng kh. V c th nguyn liu i qua 3 ln v thi gian lu trong h thng cc thp oxy ha l 3h. Khng kh sau khi lm sch c ht vo my nn (1) c nhit 480C i vo thp oxy ho qua b phn to thnh nhng bt nh tip xc vi cumen lng. Cumen c a vo tng thp sau khi qua b phn trao i nhit vi hi i ra khi thp oxy ho cc nhit khc nhau. ng thi IPB tinh khit v mt lng nh hydroperoxit cng c a vo cng vi cumen gip kch thch giai on ban u ca qu trnh oxy ha t bn cha nguyn liu (8). Lc ny cumen c gia nhit n nhit 550C sau a vo h thng hai L Hong Giang Ho du 1 K 48
50
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
thp oxy ha (2) ni tip, ti y thi gian lu ca nguyn liu trong thp l 1h, nhit ca qu trnh oxy ho l 90 1200C, p sut lm vic ca thp l 0,3 Mpa. Do qu trnh oxy ha to nhit (191,08 kcal/1kg CHP to thnh). Lng hi thot ra cc nh thp oxy ho c lm lnh thu hi cumen phn hi khng ngng t c x l thit b (3) trc khi thi ra mi trng, Qu trnh oxy ho t xc tc nn nng CHP thp oxy ho u ch l 8 15% v tng dn cc thp oxy ho sau, cho n khi ra khi h thng thp oxy ho l 20% khi lng sn phm, nng CHP c nng n 65 95% sau khi qua b phn (4) lm sch sn phm. Phn hi cumen tch ra t nh thit b (4) c em i trao i nhit vi nguyn liu cumen, sau c lm lnh ri i vo thp tch kh tr (6). Cumen t thit b (6) quay v thng cha cumen ban u. Sn phm t y thit b (4) cha CHP c a vo thp chng ct chn khng (9) tch cumen cha chuyn ho. Sn phm y ca thp chng ct chn khng cha CHP c nng 65 95% sau khi lm lnh c np vo 2 thit b phn hu (10). S phn hu CHP to phenol v axeton xy ra khi c mt H2SO4. Phn ng phn hu to nhit mnh do ta a axeton vo bay hi axeton v iu chnh nhit ca thit b. Sn phm ra khi thit b (10) vn cn CHP nn n tip tc c a sang thit b (11) vi vic b xung thm H2SO4. Hn hp sn phm sau khi ra khi thit b (11) c cha H2SO4 d gy n mn thit b nn n c trung ho bi NaOH trong thit b (12), ti H2SO4 c trung ho v lng tch khi hn hp sn phm th. Phn hn hp sn phm th nh hn sn phm v c nn c tho ra t pha trn thit b v c a vo b cha sn phm th. T n c bm vo thp chng tch s b (15). Phn nh (gm: - metylstyren (AMS), cumen, axeton, aldehyt) thot ra nh thp (15) c a sang thp (16) tinh luyn axton. Sn phm nh t thp (16) c lm lnh ri a vo thng cha axton, mt phn c a vo thp phn hu (10). Sn phm y thp (16) c cha cumen v AMS c a vo thng cha (23). Phn nng L Hong Giang Ho du 1 K 48
51
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
(gm:phenol, axetonphenol, nha) thu c t thp (15) c bm vo thp (17) tch cumyl phenol, axetonphenol, v nhng phn nng khc. Sn phm nh thu c t thp ny cha phenol v cc phn nh cn li c np vo thp (18) tch phn nh khi phenol. Nhng phn nh c tch khi thp (18) a vo thp (19) v dng NaOH tch AMS. Phn nh thu c nh thp l AMS c a i hydro ho to li cumen ri cho quay li thng cha cumen nguyn liu. Sn phm y thp (18) cha phenol c bm vo thp chng tch s b (20) tch phn nh cn li khi phenol sn phm. Sn phm phenol thu c y thp (20) c bm vo thp tinh ch (21) nhm thu c phenol c tinh khit cao (99,9%). Phn nng thu c y thp cho quay tr li thit b (17).
Phn III
Tnh ton
CHNG 1: Tnh ton cn bng vt cht
Theo bi ta cn phi thit k phn xng sn xut phenol c nng xut 37.000 tn/nm vi hiu sut ca qu trnh l = 0,955.
1.1. Tnh cn bng vt cht trong h thng thp oxy ho:
52
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Cc phn ng xy ra trong qu trnh tng hp phenol t cumen: + u tin l phn ng oxy ho cumen tao hydroperoxit: C6H5CH(CH3) C6H5 C (CH3)2 O2 COOH + Sau l phn ng phn hu hydroperoxit thnh phenol v axetol: C6H5 C (CH3)2 COOH C6H5OH CH3 C CH3 O
2
Theo cc phn ng trn th ta nhn thy c 1mol cumen s to ra c 1mol phenol. Mt khc Mcumen = 120 kg/mol, Mphenol = 94 kg/mol. T ta thy c 120 kg cumen s tng hp c 94 kg phenol. Vy cn c x kg cumen th ta mi tng hp c 1kg phenol. Hiu sut ca qu trnh l 95,5% do sn xut 1 tn phenol cn: x = 94 95,5 1,34 kg Iso Propyl Benzen (IPB) cumen. Hiu sut s dng oxy trong thp oxy ho = 0,79. Cc s liu ban u: Nguyn liu vo: x1=4%. Hm lng cumen hydroperoxit (CHP):
120 100
Hm lng sn phm phn hu: y1=0,3%. Sn phm sau khi oxy ho: Hm lng CPH x2=23%. Hm lng sn phm phn hu: y2=1,5%. S ngy ngh bo dng v sa cha thit b trong 1 nm l 35 ngy. Do s ngy lm vic trong mt nm l: 365 35 = 330 ngy. L Hong Giang Ho du 1 K 48
53
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
V qu trnh lm vic lin tc 24/24 nn s gi lm vic ca h thng trong 1 nm l: 330 x 24 = 7920 (gi). 1.1.1.Tnh lng nguyn liu i vo thit b si bt: 1. Tnh lng nguyn liu cumen np vo h thng thp oxy ho: Nng sut sn phm phenol trong 1 gi l: Gphenol= G/nm x 1000/h =
(37000 x 1000) = 4671,72 kg. 7920
Lng cumen cn thit np vo h thng oxy ho sn xut phenol trong 1h: Gcumen/h= 1,34 Gphenol= 1,34 4671,72 = 6260 kg/h. 2. Tnh lng oxy cn cho qu trnh chuyn ho cumen: Trong qu trnh oxy ho theo l thuyt t l cumen : oxy = 1:1. Do :
M oxy M cumen = 32 = 0,267 120
Lng oxy cn thit cho qu trnh chuyn ho cumen thnh sn phm theo l thuyt l:
GO2 ( LT ) = 0,267 Gcumen / h = 0,267 6260 = 1671,45 kg/h.
S mol oxy theo l thuyt:

nO2 ( LT ) = GO2 ( LT ) M O2 = 1671,45 = 52,23 kmol/h. 32
Th tch do oxy chim theo l thuyt:

VO2 ( LT ) = nO2 ( LT ) 22,4 = 52,23 22,4 = 1170 m3/h.
V hiu sut s dng oxy trong h thng oxy ho l 79% nn lng oxy tiu tn thc t:
GO2 (TT ) = GO2
1671,45 = 2115,76 kg/h 0,79
S mol oxy tiu tn thc t:

nO2 (TT ) = GO2 (TT ) M O2 = 2115,76 = 66,12 kmol/h. 32
Th tch oxy thc t:

VO2 (TT ) = nO2 (TT ) 22,4 = 66,12 22,4 = 1481 m3/h.
54
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Trong qu trnh oxy ho khng kh lm tc nhn oxy ho. Hm lng oxy chim 23,2% khi lng khng kh nn khi lng khng kh l:
G KK = GO2 (TT ) 0,232 = 2115,76 = 9119,66 kg/h. 0,232
S mol khng kh tiu tn thc t:

n KK = G KK 9119,66 = = 315,23 kmol/h. M KK 28,93
Th tch khng khi tiu tn:

V KK = n KK 22,4 = 315,23 22,4 = 7061,2 m3/h.
3. Lng hi cumen thot ra: Lng hi cumen thot ra nh cc thp oxy ho c xc nh theo cng thc sau:
cumen cumen = (G KK GO Gcumen(hi)= M P Pcumen KK
/h
Trong :
M cumen Khi lng phn t cumen M cumen = 120 . M K Khi lng mol khng kh M K = 28,93 . Pcumen Pcumen p = 1,354 KPa .
sut
hi
bo
ho
ca
cumen
400C,
P p sut chung ca cc thp oxy ho, P = 0,3MPa = 300 KPa .
bo ho, = 1 .
G KK Khi lng khng kh, G KK = 9119,66 kg/h. GO2 / h Khi lng oxy l thuyt, GO2 = 1671,45 kg/h. Gcumen (hoi) = 120 1,354 ( 9119,66 1671,45) = 140 kg/h. 29 300 1 1,354
Th tch do hi cumen chim:

Vcumen ( hoi ) = Vcumen ( hoi ) = Gcumen ( hoi ) M cumen 22,4
140 22,4 = 26,15m 3 / h 120
Trong dng hi thot ra nh cc thp oxy ho ngoi cumen cn c hi ca cc sn phm khc cng khng kh. L Hong Giang Ho du 1 K 48
55
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Khi lng phn ny thng bng 0,005 0,006 khi lng hi cumen thot ra. Do tng lng hi thot ra c xc nh nh sau: Ghi= 1,006 x Gcumen kg/h. Th tch hi thot ra cc thp oxy ho:
V ' hoi = G ' hoi 140,84 22,4 = 22,4 = 26,29 m3/h. M cumen 120
(hi)
=1,006 x 140 = 140,84
4. Lng cumen hydroperoxit: (CHP) Lng cumen hydroperoxit v sn phm phn hu to thnh cc thp oxy ho:
GCHP = Gcumen + GO2 ( LT ) = Gcumen + 0,267 Gcumen . GCHP = 1,267G cumen = 1,267 6260 = 7931,42 kg/h.
5. Lng nguyn liu a vo h thng thp si bt: Lng cumen hydroperoxit v sn phm phn hu ra khi h thng thp si bt bng tng lng to thnh khi oxy ho v lng c trong nguyn liu ban u:
( x2 + y 2 ) Gsp = GCHP + G nguyn liu ( x1 + y1 ) (1)

Trong :
G sp Khi lng sn phm i ra khi h thng thp si bt,
kg/h
G nguyn liu- Khi lng nguyn liu a vo h thng thp si
bt, kg/h. Lng hn hp i ra khi thp oxy ho:

G sp = G nguyn liu + GO2 ( LT ) G ' hi
(2)
T (1) v (2) suy ra:

G nguyn liu = G nguyn
GCHP + (G ' hoi GO2 ( LT ) ) ( x 2 + y 2 )
( x2 + y 2 ) ( x1 + y1 )
liu
7931,42 + (140,84 1671,45) (0,23 + 0,015) = 37408 (0,23 + 0,015) (0,04 + 0,003)
kg/h. 6. Lng cumen c trong nguyn liu vo: L Hong Giang Ho du 1 K 48

56
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Lng cumen c trong nguyn liu np vo thp si bt c tnh nh sau:

G cumen/nguyn liu = (1 x1 y1 ) G nguyn liu
= (1 0,04 0,003) 37408 = 35799 ,48 kg/h.
% Cumen trong nguyn liu vo l : 100%- 4%- 0,3% = 95,7% 7. Lng cumen hydroperoxit c trong nguyn liu vo: Lng cumen hydroperoxit c trong nguyn liu np vo c tnh nh sau:
GCHP /nguyn liu = x1 G nguyn liu = 0,04 37408 = 1496,32 kg/h.
1.1.2.Tnh lng sn phm ra khi thit b si bt: Trn thc t lng cumen cho vo ln hn lng cumen tham gia phn ng nhiu. Do ngoi lng cumen thot ra nh cc thp si bt vn cn mt lng ln cumen theo sn phm oxy ho ra ngoi. Khi lng sn phm sau khi ra khi thit b oxy ho c xc nh theo cng thc (2).
G sp = G nguyn liu + GO2 ( LT ) + G ' hi G SP = 37408 + 1671,45 140,84 = 38938,61 kg/h.
Trong : 1. Lng cumen hydroperoxit l:

GCHP (ra) = x 2 G sp = 0,23 38938,61 = 8955,88 kg/h.
2. Lng sn phm phn hu l:

G SPPH ( ra ) = y 2 G SP = 0,015 38938,61 = 584,08 kg/h.
3. Lng cumen cha chuyn ho:

Gcumen ( ra ) = (1 x 2 y 2 ) G SP = (1 0,23 0,015 ) 38938,61 = 29398,65 kg/h.
% cumen cha chuyn ho l : 100 %- 23% -1,5% =75,5% 4. Lng O2 d i ra khi thit b:
57
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
V hiu sut s dng oxy trong thp oxy ho l 75% nn lng oxy khng tham gia oxy ho l:
GO2 d = G O2 (TT ) G O2 ( LT ) = 2115,76 1671,45 = 444,31 kg/h.
Th tch O2 d:
V O2 d = GO2 du M O2 22,4 = 444,31 22,4 = 311,017 m3/h. 32
5. Lng Nit thot ra khi h thng oxy ho: Trong khng kh Nit chim 76,8% khi lng nn lng Nit np vo:
G N 2 = 0,768 G KK = 0,768 9119,66 = 7003,9 kg/h.
6. Lng khng kh thi thot ra khi thp oxy ho: Lng khng kh thi thot ra khi thp oxy ho bao gm hi cumen, cumen hydrroperoxit, sn phm phn hu, O2 d v N2.
G thi = G ' hi + GO2 du + G N 2 = 140,84 + 444,31 + 7003,9 = 7589,05 kg/h.
Thnh phn phn trm hi v kh trong kh thi:

%G ' hi =
140,84 100% = 1,86% . 7589,05 444,31 100% = 5,85% . 7589,05
%GO2 d =
%G N 2 = (100 1,86 5,85) % = 92,29% .
T nhng kt qu trn ta lp c bng thng k cn bng vt cht trong h thng thp oxy ho nh sau:(Bng 7) Bng 7. Bng cn bng vt cht trong h thng thp oxy ho
Nguyn liu Thnh phn kg/h Cumen 35799,48
Sn phm
kg/h 29398,65
58
n tt nghip
Cumen hydroperoxit Sn phm phn hu Oxy Nit HI G Tng cng
Khoa cng ngh ho hc

1496,32 112,224 2115,76 7003,9 8955,88 584,08 444,31 7003,9 140,84 46527,66 46527,66
Chng 2: Tnh cn bng nhit lng trong h thng thp oxy ho

Phng trnh cn bng nhit:
QKK + Qng / l + Q p = QSP + Q mt.
Trong :
QKK Nhit lng do khng kh mang vo thp, kcal/h. Qng / l Nhit lng do nguyn liu mang vo, kcal/h. Q p Nhit lng do phn ng oxy ho to ra, kcal/h. Q mt Nhit lng mt ra mi trng ngoi, kcal/h.
2.1. Nhit lng mang vo:
1. Nhit lng do khng kh mang vo: Nhit lng do khng kh mang vo c xc nh theo cng thc sau:
KK QKK = G KK C P t kcal/h.
G KK Lng khng kh cp vo, GKK = 9119,66 kg/h.
59
n tt nghip kcal/kg..
Khoa cng ngh ho hc
KK KK C P Nhit dung ring ca khng kh 480C, C P = 0,24
t Nhit khng kh vo, 0C. QKK = 9119,66 0,24 48 = 105058,48 kcal/h.
2. Nhit lng do nguyn liu em vo thp: Nhit lng do nguyn liu em vo thp c tnh theo cng thc:
Qng / l = Gng / l C P t ,kcal/h. Gng / l Lng nguyn liu mang vo thp, Gng / l = 37408 kg/h. C P Nhit
dung
ring
ca cumen
550C,
C P = 0,52
kcal/kg..
t Nhit nguyn liu vo, t = 55 0 C . Qng / l = Gng / l C P t = 37408 0,52 55 = 1069868,8 kcal/h.
3. Nhit do phn ng oxy ho to ra: Trong phn ng oxy ho th c 1kg cumen hydroperoxit to ra 800kj = 191,08 kcal.[1]. Lng cumen hydroperoxit v sn phm phn hu to ra trong qu trnh oxy ho:
GCHP = X 1 G SP X 2 Gng / l X 1 Hm lng cumen hydroperoxit v sn phm phn
hu ra khi h thng oxy ho, X 1= 0,245 . (X1=0,23+0,015)

X 2 Hm lng cumen hydroperoxit v sn phm phn
hu c trong nguyn liu vo, X 2 = 0,043 . (X2= 0,04+0,003) Gsp = 38938,61 kg/h Gng/l = 37408 kg/h Vy : GCHP = 0,245 38938,61 0,043 37408 = 7931,42 kg/h. Do nhit to ra do qu trnh oxy ho cumen thnh 7931,42 kg/h cumen hydroperoxit v sn phm phn hu l:
QPu = GCHP 191,08 = 7931,42 191,08 = 1515535,734 kcal/h.
2.2. Nhit lng mang ra khi h thng oxy ho:
60
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Nhit lng do sn phm mang ra khi h thng oxy ho c xc nh nh sau:

QSP = QSPd + QCHP , kcal/h
Trong :
QSP Nhit lng mang ra do sn phm, kcal/h. QSPd Nhit lng do sn phm nh mang ra, kcal/h. QCHP Nhit lng do sn phm hydroperoxyt mang ra,
kcal/h. 1. Nhit do hi mang ra nh thp: Nhit lng hi thot ra nh thp xt 1000C l:

QSPd = Q N 2 + QO2 + Qcumen ( hoi ) ,kcal/h.
Trong :
Q N 2 Nhit do nit mang ra , kcal/h. QO2 Nhit do oxy mang ra , kcal/h. Qcumen (hoi ) Nhit do hi cumen mang ra , kcal/h.
a) Lng nhit do Nit mang ra:

QN2 = GN2 C P 2 t
N
,kcal/h.
G N 2 Lng nit thot ra, G N 2 = 7003,9 kg/h. C P 2 Nhit

N
dung
ring
ca
N2
1000C,
N C P 2 = 0,349
kcal/kg..
t Nhit nit ra, t = 100 0 C . QN 2 = 7003,9 0,349 100 = 244436 ,11 kcal/h.
b) Lng nhit do O2 mang ra:

QO2 = GO2 C P 2 t ,kcal/h. GO2 Lng nit thot ra, GO2 = 444,31 kg/h. C P 2 Nhit
O O
dung
ring
ca
O2
1000C,
O C P 2 = 0,317
kcal/kg..
t Nhit nit ra, t = 100 0 C . QO2 = 444,31 0,317 100 = 14084,627 kcal/h. 61
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
c) Lng nhit do hi cumen mang ra:

Qcumen ( hoi ) = Gcumen r , kcal/h. Gcumen Lng hi cumen thot ra, Gcumen ( hoi ) = 140,84 kg/h. r n nhit ho hi ca cumen nhit 1000C, r = 80,43
kcal/kg.
Qcumen ( hoi ) = Gcumen r = 140,84 80,43 = 11327 ,76 kcal/h.
Do nhit do sn phm nh mang ra l:

QSPd = 244436 ,11 + 14084,627 + 11327 ,76 = 269848,5 kcal/h.
2. Nhit mang ra do sn phm cumen hydroperoxyt mang ra: Lng nhit do sn phm cumen hydroperoxyt mang ra nhit trung bnh 1000C l:
SP QCHP = G SP C P t kcal/h.
G SP Lng sn phm cumen hydroperoxyt,
GSP = 38938,61
kg/h.
SP C P Nhit
dung
ring
ca
sn
phm
cumen
hydroperoxyt 1000C,
SP C P = 0,602 kcal/kg.. SP QCHP = GSP C P t = 38938,61 0,602 100 = 2344104 ,32 kcal/h.
Do nhit do sn phm mang ra:

QSP = QSPd + QCHP = 269848,5 + 2344104 ,32 = 2613952 ,82 kcal/h.
Lng nhit mt mt ra mi trng bn ngoi bng 5% lng nhit sinh ra trong qu trnh oxy ho:
Q mt 0,05 Q p = 0,05 1515534 ,86 = 75776,74 kcal/h.
T nhng kt qu trn ta lp c bng cn bng nhit lng trong h thng thp oxy ho. Bng8. Bng cn bng nhit lng trong h thng oxy ho. Nhit vo Kcal/h Nhit ra Kcal/h
62
n tt nghip Nguyn liu Khng kh Phn ng
Khoa cng ngh ho hc 1069868,8 Hn hp hi 105058,48 Kh nit 1515534,8 Kh oxy 6 Hi cumen Hn hp y Tn tht 244436,11 14084,627 11327,76 2344104,3 2 75776,74 2689729,5 6
Tng cng
2690462,1 4
Chng 3: tnh ton thit b chnh (thp oxy ho)

3.1. Tnh ng knh v chiu cao thp:
63
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Thi gian lu ca nguyn liu trong h thng oxy ho 3 thp ni tip nhau l 3h. Do thi gian lu ca nguyn liu mi thp l 1h. Th tch ca thp si bt c xc nh theo cng thc: [14].
Vr = V Vr th tch phn ng.
lu lng dng chy ca nguyn liu, (m3/h).
Thi gian lu ca nguyn liu trong thit b, (h). v =

m p
khi lng ring ca nguyn liu, = 862 Kg/m3.

m Khi lng ca nguyn liu trong mt thp (khi lng
nguyn liu vo chia du cho 2 thp).

m= G nglieu 2 = 37408 = 18704 (Kg/h). 2 m 18704 = = 21,7 (m3). 862
Vr = r =
Mt khc theo cng thc:[13].

V =
D2 H . 4
D ng knh thp si bt, chn D = 2 m.
Do chiu cao ca thp si bt:

H= 4 Vr 4 21,7 = 6,91 m. 2 *D 3,14 2 2
Vy chn ng knh ct cht lng phn ng l: D = 2 m. Chiu cao ct cht lng phn ng l: H = 10 m. (Quy chun) Thit b lm vic dng si bt nn ng knh si bt ca thit b thng bng 1,2 - 1,5 ng knh ct cht lng phn ng trong thit b, nn ta c: L Hong Giang Ho du 1 K 48
64
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
DSuibot = 1,2 D = 1,2 2 = 2,4 , m. DSuibot ng knh si bt ca thp l: DSuibot = 2,4 , m.
Do chiu cao si bt ca thp chn l: H = 4 , m.

3.2. Tnh chiu dy thp si bt:
m bo qu trnh oxy ho khng thc y s to sn phm th cp, ta chn vt liu lm thp l thp khng r X18H10T. Chiu dy thp c xc nh theo cng thc:
S= Dt P +C , m 2 [ ] P
[11-360].
Trong :
Dt ng knh trong ,m
H s bn cu thnh hnh tr theo phng dc, tra bng XIII.3 [11] ta c, = 2,6 .
P p sut trong ca thit b, N/m2, P = 0,3Mpa = 0,3 10 6 ,
N/m2.
C H s b xung do n mn, bo mn v dung sai v
chiu dy, m.
[ ] ng sut cho php khi ko, N/m2.
Xc nh cc h s b xung C:
C = C1 + C 2 + C 3 C1 B xung do n mn, C1 = 0 . C 2 B xung do bo mn, C 2 = 0 . C 3 Dung sai v chiu dy, C 3 = 0,8 mm.
Suy ra C = C3 = 0,8 mm. Xc nh ng sut [ K ] Theo cng thc:

[ ] =
K N/m2. K
[11]
= 0,9 .
H s iu chnh tra bng XIII.2[11] ta c K Gii hn bn khi ko, K = 540 10 6 N/m2.
65
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
K H s an ton theo gii hn bn tra bng XIII.3 [11], K = 2,6 .

[ K ] = 540 106 0,9 = 187 106 N/m2. 2,6
ng sut gii hn chy ca thp X18H10T xc nh theo cng thc sau:

[ K ] =
c . c
[11].
c Gii hn bn khi chy ca thp X18H10T, c = 220 10 6
N/m2.
c h s an ton theo gii hn bn chy tra bng XII.3 [11], c = 1,5
220 10 6 [ K ] = 0,9 = 132 10 6 , 1,5
N/m2.
m bo bn ta chn gi tr nh nht trong hai ng sut trn:

[ K ] = 132 10 6
N/m2.
V:
[ K ] 132 10 6 = 0,95 = 418 >50. P 3 10 5
Do c th b qua i lng P di mu s ca cng thc khi chiu dy ca thit b c tnh theo cng thc:
S= Dt P 2 3 10 5 +C = + 0,0008 = 3,2 , mm. 2 [ K ] 2 132 10 6 0,95
m bo an ton ta chn chiu dy thit b S = 6 , mm. Kim tra ng sut ca thnh thit b theo p sut th (dng nc). p sut th P0 c tnh ton nh sau:
P0 = Pth + Pt Pt = 1,37 10 5 ,
[11] N/m2.
Pth p sut thu lc theo bng XIII.5 [11], Pth = 1,5 P
Suy ra: L Hong Giang Ho du 1 K 48

66
n tt nghip
Pth = 1,5 3 10 5 = 4,5 10 5 ,
Khoa cng ngh ho hc N/m2.
Pt p sut thu tnh ca nc trong thit b: Pt = 4,5 10 5 + 1,37 10 5 = 5,87 10 5 , N/m2.
Suy ra: P0 = 4,5 10 5 + 5,87 10 5 = 10,37 10 5 , N/m2. Xc nh ng sut ca thn thit b theo p sut tnh ton dng cng thc XIII.26 [11]
=
[ D + ( S C )] P0 [2 + (6 0,8) 10 3 ] 10,37 10 5 = = 2,105 10 5 . 3 2 (s C ) 2 (6 0,8) 0,95 10
= 2,105 10 5 <
C 220.10 6 = = 183,3.10 6 , N/m2. 1,2 1,2
Vy chn S = 6 mm tho mn iu kin khi kim tra v m bo cho thit b:

3.3. Tnh ng knh ng:
ng knh ng c xc nh theo cng thc sau:

d= V 0,785
(*)
[11]
1. ng knh ng dn khng kh: Lng khng kh cp vo2 thp oxy ho nh nhau nn lng khng kh vo mi thp l:
V= V KK 7061,2 = = 3530,6m 3 / h = 0,98m 3 / s . 2 2
- Chn tc khng kh i vo thp: = 10 m/s.
Theo cng thc (4) ng knh ng dn kh:

d KK = 0,98 = 0,35 ,m. 0,785 10
Chn ng knh ng dn kh d KK = 350 mm, chiu dy s = 8 mm. 2. ng knh ng hi thot: Khi lng ring ca hi Cumen thot ra nh thp oxi ho
67
n tt nghip
cumen =
M cumen T0 , Kg/m3. 22,4 T
Khoa cng ngh ho hc
Trong :
M cumen Khi lng phn t cumen, M = 120 . T0 = 273 0 K . T Nhit hi cumen thot ra, t = 120 0 C = 393 0 K .
cumen =
120 273 = 3,72 , Kg/m3. 22,4 393
Do th tch hi cumen:
Vcumen = Gcumen 140,84 = = 34,86 , m3/h. cumen 3,72
Th tch Nit thot ra:

V N 2 = n N 2 22,4 = GN 2 7003,9 22,4 = 22,4 = 4803,12 , N2 28 M
m3/h.
Th tch oxi thot ra:

VO 2 = nO 2 22,4 = GO 2 444,31 22,4 = 22,4 = 311,017 , m3/h. M O2 32
Do th tch hi thot ra:

Vhhhoi = Vcumen + V N 2 + VO 2 = 34,86 + 4803,12 + 311,017 = 5149 m 3 / h = 1,43 ,
m3/s. Vy th tch hi thot ra mi thp:

V= Vhhhoi 1,43 = = 0,715 , m3/s. 2 2
Chn tc hi ra khi thp: = 10 m/s, suy ra ng knh ng thot hi:

d hoi = 0,715 = 0,3 , m. 0,785 10
Vy chn d hoi = 300 , mm v S = 8 , mm. 3. ng knh ng dn nguyn liu vo: Theo cng thc (*) ta suy ra:
d = V = 0,785 w G 0,785 w 3600 68
n tt nghip Vi:
Khoa cng ngh ho hc
G Lu lng nguyn liu vo Gng ;ieu = 37408 , Kg/h.
Khi lng ring ca nguyn liu, = 862 , kg/m3. Tc np liu, do cumen t nht nn ta chn = 1 , m/s.
Suy ra:
d= 37408 = 0,12m = 120 , mm. 0,785 1 862 3600
Vy ta chn ng knh ca ng dn nguyn liu vo l: d = 150 , mm. Chn chiu dy ng 8 mm. 4. ng knh ng tho sn phm cumen hydroperoxyt: ng knh ca ng tho sn phm cumen hydroperoxyt ra khi thp oxy ho c tnh theo cng thc: [11 - 74].
d = V = 0,785 w G 0,785 w 3600
Vi: m/s.
G Lu lng cumen hydroperoxyt ra GCHP = 7931,42 , Kg/h.
Tc np liu, do cumen t nht nn ta chn = 1 ,
Vy ta c ng knh ca ng tho sn phm ra khi thit b oxy ho l:

d= 7931,42 = 0,057 m = 57 , mm. 0,785 1 862 3600
Vy ta chn ng knh ca ng tho sn phm l: d = 100 , mm. Chn chiu dy ng 8 mm. d = 100 , mm.
3.4. Tnh y v np thit b:
Vi thit b c thn hn ta thng chn y, np elip c g. 1. Tnh y thit b: Vi ng knh trong ca thit b oxi ho: D = 2000mm tra bng XIII.10 [11] suy ra hb = 500 mm. L Hong Giang Ho du 1 K 48
69
n tt nghip
Dtr p 3,8 K n P Dtr +C 2hb
Khoa cng ngh ho hc
Chiu dy y ca thit b theo cng thc:

S=
,m
[7-385]
Trong :
Dtr ng knh trong ca thit b, Dtr = 2000 mm = 2m P p sut lm vic, P = 0,3 10 6 N/m2
Hiu ng ca thn thit b, = 132 10 6 N/m2
h H s bn ca mi hn hng tm, h = =0,95 (Tra bng
XIII.8 [11] theo thp cacbon khng r ).

K H s bn ca y c tnh theo cng thc sau: K = 1 d Dh
[11 385]
Do y ca thit b c hai l: L nguyn liu v l khng kh vo nn

d = d1 + d 2 = 350 + 120 = 470 mm K = 1 S= 470 = 0,765 2000
2 0,3 10 6 1,5 0.003 , m. 6 6 2 0,5 3,8 132 10 0,765 0,95 0,3 10
S = 3 10 3 m = 4mm
Chn S = 8 m bo anh ton Vy ta c s liu y thit b oxi ho: Vi S = 8 mm tra bng XIII.12 ta c h = 25mm D = 2000mm h
b
= 500mm
S = 8mm. 2. Tnh np thit b: Vi ng knh trong ca thit b oxi ho: D = 2400mm. Tra bng XIII.10 [11] suy ra hb = 600 mm. Chiu dy y ca thit b theo cng thc: L Hong Giang Ho du 1 K 48
70
n tt nghip
S= Dtr p 3,8 K n P Dtr +C 2hb
Khoa cng ngh ho hc ,m [11]
Trong :
Dtr ng knh trong ca thit b, Dtr = 2400 mm = 2,4m . P p sut lm vic, P = 0,3 10 6 N/m2.
Hiu ng ca thn thit b, = 132 10 6 N/m2.
h H s bn ca mi hn hng tm, h = =0,95 . Tra bng
XIII.8 [11] theo thp cacbon khng r.

K H s bn ca y c tnh theo cng thc sau: K = 1 d Dh
[11]
Do np ca thit b ch c mt l tho hi nh nn:

d = 300 mm. K = 1 S= 300 = 0,875 2400
2 0,3 10 6 1,5 0.0026 , m. 6 6 2 0,6 3,8 132 10 0,875 0,95 0,3 10
S 3 10 3 m
Chn S = 6 m bo anh ton Vy ta c s liu np thit b oxi ho: Vi S = 6 mm tra bng XIII.12 ta c: h = 25mm. D = 2400mm. h
b
= 600mm.
S = 6mm.
3.5. Chn mt bch:
1. Chn bch ni thn v y thit b: Vi P = 0,3 10 6 C N/m2 v D = 2000 mm tra bng XIII.27 [11] ta c:
D = 2160 mm
D1 = 2060 mm. 71
n tt nghip
Db = 2100 mm. Do = 2015 mm. d b = M 27 .
Khoa cng ngh ho hc

z ( sobulong ) = 48 , ci.
2. Chn bch lp cc ng dn vo thn, y v np: [11] + ng dn kh: Vi P = 0,3 10 6 N/m2 v DY = 350 mm tra bng XIII.26 [11] ta c:
Dn = 377 mm D = 455 mm Dt = 445 mm d b = M 20 z = 12 , ci. Dl = 415 mm
+ ng thot hi nh:
P = 0,3 10 6 N/m2 v DY = 300 mm tra bng XIII.26 [11] ta c: Dn = 325 mm D = 435 mm Dt = 395 mm
d = M 20
z = 12 , ci. Dl = 365 mm.
+ ng dn nguyn liu vo:

P = 0,3 10 6 N/m2 v DY = 150 mm tra bng XIII.26 [11] ta c: Dn = 159 mm D = 300 mm Dt = 250 mm
d = M 22
z = 8 , ci. Dl = 218 mm.
Ta c bn v A3 ca thit b chnh nh hnh bn (Hnh 4)
72
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
PHn III
Thit k xy dng
III.1. xc nh a im xy dng: [9] III.1.1.Nhim v v yu cu: Nhim v: nghin cu, phn tch, tng hp mi s liu ca d n a ra cc gii php b tr thc t trn i hnh mt khu t c th c la chn lm c s sn xut. Yu cu : phi ph hp vi dy chuyn sn xut, m bo kh nng pht trin ca nh my trong tng lai. B tr giao thng trong v ngoi nh my thun tin. m bo an ton v sinh cng nghip thun li trong xy dng .
73
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
III.1.2. C s xc nh a im xy dng :
- Xc nh a im xy dng hp l s to iu kin tt cho giai on chun b u t, l c s pht trin sn xut , kinh doanh ca nh my , vn u t cng nh gi thnh ca sn phm ca nh my, trong giai on trc mt cng nh nh hng lu di ca k hoch 5 nm, 10 nm. - a im xy dng c la chn phi ph hp vi qui hoch lnh th, qui hoch vng, qui hoch cm kinh t cng nghip c cc cp c thm quyn ph duyt. To iu kin pht huy ti a cng sut ca nh my vi cc nh my ln cn. - a im la chn xy dng phi m bo gn vi cc ngun cung cp nguyn liu cho sn xut v gn ni tiu th sn phm ca nh my. Gn ngun cung cp nng lng, nhin liu nh: in, nc, hi, kh nn... Nh vy s hn ch ti a cc chi ph cho vn chuyn, h gi thnh gp phn thc y s pht trin ca nh my. - a im xy dng phi m bo c s hot ng lin tc ca nh my , vy cn ch n cc yu t sau: + Ph hp v tn dng ti a h thng giao thng quc gia bao gm ng b, ng st, ng sng, ng bin k c ng hng khng. + Ph hp v tn dng mng li cung cp in, thng tin lin lc v cc h thng k thut khc. + Nu a phng cha c sn cc iu kin h tng k thut trn th phi xt n kh nng xy dng n trc mt, cng nh trong tng lai. - a im xy dng c chn cn lu ti cc iu kin sau: + Kh nng ngun cung cp vt liu, vt t xy dng gim chi ph gi thnh u t xy dng c bn ca nh my, hn ch ti a lng vn chuyn vt t xy dng t ni xa n. + Kh nng cung ng nhn cng trong qu trnh xy dng nh my cng nh vn hnh nh my sau ny. Do vy trong thit k cn ch xc nh s cng nhn ca nh L Hong Giang Ho du 1 K 48
74
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
my v kh nng cung cp nhn cng cc a phng ln cn trong qu trnh th ho. - V a hnh khu t: Khu t phi c kch thc v hnh dng thun li cho vic xy dng trc mt cng nh vic m rng nh my trong tng lai. Kch thc, hnh dng v qui m din tch ca khu t nu khng hp l s gy kh khn trong qu trnh thit k b tr dy chuyn cng ngh, cng nh vic b tr cc hng mc cng trnh trn mt bng khu t . Do vy, khu t c la chn cn p ng cc yu cu sau: + Khu t phi cao ro trnh ngp lt trong ma l, c mc nc ngm thp to iu kin tt cho vic thot nc thi d dng. + Khu t phi tng i bng phng v c dc t nhin tt nht l i = 0,5 1% hn ch ti a cho kinh ph san lp mt bng (thng thng chi ph ny kh ln chim t 10 15% gi tr cng trnh). - Khu t la chn khng c nm trn cc vng c m khong sn hoc a cht khng n nh( nh c hin tng ng t, xi mn hay hin tng ct chy). Cng khu t xy dng l 1,5 2,5 kg/cm2. Nn xy dng trn nn st, t mong, t i,.. gim ti a chi ph gia c nn mng ca cc hng mc cng trnh nht l cc hng mc cng trnh c ti trng bn thn v ti trng ng ln. - Khu a im xy dng c chn cn xt n mi quan h mt thit gia khu dn c th v khu cng nghip. iu khng trnh khi l trong qu trnh sn xut cc nh my thng thi ra cht c hi nh: Kh c, nc bn, khi, bi, ting n,.. Hoc cc yu t bt li khc nh: d chy n, nhim mi trng,... hn ch ti a nh hng xu ca mi trng cng nghip ti khu dn c, cc khu vc c di tch lch s v danh lam thng cnh ca a phng cn tho mn cc iu kin sau: + a im xy dng phi tho mn cc yu cu quy phm, qui nh v mt bo v mi trng v sinh cng nghip. Ch khong cch bo v v sinh cng nghip tuyt i khng c xy dng cc cng trnh cng cng L Hong Giang Ho du 1 K 48
75
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
hoc cng vin, phi trng cy xanh hn ch tc hi ca khu cng nghip gy nn. + V tr xy dng nh my thng phi cui hng gi ch o, bi v trong cng nghip ho cht ni chung v nh my ch bin du m ni ring, thng b nhim bi kh hyro cacbon v cc kh ph khc nn a im sn xut t xa khu dn c hn ch ti a nhng nh hng xu. Ngun nc thi ca nh my c x l phi h lu v cch bn dng ca khu dn c ti thiu l 500m.
ii. thit k tng mt bng nh my:
1. Yu cu thit k tng mt bng nh my: Thit k tng mt bng nh my phi p ng c mc cao nht ca dy chuyn cng ngh sao cho chiu di dy chuyn sn xut ngn nht, khng trng lp ln xn, hn ch ti a s giao nhau. Bo m mi lin h mt thit gia cc hng mc cng trnh vi h thng giao thng, cc mng li cung cp k thut khc bn trong v bn ngoi nh my. Trn khu t xy dng nh my phi c phn thnh cc khu vc chc nng theo c im ca sn xut, yu cu v sinh, c im s c, khi lng phng tin vn chuyn, mt cng nhnto iu kin tt cho vic qun l vn hnh ca cc khu vc chc nng. Din tch khu t xy dng c tnh ton tho mn mi yu cu i hi ca dy chuyn cng ngh trn c s b tr hp l cc hng mc cng trnh, tng cng vn dng cc kh nng hp khi nng tng s dng ti a cc din tch khng xy dng trng cy xanh t chc mi trng cng nghip v nh hng pht trin m rng nh my trong tng lai. T chc h thng giao thng vn chuyn hp l ph hp vi dy chuyn cng ngh, c tnh hng ho p ng mi yu cu sn xut v qun l, lung ngi lung hng phi ngn nht khng trng lp hoc ct nhau. Ngoi ra, cn L Hong Giang Ho du 1 K 48
76
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
phi ch khai thc ph hp vi mng li giao thng quc gia cng nh ca cc cm nh my ln cn. Phi tho mn cc yu cu v v sinh cng nghip, hn ch ti a cc s c sn xut, m bo yu cu v sinh mi trng bng cc gii php phn khu chc nng, b tr hng nh hp l theo hng gi ch o ca khu t. Khong cch ca cc hng mc cng trnh phi tun theo qui phm thit k, to mi iu kin cho vic thng thong t nhin hn ch bc x nhit ca mt tri truyn vo nh. Khai thc trit cc c im a hnh t nhin, c im kh hu a phng nhm gim n mc c th chi ph san nn, x l nn t, tiu thu, x l cc cng trnh ngm khi b tr cc hng mc cng trnh. Phi m bo tt mi quan h hp tc mt thit vi cc nh my ln cn trong khu cng nghip vi vic s dng chung cc cng trnh m bo k thut, x l cht thi, chng nhim mi trng cng nh cc cng trnh hnh chnh phc v cng cngnhm mang li hiu qu kinh t, hn ch vn u t xy dng nh my v tit kim din tch t xy dng. Phn chia thi k xy dng hp l, to iu kin thi cng nhanh, sm a nh my vo sn xut, nhanh chng hon vn u t xy dng. Bo m cc yu cu thm m ca tng cng trnh tng th nh my. Ho nhp ng gp cnh quan xung quanh to thnh khung cnh kin trc cng nghip th. 2. Phn vng nh my: Nh my c phn thnh 4 vng chnh. Vng trc nh my l ni b tr cc nh hnh chnh qun l, phc v sinh hot, cng ra vo, gara t, xe p Vng sn xut l ni b tr cc nh v cng trnh nm trong dy chuyn sn xut chnh ca nh my, nh cc xng sn xut chnh, ph, sn xut ph trKhu t ny cn c u tin v iu kin a hnh, a cht cng nh v hng. Cc nh sn xut chnh, ph, ph tr sn xut c nhiu cng L Hong Giang Ho du 1 K 48
77
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
nhn nn b tr gn pha cng hoc gn trc giao thn chnh ca nh my v c bit u tin v hng. Cc nh xng trong qu trnh sn xut gy ra cc tc ng xu nh ting n ln, lng bi, nhit thi ra nhiu hoc d c s c (d chy, n, hoc r r cc ho cht bt li) nn t cui hng gi v tun theo qui phm an ton v sinh cng nghip mt cch cht ch. Vng cc cng trnh ph l ni t cc nh v cng trnh cung cp nng lng bao gm cc cng trnh cung cp in, hi, nc, x l nc thi v cc cng trnh bo qun k thut khc. Khi b ch cn hn ch ti a chiu di ca h thng cung cp k thut bng cch b tr hp l gia ni cung cp v ni tiu th nng lng (khai thc ti a h thng cung cp trn khng v ngm di mt t). Tn dng cc khu khng thun li v hng hoc giao thng b tr cc cng trnh ph. Cc cng trnh c nhiu bi, khi hoc cht thi bt li u phi ch b tr cui hng gi ch o. Vng kho tng v phc v giao thng l ni b tr kho tng, bn bi cc cu bc d hng ho, sn ga nh my 3. Tng mt bng: Cn c trn yu cu v nhim v pht trin ca nn kinh t quc dn v mc tiu k thut ca phn xng. Cn c trn vic quy hoch vng pht trin kinh t phn b sc sn xut v quy hoch xy dng. a im xy dng c nh nc ph duyt. Nguyn liu: s dng cumen lm nguyn liu. Sn phm ca nh my: Cc sn phm dng lng nh phenol v axeton Cc sn phm lm nguyn liu cho tng hp hu c ho du, cc nh my sn xut nha v cht do. V nh my c c kh ho v t ng ho hon ton nn s lng cng nhn t, khong 400 ngi. Cc hng mc cng trnh trong nh my c xy dng tho mn tnh cht hp khi phc v qu trnh sn xut lin L Hong Giang Ho du 1 K 48
78
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
tc, bo m iu kin v sinh cng nghip v iu kin m quan. Bng 10. Bng lit k cc hng mc cng trnh ca phn xng. ST T 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Cc hng mc cng trnh Phn xng sn xut phenol Nh sa cha c kh B cha nc Phng bo v Nh hnh chnh Nh n Gara t Gara t con Bi xe Di (m) 72 24 6 6 36 18 18 18 18 18 24 18 9 9 48 36 9 9 72 6 Rng (m) 18 12 3 6 12 12 9 12 12 9 12 9 6 6 12 12 6 6 18 6 Din tch (m2) 1296 288 18 36 432 216 162 216 216 162 288 162 54 54 576 432 54 54 1296 36 6048
10 Trm cu ho 11 Kho cha nguyn liu 12 Nh xe p, xe my 13 Trm in 14 Trm bm 15 Khu vc gii tr 16 Kho thnh phm 17 Khu x l ph thi 18 Khu x l nc thi 19 Khu t m rng 20 Phng v sinh Tng
79
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
V nh sn xut c dy chuyn sn xut, tnh cht v c im ca sn xut gn ging nhau lin quan n nhau do thit k theo nguyn tc hp khi. u im: + S lng cng trnh gim, thun li cho qui hoch mt bng chung. + Tit kim t xy dng t 10 30%. + Rt ngn mng li giao thng vn chuyn 20 25%. + Gim gi thnh xy dng 10 18%. + Rt ngn thi gian xy dng 20 25%. + Nng sut lao ng tng 20 25%. 4. Cc ch tiu: Din tch nh my: S = 24192 m2. Din tch xy dng: S = 6048 m2. H s xy dng: Kxd = 25%. H s s dng: Ksd = 68%. 5. Nh sn xut: Do qu trnh sn xut c tin hnh hu ht trong cc thit b kn, kch thc thit b rt cao to, vn chuyn bng ng ng, cc qu trnh sn xut c c kh ho t ng ho ton b, vic iu khin sn xut c tin hnh trong phng iu khin trung tm. Do thit k nh sn xut bn l thin. T ta thit k c tng mt bng nh my sn xut phenol nh trong hnh 5 ( Mt bng nh my )
80
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Phn IV: an ton lao ng trong phn xng

I. Khi qut chung: T chc an ton v bo h lao ng trong nh my l mt cng vic khng th tch ri khi sn xut. Bo v tt sc kho lao ng cho ngi sn xut cho php y mnh sc sn xut nng cao nng sut lao ng. II. Nguyn nhn xy ra tai nn lao ng: L Hong Giang Ho du 1 K 48
81
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Thng do cc nguyn nhn chnh sau khi o k thut, do t chc (t chc giao nhn), do v sinh cng nghip. Trong nh my ch bin du m b nhim ch yu bi kh hydrocacbon (hydrocacbon mch thng c tnh c hn hydrocacbon mch nhnh, hydrocacbon vng c hn mch thng). nh hng bi cc kh ph nh kh: CO2, H2S. Khi nghin cu tc hi ca cc ho cht v bi ngi ta a ra nng cc hp cht c hi cho php ti a nh sau:
Hp cht Xng dung mi H2S Bi SO2
Nng mg/l < 0,3 0,01 2 0,01
III. cc bin php m bo an ton lao ng :

III.1. Phng chng bi :
- C kh ho, t ng ho qu trnh sn xut hn ch tc dng ca cc hp cht c hi. - Bao kn thit b. - Thay i phng php cng ngh lm sch. - Thng gi ht bi. - Bo m v sinh cng nghip. L Hong Giang Ho du 1 K 48
82
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Do trong nh my sn xut ra cc hydrocacbon nh l hp cht d chy n nn cn thit phi m bo an ton. Nu khi lng ln kh to ra p sut cao dn n n c th gy chn thng thm ch ph hu phn xng. Nh vy c th ni rng phng chng chy n l khu rt quan trng m bo an ton cho phn xng.
III.2.Cc bin php cn thit phng chng chy n:
Thay khu sn xut nguy him bng khu t nguy him . C kh ho, t ng ho cc qu trnh sn xut c tnh cht nguy him m bo an ton. Thit b bo m kn hn ch hi, kh chy thot ra xung quanh khu sn xut. Loi tr kh nng pht sinh mi la ti nhng ni c lin quan n chy n. Trnh kh nng to nguy him ca cc cht chy. Ti nhng ni c th gy chy n cn t bin cm, dng c cha chy nhng ni d thy v thun tin thao tc. Xy dng i ng cha chy chuyn nghip v nghip d thng xuyn kim tra din tp. Khi c s c chy n xy ra tu tnh cht nguy him ca ni to chy cn phi cp tc thi hnh cc bin php k thut, cn thit nhng ni ln cn nh nhng cng tc, ct in, pht tn hiu cp cu cha chy. Trn y ch l mt s bin php ti thiu trong cng tc phng chng chy n, bo h lao ng trong nh my song cn thit phi tuyn truyn mi ngi thc hin tt bin php phng nga m bo an ton cho qu trnh sn xut.
83
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc
Kt lun
Qua qu trnh thit k cng ngh sn xut phenol, bn n thc hin nhng phn sau:
84
n tt nghip Khoa cng ngh ho hc Thng k cc phng php sn xut phenol trong cng nghip.
Trnh byc ch phn ng oxy ho cumen sn xut phenol. Nu tnh cht ca nguyn liu v sn phm. Thit k dy chuyn sn xut Phenol theo phng php oxy ho cumen. Tnh cn bng vt cht trong h thng thp oxy ho. ha.
Tnh cn bng nhit lng trong h thng thap oxy Tnh ton thit b chnh ( thit b oxy ho dng si bt ). Thit k mt bng nh my. Nu cc bin php an ton lao ng trong phn xng sn xut phenol. Nghin cu qa trnh sn xut phenol l iu ht sc quan trng v th n c thc hin t lu v a vo sn xut. Do kinh nghim v cng ngh sn xut c nhiu nn qa trnh nghin cu to cho em nhiu thun li. Sau mt thi gian nghin cu tm ti ti liu v c s hng dn nhit tnh ca TS. Nguyn Hng Lin em hon thnh n tt nghip, m bo c tnh chnh xc v thi gian qui nh. Em xin chn thnh cm n c v cng ton th cc bn gip em trong qa trnh nghin cu. Nhng do thi gian v trnh c hn nn khng th trnh khi nhng sai st trong bn n tt nghip ny. V vy em rt mong c s ng gp kin ca cc thy cng tt c cc bn Ngi thc hin L Hong Giang Ho du 1 K 48
85
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc L Hong Giang Lp Ho du 1 - K48
Ti liu tham kho

1. Wolfgang Gerhartz. Ullmanns Encyclopedia of Industrial Chemistry. Vol A19. VCH Verlaggesell Schaft mbH, D 6940, Weinheim, 1985. 2. Nguyn Minh Chu . Gio trnh Ho hu c. Trng HSP Qui Nhn, 1996. 3. Alain Chauvel Petrochemiscal Process. Gulf Publishing Company (Paris), 1989. 4. Nguyn Th Ngc Khu, Phm Vn Nin. Ho hc hu c, Tp 2. Nh xut bn khoa hc v k thut 1999. 5. Barbara Elvers , Stephen Hawkins. Ullmanns Encyclopendia of industrial Chemistry .Vol A20,1992. 6. http://www.who.int/ipcs/publications/cicad/cicad18_rev_1.pdf 7. Phm Thanh Huyn, Nguyn Hng Lin Cng ngh tng hp hu c- ho du Trng HBK H Ni 8. http://www.wikipedia.com 9. PGS. Ng Bnh, PTS. Phng Ngc Thch, Nguyn Mnh Hu, Phan nh Tnh. C s xy dung nh cng nghip. Trng i hc Bch Khoa H Ni B mn Xy Dng Cng Nghip 1997. 10. PTS Trn Xoa, PTS Nguyn Trng Khung, k s H L Vin. S tay qu trnh v thit b cng ngh ho cht, tp 1. L Hong Giang Ho du 1 K 48
86
n tt nghip
Khoa cng ngh ho hc Phm
Nh xut bn Khoa hc v k thut 1978. 11. PTS Trn Xoa, PTS Nguyn Trng Khung, PTS xun Ton. Nh xut bn Khoa hc v k thut 1999. 12. . GS.TS Nguyn Bin. Tnh ton qu trnh Thit b trong cng ngh ho cht v thc phm, tp1. Nh xut bn Khoa hc k thut 1999. 13 . GS.TS Nguyn Bin. Tnh ton qu trnh Thit b trong cng ngh ho cht v thc phm, tp 2-NXB KHKT
14. . GS. TS. Trn Cng Khanh.
S tay qu trnh v thit b cng ngh ho cht, tp 2.
Thit b phn ng trong sn xut cc hp cht hu c. Trng i hc Bch Khoa H Ni 1975. .
87

3011

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

3011

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

n tt nghip

Khoa cng ngh ho hc

kt lun............................................................................ ........................75 ti liu tham kho........................................................................... .76

Khoa cng ngh ho hc

H ni ngy 28 thng 5 nm 2008 Sinh vin: L Hong Giang

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc

1.1.1. Tnh cht vt l ca phenol:[2]

Bng 3. Cc hn hp ng nht to thnh do phenol [1]

Thnh phn ca phenol, % 9,21 8,29 7,2

101,3 78,8 39,2

94,5 90,0 75,0

n tt nghip Isopropynbe nzen nPropynbenze n Metylstrylen 101,3 101,3

Khoa cng ngh ho hc 149 158.5 2 14

Cc thng s vt l khc ca phenol.[1] Khi lng phn t

94,11 181,75 40,9 0 0C 20 0C 50 0C 1,092 1,071 1,050

Nhit si (101,3 kPa) 0 C Nhit nng chy

Hng s phn ly trong nc (20 0C )

Nhit ho hi ( Kj/kg) Nhit to thnh (Kj/kg)

(182 0C) (20 0C )

Nhit -32,590 kj/kg L Hong Giang - Ho du 1 K 48

Khoa cng ngh ho hc 0 0C 20 0C 1,256 1,394 2,244 2,382

Nhit dung ring: (Kjkg-1k-1)

1,105 kjkg-1k-1 2,260 kjkg -1k81 0C

Nhit bc chy (DIN 51794)

im chp chy ca hn hp vi nc khong > 82 > ( 450C )

p sut hi bo ha ca phenol cc nhit khc nhau:

Khoa cng ngh ho hc

Nhit (0C) p sut (kPa)

36, 48,5 58,3 1 0,5

114, 184, 247, 5 5 5 10 100 500

0,0 0,1 0,25 2

Khoa cng ngh ho hc + H2CO3 C6H5OH + HCO3-

To thnh ete C6H5OR:

Phn ng alkyl ho nhm OH tin hnh thun li t phenolat C6H5ONa. c 6h 5o h 3. +NaOH

Phn ng th electrophyl nhn thm:

no 2 trinitrophenol (axit picric)

Khoa cng ngh ho hc

COONa Ngoi ra cn c cc phn ng nh:

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc

g/m3. Cumen c th hnh thnh hn hp ng ph vi nc, cyclohexanol, xyclohexanon.

Cng thc phn t: C9H12. Cng thc cu to:

C6H4ClCH(CH3)2 + HCl + HNO3

n tt nghip C6H5CH(CH3)2 + Cl2 - Phn ng oxy ha :

Khoa cng ngh ho hc C6H5CHCH3CH2Cl + HCl

- Giai on 2 : Phn ly cumen hydroperoxyt thnh axeton

1.2.3. ng dng ca cumen

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc

Chng 2: cc phng php sn xut phenol

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc

C6H5O C6H5 + H2O

Khoa cng ngh ho hc

Khoa cng ngh ho hc