Jose Maria E. Panganiban was one of the Filipino patriots who, with Dr. Jose P.

Rizal, launched the movement for Philippine freedom in Spain. An intellectual among intellectuals, Panganiban used every opportunity to debunk the indio identity cast by the colonial masters on the native inhabitants of the country. He demonstrated that the indio is equal, if not superior, intellectually to the colonial masters in the Philippines. Born in Mambulao, Camarines Norte on February 1, 1863 Panganiban demonstrated his superior intellect early. After a month of tutoring, he mastered the basic textbooks, the Cartilla and the Canton, and Catecismo a month later. Sent by his father to study in the Nueva Caceres Seminary. He became the brightest student in the seminary. He mastered the Latin and Spanish languages at age 12 and at 15, he also mastered the classics and the natural sciences. He became the protg of Fr. P. Santonja, Rector of the Nueva Caceres Seminary. Sent to study in Manila, he nished the Bachelor of Arts degree in 1883 at San Juan de Letran. He next studied medicine at the University of Santo Tomas but went to Spain in 1888 for advanced studies. In Barcelona, Spain, Panganiban became associated with several Filipino patriots, especially Dr. Jose P. Rizal. When the Filipino expatriates established the La Solidaridad to serve as the mouthpiece of Filipino aspirations, Panganiban readily joined. He contributed many articles to the newspaper. Under the penname JOMAPA and J.M.P., he contributed the following articles: El Pensamiento, La Universidad de Manila, Su Plan de Estudio, Los Nuevos Ayuntamnientos de Filipinas, Noche de Mambulao, La Mujer de Oro, Bahia de Mambulao, Ang Lupang Tinubuan, Clarita Perez, and Kandeng o Recuerdos de Mi Pueblo. He took advantage of all occasions, at banquets, at meetings, and he let his voice ring with eloquent speeches depicting the ills of things Philippines, the profound agonies it suffers, the immense pain it feels. Dr. Rizal wrote of Panganiban. Tuberculosis caused Panganibans early death. But even in his deathbed, his beloved Motherland preoccupied Panganiban. To the bitter end even at the sacrice of our lives, prestige, and fortunes, he wrote Dr. Rizal a few days before he died, for the redemption of our Motherland. Panganiban died on August 19, 1890. Panganiban died, Dr. Rizal eulogized his youth colleague, without being able to give his blood and his ideas to the noble cause that he had begun to embrace. Historian and fellow-Bicolano Dr. Domingo A. Abella brought back the heros mortal remains in 1956 to his homeland. The National Assembly passed Act No. 4155 renaming the town of Mambulao to Jose Maria Panganiban y Enverga.
Reference: http://www.mb.com.ph/articles/241226/147th-birth-anniversary-jose-maria-e-panganiban

Si Jose Maria Panganiban y Enverga na pinagmamalaking anak ng Bikol ay isinilang sa Mambulao, Camarines Norte noong Pebrero 1, 1863. Ang kanyang mga magulang ay sina Vicente Panganiban na taga-Hagonoy, Bulacan at Juana Enverga na mula naman sa Mauban, Quezon (noon ay Tayabas). Pangatlo siya sa tatlong anak na lalaki ng mag-asawa. Bagamat ang mga magulang ay hindi taga-Bicol, doon na isinilang at lumaki si Jose sapagkat doon na pirmihang nanirahan ang kanilang pamilya simula nang doon naempleyo ang kanyang ama bilang Clerk of Court sa Daet, Camarines Norte. Si Panganiban ay isa sa mga aktibong repormista noong panahon ng Propaganda. Sa katalinuhan at kagitingan ay maihahanay siya kay Jose Rizal. Sinasabing ang pagiging makabayan ni Andres Bonifacio at ang pagiging magaling na manunulat ni Marcelo H. Del Pilar ay makikita kay Jose Ma. Panganiban. Katulad ni Rizal, natutuhan ni Panganiban ang alpabeto at mga unang dasal na dapat matutuhan ng isang bata sa kanyang ina. Kakaiba siya sa mga batang katulad niya sapagkat pambihira ang kanyang hilig sa pagbabasa ng mga aklat. Higit na kinagigiliwan niya ang pagbabasa kaysa sa pakikipaglaro sa mga batang lalaki tulad niya. May isang pagkakataon daw na nawala na lamang siya basta nang hindi nagpaalam sa kanyang ina kaya buong pag-aalalang hinanap siya ng kanyang mga kasama sa bahay. Pagkatapos ng ilang oras na paghahanap ay natagpuan si Jose na natutulog sa ilalim ng isang puno sa kanilang bakuran na hawak ang isang sipi ng aklat na Don Quijote de la Mancha ni Cervantes. Nag-aral si Jose Ma. Panganiban sa Seminary of the Paulist Fathers sa Naga, Camarines Sur (noon ay Nueva Caceres). Dito ay ginulat niya ang kanyang mga guro sa taglay niyang katalinuhan. Nagpakita siya ng kahanga-hangang katalilluhan sa lahat ng larangan ng pagaaral tulad ng literatura, pilosopiya, mga wika, matematika, likas na agham at iba pa. Ang kanyang paglilingkod bilang katulong sa panggagamot sa klinika ng seminaryo ang umakit sa kanya upang magkaroon ng interes sa medisina. Humanga sa kanya ng labis ang director ng seminaryo kaya ipinadala siya sa Maynila upang mag-aral. Natapos niya ang digring Bachiller en Artes sa Colegio San Juan de Letran nang may karangalan. Iyon ang naging daan upang magsimula siyang magaral ng medisina sa Unibersidad ng Santo Tomas. Samantalang nag-aaral ng medisina, nag-aral din siya ng isang taong kursong pang-agrikultura sa Colegio San Juan de Letran kung saan natamo niya ang titulong Agricultural Expert noong 1885. Bilang mag-aaral ng medisina na nasa unang taon ay sinalihan niya ang lahat ng mga patimpalak sa larangan ng siyensiya at palagiang nakakukuha ng unang gantimpala, maliban sa isang pagkakataong hindi ibinigay sa kanya ang unang gantimpala dahil lamang sa siya ay isang indiyo.

Sa isang University Scientific Contest nagpasok siya ng tatlong lahok (3 entries) sa larangan ng Pathology, Therapeutics, at Surgical Anatomy. Ipinanalo niya lahat ang tatlong lahok. Ang bawat isa ay nagtamo ng unang gantimpala. Nagalak ang mga Lupon ng Inampalan (Board of Judges) kaya inirekomenda ni Padre Gregorio Echevarria na ang mga ipinanalong mga piyesa ni Panganiban ay ipaimprenta at isama bilang eksibit sa Exposicion General de Filipinas na ginanap sa Madrid noong 1887. Nakita sa talaan na lahat ng kanyang naging mga grado ay Sobre Saliente. Sa mga tala ng Unibersidad ng Santo Tomas, ang Scholastic Record ni Panganiban ay higit pang kahanga-hanga kaysa ng kay Rizal. Ipinakikita ng record na ang kanyang mga grado sa mga araling pangmedisina ay Sobre Saliente. Sa pagnanasang madagdagan at mapalawak ang pag-aaral ng medisina, nagtungo siya sa Espanya at nag-aral sa Unibersidad ng Barcelona. Dito niya natagpuan ang kanyang naging matalik na kaibigan, si Graciano Lopez Jaena, kasama sina Mariano Ponce ng Bulacan, Tomas Arejola ng Bicol na naging kaklase niya sa Nueva Caceres. Sa panahon ng kasidhian ng kilusang Propaganda sa Barcelona, higit niyang pinahalagahan ang sumama sa samahang Asosacion Hispano-Filipina na binubuo ng mga Pilipino at liberal na mga Kastila sa masugid na paghingi ng mga reporma. Nagsulat siya ng mga artikulo sa pahayagang La Solidaridad, at tagapamansag ng Kilusang Propaganda. Ginamit niya ang sagisag sa panulat na JOMAPA at J.M.P.. Ang una niyang artikulo ay may pamagat na El Pensamiento (Thought) kung saan ay binigyang-diin ang kalayaan sa pagpapahayag na kung wala ito ay hindi mauunawaan ng pamahalaan ang hangarin at mithiin ng mga mamamayan. Sa artikulo naman niyang La Universidad de Manila: Su Plan de Estudio (The University of Manila: Its Plan of Studies), ay pinuna niya ang sistema ng mataas na edukasyon dito sa Pilipinas at hiniling na magkaroon ng kalayaang pang-akademiko sa mga unibersidad. Isa ring makata si Jomapa. Nagsulat siya ng mga tula sa wikang Kastila. Ang una niyang sinulat ay isang oda nang estudyante pa lamang siya sa Seminario ng Nueva Caceres, ang pamagat ay A Nuestro Obispo. Han sa mga tulang sinulat niya ay Noches en Mambulao, Bahia de Mambulao (Mambulao Bay) at Amor Mio. Ang kanyang mga tulang nasulat sa Tagalog ay mababanggit ang Sa Aking Buhay at Ang Lupang Tinubuan . Nagsulat din siya ng Hang maikling kuwento tulad ng Clarita Perez at Kandeng. Isa ring orador si Panganiban. Napakahusay niyang manghikayat sa kanyang mga talumpati kaya't bilang masugid na repormista, sa lahat ng mga okasyon, siya ay nagtatalumpati. Ang layunin ay makahikayat ng mga kapanalig para sa liberasyon ng Pilipinas. Pantas-wika din si Panganiban. Madali siyang matuto ng mga wikang kanyang pinag-aralan. Bukod sa Tagalog at Bikol, natutuhan niya ang Latin at Kastila nang siya ay labindalawang taong gulang pa lamang. Natutuhan niya ang wikang Intsik sa loob lamang ng apat na buwan at bago siya namatay ay natutuhan niya ang wikang Aleman, Italyano at wikang Pranses.

Nakapanghihinayang na siya ay bawian ng buhay sa ibang bansa at hindi sa sariling bansang sinilangan at pinaglaanan ng tunay na pagmamahal. Namatay siya sa Barcelona noong Agosto 19, 1890, sa sakit na tuberkolosis, sa edad na 27 lamang. Bilang pagbibigay-pugay at karangalan sa kanya, ang bayan ng Mambulao na siyang pook na kanyang sinilangan ay pinangalanang Jose Ma. Panganiban.
Reference: http://fil.wikipilipinas.org/index.php?title=Jose_Maria_Panganiban

Jose Ma. Panganiban y Enverga (b. February 1,1863-d. August 19,1890) was a propagandist whose life was tragically cut short, an event that caused great mourning in the Filipino community in Madrid. He wrote articles for La Solidaridad, under the pen names "Jomapa" and "J.M.P."

Early Life
Jose Ma. Panganiban was born on 1 February 1863 in Mambulao, Camarines Norte, a town which was subsequently renamed after him. His parents were Vicente Panganiban, originally from Hagonoy, Bulacan, and Juana Enverga. He was schooled at home by his mother, a native of Mauban, Quezon, who taught him the "cartilla", "caton", and catechism. When his mother prematurely died, Jose Ma. Panganiban was sent to the capital town Daet to study. He was enrolled by his father in the diocesan seminary of Nueva Caceres, now Naga, Camarines Sur excelling and completing his philosophy course in 1882. He was sent to Manila to study at Colegio de San Juan de Letran and obtained a bachelors degree with the financial help of the clerical rector of the seminary, Fr. Santoja. Panganiban later studied medicine at the University of Santo Tomas. While at the University in 1887, he wrote Anatomia de Regines which was recognized as one of his brilliant literary works. His papers on general pathologgy, therapeutics and surgical anatomy was also awarded prizes. An anthology of his works was gathered by Fr. Gregorio Echevarria, rector of University of Santo Tomas, and sent to be exhibited at the 1887 Exposicion General de Filipinas in Madrid.

Activities for the Propaganda Movement

In May 1888 Jose Ma. Panganiban continued his studies at the University of Barcelona, Spain, where he met other Filipino propagandists agitating for reforms in the colony. He joined reformist groups such as the Asociacion Hispano-Filipina and La Solidaridad because he believed in instituting reforms in the Philippines, and used the pen names "Jomapa" and "J.M.P."

On 25 April 1889 Panganiban signed a petition addressed to the Spanish Minister of Colonies, requesting Filipino representation in the Spanish Cortes. Being one of the writers of the La Solidaridad, he called the attention of the Spaniards on the freedom of the press and criticized the educational system in the Philippines. His works were recognized by Jose Rizal who even said "He was a true orator, of easy and energetic words, vigorous in concepts and of practical and transcedental ideas". Among the articles he published were "El Pensamiento", "La Universidad de Manila: Su Plan de Estudio", and "Los Nuevos Ayuntamientos de Filipinas". He continued to write popems and short stories, including "Ang Lupang Tinubuan", "Noches en Mambulao", "Sa Aking buhay", "Bahia de Mambulao", "La Mejerde Oro", "Amor mio", "Clarita Perez" and "Kandeng". Panganiban contracted tuberculosis and apologized to Rizal that he couldn't help further in the movement. He confided in Rizal that, "If I only have the strength I had before, I will work with you unto the bitter end". He died of a pulmunary ailment in Barcelona on 19 August 1890 at his boarding house at Rambla de Canaletas 2. Jose Rizal eulogized Panganiban as an "excellent companion of labor and difficulty... endowed with uncommon talent, with privileged intelligence, and with indefatigable industry, (he) was one of the sacred, legitimate hopes of his unfortunate country.... What should be grieved iat is the thought that he died without finishing the noble mission which his exceptional faculties had destined for him."

[edit] Legacy
The town of Mambulao, Camarines Norte was renamed after its great son by Act No. 4155 issued on 1 December 1934. The historian Domingo Abella located Panganiban's remain in a Barcelona cemetery and brought them back to the Philippines.

[edit] See Also

Reference: http://en.wikipilipinas.org/index.php?title=Jose_Ma._Panganiban