Giai Bai Tap Cohoc - Thuvienvatly.com.6fa19.19398

Khoa Vt L, trng H Khoa Hc, H Thi Nguyn
A. C hc
Chng 1: ng hc cht im
1-1. Phng trnh chuyn ng ca mt cht im trong h trc to cc:
x = a
1
cos(t +
1
) (1)
y = a
2
cos(t +
2
) (2)
Xc nh dng qu o ca cht im trong cc trng hp sau:
a)
1
-
2
= 2k, k l mt s nguyn;
b)
1
-
2
= (2k + 1);
c)
1
-
2
= (2k + 1)
2
;
d)
1
-
2
c gi tr bt k.

Bi gii:
Lu rng, bit c dng qu o chuyn ng ca mt cht im no ta
phi i tm phng trnh qu o ca n tc l phng trnh biu din mi quan h gia
cc to ca vt, trong ta kh mt bin thi gian. Do , trong bi tp ny ta c
th lm nh sau.
a) Thay
1
=
2
+ 2k vo (1) ta c:
x = a
1
cos(t +
1
) = a
1
cos(t +
2
+ 2k) = a
1
cos(t +
2
),
y = a
2
cos(t +
2
)
T :
2 1
a
y
a
x
= hay x
a
a
y
1
2
=
V -1 cos(t +
1
) 1 nn - a
1
x a
1
Vy cht im trong phn a) ny chuyn ng trn mt on thng biu din bi:
x
a
a
y
1
2
= vi - a
1
x a
1

b) Lm tng t nh trong phn a):
x = a
1
cos(t +
1
) = a
1
cos(t +
2
+ 2k+) = -a
1
cos(t +
2
)
T rt ra: cht im chuyn ng trn mt on thng biu din bi:
x
a
a
y
1
2
= vi - a
1
x a
1
c) Thay
1
=
2
+ (2k + 1)
2
ta d dng rt ra biu thc:

1
a
y
a
x
2
2
2
2
1
2
= +
Phng trnh ny biu din mt ng lp vung, c cc trc ln v trc nh nm
trn cc trc to .
d) Phi kh t trong h phng trnh (1) v (2). Mun th khai trin cc hm s cosin
trong (1) v (2):
1 1
1
sin . sin cos . cos t t
a
x
= (3)
2 2
2
t t
a
y
sin . sin cos . cos = (4)
Nhn (3) vi cos
2
v (4) vi - cos
1
ri cng v vi v:


) sin( . sin cos cos
1 2 1
2
2
1
t
a
y
a
x
= (5)
Li nhn (3) vi sin
2
v (4) vi - sin
1
ri cng v vi v:
) sin( cos sin sin
1 2 1
2
2
1
t
a
y
a
x
= (6)
Bnh phng (5) v (6) ri cng v vi v:
) ( sin ) cos(
1 2
2
1 2
2 1
2
2
2
2
1
2
a a
xy 2
a
y
a
x
= + (7)
Phng trnh (7) biu din mt ng lp.
Nhn xt: C th thu c cc kt lun ca phn a), b), c) bng cch thay
1
-
2

bng cc gi tr tng ng cho vo (7).

1-2. Mt t chy t tnh A n tnh B vi vn tc v
1
= 40km/gi ri li chy t tnh
B tr v tnh A vi vn tc v
2
= 30km/gi.
Tm vn tc trung bnh ca t trn on ng i v AB, BA ?

Bi gii:
t qung ng AB bng s. Ta s tnh vn tc trung bnh theo cng thc:
ny ng qung ht i gian thi tng
i ng qung tng
= v
Ta c:
. / , s m 53 9
v v
v v 2
v
1
v
1
2
v
s
v
s
s s
t t
s s
v
2 1
2 1
2 1 2 1
=
+
=
+
=
+
+
=
+
+
=
v di

Thay s ta c: . / , s m 53 9 v =

1-3. Mt ngi ng ti M cch mt con ng thng mt khong h=50m ch
t; khi thy t cn cch mnh mt on
a=200m th ngi y bt u chy ra
ng gp t (Hnh 1-2). Bit t
chy vi vn tc 36km/gi.
Hi: a) Ngi y phi chy theo
hng no gp ng t? Bit rng
ngi chy vi vn tc v
2
= 10,8 km/gi;
b) Ngi phi chy vi vn tc nh
nht bng bao nhiu c th gp c t?
Bi gii:
a) Mun gp ng t ti B th thi gian ngi chy t M ti B phi bng thi gian
t chy t A ti B:

1 2
v
AB
v
MB
= (1)
S dng nh l hm s sin trong tam gic ABM ta c:
,
sin sin
AB MB
= vi
a
h
= sin (2)
T (1) v (2) ta rt ra:
A
M
B
a
h

I H D
Hnh 1-2


833 0
v
v
a
h
2
1
, . sin = = = 56
0
30 hoc = 123
0
30.
Nhn xt: c th n c t th ngi ny c th chy theo hng MB m gc
= AMB tho mn: ' ' 30 123 30 56
0 0
. Khi ' ' 30 123 30 56
0 0
< < th ngi ny chy
n ng phi i xe mt lc.
Tht vy: gi s ngi chy n im D tho mn iu ny
2
1
v
v
a
h
. sin > .
M: MD
v
v
AD
h
a
v
v
a
h
MD
1
AD
AD MD
2
1
2
1
. . . . .
sin
. sin
sin sin
=
|
\
|
|
|
\
|
> = =

.

2 1
v
MD
v
AD
> (tc l thi gian xe chy n D ln hn thi gian ngi chy n D).
b) c th gp c t vi vn tc nh nht th r rng rng lc m ngi chy
n ng cng l lc xe t i ti (ngi gp ng t m khng phi ch i lng ph
thi gian), v vy, theo phn a) gia hng chy v vn tc ca ngi phi c quan h:

2
1
v
v
a
h
. sin =
V vi mi th sin() 1 nn:
1 2
2
1
v
a
h
v 1
v
v
a
h
. .
Suy ra h km 9 s m 5 2
a
hv
v
1
2
/ / ,
min
= = = .
Lc ny, ngi phi chy theo hng MI, vi MI AM.

1-4. Mt vt c th ri t mt kh cu ang bay cao 300m. Hi sau bao lu
vt ri ti mt t, nu:
a) Kh cu ang bay ln (theo hng thng ng) vi vn tc 5m/s;
b) Kh cu ang h xung (theo phng thng ng) vi vn tc 5m/s;
c) Kh cu ang ng yn.

Bi gii:
Khi kh cu chuyn ng, vt trn kh cu mang theo vn tc ca kh cu. Nu kh
cu chuyn ng xung di vi vn tc v
0
th thi gian t m vt ri ti t tho mn
phng trnh bc hai ca thi gian:
h t g
2
1
t v
2
0
= + . . .
Chn nghim dng ca phng trnh ny ta c kt qu:
g
v gh 2 v
t
0
2
0
+
= .
Khi kh cu chuyn ng ln trn, xung di hoc ng yn, ta p dng biu thc
ny vi vn tc ban u v
0
= -5m/s, v
0
= 5m/s; hoc v
0
= 0 v c kt qu:
a) 8,4s ; b) 7,3s ; c) 7,8s.

1-5. Mt vt c th ri t cao H + h theo phng thng ng DD (D' l chn
cao H + h). Cng lc mt vt th hai c nm ln t D' theo phng thng ng
vi vn tc v
0
.
a) Hi vn tc v
0
phi bng bao nhiu hai vt gp nhau cao h?


b) Tnh khong cch x gia hai vt trc lc gp nhau theo thi gian?
c) Nu khng c vt th nht th vt th hai t cao ln nht bng bao nhiu?

Bi gii:
Cn nh li cc cng thc ca chuyn ng ri t do:
a) Thi gian vt 1 ri t D n im gp nhau l:
g
H 2
t = cng
bng thi gian vt 2 chuyn ng t D n G, do :
gH 2
H 2
h H
2
gt
t
h
v t g
2
1
t v h
0
2
0
+
= + = = . .
b) Khong cch gia hai vt ti thi im t trc khi gp nhau c
tnh theo qung ng s v s cc vt i c:
x = (H + h) - (s + s).

( ) ( )
) . (
. . .
t gH 2 H 2
H 2
h H
t v h H t g
2
1
t v gt
2
1
h H x
0
2
0
2
+
=
+ =
|
\
|
+ =

c) S dng cng thc quan h v, a, s ca chuyn ng thng bin i u
s a 2 v v
2
0
2
. . = vi vn tc cao cc i bng v = 0, a = -g, s = h
max
suy ra, nu khng
c s cn tr ca vt 1, vt 2 ln n cao cc i l:
H 4
h H
g 2
v
h
2 2
) (
max
+
= = .

1-6. Th ri t do mt vt t cao h = 19,6 mt. Tnh:
a) Qung ng m vt ri c trong 0,1 giy u v 0,1 giy cui ca thi gian
ri.
b) Thi gian cn thit vt i ht 1m u v 1m cui ca cao h.

Bi gii:
S dng cng thc v qung ng vt ri c sau thi gian t k t lc bt u
c th:
2
gt
2
1
s = ta s c mt cng thc quen thuc v thi gian t vt ri c mt
on ng c cao h k t v tr th l:
g
h 2
t = . p dng cng thc ny ta s tr li
c cc cu hi trong bi tp ny:
a) Qung ng m vt ri c trong 0,1s u:
m 049 0 1 0 8 9
2
1
t g
2
1
s
2 2
1
, , . , . = = = .
Tng thi gian ri ca vt: ( ) s 2
8 9
6 19 2
g
h 2
t = = =
,
, .
.
Qung ng vt i c trong 0,1 s cui cng, c tnh theo qung ng i c
trong 2-0,1 = 1,9 s u:
( ) ( ) ( ) m 9 1 1 0 2 8 9
2
1
6 19 1 0 t g
2
1
h s
2 2
2
, , . , . , , = = = .
H
h
D
D
G


b) Tng t nh trn:
Thi gian vt i c 1m u: s 45 0
8 9
1 2
g
s 2
t
3
3
,
,
.
= = = .
Thi gian vt i ht 1m cui: s 05 0
8 9
6 18 2
2 t t t
4
,
,
, .
= = =
du 18,6m tng

1-7. T ba im A, B, C trn mt vng trn ngi ta ng thi th ri ba vt. Vt
th nht theo phng thng ng AM qua tm vng trn (Hnh 1-3), vt th hai theo dy
BM, vt th ba theo dy CM. Hi vt no ti M trc tin, nu b qua ma st?

Bi gii:

Qung ng i v gia tc ca vt th nht: s
1
= 2R, a
1
= g, ca vt th hai s
2
=
2Rcos
^
AMB, a
2
= gcos
^
AMB, ca vt th ba: s
3
= 2Rcos
^
AMB, a
3
= gcos
^
AMC.
Nhn thy, thi gian ri n M ca cc vt u l:
3
3
3 2
2
2
1
1
1
a
s 2
t t
a
s 2
g
R 4
a
s 2
t = = = = = =
Vy, ba vt cng ti M mt lc.

1-8. Phi nm mt vt theo phng thng ng t cao h = 40m vi vn tc v
0

bng bao nhiu n ri ti mt t:
a) Trc = 1 giy so vi trng hp vt ri t do?
b) Sau = 1 giy so vi trng hp vt ri t do?
Ly g = 10m/s
2
.

Bi gii:
S dng cng thc tnh thi gian n khi chm t ca bi 5:
g
v gh 2 v
t
0
2
0
+
= v cng thc thi gian ri t do:
g
h 2
t = ta thy:
vt chm t sm, mun phi nm vt xung di vi vn tc v
0
tho mn
phng trnh:
( ) gh 2 v g gh 2 v
g
v gh 2 v
g
h 2
0
2
0
0
2
0
+ = + =
+

A
B
C
M
Hnh 1-3


Bnh phng hai v ca phng trnh ta c:
( ) ( )
( )
( )

g gh 2 2
g gh 2 2 g
v 0 gh 2 v 2 gh 2 v g 2 g
0 0 0
2
= = + +
a) vt chm t sm, p dng vi = 1s ta c:
( )
( )
( ) s m 7 12
1 10 40 10 2 2
1 10 40 10 2 2 1 10
v
0
/ ,
. . .
. . . .
=
=
Vy vt c nm thng ng xung di.
b) vt chm t mun, p dng vi = -1s ta c:
( )
( )
( ) s m 7 8
1 10 40 10 2 2
1 10 40 10 2 2 1 10
v
0
/ ,
. . .
. . . .
=
+
+
=
Vy vt c nm thng ng ln trn.

1-9. Mt vt chuyn ng thng thay i u i ht qung ng AB trong 6 giy.
Vn tc ca vt khi qua A bng 5m/s khi i qua B bng 15m/s. Tm chiu di ca qung
ng AB.

Bi gii:
Cch 1:
Theo nh ngha, gia tc a ca vt: ( )
2 A B
s m
3
5
6
5 15
t
v v
t
v
a / =
= .
T c th tnh qung ng AB theo cng thc:
2
A
at
2
1
t v AB + =
Thay s ta c: AB = 60m.
Cch 2:
Lu rng, vn tc trung bnh trong chuyn ng thng bin i u c cng thc
rt c bit, bng:
2
v v
v
B A
+
= , nn on AB c di:
( ) m 60 6
2
15 5
t
2
v v
t v AB
B A
=
+
=
+
= = . . .

1-10. Mt xe la chy gia hai im (nm trn mt ng thng) cch nhau 1,5km.
Trong na on ng u, xe la chuyn ng nhanh dn u, trong na on ng sau
xe la chuyn ng chm dn u. Vn tc ln nht ca xe la gia hai im bng
50km/gi.
Bit rng tr s tuyt i ca cc gia tc trn hai on ng bng nhau. Tnh:
a) Gia tc ca xe la.
b) Thi gian xe la i ht qung ng gia hai im.

Bi gii:
Vn tc trung bnh ca xe la l h km 25 2 50 v / / = = .
Thi gian xe la i ht 1,5km ny l: 216s pht = = = = = 6 3 h 06 0 25 5 1 v s t , , / , / .
Gia tc ca xe la:
( )
( )
( )
2
s m 129 0
s 60 8 1
s m 6 3 50
8 1
h km 50
2 t
v
a / ,
. ,
/ , /
,
/
/
max
= = = =
pht
.


C th tnh gia tc ca xe la da vo mi quan h v, a, s ca chuyn ng thng
bin i u: s a 2 v v
2
0
2
. . =
( )
2
2 2
0
2
s m 129 0
km 5 1
h km 50
s 2
v v
a / ,
,
/
= =
= .
( y s l na qung ng 1,5km)

1-11. Mt xe la bt u chuyn ng nhanh dn u trn mt ng thng ngang
qua trc mt mt ngi quan st ang ng ngang vi u toa th nht. Bit rng toa xe
th nht i qua trc mt ngi quan st ht mt thi gian = 6 giy. Hi toa th n s i
qua trc mt ngi quan st trong bao lu?
p dng cho trng hp n = 7.

Bi gii:
Gi l l chiu di ca mi toa, t
n
l thi gian n toa u i qua trc mt ngi
quan st. p dng phng trnh chuyn ng thng thay i u, ta c:
Chiu di ca toa th nht:
2 2
1
a
2
1
at
2
1
l = =
Chiu di ca (n-1):
2
1 n
at
2
1
l ) 1 n (
=
Chiu di ca n toa u:
2
n
at
2
1
nl = .
T suy ra thi gian toa th n i qua trc mt ngi quan st:
1 n n ( t t t
1 n n n
= =
).
Vi n =7 , ta c t
7
= 1,18s.

1-12. Mt hn c nm theo phng nm ngang vi vn tc v
0
=15m/s. Tnh gia
tc php tuyn v gia tc tip tuyn ca hn sau lc nm 1 giy.
Bi gii:
Vn tc ca vt theo phng ng sau khi nm 1s: v
y
= gt = 9,8m/s.
Gc gia vn tc ca vt v phng thng ng tho mn:
y
x
v
v
tg = . Xem hnh
v bn.

T , gia tc php tuyn v gia tc tip tuyn ca vt lc ny chnh l nhng thnh
phn chiu ca gia tc g:
v
x

v
y

v
0

g
g.sin
g.cos
v
v


( )
( )
2 2 2 2
n
2
t
2
2 2 2
y
2
x
x
n
s m 4 5 2 8 8 9 a g g a
s m 2 8
8 9 15
15 8 9
v v
v g
g a
/ , , , cos
/ ,
,
. , .
sin
= = = =
=
+
=
+
= =

1-13. Ngi ta nm mt qu bng vi vn tc v
0
=10m/s theo phng hp vi mt
phng nm ngang mt gc = 40
0
. Gi s qu bng c nm i t mt t. Hi:
a) cao ln nht m qu bng c th t c.
b) Tm xa ca qu bng.
c) Thi gian t lc nm bng ti lc bng chm t.

Bi gii:
xc nh c nhng i lng nh trong bi ton t ra, cn lu rng, c th
coi chuyn ng ca vt bao gm hai chuyn ng kh c lp: chuyn ng theo phng
thng ng v chuyn ng theo phng ngang.
Chuyn ng theo phng thng ng l mt chuyn ng thng bin i u vi
gia tc bng g, vn tc ban u bng v
0y
= v
0
.sin. Chuyn ng theo phng ngang l
chuyn ng thng u vi vn tc khng i bng v
x
= v
0
.cos.
a) cao cc i v thi gian ri ca vt ch lin quan n vn tc ban u theo
phng thng ng v
0y
:
( ) m 1 2
g 2
v
g 2
v
y
2 2
0
2
y 0
,
sin .
max
= = =

c) Thi gian bay ca vt: ( ) s 3 1
g
v 2
g
v
2 t
0
y 0
,
sin .
. = = =

b) Cng thc tm xa ca vt nm xin:
m 10
g
2 v
g
v 2
v t v L
2
0 0
0 x
= = = =

sin . sin
. cos

1-14. T mt nh thp cao H = 25m ngi ta nm mt hn ln pha trn vi vn
tc v
0
= 15m/s theo phng hp vi mt phng nm ngang mt gc = 30
0
. Xc nh:
a) Thi gian chuyn ng ca hn ;
b) Khong cch t chn thp n ch ri ca hn ;
c) Vn tc ca hn lc chm t.

Bi gii:

T nh thp vin cn ln cao thm c mt on:
( ) ( )
m 87 2
8 9 2
30 15
g 2
v
g 2
v
h
2
0
2
0
2
y 0
,
, .
sin . sin
= = = =

y
x O
H

v
0
L


thi gian chuyn ng ca hn :
( ) ( )
( ) s 15 3
8 9
78 2 25 2
8 9
5 7
g
h H 2
g
v
t
y 0
,
,
,
,
,
=
+
+ =
+
+ =
Tm xa:
( ) m 41 15 3 30 15 t v L
0
0
= = = , . cos . . cos
Vn tc lc chm t:
( ) ( ) ( )
( ) ( ) s m 7 26 30 15 3 23 v v v
s m 3 23 78 2 25 8 9 2 h H g 2 v
2
0 2 2
x
2
y
y
/ , cos . ,
/ , , . , .
= + = + =
= + = + =

Ta c th gii quyt bi ton theo cch khc bng cch dng phng php to .
Chn h trc to Oxy vi O nm ti chn thp nh hnh v.
Phng trnh chuyn ng ca vt theo cc trc ny:
2
0
2
y
0 x
t g
2
1
t v H t g
2
1
t v H y
t v t v x
. . sin . .
. cos
+ = + =
= =

tm thi gian ri, gii phng trnh y = 0.
tm tm xa tm khong cch t v tr ri ti chn thp, ta thay t tm c vo
biu thc ca x tnh x.
tm vn tc lc chm t, nh n cc cng thc:
t g v v
const v v
0 y
0 x
. sin
cos
=
= =

p s: a) 3,16s ; b) 41,1m ; c) 26,7m/s.

1-15. T mt nh thp cao H = 30m, ngi ta nm mt hn xung t vi vn
tc v
0
= 10m/s theo phng hp vi mt phng nm ngang mt gc = 30
0
. Tm:
a) Thi gian hn ri ti mt t k t c nm?
b) Khong cch t chn thp n ch ri ca hn ?
c) Dng qu o ca hn ?

Bi gii:
Ta dng phng php to ging nh ca bi 1-14.
Chn h trc to Oxy vi O nm ti chn thp.
a) Phng trnh chuyn ng ca vt theo cc trc ny:
) ( . . sin . .
) ( . cos
2 t g
2
1
t v H t g
2
1
t v H y
1 t v t v x
2
0
2
y
0 x
= =
= =

tm thi gian ri, gii phng trnh y=0:
0 t 5 t 5 30 0 t 10
2
1
t 30 10 30
2 2 0
= = . . . sin .
Chn nghim dng ta c thi gian ri ca hn : t=2s.
b) tm tm xa v tr ri cch chn thp bao nhiu, thay t tm c tnh x.
m 3 17 m 3 10 2 30 10 t v x
0
0
, . cos . . cos = = =


c) bit dng qu o chuyn ng ca vin , ta cn tm phng trnh qu o
ca chuyn ng ny (phng trnh quan h gia x v y kh bin thi gian):
Kh thi gian trong h phng trnh (1) v (2) bng cch rt t t phng trnh (1) ri
thay vo (2):
( ) m 3 10 x 0
15
x
3
x
30
v 2
x g
tg x H
v
x
g
2
1
v
x
v H t g
2
1
t v H y 2
v
x
t 1
2
2 2
0
2
2
0 0
0
2
0
0
=
=
|
|
\
|
= =
=
: vi
cos
.
.
cos cos
. sin . . . sin . ) (
cos
) (

Phng trnh ny ch ra rng, qu o ca vin l mt cung parabol.

1-16. Hi phi nm mt vt theo phng hp vi mt phng nm ngang mt gc
bng bao nhiu vi mt vn tc ban u cho trc, tm xa ca vt l cc i.

Bi gii:
S dng cng thc tnh tm xa ca vt c nm xin lp c trong bi 1-13:
g
v
g
2 v
L
2
0
2
0
=
sin .

Vt s t c tm xa cc i bng
g
v
L
2
0
=
max
khi sin2 = 1, hay = 45
0
.

1-17. K lc y t H Ni l 12,67 mt. Hi nu t chc Xanh Ptecbua th
trong iu kin tng t (cng vn tc ban u v gc nghing), k lc trn s l bao
nhiu?
Cho bit g (H Ni) = 9,727m/s
2
; g (Xanh Ptecbua) = 9,810m/s
2
.

Bi gii:
T cng thc tm xa:
g
2 v
L
2
0
sin .
= ta nhn thy, vi lc y khng i ( v
0

khng i) v gc nm khng i (nm xa nht khi gc nm bng 45
0
) th tm xa L s t
l nghch vi gia tc trng trng g. Do c th xc nh c k lc y t ti thnh
ph Xanh Petcbua:
( ) m 56 12 67 12
810 9
727 9
L
g
g
L
HN
XP
HN
XP
, , .
,
,
= = =

1-18. Tm vn tc gc:
a) ca Tri t quay quanh trc ca n (Tri t quay mt vng xung quanh trc
ca n mt 24 gi).
b) ca kim gi v kim pht ng h;


c) ca Mt Trng quay xung quanh Tri t (Mt Trng quay xung quanh Tri t
mt vng mt 27 ngy m);
d) ca mt v tinh nhn to ca Tri t quay trn qu o trn vi chu k bng 88
pht.

Bi gii:
S dng cng thc tnh vn tc gc:
T
2
= v lu thay chu k phi i ng i
vi l giy (s) ta s c:
a) Vn tc gc t quay quanh trc ca tri t: ( ) s rad 10 26 7
3600 24
2
5
/ . ,
.
.

= =

b) Chu k quay ca kim pht l 1h. Kim gi quay ht mt vng l 12 ting nn vn
tc gc ca kim gi v kim pht l: 14,5 . 10
-5
rad/s; 1,74 . 10
-3
rad/s
c) Cng p dng cng thc trn vi cc chu k khc nhau ta c vn tc gc ca
mt trng quanh tri t l: 2,7 . 10
-6
rad/s ;
d) Ca v tinh c chu k quay l 88pht l: 1,19 . 10
-3
rad/s
1-19. Tm vn tc di ca chuyn ng quay ca mt im trn mt t ti H Ni.
Bit rng v ca H Ni l = 21
0
.

Bi gii:
Theo bi 1-18 ta thy vn tc gc ca tri t trong chuyn ng t quay ca n l
= 7,26.10
-5
rad/s. Bn knh qu o ca H Ni (xem hnh) l r:

cos R r = .
T ta c vn tc di ca H Ni l:
v = .r = .R.cos
Thay s vo ta c: v = 430m/s.
lm cc bi tip theo cn ch : Cc cng thc ca chuyn ng quay nhanh
hoc chm dn u cng ging vi cc cng thc ca chuyn ng thng bin i u vi
s tng ng: gc quay thay cho qung ng s, vn tc gc thay cho vn tc di v,
gia tc gc thay cho gia tc thng a chng ch chnh nhau mt hng s bng bn
knh qu o trn.

O

R
r
Hnh ca bi 1-19


1-20. Mt v lng sau khi bt u quay c mt pht th thu c vn tc 700
vng/pht. Tnh gia tc gc ca v lng v s vng m v lng quay c trong pht
y nu chuyn ng ca v lng l nhanh dn u.
Bi gii:
Vn tc gc ca v lng t = 700vng/pht = 700.2/60 (rad/s) sau thi gian =
1pht = 60s.
M = . ( )
2
s rad 22 1
3600
1400
60
60 1400
/ ,
/
= = = =

.
Gc quay c sau thi gian = 1 pht l:
( ) rad 700 60 22 1
2
1
2
1
2 2
= = = . , . .
Do vy, s vng quay c trong 1 pht l:
vng 350
2
n = = =
2
700
.

1-21. Mt bnh xe quay chm dn u, sau mt pht vn tc ca n gim t 300
vng/pht xung 180 vng/pht. Tm gia tc ca bnh xe v s vng m bnh xe quay
c trong pht y.

Bi gii:
Theo nh ngha v gia tc gc ta c lun gia tc gc trong chuyn ng ny:
( )
2 0
s rad 21 0
60
60 2 300 60 2 180
/ ,
/ . / .
=

.
Gc quay c da vo mi quan h tng t vi quan h v-a-s ca chuyn ng
thng bin i u ta rt ra:
( ) ( )
(vng) 240
21 0 2
60 2 300 60 2 180
2
2 2 2
0
2
=
=
, .
/ . / .

.
Hoc da vo cng thc vn tc gc trung bnh:
(vng) 240 1
2
300 180
2
0
=
+
=
+
= . .

1-22. Mt bnh xe c bn knh R = 10cm lc u ng yn, sau quay xung quanh
trc ca n vi gia tc gc bng 3,14 rad/s
2
. Hi, sau giy th nht:
a) Vn tc gc v vn tc di ca mt im trn vnh bnh?
b) Gia tc php tuyn, gia tc tip tuyn v gia tc ton phn ca mt im trn
vnh bnh?
c) Gc gia gia tc ton phn v bn knh ca bnh xe (ng vi cng mt im trn
vnh bnh?

Bi gii:
a) Sau giy th nht, vn tc gc v vn tc di ca mt im trn vnh bnh l:
( )
( ) s m 314 0 1 0 14 3 R v
s rad 14 3 1 14 3 t
/ , , . , .
/ , . , .
= = =
= = =

Gia tc tip tuyn c gi tr khng i v gia tc php tuyn
lc ny:

Hnh
a
t
a
n
a


( )
( )
2 2 2
n
2
t
s m 986 0 1 0 14 3 R a
s m 314 0 1 0 14 3 R a
/ , , . , .
/ , , . , .
= = =
= = =

Cn gia tc ton phn th bng:
( )
2 2
n
2
t
s m 03 1 a a a / , = + = .
c) Gc gia gia tc ton phn a v bn knh l tho mn:
03 1
314 0
a
a
t
,
,
sin = = = 17
0
46.

1-23. Chu k quay ca mt bnh xe bn knh 50cm l 0,1 giy. Tm:
a) Vn tc di v vn tc gc ca mt im vnh bnh;
b) Gia tc php tuyn ca im gia mt bn knh.

Bi gii:
Vn tc di v vn tc gc ca mt im trn vnh bnh:
( )
( ) s rad 8 62
5 0
4 31
R
v
s m 4 31
1 0
5 0 2
T
R 2
v
/ ,
,
,
/ ,
,
, .
= = =
= = = =

trn vng mt ht ng chuyn gian thi
trn ng ca di chiu

b) Gia tc php tuyn gia tc hng tm ca im gia mt bn knh:
( )
2 2 2 2
n
s m 986 2 5 0 8 62 2 R r a / / , . , / . = = = = .

1-24. Mt on tu bt u chy vo mt on ng trn, bn knh 1km, di 600m,
vi vn tc 54 km/gi. on tu chy ht qung ng trong 30 giy. Tm vn tc di,
gia tc php tuyn, gia tc tip tuyn, gia tc ton phn v gia tc gc ca on tu cui
qung ng . Coi chuyn ng ca on tu l nhanh dn u.

Bi gii:
Cho: R = 1km =1000m, v
0
= 54km/h = 15m/s, s=600m, t = 30s.
S dng cc cng thc v chuyn ng thng v chuyn ng trn bin i u ta s
tnh c cc i lng cn thit.
( ) ( )
( )
2
2 2
0
t
2
t 0
s m
3
1
30
30 15 600 2
t
t v s 2
a t a
2
1
t v s /
.
=
= + = .
Vn tc ca tu ti cui ng vng:
( ) ( ) h km 90 s m 25 30
3
1
15 t a v v
t 0
/ / . = = + = + = .
Gia tc php tuyn gia tc hng tm ca tu:
( )
2
2 2
2
n
s m 625 0
1000
25
R
v
R a / , = = = =
Cn gia tc ton phn l:
( )
2
2 2
2
n
2
t
s m 708 0
8
5
3
1
a a a / , =
|
\
|
+
|
\
|
= + =
Gia tc gc ca on tu:


( )
2 4 t
s rad 10 3 3
1000
3 1
R
a
/ . ,
/

= =

1-25. Vn tc ca lectron trong nguyn t hyr bng v = 2,2.10
8
cm/s. Tnh vn
tc gc v gia tc php tuyn ca lectron nu xem qu o ca n l mt vng trn bn
knh 0,5.10
-8
cm.

Bi gii:
Electron: v = 2,2.10
8
cm/s = 2,2.10
6
m/s; R = 0,5.10
-8
cm = 0,5.10
-10
m.
Vn tc gc v gia tc hng tm gia tc php tuyn ln lt:
= v/R = 4,4 . 10
16
rad/s;
a
n
=
2
R = 9,68 .10
22
m/s
2

1-26. Mt ngi mun cho thuyn qua sng c dng nc chy. Nu ngi y cho
thuyn theo hng t v tr A sang v tr B (AB vi dng sng, hnh 1-4) th sau thi
gian t
1
= 10 pht thuyn s ti v tr C cch B mt khong s = 120m. Nu ngi y cho
thuyn v pha ngc dng th sau thi gian t
2
= 12,5 pht thuyn s ti ng v tr B.
Coi vn tc ca thuyn i vi dng nc l khng i. Tnh:
a) B rng l ca con sng;
b) Vn tc v ca thuyn i vi dng nc;
c) Vn tc u ca dng nc i vi b sng;
d) Gc .

Bi gii:
T A n C ht thi gian t
1
= 10 pht, A n B ht thi gian
t
2
= 12,5 pht, on BC c di: s = BC = 120m.
y l bi ton tng hp vn tc. Thuyn tham gia ng
thi hai chuyn ng: cng vi dng nc vi vn tc
u v
chuyn ng so vi dng nc (do ngi cho) vi vn tc
v .
Chuyn ng tng hp chnh l chuyn ng ca thuyn i vi
b sng vi vn tc

+ = u v V .
Trng hp th nht ca bi ton ng vi hnh 1-4a, trng
hp th hai ng vi hnh 1-4b.
Theo cc hnh v, ta c cc phng trnh sau:
s = u.t
1
; l =v.t
1
; l = (v.cos ).t
2
; u = v.sin ;

( ) s m 2 0
600
120
t
s
u
1
/ , = = = .
'
,
cos . cos . . 53 36
5
4
5 12
10
t
t
t v t v l
0
2
1
2 1
= = = = = =
( ) s m 33 0
3
1
5 3
2 0 u
v
v
u
5
3
/ ,
/
,
sin
sin = = = = = =
.
Chiu rng ca dng sng: m 200 60 10 33 0 t v l
1
= = = ) . .( , . .

A
B C
M
Hnh 1-4a

v
u
V

A
B C

v
u
V

s
l
Hnh 1-4b


1-27. Ngi ta cho mt con thuyn qua sng theo hng vung gc vi b sng vi
vn tc 7,2km/h. Nc chy mang con thuyn v pha xui dng mt khong 150m.
Tm:
a) Vn tc ca dng nc i vi b sng;
b) Thi gian cn thuyn qua c sng. Cho bit chiu rng ca sng bng
0,5km.

Bi gii:
B rng ca dng sng: l = 0,5km = 500m. s = 150m, V = 7,2km/h=2m/s.
T hnh v ta thy:
( ) s m 60 0 2
500
150
v
l
s
u
l
s
v
u
/ , . . = = = = .
Thi gian ca mt chuyn sang sng:
( ) s 250
2
500
v
l
v
AB
V
AC
t = = = = = .
p s: a) u = 0,60m/s ; b) t = 250s.

1-28. Mt my bay bay t v tr A ti v tr B. AB nm theo hng Ty ng v cch
nhau mt khong 300km. Xc nh thi gian bay nu:
a) Khng c gi;
b) C gi thi theo hng Nam Bc;
c) C gi thi theo hng Ty ng.
Cho bit vn tc ca gi bng: v
1
= 20m/s, vn tc ca my bay i vi khng kh v
2

= 600km/h.

Bi gii:
AB = 300km, gi: v
1
= 20m/s =72km/h, v
2
= 600km/h.
a) Thi gian my bay bay trc tip t A n B: ( ) (pht) 30 h 5 0
600
300
v
l
t
2
= = = = , .
b) Tng t bi 1-26, ta thy my bay mun ti v tr B, n phi bay chch v pha
nam mt gc so vi phng AB. Ta c:
( ) h km 596 72 600 v v V
2 2 2
1
2
2
/ = = = .
Thi gian my bay bay t A n B l:
( ) pht 2 30 h 503 0
596
300
V
s
t , , = = = = .
c) Gi xui chiu t Ty sang ng. Thi gian my bay
cn dng l:
( ) pht 8 26 h 446 0
72 600
300
v v
s
t
1 2
, , = =
+
=
+
= .
1-29. Hnh 1-5 m t chuyn ng ca ba cht im.
a) Cho bit tnh cht ca cc chuyn ng .
b) ngha ca cc giao im gia cc th v cc trc to .
c) So snh vn tc ca ba cht im.
A
B C
Hnh ca bi 1-27
v
u
V

s
l
B A
v
2
v
1

Hnh ca bi 1-28


Bi gii:

a) Nhn vo th ta thy c ba chuyn ng ny u l chuyn ng nhanh dn
u.
b) Giao im ca cc th vi trc thi gian cho ta bit cc thi im xut pht ca
cc chuyn ng.
c) Ba chuyn ng, nhn chung l v cng mt hng. Vn tc ca mi vt tng lc
nhanh chm khc nhau. th vn tc cng dc th gia tc ca vt cng ln (gia tc a cho
bit h s gc ca ng thng). T cc th, ta c th so snh gia tc ca cc vt: a
3
>
a
1
> a
2
.

1-30. Hnh 1-6 cho th vn tc ca mt cht im chuyn ng. Hy cho bit trng
thi chuyn ng ca cht im trn mi on OA, AB, BC, CD.

Bi gii:

on OA: vt xut pht ti thi im t = 0 ri chuyn ng nhanh dn u vi gia
tc kh ln.
th on AB cho bit vt chuyn sang chuyn ng u.
th on BC biu hin vt chuyn ng chm dn u.
th on CD: vt tip tc chuyn ng chm dn u nhng vi gia tc ln hn
khi chuyn ng trong giai on BC. Vt dng li ti cui giai on ny.
v
t
O
A B
C
D
Hnh 1-6
Hnh 1-5
v
t
1
3
2
O
Hnh 1-5
v
t
1
3
2
O


Chng 2
ng lc hc cht im
2-1. Mt xe c khi lng 20000kg, chuyn ng chm dn u di tc dng ca
mt lc bng 6000N, vn tc ban u ca xe bng 15m/s. Hi:
a) Gia tc ca xe;
b) Sau bao lu xe dng li;
c) on ng xe chy c k t lc hm cho n khi xe dng hn.
Bi gii:
a) Gia tc ca xe c tnh theo nh lut II Newton:
a = F/m = -6000/20000= - 0,3m/s
2
.
b) Thi gian k t lc hm n khi dng li:
( ). s 50
0,3 -
15 - 0

a
v
t = =
= = t
c) Qung ng k t lc hm n khi dng li:
s = v
0
.t + a.t
2
/2 = . . . = 375m.
2-2. Mt thanh g nng 49N b kp gia hai mt phng thng
ng (hnh 2-4). Lc p thng gc trn mi mt ca thanh l 147N.
Hi lc nh nht cn nng hoc h thanh g? H s ma st gia
thanh g v mt p k = 0,2.
Bi gii:
Lc nng = 107,8N ; lc h = 9,8N

Khi mun h thanh g xung cn mt lc nhn F
H
hng xung di, lc ma st
trn hai mt ca thanh g hng ln trn (Hnh 2-4a), cn khi mun nng thanh g ln
trn th cc lc ma st li hng xung di (Hnh 2-4b).
T cc hnh v ny ta thy, cc lc dng h (F
H
) v nng F
N
thanh g phi c cc
gi tr nh nht:
F
H
= ( ) N 8 9 49 147 2 0 2 P N k 2 P F F
2 ms 1 ms
, . , . . = = = +
F
N
= ( ) N 8 107 49 147 2 0 2 P N k 2 P F F
2 ms 1 ms
, . , . . = + = + = + +

2-3. Hi phi tc dng mt lc bng bao nhiu ln mt toa tu ang ng yn n
chuyn ng nhanh dn u v sau thi gian 30 giy n i c 11m. Cho bit lc ma st
ca toa tu bng 5% trng lng ca toa tu.

Bi gii:
Gi F l lc tc dng ln toa tu. Xt theo phng ngang, lc gy ra gia tc ca toa
tu, theo nh lut Niutn 2, bng: F - f
ms
= ma
Trong : m l khi lng v
2
t
s 2
a = l gia tc ca toa tu.
F
H
F
N
F
ms1
F
ms2
Hnh 2-4a Hnh 2-4b
Hnh 2-4


T suy ra:
2
ms
t
m s 2
mg 5 ma f F
. .
% + = + = .
Thay s: s = 11 m, t = 30s, m = 15,6 tn = 15600kg ta c: F 8200N.
(Trong phn bi cho thiu khi lng ca toa tu bng m = 15,6 tn).

2-4. Mt ngi di chuyn mt chic xe vi vn tc khng i. Lc u ngi y ko
xe v pha trc, sau ngi y y xe v pha sau. Trong c hai trng hp, cng xe
hp vi mt phng nm ngang mt gc . Hi trong trng hp no ngi y phi t ln
xe mt lc ln hn? Bit rng trng lng ca xe l P, h s ma st gia bnh xe v mt
ng l k.

Bi gii:
Vit phng trnh nh lut II Newton cho cc lc tc dng vo xe. Thnh phn lc
tng hp chiu theo phng thng ng v nm ngang u bng 0 - khng c chuyn
ng theo phng thng ng, chuyn ng theo phng ngang th u-khng c gia tc
theo phng ngang nn:
Trng hp ko xe v pha trc (hnh 2-1a): lc nn vung gc ca xe ln mt
ng l:
P - F. N 0 P F. N sin sin = = +
V:
ms ms
F F 0 F F = = cos . cos .
M, lc ma st tc dng ln xe:
F
ms
= kN = k(P - Fsin)
( ) sin cos F P k F =
sin cos k
kP
F
+
=

Trng hp y xe v pha sau (hnh 2-1b)
Bng cch phn tch tng t, ta tnh c lc ma st t ln xe trong trng hp
ny l:
F
ms
= kN = k(P + Fsin)
V lc F cn t ln cng xe:
sin cos
'
k
kP
F
=
R rng F

> F. Nh vy trong trng hp y xe v pha sau ngi ta phi dng mt
lc ln hn.

2-5. Mt vt c khi lng m = 5kg c t trn mt mt phng nghing hp vi
mt phng nm ngang mt gc = 30
0
. H s ma st gia vt v mt phng nghing bng
k = 0,2. Tm gia tc ca vt trn mt phng nghing.

Bi gii:
N

F

F
ms
P

N

F

F
ms
P

Hnh 2-1a

Hnh 2-1b


Ta phn tch cc lc tc dng vo vt gm 3 lc: P thng
ng, N vung gc vi mt nghing v F
ms
nm trn mt
nghing.
Phng trnh nh lut II Newton cho vt:
a m F N P ms . = + +
Chiu phng trnh ny theo phng vung gc vi mt
phng nghing (phng Oy) v phng song song vi mt phng
nghing (phng Ox) ta c:
=
= +
ma F P
0 N P
ms
sin
cos

=
=
m
F P
a
P N
ms
sin
cos

M F
ms
= k.N nn:
( )

cos sin
cos sin cos sin
k g
m
kmg mg
m
kP P
a =
= .
Thay = 30
0
, k = 0,2, g = 9,8 ta tnh c a = 3,24m/s
2
.
Nhn xt: t cng thc trn ta thy, gia tc ca vt trt trn mt phng nghing
khng ph thuc vo khi lng ca vt .

2-6. Mt vt trt xung trn mt mt phng nghing hp vi mt phng nm ngang
gc = 45
0
. Khi trt c qung ng s = 36,4cm, vt thu c vn tc v = 2m/s. Xc
nh h s ma st gia vt v mt phng nghing.

Bi gii:
p dng cng thc gia tc ca vt trong bi 2-5 ta c :
( ) cos sin k g a =
cos cos
sin
g
a
tg
g
a g
k =
= .
S dng kin thc ca chng I v mi quan h v-a-s ta c gia tc ca vt trt ny
l:
S 2
v
S 2
0 v
S 2
v v
a
2 2 2
2
0
2
. . .
=
= .

cos .gS 2
v
tg k
2
=
Thay cc thng s cho: = 45
0
, v = 2m/s, s = 36,4cm = 0,364m ta c: k 0,2.

2-7. Mt si dy thng c t trn mt bn sao cho mt phn ca n bung thng
xung t. Si dy bt u trt trn mt bn khi chiu di ca phn bung thng bng
25% chiu di ca dy. Xc nh h s ma st k gia si dy v mt bn.

Bi gii:

P
1
f
ms
Hnh ca bi 2-7
F
ms
P

N

O

y

x

Hnh ca bi 2-5


Gi P l trng lng ca c dy, P
1
l trng lng ca phn bung thng. Theo u
bi, chiu di phn bung thng bng 25% chiu di dy P
1
= 25%P.
Xt theo phng chuyn ng ca si dy, dy chu tc dng ca hai lc: P
1
v f
ms
.
Mun dy bt u trt phi c P
1
= f
ms
f
ms
= 25%P.
M, f
ms
= k .N = k.(75%P).
T : 25%P = k.(75%P) 33 0
3
1
75
25
k , = = .

2-8. 1) Mt t khi lng mt tn chuyn ng trn mt ng bng, h s ma st
gia bnh t v mt ng l 0,1. Tnh lc ko ca ng c t trong trng hp:
a) t chuyn ng u;
b) t chuyn ng nhanh dn u vi gia tc bng 2m/s
2
;
2) Cng cu hi trn nhng cho trng hp t chuyn ng u v:
a) Ln dc c dc 4%; b) Xung dc .
H s ma st bng 0,1 trong sut thi gian chuyn ng.

Bi gii:
Tng hp lc tc dng ln t gm: lc ko F
ca ng c t, trng lc
P , phn
lc php tuyn N
ca mt ng v lc ma st ca mt ng
ms
f
.

Phng trnh nh lut II Newton cho t l:

+
= a m
ms
f N P F
Chn chiu dng l chiu chuyn ng ca xe. Chiu phng trnh ny ln phng
chuyn ng ta c:
1) Khi xe chuyn ng trn ng nm ngang:
kmg ma f ma F ma f F
ms ms
+ = + = =
Thay s: m = 1tn = 1000kg; k = 0,1; g = 9,8m/s
2
; v:
a) Khi chuyn ng u, a = 0 F = 980N.
b) Khi chuyn ng nhanh dn u vi gia tc a = 2m/s
2
F = 2980N.
2) Khi xe chuyn ng trn ng dc:
a) t ln dc
sin cos sin sin mg kmg ma P f ma F ma P f F
ms ms
+ + = + + = =
Trong , sin = 0,04 l dc ca dc cos = 0 1 04 0 1
2
, ,
( ) N 1372 04 0 8 9 1000 1 8 9 1000 1 0 0 1000 F = + + = , . , . . , . . ,
b) t xung dc: F = P(kcos - sin).
sin cos sin sin mg kmg ma P f ma F ma P f F
ms ms
+ = + = = +
Thay s:
( ) N 588 ,04 1000.9,8.0 ,8.1 0,1.1000.9 0 1000 F = + =

P

F

N

f
ms
F

N

f'
ms

Hnh ca bi 2-8


2-9. Mt si dy c vt qua mt rng rc c khi lng khng ng k, hai u
buc hai vt c khi lng m
1
v m
2
(m
1
> m
2
). Xc nh gia tc ca hai vt v sc cng
ca dy. Coi ma st khng ng k.
p dng bng s: m
1
= 2m
2
= 1kg.

Bi gii:
Do si dy khng co gin, rng rc khng khi lng, khng ma st nn si dy
lun cng vi lc cng dy T; hai vt s chuyn ng vi cng mt gia tc a. V m
1
> m
2

nn m
1
sinh ra mt lc ko ln hn ca m
2
lm cho m
1
chuyn ng xung di cn m
2
b
ko ln trn.

Chn chiu dng ca cc trc to cho tng vt hp vi chiu chuyn ng ca
mi vt (hnh v). Phng trnh nh lut II Newton cho tng vt xt trn phng chuyn
ng:
=
=
a m P T m
a m T P m
2 2 2
1 1 1
:
:

Cng v theo v ca hai phng trnh trn ta thu c:
( )a m m P P
2 1 2 1
+ =
2
2 1
2 1
2 1
2 1
s m 27 3 g
m m
m m
m m
P P
a / , =
+
=
+
=
Xem phng trnh nh lut II Newton cho vt P
1
ta c: P
1
- T = m
1
a.
g
m m
m m 2
g
m m
m m
m g m a m P T
2 1
2 1
2 1
2 1
1 1 1 1
+
=
+
= = .
T tnh c: N 55 6 T , =

2-10. Mt tu in, sau khi xut pht, chuyn ng vi gia tc khng i =
0,5m/s
2
. 12 giy sau khi bt u chuyn ng, ngi ta tt ng c ca tu in v tu
chuyn ng chm dn u cho ti khi dng hn. Trn ton b qung ng h s ma st
bng k = 0,01. Tm:
a) Vn tc ln nht ca tu;
b) Thi gian ton b k t lc tu xut pht cho ti khi tu dng hn;
c) Gia tc ca tu trong chuyn ng chm dn u;
d) Qung ng ton b m tu i c.

Bi gii:
m
1
m
2
P
1
P
2
T

T

+

+

Hnh ca bi 2-9


Tu chuyn ng theo hai giai on:
Giai on 1: chuyn ng vi gia tc a
1
= 0,5m/s
2
trong thi gian t
1
= 12s.
Giai on 2: chuyn ng chm dn u vi gia tc a
2
= k.g = 0,01.9,8 = 0,098 m/s
2

di tc dng cn ca lc ma st trong thi gian t.

C th v th vn tc ca tu theo thi gian nh trn hnh.
a) Vn tc ln nht ca tu:
( ) ( ) h km 6 21 s m 6 12 5 0 t a v
1 1
/ , / . ,
max
= = = =
b) Tu chuyn ng chm dn trong thi gian:
( ) s 2 61
098 0
6
a
v
t
2
,
,
max
= = =
Tng thi gian chuyn ng ca tu (k t lc xut pht n lc dng li):
( ) s 2 73 2 61 12 t t t
1 2
, , = + = + = .
c) Gia tc ca tu khi chuyn ng chm dn u l a
2
= 0,098 m/s
2
.
d) Qung ng tu i c bng din tch ca hnh tam gic c gch cho:
( ) m 6 219 2 73 6
2
1
t v
2
1
s
2
, , . . .
max
= = =

2-11. Mt bn g A c t trn mt mt phng nm ngang. Bn A c ni vi
mt bn g B khc bng mt si dy vt qua mt rng rc c nh (nh hnh v 2-5).
Khi lng ca rng rc v ca dy coi nh khng ng k.
a) Tnh lc cng ca dy nu cho m
A
= 200g; m
B
= 300g, h s ma st gia bn A v
mt phng nm ngang k = 0,25.
b) Nu thay i v tr ca A v B th lc cng ca dy s bng bao nhiu? Xem h s
ma st vn nh c.

Bi gii:

Xt h hai vt c khi lng m
1
, m
2
c ni vi nhau nh trn hnh 2-5. Cc lc tc
dng vo cc vt c ch r trn hnh v.
P
1
f
ms
T

T

P
2
N
2
+

+

Hnh 2-5

v

t

v
max
t
1
t
2


C th vit phng trnh nh lut II Newton cho cc vt ny xt trn phng
chuyn ng ca chng (c ch ra bng cc mi tn c du + bn cnh):
=
=
) ( :
) ( :
2 a m f T m
1 a m T P m
2 ms 2
1 1 1

Trong ,
2 2 ms
P k N k f . . = = .
Cng v theo v ca hai phng trnh (1) v (2) trn ta thu c:
( )a m m f P
2 1 ms 1
+ = g
m m
m k m
m m
g m k g m
m m
f P
a
2 1
2 1
2 1
2 1
2 1
ms 1
+
=
+
=
+
=
. .

T phng trnh (1) suy ra:

( )
g
m m
m m k 1
g
m m
km m
m g m a m P T
2 1
2 1
2 1
2 1
1 1 1 1
+
+
=
+
= = .
Nhn xt: biu thc kt qu v lc cng dy trn cho thy, nu i vai tr ca m
1
v
m
2
cho nhau th lc cng dy khng i. Vy, lc cng dy khng ph thuc vo vic t
m
1
trn mt bn v m
2
c treo bn di hay l ngc li. Do , trong c cu a) v cu
b) th kt qu v lc cng dy u nh nhau bng:
( ) ( )
( ) N 47 1 8 9
3 0 2 0
3 0 2 0 25 0 1
g
m m
m m k 1
T
B A
B A
, ,
, ,
, . , ,
=
+
+
=
+
+
=
(Thay s: k = 0,25; m
A
= 200g = 0,2 kg; m
B
= 300g = 0,3 kg)

2-12. Hai vt c khi lng m
1
= 1kg, m
2
= 2kg c ni vi nhau bng mt si dy
v c t trn mt bn nm ngang. Dng mt si dy khc vt qua mt rng rc, mt
u dy buc vo m
2
v u kia buc vo mt vt th ba c khi lng m
3
= 3kg (hnh 2-
6). Coi ma st khng ng k. Tnh lc cng ca hai si dy.

Bi gii:

Trng lc P
3
l thnh phn lc duy nht theo phng chuyn ng ca h v lm cc
vt chuyn ng vi cng mt gia tc a. Ta c:
3 2 1
3
m m m
g m
a
+ +
=
Xt ring vt m
1
ta c:
( ) N 9 4
3 2 1
8 9 3 1
m m m
g m m
a m T
3 2 1
3 1
1 1
,
, . .
=
+ +
=
+ +
= =
Xt ring vt m
3
ta c: ( ) a g m T a m T g m
3 2 3 2 3
= =
P
3
T
2
P
2
N
2
+

+

T
2
T
1
P
1
N
1
m
3
m
1
Hnh 2-6


( ) N 7 14 8 9
3 2 1
3 2 1
g
m m m
m m m
m m m
g m
g m T
3 2 1
3 2 1
3 2 1
3
3 2
, , .
). ( ) (
=
+ +
+
=
+ +
+
=
+ +
= .

2-13. nh ca hai mt phng nghing hp vi mt phng nm ngang cc gc =
30
0
v = 45
0
(hnh 2-7), c gn mt rng rc khi lng khng ng k. Dng mt si
dy vt qua rng rc, hai u dy ni vi hai vt A v B t trn cc mt phng nghing.
Khi lng ca cc vt A v B u bng 1kg. B qua tt c cc lc ma st. Tm gia tc
ca h v lc cng ca dy.

Bi gii:

Trong bi ton ny, ta li xt chuyn ng ca h vt theo phng ca cc mt
nghing. Do si dy ni hai vt khng b co gin nn hai vt s chuyn ng vi cng mt
gia tc a. Chn chiu dng cho cc chuyn ng nh hnh v (hnh 2-). Cc lc tc dng
vo cc vt c ch ra trn hnh.
Phng trnh nh lut II Newton c chiu ln phng chuyn ng ca cc vt:
( )
( )
=
=
2 a m P T m
1 a m T P m
2 2 2
1 1 1
sin :
sin :

Cng v theo v ca hai phng trnh trn ta thu c:
( )a m m P P
2 1 2 1
+ = sin sin
g
m m
m m
m m
P P
a
2 1
2 1
2 1
2 1
+
=
+
=
sin sin sin sin

T phng trnh (1) suy ra:
2 1
2 1
2 1
2 1
1 1 1 1
m m
g m m
g
m m
m m
m g m a m P T
+
+
=
+
= =
) sin (sin . .
sin sin
. sin sin

Thay cc gi tr u bi cho (m
1
thay bng m
A
, m
2
thay bng m
B
) vo cc biu
thc ca gia tc v lc cng dy ta thu c:
2
s m 02 1 a / , = ; N 9 5 T , = .
Kt qu ny chng t rng, h chuyn ng ngc vi chiu dng chn vi gia
tc c ln bng 1,02 m/s
2
.
Lu : trong bi ton trn, ta c th on nhn ra ngay rng vt B s trt xung
cn vt A b ko ln. Do , trong bi ton ny ta c th chn chiu dng cho cc
chuyn ng theo chiu ngc li so vi chiu chn trong li gii trn. Tuy nhin, ti
mun thit lp mt cng thc tng qut cho h vt nh vy, qua cng cc bn thy
cch x l khi gp kt qu gia tc khng ph hp chiu dng chn.
Cu kt lun cui cng trong li gii trn ch c p dng trong trng hp h
khng c ma st. Khi h khng c ma st, cc lc tc dng vo mi vt khng ph thuc
T

P
1

N
1
N
2
P
2
T

+

+

Hnh 2-7


vo chiu chuyn ng ca cc vt cng nh vic chn chiu dng ca trc to . Khi
h c ma st, r rng chiu ca lc ma st ph thuc vo chiu chuyn ng ca cc vt,
do khng th gi s tu cc chiu chuyn ng ca cc vt c. Trong trng hp
ta gi thit nhm chiu chuyn ng dn n kt qu gia tc ca cc vt b m th
buc phi gi thit li chiu chuyn ng v gii li bi ton. Tt nhin khng ai di g
m gi thit ng vo trng hp nhm ny phi ghi li gii hai ln. Ta c th trnh
c iu ny bng cch on nhn (sau khi lm nhiu bi ton v c rt c nhiu
kinh nghim - thc ra s on nhn ny vn phi da trn s nhm nhanh so snh mt
cch nh tnh cc thnh phn lc ng vai tr lc ko v lc cn) hoc bng cch kim
tra trc (tnh nhp v so snh cc thnh phn lc ng vai tr lc ko, lc gi v lc
cn) hoc gi thit v gii bi ton trc ngoi nhp.

2-14. Mt on tu gm mt u my, mt toa 10 tn, v mt toa 5 tn, ni vi nhau
theo th t trn bng nhng l xo ging nhau. Bit rng khi chu tc dng mt lc bng
500N th l xo gin 1cm. B qua ma st. Tnh gin ca l xo trong hai trng hp:
a) on tu bt u chuyn bnh, lc ko ca u my khng i v sau 10 giy vn
tc ca on tu t ti 1m/s;
b) on tu ln dc c nghing 5% vi vn tc khng i.
Bi gii:
gin x ca l xo tun theo nh lut Hc: F = kx.
T xc nh c h s n hi:
. / . m N 10 5
cm 1
N 500
x
F
k
4
= = =

a) Lc cng ca l xo th nht
ng vai tr lc ko c hai toa tu
chuyn ng. T nh lut II Newton ta
c: T
1
= (m
1
+m
2
)a, vi
t
v
a = . Suy ra
gin ca l xo th nht:

( )
cm 3 m 10 3
10 10 5
1 10 5 10
t k
v m m
k
T
x
2
4
3
2 1 1
1
= =
+
=
+
= =

.
. .
. .
.
) (

Lc cng ca l xo th hai: T
2
= m
2
a gin ca l xo th hai:
cm 1 m 10 1
10 10 5
1 10 5
t k
v m
k
T
x
2
4
3
2 2
1
= = = = =

.
. .
. .
.

b) Khi on tu chuyn ng u ln dc. Cc lc l xo phi cn bng vi cc thnh
phn ca trng lc ko xung. C th:
( )
sin .
sin .
g m T
g m m T
2 2
2 1 1
=
+ =

Trong , dc c nghing l 5%, tc l sin = 0,05. gin ca cc l xo:
( ) ( )
cm 7 14 m 147 0
10 5
05 0 8 9 10 5 10
k
g m m
k
T
x
4
3
2 1 1
1
, ,
.
, . , . . sin
= =
+
=
+
= =

cm 9 4 m 049 0
10 5
05 0 8 9 10 5
k
g m
k
T
x
4
3
2 2
2
, ,
.
, . , . . sin
= = = = =

F
T
1
T
1
T
2
T
2
Hnh ca bi 2-14


2-15. Mt vt c khi lng m = 200g, c treo u mt si dy di 1 = 40cm;
vt quay trong mt phng nm ngang vi vn tc khng i sao cho si dy vch mt mt
nn. Gi s khi dy to vi phng thng ng mt gc = 36
0
. Tm vn tc gc ca
vt v lc cng ca dy.
Bi gii:

Vt chuyn ng vch ra mt vng trn c bn knh R = l.sin.
Lc tc dng ln vt gm trng lc
P v lc cng
T (hnh v). Tng hp cc lc

ny lm thnh lc hng tm gy ra chuyn ng trn u ca vt:
T P F
ht
(1)
T hnh 2- ta thy:
N 45 2
36
8 9 2 0 mg P
T
0
,
cos
, . ,
cos cos
= = = =

F
ht
= P.tg = m.g.tg. M F
ht
=m.R
2
= m.l.sin.
2
.

2
ht
ml tg mg F . sin . = = .
Do : s / rad 6 , 5
cos l
g
=
=

2-16. Xc nh gia tc ca vt m
1
trong hnh 2-8. B qua ma st, khi lng ca
rng rc v dy. p dng cho trng hp m
1
= m
2
.
Bi gii:

l

T

P

m

Hnh ca bi 2-15
P
2
P
1
m
1
m
2
T
T

T

Hnh 2-8


Ch rng sc cng ca dy ti mi im u bng nhau, bng T. T hnh v 2-8,
nu xt ring vt m
1
, ta c:
P
1
- T = m
1
a
1
(1)
Nu xt ting vt m
2
, ta c:
2T - P
2
= m
2
a
2
. (2)
S dng tnh cht ca rng rc c nh v rng rc ng ta thy rng, qung ng
i ca m
1
gp hai ln qung ng i ca vt m
2
, t ko theo:
a
1
= 2a
2
(3)
Nhn hai v ca (1) vi 2 ri cng v theo v vi (2) suy ra:
2 1
2 1
2 1
m m 4
g m m 2 2
a 2 a
+
= =
) (
.
Nu m
1
= m
2
th ( )
2
2 1
s m 92 3
5
g 2
a 2 a / , = = = .
Nhn xt: thay gi tr ca a
1
vo (1) ta c th tm c lc cng ca cc dy:

2 1
2 1
2 1
2 1
1 1 1 1 1
m m 4
g m m 3
m m 4
g m m 2 2
m g m a m P T
+
=
+
= =
) (

2-17. Qua mt rng rc A khi lng khng ng k, ngi ta lun mt si dy,
mt u buc vo qu nng M
1
, u kia buc vo mt rng rc B khi lng khng ng
k. Qua B li vt mt si dy khc. Hai u dy ni vi hai qu nng M
2
v M
3
. Rng rc
A vi ton b cc trng vt c treo vo mt lc k l xo (hnh 2-9).
Xc nh gia tc ca qu nng M
3
v s ch T trn lc k, nu M
2
M
3
, M
1
> M
2
+
M
3
.
Bi gii:

Chn chiu dng cho cc chuyn ng ca cc vt nh hnh 2-9. T mi quan h
v ng i ca cc rng ng v c nh ta thy mi quan h gia tc ca cc vt:
3 2 1
a a a 2 + = (*)
Do cc rng rc c khi lng v lc ma st cc trc c th b qua nn ta c:
( ) 1 T 2 T T 2 T
2 1 1
= = ;
Xt theo phng chuyn ng ca cc vt, phng trnh nh lut II Newton:
( ) 2 T g M a M
1 1 1 1
=
P
2
P
1
M
1
T
1

T
1
T
2

T
2

M
2
M
3
P
3
+

+

+

T

Hnh 2-9


( ) 3 g M T a M
2 2 2 2
=
( ) 4 g M T a M
3 2 3 3
=
Thc hin cc php bin i:
( ) ( ) ( )
( )
2
1 1 2 1
2 2 1 2 2 1 1
M 2
a M g M 2 M
a g M 2 M a M 2 a M 3 2 2

= = + + .
( ) ( ) ( )
( )
3
1 1 3 1
3 3 1 3 3 1 1
M 2
a M g M 2 M
a g M M a M 2 a M 4 2 2

= = + + .
Thay a
2
, a
3
vo (*):
( ) ( )
3
1 1 3 1
2
1 1 2 1
1
M 2
a M g M 2 M
M 2
a M g M 2 M
a 2

+

=
Nhn c hai v ca phng trnh vi 2.M
2
M
3
:
( ) ( )g M M 4 M M M M a M M 4 M M M M
a M M g M M 2 g M M a M M g M M 2 g M M a M M 4
3 2 3 2 2 1 1 3 2 3 1 2 1
1 2 1 3 2 2 1 1 3 1 3 2 3 1 1 3 2
+ = + +
+ =

( )
3 2 3 1 2 1
3 2 3 1 2 1
1
M M 4 M M M M
g M M 4 M M M M
a
+ +
+
=
S dng kt qu ny vo biu thc ca a
3
ta c:

( )
( )
( )( ) ( )
( )
g
M M 4 M M M M
M M 4 M M M M 3
M M 4 M M M M M 2
g M M 4 M M M M M g M M 4 M M M M M 2 M
M 2
M M 4 M M M M
g M M 4 M M M M
M g M 2 M
a
3 2 3 1 2 1
3 2 3 1 2 1
3 2 3 1 2 1 3
3 2 3 1 2 1 1 3 2 3 1 2 1 3 1
3
3 2 3 1 2 1
3 2 3 1 2 1
1 3 1
3
.
+ +

=
+ +
+ + +
=
+ +
+

=

T (2)
3 2 3 1 2 1
3 2 1
1 1 1 1
M M 4 M M M M
g M M M 8
a M g M T
+ +
= =
Suy ra s ch ca lc k:
3 2 3 1 2 1
3 2 1
1
M M 4 M M M M
g M M M 16
T 2 T
+ +
= =

2-18. Mt chic xe khi lng 20kg c th chuyn ng khng ma st trn mt mt
phng nm ngang. Trn xe c t mt hn khi lng 2kg (hnh 2-10), h s ma st
gia hn v xe l 0,25. Ln th nht ngi ta tc dng ln hn mt lc bng 2N, ln
th 2 - bng 20N. Lc c phng nm ngang v hng dc theo xe. Xc nh:
a) Lc ma st gia hn v xe;
b) Gia tc ca hn v xe trong hai trng hp trn.
Bi gii:
Lc ma st ngh cc i gi hn v xe (f
ms
)
max
= kmg = 0,25.2.9,8 = 4,9N.


- Trng hp th nht: F = 2N. Do : F < f
ms
hn khng th trt trn xe.
Trong trng hp ny hn v xe hp thnh mt vt duy nht chuyn ng vi cng gia
tc a. Ta c:
2
s m 09 0
2 20
2
m M
F
a / , =
+
=
+
=
Gi f
ms
l lc ma st gia xe v hn (hnh 2-10). Xt ring xe ta c:
N 8 1
m M
MF
a M f
ms
, . =
+
= =
- Trng hp th hai: F= 20N
Trong trng hp ny F > (f
ms
)
max
. Hn trt trn xe lc ma st gia xe v
hn ng bng lc ma st ln nht f
ms
= kmg = 4,9N.
Gi a
1
l gia tc ca hn , a
2
l gia tc ca xe.
Nu xt ring hn , ta c:
F - f
ms
= ma
1
(3)
Nu xt ring xe ta c :
F
ms
= Ma
2
(4)
T (3) v (4) suy ra:
2 ms
1
s / m 5 , 7
m
f ' F
a =
=
2 ms
2
s / m 25 , 0
M
f
a = =

2-19. Ngi ta ko mt khc g trng lng P vi vn tc khng i bng mt si
dy di l. Khong cch t u dy ti mt t bng h (hnh 2-11)
a) Tm h s ma st gia khc g v mt t (dy c buc vo trng tm ca khc
g);
b) Nu dy buc vo u khc g th ln ca lc ma st c thay i khng?

Bi gii:
a) Gi
F l lc ko g, gc hp bi dy ko v mt t. V khc g chuyn ng
u nn:
Fcos - f
ms
= 0 (1)

f
ms

M
F

f
ms

m
Hnh 2-10
F

h

l

A

N

P

f
ms

Hnh 2-11


T (1) suy ra:
l
h l
. F f
2 2
ms
=
Lc nn vung gc ln mt ng:

l
h
F P sin F P N = =
Do h s ma st:
Fh Pl
h l F
N
f
k
2 2
ms
= =
b) S thay i im t ca lc
Flm thay i im t ca p lc N gia tm g v

mt sn nhng khng lm thay i ln ca lc ny. Do lc ma st vn gi gi tr c.

2-20. Vit phng trnh chuyn ng ca mt vin n bay ngang trong khng kh,
nu k n lc cn ca khng kh. Cho bit lc cn ca khng kh t l vi vn tc ca vin
n, h s t l l k, khi lng ca vin n bng m.

Bi gii:
Lc cn ca khng kh ln vin n: f
c
= -kv, k l h s t l.
Theo nh lut Niutn th hai:
dt
dv
m kv =
hay dt
m
k
v
dv
= (1)
Tch phn hai v ca (1) ta c:

t
m
k
Ce v
= (2)
C l hng s tch phn. Lc t = 0 ; v = v
t (2) suy ra C = v
o
.
Phng trnh (2) tr thnh:
t
m
k
o
e v v
= (3)
Gi x l qung ng m vin n i c theo phng ngang ta c:

t
m
k
o
e v
dt
dx
v
= = (4)
Suy ra: B e
k
mv
x
t
m
k
o
+
(5)
B l hng s tch phn. T iu kin t = 0 , x = 0, suy ra:
k
mv
B
o
=
Thay B v (5) ta c:
|
|
\
|
=
t
m
k
o
e 1
k
mv
x

2-21. Vit phng trnh chuyn ng ca mt vt ri nu k n lc cn ca khng
kh, bit rng lc cn t l vi vn tc ca vt ri.
Bi gii:
Lc tng hp t ln vt ri: F = mg kv
Theo nh lut Niutn th hai:
dt
dv
m kv mg = .

|
\
|
= =
k
mg
v
m
k
v
m
k
g
dt
dv
(1)


t
k
mg
v u = . Phng trnh (1) tr thnh:
dt
m
k
u
du
u
m
k
dt
du
= = (2)
Ly tch phn hai v ca (2)

t
m
k
t
m
k
Ce
k
mg
v
k
mg
v Ce u

+ = = = (C l hng s tch phn).
Ti thi im t = 0, v = 0
k
mg
C =

|
|
\
|
=
t
m
k
e 1
k
mg
v
Qung ng m vt ri c n thi im t (phng trnh chuyn ng):
|
|
\
|
+ =
|
|
\
|
= =

1 e
k
g m
t
k
mg
dt e 1
k
mg
dt v x
t
m
k
2
2 t
0
t
m
k t
0
. . . .

2-22. Tnh lc y trung bnh ca hi thuc sng ln u n trong nng mt sng
b binh, bit rng u n c khi lng m = 10g, thi gian chuyn ng ca n trong
nng l t = 0,001 giy, vn tc ca vin n u nng l v = 865m/s.

Bi gii:
Gia tc trung bnh ca vin n trong nng sng:
t
v
t
0 v
t
v
a
= .
Lc y trung bnh ca thuc sng ln vin n:
N 8650
t
mv
a m F =
= = .

2-23. Mt toa xe khi lng 20 tn chuyn ng vi vn tc ban u v = 54km/h.
Xc nh lc trung bnh tc dng ln xe, nu toa xe dng li sau thi gian: a) 1 pht 40
giy; b) 10 giy ; c) 1 giy.

Bi gii:
Lm tng t bi 2-22 nhng y l lc hm. Ta vn c cng thc:
t
v m
a m F
= = | | .
Thay s: m = 20 tn = 20.10
3
kg; v = 54km/h = 15m/s; s m 15 v 0 v / | | = = v cc
khong thi gian tng ng (i theo n v giy) ta s c c cc kt qu nh trn.

2-24. Mt vin n khi lng 10g chuyn ng vi vn tc v
0
= 200m/s p vo
mt tm g v xuyn su vo tm g mt on l. Bit thi gian chuyn ng ca vin n
trong tm g bng t = 4.10
-4
giy. Xc nh lc cn trung bnh ca tm g ln vin n v
xuyn l ca vin n.

Bi gii:
Gia tc trung bnh ca vin n khi xuyn vo g:


t
v
0 t
v 0
t
v
a
0 0
=
=
| | | |
| | .
Lc cn trung bnh ca tm g ln vin n:
( ) N 5000
10 4
200 10 10
t
mv
a m F
4
3
0
= = = =
.
. .
| | .
xuyn xu ca vin n:
( ) cm 4 m 10 4 10 4 200
2
1
t v
2
1
t
v
2
v
a 2
v
l
2 4
0
0
2
0
2
0
= = = = = =

. . . .
| |
.

2-25. Mt phn t c khi lng m = 4,56. 10
-23
g chuyn ng vi vn tc v =
60m/s va chm n hi vo thnh bnh vi gc nghing = 60
0
. Tnh xung lng ca lc
va chm ca phn t ln thnh bnh.

Bi gii:
S dng nh lut II Newton dng 2 ta c xung lc ca phn t tc dng ln thnh
bnh l:
( ) ( ) s N 10 74 2 60 60 2 10 56 4 v 2 m v m P t F
24 0 26
. . , cos . . . . , cos . . . .

= = = = =

2-26. Mt xe khi lng 15 tn chuyn ng chm dn u vi gia tc c ln
bng 0,49m/s
2
. Bit vn tc ban u ca xe l v
0
= 27km/h. Hi: a) Lc hm tc dng ln
xe; b) Sau bao lu xe dng li.

Bi gii:
a. Lc hm tc dng ln xe
( ) N 7350 49 , 0 . 10 . 15 ma F
3
= = =
C chiu ngc chiu chuyn ng
b. Thi gian xe dng li l t

a
v
t 0 at v v
o
o
= = =
( ) s 3 , 15
49 , 0
6 , 3 / 27
t =

2-27. Trong mt phng ng chn h trc to Oxy vi Ox nm ngang, Oy thng
ng.
Mt cht im c nm t im c to (2, 0) (n v mt) theo phng thng
ng ln trn vi vn tc ca 10m/s. Tnh bin thin mmen ng lng ca cht im
i vi gc O trong khong thi gian t lc nm ln n lc ri xung ng v tr ban
u. Cho khi lng cht im m = 1kg.

Bi gii:
Lc nm

1 1
p r L L

= =
Lc vt tr li im nm

1 2 2
p r p r L L

= = = (
1 2
p p

= )


bin thin momen ng lng
v m r 2 L L L
1 2

= =
Xt v ln
( ) s / m . kg 40 2 . 10 . 1 . 2 x . v . m . 2 L
2
= = =

2-28. . Cht im khi lng m c nm ln t mt im O trn mt t, vi vn
tc ban u v
0
theo hng nghing gc vi mt phng ngang. Xc nh mmen ng
lng ca cht im i vi O ti thi im vn tc chuyn ng ca cht im nm
ngang.

Bi gii:
Momen ng lng ti im cao nht

g 2
cos . sin mv
L
g 2
sin v
. cos v . m y . v . m L
2 3
o
2 2
o
o max x

=
= =

2.31. Cht im khi lng m c nm ln t mt im O trn mt t vi vn tc
u v
0
theo hng nghing gc vi mt phng ngang. Xc nh ti thi im t v i
vi O.
a) mmen ngoi lc tc dng ln cht im;
b) mmen ng lng ca cht im.
B qua sc cn khng kh.

Bi gii:
a. Ngoi lc l trng lc, momen ca trng lc
t . cos mgv mgx M
o o / p
= =
(x l to theo phng ngang ca vt)

b. Momen ng lng p r L

=
( )
x y
z y x
yv xv m
v v v
z y x
k j i
m L = =

( ) cos v gt
2
1
t sin v gt sin v . t . cos v m L
o
2
o o o
|
\
|
=

2
o
t . cos . v . g . m .
2
1
L =
2-30. Trn mt mt phng nm ngang nhn (hnh 2-12) c 1 cht im khi lng m
chuyn ng buc vo 1 si dy khng co dn, u kia ca dy c ko qua 1 l nh O vi
vn tc khng i. Tnh sc cng ca dy theo khong cch r gia cht im v O bit rng
khi r = r
0
, vn tc ca cht im l
0
.

O
r
m
Hnh 2-12


Bi gii:
Bo ton momen ng lng ta c

2
2
o
o o o
r
r
r mv mvr = =
Lc cng T ca si dy

3
4
o 2
o
2
r
r
m r m T = =
2-31. Mt ngi khi lng 50kg ng trong thang my ang i xung nhanh dn
u vi gia tc bng 4,9m/s
2
. Hi ngi c cm gic th no v trng lng biu kin ca
ngi trong thang my?
p s: Ngi c cm gic mt mt phn trng lng. Trng lng biu kin
bng 145N

Bi gii:
nh lut II Newton p dng cho ngi trong thang my
( ) g a m N a m g m N
n n n

= = +
N , m
n
l khi lng ca ngi v phn lc m sn tc dng ln ngi (vi ln

bng trng lng ca ngi)
Thang my i xung nhanh dn u, a
hng xung, nn
( ) mg a g m N < =
Vy ngi cm thy nh hn v trng lng biu kin ca ngi trong thang my
( ) a g m N ' P = =
( ) ( ) N 245 9 , 4 8 , 9 . 50 ' P =

2-32. Trong mt thang my ngi ta treo ba chic l xo, u cc l xo c treo ba
vt khi lng ln lt bng 1kg, 2kg v 3kg. Tnh lc cng ca cc l xo:
a) Lc thang my ng yn; b) Lc thang my ri t do.

Bi gii:
a. Lc cng ca cc l xo ln lt
T
1
= m
1
g=9,8N ,
T
2
= m
2
g=19,6N ,
T
3
= m
3
g=29,4N
b. Lc cng ca cc l xo trong trng hp ri t do
0 T g m g m T

= = +
Hay T
1
= T
2
= T
3
= 0

2-33. Mt thang my c treo u mt dy cp ang chuyn ng ln pha trn.
Lc u thang my chuyn ng nhanh dn u sau chuyn ng u v trc khi
dng li chuyn ng chm dn u. Hi trong qu trnh trn, lc cng ca dy cp thay
i nh th no? Cm gic ca ngi trn thang my ra sao?

Bi gii:
Trng hp th nht ngi cm thy nng hn;
Trng hp th hai - bnh thng
Trng hp th ba - nh hn.


nh lut II Newton p dng cho khoang cha ngi trong thang my
( ) g a m T a m g m T

= = +
Khi thang my chuyn ng nhanh dn u ln pha trn, a
hng ln do
( ) a g m T T
1
+ = = (1)
Khi thang my chuyn ng u
mg T T
2
= =
Khi thang my chuyn ng chm dn u ln pha trn, a
hng xung do
( ) a g m T T
3
= =
Vy nn lc cng dy cp theo th t gim dn
nh lut II Newton p dng cho ngi trong thang my
( ) g a m N a m g m N
n n n

= = +
N , m
n
l khi lng ca ngi v phn lc m sn tc dng ln ngi (vi ln

bng trng lng ca ngi)
Ging nh phng trnh (1), trng lng ca ngi theo th t trn s gim dn, hay
ngi trong thang my theo th t s cm thy : "nng hn", "bnh thng", v "nh hn".

2-34. Trn mt a nm ngang ang quay, ngi ta t mtv t c khi lng m =
1kg cch trc quay r = 50cm. H s ma st gia vt v a bng k = 0,25. Hi:
a) Lc ma st phi c ln bng bao nhiu vt c gi trn a nu a quay
vi vn tc n = 12 vng/pht;
b) Vi vn tc gc no th vt bt u trt khi a?
Bi gii:
Cc lc tc dng vo vt bao gm trong lc ca vt, phn lc ca a ln n (trc i
vi trng lc) v lc ma st. Phng trnh nh lut Newton
r f m 4 r m ma F
2 2 2
ht ms
= = =
a. khng trt th
r f m 4 F
2 2
ms

( ) N 789 , 0 5 , 0 .
60
12
. 14 , 3 . 1 . 4 F
2
2
ms
=
|
\
|

b. Do kmg kN F
ms
= , nn vt bt u trt khi a th theo (1), ta c

r
kg
kmg r m
2

Vt bt u trt khi
( ) s rad 2 2
5 0
8 9 25 0
/ ,
,
, . ,
=

2-35. Xc nh lc nn phi cng vo gh my bay cc im cao nht v thp nht
ca vng nho ln nu khi lng ca phi cng bng 75kg, bn knh ca vng nho ln
bng 200m, v vn tc ca my bay trong vng nho ln lun lun khng i v bng
360km/h.

Bi gii:
nh lut II Newton p dng cho phi cng
a m N g m

= + (1)


N
l phn lc m gh tc dng ln phi cng (bng v ngc chiu vi lc nn ca

phi cng ln gh).
Ti im cao nht ca vng nho ln, theo phng hng tm, (1) c vit thnh:

|
|
\
|
= = + g
R
v
m N
R
v
m N mg
2 2
1

( )
( ) N 3015 8 9
200
100
75 N
2
1
=
|
|
\
|
= ,
Tng t ti im thp nht ca vng nho ln:

|
|
\
|
+ = = + g
R
v
m N
R
v
m N mg
2
2
2
2

( )
( ) N 4485 8 9
200
100
75 N
2
2
=
|
|
\
|
+ = ,

2-36. Mt my bay phn lc bay vi vn tc 900kg/h. Gi thit phi cng c th chu
c s tng trng lng ln 5 ln. Tm bn knh nh nht ca vng ln m my bay c
th t c.

Bi gii:
Hp lc tc dng vo phi cng theo phng hng tm l F
ht
. nh lut II Newton

R
mv
F
2
ht
=
Trong my bay (h quy chiu phi qun tnh) phi cng chu tc dng ca trng lc v
lc hng tm
a m F g m
ht
= +
Theo bi:
g 4
R
v
g 5 |
m
F
g |
2
ht
+

( )
( ) m 1600
8 , 9 . 4
250
g 4
v
R
2 2
=


Chng 3
ng lc hc h cht im
ng lc hc vt rn

3-1. Ti ba nh ca mt tam gic u cnh a c t ba cht im, khi lng ln
lt bng m
1
, m
2
, m
3
. Xc nh khi tm ca h ba cht im .
p dng cho trng hp: m
2
= m
3
= m; m
1
= 2m.

Bi gii:
Chn h to nh hnh v. To ca cc cht im: m
1
(0; 2 a 3 / ); m
2
(-a/2; 0);
m
3
(a/2; 0). Do :

=
i
i
i
i i
G
m
r m
r

2
a
m m m
m m
m m m
x m x m x m
x
3 2 1
2 3
3 2 1
3 3 2 2 1 1
G
.
+ +
=
+ +
+ +
=

( )
3 2 1
1
3 2 1
3 3 2 2 1 1
G
m m m 2
a m 3
m m m
y m y m y m
y
+ +
=
+ +
+ +
=
.

Vi m
2
= m
3
= m, m
1
= 2m:
4
a 3
y 0 x
G G
= = , ; tc G nm ti im chnh gia ca
ng phn gic ng vi gc nh t cht im khi lng 2m.

3-2. Trn mt a trn ng cht bn knh R c khot mt l trn nh bn knh r;
tm ca l khot nm cch tm ca a mt on bng R/2. Xc nh v tr khi tm ca
a trn.

Bi gii:

O x
y
m
2
m
1
m
3
G
G
r

Hnh ca bi 3-2
1
r
2
r

O O
1
O
2
R
R/2


C th coi a trn ban u l mt h gm mt a trn nh (phn b khot), bn
knh r, c khi tm nm ti O
2
, lp vi phn a cn li sau khi ln b khot (phn c t
bng cc du chm), c trng tm nm ti O
1
. Hin nhin l h ny c trng tm ri vo
ng tm O ca a ban u.
Xt h quy chiu c gc to nm ti tm a trn. Gi cc vect v tr khi tm
ca a cha khot l, a khot l v phn a b khot ra ln lt l , , , b a c

. Trong :
2 R b 0 c / , = =
.
Ta c: b m a m c M
2 1

+ = .
( ) b r a r R 0 R
2 2 2 2
. . . . + = (trong l mt khi lng ca

a).
( ) ( ) b
b
r R 2
Rr
b
b
b
r R
r
b
r R
r
a
2 2
2
2 2
2
2 2
2

. . .
=
Vy, khi tm ca a b khot nm cch tm O v pha i din vi l khot
mt on:

( )
2 2
2
r R 2
Rr
b x
= =

3-3. C mt b sng khi lng 10 tn c th chuyn ng khng ma st trn ng
ray. Trn b sng c gn mt khu i bc khi lng 5 tn. Gi s khu i bc nh n
theo phng ng ray. Vin n c khi lng 100kg v c vn tc u nng l 500m/s.
Xc nh vn tc ca b sng ngay sau khi bn, bit rng:
a) Lc u b sng ng yn;
b) Trc khi bn, b sng chuyn ng vi vn tc 18km/h theo chiu bn;
c) Trc khi bn, b sng chuyn ng vi vn tc 18km/h ngc chiu bn.

Bi gii:
Gi khi lng sng v vin n ln lt l M v m, vn tc ca b sng trc v
sau khi bn, ca vin n bn ra khi nng ln lt l v, v v v
0
. Xt vin n bn ngc
chiu chuyn ng ban u.
Theo nh lut bo ton ng lng:
( ) ) ' ( '
0
v v m Mv v m M + = +
( ) ( )
0
mv v m M v m M + + = + '
0
v
m M
m
v v
+
+ = '
a) B sng ng yn: v = 0, v
0
= 500 (m/s)
( ) s m 31 3 500
100 10 15
100
0 v
3
/ , .
.
'
+
+ =
B sng chuyn ng ngc chiu bn vi vn tc 3,31 (m/s).

b) B sng chuyn ng theo chiu bn: v = 8(km/h) = 5 (m/s), v
0
= -500 (m/s)
( ) s m 69 1 31 3 5 v / , , ' = =
B sng chuyn ng cng chiu bn vi vn tc 1,69 (m/s).
c) B sng chuyn ng ngc chiu bn: v = 5 (m/s), v
0
= 500 (m/s)
( ) s m 31 8 31 3 5 v / , , ' = + =
B sng chuyn ng ngc chiu bn vi vn tc 8,31 (m/s).


3-4. Mt xe ch y ct chuyn ng khng ma st vi vn tc v
1
= 1m/s trn mt
ng nm ngang (hnh 3-3). Ton b xe ct c khi lng M=10kg. Mt qu cu khi
lng m = 2kg bay theo chiu ngc li vi vn tc nm ngang v
2
= 7m/s.
Sau khi gp xe, qu cu nm ngp trong ct. Hi sau xe chuyn ng theo chiu
no, vi vn tc bng bao nhiu?

Bi gii:

( )v m M mv Mv
2 1
+ =
( ) s m 33 0
2 10
7 2 1 10
m M
mv Mv
v
2 1
/ ,
. .

+
=
+
=
(Chiu dng ca vn tc l chiu chuyn ng ban u ca xe)
Vy, xe chuyn ng vi vn tc 0,33 (m/s) ngc vi chiu chuyn ng ban u
ca xe.

3-5. Mt khu i bc khng c b phn chng git, nh n di mt gc = 45
0

so vi mt phng nm ngang. Vin n c khi lng m = 10kg v c vn tc ban u v
0

= 200m/s. i bc c khi lng M = 500kg. Hi vn tc git ca sng nu b qua ma
st?

Bi gii:
Gi vn tc git ca sng l v. Do b qua ma st nn h bo ton ng lng theo
phng ngang:
0 mv Mv
0
= + cos
( ) s m 82 2
500
45 10
M
mv
v
0
0
/ ,
cos . cos
= =

3-6. Mt ho tin lc u ng yn, sau pht kh u n ra pha sau vi vn tc
khng i u = 300m/s i vi ho tin. Trong mi giy, lng kh pht ra bng = 90g.
Khi lng tng cng ban u ca ho tin bng M
0
=270g. Hi:
a) Sau bao lu ho tin t ti vn tc v = 40m/s;
b) Khi khi lng tng cng ca ho tin l 90g th vn tc ca ho tin l bao
nhiu?
B qua sc cn ca khng kh v lc ht ca Tri t.

Bi gii:
Xt ti thi im t, khi lng cn li ca ho tin l M, vn tc l v. Sau mt
khong thi gian nh dt ho tin phng thm mt khi lng dM, t vn tc l v+dv,
phn kh pht ra c vn tc l (v-u).
( ) ) .( ) ( . u v dM dv v dM M v M + + =
Hnh 3-3
v
2
v
1


0 u dM dv M = . .

= =
M
M
v
0
0
M
dM
u
dv
M
dM
u
dv

t M
M
M
M
u
v
0
0 0

= = ln ln
Vn tc ca ho tin ti thi im t tun theo biu thc:
|
|
\
|
= =
t M
M
u
M
M
u v
0
0 0
ln ln (*)
a) Thi im t vn tc ho tin t vn tc v = 40 m/s. T biu thc (*) suy ra:

0
0
0
M
u
v
1 t
t M
M
u
v
\
|
=
=
|
\
|
exp exp
( ) s 375 0
90
270
300
40
1 t , . exp
|
|
\
|
|
\
|
=
b) Vn tc ca ho tin khi khi lng cn M = 90g:
( ) s m 330
90
270
300
M
M
v v
0
0
/ ln . ln = =

3-7. Tm mmen ng lng ca Tri t i vi trc quay ring ca n. Xem Tri
t l mt hnh cu c, ng cht c bn knh R = 6400km, c khi lng ring trung
bnh = 5,5g/cm
3
.

Bi gii:
Mmen ng lng ca mt qu cu c ng cht quanh mt ng knh l:

( )
( ) s m kg 10 2 7
3600 24
10 4 6 5500
15
16
T
R
15
16
R R
3
4
T 5
4
T
2
MR
5
2
I L
2 33
5
6 2 5 2
2 3 2
/ . . ,
.
. , .
.
. . . .
= =
=
|
\
|
= =

3-8. Mt a trn ng cht khi lng m = 0,3kg, c bn knh R = 0,4m, ang quay
vi vn tc gc = 1500 vng/pht. Tc dng ln a mt mmen hm; a quay chm
dn v sau thi gian t = 20 giy th dng li. Tm mmen hm .

Bi gii:
i vi h chuyn ng quay quanh trc c nh vi mmen lc khng i, vn tc
gc ca h bin i u theo thi gian vi gia tc gc :

t I
M
0

= =
( )
( ) m N 19 0
20 2
60
2 1500
4 0 3 0
t 2
mR
t
I
t
L
M
2
0
2
0
. ,
.
.
. , . ,
= =
=

3-9. Mt tr c, ng cht khi lng m = 100kg, bn knh R = 0,5m ang quay
xung quanh trc ca n. Tc dng ln tr mt lc hm F = 243,4N, tip tuyn vi mt tr


v vung gc vi trc quay. Sau thi gian t = 31,4 giy, tr dng li. Tnh vn tc gc
ca tr lc bt u tc dng lc hm.

Bi gii:
Khi tc dng lc hm F ln tr c, ta to ra mt mmen lc hm li chuyn ng
quay ca tr:

I
M
t
=
=
0

( )
( ) s rad 300
5 0 100
4 31 4 243 2
mR
Ft 2
2 mR
FRt
I
Mt
2
0
/
, .
, . , .
/
=
= = =

3-10. Mt tr rng c khi lng 50kg, ng knh 1m, ang quay vi vn tc 800
vng/pht. Tc dng vo tr mt lc hm tip tuyn vi mt tr v vung gc vi trc
quay. Sau 2 pht 37 giy, tr dng li. Tm:
a) Mmen hm; b) Lc hm tip tuyn.

Bi gii:
Ta c:

( )
( ) m N
t
mR
t
I
t
L
M . 67 , 6
157
60
2 . 800
. 5 , 0 . 50
2
2
0
= =

( ) N
t
mR
R
M
F 34 , 13
5 , 0
67 , 6
= = = =

3-11. Mt thanh ng cht chiu di l = 0,50m c th quay t do xung quanh mt
trc nm ngang i qua mt u ca thanh. Mt vin n khi lng m = 0,01kg bay theo
phng nm ngang vi vn tc v = 400m/s ti xuyn vo u kia ca thanh v mc vo
thanh. Tm vn tc gc ca thanh ngay sau khi vin n p vo thanh. Bit rng mmen
qun tnh ca thanh i vi trc quay bng 5kgm
2
.

Bi gii:
p dng nh lut bo ton mmen ng lng cho h thanh vin n:
( )
2
ml I I mvl + = = '
( ) s rad 4 0
5 0 01 0 5
5 0 400 01 0
ml I
mvl
2 2
/ ,
, . ,
, . . ,
+
=
+
=

3-12. Mt a trn ng cht khi lng m
1
= 100kg quay vi vn tc gc
1
= 10
vng/pht. Mt ngi khi lng m
2
= 60kg ng mp a. Hi vn tc gc ca a khi
ngi i vo ng tm ca a. Coi ngi nh mt cht im.

Bi gii:
p dng nh lut bo ton mmen ng lng cho h ngi a:

2 2 1 1
I I =


1
1
2 1
1
2
1
2
2
2
1
1
2
1
2
m
m 2 m
R m 5 0
R m R m 5 0
I
I

+
=
+
= =
. ,
. ,

22 10
100
60 2 100
2
=
+
= .
.
(vng/pht)

3-13. Xc nh mmen qun tnh ca mt thanh ng cht di mt khi lng m i
vi cc trc sau y:
a) Trc i qua im gia ca thanh v to vi thanh mt gc no ;
b) Trc song song vi thanh v cch thanh mt on d;
c) Trc vung gc vi thanh v cch im gia thanh mt on d.

Bi gii:
a) Ta so snh trng hp ny vi trng hp trc quay i qua im gia thanh v
vung gc vi thanh. Ta thy trong hai trng hp, ti cc im nh nhau trn thanh,
khong cch t im n trc quay gp nhau mt s ln khng i l sin ln:
sin .
1
r r =
2 2
1
2
r dm r dm sin . . =

= dm r dm r
2
1
2 2
. . sin

2 2 2
1
ml
12
1
I I sin sin . = =
b) Xt trc quay trng vi thanh, ti mi im trn thanh, khong cch t im
n trc quay lun bng khng, nn mmen qun tnh ca thanh i vi trc quay trng
vi thanh l bng 0. S dng nh l Huyghen-Steiner:

2 2
0 md md I = + =
c) S dng nh l Huyghen-Steiner:

2 2
12
1
md ml I + =

3-14. Mt a bng ng (khi lng ring p = 8,9 x 10
3
kg/m
3
) c b dy b = 4.10
-
3
m, bn knh R = 5.10
-2
m. a b khot thng hai l trn bn knh R/2 nh hnh 3-4. Tm
mmen qun tnh ca a b khot i vi trc vung gc vi a v i qua tm O ca
a.

Bi gii:
Gi I
0
l mmen qun tnh ca a cha b khot vi trc quay i qua tm v
vung gc vi a; I
1
v I
2
l mmen qun tnh ca cc phn b khot i i vi trc quay
i qua tm phn b khot v vung gc vi a. Ta thy:

2 2
. . .
2
4 2 2 2
0
bR R R b MR
I

= = =
Tng t:
32
bR
8
R
4
R
b
2
R
2
m
I I
4
2
2
2
2 1
= =
|
\
|
= =
.
.
. .

Theo nh l Steiner Huyghen, mmen qun tnh ca phn b khot i vi trc
quay l:


32
bR 3
2
R
4
R
b
32
bR
I I
4
2
2 4
2 1

=
|
\
|
+ = = . ' '
Mmen qun tnh I
k
ca a b khot i vi trc l:

( )
2 4
4 3 3 4
4 4
2 1 0 k
m kg 10 2 2
16
05 0 10 4 10 9 8 5
16
bR 5
32
bR 3
2
2
bR
I I I I
. . ,
, . . . . , .
. ' '
= =
= =

3-15. Tm mmen qun tnh ca Tri t i vi trc quay ca n nu ly bn knh
ca Tri t l R = 6400km v khi lng ring trung bnh ca Tri t bng p = 5,5.10
-
3
kg.m
3
.

Bi gii:
Tri t c hnh cu nn mmen qun tnh ca Tri t i vi trc quay ca n l:

( ) ( )
2 37
5
6 3
5
2 3 2
m kg 10 9 9 10 4 6 10 5 5
15
8
15
R 8
R R
3
4
5
2
mR
5
2
I
. . , . , . . , .
. .
=
= = =

3-16. Tc dng ln mt bnh xe bn knh R = 0,5m v c mmen qun tnh I =
20kg.m
2
, mt lc tip tuyn vi vnh bnh F
1
= 100N. Tm:
a) Gia tc ca bnh xe;
b) Vn tc di ca mt im trn vnh bnh sau khi tc dng lc 10 giy bit rng
lc u bnh xe ng yn.

Bi gii:
Gia tc gc ca bnh xe l:
( )
2
/ 5 , 2
20
5 , 0 . 100
s rad
I
R F
I
M
t
= = = =
Vn tc ca mt im trn vnh bnh xe sau t = 10s l:
( ) ( ) s m 5 12 5 0 10 5 2 R t R v / , , . . , = = = =

3-17. Mt bnh xe bn knh R = 50cm ang quay di tc dng ca mmen lc M =
980Nm. Hi phi cho mi m phanh tc dng ln vnh bnh mt lc bng bao nhiu
bnh xe quay chm dn vi gia tc gc = -2,5rad/s
2
. Bit h s ma st k = 0,25, mmen
qun tnh ca bnh xe i vi trc quay I = 50kg.m
2
(hnh 3.5).

Bi gii:
Gi lc m mi m phanh tc dng ln vnh bnh xe l F. Lc ma st gy hm xe s
c phng tip tuyn vi bnh xe v c tng ln bng 2kF (do hai m phanh to ra).
Ta c:

I
kFR 2 M
I
M M
ms

=
=

( )
( ) N 4420
5 0 25 0 2
5 2 50 980
kR 2
I M
F =

=
=
, . , .
, .


3-18. Mt cun ch c khi lng m c t trn mt mt phng nm ngang (hnh
3-6). Mmen qun tnh ca cun ch i vi trc ca n bng I. Ngi ta ko cun ch
bng mt lc . Hi:
a) Gc gia lc
F v mt phng nm ngang phi bng bao nhiu cun ch

chuyn ng c gia tc v pha lc ko;
b) Lc
F phi c ln bng bao nhiu cun ch khng trt? Cho h s ma st

gia cun ch v mt phng bng k.
Bi gii:

a) Mun cho cun ch c gia tc v pha lc ko, cun ch phi quay theo chiu kim
ng h. Khi :
( ) 0 r F r R F > sin . sin cos cos
0 Fr FR > cos
R
r
> cos
b) Ta c h phng trnh:
( )
+ =
=
= =

2
ms
mR I Fr FR
0 F N mg
mR m F F
cos
sin
cos

( )
+
+
=
+
=
=
2 2 ms
mR I
mRr I
F
mR I
r R F
mR F F
F mg N

cos cos
cos
sin

cun ch khng trt ta cn c:

kN F
0 N
ms

( )
sin
cos
sin
F mg k
mR I
mRr I
F
mg
F
2

( )
( ) ) sin ( sin cos
2
kR r mR k I
mR I kmg
F
+ + +
+

3.19- Trn mt tr rng khi lng m = 1kg, ngi ta cun mt si dy khng gin
c khi lng v ng knh nh khng ng k. u t do ca dy c gn trn mt
gi c nh (hnh 3-7). tr ri di tc dng ca trng lng. Tm gia tc ca tr v
sc cng ca dy treo.

F
F
t
F
n


Bi gii:

Tr va quay va ri. Gi T l sc cng dy. Thit lp cc phng trnh lc v
mmen lc, ta c:

2
mR I TR
m T mg
= =
=

Mt khc, t mi lin h gia vn tc di v vn tc gc, ta c:
R R v = =
Ta c h phng trnh:
=
=
= =
=
m T
mg m 2
m mR T
m T mg

( )
( )
= = =
= = =
N 9 4
2
8 9 1
2
mg
T
s m 9 4
2
8 9
2
g
2
,
, .
/ ,
,

3-20. Hai vt c khi lng ln lt bng m
1
v m
2
(m
1
> m
2
), c ni vi nhau
bng mt si dy vt qua mt rng rc (khi lng ca rng rc bng m) (hnh 3-8). Tm:
a) Gia tc ca cc vt;
b) Sc cng T
1
v T
2
ca cc dy treo. Coi rng rc l mt a trn; ma st khng
ng k. p dng bng s: m
1
= 2kg, m
2
= 1kg; m = 1kg.

Bi gii:
Thit lp cc phng trnh lc v mmen lc:
1 1 1 1
m T g m =
2 2 2 2
m g m T =
( )
R 2
mR
I R T T
3
2
2 1
. = =
T
P


D thy = = =
3 2 1
, ta c h phng trnh:
( )
( )
( )
( )
( ) ( )
+ =
+ =
=
=
+ =
=

2 1 2 1
2 2
1 1
2 1
2 2
1 1
m m g m m
2
m
g m T
g m T
2
m
T T
g m T
g m T

( )
( )
( ) ( )
( )
( )
( )
+ +
=
+ +
+
=
+ +
+
=
= + +
+ =
=
m m 2 m 2
g m m 2
m m 2 m 2
g m m 4 m
T
m m 2 m 2
g m m 4 m
T
g m m 2 m m 2 m 2
g m T
g m T
2 1
2 1
2 1
1 2
2
2 1
2 1
1
2 1 2 1
2 2
1 1

3-21. Mt h gm mt tr c ng cht khi lng M = 2,54kg v mt vt nng
khi lng m = 0,5kg c ni vi nhau bng mt si dy vt qua rng rc (hnh 3-9). B
qua khi lng ca dy, ca rng rc v khung gn vi tr. Tm gia tc ca vt nng v
sc cng ca dy.

Bi gii:
Gi T l sc cng dy, t cc phng trnh lc v mmen lc, ta c h sau:

=
=
|
|
\
|
+ = =
=
M
2
3
T
m T mg
R
MR
2
MR
I TR
m T mg
2
2

( )
( )
= =
+
=
+
=
=
|
\
|
+ =
N 33 4 14 1 54 2 5 1 M
2
3
T
s m 14 1
54 2 5 1 5 0
8 9 5 0
M
2
3
m
mg
M
2
3
T
M
2
3
m mg
2
, , . , . ,
/ ,
, . , ,
, . ,

3-22. Mt vt A khi lng m trt trn mt phng nghing v lm quay mt bnh
xe c bn knh R (hnh 3-10). Mmen qun tnh ca
bnh xe i vi trc quay bng I. Khi lng ca dy
khng ng k. Tm gia tc gc ca bnh xe?
m
2
m
1
P
1
P
2
T
2
T
1
P
T
T
F
ms


Bi gii:
Gi T l sc cng dy, ta c h phng trnh:
= = +
=

mR m kmg mg T
I TR
sin sin

cos sin kmg mg mR
R
I
=
( )
2
mR I
k mgR
cos sin

Vi k l h s ma st ca mt phng nghing:
+ Nu tg k > , h trng thi cn bng: 0 = .
+ Nu 0 = k th
2
mR I
mgR
sin
.

3-23. Mt thanh c chiu di l = 1m quay xung quanh mt trc nm ngang i qua
mt u ca thanh. Lc u, thanh v tr nm ngang, sau c th ra (hnh 3-11).
Tm gia tc gc ca thanh lc bt u th ri v lc thanh i qua v tr thng ng.

Bi gii:
Mmen lc do trng lc gy ra quanh trc quay khi thanh nghing mt gc so vi
phng thng ng l:
( ) sin . 2 / l F M =
Vy:
l 2
g 3
4
l
m ml
12
1
2
mgl
I
M
2
2

sin
.
sin
=
|
|
\
|
+
= =
+ Ti v tr ban u: = 90
0
: ( )
2
/ 7 , 14
1 . 2
8 , 9 . 3
2
3
s m
l
g
= = =
+ Ti v tr thanh i qua v tr thng ng: = 0: 0 = .

3-24. Mt a trn ng cht bn knh R
1
khi lng m c th quay xung quanh 1
trc nm ngang vung gc vi a v cch tm a mt on R/2. a bt u quay t v
tr tng ng vi v tr cao nht ca tm a vi vn tc u bng 0. Xc nh mmen
ng lng ca a i vi trc quay khi a i qua v tr thp nht.

Bi gii:
Mmen qun tnh ca a i vi trc quay l:

4
3
2 2
1
2
2
2
mR R
m mR I = |
\
|
+ =
p dng nh lut bo ton nng lng:

( )
I
L
I
I
I mgR
2 2 2
1
2 2
2
= = =

gR mR
gR m
mgRI L
2
3
4
6
2
3 2
= = =


3-25. Mt h cht im c tng ng lng bng
K v mmen ng lng
L i
vi mt im O. Xc nh mmen ng lng ca h i vi im O bit
' OO =
0
r .
Trong trng hp no mmen ng lng ca h khng ph thuc im O?

Bi gii:
Mmen ng lng ca h i vi O l:
( )

+ = =
i
i i OO Oi
i
i i i O O
v m r r v m r L

' ' '

+ =
i
i i 0
i
i i Oi
v m r v m r

|
\
|
+ =

i
i i 0
i
i i Oi
v m r v m r

K r L
0 O
+ =
Mmen ng lng ca h khng ph thuc vo im O hay:
0 0
0 '
= = = K K r L L
O O

3-26. Chng minh rng mmen ng lng
L ca 1 h cht im i vi 1 im O
gn lin vi 1 h qui chiu K c th cho bi:
L =
L
0
+
0
r ^
P , trong
L
0
l mmen
ng lng i vi khi tm,
0
r l vct bn knh ca khi tm i vi im O trong h
K,
P l tng ng lng ca h.

Bi gii:
Tng t bi 3-25, thay O bng trng tm G, v O bng im O trong h K, ta c:
P r L L
O O

+ =


Chng 4
nng lng

4-1. Hi ng c my bay phi c cng sut bng bao nhiu, bit rng my bay c
khi lng m = 3000kg, khi bay ln cao 1km phi mt mt pht. B qua sc cn ca
khng kh.
Bi gii:
Mun bay ln cao, my bay phi tn cng thng cng cn ca trng lc A =
mgh. T suy ra cng sut ca my bay
P =
t
h mg
t
A

Thay m = 3000kg, h = 1km = 1000m, t = 1 pht = 60s v g vo biu thc trn ta
tnh c P = 490kW.
4-2. Tnh cng cn thit ko mt l xo gin ra 20cm, bit rng lc ko t l vi
gin ca l xo v mun l xo gin 1cm phi cn mt lc 30N.
Bi gii:
H s n hi ca l xo bng: m N 3000 cm 1 N 30 k / / = =
Cng ca lc ko:
A = ( )
2
x k
dx x k dx F
2 x
0
x
0
) (
. . .

= =

,
Vi k = 3000N/m ; x = 20cm = 0,2m th A = 60J.
4-3. Mt t khi lng mt tn, khi tt my chuyn ng xung dc th c vn tc
khng i v = 54km/h. nghing ca dc l 4%. Hi ng c t phi c cng sut bao
nhiu n ln c dc trn cng vi vn tc 54km/h.
Bi gii:
V khi tt my xung dc, t c vn tc khng i nn phi c iu kin:
f
ms
= mgsin.
xe chuyn ng u ln dc th lc ko F
k
ca ng c t phi bng:
F
k
= f
ms
+ mg.sin = 2.mg.sin
Cng sut ca ng c t khi ln dc vi vn tc v c tnh theo cng thc:

kW 8 11 15 04 0 8 9 1000 2
).v .mg. 2 ( . v F
t
S F
t
A
P
k
k
, . , . , . .
sin
.
=
= = = =
(1)
4-4. Mt t khi lng 2 tn, leo ln dc c nghing 4%. H s ma st l 0,08.
Tm:
a) Cng thc hin bi ng c t trn qung ng di 3km;
b) Cng sut ca ng c t, bit rng thi gian i ht qung ng trn mt 4
pht.
Bi gii:
Lc ko ca ng c phi cn bng vi thnh phn mg.sin ca trng lc v lc ma
st:
mg k mg mg k mg f mg F
ms k
. sin . cos . sin . sin . + + = + = .
Cng ko ca ng c trn qung ng di 3km:
( ) ( ) ( ) J 10 06 7 3000 08 0 04 0 8 9 2000 S k mg S F A
6
k
. , . , , . , . . sin . . = + = + = = .
Cng sut ca ng c:


kW 4 29 W 10 94 2
60 4
10 06 7
t
A
P
4
6
, . ,
.
. ,
= = = =
4-5. Mt on tu khi lng 50 tn chuyn ng trn ng ray nm ngang vi vn
tc khng i bng 36km/h. Cng sut ca u my l 220,8kW. Tm h s ma st gia
tu v ng ray.
Bi gii:
Khi chuyn ng u trn ng ray nm ngang, lc ko ca u tu phi cn bng
vi lc ma st: mg k f F
ms k
. = = .
Cng sut ca u my c th xc nh theo cng thc:
v mg k v F
t
S F
t
A
P
k
k
. . .
.
= = = =
045 0
10 8 9 10 50
10 8 220
mgv
P
k
3
3
,
. , . .
. ,
= = =
4-6. Ngi ta thng xc nh cng sut ca ng c bng mt thit b nh hnh v
4-4.
Thit b gm hai hm kp, kp cht vo trc ng c. Mt hm hp c gn vi tay
n, cui tay n c treo trng vt Q. Trng vt c chn sao cho n cn bng vi lc
ma st v gia tay n nm ngang. Xc nh cng sut ca ng c nu s vng quay ca
trc l n = 60 vng/pht, chiu di cnh tay n k t tm ca trc l = 1m, trng lng
ca vt bng Q = 490N. Trng lng ca cnh tay n khng ng k.
Bi gii:
Gi f
ms
l mc ma st gia cc hm kp v trc ca ng c. Ta c iu kin cn
bng:
l Q r f
ms
. . = . f
ms
=
r
Ql

Cng sut ca ng c ( ) [ ] Qnl 2 r n 2
r
l Q
. v f P
ms
= = = . . .
.
, n = 1 l s vng quay
trong 1 giy.
W 10 08 3 1 1 490 2 P
3
. , . . . . = =
4-7. Mt ng c truyn cng sut P = 15kW cho mt puli nh dy cuaroa AB (hnh
4-5). Bn knh puli r = 25cm, vn tc quay ca puli n = 120 vng/pht. Lc cng ca
nhnh trn A ca dy cuaroa ln gp i lc cng ca nhnh di B. Tm lc cng bit
rng hai nhnh dy cuaroa song song vi nhau.
Bi gii:
Cng sut truyn cho puli:
P = F.v = [(T
A
- T
B
).r] .2.n.
l

Q


T iu kin T
A
= 2T
B
suy ra T
A
= 2.T
B
=
n r
P
. .
.
Thay s: ( ) N 9556
2 25 0
10 15
T 2 T
3
B A
= = =
. , .
.

4-8. Mt chic xe khi lng 20000kg chuyn ng chm dn u di tc dng
ca lc ma st bng 6000N. Sau mt thi gian xe dng li. Vn tc ban u ca xe l
54km/h. Tnh:
a) Cng ca lc ma st;
b) Qung ng m xe i c k t lc c lc ma st tc dng cho ti khi xe
dng hn.
Bi gii:
Da theo nh l ng nng, cng cn ca lc ma st lm gim ng nng ca xe t
gi tr ban u v 0, do , cng ny c ln chnh bng ng nng ban u ca xe:
J 10 25 2 15 20000
2
1
v m
2
1
E A
6 2 2
K ms
. , . . . | | = = = = .
Qung ng m xe di c k t lc hm xe n khi xe dng hn:
( ) m 375
6000
10 25 2
f
A
S
6
ms
ms
= = =
. ,

4-9. Tnh cng cn thit cho mt on tu khi lng m = 8.10
5
kg:
a) Tng tc t v
1
= 36km/h n v
2
= 54km/h thng
b) Dng li nu vn tc ban u l 72km/h.
Bi gii:
Ta s p dng nh l ng nng: bin thin ng nng ca mt vt bng cng do
ngoi lc tc dng vo vt do :
a) Cng lm xe tng vn tc t v
1
= 36km/h = 10m/s n v
2
= 54km/h = 15m/s:
J 10 5 10 10 8
2
1
15 10 8
2
1
v m
2
1
v m
2
1
E A
7 2 5 2 5 2
1
2
2 K
. . . . . . . . . = = = =
b) Cng lm xe gim vn tc t v
0
= 72km/h = 20m/s n v = 0m/s:
J 10 6 1 20 10 8
2
1
0 v m
2
1
v m
2
1
E A
8 2 5 2
0
2
K
. , . . . . . = = = =
Cng ny l cng cn (cng m).
4-10. Mt khu pho khi lng M = 450kg nh n theo phng nm ngang. n
pho c khi lng m = 5kg, vn tc u nng v = 450m/s. Khi bn, b pho git v pha
sau mt on s = 45cm. Tm lc hm trung bnh tc dng ln pho.
Bi gii:
Gi V l vn tc git li ca khu pho. Da vo nh lut bo ton ng lng p
dng cho phng ngang ta c:
0 v m V M = +

. . v
M
m
V

. =
T
A
T
B
Puli


Lc hm khu pho sinh cng lm gim ng nng ca khu pho:

2
V M
2
1
S F . . =
hm

T :
( ) N 12500
450 45 0 2
450 5
M s 2
v m
S 2
V M
F
2 2
2 2 2
= =
= =
. , .
.
. .
.
.
.
hm

4-11. Mt vin n khi lng m = 10kg ang bay vi vn tc v=100m/s th gp
mt bn g dy v cm su vo bn g mt on s = 4cm. Tm:
a) Lc cn trung bnh ca bn g ln vin n;
b) Vn tc vin n sau khi ra khi bn g ch dy d = 2cm.
Bi gii:
a) Ta vn s dng nh l v ng nng c c phng trnh:
( ) N 1250
04 0 2
100 10
s 2
mv
F
2
mv
2
0 m
s F
2
2
0
c
2
0
2
c = = = =

, .
.
.
.
b) Vin n c kh nng xuyn su vo bn g 4cm mi dng li. Nu bn g ch
dy 2cm th sau khi xuyn qua bn g, vin n vn cn tip tc chuyn ng vi vn tc
v < v. Theo nh l v ng nng:
A = d F
2
mv
2
mv
c
2
0
2
=
'
,
suy ra: v =
( )
2 2
0
c
100
10
02 0 1250 2
v
m
d F 2
+
= +
, .
71m/s.
4-12. Mt xe chuyn ng t nh mt dc phng DC c cao h (hnh 4-6) v
dng hn li sau khi i c on nm ngang CB. Cho AB = s; AC = 1; h s ma st
gia xe v mt ng trn cc on DC v CB bng nhau.
Tnh h s ma st v gia tc ca xe trn cc on ng DC v BC.
Bi gii:

- Ti nh mt phng nghing xe c th nng W
t
= mgh. Chnh th nng ny dng
thng cng A
1
v A
2
ca lc ma st trn cc on ng DC v CB. Do W
t
= A
1
+
A
2
, trong cng ca lc ma st trn cc on DC v CB l:
A
1
= k.(mg.cos) . DC = kmg.l ;
A
2
= kmg (s - l).
m

M

V

v

h
s
l
A B
C
D


T ta suy ra: ( ) kmgs l s kmg kmgl mgh = + = k =
s
h
.
- Phn tch lc v p dng nh lut Niutn th hai, ta c cc phng trnh:
mgsin - (f
ms
)
DC
= m.a
DC
, (1)
- kmg = m.a
CB
(2)
T (1) suy ra:
mgsin - k.(mg.cos) = m.a
DC

( )
0 >
|
\
|

+
=
|
|
\
|
+
+
= =
s
l
1
h l
gh
h l
l
s
h
h l
h
g k g a
2 2
2 2 2 2
CD
. . cos sin

Cn t (2) 0 g
s
h
kg a
CB
< = = .
p s: g
s
h
kg a
s
l
1
l h
gh
a
s
h
k
CB
2 2
DC
. ; ; = =
|
\
|

+
= = .
4-13. Mt vt khi lng m trt khng ma st t nh mt mt cu xung di
(hnh 4-7). Hi t khong cch h no (tnh t nh mt cu) vt bt u ri khi mt cu.
Cho bn knh mt cu R = 90cm.
Bi gii:

Trong qu trnh vt trt trn mt cu, vt chu tc dng ca hai lc: trng lc P ca
vt v phn lc R
n
ca mt cu. Tng hp hai lc ny to ra hai thnh phn: thnh phn
php tuyn ng vai tr lc hng tm trong chuyn ng trn ca vt, thnh phn tip
tip gy ra chuyn ng trt nhanh dn cho vt.
Xt thnh phn php tuyn:
R
v m
mg
R
v m
P R
R
v m
a m R P
2 2
n n
2
ht n n
.
cos
. .
. = = = =
Mt khc, theo nh lut bo ton c nng: gim th nng ca vt bng tng
ng nng ca vt.
mgh =
2
1
mv
2
.
|
\
|
=
=
R
h 3
1 mg
R
h mg 2
R
h R
mg
R
h mg 2
mg R
n
cos
Vt ch c th c gi l bm trn mt cu nu n cn p ln mt cu mt lc
(bng phn lc R
n
ca mt cu), tc l R
n
0. S ri khi mt cu bt u xy ra khi
R
n
= 0. Hay:
0
R
h 3
1 mg R
n
=
|
\
|
= . cm 30
3
R
h = =
R
m
h
R
n
P

Hnh 4-?


4-14. Mt vt khi lng m = 1kg trt trn mt mt phng nghing hp vi mt
nm ngang mt gc sao cho sin = 0,1. Sau khi trt ht mt phng nghing, vt cn
tip tc chuyn ng trn mt phng nm ngang mt on l = 10m mi dng li. H s
ma st trong sut qu trnh chuyn ng k = 0,05. Tm vn tc ca vt cui mt phng
nghing. Ly gia tc trng trng g = 10m/s
2
.
Bi gii:

Do tc dng ca lc ma st f
ms
= -kmg, vt trt trn on mt phng ngang BC vi
gia tc a = -k.g. Gi v l vn tc ca vt cui mt phng nghing, theo nh l ng
nng ta c:
( ) s m 16 3 10 10 05 0 2 kgl 2 v
mv
2
1
l kmg mv
2
1
0 l f
2 2
ms
/ , . . , .
. .
= =
= =

4-15. T mt nh thp cao h = 20m, ngi ta nm mt hn khi lng 50g theo
phng nghing vi mt phng nm ngang, vi vn tc ban u v
0
= 18m/s. Khi ri ti
mt t hn c vn tc v = 24m/s. Tnh cng ca lc cn ca khng kh ln hn .
Bi gii:
Chn mc tnh th nng nm ti mt t. Thi im u tin hn c c nng:
mgh mv
2
1
W
2
0 t
+ =
Thi im hn chm mt t n c c nng:
2
t
mv
2
1
W = '
R rng c nng lc sau ca hn bng c nng ban u ca hn cng thm
cng sinh ra ca ngoi lc, do :
W W A A W W
C C
= + = ' '
( ) ( ) J 5 3 20 8 9 05 0 18 24
2
05 0
mgh v v
2
m
A
2 2
2
0
2
C
, . , . ,
,
) (
= =
=

4-16. Mt vt khi lng m = 10kg trt t nh mt mt phng nghing cao 20m
xung. Khi ti chn dc vt c vn tc 15m/s. Tnh cng ca ma st.
Bi gii:
Cng sinh ra bi lc ma st bng bin thin c nng ca vt:
( ) J 835 20 8 9 10 15 10
2
1
mgh mv
2
1
W W A
2 2
C
= = = = . , . . .
trc sau

4-17. u mt si dy OA, di l = 30cm c treo mt vt nng (hnh 4-8). Hi ti
im thp nht A phi truyn cho vt mt vn tc b nht bng bao nhiu vt c th
quay trn trong mt phng thng ng.
Bi gii:

h
s
l
H C
B
A
L


Ti A vt c truyn mt ng nng
2
A
mv
2
1
. Sau vt bt u chuyn ng trn
ln pha trn. Th nng ca vt tng dn, ng nng (do vn tc) ca vt gim dn
(hnh 4-8).
Mun vt chuyn ng trn trong mt phng thng ng, vn tc v
B
ca vt ti im
cao nht B phi ln lm cho si dy lun b cng (T 0).
V ti B vt chu tc dng ca trng lc

= mg P v lc cng
T (u hng theo
phng thng ng) to ra lc hng tm trong chuyn ng trn ca vt, nn:
T mg
l
mv
F
2
B
ht
+ = = .
Vy vn tc nh nht ti B vt c th quay trn:
v
Bmin
= gl . (1)
Mt khc, theo nh lut bo ton c nng:
(W
)
AB
= - (W
t
)
AB
,
suy ra: gl 4 v v
2
B
2
A
+ = .
Vy vn tc nh nht cn truyn cho vt ti A n quay trn trong mt phng
thng ng:
s m 8 3 gl 5 v gl 4 v v
A
2
B
2
A
/ , , ) ( ) (
min min min
= = + =
4-18. Mt con lc n trng lng P c ko ra khi phng thng ng mt gc
= 90
0
, sau con lc c th ri. Chng minh rng sc cng ca dy treo bng 3P khi
con lc i qua v tr cn bng.
Bi gii:

Khi qua v tr cn bng, hp lc gia sc cng ca dy v trng lc ca con lc to
ra lc hng tm ca chuyn ng ny.
T

P
v
O
A
v
B
v
A
B
l
T
P


l
mv
a m P T
2
ht
= = . mg
l
mv
T
2
+ =
p dng nh lut bo ton c nng ta c:
mgl mv
2
1
2
=
T suy ra sc cng T:
P 3 mg 3 mg
l
mgl 2
T = = + =
4-19. Mt qu cu khi lng m = 0,1kg c gn u mt thanh nh di l =
1,27m khi lng khng ng k. H quay trong mt phng thng ng xung quanh u
kia ca thanh. Ti im cao nht qu cu c vn tc v
0
= 4,13m/s.
a) Tm s ph thuc ca th nng v ng nng ca qu cu theo gc hp bi
thanh v phng thng ng. Chn gc tnh th nng ti v tr thp nht ca qu cu.
b) Xc nh lc tc dng T ca qu cu ln thanh theo gc . Tm T ti cc v tr
thp nht v cao nht ca qu cu.
Bi gii:
Chn mc tnh th nng ti v tr thp nht A ca qu cu. Khi qu cu im C,
thanh hp vi phng thng ng mt gc th:
a) th nng v ng nng ca qu cu l:
W
t
= mgh
C
= mgl . (1 - cos) ;
W
=
2
mv
2
1

Theo nh lut bo ton c nng ta c:
W
t
+ W
= (W
t
)
0
+ (W
)
0
.
Hay: ( ) ( )
2
0
2
mv
2
1
l 2 mg mv
2
1
1 mgl + = + . . cos
( )
2
0
v 1 gl 2 v + + = cos . ; W
=
2
mv
2
1
= ) cos ( + + 1 mgl mv
2
1
2
0

b) lc hng tm ca vt c quyt nh bi trng lc P v lc T ca thanh:

cos ) cos ( cos

cos
mg 1 mg 2
l
mv
mg
l
mv
T
mg T
l
mv
F
2
0
2
2
ht
+ + + = + =
= =

O
v
A
B
h
C
P
T

C


T =
|
|
\
|
+ + g 2 cos g 3
l
v
m
2
0

Ti im thp nht, = 0 ( ) N 24 6 8 9 5
27 1
13 4
1 0 g 5
l
v
m T
2
2
0
, , .
,
,
. , =
|
|
\
|
+ =
|
|
\
|
+ =
Ti im cao nht, = 180
0
, ( ) N 363 0 8 9
27 1
13 4
1 0 g
l
v
m T
2
2
0
, , .
,
,
. , =
|
|
\
|
=
|
|
\
|
= .
C hai v tr, vt u ko cng thanh.
4-20. o vn tc ca vin n ngi ta dng con lc th n. l mt b ct
treo u mt si dy (hnh 4-9). Khi vin n xuyn vo b ct, n b mc ti v b
ct c nng ln mt cao h no . Tm vn tc ca n lc sp xuyn vo b ct.
Bit khi lng ca vin n l m, khi lng ca b ct l M.
Bi gii:
y l bi ton va chm mm. Mun gii n, ta p dng nh lut bo ton ng
lng v nh lut bo ton c nng. Gi v v V ln lt l vn tc ca n trc khi
xuyn vo b ct v vn tc ca b ct sau khi c n xuyn vo.

nh lut bo ton ng lng cho:
mv = (M + m) V. (1)
nh lut bo ton c nng cho:
(m + M)
2
V
2
= (m + M) gh. gh 2 V = (2)
T (1) v (2) ta suy ra: v = gh 2
m
M m
V
m
M m
. .
+
=
+
.
o m, M, h s tnh c vn tc v ca vin n.

4-21. Mt ng thu tinh khi lng M trong c ng vi git te c y bng mt
ci nt khi lng m. ng thu tinh c gn u mt thanh cng di l trng lng
khng ng k (hnh 4-10). Khi h nng ng thu tinh, te bc hi, nt b bt ra di p
sut ca hi te. Hi vn tc bt b nht ca nt phi bng bao nhiu ng thu tinh c
th quay c c vng xung quanh im treo O.
Bi gii:
Gi v, V ln lt l vn tc ca ci nt v vn tc ca ng thu tinh.
p dng nh lut bo ton ng lng ta c:
M.V = m.v
Theo kt qu ca bi 4-17 th, ng thu tinh c th chuyn ng trn quanh im
treo O th vn tc V ca n ti im thp nht ny phi tho mn iu kin:
gl 5 V
h

v

m

M


m
gl 5 M
m
V M
v =
.

4-22. Mt hn bi khi lng m chuyn ng khng ma st trn mt ng rnh c
dng nh hnh v 4-11. Hn bi c th khng c vn tc ban u t cao h = 2R, kch
thc ca bi nh khng ng k. Hi:
a) cao no hn bi ri khi ng rnh?
b) cao ln nht m hn bi s t c sau khi ri khi ng rnh?
Bi gii:
a) Xem bi tp 4-13, 4-18: hn bi ri khi ng rnh khi lc nn hn bi ln rnh
bng khng. T iu kin trn suy ra:
mg.cos =
R
mv
2
0
(1)
p dng nh lut bo ton c nng cho qu trnh AB (B l im hn bi ri ng
rnh) ta c: H
1
= R
3
5
(hnh 4-3).
b) Vn tc ca hn bi ti B c suy ra t (1):
v
0
=
3
Rg 2
. Sau khi ri ng rnh, bi chuyn ng theo mt parabol nh C. Vn
tc nm ngang C: (v
x
)
c
= v
0
cos, vn tc thng ng (v
y
)
c
= v
0
sin - gt. p dng nh
lut bo ton c nng cho qu trnh AC, ta suy ra:
H
2
= R
27
50
.
4-23. Mt qu cu khi lng 2kg, chuyn ng vi vn tc 3m/s, va chm xuyn
tm vi mt qu cu th hai khi lng 3kg ang chuyn ng cng chiu vi qu cu th
nht vi vn tc 1m/s. Tm vn tc ca cc qu cu sau va chm nu:
a) Va chm l hon ton n hi.
b) Va chm l khng n hi (mm).
Bi gii:

v

m

M

V

l

O

m
1 v
1
m
2 v
2
+

A

B

C

H
1
H
2
Hnh 4-22


a) Va chm n hi:
Va chm gia hai vt tun theo nh lut bo ton ng lng v bo ton ng
nng. Ta c cc phng trnh bo ton:
2 2 1 1 2 2 1 1
v m v m v m v m + = + ' ' (1)
2
2 2
2
1 1
2
2 2
2
1 1
v m
2
1
v m
2
1
v m
2
1
v m
2
1
+ = + ' ' (2)
Chuyn tt c cc s hng lin quan n m
1
v mt v, lin quan n m
2
sang v cn
li trong hai phng trnh trn:
( ) ( ) ' '
2 2 2 1 1 1
v v m v v m = (3)
( ) ( )
2
2
2
2 1
2
1
2
1 1
v v m v v m ' ' = (4)
Do sau va chm, cc vt thay i vn tc nn c th ly (4) chia v cho v vi (3) ta
c:
2 2 1 1
v v v v + = + ' ' (5)
Nhn hai v ca (5) vi m
2
ri cng v theo v vi (3) ta c:
( ) ( )
2 2 1 1 1 1 1 2
v m 2 v v m v v m = + + ' '
( )
2 1
1 2 1 2 2
1
m m
v m m v m 2
v
+
+
= ' (6)
Lm tng t (hoc tro i vai tr ca cc ch s 1 v 2) ta rt ra:
( )
2 1
2 1 2 1 1
2
m m
v m m v m 2
v
+
+
= ' (7)
p dng vi m
1
= 2kg, m
2
= 3kg, v
1
= 3m/s, v
2
= 1m/s vo (6) v (7) ta tnh ra c:
v
1
= 0,6m/s ; v
2
= 2,6m/s .
b) Va chm mm:
Sau va chm, hai vt s c cng mt vn tc v: v
1
= v
2
= v.
Va chm ny tun theo nh lut bo ton ng lng:
2 2 1 1 2 2 1 1
v m v m v m v m + = + ' ' hay ( )
2 2 1 1 2 1
v m v m v m m + = +

2 1
2 2 1 1
m m
v m v m
v
+
+
=
Thay cc gi tr khi lng v vn tc cho ta c: v
1
= v
2
= v = 1,8m/s.

4-24. Hai qu cu c treo u hai si dy song song di bng nhau. Hai u kia
ca cc si dy c buc vo mt ci gi sao cho cc qu cu tip xc vi nhau v tm
ca chng cng nm trn mt ng nm ngang (hnh 4-12). Khi lng ca qu cu ln
lt bng 200g v 100g. Qu cu th nht c nng ln cao h = 4,5cm v th xung.
Hi sau va chm, cc qu cu c nng ln cao bao nhiu nu:
a) Va chm l hon ton n hi; b) Va chm l mm.

Bi gii:

h

m
1
m
2


Trong bi ny ta s vn dng c nh lut bo ton c nng cho mt con lc n nh
trong bi 4-18, 4-20 v bi ton v va chm xuyn tm nh trong bi 4-23.
Ngay trc khi qu cu 1 chm vo qu cu 2 n c vn tc l: gh 2 v
1
=
Sau va chm, cc qu cu c vn tc l v
1
; v
2
v chng s ln cc cao h
1
v h
2

tng ng bng:
g 2
v
h
2
1
1
'
= ;
g 2
v
h
2
2
2
'
= .
a) Nu va chm gia hai vt l n hi, p dng cng thc ca bi 4-23 vi
m
1
= 200g = 2m
2
; v
2
= 0 th:
1 1
v
3
1
v = ' ;
1 2
v
3
4
v = ' . T ta c:
( ) cm 5 0 5 4
9
1
h
9
1
g 2
v
9
1
g 2
v
h
2
1
2
1
1
, , .
'
= = = = = ; ( ) cm 8 h
9
16
g 2
v
9
16
g 2
v
h
2
1
2
2
2
= = = = .
'
.
b) Nu va chm gia hai vt l mm: v
1
= v
2
= 2v
1
/3.
( ) cm 2 h
9
4
g 2
v
9
4
g 2
v
h h
2
1
2
1
2 1
= = = = = . .
'
.

4-25. Mt vt chuyn ng khi lng m
1
ti va chm vo vt th hai ang ng
yn, khi lng m
2
. Coi va chm l xuyn tm v hon ton n hi. Hi s phn trm
ng nng ban u ca vt th nht truyn cho vt th hai sau va chm?
p dng cho cc trng hp a) m
1
= m
2
; b) m
1
= 9m
2
.
Bi gii:
p dng cc cng thc va chm n hi c c trong bi 2-23 vi 0 v 0 v
2 1
= ; ta
tnh c vn tc ca qu cu th 2 sau va chm:
2 1
1 1
2
m m
v m 2
v
+
= '
T suy ra t s phn trm ng nng m vt 1 truyn cho vt 2:
2
2 1
2 1
2
2 1
2
1
1
2
2
1 1
2
2 2
d
d
m m
m m 4
m m
m 4
m
m
v m
v m
W
W
1
2
) ( ) (
'
'
+
=
+
= = = .
Khi m
1
= m
2
th = 100%.
Khi m
1
= 9m
2
th = 36%

4-26. Mt a ng cht nng 20N, ln khng trt trn mt mt phng nm ngang
vi vn tc v = 4m/s. Tm ng nng ca a.
Bi gii:
a ng cht c m men qun tnh:
2
R m
2
1
I . = (vi R l bn knh ca a).
Khi a ln khng trt trn sn nm ngang, ta c iu kin: R v = .
ng nng ca a bao gm ng nng tnh tin v ng nng quay:
W
=
2 2 2 2 2 2 2 2 2
mv
4
3
R m
4
1
mv
2
1
R m
2
1
2
1
mv
2
1
I
2
1
mv
2
1
= + =
|
\
|
+ = + . . . .
4-27. Tnh cng cn thit lm cho mt v lng hnh vnh trn ng knh 1m,
khi lng 500kg, ang ng yn quay ti vn tc 120 vng/pht.
Bi gii:
M men qun tnh ca v lng hnh vnh trn:
2
R m I . = .


Vn tc quay ca v lng l 120vng/pht = (120.2 radian) /(60giy) = 4 (rad/s).
Cng lm v lng quay chnh bng tng ng nng (quay) ca v lng:
A = W
= ( ) ( ) kJ 10 J 10000 4 1 500
8
1
d m
4
1
2
1
I
2
1
2 2 2 2 2
= = = = . . . . . . .
4-28. Mt qu cu c ng cht c khi lng m = 1kg, ln khng trt vi vn tc
v
1
= 10m/s n p vo thnh tng ri bt ra vi vn tc v
2
= 8m/s. Tnh nhit lng to
ra trong va chm .
Bi gii:
Sau va chm ng nng ca vt gim. gim ng nng ny to ra di dng
nhit Q = -W
. Khi tnh ton cn ch rng qu cu va c ng nng tnh tin va c

ng nng quay. ng nng quay ca qu cu c, ng cht, ln khng trt:
W
q
=
2 2 2 2 2 2
v m
5
1
R m
5
1
mR
5
2
2
1
I
2
1
. . . . . . = =
|
\
|
=
Do : w
= w
q
+ w
tt
=
2
2
2
mv
10
7
2
mv
mv
5
1
= + .
Vy, nhit lng to ra do va chm:
( ) ( ) ( ) J 2 25 10 8 1
10
7
v v m
10
7
W Q
2 2 2
1
2
2 d
, . . = = = =
4-29. Mt ct ng cht c chiu cao h = 5m, ang v tr thng ng th b
xung. Xc nh:
a) Vn tc di ca nh ct khi n chm t;
b) V tr ca im M trn ct sao cho khi M chm t th vn tc ca n ng bng
vn tc chm t ca mt vt th ri t do t v tr M.
Bi gii:
a) v tr thng ng, ct c th nng w
t
=
2
mgh
. Khi ti mt t th th nng
ny bin thnh ng nng quay ca ct v tr chm t W
=
2
1
I
2
, trong I l mmen
qun tnh ca ct i vi trc qua gc ca ct: I =
3
mh
2
, l vn tc gc ca ct lc
chm t.
p dng nh lut bo ton c nng:
2
mgh
I
2
1
2
= . . mgh
3
mh
2
2
= .
h
g 3
=
T suy ra vn tc di ca nh ct lc chm t v = h = 2 12 5 10 3 gh 3 , . . = = m/s.
b) Gi x l cao ca im M khi ct v tr thng ng. p dng cng thc tnh
vn tc ca vt ri t do, ta c vn tc ca im M khi chm t:
M
v = gx 2 .
Theo iu kin ca u bi:
x = gx 2 gx 2
h
g 3
x = . x = h
3
2
= 10/3 =3,33m.
4-30. T nh mt mt phng nghin cao h = 0,5m, ngi ta cho cc vt ng cht
c hnh dng khc nhau ln khng trt trn mt phng nghing . Tm vn tc di ca
cc vt cui mt phng nghing nu:
a) Vt c dng mt qu cu c;
b) Vt l mt a trn;


c) Vt l mt vnh trn.
(Gi s vn tc ban u ca cc vt u bng khng).
Bi gii:
Gi s rng c mt vt c ln khng trt, khng vn tc u t nh ca mt
phng nghing c chiu cao h. M men qun tnh ca vt c th vit bng: I = k.m.R
2
,
trong k l mt hng s ph thuc vo cu to ca vt. Khi vt ln khng trt vi vn
tc di v th vt c ng nng quay:
W
q
=
2 2 2 2
kmv
2
1
kmR
2
1
I
2
1
= = . .
ng nng ton phn ca vt:
W
= W
q
+ W
tt
= ( )
2 2 2
mv 1 k
2
1
mv
2
1
kmv
2
1
+ = + .
Theo nh lut bo ton c nng, ng nng ca vt chn mt phng nghing bng
gim th nng mgh ca vt:
( ) mgh mv 1 k
2
1
2
= +
1 k
gh 2
v
+
= .
p dng kt qu tng qut ny vi h =0,5m, cho cc vt c dng:
a) mt qu cu c: k = 2/5.
( ) s m 65 2
7
5 0 8 9 10
7
gh 10
1 5 2
gh 2
v / ,
, . , .
/
= = =
+
=
b) mt a c: k = 1/2.
( ) s m 56 2
3
5 0 8 9 4
3
gh 4
1 2 1
gh 2
v / ,
, . , .
/
= = =
+
=
c) mt qu cu c: k = 1.
( ) s m 21 2 5 0 8 9 gh
1 1
gh 2
v / , , . , = = =
+
=
4-31. C hai hnh tr: mt bng nhm (c), mt bng ch (rng) cng c th t
nh mt mt phng nghing. Chng c cng bn knh R = 6cm v cng khi lng m =
0,5kg. Mt cc hnh tr c qut sn ging nhau. Hi:
a) Vn tc tnh tin ca cc hnh tr cui mt phng nghing c khc nhau khng?
b) Mmen qun tnh ca mi hnh tr;
c) Sau bao lu cc tr ln khng trt ti chn mt phng nghing? Cho bit cao
ca nh mt phng nghing h = 0,5m, gc nghing = 30
0
, khi lng ring ca nhm
p
1
= 2600kg/m
3
v ca ch p
2
= 11300kg/cm
3
.
Bi gii:
a) Da vo kt qu ca bi 4-30 ta thy, cc vt cng c (h s m men qun tnh
nh) th vn tc di ca chng ti chn mt nghing cng ln. Do , trong bi ton ny,
ta c th kt lun rng, khi tr c bng nhm s ln nhanh hn khi tr bng ch.
b) Nh ta bit, m men qun tnh ca cc khi tr nhm v ch c xc nh
bng cc cng thc tng ng: I
1
=
2
R R
m I
2
mR
2
1
2
2
2
+
= , , trong R
1
l bn knh trong
ca tr ch.
V khi lng ca cc tr bng nhau nn:
1
LR
2
=
2
L (R
2
-
2
1
R ), trong L l
chiu di ca cc hnh tr,
1
v
2
l khi lng ring ca nhm v ca ch.


2
2
1
R = (
2
-
1
)R
2

( )
2
2
1 2
2
1
R
R

=
T tnh c: =
+
=
2
R R
m I
2
1
2
2
2
2
1 2
mR
2
2
.

, (
2
1 2
2
2
k

= ).
Vn tc ca tr nhm khi ln ti chn dc (theo bi 4-30):
3
gh 4
1 2 1
gh 2
v
Al
=
+
=
/
.
Vn tc ca tr ch khi ln ti chn dc:
Al
1 2
2
2
1 2
Pb
v
3
gh 4
4
gh 4
1
2
2
gh 2
1 k
gh 2
v = <
=
+
=
+
=

.
(v
2 1
< )
c) Da vo kt qu v vn tc ca vt ln khng trt trong bi 4-30:
( ) mgh mv 1 k
2
1
2
= +
Ta o hm theo thi gian hai v ca phng trnh ny c:
( ) ( ) ( ) sin ' . ' ' . v mg v mv 1 k mgh v mv 1 k = + = +

1 k
g
v a
+
= =
sin
'

( ) ( )
( )
( )

2
g
1 k h 2
1 k g
1 k gh 2
a
v
t
sin
.
/ sin
/ +
=
+
+
= =
Trong , h = 0,5m, = 30
0
,
- p dng cho khi tr nhm, k = 1/2:
( )
( ) s 78 0
30 8 9
1 2 1 5 0 2
t
0 2
,
sin . ,
/ . , .
=
+
=
- p dng cho khi tr ch,
2
1 2
2
2
k

= =
113
100
11300 2
2600 11300 2
=
.
.
:
( )
( ) s 88 0
30 8 9
1 113 100 5 0 2
t
0 2
,
sin . ,
/ . , .
=
+
=
4-32. Mt ngi ngi trn gh Giucpxki v cm trong tay hai qu t, mi qu c
khi lng 10kg. Khong cch t mi qu ti trc quay l 0,75m. Gh quay vi vn tc
1
= 1 vng/s. Hi cng do ngi thc hin v vn tc ca gh nu ngi co tay li
khong cch t mi qu t n trc quay ch cn l 0,20m, cho bit mmen qun tnh ca
ngi v gh i vi trc quay l I
0
= 2,5kg.m
2
.
Bi gii:
M men qun tnh ca h ngi v cc qu t lc ban u v lc sau:
( )
( )
2 2 2
2 0 2
2 2 2
1 0 1
kgm 30 3 2 0 10 2 5 2 d m 2 I I
kgm 75 13 75 0 10 2 5 2 d m 2 I I
, , . . , . .
, , . . , . .
= + = + =
= + = + =

Khi h quay quanh trc th c ng nng v mmen ng lng l:
1 1 1
I L =
W
1
= ( ) ( ) J 275 2 75 13
2
1
I
2
1
2 2
1 1
= = . , . .


Do mmen ng lng c bo ton nn vn tc gc quay ca h sau khi ngi co
tay li tho mn biu thc:
( ) s rad 33 8 2
3 3
75 13
I
I
I L L I
1
2
1
2 1 1 1 2 2 2
/ , .
,
,
= = = = = =
Theo nh l v ng nng, ng tc co tay ca ngi cn tn mt cng bng:
A = W
= W
2
- W
1
=
2
1 1
2
2 2
I
2
1
I
2
1

( ) ( ) ( ) J 871 2 75 13
2
1
33 8 3 3
2
1
2 2
= = . , . , . , .


Chng 5
trng hp dn

5-1. Tm lc ht ca Mt Tri ln mt vt c khi lng m = 1g nm trn mt Tri
t, bit rng khi lng ca Mt Tri M = 1,97.10
30
kg v khong cch trung bnh t mt
t n tm Mt Tri l r = 149.10
6
km.

Bi gii:
p dng cng thc ca nh lut vn vt hp dn:

( )
( ) N
r
mM
G F
6
2
9
30 3
11
2
10 . 9 , 5
10 . 149
10 . 97 , 1 . 10
10 . 67 , 6

= =

5-2. Khong cch gia Tri t v Mt Trng l 384000km. Khi lng ca Tri
t l 5,96.10
27
g v ca Mt Trng l 7,35.10
25
g. Xc nh v tr ca im ti lc ht
ca Mt Trng v Tri t ln mt cht im cn bng nhau.

Bi gii:
Gi khong cch t im ti lc ht ca Mt Trng v Tri t cn bng nhau
n tm Tri t l x (r rng x < l). Ta c:

2 2
) ( x l
m M
G
x
m M
G F F
M E
M E
= =

( )
( )
( ) km
M M
l
x
x
M
M
x l
x M x l M
E M
E
M
M E
345600
10 . 96 , 5 / 10 . 35 , 7 1
384000
/ 1
27 25
2 2
+
=
+
=
=
=

5-3. Mt qu cu khi lng m
1
t cch u
mt thanh ng cht mt on thng a trn
phng ko di ca thanh. Thanh c chiu di l, khi
lng m
2
. Tm lc ht ca thanh ln qu cu.

Bi gii:
Chia thanh thnh nhng on dx rt nh, khi lc ht ca n ln khi lng m
1
l:

( ) ( )
2
2 1
2
1
. . .
x a l l
dx m m
G
x a l
dm m
G dF
+
=
+
=

Lc ht tng cng ca thanh ln qu cu l:

( )
) (
1 1
.
0
1
.
2 1 2 1
2 1
0
2
2 1
a l a
m Gm
a l a l
m Gm
l
x a l l
m Gm
x a l
dx
l
m Gm
dF F
l
+
=
|
\
|
+
=
+
=
+
= =

5-4. Hai qu cu c cng bn knh khi lng ring ln lt bng p
1
v p
2
c t
trong mt mi trng lng c khi lng ring l p
0
. Hi trong iu kin no:
l a
O
A
x l+a-x


a) Hai qu cu ht nhau;
b) Hai qu cu y nhau.
Cho bit kch thc ca mi trng lng rt ln so vi kch thc ca cc qu cu v
p
1
> p
2
.

Bi gii:
Xt qu cu th nht:
+ Lc hp dn gia hai qu cu l:

2
2 1 3
2
3
1 2 2
2 1
1
3
4
.
3
4
. .
r
k R R
r
G
r
m m
G F

= = = (vi
9
16
6 2
GR
k

= )
+ Do kch thc ca mi trng ln hn ca cc qu cu rt nhiu nn khi khng c
qu cu th hai, lc hp dn ca mi trng ln qu th nht theo cc phng khc nhau
t trit tiu ln nhau. Nu ta bt i mt phn cht lng, th phn cn li s tc dng lc
hp dn cng ln nhng ngc chiu vi lc hp dn do phn mt i gy ra. y,
phn mt i l phn cht lng b chim bi qu cu th hai. Tng t trn ta cng c:

2
0 1
2
r
k F

=
+ Nu chn chiu ca F
1
l chiu dng, tng hp lc tc dng ln qu cu 1 bng:
( )
0 2 2
1
2 1

= =
r
k F F F
Gia tc tc dng ln qu cu 1 l:

( )
2
0 2
3
1
2
0 2 1
1
4
3
.
r
K
R r
k
m
F
a

= = (vi
3
4
3
GR
K

= )
+ Tng t, nu chn chiu hng v pha qu cu 1 lm chiu dng, lc tng hp
tc dng ln qu cu 2 l:
( )
0 1 2
2
'
=
r
k F

2
0 1
'
r
K a

=
Gia tc tng i gia chng

2
0 2 1
0
2
'
r
K a a a
+
= + =
a) Hai qu cu chuyn ng li gn nhau:

2
0 2 0 '
2 1
0 0 2 1

+
< > + > + a a
b) Hai qu cu chuyn ng ra xa nhau:

2
0 2 0 '
2 1
0 0 2 1

+
> < + < + a a

5-5. Trong mt qu cu bng ch bn knh R ngi ta khot mt l hnh cu. Mt
ca l tip xc vi mt ca qu cu ch v i qua tm ca n. Khi lng qu cu ch
trc khi khot l bng M. Trn phng ni cc tm ca qu cu v l, ngi ta t mt
hn bi nh khi lng m cch tm qu cu mt on d (hnh 5-2). Tm lc hp dn m
qu cu ch ( khot l) tc dng ln hn bi.

Bi gii:
Lc hp dn ca qu cu ch khot l ng bng hiu ca lc hp dn gy ra bi
qu cu ch cha khot l v phn ch b khot i.


Lc hp dn ca qu cu ch cha khot l ln hn bi:

2
1
d
Mm
G F =
Lc hp dn ca phn ch b khot i ln hn bi:

( )
2
3
2 2
3
2
2
2 2 3
4
.
2
8
2
2 3
4
. .
.
'
R d
Mm
G R
R
d
m
G
R
d
R
m
G
r
m M
G F
=
|
\
|

=
|
\
|

|
\
|
= =

Vy, lc hp dn ca qu cu ch khot l ln hn bi:

( )
2
2 2
2 2
2 1
2 2
2 8 7
) 2 ( 2
1 1
R d
R dR d
GMm
R d d
GMm F F F
+
=
= =

5-6. Tm vn tc di ca Tri t quay quanh Mt Tri, bit rng khi lng ca
Mt Tri l M = 2.10
30
kg v khong cch trung bnh gia Tri t v Mt Tri d =
1,5.10
8
km.

Bi gii:
Lc hng tm trong chuyn ng ca Tri t quanh Mt Tri chnh l lc hp
dn:

ht hd
F F =

( ) ( ) s km s m
d
GM
v
d
v
M
d
M M
G
S
E
S E
/ 30 / 10 . 3
10 . 5 , 1
10 . 2 . 10 . 67 , 6
4
11
30 11
2
2
= = =
=

5-7. Tm vn tc di ca mt v tinh nhn to ca Tri t bit rng qu o ca v
tinh l trn. V tinh cao trung bnh h = 1000km. Coi v tinh ch chu nh hng lc
ht ca Tri t v cao trn, lc cn ca khng kh khng ng k. Cho bn knh
ca Tri t R = 6370km.

Bi gii:
Lp lun tng t nh bi 5-6 cho chuyn ng ca v tinh nhn to quanh Tri t,
ta c:
( ) ( ) s km s m
h R
GM
d
M G
v
E E
. / 34 , 7 / 10 . 344 , 7
10 . 37 , 6 10
10 . 96 , 5 . 10 . 67 , 6 .
3
6 6
24 11
=
+
=
+
= =

5-8. Hai hnh tinh quay xung quanh Mt Tri vi cc qu o coi gn ng l
nhng vng trn bn knh ln lt bng R
1
= 150.10
6
km, (Tri t) v R
2
= 108.10
6
km
(Sao kim). Tm t s vn tc di ca cc hnh tinh .

Bi gii:
S dng cch lp lun v tnh ton nh bi 5-6, ta c:

2
2
1
1
;
d
GM
v
d
GM
v
S S
= =


85 , 0
10 . 150
10 . 108
.
6
6
1
2 2
1 2
1
= = =
d
d
GM
d
d
GM
v
v
S
S

5-9. Khi lng Mt Trng nh hn khi lng Tri t 81 ln, ng knh Mt
Trng bng 3/11 ng knh Tri t. Hi mt ngi trn mt t nng 600 niutn ln
Mt Trng s nng bao nhiu.

Bi gii:
Theo nh lut vn vt hp dn:

2
E
E
R
m M
G P =

( )
P
k
k
R
m M
G
k
k
R k
m M k
G
R
m M
G P
E
E
E
E
M
M
2
2
1
2 2
2
1
2
2
1
2
' = = = =

( )
( ) N P 100 600 .
11 / 3
81 / 1
'
2
=

5-10. c th truyn hnh bng v tuyn in (v tuyn truyn hnh) i khp mi
ni trn mt t ngi ta phng ln cc v tinh c nh (ng trn mt t thy v sinh
khng chuyn ng i vi mt t). Mun vy phi cho cc v tinh ny chuyn ng
trong mt phng xch o t Ty sang ng vi vn tc gc bng vn tc ca Tri t
quay xung quanh trc ca n.
Hy tnh vn tc di v cao ca v tinh . Bit chu k ca Tri t quay xung
quanh trc ca n l T = 23 gi 56 pht 4 giy. Bn knh xch o Tri t l R =
6378km.

Bi gii:
Gi khong cch t v tinh n tm Tri t l d, vn tc di ca v tinh l:

E
E
GM
d
v
d
T
d
GM
v
3
2
2
= = =

( )
( ) ( ) km m
GM T
d
E
42126 10 . 126 , 42
4
10 . 96 , 5 . 10 . 67 , 6 . 86164
4
6
3
2
24 11 2
3
2
2
= = =

Vy, vn tc di v cao ca v tinh l:
( ) s m
T
GM
d
GM
v
E E
/ 10 . 07 , 3
86164
10 . 96 , 5 . 10 . 67 , 6 . 2 2
3
3
24 11
3
= = =

( ) km R d h 35748 6378 42126 = = =

5-11. Tm vn tc v tr cp II i vi Mt Trng (ngha l vn tc ca mt tn la
phng t b mt Mt Trng cn phi c n c th thot khi sc ht ca Mt Trng).

Bi gii:
Gia tc trng trng trn b mt Mt Trng:

2
M
M
M
R
M
G g =
Vn tc v tr cp hai c tnh theo cng thc:


( )
( ) s m
R
GM
R g v
M
M
M M M
/ 10 . 38 , 2
10 . 37 , 6 . 11 / 3
10 . 35 , 7 . 10 . 67 , 6 . 2 2
2
3
6
22 11
= = =

5-12. Nh mt tn la, v tinh nhn to u tin ca Tri t c mang ln cao
500km.
a) Tm gia tc trng trng cao ;
b) Phi phng v tinh ti vn tc bng bao nhiu theo phng vung gc vi bn
knh ca Tri t qu o ca n quanh Tri t l mt ng trn. Khi chu k
quay ca v tinh quanh Tri t bng bao nhiu?
Ly bn knh ca Tri t bng 6500km, gia tc trng trng trn b mt ca Tri
t bng 9,8m/s
2
. B qua sc cn ca khng kh.

Bi gii:
a) Gia tc trng trng c tnh theo cng thc:
( )
2
2 2
0 2
2
2
/ 45 , 8
500 6500
6500
. 8 , 9 . s m
h R
R
g
R
M
G
r
R
r
M
G g |
\
|
+
= |
\
|
+
= |
\
|
= =
b) qu o v tinh l ng trn, lc hp dn ng bng lc hng tm:

ht hd
F F =

( ) ( ) s km s m
h R
R g
v
h R
R
R
GM
h R
GM
v
r
v
m
r
m M
G
E E E
/ 69 , 7 / 10 . 69 , 7
10 . 7000
10 . 6500 . 8 , 9
.
3
3
6 2 2
0
2
2
2
2
= =
+
=
+
=
+
= =

Chu k quay ca v tinh l:

( )
( ) ' 35 1 5720
10 . 5 , 6 . 8 , 9
10 . 7
2 2
2
12 2
18 3
2
0
3
h s
R g
h R
v
r
T =
+
= =

5-13. Mi vt trn mt t u chu sc ht ca Mt Tri. V ban m (Mt Tri
di chn) lc cng thm vi lc ht ca Tri t, ban ngy (Mt Tri trn nh
u) lc tr bt i lc ht ca Tri t. V vy, ban m mi vt u phi nng hn
ban ngy, iu c ng khng? Ti sao?

Bi gii:
Khng ng, v Mt Tri ht c Tri t ln vt trn b mt Tri t.


Chng 6
c hc tng i tnh
6-1. Vt chuyn ng phi c vn tc bao nhiu kch thc ca n theo phng
chuyn ng gim i 2 ln.

Bi gii:
kch thc vt theo phng chuyn ng gim i 2 ln, ta cn c:
5 , 0 1
2
2
0
= = = k
c
v
l
l

( )
2 2 2
k 1 c v =
( ) s m 10 6 2 5 0 1 10 3 k 1 c v
8 2 8 2
/ . , , . . = =

6-2. Mt a trn bn knh R chuyn ng thng u vi vn tc v theo phng song
song vi mt a. Hi trong h quy chiu gn vi Tri t, a c hnh dng g?

Bi gii:
a trn khi chuyn ng thng u vi vn tc v theo phng song song vi mt
a s b mo i thnh hnh elip. Kch thc theo phng chuyn ng b co li trong khi
kch thc theo phng vung gc c gi nguyn. Gi phng trnh ng bin ca a
trong h quy chiu gn vi n l:

2 2 2
' ' R y x = +
Mt khc: ' ; 1 '
2
2
y y
c
v
x x = =
Vy, phng trnh ng bin trong h quy chiu gn vi Tri t:

2 2
2
2
2
1
R y
c
v
x
= +

y l phng trnh ca ng elip.

6-3. C hai nhm ng h ging nhau (ng b) chuyn ng i vi nhau nh hnh
v 6-1. Ly gc tnh thi gian l lc ng h A i qua i din ng h A. Hi i vi
ngi quan st ng yn so vi nhm ng h A cc kim ng h ch ti thi im
nh th no? V v tr cc kim, ca tt c cc ng h.

Bi gii:
V tr cc kim ng h do tnh tng i ca s ng thi nh sau:


6-4. Ht mzn trong cc tia v tr chuyn ng vi vn tc bng 0,95 ln vn tc
nh sng. Hi khong thi gian theo ng h ngi quan st ng trn Tri t ng vi
khong thi gian sng mt giy ca ht mzn.

Bi gii:
S dng cng thc v thi gian:
( ) s
c
v
t
t 2 , 3
95 , 0 1
1
1
'
2
2
2
=

6-5. Khi lng ca ht tng thm bao nhiu nu tng vn tc ca n t 0 n 0,9
ln vn tc nh sng.

Bi gii:
Nu tng vn tc, khi lng ht cng tng ln:

( )
2
0
/ 1 c v
m
m
=

( )
( ) kg
c v
m m m m
27
2
27
2
0 0
10 . 6 , 8
1
9 , 0 1
1
. 10 . 67 , 1 . 4 1
/ 1
1
|
|
\
|
=
|
|
\
|
= =

6-6. Khi lng ca lectron chuyn ng bng hai ln khi lng ngh ca n. Tm
ng nng ca lectron trn.

Bi gii:
ng nng ca electron bng hiu nng lng ton phn lc chuyn ng v lc
ng yn:

( )
( ) J
c m c m m c m W
14 16 31
2
0
2
0 0
2
10 . 2 , 8 10 . 9 . 10 . 1 , 9
2 .

=
= = =

6-7. Khi phn chia mt ht nhn uran
92
U
235
nng lng gii phng ra khong 200
MeV. Tm thay i khi lng khi phn chia 1kmol uran.

A
A
Hnh 6-1


Bi gii:
Nng lng gii phng ra t l thun vi ht khi:

2
mc E =
( ) kmol kg 214 0
10 9
10 025 6 10 6 1 200
c
N E
c
E
m
16
26 13
2
0
2
/ ,
.
. , . . , . .
= = =

6-8. Tm vn tc ca ht mzn nu nng lng ton phn ca ht mzn bng
10 ln nng lng ngh ca n.

Bi gii:
Nng lng ton phn ca ht mzn bng k ln nng lng ngh:

2
0
2
2
2
0
1
c km
c
v
c m
W =
=
|
\
|
= =
2
2 2
2 2
2
k
1
1 c v
k
1
c
v
1
( ) s m 10 985 2
10
1
1 10 3
k
1
1 c v
8
2
8
2
/ . , . = =

6-9. a) Mi pht Mt Tri bc x mt nng lng bng 6,5.10
21
kWh. Nu coi bc x
ca Mt Tri l khng i th thi gian khi lng ca n gim i mt na l bao
nhiu?
b) Gii thch ti sao thc t khi lng Mt Tri li khng i.

Bi gii:
a) S thay i khi lng ph thuc vo s thay i nng lng:

2
mc E =
( ) s 10 79 3
10 6 3 10 5 6
10 9 10 97 1 5 0
P
mc
P
E
t
18
6 21
16 30 2
. ,
. , . . ,
. . . , . ,
=
=

11
10 . 2 , 1 t (nm)
b) Mt Tri va mt nng lng va nhn nng lng t bn ngoi. Nu phn nng
lng nhn vo bng phn mt i, nng lng Mt Tri khng i, nn khi lng Mt
Tri khng i.

6-10. Xc nh thi gian sng ca ht mzn c nng lng W = 10
9
eV (trong
h quy chiu phng th nghim); thi gian sng ca ht mzn ngh l
0
= 2,2.10
-6
s, khi
lng ca ht mzn l m = 206,7m
e
(m
e
l khi lng ca lectron).

Bi gii:
Thi gian sng ca ht mzn trong h quy chiu phng th nghim c xc nh
theo cng thc:
( ) s 10 1 2
10 9 10 1 9 7 206
10 2 2 10 6 1 10
mc
W
mc
c m
m
m
c
v
1
5
16 31
6 19 9
2
0
0 2
2
v 0 v
2
2
0

= = = =
= . ,
. . . , . ,
. , . . , .


Chng 7
c hc cht lu
7-1. Tm vn tc chy ca dng kh CO
2
trong ng dn bit rng c na gi khi
lng kh chy qua mt tit din ngang ca ng bng 0,51kg. Khi lng ring ca kh
bng 7,5kg/m
3
. ng knh ca ng bng 2cm. Coi kh l cht lng l tng.

Bi gii:
Gi khi lng kh chy qua tit din ngang ca ng trong mt n v thi gian l .
Ta c:
Sv
t
Sl
t
V
t
m

= = = =
. .

( ) s m 12 0
2
10 2
5 7
1
1800
51 0
S
v
2
2
/ ,
.
. ,
.
,
|
|
\
|
= =

7-2. y mt hnh tr c mt l thng ng knh d = 1cm. ng knh ca bnh
D = 0,5m. Tm s ph thuc ca vn tc h mc nc trong bnh vo cao h ca mc
nc. p dng bng s cho trng hp h = 0,2m.

Bi gii:
Gi S
1
v S
2
l tit din ngang ca bnh v l thng; v
1
v v
2
l vn tc chy ca nc
ti st mt nc v chy qu l thng. Khi , theo phng trnh Becnuli:

2
2
2
1
2 v gh v = +
Mt khc, do tnh lin tc ca dng chy:

2 2 1 1
S v S v =
gh 2 v v
S
S
v
2
1
2
1
2
2
1 2
2
+ =
|
|
\
|
=
gh 2
d
D
1 v
4
4
2
1
=
|
|
\
|
+
( ) ( )
) (
/ /
D d do gh 2
D
d
d D
gh 2
d D 1
gh 2
v
2
2
4 4 1
=
+
=
Khi h = 0,2m, vn tc h mc nc l:
( ) s m 10 92 7 2 0 8 9 2
5 0
01 0
v
4
2
1
/ . , , . , .
,
,

|
\
|
=

7-3. Trn bn c t mt bnh nc, thnh bnh c mt l nh nm cch y bnh
mt on h
1
v cch mc nc mt on h
2
. Mc nc trong bnh c gi khng i.
Hi tia nc ri xung mt bn cch l mt on L bng bao nhiu (theo phng nm
ngang)? Gii bi ton trong hai trng hp:
a) h
1
= 25cm v h
2
= 16cm;
b) h
1
= 16cm v h
2
= 25cm.

Bi gii:
Vn tc ca tia nc khi qua l:


2 0
gh 2 v =
Sau khi ra khi l, cc phn t nc chuyn ng nh mt vt nm ngang vi vn
tc ban u bng v
0
.
Thi gian t khi ra khi l cho n khi chm t l:

g
h
t
1
2
=
Tm xa ca tia nc l:

2 1
1
2 0
h h 2
g
h 2
gh 2 t v L = = = .
a) h
1
= 25cm, h
2
= 16cm: ( ) cm L 40 16 . 25 2 = =
b) h
1
= 16cm, h
2
= 25cm: ( ) cm L 40 25 . 16 2 = =

7-4. Ngi ta t mt bnh nc c thnh thng ng trn mt mt bn nm ngang.
Trn thnh bnh c di hai l nh. Cc l cng nm trn mt ng thng ng. Gi s
tit din ca bnh rt rng so vi tit din ca cc l sao cho mc nc trong bnh coi nh
khng i.
a) Chng minh rng vn tc ca cc tia nc trn mt bn bng nhau.
b) Chng minh rng mun cho hai tia nc ri xung cng mt im trn mt bn
th khong cch t mt l n mc nc trong bnh phi bng khong cch t l kia n
mt bn.
c) Mun cho tia nc pht ra xa nht th phi c l ti v tr no?

Bi gii:
Xt l v tr cch mt bn mt khong h
1
v mt thong ca nc l h
2
.
Vn tc ca tia nc khi ra khi l l:
2 0
2gh v =
a) S dng nh lut bo ton nng lng cho phn nc sau khi ra khi bnh:

1 2 1
2
0
2
mgh mgh mgh mv
2
1
mv
2
1
+ = + =
gH 2 h h g 2 v
2 1
= + = ) (
Vi H l cao ca mc nc so vi mt bn.
R rng rng vn tc ca tia nc ti mt bn khng ph thuc vo v tr c l.
b) T kt qu bi 7-3, ta c:
( ) h H h 2 h h 2 L
2 1
= =
( ) ' ' ' h H h 2 L =
hai tia nc ri vo cng mt im:
' L L =
) ' ( ' ) ( h H h h H h =
0 h h h h H
2 2
= ) ' ( ) ' (
0 h h H h h = ) ' )( ' (
Do ' ' ' h H h hay h h H h h = + =
c) S dng bt ng thc Csi:
( ) H h H h 2 L =


Du = xy ra khi v ch khi h H h = hay
2
H
h = .

7-5. Gia y mt gu nc hnh tr b thng mt l nh. Mc nc trong gu
cch y gu H = 30cm. Hi nc chy qua l vi vn tc bng bao nhiu trong cc
trng hp sau:
a) Gu nc ng yn;
b) Gu c nng ln u:
c) Gu chuyn ng vi gia tc 1,2m/s
2
ln trn ri xung di.
d) Gu chuyn ng theo phng nm ngang vi gia tc 1,2m/s
2
.

Bi gii:
Vn tc nc chy ra khi gu ph thuc vo p sut p ln y gu. Khi gu
chuyn ng vi gia tc hng ln trn hoc xung di th s xut hin p sut ph p
ln y gu. Ta c:
ah gh P
S
ma
gh P v
2
1
P
0 0
2
0
+ + = + + = +
( )h a g 2 v + =
(chiu dng ca a hng theo phng trng lc)
* Nu gu ng yn hoc c nng ln u:
a = 0 ( ) s m 42 2 3 0 8 9 2 gh 2 v / , , . , . = =
* Nu gu chuyn ng vi gia tc a = 1,2 m/s
2
hng ln trn :
( ) ( ) ( ) s m 57 2 3 0 2 1 8 9 2 h a g 2 v / , , , , . + = + =
v khi gia tc hng xung di:
( ) ( ) ( ) s m 27 2 3 0 2 1 8 9 2 h a g 2 v / , , , , . = =
* Nu gu chuyn ng vi gia tc a = 1,2m/s
2
theo phng ngang, p sut ph ch
xut hin trn thnh gu nn khng c tc dng lm thay i vn tc nc chy ra so vi
khi gu chuyn ng u.
( ) s m 42 2 gh 2 v / , =
7-6. Mt bnh hnh tr cao h, din tch y S cha y nc. y bnh c mt l
din tch S
1
. Hi:
a) Sau bao lu nc trong bnh chy ra ht?
b) cao mc nc ph thuc thi gian nh th no khi m l. B qua nht ca
nc.

Bi gii:
S dng biu thc ca vn tc nc h mc nc tnh bi 7-2, ta c:

( )
2
1
S S 1
gh 2
v
/ +
=
( ) ( )
dt
S S 1
g 2
h
dh
S S 1
gh 2
dt
dh
2
1
2
1
/ / +
=
+
=
( )
( )
( )
t
S S 1
g 2
h h 2 dt
S S 1
g 2
h
dh
2
1
0
t
0
2
1
h
h
0
/ / '
'
+
=
+
=


( )
2
2
1
0
t
S S 1
g 2
h 2
4
1
h
|
|
\
|
+
=
/

Thi gian nc trong bnh chy ht l:

( )
g
S S h ] / 1 [ 2
2
1 0
+
=
* Nu
1
S S th ta c:
g
h 2
S
S
0
1
=
2
1
0
t
2
g
S
S
h h
|
|
\
|
= .

7-7. Trong 1 giy ngi ta rt c 0,2 lt nc vo bnh. Hi y bnh phi c
mt l ng knh bng bao nhiu mc nc trong bnh khng i v c cao bng
1m (k t l).

Bi gii:
mc nc trong bnh khng i, lng nc vo phi bng lng nc chy
ra:

2 1
dV dV =
dt gh 2 S vSdt dt k . . = =
( )
2 5
3
m 10 52 4
1 8 9 2
10 2 0
gh 2
k
S

= = . ,
. , .
. ,

( ) m 10 6 7
10 52 4 4 S 4
d
3
5
= = . ,
. , .

7-8. Ngi ta dch chuyn mt ng cong dc theo mt mng cha y nc vi vn
tc v = 8,3m/s (hnh 7-2). Hi cao mc nc dng ln trong ng.

Bi gii:
p dng nh lut Becnuli:
( )
0 0
2
0 0
2
h h g P v
2
1
gh P v
2
1
P + + = + + = +
( ) m 54 3
8 9 2
33 8
g 2
v
h
2 2
,
, .
,
= =

7-9. Ngi ta thi khng kh qua mt ng AB (hnh 7-3). C mi pht c 15 lt
khng kh chy qua ng. Din tch tit din ca phn to A bng 2cm
2
, ca phn nh B v
ca phn ng abc bng 0,5cm
2
. Tm hiu mc nc h trong ng abc. Bit khi lng
ring ca khng kh bng 1,32kg/m
3
.

Bi gii:


Ngi ta thi khng kh qua mt ng AB (hnh 7-3). C mi pht c 15 lt khng
kh chy qua ng. Din tch tit din ca phn to A bng 2cm
2
, ca phn nh B v ca
phn ng abc bng 0,5cm
2
. Tm hiu mc nc h trong ng abc. Bit khi lng ring
ca khng kh bng 1,32kg/m
3
.
Gi
1
,
2
ln lt l khi lng ring ca khng kh v nc; S
1
, S
2
l cc din tch
thit din ng (S
1
> S
2
), V l th tch kh c thi qua ng trong 1 giy.
p dng nh lut Becnuli:

2 2 1 1
2
2 1 2 2 1 1
2
1 1
' '
2
1
2
1
gh gh v P gh gh v P + + + = + + +
0 h g h g
S
V
S
V
2
1
2 1
2
2
2
2
1
2
1
= +
|
|
\
|

( )
|
|
\
|
=
2
1
2
2 1 2
2
1
S
1
S
1
g 2
V
h

( )
( ) ( ) mm 57 0 m 10 7 5
10 4
1
10 25 0
1
8 9 32 1 1000 2
015 0 32 1
4
4 4
2
, . ,
. . , , . ,
, . ,
=
|
\
|

=

7-10. Trn b mt mt phin phng v nm ngang ngi ta t mt bnh c khot
hai l nh hai pha i nhau (hnh 7-4). Din tch cc l bng nhau v bng S =
1000mm
2
. Mt l khot st y bnh, l kia khot cao h = 50cm. Bnh cha nc ti
cao H = 100cm. Tm gia tc ca bnh ngay sau khi m cc l. B qua ma st gia
v bnh. Khi lng ca bnh nh khng ng k. Bit din tch tit din ngang ca bnh
S
1
= 0,5m
2
.

Bi gii:
Xung lc tc dng ln bnh ngay khi m cc l l:

( ) ghS 2 gh 2 gh 2 S
dt
Sdt v Sdt v
dt
v dm v dm
dt
dp
F
2 1
2
2
2
1 2 2 1 1

= =
= =
. .

( )
2 2
6
1 1
s m 10 96 1
1 5 0
5 0 8 9 10 1000 2
H S
Sgh 2
HS
ghS 2
M
F
/ . ,
. ,
, . , . . .

= = = = =

7-11. Mt bnh hnh tr thnh thng ng quay xung quanh trc ca n (trc z) vi
vn tc gc . Bnh cha y cht lng.
a) Xc nh dng ca mt cht lng trong bnh.
b) Gi s p sut ti tm y bnh bng p
0
, tm p sut cht lng ln cc im khc
ca y bnh. Khi lng ring ca cht lng l p
0
.
c) Gi s cht lng trong bnh l nc. Tm hiu p sut p ca nc ln mt bn
ca bnh ti im st y bnh khi bnh quay vi vn tc gc = 12,6rad/s v khi bnh
ng yn. Bn knh ca bnh l R = 0,5m.

Bi gii:
a) Khi bnh quay, mi phn t b mt cht lng khi lng m cch trc mt on r
chu tc dng tng hp ca hai lc:
+ lc qun tnh li tm mr
2
.
+ trng lc mg.


Mt cht lng b nghing i v nm cn bng khi n thng gc vi tng hp lc.
nghing c xc nh bi gc :

g
r
mg
r m
tg
2 2

= =
Ta li c: dr
g
r
dz
dr
dz
tg
2
= =

g
r
z z
2
2 2
0
+ =
Vy, dng mt cht lng l mt parablit trn xoay quanh trc z.

b) p sut ti mt im trn y bnh ng vi bn knh r l:

2 2
2 2
0
2 2
0
r
P
g
r
z g gz P

+ =
|
|
\
|
+ = =

c) Chia cht lng thnh cc mt tr c dy dr rt nh:
z dr r dV . . 2 =
|
|
\
|
+ = =
R
dr
g
r
z r dV V
0
2 2
0
2
. 2

|
|
\
|
+ =
+ =
2
2
0
2 4
2
2
0
4
0
4
R
g
z R
R
r
g
r z V

Khi bnh khng quay, p sut ti y bnh l:

|
|
\
|
+ = = =
g
R
z g
R
V
g gh P
4
2 2
0
2
1

Vy, hiu p sut ca nc ln mt bn ti st y bnh khi cho bnh quay v khi
bnh ng yn l:

( )
2 4
2 2
2 2 2 2
0
2 2
0 1 2
/ 10
4
5 , 0 . 6 , 12 . 1000
4 4 2
m N
R
g
R
z g
g
R
z g P P P
=
=
|
|
\
|
+
|
|
\
|
+ = =

7-12. Mt ng dn c on cong 90
0
trong c nc chy (hnh 7-5). Xc nh lc tc
dng ca thnh ng ln nc ti ch un cong nu tit din ca ng l u v c din tch
bng S = 4cm
2
, lu lng nc chy qua ng l Q = 24 lt/pht.

Bi gii:
Ta c:
( )
1 2
v v
dt
dm
dt
p d
F

= =
Do
S
Q
v v = =
2 1
, Q
dt
dm
= v
2 1
v v

nn:
( ) N
S
Q
F 564 , 0
10 . 4
60
10 . 24
. 1000
. 2 2
4
2
3
2
|
|
\
|
= =


Vect lc hp vi phng ngang mt gc 45
0
v hng v pha lm ca ng con

Giai Bai Tap Cohoc - Thuvienvatly.com.6fa19.19398

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Giai Bai Tap Cohoc - Thuvienvatly.com.6fa19.19398

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

Khoa Vt L, trng H Khoa Hc, H Thi Nguyn

ta d dng rt ra biu thc:

T (hnh v). Tng hp cc lc

Flm thay i im t ca p lc N gia tm g v

(x l to theo phng ngang ca vt)

l khi lng ca ngi v phn lc m sn tc dng ln ngi (vi ln

l khi lng ca ngi v phn lc m sn tc dng ln ngi (vi ln

l phn lc m gh tc dng ln phi cng (bng v ngc chiu vi lc nn ca

. . . . + = (trong l mt khi lng ca

F v mt phng nm ngang phi bng bao nhiu cun ch

F phi c ln bng bao nhiu cun ch khng trt? Cho h s ma st

' ' '

cos ) cos ( cos

. Khi tnh ton cn ch rng qu cu va c ng nng tnh tin va c

Das könnte Ihnen auch gefallen