Sie sind auf Seite 1von 19

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt.

SEIHNAM
A Ngeitu CSO [Malaysia]

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Phaisa Kuat Man RM 8 Lawng A Si


Thantlang, Hakha, Falaam le Australia in Malaysia tangka in i kuatter a duhmi hna nih fuh panh khawh kan si. Atu kuat, atu hlam khawh colh a si lai. A hmun cu Jalan Imbi ah a si lai. Malaysia in Kawlram tangka kuat duh ah Kawlram singkhat ah kuat man RM 8 lawng a si lai. Australia in Malay kuat ahcun zeizat kuat paoh ah kuat man RM 10 lawng a si lai. Contact nak, Malaysia : Pi Sung ~ial (017-3939474 Thantlang : Hre Kam (60027) Hakha : Aye Soe (09400 493775) Falam : Lian Lian Nu (09400 305591) & (4026) Yangon : Minge (09245 0350) Australia : Kyaw Pi (0423465197) : ~ha ~ha (0421991902)

Zarhtin Chuak

Editor
KHUA KUNG Editor Bawmtu
RAM NEIH HMUNG HOI CUNG

SEIHNAM
CAZUAL
Hmailei Caah Ruahchannak

MALAYSIA

Bawi Thawng
Chungtel
Khamh Bawi Hum Khua Tlir Paul Camping Thang Peter Lal Hup Lian

CHIN STUDENT ORGANIZATION I CSO Avoi 554nk Nov 4, 2012

Ruahnak petu
John Kham

David Van Bik Dictionary


David Van Bik Dictionary (English-Chin) CSO Imbi sianginn ah cawk khawh a si. Uk khat ah RM 35 si. Cawk a duhmi hna nih CSO sianginn, Imbi ah hlat khawh a si.

csoseihnam@gmail.com

website:
www.csomalay.org
Chawnhkhawhnak; 017- 8460608 017- 5627471

Supported by a grant from Foundation Open Society Institute (Zug)

A Man: RM 2

Thlichia Nih A Dennak Khua Pawl Ah Obama Nih Mitt Romney Cu A Tei...Chm...16

Phawtzamhnak
Jalan Imbi (CCF-Imbi Chapel), Imbi (CSO), Fiakfairok Rawldawr, Emanuel Rawldawr, Cheras (CCF & CSO), Puchong (CCF), Klang(CCF), Jalan Ipoh, Sentul (CSO), Senthang Fellowship, MiE Fellowship(Sg.Besi), Kajang (CSO), Saremban (CCF), Loke Yew (CSO), Sg. Buloh (CCF), Jalan Damai, Serdang, Sg. Long, Bualpeng Fellowship (Maluri), ZACF (Seremban)
zarhtin chuak seihnam

Chin ramkulh Falam Peng Surbung Tlang Vanlawng Bual Saknak Ding Committee An Dirh...Chm...29

CSO
Limited Circulation
zarhtin chuak seihnam

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Editor Aan
Nai cawnni nga kha cu atu le atu nan phone a ring cio lai dah! Siangca ka chimh pah in ka phone atu le atu a ring lelek. Hello... tiah ka van ti hna cu zeibia hmanh an chim hlan ah UN nih minung an laak an ti cu si maw? ti lawngte a si ko. UN nih mithar an laak a si lo. Kan hnu an rak ngol cangmi Bio data kha UN nih Royinya pawl a tuah `han hna bia a si. Atu i UN nih Bio data an tuahmi hi miphun dang ahohmanh kan i tel lo. Anmah Royinya pawl ca lawngah a si. UN nih Royinya pawl Bio data laakmi hna thawng kha thei huaha lo nain kan hawi le kip kha UN nih mithar an laak tiah kan chimh hna. Thei huaha loin biachim kan hman lengmangmi hi cu a poi ngaingai mi a si. Thil `hate in kan theih lomi kan chim lengmang mi nihhin hmailei kan lamthluan a phihter khawh ti hi faak deuh in kan ruah a hau cang. Nai hrawng cu Chinram lei in Malaysia ah a hong tharmi kan Chin miphun an tam ngai. Zeiruangah an hon ti ahcun thei huaha loin UN nih mithar an laak lai tiah chim a hmangmi kan um i, UN nih mithar an laak tiah bialeng tete a um pah lengmang ruangah a si. Tutan Royinya pawl Bio data an tuahmi hna hmanh UN nih mithar an laak tiah rian`uan loin UN dawi ah a kalmi zeimaw zat cu an um manh khah. Thei huaha loin bia kan chim ruangah a si. Kan Lai phungthluk ah kan ngeihmi cu 'Bia ~ha Kaa Khat Nih Van Ni Kuai' ti hi a si. Bia cu kan lei nih a chimmi a si. Cu nih a langhtermi cu kan lei hi thluachuah a kan hmuhtertu a si ti hi a si. Cucaah kan lei hi uk khawh deuh i zuam hna sih law, kan lei nih bia`ha, biahman, biafiang a chim ko ahcun hmailei kan nunnak ah lam`ha a kan hruaitu a si lai.

Chung-um
1 2 3 MUITAWN BIAZAI Vawlei Cung Rumra Ngei Bik Minung - 100

A voi 2nk Computer Hardware & System Installation cawnnak tuah nolh a si lai
November 12 in zarh hnih chung tuah `han a si lai. Cawn nikhat ni in ninga ni tiang, zan sml 8 in 10 tiang. Kai a duhmi paoh kai khawh a si. Man pek hau loin a lak in cawn a si lai. Cawnpiaktu Ram Cung (Kyaw Kyaw Aung). Computer cawnnak hmun CSO, Imbi ah a si lai. Cawn a duhmi hna a tanglei phone number hna hin hlat khawh a si. Ph: -0182364591(Ram Cung) -0172130891 (Van Cin Mang) -0178460608 (Khua Kung)

ONE
A satu: Kalaymyo bukipfonh Mino nih sakmi Pathian hla `ha ngaingai mi a si. Thazaang pek khawh i zuam hna usih.

8 7 8 11

Pathian Sinin Kan I Thup Kh lo Khrihfa Hlabu Tuanbia Mirang Holh Cawnnak Ngandamnak Theihtlei

Contact : Bawi Lian Cung (ph: 0166403759)

12

Tuanbia

Pu Cung Awi Thil`hitnak


THAWNG

14 20

Ramdang Thawng Kawlram Thawng 27 K ANMAH T HAWNG

Ngakchia Lai Coat Cawk Khawh Le Order Khawh Si


Ramthumnak a len deng cangmi hna caah a hlei-in ngakchia caah a herh tuk mi si. Ramthumnak kan phak hnu ahcun phaisa kan ngeih ko zongah cawkding um ti lai lo. Mah caah cun a tu te hin i cawk dik ah a `ha cemmi si. `thit sami na duh lo si cun na duh ningte in order khawh si.

Seihnam Chung Cabia Hna hi Seihnam Ruahnak si loin

Lai Coat, Suit Coat, Matu Coat, Nu Coat, Pawngbi (pen), Shirt angki a phunphun mah duh ning phungsan tein `hit fial khawh a si. Mizomram ah cawnnak `ha tein a ngeimi le a tiamtak takmi a si. ~hit man fawt te le a caan nihlawh tuk tein lak a si lai. A hmun 28 Jln.Horley Off Jln Imbi (ICH-hmai i a chung bik dot) ah a si lai.

Pehtlaihnak: Susui (Pudu) Ph: 012 2477 454


zarhtin chuak seihnam

Pehtleihnak : 0166711754
zarhtin chuak seihnam

33

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Kanmah Thawng

MUI~AWN

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

lands hruaitu upa pakhat a simi Hashing nih a chim. India pa nih a chimhning hna bantuk a si ti lo, sangphaw cinnak dum ah an um. Eidin tirawl zong an pe hna lo. Tirawl ei ding zong zeihmanh an ngei lo tikah Cameron Highlands a dirhmi Community sinah thawng an kan thanh. An sining kong cu a kan chimh tikah ah zuar an tong ko hi teh kan ti i, UNHCR zung thawng kan thanh colh hna, tiah a chim chap. Cuka an zuarnak hna hmun cu UN nih cozah nawl ngei palik sinah complain an tuah. Palik nih cu ka hmun cu an va lut i zuar a tongmi ralzaam hna cu kan hnu October 24 ahkhan an va tlaih hna. "Zuar a tongmi Mindat ralzaam 32 hna cu palik nih an thlaih hna i Malacca Camp ah an chiah hna. Mahhi minung 32 chungin UN card ai tlaihmi minung 2, ACR card minung 22 le ACC card ai tlaihmi minung 8 an si," tiah a chim. Seihnam

Chin Miphun Nih Pacan Kan I Ngeihmi Hna CCC Sianginn An Len Hna
Ramkhel ruangah kan Chinram zaam tak in ramleng ah kum 20 renglo khua a sa cangmi kan Chin miphun nih pacan kan i ngeihmi hna Pu Victor Biak Lian, Pu Solomon le Dr. Salai Liang Hmung Sakhong nih CCC sianginn an len hna tiah thawng kan theih. Chin Christian College (CCC) an len ahhin CCC sianginn ah a kai lio mi siangngakchia hna sinah biatawi chimnak

le thazaang peknak zong an ngei. Pu Victor Biak Lian hi kan hnu October 29, 2012 ahkhan CCC sianginn ah a va len hi a si.a. Hi lio ahhin 'Rom: 12' kha a dihlak tein a rel i biatawi chimnak le thazaang peknak cu a ngeih hna. "Kan ram, kan miphun i kan identity cu kan Khrihfa sinak a sinak hi a si. Kawl miphun nih zeiruangahdah an kan `ih tiah cun Khrihfa kan si caah a si," tiah a chim. Pu Solomon hi kan hnu November 1, 2012 ahkhan a va leng hna. Siangngakchia sinah biaruahnak zong a ngei. Dr. Salai Lian Hmung Sakhong nih kan hnu November 2, 2012 ahkhan a len hna. Baibal caang 'Exodus 6:7' kha a rel i CCC siangngakchia hna sinah thazaang peknak bia forhfialnak bia a chimh hna. "Tlangbawi khuah 7 hna nih hi tluk in ram an thlen khawh a si ahcun nanmah CCC siangngakchia minung 200 leng nihcun kan ram hi tuanbia thar in nan thlen khawh ko," tiah Dr. Salai Lian Hmnung Sakhong nih CCC siangngakchia hna sinah forhfialnak bia chimh hna. CCC sianginn Library caah amah Dr. Salai Lian Hmung Sakhong nih a `ialmi "In search of Identity" timi cauk zong pek hna. Dr. Salai Lian Hmung Sakhong, Pu Victor Biak Lian le Pu Solomon hna cu CNF nih mipi he tonbiaruahnak le i ceihhmai`inak (Public Consultation) tuah an timhmi kongah Chinram an tlun hi a si.

Seihnam
zarhtin chuak seihnam

32

zarhtin chuak seihnam

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

BIAZAI

Kanmah Thawng

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Vawlei Dang Ruahchan In Bia In Cah Ta Laang


Khihmun ah cun i hmuhthiamlonak nih nun hrawk ti hlah seh. Relremlo ruang zongah tlai um hram ti hlah seh. Duhdawtnak hi nifatin kan eimi rawl ah cang seh law... Dinfelnak tu hi nifatin kan i hrukmi thilpuan ah cang hram hna seh. I hmuhthiamnak caanphio inn chung ah khuasa usih law, Zawnruahnak hriam hmang in `uanzai rel usih. Remdaihnak kutka tang ah lutchuak usih law, Tlaihchannak cu nifatin kan hmuhmi bihzuun ah cang hram seh. Lungaw`awmnak cu kan lamhmi kehnawhnak ah cang hna seh law, Lungfahnak mitthli `hing hna cu vokrawl ah cang ko hna seh Nun ngandamnak chantling tu ah nun i hrawm sih law, Zumhawktlak sinak thlaikheu `ha tu cin`i te usih tiin... Vawlei dang ruahchan in bia kan cah. Hi ka capar na rak rel ve dih sin in Hi vawlei in mang`ha cah kan duh.

By Thankaung Lulei
zarhtin chuak seihnam

an kai kho tiah thawng kan theih. Atu bantukin i ceihhmainak le i tonnak kan tuahnak a ruang bik cu, " Ramchungmi hriamtlaibu pawl le atu lio kan cozah pi hi remdaihnak lei kapah kaar an hlang ko tiah kan ti ko nain remdaihnak taktak kan phak khawhnak ding ah a fumtertu thil tampi a um. Mah thil pawl cu mipi nih an theih khawh nakhnga le mipi lei zongin an hmuhning tete kha an chim khawh ve nakhnga kan tuah hnawhchan cu a si" tiah NCCS Coordinator nih a chim. Cozah le hriamtlaibu kar lakah a hmunmi remdaihnak tuah an tuahmi cungah mipi ruahnak le lungput hi kaltak/hrelh awk a `ha lo, ramchung daihnak kan timi cu ramchungmi i kan duhmi/cohlanmi a si `ung lo ahcun a rawk kho `hanmi a si tiah me`ing a kaimi chungin pakhat nih a chimchap. "Tubantuk mipi ruahnak le i ceihhmainak hna hi ram chungah tuah lengmang siseh law ka duh" tiah a ti. President Thein Sein nih kum 2012 May 13 ni ah a rak chuahmi a tanglei (8) hna i a donghlei (4) hna cu ramchung hriamtlaibu pawl nih an cohlang kho lo. 1) Ram chungah a zungzal in hmunkhatte ah i funtom i um `i ding 2) Ram a rawh nak hnga lo, rammi kan lungrualnak a rawknak hnga lo le a dang kan phungphai a hmunh khawhnak hnga ding 3) Chawleh chawhrawl nak rian le `hanchonak lei rian pawl cu upadi he aikalh lo dingin kaphnih hnatlak in tuah `i ding 4) Rithai sii le thluak a hrawkkhotu/ minung lungthin a thlengkhotu sii pawl kha i bawm in doh `i ding 5) Party ser i thimnak ah i tel ding

6) Phunghrampi kha cohlan i remh duhmi a um sual si le hluatdaw ah mipi hnatlaknak he tuah/remh ding 7) A hmunmi daihnak caah upadi ningin zulh i phunghrampi he i kalhnak um loin rual te-in `utdir `i, um `i, kal `i, `uan `i le eidin `i ding 8) Phunghrampi he aitlak ningin hriamtlaibu pakhat i cang kho dingin tlennak . Khonumthung news

Chinmi Minung 32 Zuar An Tong


Malaysia, Cameron Highlands ah a ummi Chin ralzaam hna cu kan hnu October 20, 2012 ahkhan India pa pakhat nih a zuar hna tiah thawng kan theih. Zuar a tongmi Chin ralzaam hna hi Mindat mi minung 32 an si. India pa nih Tuluk boss pakhat sinah kan hnu October 20, 2012 ahkhan sangphaw dum a ngeimi Tuluk boss pakhat sinah RM 2,4000 in a zuar hna hi a si. Mahhi a zuarnak hna hmun hi Malay-Thailand ramrami, Bukit Kayu Hitam timi hmun ah a si. "India pa nihhin kan sinah rian`uan ding a um tiah a ti hna i a auh hna. Zeibantuk rian dah a si lai? tiah an hal. Cameron Highlands ahhin kha-zinchin-ti dum ah rian a `uanmi kan si i, kha-zian-chin-ti dum ah a si cun kan huam ko lai, cun rian zong kan thiam cia cang lai i tiah an ti. India pa nihcun rian cu tampi ka ngei, na duh cun khanzian-chin-ti dum ah nan `uan ko lai tiah a ti hna i rian`uan ding cun an zulh. India pa nihcun Tuluk boss sinah cun a zuar hna hi a si," tiah Cameron Highzarhtin chuak seihnam 31

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

CABIA
lakter hna i phaisa peek loin amah nih sing 80 ning in ai laak dih" tiah meizung i a `uanmi pakhat nih a chim. Mei bawipa nih hin Rizua peng i a um dingmi meizung rian`uan pahnih Pu Za Ding le Pu Lian Luai hna zong he theihthiamnak an ngei i Matupi khua chungah a umter hna a kalter hna loh tiah a chimchap. "Pu Za Ding nih mei bawipa sinah Rizua peng i `hial lo dingin video pakhat a peek" tiah khua chung i a ummi pakhat nih a chim. Cupinah mei bawipa hi zungah kai duh loin a nupi a kaiter i a nupi kha nawlngeihnak a dihlak in a peek tiah an ti. Mei bawipa i a nupi nih a kut tangmi pakhat kha na sifak tuk tiah a ti i zung rian`uan pawl an umnak hmun ah a umter duh pinah zung pawngkam vialte a thenhter dih tiah an chimchap. Zung kam ah cun hmahphek, fuu, anthur, pe, mai, kawpi le bawnbok ti-in an cin hna. Mah an cinmi cu, "Nan thlawhpiak lai i phaisa kan peek hna lai tiah palik nupi pakhat le meizung i a `uanmi pakhat a fial hna i phaisa zong a pe hna lo" tiah a chim. Khonumthung news

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Ir, Falam peng Hluatdaw palai Pu Nah Thang le Pu Khuang Ling hna an si. Committe chairman ah Pu Lal Tin Mang, vice-chairman ah Falam peng uktu le Falam District Engineering bawibik, Secretary ah Falam peng uktu chang Pu Ca Awi, Secretary (1), (2) ah Falam District in upadi bawi Pu Lian Luai le Falam peng Engineering bawi Pu Tha Peng an si hna. Yangon Airline Department in Engineering That Zaw Moe hruaimi phu, minung 10 nih kan hnu October 24-26 ahkan Falam khua in meng 10 tluk a hlatnak Surbung tlang cu vanlawng bual tuahnak dingah ai tlak/lo kong hlathlainak an van tuah. Chin ramkulh chungah Surbung tlang hi vanlawng bual caah a `ha bik mi hmun a si ko tiah an chim. Chin

Vawlei Cung Rumra Ngei Bik Minung - 100


96. JUSTINIAN (I) (483 565) Justinian the Great ti zongin auhmi Siangpahrang Justinian cu amah a bawi lio caan ah Rom Upadi a rak sertu a si caah a min a thangmi a rak si. Justinian Upadi cu biaceihnak lei ah Upadi phunglam ser thiam mifim tamip hna i an upadi kha tlukceo tein a rak kilkawi caah Europe um ram tampi hna i an upadi lei `hanchonak lei ah a rak bawmchantu thil hrampi pakhat a rak si. Vawlei cungah mah upadi tluk i caan sau a nguhmi upadi an um bal rih lo. Justinian cu nihin Yugoslaviaram Tauresium khua ah AD 483 kum ah a rak chuak. Amah cu Siangpahrang Justin I i a tupa a si. Justin cu cathiam a si lomi Thracian miphun leithuang sinak in ralkap ah a tla i cuticun ralkap a `uannak in Nichuahlei Roman Pennak (Byzantine Pennak) uktu siangpahrang tiang aa rak i chuah khomi pa a rak si. Justinian tu cu leithuang a si ve ko nain a pu bawmhnak le zohkhenhnak thawngin ca a rak thiam i rangpi in a rak `hangcho. Justin cu hrinnu sorpa a rak ngeih lo ruangah 527 kum ah Justinian cu amah a bawmtu in ram an rak uk`i. A hmaikum ah Justin a thih colh caah Justinian cu 565 kum tiang Roman Emperor in amah bing tein a rak uk khawh beh. Justinian a rak chuah hlan 476 kum in Nitlaklei Roman Pennak cu a hruhrang ngaimi German miphun nih an rak tuk hna caah an ram an rak sung nain Nichuahlei Pennak tu cu a khualipi simi Constantinople ah mah uknak tein aa rak i uk khomi ram an rak si. Justinian nih cun an sunghmi Nitlaklei Pennak hna cu ka laak `han lai tiah bia aa tiam lengmang. A nunnak a dih tiang aa rak i zuam taktak i zeimawzat cu teinak a rak ngah tak ko. Italy, Chaklei America le Spainram hnarcheu cu German hna kut in a rak laak `han khawh. Hi cazin chungah Justinian min khumh a si ve nak a ruang bik cu ral lei i a
zarhtin chuak seihnam

World Media
Chinram Matupi Peng Meizung Bawi Pakhat Nih Cozah Phaisa Sing 80 Eihmuarnak A Ngeih
Chinram Matupi peng i meizung bawi pakhat Pu Thawng Mun Mang nih cozah nih Metre Box an peekmi kha mipi sinah cozah nih a man an khiah piakmi nak tamdeuh in a zuar pinah meitung tuahnak caah ti-in cozah nih an pekmi phaisa kha a hman lo ningin eihmuarnak a tuah tiah thawng kan theih. Cozah nih Metre Box kha mipi sinah Metre Box pakhat ah thong 80000 in peek i cupinah meitung tuahnak caah ti-in a dih lakah sing 80 an bomh hna. " Metre Box pakhat ah thong 80 in cozah nih peek ding a timi kha Metre Box pakhat ah 150000 in a zawrh hna i meitung kha a kut tangmi pawl a

Hakha Khua Ah Mipi Daihnak Kong An Hmuhning Ceihhmainak An Ngei


Network for Chin Civil societies (NCCS) le Hakha Youth Organization (HYO) hruainak thawngin tuthla 2627 ni ah Chinram khualipi Hakha khua ah daihnak kong he pehtlai in mipi hna nih an hmuhning kha i ceihhmainak an ngei tiah kan theih. Mah kong ceihhmainak cu Hakha khua Shalom Foundation Hall ah an tuah i minung 30
zarhtin chuak seihnam

30

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

tuahsernak ruangah a si lo. Rom Upadi kha a rak funtom khawh ca ruangtu ah a si. Amah siangpahrang `hutdan chung a `hut hnu 528 kum thawkka ah Justinian nih Commission a rak ser i ram pumpi phunghrampi a rak serter hna. A hmasa bik upadi cu 529 kum ah an rak chuah nain an rak sersiam `han i 534 kum ah an rak fehter. A hlan i a rak um bal lomi phunghrampi hna le nawlbia hna cu a rak hlohter fawn hna. Hiti an tuahmi cu Codex Phunghrampi Cauk i `hen khatnak a si i Corpus Juris Civilis tiah auh a si. ~hen hnihnak cu Pandects asiloah Digest tiah an auh i Rom Phunghrampi sertu hna i an hmuhning kha dikthilr tein an `ial. Hi cauk hna cu nihin ni tiang kan hmuh khawhmi an si. ~hen thumnak cu Institutiones tiah an auh i nihin ni tiang upadi a cawngmi hna i an kutken cauk pakhat a si. A donghnak bikah hi caukpi vialte cu an rak komh dih i amah Justinian nih a rak fehter i a thih hnu ah Novellae timi min in an rak fonh dih i an rak chuah. A taktak kan ti ahcun Justinian cu raltuknak lei, uknak lei le ramkhel lei ah aa rak i manh lo tuk caah Corpus Juris Civilis caukpi caah pumpak taktak in cun aa rak i tel kho lo. Phunghrampi le upadi hna cu Justinian nawlpeknak in sihni thiamsang le upadi lei mifim simi Tribonian tlaangtlaaknak in phunghrampi hlathlaitu bu nih an rak suaimi phunghrampi a rak si. Justinian cu mithekvak`ha a rak si bantuk in uknak lei ah thlennak tampi zong kha a `ha bikin a rak tuah khawh. Uknak lei in rawhralnak a chuahtertu thil pawl zong kha hlathlainak a rak tuah i a rak tlauter khawh hna. Chaw lehthalnak lei le thilri serchuahnak lei zong thazaang a rak pek taktak. Inn ngan pipi zong a rak sak hna. Amah chan lio ahhin inn sang pipi pawl le biakinn (Constantipole in minthang Hagia Sophia biakinn telh in) tampi a rak sak i a rak remh hna. Hiti inn tampi a rak sak ruangah le ral tampi a tuk ruangah ngunkhuai sang deuhin a rak kholh caah lungtlinlonak tampi a rak chuak. 532 kum ah Nika Buainak a rak chuak i amah zong siangpahrang `hutdan cungin a rak tolh dengmang. Asinain mah buaibainak cu a rak tei khawh caah amah zong cu a siangpahrang sinak a rak hmun `han ko. Mah hnu in cun a thih 565 kum tiang mipi hna he nuam tein khua an rak sa`i kho hna. Justinian cu a nupi Theodora sin zongin bawmhnak tampi a rak ngah. Amah nu he pehtlai in a sining kongkau tlawmte kan van langter chih ah a `ha lai. Theodora cu 500 kum ah a rak chuak. A ngakchiat lio ahcun lemcuang fidi zong a si i hlawhhlang zong a rak si lengah Justinian he an raki ton ahhin lakfa pakhat a rak ngei ciami a si.
zarhtin chuak seihnam

Mizoram In Kawl rammi An ~hawl Hna Lai


India Mizoram cozah nih Champhai District i Saikhumphai khua i a ummi Chinmi chungkhar 11 in minung 73 hna cu a rauhhlan ah Kawlram ah kan kirter `han hna lai tiah an chim. Deputy Commissioner (DC) of Champhai District le cozah nawl ngeitu hna nih kan hnu October 30 ahkhan me`ing an tuah i Saikhumphai khua ah a ummi chungkhar 52 chungin chungkhar 11 hna hi cu Kawl rammi an si bantukin anmah ram kan kirter hna lai tiah biakhiahnak an tuah hi a si. "Mizoram cozah nih an chimning ah khungkhar 11 hna hi Kawlram in a hongmi an si. India rammi sinak citizen a ngei lomi an si. Mizoram ah anmah hon in a hongmi an si ko caah zeitik caan paoh anmah ram ah kuat khawh an si," Champhai DC he a naihniammi pakhat nih a chim. Champhai khua ahhin Kawl rammi chungkhar 41 lawng hi anmah India rammi sinnak, citizen in cohlanmi an si. Minung 73 hna hi cu Mizoram ahhin kum 10 leng kai an um cang ko nain ralzaam an cohlan hna lo tiah a chim chap. Mahhi Kawlram kirter/kuat an timhmi hna chungkhar 11 hna hi Mizoram chungkhar hna nih an ngeih 'ration card' timi Mizoram cozah nih pekmi lawng a ngeimi an si. "India nih le an cohlan ti hna lo. Kawlram kir dingah le Kawlram hmat-pung-ting zong an ngei fawn lo. An caah thil har ngaingai a si," tiah Mizoram Chin miphun community hruaitu pakhat nih a chim.

Cuhlan zongah Mizoram cozah nih Kawl rammi hi voihnih tiang an rak `hawl cang hna tiah min langhter a duh lo mi pakhat nih a chim. Mizoram cozah nih mahhi chungkhar hna an i `hialkamnak caah tiin Rupee 180,000 an bawmh hna lai, mahhi an i `hialnak ding khua cu Kawlram, Falam peng Vaiphai khua ah a si lai tiah theih a si. Mahhi chung hna hi chungkhar pakhat ah inncung dicitnak tlakrawh tlang 48 cio an pek hna lai. Cun, an herh dangdang hna zong kan bawmh chap hna lai tiah Mizoram cozah nih an chim. Chinland Guardian

Chin ramkulh Falam Peng, Surbung Tlang Vanlawng Bual Saknak Dingah Committee An Dirh
Kan hnu October 28, 2012 ahkhan Falam khua a ummi Falam pengkulh uktu bawi zungah chun slm 1:30 pm in Surbung Vanlawng Bual saknak ding kong ceihhmainak le mahhi vanlawng bual saknak ding kongah hruaitu thimnak an ngei tiah theih a si. Mahhi an me`ing ahhin Falam khuanu/pa hna le Falam khua ah a ummi zung kip in bawi deuh hna an kai kho i m`ing kaimi hi 40 tluk an si. An me`ing ah Surbung Vanlawng Baul saknak dingah hruaitu Committee upa hna thimnak an ngei kho. Committee hi phu hnih in an `hen i zanakah in Falam District uktu Soe Tin, Chin ramkulh Minister Ngun San Aung, Chin ramkulh Lawyer Pu Kap ~ial, Chin ramkulh fimcawnnak lei lutlai hlun Sayaci Van Kyi, Falam khuanu/khuapa in Pu Lai
zarhtin chuak seihnam

29

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

siang cachim saya/ma 7 an um, sayama 5 le saya 2 an si tiah theih a si. Seihnam

Dr. Lian Hmung Sakhong Seihnam Chinram Ah A Tlung


Dr. Lian Hmung Sakhong cu kan hnu October 30, 2012 zanlei slm. 2:45 pm ah Chinram khualipi Hakha a phan tiah thawng kan theih. Hakha Youth Organization hruai Dr. Lian Hmung Sakhong donnak cu an tuah i Hakha University Student Fellowship, Chin Women Organization, Zohei khuami hna, Aibur khuami hna, biaknak upa hna le Hakha khuasa mipi telh in minung 800 reng lo nih hlunghlai tak in an don. An dongmi hna nih anmah le an bu min cio langhter in Dr. Lian Hmung Sakhong Na Laihri Tannak Chinram In Lung Lawm Tein kan in don timi catar i put in an don hi a si. Mahhi an donnak hmun hi Hakha Pyithawngsuh Guest House in a si i, Dr. Lian Hmung Sakhong cu maw`aw in a `um cangka in Cawngnak puan le lupawng ponhnak Pu Chawn Kio nih a ngeih. A dongtu hna bu kip cio nih an i kenmi pangpar `hirual dawhdawh awihnak an ngeih. Dr. Lian Hmung Sakhong donnak hmun ah cun CCC sianguk Dr. Henry Siang Kung nih thlacam a ngeih hnu in Hakha khuanu khuapa hna nih vanhla siseh, Lai hlapi funghnih, meithal zunthum puahnak an ngei. Mahhi an donnak hmun ah Dr. Lian Hmung Sakhong nih mipi sinah biatawi chimnak a ngeih ve hna. "Tubantuk in sunglawi tak in nan ka donmi hi kan Chin miphun nan dawtnak i

nan sunhlawih, nan conglawmh a si. Lungrualte le thinlung khat tein kan `an`i ko hna ahcun kan tinhmi hi kan hmuh hrimhrim ko lai," tiah a chim.

Amah kum 25 a si, Justinian zong siangpahrang a si hlan kum hnih aa duh, 525 kum ah an rak i um. Justinian nih a nupi nih a ngeihmi fimthiamnak hna cu a rak hngalh hnu thawkin amah cu a ruahnak petu bik a rak si. Ramdang he i pehtlaihnak zong amah cu nawlngeihnak vialte rak pek dih a rak si. Amah cu upadi sernak zongah aa tel chih caah nu pawl covo kong zong tampi a rak telhter chih hna. 548 kum ah amah cu cancer zawtnak in a rak thih caah Justinian cu a nupi fim nih a thihtak hnu kum 17 chung ah amah lawng nih ram a uknak ah teinak tampi a rak ngah ko nain lungthin lei in sunghnak tampi a rak tong tiah kan ti khawh. Theodora cu a mui zong aa dawh, a thluak zong a `ha i a fim fawn caah mi tampi nih an rak conglawmhmi muidawh pakhat a rak si. Hi cazin chungah Justinian ka telhnak a ruang cu Rom Upadi kha a rak serchuah `han khotu Corpus Juris Civilis caukpi ruangah a si. Hi caukpi nih cun Byzantine Pennak zong kum zabu tampi chung a rak hmunhter khawh. Nitlaklei ram hna nih cun hi caukpi cu kum 500 renglo chung an rak philhpiak. AD 1110 ceo in Rom Upadi pawl hlathlainak an tuah hnu lawngin hi cauk kong zong cu rak theih `han a rak si. A bikin Italian University pawl nih an rak hlathlai kun. Chan Laifang (Middle Ages) hnu in cun Corpus Juris Civilis cu Europe pumpi upadi `hanchonak caah a biapi ngaimi ah a hung cang. Europe i ram tampi hna le vawlei cung ram tampi hna nih hi upadi caukpi chung i a ummi hna cu upadi thluapi ah an i chiah, an chekhlai i caukpi chungin zeimawzat cu an ram caah an hman cio hna. Cu caah hi upadi caukpi nih a ngeihmi rumra cu a ngan hringhran ko. Asinain hi cauk a biapitnak kha faak tuk le kau tukin kan ruahpiak a si ahcun kan palh fawn lai. Hi caukpi lengin upadi lei cauk `ha`ha tampi chungin upadi lei a biapimi laak khawhmi le cawn khawhmi an tampi ve ko. German upadi hna le Khrihfa upadi hna zong cu an rumra ngeihnak a tetuai lomi an si ve cio ko. Chanthar ahcun Europe nih an hmanmi upadi hna cu an sersiammi le an maimilhmi lawngte an si. Nihin ni ahcun mipi he aa pehtlaimi upadi hna cu Justinian Codex upadi he aa khatmi tlawmte lawng an um cang.

Hakha Ah Chin Women Organization An Dirh


Chin ramkulh Hakha khua ah kan hnu October 26, 2012, slm 4 pm akhan Pu Chan Hrem inn ah Hakha khuasa nu 16 cu me`ing an ngei i Chin Women Organization an dirh tiah thawng kan theih. Chin Women Organization hruaitu ah thimmi hna cu; Chairman Pi Van Thla Cer Hniang, vice-chairman Pastor Niang Ngoih Cing, Secretary Leng Nun Sang Hnem, Assistant-secretary 1 Pi Fom Cin Thluai le Assistant 2 Pi Len Vang, Treasurer Pi Par ~ial, Assistanttreasurer Pi Tin Sung hna an si. Mahhi bu ah chungtel 20 an si tiah thawng theih a si. Chin Women Organization (CWO) kan dirhnak cu, "Nu hna nih kan mahte in i humzual khawhnak ding, Nu hna nih pahrang kan ngeihmi cio in khua le ram caah rian kan `uan khawhnak ding, Nu le pa thleidannak um loin nu hna nih kan ngeihmi covo kan dir khawhnak ding, kan ram le miphun chungah remdaihnak rian kanmah si khawh tawk/kanmah le kan khap tein rian`uan khotu si ve ding," saduhthahnak le timhtuahnak he kan dirhmi a si tiah Chin Women Organization i hruaitu a simi pakhat nih a chim. Kanmah nu kong he pehtlaih in nu pawl nih kan theih a herhmi tete hna zong i chimh cawnpiaknak ngeih khawh ding hi kan saduhthah a si tiah a chim chap. Seihnam
zarhtin chuak seihnam

* The 100 A Ranking Of The Most Influential Persons In History timi ah Machael H.Hart nih a `ialmi chung in leh a si. Calettu- Bawi Cenhrang
zarhtin chuak seihnam

28

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Pathian Sinin Kan I Thup Kho


Jonah 1:1.17 2 Semuel 11:1.27

Kanmah Thawng
Congthia Khua Sianglairun Ah Sayaci Le Kawl Sayama 2 Nih Siangnakchia Cungah Harasatnak Na Pek Hna
Thantlang peng Congthia khua ah sayaci le kawl sayama te pahnih hna nih siangngakchia cungah harsatnak, Sianginn tiang in phuahnak, thing thawhternak le kut kiak lakin fungin tukvelhnak an chuahter tiah Congthia khuami sin in thawng kan theih. "Congthia sianglairun sianguk a simi Ngun Thang hi congthia khua ah kum 15 a um cang mi a si i hi a um chungah lo a tuah, sa`il a zua i cu vialte zohkhenh, thlawh`uan vialte cu siangngakchia tu ni tiang a fial peng hna. Thing tih ding zong tu ni tiang siangngakchia nih thawh piak a si rih hlei ah siangngakchia cungah faak lak in tuk velhnak le saya/sayama te `hithruainak lei ah daithannak le `anpinak a ngei," tiah Congthia khua siangngakchia nulepa sin in thawng kan theih. "Hi tiin a inn le a lo, a sa`il kan fale nih an zohkhenh piak le an `uan piak ruangah kan fale an zawt le a thabat hi a kum in tuak ah kum hlei nga a si ve cang ko. Kan fale le nulepa nih kan celh hrim ti lo" tiah an chim. "Tukum ah kawl sayama 2 hna (ih Khine Phy le Nweh Nweh Win) nih tihthing an thawhter hna i thing an thawhmi ah ceh lo a pum in thawhmi cu a thotu kha an tuknak hna i an hlonh dih. Mehhaang tiang in an thawhter hna i a tho lo mi cu nan sung lai tiah an tlerh rih hna. Santlai lo paoh cu sungh kan hau ko rua lai," tiah siangngakchia an nu pakhat nih a chim. Hi tiin Kawl sayama te pahnih hna nih an tuahto hna lei ah Aye Zaw, Duh Tin Thang, Cung Bawi Hmung le nu 2 hna cu nan mui a chia tuk, kan in nengtuk tbk ruangah sianginn in an phuah hna. ZPBA upa hna nih an sayakyi cu zei kan ti hnga na sayamah te hi kan chimh piak pah hna law, sianginn nan phuahnak hna a konglam zong `ha deuh in hlat piak tiah an nawl nain sayakyi Ngun Thang nihcun kan chimh piak ngam hna lai lo tiah a leh hna tiah theih a si. Sianginn committee hna zong nih an phuah hna nak a ruang an hlat i an hmu lo. An hal tik hna ah kawl sayama te pahnih nih "Kan in hua tuk hna, nan mui a chia tuk i kan in fih hna caah kan in phuah hna" tiin an kan leh salam tiah an chim. October 16, 2012 ah uniform hruk lo ruangah tangcheu in tanghnih tiang siangngakchia minung 16 hna cu an zapei ah tu loin an zapei an lehter hna i an kutcaang ruh ah an tuk hna hlei ah Chinsoh...Chinsoh tiah an volhpamh pah rih hna. Tangcheu le tangkhat pawl cu an celh lo tuk i vawlei ah an i bual i an `ap hna. An kut zong a phing dih caah sianginn zong zarh khat chung an kai kho lo. An nule nih tisa in kan dip piak hna. Tluang Peng (tangkhat kai lio) cu a kut dong ruh a kiah caah Thantlang sizung ah atu tiang a kuah ko rih. Par Tin Iang le Biak Tin Mawi (tangcheu) hna hi an sayama te `ih tuk ruangah le an tuknak hna nih a zawt ruan hna ah atu tiang sianginn an kai ngam lo. Congthia sianglairun sianginn ahhin
zarhtin chuak seihnam

Evan. John Ceu Mang Ruan


Vawleicung i a ummi thilnung vialte hna, a hme he a ngan he hmuh khawhmi thil he hmuh khawh lomi thil hna he hin, a nung mi Pathian sin hin kan i thup kho lo i, kan zaam kho lo. Zeiruangdah Pathian sinin vawleicung i a ummi thilnung vialte nihhin kan i thuh khawh lo i, kan zaam khawh lo kan ti ahcun Pathian cu zeizong vialte sertu a si i, zeizong vialte cungah nawl ngeitu le uktu a si caah a si. Cun kannih cu Amah kutchuak kan si i, amah ta kan si, a mi kan si i, aa tuuruun kan si {Psalam 100:3} Jonah cu Pathian sinin a thup hnek, a zaam hnek nain a thup kho in, a zaam kho lo. Jonah nih Pathian sinin aa thuh hnek, aa zaam hneknak cu, Pathian nih Nineveh khualipi ah kal a fial, cu Nineveh khua i kal ding cu Jonah nih a minung sinak in a ngamh lo caah, Jonah cu Tarshish khua leiah thuh ding le zaam ding a tim. Jonah nihcun Tarshish khua lei ah ka kal lai i, khika khi cu Pathian nih a phan kho rua lai lo tiah a ruah. {Joanh 1:3} Sihmanhsehlaw Jonah nih a ruahnak cu Pathian nih a phak khawh lonak le, a hmuh khawh lonak a um lo. Cucaah Jonah cu Pathian nih a lam aa tluanter lo i, Jonah cu Rili chungah hlonh aa huah i, ngapi paw chungah nithum le zanthum um a huah. Zei ruangah dah Jonah cu a lam aa tluan lo i, Rili chungah hloh a huah i, ngapi paw chungah a um kan ti ahcun, Pathian nih a fialmi rian tuah duh loin le, Pathian duhnak zul duh loin Pathian sinin I tthuh le zaam a timh caah a si. Jonah cu Pathian sinin zaam le i tthuh tim len hmanhsehlaw Pathian sinin a tthup kho lo i, a zaam kho lo. David zong Pathian sinin zaam le i thuh a tim ve len nain a thup kho in, a zaam kho lo. David nih Pathian sinin zaam le thuh a timhnak a ruang cu, Amah a ralkap bawi pakhat a si vami {Uriah} Nupi {Batthsheba} a ih pi i, Batthsheba nih amah David fa a pawi i, Batthsheba i a va a ralbawi pakhat a simi Uriah a thah lio le a sual lio ahkhan a si David nihcun Batthsheba a ih pi i, a va Uriah zong a thahter hna kha hohmanh nih an ka thei lo i, an ka hmu rua lo tiah a ruah, Sihmanhsehlaw David i, a tuahmi vialte cu Pathian nih a rak hmuh dih i, a rak theih dih ko. Cucaah David cu Pathian profet Nathan hmaang in a sual a rak phuan i, David nih Pathian sinin ka thup kho rua tiah a rak ruahmi kha a thuh khawh lonak a rak langhter, David cu a tuah sermi thil `hatlonak vialte chungin Pathian sinin ka thup kho rua, ka zaam kho rua a timi vialte chungin, a pelte hmanh Pathian sinin a thup kho lo i, a zaam kho lo. Cubantuk `hiam`hiam in Pathian sinin mi zei bantuk mifim, mithiam, mirum, minthang, siangpahrang hna zong an i thup kho in, an zaam kho hna lo. Bible chungah mi tampi hna zong Pathian sinin, i thuh le zaam an i tim zungzal nain mi zeihmanh an i thup in an zaam kho lo. Pathian nih an tuah sermi dinfel lonak le `hatlonak an tuahmi vialte cu a hmuh dih cikcek ko hna.
zarhtin chuak seihnam

27

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Kachin remdaihnak lei hruaitu U Luat Zaw Khawng nih a chim. Thil pakhat belte cu a si kho lai lo.Ramkhel kong ceihhmainak tuah ding ahhin Road Map aum dih cang caah a har ngaimi a si. KIO ralbawi ngan Gun Maw a rat khawh lo nak a ruang cu raltuknak hmun i a um caah a si tiah a ti. Zei a si paoh ah ramkhel kong he pehtlai in tonnak kan ngei lai tiah hnatlaknak an tuah cang bantukin a tutan i a tlamtlin lo hmanah a tuhnu tonnak tal ahcun a tlamtling te ko lai tiah kan zumh ko tiah a ti. Cupinah tuhnu tonnak ah kahdaihnak kong he pehtlai in ceihhmainak ngei kho dingin PCG an timi Kachin remdaihnak lei hruaitu hna cu KIO umnak hmunah i tonnak le i ceihhmainak an ngei tiah U Luat Zaw Khawng nih a chimchap. Kanmah PCG lei in minung 3 kan i tel kho. KIO leikap zongin an tling dih, ralbawi lei he ramkhel lei he an tling dih, pakhat le pakhat kan ruahnak kan i cheu hna kan i ceihhmai hna i ramkhel lei kong he pehtlai in `hatnak lam kan hmuh khawhnak hnga ceihhmainak kan ngei, kan nih cu KIO lei zong kan si lo, cozah lei zongah kan `ang lo cozah zong hi tin kan ti ve hna,tiah a ti. Tuhnu tonnak hmun cu Thai le Tuluk ramri si ti loin Kawlram chungah si kho dingin timhtuahnak an ngei i an i tonnak hmun cu tuhnu thlakhat ah kaphnih biakhiahnak in an thim te lai tiah U Luat Zaw Khawng nih a ti. Tuhnu thlakhat ah i ceihhmai ding a si lai caah kaphnih lei in a hmun cu thim hau lai i a biapi in kan ceih dingmi cu

ramkhel kong cu si ko lai caah mah kong he pehtlai in cozah lei nih kan ceih khawh ko lai an ti a si ahcun kanmah KIO lei in cun rat khawh lo nak a ruang a um lo tiah an ti. 1994 kum ah cozah le KIO cu kahdaihnak an rak tuah cang nain nikum June thla in an vun i kah `han caah an i kah ning a faak ngai cang i cucaah kaphnih kar lakah an i zumh veve lo caah hi bantukin an i tonnak le an i ceihhmainak kongah an rauhnak a si. Cucaah atu bantukin ton `han dingin an ot nak hi a si an ti.VOA

Zarhkhat chung dingmi puai hna EPL

zoh

Cu ve bantukin nihin kannih Lai miphun zumtu khrihfa vialte hna zong nitinte kan nunnak ah kan umnak hmun le ram cio ah kan tuah sermi thil vialte hna hi Pathian nih a kan hmuh dih i, a kan theih dih cikcek ko. Cucaah nitinte kan nunnak ah kan tuahsermi thil hna hi, Pathian sinin kan i thup kho hna lai lo. Thil kan tuahsermi hna hi, a nganpi cu chim lo, a hmete kan tuahmi le a thlithup in kan tuahmi hna zong hi Pathian nihcun a kan hmuh dih i a kan theih dih, amah Pathian sin hin kan i thup kho hrimhrim in kan zaam kho hrimhrim hna lo. Mifim, mithiam, mirum pa zong nih Pathian sinin a thup kho lo. Pastor le Evangelist, khrihfa upa hna le sifak santlai lo hna zong, ngak`ah, hmeinu hmeipa, mihrut hna zong, mi zei bantuk minung hmanh hi kan tuahsermi le kan nun can hna hi, Pathian sinin kan i thup kan zaam kho lo. Caan dongh ni ah cun kanmah le kan tuahserning cio in Pathian duhnak a tuah duh lomi le, a nawl a zul duh lomi hna cu biaceih kan site lai. Cucaah Pathian sinin hohmanh kan i thuh kan zaam khawh lo bantukin, nihin zumtu khrihfa Lai miphun vialte nih nitinte kan nunnak ah kan tuah ser sualmi `hatlonak vialte hna hi, Pathian sinin a thupmi le a zaammi si loin. Pathian sin tu ah, kan sualnak le kan palhnak le kan `hatlonak le kan tuah ser sualmi dinfel lonak le amah Pathian duhning in kan nun khawh lonak vialte kha, amah Pathian sinah phuang hna usihlaw, amah sinah kir hna usih. Cucu kan damnak le kan i lawmhnak le kan thluachuahnak a si i, Pathian duhmi nun a si. Pathian bia a reltu vialte caah i nunpi dingin thluachuah pek ko seh.

West Ham vs Man City (1:30 AM) Sunday QPR vs Reading ( 9:30 PM) Sunday Liverpool vs Newcastle (12:00 AM) Monday

KHRIFA HLABU TUANBIA


HB 66 NA CHUNGAH KA THUP

Hiding In Thee
Hla `ialtu: Rev. W.O Cushing Hla aw : Ira D. Sankey Baibal caang: "Bawipa cu ka ralhruang a si, ka lungpi ke kaa dornak a si." ( Salm 94:22). Hi hla a `ialtu cu pastor William Cushing a si. Amah hi a chan chungah kum 20 renglo pastor rian a `uan i, theipar tampi a ngeimi rian`uantu pakhat a si. A nupi a thih ahhin amah hi kum 47 lawng a si rih. A nupi nih a thihtak 1870 hnu cun, amah zong a ngandamnak a `ha ti lo i, a hnuah cun a zeng thai. Cu tikah pastor rian a `uan kho ti lo i, a rian in i dinh a hau cang. Ka rian kaa dinh hin zeidah ka tuah khawh lai aw, tiah lungre thei in a um. A nun chungah hla fung 300 renglo a `ial. Rev. William Cushing cu cuti lungre thei le awlokchawng in a um lio hrawngah
zarhtin chuak seihnam

La Liga
Barcelona vs Celta (1:00 AM) Sunday Real Madrid vs Zaragoza (3:00 AM) Sunday Valencia vs Atletico Madrid (5:00 AM) Sunday

Serie A
Milan vs Chievo (1:00 AM) Sunday Juventus vs Inter (3:45 AM) Sunday Pescara vs Parma (7:30 PM ) Sunday Catania vs Lazio (10:00 PM ) Sunday

zarhtin chuak seihnam

26

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Kawlram Thawng

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Evan D.L Moddy rian ah hla hruaitu a simi Ira D. Sankey sinin cakuat a hmuh. A cakuat cu Ka rian ah bawmtu dingah pakhat-khat rak ka kua law ka duh tiah bawmhnak a hal. William Cushing nih zeidah a duh ti kha a hngalh ko. Sankey nih D.L Moody campaign tuahnak caah hla thar a herh ti kha Cushing nih a theih. Rev. William Cushing nih hi hla a `ial hlanah thla a cam ta i, Bawipa na sunparnak caah thil tuah awk pakhat-khat ka pe tiah a hal. Cu tlawmpal ah a lungthin chungah Na chungah kaa thup ko timi hi a hung chuak. A hla cu a lungthin chungah hla caang auh bantuk khin a ra. Minung nunnak ah hin a chel ahcun mitthli a tla, a lungthin a buai i, cucu mi tampi nih an thei thiam lo a ti. A hla caang thumnak ah khin Hneksaknak rili chung tilete thawh tikah, Jesuh ka thlarua hngatchannak nang na si, ka huppheng tuah a ti. Hi hla aw a bunhtu Ira D. Sankey hi Father of Gospel song tiah auh tawnmipa a si. Zeicatiah D.L. Moody he i komh in envangelistic campaings ah hla hlei in rian a `uan kho ngaimi a si. Hla phuah lawng si loin, a khawmh he cuah he a phawt tiag a tuah khotu pa a si. Kum zabu 16 lio hrawngah hin, Salm hla le a dang Thlarua lei hla pawl hi Pathian biaknak le thang`hatnak ah an hman pah ko nain, mi a `hang kho ngaimi hla hi a um tuk lo an ti. Cu tikah Ira D. Sankey nih Pumhnak caah hla hi style phun dang deuh in phuah ah a `ha lai tiah ruahnak a rak chuahpi. Cuticun amah pumpak zong nih hla cu a phuah thluahmah hna. Sankey hi D.L. Moody he an i bawm i, an rian`uannak ah Pathian hla an khawmhnak thawng`ha a chimtu, phungchim thiam an si an ti hna. Sankey le D.L. Moody cu England le America ram chungah i `hen loin, kum 30 dengmang Pathian rian an `uan`i. Sankey a biachim thiamnak nih Moody a Mirangholh chambuanak ah a ai a rolh tawn an ti. An pahnih rian`uannak hi David le Jonathan rian`uannak kha an hluan. Ira D. Sankey hi a aw a hme, aw chuahning cawnnak `hi`ha a ngei lo. A kalnak paoh ah Reed Organ hmete khi aa ken zungzal. A Organ cu a tum i, aw din nawnte in biafang khek ngai khin a lungthin chungah aa `eemmi khi langhter in hla in a sak tawn an ti. Sankey a hla sakmi kongah pakhat nih a `ialmi cu; Sankey a hla sakmi cu a aw chuahte khi sullam a ngei bantuk khi a lo, a hla sakmi caang a vun ngol i, caang dang a thawk hlan a daih lioah khin mi thinlung chungah bia chim kho. Cun a hla sak lioah mipi daite in a umter kho a ti. Ira Sankey nih Sawmkua le pakua, Thlitu a hran ah kan dornak le Jesuh bochan in um tuah kha a phuah hna.

Mah pinah Koko Kyun timi vanlawng dinhnak bual zong hi remh dingin timhtuahmi vanglawng bual chungah a biapi in ai tel vemi a si, tiah an chim chap. Khualtlawng umkal mi an karh cho caah atu bantukin vanlawng dihnak bual pawl remh `han dingin timh tuahnak kan ngeih hi a si, tiah Kawlram vanlawng tawlreltu zung nih an chim. Ram chung khawltlawng umkal mi hna hi January-September thla tiangah minung sing 8 tluk an si, tiah theih a si. January-September thla tiangah Yangon vanlawng dinhnak bual ah a rak phanmi minung hi Kawlrammi he ramdang mi he an dilak fonh ah nuai 1 le sing 3 tluk an si, tiah theih a si.BBC

KIO le Kawl Cozah Tonbiaruahnak An Ngei

Rev. Philip Hrengling nih a `ialmi Khrihfa Hlabu TUANBIA, Vol. 2 chung in laakmi a si. Zarhfatin telh khawh kan rak zuam lai. Seihnam
zarhtin chuak seihnam

Kawl cozah le Kachin KIO nai i tonnak an tuahmi ah kahdaihnak kong an ceih khawh lo caah atu hnu voikhat tonnak an tuah dingmi ah a tlamtlin khawhnak hnga caah remdaihnak lei rian a `uantu pawl cu KIO an umnak hmun ah nilini ah tonnak le ceihhmainak an ngei. Kan hnu

nihnihni i an i ton lioah khan Kawl cozah lei in ralkap milu `humhdeuh ding in ceihhmainak tuah an timhnak kongah a hlan kan in thawngthanhnak an tuah ko hna nain KIO lei in ralbawi ngan ai tel khawh lo caah atu hnu tonnak caah thinphan awk tete a um lio ah atu bantukin KIO lei tonnak an ngeih `han hi a si tiah Ko Win Min nih a chim. Kan hnu nihnihni i Kawl cozah le KIO a voikhatnak kahdaihnak kong i ceihhmai dingin tonnak an tuahmi ah KIO lei in an ralbawi ngan pahnihnak Gun Maw a rat khawh lo caah cozah lei nih a hlan kan in thawngthanhnak an rak ngeih ko hna nain an ceih khawh lo nak a si tiah remdaihnak lei rian `uantu pawl nih an chim. Atu bantukin cozah le KIO karlak ah remrel lo nak a um caah an i ton khawh lo nak a ruang kha remdaihnak lei an hruaitu pakhat nih hi tin a chim; Na kan cah bantukin KIO sinah kan pek ko hna. KIO lei in an cohlan khawhmi le cohlan khawh lomi rikhiahnak an ngei ve. Ca in `ha tein peek mi a si ve lo bantukin an mah (KIO) lei in biafiang deuh le thil fiang deuh theih an duh caah si kho men tiah a ti. Kawl ralkap bawi bochohkyi Minh Soe cu tonnak hmunah i tel loin a kir `han nain a luan cia tonnak an rak tuah lioah ramkhel kong ceihhmai dingin lungtlinnak a rak ngeih cang caah tuhnu i ton `hannak ding kong zongah hnahnawhnak cu a um lem lai lo tiah
zarhtin chuak seihnam

25

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Kawlram Thawng

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

dingmi lam an ngei lo caah tangka tampi an hmuh khawhnak dingah bing lawng hi an cin, tiah mah ripawt na tuahmi ahcun an chim. Bing raang a cingtu le a chuahtu Kawlram hi Afghanistan telh loin vawlei chungah bing a cing bikmi le a chuah bikmi an si. Kawlram bing cinnak a karhmi kong he pehtlai in Kawlram a hrampi sining le atu lio i a cangmi kong tiin `hen hnih ah `hen khawh a si. Kawlram a hrampi sining kan timi ah hin Kawlram chungah sifahnak harsatnak a tamtuk ruangah lo thlomi hna nih bing cinnak dah ti lo cun a dang tisik anhnah cinnak cun pawcawm kawhawlnak hi a har tuk. Kawlram le Lao ram hna ah bing cinnak hi zei ruangah dah hi ti a tam ti a siah cun pawcawm kawlhawlnak an harsat tuk ruangah a si, tiah UNODC in an palai Gary Lewis nih a chim. Cun mah lio caan ah hin khat lei kam in ramkhel buaibainak an ton ruang zongah a si. Kaupi in kan chim a siah cun eidin man a kai ruang zongah a si,tiah a chim chap. Cu caah mahhi kong hi a hman ning in kan chim a siah cun fawi tein kham khawh ding le tawlrel khawh ding a si lo. Asinain a liam ciami kum 30/40 chungah vawlei cung hmunhma cheukhat pawl hna ahcun an kham khawhnak hmunhma pawl zong a um len ve. Tahchunhnak ah Thailand ram kan zoh a siah cun bing cin khamnak dingah kum caan saupi a lak pinah tangka zong tampi an hman, tiah UNODC an palai Gary Lewis nih a chim.

Atu sining ah rithaisii khamnak kong he pehtlai in Kawl cozah he daihnak a ser cangmi tlangcung hriamtlai bu he biatak tein an `uan caah lunghmuih a um ngai ko. A liam ciami thal chung zongah President Thein Sein nawl chuahnak in bing cinnak hmunhma tampi zong kherhhlainak kan tuah khawh. Cun UNODC leikap zong nih mah rian kongah bawmh dingin ready kan si, tiah UNODC an palai Gary Lewis nih a chim . BBC

Mirang Holh Cawnnak


Bia Pehtonhtu Cheukhat - III Van Biak Thang (vanbiakthang@chinlandguardian.com)
Otherwise (if not, differently, in any other way, or else, in other respects): Hi biafang hi a hmannak a tam ngai i adverb a si i adjective zong a si `hiam. Cu ti si lo ahcun, cu ti si lo le, cu dah ti lo ahcun, cu chim lo ahcun ... ti phun in thil pakhat kan van chim i cu dah ti lo cu an `ha dih ko asiloah cu ti si lo ahcun ka thinhang lai hih ti bantuk ahkhin hman a si. - We must hurry; otherwise well miss the train. [Kan i ranh/hnawh a hau; cu lo ahcun tlanglawng kan tlolh lai] - Put your coat on, otherwise you will get cold. [Angki lum i hruk, cu lo ahcun na khuasik lai] - UNHCR has saved thousands of refugees who would otherwise have died. [Fimhlawm lo ahcun a thi diam ding ralzaam thong tampi UNHCR nih a khamh hna] Hika zawnte i otherwise nih a van sawh duhmi cu fimhlawm lo le khamh lo in rak um hna sehlaw an thi hnga timi te khi a si. - A lot of people think otherwise (differently). [Mi tampi nihcun phundang pi khin an ruah] - He was tired but otherwise in good health. [A tha ba le si, cu ti lo ahcun a ngandam ko] To be honest (frankly, honestly, to be frank, speaking frankly): A taktak chim ahcun, a taktak ti ahcun, biatak ka van chim ahcun, piangte ti ahcun ... ti phun bia pakhat kan van chim tik i ka lung tak tein ka van chim hih ti i kan langhternak ah hman a si tawn. - I am interested in playing badminton. To be honest, I am not really good at it. [Arhmul tuk ka zuam ngai. Piangte ti ahcun a thiam cu ka thiam bak loh] - To be honest, I expected to play worse. [A taktak ti ahcun hi nak hin ka rak thiam deuh lai lo tiah ka ruah]
zarhtin chuak seihnam

Kawlram Vanlawng Dinhnak Bual Hman Ti Lomi Pawl A Thar In An Hman ~han Lai

Kawlram vanlawng dinhnak bual 69 chungah hman lomi vanlawng dinhnak bual 37 hna hi a thar in remh i hman `han dingin Kawlram vanlawng tawlreltu zung nih an chim. A ralaimi kum cun Kachin ramkulh chung um Man Aung le Nawng Moon timi vanlawng dinhnak bual hna cu a thar in remh i hman `han dingin Kawlram vanlawng tawlreltu zung nih an chim.
zarhtin chuak seihnam

24

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Basically (mainly, primarily, in essence, in summary): Hi biafang hi biachim tikah an hman ngaingaimi a si i sullam zong tampi a ngei men lai nain a bikin an hman tawnnak cu bia kan chimmi i a muru, asiloah a biapitnak te langter tik i a tawinak in van chimmi ahkhin hman a si. - Why dont you like him? Basically, I think he drinks alcohol too much. [Zeiruangah dah na duh lo? A ruang bik cu, zu a ding tuk lawmmam tiah ka ruah.] - Basically, the UNHCR want a lot more information about me. [A biapi bik in cun, UNHCR nih ka konglam tam deuhpi theih an duh le si] Thil pakhat konglam kan i caih i kan ruahnak le kan hmuhning chim kan van duh tikah biathoknak i kei ka ruahning ahcun, kei ka hmuhning cu, ... cuticun ka ruahning a si, ka theihning ah ti bantuk caah hmanmi: - I believe that = I believe that Thein Sein is not serious about the reforms. [Ram thlennak kongah Thein Sein hi ai biatak set lai lo tiah ka zumh] - I think that Thein Sein is trying to get attention. [Thein Sein nihhin mipi nih van theihnak hmuh ai zuam tiah ka ruah] - From what I understand, Thein Sein is an honest man. [Kei ka theihning ahcun Thein Sein hi mi`ha miding cu a si.] - As I understand it, Thein Sein is still a military leader. [Ka theihning a si ahcun Thein Sein cu ralkap hruaitu a si rih `hiam`hiam ko] Midang ruahnak le hmuhning van cohlannak langhternak le cu an chimmi cohlanmi pinlei ah kan pom lo deuhning le an chimmi kan duh lonak langhter duh tikah a tanglei hi hman khawh an si: - I can see your point. However ... [Na chim duhmi ka hmuh khawh. Asinain ... ] - Thats a good point, but ... [Cucu a konglam tha ngai si, nain ...] - I see what youre getting at, but ... [Zeidah na van chim/chim duh timi ka van theih, nain ...] - I see where youre coming from, but ... [Khoika lei konglam hoih in dah na chim ti kha ka van theih, nain ... ] - I see what you mean, however ... [Zeidah na chim duhmi a si kha ka hmuh, asinain ... ]
zarhtin chuak seihnam

World Bank Nih Kawlram ~hanchonak Caah A Bawmh Lai

Japan cozah zong nih Thein Sein hruaimi Kawl cozah thlenremhnak theih pinak le thazaang peknak caah Kawl cozah nih leiba a batmi a chuekhat pawl a `umh piak cang. World Bank leikap in Kawlram nih leiba a cham dingmi American dollar in nuai 400 tluk dengmang a leiba hi Japan pinah Asian Bank nih an tawlrel piak lai, tiah theih a si.RFA

Kawlram i sifakmi hna an umnak hmunhma pawl a `hancho khawhnak hnga caah American dollar in nuai 80 tluk ka bawmh lai, tiah World Bank nih thawngthanhnak a tuah. Kawlram nih World Bank sinah American dollar in nuai 397 a rak i cawimi a cham khawh lo ruangah 1987 kum hnu thawk in World Bank nih Kawlram cu tangka cawihnak hram a phih pinah bawmnak pawl a tuahmi zong a hram a rak chah. Kum 25 chungah atu Kawl cozah nih thlenremhnak a tuahmi cungah thazaang peknak caah tiin atu bantukin bawmhnak ka pek hi a si. Thlenremhnak hi pehzulh in a thazaang a `hawn khawhnak hnga ca zongah Kawl cozah hi forhfial ka duh. Kawlram nih a biapi in a herh bikmi ngandamnak, fimthiamnak tbk hna le mipi rian kawl piaknak le rian peknak tbk hi a hlei in a bawmh lai, taih World Bank an chairman Jim Yong Kim nih a chim.

Kum 6 Chung Pehtlai In Kawlram Ah Bing Cinnak A Karh

UNO nih, Kawlram chungah bing cinnnak hi kum 6 chungah kumkhat hnu kumkhat in a karh chin lengmang tiah an chim. UNODC nih repawtnak an tuahmi ahcun bing cinnak hi zatuak in 17% a karh tiah an chim. Kawlram chungah baing an cin cemnak hmun Shan ramkulh le Kachin ramkulh hi kahdohnak le buaibainak a um peng ruangah atu bantukin baing cinnak a karh hi a si, tiah UNO nih an chim. Lo thlawh in a paw ai cawmmi hna nih an pawcawm kawlhawlnak ah thim
zarhtin chuak seihnam

10

23

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

caah mipi hramhram in tangka an thawh termi hna hi American dollar in $ 2.5 tluk a si, tiah mah ripawtnak an tuahmi ahcun an chim. Cun a dang nuhrin covo nawlbuarnak an lakmi pawl cu aralaimi kum thawkka ah ripawtnak an tuah `han te lai, tiah theih a si.Mizzima

One Kachin Youth Conference Malaysia Ah An Tuah

Kachin mino sinah ramkhel kong le miphun kong theihtlei a `hancho khawhnak hnga caah ram kenkip a phanmi Kachin mino hna nih Malaysia Kuala Lumpur khua ah Conference an tuah,tiah theih a si. Nithum rua in kan tauh dingmi One Kachin Youth Conference cu cacawn nili in kan thawk cang i American, Singapore, Malaysia, England, Kawlram chungah a ummi Kachin mino minung 400 tluk an i tel kho, tiah mah Conference i `uanvo ngeitu pakhat nih a chim Hika a ummi mino pawl hna he

ramkhel kong, miphun kong, Upadi hrampi kong, cun atu lioah a cang cuahmahmi ramkhel buaibainak kong tbk ceihkhan `inak kan ngei hna. Cun zeitindah hmailei ah kan dir ningcang a si lai. Ramkhel buaibainak hi zeitindah kan phisin lai, tbk kong zong ceihhmai `inak kan ngei hna, tiah mah Conference i `uanvo ngeitu pakhat nih Mizzima sinah a chim. 2008 kum Upadi hrampi chungin tlangcungmi hna kong le rakap nawlngeihnak a kham khotu Upadi kong tbk kha Kachin an hruaitu pakhat nih mipi sinah hrilhfiahnak a tuah, tiah a chim chap. Kachin Baptist Church kan poster nih Kachin miphun kan tuanbia le kan nunphung kong he ai pehtlaimi kong vial te a kan chimh, tiah a chim chap fawn. Cun zan Program ah Malaysia ram um Kachim mino hna nih KIO ralkap thuam in lam hmuhsaknak le Kachin muphun kan lam tbk hna hmuhsaknak a kan ngeih. Mah pinah Conference ah a rak ra khomi mino pawl hna nih Kachin ralzaam hrang ah RM 3, 000 tluk an hlut, tiah theih a si. A tangmi program ahhin atu lio ah a cangmi ramkhel buaibainak kong he pehtlai in mino pawl pakhat le pakhat bia i halnak i letnak an tuah lai, tiah theih a si.Mizzima
zarhtin chuak seihnam

Ngandamnak Theihtlei
~ hut hi ngandamnak caah a
tha maw?
Buaktlak in minungpakhat nih nikhat i caan kan ngeihmi hi zatuak 75% hi thutcaan ah kan hman. Kan thut tikah caan saupi zawtnak a simi cancer le lungzawtnak hna hi a cuahter. Ngandamnak ding ah kan takpum nih a herhmi cawlcanghnak phung nga hna hi langhter khawh kan zuam lai. 1. Kan `hut tuk tikah cancer zawtnak kan ngei kho ~hutbu rian`uanmi kum 10 cung kan `uan tikah ruh cancer hi zatuak 94% a chuahter, cun, tol cancer zatuak 44% a chuahter tiah Australia miphung nih an chuahmi American Journal of Epidemiology timi cauk ah an `ial. Mahhi an langhtermi hi kum 10 cung thutbu in rian a tuanmi cungah kherhhlainak an tuahmi cung in an hmuhmi a si. 2. Zunthlumzawtnak a chuahter Australiaram i zunthlum zawtnak kherhhlainak a tuahmi hna nih zatuak 60% hi kan takpum cawlcanghnak nih a khamh khawh tiah an chim. Queensland University i kherhhlainak a tuahmi hna an hmuhmi cu thutbu in riantuannak nih hin taifah, triglyceride levels and plasma glucose levels pawl hi a chuahter chih hna. 3. Thihnak tiang a chuahter khawh Naupawimi hna hi an thut tuk ahcun nau an ngeih tikah an fa hi zatuak 50% an ruak in an chuah khawh lawng si lo in lungzawtnak a chuak kho tiah Canda rammi kherhhlainak a tuahmi hna nih minung 17,000 cungah kherhhlainak an tuahmi cungah an hmuh. Professor Marc Hamilton nih," Nifatin caan hman te in cawlcanghnak ( exercise) kan tuahmi nih caan saupi kan `hut ruangah a chuahmi zawtnak hna a kham khawh", tiah Australia rammi hna Heart Foundation conferene an tuahnak ah a chim. 4. Hnawg fah, kengfah a chuahter Chunnitlak kan `hut tikah kan ei tirawl hna i vitamin pawl kha tiksa, taksa chungah duhning in lut kho lo. Cutikah tikasa hna cu thazaang an der i hnawng fah, kengfah zawtnak an chuah. Online
zarhtin chuak seihnam

22

11

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Zeikhi Dah A Hei Ruah Tawn Hnga?


Zaan ka ih lai ah ka `hangte seh tiah ka laamtermi ka phone suimilaam voithum khelte a laam hnu ah hmawhmang loin ka phone cu ka vun banh i ka dinhter hnu ah phakmaw phaklo in ka ihnak cun ka hung tho. Suimilaam cu ka vun zoh cu a thlai ngai cang. Lunglung nih phone in a ka auhnak voithum khelte a um cang. Sapiat hmanh `ha`hi in a thlengh manh hnga maw, ti awkin khul rang taktak in kai kholh. Liklek tiah LungLung cu sizung ah ka kalpi. Van`hat e tiah tuzing cu zeidang a um lai lo, sii kan peek hna lai i caan hman tein va ding sehlaw a dam ko lai tiah Siibawipa nih a kan ti caah siizung cun tuante ah kan lawi. Imbi kan phak `han hi 8:30 am lawng a ti rih. Internet tal `hu chung ko ne ning tiah CSO sianginnhlei ah cun huam-ual huamlo ual khin phakphak tiah ka kai ziahmah. Mitkuh vuailo par ahcun hlei kainak thazaang ka ngei lo. Inn `hing`al ngai cang a simi CSO sianginn innka cu ka vun hon. Keimah cang cun innpa hna ka hnawh sual hna lai tiah thawngpang thei lo dingin innka ka hon ka ti cu, `ek`ek tiah an ring lulhmalh. Mail cu ka vun kau i Group mail ah an `ialmi pahnih thum ka rel ah ka zun nih a ka thawh. Zuninn lei ah cun hnawhhnam ngai in ka tli, ka zun cu tam lakte ka zun. Ka paangfah a dam, ka khing zong a hong zaang zut. Zuninn cun khut tiah ka hun chuak. Standard 5 khan, cabuai cungah a lu hmanh tung huam loin uai ngai in a rak bokmi ngakchiapa cu thlalang a kuainak awngkua in ka hmuh. Zinglei suimilaam 8:45 am lawng a si ko rih `ung, sianginn kai cu 10:00 am in thok a si `ung. Ziah cu tluk tuan ah a rak kai hnga, sianginn a luh thawng zong zeihmanh ka theih `ung lo, tiah citkhat cu ngang ko in ka dir i ka zoh. Innka cu ka vun hon. Ziah, Bawi Kuk cu tluk tuan cun sianginn cu na hung kai? tiah ka hal. A lu cu zialmal te khin a vun tun i saya... a vun ti vial khin a bia a peh ti lo. A lu cu cabuai cungah a chiahmi a kutlei ah a khun riahmah `han. A mithmai nih zeitluk in
zarhtin chuak seihnam

Kawlram Thawng
Kawl Cozah Nih Nuhrin Covo Nawl Voi 114 A Buar
cangmi tleihhremnak, hramhram in sual phawtnak, pumpak ngeihmi thilri chuhnak le hrawh piaknak, mi zuarnak, zalong tein mi a bu in umkalnak le chimnak, miphun le ramrian asiloah biaknak ah i hremnak tbk phun 16 chungah nuhrin covo nawlbuarnak hi avoi in 114 a um, tiah theih a si. Kawlram ah thlenremhnak pawl an tuah len cang ko an ti ko nain mah thlenremhnak hi rampi huap in a um rih lo. A hlei in kahdohnak a um peng rih. Cun nuhrin covo nawlbuarnak hi tamtuk a um rih. Mah vialte chungin kherhhlainak an tuahmi ah a biapi bikmi cu lei le lo hramhram in chuhnak hi a si, tiah an chim. Shan ramkulh le Karen ramkulh ah hin nuhrin covo nawlbuarnak hi a tam cem, tiah mah ripawtnak an tuahmi ah cun an chim. Nuhrin covo nawlbuarnak kong he pehtlai in avoi kan lakmi vialte hi anmah he ai pehtlaimi hmunhma cio ah zalong tein kan la kho lo nain anmah le hmunhma cio ah a ummi hna pakhat cio sin in kan lakmi le kan khawmhsuatmi a si, tiah kherhhlainak a tuahmi hna nih an chim. Karen ramkulh chung Buyinnaung Tat timi khua pawng i a ummi thingthei cinnak hmunhma lei le lo hi a kaoh 16 hector a si i a man in tuak ahcun American dollar in $ 1, 1340 tluk a si. Cun Chin ramkulh Tidim pengchung lam cawhnak
zarhtin chuak seihnam

Kawl cozah le Kawl cozah a `anhtu hna nih mipi nuhrin covo an buarmi hi avoi in 114 a si, tiah Thailand ram ChainMai khua hrambunh nuhrin covonak kong kherhhlaitu bu nih cacawn nili ni ah ripawtnak an tuah. A liamciami April-September thla tiang, thla 6 chung nuhrin covo nawl an buarmi an lak ningah cun tleihhremnak hi avoi in 27, lei le lo i chuhnak hi avoi in 26, miphun le ramrain asiloah biaknak tbk ah i hremnak hi avoi in 21, cun tlangcung hriamtlai bu pawl, Kawl cozah ralkap le sipuazi rian`uannak tbk pawl ruangah a chuakmi nuhrin covo nawlbuarnak pawl zong mah ripawtnak an tuahmi ahcun an chim. Kawlram nuhrin covo nawlbuarnak ripawt an tuahmi ning in cun ramkulh le ram`hen 14 chungah a

12

21

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Thawng bultan
# Capital one Cup (League cup) Chelsea he an chuihmi puai an sunghnak cu Nani santlaih lo ruangah a si tiah Ferguson nih a ti. 3-2 in puai a dih kho ding a si ko lio ah Nani palhnak ruangah kan sung ko tiah a chim.Hi puai cu Chelsea 5-4 Man U in a dih. Nani hi puai tlingin a hman ti lo caah a chuak te lai tiah ruah a si. Soccermyanmar.com # Liverpool manager Rodger nih a Sweansea cu an thiam deuh hrim tiah a ti. Kum 39 a si mi Rodger hi Swansea ah a rak tuan bal. Nikum ah League cup champion a rak simi Liverpool cu anmah hmun cia ah Swansea nih 3-1 in an tei hna. Soccermyanmar.com # PSG club nih 100 million in Ronaldo le Mourinho cawk a timh hna. Ronaldo nih Real Madrid cu kumkhat 14.5 million hmuh ding a ngen hna ruangah club he an ciangkuang set lomi cu caan tha lain cawk an timhmi a si. Atu lio an manager Ancelotti canah Mourinho in thlen an duhnak kong zong Daily mail a langhter. Soccermyanmar.com # Barcelona kan dawi pengmi hna hi kan thazaang pakhat a si tiah Ramos nih a ti. Spain La Liga zuamnak (puai 9 ) ah mark (25) veve hmu in Barca le A. Madrid nih Real Madrid cu mark (8) in an lonh. Ramos nih hiti ningin puai a dih lai lo, kan dawi peng hna ahcun phanh le lonh khawh a si. Cucu kan thazaang a si tiah Marca thanhca ah a chim.Goal.com # Chelsea manager Di Matteo nih Ballon dOr pek dingmi cazin ah Chelsea chungin pakhat lawng telh a si caah a zai. Champion League champion kan si caah tam deuh kan i ruah nain Drogba lawng an telhmi cu ka khuaruah a har ko. A ngaingai ti ahcun Europe champion pei kan si cu tiah club website ah a tial.Goal.com # Man U vs Arsenal puai ah Van Per Sie upat a herh zia Wenger nih Arsenal thapetu hna cu a forhfial hna. Kan caah kum (8) chung a si khawh chungin a ttang. Thil tha tampi a tuah. Cucaah tha tein kan kawmhhawi awk a si tiah a ti.Goal.com # Theo Walcott (23) he rianrang in hnatlaknak Chrismas hlanah tuah a herh ko tiah manager Wenger nih a chim. League Cup (Arsenal 7-5 Reading) ah kawl 3 a thunmi Walcott cu Arsenal he an biakamnak a dih deng cang nain atu tiang cu min an thu kho rih lo. Walcott nih a lai hmaikal a ngenmi an pompiak lo caah ai thial men lai tiah bia a leeng lengmang.Goal.com # Brazil le Santos hmaikal Neymar (20) nih Messi he chuihtti hi ka saduhthah a si tiah a chim. Ballon dr nominee a si vemi Santos nih chuihtti cu chim lo training tuahtti hmanh khi nuam ka ti tuk hnga tiah a chim. Iniesta , Ronaldo le Messi hi an thim bik ko. Cu hna lakah Messi hi a thiam khun ko. Midang tuah khawh lomi khi a tuah tiah Marca thanhca ah a chim.Goal.com
zarhtin chuak seihnam

lungretheihnak a tuar kha a vun ka theihter colh. Senduk in a ummi a mit laifang ah ai dillulhmi a mitthli fim tete ko nih khuaza a ka ruahter khun. Ka vun naih deuh i ziah zeitin dah si, zeithil dah na ton? tiah ka vun hal. A mit nih a zawi khawh ti lomi ngaihchiatnak mitthli fim tete a vun hnawh dih hnu ah, keimah lei ah a lu cu a vun mer i, Saya, zeidang thil harsatnak, ngaihchiatnak cu ka tong lo, ka u nu nih tuzing ah ram thumnak lei ah a ka kal taak i ka ngaihchia le si tiah a ka leh. Ram thumnak kal taak ruang cun ngaihchiat ding si `ung lo, khi ka a phak hnu khin pei an vun in zohkhenh khawh deuh lehlam lai cu. Cun, ramthumnak tuante deuh i a kal khawh cu nangmah ca zongah a `ha deuh lai si, rianrang deuh in an laak khawh lai i tiah ka hei hnemh. Um..si ko, saya ti a vun chim vial ahkhin a thaw nih a `ang cu a vun suk zuahmah i, holh kho loin caan sau nawn a vun tuah `han. Thinlung chungah ai erhmi biafang an tamtuk tikah hmurkaa hi a pit tawn i biafang hna cu an chuak kho tawn lo. Caan sau nawn bia i ruah kho loin kan um hnu ah saya... tiah biahram a vun domh `han. Lau nawn in ka vun zoh, zeiko dah a chim lai tiah `ha tukin ka ngaihnak ah Chimbu hnakhaw ai hlanmi ko khi ka lo. A chim dingmi cu `ha tein ka ngaih. A vun peh `hanmi cu saya zeidang thil ka tong lem lo, ka u nu ram thumnak (US) ah a ka kal taak caah ka ngaihchia tuk i si tiah a bia cu a vun nolh `han. A bia ka theih cun ka thawpi voithum khel kai chuah ( a tonmi hi zei dang lungretheih ding um lem lo tiah ka ruah). Ka dua, ram thumnak kal taak ruang hna ahcun ngaihchiat ding si `ung lo, ram thumnak kal cu pei kan saduhthah, kan i tinhmi cu a si ko cu tiah thazaang ka vun peek. Citkhatte cu a mithmai a vun i panh nain lungretheih, ngaihchiatnak nih faktukin a rak den cangmi thinlung nih lawmnak mithmai panh cu caan sau a tlaanter kho hrim lo. Citkhat ah a hung dul `han colh, lawmhnak mithmai ceu dawh cu...

By Kingriang
>>>>>>>>>Peh`han te ding

20

zarhtin chuak seihnam

13

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Ramdang Thawng
Sandy Thilchia Ruangah US Le Canada Ah Minung 13 An Thi Tuluk Communist Me`ing An Tuah Party

Fifa Ballon dOr Caah Thim Chungmi Hna


2010 in rak thawkmi Ballon dOr (France Footballs Ballon dOr le World Player of the Year fonh in a hung chuakmi) vawlei cung pumpululh chuih thiam bik laksawng caah minung (23) min Fifa nih an hun taarchuah cang. Firilh in an rilh hna lai i a hrol bik pa (3) an tang te lai. Messi nih a hmuh ahcun hi laksawng (World player of the year, 2009 lio ah a hmuhmi he tuak in) voi tam bik a cotu a si te lai. Voithum a hmuh cang. 2012 Ballon dOr caah thimchungmi hna cu: Barcelona in Lionel Messi Andrs Iniesta, Xavi Hernandez , SergioBusquets, Gerard Piqu ; Real Madrid in Karim Benzema ,Iker Casillas , Sergio Ramos, Cristiano Ronaldo, Xabi Alonso, Mesut zil ; Man City in Sergio Agero, Mario Balotelli ,YayaTour; Man U in WayneRooney, RobinvanPersie; Juventus in Gianluigi Buffon ,Andrea Pirlo ; Didier Drogba (Shanghai Shenhua)Radamel Falcao (Atltico M a d r i d) Zl a t a n Ibrahimovic (PSG)Manuel Neuer (Bayern Munich)Neymar (Santos) hna an si. A ramin chim ahcun Spain hi hmaisuang ah an dir. Minung (7) an i tel. Italy in (3) , Argentina in (2), Ivory Coast in pa (2) , Germany in pa (2)le France, England , Netherland, Swenden, Portugal, Colombia, Brazil hna in pa (1) cio an i tel. A Club in ti ahcun Real Madrid in (6), Barcelona in (5), Man City in (3), Man U le Juventus in (2) veve an si hna. Manager lakah a thiam bik laksawng pek dingah Vicente del Bosque (Spain), Roberto Di Matteo (Chelsea), Alex Ferguson (Manchester United), Pep Guardiola (Barcelona), Jupp Heynckes (Bayern Munich), Jurgen Klopp (Borussia Dortmund), Joachim Loew (Germany), Roberto Mancini (Manchester City), Jose Mourinho (Real Madrid), Cesare Prandelli (Italy) hna hi an min taarlangh an si. Ballon dOr laksawng cu ram kip manager, ram aiawh team Captain le ram kip journalist hna nih thimfung thlakin January 7, 2013 ah thim an si te lai.Goal.com
zarhtin chuak seihnam

US nichuah chaklei ah a hrangmi thlichia ruangah inn le lo, a rawk ralmi a tam chin lengmang. Atu tiang ah a tlawm bik minung 13 an thi cang. Culawngsiloin Thlichia hran ruangah Electric a rawk i minung tampi hna cu ti kongah harnak tampi an tong. A thimi tam deuh cu thlichia hran ruangah thingkung an pur i thingkung nih a nenhmi, inn a purmi nih a nenhmi, thlichia nih a choih ruang hna ah thil pakhatkhat he an i suk ruangah a thimi an si, tiah theih a si, Thlichia hran ruangah US minung cheunga chungah cheukhat (taan 60 leng) cu harnak an tong i thlichia nih a hrawhmi thilri hi US dollar billion 20 tluk hrawng a si, tiah khuacan sining hlathlaitu Eqecat nih thawng an thanh. Tuluk ram i an hruaitu upa pawl tonbiaruanh nak Beijing khua ah an nei.Mah cu tonbiaruah nak an neihnak hmun cu security pawl voi dangnak tam in an chiah hna. Kumzabu 20 chung ah an rak tuah bal mi hruaitu thar thimnak kong zong an i ceih.Phungning tein hruai tu thlen nak cu a ralai mi zarhah an tuah lai. Tuluk ram communist party Central committee a voi 17 nak civui pi zong adih lak in an i ceih dih cang tiah kanhnu nilini Shanghai news nih a thanh cang.Party i upadi pawl thlenremh ding kong an i ceih tiah a tawinak in an thanh.Civui pi cu zarhkhat chung caanlak in antuah lai tiah an zumh.VOA
zarhtin chuak seihnam

D VB

14

19

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Sports News
Chelsea nih Clattenburg sual an kawl
Pumpululh vawlei ah buaibainak tete a um pah peng. Chuihtu cheukhat ziaza `ha lo ruangah dantatnak peek aa huahmi zong an um. Tangka liamter, puai dinhter ti in an sualning zulh in an kong ceih a si. Thintawi par, sungh par, ningzah par ah kutke in siseh bia in siseh khatlei phu le khatlei phu i ti cu a phung zong cu a si ko. Nai tanah a chuih lomi puai tawlreltu Clattenburg nih Juan Mata Spanish t****t tiah a timi le Mikel Monkeya timi cu bia chiakha, miphun thleidannak bia a si caah dintuai in kan ti lai lo tiah Chelsea cu a turin an tur colh chuah hna hlah sehlaw chelsea nih kan tei hnga, chicharito thunmi a rel ruangah mark 1 kan sung hoiti in. Kan hnu zarh Chelsea vs Man U puai (2-3) ah Chelsea hnukham Ivanovic nih Asley young a thluk ruangah chuah a si. Cu hnu minute 5 ah Torres cu aa tenghter (diving) tiah a chuah ve. Puai caan 75 ah Chicharito nih offside dirhmun in a kawl tikah Chelsea thapetu hna thinlinh cu a zual chin lengmang. Vawleicung thawngpang kipah Clattenburg kong a linsa taktak. Chelsea thapetu hna (kut) ruangah Bualtual hngak (security) lehlam hliamhma a tuar . Ai hliamnak a ruang an hlat lio. Chelsea nih bia (3) in Clattenburg cu FA ah an sual an kawl: 1nk-Torres cung ah thil dik lo a tuah; 2nk- Juan Mata le Jonh Obi Mikel cu miphun thleidannak biachiakha a chim , 3nk- Chicharito nih offside position in a kawlmi kha aa theihter lo (kawl ah a relpiak hna) tiin tongh an timh. Clattenburg nih hi kong fianter ding timhcia ka si a ti ve. Hi puai ah a bawmtu hna ( assistant refree minung pathum) nih kan `anpi lai an ti ve. 1993-94 in Northern League ah assistant refree a rak i thawkmi Clattenburg (37) cu 2004 ah Premier League le 2006 ah FIFA refree a hung cangmi a si i England refree lakah minthang a simi Howard Webb a chawng kho te ding tiah an ruahmi a si. Chelsea thapetu hna nih lih, lih, lih ti in an auhnawhmi refree Clattenburg a sual an hmu te lai maw.. Chelsea nih John Terry kongah feeling an ngei ve. FA nih zeitindah a fianh te lai ti hi. The Star, Goal.com
zarhtin chuak seihnam

Thlichia Hran Ruangah Harnak A tongmi Obama Nih Bawmh Ding A Ti

The International Atomic Energy Agency

America ram nichuah chaklei ah thlichia hran ruangah harnak a tongmi pawl cu a thar in kan remh `han lai tiah Obama nih New Jersey khua a rawkmi a zoh pah ah a chim. Thlichia hrannak ram`hen pakua chungah minung 50 an thi i nuai zeimawzat cu mei hmu lo in an um. A hmasa bik ah mei an hmuhnak dingah kan tuah lai, tiah Obama nih a chim nain a hlan sining phanhnak dingah cun a zei hmanh kan hmu rih lo, tiah khuami nih an chim. New York khua ah cun dawr le Airport pahnih zong an on `han cang. Manhattan ti kulh ah cun minung pathum cung a phur mi motor luhlo ding, tiah New York khua Mayor Michael Bloomberg nih nawl a chuah. BBC

Tuluk Nih Fa Ngeih Kongah Rikhiahnak A Ngeihmi Remh A Hau Cang


Tuluk rammi nih an huat ngaimi phunglam inn chungkhar pakhat nih fa pakhat lawng ngeih khawh si tiah phunglam an ngeihmi kha hrawhpiak/

remhpiak i 2015 cun chungkhar pakhat nih fa pahnih ngeih khawh dingin Tulukram hleithlaitu lei i nawlngeitu pawl nih cozah sinah an chim. Tuluk cozah he neih tein ai chawn bia pengmi Tuluk ram `hanchonak caah hlethlainak a tuahtu bu pawl nih hi bantukin ruahnak an ngeihmi cu cozah ngeihmi Xinhua tadinca ah an langhter. Tulukram ah hi bantukin chungkhar pakhat nih fa pakhat lawng ngeihnak phunglam an tuahmi ruangah hin Tulukram caah ramkhel lei siseh, mibu caah siseh, kan sunghmi a tam tuk tiah Xinhua tadinca nih a langhter chih. Hibantukin phunglam kan ngeih ruangah hin mipi/mibu caah hnahnawh buaibainak a chuahpi hlei ah i hruainak lei kong zongah phaisa in a dih heumi a tamter khun, cupinah fa pakhat lawng ngeih a si caah fanu le fapa kongah buainak tamtuk a chuahpi. Fapa ngeih lawng a duhmi an um caah fanu an ngeih ahcun an thah hna, mah ruangah nu naak in pa an tam deuh i nu le pa milu an i ruan lo caah harnak tamtuk kan tong tiah an ti. Mah phunglam kong he pehtlai in kum 2020 ah cun a dih lakin remhpiak dih i fa ngeihnak kongah rikhiahpiak mi um lo ding tiangin Xinhua tadinca nih a langhter. Chungkhar pakhat nih fa pakhat lawng ngeih khawh si timi phunglam ruangah hin a chuak hnga dingmi ngakchia nuai 100 in a kham ko hna nain kam khatlei in a `hat ve nak cu nuai 100 in sifahnak/harsatnak a tuar hnga dingmi kha a khamh ve hna tiah cozah lei in nawlngeitu pawl nih phunglam dirpi pah in an vun chim ve. VOA
zarhtin chuak seihnam

18

15

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Thlichia Nih A Dennak Khua Pawl Ah Obama Nih Mitt Romney Cu A Tei

Aralaimi November 6 ah a tuah ding mi US thimnak cu ni 3 lawng a duh cang. Sandy thilchia cu US ah a hran dih hnu cun atulio a `uanmi Obama nih tamlak in hmak a ngah i avoi hnihnak President `uan khawh ding ah mee hmuhnak ding i mi lung laknak a tuah lio ah khat te lei in Romney zong nih a mah a si khawh tawk in mee in mi lung laknak cu a tuah ve. An tuak chunhmi cazin ningin an pahnih in 49% veve an hmu, an i tluk. Thimnak biakhiah caan a hung nai deuhdeuh, an thin tur a cawlcanghning a rang deuhdeuh. Atu i an chuahmi US rian ngei lo hi 7.9% an um tikah an rak ruah domhmi 8% tang a phak cang caah atu lio Obama caah cun a ning deuh cang. Obama nih ram `hen 3 ah tlawn in mee a lak bantukin a zaummi Romney zong nih Virginia ram`hen ah mee hmuhnak dingah a zuam len ve. Obama mee lung laknak i a hmanmi a tlaihtleng cu hmai ah timi biafang hi si, mah cung ah Romney nih a soisel .Obama zong nih

Romney kha faak ngai in a leh ve, cu cu "chaw lehnak i a thiammi Romney hi mi rum US pawl kha ngun khuai kholhmi `humh ding le bank rian`uannak i ri khiahnak pawl `humh dingmi hi aa zuam te lai" ti in mi pi kha a `hih pheih hna. Obama nih Kansas ram`hen ah mipi kha mee pek dingin a bia a thlen i "ka hruai nak in atu hnu kum 4 American mipi he kal`i nan duh ahcun rak ka cohlan uh, mi dang zong kha mee an ka pek khawhnak hnga phone in lung laknak ka tuah piak uh, November 6 ah tuah dingmi ni zong ah mee thlaknak inn ah kal in mee pek dingin ka chimh piak uh, thimnak ah atu voi khat ka tei lai, teinak ka hmuh hrimhrim ko lai," tiah a chim. Obama cu naite i a cangmi US ram ni chuah lei ah rak luh in a hrang i minung 90 leng an thimi Sandy thlichia ah mi`hithruai thiamnak cu a hmuhter khawh. Ahlan ah Republican a si i atu ah zei bu hmanh a si ti lomi New York khua uk Micheal hmanh nih Obama cu ka lung tling ti ah a lungput kha a langh ter. Sandy thli chia i Obama i hruaitu `ha a sinak kha a lung a tling tuk i hmak a pek zong a si . Sandy thli chia ruangah President thimnak a phi a chuak cang ti chim khawh a si lo, nain thilchia nih a denmi hna ram`hen ah cun Obama nih a tei cang ti ah kan chim khawh. Nain, ahodah a tu aralaimi ah US President thimnak ah teinak a hmute lai cu November 6 ah theih a si te lai. BBC
zarhtin chuak seihnam

Celebrities News
CMA Laksawng Peknak
USA um Country Music Association (CMA) nih kumtin a tuah tawnmi laksawng peknak avoi 46nk cu 1/ 11/2012 (Cacawn Nili ni) ah Nashville, Tennessee khua ah an tuah. Kumtin an pek tawnmi laksawng phun 12 peknak an ngei. A sunglawi bik laksawng simi Entertainer of the Year laksawng cu Blake Shelton nih a co. Hi laksawng a ngah ah Blake cu aa zumh kho lo i "Entertainer of the Year timi laksawng maw ka ngah? A si kho lai lo! Zei bia dah nan chim, nan i palh i si ko lai?" a ti hna. Hi CMA Laksawng ca i Entertainer of the Year laksawng tambik a hmumi hna cu Kenny Chesney (2004, 20062008) le Garth Brooks (19911992, 19971998) an si i voi 4 veve an hmu cang. Avoi 46nk 2012 ca CMA Laksawng a hmumi cheukhat hna cu a tanglei bantuk an si. Online Album of the Year: Entertainer of the Year: Chief Eric Church Blake Shelton Male Vocalist of the Year: Song of the Year: Blake Shelton "Over You" Miranda Lambert and Female Vocalist of the Year: Blake Shelton Miranda Lambert Single of the Year: New Artist of the Year: "Pontoon" Little Big Town Hunter Hayes

Brnice Marlohe Laar Aa Tim

James Bond Baisakup peh a simi "Skyfall" ah fidi lem a cuangmi Brnice Marlohe cu atu lio ah khua lakah a kong ceih bikmi le a laar bikmi a hung si. Hi "Skyfall" baisakup cu James Bond Baisakup peh ah 23nk a si i James Bond Baisakup kum 50 a tlin camtuak ca i an i thlakmi zong a si fawn. Hi baisakup cu 23 October 2012 ah London ah an piah hmasat bik hnu ah vawlei cung ramkip zongah an piah i Malaysia zongah 1 November 2012 in piah hram an thawk. James Bond (Ian Fleming) in lem a cuangmi Daniel Craig bawmtu le a nungak ah lem a cuangmi Brnice Marlohe (Svrine) cu an baisakup an piah hnu ahcun minthang ngai pakhat ah aa hun i chuah. FHM mekazin nih hman an thlakmi hrim zong nih mi mit a hlaanter kun. Tilionak thilthuamte he lawngin a `hu i a pei a lang dih i a tai zong a fiang dihmi a hmanthlak cu mikip mitthlam ah a loh a har ngai. Amah cu French miphun fidi, kum 33, a si i Hollywood baisakup thlaktu pawl zong nih hlaan dingin an ceihkhaan cuahmah lio a si. A chan chuah aa tim tak cang ko rua!

16

Online

zarhtin chuak seihnam

17

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

Avoi 554 nk I 2012, Nov 4 . CSO Lt. d

zarhtin chuak seihnam

zarhtin chuak seihnam

Das könnte Ihnen auch gefallen