Entdecken Sie eBooks
Kategorien
Entdecken Sie Hörbücher
Kategorien
Entdecken Sie Zeitschriften
Kategorien
Entdecken Sie Dokumente
Kategorien
;hhand!ung
u Aotiquariat.
WI EN
I.,WOLLZEILE
2.
http://www.archive.org/details/slawischealterth01afai
^Iatuif<^e Slicti^umtt
\jon
^rficr S3anb^
^mil
^oie\>^
^^ftiU
3)
t f
c^
on
^.crauSgcgcen
on
c i
tt
3S
tt
t t
e.
ETacskow
/^?^-
Beehtsanwalt
Iiye..,,
sg
ft
e r
S3
a n b.
1843.
EX
BBi...
.f?
686030
7
/o
.5;
<Bk
1
Bombe
1.
5iifang
2*
3,
Umfang unb
Ouelen
6
7
itnb ^ufmittel
I.
Settraum.
ia 469476 na)
S^r.).
Dev
4*
5*
(Singang,
De (Stellung ber
6*
7*
Olamen
ber Saicen:
C5
De
8
@t^e unb
be
Sie
dteften Seugnjfe
ber be SBnben
9*
165
10*
11*
(Stmme
ber <Satt)en
m Sanbe
be
ber
Snben
ober Serben
181
SBeneten
am
abraf^en SOeere
223
Eingang
5)e 33lfer
ffv;t)f^en
266
(Stammen
267
(Stammen
:
288
15
be S^^aen, (Sfamaren,
318
(Seife
16* 17*
Die SSfer
farmatfc^en
(Stammen
333
tamme3
(gamme
374
401
18
19*
20>
2)te 33ufer
(SrgeBnffe
445
,
2K
4G7 477
m Sanbe
ber Urflatren
485
Juttftct mhi)nitU
23
(scu^Betrad^tung
524 544
^ott ebe.
^nbem ^
lcitiuftg iiBer
bcfc
crflc
5(ttf;c{iiiig
(jcfc^c^tocBcnbcn
^uGcum
il^crcjck,
co fr tcrfifftcj
mtd^
bic (^efat
c;
unb
be 5ljftd;t,
Ucn ber
au^iis
fpre^eiu
fe6fl
i^eruor,
unb
fote
,
ftc;
(^rnbiic^e fnben
n?a;rcr
fo
iirb e
an)
fern
c;ne ale
fei
^orrebe ber
i?cn
e aer
mir,
gc;er
unb 99ange,
UcBer
ifi,
eugnen ju luoen.
bie
SSa;
,
ber
barin
a^ge^anbeen
c;
fe6fi
Un
unb immer
unb
Oerfa;t^
unb
uoreiig
ajumcitaufg
;
tl)i&
fc^einen
unparteifcC^e
bauon
Un
i)
iikrjeug,
i^m
in
;ier
gem
feinen
^U^*
bem ^aa^c,
unfern
(i5efd;ic;t?
unb 5ufna^mc
fnben,
bnnn brftc
bem
unb ba ajugrofc
1
(S5c?
be;nt^cit
^rje,
I.
wo^ au)
cngene S33iebcr^oungen
c^ofarif
mUxi).
llrref.
bcfc6
SBcrf ju
i^crfcMctcncii
3ctm
au'^gcarfccitct
iicf^
nivfit
SBr fmb
ta
ivr
iiOcr
lrcfc
ermctm:
Bt muffen
5(rmc ju
luir
5c, tg)c^c
unb
9icbcrc, 9tcd^c
itnb
bcinfc6cn
S'JiaMc nictcraffciu
gii
Uccra runbdBfct
mt
iBcic^tgfc iinb
5nmuti
^e
ttja^rc
runbicHct
ftcH
ftc^
fef)r
n tcr @cfiMc(^c
n jcbcr c^enntnjj
autem
aBffcnfcf;aft Bc?
fid^crd; n
tcr
i^ccmmenen
criinr^,
tc (Sn5cncn,
a^cr
bc
man
m()fam nb
tcctcn
fcnvieri^
fencfao
bcm
jc|t fc
(E'inftd^t
:^^ncfcvHfcen
^fcnncmcnt,
ba
i;nc jene
iinfrnd^tCMr,
frcic;
a^r
cd;t ifl.
3cmc;
angc au]
bcm
i^craffcncn ^-ctbc
;n
bc
faiinfd^cn 5tcr?
iinb
ivcbcr
jtir
irctauftgcr
(\inbcn
c^
gebaute
i^rcr
jcbcc^
faum mt
cncnt SScrtc.
cmmcn,
ten
fcc,
cccn,
?.^cnc uaturc^c
,
9cgung Qchi
cii\\
SOffcnfcfniftcn
fct
t^cn
tcnen ^
m^
ucrjcugt, ju
bcfer a^n^anbc.
mcn
tiefe
eines tg^flcrfer
(Sd;rft fir cne
fc)
(SeiSfttufc^ung
\^
tjaitc
lucc^cr
cn faUMfc^cr ^flcrfcr
einige Seit
aufKHt,
um
fctann
cdUcr
rufe ju gcnijcn.
5)c
anbcrc
ctcr
bc
imt
^craugcijcBcu ircrtcu
,
tragen
ta au)
be
,
tiefe
imt n
te
cmme.
5ucf>
arten
56teiung cfimmt
rt?arcn
fecn n grb?
crfl
aU
etcn
fagc
id)
jenen
fte
^ant,
unb
tt2cidjc
taturc;,
taj
^cfe
erfdmfftcn
^ren
teffcScn
cigentd;e
Urjctcr irurten.
er
t^infet
auf
er
(^nt^ufiamu
ftrfet
nbcm
narube.
tu ;m
bc SwiJcrft^t cr;at,
3
frifdf;cn,
feinem cooe
aen
Quc;
ftc;crt
;ejt,
nt^t
obe
ijerljnf;en
lerbe:
bc
^ugenb ater
ben
^oeni
^r S3efle;en
imb
facje
c^
^erjd^en S)anf,
t^eurer ^aacf^,
be
bu
ernjectcfl
^bee
befeo Unternef;men,
auci^ S3erat;er
nnb Reifer
einem eignen,
(empfange
bafir,
anc;
9?dae
^ctrowtfc;
e
^ogobn,
b,
bag
nn im 5(ngnfl
^. 1835 ba
<Bat\cn
no(i
SOer mt
ber
eftnnnng
eine chten
aufnajmfl
nnb
beffen S3erecernng
nnb ^erangafce on
e
6e feiner
biefer
^ix tam
i^
e
5nar6etnng me^r ao
gcft^re]6en,
einmal
er,
ai
;atc
Ijog
fiir
nc;
aU
trenn 3;r,
e efenb,
njcre
aUn baffek
mr anone;menb
3.
^- @d;>afitt.
1*
dum
Plinius
1.
II.
ep. 5.
1-
Ucx
ber
geforfd;t itjorben,
t)on
{n^emfc;en
lue
Uon ^remben.
SOcte
man
fcer
Umfang
S3crfaffer ertt?gen
fo
biirfte eine
^^er
neue ^orfcf;ung
SJaffe on
cjeiuagt,
ja
uterfnffg
erfc;euen
befe
gefle^en,
ba
fte
(fe6ft
atjgefc^en baijon,
bag
ate
ingefammt
ber r;ajen;e{t
{f;re
nur
fparci^
unb
unb
;oc;fleno
aU
unb
,
ijcenbetercn SBcrfc
e fo fe;r
6er ba fa=
fe;t,
an bcm
no^
5)c
fetene
gefammten
fairfc^en <S^ra(^cjeJete
,
unb ber m
n ;m
vorgegangenen ^eruberungen
ben ttcn, ben
be Unfcefannt
bem
^i;arafter,
e6ru^en, bem
enb^
,
au'3c^en
befeg S3ofe^,
um
eS
nur
waren
Urfad;e,
larum
fein icx
er
fcenber Suanber,
eiflctc
in
no^
fo
Sludges
jeic^nete,
fcfl atcr
Begann
bie 2iffenfci;aft
erf
ber (S5ef;cte,
menf^cf^cn SSffeno,
^an)(n
aUx,
n)ece
eic^gtigfeit
unb
ueeic^t
fe6fi:
a^^if^
ber ^uofu^rBotfett
*t
I.
2.
limfang
nn> Cintljeilun^.
\o)tcn
am
ta
bc ^'crfdBiing
g-riic^c
Vc faluf^en 5tcrthimcu
ircn^c gereifte
cgin6c
iDa
23cf^ne ter
ijUi
anf be
et ber Unernennung,
Seftrclningen
(Schriften
,
ie^cn
an)
un lange ctcnfen
c6
tcr
tem
entir adBfene,
et cc^ in
feinem ..dr^en
iric
unte iier
tic t^curen
^crfa^ren,
um
tiei
ni^t
\it,
ter
tic
fein
nak
6erf;ren,
ter
taterintifcr;en
cfc^ic^^ unb
nun
teutcnten Sice
tienen
ter
Sucre
in
fpnmg,
rafter,
tic tic
Urfitie,
tic
Siammeint^H'iiung
tic
8eri\itniffe,
Sf^rac;e,
tic
fo e
Sitteratur
unt
taa
tic SSiffenfd^aft te
fiaiuifc^c 5tcrt(ntm
fiaiifi;en Unreifes,
tamit,
mgiic^
ift,
erbeten irerbc.\
2.
Dic
Umfang nnb
arfteung
ii6cr
etttt^etluttg*
tc
fairifc^en
tcftantigc
5tert^umg
mu,
ent^atcn
cn ter
6i
tic
jutcrifftgc
@cf^id;tc jctc
ftc^ t;eien :
einjcnen
(Btammc beginnt
angc 3citraum at
n tic Urgefc^ic^te,
n gcrctct ferne
i jum
^inagc^enb
imb
bco
(Stmme
"tc^^
Si3
jur Ue8er(^anbna^mc
G^riftent^um
^n^tcn
^n
unter i?erf^ictcncn
;
9?amen
inmitten unter
neucjlcn,
^mt
ift
unt bunfe,
'tic\c
befimmt.
ja^cn
bc
S3ctra^ct
ber
I.
3.
7
fc
^iitioucu ber
fcn ber
^mucij*
faiLnfcf;cu
tai)
inc^wcn
ba
a^
fc;ncbcu luvb
fomlt
aic
friiUTC
cfd)c;te
ba
(Scf^crc nc^t
mt bcm lh\^
fidf;crn iHn-utfc),
tmb
foteu
neue (Snbecfuncjcu
,
aucf;
unb
fcefegen
fo lurb
ba?
burd)
5(ucf)
;nf(c)tcf)
C^au^e n jice
g)auvtt;ce,
umfagt:
lU-fprun^j
(Sitte,
(3tamment;e(uncj
unb
'^;ateu;
auGc unb
a3crs
faffuuij,
Acratur
unb
SBfenfc;aft
ber
citcn
(Saiuen lje;anben.
3* .Qttelcn
nnb ^nf^miitcL
fmb
benn
Ujr jerfaen fe
na)
(S'u=:
unb
romfcjcn
@efc;()tfd;re6er
tmb (S^eogra^^en
^
,
3n(;vften auf
ferner be
gefd;c)tc;er
20d;tgfet,
enmacr,
on ben
^crrii;renb,
aU
ba fmb 9uneu
Siiie,
5iufirfc,
(buhor,
kurhan,
mohyla),
(Bci^m^ unb
(Stein, (3iaB,
.^ornunb ^noc;en,
ug? unb
itnb bie geograV^ifc^en ^rut^flcfe fammetten Geogr. vet. scriptores graeci minores c. dissert. et anoot. 1712. IV. 8. [Geograph! graeei minores ex H. Dodwell. Oxon. 1698 recens. et cum annot. G. Bernhard y. Lipsiae. Weidm. 1828. 8. Epistolas Parisienses ed. Bredow. Lips. 1812.] SSevgL J. Lelewels: Badania starozitnosci we wzgl^dzie geografiy. Wilnol818_, eine bor fc)arffnugjten (Eine retd^je 5uiva) unb Sufammens @(ftrften ber bie atte eogra^^te* \v^l)^ i) auf SSinbecten, fteliung griec^ifdjer unb ateintfd^er Snfd^riften, 9)aten, ^rnt^en, Sf^rien, Dovcum, ^annouieu, Sn^ttcum, S)oefen, 2)acen, X)taften unb SWafebonen u.f*i. bejel^eu (eber blieb avmatten augefc^uffen), mt tt)citauftgev (Srfanmg fnbet ftdd n JRaaucficj SBerfe: Istri adeolae geogr. veter. e monumentis, epigrammatis,marmoribus, nummis,tabulis, eruta et coramentariis illuslrata. Budae 1826 ^ev)ev geboren 1827. II. 4. auc^ einige fogenannte barbarifc^e Snfciriften (inscriptiones barbarae) , auf ^enernen unb meaeueu Xafen , auf SJunjen unb ijerfc^cbenent ^au = unb
H.
J.
HudsoD
^eergerv-it)e
infoujeit
i}r
Sltert^um unoerb()tig
efc^d^te
ftc)
ift
mater ber
fc)rieben*
S^orbeutoVa
gerfireut
fl
nrgenb
be^
fnbeu
SOnfefc^rften
fo
bap
(ie
f^anben fub
8
jeji itnb
I.
3.
luUeu
uni glftnittel.
bc cBcn unb ^er!er
fcer
attcn S3cfcr,
je
iiac
Qcbca
cr^ctcnbc S3cf
briict
tem (Sanbc
geirffe
feiner 23ihinij
bem Sanbe,
enveiit,
ftd;t6arc
c;aratcnfti'c;e
Scfmen auf,
n?ec^e
auc;
fl,
au ber 3a;
nnb
geivic;tii}co
3eugs
nig feine
5n;
fl,
;
':ic
Sauber,
in
irec^en
;cuti
9}enf}e
,
^cn?c;uer
HB
fr bereu 5(uffiubuncj
(Sammuncj,
gcibricje Sefc;rei
tung unb
3^ueuegcnn?irba^erbie^auf^t
tger^, biefem
pfiidjt einer
^auge cftmcg?
fc b6ic;eu
^fl a65u>efeu.
aer
bem
3n
aU
beu
t^iifmiten,
ircc^e
(Sc^riffieern,
ungemein
Dergeid;en ftnb
J.
G.
Eichhorn
et
lat.
Lips. et Gott.
riechen unb
ty.
18101813. VI.
8. ^.
9}annert ccgra^^ie
ber
9bmer.
TOrnerg unb
Sci^jig
1788 1831* X.
unuccnbet).
8.;
5.
Uert
maus,
SSeimar 1817
1832.
III.
8.
(no^
ant.
Ch. No-
1824.
unb
f.
19 harten,
t^iifmitte
es
S3ci
ifl
^enu^ung
tou S3ear6citungcn
lmftd^
ni;t;ig,
a^nic^er
um
\!a^
fo
grere
Befannter
unb
erireioi;er
\\i,
c?
ri^
tem, au fg ejlct
anberc S3cfer.
u? erben,
fmb,
a gcrabe 6er
^'crfc^er tnb
,
9?ic fo ber
eigene S3erget?
fte
^ung
ber Siueten,
au) no^ fo
rii^miic
tjcnannt
I
aUc
fo
er
foijiei
Singen fc^aucn
tif
unb
geriiflet
an'
SSerf,
h?e;e
unb
bie
Sprache
bic c^iar^eit
unb ^cUc
fo ungetrSt^crtoricuc^tct,
I.
3.
CueUeu
imr glfmittel.
fcf;nbc
(^ntfleiuig
d
ber SBa^r^ct
ao aufgc;ct finbcn,
jicitcn
^c ^uccn bc
jirtunten
3citraum
l6c|lc;cu
auger ben
,
fc;uu qc^
and)
am
,
efe|Bu;errt
unb
Snfcf;riften
uerfc; i ebener
au
;florfc;en
SSoofagcn
ber
unb
S3if(iebern
cnbc;
anS
S)en'maern on bem
^cn
akn
(Saiuen*
SD6gcicC;
ixa)
be
unb
(Biikn
f;c;c
^eranberung
erlitten
unb
fo
bie fc;erc
bodf)
Ijo
(S^eeagC
ber
enjcnen
Stmme
lu.eter
beginnt;
;eralj,
mng
fcrft(^en S^ueen
etia
tn'
irengfieno
XI. unb
ba
ftc
inm
iifccr
XII. S^);"^t
nur
>ci
ern^etert
iverben,
fpateren (Sc^rftftecrn
^ad)^
xid)kn pnben
^anb fUen,
^er}er ge'^origen egenjidnbe iDurbe aein einen wcen bn^er nur bie tidjtigeven anfnjren, inbem iur on ben auinbfc^en aU ben teven Oueen jn ben en}eimtfc^en aU ben fpteren tinb jngeren u6erge)en : 1
a)
2)e
oorjngc)jlen
grec^ifc^en ^flcrifer,
n)e()e
9fla(;ricf)ten
iiBer
bte
anjen nnb bie mt ^nen erfef)renben 33lfer mittfieen , finb bie 33 i.)* ^rtfoo ^aniata (471), profc^c (552), ?C5at)ia (559), j an ti ne r: Renanbro (594), SJanrifio (602), 5;)eop^i)Iafto (Smofata (629), e^ orgio ^eifibe (641^, eorgio @i)nfe(u 9Jcnac)c (800), Soanne^ SOa^ lala (800), Xfjeo^^aneg 3fafoS ,817) , Dlifep^oro ^ariar^a (828) , Soan^ ne enefc (867), Seo VI. (911), Seo rammatfo (940), nftantino $or liJ^V^ogeneta (959), Seo ofonc (975), Scanner fi)^a (um 1057), eors gio ,^ebrenc (um 1057) , ^s^imecn 9Jieat^}rafte6 (um 1061) u. a. 2)a Corpus hist. Bvzant. erfc^en in 3 Sugaben : ^ar 1645, XXVII. f. SSenebcj 1729 XXVi. f. unb enblicf) onu feit 1828. 8 2)erinben2 crfen engaben nic ent^ iatene eoDafcnog erfc)ien^ar 1819* Su.^iige au ben33t),^antinernga6^erau^ 3* tritter: Memoriae populorum olim ad Danubium, Poot. eux. elc. e scriptoribus Byzanlinis erulae. Petrop. 1771 1779. IV. (Der jrttetef)ei ent)at: Slavica e scriploribus Byzanlinis. 1774), ein uortreffc^e , ciu^erfi BraucjBare , eber no) immer m)i ycfanbiged SBerf. 3n if)m fef)en bie Slujuge au bem 3)aurfio , bem aifer eo VI. , au6 bem Seo I)iafono, au ben l^egenben unb anberen ungebrucften S3^jantinern (eorgio Tlonadjo ^amaxioU, SDc^ae .^felo, (SJregcric^aamau. f. n?.). 2)a(2trategifonbe3 aifer SDanrifio erfd)en in Schefferi Arrhiani Tactica etMauriciiArt. militar. 1. XII. gr. et lat. Upsal. 1664. 8., be ^afer eo VI. Tactica in Meursii Operibus Florent. 1741. T. VI. ed. Laini. 3u ben geogras ^J^ifcien, fr befe Seitater ungemein fnrgen Oueen gelberen au^er ben f^on jenannten ^rcfop, JK^onjiantin ^orp^V)rogeneta unb ^feo, crjglic^ ^ierofe (um 485), Notitiae episcoporum (911) beim (5obinu3, ber ungennnnte Qpitomator be traben (jtof^en 980 996) n <!^ubfon Geogr. gr. min. V. II. unb in (Strabon Slugabe on Smeoteen. (Slmfi. 1707* II. f.) (ufiat)io (1194) unb 9Zife^^oro S3emml)ba (1245). SSon ben ueen ^ogra^j^ien unb
to
S)c
I.
3.
Ouellen
^lt^
nifmxUL
Lucim,
fccii
cn6cmifc{)cit
fd^rftc^HMi
.
ii
f;.
cdjc
iiHdjc
fic
cr cin;ciuufc;cu
Secjenben
er
ia
faiinfd;e 5crtf}um
nic^t
uiuinc()t.;i,
ai
ba ^e6cn
be
ieiioicn
em
r)emetru (aii bem VIL Sa^rfi.) iii eu Actis T. IV- Bruxell. 17S0. f., te |ei (emeii^, X. 3a}rfn) , aU]viccMfcf^e Su.^abe i'^cn 9mbv
cit^vj
fe)lt
;
1805. 8. imb
li\io
einije
aiibcre.
unbebeiitenb*
3n
ben
firci^iid^en
nones)
ftntet i} iiu
unb
nifc^en irc^icn^erfammiiinc}
MerluT c^ifjvic^e Cuetenf^rififteer jtnb bie befannten e= gennanif)en >ifcr, aU Scnicinbe , Sccinne carenf^, ^reecjar u f tt), ber 3ncm)mu (um 873) de conversion. Bojoar. et Carenl. Script, rer. Boliem. Hanov. 1602. f., F. S a lag i, de statu in M. F r e h e r eccl. Pannou. Quinq. Eccles. 1774. II. 4. unb 03 Aclutar Glagolita Clozianus. \ ind. 1836. f. Anastasius Bibliothecarius (7 886) Histor. eccl. ed. G. A. Fab ro t i. Par. 1G49. f., \ itae Pontif. ed. J. Vig n o u s. Romae (fine gccrbnete unb i^cunbicje Sauimuuvj ycn Su^gen ber 1724. 4. be (Salren au ibnen , nad) 2rt ber b!^^antinifd)en i^cn Striter, nnirbe fr 9( Oevjifter unb bie fan?ifd)e efcMdi^fdtreibmuj uncjemein frrcrlid) fein liepesta anfbud) ae i'cbe nnirict bie @. 2i? daumerfd^e (Sd^rift: historiae Brandeuburgensis. 33erlin 1836 3>ie c^eriuvjcr ifl rien^abl tcr 33ibiu Scctuefer (550 gecgrav)if($en CueUen 600) De fluminibus, foniibus, lacubus, gentibus etc. Romae 1504. 4. ed. Oberlin. Argentorati 1778. 8. Der Srauer 2)iau (um 800 ?) bietet in feinem geccjrvift. 33crfud)e auvd) Liber de mensibus orbis terrae cnivje 9lngaben ber ba norrid)e (urcpa : ed. C. A. V alek e n ae r. Par. 1807. 8. A. Letronne Rccherches sur Dicuil sv. du texte restitu. P. 1814. 8. (i)uibc ven Darenna (vjetiH^fm^ lic^ ber 9ncn\)mu5 9la>jenna genannt) (886) , erbielt fidi nur in einem furzen Sn^uge: De geogr. l. V. ed. P. Porcheroo. Par. 1688. 8., in P. Melae de situ orb. 1. IIL ed. A. Gronov. Ltigd. 1722. 8. (Sine Ungenannt ten Sefd^reibung ber fawifd?en 33elfer ^u (S'nbe be IX. 3a)v) , in einer mnd)ner ianfdjrift an bem XL 3aiirb., iii crau^gegoben ycn 56crmat)r im Slrc^i 1827 ^cjt 49, uuD in efeben ^er^cg Suitrcib S)indien 183L 4 9tnper bem 2am cn cremen unD ^emcD, irelc^te lr>id)tige ein(S* 24, gaben ber bie (Sie ber Sairen in 3^eutfd)IanD entbateu , getrbri auc^ ba fpitere Chronicon Gottwicense (auctore G. Bessel et E. J. Habn) Tegernsee an Cueen gefiTouft ift, immer ncd} einige, U^enn 1732. IL f.), infcn-^eit Unter ben ieiligenegcnben fnen fid} yiee ergiebige, aud) geringe Subeute, a : ba eBen be ^eiligen eyerin ycn (Sugipi^iu (au ber ^weiten ^alfte U6 V. 3a)rf)), be f) 9urpert (nac^ %iU 580 623, nad icrmat^r 584618, nac^ Tlniax 684-718), be ). 2)arinu unD Snianu (an ber 2Jiitte be VIII. Sahr}), be3 fi (icumbanu ycm 5bt 5cna in53cbic (im VIL SairK), be ^clfgang, be 6 33cmbarb cn 2!anfmar , be f). Urid) ycn crar, be i), ^irilc unb Siebcbic pcn auberif (an bem XI. 3aM)) in ben Actis Sanctorum 9. 2)r5 , beo ), SBen^e, auf See be aifer tto gefers tigt, be ) )to, Q3ifd)cfo rcn Bamberg in 8ubeiriv3 Script, rer. episcop. Bamberg. T. I. u. f to (Snbc^ ftnD nc} ^u ertoamen nk Aafenirfimben, Unter ben X\\v]iii'jm bie 33res)e ber ^'^]te unb anbere SeugnijTe befer 5rt. SBuIen fnb ffr un te benfirrbigften iie ycn @regcr IV. 590 604, t*on 880, Sadiaria 741752, von (Sugenu IL 824, 3c}ann VII. 874 Sc^ann X. 914 929 u*a3 unter ben S3rieffammungen bebeutenber 2)?tnner
b) !2aiemifd)e
f(^id?tfd)reiber ber
:
i i
I.
3.
RuUen
nrf
nlfmxiUi.
,
11
ober cmer
frembcn (Sprache
,
(jcf^reBcu
fcf;
a be auocnbifcf)eu
jcc^nen
unb r?
bie
vjbfd^of ,^u Tlain^ (f 755) Epist. ord. Mo{^. 1789. f. Bouquet Script. T. V.
Dueen
ober
affen fd)
[e)v
^^ajfenb
Denfmer
auf be [mtifcf)en 5n beren (S)3^e treten namentld) be ffanbs 5ltert)umer njcvfen, beifgen* nan)fci(>en @agen, 9)'?)rc)en unb (Srja)ungen , be logenannten norbfc)en jiun %)di au uralter, uubefannter, jum Xfje akr aii fpiterer be trcc^e un burc) norrncinnifd^e 5(u6\anberer , l^jorfcfjer 3et ^errujrenb ,
mef)r
ivenigev Sd^t
agen",
jtd^
auf Sanb
jlufcjcn
874
934
nebergeaffen jcitkn
:
De
^au^tfammuugen
berfeben [tnb
be
Beben (Sbba
nrrilcf)
be
frf)er
fogenannte faemunbfd^e ober Uere, nad) ber agemenen 5nna^me um 1090 Edda t)om ^rejier @aemunb bem SBefen (| 1133) gefammet unb georbnet: Saemundar hins froda i. e. Edda rhylhmica s. antiquior vule;o Saemundina dieta. Haf. 17871828. III. 4., E. oversat og forklaret aPFinnMagnusen. Kopenh. 1821. III. 8., mt bem Drgna beutfc^ on ben ebriibern
rmnu
Edda
9, Sil)
33ern
1815* 8,
be
%^.
. b.
^ agen
Don
jngere ober be (Sbba on (Snorro (gturefon (f 1241): Islandorura stud. P. J. R e s e n i i. Hafn. 1665. IV. 4. bnfd) yon
u^
n ^c^jen)*
1803* 8*,
beutfd)
(Sd)mmemann*
Fornmanna
ff*
(Stettin
1776* 4*
)ie uonftinbiv3e
ammung
f^en^agener
gelehrten
ff*
efefciaft l^eraugegeben:
on ber Kaup-
mannahoFn. 1825
anbere
8.
8* (6eibe (Samnt
9uf er biefen
jum
2^)ei
unb ben geid)jetgen 5nnaen eni^erebte )ifiorfd)e (Sagen* Faereginga Saga, af. C. Ch. Rafn. Kjobenh. 1832. 8. Egmundar Saga. Hafn. 1833. 8. u* f* it>.)* Sir erU)f)nen ^er ^X^c;^ no^ be beben grperen (Sammlungen, be atnorn)egfd)e on Snorro Sturefon unb be Iatenfd)e yon Sro rammatcu* (^rjterer fc^irieb yor 1241 tn ber SOutterfpradje be ate @efcf)cf)te ber S^ormannen nad) (Sagen unb Iteberle? ferungen be^ 93oIfe n feiner: Heimskringla edr Norega Konunga Sogar, ed. Peringskild. Holm. 1697. II. f., op. G. Schoeningii (12), Thorlacii, Torkelini (3) etc. Hafniae 17771826. VI. f., aus? bem S^lnbifc^jen berfe^t on SDol^nfe* (Strafunb 1835* II. 8*, berf. imb erlutert on 2aci)ter* eipj* 1836* II. 8* (Sbenfo trie Snorro au6 ben ffanbinau^ifdien, ^atte Saro, genannt rammaticu (f um 1203), feine alte lateinifc^ gefd^riebenc Hist. efc^d^te oon iDnemarf fd^on or^er au^ bnifd^en Sagen gefd^^ift : dauic. 1. XII. ed. St. J. Steph aoi us. Holm. 1644. f , G. A. Klotzius Lips. 1771. 4. 3ule^t gel^ren f)ier)er noc^ einige geogra)3)fc!^e ^engfeten, nimc^ be 3':efebefd)rebung Suifftan unb Ot^er, herausgegeben on
nfc^ berarbeitete
Da)mann
n feinen ^^orfc^iungen auf bem ebiete ber efc^idje* 2Ctona 1822* 8* %^\. I., be Knige 5tfreb (900) Ueberfe^ung be Oroftu, ^erau^ gegeben on D. ^arrington* !onbon 1773. 8* unb anbere nbifc^e Sufs jedinungen biefer 2Crt, gefammet on (E* (S* Sertauff in ben Symbolis ad geogr. medii aevi ex monum. Island. Havn. 1821. 4. d) (Snbc!^ auc^ in ben Sa^rbc^ent orientafc^er 35ufer, namentd^ ber Strmener, raber unb ^erfer ftnben ftd) einige, n)iemol)I f^ard^e unb uns
bebeutenbe Sac^rc^ten
fd)d)tfd)reiber
,
ber be Satt^en* 2)e Sd^riften ber armenfd^en e^ v)ee [t^ erjieten (morunter gum Si^e oXit 2Cga t()angeu unb i^auftu gel^oren in' IV. 3a:^r|*) , ftub n befer 33eje;^ung iveng berdfic^tigt n^orben* 3n' ber (rbbefd^rebung be Dofe you (S^orene (460),
beren fo
12
gicSijfct
I.
3.
^ueen
un>
nif$m\tUL
fu>rcn fic iu gciuffcn taf-
i^crt^cBaft ijcr
1,
te
e f
cl { c)
e.
(Saiucu
e^imt mt
5^ cfi o r
(ijc6,
cuf;emfc;c
geft.
(i)efc;ic;tfc;re6ung
einem
S?cnd;e
ju ^eio
1056,
be foflSaren
6;rcniono uou
nac^ ber 9 ab j?
jum
Sa;re
1114.
^u-^gaOen:
^eer^Surcj
1767.8.,
nac^
ber ?t{cnctrfif;en
cn d; c
cr,
Safc;{
cm
nac;
u. 5.
^etereSurg
1767
ff'i)
33emernn3en 5)c6rcn?s
9?eftcr (reicht 6i0
tjcn
S. SJiier:
987).
fd;rift
mo m'
(reicht
nur
U
fort
jabcn mir
no (;
feine
oflinbige,
^^n
festen
mcfler 11141116,
5(.
1157, ^cmnn
ber 9?oiuo
grober u.
^iec 5(nnaen
i^cn
crfcfnebenen
Ur(;e6ern emnbeten
cinjenc Bt'itrume,
Ser
"Cic
man
eine furjelleGerftc;!
and L.
Gol^-
Warz. 1826.8. p. 58 70, anK. KalajdowicO posadu. Nowgor. (Ueer bic ^cfabnife 9cmcgcrcbo*). 31oskwa 1821. 4. 58. unb an W. SopikoAv: Opyt ross. bibliogr. (S3crs (S. 56
fud;
einer
ruff.
S3ii^crfunbe) II.
bic
atc
361
365 geminnen
gefc;rieene
fann (erg.
6;rcnif be
.27.
1).
SD6
ruffifc,
fi;riifcf;
G^crcgra^ie be 5eranbrinci'^j
^a^^c
oncjegt
i\i,
luerben einige flmvifc)e 33olcr entvi()nt ; neuere ^rifcr ^aben biefe (Steilen jc DO) erfcirt : E[iit. f^eo-^v. beci) fr [pater 3nterpcaionen (etica ^irfcfjen Marsigiiae 1683, cum List. arni. ecl. Gu. et G. \\'liistoni filii. Lmid.
800
i
1736.
4.
a r
n.
,
Paris.
1819. 8.
5u beit
@ efc^
d) tf c)r e b ern
(S1.
2)i.
einen febr
m^=
Straber Q3ertrf)c
St. ^eterb. 1824. 4. (yevc^. Jpa. 5ag.Sitt_eratur1S25. San. Dir. 6.) (5ine anbere (Sammluni^ )iftcrifd}er Senc^nine ber Seitunc^ bie RuJTen ftelte an arabifc)en unb pcrffd^en efc^i}tfrf)rebern 3. ) ammer: Sar les origiiies Russes. St. Ptersb. 1827. 4. (inrcj. Hall. All{?. Lilt.-Z. Mrz No. 53 u. 54) jufammen. 2)a 33c(ilanbc\fe brfte hau fein, ja Relution de 2). (Sjarmo^ gefammet unb l^erauggegeben )at . b. %*: Masoudv et autres auteurs Musumans sur Ifs anciens Slaves in ben Mmoirs de l'Acad. Imp. des Sciences de St. Ptersb. VI Srie. Tome II. 2)ie bejien unb iinc)tic\ften Sacjrc^ten beben bie crientais St. P. 1834. 4.
uber bie
fc)en
Cueen
faft lebigi)
ben
cjriec)ifc)en @efc}ic)tfc^reibern
ente^nt
tai
fie
(oni D^eue berid)ten, ift entweber ma)rc^en|aft , ober fe^r erDddfitig unb ber fc>arfiien Aritf beburftig. ^cfabnif ^ef bie erfte SOla^ijtratperfcn in 9cit?gcrcb.
I.
3.
mmVm
mtf
f ulf$mittd.
tvclc^e
gcc;cn iinb
13
bcm ^mts
on befcm
*
^UM
an ber Socc^fct,
um 1210
1239
fccmt^t njurbc,
aftftc^ nc}t
mc;r cntfc^eben
S3c
gefcf;rcten.
1135)
ijerfagtc eine
ton J.V.
Bandtkie.
in feiner
fci;rie6
5infange ti 1203,
Hist. Polonae
1.
(14151480)
II. f.,
17il 1712.
au;Yarsov. 1824.11.
(um 1296)
:
auf^ej^iit
unb cjeirbicjtinL.
Gol^biowski s
ifl
dziejopis. polsk.
W.
1826. 8.
tg)i|lori!er
^ctan (Ecma
bohemie,
res
(1045 1125).
iuF.
ber iprager
ie
1
finbet ftc^
M.Pelze
u.J.
Dobro wsky:
II. 8.
Scriptoi^rortfc^er
UeSer feine
jee;rt
unb 6er
^ai;rf;unberi
grnbiid^
3ci^.
aSogt
efjic^te
^vm^en
1827-
I.
623
624*
2)er Herausgeber bemerft, bap bie Kronica polonorum fotool^, uebo Chronici Silesii vetuslissimi fragmentm, be Chronica polonorum unter bem^s tel : breve chronicon Silesiae unb bie Chronica principm Poloniae on 2) eu t-f)en etfapt fc()enen. 2)er33erfaffer ber erjgenannten (S^vonif, iued^erum 1300 obcv hai"!) na)f)er \)xkh, uenle}t ^clnfc^e Sortcr offenbar nc^it, bennerfag: princeps conslituitur dictusque est Listig i. e. astutus, eo quod astucia
homines interfecerit quam viribus. Quo mortuo fuit et alius Listig, Cuius filius, item Listig tercius Huic sed alio pacto sic nuncupatus Zemaito successit filius eius Listig, Listiconi vero lilius u* f ir* jlatt Lestko. ferner on S3oefait> 6rcbri): Boleslaus primus, qui dictus est Sraba i. e. mirabilis vel bibulus , qui dicitur sic Tragbir. (Sbenfo erfc^ent aii) bev
pliires
S^ronf, irec^er 138^- fc^reb, be ^onfd^ien uns Boleslaus, Chabri dictus unb uberfe^t ^meima 5u biue n' 2)eutfd)e Plawcos, qui Almanice Balwen dicuntur unb qui dicitnr Psipol^y id est campm canum, Theotonice Hundisfelt. Poloni ob odiiim oceisorum et castrorum ibi loco buiusmodi hoc nomen campm canum im ponunt, canes Theotonicos appellantes. 93ebe @efc)id^tf(^relHT ii?aren ft;er
funbg.
(Bx fagt 5* 93.
:
eifie
am
brteger (Stifte, ica^rfc^enci rf)rten axi) bie beiben anbeten fel^r on einliefen ^er. 2)c
beftanb
:
aber
uorjugitefe
au
5)eutfd;en.
Defe
(S^ronfen
finb
F. W. Sonimersberg Scriptores rerum Silesiacarum. Lips. 1729 f. III f. unb beffer, ioenn geicf; ni^t burc^ige^enb gufrebenjeenb , in: G. A. Sten zel Scriptores rerum silesiacarum. Breslau 1835. 4. V. I.
ab gebrucft in
14
I.
3. Ctuellen
SSiirfcgung
bet
un> nif6mx\Ul
aikn Bc^mfcf^m cfc^^tf^retcr.
%x. ^aac't<,
spracj
1830. 8.
Unter
fccn
t^rfiKn Sairen
gt
cn tuancr
,
^rcjler,
.qe?
irc^nc^
fr ben cteften
(3c\^\djti}u'cx,
6;roneon
List. I.
nc}t
tjl
agebrucft in J.
f.
Lucii
(n ber
Suogatc tfcn
1758
fi
ju finben),
etenfo n
J.
G.
1746
1510
fcfjrft
1748.
in
f.
T.
3.
^n
crfat im ^a^re
dlcm
itnb
im
cMnfcl^en
9Jhifeum;
gebruct tei
3nt
no;
nic)t
cjenau 6e)limmen.
S^^^"
S)c
feit
>3tiec;ifd)en
auena cber
bie
aer
fe
9}etf>cbico
wnb A^rico.nr^e,
Ji
me(>r
;iftcrifc;e
^ufjcdnungen
in'
X\
^akntnbert;
ftreut
inbe
ftnb
biefe6en
ncc)
unb
be
ireber
gefammct
;erau'?gci3e6en ujcrben.
^ic
^aijX^
bii)er
(1325
crfl
1338),
eUnfaU
ncd^
ber terau^Sg^Be
^anenb,
Beginnen
ie
S^i^^^*^^^^^
^^^
tugarfc;en (Biaivcn
am
^erge
diii
(SDrSeco)
ge6eu
fte
fc,
fmb a
je^t
nccf)
im^ugangi^
geirefen.
(^rei
(eigene
ixa)
)at
2.
gecgrap^ifc)e S*ueen,
in tiqcn
atejlen
bem Urf^runge
Befi^en u^ir gauj
cber
bem Sn^ate
gar uic^t.
^d^
crfl
Bcitraum
gcf;crten,
unb
^it
niffifc;en
au bem
XVI.
i
S<^^^"^^i^^
BoPschoi
^er?
Drewnaja
gu6cfc^rc[ntng)
St. Pet.
Kniga
unb
feiner 23eivcf>ner
ifl
i>cmG5rcfrjlenon?
bem
SScifen
(x 1219)
tercreu gegangen.
ber geiigen finb nic^t ireniger
3.
ergiebig
einige ein^eimifc^e
fiir
Segenben
ba
fairifc^e 5(tertum.
(gamen
trei^
I.
3.
mxulUn un>
glf^mittel.
ber
cft,
:
15
93tcic,
tcn
crcto
bcm
^^cfor
bc SSiograp'fnm
fc;r
petfc;crf!ic;cn
jii(5cfc;Te6cju
Ucx
1827
anbcrc fef;cmancuaiicrc n
Ewgenis
ftc
Slowar. hisl.rusk.
S3c bcn
^cen
fcccjnncn
erfl
f^ter mt
bem
f^ecjcn
(Stanfaiu
cjec)ifc;en,
fc;einc;
unb
5nberen*
!Dte
lvic;
tieften
;.
aitm Scgcnbcn
ftnb bc
n?a;ts
unter benen ba
Sekn
be
cnccfiaitj,
fi;ri(ifc^
fc;cn
im X.
3a;r;unbert
unb
jiuar urf^riingc^
n^o;men
5efc;rieBen, crjiicjcf;
benfanirbig
(Bctf^rift be >c;mifc;cn
)aitcn
).
@ic;e
;.
Submia unb be
bc
Sba^ert (in
H. Canisii Anliq.
iiaS
T. 3) u.
f.
\v.,
man?
(j. S3.
i(i;rifd;en
unb h^a^
aiven wirb
Seien
be
;.
^e;obico unb
^t;rico
am
meiflen gefci^t
be be
;.
aia,
;.
(Simcon,
unt
1210
gefc;riekn
unb be Tlcni)iB
cmtian Sc6cn
1264,
53.
4.
bie
Ijeibe
noc^ ungcbruct:
b* Sitter.
1831.
9nj.
^. (S.26.44.
ic
ateften fatrfi^en
auf
un
gefcmmeneu
Urfunbcn
ftnb
Vertrge ber 9uffen mit ben riechen an ben ^a^ren 911 unb
aer
945,
unb
SSa;rfi;enid;eit
nad;
von
l)ucjarifd;en
S3erfaffern
^cnflantinope gefcre6en,
aa
ac;t
ven
Seflor
feinem ;ronieon
fc^arfftnnig
einvereit
(^in?
iver
vert^eibigt.
foen
>cimifcc rufftfc^c
fco
fpteren
5(6f^rften
fe
ancjelj^
(Sc;en
966
;inaufreic;en
ecjentic;
Beginnen
a6er
erfl
mt ber
fungurfunbe
be g-rften SRftifart? SSabimirclvitfrf; unb feine c;neo SSfeivoob 11281132, ftnb aucC; im XII. unb XIII. 3a()rr;unbert nod feiten, ;aufiger erft im XIV. unb XV., ^eraugegeBen von Rumjan?
JO
IV
Mosk. 1813
fden,
1827. IV.
,
(ammuncj
aiferic^er
Urfunben)
^pommcr^:
f.
ic Urunben
u.
f.
ber ponfd;en,
fc)eftfc;en
auft<3fc;en
,
iv.
alven,
fafl burc;'jvec}
n ateinfc^er (B^xaj
16
gcf(^rc6cn
,
I.
3.
ftnbm
ftc^
^a
?ro,
^aticUti,
bte
(S cjt^gcof ,
Bc
Dfoo,
^cfieci,
Dogtco,
:^ommerf^en
imbSregcr 1768,
1834
u.
ttj.
bcf^cftfc^cn tc
bc auft^fc^cn
jcrilrcut
Daffc6e
bcn
C5cc)fc;cn
Urfunbcn,
anfang
acnfc^,
ircnintcr bc
'tc^
^-rflcu
trn
^ccfam
II.
993
bie
acflc ft,
bann
(Sic
i?on
1386
eine
;aufi(jer,
XV.
S^^(^t;nnbcrt tcgemagg
c^cd}i\d).
Jinirbcn t^Kircfc
;
cn (S
u. Si.
ijcrcffcnc^t
i^cfianbige
:
(Sammnng >at^aa't) k?
S^ite
Archiv
esky
gcfc )cxan^c'
3"
^^^ren reichen
,
tit
atcinifc^en
IX.
^a;r;unberta
ftc
njerbcn
ucn
-hinten
^ocjcf
S3ei
in
feinem
Codex Moravicus
(Saiven
nifje
Xjat
fi)
ben i^vif^en
Urunben
atcfte bie
ber ^-rflen
unb
ijs
^rcatien ermatten,
beo
^yiii^icn
S^rpimir
jcn
837
Lucii, derebusDalmatiaeetCroat.
Amst. 1666.
l6i
1801. VI.
D.Farlati, Ulyriasacra. Yenet. 1751 unb l^cn @. f^cjer, Codex diplomaticus rerum
ucn
1831. 8. bem^rnce
^n
fernfc;er
etttja
iiSergeSen,
inee
auf6eira(nt.
^^rac^c
finbet
man
einige
f}rift
Urfnnben
XIII. ^a;r;unbert i
ougarifc^e
ramen mir
5.
Stert;umer
qiU
ni;t;
bcc
in ben fpdteren
(gammungen
unb
(^inric;tungen ent;aten.
(9iuffifc;e
ert;eit
^ic^
Qiit
namentic;
g-iirfien
cn
ber fcgenanntcn
Prawda Ruska
dit^i),
toom
^arofaiu
1020
ben Scircgrcbern
unb
Uon
feinen
UJoobciintfc
fc^iebene
1114
1125
i^cn t?cn
enueitertunb uerucftanbigt.
S'ioof.
G Qit
II. 4.,
ter?
5uoga6cn
1799, ucn
^ahx^
tocn
Wremenik
Sei
(be (2cfiffifc;en
fcu^). Tl.
1820,
unb
Un
^oen
f^ter
jitar
ateinifc
jcn
Uerfaft ircrben,
f?ater
aftmir bc
1347,
I.
3.
mnUn
Ulli
nifmxtUL
Wilno. 1824.
17
4.
Mcx(\i,
-5.
Scciuc:
:
J.
V.
Bandtkie
f>rc
ins poloiiicuni.
fc;
Vars.1831.4.
3)ca(tcftcn bc;?
3vi;r;untcvt,
ait
5(uoiiak tcr.
fcrCnfc^cn C^5c|'eJ3c
iinb 9Cf)tt^
unb
i'crmc;rc
.^eraucigaGc
bcrfc6m
Maciej owski:
1832. U. 8.
Hist.
1349 imb 1834 (mSc d^ fcljfl tcfc;cffciu ^rg, W. A. prawodawst slowiaiskich. Warsz.
bcufcf;
i^cii
(anjfc;c
(2tittt,i;ar
c;
9cc)to^-jcfcf;c)tc
%. Q, S3ug unb
8.)
m.
9aan-ocu
G
unb Scp^g
ftc)
183539. IV.
n
Sn f
^n
n fnbcn
hci
fern au
<S^n*a(;e.
i?crfc[;tebenen
^cikn
fc)vc;
a3 atenifc;er
9)in,:^c
Stuganb fanb
man,
cam
t^cni
^af;rc
987
mt griec^i?
unb
h;rt|*c;er -^n|'c;rft,
ive SCiinjen
(980 1013),
(b, f^^S'iavr,
lv fcKU
cne
Sarceaiv
(1018
1034),
SBabmrS be rc^eu
cGenfo
ramcn
mt
fa?
ae
ober
unb
faujfc^cn
S*i^'tf
^cxi
^e.qt
num
axx^
bcm
(^nbe bc
X. unb XI.
^a;rf;unbcro n
^rcj
Koppen:
ftc;
Spis, rusk.
pamjat.Mosk. 1822.8.
^w]
^^cnfc^cn
1023)
unb
feinen
9ad;fogcru
I
9?amen.
S3rc|
J.
Le
e vv e 1
W. 1823.8,
auagcgracnen
Sliinjen).
lucc^c
Warsz. 1826,
ut
8.
S)affc6e gt
bcm
;.
SScnjcfan?
(S,
(923 936)
ff.
museum. 1830,
jcu
)at
203
(Snt S3cf(;rc6ung
3h
befcn Oucen
rcc;ncn fcn,
biirftcu noc^ bc
ijfjt,
ber 'iSc
unb
tt.nc
2Bed;fe.
at ber
1824,
f.
III .gcft,
Uncfannt
fl,
Jvo^cr
unb
fcgcnannc S3cutc
'It^ f;e,
(Stephan I.,
!i;rfc;cn
?5''iftcn
bnjo
ven Ungarn,
fei,
in
SScn,
mt
cb
cjeftici'tcn
Sortcn
Wa
fii)
be ^Jun^cn ber
ckmaiigcn
frcatfc^en
unb Wenige
beginnen
fnbcn
crfl
nrgenbo gengenbe
9ac;rc;en,
;^c
fer;nfc;en
ficcr
mt bcm Abug
mt fernfer
(2tc|?;an I.
(11931224)
mt
atenfc;cr ^nfc^rft,
ff.
crfl
1230
Uc6cr bc Wxwu
18
^cn
I.
Quellen
fyrflcn
un)
nipmin.
ircj
t^
7.
6u%anf(|cu
mi
Mnic^t
man
fco
jc^t iiod^
gar
nicot/ 6n SBiirbgimg
(Sagen,
S3
oloi eber,
pru;itjcrer,
ftc^
,
pra^c:
eine
rcc^fc^enbe ^iicc.
be mf()a^(^arcnUe6er?
be
^oeftc anS
aU
:
ba ftnb
Snmy
b.^- bc
1.
a6gcbnic!t in
9^af o Wtec
2.93bc.
>
trn
rcf
3ctfc;rft
on
spre 1823,
unb
6e ber
(Sammlungen,
c^ r
j e j e
w f ^ ber einrufftfc^en toomB'ifien Sertecto, cn rjncn? f t unb 9}a!fm onjtfc^, br pomfc^en unb ufftntfc^en ^ t?on SSaean? uon^efa, ber fert? ncm unb 9?? u ber panfartjfc^en fc^en bon SS?. (S. " a r a b j on (S'jeiaf orf ^, ber ungariff?fcita!fcKn on ^. Aoar, ber
(1780),
f c; i
^a
n unb
'
t ',
maf>rfc6en ijcn
Su f d^
u.
f.
n?.*
^g^erkr barf
man
auc^ btei^cn^rfc^
ruffifc^en
mcQt. 1804. 1818, 4. ^ajciu 5nbcrcr 5(rt unb ntile^ung, oMuc^ fe^r tu^tg, ift baS Slowo o polku Igorewom (^gcr 3iig gegen be
^D(ctt)jer),
oft
^erau^gegeen
rammatn,
(Sammungcn
Ster-,
Dlmt 1823.
^i)i
ttentger
wijtxQ ftnb bc
,
natoneer
Spric^ircrer
fc^enen
unb 9?eben^arten
;
oft
ttjct
aU
fie
fte
njtge c^crncKn
et^mocgifc^er fchjc^, aa
(Snbd)
fl
unb mt)^
thclogfer S3c,j|e^ung.
be ate,
rene
unb
reiche fatt>f^e
(Sprache
bie
itefle
Siuee
un
ba,
irc ae
fo at
5(nfcrerc
un
tieraf,
aer rgenbwo,
^"^i^n*
ft()
gen
S3on aten
S)enfmaern
.auf mnter
cBen^.
7.)
ifl
93eeo
ciber
ja.
ercru.
:pDnfc^en
ie
ben
(fer
einiger rufftfc^cn
unb
^-orfc^er gcitjonncnen
fe
gc"6nffc
l^nangc
-. ti erb ffentliet
S?rc\.auc^3crban
1840
*)
3n
b
no
".?
ten >aa)axo'm
tufftfd^e,
on
(S r
Pauli
|t|ifd)e
'i
e n qe^ifcje, on tanfo23ra^u. ^ort)fc lnrfcic, t)cn Z e g o t j c i c k i pcnifc^e , on . ^* ^aupt vns) ^jmaUx au unb
^etaugegeBen rcrben.
<S(i^ljer
9lejtor
I.
I.
3.
tudUn
mx
nntt
nif$mxtUl
19
Snici^t
muffen
^ej^e
wix bem
^m
5s
gemeinen muffen
en;emfc;en
iir
biefcr 5rt,
fcmo/ iiter bc
ao
lenige
angcnommen, ben
bie,
(Sta6
6rcc;en*
ber ^uanber,
wie
fc;cn
oBen
<B)pxa)c
wn?
^ceo
bafiir
in
ber ^ege
ju
fein
^fegen,
im
SSefcntic;en
ivirrung
ao
bie ber
(linf;eim{fc;cn
bagegen
,
BiS
ber
efc;idotcrfc;ung
fc(;ung
in
unb
grunbii;en
prad^fcr?
9euingc,
i;c^flen
tanen
n.
mef;rent^eio
9}icib
;
nici^t
nnb
er?
regen
Sc^ein
cber
a.
bie
(Bdjxifkn
\)cn
S3 o?
i;ufc,
;^ie>ufc;
feiten
ac;reic;;um
unb
ci^arfftun finb in
;ier?
i^nen Serau
l^er
iit^er
anzutreffen.
Um
(S,
gehrigen
bie
@c;riften
ju geiinnen,
5(H'unft
ber
laien
c^rften
:
15.
ern?i;nen
njir
Ch. de
S.
Jordan,
II. f.
S.
Assemani,
Romae 1750
1757.
(eigenic^
nur
VI. 4.
^ae 1771. 4.
S) ef e6 en
tting.
1802 1809.V.8.
3.
^^unmann,
1772. 8.
Acta
S.
5.
1772
1774.
IV. 4.
efc^arbi, @efd;i^ie
aer
tenbifc^ s flau?.
(Staaten,
in^ art, (3c\d)i)tc ton rain. :Sai6ac^ 17881791. IL 8. J. Ch. Gatterer, an Russor. Polon. cet. pop. slav. orig. a Getis sive Dacis liceat repetere? dissert. 1791 in Comm. soc. reg. scient. Gott. T. XL, beutfci;on (;ic; ten^orfl. S3remenl805.8.
Mosk.
b Sitt. 1822+
2)effelben ^unfl unb 5litert^um in ben Sffiien. So^r* Slowianszczyzoie przed Z. D. C h d a k w ski e g 0, chrzescianstwem. Krak. 1835. 8. K. Kalajdovvic: Pisraa obarchaeoL izljedowaniacb. Mosk. 1823. S. Lipo man: Zastanowienie si nad mogilmi etc. Wilno 1832. 8. u a.
1822.
8.
2*
VO
F.
J.
I.
3.
CluclUn
xm'^ glfsmittcl.
Durich, bibl. Slav. l.Budae 1795.8. Potocki, Fragments histor. siir la Scythie,
Bruosv. 1796. IV. 4.
1:
la
Sarnialhie
et les Sloves.
>D eff c
cil
hist.
1802. 4.
Dcffccn
A.
3ctfc).
bc curcvirtfm ^ujjaut).
1812. 1823.
f.
Na r uszewicz a,
Warsz. 1824.
T c t r c
^rcn
II.
bc
^"ciiifc^cu
8.
nflcrfi ? txijc
^,
tc
mf
i; ,
Untcrficning
irc^cr
einer
Sviiucii
9?amcn
crfatcn,
m 6. ^c.
4.,
tcr 56>ant.
c-^ec^ifc}
:
^^ni\ir.3efcf^.
^rag.
1784. 3.
268298.
Slowauli
cft.
Slowan od slwy
Mus. 1827. 1.
^. 8085.
!5)erc6e,
llKinH. ber
iScr
be ^eijrvH6iuart ber
aten
(S.
<Saten,
n bcu
chn.
1786.
m
333 359.
>ci(jcn
4.
23c
DctfcBe,
iiifaciu'?
icr
^tec
19. S3r. bc
ttc
(San:en etrcffenb,
160.
n
DcrfeSc,
IV
uer
be
ateficu
2ioc
ber
Saivcn
1.
3. S3.
Dhnc ^ciutc^cdMjtc
cn
aJf>ren. t:im,
1788.
3. IX Lil. 8.
unb ecgr.
S^erfce,
n ten
6cr bae
erflc
@ efc(n
Stt.
S.
ber
365-370.
IJiiMn.
4.
S)cffcl6en cfncnc
1818.
(g.
(2fr.
unb
2.
5. ^^raj.
111.
8.
iiSer
D cffc6 cn
Semerun^en
Slawin.
Pr.
(Bcx\
Cnge
II.
efcf\
effcen
n. a.
8.
m.
S.
W.
1816.8.
Majewski,
Ist.
Warsz.
N. M. Kararasin,
fer^um).
P.
fc;rft).
Pet.
1816
Sola
6.
i, Hieroglyfika
5(.
tg>vinbrcf}r.
3.
lrl
J.
Lv
(Sd^
tua cnau,
bc
Jt.
^airen nnb
c^ed^fc^
^rc
9?.
ycn 3.
M. Ossolinski, Kadlubek,
ben
Wiadom.
hist. -krit.
I.
3.
luUen
unr
ifmitUl
11.
21
8., bcutfc^ cii (S.
(.)liorifc;==nfc;c
91ad)xi)tm).
Krak. 1819.
23.
inbc.
Sai-fd;.
1822. 8.
Slawian m Czas. nauk. (^nfangc ber
S)cffc6cii
Poczqtki
(jcc;rtcu 3ctfc;nft).
Lwow. 183134.8.
Rakowiecki, Prawda rusk. (^uff. ^c;t.) W. 1820. 4. W. Surowiecki, Sledz. pocz. nar. sJowiaiskichnbcn Roczn.
B.
i'ct
low. @crfc;imcjcu
fatu|'(;en
S3uerfc;aften).
Warsz. T. 17.
and) fr
S. 1824. 8.
bic
^.3* c;affarf,
roiiea'i.
iVIjer
nac}
u?
Ofen. 1828. 8.
fS'r^ifjmente
. i$)anf'oifi;,
$)erfe6c,
bc
1825. 8.
efcenb.
ri'd;eu
ao ^ er ivanbtc ber
(Saiveu,
1828. 8.
S ^ . lerS, 1826. 8.
J.
ba
iteflc
^c^t
ber
muffen.
orp
Bud.
Kollr, Rozpr.
9'atcn.)
o gmn.
iijer
poc.
1830.8. (Unterfuc^ungen
falufrf;en
9ame,
Snfngc
unb
5tert;nm ber
W.
unb
A. Maciejowski,
Hist.
praw. Slowian.
((3c\d)id)tc be
^.
23ujj
^cim 183539.
IV.)
Warsz. 1832
1835.
IV. 8.
I.
^ ciitanm^
rbmc)en 9?ed)*
bi6
469
476
na^
6)rO
I.
SCbfdbttttt*
5C ^'crfc^ct
unt (2^c
ein ncuere
^<c, irece
erft
^urSeitber aqe?
in emeinfc;af
mt
erfcnenen fei,
<Stamm,
jebci^
feit
Stmme,
unter
aten,
tie
tcrgen, trcfmenb
S3a nun
S?eftmmung be Ihrprung^
fc
unb ter
betrifft,
fc
fmb
eitc ^wirtcen
ba
Beinaf e eSenfcLcc
unter fi^
Unter tcnjenigen
namic^
gicSt e
be
Sairen fr
eine
ein
ncueurc|:ifc^C3
S3c eraren,
(Einige,
n?ec^e
L^unnen,
5iraren
unb anberen
6nn?anbcrern
annehmen;
fr einen
feinen
5nbere ^atcn
feieren
,
einen fcefcnteren
Stamm,
jetcc^
ber
erfl
tjcn
au
urfprngiic^cn
Sigen
cber
im ncrtic^cn duropa
toetjagt
imb
.5.
tiefer
'jS^U^Ulim^tfnSimm \ntftxxtfmn^UxVihcx.
nad) Miiicimxcpa cjebrangt ttjorbeu
fe
,
23
e;en
^Benfo
;crrfc;t
unter enjeni^
crJircn,
gen,
irec;e
be (Saiven fr
cn
nrcure))afc;eo
ff
^of
grogc
;9Jenunc|tU>erfc;{cbcn;ct,
tubem (einige
on bcu(Si;t;en, 5(nbereDn
5nbere i^cn ben
,
noc; ^u?
bere rgeub
curopafc;eu
ndf;t
wo
ba
eS
ain
Gnbe-Ceuen
a?
(Stamm
au?cn
ge;t
barau
far ;erijur,
ifcer
bag
ba
ber nct;njenb(je
fa l i fcf; e Sert;
um
ft,
bcffcn grunbc;e
nc)t
unb
entfc(;ebeube
^fciuecjc gc?
(Errterung
rat^en,
fc;ec)terbinja,
m man
auf fcebcutenbe
^Uxivm
,
nid;t
fortcjefc;rttcn
werben
be
ann,
S)eo;a6
tuoen
an)
mx
jecor
nnr
weiter gc;en,
kiben g-ragen:
ae
u?
,,unter
wcc;en
5^
amen
crfci^ienen
bie ^rfaf;rcn
\itx STlenfcC;^
''
'
ber, ^\;!i\yiixi
>cP?
fo
fc^arif
mogic^ n
(Erwgung
5{e;en.
S.
ttt
fcet
Stitmtg
feet
1.
fer
$)ie
^yragc,, wc
jerfaen
ba
fei,
97enfdengcfcC;ec^
tnetet
njp^rfc; i ebenen o?
unb (Stmme
bie
brci
Seiten '^5r'33ctrac;tung:
bie
namc
naturwiffenfc^aft(d;e.,'
je
fprad^;e unb
auf iie menfc^ic^e
,
bie
gefc; dtitf;e,
nact;bem
man
feinen S3i(f
^or?
^erGbung
unb )?unbarten
wel^
^crBanb
interagen, rid;tct.
fc;opfcn
wir
au
bcr9atur6ef^rening,
unb
ber efdic;tc
flc^^t,
inem
unb
inem 9}lo;ren
atcn
imtcr
S3i:fcrn
nogefammt
:IA
1.5.
jum
^;c
,
mit
mt
fc(>r
ivcugc ^cfcr
9iac;t\iru
i(>rc
KiJcn
fc^
fc
rcu
cr)atcn
bag
fc
ftc;
i^rcn
nidji
cngcrmagm
cv?
mfc;t
;am fctm,
iinirtc.
iveturc;
tanu
fcrpcrd;c Gijcnnimic
minfc;t
^ncii
jiati'ir(ic;cn
cr
fo ju fagcu
mir
iu
(^rc^ftm
ber
mitcrfc;citcu
bakr
)!
(S^rad^fcr?
fc;iing
unb lcnnng
B^t-'fiffi
aii'3
cjcgcnfciti^m
'ta^
fcii
5manbifci)v-ifi
m"|:riingdC;
nct^iucnbg.
i^criuanbtcu
(S^^rac;c iGe?
lcncm
untcrcgt,
S3ccr mt
muffen,
5ncf;
(2^nacf;cn
cnem &intc
^m
xn
S3auc bet
iinbct
fi;
befc S3crii\inbfc6aft.
ivcrbcn,
liHi
Hnbcn
j^oic^c
(2:|:rac^icn
i^cn
5nfancj
S3crfc;r
unb
ma
in
(jccjcnfctgcn
ift.
tocn
g.
bcm
tn
einen ^^ce
ber luaacjs
(Bc cict
ca
S,
nnb magiMrfc;cn
(S^jrac^c
iikr bc9}uaafjcn
bens
ncd;
ifl
jtrfc^cn
,
e^cncf^e
(Btammcrs
lanbtfc^aft
flattfnbet
nbcg
!5)a
mt bcn SoaadKn
lcnn
mm
akr
an ber
!crpcrc;cn S3crfaffnncj
at^neenbcn
A^erfmac
nnb
ber
bnrc (S):rad^fcrfc;nn3
cn
fo
iuiberf|?re)enbci
gciuonnencn
ncjnfifcftcn
fciuccn
fi;
(rijem gcirvf;rt,
bajj
ebc Siueen
inti;ciiunij ber
f)}rd^e in britter
^nfianj
mttcfl f;arfer
^ritif anjngeic^cn
fnc^en.
fi
5.
ber
bic
^iftc
bc tiirifc;en
)at,
(Stammen,
ber
luec^c fi;
in (^nrcpa
imb
,
SfOcflafen an^cjerctct
cn
in
9}ttcaficn
angcficbeen
in
lcrpcrBbnng
n?efentic^
cecen 1 ffiefpiee agemeiner eriDanbtfd^aft fiub fcgenbe : manbfc^u: (mamilla), magt^ar. csecs, qxic). tt&7j, qe^fd) cecek, beutfc^ 3|e ; 6)nef. ma (equus), manbfd)u unb mungc. morin, fla mrcha, beutfd^ Wcju, bretcn (5nef. piin, pen (radix, truncus), [amojeb, bon, fanff bun, pe; SDcngcL gar (maous), leg cheir^ inag;ar* kar, -griec). ;'^, fatt). ffr. kra lu f. tr. ^^ecele ober @tammi\crn>anbtf)aft ; fanff. brata,' brader, i^erf. bruader, grierf). (f^av^Q, lat. fraler, qec). bratr, beutfc^ ruber, lit) brotis; (Sfr. swastri, Iperf. sister, lat. soror (altot. sosor), bcut[() c;efer, engl, sister, fc^tt)eb. syster, fa\u. sestra; <2fr oawa, iperf nau, new, griec^. vo?y lat. novus, c.^ed^. oowy, beutf^ neu ; Seit, oculus, fialu, oko, beutfd^ 5uge; ^at. nasu , faw. nos, beuf) 9afe u. f. tt. (Spterer 5ncignung finb
ma;
i5.
faw. holub (pcln. gol^b), magi}ar. galamb ; fatt. steda, magUav. szerda ; obrucz Jpcn. obrQcz), magPar. abroncs ; falv. lopata^ mag. lopat; faln.powst, pjalac). powjeste ; fatt. porucif.i , loa. poruneska ; fatt. hospoda, ial. hospod; faw. pluh, tua. plugu; fatr. slwa, wal. slawe; zabawa^ ival. zebawe ; fatr. pjsa, UM. fait. slanina, tva. slenine flart. pisarju u. f. to.
33.
faiT*.
;
1.5.
p^tellunolrer^latDumlrcrrnunj>crllIher. 25
flc
crfc^icbcn, cMr o;
ijat bc C^c|"c}c;tc
ju
2.
!lKnnc)mm
mx
nun
tc 5nftc)tcu
c
ber ccf;rcu
\n
bicfm
^unt
-.
5)cr Jcrii^mtc 33
1.
h a
raccn an:
bc fanfafifr^c,
2 bic mongefc;c, 3* bc
4. bc amcrfanfc;C/ 5 bc
vcrfc;cbcnc t^an^^traccn
;ruo
,
maai;fc;c 9acc.
,
Snuerna;m
6oo br
an
nbcm
cr
)an|3tfa(y(cf;
bcn S3au bc
c?
ber efc^tfncc^cn
bc \:axa\\^ cntfle^cnbc
eftc;tfprm a
efe
bre '^acen
t
f; t
fmb
p
1
,
bic
a nfa
f d; c
ober
f
c)
eurc).\afc; ? aratnfc;c,
c
2 bie
5njlc;
c?
bc
f c^u
3,
bic
mong o
icfc
(Snuierfc;c
ft
ftc;
auf rcu
f<;^ftccgifc;c
^Jcrfmac gviinbct,
ivcrbcn.
on ber
a>Ze;rja;
ber ^crfcC;cr
angcncmmeu
^\i\i 23umcn6ac
lucc;e
gcflanb
gu,
ba
nnb e6cnfo
bc maamfc;c ao cn
3,
9iic;tobeftoircnigcr geniigt
fte
noc;
bc
6ulncrfc6c(^nt6ciung, cCnuc()
kbc auf
griinbcn,
/
nnb
nntcjnjcfc
tud;tgcr
tarc
pf;t;ftccgifc;c a)erfmae
ftd;
bcn g-orbernncjcn
i^in
fe;r
^iftorfrf}cr
nnb
fprac;c}er ?5'^^f;0
i^^*
ed;t
crennt,
@^eibnng
taminc
na^
(S^uucr
^crfer, ^nbcr,
^uben,
56i)fftner,
5ra>er,
^Oanrcn, .Gopten,
zer?
Sap^jcn,
(^amjcben,
bc
crmancn,
red;en, Soaa(;en,
ber moncjcfc^en a6er:
(Saujcn, St;aner
bc
nnb
nhigen Europer; ju
(E;ncfen,
^apanefcn,
.Koreaner,
bc
5(nnamcfcn,
33ntancr,
aSeuftiget ^anbet
barber g. ^aatfi) in fetner 9b;anbung Cas. cesk. museum. 1832. @. 257 ff.
bie
2 Die orjglid^ften ^erl)er gejovigen (Schriften fnb : S. S Sumenbad^ : de gen. hum. variet. Gott. 1776. 3 ed. 1795. 8. G. L. deCuvier le^ons anat. comp. Par. 1805. 8. Dess. Le regne auimal. Par. 1817. 8. Lawrence lectures on physiol. zool. and the uat. bist, of man. Lond. 1819.8. J, R. Richard researches into the physic. hist. of mankind. Lond. 1826. 8. 2 vol. A. Desmoulins bist. nat. des races humaines. Par, 1826. 8, (5. g. ^cuftnger : @vunbr*ber ^)i)f* imb ^^[^dj. 9n)ro).n (Sifenad) 1829. 8. W.F.Edwards: des carat. physiol. des races hum. Par. 1829. 8. e. S. ^. SSagner: Slaturgefdi. be 3enf(^en. ^em^)t. 1830 3L l. 8. J. S. Presla Ssawectwo. Pr. 183L 8. 33rgL bcf. (Sc^offv Uny. lleberf. bev atten ef^. L (S. 18 26. 5861.
26
1.5.
S^Bctancr,
cnbd ju
^ SBcr
fccr
^cjijtc
n?irt
,
unb
ifl,
gcftcf;cn
muffen
ba
'oicfc
6nt;cuu(j
,
fccr
f'aufaftfci;cn
(Stmme
ivcnac^
^'innen
^n?
mib
ber
biet, Sw^<^"/
9?iac}t>aren
^iirfcn,
Siatcn, itijancr,
amcjcben
fccinaf;e
in
bemfcen cn einanbcr
gicicC;iciten
@rabe
S3erianbtfc^aft finben,
fcrf;ung
fc^nnrftracr
cntcjegeniuft,
b.
;,
enn anf
bic
fc^
genannten Semiten,
S'innen nb
tie 5ira6er
f^ieben
ba
man
fie
runb
ftfci^c
lirb
gemalt
baj
bie
ift
,
^ejeid^nung
leii
faufa-
fu
(Stmme
Scbeutnng
feineitjeg
atic
norbajtatifi^en
^ S)em
S3 ort)
erftcren )iangci
tuic
rennte
man
jiei
burd^ 5mia)me
(St^ftem,
neuerbing
^ranjcfen
c?
be-
mouiin
gegnen,
unb
bc (Saints^ineent
aufgefte
}a6en,
^ad) Urnen
jerfieie
16
9lacen
(especes).
56er biefe
fo itjcnig
fic
unb norbifc^c
ftatt
mcn*
(Scna^
S^eibung be SJcufc^en*
nac^9lacen, ^oferfamiicn,
@runbfl5en
einjeinen
S^^icre,
unb
^Mfcr
gerabe
ein
natuntj{ffenfi;aftii;e
Softem
bcr
nodi)
unfern
Swcd
feigen un^cbenfic^
cgcnttjart,
1
bie grten
(Spraciforfcer bcr
,
^,
^iaprotf;,
bing on
Ix)
SQon biefem (g^jieme ifi feinen Oefutaten na) baejenigc, h)o neuer? Dureau be Samale oufgefte mcrbeu i^, obgle e auf anberen
namentc^i ber (Sntroicfeung ber SWeufc^^et
SDlerftnaen,
6eru^t,
nc^ fonbet
t)erf(^ieben*
Klaproth,
138.
1.5.
uSSUMniUx^iamnmUt(It}>mvL0cxW0ktt. 27
euro^af^en unb
afats
fc^cn
?rac6en fc;cpfen
Bringen
anr
ae
^o!erflamme, bcren n
cc;t
fccrs
^rbmmg,
fcimeiien
fcerseugt
cjcfe;t
bauen, bag,
fein,
fotc
in biefem
^jleme
ton n
;re
itjcrbcn
aiuen unb
noci^ irgcnb
4,
rb;eie
(^rcpa
^^orbafrifa,
n?ec;c
bie
in
bicr S3iferfamiiien
aB:
inboeuropifd;
ber
e,
fcmitis
fce,
norbifd^cunb c^nefifc;e,
h?erben.
'
and^ geBrauci)en
eigcntic;
^m
Greife
nur
i^on
erflen
unb
ba
nb engere
I.
Snboeuro!pa{fd)e SSbferfamte
tocn einigen
beutf^cn (S^rifts
,
tnbogermanife genannt
:^enfc;t
gegen?
lrtig
t^re
fon?o;
bur^
bur^
Siibung.
man
bag
in 9?tteaften
bicfe
am
grof^en tgimaajageBrge*
bie jaireicjfle
^bifer*
famie,
anfrben, bcnn
lijU Bcr
noacC;tfc;en
UeBerfc;iuemmung
chm 3076,
fet
nac^
(Setjffart;
aBer
3446
^x,) mit
ei;aten
erBreie geivcfen
unb bag
einige
Stmme
bie
83erberBen
ijttcrif
ftc
ijon
iro
ftc
n?ieber iiBer
Breitet
l^aiten
unb mit
ijtkn,
,
tmmen
3.
z,
nac) Uuteritjerfung
berfeBen
ermifc^t i)itcn.
^ro^
acr
a ff : ber bie Benbf^^rad^e, bf, ott S 2in^ang ber bie SDienfc^enftmme. 6I~80*
(S.
9fr
Abel-Rmusat:
113*
Par.1823.4. g^Bo^)?): erglei^enbe rammatiL S3erL 1833.4.6-105 9L . Pott: et^moL ^orWrungen auf bem eBiete ber tnbogerm. @i>raii^en. Semgo 1833. 8.
recherches sur leslangues Tartares. Pav. 1820. 4. ^ . b. ^ a g e n eil 826. 8* Klaproth Asia polyglotta.
xn) (Smopa
jcicjt
fid
bctincc^
cne
;rcu
prflc;cn,
inc
tcui^cr ao
bco
tc bcn
Stammm
ber
norbfc;cu
fc?
^'amc flattfnbc.
gcnbc
atcrc
A.
1.
f c
u.
!5)e
$)a
(^cf(;e(^t
ber t^ubuo.
Stmme
'Bereite
befc^
i:or?
@cfc^c;tea
l^iflcrifi^er
braugen
Seit
6ab
cm
nac)
.^maaja
ber
ftc^
Juaf;rfcen^
in
agemeincn
le6erfc^iremmunj
nad)
bicfer
Dften
t?or
unb
i^ermifci^ten
if;re
Sauber,
ifl
icburci;
Acr^ernbung
bie
merfic;
t^ernberte,
5)ie
ber
runb
(Sprachen
Satiir
iuc}a6
fe;r
S3c'er biefe
^inftc^tic;
cf^ie^te, otluoB in
i;rer
t;ren
eriranbt,
for^^eric^en
9Jerf=
mate,
unb
eftc^tofarBe
tocn
ben
fcgenben
fo
i?crfc;iebeu
crfc^einen
a)
!^er
wcijc
mcB
^n
i^iee
an 1 10 S^iicnen Tlcn\}m
ja^en,
OU
f()anfer
unb
jatter eflat,
Bei
uou
me;r
@efid;t0far6e,
bie fid)
unb
uidt
ba
ber
it>eien
eurepif^en
bagegeu
Bei
bcm ^cfe
ifl.
feiten
Beinal^e
uofommen
fc^iuarj
unb
negerartig
%xci
ber
groen
S3erfc^eben;eiten
,
ber
einjeneu
SSiferjlmmc
tu S3ejug auf
t)cn\)t
aoo;nft|e,
no
SeSenart
uub Sibung
cne
benucd)
mel^rereu
unter
t;nen
auf
ben
l^eutgen S^ag
fiir
einzige,
in
SDunbarteu
gefprcc^ene
gilt
prac(;e,
bercn 9}utter bc
;oc;ge6bete
(Sanffritafprac^e
b)
einige
enere,
bie
fogeuanutcu
bereu <Bpxad)c
itjeng
Befannt
ifl;
bann
Bigcuner,
(nac^
(E^ccnie
(Einiger
5>?a^fcmmen
ber
aten
nbifc^cn
cgerobot
mebif^en)
Tlccxc
Dc
(Sig^uner,
in
bereu itefle
ber
europciifc^e
am
abriatifc;en
crii?a)nt
ber
9acBarfd}aft
biefer
SBeneter
Bereite
gerobot
n\)t
^citiaj
fte
feineren
(Stmme
i^i
fi)
genau augeBeu,
iiterfteigt
?Jhicnen.
5(ria
2.
5Da arctifc^c
efc^ec^t.
u^ar urfpriinglic)
ae
1.5.
pie^tcUurto^cr^linuen merr)miiio^ert1Uker. 29
pcrfifcf;cu
ftc)
on
affcn
imb
in
nicbifc;cii
9iaoncu
^ciuc)ntc
Sanb
bc;a6
einige
ber
9cif;c
unb
anbertueit
fe;r
9tainen nidjt
un^affenb tejeic^nen
a) in
namcnttcf;
treibe
cinjlmai
i?Ciig
ber
verfc^anmben
flan
ctcr
bo;
inefvici
mgeiuanbet
(^knfo
n?{e
t^inbns
nb
Dflafien
om
fte
tgimaaja
unb
.g)inbunfc)
feine
^cU
S?e|l^^ers
erung em|.^ftng,
ften
Itnirb
i?om
,
anfafn
;er,
Unter
ben
en!maern
ftnb
ber
fiir
aten
bic
ftc^
SDebier
wddjc
jiueier
5ria,
ba
;entigc
^xat
Beivc;nten,
nn
Ue6erre|le
iaefte,
(Sc;riften
ba 3cnb nnb ba
ber
^erjtfd;en
^e;eiu,
n?ec;e
ben
reigiijfen
ten,
ungemein
nnc;ig
S)a
,
3fnb
amr
ba
SDfcermebicn,
in
im
fogenannten
ober
5(r{a
(^xat)
bagegen
^e;etvi
9?ieberntebien
^art;ien
trvgt
gang unb
g6e.
ie
niebermcb{f(;e
i^cn
ober
:|?artf;ifcc
9Jnnbart
unl^erfennare (S^ntren
,
^ermi|'cf;nng
mit irgcnb
efc;ic)tc
ben
fpeeieen
9amen
ber
^avamaten,
iraren eigenic)
o,v
a neu,
^aj^gen
iranberer
einigen
feflcn
,
unb
5anen efann,
mebifc^e 5uos
bic juerfl
am ^cn
in
unb
am
fc^iarjen 9}cere,
;{nter
fobann in
Stmmen
faxten
auc)
ben ^ar^at;en
S'uf;
ober
^(fctinjer im Snoanbc
)icn
ftc;
U
(etn?a
auf ben
heutigen
geringer
fe6ft
^nja^i
32,000
i;r
9Jienfdf)en)
(Sie
nennen
,
'i^ic
ftc;
^ron
auf
unb
if^ren
Sanb
3vcniflan
eine
23enennung
oMr-cB
\)cn
iftre
an
ftc;
mebifci;en
ein
Urfprnng
mcbifci;er,
(nnbentet,
auc
(S^^raci;e
cf;nc SSiberrebe
;eu{gentageo
t?ermifd^ter
aerbingo mit
finnif^en
.
ten
ftarf
^iaUci i% (^ergi.
IG.)
SSeflen
mci;tige
ivirb,
b) Der
n)ci;nt
feit
rtf^l^atttfd^e
(Stamm,
ein
^m
unb
i?on
t)|linbien
nxaitcn
Reiten
gro^^e
^dt, wddjc^
ficf;
t^DH
feft a6er
^^nfc^tun,
ober
^atan
,
Ijcfannt
(Soiimani,
jivcifef;aft
o6
t^on
on
bem
in,
Sanbe
iegen?
bm
bcm Snrjlen
ber 5fgf;anen,
ben
30 1.5. Pie^tellun^er^lau)e^m^err^nttn5^erll5lker.
bic 5(ratcr
jucrjl
tcnnm
lernten.
Uranb
tcr
5fc}f;anen
ftnt)
onviK>cn bc
fifcd^cn
fte
^efie be .g>{nbufufc;
unb te ^arc)?amefo^,
ven
^er Breiteten
\\j
nad)
nnb
nac)
imb
gegen
SSejlen
n
in
^^erfen
an.
S)ic
9ad;-
fcmmen
nen
ber ^efn
ber BaCn^cnfdf^en
feien,
ift
efangenfaft jnricgccBe
ae
jiibifc^HMi
(Stmme
cnc
^egriinbung
bcnn bie
ire?
afgBanfcic
(Sprache
geBert
bie
^n
ben
nbcenrc).\afc}en.
GBenfo
nig Begrinbet
fte
fmb
g-aBeeien
armenifcBer
i^ft(icKn
(Sc;riftjleer,
n^cnac;
t?cn
^aufafu,
)cn
h>o
ftc
2!fc)ingi?)an
aBflammen
feilen;
bie5rmcn;er,
irec^c
;rer
(B)^xa)c
in
c^
ternnanben,
fam
ijermifc^t.
i;rc
ic
5fg)ancn,
etira
9)?cnf4en,
Biben bnri^
ten bem
arcitifc^en
jum
cg^inbuflamme.
3n.nfc)en
5fgBaniftan
ein
nnb
^erften
an
ber
iifle
irc^nen bie
S3cntfc;en,
fc;en,
^ifc;ing'5c,
beffen
tcrfe;rt
(2|?rac;e
ftarf
mit
^^erfi?
jecc^
jl.
fcr crbcrBenen
unb
au%efprcc;enen 2i:rtern
erfe^t
c)
er
ft^
^crffd^e
fcBji
^tamm.
ii"^
ie Helfer
n ber alten
biefe
(Stamme?
nennen
i5'^fi
luaren
ef^ic^tc nter
cber partl>ifcBe
tem 5amen
(S)>racK
ber
^ ar
feit
ti;
er Befannt.
in
jiuei
S^ie
^^erfif;c
,
verfllt
je;er
.g>au^^tbiaecte
5)eri
unb S^uft,
nnb %ax^,
i\jeen
ber erjlere
am
fi?niglic;en
.g)cfe
unb
(Sl;crafan
l^crrfc^tc.
(Suftana
(S
djcint,
aU am
ftc^
cB
cn
3tt?ctg
be
:pcrftfc^en
(Stammen
ein
tor^iflorifc^cr 3cit
i^erftfc^cn
f!}eerBufen fccn
bie
6^ufc;iten,
frembe
jeboc^
nic;t
negerartige
^cf
afrifanif^er
5B|lammung
SDarau
untern^orfen
unb
liegen ftd^
bie S3ei:f)ie
beutelten
9}Zunbarten
^erfer.
crflarcn.
d) eg ennj artig
j^tt
man
etwa
jttjclf 9Jilienen
5)ie
ber
(S^xa)c
ber
ber fegenannten
fcnen
nnt)
,
S3u(^aren
allerbing
cber
ber $8cn)c;ner
tbte in
ifl
grcgen
S3u^are
ftarf
iijxc
B3
jur
ren^e
mit
6;ina0,
cigentlid^
neu^^erftf^
!5)iefe
bur(;mfd;t
femitif^en SBcrtern.
in
bcr
^ermif^ung
bcr
,
finbet
rflrung
t;eld
el^emaligcn
^enfd^aft
in
5iraBer
unb
in
ber
6-infiil;rung
bes
9}rai;cmebanimu
^erfien
t^eilS
and)
ber
alten
9ac;Bars
femitif;en S3cfer
an bcr
ircftiid;cn
rcn^c
S^ic
^Inja^l
bicfcr
1.5.
fie
mt bcn gcnfc;en
d)
t?ermifc;t,
cjcb
ftc
ju
unb
cr furbf4>c (Stamm,
iuefttd;en
li?c;nt
n .^urbftan
nb
fl
in
cni?
gen ^rcunjen be
fonfl
ucc;
unb
nDrbc;en
^crftcn,
bc
akr
au)
6er
9Jtcfc:potamen,
t;ren
unb
cftc;en
renken
^cnafieno
cn
jerftreut.
tue;ci
6r
fcbf
nennt
fid)
Kurd
ober
Kurdmanei,
^erfommt unb
SScrt,
i?om
:|3crfif(;cn
kurd
ober
(ftar,
tapfer)
jebenfato
mt bcm
tertranbt
bc
faltfc;cn
tfl.
grd
(9au6er)
^)xcx
SScrtfgung unb
^erftf(;cn
nac^
ft
Serau
jeboc
angcfiit
mt
unb
cne
c^abafc^cn
Srtern.
5)e
Sa^i
ber
Wrben
e)
ftc^
brftc
ftd;
auf
unb
S)cr
armcnifc^c (Stamm.
ftnb
c 5rmcncr
;rer
fcfcfl
nennen
tgafan unb
n
nac^
ber $Oenung
cn;emifc;en
e?
einU
c)vcn
efiat
5njtc^t
ger
cnrcpaf^er
ja^cn
^'crfcf;cr
aikn
^e;cnjten
^unac^fl
ftc
toern?anbt;
beofia^
n?r
ftc
ju ben 5(reen,
"taB
oBge^ ngc
Uon
bcfcn
fd)eben.
ftfd)er,
(Sic
ktcf;nen
itnb
ganjc gejrgigc
^crrfc;aft.
tiirffc;er
:^crftff^er
(S|?rad^e
i\t
trcgcn
jcboi^
ber
Hufung
fonfl
uncr;orter
bc
.^onfonanten
9J?itnbart
ctn?a
rau,
rc^
unb
fl
augc6bet:
f;cn
cne
fc;r
l^eutgc
beS
geir;n?
d^en SeJeno
ftc)
tjcrfc^cben
barn
Serc
Stenge
finnfc;cr
unb anbercr
norbaftatfd^cr
Svter
fnbct.
nc^t
S)c
armcnfd^c,
an
gcfc;c^td;cn
unb
rcgofcn
SBerfcn
arme
Sttcratur,
fccgnnt crfl
tefannter ^u hjcrben.
@
B.
gcfct
wa
neun
r o
9??oncn
5rmener.
"
)5
a.
1. $Der
i^vaifdyc (Stamm.
unb
tafc^en
5c
fd^^rf^en
unter
ber
^aSnfc
am
cr
:|3affenbften
fccs
gcmcnfamen
nbcg
tocrargc
Bcjcc^nung
c;
bc
(;raff^en
n?enn
(Stammc
greifen,
co
9Zemanbem,
gauB einen
er t)taH)}t (Stamm.
ober
bc
5)c
enfl
^n
ctcn
accr,
bie
Ttc\icx,
Vic
SJafcbonicr,
u.
f.
bc
Gpcroten,
aftcn
Ammcrcr,
S^aurer
n?.,
n Aens
u.
f.
S3t^^ncr, barier
n?.
32 1.5. pieStUnno>er^lau)enint>errtnun9erD0lker.
gcja^t,
infl
UMrcn
fic
jc^t
iinb
ftnb
fte
hi
auf
bc
ircnjcn
armfcii|cu
,
(S^jrii^
9?a!cbcncn
jufammcuijcfc^rumvft
lucrtcn,
5(
rn aut cu gcnanut
unb
bic
ftcf;
c^cum
^n^al^^
pracc
Sc;'ipcr
cbcr
(2c)V'ctarcu nennen.
^)xc
betrgt ctiva
1%
a)tcn.
tcuiijcn
ie6en6urgen, SZ^flungarn u.
iv.
ein
au ber S3cr?
mifc(>ung cn aecrn,
^c.
b)
rci;en
er ^xicc^\)d}C 3tanun. c
ober
^Jccneu
namentc
c)
cr iatcini\fyc (Stamm.
burc)
Satener,
/
bic
S?en?o)ncr
3)tateno/ finb
f;ren
tgt^iV'M^^ii"i"
^*^
Hbmer,
nncr?
eannt.
me^en
S^e ^nOreitung
Hec^eo
ber
)rea
imb
'tic
^^erfme^uncj
atcn|'c;en
(S^^ra^c
;euti}cn taen?
fran^cfifen
t)rc
^^crtufjefifen
f^\infc;cn,
unb
n^aacnfcKn
(Sprache
dntftenmi}.
d) S^er
crfd^einen
fc^eben
,
fclttf(>5bciitf(ic
i^cn
cy
(Stamm.
^Uif
ben
erfteu
fe)r
33c
i^er?
"iic
uno befem
Stamme
,
juge^Hten ^oer
finb
aSer feine^Mueg
brei
venn
man
bc atcn
cnfmicr
unteriinrft,
fie
ber
<Svracf)en
finb
befer
fic
^i:er
enanber
na;erer
tne
23etrac6tung
namentc?
iiOrvjcn
unter
eritanbter a
beo
\icn
Stmmen
ber tOrafc;en
unb
a)
5^er fcltfc{)C
(Stamm.
cberOacr,
f).
be
c^'icmaiiijen
S3eir Corner
(^aieno,
,
enco S^^ceo
taeno,
on (Spanien
unb
Britannien
ber
(Bdjwcr^
,
9crb
(Sdnatcn^,
,
S3acrn'5,
feit
S3(nnen^5,
ber
Cefterreic^
(Steiermar'5
unb
^rnt^eu'?
\)^z\\
urateften
3ct
6c
bcn
Sanjcn
einen
cbcr
SSac;cn.
enft
fo
grcc
unb
nur
mchtige
ncd)
ftci
93c!
fanb
rafcK Untcrvjang.
bc
gteutjutagc ftnb
fciic
bic Ber.i^fc^cttcn
fe6|l
c^aebciucr
cne
etiua
bic '^\t\K,
x^jt
@acn
be
nennen
unb
(Sf^ra^c fprcci^en, bc
einfl
geringen
a^t
9Jiicnen
^etragenbeu
Ueerrcjlc
fo
groen c^etenjlamme'^.
fjinftcjtc^ 1 3icjti;3e 3eugn{ne j^mmc lnm ftcf) bd Strabo 1. IV. SU ecQr. IV. 197. 2U. 28.
ber
p.
S^ertrantfdjaf
biefcr
brei
-Blfers
Bg.
UfevtS
1.5.
pic^tUutto ra ^Irttt en
b) er ftmbrtfc^c
in ber Wr^nun3^rll0lkr. 33
trtmm.
i^on
3u
bcfem
cjc;orcn
bc acn
c^im'Scrn
ober
^mmrcn,
ucn
n^en
Bteig
eine 9}f(^uncj
bm ^ctcn S3ccjcr genannt, nac Mtcn imb ermanen, nac^ 5(nberen ein
Q^re
be
,
bcntf(;en
(Stamme*
9?ac)fcmmcn
,
etia
jit>ei
9)oncn
ijahcn
im
nnb
ncrbtoeflc^en
'^yranrec;
n
ao
ber Sreacjne,
fcbiinn
SSaeg
lcrnn?a
Gnganb
Src^jarcn
uc!rec;cn
ober
Soafcr
c)
;re
Satonaat
nnb ^racf;e
crf;aen.
S)cr
^etttfd^e
(Stamm
^ofer
fonjc
bcfeo
tamme
dia\t
merben
jerfc^cben
engetjet,
an
S)er fc)arfftnnge
^anc
jiwe
nennt
ben
bcntfc^en
Stamm
einen
gct!^fc)en,
.f}ermanfc;en
ber
^an^^tfic,
3a^t
iifcer
ben
ffanbtnai?fc;en
unb ben
jerfafe.
@r
60
SJcnen,
namtej an
34
ie
Slcnen reiner
entfc^en
(Stamm.
agemein
faiuifd^en
t^eannte
S3erift
n?anbtfc)aft
nnb
(Stammen
fc augenf(;enic;,
ba manjc
^urfc;er n ^nen
nur
ein
^of erfenneuv
nur
SBr
jaiicn
ftc
unb
affen ;nen
eigen tnnn(;en
9?amen.
56funft
a) Der
biefe
fircjjen
f(att)ifc^e
Stamm.
S)e
inbDeure)jaifc;c
Stammc
n?irb
(i)eijenmart afeitg
njr ijcriuftg
nur eineS3efc;re5
mng
fte
(S'btuarb
enttarf.
ie eftat be lopfe
na;ert
)renn
i;er
man ba aU feine
ftnb
(Bc^xdjt
Snge
fl
lueng ctrac;t
cingebrcft,
bc
breite,
(Stirn
Die
fl
afcer
fl
meric)
nc^t
fo
ivinntaa'en
iuagerec;t.
9afc
ang
ai bc
fte
ntfcrnnng
ifl
i^on
^rem
@nbe
U
ivenn
^xnn
biefc
S3arte
Betrgt;
n?re,
^uc
Bebcutenbe vriimmung;
auffaenber
fo
bag
fl.
f;rc
Jiirbc;
etma
ba dnbc runb;
Dic 5ugcn,
etma
tef>
egen
uofommen ^orijonta;
menn man
1
_
5.^.
te
^ Ott
Jelten,
in feinen etl^moioifd^en^crfd^ungen
F.
XXXII. LXXXIJ.'
fc^eiet
familie,
M^cmit \vix nn nic^t einseif anben crfren fnncn* Uebev bie fefc^e unb fimvifd)e @?ra()e fie)e Conybeares illuslr. of Aoglosax. poetry. Loud. 18:6. 8. p. LVIU. unb mg. .17. 1. <B)(\^\mf
flaii).
9ltevt^.
\.
^nm
fccmerfcn
tcte,
fo
fbnntc
man
ftc
S^erf;atnffc
jnm ^opfc
cn?ao jn !cn
nennen
e cmad biinncn
%igcn6rnncn
wcrau
ftc
f^rcj
fnb
auoaufcn.
9}unb
ftc^
fl
mc;t
^cr?
Drftc^cnb, bc
S|?^^en
nc^t bc6
nnb nhern
aU
ba
(5nbc
bc Sartc^.
gicnii^
tiefen
9Jcrmaen
nocft
ein
eigenfniniic^et
adgeme-ner
a)ange,
namic;
ber
biinnc
oartnjnc;i"
K
ie Stt^aner unb
Seiten, ticn
c^nc
runb
gjinen nnb
reitcerer
(Saiuen erfart,
iraren
tjcfreierer
nnb
bc
er^
(Stamm.
3u
nit nnr
aten
^rcnffen,
|l,
S^^^^w^bcrten angcflcrSen
,
fcnbern
anc^
'it
ton
tt^ed^en
rtjeiter
nnten
in
9cbe
fein
n^irb
(terg.
19.).
S)e ^cfeja^
brfte
ftd^
biefe
9nganb
unb
^rcnffen
cttt?a
luc^nenben
(Stammen
S3bet
.^afte
iijrcn
SBc^nft^en nid^t
nur be
bel
E'ioxbaflcne
fcnbern
an^
ncrbc)en
fie
^n
biefer
23e5ie^ung barf
man
afo
^n
i^cr)ificrfc)er
,
nac^ (^'nrc|?a
!)ic
nneingere^t
njc
agemeine
biefe6en
23emerfung
ft^
incn
tcrfcbenen
(SpracBen,
ba
unter
ftc
tc
tjerfc;ebener
aU
bic
nbceuropafcKn ftnb.
^r
tjelen
tn fec^
*Stmnu
ein.
1. Der
terttjanbten
jon
bcrtfc Stamm.
in
c ^6ericr unb
bic
mt t^nen
.^antaSrcr waren
ben
nnr ^errcn
gan^i
L>cn
foire
u.
n?.
(S?atcr
wrben
fc
jeboc^
iiSerat
bcn
Vctn
ber
unterjoci^t
unb
augercttet,
p^rencf^cn
ba
gegenwrtig
nur ncc^
feinc
Uc6enejl ber
^^xajc
Bacn, etta 650,000 (Seeen, weiche ftc^ in ^rer ^ufalbuna! nennen, ucn ^ncn urig gcBeen tf^.
1.5.
^jxe
fu^Mnn^Ux^iamenmUvdbnm^liftvMiktt,
(Sprac)c,
acu
35
(^ufara
cbcr
Ufcra,
jetcj^t
untcrfi^eibc
f^
itjcfcntc^
ten
ben
{nbocur:pifd;cn
ber ncrbc;cu
^.
unb
eine
gciiffc
5c^nc^ct
int
pracm
2. S)cr
a)
^bfcrfamc,
toor^iigc)
mt bcncn bc
uraifcKn
(Stammc
utatfd^e ainuu
ober
ic ^ytnncn
^a^^rot)
^fc^uben.
3ett
fl
nac;
ven
ftc)
n?c
iiCer
creto
^ofer
bcfer ^-amc
^crbeuropa nucjeSrctct
;a6ett,
c ^^nnen
unfercr 3et
affcn
fi
am
fniffeubflcn
in
incr
Uneratjtf^cunjen
trinken: in bc
jur
5>iftc
germanfircn
B'"c
^ynnanb
an;
bie
fjc;orcn,
in bic
Rinnen an
9?urbtt>inen,
fobann
in
fc;anen
trerben,
^crmict
^efd^cr
S^otjacn
enbc;
nnb
^rj an cm
jen, nnb
len,
bc
toic
n bic- ugrfc;en
'i)^
g-innen, njo^n
bic
SSo^n?
Ucer
ber enfl
a)loncn
Ofijfcn imb
einzelnen
uc'rcc;er
SDacj^aren n Ungarn
ateren
ge;bren.
namcntic;
S3ofer
biefe
2tamme6,
wax
ao
je^t,
\vc cr
mt infc^ug t^on
,
3 1/2
^Dag^aren
b)
ct\i\\
ijcrgt
14.
er n^^ifc^c Stamm,
nbem
cr
lvic
be
fte)t,
uor)ercje;enben,
bc
c
ju t;m
att?cn.
bcmfeBen
!)ie
93er;anffe
At;auer
ftd
u bcn
n
f;rcr
^z\x\\a^txK
Sappen
fc^ive?
ober
cp
ar
n, bc
eigenen @pra;c
(Same, Safcme,
ftarf.
<Satmcab
bfc)en
c)
unb
Dcr
rnffifc^en
20,000
ircd^c
Scecn
aufafifc^e Stamm.
nur
bejcnigen,
nid;t
lvic
j.
va^rot^
cgenti)
auf bem
S5,
bie
toijner
20 ^umBobt in feiner: Prfung ber Untcrfuc^ungen Ber "ixt Vct^i^anien* 1821. 4. gebt nicot enaiieveS ber bie S3erlvanbfc^af ber aefen mt miberen (Stvimmen an, nbem er bie SOoglcjfeit i^rer al^C meinen S3evn)anbf(^aft mt ben selten jutapt (<S. 179.). ftaff unb -^ot j^a^Icn bie Bafen ju ben 9lorbInbern , tovin n^ir ifjnen gefolgt finb, nbem tvir bie njeitere Errterung ber @ac^e 5tnberen beriafj'enf.
1
118. fcweit ft^ bei fragen, bie einer fo fernen 33ergangen^eit ange^ioren, Beltteifen la^t, ba^ ba groe Sejiclf, njec^e bie 3berer Ibie, au3 Sberien am ^autafu Vorgebrungen ft, 2t. b, ^.]
feiner
(^rft:
bie
3Berer im
3*
30 1.5. pieStcUun3^er^lau)cninr(iS^r>mmfl^erlD0^ke^
S^afiaiuT
fpctcf
'toxi
cmuanbcrcn.
riificr
cr
ci(;tcrcn
Uctcrfi(;t
rc|cn
tcvbnbni anr
a)
iicrc
aiici^
bc
mt ^nciu
5)c
cqcnt(f;cn
faiiaftfc^cn
cftc;cu
ftc
Stmme
.^aiifafcr
,
^cvfacn
in
uicc tcie
^^ccrfc)afcn.
S)c
ctcr
bc
Sc^gucr
fic
ctcv
S^coficr,
fc
Knjjm
tiirfd)
armcnifd)
Jcrbm
tu
Scff,
^'b
<:;nif(nij'c;
imb
/
cffctfc;
S;c
cjcnannt,
itnb
iuc;nm
aivfrin
ScivH*!
9}iccvc.
jiiMiVKu
^cu,
aii
5affani
bcn [>cncn
am
ae^|'c;cn
(c cftcl^m
incr t^au^ti^cfcvu:
aa) '^cn
in
5ivarcn,
bc
nac;
einigen
9)?nnbarten
c^efc^ieben,
ben
Sanbfcf;aften
fratlc,
5nfcn,
^arad^e,
nmtet,
5(rrafan,
,
S3nrtnna
5(n,yi(^,
fcei
^c6el,
Tiimnvga, ^idjti,
janf(;en
dhmi, %i}ax\
23eafan,
ferner
5nbi
nnb
^^anitfc),
bb) S)en
arten
laf?^umn,
cc)
en 5nfc)injcn unb
ober be 9?ifbf(;egier,
jerfaen
^fcctfc;en3cn genannt,
enerc (Svimme:
aa) Die
acjai nnb
bie
^n.qnfen.
bb) 3}ic
^arafcuaL
^d;etfc;en5en nnb
c)
dd)
!iDie
Die
$).e
^ufd;ier.
Die
^fdicrteffen
c)cn
nennen
ftc;
fe6fl
Adig,
a^aren
($)ema
fe
ftnb
friif;er
bie
ehemaligen ti?
ber ckw
(Sc^riftfleer,
anc;
\n ber
(in
Xlaarba
angefeffen.
afad^en
niffifcKn
fte
G^jronfen
noc;
^affcger)
genannt ;a6en,
n 9?ame, m\i
ber ofafen
n)cd;cm
\)a\it
uon ben
ging
Sffctnjcn
aunten*
^cn
;nen
f^ter
ber
fcefanne
'Bimxm
jc;er
6er.
luflc bc
c Sfcafier
9}ecreo
51
n?o;nen
\t
auf ber
l^in
fd^iuarjen
unb
ftnb
be gried^if^en
a gier
b)
gruftnifd;cn
56cafier,
ie
ftnb
in
iee
gefc;ieben,
Der
gnifnfc^e (Stamm*
1.5.
nacC)
pi^eUungbec^latueninberr>nuuot>erDolker, 37
fccr
^prac;c
unb
fcct
ferpcrc^en
cflat
luO;ncn
)\n,
cn
cicjcntniincK-S
^c
i^Ci^cn
bcu
fubtcf)cn
Aauafusanbem,
^Jlme
ben
l^cm ^afanafnffc
trn
9?crbcn
l^cu
uom
^aii?
afuo,
nnb
imb
(^cSrcjcn
^araSaija,
^amha unb
<Bk
fc6fl
cgrcn^t.
toon
^^r
Urjt
nmr ba ^amtac^cHrge
au^c.i^cii.
bc 5agc0 c;cn,
lo
ftc
nennen
ftc;
Kartli.
in
ier
"Dcr
(Stamm
jerfat
unter
cnanber
fc^ir
ucrfc>ecnc
^ocrfc^aften,
aa) n
namcf)
egentrf^en
bc
Georgier
cber
,
Kartli,
n
ber S^'^H
unb
S3bunfj
na)
ben
U>'6rjen
iiSerecjen
ben
Santfc^aftcn
^art^, ^mcxctiji
unb ^ac^et;
bb) n
cc)
bc
n bc
uaner,
bc ftc
feSjl
!au!aftfc;cn .gc;en,
n cnem
iuc;ncn*
m SScficn
toon
jumantanjgeSrgc
cber
dd) Dc
Safcr
Saf;er,
nnbc,
rauGerfce S3ev3CH*
to^ner,
beren
(S^c ft^
am ^ontu on
n?ec^er ftc t^cn
^^ra^e^unt
i^m Dliui^
bung be ^}d)cxc)
erfirccen,
nren
fc)ebct.
^>rccv^
unb 5gaao
c^er
fccn*
ter)c(;ern,
ba
bc
Safter 9ac;fommcn
ber aten
^c^
4 S)cr famojcbfd^e
fc^ebcnc
Stamm,
an^
ber
^k
Samcjcben
ijcibcn
ter?
f.
eigene
5?amcn
n?c
Sjencj, S'icnctfd;,
G^afoic
beo
io
u.
iv.
Sic
flammen
nrfprungc)
5flc
Umgegenb
;cr,
oem
ftc
^enfe
unb om
fliic^cn
bc fcncn
^ai
Sic
on
6cr bcu
au^i?
5-u?
D6
fci
an ba 6'5meer orbrangen.
teftc^en
au
jirei
^iflc
be
Muecre m
,
be
,
9?efen,
ber ^etfc^ora,
beo
D6
unb be %a^
be^^
neberen
^cnife
ber
^affina
unb
ct,
(^f;atanga
unb ben
fubd)en
genannt
Urang^^aj unb
(Bcflat
Scf
am
unb
^k
Samcjeben
ftnb n S^^rad^c
on ben U6rgcn
(^
Stammen
biefer
grcen S3i?erfam{e
ii^crait
crf^cbcn.
5
<^ii^c
gieSt
ctitja
60,000 Samcjeben.
er trfc^c Stamm.
gelratg
Rdn
tem
ncrbfd^er
Stamm
ber
hat feine
ber
fo
unb
fo
icit
ftc^
augcBreitet
aU
tiir!ifc;e;
5U-?
5(tat
Uianb
bicfc
Stamme
itrb
bie
*egcnb
am
S^angnu unb
38 1.5. pieteUimlier^lotDcniui>erri)nunbert3iillier.
fjcnannt.
5)e
ctcr
be
tctjgiieflen
S^iirfcn,
bic
S3c6cifc^aftcn
bcffccn
ftnb
bc
^'?
mancn
fiancT,
guncn)-,
5ftrad;an
Uigurcu,
9cgacr,
Sparta rcn
f.
tc
be
be
^afc{;frcu
unb
cfc^fc^cr af cn
fo
(tiirffrtc
(uncjcntc)
genannt),
ucn afan,
fid)
u.
ir.
S3cc
nrffc^c
^cfcrf^aftcn
tcrmifd^tm
in neuerer
^i, reifer,
ii6cr
teren
jaxticx
unter
ben
ber
gcfhten
^tvax
n
irrt.
5)c
(S^^rvidc
S3c!lammc
terfc;eben
mcbxt
QJunbarten, be jcbcc;
ilcnftantnc^e ben
wenig
finb,
umgee^rt c
Durc^
(ScBmierigfet
tocrfte;t
9[}uameanimu3
tc
tiirff()c
brangen
^prac)C cn.
\\
6. S)cr
tcr @cfcc^>te
mon^oUi^c Stamm
ber
be
9}icnfci)cit
;
in
er
\\
minber
^a
fl
^aterant
ter Slcngcen,
man
bic
Umgegenb
be g>au|.nftmmc
fmb
bic
fcgenanntcn
^artarcn
Burjaten
Ccccen unb
RaU
m^cn.
ber
bic
!S)ic
renjc
(5^;nao
(S;^ad^a?9}ongccn unb
Brajfci genannt, ncd) cBenfo ivk n ben Sagen 2^f^ingidr)an im Xni. S^'ii^^i^""^^!^^ ^" ^^^ ^}ijc bea S3a!a nemabifiren* ic O c o ctn frefen in STtteafien unb an ber renjc GBina' in S)c an ber SSega unter ruffif^cr tgcrr? mehren Stmmen ^crum. fd^aft n?ei)nenbcn ^a impfen ftnb crfl 1662 au bcm inncrn Giften
Bcr ben 3ai! bert einge^egen*
gcfc^i^tc tcrmutBcn ni^t c^nc
runb, ba
bic
^^ii^cn
am
fc}li?vir5en
an
eigner 5nfc^auung
fanntc unb
.
Bcfc}reB,
ange^ijrt
i)aUn
(tocrg.
14.).
S^^i^ gicBt c3
9[)onen
SJengecn.
%amiiic,
c
.qrcn,
^ufja^ung
higen
ber
93bcr
ber
nerbif^cn
namcntic^ ber
Sungufen,
I.
6.
Ptt0 ^ltei*tl)um
fowc
auc)
tttt
tlumen
in
wn'i>
Curapo.
39
Zphtiancx
(jc^cu
n?r
bc3
^ineff^ct
5rabcr,
femtfc^cn
f.
56l;ffiner,
S}aurcn xu
l.)
ibcr^
ao unfcrcn 5tcrt(nimcrn
ju fern egcnb.
uo
ifl
bcfem
Uc6cr6(f
ber ^al3,
bcn n ber
Rcijc
$)2c^t
^oer
be
(Saitcu
fc
cinne)meu, ju crfenncn.
ljerii;renbc
in)t
^oer
fcetreffejt
be
Ue^cr^
bc.
t^re
;errfc;
(Stammucrn>anbt|'c)aft
ba
befe6en
mt beu
mc\vo)i
fe;r
erfe;rt,
mt ben Sn^cti^
S3er6ern
ti*
S3e5e;nng fcrn?
t^ab
.ju
gen
o
Bab
iwerben
be
(Samcjeben,
a,
bem
tritt
einen,
ber
^u
gcfd)afjen.
Dea
aco
un
ijcregenben
(entfern tcjlen
e^inbcrnb cnt?
gegen.
ac
^^xad)
unb
ef^ic^tnnbgcn
ba
fte
ein
S3u
n.boenrc^aifc;en
tamme unb
Sit^auer,
fomt be nc^ftcn
Sinermanbten
orjugeieifc
ber
(Scrmanen, ^etctt,'oas
Wrben
unb Srmcnier
(tnb4
5)ur
fod^e
(Schmierer,
SBct
bcncn
ii ibcr
argen S3efc^anft)et
i)rco
SBffeno be
egt,
fan.nfc;e
no(^ mt un?
atcr
bur(;bring^em S)un!e
^D^en
njiffenf(;aften
kbccft
fcnnten
fi^ erbrcften,
Sbung unfere
unb
fir
3citater
jum ^ro^
ben
faiuifden
(Stamm
6e
fcrt
fort
ju
bem mongcUfc^cn
unb
ju j^cn unb
unfere
faitnfc)e
ftd;
(Spraje
^amcnti^
fd;efc SPes
pnben
ben entfernen
UJcbcr bcrartge
nungen,
n?ece
^ODfe jeugen.
6*
1.
neuere,
uamentid
ber
ffr
aen
ein
faiufc^cn
efc;c^tc
crfl
nc^t
trn
funbg, be Saiueu
in
burc^aua
neue,
V. ^a^r^unbert
aftatf)en
@eminfrf;aft
mt
^mtnen^ Swarcn
\l)^'^
anberen
Barbaren in Mntcpfi
SScrgL SBicner 3a^rb. ber Siwcn, eltcn mib (Sjliett SclagC 1835.
1
hn
5tt*
^arvot: 1822 93b. 19, <B, 54 1828. 8. unb Sg. 3eit. 1835. 5Cuferorb.
..;.^^;
^;.;,,.
40
I.
6.
Pas ^Uertl)um
crfctt
cngcbritngmco ^o6
tiefet 5ttftc)t
liefere ^crfrfiung
muf
tic
S^itc^ti^ct
fcfctt
Scfcitijen.
fet
er
.
^^eitci
fatcfc^cn
Stvimme
3ct
jcf^cr
ctcr
mm,
tag
bc
gt
im
fcem gcc^
gec
^clcr
fet
i^crnftcrf^cr
urate
S3eivDf>ner
(?urc^a
ten
anfcereu
(Stmmen
crmanen,
ganjc gegen?
8;aiicrn, Xijxacn,
JiHttge ^orfc;ung
fot bic
fl,
ba e
biefcr
nc;t
mcgtc)
be
gefammte
in tr cn;atcnc
jnr (^r;artnng
;er
meifu(n-ung Bereits
l^cftanbig
jn entancen
2. ic^er
angefeffene
ifl
l>cr
5(cm,
^cf irgcnb
ifl
ired^c
Tlan)(
e?
^Bcit
pvax
i^cn
im Saufe
uc;tg
ig untergegangen^
in ben
aten
bag
i^>m
meiter a3
ifi:
^amt
tieffle
fc^ic;t>u^ern
u6riggeBc6en
feine
watt iar
mugte
tfl
^orfa^ren
bag
ac
tereit
im
5(tert}ume ;aten.
ferner,
je^igen unl^crmifc;ten
nb fefiftanbgen
Urtoi^fer
n?{e j. S3.
ju
5nfange
ber
'^iflorifc^en
t>cr
brei
aufeub
^amn
einen eigenen
^iflcrifc^
^tamm
^tten
ftc erfl
fpter in ber
Befannten
fo
^cit
fic
au
einer
S3ermifc^ung
anberer
Stmme
cntftanben,
Urt^c6
baburc;
aufge^^t
ein- reinen,
feiSilflnbige
in fein
^
fic^
SScr aBer
biirft
ju
Be'^aupten
rcine Urtio! ai
fcnbcrn
crjl
in
neuerer
B^it,
na)
ber
eBwrt
etrtja
^rijti
ivic
an^
einer
9}if?^ung
anbcrer
Stmme
er
Bertjorgegangen,
bie
SSaac^en
irrbe
ans
alten
ttcn
unb 9cmcm?
bcr
SSer
bergeflat
urt^eie,
bamit
ticken
tcrtj
Bezeugen, bag
ef^ic;te ber
akn
SSifer,
ber natr?
(igent^iimid^feit ber
Sa?
ftc^ feBfl
erwac^fcnen (Sptadc
tota
nunbig
njre.
cnn,
bie
D;nc
n ^Betrachtung gu ^e^en,
faiuifc^e
gorm
SSofe^
ein
fo
fc^tBare
e:prge
on
bag
fte
,:^ugeic^
ben
fe6fl
uniibertegli^fien
Bittet.
^eirei fr
Urf^^rungic^feit
bc
SSc^
!cnnte
Stamm,
o^nc
Cergcc^c
bie
cvte ^alaa\}
in
H&
atevlnbifc^en aWiifeum in
I.
6.
Flamen
in
Curop.
,
41
anbcre
^crufl
ber
9}er!mae
fc)
feiner
Urfprunijtc;fe
lue
5.
eine
aneupien
S3.
,
bc
^uben, aer
nnb
in
fo
fid;
rene,
ijrammatfc)
^>rac)e,
i^ccmmene
lvic
rec;c
Daete
ein
^efc;ebenc
,
bie
fanjifc;c,
fcnnte
o;nc
nic)t
feit
nrf).min()d)co
feSfttlanbgeo
nraes^
^c
5(feno
fc^cc;terbingi
fciben.
3Ue c^awpt?
gierobot
unb Sourje|prac;cn
Bio
nnb nropa
in
ben
3citcn
,
jnm
5nfreten
ber
(Saiten
ben
gricc;ifd^en
rbmifc^en
unb
beiifc^en
nie^r
ftnb
ben
(Sprac^enfcrfc;ern
cber
^efannt
mcjC
ijxc
bod
bie
,
falinf)e
fie
fei
@prac;e in
Xijcxic
jn
tvenn
er
,
Dermeint
eine
geic^
toalad)i\)cn
|)rac}en
^\Hfruc)t
nnb
bie
^orm
nicjto
Originaco
iiSrcj
UcK
in
^cn
ber
je^er
fficijc
luaren
afc
aiucn
aftafd;en
ein
eicjenium{cC;er
,
(Stamm
i;rc
ber cnropifc?
Urftamme
e6cnfo wie
iifcrigen
Urfprac^en
(Sec
nac
bem
i^rc
kfcnbere
3
einnimmt
bag
bie
faiuifc^en S3ijfer noc) |c|t
33efattnt
ifl ,
ben grten
S^^ei
n 23cvi?fering
nnb
(Stamme
,
^nn
fcee^rt
un
afcer
bie @efcf;iclte
bag
ijcr
taufenb ^Qa^ren
;
einen
udcC;
mi
auogebe;nteren
9ianm
bcnn
fafl bie
igafte ber
,
namentic
ber
gvinj 9crbbeutfc^anb
fobann
enbi^
ba jaujc
viec
f(;en
;cntige
Ungarn vor
roening
ber 3)ac}i^aren
ef;errf()e
ja fcgar in .^einafieu,
gleichen ivir
nun
(Stmme
am
60 70
,
9?Ziionen (Seeen)
fo
geujinnen
barau einen
S)aaflaB
na^
ivcc;em ftd
Bcflimmen lgt,
^or ^em
ifl
erftc^tic^
unb
9Bir meinen,
baf 2)lnner
ire
ren
nnb
fonnten,
rimm, ^cpp , ^ott noc^ ftnb, eine niema ahn unreife 2orii]vbier iine ^arrot/
kU
vermgen nnb
wa
i^nen ein;
42
I.
6.
paa ^Uertljum
cr
criuciid^,
\ia\vi\^c
fcag
1000
5>^i^i^f"/
cttra
800
nac^
(5^6r.
bcr
(Stamm tcm
feiner
fcciitfcf^cu
in
unb
gcir,
fccr S^^^
^ci^mcngc
iint
taa
ii\-ilirfc>ein(ic^cr,
c^cn
linr
nun
brei
^a^rs
i)unbertc,
ctira 6i
jum 5infange
9tamcn
bc
VI.
^ai^ri;unbert juric',
wo
in ber
efc;ic;tc
fceannter irurben,
werben wir
(Stmmen annehmen
friebiic6enbcn,
miiffen.
Ober
wir gauen
accranreiSenben unb
c6en
untcrbrcrten (Siawen
ur^^c^ic^
fi)
im ^axi^
biefcr brei
^a(;r;unbertc
(500 800)
,
\o
ermei^rt ;atten,
u^nen,
i^rc .^crrfcaft
weit
unb
Breit
giicic)
bcffcn
an 23etclfcrung
feiere
in nic^t cbcr
6inc
5unannc wiberfprd;c
uc^t
'^k
(Scririftfieer
VI. ^aBrinmbert
^cxnaicQ unb
fawifcftcn
^rcfcp,
Helfer,
fprei;cn
mit 93erwunberung
crjicrc
inbcm ber
cr^Bit,
ba
am
fdnrar^cn
crfiit
gcwcfcn
9l\)i angc
barauf
wir in bcr
abriatifiKU
,
%i:)at biefc
bcm
gifcfjen
unb
fci^war^cn 9?iccrc in
ucrBreitct.
ben cu
i^nen
cingencmmcueu
fc|ung
fo
(Sii3cn frember
S3cer
incicr
wie etwa
ii6cr
bic bcr
^uaub
et er bcr S?ugarcu
ici,
9}ccfteu,
gct
Subern
:^erijcr.
fo gewattigen
Bcrmige,
menge unmgii^ gewcfcn. Sar ba iiaivii^t 93olf ju 5infange beS VI. QaBr^unberte fo ^aMrcicfi, warum fctcn wir, auf einer fo fiebern
unb Uciicn runbagc
fote
fie^^eub,
nicT^t
weiter ju ge^cn
tieij'
wagen? SSarum
frherer St^ii
unwaf)rfd;cinc)
bic
fein,
,
bag fc^en in
biefcr t?cfrcicc
aU
etwa
um
cBurt
(S;rift
Urftamm
cBen fo unter
SSarum
fotc
I.
6.
^as
^ltertf)Uitt Ircr
nad 5(rt
nic)t
^iamtn
brigen
n Cnrjpa.
43
ber fattjf;e
93lfer
njct
^amm
imb
ber
t^Dfreic^cn
eurc^nif^eit
Breit
fc^on
bamao
itja
au^gcbe^iite nberflricf^e
efeffen )a6cn?
(SicKric;
c^iii
ba,
linr
3eita(ter amtennen,
nber^
ranm
bie benfc(nm
reifer im
;enti(5en!r)entfc)anb, in ben^iebertanben,
Dnnemarf,
um
(Ef)xiiii
eburt
inne)atten,
fcei
au
i;rcr
ren efc^ic^e:
toieten
bem
^jlannfd^cn
a^t
(i
ftc;
(Stamme,
an
gebe^nt^eit ijermnt^en,
mt geid;em dlct
befeSc 5(no
(Stamm, benn
;i]lorif(^cn
Snberc
3eit,
groer,
ii^t
fc)
nic^t anne^;men,
in ber
atejlen
namentic)
ange
or
ein
urfpringic^er,
toofreicjer,
4*
eiui^nic)
man
;ier
ben (^initjanb,
ba
nnS
bc
;a6e.
ie grie^if^e unb
5amen
,
romifc;e ef^id[;tc
geirbrt,
im 5(gemeinen
bamit
lenig ober
gar niji^
boci;
mu man
unb
ftc^
and)
tjicx,
burci; S^ii^erflnbnig
irerbe,
\vcU
in Sic^t ne'^men,
S3or 5em
bie rbmifd)e
gried;ifc^e
ar?
man
unb
n?ei,
bag ein
altcB
9Sc! namentic^
im
norbic;en
tueflc^en %:)ciU
ft^en
urc^a,
erijlirte,
unb
gried;ifc)en S^ueen
,
gan^i^ fc^iuiegcn.
ber
(Sobann
ben
n?rc
n\d)t
unmglich
ba
,
bie Ura^nen
^aii^en
ried^en unb
bie
9amcn
unb im
ber
im
luie
ja
fo
^uftg in
9amen
unb
itieber i^erfd^irinben.
geben
n?r
bie Ur|\^rungi(;eit
bie
tec^t^um be
tte
faiuifc5en
h?tr be
,
onnen
fo
tt fid^
ni^t
5(nbere8
Jo^ic^
annet)men
aU bag
'tic
(San?en entiuebcr
ober bag
ftc
m V. Si"^crt
au ^tid^t entflanben
unuermut^et unb
fte
friegerifc;
au
bem
ober bag
genjefen,
tion je^er
cnbic)
ben rieben
unter
unb 9tbmcrn
anberen,
fectt.
unbefannt
ober
cimm
atcren
crfie
i)amctt erBorgen,
n uro|>a
angeftebet
|ierburi^
gewefen
!)c
nna^me
itrc
unbenfbar, ba
Jgtd^ bc
44
I.
6.
^a$
fcc
Urfjruufjc{)fct
(StamniC'5
auff)crtc
unb
te
,^u
t)m
gehrigen
^ccr
cne
aii
fpatcrcr ^crmfcniiii;
cne
antcrcr, atcrcr
tc
5(nna^mc,
tem
fjan^eu
^c!co xinb
fchicr
(S^racK aMter|?ra^c,
(E fclcSt
ba^er
mtrno^
ac
5rt ber
fie
gunnen,
ilcfarcn,
Sugaren u.
a. ju crarcu, cber
6.
5iuaren
S)cr 5nna^me,
m IV.
feen,
cber
ftcf^cn
V. ^a^r^unbert
tmuSerinnbc^e
fc^arfer
ano SDSeraften
d)n?erg!etcn
Artf
fieer,
urc^M engc6rccen
fo
m SSege,
uu
ba
fie
Bei
ucrurt^efreer,
n ]i)
fe6er jcrfat.
S)e grec6fc^en
ive^e
bc
ateftcn 9ac;rd;en
ii6er be
Ic
be
9ec^e
anbrngenben
,
namentc;
S?car,
3crnvintC'5,
^rcf cp
5gatnvio,
u.
a.
9?tenaner,
beuten
cinj
^c;ann cn
ni)t
i(>re
Skurfco,
ccf^n^afco
m nfernteften
Urftc
gciijefcu
barauf
;n,
wcm
tiefe S3cfcr
gefcmmen,
luo
unb au
fpre^en
irec^em
fte
@efc^e;te biefeSen
l^ertcrgegangen ftnb;
wemc^r
regelmig
cn
^cfftamme.
Bei.
man
anbermeit
^ofc ju
Urf?rung
inemef;r fcrfc^te
man
mt grct}em 6ifer
enferntcften
iiSer
ten
be
,
egenten
(Sfantinaiinen
im^aufafu,
(Sc;erc;
5)iortaften na).
)at
be gcrfunf
(Sairen
a\h$
5ften
feinen
runb
,
en^eimfcc0
feit
6.
tiefer Befpiecfen
iiBcr
(Sc^iregfamfeit
fd[;i^f(;rci6cr
bc
l^ermeint^c
5fien
Dc
tritt
Wt
jene Leiter,
fc
^rer
ben
uerfc; i ebenen
9?amen
ber i^unncn,
(SaBren,
5ivaren,
humanen
aftctt
ir.
cm
IV.
Bio
^nm XII.
3^^;^^^^^^^ ^u
^nner?
cber
tom
Ura
(Europa Ber^cgcn,
fycrfc^er
tjcr,3iigic^]len
mcngoifc^cr,
I.
6.
Pa0
nur
^nxopa.
45
5(jfunft,
Icl^rt,
vcn S3cf^nc
bap
cn cn^igca b
f;.
^of bc
nboeurc^afc;cn
(Stammc
,
m V. SaM^f^c
fc
;
nac; (ijxifinu
ano
fco
nac;
nrc^a
cinc^civanbcrt
nantcntc;
fmb
a6cr ak
c^ctcn,
cjcfcffcn
AimHTn
cntfc)c
iva;rcnb
nnb
o;ancr
ijcn
bamao
bcn
terco
bafcOfl
an?
gcnjcfcn,
;incjcc}cn
afatf(;cn
Stmmen
wir nun,
il?e iH^raffcn
ijaitc.
Tlit
uofcmmener
ba ber
famiie
faiuifc;e
ifl
(Stamm
unb bag
berfefce
feine
fiammcrlvanbten ^^ejie;un^en ju
)attc.
bcm
ncrbifc^cn
ammc, bcm
breft,
Sir
e^^aupten ba;er
bag,
tamm
aU
jemao ano
cingen?anbert fein,
bie nur
fein
in
jenem unburc;brin9
be i6rigen
rau
gegangen
fcnnc,
'^^ijfer
be inbceurc)?aifc;en
fid;
tamme,
fcrt
unb
fort i^on
Dflen nac^
Sef^en
auStreienb,
fccina;e
ganj (Surcpa,
cntegenften
tft
@nben, mit
fan)fcf;e
,
e,
bag ber
ijn
f^^ter
inmitten anberet
angcfeffen
vcrmanbter Stmme
finben,
ge;at,
bic
unbermanen,
jene
,
]c
im
5fgemcinen
SOc;nfti3C tnne?
noc;
aU
bic germanifc;en
fpter
asi
t;rafifc;en
S3 cifer in 6"urcpa
ftc^
ftcC;
niebergeaffen
fu;en
;at^e,
7.
ftc;
Tlan tonnte
Saiven, ivenn
t?iecid;t
jerfurf;t
an3une;men
bag
be
cinc)
rnbe,
von
nac)
ber
ageiogt
nnl:)
ano
ba
5ftcn
ijoigc
(Europa gebogen
iinHren,
eine 5nftc;t,
mit Jue^er
ftc
Sc;riftfteer fon?o;
ikr
inncrn
Unb
ie
auf ben
fc^einic;,
ater boc^
fcci
^icitvcn
fonnen
ii;renb
SDfien
;er
feiner
anbcrn (^citc
aU on
biefe
unb
nur
burc; be faufaftfd^e
i;rc
^nn
unb
iinffen
acr,
bag
ganje
(Btc,
ba
\vo
ftd;
(^'uro^ja
5ftcn
teru;ren,
trn
i^or 6;rifto
an cn fremben fogenanns
urc6>ruc; burc^ biefenm
n\ir.
in
46
I.
6.
po0
un
imt
unmcgtc^
geiefen.
SSce
cjrecnfe
ilconen
am
fc;tt?ar5en
afcitfi^cn 9)eere,
l^atten,
)e
luei;e
unb ^cien
tg)anteoi^er!c;r
n\aren
3cgcn
aer bcrtgen
nb
Bge
5c,vanter be rcjjcn
bcrt
fnben,
^aBen
(^re
(Si^c
aU
S)cbcr,
3}ica, <Strvi6on,
^iniu^
cen
bafefl.
,
(2c angc
egenben nne>atten
^amm
mt eiralt
am
5fien
3g
einer
fc
i?cvec)en 9atcn,
bc
fairfe aler
SSa^r*
fc^enc;fet
c^n?armc,
tcrfcebenen
^^^^^
Raufen
cr
ft^
ge^en.
,
Sm
bc
3g
^innenb
unb
brc;enb
n?c
6'nruc{;e
ber
^unnen
unter
Saamcr
m IV.
^a('r(nmber,
^atu^an m XIII.
^^'^Hinbcrt gen?efen,
xml
nrbe
baten
verfi-Hirt
jabau
^m
fcc;er
Durd^^ug enjencr
burc;
fo inclc
unb
n?c )attc
man
be tjcraugejegcncn
fcnnen,
um
fit^
5)a nun
3et
be (Sairen n jener
i>cn
;|icrfd)en
(nnl
einer ncd;
frheren
^ner
gar nc^t be
noc^
ft
unb
friebc;
auS
5fien
na^
tux)
mu man
fc
befeo
rbt^eo craren,
t)ee
unb
um
me;r,
ba
befe
(Irarung au)
anbere nc^t
n?rb.
irenger
geifert
iccfentc^e
unterfingt
ber
^aijin
cr
5em
nae
S3eriuanbtfc;af
fairf^en
^pra^e mt
ten
Jc^er
@urcpa
ber Tufrnicf) ScUvocU: cn fc grcfe imb jaMrec^e ft ta faanfd^e, iranbert nic^t cn, fcnern vo)\t an einem rte auf, SJian fann ba)er fuglic^ feinen (injug M in bie nacjfen Seiten ber9ead)ifc^cn 5rc)e 5in,-cffe|en". Dzieje Putski 1830, @, 14. (Stn^a^ iveter fnn : 93er 2000 Safjren unb noc^ n?eitei- ^urucf n?c^nte ;^j"c}en ben ern.HT)nen ^ltnen (f. ^* )bev, 2>eid)fe, D^emen, Bug, $ripet, 2)n{e)>r , S)nfter, Dcnau) ebenbatlebc Bclf, tt}elc)e nod) je|t bafebfi icc^nt unb toed)e5 noci) ^eute ta$ flairifc^e genannt wirb", benbof. . 19
1
a)r
fficlf,
tr>c
I.
6.
pa ^iUvtljnm Ut
Stmme,
;Ot;aiicr.
SSiamtn xn (Europa.
47
oiijefeffcncu nfcDcuro^afc^en
5)etfc)en
imb
(S^ fnfccn
fi)
uerwanbte
Sbrtcr
aiic6 n
(Stammc,
iiamcnc)
f.
m
aein
anfrit,
nur
3Jcbf(;en
^crfifd;en,
;
5rmenfd;cii \u
lu.,
fe;r feiten
nnb
fe^r
entfernt a^nc)
fatr>fc(;en,
grec)fc;en,
atenfc;en,
nb
t;aufc^en
pracce
terlanbt.
^^
'^^^
toe
Spraje
ao
ftef;t
bcm
bet
enrcpa{f;en
pradlen
nf;er,
bem
ber
aftatfc^en
mc
e
jeber unbge,
uorur^eifree SSergec^er
SSeitere jngett.
be
ber SBirter,
be
alkn
ftnb
grec^fc;en,
bentfc;en
fo
unb t^aus
erijc^cn
n befen fiinf
;nen
fiigc;
(Sprachen
eknfoijee
be
ftd
a;nc;
unb
iifcer*
enflmmenb,
bfl
(Sd^njeflern,
erfl
%'c)tcx
!^er
fnb,
fpter,
(^urcpa,
n ^r (Sc,
be cjemenfamc pradf;e,
jaticn
,
be fte
t^eten,
pracf)fDrfd;er
fcab,
ire
I^oSX
Danfom^^ft)
n?eber irie
be
Sab,
lie
oari
fde
be ateinifc^e,
S^^unmann
efcen
u. a. be t^au?
fo
aljer ^\\6^
faiuifc^en,
einige
ijer
5uanber umgefef)rt
cBen genannten jn
nic^t
be fanjf^c
@:pra(;e
erfvren,
5e befe
i\\
(S|)racf;forfd^er
fleen
,
ijermoc^ten ftc^
auf einen
a
einer
irrig
;D)eren
tanbpunft
um
ae befe
Sprachen
nur
OBiuC;
mm
pi
;re
5nftd)t
ifl,
egt
fie
benncc;
xk
fprec;enbeo
3c9"
^
atj,
fc^agenbc
unb e^t
prad;en
einer ^ertt5anbtfc;aft,
in biefem
rabe jmifc^en
ber famfc^en
S3eireifc bafr,
unb ben
ba
fc^en
fte
aftatfc;en
ftd
;er
^um
n @uro)ja,
ne6en ber
grec^ifc;en,
atenf;en,
beut^
unb
it^auifd)en feOfifianbig,
'ti^'^
fte
oM ,
9,
n?ic be
griec;ifc^e,
\^it\vX\6jt
unb
beutfc^e (S^jrac^e
fei.
efe 3eugn
3eit.
fc^en
Ber^aupt
auf
bie
5en
0i\x6)
no^
in
48
I.
6.
pai^ ^ltertl)!im
an
>er
^ktu^n
baf
bc
in
Curopa.
ftci^ ,
(Satven uc fru;r a
fc)
m IV.
;atcn,
ber
cbcr
to
V.
icr
^a^rnintcrtc in 'tm
(tc
cgenbcn
bag
fte
ncbcrqeviffm
f^\tcr
fiibcn,
itnb
nc)t
mir ^uic^tarii
cber Siac^en
fie
fc;cn
genannten S3cfer,
fcnbcrn
an^
ber
^dtm
nnb
tangem,
inefatgem
Umgnge ^Sitimf
jenen
@e6rauc;c,
aSergnfc^e S)lemmgen,
n
if;rc
efei^e,
^erfcnennamen nnb
un't
cnjene SScrter
cn reic^e
5eo
@:prac;e
aufs
nannen,
;anc;en
tiebentm
^aa^
an ^rem eigenen
fc^
Seien
mitgctiunit
ber
men
ba at
au
einer
fciggen
S^ergccnmg
5terntmcr
nnb (SpracKn
fl
ber genannten
anfc)e (2prac)e
^)lcin
nnb
ganntnirbgflc
3cnge,
mn
aC^er
nctBiuenbig bc
(Stamme
ber jufagcn
^ene
ar m ganzen 2?ane
cft nc) "iiV^n tnefac;
ber (Sprache,
einigen
einzelnen
enntniffc ber
fcijge
alten
nnb nenen
Gine
,
^ergcc^ung
anbcrm enrc:pif^en
fi^^-
namentc)
mt ber
bentfcKn,
i^mnifen n.
bie
itefle
f^!
terjengen,
ber
bag in
fan^nfcc
genannten (B^xadjm
nnb nmgefe;rt
n biefe
tci^
ano ber
fatt)ifcf;cn
iiergegangen ftnb.
CSgcic; co
mm
far ft,
befco gegenfeitigc
anc fpter,
ftatt
b.
IV.
ftc^
;3a6r;nnbert,
\:icS
ftait
finben fcnnte
unb
iuirfc)
fanb,
fc lgt
bc;
5.
ndf)t
ijcn
^c
mngten
n?c
},tt).
wcidjc
fi^
(2an?ifc^en
finben,
bn, pawza,
e>cr
chotr, brzda,
3a>r::
in \u
ai m V. nnb VI.
in
fo
fi?ter
ba
Seit, nad^
eitcit,
fatinfc^en SSelt,
fanm nganj
ine
9lc)
fc^en
farer
bc
<ZaK
6e
'^cn
imb ben
fannj'c6en
SiJrtern in
3prac)e, .v S?.
kolodjaz,
fi;r.
fi^r.gon'
znu, gct^bka
gct).
(liber),
buky,
farjan (ire),
tijx,
warati,
I.
6.
Pas
^Itertljum
,
Uv ^iawm
skut
lu
in
uropu;
49
Qctt).
loquela),
f^r,
gorazd
,
sgna,
iinb
,
skauls (fimbria)
faanfc^
fi;r.
\v,,
iimgcfc^^rt
(Jpg
(debilm)
go;.
dulgs,
pcn. plqsac
fialu
sklo,
got;
faan
upan (dominus)^
,
siponeis (domicellus)
fart?,
kuzlo (praestigia)
got^, thairk,
gct6, skhsl,
fatt?.
faii?,
chljeb (panis),
u,
f.
nj,
(, 18, 7,).
$Da
man
bcfc
fawfc^m
Uxcit in ber
cfl,
um
co
ba^a^r350
aitgcnfc^cinid;
,
fo
ft
bag
ficjtje
c>ct
a m V.
bem
bag
(Saiucn ju
bcn
nja
cntwcbcr an
lacrum
bcm
ober
^djivax^^cn
um
accn
gcfc^c^cn fonntc,
ba bc c;cn nemao
)cx2cx
,
aucr;a6
fc;on
nropa
uor
tt)D;ntcn,
Darano
gc^t
bc
^attjcn
bem
ntt^t
IV.
crfl
^a;rf;unbcre
xnit
9a^6arn
nb
ber @c;cn n
5(ti3aren
Europa
luaren
fcn
nb
bcn ^unncn
egc
ftc^
ba;n
gefommen
SBcrter n
rennten,
Daffec
auc Ber bc
fanjf(;cn
anbcren gcr?
ffanbnaijfcjcn
finnfc;en
nb ange?
griinbd^
nb
Spraje
gcnng
bart;n,
n?enn
n^t
bc not^iucnbgc .^iirjc
baffefce
,
an
t;n gcfcotc,
5^
bcfc atbctfd;cn
Utjani::
nb
finnf(;en fcenn)C n
aUcn
fatrfc^en
S)nbarten gera(s
ftc
n?cbcrm
jm
^Bclucfc
bafr, bag
fcon
ije
460
638
fo
fie
nimmermehr
10,
ber
Stmmen
barf
man
einigen
namcntc^SSos
!crnamcn,
anlcifcn,
abcn
^^eb),
;
SScmo^ncrn be
Drenjaner
g-ebco,
ber SSabcr
(drewo,
tgcj)
am
$Dcere)
aBcr
mgcfef)rt
crf;aten
,
m ^cranfc
3,
ber
3ct
an)
gennamcn
fce
agcmcnc
ocjei^nnng
iigncr
S3,
cikn
(ber
(ber 3gcnc)
fi
bcn (Sto?
watcn
einen
nb grk
ric^c)
rmcr
Bcjcc^nct,
SSorjiigic^ fccmcrft
I.
man, bag
ber
9Zamc bc nter?
50
I.
6.
Pne
fcet
^Itertjum ^er
ten (Siegern
cft
Slawen
in
,
(nto^a*
iimgefekt aet bet
jcc^cn 93c!ca
ben faucn
5?ame
encci
gctratgen
drcScrer
f. ir.
uSerau
;aufg
te^^c^net^.
3wt GrKirtung
h?t
befcr SDe?
nmig tebarf
t-gectcn
nc^t
een
toccr
S3et'piee:
erirhicn Sco
be
(mancipia)
6c
S3utfc;fcr
rustici)
tc
ben
bc 93en
rt?.,
te ben 5nges
fac^fcn u*
f.
ac SBcrer,
'ocn
ben aten
Sammnamen
nnb SBac^en
ber
geoten
^efaen,
(Sairen, ^^nnnen,
S[Bntfc;!er
^cx^
fcmmen.
ftcrf^er
9?amen,
fcwc^
m
B
nrfi^rmgi^en
nnb
eigentic^en
tg>er>er
aU
ge?
anc^
l^iren
m ernberten @nnc
be 25i;rcr
Wlach,
Nmec,
obr,
SDt
witz,
spolin cberispolin,
be
bem 9amen
Wlach
fte
te^e^netcn
^atren
ae
eenfo
irc
Deufc^en, te bcnen
fc^afen.
l^nter
fetfcn ^bfers
be oatener a6
^U
UeBertragnng
rt?c^ncnbe,
fl
be
jenen
nnfet
^cit
be
fte
nnb au bemfe6en
nmbe
nannten be octen
ba
ganje
^nen
9uanb
Kreewy,
5H?fc;en
imb ben
be atcn ?yinncn
ganj
irec^e e^ema
SScrt
Nmec
(!Dentfc^er)
f^cint mt
bem^cenamen
gcc)cn
criramt ircrbcn,
UrfprnngS
fein (.
18. 10.).
!5)e
9?amen
^cntigen Oefiened^
(.
bem
^entgen
SflefcngeBrge* (.
22.
2.)
1 3. rmm, beutfc^e Oed^taterpmer. tU 1828. 8. . 322 f* %. S Tlont, Xlnterfuc^. ^ur @efc)ic^te bev beutfc^en ^ebenfage. Cuefcins hircj unb Se^^j. 1836. 8. . 86. . 79. 2 2C. S Sjgren, i&er 3Bcf)nf^e ber Smen n ben Mm. de TAca306. demie VI. Sr. T. I. p. 305 Sm S^ec^f^en f^p nmlic^ Cejierre^ Rakausy, plur. taat. unb ba SRcfeugebrgc Krkonoe,
I.
6.
pa
3lltertf)um rcr
plamn
in
Curopa.
bag
bc
51
h bm airen
rnnen
awcn
fein
cjar
fern
tocn
jenen
angeftebet
(jettjefen
affeSc
gt
,
and; Don
ivec^er
on ben ingcrn
beren (Bii^c
an ber ^eja
am
3c6tentergc
(Sobotka; Ijefanbcn,
Soanbaen on ba
finben mir
ftc
atjflammt*
^eretS
Bereits in
^anncnien,
407
in aien,
njo
fie
an^
ijon
i?erfc^n?anben)
ano
(.
18, 5)
a
m
S03rtd;cn
ftc;
atpon
at
ben
etifc;n
n?ec;e
einen (Seite
U xa
an bem
;enijcn
ging Oferj im
an bcr
^fifee,
bie
S3ietor
f^ri.
5. ernj^nt
tucrben,
Qcnau
knz
(^rfl),
atbentf;en
kuninc,
f.
qc).
kuniggs,
n?ie
mosaz
(^efftnij)
to. (.
spolin (gigas)
nje^ea
ftc^
feinen
un't)
cigcni;en Urf^jmncj
bem ^amcn
beS cinfl
an ber
(ftc^e
SDcnan
am
fc^iuar^en Steere
.
m^tigen
fo ernjanbt fl
ba
fi^ri.
cud ober cud (gi^as) mit bem 9?amen ber ^fc;nbcn ober
14. 8.) wnb ba
aitr^c^. cuzj mit
fernfd;c
ginnen
fon?.
(.
tu
mx'i)
bem
(.
atbeutfcf;en
unb
it;anifc;en
9?amen
berS)eufcf;en^;nba,
^anta
18, 10.),
a
in
ber
S^amc
ber heutigen
ttjed;e
@otafen
ercito
n SDBernngarn
man
fc|t,
ber ^^afte
ftc
be V.
ecjenben
aOflammt, at
ni)t
fcert)eifen
11. 10.).
ef;emaligen
famarer,
ein rui^rifc^c,
fceiSernd^tigte
^o! an
ber untern
Donau
im V. unb VI.
;3;;"bert,
^ahm
SSeranaffung ju
5
bem
fiaiifci;en
skomrach
ruff.
t^ic
^erBnbeten ber
tgnnnen, bie (Sahiren ober (Scheren, reiben formen Begegnen wir, fpatcr
ijon
bem
fiatifc^en SSorte
;aufg
genug in
5)iefe
aferBft^cn
unb anbcrirtS
bereu no)
finbet
(.
15. 3. 6.).
unb ^niid^c
fte
S3eifpieie;
ieic
nic^t
4*
OZ
ein
I.
6.
pa$
unfc
^Itertljum
tftx
bcutcr
bag
bcfc
S3c, n
'ccn
(S^ra^c ft
nt
jum^^ci atcurc^dfc^en
9?amcn
im V. Sa^r^unbcrtc an xmhctannicn
fcnbcrn bag
ccvctcn
nnb
^irvir in
gemeint
jahcn
mg
^?
iicr
mir
ec[)6in
if,
bev be
UmwanHung
ber G^eniiamen
tm
Stfge^
meinen
gefacht
uu^en
n^irb ni93erfclge
33ellatigun9|fnben; c iverbcn
n>etere Gntirirfelung
unb
.ier fgen iir ^n ben eben crn\i}nten nur ncc^ ^eifviele errevt ireren. inige bin^u, 5(u tcrO^ibel iripen nnr, ba (5nafm unt> 9tefam, eigentlich auf cn 35evgen ^urucfgebliebene fananitifc^c Urfiamme/ bei ben frateren 3uben
ei riefen be5eic}net jaben, (5. 2)cf. 2. 1. 11. 20. 21. 3cf. 11. 21 f.). ten ricd)cn oy.v&aua (famula) bei 9lviftcl^bane ^ azt^T^e (barbaros) octf. 3. 11 ; QUTTa (serva) bei trifcpjane nac) <2uibag b. ). bie X^rafiern ;
y.Q
bic^
(miles stipeiidiarius),
(Efavennamen
8.).
fcjf.
ei ben
eni,
Deutfcjen
Bewo^ner rcn Marien (oergeid^e au) ^omobie. .11. ba oUb. ^ine (giRas) ycn ben ^unnen; ba angcis
eigenlc)
ber
plnr.
bai^
(gigas),
ateutfc^
en,
en^
i-^cn
Anta zz
(2an?e
(semideus, liems), nac) rimrn ganj gcid^ bcm aesi , nac) meiner 2}?einung ielmeir i^cm i>cfnamen ^etnirifcjen aesares, Asi i. e. Alanen (. 16. 10.)) ba ffan. vanr, Vur. vanir (genius) b. ^. SDencben, S5>inben (. 8. 11.) 5 ba ffanb. thurs (gigas), ein 3Bcrt, n^ec^e 3accb rimm von ben liirrbenern ableitet, ic^ aber mt ben rfen, einer norbifc)en Daticn in 33erbinbung bringe (. 20. 6.); ba ffant. itunn, ^lur. ibtnar, iolr, plur. ilar (gigas) i^cn ben Sutcn cber Seien, einem innifd)en (Stamme (. 14. 8.); ba ffanb. iroell (servus) rergleic^t @rimm mit TQi)J.ig S3ei en i)auern ift milins, (injles slipendiarius seu servus Tbracicus). TTiilinis, niizinas (Oiefe) nnb bei en Letten niilzis, milzenis, milzu wirs, eigenirf) erDame be ehemaligen flairifc)en SScIfe ber 2)iitfd)ancr, SOitfcyener (. 44. 10.) j bal altferb. neropch (rusticus) leitet man s>cn ben IVeropseo, ben e\rcbnem be ebematigen ^nticnienS cter (Sbferbien ah (. 20. 4.); ta ferb. kursar, gursar, gusar (pirta, latro), ita. corsaro, >ie(eic^t on bem aftati)"c)en SScIfe ber bcrfaren. a alrujT. smrd (rusticus), mordalpt ftcf) fnglici mit bem CcIfnamen 2)?crbtt^a, SDcrbn^in luica (serviius) (tie SDnr^e beirer Qorter ift tai perfifd)e merd b. f). Wenfcf, lann) er^
(.
25. 7.);
ffanb.
as
gleicjen
ba
ruff.
kasak
(bei
fcmmt
ben
5:cn
i^itrfen
en
.^afac^en
ober
S;fc)crfefi'en
cber 3^-^Hm
bereutet
kasak
befannt ift, bap kresanin b. 1). ber (^"^rift, feit ber atarifd^en 3eit hi auf ben bentigen Xag nur fo 'ci al chlap ^er, auer ((Sbrift ^eigt n ber h)r^ crm cijristijariiD) bereutet. Sei ben Dreu^anen an ber JSbe bebeutete ba
3Bcrt nerojejnka (bie SDeutfc^e) ein biibfcjeu 3)a'cf)en unb oemec (Deutfcjer) ei ben Slcu^afen, D??abrern, 2ltferben unb einen jungen fatlidien 33urfd)cn. elatren ift Wlach , Walacb fcsiel al >irt, Sctjvifer (. 11. 5. auberen ^^^ 33clfi^name Welet iil bei ben Oufeu in Wolot (gigas) . 17. 2.) 2)aa nnb bei ben S!;eutfd^en in Wilt (. 44. 3.) sernjantel locrben. albanifcje cbarput (barbarus, peregrinus) ftammt ineeidjt cn ben balma
tifc)en
\\t
(S (5>craten, bie im a)itteater berdbtigte (Seeruber n^aren, ah. befannt, ba^ oiee ba 9Dcr kacj (jle|er) >?cn ben afaen cber ^cfaren,
mt
n?Drigen
bie
jbifc^mcbamebanifdben ebruc^en
ftd^
befubet l^atten,
bie
aU
leiten (anbere
CluelU
I.
6. Prt
53
(^ung
bet
fatufccu
^^crfoncnnamen
itamcntc;
mit
bcn
(Sgcnnamcu
anbcrcr
curopifd^cr
acjemene
bodf;
Stmme,
unb
ratc
befeSc
5rt
fl
ber Actcu
ftd;
unb Deutf^en.
er
cBcu
cfcraii^
ofommcn
entfpred;cnbec ober
jc
auf
geSeter
^crfoncnnamen
ben
genannten S3ifeni
fc^aft
cn
unb
^reo
n ,^rteg
unb
^yrcben
gemenfamen ^erfe^r.
SScr
l^floris
ann
ftc
fcn?cf; in
ben
ao
aud
ammungen
umfef;en;
ater
Eigennamen,
beren n?r
ja
fciig
fr
ingen
tief ge;cnbe
anfteen
e^a6
ujoen
ujr
unfere S3e^au^tung
atepen
beutfc;en
Dc
unb jum
Sf;ei(
mr
ober
finben,
ftnb
ober
rtjomt be atfamifc;cn
mir,
jufammengcfe^t mt gard, man, mr, rds unb man, mr hrad auf wlad, wid unb wit
hart,
gast,
cber
rt,
ftd 6ei
romf;en unb
griec;frf;en t^iflorifern
valda,
vidr
wil,
ober
hrd,
host,
^rad,
enbgenben uofcm
mcn Bercinftimmcn*
SSergeic^en UJr j*
S*
be abeutfc;en
Samen;
ferner be
9}egin;art,
9egin^art,
5t;Drgerbr
unb
be
^bagart,
Qrmingart, 9?abagart .
f,tt?,
mt
Poligrad, Radigrad u,
f.
u?.
be
nj
mt
ben
atfL Boljehost,
Budihost, Celihost,
Welehost, Witohost
n.
f* u?*,
be atb*
6^;arman
ioman, dn^iU
f nj.
Wukman
attumer,
u^fa.
be atbeutf^en
(^f^nobomar,
9tegnmar, (Suomar,
(ijaiiomcx,
^mer,
(Segmr,
:3nguomer,
Bmer,
SBacmer, aJarfomr,
fod^er Sorter anzeigen, ime j* S3. ba nf|"> koldun (mendicus, ergt. bo magt^ar* klds unb ba SSof ber Coldes bet Jornandes), ba atqe)f()c goledbati se (superbire, uerg* Goljad, oljabin, 19. 5*) unb ba fiatu. Ijudi (homines, bergU Ljudi, Ludi, Luudi, eine tfc|ubifc!^e SSofevfc^oft) u. f. tr.
54
I.
6.
pa^ ^Uertl)um
f.
tftx
^iavotn in (Europa.
Ucromir, SSacmr u
ir,
Drahomi, Dobromir, Godemir, Chotimir, Chwalimir, Jaromr, Klonimir, Krasimir, Lubomir, Lutomir, Mezimir,
Cestimir,
lu
f.
a\
-,
bc ab. (Sjnnixat,
Gpiirrat,
.^efrat,
t^ugrat, ^imbrat,
Thackradr
u. f,tt?,mt bcn
jVlilorad,
Mokurad,
,
Obad, Ostrad
Pacerad
Podirad,
Samorad, Sobrad, Wacerad, Wserad, Zderad, Zdirad u. f, to*, jmtjccn aiicf; Domarat, Lutarat u. f tr 5 bc atb*5bc?ab, 5rctab,
aroab, 6atui:ab,
^agnua)
(E^obotab,
unbcuab,
^ibctoalb, 9}cbctab,
^agnodb, H^cab, angcf, ^ucab ii* f, l, mt bcn atf. Dobrowlad, Duchowlad, Dusewlad, Horowlad, Imiwlad, Mnohowlad, Powlad, Prwlad, Samowlad, Wewlad u. f l.; bc fanb Folkvidr, Arnvidr w. f, tt. mt bcm atf. Ljutowid^ Malowid, Pustowid, Srowid
Grmcncab, rmcab
STagncab, ^abcab,
u.
f.
tu.
unb trcbcrum
bc gct^. ^tnia,
bcm
mcS.,
Widimir, Widoslaw
jutiit
,
u.
n?.
bc abcutfc^cn Sjibctut
f.
Sjutcirt,
bc angcf.
Sngcnijt
u.
n?*
mt bcn
atfattj.
Bohowit, Radowit,
^tcr^,
f.
Samowit, Swatowit
93t^c;ar,
u.
f.
ir.
unb njcbcrum
be
atb.
S3t^caB,
^tf;mr,
S3tga,
SStgc, S3tja u.
w. mt
Wita,Witan, Witas, Witasa, Witek, Witko, Witoch, Witou, Witos, Witohost, Witob'd, Witomil, Witomir, Witoslaw
bcn
atf.
II.
f.
n>.
dhnfo
ftnbcn
crfc
ftc ber
gcBbctcc
cufcafle,
Samcit
tmmc.
AuBnjo,
@o
3.
33 ba atbcutfc^c
Scua,
n?.
cuBc*
cra,
ScBgart,
ScHat u.
f.
unb ba
atfatufc^e
Luba,
Lubus, Lubhost,
ba
atb. Acubcgjt,
Sutof,
,
Sut^ranb,
Sutftnt,
iuttrit
unb anbcrc,
unb
Luda
n?.;
Ludomir
unb
u.
f.
bc atb.
M\
bc atf.
I.
6.
pa
Curopa.
u,
f,
55
;
ba
to
unb
bc atfaii?,
ii?* ;
ba atb SSbacj,
SBinanb,
bc atfaiu.
SSfrib,
SSlgart,
cjof;,
S^Bg,
Somunt,
f,
tt)*
Sorat,
SBlr;,
SSjart^ u.
unb
Wolan, Wolen, Wolin, Wolbor, Wolhan, Wolhost, Wolimir, Wolobuz u, f* w, ; bc atb ?5'cbag, ^cfarat, ^onanb, %citmn,
^ofubc u.
Scbcc; C
fc^
f
)l
tt),
unb
bc atfanjfc^cn
,
Jaropluk, Swatopluk u
;
f* ?.
\\i
unnij^g
^cr
mc^r
S3ccgc fccjuBrngcn
bc Sac^c
an
ar*
Sa
fccrcff
ber UcBcrcnftmmung
cc
ftcC;
ber bcutfi^cn
unb
faiDfci;cn
loo^ an)
in ()cc;cm
cne
reichere
Tlaa^c
on bcn
tarnen
jcgcn,
tucnn
un
ammung
5ud
fcc
untierborbcncr
9?amen an^
auf
Jener 3ct ju
e6te ftanbc
;
mar
ober
mer
gcBrau;^
;rc
9amcn auf
S,
Kritasir,
ommen
Gorasir, Gorasjer u*
f, U)
f tu*
ir:
Neuir,
Ucfccrs
6'cjcn-
Radir, Wratiir u*
(cc' offenSarc
unb agcmenc
namcn
mutc
S3ucr
fctt
or?
werben
unb gemcnfamen
^aUijx
iie
bcfcr
fcn*
(Eigennamen,
unter
bcn c6cn genannten bre eurcpafc)en ^ofcrn, fnbet mit bcn 9amen
f;rer
afiatfd}cn
(Stammcrnjanbtcn
afatf^er
fiatt
bei:
^nber,
SJcbcr,
^erfcr,
flatt,
:pcrfi
^nbocuropaer burc^au
nd;t
^.
acr
9amen unb
fef;cn
ur,
ot
^ange,
2)e
gred^fc^en
Plamen fann
tuolen
leid^en;
mit
ben
lit^auifc^en
bud): Ziwibund,
auci^
be
t^auifdjen
j,
wl ad)
Nawalde,
wid
Montiwid,
rog
Swintorog,
u,f.
wit:
Zedzewid
fnb
anj
:
walde
c^n?
l(^
ben
flan)f(^en in ber
(Snfadj^et f)rer
(Snbung
at, WbU ata: Komat, Ponat , Trojnat, Pojata, flatt). ata Beiiala, Bojata, Kojata, u, f to* ut, iceibL uta: Jawaut^ Kjejstut, Biruta, Daouta, ftaw. Borut, Strelut, Boguta lU f, n?
56
pnbcn
I.
6.
in
Curopa.
ftc
Qcivcijnii)
Hc
(Snbf^Ge
93uBare,
(S6aic,
otarc, (S^^arco lu
?/
f.
Barjanc
hj.
,
Sraatc^,
^itKchatc
??crcnbc^atc
u.
f,
Batc:
u?,,
(fulgor):
5rta?
sa^c
\v,,
batc (datus)
56rabatC'3, 5ntatco,
3|>abatco, ^crmjbac^,
SD?^bace,
batc, S^rbatc lu
niarbo luf.
it?.,
mrc (amicus,
tt?.,
f.
il\,
mcrb
(vir)
deaster)
Smtrco, .^armamitrc^
:
^^crnco (deaster)
aa^;crnco,
l.,
apco,
tcnc
fpc
(equus):
5otaf^^c,
S)ama^c, ^t^bafpc^
(.,
(miles,
36crj:c, Sirtarcrrc
f;
.vat(>rc
dominus):
gt
W.
S)affc6e
furbifc^cn
akr 9?cmanb
^cr
cn?
njcnbcn
S^amcn
V. ^a^r^unbert
gcfd^i^^ft,
a\\^
bcm
S)cutfd;cn
fo
aufgcncmmcn
na^
i^cii
SBcr
ber gcnt;iimc^fc{t unb bcn@circ'^n;ctcn grogcr, tcncn fcne crbcni^c ^cnntn (;acn.
fcBflflanbgcr ^Za?
Samen
rt?arcn
nac^
bem
m VI. unb
oSi^tmtxn
fecn crft
Vn.
fo
ftc
gcBrauc^c^
bagj
co
burc^au
uniua;rfd^en(^
bamao
tjon
^w^tn
^er n bc
fatufc;e
fna^e
cingebruns
gen.
ber
cn^cmfc;cn
unb jur
tuc
ber
^ugarcn
finben
in SOibficn
ftc^
unb anberer
nic^t
S3i)!er
n?i{fcn;
au:)
bic geringflcn
(Spuren
afiatifc^cr
9amcn.
%a\<t ba^cr
acugncn,
ao
unb
trn fc^cr at
fo
war
er ft^ric) fcn?o^n>ec^fe-
ao
auc^
tyiirft
toie
ater,
S)er
ber
t^mif^e
bagcgcn
I.
6.
pafii
^Uertl)um
,
l>er
^latiicn in (ixxopa.
57
bcutfd;c ^ijncj
(Sluatcpuf
ber
gefc^a^
luir
in
9?amcn
S.
hei
bcn
Sormannen unb
unb
^ci
manc^c
atbeutf(;e
9?amen
aljer,
ane cbcuuir,
9aboivab,
f
SSacmer,
ntit
Soabcmar,
fatuifc;en
an ftimmen
ben
SSabimr,
SSfegofl,
Ocmut
jt
u.
f,
tu.
me;r ao getub;nid;
bc
unb uger?
\i^ jufammen.
teiber
-Snbeffen
intmcr
9?amen
an
geic;em 9}ateriae
unb nac^
a>ie i;m
gec^en Sufern
njotc,
gc6bet.
(Sei
nun bem,
Bei
9?amen
ben aiuen
unb
^emei,
ba
bic
(Baivm
iec
bem ^^anpiai^e
ber ef(;ic;te
^a)>axn
ber !Deutf(;en
unb Aeten,
iuciter unfcre
,
bie
^utu
bie Dffent(c;e
ber
ien ^\^'^in
leiten,
Germanen xmb
Sitf;auer,
im
ein
eine fo groe
ba
nur
urateo
3ufammenn?D;ncn
;
biefer
i^erBruberen
(Stmme
in (^uro^a annc;men it
iro
fte
in benfeScn
(ycrmen bic
5ud^
unb
(Stmmen
fte
ni;er,
ao
ben
afiatifc;en
berfeBen
^ofcrfamiie,
aneiuc;
<xn)
biefen e^teren
immer uoc
untoergeid^icC;
fte
na;er
ftei^en,
ben
norbifc^cn S3Dferfd;aften,
beren 9ac;6arn
fte
ft^ fogar,
^Tieften
m.
t>ermifc(;ten.
5in biefem
unmgiid;
tgicr
gekn.
mgen
Bic
einige Sei?
geniigen:
aS bie
58
I.
6.
pas
^Itertljum
)er
plamen
in
Curopa.
(Bo gau6cii tic
tcr ((aanfc^c
crmancn,
fcc
St^aucr
im (Satrcn.
leiten an tc S)ui>,
spcrfuu tiMrt
6c
^crunco
h ten ct6cn
unt
tcnScnamcn2Banat'3,
(att.
fc.). tic
irenefc^cOcttn. S^efantinas
fc^c Sf
fl
SpfMa, angcifef.
(Gere)
6e
Si?)
unt
te ettfcie
(Seema
unfcre
iwa
war
ffantnai?fd;e
2^^r (Jaro)
te
<2ottjafen
ta ^fmgftfeft ^eute
Dc
aten
er^c6enen SSefen
unt
tg>eten liranr
er
t^aufc ^hiif
6efannt.
^^imfn,
ifl
ter
^cret ter
;
^reufTm unt
ejec).
ter
ter
pjdimuik
>.
perstuk (urgL ta
;
t).
pirsztas, t.
^^cn.
prst)
unt
ter teutfe
S^aumng
ait.
ta
ejec.
sket, skjtek,
fc^rat,
,
skrzot,
Unfcre
cijnc
frntfn shkrt,
scrat,
,
scrato^ teutf
^^cn.
f^rete.
Dewana
auft.
Diwica
Dziewana
at ftc^
in^t
runt mt
ergec6en.
ateinifc^cn
grccfcif^cn,
!etfc6en
,
a^t^tf^ccge
tucter,
j. 23. te il^ctca,
tie
sobotky, oniaja^
zmok
n
afc
ctcr
zmek
u.
man
tem
in ten
^cl!gehaud>cn. 5^ie
,
aten
^airen egten
6ci
ein
Stic 9afen
cter
@ra
tocn ter
.gau^tc
^atent
taffeSc
traten
auj
tie ^i^mer
unt
tic S)eutfc6cn.
^nm
tiirfi
3cc^en ter 56tretung ten Sant an einen Sintern nippten tic eutfc^en
Saffer, tic (5atren 2:9affermet^.
fcer
S)ag
tie
tic aten
(2an?cn nad^
imt mcngcifcr
Bei iZrcn
5rt
je
fr
ctter ta
(5im?crt
ijjt
gelegen
fi)
unt
nic^t
crttjeifen.
^i^^a,
<Bip)^ia
1 2)er
5trt ber
^unnen
Slufprud^ be6 ^rcfctiu : //taf bie Slawen cinfad^ unb na) lebten" gilt nur infcfevn aU ii)m , bem raffinirten rieben,
gleicften
beiie al
(Sitten erfc^ienen
;;.
unb nfcfm
ben
f. Stct)
bie
ftatt
S.
u.
S3e3rbuipfeier}feeu
strawa genannt/
tu.
du
iHts
1.6.
(f|ot^,
pa
^3lUettl)um tr
grcbc u.
Slawen
f*
in ffiuropa.
59
n? gec;t
Prawda Ruska)
u.
f. tv.
ic ^angftufcn
mic
fci;on
:
unD
Hc)tcr
k bcu cutfc^cn
unti
iaicu,
frher
fcci
bcu Hcmcrn,
quingentenarii, cente-
cra\T;nt
9?eman
Berief
aUc
^ci^,
ae
^efc}^a6er
iifcer 3ef;n,
ie 9iamen
zaopan,
got;
fcei
ben
Stf;rafern,
Lateinern,
leiten, eutf^en,
{Ui\i\
f. nj.
5.^
ejecf;
got^
zupan
atb.
tat*
rex,
,
feit*
rek;
f.
kuniggs,
chuninc
f^ri,
ejec^*
knez
lu
n>,
^ugerbem
efc^id^te,
tvc^ntcn
iiic
(Biawcn ^ur
be
^cit
rfci;einen
in
ber
im Sinfange
VI. 3arf;unbert
nad;
bem Bcugniffe
be
geic
im
orfern -,
ben
^n^n^ unb
f,
ju
9io,
nj
Uinc^^
in
geid;
(Sttjti^cn
ba
Beilegt
fo
xm ju
ber 5nna;mc,
ba
bie
Europern geicfen
iie geii;niid)
angenommen
13.
5iuc baS
ein Bead;teneierti;er
Umftanb, ba gerabc in
ur^i^lic^
erfc;eint,
ben Snbern,
njo f^jter,
im V.
ober
VI. S^^r^unbert,
ba
fte
bem
orurti;eiifreien
(ner
(Sinne nur
getten
fonnen.
SSir
gebenfcn
feineeteg
Uc3
fattJifc^
1 Sebenbefc^rebung be l^etgen (Simecn on Dcmetan (1264) : i priwa (1195) wse wlasli ca'rstwa swojejo, welikyje i malyje, deselniky i petidesetniky i s'tniky i tysustniky (^anbfd^r* @ 37.)
in
\t)e
on
einanber
getrennt
,
fte^enben
Btten
unb laufem
be
^rofu^c
bevic^'^tet
man
iio^
erben jenfeia ber 2)onau unb bei ben Jelten in 9upanb bemerfen fann, ein Umjianb, ber ebenfa auf bie ehemalige 9inc^bar[d;aft
befer entfernten SSfer i^nbeutet
60
I.
6.
Pa$ ^Uertljum
;
>er
Siatuen in (nxopa.
ijcrftckn
fcfcrt
Grarung
iintcrcgcii
fcnbcrn
itr
cr!cnn6arc,
fct
jeKt tc ten
aucn
a B'w'/
^fi^iJ-
w"^ ^tttenamcn
anc;cicntcte
lucc^c
f^nb iiub
bie
in
reiner
<Bpxad)C
mictcrfintcn.
S)ergcc^cn
fmb
Srb,
Crna
cber
Cerna,
Potisj
ie
^79
n.
(ijx.)
^^nnfc)cn
bem
5[)lctie
unt
ber
SBoga,
ncf;t
bem
^eutgcn
(Ser^afuffe,
a^cf;nte.
(Ser6num
(2^'(ji3cpov)^
i\aa)^tckma\c enctabt
in Unter)?anncncn, (ScrSetum,
eten?
am
jegt
)ra;rfc;entc6ften
l^eutige (SrSac
an ber Saice.
(157)
fuffe,
9tunc an
bem
"heutigen 2:fc)ema?
anberS^inbungbeffeSenaufberorcn^jeUncjcirncMinbberSSaac^K,
n anbercn gcic^^cigcnSlucen 6et
fie
bie^cnau;
3crna, ^^cnui.
na^
ten Renting.
Zafdn
u.
f.
m.
me^r ne im
fiiboflic^cn
9)ttc
Ungarn.
^cfo,
nadC;
u.
f.
n?,
ber
grcpc
ec
^anncnien
in
cn rein fajuifer
9ame, benn
ejcid^nct
ben ^arpaten,
(Bcc,
in
fhren,
bem
^c^eften
Ilin.
unb S'lu^ianb
pleso
^ciiw, nad)
Anton,
^tcemac
ein
^'ees
bc
3)cn,
nd^t
ben
cen
Bcriiirten
^ar)jate {KuoTictTtig)
;^r6et,
^ci
^tcemaco
unb 5nbern
genannt;
bei
cBcnfao Serg>bie,
unb
nac^fien 3et,
j.
^*
spen^i
(Piengitae),
(Stupni
po an unbTisa X^^
'
S)c
^arpat^cn
ti^evben
I.
6.
pa0
^ltrt|)ttm
Irer
Siamm
ii.
f.
in
(nvopa*
ircd^c
61
afo ^^ef^anb),
fo rcn faiufc;
c}
TliiaxcU, trcbcn
finb,
Ji\
i^crtrctcn,
e6m
fte
einige ber
einer
aiuen
aBjneiten
at^iifpreo; cn
unb
an
nngejnjnngen
n>ic
vermgen?
gort nnb
fcrt finb
ae biefe 9?auien,
Brzawa, Pleso, Plewa, Morawa, Chrbet, Sjewer u, iinbenic^cr 3it ti anf ben ^entgcn ^ag Ije aen,
cntfernteflen
w,
feit
anc^
ben
nbe^
aiven
ao
foc;e
agemein
nid^t
iM)
gettjcfen,
bie
c0
>e
ber %at
n^ar.
SBarc
nun
annehmen ju
Sfien
ttjoen,
ba
bc
^Btatvcn
injnge ano
m V. ^a^r;unbere on
boc^
,
ba
ftc
gar ni^t
nijt fo
fcei
ben
unb
itjenn
fte
erifiirt
}atten
"tio)
fc^neC
ftcf;
unb
fartjfc;e
bcrt eingeujur^et
(Sod^e
ai
unb anbere
geogra:|3;fc;c
9amen onnen
un
bem
bal^er
ftc
unerbci;tige
3gn geten,
bag
jeneo^c!,
i?cn
i^ren
14*
^rc^
be
c^njcigen,
njc^eo
uamentid^
gried^if^e
unb
ba
fairifc;e
fte
5tcrf;um kctac^ten,
;afccn
)\f
anr
benncc)
Fingerzeige,
ini
bag
bie
if;re0
ftc
florifc^cn
5(uftreten
V.
unb V.
^o
Ucn
gematig
nict
fr ein
neue unb
3)a
im 5gemeinn an^
unb
Scife,
itjic
biefe (Schrift?
ujc
giefct
fteer
aucC;
aubru'ic;en 5iuf:prci;en
itefte
berfeiOcn
bie
;eri?or.
^rofop
un
au0fuf;ric;e
unbe 6er
(Ritten
unb ^uxndjc
mit fogenben
unferer S5crfa^ren
unb
:
inerfivrbigcn Sorten
9amen;
mie
i)
fceibc
genannt,
gauSc, lucgcn
{))en
jerflrcutenSBoi^ncn in erfern
Snberfirccfcn inne;
ifl
am
biefem
runbc
ftc leitiuftige
in
irer
5fo
(Samcn fc^on
feit
ater
3t
i?on
(to naXaiov)
afo
n?engflen
einigen
^aMmnbertcn, bcnn
^rauci)
,
biefer
5ubruc* in
einem
62
I.
6,
pa0 ^Uertljum
mx
rer
Slamtn
ttac)
in fiSuropa.
autetc
atcjcmcncn
tammnamcn
cfvtnnt,
tcr
^rcfc^ (^pcxcn
imb iroruntcr
ten 9amcn
<^cm
cr
iuctcr5ufubcn gaiiBcn
cth?a
trctcr
S)m
h?o
ct
auc)
cBcn,
beu
i?c!'5t;umc;cn
Buf^^^n^ ntcr
ben (2aircn
f?rd}t;
mit^n
far,
fcg nac^cjcfcrf^t
Scrfcmmcn
^atte,
chatte
^rc!cp cn
einer toox
gar
nc;t
ancjcr ^t\t
au
5fien
nm
cnen ^re^ mt
(Stfc^iregen
be
bergangen nen
^n
;c
^^iawtn
^nnnen
OaSren, 5?aren,
S3ugaren u.
f.
?*
Seber
mn
ba ^rcfo^j,
oXitx^.
tjog
unfunbg
nc;t
gerabe jenen
feiner
emen?
namcn
aer
fairf^en
ge6rac;t
S3c6er
^at*
wrf^rnngid^en chten
ber g-orfc^er w-aj
gcrm
auf
un
S)enn
cfcgeid^
bcm
fein
eic;t
baton n^erjeugt,
urfanjfi^en
befe
bag ^rcfcp
(.
9?amen Srb
7. 16.)
fafl
bennc^
S3crfummeung
fcei
bem
unb
fort
ttJe
fremben ruBern
5naf'
ju eefcger Verbreitung
5ufflcung
cn
aer;anb ttjunber*
unb
fDc^rcfien fcer
W\i
auanbfKr ^erc6terilater
3eugnt} be @ubo ten
geicrt ijorjugd^ ba
,
n?ed^cr
m IX.
Siii'^i**
unb
njr
9?ac)rc;ten
ents
^it
Uefcer
beu Urf^rung
ber (Siaien
efen
Bei
if;m fogcnbc
norum exorta
n?crau
er
,
est prosapia;
sed et \ites et
Chymabes ex
illis
egressi sunt.'' SDan Lemerre ircM, bag imfer ccgra^fi bicfc ^ft^ien,
bie (2iatt?cn
mannen
B'i"nn
unb
auobrcfiic
cm
Sinon.
laennae
l.
I.
c.
12.
I.
6,
63
ntm ^^tijicn,
5>iac;iuntc acj
na^ ^flcn, m
ubo
wnb
icici;c er
ba flc^pigc unb
be
atc (5!^tf)cn"
unterfcbct
^
,
a 3gn
a
co
tocrbcnt
nm
fo
me)r 5(uf
mcrfamct
b.;,
nnSejwefentic^
au
guten
unb
ac^ten Ciuecn,
au^
(Sc;riftftccrn
DCc;e
bcutf^en
lcrben
efcvcc;teo
fi.
itarcn
unb
namcntc^ auffiV^rt,
gefd;c|3ft
Tlit
ubcci
Berein,
wa
n?r
in
bcn
gcograpnfc^en
iniinc^cner
^anbfd;rift,
fcer
n?ec^c urfpringc;
cm nbe
be
IX. ^af^r^unbert
;crruf)rt,
,
@a Iren kirnt ,,Zeruiani, quod tantum est regnum cunctae jjentes Sclav orum cxortae sint et originem
bc
,
ut
ex eo
sicut affir-
niant, ducant^.
tg)anbf(i)rift
ic
Berjeugt un
ba ymc^
gi^cf^ (SerBenanb,
ba SSater
be
nid;t
ianb
aer
bamaiigen (Biaivctir
i?om Beloserbien
(2eiferfcien)
uibc Aeinf^t)en
^ol^annX.
93idae ijon
(914 929)
an
unb
3a^ium
unter
anbern
fogenbe S23orte:
crflen
Scr
jn?efct
baran,
bag
unter bie
ba
ftc
l*
* cm,
ta
;ier
ber ^a^ift
fagt,
cntf^rid^t
spatiosa
cr
telen (Stellen ^enff)t^en, tiicvaue er bie @alren abfammen a^, unb @rcfh))ien, tuo ju feiner 3e bie cfaren h)c)nten, aubrucfic^ ; org. 12. 46. I. V. 28. Darau gejt ^nngic^ ^eroor, ba^ 1. IV. c. 1. 4. 11. uibc @h)t^ien bie feinere norbn^eflc^e @ete be6 ^tocmaifd^en armaenS cber ber Svinber 5\rifc)en ber Dffee , ben Aar))at)en , bem niebem Dnie^^r, ber obem 2Boga unb ^tnnlanb ij*
quae an
on. Rav. I. c. 12. Decima ut hora noctis grandis eremns et nimis invenitnr, cujus a fronte vel ltee gens Gazorum ads<;ribitur, eremosa et antiqua dicitur Scylbia. Stuf l^nc^e 2Defe unterfc^cbet
An
2
4.
Hormayrs
Archiv 1827.
Nr. 49.
9293.
S. 24.
(lib. I. c. 1.): Haec (se. Russia, YoU 3 5ud^ bie Serte ju ^emolb Seiten ber ben 93ug bi jum k)avi reid^te) etiara Chunigard dicitur, eo quod ibi sedes Hunnorura (b* ). (2an?en) primo fuerit, geboren, ridjtig erfart, ^{et)er. 2)enn eo ifi fein Sireifel baniber, ba unter ben .^unnen bei biefem , n)ie hd 33eba unb ueen anbem @cf)riffenern, feinelveg bie n?irfl()en ^unnen, fcnbern bie Slawen, natritd^ flfdjiic^erleife unb mifj-: )rauc)id) gemeint fmb. S3rgL . 15. 3. . 28* 1.
^emob
a)t
Far lat
Illyr. sacr.
T.
III. p.
94. sq.
Ka tan es
ich Delstro.
p.
205
64
n>a
I.
6.
pa$
ber
iUttl)nm
tftv
Siamtn
in
^ntopa.
9cflcr,
atcfic nifftfce
fccr
5nnai|l,
6cr te urfpriincjc^en
cnau imb im
tjcrtreffic^
aitcn
^t^rum, 6cr
bc
^rcbgtcn ber
5V'cfle
^auu
tum
un
^n^ant
er^a^,
11, 3.).
^i!
lieren*
fltmmcnbe3cii3n
6er ^icen
rec^t njc(>,
^ireier entfernter,
ift
egenflanb
ftc^er
fceac^tentt?ert6
jhjar
fann,
aein
in
befen
irir
auebriiccKn 3<^gnfKn
^ier
immer no^
ncmc^:
bajenicje
cnt^ten
^a^ in ber erjlen t^aftc bes 9}itteatero bic agemcine Ueerjeugung unter "ten ee^rten ge^errfc^t ijahc, bieSatcen feien ein urf^rngiic6 eurc:pifc^e9 ^c, tritt ftc unferer 5nna)me
ita
6eirefen n?cen,
nic^t ^inbernb
entgegen,
^n
biefer S3e^^iei>ung
iit
xm
namentic) ba
Gin geScrencr
(Slaiue,
eSenb inmitten
f^cpfte
er
ju
nbe
be
XI. ^a^rinmrert
feine 5?ac^rici;ten
,
aus
mannigfaitigen eins
^eimifci)en Slueen,
ebern u.
erft
aten Ucerieferungen
ijl
^cffagcn
bie
un
^clU^
ftc
a.
im IV.
cber
6^ V.
unn?a^rfcKn^
ta^
Sairen, ja
ri
^^nm
X.
cber
XL
^a^rBunbert
an jenen
3wg
fo
ganj
ers
unb gar
in ber ^cifSeriieferung,
in il}ren Siebern
unb (Sagen
^ikin man
^n^ecen,
fneten,
finbet auc^
ni^t
wcji
aSer
beutc^ie
bag
bie
(Saircn feSft
fr
ein
ureurc):ifc6ey
^cf
irec)esl
fcereit
Stmme
nac;
Siicn
reicht ;a6e^)
15.
^'a^en wix
mm
aUe 6i je^t
entiricfeten ^eireife
jufammen
O^efcr au) unfere brcjen tcfen .l^ilcvfcr , ablubeF, u. a. fcn einer (Sinamnerung ber (2awen aii Sfien nad) (Europa nicota ivifen, fcnbern na) ber rd^tic^en unb aKc^emeinen SScIf berlieferung ba Urvaterlanb te (Sawentium in ie SD^iitte Gurcpa, in bie 2)cnaulaner, b. ). ta l^cutige Uncjarn, Arn^en u. f. \v. feen, irerben itir iretter unten . II., nadjbem wir tiefer in ba Snnere ber efd^ic^tc
1
Sa^
mt
S3cguc)uml/
2)alim
2 33eweife au bem innern 2>efen ber jreitiien <Sa)t felBfi )ier im (5'inv3ange nod} nic^ ertragen. <o irerben roir j. unten bcnjcifen, bap bie Selten, cm ^^tolemac (175182) auf
_
affen fic^
natrliff)
33. treiter
ber bal;
1.7. purfprunjl.mamenb.S-latiien:
a'6,
Wxribtnn.SSabtn. 65
in maiicx S^ii
(Saircnflamm
nc;t
crfl
cljtcu
),
Sanbcrung
ber urafd;sf(;ubfc;cn
imb
turfc;en SSiifer,
f.
ber
m, au
\)cn
5ftcn nac;
urcpa
3tufc;eu
rennte,
fcnbern
bag
er
on
j|e;cr
jahcn miffe,
;een
amt
red;ten
it>r
ater 6e
bem
Uefcergancjc
ano bem
wnfc^eren
aUcix
ftd;ern
unb
Bctraume ber
faiufd;en
(3c\)i)ic tn
ijl
bcn
vcr
unb bunfen
tjt
om
SSe^e gera;cn,
ingcn
nof;ircnbicj
ju forfc^en,
i;rer
fanjifc;en
U^kn
SuSreitnng n urc^a im
V.
unb
aa
unb VI.
uje^c nbcr
)rc
urcpa on ben
cber
frn;cren
Qcidj^ciiiQcn
(3c\d)i)t{d)xcxn
bamaigen
i^oer
20o;nftt5e
egent(;en
an^ecjefcen
lerben*
^nben
ber
anr mt
@ic;er^ct bie
(Bawcn or
toteed;t
geincjt
un unb
fobann,
lateinf(;en (S;riftfleertt
in anbern
,
frbern
unb
bie
fcii;erige fS'i^f^crnig
ju
\jerfc;eud;en.
7*
Slawen:
benen
fie xnit
angenems
ijon
^f
menen 9Zamen
fcejeid^net
ujerben,
in
ben @criften
^^^?"^^^^^
, /
ber
jujeiten gafe
,
be
VL
^ornanbe (552)
%at)iao (590)
Bei
bem
gried^i*
(582602),
tucc^e ae, nict
aufgenommen
So'^^
cntn?eber
i;re
in
^^janj :mb m
in Staien
eUm unb
fd^en
Ajie
ite
anf5eff)rt,
bie
93orfa^ren
ber
fa\i3fd^en
SCOeeten
cber
nb
taren
ft)
luaren (. 44> 2 5.)* nic^t bejtreifeln la^t, fo faten alle jene unfruc^ts
Sutijer,
bie
nttjanberung
ber
awen
m V. Sair^unbert
jufammen
^affarif
fait)
ttert^, I.
66
I.
7.
pi
urfpnmliiij^n ttomen
^er
Slawen:
ct^m,
lvic
ctcr fcft au
manc)?
auc^,
unmttcGar ano
bc ^iitflaiven,
fcereto
eigener
ivec^e
Grfa;nmg
rannten
))erfcnc;
nnr
an
tet nebern
cnau
tt?c!^nen
nnt
inc (S^c
n bao
ba, iva
0cr
tc
fte ctgc^
au 6'rfuntgungfn
unb eriic^tcn
ftecr
fic
^(^re 3cugnffe
ftd;
iinc^tg
ftnb fd^cn
an unb fr
unb fr un,
bie
,
irr
a\\^
ba^ gi^a^
(Stiftern
um
fo
me^r
afeitiger
SSrbtgung
^e^aO muffen
2.
(^ot;en,
Qcrnanbe efd^reBt
inbcm
er
geic^
er fc^ i ebenen
ncrbeurcpafcien
93c!er f^^ri^t,
bie
ber
maen:
fteilen
^^ff^o ^^^
cnau
iegt
acien,
ven
S3ergen i:ern?a^rt,
,
an bcren
jugen^anbter
(Bcik
fcn?ie i^cn
dianin (per
immensa
spatia)
ber
ucfrei^e
tfl.
(Stamm
ber
SBiniten
ber?
(Winidarum
werben
^6n?c)
bie
9?ameu
Stmme unb
Sge,
S)ie
(Saitjinen
n?c;nen
on
ber
9}iuftanu Bio
jum
Dnieflcr
o an
$Dic
bie Soe{c;fe.
(Smpfe unb
S[ciiber
bienen as
Werter.
Si|5e ba,
i>\
5inten
bagegen,
ijai^cn ii;re
.Krmmung
mac;t,
t?cm Dniefler
jum
^.
er
be
332
350:
rmanarii; Juanbte, a
l;atte,
vkk
ftreitbare ncrbifi^e^i^ifer
Bertrunben
jumai menn
nun,
mc
Jornaades,
de Golborum origine
c.
5.
07
;
br 9?anicn
SBcncm
tnkn
iiub
(Satucu
iu{c)t?o; ftc
flccjm?
unHrtit]
ma
iifcr,
cnberHucc;rbciv^cntcr (iim49i)
ba
au
bcr(S)ef;cnb
am
ncnS)cnaii
WC
bc a^iar; minbct
511
bcn SSarncrn au
ber SDftfcc
unb
[pater ju bcn
neu
^'\
fprec;enb,
"ta^
fati3fc;en
t{>vti tcfslrjg
oMavca)
buvcf)
;r
cjeflatet ;tei' 2,
cbann
:
er
e
l^om Snfancjc
,
;^afero -Siiftnan
(527)
bc .
u 11 n
bc (S
nun
fc)c
jiub bc
,
hinten,
^fter fe|enb
fafi aa;rlc
ba^ torn?
C^kMc'
Spter Hnnerft
ber
fi) iu
bn^>cnDy^ii,vcnc^.
fi) je|3t
ic
bcrtigcn(^ntt?o;ner, fru;er^immcrer
^enannt, ncuncit
bc Uturgitren,
beu
cnt(mten
*.
un^a(>gc 'S3cfcrfc)aftcn
ber hinten
(t&vri
r ^Avxwv
unb
(iuTQaY
,^x\)a
fu;rtcn bc
Saiven
nnb 5uten
\)
einen
Tanten; tcbe
icit fic
;iej]en
l^cr 5(tero
Spcrcn {Zttqol),
\\\
fjauc barum,
mio^oriv, b,
ftc tuc^
n jetftrcnt
i;rcn
ijrfcrn
^,
iuc(mcu.
ijrcfte
^cmt (men
aiiygc^rettctc anbftric)c
nncj
ber
if;rcr
^ic
be
^\kx
\\i
namc;
m
anc)
i^eiiMf^
ber
ic^t
^e5(ijat;lao, 9)aurific*5,
bc
man mir
9tamcn
ber
Sahjcn,
5gaf;iaS
beu
jcr5(utcn; u^er
^rc Sii^^c
akr
^emerung
ttjctcr
xmb
einer
gegen
ftc
gefilterten
Kriege,
ndt5
tuS
fl
bem
c^cn
unb
^rof cpc
ctia
breiertc
crftd)td;
crflenS
bag
bc
fanjfc^cn ^ijfer
mw
bc .g>aftc bc
IV.
^Ben,
Jornandes,
Bell.
c.
23.
1. II.
2 Procop., 3 Procop.,
5
Goth.
c. 15.
p.
421422.
ed. Par.
Hist. are. c.
1.
18. p. 54.
c. 4.
55.
4 Procop., B. G.
IV.
p. 573.
3u enanb
c\egenufeevje^eni)ett
,
^ufent (vis--vis)
irc
man
uiio
bie noc;
gecjenirticj bei
ben "S5ulgaven
ben Setteu
bemevft
Procop.,
B. G.
1.
III.
c.
5*
08 WC
I.
7.
pu
V.
urfprnUd)rn ttauun
VI.
3^^**w^'^i^*^ fnbcn,
ftc
"btx
Slotuen:
Scnbcm
wix pc
trn
nfe
b. ^. n bcn
ijinUx ten
Grmanar^
;^2
mt
350
'len
uncrjc^m tctfut,
S3c!er
taf;et
jn?tfc;m
crfl
(. 8.
13.)-
^0 fcnntcn
n
tiefe
nic^t
Bwtcn,
ta ter faiiMfcc
geretet war.
ii^cc^c
3tamm
fc^cn
am
e crtc
mt cnem gcn?ffen
fv^recen,
fiamifd^cn
^c!er
ftnt
iicrauo
,
Stamm
spatia)
ter SSnten
verbreitet,
ucfreic)
iier iinermc^c;en
^aum (immensa
;
mchtig an
3vi;
(numerositate potentes)
^rcfcp getrauert,
,
intern er
mir
tie
t?cn ter
ten
tjcn
Suetruc!:
unj^iigen
hinten
^,
(Bo \^xa^
man
feinem
ai
crfl
tamao aus
,
ten ^unnen
5itt?aren
^cfaren
^Buicjaren u.
f.
hJ.
an) ta
^^anfen
nur
in geringer
S^H
i^ren
eingerckt
ftnt
unt ta
,
fte
erjl
in Gurcfvr turd;
tic (Siaircn
ftc^
terftrft ()a6cn
tticgegcn
nic^t
nur in
alten
^Bii^m
erhielten, fcntern
au^ertem
tncc
Dritten irirt
au
ten cSigen
3eugniffcn
erftc^ic,
ta
i^rcr efc;e(^er
unt
fi;
taturc^
gegenfeitig
ijxcn
ucn
nid^teftcireniger aSer,
iva
Urf^rung
nac;
retrifft,
ncr
9?amc
Serbi
teren
n?ar.
2)er tcUreicK
Stamm
ter SBiniten",
fagt Spi^"^'^^^^,
9?amen nac^
irertcn
uni Sige
ftc
tcrntcrn,
unt
je^t
ujciter
unten
ac cnem
Stamme
entfprungen unt
9la)
^acn
trei
9iamen:
SScneten,
%nun
ui.c
Siairen."
Scrnantc
bie
93.
ber
te nngenannen baerifcjcn ecc3rapt)en um 890 : Sittici regio immensa. Stadici . populas iofioitus. . Zeriuani , quod taotum est regnum, ut ex eo cunctae gentes Sclavorum exortae sint u, f. tt. (SDcrfwrige 2u
.
brucfe bet
einjelne fan?ifci^e 3}oIeTfc)afen). (Se fiep* ee in einem (srfjrei? ben be 2)a^au, SSifc^cf ton ^rafau, an Sern^arb i^cn (lairoaur um 1150: Gens Ruihenica mullitudine innumerabili ceu sideribus adaequata . . . Ruthenia quae quasi est alter orbis etc.
Hlinln
n)i;rcnb
nn'b
SSnbtn,
fptcrc
69
jtci
hinten
mib
ttjarcn.
(^iawcn
Bic
^qci^nntxQm ou
.^au^tflmmen
acjcgm wax
bct
njenamcn ber
<(att?cn
unb Sintcn
ai bic jicicr
^auptflmme,
bie ftd^Jjucrfl
,
unb
am
,
fOcjlm
in bcn ^am^jfcn mt
bm
decken auejc^ncten
gctvo^nc^ mrben.
4.
nnb be ^ro!op
tvona^
bcm
ju
5nbcrn <B)pcxcn
)\c^
9?amcn, \va)c
griinbct fic
auf ben
erflcn 5n(
itjbcrfprcc^cn
fc^eincn,
ba runbprotcm m ganjen
fl
Umfange
&er
ber Uet^ergang
j
au^ bem
ein lud^s
tocn
bem
5(eo
aH;ngt
(Somit
n?rft
ftc
nnfercr forg*
fa;ren
ber @att?en,
mc
^ornanbe
ijerftc^ert,
Soniben? 2) &een
(^tawaXf
mt
A.
5.
l^aten,
^ornanbc nennt
bie <Batocn
mx
oBen gefe^en
(Vinidarum nalio).
aU
bcutfd^er |)rac;e
nen,
egen
l6ei.
ben
au?en
ober
enben
njoen
,
S(te ;icr^er
ircre
aU^u
njcitaufig
mgen
ge*
fagt^rebegar (um 650): Samo in Sciavos cognomento Winidos perrexit i). ^ona, 5(6t be ^oflero ^ot>io n
niigen.
<Bc
fagt
Ei
mentem
ruit, ut
Veneticorum, quietSclavidicebantur,
terminos
adiret
caecasqiie
biefe
illustraret.
6enfo getrauert
(-j-
755)
er
feiner
33riefe
SOneben
ober, tie
5nbere
efen,
Seneben
^,
^n
ber
,,Sclavi
cognomeoto Wiidi'*.
Bili.
Epist
,,Et
ad
Athelbaldum
.
.
Serrarii
max.
Wenedi,
tam magno
70
I.
7.
pu
fcgenanntm
iveffol?rujmcr ^anfcfdBrft n
S)cocjcd;cu itjcrbcii
uiib
f>'rflcn
tcr
bcufc^cn Wenige
tem
Vni X.
g
au^
genannt;
n einer
832
SBnate^
qui vocanlur
3Ioinviaidi et Ratanzvinidi
anteren au
ten,
tem X.
XI.
(am
)Jlan
S^"i^r;untcrt
^
cmmcn
ivec^c
njotten
loaren,
tcr,
SSniteo^cm (,889)^
S^ifcrnuinla
5ta^arteett?neten
(905),
SBa(a^ramen?inta (908),
,
^cflcr
2&inct^ahifum (907,999),
Sinitmi
teutfc;en
(979)
SSneticicnn 2ae6i^
(1036) U.
f.
n?.^
^n
^atirucKru
aib^
tem VIII.
XIL
m.
,
3^i^r;nntert,
Guelin
ferbytan.
te ^intmax
on 9t;emo^
te
tem
^rutentiu
9Jcnc^c
'cen
rc^en
tocn
(^t.
aen
SSnitm,
3g^
900)
l'cn
t. ^. SBiniter*,
tcn
fc
5(frct gerancf^t
te Orcftu^S (cr
tem
^uotru 2oinetaant,
feSfl
nennt
er
SSineta
^ SB n f jJan
c^iiflenant
nennt in
feiner 9efc6cfc^rciSnng
(i3or
890) ta gefammte
iiSer
vinidi et Ratanzvinidi'^'.
Boehmer,
,,I terra Sclavorum .... qu vocantur Moi>,,Sive ojoarii, siv Sclavi vel Vinades". p. 57. 1833. IV. 2. Regesta chrou. diplom. Frkf. 1831
Raunier,
Reg. Brandeb. Berl. 1836. 4. Seutfc), 2Tiaifc;raf @erc. Seiv^. 1828. 8. ^o^Sternfelb, Beitrge I, 17. 166. oerfcbc, S3efcf)rci bung ter aue an ber 2efer. 1829. 4. 4 Legiones militum duxit (caesar Otto III.) p Sarmatas, qaos ea lingua Guinidos dicunt. Bibl. max. patr. T. XVII. tlerberti epist. XCI. 5 BarringtoD, lbe Aoglo-Saxon versioQ from lbe historian Orosius ^n\^. (2c)Ug5 bv Aelfred lbe Great. Lond. 1773. 8. <S. 10 21.
?eucr
II.
6768.
-i
71
Dt;cr bc SSortc
Scbicnt fi;
fein Bcitgcnoffc
SSinebum ^
S)ic aitcn
gcccjra)>;ifc;cn
^eraucgci]c6en tjon
fc^e
Sanb
irec;e
^renffen
(ac^fen unb
Danemar
grenzte,
;eran5?
^nbanb.
gegeOenen,
^n bcm S3nicC;iiic'c
etjanbifc;cn
cic^ic
Bergmann
9tacf;
Urfunbe,
cmnit
ber
5ame SOcnanbe fr ba
9iu)
jat
i^cn (2an?en
be
^^cmmerfc)c
liifie
aiidj
ben Ofanbinauern
nni
*
1000 ^enbanb
fene
ge^eigen**
fyiir|len
^er ffanbinal)fc;e{|lorifer(Snorro
nennt ben23crfatu,
toon
^ommcrn, ^cnig on
ben Danen
S3nanb
ie
Sanbf^aft
agrien, ber c\Hi)C Zi)i ^c\icina Bio jur ^raiue, luar tjon (Sa?
ttjcn Scfe^t, luec)e
tri6ut^^fic;tig
iraren
bie
!Snen nannten
bic
anb Sanianb.
^m
(Sacniogoffar
bnrc;
IX.
SBint
iiSerfc^t,
nnb
in einer tg)ant5
be
Jc}nufc;en )hifenni
b.
f).
(Biciivc l^inju^*
SBiniba ^catj ^
be
(1102) fcrie6 ^cmanb Zlouenin, (Sicffar auB Xcx iejl man eBenfa
(S^riften
ano
bem 5nfange
ifl
XII.
^a;r)unbert3
S'ic^;crn unb
9aumer
ber
9ame
inec
(Satjia
beutfc;
burc^ SSinben
liebergegefcen ^
bem XI.
c;ne
XIII.
,
SSir 6ergef;en
iuecf;e
^a;r;unbcrt,
biefen
aeo S3ebenfen
ben (Saiuen
Oeiegen,
5bam
ber ^Sreme,
^emcb
5(rncb xu
5(. ^.
unteriegt afo
feinem
3i-'cifc^
,
b.
;.
Dem VI.
XII.
Sa;rf;unbcrt
(Samme
Bei
am
(Sc^riftfteern
5crfc)ungen. I. 422 430* T. II. p. 36. 33 o igt, efd^ic^e jJrcufen. I. 208. Werlauff, Symbolae ad geogr. medii aevi e mon. Islandieis. Havniae 1821. 4. p. 10. ,,PulDaland, Vindlaud er verstast nst Dunmrk, p. 15.
1
Da^Imann Langebeck.
b.
\U
lief.
@efcb*
Utiaa 1818. 8.
33cgt I. 208. 4 du), &]')i}k (B)m'ene, 5 Snorro, Tryggwasons Saga pommem. I. 38. 53.
p. 25.
I.
96
p.
c. 15.
227.
,Aanneg effcr,
cfc;.
6 7 8
Wandalus Wint Zlovenin. Cod. raus. Boh. (1102) p. 359. col. 3. ^^cffmann i>on gatler Sieben, at^cc^b. loffen. 33re. 1826. Raumer, Reg. Brand. I. p. 121. Nr. 669. In Poloniam, Sla-
viam et Bohemiam finbet fi) beutf^ 6erfe|t: gu SBubeii, ju pcanb ub ju^e^em. (Sbenfo fcmmt in @tenba 1475 eine Slavorum platea unb ebeubaf. 1567 beutfc) cne Senbenfrape cr.
9 SDe^v ^eifpee ber ben ebraud) be Plamen 2Binbe, SDenbe, iuerbeu im 33eraufe be . 38. 1. 40. 1. j. 33. . 8. 15. . 28. . 42. 1. . 43. 3. 4. . 4i. 1. gccjeben: ncsU . 18. 5.
m^U
72
I.
7.
'btx
^ltoen:
bc ScpcnS,
itamentc^ Bc benbcittfd^cntmbbcnTcmS3cifpccfcgcns
rurbcn,
311
^c)
;
fie
S^emanbem
ein
be
fccjwefcn
benn ba
9amen
ton bcn
fo
einfach
ai
icnn
ein
fan?fc^er ^c^rftficcr
Nmci,
kterj
Germanow
slugj (be
^cut\^cn
6
aufraffen,
irc^e auc^
fd^eint
er
ermanen genannt
irerben),
richtig
nun -gornanbe,
inbem
ni^t nur
fi'ir
(Stamm
gemeinfamcn,
fagt ja:
ber tjofreic^e
@tamm
ber
gegenwrtig"
er biefcn
u^f.nj.
lieber
ai n?enigften gc^t
fe6|l
9Zamen
erfonnen, ncd^
fonbern
i^n entnjeber
itcrcn
unb
bieg
tjl
ba 2a6rfc^ciniid}fte,
ber rfa;rung
fci>|l
na^m.
^\i
Stecht irerfen
rtjr
^ier bic
?^rage ein:
in uje^em
^inne mrbe
geSraud^t?
weiter unten
war
ben
oMm
ried^en unb Stmcrn acrbingo Scfannt unb uon einem 93oi!e jen
feit
ber .^arpat^en
fci
auf bem
rcc;tcn
Soci^fcufer,
bcffen <Si|e
9Jit
on ben
ber
arpat^en
ateflen
gefcraud)id
Ueergc^ung
Wir
un
Wtn
,
wir
l^ier
Bei
fnf
^i?
ber
jene S3o!
fiel^en
weiche
ftc Bet
niu
{\xxn
79),
Slacitu
q\\\
tingerf^en^afcn
(161180; 423)
egenben
gcBen an,
Bio
jitr
bag
befe
SSeic^fe
(Scircn
Bewohnt
ftnb"i.
fc^aften
%o.i\\^ fagt 2:
cB i^ bie^Ccfer*
ber ^euciner,
Hni US,
bist,
ntur.
1.
IV.
46.
c.
13.
97.
Tacitus, Germania
c.
73
bic ^cucincr,
fo,
^nbcffcn gleichen
von
(einigen
S3afiarncr genannt,
in
^^rac^c,
(Sitte,
<B\^m nnb
(3c;mnl^ 5er
unb trgc
fte
t^infcriiten bet
ba
Soec;fe(;cirat)en
ct\va jn beten
2eifeijetfd}iedtetten. 5udbieSBeneben;atenuieuoni^tcn
bitten ange?
nommen.
Rennen
SeSSabet
nnb eitge,
fte
et^efcen,bntc^|iteifen
in tnktifc^en Bi'igcn,
$Dc letben
fic
fiigiid^et
ftd;
jn ben
etmanen
,
getec^net,
ba
fte
unb
%n^
ftnb
CiUc
@igent^miicl^!eiten
nje^e
bie
auf
eljen*"
nbc;
Bei
bet
S3efcf)tei6ung
atmatien
in
fogenbei
bic
SDtbnung
an:
^n @atmatien
ici;nen
fogenbe tgaupti^cet:
Senebenam ganzen
itnb S3aftatnet,
^a^^gen unb
bic
^Icroianen
im ^nnetn be anbee
bie
t^amaroiet unb
bie5(iaunet, f!^tf;ifd;e
Stmme";
n?eitet
imten
n?eitet ot?en:
man
fci^ei
gtiec;is
unb
ateinifc;et
<Sptacc*
(Buk
bet ateinifc^en
mnic^ci)ix
Volusiano Augusto.
5iuf bet anbetn
<Bk:
Marti Pacifero.
uTT. K.
FA,
(PIN,
\i^^ AvTO'AQCLTOjQ
di'Aog
OvoXovGcavog ^eaaiog.
2iuf bet anbetn <Bciic
:
ANTIOXESiN. MHTPO,
b. ^. Avtioittav Mr]TQQnoXiOig KoXoviag'^,
1 Ptolem.', Geogr. 1. III. c. 5. JiVaillant., Nuraism. Imp. Romaoor. Ejusd. Numism. aerea Imp. Par. 1697. II. 220
K OASIN.
Par. 1694. 221.
4.
II.
351.
74
I.
7.
pie urrprunlid)en
Hamen
>ei*
^laiurtt:
ber Scncbcn
,
flc}t
ber ^^tamc
im
(Sarmaen imb
fpterc ni>6nungeii
gier jahcn
auffuiicf) Befpred^en
bc
!aren
3cg"MK
^^^^
l^anfjcjen,
nni^erbac^tgen S^neen
ano em
I.
IV.
aw
^ciBr^nnbcrt n6et
be ivr!d}e5(nfa3et be grcjjen
jc^t
SBencbenftamme
&i^}]
bcnn ^toemaD^
ftet
ftc
anrnc!c;
p|c
bcrfeSen
nnter
be
^Uyinra nnb
fic
an
bc
^ner ben
Aarpatfen,
ber SBcrf;fc,
n ben
njcneb^
Jueiter
^flen
nnb 9crben,
gcrabc ba,
n?o
^ornanbe
fpaer
550
^^n
SSeneben angieSt,
7
njr
nic^t toofommen
Beflmmcn v>crmijgcn,
pentngerifc^en
^lufc^cn
mann
161
ber
iht?
^a\nt
jei)net
ber SSencben
ben
fegcnanntcn
^afeit
lunrbe,
J80
^i^er?
(nac^
5nberen
nntcr
276
nc;t
289),
fte^cn,
cber
II.
erft
fpater
geff)af;
h
,
^rer
c^ten
ttjr
Bcffemng
S^tecboftno
(423)
fo
iuoen
ne^
vcranfig noc^
mt ber SBiirbgnng
"^a)^
bcfeo
3gnffc befaffcn,
fet
bem
79
6O
253
ba'3
ben
9cniern nnb
G>rec)eu
;ntcr
nnter
bcm -^tamcn
ber
3^i()rc
trafen ber
bc
aw
nnb
ben
fi^retcn
fi;,
mcnigflcn
i>cr
\icm rcmfc^cn
(Sieg
^n.
um 550
fi,
n
fas
bcfcn
egenben, mic cn nn
bargetian
er
morbeu
ben
n3fc;cn
Stamm
ber SSnbcn,
tnbcm
nntcr anbern
6crd}tct,
baj}
bcrfcGc jmifc^cn
332
350
n-c
uon bcm
gct;fcf)en
c^onigc (^rmanaric)
mt
fc)tucrem lrcgc
ncr^cgcn nnb
mo; ii^crrcSen
bc3
uoljlanbig
nntcrjcc;t
lucrbcn
fc.
afer
fci
^cnfian gegen
bc
23nubc^^gcn offen
^u
bcm Kampfe
bc
rmanaric^ mar
ftc^
ungcfi;r cn ^a^r^nnbert
tcrfcffcn.
(^ mrft
nnn
,
be Hauptfrage
auf:
fnb
bc
Soinbcn bc ^iinin,
%iW
tn
Tabula Peutiogeriana,
eJ.
Scbeyb.
ufen
ein
uni
gerben.
cii
75
tiefen
ein
imb
bcrfc(6e
^oftainm?
ueicj
in igterunft
nnb (^ptajc
cvftc;tid;
,
faiuifc^eo
^^cl?
^iai
SBic
c;t
>cru;t
tiefer ^yracje
5tert(; inner.
ie
Soi^^^
ber
fi
cjcf{c;crt;
(^tanunuers
iuanbtfc^iift
^c?
lueii
crfd^icbcnc ^Jieimmgen,
,
gar
nii;t8
barii^er
>erirf;ten
;cio,
anc ^aeitn
and}tigen
nic)t ijin
;
fcBjt,
noc;
fi^iuanfen.
Bur
^ri^rterung
biefer
ii6eran
mu
toor
baf;er
Gittern
,
anberivrt id;t
nnb
23eirei
gefuci)t
werben
Bi^'i^f^
mir
^^^^^
biefen
egenftaub in
S3etraci;tnn(j
tcmerfcn
Jir
,
eine
fonjo;
nni5eaH^;nc;c lle6erenftiinnuing
fceina^c
aer
igiau^^tfcrfc^er
unter
bic
t)cn
aacn,
be
ao
unter
ben Deutfc;en
S^aeitul
fcen
in
ber
5(nfic;t,
bajj
SBeneben
^iniui,
bcffe?
be ^ornante^
unb bemjufcge
uur
ingc
ammeo
feien.
S)iefe ^^e^an^^tung,
um
u eraa;nen,
,
(Saaen
t^on
9as
ruf^enjej,
(Sd^ijjer,
aram^in
@e6arbi, 9!}annert,
5(en
fd;ien
e
Subcn, ^cigt u.
5(.
aufgeftcUt.
^einvi^c
uumi^i}id;
bet jingcrcn
fein.
fo
unb
ateren
9iid;tbeftcaenicjer erf;o6
cn
einer
anberu (Seite
n um
(Seine
rea^tenmertf)crcr2iberfprud),
ber
berfc6c
ou einem l^cbeutenbeu
au'Jcjing.
Kenner
f(aanfd;en
a
tic
pradlen, cn Dbroa>fft;,
cinc
(Stimme unirbe
Biete
^ro^^f^eten
unb
Sei6fti;crrfd)cr
im c?
meit
bcr fiaanfd;cn
Breit
@efd;id;ts unb
unb
bcn,
eine
bencn, bic
e,
er
;n
mi^crflans
Befoigt.
ju ijerirunbern weit
ber
baf'
uad;
bem SSorgangc
SBenc
fod;en ^y^rera,
babmd), bag
5tert;um
ber
Saaen
ja
in
urc^M
ernid;tetc,
5inbere
hai^i
um
fo !ed'cr
weiter gingen
imb
bie S^Ncneben
,
Bab fr Rdicn,
fr
(Sermanen,
bic
Saib
aBer,
fr
Siti^auer
crfirtcn,
Siaaen
XIX. 3ii^ti)iinbert
in
im V.
:3^if?^'i}*
uro^^a
eingcaanbcrten S3oifc
acten.
iir galten c
fr Bcrfifftg Bei
bcm Unterftanbc
Sd;riftftccr,
acrunter bic
76
I.
7.
pu
urfprnn^lid)en
gartet
iinb
Hamen
'tic
ber ^laiuen:
(BkUt enneimcn,
,
bcutfc^m
d^fe,
.gating
K^'ft/
cr)lc
lnger ju ucmcen.
bec^
Dcrcirff^
ahcx
Uocmmen
^pxajcn unb
ber
^emnintt
S3eiuei
f^aft
ber S3eer,
xcx
im neuen, c^nc
aten
aufgefleten
nfcKe entfejjt
)a6en
juriicfcjettiefert
De
fpeeiele
cne eigene,
afegc,
8. >Der Beru;mte,
ber crflen ^ericbc feine
flen
^-^cc^ierbientc ^'crfc;er
fc^riftfte(crifc;en
Sirfen
gering?
in
an
ber
ttjcncbifc^en
Stmme,
Dla)xcn
S3ereit
feiner
5;anbung
SJionfe,
Ue6er bie
itefien
in:
XVn XX.
fc^e
Sanbegef^ic^te
be
ftc^
SDIarfg.
S3b II.
<S.
1788. fpra^
er
ber Sei(i)fcimnbung
jl
bie
frii;efic
gei?
unbeni^en Bciten,
bie
3^^i^i?""^<^i^te
bcr
(Eijxific,
ibxc
(2i^e,
ba auc^
ber (SpracK
na) i^nen nahe tcrmanbten etten, ^reujfen unb ^itf^auer bort cber
bcd in ber nc^ftcn $^ac^6arfi;aft
er
ii>re
(Si^e
:)attcn".
i^iernac^ trgt
tn 23ebenfcn
nic^t
nur
bie
,
fcejie^en
nsa
er einige
mug
toer?
ft^
f^cn
frf;e,
etwa
2000
icanbten
fein,
ba
bie
SSenben im
geiig
erjlen
finbcn,
ttjo^in fic
nidt gefcgen,
ganj angfam,
t?cn
1
Breitet
2ie
ieit
^nlic^e
5rrt^met,
bie
mon
fecf
ben Sinjiric^ ber rnblicfjfeit giebt, geijen nnb anbete 2)er c^ren^ fc^arffinnicje ^^crfcjer mit erffjren , baon bic ein 33ef3eL Vert^e ef(f)ic^tfcr[(^er St, 2. 9aumer bemerft, ocn ber neuen Se^re ber in (Surc^a angeftecft, unter anbern ber bie fiteren Stnfunft ber @atven (Stahlen : ha% ebeigen[c)aft unb ^rigfeit urfprngc^ bei ben S)eutfc^en nid^it ba jene "ocn biefen nid^t ju ben Siawen bergegangen criiiirt Ratten, fcn>ie,
wnb
benen
man
lren
fcnbern baf
bie Satnen
jte
au3
Slfien
mitgebra^t
f)tten.
Slaumer
@.
17.
IDnbtt
Slufecr,
(janj
iin>
Serben.
cc;rtc
77
S^^rc
f^tcr,
anbcr
fd^ricfc
bcfcr
ad^tjc^n
rammatf
fprdC;t er focjenbcr*
maen
fc;cu
ober <S(aiveu
550 erflrecften ftc^ be |3e ber (Sauen (Slovane, Slowene, im (Singuar Slovan) uon ber
^a;r
5uofuffc ber 5)onau
kjeiicjet,
,
um ba
^tabt 9tcintiinmn am
ie Soec;fe
nennt
nidji
nur (Saiucn
xmb
5(nten,
ie ber @rec;e
^rcfo)?
fcnbern
anc;
rum
JU feiner 3cit biejenigen nber jujfc^en ben ^arpat(;en unb ber Dftfec
inna;men
SSenben
erfet^t ^nitte.
bic (Sas
iven ii6er,
nic;t
ujenn
geic)
Benennung
ben
fennen,
affel6c
ber 5(nten,
^rocp
im VIT.
am
unb
ber tereit
gange jur
@r meint, bag
uiu unb S^aeitu,
ten
,
ae
f^atercn
in 5(ften
ftc
atven
i^cn
ben (^er^en
be
^is
n?ec;e
,
iuc;ns
;erilammten
nbem
5ften in
Europa einmanbertcn
in
(So
ernic(;tetc
teilten
gegen;e(gcn 5uofpruc;,
Sa fonntc
wchi
^egen cne
um^utaufc^cn?
^^uo^
fo
ift
S3eieggrimbe
^a^n niji
crfic^tc;,
aufii^ric;
mitgetf;ei(t )atf
bo;
au feinen Sorten
1) UJci ^acitu
ba
e namentci^
feine
Scneben fr cutfd;e
nic;t
fairifc^
,
2)
n?ei
ift*
ba SSortS3}encben unb
'j^ic
Siniben
fcnbern
beutfc;
58cbeutung biefer
S3ea>eggrnbc muffen
n^ir ba;er
ad^c?
eincen?eg
gefle;t
er
bcd;
feiSfl,
bag
ttjcgcn
Un^uingii^feit nt^iger
crat^eivol^i
urt^ciie.
ann nun
giefct
fiir
Leitung ^fcen?
gtiflorif er
,
^acitu,
nun
bie
ein fo
menig fcegrimbeter
5iufpruci unfe;6arc
unb geioiffen^ftcr
feeftimmten,. bic
rnbc an,
i;n
S25eneben
Deutfc^e
ju
erfiren: locit
S)obvoiffi;, Se^rgeBube
ber
b^mifdjctt
^pxcidjc, fcxx.
@,
III.
78
I.
7.
pe itrrpvunUd)en
^cbmcn
bcfc
Hamen la
^latuen:
ftc^
<B)ittc
ftc)
unb
burcf;
cfcncijfct ber
fi;
%)\c
au^jcd^s
tocn
;
neu",
Ditrc)
^cr!mac imtcrficbcn
lucrtcn
ba^' fic
ftcf)
bc
SBcncbcn
ben
ncrnabifcKni
(Sarmvitcn iint
barau
bc^^a6 a)k
crmancn
iinb nd^t
(Saium
feen
feilt
fctciu
ciui
bcm*
$Piavif?e
imb mt
unb uneug^
baxc ilenii^eicen ber faiinfd;en reifer itnb jlrar f()on in jener itefteu
3et,
)tc
ftc
nnter biefem
iijxcn
-^amen in ber
(S)cfc)icC;tc
auftreten, tre
bie aubri'i('ic>eu3cuguiffe]aunvuriger
ai be ^^rcfc^ic^,
faivifc^en
baton
iiber^
ie
unb
-reifer
5cer6au,
fefte
unbenic)er
3ct
(Statten
!$)crfern,
bie
(2c;fffa()rt
unb
gianbe
reiOenb,
S3efc)aftiguncjen,
cnie
(Sitje
nc^t
(Sd^be
fc;
ebienenb unb
ftc)
aucf)
ju
(Stee at
a^eniijften
eenfc
Qut
irenn
nic^t noc;
;
:paffcnbcr a
uercjcic^en
ixnr
auf bie
5)eutfc;en,
fcejie;en
itnb
tiefce mt ben '^itiitw bee ^rofc^c, -alauric unb Sec, nad; benen
bc
fie
(Slairen
beo
i^iwi
tftufern
luc^nten
nne
(Serbien,
S3cenen
nac;
unb
23itgaren
grc^^c
tt>r
5U
tnm
:^>fegen,
nac;
^rcc).ncS ene,
?-}uitir!ico
unb
ff^ii?ere
(2c;iber
fhrten
unb ju guj;
atefte
fcc)ten,
fc
\jQibtn
be
^acitu
^uf^niic^c
baS
6erau
anc;tgc
3cg
ber
bie
(Saiuen.
!ii>eneben
^ene
c)nc
;
angcfii>rten
a>efenc)ere
9)erfnac
gengen
fiir
Beauncigriiube
^e(! an^uereunen
.^ctte
er
am^age.
SSeneben
vengften
fo
ten
ber
(S^ra(;c ber
gefmOt,
linirbc
er
itiitt
gefc;amnft
men,
eignen
ftc
ucn ben
ju
ift
S)eutfc;en
uccminen ju
fc;eiben
\i)x\\
unb
fr
einen aS.
(Stamm
crflren.
S)efe\enntn^gng
auci)
al?er i^cig
;
^w
geid)erSBefe
^acitu
er
nc;t,
afcer
cb
ben
ermanen ^uf^re^en
cber
nic;t.
2ir
anffen
mit grter
\\\\\}
(Sc;eret,
beutfci;e
93oi! u?aren
;cr
einen
Vxk^
Qrrtimm
be ^^acitue gelten
5e;en,
unb fcKuen un
nid;t ^n einer
fenntnij ju
fcer
0A\\
\ki
(^\\)
in2?etreff feineUrti;eii
bic
SSenebcn nid;t ^u
iragen,
biefeibe
SBage
\^^i
unb
aufrichtig
gefle(;t,
ane
er Bei
bcr
(Stamm*
{)^iii\\
teftimmung
^X
WxnUn
uK
fjcniigcubc lcnntug
^r
uni
SSnhtn.
.g a u^^ tu cifer
79
erutancno
iiub
iitt
bet
kbcn
(5arnmteno, benn
S)cutfc)anb
frf)
am
9tbeii
am
Unarten. iWeere,
\vc
fid;
;aufiijc
0>eegcnHnt iatcu
mt
)nen
beanutcr
511
bereu
(St^c uie^r
uuitteu jeuer
inc^cn,
uub
lueiter
uac;
Wlcxc eutferuter
amreu
ijncn
ireucjer
Befauut;
S3erc)tc
rcC;tcj
fcu
g^c^s
braugeu
9iauteu
uub
euge
git
Sekuitjefe
fe(vte
uub ttcu
uamit;
fc)aft
erfviu^^t
bajj er,
^^u
beu 9cmeru
S^actuo
uors
bariu,
ftatt
feiuc
jener
^cfer
fjefte;eu,
,
iueter
giug uub
,
ftc
mit aubereu
^cU
feru
ber
tu ^ernubuufj trac)te
efaugeu taxin
bajj
i;m ae umitteu
ie
5uft;t be ^actui
SBorten
be
ber <Sa(;c
bie
einige
;
S3ec}rubuuf|
SBeueben ber
ift cr i fcC;eu
S3e;au)jtuu5,
(lUm Sfeuebeu mt
bcueu beo ^cruaube^? eiue uub beffeeu (Stauuue^ uub ^icruac; S3or?
fa^^reu ber (Saiveu fub^
10. SBcUgcr
fc;ciut
ba
bie
9?ameu
Ge
beu (Sairieu
feOft
befeOeu
incuief^r
ccu beu
S)eutfc(;eu em:pfiugeu,
ift.
be Sort
auf beu
afo
trfteu
tcin
faanf^eo, fcuberu
cjcjvc6ig
cn beutfiKo
5uc) befer
fc^
ec)t
2?c
erfcnnucubc
Guanirf
ajjt
tefetigeu.
jeuer
fe
,
9ame
je 6e
a^efeu t^re
beuu bie
^emeruug
^feffiugert^,
ba
^^xa)c
fie
bie. a">eubif(^e
(weiisky) geuauut
nHteu,
c;ue
^e?
beutuug, ba
1 aliv UTib trcffenb ifl ha lr^e be befanntcn ^ctfc^er Scl^rberg ber ben Xacu : Xaciii g)lt bie (Sitoner ju ben cvnu-imni, ja fpvctjt iljmn fccjar bie ej^iua- ju, ber anbcre Daoncn aber a^t cv fid) unbcfmmt au^ / J^il fein Siecf eigentlich ein ganj anberer aU bet n?ar, et^ncgrap)fc^e ^affiffaticueu ^u gebeiu
2
iiig,
Dobrowsky,
bap
fie
Slowanka
I.
26.
b.
i).
SiicDtivjer
ifl
bie
9?ad^rid^t
^ens
^aben.
,
3n
tPr
aleu Dveioanev,
cbenfo
wie
im
^leiiiruffifc^en
finben
80
I.
7.
pi
c^nc
nr|'prun0Ui)en
tlamen
tftx
^iamtn:
nd^t fintct,
mm,
no^
tag
tiefer
9amc Ui
ivctcrc^
,
tm ^aium
tag
er
)c
fc6fl ft)
fcgt
nd^t fo
fein urf^rim3ii;er
(3c\)i)ic
fciuci
Eigenname
ao eigene
ber
fairfi^en
(Stmme n renne.
tag
fa|l
6rs
fa^rung e^rt,
fcffene
jete
^cit
tncjt
einen
Pramen
fiif;re,
intern
fc^ fcC^jl
mit
einem antern Bejei^net unt ireterum mit einem antern reu ten 5u?
(ntern benannt
n?irt.
^ix
imt
fi)
etententflen
fe^fl
an.
Dc ^i?!er te finnifc^en
Stamme nennen
fie
Sncm,
ter
(Sncmaaifet,
3;fciniten,
fte
tagegen
fi)
nennt
tcr
)eutf^c
ginnen,
meiaffet
,
(Sian?e
fetft
Hegen
3:f^ut
,
tic
tei
Gfl^en
^o?
etten
lcgegen
6ci
ten
^iuffen
ten
^gganni, Kn
nifc^en ^ijer
nennen
fid}
fefl 2)euf4e,
ficNemci,
ter
(3aci;fen)
tie
Sfantinaicr
men wecnen,
9tucci
;
ici
tic
nnen,
ftd^
tie
gin*
nen nennen
^utcn
tie
fcitifc^cn -??aticnen
nannten
aier,
icn,
tie !5)eutfc^)en
tie (Siaicn
S^fc^u*
,
SSlaci;cn;
tie 9iuffen
fte
nennen
ftc^
diente
fcnnt
a
unter
,
Scniiffet
tcr
SitHiucr
@uta
tic
aU
,^reemi
tic :ponifc;cn
(Siaicn
nennen
ftd;
fte
ruffcn ^ia)\
fcci
ar^at^if^cn
;
(Satucn
in tcr ^eimati)
S3Zas
gtiar, tcr
fte
hrj
(Ungarn)
taBeim
ter
Bt^jantinifdi^e
ricd^c
S^iirfcn
(Samcjctcn Beigen
^^ajonjo
unt OBjontin,
Bei
S^ranfum
cs
^cit
tiefe
Bio
Bei
tiefen ^i3!crn
f^i(i;tc fcBfl,
Binauf,
jmci
cter
foid^cn
iaffen.
mit
9iamen
ic
Dcutfc^cn
irurtcn l^on
;
tcn 9i:mcrn
Germani,
ftc
tonten
^cx^
@ian?en
Nemci
genannt
in iBrer .^cimatB
fii(iren
nac; tcr
fc^icten^eit tcr
(S^n?aBcn,
nmi(^, ba ber urf^^rngic^c SScfa o ^uftc^ in '>n S3ofa i Bcrgc^t,^ 5. 33. sliwi ftat slowo , kipa ftatt kopa , dc jiatt noc. Sliwenstga ij alfc gonj
tafclbc \va$
Slowenska.
81
^a)\cn,
halti
m Sgcmcnm cntfcc
unb
cutfc;c
^cm
fat
c3
cn,
ijic
^mnau,
511
;rci*
9unttc
fr
anfangc;
i3crfc;cbenc
S3o'cr
tn
;atcu? 5uc;
-^cimat;
bc (Salucn foiintcn
nun
c6cnfo qx anfangc;
einen
anbern 9iamen
fii;ren
aU aumrt
afo
(^(;or
auiirtg
nmten u.
\
;er?
11
Si'<^
genommene
aiuen
crfl
(^nanirf
auf
ber
5nna;me,
bag
be
m V.
VI.
Sa)^?""^ctc
in be e;cmagen
(S^c
;nter
SBec^^fc ein*
feien
beutfc;en
Scneben
S3o{er
neber?
geograp;fc^
auf
cljenfo
,
'eifcC;en
auf
bic
faanfc)en
6jec;en
fei.
f|jter
in S3oJD;cmum
berfeGe,
lieen,
bergegangen
tjeru;e.
Uniuiberegc;
ujeijj
njrc
ienn er auf
2af;ri;eit
Soi;er
man
@cC;erf;et,
bag
eutf^c
tvaren? 5uo
t)a^
,
iue iur
;a6en
noc^ lange
ncf;t
be (Sac;c fe6ft
akr
unb anbcre
geic)^etige
mU
!Deutfc)e
manu unb
(Seen cin*^
fo
bergefammten(Sc?
SBo ^to?
cn ben Germanen
'fii)Uc,
ftjeb
(Sarmatien
fcemaffneten
;infel^te
unb
mo.^\2o3be
bo
^^aufen
ber
SBeneben unb
S3unbegenDffen auf be
;
9ec;o
n ber 9a;e
acieng oflurmen
mifc;en
161
289
2)c treffenben
^orte
t^unmonn,
unb
bei
ben
aBargern
ober
in
9uffen
(Sc^ieben auefpric^it,
unfever
@ad)e:
be
fonbern (Suomi; be 9BaIac)en nennen fc^ ober (Sabme. ein Deutfc^er nennt fic^ DZiemcc, fein ^])c %f)ut. 26et irer turb baburc^ beteifen, ba^ bie S'fd^uben feine 6fien ftnb; baf man bic Djemc \mxc6)i fr S)entfc^e ^lt ; unb bap Seute, bie fid) felbft @uomi nennen, nic^t anbersJivD auci> ginnen ^eipen fnnen? <5o Beiueijt fein ritjfer, fein @efc^i(^t6geie^rter'^ Untcrfuc^^ungen ukr ftUc^c Zlfer, (S. 375,
(Sd;affarif fiai. $terf;.
I.
gelten mit erns Rinnen nennen fic^ nic^t ^^innen, giumunji ; be lappen nur ante
82
7.
pie
.
urrpriinjlid)cn
ncc;
Itamea
>cr
Slatocn:
ec;
ctcnb.ifcbft
ccr ircniciftcno
S- 423
uiii:crvHntctt
f^rc
bcfmyftc nac^^crnaiitc
^cxt^^
ten 332
.
350
^. 550
^cntcintc
fvcec
cjic.
^m
^ijlcrfc^
tcnucntdbc
feinen
au
Sicn
Sntcr
nc
tiefer
creicic initen?
ijcraffenc
ftanun
nc)
Knmic;
unt terftcMen
eine
fc
in ic
ten jenen
lneinfc(;(ei(H'n
unt
Uccr
e^iten,
Sangcarten
nicne
u.
M\
i'cn
er rftfeeufte,
6i^
au tem
^nncm erma?
tc fc^war^cn
unt
Sfantinatneno
nna6
an
tie c^iiften
S^eere?,
65c-'cMc6tc
nad^ 5^aeicn,
auni^ric
;
tem
iicr
heutigen
Ungarn unt
veiter,
eri^tct tic
ten
3g
luhit
fte
!4^er
gan^e
;
3"g
tcr
SBeneten
il
aer
gticn
ge^i:r
aerni^t
^ur @efc>ic)te,
tcr Sinten
at fid^
l^ier
n?cM
nid^t cinirenten,
ta tcr ??amc
,
Oantaen
teren
fl
<Bi^c
fc
cingencmmen htten,
ter
tcr
efcic^te
ater,
fctann irurten
tie
mt 5uname
5?encen,
SBantaen
ftc)
fcntern
a?inen genannt.
ter Si^anaen,
fc,
UeerMU^t
ivie
tie
3ac mit
tem 9iamen
targetKm
irerten
gerate
umgcfe)rt.
oSrcirffb
terftccr,
am
intem
ii}i
9iamc
fpter
tic
tcrt angefieteiten
ftc^t C3
unt ^ec^t
une
ju,
ju
fragen:
\vc
5tertnimo bei
ecgra^^nm
fanifi;en
ter
-?iame
eine?
^^^cfe
^c6riftfteer
on
tem
^rcc)? hi
e tenen man
unt unt
hinten iefet,
faiuifc^en
?amen.etig{c6
anefc^ie^ic^
^cfe
am
firar^cn
Tlccxc
lueiter
im 9?crtcn ju
auc^ nur tie
ter 5nen
(.
tcutfcK
(S>c^cn
5ntcn
irir
eifefte
au) ^u
tat}
ter
9?amc
unter ten
IDinren unb
/a fogar,
baj}
cr iirfprungc)
bcutfc;
,
Stxbm.
itamcntc; cjotf;f^
,
83
fe,
1).
cu
bm
@aiucu
Scicjcccjt
itcibm
er
fl;
fo
muffen
mx
am
an
fen,
itn
jeic;nung
93o'co
cjebcnt
i^at
^ntm
\)\vax'^cn
Mccxc
unb
ftnb
SBenctcn
ber SDflfec
SScc^fc*
ottc
nun
fc
nnfcrc
5nft(;t,
f;nan}cf)
tegrnbct erfc;enen,
mge Scmanb
feinen
^rr?
jnm
bem
burc;
im (^paiacx
n?cc;c
ercjing,
irie
acn
egenftcinben,
^
9ameno
uon
12*
5)entfc;en
^nbicf)
ifi
Ue6crgang
cim
bentfc)cn
anf anjen,
S3ci
itjegen
univa)rfc;cincf;*
3lufc;en
bem
forgfatig
ber
eivc;n;ei
(Scriffle(cr
nnb bem
nennt ^or?
ber
nanbe
Sejjteren
bic
(i5o;en
;
^ctm
fo
itei
ftc;
im eiete
anff;ieten
hlfen
er fc
fo
jhm
mtteaeri^e
5le;nic)feit
c^riftfleer ben
nnen imb
t;rem
ber
;
9amcn
eBenfo
fcab
^aci nnb
fcab
S)acia gegeben
5n?aren,
>ab
on ben SSt^jantinern
(Bt\:)i)(n
eten,
genannt,
5nber0
bie Bei
einer Station
nnb ki bem
gemeinen
93oe
fetfl*
iaien
'Xivm
<Baxmakn
(Sfi;t;en
ofcgcic)
bem ^ornanbe
jene,
ia\\\iXK
Beicjte
(^r;cinng
i?on
(^efe^e ai bnrc^
unb
Biinben
inftic
gebauten Beflimmcn*
feit
er 9?amc
er^et,
6e3eic;net
S^ag
Bei
arau
'ta'^
9amc
Unter
nic)t
anS ber
f^'^^ber
o^^ne allen
93ewei
fefis
bur)au
ber
Snmy
(ber Oec^age,
l^3o^anne u.ftv)* 3n ^ejng anf bie Seneben iji e ftcjer, ba Dokoivffi) boo ba (c)o Sbenng tuar, bem er \\\ bere[^c)te ajnuc auBen beima* S)e oerfef)rte3nftc^ Slbenng ber bie SBeneben nnb tanen fann man, tve
anbern)r fo and^
ein ebic))
SDtjrbate
IL 654
655
nadjefen
6*
84
I.
7.
ler
S^latucnt
fcjl
ftc^
fcnbcm ba
fprang iinb
''Beinahe
ano
bcui (2cf;ccc
bc
t''^
tcutfd;cn
"
^c
^^cfco
cnt
imfccnicKr 3cit
aiid) tic
ccjcnwart
cvnct.
aUc a^cfcr,
cutccjcnlcn,
atc
i^cn tcr
Qant
ta ijan^c
unb iicunc
ciift
cutfc^aut
ivcit
gCijcu
Ojlcn mo
tu
Sic6cn[nh\}cn,
irclcKo
cii
fctifcii
^vifarncrn
imb
^^citcncrii
circnt,
tc
f^\Htcr
,
acr
a>c
i^cn
trurtc, nennen
Saivcn
unb
anc
ftc
rgent cnatart
cbcr tnrc^
^nnfei^r mt iuicn
n 5Bcrn(^rnn5
,
fcmmcn,
't:i\)c,
mt
'i:mi
acjemcncn
^tarnen Bintcn,
SBcntcn
Sins
acm
hinten, 23enbcn,
S3nfcH\
3cS"^
t afiir ftnb
i?cr
^k
nraten S3cetcr
te
nnb ^c\^3cfancjc
fctann
anb
!)crfcr
nnt ^ccncn
n $Dcutfc)s
iuc^e nac;
fffcjen,
nntcrbritc!cn
fairfcn ^eivcMtcrn
eranc^.
nnb
^n
ben ffanbnat?^
nnb 9?tf^r^en,
l^cn ncriuegifcf^cn
5na\inbcrcrn
anf ^anb
ober ^i^^'^ii^
(nm 875
"^"l)
ff.)
cr^aen
'^'^
nnirbcn
"^'^
be ;rem Urfi^rnngc
3ii
,
^^^*
I^
ftc^
@c6nrt ;nanfrec)en
mieatercfcn
SSanbcrnng
gefeiert
rcn,
ber
^njaren
tverben,
finben
be
Saiven
fe;r
oft n
9ac;6arfc\ift
anberer
ncrbfc^en
S3c(er,
ern.\^nt.
ft
ai ber
^ctnncn
(Standen
ober
)c\'
S^fi^nben
nnb
ber 5(fen
cber 5anen
nnb
ba
fcnrarjc
$Pteer
miinbenbe
i>nen
SSanaqn,
cttn
fyreiia
(^rge)
,
ging
ten
anf
be
fl
(Sivecnen a
SSana 6cr,
(s^mic;fcrfc)ern
(me^r
8,
li.)
Grireoc^
baj^'
aer nnb
SBanen
d,
ben
ai\
;nangc^
bnrc;
efannt,
bem
ber
SBenbcn
nftc^nng
,
te
cnfcnanten
eine 5ius
flcgnng be m Sfanbnatfen
geau^Mtc^ cft fiatfnbet,
nn?
nccib
enfanben
ane
ftc^
ao
ireer
nnen
an;
eine (2c;rf
nnb Scbcr
ber
De Strenge
Slalren eneben unb f)r ?anb S3en inija (| 1562) nnb f Casp. van den Ende Gazophylace 1654. 4. 5uf ^nc^e ei|"c gebrandjcn iU Sannen ftat be aenifc^en SnbrucftJ Slavi ha crt VVendi, 5 93, Duck Wende, b, |, dux slavonicus b bem <BUp)amue (f 1C5) n. 9.
I
9u(>
He
alten .^clinber
nannten
be
9'onbf;Ianb,
<Se)e bao
Chronicon be
(S"g
g er
85
^clre^ncru cnamu
nad)
bcu c;cma0
burc;
fatufc;cn
tm
ive
Ocrter, m cutfc;cu
ii\\]i fc;
lc^djnct,
nc;t
cnjeu aiifja/en*
,
man,
SD
lur H^reto
cBcn
teri;rtcn
auf
fc^rftc^en
enfmaern be
teatero j,
^.
,
S[Onet;a;ufitm,
SBncboenn
SSnbifd;l;ai;n
^ifcnannba,
SSinbeof;e{m,
SBofere^iunben
Safcaltjnba
,
9}onmn{ben, 9as SB
ban^annbcn
n;ufen,
Soala;rameoHJnba,
Sfmcii;c,
SBnbe;ufts
nomarcc,
SSenbefc)cn
it. *;
anbere ;a6en
oBgec)
fc;
^ag
c6rauc;e
ancjfl
er;aten,
aud;
3*
bc testen 9cfte
ber @aiuen
fc;cn
aucjeflorten
fmb
S*
SOnbe;aufen
S5ombfc;t)a,
^nbSa;,
SSnbcigau,
bfc;matra,
S33nbfc;anb,
S[Bnbfc;fcifirii^
,
Son= SOiu?
Sonbfc;garften
,
SBnbifc;flecj
,
SBtnbfc(;cjra|j
bfc;anbo6erg
Sonbf^Berg
,
SBnbf) Saumgarteu,
20nbfc;6e
terg
SBnbfd;aHigram
So{nbfc^fap:|je,
Sinbifd)
anct ? SJc^ae,
SBcnbcro^cm,
20enbfcy6o;ra,
m*
ag
ba beutfce ^cf
;ncn
feine fatuifc;eu
immer mt
jufammenrfft, namencf;
bcn Aauf|3m,
^ommern,
^arnt;en
unb
Ungarn, am
unb
(;re
etften
(Bpxajc be
fl
nennt,
fo
agcmen
^cUnnt,
bag
feine
^eieife
'Bebarf^
(SJarf
S3ranben6urg
II.
Ortsnamen auf SBnbfd^ fag 91 8.) ^o) je^t fennt man n ber
:
aten
,
Sarf
ein Senbifd^s
ein
SBenbifc^Srome
ein 3enbifci)=.i^orjt
unb ^en
ein )enbif()2ani3en)e(f
unb
in
bem
2anbbuc:)e ^aifer
^ei-
SBenbefc^en S3erfabe , 90enbef()en (Sjuben , Senbefc^en ff)orn unb Senbefd^en rauenftebe* 2lu() gab Uvf* cu eS ein 2Benbifci() SBenpcit) hd 5(nlofen, 1319, cnbifc^.-2Buftroi bei Speuburg, Uxt 1361, iuelcf)e3 fo jum Itnterfjiebe von einem anbern SfBujtrot l^iep an bem rmmiing auf ber ^aibc (1473)* 2)ian i)at nur bem DIamen berjenigen Drte bie nhere S3ejeici;nuna burc^ ba Sort Senbifd^ l^injugefgt , in bereu 9fli)e jic^ gleid^nami^e on 2)eutfrf)en bes
vvofjnte )rte befanben,
^ei
ber U^enbif^en
fnc^te*
3)er gcringfte
2 Sie
jeigt
verbreitet biefe
im
93oIfe tourjetc,
ba3
Ungarn,
von
tvelci^en noc)
heutigen 3.age?
86
I.
7.
$Dag ba beutf^e
bcutfc^en
fci^e
tiefen mfpnmglc;
nac;
eSroiufj
cne
faiui?
nc)t
9?amcn
rrt^im^
ober gcfffentc^
auf
ircjenb
n>x
un
cnuerflanben,
Xi)
e ^ofer
unb
nc^t 5itfa9
"cen
fo
icrtrugen
bc
!Dcutfd)en
Qccc^xa)pi)i\d)cn
ticn
ben
fets
fc^en
SSojcrn
f;nen
auf
be
fatrfcf^en
cSenfo be
cufc^en unb
mt
bc
ber
fetf(;en
SBac;en
ten ben
ba
fic
aern
aljer
^ertacn
SScf
l^atcner
unb Italiener;
cn
frembeS
mt
(>rem
eigenen
9?amen
Scbat^t
htten,
baon finben
fiir
ftcC;
iir in
es
ifl
an unb
ijl
unbenf6ar,
bc
^id)t
iua;rfc(;enic^,
unmbgi;,
c,
bag
!6ena(6arten
eutf^cn, UJcnn
an ber
ftc
Sei(i)fe(
unb
^ftfee angefeffenen
SSenben in
ber ^f;at,
it?ic
iciicn,
beutf^cn
tamme
fan?fc)er
ftnb,
reifer
,
biefe e^tercn
mit bemfeiSen
if;rc
^a*
wsciji
men
fcejeid^nct
^a6en
foten
ba
ftc
bicfe6en
bamit fr
(Stamm?
ftd;
crmanbten
ein (ijxcnii,
^clf imb
93ann f^ubig
ma;en. efeiU
on ben 6enac;6ar?
n^crben,
ifl
beutfcf)en
bicfer
9?amen
6eei;rt
c
fo
tenn
cnts
bag
9tamc
auci;
am
ber untcnx
Donau,
bcfe
am
n?rc?
enn
au) ae
S3ifer n?urben,
fc^en
^nm Jt^cii
)cnk
He htnaa^haxUn otoafen
^pxa)t genannt
Neosol. 1799.
genb finben
b,
).
unb
beren
toirb* 23rgl
Bartholomaeides, Memor.
8.
oUar
Ruzprwy * 260,
3n
berfelben
e?
(BtM^tn unb
,
flolrafifd^cg Dcrf)
20nbifc)3rona,
bf^enbcrf (mag, Totfalu) , ober in (Siebenbrgen SDenbau, Sinbau u, f* vo* 2)ap bic Deutf^en frfier auc^ bie ^clen unb ^^men 2inben genannt |aben, 3n ber ci^enfungurfunbe be S3reauer 53ifd^ofI)oma l. 1295 i^ jldjer, ,,Borow polonicale" n)ieberg.'geben, Derge^en it)rb 3Benbi[d>borau burc> Sefpiee giebt eg in SRenge* (Sorb Stref II. 12, Bandtkie Dzieje Krl. polsk. 3wyd. I. 33.). 3n Dtjex 0efebefc)re{bung |eip_t e , ba^ be 2oe(^fel im Sanbe ber SBeneben entfijringe ; f) i o b u f nennt bei (S n o r r o
^turefon
5n
Ulinit
nod^
burc;
unb ^exbiih
nb
iinci(jcnt(;c
87
9?ainc,
fotte er
<S;cr
tvrc
ber
frcmbe
nben
3f^it OCD^tip^fc)
faanfdf;e
an bcfem
^ofe
nur
fceflanbg
ber
5ame
ber S3o;mcii
ben
c5ecC;fden
(Saiuen,
feineiveg a6er
9li)t
rgenb
cnem anbcrn
fatufd;en
\)c
^cih
ju ^;e luarb.
teivol^nten
Sanbe
cjtng
ber
fpater
bort ancjeficbeten
(Biamn
fte
6er,
focjte
ben
vSanjen,
fo
woijin
auci
immer jogen,
bc
uratcr
tammnamc,
jmifc^cn
bji 3. S3,
ba ganje ^iiflenanb
aikn ermaneno
a?
einen neuen
9?amen
er;{et,
inbem
anb,
uon ben
!l)eutfc;en
fe6fl
i^rc
.5aipt;anbe^3ftabt
SBon
bcutfc^ SOnct;a,
baS
^c^^t
SBenbenflabt, genannt
beutfc;cr
lurbe*
fd
l^e
ic
mitteaer(c)en
5(nna|ien
i?on
.^erunft affen
^'U
ta
burc^ ben
Manien
ber SSnibcn
unb SSeneben
ntc;t
burc;
2B(u;r
^ofeS
itcn.
l^on
fco
fjcograpf^fc;
ettuagen
auf
"c
fpteren (2a
tuen
in
biefcn
unb urf).^rngiid^etammname
ben^eutfc^en
feiSft
unb
nc;t
jiar
ein eigener
ivo;
unb
aBcr
tirfprngiic^er,
uitr 6ei
ben iaicn
ii6tc;cr,
fef;en
13 Qin
nc;t
fei;r
ttnd^tigcr
Umflanb
\\i
^3,
aucf;
ta^
Uo
ijon
ben Deutfc;cn
tjon
fonbern
unb
namcnti)
5!)ie
ben
Sit;aucrn
tcrbcn,
^'i^ncn,
ein
uratcr tweit
unb
trct
curo^a
tjcrSreitcter
tamm
im?
benic^en
flreci'cn
3cten 9Za;6arn
,
ber
atucn in
)cnk
noc;
ben
i^rc
n&rbc;cn
Sanbcr?
tiefte
uropa
uncbcutenbe
Europa
,
tvatet
fein 3i>cife
5(.
9ame
tvar
Bereit
bem ^aeitu
unb Tta^i
^toemaioo u.
ber
u-fann.
^Jland)t
gctuic;t{gc
riinbe fhren
un ju
in
9?cnung,
cnfl ine
bag
ijxc
5uo6rctung,
a
ti?ir
tg)errfc;aft
Europa
ftnb.
grer tvav,
gcnjo>nid^
an5une;men geneigt
^lad) 9teftcv6
3cug
88
nffe
I.
7.
rer
^latuen:
IX. ^a(>r^imbcrt
mit tiefen
toerfc^rtcn
leitet,
nod^
trn
unb
^'rieben
nahnen
frenng
an
bcm ccfe
ber (Saiven
nbem
ftc
ber t^errf^aft
nnb Seung
n 5>crben end;teten,
ten be nifftfc;en
efc atcn,
fet
fo
(^aiuen
je^er
SSancn
nac^
nnb
^ivax
nennen
be
^fc^n^cnjen
n ^-innanb
bcm
23er(^tc C}an6n?iir
bger ^Danner ba
(aanfcf;e
We-
nelainen
ber
SJe^rja^
Wenelaiset,
einen rnffifc^en
,
(San?en
Wenemees
unb
^n^anb
fc6l
Weneje
Wenemaa^, Wenarnfnfcf;en
henmaa, be ^-nnen n (^il;anb bagcgcn einen Wennelane, Wennemees unb ^u^anb Wenne,
(Sairen
u.
f.
Wennema
cber
lu.
er
cn
Sabcgafee
^e^t
2.
ben
Sf^nc^cnjen Weneenmjeri
b.
^.
iucnbfcf;co
fl
Tlca
Wnen
Wenen
unb
befe6e
Wani, Wanaheirar
d
na)
unb
m ruubc n;to
SScnbe.
i]l
SBnbe,
c 5naffung
n ber fnnfc;en
be
cnfcncinten
bem
cnfcnanten n
fo fagen
3
ba
baS
wand, ba atf. ond, (namentd^ ein fannfc^cr ^-u^name wie Ond, Ondwa u. f. it\ emerf^), Bo^ wenna b, ). SSaffcr. denfo wie be ^f;uc^cn3en iverfen aud) bic eigenti(}en ginnen gem baS d au unb fagen 5. 23. hanne
wnde, ba
liti),
cjefd^rtes
ben, halb Wene, Wenelainen , Wenelaiset u. f, lu, fcalb Wenne, Weonelainen, Wennelaiset u, [ W. , hcilD irieber Wau, Woj, Wnlainen, Wnalaiset u f. \vi. , eine 2}erfc)eben^e, be \\) au ber SJenge ber erfd^ies betten finnfdjen 2)unb arten erfrt; S^ac^) '^focren, bem gropen Kenner ber fmnifd^en (Si:rad^en, nennen bie lf^ud^cn^en tn ^^i^nlanb 0uplanb WenjUnmaa ober Wennmaa^ b, ^. anb ber SSenben (Mm. de TAcad. des sciences de St. Pt. VI. r. T. 1. p. 303). 2)ie (Snbfiilbcn raees, maa be^ec^nen einen SDann, ein Sanb; ber (Snc\uL laineu nnb ber 5>lura laiset iji bie (Snbnng ber ef)ec^tabiectiuen (aj. geotil.). SjrgL Tatiew Tstor. rass. I. 369. Thunmann Dissert. de Stavanis in Act. soc. Jablo. T. IV. . 1. 490. a. 1774. p. 68. eij er @e[c). (gd^n^eben K 36. Sjgren 1. c. ^u|)eU (2ra)etib erg , Dcrb tmb jU. fiin. S^r. unb W. B. sub voc. Weune. S^ei icn urc^a. (Stccf). 1730. 4. (S. 170. 2)ie ginnen l)eien ncc^ teugeo
2Bnnma
h)ei
^atoonier
Tatiew,
Wxntftn
(anseris)
flatt
flatt
unlr
gerben.
flatt
89
(fratris),
ftvitt
kndo, wenna
wenda, ken
(manus)
flatt
flatt
kadn, koan
ti*
(culinae)
kodaii,
fprcc;cn
maou
btc
(veriiiis)
madon
f*
\v.^.
(56cu bco^mO
z=.'
icfanbfc^cit
^-nncn
in
Wenno, Wnno-lin
^itoftojjung
Bcnbcn
'-.
tcfc6c
finbct
(S]cnt;umic;ct
ber
bc
^onfcnancn
Zijcit
ftc)
an)
bcn
atf!anbnainfcf;cn
fc;iucb{fc;cn
unb jiim
bcn
eine
;
barau ^crcrgcgancjcnm
G^cn^et,
3. S3,
unb
ber
baunfcf;cn (^pxadjcn,
bc
jene
flatt
(Sprac;en
ijon
bentfc;en
mt
untcrfc^ebet
Sweon, Swealand flatt Sweden, Swedaland, Norrige, Norge flatt 9orba^cg Normann ftatt NorSkane
Skande,
,
man,
finna
\u
fl
f,
unn
(unda)
ftatt
undh,
,
annar
(alius)
flatt flatt
andhar,
(invenire)
l,
flatt
findha
kunnr
nnb ba
(notus)
kmidhr
emnac;
S33r
fommen baranf
nod; luetauftigcr
jnric*
ba
a(tffanbinauf;e
Wane
fl
finnf;e
Wne, Wene,
aU
ba gcrman?
Wenne
fcf;c
offenbar
,
unb unaaug^ar
e
nicoto 5nbereo,
SSenbe
SSnbe;
5rt
berfcGe
9ame
n bop?eter
be
%cxm*
Qn
ben
a;ncf;cr
"^aten anr
puren, bag
etfcf;en
^cfern
unter
bem -9amen
ber
SSeneten fcefannt
n)efen
fnb.
e Vctn
ftc;er
ober aer,
n
(Stmmen
am
,
frii;eften
(Europa
unb
fcf;ou
nur krau
na;men
tjofrec;
unb
fcnbern aucf)
ein
getnbet
mit
;ren
^en
rtt;e(
duropa
ein
unb
reic;ten
^i^riflo
n ;ren
ijerf(;ebenen
^oonen im
2
auf
Sa;r)unbert or
ber anbercn
ljer
SSec;fe,
be
untere
S)onau
Bio
^um
niefler
S3efatg
i;nen
unb flanben mt
unb terbrngten
^ateranbe,
@aivfc;en
be Sedieren
Beiueife
fcgar
t;ciiuefe
ano i;rem
xtrf|3rungic;en
fetifc^e
3iim
bafir
bienen
j*
tf;eio
mandle
im
jurucfgeBeknc
SBorter,
^* obr, balwan
ober
bn,
,
bul u,
be
n?.,
t;eo
be
(Stimmen
9ationaukrieferungen
un
in
1 <55va'^mann fmif^e (Sprad^lel)ve (S* 9* 15* Defe Sujiofung bc (Scnfonanteu d | am 9tngemen|ien in bev Aavefd^en unb Dlonejffc)en SPwnbart* <Sjgten in Mm. de l'Acad. des sc. de St. Pt. VI. sr. I. 279*
% ^er^er gefiren au) oee Crtnamen in f)anb, ^* ^* Wenno mois (SBenben), Wiinno (Senbau), Werniefer, b )* (Si^ ober orf ber en^ ben (rgU Kire-fer, Rana-fer, Werre-fer, Tabbi-fer u* f* it*) / Wenja fiatt Wanaj, erif;ut im Sof. Wremen ((Sc^)enja:^rBu^). I, 295 u*
90
tuctem
inx)
tcr
I.
7.
icr
^luuju:
tet
;
erhalten ttJiirtcn
axh
^crtrcniuj
Bcjcii,9cn
Saircn
aiic^
fccfccu
ten Tcnaiivancrn
fcft,
ticix
fctann
cjcc^ncutc
na)
^amc Wlach
uratct
3ct
tem cncuuf^cn
?tcrttvien
irr
uitt
urfiriingc^eu
Gall
cter
Wall
ten
geSte,
^^i"^
Bejccjen
ter
clten
(Baivcn,
vic
ireter
fe^r
\vcH,
wenn
cannt;
auc;
fte
fannten mit
te
eutcf;
^cf-
i^nen
utater
i;re
^t^e
fmrten iin
au
anc;gen
tnten
ten
ft in
erfa^
^cii
cjettenntc
etKt
3i?cgc
te
au^5
fairfc^en
^^cfftamme
ciniijet
5.
ten;
fctann
tie
au)
ten^amcn
,
c^eten
tenac^6artet
Vindana, Vindilis
ju erira^nen,
u,
f.
ii).
S. Vindobona,
tea
Gni)
um an^
te
ncc) mt
cenen
fi;
Sammey,
^^iir
nmc^
tie O)auet
feBfl
unt
tie Setten
9tame SBenten
tet
tie
SSe^eid^nuuij
tet
3aavn.
feinem
(Sccn
geintic?
Sette,
tet
ltcfte
efc^ic^tfi^teiSet
3cife
(1226) nennt
3an?en,
tiefen
^m
Santc
tet
Ho
ten
auf ten
^eutcjen
if^ret
^ag
(net
unt ta (^tttc^en
unt
2)tfei,
3.
tie
?Zamen
,
fii^ten,
23.
S3entciinfc)f
ttij.
(.
^.
^entifcfnMi),
Si^ent^egca
tuff.
Latygola, Prejsegola,
f.
Ljudiu-
konec im
1
5civgctctifc(;en) u.
\v.
^ Sit
ivccn
nn
;iei
nic^n iveitet
Gincje
Soeba
cber
I^aen trie Seetue, Cffcin^u u. 91. SSifemme auf tie Si^encn belegen, trieirc
,
quc
bie
bcn ??vinu'n
unc^er
,
ft.
(Stcnber
tem 2Dcre feii.me (na) if>m Seletre \ci, ba^ Kittetvinb) efe crt fiir en Dlamcn ?iefvinr cn. ^arrot fc^reibt be Siefen ncc) ge^enn^rtici bei ben Settn SBeta hci^m* Lelewe!, Rzt oka na dawnosc befcn SRamen bcm i'anbe bet i'etten 5U. Wilno 1808. 8. (^Blicf auf ba Ster^um be 1amfd^cn 3?cfe0). lit. nar. ie Stabt ^arrot, 93erf. uber Soen, *ecn un (ften. i. <2. 5. (S. 23, ?tu befen rinen trrb ber 3rrtum ber^ SBenben iept lettifc^ 3e^fen.
n feinem Sorterbuc^e geb unter
jengen leicjt erfidjlic) , ivelc^e bie rmifdjtu unb gried^ifen SBeneben auf bie Stbauer unb Selten belegen trijTen n^cUen, Ka$ unter 2nbeni aud) bem ra^ matn eingefaen rar (Slowo o Igorewom polku. Mosk. 18'23. @. 105.). 2)ic i'itbaiier unb bie Seiten traten bcn !l>eutfd)en imb vermitclil befer aud>
ben
Dmem
unter
^crnanbe^, ber St^aner unb Seiten (tie fni^cr 3eit befann (. 19). bei f|m (jien genannt ujetben) febr gut rennt, legt iuien niemal ben Sfamen
fet fe)r
gcicjcn,
bag ber
noc;
14, (Semit
titt
wcix
nfcrc
S3cn?cifi;run5
uocnbct.
c 3^*^=
ber
S33cnebcn
iirb
bc ^acitu,
^toicmaio
unb
ber SBcncben be
^icijcn luecn
^ornanbc
;cffeni^
Senn
einen
rgcnbitjo
in ber @efc;ic;te
'^^^
iicQt
auf ber
unb
anbcren (Bciic
jugcic;
am
^acje*
auf=:
^eineeiieg
jleen,
weiten
iir
;iermit
bc S3e;auptung
bag
ac
anbcren
S3cfer,
ber
bercn
unb
entfernt
bem Spanten
tg>er!unft
3i?.ciff
Scnben
bereu
ijerfd;iebene
afcer
geftetlt
burc^
ifl,
giau6iiirbige
Bcucjniffe
auger
aUcn
beiicicr,
neten
ge;cren,
ie
9ationaitat ber
iier^
bem 9iamen
ber
Senben
ifl,
lie
benn
axi)
i(;re
(Siijc
imb
efc(;icC;te
i)er
SOBenben Bei*
Oorbbeutfitanb
im Sej^en on
ber
Ober
tt>uvbe
lanb ober etauten genannt, obn)o)t befe Damen ben 2)eutfc^en bama fef^r tuojl befannt n3aren; ein SSeiuei bafur, tia^ ber 0lame Senben v>Dn ben @a
ioen un^ertvennld) irar*
3eugn{ aU ba eine geborenen Sitfiauer, ber ba mefe en3rf)t ^t, unterf;ebet bieSeten ober !2t)aner/ be Senben unb Deutfcjen an mef)reren Steen feiner ironiE aubriicfUi) unb befmmt (A. 1205. p. 44. A. p. 173. 174.). 2)efen Unerfc)ieb erfannte auc!^ ber geefjrte eetoe (Rzut oka 21 22) an; mt 33 er ^ Irunberung )ahcn tok bajer bemerft , ba er an einem anberen Dvte itneber bar on abging unb bie 2eneben fr bie QBorfa^ren berSit^auer erfirte (Wiadomosc narodach (unbeberbie SSoIfer) <S*21)/ o^ne biefe neue9nfc{)t ju begrnben^ !Der @inn>urf Stbeung unb ^aling , bag man bie (atuen on beu 1 Seneben banim nidjt ableiten brfe , tneil ber 9lame SKeneben rein beutfd^ unb cxtii), nmii^ om 2B affer l)ergenommen unb afo auf jebe olf, lueld^e am 3Jieere ft>o^nt, anivenbbar fei, iji in ber %}at la)exli) unb abern enn cr^tlid) leitet niemanb bie (Siainen yon ben Seneben ebglid^ be S^amen iregen, fonbern geii|t auf ganj anbere n^efentlic^e 93ett)eiegrnbe, namentd^ auf ba Seugni^ be Sornanbe unb bie Stufpruc^ie be gefammten 5Iert^um , ah (rgi. 5 14 befe ); fobann ijt eg xmma^r, baf ba ort Senbe, SBinbe ein rein beutfdje fei, ba e ftc^ boc^ in beinahe aKen inboeuro^if^en pradben, auci) in ber altftaujifcjen (oetgec)e ben ^^upnamen Dubatoa u* f* n?*) finbet, unftc^er aber, baf e ubera affer bebeute, ba e bod^ j* 8, in Snbien ein grofe ebirge -aBinb^ja unb in (S^Janien nad^ ^oemaio einen mons Vindius giebt (rgi. 8* 15*) ; enbc^ , gefegt ba^ biefe 2ort ein urf:prungc) frem= ber mit rtlid^er Bejei^nung erbxmbener S^ame fei, fo fe^en lir barin nic;t SSertrunberlic^e , trenn bie .selten unb bie S)eutf(i^en bie lalen mit einem
^emrid^ ber Sette,
beffen
f)er
nU.
fetifcfjbeutfd^cn
9^
unb
I.
7.
tfcx
Slawen
flc;cn,
najcx ^cri^runj
bc
ucrbcnt
(.
f^cn
cS
raf>fam,
bc
@ci'i;c6te
unb
i^cn
ber
ba
be
(Svianctat ^gencr
neuer,
^eucr
\}\a^
aU
ljif;cr
6ncn
eigener
^a^
in ben
fatt.nfc;en
5(tertl;hnern
mt tcfcmmener
@ic^er;et
B.
^er
ein)emtfd)e
5^ame ber
aten (Sawen:
ber
erben, rben
15, er ananbifc;c
C
iir
fe^^t
^amc
un nun
Socten
biefen
5amen
mt
mcgic;fter
erfcrfc;en,
cber
menigflen mit
ii6rig
einiger
SSa()rf^einic;eit
fo
bci6t
\m nt^t
ali
bem
S3efannten
cr)eter
fii(;rt,
ju
bem Unbcfanntcn,
in
bie
an^S
bcm
Seitraumc
^iflcrifib
S^'^'^^^^i^^bcrte
^iefe
ein
fynfiernig
begrabener Reiten
^crnaneS, on etnirt
juerji
(Sc;rei6er
Sane,
fd;en,
am
t^cfe
be
Qctijiidjm
nigS
fcbann
feine
S^bud)
xmb
guie^t
gct;|"c;cr
$Bif^cf
ju
9aeuna,
fc^cpfte
9iac;ric()ten
wie e
fc;ent,
fd;en
Slnccn
ber
b,
;.
an
imb
bentfc;en
^cfcinger^
im 5gemciuen
genannt
^cruanbe
bezeugt nun,
;ren
ba^'
bie
f(an?fcen
93efer
Winidi,
nac)
^f;een
aber
unr,
(Saireu
unb
5nten
mrben,
(Bjen
eben
beanefen
bag
bie
Saiueu
unter
bem 9amen
ba
ber SBiniben
fie
ebigic;
fc;
frembcn
jcbcc;
fel:|l
bicfer Be^
neunung
fel
fiir
nid)t
bcbcuten.
(^aiuen
unb
5ntcu
\d)cint
,
^cruaubeci
bie
neuere
nub
befi^rnftere
9amen ju ncmten
^u ber
Beit,
aS er
fc;rcb,
gemeinfam maen,
^n
ba
ber Xijat
ftuben
Sbi^}ii"berte,
imb ^eunti^fcit
e>cn
er(>e6cn
fijnue;
o;ne
barum
biirfcn
unb
an
bicfer
(5ee,
2Ba
eigentlici
tcn
biefen ulajxijim
^um
rjte, lpt
fid^
nic^t
mc)t
genu
tejimmciu
93
23tnrcfc,
5tcrt(nim bcrfccn,
nauimtc)
tc elfteren ^^lanien,
in Bicifei
ju
licijcn,
^rofcp,
be
unb e?
in
>emfc;re6ei-
S-eitl;eiru
S3efar,
eOtc
uon
540 562
ai
^on?
bie
flautinc^^ci,
faniitc
o;ne
Blvefc be
(Saiuen fciuovt
,
auc)
otiu'u
uiib
anbete (S5ermanen
)jerfcnc;
ja
mc
(Spuren in feinen
(Sc^riften
nic^t
ti ben !oeric;ten
ber
o;en,
ber e^emaigen
^axDpU
fe6fl
fenbe
(Saiuen
(Sein
fcnbern
anc
^f
bem S>hmbe
^c
ber (Saivcn
entncmnten.
f^H-iingic;en
3cig"
\]i
aten in
^Biamn unb
ig)inftd)t
iure iir?
9amen
ba;er
fc^on
biefer
iuer;uDt.
efer ^rci'cp
nnn
^efcf}ie^t
feine 33efc)reiCnin3
ber (Sitten
unb be5
ten:
treibe
fie
^-rii^er
jaiicn
tjor
"t^ic
cinjicjen
Pramen;
ttjei
jic^cn
5ero
peren
auf
x)
Qiawhc barum,
G7io^ot]v,
b.l.
jerfireut
itefle
^crfern iuo;nen'''
SSo;anl
(ner
l^akn
lir
ba
anbrci(ici;e
3eugng
ii6er
ben urfpriinj?
lic;en
n?ar cr 5tero
bem
;m cjeic^jeiticjen
fe6ft,
lie
^rcfop a6er
fa;en,
(Spcti;
tar
ben
@alticn
lir
nnSefannt
unb Bo
hci
ben beutfcien,
U6ic;
;
finnifc;en,
feifc^en
unb
it;anifc^en
^ijferftammen
nac
ber
biefer
,
bagegen
ben
mnjjtc aer
fe6fl
aBa;rfrf;einic}fet
ii>ic;e
cin^eimifc;e
^e
(Saiuen
fein
IG
eiber
ifl
unfere
f^-reube
iBer
bie
einf)eimifc)en
i>cn
;ort,
Seib
Seimifc^ung
uner?
ba;er
Ster?
gefcr;id;tic)
unfatoifc^,
fein
fc^
fogar uneuropifci;
nct;njenbig
fe6fl
mn^
er
uerfiummet
t}ume affen
9iirgenb
auc;
im gefammten,
be geringflen
iue(;co
im jMj^cn
nur
(Spuren
on rgenb einem
ober
n ber
e
^oe
ben
ben
auftnbig
mac;en,
feiner
gteimat;
er 9?ame
ivar
entiueber
(Siamen ober
\i)
6ei
ben rieben
xncrxxx
xM).
uoc^ anberen
^m
fo
erflereu
%aUc
lrs
fi^erii^
einige,
n?e ijon
auc;
geringfgige
Uekr?
angfl
eiOfe beffeGen,
fafl
aUm
fpeeieen
9amen
Procop.
b. g.
1.
III.
c. 14.
p. 498.
94
I.
7.
t^tx
^latoen:
hjcmgflcn
in
tcr
fl
^crfcncn?
<B\>xa)C
bei
inib
Sccanamcn,
tco
fl
ober
bcc^
m^t
ber %ciU.
5uerbcm
SScrt
bem
<Stcffe
unb
ber
S3ibung
nac^
anbercn
fi
fait>ifc;ett
S^c^namen
ba
bcnn
tc
bitrc^au
iuc;t
anacg
^nbercrfe
unmccjc,
(irc
Hinfgem
erauc^^e
be
befe
^rcfcp
crfart)
fcgar
S3ebeuiung
ber
9?amcn
axi
bem
(Briec^?
f^en
ire
nb irenu
ijcrftcrt
,
9?amc
n ber S^;at fo
aU
itnb atgemen,
^rcfop
Bei (^0
irar,
namen
fcte,
ben
@ried;en
unb
Ziemern
}cjcn
ftcf)
n;t an)
n;ta
befcr
finben
HeiSt
un
unter
Umftnben unb
jiimr
iirig,
a
^er
ten ^rcfcp
feBfl,
ft)
ano
!5)c6rc)rffi;
ber
in
fpra;ic^en
fid
g'crfc;ungcn
bie
n
auf
jnt^erafftgcr
gnifirer
Sac^er;
mac;en
geilen
biejengen,
ba
unb fogar
'ta
on
ijncn
feiner
fc
farung
9iamcn
nicf}t
at^juge^^en
ivagen,
bcd; eine
i^erfe;rter
l^cr
5ugcn
ber
fte^en
fcnnten,
^.
citet
bcn 9amen
tabt 2^rc6n,
ber
b,
).
ten teba,
fefie
S-^^fcr,
^er*
flammt,
g-uffeS
(y.u).6g)
,
tem
23una
ben
SBorte
twrd,
ten
(Sc^cg,
ben 9amen be
(eigentlich
buQ
b.
1^.
^af)
tom
SSerte bonus
servus
b.
(Scatfc,
).
ben 9amen
ber
egcnb
tem
SSorte kolo
,
C burc}
uualiu
(via plaustralis
il^nie^rfa 9afi^p
Icitct
tem
5nna
SScrte nespi
dormire)
^a^bmere
dei)
bie aiferin
temnna
ben
a'b.
(^aifersfcart)
nimmer
gf;rer fein.
(S^a^aft
genug
jciBcn
einige ben
fte
^rcep
fei,
einc g-e^er
(gpraie, intcm
ie^Htu^ten, bag
ber9?ame
nc;t
ten
7Too<xdr,Vy fen?
bcrnten<7:Tc/^oj a^juleiten
$^ergei;en
unb
ein acerautreSenbeo
^e
e^ei^ne,
unfruchtbare
unb
(S ga
fni^tbar,
unb geBt mic^ jc^t ncd^ 2uegcr, bleiben Slamen cn spory, spoili, \\6) meto, ober cn zbo, zboiti^ fid^ ^um Saabtage iht=
3D^an la^e i^nen fclc^e fnbifcje (Spielereien.
fammein, ableiten.
95
ano fcem nnfel
fc;cn
ni^ji
m Gntfcrntcflm itm
$Der
fc;arfftnn3C
einen
(Scf;ritt
jietc
jiim
tjie
ic^tc
UDcroiuffi;
angfl eine
a^af;rfc)einic;ere
(^rcirnncj
anf,
infceni
er
in
ber
erbcrenen (Stam?
in
ac;tcn
einf;cimifc;en
9amen be
rfirnnij
,
fa)uifc;en
me Srbi
%cQC nijt
naturic!^
flecr
511
fnben
cjante,
i^ericj) ^^
,
eine
bc
biefe
er
anc;
ber
fo
ivieber
^n
ber
Sf;at
ifl
(^rfirnng
nnb
ben
nngejinncjen
faiinfc;en
ber Uncrfa;ren;ci
ber mit
griec;ifci^er
)r
(Sr^rft?
^prad^en nnb
jnfvimmen^an?
;arte,
fjenben Unnicgic^eit,
c;ne
einem
gried;ifc;en
,
9}nnbc
,
Srbli,
iine^
ber^nge^en
teren
fc
angemeffen
fc
Bcngniffcn
uer
ircjenb
9ameno
6c
no^
ine
ciwa S3efferc an
(Bik
eS
feigen
aft.
17.
fceac;tenott?erf;c
rfc;e{nnncj
ftt^er,
ba
ber
9?amc @ren,
f^entjntaje
nnr
not^
einigen
(Stmmen, benen
in ber
cnau
ac
itnb
^awc,
fcmic
im
e^iemaicjen
S^rienm,
cber
eigen,
frf;erf;in
^bferfc;aften be
fialifd)en
tiete.
(Stamme
in ba
bcd}
S3i
i'^n
fernfte
5tcrt^nm ;inanf
chten,
befer
9ame;
n?ir
finben
Bei
in biefer iirfprungc;cn,
einf;eimifcen
^'orm Bereite
ber
dici)c
^iinin
(or
79)
unb
^tcemaic
bem
S)ic
iteter
(ucr
175)
in
9JlaDtio
unb bem
en
angefeffe?
:
uer
ber
bie
^cferfd}aften
f{mmcrfc;en
genannt.
9}eerenge
SScrte be
n}o;nen
bie bie
^itnin
Uctici,
ftnb
\cn
bie
^a,
be
(Sert,
bie
5rre^i,
bie
3ing ^
^fefii''^-^
^e
33
^amm
Srmenfc^en
\en
erfart,
ba^
er !rcgobV)en
titnbctr
be^ec^ne;
nnb
bte llrft|e
(gieren aii bem i)at ferner ben ber (S^cren ober (Slar
er
!
im nrb^en ober
2 2)oBrot?f!i),
b)on
lamm
%d^
Petjele efdjtd^te
e.
93^men.
1782.
1817.
I.
96^anb.
^ryatgef. n
S3u)men.
SD'i^ren.
bien.
felben
^rag 1784. VI. (S. 280. 2)onfeo 33erfuc) einer anbegcjefd^. . II. XVI. 33emerFungen ber Serben in fngele eff^icte yon ^er^
157.
einen
fiecft
asopis
fprid)! ftc^
wlast.
Museum. 1827.
im
2. ^eft. (S. 8.
Sinne
anc^
Sc^Ujer
nne
IRejDr II.
^infai(,
93e(e_d)t
alten
ber
bem ned;f()en ju erren*. SBenn ber rieche biefen i^m nod) jet ber 33o;me (nnb ber @erbe
ausfvricijt,
roae ioieSpcr
gn ^ren."
Plinius, N. H.
VI.
c. 7.
19.
96
I.
7.
>cr S'laturii:
^tccmacS
9f;a
fc^rift
trn
fcrauufc^cn
$5crgcn
unb bcm
^anb^
iuc;ucn bc
^n;naer,
tc S>acn
unb
bic
(Scrcn
imb
(u tcr
I^tQoL
itnb 2:i().3oi)"
^ Gncu
ivr
fc rcncu
ccf;!
crfcnnccn
.'C^ucc,
Uckr
bem
^ntcr
ten
^arfMtcn m
un
;cntgen
^uganb unb
^ocn
angcfeffenc
^cf
iegen
IX. wnb X.
bc
gecgra^^^fc;cn
5uf5c;nungen
n einer
Sairen
i^cn
bcm
Gnbe
bc
IX. 3a(n(ninbcrt
^
miin^ener
.g>anbffnft awz^
tem XI.
Qa^rninbere.
ber
er
^a fernen?
ber groen ber n ben
^c
treiben
b.
b.
;.
unb
freien
(SrOcn
egenfat^^e ber
fc^aarjen
^.
^tep^H-n
fcirt
e6enben
Ungarn
(be
cr
3:rfen nennt),
31. 1.)
5n
ber
anbern
(Stee fiif;rt
er
bc
^e^ic
9uj]anb
untergebenen
faiinfcf;cn
S5ocr n ber
antfer u.
f.
ber S)reaaner
5;^re(icn.ntfc;er
unb
c^r?
ir.
a\i\-.
6'
ge(>t
ane
n?eit iH'rSreitet
aar.
^crtreffic; airb
'ti^
5ngate be
bc
SBortc
\icikx\)cn
ecgra(;en efttigt,
^m:
ifl
Srbjani)
anc
fc
fc
grcj5
"tc^)^
ae
faaft^en SScfer
ift
barau iercrgingen,
fo
fcGjl i^nficern" ^^
fc^
Defe Bcugnjj
um
Bea^tenaert^er,
^erfaffer beffe?
je weniger c
uneannte
e6te,
XL 3^ii;^^;"bert
reifer
gefcrfc^t
nac;
unb ba,
iva
er
er
be(;a6
tragen
air fein
S3ebenfen
feine
SBcrte:
,,sicut
affirman'
aev;e
bem
terftc^ern''
ju ne(mien,
<2.\\\\\
5(nna^mc
(gtcc
auverbem auf
be
ber ganzen
de adm. Imp.
c.
9. 32.
33.
Rrg
unten . 28.3. . 31. 1. . 38. 2. 3 >ormav>r5 ^xxo 1827. 9iv. 49* a3rg. cTen . 6, 14. 9lnm. 3.
Hin^en
f6|l ft;
fi<5t
>co
unr
^nbtn.
tic c;cmat{gc
ttjctc
97
^cr?
9}tt
rctunc{
ivc;
faiufc;cn
^cfcm
auf
ftinmcn fo?
SScrcl?
gcc^jcjc
fpitcrc
(-]-
Gcrcin
^n bcm
bc
fcftn|,^cr23{fc)cf
aonicn
S^i^;*
n)cc;eo
nennt,
efen
tcna bc
Serbi genjcfen
5)er
^Ujim
SBaecrab,
tm
^a;rc
1102 ba
crnji;ntc STOorterntc^
c^ec^fc^e
bcm
bag
iiSerfe^t jnjeima
ben frcmben
5)iamen
armaten
(SerBen,
um
^
bar^ut^ntn,
bc c;cmaigen
on ^tocmaco 6oS
(Srt^en
gccgrap;fc)
fogenanntcn (^armas
ten urfpriiuijcC;
^^erfaffer ber
unftrettg aBcr
genannt Ujcrben
fogenannten 9tcmc)rcnf
an^
tje
atcren S^uecn
,
fcrau(;t
ba S[ort
Srb
gest
(xn^
in lcitefler
^ebeutung
inbem
er
ft"gt:
it?a
,,
Wsrbskm gazyku
bcufc;er
zem,
ifl
Gj Charwati gest
^a;r;unbert
\\i
gm",
Uc6crfe|er
(S;^n
bem XIV.
SSinbcn
anb
G^^ariuacu
m Sanbc
ber
(Sr6en
cber
egenid^ ba SScigd^or
,
amien
(Blochorwaty) bc
tagt
aifcr onfiantin
\!\t
arpanfc^c Oc*
S)c^er
.
am
S)niefer,
ijcn
lo ber
an^
%c^en ;ercmmen
cjed^ifc^c
)ii;tcr
39. 1.).
er
flimmt
m e6rauc;c
bc
SScrc Srb
cf()c;tfc)rcijer
XV.
unb XVI.^a;r^.
,
iijerfe|en \a^
SSort SSinbc
burcf;
Srb
bem @e6raud;c
Bei
arauS
nami^
1 ,,
crBeC,
itnc
bcfer
9?at{onanamc
bcn
jirci n ber
S?innbart
tammc,
(auft^ifc^en
unb
^rifc;cn
(Serien
fic^
Sarmate .... Sirbi tura dicti a serendo id est quasi sirbiitii." Sarmathe populi Zirbi" ibid. p. 471. c. 1. p. 303. 3. 9n einer bvtten (ee gebt ev ben Damen bev fierumfc^icefenben unb unegents Iic}en 9Jinc^e be )fen3 Sarabaitae vcvfe}rter SSeife burd) Srb: ,,SarabaiCod. Mus. oh.
tae proprie cnrrentes vel sibi viventes Zirbi.*^'
ibid.
p.
302.
c. 2.
%
bac
wnb SQans
S^ronf
\)Z\
fr
unb nannten
fxe
rben
tirgl.
bie ^ut)enifc)e
Weleslawjn. S3cvrebe XLV. 12. 15. Pia cel, bist, idowska (3nbifc|e efc^.) auf (S. 447 unb m 9egi|ler unter bem crtc Srbi. Buchbolcer, Regsti~, bist. p. od Petrka. @. 406. 439. 451. 486. 530. 1154. 1549* u.a.) 3 ,,De 9e^nl)fet be ^lameno ber laujt^er orben ober (SerBen unb ber ii)rif(^en erOen ji nc)t sufalig, fonbern jiammt au uralten .Seiten I;er.
e^affarif ,
fialu. Sltertf;. I.
98
cvStcn
I.
7.
pu
nxfpvnn^[x)tn lamen
tiratcn Bcten,
t^ct
^latDen:
fnirfcen
ncc;
it?c ac jcljiigen
(Stmme
eine
ber
nac)
(Serben toerent,
lucran
p^''^^} innfc^ebene
,,^ergeic)en
Yci
fac}t
Dc^rciufi),
teben ganntnirbi^ften
,
3f^jcn ber be
(gatven be^
fc erfe^en
VI. ^a^rhmbert
(Sc^erieit
,
namic;
anr mt
baf? 2.3{nben
beben
cg^an^tnamen
ene
nnb
'tic
beffeten
S3c|iamme
nnb
ftnb
S)c
nnb nmgefe'^rt" K
nnGecjrnnbeten
18. (^e6en
9}ennnc|
^ec^t,
lur
nnn
ber ivrniinftgen
ncBt
fc tec^nnt fiir
nn
imb
cn
ncner,
tueter
nnb
ficerer
^amen
befeo
Urdeo
"tm en;emifc)en
(Srkn. 6'
ftnb je|t
nnr
9?amen
jn iritrbgcn
tmb ba efnnbene
ft^c
jcii
ft^flematfi^
jn
orbnen,
fcbnrc^
aer
be
Urs
imb
be
ctefte
(3cd)idjtc
ber (Sairen
bem Dnnfe
ber ^ergeffen?
nnb ber
Unirffen^et
^n entreien nnb an ba
(>eere
Sc^t ber
fcrbenu
fctfl
S3ecr
nct^n?enbg,
it>r
jn befer '(ytf)"^
farcre
n6ergef;en,
Bt^ccfe
:}iicn tinx co
fr
bnr^
aregnng nnfere
cnem mcgc^en
be e3
efrcmbet
nnirnm
"en
9amen
,
fo
jn fagen
,^nr
ir ;renb
brigen in nnferer
nnb
aitcn
9amen
bcfcr
n.f.
,
it?.
n "tem
Eingnge
eriicfid^tgcn
tocc
anbere
ateurc:af;e
Unter bicfem Plamen ^aren betbcDrbnungen bet faitsfc^en S3fer, ef}e e^ebem begriffen." nc) ber age meine Same (Biatcu aufgef cmmen , 1827 XXXVII. (S, 28, D obr on? ff i), toener 3a()rb. b.
m.
^DobroivfV/
OU S3u;men.
I.
fc^idjte
^m*
. XII
XIV.
es
"Winsen
nrCt>
^txbti.
99
aUcm
cn
23crcc;c
ber
fiaiifc^cn
^ocrfame
affcn*
3wt
u*
^crnja;ning
i\i
tt?
fccfcm
inturfc
cnjliuccu
nur
fo
toc
3u
(S^jcc^
aiigncn
f.
ni)t,
c^cnfo
bag
tc ^tarnen
(2iaic\
6;;cmnit,
,
2cd) imb
tcru;mt,
ctcnfo tcbcutfam, ja
tvcnn
man
(Srfcc
;
mti,
cfccnfo aert^imcf)
rt)r
fmb
a luc bc
9amm
SSnbc imb
,
anj ba tucen
fr
at^c^
^amc
ao ber
9?ame
bag
an?cn im
acn nrcpa
uecic)t
fonnten
luei
afcer bafce
cr^rren
n?ir
unb
entfc^icben
bag
barum,
mr
u*
teber
f
ba^
5tcrt(nim
ber 9Zamen
@ame,
6f)orn?at,
Se^,
(Sjec^
tu,
armaten, ^;raer u.
,
f* tv.
auf
Sege
ermcgen
feiner jener
barf^
't)k
<So ange
ttje(;e
aCe S^ueen
iifcer
93cfer,
Se(;en
unb
(S^jec^en
cijnd n?erben,
ucrgejc;
,
jebe
S3emi;en
burc^
bie
et^ntoogf^e >^omfcnaton
fci
e^
,
e
fei
5gemcn(unt be
9?amen ame
^;rafer,
ren
unb
i)
in
fcc^eo
;a6eo,
n^t gar
bem eaS?
ft;tgten
flecr
unb
mf;famen,
nicot
ift
beflo
weniger
i?
ergeMi(;en 5r6eiten
emeifen,
enbic^
einma
biefe fi;t^ifc?farma?
^rrmege
aufrichtig
unb fr immer ju
beraffen
unb
;fto?
^cbcn ju manben
heutigen
famifc^en 53ofer beginnt
,
im
5(gemcinen mit
bem @nbc
be
V.
S^^^i^bert
bie unefannte
unb
SDeiter wnten
fd^ einlief) fe
nacbtrefen*
( 10 10 u* II.) h?erben \mx mt bet grpten SCBal^rs ben 9amen Slaire bet einem (Sc^rftfieer be II. 3a)r^* n* (J^r* ^er, im (Eingnge unfere^ SOerfe, muffen wir unfer (3i)jlem ber
faiuifc^cn 5terjumer
auf 3a^reit,
nic)t
Begrnben
7*
tem imfe
5ea
fcmmt
^er,
ire
cft
temcrft,
auf tiefen Uebercjang ano tcr ff\Hteren , ftc;eren 3ct n 2cr fc; ec' iier ae autriicic^en , fc cjewffe an.
fo
tc ltere,
iinc^tigcn
\miinb
faren
BcugiMTc
ai te
g<^^5ctger
Scf;riftfte(cr,
be ftc^
an] infcen
unb (SerBcn,
bc
nbcr nnter
%inQC^
^tniueg
ben ^ar^Mt^en ao
i)x
ereSt unb
breiften
auf
bei
^5rvi9Cn
ber
d^mocge
6er
je^n
Sa(ir;unberte
bann
na;bem
er jui^rberft
ae
9?amcn
ao ge)
bentficrt
unb
fatvjtrt,
n?rb
Uns
n?c(^
engern,
aber
au^
richtigen,
ja unfe;6aren
ba
eSube
unterruaren runb?
unb
aufjuauen,
fycrfc;ung.
@efd;^te ber
]l,
3icifei er;a6en
erforf^t, 6eftimmt
,
unb
fcjlgefe^t finb,
,
erfl
bann barf
jur Unterfuc^ung
06
im
aten (sf^t^ien
^tam?
teSt,
an^
fefl
fce
einigen 9}igriffen,
unerf^iitteric^
ber ganjc
^au
unb
*)
(SU 59 9nm.
ftatt n)e e^
leiten
Reien fc Seten
j^ejen
geblieben
5De <Bi^e
unb
8.
te
!
unb
nffc
$^a^bem
bem
auoanbfcf;en
9amcn
ber
ein
^cmfd^en ber
n anbcrn
icr
rten
fet
Snbcru
bcfcSen
Setra^tung ju
^e^cn
ftnb
be
Beug*
atcfc
Ueer bc
cfcC;;tc
ber
inben
n ber 9?a(^6arf(^aft
ber
ba
rau
eneo unburd;brngc)cn
er
unb
^ccnen
bcn
erflcn Actfrf)mmer
auf
befe
norbfc^en
egenben,
fomt
5ter0
n?c;tge
^kturerjcugni irurbe or
uorjugtcifc in
erfi;rt,
@am?
Stu^?
anb gehjonncn.
93on bort in
be uflc;en
nber
ttjurbe e
jum
in
bcn ^em^ein,
Ije
,
ienu|t.
ftd
^reffen
tuir
@au>cn
gcftob
fo
finbet
ber ^crnflen
criai;nt;
!6ercit
ben
(S()rftcn
(750700
;n
u,ei;r,)^
jcbcnfaii
ofic^cn
rhrte
berfeBc
egenben
ben
^er*
Dagcgcn exijicikn
be riechen
n?a^rfc^cnd; f;on ju
Qkn
1 Da Seitater bc0 ^efob fe^t man in ba IX. Sal^r^* yj* (-)v, , be unter feinem Jlamen ^entjutage befannten ebc^te brften in ber je^igen efalt nc^t nber be ^fte be$ VIII. 5a)r^* v* (S^r* )nanfrec^en, SrgU Lelewel, Badania staroytnosci we wzgl^dzie geografii (@eograV)f(^e Sttert^um-
forfd^ungen)*
Wiloa 1818*
8.
* 504
505
Seletvel
ertirft
ba Seugnp
be ^\)<^\n (Fab. 154) ber ben ernfien bei ^eftob, ber 9tnjid), bap ^i)giu be (SteUe umgenbert unb bet bem rbano^ bei ^eficb be @rit>a)nung be S3ernj)en3 eingefcfjoben t|abe* Seeiwe (5. 500* 503. Dess. Stosuoki handlowe (^anbeger)atnffe) auf (5* 17 18* Sr:^er glaubte man auc^i in ben l^omerif^en unb ben mofaifc^en @d)riften Snbeutungen auf ben ^Sernftein \m
finbcn, be jeboci^ in neuerer eit anber gebeutet terben
102
I.
8.
tfu tinl>en.
5(fc^^
te %)aU^
o
(600
(^^r.),
gan^
ftc6cr
act
i>.
ju ten 3cttcn bc
(490
b,
6rO,
^cpf^cc-
(449
^r,)
u 6^r.) an
fc^ctcncn
Giitc^^a*3,
cn jenen
6cr ten
Urfpmng
bc'3
^crnftcn auf?
tc gcc^eiigcu
ircrtcn.
gcflctcn 5nfi^ten
cfc^c^tfi^rcScrs
tiefet
krcrgc^n,
tc urc
be SBcitc
crctctc (456
*
,
(^(^r-)
tcftticjt
S^cun
fagt autriicc
flw
t^ii
ta tet Sernftcn ju
feiner 3ct
cenfc ane
ta 3inii
ircrte.
UeBcr tie
tc
ft^
Sante
fcOft,
n
er
Griamiy
etiva^^
ta5
ncrtifc;e 9}eer
facjcn,
crgiee,
er
la^t
nteffen
nic}t
enauereS ju
intcm
B'
namen
nm320i*(k,,
uub
fc;cten tie
gredns
f^cn Accniften
in a)?affia
i^ren 6eru;mten
(5c}ffe
gec^rten fianmvinn
a\
um
ter
cin^ujicf^cn.
in ten
Sriften
nacfy
ein
^bmcr nn rieben,
^cf / antraf
ju
fein)
namcntic)
:|?reuffifc^en
tie
utcnen,
ccm
^^iniu^
Begefd^rieen
icec^ie
ten
fefiSaren ^entftcin
cnfanuncte
terfanfte-*.
ermanen
immer
namentlich
^acn
Herodot lib. III. c. 115. Xlfer in f. 5. ecgr, IV. 17. Be^eM bie 1 Scrte ^ercc auf aiileti/ ircmit \rr im feineircg enerftanten erften fnnen* ^erctct fpri)t i>cm Sfcren/ nic aber ^cm eften (9 d^/.aaoav TT]v TTQog i^oQjv avauov). Scn U^mu f^at bcm ^ercct bamit Unrec^it, baf et in unter biejengen ^^le, xo^t ben ^<abu ranu nannten Plin.
H. N.
1.
III.
c.
15.
^efcbcg
^rte^nung be drbanc fch?te be3 Sjler finbet fid) c uber bie Sage bc ernten auper feiner nrblcjen Si^tung nc^ (Sic)ere angegeben fi Theog. 338. Bat rach. 20. Hypin. Fab. 154.
S){e
,
lte|!e
tt>ietrc)
Sa^
.^eftcb
teirb
ber (Sribanc^
juerft
x>cn
S3rgt,
I.
XXXVII.
c.
2.
eograr}ie IV. 32. 35. iji ber bie ^ii beg 5]Si)t^eaa anberer Snficjt, er glaubt, bap er bc erca b jur 3Jinbung ber lbe, fenes tDcg aber b ber preuffif^en ^fte ocrgebrungen fei, fc)eint un aber feine SDeinung nid^t f)inngcf) burc)gefu)rt ^u ^aben. )enn auc) zugegeben, "1:^%
4 Ufert,
unb bi an
borige
bie vKfe
^reufen
gefcmmen
fe,
fc
ber
18. 7.
bie
egenb
giebig.
23rg. .
I. 8.
fk
WxnUn,
103
^nhio
un't)
wnb
fccfltigt
5tro^bem
;errfc;t
iijcr
bcn
^^i)t(;eac,
(lecrn
5nfic()t
nac)
cjcnanntcn
cjeei;rap;ifc;cn
9amen
aU
eine
nnb
ncc;
immer
trit bariGcr
S)a
retpuntco jn nnfcrem
ftc;t,
(15c?
cjenflanbc
iir
nb 3iuccc
einer
^*
fo
bcgmu-jcn
nn mit
furjen arficnncj
^icrnac)
ber (^rgcBniffe
ber
beofaftgcn
Uncrfnc;nnc}cn
Itcrcit
tuarc co
iua;rf(;einic^,
ba ber 23ernften
jeboc^ jur Qcit
to.
im
3citatcr bc Si;alc
,
(600
* (S;r,)
bca 5(ifci;^i
(Scp;ofeo
nnb gcrcboto
(490 449
ftc;er
(Eijx,)
on
Snber, namenic)
nac;
^;oni?
auc;
unb (^riccicnanb
.:^crrfc;aft
gcBrac;t vnrbc,
nnb ba
biefer ^anbc
unter ber
jai^c.
IV. ^a(n;nnbert
brei
fcrtgcbaucrt
(Strafjen
i?crfc;icbcnen
nntcr;atcn.
(Strafe ging
ucm
Oftfee=
nfcr
burc
inneren
nnb
unkfanntcn
;intcrfarpat;ic;en
Hnber,
23ng nnb
toieeic^t
am
SKeic;fe,
am
^ripjet
i;in,
am
9^tubon),
ber enbiid; ti
um nie^r'unb
in ba
Sauber ju bcn
fci
^concn
(Si;r*
am
fc^iarjen 9}ieere,
namenic;
um 655
augccgtc
1 Stgt. Murray, de Pythea Massil. in Conimentationibus Societatis GoUingensis. VI. p. 68. 3. 6. Stbeung, 9ettc|e @efc;, ber Dnttfc^ii, , 58 60* A. A. Ar v ed sou, Pytheae Massiliensis Fragnienta. Upsal. 1824. Unreif unb oberfacilc^ ift: SSotgt, efc^ -^reuffen. I. 1728, M. Fuhr, de Pythea Massiliensi. Darmst. 1835. 8. 2 Ueber ben S3cvnfien)anbe an ber S3ernjlenfufe unb mt ben bort an^
gefeffenen oeneben
ifi
beraus
oie,
tocvben,
)er
SBa
^ljer,
ngemeine
@e[d)
tnbere ^ier)er ge^orje ^aupfrf)rften fnb : in agro Pnissico repertis. Lips. 1722- 4.
Tb. S.
4
fl.
Eridano
fluvio in
535.
p.
comment. Acad. Petrop. VI. 346. unb in beffeb, opuse. J. M. Gesner, de Phoenicum navigatioriihus
426., in
beff*
TI.
(Si)
^anoi), ))Qm ^ernj^en) anbei in ^reuffen im ^veuff. (Sammler. S)anj 1743. 8. II. 133175* Gh. U. Grupen, Orig. Genn. T. 1. p. 319-416.
S*
.&
SS o f
3et
1804
XXXI
Sb. IL
betfungen im 5lltert)ume.
orjglid; (S,
80
93
bie
alte 5eltfunbe
in
ber
5K
^ S3ret)mer u=
SS c igt,
(5)ef^c^te^reuf|cnL
15-32,
104
OSa ^
I.
8.
iie
loinln.
^Zaurer^cugutf,
frher
^uf
cS
fcc fccneii
sacrium
jic^"^,
fc;cn n fe;r
fiin*te
man
fonbcrn
auc)
^ejirerf
unb ctrctc
@6ene bc
ftcC;
bur^
be
(heutigen
^cien Scr
no
atpat^en
jum
(n
abratfc^^en a)ecrc;
Carrhodimum
ber ^liK
luaren t^aii^tftatcnen*,
^^cr
fi,
ba
erci
ju .g)ercbco Bcten
;m getrefccn
n?crbcn
tjl,
5uf
f>r
gelangte and)
rcmfc;e ^tcr
an arnuntum n an
'ta^
fcat fc^c
anbe unb
fhrte
an
Aiifenanb
nac;
bur^ cutfc^anb
Suf
be
f;r
c;eir)ig
\>cn
\vo
er
hi
a^affia
gelangte,
cpc)en
wo
fauften,
um
^n n bc
egcnben ju
n?c
bc S^affer,
SDag
be ^;cner
gc*
fommcn
ftnb,
n?e
man
algemcin anna;m,
untt?a;rfc^enld^
(Strafe*
grted^fci^e
SJun^en
bie
man am
aen iuefel,
fe
i^uiJe
ba
be atejte
b, }, ber !Dna , [ctoie ats , on Oiga fanb , fe^en e aufer 2)e (Entfernung bieStrace bcrt gegangen fei,
2)eer6ufen
ven (^amanb t?iberfpric^t biefer Snjt^t nd^t, ^anbc pngen cn ^erfci^ebencn Umi"inben ab*
satrium ju
*
beun
bie
3ge be
2 Plinius Hist. nat. 1. XXXVII. c. 2. . 39. d^U^er efen, toa ganj mt bcm ettifc^en sihtars bereinfme
ff^gt cr
ari2unfier
2)ie ^c^nitfc),
eine
^ta^on
on
(b, f), ber egenb an ber f^ejtfc^ ^cnfc)cn (SJrcn^e, ju tt?ec)er tfc)irnau, $auett)i|, 3afd)fe gehren) ocrndmlc^ augejenb ^u betoeifen, ba ber Saaren^ jug ijcm Sabunfa^jaf bnr4 c)efen unb jtoar auf bem re)en Dberufer ges
gangen fei, r behauptet (S, 55 benimmt, baf ben Sauf ber Seic^fel Perfcgt )tten.
bie ip^oinififc^en
^aufeute nij^t
9leu{^ (1834) grub 3 PId. Hist. nat. lib. IXXXVII. c. 3. . 45. ebiete be (gtbtd^en (Sd^ubin h Sromberg (Bydgoc) m ro^ l^er^cgt^ume -^ofen 39vStu uralter griecf)if(i;er9}Zn^en an, ein are 3eugni fr ben Sernj^ein^anbe auf biefer trape imb 'on ben J^anbelaerbinungen ber Seicfjfeianto^ner mt entfernten 33lfern, 2e n? e j o tt) , Ueber einige im (Srcps
man im
ier^ogt^,
^ofen gefunbene
uratgrec)ifcf)e SJimijen*
berlin 1834, 4.
I. 8.
>te
Uinbn.
105
iinb
o^nc
trftfje
Dcmua;
\vax krcta u
fiibc;eu
^uxopa mt beut
;
unb mt
"Beru^rten
5ften burd;
auc;
,
br
.^anbeoftrajjcn toerninbcn
,
ae befe
(2tra^eu
bc
tuenebfden
ftc
;iiter
S3ccrfc;aftcn
nbem
(;eo
mc
Qcm^
ftc
fhren?
ben (Strace
fiig)
anne;mcn at*
bem
^erd^tc be
ber itjcncb?
bc
^kmen
fo
a3uerfd;afen
acr
n^t namentc;
3cngnffc
criua;nt finbcn,
fann
man
i\
6c
a)crcje(;nng
gar
nc}t
baran
jii^cfcn,
bag n bcm
Betatcr bc 5fc;i^oo,
wenebfc^e
(490449
^aitcn
fet
^x:)
@tcmme
fceret
nnb anf
e rcc;en
5(ter
;er
cne Uc6ercfernng
ber SSeneben,
n?o
drbann n
ba^
ncrb()c
fomme^.
Defe
rfnbung
,
fcn-,
ba
fte
burc; bc
9amcn
ber SBeneben
bc
mx an
erncn,
f^tercn Bcngnffcn
rennen
ucCommen kftatgt
;aB|n()tgcn
fo ^la^
ftc
Si^^fc"
vnrbe
bcfcGc
fid;erc
uon
anfa
enten mt Scbac^t
ucr;emd;t
nnb
cntflct,
njcbcr jnr
jum
gelangte^.
J. Lelewels 1 aSotgt efc^* ^reuff I. 1 --16* 80-^93, Stosuoki haudlowe Fenicjan a polem Karthagw s Grekami (>anbeyer^atj Warsz. nffe i'^t; 5Pf|onifer unb fobanu ber art^ager mt ben riechen), 1814. 8.
fnb be Sueger
uerfcfjebener SOenung*
^^iir
be
cro^iu,
tocrin
if)m
uele 5nbere,
iue
(Suoer,
Dau ^ermeiu
Danjig,
f. u.
folgten.
biefe gupdjen an6 jabm grepe trome feine Siiebenfiije gleichen 9lamen6, j. 33. bie Dn^ina unb bie 2)tt)nja, bie SBoga unb bie Solgufcija, bie Siiga in ^oblad^ien unb bie Sicfa in^oen u. f. tt>., ber )unae5 in Ungarn u. f. it). 2inbere bejogen biefen S^iamen mit aem mgs liefen Slufn^anbe yon (Sc^arfftnn, n^ieiDolj cjm runb , auf ben 9)en. 23rg. 33 o igte efc). cn ^preuffen. 5lm tai}rfc^einlici)fien iji ^aijer Deutung auf bie ()eutige S)na / bie i^orbem Olubon i)ie. SSrgU . ^2* 3.
ber S'lame
mag;
benn
fefir
getroinicl^
bap er au faufmnnifd^er , mt Sebad^t erfd)n)iegen )a6e. 93rg. SBener 3af)rb. b. terat. 1833. LXIII. . 123. [(Sine fo erfe^rte 9tnf(age ^erobot beteiji nur, bap jene Snfa^er ben ej biefe lauteren efc^ic^t^ fcf)reiber nci^t m aUerentfemtefien erfat iaben. ^erobot ;atte feine nod^ fo befc^tverlid^e ieife gefdjeut, tmt au6 eigner 5lnf(^auung fc^ ^u unterri^ten unb
^
Dienere befc^ubgen
be
fogar
ben ^eroboto
politi!
a^re Sage
be (Iribanug
106
I.
8.
gerctct wn^tc,
md}tc! 23cftmmtco
tiefe
f)cn fccmcrft,
toon
Sintere,
mc
fij
^n
S3crgcffen)et
famcn
te
Soenetcn
barum,
ivi
fi^
jitjfi^en
biefeen
anberc
^clfcr
cnbrangtcn,
u?e
'ten
be Gfi^t^cn
Dcnau
an
^ar^at^en
tc leiten
5)eutfc;cn
an ter
an ber
SSec;fc,
barimi,
me be @uttc=
ber
ftc^
Semfteiu?
'5aeu
^rc
i?
erbring ten
^n
fo
Beben
mute
bag juiet
irarb,
(Sc{;cn 5ifc)t^ca
unb Gur^neo
ter?
refeten
ben
Grbanco
mt
bem ^i;cbanc
in
aien^
5nbere
SBeneben
(gf^a.r
eo
tjat Bereite
(Spter, a re?
jene ncrbifcC^e
c^en
iiBer
egenb
SJcnung
unb fe^rten
be
luieber
jur
a
fo
fte
nun aSer
antrafen unb ber S3ernften^ anbei nd;t me;r burrf; ^re t^nbe ging,
fc^offen ftc
bag in
bcfer UeBercfernng
be
9ebe Bca
cn ben
SScncben ao Mcgen
nc)t
3ii?f;cu;anbern
^nbem
anr un
iucter
mt
"cen
terfc^ic
t)e
ercjrnbcn i^m trar (Srtifi mt ber unb obenein geigt er ii 'ccix reigifen S?crei(ungen eurrf) fc^vieb be^errfcbt, na) tre()en bem Iruge ie gotlc}e Srvife fclgt 9. b ^] er bem &anbe be rabe na^e
\trfc)e
bemSeugniTe be ^iniug (hist. nat. I. XXXVII. c. 2. . 31. 32.) (5)r,) unter ten 3lten ben <s^anpa^ ber SJ^^tje juerf (490 be ^)aet}cn an ben Oficbanc in alen, UH)venb; fcn.Ht befaun, ter ^^eriv^u^ bec(Ef>ar, nad) (Snigen um 390, nad/ Sfiiebubr evf 30 in^r 6)r. erfapt, juerft ben (Srtanc n ba abratfd)e loenetenanb tra^rfdjenid) burd) SSers
1
mj
verfette
9lifc;^.ic
uara da Kal-
Skyax rrozaus "Il^ibarog tv avrocs. (Sptere !Bid)er unb efd)d}tfc^re6er iHTgroperen ben Car. ed. Voss. p. 6. 5rrt)um immer mer, inbem fe mt bem (5riauc n verfdjeenen Snberu urcpa berumirrten (Sc^Ijer, ncrb, efc^. (S. 37, 123. Ufer t 91.
,
y.al
2
H. N.
bie
SBa
l^ier
XXXVII.
Semerhmgen
nur in aer r^e Bemerft iDcrben i, barber janbet Plin. 3. : 30 51 febr aufu}rli(t). ^ierber htrften anc^} fpterer 8d)rifttieUer, iine be^ Svclcnic, Sh^mnc, 2>iunu>iic
c. 2.
n, 9t, gehren.
I.
8.
107
^cnm
5(nftc;tcu
bcfc
jcn t^efaffcn,
fcntc;
bag
nc}t
man
baniao fo nnOc^iuc-
nnc
nac;
^robuftc
nac;
bcu Untcr;anb(crn,
urf^riiui^c^ni
fonbcrn
bcm Sanbc
tcr 6ntftc;nnfj
^rcbuccncn benannte
flcno nic;t
i^on
^nfofcrn fonutc
man
bcn
abratfc;cn
Scncbcn
afcccn,
ba
fcc
;ncn fcn
tuc;
Oatfc^cn SBcncbcn,
bcncn
man
anc;
ba^ 3nn
i^on
mcc;c co
;ercifiU;rcn,
onuc; bcfc
cOcnfao
lucnj
hci
ivarcn.
^Oiogen
nnn
bc
fpacrcn
rcc(;en
itSer bas
unb Stomcr
n?encbfc;e
ber
(Srr'irung jener
uracu Uc6crcferung
ncrf;
^c unb
feinen g'iuf?
ribanc
bo;
fo
t^crujorrene ^ns
,
ba
fcebt
immer
un3iueifc;aft
tia^ ber
feit
unb
bc
i;n
bcn
fib?
uratcflcn 3ctcn
ufti(;c
duro^^a
iDc
Erinnerung baran
fo
nac;^;er,
aU
bc 23crnfenfuftc angfl in
auQ alten
nidjt
S^iuecn fc;o)jfenb,
foujo^ bc
farmafc;c,
.^iifte
ao
ba
ba
6ena(;6artc Tlccx
n)cnebifc;c
fonbern
nenut
ba
fueifci;c
ifl
ober
be
ic
iuo;
Sledz. pocz. nrod. Slow. (B* 41 44 3e tttfet ba 2er}um einbringe, bcfc nic)r itbeqcucje c^ md^ baton, trie unfete bjerigen 33urft;e(nngen ber bie 53ejie}ungen ber [beurci*i[^en SSIfer ju ben norbifc^en, namend) ju ben an ber Soed^fel unb Cffee, n Stnfejn ber 2Blb)et , 9of)^e unb Svmfeligfet ber Se|teren unb mifc^lc; be barum be^tttefeten gegenfetgen ^anbeuerfe)r3 , n 33ejug auf jene alte 3et l^d;ll fafcf) unb ungegrubet fnb. riedjen muten f)on "oct ber Slnegung t^rer Kolonien am fd^trar^ en 2Jeere imb in aien (655 600 t* 6;rO ftc)ere Jlunbe baocn f)aben, ta^ in ben norbireflic)en Subern aien, ermauien unb f)iuter ben ars f\) !paten nc)t nur ^um ^anbel geeigneten etreibe n SDenge fnbe, fonbern ba^ c and) mog) tore, mit ben bortgen SSolfern bauernbe^ gegeufeitge ^anbe0s ijerbiubungen einjuge)en, fonf irrben fte bie gar nic^t erf erfud^t jabm^ (B iraren aber bie @ried;en n ber 5nlegung yon Aocnen im SBefen nur bie S^adjfcger ber ^^cnifier unb jlart^ager 2enn einige neuere /^orfdjer jenen ganzen ^anbeuerfe)r in 3tt>efe gej^cgen )a6en, n?el bei ben gried)fd)en eoj grapf)en nrgenb eine grnblic^e ^enntni^ ber bie ivaire Sage jener Sauber ftd) ftnbet, fo iji biefe gogerung au biefem runbe unjulfftg* 2)ie ^aufleutc einen SSoe fnnen 3af)ri)unbcrte lang 9eifen in entfernte Sauber gemad)t iiaben, oi)ne bap benf)ab eine oUfommene enntui^ berfeben in )rer ^emat) ft(^ verbreitet t)tte, irie itjr hau S3efvne an ben aftatifd^en S3ifern \^qx 5lugeu "^aben, bereu Jlaufteutc ^u un m) (Suropa fommen*
1
Surowiecki,
\}
unb
lr>eter
in
^k
108
atcflc
I.
8.
pk
bi
tinben.
unb ani Ufct
,
Crnncnmg an
bama
cne (Erinnerung
fcrfen,
,
bc n?r
fcurd)
fc.
na)
afetigcr
iinb te
un
fcoc
tufc^enbe
cntrffen
n?crben
agemcnen UcBcrentmmung
hjir ftatt
Wex c
njcd
ebac^tfamcn
fic^
(Surc
namcnticf)
^n)
hici
fanben
jtuar in neuefiet
ruer,
Senben
ber
fte
tt?cd}C
ba 5tert6um
ft^
menfc;^c 93crflanb
6eau)?teten,
tic
fcefetU
Unterfianb
ni^t u ruttcn?
fei
intern
t?cn
^^reuffifc^e
scrnftcinffle
crfi
urfpriingic^
beutfc^en ot;en
gemefen unb
nac^
bem ^Sjugc
,
ber?
fc6cn
bc
III. 3^'i*i^^i"^crto
jdcc^c
ten Sterben
eingerckt feien,
in
Scfti3
genommen
lorbcn.
ifl,
ftci>t
^ic
and)
nur
ifl,
o6erfic^iic
ncrb^
Gurcpa efannt
benn
an>$
liirbigen 3gnilU'ii be
(Bi)cxijcit,
gcfammten
5tcrt;um erfe^cn
mit grter
jti?ifci;cu
la^
bic
ct^cn
feincireg Ur6eioi;ncr
be
anbe
bcr SBcii^fei
unb
bcr S)ftfec,
fonbern
Hoe
Giniranbercr au (5fanbi?
nai^ien luarcn;
crfl
an^ bem
III. 3ai;r(^unbert,
ba
er ja Bereit
65 ihm
Oflfec
SSencbcn
einfl
jut
unb
S3crnfteinfftc gcreici;t
fotvie
fie
erjeugniffe
iangc in i^rer
cr?
cirait
brugt imirben unb mit bem S3c|t^c bcr ftc an) bcr 58ernflcin6anbei
tericren ging,
eine ^egcOcn^cit,
bic
p^
itcnigftcn tor
bem IV.
^aijx^
^imbcrt
icrcit
t).
(S^r,
ereignen
bcr
mu^tc,
ba ^tjt^ca
320
bic crnfteinfiifle
2.
{mScfi^c
uttcncn
traf (trgi. .
18, 2, 3.)
angef,
9/
3437
ber
bie
u. a.
l,
in
erftcn ^^evicDe
fielerifc^en
93rgL lieber
SDaBren.
Si^e
3Jonfe6 'anbegef()ic^te b.
Wc^U
IK
XVII XX.
^.
\7,
bie
batifc^en
encben
ftnben c) in
1.
8.
p
tte
tfie
"Uinben.
109
2,
(So
aiiS feinen
imb
fcnbern
nur einzelne
ttianberten
<3tricf;e
feiner
nnerniej5ic;en 5(nobe;nnncj
anberen cin^e^
33cfern aljaffcn
mute; eBenfo
ifl
and) ber
neben,
cber
nac^ franbinaifci;er
nnb
fnnifcf;er
n^eiuo^
unb
Unter
biefc
f|ef;crt
uraten
Uefcerfcei>fe
be agemeinen erauc;^
Siamen
,
^i*
maio
burc;
n?ec;e
un
^iiniu
er;aen
jat^
bie
akr
eiber
bao tibrigc
ber
unb ncc^
nie(;r
burd^ bie
Biittnjx
*g>erauf}etjer
fcerau
ijerborfcen
ifl.
unb bem
^
;
n>enebifden
5tert^ume Beinai^e
entfrembet
irorben
^imaioS,
ein gecrener
^re^e ano
(Sieiien, Un)tc
um 280
u*
(Ei)x.
feine fr
un
toero?
i;nen er;iet
un ^iiniu fogenbe
stu traduntur.
(Stee:
Ex
noma
(fo
mu man
in
efen,
Timaeus
prodidit^^
Bannoma,
finbet
ftc 6eina;e
in
ifi
erfl toon
tgarbouin
(1685) o^ne
o'6n3o^ ujeber
Sngafce ber
rimbe
in
Raunonia
umcjeanbert
werben;
ba eine,
^iiniu
fo
Pytheas Guttonibus
Germania^
genti
accoli aestu-
J.
Goropii
Bayer, de Venedis et Eridano in Commentationibus Academiae Petropolitannae VII. unb in Deflf opuscul. ed. Klotz p. 523 ff. F. Pubitschka, diss. de Venedis et Anlis in ben Act. Soc. Jablonov. 1772. B. G. Seh i rach, de Henetis, Venedis et Vandalis ib. 1774. D. Hermelin, in (Sc^ei-er norbifd^en oleenjiunben 1776 @. 212 ff
1009 S. Th.
origines Antwerpianae.
Antw. 156L F*
antiqua
1.
c.
IX.
Venetica
p.
Ph.
Cluveri Germania
III. c.
it)ie
5liten,
tiamentlidf?
^oii^Bio
u. 5*,
fc^|ien
bie
ungctoo^nlid^e
ber
tefilic^en
.il'entttnip
ber eogra^l^e
bei
biefem 3J?anne,
vorjglid)
betreff
Sanber* S3ei i^m allein las man bte Spanten ber oltgallift^en SSlferfd^afi ten, ber 2:i)langer, Dalterner, ;ab{er. BrgL Uferte 9L @eograp;ie IV.
40
2
4K
Plin. Hist. Nat.
I.
IV.
c.
13. . 94.
110
arium
lium
;
I.
8.
pie
ciltcfteu
'
Abalum
;
illuc
vere
purgamentum
incolas pro
Huic
et
Timaeus
tlieara)
credidit,
vocavit.
irctcr
;n
cmcrft ^uuo
ta nc^t nur
3:maic,
fc6fl btcfc
^nfc Basilia,
^mc^^ou
unb
9}tt(^ratco
Osericta genannt
!Dcn
Abalus, Raunonia
fiif^rc^
Bannoma),
,
Basilia
un
Osericla
ner
ano*
aiieuaubcr ju fe^en
crfcfnnnen;
drfte
ce
Kn
tent
Bi^^i^ct'
nnfere Si?er!e
fin
ii6crfiiffig
nnr,
um
ur^
ju
fagen
ter 5nft;t
teffer
terjengen,
wcidn
cfen
\iait
Bannoma
unt
tcfeo
bcn
9?amen
einer 3"ffr
crfirtc
fft)tfnfc;en
Sante
err'iren.
(Sc a unt
(Sec ^
tem
.g)arbcun fcOft-*
fo
Raunonia
K
umgecnbert (>at;
c[ni:c;
fc
urtHMten neuerbingS
be
iva^re S3ebeutung
be
:
fcgenbe
ior
aem
ifl
ba
eine ncc^
Qnfe*
name
ift,
tjic^
Abalus
ober
Babe3
silia (richtiger
fefl,
nad;
bem Bcugnjfe
^.
anbern
(Stee ^,
fc;rie6
^n\ BaS^crget?
(n
\]i
Bannoma
be
Aestuarium
tiefe
^Biicj.
ifi
ba
nat.
lukomorj
c.
(i^rgL
fleinev
xi\)X.
bufd)
Aed^arb, (Sammlung
1.
Xecophon Lampsacenus 95. a litore Scytharum tridui iiavigatione insulam esse immensae magoitudinis Balliam tradit, eandem Pvlbeas Basiliam (cod. \atic. asiliam) nomioat.
% Plinius
bist.
IV.
13.
L. 3
XXXVII.
c. 2.
35. 36.
Acta Societatis Jablonovianae. T. IV. an. 1774. p. 68. 4 Plin. ed. Harduia Par. 1723. T. I. not. CIL Miror viris doctis,
in notis Mss.
facile
Pelicerio(iue imprimis,
@ef(> ^'reuffI.
persuasun? ibi
insulae
est etc.
nomen
33ogt,
Sarfi,
I.
143 150.
.
Sll^elmo erma*
nicn
, 328.
6
Plin. bist. nat.
5UC)
XXXVII.
ccvr. V.
c.
2.
35.
Ufert,
51.
3334.
I.
8.
fi
Vu
Wint^en.
von
;ncn
111
icv
bicfcr SluH'tcr
ncn (Svta(;cn
^ mir
ciia
fann ba
urfpninjc)c fcn
imb
janiv acrSOa;rfc;cnc;fciiac;)aobco^cnov;on
Ballia
-,
tva;rcnb
cbann
fo^cnbc
ein
i]t
bcm,
umo
c;nc
i>eran9C;t,
namc;
bag
co
in bcrfcGcn ccjcnb
mcn-crc
Snfcn
5amcn gctc,
tax ;cruer,
fein
bag ber
mm
^)la\m
Bannoma
fein
,
^nfcnamc
fnne,
Do^ ba
entfle;t
cffenjarer
SSibevf^nnc;
nomine nnb
^"snfcn
6ab baranf:
ex
,
quibiis
unam".
nnb
Senn nnn
a>cr biefc
feinen
??amen
f;atten
mc
eine betfeSen
5er SOberfprnc)
ae ^nnfef;eit fc;iuinbet,
ft;rt,
fc6ft
fd;cn
anne^men,
nam^
bag
Bannoma
tei
Simaio
fei
ni;t ber
9?ame
,
einer
^nfefcnbern be
^nsffprnc; be
^enac;6avten ^-eftianbc
ber ben
fiic^tig aBfd^riefc
bnrc;
ben nnBeflimmten 5n
ben <Binn biefer @tee t^erbnnfe ;ae. Sebenfen anr nnn, bag
griec)iff)
cfen
biefe
fc;rie^
;$^imaie
afo
eigentu;
Buwo^ia
am^age,
^cn ben
Wannoma^
naml; bag
mng,
Qnfel
fo liegt ber
ijcr
nn
bem
ffi;tl;ifc;cnSanbc*,
n?el(;eo
Boigtg
ef(!^* Preuff.
b*
I.
. 632 G49.
93vgU . 19* 3.
2)a ge^t au ber 33erqeic)ung bebev '^iitxi unter fd^ nnb au3 ben Dkd) 1. IV. c. 13. . 95 [ol ^:|>i)t)ea biefe Snfel ''Bviflia, nac) 1. XXXVII. c. 1. . 35 5lbau genannt i)i\btx xmb J!maoo "^at on i^m S3aftlia ! SebenFen wir aber, baf A n SBed^er iberfpnicf) barbav[d)en Damcu )viufg ein bloer ^iatu j (j* ^* Abodriti- Bodrici, Agazziri-Kozari, Apeiiniiiae nnb Penninae alpes, Aspalalum unb Spalatum lU f, lin) , fenter ba^ bie ^aubfc^vften j^at Basilia auc^ Baltbea, Balisia bies ten, enlc; , bap bie Jlonfonanen I nnb s fjuftg in einauber uberge;en (rgU 44. 5 nnter c) , fo iverben iur nic)t langer barbcr fc}lvanfen, tt)ed)cr Sei
(irt
ber
orjug
gebu^re,
3n
ber ^anbfc^rift
beS olinul
eine 9bfc)reiber
be
^4^iit^/
^i'i^i
wan
n ber )at
Abalcia
fiatt
Abalus.
2ir
^ben bemnad)
naci^
fogenbe formen bei ^4>nu : Baltia nad; 3cenu).v)Dn , Baltbea (cod. vet. Dalech.) , Abalcia, b* )* A- Baltia nad) onn*
Xmu
anber*
jiatt
Uebrigen
bie 33ertaufd)ung
ber
cnfonanten v unb b
auc^i
twet fe}r
Pnu
I.
IV.
c.
13.
.97
8* 15*
Venedis
n alten ^anbf^riften
ij
93rgU
trr
4
tf)utt
De SnfeI 93ata
bie
amanb,
eine Snfel
ire
19. 3* bar^
wrbe, l^aben 33oigt, efd^. ^reuffenS I. 23. 632 u. f. to. unb Steid^arb, U geogr, @d)rift. 1836* 8. . 437 grunbc^ auenanber gefegt. $i)t^ca fagt, ba^
trerben*
fte
arum
^on ben
genannt
h^t^en reichen. Ufert, IV. 33. S9es merfenirerti) if e, ba fpterljin Sornanbe , ber 5(non^mn Oayenna u* SI, jene! batfd;e ^iiftenanb (Sit^auen, Seprupanb) wiebentm ft^t^ien nennen, ob bie ti;i nac> ben ae Cueen gef(^el;en fein mag? ^x<^U 6. 14 Stnm. IL 12. unb Weiter unten . 10. II.
bie
naci^
112
I.
33civc>ncrn
fl
cgcntc^
Wannoma
SSmtcn
f;aBc.
9?un
cfannt, tag
fcc
wnb
fnnfc;cn
nnb Rinnen
henmaa genannt
t(l
irirb
(rgL
, 7.
8. 11.)
i.
SSa^rf^cnc^
a\v3
c aifo
ba ^tjt^ca
feSft befen
bem 9}hinbe
anfge5eici;net ijat
t;iccc;t
cMucf; i;n
nic;t
einmal befer,
eine
benn ^^inino
ii6er
rec)t
i^erftanben
fiinfig?
l;atte.
;in
fpatere
tif
biefe
2crt
Gefimmen irir
bag,
fcte biefe
Rxiiit nad6
Bcugnig
geivi?nne,
fcte
aBer ba
egens
eintreten,
jenes 5tertnm,
ivec^e
n!einer
^c
gefa)rbet irerbe.
nm 58
66r. enirt,
Bet
tueii?c) rat;*
fe^aft iinb
Serau bunfe
>it,
ijerbient
bie S^nee,
an
Sege?
S^ea
toercren
gegangen,
nivS
mit
ber
,,
eiben
9?a(^erja;cr
Begniigen
miffen.
Nepos testem autem rei Q. Metellum Celerem adiicit eumque ita retulisse commemorat: quum Galliae pro consule praeesset, Indos quosdam a ^ege Baetorum (al. Boiorum)
Cornelius
5D'2t ber (Sv^le maa, ma 1 b. h. Canb, blocn be !fd^uc)on^en unb be ejlMfien ginnen eine SDenge gecgra^^^ifc^er Jiamcn* Sie 2[c)uc)cn^en fprecftn biefe (5V)be ang , be ^-innen fur^ au* 3* 53* Suoraenmaa (^inlanb) , H,
meenmaa (Tairaftanb), Lapinmaa (Sa^banb), VVenjnmaa (9iuplanb), Saksanmaa (2)eutfc^anb), Juutininaa (2)nnenuuf), Ruottinraaa cDer Ruotsinmaa (@c;treben), Wiroomaa ((Sfanb, Sii^anb), lDgerinmaaQngennananb)u. f.n).; bei ben (Sfen Eestim a ((Sfanb), Liwama (Sianb), Lattiraa (Seanb) u.f^tt).
Sind) anberen finnfc^en
^e befer
(Stmmen
trcc^e
ijl
biefe 0rtci)en
befannt;
tt)ic^ig
en?efe
fr be 5tert)mlc^fct
Benennun^^ar,
im oriiegenben gac
finb
I.
8.
f ie
;
tHUinb^n,
,
113
dono
sibi datos
requirendo co-
litora abiisse*'
^ Plinius:
L. Aranii
,
Germaniam abcgcn?
riiceien ber
er
crmcffcn
bag
311
bcfcr
itni)cmb;nc;c
cne
cci]cu;et
imfccfc^rnftcn
5ert^iimofcrfc)cr,
namcnc^
xtntcr
eine 9Waffc
aktncr S3ermul;iingcn
Dlan
flrtt
Ijeten aucf)
SDfca>o;
be
f^ent,
fo
fi
ba
tu
ein
l^erflanbcn irrb.
^nuo
lefi
|l
man
afo
!i)er
u;ne
(i
ber
Srcinfl Belogen*
e6;aftefle
kr
be
ber
n
^nber*
aer
an bem
i^eutgen Dftnben
burd; ba
(^imeer
fci
an
be
)e innere Untuaf;rfd^en(^fet
^a;rt
unb
Eiimmertc jene
Suseger
nc^t;
Snbere
,
tjaltm
befe
^nber
ftr
^aftrer,
(Sogbaner unb
Tlccxc
Snberc
(Samarfanber
rufff(;en ^iffen
fr
Brten
noc^
iuof;
5nberc
9ormanncn
S'anc;e fr
Sappen, fr ^frfaner ja
irrte
gar fr
5meraner ua
^* f* tu*
ergefiat
man
mit i^nen
fcetnal^c in bcr
n?^renb noc;
tag,
am
natriici)flcn
unb nd;ften
Um
mit
P. Mela
Plin.
n.
1.
III.
I.
c.
II.
5.
c.
8.
.
h.
67.
170.
p.
ed.Gronovius
(Sd^ifffafirt*
mtati).
II.
215
224
S3rcfimer3
(insx.
im
4) Ueber befe Snbier l^onbct oufl^rid^ 9.t>*J^umBoIbt in feiner ritif^en Unterfuci)ung ber bic :^{{icr. dntwcfunj ber geogra3|fc)en ^enntniffe on ber
neuenSelt, berfe|t on Sbeer. 93erL 1836. 8. 1. 472483/' jte oljiic genngenbe 33eh)eiaf^rung fr fupferfarbige (Squmaur3nber" erflrenb,. n)eld)eburc^ <Stunn
c^afarif
ftan?. 5ltert^. I.
114
hirjcit
1.
8,
Vn
ISmren.
9)ctc(lu3
SBcrtcn a^^umvicn,
^e^^c
tn
fcfl
taven icr^cugt, ta
fcBfl
unt lcniciu
cniuccr
c ganjc cfcc^tc
anrfic^ crfic,
crfcuncn
a^
^cr
nur on ten
9?c^^c3 ftnb
Rclc fein
ann.
,
SKctcU'?
unb
ic^gc
unb
uncrbci)tii|e
Bcncjcn
tag
man
ftc
ct^c^
a^cgcn
jl
bcfcr
5ad;rcit
20a6rfc6cni^
co,
Grja^unc:! unmttcBvir
jcbcr ^ucfic^t
fcft,
cnc
c>rcnh.^crt>cn
.^,695
drSauung 9^cm
ctcr
3- ^8
\:cx
am*,
gc(>t
;crcr, ba
cr
na^ bcm
on
fte
^eat
gefragt,
unb
cntttjcbcr
cn
iJ^eutfc6en
^emat^ ju
regen,
(Sc;iffe
unb
^irar,
^an?
te
iua6
Her
ein ircuger
Umftanb
fl,
eraffen ^>tten.
unb an
^fte,
bee 6atatnfc6en
2;cixtt
^cng gefcmmen,
ticn
ter
fc
tem
9}leteuo
fente, cfc
Deutfc^en unb
nannt;
on bcn
Rcpj
Sl^ftfee
mt bem
f^tt^ar^en
unb
afett?fc)en 9}eerc
fafc;,
unb bem
flatt
ntfc^en
^ccan
>atte^,
bac;tc.
inbem
fc
ct
an SSnben an ^nber
,
^rrt^um
irar
um
mc^t
ju entfc;utgen
fenanten
gd
,
je
Sefannter
e i|l,
ba
tc 5uf)rac^c be
on
ba3
w Bet ben
e
unb
ba!
aten
tue
bcnn an^ n
gric^ifc^e
rcmfc^c h ucrtrtt^.
emB
fc^rcB
auc^ 9?ars
can ten i^eracea ober feine 56fc^rei6er flatt Ovivdiyoi/ xo'^.ttop Ivdiauf ^rcm ?^a^rjeuge ouf be Brifc^e Rxi^t getrieben ircrben Irren ! Sen Sb^anb* lung befefigt un nc) me)r barin, ba jene Snber SBnben raren, C ^KeteKu ^eer n^ar in aien, tojt ^^rcun^ egentd^ Vcero )Qiiii Befcmmen fcen, m 3, 691 uM, (S* (ber gen^o^nlc^en 3)ung 59 o ^r,) ^rofonfuL 5n biefeg Safjr mup afc jene merfn?urge (Sregnif faen. SrgL bariiber Ufer alte ecgr. IV. 63 Sec)' ein f^leitet eo 1 grav^ ^cmeu^ 9e)?c trnr, \^o^i feine 5nna)me, 'ta^ \\ Srm be 3|^er n ba abriatifc^e SJeer fc^ ergepe Pln. 1. III. c. 18. Ufert 1. c. p. 60. 2 S3rgL . 8.15. c^neber at. r. 1. 197. 366. bentfc^c rammatif I. 57. ^ierau erteilt, tvarm man biroelen Vibiones ^ati Ibiones u. f. n?. Itet.
!
rmm
I. 8.
lie
115
^ Sa
fcn,
f|ri3tc
S3cbcncn
iinr cncetf;co
ober
tvcngftcno
cftnbif(;en
afccr
bic
Unlua;rfc;enc;'ct
einer fccl^en
5nunft on
anbcrcn(;eo
^nbicrn
an
ben
gerntanfc^en
eftaben,
bic iirate
rfienj
be groen
fait>fc;en
tammc
ber
,
Sinben
fo
;rc auc;
fonft fcefanntc
anbeot;a{g'eit
getcn
icnig
nt()t
an
SOa;rfc^en{i;'et
gewinnt,
fir
g'orfc;er bei
feiner
9Jeinnng
ftnb a6er
im ^ai)x 58 or
ba B^wgni
biefer fcatis
(S)cMirt
ifl,
lucc^e
bnrcC;
9}eteuo
bic S3ermifc)nng
ft
^nbiern
ein
^rrtf)nm bc geogra*
pnfc^en
5noegcro
i;rer
Aorneiuo 9e^oo,
fcinetcg in
bic
rnnbagc irgenb
nb
)ag
ift,
^orm Vindi
lter
Venedi
lirb lcitcr
im
finbet
fc;
in
fe;r
f^rti^.
on ben (Botijm
bcr 23ernftein^
ber Seid^fctmnbung
unb auf
angegriffen
unb mef;r
toon ber
in ba
(
tjon
18, 2 3*),
unterjoc;t (*
13* 16), im
groen
(Stmmen
n?i;renb i;rcr
(^;rifti
cBurt
fcebrngt,
me^r im
unb
in feiner
unmitearen i^anbcicr*
unb
geic;giitig*
nig bcr uorbifd)cn Sauber (Suro:pa Bei ben rieii;en unb 9imern
icen^aft
fci
geticBcn
be
unb
;attc
on ber Bat be
^acitu
feine
gierobot
unb ^^tf;ea
riueiterung
3U
bcr
^tiniu
unb
iefent(ici)C
Oefommcn,
bcm
(Bdjmcxte
l Kara rov 'Ivdinv xXnov ^ci Ovivdizov^ Marciani Heracleotae peripl. Hudson. Geogp. vet. ser. graec. I. p. 54. 3Bvi ^otnelii na) bem
SDea
eigentd)
na)
^toemaoo
unb SOarran
8*
lltj
I.
8.
in
pie
ic
toinien.
rcn
S^cutf^:;
einen ^i\-\
uanicntii
lan,
crnctcn,
ncrbs
vic
in ten
^dbriftcn t^5
^Minin
Xacitu-
nn ^ccmac? tc?
nicrcn.
cr ^anic cr
intcvf.irrathifi6cn Bcf
nccn aSmna
ju
um
^cr
cm
3?crcicc cr SBiiTcnfaft
"llinu
rcrfctnMHcn.
trcficc
iclnmfaiTcnc
(79)
\m
ijl
3fitrauni cr ltcftc,
luc^cr
(ynercIcrJiie
rcin
ic
cr
'iatirr^ivtte
crlMC
nannte, cn
^cnamcn
ancm
r eriahnt
tcr
^HMiccn
nn
,
rrcn
ibrc
ncrtifcbcn 'l^blern
ivicrc ciiva
uncimmt, an^a.
namcniic cr Cree
in fcLicner
Hirris tradunl^'
e ^crherigen
Seien
it?tr
ic 2tee
,
e ^inue, in ^er^cic^un^
im ^acBcrgcu
fc
irirt
un et 3inn erfecn
farcr.
unfc
ieSage cr
cr
cin^a
5uf;auna
jener '^^i:ler
;
cen
tcn
ic
nac
SDcrtcn
,
;ur S3eic6fc
nn
C-c
fcrtuifihrcicn
'c
a
,
Sarmaten
irie
man
au
n.'cK
vielen
Ccn
bm
3eircn un
tg^irren ie
3iammc unb
gehrten
in uracr S^^it/
cr
(.
ticcicht
Curcciie im
18. 8.).
hcnticien
.Ruran
cixu'
nn
Samcgiticn
nicerlecn,
^hr ?camc
irir
^^clfcrn
hung
hi
cn ben
crcn
9iame na^
Seeireh
nicht iiher
^crmuthunq
iit,
an
'tai
^^iiftcnlnchcn
ireitcrer
Harria
in
(rhan
nher.acg-ingcn
iineirch oe(cn?cf
3chu, ta
X'\i
l^irren ur"rriing(i
,m
ithauif^en
Stamme,
PIq. hist. Dat. 1. IV. c. 13. $. 97. 1 1 ricPexuna a"'annert ermania S. al cbJItnin Q.\\' l^' "::.":::-, rn:? riefe il?lfcr (xm^ rie ii}eh':ue ret Cfifee in ta heutige Ikm^ tncv:: .;:: i';;,i-f(enbiirc^ rcn'e^i ha^e, i alf. ^Itnu Te Dmrt ^ur 3cil
313315
jaten
X\)
,.1
^
ix^r.
rcfcmmcnc JlennrniH ber ie Sage jener Snbcr , naments 2;ee tec Sarmaten, al3 a $!liniii d^ eine fo groben 23et<
;;u
fehen i:::.
'"i^iilrig
machen
j3iinen.
I.
8.
>{t 1I^Ilin^en.
117
gcbbet
;a6c,
gcpvtcn, uns
^c
ua^rfci^cntc^cr
S3rbcr,
bc (S)etf;cn
iuorii6cr lur
unb @circn,
tDCttcr
?e
an
(.
fanbnaijcu au
unten
18.
8.)
n^ctiauftger
;anben merben.
@c bcm
;m
ivce,
bcn
oftd)
unb
am
fc^war?
ift
fiat
unb
augcr
aUcm
3t
3ivcfc;
be
5
rec^nuuj
S^actuo
fein
,
egen baS
fjctf;rt
(Snbe be I.
un
ber
fc^arfftnnicje
romifc^e
efrf;ic;tfc;rei6er
ber
o;ne
Bt^cife an
fc;c)fte,
Vorgnger ^nuo
Germania,
ivcxin er aut^
njirft,
norbid^en urD|ja
fe)r
brftige,
biefe
SSefer.
SBir
fiil^ren
He
biejcnic|C
(SicUc an,
et
:
ttjed^c
on ben SScneben
ianbet:
,,Peucinorum Venedorumque^
Fen-
norum naliones Germanis an Sarmatis adscribam, diibito quamquam Peucini quos quidam Bastarnas vocant, sermone, cultu, Sordes omnium ac torpor sede ac domiciliis, ut Germani agunt.
,
procerum
in
Sarmatarum
habitm
quidquid
foedantur.
Nam
equoque
viventibus"
Unftd)crf)et
^6iuo;
be
Aar;et
befeo
3cugnffeS
fcetrcff
megen ber
ber 9atcnat<t
S.
23 2
F.
Lelewel, Rzut oka na dawDoc litewsk. nar. Ossolinski^ Viocent Kadlubek, berf* *
ff.
ft
Wiln. 1808.
nfee.
8.
Sarfc^au
rmtn
Seart; erad) (S3afeL 1835, 8.) unb (otngcn 1835. 8.), geft^t auf beffere ^anbfc^jrften , uajmen bc
be olgemene
3ur Befnnuung be
ba,
ira ber jeipige
iaf)ten
unb
nne
3 orb an,
105
107.
,,a(l
vocabulum latrocinatio" au
Germ.
c.
46.
118
licr
I. 8.
ie
tWinbn.
Socnccn einigermaen
^efeitgiiuij
S?ett?eifc
fo
na)
jcte
Biinnfei
Mcn
tiefet
7. 9.) itnb
nad^ tem
bet
ber
14),
etung
|le;en.
unb
(Sy
S3eeutameit
HciCn
SScie
tcjfeen
fit
iino
nicoto
tic
511
ireitet
SSccje
un
ncc)
ta^et
ncd^
i'ng,
gecgta^nfd^c
eti^rtetu.
Sebeiitung
tiefet
ctaw cflanbjet
jirifcKn
wdjc
Xcitihi bc SOene?
ben
fei3,
fmb
anbetiret
fattfam efannt.
fetifc^e^
ftantet,
ein
nrf^riingic)
^cit
fpatcr,
co
fc^ein,
mit
beutf^en
Giniranterern
\iad
ermifc)t,
nnb
bc6a6
in
ten
einigen
(Scjriftftecrn
fr ein beutfc^eo
^c!
erfirt,
ivc^ntcn
ben e6ir?
gen beo
etwa
im)
(entigen
rec)tcn
Ufer be Dniefter,
fc^itar^en
?Jieere
ijcn
tet
(Kntigen
23ncnnna n
nnbenfi^er
;ina6
^um
jut S)nieftetmnbnng (.
n\iren
;
17. 10.).
e ^-ennen
tigm ^'innen
feit
(lurcpa'5 angefeffen
anf bet
cmbern
(Bciic
hQ
^ut
^ama.
(Stbtc
S)ic inneren
^eutigen
9icigcrcb
f.
Smcen!,
c^ea^
Sirci (SemSerg),
SBatfc^au u.
bice
iDr
n?.,
f^'inftemij
l^iet
ereuc^tct,
fprec)en,
Stmmen
6cfei;t
(.i4.)^.
Soucitn
.gier,
in
unermelicher 3ube^nung,
iaren ju ^iiniu
unb
3citen bie Urfgc ber SScneben, \\vax ven acn Seiten rebrngt unb
gefBrbct,
jetcc^
nicma
i^cig
in
frember GJcuMt
bie
Jierfturfct.
^?
niu
fetzte
bie
SScnccn
^ivifden
Sciren
unb
tgrren
an
bet
Oflfcc unb
bie Saruuitci
am
Stmmen
jtus
auc
am
^aeituo bagegen
iu
Sieennirgen unb
,
bie Irinnen
im
ugcrften
?krben 6uro)?a
in
6ft)anb
^ama
jcnet gieSt
un
ftiffc^Jveigenb tic
tenjen
^tcemac cr\r^nt
armateii ^njfd^en
cn ^ti)cnen unb S3uanen ircjnenbcn SSfer; aeiu au befa' flucjtgen ut) vetiDcrrenen, oieeidit fpter n^^])cbcmn IBemerhntg lpt f\} nid^t auf "oie
Snfdpcjfcit
bcrfelben n jenen fbcfjcn egenbcn mt Sic^erjeit fc^ie^en. ? c i r b e r C5 in ben Unterfuc^. ber bie ateftc efc)c)e Ou^tanb ^, 20 1203 iui mit triftigen rimben bie Sennen be? ^^aciu auf bie heutigen Sappen im
,
Diorben ^u bejeben.
1.
8.
bie
Umben.
119
bc
SScnctmianbc
unb ^flcn,
affcn
:
tiefet
bagegcn gegen
bie
(Silben
nb Sorben an,
\lcbci\idjta)
ftc;
bemna^
i^e
eflimmen
fte
femimbnng
nefcen
nnb anbetet
feinetct
it^et
Ritten u.
\v,,
fcS
ge^en tjon ba
ben 9?icmcn,
bet Oftfee,
n
fci
an
bie
c\iu)c
<Bpii}c
tjon
l^eutigen
9en>gctob
i?|lic^
bet
^(;e
Silneen
bet
SBoga nnb bc
Dniept unb
Dniept
fci
fccina^e
an
fci
bie
^atpat^cn
(Sd^ebe
bet
unb
Scic()fel
unb
leitet
leintet
bie
SBeic^fe
jut
SSeid;fe
unb
Dbct.
5n
bet
bie
^flfec
tn @fl;anb
5^ac^fcatn
unb
bet
im e6iete
Rinnen,
bet
cfcetcn
Sooga
iinaten
SBencben
S)cete
am
S)on,
benen
nie)3t
unb
fd^anitjen
9?a()6atn
bet
(Satmatcn,
einige
(Stmme
am
nieflet 9ac)atn
bet
^eucinet
fte
obt
SSaflatnet,
jiuifc^en
bet
SBcic^fe
tjetmifc^t
^
(na)
fce?
um
'tic
anbete
be jveiten 3a;t^unbetto
inigen
um 161,
ateten
175182)
fiete
bet
mcUm
unb ncuetcn
^ntetieg
ine
toie
genauetc (Sc)ibetung
nbet unb
(^' ifl
^o!et,
aU
itgcnb
,
einet
feinet
bicfet
^otgnget unb
U6ctan gtogcn
nijt iuenige
fuc;t
9a(^foget*
nidji ju ciugncn
bag untet
9Jengc uon
fc^
fenetet
^cfoflamme
fceftnben
bie
man
^ci
anbeten
ftd^
(Sc;tiftflectn
uetgeBi;
unb
S)a?
beten (Sil^c
unb
5?ationaitat
ni^t genau
(Seite
angeben
ag.
gegen
mu man
in
auf bet
anbetn
ban!6at
uice
anetfennen,
bag
^totemaoo
bie
feinet
tct^en
Sammung
^ofnamen
bet
eiflen
etfjiet,
UDflanbg geftc^tct
unb
i^etgd;en
jut 5uf)cung
efc^c^tc
manc^e
nctbeute:paif;en ^ofco
uottteffic^e
ienfle
Dag
fd^ijpfe
^toemaio anS
anbeten Siueen
ao
unb
ate
Sagen mit
ange ot
Sejiimmung
ber rcnjen
bev
atfafifd^en
Sanber l^t
aufjiellen
\i)
erjl
tmme
aSrgU
2h
27*
unb tu bemf
13
120
na)
1.
8.
tem Untergnge
<Stt)thm
jhjfc^en !^nepr
unb Don
^atte
na
Bcften in
ira^rfc)einic^
hex
cinic^c
h?eneifc;e
Stmme
(>ufig
au^gebent (. 16.
an)
11.), '^ic\c
Pramen
wie bc
namentic;
im 5uanbc unb
ber
>enfc)cnben
tjor
5u05
dnbern ju
gefc^e^en
^fcgtc;
ber
9ame
Sarmatcn
toerbunctc bc
ber agemenc
5^amen
^'ame
^ar^atien,
tem
^urc^
urc^M nberte
ber
inteffen in ber
^ae
febjl,
ber ^erfc6ieben;eit
bcrt
n?c>nenen Nationen,
ber crtigen
fte
itetcr
nid^t.
^cer
in
^cxtimft,
auc6 in feiner
23efc;rei6ung
(Sarmaticn
er
fagt
nmiic6
:
Qu
(&i^r]
fir/Kna)
bie
SScneben
am
^cueiner unb
S3afiarner,
fHcjroianen
feigen
,
bie
im Innern
;iner
ticm
bc
amaxcHcr unb
nict
ftc^
aaun
(Sfkjt^en
Da
bicfe
icr gau^tcci!er
terfteBt
i?cn
einem imb
cn
5)ie
feOfl
unb
fl
nftcrifc^ten
Beugniffen enreiic^.
\ib
^cueiner unb
fr '^ciiii^c
t?cn
ben
ttnr
5ten
fr leiten,
hall
fcfieinen,
iric
Ujeitiunger
bart^un
lcrben
urf^^rungc) ekelten
"Cic
}id)
f^vterinn
beutfc^u'u
Ginivanberern
.
am
fc^nrarjcn
VJlceu
(Si^c
imb
Dnejier
jum
3^f;eii
germaniftrten
geirefcn ju fein,
bftic^
^^rc
in ben
l^n,
io jum
S)niefter
ftnb
(. 17, 10.).
'^it ^ajtogen
unb dlcxca^
in
ncn
iraren
,
cgcrfunft
^um
mebifc^en (Stamme.
2)ie gau^t
ft^e biefe
mac
feSen,
am
56tKungcn ber?
tBeio
fru;er
eingebrungen, >atten
jinter
in Daeen
unb im
(heutigen
Ungarn,
t^eii
Plolein.
Geogr.
1.
III.
c.
5.
8.
pfc
ttlteften
l!l>tn>n.
121
bcn Scncbcn
imter;au
fcfigcfc^t
(, 16*
6),
Alauni Scythae,
,
c6cnfao cn 3iucg
bc
iad)tcjm armatcnflvimmc
wajx^
fc;cnd)
1. 3i))bcrt
on
im
fernen ^orben,
in ber
niebcrgoaffen
fc^,
X)a^ SSeterc
16,
810.
,
onac; affcn
mt ?fiM\i)t anf
^nno nb Sacitn
jemic)
be
ge
^eemaoo
bie
fjenan an^c6en.
ir)o;nen
SDgcc;
^toemaica mt bcnSortcn:
Seneben
fo tve
ne6en
ben SSenebcn
bie
fnb
bie
(Bi;t;oncn''
unb
nekn
enbi;
ainbier,
ubincr nnb
9?eer!6nfcno
SDftfeeftc
tawane',
jahcn bie
ajn eng
be
iucnebifc;en
SSeten innc",
fcefimmt,
^e
ift
ber SBeneben
anf ber
benn
boc^ nnmcgc;,
bag
ae
SSeneben
anf
ebigc;
Sngcrbem
liirbe
ftc;
bie
anc;
,
ivcber
ncc^
njr
vertragen,
^acitn,
n^ic
futt
mt SSeneben
gan6it?iirbigen Uefcerefernngen,
reichten
i|e
an
be
ben S)nepr
nnb on*
Uefcrigen
i3ier
ueranagt
,
^tccmaio
bnrc;
gan^tflmme
ber
eljirgen,
ber
,
am
:
S)aioto,
ber 5aunen
m
be
fernen Sorben
33cfer
,
ju ber
^^'rage
n^cc;ea
ftnb
benn
afcer
irec;c
jtttifc^cn
ben SBeneben
an bem
ivenebifc^en
ben ^euciueru
unb ^aflarnern
am
^eueinfcf^en
eHrge, ben
tiefen
am
STiacto ujtb
benSaunen m
un
kn.
^toemaioo
feSfl,
inbem
er
nd)t weniger ag
cnem Buge
^erja^t,
^auptflmme
jeigt,
Gin
5B'
auf
bie
jener
^cer
bag
in
fein
fcnnten,
unb
be
5nnal^mc
erfci;iebene
Stmme
geircBnt ;atten.
9Zac^
in-cr
(S).uac;e
unb t^erunft
mn^kn
122
befc
fccffcr
I.
8.
pie
Vu
Winbeii.
,
^cerfcBaftm cffcntar
cnem jtnct cr
tgau^^tftninic
ober
afc cntnjclcr
511
tem
tt?cncbf(^cn,
ofcer
itjr
cber ^u
bcm
farmatfcien,
cntt)
5U
tem
l^cn
Ktufc^cn
unt
fnnfc^cn
geboren,
^Setenfen
bc
nun,
taj]
^ur?
fjionen
te
imb
tc 5n\irner uncftrttcn
18.),
imb Mo
(Stam?
jebcd^
fe>r lUvi^rfc^cnlc^
ctf(6en
mc
tic
armaten
bag
,
ttjeng
tocfrec^e
station areu,
be g-innen be
bamao
n bcu
toon
t\iufc)en
^cer aer
bag
aen
anbeten
fc
ncrbfcien
nac^ftanben
ein guter
(. 19-),
S^;e
lucrbcn
anr mvS
balkon icr^cugen,
jener i:cn
bfc^en
tamme'3 e^ec^nct.
cbcr ircnebfcKu
^cn
einigen
ifl
bic 5(nge)0rg!et
jum
fairf^en
j.
(Stamme ano
f^\iteren
Slueen
efannt,
S.
bei
ben Suanen,
^engiten, S3eiffen,
(Staiancn, SSeten,
^artrcnen, ^agi^riten,
^cbeniem,
Sgus
9airarem, Si^rangten u.
icnen,
(Scflcfcceern,
l.,
cn
anberen,
n?e
ben 5(rfteen,
:gtr{cncn,
beo figs
i^ i^ermntkn,
Bei
10. 10.
er
!5)e
UrfacfVe
bcfea
(S(^n?an!en
^tciemaic
am^age:
:
an^
jiue
bur^auo
au
uerfcMebenen C^ueen
au
beutf^cn unb
unb terna^nn
ben eutfc^en,
i?on
benen
bic
gen?c(m=
n?ar,
bie
Samen
frii>er
fte
un?
ber
Scmcrn, bencn
nac;
unb
nac)
^eannter
gctrcrbcn traten,
9?amen
Stmme
cinanber,
c^ne
(Scrge
fir
bcrcn gecrbnetc
axi)
^nammcm
5uger
tncacicjt
f)Jtad}en
unb ct^ncgra^bfcKn
ftcf)
.^cnntnffc ju eft^en.
bcm 9?amcn
eriuc^nt:
brcima
Sarmaticn
9}ect6ufcn
farmatifc)c S^eer
am
iuencbfc)en
begrenj';
ujciter
unten:
be Soctcn
;
gebieten
bie
iiber
ferner
SScncben
am
ganzen
irenebfc^en X'iccrbufcn"
enbic^
fcmmen
I.
8.
>ie
linben.
123
bcffcii
aw)
ioc^
cr
menebifc^c 9}eerljufen,
tcfftc
9amc,
luc
cBm
crtu^nit,
'bio
n ba
5tcrnim
^uviufrcic^t
unb
ben
fi;
au jenen Seiten
;erf(;rci6t,
|l
ai bic
^enc?
noc)
amren,
t?on
ben cnfdBen
ftcf)
inm
o;nc
^antjer
9\eic;arb
SS^' cjcnannt,
mcrn
bic SSeic^fc
jebocf;
mnbet,
iuie)vo;
ben
r{gaifc;cn
S)ecr6nfen,
trifticje 33etuefe,
nct
liffen
mit-.
Ua
bic
njenebifd^en
^ergc
;errfc;t
fe;r
Qxc^cx
ba nad) nicjen
co
gic6t.
oQog on
iuei;e
jeber
ctwa
f;e;en
SBabnng, namcnid)
cn
einer fcc^cn,
jn?ifd^cn
jnjei
(Sc;eibc
nac;
i^rfcC; i ebenen
?>'uffcn
W^ct
^.
(Bim
focf;e
^u^fc^eibc
fnbet fid)
bic
ftc)
aBcr ^tcemaioo
("oxqL .
\)a^
ftc ifl
22. 2,).
^u feinen
ivo
bie
ber ganzen
SDflfcefuftc
irarcn,
lteren
c^riftftecr
,
^ofer fennen
bereite
unb
ccnfc,
bie
SSeten,
n?ir
ein
f(an?if;eo
^cf,
auf
ucn bcnen
l^eutigcn
an
einer
anbcrn @tcc
t
tcitjcifen ircrben,
ba
ftc
an^ bem
onu crnem en
n)ec;c
SSina
;cr
amen (44
Tliiic be
2 5.),
groen ^ernberungcn
l^inter
ben ^arpati^en,
bama um
bic
ic Tladjt
(Btawm bagegcn
Ptolem. Geogr.
1.
III.
5.
2 S3ei Reichard, Orb. anU Tab. XII. ^eft ber Seic^feBufen Venedicus, bagcgen Tab. X1. XIX. fc^cn 9igaifrf)et 5Keerbufen, 2)ie ^iemlid? fc)n)ad)en 33ett?eife fr biefe Senberung [e)e man: 9ec^arb, (Sammlung IL ^c^riften 432 433, _ SDarfian ^cvpu be euro^fc)en (Sarmat ten, fagt aubruUd; ovroi Ss ot Trorauol {Xqvvo? unb ^PovSojv) sie rov OvsvsStxv xlnov (ben toenebif^en SOeevbufen) i^aoiv 'ans aTt rov OvoTovla (Wisla, SSeic^fel) Ttorauov aqyxai TTaQijHUJV eTil ttXsotov Geogr. vet. ser. min. I. . 55. {jMa.Qy.iaiog^ Mvlutto?, ^raSiaofii graece
et latine ed.
fav
ft
S.
Hoffmann.
jl
Lips.
n
S)ie
ac)e liegt
am Xage,
^ @ef)r
n)ielvo)l 2)Zarfan
SSereff ber
\t)a|rfc)eni^
e,
ba^
unb bebe fr einen groen ^iecrbufen groen 33orgebirge jn3fd)eu beiben aber nicota (Sid^jere tuuften
ertoed)feiten
(Eri^vterung
fte^e
^ie aufu^r)ere
22. 2.
124
ftd^
I.
8.
ber
>ie
tUin^n
ju ^eScn.
ncr^c!cr n
fcckn.
jcnm^cgcnma^crtcnim^
mmcrar cBcmniffc
n?r
cno;cu
a
e
barauf fe^en
tiefeen tic
^n?
tcg
t^craffeu
fl
nb
hig
nac;
bcm
fc^irarjcn 9Jccrc
SSaBrfc^enc)
Arevj
c,
ct^cn,
ter
mannfcKn
unb
te
turc^ ta S3e{fpic
anberen 5)cutfc6cn ju
,
i6rc
tem 3nten
6 fe6ft
an^te S)onau
ter
ju
jie;en
^ecjanncn,
lucrauf e 3an?en n
S^crHnnng
cn
jenen
iinterjcc^ten StMUcr
nnt Octen
te gcfc;anic)cn Ue6errefte
ter
ctKn
angrjfen
Reiten
be
iinb
uccj
ucrnc^eten.
@rcc nnb
luctirrfenbe S3ege6en?
?fc9cn
auc;
terfciebene,
^u >a6cn
S3cunrnMgnng
ber ja^rec^en
i^cn
acen
nnb
o
Jtftcn
an
ben Dnefter
ericeterten,
m nnern
tjcrn S!}eerc
armaten,
be
lain
i?cn
nnb
augefcr^icffcn gcii^efen
laren,
ent^iinbetc
Aam^fnfl bc
ber
T)m
ber ncrbfc^en,
nament*
n^-)
bee
meten
(Sitten
)anptfac)ic^ be
^c!erit?anbernng
iiOer be
na^
Be?
nnb
,
ber
ijeranaffen
eine
SBanbcrnng,
5nfangc
be
II.
^af^rntnbert n.
,
gann nnb
angcr
,
6o
^nm
be \.
waren
ba
be
^a^rnmberto
jtar
be
jnm
3:^;e
anc^
aniet.
Si
}e^i
,
meiften
an^anbifc^en
be
(Sc^riftfecr
ber 5!?lcinnng
bentfd^en S3cler,
a.
freiiinig
ct^en,
an ber
n.
i^rc (Se
^bcr
tcraffen baien,
fpter tu
be toerafenen
5Sc^nftBe jener
nac;
,
biefer $)lennng
fann
ba
c^
mic^ a6cr
fcrgfamer (i'rivgnng
fcineireg anf(^icen,
<^
ba ganj
n?eber ber
iinbfc^cn Snbern fc
in
freiaig,
Oermanen
fc
gan^
frcbic;
erfcgt fe ^.
33 c
&c]), ^^reuff.
I.
6566.
ii^j
i?a
@efe| ev Xritigcv.
I.
8.
fu
anbcrcn
.
bte miin>en.
^iitcrtinim
125
;flnbcn.
badttcr m
^^rg,..
fatinfc;cn
18.4.
43.2.
bcv
7.
Scncbm
jitci
cnco fptc?
bc
a^aranc un
bcfc
S)a Bcntcr
ce(jrapcu
bie
fi)
nidjt
genau
beftimmen;
fe^cn
i.g)ufcfcn
unb S^Dbtue,
^erangeber
S'crfc;ei'
feiner
(Sc;rft,
i;n in'
III. ^a;r;unbcrt;
neuere
affen ;n fammtca
ijin
5n}fc;cn
b.
^. 350
400
in
cOen.
@e
beni wie
wcUc,
bartjer
fcmmcn alk
maic,
be
ii^eren,
be ^iU^
n?ir,
er getvg
ejlat
scx
ftc;
;atc ao
^nfofern
ift
e^
9?cue nect,
benncc;
Den
einiger
Sebcuts
breinia,
inbeni
fi;
er
aw^:^
f;in3ufgt,
bag
er
an ber
2Beic;fe
Beginnenb
unermeg^
crflree.
<Seinen
S3eric;t ii6er
(Sarmatien
fc^iegt er
mit fogenben
SSorten: @ fnben
(^tbtc
fViiffe,
ftcf;
(nXeig
imarifiovg)
Ijetracf;tic;c
S3crgc,
53 kbeutenbe 4 anfe;nic;e
namic;
grogc S3urgeBirge
4
i.
Ijebeutcnbe SOecrfcufen,
ber
n?enebifc^e
unb
noc; brei
anbere"
Sa
er
un
iiter einige
namenti^
fcie^
crnnif;nte fyiffe,
tet,
fciinc
n^erbcn mir
an geeigneter ec (. 22. u.
ju unferem
^\mc
\\n^
tenu^en.
8.
aucC;
nic;t
er 9amc
ange
\\\
be
grcgen
Jrenebifc;en
SScfoflamme
nod;
ifi
nac;
^cemaioS unb
t?ieeic;t
uor a)arfian
on .geracea
fc)en
wmx
^tert;umo,
namid; \n ben
fogenannten
:peutngerfc^en 2^afcn
(Tabula Peutingeriana),
(^remi^ar,
er;aten ujorben.
ane e
fc;eint
1265
gef^rie^cn,
in ber
,
^of?
ben
fciMict;e ju SSicn.
@.
40.
Bcbc,
tt)urbe.
lanberung
jumo ber ^e^terc, neigen jtd; ?u ber 5njt(^t, baf bie dlu* ber 3)eutfc^en jum X^e biirc^ bie fc^ oukeitenben ^airen er
in
gwungen
Hudson,
I.
rraeci
Katancsich,
Orbis antiquus T.
126
I.
8.
l>ie
10in^e^.
Zaf mten
n
bcn
cl3tcn
'
Bcn
,
gccf^rtc
unfc
Stimme
iiSer^^engt
a^egcen
niffe,
fo
^a^
iinr iin
nur mit
nac;
fccr
cn
teren Soa^r^et
irir
fcrgfamer g-crfcnmg
lirt
ftnt,
Oegngen
rennen.
Uetereinftimment
tao
gegentrrtigc
aU Rc^ic
fic^
3t
crflen
Verfertigung
5nftc)ten.
9ci^art nennt
tie
rcmifen Charten
l^imbcrtc
9Jiannert termntf>et,
ba
fte
im
^treiten ^ai^r*
jufammengeilet trurten^;
^ataneftc^
i^^t
161
unb 181
tcrbcn,
rufc bvigen
erft
unter
5(ureiianu
^rcfcu
276
280;
V.
3^i^^"i^<^tor
t.
S* 423.
ju ^aten
liu
inbem
er bie (^ntflening
^afein unter
9?aruo
5ures
unb
nimmt* unb jtrar aus fcigenben riinben: ^afein no^ ijieie aUc 9tamen cn Stvibten
^iotinc^cii nac^ ber aiferin ^ietina
minianc|?cii
1)
treii
,
finben
im
III.
nad^ 9}ia,riminian
285
f.
305,
2)
ifl,
(98 117,
nc^
S)iceetiano|JOio
na) iceeian
finber,
284
305
u.
U).);
ivcii \:k
int^eiiung bcr
n?eic6e in tiefen
Xajn efcgt
^Sers
itnb Unter^anncnien, ni^t a6er ein ften? unb ein inneren acien,
eine inti>eiiung
bie
275
;cnurt)
3) weil
(Sine fur^c
f.
f.
jebo^
efc^ic^te ber
^cfbibictie! ju
,,
gaB S. (. Tic f I, ien 1835. 8. S. 305306. Orbis terrarum anliquus cum thesaur. topogr. p. 42:
gettgetibc 9iacf ric^t bar6er
mciu
atque, aote-
quam
SJanner @ecgrap)ie
ber riechen
f.)
ftelt
unb Slcmer
I.
3n
einer fpteren
235).
,
er i^ren
4 ^ier^er geboren folgenbe auf ba5 O^riflentfiunt f)inbeutenbe Sorte mons Sinai ia quo legem acceperuit ,,Ad S. Petrm, Gonstantinopolis filii Israel, desertm ubi quadraginta aonis erraverunt filii Israel ducente Movse*'.
I.
8.
Pie 'iUfUn
(3uti)cn . l;m
127
ftc
fcc^mmcn,
f*
nc)
vcjj
nci^t
am
fci^irarjcn
Tlccxc fen#
ncn
*
bic
Gc bcm anc
WcUc
acr 9}cmin(joucrfc^cbcn^dt
ftc;cr,
ucr
fl
taf?
^uc
c^Uc
S3crs
jrc
(428)
au
^naiiorcic^t^
imb bag
lterer 3cit
^crru;ren.
SOr
fnben
mm
beit
jirema
ujjerften 9crbeu
angegeben: ennta
,,
Sarmatae''
bao
anbere
un^
Alpes Bastarnice"
ofld;
ao
,,Venadi Sarmatae'%
Tlal mcjx
jiufc;en
,,Agalirigus"
Orbnung:
,,Piti,
n3id)tg,
bcrii^renb;
be if>auptfac^e fr
un
ifl
luerben
fc^en ^ijerfd^aften
i^erfte;en
n?r
unter
ben Lupiones)**, ao
ani) lueter
c\ili)
bio
gum
fcf^ujarjen 9}eere.
ganzen
itjeten
dianm
ein
,
5lufd)en
bie
anbere bagegen
be
ben fptcren
ber
S3eric)ten
5ubreitung
aubrucfic;,
njenebfc;en S3oer,
(Befc;ic)fc;reber i^erfirf;ern
ba
unb
antfc^er
fei,
am
fcinarjen Tlccxc
angeftebet
n?ic
gemefen
ba
bereite
jiufc;en
332
350,
So^wanbeo
beri(;tet,
13
bief .)*
XVII.
aen
Katancsich, Orbis antiquus ex tab. Peuting. T. Reich a rd, Orbis terrarura antiquus p. 42. i ^a^ ber n ber Dlaijematit Silronome unb n ber ,unji,
1
33rgU
I.
p.
XIII
harten ju
Cueten berichtigen unb unter anbem au) a)nl^e harten anfertigen lief, bafr finb bie SBeiueife bei P. VVesseling, Vet. Rom. Itineraria. Amst. 1735.4. Praeffol. 2. , P. Kat an es ich Orb. ant* e tab. Peuting. Budae. 1824. 4. T.I. Praef. p. X. , L ele we 1, Badania 163 164. geografii. 476. aufgefi)rt 475
,
3 4
Katancsich,
Scheyb. Segm.
VII. VIII.
18 3.
128
I.
8.
pie
>ie
tainl>en.
namc6 im IL,
crfc^m wix
irenicjfteu
mm,
im
ba
^c!er \jcn
jene
tic frher,
III.
^arnmbcrt
tvi
ecjenben
^cc^t
ifhm
mi'iffen.
(Sc
eveuc^ct ein
3engni
im
VL
9.
^thici
511
fein.
iba
efprcc^enen
Bengniffe,
ber
aten
bic
mit
5iunamc jene^
cjciviffcrs
itefien
tcn
be
23ernfein?anbe
i^cn
Sivieitu
SScneben unb
bet
maen aud)
^anbeinben,
(Sc)ic6fae
ftc
6er
Serennjeifc
}et,
SSenebcn
ti'iBten
on reinen @eci}tapf;en
irec^e
ftd^
bic
im
entfernteften
citmmerten. a(^et
ntSen
uno
Bei
^cftimmnng
fte
gccijlct,
lBrenb
^qddjtc
rimbc
c
biefco S^cifc
\}i
auc^
niitt
ba
cringflc
5(n
biefem
ba nun
ju fccfvrecBcnbc
3cgni5
ircic6c
nngieic^
9?ac6tici;t
tricBtigcr,
ba
nnfcrc Sl^iffenf
ba^
einzige
ifl,
Bereits
im
III.
jvifcn
ben
9imcrn,
eutfc6cn
iinb
^ia^c
erfc)icncn
nnb
i^>tc
.^eerfninfen
ben
^ivax
rbmifd^en
,
Legionen
jufammengctrcffcn
fc^cn ingft,
bcr
n?aren.
S)cgid;
ift
bn
bic
SBcnebcn
auf
Sarmatcn nnb
(Sfl;ti>cn,
anbcrn ao
9amen unBc!annt, an
9icmcr
ferite
m^fen
^ ;
"tcx
Xijcii
gencmmen
;aBcn
ein
anobriiif ii^cS
bic
3eugnig bafr
ater.
O^nc
3tt?cif^
Bet^ttcn
met
ber
ttjcnigflcn
mitteBat
^Jlccxt
bic
am
fci}n?arjen
gciegencn finber,
tiefte
bie
auet einigen
in aieicn
von ^bmerf^anjen
S3cfe
unb
Sbrn^^anb,
}^u
irec;e
tem
bertigen
.
trajanfd)c
genannt
ujcrbcn,
Bctueifen
fdBcincn
eft
(ttg.
22 7.).
(SidjcxUd) fmpften
a 23unbegenoffen
i^re
ex
tm
Sicmern, eBn^e^
SDiariminu
bic
(i)efc;ic;tc
9?amen
bic jur
(237)
?fiud)e
mec^te,
aU
(Si^erung unb
ber
gung
aet
feine
unumgangc;c
9?ot^ttjenbigfcit
(IrcBcrung
Binet!arpat^ifc^cn
nbet
;arter
unb
bcr
93ccr
cinfaBe,
23eif|?ielc
Geifern
in ber
ter
fingen
geBaBt
^aBen,
^ian
rfog
Z^at imb
jnjar,
anc e fd^icn,
anfngM;
nic^t o^nc
iflamtnili) bie
harten,
b, B bie
fte
10. 10.
I.
8.
ju
^ie
IDin^en.
129
in'
Scrf
bec^
lar
if;m
fc)
iic)t
crgbnnt,
bamit ju
bei*
tanbc ju
rmifc^cn
cmmcn ^
(Sc^riftftccr
Scnfo
bc
if^t
trc<3 acr
ci;icigfamfc{t
bcr (Saruiatcn
unb cutfc;cn
bic Sac^fogcr bc
bc aifcr eciu,
aii, cftiiiami
iiung
(251
,
258)
^iaximinu,
xu
a.
cr*
ig>crr?
mu;cu.
fc;aft
9hir
be
anben
fcinbic^en
bc
ben gegen
tft
bie
armaten ^rieg
infianu,
t^crtriebcn,
jogen unb,
ba Bfitgnig bc
ftegrec;en
gcinbe
nc;t
gefc(;agen ujurben.
^n
g'cige
beffen
nannte
SSanbaen,
?5'innen,
ainben
biefcn
unb Seneben,
gcibjug
gcibcne
S)er
bie
t^riftftecr
Bcftmu
crn?i)nt
gegen
@i;;en"
nur
"^cn
fici;tig ^
inbeffen
errnbigtcn
burd^
unb
fi(6erne SJrnjen
Rmern
ijabc.
,
biejenigen SSifcr,
bem
^citc dini)c
noc)
unb
g-ricbcn
gegekn
i^iefe 9Jrnjen,
bereu einige
iijcii
Bis
auf un geommen
(fte^e
ftnb
tjdbcn
^^
t^cU^ gried)ifcf)e,
iateinifc^c ^nfc^riften
(S*
73.)
Dag
ber
wre
ieic^t
mglich;
bic
ftc^
rein
erfunben
barum
bic
fo
9amen
jener
Polier unb
Siige itrbe
93cife
ine
nn\icxi)mU
unb be
bic
am Kampfe
uert;cit
mit
tct)eiigt
auf
einer
SJrnjen,
^crait
njurben,
crauBt
^Ben.
venit,
Julius Capilolinus, Vita Miiximini c. 13. ,,Pacata Germania Syrmium Sarmatis inferre bellum parans atque animo habens , coricupiens usque ad Oceaoum septemtrionales partes in Romanm ditionem redigere; quod fecisset , si vixissit, ut Herodianus dicit Graecus scriptor." BrgU Herodian. 1. VlI. c.%. Vaillant, Numismat. Imp. Rom. T. IL p. 29I.|
.1
2
gegen
Zosimus,
bie
1.
I.
c.
25
26.
9i)reni)
bet
Kriege
be
Decuo
3)cnau toav au , ber S3ater be 93luftan, ffiert^eibicjer ber Sonau* 3cftmu fagt ber ii^n : His rebus in hune modum gestis Romam Gallus venit magnos ob constitutam cum Barbaris pacem
jenfet bet
,
Sarbaren
Spiritus gerens.
3 J. Vaillant, Numism. Imp. Rom. Par. 1674. 4. T. 11. 337. ed. 3. Par. 1694. II. 351. Dess. Numism. Imper. in coloniis, niunicip. etc. percussa ed. 2. Par. 1697. Fol. T. 11.220221. 3n ber 3nf%ft j! ber 9lame fcgenbermapen abgefitrjt: gred?. OTENJ., lat VEND., SaKant la be OvevSvxog, Vendenico, rd^tger fote man lefen Ovvdcxos, Vendico, tDe bei SWaran
I.
130
I.
8.
pie
iltcften ^ettgnijfe
uber
Vu
1aJtn>eu.
laifer
a^nic>cu
(Gelegenheit
f"^
ge^raue^e
*^
tre
^nfi^^"'"^
f^f"
^nal^(erfc)c
Imperator Caesar
(B
ift
hctannt,
ftci^
aiic
tk}c
^cer
er
nc^t
cjetemutng,
i;nen
acn
augnen \^i
mit
im
Kriege nd^t
genug jn t^un
.^
jabe*
Daffee
git
10.
Sic^t iiScr
S3ei?ci'
\mx nun
ba
5tertnim
SSnben
tt?erfenten
Scugnffe be ^cx^
UJt
au fpteren
inbeffen
zueilen
ai
bie
^crnanbe
gefc^i^pft
ftnb,
i6rer (rntfte^ung
reichen, anfrren.
in
tiefer
3cugniffe finbet
,
fic^
in
Sarnefrib,
cngoSarbifc^er cfc^d^tc
wofeft
Mauringam pervenicntes
numeper
rm,
sanciunt
more
solito
immurmurantes nihilominus
verba.
dam
tur
:
patria
Egressi itaque
Longobardi de Mauringa,
applicuerunt in Golanda,
post haec Anlhaib
,
Banthaib
,
pari
modo
et
"t^m
auiiren
ba
jener
3g
^^^'^
canb (mag
e
"aics
beuten, ft^cr
tt?erfung
cgt
in ^rcuffen
an
unb
bie
Untcr^
380 unb
bic fogenben
bie
fat
^ 3
Bcit
Chronicon paschale p. 345. Sdjon fnil^cr )atte ftd^ ^cntntcbu ben Oamen Sarraaticus beigelegt, ireil fein 93crgdnger SJ 2ureliu uber bie armciten gefegt l^atte.
(180
192)
)ier
2 5n ben
anber;
.anbfcf)rifen
finb bie
no^ 496
ita-
angeffivt.
3 Pauli Diacon, de gest. Langobard. in Mn rat oi Rernm licarum scriptores I. 413. Jordan, Origg. slav. IV. 180 sq. 4 Prosper Aquitao. ada. 379. Jordan, IV. 180 sq.
I.
8.
^ic
Tlteften
^Beupiffe ber
Ijcflimmt:
>ie
"Hubcn.
131
bc
^rco
Bufjc
iinb
aiiobnivfcf)
fo
Unter
bcm Acufuatc
n
5ntenm
SDcngc
^^Cn-uo (370)
iicrftcn
tcjtctcn bic
^cngctarbcn,
iiub
i?cn
fjrojcr
aiio
bcn
tinb
^;ccu
Ocrmancno
ber ftc
bc
SDccane
ber
groOcn
unter
SK canba
5(nfn;runc|
cjcommcn,
um
neue
^jon
Sci)nfti^c ju
juerft be
fud[;cn,
ber
bc
bc 36c^*"o unb
man
^anbaen ^
6
ge}t
Jt?o;cr
ben Dcutfd)en
firetet,
un
^cr
tueter
ncC^t
an; bag
auf
bem
jurg
oft;en
unb
lueft^cn (SSufcr,
hi
iSincs
gen?c;nt ijabcn
be
tg crc; cn
burc^
^nter'arpat;fi;en
jl
nac;
^annoneu
eins
gelegen ftnb,
eine
eriueitici^e,
Den
fte
^uf
biefer
SBanbernng
iveit
muten
Breit
not;iuenbig
burc^
ba
^^anb ber
bort Bereite
unb
erfcrcitcten
SOeneben 3ie;en*
^m
^a^rc
an
ber
487
neben
(na)
5nbercn
491)
laren
;
bie
SongoGarben
Bereite
mn^k
unb
afo ja>ifc;en
380
ar
487
bie
ber
3g
ijcr
burd;
fc
ba Sanb
ber SOe?
gegangen
fein*
De
5ntf;ai6
$8ant;ai6 be
;
^auuo iafonu
ft
fnb
unaugBar
be
^ntm
unb SSeneben
Sourgont;aB
jeboc^
nic;t
fo
lueci^eo
maxi
getuu;nit^
auf
bic
Bugaren Bcjc;t3^
n^ir
33etreff ber
ftc
S3aut;aiB
Bemerfen
noc;
bag
<S:prac;forfc)cro
^afoB rmm,
mt bcm
n?ed^er
anbern
b*
;
an^
unferc
(BkUc
Be;anbette,
f,
atbcnfcf;en
eiba
Sanb, egenb
upa (pagus) u.
1
w. jufammengefel^t
n beu
ftnb *.
<ginft(;ti^
be Samena
^a
bamal
boc^ )m be Oebe
lc^
jtvfc^en
166
ft,
Subern gtifc^en ber Dber unb Soeic^fe, ou benen SOanbaeu meir gab, ba fte fc^cn uie frtl^er, nnt 174 ou bort aucjeiranbert ujaven, fo ierbeu nd;t unlDa^vs
feine
f)enc)
erjianbeu
mz bc fpdter oft gefc)e}, unter benSanbalen SBeneben hierber ba SBetere . 18* 5 6* 2 Jordan, Origio. slav. 111. 161. IV. 180. 182. 3 )unmanno Unterfuci^ungen uber uflid)e ^ofer 34, (S* 3i Klaproth, tableaux historiqnes de l'Asie p. 249. 33u]^e, St b. ruflf*
ci\i)
)er,
9gat)a erfrt befe (buc5arfd)en) urgunben, S3uvugunben efcj. <S 207* fr einen Stt^eg ber ^unnen 1. V. p. 107. cd. Veret. cf. Jordan IV. 197. Dev Oame ogar tautet n ber 20fna ^ac^a 53orgar, c. 281; vgL
n hisr. mise. unb SJanuel 2)eareg unb ben ieutcjen riechen, SRafub^, (Smacin unb S3at^ebrae.
h^i
5uaftafu,
Wurgari
urgfiar
bei
ferner
^ercjiar,
4 3* rmrn,
S3efpel
fitl^rt;
bentfdie 0ed)taert)umer
()eu
@* 496,
aU
wetareiba, wedereiba
@ero
<*
153 ^injufgen.
9*
132
1.
8.
^k
ftnb
nlteften
^eu^mlfe ber
^ie 1inlen.
>
SOurgcut;afc
itnb
cnncr ^aprctf)
ucfcmmcii
5(nftc)t,
tnbem
fc
bmfccn
277
bc S>c{c)fcanbcr
fcnbcrn
auf bc ^ugarcu
cn
bcn
.giunncu i>crn?auttc
ivcrben
tjcn
^cit
urafc;cn
(Stammc,
im V.
tqcgcu.
S)cfc
Bulgaren
ftc
5cjaf;ai
irc^ntcn
na^
9}cfcg
\3cn
6>crcnc bereite
^al;r(;unbcr ^trfc^cn
ber 9?aotio
unb tragtcn m
bcfc
^,487
tft
jucrft iifccr
3n
ber ^f;at,
fo
^rarung
baf?
fo
f^arfftnntg
^a)t
afc*
feSfl
^egriinbet,
man
^^r
unmcg Ue^crjeugungefvaft
tt.nr
,
fprec;en
!ann
^^
^Icdj
6emcr!cn
bajj
einigen ganbfriften
biefe
Scrt
au^
bie
unter
fo
hiim
ber bcn
immer
bic
uoc^
Banlhaibos,
SSeneben Bejec^net
n?erbeu,
^iemanb,
SJunbarten
Unterfc}ieb (g
ftc
unb
ai
ben
cfe
6;arafer
attbeutfc^en
rennt.
fc)eint,
bie
erflen
SSanberung,
wc
^r .^riegogiic! etenfo
t?erfud;en
bie
brigen
aBent)euerfu^tigen eut?
feigen,
ircten
juerft na^
,
SDjten gebogen
unb
ber
fei
ju ben
fe6fl
fattjifc^en
ttjeiter
hinten
am
Bia
fc;tt?arjen SDcere
ober
ber
ane^au
Bulgaren
iafon
temerft,
ftnb
;
^u
betu
S-anbe
am on
tjorge^
brungen
worfen,
iranben
fc^
tab
im
ift
:^eutigen Tlijxcn
ftd;
^ic
^e
bic ^aijXT^a^i
<2c^rft:
nid^t
mit
wa
einem
fieer,
ber
feinen
Seric^t
ebgic
nic;t
an
aten
Ueberieferungen
unb
S3oifgefngen gefc;c^ft
)at,
ju cnrunbern ift^.
tt?ir
11.
en
griec;if^en
fugid^
bic Ue^erieferungen
ber uralten
(Sagen
ftnb
^ei,
'tic,
ai
erfl
bcp^^Jt
unb
iriett?o^(
ao
jene
fc^rifid^
aufgezeichnet,
5ters
a. b. a.
D.
ben aubnic^en SBcrteu be ^auu Diaconu : quae nos arbitrari possumus esse vocabnla pag^orum seu quordmcunique locorum , lft ba^ er febf befe dlanmi fr fvembe, Feiiietreg fur Plamen fid) ermutigen, 5tuerbem ber befannten beufdien Qjolfer ber SDanbaen unb Burgunben ;ielt. berid)tet ^au ber S)afcne ireiter unten c. 16. ber bie Kriege ber ongoBarDen
^a)
19. unb S3ulgaren; de gestis Langobardorura 1. I. c. 1 3 lc)x ber biefen 3ug ber Songobarben 18. 6.
I.
8.
Pie
uub
iltefteit
ptn^niff^ bet
ie
UDiitbau
133
ijmn rct^cn
iDtcfc
UcOcvefcruncjcu ber
9ermanncn 6cr
5o
namc;
k;crrfc;tc,
ber
9crmanu
flc
Sncjiif bc eScii
cntbecfte
^nfe ^anb
wax
bc
frci;etcOcnbcu
iUif
ftc
ncrivcgfc^cit
Sicc;
rccn,
tracjen
gccjte
nc;t
nd;t
rannen
^Dcncjc
ju 6rcc;cn Dcrmcc^tcn.
;nen
nrnnbcrtc auc^
cim
fanbnaufc;er (Sancjcr
ani
bcrcn
^-rc;et
at;mcnbe efnge
luaren,
bcm neuen
lieen
nicbcr
\i)
nnrcc^tmtli^cn t5cnfc;er
gcfaf^rc;
crfc;cncn
unb
noc;
mt mbcrcm
fie ftc
Mima
gefegneten ^nfe
einer freieren
t^ier
unter
frher
bcm <Bd)n^c
gcicfen
,
^crfaffuug
S3efc^ii^cr
fcrt
la
laren,
feit
nami^
uratcn
unb ^ntcx
aen
iijxcx
^aticnaQC\jia)k
wcidjc
Seiten
vjefccrt
fce
C5ernianifc;en
9ac;
Stmmen
efngen
in
efn,(jen
6enn'i;rt
iuec;c
unb
in
njurbc
bcn
ber (Saben,
un
^tci
ammungen,
unb
jncjeren
(-J-
@bba ^ ^nm
feine
verfertigte
norro
(Sturcfcn
1244)
binauifc;en
u>ic;tge
uod^
je|t
teina^c
bic
S^uee
atcflcn
ffanbinavifc;cn
ju
5nfange
fein
^i;rnif
l6erc;tet
(Sncrro
turcfcn
lucitaufij
uter
ben
groen
Reiben,
rofccrer,
cfe^gcBcr
unb
f|jtcrcn
ott ber
fcoo
S33r fiif;ren
ba
von
unfcrcm
3iuece
rforbcr(d;c
an:
UJCc^c
(^rbf'rci
fcegrcnjcn,
uc;
fern
rofftjt^ien, ber
u 2!anai,
na)
biefc
ater
ben
^yiuffe
6i
jum
fcC;ivarjcrt
SDlcere.
a
Sanb
eingcfc; (offene
unb
fceivffertc
SSanaanb
Tacitus, Annales
II.
I.
27.
4. 3. voli.
2 Edda rhythmica
s.
17871828.
Edda
ed.
Finu
Magnussen.
3 Bd.
Islandorura
ed.
Resenii.
Heimskringla edr Norega Konunga Sogar ed. Pe ri n gskild. 3 Holm. 1697. f. 2voll. , op. G. Schningii (12), Thorlacii, Torkelini (3) etc. Hafn. 17771826. VI. voH.- Heimskringla, a. b 3ldnb. berf. ven . 5Wo|nfe tralfunb 1835 II. 8., bevf i?cn I^^Sad^ter.
e^^ig 1836.
II.
8.
134
I.
8.
Die
Vn
tinl^eiu
ber 2anaf)cim.
ianb
mit
biefer
ber .gauptftabt
^garb,
^?^n,
einer
^n
<Btatt
^errfci;te
naren)^,
fad^cn
iic
er
jcjQcajict t?cm
in (Streit?
irviren,
fcecjcitcte
mnftanbcn
unb
c^^fcrten
Gin nnernberiic(;e
ben ^"^jin in
oBag
,
aUm
icinm
friegerifci)cn
S^cn, bencn
iinigreic^
ieie
ganje
^a^re lang
(Seine
l^renb
bie
fiir
23riibcr
fein
regierten.
lrieger
jtd^
^ietcn
i^n
un6erannbiic^ nnb
Sanier
nntertrarfen
feiner terrfci;aft.
er
Senn
er
bie
Krieger in
icgtc
bie
(Sie aber
erzeigten
gitiid;e
Gi;re
unb
riefen
^n Sanbe
um
t^ife
an unb niemals
tergeben.
SQit
ben Sianen
fiti^rtc
^eim
xcidjcn
,
tyrieenfc)uffe
gaSen
fic^ tie
Parteien
ii^ren
,
geanjfe
,
^erfcncn
ben
^um Unterpfanbe:
5icrb
bie
Sanen
?yret)
gieerfl^rer
unb
feinen
(Sc^n
bie
5ifen
bagegen
ben tvHncr
lueifen
einen
tapferen
mit im ben
9}?imcr.
^n
S^anai;eim
biefe
ange!cmmen
erlangte
ttjarb
^ner
fein
fcf;r
i^ai'H
bie
.g>cnfc6aft
tracf;
ftd;
ii6er
diatij
talb
,
barauf
jebccf;
eine
gegen
;
biefe
grembiinge an
l^ieS
ba
man
unb
on ben
5ifen
Ijetrcgen glaubte
man
bem
50limer ben
iijn
opf ah unb
\mU)k
ieie
fcljici'te
if^n
bem Db^in.
SDbi;in
Salfamirte
ein
burc^
feine
BiiH^crgefnge ba^in
9?irb
bie
ju
bringen,
bag
er
er
iijm
e^eimniffe cffenbarte.
;
unb
5fen
bie
8rrct)
madte
lange
ju
C):pferprie|lern
al
fct^en
Begannen
n)t
^yfei^a,
Xcd)icx be 9?icrb,
5ifen bie
bei
fptcri;in
O^fer^rieflcrin anirbe,
lehrte
ben
(So
jaitc
er
feine
dn?efler
^dfe
jur
ema^lin
gei;abt;
bei
ben
^\m
1 SDt bem 2orte diar, ^iur* (priacipes, divi, ber (Singular toirb nic^it gefunben, oeec)! di?) Id^t fid) lrc) ba armenfcfje di (heros, semideus),
t^a altperf. diw (iJiame frenerfc^er i^rften) , ba neuperf. diw (Dmon) unb ba atf. djej (heros, prineeps) yerge)en. (Spuren befe 2crtee, tveld^e ^ne 3tt>efe cn ben Sarniatw auf tie Slawen unb (Sfanbinaier berging, S5on dej (heros) ftnb bie S'iamen finben fiel) auc^ in ben finnifcf)en @prac)en* be ^rflen Dejew in bem Sobranie gosudarstwennveh j^rammot ((Sammlung faiferltcijer Urfunben) I. 204. 508. 510. 539. 541. 543. 549, bcr Oebe unb be nac)^ergen 3)orfe3 Dtgewo, ebenbafelbji II. 567. III. 325, Dejkowo Ramenje . 32. 34 u. f. n?. entftanben.
I.
8.
^u
Me
Winn.
ftc^
135
bc
war
WS
md)t
geflattct.
rbmfc^cu
^'irflcn
Um
ejeu
bicfc
3ct
untcirtjarfeii
bic
^ompejn
unb
toee
t^errfd^er
uerejjcn
nber
n
nm
befer lregc
wicn.
SDb^n
a)ncnb,
bag
feine
9?ad;ommen
tcl^nen lrben,
mad^te
feine
on
Sigarb
fcine
unb
groen Strenge
^oif
i;inafc
Silben
naien".
in
@o
antet
a^ncn be
3"g
nac;
fanbina?
ber
nad)
ber
bem
S3eric)te
be
norro tnriefon,
ben aten
befangen
efngen
ii6er
@!aben nad)cx^a)it
finben
n?ir
^n
aU
ben un nctf)
jugngiic^en
ciaiitten
fefeft
necf;
fon)o;
njtr
bie
5fen
nnb ^otunen,
Sanen
iijciUn
bie !^anptfc^iidi;flen
kr
unb
5(fen
biefe
bie
(enteren mit*
ic
ges
SSancn
geflet
hjerben
in
biefen
^>o;er
(Sagen
jiuif^en
^
Octter
unb
Tlm^d)cn
fcegatjt
unb
ai
mit
S5^eieit
(Sd^ni;eit
fcibert.
^n
i^ren
^cim^fen mit
fceriegen,
ben
fo
tvaren
fte
biefen
an
cB
njeit
bag
bic Unmogic;'eit
^einben
aufne;men
ju
rnnen
einfallen
unb Rieben
geiefctc
fd^toffen,
giitige,
^^rrud^t*
eBer be fHegen
unb be @cnnenfd;cin,
^
ba S3ib
bic ijttin
ber ic6c,
fanftcfle, l^rcn,
crci;rtcflc
unb
bie
Bereit,
bic
SBnfd^c unb
g-reunbin be (S5efangc,
bic fte
be gri;iing
unb
ber
33umen
fonjic
ber S)ic^tcr,
Vani sapientes. Edda Saerauodar . 22 206. 23. 76 77. 205 (Sr tirb DumeQ Vanicum (Vanagod), Vanorum cognatus s. gnatus (Vananidr), Vanigeoas. Vanorum genteortus(Vaningi)u*f, tt>* genannt* Edda Saemundar III. Lex. myth. s.v. Frey r. 3*vimm, beutfd^eSt)* @*140* 3 Vanadis (dea Vanica), Vaoagod (umen Vanorum). Edda III. Lex. mythol. s. v. Freyja. 3 rimm, teutf^e Wl^^ii)* S 226 eijer,
1
@efc^* (S^tebena I. 37* 0taufc^nd, .^anb)* b SDi)t;uog{e 4) UeberSre^)r unbrei)|a ftel^e 3. vimm3 b.eutfd^e 30l)t;oL
189
sq.
ifi
bie fatotfci^
136
5ua
i.
8.
bcm
cf^ccc
Si'ancn
a\ir
au) ivaftr,
tcr
er^aSmc
SScfe,
iucc(;cr
ta anb
ac
burc)amntctte,
Kf>i^t
um
bc 9?icnfc^en ju fcceken
unb
ber
auf
^rvigc"
ju anticrten terftanb
6 anrb
befcr
an) cne
eigentf;umtc;e
-
(Sc;rft
unb
2,
cn
eigener
efang
SSas
nen,
Wenda
jcgen
Ruiiir,
nad)
,
eni;nt
fiuccnfd^en
Reiben
unb
ber
in
Wenige
an)
5fcn
bcm
anb
halt)
Sancn
unb
Balb
um
nahn
^ermanbtc ju cfuc^en
jnjctc
frcgerf(;er
56ft^t.
(Swcgtcr, ber
te
u^fafc^c
cnig
a\i^
ber
Oblin
"ic
SSauvi
a\h3
bem @cf^cd;c
tjon
jener
SSana geScrcn
;e
SSan?
anb (SSaubanb).
befcr
S)^nafte,
^ivar SOfammc,
^cng
fcbann
bc VIII.
tdjcn
^^^(^i^?""^'^^^^)
nntcrna^men
fregcrfc^c fcen
fc
3iigc n bc
auc^
cfl?
5uftrtegr
genannten
Sanber
unb
,
^chucfe
unteriucrfcn
befcr
jicn
Uc6er
Urf^rung
5ter(nim
unb ^crjang
(Sagen jur
je^t
@cfc;c;te
fc^cr fc
fe;r ijerfc;eben,
unb
gar
5nberc,
ors
jigid)
9t?erup,
bc
9)cne,
SJiiCer,
unb
neuerid)
unb
e;rten
un
ai
an
einem
anberen
unb
jttjar
ric^tigern
@es
ftc^tpvmftc
i6er
fd[;en
Samcntic;
wnQ
mitgeteie
Sage
6er bcn
3g
Sans
bcrn nac
(einige,
9}uer
unb ^Dcne
nftcrif^c
eraren
bc
ganjc
@agc
fr cne
bc
renc SJlt^t^c
o^ue ae
Sauf^nicf,
If)U
^ant)-beraJh)t^ocgie(S. 391
Uuterfuc^. uber
c.
394
41K 44K
J
35
umanu,
He
ucrbifc^en 3}fer
@. 283.
I.
15 sq.
eicr,
@()). d^tcebcn
4 Die (Schriften 3JiuIer ftub in befer Se^iel^ung fe^r toid^tg: de Snorronis fontibus et auctoritate. Kopenb. 1820. f. Sagabibl. Del. I. og
lil.
etc.
I.
216
ff.
^.
(.
Sy^Her u bem ?ut)auge ^u bist. reg. Xorvegic. T. VI. BrcjL Edda Saemundar T. III. Lex. myth. s. v. Od in a
rcr 9uitc)t befcr orfc!^r bebmtet S3ana)emr fc yiel al aer
s.
telluris
alhmn
I. 8.
137
be
9lamm
baj
be
ber 5fcn,
fccn,
nic ;florf(^c
^citcx
n btcfcn
ber
Sifincjer,
ber
itnb
igiunnen
g-ran!cn
be
auf
20a;r^ct
6cruf)eu
nb
(Sad^fen
ot;en,
unb t^unnen
alerbng be
tejcd^ncn,
bag
@age
runerung
^efcjeo
an
ben
ujrc)
f^attgcfunbcnen
Bu^l
Ob;ng
^<^"
unb
feneo
Beiua^r hahc,
jener 3i3
^f ^t w^
,
oftc^cn
Subern fcns
ber
beru
Den
eutfc;anb
ano
etiini
ein
Qa^r^untert
i^or
(Bnit
(Eijxi^i
au'3c;egangen
fei;
na)
i^rer
,
9}einuncj
luar Db;{n u.
f.
fueinfc^er
Grbidf)^
Sauen
^,
n?.
ftnb
hingen
e)rten
o^e
fte^t
aUcn
;jlorifc)cn
SSertf;
er
burc)
e?
an&^
ct\va
gefc^miia'te ^aticnaiiljericferung
^cn
ber ^erfunft be
'i)k
(S5ef^ec;teo
Obiiin an
grap^ifc^eu
cfliicC^en,
aftatif^en Subern;
unb
gefd;ic^td;en
9amen
ftnb
maiger
faen
ttjirfic^
erifiirenber ?5uffC/
ivec^^e
S3o'er
unb Sauber
ber
Dcc^ jer^
5fen
auc;
biejenigen,
(nftcrifc^e
"^tn
9amen
Sanen,
tginftc)t
unb
Qcten
jlei
eine
trieber in
bie
ganje
fageni;afte
@rj(;iung
fr
;ijlDrifd,
^n^incn be
.giercbct in
^erfcinbung,
(^i^
5(^garb
im
;eutigen
5foiu
am !^on,
burd^au nid)t
^?eutingerfd;en
;ier^er
ge;crigen 5f^nirgianern be
fcejieifein
^afen,
burci;au nid^t,
^ompeju unb
erfl
93it;ribaeo
ar?
maten
gei)errfd;t
;ae
unb
fpter,
um
ju entgei;en, on bort
gettjanbert
fei 2.
fanbinai^ien an:f
iien?i;i
fte
5inbcre
gan^e (Sage,
a^er
anf
irgenb
einer
f* tu,
3nbeffeu
on ber frhem 5tnfici^t eima abju= ge^en, inbem er \t)enigfen be Flamen Stunn, Stnar, 3otv, Sotar, Xfjnx, X^urfar aU ijijiorifc!^ annimmt. Unterf jur beutfdjen ^eibenfoge, Oueblinbnrg unb Sei^Jiia 1836* 8> (S. 86* . 79* 1 2it biefer @rfirung ijl ufa^I, efc^). ber 2)eutfc^en, Seriin 1831,
8
I.
5773
2
5iuf
aufgetreten.
biefem Srrtcge
8.
ging
am
lngften
bei*
fonft
e^remrertfie ^cvfcjer
af.
@u^m
1782
namentUd)
in ber Hisf.
Danmark. K.
18i'>.
138
fei
,
I.
8.
ein
lie
tDinben.
S'iwfT^^/
fr
SDa^rc^m
an^
iorin
afccr
bie
9iamcn on
nbcrn
imfe
*
^ircrn
aitffjcflctc
^florfc^c
Leitung
ifl
i;ttcn.
iefc itammtd^
"tiix^
Don ^cijet
*^nftd)t
fo ijcrunftig
nb Bcgtnbct,
man
jener
ihr
nac
forgfamcr
ricjung
Sir
mcrfitrbigcn
ber norbf(^en
@agc
btc
nac;
bcm enflmmgcn
Urt^ee aer
fo
Kenner
agen
%xkz
uge*
mein
erireitetc 9atonau6creferunc},
egt,
o^^txi
brigen (Sagen
rennte nic^t
biefcr entiegcnen
^n\
entfle?
\\\
Subern,
Juec)e
bem
iiBrigen euro|?ifc^en
feSfl gefcbet
Urf^mmgc nad
bereite or ^riflu
ober
ftc;
erfl
im
cntflanb,
ba igt
XK^6^
nid;t
Beflimmen;
meiter unten (.
18. 9.),
unb
bag
\\6)
ber S)eutf;cn,
bie in biefer
ircrben
mx
einige
(Sage ent^atenen
I.
^iflorift^en
S^amen
fe^r uja^rf^en?
(S;riflo
auf reigniffe be
^Betreff
^a;r^unbero
^ejug
finb
^afcen,
ber
urfpriingid^en
i^tung
efngc
unter
ben eutfc^en
ber 5nftdt,
bajj ber
uie atcr,
njorin
ft^
ober
^ad^ricjten
ac^fen,
Vixii
bie Soofinger
ot^en,
bie 9?i6eungen
bie
$Dic
auptfa(c fr
un
ijl
eijer
efc^). d^lreben,
1.
836,
2 ^jX barBer Wi va ijoUftnbtgcr Ueberfi^tic^feit unb mt gereiftem @> et jer, efc^i, c^jiueben I. 2)a^ 3. rimm in feiner beufd^en 2)t)clogie (. 94 ff.) Ber Db^in am rnbic^fien l^anbee, uerje)t
Urt^eie
fid^
on
felbji,
fagc
, XXVIIXXVin. 201202.
3
^Darber
^^q
fi)
2,
@rimm
fogenberma^en
augef^roc^en
2)ie
be lieber
or un liegen, groptent^ei bem VIII. 3a)r^unbert an, toa fpter mgen on tli, nac) einer ncrtegifd)en ^^ron;^ be grnlnbif^en genannt, abgefat fein, unb on beiben iji meUeid^t bie Staquiba n^icber bie jngere; C) trenne jie ^ier on ben brigen ab, um fie nad))er befonber ^u betrad^ten,
2)er ltefie
unb bei heitem grpte liei beruft fii aber toieberum auf altert efnge unb man barf be|alb unb au anbem runben mit iiod^fier Sa^r^ f^einli^feit annemen, bap jene frheren efnge bereite im VI. Sa^r^unbcrt
I.
8,
pu
139
cnU
bie
richtige
^nbein
,
mx
i)icr6er
9Jrnner
lue
j^;unmann
,
Saf, cijer
unb jum
fc;enic;,
S;;c(
an) ^afofc
rimut
beitreten
tjaUm
ivr e fr it?a;r?
bag
naqnf,
^chrnn, ^ctun^emr
an,
efcenfo f;iflcrf(^ftnbab{e9?as
mm
(,
ber @arb;arfcr,
28.
1.)
ftc^
mnben,
be 9?amen
,,
Suithiod
mikla"
lgt co
nci^t
fcejiuefeu
unb
jvar uid^t
bc
5nirenbung bc cn?
<Btijti)icn.
f)emfc^en
SBcrtc
bc
fvcmbcn
er
fl
^anai
f;eit
atffaubtnainfc;
rtuim
^ fcine uc
5rm, namcutd^
er ^anao
obcrberf;cutigci)on, ^eben
tu "trn ncrb{fc;en
fc;ctbcnb, trennt
agcn ba
S3o
unb
ber Soancn
cn
bem
ucrbentc bcn
9tamcu Wanaquisl
Socnebcnfu^ mt g(c(;em
^.
9luffcnfug.
fu()r
a
in
SBort Wanalieimr,
rtmrn
ne>en
feiner
9amen
er 9?ame
ber
SSanen
jl
jlmu
eo
or^anben tvaren,
flat
2t \jord^r|llf^e fnbgen jte ^) ncc) n ^rer e^gen @er a\u 2ir crbanfen befe 9lefultate ben f()^6arcn unb grunbld^en Unters fuc^uugen ^ (B, 2)ul(er unb ber agenbblic^ef 2. 17 134. 133. 134/' 1 Saitbiod hin mikla, Scythia magoa, beim Geogr. Raven. eremosa et
antiqua, fieyhi ^iiv-ia, bei Dieftov Welikaja Skuf, trurbe im 2Jttteater ba Sanb jtDfd^en 2)on unb SBoga, Aenffi^jien bagegen bie ncrDioeflic^e ecjenb be )toemniifc^en @armaiens3 ober ba anb jft>ifdj)en ber Dffee unb ben ^arpat^en genannt* 2)er Geogr. Raveon. gebi*and;t biefe Unterfd^eibung an ieien (Seen, 5. 8. 1. I. c. 1% 1. iV. c. 1. 4. 11. 12. 46. 1. V. e. 28.
Werlauff,
Jleftcr
I.
123.
p.
747 2
3
bie
Syinb. ad geogr. med. aevi e monum. Island, p. 9. c^ujer, III. 78. 79. Uebrgen oenuec)fete bereite ber Geogr. Kav. Samen Suithiod unb Scythia: Magna insula antiqua Scythia. .
appellat.
3n
feiner
Dh)oIo0e fnbet
f(^
betreff btefe
140
ticfc
jcl^cr
I.
8.
pu
hei
lteftcu
^tn^mfft nbev
rie
"littben.
9?amm
fci
ben ^'inncn,
;cutcjen
tvd)c bc faanfc[;cn
(Stamme
feit
auf ben
tc
,
fattjfc^en
emcunamen Wendi
Wenedi,
7. 13.)
teren ^ormennnterfc^cb
ift,
ber
barge;an ja^cn
enbc;
an) be UcOerenftmmnng
be^ 3:maice,
lue^er ba
*-'c
5em mit
bem
b.
ftenianbBaiiiioina (Bavvouu)
n?e()cr be
ircnien
nac;
atlt,
bieSeneben
bem
5)cn
anget,
ferner
am
SBenebcn,
feine 9ac;6arn
c6crnon(332
\:c[^
350),
inmitten bieferSnber
faanfcKn
(Stammen,
!5)a
be
Hermannen nnb
be
SSenten
ganj natrlich
an ber 9tac66arfc^aft nnb bem angen ^erc>rc eber reifer, ba, anc
wir njffcn,
be g-innen
nit nnr
einen grcen
3^;ci
ber Ufer
nnb
^iufc;en "tn
9Zcrmannen nnb
feSfl
(Si^e
fi;
tie
tiefer xxC^
Sanb Hneinerjlrecten
trgt
gegemrcrtig.
an^
aw
fic6 ^.
5)ag ber
9ame bcr^ctnnen
ijl,
Ratten (^ttar)
i\\
biefen (Sagen
e?
au)
eijetg
efd^ic^te (S^trebcng
I.
li.
Sintere fd^reiben
Weni, VVene-
lain,
en
yerfd^iebes
ncn SD'iuntarteiu
7* 13*
Sfanen)
in feiner a?Zt^oicgie (. 249) nennt be 33anr (b- ), einen cn ben efiv ijerfc^iebnen, aen bnrd^ ^eirat^en unb 93ertrge mit i^nen in beftmmte 93er)ltni^ getretenen 3}efofamm"; be fjijicrifd^e 5u0 egung biefe Oanien )a er nivgenb :erfuc;t
2 3
rimm
fiatt
Skane 3 ^ierf)cr ge'^rt namentlc) bic Qtnficpung be Jtcnfonanten d Skande^ Svealaod fiatt Svedaland, >^ormaii ^aii Nordman, anuar flntt andhar, fiona fiatt findha u, f. ir. ^x^L . 7. 13.
:
etjev,
Jefd^.
cf)U>cben
I.
36.
I.
8.
pit
141
imr bco
Jl
tcflatigm
(.
14. 6.).
S3c bcn
fanbiuafc^cn
^'cfcn,
c;nc ber
'(5'enbc
S3c
.
f.
ber
jv.
imterirbfc^en
a^ec;e in
<>c}icn,
ber 5(fen
genannt, ^rbifate,
)eutfi;en
^ejng anf
bte
immcri^rcnbeu
cimpfe ber
jetc^nenb
nnb ^'nncn
;et
in
ftnb.
^i)x ^n;rer
f;r
^'innenlibf^ingen (b.
^iumn^
Stim*
g>anpng),
unb
anb,
einer
frf^er
3ctun;emr genannt,
6e
ben 5?eue?
ren ?^-innmar!en.
^n
befer
@agen
;egt
kini ?snn,
c^en
getae ynut,
u.
n nraten norbfc^cn
,
^cifer^nnbnbernamen,
j. S3.
Thyssagetae, Massagetae
nic)t f. tt>.,
Samojedi
beren efc^ec^te
dgt
ftdf)
Obfnn
unb
ber 5anen
cber 5ffatcn
ncf^t
nac^
ben
grunbc;en
^crfd^ungen ,^aprDt;o
njetet
jnjefen.
^ener
fcet,
nnb
ben
Titanen
atciten,
ivecf;e \\\
aikn
rnfftfc;en ^a(nfciu;ern
fc
i^^r
bem aufafu,
,
Iroo unb
,
9?amen
5fen
5tffc
tinjen
ein
Osetinci)
t^e
9?ame, unter
,,
5anen
bie
^dnber
am
fafpifc;en
unb am
on
im I. ^a^r^unbert
ncrbmefic^en
ijor (^;riflo
jio
brangen
tg)aufen tief
im
uro^a
ju
ben Siueen be
!)nie|:ro
unb
ber SScga cr
unb
^tcematc^,
t^ejeugen
,
SJarian
"^a^
inianberer
jiinfc^en
150
300
u.
(
tn
Benannten
aanifc;en
(Spfiljtl^oogte befen egenjlanb . 14* 6. 8* Ueberragung be Oamen Stnar, Sotar, ven bem SSofe ouf mi)t^cii[c^e SBefen ju. ,,^an ijl bered^tigt, ben ^Jamen 3otar, Soanb au lteren refenf)aften S3eh)of)nern, bie on na^rudenben 2)eutf(^en erbrngt irurs ben, ju erfaren." Ueber bie (Sammtiewanbtfciaft befer Soten jc)n)ec\ er; boc^ trenn \Dr in red&t erj^efjen, fc fd^eint cr 250 ben 5u3brucf fnnfd^ fr iijtfd^ gebraucht ju ^aben.
1
SDe^r Ber
rimm
.207)
giebt eine
1
3
@rmm
bagegen yergeic^t
(a)i)tf}coge
. XXVIII.
ff
17)
bag Sort
aesi.
ff.
bem 9amen
437
Asia polyglotta p. 8^
142
I.
8.
pie
alteften
afc
^sn^mfft ber
bie ^a^in^en.
(. 16, 10,).
tjon 9ctt?gcrcb
&n
,
Cjmb
5fcn
ftnnfc^cn 23e
unb
tu
tem gautfigc
fenuen gecrnt
un
juctft
^acn ^
it
l)amit
ir
ni)t
Uxt
bama
firecnfc^c Sent^^curcr
aio
fc^irarjc
)kcr
bc ur|'print5c)C
angc
t?cr
(859)
eine
(2trac
an
bcm
Sanb
Sanbc
anb
am
nic^jr,
iac
-.
3cugni
bie
frnif^en
efc^ic^te
n
5nnaiften, feft
bie
S3t?5antiner
unb burd)
ber
ffanbinatfd}C
Scfttigt,
n?e^e
Bge
bie
bflic^en
nbcr
nac^
arb;arii,
.gcmgarb^r
(ba
^,
^eutige 9uganb)
S)ie
aufi^ric^e
,
anb) cruj^nen
cber thussar
unb lfar
ber
^)u[fen
unb bcm
^ier
waB
mi
unb
bie ^iftcrif^e
Sebcutung
quisl
genug geujcrben
agen
:^nter
etuja
im
^^^^^"^crt nac^
fein,
muten
bc
(Sfanbinainer
n?c)
,
bamit fceannt
tief
ba cfti^ cn (Sfanbinaien
ben ^'innen
im Qnnern,
cber ^'nnen
"1;^%
^cf
ber
SSanen
ten ber
5fen
einen
a6e,
3nm
unb
efferen
ba
fe6ft bie
ben
Urf)?rung
unb
bie
S3cbeutung
ber
10, , 18, 9,
2 9cjor, Sug,
3
,
liebet
ba
f|er
man
18, 9, , 27. 5,
28, 1,
(2iitf)c, XXVIII. 17, 297299) ersteicfit ba Scrt Thors 3n Se^ucj auf mt bem Samen Tv^or,v<; , TvQa7]vg (Hetruscus). )e 5lfen bten ein 23c, n?ie bie (DPa avibie 9fen fagt er (3. 255): brcflic^ fagt, b man barau ein ^iftcrifc^e, in beftmmer cgenb gelegenen 9lec^ feigem barf, afe \i ^er unenfc^eben,"
rmrn
rgigas)
I.
8.
pu
ngc
'll!Jin^en.
143
5fcn
^f^urfan
finb
hjc
,
ober S^f^uffcu,
ac
niing bere,
]^flunfc;c
ocgrihibung
uicj afccucjncn,
5n*
Sac^ (^lmm,
ftc
o;nc jcboc) bc
S3uer,
on bcncu
ausgingen,
ju fccfimmcu
m 5%emenen
agcn).
bem
alcn
lcxnciixii^t
SSefcn,
Gtter, nb
(^rbd^ungcn
btefe
an rgenb
tnncn
njie
fte
jcboc^
Denn
efcenfo
bc ;iflorf;c
(Sage
;re
egenfnbc
au
bem
Staumo nb
ibeaiftrt,
inbem
gttcr
S3otts
fleigt
uerert
eknfo
nb
Ijcebet
i;re
erbd^teten
SBefen
mit S^amen nb
igent^iimic^feien
cBenber SOenfc^cn
nb
@po
(j.
S3 bie ^abe)
(Reiten
rein
l^iflorfd^e
@agen
n^o jene
D)e irgcnb
bcfc ren
nid^t ^*
b)
S3etreff ber
ttcrfagen
Unter jenem
n?irb
man
j*S3.
najiii), eterc^
fen,
SSi^en, 2oi5enbiet (b
S;otia),
Soeeer ,
,
44.
5.), Satiiuab
(:^tttja,
^omgarb,
,
arb^arifi
. f.
,
(^etfc^enegen)
tifc;c
Huni
Hnland
?.
nfce^tueifentic^ ^iflo?
9amen anerfennen
baffe^e birftc
UcBer ben
(Sl^arafter
unb
basS
gegcnfeitge 95erl^tni^
ber tter^
ber ^florifc^en
@age
janbet jtjar
3.
@ r mm,
bcutfd^e ^elbenfage
@* 335
399,
unb
ba^ feine eigenticf)e einung fd^wer jn ergrnbcn klarer unb fur unfere 5lnc^t gene)mev fl 3. . 9!Jl o n e , Unkf* gur ^i\)i)k ber bentfci^en J&ebenfage* uebnb. unb ^p^* 1836. 8 dnlet.
allein fo ungetuo^nrf) bunfe,
fi.
4-8.
144
I.
pu
tfxe
WinUn.
Valland
m) wen
einigen
Samcn
(Gallia, Italia),
Danmrk (Dania)
'i'i^iii^
in bcr
tba
ctcr
agcn
iinb
eine
Sei?
mifc^ung
ber
^iftcrifc^cr
bcn Urf^rimg
cbet
in bct
thursar
11.
vanaquisl
f.
w.
namcntiic^ lcnn im
n?i()ticjc
Ornbc
icbeutfamc (Stimmen bc
^ifloiifd^cn
5iiicrtfnim
m^t^ifci^cn imb
cS,
ber atcren
(Sagen
engefe^cn
ba
be
ber Unterfc;ieb
fann afo
mir barin
f^idUc
liegen
,
egcn,
S3e3e;ungen
ber
e*
far
am
S^age,
jene ber
lteren ciiva
fo ferne
im unfe
toerfccrgen
(Stimmen
Beugen,
^.
tueid^e bic
angeff^r^en
9?amen fr urfprungic;
^ci;ere
:^i|lcrif^e b
on
9Jenfc^en
(5t^en?erb,
ater bcd^
immer
fei^r
uj^tige
^eiveife
bie
Suegung.
^ffenar
irar
ju
ii;rcr
(Stm?
men im
e?
fciibetercn beffe6en
ncd;
nici;t
$Da jene im
@r!(rung
ebigic^
um
bic
d)
S)ie
lfar u.
f.
norbifc;en
Stmme
(3iab^
natrlich
berfekn
fcmeric;
2)e S3ebenfc^feten
3, rmm
betreff be
kamen
Alli u* a* fc^enen
un unbegrnbet.
runb, toorum man bie gerabe mt Db'^in, nid>t au} S)cnar cber %)cvv, Xijx u. f. tt). uer[uc)t )at. 3ct) bin berhaupt ber Snf^t, bap in befer 3}erbnbung be Cb^in mt ben 5tfen unb ber %xt}]a mt ben anen eine bunfe Snbeutung on bem Uebergange ber93er e^rung befer Sefen on ben Slanen unb Seneben ju ben Sfanbnamern ers bergen liege
'i
3^
fe)e
feinen
I.
8.
pie
>ie
"lUtii^n.
145
bcm
6^;aratcr
unb ber
S23cfcn;ct
ivcbcr
bcfcr
<BaQm
noc^ ber
@e?
in
fc^df)tc
SBberflretenbe^^.
ic ^erfcjjung
f;efcf;c^c;er
9?amcn
jia;
bem,
\va&
mx
;tcr
tarnen
ber ^giectcu;
Spolin cbcr Ispolin, ud, imb iikr bc SBorter Obr, Witez Cusj (sub. tu), Skomrach, Sebr, Skythaena Thratta, Kar, Ent Troell Litus ober Letus Milins Neropch Kursar, Smerd, Kazak, Kresanin, Nemljejnka, Nmec, Walach
,
, ,
,
cber
Wlach, Kacjr
lu
f
,
lu.
temctft
,
;ajcn,
n^t
fo
te^tuetfcn.
Soe
fccrcci
f^ter bc
SSafen
SOjcn,
iurbcn an)
frher bc
n ber
5(cftr,
3"Jtt/
^;urfar,
5(far n. a, jugc^
it?r
^c\)i}ic iinb
e)
^nbem
bcfc
r?
fr richtig
gebenen
ivr
\vc)i ltffenb
'ta^
,
be
9tamen
ber
^er?
(BaQcn gau^tvnirbg
crbc^tct
bc ;nen fcegcc^tcn
fein
fonncn
S3erenncn i^i
fd^ nbcffen
bag
bc
9'amcn ;ercjencmmen
uc
fi^ n bcn
(ZaQcn treu
cr;ct
SDtj
Obf;n,
^cc
Bc^au)jtcn,
bc
an cnem
unb
cnbd^
on ba unter
,
ctter cri^oten
crbd^tctc
njcrben,
cber
dB er,
fl
njc
cn
uog
Scfcn
5eo,
fi,
ba^
fr
um
urj
,
ju fagcn,
fccjcnbeo
bc
9?amcn
ber
Yanir, Vanaland,
b
;
Vanaquisl
fcmmen
i>on
bem
S3o!c
Sancn
ionac^ bc
SBanen
ober
Senben
fc^on frher,
untrben,
ofld^
ao ftc n ber
toon
mnber kgrnbetcunb
fare, jeboc^
6c
;ers
lrbige^unbe
S)cfe6c
fot
flammen,
ivec;ebem(I^)r|ian,
bem
ateften :preufffc;en%inaflen
(um
ju^o
n 9}afoinen, jugcd) mt
10
146
einer
fc;cf't
I.
8.
Bh
,
tin^c^.
fiaiinfaen
wMc
(^rftan
geinaceu ^i^jiigc
tinirte,
ift
Sinn
jener
UeOeriefenmg
fcncftcn
fcgenter:
Unter
tcr
errfc^aft
teo
5(ngnftn in dicin
geertc 5frcncmen
c6 an ten (^ren^cn
^^ate
au
te'5
(Zaiixa
n ^itBiMiien,
egierig ju erfcrfen,
itegen
ter
7.
unt
8.
ig^nnnereife
ftarfen
9?enfc^cn
tvc^nien
tiefe
rennten,
am
ta^
ibxcx
9??itte
einige
cgenftanteo
9c,rcanen',
n.
S)efc
tnrcijcgen
tarcn,
in
jtc,
gro^c
9?cffanervint
nnt gelangten
^cn
at
ta famen
ein
in
ein
anifte
Sant, irel^c
(Sargatia
feinen
Oeftimnuen
fhrte
ey
nctl
nanii
(Sargatii, Sargetae
Wo Wo
,
VVatina
(Wa,
-.
tnninf
Waddjalaiset)
c rennten
fc^
mit tencn
fte
fici^
einiger^
^cn
tiefen
SSeneten
erfn;>ren fte,
ta
S3cf
glitten
fic6
Umigeri nenne
dicjx
^,
luei ey
unter
ancf;
25 eien an
^viiffcn
nnt
in
ven
wcmc
tarany
nnefannt mit
%i}djc tiencn
fe
rec}
t^^nfern,
^^nr
il^rfern
nnt Sttten
fei i(ir
cne
5fcr6an
,
e6e;
^a^rung,
SSaffer
ein;iiger 3^ranf
;
ta Sant
an ^ufK"/
,
<2een
nnt
SOatern
tie
^civchier einfae,
ungeitete
fc^en.
Tlm^
ftc
^[i k^e^nct
ficfjer
ber Subrucf
,,ein Buc^
in reufdjcr fpracic,
afcev
mt grecffc^en 02 i. 623
2
3
buc^faben
gef^rebeiu"
ross.
33
Karamzin,
icj
Istor.
gos.
73.
4.
Anm.
fnncn
125.
Wa
VIII.
112.
c.
jtrcr
glichen irerren;
befc
Uebereinftimimmg
cn
gaii^
jetcnfaii^
liegt
c=
fc^reibung beBcIfeo unb bte eben angef)rtcn Danieu Sargalia, eliba, 9Batna
bezeugen, ba^ in tiefer Ueberlieferung ycn bem nrbiir^rtcn 33cfe im umtigcn 9upanb, ben Jinniai'pen cber inelniebr beu Svpleu be Dee ifi. (5argata \]t
jtpar
fcnft iu ber egenb be Siune unb ber 3abt siergatfc^, be ^cmanb^-g (Jclvi tief im Dicrbeu, bie uralten 5|e ber SSctjauen viber (nac) (Sjgren,
^U
Petersburger
jinb
im
Petersburger
cu^emement
ju fucf;en.
I.
8.
iinb
pie
{;rc
ilteften
^m^nxjfc bet
^ie lht^en.
147
ununbtfj
;uc;flc
ebaufen mit
c;rtft3eic;eu
3a; ber
^agc unb
9[^cnatn)ec;fc
tcnierten
ftc
bnrcf;
iifc^ntte
n ^er6;c5er ober
fd;afen
fei
lnoen n @a;nrcn*
f;ey
cn
angen SBner
;crnm.
;tnburc;
fe
mefien?
ober l^ocfcn
;
nm
ein g-ener
^ieiueiOerei
cjeiuo^nic^
6ei
f;nen
ncl^to
befto lueniger
ouie
erfnl^?
nnb
fie
^oife.
Si;renb
e;r
be
SSinter
muten
fie
im Sanbe Ueihcn
nnb
6ei Sieber?
be
,
(Sommery lurben
be
ii>o
franf
iuar.
(Sinnigen
in
?Zame iDiione
er
iefcr ftarS
^\^d,
einige
in bic gnbe
feiten
Siiii^Di^^itJ
bies
gugei;
mit
einer
i;ri i fernen
^i;ronif
,
-3n rmangeinng
unmijgc;
fagen;af
aCier
lteren
S^neen
fagt
^oigt-,
igt
ftd;
genau
6efiimmen,
;ifiurifc;,
ia
ifl.
@ mre
zi^^w t^oreiiig
fd;cc;tueg
\^t\\\\
man
itne
einige ge;an,
befek
it
ficf)
ai ioge ^-afce
nic^t
ganj
ererfen
3n^1
^^^^
ivotc;
bagegen
ifi
a6iugncn, ber
;iforifc;e
UeSerieferung
burd) ba
bic
fajl unfennic;
geiorbeu".
^(x\\ l^nn
^ermuti;ung
bajj biefe
Uekriieferung
icicc
ine(cic;t
auf ber
^ermcffung be ganjen
bc
rmifci;en
9ieicf;,
auf S3eraniaffimg
^uiiu
(Sfar
burc;
einen
(Sena6efef;
gee;rcn
nniiidf;
,
angcorbnct
erfaf;renen
unb
imtcr
5iugnflnS Binnen
ijoHenbet iurbe,
32
auc^
ifl
^a;rcn lcn
unb
iuie
9}innern
biefe
ljeru;e,
mofern
bie
(einige njoen,
SSermeffung
fi;
auf
fft)t;ifc;en
^a6e^
'\\\
S)igiid)
aiierbing,
ba jener i^^cobotu,
ba
3ef;nie (Sonfuat be
eete,
nbern
o
wtxK
ur^eit er
biefe UeSeriieferung
bcr f(i;arffinnige
^oigt,
fo
if?m
SSai^er-*;
lir
rumen
biefer
Ucerieferung
^a^
iw bcn
ober
eine
bav6er finb ae
33
I.
32,
p. 26.,
3 Aethici Cosmograph. ed. Gronov. Stephano. 1577. p. 107. Lelewel, 346 357.
Bad.
430.
geograf.
(S,
117. 122.
Bayeri, Opuscula
cd.
Klotz,
p.
10*
148
I.
8.
tu Winsen.
Un
gctt mir tc
WCQ crircrfcntc
(yra\(numg
QU\)i
tcfc!
Urt;c
bariicr
au
511 fprcc^ciu
tcr
Scnbcu in
(Svirniatcn an,
nb
in bcfer S3c5c^ung
Bfngng bcn
iiSrigcn
jcnco Bctittcr,
namentlich jenem
,,Venadi Sarniatae".
nct^ijcr
13.
<^^ahcn tvix
nun mt
i?
ncciifc^e S'cigc
befcr
crfci ebenen
fefftvanbijen
unb qaunjiirbigcn
SSenebenftamme in
an ten !5)cn unb
ber faiinfc^en
3eugnffc
it6er be
bcn ;nter!ar^atnf en
ncrbic6
ti
nac)
Sanbern,
,
'cen
ber ^ftfee
ti'?
9civijcrcb
unb
crircgen,
trerbcn njr
(S^riftfleer be
(552)
trelc^er
bic aucjeSreiteten
^i^c
egenben
fcf;lbert,
ten
am
Sut
fc^irar^en
Tlccxc unb
am
unb
5^cn f?r^t,
ternennen.
friiin'ren
SOcrte bco
3g"lKii
bic ncc^maige
6r
f^jri^t
ber
liegt
SBinben
ten
fieien
S3crgen
terira(nt,
an bereu
9?erben jugcs
ipanber ^cite,
me{c;en
fctuie
^tamm
ber SS^
bie
niben
(Winidaruni
populosa)
ift.
^iuc^
5?amen
Stmme
unb Sigc,
nannt.
ttcrben
fie
I^ie <Saltinen
no
meinen
ber
bcm
(Sec 9)ufianuo
jum
S^nicficr
SSeic)fcl.
Dertcr.
ic
,
5nten
bagegen
unter ihten
)a^cn
i^re
^i^c ba
ite
ba3
tem
)nefter 6i
jum
^.
Dnie^r,
bic
,
Gtwag
unten
rid6tct,
eriti;nt er bie
aU
er tielc
bie,
im
Jornaodes,
Golh.
c.
5.
I. 8.
Pie
ttltefteii
^eu^niffe uber
auf
{f;rc
Me
UDinren
149
Kampfe
crmag
nia)i
im^xid^c,
juma icnn
trn
cn
kmaffnctccgccr
;ci*annic!t
cfc nun,
Ucfccrftc^t
ci^t
cnem
(Stamme
cntfprunijcn
;
ff;ren
bre
^amen:
SSeneten,
Sntcn unb^Sawcn
itSera ivui)cn,
.gerrfc^aft
wegen
unferer9)ffctf)aten
untergeben"
S) efc Untcrtcrfung
nac)
ben Qa^ren
332
350,
mo
bc
otcn
on
^um
fyreben gcjiungcn,
Saffen norb?
^oern
bereu
^ornanbe
(^i\va
eine
fccbeutenbc
^n^a^ aufja^t
ju am^jfen 'Gegannen
,
fpater,
gerabe ur
3f it
be ^uunfc^en (Sinfa
er
cjec;fa(o
33
nad
bem ^obc
i^rc
Un
S3?ftgot;en
fc^ttjarjcn
unb unter
;unnfder D6er^crrf;aft,
egeimat;
(am
SJccre) jurucgcfciefccn
nt;ar
unb
au bem
feinem rcs
aUx
o;ne
ba
(BIM r?
ft(^
bc
^unnif^c
^crrfd^aft
ertrug
unb
ber*
fcenjcifen,
fcra^ cr
in
luarb atcr
>c
griffe -cficgt
Anlarum
fines
dum
fic^
ermanncnb
i;ren
feinen (SlV^ncn
unb
be untcrjcc;tcn^ofeoan'.^rcu5f(^agen*
^avnn
;attc cr fo
S3atam6er, ber ^m
affcn luotc,
mt rieg unb
^^
am^rac mit
Jemandes,
Goth.
c.
23.
23* St be .^unnen n Salre alt unb tiig unf^ig 2Bbevftanb ju eijien, Y0)aib er ftd^ entleibte* @ene 3ge getjen bc norbf^en 33lfer gehren barier in bie Seit feiner Sugenb* Stuc^ atteret bcjiimmt ben Sinfang ber Kriege be (Srmanrtcl^ mit ben langen anf 332 9tbs* vip ber Unit? erfalgef d}(^te tt, 1773> (S, 518
2 S3rgL
18
Jrn and.
Get.
c.
24
^u^arffi
hja in
bie 5|Joioiojer
150
I.
8*
pit
iilteften ^curjnilTe
Dijccf;
mm
^cntantco
tc^
,
inr 5ntcu,
\o
trfcn
iinr
tcnnc)
cngntg
tcrfcc
cf^nc
iitcr
Hc
bc
SScnctcn
anreihen
ta
cfcf>}tfd}Tc6cr
tc 5ntcn fr einen
^'ctervtffnn^en tcr
3tamnx
crfart,
^a)
Hc SScncbcn unb
ted)cn
SBeif^fevinecn,
tey -^icrten^
nnt
ireter
nacf;
Cften
n?
jnm Dcn,
^rcfcp
irc te ciu}
fc^^tintr^cn
^rc
ep
Ceftatgt,
im
(Siten
aer i
jn ten Ufern te
Mecrc
tertjoU?
^er gec^ctigc
egrintct
nnt
tcr c^erner
cr,
uom
enannfer
fairfe
tag fmmt?
reifer
tnrc6
i;r
eCnet geflattet
Btten^
^iefer
3"g
;in
an
S'iiH-en
tnrc)
ta^
kntige S3c)men
S)arana
nnt an
ter
(S^c
nac;
S^nnemarf
t.
Kni^er!fte(igt lcrten.
geH
^errcr,
ta ereit?
nm
^. 494
in ten
SSeicfenfer,
im
ipeftien
^cf;mcn
jl,
ja,
erirgt
man
ten
ein
frnmmen anf
ter Svinter
tiefe
b'"fK^
*^
^'^
h"^?-
mnitcgic),
ta rgent
c^nc m S3eft^e
.
fein
(i^rg.
39, 1.
43. 2.).
5utefmnng
ter ivenetifc^en
t?cn tcr 9crtfetc
intern er fagt,
tag
fici;
fic
einen nnermeiicf)cn
9iaum
erfirecen
nnt intem
an^
3anfc;en (>erucr,
\c^t,
fo gei)ttce6 fc;en
tem ^reep
Bereite
Si^c
ter SBeneten
H ^nm
gereici;t
'A^cn
an
tie SBcgaviucfen
Siaien in
feine
f^\Hterer
^6at
finten,
l;a6en,
4!^cn
^rcfcp
ter
djic^t
S^intnng teS
fcr
nnt auf
^iiftc te S^aicti
ireiter
Scc5
6e^icf;e.
bcn etilen
ta0 ter in tiefem Siebe mel^vma ger mtb iircn fa^rifcjen BunbegenciTen 377
Stritteri Memor.
Warsz. 1834.
I.
377.
33rg.
Dziennik powsz.
Procop.,
.
b.
.
g.
c.
14.
15.
Paul.
Diacoc,
1.
c.
20.
(5?rc\I.
18. 8.
43. 2.).
I.
8.
^it
McfUn
ptn^niffi
bu
bie UJiii^en.
^
;
151
Uii
ci-fl
;crauf gc;t cr
auf bc
S3cfcf;rc6uni) ber
j)fc;eu ber
arau
erfte)t
im
^ujj^genete be
S)ou uub
{f;re
tiefer in
gecjeu
'i:u\cn
S^Befleu
ftc;
uub 9crbeu
fjeefjcueu
Subcru
(jc autuefl.
S3e
ifl
cjegeufetg
beraus
iuerr'irbii),
ba,
otgec;
be
faunfc;eu
^ifcr fc^on
uc^t
iarxQC be ilarpat^eu
"Cen
uub
be
mir mt
bamagcu
,
(u|ic)eu)
9lcuieru
,
)iickn |uub
,
;arteu
mpfeu
be
geegeu
ftd)
^auuoucu
ja
fogar u Tlcc^xcn
ueber^caffeu ;atteu,
beu.icc) lueber
^oruaube nud)
^rccp
geuauuteu Sauber a
fccjt,
ecjeutc^e
^BUk
ber
ba
tjebe G)efc)c;tfc;re6er be
beu
tar)? a tuni,
ber Oflfee,
uub beu
cuerfleu
u>f;rcub
aujeu an ber
^;ejj
ai u^ucjuge
au jcuem
Uraube
erfc;eueu.
14,
un tcfauute Bcuguffe
ater
Dueen
;uter?
Saubcu lur
15
uuu
be
(Sameu m eure?
Bi^^cfc
^afc)eu '^crbcu
burc;
eu)o!6eu
5u
jaicn ^au^cu,
fo
uu
terfiffig,
be Bcucjuffe fpte?
iwetuftg
ine
rer (2c)rftflcer
kr
bcfer
be
ju
fl,
fce?
fpred^eu.
(Euge
grer
,
aU
ben
uufere
ofccu
o^ercjeu
beofaficjeu
(Samuiuugeu
ivcrbeu;
auge^eu
ftub
tereto
(. 7.
5,) u r^e
fccru;rt
aubere
Ujerbeu
an
'betreffeubeu (Btctm
uergetrageu luerbeu*
"i^cn
tgcr Uceu
be
mx
be
fde^
nc)
(^ugeo
6er
Urfpruug
uub
^Bebeuuug
urateu
,
Sameu
ftub
fce
uiefieu
^Oferuamcu
me
bco and)
i)ai
}^aU
fl.
S)er
geiuo;uc;e
(Spra)forfd;cr
aterbugo
(S. 48)^ S^cut, ber etwa 120 * 6|r mt feinem 33ule iu Svmeneu augefeffen wax, mt bem Oamen SBenebi, SGBinib iu 33evlnnbung BviuQt, imb afo bei bem 3)iofe3 on Sfiovene eine @rtof;mmg bev Seiieben fnbet S)e alten S3nlgaren Ovaren m*aHfc)tnnif)cn (Stamme^/ )r S^ame ging evft fptev auf be (Satuen in SOoefien ber 33rg . 29 4
vvt
Procop. Scumaun
,
b.
g.
1.
IV.
c.
4.
p.
573.
(@cfd)d)te
inbcm
152
fcc
I.
8.
>ie
tUin^en.
lucr
jcbcm
feieren
9?amm an
Qciji
tic
^iinbcrt
Suscgungcn tercit;
unb mt
,
fc^arfcr ^rtf
an
ber
fie;t
gerabc ba
fc)n?anfen
nnb ganj m
5C;cmmt,
bidete
g-nfterng
nnb
ftc^
nng:
aten
ijn
)er
5ame
tor
ben
efl
9}an
fcgcnbcrmaacn
d
:
) mt
bcm rnnbi^cfa
2^actno
(nac;
ten
Venedi
Sei
^nn,
ben Annal.
S.
Amaudi; Venedae,
(b.
n?c
Ovevtduo
6e
^tcemaco,
OvtvL^iog,
\\\)i
^*
Vendicus,
cfl),
^aant
fce
Venedicus Ovevtr/.g
n
SJarfan
i^eraea
Wenedonia (Sanb)
^
ben
5nnaen St.
Amandi,
Wenedum (Sanb)
Snfjed^nnngen
,
n ben 5nnaen
Guelferbyt, SSenbanb
(Schrift nnb efange)
,
n ben anb
Weiida-Runir
6e
e6enbafc6jl,
SSccncbanb ^luema
SBnfftan
SSenbefc;en n einer
Urnnbe Mtn
einer a\it\\
1128,
SSfc^rtjeneben n einer
G^ron. Abel ad
a.
1074^
cn
26t
SSenben
aBer mit t
d:
Yeneti
6ei 2^acitn
(nac^
^a(
9iitter
fcei
^ona
in
SSentianbe
bcr
\\\
einer iiinbifc^en
Sentiant in ber
,
Orbenc^ronif
einer
bcntfci;en
(XIII. ^ai^r^nnbert)
/) mit
Scnet^en
i
aitcn
Urr'nnbe
:
tcn 936;
flatt
bem rnnbtcfaie
nnb
bem cnfcnantcn d
Indi
Vindi
6ei 9}ea
832, SSinabafjnS im
,
bcm XI.
^^^^W^i^^^^^t
Viudicus OvivvAoq
,
9L)arfan
ion
^crafca
(tg)anb'c^rft
'[vrAog)
Windones
Kxa
chron.Moissiac, Soinbcnifmcmarco
iec
n einer Urf.
1112, SBaiciinbcn
\\\
einer
SifcnsSSinba n
einer
fcci
(Snorro
Wenedum
ift
egentc^
bev atbeutfc^e
om
Dicminati VVened.
2 3. .
ailev3
(Sc^iiv @efc^.
I.
I.
8.
fh
,
Me
1iin>ett.
153
unb
^c
ucrro
fai;rer,
5tJe
1251
Sfreb,
5ba(;areoh?inebcn
905, Winedi
in ben
^ontfaein (^anbfc^rift jn
^icn an bem X.
Sinebar (9ame
VI.
Vll.Sia^r^.)^
SBinebnm (anb)
Bei Ot;er,
rap
Dintia, SBinibi
tei ^-rebegar,
in bcr
Lauresham., Laurissens.,
mar cn 9t^eim
tei
be (Sigeuat emfciin
n. 5*
,
im chronic. Virdunens.^
in
Hugo
979,
Flavinia<iens.
SSinibeS^eim (villa)
Uxt.
be
9?rin?Sinibi
tjon
846,
/
>ioin?2iniba, 9iaban?Siniba in
UrL
bcS
^cnig 5rnnf
on 889
Naba-Winida
(villa) in
UrL
be ^nigo^^nbitig on
863,
IX
^al^r^nnbert,
be
^.
.geinrii;
1003, Sincbi
SBnfftan,
in
Sincbianb einma
SOinbifc)^
im Codex praediorum Adraont. anS bem XIII. ^a^r^^nnbcrt, Sinbiimann (9ame) nrfnnb. 1096, Sinbifd^mann (S^ame) in miiicU
bentfc^en (Sd^riftcn nac)
5iebcrbenfden
;
rimm,
S^inbif^
noc;
;eutjntagc
tun
ben
nnb ^cnfcnantcn, akr mit h cber g: Huinidi, Guinidi nnb Guinidini or3ef(i;cBenem onfcn.
d) mit bemfeSen ^ofae
^
im chron.Moissiac, Guinidi
unb cinmai Gunedes
in
i)
mit
in
nnb th
jlatt
d:
B)init
nnb SBint
in
einer
UrL
1062,
936,
1022,
Binet;nfcn
urfnnb.
SBinet^c
rimm
bcufdje
i\i
rmnmatf
I.
58.
2 Dber Quioidi
alten ))ien.
154
urfunb,
1.
pi
ilteftcu
^uoni|]'e uber
Mc
linbcii.
uiifc
1022, 1064,
S^3inif;un n
tciii
Sara-
XI.
;3va;rrnmbcrt),
SBnt^cm
SBnct^un
(311
ucr?
1179,
Si^nca
unt SBnncta
(^att)
fcc
ocmcb,
mAnon.
tcrScf^mun^
Xantens,
Ann.
itnb 6c tocmcb,
^int^ar
(.^cutj)
Bei
^crnanbe (5(m=
:
man
93arcen
^t^mr)
ij)
c)
mt bcm ruiibi^cfvi a
Wanedouia
:
mt 5ufc^nc6ung beocnfcnciutcun
Sibinc
:
i^)
^ant
^ana^emr, ^auaanb,
(cnicj) n nctbs
^anaquf, ^anat^,
fc^en
^ei
^aua
(-.^ciigu)
^ananb
bei
bcn Danen
na^
^fc^on), Somi
)
5bam bcm
Srme,
SScnaacn,
(5==
SBenaafet
(bc
(Saircn in
c c
ben 5'nna^^|?cn n
bcnfcGcn,
SSnajnmava
(ber
Bei
rnfftfc^c
benfe6cn,
SScncane,
,
Sennemce
Senne (9nanb)
,
benfccn,
anbereu
f.
cneenmjeri
SJnnbartcn,
t) flatt be
(Sabgafee)
Bei
bcn Sfc)nc}cn^en
,
cbcr,
nci)
SSn, Sncija
SBniaein,
Sniaifct lu
Bei
i.
.^cnfcnanten
S3antf;a6
b: S3anncma (anb)
Bei
^rinin nac^
ieien
3:!imaic
(Sanb)
^auino iDiaecmi
Senebi in
aikn
ganbfc^rften
,
1514,
g'crmcn
Senet^^e
1022
\u
f.
33cnben
S3inber
S3nbfc)c
je^t ncd}
ic
CBgeic;
nnn
biefe
fo
auf ben
ftc
erjlen 23iic6
ba
fc
man
^cic^t
faft
fr gan^
t^erfc^ictenc S3e3eic^nunv^cn
mbd^te,
bcc eine aufmcrffamerc 23etraci;tunij, 'ca^ aik eine nnt biefeBc SBur^e
:)a>tn
unb ba
fie
ft
cbgc;
fprac;c;
unb
biaetfc^
i^erfcieen
fint.
'^ic SSurjcircrt
jerfat:
3S5tn,
icid^ct^
in bc
bcutfc^c,
imb
in
tk fnns
fmb Bcfc
itBrgen^crf}ebcn(^eiten
Sc^atirungen cbcr
^dj
au incen (^rnbcn,
fc;on
namentc;
ann ber
^cfa
c
ifl
an nn^ fr
fcbann
iuci
ftd;
aer
unb urfprungd^cr
ao ber S3c'a
man
rtmmg
beutfc^ic
rammatif
571. 594.
II.
VII.
L
bcfco
8.
fh
ii
t)ic
Hinren*
namentc)
155
m
nnb
SSort
bm
(Sprachen,
(Sanffrt int
enbc)
ba cnrgc ^iib^ja,
ftc^c iuctci*
unten),
wcii bc S3crn?anbcung bc
^oao
n "^n atbcntfd}cn
^.
^^ flmmc
ba
ba;cr
bem
fc;arffinn3cn ^afcj
mm
fcc,
i
lucc^cr 'bcijau)iict,
in
flef)t,
gerabe fo
wk
n ben
S^aehio u
f n?* ,
vte bte
am
fcefien
au ber ncberbeutf^en
angcfac;jtfc;e ?5'0tt
SSe.cncbanb
rc^g
ivec^e
ftc)
jiudma
te SSufflan
nnbet,
einzige
fl
cenfaS
ano bem
fl
ur|\nnn(jc;cn
i?cn
entflanben^,
SSanebcnta
ftd)
beS
5(bemar
befen
^yormen
uerf(;ebcn
tfi;
imb
na;er
ben
fnnfd;cn,
er
t
luc(;tge
Untcrfcf;tcb
^iecjen
bcntf(;en
^nnbarten nac^
nanten d nnb
^eivffen
^cnfos
beo n
ober th.
cjcfc^efit
bc)?peter SOefe,
5nijcfa(;ftfc^en
namcf;:
man m
nd
@Dt;tfc)cn,
gc6ranc;t,
,
Stfacf^ftfc^en,
nnb
5(tffanbnai?tf(}en
fte;t
5(t?
nnb
9??ttebentfc)cn
nt nnb m 9cnbentfc^en nd
S.
O^t^ff)
bindan
nnb
nth
bcrt fcUc
man m
nn
5tfac;ftfccn
dh,
5tfanbna?fd;cn
(fiatt
ndh,"nth), m ^iii^
9}tte?
nnb
S3* QCtji\d)
anthar (alius),
atfc()ftf(;
other,
anber*
SBenbe
cjc^ort
c;cr
fo rci^t
cgentd; jn
feiner
on ^tcn iaffen,
luirbe
nbeg noc^
nnb
bann
cjct(nfc;,
atfcc;fifd^
nnb
angefa(;ftfc;
SBnba, SSnba,
(nnrc;t(j
SSneba,
SBcneba,
aii^
nnb
mittebcntfc)
SBnt, SSent
SOntf)/SBenf;),
ber 93ofac
j, 58.
t}co
e ^nfc^ehmg
nnb
bc^^onfonanten n nnb b,
fl
;SBnb, SSncb,
reine Buga^c
ber atcinif^en
tf;eo
fl
fie
and; n
Ot^er nnb
Sfreb)
luoranf
ajcr
fiir
bie
S3ebentnng be ^orte
fetfl
rimm
(Se)e
beutfd^e
rammatf
I.
80. 574.
rimm,
@.
201.
lieber
ben
^a\mn
genn
jatt
156
niii)i
I.
8.
anfcmmt
finbet ft^
^cnfcnans
Moissiac.
tcn
nur in
unb
ifl
fc^r crbc^tig*
i
Tlcxtmak
nbcrung bc ^c!ai
in a cbcr
unb
bic
5iuftcung bc ^onfcs
bcr
fc^cn (Sprvi^c
njcitiuftigcr
n?cr6cr
nur
nc^ anbcrwo
<B)cn o6cn
icrbcn
iir,
14. 6.
18. 9.).
bvi
bic
namentlich
in
nai;
n,
Sprac;c
eigen?
unb ba
biefer
S^ejic^ung
bic
fr'anbinatifc^c i^r
am
9}iciftcn
cnranbt
in 6ftf;ianb jlatt
^ic bic^fd^uc^cn^cn unb bic eigcntiic^en ^-innen ifl. wenda (fratris), hande (anseris), kndo (truiici),
f. l.
kden (manus)
fc
flc^t au^
u.
u.
f. n?.
fagcn,,
im
andar
(alius),
(aqua, fluctus)
lind (levis),
kind (maxilla)
niuud (os)
u,
sind
itj.
(momenlum),
annar, finna,
f.
sunnr, gunn, unn, kinn, munnr, sinn, linn, tonn (dentes), kunnr
Uja au) tcn
gilt,
j.
^.
(S!anc
flatt
Sfanbc,
ftat
(5ttjccn,
9?cmgc, 9orgc
Sorbujcg,
Scrmann
tcn
flatt
^crbmann
u.
f. tu.
S)iefc 5uftc^ung
bc .^cnfcnan?
i;crrfc^t noc)
Gtnja
feiten,
5c^ni^C'3 finbet
i,
fc;
an^
in anberen (Sf^aci^eu;
flatt
anen?c;
nur
id.
im ateinifc^cn grunnio
ftatt
grundio
leunitur
flatt
tenditur,
dispennite
dispendite
im
^i^riifc^cn
wel,
fc^cn
sjel,
u.
f.
uj.-,
im Serbin
jlatt
Radoslaw,
iv,,
im
9eutnigarifccn
9luffifccn
f.
uj.
bcm
aitffanbinannfc^cn
cigentii^ finnifc^en
1
'Z
jiee
rimm,
f|.
b.
I.
537.
Dobrowsky,
33rcji.
Inst.
1.
slav. p. 48.
Lcakes
researches
^. 260
I.
8.
pie
cgt
rlteften ^citfliiiffc
ber
bc
^h
1^ltn^e^.
157
Wnlaineii
5rt
im ^ctaU a, m\)m
etwa wie bc (Saiucn
aufprcd)cn,
i;r
bcu SSortcn
^erburc)
maso
it. f, \\. ^
unb but^
e ftc),
Wene,
Warum
(einige flatt
Weneje,
Wennelaiset
fci;c
fc;reikiu
SStc ba
i
ifl
auc^ ba ffanbinai?
entftauben,
mi bem urfprungi(;en
5(ltfanbinainfc;en ia
fcf;cu
2,
im
5ltbeittf(^en
iii
c, im
5(ngefac;ftf()cn
cbcr
i,
bem
iirf^nmfjc;en e (-b) in
fcab
beu
3?hmbarteu tab
Ijiibie,
tab ia,
ea,
fcab
enbli;
cntfianb^,
^cn bem
atffaitbinatiifc;en
regemagicjen
Vanr, Vana^inftci^ti(^
heimr
itnterfc;eibct
ftc^
be ninbi^ofat i,
ited^er
nic;t
iimgeiwanbeit
if.
ifl
ncd
ba h
unbg
in
unb b
in ben
iv.
ju errtern,
ert^iatu h unb g
tinb
9aturber atbeutfc)en
ber
mrif^en,
ber
neueren
fogenannten
rcmanif;en
(S^rac)en,
wc
er ?auftg
cr
wo
fanb
in
fi)
anberen (S^rac;en
nic)to
uorfnbet*
(Sc
hleitar, hltar,
Seiter,
auter,
w., wc man
w*
je^t ad;en,
Saife,
treiffen,
ieot
SOeic n.
auf^ri^t*,
5uo biefem
runbe
man
ano
SSerencfeb
ober SSerinofeb n
Un
tganbfi^riften
,
be
chron.
Moissiac.
Hwerenofelda,
Hwerenafeldo
ber SBarner
kim
.^afftos
flatt
Defe breite
fnbet ftd^
(S^ornjaten,
<B* 4*
2(*
Uebet ba
b.
ftnnfc^e
au) 6e anberen SaH^en, namentld) Bei ben ftel^e (Strajlmann ftnnfd^e <B)pxa)U
3,
2
3
rmm
@i gven,
.
575.
wira, mira, wik^
cjed^.
3* ^* ba
fenruff* ii^r*
wjra, mjra
ba^
t^erjcgoto.
wijera, mijera, wijek, ))on+ wiara, miara, lato, las; ba^ lt*aac)* a an ber teile bebugar. tautet ea, n^el^eo \i) nc) in ben tefeit Denfmaern
fnbet
Neaman
fi.
Neman, Dolean
fd^
;ier
Doln
u*
f.
U).)
iueter
aujubreten
4
5
rimm
Pertz,
I.
158
Ufta
I.
8.
pie
ilteften
^eugnilfe ber
^.
tfit
Wmtftn
trn tcnianfc^cn
c ten
^n
<2:prac^cu futb
^n
f
man
ir.
gu,
^.
3?
winus
teincn
u
i\i
flatt
Wanzo, Waldoald
quinn^; taran
lueniger
\i\
tcntfd^c
ba
gct;f(;c
?iic)
er!art
ifl
bc
(ycrm bc
(S5erert Quinidi.
anffa enb
bic
^crfe^img bc
n?edc
,
^cnfcnvinten g cr
atcn
f^mrfc;en
in
ber
ift,
iinififi^cn
3prac;c,
ano ber
entftanben
33,
gwall (vallum)
gweiiwyn
gwynt
bic
(veutus, SBnb),
gwared
(custodire,
a\-i;ren)
fte
xu a., SScrtcr,
unb
beutfc;en,
lucrau
i^crcrgegangen fmb,
bic .^imricr
vergicum,
!5)eo;a6
,
nannten
ivecf;c
fcit
unb
bic 5ngefac)fcn
tcr ttjaififc^cn
fteer
.^iifte anfcjjig
unb
bem
5e>nic;e0,
itneiro;
nur in ircnigcn
Scrtern
ftatt,
j.
^. limaii, zahiiian jlatt man, zamaii (gratis, mane, manj), hers, herdya, hersem u f \v*,
9ticberaufU3fcum
f*
,
an) im 06er-
unb
j.
23
ii\,
feencr
jcc^ifc^en
Holomuc
faft
flatt
Olomuc
ft; bic
f.
IV.
^*
ic
S3crn?ec;feung be
unb b
fl
in
aUm
(Bpxa}cn xiUi)
^lijt
nur in
jrtjc
ucrttjanbtcn
,
^^xajm
vertreten
onfonantcn
unb b gegenfeitig
unb vicia u
f,
/jft
unb vivo,
berfe6eu
,
i'/.iov
unb
j*
B.
m.
rimm
rimm
t
b.
2
3 p. 147.
. @.
I.
I.
58*
58. 139.
etc.
p.
I.
293.
II.
Carabden,
Anglica
Mithridates
4 Giraldi, descript. Cambriae in C am bd en , Anglie, p. 882 883. (S^Jtenge, @ef^. sen @rc6nttanien . 379. 5lbeung 2)itf)vibate0
II. 146. ^Mfd)cn %ai\\ SapVenBerg, &t\), i?cn
II. 11. rufe Sta, Gmrte jur laf. XIV. (Snganb. ^vimburcj 1834- I. 122 ff. (yergleie
aud^ be javtc.)
5 aJan fe^e yoqgiic^
iiifc!^e
rimm
b.
@.
I.
5758. d;neiber
rammaf
1.
I.
*|>liniug
Swebi;
ergl.
Sei 227 f. S)ej, rcmaufrf)e rammaf I. 180 ff. 14. . 100 tieft man in einer Vrcigei^^anbfdjvft jiat Svevi
cjed;fd>e
tatef
Swb.
I.
8.
^u
fc;
l>ie
Hll>tn^n.
159
arau
fc)cn
crfart
S^nbcrnamcn
iinb
man
,
cfl
ncmc;
Ddiiubius
Danuvius
Ceveniia
tinb
Cebenna
Avendo
luib
Abendo
cbcr
itnb
Ovidovxai-
BavrjXoiy
OvavdXoi
)l
Ovaxig
n?,
baf;cr fein
in
bcn
bc nrfpritngic;! Windi Weiidi cbcr bc fnnf(;cn Wannoma Bc ^inin Benedi, 6ci bcmfccn Bannoma, Bei ^au bcm iaoncn cumacf; at ftc; 'taS SSort n acn Banthaib n f. v\ cfcn ^ iefe uerfc^ebcnen ^'ormen be 9amen6 jenen g'crmcn )ticbererennen
Sinben amren
ic;
faninitic)
bocf;
fe^r it>a;rfc;cn?
bie (Saiven
anc;
^nbep
abe?,
fnbet
ftc;
ber
9?ame
anberiiHiro
;anffj
aten
^ofer=',
}^in\\c^
nnb
S3er3namen
ncc;
^ennc},
Sfn bre
uerfc) ebenen
'^kUcn
ftogen mr
augerf;al?
nanic;
im
ncrbic^en 3^^ii<^t ^i
,3et n
im
armcrifd;en
^ap^agonen anx
iverben
hu
fd^anirjen
E)cer*
Qft)lax
^k
i2cn
S3eivf)ncr
ber
abratfdjen ,^iifte
^^erebct,
,
beut '^iatcncn'jEvcTol,
Eneti
>c
(Straten
(SnrnS
Heneti
n. 5(,
^et
\ eneti
Sanb
Oe
Imperii, K ^an n*
fc)rften,
fcei
f*
\m.
ri3mfcf;en
^n?
^ornaiibe, ^rcfcp n.
n?*
Veuetiae
cjenannt
Benfo
(2raBcn, ^i?
anf ben
,
:pcntinf{erfcen
f;r
^afen ben
cfar
oanb
)cit un
be
^omcr,
iin
(Strafcon,
lucitcr
^(inin
Veneti be Tla.
O;nc nn
;ier
^^eriuanbtfc}aft biefer^eneten
rfc;eint
mt bcnSamcn jn
itnb
criucioc)
,
fccfaffen (urej*
;r
*110
egt.
nn nnr ba
cjed;
ifl
ftc;er
bag
^aine
\)m\ ber
(Saiven
nnb
fceben
n nnb
biefe6e SStrje jn
rnnbc
Bennedestorp (om
toe^'
mcitinl*
^eneba)
tnbname Vibantavarion {OviavTavQioi) bei ^tclemaio^ bui'cf; ba [ptere ub ftatt w crfaren ^t, rmino b I. 58* l^ 33 Ubinedarius fatt VVinedarius u, f, tu
nd)t }ev)tT.^ 3c)
m)i, ob
fd)
bev [armatfje
160
I.
8.
Pie
ilteften
^engnilTe ber
^'crmcn
futcn
i
Me
irir
inen.
auofd^c^ci^
^n
itjc
acn
fccfcn
ancjcfiUntcn
ten
^ofa e imb
'ten
.^cnfcnantm t,
fcc
urgcnb
un d, wahxcinii^
fc6|l wcxiq
jme
Silicim auf
5ufpra^c c S3cfc
fc^
9ucfft^t
ncmcn mcc;cn
S)tco cftttgt
turc^ tc (Sdmn6art
bcn arme?
X.
cr liifc
ten SSao
fict
3a>rnincrtj,
in
lucdf cr n
atcnifccn
Scnftcn
Venedi
tagcgcii
angcifciiftfciicn
\mi
n\ainfd>cn
!Dcnfmcicrn
i
Gwineth, Gwined,
umcjciuanbetcm d in
itjc
mt
finbct,
nnb gcrabe,
UncrfcBicb
Windi,
autct.
2)cr
iini-fngic
bet fycrmen
cgt n
ben ^nfanganten,
crfart
iucfiir
ein Untcrfcncb
ber bnrc^
lurb.
^c
Feveroi ,
man
\)^ixiaEveTolm\l'Evnoi\)X\. Sc
bic
G)riec6cni^r5^igamma,
,
ba gerauc^en bc
Lateiner,
w;
vespera,
fan?.
at.
wecer;
vicus,
griec).
ovogy
at
vinum,
f airifc^
wj no
griccv ol-Aogy
fanjfd^
wes;
grc^. ^w;,
at.
video,
fair.
widjm;
uio'yv,
[aav
fiatu,
wleku;
ba griec. viog,
i^i.
y
novus,
nowy;
o\'um, griec^.
aevum,
griec).
va?, \ai,
navs,
grie^.
fairif^
nwy;
a.
gricc6.
dur,o
lat.
luig
laevus,
5.
fialu,
lewy
u.
l.^
(a.
S)a
vidua,
gilt
aw)
Betreff ber
Sanfritfprac^c,
^.
fanffr.
vidaha,
.
faivifd^
wdowa
(aqua),
u.
f.
vL.y.'i.*^
fiaiifi^
awa
cScnfo
Dcutf^en,
rtJ.) ^.
Dc^aS nannten
afc
Vk
Rimer bie
^a^)agcni fernen
afo
t^cneter nac^
\\t
bcm B^gnffc
be 9Jea ^encter-*.
Sicf;erc^ ftnb
6ereit
$Da
Lncre
2 (S^neber
3
^i(x\i
dhrammatif
I.
197. 366*
,
bizteen b; fc \\t ba griec^. ^Igtq? lat. Ister, Hister, Istria, Histria nnb unfer bystr (lirapidus), bystina (torrens), fcrt^ie cnbl^ fet. is, vis (aqua) eine nnb biefelbe SBnije.
trift
man
4
5
Mela,
"JEvarg
1.
I.
c. 2.
5.
z= Venetus,
fagt
(Schnei ber,
I.
I.
197.
1.
8.
>te
tittn.
!5)cufc)anb
161
Des
hci
^cfonamc
^
autct 6c ^oraj,
(Straijcu
Vindelici
unb Vindi
tc
;r
;anb bajccjen
5)c
SBurjc
gtfjcr
Vind
ifi
jai
fc)
u bcfcui
bauten
am
rcnftcu
cxjattcn.
^c
bc 5u5af;
ber cn
befcr
CU bcueu mr
mQC
^0
(Spanien
^e
Viiidius
;
c ^toemaoo (Vinius
fcem@cograp(;cn
(Sfcru)
n ^rtanen
Venta Belgarum
tc
^oemaoo unb
on^aenna; Vindobela
ber
n berNolitia
dign.Imp.
Saucnna
Vindolana
Vindolanda
tem
cc(jra)3;en
Vindomis
licus
e^enbafejft;
!6e ?5'^o
{Zovlyag
fcc
traten); Vindalum
(Ovhakop)
Ije
tratou
Vindalium
Sijuo
unb Orcfoo
Vindana, .gafen k
^toemac; Vindausca
cilii
n
;
Cabilonensis an.
^
650
Venetorum) m
ber *:^afcn
;
Itiner.
maritim. (9e(;arb
e;enwo
Vindana
iue
unb
be
^nfe n ber
9?a)e bcffeljen)
Vindinum
^
fce
^toemaoo
Vindonissa
fce
m Itinerarium Antonini,
;
^actuo,
Imp.
Vintium
fce
Venetus lacus
unb
;
9}|arccnu
^nuo
5
A- Vendo
Itinerarium Antonini
Ije
Vendus unb Vendrus Vindobona auf ben Sauennflen , peutngerfc;en 5^afen m Itinerarium Antonini Vindomana n ber Notitia dign. Imper. Vendobona unb Vidobona fce 5ureuo Victor, Vindubona Bei 5(f|at^emero Vindo @-ufj) fce Venant. Fortun., Vindo (n anberen ^anbfd;rften Windo) Bei ^ax w. \. ic. c;ne
trafcon
A-Vendates
A-Bendone 6cm
^
144.
11
it
I.
8.
Pie
nlteftett
cne SOlengc
9amcn an^ufiircn,
Jit
treiben
ber
SSurjefcnfon ant d
augc|lc^m
fcn fd^ctnt,
jimc
nones,
Vinnones
nnb ba
n,
f.
v.
Biic^t treffen
fcgar tn 5ften
cbcr
tn
ten nbern
(Brjpdcc)
teffeto
tc ^an^c,
^
n?cc^eo
einen
%iu^ Viiida
Venda
mons
(r
Ovivdiov
^n
ar
tiefen
9amen
fe^en mir
i^rer
ganjen 9lein
^crtjcr,
i^on
bag
ba
Scrt
SSinbi
erne9ic^
(Samen ett^cBnten
Snbern
fcnbern and)
in
S3ergei($en iur
ftd^
,
nnn
bic i^erfd^iebenen
n?ir nic^t
fo
tt?erben
lange
fein,
^anbaicn jn
berfeSen SScrtwnrjel
ftnb
gehre
tf^eiit
:
ober
nid^t
^k
l'ieinnngen
ber eeBrten
barSer ge?
fiaiifc^e
S3c!
nnb
5?amen fir
tjcig
ibentifc^
mac^t
ftc^
atn formen
(nac)
befe
9amen
nct^njenbig
,
^an
einigen
in
ct tei
^nins Vindili
in
tgtanbfc^riften be
^iinin,
fyatjin S3cpi9cno,
,
ber
Noliiia dign.
BvdiXoi), in ber
S^acitn Vandalu,
>e
3cftmcg,
^crnanbe, ^rcfo^ic
).oi)j
^rcf^cr
cn
5(qnitanien
Vandali (Ovavd-
en?
f.
maern^ Vendil,
^t^er nnb
5((freb ^
Wendlaleod, Wendelsae,
Vinili, Vinuli
\x.
Wentlseo
5na biefer
(mae
bie
Vandalicum?),
ereud^tet,
Sei
^an
m,
^crgei^nng
foicM bnr^
ber
bie*
SBencben erfc^ieben
in
Seiben
feben ^erfcBieben^citen
SBnb
Senb
nnb Stn
^ef ber tfitoes
Ptolem.
1.
VII. c.
(Sjefc^.
1.
%
bene
I.
^ufa^,
30 K
S3rg.
ber S)eutfc^en
I.
10.
DttarSenbI^afa
fec)je}tite
.^onig au
bem
cijer, efd^
3
bei
enba (frelum)
b.
iei
Sbflm
on vemen,
tcenbimere atb,
rrnm,
11.
508.
I.
8.
Pie
iltcften
103
S3cfannttc; fnb
mni bc6nb|'i;kn
i(,
:
u.m^lttcutfc;cn!5)cmmitu
;
man
uergecKbe
(jct)fc)en
Pramen
Attila, Ttila,
mgus (jiuig) iinb magula (naid^/op) atb* Liup, Hun, Hilt, Gunt imb Liupilo, Hunilo, Hildil, Gundil lu f \\.\^ SSr tragen
fomt fein S3ebenfen
ja lur
511
,
bc a5ermanbfc}aft fccbev
Manien anjnerfenncn,
geenen
ta^
biefer
^ame
cigent?
ic^
Don ben
faiinfc;cn
SScnben
anf bie
bcntfc;en
neten
in
jener
fairiftf^cn
"i^cn
Sanber
^luifc^en
berSBe^fe
nnb
^ber
ein*rac;en
unb
fcf;
mt
bergegangen
ci.
iefe
9iamenSerianbtfci)aft
SSeneben
nnb
SBanbaen
mag
ber
ineeic;t
fein,
'ta^ (Bjxift^
flecr be 9?tteatero
'cn
nnb
je^nung
(Samen
genancf;en
SD)ne
nn
leiter
Sebentnng be 9iamen
ber
SSinben.
bie
d) ^rol^^bem baj5
biefc
man
rnnbOcbentung
9Zamcn
man
bennoc; nci)
ju feinem
ja)ung
ftc^eren 9efntate
gcfemmen.
O}ne nn
a>citer
ber
i?cen,
6iiciien
kran
aOerncn
jnma
(Iti^motcgen 3
gen30;nid^
u fcefaffen,
erivf;nen n?ir
nur, ba
man
ben
^amen
;ereitet,
iuec;co in
ijat
1 b . . 120. III. 666 sq. iefer fc^arfftnuge govfc^er ben Unterfcieb ber y^crmen Vin-ili^ Vin-uli, Vaod-uli, Vand-uli nur pd^^ berhrt unb ben egenfanb febf nc^t genugfam, namenlcf) betreff be
i
rimm
unb u n ber lbungf6e -il;, -ul buc)fovfc)t. S3e ben nur Vistiia fonbern aud^ Vistula, Visula, $Da^ aud^ ber Dame ber ^eruer eine fDeminutifcrm fei, erfe)en Voix au bem lteren Flamen inen gedfjen Sed^fei befe ober bod^ eiue t)evlanbien S^clfe, ber girren* finben toir aud^ in ben formen auf -ing, -ung, fomie Bei ben laten auf -ici, Ulici, Ului. uci, j. 9m fd^itveriglien i\t bie (rfaruug ber Umtoanbe lung be Surjebofao i in a, in ber orm Vaadali, Vanduli.
SSe^attniffe on
,
% Tld)x borber
3
(Se^e
18* 5
o
Kollrs Rozprawy
(S*
219
286.
4)
Jordan,
I.
471. 65.4ff.
Urgef()id[)te.
Jlod^--terufeb
109.
S3erage
Sl^elm erm. .
16 87.
11*
164
I.
8.
pie
(ltcftcn
c^3
autct fanffn
tat unda, atb. undea, unda, undja (fluctus), mittct. iinde, atfacBf.
uthia,
aiicjcf.
ydb
fantn. unn
atpmiff.
,
afait.
ond
wat^
\ia\v.
Ondawa
lu
f.
w.)
fcire
fanffr.
uda, udaka
gct.
(aqua),
altfcc^f.
gncc^.
vcoo (pcet.
t'(5'o-),
at.
udor (udus),
at.
watar,
iiij,
angef. vater,
,
ffant.
,
vatn,
wazar,
woda
entc
wandi
et.
uhdeus
nnnf
wenna
"ten
lan. vand^,
tcitiii
(fluvius),
vin (aqua),
von, vonan
feci
(Quere) u.
w.
^^eicjec>en
wir nun
9amen tea^c?
^rer
fe 6emer!en
ivt
mt (Sci eriet, ba
ii)
naci^ fc^tt?erc^
irr
ctracen
ajfcn.
5uertem fnben
mt bem 9Zamen
Winda
ncn
co
unb
ber
am mons
ucn
tn (Spanien
unb ^nben.
lucnac)
^ic
ber
errfcienbe,
nneber>cte
brtidBer,
^nficBt,
nic^t
9?amc SSnben,
fcnbern
ac
Senben
9}eere
ein
rein
nur
ie (San^en
am
einis
n\ire,
finet
in einer griinb
c)
(vriHTnn
gaute
gen 3in'ammen\ing
^trifc^en
bem Pramen
aUcin
\n fnben*;
biefe,
fcnft
nit
fc
bur
fritifcK
S^jrac^fcrfi^ung
fanffr
egriinben, benn
ateinfd>c,
"ic
regemamge Umifanbenng be
atfairife
ifi
h tn ba
beutfcfee
unb
s, ss,
5S3 fanffr.
hima (nix,
domus
fanffr.
Himawat
afgfvin.
= Eraodus
zumy,
z=z
niv
praeditus
,
grie^fc^ Zif^^^
hmanta
,
at.
hiems
|)crf.
sime-stan
simeg,
fairifci
zima,
ifiaufd^
iema,
ett.
seema;
fanffr. hrid
95erf()ieben
fi
is,
ba fnnfc^e wessi zr bem magiiar, viz , bent fclt. is, wes, bem fair giz, gez (Gizera, gezero) w. f,W.
tocnbelf
,,
wenbimere u*
ir,
unb
3 S)er Dame ber )inhi lautet fanff. Hindu, Vcvf. Hind, plur. Hunud, grie^. c^'IrSg, "IvSiy.Sy ^hbiy.Tj, lat. Indus, lodi, )ebr. Hondo, orab. Hind,
tf)ioi?*
(S. ^^01.
1.
9.
pu
an
;
bie
^evbav
fiatu,
105
t;.
at
gotf;
hairto,
srdce,
szirdis u.
luo
ba fanfr.
5.
anfcercu (S^rac;eu
'ten
Sip).u'n6u(;fia6eu
bergebt,
S.
fanjlr.
vidaha, bag
ic
lat.
vidua,
fatr.
wdowa
u.
f.
it).
onac; gefte^c i^
offen,
ttja
burc;
'ritif;e
pra^fcrfc;ung
5^ic;to
jcfnnbcn
;a6c,
bc
Samen ber
rfor-
uBcraffc
ba)er bie
lcitere
cgcnflanbe nnftigen
^'orfcf;ern.
9*
te
S3i
in
ateften Settcjtiiffc
liegen lir nni
hev
6cr
bie (^evhen.
eiten,
,
ioa
fd)
jcljt
bag
aeo,
atcn
nncrbd;tigcn
bie
S23encben
ober
SSinibcn finbct,
bie
runbagc
ae
feiner
5ert^umer fcibe;
in
ntit
^'oge beffen
wir
fte
){er;er
gc^origcn
,
Bcugniffe
foiveit
(Sorgfa
nnb
t^i
ber
foiDcit mogic)
iijai
notf^g jn
erfcircn.
Sereit
^er^at
lir,
an
okn
erflere,
njo;
(. 7.)
anfjcflctcn
rortcrnng
iiBcr
baS
nnb er6en
fc6fi
erfe;en
bag ber
i(^
foiueit
afcer
Beannt,
ki ben (Blawcn
ein;eimif^c
nic;t
gel3rn^5
n?ar,
fcei
!etifc;er,
if;anifc^er
unb
finnifc^er
5(6funft.
er
urate
loir
18.),
(Srcn,
cr6en.
a?
SBoen
feitig
nun
bie
fo
erfurfd^en,
eine
forgfitige
,
Durc;ftd;t
aer
Siuccn ber
ateften
n\n ^u erfa;ren,
06 ft^ n
rem
bie
eigenen
;eimifc(;cn
9amcn
,
fnbet.
ic^icjcn
'tic
^cibe
fd;
Bcugniffe,
iikr
ein
SBcneben
mc
unb
baffc6e SSo!,
ivne
uerfciebcncn
ber
^kn
ein
unb
Teutonen
rft bic
unb
baffc6e
S3o6 betreffen.
imb
bic
Bereinigung berfe6cn u
auf
fui)
einem
(Bcitcn
anjen
unfcre
^offcn,
bag
baburd^
Siic^t
ieie
no^
bunfic
uerheitcn iverbc.
unerfefeicen
5em
Bcfagcn
bag jum
Berufie
166
I.
9.
pie
(lteftcn
cfanimtnamm
3ct^itcr
^ccr
ii6crau
trcncj
9ac;rctcn
SI
n
m cjcfammtcn Umfange
atcurc^afc^cn
cfcnc>t5quccn
ta
tc
Sci^^^^^^f^
cr>am
tr erben ftnb.
unt
fcBtvcr
]u
cnttcccn.
^ic
fanjfcn Helfer,
trr
au ber 5(6(mnbnn.9
tt?cntten
fet
6er
bic 2i>enebcn
itjccic
mt S3cftmmtct
fr (^urc^a
crfl
irffen,
mt
^crcbct (456
a^ece
t^cr
bcn
anberen
Geifern,
namcntic^
bcn
fcnit tcg
nn6e!annt
^cn
,
fte
n bvi
^^nerft
bereite
im VI. nnt \
II.
(S>6en
3armaten,
im
II.
nnt
cn Gbriftc cn
ben
bcn
frcmbcn
^cern mar
grcgcr
3^>ci
nnb rcmfd^cn
Sc^riftflcter
enegeniigenbec^enntni^
fai fte
icn
bem
fcrifcum
Stamme
gcttjcnncn a6cn;
fc^rieten,
,
nun 6er
fte
bie S3cfer
fei
e^ ,
biefc ^(etc
fte
c?
cn
Europa
fo
kbcnten
co iMien
ftc^
baj;
fiir
nid^t
6cffer irngten
cber ireit
teqnem biintc,
ac
^cs
fccber
cfme irgenb
ben
einen
Unterfcieb
bcn
^crrfc^cnbcn
tyrcmbingcn nnb
nntcrjcc)ten
6inge6crenen
bie
mac^cn.
cgcn
bcs
c^arpatcn Segrenjt.
S3on
^ic
nnb ^cmern
nec)
fdf;nncrgcr,
>aiten
ta tefanntcf cnrge
ifcren a ?yiiffc
nb
nnb Tktxc
nhern.
Sic
Dfifccifle,
ivenigflcn
bic fiibicie,
an ber
man
ii6ericen bic
Serien
IV.
S^i^^c^^^^^
feit
"^^^
)m
Stammen nnb
gre^cn finnifc^cn
gcringftc
^e!e anfv^ig.
an^
nic^t
tk
^nnbc
bem 5Phinbe
biefe
^eea
aUc^,
feft ^i
\va^
fte
Ui
n?c=
djm
ftc^
bic
ac
Serien SSinben
n
genannt nnirbcn
n ^'egc bcffcn
cbigic^
ie^cgcn
^rcn
S^riftcn cr)atcncn
5tac^rc;tcn
ani tic
I.
9. |)ic
107
SOntcu,
Ucfccrbco
aiim
ftc;
iicn bc (Bccn
\mc
nffcn be
Sliiffcn,
an
fct
bcv
atcpcii
ber
crgtcBt,
jc;cr
unter einer
freier
iue
lofo?
;
t;umUc;en gerrfc^aft,
nfofcrn
fl
TUwqc
nud),
euieinbcn
ftcf?
aud;
ein
a\-i;rfc;einic;,
ba
fatt
bie nct
tcjiucifcn
ajt,
agemeiner
ifi,
(Stamniname
ba
er
fccftanb,
berfee bod;
burd;
'tic
5)a
,
biefe
9?amcn
enjcner ^tcmnic
fcen fpter
fje;origen
Ortc an?
er
fer6ifd;en
^bcrfiammc
ine
Sd)ub
ba^
fie
erfl
fpater
unb
lueni.ger
aU
bc
brigen
^
me^r
iraren
a^cr
flie,
\anftc
b cm
Kampfe
f;rer
luenig nad;?
guiid;feit
ju?
getraue (Stmme
fte
nijt^igtc
juiucien
ju
ftedenbc
S3e|pe
itjrftc
Unterbrider,
ber
(S^;en,
S)cutfcen,
(Sitten.
einigermaen
crberfciic^
auf
i;rc
Gin
foid;e
^ct
gicBt
unbanf6aren
3wctjt erigc
man,
nur ber
einflc
;iflcrifd;en (Sd;rifen
ber rec^en
mogic^
,
co
ifl
\a
bag
(Sc^riftcn
ait)
mand;c 9acrict
ljcr
bc
leren ging.
um
fc me;r
auOcn
erinnern anr
f;.
im nad;
(Scr6cn
^^rcfo:|3
be
tjci
(Siatten
unb hinten.
bic
2. Obgieic^
nun
Ciuecn
,
fr
fiir
ben (^exan)
be 9?amen
<BxUn
fc
ni)t fo xci)ti)
fliegen
lic
fceft|cn njr
immer ncc^
9?amc
jJci
bafr,
me(;rc
bag
bcfer
in
feiner reinen
tereit
h.nr hei
^niu^
unb
Bei ^^toiemaio.
am ^aictis
ttjo^uenben ^tferfc^aftcn
168
Serbi
,
I.
9.
>ie
Serben.
andj ^oe?
Arrechi
Zingii
Psesii
bc?
(56cnfc
crira^nt
maco
n feiner S3cf(i^rc6uncj
^trfc^cn
^cU
fcrfaftm: imb
3n
ten meijtcn
te
^tcemaic^
tefl
man Serbi,
Se^t
fetcner
Sirbi, emc
SSerfi^eten^et,
tic n
Samcna
^icr
Bc
ten (San?en
tc
fefl
i>ren
nint
cit,
fie^t
man, taj
auf
5uofint9ma(;ung
ter
anfcmmt.
e^
ncc)
9at>fe
nc;t
ini'i
Ho
jc^
ncc)
nc6t
gecfl
iint
biirftc
and) fiinftg
^tcemaco
G'iner
gc^en
rgent
jnr g^ant,
6e
tem
Wintern.
^nius beginnt
53aen,
iric
e'5
nnt
feiit
feine SJaictier,
tic
^anatcn ier.
Qcc^cn
cr tic
^acn
iueit
ten ta
te ^an!afn,
^tc^
^akn nnt
Unter ten
Serben
nnt
ter
ibre cbnfttje
im Cjien
SScga unt
an ta
Mccx,
%mt
ftc^
ftc
^n^3eenten
.^anfafu^^ab^nge
n?ien?cH
ftc
ta
fte
bat
aa
fiiticbe
balt
ao
nertid^c
bi
jum
ri^aiifc^eu
^a^
^iniu^
man
tic
Srben auf
Dcnau*
miintung,
9}eere'5,
nad)
man
fc
fttf) ,
am
fo
!r)on
unt
ter SScga,
irctcr
Plinius h. n. VI.
c. 7.
19.
y.al
2 Ptolem. 1. V. c. 9. Msratv 8e. tojv KeQawiojv oqojv norauov ^OqvvoXol v.al Ov/.ot xai ^tQoL (al. ^iQoi).
3
Plin. h. n.
1.
rov
Pa
VI.
c.
11.
p.
4
5
Mela
I.
19.
Strabon XI.
501. 503.
ba
Plinius VI. 9.
10.
dti^tii^
unb beac^tuugn?er(j
'?iniu
if
llrt^ei
pilvitioitelocfe
Vt
[einen
Badn,
I.
9.
pie
Ueften
fcf)c^^ftcn
eu^mO*^ ber
ano ^aufcnbcn
bie
Verben.
1G9
^tsc
<Sc;riftflccr
on ganbf^rften imb
,
9Zad)rc^tcu
mt neueren
lteren
;auften in
ar*
chten
l^on
unb neueren,
'cen
wdjcn
jin
oft
auf era^elt^c^
crfiiet
i;unbert
fo
^Icikn (Entfernung
on
einer
ijertorrenen (S(;ibcrunij
lvic Ijei
be
3^f;um
gelten 2,
geogra?
unb
gefc)ic6tic;e
enntniffc,
,
unb 5uobauer
fctjrjnt;
ftnb not;ivenb'g
fao in
ba
fi;tf;ifd s
farmatifc6e )^a?
e^^
^idjt
unb ^rbnung
betreff
ber
ge6rac(}t
ujerben fo,
i)
luoran
noc;
H^S
jel^t
fe)tt,
Verben hin
ber
fte
na;er
^umon
a ju
bcm
fa^^nfc^cn SJeere
t^or
fefet,
unb
iar
fc;on
au fogenben
rinben:
aem
be aterc
^ac^ri^t
an unb fr
beuten
ftc;
gu
flef;en*
(Sobann
nac;
anbere,
;ier^er,
fi(
niema'5
Dften*
'^ic (Erinnerung
an
bie
Orinaeer
eraiten,
)at
in ber
tabt
Dma
auii)
unfern ber
SJunbung
be
on
eine
tabt,
mttieit
1239
intereffante 9ad^ric;tcn
unb bereu
in ben
rufftfc;en ^;ronifen ju b.
^li)i weit
^ 1346
ivc bie
gefc;ie;t 3,
von bort, ba
JOKic;
5(nni()erung
junt
in
on
]i)
nac;
Often
fiegt bie
@arpa,
@ee),
ba angfl
in
ujcc^c
ber 5>?a)e
be
i^on
ben 9uffcn
Bloje Osero
cntf^rngt,
luft
(njcier
ven
Cagan genannten (See be ^rgcnigetirgei * gcrabc na) 9iorben bie SSoga fat. er ^amc biefe ^'iuffe
toon
ben Tataren
unb be3 ^poemaio eBenbaf* <B* 158 159, 437 2annert, Dorb ber @rbe* (S. 347* 356*
1
^440,
473
474
^xd
'
9uc^ ^ier gt
Se)rbergg 9tu^vuc^: SDan Utk ocn irrfc^ or^ man bacte fk^ be Sage berfelben nac^ einer imridBt
@. 202*
Bo, fagt Lelewel, ze co jakiej jest u Pliniusza opisane Krajinie, nit idze za tm, aby to do niej koniecznie lalezic mialo. (enn, fagt Seletoe, bap bei Pniu in einem Sanbe dtoa bemerft ift, barau folgt nc(^ m)t, ba^ ncf|n)enbig ba)in geboren muffe/') Bad. geogr. 147.
Sof.
Ist.
(Se)i'
3a)r)ud^crn
Achas.
I. 328. 407. 58ei Plan-Carpin nad) ^aramfn enttoebev Tana , ross. goss. IV. 4.
W emen.
Orn,
je|t
Orna,
iu rufftf^en
Asow,
obev
lei)t mglich)
ift
e, ba^
untev ben
fei
170
))cit\t
1.
9.
>i
gerben.
gco[cnitjrt^
auf
fcc
^crBcn nn^utcutcn
cr vermag c^ aScr
ju crcrcru,
trc6 tcr
c6 bcfc
'
Scr6m
iccic;t fcgar
fic
auf Sc^
(Sarmacn
fcf cutftancn,
ccr c6
nur
cn forcr 'X)ci
tc grc^cn (scrBcnfiammc,
ber turd^ ta
curo^iifc^c
acrfcncj,
(Sarmacn 6
luc irr Scrc
au
fccn
cn
bcfcT
^crrftc, h?arcn.
tc
^rcfc^
fc^t
ccn cmcrtcn,
^d)C
unj^iSarcn
n
^cfcrfd^aftcn
tcr 5ntm''
n btc
<2crfeen unti
bae t^u^Q^bict be
irrc,
^on,
icrnad) c
mcgc,
fcgar
I.
n?arfc)cn)
tag jene
fatrfc^cn hinten
tamai, b. ^ im
mcn
tcrcit
Bio jur
^^c^n
(Sar^M
(Srbe)
)icn
gcrcid^
f;ttcn,
ba
bc
Sar^a^
ift
mi'inbuncj
nur
Tlciicn
tcr 23icgung
tc !Dcn
entfernt
S)ie Sinname
tiefer ^cric;ci as be
^i^cs
nic^t aiicBicifci,
entfernt
im
nur
bcr
S'iw^iJfi'icte
be oScren !Dcn
unb
ivciterircftiurt iuci;nenbcn
ift
Serben
irrt^i'imiic^
^icrkr
crfci^ten.
Dcr 9iame
c^t;
;
'iic
5infffig!eit
uncjivcifcntc;
bic
33e|limmung
i(;rcr
ein ^t^fei.
Unb
Ic)
finb Ca bicfe
fiaram ^age
ben
iegt.
3.
ni)i fc^cn
afcct
^anQC 3cit
in
;inburd^
finben
n?ir
trieber
^c^i)k*^
auii^
^tcfcp
6ictct
ju
unfercr
e
23ctri'i6ni
fei
ba
terbcrenc
SScrt Spori
jiatt
Serbi, fccmer!enb,
bc fattjfc^en
lic
bcr uraite
:
cfammtnamc
Seite
iiMirtcn
aer ^icr
bic <Btatcn
t?cr
Stammen
getrcfcn
unb
hinten
einen
einzigen
Dramen
^
5iitcr
(t6 nu/.utov)
S|?orcn (Ztqoi)
genannt".
2ir terufcu
un
^icr
(Se6r gcvt^nd) ivar in alten 3euen bic egf^runc| bc bermunbenen Sanb be Sieger, fo fce 3)egfu(>rung ber 3uben nod^ SWebm unb ^erjten, ber ^anncnier cn Darc ^^ifape tiird^ ben 2Jegabnjc nac^ Suc^ bie (Sarmaten ft^itren ven ben (Sbtfien an ben 3)cn Sfien VL, xo*
1
33olfe in fca
bcrgefiebelt
xcxt
ir 16. 2.
;eii3en
tuerben,
Sa anb an
ber
ar^a
,
iji
DZcmaen ^um
be
jebc , nje ber geeirte 53en^cmcr jener @et3enb , . 5L 3it?tcf n (2arer>ta, mt gutem runbe behauptet, in uralter 3eit uiel ^af^erreti^er , fejler, fruc^ts barer unb fcmi aud) ben^c^nter gen^cfen ft, 2)crpater Sarbiu^cr 1835, V.
273296
2 Procop.
pop.
II.
bell.
Goth.
1.
111.
c. 14.
p.
498. uni P.
Stritter, memor.
29.
I.
9.
pic
ltr
lteften
^eugniffe ber
15
^u
gerben.
171
fuc^ten,
auf
fca,
wa
ba
cum
(. 7.
17.)
Mt,
fr
bar^utl^im
itjcrnac;
erborOcnc
9amcu
(ScrlJcn
crfrt.
fr
atiexijnmii)
fcbann
aUQcmcin
fein
U)of;cr
bc ^roi'cp
iterc
gcfrf;pft
motie,
5tcr?
gehrt
in bic
bunfic
c
^criobc
gcfiattct
bcr
fein,
famifc^cu
ti;mcr
errtern,
unb infcfcrn
brftc
unS
baffek ^ier ju
^k
9i;tigfeit
fonjie
ber S[iucen
jene 5(u?
tefttigcn
or aem
alter
fnf 3ai;r^unberte
ai
un
'iiie
jenen
9amen
in feiner
urfprngiid^en a)kn
^crm
er
efcfi
bunfie S3ebeutung be
9?amen
fci^id^te
fce.^eugt,
bag
unferer @prac;e
Senjeift bie
in
fo
ieie
(Stmme
Bei
ben
(Bitten,
9?unbart unb
5gemein;eit
<Biticn erfci}iebenften
biefe
(Stmmen
erf^aiten
ie
^rofop
^efltigung.
ivix Bereite
oBen (. 7. 17.)
tueitiuftig
barBer
;anbeten
unb
fo
en^aten
tt>ir
un
^ier gefiffentic
genauem Unierfud;ung
irec^er
berfeBcn.
Sre jene
fc^riftid^e
Sinee,
^rofcp
fid;er
nod; neBen
bem mnbiic^en
toor;anben,
fo
$erii;te
ber
iaten
feBfl
gcfc^pft f;aBen
ber 93oer,
mag, nod^
\vc\)c
irre unfere
efc^ic^tc
Betreff
unter
bem ^amen
fte
ber (SerBen
bafJe^en,
tig ifl.
ungleich
njeniger brftig
unb bunfe aU
gegenirs
4.
niffe
Beug*
igt
noc^
'taB'
Bcugnig tim
on uns
gen?iffem 3citater,
n)a;rfceinicf)
er
nic^t
iter
atB S3eibe
ift,
anfhren.
@g
ifl
(Sequefler,
cnt^aitenen neuen
Semcrfungen
Uon aikn
biefe
)ic^tern eri^nten
(Sc^riftci;en
^ncUcn unb
(Ii)emai
]
fci^rieB
man
ben Sauf
VI. Sa^r^unbert.
^ix
iefen
172
I.
9,
Pie
lUfteit
^m^niffc ber
(al.
rie
Serben*
ocenm
faicfc^c
i,
Dc fcrgfat.cjc Untcrfiid^ung
jtrar
ur^cn,
@efc^cte
fiBrt
acr
311
luc^
fceftcn?cngcr
6crau itc^tU
,
gen 3cugnffc0
uns
fccr
tccmmcncu UcScr^cugunj
^ct
as
tc
ba
(2cr6cu an
er
ncucfte
t^ernuogcer ber
(Schrift be SS^
ben
man
gecfen
:)attc
nb ber
unb
fx)
a\cn fci^
t>crfanb,
nct
6cer SJut^ma^ung
n
.
Begrnnbung
acr
Denn
erften
gcftattct
agcmcnc
eine
^cr
UcOcrcnfmmnng
atcn
be
SugaSen
unb cganbfc^rfen
(Briinbc,
be irr
c;nc
anu;rc;c
bcc;
5enerung
c;ne
nej'enc;jlcn
fenesivego Semerfcu,
burc^s
au
nc^t.
^obann
be I.
n
fo
"tics
meter
ju l;eri^ren
ba ber on
(^cnfftccrn
unb
II.
^a^r^unbert nur
Bct nrgen mc6r
fein
feiten ermi;nte
^amc
fcgar
ber
(S^crufcr
fpater
tcrcmmt,
ja
aujer
fc^ent,
ircrfprc^t jener
Snna^me bc3
f^ec^tcrbngo.
ber
tic
Sage ber
be
^ucccn unb
6>erufcr
S3cbe namc;,
(2nccn
irc(;ntcn
auf bem
nfen
nc^t burc^
befen
%in^
gefc^cben fein*
bem
nfen
i?cn
66ufer,
fiibc^
i?cn
bcn Glatten
cgenb be ^ar^e,
ba
ncc
3icf(;cn
ber
Sena unb
ccc^t
iretcr
an
be
66c.
Gin
2;;e
ber
^nci^m
unt
lc^u
na^
2^actu3
ber
be
33urgnnber,
ct^cn,
SSanbaen
anbere
jirfc^en
oSeren 6Sc
)re
unb
jatkn
(2ec auf
nad
IT.
Surgunter, SSanbaen u.
ber
tem
IV.
bem ^n^uge
ber
ot^en,
i?er6e0
3^^wbert
jitjfc^en ber
cbgc^
bcn eutfc^en
,
66e unii
c^tc
bcn 5(pcn,
bcn
3;;iirngcrn
Sacrn,
5cmancn.
!5)cr
Lnccic)t
nac Sn^at
l^renb
bc ScngcSarbenjuges nadf;
^ta^
Albis.
i
s.
v.
cberivic)ic)e
bei 2utcn,
11.
(blatten
111112
(Serbien
150 157.
ftngeic^
mit
en
cvten be
I.
9.
trie
SSnbin.
ober
tu
173
dJaen
(im
(568) ^
qiicflcr,
ber
in ^tacn
fcf)refc,
ben ieiben
na;crc
(S6ufern
,
iinb
bie
nennt
cjanj
nauric;
bie
(Sueten ao ba
S3etreff
juerfl
fobann
@er6en
ao
ba entferntere.
ber
@c)re6art
biefe^S
fte
9ianten
(Servitii,
^egen
ber
fung
baf?
ifl,
ganj
ben
gemg
ateinif(
men ba b
Zeriuani
(3.
lui,
w
,
uerivanbet
ferner
Wulgari
unb z
flatt
Bulgari,
ivnrbc
ftatt
Serbiani)
fait
c ftatt
gefc^riefcen
^.
Cieniisti
Srbite, Cilensii
f.
flatt Silensii..
^^oc^c
Pruci, Prucia
tragen
itjir
jatt
Prusi, Prusia u.
tu.) 2.
"^ic
^n
^<^
beffen
fein
(Serfeen
ju
fcejie^en,
i\cia)c
fttf)
ju
be V.
3<i)^"f)""^fto
^on
ben eutf^en
ueraffenen
fpater;in
Snbern
burc)
jtuifc;en ber
Ober nnb 6c
5?amen
u.
niebergcaffen ;atten
lvic
f.
nb
werfc^iebenc
Sefonberc
Sanft^er,
rtj*
a)tf(;aner,
o?
SSir
in
inatfcKr,
(Stcbcraner,
bafiir,
ufejer
>e5eic)net
linirben.
ae
jaitm
aSer
ba
(BUwtn
I5)entfc)(anb
jeicf^net
)ic
u6er;au^^t
nnb
bie
Antjer
f;a6c.
3u
biefer
5nfic;t
cferSien
>aierf;e
(2eifcr6ien)
be
^onflanin
3,
^or|.^(n;rcgeneta,
ber
wie
Ort
be
Dociteren
luerben
(.
43*
44.)*.
D6
unter
bem SBorte
norbid)ften
)3eutingerfcC;en
^afen,
iuec;eo
am
S)cutfc)(anb
unter
u.
f.
Chaeg
mavi, Varini
gemeint
fei,
m.)
fe^t,
bie
@erkn
cber ein
anbereS ^ct
erfcren
ttjage
idf;
nic^t
ju entfc;eiben.
Suc;flajen,
einige
fr
ie
mt)C
biefe
Sort
UU
Den
einer
tganb
unb
mit
fc^iarjer Stinte,
bagegen bic
tarnen
unb
fc^einen
Witiehiod in
e ,
Meibom
i i
bie Blaxt
53vanbenburg
II.
vintjev.
<S.
3435.
jiel^e
5. biefe
3 ,^Zeriuani, quoJ lantum est regnura , ut ex eo cuactae gentes Sclavorum exortae sint et origioem, sicut affirmant, ducaot.'' 4 rufe l^at bcit Flamen Cervetii auf feiner civte be alten ermanien ungefhr ba, wo fltet baS anb Serbit (Ciervisti) erlviint iirb, alfo in ber mi)e ber @tabt (Srbit) , aber auf bem Hufen Ibufer J
^n^
174
tjcn
I.
9.
pie
Verben.
$Dc
ganbfc^rft
n?a^rfc}cnc;
nac^
tt?crm
r'c^irt
einem
ftc^
rr-jiuic
fcc^e
tem
crjlcn
Viertel te
V. ^a^r^untcrto,
fnfccn
ii6er
cne
Seicjefcuicene S3emerfnnij
tc
iuc^^
rennte,
bic
,
ipcren.
S)cnn
fat
5u6retunij
cr
(Seren
Cbet nac^
5)eutfccinb
in
einen
etaw
frheren 3ctraum
ao
gcnttartig
annimmt, ncmi^
ircnn
irenc^ften
in ben 5nfang bc
fcco
^nnbert,
gefagt,
nict
fcn
in
ta 6ne
IV^.
^nbeffen,
ijieL
3e(^tencfe
ber tic
neten
tun?
^amen.
S)er
feiftcn
fteet
?iame
^xh
gei;rt
ctenfc
teffen
j^u
tcn
nriteftcn
fi;
als ^u ten
trcnige
S3i:ifernamen,
an
Grfcrung
nic^t
d^rifts
tem
ober
aifet
.ftonftantin
^cr|>t<rcgcnca
unt
tom
^ifd^cf
(Saicmo
iemc^r
2.
feinen
cnfen
an
fci
Derfnt a6en
^er
geeBrtefe
unt
^ugieic^
(^rfirung
gefunten ^u
^acn ^.
Un
fc^ien frher
tcn einem
fein,
SBur;,eiitcrt,
ftc^
f^einic^
neigte-*,
^u
juma
bcnn
erjlen
entf^ri^c
ber gcircf;nic^cn
(aerbingg
fid^
unrichtigen)
drfarung
be ^Zamcn Sinbc,
fcbann
finben
in
unb irfer
biefe
5amcno
am
SSaffer gee?
gen,
li)
(S^rac^en
ba fiieentc
SSaffer^-
^"^ffen
ujr
Unterfud^ung hjeber
3n bem
l^eraugcgeben trurbe,
SIBbrucfe ber J^eutingerfd^eu tafeln, bie on' ber Unioerntt Dfen betreff ber ?^arBe unb ber ^u)\tabemxt ijl biefe Scrt
ni^t treu iriebergegeben ircrben. dU) ^c^^itar, ber ba Crigna in :en tn fmmtlic^e Suc^ftaben beS orte CRHEPSTIM fd^trarj, felbji enfa) , 3rgl. brigen K a t a n c s i c h , orb. ant. I. 196. 50iannert, ermanien efe^c ber 2:^ringer (5. 97* <S* 213
auv/
2
too
i^e
man
3 A
lteren (Srfrungen fiebe in Acar Rozpraw^' p. 180 auc^ be SBerfofTer eigene Snfc^t iueitlauftig errtert finbet , 137
184, 180.
fum^
Dobro wsky,
Gnge
Inst.
I.
slav.
p.
154.
,,<Bxh
pfige
egenb."
5
eine
niebrige
196
200.
I.
9.
pie aiUfUn
^ettflnt|fe
nbtv
,
Me
SSnbtn
175
rc^*
ane mr gawen,
mr
fcc
gefcen,
fiir
a
bcn
ber ma;ren
SScrtforfc^ung
birfte
(nflcrfc^en
SSeg
aer
jtc^erflen
^aten,
fo
anc^
^er
^etra^tnng
aten
fein,
formen,
in
cfl
meldten bcfer
^n
9ame nn
^nuo
6egejnet,
6e
^eran3ufcf;ic6cn
^an
nun
fce
Serbi;
^oemac^S
;
Serbi
unb
Sirbi
(z^e^ot, nad)
flatt
Sorbi
^nu
g>anbfd^rften
Cer-
vetii;
6e ^rebecjar
Surbii;
toou
n bcn
contiu.
Ann. Lauriss.
;
Suiirbi;
te
6e
^freb
9ecjno
Surpe
Surbi
;
unb Surfe
n
\x\
fce
bcm
BaerfcBen
fcei
eograp^en unb
einer
einer
1 ;
fc^teftfc^en
S;roni!
Ur!unbe
\i
i?on
,
1136 Swurbelant, im
fce
Surben
(jmei?
ma)
(linf;arb
ben ^^ortfe^ern
ber annal.
Fulden. unb
Ijei
Bertiniau.
n;arb
S^nbof
5bam
on
(flatt
Bei
Bei
^abuBe!
,
Sarbiensis prov.
n
;
Urfunbcn on
in ben
;
fcei
Socjuc^ma
Sarb
(vir)
2
offen
(Saomc cjenannt
;
mater verborum
Sirbi
fcei
Sige-
bert
Gembl. Sirbia
fcei
bem
^aifer Duftantin
^cr)>;i;rc3eneta
onan) unb
Serbii (^f^-
ben erfecn
;nter
tabt
Srbica n
a)afcbcnien);
in
949
Ciertvi
(bie
(Stabt
3cr6en,
(Serien);
ber
@ftungourfunbe be ^'xU^um^
urfunbic;
S3ranben6urc| on
urfunbicf)
949
ie
Ciervisti (au),
1161 Cervisti,
urfunbid^
gaupflabt
Kiruisti,
(bie
1003 Zerbiste,
bc
Ziruuisti
@au, ba l^eutigc 3cr6fi), in einer Urunbc t?on 1147 Zevirizke^ i?cn 1196 Cherevist, ijon 1197 Cherewist; in einer Urfunbe on 961 (tjerb(itig) Zurbici (burgwardium, |e|t 3tiig im iei^jiger Greife), Bei ^ijmat Zurbizi unb Curbizi, ^cxm Annal. Saxo Zurbike, in einer Ur!unbc on 1144 Zorbwecb, \\\ anberen
rimm
138*
2ir finb ber Sinftd^t, baf ba SBort Sirbi in @a^e: ,, Sarmate. . Sirbi tum dicli a serendo, mci)t on Sacerab Beigefd^rieben fei, fonbern om
utf)ninglc^en aSerfajfer felBji ^err^re,
Um
SBacerab
fci^rieb
Z rbi
i
irgi. Cod. mus. boh. p. 303. neben ben Sorten orabeite unb (Sarmatfie. Ib.
c.
^
3.
p.
302.
c. 2. p. 471.
1.
176
I.
9.
pie
;
t>te
gerben.
Urfiintm
((Stah,
Sorbek
jcet
t>mar
urfuntic;
nn
(Sd^rcr,);
iirfimtc)
jci3t
(2d^ra(Mt3)
^c
brenc
Serbii
3c"iix\io,
5nna
^cmncna
te
lu
f.
Serbi {^ZtoSoi)
;imber
au tem XI.
3^^^^='
Zeriuani
(ftatt
Serbiaiii;;
ten
(Scffcn
G^edbcn
(c
Saeerat
1102 Zirbi
Srbin)
;
(e
Srbi),
nac)
(?e
Sribia
??cftcr
t^anbfcfniften
cn 1377 Sereb'
aii tem XII.
,
eoeet.);
n ferCnfcien iJ^enfmiern
Sr"b*l',
XV.
9?ame
3^''^"tcrt
ci
Srb'^
Srbin
Sr'blin
Sr'bli (plur.),
iurt ber
sr'bskyj (aflj.);
am Srbow w.
an
fcer
f.
p vg^cn^ntage
cn
ten
f.
Sertcn
ten ben
!Dcnan
Srb,
Srbin,
Srbljin,
Srbljak n.
\v.,
cer? nnt
neteranfti3er
SerSen Serb,
(aclj.)^
serbske nnbserske(plur.)
33.
serska ryc) u.
irr
f.
av anijefprccen.
nnb
n
,
^n
On^ant nb ^oen
finbcn
\:\\i
9}tteatcr
:
ber
9?amen
,
serebszczyzna
sierbszczyzna
(Statu
serepczyzna,
ein
sierpczyzna
na^ bcm
ire
\)
t\inff6en
(1529)
o^n fr
be ^-rcMibcnfte,
(^anGe,
ten benSerSen^
,
S3e0f in feiner
Serbia, 23a5Ctrff^ (1611) (1597) fcneiSt Serbowie plur. n. f. tv. Serbin Serby acc. nac^ ben Serben Serbowie
6(ircnf
,
,
benannte
((5nbc
ber
ate
Scrfer
in
^uanb
been:
(Serben)
n
in Sefanb,
Serbino m
cuters
Serbi
ncment, Sierby
Tl\\\\t-
Serbowskij
;
n ^fc^erngcit),
^cen
Serbent\Tiie, Serben^ugufciro
n
(trg.
Serbentyszki
ber Sl^cjeitcbfc^aft
baS
Sanbcmr,
,
Sierbowice
n
'tin
Sarbice
Sarbicko
Sarbiewo
nnb m
Sarbin
frafawer,
ipccer,
fafc^cr 23cjcitcbfc)aften
iteftc^cn
Stryjkowski
(lil.
ciejowski
(p. 446. 750. \ Gol? bi ovrski (II. 50) unb Ma262. 266) fc^reiben ba SSort oerfc^eben; la^^ lt^ <Bi(\
jeCenfaU mt bem Damen ber Zakonen cber Tchakonen Stbgabc; tveBruiT- mordanica (servitus , dipl. 1456) Don SDorbtra, oy./.awaiv, oy./.aovv f rt>
jufammen^ngenbc
bem
93ofe Spijorba,
2
nac^
9tuf
(5c)ubart ^arte
be
i^cn
1829
1.
3.
fie^t
Scherby
fiatt
Sierby
ber Sufpradje
Sn
berfelben
egcnb
Schlowaoy
Slowany
(<Saiten).
I.
9*
pie
f
ilteften
^m^nxffe nbtt
bie Verben
177
Servi,
;er
accu
Serviaiii
nicoto
II.
\i\
pater erborBette
an
bem
XII.
ateinfc^e
formen
gelten
tvic
XV.
Qa;r)unbere
eine itnb
iin
au.
befeu
^crfc;ebenBeen
beffeen 9ameno
c)rc6art i^on
jiuc
uerfc;e?
mu man
ber
frembeu
(Saiuen
:
feGfl tjahcn
bene 5u^fprac)en
.anbfc;rft
nnb
^
,
(Scf)rc(Mrcn
9cftcr
djxicb
;tcg
nac;
ber ateftcn
ber
Sereb'
nnb
,
in
Bc{gruf}anb
cne 56cja6c
uce
(Serben
fc^c
serebszczcizna
fcnje
serebo^
bamit
ftmmen
an^anb?
njec^e
S^ncen,
bcn
Sonrjei^oa
fc!^re{6en
^aBen
tk
fiibic;en
er6cn
e,
bacjegen
fprec;en
nnb
cn
,
jc;er
Srb, Srblijn,
ine
o;nc
cinflimnicn.
cjrief;fc;en
Sine
grere
^erfc;icben;cit
in
ben i?on
atcinifc^cn
bie
anc;
nnb
bie
bentfc;en
(Sc;riftfteern
cjeranc^ten
gef)i3ren
;
formen, nnter
e
cnimen
^ier
fccjenbe
formen cr:
Sorbek
-formen
Zribia n.
luenig
f.
l.
betreff
ber
5(nfprac^e n?eis
djm
njov
biefe
ucn bem
ber
en)eimifd)en
Serb
Srb
afc,
atcr
Qnh
bie
Unfid;er^eit
fc
aeinf^sbentfcf^en
(Sc;re6art,
t?erf()ie=
namenticf;
bentic;|len
h einem
formen.
f.
fc^iierigen
fatuifc)e
a
a\,
^ier nid^t
:
nnr
bnrdC;
z:
Zirbi, Zeruani n.
Cervetii, Ciertvi,
ba
,
bie entfc;en
iric fte
|3
i^r f(;arfeo j
"cen
,
ober ^
'^cimit uergic^en
j
benn
anfangen
Bcrtft,
BrCng
3cr6en n.
ninfg
f.
tu.
6uc3fla6en
b nnb
ifl
nnb
far,
ba b nnb p ober
ba'3
unb
f ber
bcntfc;en
(Sprache, namenc^
((So)))en?3a)rbud^, 2uc\abe
S. 3. SmSofiiskij Wremenik cn Srojelv) if . 3. Serb' gef^rieben. 2 Ueber Den 33uc^faben c jatt j, | m 2)u[;en fe)e r mmcs )cufc)e
1
9ieilor, l^eraugecjeben
i?on^m!on?ft
rammaif I. 163, 2)e aten Deutf^en [(^rieben bo cit jiatBet, cel fiatt 3et, ci ^ait cuzr^u u.f. id. , aber aud) cuge (duetu) jiat 3uge u.f.i 3n bcn Urfunben beutf^er Knige finben mv Cedlisciaoi 993 fat Sedliani, Cidlotitz 1194 fiattSedlotici, Cileiisis 1011 fat Sileosis, Cirimundi 986 jatt
be geivbftnc^cn
Serimuad
u.
Rumer^
Prusia.
f. tu.
.
3a
rp{?esta
Brandenb. T.
@. Seutfc^,
balb Nizizi,
53. Nizici
ft
12
178
att
I.
9. fite ilteften
S)e
cgcnt^im^
ie, o, u,
,
uu,
iu,
Qmcijnii)
ucr
f.
r,
tr.,
S3.
Serbi,
Sirbi
Ciervisti
Sorabi,
Surpe, Siurbi u.
Zribin
n
,
fcieiuceu
cter
ani
Bctcn
leiten
3.
. Serebez
frcmtcn,
tcr
)ai
fcinm runb
fcem
S3cftrc6cn,
bcn
tooacfcn,
bcufc^cn
3unge
)oc^
fc^iicrigcn
aufprcc^arcr
machen \
glauBc
id6,
g-crmen
Ciervisti,
xin^
fo
ba at^cnfc^e, n^egrufftf^e
Borgen ju
getnr^etter,
fein
f^eint.
(S-in
urater,
in ber geima^
cn?
Bei
am
nauric;ften
nur in
feiner
tgeimat^
(Sprache,
gefunben
in
ber
;a6en.
,
^Inn
finten
fairifcjen
rufftfen
nifftnifd^en
ein
biefem
unb
feinrufftfc^e
^cnifc^ pasierb,
feinruffifc^e
wic
,
ba
ruffifd^e
unb
paserbok
paserbka
pasierbi
fatigere
,
paserbica
(privigna),
^cnifc^
(aeo
pasierbica (privigna),
u.
f,
pasierbiczy, pasierbny
Unterfuc^ung
b)
e befcs
abj.)
lu,
)c
fcrg?
SBcrte
jeigt
un: a) bag
pastorek
jufam?
mengefe^t,
ta^
baffelBc
SScrt
sir
mt
(priviguus)
De
unb
c)
ba
(orbus) aBgeeitet
fe.
3'
fammcnfe^ung be SScrte
finbigen
ber ^rpoftticn
"ten
pa imb bem
fattjfc^en
feBfl?
SScrte
serb
,
ift
Kenner
au
ber
<S:prac^e
n^t
ungett?cmic;e
imb
erleuchtet
ber S3ergeic^ung
j.
a^nic^
^-
ruff,
pasynok
ferB.
parobok (juvenis, cn
j, ijor
u.f.
w.
au)
auoinbifc;er
f.
^.
in
tB.
(privigna) u.
orientaifc^er
n?.,
aem aBer
trec)en
(B^xam,
Beie ^'crmen,
^.
bc
cinfat^c
unb
bie
ie
(inerei^eit ber
;
f^iieriger u er!ennen
;aBen
bte erfd^ebenen gcrmcn t>e Damen Chrwat, Chorwat 34. 4. 2 2) o brcnjfftt i)xa)ie ba SBcrt pastort-k mit ter ur^e psli (pascere) B. Gr. 809. p. 50. 1819. p. 46. jtc^etlc^ o^ne Segnmbung in 3}erbinbung.
t
SSetv^Ieid^e
10.
10*
1.
9.
pte
179
kinya
fcr6.
pastorak,
pastorka,
hcjm. paslork
co gc^t
pastorkyn,
;crucr,
baran
bag
ia.
ba o bco
Ummanbcnnj
jlatt
bc S3oao e
fl,
mc m
('^v*
ftatt
tepidus, in popel
pepel, bober
ftatt
bebr
imb
fcng. ijrg-ai
biber
Wolyn
Weliin' cbcrWelyn'
(6c 9c)lor)
iv.
ba k
ijl
bc S3tbitnf}oft)Jc ic in
pasynok
tt
t?on
ba t
sraka
(nfc^icljfc,
me
rozptliti
ftati
rozpyiiti
ftatt
tan), stjn
ftatt
sjen,
f.
stjbro
srebro, straka
steda
b,
srjeda .
tu.
ccmmcn bcm
Ijcn
ruff
unb
:pcn.
fl
pa
ser
pa-ser-k
nur
fccfje
bc
(^nbfcncjfias
ftnb
C
ftc^
ucrf^cbcn; bo;
bc k
efccnfao
^bungf^Be,
puer),
\>citt}.
ba
(filiiis_,
suai (puer)^
ober
auc)
pa
serk
aj^t
ftc^
fomt nid^t
fccjiucfcn,
ba n
paser
fcn,
cbc^ic;
ser bc
ig)ait:pt ?
unb
@tammf^Bc
ft,
bafiir nct(nc|
ba
bcfcr
)xtt>*f
(Stamm
fdrnt^,
ncfcfi
bcm
ft)r*
fcn?
sirota,
cjc^, sirotek,
sirb,
^dn.
siroba, ncbcr?
auf.
sirota,
u
f.
sirota,
sieroc^,
ft*
sieroci
an^
njr
einer
crnjac^fen
bcm
su (generare^ producere,
se
sere
bag
prasti progenies),
m
3,
at
rere
ftatt
(sese reduplicatio)
f.
tm
af
sjejati u
tv.
bie
^cbcutunj
aer
SBorte ft:
gcngcn,
fo
syn unb
tat
sir (sir-ota,
sir-b,
ba
serb),
grcrl^.
ben (S^rijgng,
ba
satus
natus,
Tixvov
xi.
f.
l.
Bcjcncn,
arau
unb
crgte6t ftc^
juged^,
mt
bc
:paffcnb ba
ijcratete
bun!c paserb,
II.
45.
Klaproth, As. Polyglotta p. 67. 70. 78. ^ott, ei^mologifd^e ^cr^ fd)ungen I. 215. D6 ba jenb* posnara unb :pon posaa )kx)a o,t)i>U ober ju bem Stamme sy, \tage c^ nc^t jh entfc^ieben. rmm beutfd^e ram; 3 ^o et^mologfc^e Sorf)ungen I. 216 Eich hoff. Parallele p, 177. 272. mti! I. 927. 12*
2
180
I.
9.
Pie
iiltefteit
^tw^nxfl ber
unb
fcmt
>ie
Reiben.
pad-
paserbica
mt
fcem
u6d;ceu
tiaxncn pasynok,
be
cerica i^crtaufc^cn
fomt
n
rennten.
Der
^inn
ivctcr
^cnamcn
aU
Srb
tfl
ar:
ca
Gebeutet
ba Scrt
^ui
nicot
9aton, gens,
cnt?
lucd;cr
S3cteutnng
ba
iibfc;e
flanbcnc
axt
jl
cntfprc^t
Dcfc SScjcci^nnng^?
fe
ber
angcuicffcn,
fnbcn
,
ba
imr
ftc
9^""
^f
anbercn
^Ofern
c bcn
Dcutfc^cn,
ntff, Dcutfd^c
atb.
am
natrUc^flen
abgecitet
om
diat,
,
ctt.
tauta
itrb^
bcn (Sanbnaincrn
).
beten
^ematb
n
u.
fo
iitater
f.
^cit
Mauaheimr
b.
be
Sanb
l.
ta6en mr
anr
mm
er)'e(>en
jngc^
Dc
ben
Ornnb
fe6fl
jener
uerfc)cbenen
ofcen
anges
ber
fhrten f^crmcn.
93erc^cben;et
(Sairen
f^rac^en ben
9?amcn nac^
;rer
SSc^nft^e
,
nnb
Sirbi
)hinbarteu
,
fid^erd;
,
an) tet?
6ab mt,
n
fd^ieben
au
Serbi
Sierbi
Isaih
fcdb
o^nc
rnnbofa,
mt
Umn?anbng
beffe6en
einen
)c
f?r(.
b (^=bemfran5. e muet).
n
Ummanbnng nnb
1
Snoftcffnng
i^cn
fc
;
^efaen
i6eran(
@^6en cr r unb
ba
ft
n ber
fat?fccn
^^rac;e
gea^b^nc^,
gar
ebarf
be
^crgcc^img on Scrten,
brwa, srdce,
n
tjcrivanbtcn
pligi
trn,
wlna, pln
,
nnb
(Bpxajm
cber
m jc^f^en
nnb kinu,
6crlaffe
9'cftor'
rnff.
^ jebem jn eigener ^orna^mc. S)e0;ab fl nim an Sereb' (rg. Serebez n einer Urfnnbe tion 1064), ba
wice,
ba
ba anftg.
fd;ec^ter
ai
cjec^.
Ciertvi
man aime^men
S)entfc)anb
ca^
lue
Srb
ion
toon
einigen
faiufd^cn
Stmmen
in
efcenfo
Un
je^ggen
^oen
i^x
06
co n fpterer
2)ate
S3run,
bevf, i?on
3mmennann
beutfdic
l.
42.
2 ^alifcje
matif
.
Ot.
I.
alijeniene SitteraturfSetung
III.
[N.215.
@r mm
ram^
472. 5)ef f.
18. 10.
,
Sarbin
in
br
2)?vinngfalti3et
ber 3?ctfnuinbarten
begninbet.
2)enn
be heutige
I.
10.
S^t
gcqc6cn
id)
^atn,
bc
bm 5^amm
;
luc
Sirbi,
sirbski
aufpvvid)cn
tuagc
e
nc^t
ju cf^au^cn
unml\qc^ mib
uiUua;rfc^cin()
irvc
iiic^t,
10*
>bcv
^evbetu
jii
1.
crijd^nffcu
tafj
ber fatvfc;e
(Stamm
feit
tercim
b.
in ber matcflen
1^.
cn
gto^er
unb
ucmc;er
nub
jc^cr,
clJcnfo
an.cjc
bc ucrianbteu
(Stmme
ber ^ijiatcn,
Romanen,
iinb
leiten,
(S)ermancn
mib
Sit^auer u (Europa
angefeffen imiv;
3^)r;
fc)iuar5e)i
brt
berfeBc
toom
V.
3a;r^.
jmifc^en
t;cu,
uor
(^)r.
Ijo
jum V.
bcm
cbcru
nac;
(ijfic
in ben
'cn
nbern
lar:|ja?
Mccvc,
}^\m\d)cn
tem
Doii,
ber
aBcga
unb
bem etete
ber lynnen
^ntcr
jaic,
^tirgorcb
unter
^ic\c
of}uc
e^tere
Sege,
irgenb
^u t;a6cn,
ba
nnr
burd)
S3eimifc)ung
uncjeiuiffer
ba
ganjc i;fteni
unferer
ber
ba(j
5(tert}iimer
c^ritf
bann
cn
Sncjriff
unfer
ganjco Serf
Bebrc;en
fcnntc,
dngeben
beffen,
n unferer (yorfc^ung
am
ber ftcC^ern
unb
fcefannten
n be
ivix
unftc)ere
unferer
efcftc^te
anam,
auf
hiicn
auobri'ufiiaen,
^rcep
ii6er
um
mt
i;nen unfer
'^r
fa;en
bc
nac;
burftijen
3cu}ffe
SBnben
unb (Scrkn
bcftrebten
be
ter 9le;c
mc,c]c;fier
(Sorgfalt
ber
burc;
unb
nni
i>erfc)ebenen
3cgni
ur-
S^e
ber
(Si^er^
llrt;ee
5U beftnunen.
06
e^
geungen
fe,
ii6eraffen nur
bem
be ^ern unterr()teten
jie^cnb
Sefert^-
^}U\f \c
fefter
unb
breiter (^H-unbaiie
eftc^tirev^
biirfen
iinr
nun
fc)on
nmcjen,
unferen
5U
aten
fannfcBen
llrtateranbe aufo
VclnifcH' (Svrfic)e
ift
ebenfo ive
i^vc
a[)ifc)uni^
,
vevfcl)ic>encv SDimbarten,
muf
fa(^
beftciuigen 3vrt)umern augefe^t fein iril. 5)ev ^U\m, ber ^aWuitfeenbi>bncr, ber d>lefter, ber ,taf(t)ube f^recjeii yerfcnebene ERimbarten.
nic)t
182
yeue
-^r^
ni
ncf^men,
um
tc
i>crfc; ebenen
Darin a^o^s
nenten a3cerfc^afen
iefer
;rer
.^erfunft
ner
cjt
un:
ncr
^^eriuantfaft nac^
^ftorfc^c
3U
erfcrfd^en
^iw)
je
jener befannte
(2a,
ta,
je yc6rec;er
unt
(jrcf'er
ein
(Stamm
fl,
er
6efcnberc
9camen
einzelner
(Stmme
Be^eic^nct icirb
ge;t
)a,bieo
htx
cr %ci gercefen,
ter|tc;crt,
'^ci%
ivec^er
bie
Pramen
inben
ju feiner
ren
;
^i wn}
Scfltigt
tuet^e
mas
bie bie
erfc^aften,
im VI.
,
IX.
bie
ber @efrf>i;e
a\\^
erfc;ienen
beren 9amen
iro
SBa>rfcKnic?eit
na^
jw<
<BU\mn nc^
ai^m
in
n?ir,
in i^rcr urfpriinijidKn
\:ci^
igeimati
fc;en
^eniif>ren.
Cen
^n
unb
biefe ioematf>
ber Cftfce
bem
eurcpaifc;en
(Sarmaticn bc
^tcemaio^
laffen
cjcecjen
jenem
nnerme^c^en
nbenanmc
nun
bc gre^ifdBen
rmifc^^en
aujjer
ben SSnben
no)
eine
STenge
terfc^ieben Benannter,
g>ier
grerer
unb
auf:
brngt
ftc^
unter
$)ag
jenen 9iamen
ni^t
c^n)
irinbifc^e
(Stmme
l^cr?
Brgen fein?
a6cr
eine
bem
fo
ifl,
it fic^
biefe
faum
unb
Bejii^eifen.
S)a nun
grnbiidBc
bc
ber
Grertcrung
Befcnberen
egenftanbes bc
in ben
iVBer
S)urc^|tc^t
gcfammten
riechen
gecgra):>fc6en
gefc;d^ticen,
S)cnfmiern
unb Ziemer
er>attenen
^cffc
bc bc
Hnber
jc^t
be
ni6rbic(;en
ifl,
6urc:pa
notfnvenbig
biefeiSe ^ier
mac^t,
eine 5(r6eit,
ju gea^aitig
ai ^^a^ fid^
aOti^un tiee,
mgen
fr
nur
bie
ber S3eirei6grnbc,
nac^ tcicBen
^eriuanbtfc^aft
be
einen
ober
be
n?irb
anbcren
^ci!e
teflimmt
njurbe,
(ctn?a
^ia
Dcn
finben.
^cr
unb
aem
ba 3ctater
ai ber
bc .gerobot
ber
erflen
;
459 444
iic6en^aftcn
cr (SBriftc)*
5nfang
immer wtj
bun!cn ^cfc;c^te
angencmmen
cn
f^t ric^jer fri^eften in bie cni pcpcnneifdjen JCrieo| fcwcbl im riieii vil m iMcrcn, cil im fnften, ato im fccftcn, <xU im neben; teu; nie im neunten 33uc^e; man m<x^ mit 9liebuf)i- bie XC. Ot^m^^iabc an^ nei)men. 5iie 33en?eife ft biei"e 33eftimmunc\ UMtb ber II. !t)el ber (Schrift cu ^einric)l5}uttfe, de Thucyclid*;, scriptope belli pelopnnnesiaci (T. I. Vralilaviae J83y. T. II. Lips.) iH'rtegen.
2t6fafiuni3
bentt
cr
'
.rc)ct
finer
cfc^d&:V
;5n?anjii3cr
5a)re,
evtrajnt (vyVuT^
aii
im
ber itcrcn ^cit
JTontc l)er
Wincn
oier
gerben.
183
^i^oxitct
bcfcr giaufcirbi^c
aubrcfii(^
fd^cn
>cric;tct.
anoc|cfc;offcu
Mcbm
wie
;cr
ac
m^t^?
9amcn
uuh'fanntcr
norbfc;cr
^ofcr,
ber t^^perfcoreer,
93afrc6er,
5jer,
,^^no!ep;aer,
5(nbrcp6agcn,
.^ppcpoben, 5mas
ber
uc?
cin
(nit,
l^^perSoreifcje 3<^cr
fic^
ben
baran
nac;
t^er^en^
bc
(Sobann anrb
cjrcjjte
,
fr aucjcmac^
cjc'^aiten,
ba,
c6fccn
SOenebcn ber
unb
aucje&retetflc SSoferflamm
be euro^ifc^en
ober luenger
^armatien n?aren
grojc
t;co
nicoto
beftomcncjer
anbere
(i^renje
mc^r
be
frcmbc
(Stmme
t^eii
auf
ber
Senebenianbe
Unter
biefe
fremben
Stmme
eichenen
ftnb
na)
bem
Urt)ele
anberer
:
g-orfcjer
1) ber f^tf>if^e
tamm
cber
on ncrbfd^er
56'iinft;
2) ber
fnft;
finnifd^e
tfc^ubifc^e
(Stamm,
wen bcrfeSen
5?
3) ber 4) ber
farmatfc;c
eltifc)e
tamm,
(Stamm,
5) ber beutfd^e
(Stamm,
on nboeuropciifc^er 5(6unft*
6) ber
itaufce
tamm,
meiere
.
im
erfien
3^itraume
^^x*) Bio
aufgor?
^rjc
nanbe
tegen
(552
n.
(^jx,)
im
(Sarmatien
(eine ber
angenommene
geugrap;if(;e
Sejeic^nung)
lo^ten,
gehren
3U
einem berfeiSen,
Sei
tinr
ber
biefcr^Der rid;ten
crfannten
natriid^en
einjeinen
ferner
'^iflorifc^en
2a!ri;eit
fcercinflimmen
fobann
na)
ber
jiebe
S3ef^affen)cit
,
unb
ben
(Bitten
nnb
e6ruden
jugngii^
^oife
ber
foteit
bar6er
alte
9?a(^ricten
ftnb,
nac^
feiner
geograp^ifc;en
Sage be ^oc
(Si|e,
enbit^
unb
an)
ber 93ergei?
^ung
ateren
unb neueren
na^
ber
ors
ftc^tigen,
184
1.
10.
fu
Stmme
^er
^iamn
A.
T)k
flan)ifd)en
SSbcr be ^eroot.
1.
){c S3bncr.
2. t^crotct
au'5
^^aiifirnaffc
n.icf)
(gc6.
um 484
cfc^cUc,
ijcfl.
um 400
Sercflc,
.
um
(^br.),
fd?
cn
Kaufmann auf
bc
tg>anbco,
(Same*?,
^cfcr imb mr
inccc)t
aud)
einen
mt ^iicftc^t
t^rcjjcn
auf
5nijccgcnctcn
5fcn,
ju cricrBcn,
u.
f.
^K
bte
icit
cn
5fna nnb
??cr,i3ricd;enan
tr.,
te?
fudBtc
vHnfcct
^luc
auf ber
9crbtrcftfiiftc
te fc^trar^en $Oeere^,
mc
6ere3
^hia
ftd;
am
tic
SJnber
am
ber
fd^timr^en
(2!t^t^en
,
S-^eerc
in ber
,
Umgegenb
line
cn
liffen
SDHa
,
in
ber
euMt
einer
9?aticn
anr
ten
ncrbfcKr 56unft,
inn-iuanbt
dercbot
fd>i?^^ftc
feine
9iac)ri^ten
aix
mt
eigener
rfaming
unb
6en
c}
;
^enntnitjnabme;
bcnn
er
terfe^rtc
bcn
bcrtigen
tj?
cnBcimfcn
an^
bcn
tiefer
miinbicBcn
n'^
eingaben
^ncin
unb rcit
gcSetenbcn unb
Sanb
bcn
nic^t
unb
britten'5
cnbicf)
an
bie
(fr^iMnngcn
unb
5ufvri'uKn
ber
grcc;ifc)en
xccniftcn,
ha
co
'ci^
3cugnig
Rci)
be<?
gerobct
tebeutenben
SBert)
'.
f)m
n?ar ba
ber (2ft)tf>en
fcgenbcrmaa^cn tcgrcnjt
reici^tc
unb io jur
bie
Krmmung
ni^rbc;
bicfe ^(uffe
c
ftd^
5(nnvH;erung
gegen
SBcga
crftrccftc
MO jur 9[)iinbung bc
f^cinc;
^fc
in
bcn
ll)ne^^r
unb ycn ba
febr i?a)r=
Ho
,
im SBcflcn
iraren
bie
imen
wie
fcKnt
^^^cfcr
ten
an
anbcrcr 56unft n an
f^eutigc
agat;trfifccn
ncc;
^crge
b.
i\
no
bie
,
ba
(Setentiirgcn
untcrlrcrfen.
5ftcn
unb and)
lucitcr
6i^
an
Tcnaumiinbungci
Demjufege fatten
bie
cigenticKn
nic^t
ano
bcm inncrn
Vereins
cn grcfcn
Svinbcrftrcdcn unmitcar
am
5^icfcr
Uebcv ^evetc
fie)c
cjciecjcue Uvt}ei D
a>
in a
ii
i;
in bii gcvfrf^uncien
auf
em Gebiete
eben.
feine )iicrfc)e
Schriften
I.
fein
im
uaf; ^f)ci-cbote<
Verben.
aw)
185
m
ffi;t^i?
^HngaBc
nc)t[fi;t;fc^c
^ocr
ntcffcu
waxcn
bc
[ogcnaniitcn avfcrfcaucnbm
^
(Btijtijm
am
fid)crc)
fcii
f^t;|'c;co,
fonbmi
CU ten (Sttt^cn
imcrjuc;tco a3c!,
unter icc^cn bc
(Sieger ai
.^erren
unb
Sbc letjtcn -*
^U
:
rem
aU
bie ()au|Jtfd^iid;flen
bie
ccnen nnb
reiben,
bc
(Sanrcmaten
^^
^cn
biefen
^cfcrn gehren
bc crftcn
aU
jn frcms
,
ben
(Stmmen
}c;brig
unten
>efprcc;cn
)Dcrbcn
focn
acr
!oa;rf(;einc;et
nadj
ju
bem
iinbifci;en
fe^f
ober fer6ifc^cn
(Stamme,
raffen
luir jebcc;
;
(Stmme
fprcci;en
bann
erft
8. De
^ b in er,
.gercbct,
ein greger
nnb
t)o6re(;et
Bciuc;ner
;re'3
anbe,
fc fiif;ren
eine
nomabifc^e
in biefen
egenben ^annja^fen*.
grecf;ifc)cn
^cn
hcn eicnen,
n?ec;c
nrfpriingic;
fic^
on ben
.^oonen
S3ubiner in (Scftat,
i$)ic
c?
(Sprache
2:f;e
unb Sefcena^efe
,
erfc^ieben.
f!t)t;ifrf; ,
eionen
ftc^
jum
griec)ifc;
jum
%i)cii
fccfc;aftigen
1. IV. c. 17. 18. JSuvd-ai "AQorjQag auf bem vcrfjten unb ysojQyoi auf bem linfcu 2)nievrufev* 33rflL 13 2 SJiaunert, 9eid)arb lft bie \t Sterben ber (S-vt>c. 1820. 8 (5. 102103 ber aderbauenbeu (2h)t)eu b Smolenff reid)en, iubem er bie Scrte be ^ero^ bot (Herodot IV. 18. 53.) anber a 2)amurt erfrt. IrgL J^ertfjaXI. ^eft
Herodot
2y.va
3 f.
\mUx
^ijDr (Schriften.
53cmi 1828 8.
I.
352
jf-
e;c
3 Herodot I. IV. c. 102. 5 3)aro gegen bie (Sf^^en gog, traten %i)xa ber norbifd)en ^aut^tylfer ju einer erat)fd)agung ^ufammen, namlid^ bie Knige ber aurer, 9gat)\)rfer, Jeuren, 5nbrop^agen, i0eand;aner, @cIcuen, 33ubner unb >s?aurmaten.
4 Herodot
1.
evo? v uya Hal noXXv^ nv^ljv. c. 109. oi fitv yoLQ Bovdivoi, tvTtg avroy^d'ove?, vo^iSee rt uot xai (p&ti^ozQaytovoi , ra man fru)er
IV.
c.
108.
Bovdtvot t
y.al
Siter betine au bem (Spitomator be !je|et% ba e ,,Xannjapfen effen" beeute Dter, S?cr)a((c euroVifd)er 33lfer; ^Bertin 1820 8 <B. 459 gefc^ic)te. ttngcv gee)rte 9n|eigen 1820 Dec t 206. r)e Sa^jplnber unb anberc ncrbif()c S^clferfc^aften geniefcn ncd)
;
mjm
185
I.
10.
ten ctrcbc ^
9ur bie
conm
fel^r
ju gcBen, ba
biegten S33abc
anb
fl
ber
Muriner
)cii
Uc6erfug an ^c^
,
einem
ein
@ee
ober (Sum^^f
S3iSer
mt (Sc^f 6enja^fen.
3"
^"^
(^"9* "^"
^)"(^otern,
aii
mt ucrecggefcrmten ^b^fen,
2,
beren g-ecn
fi
man
nerianbe
tgcrobot
,
%nQaht
bag
nc^t
(Er
bem ^xiQt
bc Das
(513
to,
ben S3u?
fcereita
im
^'uggeBcte
,
be
feit
heutigen S3ug
hi jum
nun
,
9ur
unb
9arertj
in
ber
egenb
weiche
nannt wirb.
Slaben
5euren
wie ^erobot
terfc^crt
an
unb
na^
jene
on ben Dniefierqueen
S3cfer fe^t
fte
^,
ber
njeftic;e
@c?
fcrge
^erfomme {Bovivov
S3cg
fi
^n
tigen
i6r
9ame auc^
n ber grieciifc^en
1 UeBer bie elcnen apt jic^ aufer bem on ^ercbct Semerfen nd^ Sc^jere fagen; ttvi fpatere (2cf)rift^e(er ber fc bemerfen, f(!^ein bc^e SBeber* joung ber iiberbie iibebcrilanbenen 3Bcre be ^ercbo ju fein. SDiglit^), bap
ber
0lame ecnen
bei
jc^
ges
blbet )atte.
(5o()er
crofe 2)?enge.
(re
gab e am fc^njorjen SDeere eine 201. (5^r.) toerben 5uf bem 2)enfmae bc ^4^,ocgene (218
a)fc)^e((enen
2 Herodot
IV.
c.
108
t09.
(S
fi
unbefannt,
5!)lan beutet
e r ntbecungen njo^ bereu i^ee fi) feinenjcg ju ^el^toerf eignen. 35 r e ) 487. 5uc^ auf 9cbben (phnoa vitulina) ; biefe leben nbeffen m SDeere. I.
5m ira^rf()enlc)ien ift bie (Srfrung mt SDarbem. 16. borpater Sa^rbii^ern 1834. ^eft VIH. (S. 3
(Sc^toab,
in
ben
3 Herodot 4 Herodot
5 Ptolem.
1. 1.
iV. c. 105.
IV.
Hl.
c.
51.
5.
100. 125.
1.
c.
Kal
7i?.tv
im
bdmo
,
o'bn gerben.
^
187
cinc
bcm ^tocmaica
gcc^jctcjen
angegeben
^.
3eugn bc ^tocmaoo
;eruorge;t,
ift
um
fo ivc;tgcr,
,
jc
mc^r au
feiner <B)xift
ba^
fcer
cr
genaue
9?ac;rc;ten
nje
jener 3ct,
)attc.
be
SScfer
be
eure:pafd;en
fo
armaten
^cugniffc
or 5ugen
fe
meng @(ereo
iikr
bic
S3ubncr e6rngen,
(^0
feinem
tuenigflen
ni^t
tuerben
akr
bic
unb@te^;an on
fcejujefcn,
^a)
befer
toorcic;e
(Stamm
biefe Jnber
krjeugt un,
pa^t
ort
gic6t
fl
e unerme^ic^e
22. B.).
Seo afcer,
iua
ujr
na^
.gerobot gefagt
Heeren,
Goinment.
de fontibus
Geogr.
Plolemaei.
18^7.
4.
10 IK
2 Europa, tab. Vili.
p.
3 Mela (ed. Tschucke et Weichert) 1. I. c. 19. . 19. Primi (Sarmaregna Ainazonum , fecuodos pabulo^ tarum) Maiotidae gynaecocratumeni at alia steriles nuilosque campos tenent. udini Gelonon, urbem ligoeara, habitant. Juxta Thyssagetae Jyrcaeque (rect. Turcaeque, ut mss. et edd. ant.) vastas silvas oceupant, alunturqe venando. cf. ed. Gronovii 1722. 5ucjenfd)cnlc> fd^ireb ^da ben ^erobct ab unb fe^e be 33ubner p. 110. mt if)m rrt^umlc^ ^inter ben Don unb be SBoga*
,
4 Piinius h. n. I. IV. c. 12. .88. ATaphris per contineDtem introrsus tenent Auchetae apud quos Hypanis oritur, Neuri aptid quos Borystbenes, Geloni, Thtlssagetae, Budini, Basilidae et caeruleo capillo Agathyrsi. Super eos Nomades, dein Antbropophagi. A Buge super Maeotin Sauromatae el Essedones.
5 Aramian. Marcellin. 1. XXXI. c. 2. . 14. Inler bos Neuri roediterranea incoiunt looa vicini verticibus ceisis , quos praeruptos geluque torpentes aqulones adstringunt. Post quos Budini sunt et Geloni perquam feri qui detractis pereraptorum hostium cutibus indumenta sibi equisque
,
,
ed.
Gronov.
p.
691.
706.
Mov
8 Stepiian. Byzant. Gentilia per epit. s. b. v. Bovdivoi , naga xb divavitv fTrvoj afia^v vtto otov fXavvof.itvo)v.
tvos
JSav-
aua^im
-#
188
ifecr
I.
10.
3u
gtimme
ec
^latucn
bc .cttiat;
bcfcr 23ubncr,
bc cr,
iikr
bm Bwg
Ufer
auf bcm
cfl^
^cn
be S)cn,
unfern
ber
Sarmaten,
angieB.
$Da
befc
bariiber
unter
ber
Kennern
tn
^tvcifc c6.
ercbct
fc}rie6
feine
(^efc^d}te
80
fagen)aften
auc^ be Grj^ung cn
ber o^nc 3tt?efe
bem 3.9C
,
ftattfanb
gehren
fc
ftetc
fceannten S3ubiner
ncit
jenfeit
>m fcnfl
un^
e aber
unmcglc^
ta 5)areo,
rfc^e 3i'igc
nc
^ercbct BcridUet,
^'^^^^
^"^
9^'^"'^^i
ben S)cn
'^naus S
fci
cn
^u ben
^eraS burd)
bic
am Sog unb
Sei
Dnefter au^gcfi'i^rt
aSe:
aifc
tocji
ivie irir
,
pe eSen
^ercbct Geftimmten
fein
S3cg tcrgebrungcn
(. 13.
4.).
egenben
jiiMfci^en
on
ncci;
ein grcer
SBalb
unb Sei^rujjianb,
tcflc cinc
tt?o
^ie eicnen
fcen
urfpriingicB
an ben
Die
grie^ifci;en c^ccnien
ju
ben S3ubinern
gecm?
9}eeret<
men
fein.
fcnnte feSr
ivci
cm
Ufer be fciimr^en
infcfcrn biefe
^cn
fc^icar^en
fairen,
unb bem
33ernftein
tatifc^en Tlccxc
auf \ve)cx,
wie
,
n?ir
;
bercit
cteu
ifl
unb
(Setreibe
i^erf^rt
wrben
iiegen
3ubem
ee
gar
Herodot
-.
I.
IV.
c.
'21.
123.
bcireift
2 (Sic^tuaib/
1834.
7.
<B* 3
^rcfeifcr in 2Bilna,
16/
ba
auf ber
ven^
SDinff,
um
^^inff,
^uv
See
in bev
rpe
Xie
egenb, nur 68 aben ober 7 encjUfciu^ klaftern ber er Dftfee crjaben, ifirp S^iefebc 9(nnrt) nad) 9rt eine ce uberf^tt^emmt. alja)rlic) im ^u^ing mvct) iii anterer 9]v"iturfcvf()er im lulvinbc 1834 INr. 185 aui.
189
ba
bc
rccBcu
fc}
vcjcnt)
einmal in ben
^a6cn,
nDrttic)cn
^tc^^cn
^tifciu'u
$)on
nnb aBoga
ber
ncbcrqcaffcn
nbc)
iuitcrfprd^t
bcfc
llcbcrtraj^ung
miiH
ber 5nga6e,
;
icnuicf) bc
'i'icurcii ni
tvcf^nten
be 9?eurcn )vcf)nten
aer, anc
iinr
mt
eiDfl^et
m\\cn, m
tvnj^icnctc beci
ug.
fd;aft,
fic
ii
sptocmao
and) n ber
(nnfe^t
^
bc^ gccf^rtcn Offcnff,
fiir
bem SScrgange
ber
un
nnb
fceannt,
bcfc
jncrjl bc
33nbncr be ^ercbot
triftigen
(Saiven er?
artc
feine
rfirung mt
,
Semeifcn ju
fiir
crMrten
fncBtc-,
nnb tragen
fein 33 cbcnfcn
bcfc
S3nbner
rccf>t
einen fanjfc^cn
icifflamm ^n
erfvHrcn*.
Sir
iviffen
^ivar
mo^,
ba
fc}cn
cr
Deciarb fe^t
uiiD
be ^iibner jtrfcien
3nbeffen ftnben (Stbtc, rfcrs unb ^^ii^namen aii) anertueit n Senge. S3vg 4 ^re}mer iinerfdjebet jve 3bt)eungen bev iBubner; be eine fol befe . neben ben 9euren am Snejer/ be anbore am 3menfce bei Scnjgorob gefejTen jaben iefe 9(nft()t if nd}t gerabe umim^rfdKnic), Kipt fd) aber fd)werld^ mt ber f)iilcrfd)en 2Sa}v}eit ijerengen / jnmal aud) iia , um befer @d)rft
fdj
fcld^je
fteer
i^u()en 93ubfa
ber (Stabt
ubcfcje
im ^ctaiinfd^en*
tveiter
ber bie .tolcnien ber nbiner ^w ber cbern ScIga, bei ber WHiVkfagt,
I.
mer
2
*
(Sntbedungen
53
re^?
Ossoliiski, Wiadomosci
S" biirfte nid)t
1
historiczno-kryt.
II.
487
494.
un^iredmapg fein, au ^ermann Sobrif eo gro^j^e be ^erobct (^Tonigberg 828) bie )ier)er gehrige (Steife (S* 117 f, jum 9}ergeid)e mjutbeilen Oeflld) yon befem23olfe (ben (Sauromaten, beren ebiet fd)on brei Xac3ereifen oflid) ycm ;Ianai becjinnt) wcjnen bie Bovblvoi auf einem mit allerlei v^c^ bid)t bemacifenen 53cben, ein ja)reic^e3 gro^e 33elf mit flaren , blauen 5ugen unb bicnbem ^Pyaare, bem eine ^ijerne @tabt Fslojvi gel^rte , rng umgeben on einer ril^ernen 50Zauer , an jeber iSeite hunbert tabien lang-, i>ufer unb -^eiliiit^iimer irarcn ebenfal on ^oj* 5ud) gab e^ bort ^ciligtbmer i)ellenifd)er ottbeiten, )efenifc^ auegebaut/ mit (Statuen, Siltren nnt ^l^ernen Xem^^en; bem iDicni^ trurbe alle brei 5aiire fein (^efl neb)! 33afd)anaien gefeiert $E)ie ccnen waren nmd^ om Urf^rung Jpellenen, bie au il^ren (Sta^^elcrten Dertvieben fid^ bei ben S3nbinern anftebelten imb bai)er Qud^ fjalb ff^tiifdje unb ^alb )elenifd^e S>racie rebeten, S)e Su? biner fjatten nid^t biefelbe S^rac^ie iie bie elcnen, fhrten aud^ berl^au^t eine anbere Sebenart* Sie \raren nmlic^ ba eingebcrne unb nomabiftrenbe i^clf bc Sanbe, ir>)renb bie eonen ^Iderbauer, 53robe|fer unb artenbaua* aud) on anberm 5leupern unb anbercr -Hautfarbe iraren, De getreuen inbep beobad)teten biefen Unterfd)ieb nid)t genau Da anb irar bcrt, wie gefagt, mit alerei 3Balbung betac^fen im tiefften Dicfic^t ac? t\\\ See , grcf unb waiferreid)/ onaJiccrlanb unb 9Df)r umgeben, in melc^em^ifdjottern unb 33ieber gefangen ivurben unb auc^ no(i> anbere X^iere on jerecfgem t[\)it, mt beren Balgen man bie ^^eje rerbrmte unb beren ^cben jur ^i^eilung ^><>n SOutter^
: '{fi ;
190
lngerer
I.
10.
pk
Stmme Ux S^imtn
eograpf>
9)anncrt
atefte
^
B^t
ber
terbientc
befe Jubilier
,
fr
unb fr ba
gefc;e;t,
bcuf^e ^cf
beffcn
erfarc iinb
ba fptere
ijicxin
<Sd)rft?
mt
S3re>mer,
nbeffeu
Aufa^
be
unb ^afng^
{{jm
tjcfcmmen
bcfc S3es
ftd^ fe
fccfiimmten;
6cge!6rac)ten
oett^egrunbe
fr
uns
ba
n?r ;r
fc6ft
fcgenbc:
unb
rec^eo S3c6
unb
(Eine
i^inter
tebgc)
SBcncbenflamm,
2. crabc
jene
cgenb
wo
bie
^ubiner
ivo;ntcn,
^c
aScr
ire
ber SSeueben
^n^ifc^en
9un
tuffen
tt?ir
unb ^tcemaico
):cn
fte
noc;
eenbafet^fl
fennen,
uod ba be
SSeneben
ujcanberoKr
bcrt einlegen.
ein
SSeneben
iarcn*
unb
baffc6e
Stmme
be
(Scrfeeni^cifc
griec^f;
unb
fot;ifc^
gef^jrc^en ^aBen,
einer
bauen ecig
be S3ubner
i)erfc;ebeneu
(Spraje
ftc
fcebienten.
cne eigene
cn ben @^>ra^en
(S^^rac^e*
ber
mie burc)auo
be fnitjf^e*
i?crfc)iebene
(Sine
foc^e
luec^e cr
un
toon
ben
S3ubinern giett
{y).(xvxi^)
^\igt
am
fceflen
auf
bie
SSeneben
^Mianc
5ugen
fiebere, natrliche
^enn?
5ci(;cn faujif^er
rouben crmanen
:6emerftc fi;on
^ro*
aWannerf cnnania
I.
1724
I.
138 139,
2 S3te:^mer
Deutfjen
(S
in ^, Exercit. Herodot. specimen s. de 40. Aufal)be flava gentc Budinoram dissert. Berol. 1834. 8. p. 1 rii^rt bie S)eutf(^f)eit nur im 33cniber9e)en mit einer gegriffen @c^eu ; be beiben
(Sntbecfunc\cu
482
fC
536
ff
Aufal^,
t\)\i{t ber
C.
Ha
11
nod) nidjt ben 2)eut. 3 2)ie Slawen Rotten teber fdjtarje no(i^ fa|le Brunlid^e ^aare, lcmit getunic) ein grauen 5iuge,
m
tep, ba
ftc
fanU
\fex
WinUn
otftx
Sttbtn.
191
o. c
rbt^tc^c
(vn^vQog, subru
ftc;
S3utncr tcfc)aftigtcn
mcftcnt(;cilo
mt
SiefcngoBc
:
5nbcro Bc
9^1,^
5^cutfc)cn
ivarcn
frcgcrf^c
unb
a6cntkucric)c 3i'3C
23ciuc bafir
fl
^uc;
(Europa
tcvcn
^anpU
fnf
gcfc^ft.
jcbc
(Seite
bet @efc)c;c
ber erflen
SSa
g)ercbot
fcbaun Don
fid;
bcm
Kiefers
unb arenljau
auf
befe.
ber
S3e
ecnen bemert,
einer
fcc;en
hccjt
jeben?
fa nic^t fcc
f\)
Samenunfi^cr^cit fann
auf;icic;
ki)t auf be
ben co^
ncn
^ugefc^reen
e 93ubner,
uerfc)iebenen
S3ie;3ud;t
^ct
mit
Ue6er;aupt
i^en
"ticn
ift
be
ganje r5i;iung
^cn
^c)x
,
iier
ben
Urf^rung
|a
aer
ecnen
ric?
crbd)tig.
bie
a)cgic,
ein
6erau
ira;rfcC;eini^
ift
c \)ieU
,
me>r
bag
ecnen
fi)
eigener
(Stamm
Subin
ber
^ubiner iuaren
in
bcren t^auptjlabt
grec;ifte
ir
ermut^en,
<Bcccn,
baj}
biefe
^tabt
S3ubl^ cber
;o5erne
^aOe' 6. '^ic
nj.
(Smpfe, SSiber,
ber
SSomungcn n.
ivic fic
erinnern an
alten
(Saiuen,
)ocn
^ornanbe,
^roc^, SJauriic
fcjle
u. 5 gcf^iber njrb,
bem
jud^t genjibmete
ber
een
fiibren,
ereibet biefe
,
SeSenart im 3wfi"i>c
Unutur
ao
bie
f^ter
fcei
S3bfem
ber
be
%aU
tv,
ij,
Beginnen
(So gedt
Seen^art
f.
ber
Amanten
,^en
u,
me;rentf;eio
ber,
taufenb
^a^ren
tei
ftattfanb
Subiner
^crobot mt jener
Sornanbe,
^rccp unb
dm
tg)o3
tuar
grog
auf jeber
^it
y^r
^cikn
ang,
burc^gngig on
umgeBen,
anj
fo
waren
mt in
1
Sur-
owiecki,
Izby u
a\ren
iire
<BtiW Chyzy
eine luti^fcjen
Chyzy
192
I.
10.
Pie
^wmt Ux
SSiaxotn
wciMnfQ, ba
t^attc,
man
5cfcr?
am
ic^cru
ftc
unb
t>cm
(2c ircrbcn
KTtc,
i^cn 9cftcr,
o,Ui)t
ig>cmob,
bc
(3avo rammatcno
w. 5.
gcfcf^bcrt.
Gcnfo
Sefc^rctnmg bc *c;^crnen
S3efc6rc6unj
!X)tnnat,
'^iJ^ernen
^tiuere
bem ^cgra^Kn
^efe
^ttc, e
i(l
arc @rammatten'5
fogar Srenner n ber
t^ercbct gett,
n. 5 2.
^imiiti
fc
fd^agenb, ba
,
S^efc)reCnint|
ber
wie
ftc
eine gen?ffc
eine
5cmc6fet
,
3U Bemerfen cjtaute,
emcrnn.j
be )n
bem
2)eutfc;t^nmc
lenn
er
^ac6
^tabe,
9?ame
bner
cffenbar cn fanjfc^cr,
SSo^nten
bc
S3us
nnn
ttje
f\) be L>cn
men
ct5t,
n (icjernen
Sttten,
,
5,
njc
e^t n?rc
glitten
bann
^^ej
moijc^
bat} ftc
Hc
l^en
nnb (2trc6
irenienben
(Stammcjcnoffen ^nbncr
Dc 56etnng t?cn
(^anfcrtettcnter)
woda
nnb
,
bc jener
ft
toermentcnScbennng
beg
Samen
ber
SBnben
(2e
entfprcyt
renb n verirerfen^.
bem
mc
p,
i)\n
wcc,
fein
innerc c^^rgc
Nestor ed.
1.
Tiinkowski
30
f.
31*
Saxo Grammaticas
3a)rf;unber
n
I.
XIV.
p.
319.
40.
ed. Stephanii
IGi.
Ocd) im XIII.
ftt
gab
ireng
fienerne
'^thk
n Dn^-ant.
^ufg
man
ber
QBefd^reibung
{^ij^exs bei Dlcflcr auf bcn untcf ..^orod drewjau" S. Kyjew drewjan, Nowgorod welikyj drewjan fef>r feiten bagegen auf jenen: ..^orod kamen" (fteinerne c)cp), ]. ^. Ladoga kamen u* f. tt. @ dlo 3 er, @cfd) cn Sitlmuen S 17 19 Dessen Nestor il. 354 356. 2 Anonymi vita S. Ottonis p. 316 IT. Dithmar l.III. p. 149. ed. \V ag d er.
ntfffer
(Sc^IiTer
5
ne c)op)
Saxo Gramraat.
3
1.
I.
re^mer
feine
ntbedungen
c.
I.
481
ff*
486
4 Taciii Germania
unb gar
5
abe-,
dla} befem @efc^ic^tfd)reiber^atten fie ganj biefer Sufpruc^ nuig inbenen burc^ be 3eugn]Te bes
16.
3ulu6 vifar
im
ein urflatrifd)e ffiort, ba fd) in 93rgU ^aramf in, efd). on 9iug= lanb 111. Slnm. 15 (wo ^aramftn ba SBort falfc^ erflart) , unb Sungmanu bo^mifdje erifcn.
33ube)
\\t
(Sin
ber 33ebeutung
nac^
bem Flamen
ber 5Bubiner
aftnlid^e
9ovt
otfH'
^nbtn.
193
cfcmme
faiufc), urg.
be
Litwiii,
f^iHtcrf;n
Kozarin
n(;t
iL
f.
u.
(^nbc^
9?amc
mc^r
ao ^ejcic^niing
mcrf ttrb,
ncd) fcncivc^o
angcncmmm
baj^ cr 'ocx^djwnn^
9ame
erfe^t;
befeo
grofjen
S3o(rflamme
l^eratetc
a f^eeieer
^a\m
fic^
cr
ja e
tft
befe
Sort in
btefer 33e?
^n ^u^anb
^'ufj
ftnbet
ein
Buda
Budie
c^en
2,
ein
anbcre ^iigd^en
unb Dcrfer:
Bude, Budenici, Budewici, Budimlja, Budina, Budiskoj, Budice, Budka, Budki, Budkowa, Budne, Budnica, Budniki, Budnowa,
u.
f.
iv.,
nirgenb Begegnet
f;ciufger aS n
man
bcfen
9uganb
SBeifrufanb,
crn?a;nen eine
bem
(Bi^c
ber
aikn S3ubner.
9ufftfc;c ^a^)rnicf;er
Oga
Budutiii.
^m Ai3nigreic;e ^oen
pnben
ttjr
^ajU
man
6er
50 3.
einer
23e ben
SBeftfaicen
^cn ^u?
namen Buda
(beutfc;
tabt Budizi
(urfunbic;
937,
anbern?rt
ber S3cbc
Budizco, Budsez
unb (BaaU),
genb
je^t
rimmeBen am 3fimmenfnffe
9uf anb ber g'u
Buda
mt ber e?
Budie
ferner
883
ber
nelett
ober uti5er5
ftel^e
in biefe (Snbung ab , inbe $ural tverfen btefe SSoIfetnamen auf 1 Semerfeiitrertj fi ber Dorfname SSubani fonntc ba fr^erl^n onber fein* on bem ^erfonennamen Subann ^er^ m nolnogorober citernement , ba
Sm
fommt
SSon ber abt S3ubin f. it*)* ober S3ub^ ^eipt ber regempig gebilbete Dlatonaname atf. Budjanin , ^ur.
(org.
cjec^.
ba
Milcany, Slowany u*
Budjane^ udjene.
2J. A.
B.
RizziZannoni,
Charte de
la
Pologoe.
I-
1772. 24.
1.
3 Tabella raiast, wsi, osad atd. krl. polsk. 1827. 99. s us. Top. Postiex. on Galiz. I. 95
50
54.
C ru-
Boehmer,
13
194
fcc
I.
10.
Pie ^tmme
itrfuub.
cr
^latuen
ridf^ttgct
!^t^miat,
Butenstide
(,,villae,
1112 unb
Budensledc
.
.
urfunt.
1116
Bu-
denstede''),
jcfe
S[ocnbfd>?S3cttcnftc
^
(b,
Ddo
;.
Ded),
ber
Ura^n be3
n
Ungarn
breg
Crtnamen
befcr
5rt,
ba
uratc ^oc^Scs
flber
5n; n S3ugaren
ire
nnb <Sernen
Samc
cfl,
namcnt^ Badin,
ta
fd^on
'heutige
Widin
Budwa
amatcn,
e^c^
cm
lafcr ,^cnftantn
Budimr genannt,
ma^
3)affe6e gt
on ben ^crfo?
nennamcn Budin
ober
i^erfirjt
bc
^^
ber
anbcrc 9amcn
(Stmme
irc
Duljeber,
nbc
Dregowitscher
ftc
gecmmen,
ao
(Stdbtcunb
un eircgcn
^erfcnennamcn ncc^
er^eten*.
S)eo
ftnb
m)tgen rnbc,
bc
c;ne
Bebcnen fr einen
annbfc;en
^tamrn ju
erfaren.
2. >De 5.
5)affc6c \^t ftd^
t?crn?anbtcn
stamme
,
berOeuren 6efiau?ten.
er eine
einigemal
er
tcna)
muf tc,
bc
fi^
enttrcber
feinen
eigenen Oicifcn
ber
egcnb
in ben
\^CQ
nie^r
erh?or6en
jaitt,
^a)
;m lc^ntcn be 9eurcn
SSerfebe,
1.
93efci^vci6, ber
aue S. 240
250.
S)ie Deutfc^en
2 Dithmar,
Wagner.
^aben ^ictbcr
aunietleUt.
jttefeljaft.
3 2)ie 56Ieitimg ven budu (ero) i)^ unbegriinbtt, He ttcn budili (excitare) 3nt 3Bcie budu, fi}iil, b\da , pcltt. b?d?, ijl ein OJafenlaut, buditi ober fommt cm jerrten b'd; im Slamen Budin finbet fic^ nicota bcoon.
4
Bcege
5
Beiter unten,
(Stmme i^re^en,
tcrbcn
h)ir
flare
bafr
beibringen*
1.
Herodot
IV.
c.
51. 100.
105. 123.
im mtft
ircflc^
>er lUtnlreii
^
,
o>r
m
^cben.
?y(iigc6etc bc
195
S3ug
,
icjcnben l^anbflrcf^cn
bcs^
fogc^
ber SaK
Nurska
;
gc
fte
nannten
irnrbcn
be
S:anbfc;aft.
ajer
(S^t^um (513
^r
Sanb jn
ueraffcn
unb
e^3
Dao Sanb
am
5ug
(jel^rtc
ba?
maU
eiijenic^
ben S3nbnern,
be
n?o befe
B^W^
^^^
areo nnb
^ercfcct ivc^nten^.
^ijxc
(Nv^ol
Bii'-ii'Ctcr
fnitcn
ftc)
fr
Hcn
waB
ba
ftcf;
in
einen SScf
t?erianbeie,
fie
^nbeffen,
ba fagen, machen
fte mic;
nict
gan6en,
fte
fagen eS afcer
baranf *.
an
fte l^erfc;iuanb
cc?
ba
%ahel
grapne nnb
ber Dnicflcr
cfc)if;tc.
>ei
^cmpcnin 9Jla
^.
nac;
egerobot,
er
bie
uon
ber
^eriuanbenng in ^ijfe
^inino
fii^rt
inbe at er irr;itmid
ftatt
maic
finb
njiea>o;
if;r
^ame
in
eiimnbc
ben Bergen
fc6fl
ivo;nen
n
nnb
bie ^'laittarer" ^.
Dag
bicfen (S^egenben
Uc\k
t^iige
(in-g.
cbcr
ijcijcx
gelegene SBJbcr
finb
Be?
mertcn
lur
f^cn cBcn
nnten
22.
2.).
^5
,
ijl
fcf;ii?ierg,
nac)
^tcemaic^o jn Bcflimmen
inbef?
ba nad6
1
'^
Herodot L IV.
c.
51.
Herodot
1. 1.
IV. c. 105.
3 Herodot
IV.
e.
100. 125.
4 Herodot
5
1.
IV. c. 105.
c. 1.
.
Mela
1.
11.
7.
Tyra
si
surgil in Neuris.
13.
Neuris
est, quo,
IV.
1.
c.
IIl.
12.
5.
88.
Ptolemaios,
13*
196
I.
10.
jm tcr iucfl(d)c
5rm te ^oniftbcncu^
fc^'t,
t. In
nic^t
bic S3crcfna,
aii
tem
amatc'fc)cn
Jcri^c unt}
(2cc
fc
tiirfcu
ttjr
rrcn,
ttjcnn
ivit fcir
Jaiuarcr natitrc^
Stcn
iva
in
ba anb l^hirfa
grcd>f(;c
festen,
^on
gcrtjcrcr S3ctcutun.9
(2c;tftftccr
ftc
fi,
ncc) antcrc
imt atcnfc
(Sfmnnc^
!)er
t?cn
^^eo nennt
Periplus
9euruta,
!5)cnt>fco ^creijctc
??eurcn\
Anonymus
Cenfc
ajjt
pont.
Eux.
fe^t fte
ncrtc)
Raxpatijm
itjcnienfcen
.^arptcr,
intern er
fi;
anj ten
eiuft
-.
5mmia?
bic
nu 9}larceinu
tie 9uniren
'tie
tt?o(nien:
^icuren >etuc;ncn
inneren ecjenben
bic S^nbner
nnb
fc*.
ftc
^cii numcBen
bicfer
2cmftftccr mccfttc
citen
man
iH'rmnt^en, ba
bicfcn
9amcn nnr an
feGfl
n liter ba ^cf
rannten, bei? at
nameni
uerie feine
nic)t
3i^e niemalo
tie ftc^u^re
em
c*
Gintritte in
iui
fanfc;e @efc)i(>te
Tici^c
9hirffaanbc n ber
Stmme
in
nnb
^^iiver^er.
^n
ber
miinc^cner .^anbfci^rift
man
Neriuani
Altorozi
habent
nit
civitates
e^^^ireifen
,
148,
ba^
(^^
at fid) afc
f^\Hter
.^erctct auc^
unb
bafi
'tic
Hawii^cn
^lurjancr
i)ren
^amen
i^cn
jenen
6er!cm?
men
;a6cn.
O
fc^en
'tic
$^curcn ujnb?
Sta.mme fmb,
nac;
fcfieinid)eit
(Stamm
bic
S?ubiner
ftcfierici^
feinen ^l^ei
Dion. Periegr.
v. 31 0.
"Evd^a
NsvqoI
-o"'
'InizoiioSei re
Fe-
Icjvo r
y^' ^AydvQaoi.
2 An on. Periplus pont. Eux,, Prraos ad Istrum babitare Carpidas {KrmiSa^) Ephorus tradidit: deinde juxta Arotcra o Iterius Neuros (Nevijov?) esse usque ad lerram gelu iterum deserlam.
3
4
Ammian. Marcellin.
G e o g r. D a v
1.
XXX.
c. 2.
14.
Sidon. ApolHnar. Carmen ad Avitum Aug. Cbunos, Bellonotus, IVeurus, Basterna, Toringus.''
r>
a r
c.
im
anU
tfn IDin^eii
obr ^erbnu
.gicrcbt
197
Sa
^icurm
fccnicrit,
,
baji
fic
bcu
ffiUl;fc;cu
a;ncn folcn,
6c
fte
nur barauf
l;nfc^iecu
l^afccn
ba^
iinb
baj jene
or bencn
mn|lten
iijxc
f^tf;fc)cn
Untcrbriccr nnarcn
^cgt
borf)
anc
jnm
3:;ci
favmatfc;e
Qiikn
obttjo^ fte
b)
er ^axnt
bc
ncurt?
nac)
fccfimmt
lucfc
x:}/
crnct
ftc;
cn
no SDtcatcr,
bet
fcgar t auf
yrii>
bc
Ocgcnanut im (3x:an)
^oen. gcrobot
NVQda
Nurska zemja
baf
(9hirfc;cs
anb)^.
jc;cr
9un
fe.
anffcn anr
am
cn;cmfcC)cn S^ucen,
tort ijon
cn fan?fc)cr
(Stamm
angcfcffcn gcivefcn
unb nema
faii^fc)
cjan^ auc\ciuanbcrt
ivefen
fc)en
,
aBcr cn
jc;cr
gcs
ujeneb?
nber afcne^nncn.
in SBcfe
c)
ij
ie ^cfage
noc^
^eutjutacje
je
tgerobot
nurifc;en
jetreff
ber
ierianblnng
Sanbe aU^
gemein
crOrcitet,
gemeine ^of
Betcn*
gauSt
no^
e^en
fo
fefl
baran
njie
\\\
jenen uraten
me
^Icr,
ifl
Vk
(tjrg.
44* 2
oanbfc;aft
SSoomr
\\=^
4)
fcen?c;nte,
SBiaf;ritcfe
Soieivci befe
?lef)nld)e
iJcgcveu,
lrfen bc (2d)ancjeu ^a\x cienanu. cfd^ 9upanb I. 110, 5miu 49, ^c ben a(l)rent ^J3rg. Taticew, lerben bie drfen oftev (Sd^tnngen genannt nnb n einer alten bugarfdjen ^anbfd^rif treffe id) [e^r oft bc merfiuurbgcn Jugbriide: Turci n zniija (i?er Xitrfc bie cjange), Rusin widra (ber 9uffe bc ^^fc^otter) , Litwan lur (Der Stjauer ber 9uerod}o) , lgjarin byk (Der *^ngar ber (Stier), Srbia wlk Snbere , toe 9et)arb , erjte^en be iveniger (Der Serbe ber 2oIf n, f. \o, llebrgcn bcmerfen iur nur noc^, baf bic pafTenb von naturd)en (Sd)angcn atatDfd)e 3)fi\)tf)ooge vol d)Iangen, 2)rad^en f \o, \% og ano oqio) fitv avif^ov OQfxa% Herodot, 1. IV. c. 51. TvQTjg rai, (Qxerai Sf. {jIojv in Uav?]g ueyh/S , i} ovQCti ryjv rs ^y.v^iy.ijV y.nl
7 7jv
NevQdayijv.
b,
1),
erft
icjen,
freien neurifdjen
SanbeS.
1)e
@ac^c
ift
ganj ftar.
3 Swi?cki, Opis staroytn. Polski. I. 293. !Dic ehemalige .!^auV= \\aH biefe Sanbeg :^ept nod^ jelt 9ur, fotoie aut^ nc) cn %\u^ 9lurej. 4 Sefenwert;^ ift, iva hierber oebo^of in feiner Sdjrift: Lud polski 6,173 176 berid)tet, 33rgL au) Tatisew, Ist. ross. I. 110. ?lnm, 50. 5ierjtc finben ben Urfprnng biefer Sage in einer ^ranf^cit Iv-xav^QiOTtia (^auptgrinD). - Uebrigen fei)c man ba^ SBcitere , 45. 2-4, (muin
198
I.
10.
iin^
bccC)
fiitc^cn
utcr uros
'^ac^c,
,
famcn,
tiax
am
fcag fe
a'5
fr^cc
cntftc;cn
irc
unb
enfl
fo
tief
cinuur^jCn
rennten
bc
ruanb
n?ar
^a
ftd^
nun
fcefc
ebiaft
fc at fi) fii^icB
ein
nb
jener ur?
i^er?
ba
biefc6e
cngft
fcnft
SSec^fe
fd)ebener frember
S3cer
ftc)ercf)
fc;cn
terfc^irnnben
9?nr'
tt?re
d)
Der 5ame
,
bc
Sanbco, Scnria
tei "ten
reen,
e ben
(Saiven
ifl
ein
a)i fairfc)er,
atfairifc)en
(^^ladjc
Sanb
(mase.)
=::
Sanb
entftanb ba^
??cmen
fo
Sanb unb
(Dania)
,
*^cf e^^eic^nct,
etiva
luie
Rus',
Srb',
Tschu, Dan'
n?.
S)ie^^
Wa
a'
cber Jem',
cber cber
Wo,
j
,
Sibi' lu
b
finU
aOgcfirjte
9amen,
ftjri,
vertritt
ncr i,
f^ri
c 22et I. 232.), i)i (Sage ter ierwanMung in SPlfe im 2Dinter blichen SScfl^e^e enfanben, eine 2)eutung, ber trir un ndi anfc)lepen nmcn. De alten, Slegcrien ungemein iebenben S3lfer nannten flarfe, rdiiberifd)e Denfc^en lfe; lu-gU fca cutf^e Vargus, Vargiones (exul, praedator, latro eigenlid; warg zz 32cf, magi}ar farkas)^ "a gecrg* jturD , zuren (lupus, latro) u* f. \i> 9uo oercbc ergieb fi*, ba^ )cn tamaU ie eeer nnb Suicer ben Beinamen Slfer (lfe) gefhrt 2)amit ^ingt febr naje jufammen , \va ^^acu ber be rauberfc)en l^aben SKnnIidjfeit, 3ge (latrocinatio) er 2>eneben erinnert (fie^e 44, 2 4,). Suauer nnb J^a^^ferfeit im Kriege i^ergid)en bie ber Danr ncc^ yie nheren 9(lten ber D^atur bc SDcIfeifv U^e^alb beruobrnc ,,\vlk mazoweck-' (b ^, SDann) ; baer ber allgemein namenlid) in eiru^anD unb ^^cen beliebte Su^ 33elege in 2)enge bietet S^leierfi nam.e ber Jreger unb ^elen Wlk (elf), in feiner Koruna Polska, ber 3ng 3gcr gegen bie ^olcnj^er u, f, n), (Chodakowski, O Slowianszczyzuie. Krak. 18!<6 8. (5 4 5.),
wegen
ter
,
SSir meinen
)ier
bie
fawifdier Urfprunglid^feit
(gagen ber JBl^rtt^lfe , infcieit fte ba e)?rge an ii) tragen, ba nnr wc^l irijfen , ia^ es beren
(rimm,
620
f,)
SBrterbud) ber ruffifd^enStfabemie i)at: ,,nur altzzzemlja (anb)". 2)arau tt>urDe ponuryj, nyriste, nora u f, w, gebilDet. S)em altfl, nnr ift
2 Sa
ba ffanbin.
n?anbt,
Dirunn\@rimm
u
beutfc^c
rammatf
I.
298) b.
),
anb ers
ift regelmig in io i^eriranbelt ; vrgl. ba fan?, tur, ba ffanb. thior_, fdjweb, tjur, bn, tyr, ai^ taurus, ba fait). lud (homioes), ffanb. liod, angelf, leode, atD, Ijut; flan?, blude (discus, meosa), ffanb, bidhr, SJiglid), ja fogar h?a)rf(^einlic^ , bap bie 93rtd)en mie gcb, biuds u. a, dla) ter iele anbere au bem Stan?ifcen in ba (gfanbinaiMfc^e berging, S^icrb wrbe Citba n^ar ber ^elb ^iorb flan?ifd)en cPer inbifd^en (gtamme. 2Jiann au bem 5hn:enlanb fein. flawifc^ alfo vieleit Dhtrin b. ).
ba
199
(at.
Nur'
vrg.
u.
f.
tu.
cgenttf)
fctjc
ai
Nuri
Nuria,
9?iircnanb)
bc Scrtcr
)ie
f.
u
ber
f,
tt). 1
cr
9hirc
ii.
Nurjanin,
ber aiuc
pcrfiinlic^cr
Slowjanin,
gnnc Tschudin
fl
iu.
c ^itfrjung
imb nato?
fcci
neuer 9?amcu
S3cbnrfnjj
nnb ba^cr
(Sias
fl
atafjcf;.
em
,
nnc nac^
ren?j,anen
n?.,
ber
9?amc
ber 9nren
bem
ber ^cvinen
(ucm
^ebe)
(ucm
.goje)
afcer
nnb Sivonen
(uom (Sanbc)
uera^^anbt xu
f.
ncd^ me;r
bem 9amen
fl
ber ^cdjcn
nnb (2cmanen.
nnr bem
{e
grec;ifc}C
^orm
'^Zcnr
l^cn
DaS
ercj,
griec;fc;c
ev
jl
bem
atenf(;en
nnb
toerluanbi;
Qevyo[.icci^
f. itj.
yeM
zuji, gusto;
;
nUvfCov ,
pluce
;
pulmo;
,
vevco,
liehen
crart
nuo,
reine
e
irinuo
cpevyco
fugio n.
nnb Oatener
Daran
^ofae,
ftd; ,
(3md)cn nnb
bic
S)entfc^c
3
ip;t;ongen,
n?arnm
riechen
35.
Aiyitog
JJevTuvoi
flatt
flatt
Lucullus, 77x>;,
9enffc
flatt
flatt
bie entfcf;en
9ln, ^renge
(futin
tracC;t,
^rn,
mir
Sentic flatt
untic,
flatt
Utin
fd;rei6en*
^xjtw
tur
aeo
ba forgfattg tn S3e5
ober
ferBifd^en
fo
mnffen
bie 9?enren
ftc
bem
n?inbifden
(Stamme
jnf^rec;en
nnb
B.
7.
^ie
fatt)fd)en SSolfer
beS ^toemao.
angc 3cit
ijon
;inbnrc)
l^erfcielj
bic
Stmer
bnnfe
bcn
^oern anf
ber 9orbfcic
icen^aft
nnb
nnb 9tmern
afcer
iteber!^ot,
an^
SOea
Jro^
mit
aere
(Sacjen
cntflct,
n\)i
eigener
5nfd;annncj
jener
Hnber
fo
gefd;^ften
cjnt
9acrc^ten
imb traBon
geii;ren
itie
cjar
nicoto 9eneS.
er
^;ei
ano uerorenen
(Sc^rfs
am
fc^ivarjen SJccre
nnb
tn ber
cgenb
1
*l
Ueber
befe
(potmn
fief;c
@,
376*
Neris ^e^t!
rM4
200
te ntc|:r
I.
10.
Pie Stmme
>er
^lotoen
ntc bcfe
9?amcu
fiiib
)m
fo
nat unb
i^crcnjct,
9J?crmac,
jmu
S^^ci auc; fo
lH'rbcr6m,
aj^
man
cmc
Sc;t
tocu
anfangen
fann^
fcc
c6nc
,
cn jenen
^ntcrs
fa4\ifnfc6cn 'il^cern
ncibfcf)er ^lUMfer
,
6enU^rc ^wax
Gigcnnimc^^ feiten
,
einiger
ten,
nac;
]idj
cibcx nic^t
(106
(Sfiriflo)
ju ben nuterfar^at^^
fc^cn
Subern crbrangen
ffnete
ftc;
neuen SSet,
^nm
inneren (Sarmatien
irec^eo
iiSerreic;
au cinjenen
S3i:fern
uo^
bie
nic)t
er;i:rten
unb gefeenen
S)em
9}arinc ano
^uic^fcger
biefe
^tcs
gans
(Sin
bc
emaic (175
jen 9}ateriaa
182)
'cn
Cie6
neuen
gecgra|)ifc^eu ftctijen
ypre^aten,
reicht
Sic auf
bic
:ptcemaifc;e
Sefc;rei6ung
,
;in,
uHige UeBerjeugung
gecgra|:nfcer
gefd;i::pft
ju
gciua;ren
"ta^
9}affe
neuer fixerer
6in5e;eiten
nur
a\\^
neuen
unenu^en Sueen
"ic
irerbeu rennte.
gefagt,
GrcSerung
nuitigen Soc6e^enfc^er
ummerten
aerbingo itenig
um
bie unmitte6are
f^en ^enntniffe,
inbejj
in i>ren
,
ivc)i
erfuhren
unb muten
fie
in rfa;rung ringen.
^tccmaico gefammelten
9ac^ric)cn
fic^er
agemein teannt.
S)c
a^er
niji.
'!^ic
am
fnjarjen 9}?eere
am
Rjn
unb an
ber
cnau,
bie (Schiff-
in bie ^ftcc
unb
unb
^'cen,
enbic6 UcSeriefernngen
reict;e
geegra)?;ifc)eo
icrar6eitete.
^ateria,
luc^e fein
^l^
in ein gccrbnc
anje
^tcemaioo nennt
biefe norbifc;c
egenb ba
1
'2
Plinius,
Seecje
h.
n.
finb
1.
V.
bie
7.
bafr
romifcien
ae
^uter
bic
rciifianf^e 3)un^e.
2ir ^anbecn
\)cn
eben borbcr;
rmifcjen
otfit
gerben.
201
imb mir te?
ba
;crrfc;cnbc
(Sarmaticn
iu
vcin
gcocji\ip;fc;cv icjiciniiiij
i}athf
icii
citcm
bic
(2armatcu in bicfcu
^itc ^^toicmaic
cgcntm
jiir
ioif
cjcivcfcu
,
trarciu
fc;rcjcu
fc
aniibc
bie
er
bicfc (^cgciib
iua;rfc;cnic^
genannt
bcrfcGcn
ijahcn,
chivciji
oti;en
fe^r
fanm
bcn
fnnfjigften
nne ;aten,
^e,
De
erfahren mr burc;
bc 9?anien
baf;n
n^arcn
He
;
on
ja^
^cemaco
S'ii'iffc
Seen nnb
nc;o;
biefer
man
fte
fo
^tciemaic
,
unb
mifjt
in
geringer ^nja/
nnb
(niveiien
wie
5 S3,
feit.
Flamen nnb
aneiuc)
meiilenHa
bafi'ir,
nnr
am
an,
ein
S^eieg
bajj
ii)m bic
nccf;
nneiiccmmen
ftcb
ter'annt
a>aren.
feiner
Siid^tbeficivenir^er
bie
an nnb fr
nnb
in 9uccfc;t
(intftcijnngjeit
trcffiitf;c
unb fccran
fci;i36arc
,3engnig
9it;fe,
bc jn
^4>tciemaic
bcffcn
fr imS
in
mand;er S3ejie;ung
ein (Sci;iffei
ein
itmiire
Scfung nn
nirgenb*3
geboten lirb,
luic^tigften
'^ie Urfad;en
mannigfaltig, bic
a6er:
1) ^toc
maic
ifl
;infic)ti^
cinjigc (2c;riftfieer
im ganzen
fi6rbcric;
^tcc?
maico
ija^en
wir nnr
ncc} i^cn
i^crcbct nnb
SQueen
cn
9tcftcr gan6iiMirbige
^acr}ric)ten
ber (S'rfa;rung
cntncmmene
maio
^ie
tcrfcffen
a^er
680,
mit
i^cn
$ocge6en)eiten
nnb ^crnbernngcn
^cer im Saufe
9iac
fo
bem ^crnfic
^xiejiien
!J)aeien
unb bem^-ae
bc
ftc; "ic
unb
cn ^hjtjen
.i)|.>cr6creern, tg)i^^|>c^^obcn
;
unb ^mc^
ber ^^antaftc
?utd)ric^ten gcSen
un n auf
bie luenigen
'
3ovttanbc
de Goth. or.
nc^t
tjcl^
j^u
c.
23.
i^iijli
(nac)
aneren ^anbfi^r*
unb cccrav^ie
fd^ici^e
djtc ^u
cmmen
202
m)t.
I.
10.
pic Stomme
tftx
Siai)tn
einen
h?en{cj|lcn
^cemaio^
fc
\vo)\
^crcrgeBrac^t,
anirc
nn ba (Sarmatcn te ^toemaco
aen ober rieenanb,
Beannt
ftc^
itc beffcn
^taen,
2) at
m)t
fcejmefcn,
anc)
50 Pramen
nun
l^cn
encn farmat?
unter?
)cn
SSccrn
9?amcn
enjcner
nnScbeutenbcr
anc mit
geaufcn ftnb*
unterivcrfen
DcrgecKn
5amcn
ftnb
f;uftgen
^crnbernngen
egnnenben
unb fcnnten
icidjt
in ber fpfort
bnrd;
nac^ ^tcemaica
erfc^t
S3bl!crn3anbcrung
oiger
anbcre
S3ergefenf;eit
an;einifaen,
3)
^tcemaioo
un
bic
9?amen
nic^t in
ifirer
urfpringic;en
vitinifirter
ac;ten,
fcnbern in mef^r
ober
(ycrm,
m 9Jorben
fce
muten,
bic
and;
bcn Sranomonanern
griec;ifc;
,
g-a,
bicfe
ateinifc);
men
fo
ber t^tf)cncn
WD
,
and; nod;
anbere
4) 5(nerbem
ajjt
ftc;
nid^t augs
nen
ba in feinen (Sd^riften
;inftc^tid;
S^^eie
in
namenti^
(Sarmatien
ber
^tceinaic
tcger
nefcen
ifl
im
ct)nogra:p^ifc^cn
(^rb6efc)rei6nng
Acmpiator
nod;
iifci?
9amcn
)cn
,
angfl
ftnb
terfd^ccner
33cer
flef>en
6ei
im
tiiee
jweis,
breima an
i^erfd; i ebenen
(^tcUcn
it>ieber;ot,
ungc^orige
egenben i?erfe|
fc^ei?
^n
ben
bicfen ^rrtimcrn
ifl \cijx
nun bao
nocf)
20a)re i>cn
fic^
bcm Unrid)tigen ju
fc^wicrg
nnb
amgte
5. @nb?
i^erborBen.
tic^ ift
nnb
Ungetiiriid}
nac^dfftgt;
wrbe ber
feit
trcffic^c
i]at
ecgrap^
1619
er
nc^ enen
funben.
^ijit,
bo^
n^t
i?er6effert,
wrbe
fo 9?anc>e^3 richtiger
aufgefat werben-,
8.
nun ba
un^
er!annt wrbe,
fo
muffen
1 S3eWeife fcafr
geogr. (. 437
440
ift
fiei)e
tneiter
unten 11;
unD
vcjL
Lelewel,
Bad.
>v
1 Sefannt
toH
feine
e,
if,
njie fiavtnacfig
(Sc^i^er ben
^4^^oemao3 evtrarf,
tt)ie=
ern^eilid)
bvi^ er fc^
unb umc
gerini^
^enntnip ber i)n roax, drjt neuae i^crfcf}er beginnen feinen SBert tigei: beftimmen. SrgL Sref)mer ntbecfungen im 9tltcri^ume l. 1 (Sine neue Singabe 'bereitet fc^cn ingjt (Robbe in Sci^J^ig cr.
13.
xi):
im
nijct
far\\fc l^er
Wiiiircn
otftv
Sterben.
eicjeneii
203
SSorte ju
i^er?
civad)icn.
a^u
er
ftii^
iiciimen.
9ac;bem
^iierft
bie (iJrenjcn te
ante
tem fd^amr^en
iinb einige
SJeere, bem
S'iiiffc
cn
^
unb ^crgc
ijai,
fagt er
^n (5armatien
ganzen
jenfeits
ici;nen fo-
tjcnbc
groe ^atonen
tjin,
bie
bic
SSeneben aut
S^aflarner
ienebifd;en ^ieer?
rufen
^euciner
tiic
unb
aeien,
,
an
ber
ganzen fOiaictiruflc
^a^i^gen
^ic
unb 9cvcanen
hinter i^nen
im
Snneru
bic
5marctier unb
ffi>t;ifc()en
5aunen.
kleinere 53cfer
tci^nen in
'tic
@armaticn fcigenbe: an
fcbann
bie
@i^tf;cnen,
^^innnen,
bann
bie
ranbfci;riften
'2(n>arcncr
(Su(anc),
an ben
SSeicffequeen,
,
tic
^mkcnen
bic
bann
bic bie
5nartcpira'ten
t:ic
urgicnen,
5irfieten,
a6cfer,
biefe ft^en
'tcn
ant ^aufafu'5.
,
Ceftic^er a
unter
^Hauncn, unter
i^rancmcntaner
tic ^giicnen,
fcbann
"^ic
^cefte6cer
dlcft
unb
ju ben ^cueinergeHrgen.
iiter
i^en
be^
irenebi?
(igcffter)
unb ganj
bic
fer
ncrb(ic)
Oefliid^er
5gatn;^rfer,
aU
biefe
lcrjncn
bie 5iors
fcbann
imb
'ipagt^riten
unter
iBncn
bic
bic
bie ri^imeifd^en
cOirge, fcbann
bic
^ttjicuen
(^iOicne)
bic
unb
bie
^brier
"icn
ben
Kanonen
unb 5annen
finb
bic
(Sturner,
3iifd;en
5aunen unb
Smarcnern
be'5
tici
bie itaricnen
ber
^riimmung
"^ic
^anai
Opf^ioncn
unb ^anaiter,
biefen
Ofiiicr
ju
ben
9croancn,
faianen
(in
unb
ben ^crcanen
bie dia^
anbern
anbfc}rifeu
unb
bic
bic (^rci^t^giter.
bic
%n
tU
@cc
S3i>ce ftnb
"tic
S^aurof flitzen
neen
unb unter
^ifc^en
biefen
^^rangiten
6ei
-,
ie amren
bic fijifer bc
Sarmatien^
^tciemaioc^
fie^e
22,
Ptolemaios,
1.
III.
5.
204
9.
ge;crm,
auc
fc;cn
1.
10.
Dag aUc
leuchtet
fcirc)
fcicfc
nc^t
ju
tcmfeScn
(Stamm
tcutet
au\
fccn
Sc6 cn,
i?cn ucr
cit ftc)
^tccmao
fc6fi
tc ^cranflcunij
ba
fcene
ftc^
tiefe
50
(Stmme
afc,
fragt
ju mccum
Stamme
^^cfer
cje;cre?
^6tt?o
iicrauo
,
fcninerii}
unb cBiuo^l
etia
gccnten
Keffer fo
unterritetcn Setrc^?
lucen
fe6ft gcfc}cKm
faun,
tc) an)
wix,
lir
ja^cn,
einiijen
in
tiefe
ter .au^^tt>ei,
berberu
tiefer nfcer
in ter
unt Serben
Befe^t
unt
nur
tie
renjtiftrifte
unt
einige innere
egenten
in
cn
S3i:ferfd;aften
anterer t^erfiuift
Beiucinit
i;ier
ivaren
ferner
)lucftcf)t
ter
Ser
tie
9iaticnaiitt manc^u'r
genannten reifer
ner (^rgeBniffe,
ta
i^ertf;eicn.
an ten
:
tie ^ifer
germanif^en (Stammen
tie
tie
Sariner in
!5)cutfci?
6'Ben tafeBft
unt
etJi^ao
leiter
nac)
facn
am
Dniefter tie
,
etifcKu 6'in?
^giinge:
fci;cn
tiefer
feit
CmBrcneu,
5naro.^Braften
mit
^^euciner,
unt
man
unBeteutente 3icigc
alintier..
be
feineu
tocs
lit^auifcBen
eic)t
<Siamme: ^^^rugunticnen,
Sutener mit
am
Tlccxc unb
(Safer,
mei^r
im Innern
unt
tie
^Hfer
finnifc^eu
(Stammen:
tie SDffier,
iip^inneu
unBcfannter 5iBfunft.
Sl^eftiic^
am
^ontu unt
(Stammen
,
Unterjcci;cr ticier
namentiicB
Sarmatien.
5aunen
3u
im
if;nen gei;brten in
Qttctii
^gterfunft
unt Sfraci;e
cftii^
tie
ffi;tinfcBen
wn^
^ic
or
tiefen
rcBer.
'^cn
JHefi
,
Sarmatien
fchjie
^irifjeu
tem
anaitifcBen
unt maici
fd^cn 9[)eerBufen
tem SScgageBiet
eic^t
tmme,
tier,
Beftimmen
affen,
namenti^
tie
3arga-
SD^onen,
Stanaiten,
C^ftier,
im J^an^
'Iorcffa^cv
>fc;cn,
^r
tDinten otttv
^nbtn.
jm
^f;c
205
jimi nor#
n?c be
unb ^aurcffvtf^cn,
uratfcC;
namcnicfj
(5f;uncr,
fiimifc^u'u
(Stamme ju
ii.
cjc;brcn,
,
arcjatcr,
^^^)lcncn,
line be
aaancii
iv.
jum
^^c
gum
favmatfcu (Stamme
eu
iui6efaniien
be
iieec;t
nur
rrtf;nmcf;
m)
(Sarmaten Qqf)U
f|C;brcn.
nac; ae iiSrcjen
m ^nnern be Sanbe
fcfiaften iuenebfc)en
(Stamme, namentc;
fojenbc: bieSSenebae,
^na^
5ranomontant,
SSBetae,
nemoc,
10,
rnnen
etimtci
,
5'iitn, 9ac,
^agr nnb
IJcffer
3:i;rancj ta e,
311
Um
gelten
nfcre 8e;an|jtunc|
mx
ijicx
iiGer
jebc
befer
fr
crfarten S3ofer
fi^ivicr
im
bag
Bei einer fo
Beran
ifl,
^cn llnterfc;nng
bic
UcBer
SScneben,
iiBrigen
Bctrad;ten
aur ganj
nad;
ber
9'lei;enfcgc
^tcemaoo
a)
S)ie ^naneo,
Bovlaveg na)
^ ,
ramu
(n cinijcn t^anbfc^riften
<B\x\c[.wt^
^ovXaveg)
ftnb ita^rfc^einid
bic^ojanen, n ^iam\n
;entic{en
ber Sechen
ro^erjogs
finbct fte
tf;m
^cfcn nnb
ren^bflrften ^renffen,
ort
namc; be
i'iieftcr
f^jtere (15ef;i^te
ange
\jor
bem IX.
^a;r;nnbert lucber,
ncmt
tmterf^ebet
anobriiic^
^tve
^oancnflammc,
nnb
be
be
Poljane Ljachowe an
^\<\^x^, nbem
er
ber S0e(;fe2
Poljane
Rusowe am
f^aterc ^ritf be Seart 2ov)mv8? fiir rd^ttg erfrcn, fo auf be (Suancr, 5(ntroner be (Suajiuffe, bejef;en, nd^t auf b^u gropern im cuevnement ^oltauja (befe l)e^en ucimd^ urf^vuugd^ vSelDeranet unb nur fpter unb fejv feiten ^ofuaner, ^ofujer), fcnbern auf ben feneren m ouernement SKna,
1
<SoUtc
be
epe ftc^
befe
fe
% Nestor ed. Timkowski, * 3 2)ie (Sainen jogen an be aBed^= imb liefen ftc^ bort neber unb nannten ftd^ ^ojanen, on ben Sjad^en
anbete
^ommeni/'
Timkowski
,
(S, 3,
famen
traten DtelDjanet n
Unb
toeiter^in
am
2)nie^t*
(benfo au) bic (Saircn , iveld^e an unb jtcf) ^scjauen nannten , anbete S, 16.: omit fiebelten etfd^iebene ^e <Sac^e ift ganj fiat, Betgleid^c
206
agc
fccr
I.
10.
Pie S^tmme
f^ri^t.
rer
^iamtn
n?cft(;m
fair{f;cn
^cfcr
"ten
S)cfc
ober
ec^fc^m
^cjancn lcrtcn tu
iDitmcir ^cen,
Annal. S. Gallens.
i?cn
raaj.
^uanco,
f>r
on
n
ten
'Utcm
cremen
^<can imb
San
ii
ioantifc^cu 5uf5eicnuuigcn
ber
Wilkinasaga
fcagegen hahcn
^^uiiaanb
te
,
lu
f.
atbcntfc;en
XII.
1058)
tt?
genannt
^ahx::
nmbcrt S?cana
S3canen
S3cann,
bco^cngSSratair an ten
^aft 1085
Contractus ^^ccni,
n,
f.
fce
Gfncnf
bei S?ctM'en
33can
lu.
S^c
c^en
lvic
f|?rac^cn
fce^
ficr ncU
^nana
fcnfcern
^nana,
S3cana ano,
5(pbrcfcc n. a.
man
^ngcfac^infcben
^ngaren, (Srcn,
cbrcer
crfie^t;
n?cran^
ftdf;
nmgeel^rt
Tcgemage 53ern?anbcs
nng be3
a6nef;men at
S3etteff ber
cnfcnanten
xmb p
be?
m ctfnf^en nnb
ivji
5ngefac^|ifc^en,
rnnbregen
^^
^cnad)
fi)
yermnt^en,
erKiten
ba
ftcf)
e ^tc*
fo
cmaic bie
fc)einic;cr
,
gcf?|\>c
ycrm
be
9ameno
)aBe,
um
wa^x^
iraren,
Uefcrigen
njerben
gcc^
irr
^canen
erfl
mt ben
rnfftfc^en lueanfiger
b) Sirfietac, ^AoGirjTai,,
^'^,
nc;t
9aa,
jebenfa
ijcm S'iuffc
viflenj
fptcre
mt $c|limmt^cit
y
jn
mad)en termag.
c)
(Sa6cc,
bie
2^ci3u)xo
2^u6y.oi,
x\\)i
jn enteen,
(ftatt
'^aw)
nnb nnb
irenn
man
3u*
a^t,
fccfi
gelten
ivciter
unten)
,
in ben rufftfd;en
,
unb
i^cnf^en
Scanamen
a\
Naliboki
iro;nten
Cetyrboki
Bialoboki
Wisloboki
n.
f.
emnad;
,
fte
m ^n^genctc
b co (San
im
bfl^en aijien
wc Vk
2ocjctrcbf)aft tiitenbcnanbee
^ancf
fi.
(^^
fi
bie
nun
eine
mer!
Lelewel,
n
1
Ossolinskis
Uekigen
fo
[tebt
533
bufig*,
Umtrcintelung be p n b ?e ben S^eutf^cn ungemein ben n?nbfd)cn Dcufiniern ein'r mndjener Jpanbfd^rift bovvedal , izbovvedati fivitt povvedal , izpovvedati, gozbod fiat gospod bod ftatt pod , bo i'iatt po ; in cn gecgrap^ifc^en S?emerfungen einer auberen
bie
in
ftatt
%
niug
3m
ilatt
-2ort
S3ulane bem
uttone
bei
^\\s
im fttu^e
mrbigc
^rfc;cuunj
in
Bei
Ut Winsen
^toicmaio,
olrer
gerben.
er
207
baj
in
jufammencjefe^ten
fce crfleu
9iamcu
(cjjtc
^ijihc
SBor*
tc ivecjijlt,
j.S3,Phrugun(lioiies
ftatt
Phrusgundiones,
flatt
b).
(Stamm
bcrspriifftcr,
b.
;.
^eja:=^afatn,
an
bcr S)i;ga,
flatt
jum
am
am^fiuffc, SBiCnirgii
2Boa?S3uvg{i,
^eic;fc,
jum
Untcrfc)icbc
on anbercn S3urgicncn,
it.
f.
nict treit
i(jentid^
ein
baten
unb
fc|3t,
lu.
^cifc (Sanofcof^^
fc6fl
Same,
ber f^\itcr
im 5(uianbc
aucC*
auf ba ^oif
Bertragen lurbe.
d) ^iengitae, TIuyylTat,
5intof)ncr
ein
be B'i^ffc ^icna.
nac;
Unfer eogra^f;
?fegc
bic i'ieinercn
beei
SSiJcrfc^aftcn
bcn
?^iiffen
unb S3er3en
colae,
mit ^injufgung
bem
ateinifc;en
bem
atbeutfe;cn vari,
bem
atfairifdf;en
zemci
(So nennt
er
in
unb
ein
an)of;nenbe
^cf
im
gtcr'iid^cn SraBicn
bic 9?eangitcn
(MayyJrai)*
unb
baBci
fo
in
(Sars
(TvQayyTraC)
ba aBcjerrjte
S)6 bicfc
ylxM
bic
^i;ran9iten
finbct ft(^)
ober yeirao
(Beibe
yrj'itrjg
n?05
on
Oef^ed;tnamen
<x\x)
yeTcop,
ber 9ac;Bar,
Izrjg
;crfommt,
nbung
icC;
ber
mit \jorgefco6enem /
ioiirbc
iiBeraffe
5nbern
jur @ntfc;eibunf5.
^cijen.
uBcrcje;t
,
(Saluif^
ober
ber
9amc Penan
^uof^rac^c,
(^jcnjane)
\vo
fat
'fe
ic ^|ena
nac^
rufftnifc;er
in
^na
ifl
ein ^au|3neBenfu
bc
^ripjcit
unb
in bcns
fr cinfac^,
fann.
bie
II. 343) erurt ben 9?amcn ber S3urgunber tucmt ^ md; nc^t einuerfanben erfren (Sie ;e^en namc) anbertoet mic^ Gunde-badi, Gunt-badingi, fir Sanb
rimm
(^eutfc^je
ramma
au
burg
etitanben,
Gunde-balda (^^tl^J beutfc^e ef^ic^te I. 308. II. 11.). (Sbenfo h) erben Dkmen ber eten , Xiuvfer u. f. tt)^ enfad^ unb pfammengefe^t geBraud^
(. 14 8.
.
21. 6.)
,
Uebrgen Begegnen
Bei
iir befev
Sufio^ung
ani
fonfl
ncit
gerabe feiten
j.
^.
^ai bem
^Tiiafonen
,
n miteatterlid^en
(Sigfrbu
2 Bok Bebeutet
3
Ptolem., 4 P to lem.
,
VIII. c.
SDatitljergeBirge
7. SeBen bem 93ofonomen erto^nt er ba , ben SDelonBerg ^atte er f^on frl^er ertofint ; Beibe ioaren in
I.
VI.
c.
ber ^ci)t.
Ptolem.
1.
III.
c. 5.
208
fcScn
1.
10.
pu stamme
^nf im
ein
>r
^iamtn
?['tnff.
Kn
tcr
^ta'iii
(Bcuvcriicmcnt
S^icfc
?age
(ft
ftcf)
\v>cbi vereinigen.
^^injaner
n
ai
efcnterer
fviiinfcKr
(Stamm
frher
rufftfcHm
5nnaen
.
cra\Hhit
e).
^nff
^ieffii
wax
(S^
cne
3fccfa erinnert
(rg,
22. B.)
{BUonoi);
fcefer
SScfename
an
fca gaieifc>c
^ttivfen
S?U\c\c),
fca
einft
tie
gan^c egenb
tiefen
?iamen gefhrt
>at.
S)e
Statt
^Siee,
^tciemaica
bafj
U^i
bie 23ieffer in
^j
termntf^e,
bic
23iei?^cr
bes
^tcemac
in
Cerbaeien
cn
biefen
^ieffern
^Jlxi
\\\)i
gefcmmen
tt^aren.
bcm
9iamen
aw
^6
,
bic Stairaner,
Ztuvuvol,
bet
Zravuvot. fr (San?en
jcn :pcn,
cbcr
staw
fr (Sairjaner
(5nirchier
(Seen,
(See)
ju erfiren finb
flretig.
barner
9?acf>
reifier Ueeregnncj
m) ber nnct
erer
an,
Vxt
in
tc^
tkim
9amen
Saiven
,
ericen,
b.
).
inbem
annehme,
nrfprungici^
ZTAATANOI
53eriec)fnng be
fcfcen
Stlawani gefcuickn
irar,
n?crau
bnrc^
^Bnc^aen
biefc
mit
A
^
(Stairani-* cnftanb.
,
biefer
5nna>mc terana^t
5(nga6e
gereit^t
bc0 ^tcemaic
1;^.)^
(Staitanen
ju
ben 5anen
^6cu.
5!)enn
an
einer
anbern Stee
fe^t berfe6c
anbrncfic)
bie
(Sitcirenen,
b. n
(Scn?enen
er
neen
bie
^cfanntic) f^c^fte
b.
'^.
feine
9ia^>ric6ten
einer
er
a\\
au einer
ircfticBen
Sinee,
qw^
an ermanien unb an
i^ftid6en
aeien
er.
in
rr>umid^
9amen beffeen
^ce
bc^)?eer %^x\\\
ft
nnb
tcrf^iebenen
(Stehen anfgef^rt.
(Statt?an
^aramfu,
1.
@efc^. on Oiupanb
Sof.
I.
Pin'sk,
Wrem.
)3ur.,
I.
(ann.
1099),
1 P to lem.
8.
Br^fOL.
3 5lac)BielskiBesci(ly. im Siiaf!.
na) Staszic Bieszczady, Bieskidy.
nac^BlazowsklBe.sciad, Besciady,
ut nunc id
Uphajen Parerga,
p.
535
Stawani
nomeo nobis
sistitur, sed Ptolemaius indubie aliter scripserat; pro incogoitis Stvni? eoiin Sthlavaui seu Sthlaveni sunt reponendi. ^artfncc unb <2d6Iger afcn
SE).avavoL.
5 Ptoleni. geogr.
1.
VI.
c. 14.
im
slaf,
JTane )er
Winren
slav,
>^cr
^txbtn.
209
slav) mt
.
ncbcvfac)ftf;sanf;cf(uc;fifcf)
f;o(anbfc; slaef,
t
(i?ro.
;
25. 8.).
SDe
gc
bcfcr (Sviircn
affcu fi)
fiucr Bcflmmcn
am
tuafn-fc^cns
lid)ficn
c)
birfc
man
cn
ftc
cin
ber !5)na mo
jum ^mcnfcc
g)
fu(;m.
ic6cr
anar bc
t^cbcutmbcr SBcncbcnflamuu
Dc
S.O^Wo""/
'/yvUMPfg, 7'/d).o)Py,
Stfc;afuffco
cUu
in
SStefcfC
(uer(3ec)c
ben Se^^f?
Sefanb
ben
(Qcn,
tfc^cn fte).
Tlan
,
fnbct ncc;
gefjenixnHrtg
f
n ^luganb
^<^i^
je
.^rcos
;as
Sc^i
^^*
-S
crn?anbcn
torgt
<Bpxad)c
Gebeutet
egle
foine
,
aU ^annc;
9abe;cj.
ba
atfan?.
igla,
bai cjec^fc^e
jehla, jehlicj
be ^affce ^eH'en
h)
o6
reiben
ftc
lcfiotocrn, XoioToMxoc,
njar
man
ciua
jirefe^aft,
ben
leiten, ben
bcffcn,
(Smeten
feen-;
n 23era^
bag ber
9amc
boki, Biatoboki,
erfarc
cf;
ftc
fr (Biawcn.
fcnft meiere
namt;
Demnac^ luaren
ftc
am
,
voftafuffe
angefeffcn,
Bio
jei^t
bercn
im (Saiucnanbc gat
lcon
i)
brci
!cnnc,
bie
im oui^erncmcnt
^e;
^fcfterngoir.
fpacr finben
ort
tit
'6cfanben
ftc
ft^
incec^t
f;rc
nrf^^riingid^en
etiua
fubc)er
im
cfcietc
n?c
ber
S3af^vtrner
nnb
^encner.
^niuo
ttjo
fant mt ;ncn
uic(ed;t
cOenfo
c.vfirt
mt ben (Serjen
U^ jnm
ftc
Don,
einer
fic
nicmao
;at^cn.
^tcemao at
an
ein ireblc)er
fiauifm (Sagen lautet ein mnncier ^cbcnnnme 3gefon, clcn^ Sglona. Narbutt Dzieje nar lit. (Sarhitt, efc^ic)te beg 1;qu= 33eaci^t finbe }ev einige 33 ev-f)en a^ulf). Wiln. 1835. 8. I. 157158. toanbfc;aft mit bem Sfamen ber 3gi)(icnen ^aii^
1
3n
3}crnjanbtfd)aft
,
fcf)eint
ijre
foloie
;
bie 91amenuevgeic)ung
ift
ju fpve()en
bcd^ biefe
iellcidBt
Deutfc^Ianb tivb ein 2Jei6ofuogcbirge cr\vif)nt. Die go){fc^e 33ern.^anbf^of 'bat ben Damen eine .^cfiobcferfonig ^ieporn fr ftc^* 3nbe^ bie fl^t^ifd^en unb bie farmaif()en Knige ieben frembe Damen, jene mebifd)e unb ^crfifd^e, biefe tf)rafifd;e; t)on imferen [atvtfc^en Smen fagt iaciu : Venedi multum
feltifd^'u
Knigen cn SBaK
2ii\}i[
abitnu,
b. n.
j^iau,
n?
Plinius,
I.
VI.
I.
c. 7.
19.
Coslobocci.
<2()affarif ,
fatt, 5ttert^.
:^10
I.
10.
platm
,
acen
fi ct cn
affto
erjaj,
ba
bc
3ct
bc
SSanbcrung na)
toemd^tccn 2,
^,
^an
ftc
ct
9?amcn
ftc
^cufg
5mmanu
9)arccnuo
ft^crs
ert^ut
\i)
juc^t,
bama
*
bcrt nc^t
;,
mc^r
i)
^rancmontancr,
T^a-
voiiovzoivot
cn
cjanj
*^
natiird^
,
^annoncn
tet
cntfianbcncr
'uflat;co
fcc
9?amc
cri^nt
(Frtarung bc Dicn^ftoo
^cricgctc cn ^interar))at^if()co
^t
bic 3^ig^itcr
{ZyaQov, on
ftc
O^nc
^tocmao^,
ba cict 3^ignc
ber SSab BgMti"
n
urfunb*
1371
unb
einer atrnfftfc^en
rb*
fccfc^rcitning
k) SScten,
Ovurai,
ber
9ame bc
n ber cfc^id^tc
SSBcctcn
bc SJlttcatcr
Sutijcr mit
bc
faiinfc^cn
ober
bcm S3einamcn
bc
(^ V^i ^\}
mji
fccjnjcifen,
ba
SBctcn
^tcicmaio
bic
^orfa)ren
ber
fpter
auf
jciben
ber C)ber,
ja
fo?
unb oritannien
angefeffenen SSecten
ober utijcr
bcutfd^c
cn
6er
bcrcn ^c^ifffa^rt
fcue fcer^ten.
ftc
unb 9u;m un
gcicf^jeitigc
Qa^r^ic^cr
fpecc
unten (,
^c.r
44. 2
6.)
fprec^en,
fo
fcemerfen
trr
nur no(^
bc tjcrs
Ptolem.
I.
III.
c.
8.
3m
c.
f|cr
unb ^j^obofer
1.
2 Dion Cassius
3
au) fonj^ uerfi^iebene
3!)acer, be
LXX.
12.
Katancsich,
,
II. p. 238. 287. 9Be ^ier, gebto Damen: Coestobocae, Cistaboeae, CostuCosiobocae u. f. iv. .^atancfid^ erfart ftc fr @eten cbet
geogr. epigrapb
biefe
formen
4 Ammian. Marcellin.
,
II.
8.
tuec^en
Cuelen, Tramootani^
6 S3rgl Trabunii bei ^onjiontin ^^orpl^i^rogenct, b. 1^. Zachlumci, rgU 32. 4. 7 SSrgl. Zagorie, ZayQia im ^mu bei (*ebren u. 9. 8 Eustath. ad Dionys. Perieget. v. 310. ''vd'a .... Nsvqo -, 'InnTTodg rs , Fvnol t, tjS' ^Ayd'vQooi. 2)a3ubcmerft ^ujlatl^c : Kal 'JTTnTrode?, oi xar xcva Zya^oi. 9 Karamzin, Ist. ross. gos. V. 57.
.
im ITanb ber
fc^icbeuavtgcu
"liiubeii ober
<^vkn.
cncjfa^en
211
unb
formen
biefe
;
9ameno
in
bm
beutfc^cn,
ffanbnabfc^cn Sliucen
icfc fint:
^ta,
QHti,
iQiiiai,
^utt,
S3ufi,
^t,
SSitji,
Jtnr. Solte,
Soift,
^u^, 2O5 u,
w.
tirfpdingc^
attfatufci^
SBcct,
^ur.
fnfc
iocet, v^-cufftfci)
unt
^iju<Bi^c
n
auqcnfcnic)
>i>iarf;6arf)aft
nac()
^^tccmaico
,
am
iucncbfd;cu
^cerfcufcu,
tcr
genau
nadf;*
a>eitar.
Qm
bap
^re
urfpninfjc^c ^cimat)
im Sinnenanbc,
in
ber S^ac)*
jerfcefc
ort
fnbet
ftc^
auc)
if;r
Beiname
.^armoner,
on 5uoanbern
fie-^e
ivegcn
i;rer
1)
(!5)c
Grfarung
44,
C).
KUQmvegy
ita;rf^einic
be ^reter,
^or^:
fai^rcn
eu 9cmern unb
a\\^
;
riec^cu
ber
auc?^
f.
warb bie
;n
unbe
biefe
Siamen
jcbcnfati
beutfcC;cm Slunbc,
bcof;a6
f^rict
man
.^arrtjoue lie
jiatt
m*
^nitif S3urgunbii
Sucjii
u,
f,
l.
ie
^reu?itfc)er
to^nten in
in
ber
egenb
nr-o
be "heutigen ^froi
unb
on ba
ujeiter
cftc)
unb
fibc^,
,
S^^cf/
^^efoa>,
^ooteff,
@moenf6
tagen
*,
arau
ge^t auc
^eror,
larum
bic rufftfc^en
fcer
@ian?en
ilreettjer ^
fe;e
nennen,
jmeiten
Ueier bie
ober
'riiitfci;er
im
3citraume
28,
5,),
in) areoter,
fu;t fte
fcei
Ku^e^azai, in
fd;tt?er
S3egrnbung.
werben,
^
(Sine genauere
3uuft
iifceraffen
;.
n) ^ag^riten,
Uayvqkai,
fci^einen bie
^a^uritf^er b,
^o;oraen
ju
fein,
bereu
!Vr.
Choda ko WS ki, Wjestnik Ewropy 1819. ((SiiroVa eegraV)) Karamzin, Ist. ross. gos. I. 34. Rakowiecki,
242
Prawda Ruska
2
243.
:
efc^ic^te 32K 421, Unter; fud^UTien ber bie norbifd^en 3}lfer @, 193 Tatiscew, Ist. ross. fl, 355.
norbifd^e
(^i^er,
,
Xi;unmann,
ber Duffe
b.
1^
5tnm, 21
wo Liiwa
ruff
fl[ci)lici)
fwt
Lotwa
jie{)t,
aromfin
I.
34 Stender
Diiiplanb
=: Kreewusemme,
zu Kreews
Dricberlnber,
3 S3vgi. bie
Gorvnici
b. tu 53erg6en)o)tier
unb Nizowici
14*
212
So^ft^c
gura
fla
I.
10.
pu
stamme Ux ^iamn
ftnfc
fd;trictg 311
6cflmmen
Sic^
nur
bc
^olcn
f^rcc^cn
anfccrc rufftf^sfaitjfc^e
vStmmc
benn tn
tem
iiratcu
BoPoj Certe,
man
ten ^la^
mcn
na^
enco 23crgc
fccr
6c ^ercjafaiv
(2c>ctto
3^9t
o) ^airarcr, ^luvuoo,
,
5u,c|a6e
,
t?cn
1520
^aiir
c ubc
S'laccnnae
Saurices
9icjlct
^clftamm,
mt
@em
unb
(2ua
n?c6ntc,
ten i^au^tftttcn
unb
Sjufcetfc).
^^'
onbc
S^iacnna erir^nt
ftc
mt fcgcnbcn
SSortcu:
,,Item juxta
oceanum
Roxolano-
^oc
IS^tn
(Sjcircr
'fe
an
mehren (2ccn^,
njcriicr
unten
tas
citcrc.
^rcr
ftatt
93ofa
fipraen
maneme
2)luntar^en,
n?c
ea, ia,
flatt
Prosjek, Praslaw
slaw,
Prjeslaw,
Perejaslaw*
ftatt
ftat
Prje-
Nejasy
ftatt
\ickii
Njesy,
pcatanfc^
Rjatschaoe
Rjetschaae,
cal,
Pana
u.
n
f.
Pjena
pcnf kwiat,
wiara,
ta?
flatt
fctt?aCfc^
fatinfcfec
snah
ed^t
n?.
Sjewer
Neuri
.
6e
Sawar
tre
anr ja
auc)
tey atcn
rg,
^tc^
cmaD Navari
p) 33oruffer,
cfen.
(Ue6cr te
(sjeicrancr
28. 10.).
bcn Sjcnjc?
cn
ranern
ttac^
aiicx 2Ca^rfd)einic)ct
ber 9a^c bc
m cucrncmcn
S)a^ ^'u^gcBct
n?e bie?
unb S3urgcn,
^aten
e^cugen,
6efe|t ^,
Beio^ner bc
fct
uralter ^t\i
hitaxmkn SSatco
"ctn
'Zc\m
iuelcf)en
cr
h. n. 1. VI. c. 5. . 16. fc^ , ntan \uef nd^t Tua) Cuccn, ba farmatifd^e Solf ber (Sagerten na) bem .^aufafu. Da^ bartn irrte, geM au ^tcemac ^erocr , oblrc^ bie Uebereinimmung ber
1
Pii ni US
Plamen
j,
Taticew,
Istor. II.
176.
ed.
Anm.
65.
Schevb.
1.
Segm. Vlil.
Katancsicb,
4
6
5 Nestor ed.
l\
4.
c.
4. 7. 8.
p.
6.
12
ff.
Tatiscfw,
478. Snra.
417.
trn
faribe
^r
21>
iiH'c;cm
bi't
ncpr
nac;
U)tb bc !5)na
cntfpnngcu
;
*.
r) 5?afcr,
fc^cnt
\axot,
t^rm (Sgcn
UxQ
mdam
ber
9amc
auf ben uf
s) ^ujtoncr,
,
9?atf^ (9?atfc;a)
im oucrncmciit TOnf!
cg>anbfci^rftcn
f;njiibcutcn.
7lo)Pfg
(nac;
anbern
SBHonc, OviiMvsg)'^
^ttjna,
nac^
meiner
5(nftc;t etnfl
am
^ixx^c
3wa, ^mja,
bcrcn eg in
^w^-
gtuo,
'<5"ii5
im oucrnement ^cne^,
Ofd)mianfcf;en Greife
im outjernement^enfa
f.
n>.^,
3^"
giefct e
^brer, ^'Iquo,
toieeid)t
fceffer"/^^*^
mit
tjig
unfcefanntenSSc^ns
ft^en; c finbet
ftc
jtuar
maio.
5UC)
im cuernemcnt im
<S(an?ifc^en
\mnn man ba n
crfiren lui.
fiirben
gert?b^n{(cn ^erfe^6ud^fialjen
u) (Sturner, ^tovqvoi,
fe;r
e6enfai( unBefannt.
ftt^
er
aBfeit, ejc
cl^nc fcefannte
figc^
^i^c)
bie
(Gouvernement ^^arfcn?
fnnten
uiecic^t
cuerncment urff
auf biefen
Ka^an
luavol
6ei 5(nberen
^cueinern
^mn
^n^ituiti,
^ar^a^en
SSi^flrija
ober (S^^rljten
,
im
;aitigen Oflcjaicien,
naci^ ^atancftci^
an ber
einem
^\i
crfte
hinter 'tm
3fler,
4.
Sof.
Wrem.
II.
izd.
Strojew
I.
4.
S^Jatet
verdorben SolfoiDeriffirtib.
I.
Tatiscew
4.
Karamzin
Vibiones
er?
2
imiett
3ci
iTicin
an ben n^ SEaMa
3 iBcn ivva
(Ciic^enfiu^),
Salix alba,
bie^litffe
Breznic
(93iiFenfln9),
,
Daubrawa
(Srau^^
Trnawa
(Tiornenfiuf)
Dina
(Sevrf)en^a"m|up)
Kienice
KiH.)
bcnflnp).
4Zannoni,
ba$
ten
3tt)ie
nicjtei
nnter
(f|obMnicc!i
SD^ingft
[ci,
(3,
fat,
wo'ocn
man
auf .^hx^
bemevft.
n n
K al
csic
{;cn{;r.
^^'^^r.
]\.
287.
214
mxUtannt
tic
I.
10.
Pie ^tmme
fc^t
Ut Siamtn
^ Um 180
toeit
gegen Sorben,
192 erjiangeu
feit
unb machten
rcmifc^en
237
hi
an
bie
cnau^
bie -gnfc^rift
5iuf einer
Qnf^^U^
^.
liberatus.
:
ine
Sl^inje be^^aifer
Victoria Carpica
ae?
um
einen
ampf
gegen
fie
nnb
ftebete
305
mit enjat
nac;
^annonien,
\iitcid)t
bem
^arpicoti
biefe
er
Suc^
in
uibo
biefen
tjon
9iauenna fennt
itjicnjc;
m^tige unb
friegerifc^e
^cit
egenben,
)a
fte
eine
uermeintiic^ beut?
f^en S3ofc0,
unb
^ia^e erf^tencn,
crfirtcn
fie
bie
ermanen.
Die arpianer
iuaren
=z
ber
^ar^at^en.
ein
ie
6i;rSen
(S^rSten cber
ctvc)nic
ar^at^en
(^eBirge.
iraren
on
jei;cr
fiaiifc^ea
tocn
(Biatvcn
er
bie
in feiner Bc?
bie er Sittja-
fcrei6ung ber
6rc6erung ScinumS
ten nennt:
bamao
)iefc
(449)
2eic^rn?aten
t?cn
benen
ein %hcii
na) QU\:)xicnm
genjanbert n?ar
,
(um 634),
hjenigften
im
]^eu?
tigen Oflgaiicien,
bie
au
S^cflor u.
5.
ernjeisiic^
ifl.
ort
lurbcn
l?on
bem
rufjifi^en ^yrfien
993
Befricgt.
bie
(Ue6er tic
Q^)x3cn
22. 2.).
ifl,
ba
^arpianer
ftc^ juerft
Priinos ad Istrum habitare 1 Anonym. Peripl. Ponti eux. p. 3. Carpidas (K^TiiSag) Ephorus tradidit: deinde juxta Arotera ulterius Neu ros esse Dsque ad terram gelu ilerum disertam.
2 F. Vopiscus 39. Aurel. Victor 39, 43. Eutrop. 9. de leg. p. 24. Zosimus 1. 20.- 27. Jornand. 16.
3
Katancsicb,
bcc ^artci)afcn
geogr.epigr.
11.
287.
Jrn. 16. ie gab mi)i Snaf ju bem IV. 38. !Dcd) ertrfjnt au) $roop in X^rafieu bei ber 5tufja|ung ber fefien (B)ii>\tx uiib Revier ein ^ar)3ubaeracn.
Sflamen
bei Scfiniu
Anonym. Ravennas,
est patria
,
1.
I.
c.
12.
matm
ex
Carporum, quae
ex ]raedicta.
215
fogai jenen
mt
bm
fte
if)iun
t}ecc;t
ju Btcn untcrgcScii
vermfc;t
loet
imb
bc0;rt6
toon
beu
Hcmmi mt
fi^ ancf;
UMirbcn.
lucncbfc^c 9?atonatat
C^cnicrft 511
tugt
anber?
fie
:
ucruuit;cn.
Boftmit
bcn 3af;ren
252
253 ber
n befer
cdorrencnage be
rcmfc;en9ec;e piinbcrten be
ot^en,
(Stibte,
orancr,
^omponui
^iiiQ
ao
^aUwQ
feinen
(So;n
^cufianuo jum
fte
er(;o6en
unb gegen
bc @f^t;cn gefanbt,
S3ouftan )aU
mt
^iUfc
biete
romfcC^en
tuc
cs
be
^ 3cftmu
fii;rt
gefagt,
bc
an:
auf
gefc)(agene C^iinje
,
bagegen nennt,
anber unb
ujr
gefe^en
^aben
(t?rg.
Soanbaen
8. 9.),
Rinnen
im
111,
aber
in efetf^aft ber
.gunnen
5n?aren
ber Dcnau,
y)
eminer,
be^iufe oii
ott,
Koiwajggi,
is
Gauja)
n
;
fitanb.
egenb Setten
,
jur
3it
it?ic
bc
Orte?
aud^
namcn Senben
ment 223ina,
z) 5mabofer,
birge (SBabe)
(Serben
(Serbiga xu a.
bejcugen.
(^ gicbt
fidC)
ncd; mc;r
;cr
)(!<k^,
'Aiiad-Aot,
gci(}en
9amena
beffen
Sage
febft
ftc^
fc;
genau inbem
ba ^tcemaoo
tuiberfprc)t,
fd^iebene
egenben
fc^t.
^cic^arb
fc|t fte
an
be S3ercftna,
uc
nccf;
bcutjutagc ba (Stbtc^en
Dokice
nebfl
fe)e
Jordan,
50.
2 Db bc fcgeiiannteu ^urpcr in ^cen f cn befen .^ar^ancrn abfiammcii, unb cn ihnen Pen 9imen berfcmmen ^nben , eip \) fr je^t ni()t ^u be-
immen.
216
Vuimcn
?cc)cni
I.
10.
i.
Pie Stmme
(}}ld>x
tftx
plamen
Un6c!annt
ifl,
ix} fntci
aus
unrruugcu Pramen
i^enct ^aljcu.
fc ccn
Amadoci
;3fi
ta a
lue fe^r
6ccr ^crfce?
it6.
uciUc,
f ner ncc^
tc!l''ct^ngaucr
vi
nStMucn (ten
'icr^n,
medyszzTcc^ (drewo),
afc fotc
S^rcirjancr?),
Sta
n
n ^fc^cncivcgrct
iint
nnt
Scticjf tc
Srnautcn
Ucrijcn
ift
ber
9amc
460
ber 5mabc!cr n
ar*
urat
i?cr (56rflo)
crira^nt bc?
cfccns
fe6cn
aa)
Tiow/yhuv,
wa)
meiner 5nfi^t
\a\i^ 9?ac^6v"irn
liitiQ
ber w-ijbrncr
^^neftcr,
^=.
iarcn
ber
ccr
fairfc6cn
gcfcn
cber
<2tamnici5.
.iucr^cr
9cftcr
criubnt n
ct
9Za^c
be 5^i;ra
S^rcn^^jcr
(fo
t?erfc6ecn
man
a cn fairfc^e
ber
auc;
Xma^i
ycn
bre
cn
criiqcn
mcgcn
!l^errnamcn m
fammen^ngen.
yyuffe
Daran
fcgt,
bag
^in
be
Saiten
ft^cn
an
ber
befcm
a>c)ncn
muten,
i.
etcr
9?ame
Seret
Danastnis (.
tor
Dan-ister,
iDneftcr)
6f;r.
ita
gcfc^af;
fcc
^c StraScn
iterben
Tvor,yTaiy
einer
cr
nen
fie
Scc^tcre
^.
la
fic
a\\\
?tcncre
itarcn
9amen
bvir^^ut^un
ba
ctn
c^Mte
ae ^Bcgriinbnng
Hertha
III.
468. XI. 3
s.
ff.
<B,
427.
iieifei^t
Badania w geogr. (S. 545. {Moby.at unb MoSy.ai) im a|lafcicu Savmaticn ?cn ben 5macfeni \\\ durcta nic^ yerfd^icben unb nur intiumic^ babin iibertragcn trcren. Ptol, 1. III. c. 5. V. 9. Plin.
2 Stephan. Byzant.
ift
h. v.
Ced^arb, ^ammung en
St^rifen.
wel
ccr
SDcrafer
h.
n.
1.
M.
c.
7.
Modacae
Imadaehos
ftat
Mo110.
tlacas
!).
I.
3 >eeren, 3bcen I. 884. SSart^, :Seutfdjanb Uroiefcjic^te 9lnm. 3, ic Scrauer unc bie Xvfen nennen ben ^niefter Turla.
c.
4 92.
3.
^.
3.
Danastus.
Jornandes
22. 3.
5 Stra bon VII. p. 30. nad) ber Qjerbefferuncj i)liebu)r in feinen eincn bifcrifrtcn Sctrfen . 393. Pilo. h. n. 1. IV. c. 12. . 82.
im
fanU
>tr
'Uit>en
oUv
Sterben.
217
gtcu itnb
cbigc)
(Samoicbcii
(^ctm
fein
ic
(iubuiij^
gitae
,
jcbcuct
SJciucbncr.
crjl
ba
bi
SJioibaufiaicn
cU^
vm S)nicftcr Don bm Sl^aac;cn ycrbrancjt itntbcn'. bb) Dc Tay 001, waren Muicii nur ein (Stamm bet 3^t)rangi;en.
ii6er biefc 33o*er
hagrer,
(Soine
11.
!Dcrfc6e
^tcemaio
bc3
crmcf^nt
in
feinem
(Sfi;tf;ien
,
an bem
ncrbn?eflic)en
nbe
^man
einige ^^uferfc;aften
bie irrtfnimic^
if;m feOfl,
cber wcji
an^
eigentic^ a^er
lici;ticjcn
ifl
cgcnflanb
unfern S^in
fo ii6evau^i i'nc;tig,
ba
er eine
eigene
'33etraci;tnng uerbient.
3c;cn
hei
iijni
^^tciemaio,
bag
ftcf;
be ni^rbi^cn
c^an^
i.
an meieren Aktien
fe
'ta^
ba?
fec o(mc
tvcfentic;e ^erfci;iebcnBeit
iineber}ce,
ficC;
nur an?
nehmen
iaffe,
e fei
Tlan
)at
manjCxUi
l?ei
riinbe bafr
UeCn^rar reitung
aufgeflet.
tirb
iH'rmuti)et,
baf]
^toicmaio
ber
an::
unb ^eriH'fferung
fcine
^crgngere ^Jiarino an
getragen ijahc,
enta^cbcr
an tiojjem
bem guten
(Biau::
hcn, bag
Snfii^t,
fte
unter einanbcr
l;a6e
t)erfc;ieben
^toemaic
3citen
ii6er biefen
an^
tierfci;iebcncn
l)errii(;renbe S^ueen
on unter cinanber
aineici;en?
er
bcm
^nf;aitc
eingefei^n,
Bei
beren
fei,
gieic^mgiger
er gcic;c
Senu^ung
in
nem
Dingc fr ungeic;c
in
bafr, ba
me>rentf;eio
nac;
erfc^iebene ^'crtfe^er
ivie ber ^^erfaffer
biefeen S^ueen
6erfifftgcn
a>oe,
\ia
knui3cnb
ba
^.
S3ucf)
mit
incerei
tie
^nter|.>cationen
git
i^erunjicrt
;acn
bem
^m
fr
auogema(;t,
bag
ba Soer be
m- Wobauer te Dlu^osz, bist, polonic. 1122. aramfin, efd). 0uan)5 IV. A. 292294. B. 245* 5nmevf. 389 (Snge, ci), ber aoaad^ei unb SDobau II. 102.
1
1.
IX.
p.
2
unb
SSergciiie
Lelewels
Bad.
or alem (Sc^oning in <B)u^ct ncrb. efcl^. 172. 202. geogr. 437 440, irc fi) eine Wenc^e ^eif^nce
tic
'tm
ncrf?
inTniebvcn fnnten
^fnbe.
218
^Uccmaic
f;
I.
10.
3h
i?or
stumme
plamen
unb
3r)tticr
an
fce
tri}!
unbnfcfcrn
SSenten
trr
mm
Grtgung
un)
m eurcpfc^en (Sarmatcn
fo
Scmcrfeu
irr
eine fo
fcer
im?
9Ciuc6nic
6eri^cifted}eutc 6)eic^;cit
ter
9amcu,
ta
^rtt^um
u?ir bc
tcp^H^t aufgcfiiuteu
9amen ganj
ber 9ci^enfcge
c 5.
c. 5.
Alaunus mons.
Alauni Scythae.
Stvni (Stlavani?)
Asathvrsi.
Alani monles.
Suoveni
{liovorivoi).
Ao^athvrsi.
Syebi (Sycbi).
Aorsi.
Aorsi.
as.
Zacatae. arm.
I.V.
c.
9.
Zaratae.
in 33ic auf
fein fccgcr ^wici
^^ctc
uub
^i:(fcr e^rt,
ba ^er
cSgciratet ;a6e,
miiffe.
emerc
^
fte
feinem
S3ibc ber
tien auf,
aikn
SBct
baBe
jei^t er
ben ^tcemaicci^ mt
iitrigen
aer
groSen ^-e^er.
unb
genaue ^ergedf;ung
Umftnbe iiScrjeugen un
baten, bag
be
9?amen
a. feineonjego
fcnbern
nat^
(Sarmatien ge;cren
3.
Betreff be aan?
1 Reichard, orbis antiq. Tab. XIII. Sarmatia. 1 9eid)arD, ber Daidc ^jlape S^bjug im Sanbe ber @h)tf)en n 8K iergleic^e ycrjgli(^ .65 67. er ^ert^aXI. ^eft 1. 1828 8. (, 3
9tv3at)i)r
u. a.
scllfcmmen mit
fo
fc^ieint
er
un
temicd)
9amen
au (Sh)t^ien in ba eurcpifdje armaen iibevragcn unb n ben Bie mffifc^er Stabte unb Ccrtcr \rieDergcfunbcn ju aben. lcitete Unterfuc^ung barbcr beraTe ic^ 5nberen. 3 Umgefeirt gebort ber S^iame r^er 2crfer nid) nac) (Sarmaicn, fonbct
jeuigcr
2jten ifl bie .^cima) nac^ (Sh))ien, (*re 148. 158. 164. 271. 350.
ber 5(crfer.
Wnnncrt,
Sterben
ber
im
fc^cn
^anU
ber
tnbeu
fl
o^tt
ar;
Stxbm.
nc;t
219
bc ganj
nur ^tclnuaio
(Stjc
ertvi;nt
nod; brcimal
unb
;rcr
^ufogc
im
Qiit
curcpafc;cn
aimaticn,
fonbcrn
fc(3t
iui;rcnb
(^iii
fc^t,
aui;
9)aranoo cn
ber bcfcScn
'^nju?
SQueen
fcenuite,
nac;
(Sarmaten,
aanifc;en
fgenb
bag ber
;
^;ubon unb
mad^en
ber S3n;ftf;ene
aucC;
ftc
im
ejirgc
bie
entf|.n-infjc
enbc)
bic
rec^t
^>euinijerfc;en
i>erfte;en,
^afen unb
mx
bie
i^e
ber 5anen
^
(rgt
S^aranuouDUtgcrafea
^of,
nennt
fte
am
i)efi?nu angefeffene .
womit
ftc;
20. 3.).
eiferen
fo
al3er
eurc^ifc^e (2armatien,
int;umic)
ftnb
nic^t
nur
bie meiflen
unter
if;nen angefeffenen
in
fenbern
ber
anbere
fe^en.
ginftc^ ti;
(uoenen
ifl
far,
bag
3,
trerben
brfen
SReiner
nac^
ftnb
bicfc
(SuDi>enen
nic^t
tjerfd;ieben
Don ben
neu.
feine
3u
biefer
5(nna)me
Ijeiuegt
mid;
ber
5ame be S3cleo
feBfl,
in ber
)lei;e
*
ber anberen.
rid;tiger
tefferen
unb
atcren
tganbfc;riften
i>
Suoveni
^
^ovorjvot'y
,
Zovovt]voij bagegen in
fc^eibet
fc)
Susobeiii
gefcC)riefeen
unter?
on bem
ani
^eflor
bie S3criuanbeung
,
^ofa
w,
I
eine
^criuanbeung
bic
5(ufprace be
Beru;.
Ptolem.
33ee
1.
III.
c. 5.
^anbfcjrften \t\iX'Alvo()aot, bod^ fcjein mr bie^^etic^fc^e ^anb (Sramuo ben ^toemaoo 1 533 ^eraugab , vc!^tic3er ju fein.
faluifjen
3 @d^on Seic^arb fe^t fte jwfcien bie Sooga unb Dfa, }ai aber, ber @prad)e nnfunbig, noc) bie faff^^e Seart Susobeni, ebe^aten.
i 3.33. Cod. Rom. Camald. Paris. reg. no. 1401 el 1042, Venet. no. 388, Paris. Coislin., Vindob., Caesar, ^ovorjvoi-^ Vetiet. no. 516, ^ovovTjvoi. (Sbenfo bie umer Sugabe 1482/ bie fraPurger 1513 unb 1520, ie tieneb. auc^ malomb* 1574, bie' bafeer 1545 u. a. <BiQiiio fd^relb ^toemnio
bab , baboy, irorin bie anbf(briften oerfc)iebenfinb; jj. B. inberi>encb.|!e|t no. 516. ^ovovTjvoi^ Oviovovssy^lovojv? {^aii OviiojvaSy'liojvt's)vi,^Ax>*
5 Ed.
Er as mi 1533
nar^
ber
Jetic^fcfien
^anbfc^r.
f)?ter
agemeiJi
angencmmen.
210
^aQ mc^xe
Somen5cn
,
I.
10.
Pie klamme
^artc
t>cr
^iavotn
nut
in
tu.
tuc
fairfc^c
S3c!er ba^
nd^t
bie
Scrbcit,
ober o
(wuk,
spao u,
'tik
f.
fr
wlk, wlna,
ITJ.)
fonbcrn auc^,
jcmctne
wie
Sauftt3cr,
bic iprcufftfc^cn
auc; n
ja fegar ba3
afo
53e
^ocn bur.gancjg,
ftat
w,
nbcm
ftc
slowo, Slowan,
bc harten iinb
lawa, hlawa
lucc^cn
nac;
1
f.
ir. ^
fprc^cn.
c Untcrfc^ctnng
^
.9^^ natiiren
riinben imb
uc
bem
.3cgnffc
unferer
^pxa)t
mcrf*
c6er
aU
gegeniuarig
fo
ttjcnn
erben
loM Suoveni
ber
bafiir f(>retSen
aanfcf;en
S3erge,
an
9e|lcr
efannten Ofcitraitc
im c6ete
ber
oberen
'iciga
niffe
otr
be
ncpr
B^wg-
i6cr
be bcrtgcn
(Ziaivm
5(u3ijemac^t
)l
e namtd^,
ba
be
^iawm,
be ftc^
n 9?often
bem Dne^t
.
unb
!SDcn gelegenen
egenb ^ergefcmmen
traren
(trg.
30. 7.).
ber
Umgegcnb ^ctrgcrcbo
^\\
eine
5Cnga6e, be ganj
Sir
tjortreff^
^Oi^txK
mt bem Bciignffe
be
^tcemac^5 iiGereinfimmt.
jnje
afo
Stecn
l^orm Stvni
flatt
^crm Swoweni
a6er
o.xi
einer
\oX\)iXi
jener
ifl
au 9a^r^en im SScften
nnter
ben ermanen,
gcfd^opft.
be
o^w^
S3eric)ten
am ^onto
\\\x
unb an
ben
feir
3.
lic^tiger
,
Umftanb
ba
S3ett}eid
9amen
9Jog^
6ereit
ber,
Vorgnger
\X^ii 1; 5in (^cd^if^cn swoboda (^^rei^eit), kwocna u. a. |ief)t 1 vrc^U ba atfl. riMT. sloboda, ^leboda f^amm jl sleb , beutfc) feiger, gcl^v jtlba) unb ba \^\\^ locio, gc^, klaka, klok. beutf(^ kluke, gluke u. f. h>.
3m
bei
@erbf()en
owek,
if
osoj, prisoj,
t
plodili),
2)ometan
nd)t n
2 3)a^ J'oro,97/ro/^civenen
p.
bebcute, giebt ^u B.
LXXVI.
3 ^)3tcemaic fbrt in eft^t)cu Qud) ba ioof unb (55ebr^c Syebi, Sycby, bie auf 5)ancf)c belieben an. fo erfc{)ieben ftnb bie Se^avteu SBrg. t?c ^'iefleiit liegt boin ba? wrberbne ^\>x\>'\ , 'Surbi? Queren
im
ITan^e '^tx
Wirbsn
o\nv gerben.
mogc;, ba
221
^to*
tc^toicmaic, 9)iartno
icmai
fe6fl
Uix)
bc
23cmi^un(j
fccr
Uerfc;ebcnartigflcu
atcn mtfc
fc^ttjarjen
neuen
Seerc
lc;,
grec;fc6en
unb
runufc;cn,
;erni;renbcn ^^ac;ric;cn
ivmbc,
5)d;
nicijic;
enb^
id;,
bap
ber
erft
ftnb.
gank
bvig
vunb
in
bem
uerf'e;rteu
c6rauc;e bet
H'iben
lien
ber >eretto
einer
jnr
3cit
be ^cemaio
ber
feiner '<yortfeijer in
einen
(Sanjanen,
bic
aanif(;en
S3crge,
nnb
5gat;i;rfer
fanb nnb
etjcnfo a'ber
5lanen,
in
(Soiuenen,
f.
n?.
(S^t;ien erjeic^nete
uneingebcn
beffen
'ia^
in Beiben S^ueen
anb
^ejeid;net iverbe
,
unb ba
fei?
genau gefd;ieben
c}efd;ieben
,
ncr
ttjii'riic^en
(lint;eiung
n:ic
er fie in
fod;e ^erfe^en
at fc
um
fo
mef;r Begreifen
jeme;r
Entfernung jener
mit
nrbiid;en
ben bortigen
Volfem
ober
rmgung
ben
^icf;!.
12*
bcrcn
$Die
maen
}laa)
be
an
euro^aifc^cn
^armatien,
fid^
na;ere
entferntere
^erit)anbtfd;aft tnii
tfl
eneben
nad;icifen
at.
^toemaioo
eine
neue
toofianbigerc
Aethic. cosmograpb. ed. Gronovius p. 719 facjt: Fluvius Tanais nascitiir de monte Hyperboreo qua sunt Ripliaei in monte Surdo: fluit in paludibus Maeotis etc. (Stn?a5 vocita unten lieft man: Europae incipit initium sub plaga septemtrionali a fluvio Tanai, qua Rbipbaei montis ardua Sarmatico adversa oceano Tanaim fluvium fundunt. Ibid. p. 723. ine berichtigte SugaBe be ^toemaio unb 2et)m6 brfte bie ^a)c entfd^jeiben 1 2)a^ bic anber an bet ffee unb am finnc^en SJeerBufcn , Stt^anen 9c{fruf5ianb \u f* f, frl^erfiin unb jlvar iange or ^toemaic ebenfal @fl) o nannte fte ^i^t^ea unb t|en genannt tt)uvben, ift f^er (t>rg* 8* 2*)* na) iijm imaio u, SL entnjeber burd; Ueberragung be Samen cn ben <BW}m am fd^iargen Speere auf biefe kftc (bie 5ten glaubten, ba batfcle 2)ieer jange mit bem fafpifd;en jufammen), ober iregen ber in ben u^erficn egenben jeneg Sanbe n^ofinenben Xfc;uben , ein dlame , ber mt jenem ber <Bft)t)tn bentifc^ ju fein fd^ctnt ( 13* 80* Heber hm fpteven ebraucf; be 9ameng ^hjtjm fie^e Jordan, origines slavicae IV. 49 50 unb oben Die Sejei^nung befer cgenb burd (5fV)t^en ift , 8 10* @. 13 Slnm. 1* alfo ter aU jene burd^ Sarmatien ^ahei ft mr ein, baf ^tolemaio ben 5amen njotenen vnelei^t d^rften au bem 3etater bc ^^ma^c, in Ujes d)en burd^ (Sh^t^ien bie Scythia minor 9ncni)mu 9iayenna (uerglecl;e oben 63, 2nm* !) afo :&i^auen, 2Beiru^anb u f u. be^et^net wix, ntna^m unb in fein ojiatfc^e ftot;ien bertrug.
,
222
1.
10.
pie^tiimme >.S>HrtU).imfanl)eb.ttllmb.or.^ab.
befcn
untc cn
^ofcrn
5(co
\l)
tjon fpcitcrcn
Rmern
mcn
fcnbc
lU^cr fccfe
jrcd^fcircfe
finb bic
bic
un
ax\ijcnt\)c ?tad;rid^ten
n?ir
^erfte^en
fo
baten
ttenger
an i^nen,
ao
an bem
mt beren ^iifc
man
m V. unb Vl.^a^r?
ber
^unbert teganncn
(Sarniaten,
ae
fei
ae
@efc)ictfc6rei6cr
bie
9uimen
^tt>t{jm unb
nun anS
auf
anjuivenben, eine
bieefc)ic^te,
^mmanu
in ber
ommt,
ctKni
tteiter
ju rieten
aU
ein
an^
allen Schriften
jufammcngeefcneo
bie
l>cn
i^m
ecnfc
irie
unb mit
ifinen
terferte,
,
entHl^bet
fr
ibentifd}
tcrft^emb
bag
fte
ebigid^
terfdieben
ftnb
-.
^cruanbe
bie iirjc
unb
ber
biefer 9?ad;ricBten
,
machen
fte
bie
9^imen
tie
ftnb
terbcrcn, bag
ftdB
an?
tiS
^eun
finnifc^cn
unb
it^auifc;en
Ammian. Marceli
,
n.
1.
1.
XXII.
IV.
c.
c.
8.
XXXI.
De
S^^t)!.
c. 2.
I.
2 Procop.
3
de hello goth.
c.
5.
lello vand.
.
1.
c.
2.
Jemandes,
de reb. goth.
5.
23.
14, 5, , 18
4 91>ufilan unb 9Ifreb crtrinen bie ^^lfcr m .mern (sarmaen gan5 unb gar nic^t; blc ^cnfiantin ^\nT>iu-cgeneta unb ber ungenannte baierfd^e ecgrap) fuen bic iicfen ^trfc^en Scrnanbe unb S^e^or mit guten_ unb m}^
tigen Olac^ric^ten einigermaen a\\^.
ringfiigg
iji
aju ge;
unb unjunerlffig.
1.
11.
WUSSiamtn
m UtWonan
an bev
u.
bieUHneUn
h\
223
li,
35t Slatveit
SSeneten
(3JC
yci^i
am
^vnan
wax
u
intfcrc
^'crf^ung
uter bc iirfpriinic^cu
ber (Saiuen
G'urcpa
;eo
,
aurtjer,
flecr,
namentc;
Qxic)i\a)cx
atenfc)er
uub
ber
beutfc;er
<^)x\fU
t^eo
auf bc acu
SSr
Uctercfcrungcu
uorbfd^cn
(Za^m
erfauntcu,
xjxc
ubcni
mx
bcm Vorgnge
cn^ auf^offcu,
erKten
fcgtcu
ber
unb
m\^ an
ober
no
5uofpriic;c
bag
bc
(Bii^t
SSuben
(Serkn
ber
;ftorfc)
^erobc,
bcu
b,
;.
l>cu
cg>crcbct
auf ^cruaube
ber
uub ^rcfop,
;utcrfarpat;fc)en
S;c(uberu
cu
^flfec
ni
gum
fcf;u?arjen
9Jeere,
ou ber (Scheibe
ber Soec;fe
ftc
uub Ober
6o
gum on uub
fctuc
m
bag
9crbeu Bio
befe
^mn ^meufec
erflreci'teu.
^eflmmuug
auf rgcnb
einer
eine
tiax
eri'auute S:Ba;r>e,
fugeub auf
ruubage
n?efentcf}er
S3eiveogrinbe,
auf
einer ununer6roc;e
bie
ber i^crurt;eiofrcic
er,
S3eurt(")eier
\'\ii)tct
cnttreber unmites
\)x
tar at
fcc)e
er
widjt Bei,
ain
5tert;um
ber
ver^tucifen
mug.
9ur
feBfl
cn
^ebenfen
Bei
cr^eBt
fcujc^^
Bei
bem
:
fan?ifd}en ^-crfc^er
fotc cn fo atco,
aU
urfprungi;eo
je^t
unb
grcgeS
S3cf
tie
ba
faitifd;c
ueBcn
mm
nd;t
Bio
maUcn
Siebern
^iflcnj
einige
auc^
^lationafagen
unb
tic
f;eimifi)en
(Erinnerung
an
^interaffen ;aBcn,
bie
irgenb
(Soten
aiven
acin
einer foc;en
BcrauBt fein?
2.
eicf;
berfe6en
ifl
ba;er nu|i;
unb
not;iucnbig*
nic;t ii^oB
Gengen
bienen
ftc
5ert;um0,
bo^
jur ^cfltigung
5e
manc;er
anberirrt
gewonnenen
SSaf;r^ct
ganj
t>ortrcffic^,
S^ucen jcrfaWcn
nun
in
fogenbc:
!5)enmacr be ^oocBcn,
224
treidle
fcc
I.
11.
pi
tragen,
nb
crMcnc nratc
c?
Brauc.
Z{jcii
Tc genannten
ber
ntnrnftcrifcKn
be
SBerfe
afo rennen
mtget^cit
ano
bncn
geircnnenen (rgeBnffe
bftcrfc^en
an, erfl am
infcfern
uffe
irir
trerben
^ Qn
biefer
Untcrfnc^nng ircnben
2)ev eifrige ^cU Zorijan Dol(?ga 1 hjibmetc bc legten Sa^re feine Sebcn (18131825) ber (ifcrfd)ung ber jlatofc^en Slter ^umer, um ju erfairen, cb ber fartjfcf)e Stamm e^ema aen}alben uiib in
Chodakowski
r glaubte ein fic^ere unb unfe^bareo aJierfma iefer urfvruuijc^cn (Siubcit in ben fcgeuanuten^ratifc^tje'o (^orodisce, SiunDtraii) gcfunben ju iabcn, 2cin Oefular ifi dwa fcIcjenbesS: be |)rabifc^tie'
jeber ^inftc^t ein eniv^er geircfen fe,
(beutfd) garten, mcrbwinifd^
keremeti)
crfrecftcn fi)
cu ber
ama
h)efl{(^
Vertiefung unb
oftic^
Gingange
i-oig
oerfejen,
fat
)ie SOQe,
cine Suna^me aii fd^war^er (Srbe aufgefcftutet unb finben fcf) an ten anmutfngj!en teen, n befimmten, in ben i^erfc^iebenen nbem yerfc^iiebenen Entfernungen cn ein^ anber^. Sin jirif^en bem Tniepr unb 2)cn gefammeten 33clflieern erfie (5;)cbafen.M'"fi / ba^ biefe afe einfi ^eilige Certer ber fieibnifd^en aften , \vo
glcid),
einanber
man
(S^ebnbnifi'e feierte
unbCpfer
Aaaibcirtfd)
aU
fc)en
fr Ueberreile atfatt^ifcber fcfler erter au^gebenb (oppida , castella im remis Der grte 5(tert^umfenner Oupanb, ^eter <Sinne). ucen, er^
immerbin weiterer Setraditung unb (Erfcrf^ung irertb , bcmerfenb, febfi etn'as5 biefen J^rabifdjtjen 5e)nlic)e in einigen egenben 2ui CftuBlanb, namentlid) im cuiernement Xwcx , angetroffen ^u ^aben
fart bie 5nfid)t (Sf}cbafcn?ffi
fbrlid)erei?
febe
ber
futuriiftcrifc^en
Sbtbeiung
biefe
SBerfe
S5rgl,
Z. D. C h 0(1 akow s ki, o Sowjanszczyznie przed chrzeciaistwem (ber P. Kppeo, \>a awentbum in crd^rif^ic^er 3d) Krak. 1835. 8. Materily dlja istor. proswjesc, Rossii (Dateraen ^ur t)i)U ber Jlutur 564. K. Kalaj d nwi c Pis'ma Sfu^anb) St. Petersburg 1826.11. 5fi3 k. A. Th. Malinowskomu (Briefe an SDiainctrffi), 3oskw. 1828 .8. . 48 ff.
@egen
nac^ i^rer erf^ieDenen efalt befcnber faffincrt irerben, uor^ugnjefe i^u^cfyerfammlungen unb ju erid)t unt U^Vferi^a^en benimmt galten, fprid)t berUmanb, ba^ meifi nur ein fd^maler ^upfteig fcjrg auf ber.6u;e nben^effel
ften), bie
f^rt Qin fcc^er 23eg unb Sngang n?ar fid^er nid^t ^u feierli^em 2ufmarfd^, gu Cffer^gen geeignet (B fprid)t ferner bagegen, baf bie am eic^tefen ^u= bie tm" , ein balbmcnbfrmget gnglid)e eite ij am i)o)ftcn eriebt d)^t meif ba, h^o Sobenbefc)affen)eit am icenig^en ; f^ridjt S}cra(, ba^ fe ba nur nebrg jinb , wo n fetftger Slbgiiinb obev cnbid) bagegen,
:
ein Su fd)on ic^erbeit gen^brten. ao 93clf glaubte baber in ijnm <B)an: Smmerbn mag and) in gen ju erbliden unb nennt fe be d}irebenfd)an5en. ^nen be Seid)e eine rubmtuirbgen ^eerfiibrer beigef-:0t cber jun^een ein
SDpfer erric^tet toorben fein, aber, waren biefe (Jrbbauten nnrflc allein unb ircmit liefe fic^ bann, autfd)ie^Iic) ju friebc^en 33erfammungen be]lmmt,
fragen wir ncd), iir fo fiaufige 93crfcmmen n gebrngtem Traume erflren, ba fie bcd^ nur mit Sn^irengung einer beb eutc ben ^raf, t>on ben vereinten
unr
bic "Hiliuten
i^cv
am
ot)rirtti(*i)cn
Jlle^re.
225
unffve
5(Hfincvffamfct
acm
auf
be
5uof^vud^e
cn^emifd^er
S.
Uittcr
ben
cinf;cmfcf;cji
(fc;re6
cfc^c^tfc^retcrn
treten
iin
tor
um 1100 1114,
be
flarS
um
1115),
(fd;rieb
1314) unb
^oen ^abukf
um 1220)
erftc
S3cgu()n?a (ftarfc
fl,
1253) entgegen,
be
ber
iinc;tigerc
ii;renb
brigen
ftnb
nur in 93er6nbung
;ud;fteng
mt
anberen
Bcujniffen
uerftanbcf;
unb
fc;a^6are
Snbeutuncjen Qcbcn.
^wax
un
on
Urfit^en
ber
aiuen,
nbcg geicC;fam
im
an
uerfc; ebenen
(BkUm
fene ^a;rl3u^
ju
fcerii^ren,
far
Dor
^(ucjen,
r
:
jattc,
um e urj
erfirte
UeOereferuncjen
or
ftc^
nac!^
ber einen
er,
baf be
e?
genben
(ic,
feien
tic
er,
unb
bereite
5)Jofle biefeSen
im XI.
ba
^ic
^a;r;unbert
einnahmen
na)
mut;ete
ii3e
biefer
(Sairen n urater
3t
tie
ttjcter
nad^
atfc;e
ben
be
ber
be ^arpat;en
9}eer gereicht
^aben,
i^c,
an
SSac;cn
ober
^ciUn
ucroren,
ijon
ber be
^ar^Mt;en
jurci'gebrngt
lurben,
niji
^eiei
bafr,
bag
Sefior be
aiiHm im Sterben
ein urate
wo
fr 5tutoc;t;onen bod^
(^rja/ung
lcnigflcn
fr
l^ei,
^of
ben
^et,
fl
feine
5(nbrea
rufftfd;en
(Samen,
namenic;
bem
^erfe;rc beffebcn mt
nic^t
ben <Sa?
men^
re^t
5(pofte
S^efior
n?ic
icar
toel
ber
(S;ronoegie
gut,
i&
^a;r;unberte
unb
feiner
ober
jur
^em^ungen
yer^g
8(f"e
einer grcfcn SWenfdjenmcnge aufgefhrt irerben fonnten. 3n bci Dbevaufo ftnb auf einer greife cn 6 SDeen Snge unb 4 SOelen SSvetc
fcld)ev
in
aBae,
be
bcvt Rodica
Se^gg
icipen,
uergleci^e St*
.
ie
i^atevanbid^e a3v,^eit*
184L
JOO
freilie
tvurbe in berDberauftls }art unb ange gcfmpft. SBe unfatt^ift bie2)eutuugeu bever ftnb , n)e)e n i)nen SScjirffcfen be Dberfiaupte cber bof e (^euertgnal=
pcjen
ff)rung.
gar ^e^ejnungen ber 33e5vfgren^en af>en, bcbarf feiner Sug ben baierf^en, frnfifcben, )e[ffc)en unD nebevfac)ftfc)en *nbern fnben fi^ brigens afjnlic^e ruube rbwale: fe fu) be c)u^n>e;ren unfultis
cber
3n
rter ^lfer*
5(,
Timkowskl.
5.
c^Iojev
I.
* 4
15
226
.^errfc^aft
tcrfcffcn
I.
an ^cr
tem
Pouu
fciic
luato^uf^
taren,
unter
5unacn
f;reb,
er
ba
er
feBfl
nijt
t6rcr
fc
fec feinen
fanfc;en
effcren
Uctcr^eugung
Bere
Dc
Snfid^t,
be
airen
geipefen,
fein,
lren
ur
3ct
tcr
5^^cfe
^en?of;ner
9luanb
'tenteef^aiS
3u.vrfu)t
c^ne
aUc Scteufen
unfc
gervibefo
mit ter
bie
ganzen
(Sage
lteren
feiner
^riftic^en
;eiigen
5ufric^tig!eit
Ginfat
er
cn
ter
Snfunft be
5nheao
\vk
fie an^i
Uc^crliefeiungen
fennen
S)iefer
geernt
f)attc,
eingeben!
ber
ages
meinen ^canna^mc',
S3cfeo
ift
aue
ten
-^Zeftcr
unb be ruffifen
fr unferen
^wcd
acin
ijom
;ei(igen
nic;t ireicr.
,
^u]
it \i)
aha
and)
laxan ni)t
).
^^wcijcln
ba
^efior bic
Snber
am
bie
Subern
fiir
ein
fan?ifc^e^
Sanb
^nct,
bur^
luurben.
ec;
im (Eingnge
reifer
wa
ben griec^if^en
iamentic;
ftd)
na^ ^ebrenc
im
;um
^etveifc bafr,
ba
er ie
(Staaten
tcr
rumf*enefd)ic^te
e. 228230. ^-tras
bei DZcfcr nc^ iu
bie S^veifticjft
aUe,
)v (Si)fem X'ci^it
fr SDafn-cfien
unb St\3enben
^u erfaren,
felbft
33eie
^i^VH'vfriiifev irclten
c baben je ba Aapite ber 3e gefc^rieben )aben irven. ben ^eiligen Snbixao , fcirie [pter ba uber ben 3??ef}cbc unb iele anbere au bem Deftor aufc^een trcUen, oerfic)ernb ^a{\> , e5 feien SDard^en, ha\),
ju
i)rer
XIV.
3a)rbunbert
^^iibt
iinirbe
irenn e oanbfdjrfen au
nc^t bai^cn enbccfen,
bem ^cf
gerabe befer Umfanb mac)te ibre unnen rbeicien ^unidjte, benn ie %xco^\= fdje ^anbfc)rift au bem XIV. 3a)rbunber (leicer 1812 verbrannt) un) bie
Sairrentijetrifd^e
)ie J5anbfd)rift
tvegen ber
cn 1377 enbaten alc biefe yermeintid}en 3nterpoIaticneu. ven 1377 \^ au einem ,,\)X. alten Jiud^e" fcvr, ivcfur bie ^h%i \\) Xlneferlic^fet be rigina enti^anbenen Sden fpred)en,
anne;meu
:
unb
!i)cbrutt)ff)
bem
ere
S}cfe
fcnbem ein einfaltiger SJnd) be XI. 3a^r)unbert; gei^e auben uber bie Stnhinft be /filigen 5lnbrea
/
ber mt
tcar.
ScHte
man
Ses
(Einfd)ebfel erfc^eint
cber Senem fr fJ fr untergef^cben erfren, tra {\. ^. bie S?ertrgc ber 9unen mit ^cnftantincpe),
Qvir viel
em
fo nn'trbe nid^t
mebr
vcm
enfcn^ff
ilnb iuenigfen boc^ fcgere^ter, lle vjcrrcerfen ben ganzen Scftcr a? ein 3arf)unbert0. fc^led)te? mnc^ifdje S)'?ad)werf bee XIV. ober
5U
XV.
unb
bie
mjeneten am
^ft ^
al>riatifl)en Jleere
227
lic
fr UrSciu^ncr Sii^^^f'i^
3er tci;au)?tct
^ic
SScrtci;cn
S'icflor
ifl iuiC;t
(Sd^i^
6 cu,
2.
fcnbcru
Interpretation be
nnfcr 5nnafl
:
^orte Iljurik
f/^cn tiefen
^i^rum
Seiter unten
eine
ein
facjt
72
^bifern ivax ba
fialifc^e
S3o cn S^i*
9?a^ an?
jcl^t
iueicf;e
(Biawm
ftnb.
gen Briten
nngrifd^e
tcten
ftc^
nnn faen
6er
bie
(Sanjen
an
ber
Donan,
biefen
njo
ba^
nnb
nigarfc;c
Sanb
bie
cgt,
^on
(Siaien ijer6reis
(Siaiuen
rbe
ScinifiJ3en mit
Jeid;e
Dcrfc;ebencn
5^amcn genannt*
nnb
ft^
bort
nannten
,
ftcf)
bie,
an
bie
Tlaxdj
jcgen
nieberiie^en
Tlijxtx,
nnb
5a
biefc
(^ormaten,
erfccn nnb
(S^orntaner.
ftcf;
bann
Siac^en ^n ben
nnter ;nen
fefifeijten
nnb i^nen
ficbeten
eirait anraten
ftd^
fo
jogcn nnn
jene (Saren
l^inmeg
nnb
an bcr Sei^fei an
iverben einige
biefen
Sja^en
^ojancn
anberc
iijcf^e
luerben
$Dren?Janer
ieii
fie
in
SSibern
no;nten
(drewo
SSaib);
ftc)
anbere
fafen
jlinfcC^en
bem
^rif^Jet
S'igci)en,
ftc^
nnb
bcr
na
nnb nannten
regoiitfc^er;
on einem
tvdjc in bie
^oDf(;aner,
bie
am
^Uncn\cc nnb
nannten
fie
ftcf;
am @em,
Seiter
bie
faivfc;e
^aton
;in
:
baon warb
5ii
bie
fias
n?ifdf;c
Benannt"
*.
ba
fialifcf;c
S3o,
njc
iir
,
gefagt i)a^cn,
an ber
,
onan
n?o;nte,
t^en
afaen genannt
>Dcnan
feft
bie
fogenannten
^nigaren nnb
fiairifc^e
ft^
an
bcr
nnb
fcebrngten
ba
i^anb,
9?ac^;er
Nestor ed.
II.
Timkowski.
Stbfmift ber
(S* 2.
Sof.
Wrem.
SU
ed. Strojew
I.
2.
d^Usev
brotofftt).
9,
ia\mi , 153.
2.@d^i^er IL 2U
2)agegen
TllUv
<B.
2inm. 4, (nad)
^o=
3 De ^nnbfc^viften fjabm bie erborene eaart Norici , Norci unb Narci Iljurci; aJiIIer 182. 5nm. 9. De on un ierfiir vorgetragenen SSeioeife fe^e in ber SlSfunft ber an^en . 153 155.
fiatt
4 Nestor ed.
Timkowski
a^uUcr
63.
(S. 3
4. Sof.
VVremeoik
ed. Slrojew
I.
3.
(^lo^ev
l.
66.
i5*
228
tamcn
1.
11.
bc ttjegen
\ ;Sobann:
,/5>m ^a;rc
6e c^civ
5O ftc
6406
(^
898)
,
jcc^en
itec;er
be
6cr
einen SSerg
n .Seiten;
benn
^jfcgten
bie
^ccivjer
^u
marfc)tren,
iBer
(Sie
)o)t
maen
tjcn SDflcn
^^ergefommen
nnb
brangen
mt Tlajt
efcrge
imb
bc?
gannen ju
faen
ba
nam^
frii^er
;
(Samen nnb
;eranf
ba
be
flaiufc^e
Sanb eingenommen
nnb
erbten
fte
ijertrieen
ivc;nten
nnn
be
Ugren
SBac^en
ba
anb
nnb
fammcn,
!^anb
nac(;bem
befe6cn
nnterjo^t Ratten:
ben
5amen Ungarn.
nnb
fc
Unb
Donau
be
Ungern begannen ju
ein
gegen
9}Zbrcr
Gjec^en.
6 gab nur
fagen
fiamifd^e
^c:
Samen
laren,
an
ber
^ojanen,
be S3s
cr
me^e
jc^^t
S^nffen genannt
mcrben"^.
^a^bcm
cr
ciii)
fd)et
beiiberfegnng
bc
.^^rca
nnb
9}et;cbica
berietet,
mt
fcgenben Scrtcn:
brong
bort
crflen
JBe;rer;
na^
jl
fam
ber
5|.^c|lc
^an unb
el^rte
bo;
be
nm^
S^^nf"^/
an)
biefe
"cn
mc;in
S3cfeo
^ann fam.
Seigrer
^ort maen
(Samen;
be
mar ^aun''*.
in
maen
(Bi^c
Steen in
nefiorfc;en 5nnaen,
ber
(Samcn an
ben
ar^at^en imb
ber
onau me^r
fie
ober
gefc()e^t.
dergleichen mir
nigefammt
ba
9efor
mr mt
nnfe^barer
Bi)cx)t,
93ienung
9efior,
betreff
ber
cnanfamen
bereite
fogente
ber
mar:
erjlena
glaubte
).
bag
be
(Samen
in
nriteflen Seit b.
na
unb and;
n ben 5)onauanbern,
beutigen
Ungarn
nebfi
Subern
gemeint
baben.
II.
2 Nestor
iix
III.
Timkowski . 6 7. Sof. W rem. I. 6. <2c^ljer 7% ed. Timkowski @. 15 16. Sof.VVrem. I. 17. <B)\o89.
ba
107.
mlUx
3 v^ier fe)eu in ber 2aurenu6=^anbfd^rift on 1377 einige 33Itter; brige ift ber ciojcrfd^en Slugabe entnommen.
III.
4 Nestor ed. Timk. (S. 1718. @c)?b{en3aliib. I. 19. d^Iaet 225. smHer 93 94. cbjer ^at biefe (Sinfc)eb[el, 2)obrott)fft bie ganje (Srji^ung ocn .^t^vitl unb SDetbcb fr untevgefcboben.
uiib
bi WtncUn am
fnr
aiia
fcncii
abriatifd)eit
JlUere
c
(i;dfc(;eu
Ztd
(Sa^
ftc;
eo
iLHMi;
(^cijt
a6ci'
Soortcu f;ci*cr
nac;
bic
^V^-'i*^^
f^"^
tc
aivcn;
(Satrcn
bc
jangm Sitn
ivcUjc
;
fcijtm
fie
au tcr Dcnau
"AUac^cu
fcfl;
an ber Dcnau,
(Saiucn
iucd;e
oii
bm
auijcgvffm
anirtm;
an
bcrt
bei
)l
onau
3i;ren,
5e
fatlcn;
aio(;in
nad; ^-^iaucn
anc;
am
auc;
ber 5^cfle
^auu
bie
^auu^ tam,
jegen
jucjec;,
bort
njaren
er)lcu
atven".
befc
(Stcen
bag
ba
ger^
ei^entcjc
Qi^rcn,
tcrben.
enn
fanten
faiinfc^e
er
.
fagt:
.
5u
bie
S^oadC^en
ax\\
ie
(Saiwen
bie
an
ber
onan
ba
(an?en,
na)men
S23ac;cn
5oa;en
anb
Salvcn
tnit
;ren
bie
um
er
ftd;
Srubem
nid;o
ju
UeuT
bie
^t
biefesJ
^reigniffe
anng
6cr
er
fie
9cejlor
bie
S3e|l{mmte
nd;to
anjngeBen,
,
(sOenfo
fd;eint
,
fagt
,
auc^
2Bad;en
Sid;ereo
|a
cS
focjar
aU
fagt,
ijaU
bie
mit
ben
;enti9en
SSaad^cn
ueriued;fet
a^enn
er
Uncjarn
jatkn
na)
biefe
ber
at^er,
Unteriuerfuncj
bie
ber
SSad;en
nnb
(Sartjen
jene tjertricBen,
Sn
iV6er
ae
bem
fogt,
bag S^eftor
er?
UeSeriefernngen
bie
ber
leiten)
nnb
SiSalai^en
lteren
(Saeier)
mt einanber crmifd;t
fcie
^a)
ber einen
(Sacje n30;nten
cnan nnb im
lonrben bie
fcgenann^
vo?
ten
^^rnm,
Mcn ba innrben
fie
tommcn
beren
tjon
oerbrangt;
na^
jnm
an?
^UU
or
ber
l^entgen
Ungarn nnb
SJoften angefeffenen
^.
Samen
nnter|od;t
rnng
unfere
Snfmerfamfei
ba
ftc
ba
Ster?
t^nm
feiten
(Satoen
in ben
onannbern nnb
^e^engt.
bie
^ertrei6nng ber-
nngemcn
bunflen
^nfgac
ber
bie
nraten
(Si^e ber
(Saiven
an
Nestor ed.
II.
Timkowski
III.
S^iMev
112,
107.
mUcx
7.
15.
Sof.
Wrem.
I,
l>.
17.
t5.
72, 89.
230
ber
I.
11,
Pie ^laten an
tur^
Ux Pornu
tic
cnau
1)
iinfc
re ^crtvcMing
SBar^cn
ten g^iHjCn
2) SSer
fint
^acien?
tc
3) SSie i^m}i
ftc
@ef;tctc uSer te
^aBrkt
ctcr
Un?
^ts
auy?
?5'^JC
tcrtcn
irr,
,
tag
9eftcr
te
5ac^H*c6tcn
nur
ft^
an
n
ter S3c'uSerc?
ferung
iiamentc
tcr
au^
S3c'fvic|cn,
tc
Sctcrn unt
c?
fangen
tir
(^atren
erKitten '^citcn,
UrtKe.
gefc(>c^^ft
tjahcn fann.
gren
at fi
tnteg
aud)
antcre
er ^ce ccctrf
o^arvirnfm
,
Dancivtfc^
unt Se-
fcgcntcrmvajjen
feiner
i6er
tc
er
Slnccn ^tcftcr
?cn
ternc6nicn:
^m
Snfang
tc
G^rcni!, ircrn
f^rc,
Grc unter
(Sc}ne
9?ca^^5
entnatm
fcgar,
fc^cn
ef^idBtfc^reiSern.
tc
^a
wa
iiScr
tc
SBantcnmgcn
6a
unt
eigne
Verbreitung
ter
,
vSaivcn
tcrd;tct,
6cru;t
auf
feine
ertliche
^enntnig
tic
iua;rfc>cinic;
nifd^cn
^dBriftcn,
}cic^t
f^cflcr
vcrftant
^.
S^agegen
ter 5Jetrcpoit
5lrt
n^gcnij
beginnt
^lar
l^cn
feine
^arn^cr nac^
ter
Bt^jantinifc^en
fi'i^rt
cfcf;cf;tfc^rci6er
tcm
tabin
jcigt
fic
hi
fcn^ie
cr
aGcr
jur
(Sc;ibcrung
te 9^crtcno gelangt,
ncrtifc^cn
ift.
auf cinmat
feinem
cr
eine
feiere
ilenntnig
tcr
S3i:er,
n?c
hei
feiner
Vorgnger ^u fintcn
,
^it
@cnaug!ct 6c?
ftimmt
i^rc
(Sc
fc;eitct
tc
angrcn^enten
unt
entfernteren
Vbfer
tjcn
ten
'Slawen,
terid^tet
ihu
3^^Q<^
nt
VcrSintungcn
unt
ntad^t ftc;
tanu
tcr^^ugmcife
an
te cfc^ic^tc tcr
iiScr
ncrtc!en
(Sairen.
tiefer
!Dc Siucen
iuv$
feiner ,.^enntn
tic
aten
Segccnciten
5uf5cic)nun=
tet
Vi^fer ftnt
unSefaunt:
UcBcr
ticco
cr
hqa^
uiclcc^t
cr
gen
ton
Vcrgngern.
,
unterrichtete
ftc^
feinem
cfartcn
fccnja(uc)
tem
n?ic
??i;nc>c
cr
^cKinn
feSfl
(ftav6
1106 im
neun^gftcn Se?
fii^rtc
tico
tcmcrft
fat.
3tcm
er
tc
58 59. Goi^biowski, O dziejopisach polskich, Warsz. 1826. 8. ofcnfamvf n feinem Obozrjenije kormcej koigi (Ue6er=
@.
3.,
aufftelt,
urfprngid^
n ^Bucjarien
nem nerfaB, fcbann aber >jcn 9lecr unb anberu ungenannten ^anb Sufa^en termejrt trerben. oelcjev Unfinn
!
m\)> >ie
*2mtacu
nc^t
lencUn um
bvc
a>natfl)n JW^ere.
juric,
i;m
231
oe
3a;r;itubcrte
tcmen femt
flcf;en"
S)iefe
tKo
tua}r
;co
enic
SSegriinbung, beim
5^acf)rd)tcn
^erjec^ung
feiner
bc
ne{lorfd)cn
.^a^rfcuc^o
mt bem
gred;fcf;cu
m egcnt^e,
^cvt
baf^ 9c
ftcr taf,
ae
lor
fefl burc;
er
fe
^la)xi)kn ben
c}rte;fc;cn
crtuetevte
fcgc^
anbermei
;er^aen mute.
SBvi
unb
afccr
SBcj
foen
befe
9?ogd^f ctn
fatufd;e
imb
SOan-fc;en(;feten?
SSarum
bod
icoen
be
ltere
5nnaf^cn
bcrcjecen
fe
annef;mcn,
ba
\mx
nd^t
mnbcfte
@pur
ticn
bcmeren?
fc(
bag Bcugng
ber S3i;5antner,
ba
SSarum
bcn
nc^t
efccr
ta fr u>a^r
ba
be
9Zeflor
aUcn
an?en
^rabtonen
jebeS
^cfc
entnommen
)ahc2
ft
Dc
tter
trabtonee
cfd^^tc
gcfc;rictenc.
grcgcn
ift
fe6fiflanbgen
fcc
SSofc^
fce
aU
fein
feine
fce
(So
:
bcn riechen,
't^cn
ben
ber
Oicmern,
g-at(
bcn cutft^en
bie
fo
(Sart?en
Unb anc
bie
fo
cin;eimifc;cn
(^5ef(;ictfc;rcikr
i;rc3
ber ried^en
imb Stomer
tocrflanbcn;
fleiigen
lieber
at
fi;
nnb
<^aQcn
^ofcs
treffic
ju ni^en
baffck
g-aft
anc)
i^cn
bem
fcebac^tfamen
unb
9eftcr
ae
anne;men*
grcd;ifcK
cbigcf;
nc;t
auf nationccn
(Sagen
teru)t bie
@cfc)icf)c,
'tic
minber bieromifc^e;
an^
bie
bc
ben
bie
Dcutfc)cn
n?arcn
je)cr
i5unbgru6c encimifc^cr
fctcn
iuecf;c
bcnn
bie
mm
Satuen,
nctfie
i'iBcr
baS
gcfangrei(;ftc
S3c Curc^ao,
fe
auogejcic;^
^eifg^-'^ocfte
)rc
teft^t,
fear
aller
S'rationalliebev
83orfa;ren
fein?
UuBcftrittcn
ga6
c bereu
unb
in
unge?
)vl)niic^er
^nja;^
5(tcr6um ^ai
isloric.
Ewgenij,
Slowar'
o ross.
11.
90
9L
:
piateljacb
duch.
ina
(Sexfon
Carmina uaum apud illos beii 3)cutfc;en anualium genus. Genn. c. 2. %\ einev anbcrn (Stele; Armiliberlor haud dubie Gennaniae nius caiiiturjue adimc barbaras apud geutes, Graecorum aunalibus ignotus. Unb ^aiil ber Dafonc, Hi.st. Longob. I. 27. Alboiui ila praeclaruiu loiige lateque nomen percrebait, at haclenus eliain tam apud Bajoarioruin gentem, quam et Saxones, se! et alios ejusdem linguae homines, ejus liberalilas et gloria, belorum felicilas et virlus in eorum carniinibus (elebr'''nir.
(Sc^cn SJlactu! fagt on
et
memoriae
232
Dre
I.
U.
pu
^Uau)eu an gr
Bowan
m ^af;rc 590 cn
aScr
;cfanbtc
ou
bcn
aufcjcfaugcnc
iiic^t
SaiDcn fagtcii
bc
bcm
Aafcr S^auric
auo
ber
lrcn
an
SBaffcn gcn?^nt,
ergc^cn,
aha
fte
tg>
bc
^^Meco
,
6^t>mi
Sc6ei'
hmb^,
ber 9}hiftf
it\iren
etcu
cn
iiik^
frebc)co
($y
bcfe
(Sefanbtcu
m
be
gcii6
5O
ber gred^tfc^c
6c
^'eb;err
^ro 590
(Saiucii
ber
cr
heutigen
fie
SOaacK
najija SScc
^rcr
atvarfc^cn
^nteri|lg
ii6crnc,
fanb
na)
^cenbigung
b.
;.
fauMfeu Scbcr,
ven
bji
flcl
bcn
3:)cc)^t^at
in
befcm
(2nnc
fccbcnt
ftc^
bc SSorco Siua?
ftc^'^i,
fc;afenb" -.
^crmnt;en at
bcfe lieber
fte
ivcnigcr be
fanfcn
tocnter,
ba
on
cnem
recjerfd;en
be
auf ber
^egrffcncn
^ce
bcn
lic er?
gefunden
S3cge6nffe
wrben,
gefeiert
Erinnerung
groer
^aten
unb
natcncer
toon
^ahtn.
Sa n
unb
fpatercr
(2ait?cn
S3^5antincr
fpteren
fte
efngcu
9u>m
ber riechen
(1316)
cbigic)
^erid^tc,
en
,
uratcr Reiten,
bereu Pramen
nicl^r
bie
@agc
^,
haXun
ba
^iemanb
efngeu
faunte, gefeiert
^afeen,
gilt
auc^ cn
be
faiDfc^eu
S3oe
^cd)
;cut3utagc finben
lieber
unb StiU^
ticc,
bereu Urfpruug in
O^nc
5u
bic m^tocgfc;eu
an^
anr,
ucrc;rftii)er
^t
;crrii)rcuben
Sieber
fcer^reu,
Ijcmcrfen
baji
bic rufftfi^en
^cifogefngc Scge?
Beu^citen
fci>en
au *>em
beut
B^^^ter
SSiabimir
(980
1015),
ja
bic
ferfci?
au'3
XIII. unb
XIV.
S^if'ii'iinberie Beftngen,
baj fogar
ber
bic
gcmi;anbetcn
u.
f
^ciuaen
be
Griuuerung
be
an
bcn
Einzug
humanen
u?,
an 23ege6enBeiteu
^uubert in
i(;rcu
efngen bcU)art
\)ahtn.
icbcr na)
Theophylakt. I.V. c. 2. Siritter II. jS ai. Theo ph vi. Vi. c. 8. Stritter II. 61. Quibus (Slavis)
,
I.
eliain-
nam ex
ben ju
avaricis
(i.
e.
3 91f))l^oro0
tcrlajfen ^viL
bem Knige
2luf
treiben er
un
}abev aJiafebcnien fvuigen ^mc^^c viu [einem erclge, lai nic^t Bc? aue riechen, [ontevn auct) aui aweu Slavoruin Strumiceiilic[lQnb (erant nonnuIU e oostris sermouis eorum
Kum
bic
ed. Par.
I.
233) Siebet
'^m\\
?c6e
ater .^etben,
imr
burc)
linulitio,
l)us
quod
aber burc) t)re Xljaten bcfaunt traren (at in pone sequebatur, nonnuUi vociferabaniur et tragicis canlinic^t
celebrabaut laudes velerum heroura, qaoruin faniaiii solain audivimus, tes autem gestas non vidiinus. Ed. Par. I. 232.).
unb Vxt
frifc^cr
WtmUn
bic
am
obriatifcl)en
bcrfciCuni
noc)
JMeere.
cBcnbci
tuvir,
233
cut^
nc)
ZM
frcmb
wo
ift,
rtnnmmg
,
tlanbcn,
Dcig
Ocjicifcit
9cmaub
jmna ba
bcm
c
auc)
bcr
(Bci\t
bcr ^cf^oerte
nct)t
fc)t^
unb
burc)
bcr
fic
9amc bc <^cbcn
nnirbcn
bcr
fccbc
^crgcffcnKt gcfunfcn;
nur
unftcrtd^
fo
^^atcn
atcr
nad) fo gcn?atgcm
9ec)s
^^cc;fc
ngc
noc)
t)uma
crfl
an
fnftcrfc)en
cfangcn ft^
ia agt fc^
bann
bc
itjc
uon
^icflcr
^di annc)mcn?
tgcttc
bamao S^manb
i>orjugc)jlcn
bco
SS DonSDefo, e)obafotuft
SSofpocfte ge^
irjciciifij
d)c)en
ft;
u.
%.
ijin^i)tii<)
n?etd^
ein
@ca^
un
fr
)atcn
jtc
ftc
icrben!
Scftor
cc)
fic^t
faiufc^e
(Ebba
ijatW^,
5U eotc,
axxB
geivffcrmaen
noc^
5ugen
ber
er,
5l
(Siairifdjen
mt [einer unterging,
m Safre 1568 ber %iiv\t ycn ^^rapc^unt, erc ^otnnenc , Den ^ofen bet Oagufvi mt fcben Ariegfc^iffen uerie^ unb balb bavaiif Slcte unb ber gefammten ii)rc)en 3)annfc^aft aiij bem 3)eeve
[o
burd)
'!)a
ferbfcie
SSolf ereirigt*
adjaceotes (Ragusae) iocolas usque adhuc asservatur memoria tragici casus illumque rustici nostri veluslis canlileois, a Dobis Illyricis popjevkinje dictis, maxima ausoultantium commiseratiorm
Inter
d
dies recolunt
ber
fagt
(Sufebiu (aBoga,
ein
ragufanifc^er
Appendini Notiz, istor. crit. II. 18 19. @o werben fernen j|e|t bie ^eben^cien @eorg (Sjeni unb be (drften 9)efc^ iu SSofliebcru gefeiert, aifelbe gilt oon ben neuejien montenegrinifcien 5i3clf= (Scbalb bie frifcje Erinnerung an biefe Xiaen au bem ebac)niffe gefangen ber Seitgencffen erofc^en roax, fonnte \vo) ein geejrter 2)ic^er, m)t aber bas? oolf felbj^ efnge barauf bi()ten,
fc)reber,
1590
jarb*
@efc^ic)t-
dla} G^ronifen
unb Briefen
\>ci[
)eibnf)er ebrud)e, mand)e berfeben (aben fi) nod) bio auf ben )euti= gen tag er)aten Ueber^au^t barf man bie !Dauer f)iftcrifd)er 33lfggefnge au ^eibnif^et Seit, tt)o ncc^ eine eigene ngerfctile fe pfegte, nidjt mit bem S)aope unferer 3eitcn mejfen , to bie fc^rifti^e Sufjei^nung unb bie ernberte ?age be 9}olfe ba frif(^e @ebd)tnifi beffclben ungemein gef(^\rd^t )aben, woburc^ ba einji fo buienbe, frud)tbare elb ber fficfiiberliefenmgen erbete, ^ermogen aber bie Sit^auer nc) ie|t na^ fec^ge^n 3a)r^unberen ba ebac^t^ nip ^rer gotjifc^en Unterbrer in i)ren iebern ju erfnf^en Oi>ie Perkunas Diewitis, Ne muszk Zemiytis, Bet musz Gudu, Keip szuniu radu, fte)c , 19. 60 unb fenncn bic farf atf)ifd)en (SDtuafinen na) taufenbaf;rgcr ^efe^= rung immer noc^ bie Lada, bie Wesna, bie 9Bien imb 9ufafen, bie Moena, ben Pikulik unb bie Koleda u f Xo* in i)ren efingen,. fo ifl e bod) berviug \ra)rfdjcini(^, ba bie atocn im fb\t)eflUd)cn ^ulanb, befcm 30itte.nuiftc
234
fca
I.
11.
anbcrlcite
Sluccn
Urf^jruncj
unb ba
5terf;um tet
fc;cpfcH
(S(aa>cn
fc)cc^teifcuijo
ntc^t
cffcu
er
jlancn,
nct;iucnbij
muftc.
^ictv,
cfcr
^ncUc
unb
crbanft
bic 9^ic;r^t
"rtc^
^cnftanncf^c,
<B)\vcfta i;6cba,
ii6er
bcn
Bwg
ber bei?
bcn Grbet
Hujjanb
1
,
9tabim
6cr
bie
unb SSjatfo
raufamfcii
ein
ftcf;
anS
bcr
bem Sanbe
prge
bcr ^cift^fagc
er
tragenbc 5?acri^tcn
jency
bic
^erfcSen
S^luce
vcrbant
nun and)
ber
bie ,i\unbe
lteren (Sreigniffec*,
bcr
bie
^iCnffftgfeit
(Sati^cn
an
bcr
Dcnau,
bie
i^re
Scbrcfung burd^
^ar:pai^cn.
Siac^cn
unb
bcn ^icr'jug
;ntcr
fi^gcnben
!Dcr
in ben iteficn
^os?
(n?ec;c
f(aan|\)e t^^iucu
ane
;cut
bcr
9iamc ber
drfen
S)a
anb an
unb Urbcrne be (Sa\rcnt^iim bie rmeruiiv] an i^r 93ateranb an ber Dcnau unb an i^re einbe, ie 23ad)en , in i)ven Scbenx 6etraf)vten. S)a3 Oed) bet <Sage ift nc^t an bie engen renken ber |^renv3en Seitred^nung geijalten,
1 (Sc^^er ift Bei ber Gvfirung fctcfier Sagen fel)r htr;;gefat, furjweg fr nfc^iebfel" cber fr Unfinu"* Oieficr II. 122.
er erfrt
je
dt
cn
er ftd^
3u6bru(! ,,)X)k
erfldr
er
skazuju).
Jtiel
febft,
yerfcjiebcne
3 3ur Ceriu^nfanbgung be oben cfagten werbe ncc^ in aer Jlrjc ^bemerft, bap bena;e a(e 3a)tbu()er uber bie alicn (BUx'om i'erau-3 merf
ije
fangen
)ifcrifc)cr
foci^
gavjeu
enthalten.
o^cuftanin !i>erp^iuogenea
(unter
3ug
nad) Shjram (631) unter au) Gjorirat) unb ^lueicr furfic^er 2)weftern/ t)er^cidt)net bat (. 31. 1. . 33, I,) 5ujJ befeu Sagen womit au unb ^abubef ben (i'ingaug iiver v^cnis ift aiie ba gefd}pfi/ fc^en @efc)d)te auepilien, namend) iic Jiac^rc^ten ber i^rafu, ijauba,
c^icrtrtatfc^er -^ccr)aufen
au Soeipc^criraen
Sruer
imen
37. 2* 3.)._ ^iu) Moma mcd)te einige ;aben, wie bie au feiner (5nr>a)uung be unb au anberen OZac^rc^ten bertorge)t (rgL (S]^c) (paier Bohemus) '^aer 23), inep H^alacfi)/ Sffiurbgung ber bu)mifd)eu efd)id)tfc^reiber S. 20 fc^eint er feinen abftc^idien weiten ebraud) baycn gemad;t ju fiaben. rcpe, or aem @iege ber bie ^einbe bc ca ganje 33cf berbrenbe (SreignifTe, SSaterlaube , (5vemb]^en-fd)aft , anbcrungen nac^ fernen Snbern waren wie bei anberen 33lferu fo auc^ bei m\ Slawen egcnftdnbe be iclfeliebee* 3n Dem lteften un^ erijaltenen flawifc(icn 2ieb% in ben c^ed)ifd)en Snmy, bie jwis 900 gefd^riebcn worben finb, gefd^ie^t be G'injuge bcr (Jjcdien iu f^en 875 495) brcimal (Srwa^nung : *Bcici;cmum (451
-efc^ef,
^cpc,
^:i^iaft
u.
f. n?
(.
J^enntni
)iftovfd)er
ScEfagen
Jene pride s pl'ky Cechowy'mi sieze ziroe >vlasti pres tri rjoky- (25. 26. 9n. 97.)-
n bie
ber Dcnaii
Wtntttn om aUnif^tn
\a\m\)c Uranfc
ftnb
^
^iW^ere.
235
bet (2a?
wat
ein
nb
be
Un terbriiccr
cr fc6fl
wen
bafc6ft
\i\ncn S,Bac;cn",
bc
^
6cbcn t^auptfiu*,
bc 9cflov
bm
^c^fagm unb
^cfogcfcngcii
ba{j
enna;m;
fjtc
iuc)t
^njii,
au^gcncmmcu,
cr,
burcf;
bc SSt^^anncr
crfi;rt,
jcuc
^onaiianb S>*?n"^
nannte
ber
5) ^ad)
(^rfcrfc)ung
Sinecn,
benen 9?cflor
bc
fcnc
^a}^
^icflor
Don
93oco
iiBrg
nament:=
barnnter
be
ie6cn6irfjen
5nfc;t
fl
nnb
x\n fiibOflc)en
Ungarn
jn miiffcn,
^iqc
ft
nntegriinbct
nc;t
nnb
tie
rrg
cr ^ame
ba
ber Soac^en
>c
bcn
(S>a\vcn
nnr
ater ao
;cngc
^cf
einer
ber
5Baac^cn,
fd^nng
\cn
ba
crfl
V.
ober
VI. ^a;r;nnberte an
^iijc
benn
er
nnr fc)on
tjcn
j;e;er
toon Qta:^
ja
ber
be
SSbfern
je
o;ne
5(nnaf;uie nUi).
ba^
SBaac^en
be (Saiuen
uertrc?cn ;aten,
ttnbcrfprc^t
ge;et
fl
fogar ber
cfc;c;te,
fo
f^ter 3et
genngfam anf?
nnb
far nad;n?efl,
ba^
fo
fc;njac;en
S30fden tue be
S^3aa(;cn
Aam^fe unb ^eerfa;rten bavn Se)nlc)fet mt ben acien anberer SSofev, nameutd) mt benen ber !Deufc[)en, bap n Beien X>ic unBefannten S^rer be6 93olfe bei entfd)ebenben ^cr[en uon ber banfs baren 9iac)fommenfd)af mt bem Plamen be ganzen S3ulfe aucjejec^net unb aU SUv gefeiert wrben; fo j ^* bei ben Sccjen Sed; ober Sefc^ef, hci ben Q^c^n 6^ec^/ bei ben (^fiormaen (Si)ox\vat, bei ben Oabimitfd^en Sabm , bei ben ^Bjatitfc^em Bjatfo, Bei ben jli)ianent Mi}\ u*\av*, u ben atbeutfc^en (Sagen @nap ber Ura;n ber d^ivaben, anba Ura^n ber aoanbaen, (Sarneat ber ad) fen, Sejerfacna ber S5>ejt>)aen, Termin ber ^ermonen u f* d (@rnnn, beutfd)e 2)i)fjoDge, Stn^. (S. XIX. XXVII.) idjer if c, ba^ ben a= njen eine eigene Sngerfaffe bie S3of).>oefe )egte, (Sobab ^. SB* fiiriejeluff i feine beraus rd^e ammung ruffft^er Sicber unb efnge, bie nod; imermep= l^c @c^^e fatuf^er 93clfpuefe enthlt, ber Ceffendje bergeben jaicn \rrb, iirb fidb ber mand^en noc^ bunen egenjianb fd)erer urt^een affen,
3)arau3 lapt
ftd^
auc)
auf anbete
Sefeer fd^ilepen, be
efangen
2)ie
atntuifcjen
)ftorfd)en
@agen
(aben
1 2)e 2)onau ft nod) gegenirttg ber mn)ifci6e ?^up ber Sufftnen* 3n i)ren fiebern h)rb ha^ Sanb an ber S)onau fjaufg erwajnt, fragt man fe aber, ivo befe Dcnau fepe, fo antoDren fe ii^eit, ^eu*, fe}r \\>dtl'^
% oBrotoffi) uemmt)ete, Defor )aBe bie SOac^en an^ beni Sujin ;erBeigejogen* Di^ne @runb; iuenn 9e{or biefen Damen aix^ gred)ifc^en ober rom^ fcen (Sd^rften gef^^^ft ^tte , fo icrben ioir Bei ^m ben S'iamen ber aicc cber jlelten, nc^t aber bcn ber Sad^en fnben.
236
(Bcivait
I.
11.
Bic SSiamtn an
fcuutcn
^
,
rer
ponan
fc
crtrccn
lucrfccu
ncc)
bat}
bic
m V.
iinb
-.
VI. ^a^rnincrte
S)vv5
cn
9unicm
ft
OccHtcii
iitcr je
vcitci
triebet
tcriieen
uralte SBctt
Wlicli
iiripnuiijc
,
niajt
a
,
ber beii
)eutfc^cn
efannc
^i^cfiiame
ber
einen
fctifc^er
!5)ie
3atuen,
e^en^
jcber
uralte
^^cffiamm
fe>r
iu
feit
je^er
tnimc)c Hftcrfc^
iic^ticjc
^e3ec)nun9en
fr be tenad^6arten
be Aeten,
fremben
tic
(Stmme:
SBac^en
3^fc)ubcn
.gefu>r
^ieen
be
b ihnen
3.
^ijemKu
c^e(=
ermauen unb
ei^cntc^
feil^'t
Rinnen
,
SSec^en 5^amen be
nic
ten
^aBen
^t ft
fte
wcH
f.
:
angeSen.
>Die
riechen
,
unb Werner
,
nannten
lae
Caledonii
Caletes
Celtoscythae
Celtiberi u.
t^erfneben
n?,
be
^eutfc^en nac^
ben
terfc^iebenen
?Juubarten
ffanbiuaini'c^
,
atbeufc)
Walch
Walhes
teibe
ueberbeufc)
Walsche
gleicht
u.
f.
tu.
(crg.
ber
17.
2.).
S)c
faiuifc^e
S3enennung
an^$
fnnfd^td^
SBur^e
ber bcutfcf;en;
fc6euen
bem
urfpritngccu
Gallus,
u.
f.
IV*
bie
ano
fremben
^V'^^^^^*^*^"
gciucnnenen Srter
2)e 9i?aac)iuiing
ber
eiemci
qanj
faiinfci^en
SWcItau
feien
aU
erft
erji
ncc^
Olejicr
Sek
30. 2.
2
cber
5nuc)t,
ae
nrblid}en Satven
im VI .
aii ben Scnauanbern iinter bie jlarrat^en vertrvn^jt ircrben, trat juerft X^unmvinn vtuf (Unerfurf^unvjen ber norbifc)e SSfer S. 161), ibm folgten iTcIinf i unt) eine enge Snerev. 3u ben OlufTen yerpjiian^te Hefen 3vrfnim rammatn : SIowo o polku Iprorew om
-23aac)en (Oumimen)
en
@. 104 ff. , irien^ch fd)cn friiber S3u)e (Sitier. bernq efdjic^te 228230) unb ^atamftn grnlic^ Qcnug bagegen angefampf )aten,
3n 3 2) cbrctrffii, @efc^. ber 6i3imfc^en Siteratur 2. 5ufi, @, 4. bcmfebeu (ginne gebraucht au) ^leftoi iwimai biefe crt gerabe auf bcv gn:>eiten eie bev 2ugabe iimfcn?ffi do zemlje Agniaoski i do Wolos'ski(H tu ba agnanfffdje unb in ia trccfc^fifd^e Sanb) unb n^eiter unten (Sof. \^'reIn. Wolosi) , Riml.jane-. alitfcaner Irerbcn Galicane, alien, be alier, jmn )ier be ^t>aner, i)r !2anb Wolosska, Worchwa Unterfc}iebe 'ocn ben gleid^faH enraftnten ranfen unb Omem, genannt.
Wocbwa
ber
4 3n Galwalas,
angelfac^ffrijen d^rcnif
liet
man
be
b.
|.
a(er.
<Scnac^ trren
alfo
Walh
erfdjiebeu, irenn
man
h^alb) beffer fr
ientifd^ anfeben n^cllle (Drgl. Rumvalum, Romanis in Travellers song 138 bei .^emblc, lMe(leid)t aud) fala in ben 9amen Westfali. Ostfali, \'ictofali u. f. h).).
Sie crm Gwal, Gvealh fnbe x) ^n^ar aud), bier ft abev g blcpc $^rgl. bie 5?emer. uber Gw'ined ftatt Wiued . 8. 15.
^rctiefts?.
un>
^i lUeneten am
i;ncn
abnattfd)cn
eprccjc ju
JMcre.
237
mnjufcrincn,
aii
burc;
cn
;cinfd;co
gckn.
faivfc^c
(Se cutflant
bcm,
iric
c8
f(;cnt,
frcmben
Wal
5rt bc
baS
Wlacli
crfl
^I^crfc^micj
bc
1,
Qan^ wadj
bcittf(;cu
^aU
imb bc
be
faanfc;cu
hlas,
bc bcutf(;cu
fair.
^am unb
brada lu
fcc
bc faanfc;cn slma,
f,
bcittf^m
l^angiincj
Bart unb bc
ber
aui^
iv.i,
anbcrluct
j.
^crfoncn? unb
tDO;nc^cn
nbung ch
ftat
S* zeni ch,
ho ch
gino
kmotr,
chfiat
Zdeslaw, Sta
ch
flatt
flat
fiatt
patt
ch,
Le ch
Dcufc^cn
unb
;unbcrt anbcrc.
06iuc(;
nun
bc
bcn
ijcr?
unter SSacC;cn
ftc
cbicjc;
^o!cr
ct{fc;cn
(^tammc
flanbcn, fo trugen
beutenber
Zijci
bo),
ba
ba
ncrb^c ^tatcn
fccfe^t
unb dn Bc?
n?ar,
btcfen
(Sibbcutfc^anbo
"tic
on acrn
cutfc^cn
unb auf
auf
bc
bcn
Soac;cn
ivol^ncnbcn
befc
^ofcr,
9imer
3ct
Bcr 2,
af
aj5t
UcBcrtragung
ijcrmutf;cn;
ftc
gatfd^cr
gcfcf;a;e,.
ftc^
^t
nad)
bcm ^erfd^mnbcn
ber aer
an
Ofccrtaen
jugcc)
fonutc
nc^t
Ben
fl
bc<