MUC LUC

Trang

MUC LUC 1 Trang 1 CH 1: TNG QUAN V NGN HNG THNG MI 4 1.1.2. Phn loi Ngn hng thng mi: 5 1.1.2.1. Da vo hnh thc s hu : 5 1.2. CC NGHIP V CA NGN HNG THNG MI 7 1.2.1. Nghip v ngun vn (Ti sn N - NGUN VN) ca Ngn hng thng mi 7 1.3. THU NHP,CHI PH V LI NHUN CA NGN HNG THNG MI 11 1.3.1. Thu nhp ca ngn hng: 11 1.3.2. Chi ph ca ngn hng: 11 1.3.3. Li nhun ca ngn hng thng mi: 12 CH 2: NHNG VN CHUNG TRONG CHO VAY 22 2.1. KHI QUT HOT NG CHO VAY CA NGN HNG THNG MI. 22 2.1.1. Khi nim v cho vay: 22 2.1.2. Phn loi cho vay ca NHTM: 22 2.2. QUI NH PHP L V CHO VAY: 23 2.2.1. Nguyn tc cho vay: 23 2.2.2. iu kin vay vn: 24 2.2.3 i tng cho vay: 24 2.2.4. Qui nh v bo m an ton trong hot ng cho vay: 24 2.2.5. Hp ng tn dng: 25 2.2.6. Xt duyt cho vay, kim tra vic s dng vn vay: 25 2.3 THI HN CHO VAY. 26 2.3.1. Cn c xc nh thi hn cho vay: 26 2.3.2. Thi hn cho vay v thi hn cho vay trung bnh: 29 2.4. PHNG PHP CHO VAY. 29 2.4.1. Phng php cho vay tng ln. 29 2.4.2. Phng php cho vay theo hn mc tn dng: 30 2.5. LI SUT V PH SUT TN DNG. 31 2.5.1. Li sut: 31 2.5.2. Ph sut tn dng: 32 2.6. QUI TRNH CHO VAY: 33 HP NG TN DNG NGN HN 38 I DIN NGN HNG 43 CH 3: TN DNG NGN HN TI TR CHO KINH DOANH 47 3.1.2 Phm vi p dng: 48 3.2. CHO VAY KINH DOANH: 48 3.2.1. CHO VAY NGN HN B SUNG VN LU NG: 48
1

3.2.1.1. Khi nim: 48 3.2.2.2. H s k hoch vay vn v thm nh tn dng ngn hn: 48 3.3.2. CHO VAY TRN B CHNG T HNG XUT. 63 3.3.3. BAO THANH TON: 65 3.3.3.1. Khi nim 65 3.3.4. CC HNH THC CHO VAY KHC: 70 3.4. CHO VAY TIU DNG: 70 3.4.1. c im cho vay tiu dng: 70 3.4.2. Cc loi cho vay tiu dng: 70 CH 4 : TN DNG TRUNG, DI HN TI TR CHO U T 73 4.1. NHNG VN CHUNG V TN DNG U T. 73 4.1.1. S cn thit v ngha ca tn dng u t: 73 4.1.2. Cc nguyn tc ca tn dng u t: 74 4.1.3. Ngun vn cho vay trung v di hn: 75 4.1.4. iu kin cho vay: 76 4.1.5. i tng cho vay: 76 4.2. Thm n tn dng trung di hn v lp phng n cho vay 76 4.2.1. Khi nim v ngha: 77 4.2.2. Mc ch thm nh: 77 4.2.3. Cc yu t khi thm nh d n u t v bin php thc hin: 77 4.2.4. C s thm nh: 78 4.2.5. Qui trnh v ni dung cng tc thm nh: 78 4.2.6. Phn kt lun: 92 4.3. CC HNH THC TN DNG U T: 93 4.3.1. Cho vay trung di hn. 93 4.3.1.1. H s k hoch vay vn: 93 4.3.1.3. Mc cho vay v thi hn cho vay: 93 4.3.2. Cho thu ti chnh (Financial leasing) 98 4.3.2.1. Nhng vn chung v cho thu ti chnh 98 4.3.2.2. c im c bn cho thu ti chnh: 100 4.3.2.3. Vai tr ca cho thu ti chnh: 101 4.3.2.4. Qui trnh ti tr: 101 CH 5: H THNG THANH TON KHNG DNG TIN MT VIT NAM 105 5.1.2.c im, tc dng ca thanh ton khng dng tin mt: 106 5.2. C s php l ca h thng khng dng tin mt Vit Nam: 107 5.3. Nhng qui nh chung v thanh ton khng dng tin mt: 107 5.4. Cc hnh thc thanh ton khng dng tin mt hin hnh. 108 5.4.1. Thanh ton bng sc: (cheque check) 108 5.4.2. Thanh ton bng u nhim chi chuyn tin: 110 5.4.3. Thanh ton bng u nhim thu: 112 5.4.4. Thanh ton bng th ngn hng. 113 5.4.5. Cc dch v thanh ton hin i khc. 116 5.4.5.1. Dch v ngn hng trc tuyn (on-line banking services) 116 5.4.5.2. Dch v tr lng t ng: 116
2

5.4.5.3. Dch v tr gc v li vay t ng: 116 5.4.5.4. Dch v ngn hng in t: 117 5.5. NGHIP V THANH TON GIA CC NGN HNG. 117 5.5.1. Khi nim: 117 5.5.2. Phng thc thanh ton gia cc ngn hng. 117 5.5.2.1. Thanh ton lin hng (TTLH) cng h thng. 117 5.5.2.2. Thanh ton b tr gia cc ngn hng (TTBT). 120 5.5.2.3. Thanh ton qua ti khon tin gi ti Ngn hng Nh nc. 124 5.5.2.4. Thanh tan theo phng thc y nhim thu h, chi h. 124 5.5.2.5. Thanh ton qua ti khon tin gi ti t chc tn dng khc. 124 5.5.2.6. Thanh tan in t lin ngn hng. 124 PHN BI TP 128 CU HI TRC NGHIM HC PHN NGN HNG THNG MI 134 TI LIU THAM KHO 144

CH 1:

TNG QUAN V NGN HNG THNG MI

A. K HOCH BI GING CHNG I: 6 tit Tit 1: Phn 1.1: Khi nim, phn loi Tit 2: Phn 1.2. Nghip v ngun vn Tit 3: Phn 1.3. Nghip v s dng ngun v nghip v trung gian, nghip v ngoi bng Tit 4: Phn 1.5. Tng quan v nghip v huy ng vn: Khi nim, vai tr; Phn 1.6.Cc hnh thc huy ng vn: Huy ng vn bng cch nhn tin gi khng k hn Tit 5: Phn 1.6. Cc hnh thc huy ng vn: Huy ng vn bng cch nhn tin gi c k hn, tin gi tit kim Tit 6: Phn 1.6. Cc hnh thc huy ng vn: Huy ng vn bng cch pht hnh giy t c gi. Cc bin php tng vn ch s hu ca NHTM B. MC TIU Chng ny gii thiu bc tranh chung v NHTM v hot ng huy ng vn ca NHTM: Khi nim, phn loi, hot ng v cc hnh thc huy ng vn nhm t nn mng cho vic hc v hiu c cc ni dung s ln lt trnh by trong cc chng sau. Hc xong chng ny sinh vin c th hiu c: khi nim, loi hnh, hot ng v cch thc huy ng vn ca NHTM. C. NI DUNG

1.1. NGN HNG THNG MI TRONG NN KINH T TH TRNG: 1.1.1. Khi nim: Ngn hng thng mi hnh thnh, tn ti v pht trin gn lin vi s pht trin ca kinh t hng ho. S pht trin ca h thng ngn hng thng mi c tc ng rt ln v quan trng n qu trnh pht trin ca nn kinh t hng ho, ngc li kinh t hng ho pht trin mnh m n giai on cao ca n kinh t th trng th ngn hng thng mi cng ngy cng c hon thin v tr thnh nhng nh ch ti chnh khng th thiu c. Lut cc t chc tn dng: NHTM l t chc tn dng c thc hin ton b hot

ng ngn hng v cc hot ng kinh doanh khc c lin quan v mc tiu li nhun theo quy nh ca Lut Cc t chc tn dng v cc quy nh khc ca php lut. (Ngh nh s 59/2009/N-CP ca Chnh ph v t chc v hot ng ca NHTM) Theo Lut Ngn hng nh nc: Hot ng ngn hng l hot ng kinh doanh tin t v dch v ngn hng vi ni dung thng xuyn l nhn tin gi v s dng s tin ny cp tn dng, cung ng dch v thanh ton. Nh vy ngn hng thng mi l nh ch ti chnh trung gian quan trng vo loi bc nht trong nn kinh t th trng. Nh h thng nh ch ny m cc ngun tin vn nhn ri s c huy ng, to lp ngun vn tn dng to ln c th cho vay pht trin kinh t. T c th ni bn cht ca ngn hng thng mi c th hin qua cc im sau: Ngn hng thng mi l mt t chc kinh t 4

 Ngn hng thng mi hot ng kinh doanh trong lnh vc tin t tn dng v dch v ngn hng

Phn bit NHTM v TCTD phi ngn hng NHTM TCTD phi ngn hng L t chc tn dng c thc hin ton b hot ng ngn hng L t chc nhn tin gi (deposit institution) Cung cp dch v thanh ton -

L t chc tn dng c thc hin mt s hot ng ngn hng L t chc khng nhn tin gi (nondeposit institution) Khng cung cp dch v thanh ton

1.1.2. Phn loi Ngn hng thng mi: 1.1.2.1. Da vo hnh thc s hu : a. Ngn hng thng mi Quc doanh (State owned Commercial bank): L ngn hng thng mi c thnh lp bng 100% vn ngn sch nh nc. Trong tnh hnh hin nay tng ngun vn v ph hp vi xu th hi nhp ti chnh vi th gii cc ngn hng thng mi quc doanh Vit Nam ang pht hnh tri phiu huy ng vn; v ang c phn ha tng sc cnh tranh vi cc chi nhnh ngn hng nc ngoi v cc ngn hng c phn hin nay.Thuc loi ny gm: Ngn hng nng nghip v pht trin nng thn Vit Nam (Bank for Agriculture and Rural Development) Ngn hng cng thng Vit nam (Industrial and commercial Bank of viet man ICBV) gi tt l Vietinbank c phn ho) Ngn hng u t v pht trin vit nam (Bank for Investement and Development of Viet nam BIDV) c phn ha Ngn hng ngoi thng Vit nam (Bank for Foreign Trade of Viet nam Vietcombank) c phn ho. Ngn hng pht trin nh ng bng sng cu long (Housing Bank of Mekong Delta) c phn ha b. Ngn hng thng mi c phn (joint Stock Commercial bank): L ngn hng thng mi c thnh lp di hnh thc cng ty c phn. Trong mt c nhn hay php nhn ch c s hu mt s c phn nht nh theo qui nh ca ngn hng nh nc Vit nam.

- NH TMCP Chu - NH TMCP Phng ng - NH TMCP ng - NH TMCP Qun i -

c. Ngn hng lin doanh (thuc loi hnh t chc tn dng lin doanh) L Ngn hng c thnh lp bng vn lin doanh gia mt bn l ngn hng thng mi Vit nam v bn khc l ngn hng thng mi nc ngoi c tr s t ti Vit nam, hot ng theo php lut Vit Nam

- INDOVINA BANK LIMITTED - NH Vit Nga - SHINHANVINA BANK - VID PUBLIC BANK - VINASIAM BANK - .. d.Chi nhnh ngn hng nc ngoi: l ngn hng c thnh lp theo php lut nc ngoi, c php m chi nhnh ti Vit Nam, hot ng theo php lut Vit Nam - CITY BANK - BANGKOK BANK - SHINHAN BANK - DEUSTCH BANK e. NHTM 100% vn nc ngoi: l NHTM c thnh lp ti VN vi 100% vn iu l thuc s hu nc ngoi; trong phi c mt NH nc ngoi s hu trn 50% vn iu l (NH m). NHTM 100% vn nc ngoi c thnh lp di hnh thc cng ty TNHH mt thnh vin hoc t hai thnh vin tr ln, l php nhn VN, c tr s chnh ti VN. - NH TNHH mt thnh vin ANZ - NH TNHH mt thnh vin Standard Chartered - NH TNHH mt thnh vin HSBC - NH TNHH mt thnh vin Shinhan - NH TNHH mt thnh vin Hongleong 1.1.2.2. Da vo chin lc kinh doanh a. Ngn hng bn bun: l loi NH ch giao dch v cung ng dch v cho i tng khch hng doanh nghip ch khng giao dch vi khch hng c nhn. b. Ngn hng bn l: l loi NH giao dch v cung ng dch v cho i tng khch hng c nhn. c. Ngn hng va bn bun va bn l: l loi NH giao dch v cung ng dch v cho c khch hng doanh nghip ln khch hng c nhn. 1.1.2.3. Da vo tnh cht hot ng a. Ngn hng chuyn doanh: l loi NH ch hot ng chuyn mn trong mt lnh vc nh nng nghip, xut nhp khu, u t

b. Ngn hng kinh doanh tng hp: l loi NH hot ng mi lnh vc kinh t v

thc hin hu nh tt c cc nghip v m mt NH c th c php thc hin. 1.2. CC NGHIP V CA NGN HNG THNG MI 1.2.1. Nghip v ngun vn (Ti sn N - NGUN VN) ca Ngn hng thng mi Nghip v huy ng ngun vn l hot ng tin c ngha i vi bn thn ngn hng cng nh i vi x hi. Trong nghip v ny, ngn hng thng mi c php s dng nhng cng c v bin php cn thit m lut php cho php huy ng cc ngun tin nhn ri trong x hi lm ngun vn tn dng cho vay i vi nn kinh t. Thnh phn ngun vn ca ngn hng thng mi gm: Vn iu l (Statutory Capital) Cc qu d tr (Reserve funds) Vn huy ng (Mobilized Capital) Vn i vay (Bonowed Capital) Vn tip nhn (Trust capital) Vn khc (Other Capital) a Vn iu l v cc qu: Vn iu l, cc qu ca ngn hng c gi l vn t c ca ngn hng (Banks Capital) - Ngun hnh thnh: - Vn ch s hu khi ngn hng mi thnh lp - Ngun vn b sung hng nm t li nhun kinh doanh, t vn gp thm ca ch s hu - Mc ch s dng: + Vn iu l ca ngn hng trc ht c dng : Xy dng nh ca, vn phng lm vic, mua sm ti sn, trang thit b nhm to c s vt cht m bo cho hot ng ca ngn hng, s cn li u t, lin doanh, cho vay trung v di hn + Cc qu d tr ca ngn hng: y l cc qu bt buc phi trch lp trong qu trnh tn ti v hot ng ca ngn hng, cc qu ny c trch lp theo t l qui nh trn s li nhn rng ca ngn hng, bao gm: . Qu d tr : c trch t li nhun rng hng nm b sung vn iu l . Qu d phng ti chnh: Qu ny d phng b p ri ro, thua l trong hot ng ca ngn hng . Qu pht trin k thut nghip v . Qu khen thng phc li. . Li nhun li phn b cho cc qu. Chnh lch t gi, nh gi li ti sn, ngun vn u t XDCB. - c im . vn t c l ngun vn c tnh n nh cao v khng ngng gia tng

.Vn t c ca ngn hng l yu t ti chnh quan trng bc nht tuy n ch chim mt t trng nh, n va cho thy qui m ca ngn hng va phn nh kh nng m bo cc khon n ca ngn hng i vi khch hng b Vn huy ng: y l ngun vn ch yu ca cc ngn hng thng mi, thc cht l ti sn bng tin ca cc ch s hu ch m ngn hng tm thi qun l v s dng nhng phi c ngha v hon tr kp thi, y khi khch hng yu cu. Ngun vn huy ng l ngun ti nguyn to ln nht b.1. Ngun hnh thnh - Nhn tin gi . Tin gi khng k hn ca cc t chc, c nhn . Tin gi tit kim khng k hn . Tin gi tit kim c k hn - Pht hnh giy t c gi: k phiu, tri phiu - Cc khon tin gi khc b.2. c im vn huy ng - Ngun vn khng n nh - Ngun vn chim t trng ln nht b.3. Mc ch s dng - Thit lp d tr - Cp tn dng c Vn i vay: Ngun vn i vay c v tr quan trng trong tng ngun vn ca ngn hng thng mi. Thuc loi ny bao gm: c.1. Vn vay trong nc: + Vay ngn hng trung ng: NHTW s tip vn cho ngn hng thng mi thng qua bin php chit khu, ti chit khu nu cc h s tn dng cng cc chng t xin ti chit khu c cht lng. Lm nh vy, NHTW s tr thnh ch da v l ngi cho vay cui cng i vi ngn hng thng mi + Vay cc ngn hng thng mi khc thng qua th trng lin ngn hng (Interbank Market) c.2. Vn vay ngn hng nc ngoi d Vn tip nhn: y l ngun tip nhn t cc t chc ti chnh ngn hng, t ngn sch nh nc ti tr theo cc chng trnh, d n v pht trin kinh t x hi, ci to mi sinh ngun vn ny ch c s dng theo ng i tng v mc tiu c xc nh e Vn khc: l cc ngun vn pht sinh trong qu trnh hot ng ca ngn hng (i l, chuyn tin, cc dch v ngn hng)

1.2.2. Nghip v s dng vn [ti sn C TI SN] ( cp tn dng v u t): Nghip v cho vay v u t l nghip v s dng vn quan trng nht, quyt nh n kh nng tn ti v hot ng ca ngn hng thng mi. y l cc nghip v cu thnh b phn ch yu v quan trng ca ti sn C ca ngn hng. Thnh phn TS C ca ngn hng bao gm: + D tr (Reserves) + Cho vay (loans) + u t (Investment) + Ti sn C khc (Other Assets) a D tr: Hot ng tn dng ca ngn hng nhm mc ch kim li, song cn phi bo m an ton gi vng c lng tin ca khch hng. Mun c c s tin cy v pha khch hng, trc ht phi bo m kh nng thanh ton: p ng c nhu cu rt tin ca khch hng. Mun vy cc ngn hng phi dnh mt phn ngun vn khng s dng n sn sn p ng nhu cu thanh ton. Phn vn dnh ny gi l d tr. Ngn hng nh nc c php n nh mt t l d tr bt buc theo tng thi k nht nh, vic tr li cho tin gi d tr bt buc do chnh ph qui nh. D tr bao gm: + D tr s cp (Primary Reserves): bao gm tin mt, tin gi ti ngn hng NN, ti cc ngn hng khc + D tr th cp (Secondary Reserves): (cp hai) l d tr khng tn ti bng tin m bng chng khon, ngha l cc chng khon ngn hn c th bn chuyn thnh tin mt cch thun li. Thuc loi ny gm: . Tn phiu kho bc . Hi phiu chp nhn . Cc giy n ngn hn khc Gi l d tr th cp bi n ch c s dng khi cc khon mc d tr s cp b cn kit. Khi qun l d tr bt buc, ngn hng TW c th p dng 1 trong 3 phng php. +Phng php phong to: Theo ton b mc d tr bt buc phi gi vo mt ti khon ti ngn hng TW v s b phong to m bo thc hin ng mc d tr. + Phng php bn phong to: Theo mt phn ca mc d tr bt buc s c qun l v phong to ti mt ti khon ring NHTW. + Phng php khng phong to: theo phng php ny tin d tr c tnh v thc hin hng ngy trn c s s d thc t v tin gi khng k hn v tin gi c k hn. Ton b mc d tr s khng b phong to, n c th tn ti di hnh thc tin mt hay tin gi ngn hng TW hay di dng chng khon ngn hn l tu NH thng mi, tuy nhin n cui mi thng, NHTW s kim tra vic thc hin d tr bt buc, nu cc NHTM khng thc hin ng s b pht (cnh co, pht tin nu ti phm)

b Cp tn dng: (Credits): S ngun vn cn li sau khi dnh mt phn d tr, cc ngn hng thng mi c th dng cp tn dng cho cc t chc, c nhn bao gm: - Cho vay (Loans): L tn dng nghip v ca ngn hng thng mi. Trong ngn hng thng mi s cho ngi i vay, vay mt s vn sn xut kinh doanh, u t hoc tiu dng. Khi n hn ngi i vay phi hon tr vn v tin li. Ngn hng kim sot c ngi i vay, kim sot c qu trnh s dng vn. Ngi i vay c thc tr n cho nn bt buc h phi quan tm n vic s dng lm sao c hiu qu hon tr n vay. Trong cho vay th mc ri ro rt ln, khng thu hi c vn vay hoc tr khng ht hoc khng ng hndo ch quan hoc khch quan. Do khi cho vay cc ngn hng cn s dng cc bin php bo m vn vay: th chp, cm c - Chit khu (Discount) y l nghip v cho vay (gin tip) m ngn hng s cung ng vn tn dng cho mt ch th v mt ch th khc thc hin vic tr n cho ngn hng. Cc i tng trong nghip v ny gm hi phiu, k phiu, tri phiu v cc giy n c gi khc. Cho thu ti chnh (Financial leasing): L loi hnh tn dng trung, di hn. Trong cc cng ty cho thu ti chnh dng vn ca mnh hay vn do pht hnh tri phiu mua ti sn, thit b theo yu cu ca ngi i thu v tin hnh cho thu trong mt thi gian nht nh. Ngi i thu phi tr tin thu cho cng ty cho thu ti chnh theo nh k. Khi kt thc hp ng thu ngi i thu c quyn mua hoc ko di thm thi hn thu hoc tr li thit b cho bn cho thu Bo lnh ngn hng: (Bank Guarantee) Trong loi hnh nghip v ny khch hng c ngn hng cp bo lnh cho khch hng nh khch hng s c vay vn ngn hng khc hoc thc hin hp ng kinh t k kt Cc hnh thc khc (Other) c u t ( Investment) Khon mc u t c v tr quan trng th hai sau khon mc cho vay, n mang li khon thu nhp ln v ng k ca ngn hng thng mi. Trong nghip v ny, ngn hng s dng ngun vn ca mnh v ngun vn n nh khc u t di cc hnh thc nh: Hn vn mua c phn, c phiu ca cc Cng ty; hn vn mua c phn ch c php thc hin bng vn ca ngn hng - Mua tri phiu chnh ph, chnh quyn a phng, tri phiu cng ty Tt c hot ng u t chng khon u nhm mc ch mang li thu nhp, mt khc nh hot ng u t m cc ri ro trong hot ng ngn hng s c phn tn, mt khc u t vo tri phiu chnh ph th mc ri ro s rt thp d Ti sn C khc: Nhng khon mc cn li ca ti sn C trong ch yu l ti sn c nh nhm: Xy dng hoc mua thm nh ca lm tr s vn phng, trang thit b, my mc, phng tin vn chuyn, xy dng h thng kho qungoi ra cn cc khan phi thu, cc khon khc

10

1.2..3. Nghip v Trung gian Nhng dch v ngn hng ngy cng pht trin va cho php h tr ng k cho nghip v khai thc ngun vn, m rng cc nghip v u t, va to ra thu nhp cho ngn hng bng cc khon tin hoa hng, l ph c v tr xng ng trong giai on pht trin hin nay ca ngn hng thng mi. Cc hot ng ny gm: Cc dch v thanh ton thu chi h cho khch hng (chuyn tin, thu h sc, dch v cung cp th tn dng, th thanh ton..) Nhn bo qun cc ti sn qu gi, cc giy t chng th quan trng ca cng chng Bo qun, mua bn h chng khon theo u nhim ca khch hng Kinh doanh mua bn ngoi t, vng bc qu T vn ti chnh, gip cc cng ty, x nghip pht hnh c phiu, tri phiu 1.3. THU NHP,CHI PH V LI NHUN CA NGN HNG THNG MI 1.3.1. Thu nhp ca ngn hng: Hot ng kinh doanh ca ngn hng thng mi vi mc ch l li nhun. Mun thu c li nhun cao th vn then cht l qun l tt cc khon mc ti sn C, nht l khon mc cho vay v u t, cng cc hot ng trung gian khc. Cc khon thu nhp ca ngn hng bao gm hai khon a Thu v hot ng tn dng (thu li cho vay, thu li chit khu, ph cho thu ti chnh, ph bo lnh) b Thu v dch v thanh ton v ngn qu (thu li tin gi, dch v thanh ton, dch v ngn qu) c Thu t cc hot ng khc: . Thu li gp vn, mua c phn . Thu v mua bn chng khon . Thu v kinh doanh ngoi t, vng bc qu . Thu v nghip v u thc, i l . Thu dch v t vn . Thu kinh doanh bo him . Thu dch v ngn hng khc (bo qun cho thu t kt st, cm ) . Cc khon thu bt thng khc 1.3.2. Chi ph ca ngn hng: a Chi v hot ng huy ng vn: . Tr li tin gi . Tr li tin tit kim . Tr li tin vay . Tr li k phiu, tri phiu b Chi v dch v thanh ton v ngn qu: . Chi v dch v thanh ton . Chi v ngn qu (vn chuyn, kim m, bo v, ng gi)

11

. Cc ph bu in v mng vin thng . Chi v dch v khc c Chi v hot ng khc . Chi v mua bn chng khon . Chi kinh doanh ngoi t, vng bc, qu. d Chi np thu, cc khon ph, l ph e Chi cho nhn vin: lng, ph cp cho cn b nhn vin, trang phc bo h lao ng, bo him x hi, kinh ph cng on, bo him y t. Tr cp kh khn, tr cp thi vic cho nhn vin. Chi v cng tc x hi 1.3.3. Li nhun ca ngn hng thng mi: Li nhun trc thu = tng thu nhp tng chi ph Li nhun sau thu = Li nhun trc thu thu thu nhp doanh nghip Mun tng li nhun cn phi: Tng thu nhp bng cch m rng tn dng, tng u t v a dng ho cc hot ng dch v ngn hng Gim chi ph ca ngn hng nh gi cht lng hot ng kinh doanh ca ngn hng thng mi ngi ta s dng cc ch tiu sau y: + Ch tiu so snh gia li nhun thun vi tng ti sn C trung bnh gi l h s ROA (Return on Asset) Li nhun thun H (ROA) = Ti sn C bnh qun ngha: Mt ng Ti sn C (tng TI SN) to ra bao nhiu ng li nhun. Ch tiu ny cho thy cht lng ca cng tc qun l ti sn C (tch sn). Ti sn C sinh li cng ln th h s ni trn cng ln + Ch tiu so snh gia li nhun rng vi vn ch s hu bnh qun ca ngn hng. c phn nh qua h s ROE (Return on Equity) Li nhun rng Vn ch s hu bnh qun ngha: mt ng vn ch s hu to ra bao nhiu ng li nhun. Ch tiu ny cho thy hiu qu hot ng kinh doanh ca ngn hng, kh nng sinh li trn mt ng vn ch s hu + Ch tiu t sut doanh li l ch tiu so snh gia li nhun rng vi s ti sn C sinh li. Li nhun rng P = Tng ti sn C sinh li H (ROE) = Trong ti sn C sinh li bao gm: . Cc khon cho vay . u t chng khon . Ti sn C sinh li khc

12

Chi tiu ny cho thy hiu sut sinh li ca ti sn C sinh li. T sut ny cng gn H(ROA) th hiu sut s dng ti sn ca ngn hng cng ln. 1.5.TNG QUAN V NGHIP V HUY NG VN

1.5.1. Khi nim: Huy ng vn l nghip v tip nhn ngun vn tm thi nhn ri t cc t chc v c nhn bng nhiu hnh thc khc nhau hnh thnh nn ngun vn hot ng ca ngn hng. 1.5.2. Vai tr ca hot ng huy ng vn: i vi khch hng: - Cung cp cho khch hng knh tit kim v u t nhm lm cho tin ca h sinh li. - Cung cp cho khch hng mt ni an ton ct tr v tch ly ngun tin nhn ri. - Tip cn c cc dch v tin ch ca ngn hng: dch v thanh ton qua ngn hng, v dch v tn dng khi khch hng cn vn cho sn xut, tiu dng. i vi nn kinh t: - Knh chu chuyn ngun vn. - Gp phn kim sot lm pht. - Cung cp hng ha cho th trng ti chnh. i vi NHTM: - To ngun vn ch lc cho hot ng kinh doanh. Khng c nghip v huy ng vn, ngn hng thng mi s khng ngun vn ti tr cho hot ng ca mnh. - Thng qua nghip v huy ng vn, ngn hng thng mi c th o lng c uy tn cng nh s tn nhim ca khch hng i vi ngn hng. T ngn hng thng mi c bin php khng ngng hon thin hot ng huy ng vn gi vng v m rng quan h vi khch hng. 1.6. CC HNH THC HUY NG VN TI NHTM 1.6.1. Huy ng vn bng hnh thc nhn tin gi: 1.6.1.1. Tin gi khng k hn (tin gi thanh ton): - Khi nim: l loi tin gi m ngi gi tin c s dng khon tin gi vo bt c thi im no phc v cho nhu cu thanh ton. - i tng: doanh nghip, t chc v c nhn. - H s m ti khon: + Giy ngh m ti khon. + Chng t php l:

Khch hng c nhn: CMND, h chiu

Khch hng doanh nghip: - Quyt nh/giy php thnh lp doanh nghip - Giy ng k kinh doanh 13

- Quyt nh b nhim ca Ch ti khon - Quyt nh b nhim K ton trng - Cc giy t khc theo yu cu ca ngn hng - Quy trnh m ti khon - Khch hng in y thng tin trn mu giy ngh m ti khon ca ngn hng. ng k ch k mu, ng k con du(doanh nghip, on th). - Khch hng cung cp cho ngn hng cc chng t php l c lin quan. - Ngn hng tin hnh th tc m ti khon cho khch hng.Cung cp cho khch hng s ti khon - Tin ch i vi khch hng - Gi v rt tin bt k lc no - Thanh ton, chuyn khon - S dng th thanh ton - S dng nghip v thu chi - Thu n v li vay, k qu, bo lnh thanh ton, xc nhn kh nng ti chnh - Tin ch i vi ngn hng - NH tr li thp thm ch ngn hng khng tr li, chi ph thp, nng cao kh nng cnh tranh - S d khng ln nhng s lng rt nhiu lm cho tng vn huy ng qua tin gi thanh ton tng ng k - Tuy nhin, NH kh k hoch ha vic s dng. - Cch s dng ti khon Khi khch hng gi tin th ngn hng s ghi C vo ti khon v bo C cho khch hng. Khi khch hng rt tin th ngn hng s ghi N vo ti khon v bo N cho khch hng. - Cch tnh v tr li: - Tin li c tnh v thanh ton vo cui mi thng hoc vo ngy 25 hng thng - Ngn hng t ng nhp li vo ti khon tin gi cho khch hng. - Tin li c tnh theo s d thc t trn ti khon vo thi im cui ngy - Cng thc tnh li: Tin li = Di * Ni * r

Trong : Di: S d thc t trn ti khon tin gi vo thi im cui ngy Ni: S ngy tnh li tng ng vi s d Di r : Li sut tin gi khng k hn (tnh theo ngy)

14

V d: Thng tin v ti khon tin gi khng k hn ca mt khch hng trong thng 10 nh sau: - S d u k: 10.300.000 - Trong thng c cc nghip v pht sinh nh sau: Ngy 05/10 15/10 24/10 Ni dung Np tin mt vo ti khon Thanh ton tin in Thu tin bn hng S tin 1.500.000 300.000 4.000.000

Yu cu: Tnh li tin gi cho khch hng trong thng 10, bit rng: - Li sut tin gi khng k hn l 0,3% /thng. - Ngn hng tnh li vo ngy 25 mi thng. 1.6.1.2. Tin gi c k hn: - Khi nim: l loi tin gi m khch hng ch gi vo ngn hng trong mt khong thi gian xc nh. - Mi ln gi tin khch hng phi k mt hp ng tin gi v tha thun c th thi im rt tin. - Khi c nhu cu rt tin, khch hng c th rt mt phn hoc ton b vn gc (ty vo iu kin tha thun trong hp ng tin gi c k hn). - Ti lp k hn mi ty thuc vo tha thun trong hp ng. - H s th tc m ti khon: - Hp ng tin gi c k hn - Cc chng t php l c lin quan - Cc giy t khc theo yu cu ca ngn hng -Tin ch: sinh li, an ton, cm c, chng minh nng lc ti chnh -i tng: doanh nghip v c nhn -Cch s dng ti khon: Mi ti khon tng ng vi 01 giao dch gi v 01 giao dch rt (lc m v lc tt ton) Nu khch hng rt trc hn th ch c hng li khng k hn Nu khi o hn m khch hng khng n rt th phn vn gc s t ng ti tc k hn c -Cch tnh v tr li: Vn gc: tr 1 ln khi o hn Tin li: Tr u k, hoc tr cui k khi tt ton Li TGKH = S d tin gi x thi hn gi x li sut TG c k hn - Tin ch i vi ngn hng: 15

- Ngun vn c tnh n nh cao - Ngn hng ch ng trong vic s dng - Tuy nhin, chi ph huy ng vn cao

1.6.1.3. Tin gi tit kim: Khi nim: l khon tin gi ca tng lp dn c vo ti khon tit kim ti ngn hng, nhm mc ch tch ly, sinh li v an ton ti sn. Cc sn phm tit kim: a.TK khng k hn - TK khng k hn bng VND - TK khng k hn bng ngoi t b. TK c k hn - Cn c vo loi tin: VND, ngoi t, vng - Cn c vo k hn: 1 tun, 3 thng, 36 thng, - Cn c vo phng thc tr li: u k, cui k, nh k c. Cc loi TK khc - TK tch ly - TK d thng - TK nhn vn 16

- TK bc thang - H s quy trnh gi tit kim: Giy ngh - KH in y thng tin vo giy ngh gi tin tit kim. - ng k ch k mu (KH giao dch ln u vi NH) Chng t php l - KH xut trnh cc chng t php l NH kim tra S tit kim - Khch hng np tin. - NH cp s tit kim - B phn k ton theo di th lu - Cch s dng ti khon: TK khng k hn: Khch hng c th gi thm vo v rt tin khi ti khon tit kim nhiu ln, khng hn ch s ln gi v rt tin, khng tt ton s tit kim sau mi ln giao dch TK c k hn: Mi ti khon ng vi 1 giao dch gi v 1 giao dch rt ( lc m v lc tt ton) Khch hng mun gi thm tin vo ti khon tit kim th lp s tit kim khc, NH m ti khon tit kim khc cho khch hng. Khi c nhu cu rt tin (trc hn hoc ng hn), khch hng phi rt mt ln cho ton b s tin gi v tt ton s tit kim (theo quy nh ca tng sn phm). Th tc tt ton s tit kim: S tit kim - KH xut trnh s tit kim cho NH yu cu rt tin. - in y thng tin vo giy rt tin TK Chng t php l KH xut trnh cc chng t php l NH kim tra Thanh ton NH lm th tc tt ton s tit kim cho KH. Thanh ton, chi tr cho tin gi tit kim: TK khng k hn: - Vn gc: tr theo nhu cu rt tin tng ln ca khch hng. - Tin li: tr nh k mi thng theo ngy m th, NH t ng ghi c vo ti khon TK cho KH. Tin li c tnh theo s d thc t

TK c k hn: - Vn gc: tr mt ln khi khch hng rt tin. 17

- Tin li: Tin li c tr u k, nh k theo thng/qu/6 thng/nm theo ngy m th, hoc tr mt ln khi tt ton. Cng thc tnh li: Tin li = S tin gi * s ngy tnh li * LSTK (ngy) Cc ri ro i vi tin gi tit kim: Mt s tit kim: Ngi gi tin phi thng bo ngay cho ngn hng. Ngi gi tin c th tt ton s tit kim hoc ngh ngn hng cp li s tit kim mi. Ngi gi tit kim cht, mt tch, mt nng lc hnh vi: Ngn hng s thanh ton vn gc v li ca khon tin tit kim ny cho ngi tha k hp php. + V d: Ngy 10/03/2009 khch hng A n ngn hng gi tit kim nh k 6 thng vi s tin gi l 80 triu ng, li sut 9,45%/nm. Yu cu: a. Tnh s tin khch hng A nhn c khi o hn. b. Nu ngy 15/08/2009 khch hng yu cu tt ton s tit kim trc hn. Tnh s tin m khch hng ny nhn c. Bit li sut tin gi khng k hn l 0,35%/thng.

18

1.6.2. Huy ng vn bng vic pht hnh giy t c gi: a. Khi nim: Giy t c gi l chng nhn ca NHTM pht hnh huy ng vn, trong xc nh ngha v tr mt khon tin trong mt thi hn nht nh, iu kin tr li v cc iu khon cam kt khc gia NHTM v ngi mua. b. Ni dung ca giy t c gi: + Mnh gi - L s tin c ghi c bng ch v s trn GTCG - Th hin s vn gc m NH huy ng ca ngi s hu GTCG + Thi hn L thi gian lu hnh ca GTCG, c xc nh t ngy pht hnh n ngy o hn ca GTCG + Li sut L li sut p dng tnh li cho ngi th hng GTCG - Tin ch: + i vi khch hng: c nhiu hnh thc khc nhau thu ht + i vi ngn hng: c kh nng tp trung mt khi lng vn ln trong thi gian ngn v ch ng s dng Thanh ton chi tr cho giy t c gi: Vn gc: Thanh ton vo thi im o hn Tin li: - Tr li cui k - Tr li trc 19

- Tr li nh k Tr li cui k: Ton b tin li trong sut thi gian hiu lc c thanh ton mt ln vo thi im o hn. Tin li = Mnh gi * Thi hn * LS pht hnh Tr li trc: Ton b tin li c thanh ton mt ln vo thi im pht hnh bng cch khu tr vo gi mua. Tin li = Mnh gi * Thi hn * LS pht hnh Tr li nh k: Tin li c thanh ton thnh nhiu k bng nhau trong sut thi gian hiu lc. Tin li = Mnh gi * LS pht hnh (1 k hn) V d: Khch hng A s hu mt k phiu do ngn hng ABC pht hnh c ni dung nh sau: - Mnh gi : 10.000.000 VND - Thi hn : 6 thng - Li sut PH : 8,5% / nm, lnh li cui k - Ngy PH : 10/02/2008 - Ngy H : 10/08/2008 Yu cu: Tnh s tin khch hng A nhn c khi k phiu n hn thanh ton. Huy ng tin gi tit kim thch hp cho nhng nc c th trng ti chnh cha pht trin Huy ng vn thng qua giy t c gi thch hp hn nhng nc c th trng ti chnh pht trin Nc pht trin, giy t c gi c tnh thanh khon cao hn tin gi tit kim Nc cha pht trin, giy t c gi c tnh thanh khon thp, chi ph huy ng cao 1.6.3. Huy ng vn bng hnh thc vay t cc t chc tn dng khc v vay t NHNN: - Huy ng vn ca TCTD khc thng qua vic TCTD m ti khon ti NHTM tham gia h thng thanh ton - NHTM c th huy ng vn t NHNN di hnh thc i vay 1.7. CC BIN PHP TNG VN CA NHTM 1.7.1. Tng t bn ngoi a.Pht hnh c phiu thng u: - Khng phi hon tr cho ngi mua c phiu - C tc khng phi l gnh nng v ti chnh trong nhng nm thua l - Tng quy m vn t tng kh nng vay n Nhc 20

- Chi ph pht hnh cao - Pha long quyn s hu ngn hng - Gim mc li tc trn mi c phiu - Gim kh nng tn dng t l n by ti chnh b.Pht hnh c phiu u i u Khng phi hon tr vn Khng pha long quyn kim sot Tng kh nng vay n Nhc C tc phi tr cho c ng l gnh nng ti chnh trong nhng nm ngn hng b thua l Chi ph pht hnh cao Gim mc c tc trn mi c phiu c.Pht hnh tri phiu u: Khng lm phn tn quyn kim sot ngn hng Chi ph thp Nhc: Phi hon tr cho ngi mua tri phiu Li phi tr l gnh nng trong nhng nm thua l Tng chi ph hot ng Gim kh nng i vay 1.7.2. Tng do li nhun gi li khng chia u: Gip Ngn hng tng vn t c m khng ph thuc vo th trng vn Khng tn km chi ph Khng phi hon tr Khng pha long quyn kim sot Nhc: Ch p dng vi cc ngn hng ln, lm n c li lin tc v u n Khng th p dng thng xuyn v n nh hng n quyn li ca c ng Tng vn chm

21

CH 2: NHNG VN CHUNG TRONG CHO VAY

A. K HOCH BI GING CH 2: 4 Tit Tit 1:Phn 2.1. Khi qut hot ng cho vay khi nim, phn loi, Phn 2.2. Cc quy nh php l hot ng cho vay: Phn 2.2.1 nguyn tc cho vay Phn 2.2.2. iu kin vay vn Tit 2: Phn 2.2.3. i tng cho vay Phn 2.2.4. Quy nh v bo m an ton trong cho vay Phn 2.2.4. Hp ng tn dng Phn 2.3. Thi hn cho vay Tit 3:Phn 2.4. Phng php cho vay, Phn 2.5. Phng php thu v tnh li Tit 4: Phn 2.6. Quy trnh cho vay B. MC TIU Chng ny trnh by nhng vn chung v tn dng ngn hng cung cp kin thc nn tng cho sinh vin hc tip cc chng sau. Hc xong chng ny, sinh vin c th hiu c: - Nhng vn c bn v tn dng - Quy trnh tn dng, bo m tn dng, v cc ni dung thm nh tn dng trc khi quyt nh cho vay
C. NI DUNG

Cho vay l hot ng em li ngun thu ch yu ca ngn hng thng mi. Hot ng cho vay ca NHTM phi an ton, hiu qu th NHTM mi tn ti v pht trin. Mun vy cc khu ca hot ng cho vay phi tun th cc nguyn tc nht nh v thc hin tri chy NHTM thu hi c vn v li khi kt thc thi hn cho vay. Mc ch ca chng ny l nm c nhng nguyn tc c bn trong cho vay, iu kin cho vay, thi hn cho vay, phng php cho vayca NHTM v nhng bin php bo m an ton trong hot ng cho vay ca NHTM. 2.1. KHI QUT HOT NG CHO VAY CA NGN HNG THNG MI. 2.1.1. Khi nim v cho vay: Cho vay l s chuyn nhng tm thi mt lng gi tr t ngi s hu (NHTM) sang ngi s dng (ngi vay), sau mt thi gian nht nh li quay v vi lng gi tr ln hn lng gi tr ban u. 2.1.2. Phn loi cho vay ca NHTM: Trong nn kinh t th trng hot ng cho vay ca NHTM rt a dng v phong ph vi nhiu loi hnh tn dng khc nhau. Vic p dng hnh thc cho vay no l ty thuc vo c im kinh t ca i tng s dng vn tn dng nhm s dng v qun l vn tn dng c hiu qu v ph hp vi s vn ng cng nh c im kinh t khc nhau ca i tng tn dng.

22

Trn thc t vic phn loi cho vay theo cc tiu thc sau:

a. Phn theo mc ch s dng vn: - Cho vay phc v sn xut kinh doanh cng thng nghip - Cho vay tiu dng c nhn - Cho vay mua bn bt ng sn - Cho vay sn xut nng nghip - Cho vay kinh doanh xut nhp khu b. Phn loi theo thi hn tn dng - Cho vay ngn hn: l loi cho vay c thi hn di 1 nm. Mc ch ca loi cho vay ny thng l nhm ti tr cho vic u t vo ti sn lu ng - Cho vay trung di hn: l loi cho vay c thi hn trn 1 nm. Mc ch ca loi cho vay ny l nhm ti tr cho vic u t vo ti sn c nh, u t vo cc d n u t c. Phn loi theo mc tn nhim ca khch hng - Cho vay khng c bo m: L loi cho vay khng c ti sn th chp, cm c, hoc bo lnh ca ngi khc m ch da vo uy tn ca bn thn khch hng vay vn quyt nh cho vay - Cho vay c bo m: l loi cho vay da trn c s cc bo m cho tin vay nh th chp, cm c, hoc bo lnh ca mt bn th ba no khc. d. Phn loi theo phng thc cho vay - Cho vay tng ln - Cho vay theo hn mc tn dng e. Phn loi theo phng thc hon tr n vay - Cho vay tr n mt ln khi o hn - Cho vay c nhiu k hn tr n, cho vay tr gp - Cho vay tr n nhiu ln nhng khng c k hn tr n c th m ty theo kh nng ca khch hng tr n bt c lc no 2.2. QUI NH PHP L V CHO VAY: Cc qui nh php l v hot ng cho vay ca NHTM tp trung vo cc vn sau: 2.2.1. Nguyn tc cho vay: - S dng vn vay ng mc ch tha thun trong hp ng tn dng: Vic s dng vn vay vo mc ch g do hai bn, ngn hng v khch hng tha thun v ghi vo trong hp ng tn dng. m bo s dng vn vay ng mc ch tha thun nhm m bo hiu qu s dng vn vay v kh nng thu hi n sau ny. Do vy, v pha ngn hng trc khi cho vay cn tm hiu r mc ch vay vn ca khch hng, ng thi phi kim tra xem khch hng c s dng vn vay ng nh mc ch cam kt hay khng. iu ny rt quan trng v vic s dng vn vay ng mc ch hay khng c nh hng rt ln n kh nng thu hi n vay sau ny. Vic khch hng s dng vn vay khng

23

ng mc ch d dn n tht thot v lng ph khin vn vay khng to ra c ngn lu tr n cho ngn hng. V pha khch hng, vic s dng vn vay ng mc ch gp phn nng cao hiu qu s dng vn vay, ng thi gip doanh nghip m bo kh nng hon tr n cho ngn hng. T , nng cao uy tn ca khch hng i vi ngn hng v cng c quan h vay vn gia khch hng v ngn hng sau ny. - Phi hon tr gc v li ng hn: Hon tr n gc v li vn vay l mt nguyn tc khng th thiu trong hot ng cho vay. iu ny xut pht t tnh cht tm thi nhn ri ca ngun vn m ngn hng s dng cho vay. i a s ngun vn m ngn hng s dng cho vay l vn huy ng t khch hng gi tin, do , sau khi cho vay trong mt thi gian nht nh, khch hng vay tin phi hon tr li cho ngn hng ngn hng hon tr li cho khch hng gi tin. Hn na, bn cht ca quan h tn dng l quan h chuyn nhng tm thi quyn s dng vn vay nn sau mt thi gian nht nh vn vay phi c hon tr , c gc v li. 2.2.2. iu kin vay vn: - a v php l ca khch hng vay vn: Khch hng vay vn phi c nng lc php lut, nng lc hnh vi dn s v chu trch nhim dn s theo Lut dn s. - C kh nng ti chnh v tr n ng hn theo hp ng tn dng k. - Mc ch s dng vn vay hp php - C ti liu chng minh kh nng s dng vn vay ph hp vi qui nh ca php lut (v d nh c d n u t c cp c thm quyn ph duyt) v kh nng hon tr vn vay. 2.2.3 i tng cho vay: i tng cho vay ca ngn hng thng mi l cc t chc c nhn c nhu cu vn trong hot ng sn xut kinh doanh, u t, tiu dng Theo qui nh ca Lut cc t chc tn dng: T chc tn dng khng c cho vay cc nhu cu vn thc hin cc vic sau: - Mua sm cc ti sn v cc chi ph hnh thnh nn ti sn m php lut cm mua bn chuyn nhng, chuyn i. - Thanh ton cc chi ph cho vic thc hin cc giao dch m php lut cm. - p ng cc nhu cu ti chnh ca cc giao dch m php lut cm. i tng khng c vay - Thnh vin hi ng qun tr, ban kim sot, tng gim c, ph tng gim c ca ngn hng -B, m, v, chng, con ca thnh vin hi ng qun tr, Ban kim sot, Tng gim c, ph tng gim c ca ngn hng 2.2.4. Qui nh v bo m an ton trong hot ng cho vay: Hot ng cho vay lun tim n ri ro, m bo an ton hiu qu trong cho vay v trnh ri ro Lut php qui nh nhng vn v nguyn tc cho vay, cc hn ch m bo an ton tn dng, hp ng tn dng, xt duyt cho vay, kim tra vic s dng vn vay. hot 24

ng cho vay ca ngn hng c lnh mnh v c hiu qu, cc NHTM phi lm tt vic kim tra, nh gi kh nng hon tr vn vay ca ngi vay vn - Cc hn ch m bo an ton tn dng n qui nh gii hn cho vay ca NHTM i vi mi khch hng. Qua NHTM hn ch c vic tp trung vn vo mt s t khch hng, mt s ngnh, mt s lnh vc kinh doanh nh trnh c ri ro v phn tn ri ro tn dng.

Tng d n cho vay i vi mt khch hng khng vt qu 15% vn t c ca ngn hng - Cc bin php bo m trong cho vay nhm phng nga ri ro, to c s kinh t v php l thu hi c n vay. Mc ch: - Nhm nng cao trch nhim tr n ca khch hng - Nhm phng nga gian ln - Nhm phng nga ri ro iu kin ti sn c coi l m bo tn dng - Ti sn phi thuc quyn s hu hp php ca khch hng vay vn - Ti sn phi c php lut cho php chuyn nhng hp php - Ti sn phi c th trng tiu th. y l iu kin cn thit ngn hng c th bn hoc pht mi ti sn khi khch hng khng tr n c Cc hnh thc bo m tn dng - Tn chp - Bo m bng ti sn - Bo m tn dng bng ti sn th chp - Bo m tn dng bng ti sn cm c - Bo m tn dng bng ti sn hnh thnh t vn vay - Bo m tn dng bng hnh thc bo lnh 2.2.5. Hp ng tn dng: Hp dng tn dng l vn bn php l v mi quan h tn dng gia NH cho vay v ngi i vay. L c s NHTM thc hin cho vay, qun l khon vay, thu hi n v x l cc khiu ni (nu c). 2.2.6. Xt duyt cho vay, kim tra vic s dng vn vay: Ngn hng phi t chc tt vic xt duyt cho vay theo nguyn tc phn nh trch nhim gia khu thm nh v quyt nh cho vay, ng thi NH c trch nhim kim tra, gim st qu trnh s dng vn vay v tr n ca ngi vay, NH s dng mt s bin php kim sot vn vay nh sau: + Thc hin kim sot v xem xt nh k tt c cc loi hnh cho vay theo chu k (thng, qu, nm) i vi cc khon tn dng ln nhng ng thi cng kim tra bt thng. + Kim sot thng xuyn nhng khon cho vay ln v ri ro xy ra s nh hng ln n tnh trng ti chnh ca ngn hng. 25

+ nh gi tnh hnh ti chnh, kh nng thanh ton, qu trnh thanh ton ca khch hng. + Cht lng ca ti sn th chp, cm c + Theo di thng xuyn cc khon tin vay c vn . + Tng cng cc bin php kim sot tn dng trong trng hp tnh hnh kinh t x hi hay hot ng ca h thng NH c bin ng t bin e da n s an ton, hiu qu vn tn dng (Ex: nn kinh t suy gim, xut hin i th cnh tranh) 2.3 THI HN CHO VAY. Thi hn cho vay l khon thi gian c tnh t khi khch hng bt u nhn khong tin vay u tin cho n thi im tr ht n vay bao gm gc v li vay c tha thun trong hp ng tn dng gia NHTM v khch hng (bn i vay). 2.3.1. Cn c xc nh thi hn cho vay: a- Da vo c im v chu k hot ng tng ng vi cc nghip v kinh doanh ca ngi i vay: Chu k hot ng l khong thi gian t khi mua nguyn vt liu, a nguyn vt liu vo sn xut ra sn phm cho ti khi tiu th sn phm thu c tin bn hng b p chi ph v tip tc chu k hot ng k tip. Chu k hot ng tng ng vi cc nghip v kinh doanh ca khch hng bao gm: Mua nguyn vt liu, d tr, sn xut, d tr,tiu th sn phm. di thi gian ca chu k hot ng ty theo ngnh ngh v lnh vc kinh doanh. c im ny c tnh cht quyt nh n lung tin ra v vo ca khch hng v s lng v thi gian v do n nh hng n kh nng cn i ngun tr n vay ngn hng. Ni cch khc c im v chu k hot ng kinh doanh ca khch hng nh hng n chu k ngn qu, t nh hng n nhu cu vay vn v kh nng tr n cho ngn hng.

26

Hnh 2.1: S chu k hot ng ca doanh nghip.

Giai on thanh ton cc khon phi tr Mua chu

Thanh ton Tin hng

Giai on thanh ton cc khon phi thu Giai on d tr (tn kho)

Nhp kho nguyn vt liu Sn xut Nhp kho Sn phm

Tr ngay
Mua hng

Thu ngay
Bn hng

Bn chu
Thu tin

di thi gian ca chu k hot ng ty theo ngnh ngh v lnh vc kinh doanh. c im ny c tnh v s Lung tin cht ra quyt nh n lung tin ra v vo ca khch hng Lung tinlng vo v thi gian v do n nh hng n kh nng cn i ngun tr n vay ngn hng. Ni cch khc
Chu k hot ng

Tr tin

Thu tin

Giai on d tr ( 90 ngy)

Bn hng

Giai on thu tin (60 ngy)

Chu k ngn qu (120 ngy)

Giai on phi tr ngi bn (30 ngy)

Chu k hot ng SXKD 150 ngy

Hnh 2.2: V d v mt chu k ngn qu ca doanh nghip: Chu k ngn qu = Chu k hot ng - Giai on phi tr ngi bn Chu k ngn qu = (90 ngy + 60 ngy) 30 ngy = 120 ngy. Nghin cu chu k hot ng v chu k ngn qu ca doanh nghip cho thy: - Chu k hot ng v chu k ngn qu ca doanh nghip xut hin s khng n khp v thi gian lu chuyn tin t gia dng tin ra v dng tin vo. iu ny i hi phi c ngun ti tr v ngn qu p ng mc chnh lch . - V mt thi gian v qui m ca chu k hot ng v chu k ngn qu ca khch hng c nh hng n kh nng tr n cho ngn hng, v vn vay ca ngn hng l mt b phn cu thnh nn chi ph sn xut ca bn vay, nn ngn hng ch c th thu hi vn vay khi doanh nghip c ngun thu t bn hng.

27

- Thng thng thi hn cho vay c xc nh cn c vo di thi gian chu k hot ng ca khch hng. Tuy nhin thi hn cho vay c th ngn hn chu k hot ng nu trong k hoch tr n khch hng c cn i thm cc ngun tr n khc (li nhun, khu hao..). - Cc khch hng thuc cc lnh vc khc nhau c c im v chu k hot ng khc nhau nn vic xc nh thi gian hon tr n vay cng khc nhau cho ph hp. b- c im i tng vay vn v mc ch vay vn ca khch hng: Mc ch vay vn ca khch hng nhm b p nhng thiu ht trong qu trnh hot ng, tu theo nhu cu u vo ca qu trnh hot ng, khch hng vay vn c th u t mua sm TSC hoc mua sm vt t, hng ha (TSL) gi tt l i tng vay vn. Do khi c nhu cu vay khch hng phi c giy ngh vay vn trong xc nh r mc ch vay vn v nhu cu vay vn ngn hng. i tng vay vn tham gia vo chu k hot ng ca khch hng, gi tr ca n c chuyn dch ton phn (TSL) hay chuyn dch mt phn (TSC) vo chi ph sn xut kinh doanh trong k v l mt b phn to nn gi thnh sn phm. Khi chu k ngn qu kt thc l lc khch hng c ngun thu b p chi ph. Do vy, nghin cu c im i tng vay vn ca khch hng c bin php qun l, tnh ton xc nh thi hn cho vay ph hp vi c im lun chuyn vn ca i tng vay. V nguyn tc khch hng phi s dng tin vay ng mc ch ghi trong n xin vay, y l cn c ngn hng kim tra tnh hnh s dng vn vay ca khch hng. c- Thi hn cho vay da vo thi gian hon vn u t ca d n, phng n u t: Thi gian hon vn u t l thi gian cn thit d n, phng n hot ng thu hi s vn u t b ra. N chnh l thi gian hon tr s vn u t ban u bng cc khon li nhun v khu hao thu hi hng nm. Do i tng vay vn tham gia vo qu trnh lun chuyn vn ca d n, phng n u t nn thi hn hon vn ca d n l c s ngn hng xc nh thi hn cho vay ph hp thu hi c n vay khi n hn. d- Kh nng cn i ngun vn cho vay ca ngn hng: Kh nng cn i ngun vn cho vay ph thuc vo kh nng cung ng ngun vn ca ngn hng v kh nng cn i ngun vn m bo kh nng thanh ton. Khi cn i ngun vn, cc ngn hng phi ch trng n s cn i gia ngun vn huy ng cho vay ca ngn hng v nhu cu vay vn ca khch hng v c cu ngun vn v loi tin s dng. S tc ng ca cc nhn t nh cng tc qun tr ngn hng, o c ngh nghip, trnh chuyn mn ca cn b tn dng, khch hng. Nu cng tc qun tr ngn hng cha tt, cn b tn dng cha p ng nhu cu chuyn mn v o c km, khch hng che du thng tin. th vic xc nh thi hn cho vay khng chnh xc, khng ph hp vi thi gian hon vn ca d n, phng n u t v kt qu l cc khon vn vay kh tr n ng hn.

28

2.3.2. Thi hn cho vay v thi hn cho vay trung bnh: a. Thi hn cho vay: Thi hn cho vay l khon thi gian c tnh t khi khch hng bt u nhn khong tin vay u tin cho n thi im tr ht n vay bao gm gc v li vay c tha thun trong hp ng tn dng gia NHTM v Khch hng (bn i vay). Thi hn cho vay bao gm: + Thi hn gii ngn: Tnh t khi khch hng nhn tin vay cho n khi rt xong vn vay. + Thi gian n hn: Trong hp ng tn dng c th c hoc khng. Thi gian n hn thng trong giai on u t XDCB, sn xut th nn khch hng cha tr n vay cho ngn hng. + Thi hn tr n: L khon thi gian tnh t khi khch hng bt u tr n cho n khi tr ht n vay cho ngn hng. Thi hn tr n c chia thnh nhiu k hn tr n ty thuc vo tnh hnh thu nhp v kh nng tr n ca khch hng. S k tr n (Thi hn tr n) Mc tr n mt k Tng s tin cho vay Mc tr n mt k

Ngun tr n mt nm S k tr n mt nm Ngun tr n vay u t ca khch hng t khu hao TSC v li nhun ca d n vay vn v cc ngun khc (nu c). b- Thi hn cho vay trung bnh: Thi hn cho vay trung bnh l khon thi gian khch hng c s dng ton b tin vay. Thi hn Thi hn Thi hn trung bnh Thi gian trung bnh cho vay = + + ca k rt n hn ca k tr trung bnh vn n Trong : Thi hn trung Tng d n trong k = Tng s tin vay bnh ca tng k Tng d n trong k = (d n thc t x thi hn d n). V d: Mt khon tn dng 100 triu c vay trong 1 nm. Tin vay cp 1 ln v tr lm 2 ln. Sau 7 thng k t ngy nhn tin vay khch hng tr 60 triu v sau 5 thng k t ln tr th nht khch hng tr ht s n cn li. Thi hn cho vay l 12 thng. Thi hn cho vay 100 x7 + 40 x 5 = 100 = 9 thng trung bnh 2.4. PHNG PHP CHO VAY. 2.4.1. Phng php cho vay tng ln. L phng php cho vay m mi ln vay khch hng phi lm cc th tc cn thit (lp h s vay vn, ngn hng thm nh xt duyt cho vay) v k kt hp ng tn dng. Khi c =

29

nhu cu khch hng n ngn hng xin vay mt khon tin cho mc ch s dng ca mnh nh thanh ton tin hng ha, nguyn vt liu v cc chi ph sn xut kinh doanh khc. Phng php ny p dng cho cc khch hng c nhu cu vay vn khng thng xuyn hoc ngn hng thy cn thit pho p dng phng php cho vay ny gim st, kim tra, qun l vic s dng vn vay c cht ch. S tin cho vay ca ngn hng c xc nh cn c vo nhu cu vay vn ca khch hng, gi tr ti sn bo m v kh nng hon tr ca khch hng, kh nng ngun vn ca ngn hng v gii hn cho vay theo qui nh ca Lut php. Thi hn cho vay v s k hn tr n c xc nh ty thuc vo c im sn xut kinh doanh ca khch hng, ngun tr n trong giai on vay. Trong hp ng tn dng khch hng c th vn vay lm nhiu ln ty theo tin hoc nhu cu s dng thc t. Khi rt vn vay khch hng phi lp bng k rt vn theo mu ca ngn hng v c ngn hng chp nhn, s tin ngn hng duyt rt vn l khon n chnh thc ca ln rt vn . Vic tr n c thc hin theo lch tr n c ghi trong hp ng tn dng, bt c khon n no khi n hn theo hp ng tn dng k khch hng phi ch ng tr n cho ngn hng, nu khng th ngn hng s trch tin t ti khon tin gi ca khch hng thu n hoc khch hng s b pht qu hn nu khng c tin tr n cho khon n n hn. Ngn hng cng c th cho vay theo hnh thc cho vay trn ti sn l hnh thc cho vay c bo m trc tip bng bng cc khon phi thu hoc hng tn kho ca khch hng. Ngn hng s cho vay theo t l phn trm nht nh trn gi tr ghi s cc khon phi thu hoc hng tn kho. Khi thu c n hoc khi bn hng thu c tin khch hng s tr n cho ngn hng, trng hp ny ging nh chit khu b chng t bn hng. 2.4.2. Phng php cho vay theo hn mc tn dng: L phng php cho vay m ngn hng v khch hng xc nh v tha thun mt hn mc tn dng c duy tr trong mt khon thi gian nht nh. Hn mc tn dng l mc d n vay ti a c duy tr trong mt khon thi gian nht nh m ngn hng v khch hng tha thun trong hp ng tn dng. Cho vay theo hn mc tn dng thng c p dng i vi cc khch hng c nhu cu vay vn tr n thng xuyn, c uy tn vi ngn hng. V d mt doanh nghip ch bin nc mm, n ma v c cn tng khi lng c gi thp ch bin kp thi v, ngn hng c th cho doanh nghip s dng mt hn mc tn dng t thng 7 n thng 9, cho php doanh nghip c rt tin vay nhiu ln trong sut giai on ny, qui m ca hn mc tn dng ny c xc nh trn c s d tnh v lng vn ln nht m doanh nghip c th cn ti bt k thi im no trong sut thi hn duy tr hn mc tn dng. Mi ln rt tin vay, khch hng k vo kh c nhn n, trong nu r thi gian tr n cho tng khon rt vn. Thi gian ny c xc nh cn c vo k lun chuyn ca i tng vay vn hoc thi gian thu tin bn hng ca khch hng.

30

2.5. LI SUT V PH SUT TN DNG. 2.5.1. Li sut: Li sut l gi c ca khon vay, c biu hin bng t l % trn c s so snh gia s li tc thu c so vi s tin cho vay trong mt thi gian nht nh. Trong li tc tin vay (li) l khon tin m bn vay phi tr cho bn cho vay. Li c cn c tnh trn s vn vay, thi gian v li sut. a- Tnh v thu (tr) li: Nguyn tc chung ca vic tnh v thu li do ngn hng qui nh hoc tha thun vi khch hng. C 3 cch tnh, thu (tr) li vay: + Tnh, thu (tr) li theo nh k. + Tnh, thu (tr) li trc. + Tnh, thu (tr) li sau. b- Phng php tnh li: +Tnh li theo tch s: Phng php ny p dng i vi cc khon tin cho vay ngn hn theo hn mc tn dng, tin gi thanh ton, tin gi khng k hn. Vic tnh v thu li vo ngy cui thng hoc ngy c th do ngn hng tha thun vi khch hng. Tch s tnh li trong thng x Li sut thng S tin li = 30

31

Tng s d n x S ngy d n thc t trong thng

Tch s tnh li trong thng = + Tnh li theo mn: p dng i vi cc hnh thc tin gi c k hn, cc khon cho vay ngn hn, trung v di hn theo mn tha thun. Thi gian d n (d c) hay vay tin

S tin li

S d n (d c) hay s tin tr n

Mc li sut p dng cho thi hn gi hay vay

c- Min, gim li tin vay. Trong qu trnh thc hin hp ng tn dng, nu khch hng vay b tn tht v ti sn c lin quan n vn vay do nguyn nhn khch quan dn n kh khn v ti chnh, c th lm n ngh gi n ngn hng xem xt min, gim li tin vay. 2.5.2. Ph sut tn dng: Khi s dng mt khon tn dng, ngoi vic tr li i khi khch hng cn phi tr cc khon ph khc c lin quan n khon tin vay. Ph sut tn dng l t l % gia chi ph m ngi i vay phi tr cho ngn hng so vi s tn dng thc t s dng trong thi gian vay. PTD = CP TV x 100%

Trong : + PTD : Ph sut tn dng. + CP : Tng chi ph thc t bao gm li vay v cc khon ph khc c lin quan n tin vay. + TV : S tin vay thc t m khch hng s dng. V d: Xc nh ph sut tn dng 150.000 USD vi cc iu kin: Tin vay cp 1 ln, 7 thng sau khi cp tr 80.000 USD, s cn li tr nt sau 5 thng. Li sut vay 6%/nm Hoa hng ph tr cho ngi mi gii 0,2% s tin vay. Th tc ph 0,1 % s tin vay. Ngn hng thu ngay tin li v th tc ph. tnh ph sut tn dng ta phi xc nh: + Thi hn vay trung bnh: TTB = (150.000 x 7 + 70.000 x 5)/ 150.000 = 9,3 thng. + Li vay ngn hng = 150.000 USD x 9,3 x 6%/12 = 6.975 USD. + Th tc ph = 150.000 USD x 0,001 = 150 USD.

32

+ Tng chi ph phi tr cho NH: = 6.975 USD + 150 USD = 7.125 USD. + Hoa hng ph tr cho ngi mi gii: 150.000 x 0,2 % = 300 USD. S tin vay thc t = 150.000 (7.125 + 300) = 142.575 USD. 7.125 x 12 X 100% = 6,4% 142.575 x 9,3 S QUY TRNH CHO VAY 2.6. QUI TRNH CHO VAY: Qui trnh cho vay l tng hp cc nguyn tc, qui nh ca ngn hng trong vic cho vay. Quy trnh ny bao gm nhiu khuCn theob mt t nht nh. C th khi qut qui trnh cho vay tntrt dng (1) H s xin vay tip xc khch theo s Khch sau: hng - n xin vay hng, t vn, S QUY TRNH CHO VAY Cung cp ti liu - H s php l hng dn (Xem trang sau) (2) PTD =
Thu thp ti liu qua trao i, mua, t thu thp

Thm nh h s (3) Quyt nh cho vay

Cp nht thng tin: Th trng, Chnh sch, Php l, Khch hng. Thng bo
- Cho vay - T chi (l do). - Thng bo khc

(4) Thc hin quyt nh cho vay (5) K hp ng tn dng (6) Gii ngn (7) T chc gim st ngi vay vn. (8) Thu n (9b) Thu (10a) (11b) (12)X l ri ro (10b Gia hn n, o n (10c (11a) X l ti sn, khi kin

(5b)

Thu khng

33
Thanh l hp ng

1. Hng dn khch hng v tip nhn h s Lp h s tn dng l khu cn bn u tin ca quy trnh tn dng, n c thc hin ngay sau khi cn b tn dng tip xc vi khch hng c nhu cu vay vn. Lp h s l khu quan trng v n l khu thu thp thng tin lm c s thc hin cc khu sau, c bit l khu phn tch v ra quyt nh vay. Ty theo quan h gia khch hng v ngn hng, loi tn dng yu cu v quy m tn dng, cn b tn dng hng dn khch hng lp h s vi nhng thng tin, yu cu khc nhau. Nhn chung mt b h s ngh cp tn dng cn thu thp t khch hng nhng thng tin sau: - Thng tin v nng lc php l v nng lc hnh vi ca khch hng - Thng tin v kh nng s dng v hon tr vn ca khch hng - Thng tin v bo m tn dng thu thp c nhng thng tin cn bn nh trn, ngn hng thng yu cu khch hng phi lp v np cho ngn hng cc loi giy t sau: - Giy ngh cp tn dng - Phng n s dng vn - H s php l: giy php thnh lp, giy php n k sn sut kinh doanh,quyt nh b nhim gim c, iu l hot ng - H s ti chnh: bn cn i k ton, bo co kt qu hot ng kinh doanh, bo co lu chuyn tin t ca thi k gn nht - H s v phng n sn xut kinh doanh v phng n tr n

34

- H s v ti sn m bo: cc giy t lin quan n ti sn th chp, cm c, bo lnh n vay - Cc giy t khc theo yu cu ca ngn hng 2. Thm nh h s vay v lp t trnh Thm nh l vic thu thp v x l nhng thng tin lin quan n khch hng, phng n vay vn, ti sn m bo n vay lm c s ra quyt nh cho vay Thng tin s dng trong cng tc thm nh: - Thng tin do khch hng cung cp - Thng tin c lu tr ti ngn hng - Thng tin t cc i tng khc cung cp
Thm nh khch hng

Kim tra t cch php l nh gi kh nng ti chnh Thm nh phng n vay vn nh gi tnh kh thi Phn tch hiu qu kinh t nh gi kh nng ti tr Thm nh ti sn m bo n vay Kim tra tnh hp l ca ti sn m bo Xc nh gi tr cn li ca ti sn m bo Lp t trnh T trnh thm nh l bo co kt qu cng tc thm nh v kin xut ca nhn vin thm nh 3. Quyt nh Quyt nh tn dng l quyt nh cho vay hoc t chi i vi mt h s vay ca khch hng. y l khu cc k quan trng trong quy trnh tn dng v n nh hng rt ln n cc khu sau v nh hng n uy tn v hiu qu hot ng tn dng ca ngn hng. y l khu quan trng v cng l khu d phm phi sai lm nht. C hai loi sai lm c bn thng xy ra trong khu ny: - Quyt nh chp thun cho vay i vi mt khch hng khng tt - T chi cho vay i vi mt khch hng tt C hai loi sai lm ny u dn n thit hi ng k cho ngn hng. Loi sai lm th nht d dn n thit hi do n qu hn hoc n khng th thu hi, tc l thit hi v ti chnh. Loi sai lm th hai d dn n thit hi v uy tn v mt c hi cho vay. Nhm hn ch sai lm, trong khu quyt nh tn dng, ngn hng thng ch trong hai vn

35

- Thu thp thng tin v x l thng tin mt cch y v chnh xc lm c s ra quyt nh - Trao quyn quyt nh cho mt hi ng tn dng hoc nhng ngi c nng lc phn tch v phn quyt Trn c s quyt nh ca hi ng thm nh, nhn vin tn dng c trch nhim thng bo cho khch hng v quyt nh cho vay hoc t chi cho vay i vi khch hng 4. K hp ng Sau khi ra quyt nh tn dng, kt qu c th l chp thun hoc t chi cho vay, ty vo kt qu phn tch v thm nh khu trc. Nu chp thun cho vay, cn b tn dng s hng dn khch hng k kt hp ng tn dng v lm tip cc bc tip theo. Nu t chi vay, ngn hng s c vn bn tr li v gii thch l do cho khch hng c r. Hp ng tn dng Hp ng th chp, cm c v cc hp ng khc Thc hin th tc ng k giao dch m bo v qun l ti sm m bo n vay 5. Gii ngn Gii ngn l khu tip tip theo sau khi hp ng tn dng c k kt. Gii ngn l pht tin vay cho khch hng trn c s mc tn dng cam kt trong hp ng. Tuy l khu tip theo sau ca quyt nh tn dng, nhng gii ngn cng l khu quan trng v n c th gp phn pht hin v chn chnh kp thi nu c sai st cc khu trc. Ngoi ra, cch thc gii ngn cn gp phn kim tra v kim sot xem vn tn dng c c s dng ng mc ch cam kt hay khng. Nguyn tc gii ngn l lun lun gn lin vn ng tin t vi vn ng hng ha hoc dch v i ng nhm m bo kh nng thu hi n sau ny. Tuy vy, gii ngn cng phi tun th nguyn tc m bo thun li, trnh gy kh khn v phin h cho khch hng. Cn c gii ngn cho khch hng - H s do khch hng cung cp - Bo co thm nh - Hp ng tn dng - Hp ng m bo n vay - Chng t php l ca ti sn m bo - Chng t chng minh nhu cu s dng vn ca khch hng T chc Gii ngn B phn tn dng tin hnh lp ngh gii ngn cho khch hng B phn k ton kim tra, x l chng t gii ngn v m ti khon cho vay theo di n vay B phn ngn qu pht tin cho khch hng trn c s chng t do b phn k ton cung cp Hnh thc gii ngn 36

Tin mt Chuyn khon 6. T chc gim st v thu hi n Kim tra sau khi gii ngn: Kim tra theo di tnh hnh s dng vn ca khch hng, tnh hnh ti chnh, v cng n ca khch hng Kim tra, nh gi li ti sn bo m n vay Thu n Tt ton khon vay H s vay ch tt ton khi bn vay thc hin y ngha v tr n cho ngn hng - K thanh l hp ng tn dng - Hon tr ti sn m bo n vay cho khch hng - Lu tr h s vay X l n vay Nu n hn tr n, bn i vay khng tr c n cho ngn hng v khng c ng gia hn/ iu chnh k hn n th ngn hng tin hnh xem xt chuyn n qu hn, tip tc theo di thu hi n.

37

CNG HO X HI CH NGHA VIT NAM c lp - T do Hnh phc ---------o0o------------

HP NG TN DNG NGN HN
S:...../HTD Hm nay, ngy... thng... nm 2004. Ti ... Chng ti gm: BN CHO VAY TIN: - Tn (ngn hng, doanh nghip)............................................................................... - a ch:.................................................................................................................... - in thoi:..................................................Fax:...................................................... - S ti khon:............................................................................................................ - i din bi:...............................................Chc v:.............................................. Sau y gi tt l Ngn hng BN VAY TIN: - ng(b):..................................................... - a ch thng tr:.................................................................................................. - CMND s:.................................................. - Cp ngy:.................................................... - Ni cp:...................................................... - in thoi:.................................................. Sau y gi tt l Bn vay Sau khi tho thun, cng nhau k kt Hp ng tn dng ngn hn vi cc iu khon nh sau: iu 1: S tin vay v mc ch vay 1. Ngn hng cho bn vay vay s tin: - Bng s:...................................................... - Bng ch:................................................... 2. Mc ch vay:................................................................................................................ iu 2: Thi hn vay 1. Thi hn vay l:..................................................thng - K t ngy.......thng ......nm ........... - n ngy........thng........nm............ iu 3: Li sut. 1 Bn B ng cho vay s tin trn vi li sut..............%/thng tnh t ngy nhn tin vay. 2 Li xut n qu hn l:............................................................................................. iu 5: iu kin rt vn vay. 1. Trc khi rt vn vay, Bn vay phi: - Cung cp cho Ngn hng y h s, ti liu lin quan n vic vay vn.

38

Hon thnh th tc v bo m tin vay ni ti iu 11 ca Hp ng ny. 2. Lp bng k rt vn theo mu ca Ngn hng v c Ngn hng chp nhn. Ngn hng c th chp nhn mt phn hoc ton b s tin c rt theo Bng k rt vn v s tin Ngn hng duyt rt vn l khon n chnh thc ca ln rt vn . 3. Thi hn rt vn: - Bn vay c rt vn trong thi hn .........thng k t khi Hp ng c k kt. Trong trng hp Bn vay mun ko di thi hn rt vn, phi thng bo bng vn bn v c Ngn hng chp nhn. - Ngn hng s thu ph cam kt s dng vn trong trng hp Bn vay khng rt ht tin vay theo hp ng ny vi mc ph .............trn s vn khng rt theo Hp ng ny. 4. Ni dung thanh ton:..................................................................................... iu 5: Tr n gc. 1. Bn vay cam kt tr n gc nh sau: Thng, nm S tin Thng, nm S tin

Do l do khch quan Bn vay khng tr c ng lch trn, trc khi n k hn tr n v trn c s ngh ca Bn vay, Ngn hng c th xem xt li lch tr n. Trng hp c th thay i, Ngn hng thng bo bng vn bn cho Bn vay bit v Thng bo ny c gi tr thay th lch tr n quy nh ti khon ny. 2. Phng thc tr n: - Khi bt k mt khon n no n hn theo Hp ng ny, Bn vay ch ng tr n cho Ngn hng ; nu Bn vay khng ch ng tr n th Ngn hng c quyn trch ti khon tin gi ca Bn vay thu hi n. - Trng hp Bn vay c ti khon tin gi ti t chc tn dng khc, Ngn hng c lp y nhim thu thu n v thng bo cho Bn vay bit. - S n n hn Bn vay khng tr c m khng c gia hn n hoc thi gian gia hn ht th Ngn hng chuyn sang n qu hn v p dng li xut n qu hn. iu 6: Tr n trc thi hn 1. Bn vay c th tr n trc thi hn theo iu 6 Hp ng ny cho Ngn hng sau khi c Ngn hng chp thun bng vn bn. 2. Ngn hng c quyn xem xt vic tnh ph tr n trc hn i vi Bn vay theo nguyn tc khng vt qu s li pht sinh trong trng hp tr n ng hn theo hp ng. iu 7: Tr li vay 1. Li xut tr theo k hn. 2. Li c tnh t ngy Bn vay nhn khon vay u tin. 3. Tin li c tnh trn s d n vay nhn vi s ngy vay thc t, nhn vi li xut thng chia cho 30, hoc nhn vi li xut hng nm chia cho 360. 4. Phng thc tr li vay:

39

n ngy tr li, Bn vay ch ng tr li cho Ngn hng; nu n hn m Bn vay khng ch ng tr th Ngn hng c quyn trch ti khon tin gi Bn vay thu li. - Trng hp Bn vay c ti khon tin gi ti t chc tn dng khc, Ngn hng c lp y nhim thu thu li v thng bo cho Bn vay bit. iu 8: Th t u tin thanh ton. Trong trng hp bn vay khng tin thanh ton n gc, li th Ngn hng quyt nh th t v t l u tin thanh ton n gc v li ph hp vi quy nh ca php lut. iu 9: Bin php bo m ngha v hon tr vn vay 1. Bn vay cam kt dng cc bin php sau y m bo ngha v hon tr vn vay the hp ng ny............................................................................................ 2. Gi tr ti sn m bo, phng thc x l ti sn bo m thc hin theo quy nh ti Hp ng th chp, cm c, bo lnh iu 10: Quyn v ngha v ca Bn vay. 1. c cung ng vn vay theo iu kin ghi trong Hp ng ny. 2. C quyn yu cu Ngn hng bi thng mi thit hi pht sinh do Ngn hng vi phm Hp ng tn dng gy ra. 3. Chp hnh nhng quy nh ca Php lut hin hnh lin quan n quan h tn dng v cc ch , hng dn ca Ngn hng. 4. Chu trch nhim trc php lut v vic s dng vn vay ng mc ch, c hiu qu; cung cp cc chng t chng minh vic s dng vn vay v to iu kin cho Ngn hng kim tra, gim st qu trnh s dng vn vay theo yu cu ca Ngn hng. 5. Bn vay m ti khon tin gi thanh ton ti Ngn hng trong thi gian cn d n vay theo Hp ng ny. 6. i chiu n gc v li vay theo yu cu ca Ngn hng. 7. Tr n gc v li vay y ng hn theo lch cam kt trong Hp ng tn dng ny. Bn vay phi s dng ti a ngun vn sau tr n Ngn hng: khu hao c bn ca d n vay vn (k c khu hao c bn cc ti sn c nh khc m Nh nc cho php Bn vay li); li nhun; cc qu; cc ngun li hp php khc. 8. Trng hp Bn vay c ti khon tin gi ti t chc tn dng (TCTD) khc, Bn vay y quyn cho cc TCTD c trch ti khon tin gi tr n gc v li cho Ngn hng bng th thc thanh ton y nhim thu theo quy nh ti iu 6, iu 8 v cc trng hp ti khon 5 iu 13 Hp ng ny. 9. Gi cho Ngn hng cc bo co ti chnh nh k qu, nm v cc bo co thng k khc v hot ng ca Bn vay. 10. Bn vay phi thng bo kp thi cho Ngn hng v: - Nhng thay i nh hng hoc e da n gi tr ca ti sn th chp, ti sn u t bng vn vay; - Nhng thay i v vn, ti sn nh hng n kh nng ti chnh ca Bn vay v nhng thay i khc lin quan n vic thc hin ngha v tr n v li vay cho Ngn hng.

40

Thay i v c cu t chc b my v nhn s; i tn, thay i a ch tr s chnh ca Bn vay; Bn vay ang trong qu trnh tin hnh thay i hnh thc s hu, chia, tch, hp nht, st nhp, tm ngng hot ng, gii th......... - Thay i tnh trng ca Bn bo lnh. 11. Chp hnh ng cc cam kt v ti sn th chp, cm c. Trong cc trng hp khng tr c n, Bn vay phi thc hin cc ngha v theo tha thun trong hp ng th chp, cm c lin quan n Hp ng ny. Nu tin thu c do x l ti sn th chp, cm c khng thanh ton n gc v li vay th Bn vay phi tip tc bo m ngha v thanhton ht s tin cn li cho Ngn hng. 12. Trc khi thay i hnh thc s hu, chia, tch, hp nht, st nhp, Bn vay phi tr ht n gc v li vay cho Ngn hng; trng hp cha tr ht n vay th Bn vay phi lm th tc chuyn n vay cho ch s hu mi trc khi bn giao ti sn ch s hu mi k nhn n li vi Ngn hng. 13. Trong thi gian Bn vay cha tr ht n v li vay khi nhng, bn, chuyn giao,thanh l ti sn u t bng vn vay, Bn vay phi thng bo bng vn bn v c s tha thun bng vn bn ca Ngn hn. Ton b tin thu c phi chuyn ht vo ti khon tin gi ti Ngn hng hon tr n gc v li vay. Nu khng th Bn vay phi dng cc ngun gc khc tr n gc v li vay cho Ngn hng. 14. Bn vay khng dng ti sn u t bng vn vay ca Ngn hng th chp, cm c cho mt t chc khc tr n gc v li vay cho Ngn hng. iu 11: Quyn v ngha v ca Ngn hng. 1. C trch nhim cung ng vn vay theo yu cu ca Bn vay ghi trong hp ng ny. 2. Bi thng thit hi cho Bn vay do vic Ngn hng khng thc hin y ngha v trong hp ng ny. 3. Kim tra trc, trong v sau khi cho vay vn v qu trnh thu n, thu li n khi ht hn Hp ng ny. 4. Yu cu Bn vay cung cp ton b cc bo co v tnh hnh sn xut kinh doanh v thng tin cn thit lin quan n vn vay. 5. nh ch cho vay v thu n trc thi hn trong cc trng hp sau: - Pht hin vic s dng vn vay khng ng mc ch. Tnh hnh sn xut kinh doanh, tnh hnh ti chnh ca Bn vay e da nghim trng n kh nng tr n Ngn hng. - Bn vay gii th, ngng hat ng - Bn vay chia tch, hp nht hoc st nhp vi t chc khc m khng thc hin theo Khon 10 iu 12. - Bn vay khng tr c bt k mt khon n no n hn pht sinh t Hp ng tn dng ny m khng c gia hn, hoc ht thi gian gia hn. - Gi tr th chp, cm c b gim v bt k l do no v khng c gi tr bo m ngha v hon tr n vay m Bn vay khng c ngi bo lnh hoc ti sn khc m bo thay th.

41

Ngi bo lnh Bn vay theo Hp ng ny b ph sn, gii th hoc bt k nguyn nhn no v khng cn kh nng m bo ngha v ca bn bo lnh m Bn vay khng c ngi bo lnh khc hoc ti sn thay th. - C cc v kin e da n ti sn ca Bn vay c kh nng nh hng n vic tr n cho Ngn hng. 6. p dng cc bin php cn thit thu n v li. 7. Ngng cho vay khi ngi qun tr iu hnh ca Bn vay b khi t hnh s lin quan n vn vay v hat ng ca Bn vay. 8. Xem xt v chp nhn vic tr n trc hn v tnh li trong thi gian tr n trc hn theo Hp ng ny v theo quy nh ca Ngn hng nh nc. 9. Yu cu bn vay bi thng thit hi do Bn vay vi phm hp ng ny. 10. Khi Bn vay khng cn kh nng tr n gc v Ngn hng c quyn p dng cc bin php x l theo tha thun trong cc Hp ng th chp, cm c, bo lnh thu hi n. iu 12. iu khon chung. 1. Thng bo: Mi thng bo v th t giao dch gia hai bn c gi theo a ch nu trong hp ng ny (tr trng hp c thng bo thay i a ch khc bng vn bn) v c lp thnh vn bn v c ch k ca ngi c thmquyn; nu c chuyn bng ng bu in th ngy gi c coi l ngy c du xc nhn ca bu in c s ni chuyn. Bn nhn coi nh nhn c nu c chuyn n a ch ngi nhn trong thi gian t 7h30 n 16h30 trong nhng ngy lm vic; nu chuyn trc tip th vic nhn coi nh c thc hin khi k nhn vi b phn hnh chnh vn th ca Bn nhn. 2. X l vi phm hp ng: Trong thi gian hiu lc Hp ng ny, nu mt bn pht hin bn kiavi phm hp ng., th thng bo bng vn bn cho bn kia bit v yu cu khc phc cc vi phm . Ht hn ghi trong thng bo m bn kia khng khc phc c th bn yu cu c quyn p dng cc bin php cn thit bo v quyn li ca mnh theo hp ng ny. 3. Sa i, b sung ni dung hp ng: Vic sa i, b sung iu khon ca Hp ng ny phi c c hai bn tha thun bng vn bn (Bin bn sa i, b sung hp ng) do i din c thm quyn ca hai bn k; nhng sa i, b sung c hiu lc thay th, b sung iu khon tng ng trong hp ng. 4. Gii quyt tranh chp hp ng: Mi bt ng pht sinh trong qu trnh thc hin hp ng c gii quyt trn c s thng lng bnh ng gia hai bn. Trng hp khng thng lng c mt trong hai bn thng bo bng vn bn cho bn kia lm cn c xc nh hp ng lm pht sinh tranh chp (mt phn hoc ton b) cc bn a ra Ta n c thm quyn gii quyt. Quyt nh ca Ta n c hiu lc bt buc i vi cc bn theo quy nh ca php lut. IU 13: Hiu lc ca hp ng. 1. Hp ng ny c hiu lc t ngy k. Hp ng kt thc khi Bn vay tr n xong c gc ln li, li pht qu hn, ph (nu c) ca ton b khon vay pht sinh t hp ng ny.

42

2. 3. 4.

Cc vn bn, ti liu lin quan n Hp ng ny l b phn km theo c gi tr php l theo hp ng. Sau khi bn vay tr ht n gc, li, li qu hn v ph, Hp ng ny coi nh c thanh l. Trng hp cn thit, mt trong hai bn c th yu cu bn kia lp bin bn thanh l. Hp ng ny c thnh lp hai bn, mi bn gi mt bn, c gi tr php l nh nhau.. I DIN BN VAY

I DIN NGN HNG

43

CNG HA X HI CH NGHA VIT NAM c lp T do Hnh phc -------------------

HP NG TH CHP QUYN S DNG T

S: ./../H S ng k ti NH: /.. Cn c vo B lut dn s ngy 01/7/1996 Cn c vo php lnh Hp ng kinh t ngy 25/9/1989 Cn c Ngh nh s 17/N-CP ngy 29/3/1999 v th tc chuyn i, chuyn nhng, cho thu, cho thu li, tha k quyn s dng t v th chp, gp vn bng gi tr quyn s dng t;

Hm nay, ngy thng nm .. Ti ... Chng ti gm c: 1. Bn th chp: . a ch: . in thoi: . Fax: .. Do ng (b): .. Chc v: ......

Lm i din theo giy y quyn s . Ngy ..//. Ca ..... 2. Bn nhn th chp: Ngn hng ..(Gi l Ngn Hng) a ch: . in thoi: . Fax: Do ng (b): Chc v: .....

lm i din. Hai bn tha thun k Hp ng th chp quyn s dng t vi nhng iu khon sau: iu 1: Mc ch th chp Bng Hp ng ny, Bn th chp ng th chp cho Ngn Hng cc loi ti sn theo lit k ti iu 2 di y m bo cho ngha v hon tr n gc, li, li pht v ph (nu c) theo cc Hp ng tn dng, Hp ng bo lnh c k kt gia vi Ngn hng. iu 2: Ti sn th chp 1. Quyn s dng t: Giy chng nhn quyn s dng t s do cp hoc: Din tch t em th chp: . Loi t: ...

44

2. Ti sn gn lin vi th chp STT Loi ti sn Gi tr Cc giy t gc Ghi ch

Tng s ..

Cc chi tit v ti sn bo m theo ph lc nh km iu 3: Gi tr th chp v s tin vay 1. Gi tr th chp: Gi tr quyn s dng t l: . ng Gi tr ti sn khc gn lin vi t l: .... ng Tng s gi tr th chp l: . Bng ch .. ng.

2. S tin vay l: Bng ch . ng. iu 4: Quyn v ngha v ca Bn th chp 1. Thc hin xc nhn th chp v ng k th chp ti C quan c thm quyn. 2. Giao giy t gc chng nhn quyn s dng t, quyn s hu, s dng qun l ti sn gn lin trn t dng th chp (sau y gi l ti sn th chp) v cc giy t khc lin quan cho Ngn hng ngay sau khi k kt Hp ng ny. 3. Tip tc khai thc s dng ti sn th chp v bo qun khng lm gim gi tr ti sn th chp so vi khi k Hp ng (khng tnh n hao mn v hnh v yu t trt gi). Khng thay i, sa cha cu hnh v cc b phn ca ti sn th chp lm gim st gi tr ti sn th chp. Vic sa cha ln phi thng bo cho Ngn hng bit. Bn th chp p dng cc bin php cn thit trnh nguy c gim st hoc mt gi ti sn th chp k c vic ngng ngay vic khai thc, s dng cc ti sn th chp . 4. Khng c bn, trao i, chuyn nhng, cho, tng, cho mn, cho thu ti sn th chp khi cha c bin php bo m khc m bo ngha v cho Ngn hng v cha c s ng bng vn bn ca Ngn hng. 5. Chu mi chi ph thc hin vic th chp ti sn, x l ti sn th chp (nu c). 6. Mua bo him cho ti sn th chp trong trng hp cn thit. Quyn th hng tin bi thng Bo him thuc Ngn hng. Giy t Bo Him do Ngn hng gi. 7. Trng hp gi tr ti sn th chp gim v bt c l do g, Bn th chp phi thng bo ngay cho Ngn hng bit. 8. Nhn li giy t gc chng nhn v quyn s hu, s dng, qun l ti sn th chp t Ngn hng sau khi thc hin xong ngha v ca mnh i vi Ngn hng. iu 5: Quyn v ngha v ca Ngn hng 1. Gi giy t gc chng nhn quyn s hu, s dng, qun l v cc giy t khc lin quan n ti sn th chp.

45

2. Kim tra nh k hoc t xut ti sn th chp. 3. Ngn hng giao li ton b giy t chng nhn quyn s hu, s dng ti sn th chp v cc giy t khc lin quan nhn cho Bn th chp sau khi Bn th chp thc hin y ngha v ca mnh theo cc Hp ng tn dng (hoc Hp ng bo lnh) hoc thay i ti sn th chp bng bin php bo m khc v hai bn lm th tc gii tr th chp. Ngn hng c quyn x l ti sn th chp thu hi n khi Bn th chp khng hon thnh ngha v ca mnh theo Hp ng tn dng (hoc Hp ng bo lnh) ch

46

(9a)

CH 3:

TN DNG NGN HN TI TR CHO KINH DOANH

A. K HOCH BI GING CH 3: 15tit Tit 1: Phn 3.2. Cho vay kinh doanh Phn 3.2.1. Cho vay ngn hn b sung vn lu ng: Khi nim, H s k hoch vay vn, Thm nh tn dng ngn hn Tit 2: Phn 3.2.2. Cho vay theo hn mc tn dng: Khi nim, c im, i tng p dng Cn c xc nh hn mc Tit 3: Phn 3.2.2. Cho vay theo hn mc tn dng: Cn c xc nh hn mc: V d; Cch cho vay- Gii ngn Tit 4: Phn 3.2.2.Cho vay theo hn mc tn dng : Thu n, tnh v thu li vay; Bi tp Tit 5: Phn 3.2.2 Cho vay theo hn mc tn dng: Kim tra vic tr n; Bi tp Tit 6: Phn 3.2.2. Cho vay theo hn mc tn dng: Kim tra bo m n vay, x l n vay cui qu; Bi tp Tit 7:Phn 3.2.3. Cho vay theo mn: Khi nim, c im, i tng p dng; Gii ngn, Cch thu n v tnh li Tit 8: Phn 3.2.3. Cho vay theo mn: Cch thu n v tnh li; V d, Bi tp Tit 9: Phn 3.3. Cho vay trn ti sn Phn 3.3.1. Chit khu giy t c gi: Khi nim; ngha; i tng chit khu v iu kin; Phng php xc nh s tin nhn chit khu Tit 10: Phn 3.3.1. Chit khu giy t c gi: Phng php xc nh s tin chit khu; Bi tp Tit 11: Phn 3.3.1. Chit khu giy t c gi: Quy trnh nghip v Tit 12: Phn 3.3.2. Cho vay trn b chng t hng xut Phn 3.3.3. Bao thanh ton: Khi nim, c im, Cc ch th tham gia; Cc loi hnh bao thanh ton Tit 13: Phn 3.3.3. Bao thanh ton: Quy trnh nghip v bao thanh ton; i tng khch hng; Li ch hot ng bao thanh ton Tit 14: Phn 3.3.3. Bao thanh ton: Phng php xc nh s tin bao thanh ton; Bi tp Tit 15: Phn 3.4. Cc hnh thc cho vay khc B. MC TIU Hc xong chng ny sinh vin c th -Tip cn c vi cc loi cho vay ngn hn ca ngn hng - Hiu c nhu cu vay vn ca khch hng xut pht t u v lm th no xc nh chnh xc c s tin khch hng cn vay

47

- Bit cch hng dn khch hng lm cc th tc vay vn ngn hng, gii ngn, thu n, thu li v thanh l hp ng
C. NI DUNG

3.1. NHNG VN CHUNG V TN DNG NGN HN: 3.1.1. C s php l v phm vi p dng: Lut cc t chc tn dng Quy ch cho vay ca t chc tn dng i vi khch hng theo quyt nh ca thng c Ngn hng nh nc. Cc vn bng hng dn. 3.1.2 Phm vi p dng: + Bn cho vay: Cc t chc tn dng c thnh lp v thc hin nghip v cho vay theo qui nh ca lut cc t chc tn dng, bao gm: Ngn hng thng mi quc doanh; ngn hng c phn; cng ty ti chnh; qu tn dng nhn dn; HTX tn dng; ngn hng lin doanh; chi nhnh ngn hng nc ngoi + Bn i vay: L nhng php nhn, th nhn hot ng sn xut kinh doanh theo php lut Vit Nam, gm: Doanh nghip Nh nc, cng ty c phn, cng ty TNHH, Doanh nghip t nhn, hp tc x, c th v h sn xut kinh doanh. 3.2. CHO VAY KINH DOANH: 3.2.1. CHO VAY NGN HN B SUNG VN LU NG: 3.2.1.1. Khi nim: Cc t chc kinh t ang tn ti v hot ng sn xut kinh doanh ch yu l da vo ngun vn t c, nu trong qu trnh sn xut kinh doanh c pht sinh cc nhu cu vn vt qu kh nng ca mnh s c ngn hng cho vay p ng cc nhu cu . Cho vay b sung: vn ch c ngha b sung, khng quyt nh n s sng cn ca doanh nghip 3.2.2.2. H s k hoch vay vn v thm nh tn dng ngn hn: a H s k hoch vay vn: Cc t chc vay vn cn ch ng lp h s k hoch gi cho ngn hng trc khi bc vo thc hin k hoch vi mc ch l xc nhn s cam kt t cc ngn hng v mt hn mc tn dng m mnh s c s dng trong k. H s k hoch ca n v vay vn bao gm: + H s php l: Quyt nh thnh lp, quyt nh b nhim gim c, tng gim c, k ton trng, giy php kinh doanh . + H s c lin quan n hot ng sn xut kinh doanh , kinh t ti chnh: bo co k ton trong 3 k gn nht: Bng cn i k ton, bo co kt qu kinh doanh , bo co lu chuyn tin t. Ton b k hoch hoc phng n sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Cc h s c lin quan n ti sn th chp, ti sn cm c v h s bo lnh. b Thm nh tn dng ngn hn: L vic phn tch v xem xt ton b h s xin vay vn tn dng ngn hn ca khch hng lm c s quyt nh cho vay. Vi ngha vic thm nh c tin hnh theo cc ni dung sau:

48

@ Thm nh iu kin vay vn ca khch hng: . iu kin php l: Nu l php nhn phi c y t cch php nhn, l th nhn phi l ngi c nng lc hnh vi, nng lc php lut dn s. . iu kin kinh t ti chnh: Ngi i vay ang sn xut kinh doanh nhng hng ho m x hi ang cn. Hot ng sn xut kinh doanh n nh, khng c n qu hn. @ Thm nh k hoch sn xut kinh doanh : Kim tra tnh chnh xc, trung thc ca cc ch tiu trong k hoach sn xut kinh doanh. nh gi hiu qu v ti chnh ca k hoch sn xut kinh doanh @ Thm nh v nh gi thc trng ca n v: nh gi thc trng ca ngi vay vn, ngn hng da vo s liu trong cc bo co k ton tnh ton v xc nh cc ch tiu bao gm h thng 4 ch tiu sau y + Cc ch tiu phn nh tnh hnh hot ng ca n v: Vng quay vn lu ng Vng quay = ton b vn Vng quay hng tn kho = Doanh thu thun TS ngn hn bnh qun trong k

Doanh thu thun Tng ti sn bnh qun trong k = Gi vn hng bn Ti sn d tr bnh qun trong k

K thu tin bnh qun

S d cc khon phi thu bnh qun trong k Doanh thu bnh qun 1 ngy trong k

+ Cc ch tiu phn nh c cu v tnh hnh ti chnh: H s t ti tr = Ngun vn ch s hu Tng ngun vn Ngun vn vay Tng ngun vn Ngun vn ch s hu Ngun vn vay N phi tr Tng cng ngun vn = Ngun vn ch s hu

H s n by

Nng lc i vay

H s n

H s ti tr u t

49

Ti sn di hn + Cc ch tiu kh nng thanh ton ca n v Ti sn ngn hn

Kh nng thanh ton ngn hn

N ngn hn N ngn hn gm: vay ngn hn, n di hn n hn tr, cc khon phi tr cho ngi bn, ngi nhn thu, thu v cc khon phi np cho ngn sch, lng v cc khon phi tr phi np khc Ti sn ngn hn hng tn kho Kh nng thanh ton nhanh = N ngn hn + Cc ch tiu phn nh hiu qu kinh doanh ca n v: P: Li nhun rng Tc tng thu nhp = P nm nay P nm trc Li nhun rng 100% Doanh thu Li nhun rng 100% Gi vn hng bn Li nhun rng 100% Vn ch s hu Li nhun rng Doanh thu thun

T sut li nhun/doanh thu

T sut li nhun/gi thnh

T sut li nhun/vn CSH

H s phn nh hiu qu hot ng

50

Sau khi thm nh v nh gi thc trng ca n v c hai trng hp xy ra: + Cc h s vay vn ca khch hng cha ng nhiu yu t cho thy s yu km ca n v th ngn hng s t chi cho vay + Nu ton b h s v kt qu thm nh cho thy tnh hnh ca n v tt c th vay vn th cn b tn dng s kim tra li hn mc tn dng, lp t trnh gi n lnh o ngn hng xt duyt cho vay.

3.2.2. CHO VAY THEO HN MC TN DNG 3.2.2.1. Khi nim L phng thc cho vay m ngn hng xc nh v tha thun vi khch hng mt hn mc tn dng duy tr trong mt khong thi gian nht nh Hn mc tn dng l mc d n vay ti a c duy tr trong mt thi gian nht nh Mt h s xin vay dng xin vay nhiu mn vay 3.2.2.2. c im - p dng cho nhng khch hng c nhu cu vay vn thng xuyn, c uy tn trong giao dch thanh ton - Trong cho vay theo hn mc tn dng vn tn dng tham gia vo ton b vng quay vn ca doanh nghip t khu d tr n khu sn xut lu thng - Vn tn dng pht sinh theo nhu cu ca qu trnh tun hon lun chuyn vn m khng ph thuc vo tnh hnh d tr vt t hng ha ca doanh nghip 3.2.2.3 .Cn c xc nh hn mc tn dng - Nhu cu vn lu ng ca khch hng cho k tn dng - Vn lu ng ca khch hng vo thi im xt hn mc - Vn lu ng khc Xc nh nhu cu vn vay ca khch hng Hn mc TD K hoch Nhu cu VL k k hoch VL Ca KH VL Khc

Nhu cu vn lu ng k k hoch Tng chi ph sn xut kinh doanh k k hoch - khu hao c bn Nhu cu vn (Gi vn k k hoch) lu ng k = k hoch Vng quay vn lu ng k k hoch Vn lu ng ca khch hng

51

 Vn lu ng khc - Vay ca N Ngn VL coi nh VL t c = TS ngn hn ngn hng hn t c khc - Vay VL coi ngn hn S d cc qu Li nhun cha nh = + di cc hnh trch lp hng nm phn phi T c thc khc V d: C s liu ti Cng Ty A 1. Bng cn i k ton ngy 30/9 cng ty A (vt: triu ng) Ti sn A. Ti sn ngn hn 1. Tin 2. TTC ngn hn 3. Cc khon phi thu ngn hn Phi thu khch hng Tr trc cho ngi bn Phi thu khc 4. Hng tn kho 5. Ti sn ngn hn khc B. Ti sn di hn 1. Nguyn gi 2. Hao mn ly k S tin 5000 650 250 1500 1000 500 0 2000 600 4000 4500 -500 Ngun vn A. N phi tr 1. N ngn hn N ngn hn Phi tr cho ngi bn Ngi mua tr tin trc Thu Phi tr cng nhn vin Phi tr khc 2. N di hn B. Vn ch s hu 1. Vn ch s hu 2. Qu u t pht trin 3. Qu d phng 4. Qu khc 5. Li nhun sau thu S tin 4500 3000 2000 400 450 100 50 0 1500 4500 4186 200 70 10 34 9000

VL Ca KH

VL t c

+ VL coi nh t c

Tng cng

9000

2. D ton chi ph sn xut kinh doanh qu IV: 9.980 triu ng Trong khu hao c bn :200 triu ng Tc lun chuyn vn lu ng qu III d kin: 3 vng Yu cu Tnh ton v xc nh hn mc tn dng qu IV cho cng ty A 3.2.2.4. Cch cho vay Gii ngn Sau khi hn mc tn dng c duyt cho n v, hai bn s k hp ng tn dng lm c s cho vay v thu n, mi ln c nhu cu vn pht sinh n v ch cn gi n ngn hng 52

cc chng t, ho n phi tr ngi bn vt t hng ho hoac chng t thanh ton cho ngi bn th c ngn hng gii ngn. Tin vay s c ghi vo bn N ti khon cho vay : + Thanh ton trc tip cho ngi th hng (nh cung cp) + Chuyn vo ti khon tin gi ca bn vay + Gii ngn bng tin mt bn vay thanh ton tin mua vt t, nguyn liu cho ngi th hng khng c ti khon ti ngn hng Vic gii ngn c thc hin theo tin sn xut kinh doanh ca doanh nghip v c thc hin trong nhiu t trong mt thi gian nht nh, khng k n vay ca t trc c hon tr hay cha mim l s d trn ti khon cho vay khng c vt qu hn mc tn dng qui nh

3.2.2.5. Thu n, tnh v thu li vay a. Thu n: Cho vay theo hn mc tn dng l loi cho vay m vn tn dng tham gia vo ton b chu k lun chuyn vn, do , trong hp ng tn dng s c iu khon quy nh tt c tin thu bn hng v nhng khon thu khc pht sinh trong qu trnh hot ng ca doanh nghip u c dng tr n vay, c th p dng mt trong hai cch - Thu theo nh k - Thu theo doanh thu thc t: mi ln doanh nghip c thu tin bn hng th dng tin tr n cho ngn hng. i vi cc khon thu bng chuyn khon ngn hng s ghi C vo ti khon cho vay thu n, trng hp doanh thu pht sinh ln vt qu s d thc t ca ti khon cho vay th ngn hng ch c thu ht n gc, khon tin cn li ngn hng ghi C vo ti khon tin gi ca doanh nghip vay vn. - Cc khon thu bng tin mt: Bn vay phi np tin mt vo ngn hng tr n. b. Tnh v thu li vay Tin li vay c tnh v thu mi thng mt ln vo ngy cui thng Phng php tnh li Li tr hng thng

Ii

DkNk S ngy trong thng

Li sut thng

Trong Ii: li phi tr thng th i Dk: mc d n khng i thi on k Nk: s ngy c mc d n khng i thi on k V d: Cng ty A c NH X cho vay theo hn mc lun chuyn (vt: triu ng) 53

S liu trn ti khon cho vay qu III Ngy thng 10/7 20/7 31/7 16/8 20/8 30/8 19/9 26/9 31/9 Cho vay Thu n 100 300 100 50 100 150 200 200 100 200

V d Bit S d N u qu III ca ti khon ny l 200 Li sut cho vay theo hn mc l 1.5% thng, Yu cu: Tnh li phi tr cc thng trong qu III 3.2.2.6. Kim tra vic tr n - Xc nh vng quay vn tn dng thc t Trong cho vay theo hn mc, ngn hng khng qui nh thi hn n m ch yu cu n v vay vn phi thc hin ng vng quay vn tn dng m h cam kt trong hp ng tn dng. Nu bn vay tr n vay sng phng, vng quay vn tn dng s c thc hin tt. Ngc li nu doanh nghip vay vn khng thc hin ng vng quay vn tn dng hoc h s dng vn vay sai mc ch, khng c hiu qu hoc khng tch cc tr n. Do ngn chn tnh trng ny khi kt thc qu ngn hng s tin hnh tnh vng quay vn tn dng, nu nh vng quay vn tn dng thc t nh hn vng quay vn tn dng theo hp ng th xem nh doanh nghip tr n khng ng hn v do s chu tin pht qu hn.
DOANH S TR N TRONG K MC D N BNH QUN TRONG K Trong Mc d N bnh = qun rong k Dk Nk

VTDTT

N (90) + Doanh s tr n l s pht sinh bn C ca ti khon cho vay trong qu. Tin li b pht do khng bo m vng quay vn tn dng (a)

54

(a)

Mc d N VVTDKH = bnh qun x trong k

LS qu hn LS vay VVTDTT x 30

S ngy ca mt vng quay vn X tn dng theo hp ng

Li sut qu hn ti a = 150% li sut cho vay

3.2.2.7.Kim tra bo m n vay a. Mc ch, yu cu: @ Mc ch: Tt c cc t chc kinh t c s dng vn vay ca ngn hng u phi chu s kim tra kim sot ca ngn hng, bt u t khu xt duyt cho vay n khu s dng vn vay v tr n sau ny. Trong qu trnh vic kim tra bo m n vay l mt ni dung rt quan trng nhm mc ch sau: nh gi mt cch tng i xc thc v tnh hnh s dng vn vay ca n v Thng qua vic kim tra, mt mt thng xuyn nhc nh n v vay vn chp hnh nghim chnh cc nguyn tc tn dng, cc iu khon ghi trong hp ng tn dng v mt khc kp thi pht hin v ngn chn nhng hin tng tiu cc c th xy ra @ Yu cu: bo m n vay cn bo m cc yu cu sau: Tin hnh kim tra mt cch thng xuyn, lin tc Cng tc kim tra phi tin hnh mt cch khch quan, trung thc.
b. Cc ti liu dng lm cn c kim tra

Bn vay vn phi cung cp cho cn b tn dng bo co k ton c n v kim ton xc nhn, s kho, s chi tit vt t. Cc h s ti liu ti ngn hng (kh c cho vay, hp ng tn dng, cc s theo di thu n) c. Phng php kim tra: So snh gia gi tr vt t hng ho nhn bo m n vay vi tng s n vay ngn hn. xc nh n vay ngn hn c vt t hng ho m bo hay khng? Trnh t kim tra theo cc bc sau: + Bc 1:Xc nh gi tr vt t hng ho iu kin m bo gm: Ti sn thuc quyn s hu ca bn vay m bo qui cch phm cht Vt t hng ho ph hp vi nhim v sn xut kinh doanh ca n v Vt t, hng ho iu kin m bo = hng tn kho + iu chnh tng - iu chnh gim @ iu chnh tng bao gm: Vn bng tin u t ti chnh ngn hn Cc khon phi thu khch hng Tin ng trc cho ngi bn

55

@ iu chnh gim bao gm: Vt t, hng ho khng thuc ti sn ca n v vay vn Cc khon phi tr cho ngi bn Ngi mua tr tin trc Cc khon loi tr khc nu c + Bc 2: Xc nh gi tr vt t hng ho nhn bo m n vay ngn hn (a) * Ngun vn kinh doanh ngn hn Gi tr vt t, hng ho Gi tr vt t, hng ho * Ngun vn lu ng coi nh t nhn bo m n vay = iu kin m bo c ngn hn * Ngun vn ngn hn khc + Bc 3: Xc nh tng s n vay ngn hn cn kim tra m bo (b)bao gm: N ngn hn trong hn + N qu hn (nu c) + Bc 4: Xc nh kt qu kim tra bng phng php so snh: (a) (b) > 0 : tha (a) (b) < 0 : thiu (a) (b) = 0: + Bc 5: Nhn xt, phn tch nguyn nhn v x l & Tha bo m >0: n v s dng vn vay tt, c hiu qu & bo m = 0 : tip tc duy tr quan h tn dng & Thiu bo m< 0:n v s dng vn vay cha tt Nu thiu bo m 5%: coi nh bnh thng chp nhn c. Nu thiu bo m > 5% n 20% tnh hnh thiu vt t bo m nghim trng. Nu thiu bo m > 20%: thiu vt t c bit nghim trng. Nguyn nhn: + Ch quan: Ph bin l s dng vn vay sai mc ch, thiu tnh ton, khng c hiu qu + Khch quan: Do nh hng ca thin tai, tc ng ca gi c th trng. X l: Tu theo mc x l thch hp (t thp n cao) yu cu doanh nghip tm bin php gii quyt, nu nghim trng s nh ch cho vay, phong to ti sn thu hi n vay

3.2.2.8. X l n vay cui qu Trng hp 1: DN tip tc vay lun chuyn - Nu HMTD qu tip theo > D n thc t cui qu ny th DN tip tc c vay, D n u qu tip theo = D n thc t cui qu ny, xem nh DN vay trong hn mc tn dng mi

56

- Nu HMTD qu tip theo < D n thc t cui qu ny, th s chnh lch gia s d n thc t vi hn mc tn dng mi cn phi c x l: Yu cu n v vay vn tr ht chnh lch Nu doanh nghip khng cn vn bng tin th DN phi k nhn n v cam kt tr ht trong 1 thng. Nu 1 thng DN cha tr ht th chuyn s chnh lch sang n qu hn x pht v yu cu n v tm bin php tr n. Trng hp 2: DN khng c ngn hng tip tc cho vay lun chuyn th ton b s d n thc t cn li hai bn tha thun - Nu s d n khng ln v DN c iu kin tr n s tr ht cho NH - Nu s d n thc t ln kh c th tr ht trong 1 thi gian ngn th hai bn thng nht xc nh k hn tr n trong 1 thi gian nht nh v phn chia s n tr lm nhiu k nhng ti a khng qu mt qu. 3.2.3. CHO VAY THEO MN ( TNG LN) 3.2.3.1. Khi nim Cho vay tng ln l phng thc cho vay c thc hin ring bit theo tng nhu cu vn ca khch hng 3.2.3.2. c im - Hp ng tn dng k c lp cho tng ln vay - Gii ngn, thu n c thc hin ring cho tng ln (tng mn) vay - Vn tn dng ch tham gia vo mt giai on hay mt chu k sn xut kinh doanh 3.2.3.3. i tng p dng - p dng cho cc t chc kinh t c iu kin vay vn nhng khng iu kin vay theo hn mc - Khch hng vay vn khng thng xuyn - Khch hng mi giao dch vi ngn hng ln u 3.2.3.4.Gii ngn Khi pht sinh nhu cu vn, Khch hng lm n v vay, ni r s tin cn vay, mc ch s dng vn, thi hn vay vn, gi km theo giy t chng minh nhu cu s dng. Nu ph hp th cn b tn dng k ngh gii quyt cho vay, sau trn c s k duyt ca lnh o, tin hnh lp kh c v chuyn sang b phn k ton gii ngn. C th gii ngn bng chuyn khon hoc tin mt 3.2.3.5. Cch thu n v tnh li Vic thu n v tnh li c thc hin theo mc tin v k hn quy nh trong kh c

57

TH1: Ton b s n ch quy nh mt k hn. Ton b s n phi tr mt ln vo cui k v li c tnh v thu cng mt lc vi n gc TH2: Mt khon n c chia ra lm nhiu k hn, mi k hn l mt mc tin khi ngn hng thu n gc ng thi s tnh v thu li cho vay. Ch Nu n k tr m bn vay khng c tin tr , th phi lm n xin gia hn n. + Nu v l do chnh ng th ngn hng gii quyt cho gia hn. + Nu khng c l do chnh ng th ngn hng thc hin chuyn n qu hn v tnh li sut qu hn Li phi tr qu hn = D n qu hn* Li sut qu hn (ngy)* S ngy qu hn - Nu n k tr n m bn vay c tr nhng tr khng n gc v li vay + Ngn hng thu li trc + Sau mi tr vo n gc. +S cn li cha tr c tnh li qu hn - Trng hp khch hng tr trc thi hn vay mt s tin nht nh cho ngn hng: V d: Mt khon tn dng tr gi 500 triu c ngn hng A cho cng ty B vay thi hn 1 thng vi li sut 1%/thng. Ngy vay 01/5 o hn 01/6, ngy 20/5 cng ty B tr trc 300 triu v tr n gc ng hn.
-

Li phi tr

(500 triu x 19 ngy + 200 triu x 12 ngy) x 1% 31

V d: Ngy 10/07 ngn hng ng cho khch hng vay b sung vn lu ng vi ni dung c th nh sau: - S tin: 800.000.000 - Thi hn : 3 thng - Li sut : 1.5% thng - Li sut qu hn bng 150% li sut cho vay Yu cu: 1. Xc nh s tin khch hng phi tr cho ngn hng vo thi im o hn nu tr mt ln c gc v li khi o hn. 2. Nu ton b s n c tr lm 3 t: + t 1: ngy 10/8, gc 250 triu v li + t 2: ngy 10/9, gc 250tr v li + t 3: ngy 10/10, gc 300 tr v li Tnh s tin khch hng phi tr cho NH 58

3. Tuy nhin + t 1: Dn tr chm 10 ngy vi s tin 150 tr, v sau 5 ngy mi tr ht s n vay ca t 1 + t 2: tr chm 15 ngy + t 3: tr ng hn 3.3. CHO VAY TRN TI SN 3.3.1. CHIT KHU CHNG T C GI (DISCOUNT) 3.3.1.1. Khi nim v ngha a. Khi nim Chit khu chng t c gi l mt loi hnh tn dng ngn hn ca ngn hng thng mi. Chit khu chng t c gi l vic t chc tn dng mua giy t c gi ca ngi th hng trc khi n hn thanh ton. Trong nghip v ny ngn hng s ng ra tr tin trc cho hi phiu hoc cc chng t c gi khc cha n hn thanh ton theo yu cu ca ngi th hng (ngi s hu chng t) bng cch khu tr ngay mt s tin nht nh gi l tin chit khu tnh theo tr gi chng t, thi hn chit khu, li sut v cc t l chit khu khc, cn li bao nhiu mi thanh ton cho ngi th hng, ngi th hng mun nhn c s tin ny th bt buc phi lm th tc chuyn nhng quyn hng li cc chng t xin chit khu cho ngn hng chit khu. Nh vy thc cht l ngn hng b tin ra mua hi phiu v cc chng t c gi khc theo mt gi m bao gi cng nh hn tr gi ca ca cc chng t . Trong nghip v chit khu, ngn hng cung cp tn dng cho ngi xin chit khu, nhng khi chng t n hn, ngn hng li gi chng t i i tin ngi c ngha v tr tin, v vy y gi l nghip v cho vay gin tip. b. ngha: Ngi xin chit khu: - C tin p ng cc nhu cu thanh ton, nht l khi phc nng lc thanh ton - Duy tr c mi quan h ti chnh, nh m h tin hnh sn xut, kinh doanh c bnh thng. i vi ngn hng: -Chit khu l nghip v tn dng c bo m, ti sn c tnh thanh khon cao, mang li thu nhp cho ngn hng - Tng d tr th cp cho ngn hng 3.3.1.2. i tng chit khu v iu kin chit khu a. i tng - Hi phiu - Tri phiu chnh ph 59

- Tri phiu cng ty - Chng ch tin gi - S tit kim b. iu kin chit khu i vi giy t c gi - Thuc quyn s hu hp php ca ngi xin chit khu - Cha n hn thanh ton - Hp l, hp php, c php chuyn nhng - Ph hp v ni dung, nguyn vn v hnh thc - Kh nng thanh ton khi giy t c gi o hn c m bo 3.3.1.3. Phng php xc nh s tin nhn chit khu a. Tr gi chng t chit khu: l gi tr khi o hn ca chng t - Hi phiu: l s tin ghi trn hi phiu - Tri phiu: +Tri phiu tr li sau (tri phiu li tc): mnh gi + li +Tri phiu tr li trc (tri phiu chit khu): mnh gi +Tri phiu tr li nh k: mnh gi+ li cc k cha nhn V d Ngy 20/02/2011 phng tn dng ca OCB c nhn c ca khch hng 4 loi chng t c gi xin chit khu: - Hi phiu s 124/07 k pht ngy 15/12/2010 s n hn thanh ton ngy 15/06/2011, c mnh gi l 228.000USD c ngn hng City Bank chp nhn chi tr khi o hn. - Tri phiu chnh ph c mnh gi 3 t ng, k hn 5 nm, c pht hnh vo ngy 15/12/2008 v c hng li hng nm l 8,5%. - K phiu ngn hng c mnh gi 100 triu ng, thi hn 8 thng, li sut 1% thng, tr li trc, pht hnh vo ngy 08/08/2010; ngy thanh ton 08/04/2011. - Tri phiu kho bc c mnh gi 200 triu, thi hn 1 nm, li sut 10%nm, pht hnh ngy 05/09/2010, tin mua tri phiu v li c thanh ton mt ln khi o hn Yu cu: Xc nh gi tr chit khu ca cc chng t trn b. Thi hn chit khu - L thi hn hiu lc cn li ca giy t c gi - Xc nh t ngy ngn hng nhn chit khu n ngy ti hn thanh ton. - Nu ngy thanh ton trng vo ngy ngh, ngh l, ngh tt th ngy ti hn c xem l ngy lm vic tip sau ngy ngh c. Li sut chit khu: L li sut m ngn hng s dng tnh tin li chit khu Phn bit gia li sut chit khu v li sut cho vay: 60

Ging nhau: C cng bn cht u l gi c cho vay, gi c tn dng Khc nhau: Li sut cho vay dng tnh v thu li vo cui mi k hn. Li sut chit khu dng tnh v khu tr vo tin li u k. Nh vy gia li sut cho vay v li sut chit khu c mi lin h vi nhau. Li sut chit khu khng c cng b c lp m phi c iu chnh t li sut cho vay m ra Li sut cho vay 1 + Li sut cho vay + Mc chit khu: (S tin chit khu) l s tin ngn hng chit khu c hng. Khi thc hin chit khu, Ngn hng s khu tr ngay mc chit khu vo tr gi chng t xin chit khu ri mi thanh ton phn cn li cho khch hng. Mc chit khu nhiu hay t tu thuc vo cc nhn t sau: . Thi hn chit khu . Li sut chit khu . T l hoa hng v l ph, mt s nhn t khc Mc chit khu = Tin li chit khu + Hoa hng, ph chit khu Trong : Tin li chit khu = Tr gi chng t x Thi hn CK x Li sut chit khu N

Li sut chit khu

Nu li sut tnh theo nm: N = 360 ngy; li sut thng: N = 30 ngy - Hoa hng chit khu: B p cc chi ph t lc ngn hng nhn chit khu cho n khi thanh ton. Trong nghip v ny khi cc chng t n hn thanh ton ngn hng phi gi chng t i cho n khi ngn hng nhn c tin thanh ton c pht sinh cc khon chi ph: Bu in, nh thu, chuyn tinTin hoa hng s c xc nh theo cng thc Hoa hng chit khu = Tr gi chng t x t l hoa hng Tin hoa hng chit khu khng ph thuc vo thi hn chit khu - Ph chit khu: L chi ph dng thm tra mi quan h gia ngi k pht hi phiu vi ngi chp nhn hi phiu, cc chi ph lu gi, bo qun chng t. Ph chit khu s c tnh bng mt trong hai cch: . nh mc thu tuyt i cho mt nhm chng t . T l % ph c dnh Ph chit khu = Tr gi chng t x T l c nh + Gi tr cn li: (gi tr thanh ton cho ngi xin chit khu)

61

Gi tr cn li = Tr gi chng t mc chit khu

V d: Ngy 20/02/2011 phng tn dng ca OCB c nhn c ca khch hng 4 loi chng t c gi xin chit khu: - Hi phiu s 124/07 k pht ngy 15/12/2010 s n hn thanh ton ngy 15/06/2011, c mnh gi l 228.000USD c ngn hng City Bank chp nhn chi tr khi o hn. - Tri phiu chnh ph c mnh gi 3 t ng, k hn 5 nm, c pht hnh vo ngy 15/12/2008 v c hng li hng nm l 8,5%. - K phiu ngn hng c mnh gi 100 triu ng, thi hn 8 thng, li sut 1% thng, tr li trc, pht hnh vo ngy 08/08/2010; ngy thanh ton 08/04/2011. - Tri phiu kho bc c mnh gi 200 triu, thi hn 1 nm, li sut 10%nm, pht hnh ngy 05/09/2010, tin mua tri phiu v li c thanh ton mt ln khi o hn Ngn hng OCB ng chit khu cc chng t trn vo ngy 25/2/2011 vi cc iu kin c th nh sau: - Li sut cho vay ngn hn: 1.2% thng i vi VN v 7%nm i vi USD - T l hoa hng v l ph: 0.3% tr gi chng t Yu cu: - Tnh s tin chit khu ngn hng OCB c hng - Tnh gi tr cn li thanh ton cho cng ty A 3.3.1.4. Quy trnh nghip v Bc 1: Ngi xin chit khu (ngi s hu chng t) tip xc vi ngn hng v tin hnh cc th tc xin chit khu cc chng t. n xin chit khu Bng k cc chng t xin chit khu (Theo mu ca ngn hng) km theo cc bn gc ca chng t xin chit khu Bng k lp thnh 2 bn km theo cc bn gc ca cc chng t xin chit khu Cn b phng kinh doanh khi tip nhn h s xin chit khu ca khch hng sau khi kim tra s lng chng t, k nhn vo bng k ri tr li 1 bng k cho kch hng, hn vi khch hng mt thi gian nht nh s tr li chnh thc Bc 2: Cn b tn dng c phn cng s thm nh cc chng t xin chit khu ca khch hng Ni dung: . Kim tra tnh hp l, hp php ca chng t . Kim tra cc yu t trn chng t c b co sa, ty xo, s tin bng s, ch c khp nhau hay khng . Thi hn hiu lc cn li ca chng t . Thm nh kh nng thanh ton ca chng t khi n hn Sau khi thm nh s xy ra hai trng hp: 62

* T chi chit khu: Cc yu t php l cha khng nh c, cc chng t c du hiu sa cha, ty xo. Cc chng t kh nng thanh ton khi n hn rt thp, ri ro cao. Ngn hng s tr li y v nguyn vn cho khch hng * ng nhn chit khu: Cc yu t bo m hp l, hp php, bo m kh nng thanh ton. Thng bo cho khch hng bit. Bc 3: Nu khch hng ng th h phi tin hnh lm cc th tc chuyn nhng cc chng t c gi cho ngn hng chit khu chuyn ton b quyn v li ch hp php c lin quan n cc chng t cho ngn hng, vic chuyn nhng c thc hin bng cch: i vi cc chng t k danh: chuyn nhng bng phng php k chuyn nhng (k hu) i vi cc chng t v danh: chuyn nhng bng cch trao tay. Sau ngn hng s tnh ton, lp bng k chit khu xc nh s tin cn li tr cho khch hng xin chit khu. Ngi xin chit khu s c thanh ton bng tin mt hoc chuyn khon. Ngn hng s chuyn ton b chng t vo lu tr v bo qun theo ch chng t c gi. n thi phi m s theo di theo di thi hn n hn thanh ton ca cc chng t sau ny khi n hn phi kp thi gi i nh thu. Bc 4: Khi cc chng t chit khu n hn thanh ton, ngn hng s gi ton b cc chng t cho ngi tr tin km theo th yu cu thanh ton c thanh ton ton b tr gi chng t. Ngi tr tin phi thc hin vic tr tin cho ngn hng. Ch : Trong thi gian bo qun cc chng t chit khu, nu cc chng t cha n hn thanh ton m ngn hng cn phi c tin th c th mang cc chng t ny xin chit khu li ti ngn hng nh nc hoc ti cc ngn hng thng mi khc Trong trng hp khi n hn thanh ton, ngn hng chit khu xut trnh cc chng t m ngi tr tin khng thc hin vic tr tin (ri ro pht sinh), th ngn hng vi t cch l ngi s hu cc chng t c gi s thc hin khi kin trc to truy i s tin. 3.3.2. CHO VAY TRN B CHNG T HNG XUT. y l hnh thc cho vay trn ti sn, ngn hng cn c vo gi tr cc khon phi thu ca khch hng. i tng cho vay l b chng t hng xut khu ca khch hng c gi i thanh ton theo phng thc th tn dng hoc nh thu. Dng ti tr ny gip nh xut khu nhn trc c phn ln khon tin s thu t ngn hng. Vic chit khu ny c tnh cht nh cho vay cm c chng t c gi. a. iu kin chit khu: Cc t chc tn dng nhn chit khu b chng t hng xut khu c bo lu quyn truy i vi cc iu kin c bn sau: a.1. i vi L/C cho php thanh ton ngay hay tr chm di 60 ngy:

63

+ Bn gc L/C v tt c cc bn gc sa i L/C phi c bo m tnh xc thc bi ngn hng thng bo v c xut trnh cng vi bn gc thng bo L/C v bn gc thng bo sa i L/C ca ngn hng thng bo. + L/C cn hiu lc v cn s d cha thanh ton: c gi tr chit khu ti bt k ngn hng no hoc chit khu ti chnh ngn hng ; L/C qui nh vn n c lp theo lnh ca ngn hng pht hnh hoc ton b vn n gc c xut trnh qua ngn hng. + Th trng nc nhp khu c mc ri ro thp. + B chng t kim tra bo m hon ho, ph hp vi L/C v xut trnh trong thi hn hiu lc ca L/C. + Doanh nghip c uy tn vi ngn hng vay tr sng phng, hot ng sn xut kinh doanh tt, tnh hnh ti chnh lnh mnh, c kh nng hon tr s tin m ngn hng chit khu nu b ngn hng tr tin t chi. a.2. i vi L/C tr chm t 60 ngy n 360 ngy: Ngoi cc iu kin nu trn, ngn hng ch thc hin chit khu khi nhn c in chp nhn thanh ton hoc hi phiu c k hn c chp nhn thanh ton vo ngy o hn bi Ngn hng xc nhn L/C. b. S tin v li chit khu: + S tin chit khu: S tin chit khu thanh ton cho doanh nghip cn c vo kh nng truy i ca doanh ngip (xut khu), ca ngn hng pht hnh v thi gian d kin thanh ton nhng ti a l 95% tr gi b chng t. + Li chit khu: Li chit khu c tnh cn c vo li sut chit khu, s tin chit khu v thi hn chit khu. + Thi hn chit khu: Thi hn chit khu thc t c tnh t khi thanh ton s tin chit khu cho doanh nghip n khi ngn hng nhn c bo C s tin thanh ton b chng t hng xut khu. Thi hn chit khu ti a: i vi L/C tr ngay l 60 ngy, i vi L/C tr chm cn c vo thi hn thanh ton ca chng t v qui nh ca L/C qui nh thi hn chit khu. c. Th tc nghip v chit khu: - Khi c nhu cu chit khu, doanh nghip xut trnh cc chng t sau: Bn gc L/C v tt c cc bn gc L/C sa i, bn gc thng bo L/C v bn gc thng bo sa i L/C ca ngn hng thng bo. B chng t hng xut khu. Giy ngh vay kim nhn n (theo mu) c cam kt hon tr s tin ngn hng cho vay trong trng hp ngn hng tr tin t chi thanh ton. - Ngn hng tip nhn v kim tra b chng t ca khch hng. Vic kim tra b chng t ca khch hng cn c vo cc iu kin cho vay do ngn hng qui nh, sau khi kim tra cn b kim tra lp t trnh nu tnh trng ca b chng t a

64

kin t chi hay chp nhn, ghi r s tin, li sut, thi hn chit khu gi cho lnh o ngn hng gii quyt. - Ph duyt cho vay v gii ngn. Trn c s t trnh ca b phn kinh doanh, lnh o ngn hng ph duyt cho vay trn giy ngh cho vay kim giy nhn n ca khch hng, ngn hng lm th tc chuyn tin cho khch hng. - Thu n: Theo qui nh v thi gian i tin ca b chng t, ngn hng lm th tc v gi chng t i i tin. Khi nhn c giy bo ca ngn hng nc ngoi, ngn hng s t ng thu s tin gii ngn, li cho vay, ph pht sinh, s tin cn li s c ghi C vo ti khon tin gi ca khch hng. Nu s tin ngn hng nc ngoi thanh ton khng b p th ngn hng c quyn t ng trch ti khon tin gi ca khch hng thu hi khon thiu ht . -X l n qu hn: n hn thu n m vn cha nhn c giy bo ca ngn hng nc ngoi, ngn hng c quyn t ng trch ti khon tin gi ca khch hng thu hi n, khi ngn hng gi thng bo chm thanh ton cho khch hng, khch hng t lin h vi bn mua i n. Nu ti khon tin gi ca khch hng khng c tin hoc khng tin, ngn hng s chuyn s n sang n qu hn v theo di ngoi bng cc khon li cha thu c, vic thu n tng t nh cho vay b sung vn lu ng. 3.3.3. BAO THANH TON: 3.3.3.1. Khi nim L dch v ti chnh, ngn hng hay t chc tn dng ng ra thanh ton ngay cho nh

xut khu (ngi bn) mt phn tin hng ha bn chu cho nh nhp khu (ngi mua hng) v sau s i li nh nhp khu (ngi mua hng). L hnh thc ti tr cho nhng khon thanh ton cha n hn pht sinh t cc hot ng sn xut kinh doanh, cung ng hng ha dch v hot ng mua bn n 3.3.3.2. Dch v bao thanh ton y gm 3 chc nng - Qun l n: Cng ty ti chnh qun l s bn hng, ha n i n, thu n khi n hn - Cp tn dng: doanh nghip c ng trc 80- 90% tr gi ha n cn li nhn khi ngn hng thu c n tr cc khon chi ph - Chng ri ro: thng vic ti tr bao thanh ton l min truy i nn doanh nghip hn ch c cc ri ro khng thu c tin hng xut hin t pha ngi mua 3.3.3.3.Cc ch th tham gia trong hot ng BTT n v bao thanh ton- Factor: l ngi thc hin vic mua bn cc khon n v cc dch v khc lin quan n mua bn n, bao gm: ngn hng, cng ty ti chnh Ngi bn Seller, Client, Exporter: l cc n v sn xut hng ha, kinh doanh dch v, l ngi s hu hp php nhng khon n cha n hn thanh ton Ngi mua- Debtor, Buyer, Importer: l cc n v sn xut kinh doanh, chnh l ngi mua hng ha hay nhn cc dch v cung ng, l ngi phi tr cho cc khon n 65

3.3.3.4.Cc loi hnh bao thanh ton: a. Phn loi theo ngha bo him ri ro - Bao thanh ton truy i: l loi hnh bao thanh ton, theo n v BTT c quyn i li s tin ng trc cho bn bn hng khi bn mua hng khng c kh nng hon thnh ngha v thanh ton khon phi tr. - Bao thanh ton min truy i: l loi hnh BTT, theo n v BTT chu ton b ri ro khi bn mua hng khng c kh nng hon thnh ngha v thanh ton cc khon phi tr. b. Phn loi theo phm vi thc hin: - Bao thanh ton trong nc: Bao thanh ton trong nc l loi hnh BTT da trn hp ng mua bn hng ha, trong bn bn hng v bn mua hng l nhng n v c tr trong nc. - Bao thanh ton xut nhp khu: Bao thanh ton xut nhp khu l loi hnh BTT da trn hp ng xut nhp khu hng ha, trong bn bn hng v bn mua hng l nhng n v c tr hai quc gia khc nhau. 3.3.3.5. Quy trnh nghip v bao thanh ton: a. Quy trnh bao thanh ton trong nc: (1) (6) (7)

Bn bn

Bn mua

(2) (4) (5) (8) (9) (12)

(3)

(10)

(11)

n v bao thanh ton

(1): Bn bn v bn mua k kt hp ng mua bn hng ha. (2): Bn bn ngh n v BTT thc hin BTT cc khon phi thu. (3): n v BTT tin hnh thm nh (phn tch cc khon phi thu, tnh hnh hot ng, kh nng ti chnh) v cp hn mc BTT cho bn mua (nu bn mua hng cha nm trong danh sch khch hng c n v BTT cp hn mc) (4): n v BTT tin hnh thm nh, tr li v cp hn mc BTT cho bn bn. (5): n v BTT v bn bn tin hnh k kt H BTT. (6): Bn bn gi vn bn thng bo BTT cho bn mua, trong nu r vic bn bn chuyn giao quyn i n cho n v BTT, yu cu bn mua thanh ton vo ti khon ca n v BTT. 66

(7): Bn bn chuyn giao HH cho bn mua (8): Bn bn hng chuyn nhng bn gc ca H mua bn, ha n v cc chng t khc lin quan n khon phi thu cho n v BTT. (9): n v bao thanh ton ng trc tin cho bn bn theo cc iu kin tha thun trong hp ng BTT. (10): n v BTT theo di v thu n t bn mua khi n hn thanh ton. (11): Bn mua hng thanh ton tin cho n v BTT theo hng dn ca bn bn. (12): n v BTT tt ton khon ng trc vi bn bn theo quy nh trong hp ng BTT b. Quy trnh bao thanh ton xut nhp khu

Exporter

(1) (7)

Importer

(2)

(5) (6) (8) (10) (14) (3) (5) (9) (13)

(4) (11)

(12)

Exporter Factor

Importer Factor

(1): n v xut khu v nhp khu k hp ng mua bn hng ha. (2): n v xut khu yu cu BTT i vi n v BTT xut khu. (3): n v BTT xut khu chuyn thng tin cho n v BTT nhp khu, yu cu cp hn mc BTT s b cho nh nhp khu. (4): n v BTT nhp khu tin hnh kim tra v thm nh i vi nh nhp khu. (5): n v BTT nhp khu tr li tn dng cho n v BTT xut khu. (6):Da trn tr li tn dng ca n v BTT nhp khu, n v BTT xut khu tin hnh k hp ng BTT vi nh xut khu. (7): n v xut khu chuyn giao hng ha cho n v nhp khu theo iu kin tha thun trong hp ng. (8): n v xut khu chuyn nhng chng t thanh ton (ha n, cc chng t khc lin quan n khon phi thu) v km theo giy ngh ng trc cho n v BTT xut khu.

67

(9): n v BTT xut khu chuyn nhng chng t thanh ton cho n v BTT nhp khu. (10): n v BTT xut khu ng trc khon phi thu cho nh xut khu. (11): n v BTT nhp khu theo di v thu n nh nhp khu khi n hn thanh ton. (12): n v nhp khu thanh ton tin cho n v BTT nhp khu. (13): n v BTT nhp khu thanh ton cho n v BTT xut khu sau khi tr i phn ph v cc khon thu khc (nu c). (14): n v BTT xut khu tt ton khon tin ng trc vi bn xut khu. 3.3.3.5. i tng khch hng: a. i vi bn bn: l cc n v sn xut kinh doanh hng ha, dch v tha mn cc iu kin: - Hi cc iu kin cp tn dng theo quy nh ca php lut. - Khng thuc i tng hn ch cho vay hoc khng cho vay theo quy nh php lut. - L ch s hu hp php v c ton quyn hng li i vi cc khon phi thu. i vi bao thanh ton trong nc: Khch hng tim nng c th s dng dch v bao thanh ton trong nc trc tin l nhng doanh nghip thng xuyn bn chu hng ha v dch v vi khi lng ln v trn th trng rng. Chng hn nh cc nh sn xut v cung ng sn phm tiu dng nh Vinamilk, Tribeco, Kinh , Pepsi, Coca cc nh sn xut v cung ng hng gia dng nh Sony, Samsung, Kim an,. i vi bao thanh ton xut- nhp khu: Khch hng tim nng l cc cng ty xut nhp khu. Tuy nhin, khng phi tt c cc khon phi thu trong hot ng xut nhp khu u c th s dng bao thanh ton. Cc khon phi thu nn p dng bao thanh ton l nhng khon phi thu theo phng thc thanh ton chuyn tin tr chm c thi hn thanh ton di 180 ngy. Nhiu ngn hng khng thc hin bao thanh ton cho nhng khon phi thu t vic bn hng ha thanh ton bng hnh thc L/C hoc nh thu km chng t. b. i vi bn mua: l cc n v sn xut kinh doanh hi cc iu kin: - C tnh hnh ti chnh lnh mnh, m bo kh nng thanh ton ng hn i vi cc khon phi phi thu c yu cu BTT. - C lch s thanh ton tng i tt vi tt c cc i tc trong hot ng kinh doanh. 3.3.3.6. Phng php xc nh s tin bao thanh ton a.S tin ng trc cc khon phi thu L s tin ngn hng s tr trc cho khch hng ti thi im xut trnh ha n Tr gi ng trc = T l ng trc * Gi tr khon phi thu 68

b. S tin bao thanh ton: l tng s tin ngn hng s tr cho khch hng S tin bao thanh ton = Tr gi khon phi thu Li chit khu Ph

Li chit khu = Tr gi ng trc* Li sut chit khu* Thi hn ng trc c. Gi tr thanh ton cn li ti thi im quyt ton Khi nhn c thanh ton t n v mua hng, n v bao thanh ton phi thanh ton phn cn li cho khch hng. S tin khch hng nhn = c ti thi im quyt ton V d: NH ACB chp nhn hp ng bao thanh ton ca Cng ty Vina bn hng tr chm trong thi hn 6 thng cho cng ty TMDV H ni l hng m n lin tr gi 1,5 t, trong - ACB ng trc 85% tr gi hp ng bao thanh ton cho bn bn vi li sut bng li sut cho vay ngn hn hin hnh l 0,85%/thng cng ph bo m ri ro tn dng l 0,5%/nm. - Ph theo di khon phi thu v hi n l 0,2% tr gi hp ng bao thanh ton. Yu cu: Xc nh s tin khch hng nhn c hai thi im: Thi im xut trnh ha n Thi im quyt ton hp ng bao thanh ton 3.3.3.7. Li ch ca hot ng bao thanh ton a.i vi bn bn hng: - Gp phn nng cao nng lc cnh tranh trong sn xut v trao i hng ha. - c ti tr vn lu ng trn c s doanh thu bn hng, gp phn lm cho vng quay vn tng nhanh, pht trin kinh doanh. - Tit kim thi gian v chi ph trong vic theo di thu hi cc khon phi thu pht sinh. - Khc phc c nhng kh khn trong m phn giao dch do bt ng ngn ng. - Cp nht c nhiu thng tin chnh xc, y v ngi mua. - Gim thiu ri ro trong kinh doanh xut pht t s khc nhau v php lut v tp qun thanh ton gia cc khu vc, quc gia b. i vi bn mua hng: - Tit kim c chi ph, thi gian cho khu nhp khu hng ha. - C nhiu c hi c mua hng tr chm t pha i tc. 69 Tr gi ng trc (tin ng trc)

S tin bao thanh ton

3.3.4. CC HNH THC CHO VAY KHC: a. Cho vay theo hn mc thu chi: y l nghip v m ngn hng tha thun bng vn bn chp thun cho khch hng chi vt qu s d C trn ti khon tin gi thanh ton vi mt hn mc nht nh v trong thi hn qui nh. y l hnh thc cho vay ng trc c bit (tin vay c rt trc tip t ti khon tin gi) nhm tng thm ngn qu cho khch hng (s dng cho doanh nghip v c nhn). N khc vi cho vay theo hn mc tn dng, v cc khon tin khch hng rt trn ti khon c tnh cht nh nhng khon chi tiu ca h, ch khi no trn ti khon ca khch hng xut hin s d N th khon tin mi l tin vay. Li tin vay phi tr c tnh theo s d N trn ti khon khch hng v khch hng c th hon tr s tin vay bt c lc no n gin l bng gi tin vo ti khon. Nhng c im ny lm cho vic gim st v qun l cc khon thu chi c kh hn cho vay theo hn mc, c nhiu ri ro hn so vi cc hot ng cho vay thng thng. b. Cho vay theo hn mc tn dng d phng: Cho vay theo hn mc tn dng d phng l vic ngn hng cam kt m bo sn sng cho khch hng vay vn trong mt hn mc nht nh, trong mt khon thi gian nht nh. Khch hng phi tr ph cam kt cho ngn hng trn c s hn mc tn dng ang s dng. c. Cho vay qua nghip v pht hnh v s dng th tn dng: Ngn hng chp thun cho khch hng c s dng s vn vay trong phm vi hn mc tn dng ca th thanh ton tin mua hng ha, dch v v rt tin mt ti my rt tin t ng. d. Cho vay kinh doanh chng khon: Khi khch hng c nh mua bn chng khon nhng khng tin, ngn hng c th cho vay mua chng khon. Ngn hng c th cho vay tin hoc cho vay chng khon. 3.4. CHO VAY TIU DNG: 3.4.1. c im cho vay tiu dng: Cho vay tiu dng l ngn hng ti tr cho cc nhu cu tiu dng ca h gia nh v c nhn. Khc vi cho vay kinh doanh, y ngi i vay s dng tin vay vo cc hot ng khng sinh li, ngun tr n c lp so vi vic s dng tin vay, v th n c c im sau: + Li sut ca cc khon cho vay tiu dng cao hn cho vay kinh doanh. iu ny xut pht t cc khon cho vay tiu dng c ri ro v chi ph cao hn. Cho vay tiu dng thng nhy cm theo chu k, tng ln khi nn kinh t tng trng gim xung khi nn kinh t suy thoi. + Cho vay tiu dng thng c ti sn bo m. Do ngi vay khng s dng khon vay trong hot ng kinh doanh nn vic tr n ca khch hng ph thuc vo cc ngun thu nhp khc, s kim sot cc ngun ny nhiu khi gp kh khn hn. hn ch ri ro, hu ht cc khon cho vay tiu dng ngn hng u yu cu khch hng phi c ti sn bo m. 3.4.2. Cc loi cho vay tiu dng: Cho vay tiu dng c th c phn chia thnh nhiu hnh thc, cn c vo vo hnh thc bo m tin vay v cch thc cho vay. 3.4.2.1. Cho vay cm c:

70

L hnh thc cho vay ca ngn hng m khch hng vay tin phi c ti sn giao cho ngn hng m bo thc hin cc ngha v ca khch hng trong hp ng cm c. + iu kin ca ti sn cm c: l cc giy t c gi tr mua bn, trao i thuc s hu hp php ca bn vay hoc phi c giy y quyn hp php ca ngi s hu cho khch hng vay vn mang i cm c, y quyn cho ngn hng x l ti sn khi bn vay vi phm hp ng cm c. + Thi hn v mc cho vay: i vi giy t c gi, thi hn cm ngn hn thi gian lu hnh cn li ca giy t c gi v ti a khng qu 12 thng, mc cho vay ti a ca ngn hng thng c tnh trn gi tr o hn nh sau: MCV = GH x (1 TLH x LCV) Trong : MCV : Mc cho vay ti a. GH : Gi tr n hn ca giy t c gi. TLH : Thi gian lu hnh ca giy t c gi. LCV : Li sut cho vay. Vi cc loi ti sn khc, thi hn cho vay cm c c cn c vo tnh cht, chng loi, iu kin bo qun ca ti sn v thng tng i ngn (ti a khng qu 3 thng). Mc cho vay da vo gi tr, kh nng tiu th trn th trng, kh nng bo qun ca ti sn, thng khng qu 80% gi tr th trng ca ti sn cm c. 3.4.2.2. Cho vay bo m bng lng hay thu nhp: Ngn hng cho khch hng vay tin p ng nhu cu chi tiu trn c s th chp bng lng hay thu nhp. N p dng cho cc khch hng c vic lm n nh, thu nhp ngoi vic trang tri cc chi ph cn tch ly tr n vay. Khi xt duyt cho vay, ngn hng cn c mt bng k khai cc khon thu nhp v lng v thu nhp khc (c xc nhn ca n v tr lng) cng nh nhng khon chi tiu thng xuyn ca ngi i vay. S tin cho vay c quyt nh da trn nhu cu vay (c mc ch s dng r rng), thu nhp rng thng xuyn ca khch hng, mc cho vay ti a ca ngn hng. Khi nhn tin vay, khch hng phi cam kt nu khng tr c n n hn (thng qu 3 k tr n) ngn hng c quyn nhn lng ca khch hng thu n.

3.4.2.3. Cho vay c bo m bng ti sn hnh thnh t vn vay: Hnh thc ny p dng ch yu i vi ti sn c gi tr ln, thi gian s dng di nh: Cho vay sa cha, mua nh, mua quyn s dng t, mua xe con Mc cho vay ca ngn hng da vo kh nng ti chnh ca khch hng, thng ti a 50 60% gi tr ti sn mua sm. Sau khi ph duyt cho vay, ngn hng m ti khon gi h v ch thanh ton cho khch hng. Ngn hng v khch hng k hp ng tn dng v kh c nhn n (thi im nhn n l thi im ngn hng chuyn tin cho ngi bn). Khi khch hng np tin vo ti khon ca mnh ti ngn hng, ngn hng cho vay s thanh ton cho ngi bn 100% gi tr ti sn v

71

ngh giao cho khch hng. Trn c s , ngi bn giao ti sn cho khch hng v khch hng chu trch ng k xe, lu hnh, mua bo him, ngi th hng bo him l ngn hng cho vay v chuyn giao ton b giy t cho ngn hng. Ngn hng k hp ng cm c v giao bn sao khch hng, thc hin ng k hp ng cm c ti c quan nh nc c thm quyn. Ngoi ra khch hng l c nhn cn c th vay tin ti cc ngn hng di hnh thc chit khu chng t c gi, th tn dng. Cc th tc vay ging nh i vi doanh nghip. trch nhim v quyt nh ca mnh

72

CH 4 : TN DNG TRUNG, DI HN TI TR CHO U T

A. K HOCH BI GING CH 4: 10 Tit Tit 1: Phn 4.1. Nhng vn chung v tn dng u t Phn 4.2. Thm nh tn dng trung di hn Tit 2: Phn 4.3. Cc hnh thc tn dng u t Phn 4.3.1. Cho vay trung, di hn: H s k hoch vay vn, Thm nh v xt duyt, Mc cho vay, Thi hn vay; T chc qu trnh cho vay- Gii ngn; Tit 3: Phn 4.3.1. Cho vay trung, di hn: T chc qu trnh thu n, Ngun tr n vay u t; Phng php tr n Tit 4: Phn 4.3.1. Cho vay trung, di hn: Phng php tr n; Bi tp; nh gi kh nng tr n Tit 5: Phn 4.3.1. Cho vay trung, di hn: Phng php tr n; Bi tp; nh gi kh nng tr n Tit 6:Phn 4.3.2. Cho thu ti chnh: Khi nim; Cc ch th tham gia; c im; Vai tr Tit 7: Phn 4.3.2. Cho thu ti chnh: Quy trnh ti tr Tit 8: Phn 4.3.2. Cho thu ti chnh: Phng php tnh tin thu; Bi tp Tit 9: Phn 4.3.2. Cho thu ti chnh: Phng php tnh tin thu; Bi tp Tit 10: Phn 4.3.2. Cho thu ti chnh: Phng php tnh tin thu; Bi tp B. MC TIU Chng ny trnh by cc vn nghip v lin quan n tn dng trung v di hn. Hc xong chng ny sinh vin c th - Tip cn vi cc loi hnh cho vay trung di hn ca ngn hng - Bit cc hng dn khch hng lm cc th tc vay vn ngn hng, gii ngn, thu n, thanh l hp ng tn dng trung di hn - Tnh v lp c k hoch tr n, nh gi kh nng tr n ca khch hng C. NI DUNG 4.1. NHNG VN CHUNG V TN DNG U T. - Cho vay trung v di hn l nhng khon cho vay c thi hn trn 1 nm - Cho vay theo d n u t l phng thc cho vay trung di hn p ng nhu cu vn cho khch hng (chi cho XDCB, mua sm MMTB, mt phn vn lu ng) thc hin cc d n u t ( u t mi, u t ci tin k thut, u t m rng sn xut) 4.1.1. S cn thit v ngha ca tn dng u t: Vic pht trin kinh t hng ho nhiu thnh phn nc ta hin nay i hi cc nhu cu vn u t rt ln. Bn cnh vic u t trc tip t ngn sch nh nc cho nhng cng trnh ln, trng im c ngha ton quc th u t qua tn dng ngn hng cng c v tr tht ln. Thng qua tn dng u t m gp phn y nhanh tc pht trin kinh t, 73

khuyn khch cc ngnh, cc thnh phn kinh t tip thu v p dng cc tin b khoa hc k thut, tng nng sut lao ng to ra ngy cng nhiu sn phm cho x hi u t tn dng qua ngn hng c ngha to ln: Trc ht l loi u t c hon tr trc tip, do vy n thc y vic s dng vn u t tit kim v c hiu qu. u t tn dng qua ngn hng l hnh thc u t linh hot, c th xm nhp vo nhiu ngnh ngh vi nhng qui m ln, va, nh do vy n cho php tho mn nhiu nhu cu u t xy dng c bn, i mi trang thit b, hin i ha dy chuyn cng ngh. u t qua tn dng l u t bng ngun vn tit kim v tch lu trong x hi, v vy n cho php khai thc v s dng trit cc ngun vn trong x hi tn dng v khai thc cc tim nng v t ai, lao ng, ti nguyn thin nhin pht trin v m rng qui m sn xut kinh doanh. 4.1.2. Cc nguyn tc ca tn dng u t: a Tn dng u t phi bm st phng hng mc tiu k hoch nh nc v c hiu qu u t xy dng c bn ni chung v tn dng u t ni ring u nhm mc ch tng cng c s vt cht ca nn kinh t x hi, lm tng nng lc sn xut ca cc t chc kinh t, thc y lc lng sn xut pht trin. Trong iu kin pht trin kinh t hng ho nhiu thnh phn vn ng theo c ch th trng c s iu tit ca nh nc, th hot ng u t ni chung u c th tin hnh theo qui lut th trng. Nhng u t ca nh nc v u t qua tn dng phi l u t c nh hng, m bo cho cc ngnh, cc thnh phn kinh t, cc vng, a phng c iu kin pht trin. V vy c th coi y l nguyn tc quan trng ca tn dng u t. Mt khc do yu cu nng cao hiu qu s dng vn u t th vic thc hin nguyn tc c hiu qu trong tn dng u t c ngha to ln khng nhng cho s pht trin ca nn kinh t x hi ni chung m cho c nhng i tng s dng vn u t v cho c s tn ti v pht trin ca ngn hng. Hiu qu ca u t ni chung v u t tn dng phi c th hin trn hai mt hiu qu kinh t v li ch x hi Trong hiu qu kinh t cn v c th c tnh ton thng qua cc ch tiu sau: Khi lng sn phm, dch v c to ra Li nhun, t sut li nhun tnh trn vn u t Thi gian hon vn (thi gian thu hi vn u t) Mt d n u t c coi l mang li hiu qu kinh t ng thi mang li nhng li ch x hi nh: To thm cng n vic lm cho ngi lao ng, hn ch tc ng xu n mi trng. Khi hon thnh v i vo hot ng, cng trnh c tc ng dy chuyn tt n s pht trin ca cc ngnh sn xut, lin quan n s pht trin i ln ca nn kinh t 74

ng gp quan trng cho vic tng thu ngn sch, tng thu ngoi t nh xut khu sn phm b S dng vn vay ng mc ch, c hiu qu: Thc hin nguyn tc ny c th hin: Vic s dng tin vay ng mc ch l yu cu c bn hon thnh k hoch xy dng c bn chung ca x hi, ca cc ch th u t S dng tin vay ng mc ch, ph hp vi khi lng v chi ph u t theo lun chng kinh t k thut s cho php bo m tin thi cng v hon thnh tng hn mc cng trnh hay ton b cng trnh, l nhn t nng cao hiu qu s dng vn u t c Hon tr n gc v li vay ng hn Trong tn dng u t, vic thc hin nguyn tc hon tr i hi ngi s dng vn phi: Thc hin s dng tin vay ng mc ch, ng i tng xc nh. Thc hin tin thi cng m bo hon thnh ng thi hn tng hng mc cng trnh v ton b cng trnh, nhanh chng a cng trnh vo s dng.Pht huy c hiu qu ca cng trnh vay vn. d Trnh ri ro, m bo kh nng thanh ton: Theo nguyn tc ny, tn dng u t cn c nghin cu k lng, kim tra phn tch tng h s tn dng, lun chng kinh t k thut trnh ri ro v m bo kh nng thanh ton, tn dng u t phi tn trng cc yu cu: Khng nn tp trung u t tn dng vo mt s t cng trnh, v nh vy ri ro s rt cao. Phi d on c kh nng tn ti v hot ng ca cng trnh trn c s nghin cu phn tch tnh hnh thc t. Ch u t tn dng vo nhng cng trnh hay d n u t mang tn kh thi cao, hiu qu kinh t ln, thi gian hon thnh vn nhanh. Ch c nhng cng trnh a vo s dng ng k hoch, pht huy c nng lc sn xut theo thit k v to ra c hiu qu kinh t,th mi c th m bo c kh nng thanh ton. 4.1.3. Ngun vn cho vay trung v di hn: c th p ng nhu cu vay u t trung v di hn ca nn kinh t, cc ngn hng thng mi quc doanh, thng mi c phn, cc ngn hng lin doanh cn c k hoch v ngun vn cho vay trung v di hn, cc ngun vn ny gm: Ngun vn huy ng c k hn n nh t mt nm tr ln. Vn vay trong nc thng qua vic pht hnh tri phiu ngn hng. Vn vay ngn hng nc ngoi. Mt phn ngun vn t c v qu d tr cu ngn hng. Vn ti tr u thc ca Nh nc v cc t chc quc t. 75

Mt phn ngun vn ngn hn c php s dng cho vay trung di hn theo t l cho php. 4.1.4. iu kin cho vay: Tn dng u t thc hin i vi cc cng ty, x nghip, t chc kinh t (bn vay) vi cc iu kin sau: C nng lc php lut dn s , nng lc hnh vi dn s v chu trch nhim dn s theo qui nh ca php lut C kh nng ti chnh, m bo tr n y , ng hn Mc ch s dng vn ph hp vi mc tiu u t v hp php D n u t l d n c tnh kh thi, tnh ton c hiu qu trc tip Thc hin ng cc qui nh v bo m tin vay nh th chp, cm c, bo lnh ca bn th ba, hoc c tn chp C tr s lm vic cng a bn tnh, thnh ph trc thuc TW ni ngn hng cho vay ng tr s. 4.1.5. i tng cho vay: i tng cho vay trung hn, di hn l cc cng trnh, hng mc cng trnh hay d n u t c th tnh ton c hiu qu kinh t trc tip, nhanh chng pht huy tc dng m bo thu hi vn nhanh, c th: Gi tr my mc thit b Cng ngh chuyn giao Sng ch pht minh Chi ph nhn cng v vt t Chi ph mua bo him cho ti sn thuc d n u t Cc cng trnh xy dng c bn mi Cng trnh xy dng ci to, m rng qui m sn xut kinh doanh Cng trnh khi phc, thay th ti sn c nh Ci tin k thut, hp l ho cng ngh sn xut.4.1.1.Khi nim: 4.2. Thm n tn dng trung di hn v lp phng n cho vay Hot ng tn dng a dng nhng ri ro ca n cng c th hin nhiu mt vi nhiu mc khc nhau. Ring v lnh vc cho vay c chia thnh cc khu lin kt trong dy chuyn tn dng: t khu quyt nh cho vay, gii ngn, thu n v li. Cht lng ca cc khon tn dng c bo m khi quyt nh cho vay l ng n, m mt quyt nh l ng n khi cc yu t lin quan c thm nh y , r rng. V th thm nh h s cho vay khng ch l mt khu trong qu trnh hot ng tn dng m cn l iu kin tin quyt, mt yu t khng th thiu tnh cn nhc ca ngn hng.

76

4.2.1. Khi nim v ngha: a Khi nim: Thm nh tn dng u t l vic t chc thu thp v x l thng tin mt cch khch quan, ton din cc ni dung c bn nh hng trc tip n tnh kh thi ca d n lm cn c quyt nh cho vay D n u t hay cn gi l lun chng kinh t k thut l vn bn phn nh trung thc kt qu nghin cu c th ton b cc vn v th trng, kinh t k thutc nh hng trc tip n s vn hnh khai thc v tnh sinh li ca d n du t. D n u t tp hp nhng xut da trn cn c khoa hc v thc tin v vic b vn xy dng mi, m rng ci to, i mi k thut v cng ngh, l nhng ti sn c nh nhm t c s tng trng v s lng, ci tin hoc nng cao cht lng ca sn phm, dch v trong mt khong thi gian nht nh Tng mc u t: L vn u t d kin chi ph cho ton b qu trnh u t nhm t c mc tiu u t a vo khai thc, s dng theo yu cu ca d n (bao gm c yu t trt gi) b ngha: Thm nh h s cho vay c ngha rt quan trng, n c coi l giai on khi u quan trng nht trong qu trnh u t tn dng, qua thm nh m nh gi chnh xc v s cn thit, tnh kh thi ca d n v hiu qu ca n, nh c bin php qun l tt qu trnh cho vay, thu n nhm hn ch cc ri ro, nng cao hiu qu u t tn dng. Mt khc, thng qua thm nh m c th gip cc n v vay vn c phng hng v bin php x l cc vn lin quan n d n mt cch tt nht. Gip cc c quan qun l ca nh nc nh gi c s cn thit v tnh ph hp ca d n i vi qui hoch pht trin chung ca ngnh, xc nh c li hi ca d n khi i vo hot ng trn cc kha cnh cng ngh, vn, nhim mi trng v cc li ch x hi khc. 4.2.2. Mc ch thm nh: Rt ra cc kt lun chnh xc v tnh kh thi, hiu qu kinh t x hi ca d n u t, kh nng tr n, nhng ri ro c th xy ra quyt nh cho vay hoc t chi mt cch ng n Tham gia gp cho ch u t, to tin bo m hiu qu cho vay, thu c n c li v gc ng hn, hn ch ri ro n mc thp nht Lm c s xc nh s tin cho vay, thi hn cho vay, mc thu n hp l, to iu kin cho doanh nghip hot ng c hiu qu 4.2.3. Cc yu t khi thm nh d n u t v bin php thc hin: a Yu cu: Cn b tn dng khi thm nh d n u t cn: Nm vng cc ch trng, chnh sch pht trin kinh t ca nh nc, ngnh, a phng v cc qui nh qun l u t xy dng c bn ca nh nc

77

 Nm tnh hnh sn xut kinh doanh, ti chnh ca doanh nghip, cc mi quan h lm n ca doanh nghip Nm tnh hnh sn xut kinh doanh ca cc nc trong khu vc c lin quan n d n Nghin cu v kim tra mt cch khch quan, khoa hc v ton din v ni dung d n v tnh hnh n v vay vn, c s phi hp vi cc c quan chuyn mn v chuyn gia a ra cc nhn xt, kt lun kin ngh chnh xc 4.2.4. C s thm nh: Vic thm nh c thc hin trn c s cc thng tin m ngn hng thu nhn t khch hng cng cc vn bn, ti liu c lin quan khc, bao gm: @ Ton b h s xin vay vn ca ch u t trong c: n xin vay km theo k hoch vay vn: khch hng trnh by c th mc ch, thi hn v tng s tin vay Lun chng kinh t k thut v cc ti liu thuyt minh cho cc hp ng kinh t, bng d ton chi ph, bng tnh gi thnh v hiu qu kinh t. Cc vn bn lin quan n th tc xy dng c bn @ Cc ti liu c lin quan n bo m v xt on ri ro: Ti liu v tnh hnh sn xut kinh doanh v ti chnh ca bn vay trong 3 nm tr li (bng cn i k ton, xc nh kt qu kinh doanh). Giy cam kt v ti sn th chp, hng ho cm c @ Cc ti liu cn thu thp thm khng nh nh cc nh mc k thut v xy dng c bn, thng tin v gi c my mc thit b, cc d n thc hin c hiu qu gn ging vi d n ang thm nh tham chiu, so snh 4.2.5. Qui trnh v ni dung cng tc thm nh: a Qui trnh: Cng tc thm nh c thc hin theo mt qui trnh bao gm 5 bc:

Cn b tn dng tip nhn h s xin vay (1)

CBTD thm 3 nh h s xut kin

Trng phng tn dng u t

(2) (5) Tng gim c ra quyt nh

(3) (4) Gim c chi nhnh ngh

@ Bc 1: Khi c nhu cu xin vay, khch hng s np vo ngn hng n xin vay trnh by r l do xin vay v cc h s, ti liu thuyt minh cho vic vay vn. Cn b tn dng s tip nhn h s t khch hng v hn ngy vi khch hng tr li v vic xin vay ca khch hng, cc ti liu bao gm: 78

+ n xin vay + Quyt nh thnh lp doanh nghip, quyt nh b nhim gim c, k ton trng + Bng cn i k ton; bo co kt qu kinh doanh; tnh hnh cng n, ngn sch + Cc hp ng kinh t c lin quan + Lun chng kinh t k thut @ Bc 2: Sau khi tip nhn h s do khch hng cung cp, cn b tn dng c phn cng s tin hnh thm nh nhng thng tin . y l bc rt quan trng, cc khon vay c c hon tr hay khng ch yu ph thuc vo bc ny. Ngoi vic s dng h s do khch hng cung cp cn b tn dng cn phi gp trc tip ngi i din doanh nghip vay vn kt hp vi vic xung a im hot ng ca doanh nghip xem xt tnh hnh c th v tm kim thm nhng thng tin phc v cho cng tc thm nh. Vic kho st c s ca doanh nghip i hi cn b tn dng phi c kinh nghim, hiu bit su rng v qui trnh cng ngh, cch thc t chc, trnh qun l ca doanh nghip t c c nhng nh gi chnh xc. @ Bc 3: Khi nhn t trnh thm nh t cn b tn dng. Trng phng tn dng tin hnh xt duyt, thm tra nhng ni dung c cp trong t trnh thm nh, kt hp cng cn b tn dng tin hnh kho st c s kinh doanh ca ngi xin vay, nu ng vi ngh ca cn b tn dng th trng phng tn dng s cho bit kin ca mnh v trong vng 5 ngy lm vic phi trnh ln Gim c chi nhnh xt duyt @ Bc 4: Gim c chi nhnh ch xt duyt cho vay nu c ch k ca cn b tn dng v trng phng tn dng. Trong trng hp s tin cho vay vt qu mc phn quyt, gim c chi nhnh ngn hng gi h s v t trnh ln Tng gim c xin kin @ Bc 5: Tng gim c sau khi nhn h s v t trnh ca Gim c chi nhnh tin hnh xem xt v quyt nh trong thi gian hp l, khi ng cho vay th tng gim c ch o vic cp pht tin vay, kim tra s dng vn vay v n c thu hi n b- Ni dung ca cng tc thm nh : b.1. Phn tch s cn thit v tnh kh thi ca d n u t : b.1.1. S cn thit v hiu qu ca vic u t : + Cn b tn dng cn phi thm nh c s php l ca d n : . Lun chng kinh t k thut c c cp thm quyn ph duyt . Cc hp ng thng mi. . Giy php nhp khu ca B Thng mi. . Cc quy nh ph duyt ca cc cp ch qun. 79

. Cc vn bn c lin quan khc. + Mc tiu ca d n c thc s cn thit hay khng ? C ph hp vi ch trng ca Nh nc hay khng ? Mc tiu no l trng tm ca d n. . Cn nh gi cung cu hin ti ca sn phm, d on nhu cu sn phm trong tng lai (khu vc trong nc nc ngoi nu d kin xut khu) v s lng, cht lng, gi c Ngun cung ng hin ti, d bo mc gia tng cung cp trong tng lai, s thiu ht so vi th trng. . nh gi tnh hnh s dng, iu kin, kh nng huy ng nng lc ca cc c s hin c trong ngnh v vng lnh th. . Cn i gia nng lc v nhu cu sn phm theo ngnh, theo vng lnh th. . Sau khi u t, d n c thc hin s c ng gp g cho cc mc tiu : tng thu nhp cho nn kinh t v doanh nghip khai thc v s dng hp l ngun ti nguyn v c s vt cht c, to cng n vic lm. Trong trng hp u t my mc thit b hp l ha sn xut, cn b tn dng cn phi phn tch nng lc ti chnh hin c, nhng cng on tha - thiu nng lc sn xut t cn b sung thit b tn dng. b.1.2. Kh nng thc hin d n : (tnh kh thi) Khi vay, khch hng cn phi chng minh c kh nng thc thi cng trnh ca mnh nh kh nng xy dng, mua sm, lp t my mc thit b, phng thc thanh ton, a im ca d n. Ngoi ra cn b tn dng phi c bit v kh nng vn hnh, qun l khi cng trnh a vo s dng. b.2. Thm nh v phng din th trng: Thm nh th trng tiu th sn phm ca d n l khu ht sc quan trng nh hng trc tip n s thnh bi ca d n. Do vy phi thm nh cht ch, khoa hc, trnh suy lun ch quan : cn phi xc nh nhu cu th trng hin ti v tng lai. +Nhu cu th trng hin ti: - Th trng trong nc: lu sn phm cng loi, ma, thi v tiu th. - Xc nh mc thu nhp bnh qun u ngi ca tng vng th trng tiu th v tc tng trng thu nhp bnh qun u ngi. - Xc nh thi quen, tp qun tiu dng ca ngi dn a phng. + Xc nh nhu cu th trng tiu th trong tng lai khi d n i vo hot ng: - Kh nng tiu th sn phm: u th ca sn phm v gi thnh, cht lng, qui cch, iu kin lu thng v tiu th. - Kinh nghim v uy tn ca doanh nghip trong quan h th trng v sn phm kh nng thch nghi nm bt thng tin th trng, h thng tiu th sn phm. - Phng thc tiu th sn phm, tnh hnh tiu th sn phm trong qu kh, hin ti, cc hp ng k kt v kh nng tiu th trong tng lai. 80

- i vi cc sn phm xut khu phi nh gi c th trng th gii v khu vc, cc th mnh ca sn phm, thun li v kh khn v iu kin thng tin, vn ti, cht lng, bao b . . . b.3. Thm nh v phng din k thut: - Thm nh v quy trnh cng ngh thit b, my mc, cng sut. - Xc nh doanh thu theo cng sut d kin: b.4. La chn a im xy dng cng trnh. b.5. m bo kh nng cung cp nguyn vt liu, bn thnh phm, nng lng, nhin liu cho d n. b.6. Lc lng lao ng. b.7. Cc iu kin phc v v ph tr cho sn xut: - Vic cung cp nc v nng lng. - Vn cht thi v v sinh mi trng. - Vn bo v mi trng: ting n, ha cht trong nc, rc thi, cn b, khi, b.8. Thm nh v phng din ti chnh: @- Kim tra vic tnh ton vn u t: - Vn u t xy lp: Thng c tnh trn khi lng xy dng v n gi xy lp. - Thit b: Kim tra theo danh mc v gi mua, chi ph vn chuyn bo qun (theo qui nh ca Nh nc v gi thit b, chi ph). i vi thit b nhp tnh theo gi CIF theo hp ng v cc chi ph km theo. - Vn thit k c bn khc: tnh theo qui nh hin hnh ca Nh nc. @- Kim tra c cu ngun vn: - C cu vn VND v ngoi t: lu n yu t t gi tnh ton c chnh xc. (Khi cn c th tnh bng ngoi t trnh yu t trt gi). - C cu ngun v kh nng ngun vn: . Vn ngn sch cp. Vn vay nc ngoi. Huy ng ca dn (pht hnh tri phiu). . i vi d n u t bng vn tn dng, ngun vn phi th hin nguyn tc b sung (sau khi huy ng ht cc ngun c th huy ng). . Xt kh nng thc c v vn, tin cung cp tng ngun, nu ngun t nc ngoi t tn dng thng mi phi kim tra kh nng ti to ngoi t. @- Kim tra an ton v ti chnh: + D n c xem l an ton v ti chnh nu: T l = Vn ring/ Tng vn u t 0,5 (vn ring vn vay di hn) Vn ring : Ngun vn u t xy dng c bn + Qu u t pht trin + Kh nng thanh ton ca doanh nghip: Kh nng Tng gi tr ti sn ngn hn thanh ton = Tng s n ngn hn + N di hn n hn tr + Thu thu nhp, li tc c phn phi tr, n lng. tng qut T l ny > 1 l tnh hnh ti chnh bnh thng. Kh nng thanh ton nhanh Vn bng tin + cc khon tng ng tin 81

= N ngn hn T l ny > 1 => Doanh nghip c kh nng tr n. @- Phn tch kh nng tr n ca d n: Yu t quyt nh trc tip n vic la chn cc d n u t l li nhun ca d n. Cho nn trc khi quyt nh b vn u t cc nh doanh nghip v ngn hng thng s dng phng php phn tch ti chnh thm nh tnh kh thi ca d n u t. C 2 phng php : Phn tch ti chnh gin n v phn tch ti chnh bng gi tr hin ti thun v t sut doanh li ni b (NPV & IRR). @.1- Phng php phn tch ti chnh gin n: Cc ch tiu c s dng: - Li nhun rng: l li nhun thu c trong thi gian hot ng ca d n. LN = D C T Vi : D : tng doanh thu chnh, ph ca d n. C : tng chi ph lin quan n sn xut kinh doanh. T : cc loi thudd kin np k c thu li tc. Nu LN > 0 => D n li. (Ch tiu li nhun rng ch s dng i vi nhng d n u t trung hn, mi trng kinh doanh v ng tin thanh ton n nh). Tng li nhun ca 1 nm tiu biu - T sut li nhun gin n = chi ph u t ca d n Nu t sut li nhun gin n > Li sut ph bin trn th trng vn th d n ny c tnh kh thi. + Nhc im: . Kh xc nh c nm c li nhun in hnh . Khng tnh tui th ca d n. . Tro lu tin t thu c khng c a vo. - Thi gian thu hi vn u t: Vn u t = Li nhun rng do d n mang li hng nm Thi gian thu hi vn vay: T Tng vn vay TV = KHTSC hnh + thnh bng vn vay Li nhun d n + dng tr n Ngun khc (nu c)

- im ha vn: l im m ti doanh thu bng chi ph b ra (im ha vn tnh cho 1 nm v thng tnh nm n v sn xut kinh doanh n nh). Khi doanh nghip c mc doanh thu v sn lng tiu th vt im ha vn th doanh nghip s c li. Ti im ha vn ta c: 82

. Tng doanh thu = Tng chi ph . Tng chi ph = Tng nh ph + Tng bin ph. * nh ph hay cn gi l chi ph bt bin hay chi ph c nh (Fixed cost) L chi ph khng thay i theo mc sn xut cao hay thp ca doanh nghip hay: Chi ph khng thay i v tng s m thay i theo n v hng ha (variable per unit) bao gm cc yu t sau: . Chi ph qun l x nghip (hnh chnh ph, lng ca cn b cng nhn vin b phn gin tip). . Khu hao TSC, bo him, chi ph bo tr my mc, nh xng; chi ph thu mn bt ng sn, my mc, phng tin kinh doanh; chi ph tr li vay trung, di hn; cc loi thu c nh hng nm (Thu mn bi, thu t, thu nh t). * Bin ph (chi ph bin i) variable cost: L chi ph thay i theo mc hot ng nhiu hay t ca doanh nghip hay ni cch khc l tng s chi ph thay i theo mc sn xut cao hay thp ca doanh nghip, nhng tnh theo tng n v sn phm li c nh (Constant per unit). Bin ph bao gm: . Chi ph nguyn vt liu, nhin liu, nng lng, ph tng thay th, vt r tin, bao b, li sut vay ngn hn, lng cng nhn vin trc tip, chi ph vn chuyn bc d, hao ht, * Li gp ca 1 n v sn phm: L s chnh lch gia gi bn 1 n v sn phm v bin ph 1 n v sn phm. Li gp trc ht dng b p nh ph-trang tri xong nh ph nu cn tha l li. Nh vy ti im ha vn ta c: Tng li gp = Tng nh ph Li gp ca 1 n Gi bn 1 n v Bin ph ca 1 n = v sn phm sn phm v sn phm Chnh lch ny cng ln th hiu qu cng cao v ngc li. * Sn lng ha vn: Trong kinh doanh mun c li doanh nghip phi sn xut v bn ra mt khi lng sn phm vt qu sn lng ha vn hay t doanh s vt doanh s ha vn tng li gp > tng nh ph. Thng thng khi i vo hot ng doanh nghip thng cha c li, thm ch l v doanh nghip cha trang tri c nh ph . Sau khi trang tri xong nh ph, cc nm sau doanh nghip mi c li. Cch xc nh sn lng im ha vn nh sau: Tng nh ph Tng nh ph Sn = Li gp 1 n v = Gi bn 1 n v lng Bin ph ca 1 ha vn sn phm sn phm n v sn phm Bt u sn lng sn phm vt im ha vn, c mi sn phm tiu th s em li cho doanh nghip mc li nhun bng mc li gp 1 n v sn phm. Tng s li thu c trong k kinh doanh c tnh theo cng thc sau: 83

Tng s li thu = c

Tng s sn Sn phm sn xut ra lng ha vn

Gi bn 1 Bin ph 1 n v sn n v sn phm phm

- Doanh thu im ha vn: Cch xc nh sn lng ha vn ch p dng theo tng loi sn phm. Trong nn kinh t th trng, cc doanh nghip thng sn xut kinh doanh nhiu mt hng vi cc mc khc nhau. Nn ch doanh nghip mun bit doanh s no hay n thi gian no th doanh nghip bt u ha vn sau c li. Yu cu ny phi tnh im ha vn theo doanh s v theo thi gian da trn mi quan h gia li gp vi doanh s theo thi gian. C th nh sau: Tng nh ph im ha vn doanh s = 1 Tng bin ph trong k Doanh thu

- Thi gian ha vn: xc nh thi gian ha vn, cn phi xc nh mc doanh thu thc hin u n hng thng, tc l t l theo thi gian trong nm . Thi gian ha vn Hoc Thi gian ha 12 thng x Tng nh ph = Tng li gp c nm vn - im ha vn tr n: im ha vn tr n cho bit t im ny tr i doanh nghip phi c tin tr n vay: Khu hao N gc vay trung Thu im ha c bn k di hn cho tng li vn tr n = k tc Tng doanh thu Tng bin ph im ha vn cng thp th tnh kh thi ca d n cng cao v ngc li. im ha vn ch ni ln c mi quan h gia lng tiu th d kin vi li nhun cn t c ca sn phm d kin tiu th mc gi nht nh. Trong lc do tnh hnh cnh tranh, do quan h cung cu trn th trng nn sn phm c th bn theo nhiu gi khc nhau vo nhng thi k khc nhau dn n doanh thu v im ha vn cng khc nhau. Do cn gi nh gi bn mc khc nhau tnh cc im ha vn tng ng vi cc gi bn khc nhau . V d: Trong k doanh nghip d kin sn xut v tiu th 20.000 sn phm A vi gi bn 6.000/sn phm. Nhng doanh nghip khng tiu th c ht hng nn phi h gi 84 Tng nh ph = 12 thng x Doanh s ha vn Tng doanh s c nm

bn xung cn 5.000/sn phm. Tng nh ph trong k l 30.000.000. Tng bin ph l 60.000.000. Ta tnh c cc ch tiu nh sau: Ch tiu Tng doanh thu Bin ph 1 n v SP Sn lng ha vn sn phm VT 1.000 1.000 Gi bn (6.000/sp) 20.000 x 6 = 120.000 60.000 20.000 30.000 6.000 3.000 30.000 60.000 1 120.000 = 3 Gi bn (5.000/sp) 20.000 x 5 = 100.000 60.000 20.000 30.000 5.000 3.000 30.000 60.000 1 100.000 =3

= 10.000

= 15.000

= 60.000

= 75.000

Doanh thu ha vn Tng li nhun

1.000

(20.000 10.000) x (6.000 1.000 3.000) = 30.000

(20.000 15.000) x (5.000 3.000) = 10.000

Trong v d trn, nu gi bn 6.000/sn phm m doanh nghip ch tiu th di 10.000 sn phm th b l. Doanh s ha vn l 60.000 v bt u t ng doanh thu tip theo th doanh nghip s c li. Nu gi bn l 5.000/sn phm, mun c li th doanh nghip phi tiu th trn 15.000 sn phm. im ha vn c biu hin th sau:

85

Gi tr 100.000 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Vng l 5 10 15 Doanh thu

Vng li bin ph im ha vn vi gi bn 5.000/sp

im ha vn vi gi bn 6.000/sp

nh ph

20

25

Sn phm (1000 sp)

@.2- Phng php phn tch ti chnh bng gi tr hin ti thun v t sut doanh li ni b: (Net present value: NPV; Internal Rate of Return: IRR) Phn tch ti chnh bng gi tr hin ti thun (NPV) l mt phng php thm nh tnh kh thi ca d n u t da vo cc ch tiu li kp v gi tr kp, hin gi thun (NPV); t sut doanh li ni b (IRR). * Gi tr thi gian ca tin t: Tin t c gi tr thi gian ca n. Gi tr thi gian ca tin t l gi tr ca mt lng tin nht nh ti cc thi im khc nhau trong mt thi gian nht nh. Gi tr thi gian ca ng tin c ngun gc t sn phm thng d m ngi lao ng to ra cho x hi. N l gi tr tng thm khi tin tr thnh vn c a vo qu trnh ti sn xut v do lao ng ca con ngi sng to ra. Ngi ta thng s dng tin t thu nhp trc ti u t hoc gi vo ngn hng thu c li nhun ln na. Cho nn kh nng thu li ca n ln hn so vi tin thu nhp trc . C hi v kh nng thu li ny chnh l nhn t quyt nh gi tr thi gian i vi ng tin. * Li kp v gi tr kp: Li kp l li m li con qua cc nm; li nm trc c gp vo vn tnh li cho nm tip theo. S tin nhn c vo cui mi nm bao gm tin vn v ton b tin li xc nh theo cch tnh li kp gi l gi tr kp. 100 ngy hm nay, sau 1 nm n phi ln hn 100. 100 ca nm sau ch ngang gi vi mt vt mang gi tr cha y 100 ngy hm nay. Vy 100 ngy hm nay ngang gi vi bao nhiu ng sau ny? iu ny ph thuc vo li sut v di thi gian quyt nh. Gi 86

s li sut gi tit kim di hn 10%/ nm, di thi gian l 15 nm. Th lng ngang gi hng nm trong 5 nm y ca 100 s nh sau: di thi gian 1 nm 2 nm 3 nm 4 nm 5 nm Lng tin ban u 100 100 100 100 100 Ch s li kp (c s) (1 + 10%) (1 + 10%)2 (1 + 10%)3 (1 + 10%)4 (1 + 10%)5 Lng tin ngang gi (gi tr kp hay gi tr ng tin trong tng lai) 110 121 133 146 161

=> Cng thc tnh lng tin ngang gi ca mt khon tin nhng thi im khc nhau: Tn = V (1 + r)n Tn = Lng tin ngang gi hay gi tr kp, hoc gi tr ng tin trong tng lai nm th n (future Value : FV). V : Vn u t ban u hay gi tr hin ti r : Li sut ca 1 nm; n : S nm u t. (1+r) c th gi l ch s (c s) li kp hoc ch s kt qu lng tin hin ti ch c th ngang gi vi gi tr tng lai tnh theo ch s li kp nht nh. Ngi ta tnh sn bng li kp s dng. Thm nh d n u t qua vic nh gi ch tiu li kp v gi tr kp c ngha : ng vn b vo u t phi lun lun sinh li v ngun thu li v vn qua cc nm u t phi ln hn gi tr kp qua cc nm. Li kp v gi tr kp l cc mc nh gi hiu qu ti thiu m ngi u t phi t c khi b vn u t. v d trn, nu nh u t tm kim c hi u t vo 1 d n no th d n phi c li cao hn 10% th ng ta mi b vn u t, nu khng th ng ta s b vn tit kim an ton v nhn h hn. * Gi tr hin ti thun: (Net present value : NPV) Mun tnh gi tr hin ti thun, trc ht ta phi tnh gi tr hin ti (Present Value: PV). Gi tr hin ti (hin gi) l cch tnh ngc li ca cch tnh gi tr kp, tc l tnh gi tr ca ng tin thu c mt thi im trong tng lai quy v gi tr hin ti. Tn = Tn (1 + r)n (1 + r)n PVn : l gi tr hin ti thu nhp ca vn u t sau n nm n : s nm u t Tn : l gi tr kp cui nm th n. r : li sut ca 1 nm (t l chit khu) PVn = 87

T cng thc trn, ngi ta tnh ton sn v a vo bng hin gi ca 1 ng tin theo cc t l chit khu khc nhau v thi gian khc nhau. Li sut chit khu dng xc nh PV ph thuc vo li sut cho vay trung, di hn v t l lm pht. - Gi tr hin ti thun (NPV): Hin gi thun (NPV) c tnh bng hiu s gia tng hin gi qua cc nm v tng vn u t ca d n . NPV = PV V NPV : gi tr hin ti thun PV : tng hin gi thu nhp rng (thu nhp sau khi tr chi ph v thu) V : tng s vn u t ca d n (nu vn u t c thc hin trong nhiu nm th gi tr ca vn u t cng phi quy v nm gc tnh ton). * T sut doanh li ni b: (Internal rate of return: IRR) - Khi nim: (IRR) l t sut ta phi tm sao cho vi mc li sut lm cho tng gi tr hin ti ca cc khon thu nhp trong tng lai do u t mang li (PV) bng gi tr hin ti ca vn u t (V). Hay : IRR l t l chit khu m vi n NPV (NPV = 0) C ngha l nu p dng t l chit khu ny th gi tr hin ti ca tng chi ph v tng thu nhp bng nhau. . ngha thc tin: Ngi ta s dng IRR thm nh v ra quyt nh u t. IRR chnh l t l li sut ti a m d n c th chu ng c m bo thu hi vn u t. . Phng php tnh IRR: C1: Gii phng trnh tm r : cho NPV = O T1 T2 T. . . Tn = .. (1 + + (1 + + (1 + r) + (1 + V . r) r)2 r)n C2: S dng phng php ni suy tnh IRR tri qua 3 bc (hay dng) Bc 1 : Ta chn mt li sut chit khu ty tnh NPV. Nu NPV dng th hy ly mt li sut chit khu ln hn c mt NPV nh hn. Tng li sut cho n khi NPV gn n 0. Gi li sut l R1 ta c NPV1. Bc 2: Tip tc tng li sut cho n khi NPV m. Nu s m ln hn th gim li sut NPV gn n 0, gi li sut l R2 ta c NPV2. Ch : NPV chnh xc th chnh lch gia R1 v R2 khng qu 5%. Bc 3: Ta tnh IRR theo cng thc. NPV1 NPV1 + (R2 R1) IRR = R1 + NPV2 88

IRR l t sut ti a m d n c th chu ng c m bo thu hi vn u t. T sut chit khu ca tng ngnh s khc nhau. Nhng thng thng ngi ta cn c vo t l li sut cho vay trung, di hn v t l lm pht la chn. D n c la chn cho vay phi c IRR li sut cho vay ca ngn hng. Nu IRR< li sut vay ngn hng th s b l, nn gi tin vo ngn hng hn l b vn u t. V d: Tnh NPV v IRR, ta c mt d n u t trong 5 nm theo s liu sau: Biu tnh hin gi u t : Nu chn t sut chit khu 7% K/H s tin Hin gi ca Nm u t (V) Ch s vn u t (PV) 0 1.000 1,0000 1.000,00 1 250 0,9346 233,65 2 20 0,8734 17,47 3 10 0,8163 8,16 4 10 0,7629 7,63 5 40 0,7130 28,52 Tng 1.330 1.295,43 Biu tnh hin gi thu nhp: Nu chn t sut chit khu 10% Hin gi ca vn Ch s u t (PV) 1,0000 0,9091 0,8264 0,7513 0,6830 0,6209 1.282,98 1.000,00 227,28 16,53 7,51 6,83 24,84

K/H s Nu chn t sut chit khu 7% Nu chn t sut chit khu 10% Hin gi thu nhp Hin gi thu nhp tin thu Nm (NV) (NV) Ch s Ch s nhp rng 0 1,0000 1,0000 1 120 0,9346 112,15 0,9091 109,09 2 300 0,8734 262,02 0,8264 247,92 3 500 0,8163 408,15 0,7513 375,65 4 500 0,7629 381,45 0,6830 341,50 5 250 0,7130 178,25 0,6209 155,23 Tng 1.670 1.342,02 1.229,39 Qua 2 biu trn ta thy: - Khi cha tnh hin gi u t v thu nhp th d n u t sau 5 nm c li l: 1.670 1.330 = 340 Tr. - Nu tnh hin gi th kt qu l: . Chn t l chit khu 7% th NPV1 = 1.342,02 1.295,43 = 46,59tr DN li . Chn t l chit khu 10% th NPV2 = 1.229,39 1.282,98 = -53,59tr DN l Biu tnh IRR: 89

IRR = R1 +

NPV1 NPV1 NPV2 46,59 46,59 53,59

(R2 R1)

= 7% +

(10% 7%)

IRR = 0,07 + 0,465 x 0,003 = 0,0839 0,084 IRR = 0,084 = 8,4% Nu li sut cho vay trung, di hn bng ngoi t l 7%/nm. D n trn c IRR = 8,4% ln hn li sut vay trung, di hn u t c. b.9. Thm nh iu kin an ton vn vay: @- Ti sn th chp: TSC ca doanh nghip gm 2 phn: Phn vt cht (TSC hu hnh) v phi vt cht (TSC v hnh). Thc t ta gp nhng d n phn phi vt cht chim ti 45% tng gi tr hp ng nhp thit b, v phn phi vt cht s khng thu c tin khi pht mi ti sn nn ngn hng ch chp thun tnh gi tr phn vt cht lm gi tr bo m vn vay. - Phn vt cht: gm tng tr gi mua cc thit b, gi ph tng thay th km theo hoc mua thm d phng . . . gi tr ti sn vt cht tnh theo gi nhp. - Phn phi vt cht nh chi ph o to, chuyn giao cng ngh, chi ph hoa hng, li vay, chi ph chuyn gia, chi ph tham quan kho st . . . Khng c tnh l gi tr m bo vay vn v khi pht mi phn phi vt cht khng bn c. - Do vy gi tr ti sn thit b nhp khu bng vn vay ngn hng s nh hn s tin vay v khng tnh phn phi vt cht. Trng hp trong tng tr gi ti sn thit b nhp khu khng c ph phi vt cht th tr gi thit b nhp khu bng ng vi s tin xin vay. m bo nguyn tc tr gi ti sn th chp phi ln hn s tin xin vay t nht 30% (ty theo tnh cht v ri ro ca d n, t l gi tr ti sn th chp c th phi cao hn mc qui nh chung, c th yu cu 50, m bo khi pht mi c th thu hi vn gc v li vay). Ngi i vay phi cam kt dng cc ti sn khc th chp thm cho ngn hng nh cam kt dng ton b tr gi cng trnh u t mi bao gm ton b vn phng, nh xng, kho tng, cng trnh xy dng, thit b my mc, gi tr quyn s dng, hoc gi tr thu t ca d n . . . th chp cho ngn hng. Thc t xy ra cc trng hp cc cng trnh u t mi (nh nh xng, kho tng, vt kin trc khc, . . .) cha hnh thnh hoc ang xy dng d dang do vy vic xc nh ti sn phi da vo lun chng kinh t k thut hoc bo co kinh t k thut v tng d ton cng trnh c cp c ch quyn xt duyt theo ng quy nh.

90

Trng hp ton b tr gi cng trnh u t mi vn khng m bo t l an ton vn vay, ngi i vay phi c ti sn khc km theo th chp cho ngn hng. Trong mi trng hp tng tr gi ti sn th chp phi ln hn s tin vay quy nh hin hnh. @- V c s php l: - Phi c vn bn cam kt th chp ti sn ca doanh nghip bao gm cc ti sn , ang v s u t xy dng vo cng trnh (k tn v xc nh gi tr ti sn th chp) theo ng lun chng kinh t k thut (hoc cc bo co nghin cu kh thi) c cp c thm quyn ph duyt, k c phn cng trnh c xy dng bng vn t c v vn vay c kin chp thun (hoc bng vn bn ring) ca c quan ch qun cp B trng hoc cp Ch tch UBND Tnh, ng thi c kin chp thun ca c quan ti chnh nh B Ti chnh (i vi doanh nghip trung ng) hay gim c S Ti chnh (i vi doanh nghip a phng). - Cc vn bn giy t cn thit chng minh quyn s hu hp php ti sn th chp nh giy giao t, giy php xy dng, quyt nh ph duyt lun chng kinh t k thut, bn v thit k, quyt nh giao ti sn ca c quan ch qun. @- Bo him cng trnh: Ch u t c th mua bo him ty theo mc ph m s c n b mt cch tng xng trong trng hp ri ro c th xy ra. Chnh vic bo him ny s l mt iu kin gp phn vo vic bo m an ton vn vay. Cn b tn dng cn phi xem xt gi tr bo him cng trnh l bao nhiu gp phn vo vc tnh ton ti sn th chp t c kin ra hn mc tn dng cho ngi i vay. b.10. Thm nh cc ch tiu kinh t x hi: * Xc nh mc tng thu cho ngn sch: Gm cc khon thu v cc ngun khc gia tng nh ngun vn u t. Tnh thm mc ng gp cho ngn sch trn mt ng vn theo cng thc: Mc ng gp cho ngn sch (So snh trc v sau khi c d n) Tng vn u t * Kh nng to vic lm cho ngi lao ng: - S ch lm vic do d n to ra. - So snh sut vn u t cho 1 lao ng. Tng vn u t S lao ng s dng * Nng sut lao ng: (T l cng nh cng tt)

91

NSL =

Gi tr gia tng S lao ng x hi

(Ch tiu cng cao cng tt)

* Kh nng tng thu v tit kim ngoi t: - Mc tit kim ngoi t bng chnh lch (hiu s) gia yu cu chi ngoi t nu phi nhp mt hng (tnh theo gi CIF) vi nhu cu nhp khu bng ngoi t ca d n (nhp khu my mc, thit b, nguyn vt liu) sn xut. - Tng thu ngoi t (d n hng xut khu): Mc tng thu ngoi t bng hiu s gia gi tr hng xut khu (tnh bng gi FOB) vi yu cu nhp khu thit b, nguyn vt liu dng sn xut. - C d n va sn xut hng xut khu va sn xut hng thay th hng nhp khu th ng thi tnh kh nng tng thu v tit kim ngoi t. nh gi kh nng thu ngoi t hay tit kim ngoi t, ngi ta cn dng ch tiu t gi ngoi t ca d n (TGNTDA) so snh vi t gi ngoi t chung (TGNTC). + D n tng thu ngoi t Tng chi ph Tng chi ph vn chuyn v + TGNTDA tnh bng VND xut khu bng VND = Tng s ngoi t thu c Nu TGNTDA < TGNTC D n c kh nng tng thu ngoi t + D n tit kim ngoi t: TGNTDA = Tng chi ph sn xut tnh bng VND S ngoi t l ra phi chi ra nhp khu s sn phm nh ca d n

Nu TGNTDA < TGNTC D n c kh nng tit kim ngoi t * Mc s dng nguyn vt liu trong nc: Gi tr nguyn vt liu trong nc Tng gi tr nguyn vt liu s dng % (So snh trc v sau d n)

4.2.6. Phn kt lun: - Nu r kin ngh ng hay t chi ca cn b tn dng. - Ghi kin ca Ph, Trng phng tn dng. - kin quyt nh ca Gim c chi nhnh hay Gim c ngn hng. @ Bo co kt qu thm nh v lp phng n cho vay: Sau khi tin hnh thm nh h s tn dng trung v di hn. Ton b ni dung thm nh c lp thnh vn bn c ch k ca cn b tn dng (phiu thm nh). Trong vn bn ny ngoi phn chi tit theo ni dung cn nh gi tng qut v d n, kh nng tr n 92

cn phi sut phng n cho vay. Ton b h s tn dng s c chuyn n Trng phng tn dng v Gim c t duyt v lp phng n cho vay. C th: + Mc cho vay (hn mc tn dng u t): USD, VND . . . + Thi gian thi cng, lp t, chy th (cho vay thi cng). + Li sut cho vay xy dng c bn. + Thi hn cho vay. + Thi gian n hn. . Thi gian thu n . Ngun thu n 4.3. CC HNH THC TN DNG U T: 4.3.1. Cho vay trung di hn. 4.3.1.1. H s k hoch vay vn: Ch u t phi lp h s k hoch vay vn gi cho ngn hng m mnh d nh vay vn t nht trc 1 thng so vi ngy d nh khi cng, bao gm: + Giy ngh vay vn + Bo co k ton trong 2 nm gn nht v cc qu ca nm hin hnh (cc bo ny c kim ton) +Ton b h s v d n u t + H s c lin quan n ti sn th chp hoc bo lnh ca ngi th ba 4.3.1.2.Thm nh v xt duyt cho vay: a. Thm nh: Khi tip nhn h s k hoch vay vn ca khch hng, th trc ht b phn thm nh chu trch nhim thm nh, lp bin bn thm nh: trnh by cc ni dung thm nh v ghi kin chnh thc ca mnh l cho vay hay khng cho vay b. Xt duyt: Khi nhn c bin bn phn nh kt qu thm nh, trng phng thm nh u t xem xt li cc ni dung thm nh, nu bin bn thm nh cha t th t chc thm nh li trc khi trnh ln Ban gim c st duyt cho vay. Ban gim c s hp bn quyt nh hn mc tn dng cho vay v sau bo cho bn ch u t bit k hp ng tn dng lm c s php l t chc thc hin 4.3.1.3. Mc cho vay v thi hn cho vay: a. Mc cho vay (hn mc tn dng trung, di hn) * Khi nim: Hn mc tn dng trung di hn l s d N cho vay c duy tr trong mt thi hn nht nh cho mt cng trnh hay mt d n u t * ngha:

93

 Hn mc tn dng trung, di hn th hin s vn tn dng ca ngn hng tham gia vo cng trnh hay d n u t, n gip cho ch u t c vn thc hin cng trnh, hay ch u t thc hin c k hoch ra Hn mc tn dng u t khng nhng gip cho cc t chc kinh t thc hin vic ci tin k thut, hp l ho dy chuyn cng ngh thc y tng nng sut lao ng m cn gp phn y mnh u t trn phm vi ton b nn kinh t. Gp phn y nhanh tc xy dng c s vt cht ca nn kinh t thc y tng trng kinh t. * Phng php xc nh: Hn mc tn dng trung, di hn = Tng mc vn u t Ngun vn u t t c Hn mc tn dng ch chim t 50% n 90% tng mc vn u t b. Thi hn cho vay: L thi gian k t ngy pht sinh khon vay u tin thc hin vic thi cng cng trnh, cng trnh hon thnh a vo s dng cho n khi bn vay tr ht n gc v li cho ngn hng. Thi hn cho vay trung hn ti a l 5 nm Thi hn cho vay di hn khng gii hn nhng khng c vt qu thi hn khai thc, s dng cng trnh Thi hn hon Thi hn chuyn Thi hn u i Thi hn cho tr tn dng = giao tn dng + tn dng + vay (thi gian tr (gii ngn) (thi gian n hn) n) Thi hn chuyn giao tn dng (gii ngn): l khon thi gian k t ngy khch hng nhn tin vay ln u tin n ngy kt thc vic nhn tin vay. y l thi gian m vn tn dng c chuyn giao t ch th cho vay ti ch th i vay thi cng cng trnh. Thi hn ny di hay ngn ph thuc vo thi gian thi cng cng trnh d n u t Thi hn u i tn dng (n hn): L thi gian k t khi khch hng nhn tin vay ln u tin cho n trc ngy bt u ca k hn tr n u tin Ch : Thi gian n hn thi gian gii ngn Thi hn tr n: k t ngy bn vay bt u tr n ca k hn tr n u tin cho n ngy khch hng phi tr ht s n gc v li tin vay Thi hn tr n bao gi cng thi hn gii ngn + n hn Thi gian gii ngn + n hn thi hn cho vay 4.3.1.4. T chc qu trnh cho vay: Sau khi hp ng tn dng c k kt, cn c vo cc iu khon ghi trong hp ng, k hoch thi cng, ngn hng phi lp lch gii ngn, m ti khon cho vay trung di 94

hn, m s theo di pht tin vay v bt u thc hin vic gii ngn. Qu trnh gii ngn cn ch : Gii ngn nhiu t ph hp vi k hoch v tin thi cng ca d n Tt c cc khon n pht sinh trong thi gian thi cng bn vay khng phi lp kh c chnh thc m ch cn lp kh c tm thi. Tin li pht sinh trong thi gian thi cng s c tnh theo s d (nu c n hn). Khi cng trnh hon thnh chnh thc a vo s dng, li vay c tr theo hp ng tn dng k trong thi gian nht nh. Trong trng hp hn mc tn dng c cho vay ht m d n u t vn cha hon thnh do pht sinh cc chi ph vt d ton th ch u t phi lp k hoch vay b sung gii trnh cc l do vt d ton th c ngn hng cho vay b sung hn mc nhm thc y d n u t hon thnh ng thi hn qui nh _ Thi gian gii ngn kt thc khi d n nghim thu D n vo thi im nghim thu d n Vo = Tng s tin gii ngn + Li vay thi cng

- Li vay thi cng: l tin li pht sinh trong giai on thi cng ca d n - Li vay trung di hn: l tin li pht sinh k t thi im nghim thu d n cho n khi kt thc thi hn vay V d 1: Khch hng n ngn hng xin ti tr d n u t xy dng mi, chi tit c th nh sau:(vt: triu ng) - Tng nhu cu vn u t thc hin d n: 10.000 NH ng ti tr 60% nhu cu vn cho u t thc hin d n. Khon tn dng ny c gii ngn thnh nhiu t: t 1 2 3 4 Ngy 03/01/2007 04/03/2007 04/06/2007 01/08/2007 S tin 2.400 1.800 600 1.200

Yu cu : - Hy tnh li vay thi cng v d n vo thi im nghim thu d n. - Bit rng: Li sut cho vay trong giai on thi cng l 1,2% thng. D n c nghim thu v a vo s dng ngy 29/10/2007 95

4.3.1.5. T chc qu trnh thu n: Vic thu n s c thc hin theo mc tin v k hn c qui nh trong hp ng kh c nhn n, trong : + Xc nh thi im bt u tr n: ngay sau khi cng trnh a vo s dng hoc sau khi ht thi gian n hn + Xc nh k hn tr n: L khon thi gian trong thi hn cho vay hai bn tho thun trong thi gian ny mt phn n gc phi c hon tr cho ngn hng. K hn tr n thng chn l thng, qu hoc nm. Ngy cui cng ca mi k hn tr n l mc thi gian c x l s n : Gia hn n chuyn sang k sau thu tip Chuyn sang n qu hn Ch : Trong trng hp khon tn dng c ngn hng cho n hn trong mt s k hn u th: Vn gc phi tr c s c phn chia u trong cc k hn cn li Tin li tu theo n c n hn hay khng m xc nh cho ph hp: & Gc v li u c n hn: Th s tin li pht sinh trong cc k n hn s c cng dn tr mt ln vo k hn tr n u tin & Ch n hn gc: Th tin li c tnh v thu theo k hn xc nh V d: Mt d n u t c ngn hng cho vay 10.000 triu vi thi hn 5 nm. n hn cho nm u tin c gc v li. K hn n c xc nh l 4 nm Li sut cho vay 10%/nm Gc phi tr cho mi k hn = 10.000/4 = 2.500 Tin li phi tr k 1: 10.000 x 10% = 1.000 (cha tr) Tin li phi tr k 2: 10.000 x 10% + 1.000 = 2.000 Tin li phi tr k 3: 7.500 x 10% = 750 Tin li phi tr k 4: 5.000 x 10% = 500 Tin li phi tr k 5: 2.500 x 10% = 250 Vy s n phi tr hng nm: Nm th I: = 0 Nm th II: = 2.500 (gc) + 2.000 (li) Nm th III: = 2.500 (gc) + 750 (li) Nm th IV: = 2.500 (gc) + 500 (li) Nm th V: = 2.500 (gc) + 250 (li) # Nu ngn hng ch n hn vn gc th s n phi tr hng nm s l: Nm th I: 1.000 (li) 96

Nm th II: = 2.500 (gc) + 1.000 (li) Nm th III: = 2.500 (gc) + 750 (li) Nm th IV: = 2.500 (gc) + 500 (li) Nm th V: = 2.500 (gc) + 250 (li) 4.3.1.6. Ngun tr n vay u t: Tin khu hao c bn Thu nhp sau thu Cc ngun khc (nu c) 4.3.1.7. Cc phng php tr n: a. Phng php 1: Tr n theo k khon gim dn: Theo phng php ny, vn gc s c tr u cho mi k hn; tin li c tnh theo s d. @ Vn gc phi tr cho mi k hn: Vo Vni = N Trong : Vni: l vn gc phi tr cho mi k hn Vo: L s n gc ban u n: S k hn tr n @ Li phi tr cho mi k hn:

I = {V
i

Vni * ( ni 1)} * LS

Trong : Ii : S li phi tr cho k hn i ni : S k hn tr n th i (i =1,n) LS: Li sut vay. Theo phng thc ny th mc hon tr cho mi k hn s gim dn v t mc ti thiu k hn cui cng. b. Phng php 2: Tr n theo k khon tng dn Tng t nh phng php 1, nhng tin li c tnh theo cng thc sau: Ii = Vni ni li sut

Trong : ni : S k hn tr n th i (i =1,n). theo tin li s nh nht k hn u tin v ln nht k hn cui cng c. Phng php 3: Tr n theo k khon c nh L phng thc phn phi u mc tr n cho mi k hn (bao gm vn gc v li vay) 97

Mc hon tr cho mi k hn c xc nh qua cng thc sau a = Vo t 1 Vi: Vo 1 (1 +t)n

: vn gc ban u t : li sut n : s k hn tr n a : mc hon tr (k khon c nh); a bao gm vn gc v tin li, trong : tin li tnh theo s d v phi xc nh trc vn gc phi tr l chnh lch gia a v tin li BNG K HOCH TR N C LP THEO MU SAU K HN D u hn n MC HON TR Li vay k Vn gc CNG D n cui k hn

TC

Vo

Vo + I

nh gi kh nng tr n ca d n u t, ta so snh gia ngun tr n vi s n phi tr c v tng s cng nh tng k hn bng cch tnh ton v lp bng sau BNG NH GI KH NNG TR N K hn Khu hao TSC NGUN TR N Li nhun Ngun tr n khc CNG Mc hon tr Tha (+) Thiu (-)

CNG 4.3.2. Cho thu ti chnh (Financial leasing) 4.3.2.1. Nhng vn chung v cho thu ti chnh a Khi nim: Cho thu ti chnh l mt hot ng tn dng trung, di hn thng qua vic cho thu my mc thit b v cc ng sn khc. Bn cho thu cam kt mua my mc thit b theo yu cu ca bn thu v nm gi quyn s hu ti sn thu; bn i thu c s dng ti sn thu

98

v thanh ton tin thu trong sut thi hn thu c hai bn tho thun v khng c hu b hp ng trc hn Khi kt thc thi hn thu, bn thu c chuyn quyn s hu mua li ti sn thu hoc tip tc thu ti sn theo cc iu kin tho thun trong hp ng thu b Cc ch th tham gia hot ng cho thu ti chnh: Trong giao dch cho thu ti chnh, c cc ch th sau y tham gia: b.1 Bn cho thu (Leaser): Bn cho thu l nh ti tr, dng vn ca mnh mua cc ti sn xc lp quyn s hu ca mnh i vi cc ti sn ri em cho thu ngi i thu s dng trong mt thi gian nht nh. Bn cho thu l cc cng ty cho thu ti chnh c thnh lp v c cp php hot ng v cho thu ti chnh Bn cho thu c cc quyn sau: + Mua, nhp khu trc tip thit b, ti ssn theo yu cu ca bn thu + Yu cu bn thu cung cp y cc bo co k ton, cc k hoch sn xut kinh doanh c lin quan n vic s dng ti sn thu + Yu cu bn thu bi thng thit hi do khng thc hin y ngha v bo qun, sa cha, thanh ton tin bo him trong thi hn cho thu + Thu hi ti sn cho thu v yu cu bn thu phi thanh ton ngay ton b s tin thu khi vi phm hp ng cho thu Ngha v ca bn cho thu: + K hp ng mua ti sn, thit b, hon tt cc th tc nhp khu ti sn, thanh ton tin mua thit b, ti sn cho thu. + Bi thng thit hi cho bn thu trong trng hp bn cho thu vi phm hp ng cho thu b.2 Bn thu (leasee) Bn thu l cc t chc kinh t c nhu cu s dng ti sn thit b cho cc hot ng sn xut kinh doanh. Quyn ca bn thu: + c quyn la chn nhng ti sn thit b, thng lng v tho thun vi ngi bn (ngi cung cp) v c tnh k thut, s lng, chng loi, gi c vn chuyn, lp t, giao nhn, bo hnh hng dn s dng cc ti sn thit b m mnh thu + Trc tip nhn ti sn thit b thu t ngi bn (ngi cung cp) theo tho thun trong hp ng mua bn ti sn + c quyn la chn phng n khi kt thc hp ng thu (Mua chuyn quyn s hu, tip tc thu hoc tr li ti sn thu chm dt hp ng) Ngha v ca bn thu:

99

+ S dng ti sn thit b ng mc ch tho thun trong hp ng cho thu; khng c chuyn quyn s dng ti sn thu cho ngi khc khi cha c bn cho thu ng bng vn bn + Thanh ton tin thu theo qui nh trong hp ng cho thu ti chnh, thanh ton cc chi ph c lin quan n ti sn thu (thu nhp khu, bo him) + Chu mi ri ro v vic mt mt h hng i vi ti sn thu. Chu trch nhim bo dng, sa cha ti sn thu trong thi hn thu + Khng c dng ti sn thu th chp, cm c hoc bo lnh cho bt k mt ngha v ti chnh no b.3 Nh cung cp (manufactuer; supplier) Nh cung cp l cc cng ty, cc hng sn xut hoc kinh doanh nhng ti sn, thit b m bn thu cn c s dng. Nh cung cp thc hin vic chuyn giao, lp t ti sn thit b theo hp ng mua bn , hng dn k thut cho cng nhn vn hnh, bo tr, bo dng ti sn thu 4.3.2.2. c im c bn cho thu ti chnh: + Cho thu ti chnh l loi hnh tn dng ti tr 100% nhu cu vn cho bn i thu, so vi cho vay trung di hn, ngi i vay phi c vn t c tham gia vo d n, th cho thu ti chnh r rng l c u th hn + Ngi i thu (bn thu) l ngi ch ng hon ton trong vic tm kim la chn cc ti sn thit b m mnh cn s dng, v vy bn cho thu tht s yn tm v mc ch s dng vn ca bn thu + Bn thu c quyn chn mua ti sn thit b thu theo mt mc gi c xc nh trc trong hp ng thp hn gi tr cn li ca ti sn thit b + Thi hn cho thu chim phn ln thi gian hu dng ca thit b v l thi hn khng th hu ngang theo mun ch quan ca cc bn lin quan (tr trng hp hp ng thu b vi phm) + Gi c cho thu c tnh ton v c xc nh trc, c ghi vo hp ng thu ti chih.bn thu s tr dn theo phng thc thch hp trong qu trnh s dng ti sn thu + Trong thi hn hp ng thu, bn cho thu ti chnh nm gi quyn s hu ti sn thit b cho thu cn bn thu ch c quyn s dng cc ti sn thit b .

100

4.3.2.3. Vai tr ca cho thu ti chnh: i vi nn kinh t + Cho thu ti chnh gp phn thu ht vn u t phc v cho s nghip cng nghip ho, hin i ho t nc + Cho thu ti chnh gp phn thc y ci tin k thut, i mi dy chuyn cng ngh, nng cao nng lc sn xut + Cho thu ti chnh l loi hnh ti tr linh hot, c bit thch hp vi cc doanh nghip va v nh, gip cc doanh nghip ny pht trin i ln i vi bn cho thu: - To iu kin cho cc nh ch ti chnh m rng khch hng v nng cao nng lc cnh tranh - Cho thu ti chnh l loi hnh tn dng t ri ro hn so vi cho vay trung di hn - Chi ph khu hao ti sn c khu tr vo thu. i vi bn thu: - c p ng y 100% nhu cu vn m khng cn ti sn m bo - Thi hn ti tr di do gim c p lc tr n. -Chi ph thu ti sn c tnh vo chi ph trc khi xc nh li nhun np thu. 4.3.2.4. Qui trnh ti tr: a Qui trnh nghip v: bn i thu (t chc kinh t)

4a 5 4b 3

Nh cung cp (Ni sn xut, phn phi)

Bn cho thu (Cng ty cho thu ti chnh)

(1) Sau khi tham kho kin ca bn cho thu ti chnh, ngi i thu lin h vi nh cung cp v ti sn m mnh cn s dng v gi c, c tnh k thut, chuyn gia, i ng cng nhn.. Ngi cung cp v bn i thu s k bin bn tho thun v tt c cc ni dung c lin quan n ti sn thit b

101

(2) Bn i thu tin hnh cc th tc ti tr ti mt cng ty cho thu ti chnh thun li nht: + n xin ti tr + Phng n khi thc s dng ti sn thu + H s c lin quan n ti sn thit b m mnh cn thu (s lng, chng loi, tnh nng k thut, vn chun lp t, gi c..) km theo bin bn ghi nh c k vi nh cung cp Khi tip nhn h s ca khch hng, cng ty cho thu ta chnh s tin hnh thm nh h s, vic thm nh c tin hnh tng t nh tn dng trung di hn. Nu kt qu thm nh c nhiu ri ro s t chi. Nu phng n s dng ti sn c hiu qu,m bo kh nng tr n th bn cho thu thng bo cho khch hng bit chp nhn ti tr v nu cc iu kin c th: v thi hn thu cng di cng tt (60% n 100% thi gian s dng thit b); li sut cho thu c nh hoc th ni; tin thu c thu theo nh k thng, qu, nm, u k hay cui k; ton b tin ti tr c thu hi ht trong sut thi hn cho thu hoc khng thu hi ht; iu kin bo dng. Nu bn i thu ng cc iu kin ni trn th cng ty cho thu ti chnh s lp bng khu hao ti chnh (bng tnh tin thu phi tr) cho ngi thu bit v tin hnh k hp ng thu ti chnh. Hp ng ny phi c ng k ti cng chng nh nc (3) Sau khi hp ng cho thu ti chnh c k kt, cng ty cho thu ti chnh s lin h vi nh cung cp t hng v sau k hp ng mua thit b ti sn theo yu cu ca bn i thu (4a) Nh cung cp cn c vo cc iu khon trong hp ng k vi cng ty cho thu ti chnh, tin hnh vn chuyn v lp t ti sn ti a im theo yu cu ca bn i thu (4b) Nh cung cp gi cc chng t ho n km theo th yu cu thanh ton cho cng ty cho thu ti chnh yu cu thanh ton (5) Cng ty cho thu ti chnh thc hin vic thanh ton cho nh cung cp v cc ti sn thit b ni trn, bao gm gi mua chi ph vn chuyn lp t chy thSau khi thanh ton cng ty cho thu ti chnh s chnh thc xc lp quyn s hu ca mnh i vi cc ti sn ni trn (6) Bn cho thu v bn thu kim tra li cc ti sn, thit b lp t, t chc vn hnh sau lp bin bn bn giao ti sn thit b, bn giao (bn cho thu) chnh thc chuyn giao ti sn cho bn i thu. Hp ng thu ti chnh bt u c hiu lc, theo nh k thng, qu, nm bn i thu phi thanh ton cho cng ty cho thu ti chnh s tin thu theo bng khu hao ti chnh. Khi ht hn hp ng bn i thu c quyn la chn 1 trong 3 phng n sau: Phng n 1: Mua li ti sn theo gi c c xc nh trc trong hp ng 102

Phng n 2: Tip tc ko di thi hn thu Phng n 3: Tr li ti sn thit b thu cho cng ty cho thu ti chnh b Thi hn thu: Thi hn thu c ghi trong hp ng theo tho thun gia hai bn v l thi hn khng th iu chnh. Khi xc nh thi hn thu ngi ta cn c vo 3 yu t: + Thi gian hu dng ca ti sn: Thi gian thu phi chim phn ln thi gian hu dng ca ti sn (gi l thi hn thu c bn) m bo cho bn cho thu thu hi gn ht hoc nhiu hn gi tr ti tr + Kh nng ti chnh ca ngi i thu + Qui ch ti tr thu mua ca Chnh ph Nhn chung ti sn c tui th cng ln v gi tr ln th thi hn thu cng di v ngc li c Phng php tnh tin thu: c.1 Phng php 1: Hai bn tho thun tin thu s c thu vo cui mi nh k (cui nm, cui 6 thng, cui qu, cui thng) a Nu ton b vn ti tr c thu hi trong thi hn cho thu v phn phi u cho mi k hn, th p dng cng thc: P.R.(1 + R) n (1 + R)n - 1

Trong : a: L s tin thu phi thanh ton cho mi k hn P: Tng s tin ti tr (gm gi mua ti sn + chi ph vn chuyn, lp t) R: Li sut cho tng k hn (tnh bng h s) n: S k hn thanh ton y l trng hp tnh tin thu khi thi hn cho thu chim gn ht thi gian s dng (tui th) ca ti sn b Nu thi gian cho thu ti sn ch chim mt phn ln tui th ca n, khi ht hn thu bn i thu s mua li ti sn theo gi c xc nh. Nh vy ton b tin ti tr s khng thu hi ht qua tin cho thu m n ch c thu hi ht qua tin thu v qua gi bn ti sn, trng hp ny ta p dng cng thc: a = P.R.(1 + R) n S.R (1 + R)n 1

Trong : S l gi tr cn li xc nh gi bn ti sn d kin khi kt thc hp ng

103

c.2 Phng php 2: Hai bn tho thun tin thu s thu vo u mi k hn, ngha l bn thu phi thanh ton ngay tin thu khi hp ng c k, do vy h khng c ti tr 100% nhu cu a Nu ton b vn ti tr c thu hi trong thi hn cho thu v phn phi u cho mi k hn, th p dng cng thc: P.R.(1 + R) n (1 + R)[(1 + R)n 1] b Nu thi gian cho thu ti sn ch chim mt phn ln tui th ca n, khi ht hn thu bn i thu s mua li ti sn theo gi c xc nh. Nh vy ton b tin ti tr s khng thu hi ht qua tin cho thu m n ch c thu hi ht qua tin thu v qua gi bn ti sn, trng hp ny ta p dng cng thc: a = a = P.R.(1 + R) n S.R (1 + R)[(1 + R)n 1]

c.3 Phng php 3: Trng hp tin thu c hai bn tha thun thu tng dn hoc thu gim dn, th ngi ta tnh ton tin thu cho k hn u tin, ri t h s k m tnh ra s tin thu cho cc k hn tip theo a Nu tin thu c thanh ton vo cui k hn, ta p dng cng thc [P.(1 + R) n S][(1 + R) k] (1 + R)n kn

a1

Trong : a1: L s tin thu phi thanh ton cho k hn u tin, a1bao gm: + Tin li (tnh theo s d) + Vn gc (khu hao) l chnh lch gia a1v tin li S tin thu phi tr cho k hn th 2,3n s iu chn tng dn nu k > 1 hoc gim dn nu k < 1 [iu kin (1 + R) > k] b Nu tin thu thanh ton vo u k hn ta p dng cng thc [P.(1 + R) n S][(1 + R) k] (1 + R) [(1 + R)n kn]

a1

Trong : a1: s tin thu phi tr ngay vo u k hn u tin (coi nh k hn 0), s tin ny ch l vn gc (tc khu hao) m cha c tin li

104

CH 5: H THNG THANH TON KHNG DNG TIN MT VIT NAM A. K HOCH BI GING CH 5: 5 TIT Tit 1: Phn 5.1; 5.2;5.3 Tit 2: Phn 5.4: Thanh ton bng sc; Thanh ton bng y nhim thu; Tit 3: Phn 5.4: Thanh ton bng y nhim thu, thanh ton bng y nhim chi Tit 4: Phn 5.4.: Cc dch v thanh ton khc Tit 5: Phn 5.5 Thanh ton gia cc ngn hng B. MC TIU Hc xong chng ny sinh vin c th - Hiu v thc hin c cc nghip v lin quan n cc th thc thanh ton khng dng tin mt qua ngn hng ca khch hng bao gm: Thanh ton bng y nhim chi, y nhim chi Thanh ton bng th ngn hng, sc - Cch thc thanh ton gia cc ngn hng thng mi vi nhau C. NI DUNG 5.1. C S PHP L CA H THNG THANH TON KHNG DNG TIN MT VIT NAM 5.1.1. Mi quan h gia lu thng tin mt v thanh ton khng dng tin mt: Qu trnh ti sn xut m rng c tin hnh trong iu kin cn tn ti nn sn xut hng ho v tin t cho thy s hnh thnh v pht trin cc chuyn tin t l mt tt yu khch quan. iu cng c ngha l trong iu kin c s tn ti ca tin t v lu thng tin t khng nhng l mt tt yu khch quan m cn l mt s cn thit phc v cho s chu chuyn ca sn phm x hi m bo cho qu trnh ti ssn xut c tin hnh bnh thng Chu chuyn tin t trong nn kinh t hng ho tn ti di hai hnh thc: chu chuyn tin mt v chu chuyn khng dng tin mt (thanh ton khng dng tin mt) nc ta chu chuyn tin mt c thc hin bng tin ng Ngn hng Vit Nam (VN), y tin mt vn ng trong lu thng thc hin chc nng phng tin lu thng va phng tin thanh ton. Cn trong thanh ton khng dng tin mt tin ch thc hin mt chc nng: phng tin thanh ton Gia thanh ton khng dng tin mt v thanh ton bng tin mt tc l gia hai hnh thc chu chuyn tin t c mi quan h mt thit vi nhau: gia chng c mi lin h vi nhau cht ch v thng xuyn chuyn ho ln nhau. Mi quan h ny bt ngun t ch s chu chuyn ca ca sn phm hng ho i hi phi s dng tin t trong cc chc nng ca n thc hin cc quan h kinh t pht sinh thng xuyn hng ngy, l tt yu th mt khc i hi con ngi phi s dng tin trong cc trng hp thanh ton nh th no 105

cho hp l v tin li. Ngha l vic s dng tin mt hay khng dng tin mt (chuyn khon) thc hin cc khon thanh ton khng phi do mun ch quan ca chnh ph m do yu cu khch quan thanh ton i hi. Chng hn mt khon thanh ton gia n v A v n v B trong trng hp h u c m ti khon tin gi ti ngn hng, th tt nht l thanh ton bng chuyn khon bi v n tin li hn, tit kim lao ng, chi ph t hn, an ton hn dng tin mt. V d mt khon thanh ton n hng trm triu ng m thanh ton bng tin mt th ngay vic m tin, kim tin (tht, gi, rch) gy ra bao nhiu phin toi ri, tuy vy cng c trng hp phi dng tin mt nh ngi dn cn tin mt mua sm tiu dng. Nh vy do yu cu khch quan ca cc khon thanh ton trong nn kinh t m nn la chn mt hnh thc chu chuyn tin t hp l. Ngha l trong mi trng hp khng phi bt c lc no vic thanh ton bng chuyn khon (hoc bng tin mt) u c s dng trit . Vn ch l cn phi vn dng mt cch linh hot v mm do trn c s phn u gim n mc ti thiu cc khon thanh ton bng tin mt 5.1.2.c im, tc dng ca thanh ton khng dng tin mt: Thanh ton khng dng tin mt l quan h thanh ton c thc hin v tin hnh bng cch trch chuyn tin t ti khon ca n v ny sang ti khon ca n v khc hoc b tr ln nhau gia cc n v thng qua ngn hng a c im: + S vn ng ca tin t c lp so vi s vn ng ca vt t hng ho c v thi gian v khng gian, thng thng s vn ng ca tin trong thanh ton v s vn ng ca vt t, hng ho l khng c s n khp vi nhau, y l c im ln nht, ni bt nht trong thanh ton khng dng tin mt. Vic giao hng c tin hnh ni ny, trong thi gian ny, nhng vic thanh ton c thc hin ni khc, trong mt thi gian khc, s tch ri gia tin v hng l iu khng th trnh khi. iu ch cho ta mt phng n thanh ton m phng n phi chp nhn s tch ri , nhng khng th v s tch ri m gy ra chm tr, gian ln trong thanh ton, phi hn ch n mc thp nht mi rc ri c th xy ra trong thanh ton. + Trong thanh ton khng dng tin mt, vt mi gii (tin mt) khng xut hin nh trong thanh ton bng tin mt, m n ch xut hin di hnh thc tin k ton (tin ghi s), n c ghi chp trn cc chng t, s sch k ton (gi l tin chuyn khon). y l c im ring ca thanh ton khng dng tin mt. Vi c im ny th mi bn tham gia thanh ton (ch yu l ngi mua) buc phi m ti khon ti ngn hng v phi c tin trn ti khon , bi v nu khng nh vy th vic thanh ton s khng thc hin c + Trong thanh ton khng dng tin mt, vai tr ca ngn hng rt to ln vai tr ca ngi t chc v thc hin cc khon thanh ton. Ngn hng xem nh ngi th ba khng th thiu c trong thanh ton chuyn khon. Bi v ch c ngn hng ngi qun l ti 106

khon tin gi ca cc n v mi c php trch chuyn tin trn ti khon ca cc n v, c nhn. Vi nghip v ny, ngn hng tr thnh mt phng thanh ton cho x hi, thanh ton khng dng tin mt c t chc v thc hin tt s pht huy c tc dng tch cc ca n b Tc dng: + Trc tip thc y qu trnh vn ng ca vt t, hng ho trong nn kinh t, thng qua cc mi quan h kinh t ln s c gii quyt, nh vy m qu trnh sn xut v lu thng hng ho c bnh thng + Nh t chc tt cng tc thanh ton, m cho php ngn hng tp trung ngy cng nhiu cc khon vn tin t trong nn kinh t, lm tng thm ngun vn tn dng u t vo cc qu trnh ti sn xut ca x hi, cng chnh nh m rt bt mt lng tin mt trong lu thng, tit kim nhiu chi ph cho x hi (chi ph in n, bo qun, vn chun tin) to iu kin lm tt cng tc qun l tin t + Thng qua vic t chc thanh ton khng dng tin mt hn ch c nhng thit hi, khc phc v ngn chn c nhng tiu cc c th xy ra trong sn xut kinh doanh ca cc n v 5.2. C s php l ca h thng khng dng tin mt Vit Nam: Nn tng php l ca h thng thanh ton khng dng tin mt l Lut cc t chc tn dng, cc Ngh nh ca Chnh ph v t chc thanh ton khng dng tin mt v Quyt nh ca Thng c ngn hng Nh nc v th l thanh ton khng dng tin mt 5.3. Nhng qui nh chung v thanh ton khng dng tin mt: + Cc t chc kinh t, c quan on th, c nhn c quyn la chn ngn hng m ti khon giao dch v thc hin thanh ton. Cc ch ti khon thc hin vic thanh ton phi theo nhng qui nh ca th l thanh ton khng dng tin mt hin hnh + m bo thc hin thanh ton y , kp thi, cc ch ti khon phi c tin trn ti khon. Mi trng hp thanh ton vt qu s d ti khon tin gi l phm php v b x l theo php lut + Ngn hng c trch nhim thc hin cc u nhim thanh ton ca ch ti khon trong phm vi s d ti khon tin gi nhanh chng, chnh xc, an ton, thun tin. Kim tra kh nng thanh ton ca ch ti khon (bn tr tin) trc khi thc hin thanh ton v c quyn t chi thanh ton nu ti khon khng tin, ng thi khng chu trch nhim lin i vi hai bn khch hng. Nu do thiu st trong qu trnh thanh ton gy thit hi cho khch hng th ngn hng phi bi thng thit hi, v tu theo mc vi phm c th b truy t trc php lut + Ngn hng ch cung cp s liu trn ti khon ca khch hng cho cc c quan ngoi ngnh khi c vn bn ca cc c quan c thm quyn theo qui nh cua php lut + Khi thc hin cc dch v thanh ton cho khch hng, ngn hng c php thu ph theo qui nh ca Thng c ngn hng nh nc 107

5.4. Cc hnh thc thanh ton khng dng tin mt hin hnh. Bao gm: + Sc + U nhim chi + U nhim thu + Th tn dng + Th thanh ton Mi t chc, c nhn tu theo yu cu ca mnh m la chn th thc thanh ton cho ph hp. Tr nhng t chc, c nhn vi phm k lut thanh ton th buc phi p dng th thc thanh ton do ngn hng ch nh 5.4.1. Thanh ton bng sc: (cheque check) a Khi nim: Sc l lnh tr tin ca ch ti khon, c lp trn mu do ngn hng nh nc qui nh, yu cu n v thanh ton trch mt s tin t ti khon tin gi ca mnh tr cho ngi th hng c tn ghi trn t sc hay cho chnh ngi cm sc. Nh vy sc l mt chi phiu, lp trn mu in sn do ch ti khon pht hnh giao trc tip cho ngi bn hng thanh ton tin mua hng ho, np thu, tr n b Nhng qui tc chung trong thanh ton bng sc: Theo ngh nh 159/N-CP ngy 10/12/2003 ca Chnh Ph v Qui ch pht hnh v s dng sc, th mt s quy nh v s dng sc nh sau: + Tt c nhng t sc u do ngn hng nh nc thit k mu thng nht, c in v ghi bng ting Vit Nam, sc phc v cho khch nc ngoi c in thm ting Anh di ting Vit vi c ch nh hn. + Ngn hng ch bn sc trng cho khch hng s dng theo ng mu sc c duyt v ch c bn sc cho khch hng no c m ti khon ti n v mnh. + Ngi pht hnh sc l ch ti khon hoc ngi c ch ti khon u quyn (ngi k pht ) ch c php pht hnh sc trong phm vi s d ti khon tin gi hoc bo chi. Nu vi phm s b pht tin hoc b nh ch pht hnh sc hoc b truy t theo php lut. + Ngi c tr tin l ngi m ngi k pht ch nh c quyn hng hoc chuyn nhng quyn hng i vi s tin ghi trn t sc. + Ngi th hng l ngi cm t sc m t sc c tn ngi c hng tin l chnh mnh hoc ghi cm t tr cho ngi cm sc hoc khng ghi tn ngi c tr tin, hoc c chuyn nhng bng k hu cho mnh thng qua dy ch k chuyn nhng lin tc. + Sc phi c vit bng mt th mc kh ty xo, khng dng bt ch, khng dng mc . Cc yu t trn t sc phi ghi y , r rng. Cm sa cha, ty xo trn t sc, cc t sc vit hng phi gch cho, nguyn khng x ri khi cung sc. 108

+ S tin ghi bng s v bng ch phi khp nhau, trng hp c sai lch gia s tin bng s v bng ch th s tin c thanh ton l s tin nh hn, a im v ngy thng k pht hnh sc phi ghi bng ch nm pht hnh ghi bng s. Ch ci u tin ca s tin bng ch phi vit hoa v st u dng ca dng u tin, khng vit cch dng, cch qung. + Mt t sc hp l l t sc ghi y cc yu t v ni dung theo qui nh, c ch k v con du (nu c) + Mt t sc iu kin thanh ton phi l: T sc hp l. c np trong thi hn hiu lc thanh ton. Khng c lnh nh ch lnh thanh ton. Ch k v con du (nu c) phi khp ng vi mu ng k. S d ti khon ca ch ti khon tin thanh ton Khng k pht hnh vt qu thm quyn qui nh ca vn bn u quyn Cc ch k chuyn nhng nu c phi lin tc + Thi hn hiu lc thanh ton ca t sc l 30 ngy k t ngy pht hnh cho n khi t sc c np vo n v thanh ton hoc n v thu h, thi hn ny bao gm c ngy l, ch nht. Nu ngy kt thc thi hn ri vo ngy l, ngy ch nht th ngy thanh ton s li vo ngy lm vic sau . Nu xy ra s kin bt kh khng th thi hn xut trnh s c ko di cho n khi s kin bt kh khng chm dt, nhng khng qu 6 thng tnh t ngy k pht hnh. + Ngi pht hnh sc hoc ngi th hng phi thng bo ngay cho cc bn lin quan khi b mt sc, vic thng bo phi thc hin bng vn bng mi c gi tr php l cn c vo thng bo mt sc cc n v thanh ton phi thng bo lnh nh ch thanh ton i vi t sc c thng bo + Trng hp nhiu t sc c pht hnh bi mt ch ti khon, c np vo ngn hng cng mt thi im th n v thanh ton xc nh th t thanh ton theo th t s sc pht hnh t nh n ln. c Phm vi s dng trong thanh ton: + S dng gia cc khch hng m ti khon tin gi trong cng mt n v thanh ton, hoc khc n v thanh ton nhng cc n v thanh ton ny trong cng mt h thng ngn hng + Sc thanh ton gia cc khch hng m ti khon tin gi thanh ton ti cc n v thanh ton khc h thng ngn hng nhng ch p dng ti cc n v c tham gia thanh ton b tr trn a bn tnh, thnh ph.

109

5.4.2. Thanh ton bng u nhim chi chuyn tin: a Khi nim v u nhim chi: U nhim chi l lnh chi do ch ti khon lp theo mu in sn yu cu ngn hng ni mnh m ti khon tin gi trch mt s tin nht nh t ti khon tin gi ca mnh tr cho ngi th hng v tin mua hng ho, dch v hoc chuyn vo ti khon khc ca chnh mnh Vi cch s dng thun tin, n gin, u nhim chi c dng thanh ton cc khon tin mua vt t, hng ho hoc dng chuyn tin mt cch rng ri v ph bin trong c nc, khng phn bit trong cng h thng hoc khc h thng ngn hng

110

b Th tc lp chng t v thanh ton: Bn mua (bn tr tin) (2) Ngn hng bn mua (1) Bn bn (th hng) (4) (4) (3) Ngn hng bn bn

Ch thch: (1) Bn bn giao hng hoc cung ng dch v cho bn mua (2) Bn mua lp u nhim chi theo mu thng nht gi n ngn hng phc v mnh (ngn hng bn mua) thanh ton tin hng ho dch v cho bn bn (3) Ngn hng bn mua kim tra u nhim chi do bn mua chuyn n, nu hp l th tin hnh thanh ton bng cch trch tin trn ti khon ca bn mua (ghi N ti khon bn mua) tr cho bn bn ngay trong ngy theo cc trng hp: + Nu bn mua v bn bn u c ti khon ti cng mt ngn hng, th ngn hng ghi C vo ti khon bn bn v gi giy bo C + Nu bn bn c ti khon ti mt ngn hng khc th chuyn tin i theo phng thc thch hp Sau gi giy bo N cho bn mua sau khi thu ph nghip v (4) Ngn hng bn bn gi C vo ti khon ca bn bn v gi giy bo C ngay cho bn bn sau khi nhn c giy bo t ngn hng bn mua

111

5.4.3. Thanh ton bng u nhim thu: a Khi nim: U nhim thu l th thc thanh ton c tin hnh trn c s giy u nhim thu v cc chng t ho n do ngi bn lp v chuyn n ngn hng yu cu thu h tin ngi mua v hng ho giao, dch v cung ng ph hp vi nhng iu kin thanh ton ghi trong hp ng kinh t U nhim thu c p dng ph bin trong mi trng hp vi iu kin hai bn mua v bn phi thng nht vi nhau v phi thng bo bng vn bn cho ngn hng v vic p dng th thc u nhim thu ngn hng lm cn c t chc thc hin thanh ton b Th tc lp chng t v thanh ton:

Hp ng kinh t

Bn mua (bn tr tin)

(1) (2)

Bn bn (th hng)

(4b) Ngn hng bn mua

(5) (4a) (3)

(2)

Ngn hng bn bn

112

Ch thch: (1) Cn c vo hp ng kinh t k, bn bn tin hnh gi hng hoc cung ng dch v cho bn mua (2) Bn bn lp u nhim thu (4 lin) km theo cc ho n, vn n c ln quan gi n ngn hng phc v mnh hoc gi trc tip n ngn hng phc v ngi mua (2) nh thu h tin (3) Ngn hng bn bn kim tra b giy t u nhim thu, nu hp l v khp ng th chuyn u nhim thu v cc chng t n cho ngn hng bn mua (4) Khi nhn cc lin u nhim thu v cc chng t ho n do ngn hng bn bn chuyn n, ngn hng bn mua kim tra k lng xc nh tnh hp l ng n ca b chng t, nu tt c u hp l v khp ng, ph hp vi cc iu kin thanh ton m bn mua thng bo cho ngn hng, th ngn hng bn mua tin hnh trch chuyn tin trn ti khon ca bn mua thanh ton cho ngi bn thng qua ngn hng bn bn (4a) Vic thanh ton tin ti ngn hng bn mua phi hon thnh trong phm vi mt ngy lm vic k t ngy nhn c u nhim thu. Trong trng hp ti khon ca bn mua khng tin thanh ton th phi ch khi ti khon c tin mi thc hin thanh ton ng thi tnh s tin pht chm tr chuyn n cho bn bn hng (4b) Sau ngn hng bn phi ng du thanh ton ln cc chng t, ho n ri gi cho bn mua km theo lin (2) giy u nhim thu lm giy bo N. Bn mua dng b chng t ny nhn hng khi hng v ti bn (5) Khi nhn c tin t ngn hng bn mua chuyn n, ngn hng bn bn ghi C vo ti khon ca bn bn, ri ghi ngy thng thanh ton vo ni qui nh ca giy u nhim thu v gi cho bn bn lm giy bo C 5.4.4. Thanh ton bng th ngn hng. a Khi nim: Th thanh ton l mt loi cng c thanh ton hin i do ngn hng pht hnh v bn cho cc t chc, c nhn h s dng trong thanh ton tin mua hng ho, dch v hoc rt tin mt ti cc ngn hng i l hay ti cc quy tr tin t ng (A.T.M). b Cc loi th thanh ton: b.1. Th ghi N: (th loi A) Th ghi N l loi th c pht hnh cho nhng khch hng c quan h tn dng v thanh ton thng xuyn vi ngn hng, tn nhim vi ngn hng. Th ghi N pht hnh cho ai, hn ch mc thanh ton bao nhiu u do gim c ngn hng pht hnh th quyt nh Trn th ghi N co ghi hn mc thanh ton ti a khch hng ch c s dng thanh ton trong phm vi hn mc ca th. Th ghi N do chi ngn hng ngoi thng Vit Nam pht hnh gi l th loi A,hn mc thanh ton ti a ca th ny l 1.000 triu ng

113

VN c ghi vo b nh ca th v giao cho nhng khch hng c quan h c bit vi ngn hng. Ch nhng khch hng loi I mi c ngn hng pht hnh cho loi th ny. b.2. Th k qu thanh ton (th loi B) Th ny ch p dng rng ri cho mi khch hng vi iu kin l khch hng phi lu k tin vo mt ti khon ring ti ngn hng tc l phi k qu trc ti ngn hng mt s tin (nhng c hng li) v s dng th c gi tr bng s tin thanh ton b.3. Th tn dng (th loi C) L loi th ch p dng cho nhng khch hng c iu kin c ngn hng pht hnh th cho vay vn thanh ton tin hng ho, dch v. i vi nhng khch hng ny, sau khi k hp ng tn dng vi ngn hng s c ngn hng cp cho mt th tn dng vi mt hn mc tn dng c ghi vo b nh ca th thanh ton. Sau khi s dng th khch hng phi tr n gc v tin li cho ngn hng pht hnh th. c Nhng i tng lin quan n pht hnh v s dng th thanh ton: + Ngn hng pht hnh th: L ngn hng thit k cc tiu chun k thut, mt m, k hiu. Cho cc loi th thanh ton m bo an ton trong qu trnh s dng th. Sau cung cp hoc bn th cho khch hng v chu trch nhim thanh ton s tin m khch hng tr cho ngi bn bng th thanh ton. + Ngi s dng th thanh ton: (ngi s hu th) l cc t chc, c nhn c nhu cu s dng th thanh ton v c ngn hng pht hnh th chp nhn cho s dng cc loi th ni trn, ngi s dng th phi tr ph cho ngn hng pht hnh the. + Ngi tip nhn thanh ton bng th (ngi ng thanh ton bng th): l cc t chc, c nhn ng vai tr l ngi cung cp hng ho, dch v cho ngi s dng th l ngi bn, ngi cung cp dch v. Ngi chp nhn thanh ton bng th thanh ton s c ngn hng pht hnh th trang b mt my chuyn dng kim tra, c th v lp ho n thanh ton nhm m bo thanh ton kp thi, chnh xc v an ton.(Ngi chp nhn cng (c th ) phi tr ph cho ngn hng pht hnh th). + Ngn hng i l thanh ton th: Gm nhng ngn hng no u c ngn hng pht hnh th qui nh, ngn hng i l thanh ton th thc hin vic thanh ton cho ngi tip nhn thanh ton bng th khi ngi ny np bin lai thanh ton vo ngn hng hoc tr tin (rt tin) cho ngi s dng th khi c yu cu

114

d Qui trnh thanh ton bng th thanh ton: C th khi qut qua s di y: Ngn hng pht hnh th (6) (7) Ngn hng i l thanh ton th

(1a)

(1b)

(8)

(3)

(4)

(5)

Ngi s dng th thanh ton

(3) (2)

A.T.M Ngi tip nhn thanh ton th

Ch thch: (1a) Cc t chc, c nhn (ngi s dng th) theo nhu cu giao dch thanh ton, lin h vi ngn hng pht hnh th, k qu hoc xin vay c s dng th thanh ton (1b) Ngn hng pht hnh th pht hnh v cung cp th thanh ton cho khch hng theo tng loi ph hp vi i tng v iu kin qui nh. Sau khi x l k thut, k hiu mt m v thng bo bng h thng thng tin chuyn bit cho cc ngn hng i l v cc c s tip nhn th (2) Ngi s th mua hng ho, dch v ca cc t chc ng tip nhn thanh ton bng th. ng thi giao th cho ngi tip nhn th thanh ton tin hng, dch v cung ng bng my chuyn dng tr vo gi tr ca th, sau ngi tip nhn th trao li th cho ngi s dng (3) Ngi s dng th cng c quyn ngh ngn hng i l cho rt tin mt hoc t mnh rt tin mt ti quy tr tin t ng (4) Trong phm vi 10 ngy lm vic ngi tip nhn th cm bin lai np vo ngn hng i l i tin km theo cc ho n hng ho c lin quan (5) Trong phm vi 01 ngy lm vic k t khi nhn c bin lai v chng t ho n ca ngi tip nhn np vo, ngn hng i l tin hnh tr tin cho ngi tip nhn theo s tin phn nh bin lai bng cch ghi C vo ti khon ca ngi tip nhn th hoc cho lnh tin mt (6) Ngn hng i l thanh ton th, lp bng k v chuyn bin lai thanh ton cho ngn hng pht hnh th (7) Ngn hng pht hnh th hon li s tin m ngn hng i l thanh ton trn c s cc bin lai hp l 115

(8) Khi ngi s dng th khng cn s dng th hoc s dng ht s tin ca th th hai bn: ngn hng pht hnh th v ngi s dng th s hon tt qui trnh s dng th (tr li tin k qu cn tha, tr n ngn hng, b sung hn mc mi) 5.4.5. Cc dch v thanh ton hin i khc. 5.4.5.1. Dch v ngn hng trc tuyn (on-line banking services) Thc hin kinh doanh tng hp, a nng. trin khai cc hot ng bn l, cc NHTM ng dng cc cng ngh tin hc trong vic cung cp cc dch v thanh ton ngn hng trc tuyn nh: thanh ton cc ph in thoi, nc sinh hot, internet, in, tr tin cc ha n mua hng ti cc siu th, ca hng chuyn tin in t. Khi ngn hng m hot ng thanh ton trc tuyn th ngn hng thay mt cho khch hng tr cho cc nh cung cp dch v mt khon tin m h cung cp dch v cho khch hng ca NHTM. Dch v thanh ton trc tuyn thc hin c l nh knh ni trc tuyn gia h thng phn mm thanh ton ca NHTM vi h thng ca cc nh cung cp dch v (cc doanh nghip), do c knh kt ni trc tuyn ny nn NHTM thc hin c cc yu cu ca khch hng. 5.4.5.2. Dch v tr lng t ng: Hnh thc tr lng ny gn lin vi vic s dng ti khon c nhn ti cc NHTM v s dng th thanh ton cng vi my rt tin t ng ATM (Automatic teller machine). Cch thc tr lng t ng ca NHTM nh sau: + Ch doanh nghip tha thun vi ngn hng cc ni dung v t chc tr lng theo nh k vo ti khon ca ngi lao ng. + Ngi lao ng phi m TK c nhn v s dng th thanh ton ca NHTM. + nh k ch doanh nghip gi bn sao k thanh ton lng CBCVN ca n v mnh cho ngn hng. + Da vo bn sao k ny cng vi y nhim chi, ngn hng trch tin t ti khon ca doanh nghip chuyn tin vo cc ti khon c nhn ca ngi lao ng. 5.4.5.3. Dch v tr gc v li vay t ng: Vic tr n gc v li vay t ng c thc hin nh sau: + Sau khi hp ng tn dng c k kt, ngn hng v khch hng xc nhn k hoch trnh t tr n gc v li vay trn c s tnh ton ngha v tr n vay theo tng k ca h. + n thi im tr n tha thun, th ngn hng cn c vo k hoch tr n (gc v li) k , t ng trch ti khon ca bn vay s tin bng ngha v tr n ca k thu n, sau thng bo cho bn vay bit. Nu n thi im tr n theo qui nh m ti khon ca bn vay khng kh nng chi tr th ngn hng x l theo mt trong cc phng n sau: Xt cho gia hn n Chuyn sang n qu hn. 116

Cho vay thu chi. 5.4.5.4. Dch v ngn hng in t: Khch hng m ti khon thanh ton ti ngn hng mun s dng dch v ngn hng in t phi tha thun vi ngn hng v vic cung cp dch v ngn hng in t.Ngn hng s cung cp cho khch hng cc mt s truy cp n cc dch v ca ngn hng. Cc dch v ny khch hng c ngn hng p ng da trn vic x l thng tin qua mng Internet do ngn hng hng dn. Ngn hng cung cp cc dch v in t nh: thanh ton tin in, nc, in thoi, thng tin v ti khon c nhn, t gi, li sut, cc pht sinh N, C hng ngy. 5.5. NGHIP V THANH TON GIA CC NGN HNG. 5.5.1. Khi nim: Thanh ton gia cc ngn hng l thanh ton qua li gia cc ngn hng nhm hon thnh qu trnh thanh ton tin gia cc doanh nghip, c nhn vi nhau m h khng cng m ti khon ti mt ngn hng hoc thanh ton vn trong ni b cc h thng ngn hng. 5.5.2. Phng thc thanh ton gia cc ngn hng. Hin nay ti nc ta thanh ton gia cc ngn hng bao gm cc phng thc sau: Thanh ton lin hng trong cng h thng. Thanh ton b tr khc h thng. Thanh ton tng ln qua ti khon tin gi tai ngn hng nh nc. y nhim thu h, chi h. Thanh ton qua tin gi ti ngn hng khc. 5.5.2.1. Thanh ton lin hng (TTLH) cng h thng. L phng thc thanh ton gia cc ngn hng trong cng h thng ngn hng, xy ra trn c s thanh ton tin hng ha, dch v gia cc ch th (t chc, c nhn) thanh ton m ti khon cc ngn hng khc nhau trong cng mt h thng hoc thanh ton cng n, chuyn vn v iu ha vn trong ni b tng h thng ngn hng. Hin nay Vit nam p dng 2 phng php kim sot v i chiu qu trnh TTLH c chnh xc l Kim sot tp trung, i chiu phn tn v Kim sot tp trung, i chiu tp trung. Theo 2 phng php ny, th ngoi 2 chi nhnh ngn hng tham gia thanh ton cn c Trung tm thanh ton lm nhim v kim sot, i chiu tt c cc lnh chuyn tin thanh ton trong cng h thng v theo di ngun vn ca cc chi nhnh thc hin thanh ton. + Phng php Kim sot tp trung, i chiu phn tn: Theo phng php ny cc chi nhnh trc tip gi, chuyn tin cho nhau, TTTT lm nhim v kim sot tt c cc lnh chuyn tin, sau lp s i chiu gi chi nhnh nhn chuyn tin chi nhnh ngn hng ny i chiu (i chiu phn tn cc ngn hng nhn chuyn tin). Phng php ny p dng trong TTLH truyn thng.

117

+ Phng php Kim sot tp trung, i chiu tp trung: Theo phng php ny, ngn hng chuyn tin gi chuyn tin cho ngn hng nhn chuyn tin thng qua TTTT truyn qua mng. TTTT kim sot v i chiu tt c cc chuyn tin trong ton h thng. @ - Thanh ton lin hng in t (chuyn tin in t CTT). a. Khi nim: Thanh ton lin hng in t l phng thc thanh ton vn gia cc n v lin hng trong cng mt h thng bng chng trnh phn mm tin hc chuyn tin vi s tr gip ca my tnh v h thng mng truyn tin ni b. Chuyn tin in t p dng phng php Kim sot tp trung, i chiu tp trung. b. Ch th tham gia vo qui trnh chuyn tin in t: + Ngi pht lnh: L ngi gi lnh n ngn hng, kho bc thc hin vic chuyn tin. + Ngi nhn lnh: L ngi c nhn tin trong trng hp chuyn C; hoc ngi tr tin trong trng hp nhn N. + Ngn hng gi lnh: L ngn hng phc v ngi pht lnh (gi tt l NHA). + Ngn hng nhn lnh: L ngn hng phc v ngi nhn lnh (gi l NHB). + Trung tm thanh ton: L ni chu trch nhim t chc thanh ton, kim sot nghip v v quyt ton cc khon thanh ton in t ca c h thng. c. Lnh chuyn tin: L mt ch nh ca ngi pht lnh i vi ngn hng trc tip nhn lnh di dng chng t k ton theo mu thng nht ca NHNN nhm thc hin vic chuyn tin in t. Bao gm lnh chuyn C v lnh chuyn N (L lnh ca ngn hng A gi lnh gi ngn hng B thanh ton tin cho ngi nhn theo lnh ca ngn hng A). d. Ch k in t: L loi kha bo mt tham gia h thng TTT c xc nh duy nht cho mi c nhn khi thc hin nhim v ca mnh khi ng k vi TTTT. e. Qui trnh thanh ton:

118

Trung tm thanh ton

Ngn hng chuyn tin

Ngn hng nhn tin chuyn n

(1): Ngn hng chuyn tin gi chuyn tin qua mng n TTTT TTTT chuyn tip v Ngn hng nhn. (2): TTTT truyn chuyn tin v ngn hng nhn. (3): Cui ngy TTTT i chiu cho tt c cc ngn hng. (4): Cc ngn hng xc nhn i chiu gi TTTT. + Ti ngn hng gi lnh chuyn tin: X l chuyn tin i: i vi chng t giy: Phi kim sot tnh hp l, hp php ca chng t. Kim tra s d ti khon ca n v m bo vn thanh ton chuyn tin. Nu hon ho th hch ton vo ti khon thch hp, nhp vo my vi tnh cc yu t theo chng t gc chuyn tin, kim sot li cc d liu nhp v k vo chng t, sau chuyn chng t giy cng vi truyn d liu qua mng v tnh cho k ton chuyn tin in t x l tip. i vi chng t in t: Khi tip nhn chng t, k ton vin giao dch kim sot tnh hp php ca nghip v v hp l theo qui nh i vi chng t in t. Nu chng t khng c sai st th k ton giao dch in (chuyn ha) chng t in t ra giy (1 lin) phc v cho khu kim sot, sau s dng bo N hoc bo C cho khch hng. Khi tip nhn chng t: K ton vin chuyn tin kim sot tnh hp php, hp l ca chng t v ch k ca k ton vin giao dch. Nu ng th lp lnh chuyn tin ring cho tng chng t thanh ton. Khi vo y v kim sot li cc d liu, k ton vin chuyn tin phi k theo qui nh, sau chuyn chng t v file d liu cho ngi kim sot kim sot v k duyt cho truyn d liu. Khi nhn c thng bo chp nhn chuyn N ca ngn hng B, ngn hng A s tr tin cho khch hng. Trong trng hp nhn c thng bo t chi chp nhn lnh chuyn tin ca ngn hng B, ngn hng A kim sot li cht ch c sai st khng? Sau gi cho khch hng thng bo t chi chp nhn Lnh chuyn tin. + Ti ngn hng nhn chuyn tin n:

119

Khi nhn c lnh chuyn tin ca ngn hng A qua TTTT, s dng mt m v kim sot ch k in t ca TTTT xc nh tnh ng n, chnh xc ca lnh chuyn tin, sau chuyn qua mng vi tnh cho k ton vin chuyn tin in Lnh chuyn tin n (di dng CTT) ra giy. Sau khi kim sot xong, k ton vin chuyn tin k va Lnh chuyn tin do my in ra v chuyn cho k ton vin giao dch i vi Lnh chuyn C c gi tr cao, ngn hng B trc khi tr tin cho khch hng cn phi lm th tc yu cu NHA xc nhn li sau mi chuyn tin cho khch hng. i vi Lnh chuyn N n: nu c giy y quyn hp l v trn ti khon ca khch hng m ti ngn hng nhn lnh c tin tr th ngn hng B mi hch ton, sau gi thng bo chp nhn lnh chuyn N cho ngn hng A v bo N cho khch hng. + Ti trung tm thanh ton: Kim sot hch ton cc lnh chuyn tin: TTTT c trch nhim nhn lnh chuyn tin ca cc ngn hng A, t chc kim sot, hch ton ri truyn thng tin n cc ngn hng B c lin quan. i vi cc lnh chuyn tin TTTT tip nhn c t cc ngn hng A nhng khng th truyn tip i ngay trong ngy cho cc ngn hng B lin quan do s c k thut, truyn tin th TTTT lp bng k chi tit lp phiu chuyn khon hch ton. Sang ngy lm vic tip theo, khi khc phc xong s c k thut, truyn tin, TTTT s truyn tip lnh chuyn tin cho ngn hng B. i chiu s liu chuyn tin in t trong ngy: Ton b doanh s chuyn tin pht sinh hng ngy gia cc thnh vin phi c TTTT i chiu v phi m bo khp ng ngay trong ngy pht sinh, tr trng hp c s c k thut. Nu b s c k thut, truyn tin khng th i chiu xong trong ngy theo qui nh th c php i chiu ngy k tip cho n khi s c c khc phc. 5.5.2.2. Thanh ton b tr gia cc ngn hng (TTBT). L phng thc thanh ton gia cc ngn hng c thc hin bng cch b tr tng s phi thu, phi tr thanh ton s chnh lch (kt qu b tr). TTBT pht sinh trn c s cc khon tin hng ha, dch v ca khch hng m ti khon cc ngn hng khc nhau hoc thanh ton vn ca bn thn ngn hng. Ty thuc vo phng php trao i chng t, truyn s liu m TTBT c th tin hnh trn c s chng t giy (TTBT giy) hay chng t in t (TTBT in t). Hin nay, hot ng thanh ton b tr c thc hin theo hai h thng: Thanh ton b tr cc chi nhnh tnh, thnh ph trn a bn v thanh ton in t lin ngn hng. Phm vi thanh ton b tr c thc hin gia cc ngn hng cung ng dch v thanh ton khc h thng, cng m ti khon ti mt Chi nhnh NHNN, do Chi nhnh NHNN t chc, ch tr thanh ton b tr. Trng hp TTBT gia cc ngn hng thng mi cng h thng, th ngn hng thng mi cp trn ca h thng ch nh mt n v t chc cung ng dch v thanh ton trong h thng ch tr thanh ton b tr. 120

a. Nguyn tc chung trong thanh tan b tr: - C m ti khon tin gi ti chi nhnh NHNN hoc mt ngn hng ch tr no trn a bn. - Cc thnh vin phi tun th v thc hin ng, y cc nguyn tc t chc v k thut nghip v thanh ton b tr nh: Phi c vn bn ngh tham gia thanh ton b tr v cam kt chp hnh ng cc qui nh trong TTBT; Phi lp ng, , kp thi cc giy t trong giao dch TTBT, m bo s liu chnh xc, r rng. - Ngi c y quyn trc tip lm th tc TTBT v giao nhn chng t phi ng k mu ch k ca mnh vi cc n v thnh vin v vi ngn hng ch tr. - Cc n v thnh vin phi chu hon ton trch nhim v cc s liu trn bng k chng t, bng TTBT v cc chng t km theo. Nu sai st, li dng gy tn tht ti sn th phi hon ton chu trch nhim bi thng cho ngi thit hi. - Ngn hng ch tr chu trch nhim tng hp kt qu thanh ton ca cc n v thnh vin v thanh tan s chnh lch b tr. Khi tin hnh thanh tan b tr, nu c chnh lch pht sinh th cc thnh vin tham gia thanh ton phi tn trng cc nguyn tc: - Mi thnh vin tham gia TTBT phi bo m thanh tan kp thi, sng phng s chnh lch phi thanh ton vi ngn hng ch tr. - Trng hp thiu kh nng chi tr v TTBT th thnh vin phi np tin mt vo ngn hng ch tr hoc xin vay ngn hng ch tr thanh ton khon thiu ht . -Trng hp khng c vay TTBT th Ngn hng ch tr s chuyn s tin thiu kh nng thanh ton sang n qu hn v pht theo li sut n qu hn. Nu n qu hn pht sinh lin tip 3 ln th ngn hng ch tr nh ch quyn tham gia TTBT ca thnh vin v thng bo cho cc ngn hng thnh vin khc bit. b. Cc nghip v thanh ton b tr: b.1. Thanh ton b tr giy: Nguyn tc thanh ton: Ngn hng ch tr m ti khon chi tit hch ton kt qu thanht ton b tr ca cc thnh vin. Cc Ngn hng thnh vin TTBT c trch nhim x l tt c cc chng t c lin quan n TTBT vi cc ngn hng khc v lp bng k theo mu qui nh. Qui trnh thanh ton: Ngn hng ch tr (3) (2) (1) Ngn hng A 121 Ngn hng B (2) (3)

Ch thch: (1): Cc ngn hng thnh vin tham gia TTBT giao nhn chng t trc tip cho nhau, khi giao nhn phi i chiu chng t vi bng k TTBT sau k s vi nhau. (2): Cc ngn hng thnh vin np bng TTBT cho ngn hng ch tr. (3): Cn c kt qu thanh ton b tr, ngn hng ch tr s trch tin t TKTG ca ngn hng phi tr chuyn vo TKTG ca ngn hng thnh vin phi thu. b.2. Thanh ton b tr in t: Nguyn tc thanh ton: - Ngn hng ch tr ch x l b tr cc lnh thanh ton c i chiu khp ng vi bng k TTBT v thanh ton s chnh lch phi tr ca ngn hng thnh vin trong phm vi kh nng chi tr thc t ca ngn hng thnh vin ti ngn hng ch tr. - Trong thi gian x l b tr ca phin TTBT cng cng nh khi quyt ton TTBT trong ngy, ngn hng ch tr s kha s d TKTG ca cc ngn hng thnh vin m bo kh nng chi tr ca cc ngn hng thnh vin c chnh xc. @- Trng hp TKTG ca ngn hng thnh vin thiu kh nng chi tr th x l nh sau: + Nu ti thi im thc hin phin thanh ton b tr in t m mt ngn hng thnh vin khng kh nng chi tr th ch thanh ton trong kh nng chi tr thc t, ngn hng ch tr s khng x l mt s lnh thanh ton v cc lnh s c ngn hng ch tr lu li x l vo phin k tip trong ngy giao dch (nu c) ng thi thng bo cho ngn hng thnh vin bit. + Nu n thi im quyt ton TTBT in t trong ngy m ngn hng thnh vin vn khng kh nng chi tr cho cc lnh thanh ton cha c x l th ngn hng ch tr s hy b cc lnh thanh ton ny. Thi gian giao dch trong TTBT in t: + Ngn hng ch tr cn c vo tnh hnh v nhu cu thc t trn a bn qui nh thi gian giao dch ca cc phin TTBT in t v s phin thanh ton trong ngy cho ph hp sau khi thng nht vi cc ngn hng thnh vin trn a bn nhng phi thanh ton dt im trong ngy giao dch v s liu ca cc ngn hng thnh vin phi khp ng vi ngn hng ch tr. 122

+ i vi cc khon thanh ton b tr gia cc ngn hng khc a bn tnh, thnh ph th cc ngn hng thnh vin phi gi cc lnh thanh ton n ngn hng ch tr trc thi im khng ch nhn lnh thanh ton p dng trong chuyn tin in t ca NHNN.

123

Qui trnh thanh ton:

NGN HNG CH TR

4 1
NGN HNG A

3 2 4

NGN HNG B

Ch thch: 1: NHA chuyn cc lnh thanh ton cng bng k cc lnh thanh ton n ngn hng ch tr 2: Ngn hng ch tr truyn lnh thanh ton cho ngn hng B. 3: NHB lp v gi in xc nhn kt qu TTBT cho ngn hng ch tr. 4: Ngn hng ch tr tnh ton kt qu b tr sau gi v cc ngn hng thnh vin. 5.5.2.3. Thanh ton qua ti khon tin gi ti Ngn hng Nh nc. Thanh ton qua ti khon tin gi ti chi nhnh NHNN c p dng trong thanh ton qua li gia hai ngn hng khc h thng u c ti khon tin gi ti chi nhnh NHNN (cng hoc khc chi nhnh). 5.5.2.4. Thanh tan theo phng thc y nhim thu h, chi h. L phng thc thanh ton gia hai ngn hng theo s tha thun v cam kt vi nhau, ngn hng ny s thc hin vic thu h hoc chi h cho ngn hng kia trn c s chng t thanh ton ca cc khch hng c m ti khon ti ngn hng kia. Cc nghip v thanh ton thu h, chi h c hch ton vo ti khon thu h, chi h. Theo nh k hai ngn hng s i chiu doanh s pht sinh v s d ti khon thu, chi h thanh ton cho nhau v tt ton s d ca ti khon ny. 5.5.2.5. Thanh ton qua ti khon tin gi ti t chc tn dng khc. thc hin c phng thc thanh ton ny th ngn hng ny phi m ti khon tin gi ti ngn hng kia hoc ngc li. 5.5.2.6. Thanh tan in t lin ngn hng. Hin nay thanh ton in t lin ngn hng gm hai phn h l H thng thanh ton in t lin ngn hng v thanh ton b tr in t lin ngn hng. a. H thng thanh ton in t lin ngn hng. (h thng TTTLNH) L h thng thanh ton tng hp: bao gm h thng b tr lin ngn hng, h thng x l ti khon tin gi thanh ton v cng giao din vi h thng chuyn tin in t ca NHNN.

124

- M hnh t chc: H thng TTTLNH c mt trung tm thanh ton quc gia ti H Ni, trung tm ny thc hin cc chc nng x l ti khon tin gi thanh ton giao din vi h thng chuyn tin in t ca NHNN v cc chc nng kim tra h thng bao gm phn cng, phn mm v truyn thng. Kt ni vi TTTT quc gia c cc trung tm x l tnh t ti chi nhnh NHNN tnh, thnh ph v s giao dch NHNN thc hin chc nng x l cc lnh thanh ton trong h thng TTLNH. Cc thnh vin trc tip ca h thng TTTLNH l cc t chc cung ng dch v thanh ton c iu kin v c chp nhn tham gia h thng TTTLNH, cc thnh vin ny c ti khon tin gi thanh ton ti S giao dch NHNN v phi ng k danh sch cc chi nhnh ngn hng trc thuc ca mnh (n v thnh vin) tham gia thanh ton TLNH kt ni trc tip vo h thng, ngoi ra cn c cc thnh vin gin tip, l cc ngn hng cung ng dch v thanh ton c tham gia h thng TTLNH thng qua thnh vin trc tip. - V k thut nghip v x l thanh, quyt ton. H thng TTTLNH x l cc lnh thanh ton gi tr cao hoc khn thng qua ti khon tin gi thanh ton ca ngn hng thnh vin m ti S giao dch ngn hng Nh nc theo phng thc quyt ton tng tc thi. i vi cc lnh thanh ton gi tr thp s c x l thng qua thanh ton b tr trn a bn tnh, thnh ph. Kt qu thanh ton b tr trn cc a bn (tnh, thnh ph, khu vc) c chuyn v TTTT quc gia cng vi kt qu b tr ti trung ng (b tr ti cc Hi s chnh ngn hng) s c x l b tr mt ln na b tr kp xc nh kt qu cui cng v quyt ton. - Ap dng ch k in t (m kha bo mt) trong vic chuyn, nhn cc lnh thanh ton v cc giao dch c lin quan trong h thng. - Phng nga v x l ri ro trong h thng TTTLNH ging nh h thng thanh ton in t cc nc, n phi i mt vi cc ri ro vn hnh v ri ro c tnh h thng, do vy phi c cc bin php phng nga ri ro, l: - Thit lp v duy tr hot ng ca h thng d phng: H thng TTTLNH c h thng d phng cho hot ng ca TTTT quc gia v cc trung tm x l tnh. H thng d phng c y cc trang thit b. Trong trng thi bnh thng h thng d phng hot ng song hnh vi h thng chnh thc v lun sn sng thay th cho h thng chnh thc nu h thng chnh thc gp s c. - X l v quyt ton cc khon thanh ton chuyn tin gi tr cao v khn theo phng thc tng tc thi. Trong trng hp ti khon ca thnh vin khng c s d th lnh thanh ton s c chuyn vo hng i, khi tin mi c x l. - p dng hn mc n rng: L mc gi tr ti a qui nh cho cc giao dch thanh ton gi tr thp c tham gia quyt ton b tr, c tnh ton da trn chnh lch gia 125

tng s cc lnh thanh ton gi tr thp N v tng s cc lnh thanh ton gi tr thp I trong mt khon thi gian nht nh. Cc thnh vin tham gia quyt ton b tr phi thit lp hn mc n rng ca mnh (6 thng mt ln). Theo , phi k qu giy t c gi ti S GDNHNN mt t l qui nh tnh trn hn mc n rng. C ch hn mc n rng c vn hnh nh sau: u ngy lm vic, TTTTQGia cp nht cho cc TT x l tnh hn mc n rng ng bng gi tr cc ngn hng thnh vin thit lp. Ti mi thi im ca ngy lm vic, hn mc ny thay i tng, gim ty thuc vo hot ng giao dch thanh ton thc t. nh k (10 giy) TTTTQ gia tnh ton v cp nht li hn mc ny cho cc trung tm x l tnh. Trong phm vi hn mc n rng, cc thnh vin thc hin vic chuyn, nhn cc lnh thanh ton vi nhau v quyt ton b tr theo qui nh v c trch nhim thng xuyn theo di hn mc n rng ca mnh hot ng thanh ton khng b ch tc. - Chuyn nhng cho nhau giy t c gi k qu: L mt bin php c p dng trong trng hp mt thnh vin bt k thiu vn thanh ton. Trong trng hp ny S GDNHNN s thc hin chuyn nhng cc giy t c gi k qu ca thnh vin ny ti phin giao dch gn nht ca th trng tin t hoc th trng chng khon. - Chia s nhng khon thiu ht trong thanh ton b tr: c p dng khi mt thnh vin thiu vn thanh ton (sau khi p dng gii php trn), NHNN s phn b khon thiu ht cho cc thnh vin tham gia quyt ton cng gnh chu nh l mt khon cho vay tm thi: Khi nhn c thng bo khon tin c phn b chia s khon thiu ht, thnh vin b phn b phi c hoc b sung s tin thiu ht vo ti khon tin gi ti NHNN trong phm vi thi gian qui nh, thnh vin thiu vn c trch nhim thanh ton phi thanh ton ng thi hn s tin gc v li cho cc thnh vin khc cho vay tm thi k trn. Trong trng hp chuyn nhng chng t c gi k qu v chia s thiu ht trong quyt ton b tr vn khng p ng vn tham gia thanh ton th cc khon thanh ton ca thnh vin thiu vn s b loi b thc hin li vic quyt ton b tr. b. Thanh ton b tr in t Lin ngn hng. L h thng thanh ton rng, x l cc khon thanh ton chuyn tin lin ngn hng gi tr thp (di 500 triu ng), h thng thanh ton ny c c im nh sau: - Lnh thanh ton t ngn hng thnh vin gi lnh s phi qua ngn hng ch tr thanh tan b tr kim sot, x l b tr, hch ton kt qu trc khi lnh thanh ton c chuyn tip i ngn hng thnh vin nhn lnh. - Cc ch th tham gia thanh ton b tr TLNH gm c: + Ngn hng ch tr TTBTT l n v chu trch nhim kim tra cc lnh thanh ton t cc ngn hng thnh vin gi lnh: x l b tr v gi bng kt qu b tr cng cc lnh thanh ton cho cc ngn hng thnh vin lin quan, i chiu doanh s TTBTT vi cc ngn hng thnh vin, quyt tan kt qu TTBTT.

126

+ Cc ngn hng thnh vin ca h thng l cc ngn hng c lm dch v thanh ton, m ti khon ti ngn hng ch tr, ngn hng thnh vin c trch nhim lp v gi lnh thanh ton, nhn lnh thanh ton v kt qu TTBTT. - Ap dng ch k in t trong vic chuyn, nhn cc lnh thanh ton v cc giao dch c ln quan gia ngn hng ch tr vi cc ngn hng thnh vin. - phng nga ri ro h thng, vic x l thanh ton v quyt ton TTBTT phi c thc hin theo nguyn tc: Ngn hng ch tr x l cc lnh thanh ton v thanh ton ngay s chnh lch phi tr theo kt qu TTBTT ca tng ngn hng thnh vin trong phm vi kh nng chi tr thc t ca h ti ngn hng ch tr TTBTT. Trong trng hp ti khon ca mt thnh vin bt k khng c s d thanh ton khon phi tr ca mnh th ngn hng ch tr s chuyn bt mt s lnh thanh ton ca ngn hng ny x l vo phin thanh ton b tr k tip hoc phi hy b cc lnh thanh ton b tr in t trong ngy. .. ..

127

PHN BI TP Bi 01: C ti liu ti cng ty A: 1. D ton ch SXKD qu I/N 10.980tr Trong khu hao c bn l: 310 tr 2. S liu thc t qu IV/N-1 Tng doanh thu: 13.800 tr Thu xut khu 32. tr Vn lu ng bnh qun (TS ngn hn bq) 3.160. tr Ngun vn lu ng t c 1.230 tr Qu u t pht trin 210 tr Qu d phng ti chnh 56. tr Li nhun cha phn phi 34 tr Vay ngn hn ngn hng khc 20 tr Yu cu: Tnh ton v xc nh hn mc tn dng qu I/N cho cng ty A. Nu nhn xt. Bi 02: Cng ty B c ngn hng A cho vay theo hn mc (lun chuyn), c ti liu sau: (vt: triu ) S liu trn ti khon i vay theo hn mc trong qu IV: Ngy, thng 06/10 12/10 30/10 07/11 18/11 26/11 3/12 20/12 29/12 Vay 100 300 100 260 80 120 150 100 Tr 60

Yu cu: + Tnh tin li phi tr cc thng trong qu IV, li sut vay l 1%/thng + Tnh vng quay vn tn dng thc t qu IV v tnh s tin pht do khng bo m vng quay vn tn dng, bit rng: Vng quay vn tn dng k hoch l 3 vng S ngy ca mt vng quay vn tn dng theo hp ng l 30 ngy Li sut qu hn = 150% lI sut cho vay 128

Bi 03: Cng ty B c ngn hng X cho vay theo hn mc (lun chuyn) (vt: trtiu ) S liu trn ti khon i vay qu II: Ngy thng Vay Tr 6/4 130 11/4 180 20/4 100 26/4 50 05/5 150 15/5 80 27/5 70 07/6 120 20/6 180 28/6 120 S d N u qu II ca ti khon ny l 150. 2- S liu ly t bo co k ton ngy 30/6 ca cng ty B: - Vn bng tin: 60. - Hng tn kho: 346 - Phi thu khch hng: 52 - Ngun vn lu ng t c: 190 - Li cha phn phi: 15 - Phi tr ngi bn: 46 - Tr trc cho ngi bn: 5 - Vay ngn hn ngn hng khc: 10 - Qu u t pht trin: 15 3- Ch tiu k hoch qu III Tng chi ph sn xut kinh doanh: 1.170, trong khu hao CB 25tr Tc lun chuyn vn lu ng qu III d kin t 3 vng 4- Ch tiu b sung: Vng quay vn tn dng k hoch l 3,2 vng S ngy ca mt vng quay vn tn dng theo hp ng l 28 ngy Li sut cho vay hn mc l 0,8% thng, li sut n qu hn = 150% li sut vay Yu cu: + Tnh li phi tr cc thng trong qu II + Tnh vng quay vn tn dng thc t v mc pht qu hn + Kim tra bo m n vay vn lu ng, nhn xt + Tnh hn mc tn dng qu III. T iu chnh n vay lun chuyn theo hn mc tn dng mi 129

Bi 04: Cng ty A : ngi hng li 2 chng t sau y n ngn hng K xin chit khu vo ngy 10/06/N. 1 Chng t th nht: Hi phiu s 018/HP c ni dung sau: - S tin hi phiu: 800 triu - Ngi tr tin: Cng ty ML - Ngy thanh ton: 9/10/N 2 Chng t th hai: Tri phiu s TP0056 do c quan X pht hnh - Ngy pht hnh: 5/4/N - Ngy o hn: 5/4/N+1 - Mnh gi: 700 triu; li sut 12%/ nm - Tin mua tri phiu v li c thanh ton mt ln khi o hn. Ngn hng K, sau khi kim tra cc chng t ny ng nhn chit khu vo ngy 20/6 vi Iu kin: Li sut cho vay ngn hn 1%/thng T l hoa hng 0,2% Ph c nh 250.000 /chng t Cng ty A ng v k chuyn nhng 2 chng t ni trn cho ngn hng Yu cu: Xc nh s tin chit khu ngn hng K c hng Xc nh gi tr cn li (s tin cn li) chuyn tr cho Cty A Bi 05: Ngy 31/6/N, cng ty A n ngn hng cng thng K xin chit khu cc chng t sau: Hi phiu s 0189/HP c cc yu t sau: - S tin : 980 triu - Ngy k pht : 07/04/N; - Ngy thanh ton: 14/9/N - Ngi tr tin: Cty C - Ngi hng li: Cty A Tri phiu s 00365 BH/TP c cc yu t sau: - Mnh gi 400 triu ; thi hn 1 nm; li sut 11%/nm - Ngy pht hnh: 09/02/N - Ngy thanh ton: 09/02/N+1 - n v pht hnh: Kho bc X - Ngi s hu tri phiu: Cty A - Tin mua tri phiu v li c thanh ton mt ln khi o hn. K phiu s 013456/KP c cc yu t sau: - Mnh gi 300 triu , n v pht hnh l ngn hng D, thi hn 8 thng, li sut 0,8%/thng, tr lI trc. 130

- Ngy pht hnh: 15/4/N; - Ngy thanh ton 15/12/N - Ngi s hu k phiu: Cty A. Cc chng t ni trn u hon ton hp l, hp php. ngn hng cng thng A ng chit khu vo ngy 10/7 vi cc iu kin c th nh sau: - Li sut cho vay ngn hn 1%/thng - T l hoa hng v l ph: 0,3% tr gi chng t. Cty A chp nhn cc iu kin trn v k chuyn nhng quyn s hu cc chng t ni trn cho ngn hng cng thng K. Yu cu: Tnh s tin chit khu ngn hng cng thng K c hng Tinh gi tr cn li thanh ton cho cng ty A Bi 06: Cng ty X vay ca ngn hng A mt s tin l 200 triu. Ngy vay 10/3/N, li sut 1%/thng. S tin vay c tr lm 2 t: + t1: N gc 40 triu v li vo ngy 10/4/N. + t 2: N gc 160 triu v li vo ngy 10/5/N. Tuy nhin t 1 DN X tr chm 10 ngy vi s tin vay l 20 triu v sau 5 ngy sau mi tr ht s n vay ca t 1; t 2 tr chm 15 ngy. Hy xc nh tng s n phi tr ca DN X trong trng hp ny, li sut n qu hn bng 150% li sut vay. Bi 07: Cng ty A k hp ng tn dng vi NH X vay mt s tin l 380 triu, li sut 1,1%/thng. Ngy vay 20/3, ngy thanh ton 20/5.S tin vay c tr lm 2 t: + t1: N gc 180 triu v li vo ngy 20/4/N. + t 2: N gc 200 triu v li vo ngy 20/5/N. Tuy nhin t 1 DN X tr tr trc 90 triu vo ngy 5/4 v ngy 20/4 ch tr c 20 triu, sau 5 ngy sau mi tr ht s n vay ca t 1; t 2 tr ng hn. Hy xc nh tng s n phi tr ca DN X trong trng hp ny, li sut n qu hn bng 150% li sut vay. Bi 08: Cng ty TNHH AXN k hp ng bn hng tr chm thi hn 3 thng cho Cng ty Thng Mi v Dch v Bng Sen l hng nc tng tr gi 520 triu ng. Theo tha thun gia hai bn mua bn v VCB, cng ty AXN s dng dch v bao thanh ton trong nc vi nhng cam kt sau:

131

Li sut chit khu m ngn hng p dng khi cung cp dch v bao thanh ton l 18%nm v ngn hng ng trc 80% tr gi ha n. - Ph bao thanh ton ca ngn hng l 0.2% trn tr gi hp ng bao thanh ton. Gi s bn l nhn vin tn dng ca VCB ph trch nghip v bao thanh ton cho khch hng trn, xc nh s tin khch hng nhn c khi quyt ton hp ng bao thanh ton. Bi 09: Cng ty Tribeco k hp ng bn hng tr chm trong thi hn 6 thng cho cng ty Thng mi v Dch v C Mau l hng nc b ao tr gi 1.520 triu ng. Trong tha thun gia hai bn mua bn v ACB v s dng dch v bao thanh ton trong nc c nhng cam kt sau: - ACB ng trc 85% tr gi hp ng bao thanh ton cho bn bn vi li sut bng li sut cho vay ngn hn hin hnh l 1.2% thng cng ph bo m ri ro tn dng l 0.65%nm - Ph theo di khon phi thu v thu hi n l 0.15% tr gi hp ng bao thanh ton Gi s bn l nhn vin tn dng ph trch dch v bao thanh ton, hy xc nh xem s tin khch hng nhn c l bao nhiu hai thi im a. Thi im khch hng xut trnh ha n? b. Thi im quyt ton hp ng bao thanh ton? Bi 10: Cng ty Vinamilk ang xem xt k hp ng bn hng tr chm trong thi hn 6 thng cho cng ty Thng mi Hong Mai l hng sa ti tr gi 2 t ng. Theo tha thun gia hai bn mua bn v ACB nu s dng dch v bao thanh ton trong nc cc iu khon cam kt trong hp ng bao thanh ton nh sau: - ACB ng trc 85% tr gi hp ng bao thanh ton cho bn bn vi li sut 1.5% thng cng ph bo m ri ro tn dng l 0.65%nm - Ph theo di khon phi thu v thu hi n l 0.15% tr gi hp ng bao thanh ton. Gi s bn l nhn vin tn dng ph trch bao thanh ton trong nc ca ACB, hy tnh ton v t vn cho khch hng xem c nn s dng dch v bao thanh ton hay khng? Bit rng chi ph c hi vn ca Vinamilk l 12%.
-

Bi 11: Mt d n u t c d ton l 4.000 triu , c chi nhnh ngn hng K cho vay 2.200 triu . Hy lp k hoch tr n, nh gi kh nng tr n ca d n u t ny. bit rng: Thi hn tr n l 4 nm

132

Vic tr n c thc hin theo k khon c nh (tr n u) vi k hn l nm, tin li c tnh theo s d vi li sut 14%/nm. T l KHCB ca TSC khi cng trnh hon thnh l 20% T sut li nhun trc thu tnh trn vn u t ca cng trnh: + Nm th nht: 10% + Nm th hai: 15% + Nm th ba: 20% + Nm th t: 15% Thu thu nhp DN thu sut 25%, D n ny c min thu TNDN mt nm v gim 50% trong hai nm tip theo. D kin trch lp cc qu t li nhun rng l 20%. S cn li dng tr n vay. Bi 12: Cng ty cho thu ti chnh KV k thc hin mt hp ng cho thu ti chnh vi nh my X bao gm cc ni dung c bn sau: - Tr gi thit b cho thu : 2.670 triu - Chi ph vn chuyn lp t: 200 triu - Thi hn cho thu: 4 nm - Tin cho thu thu mi nm mt ln vo cui mi k hn vi li sut ti tr l 18% - Gi bn ti sn thu khi kt thc hp ng tnh theo gi tr cn li l 500 triu Yu cu: Tnh tin thu phi tr v lp bng phn tch k hoch tr n trong cc trng hp sau: a. K khon c nh b. K khon gim dn vi k = 0,95 Bi 13: Cng ty cho thu ti chnh K ng nhn ti tr cho thu i vi cng ty A vi cc ni dng sau: + Tr gi thit b thu: 4.850 triu + Vn chuyn lp t: 200 triu + Chi ph khc: 100 triu + Thi hn cho thu: 4 nm + Tin cho thu c thu theo k khon c nh mi nm mt ln vo u k vi li sut ti tr l 16%/nm + Gi bn ti sn thu c tnh theo gi tr cn li, c bit ti sn ny c thi gian s dng l 7 nm v thc hin khu hao theo s d gim dn vi h s iu chnh l 2. Yu cu: 1.Tnh ph cho thu. Lp bng khu hao ti chnh cho khon ti tr ni trn. 2. Tnh tin thu phi tr theo k khon tng dn vi k = 1,03 v lp bng k hoch tr n thu ti chnh

133

CU HI TRC NGHIM HC PHN NGN HNG THNG MI 1. S khc bit ch yu v hot ng ca NHTM v hot ng ca cc t chc tn dng phi NH th hin im no sau y: a. NHTM cho vay v huy ng vn trong khi cc t chc phi NH c cho vay nhng khng huy ng vn b. NHTM c huy ng vn bng ti khon tin gi trong khi t chc phi NH khng c c. NHTM c cho vay trong khi t chc phi NH khng c cho vay d. NHTM ch c php lm mt s hot ng NH trong khi cc t chc tn dng phi NH c lm ton b cc hot ng NH 2. Da vo hot ng ca NHTM do lut qui nh, c th phn chia nghip v NHTM thnh nhng loi nghip v no: a. Nghip v ti sn C v ti sn N b. Nghip v NH v nghip v phi NH c. Nghip v ni bng v nghip v ngoi bng d. Nghip v huy ng vn, nghip v tn dng, nghip v thanh ton v cc nghip v khc 3. Lut cc t chc tn dng VN c nhng qui nh no v an ton i vi hot ng ca NHTM a. NHTM phi lp qu d tr bt buc theo qui nh b. NHTM phi lp qu d tr bt buc v duy tr cc t l an ton theo qui nh c. NHTM phi lp qu d tr bt buc, qu d phng ri ro v duy tr cc t l an ton theo qui nh d. NHTM phi lp qu d tr bt buc v qu d phng ri ro theo qui nh 4. Ti sao cn c nhng qui nh an ton v hn ch v tn dng i vi NHTM a. Nhm m bo s cng bng trong hot ng ca NH b. Nhm m bo an ton trong hot ng ca NH c. Nhm m bo s minh bch trong hot ng ca NH d. Nhm m bo quyn li cho c ng v ngi gi tin 5. NHTM c th huy ng vn qua nhng loi ti khon tin gi no: a. Tin gi c k hn v tin gi khng k hn b. Tin gi thanh ton v tin gi tit kim c. Tin gi VND v tin gi ngoi t d. Tt c u ng 6. Ngoi hnh thc huy ng vn qua ti khon tin gi, NHTM cn c th huy ng vn bng nhng hnh thc no? a. Pht hnh tn phiu v tri phiu kho bc b. Pht hnh tn phiu, k phiu v tri phiu NH 134

c. Pht hnh cc loi giy t c gi 7. Cc mc no sau y phi c tr i khi tnh ton vn ch s hu ca NHTM a. Khon l kinh doanh, bao gm c khon l ly k b. Li th thng mi c. Ton b phn gi tr gim i ca TSC v cc loi chng khon u t (k c c phiu u t, vn gp) do nh gi li theo qui nh ca php lut d. Tt c cc cu trn u ng 8. Ngn hng nh nc VN cp tn dng cho cc NHTM di hnh thc ti cp vn thng qua cc nghip v sau: a. Chit khu, ti chit khu thng phiu v cc giy t c gi ngn hn khc b. Cho vay c bo m bng cm c thng phiu v cc giy t c gi ngn hn khc c. Cho vay li theo h s tn dng d. Tt c cc cu tr li trn u ng 9. Cc ngn hng TM khng c s dng ngun vn huy ng : a. u t di hn b. Bo lnh c. Hot ng tn dng d. Cu b v c ng 10. M hnh NH n nht c hiu l: a. NH ch cung cp tn dng cho khch hng duy nht l doanh nghip, khng cung cp tn dng cho c nhn b. NH ch c chi nhnh th, thnh ph khng c nng thn c. NH khng c chi nhnh tc l cc dch v NH ch do mt hi s NH cung cp d. C a, b, c ng 11. M hnh NHTM s hu cng ty l: a. NH c thnh lp bng vn ca cc cng ty thuc cc ngnh kinh t b. NH nm gi phn vn chi phi ca cc cng ty. c. NH cung cp dch v ti chnh cho cc cng ty thnh vin ca cng ty m d. NH s hu nhiu cng ty trc thuc 12. M hnh cng ty s hu NH l: a. Cc cng ty ln mua li cc NHTM c phn nh v phc v cho mnh b. Cc cng ty hoc tp on kinh t t chc thnh lp NHTM nhm cung cp dch v ti chnh cho cc n v thnh vin ca mnh c. Cc cng ty a quc gia mua c phn ca cc NHTM d. C a. b. c sai 13. D tr bt buc l s tin m NHTM phi gi ti NHNN : a. Bo m an ton trong hot ng 135

b. Tham gia th trng ti chit khu c. Thc hin chnh sch tin t quc gia d. C a, b. c ng 14. Nghip v no sau y khng c coi l nghip v hin i ca NHTM: a. Nghip v th thanh ton b. Nghip v hp ng tng lai c. Nghip v cho vay bng tin d. Nghip v hon i li sut v t gi hi oi 15. Ti sao NHNN phi qui nh t l d tr v t l m bo an ton vn i vi NHTM? a. o lng hiu qu hot ng ca NHTM b. m bo kh nng thanh ton ca NHTM c. tng li tc c ng d. tng li nhun NH 16. Qu d phng ri ro c tnh vo: a. Chi ph kinh doanh ca NH b. Li nhun trc thu ca NH c. Li nhun sau thu ca NH d. Li nhun khng chia ca NH 17. Trong khi phn loi n, nhn vin ca NHTM A tnh sai thi gian ca 1 nhm n, bn hy pht hin nhm b tnh sai : a. Nhm n 1: cc khon n qu hn di 60 ngy b. Nhm n 2: cc khon n qu hn di 90 ngy c. Nhm n 3: cc khon n qu hn t 90 ngy n 180 ngy d. Nhm n 4: cc khon n qu hn t 181 ngy n 360 ngy 18. Trong khi phn loi cc khon n c kh nng mt vn (nhm 5), NHTM B nh gi sai mt trng hp di y, bn hy tm gip: a. Cc khon n qu hn trn 360 ngy b. Cc khon n khoanh ch NHNN x l c. Cc khon n c cu li thi hn tr n qu hn 180 ngy theo thi hn c cu li d. Cc khon n ch Chnh ph x l 19. Ti sao li sut ca tin gi khng k hn ca NHTM < li sut ca tin gi c k hn? a. Quy m vn nh hn b. Thi gian ngn hn c. C hi to li nhun ca NH thp v khng ch ng c trong kinh doanh d. C a, b, c u ng 20. Li sut no sau y c coi l li sut phi ri ro a. Li sut c bn NHNN 136

b. Li sut tn phiu kho bc c. Li sut tn dng di hn d. Li sut tn dng ngn hn 21. Trong cho vay bng ti sn, NHTM hoc cng ty ti chnh cung cp trc tip cho khch hng: a. My mc, trang thit b, phng tin vn ti. b. Tin mt c. Th tn dng d. C a, b, c u ng 22. Trng hp NHTM cho khch hng vay khng cn n ti sn bo m m gp ri ro do nguyn nhn khch quan th c quan no s x l khon vay : a. Ngn hng NNVN b. Chnh ph c. Quc hi d. Chnh quyn a phng 23. Khi n hn tr n m khch hng khng tr n, nu khng tha thun khc th NHTM c quyn: a. X l ti sn bo m vn vay theo hp ng b. Yu cu bn bo lnh thc hin ngha v ca mnh c. Phong ta ti khon ca ngi vay x l theo qui nh ca php lut d. C a, b, c u ng 24. Thi hn cho vay ca NHTM i vi t chc SX-KD, dch v c th ngn hn chu k hot ng ca sn phm, hng ha, dch v ca t chc SX-KD, dch v bi: a. Doanh nghip c qui m ln b. Doanh nghip c thng hiu c. K hoch tr n ca DN c ngun tr n t li nhun d. C a, b, c u ng 25. i vi nhu cu vay vn b p thiu ht vn lu ng ca doanh nghip th s vn cho vay ca NHTM c: a. Chuyn dch tng phn vo chi ph SX-KD ca DN trong sut chu k SXKD b. Chuyn dch ton phn vo chi ph SX-KD ca DN trong sut chu k SXKD c. Chuyn dch tng phn vo giai on SX d. Chuyn dch tng phn vo giai on tiu th 26. NHTM phi nghin cu c im v mc ch ca i tng vay vn : a. Xc nh thi hn cho vay ph hp b. C bin php qun l tin cho vay ng mc ch c. Kim tra tnh hnh s dng vn vay 137

d. C a, b, c u ng 27. Thi hn cho vay ca mt khon vay ca NHTM bao gm a. Thi hn gii ngn b. Thi hn n hn c. Thi hn tr n d. C a, b, c u ng 28. Thi hn cho vay l khon thi gian k t khi a. Khch hng bt u nhn vn vay cho n khi khch hng nhn xong vn vay theo HTD b. Khch hng bt u nhn vn vay cho n khi khch hng bt u tr vn vay theo HTD c. Khch hng bt u nhn vn vay cho n khi khch hng tr xong vn vay c gc v li theo HTD d. Khng cu no ng 29. Trong cc ti liu sau, ti liu no chng minh kh nng hp th vn vay ca ngn hng a. Giy chng nhn ng k kinh doanh b. Phng n SX KD c. Bo co k ton trong 3 k gn nht d. Giy chng nhn quyn s dng t 30. Trong cc ti liu sau, ti liu no chng minh kh nng ti chnh ca khch hng a. Giy chng nhn ng k kinh doanh b. Phng n SX KD c. Bo co k ton trong 3 k gn nht d. Giy chng nhn quyn s dng t 31. Trong cc ti liu sau, ti liu no lin quan n m bo tin vay ca khch hng. a. Giy chng nhn ng k kinh doanh b. Phng n SX KD c. Bo co k ton trong 3 k gn nht d. Giy chng nhn quyn s dng t 32. Vic bn i vay giao ti sn thuc quyn s hu ca mnh cho bn cho vay bo m thc hin vay vn l hnh thc a. Cm c b. Th chp c. Bo lnh d. Chit khu 33. Vic bn i vay dng ti sn thuc quyn s hu ca mnh bo m thc hin vay vn i vi bn cho vay v khng chuyn giao ti sn cho bn cho vay l hnh thc a. Cm c b. Th chp 138

c. Bo lnh d. Chit khu 34. Ti sn no sau y khng phi l ti sn th chp a. Nh , cng trnh xy dng b. Gi tr quyn s dng t c. Ti sn c hnh thnh trong tng lai t bt ng sn d. Quyn khai thc ti nguyn thin nhin 35. Ti sn no sau y l ti sn cm c a. Nh , cng trnh xy dng b. Gi tr quyn s dng t c. Cc chng t c gi d. Quyn khai thc ti nguyn thin nhin 36. Nghip v NHTM tr tin trc cho cc chng t c gi cha n hn thanh ton theo yu cu ca ngi s hu chng t bng cch khu tr ngay mt s tin nht nh gi l a. Cm c b. Th chp c. Bo lnh d. Chit khu 37. Gi tr cn li ca chng t chit khu c tnh bng a. Tr gi chng t - hoa hng chit khu b. Tr gi chng t - mc chit khu c. Tr gi chng t - tin li chit khu d. Tr gi chng t - l ph chit khu 38. Thi hn gii ngn v thi gian n hn khng c vt qu a. thi hn cho vay b. thi hn cho vay c. thi hn cho vay d. Thi hn cho vay 39. Trng hp khon tn dng u t c NHTM cho n hn mt s k hn u th: a. Vn gc c tr gim dn trong cc k hn cn li b. Vn gc c tr tng dn trong cc k hn cn li c. Vn gc c tr u trong cc k hn cn li d. Vn gc c tr mt ln khi ht thi gian n hn 40. Trng hp khon tn dng u t c NHTM cho n hn mt s k hn u, tin gc v li u c n hn th: a. Tin li pht sinh trong cc k n hn s c phn chia tr u trong cc k cn li

139

b. Tin li pht sinh trong cc k n hn s c cng dn tr mt ln vo k hn tr n u tin c. Tin li pht sinh trong cc k n hn s c cng dn tr mt ln vo k hn tr n cui cng d. Khch hng c tin lc no th tr li lc 41. Trong tn dng u t, ngun tr n ly t doanh thu do cng trnh em li gm: a. Ton b tin KHTSC b. Tin khu hao TSC hnh thnh t vn vay c. Tin khu hao TSC hnh thnh t vn vay + li nhun rng sau khi tr phn trch lp cc qu theo qui nh d. Li nhun rng sau khi tr phn trch lp cc qu theo qui nh 42. Phng thc thu n vay m vn gc c phn phi u, tin li c tnh theo s d l phng thc: a. K khon gim dn b. K khon tng dn c. K khon c nh d. C ba phng thc trn 43. Phng thc thu n vay m vn gc c phn phi u, tin li c tnh theo s vn gc c hon tr l phng thc: a. K khon gim dn b. K khon tng dn c. K khon c nh d. C ba phng thc trn 44. Phng thc thu n vay m vn gc v tin li c phn phi u, l phng thc: a. K khon gim dn b. K khon tng dn c. K khon c nh d. C ba phng thc trn 45. Trng hp no sau y NHTM khng c quyn pht mi ti sn th chp, cm c a. Khi n hn cui cng m bn vay khng tr ht n b. Cn phi thu n trc thi hn nhng bn vay khng c tin tr c. N nhm 5 (n c kh nng mt vn) d. C a, b, c u ng 46. Trong cc c im sau, c im no l ca thanh ton khng dng tin mt a. S vn ng ca tin t c lp so vi s vn ng ca hng ha c v thi gian v khng gian

140

b. Vt mi gii ch xut hin di hnh thc bt t (tin ghi s) v c ghi chp trn cc chng t, s sch c. NHTM l ngi t chc v thc hin cc khon thanh ton d. C a, b, c u ng 47. Phng tin no l lnh tr tin ca ch ti khon c lp theo mu do NHNN qui nh trong tin c chuyn t a. Ti khon ca n v th hng tr cho ngn hng b. Ti khon ca n v thanh ton tr cho ngi th hng c. Ti khon ca NH tr cho ngi th hng d. C ba phng tin trn 48. Nu ngi th hng khng c ti khon ti NH th: a. Ngi th hng khng c dng sc b. Ngi th hng np sc vo n v thu h ti a bn thanh ton tnh, thnh ph m ngi th hng c tr c. Ngi th hng np sc vo n v thanh ton ti a bn thanh ton tnh, thnh ph m ngi th hng c tr d. Ngi th hng np sc vo n v thu h hoc n v thanh ton ti a bn thanh ton tnh, thnh ph m ngi th hng c tr 49. Phng tin thanh ton no c tin hnh trn c s cc ha n, chng t do bn bn lp v chuyn n NHTM yu cu thu h tin t bn mua v hng ha giao, dch v cung ng ph hp vi nhng iu kin thanh ton ghi trong hp ng kinh t a. Sc b. y nhim chi c. y nhim thu d. Th thanh ton 50. Trong thanh ton bng UNT nu ti khon ca bn mua khng tin thanh ton th phi ch khi ti khon tin mi thc hin thanh ton ng thi tnh s tin pht cho bn bn hng theo cng thc sau: a. Tin pht chm tr = s tin ca UNT * s ngy chm tr * t l pht chm tr b. Tin pht chm tr = s tin ca UNT * s ngy chm tr / t l pht chm tr c. Tin pht chm tr = s tin ca UNT * s ngy chm tr d. Tin pht chm tr = s tin ca UNT * t l pht chm tr 51. Phng thc thanh ton gia cc khch hng qua NHTM l: a. NHTM trch tin t ti khon ca bn phi tr chuyn sang ti khon ca bn th hng thng qua nghip v ca ngn hng b. NHTM trch tin t ti khon ca NH chuyn sang ti khon ca khch hng thanh ton cho bn th hng thng qua nghip v ca ngn hng 141

c. NHTM trch tin t ti khon ca bn th hng chuyn sang NH khc c lin quan n khch hng trong thanh ton d. C a, b, c u ng 52. Trong nghip v thanh ton bng UNC nu lnh chi di dng chng t giy th: a. Ngi tr tin phi lp theo ng mu, s tin do NH phc v ngi tr tin quy nh b. NH phc v ngi tr tin c trch nhim hng dn khch hng lp, x l lnh chi ti n v mnh ph hp vi qui nh ca NHTM c. C a, b ng d. C a, b sai 53. Trong nghip v thanh ton bng UNC nu lnh chi di dng chng t in t th a. Phi p ng cc chun d liu do NH phc v ngi tr tin qui nh b. Phi thc hin ng qui nh ti quy ch lp, s dng, kim sot, x l chng t in t do NHNN quy nh c. C a, b ng d. C a, b sai 54. Thanh ton bng UNT cn c tn gi l: a. Nh thanh ton b. Nh thu c. Nh chi tr d C a, b, c u ng 55. Thanh ton bng th tn dng l a. Mt hp ng kinh t b. Mt hp ng dn s c. Mt vn bn cam kt c iu kin c NH m theo yu cu ca ngi s dng dch v thanh ton d C a, b, c u ng 56. Bn c th ATM ca chi nhnh Vietinbank Khnh Ha pht hnh, bn dng thanh ton tin in thoi hng thng cho Vinaphone Nha trang. Bn b t chi khi: a. Ti khon ca bn cn s d b. Vinaphone c k hp ng chp nhn th vi Vietinbank Khnh Ha c. Vinaphone khng k hp ng chp nhn th vi Vietinbank Khnh Ha d C a, b, c u sai 57. gim thiu ri ro, cc NHTM thng p dng cc bin php a. a dng ha hot ng tn dng nhm lm cho cc hot ng tn dng h tr ln nhau loi tr mt s ri ro (bin php nghch hnh) b. Hon chuyn ri ro c. Tham gia bo him tin gi 142

d C a, b, c u ng 58. Cu sau y nu y cc cng c ca th trng ti chnh phi sinh: a. Cc hp ng k hn, hp ng hon i b. Cc hp ng k hn, hp ng hon i, hp ng giao sau c. Cc hp ng k hn, hp ng hon i, hp ng giao sau, hp ng quyn chn d C a, b, c u ng 59. Cc cng c ca th trng ti chnh phi sinh c hnh thnh v giao dch da trn nn tng giao dch ca a. Hng ha b. Ngoi t c. Chng khon d C a, b, c u ng 60. C s h tng ca th trng ti chnh phi sinh l: a. H tng phn cng: c s hnh thnh s giao dch v phng tin giao dch b. H tng phn mm: c s php l, qui nh lut php c. C a, b u ng d. C a, b cha y

143

TI LIU THAM KHO 1. Nguyn Th Mi (2006), Nghip v ngn hng thng mi, NXB Ti chnh 2. Nguyn Minh Kiu (2005), Nghip v ngn hng , NXB Ti chnh 3. Phan Th Cc (2008), Bi Tp - Bi gii nghip v ngn hng thng mi, Tn dng ngn hng, NXB i hc quc gia TPHCM 4. Nguyn ng Dn (2009), Nghip v ngn hng thng mi, NXB i hc quc gia TPHCM

144