Cultureel Persbureau en Kunstbijlage: een nieuwe kijk op

kunstjournalistiek

De Situatie
Kunstjournalistiek staat onder druk. Dit is een eufemisme voor het vrijwel verdwijnen van duiding
en achtergrond op kunstgebied uit de kolommen van kranten en de programmaschema's van
publieke en commerciële omroepen. Dit gat in de informatievoorziening wordt tot nu toe niet
opgevuld. Op internet komen en verdwijnen kunstjournalistieke initiatieven sneller dan is bij te
houden. Los van de kwaliteit die vaak dubieus is, is ook de onafhankelijkheid van zulke
internetinitiatieven vaak niet te achterhalen.
Kranten en tijdschriften zeggen massaal de samenwerking op met hun freelancers op kunstgebied.
Daarmee veroorzaken ze een kapitaalverlies dat ze de komende jaren, mocht na een eventueel
herstel de markt weer aantrekken, niet goed zullen maken. Door het wegvallen van aandacht voor
kunst in de media verdwijnen de kunsten ook naar de achterkamertjes van de publieke aandacht. Er
komt dus steeds minder reden om over kunst te publiceren. Dat is een vicieuze cirkel waar
uiteindelijk niemand beter van wordt.

Het Plan
Met het Cultureel Persbureau doorbreken we de negatieve spiraal. Simpel gezegd verzamelen we de
journalistieke talenten op kunstgebied onder ons en bieden wij hun producten aan aan afnemers in
de media tegen een prijs waarvoor ze het in normale situaties nooit kunnen krijgen, terwijl de
freelancer in kwestie wel een goede prijs voor zijn werk betaald krijgt. Het verschil tussen wat wij
de freelancer betalen en wat de krant, de internetsite of de omroep ervoor betaalt, halen wij binnen
via ideële sponsoring, fondsen en subsidie. Immers: in een land waar 95% van het kunstaanbod
bestaat dankzij enige vorm van subsidie is het vreemd dat de journalistiek daarover volledig
onderworpen is aan de wetten van de markt. Dankzij de inspanningen van het Cultureel Persbureau
kunnen kranten en andere media niet meer om financiële redenen afzien van aandacht voor kunst.
Omdat het Cultureel Persbureau een ideële stichting wordt en dus geen winstoogmerk heeft, is onze
onafhankelijkheid gegarandeerd.

De Opzet
Kern van het Cultureel Perbureau zijn twee websites: de hoofdsite cultureelpersbureau.nl (ook het
.be-domein is reeds gereserveerd) en de publieke site kunstbijlage.nl/be. Op de site
cultueelplanbureau.nl hebben aangesloten media de mogelijkheid om in te tekenen op ons nieuws-
en achtergronden-aanbod, kan een beroep gedaan worden op de expertise van onze medewerkers
voor het regelen van gasten voor een culturele talkshow of sprekers op een symposium. De
mogelijkheden zijn legio. We kunnen ook een complete redactie voor een programma bieden,
bijvoorbeeld.
Op kunstbijlage.nl presenteren we ons eigen nieuws waarop geen embargo (meer ) rust en
experimenteren we met nieuwe vormen van kunstjournalistiek: twitterfeeds, live streaming video en
interactieve vormen van journalistiek. Tevens is kunstbijlage.nl ook het uithangbord voor een
eventuele papieren uitgave, die in zicht komt wanneer sponsoring en advertentie-inkomsten dat
rechtvaardigen.

Hoever zijn we?

Ver. Inmiddels is een intentie-overeenkomst gesloten met het Nederlands Uitburo om op korte
termijn te komen tot uitwisseling van informatie. Concreet betekent dat dat gebruikers van de
landelijke, drukbezochte agenda-site van het Uitburo voor nadere informatie over een voorstelling
kunnen doorklikken naar onze site, waar ze recensies en interviews over de tentoonstelling, film of
voorstelling aantreffen. Andersom zullen gebruikers van kunstbijlage.nl via het aanklikken van een
link onder een verhaal direct kunnen achterhalen waar het evenement is en wanneer het in de buurt
te zien is.
Met deze intentie-overeenkomst zijn we een aantal andere kranten te snel (en te slim) af. Zeker nu
door de overname van de Perscombinatie de kwaliteitspers in een identiteitscrisis zit, kunnen we
toeslaan. Op termijn is het zelfs niet ondenkbaar dat we onze expertise ook beschikbaar stellen aan
die media, die nu nog als gezaghebbend gelden, maar die dat gezag in rap tempo aan het verliezen
zijn.
Naast de overeenkomst met het Uitburo zijn we in gesprek over samenwerking met nieuwe en
bestaande omroepen. Cultuur-Omroep C, die zich ook als ze niet tot het bestel wordt toegelaten als
zender zal gaan profileren, zou graag een beroep doen op onze redactionele talenten. Daarnaast zijn
er voorzichtige contacten met HetGesprek en internet nieuwsportal Nu.nl.
Vanuit de Kring van Nederlandse Theatercritici, waar ik ook in bestuur zit, bereiden we een congres
voor over de nieuwe mogelijkheden van kunstjournalistiek op internet, dat waarschijnlijk in de loop
van dit voorjaar gehouden zal worden.

De toekomst
Over twee jaar is cultureelpersbureau.nl dé plek op internet voor nieuws, duiding en discussie over
kunst. Door een stevige reputatie van professionele kwaliteit en financiële onafhankelijkheid is het
Cultureel Perbureau een niet meer weg te denken factor in de kunstjournalistiek en leveren we onze
diensten aan een breed scala van mediabedrijven. We werken op dat moment ook hard aan de twee
keer per jaar te verschijnen Kunstbijlage, een informatief magazine dat als bijlage bij een aantal
kranten en tijdschrijften wordt meegeleverd.