B GIO DC O TO TRNG H NGOI THNG C S II ---------Ti tr thng m i qu c t

Tiu lun

TI TR XUT KHU THEO QUY NH CA WTO

GVBM Lp Nhm M lp Ch bin : Ths. Ng Ngc Quang : K49C :3 : TCH417 : V Th Thy Trang H Th Nh Thy Cao Ngc Tm

Tp H Ch Minh Thng 3, nm 2013

A. t vn : Hin nay, cng vi s pht trin mnh m ca xu hng ton cu ha, Vit Nam ang tng bc n lc theo tin trnh gia nhp t chc thng mi th gii WTO. Qu trnh hi nhp m ra rt nhiu c hi cho nn kinh t Vt Nam pht trin, gip t nc dn khng nh v th trn trng th gii, c bit l trong lnh vc xut khu. Tuy nhin, vic thc hin cc cam kt theo cc quy nh nghim ngt ca WTO ni chung v v ti tr xut khu ni ring cng gy ra khng t cc kh khn, thch thc cho kinh t Vit Nam. V l do , bi vit c thc hin nhm mc ch phn tch thc trng thun li, kh khn ca xut khu Vit Nam khi thc hin cc cam kt v ti tr xut khu ca WTO, t a ra cc bin php pht huy nhng thun li v hn ch nhng kh khn ny. B. L thuyt: I. Nhng quy nh ca WTO v ti tr xut khu vi cc nc thnh vin: 1. Cc quy nh ca WTO v tr cp xut khu: a. i vi nng sn: c quy nh trong hip nh Nng nghip. - V nguyn tc, WTO nghim cm cc hnh thc tr cp xut khu nng nghip. Nc xin gia nhp phi cam kt loi b tr cp xut khu nng sn. i vi cc thnh vin p dng tr cp xut khu phi k khai v ct gim c v gi tr tr cp v khi lng nng sn c nhn tr cp xut khu. - Do cc nc ang pht trin l thnh vin ca WTO (gm cc nc ang pht trin v chm pht trin) hu ht l cc nc ph thuc kh nhiu vo sn xut nng nghip. y c xem l nhm ch th d b tn thng khi cc nguyn tc m ca th trng trong nng nghip c thc thi. V vy hip nh ghi nhn nhng quy nh v bin php i x c bit, mang tnh u tin cho nhm cc nc thnh vin ny. C th: + Mc b buc phi gim thu nhp khu v gim cc bin php tr cp t hn (ch bng 2/3 mc gim p dng cho cc nc thnh vin pht trin). + Thi hn thc hin cc ngha v gim thu v tr cp di hn. b. i vi sn phm phi nng sn: c quy nh trong hip nh Tr cp v cc bin php i khng. C 3 nhm tr cp: - Nhm n l tr cp cm c p dng (gm tr cp xut khu v tr cp thay th nhp khu)

+ Tr cp xut khu: cn c vo kt qu xut khu, v d thng xut khu, tr cp nguyn liu u vo xut khu, min thu/ gim thu cao hn mc m sn phm tng t bn trong nc c hng, u i bo him xut khu, u i tn dng xut khu + Tr cp thay th nhp khu: u tin s dng hng ni a so vi hng nhp khu. Chng b cm v chng c xy dng nhm lm bin dng thng mi quc t, v do c kh nng tc ng tiu cc n trao i thng mi ca cc thnh vin khc. Trong trng hp ngnh sn xut trong nc b thit hi bi hng nhp khu c tr cp, thu chng tr cp c th c p dng i vi hng nhp khu. - Nhm n vng l tr cp ring bit cho mt ngnh, gy bp mo cho thng mi, khng b cm p dng nhng c th b tr a. Cc nc thnh vin c th p dng cc hnh thc tr cp ny, nhng nu gy thit hi cho cc nc thnh vin khc hoc ngnh sn xut sn phm tng t ca nc thnh vin khc c th b kin ra WTO. Hip nh quy nh ba hnh thc thit hi c th gy ra bi cc khon tr cp thuc nhm ny: +Tr cp ca mt nc c th gy thit hi n ngnh sn xut ni a ca nc nhp khu. +Tr cp ca mt nc c th gy thit hi n xut khu ca mt nc khc khi hng ca 2 nc cnh tranh vi nhau trn th trng ca mt nc th ba. +Tr cp ni a ca mt nc c th gy thit hi i vi hng xut khu ca cc nc khc c bn trn th trng ca nc p dng bin php tr cp, lm v hiu hay gy phng hi n nhng quyn li m thnh vin khc trc tip hoc gin tip c hng t Hip nh GATT 1994 (c bit l nhng quyn li c c t nhng u i thu quan c rng buc), v gy tn hi nghim trng i vi li ch ca thnh vin khc. - Nhm n xanh : y l nhm tr cp p ng ba iu kin: l tr cp c coi l t gy bp mo thng mi nht; thng qua chng trnh do Chnh ph ti tr (k c cc khon ng ra phi thu nhng c li); khng c tc dng tr gi cho ngi sn xut. Bao gm: + Tr cp khng c bit: tc l cc loi tr cp khng hng ti mt doanh nghip/ ngnh/ khu vc a l no. Tiu ch hng tr cp l khch quan, khng cho c quan c thm quyn cp kh nng ty tin xem xt hoc khng to ra h qu u i ring i vi bt k i tng no.

+ Tr cp sau (d c bit hay khng c bit): . Tr cp cho hot ng nghin cu do cc cng ty, t chc nghin cu tin hnh (vi mt s iu kin v loi tr cp v mc tr cp). . Tr cp cho cc khu vc kh khn (da trn mc thu nhp bnh qun hoc t l tht nghip). . Tr cp h tr iu chnh cc iu kin sn xut cho ph hp vi mi trng kinh doanh mi. Cc nc thnh vin c th p dng cc hnh thc ny m khng b cc thnh vin khc khiu kin. 2. Nhng trng hp ngoi l, u tin: - Nhng nc km pht trin v nhng nc ang pht trin c Tng sn phm quc dn (GNP) bnh qun u ngi t hn 1000 USD s c min khi nhng quy tc v tr cp xut khu b cm v hng min tr i vi tr cp b cm trong mt khong thi gian nht nh. - i vi nhng nc ang trong qu trnh chuyn i t nn kinh t k hoch ha tp trung sang nn kinh t th trng, tr cp b cm s khng b tnh trong vng 7 nm k t ngy hip nh ny c hiu lc. 3. Cc hnh thc tr cp xut khu: C 6 hnh thc tr cp xut khu: 1) Tr cp trc tip cho ngi sn xut hng xut khu. 2) Bn thanh l hng nng sn d tr cho xut khu vi gi r hn. 3) Ti tr cc khon chi tr cho xut khu, k c phn c ti tr t ngun thu thu, cc khon c li. 4) Tr cp cho nng sn da theo t l xut khu. 5) Tr cp gim chi ph tip th, k c chi ph x l, nng cp, ti ch sn phm, chi ph vn ti quc t, cc ph vn chuyn. 6) u i v cc ph vn ti trong nc v quc t i vi hng xut khu hn hng ni a. Trong giai on hin nay, cc nc ang pht trin ch c php p dng 2 loi tr cp 5 v 6. II. Cam kt ca Vit Nam v ti tr xut khu khi gia nhp WTO:

- Vit Nam cam kt bi b hon ton cc loi tr cp b cm theo qui nh ca WTO (tr cp gn vi thnh tch xut khu v tr cp gn vi t l ni a ho) t thi im gia nhp. - Tuy nhin, vi cc u i u t dnh cho sn xut hng xut khu cp trc ngy gia nhp WTO, Vit Nam bo lu c thi gian qu l 5 nm (tr ngnh dt may). - Cc loi ti tr khc v cc hnh thc x l vi phm khc hoc bin php i khng: tun theo hip nh SCM. C. Thc trng: I. Phn tch kh khn, thun li ca Vit Nam khi thc hin nhng cam kt v ti tr xut khu ca WTO: 1. Thun li: - Thc hin ng cam kt ct gim ti tr xut khu s gip thc y qu trnh hi nhp ca Vit Nam, Vit Nam s c cc thnh vin WTO dnh i x cng bng v minh bch.
=> Gp phn cng nhn Vit Nam l mt nn kinh t th trng, gip gim s phn bit i

x, to thun li cho mt s ngnh c th trong nn kinh t Vit Nam v cc doanh nghip Vit Nam s c ting ni mnh hn, c quyn thng lng v khiu ni cng bng hn vi cc cng quc thng mi trong tranh chp da trn nhng lut l chung. - C th thm nhp vo th trng th gii (v d nng sn c kim ngch ti 548 t USD/ nm ). Nng sn, thy sn xut khu ca Vit Nam s chu mc hng ro thu quan thp nht, nhiu hng ro phi thu quan s c bi b.
=> em li c hi m bo vic thc hin cc bc t do ha c ch thng mi. Cc

ngnh ang xut khu s c c hi m rng th trng nh cafe, go, h tiu, iu, cao su, sn phm g,.. - Thc y qu trnh t do ha nhp khu, t cho php tip cn vi cc u vo nhp khu (cng ngh, trang thit b v phng php qun l hin i) cng nh hng ha tiu dng a dng v r hn; cc u vo nhp khu rt quan trng i vi mt nn kinh t ang hin i ha nhanh chng nh Vit Nam. Cc doanh nghip VN s c nhiu c hi hn la chn nguyn vt liu u vo a dng hn, mc chi ph v cht lng hp l (do h thp hng ro thu quan) - Nng dn s bit c tng l trnh ct gim thu xut khu, khi no mt hng no c thu bng 0% nh hng pht trin theo tinh thn cnh tranh v cht lng v gi c.

=> em li c hi i mi cng ngh sn xut, ch bin nng sn, t m nng cao c

nng lc cnh tranh ca cc sn phm, y mnh vic cng nghip ha, hin i ha nng nghip, nng thn v nng dn nc ta. Mc d, doanh nghip Vit Nam khng c h tr trc tip t Chnh ph gim chi ph sn xut (vic ny gip gim gi thnh v tng kh nng cnh tranh ca hng Vit Nam) nhng c th cc doanh nghip s vn c chnh ph h tr thng qua ti tr cho hot ng nghin cu v pht trin (R&D) hay cho hot ng bo v mi trng, pht trin khu vc... (thuc loi tr cp n xanh) hay h tr thng qua chuyn dch c cu, khoa hc cng ngh, khuyn nng, o to, xy dng c s h tng v.v. Cc khon h tr ny khng ch hng vo cc doanh nghip nh nc nh trc y, m n c chuyn n cc tc nhn trong nng nghip nng thn theo tiu ch khch quan => Doanh nghip Vit Nam s li c kh nng cnh tranh thng qua kha cnh khc nh cht lng sn phm, mu m sn phm hay th trng tiu th... 2. Kh khn: a. Cc kh khn tiu biu: - Gia nhp WTO chng ta phi ct gim cc ngun tr cp cho xut khu. Trong khi vi tnh hnh ca nc ta hin nay th vn rt cn s tr gip ca Chnh ph v cc ngnh chc nng nng cao nng sut, chuyn t sn xut nh l sang quy m ln hn, nng cao cht lng sn phm pht trin sn xut, cnh tranh vi sn phm ca cc nc khc. - Khi hng ro bo h b thu hp, sn xut trong nc s phi i din vi mc cnh tranh ln hn t bn ngoi. Khng loi tr kh nng s c bin ng mt s ngnh, nht l nhng ngnh m tnh linh hot trong chuyn i khng cao. Mt s ngnh b nh hng bt li c th s phi thu hp hoc chuyn hng sn xut c th dn n mt s bin ng cc b v sn xut, lao ng - vic lm. Sc p v chuyn dch c cu v b tr li ngun lc c th s ln hn v gp gp hn. Qu trnh ny tim n nhiu ri ro, trong c c nhng ri ro v mt x hi. Thch thc y l ra c nhng chnh sch ng n nhm tng cng tnh nng ng v kh nng thch ng nhanh ca ton b nn kinh t, cng c v tng cng cc gii php an sinh x hi khc phc nhng kh khn ngn hn, to dng c mi trng qu trnh chuyn dch c cu v b tr li ngun lc din ra hp l hn, vi chi ph thp hn v do , hiu qu hn.

- Hi nhp kinh t th gii, nht l sau khi gia nhp WTO cn t ra vn sn phm nng nghip nc ta cnh tranh nh th no vi c th gii v gi c, cht lng, iu kin lao ng, v sinh an ton thc phm, mi trng.., nht l cc nc pht trin thng h tr cho sn phm nng nghip ca h ti 30 - 40% gi thnh v nhiu dch v k thut khc v r rng hng nng sn Vit Nam xut sang cc nc pht trin s kh cnh tranh c vi hng nng sn ni a vn vn ang c cc nc ny bo h. - Thc t cc nc pht trin u s dng ro cn thng mi mt cch quyt lit trong khi khi gia nhp WTO Vit Nam b coi l nn kinh t phi th trng trong thi hn ti a l 12 nm hoc khng mun hn thi im 31.12.2018. V vy, chng no cn b coi l nn kinh t phi th trng th doanh nghip xut khu Vit Nam vn phi i mt vi nhng nguy c khng thun li trong cc v kin chng bn ph gi v chng tr cp. Nhiu mt hng ch lc xut khu nh: thy sn, dt may, da giy...,d tr thnh i tng ca nhng v kin chng bn ph gi v do b buc vo th bt li. - WTO yu cu vic tr cp phi c chng trnh c th, tiu ch r rng. Trong , Vit Nam li thng x l theo tnh hung v ng ph ngn hn vi th trng, khng m bo tnh minh bch. - WTO quy nh h tr trc tip cho nng dn nhng do s nng dn ng, khng c s qun l c th nn nh nc thng h tr thng qua doanh nghip. Nng dn ch l ngi hng li gin tip. y chnh l nhng im cn sa i tr cp ca chng ta tr nn hp l hn. b. Vn v vic kin chng tr cp: - Trn thc t, t khi gia nhp WTO, cc doanh nghip Vit Nam i mt vi khng t kh khn, nht l nhng rc ri t nhng v kin chng tr cp. Trc kia, cc sn phm b kin chng bn ph gi v tr cp ca Vit Nam thng l nhng sn phm c gi tr xut khu ln em li gi tr gia tng cao nh tm, c, da giy Nhng nhng v kin gn y khng ri vo nhng sn phm ch lc ca Vit Nam m ch yu l nhng mt hng c kim ngch nh hay nhng sn phm ca doanh nghip FDI. Cc v kin ny gy ra nhng thit hi ln n xut khu Vit Nam. Cc doanh nghip phi b thi gian, cng sc v tin bc thu lut s t vn, chun b ti liu, gi bng cu hi gii quyt cc v kin. Hu qu ln hn l nhng v kin ny gy nh hng xu n xut khu ca Vit Nam, ngoi vic lm gim doanh s xut

khu th cc v kin cn lm tng s cnh gic v nghim ngt ca nc nhp khu i vi i tc Vit Nam. D. xut bin php: Cc bin php sau y nhm hn ch kh khn trong vic thc hin cam kt vi WTO cng nh h tr cc doanh nghip Vit Nam trong hot ng ti tr xut khu: - T chc cc chng trnh xc tin thng mi tm quc gia h tr cho cc doanh nghip tham gia th trng nc ngoi gp phn khai thc ti mc cao nht li th cnh tranh ca nn kinh t, cc doanh nghip v cc sn phm xut khu ca Vit Nam. - Nu b nh thu chng tr cp xut khu trc tip, khc phc tnh trnh trn bng cch tr cp gin tip nh: ti tr cho cc hot ng xc tin xut khu, tham gia hi ch trin lm nc ngoi, cp kinh ph cho cc trung tm o to nhn lc. - Tip tc hon thin mi trng php l v to mi trng tm l x hi thun li h tr cc DNVVN Vit nam tham gia xut khu. to mt khung php l hon chnh, hon thin h thng php lut ph hp vi tng thi k, xy dng mi trng kinh doanh bnh ng. - Nng cao vai tr v hiu qu hot ng ca cc Hip hi ngnh hng xut khu. - Chnh sch khuyn khch sn xut: Khuyn khch cc doanh nghip tham gia sn xut nhng mt hng m doanh nghip c li th cnh tranh bng vic h tr v cng ngh, k thut. - Chnh sch ti chnh, tn dng: Cung cp tn dng cho cc doanh nghip vi li sut u i, th tc di ngn nhanh chng to thun li cho cc doanh nghip c th tip cn ngun vn d dng. - Chnh sch khuyn khch xut khu: gim chi ph v th tc khi xut khu, u i v cc ph vn chuyn cho hng ni a. - Ci cch v tin ti hon thin cc chnh sch nht l chnh sch v thu v tr cp ngy cng ph hp vi thng l quc t l iu kin tin quyt to ra mt mi trng cnh tranh t do. Bc u cn c mt l trnh ct gim thu v tr cp r rng bn cnh cc vic gia tng cc quyn c php nhm h tr cho nng nghip tip tc pht trin theo hng bn vng theo chiu su. i theo hng ny i hi phi nng cao chui gi tr trong sn xut nng nghip nh: hn ch vic xut nguyn liu th, a dng ha cc mt hng sn xut v xut khu; to c nhiu u ra t cng mt ngun nguyn liu u vo, ti ch sn phm, tng bc gim ph thuc vo nguyn liu nhp khu, xy dng thng hiu.

- Xy dng, t vn v thi hnh cc quy nh v thng mi, v quyn s hu tr tu m bo cng bng, minh bch, trang b cho nh sn xut, cc doanh nghip xut khu v cc bn lin quan nhng kin thc lin quan n vn ny c th gim thiu ti a nhng thit hi khng ng c t nhng v kin chng bn ph gi do chnh sch bo h nng nghip trong nc m iu tri vi thng l quc t.