- Simetrini trofazni sistem grafiki:

) sin( 2
R
t I i =
)
3
2
sin( 2
S

t I i + =
)
3
2
sin( 2 )
3
4
sin( 2
S

t I

t I i = + =
0
T S R
= + + i i i
TROFAZNE STRUJE I NAPONI
- Simetrini trofazni sistem u spoju zvezda dobija se spajanjem sva tri povratna u
jedan povratni vod
- U sluaju simetrinog optereenja kroz zajedniki povratni vod ne tee struja
- u spregu zvezda
- u spregu trougao
- Vezivanje trofaznih sistema moe se vriti na dva naina:
3
f
U U
l
=
f
I I
l
=
Sprega zvezda
- U realnosti, impedanse otpornosti nisu uravnoteene, pa zbir struja nije jednak
nuli
- Dovoljan je samo jedan povratni vod za sve tri faze - nulti provodnik (nula)
Sprega trougao
3
f
I I
l
=
f
U U
l
=
- Ukupna aktivna snaga viefaznih sistema jednaka je sumi snaga po fazama
(bez obzira na vrstu sprege)
- Ako se sa P
f
oznai snaga jedne faze:
cos
f f f
= I U P
- U sluaju simetrinog trofaznog sistema, ukupna snaga trofaznog sistema:
cos 3
f f 3f
= I U P
- Simetrini trofazni sistem u spoju trougao dobija se tako to se potak svakog
voda spaja sa krajem narednog voda
13.1.Na etvoroinu trofaznu mreu linijskih napona 380V prikljuen je nesimetrini
potroa, koji se sastoji od 3 razliite impedanse vezane u zvezdu, kao na slici.
Odrediti intenzitet struje u nutlom vodu i ukupnu aktivnu snagu trofaznog
potroaa.
O =16
1
R
O =12
1 L
X
O =14
2
R
O = 21
2 C
X
O = 25
3
R
V 380 =
l
U
V 220
3
f
= =
l
U
U
O = + = 20
2
1 L
2
1 1
X R Z
A 11
1
f
1
= =
Z
U
I
75 , 0 tg
1
1 L
1
= =
R
X

= 87 , 36
1

O = + = 24 , 25
2
2 C
2
2 2
X R Z
A 72 , 8
2
f
2
= =
Z
U
I
5 , 1 tg
2
2 C
2
=

=
R
X

= 31 , 56
2

A 8 , 8
3
f
3
= =
R
U
I
0
3
=
2
0y
2
0x 0
I I I + =
3x 2x 1x 0x
I I I I + =
3y 2y 1y 0y
I I I I + =
A 6 , 6 6 , 0 11 sin
1 1 1x
= = = I I
A 8 , 8 8 , 0 11 cos
1 1 1y
= = = I I
A 82 , 7 ) 30 31 , 56 cos( 72 . 8 ) 30 cos(
2 2 2x
= = = I I
A 86 , 3 ) 30 31 , 56 sin( 72 , 8 ) 30 sin(
2 2 2y
= = = I I
A 62 , 7 30 cos
3 3x
= = I I
A 4 , 4 30 sin
3 3y
= = I I
A 8 , 6
0x
= I
A 26 , 8
0y
= I
A 7 , 10
0
= I
W 1936 8 , 0 11 220 cos
1 1 f 1
= = = I U P
W 1064 5547 , 0 72 , 8 220 cos
2 2 f 2
= = = I U P
W 1936 1 8 , 8 220 cos
3 3 f 3
= = = I U P
W 4936
3 2 1
= + + = P P P P
13.2. Trofazni motor spojen u zvezdu napaja se preko troilnog kabla iz mree iji su
naponi 380V. Omski otpori pojedinih faznih namotaja su 12, induktivni 16 a
otpornost kabla je zanemarljivo mala.
a) Odrediti intenzitete struja u pojedinim ilama kabla, kao i aktivnu snagu koju
uzima ovaj motor.
b) Odrediti struje u kablu, kao i aktivnu snagu koju motor uzima, ako je na
njegovoj prikljunoj ploici izvreno prevezivanje u trougao.
c) Koliki je odnos aktivnih snaga izraunatih pod a) i pod b)?
d) Koliki je odnos linijskih struja za obe sprege?
a) Sprega zvezda
O = + = 20
2
L
2
X R Z
Potroa je simetrian:
V 220
3
f
= =
l
U
U
f
I I
l
=
A 11
20
220
f
f
= = =
Z
U
I
cos 3 cos
3
3 cos 3
f f l l l
l
I U I
U
I U P = = =
75 , 0
16
12
tg
L
= = =
R
X
8 , 0 cos =
kW 8 , 5 8 , 0 11 380 3 = = P
b) Sprega trougao
3
f
l
I
I =
V 380
f
= =
l
U U
A 19
20
380
f
f
= = =
Z
U
I
A 33 3
f
~ = I I
l
cos 3 cos
3
3 cos 3
f f l l
l
l
I U
I
U I U P = = =
kW 38 . 17 8 . 0 33 380 3 = = P
c)
d)
13.3. Trofazni prijemnik sa vezom u trougao aktivnih otpornosti faza R=10 i
zanemarljivih reaktivnih otpornosti, prikljuen je na trofaznu mreu simetrinih
linijskih napona efektivnih vrednosti U
l
=380V. Odrediti efektivne vrednosti
struja faza prijemnika kada:
a) doe do prekida faze prijemnika vezane izmeu linija R i S ili
b) doe do istovremenog prekida faza prijemnika izmeu linija R i S i linija S i T.
Dok ne doe do prekida faze (postoji sprega trougao) vai:
V 380
f
= =
l
U U
A 38
10
380
f
f
= = =
R
U
I
A 66 3
f
= = I I
l
a) Kada doe do prekida faze prijemnika vezane izmeu linija R i S:
V 380
RS
= U
R I U =
R RT
R I U =
S ST
A 38
10
380
R
= = I
A 38
10
380
S
= = I
Struja I
T
ostaje ista, jer je prekinuta veza izmeu R i S: A 66
T
= I
b) Kada doe do istovremenog prekida faza prijemnika izmeu linija R i S i linija S i T:
V 380
RS
= U
V 380
ST
= U
A 38
RT
T R
= = =
R
U
I I
0
S
= I
13.4. Preteno induktivni trofazni prijemnik, ije su impedanse faza jednake,
prikljuen je na simetrini trofazni sistem linijskih napona efektivne vrednosti
U
l
=380V. Impedanse pojedinih faza prijemnika i faktor snage prijemnika, pod
ovim okolnostima, su Z=11 i cos=0,8.
Odrediti aktivnu i reaktivnu snagu ovog trofaznog prijemnika, ako je prijemnik:
a) vezan u zvezdu,
b) vezan u trougao.
a) Trofazni prijemnik vezan u zvezdu:
Aktivna snaga prijemnika:
3
f
l
U
U =
l
l
I
Z
U
Z
U
I = = =
3
f
f
Reaktivna snaga prijemnika:
Prividna snaga prijemnika:
b) Trofazni prijemnik vezan u trougao:
l
U U =
f
Z
U
I
f
f
=
Aktivna snaga prijemnika:
Reaktivna snaga prijemnika:
Prividna snaga prijemnika:
Snaga koju uzima prijemnik 3 puta je vea kada je vezan u zvezdu
13.5. Prijemnici aktivnih otpornosti R
1
=30, R
2
=50 i R
3
=60 prikljueni su na
trofaznu mreu simetrinih linijskih napona efektivnih vrednosti U
l
=380V, kao
to je prikazano na slici. Odrediti efektivne vrednosti linijskih struja kroz
osigurae i efektivne vrednosti struja prijemnika, kada osigura u liniji R pregori.
ema na slici ekvivalentna je sledeoj:
V 380
f
= =
l
U U
Kada pregori osigura u liniji R:
V 380
ST
= U
A 33 , 6
3
ST
R3
= =
R
U
I
R2 R1
I I =
3 R3 2 1 R1
) ( R I R R I = +
A 75 , 4
R3
2 1
3
R1
=
+
= I
R R
R
I
0
R
= I
A 08 , 11
R3 R1 T S
= + = = I I I I
13.6. Dve sijalice su prikljuene na simetrian trofazni sistem linijskih napona
efektivnih vrednosti U
l
=380V. Pod ovim okolnostima aktivne snage sijalica su
P
1
=60W i P
2
=100W.
a) Odrediti efektivne vrednosti struja sijalica;
b) Odrediti efektivne vrednosti linijskih struja i nacrtati fazorski dijagram.
a) Sijalica je isto otporni potroa:
ST 1 1
U I P =
V 380
ST
= U
RS 2 2
U I P =
V 380
RS
= U
A 158 , 0
ST
1
1
= =
U
P
I
A 263 , 0
RS
2
2
= =
U
P
I
b) Veza zvezda fazori napona U
R
, U
S
i U
T
generatora nalaze se pod uglom od 120
A 263 , 0
2 R
= = I I A 158 , 0
1 T
= = I I
Nema nultog provodnika: 0
T S R
= + + I I I
0 30 sin 30 sin
T S R
= I I I
0
2
1
2
1
T S R
= I I I
A 368 , 0 2
T R S
= = I I I
13.7. Na trofazni sistem sa etiri provodnika linijskih napona U
l
=380V prikljuen je
potroa, koji se sastoji od tri otpora R
1
=20, X
L2
=20 i X
C3
=20. spojenih u
zvezdu. Pretpostaviti da se impedansa nultog provodnika moe zanemariti.
a) Odrediti linijske struje I
1
, I
2
i I
3
i struju koja tee kroz nulti provodnik.
b) Koliko bi trebalo da iznosi otpor prve faze da kroz nulti provodnik ne tee
struja.
Nacrtati vektorski dijagram napona i struja za oba sluaja.
R'
a) A 11
1
f
1
= =
R
U
I
A 11
2 L
f
2
= =
X
U
I
= 90
2

A 11
3 C
f
3
= =
X
U
I
= 90
3

0 60 cos 60 cos
3 2 0x
= + = I I I
A 06 , 8 60 sin 60 sin
3 2 1 0y
= = I I I I
A 06 , 8
2
0y
2
0x 0
= + = I I I
b)
0
0y
= I
A 06 , 19 60 sin 60 sin
3 2 1
= + =
'
I I I
O = =
'
=
'
54 , 11
06 , 19
220
1
f
1
I
U
R
13.8. Prijemnici aktivnih otpornosti R
1
=10, R
2
=11 i R
3
=22 prikljueni su na
trofaznu mreu simetrinih linijskih napona efektivnih vrednosti U
l
=380V.
1 Odrediti efektivnu vrednost struje neutralnog provodnika.
2 Odrediti ukupnu aktivnu snagu trofaznog prijemnika.
3 Nacrtati fazorski dijagram kola za sluaj kada se neutralni provodnik prekine
u taki oznaenoj sa A na slici.
1 Nula generatora nuli potroaa V 220
3
f
= =
l
U
U
Fazni naponi potroaa faznim naponima generatora (raunaju se u odnosu na istu nulu)
A 22
1
f
1
= =
R
U
I A 20
2
f
2
= =
R
U
I A 10
3
f
3
= =
R
U
I
A 66 , 8 30 cos 30 cos
3 2 0x
= = I I I
A 7 30 sin 30 sin
3 2 1 0y
= = I I I I
A 14 , 11
2
0y
2
0x 0
= + = I I I
W 4840
2
1 1 1
= = I R P
2
W 4400
2
2 2 2
= = I R P
W 2200
2
3 3 3
= = I R P
W 11400
3 2 1
= + + = P P P P
3 Ako se nulti provodnik prekine:
mrea sa 3 provodnika
nula generatora nije i nula potroaa, ve izmeu njih postoji napon U
0
samo u sluaju simetrinog potroaa
vai
naponi na potroaima nisu jednaki faznim naponima, raunaju se u odnosu na drugu nulu 0'
R R R R = = =
3 2 1
0 0 '
V 380 =
l
U