COMG CU G!A TAMG G!

A TH|
CMO EAM XUAT MOMG MGM!EF
FHA1 1IFN
CHUCI GIA 1J
Deutsche Gesellschaft fr
Technische Zusammenarbeit (GTZ) GmbH
- Hp tac Ky thuat c -
Vn phng GTZ H Ni
Tng 6, Hanoi Towers
49 Hai B Tr-ng,
H Ni, Vit Nam
T +84 4 39 34 49 51
F +84 4 39 34 49 50
E gtz-vietnam@ gtz.de
office.sme@ gtz-vietnam.com.vn
I www.gtz.de/vietnam
www.sme-gtz.org.vn
www.businessportal.vn
Xuat ban bi:
Deutsche Gesellschaft fr
Technische Zusammenarbeit (GTZ) GmbH
Chng trnh Phat trien DNNVV GTZ Bo KHT
Bien tap:
Doris Becker
Pham Ngoc Tram
Hoang nh Tu
Thiet ke: Golden Sky Co., Ltd.
Tel: 04 3 8634030
Giay ang ky KHXB CXB so: 28-44/L ngay 25/3/2009
Quyet nh XB so: 293 QLK/L ngay 7/4/2009
gtz, thang 4 nam 2009
FHA1 1IFN CHUCI GIA 1J
CO MG CU G!A TA MG G!A TH|
CMO EA M XUA T MO MG MGM!E F
OCIB EFCKF
FHAM MGCC TAM
MCANG E!NH TU
Thang 3, 2009
La mot oo quan hop tao quoo te thuoo Chinh phu CHLB Ouo oo pham vi
hoat dong toan oau vi muo dioh Phat trien Ben vung, To ohuo Hop tao Ky
thuat Ouo (GTZ) oo nhiem vu ho tro Chinh phu CHLB Ouo trong vieo thuo
hien oao muo tieu ve ohinh saoh phat trien. Trong mot the gioi toan oau hoa,
GTZ oung oap nhung giai phap thuo tien va dai han oho oao van de phat
trien ve mat ohinh saoh, kinh te, sinh thai va xa hoi. GTZ ho tro nhung qua
trinh oai oaoh va doi moi toan dien thioh ung voi oao dieu kien kho khan oua
oao nuoo so tai voi muo tieu oai thien ben vung dieu kien song oua nguoi
dan oao nuoo nay.
Cao hoat dong oua GTZ duoo tai tro ohinh boi Bo Hop tao Kinh te va Phat
trien Lien Bang Ouo (BMZ). Ngoai ra, GTZ oung thuo hien su menh oua
minh duoi su uy nhiem oua oao Bo khao oua Ouo, oua Chinh phu oao nuoo
khao va oao to ohuo quoo te nhu y ban Chau Au (European Commission),
Lien Hop Quoo (nited Nations), Ngan hang The gioi (World Bank), oung
nhu oua oao to ohuo tu nhan. GTZ hoat dong tren nguyen tao vi loi ioh oong
dong, moi khoan loi nhuan thu duoo deu duoo tai su dung oho oao du an
hop tao phat trien ben vung oua GTZ.
Tu nam 1993, GTZ da va dang oung voi oao oo quan doi tao tai viet Nam
tioh ouo trien khai oao du an phat trien ben vung trong ba linh vuo uu tien:
Phat trien Kinh te Ben vung, Quan ly Tai nguyen Thien nhien bao gom oa
Cung oap Nuoo saoh, Xu ly Nuoo thai va Chat thai ran va Cham soo Suo
khoe. Ngoai ra, GTZ oon oo mot so du an khao trong linh vuo Giam ngheo,
du an duoo thuo hien theo uy nhiem oua oao Bo khao oua CHLB Ouo hoao
thong qua bo phan Dioh vu Quoo te (S) oua GTZ. Trung tam Di tru va Phat
trien Quoo te (CM) la mot oo quan duoo phoi hop dieu hanh giua GTZ va
Trung tam Gioi thieu vieo lam Quoo te (ZAv) oua Cuo Lao dong Lien bang
Ouo (BA) hien dang ou 20 ohuyen gia dam nhiem oao oong vieo oo ohuyen
mon oao tai oao oo quan doi tao tai viet Nam.
2 3
G!O! TM!EU VE GT2
TOM TAT CHNG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
1 Boi oanh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
2 Cao dieu kien ban dau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9
3 Qua trinh oan thiep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12
4 Cao ket qua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19
5 Bai hoo kinh nghiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
CAC TPONG HOP OEN HNH
PHAT TPEN CHO GA TP TPA BO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
Phat trien thi truong oho san pham nong san va the ohe hoa ohuoi
gia tri
1. Cao dieu kien ban dau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25
2. Ho tro oan thiep oua GTZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27
3. Cao ket qua dat duoo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50
4. Tao dong va oao buoo tiep theo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
5. Thong tin lien he . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57
PHONG PHAP SANG TAO PHAT TPEN CHO GA TP CA TPA
CA BASA
Phat trien va ung dung tieu ohuan quoo te trong nuoi trong thuy san
oo traoh nhiem
1. Thong tin ohung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59
2. Cao dieu kien ban dau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62
3. Qua trinh oan thiep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69
4. Tao dong va tinh ben vung oua oao ket qua . . . . . . . . . . .85
5. Bai hoo kinh nghiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .91
AEC Trung tam khuyen nong/ Trung tam khuyen ngu
AFA Hiep hoi thuy san An Giang
ASMED Cuo phat trien doanh nghiep nho va vua
BMZ Bo phat trien kinh te va hop tao Ouo
Bo NN&PTNT Bo Nong nghiep va Phat trien Nong thon
CEM vien quan ly kinh te Trung uong
DNNvv Doanh nghiep vua va nho
FS Cong ty Fresh Studio nnovation Asia
GAP Good Agrioultural Praotioe- Thuo hanh nong nghiep tot
GDP Tong san pham quoo noi
GLOBALGAP Chung ohi quoo te ve thuo hanh nong nghiep tot
GPASP Thu o ha nh no ng nghie p to t huo ng gia m thie u ru i ro xa ho i
GTZ Deutsohe Gesellsohat fr Teohnisohe
Zusammenarbeit (GTZ) GmbH - To ohuo Hop tao ky
thuat Ouo
HA Oai hoo Nong nghiep Ha Noi
S He thong ohi so tao dong
LCB Ban dieu phoi dia phuong
LED Phat trien kinh te dia phuong
MPD Oong bang song Cuu Long
MP Bo Ke hoaoh va Oau tu (oap quoo gia)
M&E Giam sat va danh gia
PPP Hop tao nha nuoo va tu nhan
SMEDP Chuong trinh Phat trien doanh nghiep nho va vua
SOP Quy ohe van hanh ohuan
So KHCN So khoa hoo va oong nghe
So KHOT So Ke hoaoh va Oau tu (oap tinh)
So NN&PTNT So Nong nghiep va Phat trien nong thon
TTD Trung tam ung dung khoa hoo va oong nghe
vC Chuoi gia tri
MUC LUC
CAC TU V!ET TAT
1. BO CANH
Nen kinh te viet Nam van oon
phu thuo o nhie u va o no ng
nghiep. Nong nghiep ohiem
khoang 20% tong san pham
quoo noi (GDP). Khoang 50%
luo luong lao dong hoat dong
trong oao nganh nong nghiep
va sa n xua t no ng nghie p
ohie m 13% doanh thu xua t
khau. Trong nhung nam 80 viet Nam van oon la nuoo nhap khau thuan
luong thuo, ngay nay da vuon len la nuoo dung dau ve xuat khau hat
tieu, dung thu hai ve xuat khau gao va oa phe.
Chinh phu da rat tioh ouo ho tro nong dan thong qua hang loat ohuong
trinh, nham tang san luong tren nhieu linh vuo san xuat nong nghiep. Tuy
nhien, van oon nhieu vieo phai lam de oai thien ohat luong va muo do
gia tang gia tri oao hon. Oieu nay dao biet quan trong khi nong nghiep
van la nguon thu oo ban oua nguoi dan nong thon va ho oo nguy oo bi
bo lai sau khi do thi hoa dang phat trien nhanh ohong oung voi su phat
trien oua oao nganh kinh te khao.
TOM TAT CMUMG
6 7
FHA1 1IFN
CHUCI GIA 1J
CCNG CU GIA 1ANG GIA 1J
CHC BAN XUA1 NCNG NGHIF
TOM TAT CMUMG
Co oau trong GDP
Nguon. Bao cao 2008 cua cac tnh Hung Yen, Quang Nam, Dak Lak va An Giang
GDP trong oao
linh vuo
Nong-lam
nghiep
Dioh vu
Hung Yen
Quang Nam
Oak Lak
An Giang
27.95%
24.98%
55.41%
35.03%
42.17%
38.18%
15.96%
11.70%
29.88%
36.84%
28.63%
53.27%
Muo tieu tong quat va dai han trong ke hoaoh 5 nam phat trien
kinh te xa hoi 2006-2010 oua Bo Nong nghiep va Phat trien Nong
thon la xay dung san xuat nong nghiep va lam nghiep tren quy
mo lon, hien dai, hieu qua va ben vung, va dat nang suat oao, ohat
luong oao, mang tinh oanh tranh, dua tren vieo ung dung oao
thanh tuu khoa hoo ky thuat tien tien, qua do dap ung yeu oau oua
thi truong trong nuoo va xuat khau va nhiem vu trong tam trong
giai doan nay la tiep tuo phat trien san xuat nong nghiep theo
huong thiet lap nen san xuat nong nghiep hang hoa tren quy mo
lon, oai tien ohat luong, tinh hieu qua va tinh oanh tranh, thuo day
ohuyen doi oo oau san xuat, tang ouong oong nghiep hoa va hien
dai hoa nong, lam nghiep va thuy san, phat trien manh oao nganh
oong nghiep va dioh vu o oao vung nong thon. .
Tai oao tinh trong tam oua Chuong trinh Phat trien doanh nghiep
vua va nho SMEDP, nong nghiep oung dong vai tro quan trong. vi
du, o Oak lak, san xuat nong nghiep va lam nghiep ohiem hon
50% GDP oua tinh. Bang duoi day oho thay dong gop oua oao
nganh nong-lam nghiep, oong nghiep va dioh vu trong GDP oua
4 tinh trong tam oua Chuong trinh SMEDP:
Do dieu kien dia ly khi hau khao nhau, oao tieu nganh va san
pham nong nghiep oua oao tinh khao nhau. Hung Yen o vung
ohau tho song Hong noi tieng voi san pham nhan Long, san xuat
gao va rau; An Giang o vung dong bang song Cuu Long noi tieng
voi san xuat gao, rau va thuy san; Oak Lak o Tay Nguyen noi tieng
voi oao san pham oay lau nam nhu oa phe, hat dieu va hat tieu;
Quang Nam thi duoo biet den voi san xuat may tre va uom to.
Tuy nhien, hoat dong oanh tao trong oao tieu nganh nay khong
ben vung va nang suat thap. vieo su dung oao nguon luo san xuat
khong hop ly va han ohe trong ohuyen giao khoa hoo va oong
nghe. Cao nhan to san xuat khao nhu oo so ha tang, dioh vu, giao
duo va dao tao oung oon nhieu han ohe. Nhung dieu nay dan den
tinh oanh tranh oua linh vuo nong nghiep viet Nam thap, dao biet
la ohat luong san pham khong dam bao.
2. OE KEN BAN OA Nhung thieu sot ma oao tao nhan
trong ohuoi khong the tu giai quyet
Nhu ng da o die m ohung ou a nga nh no ng nghie p ne u tre n ou ng du ng
vo i hie n tra ng ta i oa o tinh. Ma o du oo ra t nhie u tie m na ng da duo o
kha m pha trong oa o nghie n ou u ohuo i gia tri ta i oa o tinh, sa n xua t
no ng nghie p va n bo o lo nhie u thie u so t va tro nga i ohinh sau da y:
z Mo i lie n he va ho p ta o lo ng le o ou a oa o ta o nha n do o theo ohuo i
z Nguoi san xuat thuong khong ohu y toi thi truong va oao
yeu oau oua thi truong
z Co oau ho tro dao tao, nghien ouu va phat trien lao hau
8 9
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
Cong nghiep-
Xay dung
10 11
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
z Chat luong va an toan thuo phan ohua duoo ohu y day du
z Nhung tao dong va oan tro toi moi truong ohua duoo xem
xet toi
z Cao san pham oua viet Nam lai thuong khong duoo tieu
thu duoi nhan mao oua viet Nam
Oe dap ung nhung thaoh thuo va voi muo tieu gia tang tinh oanh
tranh oua oao doanh nghiep vua va nho viet Nam, Chuong trinh
Phat trien doanh nghiep vua va nho da gianh mot oau phan de
phat trien oao tieu nganh, oao ohuoi gia tri. Cau phan huong toi
oao tieu nganh nong nghiep va lien ket oao hoat dong nay voi su
tham gia oua khu vuo tu nhan thong qua oao quan he hop tao nha
nuoo va tu nhan (PPP).
Phuong phap phat trien ohuoi gia tri oua Chuong trinh tap trung
vao linh vuo nong nghiep (san xuat va tieu thu oao san pham nong
nghiep). Phuong phap nay oo tiem nang to lon trong tao vieo lam
va tang thu nhap o nong thon.
Trong giai doan dau oua Chuong trinh, oao hoat dong tap trung
vao oao ohuoi gia tri rau, qua. Cao ohuoi gia tri duoo lua ohon dua
tren oao tieu ohi sau:
z Ket hop voi oao tinh ma oau phan Phat trien kinh te dia
phuong dang huong toi;
z Tiem nang phat trien oua nganh, bao gom oao kha nang
xuat khau va tiem nang gia tang gia tri;
z Cao ben tham gia oo tam huyet, dao biet la oao hiep hoi
doanh nghiep, oung nhu tiem nang phat trien quan he hop
tao voi oong dong doanh nghiep (PPP) va tham gia vao
oao sang kien phat trien nong nghiep ben vung.
z Tinh phuo tap oua ohuoi gia tri nham truyen ba oao bai
hoo kinh nghiem toi oao ohuoi gia tri khao; oo tiem nang
ap dung oao bien phap va oong ou phat trien, bao gom
oa vieo gioi thieu phuong thuo san xuat, ohe bien va
thuong mai hien dai;
z Co oao kha nang hop tao va ket hop voi oao du an khao
oua GTZ trong linh vuo trong tam bao ve va su dung ben
vung tai nguyen thien nhien, dao biet trong ohe bien va
thuong mai oao san pham nong nghiep va lam nghiep do
oao nhom muo tieu oua oao du an nay san xuat ra;
z Ket hop voi sang kien oua oao to ohuo ho tro khao.
vieo lua ohon oao ohuoi gia tri duoo thuo hien trong qua trinh trien
khai du an. Mot so ohuoi gia tri la su tiep noi oao sang kien san oo
nhu ohuoi vai, oa phe va oa tra - oa basa. Cao ohuoi gia tri khao
duoo xuat hien sau nay, dua tren de xuat oua oao ban nganh dia
phuong. Cao ohuoi gia tri duoo lua ohon la vai, nhan, may tre, oa
phe, hat dieu, trai bo, oa tra oa basa va rau tu oao tinh Hai
Duong, Hung Yen, Quang Nam, Oak Lak va An Giang.
3. QA TPNH HO TPO CAN THEP
Hoat dong phat trien ohuoi gia tri oua GTZ o viet Nam thuo hien
theo phuong phap luan Lien ket Gia tri (valueLinks) oua GTZ va
oao tai lieu lien quan
1
. Oay la mot bo oong ou duoo su dung nham
tang ouong nang luo the ohe va quan he hop tao trong oao tieu
nganh, tao oo hoi oho oao nha san xuat tiep oan voi thi truong
trong nuoo va quoo te, gia tang gia tri oho san pham, day manh
xuat khau, qua do tang thu nhap oho nguoi san xuat.
Hinh duoi day the hien oao mo dun ohinh oua valueLinks:
12 13
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
a. Chien luoo oan thiep phuong phap hop tao da ben va oo su
tham gia thuo hien doo theo ohuoi
Muo tieu oao hoat dong oan thiep oua SMEDP nham gia tang tinh
oanh tranh oua oao doanh nghiep vua va nho (bao gom oa oao to
ohuo nong dan, duoo ooi nhu doanh nghiep nong nghiep), thong
qua vieo khao phuo nhung han ohe da neu o oao ohuoi gia tri, dao
biet la moi quan he hop tao long leo giua oao tao nhan trong ohuoi
va ohat luong dioh vu yeu kem.
Phat trien ohuoi gia tri ap dung oaoh tiep oan da ben, oo su tham
gia oua nhieu doi tao khao nhau nham su dung oao the manh oua
ho de giai quyet nhung han ohe vuong mao. Chuong trinh ohi ho
tro oao ohuoi oo tiem nang va loi the oanh tranh va oao tao nhan
trong ohuoi oung nhu oao don vi ho tro dia phuong oo tam huyet,
oam ket thuo hien oao hoat dong nang oap ohuoi.
b. Hop tao tang ouong lien ket giua oao tao nhan trong ohuoi
Trong ohuoi gia tri, oao ben tham gia ohinh la oao tao nhan hoat
dong tren moi oap do oua ohuoi, bao gom nhung nguoi oung oap
san pham dau vao ou the, nguoi san xuat, nguoi thu gom, oao oong
ty gia oong, ohe bien, oao dai ly van tai, nguoi phan phoi, tieu thu,
va dai dien oua oao don vi ho tro, oao truong, vien nhung nguoi
dong vai tro thuo day ohuoi. O oap quoo gia, dieu phoi thuo hien
oau phan ohuoi gia tri la Quy phat trien doanh nghiep vua va nho
truo thuoo Phong Cong nghiep va Thuong mai viet Nam (vCC).
Tuy nhien, phat trien ohuoi gia tri khong nam trong ohuo nang ohinh
oua vCC nen oo quan nay khong dam duong hieu qua vai tro the
ohe hoa va nhan rong phuong phap luan ohuoi gia tri.
1.
Cac tai |ieu nay co the truy cap tai trang web cua SMEDP tai http.//sme-gtz.org.vn
Phuong phap oo su tham gia duoo ap dung trong lap ke hoaoh va
oa trong thuo hien oao hoat dong oan thiep nham thuo day su hop
tao ohat ohe va tang tinh tu ohu oua oao nha hoat dong ohuoi, dao
biet la oao doi tao o khu vuo tu nhan nhu oong ty thu mua, nha
phan phoi...
Tinh tu ohu oua oao ben tham gia ohuoi duoo tang ouong khi ho
truo tiep tham gia vao qua trinh thiet ke va thuo hien oao hoat dong
nang oap. Muo tieu va tien do thuo hien duoo trao doi va thong
bao ro rang trong oao ouoo hop, hoi thao.
Chuong trinh SMEDP da ohu trong khuyen khioh oao du an dau tu
ohung nham khao phuo nhung thieu sot trong ohuoi va ket hop
nguon luo oua oao oa nhan va oao to ohuo khao nhau. Mot oong
ou huu ioh trong oao hoat dong nay la hop tao nha nuoo va tu
nhan (PPP), la su ket hop oao no luo oua oao to ohuo phat trien va
oao doanh nghiep tu nhan nham giai quyet nhung kho khan tro
ngai va huy dong oao tiem nang san oo. Cao quan he hop tao nay
duoo xay dung dua tren quan diem la ohi rieng nguon ngan saoh
nha nuoo va oong nghe khong the giai quyet duoo nhung thaoh
thuo phuo tap oua qua trinh giam ngheo va phat trien kinh te ben
vung oua nhung nuoo dang phat trien. Co nghia la, oao to ohuo
phat trien oan oo su hop tao tu oao doanh nghiep thuoo khu vuo
tu nhan de dat duoo oao muo tieu neu tren. Cao doanh nghiep tu
nhan hoat dong trong the gioi toan oau hoa oung nhan thay vieo
ket hop voi oao to ohuo phat trien, vi du nhu GTZ, mang tinh quan
trong ohien luoo - dao biet neu nhu doanh nghiep oo ohinh saoh
theo duoi traoh nhiem xa hoi doanh nghiep (CSP) va phat trien
ben vung.
14 15
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
Xay dung nang luo ohuyen sau duoo thuo hien oho nhung don vi
oung oap dioh vu oa o khoi nha nuoo va tu nhan trong oao linh vuo
nhu phat trien ohuoi gia tri, tieu thu san pham, an toan thuo pham,
quan ly ohat luong va quan ly san xuat. Cao khoa dao tao va dau
tu oo so vat ohat oho san xuat duoo oung thuo hien va ohia se kinh
phi giua SMEDP, oao doi tao dia phuong va nong dan. vi du
truong hop ung dung tieu ohuan GLOBALGAP tai mot so mo hinh
diem o An Giang, nong dan da dau tu he thong xu ly nuoo nham
dap ung oao yeu oau oua tieu ohuan, So Thuy san So Thuy san
hien sat nhap vao So Nong nghiep va Phat trien Nong thon (DOF)
da dao tao va truo tiep huong dan nong dan ung dung oao tieu
ohuan, GTZ ho tro oao tu van ky thuat.
o. Co oau dieu hanh khu vuo nha nuoo va tu nhan thuo hien
duoi su ho tro oua GTZ
Phuong phap phat trien ohuoi gia tri oua SMEDP duoo thuo hien
tai bon tinh trong diem, tai do oo oao Ban dieu phoi Oia phuong
(LCB) dong vai tro dieu phoi giua oao don vi, to ohuo. Tuy theo
tung tieu nganh hoao ohuoi gia tri, oao so ban nganh lien quan
oung la thanh vien oua Ban dieu phoi dia phuong se la don vi dieu
phoi oho ohuoi gia tri duoo lua ohon. vi du So NN&PTNT o Hung
Yen, Oak Lak va An Giang dieu phoi oao ohuoi gia tri nhan, oa
phe, oao tra basa va rau; So KH&CN Oak Lak dieu phoi ohuoi
gia tri trai bo o Oak Lak; va So Cong Thuong dieu phoi ohuoi gia
tri may o Quang Nam.
Cao ohien luoo nang oap va ke hoaoh hoat dong oho tung ohuoi
duoo LCB va SMEDP phe duyet va vieo thuo hien se duoo trien
khai theo ke hoaoh da duoo phe duyet. Nhung thay doi trong qua
trinh thuo hien deu duoo thong qua LCB va SMEDP.
Trong qua trinh nang oap ohuoi, phan oong traoh nhiem duoo thuo
hien ro rang giua oao tao nhan trong oao khu vuo nha nuoo va tu
nhan, dong gop vao phat trien ohuoi. Su ho tro va quyet dinh oua
SMEDP va LCB dan dan duoo ohuyen giao sang oao doanh
nghiep tu nhan, va ho se dong vai tro lanh dao ohuoi trong qua
trinh dap ung oao yeu oau oua thi truong.
d. Qua trinh su dung phuong phap luan valueLinks de hoan
thien qua trinh
Theo phuong phap luan valueLinks oho qua trinh phat trien ohuoi
gia tri oo nhieu giai doan, bao gom lua ohon nganh hoao ohuoi gia
tri, phan tioh ohuoi gia tri, thiet ke ohien luoo nang oap, thuo hien
oao hoat dong oan thiep, giam sat va danh gia.
vieo lua ohon tieu nganh/ ohuoi gia tri phu thuoo vao tam quan
trong oua tieu nganh trong kinh te dia phuong, oam ket oua oao
doi tao, oao dao diem oua tieu nganh, loi the oanh tranh, va tiem
nang gia tang gia tri.
Sau khi tieu nganh duoo lua ohon, phan tioh ohuoi gia tri duoo tien
hanh de danh gia nhung nhuoo diem oung nhu tiem nang oo hoi.
Phan tioh ohuoi oung xao dinh dong san pham, oao tao nhan oo
lien quan oung nhu oao don vi ho tro va quan he giua ho.
Ca o ouo o ho p va ho i tha o giu a oa o be n lie n quan duo o thu o hie n
sau do de ba o oa o ke t qua pha n tioh ohuo i va theo do ohie n luo o
16 17
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
na ng oa p ohuo i duo o xa y du ng nha m gia i quye t nhu ng thie u so t,
ta n du ng oa o oo ho i thi truo ng nha m gia ta ng gia tri oho sa n
pha m va ta ng tinh oa nh tranh ou a nhu ng nguo i sa n xua t/ oa o
doanh nghie p.
O thoi diem bat dau du an, vieo xay dung mot tam nhin ohung oho
oao ben lien quan trong ohuoi la rat quan trong. Ho se oo mot oai
nhin thong nhat ve tuong lai, ohuoi gia tri se ra sao trong khoang
ba hoao nam nam toi va muon dat duoo muo tieu do, ho se phai
thong nhat va oung xay dung oao ohien luoo oan thiep. Cao hoat
dong oan thiep se phai ohu trong den oao nhan to quyet dinh nhu
tao dong, tinh ben vung va nhan rong.
Sau do ohien luoo nang oap se duoo ohuyen thanh ke hoaoh hanh
dong ou the, bao gom oao hoat dong, thoi gian, traoh nhiem va
dong gop oua oao ben. va du an bat dau thuo hien oao hoat dong
oan thiep.
Mot he thong giam sat duoo thiet lap oho qua trinh thuo hien va
phan hoi tu oao bao oao giam sat se duoo dung de dieu ohinh oao
hoat dong va hoao xay dung oao hoat dong bo sung. Giam sat va
danh gia duoo thuo hien dua tren he thong ohi so tao dong(S) de
giam sat oao ohi so ohinh da duoo Bo Phat trien va Hop tao kinh
te Ouo (BMZ) thong qua, va dua tren oao ohi so bo sung de dieu
hanh qua trinh phat trien ohuoi (dua tren oao nguon thong tin khao
nhau nhu tai lieu nghien ouu oo ban, phan tioh ohuoi gia tri, oao
ohi so ohat luong dung trong quan ly kien thuo noi bo). He thong
giam sat mang oao dao tinh quan tri kien thuo va thuo day qua
trinh oai tien thuong xuyen trong nang oap ohuoi va dinh huong
tao dong. Ngoai ra, mot he thong giam sat oao khoa dao tao va
hoi thao oung duoo thiet lap. Cao du lieu va thong tin da qua xu ly
oua oao nghien ouu oo ban ohuoi gia tri duoo dua vao he thong
giam sat danh gia.
Trong qua trinh nay, GTZ SMEDP dong vai tro oo van, lien ket va
ho tro oao tao nhan trong ohuoi. Chuong trinh da dao tao oao doi
tao dia phuong thuo day ohuoi ve (1) phuong phap luan phat trien
ohuoi gia tri va (2) oao ohu de ohuyen nganh, vi du nhu an toan
thuo pham, tieu ohuan ohat luong va ohung ohi, oao ky thuat va
oong nghe moi. Chuong trinh oung truo tiep tham gia vao thiet ke
va thuo day phat trien ohuoi gia tri may, hat dieu va rau. Chuong
trinh oung ket hop voi oao nha oung oap dioh vu nham oung oap
oao ohi dan va dioh vu ky thuat trong phat trien ohuoi gia tri.
e. Hoo tap va sang tao tang ouong nang luo to ohuo va oa
nhan oho oao tao nhan trong ohuoi
Hoo hoi duoo tien hanh thong qua xay dung nang luo oho oao doi
tao trong tung oap do oua ohuoi gia tri. Hoo tap o oap do to ohuo
va oa nhan dat duoo thong qua oao khoa dao tao va hoo trong
qua trinh thuo hanh phat trien ohuoi. SMEDP oung dao tao oao doi
tao, dai dien oua oao truong, vien va oao nha oung oap dioh vu tu
nhan o oap do quoo gia va tai oao tinh ve phuong phap luan
valueLinks nham nhan rong phuong phap nay.
Nhung sang tao ohinh duoo tong hop duoi day:
z Phuong phap da ben va oo su tham gia duoo ap dung
trong phat trien ohuoi gia tri duoo ooi la sang tao. Phuong
phap nay bao gom oa qua trinh phat trien tam nhin ohung
18 19
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
oho vieo thay doi, xao dinh oao ohien luoo nang oap va
dam bao su hop tao thuo hien oao hoat dong oan thiep
nang oap da thong qua.
z Sang tao trong xay dung thuong hieu, dong goi, oao bien
phap va tai lieu marketing da duoo thuo hien oho oao san
pham vai, nhan, trai bo va trong du an ho tro thiet ke va
phat trien san pham oho oao san pham may tre. Cao hoat
dong nay tao ra gia tri gia tang oho oao san pham.
z Sang tao trong ap dung oao ohuong trinh ohung ohi, tieu
ohuan quan ly ohat luong oho oa tra basa va oa phe, gia
tang ohat luong va gia tri san pham thong qua vieo tuan
thu oao tieu ohuan quoo te ve moi truong va xa hoi. Oay
oung la nhung van de va nguoi tieu dung quan tam.
z Nhung thong tin ve phat trien ohuoi gia tri duoo pho bien
thong qua oao khoa dao tao giang vien, mang luoi oao
giang vien va nhung nguoi thuo day oao ohuoi gia tri oung
nhu oao nha tai tro tioh ouo trong linh vuo nay. Nhieu khoa
dao tao valueLinks va GLOBALGAP da duoo ohinh oao
giang vien va nha thuo day thuo hien. Su phoi hop thuo hien
oao hoat dong phat trien ohuoi gia tri giua oao thanh vien
trong ohuoi da tang ouong ky nang thong tin, hop tao va
dieu phoi oua ho, dong thoi tang ouong moi lien ket ohuoi.
4. CAC KET QA OAT OOC
Mao du qua trinh ho tro oan thiep o mot so ohuoi rat ngan, vi du
nhu ohuoi may o Quang Nam, hoat dong ho tro moi ohi bat dau
20 21
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
trong quy bon 2007, oao ket qua quan trong va nhung tao dong
dau tien trong phat trien ohuoi gia tri oo the nhan thay trong tat oa
oao ohuoi gia tri ma Chuong trinh trien khai.
Ngoai nhung thanh tuu trong oao ohuoi, oao nhom lam vieo va
hiep hoi da duoo thanh lap va the ohe hoa, bao gom oao nha san
xuat, doanh nghiep tieu thu. Cao doanh nghiep dioh vu oung duoo
ho tro thanh lap hoao tang ouong nang luo. Phuong phap oo su
tham gia va hoat dong oua GTZ mang tinh ho tro, thuo day hon la
thuo hien da tang tinh tu ohu oho oao doi tao. vai tro quan trong
oua oao doanh nghiep tu nhan trong phat trien ohuoi dam bao kha
nang ben vung oho nhung hoat dong oan thiep oua du an.
Cao ben tham gia, oao giang vien, oao don vi tu van va oao vien
nghien ouu ap dung phuong phap luan ohuoi gia tri trong oao linh
vuo hoat dong oua ho, qua do pho bien va nhan rong. O oap do
quoo gia, Oai hoo Nong nghiep Ha Noi da long ghep phuong
phap luan valueLinks trong tai lieu giang day oua truong, qua do
dong gop vao pho bien rong rai phuong phap nay.
Gia tri gia tang dat duoo tu oao hoat dong xay dung thuong hieu,
dong goi, thiet ke va marketing da mang lai gia ban oao hon oho
nguoi san xuat va luong hang hoa tieu thu nhieu hon. Trong nhieu
truong hop, oao san pham da oo duoo thi truong moi vi du nhu oao
oua hang sieu thi lon o Ha Noi va thanh pho Ho Chi Minh, va mot
so san pham da oo thi truong xuat khau. Tiep oan va phat trien thi
truong duoo oai thien thong qua oao hoat dong nang oap ohuoi
va moi quan he hop tao oua oao tao nhan trong ohuoi.
5. BA HOC KNH NGHEM
Cao bai hoo kinh nghiem ohinh tu qua trinh oan thiep phat trien
ohuoi la:
z Su hop tao tioh ouo voi oao doanh nghiep tu nhan tang
ouong kha nang thiet lap kenh phan phoi truo tiep oao san
pham nong san, day duoo ooi la oan tro lon nhat trong
oao ohuoi gia tri.
z Ca o kho a da o ta o du a tre n nhu oa u va theo dinh huo ng
thi truo ng oho oa o nha oung oa p dioh vu trong khu vu o
nha nuo o, tu nha n va no ng da n oung oa p oa o kie n thu o
va ky na ng oa n thie t de mo ro ng thi truo ng va da p u ng
ye u oa u thi truo ng. Ca o kho a da o ta o huo ng to i su du ng
hie u qua oa o nguo n lu o de da t duo o oa o ta o do ng trong
nga n ha n va da i ha n theo du ng ohie n luo o na ng oa p
ohuo i. Ca o tho ng tin ou the hon oo the tim tha y trong hai
truo ng ho p die n hinh ou a ohuo i gia tri oa tra basa va
ohuo i gia tri tra i bo.
z Su ho tro va tioh ou o tham gia ou a oa o ban nga nh dia
phuong do ng vai quan tro ng la m ne n tha nh oo ng va su
be n vu ng ou a pha t trie n ohuo i gia tri. Chinh phu vie t Nam
quan ta m va do ng vai tro quan tro ng trong pha t trie n
no ng nghie p va oo nguo n kinh phi oho oa o hoa t do ng ho
tro oan thie p.
z Hoat dong oan thiep ket noi voi voi oao ohuong trinh o oap
do trung uong va dia phuong dam bao dam bao nguon tai
ohinh oho oao hoat dong oua oao doi tao va oao nha hoat
dong ohuoi, dong thoi dam bao oao hoat dong phat trien
ohuoi gia tri se duoo tiep tuo trien khai sau khi ohuong
trinh SMEDP ket thuo.
z Phat trien ohuoi gia tri van oon la mot khai niem moi o viet
Nam vi the rat oan oo moi lien ket voi don vi the ohe o oap
do quoo gia, don vi nay phai oo kha nang va quan tam toi
vieo nhan rong khai niem. Oieu nay la mot thaoh thuo doi
voi ohuong trinh SMEDP vi doi tao ohinh thuo oho oau
phan phat trien ohuoi gia tri la vCC SMEDF, tuy nhien,
nhiem vu phat trien ohuoi gia tri khong phai la traoh nhiem
ohinh oua don vi nay, dong thoi don vi oung khong oo du
nhan luo de theo doi oao hoat dong tiep noi oua ohuong
trinh. Nham khao phuo tinh trang nay, GTZ quyet dinh lien
ket phuong phap luan valueLinks voi Oai hoo Nong
nghiep Ha Noi nham pho bien rong rai phuong phap nay.
Oong thoi oung phai nhan thay rang su ket hop phat trien
phuong phap nay voi Bo NN&PTNT va Bo Cong Thuong
se mang lai hieu qua nhan rong oao hon.
z Lien quan toi giam sat va danh gia, oan thiet phai lua ohon
oao ohi so de dang thu thap thong tin de khong gap kho
khan trong vieo thu thap du lieu.
Sau day la hai truong hop dien hinh, truong hop thu nhat la phat
trien ohuoi gia tri tong the va sang tao doo theo ohuoi va truong
hop thu hai la tang ouong kha nang oung oap dioh vu dia phuong
va gioi thieu va ap dung tieu ohuan quan ly ohat luong quoo te.
22 23
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
1. HEN TPANG
Trai bo khao voi nhung trai oay
khao, no ohua nhieu ham luong
pro-te-in va dau. Trai bo ohua tu
150 toi 300 oalo tren mot tram
go-ram. Ham luong oalo oua trai
bo nhieu gap ba lan so voi ohuoi
va bang 50% so voi thit bo bit-
tet. Nguoi Phap da gioi thieu trai
bo vao viet Nam tu nhung nam
1940. Sau nay, nhung nguoi My
da gioi thieu nhieu giong bo
khao vao viet Nam.
Tuy nhien, nguoi tieu dung viet
Nam ohua quen voi trai bo, oung nhu ohua biet den oao gia tri dinh
duong va oaoh su dung. Trai bo thuong ohi duoo su dung lam sinh to bo.
O oao thi truong bo phat trien khao nhu Mexioo, My va o, trai bo thuong
duoo su dung duoi nhieu dang khao nhau: nhu la trai oay, nhu la rau qua
hoao dau thuo vat, su dung trong oao my pham. vi the, vieo san xuat va
tieu thu trai bo o viet Nam la rat nhieu tiem nang.
Bo thuong duoo trong ohu yeu o oao vung trung du thuoo oao tinh mien
Nam nhu Oak Lak, Lam Oong, Ba Pia vung Tau, Oong Nai va tinh Phu
Tho o mien Bao viet Nam.
CMUO! G!A TH| THA! EO
FHA1 1IFN 1HJ 1UCNG CHC BAN HAM NCNG BAN VA
1HF CHF HCA CHUCI GIA 1J
25
FHA1 1IFN
CHUCI GIA 1J
CCNG CU GIA 1ANG GIA 1J
CHC BAN XUA1 NCNG NGHIF
24
CAC THUOMG MOF E!EM M!MM
27
Trai bo Oak Lak da duoo lua ohon de phat trien ohuoi gia tri dua
tren oao tieu ohi sau day:
- Nhu oau thi truong/ tiem nang tang truong
- Tiem nang tao vieo lam
- Tiem nang gia tang thu nhap
- Cao oo hoi lien ket thi truong
- Co hoi tao them gia tri gia tang
- So luong lon nong dan trong bo va oao nha thuong lai (oo
dieu kien de mo rong)
- Cao yeu to ben ngoai (oao ohinh saoh oua nha nuoo,
ohinh quyen dia phuong, ohinh saoh thue )
2. CAC HOAT OONG CAN THEP CA GTZ
a. Phan tioh ohuoi gia tri trai bo
Thang 6/2006, GTZ da uy nhiem oong ty Fresh Studio nnovation
Asia tien hanh phan tioh ohuoi gia tri trai bo. Muo dioh ohinh oua
vieo phan tioh ohuoi gia tri trai bo la de tao ra tam nhin ohung oho
tat oa oao don vi oo lien quan trong ohuoi va xay dung mot ke
hoaoh oan thiep dua tren nhu oau thi truong de phat trien thanh
oong ohuoi gia tri trai bo mang tinh oanh tranh va oo loi oho tat oa
oao tao ben tham gia.
Phan tioh ohuoi gia tri duoo tien hanh oo su hop tao oua oao don
vi nhu So Khoa hoo va Cong nghe Oak Lak (DOST), Trung tam ung
dung Khoa hoo va Cong nghe (CSTA), Oai hoo Nong Lam Tay
Nguyen (WAS), Oai hoo Tay Nguyen, Trung tam khuyen nong
(AEC) va Hoi nong dan Oak Lak. Phan tioh ohuoi gia tri da xao
dinh duoo oao ben oo lien quan oung nhu oao van de va tiem
nang trong nganh bo.
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


26
Phong van rong voi 15 oo so ban buon trai bo o viet Nam oho thay
phan lon oao loai bo duoo mua ban tren thi truong la bo tu Oak
Lak. Trung binh moi ngay oao oo so ban buon Oak lak giao di
khoang 337 tan bo. Tinh oa vu bo thi oon so nay la 40,410 tan.
Cay bo duoo trong nhieu o Oak Lak la nho vao dieu kien dia ly va
khi hau thuan loi. Oia phuong phat trien san xuat oay bo de phat
trien nong thon dua vao tiem nang thi truong oua san pham nay
va de da dang hoa san xuat nong nghiep, tranh bi le thuoo nhieu
vao oay oa phe, la nganh nong nghiep ohu yeu oua Oak Lak. Trai
bo oung la san pham tiem nang de giam suy dinh duong tre em o
viet Nam.
Tai Oak Lak, oay bo ohua duoo trong tren quy mo lon, ma thuong
duoo trong o vuon nha hoao rai rao tren oao vuon oa phe de ohan
gio va ohe nang. Nganh bo bat dau khoi sao vao ouoi nhung nam
90 khi nguoi nong dan khong ohi tu tieu thu trai bo va dung lam
thuo an gia suo ma bat dau ban trai bo oho thuong lai va nhung
thi truong ban le khao trong nuoo. Gia bo trong nhung nam gan
day tang oao da khuyen khioh nong dan trong nhieu bo hon. Mot
so nong dan da bat dau trong tren dien tioh lon khoang nua heo-
ta moi ho. Tuy nhien, vieo san xuat va van ohuyen bo tu vuon toi
nguoi tieu dung thuong khong dong bo va ti le hu hong oao,
khoang 40% san luong.
San luong oa phe ohiem khoang 60% tong thu nhap tu nong
nghiep oua Oak Lak (Nguon: Bao oao Thong ke Oak Lak nam
2007). Chinh quyen va nguoi dan dia phuong deu oho rang oay
bo oo nhieu tiem nang. Cao nha ohuo traoh dia phuong oung
khuyen khioh da dang hoa san xuat nong nghiep va phat trien oao
san pham khao ngoai oa phe.
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E




29
Cao thong tin ve san xuat, thu hoaoh, sau thu hoaoh, dong san
pham tu vuon toi thu gom, ban si o tinh va oao thanh pho lon nhu
Tp. Ho Chi Minh va Ha Noi duoo thu thap.
Phan tioh da oho thay oo rat nhieu nguoi, don vi tham gia vao kinh
doanh bo va so luong bo duoo tieu thu hang nam la rat lon. Ket
qua phan tioh la dieu ngao nhien thu vi doi voi khong ohi nhom
phan tioh ma oa nhung don vi oo lien quan. Bang 1 duoi day tong
hop oao dao diem ohinh oua nganh bo Oak Lak.
Bang 1: Cao dao diem ohinh oua nganh bo Oak Lak
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


28
Hoat dong thuo te duoo tien hanh tai oao huyen trong bo ohu yeu
va tai thanh pho Buon Ma Thuot, la noi thu nhan va phan phoi bo
trai di oao thi truong trong nuoo.
Phan tioh oung duoo tien hanh tai oao oho dau moi o oao thanh
pho lon nhu Tp. Ho Chi Minh va Ha Noi. Oe xao dinh oao nguyen
nhan anh huong toi ohat luong trai bo, nhom nghien ouu da oung
di theo oao mau bo trai tu thoi diem thu hai den khi giao toi nguoi
tieu dung o thanh pho Ho Chi Minh.
Nhung nguoi tham gia vao kinh doanh trai bo duoo xao dinh o tat
oa oao oap do oua ohuoi: tu nguoi oung oap giong, den nong dan
trong bo, nguoi thu gom, ban si o tinh va ban si tai oao oho dau
moi o Tp. Ho Chi Minh va Ha Noi, oao sieu thi, oua hang va diem
ban le oho nguoi tieu dung. Cao tao nhan ohinh va oo oau ohuoi
gia tri trai bo duoo trinh bay trong hinh 1 duoi day :
Hinh 1: Chuoi gia tri trai bo
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E




Chi so
So luong tai oao dai ly o Oak Lak (so
luong=110)
So oay oho thu hoaoh moi nam
So ho nong dan oho thu hoaoh
So nguoi mua gom hang nam
Dien tioh thu hoaoh hang nam
So luot xe tai hang nam
Doanh thu hang nam
2006
40,410 tan
404,100 oay
80,820
1,648
2,694 ha
5,051
7 trieu Oo la My
Nguon. So |ieu thu thap tu 110 ai |y kinh oanh bo thuong xuyen va theo mua tai
Dak Lak.
Thng lai
B Song Hong
Thng lai Ha Noi
Thng lai a Nang
Thng lai HCM
Thng lai
BSCL
Nong dan Ng i thu gom
Thng lai BMT
Thng lai huyen
Sieu th
Ca hang
Ban rong
Ca hang
thc pham
Gia VND/kg chnh vu
1000-2000 1200-4500 1200-47000 2500-10000 4500-15000
Cac nha cung cap dch vu kinh doanh
b. Cao hoat dong oan thiep nang oap ohuoi
Mot ke hoaoh phat trien ohuoi gia tri trai bo duoo xay dung dua
tren oao ohien luoo nang oap. Ke hoaoh nay bao gom 12 goi oong
vieo de khao phuo nhung thieu sot trong ohuoi va nam bat oao oo
hoi thi truong. Cao hoat dong thuo hien tren toan ohuoi - tu nghien
ouu phat trien toi san xuat, van ohuyen, phan phoi ban hang, tieu
thu va giao tiep voi khaoh hang.
Thuo day hop tao giua
oao dai ly, mua gom va
nong dan
Xay dung thuong hieu
ohat luong
Hu hong, that thoat va kha nang gia tang gia tri trong tung oong
doan tu san xuat toi phan phoi duoo phan tioh. Cao linh vuo khao
duoo quan tam la:
- Cao giong bo va nhung dao tinh oua no,
- Luong bo kinh doanh va tieu thu tren the gioi,
- Xu huong thi truong va tieu thu bo o viet Nam,
- Chinh saoh phat trien oua dia phuong oho nganh bo,
- Cao loai hinh dioh vu trong nganh,
- Oinh huong vi nguoi ngheo.
Ket qua phan tioh ohuoi gia tri trai bo duoo trinh bay trong hoi thao
ngay 04/8/2006 toi hon 60 dai bieu la oao oa nhan, don vi oo lien
quan trong nganh bo. Oai dien oua Sai Gon Co.op Mart va Metro
Cash & Carry viet Nam oung tham gia hoi thao va dong gop nhieu
y kien quy bau, nhung thong tin lien quan toi oao yeu oau oua
nguoi tieu dung. 14 ap phioh neu tong quan nhung ket qua nghien
ouu duoo dan len tuong oua buoi hoi thao tao thanh mot trien lam
luu dong. Mot dieu hien nhien la vieo phat trien ohuoi gia tri truoo
tien phai nham toi thi truong trong nuoo, tap trung vao Ha Noi va
thanh pho Ho Chi Minh.
Cao dai bieu oua hoi thao da danh gia ket qua phan tioh, thao luan
giai phap oho nhung van de then ohot oua ohuoi va oung nhau
xay dung ohien luoo nang oap dua tren oao oo hoi oua thi truong
hien tai va trong tuong lai. Hinh 2 duoi day the hien oao linh vuo
oan thiep ohinh oua du an ohuoi gia tri trai bo.
Hinh 2: Cao linh vuo oan thiep ohinh oua du an
ohuoi gia tri trai bo
30 31
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
GAP oho nong dan
SOP oho oao hoat dong
sau thu hoaoh
Cao me bo dong deu
Mo hinh diem luu tru & lam
ohin
Cao giai phap dong goi
Chien thang nhanh
- cai tien chat |uong
Chon giong bo
Oao tao san xuat giong
Lap ho so giong
Kiem tra ohat luong san
xuat giong
Kiem tra ohat luong phan
phoi giong
Chuyen nghiep hoa
giong bo
Nghien ouu thi truong va pho
bien thong tin
Chie n dioh qua ng ba na ng oao
nha n thu o ou a nguo i tie u du ng
Hop dong voi oao khaoh
hang moi
Phat trien
thi truong
Phat trien
chuoi
Muoi hai goi oong vieo la:
Goi 1: Nghien ouu thi truong
Goi 2: Chien dioh nang oao nhan thuo nguoi tieu dung
Goi 3: Xay dung ohuoi
Goi 4: Thuo hanh nong nghiep tot (GAP)
Goi 5: Quy trinh van hanh ohuan (SOP)
Goi 6: Xay dung oao me bo dong deu
Goi 7: Dung ou thu hai
Goi 8: Bao quan lanh
Goi 9: Bao bi dong goi
Goi 10: Xay dung thuong hieu
Goi 11: Giong
Goi 12: Quan ly va dieu phoi
Hoi thao khoi dong ohuoi gia tri trai bo duoo tien hanh ngay
16/03/2007. Tai hoi thao, oao ben lien quan thao luan oao van de
nang oap, oaoh thuo hien, khi nao va do ai thuo hien.
The manh oua oao doi tao duoo tan dung va ho da thuo su hanh
dong nhu nhung nguoi thuo day va thuo hien oao hoat dong nang
oap ohuoi:
- Cong ty Fresh Studio nnovation Asia Ltd: thiet ke du an,
ho tro, huong dan va truo tiep thuo hien oa hoat dong lien
quan den nghien ouu thi truong, marketing, va phat trien thi
truong
- So Khoa ho o va Co ng nghe Oa k La k (So KHCN): tu va n,
die u pho i du a n va tru o tie p tham gia va o xa y du ng gia o
trinh va tie n ha nh da o ta o GAP va SOP. Oa y ou ng la don
vi ke t no i oa o nguo n lu o ou a du a n, vi du nhu kie n thu o,
oa o ke t qua nghie n ou u tu oa o du a n ou a Bo No ng nghie p
va pha t trie n no ng tho n va So Khoa ho o va Co ng nghe
Oa k La k.
- Trung tam ung dung Khoa hoo va oong nghe (TTD): ho
tro va thuo hien oao goi oong vieo lien quan den xay dung
ohuoi, xay dung giao trinh va tien hanh dao tao GAP, SOP
va oong ou thu hai.
- Oai hoo Nong Lam Tay Nguyen (WAS): phat trien GAP,
xay dung oao me bo dong deu, oai thien bao quan va do
ohin, va ohuyen nghiep hoa giong bo.
Cao hoat dong nang oap duoo thuo hien tren toan ohuoi, bao gom
oao linh vuo ohinh sau day:
i. Xay dung ohuoi bo lien ket oao ben tham gia va xay dung
thuong hieu
Phuong phap thi truong keo uoc ap ung trong xay ung chuoi
Tu nhu oau oua thi truong, du an xao dinh nhung dai ly oo tam
huyet, oam ket tham gia du an. Tu nhung dai ly nay xao dinh nguoi
mua gom thuong oung oap oho dai ly va nong dan thuong oung
oap oho nguoi mua gom de tham gia vao nhom.
Ca o hoa t do ng duo o thu o hie n du a tre n tie m na ng thi truo ng, ta p
trung va o tra i bo oha t luo ng oao va xa y du ng thi truo ng tie u du ng bo.
32 33
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
Tap trung vao tang cuong nang |uc
Du an da oo nhieu oo gang trong xay dung nang luo oho oao tao
nhan trong ohuoi oung nhu nhung don vi ho tro ohuoi, la dai dien
oua oao ban nganh ohuo nang va vien nghien ouu.
Cao ohuyen gia tu van oua oong ty Fresh Studio, So KHCN, TTD,
va WAS thuo hien oao khoa: (*) dao tao nong dan thuo hanh nong
nghiep tot (GAP); (**) dao tao nong dan, nguoi mua gom, thuong
lai ve oao ky thuat thu hoaoh va quy trinh van hanh ohuan(SOP).
Hang loat oao ouoo hop, hoi thao, hoat dong thuo te duoo to ohuo
giua nong dan va nguoi mua gom; giua nong dan, nguoi mua
gom, dai ly voi khaoh hang tu oao tap doan sieu thi lon.
Hinh 3:
A p phioh qua ng ba
ohuoi bo DAKADO, the
hien dong san pham va
su hop tao giua oao tao
nhan trong ohuoi
Moi lien he truo tiep giua nhung nguoi san xuat voi nguoi tieu thu
den tu oao tap doan ban buon va ban le duoo thiet lap, giam thieu
duoo oao khau trung gian va thoi gian van ohuyen tu vuon toi
nguoi tieu dung.
Phuong phap thuc hien a ben va co su tham gia
Phuong phap thuo hien da ben va oo su tham gia duoo ap dung
tu thiet ke oho toi thuo hien du an. Cao ben oo lien quan oua du
an bao gom nong dan, nguoi mua gom, thuong lai, khaoh hang,
dai dien, oao ban nganh dia phuong, oao truong, vien va oao to
ohuo ho tro. Ho da tioh ouo tham gia vao phan tioh ohuoi, xay
dung ohien luoo nang oap va thuo hien oao hoat dong nang oap.
Cao ouoo hop, hoi thao giua oao ben doi tao thuong xuyen duoo
to ohuo, qua do muo dioh, oao noi dung oung nhu loi ioh oua du
an thong tin day du toi moi nguoi. Oai dien oua oao tap doan ban
si va ban le oung tham gia trao doi voi oao dai ly, nguoi mua gom,
nong dan va dai dien oao ban nganh ohuo nang dia phuong. vai
tro oua tung tao nhan trong ohuoi oung duoo lam ro.
Tu 110 da i ly ba n bo o Oa k La k, 06 da i ly the hie n mong muo n
tham gia du a n. Sau khi duo o gio i thie u ve nhu ng nguye n ta o, su
oam ke t thu o hie n qua n ly oha t luo ng, ohia se lo i nhua n va ru i
ro so luo ng da i ly oam ke t tham gia ru t xuo ng oo n 2. va o mu a
vu na m 2007, khi oa n pha i da u tu va o bao bi do ng go i, mo t da i
ly da quye t dinh du ng tham gia. Ke t qua la ohuo i bo da duo o
tha nh la p vo i nho m nhu ng nguo i oam ke t go m mo t da i ly oo n la i,
nhu ng nguo i mua gom va no ng da n oung oa p oho da i ly do .
Hinh 3 duo i da y mo ta do ng sa n pha m va su ho p ta o giu a oa o
ta o nha n trong ohuo i.
34 35
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
36 37
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
F
H
A
1

1

I
F
N

C
H
U
C
I

G
I
A

1

J
C
O
M
G

C
U

G
!
A

T
A
M
G

G
!
A

T
H
|


C
M
O

E
A
M

X
U
A
T

M
O
M
G

M
G
M
!
E
F
vien tham gia va oao ben lien quan thong qua oao ouoo hop, hoi
thao va thong tin hang ngay.
To tin DAKADO thuo hien hai tuan mot lan la mot oong ou tot de
truyen ba thong tin, quan ly kien thuo va rut ra bai hoo kinh nghiem
oho tat oa moi thanh vien trong ohuoi.
Sang tao trong xay ung thuong hieu
Thuong hie u DAKADO da duo o lu a oho n giu a hang ohu o phuong
a n. Te n thuong hie u la su ke t ho p giu a te n dia phuong (Oa k La k)
va te n tra i oa y (avooado). Thuong hie u DAKADO duo o xa y du ng
va xua t hie n nha t qua n tre n mo i ta i lie u marketing va tre n tu ng tra i
bo oung oa p tu du a n. Tu DAKADO de pha t a m bo i nhie u thu
tie ng, de da ng oho giai doa n xua t kha u sau na y va vi la te n nha n
ta o, ra t de dang ky ba n quye n duo i mo t hoa o nhie u lua t ba n
quye n kha o nhau.
Logo DAKADO lan dau tien duoo xay dung giua nam 2007
Tom lai, oao tao nhan trong ohuoi hop tao ohat ohe voi nhau, thuo
hanh oao quy ohuan san xuat, thu hoaoh va sau thu hoaoh voi su
kiem soat ohat luong nghiem ngat, va nho vay, da oung oap trai
bo ohat luong oao ra thi truong. Mat khao, oao phan hoi oua thi
truong oung duoo thong tin tro lai voi nguoi san xuat. Hinh 5 duoi
day oho thay mot so hoat dong thuo hien trong qua trinh xay dung
ohuoi
Logo DAKADO, phien ban dau, gioi
thieu giua nam 2007
Ooi tao tu oao ban nganh dia phuong va vien nghien ouu duoo
dao tao ve phuong phap phat trien ohuoi gia tri va oao khoa
ohuyen nganh lien quan toi oong vieo oua du an. Ho oung duoo
dao tao phuong phap ho tro ohuoi gia tri, thong qua qua trinh hoo
tap tu thuo te ho tro phat trien ohuoi.
Oai ly thu mua bo duoo tu van ho tro de thanh lap doanh nghiep
ohuyen kinh doanh trai oay, duoo ho tro trong xay dung ke hoaoh
kinh doanh va xay dung oo ohe quan ly oong ty. Nha so ohe dong
goi oua oong ty oung duoo ho tro 20% von dau tu tu nguon kinh
phi oua du an Hop tao nha nuoo va tu nhan giua GTZ va Metro.
80% von dau tu la oua doanh nghiep.
Hinh 4: Oo i ta o dia phuong trinh ba y oo ng ta o pha t trie n ohuo i gia tri
tra i bo ta i Ho i tha o ohia se kinh nghie m pha t trie n ohuo i gia tri ta i
Oa La t, tha ng 11/2008
Quan tri kien thuc va thong tin
Dong thong tin ro rang va minh baoh duoo thuo hien. Muo tieu,
oao tien do thuo hien du an duoo thong bao toi tat oa oao thanh
39
8 nam 2007 tai 5 sieu thi oua Sai Gon Co.op Mart, va sieu thi An
Phu oua oong ty Metro Cash & Carry. Ngoai oao diem quang ba
nay, bo DAKADO oung duoo oung oap toi oao sieu thi khao oua
Metro Cash & Carry tai thanh pho Ho Chi Minh va Ha Noi.
Chien dioh nang oao nhan thuo lan thu hai duoo thuo hien trong
thang 7-8 nam 2008 tai 11 sieu thi oua Fivi Mart va sieu thi Thang
Long oua oong ty Metro Cash & Carry, huong toi nguoi tieu dung
o Ha Noi.
Cao ohien dioh nay thu duoo nhieu ket qua tioh ouo va phan hoi
huu ioh tu nguoi tieu dung. Nong dan trong bo va dai ly thu mua
bo tioh ouo tham gia vao oao ohien dioh nay. Ho gap go, oung
oap thong tin ve trai bo, oao bao quan, su dung va oao hoat dong
oua du an; dong thoi lang nghe y kien oung nhu oao yeu oau oua
nguoi tieu dung. Oai ly thu mua bo da thiet lap duoo moi quan he
hop tao dai han voi oao tap doan sieu thi Sai Gon Co.op Mart,
Metro Cash & Carry va Fivi Mart.
Ngay DAKADO, goi tat la D-Day da duoo to ohuo vao ngay
11/07/2008 tai thanh pho Buon Me Thuot tinh Oak Lak nham quang
ba du an phat trien ohuoi gia tri bo DAKADO. Co khoang 100 dai
bieu da tham du hoat dong nay. Phan lon trong so ho la dai dien
oua oao nha hang, khaoh san tai thanh pho Buon Ma Thuot, nhung
nguoi oo nhieu tiem nang trong vieo su dung trai bo trong ohe bien
thuo an. Cao hoat dong thuo hien trong du an da duoo gioi thieu,
sau do oao dai bieu duoo ohia ra thanh 4 nhom thao luan nhung
bien phap de oo the thuo hien tot hon oao hoat dong nang oap
ohuoi. Phan ouoi oua hoi thao la ouoo thi mon an ngon nhat lam tu
trai bo. Giai nhat duoo trao oho mon salat bo duoo lam tu trai bo,
rau mam va tom do TTD thuo hien. Cuoo thi nham gioi thieu voi
nguoi tieu dung oaoh da dang hoa vieo su dung trai bo.
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


38
Hinh 5: Mot so vi du ve oao hoat dong xay dung ohuoi
Hoi thao
Gap mat giua khaoh hang va
nguoi san xuat
Hoat dong nhom
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E




ii. Phat trien thi truong mo rong nen tang ban hang
Phat trien thi truong bao gom nghien ouu thi truong va oao ohien
dioh nang oao nhan thuo nguoi tieu dung. Nghien ouu thi truong
oung oap thong tin ve nhan thuo oua nguoi tieu dung, nhu oau thi
truong va oao khaoh hang tiem nang. Cao ket qua nghien ouu
dong gop quan trong vao vieo xay dung ohien luoo nang oao
nhan thuo nguoi tieu dung de mo rong thi truong trai bo.
Chien dioh nang oao nhan thuo dau tien huong toi nguoi tieu dung
thanh pho Ho Chi Minh City duoo thuo hien trong mua bo thang 7-
41
Hanh dong tap the, tinh truy nguyen nguon goo oua bo DAKADO
duoo nhan manh de tao niem tin oua khaoh hang. Chien luoo 3-
A duoo ap dung: Oau tien la tao su ohu y (Attention) oua nguoi
tieu dung, tiep do la thu hut (Attraotion) va ouoi oung la ohap nhan
(Adoption).
Hinh 7: Tem dan tren moi trai bo DAKADO voi so hieu oho phep
truy nguyen nguon goo
Hinh 8 duoi day la mot so vi du ve tai lieu quang oao:
Hinh 8: Cao ap phioh quang ba trai bo va du an phat trien ohuoi
bo DAKADO
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


40
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E




Tinh truy nguyen nguon goo
Hang ohuo to bao, tin dien tu va truyen hinh da dua tin ve oao hoat
dong neu tren. Oay la phuong thuo quang ba rat huu ioh, qua do
nguoi tieu dung hieu biet them ve trai bo va du an phat trien ohuoi
gia tri bo DAKADO.
Tiep thi (Marketing)
Cao tai lieu tiep thi gioi thieu trong nam dau tien oua du an vao thoi
diem giua nam 2007 quang ba oaoh su dung trai bo voi tieu de
Kham pha su dieu ky. Chuong trinh nay dem den oho nguoi tieu
dung oao thong tin ve nhung tao dung huu ioh oua trai bo trong tang
ouong suo khoe, lam dep va oaoh ohe bien nhung mon an tu trai bo.
Trong nam thu hai, vao thoi diem giua nam 2008, oao tai lieu tiep
thi huong toi tao ra su yeu thioh oua nguoi tieu dung doi voi thuong
hieu DAKADO.
Hinh 6: Chien luoo tiep thi, tu nhan thuo ohung den yeu thioh
thuong hieu
2007: Nhan thuo ohung
Trai bo la trai bo la...
2008 thuong hieu duoo yeu thioh
Trai bo la DAKADO
43
Thuc hanh nong nghiep tot trong canh tac bo
Thuo hanh nong nghiep tot (GAP) trong oanh tao bo duoo So
KHCN va WAS phoi hop xay dung, thu thap nhung kinh nghiem
va oao ket qua nghien ouu o viet Nam va tren the gioi. GAP gioi
thieu oao phuong phap, ky thuat trong, bao ve oay trong nham
dam bao ohat luong san pham tot va an toan khi tieu dung.
Cao khoa dao tao GAP duoo oao ohuyen gia oua So KHCN va
TTD thuo hien. Nong dan duoo khuyen khio trong bo hang hoa,
ohu trong lua ohon oao giong bo duoo thi truong ua ohuong. 09
giong bo tiem nang da duoo xao dinh va giong bo Booth 7 duoo
gioi thieu de nong dan oanh tao. 480 nong dan da duoo dao tao
ve GAP.
Ky thuat thu hai va phat trien cong cu thu hai
Nong dan va nguoi mua gom truoo day thuong thu hai bo bang
oaoh rung oay oho trai rung xuong dat roi gom ohung lai. Caoh lam
nay thuong lam trai bo bi dap va lam mat ouong bo, dieu nay dan
den vieo trai bo thuong bi thoi hong o ben trong va nhiem ban.
Du an da nghien ouu va gioi thieu oong ou thu hai. Cong ou nay
dam bao su don gian, de su dung, giu duoo ouong bo va traoh
lam dap nat trai bo. Sau khi duoo phat trien, oong ou thu hai da
duoo thu nghiem, rut kinh nghiem nhieu lan. Nong dan va nguoi
mua gom trong du an da duoo dao tao oaoh su dung oong ou thu
hai, tranh vieo rung oay nhu truoo day.
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


42
Trang web http://www.dakado.vn duoo thiet lap nham quang ba
bo DAKADO va thu nhan oao thong tin phan hoi oua nguoi tieu
dung. Khaoh hang danh gia oao su hap dan oua trang web, va
quan trong hon, trang web dem den oho nguoi tieu dung nhung
thong tin quan trong ve oaoh su dung va bao quan trai bo. Nhieu
khaoh hang the hien mong muon tham gia du an de oung oap bo
DA-KADO toi oao thi truong trong nuoo.
iii. Cai tien ohat luong
Oinh huong ohien luoo oai tien ohat luong bao gom oao hoat dong
ngan va dai han. Ket qua oua oao hoat dong trong ngan han tao
da oho su hop tao oua oao tao nhan trong ohuoi va khuyen khioh
ho dau tu vao oao hoat dong oua du an.
Cai tien chat |uong trong ngan han
Muo tieu trong giai doan ngan han la tao ra nhung Thanh oong
nhanh: Chat luong san pham duoo oai tien thong qua phat trien
(1) thuo hanh san xuat nong nghiep tot (GAP) oho nong dan, (2)
quy trinh van hanh ohuan (SOP) oho oao hoat dong sau thu hoaoh,
(3) phat trien oao me bo dong deu, (4) gioi thieu oao dung ou thu
hai hieu qua, (5) bao quan va kho lanh (6) oao giai phap dong goi.
Cao ohuyen gia tu oong ty Fresh Studio, So KHCN va TTD da tioh
ouo tham gia trong dieu phoi oao hoat dong oua du an, thuo hien
oao khoa dao tao ve GAP, SOP va oong ou thu hai. WAS tham gia
vao oao thi nghiem phuong phap oanh tao va phat trien tai lieu
thuo hanh nong nghiep tot oho oay bo.
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E




45
Cao ket qua oua nghien ouu bao quan lanh dong gop nhieu vao
vieo xay dung quy ohe van hanh ohuan SOP.
Cao khoa dao tao SOP duoo to ohuo oho nong dan, nguoi mua
gom, dai ly va oa nhan vien thu mua rau trai tai oao sieu thi oua
Metro Cash & Carry, Sai Gon Co.op Mart va Fivi Mart. Oieu nay
nham dam bao san pham sau thu hoaoh duoo van hanh hop ly va
dam bao ohat luong khi toi tay nguoi tieu dung.
Xay ung cac me bo ong eu
Cay bo duoo trong rai rao o Oak Lak oo the noi moi oay la mot loai
khao nhau. Cao dot oung oap bo thuong khong dong nhat. Su
khong dong nhat nay oon do bo duoo hai o do ohin sinh ly khao
nhau va vi vay, bo ohin khong dong deu. Du an da thuo hien oao
hoat dong (1) thiet lap ban ke oay va (2) xay dung ohi so gia ohin.
Ban ke oay se oho ohung ta biet ohat luong, loai bo nao (hinh
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


44
Hinh 9: Ky thuat thu hai, oong ou thu hai va quy trinh van hanh Hinh 10: He tho ng da m ba o oha t luo ng ohuye n nghie p duo o thie t la p
2. Gan ma 3. Oong hop 4. Dan mao
Quy trnh van hanh chuan
Truoo day, oaoh van hanh thuong la gom trai bo sau thu hai tren
mat dat roi xep vao oao sot tre, van ohuyen bang xe may toi oao
diem thu gom, sau do oao san pham se duoo de trong sot hoao
do thanh dong va van ohuyen bang xe tai toi oao dai ly hoao oho
dau moi.
Nham oai tien ohat luong sau thu hai, keo dai thoi gian qua tuoi,
va giam thieu that thoat, du an da gioi thieu quy trinh van hanh,
bao gom vieo thu hai bang oong ou, giu ouong trai, trai tam bat
tren mat dat de dung trai sau thu hai, sau do xep trai vao sot tre
va giao toi diem phan loai dong goi oua dai ly. Tai day bo duoo
phan loai, ohi nhung trai dat yeu oau ohat luong moi duoo dan
mao DA-KADO va duoo dong vao oao hop oao tong ohao ohan va
thiet ke dep mat. Sau do, oao hop oao tong duoo xep len xe tai de
ohuyen toi kho oua oao tap doan sieu thi. Quy trinh nay to ro tinh
uu viet va giup bao ve trai bo khoi bi hu hong va thoi ben trong.
vie o kie m soa t oha t luo ng la da o bie t quan tro ng trong quy
trinh na y. Ta i kho do ng go i, tra i bo duo o pha n loa i theo du ng
kioh oo , do ohin va oha t luo ng. Hinh 10 oho tha y quy trinh ba o
da m oha t luo ng.
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E




5. Can 6. Kho tru 7. Boo xep 8. va n ohuye n
1. Kiem tra dam
bao ohat luong
47
da duoo ohuan hoa, nong dan va nguoi thu gom da duoo dao tao
de su dung nhung ohi so nay.
Cai thien |uu tru va o chin
Oe ohuyen nghiep hoa nganh bo, rat oan hieu biet bo Oak Lak oan
luu tru va ohin trong dieu kien nao de oo the de lau hon. Thong tin
nay se giup giai quyet dieu phoi nguon oung trai vu bang oaoh
bao quan va tao dieu kien oho xuat khau bo. Cao thi nghiem lam
ohin se giup dieu ohinh oao me bo oung oap ra thi truong oo the
su dung ngay hoao oo the su dung sau vai ngay nhat dinh.
Do tai Buon Ma Thuot khong oo kho lanh nen oao thi nghiem da
duoo thuo hien tai phan vien Co dien Nong nghiep va Sau thu
hoaoh (SAEP) tai thanh pho Ho Chi Minh.
Cao ket qua thi nghiem oho thay mot so giong bo oo the bao quan
toi 30 ngay neu duoo tru lanh va bao mang ohitosan ben ngoai.
Hinh 11 va 12 duoi day minh hoa oao hoat dong trong nghien ouu
bao quan lanh.
Hinh 11: Kho lanh
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


46
dang, be mat ben ngoai, mau sao...) se oo trong tung thoi diem
oua nam. Chuong trinh nay doi hoi rat nhieu oong suo, thoi gian va
su tham gia oua rat nhieu don vi.
Cao ohuyen gia oua Fresh Studio, So KHCN va TTD da lam vieo
oung nhau, truoo tien la de xay dung oao oong ou de thu thap so
lieu (Cao bang mau dieu tra oay), quan tri so lieu (nhan hieu, phan
mem) va oao thong tin ohung ve oao vung san xuat oung nhu oao
dao tinh oua ohung. Thu den la xao dinh pham vi oua ohuong trinh
ban ke oay, vi du, nhung vung nao, oao ho nong dan nao se la doi
tuong nghien ouu. Thu ba, dua tren ke hoaoh de ra, xay dung
mang luoi he thong (thong tin, hoi nong dan, nhung nguoi thu
gom, oao dai ly) trong do, moi thanh vien deu tinh nguyen oung
oap thong tin ve oay, thuo hien dan nhan oay va thu thap du lieu.
Cuoi oung, oao so lieu quan tri se duoo ohuyen oho nguoi quan ly
mang. Ket qua la phan mem du lieu ve oay bo duoo thiet lap va
oo the truy oap tai dia ohi http://tree.dakado.vn de dua ra du bao
ve tung loai, so luong, thoi gian thu hai va oung oap bo. Chuong
trinh ban ke oay oon quan trong o oho no se du bao ve luong oung
bo, se dua ra oanh bao oho nguoi trong bo trong thoi gian toi khi
luong oung nhieu hon oau.
vieo thu hai bo dung ky ohin sinh ly tao dong toi vieo oung oap bo
dong nhat. vi vay ban ohi so xao dinh do ohin da duoo xay dung,
nong dan va nguoi thu gom duoo dao tao oao su dung ban ohi so
nay. Khai niem ohi so gia ohin (M) van oon moi doi voi oao doi tao
tai dia phuong, vi vay, du an da moi ohuyen gia quoo te den dao
tao ve xao dinh ohi so gia ohin. Cao ky thuat nay sau do da duoo
thu nghiem de danh gia ohi so gia ohi sinh ly (PM) dua tren kinh
nghiem oua nhung nguoi thu gom. Sau khi ohi so gia ohinh sinh ly
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E




49
ohua tu 4 den 4.5 kg bo, ohao ohan hon, bao ve oao qua bo tot
hon so voi loai hop ou. Thiet ke ben ngoai vo hop oung duoo dieu
ohinh de truyen tai oao thong tin va tao su yeu thioh doi voi thuong
hieu, qua do, tang them gia tri san pham tren thi truong. Hinh 13
duoi day oho thay nhung hoat dong phat trien bao bi dong goi.
Hinh 13: Khay oao tong thiet ke nam 2007 & va hop oao tong
thiet ke nam 2008
Cao ket qua dang khioh le ban dau oua du an da tao da oho du
an va ohuan bi oho nhung thanh tuu dai han.
Cai tien ohat luong trong dai han: ohuyen nghiep hoa nganh giong
Du an huong toi oung oo ohuong trinh lua ohon giong bo hien tai,
dua vao loi the oua vien khoa hoo Nong Lam Tay Nguyen (WAS)
trong ohon tao, danh gia giong oay va nghien ouu sau benh hai.
Cao hoat dong nay nham dam bao oo oao giong bo tot, saoh
benh, oo ho ohieu ohua dung oao thong tin ohinh xao duoo oung
oap oho nong dan.
Mo t he tho ng gia m sa t vie o ba n oa y gio ng ou ng oa n duo o thie t
la p. Cu ng vo i nhu ng tho ng tin kinh doanh bo thie t la p trong go i
oo ng vie o nghie n ou u thi truo ng, no se dua ra oa nh ba o so m to i
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


48
Hinh 12: Cao thong so kho lanh: bo duoo tru lanh o 8
o
C & ohin o
20
o
C oo the bao quan duoo 15 ngay
Giai phap ong goi
Bo Oak Lak thuong duoo dung trong oao sot tre hoao sat, khoang
100 kg moi sot, trong bia hop oao tong ou, bao dua, hoao van
ohuyen roi.
Du an da quyet dinh tim oao giai phap dong goi hieu qua voi ohi
phi hop ly oho trai bo DAKADO, vua oo tao dung tru trai vua truyen
tai oao thong tin theo muo dioh oua du an.
Hop oao tong da duoo lua ohon. Trong nam dau tien, giua nam
2007, bao bi la hop oao tong khong oo nap, dang khay, oo the
dung tu 8 den 10 kg. Cao hop khong oo nap nay khong ohao ohan
khi xep ohong len nhau va so luong tu 8 den 10 kg moi hop kho
thuyet phuo nguoi tieu dung mua oa hop. Phien ban hop oao tong
moi da duoo dieu ohin oho vu mua giua nam 2008. Moi hop oo the
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E




Ngay 0 Ngay 5 Ngay 10 Ngay 15
2007 2008
51
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


50
no ng da n khi oa o vu ng tro ng bo pha t trie n nhanh hon to o do
ba n bo.
Mot vuon uom oao giong bo ghep da duoo thanh lap tai WAS.
Tren nhung vuon duoo lua ohon, oao giong bo duoo theo doi ohat
ohe trong toan bo qua trinh ra hoa va ket trai. Pat nhieu oay da
oho trai. Ngoai ra, du an da hoan tat bao oao ve oao loai giong
duoo lua ohon, Chuan bi ghep oao loai giong oay saoh benh, lap
ho ohieu voi oao thong tin day du oho oay. Hinh 14 duoi day mo
ta mot so hoat dong trong goi oong vieo ohuyen nghiep hoa
giong bo.
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E




3. CAC KET QA OAT OOC
Nganh bo oo rat nhieu tiem nang va oon nhieu linh vuo oo the gia
tang gia tri, vi du, da dang hoa oao san pham bo (dau bo, bot bo,
kem bo-guaoamole...) ngoai ra oao thi truong xuat khau bo oung
oo nhieu tiem nang. Sau khoang hai nam thuo hien oao hoat dong
ho tro, du an da dat duoo nhung ket qua ohinh sau day:
z Nhom bo bao gom dai ly kinh doanh bo, nguoi mua gom
va nong dan trong bo oo tam huyet da duoo thanh lap.
Cao tao nhan trong ohuoi oung voi oao doi tao tu oao don
vi ho tro nhu Fresh Studio, So KHCN, WAS va TTD oung
tham gia vao thiet ke du an va tioh ouo tham gia vao qua
trinh thuo hien du an. Muo tieu oua du an oung nhu oao ket
qua mong doi rat ro rang, hien thuo va duoo thong tin day
du toi tat oa oao ben lien quan. vi vay oao tao nhan oung
nhu doi tao oua du an deu nhiet tinh, tioh ouo va ohu dong
trong oao hoat dong phat trien ohuoi gia tri, dem den
thanh oong oho du an. Trong qua trinh nay, doanh nghiep
thu gom bo dong mot vai tro quan trong.
z Moi quan he hop tao dai han da duoo thiet lap giua oao
tao nhan trong ohuoi va oao tap doan sieu thi lon nhu Sai
Gon Co.op, Metro Cash & Carry va Fivi Mart.
z Thuong hieu bo DAKADO da duoo xay dung va do nhom
bo so huu. Bo DAKADO ohat luong oao duoo phan biet
tren thi truong va duoo nguoi tieu dung ohap nhan, oo gia
ban oao hon so voi bo thong thuong tu 25% toi 30%. Gia
ban bo tai vuon oho nguoi nong dan oung oao hon tu 25%
toi 30%.
z Mot bo oao tai lieu tiep thi hap dan va mot trang web da
duoo thiet lap va su dung.
z Thuo hanh nong nghiep tot, dung ou thu hai va quy trinh
van hanh ohuan oho trai bo da duoo xay dung. 480 nong
dan va 90 nguoi thu gom, dai ly da duoo dao tao. Quy trinh
van hanh ohuan da giup giam ti le hu hao sau thu hoaoh.
z Cao thi nghiem da thuo hien xao dinh duoo dieu kien bao
quan toi uu oho trai bo. Nhung dieu kien bao quan nay
duoo su dung de oung oap oao me bo dong deu va xuat
khau bo sau nay.
z Cao giong bo tiem nang saoh benh da duoo xao dinh.
z Nong dan da dau tu vao oai tao vuon va giong oay bo.
Doanh nghiep kinh doanh bo da dau tu vao bao bi dong
goi tieu ohuan va nha so ohe dong goi.
Mo hinh du an diem phat trien ohuoi gia tri hang nong san duoo
oao doi tao dia phuong danh gia oao va khuon mau de phat trien
oao du an nong nghiep khao tai dia phuong
4. TAC OONG vA CAC BOC TEP THEO
Phuong phap danh gia nhanh da duoo thuo hien voi 15 dai dien
bao gom khu vuo tu nhan, nha nuoo va oao thanh vien trong ohuoi
(nong dan, nguoi mua gom va dai ly kinh doanh bo). Tat oa nhung
nguoi duoo phong van deu dong y rang muo tieu oua du an la rat
ro rang va du an da dat duoo muo tieu de ra.
Ba phuong dien oua phat trien ben vung duoo quan tam trong qua
trinh thuo hien du an. Phuong dien kinh te va xa hoi dat duoo khi
nganh bo Oak Lak tang duoo tinh oanh tranh, gia tang gia tri oho
san pham, tao them vieo lam va thu nhap. Phuong dien moi truong
duoo tuan thu khi nong dan ap dung thuo hanh nong nghiep tot.
52 53
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E




Ca c ta c nha n trong chuo i a ha nh o ng kha c truo c, huo ng to i
hoa n thie n hoa t o ng ta p the va cung ca p sa n pha m to t hon ra
thi truo ng
Sau khi tham gia du a n, oa o ta o nha n trong ohuo i da ha nh do ng
kha o truo o. Ba y gio ho la m vie o ou ng nhau ohu kho ng hoa t do ng
don le nhu truo o. Ho da quan ta m to i oa u va oa o do i ho i ou a thi
truo ng trong sa n xua t ha ng ho a. Ky thua t oanh ta o va thu ha i do
du a n gio i thie u da duo o su du ng. vi du , no ng da n da lu a oho n
tro ng oa o gio ng bo ma thi truo ng ye u oa u; no ng da n va nguo i thu
gom su du ng oo ng ou thu ha i do du a n gio i thie u thay vi rung oa y
nhu truo o da y; ta i die m thu gom, bo duo o du ng trong oa o ro nhu a
thay vi de tre n sa n nha , ho p oa o to ng be n, de p duo o su du ng oho
bo DAKADO thay oho vie o giao xo ; ti le hu hao gia m ro re t. Doanh
nghie p kinh doanh bo da duo o da o ta o va thu o hie n nghie m vie o
qua n ly oha t luo ng, oung oa p oa o me bo do ng de u ra thi truo ng.
Ca o ta o nha n trong ohuo i bo da tu tin hon va su tin tuo ng la n nhau
da hinh tha nh giu a ho . Ho da da u tu trong du a n de oa i ta o vuo n
oa y, bao bi, nha xuo ng do ng go i va oo so va t oha t oho kinh
doanh bo.
Hanh dong tap the da mang den ohat luong oao hon, nguon oung
bo on dinh ra thi truong, hon nua, no giup ho oo duoo vi the dam
phan tot hon.
Cao ket qua tioh ouo oua du an da khioh le nong dan, nguoi mua
gom, doanh nghiep kinh doanh bo tiep tuo dau tu de phat trien
nganh bo Oak Lak.
55
hon oho san pham ohat luong oo thuong hieu la nguon khioh le
nhung nguoi san xuat tiep tuo hoo tap va sang tao.
Duoi day la nhung tra loi oho oau hoi oao tao nhan trong ohuoi se
ap dung nhung kien thuo va ky nang nao vao oong vieo oua ho,
oho nhung vieo ou the nao:
- Lap ke hoaoh va thuo hien ke hoaoh
- Lien ket va quan tri ohuoi
- To ohuo va dieu hanh hoat dong nhom
- Marketing, phat trien thi truong
- Cao kien thuo nong nghiep nhu GAP, oong ou thu hai,
SOP...
Cao kien thuo va ky nang neu tren se duoo ap dung vao oong vieo
hang ngay oua oao tao nhan trong ohuoi. Oao biet, oan bo oao oo
quan doi tao dia phuong se su dung oao kien thuo va ky nang hoo
duoo oho vieo phat trien nhung du an dau tu phat trien khao tai
Oak Lak nhu phat trien nganh oa phe, du lioh.
Phuong huong tiep theo cua chuoi gia tri trai bo sau khi u an
SMEDP ket thuc.
Su ben vung oua du an da duoo tinh den ngay tu khi thiet ke du
an. Phuong phap thi truong keo da duoo ap dung trong vieo thanh
lap ohuoi, tao oo hoi oho nhung hoat dong kinh doanh kha thi. van
de the ohe hoa ohuoi gia tri oung duoo quan tam.
Du an da tap trung vao the ohe hoa hoat dong ohuoi. Nhieu oong
suo da duoo dau tu oho phat trien nang luo oua oao tao nhan oung
nhu nhu ng nguo i thu o da y ohuo i tu oa o ban nga nh dia phuong. Du
a n ou ng quan ta m to i thu o da y vai tro ou a oa o doanh nghie p tu nha n
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


54
Thuong hieu DAKADO bran au an cua u an tren thi truong
Thuong hieu DAKADO duoo xay dung va thong tin nhat quan toi
nguoi tieu dung, gioi thieu voi nguoi tieu dung trong nuoo ve oao
hoat dong tap the trong ohuoi va la su dam bao oho ohat luong va
an toan san pham.
Nguoi tieu dung trong nuoo da biet den bo DAKADO tu Oak Lak.
Thu nhap oho oao tao nhan trong ohuoi da tang dang ke.
Hoc hoi va sang tao trong moi cap o cua chuoi
Kien thuo duoo truyen ba thong qua oao khoa dao tao nong dan,
nguoi mua gom, dai ly Cao doi tao dia phuong duoo dao tao qua
oao khoa hoo oung nhu hoo tu qua trinh ho tro thuo day ohuoi.
Cao oa nhan duoo hoo tap khi tham gia oao khoa dao tao va thuo
hanh nhung kien thuo da hoo trong oong vieo.
Hoo tap o oap do don vi dat duoo khi oao tao nhan trong ohuoi
hoo duoo oaoh lam vieo oung nhau, oung dap ung oao yeu oau
oua thi truong, doi tao tu oao ban nganh dia phuong hoo duoo
phuong phap thuo day ohuoi. Oai dien oua So KHCN, TTD, va
WAS nhung kien thuo ma ho da hoo duoo tu du an, vi du, oaoh
thuo day va to ohuo ohuoi, tap trung vao khao phuo diem yeu nhat
trong ohuoi, nhung ho tro oan thiep doo theo ohuoi, tu san xuat,
van ohuyen, dong goi, xay dung thuong hieu va marketing.
Qua trinh hoo hoi la lien tuo, oao thong tin tu dai ly va nguoi tieu
dung luon duoo thong tin tro lai oho nguoi san xuat. Gia ban oao
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E




57
Co oau to ohuo duoo thiet ke tap trung vao mo rong ohuoi. Tien
ohiet khau tu oao hoat dong kinh doanh se duoo su dung oho
nghien ouu phat trien va oao hoat dong tiep thi khao, tao oo so
oho vieo nang oap ohuoi trong tuong lai voi nguon kinh phi do oao
tao nhan trong ohuoi tao ra.
5. THONG TN LEN HE
Duoi day la nhung thong tin lien he ohi tiet oua oao don vi ho tro
va doanh nghiep, tao nhan ohinh oua ohuoi gia tri trai bo
DAKADO:
So Khoa hoo va Cong Nghe tinh Oak Lak
Ong Trinh Ouo Minh, Pho Giam doo
11A Tra n Hung Oa o, tha nh pho Buo n Ma Thuo t, tinh Oa k La k, vie t Nam.
OT: +84-(050)-03952829, Di dong +84-(0)914032600
mtrinhduo@yahoo.oom
Trung tam ung dung Khoa hoo va Cong nghe Oak Lak
Ong Tran Ouo Hien, Pho Giam doo
256 Phan Chu Trinh, tha nh pho Buo n Ma Thuo t, tinh Oa k La k, vie t Nam.
OT: +84-(0)-914111304
tranduohienttud@yahoo.oom
Doanh nghiep Thu Nhon
Ba Nguyenn Thu Nhon, Giam doo
38 Nguyen Chi Thanh, thanh pho Buon Ma Thuot, tinh Oak Lak, viet Nam.
OT: +84-(050)-03953410, Di dong +84-(0)906414749
kimphat121@yahoo.oom
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E


56
va ke t no i ho vo i oa o kha oh ha ng. Oa i ly kinh do-anh bo da duo o ho
tro de tha nh la p doanh nghie p ohuye n doanh tra i oa y. Doanh nghie p
na y da tro tha nh ta o nha n ohinh trong qua trinh pha t trie n ohuoi.
Nhung ket qua quan trong neu trong phan truoo, la nen tang oho
nhung phat trien tiep theo oua thuong hieu DAKADO trong tuong lai.
Cuoo hop oao doi tao lien quan oua ohuoi bo tien hanh ngay
06/01/2009 da thao luan oo oau hoat dong oua ohuoi trong tuong
lai sau khi Chuong trinh SMEDP ket thuo. Cong ty kinh doanh bo
DAKADO hoao hiep hoi oao oong ty kinh doanh bo DAKADO se
duoo thanh lap, bao gom tao nhan ohinh - doanh nghiep kinh
doanh bo (Thu Nhon oompany) va oao oong ty oo tam huyet khao.
Hinh 15 duo i da y mo ta oo oa u hoa t do ng ou a ohuo i trong tuong
lai. Co oa u na y da duo o ta t oa oa o do i ta o tham du ouo o ho p
lu a oho n.
Hinh 15: Co oau to ohuo ohuoi bo sau khi
Chuong trinh SMEDP ket thuo
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
A
V
O
C
A
D
O

C
A
S
E




Nguoi thu gom
Oon vi ho tro
z So KHCN
z TTD
z WAS
z FS
z Oon vi khao
Cao sieu thi METPO vN
DAKADO
Company
DN Thu Nhon Nguoi thu gom DN khao
DN Thu Nhon DN khao
Chiet khau
tren doanh
thu tu bo
Thi truong Chau A
Cao o.ty XK
DN Thu Nhon Nguoi thu gom DN khao
FMUOMG FMAF EAMG TAO
FMAT TH!EM CMUO! G!A TH|
CA THA CA EAEA
59
FHA1 1IFN
CHUCI GIA 1J
CCNG CU GIA 1ANG GIA 1J
CHC BAN XUA1 NCNG NGHIF
58
3.
Nguo n tu VASEP, tha ng 10 na m 2008
1. THONG TN CHNG
Oong bang song Cuu long o phia nam viet nam ohiem 12% dien tioh viet
nam va dong vai tro ohu yeu trong nuoi thuy san. Oong bang song Cuu
long la khu vuo oo nang suat va tiem nang phat trien oao nhat oho nuoi
thuy san nuoo ngot, nho nhung dieu kien moi truong va tai nguyen thien
nhien uu dai. Ca tra/basa la san pham oa nuoo ngot quan trong nhat
duoo san xuat tai khu vuo dong bang song Cuu long noi rieng, va o viet
nam noi ohung. Nghanh san xuat oa tra/basa da dat duoo su tang truong
oao ve dien tioh nuoi trong, san luong va xuat khau.
Ca tra/basa viet nam da duoo ban tai 117 quoo gia va vung lanh tho tren
toan the gioi. Nhung thi truong ohinh la ohau Au, Nga, oraina va My
3
.
Xuat khau oa tra/basa oua viet nam da tang rat nhanh trong nhung nam
vua qua.
CAC THUOMG MOF E!EM M!MM
61
An giang la mot tinh thuoo dong bang song Cuu long o mien nam
viet nam. Trong 13 tinh thuoo dong bang song ouu long, tinh An
giang oo dien tioh lon thu 4 (3,406.2 km) va la tinh oo dong dan
so nhat voi khoang 2.2 trieu nguoi. Nghanh san xuat thuy san ngay
oang dong mot vai tro rat quan trong doi voi nen kinh te oua tinh
An giang. Tinh An giang la tinh san xuat lon nhat san pham thuy
san nuoi nuoo ngot o viet nam, ohiem khoang 30% tong gia tri xuat
khau oa tra/basa oua toan bo viet nam. Tinh oo khoang 1.185 ha
nuoi oa tra/basa voi khoang 13,000 ho gia dinh tham gia nuoi.
Ca xuat khau quan trong nhat oua tinh la oa tra/basa, voi kim
nghaoh xuat khau nam 2008 dat 423.4 trieu SD
5
. San xuat oa
tra/basa da tang gan gap doi trong nhung nam vua qua, tu khoang
160.000 tan nam 2005 va dat khoang 300,000 tan nam 2008.
Tuy nhien, oung voi su tang san luong san xuat va xuat khau oa
tra/basa oung da lam tang moi quan tam doi voi su gia tang nhung
vung nuoi khong duoo qui hoaoh. Oieu nay gay nen nhung van de
rat nghiem trong vi du nhu o nhiem nuoo, bung phat oao benh
dioh, nguy oo de doa he sinh thai oua nhung vung ven song va
ven bien. Neu he sinh thai nay bi pha huy, oo the gay nen tinh
trang thieu nuoo ngot oho nuoi oa ho hay long, va dan den anh
huong den nghanh oong nghiep ohe bien, thuong mai, oung nhu
nhung nghanh oong nghiep khao oo lien quan nhu ohe bien oung
oap thuo an.
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
60
Chau Au luon la thi truong tieu thu ohinh oa Tra/basa oua viet nam,
ohiem khoang 40% tong san luong xuat khau.
Nghanh thuy san dong vai tro rat quan trong, dao biet doi voi khu
vuo dong bang song Cuu long. Nuoi thuy san da tao them nhung
oo hoi vieo lam va thu nhap oho nguoi dan, gop phan dong gop
vao su gia tang GDP oua oao tinh khu vuo dong bang song Cuu
long trong nhung nam vua qua. Khoang 833,500 tan oa tra/basa
duoo thu hoaoh nam 2007, va da tang len 1,1 trieu tan nam 2008
4
.
Bo NN&PTNT da dat muo tieu dat san luong oa tra/basa la 1.25
trieu tan nam 2010.
viet Nam da xuat khau hon 600,000 tan oa tra/basa nam 2008, dat
hon 1.4 ty SD. Xuat khau oa tra/basa tang 53% ve gia tri va 75%
ve luong trong 10 thang dau nam 2008, so voi oung ky nam 2007.
San pham oa tra/basa la san pham xuat khau quan trong nhat oua
oa o tinh do ng ba ng so ng ou u long, va ohie m kho ang 30% to ng gia
tri kim ngha oh xua t kha u thu y sa n ou a vie t nam na m 2008.
Nhu oa u do i vo i sa n pha m oa thit tra ng thay the nhu ng nguo n protein
kha o nhu thit ga da ta ng, do su lan tra n ou a dioh ou m gia oa m va
nguo i tie u du ng ou ng nga y oa ng ua thioh sa n pha m thu y sa n duo o
nuo i hon sa n pha m thu y sa n da nh ba t ngo ai bie n. Oie u na y ou ng da
da y gia oa tra/basa ta ng, da o bie t va o na m 2005. vi the nhie u no ng
da n da tham gia va o nuo i oa tra/basa va mo ro ng die n tioh trang tra i
ou a ho . Tuy nhie n, oa o no ng da n o do ng ba ng so ng Cu u long ou ng
da ga y ne n nhu ng ta o do ng xa u de n mo i truo ng bo i su ta ng nuo i oa
tra/basa qua mu o mo t oa oh kho ng qui ho aoh.
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
4.
Nguon bao Vietnam News, thang 3, 2009
5.
Nguon so Cong thuong tnh An giang
63
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
62
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
Thang 12 nam 2004, ohuong trinh ho tro DNNvv da tien hanh
danh gia loi the oanh tranh oo su tham gia oua nhieu ben (PACA-
Partioipatory Appraisal o Competitive Advantage) oho nghanh
ohuoi gia tri oa tra/basa tai An giang, nhung bien phap oan thiep
trung han va dai han de oai thien thuo hien va hieu qua ohuoi gia
tri oa tra/basa oua dong bang song Cuu long noi ohung, va oua
An giang noi rieng da duoo de xuat.
So do duoi day the hien oao ben truo tiep tham gia ohuoi oung nhu
oao to ohuo ho tro ohuoi gia tri oa tra/basa tai dong bang song
Cuu long, dua vao thuo hanh so do hoa ohuoi tu ket qua lam vieo
trong qua trinh tien hanh danh gia loi the oanh tranh oo su tham
gia oua nhieu ben PACA
7
. Moi lien ket trong ohuoi the hien nhung
hoat dong ohinh yeu va nhung tao nhan rieng biet truo tiep thuo
hien nhung hoat dong nay.
2. CAC OE KEN BAN OA
a. Phan tioh ohuoi oa tra/ba- tam quan trong kinh te oao nhung moi
quan tam toi moi truong ohua dung muo
vieo ohon ohuoi gia tri oa tra/basa de thuo day phat trien, trong
pham vi oua oau phan ohuoi gia tri oua ohuong trinh ho tro DNNvv
dua tren tam quan trong oua nghanh nuoi thuy san doi voi kinh te
oua tinh An giang, su oam ket va ho tro manh tu ohinh quyen dia
phuong, va dao biet la So Thuy san An giang
6
, oao to ohuo ho tro
khao ohang han nhu Hiep hoi Thuy san An giang, Trung tam
khuyen ngu. So voi nhung dia phuong khao o viet nam va oao
nuoo khao, san xuat oa tra/basa tai An giang oo nhieu loi the oanh
tranh, nhu oo mot vung rong lon nam trong ohau tho song Cu long
rat thioh hop oho nuoi oa, nguoi nong dan oo rat nhieu kinh
nghiem va kien thuo trong nuoi oa tra/basa, san xuat thuo an va
ohe bien oa , dau tu phat trien dang ke oho nghanh va moi lien ket
kinh doanh voi nhung thi truong da oo va thi truong tiem nang.
6.
Hien nay So Thuy san uoc nhap vao So Nong nghiep va Phat trien Nong thon
7.
'Thu c a y pha t trie n kinh te ia phuong vo i chuo i gia tri ca tra o o ng ba ng so ng Cu u |ong,Long
xuye n, tha ng 12- 2004
65
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
64
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
Bon tieu ohi phai duoo dap ung truoo khi GTZ tham gia vao mot
du an hop tao nha nuoo va tu nhan la:
z Phu hop voi hop tao phat trien Ouo. Du an phai tuan theo
nhung nguyen tao oua ohinh saoh phat trien oua ohinh phu
Ouo va viet nam.
z Nhung muo tieu ohung. Su dong gop oua oao doi tao phai
bo sung la n nhau de oa hai be n tham gia de u da t duo o
nhu ng mu o tie u ou a ho mo t oa oh nhanh oho ng va hie u qua ,
vo i mu o ohi phi tha p hon ne u ba n tha n ho tu thu o hie n.
z Phu tro thay vi tro oap. Du an hop tao nha nuoo va tu nhan
phai ra khoi pham vi kinh doanh ohinh yeu oua doi tao tu
nhan. GTZ ohi oo the tham gia voi su dong gop ma ban
than oong ty se khong the tu lam mot minh.
z Su dong gop oua doi tao tu nhan. Ooi tao tu nhan phai ohiu
mot ty le dong gop dang ke oho ohi phi thuo hien du an,
ohi phi nay oo the duoi hinh thuo dong gop tai ohinh,
nguon nhan luo va nguyen vat lieu hay trang thiet bi.
Tu nam 2004, GTZ da tham gia thuo day ohuoi gia tri oa tra/basa
thong qua mot du an phat trien oho ohung nhan oa tra huu oo (hay
oon goi oa tra sinh thai) o An giang. Hoat dong oan thiep nay duoo
dua tren oo so oua mot du an hop tao nha nuoo va tu nhan (PPP)
oho san xuat oa tra sinh thai tai An giang giua GTZ, Cong ty Binoa
Seaood va Naturland nhu ben mua, va nhung nha san xuat dia
phuong nhu ben ohinh yeu oung oap.
Oa oo su gia tang nhu oau doi voi san pham oa tra/basa tai thi
truong ohau Au. Mot luong nho nhu oau doi voi san pham huu oo
Tien hanh danh gia loi the oanh tranh oo su tham gia oua nhieu
ben da so do hoa oau truo oua ohuoi gia tri nghanh oa tra/basa,
phan tioh oao oo hoi thi truong va nhung khia oanh kinh te, nhung
thong tin lien quan thu duoo trong suot qua trinh thuo hien oao
phong van va hoi thao duoo dien giai thanh nhung thaoh thuo va
diem yeu, oung nhu nhung tiem nang va oo hoi trong nhung tieu
nghanh nhu: uom va nuoi oa giong, nuoi oa thit, ohe bien oa, phan
phoi, ohe bien va oung oap thuo an, dioh vu ho tro. Pat nhieu tao
nhan oua ohuoi gia tri da tham gia vao tien hanh danh gia loi the
oa nh tranh da thu a nha n ra ng, no ng da n nuo i oa kho ng tua n theo
nhu ng tie u ohua n quo o te oho nuo i thu y sa n ou ng la nguye n nha n
go p pha n la m o nhie m mo i truo ng va nguy oo bu ng pha t dioh be nh.
Ket qua oua tien hanh danh gia loi the oanh tranh oo su tham gia
ou a nhie u be n da oung oa p nhu ng tho ng tin oa n thie t de ohuong trinh
thie t ke ohie n luo o oan thie p phu ho p, ou ng nhu ohi tie t oa o ho at
do ng nha m ou ng oo ohuo i gia tri oa tra/basa, kioh thioh su oa nh tranh
ou a oa o ta o nha n ohuo i va mo ra nhu ng oo ho i kinh doanh mo i.
b. Bat dau voi oa sinh thai thong qua du an hop tao nha nuoo va
tu nhan
Tai viet nam, GTZ da tham gia oao du an hop tao nha nuoo va tu
nhan (PPP- Publio-Private Partnership) trong nhieu linh vuo khao
nhau nhu dao tao day nghe, phat trien nhung tieu ohuan ohat
luong va moi truong, xay dung mang luoi dioh vu phat trien kinh
doanh. Mot linh vuo dao biet moi oo lien quan va tap trung vao
nhung tieu ohuan xa hoi, nham giup oao doanh nghiep dia
phuong giu duoo kha nang oanh tranh trong nen kinh te toan oau.
67
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
66
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
Thu hai, nong dan da oo duoo muo loi nhuan oao hon khi ban oa
tra sinh thai, khoang 15% oao hon so voi ba oa tra thi truong truyen
thong. Them vao do, nhung nguoi mua oung dam bao tieu thu oao
san pham oa tra sinh thai. Nong dan va nha ohe bien dia phuong
lan oan da den de hoo hoi ve oau ohuyen thanh oong oua oa tra
sinh va ap dung theo oaoh oua ho.
Thu ba, so luong nguoi mua quan tam den san pham oa tra sinh
thai tu viet nam da tang len dang ke trong nhung nam vua qua.
Hien ohi duy nhat oong ty Binoa Seaood la nha xuat khau oa tra
vao thi truong ohau Au.
Tuy nhien, luong oa tra sinh thai nay ohi ohiem mot ty le rat nho
tren tong so oa tra/basa duoo san xuat o An giang, ohi ohiem
khoang 1% tong so oa tra/basa duoo san xuat tinh vao nam 2006.
Tu nhung ket qua tioh ouo da dat duoo va qua trinh thuo hien du
an oa tra sinh thai voi oong ty Binoa Seaood, va yeu oau tu phia
nhung doi tao o tinh An giang, ohuong trinh da quyet dinh mo rong
pham vi hoat dong ra ngoai pham vi oa tra sinh thai tu nam 2006.
Quyet dinh nham toi phat trien doi voi toan bo nghanh nuoi oa
tra/basa theo huong phat trien ben vung.
o. Oay manh phat trien nhung tieu ohuan nuoi thuy san
vao thoi diem nay, rat nhieu oong ty quoo te nhap khau oa
tra/basa tu viet nam da oo nhung kinh nghiem rat xau lien quan
den ham luong khang sinh va vi sinh oao trong oao san pham nuoi
trong thuy san. Cao giam dinh vien tai oao oua khau nhap khau da
thuong xuyen tra lai nhieu oontener hang. vieo nay da giong len
hoi ohuong oanh bao toi tat oa oao ben tham gia trong nghanh
da xuat hien, va mot so sieu thi o ohau Au da the hien su quan tam
doi voi san pham nuoi huu oo. Tuy nhien, ohua oo oong ty nao vao
thoi diem do oung oap oa tra huu oo. Tu quan diem phat trien, thi
truong nghaoh oho oa tra huu oo oo the mang den nhung oo hoi
kinh doanh oho oao doanh nghiep Nvv dia phuong, oai thien su
oanh tranh, oung nhu nhung tieu ohuan ve moi truong va xa hoi.
Du an da duoo thuo hien thanh oong va oo nhung tao dong dang
ke doi voi nhieu khia oanh khao nhau.
Truoo tien, mot thi truong oho oa tra sinh thai da duoo tao ra, va
da dang tang len. Oieu nay la dua vao su gia tang so luong oa tra
sinh thai duoo san xuat, va so luong nhung khaoh hang muon mua
san pham oa tra sinh thai tu viet nam. Su gia tang nhu oau doi voi
oa tra sinh tha i ou ng la ly do ohinh ma oo ng ty Binoa Seaood da da u
tu the m de thie t la p va n pho ng va oa o trang thie t bi oho vie o da o ta o
ta i An giang nha m nha n ro ng mo hinh sa n xua t oa tra sinh tha i.
69
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
68
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
tu nam 2004 den 2006. GPASP la mot du an hop tao nha nuoo va
tu nhan giua EurepGap / FoodPlus, GTZ, T-System va Swiss Coop.
Du an da danh gia muo do tao dong oua nhung tieu ohuan xa hoi
oua nhung trang trai duoo ohung nhan tieu ohuan huu oo hay
EurepGap tai nhieu quoo gia tren the gioi, trong do oo oa o viet
nam, nham phat trien nhung tieu ohi oho thuo hanh mang tinh xa
hoi trong nghanh nong nghiep.
Sau khi du an hop tao nha nuoo va tu nhan nay ket thuo, ohuong
trinh ho tro DNNvv tiep tuo hop tao oung voi EurepGap
8
trong
vieo xay dung tieu ohuan oho nuoi oa tra.
3. QA TPNH CAN THEP
a. Nhung oan thiep ra ngoai pham vi oua thi truong oa tra sinh thai
Chuong trinh tien hanh phat trien ohuoi gia tri theo phuong phap
lien ket gia tri - valueLinks
9
oua GTZ, bao gom mot thiet ke hoan
ohinh oao buoo thuo hien du an, nhu phan tioh ohuoi va xay dung
ohien luoo, thuo hien va theo doi. Sau khi ohon lua va phan tioh
ohuoi gia tri oa tra, ohuong trinh phat trien ohien luoo oan thiep
nham vuot qua nhung tro ngai, yeu diem va tan dung nhung oo hoi
de oai thien kha nang oanh tranh oua oao tao nhan trog ohuoi gia
tri oa tra.
san xuat va nuoi trong thuy san, oung nhu nhung nha nhap khau
da tro nen quan tam hon den ohat luong va ve sinh an toan san
pham. Oa oo mot nhu oau oap thiet trong vieo oai thien nhung tieu
ohuan ve ohat luong va ve sinh, khiem soat hoa ohat va khang
sinh, de tranh vuong nhung qui dinh oo kha nang bi oam nhap
khau vao ohau Au va My.
Oay oung ohinh la moi quan tam oua rat nhieu ben dang tham gia
vao vieo nang oao tinh ben vung oua ohuoi gia tri oa tra, on dinh
moi quan he thuong mai voi oao nha tieu thu quoo te. Nhu la mot
giai phap oho van de nay, Bo thuy san va mot so to ohuo khao,
oung nhu nhung nha tieu thu quoo te da quyet dinh xao dinh
nhung tieu ohuan oo ban doi lien quan nhung khia oanh nhu ohat
luong, moi truong va xa hoi doi voi vieo san xuat va thuong mai
nhung san pham nuoi trong thuy san.
Oa oo mot moi lien he rat truo tiep voi ohuong trinh oua van phong
GTZ lien quan toi nhung tieu ohuan xa hoi va sinh thai, nham toi
su phat trien ben vung thong qua vieo dong thuan va thuo hien
oao tieu ohuan xa hoi va sinh thai tai oao quoo gia dang phat trien
hay ohuyen doi. GTZ oung phoi hop voi khoi tu nhan trong vieo
phat trien, gioi thieu va thuo hien oao tieu ohuan, thuo day moi
quan he ohien luoo giua khoi tu nhan, hiep hoi lao dong, va oao
to ohuo hop tao phat trien.
Chuong trinh ho tro DNNvv da rat tioh ouo trong oao hoat dong
xay dung tieu ohuan khao nhau. Chuong trinh dong vai tro tioh ouo
trong vieo dieu phoi mot phan oao hoat dong oua GPASP (Thuo
hanh nong nghiep tot huong giam thieu rui ro xa hoi) tai viet nam
8.
Tu thang 9 nam 2007, EurepGAP a chinh thuc oi ten thanh GLOBALGAP
9.
De biet them chi tiet, xem tren trang web www.Va|ue-Links.e hay www.sme-gtz.org.vn
71
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
70
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
Chuong trinh da quye t dinh kho ng thu o hie n ta t oa oa o oan thie p du a
tre n nhu ng mo dun ou a phuong pha p lie n ke t gia tri valueLinks. Chi
nhu ng oan thie p thioh ho p la mo dun 7 (Cu ng oo oa o dioh vu trong
ohuo i gia tri) va mo dun 9 (Gio i thie u nhu ng tie u ohua n oha t luo ng sa n
pha m, xa ho i va sinh tha i), duo o oho n lu a de thu o hie n nha m da t
duo o nhu ng ta o do ng trong nga n ha n va da i ha n.
Ma o du nhu ng oan thie p kho ng da o bie t ta p trung va o vie o ou ng oo
mo i lie n ke t giu a no ng da n va nha ohe bie n, nhu ng kho a ta p hua n
da o ta o nha m na ng oao na ng lu o oho hie p ho i thu y sa n An giang da
go p pha n ou ng oo mo i lie n ke t giu a oa o no ng da n, nho do pho bie n
va ho tro to t hon vie o a p du ng nhu ng phuong thu o nuo i to t.
Du a n ho p ta o nha nuo o va tu nha n sa n xua t oa tra sinh tha i vo i oo ng
ty Binoa Seaood da duo o thu o hie n mo t oa oh tha nh oo ng va da go p
pha n da y nhanh qua trinh ho o ho i no i ohung va ohuye n giao oo ng
nghe sa n xua t hu u oo no i rie ng, ou ng nhu nhu ng ky na ng oho no ng
da n va oa o nha ohe bie n dia phuong. Du a n ou ng go p pha n va o su
pha t trie n ou a ohuo i gia tri oa tra, da o bie t tho ng qua na ng oao trinh
do na ng lu o ou a nha oung oa p, va ohuye n nghie p ho a vie o kinh
doanh va nhu ng mo i lie n ke t kinh doanh. Co ng ty Binoa Seaood da
nha p kha u nga y oa ng nhie u oa tra sinh tha i tu vie t Nam, so luo ng da
gia ta ng da ng ke tu 70 ta n duo o thu hoa oh trong na m 2005 ta ng le n
5000 ta n na m 2007 va 6000 ta n na m 2008. Du a n oa tra hu u oo da
o n dinh mo i quan he thuong ma i va gia ta ng tinh an toa n thu o pha m
do do oa i thie n duo o oha t luo ng sa n pha m, gia m di nhu ng ba t tra o
do nhu ng ta o do ng kha oh quan nhu die u kie n khi ha u kho ng thua n
lo i hay dioh be nh.
Nhung kinh nghiem tu du an san xuat oa tra sinh thai da oho thay
rang ohung nhan nuoi theo tieu ohuan quoo te da giup nong dan
va nha ohe bien vuot qua duoo nhung diem thiet yeu doo ohuoi
gia tri thong qua thuo hanh quan ly tot va he thong truy xuat nguon
goo dap ung day du nhung doi hoi oua nha tieu thu.
Tuan thu nhung qui dinh, luat ve an toan thuo pham oung la yeu to
rat quan trong trong ohien luoo nang oap ohuoi, va tao nen nhung
oo hoi tang truong trong san xuat nong thuy san. Tuy nhien, dieu
nay doi hoi su ho tro dao biet tu nhung don vi oung oap dioh vu
dia phuong trong vieo ohuyen giao nhung kien thuo oan thiet. Oay
ohinh la nhung yeu to oo ban de ohuong trinh thiet ke hanh dong
oan thiep ohuoi nham oai thien ohat luong va an toan san pham
nuoi trong thuy san oa tra truyen thong.
73
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
- Nghie n ou u da nh gia thi truo ng oung oa p dioh vu nha m xa o
dinh nhu ng kho kha n ma nguo i no ng da n nuo i oa va nhu ng
oo ng ty ohe bie n pha i do i ma t, kinh nghie m ou a ho do i vo i
nhu ng nha oung oa p dioh vu hie n oo tre n thi truo ng, nghie n
ouu khao sat oung danh gia oao dioh vu ky thuat va ho tro
ma no phai duoo dieu ohinh hoao oai thien nham giam ohi
phi san xuat, giam ohi phi giao dioh, va oai thien ohat
luong san pham.
Dua tren ket qua khao sat thi truong dioh vu nhung bien phap oan
thiep da duoo de xuat nham oai thien vieo oung oap dioh vu, dua
tren nhung de xuat nay ohuong trinh ho tro DNNvv da dao tao oao
nha oung oap dioh vu va oung oap nhung ho tro ky thuat nham
dua ra nhung hinh thuo dioh vu khao nhau giup nhung nha oung
oap dioh vu oo the bo sung them nhung dioh vu hien oo, hoao dua
ra nhung dioh vu moi, tuy thuoo vao nhung doi hoi oua nhu oau thi
truong. Oay la buoo dau tien trong vieo nang oap oung oap dioh vu.
- Khao sat he thong san xuat oa tra truyen thong da duoo
thuo hien, bao gom oa thuo hien phan tioh tai trai nuoi.
Nghien ouu khao sat da oung oap thong tin ohi tiet ve ohat
luong san pham, oao dieu kien moi truong va xa hoi trong
pham vi oua he thong nuoi oa tra truyen thong. Khao sat
oung ohi ra vieo lam dung dung thuoo va hoa ohat, quan
ly ohat thai khong dung (vi du vieo xu ly oa ohet), day
khong ohi la nhung phuong thuo nuoi kem, ma oon gay
nguy hai rat nghiem trong toi moi truong. Hon nua, vieo su
dung qua muo thuoo khang sinh trong nuoi oa, va su dung
thuo an nuoi oa ohat luong thap da dan den ty le ohuyen
doi thuo an oao (vi du:1,71 oho thuo an ohe bien oong
72
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
Chuong trinh ho tro DNvvN da thu o hie n oa o hoa t do ng oan thie p
trong nga nh oa tra o vie t Nam ba ng vie o xu o tie n thu o hie n nhu ng
tie u ohua n nuo i tro ng thu y sa n quo o te de gia ta ng oha t luo ng sa n
pha m, va da m ba o tinh be n vu ng trong mo i truo ng kinh te va xa ho i.
Hai linh vu o oan thie p ohinh duo o nha m to i trong ohie n luo o na ng oa p
ohuo i gia tri:
z Na ng oao na ng lu o oho oa o oo quan nha nuo o va oa o don vi
oung oa p dioh vu ky thua t dia phuong de oa i thie n kha na ng
oung u ng dioh vu .
z Pha t trie n, gio i thie u va a p du ng nhu ng tie u ohua n nuo i tro ng
thu y sa n quo o te .
Chie n luo o na y nha m na ng oao oha t luo ng nhu ng dioh vu hie n nay
va trong tuong lai de oa i thie n hie u qua ou a ohuo i gia tri. Mo t ke
hoa oh ha nh do ng da duo o la p nha m pha t trie n ohuo i gia tri oa tra va
ta p trung va o vie o na ng oao oha t luo ng sa n pha m. Chie n luo o bao
go m nhu ng mu o tie u nga n ha n va da i ha n tho ng qua na ng oao na ng
lu o ou a oa o to ohu o oung oa p dioh vu trong ohuo i va a p du ng nhu ng
tie u ohua n nuo i thu y sa n quo o te .
b. Thu o hie n oa o hoa t do ng oan thie p
b.1 Na ng cao cha t |uo ng ich vu trong chuo i gia tri
b.1.1 Da nh gia thi truo ng ich vu va he tho ng nuo i ca tra truye n tho ng
trong nga nh nuo i tro ng thu y sa n cu a An Giang
Chuong trinh ho tro DNNvv da tie n ha nh hai kha o sa t de oo oa i nhin
sa u hon ve hie n tra ng ou a he tho ng nuo i oa tra truye n tho ng va thi
truo ng oung oa p dioh vu oho nga nh nuo i oa tra o tinh An Giang.
75
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
Khoa ao tao ve quan |y moi truong va ich benh.
So Thuy San va Trung tam khuyen ngu oua tinh va oao huyen da
duoo tap huan phuong phap quan ly va ohuan doan dioh benh,
quan ly ohat luong nuoo doi voi vieo nuoi oa tra tham oanh. Nhung
nguoi tham du khoa hoo da duoo hoo ve vieo quan ly moi truong,
suo khoe va nhung dioh benh pho bien trong nuoi oa.
Oao tao oho oan bo So Thuy san va oao trung tam khuyen ngu ve
kiem soat va ohuan doan benh trong nuoi oa tra/basa, quan ly
ohat luong nuoo doi voi tham oanh nuoi oa tra. voi nhung kien thuo
va ky nang thuo hanh tu khoa hoo, oao oan bo oo the quan ly tot
vie o do luo ng oa o tham so oha t luo ng nuo o va nuo o tha i, ou ng nhu
qua n ly be nh trong nuo i oa tra/basa de da m ba o nuo i oa tra be n vu ng.
Nhung khoa dao tao deu bao gom ly thuyet va thuo hanh. Phan ly
thuyet gioi thieu vieo quan ly ohat luong nuoo va ohat thai, quan ly
benh dioh pho bien, su dung hoa ohat va thuoo, va nhung nguyen
tao trong ohuan doan dioh benh. Phan thuo hanh gioi thieu nhung
ky thuat ohuan doan oo ban ohang han nhu quan sat hien truong,
quan sat bang kinh hien vi them vao do ky thuat xao dinh vi khuan
pathogenio trong oa tra va kiem tra do nhay khang sinh oung duoo
gioi thieu oho hoo vien.
Nhung khoa dao tao ve ohuan doan dioh benh va kiem soat nuoi
oa tra duoo thuo hien nham nang oao nang luo oho nhung don vi
oung oap dioh vu trong vieo quan ly dioh benh. Hoo vien da thu
duoo nhung ky nang thuo hanh de ohuan doan dioh benh tu
nhung kien thuo thu duoo,oao hoo vien da oo the giup nong dan
duy tri duoo he thong nuoi dan oa tra khoe dong thoi dam bao
duoo tinh ben vung oho vieo nuoi tham oanh.
74
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
nghiep va 2,45 oho thuo an tu ohe bien tai gia dinh). Oieu
nay da gop phan gay o nhiem oung nhu khai thao qua muo
nguon moi truong.
- Ket qua khao sat da ohi ra rang vieo gioi thieu va ap dung
mot he tho ng nuo i tro ng thu y sa n duo o kie m soa t, da p u ng
nhu ng ye u oa u to i thie u ou a oa o be n lie n quan trong ohuo i
va oa o nha tie u thu quo o te la ra t oa n thie t, nhu ng va n de tre n
pha i duo o oa i thie n de oo the thu o hie n duo o mo t he tho ng
nuo i oa tra an toa n, duo o kie m soa t.
- Qua n ly mo i truo ng ou ng nhu qua n ly va ohua n doa n dioh
be nh duo o xa o dinh la ra t quan tro ng va oa n duo o luu y
hon.vi va y, ohuong trinh ho tro DNNvv da oho n lo o nhu ng
va n de na y khi thu o hie n nhu ng kho a da o ta o oho so thu y
sa n, trung ta m khuye n ngu va nhu ng don vi oung oa p ky
thua t dia phuong.
b.1.2 Na ng cao na ng |u c cho ca c co quan nha nuo c va ca c on vi
cung ca p ich vu ky thua t ia phuong.
Kha na ng ou a oa o oo quan nha nuo o va oa o don vi dioh vu dia
phuong ho tro mo t oa oh phu ho p oho su pha t trie n ou a ohuo i gia tri
la mo t ye u to tha nh oo ng ohinh oa n pha i duo o nha m to i. Bo i vi kha
na ng oung oa p dioh vu va n oo n bi ha n ohe da ng ke oho ohuo i gia tri
de na ng oao tinh oa nh tranh, na ng lu o ou a oa o don vi oung oa p dioh
vu da duo o oa i thie n tho ng qua nhu ng kho a da o ta o duo o thu o hie n
bo i oa o ohuye n gia quo o te va nhu ng gia o su nhie u kinh nghie m ou a
oa o truo ng OH quo o gia. Nhu ng kho a da o ta o na y ta p trung va o mo t
so linh vu o sau da y:
77
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
Kho a a o ta o tie u chua n nuo i tro ng thu y sa n EurepGAP
(GLOBALGAP)
Oa oo rat it nhung tu van vien oo kien thuo va kinh nghiem lam vieo
voi he thong tieu ohuan EurepGap, dao biet la tieu ohuan oho nuoi
trong thuy san. vi the, ohuong trinh da moi mot ohuyen gia quoo
te ve tieu ohuan nuoi trong thuy san theo EurepGAP tien hanh hai
khoa dao tao oho oao don vi oung oap dioh vu, va oao to ohuo
khao nhau, de tap huan oho oao hoo vien trong vieo oung oap
nhung dioh vu lien quan den thuo hien tieu ohuan EurepGAP trong
tuong lai. Khoa hoo oung oap thong tin va nhung kien thuo lien
quan den tieu ohuan EurepGAP, vieo ohung nhan oung nhu ap
dung thuo hien.
Bo tieu ohuan GLOBALGAP (EurepGAP) duoo tioh hop oho rat
nhieu hinh thuo san pham duoo danh gia tai mot trang trai, vi du
san pham nong nghiep, san pham trong vuon, hoa, san pham
thuy san. Phan Co so oho tat oa oao trang trang nuoi trong la
nhung qui dinh bat buoo ap dung doi voi tat oa oao trang trai, du
la trang trai oho san pham nong nghiep, san pham trong vuon,
hoa, san pham thuy san. Tuy thuoo vao loai san pham ma trang
trai phai tuan thu them tieu ohuan oo so, ohang han nhu tieu ohuan
oho nong san, ohan nuoi va thuy san, oung nhu tieu ohuan oo so
ohi tiet oho ou the loai san pham duoo nuoi trong tai trang trai,
ohang han tieu ohuan oho rau, qua hay tieu ohuan oho tom. So do
duoi day mo ta oau truo oua he thong tieu ohuan GLOBALGAP:
Ben oanh nhung khoa dao tao nhung ohuyen di tham quan oung
rat huu ioh oho oan bo So Thuy San va Trung tam khuyen ngu,
nong dan oo dieu kien hoo va trao doi kinh nghiem ve nhung mo
hinh nuoi trong thuy san tot, mot so ohuyen tham quan duoo to
ohuo toi nhung tinh lan oan nhu Soo Trang, Oong Thap de hoo
phuong phap nuoi saoh, thuo hanh tot GAP, va nhung ky thuat tien
tien trong vieo ohuan doan dioh benh oung nhu quan ly ohat luong
nuoo, oao hoo vien oung thu them duoo kinh nghiem trong vieo to
ohuo va quan ly he thong san xuat ap dung tieu ohuan vietGAP.
voi nhung kien thuo va kinh nghiem thu duoo, oao oan bo oo the
giup nong dan oai thien he thong quan ly ohat luong oua ho, tang
ohat luong san pham nho vay gia tang thu nhap oho nguoi nong
dan dia phuong.
76
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
Khoa dao tao quan ly ohat luong nuoo giup hoo vien biet oaoh
quan ly ohat luong nuoo, su luu ohuyen nuoo trong ho va nhung
ky nang thu o ha nh de do luo ng nhu ng tham so oha t luo ng nuo o.
79
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
don vi va to ohuo oung oap oao dioh vu ky thuat va dioh vu ho tro
trong vieo thuo day phat trien ohuoi gia tri, hieu va biet tao dong
oua vieo oung oap dioh vu doo ohuoi gia tri.
b.2. Phat trien, gioi thieu va ap ung tieu chuan nuoi trong thuy
san quoc te
b.2.1 Phat trien va gioi thieu tieu chuan nuoi trong thuy san
GLOBALGAP cho ca tra/basa
Phat trien tieu ohuan la mot thaoh thuo, oong vieo nay la mot qua
trinh lap lai phuo tap giua nhung doi hoi (dao biet ve moi truong
va xa hoi) trong nhieu linh vuo khao nhau va kiem tra muo do kha
thi ou a vie o a p du ng trong thu o te . Trong truo ng ho p xa y du ng tie u
ohua n oa tra/basa o ve t nam, oa o buo o da duo o tie n ha nh nhu sau:
Pha t trie n mo t qui inh chung cho nuo i tro ng thu y sa n co tra ch nhie m
Nhu duoo de oap o tren, da oo nhu oau rat oap thiet trong vieo oai
thien ohat luong va nhung tieu ohuan ve sinh oung nhu vieo kiem
soat hoa ohat va ohat khang sinh, de tranh bi oam nhap khau vao
ohau Au va My. Oay la moi quan tam oua rat nhieu ben lien quan,
mong muon oai thien tinh ben vung oua ohuoi gia tri oa tra, nho do
se dam bao moi quan he thuong mai ben vung voi nhung khaoh
hang tieu thu quoo te. Oe dat duoo muo tieu tren, thuo hanh quan
ly doo ohuoi gia tri oan tuan thu nhung tieu ohuan toi thieu ve ohat
luong, khia oanh moi truong va xa hoi doi voi vieo san xuat va
thuong mai san pham nuoi trong thuy san.
78
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
Khoa dao tao da trinh bay nhung tai lieu oan thiet de thuo hien
thanh oong vieo ap dung he thong tieu ohuan, tuan thu thuo hien
theo oau truo gom: Co so oho tat oa oao trang trang nuoi trong,
tieu ohuan oo so oho thuy san, tieu ohuan tieu nhom nghanh oho
oa tra, dua tren bo tieu ohuan ohua ohinh thuo dang xay dung.
(Tieu ohuan oho oa tra hien van dang xay dung va ban tieu ohuan
ohinh thuo duoo ban hanh trong qui 2 nam 2009).
Khoa dao tao ve phuong phap tiep oan ohuoi gia tri theo phuong
phap luan lien ket gia tri-value Links oua GTZ duoo to ohuo oho
oao oan bo oua so NN&PTNT, oao oong ty ohe bien nham nang
oao nang luo oua oao tao nhan tham gia ohuoi va tao nhan thuo
day ohuoi nham nang oap ohuoi va nhan rong oaoh tiep oan ohuoi
gia tri. Cao hoo vien oung da nhan thuo duoo vai tro oua nhung
81
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
Bo tieu ohuan oho nuoi oa tra duoo phat trien dua tren tieu ohuan
GLOBALGAP oua oa hoi. Tuy nhien, dao tinh ky thuat va nhung
dieu kien nuoi oa tra/ basa duoo dieu ohinh de phu hop voi dieu
kie n nuo i thu o te ou a vie o nuo i oa tra. Tie u ohua n ou ng du a tre n oo
so nhu ng die u kie n mo i truo ng va xa ho i ou a oo ng nghie p oa tra,
duo o xem la kha ga n vo i oa o tie p oa n nuo i be n vu ng theo tie u ohua n
ou a sa n pha m nuo i tro ng thu y sa n kha o la to m. Cho phe p thu o hie n
trong pha m vi vu ng ro ng lo n oho nuo i thu y sa n o ve t nam.
Chuong trinh ho tro DNNvv va GLOBALGAP nham toi moi quan
tam oua khaoh hang doi voi an toan thuo pham, su ben vung moi
truong va phuo loi oho nguoi lao dong, dong thoi giam ohi phi oho
nguoi san xuat bang vieo dua ra bo tieu ohuan oho nuoi oa tra
duoo ohap nhan boi mot pham vi rong nhung nha ban le.
Nhom lam vieo da soan tieu ohuan nuoi oa tra/basa trong hon mot
nam voi nhieu hoi thao duoo to ohuo de hoan thanh ban du thao
tieu ohuan vao thang 9 nam 2007. Ban tieu ohuan du thao da duoo
gui toi GLOBALGAP oho vieo nhan xet, bo sung va ohuan bi oho
danh gia thu tieu ohuan nham dam bao tinh kha thi oua tieu ohuan.
Oanh gia thu tieu ohuan nuoi oa tra GLOBALGAP (EurepGap)
Chuong trinh da ho tro GLOBALGAP tien hanh danh gia thu tai mot
so trang trai vao thang 5 va thang 6 nam 2008. vieo danh gia thu
nham dam bao rang tieu ohuan oo the ap dung duoo va kiem tra
su oan thiet doi voi nhung dieu khoan oan oai thien nham hoan
thien tieu ohuan nuoi oa tra GLOBALGAP, va thuo day vieo thuo
hien tieu ohuan tai oao trang trai trong tuong lai.
Oanh gia thu da tuan thu day du nhung yeu oau boi GLOBALGAP
doi voi to ohuo ohung nhan, bao gom phai oo bao oao danh gia,
80
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
i. Chuong trinh da
dieu phoi mot nhom
nhu ng ohuye n gia
trong ngha nh sa n
xuat oa tra oung voi
GLOBALGAP (truoo
day la EurepGAP)
10
,
to ohu o oa o ouo o
hoi thao de xay dung
tieu ohuan oho oa tra/basa. GLOBALGAP la mot to ohuo tu
nhan thiet lap nhung tieu ohuan tu nguyen oho vieo ohung
nhan doi voi mot pham vi rong trong nuoi trong tai trang trai,
oho oao san pham nong san den thuy san.
Hoi thao nhom lam vieo tieu ohuan oa tra EurepGap dau tien
da duoo to ohuo vao giua nam 2006, bao gom nhung nguoi oo
kinh nghiem trong nuoi oa tra o dong bang song Cuu long,
hieu biet lien quan den lam dung thuoo khang sinh, hoa ohat
va quan ly ohat thai. Nhom lam vieo da tap trung duoo nhung
ohuyen gia nhieu kinh nghiem tu oa oao to ohuo tu nhan va
ohinh phu (vi du nhu truong dai hoo, oo quan ohinh phu, oong
ty ohe bien, oong ty san xuat thuo an, oao to ohuo phi ohinh
phu va nhung to ohuo khao) tham gia vao vieo phat trien tieu
ohuan oho nuoi oa tra/basa, xem xet toi nhung khia oanh moi
truong va xa hoi, ohat luong lien quan.
10.
EUPEPGAP |a viet tat cua Euro Petai|er Prouce Working Group, Nhom |am viec cua
nhung nha ban |e va san xuat chau Au, |a noi tap trung cac nha ban |e hang au chau Au
hoat ong tich cuc trong |nh vuc kinh oanh ban |e hang nong san thuc pham cong
nghiep. GAP viet tat cua Goo Agricu|tura| Practice- thuc hanh nong nghiep tot, |a nhung
tieu chuan toi thieu trong san xuat oi voi hang nong san.
Eurepgap (FooPLUS) a chinh thuc oi ten thanh GLOBALGAP vao thang 9 nam 2007.
Xem them chi tiet tai website www.eurepgap.com hoac g|oba|gap.org
83
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
Tieu ohuan GLOBALGAP duoo thuo hien tai 3 trang trai thi diem,
bao gom trang trai nuoi giong, uong giong va nuoi oa thit. vieo ap
dung thu duoo thuo hien tu thang 9 nam 2008 den thang 1 nam
2009. Cao tu van va nhan vien so Thuy san da giup nong dan thiet
lap he thong ho so tuong ung, tuan thu nhung doi hoi oua bo tieu
ohuan trong nuoi oa tra.
Cao khoa tap huan ve nhung qui dinh, tieu ohuan va nhung van de
lien quan khao oua GLOBALGAP da duoo to ohuo oho oao nong
dan, nham oung oap nhung thong tin va kien thuo oan thiet oho
vieo ap dung tieu ohuan. Oe dat duoo ket qua dao tao tot, oao
khoa hoo deu duoo thuo hien duoi hinh thuo tham gia ohu dong
trao doi y kien. Cao bai tap thuo hanh duoo su dung lien tuo giup
oao nong dan thuo hanh nhung kien thuo ly thuyet oua khoa hoo
vao oong vieo thuo te khi ap dung tieu ohuan GLOBALGAP tai
trang trai oua ho.
Cao khoa dao tao da duoo to ohuo bao gom oa phan huong dan
truo tiep qui trinh ky thuat tai trang trai. Ba khoa duoo to ohuo theo
tien trinh ap dung tieu ohuan GLOBALGAP tai oao trang trai:
- Khoa dao tao oo noi dung ve nhung qui dinh ohung oua
GLOBALGAP, nhung qui dinh oho tat oa oao trang trai,
nhung qui dinh oho nuoi thuy san, va diem kiem soat va
tieu ohi tuan thu trong nuoi oa tra.
- Khoa dao tao oo noi dung ve quan ly moi truong tuan thu
tieu ohuan GLOBAL-GAP.
82
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
tinh bao mat va doo lap. Oanh gia duoo thuo hien hien duoi hinh
thuo giong nhu tien danh gia tai trang trai, ma no thuong duoo
duoo oan nhao khi nhung lan danh gia ohung nhan thuo su duoo
thuo hien. To ohuo ohung nhan da tien hanh danh gia thu tieu
ohuan GLOBALGAP oho nuoi oa tra/basa, va gui ban bao oao ket
qua danh gia oung nhu phan hoi ve noi dung oua tieu ohuan va
muo do ap dung oua ban tieu ohuan du thao len GLOBALGAP.
b.2.2 Ap ung tieu chuan GLOBALGAP va nang cao nang |uc
cho cac on vi cung cap ich vu
ii. Tieu ohuan GLOBALGAP khong gan ket voi nhung qui dinh
phap luat, nhung la bat buoo doi voi nhung nha xuat khau viet
nam khi ho muon duy tri va mo rong thi truong. Oieu nay xuat
phat tu vieo ngay oang nhieu nhung nha ban le, dao biet o
ohau Au, rat nhieu nha ban le lon da la thanh vien oua
GLOBALGAP. vieo ap dung tieu ohuan oung giup nha xuat
khau mo rong thi truong oua ho nho tham gia vao ohuoi oung
ung toan oau khao, ra ngoai nhung ohuoi hien oo.
Mao du tieu ohuan nuoi oa tra oua GLOBALGAP ohua ohinh thuo
ban hanh, vieo ap dung tieu ohuan nay van la rat oan thiet de
nang oao nang luo oho oao don vi oung oap dioh vu. Oo la ly do
tai sao ohuong trinh da ho tro thuo hien ap dung nuoi oa tra theo
ban du thao tieu ohuan GLOBALGAP, nham huan luyen oho oan
bo so Thuy san va oao nong dan phuong thuo quan ly ohat luong
va oo duoo nhung kinh nghiem thuo te khi ap dung he thong quan
ly ohat luong trong nuoi thuy san dap ung nhung tieu ohuan oua
quoo te.
85
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
dua tren bo tieu ohuan SO / EC Guide 65 de danh gia to ohuo
ohung nhan. Tieu ohuan SO / EC Guide 65 de ra nhung qui dinh
ohung oho vieo danh gia va oong nhan oao to ohuo hoat dong
trong linh vuo ohung nhan san pham. Oe ho tro CAFECONTPOL
tro thanh to ohuo ohung nhan tieu ohuan GLOBALGAP, mot to
ohuo ohung nhan Ouo (Gesellsohat uer Pessouroensohutz-GPS)
da duoo moi tu van de giup CAFE-CONTPOL hoan thien he thong
tai lieu quan ly ohat luong theo SO / EC Guide 65 va da tien hanh
danh gia noi bo he thong quan ly ohat luong oua CAFECON-TPOL.
vao ouoi thang 3 nam 2009, CAFECONTPOL da duoo danh gia
bo i mo t to ohu o oo ng nha n Ou o DAP (Deutsohes
Akkreditierungssystem Prwesen GmbH) de oo ng nha n
CAFECONTPOL la mo t don vi ohu ng nha n tie u ohua n
GLOBALGAP oho rau va qua. Mot khi he thong quan ly ohat luong
oua CAFE-CONTPOL theo SO / EC Guide 65 duoo oong nhan va
tuan thu nhung doi hoi oua GLOBALGAP, CAFECONTPOL oo the
oung oap dioh vu ohung nhan tieu ohuan GLOBALGAP oho san
pham rau qua.
4. TAC OONG vA TNH BEN vNG CA CAC KET QA
a. Tao dong dat duoo
Duoi day la mot so tao dong quan trong oua oao oan thiep:
z Khoi diem, thi truong dioh vu lien quan den GLOBALGAP
ohua phat trien, mao du so luong gia tang oao san pham
thuy san va nong san duoo xuat khau toi thi truong ohau
Au. voi mot moi truong thi truong dioh vu ohua phat trien,
84
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
- Khoa dao tao oo noi dung ve quan ly va ohuan doan dioh
benh tuan thu tieu ohuan GLOBALGAP.
Thong qua vieo ap dung tieu ohuan tai ba trang trai thi diem, oao
tu van da dao tao oao oan bo so thuy san biet ve qui trinh thuo hien
khi ap dung nhung tieu ohuan quoo te trong nuoi thuy san. Cao tu
van oung voi oan bo so thuy san oung da tien hanh danh gia noi bo
he thong quan ly ohat luong, quan ly moi truong, oung nhu ohat
luong oa va nhung dieu kien truy vet va san xuat tai oao trang trai.
b.2.3 Phat trien nang |uc can thiet cho on vi chung nhan tieu
chuan GLOBALGAP
Chi phi ohung nhan la kha oao doi voi nong dan. Nguyen nhan do
hien nay ohua oo mot don vi ohung nhan viet nam nao oung oap
dioh vu ohung nhan, ngoai tru nhung to ohuo ohung nhan quoo te
voi nhung ohuyen gia den tu oao nuoo trong khu vuo. Oe giam
thieu ohi phi ohung nhan va thuo day su phat trien ve dai han,
GTZ da ho tro mo t oo ng ty gia m dinh dia phuong
(CAFECONTPOL) duoo oong nhan la don vi ohung nhan oho tieu
ohuan GLOBALGAP doi voi rau va qua, tiep theo se la danh gia
oong nhan oho tieu ohuan GLOBALGAP oho thuy san.
Mot khi da tro thanh to ohuo ohung nhan tieu ohuan GLOBALGAP
duoo quoo te oong nhan, day la oo hoi tot oho CAFECONTPOL
oung oap dioh vu kinh doanh moi dao biet trong linh vuo ohung
nhan nuoi trong thuy san.
GLOBALGAP oung oap oao tieu ohuan va khung qui dinh oho vieo
danh gia doo lap duoo thuo hien boi to ohuo oong nhan thu ba,
87
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
da duoo nang oao trong qua trinh thuo hien ap dung thi
diem tieu ohuan GLOBALGAP nuoi oa tra/basa.
z Tuan thu oao doi hoi oua tieu ohuan GLOBALGAP nuoi oa
tra/basa se dam bao tranh duoo du luong hoa ohat va ohat
khang sinh trong suot qua trinh san xuat, trong khi day
ohat luong oa oung duoo oai thien va dieu kien san xuat an
toan hon. Nhung dieu kien nay bao trum toan bo suot qua
trinh san xuat, tu trang trai, ohe bien den xuat khau voi
nhung tieu ohuan quan ly ohat luong nghiem ngat oua thi
truong ohau Au. Nguoi nong dan oung da nhan thuo duoo
tam quan trong oua ohat luong oa oua ho doi voi loi nhuan
ohung oua vieo kinh doanh.
z Chuong trinh da tao mang luoi lien ket giua oao vien
nghien ouu, don vi oung oap dioh vu dia phuong va hiep
hoi thuy san thong qua oao hop tao va trao doi thong tin,
thuo day oao dioh vu tu van doo ohuoi gia tri.
b. Nhung thaoh thuo
z Phan lon oa nong dan nuoi oa tra/basa o An giang van
ohua nuoi oa theo qui trinh tieu ohuan dam bao an toan
thuo pham va ohat luong. Chi mot so it nong dan da nuoi
oa theo tieu ohuan ve sinh HACCP voi tieu ohuan SQF
1000, trong khi do tieu ohuan GLOBALGAP van la rat moi
doi voi ho. Sau khi gioi thieu, ap dung tieu ohuan
GLOBALGAP trong nuoi oa tra/basa o tai mot so trang trai
tai An giang, rat nhieu nong dan da quan tam toi vieo ap
dung tieu ohuan nay tai trang trai oua ho. Cao nong dan
86
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
se la khong the dat duoo mot su phat trien thi truong ben
vung ma khong oo nhung oan thiep thi truong mot oaoh
ohu dong. vi the, ohuong trinh ho tro DNNvv da to ohuo
nhung khoa dao tao va hoi thao nham toi nhung don vi
oung oap dioh vu lien quan den tieu ohuan GLOBALGAP
trong tuong lai, de nang oao ohat luong dioh vu, nang luo
kinh doanh trong linh vuo nay, dong thoi nang oao nhan
thuo oua oong ohung viet nam doi voi nhung phuong thuo
san xuat ben vung sinh thai va nhung loi ioh dem lai. Oieu
rat quan trong la sau khi GTZ rut lui nhu la mot nhan to thuo
day thi truong dioh vu, oao tao nhan khao oo the tiep tuo
thuo day oung oap dioh vu o giai doan nay.
z Cao to ohuo nha nuoo va don vi oung oap dioh vu oo the
oung oap nhung dioh vu tu van tot hon oho nong dan trong
vieo kiem soat va ohuan doan dioh benh, quan ly ohat
luong nuoo, huong dan thuo hanh nuoi thuy san tot, va xay
dung he thong quan ly ohat luong theo tieu ohuan quoo te.
Nang luo the ohe oan thiet da duoo thiet lap oho nhung to
ohuo oua he thong ohung nhan GLOBALGAP.
z Su thanh oong oua vieo ap dung thi diem tieu ohuan
GLOBALGAP, thong tin rong rai toi nhieu ben lien quan
trong ohuoi gia tri oa tra/basa va ohinh quyen dia phuong
da tang nhan thuo oua oao ben doi voi ap dung tieu ohuan
gan voi an toan thuo pham va su phat trien nuoi thuy san
ben vung, giup vuot qua nhung van de ve moi truong va
ohat luong hien nay. Them vao do, nang luo ky thuat
ohuyen mon oua oao don vi oung oap dioh vu dia phuong
89
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
dong dau tien dat duoo. Duoi day lam mot so diem noi bat duoo
ghi nhan:
Nhie u no ng a n trong tnh An giang va o ng ba ng so ng Cu u |ong a
nha n thu c uo c |o i ich cu a vie c a p u ng tie u chua n GLOBALGAP
z Cao tu van va danh gia vien dia phuong da duoo dao tao
tot va san sang oung oap dioh vu tu van la yeu to rat quan
trong de nhan rong ap dung tieu ohuan trong tuong lai.
Mot khi nhu oau ohung nhan tieu ohuan GLOBAL-GAP, ohi
phi oho vieo nuoi oa tra tang va ohung nhan theo tieu
ohuan GLOBALGAP se giam dang ke, vi the se giup nguoi
nong dan va oao nha may ohe bien tang kha nang oanh
tranh oua ho tren thi truong the gioi. Oieu nay se khuyen
khioh them nhieu nong dan trong tinh An giang va toan bo
dong bang song Cu long thuo hien nhung thuo hanh nuoi
trong tot va tuan thu tieu ohuan quoo te.
Duy tr va mo rong thi truong
z Cao nha ohe bien va xuat khau se oo duoo nhung loi ioh
tu vieo nong dan ap dung tieu ohuan GLOBALGAP, do
mua duoo oa ohat luong tot hon tu nguoi nong dan. Oong
nghia voi vieo nay la ohat luong oa duoo ohe bien oho san
pham ouoi oung se dang tin oay hon, dap ung nhung doi
hoi oua thi truong xuat khau nho vieo loai bo nhung van de
lien quan den oa ban oo ohua qua muo luong ohat khang
sinh va vi sinh vat. Oieu nay oung phan anh tam quan
trong oua he thong truy vet de dam bao rang thuo pham
duoo nhap tu viet nam la an toan oho nguoi tieu dung.
88
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
da nhin thay duoo nhung loi ioh va loi the tu vieo ap dung
tieu ohuan GLOBALGAP. Tuy nhien, ohi phi va su phuo tap
di oung voi qua trinh ap dung khong the de dang vuot qua
ma khong oo su ho tro oua ohinh quyen dia phuong va oao
to ohuo quoo te. vieo ap dung tieu ohuan se gia tang su
tin tuong voi oao khaoh hang va oai thien ohat luong san
pham. Tuy nhien oung khong oo su dam bao rang nhung
san pham oa tra duoo nuoi theo tieu ohuan se duoo ban
voi gia oao hon oho oao nha may ohe bien.
z Chi phi oho vieo ohung nhan va ap dung tieu ohuan
GLOBALGAP la oao. Neu khong oo su ho tro oua ohinh
quyen dia phuong va oao to ohuo quoo te, vieo ap dung
tieu ohuan GLOBALGAP oho nuoi oa tra/basa khong the
nhan rong trong gia doan dau pho bien tieu ohuan nay.
z Mao du ohung nhan tuan thu tieu ohuan GLOBALGAP oo
the duoo oap oho tung trang trai rieng le, tuy nhien ohung
nhan oho mot nhom trang trai se hieu qua hon ve ohi phi
oung nhu nguon luo. Oieu nay la rat oan thiet doi voi nhieu
trang trai ap dung tieu ohuan GLOBALGAP de dam bao
duoo hieu qua kinh te.
o. Tinh ben vung
Ke tu khi thuo hien nhung oan thiep ohuoi gia tri oa tra/basa, dao
biet o oap trung mo, qua trinh xay dung nang luo the ohe oho vieo
oung oap dioh vu ohung nhan da duoo thuo hien ohi khoang 2
nam, do vay rat kho de danh gia nhung tao dong mang tinh ben
vung. Tuy nhien, da oo nhung ket qua dang ghi nhan va nhung tao
91
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
GLOBAGLAP trong nuoi oa tra/basa nhu la mot phan trong
ohien luoo nang oap ohuoi oho su ben vung oua nghanh
nuoi thuy san oua tinh ve lau dai, nham toi duy tri thi truong
gia tri oao bang vieo oai thien ohat luong. Thuo hien he
thong san xuat duoo GLOBALGAP ohung nhan la mot
ohien luoo tao thuong hieu oho oa tra/basa oua An giang
va phai duoo tiep thi oung voi no.
5. BA HOC KNH NGHEM
z Cao hoat dong oan thiep oua du an duoo phoi hop thuo
hien va oung dong gop ohi phi boi ohuong trinh va doi tao
dia phuong oung nhu nong dan. Su tham gia oua oao to
ohuo nha nuoo va khoi tu nhan oho thay su ohap nhan oua
ho doi voi oao bien phap oan thiep, va ohuyen giao toan
bo quyen lam ohu oua oao ben tham gia ohuoi trong vieo
thuo hien nhan rong du an sau nay. Quyen lam ohu la rat
quan trong de dam bao tinh ben vung oua oao hoat dong
oan thiep oua du an, va de dat duoo nhung thay doi o oap
vi mo va trung mo.
z Cao hoat dong tien phong trong vieo phat trien, gioi thieu,
thuo hien va the ohe hoa nhung tieu ohuan GLOBALGAP
oho nuoi oa tra/basa, nham toi vieo huong toan bo nghanh
nuoi oa tra theo huong phat trien ben vung. GTZ da khoi
xuong oung oap oao dioh vu lien quan va rut lui dan khi thi
truong phat trien den mot muo do nhat dinh. Sau khi nhung
hoat dong tien phong, oao hoat dong oan thiep truo tiep
90
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
Oieu nay oung giup giu moi quan he kinh doanh giua nha
ohe bien/xuat khau vet nam voi khaoh hang nuoo ngoai
lau dai va on dinh hon, oung nhu oo the mang lai su on
dinh gia oa oho nguoi nong dan khi ban oa oua ho.
z Thi truong ohau Au, oao nuoo dong Au va My la nhung thi
truong nhap khau oa tra lon nhat oua viet nam. vi the, dap
ung nhung tieu ohuan quoo te duoo doi hoi boi nhung nha
ban le lon la thanh vien oua GLOBALGAP, se giup tang su
tin tuong oua khaoh hang nuoo ngoai vao oao san pham
va xam nhap de dang hon toi nhung thi truong xuat khau
hien oo, giup duy tri va mo rong nhung thi truong nay. Tuan
thu theo nhung tieu ohuan quoo te oung la nhung tin hieu
tot ve ohat luong san pham doi voi nhung khaoh hang tiem
nang, ma no oo the mang lai nhung ket qua tot khi xam
nhap thi truong moi va mang lai doanh thu.
Nang cap chuoi gia tri
z voi phuong phap tiep oan ohuoi, dioh vu ho tro va dioh vu
ky thuat duoo oung oap tot hon, moi lien ket giua oao ben
tham gia ohuoi da duoo oai thien. Hon nua, ohi phi giao
dioh da giam va ohat luong san pham duoo nang oao.
Thong tin lien lao giua oao ben tham gia ohuoi hieu qua va
minh baoh hon, giup ohia se rui ro va loi nhuan oao hon
trong nghanh.
z Chinh quyen dia phuong tinh An giang danh gia oao su
thanh oong oua mo hinh thi diem ap dung tieu ohuan
GLOBALGAP, va xem vie o a p du ng tie u ohua n
92
V
A
L
U
E

C
M
A
!
M

F
H
O
M
O
T
!
O
M

A
E

A

T
O
O
L

F
O
H

A
O
O
!
M
G
V
A
L
U
E

T
O

A
G
H
!
C
U
L
T
U
H
A
L

F
H
O
O
U
C
T
!
O
M
P
A
N
G
A
S
I
U
S

C
A
S
E
oua GTZ ket thuo dan, khi ma oao ben tham gia ohuoi gia
tri da oo the dam nhiem vieo thuo day oung va oau dioh vu
lien quan den vieo ap dung tieu ohuan GLOBGALGAP.
z Cao ben tham gia rat quan trong nhu So Thuy san va Hiep
hoi thuy san An giang da tham gia vao oao hoat dong oan
thiep ngay tu dau, do vay trong suot qua trinh thuo hien du
an, ho da tro nen dan quen voi vai tro va don vi oung oap
dioh vu ho tro va dioh vu ky thuat, va tang them dong luo
tham gia vao linh vuo oung oap dioh vu kinh doanh.
z Khong oo nhung giai phap ngan han de nang oao nang
luo truo tiep oho oao to ohuo oung oap dioh vu. vi the
nhung khoa thiet ke dao tao theo huong nhu oau la rat hieu
qua. Oay la oaoh tiep oan tot de nang oao nang luo oho
oao doi tao dia phuong. Mot dieu rat quan trong la oao don
vi oung oap dioh vu va nguoi nong dan da nhan thuo duoo
traoh nhiem oua ho lien quan den xa hoi va moi truong,
hieu rang su phat trien ben vung la su quan tam va oung
anh huong den oong vieo kinh doanh oua ohinh ho.