Sie sind auf Seite 1von 54

Instituto do Emprego e Formao Profissional, I.P.

Centro de formao Profissional de vora

Ambiente, Segurana, Higiene e Sade no trabalho

C UM P

T R A B A L

P
26-04-2012

R I I N GE HO E R F

S T R U E S
R A

E I T O
1

Cesrio Fal

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

26-04-2012

Cesrio Fal

O QUE MAIS PREZAMOS NO MUNDO?

Poucos so os que reconhecem que um pobre lucro, o conseguido custa da destruio da sade. (Bernardo Ramazzini, 1633-1714)
26-04-2012 Cesrio Fal 3

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

26-04-2012

Cesrio Fal

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

26-04-2012

Cesrio Fal

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

26-04-2012

Cesrio Fal

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

26-04-2012

Cesrio Fal

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

ATENO
AS PRXIMAS IMAGENS PODERO FERIR A SENSIBILIDADE DE ALGUMAS PESSOAS.

26-04-2012

Cesrio Fal

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

SERRA CIRCULAR

26-04-2012

Cesrio Fal

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

SERRA CIRCULAR

26-04-2012

Cesrio Fal

10

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

SERRA CIRCULAR

26-04-2012

Cesrio Fal

11

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

SERRA CIRCULAR

26-04-2012

Cesrio Fal

12

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

EXPLOSIVOS

26-04-2012

Cesrio Fal

13

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

26-04-2012

Cesrio Fal

14

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

QUEIMADURA PRODUTOS QUMICOS

26-04-2012

Cesrio Fal

15

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

QUEIMADURA PRODUTOS QUMICOS

26-04-2012

Cesrio Fal

16

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

ELECTROCUSSO

26-04-2012

Cesrio Fal

17

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

ELECTROCUSSO

26-04-2012

Cesrio Fal

18

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

ELECTROCUSSO

26-04-2012

Cesrio Fal

19

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

QUEDA EM ALTURA

26-04-2012

Cesrio Fal

20

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

QUEDA DE MATERIAIS

Herida inciso-contusa en pen de albailera sin casco protector.


Falleci a consecuencia de una fractura craneal.
26-04-2012 Cesrio Fal 21

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

QUEDA DE MATERIAIS

26-04-2012

Cesrio Fal

22

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

QUEIMADURA ELECTRICIDADE

26-04-2012

Cesrio Fal

23

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

QUEIMADURA ELECTRICIDADE

26-04-2012

Cesrio Fal

24

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

QUEIMADURA ELECTRICIDADE

26-04-2012

Cesrio Fal

25

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

QUEIMADURA ELECTRICIDADE

26-04-2012

Cesrio Fal

26

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

ELECTROCUSSO

26-04-2012

Cesrio Fal

27

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

ELECTROCUSSO

26-04-2012

Cesrio Fal

28

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

26-04-2012

Cesrio Fal

29

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

26-04-2012

Cesrio Fal

30

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

26-04-2012

Cesrio Fal

31

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

NMERO DE ACIDENTES DE TRABALHO MORTAIS POR CADA 100.000 TRABALHADORES


PORTUGAL ESPANHA FRANA REINO UNIDO SUCIA ALEMANHA UNIO EUROPEIA ESTADOS UNIDOS JAPO BRASIL

2000 IGT / INE

26-04-2012

Cesrio Fal

32

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

ACIDENTES DE TRABALHO MORTAIS POR ACTIVIDADE


ACIDENTES DE TRABALHO MORTAIS (2000) (%)

C. CIVIL TRANSPORTES SERV. PRESTADOS AGRICULTURA IND. CERMICA IND. ALIMENTAR OUTRAS 0 10 20 30 40 50

26-04-2012

Cesrio Fal

33

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

ACIDENTES DE TRABALHO MORTAIS (IGT)


180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 88 1990 155 145 144 118 112 142 164 156 152 132 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000

SECTOR DA CONSTRUO E OBRAS PBLICAS


26-04-2012 Cesrio Fal 34

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

ACIDENTES DE TRABALHO MORTAIS (Dados da Cruz Vermelha Portuguesa)

Dados da Cruz Vermelha Portuguesa

26-04-2012

Cesrio Fal

35

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

ACIDENTES DE TRABALHO MORTAIS (IGT)


DISTRIBUIO SEGUNDO AS CAUSAS
Causas desconhecidas (3%) Outras Causas (5%) Electrocusso (10%) Quedas de nvel (1%) Quedas em altura (39%)

Soterramento (11%) 26-04-2012

Esmagamento (22%) Cesrio Fal

36

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

OCORRNCIA DOS ACIDENTES POR PROFISSES


IGT - 2000 PROFISSES
Pedreiros

%
40 %

Motoristas / Manobradores
Carpinteiros
Pintores Montadores de estruturas Outros Total
26-04-2012 Cesrio Fal

18 %
16 %
8% 4% 14 % 100 %
37

INCIDNCIA DOS ACIDENTES SEGUNDO A ANTIGUIDADE NA EMPRESA


IGT - 2000
Antiguidade na empresa
At 6 meses De 6 a 12 meses De 13 a 36 meses De 37 a 60 meses De 61 a 120 meses Mais de 120 meses Desconhecido Total
26-04-2012 Cesrio Fal

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

%
51 % 6% 12 % 2% 12 % 9% 8% 100 %
38

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

INCIDNCIA DOS ACIDENTES EM TRABALHADORES COM ANTIGUIDADE AT 6 MESES


IGT - 2000
ANTIGUIDADE
1 dia De 2 a 30 dias

%
14 % 40 %

Mais de 30 dias Total

46 % 100 %

26-04-2012

Cesrio Fal

39

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

OS DIAS MAIS NEGROS DA SEMANA


IGT - 2000
Acidentes de Trabalho Mortais Dia 2 Feira 3 Feira 4 Feira 5 Feira 6 Feira N Acidentes 77 13 55 58 43 % 26,80% 4,50% 19,20% 20,20% 15,00%

Sbado
Domingo

36
5

12,50%
1,30%

Nota: O nmero de acidentes verificados ao Sbado tem a ver com o aumento do trabalho neste dia em alguns sectores de actividade, nomeadamente na Construo Civil.
26-04-2012 Cesrio Fal 40

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

AS PIORES HORAS DO DIA


Acidentes de Trabalho Mortais IGT- (2000)

(0-4h)

Hora do Dia

(4-8h) (8-12h) (12-16) (16-20h) (20-24h) 0 50 100 150

N Acidentes Mortais

O perodo das 12h s 16h o pior em termos de sinistralidade. PORQUE SER?


26-04-2012 Cesrio Fal 41

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

26-04-2012

Cesrio Fal

42

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

ACIDENTE DE TRABALHO Lei 100/97 de 13 de Setembro

Definio de Acidente de Trabalho


Aquele que se verifique no local e no tempo de trabalho e produza directa ou indirectamente leso corporal, perturbao funcional ou

doena de que resulte a reduo na capacidade de trabalho ou de ganho


ou a morte.

26-04-2012

Cesrio Fal

43

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

PODEMOS DIZER QUE CONSTITUEM ACIDENTES DE TRABALHO AQUELES QUE SE VERIFIQUEM:

A) No local e tempo de trabalho; B) No trajecto de ida e regresso para o local de trabalho nos termos regulamentados; C) Na execuo de servios espontaneamente prestados e que possa resultar proveito econmico para a entidade empregadora; D) No local de trabalho, quando em frequncia de curso de formao profissional ou, fora do local de trabalho, quando haja autorizao expressa pela entidade empregadora;

E) Em actividade de procura de emprego durante o crdito de horas para tal concedido por lei aos trabalhadores com processo de cessao de contrato de trabalho em curso
F) Fora do local ou do tempo de trabalho, quando verificado na execuo de servios determinados pela entidade empregadora.
26-04-2012 Cesrio Fal 44

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

Decreto-Lei n 143/99:
Relativamente aos nmeros anteriores esto compreendidos os acidentes que se verifiquem no trajecto normalmente utilizado:

Entre a residncia habitual ou ocasional desde a porta de acesso para as reas comuns do edifcio , at s instalaes que constituem o seu local de trabalho; No deixa de se considerar acidente de trabalho o que ocorrer quando o trajecto normal tenha sofrido interrupes ou desvios determinados pela satisfao de necessidades atendveis do trabalhador, bem como por motivo de fora maior ou por caso fortuito.

26-04-2012

Cesrio Fal

45

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

Descaracterizao do Acidente
Lei 100/97 No confere direito a reparao, o acidente:
Que for dolosamente provocado pelo sinistrado ou provier do seu acto ou omisso, que importe violao sem causa justificativa das condies de segurana estabelecidas pela entidade empregadora ou previstas na lei ; Que provier de negligncia grosseira do sinistrado; Que resultar de privao permanente ou acidental do uso da razo do sinistrado nos termos da lei civil, salvo se derivar da prpria prestao de trabalho, for independente da vontade do sinistrado ou se o empregador ou o seu representante, conhecendo o estado do sinistrado, consentir a prestao; Que provier de motivo de fora maior (devido a foras inevitveis da natureza, no constituindo risco criado pelas condies de trabalho).
26-04-2012 Cesrio Fal 46

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

Descaracterizao do Acidente
Decreto-Lei 143/99

Causas justificativas da violao das condies de segurana:


Se o acidente resultar de incumprimento de norma legal ou estabelecida pela entidade empregadora da qual o trabalhador, face ao seu grau de instruo ou acesso informao dificilmente teria conhecimento ou, tendo-o, lhe fosse manifestamente difcil entende-la; Entende-se por negligncia grosseira o comportamento temerrio em alto e relevante grau, que no se consubstancie em acto ou emisso resultante da habitualidade ao perigo do trabalho executado, da confiana na experincia profissional ou dos usos e costumes da profisso.

26-04-2012

Cesrio Fal

47

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

CUSTOS DOS ACIDENTES

CUSTOS INDIRECTOS (NO SEGURADOS)


Tempo perdido pelo acidentado e demais colegas; Custos de investigao do acidente;

Custos resultantes da seleco e formao de um substituto;


Perdas de produo devidas a perdas de rendimento; Perdas devidas a falta de qualidade, produto defeituoso; Perdas comerciais por no cumprimento de prazos; Custos dos danos produzidos em mquinas e instalaes; Perdas de tempo por motivos jurdicos; Perdas resultantes da deteriorao da imagem da empresa;

...
26-04-2012 Cesrio Fal 48

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

EXEMPLO
O Antnio, trabalhador temporrio, foi enviado para proceder montagem de mveis de escritrio, num edifcio recm-concludo. O responsvel da obra, Joo e o responsvel da montagem, Bernardo, aguardam-no. s 11 horas, quando esto a proceder descarga do camio que veio entregar os mveis, um destes escorrega das mos de Bernardo, bate no ombro de Antnio e cai no cho. Resultado:

Um ombro lesionado e um armrio parcialmente danificado. 3 dias de incapacidade temporria


26-04-2012 Cesrio Fal 49

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

CONSEQUNCIAS DO ACIDENTE
Custos Directos:
3 dias de indemnizao ao trabalhador sinistrado; Despesas hospitalares;

Custos Indirectos:
5 horas de trabalho perdidas pelo trabalhador sinistrado; Bernardo interrompeu o trabalho para prestar assistncia (15 min.);

Joo conduz o sinistrado ao hospital (15min. / 3 km.);


Joo passa pela seguradora para tratar da tramitao do acidente min. / 5 km.); (45

Joo volta ao hospital para entregar a documentao e indagar acerca do estado de sade de Antnio. Tem de aguardar porque est no RX. (50 min. / 5 km.); De regresso obra, Joo deixa Antnio em casa (20 min. / 4 km.);
26-04-2012 Cesrio Fal 50

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

CONSEQUNCIAS DO ACIDENTE
Joo contacta o escritrio solicitando as peas para reparar o armrio (10 min. TLM.) ; A necessidade de cumprir prazos obriga contratao de um substituto, junto da empresa de trabalho temporrio. Para ganhar tempo, o responsvel da obra assegura o transporte deste (1 hora / 16 km.);

Um furgo vem entregar as peas solicitadas (1 hora / 30 km.) ;


Substituio das partes deterioradas do armrio (1 hora 30 min.) ; Os atrasos impedem a finalizao do trabalho no prazo previsto, obrigando a equipa a voltar no dia seguinte (3 horas x 3 trabalhadores);

Participao formal do acidente (20 min.);


Celebrao de novo contrato (10 min.) ; Realizao de inqurito ao acidente, elaborao de ficha e outras formalidades (1 hora);
26-04-2012 Cesrio Fal 51

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

CONCLUSO
CD CUSTOS TOTAIS - CT CUSTOS DIRECTOS - CD CUSTOS INDIRECTOS - CI

CI
(CT = CD + CI)

CI >> CD

26-04-2012

Cesrio Fal

52

Taxa de Incidncia e Taxa de Gravidade dos acidentes de trabalho por actividade econmica, por cada mil trabalhadores (2006).
Taxa de Incidncia
85,3 153,1

Actividade Econmica
Agricultura, Caa e Silvicultura Pesca

Taxa de Gravidade
0,5 1,1

Indstrias Extractivas
Indstria Metalomecnica Construo Civil e Obras Pblicas Indstria de Madeira e Cortias

601,5
253,5 161,0 164,8

1,4
0,9 1,5 1,0

Que concluses tira deste quadro estatstico?


26-04-2012 Cesrio Fal 53

AMBIENTE, SEGURANA, HIGIENE E SADE NO TRABALHO. CONCEITOS BSICOS.

OBRIGADO!
26-04-2012 Cesrio Fal 54

Das könnte Ihnen auch gefallen