1

Neovlaeno umnoavanje i distribucija su strogo zabranjeni!!! Autorska prava za crnogorske standarde i srodne dokumente pripadaju Institutu za standardizaciju Crne Gore. Umnoavanje, u cjelini ili djelimino, kao i distribucija crnogorskih standarda i srodnih dokumenata, dozvoljeni su samo uz saglasnost Instituta za standardizaciju Crne Gore.

ISME Izdaje Institut za standardizaciju Crne Gore INSTITUT ZA STANDARDIZACIJU CRNE GORE VII Omladinske br 28 Tel: +382 20 227 108, Fax: +382 20 227 138 e-mail: isme@t-com.me, prodaja@isme.co.me web:www.isme.me
2

Engleska verzija

Upravljanje kapacitetima Dio 6: Mjerenje povrine i prostora u upravljanju kapacitetima

Ovaj evropski standard usvojio je Evropski odbor za standardizaciju (CEN) 8. jula 2011. godine. lanovi CEN-a obavezni su da se pridravaju Unutranjih propisa CEN-a/CENELEC-a (Evropskog komiteta za standardizaciju u oblasti elektrotehnike) kojima se utvruju uslovi za davanje statusa nacionalnog standarda ovom evropskom standardu bez bilo kakvih izmjena. Aurirane liste i bibliografske reference koje se tiu takvih nacionalnih standarda mogu se dobiti podnoenjem zahtjeva Centru za upravljanje CEN-CENELEC-a ili bilo kojem lanu CENa. Ovaj evropski standard postoji u tri slubene verzije (na engleskom, francuskom i njemakom jeziku). Verzija na nekom od ostalih jezika nastala prevoenjem u okviru nadlenosti nekog lana CEN-a na njegov jezik, a o kojoj je obavijeten Centar za upravljanje CEN-CENELEC-a, ima isti status kao slubene verzije. lanovi CEN-a su tijela nacionalne standarde u Bugarskoj, Hrvatskoj, ekoj, Danskoj, Estoniji, Francuskoj, Njemakoj, Islandu, Irskoj, Italiji, Luksemburgu, Malti, Norvekoj, Poljskoj, Rumuniji, Slovakoj, vedskoj, vajcarskoj i nadlena za Austriji, Belgiji, Kipru, Republici Finskoj, Grkoj, Maarskoj, Letoniji, Litvaniji, Holandiji, Portugaliji, Sloveniji, paniji, Velikoj Britaniji.

_____________________________________________________________________________
2011 CEN Sva prava korienja u bilo kojem obliku i na bilo koji nain u Br. EN 15221-6:2011: E svijetu zadravaju nacionalni lanovi CEN-a Djel.

Sadraj
Strana

4.2

4.4

Predgovor
Ovaj dokument (EN 15522-6:2011) izradio je Tehniki odbor CEN/TC 348 Facility Management (Upravljanje kapacitetima), ijim sekretarijatom upravlja Institut za standardizaciju Holandije (NEN). Ovaj evropski standard dobija status nacionalnog standarda, bilo putem objavljivanja identinog teksta ili njegovim donoenjem, najkasnije do aprila 2012. godine, a nacionalni standardi koji drukije propisuju prestaju da vae najkasnije do aprila 2012. godine. Skree se panja na mogunost da pojedini elementi ovog dokumenta mogu podlijegati pravima po osnovu patenata. CEN [i/ili CENELEC] nijesu odgovorni za identifikaciju takvih prava po osnovu patenata. Ovaj evropski standard je jedan iz serije EN 15221 Facility Management (Upravljanje kapacitetima), koja se sastoji od sljedeih dijelova: 5

Dio 1: Izrazi i definicije Dio 2: Uputstvo za ugovaranje usluga upravljanja kapacitetima Dio 3: Uputstvo za kvalitet u upravljanju kapacitetima Dio 4: Taksonomija, klasifikacija i strukture u upravljanju kapacitet Dio 5: Uputstvo za procese upravljanja kapacitetima Dio 6: Mjerenje povrine i prostora u upravljanju kapacitetima Dio 7:Utvrivanje referentnih vrijednosti za potrebe poreenja poslovnih rezultata

Shodno Internim propisima CEN/CENELEC-a, organizacije nadlene za nacionalne standarde zemalja navedenih dalje u tekstu dune su da primjenjuju ovaj evropski standard: Austrija, Belgija, Bugarska, Hrvatska, Kipar, Republika eka, Danska, Estonija, Finska, Francuska, Njemaka, Grka, Maarska, Island, Irska, Italija, Letonija, Litvanija, Luksemburg, Malta, Holandija, Norveka, Poljska, Portugalija, Rumunija, Slovaka, Slovenija, panija, vedska, vajcarska i Velika Britanija.

Jedinstveni uvod u evropske standarde EN 15221-3, EN 15221-4, EN 15221-5 i EN 15221-6

Godine 2002. pokrenuta je inicijativa za uspostavljanje evropskog standarda za potrebe utvrivanja referentnih vrijednosti namijenjenih poreenju u upravljanju kapacitetima. Ubrzo je prepoznato da se, kako bi se taj cilj ostvario, moraju detaljno utvrditi i objaviti preliminarni standardi. Prvi rezultat tog procesa bili su standardi EN 15221-1:2006 i EN 15221-2:2006. Na osnovu razgovora o utvrivanju ta dva standarda, odlueno je da se utvrde etiri nova evropska standarda za kvalitet, taksonomiju, procese i mjerenje. Nakon realizacije tih est standarda, bilo je mogue pristupiti utvrivanju evropskog standarda za utvrivanje referentnih vrijednosti namijenjenih poreenju prEN 15221-7. Utvreni su, usvojeni i usaglaeni standardi, EN 15221-3, EN 15221-4, EN 15221-5 i EN 15221-6 kao set principa na kojima se temelji pristup upravljanju kapacitetima u odnosu na EN 15221-1, kako bi se obezbijedila dosljednost. Oni su ugraeni u osnovne principe sistema upravljanja zasnovanog na procesima, na kojima se ovi standardi temelje. Slijedi prikaz modela upravaljanja kapacitetima EN 15221-1.

Model EN 15221-1:2006

U osnovi ovih standarda su i iroko prihvaeni principi upravljanja, naroito lanac vrijednosti (Porter, M E, (1885), Konkurentska prednost - ostvarivanje i ouvanje vrhunskih poslovnih rezultata (Competitive Advantage: creating and sustaining superior performance), Free Press, New York) i kontrola kvaliteta (Planiraj, uradi, 7

provjeri, djeluj - PDCA (Plan, Do, Check, Act)). Deming, W E (1986), Kako izai iz krize (Out of the Crisis), MIT, Cambridge. Upuivanje na ISO 10014:2006, Upravljanje kvalitetom Uputstva za ostvarivanje finansijske i ekonomske koristi (Quality Management Guidelines for realizing financial and economic benefits).

Principi Demingovog ciklusa (PDCA) podupiru sve standarde ali se, u pogledu obima i dubine, u svakom od njih razliito primjenjuju. Zapravo, postoje razliite vrste PDCA ciklusa, zavisno od perioda primjene (npr. dugoroni, kratkoroni). Ti standardi spadaju u porodicu standarda za sisteme upravljanja kvalitetom EN ISO 9000 i primjenjuju konkretna uputstva na pojmove i korienje pristupa sistemima upravljanja zasnovanim na procesima u domenu upravljanja kapacitetima. Izraz usluge za kapacitete (objekte) koristi se kao generiki opis u standardima. Izraz standardizovani proizvodi za kapacitete (objekte) odnosi se na standardizovane usluge za kapacitete (objekte) definisane i opisane u EN 152214, Upravljanje kapacitetima Dio 4: Taksonomija, klasifikacija i strukture u upravljanju kapacitetima. Nadleni u zemljama mogu da odlue da izraz proizvod zamijene izrazom usluga, kada smatraju da je to bitno radi dobrog prihvatanja i korienja standarda u njihovoj zemlji. Cilj svih standarda jeste da prue uputstva organizacijama koje se bave upravljanjem kapacitetima u pogledu razvoja i unapreivanja njihovih procesa u sklopu upravljanja kapaciteta kako bi se podrale primarne djelatnosti. To e pomoi organizacionom razvoju, inovacijama i unapreivanju i stvorie temelj za dalje struno usavravanje u upravljanju kapacitetima i njegovo napredovanje u Evropi. Stoga, u standardima su, kao pomo organizacijama, dati generiki primjeri. Ovim standardima se polau temelji za posao koji dodatno treba obaviti u razvoju upravljanja kapacitetima, u pogledu npr. standarda za referentne vrijednosti prEN 15221-7.

Uvod u mjerenje kapacitetima

povrine

prostora

upravljanju

Kako bi se podrao dosljedan evropski pristup upravljanju kapacitetima, ovaj dokument prua konstruktivni okvir sa jasnim izrazima, definicijama i principima za mjerenje povrina poda i prostora u objektima, to ni iz daleka nije jedistveni jezik svih aktera u u cjelokupnoj graevinskoj djelatnosti. Dokaz da postoji potreba za usklaenim evropskim pristupom mjerenju povrine i prostora lei u injenici da mnoge evropske zemlje koriste razliita pravila i definicije za procjenjivanje podnih povrina objekata. Kao posljedica toga, podatke o prostornim mjerenjima iz razliitih zemalja teko je tumaiti a poreenja podataka e najvjerovatnije biti netana. Upravo ta uporedivost podataka je osobito vana za donosioce odluka najrazliitijih profila, kao to su planeri i arhitekte, ekonomisti i investitori, vlasnici i zakupci, politiari i administratori, itd. Nedavno istraivanje Evropskog odbora graevinskih ekonomista ( European Committee of Construction Economists (CEEC)) istaklo je injenicu da sve evropske zemlje koriste sline elemente za mjerenje podnih povrina u objektima. Meutim, nain na koji su te komponente grupisane i kodirane umnogome se razlikuje od zemlje do zemlje. Usljed toga, poreenja izmeu neto unutranje povrine nekog objekta u Velikoj Britaniji koju je izmjerila britanska Kraljevska ustanova ovlaenih geodeta (RICS) sa neto zatvorenom povrinom nekog objekta u Njemakoj koji je mjerio Njemaki institut za standardizaciju (DIN) ili neto podnom povrinom objekta u Holandiji koju je izmjerio Institut za standardizaciju Holandije (NEN) navode na veoma pogrene zakljuke budui da se povrine poda razliito mjere. Ukratko, to to mjerenje konkretnih podnih povrina u jednoj te istoj zgradi koristei razliite nacionalne standarde dovodi do varijacija i do 30% jasno ukazuje na potrebu za usaglaenim evropskim pristupom mjerenju povrine i prostora.

10

1. Predmet
Ovaj evropski standard utvruje jedinstveni osnov za planiranje i projektovanje, upravljanje povrinama i prostorom, finansijsku procjenu, kao i mehanizam za odreivanje referentnih vrijednosti u oblasti upravljanja kapacitetima. Ovaj standard obuhvata mjerenje povrine i prostora za postojee objekte koji su predmet vlasnitva ili zakupa, kao i objekte u fazi planiranja ili izgradnje. Ovaj standard predstavlja okvir za mjerenje podnih povrina unutar objekata i povrina izvan objekata. Osim toga, sadri jasne izraze i definicije, kao i metode za mjerenje horizontalnih povrina i zapremina u objektima i/ili dijelovima objekata, bez obzira na njihovu funkciju.

2. Normativne reference
Referentni dokumenti koji slijede su nezamjenljivi za primjenu ovog dokumenta. Tamo gdje reference imaju datum, primjenjuju se samo naznaena izdanja. Za reference bez datuma, primjenjuje se posljednje izdanje dokumenta na koji se upuuje (sa svim izmjenama i dopunama). EN 15221-1:2006, Upravljanje kapacitetima Dio 1: Izrazi i definicije ( Facility Management Part 1: Terms and definitions).

3. Izrazi i definicije
Za potrebe ovog dokumenta, primjenjuju se izrazi i definicije dati u EN 152211:2006 i navedeni dalje u tekstu. 3.1 razdaljina brojani izraz jednodimenzionalne figure, mjereno du najkrae linije koja povezuje dvije take 3.2 povrina brojani izraz dvodimenzinalne povrine, izraunat uglavnom kao proizvod dvije mjere za razdaljinu 3.2 zapremina numeriki izraz trodimenzionalnog koncepta, izraunat uglavnom kao proizvod sve tri mjere za razdaljinu

11

3.4 prostor povrina ili zapremina koje su stvarno ili teoretski ograniene [vidi ISO 6707-1] 3.5 pod uopteno, donja horizontalna konstrukcija prostorije koja ini granini element objekta ili njegovog dijela 3.6 plafon uopteno, gornja horizontalna povrina prostorije 3.7 krov konstrukcija koja pokriva objekat a koja ini najvii nivo objekta ili njegovog dijela 3.8 zid uopteno, vertikalna konstrukcija koja ini granine elemente objekta ili njegovog dijela NAPOMENA Razlikujemo konstruktivne i nekonstruktivne zidove, kao i spoljanje i unutranje zidove (vidi B.5): A cjelovitost konstrukcije B prostora 1 2 Spoljanji zidovi dijele/odvajaju unutranjost prostorija od spoljanjosti Unutranji zidovi iskljuivo dijele/odvajaju unutranjost prostorija Nekonstruktivni zidovi namijenjeni su iskljuivo za dijeljenje/odvajanje Konstruktivni zidovi podupiru podove ili krovove i/ili obezbjeuju

Mogue su kombinacije gore navedenog (npr. unutranji zidovi mogu biti konstruktivni a spoljanji zidovi mogu biti nekonstruktivni). 3.9 prostorija dio objekta, potpuno ili djelimino ogranien pregradnim elementima a iji pod i/ili plafon ine dio konstrukcije objekta, dostupan ljudima 3.10 objekat nepodijeljeno sklonite koje obuhvata prostor sasvim ili djelimino ogranien 12

konstrukcijama koje ga zatvaraju, sa konkretnim namjenama za ljude koji tu borave

4
4.1

Metode i jedinice mjerenja

Jedinice

Jedinice mjerenja razlikuju se zavisno od vrste izraunavanja: razdaljine su mjere jedne dimenzije i treba ih izraavati u metrima (m); povrine su mjere dvije dimenzije i treba ih izraavati u metrima kvadratnim (m); zapremine su mjere tri dimenzije i treba ih izraavati u metrima kubnim (m).

4.2 Razdaljina
Za razdaljine, neophodno je napraviti razliku izmeu duine, irine i visine. Duina se mjeri kao linearno protezanje od jednog do drugog kraja (mjerenje horizontalne razdaljine). irina se mjeri kao linearno protezanje od jedne do druge strane (mjerenje horizontalne razdaljine). Visina se mjeri kao linearno pruanje od vrha do dna (mjerenje vertikalne razdaljine). NAPOMENA 1 irina je ista kao duina ili manja od duine.

Kod duina, irina i visina razlikuju se bruto i neto razdaljina: bruto duina / irina se mjeri kao horizontalna razdaljina izmeu spoljanjih graninih povrina spoljanjih zidova ili horizontalna razdaljina izmeu centara unutranjih zidova; neto duina / irina se mjeri kao horizontalna razdaljina izmeu unutranjih graninih povrina zidova, pri emu se ne uzimaju u obzir manje bitne konstruktivne komponente; bruto visina se mjeri kao vertikalna razdaljina izmeu vrha finalno obraenog poda ili terena sa kojim se granii i vrha finalno obraenog poda prostorije koja se nalazi iznad ili vrha krovne konstrukcije;

NAPOMENA 2 Kod najnie etae u objektu, bruto visina mora se mjeriti do dna poda (do maksimuma normalnog poda) neto visina se mjeri kao vertikalna razdaljina izmeu vrha finalno obraenog poda ili terena sa kojim se granii i dna plafona ili krova koji se nalazi iznad, pri emu se manje bitne konstruktivne komponente ne uzimaju u obzir; ista visina se mjeri kao vertikalna razdaljina izmeu vrha finalno obraenog poda ili kote terena i donje strane sputenog plafona koji se nalazi iznad, pri emu se manje bitne konstruktivne komponente ne uzimaju u obzir. Najmanja visina prolaza moe biti manja od iste visine. 13

NAPOMENA 3

visina konstrukcije je razlika izmeu bruto visine i neto visine.

Primjeri su dati na Slikama 1 i 2.

Legenda 1 2 3 4 5

prostorija 1 prostorija 2 spoljanji zid unutranji zid pod

14

6 7 8 9 bg1 bg2 l lN h hC hp hN hF

pod ili krov sputeni plafon plafon podignuti pod bruto irina prostorije 1 bruto irina prostorije 2 bruto duina neto duina bruto visina visina konstrukcije visina prolaza neto visina ista visina a) Mjerenje razdaljina u vertikalnom planu

Legenda 1 2 3 4 b bg1 bg2

prostorija 1 prostorija 2 spoljanji zid unutranji zid bruto irina bruto irina prostorije 1 bruto irina prostorije 2

15

bp bN1 bN2 l lG1 lG2 lN1 lN2

irina rolaza neto irina 1 neto irina 2 bruto duina bruto duina 1 bruto duina 2 neto duina 1 neto duina 2

b) Mjerenje razdaljina u horizontalnoj ravni gledano odozgo Slika 1 Mjerenje razdaljina

Legenda 1 posljednja etaa 2 meusprat 3 najnia etaa 4 zatvorena povrina 5 pokrivena povrina 6 povrina objekta iznad terena 7 kolonada h bruto visina Slika 2 Primjeri mjerenja bruto razdaljina u razliitim objektima sa vie etaa

16

4.3 Povrina
I horizontalne i vertikalne povrine mjere se njihovim stvarnim dimenzijama. Nagnute ravne povrine poput rampi mjere se njihovom vertikalnom projekcijom na (zamiljenoj) horizontalnoj ravni, kao to je ilustrovano. Stepenini kraci sa visinskom razlikom <1,50 m ilustrovani su na ravni tamo gdje poinju, stepenini kraci sa visinskom razlikom 1,50 m ilustrovani su na ravni tamo gdje se zavravaju (projektovano nagore ka sljedeoj ravni)

Legenda b irina l duina

Slika 3 Vertikalna projekcija Bruto povrine se odreuju bruto razdaljinama, neto povrine se odreuju neto razdaljinama. Povrine koje su potrebne iskljuivo za odravanje i izlazi za vanredne situacije ne uzimaju se u obzir kod ovog standarda.

4.

Zapremina

Zapremine se mjere njihovim stvarnim dimenzijama. Nangute ravne povrine, bilo da su podovi ili zidovi, definiu nagnute granice zapremine. Bruto zapremine odreuju se bruto razdaljinama, neto zapremine odreuju se neto razdaljinama. Treba imati u vidu da se pojmovi nekorisne povrine etae, kao to su praznine, ovdje ne primjenjuju. Prilikom mjerenja
17

zapremina, prostor u vie nivoa mjeri se kao jedna jedinstvena zapremina.

5 Okvir za mjerenje povrina i prostora objekata

5.1 Opte

Objekti, prostorije i podovi mjere se u nivou poda (na visinskom nivou gornje povrine finalno obraenog poda). Svaki nivo poda mjeri se posebno. Povrine kod kojih su neto visine razliite u okviru istog nivoa poda mogu se raunati posebno. Povrina poda utvruje se kao povrina vertikalne projekcije na horizontalnu ravan. Zidni otvori na unutranjim i spoljanjim zidovima takoe se mjere vertikalnom projekcijom na horizontalnu ravan njihovih spoljnih granica u nivou poda i pripadaju zapremini i povrini spoljanjih i unutranjih zidova. Za vie informacija, vidi Dodatak B. Kod svih kategorija povrina razlikuju se: A prostori koji su potpuno pokriveni i zatvoreni sa svih strana do iste visine; B prostori koji su potpuno pokriveni, ali nijesu zatvoreni sa svih strana du iste visine (npr. uvueni balkoni; C prostori koji nijesu pokriveni ali pripadaju komponentama (npr. otvoreni balkoni).

Tabela 1 Hijerarhija podnih povrina u objektu

Povrina etae (LA) Bruto povrina poda (GFA) Unutranja povrina poda (IFA) Neto povrina poda (NFA) Neto povrina prostorija (NRA) Povrina Povrina za tehnikih komunikaciju prostorija (TA) (CA) primjeri podvrsta, primjeri podvrsta, vidi dodatak C vidi dodatak C

Povrina sanitarnih prostorija (AA) primjeri podvrsta, vidi dodatak C

Povrina primarne namjene (PA) primjeri podvrsta, vidi dodatak C

18

Nekorisna povrina etae (NLA)

Povrina pod spoljanjom konstrukcijom (ECA) Povrina pod unutranjom konstrukcijom (ICA) Povrina pod pregradnim zidovima (PWA) Povrina tehnikih prostorija sa neogranienim pristupom (RTA)

Povrina tehnikih prostorija sa ogranienim pristupom (RTA)

Povrina za komunikaciju sa neogranienim pristupom (UCA)

Primjena okvira datog u Tabeli 1 ilustruje se u sljedeem primjeru.

Povrina za komunikaciju sa ogranienim pristupom (RCA) Povrina sanitarnih prostorija sa neogranienim pristupom (UAA) Povrina sanitarnih prostorija sa ogranienim pristupom (RAA) Povrina primarne namjene sa neogranienim pristupom (UPA)

NAPOMENA Kada se definie povrina poda koja se moe izdati pod zakup, ozbiljno se preporuuje da se koristi jedno od definisanih mjerenja iz gornje tabele.

Dio ovog objekta je dat na Slici 4. Na slikama koje zatim slijede, u svakom od sluajeva, sive povrine pokazuju povrinu opisanu ispod slike.

19

Povrina primarne namjene sa ogranienim pristupom (RPA)

Slika 4 Plan osnove gornje etae objekta datog kao primjer Povrina etae (LA)
20

Povrina etae je izmjerena povrina za jednu etau, ukljuujui sve povrine sadrane unutra i izmjerene do spoljanjeg, stalnog, finalno obraenog povrinskoj sloja. To obuhvata stanove na vrhu objekata (penthaus) i meuspratove (mezanine), podrume i pokrivene pjeake staze i prolaze. Odvojeni objekti se mjere pojedinano. Dalje u tekstu je iscrpna lista elemenata koje obuhvata ovaj izraz: a) praznine, centralni holovi (atrijumi) i upljine; b) debljina obodnih zidova; c) spoljanje kolonade i stubovi; d) konstruktivni zidovi i pregrade; e) unutranje kolonade i stubovi; f) nekonstruktivni zidovi; g) fleksibilne i pokretne pregrade; h) prostorije za mainske instalacije (npr. liftovske prostorije i kontlarnice, kao i ureaji za grijanje i hladjenje); i) prostorije za elektroinstalacije (npr. provodnici i generatori, kao i prostorije za instalacije za mrene komunikacije (prenos podataka putem naponskog kabla); j) prostorije za druge instalacije (npr. instalacije za upravljanje otpadom i magacini za odravanje kapaciteta); k) stepenina okna, liftovska okna i pokretne stepenice l) hodnici i druge povrine za komunikaciju m) sanitarne prostorije obuhvataju sve sanitarne povrine (npr. toalete, tueve i svlaionice, kao i prostorije za zaposlene na odravanju istoe) n) centralni pomoni prostori (npr. ulazni holovi i ugostiteljski prostori, kao i prostori za drutvene i rekreativne aktivnosti) o) lokalni pomoni prostori (npr. prostori za sastanke, prostor za kartoteku i uvanje materijala, kao i povrine za tampanje i fotokopiranje) p) poslovni prostori (npr. odvojene kancelarije, laboratorije, prodajni prostori, prostori za odravanje nastavnih aktivnosti ili operacione sale) Primjer povrine etae je prikazan na Slici 5.

21

22

Slika 5 Mjerenje povrine etae Povrina etae se zatim ralanjuje na nekorisnu povrinu etae i bruto povrinu poda. 23

5.3

Nekorisna povrina etae (NLA)

Nekorisna povrina etae je izmjerena povrina, koja obuhvata praznine, atrijume i upljine. Primjer nekorisne povrine etae prikazan je na Slici 6.

Legenda 1 2 3 4 atrijum iznad prostorije sa stepenicama na prizemlju atrijum iznad ulazne povrine atrijum iznad unutranjeg dvorita praznina iznad povrine tehnikih prostorija na prizemlju

24

Slika 6 Mjerenje nekorisne povrine etae

5.4

Bruto povrina poda (GFA)

Bruto povrina poda je izraunata povrina etae (LA) od koje se oduzme nekorisna povrina etae (NLA). LA-NLA=GFA Da bi se omoguilo razlikovanje ovog izraza, povrine koje on obuhvata date su na sljedeoj listi: a) debljina obodnih zidova; b) spoljanje kolonade i stubovi; c) konstruktivni zidovi i pregrade; d) unutranje kolonade i stubovi; e) nekonstruktivni zidovi; f) fleksibilne i pokretne pregrade; g) prostorije za mainske instalacije (npr. liftovske prostorije i kontlarnice, kao i ureaji za grijanje i hladjenje); h) prostorije za elektroinstalacije (npr. provodnici i generatori, kao i prostorije za instalacije za mrene komunikacije (prenos podataka putem naponskog kabla); i) prostorije za druge instalacije (npr. instalacije za upravljanje otpadom i magacini za odravanje kapaciteta); j) stepenina okna, liftovska okna i pokretne stepenice k) hodnici i druge povrine za komunikaciju l) sanitarne prostorije obuhvataju sve sanitarne povrine (npr. toalete, tueve i svlaionice, kao i prostorije za zaposlene na odravanju istoe) m) centralni pomoni prostori (npr. ulazni holovi i ugostiteljski prostori, kao i prostori za drutvene aktivnosti i rekreaciju) n) lokalni pomoni prostori (npr. prostori za sastanke, prostor za arhiviranje i uvanje, kao i povrine za tampanje i fotokopiranje) 25

o) poslovni prostori (npr. odvojene kancelarije, laboratorije, prodajni prostori, prostori za odravanje nastavnih aktivnosti ili operacione sale) Primjer bruto povrine poda je prikazan na Slici 7.

26

Legenda 1 2 3 atrijum iznad prostorije sa stepenicama na prizemlju atrijum iznad ulazne povrine atrijum iznad unutranjeg dvorita

Slika 7 Mjerenje bruto povrine poda Bruto povrina poda se zatim ralanjuje na povrinu pod spoljanjom konstrukcijom 27

i unutranju povrinu poda.

5.5

Povrina pod spoljanjom konstrukcijom (ECA)

Povrina pod spoljanjom konstrukcijom je izmjerena povrina koja obuhvata spoljanje zidove finalno obraenog ukupnog horizontalnog gabarita objekta. Ovo takoe podrazumijeva dodatno urvrivanje spoljanjih zidova, npr. potporne stubove i seizmiku potporu. Primjer povrine pod spoljanjom konstrukcijom prikazan je na Slici 8.

Slika 8 Mjerenje povrine pod spoljanjom konstrukcijom 28

5.6

Unutranja povrina poda (IFA)

Unutranja povrina poda je izraunata povrina bruto povrine poda (GFA) od koje se oduzme povrina pod spoljanjom konstrukcijom (ECA). GFA-ECA=IFA Za potrebe razlikovanja ovog izraza, povrine koje on obuhvata date su na listi koja slijedi: a) konstruktivni zidovi i pregrade; b) unutranje kolonade i stubovi; c) nekonstruktivni zidovi; d) fleksibilne i pokretne pregrade; e) prostorije za mainske instalacije (npr. liftovske prostorije i kontlarnice, kao i ureaji za grijanje i hladjenje); f) prostorije za elektroinstalacije (npr. provodnici i generatori, kao i prostorije za instalacije za mrene komunikacije (prenos podataka putem naponskog kabla); g) prostorije za druge instalacije (npr. instalacije za upravljanje otpadom i magacini za odravanje kapaciteta); h) stepenina okna, liftovska okna i pokretne stepenice i) hodnici i druge povrine za komunikaciju j) sanitarne prostorije obuhvataju sve sanitarne povrine (npr. toalete, tueve i svlaionice, kao i prostorije za zaposlene na odravanju istoe) k) centralni pomoni prostori (npr. ulazni holovi i ugostiteljski prostori, kao i prostori za drutvene aktivnosti i rekreaciju) l) lokalni pomoni prostori (npr. prostori za sastanke, prostor za arhiviranje i uvanje materijala, kao i povrine za tampanje i fotokopiranje) m) poslovni prostori (npr. odvojene kancelarije, laboratorije, prodajni prostori, prostori za odravanje nastavnih aktivnosti ili operacione sale)

Primjer unutranje povrine poda prikazan je na Slici 9. 29

30

Slika 9 Mjerenje unutranje povrine poda Unutranja povrina poda se zatim ralanjuje na povrinu pod unutranjom konstrukcijom i neto povrinu poda. 31

5.7

Povrina pod unutranjom konstrukcijom (ICA)

Povrina pod unutranjom konstrukcijom je izmjerena povrina koja obuhvata unutranju konstrukciju objekta (npr. kolonade i potporni zidovi). Primjer povrine pod unutranjom konstrukcijom prikazan je na Slici 10.

Slika 10 Mjerenje povrine pod unutranjom konstrukcijom

32

5.8

Neto povrina poda (NFA)

Neto povrina poda je izraunata povrina unutranje povrine poda (IFA) od koje se oduzme povrina pod unutranjom konstrukcijom (ICA). IFA-ICA=NFA. Za potrebe razlikovanja ovog izraza, povrine koje on obuhvata date su na listi koja slijedi: a) nekonstruktivni zidovi; b) fleksibilne i pokretne pregrade; c) prostorije za mainske instalacije (npr. liftovske prostorije i kontlarnice, kao i ureaji za grijanje i hladjenje); d) prostorije za elektroinstalacije (npr. provodnici i generatori, kao i prostorije za instalacije za mrene komunikacije (prenos podataka putem naponskog kabla); e) prostorije za druge instalacije (npr. instalacije za upravljanje otpadom i magacini za odravanje kapaciteta); f) stepenina okna, liftovska okna i pokretne stepenice g) hodnici i druge povrine za komunikaciju h) sanitarne prostorije obuhvataju sve sanitarne povrine (npr. toalete, tueve i svlaionice, kao i prostorije za zaposlene na odravanju istoe) i) centralni pomoni prostori (npr. ulazni holovi i ugostiteljski prostori, kao i prostori za drutvene rekreacione aktivnosti) j) lokalni pomoni prostori (npr. prostori za sastanke, prostor za kartoteku i uvanje materijala, kao i povrine za tampanje i fotokopiranje) k) poslovni prostori (npr. odvojene kancelarije, laboratorije, prodajni prostori, prostori za odravanje nastavnih aktivnosti ili operacione sale) Primjer neto povrine poda dat je na Slici 11.

33

Slika 11 Mjerenje neto povrine poda Neto povrina poda se zatim ralanjuje na povrinu pod pregradnim zidovima i neto povrinu prostorija.
34

5.9

Povrina pod pregradnim zidovima (PWA)

koja obuhvata

Povrina pod pregradnim zidovima je izmjerena povrina nekonstruktivne zidove, kao i fleksibilne i pokretne pregrade.

Ukoliko postoji bilo kakva sumnja u kvalitet nekog zida, treba ga uvrstiti u povrinu pod unutranjom konstrukcijom. Primjer povrine pod pregradnim zidovima prikazan je na Slici 12.

Slika 12 Mjerenje povrine pod pregradnim zidovima 35

5.10

Neto povrina prostorija (NRA)

Neto povrina prostorija je zbir povrina svih podova izmjerena na unutranjoj povrini svake prostorije. Predstavlja izraunatu povrinu neto povrine poda (NFA) od koje se oduzme povrina pod pregradnim zidovima (PWA). NFA-PWA=NRA Za potrebe razlikovanja ovog izraza, povrine koje on obuhvata date su na listi koja slijedi: a) prostorije za mainske instalacije (npr. liftovske prostorije i kontlarnice, kao i ureaji za grijanje i hladjenje); b) prostorije za elektroinstalacije (npr. provodnici i generatori, kao i prostorije za instalacije za mrene komunikacije (prenos podataka putem naponskog kabla); c) prostorije za druge instalacije (npr. instalacije za upravljanje otpadom i magacini za odravanje kapaciteta); d) stepenina okna, liftovska okna i pokretne stepenice e) hodnici i druge povrine za komunikaciju f) sanitarne prostorije obuhvataju sve sanitarne povrine (npr. toalete, tueve i svlaionice, kao i prostorije za zaposlene na odravanju istoe) g) centralni pomoni prostori (npr. ulazni holovi i ugostiteljski prostori, kao i prostori za drutvene i rekreativne aktivnosti) h) lokalni pomoni prostori (npr. prostori za sastanke, prostor za kartoteku i uvanje materijala, kao i povrine za tampanje i fotokopiranje) i) poslovni prostori (npr. odvojene kancelarije, laboratorije, prodajni prostori, prostori za odravanje nastavnih aktivnosti ili operacione sale)

Primjer neto povrine prostorije dat je na Slici 13.

36

37

Slika 13 Mjerenje neto povrine prostorija

38

Neto povrina prostorija se zatim ralanjuje na sljedee kategorije: Povrina tehnikih prostorija (TA) Povrina za komunikaciju (CA); Povrina sanitarnih prostorija (AA); Povrina primarne namjene (PA);

NRA=TA+CA+AA+PA. Svaka od ovih kategorija moe se dodatno dijeliti na povrine sa neogranienim i ogranienim pristupom. Takva ogranienja mogu da proizilaze iz propisa organizacije i/ili drave, a koji se tiu funkcionalnih, tehnikih i ekonomskih ogranienja. Obavezna minimalna visina od 1,5 m, 1,6 m ili 1,9 m su primjeri pravila koje se esto moe koristiti. Treba naglasiti da su povrine sa ogranienim pristupom izmjerene povrine oduzete od neto povrine prostorija (NRA). Da bi se odrala uporedivost u svim organizacijama koje imaju razliita pravila o povrinama sa ogranienim pristupom, uvijek mora biti dostupna puna NRA. ZA stavke pod takama 5.11 do 5.14, u sluaju da postoji bilo kakva sumnja vezano za kategorizaciju prostora, treba izabrati primarnu namjenu prostorije. 5.11 Povrina tehnikih prostorija (TA)

Povrina tehnikih prostorija je dio neto povrine prostorija koju zauzimaju prostorije za sve mainske instalacije (ukljuujui liftovske prostorije i prostorije za postrojenja, ventilaciju, sisteme za hlaenje i grijanje vazduha, vertikalne kanale za voenje instalacija i cijevi) i elektroinstalacije (ukljuujui elektrine provodnike, pokretne i ugradne elemente za potrebe rasvjete i strujnog napajanja). Za listu tipinih primjera, vidi Dodatak C. Primjer tehnike povrine dat je na Slici 14. Kao to je navedeno u 5.10, povrina tehnikih prostorija moe se dodatno podijeliti na povrine sa neogranienim i ogranienim pristupom. Takva ogranienja mogu da proizilaze iz propisa organizacije i/ili drave, a koji se tiu funkcionalnih, tehnikih i ekonomskih ogranienja.

39

40

Slika 14 Mjerenje povrine tehnikih prostorija

41

5.12 Povrina za komunikaciju (CA)

Povrina za komunikaciju je dio neto povrine prostorija koju zauzima vertikalna i horizontalna komunikacija. Za listu tipinih primjera, vidi Dodatak C. Primjer povrine za komunikaciju dat je na Slici 15. Kao to je navedeno u 5.10, povrina za komunikaciju moe se dodatno podijeliti na povrine sa neogranienim i ogranienim pristupom. Takva ogranienja mogu da proizilaze iz propisa organizacije i/ili drave, a koji se tiu funkcionalnih, tehnikih i ekonomskih ogranienja.

42

Slika 15 Mjerenje povrine za komunikaciju

5.13

Povrina sanitarnih prostorija (AA)

Povrina sanitarnih prostorija je dio neto povrine prostorija koji zauzimaju sanitarne prostorije. Za listu tipinih primjera, vidi Dodatak C. Primjer povrine sanitarnih prostorija dat je na Slici 16. Kao to je navedeno u 5.10, povrina sanitarnih prostorija moe se dodatno podijeliti na povrine sa neogranienim i ogranienim pristupom. Takva ogranienja mogu da proizilaze iz propisa organizacije i/ili drave, a koji se tiu funkcionalnih, tehnikih i ekonomskih ogranienja.

43

Slika 16 Mjerenje povrine sanitarnih prostorija

5.14

Povrina primarne namjene (PA)

Povrina primarne namjene je dio neto povrine prostorija koji se koristi kao podrka osnovnim potrebama posla i procesa rada (ukljuujui centralne pomone prostorije, lokalne pomone prostorije i radne stanice). Za listu tipinih primjera, vidi Dodatak C. Primjer povrine primarne namjene dat je na Slici 17. Kao to je navedeno u 5.10, povrina primarne namjene moe se dodatno podijeliti na povrine sa neogranienim i ogranienim pristupom. Takva ogranienja mogu da 44

proizilaze iz propisa organizacije i/ili drave, a koji se tiu funkcionalnih, tehnikih i ekonomskih ogranienja.

Slika 17 Mjerenje povrine primarne namjene

6
6.1

Mjerenje povrine i prostora izvan objekata

Dodatna terminologija

Sve dolje definisane povrine mjere se direktno u horizontalnoj ravni ili vertikalnom projekcijom na horizontalnu ravan.

45

6.1.1 povrina parcele

povrina zemljita opisana svojim granicama, na koje mogu upuivati nadleni organi (npr. organi zemljinih registara, katastra ili lokalne uprave). NAPOMENA Slika 18 daje primjer mjerenja povrine parcele.

Slika 18 Primjer povrine parcele

6.1.2 izgraena povrina dio povrine parcele koji je pokriven objektima i iznad i ispod terena. NAPOMENA Izgraena povrina je jednaka skupu svih ukupnih horizontalnih gabarita objekata (building envelope) u okviru povrine parcele. 6.1.3 46

neizgraena povrina dio povrine parcele koji nije klasifikovan kao izgraena povrina 6.1.4 osnova prizemlja objekta povrina onih dijelova objekta koji se nalaze na koti terena, kada se projektuje na horizontalnu ravan 6.1.5 povrina objekta iznad zemlje povrina onih dijelova objekta koji se nalaze iznad kote terena, kada se projektuje na horizontalnu ravan 6.1.6 povrina objekta ispod zemlje povrina onih dijelova objekta koji se nalaze ispod kote terena, kada se projektuje na horizontalnu ravan 6.1.7 ukupni horizontalni gabarit objekta povrina objekta u njegovoj najveoj horizontalnoj dimenziji, i iznad i ispod zemlje, kada se projektuje na horizontalnu ravan. NAPOMENA ukupni horizontalni gabarit objekta je jednak skupu osnove prizemlja objekta i povrina objekta iznad i ispod zemlje. 6.1.8 spoljanja povrina dio povrine parcele koji nije pokriven objektima u skladu sa njihovim osnovama prizemlja (6.1.4) NAPOMENA Slika 19 daje primjer mjerenja spoljanje povrine.

47

Legenda 1 2 3 4 5 6 7 A C

povrina parcele spoljanja povrina osnova prizemlja objekta neizgraena povrina ukupni horizontalni gabarit objekta=izgraena povrina povrina objekta ispod zemlje povrina objekta iznad zemlje prostori koji su sasvim pokriveni i zatvoreni sa svih strana do iste visine prostori koji nijesu zatvoreni ali pripadaju komponentama

Slika 19 Mjerenje povrina izvan objekata

6.2

Klasifikacija

Spoljanje povrine se klasifikuju npr. kao: a) prirodni pejza: zelenilo, ukljuujui pojedinane biljke; zasaene povrine; prirodna vodena prostranstva; ostali prirodni pejzai (pijesak, kamen);

b) poploane povrine: ivinjaci koji su neophodni ili izgraeni; 48

staze za pjeake ili bicikliste; saobraajnice za laka i teka vozila; parking povrine, ukljuujui interne saobraajnice; sportski tereni i igralita, ukljuujui zelenilo za sportske prostore i bazene; eljeznike konstrukcije;

c) konstrukcione jedinice: ograde, zidovi; zatitni sistemi (protiv buke i svjetlosti); rampe, stepenita, stepenici; tribine; mostovi, pjeake staze na mostovima; nadstrenjice, sklonita od uticaja vremenskih prilika, pergole; vodeni baseni, fontane;

d) tehnike jedinice: vodovod; kanalizacija; dovod i skladitenje plina; grijanje i hlaenje; izmjenjivai toplote - zemlja; ostale tehnike jedinice;

49

50

Dodatak A
(normativne prirode)

Matrica povrine
Okvir za mjerenje povrine i prostora iz take 5 predstavljen je u Tabeli A.1 u vidu matrice. Tabela A.1 Matrica za mjerenje povrine i prostora
Mjerenje prostora
Povri na etae LA Nekoris na povrin a etae NLA Bruto povri na poda GFA Povrina pod spoljanjom konstrukcijo m ECA Unutra nja povrin a poda IFA Povrina pod unutranjom konstrukcijo m ICA Neto povri na poda NFA Povrina pod pregradn im zidovima PWA Neto povrin a prostor ija NRA Povrina tehniki h prostorij a TA Povrina za komunikaci ju CA Povrine sanitarn ih prostorij a AA Povrine primarn e namjen e PA

Komponente prostora
Praznine, atrijumi i upljine Debljina obodnih zidova Spoljanje kolonade i stubovi Konstruktivni zidovi i pregrade Unutranje kolonade i stubovi Nekonstruktivni zidovi Fleksibilne i pokretne pregrade Prostorije za mainske instalacije (npr. liftovske prostorije, kotlarnice, kao i ureaji za grijanje i hlaenje)
prostorije za elektroinstalacije (npr. provodnici i generatori, kao i prostorije za instalacije za mrene komunikacije

51

(prenos podataka putem naponskog kabla)

Tabela A.1 (nastavak)

Mjerenje prostora
Povri na etae LA Nekoris na povrin a etae NLA Bruto povri na poda GFA Povrina pod spoljanjom konstrukcijo m ECA Unutra nja povrin a poda IFA Povrina pod unutranjom konstrukcijo m ICA Neto povri na poda NFA Povrina pod pregradn im zidovima PWA Neto povrin a prostor ija NRA Povrina tehniki h prostorij a TA Povrina za komunikaci ju CA Povrine sanitarn ih prostorij a AA Povrine primarn e namjen e PA

Komponente prostora
prostorije za druge instalacije (npr. instalacije za upravljanje otpadom i magacini za odravanje kapaciteta) stepenina okna, liftovska okna i pokretne stepenice hodnici i druge povrine za komunikaciju sanitarne prostorije obuhvataju sve sanitarne povrine (npr. toalete, tueve i svlaionice, kao i prostorije za zaposlene na odravanju istoe) centralni pomoni prostori (npr. ulazni holovi i ugostiteljski prostori, kao i prostori za drutvene i rekreativne aktivnosti) lokalni pomoni prostori (npr. prostori za sastanke, prostor za arhiviranje i uvanje, kao i povrine za tampanje i fotokopiranje)

52

poslovni prostori (npr. odvojene kancelarije, laboratorije, fabriki pogoni, prostori za odravanje nastavnih aktivnosti ili operacione sale)

53

Dodatak B
(normativne prirode)

Dodatne ilustracije
B.1 Dodatne ilustracije za atrijume
Atrijum je otvoreni prostor, visine nekoliko etaa i pokriven krovom. Samo najnii nivo atrijuma se rauna kao dio bruto povrine poda (metri kvadratni poda koji se nalazi ispod krova atrijuma samo se jednom raunaju, kao bruto povrina poda). Primjer povrine etae (LA) i bruto povrine poda (GFA) koje ukljuuju atrijum prikazan je na slici B.1

Legenda 1 2 bruto povrina poda (GFA) povrina etae (LA)

Slika B.1 Primjer povrine etae i bruto povrine poda koje ukljuuju 54

atrijum

B.2 Dodatne ilustracije za pokrivene povrine i nepokrivene povrine

Na spoljanjoj strani objekta, podovi mogu biti dio zgrade, sa drugim podom, krovom ili nadstrenjicom iznad njega. Takve povrine nazivaju se pokrivene povrine. Pokrivena povrina je povrina terena pokrivena objektima u stanju nakon finalne obrade. Pokrivena povrina utvruje se vertikalnom projekcijom spoljanjih dimenzija zgrade na teren. Povrina je pokrivena povrina kada je pokrivena dijelom objekta na sljedeem nivou iznad nje. Nepokrivene povrine su povrine iznad kojih ne postoji pod ili krov. Nepokriveni balkoni, na primjer, dio su konstrukcije objekta. Ti balkoni stoga ine dio nepokrivene neto povrine poda. Primjeri su dati na Slici B.2.

Legenda 1 3 4 5 6 bruto povrina poda neto povrina poda, B neto povrina poda, C neizgraena povrina neto povrina poda, A

NAPOMENA

Indeksi se odnose na napomenu u taki 5.1 Slika B.2 Primjer balkona

55

B.3 Povrina parkinga za vozila

Bilo da su povrine parkinga u sklopu glavnog objekta, bilo da su mu pridruene ili od njega odvojene, preporuuje se posebno mjerenje tih povrina, budui da e one u znatnoj mjeri uticati na pravinost poreenja. U sluaju kada je parking dio objekta, kategorie se kao povrina primarne namjene; gdje nije dio objekta, kategorie se kao povrina parcele.

B.4 Dodatne ilustracije za stepenita i stepenina okna

Stepenita i stepenina okna omoguavaju da se doe od jednog do drugog poda. Kada se visina izmeu podova razlikuje za manje od 1,50 m, kae se da ti razliiti podovi pripadaju istoj etai. U sluaju da se podovi razlikuju po visini za najmanje 1,50 m, onda pripadaju razliitim etaama. Mjere treba uzimati kako je prikazano na Slikama B.3 i B.4. Dimenzije u m

56

Slika B.3 - Primjeri pripadanja poda etaama

Slika B.4 Stepenite Gornja slika prikazuje da stepenite vodi do nivoa koji se nalazi iznad i da stepenino okno u podu treba raunati kao pod. Tamo gdje se stepenite pojavljuje kod veih prazinina, dio projektovanog stepeninog okna treba raunati kao povrinu poda. Preostali dio praznine je dio nekorisne povrine etae.

B.5 Zidovi
Zidovi unutranje konstrukcije su potporni zidovi i zidovi za ojaanje unutranje konstrukcije izmeu povrine konstrukcije jednog poda i donje povrine konstrukcije 57

drugog, gornjeg poda. Pregradni zidovi su (nenosivi/nekonstruktivni) unutranji zidovi koji odvajaju prostorije, od podne obloge do gotove donje povrine gornjeg plafona ili poda. Primjeri su dati na Slici B.5.

Legenda 1 2 3 4 neto povrina prostorije neto povrina poda konstruktivni unutranji zid nekonstruktivni unutranji zid

Slika B.5 Zidovi

58

Dodatak C
(informativne prirode)

Primjeri potkategorija povrina tehnikih prostorija, povrina za komunikaciju, povrina sanitarnih prostorija i povrina primarne namjene
Primjeri povrina tehnikih prostorija prikazani su dolje u Tabeli C.1. Tabela C.1 Primjeri podvrsta povrine tehnikih prostorija Povrine tehnikih prostorija Mainske Liftovske prostorije i prostorije za postrojenja Vodovod i otpad Gasovi i tenosti Ureaji za grijanje i hlaenje Ventilacione jedinice ............... Elektrini provodnici i generatori Pokretni i ugradni elementi za potrebe rasvjete i strujnog napajanja Sistemi fotovoltainih, gorivnih elija i vjetrogeneratora Prostorije sa sklopkama za visoki i niski napon Prostorije za mrenu komunikaciju ..... ahte za snabdijevanje u koje moe da ue ovjek i kanali za voenje instalacija, kao i servisni tuneli Instalacije za upravljanje otpadom, kao to su kolektori za smee i maine za sabijanje otpada Magacini / radionice za odravanje kapaciteta (objekata) ................ 59

Elektro

Ostalo

Primjeri povrina za komunikaciju prikazani su dolje u Tabeli C.2. Tabela C.2 Primjeri podvrsta povrine za komunikaciju Povrina za komunikaciju Horizontalna Glavni hodnici i sporedni hodnici Ulazni holovi i hol ispred lifta Poarni hodnici i pravci za evakuaciju ............... Stepenina okna Liftovska okna i pokretne stepenice Rampe i liftovske platforme ................

Vertikalna

Primjeri povrina sanitarnih prostorija prikazani su dolje u Tabeli C.3. Tabela C.3 Primjeri podvrsta povrine sanitarnih prostorija Povrina sanitarnih prostorija Tuevi Svlaionice Toaleti Prostorije za zaposlene na odravanju istoe ...............

Primjeri povrina primarne namjene prikazani su dolje u Tabeli C.4.

60

Tabela C.4 Primjeri podvrsta povrine primarne namjene Povrina primarne namjene
Recepcije i ekaonice Restorani i kafeterije Centralni prostori za sastanke (npr. auditorijumi) Prostori za drutvene i rekreativne aktivnosti (npr. fiskulturne sale) Reprografija Arhivske povrine Prostorije za komunikacionu opremu (npr. telefoni i razvodna aparatura) Prostorije za obezbjeenje objekta (npr. prostorije za video nadzor) Lokalne prostorije za sastanke Povrine za kartoteku i uvanje materijala Povrine za tampanje, fotokopiranje i potu Ostave i povrine za pauzu tokom radnog vremena Kancelarije otvorenog plana, prostori za timski rad i kancelarije sa pregradnim odjeljenjima Odvojene kancelarije, zajednike kancelarije i prostorije za timski rad Radne kabine (koje nude privatnost za itanje, prouavanje materijala, pisanje i sl. za potrebe posla (study booths)), radni saloni (work lounges) i kancelarijski prostori/sadraji za jednokratno ili privremeno iznajmljivanje ( touch downs) ............ Proizvodne hale Laboratorije Rafinerije ............ Prodajni prostori Izlobeni prostori Skladita ............ Povrine za nastavnu djelatnost Biblioteke i itaonice Izlobene povrine ............. Povrine za pruanje medicinskih usluga Hirurke sale Prostorije za dijagnostiku ............. Povrine za stanovanje Hotelske povrine Studentski dom Zatvorska elija Dom penzionera ..............

Kancelarije

Proizvodnja

Maloprodaj a

Obrazovanj e

Bolnice

Stanovanje

Bibliografija
61

62

63

64

65