Reljef Jadranske regije

Jadransko primorje se protee od SZ Istre ( J od Transkog zaliva i ua Dragane) do Bojane na JI, i od Dinarskih planina do otvorene puine Jadranskog mora. Izrazitu granicu Jadranskog primorja ine: Senjsko bilo, Velebit Dinara, Biokovo. Oko donje Neretve granica je pomjerena dublje u unutranjost sve do abulje i Veea. Prema JI, primorje se suava ispod Orjena, Lovena, Rumije. Dolinom Bojane utjecaji Primorja prodiru u Skadarsku kotlinu i dolinama Zete i Morae u planinsku unutranjost. JADRANSKA REGIJA se sastoji od 4 razliita dijela: 1. niskog primorskog pojasa Jadransko primorje u uem smislu 2. obale 3. ostrva 4. Jadranskog mora

* Odlike Jadranskog primorja irine do 50 km

- Istarsko primorje juno od Transog kra. Na sjeveru se uzdie visoravan iarije koja zavrava Ukom iznad Kvarnerskog zaliva. - SI dio Istarskog primorja ini Bijela Istra (800 m). Na S prelazi u Transki kr i Brkine, a na istoku Kastavsko primorje iznad Rijekog zaliva - Prema JZ Bela Istra se sputa do 200 m, u sredinju Sivu Istru blago zatalasana povr, nagnuta prema J i JZ, ispresjecana vodenim tokovima Mirne, Rae i dr. Od linije koja spaja Plamin i i ue Dragonje prema moru, nastaje najvie sputeni dio Istarskog primorja Crvena Istra sastavljen je od krenjaka sa vrtaama na povrini i naslagama crvenice. Do mora dopiru dvije najvee rijeke Mirna i Raa. Od Rijeke do Zrmanje, Senjsko bilo i Velebit se diu nedaleko od obale mora. Na JI Velebita i podnoju Dinare, primorje je najire. U splitsko ibenskom zaleu, do podnoja Dinare iri se Dalmatinska Zagora. Krka polja: Kninsko i Kosovo polje uz Krku; Cetinsko, Vrliko i Sinjsko u dolini Cetine Slapovi: Mala i Velika Gubavica na Cetini, Skradinski buk i Raki slap na Krki

Planine: Kozjak (760m) i Mosor; u unutranjosti: Mose (702m), Svilaja (1508m), (1148 m) - juno od Cetine planina Biokovo 1762 m, duga 36 km, iroka 9,5 km - iza Biokova Neretvanska ravnica - Niska Hercegovina 300 m Humine

Promina

Krka polja: Imotsko, Ljubuko, Vrgorako i Bekijsko polje uz Trebiat i Tihaljinu; Mostarsko polje uz Neretvu, Popovo i Trebinjsko uz Trebinjicu, Stolako uz Bregavu - juno od Dubrovnika do Ulcinja diu se planine Orijen, Loven i Rumija. Proirenje primorja javlja se uz Bojanu i Skadarsku kotlinu NAJVEA KRIPTODEPRESIJA: Skadarsko jezero visina 6 m, dno mu je ispod nivoa mora, dubina 44 m

MORFOLOKE KARAKTERISTIKE OBALE:

- od poluostrva Milje do Bojane, Jadranska obala se prua pravcem SZ JI - konkordski tip obala - odlikuje se sitnom razuenou 3 vea zaliva: 1. Rijeki ili Kvarnerski 2. Katelanski zaliv izmeu splitskog Marjana, otoka iovo i planine Kozjak 3. Boka Kotorska sastoji se od 4 zaliva: Toplanskog, Tivatskog, Risanskog, Kotorskog Dva poluostrva - Istra (protee se popreno u odnosu na dinarsko kopno) ili Peljeac (izmeu Neretvanskog i Mljetskog kanala 961 m visina)

OSTRVA
1. Kvarnerska ostrva (dio potopljenog istarskog kopna; pravac S-J) 2. Sjeverno dalmatinska (niska, ravna, pravac pruanja SZ JI) 3. Srednje - dalmatinska (via- Bra, Hvar, Vis, Korula) - po veliini ostrva se dijele na 3 grupe: velika ostrva, ostrvca i hridi i grebeni. - Jadranski arhipelag broji 1233 kopnena dijela (duina obale 4028 km, povrina 3178 km) NAJVEA OSTRVA 1. Krk 409 km 2. Cres 404 km 3. Bra 396 km 4. Hvar 299 km 5. Pag 284 km 6. Korula 276 km 7. Dugi Otok 114 km NAJIRE OSTRVO 1. Krk 21 km NAJVIE OSTRVO 1. Bra (Vidova gora 780 m) 2. Cres 648 m 3. Hvar 626 m 4. Loinj 589 m NAJDUU OBALU 1. Pag 270 m 2. Hvar 254 m 3. Cres 248 m 4. Krk 190 m NAJDUA OSTRVA 1. Hvar 68 km 2. Cres 63 km 3. Pag 60 km 4. Dugi Otok 46 km

*Zapadno istarska ostrva (od ua Mirne do rta Kamenjaka) - Brionska ostrva *Kvarnerska ostrva (nalaze se u Kvarnerskom zalivu koga okruuje sa kopnene strane Liburnijska Istra, Uka i Velebit). Dijele se na: - Spoljanja ostrva: Cres, Loinj i niz manjih ostrva - Unutranji niz: Krk, Rab, Pag i druga manja ostrva. Izmeu ostrva su vee vodene povrine: Rijeki zaliv, Velebitski i Planinski kanal, Kvarner, Kvarneri i dr. * Sjeverno dalmatinska ostrva ( od Premude, Slibe i Oliba do rta Ploe) - Vodeni kanali Slibski, Olibski, Pohlibski, Virsko more, Zadarski kanal, Pamanski, Sestrunjski, Iki i dr. - Vea ostrva: Premuda, Silba, Olib, Molat, Ist, Uljan, Paman i Dugi Otok. . posebnu grupu predstavljaju Kornatska ostrva 110, najvee Kornat * Srednjedalmatinska ostrva (od rta Ploe, Neretvanskog i Korulanskog kanala) - preovladavaju vea i naseljena ostrva: Bra, Hvar, Vis, olta, iovo, Drvenik - najblie kopnu je iovo kod Trogira, a najudaljenija Vis i Bievo - vaniji kanali: splitski, braki, hvarski, korulanski, neretvanski *Junodalmatinska ostrva (juno od Peljeca i Korulanskog kanala do Cavtata) - spoljnu grupu ine: Korula, Mljet i Lastovo - unutranju: Jakljan, ipan, Lopud, Daksa i Lokrum - Peljeako gargansku: Palagrua i nekoliko manjih - kanali: Mljetski i Lastovski

ABRAZIONI RELJEF JADRANSKE OBALE

- po postanku Jadranska obala je tektonsko ingresiona i erozivna - prua se paralelno sa geolokim i orografskim linijama Dinarskog kopna Crnogorsko primorje veliki utjecaj talasa, nastaju rtovi i strmi klifovi: Debeli rt, Malo brdo, Veljo brdo, te Dubovica izmeu Budve i Bara Dubrovaka obala izloena abraziji ( na Lapadu i oko Cavtata) - peine: Modra pilja ispod Velike Petke i Batina pilja istono od Dubrovnika potkapine proirene u manje peine - na JZ obali dubrovakih ostrva ipana i Lokruma javljaju se klifovi visoki i do 50 60 m. Ove klifove narod naziva bige Modra pilja na Bievu duga 24 m, iroka 8m, visoka 6m, dubina 5m. Spoljna, zapadna obala Dugog otoka je strma i visoka 80-150 m. SZ i JI obala Dugog otoka je niska, te su se razvile uvale: Soline, Veli rat i dr. Na obali Krka javljaju se klifovi visoki i do 200m u narodu butini