Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA

ELABORAT ZA IZRADU POGAA ZA PRIHRANU PELA

Prof. Dr Zoran Stanimirovi Petrovi Mi an!"#$o

Mika

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA

U%OD
Zna&a$ '&e in$e 'o(a&e # mo)ernom '&e ar*tv# $e vi+e ne(o i,#,etan. Ov)e emo 're)*taviti ne-o i-o ver,i$a 'o(a&i. -o$e o*im tra)i/iona no 0ran $ivo( i *tim# ativno( )e a. o1av $a i vr o ,na&a$n# ,)rav*tven# f#n-/i$#. P&e e 'o(a&# 'o a(ano #,ima$#. ta-o )a ona ne # a,i # *a*tav me)a. U,ima$# $e ,a v a*tit# i*0ran# i ,a i*0ran# i o)(o$ e( a. %e $e 'o,nato )a $a-a '&e in$a ,a$e)ni/a ,a te 'otre1e #tro+i (o)i+n$e o-o 23 -( me)a. A-o *e ta-vom )r#+tv# )o)a 43 -( 'o(a&a. ono e ta)a -on,#mirati 'o(a&# i 53 -( me)a. To ,na&i )a # -o+ni/i o*ta$e 43 -( me)a. P&e e *# veoma ra/iona na 1ia i me) +te)e ()e (o) mo(#. a 'o(a&om im *e omo(#ava $o+ vea ra/iona i,a/i$a. "inan*i$*-i efe-ti e 1iti vi)ni. Hran $ivi e ementi 'o(a&e *#6 +eer. me). *o$a. m e-o # 'ra0# i 7#man/e o) $a$a # 'ra0#. Stim# ativni )e ovi 'o(a&e *#6 8 9 vitamin. *a n$e(ovim o-*i)ativnim i re)#-tivnim #&in-om. ra,ni minera i i, *#r#t-e. e/etin i, 7#man/a. mor*-a *o. B 9 vitamin :Be vita; it). U e a1orat# e 1iti 're)*tav $eni re/e'ti 'o(a&a 'o ra*t#em -va itativnom )e$*tv# # 'er0rani.

<. o'era/i$a6
Mika
2 Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA
IN%ERTO%AN=E >E?ERA :Hemi$*-a 0i)ro i,a;

S-i/a -a,ana ,a invert @ S i-a +ar7iran$e -a,ana Aa'a/itet -a,ana6 BC3 -(

Ova o'era/i$a 'o)ra,#meva +ar7iran$e -a,ana ,a IN%ERTO%AN=E +eerom. vo)om. im#n*-om -i*e inom i mor*-om *o $#.
Na'omena6 A ternativa ,a im#n*-# -i*e in# $e vin*-a -i*e ina. N$i0ov #)eo # ma*i +eera i vo)e $e D33 (r im#n*-e -i*e ine na B33 (r +eera i D3 vo)e i i 433 (r vin*-e -i*e ine na B33 (r +eera i D3 vo)e.

U-#'na ma*a +ar7e $e BD3 -(.

S i-a im#n*-e -i*e ine

Mika

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA

S-i/a -a,ana invertovan$e +eera

<. B.

ADITI%I 9 -o$i * #7e ,a o1o(aivan$e 'o(a&a :vitamini. 'roteini. it).; %EZI%NA SREDST%A 9 * #7e ,a 'ove,ivan$e *vi0 -om'onenata # -om'a-tn# /e in# 9 +eerno te*to :1ra+no. *-ro1;

S i-a vitamin*-i0 -om' e-*a E%ITOGALF i ENEO 9 %EZEMG8INF

U)eo a)itiva i ve,ivni0 *re)*tava # +eernom te*t# $e HI $e)ini/a mere.

Mika

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA
B. o'era/i$a6 ESTAREN=EF IN%ERTA

S-i/a 1#reta ,a invert @ S-i/a 'o*to $a ,a 1#re

Da 1i )o+ o )o neo'0o)no( ra, a(an$a +eera # invert ma*# 'otre1no $e )a ma*a o)*to$i B 9 J )ana. Ova$ 'ro/e* ra, a(an$a +eera na,iva *e E*taren$eF inverta i vr+i *e # *'e/i$a nim 1#ra)ima. na$1o $e -a'a/iteta o) B33 . O1,irom )a *e i*ta-an$e IN%ERTA # 'o*#)e ,a E*taren$eF vr+i (ravita/iono. to $e 'otre1no )a 1#ra) *to$e na 'o*to $ima :-ao na * i/i;. -a-o 1i *e 'o*ti( a vi*in*-a ra, i-a i,meK# 1#ra)i. -a,ana i man$i0 'o*#)a.

Mika

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA
4. o'era/i$a6 ZAGRE%AN=E IN%ERTA

S-i/a -a,ana ,a ,a(revan$e inverta *a )imen,i$ama

Po* e E*taren$aF IN%ERTA. i*ta ma*a $e *'remna ,a 'roi,vo)n$#. Ma*a *e ta-oKe (ravita/iono i*ta&e i, 1#ra)i ,a E*taren$eF # -a,an ,a ,a(revan$e IN%ERTA. U -a,an# ,a(revan$e IN%ERTA *e 'o*ti7e na tem'erat#ri o) H3 9 53 38 :na ta$ na&in *e o)reK#$e me-oa 'o(a&e;. S e)i -ona&no i*ta-an$e ,a(re$ano( ,a(revan$e # me+a i/# ,a +eerno te*to. IN%ERTA i, -a,ana ,a

Na'omena6 >to $e IN%ERT ,a(re$ani$i. to $ 'o(a&a tvrKa i o1rn#to.

Ta-oKe *e # fa,i +ar7iran$a -a,ana ,a invertovan$e )o)a$e mor*-a *o :3.D (r na < -( +eera;. t$. C3 (r mor*-e *o i na +ar7#.

Mika

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA

S i-a 'a-ovan$a mor*-e *o i @ S i-a '&e in$e( &a$a

Ta-o +ar7iran -a,an *e ,a(reva )o tem'erat#re o) <<C 38. Re7im ,a(revan$a $e na *va-i0 43 min#ta 'o)i,an$a tem'erat#re na termo*tat# -a,ana ,a B3 38.
S i-a -ontro ne ta1 e -a,ana ,a IN%ERT Na'omena6 Za vreme -#van$a 'otre1no $e vo)iti ra&#na )a ma*a ne ,a(ori ,1o( ne(ativno( )e$*tva na '&e e.

Ta-o 'ro-#van# ma*#. 'ri i-om *man$en$a 'ene mi-*ovati B3 9 43 min#ta. U i*to vreme #1a/iti #na're) 'ri'rem $en# -i*e in# ra,m#en# # vo)i. Za vreme mi-*ovan$a *# i*- $#&eni (re$a&i na -a,an#. Po *ta1i i,a/i$i ma*e. vr+i *e 'rovera n$ene (#*tine :'rin/i' 'rovere me)a*te ma*e $e na o*nov# i*-#*tva;.

Mika

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA
Svr0a -#van$a ma*e $e n$eno me)a*to *tan$e :* i&no me)#; i # to$ fa,i 'rera)e no*i na,iv IN%ERT. IN%ERT *a)r7i o-o B3I vo)e. * i&no me)#.
Na'omena6 To $e 'rvi na&in invertovan$a. 'o(o)an ,a 'ri0ran# -a)a '&e e ni*# # - #1et#.

Sa*tav '&e in$e( &a$a6 43 (r 'e ina. 43 (r '#'ovi 1ora *a i( i/ama. 43 (r -ora o) naran)7e. <3 (r '&e in$a $#1i&i/a. <3 (r 0a$)#&-a trava. <3 (r -ami i/a. <3 (r ma$&ina )#+i/a. <3 (r 1ar*-a metvi/a. <3 (r mi o)#0 i <3 (r avan)a. a$ *e i,me+a # H - $#&a e vo)e.

D. o'era/i$a. IZRADA >E?ERA U PRAHU

S-i/a m ina ,a m even$e +eera @ S i-a 'o*t#'-a m even$a

>eer # 'ra0# *e )o1i$a m even$em +eera # m in# -o$i $e 'o*e1no -on*tr#i*an ,a t# *vr0#. In*ta i*ane *na(e $e D -L *a J333 o@min. M in ima *'e/i$a no *ito *a 'erfora/i$om o) 3.C mm. a -a'a/iteta B33 -(@0. Na'omin$emo )a *e m eveni +eer i*tovremeno )o,ira *a ,a(re$anim IN%ERTOM :53 9 J3 38; # me+a i/# ,a +eerno te*to. Prin/i' )o,iran$a +eerno( 'ra0a ta-oKe $e (ravita/ioni.

Mika

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA
H. o'era/i$a6 IZRADA >E?ERNOG TESTA

S i-a i*ta-an$a IN%ERTA @ S i-a )o,aran$a me+a i/e

>eerno te*to *e i,raK#$e # *'e/i$a no$ me+a i/i -a'a/iteta o-o BB3 -(. U me+a i/i *e i*tovremeno )o,ira ,a(re$ani IN%ERT. +eer # 'ra0# i a)itivi.

Mika

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA

S-i/a me+a i/e ,a i,ra)# +eerno( te*ta Na'omena6 Sa*tav ma*e +eerno( te*ta6 <D3 -( +eerno( 'ra0a. 53 -( IN%ERTA. B3 -( o*ta o :a)itivi i vo)a;.

5. o'era/i$a6 IZRADA EPOGAEF

S-i/a ra)ni0 'ovr+ina *to ova

Ume+ano +eerno te*to *e i,r#&#$e na ra)ni *to 1ro$ B.

Mika

10

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA

S-i/a va(i/e ,a meren$e +eerno( te*ta

S-i/a -e*e ,a 'a-ovan$e EPo(a&aF @ I,( e) -e*a

%r+i *e o)va$an$e EPo(a&eF o) o*novno( +eerno( te*ta.

Mika

11

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA
O'era/i$a *e i,vo)i r#&noM te*ta*ta o'ta *e *tav $a na va(i/# i )omerava )o < -(. Zatim *e te*to *tav $a # ' a*ti&n# -e*#.
Na'omena6 Dimen,i$a ' a*ti&ne -e*e $e 44 N BD.H /m.

P a*ti&na -e*a ,a EPo(a&#F *a na're) o'i*anim *a)r7a$em. *tav $a *e na *to 1ro$ < na -ome *e )rvenim va $-om o1 i-#$e # EPo(a&#F )iman,i$a 3.C N 44 N BD.H /m.

S i-a ravnan$a EPo(a&aF @ S i-a e' $en$a EPo(a&eF

O1 i-ovana EPo(a&aF # ' a*ti&no$ -e*i *e va-##mira. t$. -ra$ -e*e *e e'i e e-tro(re$a&em.
I,( e) (otove EPo(a&eF

Po(a&e *e 'a-#$# # -arton*-e -#ti$e 'o <3 -om.

Mika

12

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA

S-i/a -arton*-e -#ti$e ,a EPo(a&eF @ I,( e) -#ti$e Na'omena6 Dimen,i$a -arton*-e -#ti$e $e 44 N BD.H N <3 /m. U ova-o$ -#ti$i 'a-#$e *e 'o <3 -oma)a EPo(a&aF. Dimen,i$a -#ti$e # -o$o$ *ta$e <H -oma)a EPo(a&aF $e 44 N BD.H N <H /m.

Mika

13

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA
NORMATI%
Za i,ra)# EPo(a&aF ,a '&e e O1i&na 9 < -( I Materi$a ! o*novni
< B 4 D >eer S-ro1 9 1ra+no HI %o)a Lim#n*-a -i*e ina < (r %re)no*t o*novno( materi$a a II Am1a a7a 9 'omoni mat. H 5 J Ae*a A#ti$a Tra-a ,a 'a-ovan$e Ao . < -om <3@< B.2 m %re)no*t am1a a7e ! 'omono( materi$a a III Ra) 1r#to I% O*ta i tro+-ovi 9 *tr#$a U-#'ni tro+-ovi i,ra)e % O*ta i tro+-ovi i 'ore, B3I na tro+-ove i,ra)e %I 8ena -o+tan$a < 'o(a&e %II Pro*e&na 'ro)a$na /ena %III Do1it Do1it # o)no*# na /en# -o+tan$a # I Do1it # o)no*# vre)no*t # I na 'ro)a$n# Ao . 8ena %re)no*t 8ena %re)no*t Ao . 2J3 (r H3 (r 8ena %re)no*t

Mika

14

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA

PROIZ%ODN=A POGAA 9 PR%I NAIN

I fa,a 9 invertovan$e +eera
U -a,an *a 'o*re)nim ,atvaran$em ,a'remine 433 . *tavi *e DH vo)e. a ,atim *i'a D vree +eera 9 B33 -(. Po- o'a/ -a,ana ,atvoriti. tem'erat#r# 'o)e*iti na <B3 38. U- $#&iti i mi-*ovati B *ata o) vremena 'o*tav $an$a +eera i vo)e. Po* e B *ata otvoriti 'o- o'a/ i i*- $#&iti mi-*er. e-ati )a *a)r7a$ 1 a(o 'rovri. U 'o*#)# ra,m#titi D33 (r im#n*-e -i*e ine :i i 433 (r vin*-e -i*e ine; *a 3.H vo)e i 'ri 1 a(om - $#&an$# *a)r7a$a *i'ati # -a,an. Po)e*iti tem'erat#r# na <33 38. O*taviti ta-o )a 1 a(o vri < *at. Zatim i*to&iti *a)r7a$ :IN%ERT; # namen$en# 'o*#)#. Ova$ 'ro/e* invertovan$a tra$e D 9 H *ati. IN%ERT tre1a )a o)*to$i na$man$e DC *ati 're #'otre1e. Ova EPo(a&aF *e )a$e # 1e,'a+nom 'erio)#. eti 'ri veim *'o $nim tem'erat#rama.

II fa,a 9 'rav $en$e te*ta 9 EPo(a&aF

U me+a i/# *i'ati 53 IN%ERTA ,a(re$ano( na 539J3 38.

Mika

15

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA
Zatim )o)ati a)itiv :*-ro1 9 1ra+no; # -o i&ini o) 4 ! HI o)no*no C <B -(. Za vitamin*-o minera ne EPo(a&eF )o)a$e *e vitamin*-i )o)ata- *a *e enom6 E%ITOGALF 'roi,vo) Ga eni-a 9 H -( :i i * i&an )o)ata- )r#(o( 'roi,voKa&a; # o)no*# < 9 B (r na < -( na*e :n'r. 433 -( +eera 9 BJ3 (r ovo( )o)at-a;. Zatim *e )o)a$e 'ra0 +eer <J3 9 B33 -(. U to-# 'o*te'eno( )o)avan$a *ve(a ovo(a me+a i/a $e *ta no #- $#&ena. *ve )o- *e ne )o1i$e ma*a -o$a ima -oe,i*ten/i$# te*ta. Za 'rotein*-e EPo(a&eF )o)a$e *e *ve nave)eno o*im *-ro1a -o$i *e ,amen$#$e *a *o$inim 1ra+nom. Za EPo(a&eF *a e-om :f#ma(e in; )o)a$e *e < (r e-a na < -( #-#'ne ma*e :o-o B53 (r 'o me+a i/i;.

PROIZ%ODN=A POGAA 9 DRUGI NAIN

I fa,a 9 invertovan$e +eera
U -a,an *a 'o*re)nim ,atvaran$em ,a'remine 433 . *tavi *e C3 vo)e. a ,atim *i'a D vree +eera 9 B33 -(. Po- o'a/ -a,ana ,atvoriti. tem'erat#r# 'o)e*iti na <B3 38. U- $#&iti i mi-*ovati B *ata o) vremena 'o*tav $an$a +eera i vo)e. Po* e B *ata otvoriti 'o- o'a/ i i*- $#&iti mi-*er. e-ati )a *a)r7a$ 1 a(o 'rovri. U 'o*#)# ra,m#titi D33 (r im#n*-e -i*e ine :i i 433 (r vin*-e -i*e ine; *a 3.H vo)e i 'ri 1 a(om - $#&an$# *a)r7a$a *i'ati # -a,an. Po)e*iti tem'erat#r# na <33 38. O*taviti ta-o )a 1 a(o vri < *at. Zatim i*to&iti *a)r7a$ :IN%ERT; # namen$en# 'o*#)#. Ova$ 'ro/e* invertovan$a tra$e D 9 H *ati. IN%ERT tre1a )a o)*to$i na$man$e DC *ati 're #'otre1e. Ova EPo(a&aF *e )a$e # ,im-om 'erio)#.

II fa,a 9 'rav $en$e te*ta 9 EPo(a&aF

U me+a i/# *i'ati 53 IN%ERTA ,a(re$ano( na 539J3 38. Zatim )o)ati a)itiv :*-ro1 9 1ra+no; # -o i&ini o) 4 ! HI o)no*no C <B -(. Za vitamin*-o minera ne EPo(a&eF )o)a$e *e vitamin*-i )o)ata- *a *e enom6 E%ITOGALF 'roi,vo) Ga eni-a 9 H -( :i i * i&an )o)ata- )r#(o( 'roi,voKa&a; # o)no*# < 9 B (r na < -( na*e :n'r. BJ3 -( +eera 9 BJ3 (r ovo( )o)at-a;. Zatim *e )o)a$e 'ra0 +eer <J3 9 B33 -(. U to-# 'o*te'eno( )o)avan$a *ve(a ovo(a me+a i/a $e *ta no #- $#&ena. *ve )o- *e ne )o1i$e ma*a -o$a ima -oe,i*ten/i$# te*ta. Za 'rotein*-e EPo(a&eF )o)a$e *e *ve nave)eno o*im *-ro1a -o$i *e ,amen$#$e *a *o$inim 1ra+nom. Za EPo(a&eF *a e-om :f#ma(e in; )o)a$e *e < (r e-a na < -( #-#'ne ma*e :o-o B53 (r 'o me+a i/i;.

Mika

16

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA

RE8EPTI POGAA
<. P&e $ina 'o(a&a N3!<
Potre1an materi$a :,a -o i&in# o) <B -(;6 >e&er # -ri*ta #.......................................................................<3 -( Pe-ar*-i -va*a/......................................................................< f#nta Me)........................................................................................B -( Na&in 'ri'reme6 U &i*to$ 'o*#)i *e )o1ro ,a(re$# B vo)e i # n$# )o)a <3 -( +eera # -ri*ta #. Ov# *me+# 'ovremeno me+ati )o- ne 'ro- $#&a. Aa)a 'ro- $#&a i*t# i,ma-n#ti )a vri na ti0o$ vatri B3 9 43 min. Aa)a *e 'o 'ovr+ini *me+e 'o&ne *tvarati 'ena. *tav $a *e < f#nta 'e-ar*-o( -va*/a i 'o* e )o1ro( 'ro-#vavan$a *-i)a *e *a vatre. o*tav $a *e )a *e 'ro0 a)i i )o)a$e # n$# B -( me)a. Zatim *e me+a )o- *e me) ne *$e)ini *a *me+om. Sme+a *e ,atim ra,a*'e # vi+e *#)ova. #, *ta no me+an$e. )a 1i *e +to 're 'ot'#no o0 a)i a i ta-o )o1i a na *vo$o$ *ve7ini i na me-oi. Po* e 0 aKen$a 'o(a&a *e *tav $a # -e*e )rvenom -#t a&om.

B. P&e in$a 'o(a&a N3!B

Poter1an materi$a :,a -o i&in# o) <3 -(;6 >eer # -ri*ta # i i # 'ra0#.......................................................5 -( So$ino o1rano 1ra+no...............................................................4.H -( Pivar*-i -va*a/.......................................................................3.H -( Na&in 'ri'reme6 So$ino 1ra+no i -va*a/ *e me+a$# *a (#*tim +eernim *ir#'om -o$i $e # o)no*# B6< :B +eer 9 < vo)a;. Potre1no $e imati 'ri'rem $en 'ra0 +eer ra)i )o)avan$a i tra7en$a 'rave (#*toe. G avni i na$te7i )eo 'o* a o1av $a me+a i/a : mo7e i 1eton*-a ; -o$a * #7i i*- $#&ivo ,a t# namen#. 'ret0o)no ,a+tiena a#to a-om o) -oro,i$e. .........................................................................Aate)ra ,a 1io o(i$# ..............................................................."a-# teta veterinar*-e me)i/ine ...............................................................Univer,iteta # Beo(ra)# i ...............................................................S.Z.R. EAPI%ITF 9 Ra&a OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Prof. )r Zoran Stanimirovi i OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO Petrovi Mi an

Mika

17

Elaborat za izradu pogaa

Katedra za Biologiju Fakultet veterinarske medicine Univerzitet u Beogradu i

A AA

Mika

18

Elaborat za izradu pogaa