1

MARRVESHJE

MIDIS MINISTRIS S MJEDISIT DHE MINISTRIS S PUNEVE TE BRENDSHME

Mbrojtja e pyjeve dhe rikthimi i parqeve n identitet, ishte n fokusin e marrveshjes s firmosur mes Ministris s Mjedisit dhe asaj t Brendshme...

FKPKK
Feder ata Kombtare e Federata Pyjeve dhe Kullotave Komunal e, Shqipri Komunale,
www.shkpkk.org

JET
APPK APP K

Gjelbr

APPK APP K
Asosacioni i Pronarve t Pyjeve Privat, Ko sov Kosov
www.akppp.net

FKPKK
Feder ata Kombtare e Federata Pyjeve dhe Kullotave Komunal e, Shqipri Komunale,
www.shkpkk.org

Asosacioni i Pronarve t Pyjeve Privat, Ko sov Kosov

www.akppp.net

Faqe 3

JETO GJELBR
Gazet Periodike, Tiran (Viti i pesmbdhjet i botimit) Nr. 133, nntor 2013

shprndahet FALAS

Studimi i t drejts pr tokn, pjes e shkencs dhe politikave pyjore

Haki KOLA Zhveshja e Shqipris ton vazhdon me ritme t shpejta e t pabesueshme. Duket se ata q kan qeverisur kombin shqiptar n mijvjearin e fundit, ia kan dal t mos vihen n tehun e kritikave pr kt krim q ka filluar hert dhe po vazhdon pa pushuar t na shmtoj peizazhet, djeg e masakroj drurt e bimt dhe t humbas pa pushim tokn. Ishpresidenti amerikan Rusvelt pati ln nj amanet, q mund t prmblidhet: "do gjenerat e ka pr detyr q t'i ler asaj n vijim tokn n nj gjendje m t mir se sa e ka gjetur". Evropa e dendur dhe e zhvilluar' duket q pas nj vuajtjeje t gjat disashekullore, e gjeti zgjidhjen rreth dy shekuj m par. Ne e humbn at shans dhe historin nuk mund ta gjykojm. Sa her trajtohet kjo tem, pyetja e par q t shkon n mndje sht nse ata q marrin vendime dhe na drejtojn, kan informacion apo e njohin zgjidhjen, q e shptoi pyllin e tokn evropiane nga prerja apo grryerjet. E di se n kurikuln e Fakultetit t Pyjeve, kjo deri von nuk sht trajtuar. Nj shkenctar nga Akademia e Shkencave Suedeze, q ishte pjesmarrs n konferencn shkencore pr t sotmen e t ardhmen e pylltaris Shqiptare t 1-2 Nntorit 2011, organizuar nga Akademia e Shkencave Bujqsore t Suedis, n bashkpunim me Akademin Shqiptare t Shkencave,

TRADITA

Festa e Gshtenjs n Junik

Me date 13 nntor 2013 n organizim t Komuns se Junikut dhe n bashkpunim me CNVP (Conecting Natural Values &People), n objektin e Qendrs Rajonale t Turizmit "QRT n'Dukagjin" ( Kulla e Isufajve ), u mbajt Festivali i Gshtenjs "Juniku 2013"...

rekomandoi me kmbngulje q shtja e pronsis dhe t drejts s prdorimit t toks pyjore t prfshihet n kurikuln e Fakultetit t Pyjeve. Koha do t tregoje nse zri i tij ka arritur ndonj vesh q dgjon. Kujtoj q ka m se 15 vjet q debatojm me koleg q psh edhe problematika e pyjeve komunale t fillonte t trajtohej nga ky Fakultet, por n fakt kto 15 vite nuk kan mjaftuar pr t bindur vendimmarrsit. Ndoshta sht tepr teknike dhe pr publikun bhesh i bezdisshm kur prsrit shpesh t njjtn gj, por meq flitet pr tokn, ujin e ajrin, m mir t mrziten e t'i rregullojn se sa t lihen t qet e ti shkatrrojn. Le t shrbej kjo si nj leje q t'ua kujtojm kt mekanizm, q shqiptart e patn t part n kanunin e tyre, ashtu instinktivisht, e sado q zakonisht duam ta prcjellim fajin n

histori, psh tek turqit, kta t fundit jo vetm nuk ua rrzuan kt t drejt kanunore, por n hapsirat e Kosovs ua legalizuan fillimisht fshatrave e m pas secilit sipas familjeve, tokn me pyllin e tij, ndrsa n malsit, ku nuk kishin pushtet t plot, pothuaj nuk arritn as t fillonin ta legalizonin t drejtn q e kishin ndar banort me njri tjetrin pr do pllmb t toks me an t kanunit. Edhe n pjesn fushore t vendit, dgjon me dhjetra raste q banort prmendin pr dokumente Osmane kur krkojn ndonj t drejt pronsie apo prdorimi pr prona pyjore n pjesn lehtsisht t aksesueshme t vendit. Periudhn pas lufts s dyt botrore kemi t leht ta justifikojm, pasi ia faturojm komunizmit. Ajo q nuk kuptoj sht se prse edhe 20 vjet pas

Faqe 4

REFORD

Takim Rajonal mbi Udhzuesit Vullnetar n Qeverisjen e Prgjegjshme t zotrimit t Toks, Peshkimit dhe Pyjeve

Faqe 2

Faqe 7

PREZANTIMI Roli i Gruas n Sektorin e Pylltaris n Kosov Konferenc e organizuar nga FAO dhe MBPZHR
M datn 24 tetor 2013, sht mbajtur konferenca mbi Rolin e Gruas n Sektorin e Pylltaris n Kosov, organizuar nga FAO dhe MBPZHR. N pjesn e par t dits, gjat ksaj konference u bn prezantime nga pjsmarrs t ndryshm: niveli Qndror/MBPZHR, FAO, AKPPP, CNVP/Sida, Arneni kompani, OJQ/ SHE-ERA etj...

REFORMAT Domosdoshmria e modernizimit t Kadastrave Urbane, Pyjore dhe Toks Bujqsore

Edmond LEKAJ Invent sh.p.k. & Geo Consulting (AL) N kohn e kadastrs s forms s letrs n Shqipri, por edhe n vende t tjera ka pasur kryesisht tre lloj kadastrash: kadastra urbane, kadastra e tokave bujqsore dhe kadastra e pyjeve...

Faqe 3

Faqe 3

FKPKK
Feder ata Kombtare e Federata Pyjeve dhe Kullotave Komunal e, Shqipri Komunale,
www.shkpkk.org

JET

Gjelbr

APPK APP K
Asosacioni i Pronarve t Pyjeve Privat, Ko sov Kosov
www.akppp.net

rrzimit t komunizmit, kjo mbetet tabu e uditshme, shpesh me zarar, qoft edhe pr t'u prmendur. Diku t vete mndja tek ashprsia me t cilin u luftua kanuni nga komunizmi, ashprsi q gjenerata jon e jetoi n shum detaje emocionalisht. E groposi n mnyr t pabesueshme. Pr shumicn e njerzve lufta kundr kanunit sht konceptuar lidhur me pjes t tij t lidhura me hakmarrjen apo dallimet e padrejta gjinore. Vet luftuesit e kanunit diku e prmendin se kanuni ishte i dmshm pasi mbshteste pronn private. Pak kush sht thelluar t shoh se ciln pron private, apo se ishte fjala pikrisht pr pyjet e kullotat. Qeveria e Nolit e programoi n kuadrin e reforms se toks parimin q populli t merrte n pronsi pr t siguruar nevojat pr material drusor apo kullosor, ka fort rrall prmendet, nga studiues t s drejts. Pr malsort kanuni ishte ve t tjerash edhe nj kadastr, q ndante e prkufizonte t drejtn pr territorin ku jetonte. Njerzit urban kt ose nuk duan ose e kan t vshtir ta kuptojn. Bazuar n kanun e gjith toka e Shqipris ishte e ndar pr krahinat, fshatrat, fiset. Kjo jeton deri n ditt tona. Secili mund ta provoj kt trashgimi n nj mnyr shum t thjesht, megjithse pyjet e kullotat nuk ishin t ndara me kufi midis fshatrave, megjithse shteti nuk kishte asnj hart apo regjistr pr kufijt e fshatit apo familjes, n vitin 1990, kudo q u provua, u konstatua se komisionet me prfaqsues t fshatrave e gjetn dhe se shumica e kan pranuar reciprokisht kt kufi q vinte q nga kanuni. Pra, kudo endet shpirti i patrupzuar i kufijve, q tashm ka marr formn e nj fantazme, n pyll e kullot, njerzit lokal i din, e vazhdojn n mjaft raste edhe i zbatojn me sukses, n t kundrt ata q prfaqsojn shtetin, nuk i njohin dhe kurr, pavarsisht nga premtimet e herpashershme, nuk filluan t'i pranojn apo t'i regjistrojn. sht pabesueshme q edhe shkolla, dijet apo politikat vazhdojn t rezistojn e t'i qndrojn larg ksaj sfide, pa kaprcimin e s cils nuk ka frenim t degradimit. Kjo politik e vazhdueshme e sofistikuar e mosnjohjes , u ka shkaktuar humbje t pallogaritshme shqiptarve, shkatrrime e degradim, q n ditt tona po shtohet, duke prfshir pyje, shtretr lumenjsh, kullota e do pllmb t toks "pa zot" n Shqipri. Alpet e Evrops jan aktualisht t begata pr nga mbulesa pyjore. Komunitetet e ktyre Alpeve n vitin 1848 u morn vesh me

Studimi i t drejts pr tokn, pjes e MARRVESHJE shkencs dhe politikave pyjore MIDIS MINISTRIS S MJEDISIT DHE MINISTRIS S PUNEVE TE BRENDSHME
(Vijon nga faqja 1)
shtetet e tyre dhe e ndan token e midis tyre, q t mbronin me kt akt pyllin, kullotn dhe tokn q i rrit kto t dyja dhe ushqen rruzullin me uj. Sot ata dshmojn se arritn rezultate fantastike, ruajtn dhe shtuan pyllin e kullotn, ruajtn e pasuruan token e ujin. Ata e shmangn tragjedin e t prbashkts q po ndodh n pyjet e kullotat shqiptare. Kt e arritn (i) duke ndjekur parimet vendosjes s kufijve t qart; (ii) rregullat pr t drejtat e detyrimet reciproke shtet-komunitet u prputhn me kushtet dhe nevojat lokale; (iii) individt q jan pjes e ktyre marrveshjeve kan t drejt t marrin pjes pr t'i rishikuar, (iv) autoritetet shtetrore ta respektojn t drejtn e komuniteteve n vendosjen e ktyre rregullave, (v) nj sistem pr vetmonitorim t sjelljes s antarve ngrihet e funksionon; ka nj sistem t pranuar sanksionesh pr shkelsit dhe antart e komunitetit kan mundsin e arritjes se mekanizmave me kosto t ult pr t zgjidhur konfliktet. Pr ne ballkanasit perndimor tingllon si e pabesueshme kur msojm q shteti menaxhon at q u tepron banorve rural. Q n vitin 1948, kur banort e Austris, s bashku me shum shtete t tjera t Evrops e fituan t drejtn q nga bujkrobr t ktheheshin n pronar t nj siprfaqe toke t mjaftueshme pr t siguruar nevojat e tyre vjetore me lnd druri e baz ushqimore pr blegtorin. Jan mbi 2000 komunitete pronare t pyjeve n zonat e banuara prreth Alpeve, atje ku takohen kufijt shtetrore t Italis, Austris e Sllovenis, t cilt kan mbi 2000 vjet prvoje administrimi t prbashkt. Mohimi i dhunshm i kanunit t Lek Dukagjinit, Sknderbeut apo Idriz Sulit, bri q guri dhe kufiri i vendosur n rrjedhn e shekujve, pr t fiksuar t drejtn dhe detyrimet e secilit mbi kto pasuri t prbashkta, t mos njihej nga regjimi i kaluar, duke u tundur banorve gjithmon kambann e mungess s dokumentacionit, duke krijuar pasiguri shkatrruese, q i hap rrugn zbatimit t tragjedis s t prbashkts mbi kto pasuri t muara. Kan kaluar 162 vjet, qkur lvizja fshatare n t shumtn e vendeve t Evrops Perndimore fitoi dhe qeverit filluan t rregullojn t drejtat e fshatarve mbi tokn pyjore e kullosore. Bujkrobrit fituan lirin, bashk me t drejtn q nevojat pr prodhime pyje e kullosore t'i siguronin nga toka e tyre. Fermert e shteti i besuan sistemit t s drejts, e pranuan sfidn e vshtir afatgjat t ndrtimit t tij. Shpate t tra malore t shfrytzuara tej mase pr nevojat e industris minerare e t prera rrah, filluan t vishen e jan shndrruar aktualisht n ekosisteme mjaft t stabilizuara, q prodhojn e shtohen. Ballkanasit e perndimit n at koh nuk mundn t'i bashkoheshin ksaj lvizjeje. Rnia e murit t Berlinit dhe fillimi i proceseve demokratike i gjeti zyrtart t saturuar me mentalitetin komunist lindor dhe gjenerata rurale q u ndesh me ket moment, gati e kishte harruar q mund t'i rikrkonte kto t drejta t mohuara n shekuj. E msuar q kto t'i realizonte ashtu si kishte br historikisht, n rrug joligjore dhe pa detyrime fiskale, nj pjes e popullsis sikur edhe i druhej q t organizohej, duke u mjaftuar me nj shprndarje t toks bujqsore. "T fortt", q u lidhen me politikn apo q shtuan blegtorin, gjithmon i kan gjetur format e prdornit ilegal t ktyre burimeve, duke prer apo kullotur t drejtn e fshatrave t tre. Zyrtart sikur jan msuar t mos i pranojn apo t'i minimizojn nevojat pr produkte drusore vjetore t popullsis rurale, aq sa ka vite q konsumi nuk regjistrohet e monitorohet. Duket sikur realiteti virtual i krijuar n mendjen e tyre sht larg realitetit,dhe u mbetet hatri kur dikush thot q nj familje n Dragash, Puk, Kuks, Malishev, Devoll apo Leskovice, harxhon gjat nj viti edhe 25 apo 30 m3 dru pr ngrohje, apo nj dele dhi apo lop merr pr do dit nga pylli e kullota disa kilogram gjethe e bar. T msuar q t nderojn qeverin apo zyrtart e lart, ata vrapojn t minimizojn kta tregues, t shmangin vzhgimet e matjet, duke krijuar nj klim n disfavor t qytetarve politikbrsve. Ata nuk e besojn psh q pylli shqiptar n gjendjen aktuale nuk ka kapacitet t plotsoj nevojat e zonave rurale pr dru zjarri e ndrtim. Kullotat e jugut nuk i plotsojn nevojat e blegtoris pr kullotje. Qeveria punon me peshore t prishur,q i tregon shum her m pak peshn e atyre q n fakt i merren pyllit e kullots. I gjith sistemi sht i orientuar, akuzat t ndrsjella n rritje. Si rezultat, pr t plotsuar kto nevoja t papranuara zyrtarisht pylli pritet rreth tre her m tepr se sa rritet dhe vazhdon t degradohet. Kullota mbishfrytzohet disa her mbi kapacitetin e saj dhe degradimi i toks, shtimi i erozionit e prmbytjeve jan n progresion. N pozicion krejt t kundrt jan banort e zonave rurale, q e vlersojn realisht at nevoje q ata prpiqen me do mjet ta realizojn duke shfrytzuar sa pyllin, apo fundin e ars, buzn e prroit ku e siguron drurin pr ngrohje me minimumin e transportit. Ky sistem sht arritur pas prpjekjeve pothuaj njqindvjeare dhe bazn e suksesit e ka garantuar nga regjistrat korrekt t toks t realizuar q n vitin 1871. Jan prllogaritur nevojat pr do familje dhe sipas traditave e kushteve konkrete, jan vendosur kufijt midis komuniteteve apo familjeve, si dhe jan prcaktuar t drejtat dhe detyrimet e tyre nprmjet nj kuadri ligjor me prvoj mbi 160 vjeare. Ata jan t brengosur, q megjithse t ditur sistemi i tyre menaxhues nuk funksionon.

Edmond LEKAJ Invent sh.p.k. & Geo Consulting (AL) N kohn e kadastrs s forms s letrs n Shqipri, por edhe n vende t tjera ka pasur kryesisht tre lloj kadastrash: kadastra urbane, kadastra e tokave bujqsore dhe kadastra e pyjeve. Kto kan qen jo vetm ndarje n nivel teknik, por edhe ndarje n nivel administrativ. Arsyeja kryesore pr kt lloj ndarje ka qenSHKALLA E HARTAVE, q ka qn e kushtzuar nga madhsia e PARCELS KADASTRALE. N tokat urbane, ku madhsia e nj parcele ishte deri n 300 m2 ishte e nevojshme q shkallt e hartave t ishin 1:1000 dhe 1:500. Pr tokat bujqsore ishte e nevojshme harta 1:5000 dhe m von pr pasurit e tokave bujqsore 1:2500. Pr kadastrn pyjore kryesisht jan prdorur harta t shkallve 1: 25000 dhe ndoshta n vendet fushore hartat e shkalls 1:10000 topografike (Ushtarake). Arsyeja e ekzistencs t tre kadastrave n t shkuarn ka qen thjesht e lidhur ngusht me shkalln e harts s domosdoshme. Kostoja dhe koha e krijimit t secils shkall harte ka nj diference shum t madhe.

ALCDF (Albanian Local Capacity Development Foundation) is implementing the project "To improve management of the National Park Lura and Natural Park Korab-Koritnik (Albania) & National Parks Mavrovo and Pelister (Macedonia)" financed by European Commission under IPA/CBC (Albania and Macedonia). The subject of this tender is procurement, delivery, installation and configuration of the core hardware and software elements and associated implementation services for establishing enterprise GIS platform, according the needs. For full details of the tendering procedures an ToR, please refer to the webpage www.prexalbania.com, you can also contact ALCDF (Albanian Local Capacity Development Foundation) office , Ms. Lindita Manga, Address: Rr. Pjeter Bogdani, 23/1, Tirana, Albania, Tel/Fax N : + 355 42240751,E-mail: lmanga@alcdf.org .

Tender announcement

3
Mbrojtja e pyjeve dhe rikthimi i parqeve n identitet, ishte n fokusin e marrveshjes s firmosur mes Ministris s Mjedisit dhe asaj t Brendshme. Marrveshja sht nnshkruar nga Ministri i Mjedisit, zoti Lefter Koka dhe Ministri i Brendshem zoti Sajmir Tahiri n ambientet e hotel "Tirana Internacional". Rikthimi i parqeve kombtare n identitet sht dhe nj nga objektivat kryesor t puns s Task Forcs, t krijuar kto ditt e fundit me Vendim t Kshillit t Ministrave. Gjat ksaj ceremonie, Ministri i Mjedisit, zoti Lefter Koka ka deklaruar se, "Pasuria kombtare sht n gjendje rreziku. Jan br prerje pa kriter t pyjeve". Sipas ministrit Koka, sot nnshkruhet nj marreveshje me Ministrin e Brendshme pr kontrollin e materialit drusor. Gjat nnshkrimit t ksaj marrveshjeje sht br e ditur se, jan proceduar 670 raste pr prerjet n pyje. Gjat nnshkrimit t marrveshjes, Ministri i Brendshm, zoti Sajmir Tahiri deklaroi se "Jemi n kushte pune pr parandalimin e prerjes s paligjshme

FKPKK
Feder ata Kombtare e Federata Pyjeve dhe Kullotave Komunal e, Shqipri Komunale,
www.shkpkk.org

JET

Gjelbr

APPK APP K
Asosacioni i Pronarve t Pyjeve Privat, Ko sov Kosov
www.akppp.net

dhe dnimin e t gjithe atyre q dmtojn mjedisin dhe ndrtimin e nj baze t dhnash pr ruajtjen e fondit pyjor. Jemi duke koordinuar me departamentet e Policis s Shtetit pr parandalimin dhe ndshkimin e paligjshmris". Me kt marrveshje mes dy ministrive, synohet t arrihet o Kontrolli i transportit t materialit drusor - dhe ndshkimin e t gjith kundravajtsve. o Rritjen e efikasitetit t parandalimit - dhe n goditjen e aktiviteteve ilegale n fondin pyjor. o Ngritjen e postoblloqeve n rrugt nacionale dhe rrugt autopyjore. o Marrjen e masave ligjore ndaj personave q kundrshtojn ose pengojn organet e Policis Pyjore gjat kryerjes s detyrs, - me synim mbrojtjen e pasuris pyjore dhe kullosore. Gjithashtu me kt marrveshje mes dy ministrive, ndrtohen instrumentat e bashkpunimit dhe urat e komunikimit edhe me qytetart, sepse kjo sht nj luft e prbashkt pr ruajtjen e mjedisit.

Domosdoshmria e modernizimit t Kadastrave Urbane, Pyjore dhe Toks Bujqsore

far dmesh i sjell ekzistenca e ktij lloj sistemi administrativ dhe teknik sistemit t Informacionit GIS mbi territorin? 1. Saktsia e evidentimit t toks pyjore dhe kullosore sht shum e ult dhe e prgjithshme; 2. Mbivendosje t parcelave kadastrale, sidomos ato t hartave pyjore me tokat bujqsore dhe urbane sht shum e madhe; 3. Si rezultat i ktyre mbivendosjeve nuk mund t bhet nj regjistrim i sakt i pasurive nZyrn e Regjistrimit tPasurive; 4. Saktsia e siprfaqeve dhe si rrjedhim kontrolli baz i siprfaqeve t parcelave nuk mund t realizohet. Nse ende mendojm se do t vazhdojm me kadastr t forms s letrs, kto probleme do t vazhdojn t ekzistojn. Pushteti vendor asnjher nuk do t ket nj bilanc apo inventar t sakt dhe t prditsuart toks! Zhvillimi teknologjik q ka ndodhur n dekadn e fundit n lidhje me sistemet "GIS" t informacionit prbn nj shptim pr pushtetin vendor, nse ai ka vetm vullnetin dhe motivimin pr krijimin apo modernizimin e kadastrs s prdorimit t toks. N kushtet e krijimit t kadastrs n formn dixhitale,sht plotsisht e mundur q t realizohet Bashkimi i "Tre Kadastrave" n nj t vetme. " Harta dixhitale krijohet n shkalln 1:1. N kt rast shte papranueshmendarja e kadastrave pr arsye t shkalls s hartave; " Realizimi i Ortofotove me rezolucione dhe saktsi si ajo e vitit 2007, ka krijuar nj mundsi t art pr reduktimin e kostove dhe kohs s matjeve t hartave me metoda klasike. Informacioni Zyrtar i Kadastrs s Prdorimit t Toks. N prgjithsi, n botsht hezituar q t hiqet dor nga prdorimi i versionit dixhital t hartave si informacion zyrtar. Arsyeja e thjesht ka qen kapaciteti dhe siguria e institucioneve pr t punuar dhe siguruar informacionin e tyre n formn dixhitale. Psh.sht e vshtir pr Zyrn e Regjistrimit t Pasurive t Paluajtshme q t'a marr kt vendim. Dmth. t heq dor nga hartat e kartelat e letrs dhe t operoj vetm me informacion dixhital. Ajo do t duhet t'a marr kt vendim vetm kur t jet e sigurt q e kontrollon regjistrimin e t drejtave t pasurive me kompetenc t plot n formn dixhitale. Efekti pr gabime e pasaktsira n tregun e pasurive ka efekt shum t madh financiar tek pronart. N rastin e kadastrs s prdorimit t toks problemi nuk sht i vshtir. Vendimi pr t kaluar tek versionet zyrtare dixhitale sht m i thjesht. Efektet negative q mund t ndodhin pr shkak t paaftsis s administrats jan jo serioze. Ligjet dhe rregulloret q kan dal n fushn e planifikimit urban, gjithashtu e kan hapur rrugn drejt ktij vendimi. Prdorimi i versionit dixhital t kadastrs si version zyrtar, krijon pr Pushtetin Vendor njsravantazhesh: 1. Mundsi realizimi t funksioneve t plota t zyrs s kadastrs; 2. Ulje t ndjeshme t kostove; 3. Shkmbim dhe prdorim i informacionit n mnyr shum efiente; 4. Shkurtim i ndjeshm i kohs administrative n realizimin e shum proedurave q lidhen me shrbimet ndaj qytetarve. Konkluzion i qart q sot mund t vrtetohet me realizimet konkrete gjithandej, por edhe duke par sistemet q ofron Geo Consulting sht se: " Sistemi Gjeografik i Informacionit mund t mbshtes t paktn n fushn e hartave dhe inventarit t toks edhe kadastrn urbane edhe kadastrn e tokave bujqsore edhe kadastrn e pyjeve e kullotave n t njjtn koh. " Pushteti vendor mund t mendoj seriozisht dhe pa frik n krijimin e sistemeve dixhitale t kadastrs, t cilt t japin informacionin dixhital n formn zyrtare.

ROLI I GRUAS N SEKTORIN E PYLLTARIS N KOSOV - KONFERENC E ORGANIZUAR NGA FAO DHE MBPZHR
formuara t grave (Sektori i gruas n kuadr t AKPPP), investime sipas nevojave t identifikuara; - Ngritja e pjesmarrjes s gruas n shrbimet kshillimore (fokus n pylltari); - Formimi dhe nxitja e krijimit t NVM (ndrmarrjeve t vogla dhe t mesme); - Asistenc teknike pr marketing dhe sigurimi i tregut; - Monitrorimi i kuotizimit n aspektin gjinor; - Ndrtimi i Politikave afariste gjinore n sektorin e pyjeve; - Diskriminimi pozitiv/Kuotat, niveli Qndror/Lokal. - Rishikimi i legjislacionit dhe prfaqsimi gjinor n politikat dhe strategjit e pyjeve. - Ngritja e kapaciteve t prgjithshme

M datn 24 tetor 2013, sht mbajtur konferenca mbi Rolin e Gruas n Sektorin e Pylltaris n Kosov, organizuar nga FAO dhe MBPZHR. N pjesn e par t dits, gjat ksaj konference u bn prezantime nga pjsmarrs t ndryshm: niveli Qndror/MBPZHR, FAO, AKPPP, CNVP/Sida, Arneni kompani, OJQ/ SHE-ERA etj. Prezantimi "Praktikat m t mira pr zhvillimin e aspektit gjinor n programet pyjore dhe prfshirjen e gruas n pylltarin private" u b nga Blerina Hoxha - AKPPP dhe Sebiha Ramaxhiku - CNVP, me t cilin prezantim u shfaqn shum aktivite t kryera nga Asociacioni/Shoqatat n mbshtetje nga CNVP - Kosov. N pjesn e dyt t dits u b ndarja n dy grupe, ku pas nj pune shum t prkushtuar t grupeve punuese u nxorn disa rokomandime/konkluzione me vler shum t rndsishme pr rregullimin e situats n t ardhmen pr Rolin e Gruas n Sektorin e Pylltaris n Kosov. Konkluzionet e nxjerra nga grupet e puns jan: - Informimi n koh dhe ndrgjegjsimi pr grante dhe subvencione; - Ngritje kapacitetesh pr seksionet e

institucionale pr prfshirjen e grave n proeset vendimtare; - Zbatimi i legjislacionit pr pronsi (me theks t veant gruaja t jet trashgimtare); - Shkmbimi i praktikave m t mira n mes t grave,t cilat mirren me pylltari; - Trajnimi i trajnerve (ToT) nprmjet vizitave studimore. Blerina Hoxha

FKPKK
Feder ata Kombtare e Federata Pyjeve dhe Kullotave Komunal e, Shqipri Komunale,
www.shkpkk.org

JET

Gjelbr

APPK APP K
Asosacioni i Pronarve t Pyjeve Privat, Ko sov Kosov
www.akppp.net

FESTA E GSHTENJS N JUNIK

Me date 13 nntor 2013 n organizim t Komuns se Junikut dhe n bashkpunim me CNVP (Conecting Natural Values &People), n objektin e Qendrs Rajonale t Turizmit "QRT n'Dukagjin" ( Kulla e Isufajve ), u mbajt Festivali i Gshtenjs "Juniku 2013". Juniku me rrethin shtrihet n veriperndim t Rrafshit t Dukagjinit dhe ka nj ka pozit t prshtatshme gjeografike n grykn e lumit Ereniku, i cili lum buron n lartsit e Alpeve Shqiptare rrz Gjeravics e cila sht maja m e lart e Alpeve n Kosov me lartsi prej: 2626 m lmd. Lumi buron nga Liqeni i madh i Gjaravics n Majn e zez dhe ka nj gjatsi prej 51 km deri n vendin ku bashkohet me lumin Drini i Bardh pr te vazhduar rrugn drejt Kuksit e Shkodres tutje deri ne detin Adriatik. Juniku prmendet shum hert kurse n vitin 1485, sipas defterit t Sanxhakut t Shkodrs, thuhet se Juniku i takonte nahis s Altuni-Ilis, dhe quhej me emrin Lunik, ishte vend pazari dhe kishte 52 shtpi. Gjat gjith historis Juniku ka krijuar identitetin e vet n historik dhe kulturor. Me qllim t ruajtjes dhe t ringjalljes se dokeve dhe te trashgimis me inciativa nga komuniteti, t prkrahura nga Strukturat komunale dhe t mbshtetur edhe nga nj numr donatorsh deri tani jan br pun t mdha n restaurimit e Kullave - kto shtpi fortifikata te njohura pr shtrirje gjithandej ku flitet shqip por si m te shumta n rrafshin e Dukagjinit e posarisht n Junik me rrethin. Disa nga kto Kulla jan funksionalizuar dhe prdoren pr nxitje dhe zhvillim t Turizmit duke ofruar nj mikpritje, njra nder kto Kulla sht edhe Kulla e Isufajve e cila vepron n kuadr t Qendrs s Turizmit n`Dukagjin me seli ne Junik dhe ku n organizim t Komuns s Junikut dhe n bashkpunim me Fondacionin CNVP u organizua dhe u mbajt me datn 13 nntor 2013 Festivali i Gshtenjs i cili besohet se n t ardhmen t jet tradicional. Edhe Pyjet e gshtenjs q kryesisht shtrihen n brezin pyjor nga Peja e deri n Gjakov, duke prfshi edhe komunat Dean dhe Junik dhe sit e tilla formojn nj kompleks bashk me ato t Malsis s Gjakovs paraqesin Trashgimi natyrore t rndsis s veant. Prve strukturave m t larta t Komuns s Junikut, Kryetarit, Nnkryetarit dhe drejtorve t drejtorive fizionomin e vet dhe t jet edhe m masiv duke zgjeruar pjesmarrjen edhe me prfaqsues t Malsis s Gjakovs dhe m gjer. Festivalin e prshndeti edhe udhheqsi i CNVP-s Haki Kola i cili tha se: Misioni i organizats ton CNVP, n gjuhn shqipe thot bashkojm vlerat e natyrs me njerzit, edhe un manifestimin: Festivali i Gshtenjs e quaj hap t shklqyer t Komuns s Junikut pr t bashkuar vlerat historike, vlerat e natyrs me njerzit, pr t rritur mirqenien dhe potencoj se Gshtenja e lidh Pemtarin dhe Pylltarin. Drejtori i Drejtoris pr Zhvillim Ekonomik n Komunn e Junikut Arten Hamza e theksoj se qllimi i organizimit t ktij Festivali sht: stimulimi dhe sensibilizimi opinionit t gjer, pr rolin e gshtenjs dhe prodhimeve t tjera jodrunore nga pylli n gjenerimin e t ardhurave pr qytetart, sepse kjo trev ka burime t mdha pr prodhimin e gshtenjs dhe grumbullimin e frutave tjer pyjor. Peshn e festivalit ja rriti edhe organizimi I pjekjes s frutave t Gshtenjave n Natyr, Pikat muzikore dhe Recitali i nxnsve t Shkolls s Mesme t Ult si dhe ekspozimi i produkteve nga antart

respektive si organizator me pjesmarrje e nderuan Festivalin Prfaqsuesit e Departamentit te Pyjeve pran Ministris s Bujqsis dhe Pylltaris, nga Agjencia Pyjore e Kosovs, Prfaqsues te drejtoratve pr Bujqsi Pylltari dhe zhvillim rural nga Komunat: Burim, Pej, Dean dhe Gjakov. Kryetari i Komuns s Junikut z. Agron Kui gjat prshndetjes s ktij festivali tha se edhe ky Festival do t mbshtetet nga Komuna e Junikut sepse edhe ky hyn n konceptin e ringjalljes s traditave n Rrafshin e Dukagjinit si jan edhe: "Ditt e Vers" (Nj fest tradicionale shqiptare q festohet n muajin mars) , "T Zhdjergat" (Dita kur blegtort jan zhdjerg me familje dhe bagti nga tbanat e vers) paraqiti edhe brengat pr t ardhmen e pyjeve t gshtenjs n kt Komun sepse ato nuk jan t rrezikuara nga prerjet ilegale, por jan t rrezikuara nga smundjet. Duhet theksuar se nga viti 1974 sht br diagnostifikimi i ktyre pyjeve me fitopatogjenin Cryphonectria parasitica (Endothia parasitica) q njihet si Kanceri i lvores s Gshtenjs q ka shkaktuar dme shum t mdha t ktyre pyjeve jo vetm n Junik por n mbar kompleksin e pyjeve t gshtenjs n Rrafshin e Dukagjinit. Banoret e ktyre trevave q nga lashtsia i kan menaxhuar pyjet e gshtenjs t cilat jan n pronsi private dhe nga ato kan shfrytzuar "Resin" (lulen e gshtenjs) si kullos pr blett, frutin pr

prdorim familjar dhe pr treg dhe drurin qoft pr djegie, prodhim qymyri, lnd ndrtimi apo prpunim teknik. Si n t kaluarn ashtu edhe n ditt e sotme frutat e gshtenjs paraqesin burim t konsiderueshm t t ardhurave pr

familjet e ksaj zone. Si theksoi banori dhe pronari i 4 hektarve t pyjeve me Gshtenj z. Avdi Goi vetm brenda ktij viti n drejtim t Shkodrs jan eksportuar rreth 50 ton fruta Gshtenje, duke mos llogaritur ktu furnizimin e tregut n Kosov, apo edhe sasin e ruajtur e cila do t prdoret pas vitit te ri e deri n pranver. Avdiu e ka mirpritur organizimin e festivalit dhe shpreson q n t ardhmen ky Festival t krijoj

e Shoqatave Komunale t pronar t Pyjeve Private: "Alpet Shqiptare" Dean me fidan t Gshtenjs, "Gjeravica" Junik me Gshtenja t freskta n Bo (Zhguall), "Pashtriku" Gjakov me Mjalt dhe punime artizanale t instrumenteve tradicionale muzikore si Fyell dhe Kavall dhe Shoqatave simotra nga Juniku q ofrojn ushqime tradicionale t zons duke prfshir edhe mblsirat me baz frutat e Gshtenjs.

FKPKK
Feder ata Kombtare e Federata Pyjeve dhe Kullotave Komunal e, Shqipri Komunale,
www.shkpkk.org

JET

Gjelbr

APPK APP K
Asosacioni i Pronarve t Pyjeve Privat, Ko sov Kosov
www.akppp.net

KOMENTE MBI DRAFT LIGJIN E PYJEVE DHE KULLOTAVE

1. Disa komente t prgjithshme: Me gjith prmirsimet q jan br n projekt-ligj pas disa komenteve nga FKPKK dhe partner t tjer, ende vrehen disa mangsi t theksuara dhe mosrakordime n projektin e ri t propozuar. - Nuk jan respektuar disa kushte t Termave t Referencs (ToR) t PZHBN: N ToR theksohet objektivi q t hartohet Draft Ligji pr Pyjet. Projektligji q na paraqitet sht pr Pyjet dhe Kullotat. Me gjith krkesn ton, ne nuk kemi marr sqarime pse u hartua draft ligji pr Pyjet dhe Kullotat. - Ka nj platform t MMPAU e diskutuar nga pal t interesuara, megjithse e pamiratuar. N ToR theksohet q draft-ligji t shoqrohet me rregulloret prkatse. Ne fakt, Propozimet pr aktet nnligjore jan krejt t mangta. Duhet t jen shum m t gjra e me rregulla t qarta pr shtjet q trajtojn. Sipas ToR, konsulenti duhet t siguronte efektivitetin e draft-ligjit duke arritur konsensusin e palve t interesuara. N fakt jan br disa takime, por nuk sht arritur asnjher konsensus. N ToR prmendet se nj grup pune i MMPAU i krijuar me urdhr t Ministrit ishte duke prgatitur nj draft-ligj. Kemi krkuar sqarime pse ky dualitet grup pune konsulent i kontraktuar, por nuk kemi marr sqarime. ToR krkon ndarjen e funksioneve regullatore nga ato menaxheriale, por kjo nuk del n draft ligj. - Kemi sugjeruar q t paraprihet me nj analiz se far t metash pati ligji i mparshm, prvojat e nxjerra, argumentimi i domosdoshmris pr ligjin e ri. Nuk sht br nj analiz e till. - Kemi sugjeruar se kullotat jan pjes e bujqsis e jo e pyjeve, pr rrjedhoj, ti kalojn sektorit t bujqsis. Nuk kemi marr argumenta. - Kemi sugjeruar se termi mbarshtrim (e jo mbarshtim) sht diskutuar dhe pranuar prej kohsh nga personalitetet shkencore e administrative pyjore t vendit (bile edhe me punonjs shkencor t Akademis s Shkencave) dhe nuk ka pse t ndryshohet tashm; term q prdoret n terren nga Shrbimi Pyjor prej dhjetra vjetesh dhe nga Fakulteti i Shkencave Pyjore e Shkolla e Mesme Profesionale Pyjore qysh prej themelimit t tyre. Nuk sht marr n konsiderat! - Kemi sugjeruar q n vend t termit mosh e pjekuris (e cila ka nj prdorim t prcaktuar n varsi t moshs), t prdoret termi mosh e shfrytzueshmris q praktikohet pr qllime t caktuara. - N tekstin e projekt-ligjit duhet t respektohet drejtshkrimi i gjuhs shqipe dhe zvendsimi i mjaft fjalve me ato shqipe. 1. Komente pr nene t veanta: Neni 1- Qllimi Koment: duhet prmendur kryesorja - pasuri kombtare me rndsi t veanta, pr prodhimet drusore e jodrusore, si baz kullosore pr bagtin, jetike pr banort e zonave rurale Neni 3 - 5. Ekonomi pyjore sht siprfaqja, brenda s cils grumbujt pyjor i nnshtrohen nj forme t caktuar regjimi qeveriss dhe punimeve t trajtimit t veant nga regjimet e tjer, e organizuar me ngastra e nnngastra, e cila plotson parimin e prodhimit pyjor t qndrueshm. Koment: kjo pik sht e keqinterpretuar dhe keqformuluar, pasi n kushtet e vendit ton ekonomia pyjore prmbledh pjes pyjesh me regjime t ndryshme qeverisjeje dhe nuk mund t siguroj asnjher prodhim t qndrueshm. - Mjedis harmonik sht ky mjedis harmonik? 8. Fondi pyjor jan t gjitha siprfaqet me grumbuj pyjor Koment: duhet shtuar - dhe me shkurre; 9. Kadastra sht sistemi i t dhnave t fondit pyjor e kullosor kombtar, i organizuar n nivel qndror, rajonal dhe vendor, n t cilin regjistrohen t gjith informacionet baz dhe ndryshimet periodike t ndodhura, s bashku me sistemin e informacionit gjeografik (GIS). Koment: GIS nuk sht pjes e kadastrs, por mjet q e prdor kadastra; 10. Kullot sht siprfaqja e toks, m e madhe se 0,5 ha, me bimsi barishtore natyrore t dendur, n form t qndrueshme ose me bimsi tjetr, q plotson krkesat pr kullotje. Koment: duhet sqaruar sa e dendur? Po ato q jan me bimsi t rrall? N statistikat ndrkombtare, kullotat hyjn n Tok Bujqsore. [Agricultural Land: the sum of area under Arable land, Permanent crops and Permanent pastures (Compendium of Agricultural Environmental Indicators 1989-91 to 2000 - FAO 2003].Shih edhe: FAO Land Cover. 14. Pasuri pyjore jan trsia e elementeve natyror t nj siprfaqeje pylli a toke pyjore, me vlera t konsiderueshme. Koment: po ato me vlera jo t konsiderueshme?17. Plani i mbarshtimit sht dokumenti baz pr qeverisjen e pyllit/kullots, i hartuar pr ekonomin pyjore/kullosore ose pellgun ujmbledhs Koment: plan mbarshtrimi hartohet jo vetm pr ekonomin pyjore/kullosore ose pellgun ujmbledhs, por pr do pyll ose pjes pylli, pavarsisht nga madhsia, n varsi t pronsis dhe statusit t dhn; 25. Shfrytzimi i pyjeve prfaqson punimet pr prerjen dhe nxjerrjen e lnds drusore nga brendsia e ngastrave / nnngastrave pyjore, n grumbujt q kan arritur moshn e pjekuris, duke krijuar njkohsisht kushtet e nevojshme pr instalimin e gjenerats s re n rrug natyrore, gjat fazave t prerjeve si dhe vlersimi ekonomik i materialit drusor t prfituar nga prerjet. Koment: duhet moshn e shfrytzueshmris; n rrug natyrore ose artificiale. Te jepet prkufizimi sipas FAO-s i termit shkurre dhe tok tjetr pyjore (q ne sot e quajm thjesht tok pyjore). T gjitha prkufizimet duhet t krahasohen dhe prshtaten me ato ndrkombtare t FAO-s. Neni 4 - 2. Strategjia e Zhvillimit t Pyjeve dhe Kullotave sht dokumenti zyrtar, n zbatim t politiks qeveritare t deklaruar, q prmban parimet e synimet strategjike si dhe objektivat q do t arrihen brenda nj periudhe 10 vjeare. Koment: brenda nj periudhe t paktn 40 vjeare; N pikn 5 t shtohet: 5. Politika n fushn e pyjeve dhe kullotave miratohet nga Kuvendi i Shqipris. Strategjia Neni 5 - 1. Zbatimi i Strategjis s Zhvillimit t Pyjeve dhe Kullotave, realizohet nprmjet Programit Kombtar t Pyjeve dhe Kullotave, i cili hartohet pr nj periudh 10 vjeare. Koment: pr nj periudh t paktn 40 vjeare. Neni 7 - Funksionet e pyjeve dhe kullotave - Pika 1 dhe 2: Koment: mendojm se duhet shprehur vetm me nj resht; hollsirat jan teknike. Neni 8 - Klasifikimi i pyjeve - Pika 1: t shprehet vetm me nj rresht, pa hollsira teknike. Kriteret q krkohen n nene t ndryshme t ktij ligji mund t trajtohen ne Regullore q duhet t nxirret nga Ministri, n zbatim t ligjit dhe jo pr do problem t nxirret udhzim i veant. Neni 10 - Prbrja e fondit pyjor e kullosor - 4 b. Paraqet urban dhe siprfaqet e pyllzuara pran monumenteve dhe varrezave, pavarsisht nga siprfaqet e tyre. Koment: Pr shkak t veorive q paraqet, kjo kategori duhet trajtuar me ligj t veant dhe jo me kt ligj. Neni 11- Pronsia - A. Pronsi publike: Koment - t shtohet: b. pyjet, kullotat dhe livadhet shtetrore, n administrim/pronsi t njsive t qeverisjes vendore dhe fshatit (sipas ligjit pr pronat publike). B. Pronsi private: Koment t shtohen fjalt: a. pyjet, grupet e drurve, drurt e veant dhe kullotat e livadhet natyrore ose t krijuara artificialisht n pronsi t personave privat fizik, juridik dhe individve; b. pyjet, grupet e drurve, drurt e veant dhe kullotat e livadhet natyrore ose t krijuara artificialisht n pronsi t institucioneve / komuniteteve fetare; 5. Privatizimi i pyjeve dhe kullotave bhet me ligj t veant. Prjashtohen nga privatizimi lerat e ujit t pijshm pr blegtorin. Koment: t shtohet fjala: Privatizimi i pyjeve me funksione ekonomike prodhimi. Propozim: Prdoruesit komunal (fshati, familja rurale) t ken t drejta ekskluzive prdorimi mbi pyjet dhe kullotat e dhna n prdorim, t ken t drejt t shesin prodhimet drusore e jodrusore shtes q rezultojn nga pylli e kullota e dhn n prdorim, si dhe nga pyjet e kullotat shtetrore q u jepen pr shfrytzim sipas kritereve e rregullave n fuqi, pr zbutjen e varfris dhe shtimin e t ardhurave, sidomos n zonat e varfra rurale. Duhet t ligjrohet kalimi i pyjeve nga prdorimi n pronsi t prdoruesve (fshatit e familjeve), sipas kritereve t caktuara, kur vrehet se ata i ruajn dhe i mbarshtrojn si duhet pr nj koh t gjat. Neni 14 - Administrimi i fondit pyjor e kullosor, n administrim/ pronsi t njsive t qeverisjes vendore - Koment: pika 2 t formulohet: Njsia e qeverisjes vendore krijon nj njsi t specializuar n strukturn e saj me personel inxhiniero-teknik me profil pyjor, pr administrimin, qeverisjen dhe mbrojtjen e pyjeve e kullotave, t marra n administrim/pronsi. Personeli inxhiniero-teknik i pyjeve dhe kullotave komunale njhsohet me punonjsit e Shrbimit Pyjor publik. Neni 16 - Kadastra Kombtare - 1. Pyjet, kullotat e livadhet, s bashku me infrastrukturat prkatse, regjistrohen n Zyrn e Regjistrimit t Pasurive t Paluajtshme, nga administruesit dhe pronart e tyre, sipas dispozitave t legjislacionit prkats, n fuqi. Koment: t shtohet fjala: nga administruesit, prdoruesit dhe pronart e tyre. Propozohet q KM t prballoj shpenzimet pr regjistrimin e pyjeve dhe kullotave t prdoruesve ne ZRPP; 2. Kadastra Kombtare e Pyjeve dhe Kullotave, prfaqson regjistrin zyrtar dhe bazn e t dhnave, n t cilin pasqyrohet trsia e informacioneve t nevojshme pr administrimin dhe qeverisjen e fondit pyjor e kullosor kombtar, s bashku me sistemin e informacionit gjeografik (GIS). Ka prsritje me nenin 1, pika 9. Shih komentin pr kt pik. Neni 21- Mbarshtimi i pyjeve e kullotave - Koment: pikat 1 dhe 2 mendojm se nuk duhet t jen pjes e ligjit; Pika 4: nuk qndron kushti q punimet t fillojn e mbarojn n koh fikse; 5. Mbarshtimi kryhet, pr pyjet, kullotat dhe livadhet: a. publike, nga subjekte juridik ose fizik. Koment: mbarshtrimi t kryhet nga grup pune i prbr nga vet personeli i Shrbimit Pyjor dhe me asistenc nga ekspert kur sht e nevojshme. Neni 22 - Plani i mbarshtimit - Pika 4: Nuk duhet t jet pjes e ligjit; Pika 7: vetm pr pyjet shtetror. Pr pyjet komunal sht prgjegjsi e NJQV dhe miratimi nga kshilli i NJQV. Pr pyjet privat mbikqyren nga Shrbimi Pyjor, por i pranon vet pronari; Pika 9: rishikimi dhe pasqyrimi i ndryshimeve t ndodhura bhet pas 5 vjetsh,ndrsa n fund t 10 vjearit ribhet plani i mbarshtrimit. Neni 23 - Inventari kombtar i pyjeve dhe kullotave - N fund t piks 1 t shtohet: inventari kombtar kryhet me harta n shkalln q jan hartuar planet e mbarshtrimit; 2. Inventari Kombtar i pyjeve dhe kullotave kryhet jo m pak se nj her n 10 vjet dhe drejtohet nga Shrbimi Pyjor. Koment: duhet t jet taksative - kryhet nj her n 10 vjet. Neni 24 - Flora dhe fauna e egr - T shtohet nj pik: Pronsia e flors dhe fauns s egr, si pjes prbrse e ekosistemeve pyjore, sht e pandar nga pronsia e pyjeve dhe tokave t tjera pyjore prkatese. Neni 26 - Punimet silvikulturore- Mendojme se nuk duhet t jen pjes e ligjit. Neni 27 - Shfrytzimi i pyjeve dhe kullotave - 1. Shfrytzimi i pyjeve kryhet n grumbujt q kan arritur moshn e pjekuris. Koment: Kjo ka t bj me pyjet trungishte. Duhet jo moshn e pjekuris, por moshn e shfrytzueshmris. Duhet specifikuar dhe pr pyjet e ult dhe shkurret; Pika 3: mundsin e shfrytzimit nuk e cakton DSHP, por plani i mbarshtrimit. Formulimi nuk sht i sakt; Pikat 5,6 e 7 mund t trajtohen n rregullore e jo n ligj; Pika 8: duhen specifikuar rastet dhe lloji i prodhimeve ku duhet t zbatohet. Neni 32 - Vlersimi i ndikimeve n mjedis - 2. Vlersimi i ndikimeve n mjedis bazohet n udhzuesit e hartuar pr kt qllim, t cilt prmbajn edhe masat zbutse t efekteve negative, n funksion t natyrs s projektit. Koment, t shtohet: masat zbutse t efekteve negative dhe masat rehabilituese pr sjelljen e terrenit n gjendjen e mparshme, shoqruar me faturn financiare prkatse; 3. Masat zbutse t efekteve negative n mjedis, jan t detyrueshme t jen pjes prbrse t projekteve. Koment, t shtohet: Masat zbutse t efekteve negative dhe masat rehabilituese pr sjelljen e terrenit n gjendjen e mparshme, shoqruar me faturn financiare prkatse; 6. Shqyrtimi, verifikimi dhe miratimi i projekteve bhet nga Shrbimi Pyjor dhe njsia e qeverisjes vendore, pr pyjet, kullotat e livadhet publike dhe komunale, ndrsa pr pyjet, kullotat dhe livadhet private nga njra prej tyre, n funksion t zgjedhjes s br nga vet pronari. Koment: pr pyjet, kullotat dhe livadhet private bhet nga njra prej tyre ose nj firm e liensuar, n funksion t zgjedhjes s br nga vet pronari. Neni 34 - Klasifikimi i prodhimeve - Pika 1.b t shtohen pem e Vitit t Ri. Neni 38 - Shitja e lnds drusore - T shtohet nj pik: Prdoruesit (fshati dhe familjet fshatare) kan t drejt t shesin lnd e dru zjarri nga pyjet e dhn n prdorim pr shtimin e t ardhurave, kundrejt nj tarife t caktuar nga Kshilli i Ministrave ose pa tarif pr familjet e varfra. Neni 42 - Tregtimi i lnds drusore - Pika 6: fjala etj. duhet t hiqet. Neni 48 - Ndryshimi i destinacionit t fondit pyjor e kullosor - N fund t piks 6 t shtohet: vetm pasi t marrin plqimin e NJQV, prdoruesve t tyre dhe pronarve privat. Neni 60 - Prdorimi i burimeve financiare - Pika 3, burimet financiare pronari privat i cakton si t dshiroj. Neni 66 - Organizimi i Shrbimit Pyjor - Pikat 3 dhe 4 jan diskriminuese. Nuk duhet t ket dallime t tilla. Neni 71 - Komiteti i Pyjeve dhe Kullotave - Kemi mendimin se ky Komitet sht nj hallk e teprt. Funksionet e tij mund ti ngarkohen Kshillit Konsultativ. Neni 73 - E drejta e proedimit - N asnj vend tjetr nuk prmendet policia pyjore. Ku gjendet, nga varet, far detyrash ka etj. Duhet t ndahen funksionet menaxheriale nga ato kontrolluese; Pika 1: duhet t prcaktohet se kur dmi konsiderohet prgjegjsi penale; Pika 2: konstatim dmi dhe mbajtje proes verbali duhet ta ken kompetenc edhe punonjsit e pyjeve komunale. Propozohet q Bashkia/komuna, prdoruesit dhe shoqata t prfitojn kompensime apo t ardhura nga kufizimet q u bhen nga ligjet pr parqet kombtare dhe zonat e mbrojtura, pr pasurit ujore e minerale, pr zonat turistike dhe zonat ushtarake q ndodhen n territorin e tyre. Pr FKPKK (Grupi i puns)

Takim Rajonal mbi Udhzuesit Vullnetar n Qeverisjen e Prgjegjshme t zotrimit t Toks, Peshkimit dhe Pyjeve

Nga data 29 deri 31 Tetor 2013, antart e Qendrs Rajonale pr Pylltari dhe Zhvillim Rural (REFORD) morn pjese n takimin pr Udhzuesit Vullnetar n Qeverisjen e Prgjegjshme t zotrimit t Toks, Peshkimit dhe Pyjeve n kuadr t Sigurimit Kombtar t Ushqimit. Takimi u zhvillua n Sofie, Bullgari dhe sht pjes e strategjis t Organizats s Kombeve t Bashkuara pr Bujqsi dhe Ushqim (FAO) pr t rritur ndrgjegjsimin mbi Udhzuesit Vullnetar dhe t diskutoj mbi implementimin e tyre n Europ. Pjesmarrsit ishin prfaqsues nga aktor t ndryshm, prfshir profesionist q punojn n sektorin publik pr tokat, peshkimin dhe pyjet, organizatave t shoqris civile, bots akademike dhe organizatave rajonale. REFORD u prfaqsua nga Albora Kacani, nga Federata Kombtare e Pyjeve dhe Kullotave t Shqipris dhe Aleksandar Mrkobrada, nga Shoqata e Pronarve t Pyjeve Private n Republikn Serbe n Bosnje Herzegovin. Prfaqsuesit e REFORD patn mundsin t promovojn REFORD-in si nj rrjet ekzistues n rajonin e Ballkanit. Nprmjet puns n grupe pjesmarrsit reflektuan dhe sugjeruan veprime pr prdorimin dhe implementimin e Udhzuesve n rajon. Ndr idet pr veprim, REFORD u prmend si nj nism ekzistuese rajonale e cila mund t siguroje nj mekanizm mbshtets n shprehjen e krkesave t antarve t saj prmes Udhzuesve Vullnetar. Takimi sht nj hap pr t ndrtuar rrjete t aktorve pr t ndar informacione, eksperienca dhe njohuri mbi qeverisjen e zotrimit t toks, peshkimit dhe pyjeve n nivel rajonal. Pr m shum informacione mbi Udhzuesit Vullnetar vizitoni: http://www.fao.org/nr/tenure/voluntary-Guidelines/en/

FKPKK
Feder ata Kombtare e Federata Pyjeve dhe Kullotave Komunal e, Shqipri Komunale,
www.shkpkk.org

JET

Gjelbr

APPK APP K
Asosacioni i Pronarve t Pyjeve Privat, Ko sov Kosov
www.akppp.net

Media sociale.... (paqartsi apo munges informacioni ???)

Nj publikim i kohve t fundit lidhur me siprfaqen aktuale t pyjeve t Shqipris ka nxitur nj diskutim mjaft interesant midis ekspertve t fushs n rrjetet sociale elektronike. Diskutime t cilat jepen si m posht: Rexhep Ndreu - A jeni dakord me kt shifr? Pranvera Mulleti - N qoft se sht e vrtet... sht me t vrtet alarmante! Admir Seci - Un flas po foln kolegt e mi dhe tant (ata t prkushtuarit dhe t prgjegjshmit) e jo ata q kan kontribuar n kt masakr... Rexhep Ndreu - Duhet t gjendet ky studim dhe t publikohen, ose ... "N studimet q jan br nga Banka Botrore ka rezultuar q Shqipria nuk ka pyje m tepr se rendi njshifror 7, 8 apo 9%, ndrkoh q Shqipria ka trashguar pyje 70 - 80% t territorit, ndrsa sot kemi me nj shifr, sepse nuk quhen pyje ato q kan mbetur me nj cop bar apo shkurre (Sazan Guri, ambientalist). Edmond Numani - Masakra m e madhe n kt koh ka qen n natyr (pyje) e parikuperueshme ku duhen shekuj. Makutria duke u shoqruar me injorancn (pa ditur se far po i bjn natyrs dhe vetes) e kan uar gjendjen n pyje dhe n ndrmarrjet pyjore n nj situat katastrofike. Kam frik se edhe kta q kan ardhur n pushtet nuk do t vazhdojn gjat duke i mbushur ndrmarrjet me militant dhe duke par interesat e tyre. Ndoshta duhet nj organizim m i mir i specialistve dhe atyre q e njohin situatn dhe u dhimbset. Jakov Boduri - Bravo! Bedri Cera - Siprfaqet pyjore nuk jan paksuar n10%, ato jan rreth 50%, por gjendja e tyre paraqitet e rnd e drejt nj degradimi t plot, sidomos pyjet e lart. Edhe pse sht br nj pun e madhe tek pyjet komunal, banort e ktyre zonave kan mentalitetin e viteve t para 90-s. do gj e krkojn tek shteti, e aq mkeq e shohin pyllin si nj "plak" ku duhet t nxjerrin fitime t shpejta pa menduar pr nj menaxhim t qndrueshm t tyre. Admir Seci - Koleg t nderuar nuk flitet me "absolutizm" pr asgj e aq m tepr pr kt, por ajo q shihet nuk do komente... Por nj gj, e falnderoj me sinqeritet z. Rexhep Ndreu pr gjithka ka br e bn pr kt pasuri (megjithse kam disa vrejtje... pr mosveprim m t "ashpr"...), nuk sht von, jemi n koh! Gjergji Tane - T nderuar koleg. Ka koh q me pyjet nuk po merren seriozisht institucionet prgjegjse (Ministria prkatse, ku t ishin dhe pyjet, t cilt pa dyshim jan si siprfaqe, por jo t gjith n kmb etj.) specialistt m n z e t ditur, aq m pak inxhiniert nga jan e nga nuk jan q as nuk pyeten pr kt pasuri kombtare. Kemi shoqatn ton t specialistve t pyjeve (SP), sht momenti i vonuar q ne edhe kshtu t organizuar t ngrihemi pr objektin ton "Pyll" (me t cilin po merren mjedisor, servil e militant, t paaft e ata q ju bjn qejfin shefave). Pr pyjet, reformn, transferimin, sht investuar shum, por realiteti sht shkatrrimi. Hazis Porja - T nderuar koleg dhe t tjer q i bren meraku pr pyjet. Do mundohem t flas shkurt dhe n radh t par po flas pr ata q i bren meraku pr pyjet, i falnderoj dhe prgzoj q ngren zrin pr pyjet, por ju lutem q kur flasin me shifra t flasin me prgjegjsi dhe t konsultohen me profesionist t pyjeve, se po bjn gabime q orientojn t gjith opinionin dhe qeverisjen. E dyta, pyjet dhe specialistt e pyjeve po diskriminohen n nj mnyr t pashembullt. Zri dhe profesionalizmi jon ka humbur pr dy arsye: (i) kushdo specialist q ka nj vend pune n shtet nuk flet dot se ka frik dhe (ii) duan t bjn karrier n kurriz t shkatrrimit t ktij fondi pyjor dhe profesional. Ata q jan t papun dhe nuk jan n shtet dhe kur flasin nuk i dgjon kush dhe m e keqja urrehen se prse flasin. Akoma pyjet po drejtohen dhe menaxhohen nga njerz jo profesionist q kan shkatrruar dhe po shkatrrojn pyjet dhe specialistt e pyjeve. Pr mendimin tim, ktu po gabon politika dhe ne jemi fajtor sepse nuk po arrijm t organizohemi dhe t lobojm pr mirmenaxhimin e pyjeve dhe t specialistve t pyjeve. I lutemi politiks shqiptare q nqoftse do t qeveris seriozisht pyjet si duhet, ato mund t'i qeverisin vetm specialistt e mirfillt t pyjeve dhe asnjher kt nuk mund ta bjn as specialistt karrierist t pyjeve, as pseudospecialistt dhe aq m keq asnj njeri tjetr q nuk ka haber pr pyjet dhe q i besohet t qeverisin dhe menaxhojn kt pasuri t rrall pyjesh dhe pylltarsh. Rexhep Ndreu - Konkluzion nga Raport Progresi: Ka patur pak progres n fushn e mjedisit dhe ndryshimeve klimatike. Bashkrendimi me kuadrin ligjor europian ka br progres, por nevojiten urgjentisht prpjekje t mtejshme pr t siguruar implementimin dhe zbatimin e duhur t legjislacionit. Burimet mbeten t kufizuara dhe nevojiten investime substanciale. Konsultimi me publikun pr investimet publike dhe pjesmarrja n nismat ligjore duhet t nxitet. Krkohen prpjekje t mdha dhe vullnet politik pr t zhvilluar nj qasje strategjike pr vendin dhe t fuqizoj kapacitetin administrativ dhe bashkpunimin ndrinstitucional. Prgatitjet n fushn e mjedisit dhe ndryshimeve klimatike jan n nj stad t hershm. Genci Pina - T nderuar pylltar, miq dhe koleg! Situatat e vshtira, t cilat e kan prkeqsuar s teprmi klimn n fushn e mjedisit dhe t pyjeve jan prezente kudo. Gjithandej prerje ilegale, zaptime e ndrtime pa leje, shpyllzime, por edhe zjarrvnie pr t mbuluar horrllqet dhe dmet. Administrata e mbrojtjes s pyjeve dhe mjedisit nuk ka ditur t bj punn e saj, sepse profesionalizmi ka qen n nivele t atilla sa nuk kan ditur se 't bjn. Edhe ata pak specialist q kan ngelur n kt administrat, duke qen n minoranc, nuk jan ndier fare sepse ndoshta "nuk i pyeste njeri". Reforma, e cila pritet dhe po vazhdon shum ngadal (shum qarqe nuk kan drejtor) bn q dmtimet n koh t jen evidente. Duhen br zgjedhjet e duhura, duke larguar militantt e fardolloj ngjyre, duke i dhn prioritet specialistve dhe njerzve t ndershm. Populli thot: "M mir djepi bosh se sa shejtani brenda"

(PJES NGA STUDIMI)

Shkatrrimi i nj regjimi, i cili mohoi n thelb pronn private dhe shenjtroi deri n absurditet at shtetrore, krkonte ndryshime t thella n ri-organizimin nprmjet ligjeve e reformave t thella, n ndarjen e siprfaqes pyjore n tre lloje pronsie: private n baz frymsh, familjeve apo fiseve; komunale, t nj ose m shum fshatrave; dhe n at shtetrore pr masivet pyjore n largsi t mdha nga qndrat e banuara. Filluan hartimet e strategjive t zhvillimit t pyjeve, takime e konsultime me ekspert nga vende t ndryshme t bots, me ato t FAO etj. Inxhinier pyjesh, jurist, profesor e doktor shkencash mprehn penat shtrydhn trut, shfletuan literatur t bollshme dhe shkruajtn: Stavri Pllaha (2001), Mehmet Metaj (2001), Ferdin Liaj (2006), Vullnet Tafa (2007), Rexhep Ndreu (2008, 2012) n t njjtin vit boton studimin e tij skrupuloz Dr. Thimaq Lako me titull Analiza e gjndjes aktuale.Analiza e pylltaris komunale e private n Shqipri dhe roli i tyre n proesin e strategjis kombtare t pyjeve. Dhe n katr vitet e fundit hedhin mendimet e tyre n organet e shtypit edhe mjaft specialist t tjer, ku shquhet Inxhinieri Haki Kola, i cili trajton at q nga perandoria Bizantine e vazhdon me ligjin e pyjeve t vitit 1870 tqeveris Turke, me Kanunin e maleve me prvojn e shum shteteve perndimore, sidomos modelit anglez etj., duke rekomanduar edhe zgjidhje konkrete. Megjith materialin e bollshm teorik, prvojn q kaardhur duke u pasuruar, dhe me drejtort e prgjithshm t pyjeve pas viteve 90 si Mahmud Xhelili, Thimaq Lako, Maxhun Dida, Kol Malaj, Nehat allaku, Arsen Proko, t gjith inxhinier pyjesh me prvoj pune, me tituj doktor shkencash,madje edhe profesora, ende nuk ka marr fund stablizimi prfundimtar i pronsis mbi pyjet. Ne vitin 2008 ne librin Analiza e kuadrit ligjorpr Pyjet e Kullotat nShqipri Prof. Dr. Vezir Muharremaj, njri ndr njerzit m t shquar pr fushn, hodhi iden se dhe pse jan miratuar mbi 37 Ligje dhe Akte n/ligjore per pyjet dhe mjedisin, akoma kerkohen prmirsime pr shkak t reforms dhe zhvillimeve. Cilt jan faktort objektiv e subjektiv q nuk sht realizuar kjo reform? A mos vall do t msojm e veprojmsi qeverit Kineze q e kan filluar reformn mbi pyjet q n vitin 1980 dhe vazhdojn akoma? Apo jan fraksionet politike, grupet parlamentare t partive t ndryshme q skan as dshir, as aftsi dhe as prgjegjsi morale e atdhetare pr t zgjidhur sa m shpejt kt problem madhor t nj rndsie mbarkombtare? Ligji i pyjeve dhe kullotave, dekretuar m 27. 01.1923, i cili me nen t veant njihte pronart privat mbi pyllin. Qtek ky ligj, si dhe materiale t Kadastrs Pyjore t krijuar n vitin 1937, si dhe toponomistika prreth fshatrave prbjn elsin pr t hyr n organizimin praktik dhe interpretimet teorike e formulimet e ligjeve pr t realizuar ndarjen administrative dhe pronsore t pyjeve e ndaluar shkatrrimin drastik t masiveve pyjore. Dhe m pas Pr t disiplinuar kriteret teknike t zbatuara n siprfaqet pyjore private, komunale dhe shtetrore, i duhet ln e drejta dhe dhn inisiativa personelit inxhinieroteknik pr t kontrolluar n mnyr t vazhdueshme zbatimet e kritereve teknike dhe ligjeve n baz, duke iu dhn direktiva teknike t qarta e rigoroze dhe ndjekur ato n vazhdimsi se vetm kshtu bashkohet dhe shkrihet n nj, interesi i individit dhe i atij mbarkomb tar, vetm kshtu, ruhet vazhdimsia e prodhimit dhe e peisazheve natyrore gjithmon dobiprurse e bukurindjellse. Por n kto vite, a mund t zbatohen porosit e msiprme? E pamundur, sepse, policia pyjore nuk ka paisjet e domosdoshme pr t kryer kt detyr, mungojn mjetet e transporit dhe t ndrlidhjes, uniforma etj., nga tridhjet e gjasht ndrmarrje n tridhjet e dy prej tyre jan vendosur n drejtim t kuadrit inxhiniero- teknik, ithtart, aktivistt, t devotshmit e partive n pushtet me profesionet, agronom e veteriner, inxhinier minierash e tekniksh ndrtimi e t tjera profesione. Si vall do t diskutohet e aprovohet nj projekt, si do t zgjidhet e jepet drejtim nj problemi inxhinierik? Kuptohet vetvetiu, peshku sht qelbur nga koka! Si prfundim pa vendosjen e pronsis mbi siprfaqet pyjore, pa riorganizimin e strukturave t qeverisjes nga baza n maj t piramids qeveritare s ksaj pasurie t madhe kombtare, nuk mund t mbrohen e zbatohet silvoteknika n grumbujt pyjor, nuk mund t realizohen pyllzime e riprtritja e pyjeve, nuk mund t kryhen prmirsimepyjore e sistemime malore, nuk mund t sigurohet prodhimi i vazhdueshm me druzjarri, lnd ndrtimi etj. Gjithashtu, m tej nuk ruhen fondet e pastra gjenetike, pasuria shtazore, shkurrore e barishtore q prbn bashkjetesn e natyrshme mijra vjeare t tyre. Pra kshtu prgatitet katastrofa mjedisore, duke krijuar shtratin e ngroht t varfris dhe ashprsimin e krizs ekonomike e shoqrore t banorve prreth dhe t mbar kombit. Bashkbisedim me realitetet Ishte zjarri burim zhvillimi, dhe shtysa e rritjes s mirqnies e zhvillimit ekonomik, shoqror e kulturor pr njerzimin. Por ska ndodhur gjithmon kshtu! N vitin dyzet e tet para ers son, Jul ezari dogji Muzeun dhe bibliotekn e Aleksandris me 700 000 volume, n Qershor 1997 digjet biblioteka e Institutit Bujqsor Kamz me mijra libra, traktate, revista, disertacione etj. N vitin gjashtdhjet e tet t ers son Nerone, Luio Domizio i vuri flakn Roms. Ngjarje t tilla t kobshme dhe shkatrrimtare jan t shumta n arqipelagun e shekujve. Zvendsimi ityre shte nj ndrmarrje utopike, hiri i tyre sht lnda inorganike m e shmtuara nga pamja dhe pa kurrfar dobie n krahasim m at q ka zhdukur njher e prgjithmon. N rastin e par dhe t tret faji sht gjetur dhe sht gjykuar rreptsisht nga perandoria romake dhe ka emra, t cilt historia i ka vn n garderobn e saj. Por e dyta dhe katastrofa m tragjike e t sotmes e s ardhmes, shkatrrimet marramendse t pasuris shum funksionshe t pyjeve, vall kujt do tia veshimpallton e zez t fajit? M sipr i bm vetes shum pyetje, morm nga dshmit e realitetit shqiptar mjaft shembuj, tashm, ka ardhur koha t gjykojm fajtorin dhe t mbledhim forcat pr ta parandaluar krimin, njkohsisht t shtrojm shinat pr tarivn trenin e gjelbr n dobi t njeriut e njerzimit. Viti 1987 troket n portat e gjelbrta me lajmin margaritar: do vit pyllzohet rreth 5000 ha dhe jan krijuar blloqe t mdha, si n kodrat e Puks, n Londrtun t Shkodrs, te Guri i Bardh n Burrel, te Krasta e Krujs, n Shmil t Elbasanit, n Morav n Kor, te Mali i Gjr n Gjirokastr etj. Kronika e Gushtit t vitit 2012, t prlot syt e t prgjak mushkrit: me qindra hektar pyje t mbjella nga dora e pukianve dhe q prbnin Kurorn e Gjelbr t Puks, nuk jan m! Ndrsa Krasta e Krujs, projektuar e zbatuar ng inxh. Muharrem Loka e Fadil Llubani sht mbushur me varre gjigande, ku vjellin pa pushim tymra e pluhura, duke zhdukur qindra hektar masiv pishe t egr, duke krijuar kshtu nj vullkan helmrash shekullor t pashuar dhe sterrzuar peisazhet me bukuri prrallore t dikurshme, n shmtira si t nj masakre atomike. Politika anti-njeri dhe anti-mjedis i gjelbr n kto dy dhjetvjear ka dhn kto rezultate! Ndrsa pr vendet dikur t gjelbruara, t prmendura msipr, nuk kemi burime informimi, por duhet s paku t jen prgjysmuar siprfaqet. Ndrsa, sa pr siprfaqe t reja t pyllzuara, as q mundet q pena t shkruaj ndonj shifr. Sigurisht vetm:gnjeshtradefacto, n letra e raporte qeveritarsh. Edhe pse shkruar n vitin 2001, po i konsiderojm t vrteta s paku emrat: Po ashtu, kemi dhe parqe kombtare si ai i Mali t Dajtit (Tiran), Bredhi i Bozdovecit (Kor), Pylli i Llogoras (Vlor), Pylli i Divjaks (Lushnje), Thethi (Shkodr), Liqenet e Lurs (Dibr) etj. q arrijn n 12 mij hektar.Kronika mbytse, e pabesueshmja dhe e paprsritshmja (shpresojm!) e gushtit 1912: u dogjn pyjet e mbeturadhe t riprtrira n parqet kombtare t Dajtit, Lurs,Bozdovecit etj.T gjitha gjallesat brenda piramids shtetrore nuk shqetsohen, vese kur iu afrohet rreziku prvlues e vdekjeprurs pran strehs s tyre, ather dhe vetm ather, veprojn energjikisht, duke hedhur pr tu mbrojtur, forcat ushtarake me t gjith arsenalin e tyre. Kshtu q, ato nuk kan psuarhumbje n njerz. Rasti i zjarrit dhjetditor n malin e Dajtit e tregoi shkoqur kt, ndrsa pr gjallesat e pyjeve as q e vrasin mendjen ata! Sa qesharake! far tragjedie ekologjike! Po t keni koh lexoni ktu posht edhe ju qeveritar dhe parlamentar: Llogaritni

FKPKK
Feder ata Kombtare e Federata Pyjeve dhe Kullotave Komunal e, Shqipri Komunale,
www.shkpkk.org

JET

Gjelbr

APPK APP K
Asosacioni i Pronarve t Pyjeve Privat, Ko sov Kosov
www.akppp.net

Zjarri mitologjik dhe realiteti shqiptar

PRONSIA, QEVERISJA DHE DREJTIMI TEKNIK I PYJEVE
dobit q sjellin ato kafsht e shpendt e pyllit.Nj Kukuvajk shpton nj ton drith n vit nga minjt, nj Gargull ha 22 kg. karkaleca n muaj, Qukapiku shpton plepishtet ngaSaperda, Qyqja shpton pishnajat nga proesionaria...Folen, shtpin e tyre n mjedisin e qet, klim pastr dhe t bukur q quhet grumbull pyjor, ua ka br shkrumb e hi zjarri, ky invadues barabar i pamshirshm. Fatkeqsisht ka ndodhur kshtu! Politikant e sotm ngrohen n zjarrin e krimeve! Po n siprfaqet kullosore far sht zhdukur? Njihuni me mendimin e specialistit dhe gjykoni: 1- Ul prodhimtarin e tyre, zhduk barrat e dobishme shumvjeare dhe iu jep mundsi instalimit t barrave t kqia dhehelmuese; 2- Djeg farrat e bimve t dobishme shumvjeare n tok dhe pengon riprtritjen natyrore t tyre; 3- Prish strukturn e toks, e varfron at dhe favorizon erozionin; 4- Paksojn lndn organike, zhdukin mikrorganizmat e toks dhe pr pasoj mungojn kushtet e prshtatshme pr zhvillimin e bimve. Kuptohen pasojat e vetshkatrrimit t mjedisit kullosor me an t zjarrit, prandaj parandalimi i ktyre veprimeve sht i detyrueshm pr propagandn e natyralistve dhe veprimet konkrete t t gjitha strukturave t policis pyjore. Dhe ja si paraqitet situata e bazs ushqimore t blegtoris n natyr: Prej 1 248 000 ha kullota q kishte n vitin 1938, jan vetm 400 mij ha n vitin 2000, shtimi i popullsis e konsumit kan si pasoj rritjen e tejskajshme t degradimit t bimsis e erozionit n kt balanc t prishur n fshatrat malor.Duke ndjekur kronikat e zjarreve e shkatrrimeve pr rrug e ndrtime pr gjat 22 vjetve, zvoglimi i ktij fondi ka humbje t paimagjinueshme. Shifrat zyrtare e jo zyrtare t siprfaqeve pyjore dhe volumeve t materialit drusor, jan t mbarsura me kontradikta e pasaktsi dhe ato jan, sikur hyjn n nj xhungl t vrtet, ku smund t orientohesh e t gjykosh. E far mund t zhduk pa ln gjurm nj zjarr siprfaqsor (pra jo i kurorave) n nj pyll? Kuptohet lehtsisht nga shpejgimi i mposhtm: N 35% t siprfaqes(1700 ha; Zall Goaj) ka rn gjat viteve 1990-1994, zjarr siprfaqsor, i cili ka shkaktuar: a) Djegien e grathatelit dhe t gjith flors barishtore bashkshoqruese; b) Djegien plotsisht apo tharjen e filizris t pishs s zez e arnenit, prmasat e t cilave luhaten nga diametri nj cm dhe lartsi tetdhjet cm si dhe me diametr 4 cme lartsi 2.2 metra; c) Shkatrrimin plotsisht t shkurreve e shkurrzave shoqruese siGrathateli, Vodhza,Drunakuqi, Trndafili iegr etj.; d) Djegia e mbeturinave t drurve t prer, t gjith pasqyrs s rrshinimit, e foles mbajtse t rrshirs, duke ulur prodhimtarin dhe dobsuar rezistencn pr prballimin e errave furtunave e peshn e bors e t akullit. Shkatrrimi i s ardhmes s pyllit, ulja e prodhmtaris s tij, kto jan dy kollonat e thrmuaranga zjarri siprfaqsor, duke vn n rrezik real, kushtet mekaniko-fizike dhe strukturor t toks, e cila prbn bazn ushqyese t bimsis pyjore, sigurisht edhe t ardhmen. far katastrofe mjedisore kan shkaktuar Politikant? Ashtu si n katastrofn atomike t vitit 1945 n Nagasaki e Hiroshima, ku kan vdekur prgjat dhjetvjearve 20% e banorve qshptuan, nga substancat e helmta e radioaktive q ende vjell mjedisi i tyre i jetess e banimit. Po kshtu edhe n Shqiprin q po shkretohet nga bimsia e gjelbr pr rrjedhoj ndotja e ajritsht rritur edhe me forma t tjera, t gjitha kto kan uar n shtimin e numrit t vdekjeve n vit pr t gjitha moshat e popullsis t ktij vendi. Edhe sepse nuk sht e rastit q pylli sht konsideruar faktor q merr pjes nekulibrin ekologjik t njeriut , kto element t praktiks s natyrs integrohen nmjeksin ekologjike duke prdorur kushtet dhe faktort e mjedisit planetar. Pra, mjeksia ekologjike prfshin kompleksin e masave q studion patologjin n ralacion me mjedisin planetar.Juve politikan, nuk i shikoni kto epidemi zhdukse t popullsis s vendit tuaj edhe pse statistikat i japin me shifra q t rrnqethin mishrat e trupit, juve luani e bni demagogji, duke ia hedhur stafetn e fajit her njrs pal her tjetrs, pr kt apo at ligj t mos zbatuar apo t pa formuluar e vendosur etj. Keni zhdukur rezervat gjenetike duke dmtuar t ardhmen e pyjeve, ulur ndjeshm cilsin e mjedisit ku jetojm, e fshir nga faqja e dheut lloje t ndryshme drunore e barishtore, kafsh e shpend t ndryshme etj. Ka humbur grumbulli i hartins dhe arnenitmonument natyre n Lur, dafina e Dhmblanit t Tepelns: Ky pyll ka qen nj nga monumentet e veant t bukuris dhe begatis s natyrs shqiptare. Ndrsa, politika duhet t jet gjithmon prgatitsi i t ardhmes edhe n prmirsimet gjenetike, juve keni prgatitur shkatrrimin total t tyre! Nuk jeni as n stadin e politikave Platonian, t Greqis antike! T ardhurat turistike nga bukurit natyrore t peizazheve magjepsse, parqeve kombtar, liqeneve natyror etj., kan psuar rnien me hapa vigane drejt zeros absolute. Ato siprfaqe iu ngjajn shkatrrimeve t natyrs vietnameze t bombarduara nga avionet B52 amerikan, ato tani t shkaktojn lot, dhimbje, t plagosin shpirtin e t nxjerrin nga thellsit e zemrs e t mndjes shprehjet mallkuese e sharse pr politikat pyjore t zbatuara mbi peisazhet e ekosistemet pyjore prgjat mshum se dy dhjet vjearve. Ato ishin: pr t shprehur knaqsin e mallin q kam ndjer dhe ndoshta privilegjin q kisha kur ndodhesha n Lur, goja m shijonte ujin m t mir n bot, syt m knaqeshin duke soditur panorama t mrekullueshme, e plot kontraste t bukura, mushkrit m mbusheshin me ajrin e pastr t filtruar, t oksigjenuar, nervat m qetsoheshin duke dgjuar cicrimat e zogjve q fluturonin t lir, t gzuar e t dashuruar njri me tjetrin n hapsirat e gjelbra t pafundme dhe her pashere qukapiku, doktori i pyllit vizitonte drurt dhe i pastronte ato nga krimbat, larvat e do parazit duke thyer kshtu, monotonin me zhurmn e mbl q shkaktonte ukitja e sqepit t tij. Fakeqsit kan trokitur n jetn e malsorve, banor t prhershm, ku ndodhej mbulesa e gjelbr, prrenjt kan filluar t ken prurje uji t pakta e t shterojn m shpejt, syt ekaltr t liqeneve t Belshit, Lurs, etj. jan kthyer n siprfaqe knetore, burime nuk ka m sepse formuesi i tij sht zhdukur.Ndrsa orteqet e bors, kan e do t vrshojn gjigantesk e t egrsuar, duke zhdukur shtpi me njerzit brnda. Fatkeqsi natyrore apo e shkatuar nga politikat pyjore, do t pyesin brezat njeritjetrin?! Gjykojeni juve politikan! Kush nga parlamentart shqiptar ka shkruar n organet e shtypit, kush nga kto ka ngritur alarmin SOS, n parlament etjera etjera? Askush! Pikrisht pr kt akuzat bien si rrufe mbi ju. Nuk hidhni as ide apo t debatoni, por ushqeni indiferentizmin dhe moskokarjen pr kto probleme thellsisht kombtare dhe t nj rndsie jetsore pr mbijetes e zhvillim. Shkrettirat e krijuara n faqet e maleve dhe n pellgjet ujmbledhse do t shkatrrojn tokn (mijra ha jan tashm t shkretuara) duke e kthyer at n masive shkmbore pa jet organizmash, mikrorganizmash dhe bimsie, atje grryerjet e shkallve t ndryshme e kan kafshuar at me gjith forcn dhe lirin absolute. Kafsht e pyllit kan kaprcyer kufijt shtetror, duke iu larguar shkulmeve t flakve gjigande t zjarreve e tymravesi mjegullnajat siberiane. Ndrsa gjuetari e ka braktisur iften dhe ka vn kujn duke qar nga dhimbja therse n shpirt se nuk do ta ushtroj m kt aktivitet argtues, ushqyes e njkohsisht sportiv. Popullsia n prgjithsi e n veanti rinia ka marr arratin, si iknin dikur nga barbarizmat, serbe, bullgare, greke apo t ushtrive t Paolo Emilios gjat pushtimit Romak, drejt bregdetit, qyteteve apo m mir n hapsirat e kontinenteve t rruzullit toksor. Kshtu zhduket dal ngadal shqiptarizma, humbet patriotizmi, dashuria pr natyrn, bujqsin dhe blegtorin, me metodat m armiqsore e m barbare t t gjitha kohrave. E kjo emrtohet: kasaphan mjedisore e njerzore q juve keni projektuar, mbshtetur dhe ushqyer vazhdimisht me paaftsin e do parlamentari, me krenarin tuaj, me egoizmin tuaj me unin tuaj, me kokfortsin tuaj, mbi t gjitha me nnvleftsimin tuaj e korrupsionin q ushqeni, t prgatitur hap pas hapi n disapesvjear. Me urdhrin Nr. 430 t dats 17 . 11. 2009 t Ministris s MMPAU, u realizua projekti Mbi rehabilitimin e pyjeve t Lurs me punime terreni e zyre, pra u kryen llogaritjet, u shkrua projekti,u krijuan hartat e ekonomive n studim nga doktort Hajri Hasko, Behar Hate, Klito Starja si dhe Ylli Hoxha, Shklzen Shehi dhe Myrteza Preza. Projekti i plot ka rn n gjum letargjik n sirtart e pushtetarve, e far sht m dshpruese e hidhruese, sht se pyjet e Lurs vazhdojn t digjen edhe fosilet e fundit t blerta Kush e ka fajin? Ezopt, Eskilt e Herodott n t ardhmen dot shkruajn veprat e tyre sipas gjinive prkatse, pr krematort e krematoriumet e natyrs shqiptare. Ndrsa krimin m t madh ju politikan shqiptar t sotm, e keni kryer kundr specialistve t pyjeve, duke iu futur psikologjin e friks, t ndrydhjes, t heshtjes,pr t mos shprehur haptazi pikpamjet mbi politikn shkatrruese, hiroshimjane mbi hapsirn e gjelbr. Ata krcnohen me heqjen nga puna, e prandaj me t drejt n kt situat t egr kapitaliste shqiptare, mbrojn familjen nga uria, vdekja dhe vuajtjet e epoks Migjeniane. Ndrsa brnda tyre ata vuajn, si vuan pigmenti i gjelbr nga strukturat tuaja t dhuns me zjarr, sopata e motosharra etj. sepse ata jan armata inteligjente e teknike e ruajtjes snatyrs e njeriut nga ky shkatrrim kriminal i ekosistemeve pyjore e livadheve alpine. Por fatkeqsisht nuk munden! Sa koh duhet t rikthehet nj bashkshoqrim bimor dhe t rritet pylli i gatshm pr t dhn maksimumin e prodhimit, pr shumicn e llojeve natyror vendas s paku, mbi njqind vjet?! Ndrsa pr tu ndrtuar grataela e par e New York-ut( 1929) prej 448 metralartsi u deshn vetm nje vit e gjysm. Vet perandori Neron e ndrtoi njt tretn e Roms t djegur prej tij pr rreth nj dhjet vjear. Ndrsa pr tu rritur nj pyll, lexoni m posht, nj shembull t thjesht: Nj zjarr i vitit 1944 ka prfshir rreth katr hektar Pishe t zez te Hala e Bacs (Ekonomia Pyjore ZallGjoaj) duke e shkatrruar plotsisht at, tashm ne shohim t vegjetoj nj pyll pishe me kuror dendsi nj dhe diameter mesatar 12 cm e lartsi mesatare 7. 5 m(20) Shembulli i msiprm dhe krahasimi q mund t kryhet, nuk kan nevoj pr argumente e shpejgime. Natyra ka ligjet e veta t rritjes, t cilat jan ngushtsisht t lidhura me biologjin e llojit e kushtet klimatike e toksore pra t mjedisit bio-ekologjik, ku jeton nj ose disa lloje t caktuara pyjore. Mbyllje Zeusi e ndshkoi Prometeun pse vodhi zjarrin dhe ia dhuroi njerzimit, duke uar kshtu prpara zhvillimin njerzor n t gjitha hallkat e tij, n shkrepat e thepisura shkmbore t nj mali, ku shqiponja i shkaktonte torturn m t dhimbshme e shum vuajtse, si dhe t prhershme. Ndrsa ju politikan t djeshm e t sotm, keni dnuar kt popull dashurues t natyrs e mjeshtr t kultivimit t bimve bujqsore, duke i shkatrruar bazn prodhuese, mjetin m universal t prodhimit, t mbijetess, t zhvillimit. Pra me t njjtn metod, por ama jo mitologjike por reale, t prekshme, vetzhdukese, t shum vuajtshme, torturuese dhe s fundi t dhimbshme me prmasa himalajesh jo nj Promete por me miliona. Strategjit mbi zhvillimin tre pronsor t ekonomis pyjore jan hartuar, mbi kursimin e lnds drusore dhe mnyrat se si gjithashtu, qindra artikujdhe dosje jan gati me udhzues, shpenzime me projekte t fushave t ndryshme t veprimtaris pyjore etj. Mungon vullneti i mir i politikanve e grupeve t tyre parlamentare, e komisioneve t ndryshme pr ti detajuar, kthyer n ligje e zbatuar. Ligjratat dhe fjalimet jan mbajtur, direktivat e zbatimi i tyre kan psuar dshtim t plot. Politikan e bij t tyre, kmbanat e alarmit kan rn prej dekadash pr rreziqet katastrofike hiroshimjane, tani po bien sirenat shurdhuese t Uliksit, i cili ndodhej n detin pran ishujeve Shila e Cardit.Ndrsa pr dashuruesit e arkitektit e natyrs far ka mbetur? Kuptohet vetvetiu: Brezat q do t vijn do t mund t perceptojn pyllin shqiptar dhe mbulesn e gjelbr t Shqipris, ndoshta nprmjet librave dhe dokumentave, arkivave, po qe se do t ruhen dhe sdo t zhduken, apo t digjen sipas tradits alla shqiptaro-ballkanike. Me t vrtet kshtu ka ndodhur? Apo do t ndodh! Shpresojm pr dit m t mira! Apo jo! E pastaj...Doktor t pyllit, shpirtmir, t aft, t prgjegjshm duhet t bhemi t gjith, q nga qeveritart, politikant, pylltart, banort e qyteteve dhe t fshatrave, si dhe fmijt n shkolla duke msuar mbi natyrn, ruajtur e shruar at kudo e kurdoher si pjes prbrse e domosdoshme e saj. Dr. Selman Mziu

Po afron koha e prshtatshme pr mbjelljen e fidanve pyjor! Ju njoftojm se disponojm fidan t llojeve t ndryshme si m posht: Zeman Lalaj n Vlor disponon 5000 fidan bredhi me lartsi 1.5 metr, 2000 fidan pishe t zez me lartsi 15 -2.5 metr, si dhe 40 mij fidan t llojeve t ndryshme. Pr do sqarim t mtejshm jeni t lutur t kontaktoni n numrat e telefonit +355 69 21 23 919, dhe +355 332 22 843. N fidanishten e Z. Florin Torba n Peshkopi ka fidan standart pr mbjellje n vjesht Arr 2 vjeare 4000 cop, Gshtenj 2 vjeare 4000 cop, Bli dekorativ 1.5 m mbi 1000 cop. Kontaktoni me Z. Florin Torba n numrin e telefonit: +355 68 34 01 378. Haxhi Mani nga Muhurri i rrethit Dibr, 12 km larg qytetit t Peshkopis disponon fidan sherebele t cilt bhen gati pr mbjellje para dats 20 Shtator. T interesuarit jan t lutur t kontaktojn me Z. Haxhi Mani n numrin e telefonit +355 68 64 69 360.

NJOFTIM

FKPKK
Feder ata Kombtare e Federata Pyjeve dhe Kullotave Komunal e, Shqipri Komunale,
www.shkpkk.org

JET

Gjelbr

APPK APP K
Asosacioni i Pronarve t Pyjeve Privat, Ko sov Kosov
www.akppp.net

COMMENTS ON THE FOREST AND PASTURES DRAFT-LAW

1. General comments: With all improvements made to the draft-law, after several comments by NFCFP and other partners, yet can be noticed several significant shortages and mismatches at the new proposed project. - Several conditions of NRDPs ToR are not respected: On the ToR is stressed out the objective for drawing up the Draft-Law on Forests. The draft-law presented is on Forests and Pastures. Despite our request, we have not taken any clarification why the draft-law is drawn up on Forests and Pastures. - There is a platform of MEFWA discussed by stakeholders, though not approved. On the ToR is stressed out that the draft-law to be associated with the respective regulations. Actually, the proposals for the sublegal acts are totally deficient. It should be much broader and clear rules on issues that deal. According to ToR, the consultant should provide effectiveness of the draft-law by reaching the stakeholders consensus. Actually, several meetings are developed but the consensus is never reached. On the ToR is mentioned a working group of MEFWA established by Ministers order was preparing a draft-law. We have asked clarifications why this duality, working group contracted consultant, no clarifications. ToR require division of regulatory functions by those managerial, but this is not reflected on the draft-law. - We have suggested to be preceded with an analysis what gaps and shortages had the previous law, lessons learnt and argumentation of the necessity for the new law. No such analysis is done! - We have suggested that pastures are part of agriculture not the forests, consequently to be devolved to the agriculture sector. No arguments provided! - We have suggested that the term mbareshtrim/ management is discussed and admitted since long time ago by science and administrative personalities of the country (even by the staff of the Academy of Sciences) and it is not necessary to be changed already; its a term used on ground by the forest service since long time and by the Faculty of Forestry Sciences and the Forestry Professional School since from their establishment. Its not taken into account! - We have suggested the term maturity age (which has a defined use depending on age) to be substituted with the term exploitation age which is practiced for certain purposes. - In the draft-law text should be respected the Albanian language spelling and substitution of many foreign words with those Albanian. 1. Comments on particular articles: Article 1 - Purpose Comment: should be mentioned the foremost national asset with special importance, for wood and non-wood productions, as grazing basis for livestock, essential for rural areas inhabitants Article 3 - 5. Forest economy is the surface within which the forest stands undergo a certain form of governing regime and special treating works by other regimes, organized in plots and subplots, which satisfies the principle of sustainable forest production. Comment: this point is misinterpreted, as in the conditions of our country the forest economy includes parts of forests with different governance regimes, and can never provide sustainable production. Harmonious environment whats this harmonious environment? 8. Forest fund are all surfaces with forest stands Comment : should be added- and shrubs; 9. Cadastre is the database of the national forest and pastures fund, organized at central, regional and local levels, in which are registered all basic information and periodical changes occurred, along with the Geographical Information System (GIS), Comment: GIS is not part of the cadastre but a tool used by the cadastre; 10. Pasture is the land surface bigger than 0.5 hectares with dense natural herbaceous vegetation, in sustainable form or with other vegetation, that satisfies the needs for grazing. Comment: should be clarified how dense? What about those with scarce vegetation? On international statistics, pastures belong to the agricultural land.[Agricultural Land: the sum of area under Arable land, Permanent crops and Permanent pastures (Compendium of Agricultural Environmental Indicators 1989-91 to 2000 - FAO 2003]. See also: FAO Land Cover; 14. Forest asset are the entirety of natural elements of a forest or forest land surface, with considerable values. Comment: what about those with non-considerable values? 17. Management plan is the basic document for the forest/pasture governance, drawn up for the forest/pasture economy or the basin... Comment : The management plan is drawn up not only for the forest/pasture economy or the basin, but the every forest or part of forest, regardless the size, depending on ownership and the given status; 25. Forest exploitation represents all works for cutting and extracting wood from the inside of forest plots/ subplots, in the forest stands that have reached the maturity age, by creating simultaneously the needed conditions for installation of new generation in natural way , during cutting phases, as well as the economic assessment of wood material obtained from cuttings. Comment: should be exploitation age; in natural or artificial way. To be provided the definition of the term shrub and other forest land according to FAO (that we today just call it simply forest land ). All definitions should be compared and adapted with those international of FAO. Article 4 - 2. The strategy of Forest and Pastures Development is the official document, pursuing the stated government policy, containing the principles and strategic aims as well as the objectives to be achieved within a 10-year period. Comment: within a period at least 40 year. At the paragraph 5 to be added: 5. Policy in the domain of forests and pastures is approved by the Parliament of Albania. The strategy. Article 5 - 1. Implementation of the Forest and Pastures Development Strategy is realized through the National Program on Forests and Pastures, which is drawn up for a 10-year period. Comment: for a period at least 40 years. Article 7 - Functions of forests and pastures Paragraph 1 and 2: Comment: we think that should be expressed shortly; details are technical. Article 8 - Forest classification - Paragraph 1: to be expressed briefly, without technical details. Criteria required at various articles of this law can be provided in Regulations that should be issued by the Minister, pursuant to law and not to be issued a particular directive for each problem. Article 10 - Composition of the forest and pastures fund - 4 b. Urban parks and afforested areas near monuments and cemeteries regardless their size. Comment: Due to the properties this category represents, should be dealt with a special law and not with this law. Article 11 Ownership - A. Public ownership: Comment- to be added: b. forests, pastures and state meadows in administration/ownership to local government units and villages (according to the law on public properties). B. Private ownership: Comment to be added the words: a. forests, groups of trees, particular trees and pastures and natural or artificially created meadows in ownership to natural, legal persons and individuals; b. forests, groups of trees, particular trees and natural or artificially created meadows in ownership to institutions/ religious communities; 5. Forest and pastures privatization is done by special law. Are excluded from privatization the water points for livestock. Comment: to be added the word: Privatization of forests with economic production functions. Proposal: Communal users (village, rural household) to have exclusive use rights on forests and pastures given in use, to have the right to sell the additional wood and non-wood products deriving from forest and pasture given in use, as well as from state forest and pastures given for exploitation according to criteria and rules in force, for poverty alleviation and increase of incomes, especially in the poor rural areas. Should be legalized devolution of forests from use to users ownership (village and households)according to defined criteria, when it is noticed that they maintain and manage properly forests and pasturs for a long time. Article 14 - Administration of forest and pastures fund, in administration/ownership to local government - Comment: paragraph 2 to be formulated: Local Government Unit establishes a specialized unit under its structure with engineering-technical staff with forestry profile, for administration, governance and protection of forests and pastures taken in administration/ ownership. Engineering-technical staff of communal forests and pastures to be equivalent with public forest service employees. Article 16 - National Cadastre - 1. Forests, pastures and meadows along with the respective infrastructures, are registered at Immovable Property Registration Office by their administrators and owners, according to the respective provisions of legislation in force. Comment: to be added the word: by their administrators, users and owners. It is proposed that the Council of Ministers to afford the expenses for registration of users forests and pastures at IPRO; 2. National Cadastre of Forests and Pastures, represents the official register and the database, on which are reflected the entirety of the needed information for administration and governance of the national forests and pastures fund along with the Geographical Information System (GIS). There is a repetition with the article 1, paragraph 9. See the comment on this paragraph . Article 21 - Forests and Pastures Management - Comment: paragraph 1 and 2, we think that shouldnt be part of the law. Paragraph 4: the condition that the works to start and end in fixed time doesnt stand; 5. Management is carried out, for forests, pastures and meadows: a. public, by natural or legal persons . Comment: management to be carried out by a working group comprised by own staff of forests service and assisted by experts when its needed. Article 22 - Management plan - Paragraph 4: Shouldnt be part of the law. Paragraph 7: only for the state forests. For the communal forests it is a responsibility of LGU and the approval by the council of LGU. For the private forests, are supervised by the forests service but are admitted by the owner himself; Paragraph 9: revision and reflection of changes occurred is done after 5 years, whereas at the end of 10 year period the management plan is redone. Article 23 - National Inventory of Forest and Pastures - At the end of paragraph 1 to be added: the national inventory is carried out with maps at the scale the management plans are drawn up. 2. National Inventory of forests and pastures is carried out not less than once a 10 years and is run by the Forest Service. Comment: should be precise - is carried out once a 10 years. Article 24 - Flora and fauna - To be added a paragraph: The ownership of flora and fauna, as an integral part of forest ecosystems, is undivided from ownership of respective forests and other forest lands. Article 26 - Silvicultural works - We think, that should not be part of the law. Article 27 - Exploitation of forests and pastures - 1. Forest exploitation is carried out in the stands that have reached the maturity age. Comment: This deals with high forests. It should be not maturity age, but exploitation age. It should be specified even for the coppice forests and shrubs; Paragraph 3: the exploitation possibility is not set out by DFS, but by the management plan. Formulation its not accurate; Paragraphs 5, 6 and 7 can be provided in regulations and not in law; Paragraph 8: there should be specified the cases and the kinds of productions where it should be implemented. Article 32 - Assessment of environmental impacts - 2. Environmental impact assessment is based on guidelines provided for this purpose, which contain even the mitigation measures of negative effects in function of the kind of the project. Comment : to be added: mitigation measures of the negative effects and rehabilitative measures for bringing the terrain in the previous state, associated with the respective financial invoice;3. Mitigation measures of the negative effects in environment are mandatory to be integral part of the projects. Comment : to be added: Mitigation measures of the negative effects and rehabilitative measures for bringing the terrain in the previous state, associated with the respective financial invoice; 6. Review, verification and approval of projects is done by the Forest Service and LGU for forests, pastures and public and communal meadows, whereas for the private forests, pastures and meadows by one of them, depending on the choice made by the owner. Comment: for the private forests, pastures and meadows, is done by one of them or by a licensed firm, depending on the choice made by the owner. Article 34 - Classification of products Paragraph 1.b to be added New Years (Christmas) trees. Article 38 - Wood sale; To be added one paragraph: Users (village and rural households) have the right to sell timber and firewood from forests given in use for increase of their incomes, against a defined tariff by the Council of Ministers or without tariff for the poor families. Article 42 - Wood commerce - Paragraph 6: the word etc. should be removed. Article 48 - Destination change of the forest and pastures fund - At the end of paragraph 6 to be added: only after getting the approval of LGU, their users and private owners. Article 60 - Use of financial sources Paragraph 3, the private user sets the financial sources as he/she wishes. Article 66 - Organization of Forest Service - Paragraphs 3 and 4 are discriminatory . There should be no such differences. Article 71 - Forest and Pastures Committee - We think that this Committee is a redundant structure. Its functions should be charged to the Consultative Council. Article 73 - The right of proceeding - There is no other country where is mentioned the forest police. Where is it placed, depending from whom, what are the tasks etc.? There should be divided the managerial functions from those controlling. Paragraph 1: should be defined that when the damage is considered penal responsibility; Paragraph 2: the damage ascertainment and the verbal process should be competence even of communal forest employees. It is proposed that the Municipality/commune, users and associations to benefit compensation or incomes from restrictions set out by laws for the national parks and protected areas, for water and mineral resources, for touristic areas and military zones located in their territory. NFCFPA (working group)

"Technical workshop on the Voluntary Guidelines on the Responsible Governance of tenure of Land, Fisheries and Forest in the context of National Food Security"

From 29 to 31 of October 2013, REFORD members participated at the Technical workshop on the Voluntary Guidelines on the Responsible Governance of tenure of Land, Fisheries and Forest in the context of National Food Security. The workshop was held in Sofia, Bulgariaand it is part of FAO's (Food and Agriculture Organization of the United Nations) strategy to raise awareness on the Guidelines and discus their use and implementation in European regions. The participants were representatives from various stakeholders including professionals working on the tenure of land, fisheries and forests in public sector, civil society organizations, academia and regional organizations. REFORD was represented by Ms.AlboraKacani from National Federation of Communal Forests and Pastures of Albania and by Mr.Aleksandar Mrkobradafrom the Association of Private Forest Owners in Republic of Srpska - Bosnia Herzegovina. The REFORD representatives had the opportunity to promote REFORD as an existing network in the Balkan region. During the workshop the participants reflected and suggestedactions on the use and the implementation of the Guidelines in the regions through the working groups. Among the ideas for action, REFORD was mentioned as an existing regional initiative which can ensure a stronger support mechanism to express the demands of its members through the Voluntary Guidelines. The workshop is a step to build networks of actors to share information, experiences and knowledge on the governance of tenure land, fisheries and forests and regional level. For further information about the Voluntary Guidelines please check the link below: http:// www.fao.org/nr/tenure/ voluntary-Guidelines/en/

FKPKK
Feder ata Kombtare e Federata Pyjeve dhe Kullotave Komunale, e, Shqipri Komunal
www.shkpkk.org

JET

Gjelbr

APPK APP K
Asosacioni i Pronarve t Pyjeve sov Privat, Ko Kosov
www.akppp.net

Gazet e FKPKK, Shqipri dhe e APPK, Kosov

Kshilli Botues: R. Nreu, N. ollaku, V. Tabaku, J. Male, B. Gashi, I. Zeka, B. Hoxha, A.Kacani Kryeredaktor: Prof. Dr. Vezir Muharremi Zv. kryeredaktor: Nijazi Idrizi, Ferdin Liaj Redaksia: V.Muharremaj, H.Kola, Gj.Fierza, M.Shehi www.fkpkk.org Adresa: Bulevardi Zogu I, Godina e ZP, kati II, Tiran www.akppp.net Mobile: 068 40 75 975; e-mail: fkpkkshqiperi@gmail.com