Bi vit tht tm lc, i cng, lt qua vi im tht nh ca Duy Th c, li vit t!"ng th#i gian ang $n n%n &h'ng th t!

a c u c nhi(u, m"ng c)c *nh +h, T!-ng ./0T, g1 2 $3 t4c th%m ch" h"n ch5nh ch4ng ta c6ng nhau hiu th%m m'n h7c t!it l2 89u nhi:m ny

Gii thiu gin lc DUY THC HC (Logic of Knowledge !

I-Dn nhp
V tr bao la thin hnh vn trng, trc mt chng ta thy c, l do ! c"m nh#n$ ! c"m nh#n %n t& m't ( nh)n d*yn+ con ng,i v ngoi c"nh$ n-i c.ch /h.c t& ch0 th1 c.i ta v /h.ch th1 ngoi gii2 V 1 tm hi1* r3 rng do )* c"m nh#n, th% gii bn ngoi th#t gi" ra ao, gi.o l4 gi"i tho.t c0a 5h 6ai 7 m8 ra m't ch)n tr9i :h.: h;c - la m<n =*y >h?c h;c2

II -Gii thiu
=*y >h?c @;c c,n c g;i l :h.: tng =*y >h?c @;c, m<n h;c gi"i trnh hnh tng vn :h.: trong v tr A*a ! hi1* bi%t tri nh#n c0a con ng9i, nghBa l t! c- th1 :h)n biCt c DnEng triF v (i tng c hi1* bi%t D G triF, c" hai nh v#y H* l ch0 th1 v (i tng hI tGng 1 by ra :h.: tng c0a n-2 5hng ch0 th1 v /h.ch th1 li /h<ng A*a ! nh#n bi%t dJ ! nh#n bi%t - cng l m't :h.: v viCc nh#n bi%t c g;i l >@KL2 LhM c- >h?c Dhi1* bi%tF mi l ch.nh ! c0a v tr vn hN* ny, cho nn mi g;i l =*y >h?c2 5-i Gn gi"n hGn, =*y th?c h;c l :h.: h;c nghin tOm tra PQt ! :h)n biCt hi1* bi%t c0a chRnh chng ta, lin A*an %n hiCn tng ngoi gii bn ngoi2 S)y cng l :hOn chRnh, :h.: h;c =*y >h?c c PTm l m<n >)m 64 @;c )* c v /hc chi%t nht c0a tri%t th*y%t con ng9i2 5h v#y h;c =*y th?c 1 bi%t r3 con ng9i mnh t& - thanh l;c, g;t rUa nhNng ai lOm :h)n biCt, t %n gi.c ng' .ng *(t, Vch*y1n v;ng thnh ch)n, ch*y1n >h?c thnh >rRW2 6*#n vH =*y >h?c, m chM c< ;ng vi trang, tt nhin /h<ng th1 no gi"i by h%t c, dJ chM l m't Rt t-m lc$ c- chEng g;i l gii thiC* m't c.ch i cGng DgTnTral idTaF, v )y l m<n h;c v< cJng tinh vi, tinh t% /hai tri1n vn :h.: trong :h.: gii chXng th1 nghB bn ny2 Lho nn 8 )y chng ta nh :h"i nhn mnh i ngay vo >.m :h.: chRnh y%* c0a >)m, c g;i l Y.t >h?c >)m VGng, nGi m chRnh ! /hGi ln d,ng >h?c bi%n hiCn, t& - l ng*yn nh)n t* hnh t %n >rR v< :h)n biCt2

III -Ni dung

"# $h%& l' g(!
VZhm c.i g, t! n- c- th1 giN c hnh d.ng hay /h*<n /h[ c0a n-, lm cho ng9i, /hi tr<ng %n n-, bi%t - l v#t g, th g;i l VZh.:W D5h#m tr t! t.nh, A*\ anh v#t gi"iF2 ] 1^ Lhng ta c- th1 hi1* thm, Zh.: l tt c", t& v#t cht %n tinh thOn, t& 4 niCm v&a m-ng /h8i %n ! m-ng /h8i v cho %n nhNng g c- /h<ng, /h<ng c- Dl<ng rJa, &ng th_F2

)# *+nh ngh,- t%. T/. 01ng!

>.m :h.: >)m VGng n-i ln >)m ny chRnh l A*yHn l!c, l hGn h%t tt c" v c vR l v*a DvGngF2 >)m ny c- %n t.m m-n Dt)m :h.:F2 D`F 5h7n >h?c DayT con cio* nT F+ ! hi1* bi%t c0a mt, DbF 5hM th?c Daar con cio* nT F+ ! hi1* bi%t c0a tai, DcF >M th?c D5o T con cio* nT F+ ! hi1* bi%t c0a mi,

]^ =*y >h?c nh#: m<n V>hRch >hiCn @oaW2

DdF >hiCt th?c D>ong*T con cio* nT F+ ! hi1* bi%t c0a lei, DfF >h)n th?c DYody con cio* nT F+ ! hi1* bi%t c0a th)n, DgF h th?c DiTntal con cio* nT F+ hi1* bi%t :h)n biCt, DjF it 5a >h?c DklllictTd con cio* nT F+ ch: ng7, v DmF k 6i =a >h?c Dno*ndation con cio* nT F+ h*)n t#: ch0ng tU2 >.m m-n ny l chRnh nh)n nGi con ng9i v /hi%n c.c :h.: /h.c inh /h8i2 Zh.: inh /h8i c- thiCn, c- .c, c- th<, c- t%o$ chng lm ta thanh tpnh cng lm ta ;a lc2 L.c :h.: ny c :h)n loi ra nEm m-n+ `q >)m r8 @N* Zh.:, bq rc Zh.:, cq >)m Yt >Gng sng @nh Zh.: v fq V< Vi Zh.:$ c'ng li trong nEm m-n c- %n m't trEm :h.: ] 2^2 S)y n-i ln hiCn tng t)m l4, v#t l4 giNa con ng9i (i vi vn :h.: trong ngoi vi nha*2 V dJ c.c :h.: c- l g, hay nhiH* hGn bao nhi* nNa, th cng do ! c"m nh#n b'c :h.t, t& linh hot c0a >@KL m ra2 Lho nn tinh dy V>am gii d*y >)m, vn :h.: d*y >h?cW L)* ny c- nghBa ba c3i =c gii, rc gii, V< rc gii H* do t)m to v trong vn :h.: lEn PEn trong :h.: gii v tr li do >h?c inh ra2 Lng Pin l* 4, >)m v >h?c - l m't c.ch bi1* thp n-i ra c0a ch Zh#t, ch Yu >.t Dnh =*y >h?cF :hGng tiCn divn gi"ng l#: pnh cho dv trnh by, dv chia pnh :h)n loi gi: ng9i h;c ti%: th*, ch? nghBa >)m v >h?c /h<ng c- /h.c nha*+ chXng hn n%* /h<ng t* th V;ng >)m w V;ng >h?c, n%* t* th Lh)n >)m w Lh)n >h?c m Lh)n >)m l 5i%t Yn cng nh Lh)n >h?c l >rR @*C Y.t 5h72 5-i c.ch /h.c v cha ch?ng chGn, cha liv* o cho nn tinh Zh#t :hGng tiCn n-i >)m n-i >h?c, hay n-i c" hai >)m >h?c 222%n /hi t c diC* l4 gi"i tho.t rui th chM c,n li rIng rang vt A*a m;i nhp bin ] 3^ (i 7i2 >& trn ta bi%t >)m vGng l v*a dxn O*, nn >)m ny t* thanh tpnh th c.c t)m 8y /h.c thanh tpnh v ngc li c.c t)m /h.c z a* /h[ l*)n hui n%* t)m vGng /h<ng t*2 >*y nhin c.c t)m :h li <i /hi d'i ngc ch0 'ng lm >)m VGng /h<ng t* c2

2# 34t nghi. t%. t/. 51ng

>& 5h7n th?c %n >h)n >h?c l ! hi1* bi%t ring biCt t&ng :hOn$ chng chM l nhNng hi1* bi%t tr*ng thnh cha to ch*yCn rc r(i /hi ti%: Pc c"nh trOn2 S%n th?c th? .*, b)y gi9 7 c- vn H, v ! viCc v&a /1 trn 7 bp :h)n biCt, *y divn, :h.n o.n rui2 V t& vn H rc r(i o o :h)n biCt %n m?c :h"i ch: 5g7 Dch0 th1F cho nn c- >h?c >h? Y"y Dit 5a >h?cF$ nhng ! viCc ch: ny z dv dng A*n i n%* /h<ng c- chI ghi giN li, cho nn c- >h?c >h? >.m Dk 6i =a >h?cF, l nGi l* giN hu G{ 5%* /h<ng th lm ao ta cth1 nh c nhNng ch*yCn A*. /h? t& /hi c,n nh_, v c th1 bi%t c, l ch*yCn g - t8ng r|ng A*n, nhng hv ai nhc %n, liHn t?c /hc ta tr8 vH nh li ngay, ch?ng t_ 7 c- nGi 1 ct giN{

6# 7-i l8. c9- Th:c!

>t c" c.c :h.: H* /h<ng th#t c-, v /h<ng 'c l#:, /h<ng t! tRnh, chng chM l c.c d*yn h: vi nha* nn gi" danh, /h<ng th#t2 6y vR d, c.i thy c0a nh7n th?c /hi ti%: Pc (i tng l m't b<ng hoa }: hay con ng9i }:, iH* ny chXng :h"i l th#t, v hoa v ng9i l do v< ( nh)n d*yn m thnh, /h<ng th1 tun ti, /h<ng th1 bt bi%n, cho nn v< th9ng, bi%n dpch, th#m chR %n ngay c.i con mt l ch0 th1 thy c cng nh9 nhiH* d*yn, nh+ .nh .ng, /ho"ng c.ch, /h<ng gian222mi c- th1 thy c2 @Gn nNa n%* /h<ng cth?c th? .* :h)n biCt ta chM c- con mt thpt, th /h<ng thy bi%t g c", dJ ! v#t vxn 8 trc mt ta$ chXng hn nh ng9i /h<ng 1 t)m ~c.ch n-i l 1 4 Dth?cF vo th /hi nhn b<ng hoa m chXng bi%t mnh ang nhn, cho nn n%* ai cht h_i hoa g m* chi th chXng th1 tr" l9i c2 5hng th?c th? .* D:h)n biCtF cng chM :h.t /h8i c t& nEm th?c trn D5h7n th?co >h)n th?cF2 r*y ra nh th%, c.c >h?c /h.c c,n li cng H* ai lOm c"2 =*y chM c- ch)n th?c D>h.nh trR, Zh#tF l th#t2 5hng lm ao t c ! th#t ny

;# 7< tu t=( >? chu@?n Th:c th'nh T=A!

thi nh#n pnh c hiCn tng th% gii l /h<ng th#t, v chng chM ?ng trn mt (i "i A*a bao l: trJng trJng d*yn /h8i, nn ta z /h<ng b.m vo ! v#t ti%: Pc, do v#y, ta bi%t t! nGi con ng9i trn :hGng diCn v#t l4 chM l nhNng d*yn t( /%t t!* m thnh, /h<ng m't t% bo nh)n t( no 'c l#: c- th1 t! tun2 >a thy, ta n-i nEng, i ?ng, ngui, n|m H* nhp: nhng linh 'ng trong d,ng m.* l* nh*#n chy lan /h: cG th1, 1
b

]^ >rEm :h.: bao gum trong f m-n+ >)m Zh.: c- m, >)m 8 hN* :h.: c- f`, rc :h.: c- ``, >)m Yt >Gng sng @nh Zh.: c- bd, V< Vi Zh.: c- g2
c

]^ @ai mt+ c-, /h<ng$ thiCn, .c$ ch.nh, t$ ch)n, v;ng$ >pnh, 'ng$ 5i%t Yn, pa ngc$ v2vo

nGng nha* cJng c.c cG nEng /h.c lm viCc2 =o v#y c.i g;i th)n ta, con ng9i ta H* l gi", H* mong manh trong m't b' m.y ch?a !ng hng trEm hng ngn b' :h#n2 5hng b' m.y v#t l4 ny /h<ng th1 hot 'ng n%* /h<ng c- d,ng (ng t)m th?c, - l :hGng diCn t)m l42 LhRnh iH* ny m mIi cU 'ng thy, nghT, v*i, b*uno l m't trng nh)n d*yn v< cJng :h?c t:, b*'c :h"i h'i 0 mi thnh m't vn H nh thiCn, .c2 V v#y nhNng t)m 8 /h8i i do >)m vGng t.c 'ng cng /h<ng ra ngoi c.i th)n v#t cht, v c.i th)n v#t cht /h<ng th1 thEng hoa, cao thng t* hnh n%* /h<ng c- c.c >)m 8 thiCn v c.c :h.: /h.c tr d*yn v#y2 @i1* c th%, z /h<ng c,n ch: vo th)n ny l th#t, v /h<ng th1 tm )* thy n- l 'c l#: l t! ti 1 lm ch0 ly mnh, trong /hi :h"i nh9 h'i 0 c.c d*yn bn trong mi tun ti, v v /h<ng th#t nn :h"i inh diCt v< th9ng$ :h"i gi i, bCnh hon v h hoi Dch%tF2 L.c :h.: bn ngoi th)n, c th)n nh#n bi%t cng li v< th9ng bi%n [i, cho %n c.c :h.: ch)n l4 tr&* tng Dab tractF nh ta ang h;c )y cng chXng l th#t, b8i v do ta tm /i%m h;c h_i *y l*#n nn :h"i hiCn /h8i, ch? t! :h.: vxn v< ngi, v< hnh, v< vi, /h<ng th1 nghB bn, cho nn c,n (i 7i, (i tng th c,n nhp bin, dRnh mc2 L*(i cJng hi1* r|ng, t! :h.: l bt inh bt diCt, chM do ta to ra dRnh mc m th<i2 5h th% Zh#t dy VZh.: c,n :h"i b_ h*(ng l :hi :h.:W Dtinh tim LangF2 ra* /hi 7 hi1* v t! hnh c v#y ng9i hnh gi" z ch*y1n c nEm >h?c trc thnh >hnh r8 >.c >rR2 Dt c hi1* bi%t ng nh hiCn lng ] 4^ /h<ng dRnh mcF2 >h?c th? .* D4 th?cF thnh =iC* *an r.t >rR Dt c hi1* bi%t t! ti /h<ng /}t ch: :h)n biCt vo t\ lng ] 5^22>h?c th? b"y Dit 5a >h?cF thnh Ynh SXng >.nh >rR Dt c hi1* bi%t ch)n nh v< ng7F2 >h?c th? t.m Dk 6i =a >h?cF thnh Si Vin L"nh >rR Dt c c"nh trR v< ngi, r(t r.o vt ln tt c", - l c"nh gii 5h th#t c0a Zh#tF

IV-Tm kt:
V#y ! /iCn P7y ra c0a A*. /h?, hiCn ti, vp lai H* do diC* dng c0a ! hi1* bi%t hnh 'ng chRnh mnh2 @nh 'ng - l do >@KL2 V n%* ta /h<ng nh#n hi1* c ! hi1* bi%t ch)n ch.nh :hJ h: thTo gi.o l4 gi"i tho.t, th ta z :h"i lang thang m7i trong v;ng th?c i m, m7i hoi trong inh tU2 >-m li h;c =*y >h?c gi: ta tho.t c hai viCc ch: trc l ng*yn nh)n l*)n hui inh tU - l, Lh: 5g7 v Lh: Zh.:2 oo Thch Ph Hun son. L)* h_i g-: 4+ `FYn hi1* th% no vH =*y >h?c bF>h?c c- :h"i l m't :h.: i"i thRch2 cF>* thTo =*y >h?c z c /%t A*" th% no

7%ch th-. Bho

th"o nghiCm =*y >h?c @;c t.c gi" >hRch >hng @oan rU cGng >ri%t h;c n S' t.c gi" >hRch *"ng 6in =*y >h?c @;c t.c gi" >hc S?c >#: =*y >h?c @;c c*" >*C *ang @*yHn LG Zh#t @;c ViCn Dtrang nh *"ng S?cF

d f

]^ L.i bi%t b|ng tr!c gi.c, /h<ng :h)n biCt2 ]^ @i1* bi%t trong ! o .nh, :h)n biCt2