THAM LUN NH GI TNG QUAN V TNH HNH KINH T TH GII, KHU VC SAU KHNG HONG V NHNG TC NG N KINH T VIT

NAM" L Vn c V trng V K hoch, B Cng thng I. Tnh hnh kinh t th gii v khu vc Chu sau khng khong n cng n nay 1. Tnh hnh kinh t ca cc nc sau khng khong Khng hong kinh t ton cu bt u t Hoa K nm 2008 v lan ra Chu u, li nhng hu qu nng n trong cn cn ti kho ca nhiu quc gia, vi vic thc hin cc gi kch thch kinh t khng l. Theo bo co ca B Ngoi giao thng 3 nm 2010, ngay khi cc gi kch thch kinh t ang c thu hp dn, t l n cng d kin cng chim n 110 % GDP vo cui nm 2014, cao hn nhiu so vi mc 70% ca nm 2007. Gii quyt thch thc v n cng l mt chnh sch u tin trong ngn hn, n nh nim tin ca dn chng vo s phc hi kinh t1. Ngy 01 thng 01 nm 2001, Hy Lp tr thnh thnh vin th 12 ca Lin minh Chu u (EU), sau khi n lc gim mnh lm pht v li sut, bt u s dng ng euro. Tuy nhin, sau l hi Olympics nm 2004, Hy Lp phi thc hin rt nhiu chnh sch tht lng buc bng v tng thu, p ng yu cu ca cc nc khu vc ng euro l thm ht ngn sch di 3% GDP. Kt qu, thm ht ngn sch nm 2009 ca Hy lp l 12,7% GDP, t l n cng ln n 120% GDP, nn Hy Lp phi cu cu EU, Qu Tin t Quc t (IMF) gip . Ngy 9 thng 5 nm 2010, IMF chp thun cho Hy Lp vay 30 t euro trong 3 nm, trong gi cu tr tr gi 110 t euro (tng ng 145 t la) ca IMF v EU. Cng vi Hy Lp, Chnh ph cc nc c, , Ty Ban Nha, B o Nha, Ai Len cng a ra nhng k hoch tht cht ngn sch, nhm a thm ht ngn sch v mc di 3% GDP, nh quy nh trong Hip c Maastricht. Mt k hoch khn cp tr gi 750 t euro, tng ng vi 1.000 t USD (trong 440 t euro ca cc nc EU, 60 t euro t cng c n chu u, 250 t euro ca IMF) c a ra, h tr th trng ti chnh v vc dy ng euro b tt gi do nh hng t khng hong n Hy Lp.
1

John Lipsky, Ph gim c iu hnh th nht ca IMF

u thng 3/2010, B trng Ti chnh c Schauble chnh thc xut vic thnh lp Qu Tin T Chu u (EMF), vi m hnh tng t nh IMF, nhm h tr cc nc thnh vin EU x l khng hong n v thanh ton. Tuy nhin, tng ny gp phi nhiu phn ng tri chiu trong ni b EU. C kin cho rng, vic thnh lp EMF l c li cho Chu u, trnh ph thuc vo IMF; kin khc lo ngi s to s cnh tranh khng cn thit, gia cc th ch tin t trn th gii. Tuy c c v Php l tr ct EU ng h, song vic trin khai tng EMF s gp khng t tr ngi v chnh tr, kinh t v php l nh vic : ci t th ch v b my ca EU, trc mt l sa i iu khon khng gii cu trong Hip c Lisbon; hi ho ho chc nng ca EMF vi cc th ch tin t khc; quy m ng gp vn ca cc nc 2. Tnh hnh n nc ngoi v thm ht ngn sch Tng s n nc ngoi ca EU l khong 5,17 nghn t euro. Ring n ca c l 1,2 nghn t euro, ca Hy Lp khong 300 t euro. Tnh n cui nm nay, Italia s phi tr li n 267 t euro, Ty Ban Nha phi tr 81 t euro. i vi cc nc Ailen, Italia, Hy Lp, B o Nha v Ty Ban Nha nhu cu tr n n nm 2013 khong 750 t euro. Theo c quan xp hng Quc t Standard and Poors d on, ring cng n ca Ty Ban Nha c th s vt qu 110% doanh thu hot ng vo nm 2012. Bng 1 : Tnh hnh thm ht ngn sch v n cng ca mt s nc
Quc gia Hy Lp B o Nha Ireland Italy Ty Ban Nha Anh M Vit Nam Thm ht ngn sch 2010 (%GDP) -122 -80 -147 -53 -101 -129 -125 N/GDP 2010 (%) 124.9 84.6 82.6 116.7 66.3 80.3 93.6 49 N nuc ngoi (% tng n) 77.5 73.8 57.2 49 37 22.1 26.4 N ngn hn (%GDP) 20.8 22.6 47.3 5.7 5.8 3.3 8.3 Ti khon vng lai 2010 (%GDP) -10 -9.9 -1.7 -2.5 -6 -2 -2.6

Ngun : Qu tin t quc t (2010)

Khng ch ring khu vc ng tin chung chu u (Eurozone), n cng ang tr thnh mt vn nn vi nhiu nc trn th gii, trong c cc cng quc nh M v Nht Bn.

- N cng ca M : Theo thng bo ca B Ti chnh M, ln u tin trong lch s, n cng ca M tnh n ngy 1/6 hn 13.000 t USD, tng 1.600 t USD so vi nm 2009, tng hn hai ln trong 10 nm qua v chim ti gn 90% GDP. Nguyn nhn chnh do Chnh ph M tin hnh cc chng trnh ct gim thu v thc hin nhiu gi h tr, nhm kch thch nn kinh t nhanh chng thot ra khi khng hong ti chnh ton cu. Cng theo B Ti chnh M, thng 4 va qua l thng th 19 lin tip, ngn sch lin bang M b thm ht trm trng. y chnh l mt trong nhng nguyn nhn chnh khin n cng ca M tng mnh. Vn phng Ngn sch Quc hi M d bo thm ht ngn sch trong nm ti kho 2010 s vo khong 1.350 t USD. - N cng ca Nht Bn : Do nhiu thp nin chi tiu mnh v gim thu lm cho t l n cng/ GDP ca Nht Bn cao hn bt k mt quc gia cng nghip pht trin no, hin tng ng 230% GDP ca nc ny. Tnh n cui nm ti kho 2009 (kt thc ngy 31/3/2010), n cng ca Nht Bn mc cao k lc l 882.920 t Yn, tng 36.430 t Yn so vi nm ti kho trc. IMF cnh bo Nht Bn s phi bt u ct gim n cng thng qua chnh sch tng thu tiu th. 3. Nhng gii php khc phc thm ht ngn sch Theo yu cu ca y ban Tin t Chu u, nhm p ng c cc tiu chun hi t ca Lin minh tin t vo nm 2013 v Hip c v n nh v Tng trng (Stability and Growth Pack/SGP), t l thm ht ngn sch chnh ph/GDP ca cc nc thnh vin EU vo cui nm ti kho lin trc phi khng c vt qu 3% v t l n chnh ph/GDP phi khng vt qu 60%. lm c vic ny, Chnh ph cc nc thnh vin EU phi x l khon thm ht ngn sch ln ti 400 t euro. Nhng gii php ca cc nc EU c th l : - Ngy 11/5/2010, Hy Lp b buc phi thng qua mt k hoch khc nghit v gim thm ht ngn sch xung ch cn 30 t Euro trong vng 3 nm ti, thng qua vic ct gim tin cng, tr cp, phc li x hi, gim bt cc chng trnh x hi v tng thu gi tr gia tng. - Ngy 26/5/2010, Ty Ban Nha cng b ct gim 80 t Euro trong k hoch chi ngn sch, thng qua vic gim bt 13 ngn vic lm trong lnh vc dch v cng, gim lng ca cc nhn vin nh nc i 5%. Vic cp 2500 Euro cho cc cp b m chp nhn sinh con ngn chn xu hng gim dn s cng b hon li.

- B o Nha quyt nh khng tng tin lng v tin cng trong lnh vc cng, ng thi thng qua vic tng thu VAT gim 20 t USD t thm ht ngn sch. - Chnh ph Italia cng a ra cc bin php nhm ct gim 24 t euro trong chi tiu Chnh ph, t nay n nm 2012, bao gm gim vic lm trong lnh vc dch v cng, gim lng, ko di tui lm vic trc khi v hu v nhng ct gim khc trong h thng y t cng ng. - Php c k hoch gim thm ht ngn sch t 8% GDP xung cn 3% GDP vo nm 2012. Mc tiu ny ch c th t c, khi ko di tui lm vic ca nhn vin thuc khu vc cng, gim lng v cc chi ph cho h thng bo tng, cng trnh cng, gim 10% chi ph qun l hnh chnh. - Chnh ph c lp k hoch tit kim khong 80 t Euro, trong thi gian 2011-2014 vi cc bin php nh : gim 30 t euro cho phc li x hi, gim 15 ngn vic lm trong lnh vc cng. Ngoi ra, hi vng gim c 5,5 t Euro, thng qua vic ct gi m tr cp v gim lc lng qun i khong 40.000 ngi. II. nh hng ca khng hong v n cng ln cc hot ng kinh t 1. nh hng tiu cc n thng mi quc t : Cuc khng hong n cng ti Hy Lp v kh nng lan rng ti EU c tc ng tiu cc i vi thng mi quc t, nht l trong bi cnh sc mua ca cc th trng vn cn thp hn mc trc khng hong ti chnh 2008. - Thng mi gia EU- Hoa K Mi nm, nhp khu ca khu vc ng Euro t M chim khong 15% tng kim ngch xut khu ca nc ny. Nm 2009, do suy thoi kinh t ton cu, nhp khu ca EU t M gim 23 t USD so vi nm trc khng hong (2007), t 221 t USD, do nhu cu t th trng EU st gim mnh v s gim gi ca ng Euro so vi ng la M. Thm ht thng mi ca M vi EU cng gim mnh t 110 t USD vo nm 2007 xung cn 60,5 t USD vo nm 2009. Hot ng u t v du lch ca khu vc EU cng c d bo l trm lng trong nm 2010. - Thng mi gia EU- Trung Quc i vi Trung Quc, EU l i tc thng mi ln nht. Nhp khu ca Chu u t Trung Quc tng trung bnh 18%/nm trong 5 nm lin trc nm 2009. Kh khn ca cc nn kinh t trong khu vc ng Euro s c tc ng tiu

cc n hot ng xut khu ca Trung Quc- vn cng chu p lc t cuc khng hong ti chnh ton cu. - Thng mi gia EU v cc nc xut khu khc Sc mua ca th trng EU gim st s lm gim nhu cu nhp khu v gy kh khn cho cc nh xut khu vo th trng ny, trong c Vit Nam. 2. Gy sc p ln t gi hi oi : Cuc khng hong n cng ti Hy Lp tc ng tiu cc n ng euro. ng tin ny gim mnh so vi la M v nhn dn t (NDT) t cui thng 4, u thng 5/2010. Khi Ngn hng Trung ng Chu u (ECB) v IMF quyt tm gii cu Hy Lp th ng euro nhch tng tr li t mc 1,3048USD/EUR, nhng xu hng tng khng bn vng. Ch hai phin giao dch sau , ng euro mt gi tr li cn 1,2586USD/EUR v trong thng 5 va qua, ng euro gim xung mc thp nht trong vng bn nm qua (t thng 4/2006) khi 1 euro ch i c 1,2235 USD. Nh vy, t u nm 2010 n nay, ng euro gim gi 15% so vi ng USD, cho thy sc mnh tinh thn ca gi chnh sch gii cu th trng khng ln nh d tnh. Din bin phc tp ca tnh hnh kinh t ti EU, s khin t gi gia cc ng tin mnh tip tc bin ng t nay n cui nm. ng tin ca cc nc Chu xut khu nhiu kh nng s tip tc tng. la M phc hi n nh hn. ng euro d kin s gim, so vi hin nay trong 1-2 thng ti sau n nh dn. Trung Quc lo ngi vic tng gi ng NDT s gy tc ng tiu cc ti hot ng xut khu. C nghin cu ch ra rng, GDP ca Trung Quc s gim 0,89% nu NDT tng gi 10% v gim 2,15% nu NDT tng gi 20%. Tuy nhin, khng loi tr kh nng Trung Quc s c nhng iu chnh thch hp vi mc tng t 3-4% nhm xoa du M v phng Ty vo nhng thi im ph hp. Cng vi phc hi nh ca kinh t M, s phc hi mnh hn cc nn kinh t ng v trin vng tng gi ng Nhn dn t, Chnh ph mt s nc c nhng iu chnh tng gi ng ni t so vi ng la M. Trong thng 3/2010, ng la xtrylia tng 4%, ng ringgit Malaixia tng 6%, ng won Hn Quc tng 5%, ng rupee n tng 4%, ng yn Nht tng 18,6%, ng bt Thi tng 5,5%, ng peso Phillippines tng 3,7%, ng la Singapore tng 2,2% v ng rupiah Indonesia tng 2,2%, ng tin nhiu nc tng nh 0,5% (tr ng Vit Nam gim 12,8% tng ng). Xu hng tng gi ng ni t l mt phn trong ch trng tht cht hn chnh sch tin t, gp phn gim sc p lm pht khi kinh t bt u c du hiu phc hi nhanh.

III. nh gi, nhn nh v nhng gii php ng ph v d bo di n bin, mc nh hng lan to tip theo trong thi gian ti : Cuc khng hong n cng ca Hy Lp lm trm trng thm tc ng ca cuc kinh t ton cu, xut pht t Hoa K nm 2008 v lan ra th gii. Hu qu nng n l thm ht trong cn cn ti kho ca nhiu quc gia, sau khi thc hin cc gi kch thch kinh t khng l trong thi gian qua. Thm ch khi cc gi kch thch kinh t ang c thu hp dn, th t l n cng d kin cng s chim n 110 % GDP vo cui nm 2014, cao hn nhiu so vi mc ch 70% ca nm 2007. Gii quyt thch thc n cng l mt u tin chnh sch then cht trong ngn hn, v nhng lo ngi v tnh hnh ti chnh cng c th xi mn nim tin vo s phc hi kinh t2. Cc bin php i ph vi lm pht Tuy cc mc khc nhau, hu ht cc nc u ang tch cc i ph vi lm pht, khi nn kinh t th gii i vo phc hi, do nhu cu hng ha v dch v tng. Vi cc nn kinh t pht trin, do tc phc hi kinh t cn thp nn mc cng thng v lm pht trong ngn hn l khng ln. Trong khi , nguy c lm pht li rt ln i vi cc nn kinh t ang pht trin, v s phc hi nhu cu cc nn kinh t ny nhanh hn v mnh hn, trong khi nng lc sn xut hn ch. Thm vo , tc ng tng gi u vo (nguyn liu, du m) vi cc nc ny c tnh lan to nhanh hn so vi cc nc pht trin. Lm pht Trung Quc trong thng 2/2010 ln ti 2,7% (thng 1 l 1,5%), y l mc cao nht trong 16 thng qua, gn chm mc tiu 3% ca c nm 2010. Ti n ch s gi bn bun tng ln mc 9,89% (so vi thng 1 l 8,6%). Ti cc nc ng u, lm pht u nm 2010 cng mc kh cao nh Hungary (6,2%), Rumani (5,2%), Ba Lan (3,9%). Ti Vit Nam, nh gi quc t cho rng kh c th duy tr mc lm pht 7% trong nm 2010 (6 thng l 4,78%). Gn y, mt s nc c ng thi chuyn dn sang chnh sch tht cht tin t hn, nhm ngn nga lm pht. Tuy nhin, nguyn nhn su xa ca lm pht l nhng vn v c cu ca nn kinh t, nng lc sn xut v nng lc cnh tranh ca nn kinh t v ca doanh nghip, cc chnh sch v m v ti chnh, tin t... Do vy, cc gii php i ph vi lm pht hu khng hong thng kh khn v phc tp hn lm pht thng thng, bi lm pht sau cc cuc khng hong thng i km vi suy thoi kinh t. Khi thi hnh chnh sch tht cht tin t i ph vi khng hong thng dn n sn xut v xut khu nh tr, ng ni t
2

John Lipsky, Ph gim c iu hnh th nht ca IMF

mt gi v lm pht cao, i sng kinh t ngi dn gp kh khn c th dn n nhng bt n v chnh tr v x hi. Cc chnh sch v bin php truyn thng ngn nga v kim sot lm pht bao gm : - m bo s c lp tng i cao ca NHT trong vic ra quyt nh chnh sch v to dng lng tin vo chnh sch; - a t l lm pht mc mong mun tr thnh mt mc tiu chnh sch, t c cc gii php mnh thc hin; - Gim st v thng tin thng xuyn v lm pht; - Kt hp linh hot gia chnh sch tin t v ti kho kim sot lm pht; - Tip tc thc y sn xut, m rng th trng tiu th sn phm, k c trong nc v xut khu; - Kim sot cht ch hot ng u t bo m hiu qu, nng cao nng lc cnh tranh v cht lng tng trng; - Thc hnh tit kim trong mi hot ng kinh t, x hi; Cc gii php trn cn c trin khai mt cch ng b, to hu thun cho nhau nhm t c mc tiu kim ch lm pht. IV. Nhng din bin mi ca kinh t th gii sau khng hong n cng tc ng n kinh t Vit Nam : 1. Mt s nt nh gi tng quan, yu cu ti cu trc kinh t ca Vit Nam Kinh t Vit Nam hi nhp kh su vo kinh t th gii, th hin qua t l xut nhp khu v dng vn u t nc ngoi vo Vit Nam chim kh cao trong GDP. nh hng ca cuc khng hong ti chnh ton cu nm 2008 v khng khong n ca Hy Lp gn y, tc ng khng nh ti kinh t nc ta, m thy r nht l s gim st trong hot ng xut nhp khu, trong thu ht vn u t trc tip v gin tip t nc ngoi vo Vit Nam. ng thi, khng hong n cng ca Hy Lp cng l mt bi hc cn nghin cu, phn tch nhn li vn n cng v m hnh tng trng kinh t. D Hy Lp khng phi l mt nn kinh t ln chu u v quan h thng mi vi Vit Nam khng ln, nhng Vit Nam s chu tc ng gin tip nu cuc khng hong ny n ra, bi n s lm chm li phc hi ca kinh t ton cu v c bit khu vc chu u, ni c quan h thng mi v u t kh ln vo Vit Nam.

i vi nc ta, d hin ti t l n cng/GDP vn mc an ton (di 50%), nhng t l ny c xu hng tng nhanh ti mc gii hn an ton 50%. Tuy nhin, xt v di hn, cn sm c nh hng mi v thu ht dng vn u t nc ngoi vo Vit Nam sao cho c hiu qu, ch trng vo cc d n sn xut, s dng cng ngh cao, cng ngh sch. ng thi, thu hp dn chnh lch cn cn thng mi, gp phn lm lnh mnh cn cn thanh ton, tng d tr ngoi hi; kim sot chi tiu cng mt cch cht ch; kim sot cc khon vay nc ngoi, bo m kh nng tr n. 2. D bo din bin tnh hnh kinh t Vit Nam nm 2010 Cng vi nhng tn hiu tch cc hn t tnh hnh kinh t - x hi 6 thng u nm 2010, cc d bo v kinh t Vit Nam u cho thy trin vng lc quan trong vic thc hin cc mc tiu Chnh ph ra ti Ngh quyt s 18/NQQ-CP ngy 6 thng 4 nm 2010 l "bo m n nh kinh t v m, khng lm pht cao v t tc tng trng kinh t khong 6,5% trong nm 2010" Tuy nhin, cc d bo cng cho thy vn cn nhiu vn kh khn cn phi gii quyt trong thi gian sp ti. Sau y l cc d bo tham kho : 2.1.D bo ca Phng Thng Mi Chu u ti Vit Nam Theo Phng Thng mi Chu u ti Vit Nam, nm 2010 s l mt nm y ha hn i vi nn kinh t Vit Nam, vi mc tng trng c th vt trn 6,5%. Nn kinh t dng nh tr li ng hng. Tuy nhin, thch thc ln nht trong khong thi gian cn li ca nm 2010 l cn bng tc tng trng m khng gia tng lm pht, ng thi to ra cc gii php bn vng trong di hn cho quc gia. 2.2. D bo ca Ngn hng Th gii (WB) : Trong bo co cp nht gn y, Ngn hng Th gii (WB) ti Vit Nam nh gi, Chnh ph Vit Nam a ra nhng gii php kp thi ng ph vi nhng thay i iu kin kinh t, gp phn quan trng vo vic phc hi trong nhng thng u nm 2010. Nu tip tc duy tr tnh hnh ny, Vit Nam s c mt nm tng i thnh cng, vi mc tng trng c th t khong 7% v lm pht vn s mc mt con s (khong 9%). V tin t, Vit Nam c th vn phi "vt ln" vi s gim gi tr ca VND, nhng li sut chc chn s gim. Trong kch bn ca WB, cn cn thanh ton nm nay s c thng d khong 2,6 t USD, cn cn vng lai thm ht ti 9,1 t USD (nm 2009 khong 8 t USD). Nguyn nhn ch yu l do thm ht cn cn thng mi v dch v

tng hn, tng ng khong 9,5 t USD v 2,6 t USD; kiu hi tip tc gim v ch cn khong 6,8 t USD. B p cho mc thm ht trn, cn cn vn thng d 11,7 t USD. Trong con s ny, ng ch l u t gin tip nc ngoi (FPI) c ci thin cng vi s phc hi ca th trng chng khon, t khong 1,5 t USD (nm 2009 ch t 0,1 t USD). 2.3. D bo ca ADB : Vi chnh sch ti kho v tin t tht cht, nhm t mc tiu hn ch thm ht ti kho 8,3% GDP v tng trng tn dng 25%, Vit Nam c th t mc tng trng GDP 6,5% trong nm 2010 v 6,8% vo nm 2011. Lm pht trung bnh d kin tng tng ng 10% nm 2010 v 8% nm 2011. Tuy nhin, ADB cng nhn nh, cc chnh sch kch thch kinh t ca Vit Nam cng a n nhng nguy c tn thng tm v m, c bit l p lc ln VND v lm pht. Qua ADB a ra khuyn ngh Chnh ph Vit Nam cn tht cht chnh sch tin t v ci thin hiu qu ca tng trng kinh t nhm m bo mc tng trng bn vng. 2.4. D bo ca y ban kinh t x hi khu vc Chu Thi Bnh Dng ca Lin hp quc (ESCAP) : ESCAP va a ra d bo v tng trng GDP ca Vit Nam nm 2010 l 5,8%, thp hn kh nhiu so vi mc tiu c kh nng t c m Chnh ph ra, cng nh so vi d bo ca WB v ADB. ESCAP cho rng, Vit Nam ang phc hi theo hnh ch V, song nguy c bt n v m vn ang tim n, nht l kh nng ti lm php. V vy, Vit Nam nn tp trung vo kim sot tt lm pht, v c vy th Vit Nam c c s tng trng n nh v lnh mnh. ESCAP cn khuyn co "n nh kinh t v m l iu quan trng, nhng mt vn khc quan trng khng km, l n lc phi lm sao bin cc du hiu phc hi thnh pht trin bn vng". y l cu chuyn khng ch ca Vit Nam, m cn ca tt c cc nn kinh t trong khu vc Chu . 2.5. D bo ca tc gi Tnh hnh 6 thng cui nm kinh t nc ta cn i mt thm vi mt s kh khn mi, kh nng tng gi ca ng NDT, gi du th v nhng nguyn vt liu u vo lin quan c th s tng hn do tc ng ca s kin trn du vnh Mexico, nhu cu nhp khu nhng thng cui nm cng s tng hn, trong khi mc tng xut khu chm hn mc tng nhp khu, thin tai, dch bnh kh lng...Song, bn cnh , nhng gii php iu hnh nn kinh t ca Chnh ph s ngy quyt lit hn, nn kh nng kim ch lm pht c th gia c mc 7-8%, GDP tng trn 6,5% trong nm 2010

V. nh gi tc ng n cc ngnh, lnh vc trong nn kinh t v gii php 1. Cc vn v thng mi v u t quc t - V xut khu Vic nhiu nc EU p dng chnh sch "tht lng, buc bng" sau khng hong n Hy Lp, s khin sc mua t khu vc ny gim st, gy kh khn cho hot ng xut khu ca Vit Nam sang EU ni chung. Thc t cho thy, kim ngch xut khu sang EU chng li l 804 triu USD trong thng 4/2010, thp hn so vi mc 854 triu USD ca thng 1/2010 v mc 816 triu USD ca thng 3/2010. Ngc li, xu hng gim gi c hng ho s lm cho xut khu ca EU sang cc nc tng ln, trong c Vit Nam. - V nhp khu Xu hng gim gi ng euro gip cc doanh nghip Vit Nam tranh th tng nhp khu t khu vc EU ln trong thng 3/2010, thng bt u chu k kinh doanh ca Vit Nam sau k ngh tt Nguyn n. Nu mt hng xut khu ch yu ca Vit Nam vo EU l hng dt may v thu sn, th cc mt hng nhp khu ch yu t EU l my mc, thit b, ph tng phc v sn xut, bn cnh cng c mt s mt hng nh : st thp cc loi; sn phm t st thp; my vi tnh, sn phm in t v linh kin; thc n gia sc v nguyn liu.v.v... - V u t nc ngoi Cc nc EU l i tc u t ln nht ca Vit Nam. Trong 5 thng u nm 2010, s vn ng k cp mi v tng thm ca cc nh u t khong 2400 triu USD, chim khong 33% tng s vn ng k v cp mi ca cc nh u t nc ngoi vo Vit Nam. Tuy nhin, kh khn ti chnh ca khu vc EU ni chung, s nh hng ti tin gii ngn, nhiu kh nng chm hn so vi k hoch. - V t gi ng euro gim gi, ng ngha vi vic cc ng tin khc ln gi, l mt xu hng kh c th trnh khi, c bit l ng NDT. T gi vi VND cng s kh n nh, sc thanh ton ca cc doanh nghip Vit Nam s duy tr tt. Tuy nhin, s xut hin xu th tng nhp khu, gy nhp siu. 2. Tnh hnh sn xut cng nghip Trong nm 2010, cng vi vic trin khai mnh m cc bin php n nh kinh t v m v kim sot lm pht ca Chnh ph, cc ngnh cng nghip vn duy tr c tng trng, gp phn a gi tr sn xut cng nghip ton

ngnh tng dn qua cc thng v 6 thng t mc 13,6%, cao hn mc tiu nm ra (12%), m bo cn i cung cu nhng sn phm thit yu cho nn kinh t. Tuy nhin, trc s bin i kh hu kh lng, hn hn ko di, cc h thu in thiu nc, trong khi nhu cu ph ti tng cao dn do nn kinh t dn phc hi, nn trong nhng thng ma kh 2010 (t thng 4 n thng 6) kh nng thiu in cho sn xut v sinh hot mc cao. Xut khu du th s tip tc gim cho vi cng k nm ngoi cn i cho u vo ca nh my lc du Dung Qut, tuy nhin, iu ny s khng nh hng nhiu n cn cn thng mi do kim ngch xut khu du th gim cng tng ng vi kim ngch nhp khu xng gim. Cc nhm ngnh sn xut sn phm xut khu nh dt may, da giy, linh kin in t, nha... s tip tc t mc tng trng kim ngch xut khu tt. Tuy nhin, nu cc c quan nh nc khng nhanh chng phi hp thc y vic gii ngn vn theo Quyt nh 2213/Q-TTg, cc sn phm c kh phc v nng nghip s kh t c mc tng trng nh mc tiu chnh sch t ra. Nh vy c th nh gi, tnh hnh sn xut cng nghip khng chu tc ng mnh trc tip bi vn n cng, m chu tc ng gin tip qua hot ng xut khu v u t. Tiu th hng ho qua xut khu gim hn trc khng hong c b p phn ln qua y mnh tiu th trn th trng trong nc. Cng nh tc ng ngc li cc nh sn xut phi tm cch chuyn i c cu sn phm, phng thc tiu th. Ring vn u t c biu hin chm tin nhiu cng trnh trong k hoch 5 nm 2006-2010, lm nh hng ti nng lc sn xut cho nhng nm sau ny. Nguyn nhn chnh l do thiu vn v mt s nguyn nhn khc nh gii phng mt bng, nng lc qun l v thc hin ca ch u t v nh thu... 3. Th trng trong nc Vi tim lc th trng trong nc cn rt ln, th vic pht trin th trng trong nc c ng v Nh nc ta xc nh l mt gii php chin lc, hng ti mc tiu pht trin bn vng, c tc ng n nh kinh t v m, thc y sn xut kinh doanh, p ng nhu cu tiu dng ca ngi dn, gp phn bo m an sinh x hi. Xu hng tiu dng ca ngi dn c nhng thay i. Hng ng cuc vn ng "Ngi Vit Nam u tin dng hng Vit Nam", hng ho sn xut trong nc dn chim u th trn th trng v c sc thu ht ngi tiu dng; Chng trnh Xc tin thng mi th trng trong nc ang c trin khai tch cc, vi hng lot cc hot ng, nh t chc hi ch hng nng sn, sn phm lng ngh pha Nam v pha Bc, a hng v nng thn v cc khu cng nghip; nn kinh t

phc hi, thu nhp ca ngi dn tng ln,v vy ngi dn cng chi cho tiu dng nhiu hn, l nhng yu t tc ng ti tng mc bn l hng ho v dch v lun gi mc tng trng cao, 6 thng tng v d kin c nm tng trn 22%. Gi c hng ho nhng thng u nm c xu hng tng, nhng mc tng vn trong tm kim sot v ch yu do tc ng ca chi ph y (gi nguyn vt liu, nhn cng). T thng 5 n nay, gi nhiu loi hng ho thit yu c xu hng gim nh xng du, gas, ng, st thp... hoc n nh mc thp nh la go, phn bn... Mt hng lng thc trong nhm lng thc thc phm chim t trng kh ln trong r hng ho tnh CPI (ch s gi tiu dng) nn xu hng gim gi v s n nh gi ca mt hng ny gp phn km ch mc tng gi chung ca th trng. Ch s CPI 6 thng l 4,78% v d bo c nm trong khong 7-8% V. Mt s xut hn ch nh hng khng hong n cng Hy Lp 1. V chnh sch qun l n cng Trong nhiu nm qua, tng trng kinh t ca nc ta cn da qu nhiu vo u t, trong c u t t bn ngoi. Bn cnh , mt s yu t v ti chnh cha thc s lnh mnh nh : thm ht ti khon vng lai ko di, quan l chi tiu cng cn yu. Ch c ti cu trc nn kinh t v ci thin cht lng tng trng mi gip Vit Nam duy tr c tc tng trng cao trong nhng nm sp ti. T l n cng/GDP ca Vit Nam (hin vo khong 43-49%GDP)3 vn nm trong gii hn cho php v thp hn so vi cc nc. Tuy nhin, t l ny c xu hng tng dn, c th ti st mc trn cho php t ra cho Chnh ph cn r sot li vic qun l cn cn ngn sch v cc cn cn v m khc, nhm gim p lc i vi n cng. iu ny t ra trn c s nhn bit cc vn sau : - Thm ht thng mi ca Vit Nam ko di nhiu nm, 6 thng nm 2010 l, d bo c nm khong 15-15,5 t USD. S thm ht ny c b p bng ngun vn t bn ngoi, trong c ODA, vay thng mi, pht hnh tri phiu chnh ph quc t. iu ny khin cho t l n cng ngy cng tng nhanh v s nhanh chng chm mc gii hn an ton 50%.

S liu thng k pha Vit Nam cng b thp hn so vi tnh ton ca UNCTAD do khi nim v n cng c s khc bit. Theo B Ti chnh Vit Nam, n cng bao gm n chnh ph, n c chnh ph bo lnh v n chnh quyn a phng. Cn theo H thng qun l n v phn tch ti chnh ca Hi ngh ca LHQ v thng mi v pht trin (UNCTAD), n cng cn bao gm cc ngha v n ca ngn hng trung ng, cc n v trc thuc chnh ph (bao gm c doanh nghip nh nc) tt c cc cp chnh quyn.

- u t cng ca Vit Nam tng mnh, cng vi cc chnh sch kch cu nhm ly li tng trng sau khng hong. Ngoi ra, sp ti Chnh ph c chng trnh trin khai nhiu d n quy m rt ln, nh m rng Th H Ni, xy dng nh my in ht nhn, d n ng cao tc Bc Namnn nhu cu vn u t tng nhanh, trong c vn t nc ngoi, khin p lc n nc ngoi ca Chnh ph ngy cng ln. - Mt khc, qu trnh u t nhiu nm qua ang c xu hng gim st v hiu qu xt theo ch s Ch s ICOR ngy cng cao, t l u t/GDP trong nhng nm gn y u mc trn 40%. ng thi vi mt t l vn u t nc ngoi ln trong c cu vn u t, nn kinh t Vit Nam s rt d b tn thng mt khi kinh t th gii ngng tr. Ngoi ra, gn y cc d n FDI u t vo lnh vc sn xut vt cht ngy cng gim, u t vo khu vc phi sn xut ngy mt gia tng, cng l mt vn rt ng quan tm. 2. Cc gii php nhm thc y kinh t tng trng bn vng, m b o cc cc cn v m : - V chnh sch tin t Tip tc thc hin v iu hnh chnh sch tin t v ti chnh thn trng, linh hot, ng b ngn chn lm pht cao tr li. Phn u tng thu trn c s y mnh pht trin sn xut ca cc ngnh, lnh vc, cc thnh phn kinh t; ng thi trit tit kim, chng lng ph, tht thot nng cao hiu qu thu chi ngn sch nh nc. - V t gi Trong bi cnh xut khu sang EU tip tc gp kh khn, cn chuyn hng mnh hn vic xut khu sang cc th trng khc, mc d p lc cnh tranh vn c th cn rt ln, do tng th th trng b co hp. V vy, vn cn duy tr mc t gi hp l to iu kin cho y mnh xut khu, kt hp vi cc chnh sch kim sot nhp khu, khuyn khch s dng my mc, thit b, vt t, hng ho sn xut trong nc gim nhp khu, nht l nhng mt hng khng thit yu. - V thu chi ngn sch Tng ngun thu ngn sch bng vic nng cao cht lng thu thu (thay v tng thu sut) i vi thu nhp khu, thu gi tr gia tng, cc loi ph khc. Hn ch cc khon chi cha thc s cn thit. Tp trung y mnh u t c hiu qu trn c s r sot, sp xp danh mc cc d n u t theo th t mc tiu u tin, c bit cc d n u t s dng vn ngn sch Nh nc, vn tri phiu Chnh ph, t c k hoch b tr vn cho cc d n trng im, d n cp bch phi hon thnh trong nm 2010.

Tng cng qun l hot ng u t c s dng vn ngn sch v vn vay nc ngoi. R sot, nh gi hiu qu s dng vn mt cch c bit st sao, nu cn thit c th thu t vn qun l ti chnh quc t i vi cc d n ln. - V qun l dng vn u t nc ngoi Thn trng i vi cc dng vn nng c kh nng vo Vit Nam khi hot ng u t trn th trng ti chnh chu u tr nn bt n nh. R sot li hiu qu ca cc d n u t, c bit l nhm s dng nhiu ngun vn t nc ngoi trnh lng ph Thc hin tch cc v ng b cc gii php c nu trong Ngh quyt s 22/NQ-CP ngy 05 thng 5 nm 2010 v vic trin khai thc hin Ngh nh s 56/2009/N-CP ngy 30 thng 6 nm 2009 ca Chnh ph v tr gip pht trin doanh nghip nh v va, nhm pht huy tnh ch ng sng to, nng cao nng lc qun l, pht trin khoa hc, cng ngh v ngun nhn lc, m rng cc mi lin kt ca loi doanh nghip ny vi cc loi hnh doanh nghip khc, tng hiu qu kinh doanh v kh nng cnh tranh trn th trng; pht trin sn xut l hot ng khai thc, ch to, gia cng sn phm hng ho. - V y mnh cng tc xc tin thng mi Theo di thng xuyn v thu thp y thng tin v tnh hnh cung cu cc mt hng trng yu trn th trng th gii, nhng mt hng c khi lng hng ho ln, nhng mt hng m Vit Nam c th mnh; c bit phi n u c nhng th trng ln ang hi phc, tng kim ngch hng ho xut khu. Kim sot cht ch c cu hng nhp khu; y nhanh qu trnh pht trin cc ngnh cng nghip ph tr; thc hin hiu qu cc gii php k thut hn ch nhp khu i vi cc hng ho xa x, hn ch thm ht thng mi. - V hn ch thm ht thng mi Tip tc a dng ho th trng xut khu, gim s ph thuc vo th trng EU, hn ch tc ng t s suy gim sc mua ca th trng ny i vi hot ng xut khu. y mnh xut khu thng qua vic iu chnh c cu hng xut khu v c cu th trng xut khu, theo xu hng chuyn dch sang hng c gi tr gia tng cao, m rng sang cc th trng khu vc, nht l Trung Quc v cc th trng khc trn th gii. ng thi quyt tm hn ch nhp khu nhng mt hng khng thit yu, nhng my mc, thit b, vt t hng ho trong nc sn xut c; tng cng s dng cc my mc, thit b, vt t hng ho trong nc trong cc d n u t, nht l cc d n s dng vn nh nc.

- V qun l th trng trong nc Tng cng kim tra, ki m sot vic thc hin cc quy nh ca php lut v gi, nim yt gi v bn theo gi nim yt, x l kp thi cc trng hp li dng tnh hnh u c, p gi, gm hng, a tin tht thit nhm y gi bn hng ln cao, gy bt n nh th trng, m bo n nh kinh t v m, khng l m pht cao theo tinh thn ch o ti Ngh quyt s 18/NQ-CP ngy 06 thng 4 nm 2010 ca Chnh ph v Ch th 13/CT-BCT ngy 12 thng 4 nm 2010 ca B Cng Thng. VI. Yu cu v i mi nn kinh t Vit Nam (ti cu trc) Trong hn 20 nm i mi, nn kinh t nc ta tng bc pht trin theo kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, vi nhiu hnh thc s hu, nhiu thnh phn kinh t, trong kinh t nh nc v kinh t tp th ngy cng tr thnh nn tng ca nn kinh t. Quy m kinh t nc ta cng ngy mt ln dn, tuy cn nh b so vi nhiu nc trong khu vc. Sau khi gia nhp WTO v tham gia k kt nhiu Hip nh thng mi t do FTA, nn kinh t nc ta thc s l mt nn kinh t m, do chu tc ng ngy cng ln bi nhng bin ng ca kinh t th gii. Mt khc cng phi nhn thy hiu qu tng trng kinh t nhiu nm qua ca Vit Nam cn thp, ch yu cn da vo u t, trong u t nc ngoi lun chim t trng cao; kinh t pht trin theo chiu rng l ch yu; nhiu sn phm, nguyn vt liu, cng ngh...cn ph thuc bn ngoi. Vai tr t ch" trong nhiu lnh vc cn yu km. Nng lc cnh tranh quc gia, doanh nghip, hng ho cn thp... Nhng vn nu trn u th hin cu trc nn kinh t ca nc ta cha t ti hp l, hon thin v tin tin. V vy, cn c s nghin cu mt cch nghim tc, khoa hc c s i mi cn thit trong giai on ti. Yu cu i mi/ti cu trc nn kinh t cn t c cc mc tiu - Mi lc lng sn xut phi c pht huy ht nng lc - Quan h sn xut p ng c yu cu pht trin ca lc lng sn xut - Hiu qu nn kinh t c gia tng; t ch, ch ng c nhng g l quan trng nn kinh t pht trin nhanh, bn vng - m bo s lnh o ca ng v s qun l ca Nh nc bng ng li, chnh sch v php lut.