NH GI CHT LNG V HIU QU O TO I HC KHOA HC X HI V NHN VN, HQG-TPHCM TS.

Hunh Quc Thng1

K yu Hi tho m bo cht lng nm 2012 Trng H KHXH & NV, HQG - HCM

Ni n cht lng v hiu qu o to l ni n mc ch chnh v kt qu thc t ca mi qu trnh gio dc, trong bt k c s o to no, ni rng ra l ca ton b h thng gio dc quc dn. nh gi cht lng v hiu qu o to l vic lm thng xuyn, lin tc v ht sc thit thn i vi mi c s o to trong ton ngnh gio dc ti Vit Nam. N c tin hnh bng nhiu cch v cui cng thng c lng ha thnh nhng con s km theo cc nhn nh, nh gi v thnh tu hoc tn ti; trn c s cc mc tiu, bin php c ra nhm nng cao ngy cng nhiu hn cht lng v hiu qu y. Trong bi vit ny, vic nh gi cht lng v hiu qu o to c nu nh mt vn nng c lin quan mt thit n vic thc hin tt nht cc chc nng, nhim v ca tt c cc n v trong Trng H KHXH&NV, HQG-HCM, v s pht trin ln mnh ca nh trng.

1. Ni dung v mi quan h c th gia CHT LNG V HIU QU O TO ca cc ngnh o to l iu trc tin cn c xc lp r trong mi qu trnh t chc o to ti cc khoa/ b mn ca Trng H KHXH&NV, HQG-TPHCM. Mi hot ng x hi u c tnh mc ch. Hot ng gio dc o to trong nh trng vi chc nng, nhim v x hi c bit ca n cng chu s i hi rt cao v tnh mc ch nh vy. Tnh mc ch y i vi Trng H KHXH&NV, HQGTPHCM thi gian qua chnh l nhng yu cu bc xc ca thc tin xy dng i sng vn ha-kinh t-x hi ca a phng v ca t nc; n tr thnh mt lc tc ng nh mt si ch xuyn sut qua mc tiu, ni dung v phng php o to, nh hng mi n lc ti c s o to ny; n lc cao nht l hng n cht lng v hiu qu o to m nh trng nht thit phi t c. tm v m, cht lng o to ti trng c khng nh qua vic mc tiu o to phn nh ng v p ng kp cc nhu cu x hi, c bit l nhu cu v nhn lc gp phn xy dng i sng vn ha-x hi v nn chnh tr-kinh t ca t nc
1

Khoa Vn ho hc, Trng H KHXH&NV, HQG-TPHCM.

ni chung theo quan im, ng li ca ng v ch trng, k hoch ca Nh nc. Cc mc tiu y li phi c th hin qun xuyn trong ni dung o to thng qua h thng chng trnh, gio trnh, cc loi hnh o to theo chc nng, nhim v c th ca ring tng ngnh o to thuc cc khoa/b mn ca trng trong tng giai on c th. Ngoi ra, quy m pht trin (v s lng ngi hc, i ng, c s vt cht-k thut, cc hnh thc o to...), h thng t chc, phng thc hot ng... ca cc khoa/b mn ni ring, nh trng ni chung trong tng thi k phi c pht trin theo hng va ph hp tnh hnh, iu kin thc t nhng va lun gn vi yu cu khng ngng nng cao cht lng o to. tng vi m, cht lng o to chnh l vn vn ha (trnh tri thc, chnh tr t tng, o c, th cht, kh nng tham gia bo v T quc...) v vn ngh nghip (kin thc-k nng nghip v chuyn mn...) c truyn th v tip thu tt nht thng qua cc qu trnh dy v hc tch cc ti tng khoa/b mn c th. Nhng ni dung c bn ca cht lng o to nh vy thc ra mi ch l mt mt ca vn . Mt cn li chnh l hiu qu o to, bao gm hiu qu trong (trong qu trnh o to) nhng kt qu hc tp, rn luyn ca hc vin, sinh vin ti trng v hiu qu ngoi (kt qu sau khi o to) kh nng ng gp ca ngi hc vo s nghip pht trin i sng vn ha-x hi bng cng n vic lm c th, bng s thch ng vi thc tin, pht huy v pht trin c ngh nghip bn thn sau khi ra trng. Thc tin ca Trng H KHXH&NV, HQG-TPHCM, kt hp lin h vi cc trng bn cng loi trong c nc, cho thy hiu qu o to cn c th chu s chi phi rt ln bi nt c th ca qu trnh o to v KHXH&NV ni chung. Qu trnh s phm-gio dc din ra trong cc trng KHXH&NV c mt ni dung v mc tiu chung l pht hin, bi dng nhng con ngi/ti nng trn cc lnh vc ngnh ngh o to ti trng v kin thc-k nng ngh nghip chuyn mn, t cch cng dn v nhn cch lm ngi. c bit i vi nhiu ngnh ngh thuc h thng KHXH&NV, qu trnh nht thit phi l qu trnh c bit v phi ht sc cng phu ty theo i tng v nhng tnh hung s phm khc nhau. khng phi ch l nhng khun mu cng nhc, c nh, m cn l nhng kin thc-k nng c truyn t mt cch ht sc linh hot nhm gip cho hc vin, sinh vin nm bt, x l mi hon cnh ngh nghip, cc vn khoa hc khc nhau m vn t hiu qu cao nht. L ni hc tp v sinh hot v vn ha tinh thn hc vin v sinh vin, cc trng KHXH&NV chnh l mi trng gio dc l tng v ch ngha nhn bn, nhn vn vi nhng tnh cm v hoi bo ln, vi nhng hnh vi v thi p i vi ngi khc, i vi x hi v i vi chnh bn thn mnh. Nh trng cn phi gip ngi hc vt

qua khuynh hng nhn danh ci ti c nhn hoc tnh cch ring pht trin ci c nhn ch ngha n tr thnh lp d, kiu ngo, ch quan tm kin thc chuyn ngnh m i khi xem thng nn tng kin thc vn ha, l lun c bn... Pht trin kh nng chuyn mn (gm c c tnh c o) thng qua pht huy tnh tch cc, ch ng, c lp, sng to ca ngi hc m khng ri vo ch ngha Pdocentrism2, ng thi lun gn vi iu kin, yu cu thc tin ca i sng kinh t-x hi ca a phng v ca c nc, c vai tr ln trong vic to ra cht lng v hiu qu cao cho cc qu trnh o to cc trng KHXH&NV, trong c Trng H KHXH&NV, HQG-TPHCM. Nh ni trn, cht lng v hiu qu o to c ni dung, v tr ring, ng thi c mi quan h thng nht vi nhau, c bit l tnh mc ch ca chng: c hai u ly ngi hc (tc i tng o to) lm trung tm, l thc o th hin kt qu cao nht ca qu trnh o to, trong mc ch ca CHT LNG l to ra nng lc v phm cht c nhn ni ngi hc (yu t ch quan), cn HIU QU tp trung nhm n kt qu hc tp v rn luyn, m c th nht l kh nng thch ng cao v p ng tt cc yu cu ngh nghip, cc iu kin v hon cnh thc t (yu t khch quan) t ra trong v sau qu trnh o to. Cn nhn mnh rng tuy bn ngoi cht lng o to l ci c trc, l tin iu kin ca hiu qu o to, nhng bn trong gia chng vn c mi quan h bin chng v thng nht vi nhau. C th tm tt mi quan h y nh sau: i tm hiu qu o to phi bt u t cht lng o to; ngc li, v hiu qu m phi c cht lng. Ni cch khc, nu khng c cht lng th chc chn s khng th ni ti hiu qu o to v hiu qu chnh l biu hin c th ca cht lng. Hiu qu va l mc tiu cui cng mang tnh nh hng va l mt tc nhn mang tnh ng lc, thng xuyn, gp phn to nn cht lng cho mi qu trnh gio dc-o to trong nh trng. 2. CHT LNG V HIU QU O TO th hin s gn b v ng gp thit thc, kp thi ca cc ngnh o to ti cc khoa/b mn ca Trng H KHXH&NV, HQG-TPHCM cho cc nhim v kinh t-chnh tr v vn ha-x hi trc mt cng nh lu di ti a phng v trong phm vi c nc. Thc cht y l vic xc nh ng ngnh, ngh o to st vi nhu cu x hi v ph hp vi iu kin thc t, v tr, chc nng, nhim v ca mi khoa/b mn, c trc mt ln trong hng pht trin lu di, l yu t nn tng quyt nh vic tnh ton cc bc i nhm to s pht trin vng chc ca ton trng.
2

Thuyt ly tr lm trung tm, mt khuynh hng gio dc hc t sn xut hin t th k XVIII XIX, qu cao ci t do ca ngi hc n gn nh ph nhn vai tr ca ngi th y.

Qu trnh khng ngng phn u xy dng ca nhiu th h cn b-ging vin ( c trong ln ngoi nc), vi nhiu cng trnh nghin cu, sinh hot khoa hc (cp khoa/b mn, trng, quc gia v quc t) cng nh n lc hc tp rn luyn ca nhiu th h hc vin, sinh vin trng thnh t mi trng ny cho thy Trng H KHXH&NV, HQG-TPHCM lun gn lin vi s nghip xy dng i sng kinh tchnh tr v vn ha-x hi ca a phng, ca c nc. Trc tnh hnh phc tp ca th gii v ca t nc hin nay, ton trng li phi tip tc trn tr tm bc i thch hp, trong mc tiu chung nht v cao nht ca trng chc chn vn phi l tip tc gp phn o to nn nhng con ngi tham gia tch cc v c hiu qu vo cc lnh vc hot ng x hi, nhng tr thc c nhn cch, c bn lnh, sc ng vng trong bi cnh hi nhp khu vc v quc t vi nhng vn ton cu ngy cng nhc nhi hn, nhng thnh vin ct cn ca lc lng lao ng quc gia bit pht huy th mnh ca ngh nghip gp phn xy dng mt x hi nhn vn, nhn o v thc s c vn ha. y chnh l nhng tiu ch cao nht t ra cho cht lng v hiu qu o to ch thc ca Trng H KHXH&NV, HQG-TPHCM trong tnh hnh hin nay cng nh trong tng lai lu di. Tm li, d i theo phng hng no i na, hiu qu o to ca cc ngnh o to ti Trng HKHXH&NV, HQG-TPHCM phi cn c trn s tha nh n ca x hi v kt qu c th ca cht lng o to c minh chng qua trnh , kh nng ng dng vn hc tp ca ngi hc, s thnh t ca h trong thc tin cuc sng, s thch nghi ca h vi qu trnh cng nghip ha, hin i ha t nc ang din ra ngay ti a phng v trong phm vi c nc. Ni cch khc, kt qu thc hin phng chm hc i i vi hnh v nh trng gn lin vi x hi ( y l gn vi i sng kinh t-chnh tr v vn ha-x hi ti cc a phng c th v trong c nc) l ni dung quan trng hng u nh gi cht lng, hiu qu o to ca Trng H KHXH&NV, HQG-TPHCM. 3. CHT LNG V HIU QU O TO BN VNG ca Trng H KHXH&NV, HQG-TPHCM c quyt nh v th hin vic gii quyt tt mi quan h gia mc tiu, nhim v o to vi hon cnh, iu kin thc t, kt qu t chc qun l cc khu ca qu trnh o to t u vo cho n u ra trong mi thi im lch s c th ca mi ngnh ngh o to trong tng khoa/b mn trc thuc trng. Nh nu trn, trong thc t cht lng v hiu qu o to tr thnh h thng nhng chun mc v nguyn tc chung chi phi xuyn sut trong mi hot ng khc

nhau din ra trong trng, lm cho cc hot ng va tr nn c tnh t gic cao hn va to ra ng lc mnh m tt c cng nht qun hng v mc tiu chung. T khu tuyn sinh, mt tit dy v hc trn lp cho n k thi tt nghip, lc no cng c rt nhiu yu cu t ra vi nhng ng tc nht thit phi c thc hin to ra cht lng v hiu qu thc s cho mt kha hc no . Ni rng ra, mi hot ng trong trng vi ni dung v hnh thc khc nhau, c thc hin bng cc iu kin vt chtk thut khc nhau nhm thc hin tt cc nhim v trng tm l dy, hc, nghin cu khoa hc v qun l-phc v dy v hc, suy cho cng vn l nhm t c cht lng o to c th, cui cng c c nhng hiu qu o to nht nh no , nhng ci gp phn lm nn thnh tch v s nghip o to ch thc ca trng. Mt tit dy tt i hi khng nhng (1) nng lc s phm v (2) vn kin thc chuyn mn ngh nghip (c l thuyt ln thc tin) ca ngi thy m cn (3) h thng chng trnh hc, gio trnh v gio n ca mn hc t tnh chun mc, qun xuyn c mc tiu v ni dung o to, ph hp vi trnh /cp o to, vi i tng o to v vi yu cu thc tin i sng. Khng km phn quan trng l ng c, thi v phng php hc tp ca ngi hc, cc iu kin vt cht-k thut phc v dy v hc, cc khu qun l dy v hc Ni khc i, mi yu t gp phn to nn cht lng o to cng chnh l nhn t c bn quyt nh hiu qu o to ch thc v cht lng o to bn vng chc chn phi bt u t mt tit dy tt, nu khng k n s chi phi nht nh ca cc iu kin v hon cnh khch quan c nhng sn phm tt, tc ngi hc sau khi ra trng c trang b kin thc v k nng pht huy tc dng trong thc t cuc sng. D c nh gi mt thi im nht nh, cht lng v hiu qu o to phi c xem xt trong tin trnh pht trin lin tc vi y cc yu t khch quan, ch quan ca n. Mc tiu, ni dung, v phng php ca cc ngnh KHXH&NV v lu di khng th ch nng v l lun hoc thin v ng dng nh chng ta v vn ang bn ci. Theo xu th chung, ni dung ca cc chng trnh gio dc v KHXH&NV chc chn s phi va chuyn su theo yu cu ca ngnh o to, ng thi phi va rng m d thch nghi hn, p ng yu cu a ngnh, a ngh (a kin thc) trong x hi cng nghip ha-hin i ha. Mt khc, cuc cch mng x hi ngy cng su rng tt yu i hi hnh thnh nhng con ngi pht trin ton din, m trc ht l v trnh vn ha v th hiu thm m. phi chng chnh l nhng yu cu mi v ngy cng mi m v cht lng v hiu qu o to m h thng cc trng KHXH&NV phi p ng trong thi gian ti?

Cc iu kin thc hin mc tiu, ni dung, v phng php ni trn cng khng ngng bin ng theo xu th chung l hon thin tng bc; do , nhng ni dung nh gi cht lng v hiu qu o to chc chn s ngy cng c nng cao. Nht thit phi tnh n nhng yu t khch quan nh vy khi trin khai thc hin t nh gi v nh gi ngoi ti nhng trng i hc v cao ng o to cc ngnh thuc lnh vc KHXH&NV. Thc t ca Trng H KHXH&NV, HQG-TPHCM cho thy r iu . T khi thnh lp n nay, nh trng khng ch gii quyt nhng hn ch v nhn s bng cch lin tc pht trin s lng v cng c cht lng ca i ng (cho ph hp vi yu cu mi) m cn tch cc tm kim bin php t chc hp l, xc nh r hn chc nngnhim v ca tng b phn v xc lp c ch/l li lm vic mi nhm to ra s phi hp vi hiu sut cao nht trong iu kin thc t trc mt ln cho hng pht trin lu di ca ton trng, ca mi n v v tng con ngi c th. Vi quan im , t c cht lng, hiu qu ngy cng cao hn trong s nghip o to ca trng, nh trng bt buc phi lun quan tm dn sc xy dng cng c b my v chnh sa l li lm vic, t c quan chnh quyn cho n cc t chc ng v on th, t cc hot ng tm v m ca Ban Gim hiu v nhng vn chung ca ton trng n cc hot ng tc nghip thng xuyn tng vi m ca cc b phn chc nng, ca tng con ngi c th trong trng. Ni cch khc, cht lng v hiu qu o to khng u xa xi m nm ngay trong mi hot ng ln nh ca nh trng: mi yu t tch cc trong trng u c th gp phn to nn cht lng v hiu qu o to; tri li, nhng nhn t tiu cc tn ti u chc chn s l tc nhn trc tip hoc gin tip gy tn tht cho cht lng v hiu qu o to. Theo ngha v do m vic xy dng mt mi trng S phm - Gio dc - Vn ha lnh mnh trong nh trng, vi mt c ch t chc cht ch v n np-k cng nghim tc Trng ra trng, Lp ra lp; Thy ra thy, Tr ra tr, Dy ra dy, Hc ra hc, Nghin cu ra nghin cu, chnh l nhng yu t c bn to nn CHT LNG V HIU QU O TO CH THC ca trng. Bn cnh s pht trin nhanh v quy m hot ng cng nh s lng hc vin, sinh vin, yu cu nng cao v cht lng v hiu qu o to ca trng i hi nhng iu kin v kinh ph v c s vt cht-k thut tng thch: mt bng, phng c, trang thit b phi p ng yu cu chuyn mn ha ngy cng cao v phc v kp thi cho dy, hc v nghin cu khoa hc. y tip tc l cu hi ln cho bc pht trin mi ca Trng H KHXH&NV, HQG-TPHCM.

Vic ci tin cht lng v hiu qu o to p ng yu cu cp bch ca s nghip nng cao trnh dn tr, bi dng ngun nhn lc cho lc lng lao ng quc gia, o to ti nng b sung vo cc lnh vc hot ng KHXH&NV cho cc a phng v cho c nc ang t cc trng o to cc ngnh KHXH&NV ni chung v Trng H KHXH&NV, HQG-TPHCM ni ring vo v tr khng h khim tn trong h thng gio dc quc dn. Vn l tm ra cch gii quyt tt nht (1) mi quan h trong nh trng gia dy-hc-nghin cu khoa hc v qun l dy-hc-nghin cu khoa hc cng nh (2) mi quan h gia nh trng v x hi c c th ha qua tng tc gia cht lng o to v hiu qu x hi ca chnh cht lng o to y. Tt c u nhm mc ch cao nht l thc hin tt nht trong nhng iu kin, hon cnh c th chc nng-nhim v ca mi khoa/b mn trong trng v ca ton trng, gp phn tch cc vo s nghip chung ca t nc, ca dn tc giai on hin nay. Ngun: tc gi