Thnh vin nhm: L Th Minh Trang

V Th Hunh Trm
Phan Th Thy Vn
Nguyn Th nh
3.1. NHNG VN CHUNG V K
THUT V SINH LAO NG
V sinh lao ng l mn khoa hc nghin cu
nh hng ca nhng yu t c hi trong sn
xut i vi sc khe ngi lao ng, tm cc
bin php ci thin iu kin lao ng, phng
nga cc bnh ngh nghip v nng cao kh
nng lao ng cho ngi lao ng.
3.1.1. i tng v nhim v ca v sinh lao
ng

Ni dung ca mn v sinh lao ng gm:
Nghin cu c im v sinh ca cc qu trnh sn xut.
Nghin cu cc bin i sinh l, sinh ha ca c th.
Nghin cu vic t chc lao ng v ngh ngi hp l.
Nghin cu cc bin php phng tnh trng mt mi
trong lao ng, hn ch nh hng ca cc yu t tc hi
ngh nghip trong sn xut, nh gi hiu qu cc bin
php .
Quy nh cc tiu chun v sinh, ch v sinh x nghip
v c nhn v ch bo h lao ng.
T chc khm tuyn v sp xp hp l cng nhn vo lm.
Qun l theo di tnh hnh sc khe cng nhn, t chc
khm sc khe nh k.
Gim nh kh nng lao ng cho cng nhn b tai nn lao
ng, mc bnh ngh nghip v cc bnh mn tnh khc.
n c, kim tra vic thc hin cc bin php v sinh an
ton lao ng trong sn xut.
Cc tc hi ngh nghip c th phn thnh
my loi sau:
a) Tc hi lin quan n qu trnh sn xut.
Yu t vt l v ha hc.
Yu t sinh vt.
b) Tc hi kin quan n t chc lao ng.
c) Tc hi lin quan n iu kin v sinh v
an ton.
Nm 1976 cng nhn 8 bnh ngh nghip:
Bnh bi phi silic.
Bnh bi phi do aming.
Bnh nhim c ch v cc hp cht ca ch.
Bnh nhim c benzen v ng ng ca benzen.
Bnh nhim c thy ngn v hp cht ca thy
ngn.
Bnh nhim c mangan v cc hp cht ca
mangan.
Bnh nhim cc tia phng x v tia X.
Bnh ic ngh nghip do ting n.
3.1.2. Cc bnh ngh nghip
Nm 1991 cng nhn 8 bnh ngh nghip:
Bnh bi phi bng.
Bnh rung ngh nghip.
Bnh sm da ngh nghip.
Bnh vim lot da, lot vch ngn mi, vim da
chm tip xc.
Bnh lao ngh nghip.
Bnh vim gan do virt ngh nghip.
Bnh leptospira ngh nghip.
Bnh nhim c TNT (Trinitrotoluen).
Nm 1997 cng nhn 5 bnh ngh nghip:
Bnh nhim c asen v cc hp cht ca asen
ngh nghip.
Bnh nhim c nicotin ngh nghip.
Bnh nhim c ha cht tr su ngh nghip.
Bnh gim p ngh nghip.
Bnh vim ph qun mn tnh ngh nghip.

Thng 9/2006 cng nhn 4 bnh ngh nghip:
Bnh hen ph qun ngh nghip.
Bnh nhim c cacbon monoxit ngh nghip.
Bnh nt du ngh nghip.
Bnh vim lot da, vim mng v xung quanh mng
ngh nghip.
a) Bin php k thut cng ngh.
b) Bin php k thut v sinh.
c) Bin php phng h c nhn.
d) Bin php t chc lao ng khoa hc.
e) Bin php y t bo v sc khe.
3.1.3. Cc bin php phng tc hi ngh
nghip
3.1.4.Cc bin i sinh l ca c th ngi lao
ng
Trong sn xut c nhiu hnh thi lao ng khc
nhau, nhiu ngh nghip khc nhau nhng ngh
no cng vy, tnh cht lao ng u bao hm trn
3 mt:
Lao ng th lc.
Lao ng tr no.
Lao ng cng thng v thn kinh tm l.
Bng 3.1. TIU HAO NNG LNG CC LOI LAO NG KHC NHAU
Cng lao ng
Tiu hao nng lng
Ngh tng ng

kcal/pht kcal/ngy
Lao ng nh 2.5 2300 3000 Gio vin, thy thuc
Lao ng trung bnh 2.5 5 3100 3900 Th ngui, th dt
Lao ng nng 5 10 4000 4500
Th m, th khun
vc
3.2. VI KH HU TRONG SN XUT
Vi kh hu l trng thi l hc ca khng kh
trong khong khng gian thu hp gm cc yu
t nhit , m, bc x nhit v vn tc
chuyn ng khng kh. iu kin vi kh hu
trong sn xut ph thuc vo tnh cht ca qu
trnh cng ngh v kh hu a phng.
3.2.1.Khi nim v nh ngha
Ty theo tnh cht ta nhit ca qu trnh sn
xut ngi ta chia ra ba loi vi kh hu sau:
Vi kh hu tng i n nh, nhit ta ra khong
20kcal/m
3
khng kh mt gi, trong xng c
kh, dt...
Vi kh hu nng ta nhit hn 20kcal/m
3
.h
xng c, rn, dt ct thp, luyn gang thp....
Vi kh hu lnh, nhit ta ra di 20cal/m
3
.h
trong cc xng ln men ru bia, nh p lnh,
ch bin thc phm.
a) Nhit l yu t quan trng trong sn xut, ph
thuc vo qu trnh sn xut.
b) Bc x nhit l nhng sng in t bao gm: tia
hng ngoi, tia sng thng v tia t ngoi.
c) m:l lng hi nc c trong khng kh biu
th bng gam trong mt mt khi khng kh hoc
bng sc trng hi nc tnh bng mm ct thy
ngn.
d) Vn tc chuyn ng khng kh c hin th
bng m/s.
3.2.2.Cc yu t kh hu
a) iu nhit ha hc l qu trnh bin i sinh
nhit do s oxy ha cc cht dinh dng.
b) iu nhit l hc l tt c qu trnh bin i thi
nhit ca c th gm truyn nhit, i lu, bc
x v bay hi m hi ...
3.2.3.iu ha thn nhit ngi
a) nh hng ca kh hu nng:
Bin i v sinh l:
Bin i v cm gic nhit ca da trn:
28 29
0
C cm gic lnh
29 30
0
C cm gic mt
30 31
0
C cm gic d chu
31.5 32.5
0
C cm gic nng
32.5 33.5
0
C cm gic rt nng
33.5
0
C cm gic cc nng
Chuyn ha nc: C th ngi hng ngy c s
cn bng gia lng nc n ung vo v thi ra;
n ung vo t 2,5 3l v thi ra khong 1,5l qua
thn, 0,2l qua phn, lng cn li theo m hi v hi
th ra ngoi.
3.2.4.nh hng ca vi kh hu i vi c th
ngi
b) nh hng ca vi kh hu lnh:
D xut hin mt s bnh vim dy thn kinh, vim khp,
vim ph qun, hen v mt s bnh mn tnh khc.
c) nh hng ca bc x nhit:
Cc tia hng ngoi c bc sng n 1,5m c kh nng
thm su vo c th, t b da hp th.
Nhng tia c bc sng khong 3m gy bng da mnh
nht.
Ngoi ra, tia hng ngoi cn gy cc bnh gim th lc, c
nhn mt.
Tia t ngoi c 3 loi:
Loi a c bc sng t 400 315nm.
Loi b c bc sng t 315 280nm.
Loi c c bc sng h hn 280nm.
Tia t ngoi gy cc bnh v mt nh gim th lc, bng
da, ung th da.
Tia lade gy bng da, bng vng mc
a) Vi kh hu nng:
T chc sn xut lao ng hp l.
Quy hoch nh xng v cc thit b.
Thng gi.
Lm ngui.
Thit b v qu trnh cng ngh.
Phng h c nhn.
Ch ung.
b) Cc bin php phng chng vi kh hu lnh:
Cn phi phng cm lnh do b mt nhiu nhit,
v vy u tin l phi qun o m v thoi mi
(nht l min bc ma ng lnh).
Bo v chn tay cn c ng giy m, gng tay m,
phi ch gi kh.
3.2.5.Cc bin php phng chng vi kh hu
xu
3.3. TING N V RUNG NG TRONG
SN XUT
a) Ting n l nhng m thanh gy kh chu,
gy ri s lm vic v ngh ngi ca mi
ngi.
3.3.1.Nhng khi nim chung v ting n v
rung ng
Cc loi ting n:
Ting n thng k.
Ting n c m sc.
Theo mi trng truyn m c ting n kt cu.
Theo c tnh:
+ Ting n c kh: trng hp trc b r mn.
+ Ting n va chm: rn, p.
+ Ting n khng kh: kh chuyn ng vi tc
cao nh ng c phn lc.
+ Ting n hoc xung: ng c izen hot ng.
Theo di tn s:
+ Ting n tn s cao khi f 1000Hz.
+ Ting n tn s trung bnh khi f = 300 1000Hz.
+ Ting n tn s thp f 300Hz.
b) Rung ng l nhng chuyn ng lin tc di
dng sng vi tn s cm nhn c nm trong
khong 12 8000Hz.
Phn loi theo mc nh hng:
+ Rung ng chung (gy ra dao ng ca c c
th).
+ Rung ng cc b (ch lm cho tng b phn
ca c th dao ng).
Phn loi theo tn s rung:
+ Rung ng tn s cao bin nh nh siu m.
+ Rung ng tn s thp bin ln nh ng
sc.
a) nh hng ca ting n:
Tc ng n h thn kinh trung ng, tim mch, thnh gic
v nhiu c quan khc.
Gy kh chu nh nh hng i thoi, cng thng, lm sai
lch thng tin, mt tp trung, gim nng sut ...
Mc nh hng ph thuc mc n, thi gian, cng ,
kh nng ca con ngi.
Ting n lin tc kh chu hn ting n gin on.
Qui nh ting n ni cn lm vic tp trung khng qu 55dB,
vn phng ti a 70dB, trn 90dB cn phi c bin php bo
v.
b) Tc hi ca rung ng:
Gy nh hng n thn kinh trung ng, tim mch, cc c
quan ni tng, lon tuyn tin nh, tun hon, vim c, vi
ha khp ...
Gy say (tu xe), mt mi, t chn, t vng tht lng, nga ...
3.3.2.nh hng ca ting n v rung ng i
vi sinh l con ngi
a) Bin php chung:
Trng cc di cy xanh bo v.
To tng bao che chn ting n.
Thit lp khong cch an ton vi ngun n.
Bit lp (di chuyn) ngun n.
3.3.3.Cc bin php phng, chng ting n v
rung ng
b) Gim ting n v rung ng ti ni xut hin:
Hin i ha thit b, hon thin qu trnh cng ngh:
+ Thay i tnh n hi v khi ln ca cc b phn
my mc thay i tn s dao ng ring ca
chng, trnh hin tng cng hng.
+ Thay thp bng cht do, tecxtolit, fibrlit,...m crm
hoc qut mt cc chi tit bng sn hoc dng cc
hp kim t vang hn khi va chm.
+ Bc cc mt thit b chu rung ng bng cc vt
liu ht gim rung ng c ni ma st ln nh
bitum, cao su, tn, vng pht, aming, cht do,
matit c bit.
Quy hoch thi gian lm vic ca cc xng n:
+ B tr cc xng n lm vic vo nng bui t ngi
lm vic.
+ Lp th lm vic cho cng nhn.
3.4. PHNG CHNG BI TRONG SN
XUT
a) nh ngha: Bi l tp hp nhiu ht c kch
thc ln, nh khc nhau tn ti lu trong
khng kh di dng bi hay bi lng v cc h
kh dung nhiu pha nh hi, khi, m khi nhng
ht bi nm l lng trong khng kh (gi l
aerozon) khi chng ng li trn b mt vt th
no (gi l aerogen).
3.4.1.nh ngha v phn loi
b) Phn loi:
Theo ngun gc.
Theo kch thc ht bi.
Theo tc hi.
c) Tnh cht ha l ca bi:
phn tn: l trng thi ca bi trong khng kh ph
thuc vo trng lng ht bi v sc cn khng kh.
S nhim in ca bi: di tc dng ca mt in
trng mnh cc ht bi b nhim in v s b cc ca
in trng ht vi nhng vn tc khc nhau ty thuc
kch thc ht bi.
Tnh chy n ca bi: cc ht bi cng nh mn din tch
tip xc vi oxy cng ln, hot tnh ha hc cng mnh,
d bc chy trong khng kh.
Tnh lng trm nhit ca bi: s lng trm ca bi c
ng dng lc bi.
Bi gy nhiu tc hi cho con ngi v trc
ht l bnh v ng h hp, bnh ngoi da,
bnh ng tiu ha ...
3.4.2.Tc hi ca bi
a) Bin php chung: c kh ha v t dng ha qu trnh sn
xut.
b) Thay i phng php cng ngh:
Thay phng php lm sch bng ct bng phng php
lm sch bng nc trong xng c.
Thay phng php kh bng phng php t trong cng
nghip sn xut ximng.
Thay phng php trn kh bng phng php trn t
trong ngnh luyn kim bt.
Thay vt liu c nhiu bi c bng vt liu t c.
c) phng bi chy n: theo di nng bi gii hn n,
c bit ch ti cc ng dn v my lc bi, ch cch li mi
la.
d) V sinh c nhn: s dng qun o bo h lao ng, mt n,
khu trang. Ch khu v sinh c nhn trong vic n ung, ht
thuc, trnh ni chuyn ni lm vic.
3.4.3.Cc bin php phng chng
Phi tin hnh kim tra trong nhiu giai on in
hnh ca qu trnh sn xut.
Phng php trng lng l phng php tng
i n gin v c kt qu tng i chnh xc.
Phng php in: cho bi lng trong in
trng cao th v dng knh hin vi m cc
ht bi.
Phng php quang in: xc nh nng bi
bng t bo quang in.
3.4.4.Kim tra bi
3.5. CHIU SNG TRONG SN
XUT
3.5.1.Mt s khi nim v nh sng,
n v o nh sng v sinh l mt
a) Mt vi khi nim:
nh sng thy c l nhng bc x photon c bc
sng trong khong t 380m n 760m ng vi cc di
mu tm, lam, lc,vng, da cam, hng
Quang thng () l phn cng sut bc x c kh nng
gy cm gic sng cho th gic ca con ngi. n v:
Lumen (lm).
Cng nh sng (): quang thng ca mt nun sng
ni chung phn b khng u theo cc phng do
c trng cho kh nng pht sng theo cc phng khc
nhau ca ngun ngi ta dng i lng cng nh
sng . n v: Candela (cd).
ri () l i lng nh gi sng ca mt b mt
c chiu sng. ri ti im M l mt quang
thng ca lung nh sng ti im . n v: Lux (lx).
chi (): chi nhn theo phng n l t s gia
cng pht ra theo phng no trn din tch hnh
chiu mt chiu sng xung phng thng gc vi
phng n. n v: Nit (nt, 1nt=10-4stb).
b) Quan h gia chiu sng v s nhn ca mt:

Th gic ban ngy: th gic ban ngy lin h vi s kch thch t
bo hu sc. Khi ri E ln, vi E 10lux (nh sng ban
ngy) th t bo hu sc cho cm gic mu sc v phn bit chi
tit ca vt quan st.
Th gic hong hn: th gic hong hn lin h vi s kch thch
t bo v sc, khi ri E 0,01lux (nh sng hong hn) th t
bo v sc lm vic.
Qu trnh thch nghi: l qu trnh cho th gic hong hn hot
ng. Khi chuyn t ri ln qua ri nh, t bo v sc
khng th t ngay hot ng cc i m cn c thi gian
quen dn, thch nghi v ngc li t trng nhn ti sang
trng nhn sng mt cng cn mt thi gian nht nh, thi
gian gi chung l thi gian thch nghi.
Tc phn gii ca mt: qu tnh nhn bit mt vt ca mt
khng phi xy ra ngay lp tc m phi cn mt thi gian no
. Thi gian ny cng nh th tc phn gii cng ln.
Kh nng phn gii ca mt: mt c kh nng phn gii trung
bnh ngha l c kh nng nhn bit c hai vt nh nht di
gc nhn ng = 1 trong iu kin chiu sng tt.
a) Chiu sng t nhin: mt tri l ngun bc x i vi tri t
chng ta.
Bc x trc tip l nhng tia truyn thng xung mt t to
nn ri trc x.
Chiu sng t nhin thch hp vi tm sinh l ca con ngi,
n rt c li cho cm nhn chnh xc v mu sc.
b) Chiu sng nhn to (chiu sng n in): s dng cc
loi n in chiu sng ti nhng ni thiu nh sng hoc
thi gian lm vic ban m, tri ma
c) Thit b chiu sng: C nhng nhim v:
Phn b nh sng ph hp vi mc ch chiu sng.
Bo v cho mt khi lm vic khng b qu chi qu cao
ca ngun sng.
Bo v ngun sng trnh va chm, b gi, ma, nng, bi
Chao, chp n c th thay i quang ph ca n khi cn
thit.
3.5.2.Cc dng chiu sng
d) Phn loi n (gm ngun chiu sng v dng c chiu sng):
Theo c trng phn b nh sng ca n: C 4 loi:
+ Phn b nh sng trc tip.
+ Chiu sng bn trc tip.
+ Phn b nh sng hn hp.
+ Phn b nh sng gin tip.
Theo kiu dng cu to dng c nh sng: C th chia thnh 5 loi:
+ n h, chp n c ming h.
+ n kn, chp n l mt qu cu trn bng thy tinh xuyn sng.
+ n chng m, vt liu v cu to m bo chng m t.
+ n chng bi.
+ n chng chy n, m bo khng xut hin tia la in, nu c
n ch xy ra trong ni b n .
Theo mc ch chiu sng. C hai loi: Chiu sng chung v chiu
sng cc b.
e) Thit k chiu sng in: Phi m bo iu kin sng cho lao
ng tt nht, hp l nht m li tinh t nht, c 3 phng php c
bn:
Phng thc chiu sng chung.
Phng thc chiu sng cc b.
Phng thc chiu sng hn hp.
3.6. PHNG CHNG PHNG X
Nguyn t phng x l nhng nguyn t pht ra
cc tia c kh nng ion ha vt cht, cc tia gi
l tia phng x.
Cc ng v phng x thng gp (Co
60
, U
238
,
Ra
236
, C
14
, Ba
130
) pht ra cc tia , , vi chu
k bn r cao.
n v phng x: Ci (Curi), R (Rnghen), Rad
(Radiation absorbed dose), Rem (Roentgen
equivalent man)
3.6.1.Cc cht phng x v tia phng x
Kho mu phng x
Dc cht phng x
Nhng cht lng c cha nguyn t phng x chnh
l nguyn nhn gip cc thanh ko lung linh mu sc
trong m.
Hnh phng x i xng
Cht phng x Polonium
a) Tc hi ca nhim x:
Xm nhp su vo c th qua h hp, tiu ha (ni
chiu), bn ngoi (ngoi chiu).
Gy ri lon h thn kinh trung ng, bng da, ty
, suy nhc, ung ththm ch t vong.
b) Cc nhn t nh hng n hiu ng chiu x:
Tng liu chiu x v liu chiu x mi ln.
Din tch c th b chiu x cng ln th cng nng.
Cc t bo non nh t bo ung th v t bo thai
nhi mn cm vi vi tia phng x hn l t bo gi.
S mn cm ca tng ngi i vi phng x cng
khc nhau.
Ngoi ra cn ph thuc vo trng thi c th.
Bn cht vt l ca tng loi tia x khc nhau, nh
hng khc nhau i vi c th.

3.6.2.Tc hi ca tia phng x v cc phng php
phng nga
c) An ton c nhn:
Ngoi nhng qun o bo h lao
ng cn phi c o chong c bit, giy
v nhng dng c khc trnh nhim x.
Qun o, gng tay tt nht l
nhng si bng nhng phi m bo trn
bng, t bt bi, giy, ng cao su

3.7. PHNG CHNG IN T TRNG
3.7.1 Tc hi ca in t trng

Gy tn hi n h thn kinh, nhc u, mt
mi, nng ny, kh th, bin i gan, l lch
To khong cch an ton i vi ng dy cao
p.
Ro chn, bao bc cc thit b cao tn bng
nhm, ng.
Ni t, dng nc trit tiu in t trng.
Hn ch s dng kim loi, din tch lm vic
rng.
Thng gi, chp ming l.
Gim thi gian tip xc vi cc thit b cao tn.
3.7.2.Cc bin php phng chng
in trng ca ng dy v trm cao th (tn s
50Hz), c bit l ca ng dy v trm 220kV
thng c tr s cao. Khi lm vic, sng rt gn
cc ng dy, thit b ca trm th cng in
trng c th rt ln v gy nguy him cho ngi.
V th, hn ch tc hi ca in trng ngi ta
p dng cc bin php: mc qun o chn c bit,
dng cc li chn, lng chn, tm chn gim
cng in trng tc dng ln ngi. Ngoi ra
cc cng trnh khc gn cc ng dy cao th
220kV 500kV th cc b phn kim loi ca cng
trnh cn c ni t.
3.7.3.nh hng nguy him ca in trng
ng dy v trm cao th
THE END
Chng 3