Reader Referaat 28-11-2013

Naam: Rik Smies

Onderzoek: graffiti/street-art
Klas: AB 3!
Hoofdvraag: Waarom en wanneer word graffiti/street-art tot kunst verheven?
Alleen gekken en dwazen, schrijven hun namen op muren en glazen
1
Inleiding
Street art is een enorm "reed "egri#$ %et is eigenli&k een o'erkoe#elende naam( ge"r)ikt 'oor alle
'ormen 'an k)nst o# straat
2
$ Street art is een onderdeel 'an de graffiti "e*eging$ Onder street art 'alt
alle illegaal en legaal aange"ra+,te k)nst die niet "i& ,et klassieke graffiti"eeld ,oren$ -raffiti is ,et
s+,ri&'en 'an een naam( een alias o# alle mogeli&ke #lekken$ %et 'ers+,il t)ssen graffiti en street art is
dat ,et "i& graffiti om de naam zelf gaat en 'oor street art de af"eelding "elangri&k is$ -raffiti draait
oors#ronkeli&k om letters$ %et +riteri)m 'oor graffiti is de moeili&k,eidsgraad( de sti&l en 'aak ook de
#laatsing 'an ,et des"etreffende *erk en 'oor street art de originaliteit( "oods+,a# ,et "eeld zelf en
ook de #laatsing$ .k "en zelf al lang geleden ge/nteresseerd geraakt in graffiti en er ook zelf mee aan
de slag gegaan$ N) ik in mi&n st)die steeds meer "ezig "en met de k)nst*ereld( "li&f ik ,et een
interessante s#anning 'inden( t)ssen de k)nst*ereld en de straatk)nst *ereld$ 0aar ik graag *at
meer onderzoek naar doe$ .n deze #resentatie geef ik een "reed "eeld 'an de ont*ikkelingen "innen
de graffiti k)nst en de street art$ .k leg ,et ontstaan )it 'an de "eidde k)nststromingen$ 1e
ont*ikkelingen "innen de stromingen en de 'ers+,illen/o'ereenkomsten$ .k "e,andel 'ers+,illende
'oor"eelden )it de ge,ele ,istorie 'an deze k)nst'ormen *aar)it zal "li&ken ,oe di'ers deze is$
ers+,illende artiesten komen aan "od( en ook 'ers+,illende )itingen "innen de street art$ .k #ro"eer
die#er in te gaan o# de motie'en en de geda+,tes 'an de k)nstenaars$
Probleemstelling
2oals de naam al aangeeft li&kt street art onlosmakeli&k 'er"onden met de straat$ !o+, *orden steeds
meer street art k)nstenaars( maar ook graffiti k)nstenaars ge34#oseerd en 'ers+,i&nt er langzaam
meer street art o# de k)nstmarkt en o# +ommer+ieel 'lak$ 1e langzame a++e#tatie 'an deze nie)*e
k)nst'orm door de ge'estigde k)nst*ereld is ook een interessante ont*ikkeling *aar ik 'erder o# in
ga$ 1an kom &e al ga)* "i& de 'olgende 'raag5 6.s graffiti of street art #er definitie ge"onden aan de
straat78$ O# deze 'raag is geen eend)idig ant*oord te ge'en$ 1e ,ard+ore
3
graffiti- artist zal al snel
"e'estigend ant*oorden( maar is ,et *el zo makkeli&k een ant*oord ,iero# te form)leren7
0anneer *ordt graffiti of street art tot k)nst 'er,e'en7 .s ,et niet ook k)nst *anneer ,et illegaal
aange"ra+,t is7 0at maakt dan ,et 'ers+,il7 Niet iedereen is "li& met de ont*ikkeling 'an street art
naar 6de k)nst*ereld8$ %ard+ore Street artists 'inden dat deze "ig ")siness ingaat tegen alles *aar
street art 'oor staat$
%et is een "li&'end en #rikkelend dilemma$ eel graffiti artiesten zien nog steeds( de nie)*e
mogeli&k,eden in deze ont*ikkelingen( dit als een mooie manier om ,)n geld te 'erdienen$ Nat))rli&k
zi&n er ook alti&d negatie'e rea+ties aan 'er"onden$ Niet alleen 'an ")itenstaanders maar ook andere
artiesten 'inden ,et een 'er*er#ing 'an alles *aar graffiti 'oor staat$ 2o zei "i&'oor"eeld Keit, %aring5
9!,e metro station are m: galleries and t,ere is m: #)"li+$;
<
=ersoonli&k 'ind ik dat de graffiti
"e*eging zelf ook al 'oldoet aan de +riteria die een nie)*e k)nst'orm nodig ,eeft$ %et "e'at een
nie)* t,ema( een nie)*e drager en een nie)*e te+,niek$ O"&e+tief gezien en 'an)it k)nstkritis+,
oog#)nt$ >r *aren eerder k)nststromingen die felle kritiek o'er zi+, ,een kreeg( denk aan ,et
k)"isme of ,et fa)'isme$
Overstap naar kunstvorm
1e o'ersta# 'an de graffiti o# de straat naar de galeries "egon eigenli&k in Nederland$ O# een
gege'en moment *erd de k)nst*ereld ge/nteresseerd( 'ooral in de Amerikaanse "e*eging$ 2e
"esloten een aantal e4#osities te organiseren in Nederland en daar'oor "ekende Amerikaanse
artiesten te 'ragen$ 1e e4#ositie 'an ?aki Korn"lit *as een 'an de eerste$ Bo:mans 'an Be)nigen
m)se)m in Rotterdam "esloot to+, in 1@83 om een graffiti tentoonstelling te organiseren$ Aater *erd
deze in -roningen ook 'ertoond$ %et -emeente m)se)m in %elmond ,ad een solo e4#ositie 'an
Rammelzee$ Aater k*am dit ook in ,et -ronings m)se)m$ 1e artiesten )it Amerika namen ,)n sti&l
mee in Amsterdam en dit *as iets *at totaal nie)* *as in Nederland$ Al ga)* *erden s+,ri&'ers
ge/ns#ireerd door de Amerikaanse sti&l en namen dit o'er in ,)n *erk$ %ierdoor is de graffiti sti&l die
1
Citaat uit: Kroonjuwelen, een documentaire over de opkomst van graffiti in Nederland.
2
Street-rt! kan "ijn, ur#an knitting, posters, stickers, stencils, graffiti, murals, leu"en etc.
$
%ardcore, #etekend eigenlijk de graffiti artiesten die &et doen voor de kick, de illegaliteit, &oe meer &oe #eter.
'
Citaat uit: Stefan (ins, Coming from t&e su#wa), New *ork +1,-./
zi&n oors#rong ,eeft o# de Ne* ?orkse straten( ook ,ier o'erge*aaid en naar andere delen 'an
>)ro#a$
ritieken
>r zi&n )iteraard 'eel kritieken als ,et gaat om graffiti en street art$ !e "eginnen "i& ,et sim#elste
'oor"eeld( graffiti is illegaal en d)s niet ge*enst$ %et s+,e#t een on'eilig ge'oel en is niets meer dan
een daad 'an 'andalisme$ >r zi&n )iteraard 'ormen 'an graffiti die #))r 'andalisme zi&n( maar ook 'eel
'ormen 'an street art die to+, e+,t "i&zonder k)ndig en mooi zi&n$ Nat))rli&k 'alt o'er smaak te t*isten$
>en "elangri&ker #)nt 'an kritiek is de kritiek die graffiti artiesten zelf ,e""en o# de
'er+ommer+ialisering 'an ,)n #assie( nameli&k graffiti ,oort o# de straat$ oor de e+,te graffiti
artiesten is de sta# naar de galeries en e4#osities een 'er*er#ing 'an alles *aar graffiti 'oor staat$
Nameli&k ,et afzetten tegen ,et s:steem en &e eigen #lek o# de *ereld +laimen in #laatst 'an net&es
meedoen met de massa$ Andere 'oorstanders zien ,et *erk in de galeries eerder als een )it"reiding
'an ,)n +reati'iteit en *elli+,t maken ze er ook nog ,)n "rood mee$ .n de #resentatie ga ik die#er in
o# deze dilemma8s
1e k)nstenaars die ik zal "e,andelen zi&n allemaal oors#ronkeli&k "egonnen in de illegale graffiti
s+ene en later ,e""en ze een sta# gemaakt naar de +ommer+i3le *ereld of de k)nst*ereld$ 2o
"e,andel ik de 'olgende artiesten5 6Seen8 61elta8 6O"e:8 6Banks:8 en 6A)gor8
Seen Richard Mirando `The odfather of raffiti
Biss+,ien *el de #ionier 'an de Ne* ?orkse graffiti s+ene$ Baar ook 'an de graffiti zoals *e ,et
'andaag de dag o'eral kennen$ Seen is een "elangri&k onderdeel 'an mi&n onderzoek( omdat ,i& als
,et *are aan ,et "egin stond 'an de k)nst die later de ,ele *ereld o'er gaat$ .n de ti&d 'an Seen *as
alles nie)* en graffiti artiesten moesten zelf ontdekken ,oe ze ,et "este en mooiste s+,re'en$
1aarom "es#reek ik ,em ook( zodat *e een f)ndering ,e""en *aar graffiti in zi&n #))rste 'orm o'er
gaat$
!"anks#$
Banks: is ,et #se)doniem 'an een *ereld"eroemde Britse k)nstenaar en street artist$ 2i&n
k)nst*erken zi&n 'aak #olitiek en ,)moristis+, 'an aard$ .n zi&n straatk)nst +om"ineert ,i& graffiti met
een ,em kenmerkende s&a"loonte+,niek$ >en "elangri&ke s#eler in de street art *ereld en de
k)nst*ereld n) ook$ %i& is erg maats+,a##i& kritis+, en zet dit to+, om naar "i&zonder s)++es$
!%e&ta$ !"oris Tege&&en$
1elta is een 'an de meest "ekende en geres#e+teerde Nederlandse graffiti artiesten$ 2i&n st)die naar
#ers#e+tief en de r)imte s)ggestie in ,et *erk *aren in die ti&d ,eel 'ernie)*end$ !egen*oordig zi&n
er meer mensen die dit doen( maar 1elta stond ,ier aan de "asis 'an een nie)*e stroming "innen de
graffiti$ Nameli&k de 3d graffiti k)nst$ 0at ik zo interessant 'ind aan 1elta is zi&n o'ersta# naar de
"redere k)nst*ereld$ andaag de dag maakt 1elta installaties en ar+,ite+tonis+,e s+)l#t)ren$
She'ard (aire# !)*e#$
6O"e:8 een alias 'oor S,e#ard Caire: is een i+oon in de street art *ereld en n) ook zeker in de
+ommer+iele *ereld$ %i& is *elli+,t ,et "oeg"eeld 'oor een street artist die de +ommer+iele *ereld
naar zi&n ,and zet( door zi&n eigen kledingli&n te lan+eren$ .n zi&n *erk zi&n sterk in'loeden merk"aar
'an de #o#-art maar ook de re+lame *ereld$
!+ugor$
Bi&n #ersoonli&ke fa'oriete graffiti artiest is 6A)gor8$ Ook "i& A)gor is er *el een 'erandering te zien in
de laatste &aren$ 2o 'alt o# dat ,i& net als 'elen andere artiesten zi&n *erk o# +ommer+i3le s+,aal gaat
)it"reiden$ 2o is ,i& "i&'oor"eeld ge'raagd door ,et kledingmerk5 6AR-8 om designs te maken 'oor
kleding en 'oor skate"oard de+ks$ Ook ,eeft ,i& de 'oorkant 'an een editie 'an 6Dom#le48 magazine
'ormgege'en$ Solo e4#osities gedaan en nog 'eel meer$ %i& is mede "ekend ge*orden door zi&n
"ill"oard #ie+es$ %i& reageert o# de re+lame "ill"oards en 'er*erkt deze in zi&n *erk$ Als een rea+tie
o# de massa +)lt))r *aarin *e le'en$
.k #ro"eer met dit onderzoek "e#aalde 'ragen o# te lossen$ Om een d)ideli&k "eeld te kri&gen 'an ,et
street art fenomeen 'ond ik ,et "elangri&k om grondig onderzoek te doen naar alle fa+etten "innen de
k)nststroming$ Om de ,oofd'raag te k)nnen "eant*oorden is ,et "elangri&k te sna##en *at k)nst(
k)nst maakt$ .k "en 'an mening dat graffiti of street art ondanks dat ,et ge"onden is aan de straat( al
#er definitie k)nst is$ Nat))rli&k is er een onders+,eidt te maken t)ssen #)re 'andalisme en de
k*alitatief ,oogstaande graffiti #ie+es$ Baar als &e die#er ki&kt naar de ,ele stroming die de graffiti
"e*eging met zi+, mee "ra+,t( dan 'oldoet deze nie)*e 'orm 'an k)nst aan de +riteria die k)nst
nodig ,eeft$ >r is s#rake 'an een ge,eel nie)*e te+,niek( een nie)*e drager en een nie)* t,ema$ .k
denk dat dit ,et aller "elangri&kste is 'oor k)nst( is dat ,et 'ernie)*end is$ >n *anneer galeries(
er'oor kiezen om de k)nst een #laatst te ge'en in ,et m)se)m$ 1an 'eranderd er *el degeli&k iets
aan ,et "eeld 'an de graffiti of de street art$
,ideo$s uit 'resentatie:
-A)gor o'er de re+lame *ereld en zi&n "ill"oard k)nst$
,tt#://***$:o)t)"e$+om/*at+,7'EFGd&H4R>Im0
-Jitleg o'er de komst 'an Amerikaanse graffiti artiesten naar Nederland$ Cragment )it de film
Kroon&)*elen$
,tt#://***$:o)t)"e$+om/*at+,7'EfKLOBHL32J
-1elta legt )it ,oe zi&n 3d *erk tot stand is gekomen$ Cragment )it de film Kroon&)*elen$
&ttp:00www.)outu#e.com0watc&1v2345-677ase5
"ronnen
Cilms:
-Banks:( Br$ Brain*as, 6>4it tro)g, t,e gifts,o#8$ M2010N Cilm
-A,earn( D,arlie( 60ild St:le8 M1@83N Cilm
-D,alfant( %enr: ea$ 6St:le 0ars8 M1@83N Cilm
-Kroon&)*elen( >en do+)mentaire o'er de o#komst 'an de graffiti in Nederland =ias M200ON
Boeken:
- Doo#er( Bart,a Me$a$N S)"*a: Art( !,ames P %)dson M200@N
- >ins( Stefan Me$a$N Doming from t,e s)"*a: Ne* :ork graffiti art ( -es+,iedenis en ont*ikkeling 'an
een +ontro'ersi3le "e*eging$M1@8<N
- Fones( 0ill->lls*ort, 6Banks:( de man a+,ter de m))r8 Ae"o*ski =)"lis,ers( Amsterdam M2012N
0e"sites:
--e+iteerd )it5 ,tt#://k)nst-en-+)lt))r$infon)$nl/k)nst/<83O1-is-graffiti-k)nst-of-'andalisme$,tml
--e+iteerd )it5 ,tt#://***$skateall+ities$+om/*ord#ress/feat)res/a)gor/
-Af"eelding )it5 ,tt#://"ea)tif)lde+a:$+om/2012/01/1@/delta-from-graffiti-to-ar+,ite+t)re/
-Af"eelding )it5 ,tt#://***$o"e:giant$+om/#rints/im#erial-glor:-offset
Richard Mirando !Seen$
!een, Aerosol op trein, "ew #ork $1%&'(
Seen( erf o# +an'as( Ne* ?ork( Jit de 6Seen Dit: Datalog)e8
!"anks#$
Banks:(
erf o#
m))r( Bristol M2011N
"oris Tege&&en !%e&ta$
1elta$ -raffiti o# m))r( Mdata on"ekendN
1elta( 1i'erse materialen( s+)l#t))r 6A "eatif)ll de+a:8 M2003N
!)*e#$
S,e#ard Caire:( Ait,o o# #a#ier( M2013N

S,e#ard Caire:( 6O"e: t,e -iant8 =oster o# m))r( M200GN
!+ugor$
A)gor( -raffiti o# "ill"oard #oster( Aos Angeles( M2012N