Tc Gi: T Hoi CT BI CHN AI

CHNG III
Khng chin, Nguyn Hng v Kim Ln a gia nh tn c ln p Cu
en trn Nh Nam. Cc ha s Trn Vn Cn, T Thc Bnh, c nh bc Ng
Tt T cng ln quy qun trn ci i thp by gi cn hoang vng. Nhng
vng Xun ng (Ph Th) hay Qun Tn (Thanh Ho) cng t hi li nhng
lng vn ngh s khng chin. Nghe k ho s Trn Vn Cn c x cp c
rung, anh i cy tho. Tn cng cm p Cu en, Nguyn Hng t li l
p i Chy.
Chng hiu v s tch g. Cc nh y cho n khi ho bnh lp li. V H
Ni, Nguyn Hng v v con thu ci gc hai mt nh ph Miriben c bn
cnh vin Mt gn ch Hm. Nh nhng ln Nguyn Hng r n chi nh
thng vo chiu th by. Dng xe p ci sn chung nhp nhp nh di ri
ln gc. Nh mt bung lng cng ba l, tay ni. Chng khc trc kia di
bi Ngha Dng. Ch thm tr con chy ra chy vo lt nht ri c mt. Ch y
xin c lm nhn vin ca hng quc doanh sch, ng bn quy gc nh
bch ho tng hp by gi, pha ca ng Hng Bi.
- Ngi vo y ly ch cho m n k ci ho l. Ch rn phi chn nng ti
ch mi hay.
Nguyn Hng lui cui dp quanh cho ti ngi ta lng vo tng trng ra
chng cht dy in ngoi ca s, l x c rng bay ro ro. Nguyn Hng
khng ni, nhng ti bit ci ch rn ny ri. Nguyn Tun ch nghe, lc
u, ra ch rn Nguyn Hng i ci thng xi c b hung th n cn t ci
g. Nguyn Hng khng khi no mi Nguyn Tun v bit ti thng thc c
mn tiu to cao cp y, ch nh cng chng cn bo trc. y l ci nem S
Gong nhn rau n b xin hay mua c nh h sinh no y. Nguyn
Hng thng ca tng sc thn k b v cha bch bnh ca rau n b . Khi
b y ln Bc M, tao ngi vit c c tp bt k Cuc sng li cn sng m
d c v n Nam nh ri ly v cng l nh ci phi gi y ca tr s sinh.
M tao ngm ru mt ong gi ln Bc M. By gi thi mt ci rau n ti c
nh c tm b!. Nguyn Hng ci h h.
Ming ch gi nng rn. Bt dm pha khng c t - ch nh khng n t.
a x lch trng ngn. Nhn trn mc nh v min. K ra cng cm thy hoi
hoi khc v, nhng vn tnh d n, ti nhm ngon lnh bnh thng.
Gia nm 1957, Hi Nh Vn c thnh lp. Nguyn Hng ph trch tun
bo Vn ca Hi. nhiu nm lm ngh vit v trong khng chin c lm bo,
lm xut bn nhng cng l ngi trong rng iu khin i quang gnh sch bo
i cc chin khu, chng ti b ng v ho hc nhng cng vic mi.
Chn nm rng, khng c lng, qun o pht theo ma, x phng tm v
git cng lnh kho tng ming. C quan sm dao ko, tng mi ngi hi
www.phuonghong.com www.taixiu.com
26
Tc Gi: T Hoi CT BI CHN AI

u cho nhau. Vn Cao ct tc p c ting, ch dng ko. Tr li thnh ph,
kh u cha bit, nhng thc n v hng ho h. Chiu chiu, ung bia c
chai ln bn gc liu nh Thy T. Nh hng Ph Gia, vang vang hng vang
trng v cn dnh rm nh va ly di hm ln. o khoc da lng cu Mng
C m rc, ngi ta mua v ph ra lm m gh. Hng Trung Quc thi th
thng vng h cm. Kim so, kim khu, ch mu, c ci ca la thu, sng xu,
m chnh, xe p ci xe tru cao ngng. C xi r ngt pha vo bia cho nhng
ngi mi tp tng ung bia. Bt u c lnh lng thng. Khng nh bao
nhiu, nhng ti no cng c th la c hng qun c. C cm tng c loi
ngi tin b tin ca n mng Vit Nam in Bin Ph.
Chng ti ng ngng mt cch khoan khoi. t nc nh cnh ng cy
v, cha bit cy hi ra th no. Vt thng ci cch rung t, chnh n t
chc cn hon hn khp ch th qu. Cc thnh ph bt u ci to t sn.
Bo ch h trm hoa ua n, trm nh ua ting. Chng bit cn do ca nc
ngi ta ra sao, nhng nghe khu hiu kh sng tai. n khi thy ni c hoa
thm, c hoa thi! li mi ng ra l c hoa thm, c hoa thi!. Nm 1956,
Hungari xng i mi. Th lnh Jmr Natgi b treo c.
Cha kp ng ngng, li ng ng i khc li ngay c trong thnh ph.
Nh my dim, nh my gch thi Php h lm tri lnh, tanh bnh nh
bi hoang. in Yn Ph, xe in Thu Khu c l 1899, nh my ru cnh
ngha a Ty, Chnh ph phi mua li ca cc cng ty t nhn Php. Nghe ni
m Hn Gai, ng st Hi Phng Vn Nam ta cng chuc mt nhiu tin.
Chin thng ri m cng chng ly khng c. Cc thnh ph ng ci to t
sn. Cch lm du du v lng l. Nhng cng xanh mt. Nh my thuc da
Thu Khu, nh my gch Cu ung my v c tin va chung nhau tu, by
gi lo st v phi ln t sn. Nh giu kho ca im m, ngi ra vo khun ln
c lc chp ti. Quanh tng, i s qun Php cm tm bin t ring. C
quan lnh s M dn vo Si Gn, by gi ch y l cng tin ca s qun v
Php kiu. Tng gim mc uy- ly ngy ngy sai my b gi n mua v
thc n v dng. Tng bao ti cc thc c thu xch l ko sang nh th
Hng Trng.
B ng v si ni, nhng tri ngc v mi m y di vo mi chng ti.
By gi nhn li, nghe k chuyn li, tng nh cu chuyn l lng mt lc.
Nhng ng i v nhng quanh co bi ri n mi con ngi lng nhng c
my nm trc v sau 1957. Ngi nht nhng ln hp chi b c quan. Cuc
chin u ln kt thc in Bin Ph, nhng chng ti li khng m nh
Tuyn Quang. Thm nhiu t chc mi c cn b cc khu v t min Nam tp
kt ra. Hp c quan, hp chi b, tranh lun min man. Dn d, hnh thnh ci
nhn mt s ngi, thnh mt ch trch c quan cn tr, hn ch, c th mi l
mi. Mi vic khng phi ca c quan hnh nh u ng hn.
Ti lm nh xut bn Vn Ngh ri nh xut bn Hi Nh vn. Khi in tiu
thuyt Ging t ca V Trng Phng, ti v Mc xin php gia nh tc gi, gp
www.phuonghong.com www.taixiu.com
27
Tc Gi: T Hoi CT BI CHN AI

ch Phng v by gi c b thn sinh V Trng Phng vn cn. M chng nng
du sinh sng gieo neo ngy ngy cp ci thng my l thuc vin ra ch Ng
T S. Bao nhiu nm, sch ca V Trng Phng by gi li c in, c nh
mng lm. Qu ti nh bn b cng thi vi nh vn khut. Tht ra, ti
khng bit mt Tn v V Trng Phng. Ti vo ngh vit, cc nh vn ny
qua i. Khi y, cc nh xut bn Minh c, nh Thp cng rc rch in V
Trng Phng, qung co rm r. Ngay c quan cng ly nhau ci cm tng
t nhn in mi phng khong, nh xut bn ca on th g b v dng nh
li thi. Ngi ta ln nc v cnh tranh nh thi trc. Nh Minh c yu cu
c k nim V Trng Phng chung vi chng ti Nh Ht Ln thnh ph
v l do nh y cng in V Trng Phng. Chng ti nh in li tiu thuyt Mt
mnh trong m ti ca V Bng. Ti tm gp ch V Bng. Bit tin, lo Minh
c nhng nhu mt tr xc n lun. Chng ti in kch Kim Tin ca Vi
Huyn c, Nh xut bn Minh c cng in Kim Tin, a n kin vi
phm bn quyn tc gi. May, c bc s Vi Huyn Trc, con trai c Vi bo
m, nh xut bn chng ti khng b thua kin.
Ch c tri chy khi in li tp truyn ngn Vang bng mt thi ca
Nguyn Tun. Cng ngu nhin khng b ginh git. Nguyn Tun khng
tng s nhng Nguyn Tun bo: Trng mt thng Minh c thy kh
chu. Mnh cng tin nhiu nh xut bn, nhng cha cm ca thng ny
mt xu. V chng mu s Nguyn Hu ang ca nh Minh c thm ght vn
Nguyn Tun. Vn Nguyn Tun, Nguyn Hu ang c mt on cng khng
ni. u cng l l i, cc ng cao ngo thng khng nhn mt nhau.
Nguyn Tun nh lu v ght dai. Khng bit bao nhiu nm, Minh c i
t v vn m mng xut bn. Anh phc mt k hoch chin lc v xut bn
nh ti gii thiu vi nhng c quan c trch nhim. Vic khng n u, Minh
c rn qun c ph v bn sch c trn ph Hng Bt. Khai trng qun,
Minh c nh ti mi Nguyn Tun, Nguyn Tun khng tr li. Ri Minh
c mt bnh, Nguyn Tun c vn ti: Sao ng i a m thng y?. Ti bo
trong u ti khng thy c cu tr li no v vic nh ng hi ti. Nguyn
Tun v khng tin. Song cng khng vn na, chng ti trnh i bng cch
ng ci chn hi mnh.
Hi y, n nh xut bn Minh c, ti quen Minh c v T Thu Nguyn
Vn Kin, cng ngi Thi Bnh, mt trong nhng cy bt lng th mi, thi
k u, lc lm th k nh xut bn. T nm 1945, Minh c Thi Bnh
ln H Ni lm xut bn. Nguyn Cng Hoan gii thiu cho ti lm quen v bo
b thng ny ph Pi k bun ng nt m giu c, chng bit thc hay a.
Nh xut bn Minh c ph Phan Bi Chu. Trng Tu nh ch nh ngi
y. Ti cng cha c bit Trng Tu trc kia. ng Trng m ru, m
o. D thng ch c ti ung, cm thy d chu. Lng thng v c quan. Bui
tra, tri chiu, Nguyn Bnh, Hong T Nguyn v ti ngh li trong bung
lm vic. Hong T Nguyn hng mt chn. Nhng c mt chic giy nh
www.phuonghong.com www.taixiu.com
28
Tc Gi: T Hoi CT BI CHN AI

bng ln, t tng trng trn gh - chic giy p , khng bao gi c x
chn. Khi mi ngi t do ra bo, m xut bn.
Trong thnh ph nhan nhn bo hng ngy Thi Mi bo tun Nhn Vn,
Tre Xanh, Trm Hoa v nhng tp san nh k Giai Phm, t Mi... ng
Phng Ngc Long nh xut bn Hng Vn ngoi khu 8 v tm ti bn m xut
bn. ng Long chnh l ch Luyn ngy trc ph Hng M m ti xung
hai nm, n khi thi trt vo trng Ca ng mi tr v qu. Nguyn Cng
Hoan v ti n nh ng V nh Long. Nhng nm v sau, ng yu bnh tim,
bnh th. Vn chu kh ngy no cng i quanh h Hon Kim. V hng hi
mun m li nh Tn Dn. Nguyn Cng Hoan bo: Lm g th lm, ng lm
xut bn, ng . Mc du khi y c ng Thut hiu sch c dc B Triu, em
ng xut bn i Mi Trc V xa kia, ng Thut nh lm xut bn s in m
u hai tc phm ca Nguyn Cng Hoan, th Nguyn Cng Hoan khng
khuyn can cu no. Hai nh gio b bn lu nm, Nguyn Cng Hoan ni tht
iu mnh ngh v tnh ton h ng Long.
Dn dn, cng c quan tuy hng ngy gp v lm vic, nhng cch sng
ca mi ngi cng p m na tht, na giu. Chi vi nhau y, ri i u,
lm g khng bit. V xem nh c nhng vic tnh ngha. Ti lo toan cho L
t b c c Nguyn ngi v ly lc i ci cch rung t, Hong Cm m
thm ra to dt khot vi c hng xn ch Hanh. S giao thip hai mt v cnh
hu ny n ngay c trong vic ng l mt lng v phi tri cn ngang mt, bi
ti lm b th, L t ph b th chi b ng. Nhng cng ch th thi.
Tun bo Trm Hoa ca Nguyn Bnh mi xut bn. Nguyn Bnh tp kt
min Nam ra. My nm sau trong y Nguyn Bnh thi khng cng tc u
na, nhng vn vng gii phng ng Thp Mi. Vui th in vin ni knh
rch v bn b qua li gip . Khi t nc b chia i, Nguyn Bnh c gi
i tp kt, cng nh cn b c phn cng ra min Bc. Nguyn Bnh v cng
tc nh xut bn, cng lm vic vi ti. Gp li nhau th hn mi nm qua
m tng nh mi hm no cng anh em nh th Vit Chu Lng ngng gieo
tnh v Tn Phng i n cho c ch C. Nhng ngi lang thang bt c ch
ngy y nh xa nhng cng tht khc xa:
C ln ti xung Nam nh, n tm Vng Xuyn cng tc th vin thnh
ph. Ngi nh nhn, gi i nhng vn kho. Tay bt mt mng xong cung
cch th tha gi ng ch, bo co anh, ngh th trng, li thi qu. Trong
khi ti tng nh va mi y, ci thng Vng Xuyn tn l Trut m bn giy
bin s phng m chng ti gi a l sinh s phng, ng thy c chy kin ti
khng nh ci ph vng, ph hng Nu hay bn Ci. Thy c Trut vi
Nguyn Bnh, V Hong Chng t thuc phin v lm th, c th sut m
trong ci phng hp nh Trut c gi l l luyn linh an. Khch rng r
chi khng chu nh r, hm no cng say thuc n bng mi, bng mt. Ch
Trut ngi y , phc hu vn cm ru i bn chng ngy hai ba tm
www.phuonghong.com www.taixiu.com
29
Tc Gi: T Hoi CT BI CHN AI

tt Khng hiu ti ti hay ti anh m by gi li ra s cch bc v khch so n
th. Ci nm Vng Xuyn v hu ri, ln vi con trn H Ni ti mi r hi
y c quan, anh ch lm vic gi my quyn sch th vin m ci ng sinh s
phng kim n hi xa ng b u ct lc v ly lch thy c v nhng chi
bi. Ci v ca ti tht tn nhn.
Khi nhiu ngi cn n v c quan, phng lm vic cng l ni . Tnh
nt Nguyn Bnh th chng khc xa. i l mt cuc chi di, m thin h phi
cung phng nh th. Bn mt trng, hiu th khng? Nhng tr y nhiu kh,
tn phin, c qui lm. Ti ngh th. Lm bin tp bo, xut bn nh lm khon,
chng cn gi gic bn giy. M cng vn khng hp vi Nguyn Bnh. C mi
vic giao cho Nguyn Bnh t tuyn tp th Nc ging thi - tc gi lm ly
tp th cho nn mi c c ci tn sch khng phi tn mt bi th no trong
tp, m cng try trt mi. Hng lm th ln th tung h cng vic, thch i chi
th vay tin, c quan lc no chng c tin. Cho tao vi ba ng l bao. Say
kht ti ngy, ung tn hn xa nhiu. Nh ht ln c k nim Nguyn Du.
Nu ti y khng c ban t chc Hong Chu K ra can thip, cn li thi
nhiu. mun, cuc ru no va ng ln, Nguyn Bnh ngi xch l n
Nh Ht Ln.
Nhng ngi gi ca khng cho vo. Th l Nguyn Bnh lm tong ln:
- Khng phi giy m g c! Gi Nguyn Du m Nguyn Bnh khng vo
c a!
Ngi ta phi lp li trt t vi ngi say ru. Ri Nguyn Bnh cng vo
c. Chc c vo ri cng ngi ng m thi.
Mt ln Nguyn Bnh bo ti, ging bnh thng khng hi men:
- My phi kt np hi vin Trc ng ch!
- Ni anh Trc ng lm n ri hai thng chng mnh gii thiu anh, theo
th tc.
Nguyn Bnh ni cu, hi li:
- Trc ng m phi lm n xin vo Hi Nh Vn ?
Ri vng vng b i.
Tp th Ca bin ca Hong Cm, L t, Vn Cao, Trn Dn c
Hong Cm chn xong v a in. Vn phi chng vng cho chng hng ngy
vi Nguyn Bnh nhng chuyn tng t trn m cha xong c Nc ging
thi. Nhng c nhn nh Yn Lan v ti by gi mt tnh, khng nh cc
bn Mai Lc, on Gii min ng trong Nam, trn ghe hay trong rng,
phi cho chnh thng mt trng y mt bi hc, ch chng phi thin h no, gi
cho n mt trn ri mi li thng li. t lu sau, Nguyn Bnh cng thi, khng
cng tc u na.
www.phuonghong.com www.taixiu.com
30
Tc Gi: T Hoi CT BI CHN AI

Khng bit ai gip tin cho Nguyn Bnh ra nhng s bo Trm Hoa u
tin. Ti vn n chi, hi ny c tin, ti c Bnh r i nh chn lun. Ci
c mi khi vn gii thiu l ngi yu th, l th k nh my, by gi l
v. Nh thu mt tng di rng ri, gn ph Ho M treo bng Trm Hoa -
my ch nh ro ro, ngi ra vo to bo nhn nhp.
Trn c sng kin ly giy v tin nh xut bn gip bo Trm Hoa. Ti
c giao thuyt phc lm sao ra c mt bo t nhn nhng c ting ni
chng nhng lun iu ngang ngc ca bo Nhn Vn. Cng tc khng kh
khn i vi ti, nhng thuc tnh lung tung ca Nguyn Bnh, ti lin ko
c anh Trc ng n. Nguyn Bnh cm kch c gip . Trc ng
c kinh nghim lm bo lu nm, t ch Hu n n B v ri Cng Dn
ng bng sng Hng trong khng chin. Chng ti bn v Trm Hoa lu di v
c tng s bo. Ti mua h giy in, xe n. T Trm Hoa r ra mt v khc.
Khng v b vi Nhn Vn, nh chng i vi ai. Trn nhn xt tng s, tng
bi cho l vn cha hi sc h tr cn thit. Ti bn li vi Nguyn Bnh.
Nguyn Bnh ci ma:
- Trm Hoa phi th mi l bo ca Nguyn Bnh ch. Nu khng th my
lm quch, cho xong?
Ti nghe cng c l. C l v th ti khng cn ho hng vn ng cho
chuyn c Nguyn Bnh. C ln Nguyn Bnh nhn tm ti. Chc li i giy
v tin. Ti khng n. My l cng khng phi tin ca ti. Bit n ni th
no. Mt bui ti, Nguyn Bnh r ti ra nh hng Lc Quc, ph Hu. Nguyn
Bnh ni:
- Hm nay n c m ma Trm Hoa!
Ti hi:
- Trc ng u?
- ng y khng i.
C th v ti b Trm Hoa anh Trc ng khng bng lng ti.
My lu sau, Nguyn Bnh c gii thiu v ty Vn ho Nam nh. H
Ni mt do, vi ba thng hay mt hai nm cng khng , thnh thong gp
ch thy nhn nh, ru r. Xa nay th ci thng ny vn th. Nhng cng qun
t chuc, nhng thng au v vo, mnh li y i mnh, thn lm ti i, c
nhng ngy cn li ny m vn khng ngui.
Ngi con gi y yu th tui ng th. Nhng mi tnh nh th ca
Nguyn Bnh, chng r khi Hu, min Nam th no, nhng ngoi ny, bn
b bit tnh, bit tt Nguyn Bnh, thy gi nh qu vo chung ln, nh ch
v hoa. Th bi y ri li nhng cui ngay y. Kiu nh nhng cu th ti
hoa: Nh em di cy mai trng (Bch Mai) Bn gc mai vng (Hong Mai)
cnh kinh (Ph Hu), nhng ngi con gi, bit bao nhiu con gi theo
www.phuonghong.com www.taixiu.com
31
Tc Gi: T Hoi CT BI CHN AI

th n vi Nguyn Bnh. Nhng cuc i hoa thm bm ln khng ging
th, khng nh th. Th th li vt b. Ngi con gi n vi Nguyn Bnh khi
lm bo Trm Hoa cng chng c bao lu. Ch ti c vi nhau mt mn
con.
T lu, ti mun vit mt truyn ngn. Cha vit nhng t tn trc truyn
ngn: Tn chu l Hin. Cu chuyn i v chng b nhau. c mt con
trai tn l Hin, mi bp b. M chu tr qu, cn nh tui son ri, i bc
na. M em Hin v tr b Hin.
Hin b bm, phng phnh ri chng bao lu Hin cm nhom, gh l, mn
nht gh ngi. Ngy ngy b m vc Hin trn mt bn vai, nh mo tha con.
n u, tng m rui nhng xanh xm ui theo. Mt ti kia, b ru say ri
b b Hin thn th ra ph. n ng su B Triu - hay, lm sao m bao
nhiu tm s nc mt n ci ca ngi vit truyn ny, trong nhng nm y,
c qun quanh ch ci dc Hng Kn oan nghit th nh?
Cht ngh th no, hai tay b Hin gi Hin ra, a Hin cho mt ngi n
ng ng i ti. Tr v, cn say vt b thip i. Qu na m, qu tay khng
thy con. B vt nh li tt c. B lt t chy i m ca nh my ngi bn.
Chng ti i bo hu khp cc n, cc trm cng an trong thnh ph.
Nguyn Bnh tht thu sut m. Sng ra, nht nht thn th bc gia trng
khng. Tm th no by gi v khng phi l chu lc. Ch cn cu mong bit
u l ci ngi ht nhin c c ngi di cho a b, li chng l mt ngi
ng him tr.
Bm t ngn tay, trn ba mi nm ri. Ai l ngi i qua ng su ti
hm y - nu tri cho chng sng, ng y cng phi n trong ngoi su by
mi ri, nu vn nh c ngi a cho mt a tr, th th tn chu l Hin.
Thi by gi vit vo y cu chuyn thng tm ngy y. Bit u, chuyn ny
- nh mt ci nhn tin tm ngi rut tht thng c trn bo. Chng c bao
nhiu cha m anh em ly tn nhng nm i nhng nm chin tranh ngt na th
k, m ri cng tm c nhau. t nhin, ti hy vng. Tn chu l Hin nh.
C ln qua Nam nh, c nghe Kim Ngc Diu k rng cu chuyn au
n y, mi khi nhc li ln no Nguyn Bnh cng khc.
Bo Nhn Vn ra c my s. C d lun bo chng i. Ngi thnh
ph nghe ngng v t m. Nhng m nhng hot ng gy s khng phi ch
vi bi bo trn Nhn Vn, m ci chnh l chnh tr rng ra na ca mt s
gii khng phi l nhng ngi lm bo Nhn Vn trong tnh hnh nhy cm
cc th lc y. Bo Nhn Vn ng h ho dn ch v in mt s sng tc
phong cch mi. Bn c ch v ch i s i mi ca vn ngh. Nhng
khng ai lu tm nhng ngi b tin cho vn in bo v nhng hot ng chnh
tr i thay i v chia quyn lnh o m thm dy ln, trong gii t sn
ng bi ri, trong mt s tr thc vng mi gii phng v ng Dn Ch.
Bo Nhn Vn ch l mt phn b ngoi v l mt th thut chnh tr da vo
www.phuonghong.com www.taixiu.com
32
Tc Gi: T Hoi CT BI CHN AI

trm hoa ua n. My cy bt cng tc vi bo Nhn Vn khng bit c tnh
hnh tht s nh trn. m ra ng nhn tai hi v hon cnh, v vn hc v c
v ti nng ca h na.
Chin thut thm him y gy nn cch nhn ln ln s ng tc gi vi lng
chn thnh mi ngi v t chc. Kh cn rng, chng ti thuc tnh
Nguyn Huy Tng, i lc cn ch giu, nhng lc Nguyn Huy Tng trn
ming trn mt thao thao ca tng khn vi L.Tnxti, Ifxen... v mi ngi
bn m anh qu, mi cn b cp cao, Nguyn Huy Tng u tm ra nhng u
im t hng rm r. Ai ny u ci v quen n , Nguyn Huy Tng sp
khen, bit khen th no ri. Nhng v thnh ph, t lc no xut hin mt
Nguyn Huy Tng lm l, m chiu, t ni v ni cng khc mi khi. Nguyn
Huy Tng khng bng lng my anh em quanh mnh giu dim lm bo Nhn
Vn, nhng Nguyn Huy Tng cho rng chng n cng vn l chng mnh c
thi, chng l ch bin u mt lc, tr li l thng khc ?
Nhng cn ngh dy v Nguyn Huy Tng lc y l tnh hnh th gii. Vn
phc Ti t, Nguyn Huy Tng khng bng lng vi vic nc Nam T b ui
khi cc Thng tin quc t - mt t chc tp hp lc lng dn ch v tin b
thch ng vi tnh hnh mi. Dn dp, thng mi nm 1956, xy ra s kin
Hungari. My m Nguyn Huy Tng khng chp mt c. M ca trng
sang ci hiu Tu vn thn m hm trc ng khch sut ngy ti khuya, bng
c th tho: vn thn tht chut. Khch vng hn. Bun thiu nh Nguyn Huy
Tng. Nguyn Huy Tng ni:
- Nc Hungari trong phe x hi ch ngha, nhng trc nht nc Hungari
l nc Hungari ng thy th no? Cc ng thy th no? Ti khng hiu, ti
khng th hiu.
Nguyn Huy Tng bn khon. Nguyn Huy Tng c nhng kin khc
nhng li bnh trn cc bo. Nguyn Huy Tng vn k lut, chu kh vit nht
k v su tm ti liu. Nhng chc Nguyn Huy Tng khng ghi li nhng
trn tr, nhng khng hong nh ti va k trn. By gi, nhng kin khc l
khng my ai dm ni ra v ghi li. Th chn su trong lng. Tr chuyn vi
Nguyn Huy Tng ci ci vn n hu th, nhng khc trc ri. C ngi
bo gn y bc s Phm Ngc Khu di Hi Phng hay ln chi vi Nguyn
Huy Tng. Khi cn tr, Nguyn Huy Tng m v phc thuyt Sinh lc mi
ca anh bn c khuynh hng trtkt ny. Nguyn Huy Tng thn vi
Nguyn Hu ang. Chng ti cng hot ng hi truyn b Quc ng v
Vn ho Cu Quc. Nguyn Huy Tng qu bn, bao gi cng pht hin ra
nhng kha tt ca bn, nhng ti khng tin Nguyn Huy Tng thay i v nh
hng ai. Con ngi chn thnh y ch ngh thc, ni thc C khi ti a:
- ng l thng cng sn dn tc.
Nguyn Huy Tng ci hin lnh.
www.phuonghong.com www.taixiu.com
33
Tc Gi: T Hoi CT BI CHN AI

- Cu bo t bt chc Ti t? Khng phi.
- Nguyn Huy Tng l cng sn Vit Nam. Nhng m nguy him y.
Chng nn a nhau th.
Nguyn Huy Tng ni nho nh, cp my rm rn con mt hn nhin nhu
li, bun hn. Chng ti khng bao gi a ct v nhc li nh va ri na.
By gi Nguyn Huy Tng ang p d nh vit tiu thuyt Sng mi vi
Th . S tch hai thng chin u trong lng H Ni ca Trung on 102
nhng ngy u. ti y Nguyn Huy Tng theo ui lu, t khi trung
on c thnh lp gia lin khu 1 ni thnh, n hm trung on vt vng
vy ra, chng ti i n cnh ng Gi, Nguyn Huy Tng cng m.
Vit Bc, Nguyn Huy Tng c dp i nhiu chin dch vi Trung on Th
. Nguyn Huy Tng vn c ngh lc v thit thc, chun b th phi vit
v vit c.
Nhng t khi v H Ni, Nguyn Huy Tng c hon cnh c v lun Lai
X, doanh tri trung on nh cao ca rng y. Nguyn Huy Tng n
lu vi trung on. Ngt mi nm chinh chin, hu ht cc i i trng,
trung i trng khng cn. Nhng trn nh nhanh nhn ti hoa phong cch
thanh nin H Ni ca Trung on Th ni ting khp Vit Bc trong cc
chin dch Bin gii, Trung du, Ho Bnh, ng Bc, Ty Bc, in Bin Ph.
Gia nhng cuc chin dng mnh y, cc ch huy i i, trung i ng
xung nhiu. V cng bit bao nhiu tm trng phc tp, o le, tri ngc trong
mt con ngi chin s. My thng tri, Nguyn Huy Tng ct cng v Lai
X. Kt qu thu c, Nguyn Huy Tng sn ho hng mi v mt tc phm
khc hn bn tho ban u vit. Trung on Th mi c Nguyn Huy
Tng pht hin, kh th v truyn thng, coi ci cht nh khng. Bao nhiu
chin s tn ngha, trung thc v cng tht tn bo, - anh hng v hoang di,
ng no cng u cc k. Vn ci nhn v phong cch Nguyn Huy Tng, ci
g cng ti chun ti a, nhng khng cn Nguyn Huy Tng lc no cng
ngc nhin v tr mt, khen khng tic li. Nguyn Huy Tng nh xy dng
v sng to li nhiu mt cuc sng mnh lit v phc tp, tinh thn chin u
qun mnh, sc so tnh cch H Ni, ln ln v chng chi vi tm a hn
nht, thi mc c tnh th. Trung i trng Bch Ngc Lin cn sng st n
by gi hin ra nh mt nhn vt tiu biu v cng l ngi cho Nguyn Huy
Tng thy c nhng gc cnh u ti trong cuc i. chin dch Sng Thao
nm 1949, ti c c nht k ca Bch Ngc Lin. Ci hm Bch Ngc
Lin ng gc trn sn thng nh in L Cng ph Hng B nhc khu trung
lin lia mt bng n vo chic phi c spitphai va x xung bn ph Hng
Thic khu ng Thnh. Chic my bay y ri ngoi bi Ngha Dng b sng,
c l l chic my bay u tin ca ch b h trong cuc trng k khng chin.
Nhng ngi cn sng m Nguyn Huy Tng gp v nhng ngi cht
Nguyn Huy Tng c nghe bn b k. K nim lm sng li nhng s thc
www.phuonghong.com www.taixiu.com
34
Tc Gi: T Hoi CT BI CHN AI

cho Nguyn Huy Tng nhng khm ph mi. Nguyn Huy Tng c
mun vit li Sng mi vi Th .
Mt t nghin cu chnh tr ca vn ngh s v cn b qun l vn ho vn
ngh Trung ng. Hai mi ngy, ln hi trng ci gc lm sn nhy trn
sn thng khch sn Rt B H. Ngoi ca s, vm l su xanh r, thp
thong bn kia mt h Hon Kim. Gia tnh hnh y, lp nghin cu tht quan
trng. Nhng chng ti khng c trch nhim ng k v thi quen nhn nh
ca ti th vn th. ng st Hi Phng - Lo Cai va khi phc ni vi Cn
Minh bn Vn Nam. Ti i d khnh thnh trn mt on tu khch, c c
Nguyn Tun, Nguyn Huy Tng... Lm th no m Nguyn Tun cng m
i! Lc y, Nguyn Tun ng lm Tng th k hi vn ngh c m. C l
xa nay vn ngh vn ngho vn th, bo l cn th cn lm, m l thng th
cng thng thi. Dong dui y thch hn.
Nhng chic t vt tm tc, nhng thanh ray c l nht th gii. Chng ti
mun c th v ngi trn toa m ng ray l nhng thanh t vt bnh tu
ng ln di kia, khi khng chin tiu th, ngi cc lng bn oan Hng ln
Tuyn Quang ven sng L sang tn sng Thao d tng chic khing v lm
cu kh, cu ao, cc b ro. Gia ma ma l, ng t th sng tru trn nh
m, Ao Chu, Gia in, an H, i Phm, Ba Quanh, Thinh C, ngi
chng gy qua nhng cu ray nhn nhy. Nhng thanh st lu lc by gi c
vc v t tn taluy mi, cc lng ven ng li ra cm c ln, p t bc
ng cho chng thy tu ho chy qua, tht hng hi lm cng nh khi ct lc
o ph ng tu. Nhng k diu, by gi chng ti cho l th c nh trong
thnh ph, ci tu in ci tin, ng vt man c gh ngi khng phi ng li
nh xa. Trong khoang b gh hng nht, ch ngi ng lot th l dn ch.
V khng bit ci ng xe la H Ni - Vn Nam ny ca cng ty ho xa Vit
in c mua li hay l ta sung cng, c cho l ta sung cng cho oai? Cn
tht l sng mt khi thy bo ng tin km nh chp, ri mt hm nhn c
hn hoi chy ngoi ng ci - t u tin ca qun gii lp rp c. Sau t
xe, chic bin k ba s 0 ri mi n con s mt cho - nh my qun i ta
sn xut c c - t! Nhng ng nt em cha chy v vu li m
khin ta c th v tay ln c ch ngha x hi th n ng ngn c ngi tht.
Nguyn Tun khng nhiu tm trng v bn khon thi s vi chnh tr nh
Nguyn Huy Tng. Con ngi y quan nim v t do l khng b bn khng
chnh tr, nhng cng khng bao gi lung tung, ng ngha ra l mt li sng
nn np. Cng Nguyn Tun, nhiu ln ti tip khch nc ngoi. Nguyn Tun
chuyn tht vui, m li rt nghim chnh. Ci ngang ngang Nguyn Tun mt
mnh mt tnh lm cho ngi ta hiu lm v d vui chuyn phng i ln.
Nhng tic ng tic ngi trong dp cc l ln mt s s qun.
Thng thng, khch n ung , tr chuyn qua loa vi ngi bn cnh ri
ch cn i v khch cao nht ca ta cho ch tic, th mi ngi lc tc ra theo.
www.phuonghong.com www.taixiu.com
35
Tc Gi: T Hoi CT BI CHN AI

Nguyn Tun khng th. Nguyn Tun lm nhng s khc thng, khc thng
nhng t nh. Nguyn Tun vn khnh n. i khi sp n hn i, Nguyn Tun
vn n ung nh thng, khng b cm nh. Nguyn Tun thch tr chuyn vi
my ngi phng vin thng tr H Ni ca bo , bo Php, bo Lin X:
Cm da, ly mt ming tht sy, mt t trng c. Khng cm ru rt sn ngoi
bn, Nguyn Tun vo ci quy pha trong phng tic - m ch khch tho
ung mi khm ph c ch gc ru thn i y. Nguyn Tun ly mt cc
ru mnh, c nhc hay uytky ri ra ng mt mnh. Nh nhp nhp v nhn ra
xem ngi ta ng xm xt quy quanh bn.
Hm y cao hng - vng, tht cao hng m khng phi v say, sn c vn
s qun Php, khch vn, Nguyn Tun vn cm da, li chm thuc ht v
ng nh ng y. Cuc chiu i khng phi kt thc sau lc tin khch.
Nguyn Tun bit kiu Ty n cng chng khc phong tc lu i qu ta, nh
c c bn m ci, khch kha i v gia ch mi dn ra mt mm - khng
phi c vt mm bt mi hn hoi, nhng l mm ngi nh. Bao gi nhng
mm ngi nh cng tht s vui nht. s qun ny cng th. Ti c d
mm ngi nh th ti s qun Trung Quc Tn Li bn n- , v typi
n by gi ai cng mi ung say. Cho hay ci nh trong n ung vn l tnh
ngi v kinh nghim nhn loi t tin s cho n ngy nay tht phong ph.
Ngi nh, sut bui lo a n, phc dch, by gi mi vo cuc cho mnh.
ng i s u tr - cuc ch chn ko di khng bit khuya n u. Ci v
khch t lc tic chnh vn ng mt mnh ng kia, by gi bc li bn ch
tic ngi nh v nng cc. Nguyn Tun lch s cn mt cc ca ng i s
Php va mi li. Ri khch mi t cho, ra v mt mnh. ng khuya
vng ngt, ch cn ngi cng an ng trong chi gc. Nhng khc ngi trong
li sng, nhng t nh, kiu cch m khng n o. C trong vn Nguyn Tun,
t trit l n mi cu mi ch. Nhng ai c trch nhim c Nguyn Tun
b cng soi mi, b hnh b ti ch l thi quen g v trch thng. Thi
chng M, Nguyn Tun vit mt lot k v H Ni ta nh M gii, th m
vn c nhng bt ch gch tng qung lu cp trn. Ti gp kh khn bi
nhng chuyn y, v Hi Vn ngh H Ni in ln th nht tp bt k ny.
Cng vic gi l theo di y tht s l ky v b trn, khc no ngy nay
ngi ta dng ln hai ch theo di m ngha mt thi ca n khng p lch
s nh by gi i bo cm n bn c v ngi nghe theo di. Khng, ch
c mt thm theo di ngi b tnh nghi, i xp theo di k cp sp mc v.
Ngha thi trc ca hai ch theo di l vy. Xem li nhng bt k Ph, Tnh
rng, T hoa, c th c mt ln ri c li ln na. Khng v thch th m cn
v ngc nhin. y ch l nhng ng vn bc l nhng nt ring vi ci nhn o
v trang nh, mi nhng ci y i th cn u vn Nguyn Tun.
My ch Nguyn Tun vit cho ti, t Sa pa - khng ngy thng. Du bu
in trn ci bu thip nh mu rng thng, mi nh nh ra trong sng m v
bng Hong Lin Sn.
www.phuonghong.com www.taixiu.com
36
Tc Gi: T Hoi CT BI CHN AI

Hoi,
Mnh leo Hong Lin Sn c ln c xung mt 5 ngy. Ngi ang mt v
au gi. Khoe kho l xin huyn u thu nga cho v s i tip vo Phong Th.
Mnh trn nh ca nht, c thy hoa quyn n rt p. quyn mu
hng iu, cnh sen vng n gia rng trc pht trn. Trong i mnh, trong
mi ma xun, mnh cha bao gi thy my v hoa nhiu n nh th. Ln y
lnh, ma gi nh bo, ti lun phi c chai ru mnh chng kh ni. Ht
2/3 lng cao h ri.
Nguyn Tun
Khi ln cao, mnh c b ong t, mc d chng c tru ph g n.
Ci cu ti bt ong t vu v ch gi cho ti ny, chc nu ng bo, in sch
cng li iu ng y. i l tri, ci tnh ngi ta th, ch x xin g u.
www.phuonghong.com www.taixiu.com
37