Universiteti i Prishtins

Fakulteti i Edukimit
Programi AKM
Drejtimi: Matematik-Informatik





Prgatitur nga:
Syzana Konjufca
Drita Qorrolli
Esmahe Rexhepaj
Leunora Kpuska dhe Msimdhnsja: Hatixhe Ismajli
Afrdita Beqaj
14-05-2011
1
2


Roli dhe funksioni i tyre
Objektet msimore e formojn trsin q
quhet hapsira shkollore.
Kan rol dhe funksion qensor n realizimin
teknik,teknologjik dhe praktik t msimit.
Jan faktor t rndsishm pr organizimin
bashkkohor t procesit msimor sipas
normave didaktike.

3
Objektet msimore mund ti ndajm n:

1. Objekte q jan t drejtprdrejta n funksion t
realizimit t procesit msimor
(aspekti monofunksional)
2. Objekte q trthorazi e ndihmojn realizimin e
procesit msimor (aspekti bifunksional)
3. Objekte prcjellse t procesit msimor (lokale
administrative,shndetsore etj)
4. Objekte ndihmse(lokale teknike,higjienike)


4
Klasa ose dhoma msimi t
mjaftueshme
Kabinete pr lndt
msimore
Laborator pr lndt e
shkencave t natyrs
Lokale pr edukimin
parashkollor
Objekte msimore t shkolls bashkkohore
Kabinet i informatiks Klasa t specializuara
5
Atele pr kulturn figurative
Msonjtore pr aktivitete
nga baleti
Bibliotek shkollore Lokale pr qndrim ditor
Objekte msimore
Objekte pr kultur dhe
arsim fizik
L.pr pun administrative-
drejtoria
6
L.pr shrbime pedagogjike Salla pr arsimtar Kabinete pr arsimtar
L.pr veprimtari shoqrore
t nxnsve
Radio e TV studio Kabinet didaktik
Objekte msimore
7
Sall pr solemnitete
L.pr veprimtari publike t
shkolls
Lokale pr kuzhin shkollore
Puntori shkollore Fush sportive Oborr pr pushim
Objekte msimore
8

Ato duhet t ndriojn problemin se si objektet msimore
duhet tu prshtaten teknologjive msimore.

Kan pr detyr n projektimin e objekteve msimore t
parashohin mundsi pr ristrukturimin e tyre me qllim
q ato tu prshtaten krkesave t reja t organizimit t
msimit dhe moshave t nxnsve.

Objektet msimore duhet t jen n prputhje me numrin
e nxnsve dhe ti plotsojn t gjitha normat higjienike-
sanitare,teknike,didaktike,pedogogjike-psikologjike etj.
9
Me objekte msimore kuptojm hapsirn e trsishme ku
zhvillohet dhe realizohet procesi msimor-edukativ.
Objektet msimore q t mundsojn realizimin e efektshm t
msimit, duhet t ket form t caktuar, radhitje t elementeve ose
pajisjeve msimore sipas krkesave msimore, radhitje funksionale t
tavolinave punuese ose bankave, presion i caktuar i drits dhe thyerje
e drejt e saj.
Msonjtorja ose klasa sht vendi ku zhvillohet procesi msimor
i pajisur me mjete elementare pr msimdhnie: banka, tavolina
pune, drras t zez, vitrina te ndryshme pr te mbajtur mjete e
vegla pune.

10
Pr t organizuar dhe realizuar me efektshmri procesin e
msimdhnies dhe prvetsimin e suksesshm t prmbajtjes
msimore, arsimtari duhet t prdor mjete msimore,si p.sh.:

11
zrin,
gjestin,

mimikn
si dhe para nxnsve u sjell sende q mund t
shikohen, dgjohen, preken dhe t lexohen.
Mjetet msimore kan funksion shumdimensional n
punn msimore dhe n procesin e njohjes msimore.

Funksionet q ato realizojn jan t natyrs:

psikologjike,
gnoseologjike,
didaktike,
praktike dhe
konkretizuese ilustrative.

12
Mjetet msimore kan rndsi njohse dhe estetike.
Nxnsit msojn t dallojn fenomenet n natyr dhe n
jetn shoqrore kurse dukurit, sendet, objektet i vrejn
edhe nga ana estetike
Prdorimi i mjeteve msimore nxnsve u shkakton:
knaqsi shpirtrore,
stimulon proceset intelektuale,
nxit krshrin pr t vrejtur t fshehurn etj.

13

t njoh mir mjetin msimor dhe duhet t
prqndrohet n analizn e gjithanshme t tij

q mjeti t mos jet qllim pr vetveten, por t
ndihmoj pr t sqaruar e konkretizuar diturit
dhe t realizoj krkesat didaktike

me an t mjeteve t nxisin qndrimin aktiv t
nxnsit n msim,t zhvillojn aftsit
gjykuese dhe t menduarit kauzal e analitik.
14
Mjetet msimore jan t llojllojshme dhe funksioni i tyre varet
prej prmbajtjes msimore.

Mjetet msimore ndahen n dy grupe, n:
mjete natyrore dhe
mjete t konstruktuara pr qllime msimore (artificiale)


N praktikn didaktike mjetet ndahen edhe n:

verbale,
tekstuale,
vizuele,
auditive,
elektronike-automatike
manuele.

15
Klasifikimi i
mjeteve msimore
Materiale t
shtypura
albume
harta
tabela
diagrame
skica
Mjete teknike
mikroskop vegla matse
aparate t
tjera
Mjete
audiovizuele
filmi
msimor
televizioni
radioja
magnetofoni
Koleksione
bimsh
dherash
xehesh
insektesh herbariume
prodhime
industriale
Mjete q i
pkasin mjedisit
t shkolls
institucione
monumentet
organizata
prodhimi
muzeumet
16
Mjete msimore
17
Mjetet msimore dallohen midis vete, varsisht se
far elementi dominon tek ai. Dallohen nga:
mnyra e prceptimit shqisor t dukuris
msimore
mnyra e prceptimit t mjetit
struktura e mjeteve msimore

Mjetet dallohen, klasifikohen edhe pr nga
pikpamja e funksioneve q kryejn, ku dallojm:
mjetet q kan funksion t thjesht
konkretizues (monodimensional)
mjete q plotsojn funksione t shumta
logjike-didaktike (shumdimensionale), dhe
mjete q plotsojn funksione praktike.
18
N procesin msimor e rndsishme sht q
nxnsit t mbajn mend at q e msojn. Q t
arrihet kjo dukuri gjrat duhet t shikohen.
- Mjetet msimore vizuele sipas mnyrs se si e
paraqesin dukurin jan :
- statike dhe dinamike apo
sipas dimensioneve :
- dydimensionale dhe tridimensionale.
Mjetet msimore vizuele
Mjetet dydimensionale statike jan:
Vizatimet
Fotografit
Diagramet
Grafikonet
Hartat gjeografike
Tabelat
Diapozitivi (diafilmi) etj.

Mjetet msimore vizuele
Mjetet dydimensionale dinamike jan:
Aplikacione t ndryshme
Emision televiziv
Film msimor dhe jomsimor
Fotografi levizese
Mjetet tridimensionale statike jan:
Preparatet
Modelet statike
Maketat
Koleksionet e ndryshme
Relievi i tokes

Mjetet tridimensionale dinamike jan:
Aparatet
Modelet dinamike
Makinat e ndryshme
Numratort

Mjetet msimore vizuele
Pra prmbajtjet msimore q
prvetsohen n raport me mjetet
msimore vizuele nuk qndrojne n
raport t thjesht normal t jashtm por
ato jan n raport qensor me t cilat
prvetsohen elementet, nocionet,
kuptimet q shprehin thelbin e
prgjithshem t dukuris msimore.
Mjetet mesimore auditive dallojne nga mjetet vizuele
(qe mbeshteten ne te pamurit) sepse te mjetet auditive
burimi i njohjes eshte toni (zeri).
Mjetet auditive jane:
xhirimet tonike te njerezve ose kafsheve, te shtazeve,
makinave, xhirime te zerave ne natyre: zhurma e lumit,
bubullima, reshjet e shiut, valet e detit, xhirimi i zerave
te motorreve te ndryshem.
Mjetet msimore auditive
Pra keto xhirime prdoren per qellime
mesimore te cilat repredukohen me an t
pllakave t gramafonit, shiritit t
magnetofonit, CD-ve emisionit t radios
etj. Pra keto kane per qellim njohjen e
hollesive dhe formimin e perfytyrimeve
per elementet qenesore te dukurise qe
eshte permbajtja mesimore.

Mjete mesimore audiovizuele quhen te gjitha
ato mjete me te cilat karakterizohet permbajtja
mesimore me ane te pamurit dhe te degjuarit.
Ketu qendron harmonizimi i suksesshem i asaj
qe shohim ( psh valet e detit, aterimi i
aeroplaneve) dhe asaj qe degjojme (ushtimen e
perplasjes se valeve te detit, zhurmen e
motorreve te aeroplaneve etj).
Mjetet mesimor audiovizuele
jane:
Televizori
Filmat
Emisionet televizive
Kompjuteri
Videorekorderi
Kinoprojektori
DVD
Diaprojektori etj.
Mjetet mesimore audiovizuele
Diturite e pervetesuara ne kete menyre
pra me mjete audiovizuele (shiqim dhe
ndegjim) jane te qendrueshme nxitese
dhe efikase
Mundsojn prvetsim t diturive konkrete, duke i
njohur dhe i shpjeguar m mir problemet q kan
t bjn me prvetsimin e njohurive , shkathtsive
dhe shprehive msimore.
Mjete tekstuale jan: tekstet, librat,
doracakt,artikujt, fjalort, veprat letrare,
shkencore e historike, gazetat, fletushkat etj.

30

Jan vegla me t cilat demonstrohet apo shpjegohet
prmbajtja msimore
Veglat pr shkrim (lapsi, vizorja, shablloni )
Vegla pr vizatim (vizore, trekndsh,kndmats)
Mjete pr realizimin e punve praktike (thikat, dart,
sharr,brush)
Mjete pr demonstrim (tavolina, aplikacione)
Aparate teknike (grafoskopi, radio, Tv, responder,
komjuter)
Instrumente si barometri, mikroskopi ,termometri
Aparate elektronike (kalkulatori, kompjuteri)











31
Mjete msimore
ndihmse
aparate
elektronike
instrumente
t tjera
mjete pune pr
realizimin e
punve praktike
vegla pune pr
shkrim
mjete ndihmse pr
kryerjen e punve
eksperimentale dhe
laboratorike
aparate teknike
pr demonstrim
t msimit
mjete pr
vizatim
Mjete pr
demonstrim
32
Pr procesin e konkretizimit t drejtprdrejt
zbatohen kto procedura:
1. Krijohet atmosfer pune n klas
2. Para nxnsve paraqitet mjeti msimor (objekt,
,vizatim,aparat,maket,preparat,fotografi etj.)
3. Nxnsit e vrejn,e prekin,e shikojn
4. Pritet kureshtja e nxnsve pr mjetin(reagimet)
5. Analizohen elementet e tij pr qllimet
msimore(vmendja e nxnsve prqndrohet n
elementet kryesore)
6. Nxirret konkludimi-prgjithsohen rezultatet nga t
vrejturit dhe analiza e mjetit msimor.






33
Qllimi i konkretizimit sht i
shumfisht ,por n rradh t par
synon n nxitjen e proceseve
intelektuale,angazhimin e shqisave
n formimin e kuptimeve,nocioneve
e konkludimeve.
34
35
Kompjuteri - aktualisht sht mjet m i prsosur elektronik n
msim i cili shrben pr pranimin, prpunimin dhe dhnien e
informatave.
Integron program t koncipuar bashkkohor t t nxnit
(software) dhe tekniks (hardware) me ndihmn e t cilve
prmbajtjet msimore bhen m t kuptueshme pr nxnsit.

Kompjuteri stimulon dhe zhvillon aftsit e t menduarit kritik,
zgjon interesimin dhe kurreshtjen e nxnsve pr realitetin
objektiv



36
sht shum e rndsishme q arsimtari t jet i
aftsuar pr prdorimin e kompjuterit pr arsye se
prgjigjet e tij ndihmojn zhvillimin intensiv t t
menduarit kritik dhe krshris intelektuale.

Kompjuteri pr shkak t prmbajtjeve tepr t
pasura, i shtyn nxnsit q vazhdimisht t
komunikojn n mes tyre dhe ata vazhdimisht
vetzbulojn njohuri t reja dhe kreative.
Shprthimi i vrullshm i informacioneve ne kohn q
jetojm bri t mundshme q kompjuteri si mjet i
sofistikuar msimor ,t ndikoj n:
Zhvillimin e t menduarit kritik,analizs,sintezs,
gjykimit,gjeneralizimit,vlersimit t njohurive,
Realizimin e msimit individual
Aktivitetin e prhershm t nxnsit,
Kontrrollimin permanent t rezultateve dhe mundsin
e rrjedhjes normale t procesit msimor,
Efikasitetin e lart dhe ngritjes s cilsis s msimit,
Motivimin pr mnyra t reja t msimdhnies dhe t
nxnies,
Dshirn pr t krijuar kreativitet te nxnsi dhe
msuesi si subjekt t msimit bashkkohor


37



Kompjuteri ofron shum mundsi pr realizimin e
msimit n mnyrn m efikase sepse ka aftsin t
lidhet dhe m shum mjete t tjera ndihmse si jan:
Grafoskopi,
Kinoprojektori,
Diaprojektori,
TV etj.
39
Mundsi tjetr sht dhe shfrytzimi i internetit me
`rast nxnsi mund t hulumtoj dhe zhvilloj
njohuri n lmi t ndryshme, si p.sh:

librat elektronike,
lojrat e ndryshme edukative,
kuiz diturie etj.
40
Mirpo interneti mund t ndikoj dhe negativisht tek nxnsit,
andaj duhet t mbikqyren vazhdimisht dhe qndrimi i tyre
n internet t jet me orar t caktuar m s shumti 2 or.
Pse ndikon negativisht!?Disa nga arsyet:
1. Shikimi i filmave t frikshm (horror),
2. Shikimi i filmave degjenerues (pornografik),
3. Lojra t ndryshme jo t lejuara pr fmijt,
4. Komunikimi Online me persona t ndryshm (t
panjohur) etj
Prmbajtja t jet e afrt dhe interesante pr
nxnsin
T motivoj nxnsit pr msim
T kushtzoj prqndrimin e vmendjes n
msim
T zhvilloj t menduarit kritik dhe aftsit e
tjera mendore
T mundsoj realizimin e t gjitha aktiviteteve
sensorike,intelektuale dhe praktike
41
N kto kushte roli i arsimtarit si
ligjrues zvoglohet,mirpo rritet
prgjegjesia e tij pr organizimin e ri
t ors msimore dhe n zgjedhjen
prkatse t burimeve multimediale
42
43