nh hng ca cc c tnh nha ng trong thi cng

Ngy ng: 27/10/2013 22:46

nh hng ca cc c tnh nha ng trong ng dng thi cng cu ng.
nh hng ca cc c tnh ca nha ng
i vi c im k thut trong ng dng thi cng
Cc c im k thut ca hn hp nha ng - ct liu chu nh hng ln ca c tnh lu bin (hay c hc) v
mt phn ca thnh phn ha hc ca nha ng. Tuy nhin, khi hn hp c thi cng thnh mt ng th
yu t thnh phn ha hc ca nha ng li c bit quan trng v yu t ny nh hng ti tc oxy ha ca
con ng, qua n quyt nh thi gian nha ng b cc phng tin giao thng bo mn khi mt ng di
hay ngn. Ngc li, cc yu t ny li b tc ng bi s thay i cc c tnh ca nha ng do nh hng ca
khng kh, nhit v nc. Tt nhin c nhiu yu t khc tc ng n c tnh ca nha ng, bao gm c
bn cht ca ct liu, thnh phn ca hn hp nha ng - ct liu, t l nha ng trong hn hp (ngha l
dy ca lp nha ng ph trn b mt ct liu), cht khi m nn mt ngtt c nhng yu t trn nh
hng n tc bn ca con ng trong tng lai.
Nha ng l vt liu c tnh nht - n hi v c tnh ca chng bin ng t thun nht n n hi ph thuc
vo thi gian chu ti v nhit . Trong qu trnh trn v m nn hn hp nha ng - ct liu, v khi hn hp
c thi cng thnh mt ng v c a vo s dng nhng vng kh hu nng, c tnh ca nha ng c
th xem l nht, nhng trong hu ht cc iu kin lm vic nha ng biu hin tnh n hi - nht v cc c
tnh ca chng c th c din t bng mun cng.
Bng 1 - Cc yu t k thut vi nha ng trong qu trnh s dng v trn ng
Biu hin trong qu trnh
iu kin
c tnh quan trng ca bitum trong hn
hp Nhit (
0
C)
Thi gian chu ti
(s)
ng dng
Trn
Ri
Lu ln

Cao (>100
0
C)
Cao
cao

-
-
-

nht xp x. 0,2 Pa.s
nht
nht, nh nht 5 Pa.s
Ln nht 30 Pa.s
Trn q/t s dng
Bin dng vnh vin
Chy nha

Nhit ng cao (30-60
0
C)
Nhit ng cao (30-60
0
C)

Di> 10
-2

Di>10
-2


nht nh nht c xc nh bng ch
s kim ln v im mm ca nha ng
Mt ng b nt
-ng sut giao thng

Nhit thng thp

Ngn(10
-2
)


cng ti a ca nha ng
-ng sut nhit
Bo mn
Nhit thng thp
Nhit thng thp
Di
Ngn(10
-3
)

1 nh hng ca cc c tnh ca nha ng trong qu trnh xy dng
1.1 Trn v vn chuyn
Trong qu trnh trn nha ng nng phi c chun b sao cho p ng mi yu cu k thut nha ng c
th bao ph u ln cc ht ct liu khong c sy kh v rang nng, trong iu kin chu k trn xy ra trong
mt thi gian tng i ngn (thng 30-40 giy) v iu ny nh hng ti vic quyt nh nhit thp nht. Yu
cu khi trn phi bo m nhit cao nha ng phn b u v nhanh trn b mt ct liu, do phi c
gng ht mc gim thiu thi gian trn nhit thp nht. Nhit trn cng cao th mc oxy ha ca lp
nha ng mng ph trn b mt ct liu cng ln.
Khi tng nhit trn thm 5,5
0
C i vi thi gian trn tiu chun 30 giy, im ha mm ca nha ng s tng
thm 1
0
C. Do ngi ta phi quy nh mc nhit ti thiu v ti a cho qu trnh trn. Nu ct liu b un qu
nng c th xy ra hin tng nha ng s bong khi ct liu trong thi gian bo qun ti trm trn hay trn
ng vn chuyn n cng trng v hin tng dn n s thay i hm lng nha ng trong hn hp.
Trong trng hp ny, bt khong c mt chc nng quan trng. Bi v n c thm vo hn hp sau khi qu trnh
bao ph ct liu y hon tt, n ng vai tr n nh ha hay tng nht ca nha ng ln r rt, lm
gim hin tng nha ng b tch khi ct liu.
Kt hp tt c cc yu t nu trn, ta xc nh c nht ti u ca nha ng l 0,2 Pa.s (2 poise) trong qu
trnh trn nhit trn tiu chun. Thc t chng minh rng nhit cn t c mt nht l 0,2 Pa.s
c th c c tnh bng mt cch n gin l cng thm 110
0
C vo nhit ha mm ca nha ng. Mt hn
ch ca phng php ny l ch s kim ln (PI) ca nha ng khng c xem xt ti. C th xc nh mt chnh
xc hn bng cch v cc im ha mm v kim ln biu s liu th nghim nha ng.
Khi hn hp nha ng - ct liu c ri trong iu kin nhit mi trng thp, hay nu cn phi chuyn hn
hp trn mt qung ng di, ngi ta thng tng nhit trn b cho hai yu t ni trn. Tuy nhin, s gia
tng nhit trn s thc y qu trnh oxy ha nha ng mt cch ng k v s lm tng nht ca nha
ng. Nhng nu hn hp nha ng - ct liu c vn chuyn bng xe thng ch hng kn, cch nhit tt th
hao ht nhit thm ch mc khng ng k, khong 2
0
C/gi.
1.2 Ri ng v lu ln
Cho n khi hn hp nha ng - ct liu vo my ri, nhit ca hn hp gim ti 20
0
C so mi khi mi
trn xong, v khi hn hp c ri thnh thm ti hin trng nhit li tip tc gim i na. S mt nhit ph
thuc vo dy ca lp vt liu, nhit mi trng thi cng, tc gi v nhit ca lp nn tri thm. Hai yu
t quan trng nht nh hng n s mt nhit ca lp vt liu ri l tc gi v dy thm btng. Mt khi thm
btng nha ng c ri trn nn ng n phi t cc yu cu k thut sau khi lu ln mt ng phi t
c cht thit k. nht ca nha ng thch hp cho cng tc lu ln vo khong t 5 Pa.s (50 poise) n
30 Pa.s (300 poise). Nu nht thp hn 5 Pa.s, hn hp nha ng - ct liu s qu nho v nhit nht
cao hn 30 Pa.s hn hp s qu cng, rt kh lu ln cht hn c na. Nhit thp nht lu ln c th c
c tnh bng cch cng thm 50
0
C vo im ha mm ca nha ng.
2. nh hng ca cc c tnh ca nha ng n cc biu hin ca hn hp nha ng - ct liu trong qu
trnh s dng
Sau khi hn hp c sn xut, ri v lu ln, cc biu hin ca n trong khi ng c s dng cng phi
c xem xt. iu kin quan trng cho cc c im k thut ca hn hp nha ng thng lin quan n hoc
l nhit cao (30-60
0
C) hoc l nhit thp trong qu trnh s dng (<5
0
C). nhit cao thng xut hin tnh
trng nha ng b st li ln v lm mt ng b bin dng. nhit thp thng xut hin tnh trng mt
ng b nt v hoc ct liu b bong khi mt ng.
2.1 Biu hin khi nhit s dng cao
2.1.1 Bin dng vnh vin
V l thuyt, s bin dng xut hin trn tron b cu trc ng. Tuy nhin v hn hp asphalt c dn nhit
thp, trong thc t phn ln s bin dng l s bin dng do ca lp mt. Hin tng bin dng mt ng xy ra
di tc ng ca c ti trng ng v ti trng tnh (xe chy v xe ), v c bit di ng sut trt cao do xe
phanh, tng tc hay quay u xe. Yu t c bn nh hng n s bin dng do l thnh phn ca hn hp thi
cng mt ng, nhng nht ca nha ng li chi phi cc biu hin ca ng di tc dng ca ti trng,
nhit Hin tng bin dng do xut hin r nht khi nhit mt ng cao, vi mc 60
0
C c cho l nhit
ti a. nhit nh hng tch ly l ti trng lp i lp li trong khong thi gian ngn s c quyt nh bi
nht ca nha ng. Ngi ta c tnh rng, trong c ma h di nng bc vng quc Anh vo nm 1976,
mc bin dng mt ng btng asphalt do cc vt bnh xe to ra trn mt ng cao gp t 2 n 4 ln so
vi t l bin dng trung bnh ca ma h.
Tm quan trng ca ch s kim ln (PI) ca nha ng c kim chng bng mt d n thc nghim ton
din trn an ng vt Colnbrook. Nhiu loi nha ng c c tnh lu bin khc nhau c s dng sn
xut trong hn hp btng asphalt ri lp mt ng, thi cng theo phng php lu ln nng. Cng vic mt s
phng th nghim chng minh rng s bin dng xut hin trong qu trnh bnh xe ln trn nhng on ng
th nghim c th d on c bng cch s dng th nghim nn trt bnh xe ng trc khng gii hn. ng
cong t bin (ro) ca cng hn hp nha ng ct liu (Smix) c v so snh vi cng ca nha
ng (Sbit) c th c dng so snh cho cc hn hp nha ng ct liu khc nhau v d on s bin
dng tng i ca chng, vi gi thit chng phi chu cng mt nhit v thi gian chu ti trng.
Hnh dng ca ng cong t bin i vi lp mt ng b tng asphalt c lu nng in hnh c chiu di xp
x nhau c biu din bi mt ng thng c dc l 0.25 nh vy:
Smix = K (Sbit)
0,25

Vi nhng hn hp c gi tr Sbit l mt t s bit:
T s Smix = (T s Sbit)
0,25

Vi hn hp nha ng trong cc cu trc ng tng t c gi nh l cng phi chu mt mt giao thng:
S bin dng = K x 1/Smix
Vi hai hn hp nha ng c gi tr Smix l mt t s bit
T s bin dng = 1/ Smix x t s
Cc ng quan h trn c th c s dng so snh tc ng ca s thay i kim ln ca nha ng v /
hoc PI.
Bng 2a - nh hng ca kim ln n s bin dng tng i ca cc hn hp nhit 40
0
C
kim ln bitum PI
nht 40
0
C,
Pa.s
Sbit tng i Smix tng i
Bin dng tng
i
100
60
50
40
30
-0,8
-0,6
-0,5
-0,5
-0,4
6 10
3

1810
3

3010
3

4010
3

9010
3

0,2
0,6
1
1,3
3,0
0,67
0,88
1
1,07
1,32
1,5
1,1
1
0,94
0,75


Bng 2b - nh hng ca ch s kim ln n bin dng tng i ca hn hp 40
0
C
kim ln bitum PI
nht 40
0
C,
Pa.s
Sbit tng i Smix tng i
Bin dng tng
i
40
40
40
-0,5
+0,5
+0,2
410
4

1,510
5

610
5

1
3,8
15
1
1,41
1,97
1
0,71
0,50

Cc tnh ton c thc hin theo cc nguyn tc nu trn cho thy nu bin dng ca mt hn hp btng
asphalt sn xut vi nha ng 50 pen c coi l mt n v chun, th mt hn hp c sn xut s dng
nha ng 30 pen c gi nh l cng chu mt nhit v ti trng nh nhau s bin dng bng 0,75 n v.
Ga thit rng thi gian chu ti trng xc nh cng v nht l nh nhau. Ngc li nu s dng mt nha
ng 100 pen, s xut hin mt s bin dng l 1,5 n v (xem bng 2a). R rng vic s dng nha ng cng
hn khng ci thin c bao nhiu tnh trng bin dng mt ng.
Tng ch s kim ln PI ca nha ng s nng cao r rt kh nng chng bin dng mt ng. V d: nhit t
=40
0
C, mt loi nha ng th nht c kim ln l 40 v PI l -0,5, nht l 410
4
Pa.s trong khi mt loi
nha ng th hai c cng loi kim ln nhng li c ch s kim ln PI l +2 v c nht l 610
5
Pa.s cng
nhit 40
0
C. iu ny mang li cho nht v cng ca hai loi nha ng ni trn mt tha s l 15. Nh
vy s dng mt lc l hn 0,25 th s lm tng ln gn 2 n v cng ca hn hp. iu c ngha l, mc
bin dng do ti trng ca mt hn hp btng asphalt sn xut t mt nha ng c PI l +2 s ch bng mt na
mc bin dng ca hn hp btng asphalt sn xut t mt nha ng tiu chun (bng 2b).
Mi quan h tng h gia cc c tnh ca nha ng vi c th nghim v s hnh thnh vt ln bnh xe v th
nghim Marshall cho thy mt mi tng quan lng lo gia kim ln ca nha ng v tnh n nh Marshall v
s bin dng trong th nghim vt ln bnh xe. C tng im ha mm ca nha ng ln 5
0
C th tnh n nh
Marshall c tng ln hn 1,3 kN v mc gia tng ca su vt bnh xe gim i khong mt na.
2.1.2 Hin tng nha ng si ln mt ng
Hin tng nha ng si ln mt ng xut hin do p lc ca xe c i li, ti trng giao p xung ng lm
gim cc khong rng trong khi btng asphalt v cui lm nha ng chy ra b mt ng. Tnh trng ny s
xy ra ti t hn nu hm lng nha ng trong hn hp qu cao hay rng trong khi btng asphalt qu
thp. Hin tng nha ng ni ln mt ng, b cc phng tin giao thng bc i lm cho mt ng nhn
bong, trn trt trong iu kin thi tit m t. Hin tng ny thng xut hin hu ht cc tuyn ng c
nhit cao, nh vy vic gii hn im mm hay nht ca nha ng 60
0
C s hn ch c hin tng
ny.
2.2 Cc biu hin ca nha ng trn mt ng nhit hot ng thp
Tnh trng mt ng b hng do nhit thp lin quan n s gy v ca lp btng asphalt mt ng v tnh
trng bong ct liu mt ng. Mt cng trnh nghin cu chuyn su v lu bin hc v tnh trng nt gy nha
ng v hn hp nha ng cho thy biu hin nt gy c lin quan trc tip n mun cng ca chng.
2.2.1 Hin tng nt
Mt hn hp btng asphalt s nt khi ng sut c lp i lp li, do s bin dng gy ra bi phng tin giao
thng hoc do s thay i nhit vt qua gii hn chu mi hay chu v ca hn hp. nhiu nc, cc iu
kin khc nghit nh vy thng xuyn xut hin vo thi im nhit mi trng tng ln 0
0
C mt cht sau mt
theo mt thi gian di di im ng bng. Di nhng iu kin nh vy, n nh ca t nn b gim i r
rt to ra mt sc cng ln trong kt cu btng asphalt, cng vi ti trng giao thng nn to ra nguy c nt
ng. Hin tng ny thng c gi mt cch nm na l hin tng nt ng ma xun.
2.2.2 Hin tng nt do nhit thp
Trong qu trnh ngui dn sau khi c ri v lu ln, hn hp asphalt s co un nhiu, tuy nhin trong tng th cu
trc mt con ng c lu ln v thit k tt bn thn con ng khng th n ra v chiu di. Khi ng sut tng
do nhit hnh thnh cng vi ng sut gy ra do giao thng, c th vt qua mc chu v ca asphalt dn n hin
tng nt gy do nhit. y l vn c th Trung-Ty ca Bc M, Canada v Siberi vi nhit c th c
th xung ti -40
0
C.
T cc c tnh v, cng ca c nha ng v hn hp btng asphalt ngi ta c th d tnh c cc iu
kin trong hin tng v do nhit c kh nng xy ra p dng cc bin php gim ng sut. Cc nghin cu
trong phng th nghim cho thy nhit to ra hin tng nt c lin quan n cng nhit thp ca
nha ng. Nha ng t mn cm vi nhit , c ngha l c ch s PI cao, c th gim thiu tnh trng nt do
nhit thp. Nha ng mm c th ci thin c tnh hnh, xong vic s dng nha ng mm li b hn ch
do khng p ng c cc tiu chun k thut nhit hot ng cao. Qua cc th nghim i vi cc phm cp
nha ng hin c s dng Vng Quc Anh cho thy cc nha ng loi ny s b nt v nhit -
30
0
C, nh vy l thuyt Vng Quc Anh ng b s khng b nt gy do nhit thp. Cho n gn y
Vng Quc Anh xut hin hin tng ng btng asphalt b nt gy nhit thp, tuy vi quy m nh. Tuy
vy, cc cuc iu tra trn con ng t M4 Bershire tm ra hin tng nt m ban u trn b mt ng
ri tin su xung qua cc lp nha ng. Ngi ta a ra gi thuyt rng s thay i nhit ban ngy v nhit
t thp trong sut ma ng l nhn t ph thm vo s hnh thnh v pht trin cc vt nt.
2.2.3 Hin tng nt lin quan n ti trng
Khi c mt ti trng ln mt ng btng asphalt, mt ng sut cng v s bin dng bt u xut hin mt
di cc lp lin kt nha ng. Nu cu trc ng khng ph hp vi ti trng ln mt ng hay cc c
im ca nn ng b thay i do ngm nc, s cng ko vt qua kh nng chu ti ca vt liu, v hin tng
nt y lp nha ng s xy ra. Ti trng lp i lp li gy ra ng sut ko vt cng ko ca hn hp
btng asphalt s lm cho cc vt nt pht trin ln pha trn mt ng, y gi l hin tng vt liu b mi.
2.2.4 Hin tng nt dy chuyn
Ngi ta cho rng hin tng nt dy chuyn l kt qu ca s gin n do nhit gia tng vo ban ngy v s co
un ca cc lp btng ximng ngho lm nn ng.S co gin ni ti trong khi vt liu nn ng to ra st
cng cng cao ngay trn cc vt nt hay ti cc khe ni gia cc m btng nn ng. Kt qu l mt vt nt
hnh thnh trong nn ng v vt nt truyn dn ln cc lp btng asphalt pha trn v ln tn mt ng. Tuy
nhin, qua kim tra cc vt nt dy chuyn trn ng ngi ta pht hin ra rng cc vt nt cng c th c
hnh thnh ngay trn mt ng v n su xung gp cc vt nt tn nn ng bng btng ngho. Ngoi cc
ng sut v tnh trng bin dng do nhit gy ra, ti trng do cc phng tin giao thng cng to ra cc xung lc
theo phng thng ng ti cc im ni gia cc m btng ximng ngho di nn ng, nhng xung lc ny
s to ra ng sut x. ln ca ng sut x ny s ph thuc vo dy ca cc lp btng asphalt, dy lp
nn bng btng ximng ngho, lp t nn v s khp chn gia cc tm btng.
Nhn chung, cng ca ng sut x do ti trng ca cc phng tin giao thng gy ra qu nh to ra cc vt
nt, nhng nu khp chn c hc ti cc vt nt hin b hng, ng sut x c th tng ln v lm cho vt nt lan
nhanh thm.
Mt lun im th ba cho rng cc vt nt trn mt ng c th do mt s kt hp ca tnh trng vt liu b co
ngt do nhit thp v s un ca mt ng di iu kin ma ng lnh gi. Di nhng iu kin ny b mt
mt ng lm bng nha ng rt cng v t kh nng chu ng ng sut ko v s bin dng do co un nhit
gy ra. Trong iu kin thi tit lnh, cc lp vt liu bn trn phi chu thp hn cc lp bn di, v mc co
ngt vt liu khc nhau cc lp khc nhau lm cho khi vt liu b un cong to ra mt ng sut ko b mt
ng, m lc ko c th lm nt mt ng, v vt nt ny s n su xung n cc vt nt lp btng
ximng ngho lm nn ng.
2.2.5 Hin tng bong ct liu khi mt ng
Bong ct liu khi mt ng l hin tng cc ht ct liu khng cn kt dnh vi nha ng v b bong khi mt
ng. Hin tng ny xy ra khi c s dch chuyn n l ca tng ht ct liu di hot ng giao thng tch t
li to ra cc ng sut ko hay s bin dng vt qua cng chu nt gy ca nha ng. Bong ct liu
hu nh ch xy trong iu kin nhit thp v thi gian mt ng v phi chu ti ngn khi cng ca nha
ng cao. Bong ct liu cng thng xy ra khi tri ma v c nc ng trn mt ng.
Cc yu t a n tinh trng bong ct liu l hm lng nha ng trong btng asphalt thp v mt ng
khng t m cht. Bong ct liu c th do suy bm dnh gia ct liu v nha ng hoc do lp nha
ng mng bm trn cc ht ct liu lin kt chng vi nhau b ph v. iu th nht, tc l s kt dnh gia
nha ng v ct liu b ph v, s khng xy ra nu ta la chn c ct liu ph hp. Trong phn ln cc
trng hp mt ng b bong ct liu l do m ln mt ng khng cht hoc hm lng nha trong
btng asphalt qu thp. Vic ngay t u chn ng phm cp nha ng thch hp c th gip ta xc nh mc
m ln mt ng, c bit nu hot ng xy dng ng phi thc hin trong iu kin thi tit bt li v
khng m bo c nhit m ph hp. kim ln ca nha ng cng cao hay cng ca nha ng
nhit thp cng thp th kh nng loi tr hin tng bong ct liu khi mt ng cng ln.
2.2.5.1 Bong ct liu mt ng nha
i vi hn hp nha ng nha c 3 dng bo mn c th xc nh:
Bong ct liu nh: y l hin tng bong cc ht ct liu mn trong khe h trn mt ng. Cc vt bong vt
liu rt nh, sau li c lm kn li di tc ng ca giao thng nn khng gy tn hi g thm.
Bong ct liu th: Nu cc khe h do bong ct liu ht nh khng c lp y di tc ng ca ti trng
giao thng, hin tng tip theo s l cc ht ct liu trn mt ng khng c chn cht vi nhau a n tnh
trng bong ct liu th trn mt ng v mt lc kt dnh bn trong do nc ngm xung. Nc lm hng s lin
kt bm dnh gia nha ng v ct liu dn n bong nha ng. Sau , cc ht ct liu nh v nc b dn
nn trong cc khe nt ca ng di tc dng ca ti trng giao thng s xi mn cc khe h gia cc ht ct liu
th v lm ng hng nng thm. Trong thc t, hin tng ny thm ch cn lm sp mng ng, ph v s
lin kt trong kt cu nha ng - ct liu v thng biu hin bng cc vt nt trn mt ng.
Tnh trng bt ct liu th: Bt ct liu th khc vi bong ct liu ti ch ti trng giao thng lm bong tc th
cc ht ct liu ln khi mt ng m trc cha xy ra tnh trng nha ng b bong khi ct liu hoc cc
ht ct liu nh bong khi mt ng. Nu ti trng ko ca cc phng tin giao thng to ra ln hn ng sut ko
gy trong nha ng, s kt dnh gia nha ng v cc ht ct liu s b ph v t ngt v cc ht ct liu th
s b tch ra khi mt ng. Nh vy, hin tng bt ct liu th phn ln ch xy ra nhit thp v thi gian
chu ti trng ngn, khi cng ca nha ng cao.
Cuc kho st nhn mnh n cc yu t sau, c coi l c tc ng ch yu n tnh trng bong ct liu i vi
mt ng nha cht.
m ln ban u khng cht do:
Chiu dy trong cc lp kt cu ng khng dy hoc dy ca mt lp khng u;
Cc lp nn khng chc;
Hn hp nha ng - ct liu khi thi cng c cng qu cao.
V bt c l do g, nu qu trnh m ln ban u khng cht thit k s lm cho nc c th thm xung kt
cu ng v gy ra tnh trng mt ng b bong ct liu nng n nh ni trn.
m ln th cp khng cht do lu lng giao thng thp.
Hin tng bong ct liu ht nh c th c ngn chn nu qu trnh m ln th cp c thc hin tt vi
phng tin giao thng m bo. Tuy vy, nu qu trnh m ln th cp khng cht, hin tng bong ct liu
ht nh c th pht trin thnh bong ct liu ht th.
Ri ng trong thi gian c ma, thi tit m t thng dn n tnh trng m ln khng cht, tr khi
cng vic c thc hin vi mt s quan tm ti a.
Khi thi cng ng trong thi tit m t, ma nhiu, thi gian m bo m ln c hiu qu rt b gii hn. Vi
cc lp vt liu mng thi gian m bo ln mt cch tha ng c th ch vo khong 4 pht.
Cc lp asphalt mng c ri trn nn lnh s ngui i rt nhanh, cng rt nhanh trc khi t m ln tha
ng. Hn na, cc lp mng thng khng chiu su cc ht ct liu c nh hng v ln xung mt
cch chc chn.
S dng hm lng nha ng thp hn nha ng cng hn:
Hm lng nha ng thp v nha ng cng hn lm tng cng ca hn hp lm cho vt liu kh m
hn, nh vy c th lm gia tng mt cch ng k kh nng m ln khng cht thit k. Trong trng hp
c th vic la chn phm cp nha ng c nh hng mnh m ti kh nng lm vic ca hn hp nha
ng - ct liu. La chn chnh xc phm cp nha ng l ti cn thit, c bit nu vic thi cng ng c
thc hin trong iu kin thi tit xu.
Nhng th nghim m phng v vt bnh xe ln mi mn mt ng hn hp nha ng - ct liu v nha thi
cng ngui 0
0
C, vi vic s dng cc phm cp nha ng khc nhau cho thy phm cp nha ng ph
hp c nh hng quan trng n kh nng chng bo mn. Lng vt liu b bo mn khi b mt tng ln mt
cch ng k khi s dng cc phm cp nha ng cng hn, tc l bin dng im v gim xung. Mt chi
tit rt th v l asphalt ngui ct liu mn nhy cm i vi phm cp nha ng hn hn hp nha ng.
2.2.5.2 Tnh trng bong ct liu i vi asphalt lu nng ri mt ng
i vi hn hp asphalt lu nng c 3 dng bong ct liu.
Bong ct liu b mt i vi va asphalt
Cng ging hn hp nha, mt ng ph bng va asphalt cng gp phi tnh trng bong ct liu. Mt l ng
nh nhng ht vt liu mn ny b bo mn khi va asphalt trn mt ng do p lc ca cc phng tin giao
thng. Cc khe nh b bong ct liu ht nh sau t hn li di tc ng ca cc phng tin giao thng m
khng c tc ng xu.
Bong ct liu ht th vi va asphalt
y l tnh trng mt ng b bo mn nha ng gia cc ht ct liu. Qu trnh ny lin quan n s bo mn
hn hp va asphalt gia cc vin ct liu. Do s kt dnh gia cc ht ct liu b ph v, chng b bong khi mt
ng. Mc d rng trung bnh ca lp mt ng l tha mn, nhng rng qu cao do cc ht ct liu ln
to ra t ti t 5-10 mm l khng th chp nhn c. Vi rng ln nh vy lp vt liu mt ng c th b
thm khng kh v nc v d b bong ct liu sm.
Bong gm to nhm v bo mn va asphalt
cc ht gm trng nha ng c th n su xung lp va nha ng trn mt ng khong 1,5 mm,
ngi ta ri gm trng nha ng vi mt kh dy. iu khng trnh khi mt phn nh cc gm
to nhm ny s khng c gn cht vo hn hp asphalt , chng s b bong ra trong ngy u xe lu thng trn
ng. y l nhng c im k thut c tha nhn i vi loi vt liu ny, ti 5% gm trng nha
ng b mt i c xem l chp nhn c.
Khi t l tn tht ln xy ra th c th do:
Do c im k thut ca lp va nha ng khng ph hp, cc ht gm to nhm khng th
kt dnh cht vi mt ng;
Cc ht gm to nhm khng thm nhp su xung lp va nha ng;
bm dnh gia cc ht gm trng nha ng v hn hp asphalt khng tt.
Tnh trng cc ht gm to nhm khng thm nhp c su vo lp mt ng c th do mt hoc nhiu l do
sau y:
Hn hp btng asphalt qu cng;
Nhit ca hn hp asphalt qu thp khi m nn;
Trong qu trnh ri mt ng hn hp asphalt b mt nhit qu sm do thi tit khng thun li;
Ri vi mt qu dy cc ht gm trng nha ng to nhm.
Cng tc m nn khng c thc hin tt.
Mt phng php x l tnh trng gm to nhm khng gn kt vi mt ng l lm nng li b mt ng
bng mt thit b gia nhit bng tia hng ngoi. Khi mt ng t nhit cn thit, lu li gm thm nhp
su hn xung mt ng. Nu p dng mt cch ng k thut, phng php ny s khng lm nha ng rn
hn mt cch ng k, ngoi tr ngoi mt ng.
Mt phn gm to nhm b bong khi mt ng c th do bm dnh km gia gm trng nha ng v
lp btng asphalt. Ngi ta pht hin ra rng mn nha ng trn b mt gm to nhm th b cng ha
trong qu trnh tn cha vi khi lng ln ngay sau khi c sn xut ra. Do mng nha ng trn mt
gm to nhm, khng cn kh nng kt dnh vi hn hp btng asphalt trong qu trnh thi cng. C th kin tra
bm dnh ca lp mng nha ng trng trn b mt gm bng th nghim ct nng.
Khi gm to nhm b bong ra khi mt ng, lp va asphalt phi chu cc tc ng trc tip ca cc phng
tin giao thng. Kt qu l mt ng b bo mn, xung cp nhanh chng.
2.3 nh hng ca nha ng n s hnh thnh lp nhm lp mt ng ri bng asphalt lu nng
duy tr mt mt ng asphalt lu nng khng trn trt ngi ta ri gm trng nha ng ln mt ng ri
lu ln, cn lp va bm dnh cho gm to nhm c trn bng ct, bt khong v nha ng. Lp va ny s
c cng thch hp cc ht gm thm nhp su xung lp va, phn cn li phi l trn mt ng
chng trt.
Cc cuc th nghim trn mt ng mt cch y c thc hin chung gia Phng nghin cu ng b v
vn ti (TRRL) v Tp on du kh quc t Shell vo u thp nin 1960 chng minh r rng xut x hoc
chng loi nha ng l nhn t c bn trong kh nng chng chu vi thi tit ca b mt va nha ng trn
ng. D n o h s ma st ngang (SFC) cao, c thc hin trong sut 8 nm (tiu chun ha kt qu thu c
i vi gi tr h s ma st ngang ma h) cho thy r rng nha ng nh hng ng k n h s ma st
ngang. Nha ng hin i trn mt phn asphalt thin nhin ca Trinidad (TLA) c h s ma st ngang (SFC)
cao, trong khi nha ng c ngun gc Venezuela c gi tr SFC thp hn ng k. S khc nhau v c im k
thut gp phn vo s khc nhau trong mc ha cng ca nha ng do s xy ha ca khng kh. Nha
ng Venezuela qu bn, khng b bong khi b mt va, do qua mt thi gian s dng to ra mt ng
nhn bong. Tuy nhin, thnh phn ha tan ca asphalt thin nhin Trinidad (TLA) trn b mt ng ha cng
nhiu hn rt nhiu so vi cht lin kt ban u, mc d c tc ng ca du ri t cc phng tin giao thng
xung lm mm ha.
Do , ngi ta cho rng, nu tnh mn cm vi xy ha ca nha ng Venezuela c th c tng ln t
n mc ca asphalt thin nhin Trinidad, v nu s xy ha l yu t c bn nh hng n tnh chng chu thi
tit, sn phm hn hp ny s biu hin cc c tnh k thut trn ng tng t nh ca TLA. Cc cuc th
nghim ton din trn ng b v th nghim nn oxy ha i vi cc hn hp Venezuela/TLA v Venezuela/hc
n than chng t rng cc hn hp ny c mc ha cng cao hn mt cch ng k, v trong mt s
trng hp tng ng TLA.
Do mt yu cu cp thit hin nay l phi tin hnh cc th nghim xc nh cc c tnh k thut ca nha
ng c lin quan nh th no vi cc c im k thut c biu hin trn mt ng trong thc t. Nhiu c
tnh ca nha ng c kho st trong mt n lc nhm tm ra mt th nghim c th phn bit c cc
nha ng khc nhau v tnh chu thi tit, do a ra mt th nghim da vo n loi b nhng nha
ng qu bn, lm cho mt ng nhn v trn sau mt thi gian di s dng. Green chng minh rng kh
nng ca nha ng chng chu vi thi tit di tc ng kt hp ca nhiu yu t nh bc x cc tm ca nh
sng mt tri, s oxy ha, nc ma v s tch t du ri vi trong qu trnh giao thng lin quan n hng s in
mi ca nha ng.
2.3.1 Cc yu cu k thut v hng s in mi
Cc th nghim doTRRL tin hnh trn cc mu hn hp asphalt khng ph gm cho thy mt nha ng 50
pen yu cu phi c hng s in mi ti thiu l 2.650, c th t c mt nhm thch hp trn b mt
c ri bng asphalt lu nng. Cc th nghim thc hin vi cc mu asphalt lm bng nha ng 35 v 70 pen
cho thy kh nng chng trn trt lin quan n hng s in mi nhng li c lp vi kim ln ca nha
ng. Kt qu l vi nha ng 50 pen c quy nh trong Quy phm k thut chi tit vi hng s in mi
25
0
C v 1.59 kHz. Quy phm k thut ny cng ghi r vi nha ng 35 pen l 2.630 v hng s in mi ca
nha ng 35, 50, 70 pen.
S dng th nghim Marshall tnh ton thit k cc hn hp asphalt lu nng c chiu hng lm gim mt
lng nh nha ng trong hn hp;
T l ri gm trng nha ng tng ln, v hin nay k thut ny c p dng ri ti hn 70% din tch
mt ng t c cc qui nh k thut v nhm; nh vy din tch mt hn hp nha ng tip xc trc
tip vi lp xe c gim i ng k.
Mc du v nhin liu ri vi t cc phng tin giao thng xung mt ng gim i r rt do cc loi phng
tin giao thng hin nay c trang b h thng du nhin liu hiu qu hn.
Trong nm 1982 ngi ta tin hnh th nghim trn con ng M4, c s dng cc nha ng c phm vi
hng s in mi rng nh gi li mc c th chp nhn c ca hng s in mi ca nha ng, c xt
n nhng thay i trn. Vic o nhm mt ng trong th nghim ny cho thy rng nhm mt ng s
gim i khng ng k nu hng s in mi ca tt c cc phm cp nha ng gim xung ti gi tr ti thiu l
2.630. Kt qu l mt hng s in mi thng nht l 2.630 c p dng cho cc loi nha ng 35, 50, 70 v
100 pen.
Theo "Ti liu k thut nha ng Shell Singapore"