D DI IK KL LA AT T K KE ET TE ER RA AM MP PI IL LA AN N P PE EM MB BU UA AT TA AN N A AL LA AT T P PE ER RM MA AI IN NA AN N E ED DU UK KA AT TI IF F ( (A AP PE E) )

S SE EB BA AG GA AI I U UP PA AY YA A P PE EM MB BE ER RD DA AY YA AA AN N E EK KO ON NO ON NO OM MI I K KE EL LU UA AR RG GA A
B BA AG GI I P PA AR RA A I IS ST TR RI I K KO OR RB BA AN N P PH HK K D DI I K KE EC C. . P PA AM ME EU UN NG GP PE EU UK K
K KA AB BU UP PA AT TE EN N D DT T I II I. . B BA AN ND DU UN NG G

O Ol le eh h: :
S Su un na ar rs si ih h, , d dk kk k * *

A AB BS ST TR RA AK KS SI I
B Be er ra an nj j a ak k d da ar ri i p pe er rm ma as sa al la ah ha an n w wa ar rg ga a m ma as sy ya ar ra ak ka at t y ya an ng g t te er rk ke en na a P PH HK K ( (3 30 0 5 50 0 o or ra an ng g) ) t te er rm ma as su uk k k ke el lo om mp po ok k u us si ia a
m mu ud da a d da an n k ke el lu ua ar rg ga a m mu ud da a. . U Un nt t u uk k i it tu u d di ip pe er rl lu uk ka an n u up pa ay ya a k ko on nk kr ri it t d da al la am m m me en na an ng gg gu ul la an ng gi i k ko or rb ba an n P PH HK K t te er rs se eb bu ut t b be er ru up pa a
p pe en nd di id di ik ka an n d da an n l ll la at t i ih ha an n k ke et te er ra am mp pi il la an n p pe em mb bu ua at t a an n A Al la at t P Pe er rm ma ai in na an n E Ed du uk ka at ti if f ( (A AP PE E) ) y ya an ng g m me en ng ga ar ra ah h k ke e p pe em mb be ek ka al la an n
k ke et te er ra am mp pi il la an n f fu un ng gs si io on na al l d da al la am m u us sa ah ha a A AP PE E. .
T Tu uj j u ua an n p pr ro og gr ra am m i in ni i u un nt tu uk k m me em mb be ek ka al li i k ke et te er ra am mp pi il la an n f fu un ng gs si io on na al l p pr ra ak kt t i is s e ek ko on no om mi is s m me el la al lu ui i p pe em mb bu ua at t a an n A AP PE E, ,
d da al la am m r ra an ng gk ka a p pe em mb be er rd da ay ya aa an n d da an n p pe en ni in ng gk ka at ta an n e ek ko on no om mi i k ke el lu ua ar rg ga a k ke e a ar ra ah h k ke eh hi id du up pa an n e ek ko on no om mi i y ya an ng g m me em ma ad da ai i. .
M Ma at te er ri i y ya an ng g d di is sa am mp pa ai ik ka an n a an nt t a ar ra a l la ai in n m ma at t e er ri i u um mu um m d da an n k ke ew wi ir ra au us sa ah ha aa an n d da an n t te eo or ri i t te en nt ta an ng g A AP PE E s se er rt ta a p pr ra ak kt te ek k
k ke et te er ra am mp pi il la an n p pe em mb bu ua at t a an n A AP PE E. .
P Pe es se er rt ta a a at t a au u s sa as sa ar ra an n k ke eg gi ia at ta an n y ya ai it tu u I Ib bu ui ib bu u a at t a au u i is st tr ri i d da ar ri i a an ng gg go ot ta a k ke el lu ua ar rg ga a k ko or rb ba an n P PH HK K d da ar ri i d du ua a d de es sa a y ya ai it t u u
D De es sa a B Bo oj jo on ng g K Ku un nc ci i d da an n D De es sa a R Ra an nc ca a T Tu un ng gk ku u K Ke ec ca am ma at ta an n P Pa am me eu un ng gp pe eu uk k K Ka ab bu up pa at te en n B Ba an nd du un ng g s se eb ba an ny ya ak k 1 15 5
o or ra an ng g. .
S St tr ra at te eg gi i y ya an ng g d di ig gu un na ak ka an n a ad da al la ah h p pe en nd de ek ka at t a an n p pe em mb be el la aj j a ar ra an n p pa ar rt ti ic ci ip pa at to or ry y l le ea ar rn ni in ng g y ya an ng g l le eb bi ih h m me en ne ek ka an nk ka an n
p pa ad da a k ke eg gi ia at ta an n l le ea ar rn ni in ng g b by y d do oi in ng g d de en ng ga an n m me et t o od de e d de em mo on ns st tr ra as si i e ek ks sp pe er ri im me en n d da an n s si im mu ul la as si i p pe en ny ye el le en ng gg ga ar ra aa an n u us sa ah ha a
p pe em mb bu ua at ta an n A AP PE E. .
E Ev va al lu ua as si i m me el la al lu ui i p pr ro od du uk k n ny ya at ta a, , p pe es se er rt ta a p pe en nu uh h a an nt t u us si ia as s m me en ng gi ik ku ut ti i k ke eg gi ia at ta an n, , s se eh hi in ng gg ga a a al lu um mn ni i d di ik kl la at t l le eb bi ih h
m me en ng ge em mb ba an ng gk ka an n p pr ro od du uk k d da an n u us sa ah ha an ny ya a b ba ai ik k d da al la am m b be en nt t u uk k u us sa ah ha a k ke el lo om mp po ok k m ma au up pu un n p pe er ro or ra an ng ga an n. .

PPe en nu ul li is s a ad da al l a ahh D Do os se en n JJuur ru us sa ann P PKKK KF FP PT TK K
U Un ni iv ve er rs si it ta as s P Pe en nd di i d diik ka an n I In nd do on ne es si i a a

I I. . P PE EN ND DA AH HU UL LU UA AN N
K Ke eb bi ij j a ak ks sa an na aa an n p pe em me er ri in nt ta ah h d da al la am m b bi id da an ng g p pe en nd di id di ik ka an n p pe er rl lu u d di it t i in ng gk ka at tk ka an n, , m me en ng gi in ng ga at t p pe en nd di id di ik ka an n m me er ru up pa ak ka an n
b bi id da an ng g y ya an ng g p pe er rl lu u t te er ru us s d di ik ke em mb ba an ng gk ka an n s se es su ua ai i d de en ng ga an n k ke eb bu ut tu uh ha an n d da an n t tu un nt tu ut ta an n m ma as sy ya ar ra ak ka at t. . S Se eb ba ai ik kn ny ya a d di im mu ul la ai i
d da ar ri i p pe en nd di id di ik ka an n d da as sa ar r a an na ak k p pr ra a s se ek ko ol la ah h d da al la am m m me em mb ba an nt tu u m me en ng ge em mb ba an ng gk ka an n k ke em ma am mp pu ua an n b be er rb ba ah ha as sa a, , d da ay ya a f f i ik ki ir r, ,
d da ay ya a c ci ip pt ta a d da an n k ke et t e er ra am mp pi il la am m, , a an na ak k m me em me er rl lu uk ka an n A Al la at t P Pe er rm ma ai in na an n E Ed du uk ka at ti if f ( (A AP PE E) ). .
U Un nt tu uk k m me en na an ng gg gu ul la an ng gi i a ad da an ny ya a s si it tu ua as si i k kr ri is si is s e ek ko on no om mi i d de ew wa as sa a i in ni i y ya an ng g m me en ny ye eb ba ab bk ka an n b ba an ny ya ak kn ny ya a p pe er ru us sa ah ha aa an n
t te ek ks st ti il l d da an n g ga ar rm me en n y ya an ng g m me el la ak ku uk ka an n P PH HK K t te er rh ha ad da ap p k ka ar ry ya aw wa an nn ny ya a d di i b be er rb ba ag ga ai i d da ae er ra ah h, , t te er rm ma as su uk k d di i K Ke ec ca am ma at t a an n
P Pa am me eu un ng gp pe eu uk k k ka ab bu up pa at t e en n B Ba an nd du un ng g, , m ma ak ka a d di il la ak ku uk ka an n k ke eg gi ia at ta an n m me el la al lu ui i b be er rb ba ag ga ai i p pe el la at t i ih ha an n f f u un ng gs si io on na al l y ya an ng g e ef fe ek kt ti if f
d da an n e ef f i is si ie en n k ke ep pa ad da a p pa ar ra a i is st t r ri i k ko or rb ba an n P PH HK K y ya an ng g d da ap pa at t m me em mb be er ri i m ma an nf fa aa at t d da al la am m k ke eh hi id du up pa an n s se eh ha ar ri ih ha ar ri i d di ia an nt ta ar ra an ny ya a
m me el la al lu ui i p pe em mb bu ua at ta an n A AP PE E. .
I II I. . T TU UJ J U UA AN N
1 1. . P Pe em mb be er rd da ay ya aa an n e ek ko on no om mi i k ke el lu ua ar rg ga a d da an n m me em mp pe er rc ce ep pa at t p pe en ng ge em mb ba an ng ga an n s su um mb be er r d da ay ya a M Ma an nu us si ia a ( (S SD DM M) ) d de en ng ga an n
v vi is si i d da an n m mi is si i p pe em mb ba an ng gu un na an n r re eg gi io on na al l y ya an ng g d di ia an nu ut t J Ja aw wa a B Ba ar ra at t. .
2 2. . M Me en ni in ng gk ka at tk ka an n k ke es sa ad da ar ra an n w wa ar rg ga a m ma as sy ya ar ra ak ka at t a ak ka an n p pe en nt t i in ng gn ny ya a p pe en ng ge em mb ba an ng ga an n d di ir ri i s se eh hi in ng gg ga a t te er rb be en nt tu uk k
k ko on nd di is si i e ek ko on no om mi is s p pa ad da a w wa ar rg ga a m ma as sy ya ar ra ak ka at t y ya an ng g t te er ra am mp pi il l b be er rk ka ar ry ya a d da an n b be er ru us sa ah ha a a at ta as s d da as sa ar r k ke ei im ma an na an n d da an n
k ke et ta aq qw wa aa an n k ke ep pa ad da a A Al ll la ah h S SW WT T. .
3 3. . M Me em mb be ek ka al li i k ke et te er ra am mp pi il la an n f f u un ng gs si io on na al l, , m me en na am mb ba ah h w wa aw wa as sa an n p pe em mi ik ki ir ra an n, , k ke ep pe ed du ul li ia an n, , d da an n d da ap pa at t
m me en ny ye eb ba ar rl lu ua as sk ka an n p pe en ng ge et ta ah hu ua an n d da an n k ke et te er ra am mp pi il la an n p pe em mb bu ua at ta an n A AP PE E d da al la am m r ra an ng gk ka a m me en ni in ng gk ka at tk ka an n s st ta at tu us s
e ek ko on no om mi i m ma as sy ya ar ra ak ka at t y ya an ng g l le eb bi ih h b ba ai ik k. .

I II II I. . M MA AN NF FA AA AT T
1 1. . P Pe es se er rt ta a m me em mp pe er ro ol le eh h p pe en ng ge et ta ah hu ua an n d da an n k ke et te er ra am mp pi il la an n y ya an ng g d da ap pa at t d di ij j a ad di ik ka an n s su um mb be er r u us sa ah ha a a at ta au u i in nd du us st tr r i i
k ke er rl lu ua ar rg ga a s se eb ba ag ga ai i m ma at ta a p pe en nc ca ah ha ar ri ia an n y ya an ng g b ba ar ru u. .
2 2. . M Me em mi il li ik ki i p pe el lu ua an ng g u un nt tu uk k t te et ta ap p e ek ks si is s d di i d da al la am m m me el la ak ks sa an na ak ka an n t tu ug ga as s h hi id du up p b be er rk ke el lu ua ar rg ga a d da an n b be er rm ma as sy ya ar ra ak ka at t
d de en ng ga an n m mo od da al l r re el la at ti if f k ke ec ci il l, , d da ap pa at t m me en ng gu us sa ah ha ak ka an n e ek ko on no om mi i p pr ro od du uk kt t i if f d da al la am m p pe em mb bu ua at ta an n A AP PE E. .
3 3. . D Da ap pa at t m me en ni in ng gk ka at tk ka an n k ke em ma am mp pu ua an n d da an n m me en ng ge em mb ba an ng gk ka an n j j i iw wa a k ke ew wi ir ra au us sa ah ha aa an n b ba ai ik k d da al la am m k ke el lo om mp po ok k m ma au up pu un n
p pe er ro or ra an ng ga an n y ya an ng g m me en ng gh ha as si il lk ka an n b be er rb ba ag ga ai i p pr ro od du uk k A AP PE E. .
D De en ng ga an n d de em mi ik ki ia an n p pe em mb bu ua at ta an n A AP PE E d di ih ha ar ra ap pk ka an n d da ap pa at t m me en ng ge em mb ba an ng gk ka an n k kr re ea at ti if fi it ta as s p pa ar ra a i is st tr ri i k ko or rb ba an n P PH HK K
d da al la am m u up pa ay ya a m me en nd da ap pa at tk ka an n p pe en ng gh ha as si il la an n t ta am mb ba ah ha an n. .
U Us sa ah ha a b bi id da an ng g A AP PE E i in ni i m me em mi il li ik ki i p pr ro os sp pe ek k y ya an ng g s sa an ng ga at t c ce er ra ah h, , k ka ar re en na a a al la at t p pe er rm ma ai in na an n t t e er rs se eb bu ut t s sa an ng ga at t
d di ip pe er rl lu uk ka an n o ol le eh h m ma as sy ya ar ra ak ka at t d da al la am m u up pa ay ya a m me em mb ba an nt tu u p pr ro os se es s p pe en nd di id di ik ka an n a an na ak k m me el la al lu ui i p pe en ng ge em mb ba an ng ga an n b be er rb ba ah ha as sa a, ,
d da ay ya a p pi ik ki ir r, , d da ay ya a c ci ip pt ta a, , d da an n l la at ti ih ha an n k ke et te er ra am mp pi il la an n. .

















































I IV V. . K KH HA AL LA AY YA AK K S SA AS SA AR RA AN N
S Sa as sa ar ra an n a ad da al la ah h i is st tr ri i a at ta au u k ke el lu ua ar rg ga a k ko or rb ba an n P PH HK K d di i D De es sa a R Ra an nc ca a T Tu un ng gk ku u d da an n D De es sa a B Bo oj jo on ng g K Ku un nc ci i K Ke ec ca am ma at t a an n
P Pa am me eu un ng gp pe eu uk k K Ka ab bu up pa at te en n B Ba an nd du un ng g s se eb ba an ny ya ak k 1 15 5 o or ra an ng g. .
V V. . M ME ET TO OD DE E
M Me et to od de e y ya an ng g d di ig gu un na ak ka an n a ad da al la ah h p pe en nd de ek ka at ta an n p pe em mb be el la aj ja ar ra an n P Pa ar rt ti ic ci ip pa at to or ry y L Le ea ar rn ni in ng g y ya an ng g m me en ne ek ka an nk ka an n p pa ad da a
k ke eg gi ia at ta an n L Le ea ar rn ni in ng g b by y d do oi in ng g m me el la al lu ui i d de em mo on ns st tr ra as si i k ke et te er ra am mp pi il la an n d da an n e ek ks sp pe er ri im me en n k ke er rj j a a k ke el lo om mp po ok k p pr ro ob bl le em m s so ol lv vi in ng g
d da an n s si im mu ul la as si i p pe en ng gg gu un na aa an n A AP PE E. .
V VI I. . H HA AS SI IL L D DA AN N P PE EM MB BA AH HA AS SA AN N
D Da ar ri i k ke eg gi ia at ta an n y ya an ng g d di il la ak ks sa an na ak ka an n, , t ta ar rg ge et t y ya an ng g d di ic ca ap pa ai i a ad da al la ah h p pr re es st ta as si i b be el la aj j a ar r p pe es se er rt ta a d da al la am m t t i in ng gk ka at t m ma as st te er ry y
l ll le ea ar rn ni in ng g s se eb be es sa ar r 8 85 5 % % d da ar ri i k ke eg gi ia at ta an n p pe en ng ge el lo ol la aa an n d da an n p pe el la ak ks sa an na aa an n p pr ro og gr ra am m ( (i in ns st t r ru uk kt tu ur r) ), , s se er rt t a a s se eb be es sa ar r 8 80 0 % %
u un nt tu uk k k ke eg gi ia at ta an n p pe es se er rt ta a d di ik kl la at t / / w wa ar rg ga a b be el la aj j a ar r. .
R Re ea al li is sa as si i p pe en nc ca ap pa ai ia an n t tu uj j u ua an n k ke eg gi ia at ta an n y ya ai it tu u : :
1 1. . I Id de en nt t i if fi ik ka as si i k ke eb bu ut t u uh ha an n
2 2. . P Pe el la ak ks sa an na aa an n K Ke eg gi ia at ta an n, , m me el li ip pu ut ti i : :
- - p pe em mb ba ak ka al la an n m ma at te er ri i
- - l la at t i ih ha an n p pe em mb bu ua at ta an n p pr ro od du uk k
- - e ev va al lu ua as si i p pr ro od du uk k
- - l la at t i ih ha an n b be er ru us sa ah ha a
- - p pe em ma an nt ta au ua an n d di is se er ra ah hk ka an n p pa ad da a m ma as sy ya ar ra ak ka at t. .
















































A AN NA AL LI IS SI IS S
K KE EB BUUT TU UH HA AN N

K KO OM MP PO ON NE EN N
P PE EN ND DA AH HU UL LU U

K KO OM MP PO ON NE EN N
P PR RO OS SE ES S

H HA AS SI IL L Y YA AN NG G
D DI IH HA ARRA AP PK KA AN N


W WA AR RG GA A N NE EG GA AR RA A
J J U UJ J UUR R
A AD DI IL L
K KR RE EA AT TI IF F
M MA AN ND DIIR RI I
T TA AH HU U D DI IR RII



T TU UJ J U UA AN N P PE EN ND DI I
D DI IK KA AN N B BE ER RD DI I
M ME EN NS SI I : :
P PR RI IBBAAD DI I
K KE EL LU UA AR RG GA A
M MA AS SY YA AR RA AK KA AT T
P PE EM ME ER RI IN NT TA AH H


U UP PA AY YA A E ED DUUKKAAS SI I, ,
S SO OS SI IA ALLI IS SA AS SI I DDA AN N
I IN NTTE ER RN NA AL LI IS SA AS SI I
P PE EN NG GE EM MB BA AN NG GAAN N
W WA AT TA AK K D DA AN N
M MO OR RA AL L I IS ST TE ER RI I/ /
K KE EL LU UA AR RG GA A
K KO OR RB BA AN N P PH HK K

I IN NTTE ER RK KA AS SI I
I IN NTTE ER RP PE ER RS SO ON NA AL L
D DA AL LA AM M
L LI IN NG GK KU UN NG GA AN N : :
M MA AS SY YA AR RA AK KA AT T
D DA AN N L LE EM MB BA AGGA A
L LE EM MB BA AG GA A
P PE EN ND DI ID DI IK KA AN N
N NO ON N F FO OR RMMA AL L
P PE EM ME ER RI IN NT TA AH H
S SE EB BA AG GA AI I
S SU UM MB BE ER R
K KE ET TE EL LA AD DA AN NA AN N
D DA AY YA A D DU UK KU UN NG G
I IK KLLI IM M K KE EH HI ID DU UP PA AN N
Y YA AN NG G
B BE ER RT TA AN NG GG GU UN NG G
J J A AW WA AB B
E EV VA AL LU UA AS SII

K KO OM MP PO ON NE EN N
H HA AS SI IL L
K KO OM MP PO ON NE EN N
KKO ON NT TE EK KS STTUUA AL L

K KO OM MP PO ON NE EN N
MMA AS SU UK KAAN N

I IS ST TE ER RI I A AT TAAUU K KE EL LU UA AR RG GA A K KO OR RB BA AN N P PH HK K
Y YA AN NG G M ME EM MI IL LI IKKI I K KE ET TE ER RA AM MP PI IL LA AN N
P PE EM MB BU UA AT TA AN N A AP PE E DDA AL LAAM M U UP PA AY YA A
P PE EN NI IN NG GK KA AT TA AN N P PE EM MB BE ER RD DA AY YA AA AN N
E EK KO ON NO OM MI I KKEEL LU UA AR RGGA A D DI I D DA AL LA AM M U UP PA AY YA A
P PE EN NC CA AP PA AI IA AN N T TI IN NG GK KA AT T
Y YA A
T TI ID DA AK K
K KE ER RA AN NG GK KA A P PE EM ME EC CA AH HA AN N M MA AS SA AL LA AH H


V VI II I. . K KE ES SI IM MP PU UL LA AN N D DA AN N S SA AR RA AN N
A A. . K Ke es si im mp pu ul la an n
k ke es si im mp pu ul la an n d da ar ri i k ke eg gi ia at t a an n t te er rs se eb bu ut t a ad da al la ah h : :
1 1. . S Sa am mb bu ut t a an n d da an n a an nt tu us si ia as s d da ar ri i p pe es se er rt ta a y ya an ng g m me en ng gi ik ku ut ti i k ke eg gi ia at ta an n s se ec ca ar ra a b be er rs su un ng gg gu uh hs su un ng gg gu uh h. .
2 2. . E Ev va al lu ua as si i p pr ro od du uk k m me en nu un nj j u uk kk ka an n m ma as si ih h p pe er rl lu u p pe en ng ge em mb ba an ng ga an n d da al la am m p pe em mb bu ua at t a an n p pr ro od du uk k A AP PE E
3 3. . M Me em mp pe er re er ra at t k ke er rj ja a s sa am ma a a an nt ta ar ra a i is st t r ri i a at ta au u k ke el lu ua ar rg ga a k ko or rb ba an n P PH HK K D De es sa a R Ra an nc ca a T Tu un ng gk ku u d da an n D De es sa a B Bo oj j o on ng g K Ku un nc ci i, ,
d di im ma an na a m me er re ek ka a d da ap pa at t s sa al li in ng g m me em mb be er ri ik ka an n i in nf fo or rm ma as si i d da an n p pe en ng ga al la am ma an n y ya an ng g b be er rh ha ar rg ga a b ba ag gi i k ke ed du ua a b be el la ah h p pi ih ha ak k
d da al la am m m me en ng ge em mb ba an ng gk ka an n k ke et t e er ra am mp pi il la an n d di i b bi id da an ng g A AP PE E. .

B B. . S S a a r r a a n n
1 1. . D Di ik kl la at t p pe em mb bu ua at ta an n A AP PE E p pe er rl lu u d di it ti in nd da ak kl la an nj j u ut ti i d da an n d di ik ke em mb ba an ng gk ka an n u un nt t u uk k u us sa ah ha a. .
2 2. . P Pe er ra al la at ta an n d da an n p pe en ny ye ed di ia aa an n d da an na a u un nt tu uk k k ke eg gi ia at t a an n b be er ri ik ku ut tn ny ya a s se eb ba ai ik kn ny ya a d di it t i in ng gk ka at tk ka an n. .

A AF FT TA AR R P PU US ST TA AK KA A
A Am mb ba ar ri ia ah h J Jo oe ed do od di ib br ro ot to o, , A Al la at ta al la at t P Pe er rm ma ai in na an n E Ed du uk ka as si io on na al l B BK KK KB BN N ( (1 19 99 92 2) ), , P Pe et tu un nj ju uk k P Pe en ng gg gu un na aa an n A Al la at ta al la at t
P Pe er rm ma ai in na an n E Ed du uk ka at ti if f, , B Bi in na a K Ke el lu ua ar rg ga a B Ba al li it ta a, , J Ja ak ka ar rt ta a. .
, , ( (1 19 99 91 1) ), , P Pe el la at ti ih ha an n K Ka ad de er r B Bi in na a K Ke el lu ua ar rg ga a d da an n B Ba al li it ta a, , U UN NP PA AD D, , B Ba an nd du un ng g. .
, , ( (1 19 98 88 8) ), , P Pr ro os se es s B Be el la aj ja ar r P Pa ad da a B Ba al li it ta a, , B Bu uk ku u I II I, , U UN NP PA AD D, , B Ba an nd du un ng g. .
I Is sh ha ak k A Ab bd du ul lh ha ak k, , ( (1 19 99 95 5) ), , M Me ed di ia a P Pe en nd di id di ik ka an n , , P Pu us sa at t P Pe el la ay ya an na an n d da an n P Pe en ng ge em mb ba an ng ga an n M Me ed di ia a P Pe en nd di id di ik ka an n, , I IK KI IP P, ,
B Ba an nd du un ng g. .
M Me el ll ly y S Sr ri i S Su ul la as st t r ri i R Ri if fa ai i, , ( (1 19 98 84 4) ), , P Pe en ng ga an nt ta ar r B Bi im mb bi in ng ga an n P Pe er ra aw wa at ta an n A An na ak k ( (0 0, ,0 0 6 6, ,0 0) ), , J Ju ur ru us sa an n P Pe en nd di id di ik ka an n
K Ke es se ej j a ah ht te er ra aa an n K Ke el lu ua ar rg ga a, , F FP PT TK K I IK KI IP P, , B Ba an nd du un ng g. .
, , ( (1 19 98 82 2) ), , B Bi im mb bi in ng ga an n A An na ak k P Pr ra a S Se ek ko ol la ah h, , J Ju ur ru us sa an n P PK KK K, , F Fa ak ku ul lt t a as s I Il lm mu u P Pe en nd di id di ik ka an n, , I IK KI IP P, , B Ba an nd du un ng g. .
, , ( (1 19 98 82 2) ), , T Tu ug ga as st tu ug ga as s P Pe er rk ke em mb ba an ng ga an n d da al la am m R Ra an ng gk ka a B Bi im mb bi in ng ga an n P Pe er ra aw wa at ta an n A An na ak k, , J Ju ur ru us sa an n P PK KK K, , F Fa ak ku ul lt t a as s I I l lm mu u
P Pe en nd di id di ik ka an n, , I IK KI IP P, , B Ba an nd du un ng g. .
O Oe em ma ar r H Ha am ma al li ik k, , ( (1 19 98 86 6) ), , M Me ed di ia a P Pe en nd di id di ik ka an n, , A Al lu um mn ni i, , B Ba an nd du un ng g. .