2

Oczymmywoglemwimy
Kiedy symbolami wolnoci sowaby LeszekKoakowski
i JacekKaczmarski. Ateraz jest pani Wjciak, ktraopapieu
mwi, ejest ch***. Tobyoby straszniemieszne, gdyby
niebyotaksmutne...rozmowaz dziennikarzemTVN24
i Newsweeka, Marcinem Mellerem
Wiatr zeWschodu
Druyny z Rosji czy Ukrainy bardzodobrzeradzsobie
wmidzynarodowychrozgrywkach, agwiazdy futbolu
czstodecydujsinatransfery doklubwz byegoZSRR.
Cozatymstoi?
Przedewszystkimogromnezapleczefinansowe
Bezpatny dwumiesicznik
Nr 25 z MAJ 2013
5 6
Wikszo ekspertwds.
bezpieczestwa zaczyna jednak wtpi
wjego eskalacj, a wojenn retoryk
przywdcy Korei Pnocnej uwaaj za
prb maskowania rozbudowy poten-
cjau atomowego i rakiet dalekiego za-
sigu. Prbujc zrozumie aktualn de-
stabilizacj regionu naley cofn si do
pocztku konfliktu.
W 1943 roku podczas konferencji
kairskiej postanowiono, e Korea po
wojnie bdzie pastwem niepodlegym
i zostan przeprowadzone wolne wybo-
ry. Po kapitulacji Japonii, teren pastwa
koreaskiego zosta podzielony na dwie
strefy okupacyjne: amerykask i ra-
dzieck. Pastwa te w myl ustalonych
wczeniej zasad miay czuwa nad wy-
borem wsplnego koreaskiego rzdu.
Jednak dotychczasowi sojusznicy za-
czeli rywalizowa ze sob czego skut-
kiem byo przeladowanie rodowisk
politycznych o odmiennych pogldach.
Amerykanie utrudniali ycie komunis-
tom, a strona radziecka partiom demo-
kratycznym i prawicowym. Rozbiene
interesy mocarstw zaowocoway tra-
gicznymi skutkami. Powstay dwa
rzdy, a waciwie ju pastwa wrogo
do siebie nastawione. Premierem ko-
munistycznej Korei zosta Kim Ir Sen,
dziadek obecnego przywdcy i bohater
narodowy wielbiony niczym bg.
Wojna1950-53
Bezporedni przyczyn wybuchu
konfliktu bya ch wyzwolenia
poudniowej czci pwyspu z pod
wadzy imperialistw. W tym celu
wysano na granice ogromn pnocno-
koreask armi, ktra w krtkim cza-
sie dosownie przelaa si przez teryto-
rium wroga, zajmujc jego stolic i
praktycznie cay kraj z wyjtkiem okr-
gu Pusan. Udana obrona w miasta
przez wojska USA, ktre zostay spe-
cjalnie przerzucone z Japonii, oraz woj-
ska Republiki Ludowo-Demokratycz-
nej pozwolia na kontruderzenie, ktre
przechylio szal zwycistwa na stron
Korei Poudniowej. Wojna moga by si
zakoczy gdyby nie tak zwani ochot-
nicy z Chin i pomoc materialna ZSRR.
adne z tych dwch pastw oficjalnie
nie przyczyo si do wojny, jednak
wsparcie przyczynio si do powstania
sytuacji patowej, podczas ktrej adna
ze stron nie bya w stanie uzyska prze-
wagi. Zmczenie konfliktem, mier
Stalina oraz coraz wikszy zastj na
froncie stay si przyczynami podpisa-
nia rozejmu. Wojna jednak formalnie
trwa nadal, gdy nigdy nie podpisano
traktatu pokojowego.
Zmianawarty
Po mierci w lipcu 1994 roku legen-
darnego zaoyciela komunistycznej
Korei Kim Ir Sena wadz przej jego
syn Kim Dzong Il. Pastwo to stao si
w tym momencie pierwszym i jedynym
komunistycznym reimem na wiecie z
rodzinn sukcesj wadzy, ktra trwa
nadal. Nowy przywdca nie mia atwe-
go pocztku. Poparcie dla swojej wad-
zy musia najpierw ugruntowa si.
Jego przeciwnicy przestawiali go jako
nie udolnego przywdc, ktry dopro-
wadzi do kryzysu nuklearnego. Wie
si jego osob te z szeregiem aktw
terroryzmu, ktrym szeroko sprzyja.
Do najwikszych zaliczy mona: eks-
plozje adunku wybuchowego w Bir-
mie, gdzie zgino 17 wysokich urzd-
nikw poudniowokoreaskich w tym 4
ministrw, a prezydent cudem unikn
mierci. W 1987 adunek ukryty w sa-
molocie nalecym do poudniowoko-
reaskiej linii lotniczej doprowadza do
mierci 115 pasaerw. Korea
Poudniowa rwnie obwinia Kim
Dzonga Ila za zamanie rozejmu w wy-
niku ostrzelania jej archipelagu Yeon-
pyeong oraz okrtu Cheonan. W rezul-
tacie zatonicia korwety zgino 46 ma-
rynarzy. Cz ekspertw uwaa jed-
nak, e za dwa ostatnie incydenty w
rzeczywistoci odpowiada jego nastp-
ca Kim Dzong Un.
Narastanienapicia
Jest on ju trzecim przywdc Korei
Pnocnej z tzw. Dynastii Kimw.
Mody i nieprzewidywalny podobnie
jak jego ojciec, usiuje umocni swoj
pozycj w kraju i na arenie midzyna-
rodowej za pomoc grb nowej wojny
oraz rozbudowy potencjau atomowe-
go. Obecnie napicie zaczo narasta
w wyniku przeprowadzenia pod koniec
stycznia przez Kore Pn. udanej prby
rakiety dalekiego zasigu. Zagroone
poczuy si Stany Zjednoczone, ktre
znalazy si w ewentualnym polu
raenia pociskw zdolnych do przeno-
szenia adunkw nuklearnych. ONZ
jednomylnie potpi koreaski reim.
Nawet Chiny, ktre s uwaane za so-
jusznika Phenianiu wyraziy swoj dez-
aprobat co do dziaa wadz pnocy.
Na pocztku marca odbyway si
wsplne manewry wojsk USAi Korei
Poudniowej odebrane na pnocy jako
prowokacja. Reim zagrozi nawet
prewencyjnym uderzeniem atomo-
wym, a 30 marca ogosi zerwanie ro-
zejmu i zamkn wsplny okrg prze-
mysowy Kaesong, ostatni symbol od-
prenia pomidzy dwoma stronami.
Napita sytuacja zacza przypomina
pocztek nowego rozdziau konfliktu,
zwaywszy na to, e Amerykanie na
ostr retoryk odpowiadali w podob-
nym tonie i w tym celu rozmiecili
pywajc tarcz antyrakietow, ktra
ma zapewni ochron USAi sojuszni-
kom w regionie. Ostatecznie napicie
powoli opada, a grb ze strony reimu
ubyo. Korea Pnocna zdaje sobie
spraw, e gdyby wybucha tzw. gorca
wojna, pozostaaby sama. Sytuacja po-
lityczna na wiecie zmienia si i nie
przypomina tej z czasw wojny korea-
skiej, od ktrej mija w tym roku ju
60 lat.
JacekJWIAK
Niebezpieczny
pwysep
Doniedawnamedia
wrcz bombardoway
nas informacjami na
temat kolejnegokry-
zysunaPwyspieKo-
reaskim. Tymrazem
sytuacjastaasina
tylepowana, i moe
doj dootwartego
konfliktu.
Konflikt Korei Poudniowej i Pnocnej madughistori
F
o
t
.
f
o
t
e
r
.
c
o
m
2 www.facebook.com/gazeta.fenestra
OPZZ, Grupy sprzeci-
wiajce si ACTA, Akcja Katolicka,
Wicej Demokracji, Tiry na Tory,
Obywatele Obywatelom oraz Fo-
rum Zwizkw Zawodowych. To
tylko kilku reprezentantw ruchu,
ktrzy pojawili si na spotkaniu
Platformy Oburzonych 16 marca.
Co poczyo organizacje, stowa-
rzyszenia i zwizki zawodowe, kt-
re, jeli przyjrze si im bliej, maj
bardzo rne postulaty? Spoiwem
by rzd, a raczej niech do niego i
jego ignorancji. Przykadem ma by
projekt podpisany przez dwa milio-
ny obywateli, dotyczcy referen-
dum w sprawie podniesienia wieku
emerytalnego. Wniosek Solidarno-
ci w tej sprawie przez Sejm zosta
odrzucony.
Referendumjest najwaniejsze
Nie bez powodu jedn z
gwnych twarzy powstajcego ru-
chu spoecznego jest Pawe Kukiz.
Muzyk od jakiego czasu zaan-
gaowa si w projekt zmieleni.pl.
Walczy w nim o jednomandatowe
okrgi wyborcze. To, obok postula-
tu nadania referendum wikszego
znaczenia, najpowaniejsze argu-
menty, jakie pady podczas spotka-
nia. Kukiz to dobry reprezentant
oburzonych. Niektrzy zarzucaj
mu radykalizm, a take brak
Wostatnimnumerze Fenestry
wspominaamo zmianach, a raczej o
ich braku wnaszympastwie. Jak si
jednak okazuje, musz cofn moje
sowa zmiany nastpuj. Wrzdzie
na przykad doszo do kilku od-
woa, Platforma Obywatelska zdaje
si traci siln pozycj, a PiS zmie-
nia nieznacznie swj stosunek do
niej. Dlaczego o tymwspominam?
Poniewa chciaabymWas zachci
do regularnego odwiedzania nowej
strony internetowej Fenestry, na kt-
rej piszemy o naszych obserwacjach
dotyczcych proceswnie tylko w
pastwie. Znajdziecie na niej spor
dawk polityki, ale nie zabraknie te
ciekawych tekstwdla mionikw
kultury, nauki czy sportu. Po adres
odsyamna ostatni stron.
Aco czeka na Was w tym nume-
rze? Jak przystao na gazet poli-
tyczn przygotowalimy duo teks-
tw o tej wanie tematyce. Skupi-
limy si nie tylko na sytuacji w
Polsce, ale take na wiecie. Tym,
ktrzy zastanawiaj si nad rozpo-
czciem od padziernika studiw na
drugim kierunku, ale nie wiedz,
czy bd musieli za nie paci, pole-
cam artyku Darii Drejzy. Dla mio-
nikw futbolu ze wschodniej czci
Europy Konrad Witkowski przygo-
towa tekst rozprawiajcy o kulisach
tamtejszej piki nonej. Magdalena
Witek z kolei zdecydowaa si przy-
bliy Wam ide ustanawiania w
Polsce roku konkretnej postaci.
Postanowilimy w tym wydaniu
powici rwnie troch miejsca
kobietom. Macie wic okazj prze-
czyta teksty o ich miejscu w prze-
strzeni publicznej, rozwoju kobie-
cych postaci w historii kina, a na
deser sprawdzi, co o poznaskim
futbolu myli prawdziwa kobieta
sukcesu Izabella ukomska-
Pyalska.
Tradycyjnie ju czekamy na Wa-
sze komentarze i opinie. Wraz z ca
redakcj ycz udanej lektury!
BeataKAPUSTA
Redaktor naczelna
Od kwietnia wduskiej telewizji
emitowany jest nowy show, wkt-
rymprowadzcy wraz z zaproszo-
nymi mczyznami na gos oce-
niaj ciao stojcej przed nimi na-
giej kobiety. Na programod razu
posypay si gromy, gdy ponia
kobiety i zachca do przedmioto-
wego ich traktowania. I nie ma si
co dziwi, gdy z pewnoci kobie-
ty te byy apane na ulicy, a nastp-
nie si rozbierane i wpychane do
telewizyjnego studia. Ale gdzie
Dania, a gdzie nasze polskie pie-
kieko? Prosz bardzo, przykad
prosto z kraju: wybory miss SGGW.
Samorzdowi, czy moe raczej sa-
mej uczelni, zebrao si wmediach
za zorganizowanie seksistowskiej
imprezy. Stao si co strasznego
jeszcze niedawno studentki stroniy
od hulaszczych zabaw, a wolne
chwile spdzay na odmawianiu
raca. Nagle cay ten moralny
porzdek zosta zachwiany przez
warszawskie wszeteczestwo. I to
wmurach uczelni! Zastanawia
mnie, czy mona wogle zrobi
wybory miss unikajc erotycznej
atmosfery i tego typu skojarze? Z
tego, co mi wiadomo, takie wybory
wrcz polegaj na ocenianiu apary-
cji kandydatek, a aparycja ta ma do
siebie, e wszelkimdojrzaymsam-
comkojarzy si jednoznacznie. Je-
li SGGWchce pozosta przy idei
wyborw, ale pozbawi je pier-
wiastkwfizycznoci, proponuj
nastpujc form: studentki nieza-
dbane, ubrane nie tylko aseksual-
nie, ale wrcz odpychajco, prezen-
tujce na wybiegu... indeksy! Wten
sposb, przy penej politycznej po-
prawnoci, na pierwszy plan wysu-
wamy intelekt. Ajeli o politycznej
poprawnoci mowa, to najwyszy
czas pomyle nad zmian okropnie
seksistowskiego tekstu pieni Gau-
deamus igitur, ktry gosi: Niechaj
yj wszystkie dziewczyny, przy-
stpne, pikne. Przystpne? Pik-
ne? Co to wogle ma znaczy?
GracjanJAMROSZCZYK
Wstpniak Polityki nigdyzawiele
Komentator Seksownaprzesada
Wok tematu patnoci za drugi kierunek
naroso wiele mitw. Przez ostatnie dwa lata studenci
tumnie rekrutowali si na drugi kierunek powtarzajc so-
bie: to ostatni rok, gdy mog to zrobi za darmo. Jednak
okazywao si, e reforma bya wci przekadana. Osta-
teczna decyzja jest taka, e od nowego roku akademickie-
go 2013/2014 student rozpoczynajcy drugi kierunek b-
dzie musia za niego zapaci, chyba e dostanie stypen-
diumrektora dla najlepszych studentw. Osoby przyjte
na drugi kierunek przed dniem1 padziernika 2012 roku
(czyli rozpoczynajce nauk na kolejnymkierunku stu-
diww roku akademickim2012/2013) nie bd paci za
studia.
Kada osoba studiujca stacjonarnie na uczelni pub-
licznej ma prawo rozpocz nauk na drugim kierunku.
Jeli pragnie to zrobi od roku akademickiego 2013/2014
od tego czy dostanie stypendium rektora dla najlepszych
studentw na pierwszym kierunku, bdzie zaleao, czy
bdzie musiaa wnie opat za studia na kolejnym.
Jeeli na pierwszym roku studiw na drugim kierunku
nie speni wspomnianych kryteriw zobowizana jest
wnie opat rwnie za pierwszy rok studiw.
Nowelizacja ustawy Prawo o szkolnictwie wyszym
wprowadzia wiele istotnych zmian, ktre precyzuj nie-
jasn do tej pory sytuacj dwukierunkowcw. Zgodnie
z art. 99 tej ustawy uczelnia publiczna moe pobiera
opaty za wiadczone usugi edukacyjne na studiach sta-
cjonarnych, jeeli jest to drugi lub kolejny kierunek stu-
diw danego studenta. Konstrukcja ta zakada, e
bezpatne mog by studia drugiego stopnia rozpoczte
po studiach pierwszego stopnia. Jednak przepis ten nie
odnosi si do jednolitych studiw magisterskich rozpo-
cztych po ukoczeniu studiw pierwszego stopnia na
danym kierunku, poniewa zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 9
ustawy Prawo o szkolnictwie wyszym studia jednolite
magisterskie traktowane s jako odrbna forma ksztace-
nia. Wysoko opat ustali rektor danej uczelni publicz-
nej. Jednak opaty te nie mog przekracza kosztw po-
noszonych w zakresie niezbdnym do uruchomienia i
prowadzenia w danej uczelni studiw.
Sytuacja konkretnego studenta moe by o wiele bardziej
skomplikowana, dlatego istnieje moliwo uzyskania od-
powiedzi na nurtujce nas pytania z oficjalnego rda. Na
stronie internetowej elektronicznej platformy usug admini-
stracji publicznej http://epuap.gov.pl/ po zalogowaniu
mona zada pytania w formie pisma urzdowego, na
ktre musi by udzielona odpowied w cigu 30 dni.
DariaDREJZA
Ucz si i pa!
Rozpoczyna studiowanienadrugimkierunkuczynie? Bdzieonpatny?
Jeli tak, toodkiedy? Cozestudentami, ktrzychczacz studiadrugiego
stopnia? Czydasijako zwolni z obowizkowychopat?Tei innepytania
spdzajsenz powiekwielustudentom. Jakjest naprawd?
Druga
Ponadstoorganizacji, stowarzyszei zwizkwza-
wodowychwjednymmiejscu. Nieby toparlament,
aleniebyatotakeulica. Akcjarozegraasiwsali
BHPStoczni Gdaskiej. Reyseremnieby Andrzej
Wajda, acelemniebyarekonstrukcjahistorycznych
wydarze. Namiejscuznwpojawi siNSZZ
Solidarno. Powd? Oburzenie, lecz nietylkoich.
Tymrazemcaej platformy.
Kadego miesica wpolskich
mediach mona znale krytyczn
uwag wobec Kocioa rzymskokato-
lickiego. Nie tak dawno Newsweek
uraczy nasze oczy wymown
okadk z ksidzemobejmujcym
gow chopca. Chwil pniej dy-
rektorka poznaskiego teatru sko-
mentowaa nowego papiea. I od razu
podnosi si gos adwokatwdiaba w
imi wolnoci sowa lub co gorsza,
rzekomego ujawniania prawdy. Praw-
da jest jednak taka, e karmi si od-
biorcwskrajnymi przypadkami
sucymi manipulowaniu emocjami.
Wrezultacie nowoczesny Polak gar-
dzi duchowiestwemoraz Ko-
cioem, widzc wnimwylgarni hi-
pokryzji, pazernoci oraz zagroenie
dla wolnoci czowieka. propos
wolnoci! Nie mielibymy jej tyle,
gdyby nie ten parszywy Koci...
Wstydliwy rodowd
W zeszym miesicu mina roczni-
ca przeomowego momentu w dzie-
jach naszego kraju. 14 kwietnia 966
Mieszko I przyj chrzest, tym samym
zrwna politycznie Pastwo Gnie-
nieskie z innymi krajami Europy.
Nastpnie na tereny dzisiejszych ziem
polskich napyno duchowiestwo.
To jemu zawdziczamy rozwj admi-
nistracji, szkolnictwa, gospodarki rol-
nej oraz podwalin polskiej kultury. Od
tego czasu losy Polski byy cile
zwizane z chrzecijastwem, czy si
to komu podoba czy nie. Wybitne
umysy, zasuone dla kraju rekruto-
way si z duchowiestwa. Lista jest
bardzo duga: Piotr Skarga, Jan
Dugosz, Stanisaw Konarski, Sta-
nisaw Staszic, Micha Poniatowski,
Hugo Kotaj, etc. Mona tu wrcz
mwi machulszczyzn: - Kopernik
te bya duchownym!
MissionImpossible
Inna rzecz to suba Kocioa
rzymskokatolickiego wobec ludzi i
Ojczyzny w PRL-u, o ktrej warto
pamita. Nieoczekiwany wybr
Stefana Wyszyskiego na prymasa
Polski okaza si zaskakujco
dobrym krokiem. Potpia wadz za
tumienie protestw robotniczych.
Ekscytujemysi, gdyporaz kolejnywimito-
lerancji i wolnoci ludzkiej mediaprzywal
Kocioowi. Aprzecie bez tegoKocioanie
byobyani Nas, ani tychmediw.
3 maj 2013
politycznego dowiadczenia,
ale mona to obrci na jego ko-
rzy.
Oburzeni Polacy maj do poli-
tyki, wic osoba, ktra wyranie si
od niej odcina natychmiast zyskuje
poparcie. Dodatkowym plusem jest
jego nieustpliwo. O zmielonych
gono byo w internecie, okazjo-
nalnie wspominao si w mediach, a
politycy po prostu temat przemil-
czeli. Mimo to Kukiz nie podda si
i zamiast ustpi, coraz goniej do-
maga si zmian. Teraz obok Pola-
kw, ktrzy poczuli si oszukani nie
zrealizowaniem postulatu o jedno-
mandatowych okrgach wybor-
czych, ma obok siebie wszystkich
tych, ktrzy chc, by Polska bya
drug Szwajcari.
C tam, Panie, wpolityce?
Dziki referendum szereg organi-
zacji, ktre wystpiy przeciwko
obecnemu porzdkowi polityczne-
mu, mogyby wywiera wikszy
wpyw na ksztat pastwa, a przy-
najmniej miayby szans na spraw-
dzenie czy mona ich postulaty
wprowadzi w ycie. Obecnie naj-
powaniejsz form sprzeciwu jest
strajk. Tylko on moe zmusi
rzdzcych do zrobienia czego
wicej ni wysuchanie. Piotr Duda
zapowiada kolejne protesty. W pla-
nach ma zorganizowanie kilkudnio-
wej manifestacji we wrzeniu w
Warszawie. Na razie jego platforma
ucicha, ale wyglda na to, e to tyl-
ko cisza przed burz.
Poczone siy wielu organizacji
mog zyska poparcie obywateli,
ale ruch nie ma aspiracji politycz-
nych. Bez tych trudno bdzie o
wprowadzenie jakichkolwiek
zmian. Obecnie adna z partii, ktre
zasiadaj w Sejmie nie poprze ich
postulatw. Nie jest to na rk
rzdzcym, ale take opozycji.
Gdyby Ruch Palikota lub SLD po-
paro projekt wprowadzenia jedno-
mandatowych okrgw wybor-
czych, mogyby skaza si na poli-
tyczn mier. W Wielkiej Brytanii
oraz Stanach Zjednoczonych, gdzie
taki system obowizuje, znaczenie
maj gwnie dwie najwiksze par-
tie. U nas obecnie z pewnoci
byoby to PO i PIS. Krtko m-
wic: zmiany s nierealne.
Pawe Kukiz traktuje JOW jako
lek na cae zo. Piotr Duda to samo
sdzi o referendach, dziki ktrym
postulat Zmielonych (pniej take
innych organizacji) atwiej bdzie
wprowadzi w ycie. W swoim
podejciu zakadaj, e ludzie bd
wybiera tych najlepszych i najucz-
ciwszych, a w referendach podejm
suszne decyzje. Tylko, czy teraz
idc na wybory nie kierujemy si
podobnym tropem? By moe pro-
blem ley w kandydatach i tym, e
nie mamy na kogo gosowa, ale,
jak si nie ma, co si lubi, to si
lubi, co si ma.
JarekWICAWSKI
Pawe Kukiz traktujeJOWjakoleknacaezo.
Piotr Dudatosamosdzi oreferendach, dziki
ktrympostulat Zmielonych(pniej takein-
nychorganizacji) atwiej bdziewprowadzi wycie.
DonKichot
XXIwieku
Unia wie, e nie moe pozwoli so-
bie na to, eby niewielki kraj stan
na czele politycznej inicjatywy, kt-
rej mogoby przywieca motto:
Popatrzcie, bez Unii da si y!
Budapeszt wWarszawie
Jestem gboko przekonany, e
przyjdzie taki dzie, e nam si
uda, e bdziemy mieli w Warsza-
wie Budapeszt mwi po prze-
granych w 2011 roku wyborach
parlamentarnych lider Prawa i
Sprawiedliwoci Jarosaw Kaczy-
ski. Polityczne ambicje najwikszej
partii opozycyjnej w Polsce s pki
co spraw drugorzdn, gdy obec-
ny rzd RP w dziaalnoci Fideszu
adnej inicjatywy nie dostrzega.
Reformatorskie zapdy Viktora Or-
bana mona zestawi z poczynania-
mi Donalda Tuska tylko na zasa-
dzie antagonizmu. Cz Polakw
uzna zapewne, e wzorem Platfor-
my Obywatelskiej lepiej jest robi
niewiele, nie naraajc si na bur z
Brukseli.
Taka postawa jest do wytuma-
czenia w odniesieniu do pastwa, w
ktrym jako ycia jest znacznie
wysza ni w Polsce i na Wg-
rzech, poniewa unikajc od-
wanych, czsto nawet ryzykow-
nych reform stoimy w miejscu, a
stojc robimy krok w ty. miem
postawi tez, e Polska cierpi na
brak politykw przez due P. Ze
wiec szuka u nas postaci nieby-
wale charakterystycznych, ktre w
imi goszonych idei s w stanie
przeciwstawi si najmoniejszym
tego Starego Kontynentu.
Oczywistym jest, e aden polityk
nie porwie za sob wszystkich, ale
Polska potrzebuje dzi kogo po-
kroju premiera Wgier zarwno na
prawicy, jak i na lewicy. Kogo, kto
nie bdzie si ba, eby gono i
wyranie mwi w Europie o tym,
czego potrzebuje kraj nad Wis.
Baej LENDZINSKI
Przewodniczcy Komisji
Europejskiej Jose Manuel Barroso
napisa do premiera Wgier list
otwary, w ktrymgrozi Budapeszto-
wi wszczciemprocedury o naru-
szenie prawa unijnego wzwizku z
nowelizacj konstytucji. Czwarta
poprawka zakada m.in.: prawo par-
lamentu do decydowania, ktre or-
ganizacje wyznaniowe zostan
przez pastwo wgierskie uznane
jako Kocioy, zdefiniowanie
maestwa tylko jako zwizku ko-
biety i mczyzny, a take zakaz
prowadzenia kampanii przedwybor-
czych w komercyjnych mediach.
Ten niewielki kraj okazuje si by
najbardziej aktywnymbastionem
dziaa sprzecznych z interesami
Unii Europejskiej.
Walkaz wiatrakiem
Polemika midzy rzdem Ma-
dziarw a UE zaczyna przypomina
konfrontacj Dawida z Goliatem.
W tej sytuacji nie jest atwo osdzi
kto zyska, a kto straci. Wielu
mogoby zada pytanie o istot spo-
ru z konserwatywnym rzdem tego
10-milionowego kraju, ktry nie
jest postrzegany jako europejski po-
tentat w adnej dziedzinie.
W czym wic rzecz? Unia wyra-
nie obawia si niezalenoci swoich
czonkw. Kryzys wiatowy dopro-
wadzi do chaotycznej sytuacji nie-
pewnoci i drastycznego spadku po-
ziomu ufnoci do unijnych instytu-
cji. Od Lizbony po Tallin Europej-
czycy poddaj w wtpliwo, czy
decyzje Brukseli s jedynymi
susznymi, jedynymi, ktre wypro-
wadz Stary Kontynent na prost.
Nasi bracia znad Dunaju s niczym
may rycerz, ktry sam wiele nie
zdziaa, ale moe zainspirowa
swoj postaw silniejszych od niego.
Niepodrodzejest Viktorowi Orbanowi i Unii
Europejskiej. PremierWgier jest wiernyswoim
przedwyborczymobietnicom usilnychstara
doreformowaniakrajuodmwi muniemona.
CzykluczemdosukcesuwEuropiejest dzi
posiadaniepolitykaniepokornego?
Polskacierpi nabrakpolitykwprzez
dueP. Zewiecszuka unas postaci
niebywalecharakterystycznych, ktrewimi
goszonychidei swstanieprzeciwstawi sinajmonie-
jszymtegoStaregoKontynentu.
Szwajcaria
POLOWANIE NAZAKONNICE
Zaznacza, e najwaniejszym
dobrem czowieka jest wolno. Sta-
ra si wychowa Polakw na pat-
riotw miujcych ojczyzn w cza-
sach, gdy system gwarantowa
awans najbardziej konformistycz-
nym i nieobliczalnym ludziom. Do-
ceni t dziaalno mona tylko
znajc tamte czasy, gdzie znaczne
grono patriotw zostao wybite
kul w eb, a ocalaa garstka nie
moga pogodzi si z przegran Pol-
ski, pozostajc w cieniu. Wyszyski
angaowa si rwnie w rozwiza-
nie powojennego konfliktu polsko-
niemieckiego, czego przejawem
byo ordzie polskich biskupw do
niemieckich ze sowami: przeba-
czamy i prosimy o wybaczenie.
Znany jest wszystkim pontyfikat
Karola Wojtyy. Ale czy ludzie wy-
chowani w wolnej Polsce zastana-
wiali si, czym dla zwykego
czowieka by wybr Polaka na pa-
piea? Dla czowieka, ktrego fi-
zycznie i psychicznie waliy na
przemian czerwony sierp i mot, a
enklaw spokoju i nadziei zapew-
nia wanie Koci? Jak iskr na-
dziei na wysuszone marzenia o nie-
podlegoci Polakw rzucia wizyta
Jana Pawa II w czerwcu 1979?
Niewykluczone, e sowa homilii: -
Niech zstpi Duch Twj! I odnowi
oblicze Ziemi, Tej Ziemi, przyczy-
niy si do powstania Solidarnoci.
Rwnie w tym temacie Koci
stawa na wysokoci zadania, czy w
osobie ks. Popieuszki, czy w chwili
ogoszenia stanu wojennego, gdzie
internowanym duchowni pomagali
jawnie i w konspiracji.
Pami zotej rybki
Dzi, wolni od jarzma sowietw,
paujemy Koci tymi samymi
sposobami, ktrymi kiedy posugi-
wali si nasi oprawcy. Zamiast po-
tpi dane zachowanie, bezrefle-
ksyjnie dajemy si podpuci lin-
czowi na caej instytucji, zapomi-
najc jak duo jej zawdziczamy.
Ekscytujemy si, gdy po raz kolejny
w imi tolerancji i wolnoci ludz-
kiej media przywal Kocioowi.
Aprzecie bez tego Kocioa nie
byoby ani Nas, ani tych mediw.
Micha PYCIO Wartozastanowi sijakiemiejcezajmujeobecnieKoci wPolscei jakjest postrzegany.
Mediastawiajbezdyskusyjnyznakrwnoci midzyateizmem
ainteligencj. Powoaniemobozulaicyzacji przestaoby uwol-
nieniespoeczestwaspodchrzecijaskiegopraniamzgu.
Obecnieobz tensamformatujeswoichbezrefleksyjnychwy-
znawcwzaszczepiajc imnienawi docaegoKocioa.
Wefekcieprzypominatochemioterapi, gdziechcc zniszczy
komrki rakowe, niszczymycayorganizm.
4 www.facebook.com/gazeta.fenestra
a nie mona ich spotka na naj-
wyszych stanowiskach, oznacza to,
e nie licz si kompetencje, tylko
inne czynniki twierdzi penomoc-
nik rzdu ds. rwnego traktowania,
Agnieszka Kozowska-Rajewicz.
Inne, czyli konkretnie, jakie? Nadal
w naszym spoeczestwie pokutuje
przekonanie, e mczyzna jest bar-
dziej kreatywny i w peni oddany
pracy. Jak pokazuje praktyka, cigle
w przypadku zakadania rodziny, to
kobieta wypada z zawodowego
obiegu i powica si wychowaniu
dzieci. To nie polityka spoeczna czy
legislacja s najwikszymi polskimi
problemami, ale wanie stereotypy i
mentalno. Niezwykle trudno
oprze si wraeniu, e przy zatrud-
nianiu modych ludzi, pracodawcy
majc przed sob dwie podobne, co
do zawartoci aplikacje kobiety
oraz mczyzny, wybior raczej
mczyzn, bo przecie kobieta po-
tencjalnie rwna si w niedalekiej
przyszoci zaoeniu rodziny, czyli
urodzeniu dzieci i problemom.
Prawo, apraktyka
Polskie prawo dosy dobrze chroni
rwno obywateli na paszczynie
zawodowej. Zabronione jest na
przykad pytanie na rozmowie kwali-
fikacyjnej o zamiar posiadania w naj-
bliszej przyszoci dzieci. Agnieszka
Kozowska-Rajewicz podkrela, e
kopot stanowi raczej wykonanie tego
prawa. Zabronione jest take nie-
rwne wynagradzanie pracy kobiet i
mczyzn. Rwna praca to rwna
paca, o rwnej wartoci prawo tego
wymaga. Tak powinno si dzia rw-
nie w praktyce, a czsto niestety si
nie dzieje. Wwczas naley skiero-
wa si do Inspekcji Pracy, jako orga-
nu nadzorujcego. Czy jedna wizyta
inspektora moe zmieni podejcie
pracodawcw do problemu? Oczy-
wicie nie. Dlatego tak wane jest
edukowanie i debatowanie nad tym,
jak jeszcze mona wpyn na zmian
rzeczywistoci oraz przeoy teore-
tyczne zapisy na faktyczne zmiany na
rynku pracy. Na spotkaniu Partycy-
pacja kobiet w polityce, ktre odbyo
si na Wydziale Nauk Politycznych i
Dziennikarstwa UAM 11. kwietnia
posanka SLD, Krystyna ybacka
susznie wspominaa, e ju w szkole
podstawowej dzieciom wmawia si
pewn prawidowo chopcy s
kreatywni, przebojowi, byskotliwi, a
dziewczynki sumienne i przykadne.
Efekt? Wystarczy wrci do wypo-
wiedzi Agnieszki Kozowskiej-Raje-
wicz.
Szerszespojrzenienaproblem
Dyskusja nad miejscem kobiety w
polskim yciu publicznym nie odnosi
si wycznie do kwestii zajmowania
kierowniczych stanowisk. Mgr Joan-
na Kauna, ktra wraz z mgr Eliz
Kani zaoya, a teraz take
wspprowadzi Koo Naukowe Stu-
diw Genderowych na WNPiD UAM
stwierdza: Problem dotyczy wielu
paszczyzn, ale podejcie si zmienia.
Pojawiaj si mieszne fanpagee na
Facebooku, np. Nie chodz na pane-
le, w ktrych wystpuj tylko
mczyni. Jest to interesujce zja-
wisko, ktre nie tylko trafnie wyapu-
je absurdy rzeczywistoci, ale i je wy-
miewa. Osobicie bowiem nie wie-
rz, e w danym zakadzie organi-
zujcym konferencj, czy zespole ba-
dajcym konkretne zagadnienie, nie
ma adnej kobiety. Podobnie rzecz
wyglda w przekazach medialnych
przykadowo, na temat bezpiecze-
stwa na drodze wypowiadaj si za-
zwyczaj mczyni, tak jakby kobiety
w ogle nie kieroway pojazdami, czy
nie byy pieszymi.
Warto zwrci rwnie uwag na
jeszcze jedn kwesti prawa kobiet,
bez ktrych nie byoby caej dyskusji.
Nawet, jeli pewne kwestie s uregu-
lowane w konstytucji i ustawach, nie
oznacza to, e bd wykonywane w
praktyce, tak jak naleaoby tego
oczekiwa i po to wanie trzeba an-
gaowa ludzi i zmienia ich postawy.
Przykadem mog tu by tegoroczne
Walentynki, podczas ktrych na poz-
naskim dworcu PKP kilkadziesit
XXI wiektoczas, wktrym
teoretyczniewszyscyjes-
temysobierwni i mamy
prawodozajmowania
rnychmiejscwyciu
publicznymorazprywat-
nym.
Pe, orientacja seksualna, po-
gldy czy rodzinne plany nie powinny
mie najmniejszego wpywu na nasze
ycie zawodowe i rozwj cieki ka-
riery. Wpraktyce nie maj, ale tylko
pozornie. Dlaczego? Mona przecie
powiedzie, e podzia rl z
mczyzn jako ywicielemrodziny i
kobiet straniczk domowego
ogniska ju dawno straci racj bytu i
odszed wniepami. Mimo wszystko
pe pikna nadal musi walczy o po-
wane traktowanie na rynku pracy
oraz moliwoci samorealizacji takie,
jakie posiadaj mczyni.
Okoo 60% absolwentw szk
wyszych w Polsce, 40% pracodaw-
cw i 35% osb prowadzcych jed-
noosobow dziaalno to kobiety.
Niestety stanowi one tylko 12%
osb zasiadajcych w radach nadzor-
czych i zarzdach spek. Jeeli ko-
biety s wyksztacone, dowiadczone
i przygotowane do pracy w biznesie,
Zoliwi mwi, e jeli
chcesz zarobi na Facebooku, to wej-
d wustawienia swojego konta, klik-
nij dezaktywuj i wyjd do pracy.
Prawda jest jednak zupenie inna.
yjemy w czasach rozwoju me-
diw spoecznociowych. Evan Bai-
lyn, autor ksiki Przechytrzy so-
cial media, nazywa je Dzikim Za-
chodem i trudno si z tym porw-
naniem nie zgodzi. Internet idzie do
przodu, a informacje spoeczne zna-
lazy si w centrum zainteresowania.
Kiedy najwaniejsza w marketingu
internetowym bya wysoka pozycja
w wyszukiwarce, obecnie popular-
no mierzy si liczb polubie i
komentarzy na fanpage. Dlaczego?
WieoTobiewszystko
Gdy 20-letni Mark Zuckerberg
zakada portal Facebook, prawdopo-
dobnie nie przypuszcza, w jakim
kierunku si to wszystko potoczy. Po
9 latach serwis ma ponad miliard
uytkownikw i wyrane aspiracje,
aby wpywa na wiat.
Nie kady wie, e ten portal od
2010 roku ma wbudowany tzw.
otwarty socjogram. Jest to gigan-
tyczna mapa powiza midzy uyt-
kownikami, ich zainteresowaniami,
ulubionymi miejscami itp. Zbiera in-
formacje o znajomociach, ale co
najwaniejsze - zapisuje odwiedzane
strony internetowe. Wanie dziki
temu portal moe tak skutecznie wy-
wietla reklamy dostosowane indy-
widualnie do Ciebie. Daje to ogrom-
ne, nieuchwytne wczeniej moli-
woci dla reklamodawcw. Dziki
temu mona stwierdzi, e Facebo-
ok jest ju czym wicej ni porta-
lem spoecznociowym. Jest obo-
wizkowym elementem kadej stro-
ny internetowej. Media spoeczno-
ciowe nie sprzedaj produktw czy
usug, ich jedynym biznesowym za-
stosowaniem jest uatwienie tej
sprzeday.
Reklamadwignihandlu
Podstaw kampanii reklamowej
na Facebooku jest fanpage. W inter-
necie mona znale wiele zotych
zasad prowadzenia fanpage'a, w-
rd ktrych s m.in. bycie natural-
nym, urzdzenie konkursw i
doczanie elementw graficznych
do kadego posta. Prowadzenie fan-
page'a pozwoli tworzy reklamy,
ktre bd wywietla si wskazanej
grupie odbiorcw. Korzystajc z Fa-
cebooka ludzie maj wraenie, e
nie ma na nim nachalnej promocji.
Lubic jaki fanpage czuj si
czci mini-spoecznoci osb o po-
dobnych pogldach czy upodoba-
niach. Nawet profile firmowe nie
nakaniaj wprost do zakupu. Tak
samo jest z reklamami - jeli ten
may tekst u boku strony brzmi przy-
janie, przyniesie ci wicej klikni.
To bardzo uproszczony schemat
dziaania tego zjawiska. Pojawia si
jednak pytania: kto si tym zajmuje?
Tajemnicefanpage'a
Nie jest sekretem, e mao ktra
dua firma prowadzi swj fanpage
sama. Zazwyczaj robi to agencje re-
klamowe. Istniej nawet agencje so-
cial media, wyspecjalizowane wa-
nie w kreowaniu wizerunku na por-
talach spoecznociowych. Pojawia
si nowy zawd - osoby wyspecjali-
zowanej w tych portalach. Coraz
czciej mona zobaczy ogoszenia
o wakatach dla managera ds.
spoecznoci serwisu, specjalisty ds.
social media, czy social media con-
tent designera. Taka osoba musi po-
siada nie tylko znajomo trendw
w PR i marketingu, ale take (w za-
lenoci od wymaga pracodawcy)
umie tworzy strony internetowe,
aplikacje i grafik komputerow.
Wana jest zdolno komunikacji z
kad grup i dostosowanie swojego
stylu wypowiedzi do tego prezento-
wanego przez obiorc treci. W Pol-
sce odbywaj si nawet szkolenia z
Facebook marketing. Podczas nich
uczestnicy poznaj system reklamo-
wy FacebookAd. Ucz si, jak ra-
dzi sobie z firmow stron na Face-
booku, tworzy aplikacje, a take
dowiaduj si, czym s black&whi-
te hat social media.
Sialajkw
Jednak media spoecznociowe
mog dziaa take w drug stron
przeciwko firmie czy instytucji.
wiadczy o tym niedawna sprawa
ANTYNC+, profilu zaoonego
przez poznaskiego studenta. Po
pewnym czasie niezadowolonych
lubicych byo tak wielu, e zmu-
Kobietapo polsku
Zawd Facebook
F
o
t
.
E
l
i
z
a
K
a
n
i
a
F
o
t
.
f
o
t
e
r
.
c
o
m
SpotkaniePartycypacjakobiet wpolitycenaWydzialeNaukPolitycznychi DziennikarstwaUAM
Facebookdajecoraz wicej moliwoci
5 maj 2013
Wielcy i (nie)zapomniani
Patroni danego roku ustana-
wiani s uchwa Sejmu. Obchodzi-
limy ju lata m.in. Fryderyka Cho-
pina, Czesawa Miosza, Marii
Skodowskiej-Curie, Janusza Kor-
czaka, Juliusza Sowackiego, Zbig-
niewa Herberta. Wybr konkretnej
osoby wie si zawsze z jak rocz-
nic przypadajc wdanymroku, np.
rok 2013 to szedziesita rocznica
mierci i stulecie debiutu poetyckie-
go Juliana Tuwima. Zastanawiajce
jest jednak, co z tych rocznic wyni-
ka, jaki jest cel ich upamitniania w
taki sposb, i przede wszystkim
czy cel udaje si osign?
Gar formalnoci
W art. 33a Regulaminu Sejmu
czytamy, e aby dany rok mg zos-
ta ustanowiony rokiem konkretnej
osoby, naley do 31. padziernika
poprzedniego roku zoy stosowny
projekt uchway. Projekty trafiaj
przed sejmow Komisj Kultury i
rodkw Przekazu. Zadaniem ko-
misji jest wybr maksymalnie trzech
osb lub wydarze historycznych,
ktre naley uczci. Wok postaci
czy rocznicy w danym roku musz
mie miejsce upamitniajce je wy-
darzenia. Ide, jaka przywieca licz-
nym wystawom, koncertom, kon-
kursom, publikacjom, jest oddanie
hodu wybitnym Polakom oraz prze-
de wszystkim edukowanie o ich do-
konaniach i twrczoci, bo jeli cho-
dzi o t wiedz, to mamy jako nard
powody do wstydu. Jak podao
TVN24 przy okazji Roku Chopi-
nowskiego w 2010 roku tylko 7%
Polakw wie, w jakim stylu tworzy
Chopin. S to wyniki bada sprzed
trzech lat, jednak nie sdz, by od
tamtego czasu zasza jaka diamet-
ralna zmiana w wiedzy rodakw.
Chopingr
Zostajc przy temacie Roku Cho-
pina, nie sposb nie zauway, e
wyrnia si na tle innych. Towa-
rzyszya mu znacznie wiksza liczba
wydarze kulturalnych, czstsze po-
jawianie si w mediach i przede
wszystkim nieporwnywalnie wik-
sza skala ni na przykad podczas
Roku Miosza czy Sowackiego. W
2010 roku prawdopodobnie kady
wiedzia, kto jest jego patronem, cze-
go raczej nie mona powiedzie o in-
nych latach. Dlaczego akurat Cho-
pin? Jednym z powodw mg by
szeroki przekrj rodkw promocji
Roku Chopinowskiego skierowanych
do kadego typu odbiorcw od nie-
zliczonej iloci koncertw w filhar-
moniach, operach i teatrach, przez
otwarcie Muzeum Fryderyka Chopi-
na, organizowanie zaj, warsztatw
i konkursw dla dzieci, wydawanie
ksiek, albumw oraz pyt z rnym
aranacjami muzyki Chopina, a do
pojawienia si jego muzyki na festi-
walach takich jak Woodstock czy
Opener. Skala chopinomanii prze-
kroczya rwnie granice Polski.
Fryderyk Chopin jest bowiem wy-
mieniany przez obcokrajowcw jako
najbardziej znany Polak, obok Jana
Pawa II i Lecha Wasy.
Jednak to wci nie jest dostatecz-
ne wytumaczenie, dlaczego obcho-
dom lat innych osobistoci nie towa-
rzyszy taki rozmach. Ajak nie wia-
domo o co chodzi, to chodzi o pie-
nidze. W promocji wydarze Roku
Chopina z pewnoci pomogo dofi-
nansowanie tego celu przez Minis-
terstwo Kultury i Dziedzictwa Naro-
dowego kwot 50 mln z. Dla po-
rwnania program Roku Miosza
dysponowa budetem w wysokoci
7 mln z, a na Rok Tuwima przezna-
czono 800 tys. z.
Za, anawet przeciw
Opinie dotyczce akcji ustanawia-
nia patronw roku s zrnicowane.
Nie do podwaenia jest fakt, e
enujca niewiedza Polakw o his-
torii i kulturze wymaga podejmowa-
nia inicjatyw dcych do zmiany
tego stanu rzeczy. Dlatego wydarze-
nia i uroczystoci oddajce hod
konkretnym osobom w danym roku
s potrzebn i do ciekaw form
edukowania narodu. Jednak biorc
pod uwag skuteczno tych
dziaa, jak dotd za sukces mona
uzna jedynie Rok Chopinowski.
Chocia jest to raczej poredni suk-
ces, bo cho gony w swoim czasie,
nie wydaje si by by on dugofalo-
wy w skutkach, a wymaga nie-
maych nakadw finansowych.
Wic skoro efekt jest raczej marny
czy sta na to nasze pastwo i pol-
skich podatnikw?
MagdalenaWITEK
Oczymmy wogle mwimy
Omodzienaydw, radykalnej prawicyi wolnoci sowanauniwersytetachrozmawiamy
z dziennikarzemTVN24i Newsweeka, byymredaktoremnaczelnymPlayboya, MARCINEMMELLEREM
Jak wyglda stosunek Polakw
doydw?NaamachNewswee-
ka rozmawia Panz Andrzejem
Morozowskim, ktry opowiada
o swoim ydowskim pochodze-
niu. Ostatnio we Wprost ukaza
siartyku omodzienakoszerne
jedzenie, ydowskie pochodze-
nie. Czytotylkopowierzchowna
fascynacja, czy gbsza zmiana
mentalnoci Polakw?
Wydawao mi si, e jest coraz nor-
malniej. W niektrych krgach moda
na ydw pojawia si par lat temu.
W Krakowie jest festiwal muzyki
ydowskiej. Ale niedawno
przeczytaem wyniki bada wrd
warszawskich licealistw. S szo-
kujce. 40% z nich nie chciaoby
mie ssiada yda, 60% chopaka
yda, czy dziewczyny ydwki. To
strasznie duo. Tu wychodzi podskr-
ny antysemityzm.
Aczy jest tzw. poprawno poli-
tyczna, ktra polega na tym, e
mwi sicoinnegonimyli?
Nie, wanie odwrotnie. Czsto
modzi ludzie mwi otwarcie, e nie
lubi ydw.
Duo mwio si rwnie o
wzrastajcej sile radykalnej
prawicy. CzyobawiasiPanra-
dykalizmw, czy maj szans
nawejciedomainstreamu?
Jak radykalne partie wchodz do
mainstreamu to nie jest nic zego.
Wtedy agodniej, szczeglnie, jak
wejd do Sejmu. Ich przywdcy
jed po Polsce, ale bardzo si pil-
nuj w tym, co mwi. Oni troch
doroli, latek przybyo, oleju w
gowie te. S radykaowie, ktrzy
przechodz bardziej do rodka
przykad Roman Giertycha. Cho-
dziy nawet plotki, e ma zosta mi-
nistrem sprawiedliwoci po Gowi-
nie. Jest spora liczba osb, ktre
wyznaj pogldy narodowe, nacjo-
nalistyczne. Wol mie ich w Sej-
mie, ni na ulicach. Nie bd rwa
szat, wosw i czego jeszcze, gdy
narodowcy znajd si na Wiejskiej.
Ostatnio rodowiska akade-
mickie s bardzo gone i ak-
tywne. Debata na naszej poz-
naskiej uczelni rozniosa si
nacaykraj. Byawojnanalisty:
jedni w obronie profesor
Pawowicz, drudzy przeciwko
niej, jedni wobronie dyrektor
TeatrusmegoDnia, drudzyza
jej odwoaniem. JakPanocenia
to, e profesorowie zabieraj
zdecydowany gos wsprawach
politycznych?
Ja si broni miechem. Nie jes-
tem w stanie tego na powanie
ogarn. Nawet jak zabieraem si
do napisania czego na powanie,
to klawiatura od razu skrcaa mnie
w stron robienia sobie jaj. Gdy wi-
dz, e pojawiaj si powane listy,
ktre robi z dyrektor Wjciak
symbol wolnoci sowa to mi rce
opadaj. Rwnie list w sprawie
prof. Pawowicz. To jest jakie ro-
zedrganie. To jest kabaret, ktry
funkcjonuje na prawach powagi, na
uniwersytetach. Gdy ja dorastaem,
gdy bya walka z cenzur, to sym-
bolami wolnoci sowa by Ale-
ksander Soenicyn, Leszek
Koakowski, Jacek Kaczmarski. A
teraz jest pani Wjciak, ktra o pa-
pieu mwi, e jest ch***. O czym
my w ogle mwimy. To byoby
strasznie mieszne, gdyby nie byo
tak smutne...
Poznascy naukowcy oburzyli
sinalist minister nauki, ktra
zabraniaaprofesoromzaraa
studentw swoim wiato-
pogldem. Czytopowanypo-
stulat? Czy da si go w ogle
speni?
Nie da si. To tak samo jak w
przypadku obiektywizmu dzienni-
karskiego. Tak jak dziennikarze
maj pogldy, tak samo profesoro-
wie je maj. Studiowaem histori
na kocwce komuny. Wiedzieli-
my o profesorach, e ten naley do
partii, ten nie, ten ma takie pogldy,
a ten inne. Przekonywali do jednych
racji, albo innych.
Czyli uniwersytet powinienby
polem do starcia wszystkich
pogldw?
Powinien by konsensus co do
granicy, tego co dozwolone. Ale po-
winno by miejsce i dla prof. Mag-
daleny rody i prof. Krystyny
Pawowicz. Tak zawsze byo na
uczelniach.
Rozmawia Maciej KLUCZKA
Coczypoet, kompozytorai chemika? Aktualnie
wiele- trwawanieroktrzechwybitnychpostaci
z tychwaniedziedzin. Rok2013jest Rokiem
JulianaTuwima, WitoldaLutosawskiego
i JanaCzochralskiego.
kobiet zataczyo manifestujc walk
z przemoc wobec kobiet. Kto
moe powiedzie to gupie. Ja po-
wiem wietnie, e dua grupa kobiet
potrafi si skrzykn i co zorganizo-
wa. To pozwoli im nawiza midzy
sob wizi, ktre miejmy nadziej p-
niej zaowocuj kolejnymi inicjaty-
wami. Pamitajmy, e spoeczestwo
obywatelskie w Polsce dopiero racz-
kuje podsumowuje mgr Kauna.
Jak zatem mona zreasumowa sy-
tuacj oraz miejsce Polek w yciu
prywatnym i publicznym? Od pewne-
go czasu zauwaamy wyrany postp.
Coraz wiksza cz z nas porzuca
mylenie kierowane przestarzaymi
stereotypami. Duo jest jeszcze jed-
nak do zrobienia. Jak wynika z bada-
nia Kobieta w yciu publicznym,
opublikowanego przez CBOS w mar-
cu tego roku, spora cz naszych ro-
dakw, bo a 47% badanych,
chciaoby zwikszenia liczby kobiet
na kierowniczych stanowiskach w
rzdzie, a take w fundacjach i orga-
nizacjach spoecznych. Jednoczenie
a 59%, jako powd braku widocz-
noci kobiet w yciu publicznym,
wskazuje wiksze zaangaowanie w
obowizki domowe, a 43% zdomi-
nowanie przestrzeni publicznej przez
mczyzn. Warto wic wycign
wnioski i zastanowi si nie nad tym,
czy kobieta wypeniaaby odpowied-
nio obowizki na wysokim stanowis-
ku, ale nad tym, jak wiele moe
wnie do swojego przyszego, poten-
cjalnego miejsca pracy. Podobnie
kwestia ta odnosi si do poszukiwania
wzorcw i ekspertw w yciu pub-
licznym eska cz spoecze-
stwa, jak pokazuj badania, jest rw-
nie wyksztacona i dowiadczona, co
mczyni. Czasami nawet bardziej.
BeataKAPUSTA
sio to do reakcji, wczeniej nie-
wzruszonego narzekaniami klientw,
prezesa nc+.
- W tym upatruj nowe moliwo-
ci Facebooka. We wpywaniu na za-
chowanie rnych grup zwizanych
z orodkami wadzy oraz na centra
biznesowe. Rzecz w tym, czy poja-
wi si liderzy, ktrzy potrafi sku-
pi wok siebie du grup uyt-
kownikw. Jeli tak, to Facebook z
kadym miesicem bdzie przybiera
na znaczeniu - mwi Andrzej Pie-
chocki, wykadowca na Wydziale
Nauk Politycznych i Dziennikarstwa
UAM.
Cigledoprzodu
Niemal z kadym dniem poja-
wiaj si informacje na temat nowo-
ci w mediach spoecznociowym.
Przykadowo w poowie kwietnia
pojawio si nowe narzdzie do mo-
nitorowania mediw spoecznocio-
wych - Wisetrends. Dziki niemu
mona m.in. obserwowa ruch wo-
k polskich fanpage'y. Niewtpliwie
media spoecznociowe s w stanie
intensywnego rozwoju i wszystko
wskazuje na to, e nie zamierzaj si
zatrzyma. Czy za nimi nadymy?
AleksandraLAPS
6 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Kino po przeomie dwiko-
wymzafascynowao si filmemgang-
sterskim. Historie opowiadajce o
miaych poczynaniach przestpcw
wiciy ogromne triumfy, a gangste-
rzy stali si wrcz bohaterami ludo-
wymi. Wopozycji do okrutnych
przedstawicieli mafii stawa g-men -
policjant reprezentujcy rzdy prawa.
Wtymjake prostymi wspczenie
po wielokro powielanymschemacie
nie byo jednak bohaterek kobiecych,
a jeli si pojawiay to stanowiy jedy-
nie wte to serwowanych przez sce-
narzystwhistorii.
Zrobionenaczarno
Dopiero lata 40. i film noir nobili-
towa kobiece bohaterki do rl
zmysowych famme fatale. Szansa
filmu noir na zmian dotychczaso-
wych konwenansw wyrosa w mo-
mencie przystpienia Stanw Zjedno-
czonych Ameryki Pnocnej do II
wojny wiatowej. Wikszo dobrych
reyserw oraz pierwszoplanowych
aktorw zaangaowaa si w akcje
charytatywne oraz filmowanie
dziaa na froncie. Sytuacja ta bya
ogromn szans dla osb grajcych
wwczas tylko role drugoplanowe.
Kino noir skupio si gwnie na psy-
chologii bohaterw, nakreleniu sta-
nw, w ktrych dziaaj oni prowo-
kowani popdem, a nie racjonalnym
myleniem. Idealnie w te ramy wpa-
soway si trudne relacje damsko-m-
skie. Fabua Sokoa maltaskiego -
jednego z najsynniejszych obrazw
noir opleciona bya wok relacji de-
tektywa odgrywanego przez legen-
darnego Humphreya Bogarta z
klientk gran przez Mary Astor.
Ona, jak przystao na rasow famme
fatale, prowadzi zawi intryg, ktra
nie koczy si dla niej najlepiej. Inn
fataln bohaterk kobiec jest odgry-
wana przez Barbar Stanwyck w Po-
dwjnym ubezpieczeniu Phyllis Diet-
richson, ktra umiejtn kokieteryjn
gr wywouje w mczynie instynkt
zbrodni. Kino noir pene jest kulto-
wych obrazw, takich jak np. Casab-
lanca. Film, ktrego sekret tkwi w
tym, e scenariusz pomimo bazowa-
nia na sztuce Everybody Comes to
Rick's pisany by na bieco, a akto-
rzy nie wiedzieli, jak historia si
skoczy, sprawi, e fani pokochali
bdzcy wzrok Ingrid Bergman. Ak-
torka nie wiedzc, z ktrym bohate-
rem zwie si jej posta na kocu
filmu obdarzaa urokiem kadego z
nich. Grana przez Bergman Ilsa nie
bya typow famme fatale, jednak re-
lacje, ktre czyy j z Rickiem byy
zawikane i niezwykle trudne.
Kobietapowosku
Nieco inaczej bohaterki kobiece
potraktowa neorealizm woski, ktry
stawia na naturalne krajobrazy, fil-
mowanie ulicy oraz pokazywanie co-
dziennych ludzkich tragedii. Takim
wanie filmem jest Najpikniejsza z
wybitn wosk aktork Ann Mag-
nani. Bellissima to pewnego rodzaju
satyra na show-biznes. ona ubogie-
go robotnika zafascynowana wiatem
filmowym marzy, aby jej crka zos-
taa gwiazd. Niestety maa Maria nie
ma talentu mogcego sprawi, e zo-
stanie pokochana przez miliony. Ob-
raz koczy si upokorzeniem matki,
ktra syszy, jak filmowcy namie-
waj si z jej dziecka. Ostatecznie
chc oni zatrudni Mari tylko ze
wzgldu na jej naturalny komizm.
Oburzona matka odmawia stanowczo
i wraca do domu pozbawiona marze
o karierze crki. Kolejny kultowy
neorealistyczny film Rzym godzina
11 inspirowany by prawdziw histo-
ri majc miejsce we Woszech. Pod
ciarem poszukujcych pracy ma-
szynistek zawaliy si schody. Obraz
opowiada histori nieszczsnych ko-
biet, ktre po zoeniu doniesienia na
policj dowiaduj si, e nikt nie jest
winny katastrofie, gdy nie mona
byo przewidzie, e na jedno miejsce
zgosi si a tyle kandydatek bez pra-
cy. Poszczeglne epizody zagrane
przez plejad woskich aktorek stwo-
rzyy dzieo doceniane do dzisiaj. O
tym filmie mwi si take jako o ob-
razie, ktry wylansowa mod.
Woscy filmowcy lubili rwnie fan-
tazjowa na punkcie sensualnoci ko-
biet. W Gorzkim ryu na ekranie po-
jawiaj si zmysowe robotnice ob-
serwowane przy pracy. De Santis,
reyser obrazu, w wyjtkowo ero-
tyczny sposb pokaza m.in. pra-
cujce w wodzie kobiety.
Niemablondynka
Jako dumb blond zaczynaa Mari-
lyn Monroe. Kim bya dumb blond?
Odpowiedzi amerykaskich scena-
rzystw na inwazj sex bomb w ki-
nie, ktre sprawiay, e widzowie tra-
cili wiar w siebie. Niema blondynka,
miaa by po prostu pikn, ale
gupi bohaterk, sprawiajc, e
kady mczyzna obok niej poczuje
si dowartociowany i interesujcy, a
kada Amerykanka cho brzydsza, to
przynajmniej inteligentniejsza. Dumb
blond pojawiaa si na ekranie by wy-
glda i milcze, bd wypowiada
jedynie pojedyncze frazy tak jak
Monroe w filmie Scudda Hoo, Scud-
da Ha, ktra pojawia si na ekranie,
by powiedzie jedynie hallo! Mar-
lin po pewnym czasie porzucia jed-
nak rol zabawnych, niemych blon-
dynek, na rzecz ambitniejszych
postaci. Przez znacz cz czasu ko-
jarzona bya jednak krzywdzco z
gupiutk, naiwn blondynk, bdc
jedynie bezwolnym narzdziem w r-
kach filmowcw.
Girl power
Przez lata kobiece bohaterki wy-
pracoway sobie miejsce rwnorzd-
ne przy bohaterach pci przeciwnej.
Co wicej czsto to one, w sposb
zupenie niezamierzony krluj na
ekranie. Po ostatniej ceremonii Osca-
rw wiat oszala na punkcie aktorki
Jenifer Lawrence, ktra w nieprzy-
muszony, naturalny sposb, podbia
serca widzw nieco mdego jak na
nominacj do Oscara Poradnika po-
zytywnego mylenia. Niewtpliwie to
ona uniosa film i to przede wszyst-
kim jej roli zawdzicza on nominacj
do Oscara dla najlepszego filmu.
Partnerujcy jej Bradley Cooper by
wrcz przymiony blaskiem bijcym
od Lawrence. Co ciekawe coraz cz-
ciej na ekranie mczyni s sabi,
peni wad, natrctw, problemw. Wy-
starczy przytoczy gone obrazy ta-
kie jak Wstyd, czy choby na gruncie
polskim Lk wysokoci. Nawet ostat-
ni film o Jamesie Bondzie pokaza, e
nawet najlepszy agent Jej Krlew-
skiej Moci nie jest ideaem. Obser-
wujemy wic pewnego rodzaju zwrot
w kinematografii, w ktrej zapewne
jeszcze nie raz role si odwrc.
JoannaDZIEL
Kobietamovie
Whistorii filmumiaomiejscekilkaprzeomowych
wydarze: wprowadzeniemontau, rewolucjad-
wikowaczyobraz wkolorze. Maoktojednakwie,
wktrymmomenciebohaterki kobiecestaysipo-
staciami z krwi i koci takimi, jakieznamydzisiaj.
Wostatnich latach coraz
wiksz rol weuropejskiej pice
nonej odgrywaj zespoy ze wscho-
du kontynentu. Druyny z Rosji czy
Ukrainy bardzo dobrze radz sobie
w midzynarodowych rozgrywkach,
a gwiazdy futbolu czsto decyduj
si na transfery do klubwz byego
ZSRR. Co za tymstoi? Przede
wszystkimogromne zaplecze finan-
sowe.
Druyna CSKAMoskwa trium-
fowaa w Pucharze UEFA
2004/2005, Zenit Sankt Petersburg
zwyciy w tych rozgrywkach w
sezonie 2007/2008, a Szachtar Do-
nieck powtrzy te wyczyny w edy-
cji 2008/2009. Do fazy grupowej te-
gorocznej Ligi Mistrzw awanso-
wao 5 zespow zza naszej
wschodniej granicy. Wrd 32 ekip
rywalizujcych w 1/16 finau ak-
tualnej edycji Ligi Europy znalazo
si miejsce dla 7 przedstawicieli
tego regionu. Przypadki? Absolut-
nie nie. Wschodnioeuropejski futbol
zacz na powanie liczy si na
arenie midzynarodowej i jest bar-
dzo prawdopodobne, e bdzie
osiga coraz wiksze sukcesy.
Futbolowaoligarchia
W takich pastwach jak Rosja i
Ukraina w spoeczestwie nie funk-
cjonuje pojcie klasy redniej. S
biedni i bogaci. Ci drudzy coraz
czciej decyduj si na finansowa-
nie klubw pikarskich. W 2011
roku Sulejman Kerimow, jeden z
najbardziej majtnych ludzi w Eu-
ropie rodkowo-Wschodniej, kupi
druyn Any Machaczkaa. Dla
przedsibiorcy, ktrego majtek
szacuje si na ponad 7 miliardw
dolarw, nie stanowio problemu
Na kadr przychodz ci,
ktrzy jedz kanapki z krewetkami.
Ci z krewetkowymi kanapkami przy-
szli jak do teatru, a e w teatrze byo
sabo, to si poddali i tylko zagwiz-
dali na koniec meczu tak byy pre-
mier Jan Krzysztof Bielecki po me-
czu Polski z Ukrain krytykowa
polskich kibicw za brak dopingu.
Jednak jego sowa mona odnie
nie tylko do przegranego pojedynku
z Ukraicami. Na meczach repre-
zentacji Polski pikarzomod ponad
dwch lat brakuje wsparcia, jakie
mona spotka na spotkaniach ligo-
wych.
Opinia Jana Krzysztofa Bielec-
kiego nie bya odosobniona. Jeszcze
przed Euro 2012, po towarzyskim
meczu Polski z Wochami we
Wrocawiu, Adrian Mierzejewski
wypowiada si nastpujco: To
jest kolejne spotkanie, gdzie ten do-
ping jest, jaki jest. Chcielibymy,
eby by cay czas, ale wiadomo,
jaka jest sytuacja na stadionach.
Ich doping i wsparcie przydaoby
si w cikich chwilach. Myl, e
jeeli kibice nam nie pomog moe
by ciko to z kolei opinia Mar-
cina Wasilewskiego po pojedynku
Polakw i Wgrw w Poznaniu w
listopadzie 2011 roku.
Oprawy, gromkie okrzyki, fana-
tyczny piew i wspaniaa atmosfera
tak wyglda wikszo meczw
ligowych polskiej ekstraklasy. Cisza
jak makiem zasia, gwizdy na pika-
rzy schodzcych z boiska, brak zor-
ganizowanego dopingu i opraw
tak z kolei od 2011 roku prezentuj
si trybuny na prawie kadym spot-
kaniu reprezentacji Polski. Przy-
czyn takiego stanu rzeczy jest
przede wszystkim rezygnacja fana-
tykw (z ktrych wikszo to kibi-
ce regularnie chodzcy na mecze li-
gowe) z reprezentacyjnych poje-
dynkw. Bez zorganizowanych
grup kibicowskich oraz odpowied-
niego gniazdowego (osoba pro-
wadzca doping), niemoliwe jest
stworzenie niesamowitej atmosfery
na trybunach. Ostatnim spotkaniem,
na ktrym prowadzony by regular-
ny doping bya potyczka Polakw z
Wybrzeem Koci Soniowej w lis-
topadzie 2010 roku.
Kluczowe wydarzenie, ktre za-
wayo na dalszych miesicach, a
by moe i latach, miao miejsce w
maju 2011 roku. Po zamieszkach w
finale Pucharu Polski Donald Tusk
wypowiedzia wojn kibolom. Woj-
n, ktra szybko przemienia si w
akcje skierowane przeciwko kibi-
com i przyja nieodpowiedni kieru-
nek. Kierunek, ktry spowodowa,
e ju od spotka z Argentyn i
Francj w czerwcu 2011 roku
moemy obserwowa, tak popular-
ny i pocztkowo chwalony przez
wielu, zachodni model dopingu.
Dopingu, ktry ogranicza si do kil-
ku okrzykw przez 90 minut gry.
Dopingu, w ktrym kibic ograni-
Wiatr
enujcebyo, e57tysicyludzi zostao
przekrzyczanychprzez 2tysiceUkraicw
sowaJanaKrzysztofaBieleckiegonajlepiej
podsumowujatmosfer, jakaobecniepanujewtrakcie
meczwreprezentacji Polski i nic niewskazuje, byulega
onazmianie.
h
t
t
p
:
/
/
t
v
-
f
a
c
t
s
.
n
e
t
/
m
o
v
i
e
-
r
e
v
i
e
w
/
c
a
s
a
b
l
a
n
c
a
/
Wprzemylefilmowymniezawszebyo
miejscedlapostaci kobiecych.
7 maj 2013
Jednak wtymsezonie karuze-
la trenerska wyranie zwolnia.
Zwolnie szkoleniowcwmamy
mniej. Prezesi poszli po rozumdo
gowy, ale to take kryzys spowo-
dowa, e lepiej nie zrywa
gwatownie kontraktwi nie na-
raa si tymsamymna due od-
prawy.
Rekordzist w iloci zmian
szkoleniowcw swojej druyny
jest oczywicie Jzef Wojciechow-
ski. Specjalnie nie okreliem
szczebla, na ktrym specyficzny
Prezes dominuje. Rekordzist Pol-
ski jest na pewno, a i w Europie
byby w cisej czowce. Niestety
zerwa z futbolem i w zupenie in-
nych branach drczy swoich no-
wych pracownikw. W annaach
polskiej piki na zawsze zapisze si
zwolnienie Bogusawa Kaczmarka
z Polonii Warszawa w 2009 roku.
Popularny Bobo poprowadzi
Poloni w czterech spotkaniach.
Trzy z nich wygra, a jeden zremi-
sowa. Tym haniebnym remisem
rozsierdzi chlebodawc i na chleb
zarabia musia ju gdzie indziej.
Fenomenem w T-Mobile Ekstra-
klasie (wtedy Orange Ekstraklasie)
by Jose Mari Bakero. Hiszpan
pikarzem by bardzo dobrym. Tre-
nerem jest beznadziejnym. Jedyny
w swoim rodzaju coach-demolka.
Gdy przejmowa po Dusanie Ra-
dolskim druyn z ulicy Konwik-
torskiej dziennikarze mwili o ba-
jecznej kataloskiej technice.
Wwczas chodzio im o przy-
szo. To Czarne Koszule miay
prezentowa taki styl. Skoczyo
si na chaotycznej kopaninie, a je-
dynym bajecznym elementem tej
historii byy zarobki Bakero. 125
000 zotych. Nowych polskich
zotych. Miesicznie.
Swoimi sukcesami w Polonii
Bakero przekona do siebie
dziaaczy Lecha Pozna. wczes-
ny Prezes Kolejorza, Andrzej Ka-
dziski, zatrudni Hiszpana 3 listo-
pada 2010 roku, czyli dzie przed
meczem ycia zarwno dla
pikarzy jak i kibicw Lecha.
Zwolnienie z pracy Jacka Zieli-
skiego w takich okolicznociach i
zatrudnienie takiego fachowca
na jego miejsce, to co znacznie
wicej ni nietakt. Warto przypo-
mnie, e kilka miesicy wczeniej
druyna prowadzona przez Zieli-
skiego zdobya po 17-stu latach
Mistrzostwo Polski. 4 listopada
2010 roku Lechici po niesamowi-
tym meczu pokonali Manchester
City 3-1. Na pomeczowej konfe-
rencji prasowej Bakero susznie
stwierdzi, e ten mecz wygraa
druyna Jacka Zieliskiego.
Potem dzielny Hiszpan zacz ro-
bi to, co potrafi najlepiej, czyli
niszczy. Oczywicie za due pie-
nidze.
S jednak w Polsce trenerzy i to
w dodatku polscy, ktrzy na swojej
profesji si znaj. Zwaszcza jedna
posta zasuguje na szczeglne
uznanie. To Orest Lenczyk, czyli
Oro Profesoro, bo tak nazywaj
go koledzy po fachu. Posta nietu-
zinkowa i nieprzecitna. W sezo-
nie 1977/78 jako trenerski gw-
niarz, bo tak dzi sam siebie na-
zywa, poprowadzi Wis Krakw
do Mistrzostwa. W nastpnym se-
zonie doprowadzi Wis do 1/4 fi-
nau Pucharu Mistrzw Krajo-
wych, czyli obecnej Ligi Mist-
rzw. Potem prowadzi jeszcze
m.in. Ruch Chorzw, Widzew
d, GKS Katowice, czy Pogo
Szczecin. W sezonie 2006/07 zdo-
by z GKS-em Bechatw Wice-
mistrzostwo Polski. We wrzeniu
2010 roku obj druyn lska
Wrocaw. W momencie, gdy zosta
szkoleniowcem lska, druyna
dryfowaa nad stref spadkow.
Jeszcze w tym samym sezonie
lsk zaj drugie miejsce, a rok
pniej zosta Mistrzem. Trzeba
podkreli, e Lenczyk nie mia
wielkich funduszy, ani wirtuozw
w szatni. Swoim spokojem i do-
wiadczeniem zbudowa bardzo cie-
kawy zesp. Ze lskiem poeg-
na si w dziwnych okoliczno-
ciach. Przed meczem z Koron
Kielce Christian Diaz nazwa go
ostentacyjnie sowem zaczy-
najcym si na "ch" i nie mam tu
na myli wyrazu cham. Argen-
tyczyk nie ponis adnych kon-
sekwencji, a Lenczyka tydzie p-
niej zwolniono. Nie zareagowa
zarzd, ale dlaczego nie zareago-
wali pozostali pikarze?
Narzekamy, e mamy sabych
pikarzy. Trzeba zwrci uwag, e
mamy sabych trenerw. W zasa-
dzie mamy za mao trenerw. W
Ekstraklasie mona wymieni 3-4
modych obiecujcych szkole-
niowcw. Reszta to zagraniczne
przybdy pokroju Bakero albo
przepacani przecitniacy bez suk-
cesw. Kryzys sprawi, e trenerzy
pracuj duej, ale czy lepiej? Po-
zytywnym zaskoczeniem jest dla
mnie Grnik Zabrze. Adam Na-
waka pracuje tam od grudnia 2009
roku i zbudowa solidn jak na
polskie warunki druyn. Czy la-
dem wodarzy Grnika pjd inni?
Mam nadziej, e ju nikt nie za-
trudni ludzi pokroju Bakero.
Mikoaj ZAJCZKOWSKI
Szanuj treneraswego
WT-MobileEkstraklasiei wpolskiej picewogle, za-
wdtreneradoatwychi przyjemnychnienaley.
Wostatnichlatachniektrekluby, awzasadzieich
prezesi, przyzwyczaili kibicwdozmiantrenerw
takczstych, jakzmianapieluchuniemowlaka.
cignicie do zespou ze stolicy
Dagestanu pikarzy pokroju Samu-
ela Eto'o i Roberto Carlosa, a take
trenera Guusa Hiddinka. Zenit
Sankt Petersburg, najbogatszy klub
w Rosji, ma w skadzie najlepszych
pikarzy i cieszy najwikszym po-
parciem politycznym. Kibicami
druyny z dawnego Piotrogrodu s
prezydent Federacji Rosyjskiej
Wadimir Putin oraz premier Dmit-
rij Miedwiediew. Sponsorem mist-
rzw Rosji z sezonu 2011/2012 jest
Gazprom - wiatowy potentat w
brany gazowej. Prezes koncernu
Aleksiej Miller, ktry jest jedno-
czenie wacicielem Zenitu, marzy
o midzynarodowych sukcesach
swojego klubu. Wielkie triumfy w
europejskich pucharach mog w
niedalekiej przyszoci sta si fak-
tem, bo klub majcy budet na po-
ziomie 100 milionw dolarw sta
na transfery zawodnikw z naj-
wyszej pki.
Pomaraczowo-czarnarewolucja
W czasach istnienia Zwizku Ra-
dzieckiego druyna Szachtara Do-
nieck nigdy nie zdobya mistrzo-
stwa swojego kraju. W poowie lat
90. prezesem klubu z grniczego
miasta zosta Rinat Achmetow.
Ukraiski biznesmen i polityk z so-
lidnej druyny uczyni giganta
wschodnioeuropejskiej piki. Od
1997 roku zesp grajcy w poma-
raczowo-czarnych trykotach nigdy
nie zaj w lidze ukraiskiej gorsze-
go miejsca ni drugie. W tym czasie
zdoby 7 tytuw mistrzowskich, a
w obecnych rozgrywkach pewnie
zmierza po kolejny. W sezonie
2010/2011 Szachtar wywalczy
awans do grona omiu najlepszych
druyn Ligi Mistrzw. Tych sukce-
sw nie byoby, gdyby nie pie-
nidze Achmetowa. O potencjale fi-
nansowym ukraiskiego oligarchy
wiadczy fakt, e za okoo 300 mi-
lionw euro ufundowa on swojemu
rodzinnemu Donieckowi jeden z
najnowoczeniejszych stadionw na
Starym Kontynencie.
Lukratywnaprzyszo
Jak wida, kiedy wiat zmaga si
z kryzysem, magnaci z byych re-
publik radzieckich nie auj kolej-
nych milionw wydawanych na fut-
bol. To dobrze, bo rozwj tej dyscy-
pliny w Europie Wschodniej przy-
czyni si do podobnego progresu
take na Zachodzie. Wszak teore-
tycznie lepiej rozwinite pastwa
zachodnie nie zwyky przegrywa z
zacofanym Wschodem. W adnej
dziedzinie, a ju na pewno nie w
pice nonej.
KonradWITKOWSKI
cza si do przyjcia na mecz, zje-
dzenia hamburgera lub popcornu i
siedzenia przez cay mecz. Dopin-
gu, ktry wrd rodowisk kibicow-
skich przyjmowany jest z politowa-
niem, a jednoczenie miechem,
gdy przez to spotkania reprezenta-
cji odbywaj si w atmosferze ro-
dzinnego pikniku, a nie pikarskie-
go pojedynku.
Hymn Polski jedna z naj-
waniejszych, jeli nie najwanie-
jsza pie w kraju. Pie, ktrej
kady Polak powinien okaza mini-
mum szacunku, midzy innymi po-
przez zdjcie nakrycia gowy w
trakcie jej piewania. Takich pro-
stych aktw szacunku i patriotyzmu
obecnie brakuje na trybunach w
trakcie meczw reprezentacji. Tak
byo midzy innymi podczas poje-
dynku Polski z Ukrain i San Mari-
no w marcu tego roku, gdy wik-
szo ludzi, ktrzy stali koo mnie,
nie raczya nawet zdj czapki z
gowy. Wrd fanatykw takie za-
chowanie byoby niedopuszczalne.
Podobnie jak gwizdy na pikarzy,
gdy przegrywaj lub rezygnacja z
dopingu z powodu zego wyniku.
enujce byo, e 57 tysicy lu-
dzi zostao przekrzyczanych przez 2
tysice Ukraicw sowa Jana
Krzysztofa Bieleckiego najlepiej
podsumowuj atmosfer, jaka obec-
nie panuje w trakcie meczw repre-
zentacji Polski i nic nie wskazuje,
by ulega ona zmianie. Widok kil-
kudziesiciu tysicy ludzi, ktrzy
siedz na trybunach i gwid na
pikarzy jest szczeglnie bolesny,
kiedy przypomnimy sobie, jaka at-
mosfera bya jeszcze trzy lata temu.
I jaka mogaby by obecnie.
Mogaby, pod warunkiem, e na
obiekcie bd fanatycy, a nie osoby,
ktre id na mecz zje popcorn i
kiebas. Mogaby, pod warunkiem,
e doping poprowadz zorganizo-
wani fani z danego miasta.
Mogaby, lecz w kolejnych mie-
sicach to prawdopodobnie nie na-
stpi.
Norbert KOWALSKI
zeWschodu
piknik
Narodowy
F
o
t
.
f
o
r
u
m
.
l
e
c
h
i
a
.
n
e
t
Jakwygldakibicowaniepopolsku?
8 www.facebook.com/gazeta.fenestra
Zielona rewolucja
sicy ludzi. W Niemczech rwnie
ten sport jest popularniejszy.
Wczeniej dziaaa Pani w zu-
penieinnychdziedzinach. Skd
zainteresowaniepiknon?
Wszystko zaczo si od Warty.
Zainteresowaam si jej problemami.
Od dawna klub nie mg liczy na
pomoc miasta. Do tej pory nic si nie
zmienio. Od dwch lat inwestuj w
zesp. Stworzyam Warcie infra-
struktur. Teraz szukam wsparcia we
wadzach miasta, a take prbuj po-
zyska innych sponsorw, bo ile cza-
su moja firma moe to sama finanso-
wa?
Teraz wyglda to bardzo kiepsko.
Dofinansowanie sportu w Poznaniu
jest rwne praktycznie zeru. Oba-
wiam si, e Warty niedugo na
pierwszoligowych boiskach ju nie
bdzie. Tak samo dzieje si w wielu
innych poznaskich klubach, ktre w
ostatnim czasie ogosiy upado, za-
mkny dziaalno czy musiay zre-
zygnowa z gry na wyszym szczeb-
lu. Przykadem mog by zespoy ko-
szykarskie czy siatkarskie. Obawiam
si, e przy braku staych rodkw,
takiej stabilizacji, ktr daj fundusze
z miasta, sportu w Poznaniu nie b-
dzie.
W grudniu Family House
ogosia, i ograniczy finanso-
wanie klubu. Wspecjalnymko-
munikacienapisaaPani, irod-
ki, ktrespkaprzeznaczaana
rzeczWarty, wadensposbnie
przekadaysinapromocjfir-
my. Czy taka sama decyzja
byaby podjta, gdyby Warta
zostaawspartawikszymi rod-
kami finansowymi przezmiasto?
Sytuacja wygldaaby inaczej, gdy-
by ciar finansowy nie spoczywa na
jednej firmie. Z tak sytuacj, nikt by
sobie nie poradzi. Dlatego te poja-
wiaj si sponsorzy strategiczni, kt-
rzy swoje zadanie wykonuj przez
rok, moe dwa. Gdy firma osiga
swj cel, przestaje by sponsorem. To
naturalna kolej rzeczy.
W Polsce bardzo ciko znale
sponsorw. Zespoy, ktre nie maj
wsparcia z miasta to najczciej ze-
spoy amatorskie lub wystpujce na
niskim szczeblu rozgrywkowym. Nie
znam adnego klubu, ktry nie
miaby adnych rodkw finanso-
wych z samorzdu, a jednoczenie
byby w czowce. Nie mam tutaj na
myli tylko piki nonej.
Jakiesobecniestosunki nalinii
klub-miasto? Czy sprawabudo-
wystadionuprzyDrodzeDbi-
skiej w choby minimalnym
stopniuruszyadoprzodu?
Miasto nie ma pienidzy na zawo-
dowy sport. Na Wart przeznacza 40
tys. z na rund. Jeli kto nie wie, ja-
kie s realia, to dodam, i to nie wy-
starcza nawet na miesic, zakadajc,
e jest to minimalny budet, a nie ty-
powo pierwszoligowy.
Sytuacja si nie zmienia. Miasto
nie chce wspiera Warty. Nie mamy
stadionu. Nie mamy te, gdzie gra,
cho Pozna byo sta na wybudowa-
nie areny za prawie miliard zotych.
Moja druyna nie moe tam wystpo-
wa z przyczyn stricte finansowych.
Nasz obecny stadion nie spenia wy-
mogw licencyjnych. Prace, ktre
wykonaam w zeszym roku nadal nie
s wystarczajce. Brakuje nam o-
wietlenia i zadaszania trybun na wa-
runki pierwszoligowe.
Jestem bardzo rozczarowana
postaw miasta. Istnieje szansa, e
Stowarzyszenie Warta otrzyma uyt-
kowanie wieczyste. Jeli tak si sta-
Wacicielkaagencji Perfect Model oraz wspwacicielkafirmy
deweloperskiej FamilyHouse. Coczyjzesportem? Odstycznia2011
Izabellaukomska-Pyalskajest takepaniprezes poznaskiego
pierwszoligowca. WwywiadzieudzielonymFenestrzeopowiedziaam.in.
oobecnej sytuacji finansowej DumyWildy.
Spotykamy si przy okazji wy-
kaduzatytuowanegoKobiety
sukcesu. Wstyczniu 2011 roku
objaPani funkcjprezesklubu
Warty Pozna. Ktre ze swoich
dziaa w tej dziedzinie uwaa
Pani zaswj najwikszydotych-
czasowysukces?
Najwikszym sukcesem bya wios-
na 2011, czyli pierwsze p roku.
Klubowi grozi kompletny upadek,
ale nastpia tzw. zielona rewolucja.
Wtedy kibice mogli przyj na sta-
dion za darmo. To bya rekordowa
ilo w caej historii polskiej pierw-
szej ligi. Na kady z meczw przy-
chodzio po 20-25 tys. ludzi. Udao
nam si utrzyma w rozgrywkach, a
take zaj drugie miejsce w klasyfi-
kacji rundy wiosennej. Ten okres pod
wzgldem sportowym i medialnym
by moim najwikszym sukcesem.
Czy gdy obejmowaaPani funk-
cj prezes klubu byy obawy, i
zostaniePani leprzyjtawro-
dowisku?
Nie. Traktowaam to jako ekspery-
ment. Chciaam przekona si, jak
wyglda funkcjonowanie klubu
pikarskiego, w tym, jak wyglda
przygotowanie sportowcw. Dla
mnie byo to nowe dowiadczenie,
pewnego rodzaju wyzwanie. Zainte-
resowanie medialne Wart, a take
moj osob przeroso moje najmiel-
sze oczekiwania. Nie miaam czasu
na prac, bo cigle udzielaam wy-
wiadw.
Par dni temu zorganizowaa
Pani spotkanie reprezentacji
Polski kobiet z Wart. Wynik
tego meczu nie ma oczywicie
adnego znaczenia, ale
chciabym si dowiedzie, jaki
by jegogwnycel?
Gwnym celem bya promocja
piki nonej kobiecej. Nie chodzio o
Wart, gdy zawodnicy w tym spot-
kaniu nie mogli nawet gra na peen
gwizdek. Musieli uwaa na Panie,
co im troch doskwierao. Nie by to
dla nich zwyczajny sparing, taki, jak
spotkanie przeciwko innym mskim
druynom. Natomiast dla pa byo to
cenne dowiadczenie. Zawodniczki
mogy zmierzy si z silniejszym
przeciwnikiem. Na co dzie nie maj
z kim trenowa, a przecie zajmuj w
rankingu FIFA31. miejsce. Przypo-
minam, e panowie zajmuj 63.
Myl, e szybciej doczekamy si
sukcesw pikarek ni naszych pika-
rzy. Po EURO 2012 i ostatnich me-
czach chyba nikt nie ma wtpliwoci.
Mam nadziej, e pika nona kobiet
bdzie u nas bardziej popularna. Tak
jest na zachodzie, np. w Kanadzie,
gdzie na mecze przychodzi po 60 ty-
nie, bdziemy mogli zacz myle o
rozbudowie i poprawieniu infrastruk-
tury. Sprawa jest w toku. To may
plus. Moe kiedy Warta bdzie
moga zainwestowa we wspomniane
dziedziny: sama, przez wzicie kre-
dytu lub znalezienie inwestora. Obec-
nie sekcja pikarska nie ma rodkw
na wystpy w pierwszej lidze.
Wewspomnianymowiadczeniu
nazwaaPani druynnieudoln
i stwierdzia, i pikarzom nie
chcesipoprostugra. Tenpro-
blemdotyczy pikarzyWartyczy
moe jest to powszechny pro-
blemwrdpolskichgraczy?
To oglny problem. Wedug mnie
jest wielu pikarzy, ktrzy nie d do
perfekcji. Czsto nie daj z siebie
wszystkiego. S oni na przeczekaniu.
Wczeniej grali w Ekstraklasie, teraz
si do niej nie potrafi dosta, wic
szukaj klubw w pierwszej lidze,
ktre zapewni im sta pensj. Nie
ma w nich zacicia, aby pi si da-
lej. Jak przychodziam do klubu wy-
dawao mi si, i dominuje mylenie:
jestem dwudziestoletnim pikarzem,
bd gra w pierwszej lidze, zarabiam
pi tysicy. Bd dobrze gra, to
wezm mnie do Ekstraklasy i wtedy
bd zarabia dwadziecia czy trzy-
dzieci tysicy. Jak tam bd super
gra, dam z siebie wszystko, to za-
uway mnie klub zagraniczny, w kt-
rym bd zarabia X razy tyle. Nie-
stety, tak nie jest.
Pikarze nie przestrzegaj diety, za
mao trenuj, za mao czasu i energii
powicaj na samodoskonalenie.
Treningi z ca druyn to jedno, ale
poza tym mona chodzi na treningi
indywidualne i cay czas dy do
tego, aby by jeszcze lepszym. Zda-
rzaj si wyjtki, ktre to robi, ale
przewanie jest inaczej.
Czy dzisiaj sport bez pienidzy
majeszczeracjbytu?
Nie. Aby znaczy co na arenie
midzynarodowej, potrzebne s pie-
nidze. Nie dogonimy europejskiej
czy wiatowej czowki wycznie
dziki determinacji czy woli walki.
Kondycj naszego sportu mona ze-
stawi z przykadem stosowania su-
plementacji podczas gdy inni dbaj
o to, by dostarcza organizmowi nie-
zbdnych witamin i mineraw, my
nierzadko poprzestajemy na piciu
wody.
Rozmawia JarekWICAWSKI
Redaktor naczelna
Beata Kapusta
Zastpca
redaktor naczelnej
Mikoaj Zajczkowski
Redaktor dziauPolityka
Maciej Kluczka
Redaktor dziauSport
Mikoaj Zajczkowski
Redakcja
Daria Drejza
Joanna Dziel
Gracjan Jamroszczyk
Jacek Jwiak
Norbert Kowalski
Aleksandra Laps
Baej Lendzinski
Micha Pycio
JarekWicawski
MagdalenaWitek
KonradWitkowski
Korekta
Katarzyna Banasiak
Specjalistka ds. promocji
Aneta Lis
Skad
Tomasz Szukaa
Opieka nadredakcj
red. LesawCiesika
Strona internetowa
www.gazetafenestra.pl
Facebook
www.facebook.com/gaze-
ta.fenestra
Twitter
/twitter.com/FenestraGazeta
Druk
Drukarnia Prasowa
ul. Malwowa 158, Skrzewo
Redakcja zastrzega sobie prawo do
redagowania i skracania
nadesanych tekstw.
Redakcja nie ponosi odpowiedzial-
noci za tre zamieszczanych re-
klam.
Wydawca: Wydzia Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, ul. Umultowska 89a, 61-614 Pozna.
Redakcja: Wydzia Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, ul. Umultowska 89a, pokj 144, 61-614 Pozna
email: fenestra.uam@gmail.com, facebook: www.facebook.com/gazeta.fenestra
Izabellaukomska-Pyalskaopowiadam. in.
ofinansowaniupoznaskiegosportuprzez miasto.
F
o
t
.
F
a
m
i
l
y
H
o
u
s
e