4

Coraz wicej polskich filmw powiconych jest przeszoci.

Wrd nich znajduje si wci wywietlane w multipleksach
Miasto 44. Czy liczba produkcji rwna jest jakoci?

Trener mistrzw

dailymail.co.uk

Kino historyczne

Na pocztku przez wszystkich krytykowany, a we wrzeniu

przepraszany i wychwalany pod niebiosa. Francuz nie mia
atwego pocztku, lecz poradzi sobie z presj.
Teraz pora zastanowi si nad przyszoci.

Bezpatny dwumiesicznik
Nr 31 z PadzIeRIk 2014

Wrzeniowe przesilenie polityczne

rzdu byo bardzo dobre expose
z planami wykraczajcymi poza
perspektyw kolejnych wyborw
parlamentarnych. Nowa premier
staje przed takimi wyzwaniami jak
polityka prorodzinna czy bezpieczestwo narodowe. Zmuszona
zostaje do pjcia szlakami wyznaczonymi przez jej poprzednika.
Ewa Kopacz si rzeczy musi pokaza, e nie jest jego nieudan
dziedziczk.

Takich zmian na polskiej scenie politycznej nie byo od

ponad dziewiciu lat. Wystarczyo tylko, e zszed z niej
jeden z dwch najmocniejszych graczy. Na naszych
oczach zaczyna si nowy rozdzia w historii III RP.
Tusk do Brukseli

Spekulacje stay si faktem. Donald Tusk zosta przewodniczcym

Rady Europejskiej. Od grudnia byy
polski premier bdzie peni funkcj
bardziej prestiow ni zwizan
z realn wadz. W jego przypadku
jest to o tyle znaczce, e przestaje
by nie tylko szefem polskiego
rzdu, ale te przewodniczcym
Platformy Obywatelskiej. Partia,
ktrej udao si tak daleko doj
wanie dziki swojemu liderowi,
w duszej perspektywie moe okaza si gwnym poszkodowanym
tej wielkiej zmiany.

Platformiane bezkrlewie

Miejsce Tuska w roli szefa rzdu

i lidera PO obja dotychczasowa

Marszaek Sejmu Ewa Kopacz.

Nie oznacza to, e od razu jej pozycja jest rwnie mocna jak jej poprzednika. Cezary Grabarczyk,
Grzegorz Schetyna, Radosaw Sikorski, a take prezydent Bronisaw
Komorowski to z nimi nowa przywdczyni powinna si liczy, dopki wybory parlamentarne nie potwierdz jej znaczenia. Chcc utrzyma notowania partii, przynajmniej
przez rok bdzie musiaa zaspokaja ambicje kadego z nich.

Opozycja w nowym rozdaniu

Zmiana na szczytach wadzy

zmienia take pooenie opozycji.
Bazujc na niechci do byego ju
premiera, PiS przez ostatnie lata budowao swoj strategi, sukcesywnie wzmagajc j u swoich zwolennikw. Czy teraz znw si uda?
Uatwieniem dla nowej premier pozostaje fakt, e przynajmniej Janusz
Palikot zaczyna zachowywa si niczym jej drugi koalicjant.

Pani premierka

Po raz drugi kobieta w tym kraju obejmuje tak wan funkcj.

Jednak po raz pierwszy ma szans
na to, aby sta si kim wicej. Po
mao udanej prezentacji nowego

Mikoaj STANEK

Sowo od redakcji

esie w mediach to szczeglna okres roku. Po letnim sezonie ogrkowym (szczeglnie

lipcu i sierpniu) zdecydowanie wicej dzieje si w sporcie i polityce.
Ramwki telewizyjnych stacji
oywaj i po wakacyjnej przerwie
znw mona oglda nowe odcinki
ulubionych programw lub seriali.
Na koncertowej mapie Polski jest
ju mniej festiwali, ale najlepsze zespoy przenosz si do klubw zlokalizowanych na terenie caego kraju. Na tle jesieni wyjtkowo wypada
padziernik, miesic, w ktrym
cz z nas powraca na uczelni,
a inni dopiero rozpoczynaj studenck przygod.

Do nietypowo, bo dopiero na kocu witamy

studentw pierwszego roku. Na pocztku znajomoci warto si przedstawi. Fenestra to
miesicznik redagowany przez studentw dla studentw.
To rwnie miejsce, w ktrymTy moesz zaprezentowa
swoje umiejtnoci.

Przez siedem lat w polskiej polityce dochodzio do wielu przetasowa w skadzie rzdu, ale dopiero
teraz dokonaa si prawdziwa rewolucja. Wicej o byym premierze i
nowej pani premier pisze Mikoaj
Stanek. Jak drog pjd nowi ministrowie? Najwidoczniej nie
wszyscy uwaaj dorobek swoich
poprzednikw za sukces. Cezary
Grabarczyk niedawno znajdowa si

z Jarosawem Gowinem w jednej

partii, lecz wcale nie zamierza by
kontynuatorem jego reform. Nie
brakuje sporw na polskiej scenie
politycznej, ale nie gasn take
inne, znacznie powaniejsze konflikty. O tych najbardziej niepokojcych przeczytacie w artykule
Mariusza Nawrota.
Za najszczliwsz wiadomo
we wrzeniu niektrzy uznali wy-

jazd Donalda Tuska z Polski. Mniej

kontrowersji wzbudzao natomiast
mistrzostw wiata siatkarzy. Nasi
gracze pod wodz francuskiego
szkoleniowca dokonali niemoliwego, znw na chwil jednoczc rodakw. Po czterdziestu latach znw
mamy najlepsz reprezentacj na
caym globie. Tego tematu nie moglimy pomin. Micha Leniczak
chcia mie swoje Wembley i na
pewno nie spodziewa si, e jego
yczenie polscy pikarze speni tak
szybko. Drugi cud nad Wis by
imponujcy, ale droga na Euro 2016
nie bdzie usana rami. Sprawdcie sami, jak smakuje zakazany
owoc.
W kinach krluj ju Bogowie,
kolejny film oparty na faktach, a
my zastanawiamy si nad fenomenem innych historycznych produkcji. Szczeglnie inspirujcym tematem w ostatnim czasie staa si II

wojna wiatowa. Jak ci widz, tak

ci pisz biorc pod uwag nasz
mark w Europie, mamy nadziej,
e to nieprawda. Wicej dowiecie
si, kierujc na pnoc. Nie sam
wysz kultur yje student.
O moliwociach organizacji czasu
po zajciach dowiecie si z miejsca,
gdzie diabe mwi dobranoc.
Do nietypowo, bo dopiero na
kocu, witamy studentw pierwszego roku. Na pocztku znajomoci
warto si przedstawi. Fenestra to
miesicznik redagowany przez studentw dla studentw. To rwnie
miejsce, w ktrym Ty moesz zaprezentowa swoje umiejtnoci.
Szczeglnie zaley nam na osobach,
ktre potrafi poczy przyjemne
z poytecznym dziennikarstwo
z pasj. Jeeli naleysz do tego grona, na pewno otrzymasz od nas
szans.

Jarek WICAWSKI

rzewleko wielu postpowa sdowych w Polsce,

zwaszcza w sferze prawa cywilnego, nie bya czym nadzwyczajnym. Wielu ekspertw podkrelao
nieefektywne zarzdzanie kadrami sdziowskimi oraz baagan administracyjny w ustroju sdw powszechnych.
Cignce si miesicami, a nawet latami postpowania stanowiy symbol
polskiego wymiaru sprawiedliwoci,
analogicznie do kolejek do gabinetw
lekarskich w subie zdrowia. Wszystkie siy polityczne uznay, e w kocu
trzeba to zmieni.
Reforma struktury organizacyjnej
sdownictwa powszechnego przygotowywana bya w Ministerstwie Sprawiedliwoci od 2007 r. W pracach
tych rol wiodc penio Biuro Analiz, Etatyzacji i Statystyki Wymiaru
Sprawiedliwoci, od marca 2012 r.
funkcjonujce w strukturze Departamentu Sdw Organizacji i Analiz
Wymiaru Sprawiedliwoci. Ich intensyfikacja nastpia jesieni 2011 r.,
gdy ministrem zosta Jarosaw Gowin.
Jednak czowiekiem od czarnej roboty
by prof. Micha Krlikowski, obecnie
najbardziej znany oblat benedyktyski
w Polsce. Gowin nie jest prawnikiem,
ale potrzeb zmian w sdownictwie
rozumia doskonale. Co oczywiste,
wzi odpowiedzialno za ow reform i skupi na sobie zainteresowanie
mediw. Z kolei prof. Krlikowski
wraz z grup ekspertw z zakresu legislacji odpowiada za prawidowe
przygotowanie jej od strony merytorycznej i prawodawczej.
Z analiz, zarwno Ministerstwa, jak
i niezalenych instytucji audytowych,
wynikaa konieczno uproszczenia

demonta
demontau

jgowin.pl

Gdy pod koniec 2012 roku

Jarosaw Gowin wraz ze
swoimi wsppracownikami dopracowywa ostatnie
szczegy reformy sdownictwa powszechnego
w Polsce, nikt nie wyobraa sobie, e wprowadzane przez ni zmiany nie doczekaj nawet koca kadencji sejmu, ktry je
wprowadzi.Wtedy wydawao si, e politycy Platformy Obywatelskiej wiadomie zagosowali za reorganizacj struktury sdw
rejonowych, ktra miaa
przynie wymierne korzyci dla spoeczestwa.
Niestety po niespena
dwch latach odreformy
Gowinaokazao si, e
koalicja rzdowa to jedynie maszynka do gosowania, a szczytne zaoenia w
starciu z rzeczywistoci
polityczn nie maj adnych szans.

www.facebook.com/gazeta.fenestra

modelu struktury organizacyjnej

sdownictwa, co spowodowaoby korzyci nie tylko w kontekcie funkcjonalnoci wymiaru sprawiedliwoci,
ale przede wszystkim byoby udogodnieniem dla spoeczestwa. Cytujc
klasykw: reforma miaa sprawi, by
yo si lepiej.
Uproszczony model mia doprowadzi do likwidacji zbdnych (lub zbyt
rozbudowanych) pionw administracyjnych w sdownictwie, lepszego
wykorzystania infrastruktury dla potrzeb kadry orzeczniczej, a take liczebnego zmniejszenia administracyjnej kadry zarzdczej. Kolejn przyczyn uzasadniajc racjonalizacj
byy istotne dysproporcje w obcieniu prac poszczeglnych sdziw sdw rejonowych.
Prace nad reform uwzgldniay
szereg uwarunkowa, w tym m.in.
liczb wpywajcych do sdu spraw,
struktur wpywu i zaatwienia spraw,
stan obcienia prac sdziw (w zakresie waciwego rozmieszczenia
kadry), warunki komunikacyjne
(moliwo dojazdu stron do sdu),
miejsce zamieszkania pracownikw
sdu (w zakresie ewentualnych utrudnie zwizanych z dojazdem do pracy), odlegoci midzy poszczeglnymi sdami, w tym miejscowociami
znajdujcymi si w obszarach ich
waciwoci (m.in. pod ktem ewentualnych utrudnie z dojazdem do
sdu w sprawach odwoawczych).
Zaoenia reformy byy wyjtkowo racjonalne, co przecie w Polsce nie
zdarza si czsto. Oczywicie cay
proces zmian mia swoje wady.
Najbardziej sporn kwesti okaza
si dla caej reformy etap bezporedniego wprowadzania zmian do systemu prawnego. PSL zaskary bowiem
rozporzdzenie wydane przez Jarosawa Gowina do Trybunau Konstytucyjnego, podnoszc zarzut, e
podstawa prawna tego rozporzdzenia
jest niezgodna z konstytucj. TK
orzek jednak, e reforma jest zgodna
z konstytucj. Oczywicie maksymal-

nie uprociem t kwesti, gdy jest to

temat na odrbny artyku. Reforma
wprawdzie w blach, ale wesza w
ycie.
Argumenty oponentw pomysu
Gowina zupenie si nie sprawdziy.
Wynikay one w duej mierze z niezrozumienia istoty planowanych
zmian, ale te bardzo czsto byy
przejawem rozumowania w stylu nie,
bo nie. Z perspektywy czasu wida,
e reforma organizacyjna nie spowodowaa adnych negatywnych skutkw spoecznych, a tym samym nie
moe by utosamiana z ograniczeniem prawa do sdu. Przeciwnie, w
celu zagwarantowania obywatelom
dogodnego dostpu do wymiaru sprawiedliwoci, wszystkie wydziay zniesionych jednostek (cywilny, karny, rodzinny i nieletnich, pracy oraz ksig
wieczystych) przeksztacone zostay w
wydziay zamiejscowe ssiednich
sdw. Budynki wykorzystywane do
tej pory stanowi dzi siedzib wydziaw zamiejscowych.
Wszyscy doskonale wiemy, jak
skoczya si misja Gowina. Jednak
prof. Krlikowski swoj funkcj zachowa duej od polityka z Krakowa.
Tym samym wydawa si gwarantem
dalszych zmian w wymiarze sprawiedliwoci bdcych przedueniem
reformy Gowina. Niestety dla Polski posta prof. Krlikowskiego zacza budzi w mediach gwnego
nurtu kontrowersje. Zaczto podwaa
jego kompetencje ze wzgldu na silny
zwizek z religi i zbytnie ideologizowanie prawa. Tak absurdalne zarzuty okazay si jednak zbyt silne i
wraz ze zmian premiera prof. Krlikowski swoje stanowisko straci. Widocznie Polska moe sobie pozwoli
na tak spektakularne marnotrawienie
kapitau ludzkiego. Kto bowiem bogatemu zabroni?
Nowy minister sprawiedliwoci w
rzdzie Ewy Kopacz, czyli Cezary
Grabarczyk, mwic oglnie, wielkim
sympatykiem Gowina i Krlikowskiego nie by. Jednoczenie bardzo chcia
zaakcentowa objcie resortu sprawiedliwoci i zerwa z ideologizowaniem prawa. Pomijajc parodi w
postaci kandydatury na wiceministra
prof. Patek (z procesem legislacyjnym majc niewiele wsplnego),
odideologizowa sdownictwo w Polsce do tego stopnia, e 1 stycznia
2015 roku wszystkie zmiany wprowadzone przez Gowina przejd do historii. Po co bowiem co ma funkcjonowa dobrze, ale nie po naszej myli?
Ustrj sdownictwa wraca do punktu
wyjcia, ale katotalibowie, czyli
Gowin i Krlikowski, wicej ju ideologizowa wymiaru sprawiedliwoci
nie bd.
By yo si lepiej!

MIKOAJ ZAJCZKOWSKI

Niemal wszyscy z niepokojem obserwujemy to, co

dzieje si na wiecie. Narastajce spory i konflikty
stanowi nie lada wyzwanie dla politykw wielu pastw. Sabnie globalna pozycja Stanw zjednoczonych i pastw europejskich. Wzrasta rola pastw grupy BRICS oraz zagroenie ze strony Pastwa Islamskiego. Coraz mocniej daj o sobie zna spory sigajce czasw II wojny wiatowej oraz epoki
zimnowojennej.

o upadku elaznej kurtyny

nastay czasy, w ktrych
USA odgryway znaczc
rol na wiecie, stajc si gwnym,
jeli nie jedynym supermocarstwem.
Po 1989 roku, w wyniku upadku
ZSRR, przybyo pastw pragncych
upodobni si politycznie i gospodarczo do tego kraju. W byych pastwach Bloku Wschodniego zaczto
wdraa reformy gospodarcze wzorowane na republikach kapitalistycznych oraz budowa demokracj.
Dwubiegunowy podzia Starego
Kontynentu przeszed do historii.
Skoczyo si zagroenie ze strony
ZSRR. wiat sta si pozornie bezpieczniejszy. Ogromnym wyzwaniem stay si konflikty na Bakanach. Zaogniaa si sytuacja na Bliskim Wschodzie oraz w rejonie Azji
Poudniowo-Wschodniej. Rwnie
na Kontynencie Afrykaskim nie
obyo si bez star. Dzi nawet Europa nie moe czu si w peni bezpieczna.

Arabska beczka prochu

Bliski Wschd jest bardzo

wanym regionem gospodarczym,
w ktrym koncentruje si znaczna
cz wiatowego wydobycia ropy
naftowej. Ponadto krzyuj si tu
wane midzynarodowe linie komunikacji lotniczej i morskiej. Sytuacja w pastwach arabskich od

Zbieg tych wydarze moe w najgorszym wypadku doprowadzi do

wybuchu wielkiej wojny z udziaem
muzumaskich radykaw, Izraela i
jego sojusznikw.
To, co dzieje si w Iraku, ma
take ogromny wpyw na wydarzenia w ssiedniej Syrii. Tam rebelianci od trzech lat walcz z wojskami rzdowymi, a ich celem jest obalenie Baszara al-Asada i wprowadzenie, podobnie jak w Iraku,
rzdw opartych na prawie szariatu.
Sytuacj komplikuje fakt, e w Syrii dziaaj terroryci z Al-Kaidy.
Obecnie duym niebezpieczestwem dla pokoju na wiecie jest
wzrost znaczenia radykalnych islamistw. Mog oni doprowadzi do
rychego upadku al-Asada i budowy
wielkiego pastwa islamskiego,
ktre bdzie destabilizowa sytuacj w regionie, prbujc rozcign
swoje wpywy na Turcj czy Egipt.
Stanowi take zagroenie dla pastw europejskich i Stanw Zjednoczonych.

Chiska ekspansja

Chiny staj si mocarstwem gospodarczym, jak rwnie chc

osign status potgi militarnej i
politycznej, dlatego te czuj si
znacznie mocniejsze i s w stanie
reagowa na wszelkie problemy
bardziej zdecydowanie. W Azji
Poudniowo-Wschodniej rosn obawy przed wybuchem otwartego

Skoczyo si zagroenie ze strony ZSRR. wiat

sta si pozornie bezpieczniejszy. Ogromnym
wyzwaniem stay si konflikty na Bakanach.
Zaogniaa si sytuacja na BliskimWschodzie oraz w rejonie
Azji Poudniowo-Wschodniej. Rwnie na Kontynencie
Afrykaskim nie obyo si bez star. Dzi nawet Europa
nie moe czu si w peni bezpieczna.
dawna stanowi wielki problem dla
globalnego bezpieczestwa. Region
ten by i nadal jest niestabilny pod
wzgldem politycznym, czego dowodem s m.in. konflikty izraelskoarabskie, wojny w Zatoce Perskiej
oraz obecna dziaalno dihadystw z Pastwa Islamskiego. Od kilku miesicy coraz powaniejsza jest
sytuacja w Iraku, gdzie Islamskie
Pastwo ogosio powstanie kalifatu. Po kilku latach wzgldnego spokoju take Izrael i Autonomia Palestyska stany na krawdzi wojny.

konfliktu w regionie. Wszystko

przez spr Tokio i Pekinu o wyspy,
ktre Japonia nazywa Senkaku, a
Chiny Diaoyu. Napicie midzy
tymi krajami ronie stopniowo od
2012 r. Wwczas japoskie wadze
wykupiy od prywatnego waciciela trzy wyspy ze spornego archipelagu na Morzu Wschodniochiskim.
Rok pniej to Chiny dolay oliwy
do ognia, gdy ogosiy stref kontroli lotw, rwnie nad spornymi
terytoriami. Obie strony nie maj
zamiaru ustpi, bo w pobliu wysp

padziernik 2014

znajduj si zoa ropy naftowej i

gazu.
Od 2008 roku Chiny czsto wysyay statki rzdowe na wody
Wysp Senkaku, a take wielokrotnie dokonyway wtargnicia na tereny japoskich wd terytorialnych.
Poza tym w rejonie spornych wysp
Senkaku/Diaoyu dochodzi do spotka japoskich samolotw rozpoznawczych z chiskimi myliwcami. Tokio mwi o prowokacji i zaostrzaniu konfliktu przez Pekin. Zaognienie sporu spowodowane jest
rwnie przez rywalizacj na scenie
politycznej w Japonii. Opozycja, a
szczeglnie konserwatywni i prawicowi politycy, prezentuj twarde
stanowisko wobec Chin. Uywaj
oni sporu o wyspy jako narzdzia w
polityce wewntrznej, by podkreli
sabo rzdu w dziedzinie spraw
zagranicznych i rozwizywaniu
problemw gospodarczych oraz
wzbudzi sentymenty nacjonalistyczne. Rzeczywista rywalizacja toczy si o prawo do kontroli nad jak
najwikszymi obszarami Morza
Wschodniochiskiego, moliwo
zachowania obecnej pozycji strategicznej w stosunku do rywala, a
take o realizacj interesw w innych czciach regionu. Sprawa
spornych wysp ma charakter powany, skomplikowany i midzynarodowy. Moe to wiadczy o tym,
e jeli konflikt w najbliszym czasie nie zostanie rozwizany bez porozumienia zainteresowanych pastw, moe skutkowa niekorzystnym rozwojem stosunkw nie tylko
midzy krajami toczcymi potyczk
o sporne wyspy, ale take mie wydwik midzynarodowy.

Spr indyjsko-pakistaski

Kaszmir to jedna z najduej

otwartych ran na mapie wiata.
Konflikt o graniczny region rozpocz si w 1947 roku, gdy Indie i
Pakistan uniezaleniy si od Wielkiej Brytanii i jako dwa niepodlege
pastwa rozpoczy krwaw wojn.
W kolejnym roku dokonano jego
podziau poudniowy wschd
przypad Indiom, a pnocny zachd Pakistanowi. Linia ustalona
przed laty do dzi pozostaje granic
midzy pastwami, jednak jest te
obiektem nieustannych star i sporw. Kolejne wojny o Kaszmir wybuchay w latach 60. i 70. XX wieku. Poczwszy od lat 80., na znaczeniu zaczli zyskiwa muzumascy separatyci, ktrych nieoficjalnie wspiera Pakistan. Do gwatownego pogorszenia, i tak napitych,
stosunkw midzy Delhi a Islamabadem doszo po zamachach terrorystycznych w Bombaju w 2008
roku. Indie do dzi utrzymuj, e
islamscy fundamentalici mieli
wsparcie pakistaskiej armii. W

wallpaperup.com

Polityka niepokoju

BliskiWschd jest bardzo wanym regionem gospodarczym, w ktrym koncentruje si znaczna cz wiatowego wydobycia ropy naftowej. Ponadto
krzyuj si tu wane midzynarodowe linie komunikacji lotniczej i morskiej.
Sytuacja w pastwach arabskich od dawna stanowi wielki problem dla globalnego bezpieczestwa. Region ten by i nadal jest niestabilny pod wzgldem politycznym, czego dowodem s m.in. konflikty izraelsko-arabskie, wojny w Zatoce Perskiej oraz obecna dziaalno
dihadystw z Pastwa Islamskiego.
Kaszmirze wci tli si muzumaska rebelia, dochodzi te do regularnych star granicznych. Nawet najmniejszy konflikt obu regionalnych
potg jest z uwag ledzony przez
cay wiat. Indie i Pakistan znajduj
si bowiem w wskim gronie pastw z arsenaem nuklearnym.

Midzy Wschodem a Zachodem

Rosyjskie dziaania na Ukrainie,

rozpoczte w kwietniu 2014 r., od
wielu tygodni martwi midzynarodow spoeczno. Ich konsekwencje moemy odczu na caym wiecie. Zbrojne wystpienie separatystw dcych do uniezalenienia si
regionu od reszty Ukrainy poprzedziy marcowe prorosyjskie wystpienia i kryzys krymski, ktre
byy odpowiedzi na rewolucj Euromajdanu z lutego 2014. Separatyci, ktrzy wzniecili powstanie
przeciwko nowym wadzom kijowskim, ogosili suwerenno samozwaczej Donieckiej Republiki Ludowej i ugaskiej Republiki Ludo-

wej, ktre militarnie wspierane byy

przez Federacj Rosyjsk. Rebelianci, po zajciu kluczowych miast
Donbasu, proklamowali w maju
2014 Federacyjn Republik Noworosji, bdc konfederacj samozwaczych republik ludowych. Po
wybuchu buntu w miastach Donbasu Siy Zbrojne Ukrainy uruchomiy
operacj antyterrorystyczn, ktrej
celem byo stumienie powstania separatystw i zlikwidowanie samozwaczych republik. Tendencje separatystyczne na wschodzie i
poudniu Ukrainy s nastpstwem
rewolucji z lutego 2014, zwanej Euromajdanem, ktra odsuna od
wadzy prezydenta Wiktora Janukowycza. Przyczyn wybuchu masowych antyrzdowych protestw na
Ukrainie, ktre przerodziy si na
ulicach Kijowa w rewolucj, byo
odoenie podpisania umowy stowarzyszeniowej z Uni Europejsk
przez prezydenta Janukowycza.
Wobec tego zachodnia i centralna
Ukraina zbuntowaa si przeciwko
wadzy nastawionej prorosyjsko

Partii Regionw. W kwietniu 2014,

po aneksji Krymu i eskalacji nastrojw separatystycznych w Donbasie,
doszo do wybuchu prorosyjskiej
rebelii opartej na samostanowieniu
proklamowanych Republik Ludowych w Doniecku i ugasku. We
wrzeniu 2014 Amnesty International opublikowaa owiadczenie, z
ktrego wynikao, i obie strony
konfliktu dopuszczaj si zbrodni
wojennych. Organizacja opublikowaa rwnie zdjcia satelitarne pokazujce obecno rosyjskiego
sprztu wojskowego na wschodzie
Ukrainy. Podkrelono, e Rosja jest
stron tego konfliktu. Wedug ONZ
do tej pory w wyniku star mier
ponioso ponad 3 tys. osb. Rozejm
osignito na spotkaniu grupy kontaktowej w Misku, gdzie 12-punktowy protok o zawieszeniu broni
podpisay strony trilateralnej grupy
kontaktowej oraz separatyci. Formalnie wszed on w ycie 5 wrzenia 2014 roku.
Nadal jednak sytuacja na Ukrainie jest daleka od spokojnej. Wci

wystpuj incydenty we wschodnich obwodach kraju. Niepokj

Unii Europejskiej i USA budz
przeprowadzane na du skal manewry wojskowe w Rosji, nadal
nierozwizany kryzys ukraiski
oraz propaganda wymierzona przeciwko krajom Zachodu. Wobec coraz wikszego zagroenia konfliktem dla pastw sojuszu Europy
rodkowo-Wschodniej pastwa Zachodu zdecydoway si na wprowadzenie sankcji wobec Rosji oraz
przyjcie nowej strategii obrony sojusznikw w Newport. Taki stan
rzeczy spowodowa m.in. rosyjskie
embarga na produkty rolno-spoywcze z Unii Europejskiej, odwetowe
sankcje wizowe wobec politykw
unijnych. Rosja uznaa take, e
musi wzmacnia swj potencja
wojskowy ze wzgldu na zagroenie ze strony Sojuszu Pnocnoatlantyckiego. Grozi take zamkniciem przestrzeni powietrznej
nad Syberi dla linii lotniczych z
Zachodu. Ponadto planuje rwnie
wykorzysta naoone sankcje do
budowy swojej gospodarki w oparciu o wasne systemy i rozwizania.
Jednoczenie ronie poparcie Rosjan dla przywdztwa Wladimira Putina.
Coraz czciej mwi si o reaktywacji imperium ZSRR. Pytanie tylko, jak na nowe wyzwania odpowie
wiat i czy Rosja rzeczywicie dy
do odbudowy imperium?

Mariusz NAWROT

www.facebook.com/gazeta.fenestra

Problem czysto
kosmetyczny
Jest w Poznaniu pewna
ulica. Zdarza mi si przecina j niemal codziennie, mniej lub bardziej
zmczonym krokiem
Normalnie pewnie nie
wyrniaaby si spord
pozostaych, gdyby nie
permanentny remont,
ktry jednak nie bdzie
przedmiotem moich rozwaa.

se Act dozbraja Armi Czerwon.

T sam Armi Czerwon, ktra 17
wrzenia 1939 roku zaja nasze
Kresy, a pi lat pniej uczynia to
ponownie, masowo gwacc, mordujc i rabujc.

Jeeli kogo nie przekonuje ten

argument, to proponuj zmieni
plac Wolnoci na plac Mussoliniego. Przecie Duce bardzo lubi i
szanowa Polakw, a e by przyjacielem Hitlera, ktry przez ponad
pi lat okupowa Polsk Trudno.
Nie jego wina.

si oni na wczenie Polski do strefy wpyww Stalina. I to nie jest

tak, e Roosevelt nic nie mg. On
po prostu nie chcia. To by zwyky
handel: Europa Wschodnia za
udzia ZSRS w powojennej organizacji pokojowej.

Po trzecie, byy w czasie tej wojny dwa momenty, w ktrych Roosevelt mg dowie swoich dobrych
intencji wobec Polski: kwiecie
1943 roku i sierpie 1944. Niestety,
zarwno w sprawie Katynia, jak i
podczas Powstania Warszawskiego
Roosevelt nie zachowa si tak, jak
przystao na przywdc najsilniej-

Chocia sytuacja od dawna nie przypomina ju tej

z czasw wejcia Polski do Unii europejskiej, to statystyki s niepodwaalne. Polacy wci emigruj,
a liczba tych wyjazdw cigle si zwiksza. a naszymi
rodakami za granic coraz czciej interesuj si
miejscowi reyserzy.

zczytowym momentem by
rok 2007, kiedy to wedug
Gwnego Urzdu Statystycznego poza granicami kraju
przebywao a ok. 1,9 mln osb.
Gwnym powodem bya praca
wiksze zarobki, moliwoci lub po
prostu sam fakt podjcia zatrudnienia w innym kraju.
Jedn z cech popkultury jest to,
e aktualne wydarzenia czy zjawiska znajduj w niej swoje odzwierciedlenie. Dziki temu masowy odbiorca moe utosami si z produktem kultury popularnej. Nic
wic dziwnego, e gdy emigracja
Polakw staa si ruchem wyranie
zauwaalnym, uwolnia wyobrani
pisarzy, scenarzystw i reyserw,
zarwno w ojczynie emigrantw,
jak i w pastwach gospodarzach.

, Roosevelt postanowi wTeheranie i w Jacie zoy nasz Nard w ofierze,

w imi pokoju i bezpieczestwa na wiecie. Najpierw w listopadzie 1943
w stolicy Iranu zgodzi si odda Stalinowi p Polski z Lwowem iWilnem, jed- Norweski sen
noczenie, w obawie o gosy Polonii amerykaskiej w nadchodzcych wyborach, proszc,
W porwnaniu z Wielk Brytani,
aby pozostao to tajemnic. A przecie jeszcze w marcu 1942 roku mwi naiwnemu
gdzie przebywa ok. 637 tysicy nageneraowi Sikorskiemu, erzd brytyjski w osobie premiera Churchilla uzgodni z rzdem szych rodakw, 65 tysicy w Norwydaje si jedynie garstk.
amerykaskim, e przed zakoczeniem wojny nie zacignie ADNYCH zobowiza, ktre wegii
W rzeczywistoci jednak jestemy
by go z gry wizay.
najliczniejsz mniejszoci naro-

est jeszcze jedna rzecz (o ile

mona to tak okreli) przycigajca uwag, cho raczej
nie wszystkich, a moe nawet tylko
moj nazwa owej ulicy. Franklin
Delano Roosevelt to posta, ktrej
przedstawia nie trzeba. Czowiek,
ktry cztery razy z rzdu zosta wybrany na prezydenta USA, z pewnoci zapada w pami. Twrca
nowego adu, ojciec Organizacji
Narodw Zjednoczonych... Mona
by wymienia w nieskoczono.
Co wic jest z nim nie tak? Dlaczego
jakiemu studentowi przeszkadza, i
w jednym z najwikszych polskich
miast ma swoj ulic?

Ot wychodz z zaoenia, e
patronami wszelkiej maci arterii,
przecznic, alei itd. w naszym kraju
powinni by ludzie dla niego w jaki sposb zasueni. Zmary w
przededniu zakoczenia II wojny
wiatowej prezydent USA wedug
mnie nie naley do tej kategorii.
Wrcz przeciwnie.

Po pierwsze, cho nie najwaniejsze, od 22 czerwca 1941 roku aktywnie wspomaga jednego z dwch
wrogw Polski Zwizek Sowiecki. Wiem, e pojawia si teraz w
Twojej gowie, Drogi Czytelniku,
myl: Ten facet oszala. O czym on
pisze?. Niestety, takie s fakty.
Roosevelt w ramach tzw. Lend-Lea-

Po drugie, Roosevelt postanowi

w Teheranie i w Jacie zoy nasz
Nard w ofierze, w imi pokoju i
bezpieczestwa na wiecie. Najpierw w listopadzie 1943 w stolicy
Iranu zgodzi si odda Stalinowi
p Polski z Lwowem i Wilnem,
jednoczenie, w obawie o gosy Polonii amerykaskiej w nadchodzcych wyborach, proszc, aby
pozostao to tajemnic. A przecie
jeszcze w marcu 1942 roku mwi

szego mocarstwa na wiecie. Listy

zawierajce nienachalne proby i
agodne protesty tyle by w stanie
zaoferowa Roosevelt Polsce. eby
nie by goosownym, przytocz
krtki fragment depeszy wysanej
do Stalina wsplnie z Churchillem
20 sierpnia 1944 roku w celu namwienia Wujka Joe do pomocy
walczcej stolicy: Zastanawiamy
si, jaka bdzie reakcja wiatowej
opinii publicznej, jeli antyfaszyci

By moe wic Roosevelt zasuy si wiatowemu pokojowi. By moe jest wielkim

bohaterem Amerykanw, cho z pewnoci
nie zasuy na to, aby w pewnym kraju nadWis
oznaczano jego nazwiskiem ulic.
naiwnemu generaowi Sikorskiemu,
e rzd brytyjski w osobie premiera Churchilla uzgodni z rzdem
amerykaskim, e przed zakoczeniem wojny nie zacignie ADNYCH zobowiza, ktre by go z
gry wizay.

Nieco ponad rok pniej, na Krymie, potwierdzi ustalenia teheraskie i zgodzi si na utworzenie tzw.
Tymczasowego Rzdu Jednoci Narodowej, co miao by pierwszym
krokiem do cofnicia uznania
Aliantw dla jedynego prawowitego rzdu polskiego w Londynie i
ostateczn gwarancj, e zgadzaj

w Warszawie zostan rzeczywicie

opuszczeni. Stalin mg zadre
ze miechu.

By moe wic Roosevelt

zasuy si wiatowemu pokojowi.
By moe jest wielkim bohaterem
Amerykanw, cho z pewnoci nie
zasuy na to, aby w pewnym kraju
nad Wis oznaczano jego nazwiskiem ulic. Zreszt na to, aby na
Grosvenor Square w Londynie sta
jego pomnik, Roosevelt nie zasuy
rwnie, ale to ju temat na zupenie inn dyskusj.

Patryk HALCZAK

dow w tym kraju. Jak podaje GUS,

ze wszystkich pastw spoza UE, to
wanie tam Polacy emigruj najchtniej. Midzy 2011 a 2012 ro-

kiem liczba wyjedajcych wzrosa

o 11 tysicy. Zauwayli to take
sami Norwegowie. Niedawno w polskich mediach przesza burza wok
serialu Kampen for tilvrelsen,
czyli Walka o byt. Mia on swoj
premier 10 wrzenia w publicznej
norweskiej telewizji NRK. Akcja
dzieje si w nowobogackiej dzielnicy Ulevl Hageby w Oslo. Jednym
z bohaterw jest Tomek lingwista,
ktry wyjeda z szarego polskiego
blokowiska, aby zarobi pienidze
dla swojej rodziny, ktra wkrtce si
powikszy.
Wedug opisu producenta mody
Polak jedzie do Norwegii, aby zabra pienidze od ojca, ktrego nigdy nie pozna. W kocu wchodzi w
kontakt z grup ludzi o dobrych intencjach w Oslo, gdzie zaczyna wykonywa prac rzemielnika. Rzeczywisto serialowa pokazuje jednak, e jego zawd jest zupenie
nieprzydatny, wic musi zosta ciel. Towarzysz mu inni budowlacy, z ktrymi wkrtce zamieszkuje
w piwnicy. Warto wspomnie, e
caa podr zaczyna si od kradziey norweskich opon, gdy te,
ktre panowie posiadaj, nie przechodz kontroli Urzdu Celnego.
W pierwszym odcinku widzimy
take Polsk brudn i szar ze
smutnymi, zaniedbanymi ludmi.
Kontrast tworzy biaa, byszczca

Wytam pami, ale nie ciwie trudno si dziwi mocno

zrnicowanym opiniom, bo polska
mog skojarzy momen- historia do atwych nie naley.
tu, w ktrym nastaa Tym bardziej, e my, Polacy jestemy
moda na histori. doo- bardzo konserwatywni, jeli chodzi
koa filmy, ksiki, prasa o przedstawianie narodowej martyrologii.
historyczna. Miny ju
czasy, gdy kojarzya si Trafi do modych
z przysypianiem, a jej
A tu nagle dwch reyserw zdepasjonaci z nudziarzami.
cydowao si pokaza znane historie
Okazuje si, e Polakw z okresu II wojny wiatowej w spozainteresowaa wasna sb znaczco odmienny od tego, do
przeszo. ktrego przywyklimy. Bynajmniej

dy do tego trendu dodamy

kilka okrgych rocznic,
otrzymamy wysyp kulturalno-komercyjnych propozycji
o wspomnianej tematyce. Odnosz
wraenie, e polskie premiery kinowe
z ostatniego roku to gwnie filmy
faktu (mniej lub bardziej im wierne)
Jack Strong, Powstanie warszawskie, Kamienie na szaniec czy
wreszcie Miasto 44. Dwa ostatnie
odbiy si szerokim echem i wzbudziy niemae kontrowersje. Czytanie
recenzji od skrajnie krytycznych po
bardzo entuzjastyczne mogo spowodowa mtlik w gowie widza. Wa-

nie s to pomysy rnice si. Zarwno Robert Gliski, reyser Kamieni na szaniec, jak i Jan Komasa,
twrca Miasta 44, postanowili ze
swoimi filmami dotrze do dzisiejszego modego widza. By jednak
trudna lekcja polskiej historia trafia
do pokolenia Avengersw i Avatara, obaj swoje wojenny obrazy
uwspczenili.
Z jakim skutkiem? Kamienie na
szaniec miay premier w marcu.
Mimo e mino ju troch czasu,
nadal pamitam wraenie, jakie na
mnie wywoay. Podchodziam do
ogldania tego filmu ze spor rezerw. Nasuchaam si krytycznych
gosw na jego temat ze strony konserwatywnej czci widowni. Po

padziernik 2014

kierunek pnoc
W wypowiedzi dla tvn24.pl
Borys Borowski, redaktor portalu
mojanorwegia.pl, powiedzia, e stereotypy obu nacji s krzywdzce,
jednak utwierdzanie obrazu Polaka
jako zodzieja i pijaka jest duo bardziej szkodliwe ni satyra zblazowanej norweskiej klasy redniej. Serial
wci wzbudza mieszane uczucia,
zarwno w kraju, jak i zagranic, co
mona zauway na jego oficjalnym
fanpage na Facebooku.

nrk.no

Co dalej?

Norwegia, gdzie domy i ich mieszkacy s jakby wyjci z katalogu

sieci sklepw meblowych. Producenci deklaruj, e serial to humorystyczno-satyryczne spojrzenie na
to, jak naprawd pracuje si i yje
dzi w Norwegii. Jednak ju jeden
odcinek wystarczy, aby wzbudzi
protesty w kraju i za granic.

W porwnaniu zWielk Brytani, gdzie przebywa ok. 637 tysicy naszych

rodakw, 65 tysicy w Norwegii wydaje si jedynie garstk.W rzeczywistoci
jednak jestemy najliczniejsz mniejszoci narodow w tym kraju.
Jak podaje GUS, ze wszystkich pastw spoza UE, to wanie tam Polacy emigruj
najchtniej. Midzy 2011 a 2012 rokiem liczba wyjedajcych wzrosa o 11 tysicy.

Walka o byt nie jest pierwsz

prb przedstawienia nowej fali
emigracji. Rwnie kontrowersyjny,
co tegoroczna fabua, okaza si
Brakkefoltke. Wyemitowany w
2013 roku serial dokumentalny
(rwnie przez NRK) opowiada o
pracujcych fizycznie Polakach,
mieszkajcych w barakach w przemysowej dzielnicy Oslo.
Z jednej strony, rzeczywicie, takie produkcje utrwalaj wrd szerokiej publicznoci stereotyp polskiego emigranta jako degenerata,
mieszkajcego z 5 innymi rodakami
w jednym pokoju. Z drugiej, przyjmowanie krytyki i satyry nigdy nie
byo mocn stron naszego narodu.
Czy nie lepiej, zamiast obraa si
i burzy, zacz pracowa nad tym,
aby ten obraz dziwi, a nie wydawa
si norm?

Aleksandra LAPS

Powstacy graj w Counter-Strikea

si kanaami do rdmiecia, walki
na Czerniakowie, bombardowania.
Wtek trjkta miosnego nie jest ani
oryginalny, ani porywajcy, jednak
mona chwilami wczu si w dramat
modych bohaterw. Napicie emocjonalne ginie jednak podczas hollywoodzkich scen, ktre niewiele
wnosz, za to dekoncentruj i wprawiaj w zaenowanie. Chyba nie w
ten sposb chcemy oglda tragiczn
histori powstania warszawskiego.

Wojenne Hollywood

Podobn ide fixe na Miasto 44

mia Jan Komasa. Twrca Sali samobjcw take przybliy zachowania powstacw do wspczesnej
modziey. Pokaza, oprcz bohaterstwa, ich wady i saboci. Tu take
nie obyo si te bez wtkw
miosnych. Komasa poszed jednak
jeszcze o krok dalej ni Gliski.
I chyba by to krok, ktrym przekroczy pewn cienk granic. O ile nie
mam nic przeciwko pokazywaniu, e

podczas wojny uprawiao si seks,

przeklinao i nikt nie by krysztaowy,
o tyle Hollywood podczas powstania
warszawskiego wprawio mnie w kinie w niema konsternacj.
Scena pocaunku w zwolnionym
tempie pord kul wystrzelonych z
karabinw. Dubstep podczas sceny
erotycznej. I znowu spowolnione
tempo, gdy bohater biegnie wrd
wystrzaw i towarzyszy mu Dziw-

ny jest ten wiat Czesawa Niemena. Na koniec moje ulubione strzelanie z broni pokazane w perspektywie rodem z gier komputerowych. Ja
ogldam film o powstaniu warszawskim czy gram w Counter-Strikea?
Naprawd nie potrafi stwierdzi, co
autor chcia przez to powiedzie.
Chyba nie to, e walka powstacw
bya dobr zabaw, jak gra albo klubowa impreza.

Zawsze wydawao mi si, e potrafi docenia artystyczne, nowatorskie pomysy twrcw. Bardzo ceni
to, co alternatywne w rnych dziedzinach sztuki. Wizji Komasy niestety nie kupuj. Miasto 44 nie jest od
pocztku do koca ze. Bynajmniej,
jednak tych kilka scen bardzo zaburza jego odbir. Twrca dobrze zawar w filmie najwaniejsze wtki
powstania rze na Woli, przebijanie

miasto 44.pl

obejrzeniu byam jednak pozytywnie

zaskoczona, bo nie doszukaam si
tej szeroko komentowanej obrazy pamici synnych bohaterw Rudego,
Zoki i Alka. Nie twierdz, e Kamienie na szaniec to film wybitny.
Jednak w moim odczuciu reyser
mia swj cel i go osign. Przedstawi autentycznych nastolatkw z
krwi i koci, a nie marmurowe pomniki. I nie ma przy tym adnej
ujmy dla ich powiecenia i szlachetnoci.

Zoty rodek

Okazuje si, e nieatw sztuk

jest nakrci w naszym kraju film
historyczny. Sama historia Polski jest
kontrowersyjna. Gdy dooymy do
niej jeszcze interpretacj twrcy,
to o skandal nietrudno. Prby pokazywania naszej przeszoci, tak by
wszystkich zadowoli, s jak powstanie warszawskie skazane na
porak, jednak konieczne i powinny
by podejmowane.

Magdalena WITEK

6
todzib bez dowiadczenia, niedawny gracz,
kumpel z boiska.
Czowiek, ktry polskim
specjalistom sprztn
sprzed nosa najsmaczniejszy ksek ostatnich
lat - tytu selekcjonera
polskiej reprezentacji
siatkarzy. I cho stanowisku trenera w Polsce
bliej do arzcego si
ogniska ni do ciepej posadki na politycznym
stoku, wszyscy czuli si
oszukani, a sowa krytyki
napyway ze wszystkich
stron wiata. a jednak
Stephan antiga, wtedy
jeszcze gracz Skry
Bechatw, podj rkawic. I wygra, ku uciesze
siatkarskiego wiatka,
wstpujc z trenerskiego
niebytu na Olimp.

www.facebook.com/gazeta.fenestra

Czowiek znikd
kocu kady chce wygrywa. Udaje
si to jednak nielicznym. Jemu si
udao.

Kontrowersyjne decyzje
do boju, start!

Zaczo si od samej osoby selekcjonera. Posta Antigi, siatkarza w

Polsce bardzo cenionego za gr na
boisku, ale bez trenerskiego dowiadczenia, wydawaa si wyborem
najgorszym z najgorszych. Zwaszcza zwaywszy na mistrzostwa
wiata, ktre miay odby si w
Polsce, mekce wiatowej siatkwki.
Wszyscy pukali si w czoo. A e
im dalej w las, tym wicej drzew,
rzesza krytykw rosa wraz ze
wzrostem nieprzychylnych decyzji
selekcjonera. Najpierw Antiga
skreli Zbigniewa Bartmana, a pniej Bartosza Kurka, siatkarza, bez
ktrego polskiej reprezentacji sobie
nie wyobraano. Pewnie wikszo
kibicw ju pogodzia si z wizj
sromotnej klski na zbliajcych si
wielkimi krokami mistrzostwach
wiata, dajc Antidze odetchn i
spokojnie pracowa.

zecz powszechnie znana,

e bycie szkoleniowcem w
kraju tak godnym sukcesw jak Polska to nie przysowiowa
buka z masem. Od fali krytyki,
przez sowa uwielbienia, a do fali
krytyki vol. 2 oto chleb powszedni
polskiego sportu. I mona by wymienia w nieskoczono selekcjonerw, ktrzy stali si ofiarami tej
osobliwej, acz w gruncie rzeczy niezbyt zadziwiajcej polityki. W

Agnieszka Derlatka, m-volley.pl

I wypracowa

Nagle okazao si, e Antiga wiedzia, co robi. W duecie z dowiadczonym Blainem, o ktrym wczeniej, na fali krytyki, praktycznie zapomniano, stworzy reprezentacj
jake inn od poprzednich. 14 spot-

ka, 13 zwycistw, wygrane mordercze tie-breaki, stare gwiazdy

byszczce jak za dawnych lat,
nowe nazwiska wycignite niczym
asy z rkawa, a przede wszystkim
zoto i obalenie, wydawaoby si
niezniszczalnego, brazylijskiego
pomnika. Czego chcie wicej?

Powtrki

A o t bdzie wyjtkowo trudno.

Za rok polskich siatkarzy czekaj
mistrzostwa Europy oraz ciki bj
o kwalifikacj olimpijsk. Bj, ktry trzeba bdzie stoczy bez najwikszych gwiazd, ktre poprowadziy reprezentacj do zota. O ile
mody Pawe Zatorski znakomicie
spisa si w roli podstawowego libero, o tyle o nastpcw Mariusza
Wlazego bdzie ju znacznie trudniej. Nie wspominajc o tym, e na
rozgrywajcego pokroju Zagumnego bdziemy pewnie czeka latami.
Moe perspektywa olimpijskiego
medalu skusi siatkarskich weteranw do powrotu, ale tego nie wiadomo. Z trenerk w Polsce jak z
koem fortuny, nigdy nie wiadomo,
co dalej. Z jednej drogi cierniowej
w drug, z tarcz lub na tarczy. Jednym sowem, koca blu gowy i
bezsennoci Antigi wci nie wida.

Co z tym sukcesem?

Malkontenci mogliby powiedzie, e Antiga nie zrobi nic wiel-

Mistrzostwo na wag lajka

ie tylko pod koniec mistrzostw, ale ju w czasie

ich trwania, dao si zauway, e ludzie nie przechodz
obojtnie obok siatkwki. Doskonaym narzdziem do obserwacji
tych zjawisk by znany portal
spoecznociowy Facebook. Dam
sobie rk uci, e kady uytkownik tego portalu mg zauway siatkarski boom w gronie swoich znajomych, czsto wrd tych, ktrzy w

normalnych warunkach z siatkwk

maj mao wsplnego. I tu jest pies
pogrzebany... Nie da si ukry, e w
czasie mistrzostw nasza reprezentacja zyskaa nowych fanw, tylko
jak mamy gwarancj, e nie s to
sezonowcy, tak bardzo dobrze znani
sympatykom, ktrzy t dyscyplin
traktuj inaczej i maj z pewnoci
nieco wikszy sta kibicowski.
Jeste najlepszy, Zosta z
nami do Rio, Kochamy Ci takie komentarze mona bez problemu znale pod zdjciami publiko-

Agnieszka Derlatka, m-volley.pl

Wraenia i emocje po mistrzostwach wiata w siatkwce bardzo powoli opadaj. Wszyscy oswajamy si
z myl, e yjemy w kraju najlepszych siatkarzy globu. Na skutek tego spektakularnego sukcesu naszej
reprezentacji Polakw opanowasiatkosza. W dniu
finau nie byo chyba osoby, ktra nie wiedziaaby,
czego dokonaa druyna pod wodz trenerskiego
todzioba Stephana antigi. zainteresowanych
kadr z dnia na dzie przybywao.

wanymi przez Mariusza Wlazego

na jego oficjalnym facebookowym
profilu. Tego samego Mariusza,

ktry jeszcze nie tak dawno temu

by szkalowany o to, e odwrci
si od reprezentacji, e waniejsze

s dla niego skarpetki i czubek

wasnego nosa. Znowu id o zakad,
e dua cz ludzi, ktra wczeniej

padziernik 2014

Agnieszka Derlatka, m-volley.pl

Kady chce mie

swoje Wembley
Czterdzieci jeden lat nie mino jak jeden dzie.To nie by nawet dugi weekend. Raczej
prawdziwa tuaczka, a nawet powolny zjazd gboko w d, do futbolowego podziemia,
tam gdzie ju nie dochodzi wiato, a pseudowirtuozi kopi si po czoach.Wiem, e historycznie i hierarchicznie obecni dwudziestolatkowie s nieopierzonymi szczeniakami
i otamtymmeczu nie maj pojcia.Wiem te, e by moe za 30 lat wci bd wspomina, jak Bronowicki zakada siatki Ronaldo na Stadionie lskim, ale dzisiejsza otoczka swoistejobrony Czstochowyna londyskim stutysiczniku daje duo do mylenia, a modym wiekiem kibicom zadaje pytanie: doczekam si takich wspomnie?

kiego. Jasne, namwi Wlazego do

powrotu, Mateuszowi Mice otworzy drzwi do reprezentacyjnej kariery, zdoby co, co w polskiej siatkwce zdarzyo si ostatnio 40 lat
temu. Ale jednak zacz jak kilku
ostatnich selekcjonerw reprezentacji Polski. W kocu Lozano zdoby
wicemistrzostwo wiata, Castellani
mistrzostwo Europy, a Anastasi wygra Lig wiatow. Teraz prawie
kady z nich dostrzega swoj cegiek w triumfie Antigi. Jak wida
i ten sukces ma wielu ojcw. Naley jednak podkreli, e adnemu
z poprzednikw Antigi nie pozwolono prowadzi kadry przez choby
5 lat, na drodze do powtrzenia
sukcesu staway poraki. Mniejsze
czy wiksze, bardziej lub mniej zawinione. Prowadzenie reprezentacji
przez 10 lat, jak ma to miejsce

choby w Brazylii? Danie czasu zawodnikom i trenerowi na poznanie

si, zgranie, stworzenie rodzinnej
atmosfery? Nie, polskim
dziaaczom takie podejcie jest zdecydowanie obce. Moe jednak
wanie teraz pojawi si waciwy
czowiek na waciwym miejscu,
ktry odmieni mentalno siatkarskich wadz i pokae, e wygrywa
mona nie tylko w pierwszym roku
pracy z kadr, ale te w nastpnych.
I raz na zawsze, a przynajmniej na
dugo, skoczy si synna onglerka
nazwiskami, powtarzajca si co
najmniej co dwa, trzy lata. Tak lubimy rozdawa twrcom sukcesw
medale za zasugi, a pniej pozbywa si ich z wielkim hukiem za
jedn nieudan imprez. Moe czas
z tym skoczy? Oby tak si stao.

nie zostawiaa na Mariuszu suchej

nitki, teraz wychwala go pod niebiosa i lajkuje jego profil na potg.
Jeeli kto ledzi liczb polubie
na profilu MVP Mistrzostw wiata, to wie, e przebi on ju prawie
dwukrotnie Bartosza Kurka, ktry
do niedawna wid prym w zbijaniu lajkw. Wystarczyo tylko

na nich zarobi niez sum. Sytuacja jest do specyficzna. Czy

dobra? Nie mnie ocenia.
Chciaabym jedynie, eby ta nowa
rzesza fanw nie ograniczaa si
tylko do klikania apek w gr na
Facebooku. Skoro ju w pewien
sposb w to weszli, to niech brn
dalej. Siatkwka w Polsce z pew-

Kasia NOWAK

Jeeli kto ledzi liczb polubie na profilu

MVP Mistrzostw wiata, to wie, e przebi on
ju prawie dwukrotnie Bartosza Kurka, ktry
do niedawna wid prym wzbijaniu lajkw.Wystarczyo
tylko wrci do kadry i poprowadzi j do mistrzostwa, by
by pokochanym i odkrytym na nowo.
wrci do kadry i poprowadzi j
do mistrzostwa, by by pokochanym i odkrytym na nowo. Taka tam
luna sprawa...
Podobna sytuacja dotyczy rwnie Andrzeja Wrony, Karola Kosa
czy Krzysztofa Ignaczaka, ktrzy
take s aktywni w wirtualnej przestrzeni. Lajki spyway i spywaj
z prdkoci wiata i gdyby tylko
chcieli nimi pohandlowa, mogliby

noci nabierze jeszcze wielu barw.

Chodzi gwnie o wystpy reprezentacji, gdy PlusLiga zadowala
najbardziej wybredne osoby.
Nie bjmy si wic zaufa naszym siatkarzom w peni i by z
nimi na dobre i ze. Czas na lajki
jest zawsze, a wtedy ju nikt nikomu nie wytknie, e jest sezonowcem.

Natalia PAWLAK

rzypomnijmy: 19:45 polskiego czasu, Anglicy skanduj podczas Mazurka

Dbrowskiego Animals!. Po swoistym wykrzykniciu swej nieskromnej opinii oczekuj spokojnej egzekucji na amatorach z jakiego kraju
obok ZSRR. Kilka dni wczeniej
podopieczni Alfa Ramseya rozbili
Austriakw 7:0, a w 1966 roku signli po tytu Mistrzw wiata i to na
wasnym podwrku. Na Wembley
oczywicie. Duma nie pozwala kibicom sign po meczowy program, a
zabawy dodaje jaki oszoom z bujn
czupryn, ktry odgraa si, e zatrzyma Synw Albionu. To jaki
klown w bramce Polakw grzmia
Brian Clough, legendarny trener Nottingham Forrest. Jan Tomaszewski
nie bra tego do siebie. Do zatrzymania rywali Polacy potrzebowali bowiem remisu, bo po ograniu Anglikw 2:0 w Chorzowie byli liderami
grupy. Czas start. Vital Loraux
gwide po raz pierwszy. Supek po
strzale Clarkea w sidmej minucie
wystraszy biao-czerwonych, ale
najlepsze miao dopiero nadej. Akcja, ktra si nie znudzi: Lato zabiera
pik Hunterowi, Gadocha ciga
obrocw, a Domarski po podaniu od
tego pierwszego dopenia dziea z 16
metrw. Pod pach Shiltona. Przysza, nasza, zesza, wesza tak to
wspomina. Kto widzia t bramk,
wie, e obecnie angielski bramkarz
staby si bohaterem internetowych
gifw i memw. Dzi jednak zostaa
uznana przez tygodnik The Times za
jedn z 50 najwaniejszych bramek
w historii futbolu. Przewrotna historia strzau, po ktrym zazwyczaj napastnik przeprasza kolegw. Potem
stao si to, co miao si sta. Karny
dla gospodarzy, gol Clarkea i seryjne
ostrzeliwanie bramki Tomaszewskiego do ostatnich minut. Blisko 50
strzaw gospodarzy, przy zaledwie
dwch uderzeniach Polakw. Ale Tomaszewski przerodzi si z klowna w
bohatera. Bujna czupryna dugo jeszcze nia si angielskim pbogom.
Koniec pikarskiego imperium. Reszt historii ju znacie.
Od razu po meczu widziaem
setki, jeli nie tysice Anglikw, kt-

rzy pakali, bo przegrali z nikomu

nieznan druyn opowiada Andrzej Person, dziennikarz sportowy i
polityk, ktry widzia to wszystko na
wasne oczy. Dzi jestemy ju
znan druyn, ale o innym poziomie umiejtnoci, a rocznica wypa-

nurtowa inne pytanie. Kogo ja bd

tak oglda?
Mecz na Wembley by preludium
do sukcesw na arenie midzynarodowej. Wygrana z Portugali nie
okazaa si trampolin do sukcesu,
a kady dobrze wie, e cieszcego

Karny dla gospodarzy, gol Clarkea i seryjne

ostrzeliwanie bramkiTomaszewskiego do
ostatnich minut. Blisko 50 strzaw gospodarzy, przy zaledwie dwch uderzeniach Polakw. AleTomaszewski przerodzi si z klowna w bohatera. Bujna czupryna
dugo jeszcze nia si angielskimpbogom. Koniec
pikarskiego imperium. Reszt historii ju znacie.
dajca 17 padziernika staa si polem do dyskusji na temat obecnego
stanu polskiej myli szkoleniowej.
Twarze znane od lat zasid wygodnie w studiu telewizyjnym i bd
rozkoszowa si swoim tryumfem.
Grzegorz Lato pobije swj rekord
na setk, a Jan Tomaszewski przypomni, kto i kiedy by najlepszy.
Wtedy kibicw takich jak ja zacznie

si z gola Lewandowskiego czy

Baszczykowskiego nieczsto widujemy w koszulce reprezentacji Polski. Odtwarzanie goli z Euro 2012
przyprawia o dreszcze, lecz to tylko
sekundy narodowej ekstazy. Dajcie
nam nowe Wembley. Moe by tak
4 wrzenia 2015 na Olympiastadion
w Berlinie?

Micha LENICZAK

www.facebook.com/gazeta.fenestra

Zakazany owoc

Holenderskie katusze

Do eliminacji Euro 1976 przystpowalimy jako trzeci zesp wiata, wic apetyty na historyczny
awans byy jak najbardziej uzasadnione. Reprezentacja Polski trafia
jednak do bardzo trudnej grupy z
Holandi, Wochami i Finlandi.
Druyna Kazimierza Grskiego
przegraa w tamtych kwalifikacjach
tylko jeden mecz. Niestety, 0:3 w
Amsterdamie sprawio, e do dalszych gier awansowaa ekipa Oran-

7 wrzenia 2014 roku reprezentacja Polski rozpocza batali o awans do euro 2016.
Podopieczni adama Nawaki walcz o przepustki do turnieju, ktry przez dugie lata by dla polskiej piki
jak zakazany owoc zachwyca i nci, ale cigle wymyka si z rk.

owoc - pomorska.pl

a premierowy awans do
europejskiego czempionatu kibice nad Wis czekali niemal p wieku, mimo e w Polsce w tym czasie nie brakowao
pikarzy wybitnych, a nasza reprezentacja dwukrotnie stawaa na podium mistrzostw wiata i zdobya
zoty medal igrzysk olimpijskich.
Dla nas historia pod tytuem
Euro zaczyna si dopiero od rozegranego sze lat temu turnieju w
Austrii i Szwajcarii. Dzieje mistrzostw Europy to jednak nieco starsza kwestia. W 1960 roku we Francji odbya si impreza pod nazw
Puchar Narodw Europy, ktr
uznaje si za pierwsze oficjalne
zmagania o prymat na Starym Kontynencie. Reprezentacja Polski graa
o przepustk do tego turnieju, ale
jej nadzieje zostay rozwiane ju w
pierwszej rundzie eliminacji. Mimo
e w biao-czerwonych barwach
grali tacy zawodnicy, jak Ernest
Pohl, Lucjan Brychczy, Jan Liberda
czy Roman Korynt, to Polacy bezdyskusyjnie ulegli reprezentacji
Hiszpanii (2:7 w dwumeczu). Historia powtrzya si cztery lata pniej, tyle e marze o grze na Euro
w 1964 roku pozbawia nas kadra
Irlandii Pnocnej.
Zasady eliminacji do mistrzostw
Europy rozgrywanych we Woszech
w 1968 roku po raz pierwszy przypominay te, ktre obowizuj
obecnie. O awans do turnieju rywalizowano w grupach, a los przydzieli naszej kadrze rywali w postaci
Belgi, Francji i Luksemburga.
Biao-czerwoni potrafili zarwno
dwukrotnie pokona Belgi, jak i
bezbramkowo zremisowa z Luksemburgiem. Ostatecznie do dalszych gier awansowaa Francja, a
Polacy zajli trzecie miejsce w
stawce. Nieco bliej szczcia bylimy cztery lata pniej: Polska
wyprzedzia w grupie Turcj i Albani, ale musiaa uzna wyszo pniejszych mistrzw Europy, czyli
Republiki Federalnej Niemiec.

Na Euro Polacy mog zagra po raz trzeci z rzdu - to byoby historyczne wydarzenie
je. Tamta druyna, w skadzie ktrej
grali m.in. Deyna, Lato, Tomaszewski, Szymanowski, Gadocha, Szarmach i Kasperczak, bya prawdopodobnie najsilniejsz w historii polsk reprezentacj, ktra kiedykolwiek rywalizowaa o przepustk do
mistrzostw Europy.
Cztery lata pniej na drodze Polakw do Euro ponownie stana
Holandia. Mimo e w bezporedniej
rywalizacji nasi pikarze byli lepsi
od wicemistrzw wiata, to decydujce okazay si punkty stracone
w meczach z NRD. Drugie miejsce
w grupie eliminacyjnej oznaczao
kolejne mistrzostwa Europy bez reprezentacji Polski. Do kwalifikacji
Euro 1984 rozgrywanego we Francji nasza druyna narodowa przystpowaa z wielkimi nadziejami,
wszak kilka miesicy przed startem
eliminacji signa po trzecie miejsce na mistrzostwach wiata. Z duej
chmury spad jednak bardzo may
deszcz: Polacy zdoali wygra w
caych eliminacjach zaledwie jeden
mecz (3:2 z Finlandi) i mistrzostwa Europy mogli obejrze jedynie
w telewizji.

Wydawca: Wydzia Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, ul. Umultowska 89a, 61-614 Pozna.
Redakcja:Wydzia Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, ul. Umultowska 89a, pokj 144, 61-614 Pozna
email: fenestra.uam@gmail.com, facebook: www.facebook.com/gazeta.fenestra

Chocia w grupie eliminacyjnej przyszo nam rywalizowa z aktualnymi mistrzami wiata, to

brak awansu do grona 24 najlepszych druyn
Starego Kontynentu bdzie po prostu wstydem.
Kwalifikacje do europejskiego
czempionatu w 1988 roku, ktrego
gospodarzem bya Republika Federalna Niemiec, okazay si by dla
Polakw wielkim rozczarowaniem.
W grupie lepsza bya nie tylko Holandia, ale te Grecja i Wgry. Podopieczni Wojciecha azarka zdoali
wyprzedzi jedynie kadr Cypru.
Na turniej do Szwecji w 1992 roku
take nie pojechalimy. W eliminacjach zatrzymaa nas wyspiarska
przeszkoda w postaci druyn narodowych Anglii oraz Irlandii.
Eliminacje do Euro 1996 przyniosy pewne zmiany: po raz pierwszy w grupach rywalizowao a
sze druyn. Nie zmienia si za to
postawa polskiej kadry, ktra dziesit ju prb awansu do europejskiej elity zakoczya fiaskiem.
Prowadzon przez Henryka Aposte-

Redaktor naczelny:
JarekWicawski
Zastpcaredaktoranaczelnego:
KonradWitkowski
Redaktor dziau Kultura:
Aleksandra Laps
Redaktor dziau Sport:
KonradWitkowski
Sekretarz redakcji:
Mateusz Iwiski

la reprezentacj wyprzedziy ekipy

Rumunii, Francji, a take Sowacji.
Cztery lata pniej Polska bya bardzo bliska wywalczenia prawa do
gry w baraach o udzia w Euro
2000: przegrana 0:2 ze Szwecj w
ostatniej kolejce eliminacji sprawia
jednak, e polscy pikarze zajli dopiero trzeci lokat w swojej grupie,
a w baraach wystpia Anglia.
Ostatnie przegrane eliminacje do
mistrzostw Europy rozegralimy w
latach 2002-2003. Kadra kierowana
przez Zbigniewa Boka, a nastpnie
przez Pawa Janasa finiszowaa w
kwalifikacjach na trzecim miejscu
w grupie, za Szwecj oraz otw.

Holenderskie ocalenie

Do upragnionego awansu na
mistrzostwa Europy trzeba byo 48

Redakcja:
Grzegorz Iwasiuta
Marta Jdrzejczak
Norbert Kowalski
Micha Krajniak
Kinga Kwiecie
Micha Leniczak
Szymon Lipiski
Mariusz Nawrot
Ewa Nowak
Kasia Nowak

Natalia Pawlak
Micha Radzimiski
Mikoaj Stanek
Kinga Stefaniak
MagdalenaWitek
KacperWitt
Mikoaj Zajczkowski
Korekta:
Magorzata Adamczewska
Kasia Nowak

lat oczekiwania i przyjcia Leo Beenhakkera. Trener z Holandii poprowadzi Polakw do historycznego sukcesu, wygrywajc bardzo
siln grup, w ktrej jego pikarze
rywalizowali z Portugali, Belgi,
Serbi, Finlandi, Kazachstanem,
Armeni i Azerbejdanem. Turniej
finaowy Euro 2008 ju tak udany
nie by: poraki z Niemcami i Chorwacj oraz remis z Austri oznaczay dla Polski ostatnie miejsce w
grupie podczas debiutu na mistrzostwach Europy.
Do Euro 2012 przystpowalimy
bez eliminacji, bo wsplnie z Ukrain bylimy gospodarzami imprezy.
Tego, co byo dalej, nikomu przypomina ju nie trzeba. Trzeba natomiast pj za ciosem i zagra na
trzecich z rzdu mistrzostwach Europy. Chocia w grupie eliminacyjnej przyszo nam rywalizowa z aktualnymi mistrzami wiata, to brak
awansu do grona 24 najlepszych
druyn Starego Kontynentu bdzie
po prostu wstydem. Grona uczestnikw Euro nie sposb ju przecie
powikszy.

Skad
Tomasz Szukaa
Opiekun redakcji
Red. Lesaw Ciesika
Strona internetowa
www.gazetafenestra.pl
Facebook
www.facebook.com/gazeta.fenestra

Konrad WITKOWSKI

Twitter
/twitter.com/FenestraGazeta
Druk
Drukarnia Prasowa
ul. Malwowa 158, Skrzewo
Redakcja zastrzega sobie prawo
do redagowania i skracania
nadesanych tekstw. Redakcja nie
ponosi odpowiedzialnoci za tre
zamieszczanych reklam.