PROSTITUCIJA

Prostitucija u Bosni i Hercegovini nije samo sociopatoloka pojava, koja

moe imati negativne implikacije za njene graane, ve je i jedan od
vidova organiziranog meunarodnog kriminala, koji je u periodu od
zavretka rata u Bosni i Hercegovini 1996. do 2003. godine, dosegao
nesagledive razmjere.
U namjeri da utvrdimo aproksimativan obim prostitucije u Bosni i
Hercegovini, uzroke njene masovnosti, priblian broj ena koje postanu
rtve prostitucije kao organiziranog kriminala i dolo se do drugih saznanja
o ovoj pojavi,
Provedeno je istraivanje u jedanaest bosnaskohercegovakih gradova, s
namjerom da Centar za nauna istraivanja Fakulteta kriminalistikih
nauka u Sarajevu uradi studiju o prostituciji u Bosni i Hercegovini.
Ova studija je predviena kao srednjorono, multidisciplinamo
istraivanje, koje bi trebalo biti uraeno u vremenskom periodu od godinu
dana, a njen prvi dio ini akciono istraivanje koje je izvreno od 1. oktobra
2002. godine do 31. decembra 2002. godine na teritoriji cijele Bosne i
Hercegovine u sljedeim urbanim zonama:
Sarajevo, Tuzla, Zenica, Vitez, Kiseljak, Fojnica, Doboj, Banja Luka, Prijedor,
Bijeljina i Brko.
U okviru ovog akcionog istraivanja, koritene su razliite naune metode i
istraivake tehnike.
U prvom dijelu istraivanje je uraeno, metodom sluajnog uzorka
pismena, anketa sa bosanskohercegovakim graanima o prostituciji u
Bosni i Hercegovini, kojom su ispitane 1283 osobe, od kojihje 835 osoba iz
Federacije Bosne i Hercegovine, 61 iz Brcko Distrikta i 387 iz Republike
Srpske.
Po zavretku ankete, istraivai su koristei se usmjerenim orijentacionim
intervjuom kao drugom istraivakom tehnikom, ispitali 20 slubenika u
ministarstvima unutranjih poslova u ovim gradovima,
da bi na kraju koristei saznanja do kojih su doli u dotadanjem
istraivanju uradili i slobodni (neusmjereni) intervju sa 10 ena koje se
bave prostitucijom u Bosni i Hercegovini.
U namjeri da u potpunosti sagleda prostitucija kao pojava u Bosni i
Hercegovini, te da se istraivanje uradi to kvalitetnije, na kraju, su
metodom posmatranja obuhvaeni: Mostar, Livno, Duvno, Rudo, Viegrad i
Biha.
Ovom metodom bilo je potrebno utvrditi aproksimativan obim prostitucije
u navedenim bosanskohercegovakim gradovima.

 Prije nego to se pristupilo obradi podataka dobijenih ovim istraivanjem,

metodom analize sadraja dokumenata izvrena je analiza postojee
zakonske regulative, nakon ega su se sumirali rezultati, izvrila njihova
komparacija i grafiki prikazi.
Ovim radom, istraitelji su pokuali predstaviti rezultate i spoznaje do
kojih se dolo nakon provedenog istraivanja o prostituciji u Bosni i
Hercegovini,
a krajnja namjera je bila da se njime (istraivanjem) istakne uloga i znaaj
regionalne saradnje policije u borbi sa trgovinom enama radi seksualnog
iskoritavanja (prostitucije), kao oblikom meunarodnog
organiziranizovanog kriminaliteta.
PROSTITUCUA U BOSNI I HERCEGOVINI
Da bi se dolo do novih naunih spoznaja o prostituciji kao drutvenoj
pojavi, provedeno je istraivanje koristei se pri tome pismenom anketom
kao istraivakom tehnikom, i ukupno anketirali 1283 osobe u Bosni i
Hercegovini.
Po kriterijumu karakteristika anketnog upitnika koriten je formalizirani /
standardizirani pisani upitnik o prostituciji koji se sastoji od 14 (etrnaest)
jasno definiranih pitanja, od kojih su se etiri odnosila na sociodemografska
obiljeja ispitanika, a ostalih deset na prostituciju kao pojavu u Bosni i
Hercegovini.
Ova anketa ima precizno konstruirani upitnik i precizno definisanih deset
pitanja, dok su etiri pitanja u anketi slobodna i otvoreno konstruktivna
pitanja, postavljena tako da je na njih mogu eksplikativan i deskriptivan
odgovor (opis, klasifikacija, objanjenje i prognoza pojave).
U anketi je koriten tip baterije kao tip organizacije sadraja ispitivanja, to
znai da je jedno pitanje definisano kao osnovno ili centralno dok ga ostala,
ua pitanja, objanjavaju i razvijaju.
Anketa je zapoeta sa elemetarnim pitanjima, pomou kojih se pokualo
doi do uzorka ispitanika, a ova pitanja su se odnosila na starost, pol,
zavrene kole i nacionalnoj pripadnosti anketiranih.
Nacionalnu strukturu ispitanika ini 189 ili 15% Hrvata, 592 ili 46%
Bonjaka, 467 ili 36% osoba srpske nacionalnosti i 35 ili 3% onih koji su se
deklarirali kao nacionalno neopredijeljeni ili ostali.
Prema godinama starosti, anketirani su podijeljeni u etiri grupe od 18 do
66 godina.

Shodno ovoj kategorizaciji,

prva grupa obuhvatila je 757 ili 57% ispitanika od 18 do 30 godina,

 druga 393 ili 31% ispitanika od 30 do 42 godine,

trea 110 ili 9% ispitanika od 42 do 54 godine i
etvrta 43 ili 3% ispitanika od 54 do 66 godina.
U pogledu etioloke strukture uzorka ukljuena su i pitanja o zavrenoj
koli, kada se dolo do saznaja da su u anketi uestvovala 88 ili 7%
graana sa visokom strunom spremom, 79 ili 6% sa viom strunom
spremom, 1093 ili 85% sa srednjom strunom spremom i njih 23 ili 2% sa
niom strunom spremom.
Prvi dio ankete inila su elementama pitanja, koja su se odnosila na
strukturu uzorka ispitanika, dok su se sva ostala pitanja u anketi odnosila
na prostituciju kao pojavu u Bosni i Hercegovini.
Problemu prostitucije pristupilo se utvrujui samog pojma, kao i
tvrdnjama veine psihologa koji kau da je seks bez ljubavi i njenosti,
neljudski i nepotpun, kao i seksualna represija.
Iz ove tvrdnje proizilazi pitanje: ta je onda, prostitucija kao drutvena
pojava, danas?
Prema rezultatima ankete, 943 ili 73% anketiranih, prostituciju smatra
nemoralnom i protivzakonita djelatnou koju je neophodno suzbijati, dok
je za njih 340 ili 27% prostitucja unosan biznis ili trgovina enama.
Prostitucija je prema Kriminalistikom rijeniku, Modly D. i Korajli N.
(2002): negativna drutvena pojava, odnosno socijalnopatoloka pojava,
poznata od najstarijih vremena, u razliitim sredinama i s vrlo razliitim
drutvenim vrednovanjima.
Prostitucijom se bavi enska ili muka osoba koja za novanu ili drugu
nagradu bludnii s unaprijed neodreenim krugom osoba.
Iz navedene definicije jasno je da se prostitucija tie drutvenih vrijednosti
i da je kao sociopatoloka pojava odraz abnormalnosti u drutvu koje
nastaju zbog loih drutvenih prilika (ratovi, siromatvo) zbog ega je i
predmet izuavanja socijalne patologije.
Pravnici prostituciju tretiraju kao prekraj i krivino djelo, i kau da se:
Prostitucijom bavi ensko lice koje za novanu ili drugu materijalnu korist
vri polni snoaj ili druge radnje s individualno neodreenim brojem lica u
cilju zadovoljenja polnog prohtjeva.
Na osnovu provedenog istraivanja i njegovih rezultata, prostitucija bi se
mogla definirati kao unosan biznis, na kojem ogromne zarade stiu oni
koji manipuliraju libidom i nude na minute mjerene trenutke
seksualnog zadovoljstva, u zamjenu za osjeaje koji mogu doivotno da
usree ili da bole, one koji se u sumraku amerikog sna usude da vole.

 Prostitucija je bolest modemog drutva, u kojem je sve pa i tijelo

novac i pomou koje se za odreenu sumu ispunjavaju i "ni u snu
ostvarene elje onih koji trae usluge prostitutki.
Oni, za partnerku u krevetu, na bar trideset minuta mogu imati (samo
fiziki slinu enu) enu iz svojih snova, koja se uz to jo i na njihove
poglede ve dobrovoljno predaje.
A ta je onda prostitucija, nego prodavanje ILUZIJA onim koji to mogu da
plate, u cilju postizanja zadovoljavanja njihovih bolesnih potreba.
Stoga emo u narednom tekstu pomou citata iz lanka Ljudi i stvari
prethodno reeno ukratko predstaviti rijeima autora ovog lanka:
Prvi znak ove dehumanizacije je u svakodnevnom govoru,
upotreba izraza kao hormoni umjesto elje, hemijski umjesto
prirodno
Prvi znak ove dehumanizacije je u svakodnevnom govoru, upotreba izraza
kao hormoni umjesto elje, hemijski umjesto zaljubljivanja, ime se
ljudski odnosi svode na bioloki mehanizam, a to to se gubi, je insistiranje
na prvenstvenoj vanosti osjeanja nad svim drutvenim i porodinim
pritiscima da se prilagodi ivotu bez ljubavi.
Freud je jednom opisao svaki sekuslani akt kao proces u kojem su
ukljuene etiri osobe pri tome mislei na fantazije koje svaka osoba sa
sobom donese u krevet, a sigurni smo da govorei o fantazijama on nije
mislio na one koje su samo fizike fantazije, ak suprotno.

Smatra se da Freud govorei o seksualnom aktu, eli rei,

da je to in koji bi trebao da predstavlja jedinstvo ili spajanje dva uma i dva

tijela ime se dobijaju etiri osobe, jer je samo zaljubljivanje proces koji
uzrokuje idealizaciju partnera, ime se sigurno imaju dvije spoznaje o
njemu, i obrnuto.
Ovi biznismeni ili organizatori prostitucije, iako nisu upoznati sa ovom
Freudovom tvrdnjom, svijetu su ponudili mnogobrojne seksualne
fantazije, uz prihvatljive cijene, ime su postigli obostranu korist (za sebe i
za klijenta), ne razmiljai puno o enama koje su u ovoj djelatnosti puki
objekti (roblje) za zadovoljenje seksualnih potreba.
Na osnovu svega prethodno iznesenog, prostituciju bi mogli najkrae
definirati kao seksulano iskoritavanje ena radi postizanja materijalne
koristi.
Istraujui dalje, pokualo se sljedeim pitanjima doi do saznanja da li je
muka prostitucija zastupljena u Bosni i Hercegovini.

 Istraujui utvreno je da nisu samo ene prostitutke u Bosni i Hercegovini,

ve da su to danas i muskarci, pokazalo se tanim, s tim to je broj
mukaraca koji se bave prostitucijom u Bosni i Hercegovini vrlo mali.
U razgovoru s vlasnicima nonih barova pokualo se doi do informacija
zato u njihovim barovima nije zastupljena i muka prostitucija i dolo do
iznenadujue iskrenih odgovora, ... da bi ovaj vid prostitucije vlasnicima
uzrokovao ozbiljne probleme s kojim ne ele i ne znaju da se suoe.
Nakon prikupljenih informacija, analitikim pristupom, dolo se do
zakljuka, da problem sigurno u tom sluaju ne bi bili stranci ili
nenormalni klijenti, ve bi se gazda objekta i njegovo osoblje u tom
sluaju susreli sa problemom demonstracije sile.
enska prostitucija u Bosni i Hercegovini zatupljena je kao kuna, hotelska,
intemet - prostitucija, barska ili prostitucija u nonim klubovima i
visoka prostitucija (hostese ili call grils).
Obim prostitucije u Bosni i Hercegovini indikator je stanja u kojem se
drutvo nalo usljed rata, siromatva, ilegalnih migracija i politikoekonomskih promjena koje su se dogodile u nama susjednim zemljama.
Zbog toga smo nakon definiranja prostitucije, pokuali utvrditi njen
aproksimativan obim u Bosni i Hercegovini, a rezultate do kojih se dolo
prezentirani su javnosti publikacija itd.