Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
www.mizoramsynod.org
Published by
Central Kristian |halai Pawl
Aizawl, Mizoram
www.mizoramsynod.org
THUHMAHRUAI
Kristian |halai Pawl General Conference vawi 55na (2014), Khawzawla neih chuan, Human Trafficking
chungchangah leh Mizoram pawna Mizo \halai hna leh
zirna avanga chhuakte, hna leh zirna him tawk lo laka an
him theih nan leh harsatna an tawh loh nan fimkhur a
\ulzia inzirtirna CK|P hmalaknain neih ni rawh se, tih a
rel a (2014 K|P General Conference Thurel No. 3).
Hemi thu bawhzuiin Central K|P Committee meeting vawi 663-na chuan a bawhzuitu tur Sub Committee a
ruat a, member-te chu: Dr. Julie Remsangpuii (Convener),
Pu Lalthangvunga Sailo, T.Upa T. Lalawmpuia, Pu V.
Lalrinmawia, Pu Lalchhuanliana leh Pu Ngurhmingliana
te an ni a {CK|P 663:IV(2)}. Anni hian ruahmanna tlangpui
an rawn siam a, CK|P Committee meeting vawi 665-naah
an ruahmanna thlir ho a ni a, ruahmanna pahnih an
chhawpchhuahte pawm a ni a, chungte chu - Paper (booklet)
zir tur buatsaih leh Media lama puanzar a ni a. Media
lama puanzar kawngah hian Kristian |halai chanchinbu
hman \angkai leh AIR leh DDK, Aizawl-a hemi chungchang
sawihona (group discussion) neih te rel a ni (CK|P 663:VI).
Booklet zir tur thu ziak tur hian Tv. T. Lalnunsiama,
Bethlehem Venglai ruat a ni a, ani hian kan ruatna lawm
taka lo pawmin a bawhzui nghal a, Sub Committee te nen
inrawn tlang zelin vawi eng emaw zat an \hutkhawm leh
hnuah thuziak chu peih fel a lo ni ta a ni. Sub Committee
te hmalakna a fakawm a, Resource person tura kan ruatin
rawngbawlna pawimawh tak a ni tih hriain \hahnemngai
tak leh phur takin paper \ha tak min buatsaihsak bawk a, a
www.mizoramsynod.org
Dated Aizawl
August 11, 2014
( UPA ZONUNMAWIA )
General Secretary
Central Kristian |halai Pawl
www.mizoramsynod.org
THUHMA
Khawvel hmasawnna hian keini Mizote hi chak takin
min rawn hrut tel zel a, chutih lai chuan suahsualna chim chin
pawh hi a sang ve tial tial zel bawk. Tun hma lama kan la
hmelhriat lem loh, mahni mihringpuite lei leh hralh ngei pawh
eizawn nana hmang an awm chho ta hial a! Mizote zingah
pawh hetiang pawikhawihnaa inhnamhnawih, mahni
Mizopuite ngei hralh duh pawh an awm ta nuk mai.
Chutih rual chuan hnathawhna hmun him lova inhruai
luhna avang te, zirna in rintlak lo leh belhchiandawl lova kan
indah \hin avangtein tun laiah \halaiten harsatna kan tawk chho
mk bawk a. Hnathawhna leh zirna te hi Human Trafficking
kalkawng langsar ber ber an nih tak avangin chutiang kaltlanga
Mizote min run mk dante leh pawikhawihna laka inven dan
turte kan zirho ang a, a kaikuang ber Human Trafficking hi
kan luhchilh thuk zual deuh ang. Amaherawhchu, a tawi thei
anga sawi kan tum dawn avangin tun \uma kan zirhona hi chu
a kamkeuna ang lekah ngaiin mahni theihna zawn \heuhah
chiang lehzuala hriat chian tuma ke kan pen chhunzawm zel a
\ul dawn a ni.
HUMAN TRAFFICKING AWMZIA
Human Trafficking hi ruihhlo leh ralthuama sumdawnna
tih lovah chuan sumdawnna lian leh pawikhawihna rapthlak
ber a ni mek a, he pawikhawihna hi intiam ruala pawikhawihna
(organized crime) an tih ang chi hi niin pawikhawihtute chu
maimawmril ang deuh hian an inthlung kual thluah a, a hlawkna
teltu pawh mi engemawzat an awm ta \hin.
United Nations-in a hrilhfiah dan chuan, Bumna te, vauthaihna te, tharum te, thuneihna hman sualna te leh chak lo
zawk an nih avanga mite chhiatna tura hna lak, hnathawk
tura \hawn, chhawr, dawnsawnte leh tawktarh leh lawmman
engemaw siama mi dangte tihchhiatna zawng zawng hi Human
Trafficking chu a ni.
www.mizoramsynod.org
Thiamna leh finna neih tuma ke pen mekte hian kan zirna
hmun chu zirna in rintlak a ni nge ni lo tih hre tur tal chuan
finna kan neih hmasak a pawimawh! Engpawhnise, zirna
hmanga khawvel thiamna leh finna kan zawn rual hian
Lalpa \ih hi Finna bul a ni tih kan hriat reng a \ul.
MIZORAM DINHMUN
Mizoram CID (Crime) in a tarlan dan chuan kum 2000 a\anga
2013 inkarah khan Mizoramah Human Trafficking thubuai hi
sawm pakua (19) ziah luh a ni a, chung zinga sawmpahnih
chu Aizawl District-a ziah luh niin Kolasib District-ah thubuai
pali ziah luh a ni. Champhai District-ah pahnih ziah luh niin
Lunglei District-ah thubuai pakhat ziah luh a ni bawk. Heng
thubuai 19-te hi nawhchizawrhna leh mipat hmeichhiatna
kaihhnawih (trafficking for sexual exploitation) vek an ni!
Kolasib District-a thubuai palite hi Vairengte Police Station-a
ziah luh te an ni a, Mizoram luhna leh chhuah-ka ber a nih
avangin pawikhawihtute tan hmun remchang tak a ni tih a hriat
theih a, a bikin ramri depa chengte hi kan fimkhur lehzual a
\ul hle.
Police hnen thleng lo pawikhawihna engemawzat a awm
ngei dawn tih kan hriat reng a \ha a, Police hnen thleng tawh
chin hi chu loh theih lohnain a nawr tawh, tal chhuahna kawng
dang awm tawh ngang lo a ni tlangpui a, pawikhawihtute hian
a tuartute chu an vau beh tlat \hin avangin Police-te emaw, an
chhungte emaw hrilh hre tur pawha hun remchang hmu thei
hauh lo engemawzat an awm bawk ang tih kan hriat a \ha.
Hnam dang pasal neih chungchangah te pawh hian kan
fimkhur lehzual a pawimawh. Tun lai hian Mizoram chhung
ngeia kan chenpui, kan hnam dang unau- a bikin Gorkhali
hmeichhe \henkhatte hian nupui pasal inneih chungchangah
hian harsatna an tawk chho mek a. Gorkha hmeichhiate chu
vaiho chuan nupuiah neiin hun engemawchen an chenho hnuah
an ram lama awm tur leh zin turin an chhukthlakpui a, chu
veleh hmeichhiate chu mi dang nupui atan hralh an ni ta \hin!
www.mizoramsynod.org
intuai hriamna tur zirna \ha kan neih ngei a \ul. Chu vang
chuan mihringin a mamawh bulpui ber zirna leh eizawnna
a\ang vekin pawikhawihtute chuan hma an la ta \hin. Chu vang
chuan keini \halai rualte hian keimahni chauh kan invenhim
hi a tawk ta lo a, hetiang pawikhawihna rapthlak taka kan naute
leh kan chhehvela chengte hruai luh an nih loh nan mahni
theihna ang chin zela ke kan pen a pawimawh a ni.
Keini Kristian \halaite hi ring lo mite leh Pathian tih nachang
pawh hre ve lo te entawna nun kan tum tlat tur a ni a, kan
hnathawhna kawng engkimah a \hawk rim leh taima ber nih
kan tum zel a \ul. Chutih lai chuan eng tik lai pawha kan hriat
reng tur chu: Pathian hian kan duh chu a hria a, nimahsela he
khawvela cheng ve tura min duhtu hian a duh chu keimahni
kal tlanga a tihpuitlin hmasak theihnan a tan kawng kan hawn
hmasak zel a \ul.
Mihring hmanga sumdawng thinte kutah kan lei taksa, Pathian
siam hlu tak hi kan hlan phal tur a ni lo a; kan thlarau,
chatuana thi ve tawh lo tur hi thlarau hmanga sumdawng \hin
setana kutah kan hlan phal ngai tur a ni hek lo!
Sawiho tur:
(1) Mihring hmanga sumdawnna chungchanga a taka kan thil
tawnte leh thil thleng ngei kan hriat tawhte sawiho ni se.
(2) Mizoramah hnathawh tur a awm lo kan tih \hinna chhan
hi kan thatchhiat vang nge ni ang a, hnathawh tur awm
loh tak tak vang ni ang?
(3) Zirlai ni chunga rinawm taka Pathian hnungzuitu kan nih
theih dan tur sawiho ni se?
www.mizoramsynod.org
References:
1. Anti-Human Trafficking Initiatives in Mizoram 2011, compiled by CID
(Crime), Mizoram
2. Child Trafficking in India: A concerned Dr. (Mrs.) Intezar Khan, Dept. Of
Social Work, Jamia Millia Islamia, New Delhi.
3. Combating Human Trafficking in India: How the United States can Serve as
Catalyst for Change -Misty Button, mbutton@pittstate.edu ECON 827:
Seminar in Economics Winter/Fall 2007
4. Crime in India 2013 Statistics, National Crime Records Bureau, Ministry of
Home Affairs.
5. Global Report on Trafficking in Persons 2012- UNODC (http://
w w w. u n o d c . o r g / d o c u m e n t s / d a t a - a n d - a n a l y s i s / g l o t i p /
Trafficking_in_Persons_2012_web.pdf)
6. http://www.unodc.org/unodc/en/human-trafficking/what-is-humantrafficking.html
7. http://www.interpol.int/Crime-areas/Trafficking-in-human-beings/
Trafficking-in-human-beings
8. http://www.interpol.int/Crime-areas/Trafficking-in-human-beings/Types-ofhuman-trafficking
9. Immoral Traffic Prevention Act, 1956 (Act No. 104 of 1954 dt. 30th December,
1956)
10. Indian Penal Code, 1860 (Act No. 45 of 1860 dt. 6th October, 1860)
www.mizoramsynod.org
APPENDIX- I
Indian Penal Code, 1860 hnuaia pawikhawihtu hremna
\henkhatte:(1) Mi rubotu chu kum 7 thleng tantir theih niin pawisa chawitir
bawk tur a ni [Section 363 of IPC]
(2) Kutdawhtir tura mipa naupang kum 16 hnuai lam leh
hmeichhe naupang kum 18 hnuai lam ru botu chu kum 10
tantir theih niin pawisa chawitir bawk tur a ni a, ru botu
hian naupang chu kutdawhtir tuma a taksa peng a
tihchhiatsak (maiming) a nih chuan pawikhawihtu chu dam
chhung tantir tur a ni a, pawisa chawitir bawk tur a ni
[Section 363A of IPC].
(3) Pasal neih luihtir tum avanga hmeichhia ru botu chu kum
10 thleng tantir theih niin pawisa chawitir bawk tur a ni
[Section 366 of IPC].
(4) Hmeichhe naupang kum 18 hnuai lam mi dang nena mipat
hmeichhiatna thila inkawm tura hruai chhuaktu chu kum
10 thleng tantir theih niin pawisa chawitir bawk tur a ni
[Section 366A of IPC].
(5) Human Trafficking-a inhnamhnawih chu hrehawm taka kum
7 a\anga kum 10 thleng tantir tur niin pawisa chawitir bawk
tur a ni [Section 370 (2) of IPC].
(6) Human Trafficking-ah hian mi pakhat aia tam thawn leh
sawngbawl an nih chuan pawikhawihtu chu hrehawm taka
kum 10 aia tlem lo tantir tur niin damchhung tantir theih a
ni bawk a, pawisa chawitir bawk tur a ni [Section 370(3) of
IPC].
(7) Pawikhawihna tuartu hi kum tling lo a nih chuan
pawikhawihtu chu hrehawm taka kum 10 aia tlem lo tantir
tur niin damchhung tantir theih a ni bawk a, pawisa chawitir
bawk tur a ni [Section 370(4) of IPC].
(8) A tuartu hi naupang kum tling lo pakhat aia tam an nih
chuan pawikhawihtu chu hrehawm taka kum 14 aia tlem lo
tantir tur niin, dam chhung tantir theih a ni a, pawisa chawitir
bawk tur a ni [Section 370(5) of IPC].
www.mizoramsynod.org
www.mizoramsynod.org
APPENDIX- II
Immoral Traffic (Prevention) Act 1956 hnuaia hremna
\henkhatte:He dan hian nawhchizawrh leh a kaihhnawih dan bawhchhiatna
chi hrang hrangte chu khapin chutiang tih chingte chu lung in
tan leh pawisa chawitir theih a nih thu a rawn sawi a,
amaherawhchu he dan ang hi chuan nawhchizuar (hmeichhia)
ai chuan a lo dawrtute leh nawhchizawrhna kawnga lo
puibawmtute chu hremna pek an ni hlauh zawk.
He dan hnuaia kan hriat tur pawimawh zualpuite chu:(1) Nawhchizuar hmanga sum la luttu te, hotel leh pindan man
chawia lo hmantirtu te, nawhchizuar dawrtu mipate leh lo
zawnsaktute chu vawikhat tihsualah kum 2 aia tlem lo, kum
thum thleng tantir leh cheng sing khat thleng chawitira hrem
theih a ni a, chutiang thil sual tinawntu chu hrehawm taka
kum thum aia tlem lo, kum 7 thleng tantir theih a ni a, cheng
nuai hnih thleng chawitir theih a ni bawk [Section 3(1)].
(2) Hre reng chunga mahni In leh lo nawhchizawrhna
hmanruaa lo hmantirtu chu vawi khat pawikhawihnaah kum
2 thleng tantir leh pawisa cheng sanghnih chawitir theih a
ni a, a vawi hnihnaah erawh chuan emaw kum 3 aia tlem
lo lung hrehawm taka kum 5 thleng tantir theih niin pawisa
chawitir bawk tur a ni [Section 3(2)].
(3) Nawhchizuar sum thawh chhuah ringa khawsa emaw,
nawhchizawrhna a\anga hlawkna lo teltu emaw chu kum 2
thleng tantir emaw, cheng sangkhat chawitir emaw, a
pahnih emaw a hrem kawp theih a ni a, chutianga
nawhchizuar chu kum tling lo a nih erawh chuan hlawkna
lo teltu chu kum 7 a\anga kum 10 thleng tantir theih a ni
[Section 4(1)].
(4) Mi tu pawh, nawhchizuar tura mi dangte hruai luttu chu
kum 3 a\anga kum 7 thleng tantir theih a ni a,
nawhchizawrhna khura a hruai luhnaah chuan tihluihna a
hmang a nih phei chuan kum 14 thleng tantir theih a ni.
Tin, nawhchizuar tura a hruai luh chu kum tling lo a nih
www.mizoramsynod.org
phei chuan thil sual titu chu dam chhung tantir theih niin a
tlem berah kum 7 tantir tur a ni [Section 5].
(5) Sawrkarin a khapna hmunah emaw, Biak In, zirna In,
damdawi In leh hetiang lam chi vantlang hmun pawimawh
a\anga teha meter zahnih huam chhunga nawhchizawrhna
kalpuitu leh anmahni dawrtute chu thla thum thleng tantir
theih a ni a, hmeichhia chu kum tling lo a nih erawh chuan
a dawrtu chu kum 7 aia tlem lo tantir tur niin dam chhung
tantir theih a ni bawk [Section 7].
(6) Nawhchizawrhna khura inhnuh luh hi mihring hmanga
sumdawnna (traffic in person) tih a ni a; invauna hmang
te, inbumna hmang te, tharum hmang te, thuneihna hman
khawloh luih avang te, hamthatna leh lawmman tawktarh
avang tea nawhchizawrhna khura mite lak luh, thawn, hruai
leh chhawrte hi mihring hmanga sumdawnna tih hian a
huam vek a [Section 5A]. Chutianga pawikhawihtute chu
vawi khat pawikhawihnaah hrehawm taka kum 7 aia tlem
lo lungin tantir tur a ni a, pawikhawih vawi hnihnaah phei
chuan dam chhung lungin tantir tur a ni [Section 5B (1)].
Mihring hmanga sumdawnna hi miin tih a tum (attempt) a
nih chuan pawikhawihna chu la ti hman chiah lo pawh ni
se ti anga ngaih tur niin a chunga hremna tarlan tak ang
tho khian hremna pek tur a ni a, pawikhawihna puibawmtu
(abettor) pawh chutiang chiaha hremna pek ve tur a ni
[Section 5B(2)].
www.mizoramsynod.org