GARIS PANDUAN PROSES PENGESAHAN MURID BERKEPERLUAN

KHAS

1.0

2.0

LATAR BELAKANG
1.1

Pelaksanaan Program Literasi dan Numerasi (LINUS), National

Key Result Area (NKRA) telah dilaksanakan di semua sekolah
rendah kerajaan dan bantuan kerajaan mulai bulan Januari
tahun 2010 yang melibatkan murid Tahun Satu (kohort 1)
2010.

1.2

Murid Kohort 1 yang tidak menguasai konstruk 1 dan 2 dalam

saringan 3 Tahun 2010 disaring sekali lagi menggunakan
Instrumen Pengesanan Murid Bermasalah Dalam Pembelajaran
(IPMBDP) dan Instrumen Saringan Disleksia (ISD) bagi
mendapat pengesahan Pegawai Perubatan dan seterusnya
menempatkan murid berdasarkan keperluan pembelajaran
mereka.

1.3

Program Outreach bagi murid LINUS Tegar Kohort 1 yang tidak

melepasi saringan 6 LINUS 2011 telah dijalankan pada tahun
2012.

TUJUAN
Garis Panduan ini dihasilkan adalah untuk membantu Jabatan
Pendidikan Negeri (JPN), Pejabat Pendidikan Daerah (PPD) dan Guru
Besar melaksanakan proses pengesahan murid berkeperluan Khas
oleh Pegawai Perubatan.

3.0

TATACARA
PELAKSANAAN
PENGESAHAN
BERKEPERLUAN KHAS OLEH PEGAWAI PERUBATAN

MURID

3.1

Murid yang akan mengikuti Program Outreach berdasarkan

bilangan yang terdapat dalam portal NKRA LINUS.

3.2

Pemeriksaan hanya akan dibuat kepada murid

membawa instrumen IPMBDP dan
ISD yang
dilengkapkan.

3.3

Semua instrumen perlu dikumpulkan di PPD sebelum disemak

oleh pegawai Pusat Perkhidmatan Pendidikan Khas (3PK)
semasa taklimat peringkat daerah atau negeri.

yang
telah

3.4

Dalam melaksanakan pengesahan murid berkeperluan khas

oleh Pegawai Perubatan, semua pihak yang terlibat perlu
mematuhi prosedur seperti yang digariskan di bawah:
i.
ii.

Murid yang tidak menguasai konstruk 1 dan 2 di Tahun

2.
Murid tersebut perlu menjalani proses saringan
menggunakan :
a) Instrumen Pengesanan Murid Bermasalah Dalam
Pembelajaran (IPMBDP) dan
b) Instrumen Saringan Disleksia (ISD)

iii.

ISD perlu dibawa semasa temu janji dengan Pegawai

Perubatan bersama skor yang dirumuskan oleh Guru
Pemulihan Khas atau Guru Pendidikan Khas Disleksia.

iv.

Ibu bapa atau penjaga perlu menandatangani borang

BPKh01 dan membawa bersama semasa temu janji
dengan Pegawai Perubatan.

v.

Borang BPKh02 hendaklah diisi oleh pihak sekolah dan

diserahkan kepada ibu bapa atau penjaga untuk dibawa
bersama semasa temu janji dengan Pegawai Perubatan.

3.5

Jika murid menjalani rujukan terus ianya perlu dilaksanakan di

klinik atau hospital yang hanya mempunyai kepakaran sahaja.

3.6

Carta Aliran berikut merupakan penjelasan tentang prosedur

yang perlu diikuti oleh JPN, PPD, Guru Besar dan ibubapa.

PROSES ALIRAN KERJA PENGESAHAN MURID BERKEPERLUAN

KHAS OLEH PEGAWAI PERUBATAN DAN PENEMPATAN MURID
LINUS TEGAR

RUJUKAN TERUS

OUTREACH

1.
Data Murid LINUS NKRA.
2.
Sekolah menghantar nama murid
yang
dikesan
tidak
melepasi
saringan LINUS, IPMBDP dan ISD ke
PPD.
3
.
PPD menganalisa dapatan saringan
untuk menyelaras senarai nama
bagi tujuan pengesahan Pegawai
Perubatan.
4.
PPD menyerahkan senarai nama
murid yang mempunyai ciri-ciri
berkeperluan khas kepada klinik
kesihatan yang dikenal pasti.
5.
Klinik kesihatan menyelaras tarikh
temu
janji
dengan
pegawai
perubatan dan menghantar semula
senarai temu janji kepada PPD.
6.
PPD memanjangkan senarai temu
janji tersebut kepada sekolah.

1.
Data Murid LINUS NKRA.
2.
Sekolah menghantar nama murid yang
dikesan tidak melepasi saringan LINUS,
IPMBDP dan ISD ke PPD.

7.
Pihak sekolah memaklumkan kepada
ibu bapa/penjaga tarikh temu janji
dengan pegawai perubatan di klinik
yang ditetapkan.
8.
Ibu bapa/penjaga membawa murid
untuk pemeriksaan pada tarikh dan
klinik/hospital yang ditetapkan dan
bawa bersama keputusan IPMBDP
dan ISD, borang BPKh01 dan
BPKh02.
9.
Pegawai
kesihatan
membuat
pengesahan
dan
memaklumkan
keputusan kepada ibu bapa/penjaga.
Pengesahan
borang
Ore02
dikembalikan kepada PPD.
10.
Ibu bapa/penjaga memanjangkan

3.
Mesyuarat JK Induk Agensi
peringkat KPM/ JPN /PPD.

terlibat

4.
Bentuk
jawatan
kuasa
pelaksana
peringkat pusat Program Outreach.
Perancangan dan tarikh program.
5.
Taklimat PPD / Sekolah dan Ibubapa.
Pihak sekolah memaklumkan kepada
ibu
bapa/penjaga
tarikh
Program
Outreach dan lokasi.
6.
Sekolah
melengkapkan
Borang
BPKH01, BPKH02, ORE 01, ORE 02 dan
lain-lain dokumen yang berkaitan.
7.
Ibubapa membawa murid ke lokasi
Program Outreach dan berada bersama
murid
sewaktu
pemeriksaan
dijalankan .
8.
Perlaksanaan
Program
Outreach
mengikut pusat yang dipilih.

9.
Pengesahan
murid
diperolehi.
Pendaftaran
OKU
dijalankan
dan
pembukaan akaun BSN.
10.
Senarai

Murid

Berkeperluan

Khas

12

keputusan
pengesahan
pegawai
perubatan kepada pihak sekolah.
11.
Sekolah memanjangkan keputusan
pengesahan kepada PPD untuk
dibuat penempatan.

dipanjangkan
untuk
urusan
penempatan.
11.
Program Pemulihan dijalankan bagi
murid
yang
disahkan
bukan
erkeperluan khas.

12.
Tamat.

12.
Tamat.

CARTA ALIR PROSEDUR PENGESAHAN MURID

BERKEPERLUAN KHAS
DATA PORTAL
LINUS NKRA

SARINGAN INSTRUMEN
IPMBDP dan ISD

JPN / PPD

SEKOLAH
(GURU PEMULIHAN
KHAS)

PEGAWAI PERUBATAN
(HOSPITAL/KLINIK
KESIHATAN)

BERKEPERLUAN
KHAS

BUKAN
BERKEPERLUAN
KHAS

PENEMPATAN
MURID KE PPKI
(JPN)

KELAS
PEMULIHAN

CARTA ALIR PROSEDUR OUTREACH BERPUSAT

PENDAFTARAN
SEMAKAN

MURID/IBUBAPA/
PENJAGA/GURU

PENYELARAS PROJEK

SARINGAN
PENDENGARAN

SARINGAN
PERTUTURAN
PEGAWAI

PERUBA
TAN

SARINGAN PENGLIHATAN
JKM
(KAD OKU)

TERAPI CARA KERJA

PSIKOLOGI

DISLEKSIA

BSN
(AKAUN
BANK)

JPN/PPD
PENEMPATAN
KE PPKI

KELAS PEMULIHAN
KHAS

4.0

JAWATAN KUASA PELAKSANA PROGRAM OUTREACH

Pembentukan Jawatan kuasa Induk Pengesahan
Berkeperluan Khas yang terdiri daripada:

Murid

LINUS

4.0.1 Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM)

4.0.2 Jabatan Pendidikan Negeri (JPN)
4.0.3 Pejabat Pendidikan Daerah (PPD)
4.0.4 Jabatan Kesihatan Negeri
4.0.5 Jabatan Kebajikan Masyarakat Negeri
4.0.6 Bank Simpanan Nasional (BSN)
4.0.7 Jabatan Kemajuan Orang Asli (JAKOA)/ Ketua Anak Negeri
4.0.8 Kaunselor Pentadbiran PPD / JPN
4.0.9 Jawatankuasa Kemajuan dan Keselamatan Kampung (JKKK)
4.0.10
4.1

Pihak yang berterlibat

Peranan Agensi Yang Terlibat

4.1.1 Kementerian Pendidikan Malaysia

i.

Bahagian Pendidikan Khas (BPKhas) sebagai Penyelaras

peringkat kebangsaan.
Menyediakan garis panduan.
Menyelaraskan takwim, kewangan,

ii.
iii.

mesyuarat,

iv.

pemantauan.
Menyediakan kertas konsep, pelaporan dan tindakan

v.

susulan.
Menyelaras ahli pasukan Multiple Disciplinary Team
(MDT).
Memantau pelaksanaan program.

vi.

Pusat Perkhidmatan Pendidikan

i.
ii.
iii.

peranan berikut:
Mengurus dan memberi

Khas (3PK) memainkan

taklimat

kepada

petugas

semasa program berlangsung.

Bertindak sebagai ahli MDT mengikut kepakaran.
Membantu memberi khidmat nasihat kepada JPN.
6

4.1.2 Jabatan Pendidikan Negeri

i.

Sektor Pendidikan Swasta dan Pendidikan Khas sebagai

ii.

penyelaras peringkat negeri.

Membentuk Jawatan kuasa Induk dan Jawatan kuasa Kerja
yang terdiri daripada JPN, JKN, JKM, PPD, 3PK KPM, JAKOA,

iii.

BSN dan agensi lain yang berkaitan.

Bertindak sebagai Jawatan kuasa Induk dan Jawatankuasa

iv.
v.

Kerja.
Menyelaras MDT.
Menyelaras dan mengumpul data untuk dihantar ke

vi.

BPKhas.
Membincang secara terperinci bersama-sama pegawai
perubatan untuk menyelaras Program Outreach dan

rujukan terus.
vii. Menyelaras mesyuarat Jawatan kuasa Induk dan Jawatan
kuasa Kerja peringkat negeri.
viii. Menentukan lokasi Program Outreach.
ix. Melaksanakan taklimat perlaksanaan Program Outreach
x.
xi.

di peringkat daerah.
Memantau pelaksanaan program.
Menyerahkan senarai nama murid berkeperluan khas
hasil

daripada

Program

Outreach

kepada

Pegawai

Pendidikan Khas untuk tujuan penempatan murid.

xii. Menyediakan pelaporan penuh perlaksanaan Program
Outreach kepada BPKhas.
xiii. Membuat anggaran perbelanjaan dan membentang serta
melaporkan status perbelanjaan bagi setiap bulan selepas
waran diturunkan.
4.1.3 Pejabat Pendidikan Daerah (PPD)
4.1.3.1
Penolong
Pegawai
Pendidikan Khas dan
Pendidikan Swasta
i.
ii.
iii.
iv.

Pendidikan

Daerah

Penyelaras peringkat daerah.

Membentuk Jawatankuasa peringkat daerah.
Menyelaras mesyuarat peringkat daerah.
Menyediakan pusat Program Outreach dan
persiapan

tempat/

makan

dan

minum/
7

pengangkutan/ penginapan dan perkara lain yang

berkaitan.
v. Melaksanakan taklimat kepada pihak sekolah.
vi. Menyelaras murid untuk proses rujukan terus.
vii. Menyediakan dan menghantar
data dan
pelaporan ke JPN.
viii.Membuat tindakan susulan selepas Outreach.
ix. Mencadangkan penempatan murid berkeperluan
khas.
Pegawai FasiLINUS

4.1.3.2

i.

Bertindak

sebagai

peringkat daerah.
ii. Bekerjasama

jawatankuasa

membantu

pelaksana

mengesan

murid

berkeperluan khas.
iii. Mengumpul dan membekalkan data murid.
iv. Memastikan dokumen murid
yang berkaitan
lengkap.
v. Bertindak

sebagai

agen

penghubung/pemudahcara di antara
agensi semasa pelaksanaan program.
vi. Membantu program impak Program Outreach

4.1.4 Sekolah
i.
ii.
iii.

Membentuk Jawatankuasa peringkat sekolah.

Menyelaras mesyuarat peringkat sekolah.
Menghantar senarai nama murid dan dokumen ISD,

iv.

IPMBDP yang lengkap ke PPD.

Guru Pemulihan menyediakan dokumen lengkap seperti
IPMBDP,

ISD,

Surat

kebenaran Ibubapa

penjaga

(BPKh01), Borang Pemeriksaan Perubatan (BPKh02),

hasil kerja murid (buku latihan, fail profil murid, salinan
dokumen pengenalan diri murid dan ibu bapa dan
v.
vi.

dokumen lain yang berkaitan).

Memberi taklimat awal kepada ibubapa murid
yang terlibat.
Mendapatkan surat persetujuan daripada ibubapa dan
penjaga (BPKh01).
8

vii. Memaklumkan ibubapa atau penjaga untuk membawa

murid

ke

klinik/hospital

atau

menghadiri

Program

Outreach.
viii. Sekolah memastikan murid yang disahkan berkeperluan
khas diuruskan mengikut keperluan murid berkenaan.
4.1.5

Jabatan Kebajikan Masyarakat

i.

Memberi penerangan kepada ibu bapa dan penjaga

tentang kepentingan pendaftaran Orang Kurang Upaya

ii.
iii.
4.1.6

4.1.7

(OKU).
Menyediakan borang pendaftaran kad OKU.
Memproses kad OKU.

Jabatan Kesihatan Negeri

i.
ii.
iii.

Menyediakan pasukan MDT.

Menetapkan tarikh (kes Rujukan Terus).
Menerima senarai rujukan dan memulangkan borang

iv.
v.
vi.

pengesahan ke PPD.
Menyediakan peralatan pemeriksaan.
Menjalankan pemeriksaan dan diagnosis.
Membuat pengesahan murid.

JAKOA / Ketua Anak Negeri

i.
ii.
iii.

Mengesan murid yang tidak hadir.

Memberi khidmat nasihat kepada ibubapa.
Menyelaras pendaftaran sijil lahir/kad pengenalan orang

iv.

asli (bagi yang tiada).

Menyediakan pengangkutan untuk murid dan ibu bapa
bagi orang asli.

4.1.8

Bank Simpanan Nasional

i.
ii.

Membuka akaun bagi murid yang layak.

Menyelaras pembukaan akaun bagi murid yang layak di
kawasan pedalaman.

4.1.9

Kaunselor Pentadbiran PPD / JPN

i.

Memberi

khidmat

bimbingan

nasihat

tentang

kepentingan Program Outreach.

Membantu menyelaras pengurusan murid, ibubapa dan

ii.

penjaga sepanjang Program Outreach.

4.1.10 Jawatankuasa Kemajuan dan Keselamatan Kampung (JKKK)
i.
ii.

Membantu menyelaras Program Outreach.

Membantu memberi khidmat nasihat

iii.

5.0

kepada

ibubapa dan penjaga.

Membantu mengesan murid.

PASUKAN PETUGAS PROGRAM OUTREACH BERPUSAT

Pasukan petugas ini dibentuk bagi melaksanakan Program Outreach bagi

setiap negeri. Pasukan ini terdiri daripada dua kumpulan yang
bertanggungjawab menguruskan program dan mengesahkan status
murid.
A. Pengurusan

Ketua Program -KPM/JPN

Penyelaras (Event Manager) 3PK / JPN/PPD
Jurucakap Program
10

Fasilitator Murid 3PK, JPN/PPD

Pendaftar
Guru Pemulihan Khas

B. Multiple Disciplinary Team (MDT)

5.1

Pegawai Perubatan
Audiologis
Patologis Pertuturan
Psikologis Klinikal
Optometris / Saringan Penglihatan
Terapis Cara Kerja
Guru Disleksia

Tugas dan Tanggungjawab

Pengurusan
5.1.1 Ketua Program
5.1.1.1Memastikan MDT diwujudkan semasa program
dijalankan.
5.1.1.2Mewujudkan hubungan dengan pihak yang
berkaitan untuk memastikan kelancaran program.
5.1.1.3Menyampaikan maklumat terkini kepada ahli
pasukan, guru dan
jawatankuasa.
5.1.1.4Penyediaan tempat dan kemudahan untuk
program.
5.1.1.5Memastikan semua bahan yang diperlukan dalam
fail dilengkapkan
5.1.2.

Penyelaras Program

5.1.2.1 Memastikan program berjalan lancar.

5.1.2.2 Memberi taklimat berkaitan perjalanan Program
Outreach.
5.1.2.3 Menyelesaikan isu dan masalah yang timbul
semasa program berlangsung.
11

5.1.3

Pegawai Seranta
5.1.3.1

Menyelaras taklimat kepada ibubapa, guru

dan komuniti yang terlibat.

5.1.3.2

Memastikan maklumat disampaikan dengan

cepat, jelas dan tepat.

5.1.3.3

Mengurus dokumentasi program.

5.1.4 Fasilitator murid

5.1.4.1 Membantu menguruskan murid bagi
melancarkan perjalanan Program Outreach.
5.1.4.2

Menyemak rujukan pergerakan murid

berdasarkan borang carta alir.

5.1.4.3 Mengiringi murid untuk pemeriksaan MDT

5.1.4.4

5.1.5

Petugas Pendaftaran
5.1.5.1

5.2

Membawa murid ke meja pendaftaran ( bagi

tujuan mengumpul semula fail)

Pendaftaran kehadiran murid.

5.1.5.2

Mengumpul semula fail selepas murid

mendapat khidmat MDT.

5.1.5.3

Membuat salinan dokumen keputusan untuk

tujuan rekod.

Multi Displinary Team (MDT)

Pasukan Pelbagai Disiplin (MDT) hendaklah ditubuhkan di
peringkat negeri dan daerah. Pasukan ini bertanggungjawab
dalam menentukan dan membuat keputusan tentang murid
berkeperluan khas. Panel peringkat negeri diurus selia oleh
Jabatan Pendidikan Negeri dan di peringkat daerah oleh
Pejabat Pendidikan Daerah.

12

5.2.1

Pegawai Perubatan
5.2.1.1Membuat pemeriksaan dan rujukan kepada MDT
yang lain
5.2.1.2Membuat keputusan pengesahan murid dengan
merujuk pelaporan MDT yang lain.

Bagi MDT di bawah akan bertanggungjawab sebagai :

i. Melaksanakan saringan, penilaian dan diagnosis.
ii. Membuat pelaporan dapatan penilaian.
iii. Membuat rujukan seterusnya.

5.2.2

Audiologis
Bertanggungjawab menjalankan Ujian Saringan, Ujian
Diagnostik Pendengaran, memberi khidmat nasihat,
konsultasi, kepada ibu bapa, penjaga serta guru-guru
khususnya dari aspek pengendalian murid bermasalah
pendengaran.

5.2.3

Patologis Pertuturan-Bahasa
Perkhidmatan

Patologi

Pertuturan-Bahasa

bertanggungjawab untuk mengenal pasti

saringan

pertuturan bahasa serta konsultansi kepada ibu bapa

dan guru

dalam masalah bahasa, pertuturan dan

komunikasi.
5.2.4

Terapis Cara Kerja

Berperanan untuk membuat saringan dalam aspek cara
kerja murid. Merangkumi aspek kemahiran motor halus,
motor kasar, koordinasi mata dengan tangan dan tahap
kefungsian kognitif murid. Saringan OT melibatkan
beberapa aktiviti yang telah ditetapkan berdasarkan
aspek komponen yang telah dinyatakan.
13

5.2.5

Psikologis Klinikal
Psikologis klinikal bertanggungjawab untuk membuat
Ujian Saringan, konsultasi dan hipotesis awal berkaitan
masalah kesihatan mental kanak-kanak untuk ujian
lanjutan / diagnosis.

5.2.6

Optometris
Pegawai bertanggungjawab untuk melaksanakan
saringan penglihatan, membuat pelaporan dan rujukan
seterusnya.

5.2.7

Guru Disleksia
Membuat rumusan skor bagi mengenalpasti murid
berkemungkinan mengalami kebarangkalian disleksia
atau tidak.

6.0

DOKUMEN YANG PERLU DISEDIAKAN

6.1

PEJABAT PELAJARAN DAERAH

6.1.1 Borang Pendaftaran Program Outreach

(Borang ORE

01)
14

6.2.2 Borang Pergerakan Murid Outreach

(Borang ORE

02)
6.2

SEKOLAH
6.2.1 Salinan dokumen pengenalan diri/ Mykid/ Sijil kelahiran
murid.
6.2.2 Salinan

dokumen

pengenalan

diri/Kad

Pengenalan/pasport ibu bapa/penjaga.

6.2.3 Surat kebenaran ibu bapa/penjaga (BPKh01)
6.2.4 Borang Pemeriksaan Perubatan (BPKh02)
6.2.5 Instrumen Saringan LINUS
6.2.6 Instrumen

Pengesanan

Murid

Bermasalah

Dalam

Pembelajaran (IPMBDP) telah dilengkapkan.

6.2.7 Instrumen

Saringan

Disleksia

(ISD)

yang

telah

dilengkapkan.
6.2.8 Hasil kerja atau buku latihan murid (Beg sekolah
bersama hasil kerja murid)
6.2.9 Fail profil murid Salinan Rekod Kehadiran murid, buku
kesihatan, rekod prestasi murid, rekod pemeriksaan
semasa kehamilan ibu, rekod

pemeriksaan bayi dan

lain-lain.
6.2.10

Wang untuk membuka akaun BSN bagi murid yang

disahkan Berkeperluan Khas sebanyak RM 10.00 (Jika

Berkaitan)
8.0

PENUTUP
Garis Panduan ini diharap dapat membantu Jabatan Pendidikan
Negeri (JPN), Pejabat Pedidikan Daerah (PPD) dan Guru Besar
melaksanakan proses Pengesahan Murid Berkeperluan Khas oleh
pegawai perubatan. Melalui proses ini murid LINUS Tegar dapat
mengikuti pembelajaran yang sesuai dengan tahap kemampuan dan
keperluan mereka.

15