Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

PHN TCH CC BO CO TI CHNH CNG TY

Mc tiu
Bi ny nhm gii thiu v hng dn s dng cc k thut phn tch cc bo co ti
chnh cng ty gip gim c ti chnh nh gi c thc trng v tnh hnh ti chnh
cng ty nhm hoch nh hoc a ra cc quyt nh ti chnh. c xong bi ny bn s
hiu c vai tr ca phn tch cc bo co ti chnh cng nh s dng c cc k
thut phn tch ti chnh nh phn tch t s, phn tch xu hng, phn tch c cu v
phn tch ch s.

1. GII THIU CHUNG

Bi 1 ch ra rng qun tr ti chnh cng ty lin quan n vic ra cc quyt nh u t,
quyt nh ngun vn v quyt nh phn chia c tc. Cc quyt nh ny c thc hin
hin ti nhng s nh hng n tng lai ca cng ty. Do vy, gim c ti chnh cn
hiu c tnh hnh ti chnh hin ti ca cng ty trc khi ra quyt nh. Mun vy,
gim c ti chnh c th thc hin phn tch bo co ti chnh ca cng ty. Phn tch cc
bo co ti chnh cng ty l qu trnh s dng cc bo co ti chnh ca cng ty phn
tch v nh gi tnh hnh ti chnh ca cng ty. Mc ch ca phn tch bo co ti chnh
l nhm nh gi tnh hnh ti chnh v hot ng ca cng ty c c s ra nhng quyt
nh hp l. Phn tch bo co ti chnh cng ty c th do bn thn cng ty hoc cc t
chc bn ngoi cng ty bao gm cc nh cung cp vn nh ngn hng, cng ty ti chnh,
cng ty cho thu ti chnh v cc nh u t nh cng ty chng khon, cc qu u t,
thc hin.
Ty theo li ch khc nhau, cc bn c lin quan thng ch trng n nhng kha
cnh phn tch khc nhau. Nh cung cp hng ho v dch v thng ch trng n tnh
hnh thanh khon v kh nng tr cc khon n ngn hn ca cng ty trong khi cc nh
u t th ch trng n kh nng tr n di hn v kh nng sinh li ca cng ty. Cc
nh u t v c bn ch trng n li nhun hin ti v li nhun k vng trong tng
lai ca cng ty cng nh s n nh ca li nhun theo thi gian.
V mt ni b, cng ty cng tin hnh phn tch ti chnh c th hoch nh v
kim sot hiu qu hn tnh hnh ti chnh cng ty. hoch nh cho tng lai, gim
c ti chnh cn phn tch v nh gi tnh hnh ti chnh hin ti v nhng c hi v
thch thc c lin quan n tnh hnh hin ti ca cng ty. Cui cng, phn tch ti chnh
gip gim c ti chnh c bin php hu hiu nhm duy tr v ci thin tnh hnh ti
chnh cng ty, nh , c th gia tng sc mnh ca cng ty trong vic thng lng vi
ngn hng v cc nh cung cp vn, hng ho v dch v bn ngoi.
Trong phm vi bi ny khi ni n phn tch cc bo co ti chnh l ni n phn
tch da trn gic ca cng ty, tc l phn tch nm tnh hnh ti chnh cng ty t
o lng v nh gi tnh hnh ti chnh cng ty nhm c nhng quyt nh ph hp
cho hoch nh ti chnh trong tng lai. Ngoi ra, trong bi ny gip bn c th hc
tp c l thuyt, kinh nghim v ng dng c cc k thut phn tch bo co ti
chnh, chng ti trnh by ring bit hai phn: Phn tch bo co ti chnh cng ty M v
Phn tch bo co ti chnh cng ty Vit Nam. Sau chng ti trnh by phn so snh

Nguyn Minh Kiu

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

gia hai k thut phn tch gip bn thy c cch thc ng dng phn tch bo co
ti chnh vo thc tin Vit Nam.
2. PHN TCH BO CO TI CHNH CNG TY M
Phn ny trnh by l thuyt v k thut phn tch bo co ti chnh ca mt cng ty M.
Trong bi 2, chng ta thy cc bo co ti chnh trnh by tnh hnh ti chnh ca cng
ty mt thi im (bng cn i ti sn) hoc qua mt thi k (bo co thu nhp) hoc c
hai (bo co li nhun gi li v bo co lu chuyn tin t). Tuy nhin, cc bo co ti
chnh ny t thn chng ch cung cp c d liu ti chnh (financial data) ch cha
cung cp nhiu thng tin ti chnh (financial information). c c thng tin ti chnh,
chng ta cn a cc bo co ti chnh ny vo phn tch. ng trn quan im ca nh
u t, phn tch bo co ti chnh nhm d bo tng lai v trin vng ca cng ty.
ng trn quan im qun l, phn tch bo co ti chnh nhm c hai mc tiu: va d
bo tng lai va a ra nhng hnh ng cn thit ci thin tnh hnh hot ng
cng ty.
2.1 Ti liu phn tch
minh ha mt cch lin tc, c th v chi tit, cc bng bo co ti chnh ca cng ty
MicroDrive1 nh trnh by trong bi 2 s c s dng lm ti liu phn tch trong bi
ny. Cc bo co ti chnh c s dng phn tch y bao gm: Bng cn i ti sn
(bng 6.1) v Bo co thu nhp (Bng 6.2) nh trnh by di y.
Bng 6.1: Bng cn i ti sn ca MicroDrive (triu $)
Nm Nm
Ti sn
nay trc N v vn ch s hu
Tin mt v tin gi
10
15 Phi tr nh cung cp
u t ngn hn
65 N ngn hn NH
Khon phi thu
375
315 Phi tr khc
Tn kho
615
415 Tng n ngn hn phi tr
Tng ti sn lu ng 1,000
810 N di hn
Ti sn c nh rng

1,000

Tng ti sn

2,000

870 Tng n phi tr

C phiu u i
C phiu thng
Li nhun gi li
Tng cng vn ch s hu
Tng n v vn ch s
1,680 hu

Nm
nay
60
110
140
310
754

Nm
trc
30
60
130
220
580

1,064
40
130
766
936

800
40
130
710
880

2,000

1,680

Trong bi 2 v bi ny u s dng cc bo co ti chnh ca MicroDrive c trnh by trong Financial

Management ca Birgham minh ha v lm c s hc tp cng nh ng dng vo Vit Nam.

Nguyn Minh Kiu

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

Bng 6.2: Bo co thu nhp ca MicroDrive Inc. (triu $)

Doanh thu rng

Ch ph hot ng cha k khu hao
Thu nhp trc thu, li, khu hao TSHH v khu hao TSVH
(EBITDA)
Khu hao ti sn hu hnh (TSHH)
Khu hao ti sn v hnh (TSVH)
Khu hao ti sn
Thu nhp trc thu v li (EBIT)
Tr li
Thu nhp trc thu (EBT)
Tr thu
Thu nhp trc khi chia c tc u i
C tc u i
Thu nhp rng
C tc c phn thng
Li nhun gi li
Thng tin trn c phn
Gi c phn
Thu nhp trn c phn (EPS)
C tc trn c phn
Gi tr s sch trn c phn
Dng tin trn c phn

Nm
Nm
nay
trc
3,000.00 2,850.00
2,616.20 2,497.00
383.80
100.00
100.00
283.80
88.00
195.80
78.32
117.48
4.00
113.48
56.74
56.74

353.00
90.00
90.00
263.00
60.00
203.00
81.20
121.80
4.00
117.80
53.01
64.79

23.00
2.27
1.13
17.92
4.27

26.00
2.36
1.06
16.80
4.16

2.2 Phn tch t s

Phn tch t s ti chnh l k thut phn tch cn bn v quan trng nht ca phn tch
bo co ti chnh. Phn tch cc t s ti chnh lin quan n vic xc nh v s dng cc
t s ti chnh o lng v nh gi tnh hnh v hot ng ti chnh ca cng ty. C
nhiu loi t s ti chnh khc nhau. Da vo cch thc s dng s liu xc nh, t s
ti chnh c th chia thnh ba loi: t s ti chnh xc nh t bng cn i ti sn, t s
ti chnh xc nh t bo co thu nhp v t s ti chnh xc nh t c hai bo co va
nu. Da vo mc tiu phn tch, cc t s ti chnh c th chia thnh: cc t s thanh
khon, cc t s n, t s kh nng hon tr li vay, cc t s hiu qu hot ng, cc t
s kh nng sinh li, v cc t s tng trng. Sau y s hng dn cch xc nh v
phn tch cc t s ny.

Nguyn Minh Kiu

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

2.2.1

Phn tch ti chnh

Bi 6

T s thanh khon

T s thanh khon l t s o lng kh nng thanh ton n ngn hn ca cng ty. Loi
t s ny gm c: t s thanh khon hin thi (current ratio) v t s thanh khon nhanh
(quick ratio). C hai loi t s ny xc nh t d liu ca bng cn i ti sn, do ,
chng thng c xem l t s c xc nh t bng cn i ti sn, tc l ch da vo
d liu ca bng cn i ti sn l xc nh hai loi t s ny. ng trn gc
ngn hng, hai t s ny rt quan trng v n gip chng ta nh gi c kh nng thanh
ton n ca cng ty.
T s thanh khon hin thi (cn gi l t s thanh khon ngn hn) c xc nh da
vo thng tin t bng cn i ti sn bng cch ly gi tr ti sn lu ng chia cho gi tr
n ngn hn phi tr. Cng thc xc nh t s ny p dng trong trng hp cng ty
MicroDrive nh sau:
Ty so thanh khoan hien thi =

Gia tr tai san lu ong 1000

=
= 3,2 lan
310
Gia tr n ngan han

Bnh quan nganh = 4,2 lan

Gi tr ti sn lu ng bao gm tin, chng khon ngn hn, khon phi thu v tn kho.
Gi tr n ngn hn bao gm khon phi tr ngi bn, n ngn hn ngn hng, n di
hn n hn tr, phi tr thu, v cc khon chi ph phi tr ngn hn khc. Khi xc nh
t s thanh khon hin thi chng ta tnh c hng tn kho trong gi tr ti sn lu ng
m bo cho n ngn hn. Tuy nhin, trn thc t hng tn kho km thanh khon hn v
phi mt thi gian v chi ph tiu th mi c th chuyn thnh tin. trnh nhc im
ny, t s thanh khon nhanh nn c s dng.
T s thanh khon nhanh c xc nh cng da vo thng tin t bng cn i ti sn
nhng khng k gi tr hng tn kho vo trong gi tr ti sn lu ng khi tnh ton. Cng
thc xc nh t s thanh khon nhanh nh sau:
Gia tr tai san lu ong - GT hang ton kho
Gia tr n ngan han
1000 - 615
=
= 1,2 lan
310

Ty so thanh khoan nhanh =

Bnh quan nganh = 2,1 lan

Mc d t s thanh khon nhanh ca MicroDrive thp hn bnh qun ngnh nhng t s

ny vn ln hn 1, ngha l nu ch n i tin MicroDrive vn c kh nng s dng
ti sn thanh khon nhanh chi tr m khng cn thanh l tn kho.

Nguyn Minh Kiu

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

2.2.2

Phn tch ti chnh

Bi 6

T s qun l ti sn hay t s hiu qu hot ng

Nhm t s ny o lng hiu qu qun l ti sn ca cng ty, chng c thit k tr

li cu hi: Cc ti sn c bo co trn bng i ti sn c hp l khng hay l qu cao
hoc qu thp so vi doanh thu? Nu cng ty u t vo ti sn qu nhiu dn n d
tha ti sn v vn hot ng s lm cho dng tin t do v gi c phiu gim. Ngc li,
nu cng ty u t qu t vo ti sn khin cho khng ti sn hot ng s lm tn hi
n kh nng sinh li v, do , lm gim dng tin t do v gi c phiu. Do vy, cng
ty nn u t ti sn mc hp l. Th nhng, nh th no l hp l? Mun bit iu
ny chng ta phn tch cc t s sau:
a. T s hot ng tn kho (Inventory activity)
nh gi hiu qun l tn kho ca cng ty chng ta c th s dng t s hot ng tn
kho. T s ny c th o lng bng ch tiu s vng quay hng tn kho trong mt nm
hoc s ngy tn kho.
Doanh thu
3000
=
= 4,9 vong
Gia tr hang ton kho 615
Bnh quan nganh = 9,0 vong
Vong quay hang ton kho =

Vng quay tn kho ca MicroDrive l 4,9 trong khi ca bnh qun ngnh l 9,0. iu ny
cho thy rng cng ty u t qu nhiu vo tn kho. Nu lin h t s ny vi t s
thanh khon hin thi v t s thanh khon nhanh chng ta c th nhn thy liu c cng
ty gi kho nhiu di dng ti sn ng khng tiu th c khng. Vic gi nhiu
hng tn kho s dn n s ngy tn kho ca cng ty s cao. iu ny phn nh qua ch
tiu s ngy tn kho.
So ngay ton kho =

So ngay trong nam

360
=
= 73,47 ngay
So vong quay hang ton kho 4,9

b. K thu tin bnh qun (Average collection period ACP)

T s ny dng o lng hiu qu v cht lng qun l khon phi thu. N cho bit
bnh qun mt khon phi thu mt bao nhiu ngy. Cng thc xc nh k thu tin bnh
qun nh sau:
Gia tr khoan phai thu
375
=
= 45 ngay
Doanh thu hang nam/360 3000/360
Bnh quan nganh = 36 ngay

Ky tien bnh quan =

Nguyn Minh Kiu

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

K thu tin bnh qun ca MicroDrive hi cao hn so vi bnh qun ngnh. iu ny cho
thy rng thc t chnh sch qun l khon phi thu ca cng ty cha c thc hin mt
cch hp l. Trong tng lai nn quan tm ci thin hiu qu mt ny.

c. Vng quay ti sn c nh (Fixed assets turnover ratio)

T s ny o lng hiu qu s dng ti sn c nh nh my mc, thit b v nh xng.
Cng thc xc nh t s ny nh sau:
Vong quay tai san co nh =

Doanh thu
3000
=
= 3,0 lan
Tai san co nh rong 1000

Bnh quan nganh = 3,0 lan

Cng nh bnh qun ngnh, vng quay ti sn c nh ca MicroDrive l 3 ln. iu ny

cho thy cng ty hin kh hp l trong vic u t vo ti sn c nh. Tuy nhin, khi
phn tch t s ny cn lu l mu s chng ta s dng gi tr ti sn rng, ngha l
gi tr ti sn sau khi tr khu hao. Do , phng php tnh khu hao c nh hng
quan trng n mc chnh xc ca vic tnh ton t s ny.

d. Vng quay tng ti sn (Total assets turnover ratio)

T s ny o lng hiu qu s dng ti sn ni chung m khng c phn bit l ti
sn lu ng hay ti sn c nh. Cng thc xc nh vng quay tng ti sn nh sau:
Vong quay tong tai san =

Doanh thu
3000
=
= 1,5 lan
Gia tr tong tai san 2000

Bnh quan nganh = 1,8 lan

T s ny ca MicroDrive hi thp hn so vi bnh qun ngnh, cho thy rng bnh qun
mt ng ti sn ca cng ty to ra c t doanh thu hn so vi bnh qun ngnh ni
chung. Trong tng lai cng ty nn ch ci thin sao cho hiu qu s dng ti sn c
tt hn bng cch n lc gia tng doanh thu hoc bn bt i nhng ti sn ng khng
cn thit.
Cn lu rng nhm cc t s qun l ti sn c thit k trn c s so snh gi
tr ti sn, s dng s liu thi im t bng cn i ti sn, vi doanh thu, s dng s
liu thi k t bo co thu nhp nn s hp l hn nu chng ta s dng s bnh qun gi
tr ti sn thay cho gi tr ti sn trong cc cng thc tnh. Tuy nhin, iu ny c th
khng tr thnh vn nu nh bin ng ti sn gia u k v cui k khng ln lm.
Trong bi ny chng ta b qua vic s dng s liu bnh qun tit kim thi gian vi
gi nh s u k v cui k chnh lch nhau khng ng k. Nhng trn thc t, khi
phn tch bo co ti chnh bn cn lu thm iu ny.

Nguyn Minh Kiu

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

2.2.3

Phn tch ti chnh

Bi 6

T s qun l n

Trong ti chnh cng ty, mc s dng n ti tr cho hot ng ca cng ty gi l

n by ti chnh. n by ti chnh c tnh hai mt. Mt mt n gip gia tng li nhun
cho c ng, mt khc, n lm gia tng ri ro. Do , qun l n cng quan trng nh
qun l ti sn. Cc t s qun l n bao gm:

a. T s n trn tng ti sn
T s n trn tng ti sn, thng gi l t s n, o lng mc s dng n ca cng
ty so vi ti sn. Cng thc xc nh t s ny nh sau:
Tong n
310 + 754
=
= 53,2%
Gia tr tong tai san
2000
Bnh quan nganh = 40,0%

Ty so n =

Tng n trn t s ca cng thc tnh bao gm n ngn hn v n di hn phi tr. Ch

n thng thch cng ty c t s n thp v nh th cng ty c kh nng tr n cao hn.
Ngc li, c ng thch mun c t s n cao v s dng n by ti chnh ni chung
gia tng kh nng sinh li cho c ng. Tuy nhin, mun bit t s ny cao hay thp cn
phi so snh vi t s n ca bnh qun ngnh. Trong v d ang xt, t s n ca
MicroDrive hi cao hn bnh qun ngnh.

b. T s kh nng tr li (Ability to pay interest) hay t s trang tri li vay

S dng n ni chung to ra c li nhun cho cng ty, nhng c ng ch c li khi
no li nhun to ra ln hn li phi tr cho vic s dng n. Nu khng, cng ty s
khng c kh nng tr li v gnh nng li gy thit hai cho c ng. nh gi kh
nng tr li ca cng ty chng ta s dng t s kh nng tr li. Cng thc xc nh t s
ny nh sau:
Ty so kha nang tra lai =

EBIT
283,8
=
= 3,2 lan
Chi ph lai vay
88

Bnh quan nganh = 6,0 lan

T s ny o lng kh nng tr li ca cng ty. Kh nng tr li ca cng ty cao hay

thp ni chung ph thuc vo kh nng sinh li v mc s dng n ca cng ty. Nu
kh nng sinh li ca cng ty ch c gii hn trong khi cng ty s dng qu nhiu n th
t s kh nng tr li s gim. Trong v d ang xt, t s kh nng tr li ca
MicroDrive l 3,2 ln trong khi ca trung bnh ngnh l 6,0 ln. MicroDrive c t s kh
nng tr li thp hn trung bnh c l do cng ty c t s n hi cao hn trung bnh
ngnh.

Nguyn Minh Kiu

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

c. T s kh nng tr n
T s kh nng tr li cha tht s phn nh ht trch nhim n ca cng ty, v ngoi li
ra cng ty cn phi tr n gc v cc khon khc chng hn nh tin thu ti sn. Do ,
chng ta khng ch c quan tm n kh nng tr li m cn quan tm n kh nng
thanh ton n ni chung. o lng kh nng tr n chng ta s dng t s sau:
EBITDA + Thanh toan tien thue
Chi ph lai vay + N goc + Thanh toan tien thue
283,8 + 100 + 28 411,8
=
=
3,0 lan
88 + 20 + 28
136
Bnh quan nganh = 4,3 lan

Ty so kha nang tra n =

Khi tnh t s ny cn lu khi phc li tin thu, do tin thu c khu tr nh l

chi ph hot ng ra khi EBITDA. Trong v d ang xt, gi s trong chi ph hot ng
ca cng ty c 28 triu $ l tin thu.
2.2.4

T s kh nng sinh li

Trong cc phn trc, chng ta bit cch phn tch cc t s o lng kh nng thanh
khon, t s qun l ti sn v t s qun l n. Kt qu ca cc chnh sch v quyt nh
lin quan n thanh khon, qun l ti sn v qun l n cui cng s c tc ng v
c phn nh kh nng sinh li ca cng ty. o lng kh nng sinh li chng ta
c th s dng cc t s sau:

a. T s li nhun trn doanh thu (profit margin on sales)

T s ny phn nh quan h gia li nhun rng v doanh thu nhm cho bit mt ng
doanh thu to ra c bao nhiu ng li nhun dnh cho c ng. Cng thc tnh t s
ny nh sau:
Li nhuan rong
TS li nhuan tren doanh thu =
Bnh quan nganh = 5,0%

danh cho co ong 113,5

=
= 3,8%
Doanh thu
3000

Trong v d ang xt, MicroDrive c t s li nhun trn doanh thu l 3,8% trong khi
bnh qun ngnh l 5%. C ngha l c mi 100 ng doanh thu to ra c 3,8 ng li
nhun dnh cho c ng, t s ny hi thp hn cht t so vi bnh qun ngnh.

Nguyn Minh Kiu

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

b. T s sc sinh li cn bn (Basic earning power ratio)

T s ny phn nh kh nng sinh li cn bn ca cng ty, ngha l cha k n nh
hng ca thu v n by ti chnh. Cng thc xc nh t s ny nh sau:
EBIT
283,8
=
= 14,2%
Tong tai san 2000
Bnh quan nganh = 17,2%

TS sc sinh li can ban =

T s ny phn nh kh nng sinh li trc thu v li ca cng ty, cho nn thng c

s dng so snh kh nng sinh li trong trng hp cc cng ty c thu sut thu thu
nhp v mc s dng n rt khc nhau.

c. T s li nhun rng trn ti sn (return on total assets)

T s li nhun rng trn ti sn (ROA) o lng kh nng sinh li trn mi ng ti sn
ca cng ty. Cng thc xc nh t s ny bng cch ly li nhun rng sau thu chia cho
tng gi tr ti sn.
Li nhuan rong danh cho co ong thng 113,5
=
= 5,7%
Tong tai san
2000
Bnh quan nganh = 9,0%

ROA =

Trong v d ang xt, t s ROA ca MicroDrive l 5,7% kh thp so vi bnh qun

ngnh. Nguyn nhn l do kh nng sinh li cn bn ca cng ty thp cng vi chi ph li
cao do s dng nhiu n lm cho ROA ca cng ty thp.

d. T s li nhun rng trn vn ch s hu (return on common equity)

ng trn gc c ng, t s quan trng nht l t s li nhun rng trn vn ch s
hu (ROE). T s ny o lng kh nng sinh li trn mi ng vn ca c ng thng.
Cng thc xc nh t s ny nh sau:
Li nhuan rong danh cho co ong thng 113,5
=
= 12,7%
Von co phan thng
896
Bnh quan nganh = 15,0%
ROE =

Trong v d ang xt, t s ROE ca MicroDrive l 12,7% hi thp so vi bnh qun

ngnh, nhng khng qu thp nh t s ROA. iu ny l do n by ti chnh c tc
dng lm gia tng li nhun rng dnh cho c ng.

Nguyn Minh Kiu

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

2.2.5

Phn tch ti chnh

Bi 6

T s tng trng

Cc t s tng trng cho thy trin vng pht trin ca cng ty trong di hn. Do vy,
nu u t hay cho vay di hn ngi ta thng quan tm nhiu hn n cc t s ny.
Phn tch trin vng tng trng ca cng ty c th s dng hai t s sau:
a. T s li nhun tch ly - T s ny nh gi mc s dng li nhun sau thu
tch ly cho mc ch ti u t. Do vy n cho thy c trin vng pht trin ca
cng ty trong tng lai. T s ny xc nh theo cng thc sau:

Ty so li nhuan tch luy =

Li nhuan tch luy

56,74
=
= 0,50
Li nhuan sau thue 113,48

Trong trng hp ca MicroDrive, chng ta thy rng cng ty dnh khon 50% li
nhun sau thu tch ly cho mc nh ti u t sau ny. y l mt t l tch ly kh
tt. Tuy nhin mun nh gi chnh xc hn cn so snh vi t s tch ly ca ngnh, tic
rng trong v d ang xt chng ta khng c bnh qun ngnh ca t s ny.
b.

T s tng trng bn vng - T s ny nh gi kh nng tng trng ca vn ch

s hu thng qua tch ly li nhun. Do vy c th xem t s ny phn nh trin vng
tng trng bn vng -- tng trng t li nhun gi li.

Li nhuan tch luy

Von chu s hu
TS LN tch luy x LN sau thue
=
Von chu s hu
= TS LN tch luy x Li nhuan tren von chu s hu
= 0,50 x 12,7 = 6,35%

Ty so tang trng ben vng =

2.2.6

T s gi tr th trng

Cc nhm t s kh nng thanh khon, t s qun l ti sn, t s qun l n v t s kh

nng sinh li nh trnh by cc phn trc ch phn nh tnh hnh qu kh v hin
ti ca cng ty. Gi tr tng lai ca cng ty nh th no cn ty thuc vo k vng ca
th trng. Cc t s th trng c thit k o lng k vng ca nh u t dnh
cho c ng. Cc t s th trng gm c:

a. T s P/E (Price/Earning Ratio)

T s ny cho thy nh u t sn sng tr bao nhiu c c mt ng li nhun ca
cng ty. Cng thc tnh t s ny nh sau:

Nguyn Minh Kiu

10

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Ty so P/E =

Phn tch ti chnh

Bi 6

Gia co phan
23,00
=
= 10,1 lan
Li nhuan tren co phan 2,27

Bnh quan nganh = 12,5 lan

Trong v d ang xt, t s P/E ca MicroDrive l 10,1, iu ny c ngha l nh u t
sn sng b ra 10,1 dollar kim c 1 dollar li nhun.

b. T s P/C
T s ny t ph bin hn t s P/E n ch s dng trong mt s ngnh m gi c c phiu
c quan h cht ch vi ngn lu hn l vi li nhun rng. Cng thc tnh t s ny nh
sau:

Ty so P/C =

Gia co phan
23,00
=
= 5,4 lan
Ngan lu tren co phan 4,27

Bnh quan nganh = 6,8 lan

Trong v d ang xt, MicroDrive c t s P/C thp hn bnh qun ngnh cho thy rng
trin vng ca cng ty km hn bnh quan ngnh hoc ri ro ca cng ty cao hn bnh
qun ngnh.

c. T s M/B
T s M/B so snh gi tr th trng ca c phiu vi gi tr s sch hay mnh gi c
phiu. Cng thc xc nh t s ny nh sau:

Ty so M/B =

Gia tr th trng cua co phieu 23,00

=
= 1,3 lan
17,92
Menh gia co phieu

Bnh quan nganh = 1,7 lan

Trong t s ny, mu s c xc nh bng cch ly vn ch s hu chia cho s c phn
ang lu hnh. Trong v d ang xt, chng ta c mnh gi c phiu ca cng ty
MicroDrive bng $896/50 = 17,92$.
S dng kt qu ny chng ta tnh c t s M/B ca MicroDrive l 1,3 ln.
iu ny c ngha l nh u t sn sng mua c phiu ca MicroDrive cao hn mnh gi
cht t.

2.3 Tm tt cc t s ti chnh
Cc t s ti chnh va ch ra v phn tch mc 2.2 gip cc nh phn tch trong ni b
cng nh bn ngoi cng ty c th nm c tnh hnh ti chnh ca cng ty trong qu
kh cho n hin ti, t , c quyt nh ng trong tng lai. Cc t s ny cn c
phn loi cho tin s dng v so snh vi bnh qun ngnh c c s nh gi tnh hnh
ti chnh cng ty. Nhm gip cc bn tin s dng cc t s ti chnh, mc ny tm tt
cc t s ti chnh trnh by. Bng 6.2 trnh by cng thc v cch tnh tng nhm t
Nguyn Minh Kiu

11

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

s bao gm t s thanh khon, t s qun l ti sn, t s qun l n, t s kh nng sinh

li v t s gi tr th trng.

Bng 6.2: Tm tt cc t s ti chnh ca MicroDive Inc. (triu $)

Loi t s
Cng thc tnh
Cch tnh Kt
TB
qu ngnh
Thanh
khon
Hin thi
= 3,2
4,2
1000
Tai san lu ong
N ngan han phai tra
310
Nhanh
= 1,2
2.1
385
Tai san lu ong - Ton kho
310
N ngan han phai tra
Qun l ti
sn
= 4,9
9,0
Vng quay
Doanh thu
3000
tn kho
GT ton kho
615
K thu tin
= 45
36
Khoan phai thu
375
bq
ngy
Doanh thu/360
3000/360 ngy
= 3,0
3,0
Vng quay
3000
Doanh thu
ti sn c
GT tai san co nh rong
1000
nh
=1,5
1,8
Vng quay
3000
Doanh thu
tng ti sn
GT tong tai san
2000
Qun l n
=
T s n
40%
1064
Tong n
53,2%
2000
GT tong tai san
= 3,2
6,0
Kh nng
283,8
EBIT
tr li
Lai phai tra
88
Kh nng
= 3,0
4,3
411,8
EBITDA + Tien thue
tr n
136
Lai phai tra + N goc + Tien thue
Sinh li
Li nhun
=
5,0%
113,5
Li nhuan cho co ong thng
trn doanh
3,8%
3000
Doanh thu
thu
Kh nng
=
17,2%
283,8
EBIT
sinh li cn
14,2%
Tong tai san
2000
bn
ROA
=
9,0%
113,5
Li nhuan cho co ong thng
5,7%
2000
Tong tai san
ROE
=
15%
113,5
Li nhuan cho co ong thng
12,7%
896
Von co phan thng
Gi tr th

Nguyn Minh Kiu

nh
gi

Km
Km

Km
Km

H i
thp
Cao
Thp
Thp

Km

Km

Km

12

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

trng
P/E

Gia th trng co phieu

EPS
P/C
Gia th trng co phieu
Ngan lu tren co phieu
M/B
Gia th trng co phieu
Menh gia co phieu
2.4 Phn tch xu hng

Phn tch ti chnh

23,00
2,27
23,00
4,27
23,00
17,92

Bi 6

= 10,1

12,5

Thp

= 5,4

6,8

Thp

= 1,3

1,7

Thp

Phn tch xu hng l k thut phn tch bng cch so snh cc t s ti chnh ca cng
ty qua nhiu nm thy c xu hng tt ln hay xu i ca cc t s ti chnh. Thc
ra, y ch l bc tip theo ca phn tch t s. Sau khi tnh ton cc t s nh trnh
by trong phn trc, thay v so snh cc t s ny vi bnh qun ngnh chng ta cn c
th so snh cc t s ca cc nm vi nhau v so snh qua nhiu nm bng cch v th
thy xu hng chung. K thut phn tch ny s c minh ha trong phn 3.

2.5 Phn tch c cu (common size analysis)

Phn tch c cu l k thut phn tch dng xc nh khuynh hng thay i ca tng
khon mc trong cc bo co ti chnh. i vi bo co kt qu kinh doanh, phn tch c
cu c thc hin bng cch tnh v so snh t trng ca tng khon mc so vi doanh
thu qua cc nm thy c khuynh hng thay i ca tng khon mc. Tng t,
trong phn tch c cu bng cn i k ton chng ta cng tnh ton v so snh t trng
ca tng khon mc ti sn vi tng ti sn v tng khon mc ca ngun vn so vi
tng ngun vn.
u im ca phn tch c cu l cung cp c s so snh tng khon mc ca tng
bo co hoc so snh gia cc cng ty vi nhau, c bit l khi so snh gia cc cng ty
c qui m khc nhau. Trong bi ny, chng ta s dng cc bo co ti chnh ca
MicroDire qua hai nm v thc hin phn tch c cu cho tng nm, sau so snh vi
nhau v so snh vi bnh qun ngnh. Kt qu phn tch c cu bo co kt qu kinh
doanh c trnh by bng 6.3 v kt qu phn tch c cu bng cn i k ton c
trnh by bng 6.4.

Bng 6.3: Phn tch c cu bng bo co kt qu kinh doanh cng ty MicroDirve

S tuyt i
T trng
Nm
Nm
Nm nay
Nm trc
nay
trc
Doanh thu rng
3,000.00
2,850.00 100.0% 100.0%
Ch ph hot ng cha k khu hao
2,616.20
2,497.00 87.2% 87.6%
Khu hao
100.00
90.00
3.3%
3.2%
Tng chi ph
2,716.20
2,587.00 90.5% 90.8%
Thu nhp trc thu v li (EBIT)
283.80
263.00
9.5%
9.2%
Tr li
88.00
60.00
2.9%
2.1%
Thu nhp trc thu (EBT)
195.80
203.00
6.5%
7.1%
Tr thu
78.32
81.20
2.6%
2.8%
Nguyn Minh Kiu

13

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Thu nhp trc khi chia c tc u i

C tc u i
Thu nhp rng
Co tc c phn thng
Li nhun gi li

Phn tch ti chnh

117.48
4.00
113.48
56.74
56.74

Bi 6

121.80
4.00
117.80
53.01
64.79

3.9%
0.1%
3.8%
1.9%
1.9%

4.3%
0.1%
4.1%
1.9%
2.3%

Bng 6.4: Phn tch c cu bng cn i k ton cng ty MicroDrive

S tuyt i
Ti sn
Tin mt v tin gi

Nm nay

T trng

Nm trc Nm nay

Nm trc

10

15

0.5%

0.9%

65

0.0%

3.9%

Khon phi thu

375

315

18.8%

18.8%

Tn kho

615

415

30.8%

24.7%

Tng ti sn lu ng

1,000

810

50.0%

48.2%

Ti sn c nh rng

1,000

870

50.0%

51.8%

Tng ti sn

2,000

1,680

100.0%

100.0%

60

30

3.0%

1.8%

N ngn hn NH

110

60

5.5%

3.6%

Phi tr khc

140

130

7.0%

7.7%

Tng n ngn hn phi tr

310

220

15.5%

13.1%

N di hn

754

580

37.7%

34.5%

Tng n phi tr

1,064

800

53.2%

47.6%

C phiu u i

40

40

2.0%

2.4%

C phiu thng

130

130

6.5%

7.7%

Li nhun gi li

766

710

38.3%

42.3%

Tng cng vn ch s hu

936

880

46.8%

52.4%

Tng n v vn ch s hu

2,000

1,680

100.0%

100.0%

u t ngn hn

N v vn ch s hu
Phi tr nh cung cp

2.6 Phn tch Du Point

Phn tch Du Point l k thut phn tch bng cch chia t s ROA v ROE thnh nhng
b phn c lin h vi nhau nh gi tc ng ca tng b phn ln kt qu sau cng.
K thut ny thng c s dng bi cc nh qun l trong ni b cng ty c ci
nhn c th v ra quyt nh xem nn ci thin tnh hnh ti chnh cng ty bng cch no.
K thut phn tch Du Point da vo hai phng trnh cn bn di y, gi chung l
phng trnh Du Point.

Nguyn Minh Kiu

14

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

ROA = Lai gop x Vong quay tong tai san

Li nhuan rong Doanh thu
x
Doanh thu
Tong tai san
= 3,8 x 1,5 = 5,7%
=

ROA = Lai gop x Vong quay tong tai san x He so s dung von co phan
Li nhuan rong Doanh thu
Tong tai san
x
x
Doanh thu
Tong tai san Von co phan thng
= 3,8 x 1,5 x 2,23 = 12,7%
=

Cc phng trnh Du Point trn y c th minh ha bng hnh v 6.1

Hnh 6.1: Minh ha phn tch Du Point

ROE = 12,7%

ROA = 5,7%

Nhn vi

Nhn vi

T l li gp = 3,8%

Li nhun rng
= 113,5$

Chia
cho

Ti sn/Vn c phn thng = 2000/896 =2,23

Doanh thu
= 3000$

Doanh thu
= 3000$

Vng quay tng ti sn

Chia
cho

Tng ti sn
= 2000$

2.7 S dng v hn ch ca phn tch bo co ti chnh

Nh cp u bi, phn tch bo co ti chnh thng c s dng bi ba nhm
chnh. Cc nh qun l cng ty s dng phn tch, kim sot, v qua ci thin hot
ng ca cng ty. Cc nh phn tch tn dng bao gm nhn vin tn dng ngn hng;
chuyn vin phn tch v xp hng tri phiu, nhng ngi ny s dng phn tch bo co
ti chnh nh gi kh nng tr n ca cng ty. Cc nh phn tch c phiu s dng
phn tch bo co ti chnh nh gi hiu qu, li nhun, ri ro v trin vng pht trin
ca cng ty.
Qua bi ny bn thy phn tch bo co ti chnh cung cp c nhiu thng
tin b ch lin quan n hot ng v tnh hnh ti chnh ca cng ty. Tuy nhin, phn tch
bo co ti chnh cng c nhiu hn ch cn xem xt.

Nguyn Minh Kiu

15

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

Nhng hn ch tim n trong phn tch bo co ti chnh tp trung nhng im cn

quan tm nh c lit k di y:

C nhiu cng ty qui m rt ln v hot ng a ngnh, thm ch hot ng trong

nhng ngnh rt khc nhau, nn rt kh xy dng v ng dng h thng cc t s
bnh qun ngnh c ngha i vi nhng cng ty ny. Do , phn tch bo co ti
chnh thng ch c ngha trong nhng cng ty nh v khng c hot ng a
ngnh.
Lm pht c th nh hng xu v lm sai lch thng tin ti chnh c ghi nhn trn
cc bo co ti chnh khin cho vic tnh ton cc t s phn tch ti chnh tr nn sai
lch.
Cc yu t thi v cng lm nh hng n tnh hnh hot ng ca cng ty v khin
cho cc t s ti chnh c khuynh hng thay i bt thng. Chng hn vo ma v
tn kho tng ln cao hn bnh thng, nu s dng t s vng quay hng tn kho s
thy cng ty c v hot ng km hiu qu.
Cc t s ti chnh c xy dng v tnh ton t cc bo co ti chnh nn mc
chnh xc ca n ph thuc rt ln vo cht lng v nguyn tc thc hnh k ton.
Th nhng, nguyn tc v thc hnh k ton li c th khc nhau gia cc cng ty,
cc ngnh v cc quc gia, do , thc hnh k ton c th lm sai lch i cc t s
ti chnh.
Cc nh qun l cn c th li dng nguyn tc thc hnh k ton ch ng to ra
cc bo co ti chnh v qua to ra cc t s ti chnh nh mun ca mnh khin
cho phn tch bo co ti chnh khng cn l cng c nh gi v kim sot khch
quan.
i khi cng ty c vi t s rt tt nhng vi t s khc rt xu lm cho vic nh gi
chung tnh hnh ti chnh ca cng ty tr nn kh khn v km ngha.

3. PHN TCH BO CO TI CHNH CNG TY VIT NAM

Phn tch bo co ti chnh Vit Nam ch mi tht s bt u k t khi chuyn sang
kinh t th trng v c s xut hin ngy cng nhiu cc cng ty c phn. Doanh nghip
nh nc hu nh khng quan tm lm n phn tch bo co ti chnh, cc loi hnh
doanh nghip khc nh cng ty trch nhim hu hn, doanh nghip t nhn hay cng ty
hp danh hu nh qu nh b khin khng ngun lc v cng khng c nhu cu phn
tch bo co ti chnh. Cc ngn hng thng mi c phn gn y khi xem xt cho vay
i vi doanh nghip u c yu cu nhn vin tn dng phn tch tnh hnh ti chnh ca
khch hng trc khi quyt nh cho vay. Tuy nhin, vic phn tch ny v nhiu nguyn
nhn khc nhau vn cn mang tnh cht i ph hn l tm kim thng tin chnh xc v
khch hng. Gn y ch c cng ty chng khon l c tin hnh phn tch bo co ti
chnh ca cc cng ty nim yt mt cch thng xuyn v cng b cc t s ti chnh cho
cc nh u t tham kho. Trong phn ny chng ta ch yu xem xt thc hnh phn tch
bo co ti chnh cng ty Vit Nam do cc cng ty chng khon thc hin. Chng hn
y s ly phn tch bo co ti chnh ca Cng ty C phn ch bin hng xut khu Long
An (LAF) lm v d minh ho.
Bo co kt qu kinh doanh v bng cn i k ton ca LAF ln lt c trnh
by li bng 6.5 v 6.6.

Nguyn Minh Kiu

16

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bng 6.5: Bo co kt qu kinh doanh ca LAF (triu ng)

Khon mc
2006*
2005
2004
Doanh thu tng
699.982 521.319 521.319
Export revenue
508.311
Cc khon gim tr
78
Hng bn b tr li
Doanh thu thun
699.904 521.319 521.319
Gi vn bn hng
690.670 460.890 460.890
Li nhun tng
9.234
60.430
60.430
Chi ph bn hng
14.566
9.739
9.739
Chi ph qun l doanh nghip
8.807
11.650
11.650
Li nhun t hot ng SXKD
-14.139
39.040
39.040
Thu nhp hot ng ti chnh
8.976
1.575
1.575
Chi ph hot ng ti chnh
10.831
10.068
10.068
Interest payable
8.447
Li nhun t hot ng ti chnh
-1.856
-8.493
-8.493
Thu nhp bt thng
2.777
546
546
Chi ph bt thng
27
304
304
Li nhun bt thng
2.750
242
242
Li nhun trc thu
-13.245
30.789
30.789
Thu thu nhp doanh nghip
7.675
7.675
Li nhun thun
-13.245
23.114
23.114

Bi 6

2003
328.044

2002
259.216

47
327.997
304.430
23.567
7.961
4.377
11.230
1.357
7.285

259.216
233.260
25.956
6.193
4.358
15.404
846
5.502

-5.928

-4.656
289
187
102
10.850
2.687
8.164

1.581
6.883
1.682
5.201

(*) Unaudited report(s).

Bng 6.6: Bng cn i k ton cng ty LAF Phn ti sn (triu ng)

Ti sn
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
Ti sn lu ng v u 210.764 120.055 92.642 66.353 88.758 54.876 61.520
t ngn hn
Tin mt
9.986
2.070
4.607 3.349
461
794
96
Tin mt ti qu
340
188
130
174
101
287
19
Tin gi ngn hng
9.646
1.882
4.477 3.175
360
507
77
Cc khon u t ti
3.980
6.455
1.725 4.650 4.680 1.461 1.000
chnh ngn hn
u t chng khn
3.980
6.880
1.725 5.020 5.050 1.461 1.000
ngn hn
D phng gim gi u
-425
-370
-370
t ngn hn
Cc khon phi thu
39.720 35.237 22.717 16.195 19.107 25.329 14.095
Phi thu ca khch hng 35.192 30.134 19.270 12.485 14.436 20.539 10.476
Tr trc ngi bn
1.311
768
492 2.156
803
212
67
Thu V.A.T c hn
2.725
4.312
3.138 1.424 3.693 1.999 3.451
li
Cc khon phi thu
493
23
18
130
176 2.579
101
khc

Nguyn Minh Kiu

17

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

D phng n xu
Hng tn kho
Nguyn liu, vt liu
tn kho
Cng c, dng c
trong kho
Chi ph sn xut kinh
doanh d dang
Thnh phm tn kho
Hng h tn kho
D phng gim gi hng
tn kho
Ti sn lu ng khc
Tm ng
Chi ph tr trc
Chi ph ch kt
chuyn
Ti sn ch x l
Cc khon th chp, k
cc, k qu ngn
hn
Chi s nghip
Ti sn c nh v u
t di hn
Ti sn c nh
Ti sn c nh hu
hnh
Nguyn gi ti sn c
nh hu hnh
Hao mn lu k ti sn
c nh hu hnh
Ti sn c nh v hnh
Nguyn gi ti sn c
nh v hnh
Hoa mn lu k ti sn
c nh v hnh
Cc khon u t ti
chnh di hn
Gp vn lin doanh
Chi ph xy dng c
bn d dang
Tng cng ti sn
Ngun vn
N phi tr
N ngn hn
Vay ngn hn

Nguyn Minh Kiu

Phn tch ti chnh

Bi 6

-201
60.013 39.462 63.108 20.625 43.868
28.011 14.205 20.049 8.661 13.472

151.179
74.269

70.071
34.236

229

106

26

32

372

12

17

12.874

5.494

5.463

3.484

3.553

4.232

1.898

37.263
26.545

25.219
5.015

5.899
247
277
224

5.998
532
33

3.356
180

2.473
210

1.191
137
689

6.495
255
197

2.307
191
775

154
4.997

5.433

3.177

2.263

364

6.044

1.340

21.516

224
20.563

224
224
16.919 14.366

211
8.723

172
5.258

154
5.514

17.658
12.306

17.513
11.525

14.169 13.431
8.436 7.663

5.108
4.902

4.980
4.878

5.269
5.154

22.536

19.607

15.358 13.244 10.332

9.733

9.111

-10.230

-8.082

-6.922

-5.581

-5.430

-4.855

-3.957

5.352
6.377

5.988
6.377

5.733
5.861

5.769
5.861

206
262

102
137

115
137

-1.025

-389

-128

-92

-56

-35

-22

211

211

211

211

211

211
2.539

211
723

211
3.404

211
68

211
34

3.858

3.050

13.963 16.510 10.665

12.551 5.232 28.729
-260

5.629 11.067
3.133 17.413
-1.042

232.281 140.618 109.561 80.719 97.481 60.134 67.034

2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
175.549 87.907 76.498 45.955 65.539 27.626 38.131
174.768 86.912 75.623 42.668 64.188 26.346 36.631
125.338 55.335 51.942 27.062 32.507 10.755 7.947

18

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phi tr cho ngi bn

Ngi mua tr tin
trc
Thu v cc khon phi
np nh nc
Phi tr cng nhn vin
N khc
N di hn
Vay di hn
N khc
Chi ph phi tr
Ngun vn ch s
hu
Vn v qu
Ngun vn kinh
doanh
Chnh lch t gi
Qu u t pht trin
Qu d tr
Li nhun cha phn
phi
C phiu qu
Ngun kinh ph, qu
khc
Qu d phng v tr
cp vic lm
Qu khen thng v
phc li
Ngun kinh ph s
nghip
Ngun kinh ph s
nghip nm nay
Tng cng ngun vn

Phn tch ti chnh

3.825
98

Bi 6

18.584

13.553
2

5.538
1.494

2.353

26.313

9.731

11.867

3.408
1.126

4.662
3.630

1.614
3.168

781
781
56.732

995
995
52.711

2.370 1.135 1.698

683
2.512
445 3.272 1.522
2.792 1.236 1.125 1.500
2.792 1.236 1.125 1.500
874
495
115
156
874
495
115
156
33.064 34.764 31.942 32.508 28.903

55.838
38.992

52.265
31.162

32.653 33.965 31.208 31.767 27.796

30.162 26.680 26.193 25.554 25.471

7
11.321
412
5.106

2
4.704
966
19.817

-9
3.611
966
2.307

5
2.387
966
5.018

9
1.932
966
2.108

5
1.544
772
3.893

-3
1.544
772
12

894

-4.385
446

-4.385
411

-1.090
799

734

741

1.107

504

504

504

512

6.802 27.748

5.436

431
216

5.184 25.832

665

217

182

66

366

229

229

229

229

229

229

229

229

229

229

229

232.281 140.618 109.561 80.719 97.481 60.134 67.034

Bo co ti chnh ca LAF qua cc nm t 1999 n 2005 do Cng ty Chng khon Si

Gn cng b trn website: www.ssi.com.vn . Da vo cc bo co ti chnh ny cng ty
chng khon Si Gn tin hnh phn tch v cng b cc t s ti chnh nh di y
(bng 6.7) cho cc nh u t tham kho.

Nguyn Minh Kiu

19

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

Bng 6.7: Cc ch s ti chnh ca LAF2

Khon mc

2002

2001

2000

1999

1998

Ch s n
N ngn hn/Vn c phn

122,74% 200,95%

81,04% 126,74%

N phi tr/Vn c phn

132,19% 205,18%

84,98% 131,93%

N phi tr/Tng ti sn

56,93%

67,23%

45,94%

22,13%

-7,93% 122,44%

56,88%

T l tng trng
Tng trng doanh thu
Tng trng li nhun thun

169,11% -21,82%

10,30% 31,52%

78,21% -69,60% -3,56%

Ch s kh nng thanh ton

Kh nng thanh ton n ngn hn

1,56

1,38

2,08

1,68

Kh nng thanh ton nhanh

0,63

0,40

1,30

0,48

10,01%

6,00%

6,77%

7,89% 17,65%

3,15%

1,43%

1,68%

2,10%

Li nhun thun/Vn c phn (ROE)

23,48%

9,50%

11,94%

7,53%

Li nhun thun/Tng ti sn (ROA)

10,11%

3,11%

6,45%

3,25%

Vng chu chuyn ti sn lu ng

3,91

2,39

4,20

1,68

Vng chu chuyn tng ti sn

3,21

2,18

3,83

1,55

Vng chu chuyn hng tn kho

6,57

3,36

11,18

2,36

Cc ch s hiu qu kinh doanh

Li nhun gp/Doanh thu
Li nhun thun/Doanh thu

Doanh thu trn 1 CP

Li nhun thun trn 1 CP(EPS)

135.727 111.137 120.714

4.275

1.588

2.032

7,62%

54.268 49.199
1.140

4. SO SNH V NHN XT
Tht cht phn tch bo co ti chnh cng ty Vit Nam l qu trnh vn dng v a l
thuyt phn tch bo co ti chnh hc tp c t l thuyt v thc hnh phn tch bo
co ti chnh cng ty M vo Vit Nam. Tuy nhin, do nguyn tc thc hnh k ton v
iu kin mi trng kinh doanh ca Vit Nam c m s khc bit nn thc hnh phn
tch bo co ti chnh cng ty Vit Nam c mt s im khc bit so vi cng ty M.

Th nht, phn tch bo co ti chnh cng ty Vit Nam t khi c tin hnh v mc
ch nh gi v kim sot bi cc nh qun l trong ni b cng ty m ch yu do
ngn hng hay cng ty chng khon l nhng ngi bn ngoi cng ty thc hin.
Cng ty chng khon Si Gn s dng t Ch s thay v T s i vi thut ng Ratio

Nguyn Minh Kiu

20

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

Th hai, phn tch bo co ti chnh cng ty Vit Nam gp mt tr ngi ln l khng

c d liu bnh qun ngnh so snh. iu ny lm gim i phn no ngha trong
vic nh gi tnh hnh ti chnh cng ty.
Th ba, do bo co kt qu kinh doanh ca Vit Nam khng tch bch r rng cc
khon chi ph tin thu v li vay nn t khi cc nh phn tch s dng t s o lng
kh nng thanh ton li vay v kh nng tr n, tr khi ngn hng v ch n v qu
quan trng t s ny nn phi tm cch tch phn chi ph ny t chi ph hot ng ti
chnh.
Th t, ng trn gc nh u t v c ng, ch tiu ROE hay li nhun rng
thuc v c ng l rt ng quan tm. Tuy nhin, do bo co kt qu kinh doanh ch
dng li ch bo co li nhun rng l bao nhiu, trong khi thc t khng phi tt
c li nhun rng u thuc v c ng, do cng ty phi trch lp mt s qu khc,
nn ch tiu li nhun rng d gy ra s sai lch k vng cho c ng.
Th nm, mc tin cy ca s liu trn bo co ti chnh khng cao, k c cc bo
co ti chnh qua kim ton, nn kt qu phn tch v nh gi tnh hnh ti chnh
cng ty thng qua phn tch bo co ti chnh thng ch c gi tr tham kho hn l
phn nh ng thc trng.

5. HNG DN THC HIN PHN TCH BO CO TI CHNH

C nhiu cch tip cn khc nhau trong vic phn tch tnh hnh ti chnh cng ty. Trong
phm vi bi ny chng ta tip cn phn tch ti chnh t cc khun kh nh m t hnh
v 6.2 v 6.3, trong hnh 6.2 m t khun kh phn tch ti chnh da vo mc ch
cn hnh 6.3 m t phn tch ti chnh da theo loi phn tch. S tch bit ny gip
bn d dng theo di ch thc ra khi phn tch ti chnh bao gi nh phn tch cng kt
hp c hai.

Hnh 6.2: Khun kh phn tch ti chnh da vo mc ch

Phn tch nhu cu ngun vn

ca cng ty
Phn tch tnh hnh ti chnh v
kh nng sinh li ca cng ty
Phn tch ri ro kinh doanh ca
cng ty

Nguyn Minh Kiu

Quyt nh nhu cu
ngun vn ca cng ty

Thng lng
vi nh cung
cp vn

21

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

Hnh 6.3: Khun kh phn tch ti chnh da vo loi phn tch

Phn tch t s:
T s thanh khon
T s n
T s chi ph ti chnh
T s hot ng
T s kh nng sinh li
T s tng trng
Phn tch so snh:
So snh xu hng
So snh trong ngnh
Phn tch c cu

o lng v nh gi:
Tnh hnh ti chnh
Tnh hnh hot ng ca
cng ty

Phn tch ch s

ng trn gic ngn hng, thng phn tch ti chnh theo khun kh trnh by trn
hnh 6.3, mc ch ca phn tch l nhm nh gi c tnh hnh ti chnh v tnh
hnh hot ng t c nhn nh ng n v kh nng hon tr n vay ca cng ty.
Trong cc k thut phn tch bo co ti chnh, Vit Nam hin ti k thut phn
tch t s ti chnh c s dng nhiu nht. Phn tch cc t s ti chnh lin quan n
vic xc nh v s dng cc t s ti chnh o lng v nh gi tnh hnh v hot
ng ti chnh ca cng ty. C nhiu loi t s ti chnh khc nhau. d dng tip cn
v ng dng, bn nn phn loi cc t s ti chnh. Da vo cch thc s dng s liu
xc nh, t s ti chnh c th chia thnh ba loi: t s ti chnh xc nh t bng cn i
ti sn, t s ti chnh t bo co thu nhp v t s ti chnh t c hai bo co va nu.
Da vo mc tiu phn tch, cc t s ti chnh c th chia thnh: cc t s thanh khon,
cc t s n, t s kh nng hon tr n v li vay, cc t s hiu qu hot ng, cc t s
kh nng sinh li, v cc t s tng trng.
Mt khi nm c tt c cc loi t s ti chnh c th s dng trong phn tch,
k n bn cn nm vng cc bc tin hnh phn tch t s. Nhiu sinh vin sau khi
hon tt chng trnh hc nh trng i vo thc tin vn gp khng t kh khn khi
i din vi vic phn tch t s ti chnh ca mt cng ty. a s sinh vin khng bit bt
u t u v kt thc ch no. gip cc bn c th d dng hn trong thc hnh,
chng ti, sau nhiu nm nghin cu v tham kho kin ca nhiu ngi thc hnh,
ngh cc bc tin hnh phn tch t s ti chnh nh sau:
Bc 1: Xc nh ng cng thc o lng ch tiu cn phn tch
Bc 2: Xc nh ng s liu t cc bo co ti chnh lp vo cng thc tnh
Bc 3: Gii thch ngha ca t s va tnh ton
Bc 4: nh gi t s va tnh ton (cao, thp, hay ph hp)
Bc 5: Rt ra kt lun v tnh hnh ti chnh ca cng ty
Bc 6: Phn tch cc yu t nh hng n t s ti chnh
Bc 7: a ra cc khuyn ngh khc phc hoc cng c cc t s ti chnh
Bc 8: Vit bo co phn tch

Nguyn Minh Kiu

22

Chng trnh Ging dy Kinh t Fulbright

2007-08

Phn tch ti chnh

Bi 6

Bm cht vo cc bc ny bn khng ch d dng trong vic phn tch cc t s ti

chnh nh c trnh by trong ti liu hng dn v hc tp, m bn cn c th vn
dng sng to t c th b sung thm mt s loi t s khc phc v cho nhu cu
phn tch ca ring bn. C iu cn lu l cc bc phn tch nu trn c th thay i
ty theo mc tiu v gc phn tch ca bn. n y l lc bn th phn tch tng t
s ti chnh.

Tm tt
Phn tch bo co ti chnh l qu trnh s dng cc bo co ti chnh ca mt cng ty c
th tin hnh cc k thut phn tch nh phn tch t s, phn tch khuynh hng, phn
tch c cu v phn tch Du Point nhm nh gi tnh hnh ti chnh ca cng ty c
nhng quyt nh ph hp. Quan tm n phn tch bo co ti chnh cng ty thng gm
c ba nhm chnh: cc nh qun l cng ty, cc ch n v cc nh u t. Mi ngi u
c mi quan tm n nhng kha cnh khc nhau i vi tnh hnh ti chnh cng ty. Tuy
nhin, hu ht u rt ch trng n phn tch t s v thng s dng phn tch t s
nh gi cc mt sau: kh nng thanh ton, kh nng qun l ti sn, kh nng qun l n,
kh nng sinh li v k vng ca th trng vo gi tr cng ty.
Mc d phn tch bo co ti chnh cung cp c nhiu thng tin hu ch v
quan trng nhng n vn c nhng mt hn ch cn nm vng vt qua hoc trnh
nhng tc ng lm sai lch kt qu phn tch. Phn tch bo co ti chnh Vit Nam
cn nhiu hn ch cn vt qua bng cch ci thin hn mi trng kinh doanh, c bit
l s liu bnh qun ngnh.

Nguyn Minh Kiu

23