Se Grsostome Wana ay trang Cinatang Pilipino ua
"Fewagranat ug kanyaug ama sa Europa. Pagkatapas ug petoag
taong pamamalagt roow ay nagbalik tte ra Pitipinar, Datét va
Canyaug pagdating ay uaghaudeg a Kapitan Tiyaga ag wang
salo-~vate hung saan tte ay dinaluhan ana Padre Damaso,
Padre Scbiyla, Jugente Gueuarra, Danya Ucetorniua at clang
matataae ua tas, 1a tepunau Kastila. Sa hapuuaug cyou ay
hintya uc Padre Damase ua sigaug dating bura ug San Diega,
aug binata uguact to'y hindi na lamang utya praauacn at
pan uagdatilang may mahalagaug
I ose: rela ders: Siya éclata bilang
auak-anakan ut Kapitan Ryago, sang mayamaug taga-
Bcuundok. roug Cenata ay dumalausa dalaga teuabukasan at
+a kanilaug pag-untayau ay dé uakaligtaang guuttaia aug
hanilang pagmamahalan simula pa ra banclang paghabata, Dé
aakaligtaang basaking mute ut Maria Clara ang mga téham
ug Giuata ra hanya bags pa man cte mag-anal 1a Europa.
Bago tumuage 1¢ Wana 1a Saa Diego ay ipinagtapat 24
kanya ui “Tugeute Guevama ug Guardia Scbil aug tuughol sa
Aagkamatay aga kanyang amaug s Don Rafact, aug
mayamaug asenders 1a bayang Yast,Ayou ca Ttayeute, st Dan Rafael ay pinaratangan ui Padre Damase;
ua Enche at Pittheatere, gawa ug di uice pagstsimba at pauguagumpisat.
Nadagdagas pa ug aug pangyayart ang parataug ua ts. Winsan ay may
dang mauiningel ug bacuis ua nakaaway ug aug bataug mag-aaral, wakea
ta aé Dau Rafael at tinataugaa ang bata, aagatit aug kabradar at sla aug
aagpantaban, 1a kasamaang palad ay tamama ang ete ug kastila 1a aug
bate ua kanyaug thiaamatay. Uiniutaug aug pagkamatay aa its ug kabradar
hay Dow Rafact, piuag-ansig siya, uagsedpecat ang kauyaug mga tihem wa
haaway at uaghanap ug ha-tbaug sakdat, Siya ay uabilanggs at wg malapit
wang matiiar ang aapin ay uagharakit aug matauda at uamatay ta
Ciaugguau, Di pa rit uasigahan si Padre Damar sa pangyayaring iyou.
Tucusau niga ug tagapaglibiug wa hukayin aug Caughay ui Dou Rafacl sa
Kinatilibingan uitoug sementerys para sa hatotikbe at ibaou sa Kbingan ug mga
Iucath at dahl umecdan noon at sa kabigacau ug Caughay ay ipinasya 4g
tagapagltibiug ua icapouua lamang ite 2a laa. Windé binalak ui Wana aug
maghigauct sa gtnawang tabukiudang tte ue Padre Damaso at sa hatip ay
(pinagpatuloy ang balak ug banyaug ama ua magpataye ug paaralan. Sa
pagdiiwaug ag paglalagay ug anang bate ug paanalan ay kamancth aang
mapatay st Vara bang hindi siya uaitégtas ue Elias. Sa paglagpat ug bata
habang tta'y tucthahauges ay hindi si Wanna aug uasaut bandi aug taoug
binayaran ug tihim ua kaaway ug biaata.
Sa pauaughaliaug iathaudag we Uarna pagkatapas ug pagbabasbas ay
mocking piuasanriugar uc Padre Damase aug biwata, hindi ua lamaug niga
dana te papausinin sabatit wang tamakin aug alaals uy Kauyaug ama ay
hiudé wa siya uakapagpigd at tiuaugkaug raksakin aug pari, salamat wa
lamang at uapigian ite ui Waria Clara.Dakil sa paugyayantug ta ay tttniualag a werkamanyan st Vana ug
Ansobispa ug simbatang Ratetike Roamans. Sinamantata tte ut Padre
Damase upang utuan rt Kapitan “Tyage ua sinatn aug basunduan sa
pagpapakasal uina Wana at Uaria Clara. Nais ug pari ua ang
mapaugasawua ug dalaga ay si Linares ua waug binataug bastila wa
bagoug dating sa Pilipinas. Dahitsa paghasindaksa gamuhoug Cato uaoug
ana ug pagdniwang st Maria Clara'y uaghasakitat uaglubla, Dail sa
piuadalang gamot ui Wanna wa siya uamang ipiuainom ui Sinaug
gumating agad aug dalaga.
Sa taloug ug Kapitan Heneral ay uapawalaug bia aug
pagkakacskamulgada ui Wana at tpcnaaya ug anabiapa ua mult sigaug
tauggapin oa simbatang Kacalihe. WNgunit. wagkataon wasug sinatakay ag
nga taoug pluag-auuig aug kuanrtel ug sibel at aug uapagbiacaugaug may
éagagawan ay st Wana kaya siya ay dinakip at thintlauggs. Wala
calagaug tinataman dite aug binata sapaghat uang hausapin siya we
Elias upang pameuuan ang mga piuag-uesig ay tahasau siyang Cumatgge
at siuabing haklauman ay hindi siya maaring mamta sa mga taoug
hamakatauast sa bayat.
Napawataug-bira aug bintaug kay Uama sapaghat sa paglititis wa
ginawa ay walang sine maug makapagsali wa siga'y kasabuat sa
kageluhauy waganap. Subatit aug satat aya kay Maria Clara wa
aapasatamay 1g hakuman aug styang giaawaug saugkapan upang sya'g
onapatamak. Nagkarasu ag taudaau sa bahay una Kapitan Tyage apang
patayag aug kasanduau sa pagpapatasal ut Maria Clara kay Linares
ad samautalang uagagauap ite ay uakatakas ut Tbarna sa bilaugguan sa
celoug ui Etias.Bage culeyaug camakas ay uagharooug ag paghatataon se
Uanang maghacsap sita ug them ai Maria Clara,. Auya'y ipinaghatoot
wa wiya rite aug kalayaan at saua'y tmigaya siya at matahimee aa aug
haloobau.Tpinatioanag at Maria Clara na ang tiham na kanyaug tntingacan at
sigaug ginamit sa tukaman ay uakuha sa kanya sa pamamagicanng
pagbabautat pananaket. Uppiuaticra mga tham ua tte ang dalawaug
ttham ua tstuctat ug banyang tna Cage sya pauganak na uakeha wt
Padre Satut sa bewmbeate at dite wacaraad ua aug tanay aiyaug ama ay
et Padre Damase.Sinabi uiya bay Wana ua baya sya pakakaral bay
Ainares ay upaag ipagtanggalang karaugalan ag baagaug tua sebalit aug
pag ithig wiga saa binata ay di magbabage kaitauman. Samautata,
tamakas wa si Uama sa tulsug uc Elias, Sumakay sia ug bangka,
piuahiga sé Uama at tiuabanan ug dame at paghatapes ay tinction aig
log Pasig hauggaug makarating 1a Lama ug Bay. Mgeuit uaabeitan sila
ag mga teumutagis 1a kauila. Inirip uc Elias wa tegau aug mga a kaya
aacipan uiyang lumundag sa tubig kang saan inakalang si Wana ang
camalon haya henabsl az pinapuinkau siya ug mga sibel hauggaug mahawe
aug bakas ng paghakalaugeyat maghkulay-dage aug tabig. Nakanating sa
haalaman ut Waria Clara wa sé Warna'y uapatay ag mga Sibil sa
hauyaug pagtakas, Bug dataga'y ualuughot at uawatan ug fpag-asa baya'e
hinting utya bay Padre Damase ua siya'y ipasek sa kembente ug Santa
Clara upaug magmadne. Napititang paumayag ang pare sapaghat
ctgakaug sinabé ug dalaga ua stya'y magpapakamatay bapag hiadt
Alaagmadne.
Noche Buena waug makararing st Elias sa maatamat ua gubat ug mga
Yara, sagatan at uaughihina wa daau ucya aakatagpe si Basilis at ita
aitaug wala nang buhay. Gage siya ualagecar tg hininga ay suabeag,
wamatay siyaug hindé uakikita aug pagbabukang-tiwaywuay ty kaugang
Cayau at makakihita ay hawag sanang kalilimetan aug mga uaugamatay
dakil sa pagtatauggolsa bayan.HEAVY APPARATUSES
- Gyyroatics Aopatagesa
Z
=
=
=
bj