UNIVERZITET U ISTONOM SARAJEVU

SAOBRAAJNI FAKULTET
DOBOJ

Predmet: Planiranje saobraaja

Smijer: Drumski i gradski saobraaja

GODINJI RAD
TEMA: SAOBRAAJNA STUDIJA ZADRA

Student:
Br. indeksa:

Predmetni nastavnik: Prof dr. Jadranka JOVI

Asistent: Radenka BJELOEVI, dipl.in.saob.
Doboj, 2014. godine

GODINJI ZADATAK IZ PLANIRANJA SAOBRAAJA

Socio-ekonomski podaci
Zona
1
2
3
4
5
6
Ukupno

Broj stanovnika

Broj zaposlenih

Broj radnih mjesta

Postojee

Budue

Postojee

Budue

Postojee

Budue

19523
0
18009
8256
29745

25236
0
20432
9784
30900
10642
96994

16200
0
12300
2023
13563

17860
0
15200
3056
12936
9551
58603

3870
7965
19590
0
0

28010
11258
2641
0
0

31425

41909

75533

44086

Prostorna raspodjela ukupnih dnevnih kretanja

I-C
1
2
3
4
5
Ukupno

1
0
10235
3659
7542
8900
30336

2
27589
0
1870
5552
7965
42976

3
8750
2365
0
10859
9962
31936

4
6789
9713
10265
0
7652
34419

5
3913
6602
8931
4575
0
24021

Ukupno
47041
28915
24725
28528
34479
163688

Raspodjela po svrhama i nainu kretanja u toku dana

Svrha
Povratak kui
Posao
Ostalo
Ukupno:

Uee [%]
52
27
21
100

Nain
Pjeice
Putniko auto
JGPP
Ostalo
Ukupno:

Uee [%]
29
18
27
26
100

Raspodjela po svrhama i nainu kretanja u vrnom asu

Svrha
Povratak kui
Posao
Ostalo
Ukupno:

Uee [%]
7
82
11
100

Nain
Pjeice
Putniko auto
JGPP
Ostalo
Ukupno:

Uee [%]
31
20
28
21
100

SADRAJ:
2

1. METODOLOGIJA IZRADE SAOBRAAJNE STUDIJE GRADA ZADRA.........

2. ANALIZA POSTOJEEG STANJA............................................................................
2.1. Saobraajno-geografski poloaj.................................................................................
2.2. Analiza nezavisnih pokazatelja..................................................................................
2.2.1. Formiranje zonskog sistema..............................................................................
2.2.2. Socio-ekonosmki pokazatelji............................................................................
2.2.3. Namjena povrina..............................................................................................
2.3. Kategorizacija saobraajne mree.............................................................................
2.3.1. Analiza uline mree..........................................................................................
2.4. Analiza karakteristika kretanja..................................................................................
2.4.1. Obim i mobilnost..............................................................................................
2.4.2. Raspodjela kretanja po svrhama........................................................................
2.4.2.1. Raspodjela kretanja po svrhama u toku dana.............................................
2.4.2.2. Raspodjela kretanja po svrhama u toku vrnog asa..................................
2.4.3. Raspodjela po nainu kretanja..........................................................................
2.4.3.1. Raspodjela po nainu kretanja u toku dana................................................
2.4.3.2. Raspodjela po nainu kretanja u toku vrnog asa.....................................
2.4.4. Analiza vremenske raspodjele...........................................................................
2.4.5. Prostorna raspodjela kretanja...........................................................................
3. OCJENA POSTOJEEG STANJA..............................................................................
4. DEFINISANJE CILJEVA BUDUEG RAZVOJA.....................................................
5. PROGNOZA TRANSPORTNIH POTREBA..............................................................
5.1. etverostepeni pristup u prognozi buduih transportnih potreba.............................
5.1.1. Model prognoze nastajanja kretanja..................................................................
5.1.2. Model prostorne raspodjele radnih kretanja.......................................................
5.1.3. Model vidovne raspodjele kretanja....................................................................
5.1.4. Model optereenja mree...................................................................................
6. ZAKLJUAK..................................................................................................................
7. LITERATURA................................................................................................................

1. METODOLOGIJA IZRADE
ZADRA

4
5
5
9
9
11
13
15
15
17
17
18
18
19
20
20
21
22
23
25
26
29
34
34
35
39
41
42
43

SAOBRAAJNE STUDIJE GRADA

Pravilna organizacija saobraaja u gradu omoguava neometano odvijanje svih gradskih

aktivnosti. Ulina mrea, javni gradski i putniki prevoz, stacionarni saobraaj, kretanja
idrugo, predstavljaju podsisteme ukupnog saobraajnog sistema. Utvrivanje stanja nekog
sistema i njegova promjena u proteklom periodu omoguava predvianje njegovog ponaanja
u budunosti.
Metodologija se prilagoava zahtjevima koji su definisani projektnim zadatkom za
izradu studije. U svakom sluaju neophodne su sledee faze rada:
1. Prva faza se satoji u prikupljanju informacionih osnova
2. Druga faza je analiza i ocjena postojueg stanja
3. Trea faza se sastoji u prognozi buduih transportnih potreba
4. etvrta faza predtavlja izradu alternativnih rjeenja
5. Peta faza je vrednovanje i odabir optimalnog rjeenja
6. esta faza je izrada planskih dokumenata.
U cilju izrade saobraajne studije grada Zadra formirana je informaciona osnova za koju
su prikupljeni podaci o drutveno ekonomskim i prostornim karakteristikama grada, podaci o
saobraajnim tokovima, kao i ostali podaci neophodni zarad. Naredna fazau izradi studije je
analiza postojeeg stanja saobraajnog sistema. U ovoj fazi vri se analiza nezavisnih
pokazatelja, kao to su namjena povrina, socio- ekonomske karakteristike, saobraajna
istraivanja i analiza kretanja. Kao rezultat analize stanja izvrenaje ocjena postojeeg stanja,
kao i prijedlog mjera intervencija. Sledei koraku izradi saobraajne studije je definisanje
parametara budueg transportnog sistema i prognoza buduih transportnih potreba. Kao izlaz
iz ove faze dobijen je niz alternativnih rjeenja koje je neophodno razraditi i izvriti izbor
optimalnih varijanti, kao i vrednovanje uz primjenu viekriterijurnske analize.etvrta faza
predstavlja izradu alternativnih rjeenja, a peta vrednovanje i odabir optimalnog rjeenja.U
poslednjoj fazi godinjeg zadatka odabrana varijanta sistema saobraaja verikuje se i
prezentuje u vidu saobraajnog plana koji obuhvata sve pokazatelje i elemente neophodne za
prognozu i samu primjenu saobraajne studije.
Svaka od faza je podjednako znaajna za planerski proces. U okviru metodologije
najee se definie algoritam izrade saobraajne studije. Poto svaka saobraajna studija
razmatra specifino podruje, uvijek je neophodno sainiti poseban algoritam u okviru
planerskog postupka. Korienje algoritma nekih drugih saobraajnih studija je od koristi
planeru, pod uslovom da je planer poznaje i uslove pod kojima su druge studije raene.
Uobiajeno je da se uz algoritam prikae i termin plan izrade studija. Termin plan predstavlja
emu koja pokazuje kako e se aktivnost u izradi saobraajne studije odvijati u vremenu,
planiranom do zavretka studije.

2. ANALIZA POSTOJEEG STANJA

2.1.

Saobraajno-geografski poloaj

Zadar (ital. Zara, lat. Iader ili Iadera) je grad u Hrvatskoj i administrativno sredite
Zadarske upanije. Prema prvim rezultatima popisa iz 2011. u gradu je ivelo 75.082
4

stanovnika, a u samom naselju je ivelo 70.674 stanovnika. Zadar je centar ire severne
Dalmacije. Po broju stanovnika je, nakon Zagreba, Splita, Rijeke i Osijeka, peti grad u
Hrvatskoj.
Zadar se nalazi na 44 6' severne irine i 15 13' istone geografske duine u severnoj
Dalmaciji. Razvio se na povoljnom poloaju u sreditu istone obale Jadranskog mora,
zatien arhipelagom zadarskih otoka od uticaja otvorenog mora, to je imalo veliku vanost u
razdoblju dominacije pomorskog saobraaja. Na kopnu mu zalee ini prostrana ravnica
Ravnih kotara, koja mu omoguava nesmetano prostorno irenje, po emu se razlikuje od
drugih primorskih gradova u Hrvatskoj.
Masivom Velebita zadarsko je podruje odeljeno od Like i kontinentalnog dela
Hrvatske, no bolja prometna povezanost sa unutranjou zemlje je omoguena izgradnjom
auto-puta ZagrebSplit, odnosno tunela Sveti Rok.

Slika 1. Geografski poloaj Zadra

U 9. veku p. n. e. Ilirsko pleme Liburni nastanilo je Zadar. U 1. veku p. n. e. Zadar je

postao rimska kolonija i uspeo je odrati svoju nezavisnost kroz srednji vek. Nakon pada
Zapadnog rimskog carstva i razaranja Salone u ranom 7. veku, Zadar je postao glavni grad
vizantijske provincije Dalmacije.
5

Franci su osvojili Zadar u ranom 9. veku, ali je vraen Vizantiji 812. mirom u Ahenu. U
10. veku, Zadar naseljavaju Sloveni. Zadar je 1105. priznao vlast Ugarskog kralja Kolomana.
Od tada Zadar poinje sve ee ratovati s Venecijom.
Od 1202 godine. Zadar su, uz pomo krstaa, osvojili Mleani. Krstai su obeali
Mleanima da e im platiti prevoz brodovima do Egipta, a kada nisu mogli platiti, Mleani su
krstae usmerili na Zadar. ak je i ugarski kralj Emerik podrao krstaki pohod, jer je nastao
sukob oko toga je li pravoverno da Boja vojska napadne hrianski grad. Svakako je Zadar
bio razruen i osvojen. Papa Inoentije III ekskomunicirao je Mleane i krstae koji su
sudelovali u osvajanju.
Posle nekoliko pobuna, grad je doao pod vlast ugarsko-hrvatskoga kralja Ludovika I
(mirom u Zadru 1358). Posle Ludovikove smrti Zadar priznaje vlast kralja igmunda, a zatim
Ladislava Napuljskog koji je 1409. Veneciji prodao Zadar i svoja prava na Dalmaciju.
Otada Zadar poinje propadati, jer su Venecijanci znatno ograniili njegovu politiku i
ekonomsku autonomiju. Kada su Turci poetkom 16. veka osvojili zadarsko zalee, Zadar
postaje samo jaka tvrava koja osigurava venecijansku trgovinu na Jadranu, upravno sredite
venecijanskih poseda u Dalmaciji i kulturno sredite.
Nakon pada Venecije, Zadar je 1797. pripao Austriji, gde je od 1815. do 1918. bio
glavni grad Dalmacije. Sporazumom u Sen ermenu Zadar je nakon Prvog svetskog rata
pripojen Italiji. U sastavu Italije Zadar je praktino ostao sve do 1945. kada je vraen
Jugoslaviji.
U 15. i 16. veku znaajna je aktivnost knjievnika koji piu na narodnom jeziku
(Jerolim Vidoli, Petar Zorani, Brne Krnaruti, Juraj Barakovi, ime Budini). Nakon pada
Venecije (1797). Zadar je pod Austrijom do 1918, izuzev razdoblja francuskog vladanja (1805
1813), ostajui glavni grad Dalmacije. Za vreme francuskog vladanja (18061810) u
Zadru su izlazile prve novine na hrvatskom jeziku Kraljski Dalmatin. Zadar je u drugoj
polovini 19. veka arite pokreta za kulturni i nacionalni preporod u Dalmaciji.

Spomenici i znamenitosti
Crkva Sv. Donata
Crkva Sv. Donata iz 9. veka sagraena na ostacima rimskog foruma najpoznatiji je
spomenik i simbol grada Zadra, ujedno i najpoznatija monumentalna graevina u Hrvatskoj iz
ranog srednjeg veka. Sagraena je na tradicijama ranovizantijske arhitekure u ranom srednjem
veku, najverovatnije poetkom 9. veka. Krunog je oblika i nije se sauvala u obliku kako je
6

prvobitno sagraena. Nedostaje joj juna prigradnja, pa joj je sredinja kruna jezgra s te
strane vidljiva. Do 15. vekanazivala se crkva Sv. Trojstva, a od tada nosi ime Sv. Donat, po
biskupu koji ju je dao sagraditi. Prvi put crkva se spominje sredinom 10. veka u spisima
vizantijskog cara Konstatina Porfirogeneta. Danas se njen prostor zbog izvanrednih akustinih
karakteristika koristi za muzike programe (Glazbene veeri u Sv. Donatu).

Slika 2. Crkva Sv. Donata

Forum
Forum u Zadru ispod temelja crkve Sv. Donata i biskupske palate protee se plonik
glavnog trga iz rimskih vremena - Forum. Poeci mu seu u 1. vek pre Hrista. S tri strane
Forum je bio opkoljen monumentalnim tremom kojeg su krasile akantusove vitice, girlande i
maskeroni.

Slika 3. Forum

Kalelarga
Kalelarga ili iroka ulica je glavna i najpoznatija zadarska ulica, koja se protee u
smeru istok-zapad od Narodnog trga do Foruma. U Drugom svetskom ratu su unitene gotovo
sve zgrade u ulici, te je ona obnovljena u modernistikom stilu zadravajui samo osnovni
smer.
Katedrala Sv. Stoije
7

Portal Katedrale Sv. Stoije(Sv. Anastasije) zadarsku katedralu posveenu Sv. Stoiji
ukraava izvan na proelju rua te na zabatu glavne lae manja gotika rua, naknadno
umetnuta. Portali imaju karakteristian romaniki oblik, danas unutranjost katedrale doima
se svojom monumentalnou (glavna laa je triput ira od sporednih). Zvonik katedrale koji
danas dominira Zadrom, zapoet je jo u kasnom srednjem veku, da bi ga tek 1892. dovrio
engleski arhitekta Tomas Dekson po uzoru na zvonik rapske katedrale.

Slika 4. Katedrale Sv. Stoije

Crkva Sv. Krevana

Crkva Sv. Krevana - apsida Trobrodna bazilika s tri bogato ukraene polukrune apside
pripadala je mukom benediktinskom samostanu. Sagraena je u romanikom stilu i
posveena 1175, a ime je dobila po Sv. Krevanu mueniku, zatitniku grada Zadra. Proelje
je jednostavno. U donjem delu nema nikakvih ukrasa osim glavnog portala. Unutranjost
crkve krase freske romaniko-bizantinskih karakteristika. Zvonik se poeo graditi krajem 15.
veka, ali nikada nije dovren. Najlepi deo fasade je spoljni ukras, apsida.
Gradske zidine (Muraj)
Monumentalna Kopnena vrata (Porta teraferma) Mikelea Sanmikelija iz 1543. godine u
luci Foa. Sauvani su ostaci iz rimskog doba, iz srednjeg veka te najvie iz 16. veka. Uz
bedeme se nalazi srednjovekovna Kapetanova kula, a najslikovitiji se deo nalazi na junom
delu kod luice Foe, gde se nalaze i Kopnena vrata iz 1543. Prema luci, blizu crkve Sv.
Krevana nalaze se Luka vrata iz 1573.

2.2.

Analiza nezavisnih pokazatelja

2.2.1. Formiranje zonskog sistema

Zonski sistem podrazumeva da se odreeno podruje podjeli na manje prostorne cjeline,

tzv. saobraajne zone, da bi se prouio odnos izmeu prostornog razmjetaja aktivnosti i
saobraaja. Mora biti fleksibilan sistem prostornih jedinica koji se moe veoma lako
modifikovati u razne hijerarhijske nivoe poev od grada u cjelini, preko mjesnih zajednica i
nie. Podela grada na zone se vri uz potovanje sledeih kriterijuma:
8

 Potuje se homogenost zone u odnosu na sadraj zone,

Potuju se prirodne i vjetake granice(vodotokovi, magistrale, eljeznike pruge i sl.),
Svaka zona je okruena mreom saobraajnica,
Potuju se zonske podele iz postojeih planova i
Oformljeni zonski sistem mora imati u vidu i buduu namjenu povrina.
Centroid se definie na bazi najvee koncentracije aktivnosti koja generie kretanja.
Saobraajna zona postaje osnovni prostorni nosioc informacija o podruju.
Saobraajne zone se oformljuju u tri osnovna nivoa:
Gradske saobraajne zone
Saobraajne zone u optini
Spoljne saobraajne zone
Gradsko podruje Zadra je podjeljena na 5 saobrajnih zona. Ove gradske saobraajne
zone su formirane uz potovanje homogenosti u odnosu na sadraj zone i uslovno potovanje
vjetaki granica, prvenstveno mislei na postojei magistralni put i postojei regionalni put
kao i ostale puteve unutar grada. Prijedlog zonskog sistema je dat na karti (prilog br.1). Pored
granica zona, na karti su prikazani i centroidi zona sa konektorima.
Centroid je imaginarna taka koja u prostornom smislu reprezentuje saobraajnu zonu.
U potupku planiranja, centroid predstavlja mjesto gdje se generiu ili privlae sva kretanja
zone. Konektori povezuju centroide sa mreom saobraajnica datog podruija.
Tabela 1. Raspodjela broja stanovnika, zaposlenih i radnih mjesta po zonama

Zona
1
2
3
4
5
Ukupno

Broj stanovnika
19523
0
18009
8256
29745
75533

Broj zaposlenih
16200
0
12300
2023
13563
44086

Broj radnih mjesta

3870
7965
19590
0
0
31425

U Tabeli 1. dati su podaci o broju stanovnika, zaposlenih radnih mjesta po zonama u

gradu Zadar. Ukupan broj stanovnika u svim zonama je 75533, broj zaposlnih je 44086, a
ukupan broj radnih mesta je 31425. Treba naglasiti da je specifinost ovog grada u tome to su
zone 4 i 5 iskljuivo stambenog karaktera. Rad i industrija su rasporeeni u zonama 1, 4 i 5.
Treba napomenuti da su zone 1 i 3 mjeovitog karaktera, jer su prisutni i rad i stanovanje. U
zoni 2 je zastupljena teka industrija.

 Zona 1 predstavlja zonu mjeovitog karaktera. Broji 19523 stanovnika, od tog broja
zaposlenih ima 16200 i 3870 radnih mjesta. Ona predstavlja administrativno-poslovni
centar s nizom drugih funkcija.
Zona 2 je iskljuivo industrijska zona sa 7965 radnih mjesta, odnosno to je radna
zona. Broj zaposlenih je 0, kao i broj stanovnika 0.
Zona 3 broj 18009 stanovnika, broja zaposlenih ima 12300 i 19590 radnih mjesta. .
Stanovanje u ovoj zoni je meovitog tipa (kolektivno i individualno). to znai da
predstavlja mjeovitu zonu.
Zona 4 predstavlja stambenu zonu gdje je broj stanovnika 8256, a broj zaposlenih
graana 2023, svi stanovnici ove zone su prinueni da na posao idu u neku od drugih
zona.
Zona 5 ova zona je takoer zona stanovanja iz prostog razloga to je broj stanovnika
29745, dok je broj zaposlenih u ovoj zoni 13563 , a broj radnih mjesta 0. Ova zona se
nalazi na samom obodu grada. Zona 5 predstavlja zonu sa najveim brojem stanovnika.

Na ovaj nain je definisan zonski sistem grada Zadar, sa svim funkcijama koje se obavljaju po
odreenim zonama.

Prilog 1. Prijedlog zonskog sistema grada Zadar sa centroidima i konektorim

2.2.2. Socio- ekonomski pokazatelji

U Tabeli 2. bie prikazana analiza socio-ekonomskih pokazazelja. U ovoj analizi jednu

od najbitnijih uloga igra procenat motorizacije kao i procenat zaposlenosti. Broj zaposlenih
stanovnika po zonama bie dat u tabeli, dok e mo u nastavku utvrditi koliko je procentualno
uee zaposlenih po zonama u odnosu na broj stanovnika.
10

Tabela 2. Socio-ekonomski podaci

Zona
1
2
3
4
5
Ukupno

Broj stanovnika
19523
0
18009
8256
29745
75533

Broj zaposlenih
16200
0
12300
2023
13563
44086

Broj radnih mjesta

3870
7965
19590
0
0
31425

Na osnovu podataka koji su prikazani u Tabeli 2. vidimo da grad Zadar ima oko 75533
stanovnika. Taj broj stanovnika je rasporeen u etiri gradske zone.
Takoe vidimo da ukupan broj zaposlenih radnika iznosi 44086, to u odnosu sa brojem
stanovnika iznosi oko 58 [%].
Tako npr. u prvoj zoni imamo 16200 zaposlenih radnika, to u odnosu sa brojem
stanovnika iste zone, predstavlja procenat zaposlenih od oko 83[%]. Ova zona je mjeovita
zona, koja posjeduje 3870 radni mjesta.
Druga zona, u odnosu na prvu, nema stanovnika, a tako i zaposlenih radnika, gdje je
procenat zaposlenih 0 [%], te u ovoj zoni imamo samo radna mjesta, iskljuivo je industrijska
odnosno radna zona.
Trea zona je zona koja ima najvei broj radnih mjesta od svih zona, ali i ne najvei
broj stanovnika, te procenat zaposlenih u ovoj zoni se kree oko 68[%]. Ova zona, u sutini
zbog posjedovanja broja stanovnika, broja zaposlenih i radnih mjesta predstavlja mjeovitu
zonu.
etvrta zona je iskljuivo stambena zona, koja ima 8256 stanovnika i 2023 zaposlenih,
dok je broj radnih mjesta 0. Kada je rije o petoj zoni, vidimo da je ona zona stanovanja , sa
najveim brojem stanovnika. Broj stanovnika u ovoj zoni je oko 29745, dok je broj
zaposlenih 13563 odnosno 45[%] u odnosu na broj stanovnika.

S ciljem to jasnijeg pregleda postojeeg stanja broja stanovnika, zaposlenih i radnih

mjesta, gore navedene podatke e mo predstaviti i pomou Dijagrama 1. .

11

Dijagram 1. Broj stanovnika, zaposlenih i radnih mjesta u postojeem stanju

Prilog 2. Broj stanovnika, broj zaposlenih i broj radnih mjesta po zonama

2.2.3. Namjena povrina

U daljem radu izvit e mo analizu namjene povrina grada Zadar kojeg smo podjelili u
pet saobraajnih zona.
12

 Zona 1 je zona mjeovitog karaktera, to znai da obuhvata stanovanje i radna mjesta.

Pored ovih osnovnih funkcija, u ovoj zoni se nalazi osnovna kola, bolnica, muzej,
jedan trni centar i drugi sadraji. Parkiranje je organizovano na mjestima ureenim za
tu svrhu i u garaama.
Zona 2 je radna zona, tj. zona teke industrije. Zbog zatite ivotne sredine opasana je
zelenilom i umom ime se pokuava smanjiti negativan uticaj industrije. Ova zona
posjeduje benzinsku pumpu koje se nalaze na krajevima zone. Kao industrijska zona u
okviru svojih granica sadri i eljezniku stanicu. Javni prevoz je izuzetno zastupljen
imajui u vidu prisutnost radnih mjesta u ovoj zoni.
Zona 3 je zona mjeovitog karaktera to znai da obuhvata prostor za stanovanje i
radni prostor. U ovoj zoni je smjetena laka industrija. Ova zona ima najvei broj radnih
mjesta,to podrazumjeva da u ovu zonu dolaze radnici i iz drugih zona. U ovoj zoni se
nalazi bolnica, autobuska stanica, osnovna kola, trni centar, policija i dr.
Zona 4 je iskljuivo stanbena zona, sa manjim brojem stanovnika u odnosu na ostale
zone. Ova zona ima jednu osnovnu koli kao i benzinsku pumpu koja se nalazi na kraju
zone.
Zona 5 je zona za stanovanje sa najveim brojem stanovnika, tj 29745 stanovnika, od
kojih je 13563 zaposlenih. Ni ova zona nema radnih mjesta to ukazuje na to da radnici
iz ove zone putuju javnim prevozom u ostale zone radi obavljanja posla (rada). U
okviru ove zone nalaze se trni centar, muzej, zgrada skuptine, osnovna kola, bolnica,
biblioteka i drugi sadraji.

13

Prilog 3. Namjena povrina

2.3.

Kategorizacija saobraajne mree

14

2.3.1. Analiza uline mree

Poznato je da jedan gradski sistem moe da funkcionie jedino ako funkcionie mrea
koja taj sistem povezuje u jednu cjelinu. Takva mrea moe da odgovori zahtjevima kako
individualnih kretanja stanovnika, tako i kretanju javnog gradskog transporta putnika. U
saobraajnom sistemu grada ulina mrea predstavlja osnovnu i znaajnu komponentu
saobraajnog sistema.
Kvalitet prevoza, iskazan vremenom putovanja, u najveoj mjeri zavisi od mogunosti
uline mree tj. od njenog kapaciteta i opremljenosti. Takoer, sistem javnog gradskog
prevoza je u odreenoj sprezi sa ulinom mreom. Kategorizacija uline mree u gradu Zadar
je izvrena na osnovu funkcionalnih i fizikih karakteristika saobraajnica i strukture
saobraajnih tokova na njima.
Ulina mrea grada Zadar sadri ulinu mreu razvijenu u etiri kategorije tj. etiri tipa
saobraajnica:

Magistrale (najoptereenije gradske saobraajnice koje funkcionalno povezuju sve

djelove grada);
Saobraajnice 1 reda - primarne (saobraajnice koje se svojim tokom ukljuuju na
magistralu);
Saobraajnice 2 reda - sekundarne (tzv. sabirne ulice koje kupe saobraaj sa okolnih
ulica);
Ostale saobraajnice (saobraajnice nieg reda).

U Tabeli 3. koja slijedi, prikazano je uee pojedinih kategorija saobraajnica u ulinoj

mrei grada Zadar, kao i procenti njihovog uea u okviru ukupne mree.
Tabela 3. Uee pojedinih kategorija saobraajnica u ulinoj mrei grada Zadar

Kategorija saobraajnice
Magistralna
Saobraajnice I reda
Saobraajnice II reda
Ukupno osnovne mree
Ostali nekateg. putevi
Ukupno

Duina
[km]
7,10
18,75
14,50
40,35
6,85
47,20

Procenat
osnovne mree
[%]
17,60
46,47
35,93
100
-

Procenat
ukupne mree
[%]
15,04
39,72
30,72
85,48
14,52
100

15

Duina mree iznosi 47,2 kilometara Osnovna ulina mrea grada Zadra ima 40,35
kilometara i uestvuje u ukupnoj mrei sa 85,48[%] i ulinu mreu sainjava kao prvo
magistralni put koji prolazi kroz centralni dio grada i dijeli grad na dva dijela u duini od 7,10
kilometra. Saobraajnice I reda zastupljene su u duini od 18,75 kilometara i uestvuju u
ukupnoj mrei sa 39,72[%]. Saobraajnice II reda, predstavljaju stambene ulice i imaju
uee u ukupnoj mrei od 30,72[%], odnosno duinu od 14,50 kilometara.
Najmanju duinu imaju nekategorisane ulice, koje sa svojom zbirnom duinom od 6,85
kilometara ine 14,52[%] uline mree. to se tie poprenog profila, magistralni put ima
dvije saobraajne trake po smjeru irine 3,5 metra.
Nepovoljnost predstavlja to se na magistralnom putu odvija i javni gradski putniki
prevoz kao i sve ee ulino parkiranje tako da se u veini sluajeva javlja samo jedna
protona traka po smjeru. Regulisanje saobraaja na raskrsnicama se u centru obavlja pomou
svetlosnih signala, a na periferiji grada vertikalnom i horizontalnom signalizacijom koja zbog
neredovnog odravanja ne moe da zadovolji trenutne zahtjeve.
Na grafikom prilogu je prikazana ulina mrea grada Zadra

Prilog 4. Ulina mrea grada Zadar

2.4.

Analiza karakteristike kretanja

16

2.4.1. Obim i mobilnost

Mobilnost predstavlja broj kretanja ljudi na dan po stanovniku na nekom podruju.
Ukupan broj kretanja u toku 24 [h] je 163688, a ukupan broj stanovnika je 75533 , i na
osnovu ovih podataka dobijemo da je mobilnost za dato podruije 2,15 kretanja po
stanovniku. Vrjednost mobilnosti se kree u oekivanim granicama koja iznosi (2,1-3,0).
Tabela 4. Mobilnost po nainu kretanja

Nain
Pjeice
PA
JGPP
Ostalo
Ukupno

Broj kretanja
47470
29464
44196
42558
163688

Mobilnost
0,62
0,39
0,58
0,56
2,15

Prema Tabeli 4., najvea mobilnost se ostvaruje pjeice i to 0,62 kretanja po stanovniku,
a najmanja putnikim automobilima Pa i to 0,39 kretanja po stanovniku. Mobilnost koja se
ostvaruje javnim gradskim prevozom putnika JGPP je 0,58 , a ostalim vidovima prevoza 0,56
kretanja po stanovniku.

Dijagram 2. Mobilnost po nainu kretanja

2.4.2.

Raspodjela kretanja po svrhama

17

2.4.2.1.

Raspodjela kretanja po svrhama u toku dana

Tabela 5. Raspodjela kretanja po svrhama u toku dana

Svrha
Povratak kui
Posao
Ostalo
Ukupno

Uee [%]
52
27
21
100

Broj kretanja
85118
44196
34374
163688

U Tabeli 5., data je raspodjela kretanja po svrhama. Ukupan broj kretanja je 163688.
Broj kretanja, kojima je svrha povratak kui je 85118 ili 52[%], to je i najvei broj kretanja
od ukupnog broja. Kretanja sa najmanjim ueem u ukupnom broju su kretanja vezana za
ostala kretanja ije je uee 21[%] ili 34374 kretanja u toku dana, a to su neke druge svrhe
(rekreacija, kupvina, slubene posete i dr.). Svrha kretanja na posao koja imaju uee od
27[%] u ukupnim kretanjima ili 44196 kretanja. Raspodjela kretanja po svrhama u toku dana,
prikazana je na Dijagramu 3. .

Dijagram 3. Raspodjela kretanja po svrhama u toku dana

2.4.2.2.

Raspodjela kretanja po svrhama u toku vrnog asa

Tabela 6. Raspodjela kretanja po svrhama u toku vrnog asa

18

Svrha
Povratak kui
Posao
Ostalo
Ukupno

Uee [%]
7
82
11
100

Broj kretanja
917
10738
1440
13095

Pored raspodjele kretanja po svrhama u vrnom asu, raspodjelu moemo odrediti i za

vrni period. Kretanja u vrnom periodu, odnosno asu, iznose oko 8% ili 13095 kretanja od
ukupnih kretanja (163688) u toku dana.
Na osnovu Tabele 6. , zakljuuje se da je najvei broj kretanja 82 [%] ili 10738 kretanja
vezan za posao, jer je vrni jutarnji as period kada ljudi idu na posao, odnosno studenti i
aci u kole. Ostala kretanja uestvuju sa 11 [%] ili 1440 kretanja od ukupnog broja, dok
najmanje uee imaju kretanja vezana za povratak kui i to 7 [%] ili 917 kretanja.

Dijagram 4. Raspodjela kretanja po svrhama u toku vrnog asa

2.4.3. Raspodjela po nainu kretanja

2.4.3.1. Raspodjela po nainu kretanja u toku dana
19

Tabela 7. Raspodjela po nainu kretanja u toku dana

Nain
Pjeice
PA
JGPP
Ostalo
Ukupno

Uee [%]
29
18
27
26
100

Broj kretanja
47470
29464
44196
42558
163688

to se tie raspodele po nainu kretanja, kretanja su rasporeena u 4 kategorije, i to:

pjeice, putnikim automobilom, javnim gradskim prevozom i ostali naini. U periodu cjelog
dana, najvei broj kretanja se ostvaruje pjeice, to jeste 29[%] ili 47470 kretanja, to upuuje
na injenicu da je pjeaenje prilino zastupljen.
Procenat kretanja koja se ostvaruju ostalim nainima je 26 [%] ili 42558 , dok broj
kretanja koja se ostvaruju putnikim automobilima iznosi 18[%] ili 29464. Broj kretanja
javnig gradskim prevozom putnika JGPP od ukupnog broja iznosi 27[%] ili 44196 kretanja.
Ukupan broj kretanja po nainima u toku dana jeste 163688 kretanja.

Dijagram 5. Raspodjela kretanja po nainu u toku dana

2.4.3.2. Raspodjela po nainu kretanja u toku vrnog asa

Tabela 8. Raspodjela po nainu kretanja u toku vrnog asa

20

Nain
Pjeice
PA
JGPP
Ostalo
Ukupno

Uee [%]
31
20
28
21
100

Broj kretanja
4059
2619
3667
2750
13095

Najmanji broj kretanja u vrnom asu obavlja se putnikim automobilima sa 20 [%]

odnosno 2619 kretanja. Ostalim vidovima prevoza obavlja se 21 [%] kretanja odnosno 2750
kretanja. JGPP obavlja se po 28 % kretanja odnosno 3667 kretanja, najvei udio kretanja se
ostvaruje pjeice i to 31[%] odnosno 4059 kretanja u toku vrnog asa. Ukupan broj kretanja
u toku vrnog asa je 13095 kretanja, to predstavlja 8 [%] od ukupnog broja kretanja po
nainu u toku cijelog dana ( 163688 kretanja). Dati podaci su oitani iz Tabele 8. , i prikazani
procentualno na Dijagramu 6. .

Dijagram 6. Raspodjela kretanja po nainu u toku vrnog asa

2.4.4. Analiza vremenske raspodjele kretanja

21

Tabela 9. Raspored kretanja u toku dana

Sat

Uee
[%]

Broj kretanja

01.00
02.00
03.00
04.00
05.00
06.00
07.00
08.00
09.00
10.00
11.00
12.00
13.00
14.00
15.00
16.00
17.00
18.00
19.00
20.00
21.00
22.00
23.00
00.00
Ukupno

1,5
1,5
2
3
3,5
5
7
8
7,5
5,5
5
4
4
4,5
5,5
6,5
5,5
4
4
3,5
3
2,5
2
1,5
100

2455,32
2455,32
3273,76
4910,64
5729,08
8184,4
11458,16
13095,04
12276,6
9002,84
8184,4
6547,52
6547,52
7365,96
9002,84
10639,72
9002,84
6547,52
6547,52
5729,08
4910,64
4092,2
3273,76
2455,32
163688

22

Dijagram 7. Vremenska raspodjela kretanja u toku dana

Raspodela kretanja po vremenu omoguava da se utvrde vrni periodi i asovne

variacije obima unutar gradskih kretanja. U Zadru su utvrena dva vrna perioda. Jutarnji
vrni as od 7-9 [h] sa ueem u ukupnom broju sobraaja u toku dana 8 [%], za koji je
krakteristian odlazak na posao. Za popodnevni vrni as 15-17[h] je karakteristina svrha
povratka kui, a sve ostale svrhe su rasporeene u toku dana sa odreenim procentualnim
ueem. Neke od ostalih svrha mogu biti slubena posjeta, rekreacija ili trgovina.

23