Sie sind auf Seite 1von 11

So phc

Tran S Tung

CHNG IV
IV
CHNG
SO PHC
PHC
SO

I. SO
SO PHC
PHC
I.
1. Khai niem so phc
Tap hp so phc:
C
So phc (dang ai so) : z a bi
(a, b R , a la phan thc, b la phan ao, i la n v ao,
i2 = 1)
z la so thc
phan ao cua z bang 0 (b = 0)
z la thuan ao phan thc cua z bang 0 (a = 0)
So 0 va la so thc va la so ao.
a a'
a bi a bi

(a, b, a', b' R)
Hai so phc bang nhau:
b b'
2. Bieu dien hnh hoc: So phc z = a + bi (a, b R) c bieu
r
dien bi iem M(a; b) hay bi u (a; b) trong mp(Oxy) (mp phc)

3. Cong va tr so phc:
a bi a bi
a bi a bi
a a b b i
a a b b i
So oi cua z = a + bi la z = a bi
r
r
r r
u bieu dien z, u' bieu dien z' th u u'bieu dien z + z va
r r
u u' bieu dien z z.
4. Nhan hai so phc :
a bi a' b'i aa bb ab ba i
k(a bi ) ka kbi (k R)
5. So phc lien hp cua so phc z = a + bi la z a bi
z1
z1
;
z2
z2

. ' zz
. ';
z z ; z z' z z'; zz
z la so thc z z ;

z.z a2 b2

z la so ao z z

6. Moun cua so phc : z = a + bi


uuuu
r
z a2 b2 zz OM
z 0, z C ,
z 0 z 0
z.z' z . z'

7. Chia hai so phc:


1
1
z 2 z (z 0)
z

z
z

z' z'

z z' z z' z z'

z'
z'.z z'.z
z' z1

2
z
z.z
z
Trang 102

z'
w z' wz
z

So phc

Tran S Tung

8. Can bac hai cua so phc:


z x yi la can bac hai cua so phc

w a bi z2 w

x2 y2 a

2xy b

w = 0 co ung 1 can bac hai la z = 0


w 0 co ung hai can bac hai oi nhau
Hai can bac hai cua a > 0 la a
Hai can bac hai cua a < 0 la a.i
9. Phng trnh bac hai Az2 + Bz + C = 0 (*) (A, B, C la cac so
phc cho trc, A 0).
B2 4AC
0 : (*) co hai nghiem phan biet z1,2
bac hai cua )

B
, ( la 1 can
2A

B
2A
Chu y: Neu z0 C la mot nghiem cua (*) th z0 cung la
mot nghiem cua (*).
10. Dang lng giac cua so phc:
z r(cos i sin) (r > 0) la dang lng giac cua z = a + bi (z 0)

r a2 b2

a
cos
r

b
sin

r
la mot acgumen cua z, (Ox,OM )
0 : (*) co 1 nghiem kep: z1 z2

z 1 z cos i sin ( R)
11. Nhan, chia so phc di dang lng giac
Cho z r(cos i sin) , z' r '(cos ' i sin ') :
z.z' rr '. cos( ') i sin( ')

z r
cos( ') i sin( ')
z' r '
12. Cong thc Moavr:
r(cos i sin) r n(cosn i sinn) ,
n

( n N* )

cos i sin cosn i sinn


13. Can bac hai cua so phc di dang lng giac:
So phc z r(cos i sin ) (r > 0) co hai can bac hai la:

r cos i sin

2
2

va r cos i sin r cos


i sin

2
2

2
2

M rong: So phc z r(cos i sin ) (r > 0) co n can bac n


la:
n

Trang 103

Tran S Tung
n

So phc

k2
k2
r cos
i sin
, k 0,1,..., n 1
n
n

VAN E 1: Thc hien cac phep toan cong tr nhan


chia
Ap dung cac quy tac cong, tr, nhan, chia hai so phc, can
bac hai cua so phc.
Chu y cac tnh chat giao hoan, ket hp oi vi cac phep
toan cong va nhan.
Tm phan thc va phan ao cua cac so phc sau:
1
2 5
a) (4 i) (2 3i ) (5 i)
b) 2 i 2i
c) 2 3i i
3
3 4

Bai 1.

1
d) 3 i
3

g)
k)
o)

3
1
2i i
2
2

3 i

1 i
m

2 i
i

h)
l)

i m

1 i
2 i

3 1
5 3
i i
4 5
4 5

f) (2 3i)(3 i )

3
1 2i

i)

e)

p)

ai a
a i a
ai b
i a

Thc hien cac phep toan sau:


a) (1 i ) (1 i)2
b) (2 i )3 (3 i)3

Bai 2.

1
d) 3i
2

(1 2i ) 2 (1 i) 2
e)
(3 2i) 2 (2 i ) 2

1 i
1 i

m)
q)

3i
(1 2i )(1 i )

2 3i
4 5i

c) (3 4i)2
f) (2 i )6

g) (1 i)3 (2i )3
h) (1 i)100
i) (3 3i )5
Bai 3.
Cho so phc z x yi . Tm phan thc va phan ao cua
cac so phc sau:
zi
a) z2 2z 4i
b)
iz 1
Bai 4.
Phan tch thanh nhan t, vi a, b, c R:
2
a) a 1
b) 2a2 3
c) 4a4 9b2
d) 3a2 5b2
e) a4 16
f) a3 27
g) a3 8
h)
a4 a2 1
Bai 5.
Tm can bac hai cua so phc:
a) 1 4 3i
b) 4 6 5i
c) 1 2 6i
4 5
e) i
f) 7 24i
g) 40 42i
3 2
1
2
i)
k) 5 12i
l) 8 6i
i
4 2

d) 5 12i
h) 11 4 3.i
m) 33 56i

VAN E 2: Giai phng trnh tren tap so phc


Trang 104

So phc

Tran S Tung

Gia s z = x + yi. Giai cac phng trnh an z la tm x, y thoa


man phng trnh.
Giai cac phng trnh sau (an z):
2
a)
b) z 2 z 0
c) z 2 z 2 4i
d) z 2 z 0
e) z 2 z 1 8i
f) (4 5i)z 2 i

Bai 1.

z2 z 0

z i

z i

g)

h)

2i
1 3i
z
1 i
2i

i) 2 z 3z 1 12i

k) (3 2i)2(z i) 3i

1
l) (2 i)z 3 i iz 0
2i

3 5i
2 4i
o)
z

1
1
m) z 3 i 3 i
2
2

p) (z 3i )(z2 2z 5) 0

q) (z2 9)(z2 z 1) 0
r) 2z3 3z2 5z 3i 3 0
Bai 2.
Giai cac phng trnh sau (an x):
2
a) x 3.x 1 0
b) 3 2 .x 2 2 3.x 2 0
c) x2 (3 i )x 4 3i 0
e) 3x 2 x 2 0
g) 3x 3 24 0
i) ( x 2)5 1 0

d) 3i.x2 2x 4 i 0
f) i.x 2 2i.x 4 0
h) 2 x 4 16 0
k) x2 7 0

l) x2 2(1 i )x 4 2i 0

m) x2 2(2 i )x 18 4i 0

o) ix2 4x 4 i 0
p) x2 (2 3i )x 0
Bai 3.
Tm hai so biet tong va tch cua chung lan lt la:
2

3
i
va
1 3i
a)
b) 2i va 4 4i
Bai 4.
Tm phng trnh bac hai vi he so thc nhan lam
nghiem:
a) 3 4i
b) 7 i 3
c) 2 5i
d) 2 i 3

e) 3 i 2

f) i

5 i
2 i
Bai 5.
Tm tham so m e moi phng trnh sau ay co hai
nghiem z1, z2 thoa man ieu kien a ch ra:
g) (2 i )(3 i)

h) i 51 2i 80 3i 45 4i 38 i)

a) z2 mz m 1 0, k : z12 z22 z1z2 1

b) z2 3mz 5i 0, k : z13 z23 18

c) x2 mx 3i 0, k : z12 z22 8
Bai 6.

Cho

z1, z2 la

hai

nghiem

cua

phng

trnh

1 i 2 z2 (3 2i)z 1 i 0 . Tnh gia tr cua cac bieu thc sau:

a) A z12 z22
Bai 7.

b) B z12z2 z1z22

Giai cac he phng trnh sau:

Trang 105

c) C

z1 z2

z2 z1

Tran S Tung

a)

So phc

z1 z 2 4 i

z z 5 2i
2
1

2
2

b)

z1.z2 5 5.i

z 12 z22 5 2.i
z 12 5
z 8i 3

z1 z2 z3 1

d) z1 z2 z3 1
z .z .z 1
1 2 3

e)

z2 z2 5 2i
1
2
z

z
1 2 4 i

h)

g)

3
5
z1 z2 0
c) 2
4
z1 .( z2 ) 1

z 1
z i 1

f)

z 4 1
z 8

z 3i 1
z i

z 2i z

z 2 z 2 4z z 0
1
2
12
z

2
i
1 2

i)

z i z 1
Bai 8.
Giai cac he phng trnh sau:
x y 5 i
x 2y 1 2i
a)
b) 2 2
x y 3 i
x y 8 8i
1 1 1 1
i
d) x y 2 2
x2 y2 1 2i

x y 5 i
2
2
x y 1 2i

g)

x y 4
c)
xy 7 4i

x2 y2 6

e) 1 1 2
x y 5

x y 3 2i

f) 1 1 17 1

i
x y 26 26

x y 1
3
3
x y 2 3i

h)

VAN E 3: Tap hp iem


Gia s so phc z = x + yi c bieu dien iem M(x; y). Tm
tap hp cac iem M la tm he thc gia x va y.
Xac nh tap hp cac iem M trong mat phang phc
bieu dien cac so z thoa man moi ieu kien sau:
a) z z 3 4
b) z z 1 i 2
c) z z 2i 2 z i

Bai 1.

d) 2i.z 1 2 z 3

e) 2i 2 z 2 z 1

g) z i z 2 3i

h)

f) z 3 1

z 3i
1
z i

i) z 1 i 2

k) 2 z i z
l) z 1 1
m) 1 z i 2
Bai 2.
Xac nh tap hp cac iem M trong mat phang phc
bieu dien cac so z thoa man moi ieu kien sau:
a) z 2i la so thc
b) z 2 i la so thuan ao c) z.z 9
VAN E 4: Dang lng giac cua so phc
S dung cac phep toan so phc dang lng giac.
Tm mot acgumen cua moi so phc sau:
a) 2 2 3.i
b) 4 4i
c) 1 3.i

d) cos i. sin
e) sin i. cos
f)

Bai 1.

Trang 106

So phc

Tran S Tung

(1 i. 3 )(1 i )

Thc hien cac phep tnh sau:

Bai 2.

b) 5 cos i.sin .3 cos i.sin

6
6
4
4

c) 3 cos120o i sin120o cos 45o i sin 45o d) 5 cos i sin 3 cos i sin
6
6
4
4

o
o
cos85 i sin85
e) 2 cos18o i sin18o cos 72o i sin 72o f)
cos 40o i sin 40o
2 (cos 45 0 i. sin 45 0 )
2(cos 45o i sin 45o)
g)
h)
3 (cos15 0 i. sin 15 0 )
3(cos15o i sin15o)
2
2

2
2
2 cos
i sin
2 (cos
i. sin
)
3
3

3
3
i)
k)

2(cos i. sin )
2 cos i sin
2
2

2
2
Bai 3.
Viet di dang lng giac cac so phc sau:
a) 1 i 3
b) 1 i
c) (1 i 3 )(1 i ) d)
a) 3 cos20o i sin20o cos25o i sin25o

2.i.( 3 i )

e)

1 i 3
1 i

1
2 2i

f)

g) sin i. cos

h)

2 i 2
i) 1 i 3

l) 3 0i

3 i

k)

m) tan

5
i
8

Viet di dang ai so cac so phc sau:

a) cos 45o i sin 45o


b) 2 cos i sin
c) 3 cos120o i sin120o
6
6

3 i
1
d) (2 i)6
e)
f)
(1 i )(1 2i)
i

Bai 4.

1 i
g)
2i 1
k)

Bai 5.

h)

cos

3
3
i sin
4
4

l)

40

Tnh:

a) cos12o i sin12o
d)

i) (2 2i)7. 1 i 3
1 i 3
1 i
100
1
m)
1 i

17
cos i sin

3 i
1 i

4
4
60

2 cos300 i sin300
21

b) 1 i 16

c) ( 3 i ) 6

e) (cos15o i sin15o )5

f) (1 i)2008 (1 i)2008

12

2008
5 3i 3
1
3
i 1

i
g)
h)
i)

2
i

1 2i 3
1
1

5
2008
7

, bie
t z 1
k) (cos i sin )i .(1 3i ) l) z
2008
z
3
3
z
Bai 6.
Chng minh:
a) sin5t 16sin5 t 20sin3 t 5sint b) cos5t 16cos5 t 20cos3 t 5cost

c) sin3t 3cos2 t sin3 t

d) cos3t 4cos3 t 3cost

Trang 107

Tran S Tung

So phc

II. ON
ON TAP
TAP SO
SO PHC
PHC
II.
Bai 1.

Thc hien cac phep tnh sau:


6

b) 1 i 3 1 i 7

2
2

a) (2 i )(3 2i)(5 4i)


16

i
c) 1 i 1

1 i
1
i
e) (2 4i )(5 2i) (3 4i )(6 i)

d)

3 7i 5 8i

2 3i 2 3i

f) 1 i i 2 i 3 ... i 2009
h) 1 i i 2 ... i n, (n 1)

g) i 2000 i1999 i 201 i 82 i 47

k) i 5(i )7 (i )13 i 100 (i )94


Cho cac so phc z1 1 2i, z2 2 3i, z3 1 i . Tnh:

i) i.i 2.i 3...i 2000


Bai 2.

a) z1 z2 z3

b) z1z2 z2z3 z3z1

d) z12 z22 z32

e)

Bai 3.

z1 z2 z3

z2 z3 z1

Rut gon cac bieu thc sau:

c) z1z2z3
f)

z12 z22
z22 z32

a) A z4 iz3 (1 2i )z2 3z 1 3i, v


i z 2 3i
1
3 i
2
Bai 4.
Tm cac so thc x, y sao cho:
x 3 y 3
a) (1 2i)x (1 2y)i 1 i
b)

i
3 i 3 i
1
c) (4 3i)x2 (3 2i)xy 4y2 x2 (3xy 2y2)i
2
Bai 5.
Tm cac can bac hai cua cac so phc sau:
a) 8 6i
b) 3 4i
c) 1 i
d) 7 24i
b) B (z z2 2z3)(2 z z2), v
i z

1 i 3
1
2
f)
g)
h) i, i
i

3 i
2
2

1
1
3 i
1
1

i
i)
k)
l) 2 1 i 3
m)

1 i 1 i
2
2
1 i 3
Bai 6.
Tm cac can bac ba cua cac so phc sau:
a) i
b) 27
c) 2 2i
d) 18 6i
Bai 7.
Tm cac can bac bon cua cac so phc sau:
a) 2 i 12
b) 3 i
c) 2i
d) 7 24i
Bai 8.
Giai cac phng trnh sau:
3
a) z 125 0
b) z4 16 0
c) z3 64i 0
d)
1 i
e)

1 i

z3 27i 0
Trang 108

So phc

Tran S Tung

e) z7 2iz4 iz3 2 0 f) z6 iz3 i 1 0 g) z10 (2 i)z5 2i 0


Bai 9.
Goi u1; u2 la hai can bac hai cua z1 3 4i va v1; v2 la hai
can bac hai cua z2 3 4i . Tnh u1 u2 v1 v2 ?
Bai 10.
Giai cac phng trnh sau tren tap so phc:
2
a) z 5 0
b) z2 2z 2 0
c) z2 4z 10 0
d) z2 5z 9 0
e) 2z2 3z 1 0
f) 3z2 2z 3 0
g) (z z)(z z) 0
h) z2 z 2 0
i) z2 z 2
k)

l) z 2i 2 +2 z 2i 3 0 m) z3 z

2z 3z 2 3i

n) 4z2 8 z 2 8

o) iz2 (1 2i )z 1 0

p)

(1 i )z2 2 11i 0
Bai 11.
Giai cac phng trnh sau tren tap so phc:
2

4z i
4z i
a)
6 0
5
z i
z i

b) z 5i z 3 z2 z 3 0

c) z2 2z 6 z2 2z 16 0
e) z i z2 2z 2 0

g) z2 (5 14i )z 2(12 5i ) 0

d) z3 1 i z2 3 i z 3i 0
f) z2 2iz 2i 1 0
h) z2 80z 4099 100i 0

i) (z 3 i )2 6(z 3 i) 13 0
k) z2 (cos i sin)z i cos sin 0
Bai 12.
Giai cac phng trnh sau tren tap so phc:
a) x2 (3 4i )x 5i 1 0
b) x2 (1 i )x 2 i 0
c) 3x2 x 2 0
d) x2 x 1 0
e) x3 1 0
Bai 13.
Giai cac phng trnh sau biet chung co mot nghiem
thuan ao:
a) z3 iz2 2iz 2 0
b) z3 (i 3)z2 (4 4i )z 4 4i 0

Tm m e phng trnh sau: z i z2 2mz m2 2m 0


a) Ch co ung 1 nghiem phc
b) Ch co ung 1
nghiem thc
c) Co ba nghiem phc
Bai 15.
Tm m e phng trnh sau: z3 (3 i )z2 3z (m i ) 0 co t
nhat mot nghiem thc
Bai 16.
Tm tat ca cac so phc z sao cho (z 2)(z i ) la so
thc.
Bai 17.
Giai cac phng trnh trung phng:
4
a) z 8(1 i )z2 63 16i 0
b) z4 24(1 i )z2 308 144i 0
Bai 14.

c) z4 6(1 i )z2 5 6i 0
z1, z2
Bai 18.
Cho
la

hai

nghiem

cua

phng

z2 1 i 2 z 2 3i 0 . Tnh gia tr cua cac bieu thc sau:

a) z12 z22
1

d) z1
z
2

1 2
2

z1
z

1 z2

b) z12z2 z1z22

c) z13 z23

e) z2 z13 z1z23

f)

Trang 109

z1 z2

z2 z1

trnh:

Tran S Tung

So phc

Cho z1, z2 la hai nghiem cua phng trnh: x2 x 1 0. Tnh


gia tr cua cac bieu thc sau:

Bai 19.

a) x12000 x22000

b) x11999 x1999
2

c) x1n x2n, n N

Tm tap hp cac iem trong mat phang phc bieu


dien cac so phc thoa man he thc sau:
z
1
3
a)
b) z2 z2 1
c) z
z i
z

Bai 20.

Hay

Bai 21.

tnh

S 1 z z2 z3 ...zn1

tong

biet

rang

2
2
i sin .
n
n
Bai 22.
Viet di dang lng giac cac so phc sau:
2 i
a) i 4 i 3 i 2 i 1
b) (1 i )(2 i )
c)
1 i

d) 1 sin i cos , 0
e) 3 cos i sin
f) cot i,

6
6
2
2

g) sin i(1 cos ), 0


2
Bai 23.
Tm moun va mot acgumen cua cac so phc sau:
z cos

a)

3 2i

(1 i )

(1 i )6

3 2i

b)

(1 i )4

3 i

10

3 2i

c) 1 i 3 1 i 3
n

d) sin i cos
8
8

e) cos i sin
f) 2 2 3i
4
4

1 cos i sin

g) 1 sin i cos , 0
h)
i) 4 3i
, 0
2
1 cos i sin
2
Bai 24.
Tm moun va mot acgumen cua cac so phc sau:
a)

Bai 25.

3 2i

(1 i )6

c) 1 i 3 1 i 3
n

3 i 2 3 2i
3 2i
Chng minh cac bieu thc sau co gia tr thc:
6

(1 i )

a) 2 i 5 2 i 5
7

e) i 3 i 3

2
2

10

b) 19 7i 20 5i
7 6
9 i
i

c) 1 i 3 1 i 3

2
2

Bai 26.

b)

(1 i )4

d) 1 i 3 1 i 3

2
2

Trong cac so phc z thoa man ieu kien z 2 3i

3
.
2

Tm so phc z co moun nho nhat.


Xet cac iem A, B, C trong mat phang phc theo th
t bieu dien cac so phc sau:

Bai 27.

4i
2 6i
; (1 i)(1 2i);
i 1
3 i

a) Chng minh ABC la tam giac vuong can.


Trang 110

So phc

Tran S Tung

b) Tm so phc bieu dien bi iem D sao cho t giac ABCD la


hnh vuong.
Bai 28.
Giai cac phng trnh sau, biet chung co mot nghiem
thuan ao:
a) z3 (2 2i )z2 (5 4i)z 10i 0 b) z3 (1 i )z2 (i 1)z i 0
c) z3 (4 5i )z2 (8 20i )z 40i 0
Cho a thc P (z) z3 (3i 6)z2 (10 18i )z 30i .
a) Tnh P (3i)
b) Giai phng trnh P (z) 0 .

Bai 29.

Bai 30.

Giai phng trnh

z 1 , biet
z 2

z 7

nghiem cua phng trnh.


Bai 31.
Giai cac phng trnh sau:
4
3
a) z 2z z2 2z 1 0

b) z i 8
z i

a) (z2 3z 6)2 2z(z2 3z 6) 3z2 0

d) z i z i z i 1 0
z i z
i
z i
2z i
1.
Chng minh rang: neu z 1 th
2 iz
Cho cac so phc z1, z2, z3 . Chng minh:

c) (z2 z 1)4 6z2(z2 z 1)2 5z4 0

Bai 34.

la mot

b) z4 2z3 z2 2z 1 0
d) z4 4z3 6z2 4z 15 0

c) z4 1 2 z3 2 2 z2 1 2 z 1 0
e) z6 z5 13z4 14z3 13z2 z 1 0
Bai 32.
Giai cac phng trnh sau:

Bai 33.

z 3 4i

a) z1 z2 z2 z3 z3 z1 z1 z2 z3 z1 z2 z3
2

1 z
1 z 1 z

b) 1 z1z2 z1 z2 1 z1
2

c) 1 z1z2 z1 z2

2
2
d) Neu z1 z1 c th z1 z2 z1 z2 4c2 .

Chan thanh cam n cac ban ong nghiep va cac em hoc


sinh a oc tap tai lieu nay.
transitung_tv@yahoo.com
Trang 111

Tran S Tung

So phc

Trang 112

Das könnte Ihnen auch gefallen