1950 SONRASI TRK EDEBYATI

FNAL DEV

POSTMODERN TRK ROMANLARINDA

NEW AGE AKIMI

CHAN INKI
20260455 TDE/IV
OCAK, 2010

POSTMODERN TRK ROMANLARINDA

NEW AGE AKIMI

GR
New Age (Yeni a) olarak adlandrlan akm her eyden nce sadece edebi bir akm
deildir. New Age, yanklarn edebiyatta da bulan; felsefi, mistik, metafizik ve dinsel
zellikleri olan yar dinsel bir karakter de tayan, a insannn ok ynl bir aydnlanma ve
kendini bulma araydr. Bu ynyle New Agein ada dnyada yalnzlaan bireyin kendi
ruhsal gerekliine ynelerek onu daha st bir yapda anlamlandrmaya dayal inan, felesefe
ve ritellerin genel ad olduunu syleyebiliriz. Akm hakknda aada yaplan tanm
toparlayc bir niteliktedir:
New age, ruhsal konulara ilikin bireysel eklektik yaklamla nitelendirilen
ada bat kltrnde, yirminci yzyl sonlarnda ortaya kan ve snrlar ve alt
gruplaryla geni bir uygulama ve inan alanna iaret eden ve alternatif ruhsal
hareketlerin st bal ve trsel (generic) bir terimdir. Herhangi bir deimez, mutlak
kutsal metin, dini kurum ve din adamlar hiyerarisinden uzak olduundan din
sosyolojisinde, New Age'in geleneksel din ile arasndaki fark ortaya koymak iin
akademik literatrde New Age'e, yar dini (quasi-religion) veya dinleyici/izleyici klt
(audience cult) ve klt evresi/ortam (cultic mileu) eklinde tanmlar getirilmitir.
Hareket daha ok uzman yaynevleri, mzik dkknlar ve fuarlarda ve internet gibi
alarda (networks) grnrlk kazanmaktadr.*
Yukardaki tanmdan da anlalabilecei gibi New Age yar-dini bir karaktere sahiptir.
Klasik dinlere ait mistik sylem ve ritellerden de beslenmesine ramen onlardan daha esnek
ve bireyin kendisine ait bir yap arz etmesi nedeniyle ayrlr. Modernist dnemin akl bilim ve
dncenin eksenine yerletirdii, neden-sonu ilikisine dayal pozitivist felsefenin yeni
bilimsel (quantum fizii, belirsizlik felsefesi vb.) teori ve bulularla almas evrende mutlak
bir dorunun olmad, olamayaca; yalnzca greli gerekliklerden bahsedilecei ynnde
bir algnn yerlemesine neden oldu. New Age ite tam da postmodernist felsefenin oluum
zemini zerinde; modernizmin, insann ruhsal ve duygusal zellik ve ihtiyalarn grmezden
gelen ya da baka bir deyile ikinci plana iten, mekanik anlayna verilmi bir tepki sonucu
olarak 80ler Amerikasnda ortaya km, Avrupaya ve tm dnyaya deiik biimlerde
yaylmtr.
New Age, bilimde byk atlmlar yapan ve akl ile doay, giderek tm evreni
dize getirecei yolunda dler kurarken, stnde yaad gezegeni barnlmaz klan
*

VKPED, New Age Sayfas. (tr.wikipedia.org)

insanolunun kendi kendisiyle hesaplat bir dnemin bilincidir. Ayrdna varmakszn,

deer ltlerini maddenin tutsa durumuna getiren insan, yzyl sonuna doru daha yce
renkler tayan akn/mistik/kozmik bir deerler sisteminin arayna girer. New Age
hareketinin nclerinden Marilyn Ferguson, daha yksek bir gerekliin dorudan
yaama geirilmesi diye tanmlar Yeni a duygusunu.Ona gre bu, insann ruhsal
geliiminde yeni bir aamadr; bir tr evrimdir; gerek insann douunun
balangcdr.(Ecevit 2001: 210)

Hareketin nclerinden Mariyln Ferguson daha yksek bir gerekliin dorudan

yaama geirilmesi, ( Ecevit 2001) olarak tanmlarken New Agei; doa bilimci Fritjof
Capra, onun bilim ve mistisizm arasnda kpr niteliine gnderme yaparak mistik sezgi ve
bilimsel analiz arasnda dinamik bir oyunu (Ecevit 2002: 211-212) gerektirdiinden sz eder.
New Age gerekten ada bilimsel teorilerden beslenir, zellikle quantum fiziinden yola
karak farkl enerji merkezlerinden bahseder. nsanolunun mistik serveni akmda kendisine
bilimin hemen yanbanda yer bulur. Eski Uzakdou felsefeleri, Budizm, tasavvuf, bat
ezoterizmi ve amanizm; fizik teorileri, psikoloji terimleri, felsefe ve bilim New Agein
ierisinde koutluk gsterir. New Agein, kiisel geliim doktrinleri, meditasyon, telepati,
parapsikoloji; kayp uygarlklar, ifreler, evrene ve insana dair byk srlar; gizem kltleri,
spiritalism, fal ve astroloji; hakikate ulama, asl gerei kefetme, mistisizm gibi birok
enin i ie getii; kendine zg hayli esnek ritel ve inan biimlerine sahip; olduka
renkli ve bir o kadar da eklektik bir yap arz eden poplist felsefe ve inan eilimlerinin genel
ad olduunu syleyebiliriz.

POSTMODERNZM, NEW AGE VE EDEBYAT

New Age, birbirine yakn ya da kart duran birok eyi kendi iinde barndran
yaps itibariyle postmodernizmin oulculuk ilkesiyle yakn iliki iindedir. Dahas New Age
de modernist anlayn bireyin ruhsallna kar duyarsz bak asna bir tepki olarak ortaya
km ve kendini bir alternatif olarak retirken postmodern teoriye yaslanmtr.
New Age, son birka yzyln rasyonalist/determinist dnya grnn
karsnda yer alr; yrrlkteki mekanik paradigmaya duygu/mistisizm/aknlk katmak
ister; bilimi, Uzakdou felsefeleriyle harmanlar. Postmodernizmin oulculuu; 18.
yzyln aydnlanmac bilincinin birbirinden kesin snrlarla ayrd, kart ulardaki iki
kltrel alan, bilim ve mistisizmi, bir araya getirme abas olarak ortaya kar New
Agede.(Ecevit 2001: 210- 211)

Postmodern edebiyat ve New Age arasndaki balaklklar da ayn derece de

zengindir. zellikle son dnemde yazlan poplist ierikli postmodern romanlarda New Age
unsurlar nemli bir yer tutar. Edebiyatmza bu eilim ilk olarak Bat kaynakl eviri
romanlarla girmitir. Paulo Coelhonun Simyacs, Susanno Tamorronun Yreinin
Gtrd Yere Giti, Robin S.Sharma'nn Ferrarisini Satan Bilgesi, Robert M.Sprigin
Zen ve Motorsiklet Bakm Sanat, Ursula K.Le Guenin baz romanlar, Rhonda Byrenin
The Secret, akmn nde gelen, bat kaynakl bestseller listelerinde balarda yer alan popler
rnekleri olarak karmza kar.

Felsefe tarihine ynelik postmodern bir anlat olarak karmza kan Jostein
Goarderin Sofienin Dnyasnda, gnmzn ok satan polisiye- yazarlarndan Dan
Drownun Da Vinci ifresi, Kayp Sembol gibi romanlarnda, Adam Foverin
Olaslksznda, ve birok deiik trde bat tandansl popler anlatda New Agein izlerini
bulmak mmkndr.
Postmodern Trk edebiyatnda, akmn etki ve yansmalarnn snrlarn kesin
izgilerle belirlemek pek mmkn deildir ncelikle New Age lkemizde yeni bir akmdr.
Akm henz kendini kolay okunan inceleme ve aratrmalarla, teorik eserlerle ifade
etmektedir. Baka bir deyile, akma dolaysz bir ekilde angaje olmu (New Agein
yapsndan kaynaklanan esneklii ve dankl gz nnde bulundurulduunda burada
nerede ve nereye, ne ekilde bir angaje olama durumundan sz edildii de tartmaldr)
metinlerin roman trne dahil olanlar azdr. Ancak popler ve genel bir anlay/dnya gr
olarak karmza kan New Agein edebiyatmzda roman trnde verilen eserlerdeki
etkilerinden bahsetmek; akmn bu bak asyla izini srmek mmkndr
Postmodern Trk romanlarnda New Age akmnn izlerini srerken, metin
yazarlarnn bilinli ya da bilinsiz bir ekilde akmn baz izlek ve motiflerini kullandklarn
grmekteyiz. New Age etkisinin, bu almann pek de geni olmayan snrlar ierisinde ele
alnmaya allan tm anlatlarda ayn oran ve ekilde gereklemediini sylemek
mmkndr. Baz eserler ierik, konu ve slup asnda akmla daha yakn badaklklar
kurarken, baz yazarlar akmn kimi zelliklerini anlatlarnda bir tr motif zenginlii olarak
uygulamaktadr. Baz anlatlarda ise anlaty glendirme ve okuyucuda merak esini
uyandrma amal New Age etkileimleri yakalamak mmkndr. Kukusuz bu tip
etkileimlerin yalnkat olmay ve deien oranlarda anlatda bir tr motif zenginlii ve
renklilik olarak yer almas, postmodern anlatlarn okkatmanl yaplaryla rtr. Bu sonu
postmodern bak asnn temel ilkelerinden olan oulculukla yakndan ilintilidir.
oulculuk = farkll oaltmaktr. Bu bak as, ayn zamanda,
modernizmin, tek kltr temel alan anlayna kar gelien bir tavrn
ifadesidir.(Yaln-elik 2005: 51)
Ruh-madde, duygu-akl, doa-teknoloji, mistisizm-bilim, astroloji-astronomi,
vb. yzyl sonu postmodern yaam gereinin oulcu yaps iinde birlikte var
olurlar.(Ecevit 2001: 209).

New Age ve postmodern olarak addettiimiz Trk romanlar arasndaki ilikiye de

postmodernizmin oulculuk ilkesi balamnda yaklamak ve bu tarz romanlarda farkl
estetik etkileimlerin belirli bir sentez kaygs gdlmeksizin bir arada yer aldn belirtmek
yerinde olacaktr.
almada, yukarda da vurguland gibi New Age akmnn etkilerinin ele alnan tm
romanlarda ayn dzey ve trde grlmedii iin postmodern Trk romanlar ve New Age
akm arasndaki iliki ayr kategoride ele alnmtr. Byle bir snflandrma yaplmadan
konuya yaklam olduka yzeysel kalacaktr. nk farkl tr ve estetik dzeylerde yazlm

Yine de burada snrlar kesin olmayan, mulak ve kaygan bir zeminden bahsettiimiz aikardr. Zira,
lkemizde konuyla ilgili akademik dzeyde yaplm aratrma ve inceleme, bu almay yaparken
bavurduum Yldz Ecevitin Metin Kaann Fndk Sekiz adl romann deerlendiren deerli almas
dnda, yok denecek dzeydedir. Bu yzden, postmodern Trk romannda New Age akmnn etkilerini ortaya
koyarken yaptm belirleme ve snflandrmalarn; incelemede kullandm yntem ve ltlerin eksiklik
iermesi doal karlanmaldr.

eserlerin edebiyat d bir akmdan etkilenimleri ayn dorultuda olmamaktadr. Bununla

birlikte zellikle ele alnan baz romanlar itibariyle bu kategorinin snrlarnda tam bir
kesinlikten de sz edemeyiz. Kategorilerin kendi arasnda da baz geikenliklerin olmas ise
ayr bir gerekliktir.Baka bir deyile, bir kategoriye dahil edilen bir roman baka bir
kategorideki romanlarn zelliklerini de tayabilir.Yine de anlatdaki baskn trsel zellikler,
anlatnn ierik ve slubu, anlatnn poplaritesi ve sanatsal dzeyi gibi kimi eler
snflandrmada anahtar ilevi grmektedir.
Ana hatlar yukarda aklanmaya allan, postmodern Trk romanlarnda New
Agein tezahrlerine ilikin oluturulan kategori unlardr:
1) Kendini daha st bir gereklikte var etme, asl gereklie ulama; mistisizm ve tasavvuf
balamnda aray romanlar
2) Kadim el yazmalar, kayp uygarlklar, gizli tarikatlar ve komplo teorileri
3) Psikoloji, davran bilimleri; kiisel geliim ve mutluluk yollar

1) Kendini Daha st Bir Gereklikte Var Etme, Asl Gereklie

Ulama; Mistizm ve Tasavvuf Balamnda Aray Romanlar

You are excrement but you can change yourself into gold
Holy Mountain (1974), Alejandro Jodorowsky

Sen pisliksin ama kendini altna dntrebilirsin, byle diyordu; psychodelic kltr
ve mistisizmi srrealist bir estetikle ileyen klt sinema filmi Holy Mountainde (Kutsal Da),
mistik nder meczup hrsza
nsanolu tarihin en eski dnemlerinden bu yana kendi varln sorgulad; Kainat ve
varolula ilgili sorular sordu. Varln anlamlandrmay, iinde yaad evrenle metafizik bir
boyutta btnlemeyi; sonsuzluu arzulad. nsanolu gnmzdeyse modernist bilim
anlaynn aklamakta yetersiz ve biraz da duyarsz kald bu sorunlara, modernizmin
tekilci, determinist; maddeyi ve duyular temel alan yaklamna kar bir tepki olarak;
yaad manevi bunalma zm aray iine girerek farkl dnceler gelitirmeye balad.
Ruhsal aydnlanmay, mutlak huzuru ararken eski mistik retileri, insanolunun tarih
ierisinde oluturduu aydnlanma ve arnma yollarn yeniden kefetti. Budizm, zen dini,
intoizm, Konfys; Hristiyan ilecilii, slam tasavvufu; amanizm; ezoterizm ve bunlara
benzeyen kadim retiler yeni bilimsel teori ve kozmik gelimelerle birlikte yorumlanarak
ebedi huzur amaland. e New Age tm bu araylarn ortak bir ifadesi olarak dodu.

Anlalaca gibi hakiki ve tam bir ruhsal aydnlanmaya erime New Agein temel
k noktasdr. Postmodern bat edebiyat kiinin ruhsal aydnlanma ve kozmik btnle
ulama servenine dair yazlm popler romanlarla doludur. Paulo Coelhonun Simyacs,
Robin Sharmann Ferrarisini Satan Bilgesi, M. Alexandern M.2150si, gibi Bat
edebiyatnda bu kategoriye sokabileceimiz bir yn popler roman vardr. Genel olarak bu
tr romanlarda maddi balardan arnarak ruhsal aydnlanmaya ulalaca ienen ortak bir
izlektir.
Trk edebiyatnda ise New Age akmnn bu zelliini gsteren romanlar, mistisizme
daha ok tasavvuf ilintisiyle balanmaktadr. Tasavvufi edebiyat geleneinin lkemizde
olduka zengin oluu ve tasavvufun ierdii mistik unsurlarn younluu; Mevlana, Yunus
Emre gibi byk sufiler, Batnilik, kalenderilik, Hurufilik, gibi tarikat ve tasavvuf akmlar
gz nne alndnda postmodern edebiyatmzda mistik aydnlanma servenine dair rnek
veren roman yazarlarmzn bu kaynaktan beslenmesi gayet doal bir durumdur. Tasavvuf bu
balamda yazarlarmza zengin bir malzeme salamaktadr. Tabi bu, Trk romanlarnda
sadece slam felsefesi ve tasavvufun mistik ierii oluturduu anlamna gelmez. phesiz
bizde de yabanc mistik retilerden etkilenmeler sz konusudur.
Bu kategoride verdiimiz rnekler New Age akmnn temel k noktas olarak kabul
ettiimiz ruhsal aydnlanma ve kendini daha st bir gereklikte yeniden var etme ilkesine
uygun olarak ierik, tavr ve slup bakmndan akma daha yakn duran, onun temel zellik ve
motiflerini ieren romanlardr. Bu tarz romanlarda mistik aydnlanma ve kurtulua ulamak
iin srekli bir aray durumu ierisinde olma ortak bir izlek olarak kendini gstermektedir.
Anlat ba kiilerinin sonsuz mistik refaha ulamak iin araylarnda devaml yolda olma
durumu ve yolculuk motifinin ele aldmz eserlerde ortak bir zellik olarak yinelenmesi
dikkat ekicidir.Yolda olma arayn henz bitmediini gstermesi ve mistik aydnlanma
araynda gsterilen aba ve istei gsteren simgesel bir anlatmdr ayn zamanda. Yolculuk
ierisinde gidilen yol ayn zamanda mistik aydnlanma araynda elde edilen bir aama
grnmndedir. Tabi mistisizmin zne uygun bir ekilde, ne yol ne yolculuk ne de aray
bir nihayete sahiptir.Bu ynleriyle yol ve yolculuk New Age tarz aray romanlarnn
deimez motifleri grnmndedir.
Ayn zamanda blmn bandaki alntda olduu gibi bu anlatlarn ba kiilerinde bir
dnm artk kanlmaz bir gereksinim halini alr; maddi dnyann ierisinde kirlenmi kii
bir arnma gereksinimindedir. Buna paralel olarak kiide bir eksiklik, ereksizlikten doan
tamamlanmamlk hissi de bu tarz anlatlarn yaygn motiflerindendir. Ele aldmz eserler
arasnda zellikle Fndk Sekiz ve Pinhanda kirlenmilik hissi, bundan doan arnma
ihtiyac motifleri anlatda nemli yer tutar. Tabi bu dnm ve arnma kiinin tek bana
baarabilecei, elde edebilecei bir kazanm deildir. Mutlaka bir mridin, yol gstericinin
(daha poplist bir ierikle yazlm anlatlarda bu kii guru ya da bir tr yaam koudur)
yardm etmesi gerekir.Zira kahramanlarmzn mistik arnma yolculuklar maddi dnyann
engelleriyle doludur.Unutmadan tekke ve tasavvuf kltrnde de bir mrid ya da eyhe
balanlmadan hidayete ermenin, insan- kamil olmann nerdeyse olanaksz olduunu
belirtmekte fayda var.
Bu kategoride ele aldmz romanlarda genel olarak postmodern edebiyatn ok
katmanllk-oulculuk, metinler araslk, stkurmaca gibi temel zelliklerine rastlamak
mmkndr. Ayrca bazlarnn olduka popler anlatlar olmasna karn eserlerde, edebi
adan genel olarak nemli bir yetkinlik ve ciddi bir sanatsal seviye gze arpmaktadr. Bu

durum bize poplarite ve edebiyat arasnda her zaman derin bir uurum olmayabileceini
gstermesi asndan ilgi ekicidir.

Metin Kaan, Fndk Sekiz

Metin Kaann ikinci roman Fndk Sekiz, Trk edebiyatnda New Age akmnda
roman trnde verilmi ilk eser saylmaktadr. (bkz. Ecevit: 2001 ). Fndk Sekiz de yazarn
ilk roman Ar Roman gibi Beyolu ve evresini anlatr. Fakat bu kez yazar, yar-aydn bir
tipoloji ve onlarn dnyasal zevklere dayal yaantlarn, Ar Romanda grmeye alk
olduumuz sert ve bkn bir dille, argonun da olanaklarndan faydalanarak eletirmektedir.
Ar Romanda maddi hazz temel ilke edinmi bir alt-kltr cemaatini ierden ve
olumlayc bir tavrla anlatan yazar, Fndk Sekizde maddi zevk ve ihtiraslarndan arnarak
tanrsal varlkla btnlemeyi arzulamakta; mistik aydnlanmann yollarn aramaktadr. Bu
aray phesiz New Age anlatlarnda grmeye altmz bir izlektir.
Tm New anlatlarnn ortak paydasn oluturan aydnla/kurtulua giden yol,
bu metnin de ana izleidir.(Ecevit 2001: 220)

Bir iftira sonucu bir sre hapiste kalan Meto dar ktnda; eski evresiyle
(Beyolunun her trl hazz, dnyasal zevki ilke edinmi; hibir ilahi varla inanmayan,
byle deerleri kk gren yar-aydn, bohem kiileri) artk uyumadnn farkna varr. O
artk bir aray iindedir. Deimek, varlna bir anlam katmak ister. Bir gn Fahri baba
adnda romanda bir tr mistik mrit olarak tantlan kiiyle tanarak onun nderliinde
Anadolunun tozlu yollarnda otomobille bu arayn somutlatrr. te Fndk Sekiz,
Beyolunun maddi zevklere dayal yaam tarz ve kendi i dnyasnda hissettii ruhsal
aydnlanma aray ierisinde bocalayan, dnmn eiindeki Metonun anlatsdr.
Metonun otomobiliyle yollarda yapt bu yolculuk aslnda kendi i dnyasnda yapt
aydnlanma yolculuunun bir ifadesidir. Ayrca bu tr New Age anlatlarnda yolculuk nemli
ve sk kullanlan bir motiftir. Hatta tasavvuf kltrnde de dervilerin ou ayn zamanda
seyyah yani yolcudur, ehir ehir, ky ky dolaarak ilahi varlkla btnlemeye alrlar.
Roman slam mistisizminin unsurlaryla bezelidir. Nefs-i emmare romanda ska
geen bir terimdir. Bu durum insann nefsinin isteklerine ve tutkularna boyun emesidir.
Meto eer dnmek istiyorsa ncelikle nefs-i emmareden ve nefs-i emmarenin
boyunduruunda yaayan evresinden kurtulmaldr. Emmarenin boyunduruu altnda
yaayan insanlar, zellikle aydn kesim sert bir yergiyle betimlenir:
Allah, kul, kavim gibi szcklerle kutsal kitap dilini artran eletiri tmceleri
dnyasal zevklerin sarmalndaki insanlar anlatrken tmyle mistik bir tona
brnr:emmaredir. (bk. Fs.38, 47) tm bunlarn nedeni. Emmare ise, insanlar fenala,
gnaha zorlayan nefistir, istektir. Emarenin peinden giden, sadece onun iin yaayan
srngenler, insanlk mertebesine ulamak iin tek bir kitap, tek bir sure, tek bir ayet
bilmeyen beyinsizler, eytann yoldan kartt entelektel grup(FS.25) trnden
tmcelerde anlatc, artk farkl bir bilincin szcln yapt anlalan yazarlarla
rtr. (Ecevit 2001: 216)

Fndk Sekizde Ar Romanda olduu gibi yine uyuturucu ve ona dayal

psychodelic kltr karmza kmaktadr. Uyuturucu, Beyolunun entelektel kesiminde
maddi dnyaya ait basit bir zevk aracyken, Metoda ilahi srlarn ve gizemin kaplarn aan

bir anahtar olarak ele alnmaktadr romanda. Vecde ve trans salayan bir unsurdur.
Cinsellikse olumsuzlanan bir zellik olarak karmza kmaktadr; nk kiiyi ilahi aktan
uzaklatrc bir etkiye sahiptir.
Majik gler, kozmik dnya grleri, enerji merkezleri gibi anlatda yer alan
kavramlarla yazar New Age terminolojisini romannda kullanr. Yalnz, bu terminoloji
postmodern anlaya kout olarak oulcu bir ekilde slam Mistisizminin kavram ve
deerleriyle yorulur.
Fndk Sekiz ksacas New Age akmnn temel zelliklerini postmodern bir anlayla
ele alr. Bu roman Postmodern roman anlaynn oulculuk, metinleraraslk ve stkurmaca
gibi temel zelliklerini de bnyesinde tamaktadr. Edebiyatmzda bu tr romanlara verilmi
ilk rnek olmas bakmndan avangard bir yn de vardr:
Tarihsel balamda Fndk Sekizin Trk Edebiyat asndan nemi, slam
mistisizmini postmodern biim/kurgu geleriyle btnletirerek vermesidir. Bu adan
bakldnda, trnn ilk rneidir Fndk Sekiz. (Ecevit 2001: 233)

Ayrca youn argo kullanm ve romanda anlatlan yaantlar asnda yazarn Ar

Romanda daha yakn durduu Yer Alt Edebiyatndan zellikle slup ve dil kullanm
ynnden esintiler tar.Yldz Ecevitin yapt u saptama Fndk Sekiz hakknda toparlayc
bir niteliktedir:
Mistik
dzlemde
bir
ontolojik
metin,
bir
Bildungs-roman

gelime/eitim/oluum roman-, bir ilahi- akroman ve aydnla giden yolu anlatan

New Age tarz bir kurtulu romandr Fndk Sekiz . (Ecevit:2001: 236)

Elif afak, Pinhan

Romanda, eserle ayn ad tayan anlat bakiisinin kendi varlnn zn bulma/
kendi hikyesini yaama serveninde yaad fiziksel ve ruhsal deiimleri anlatlmaktadr.
Pinhan, sra d bir zellikle dnyaya gelmi bir ocuktur; ift cinsiyetlidir. Bu fiziksel
zelliinin utanc iindedir. Bir gn Drri baba adl roman kiisiyle karlaan Pinhan onun
manevi zelliklerinden etkilenir ve onun tekkesine yerleir. Bylece Pinhan sra d bir
dnyaya ve mistik bir aydnlanma srecine girmi olur. Bu dnyada hem eitli maceralar
yaayacak hem de kendi varlnn zn bulmaya alacaktr.
Drri Baba tekkedeki mritlerini aydnlatan bir mrid grnmndedir. slam
heterodoksisi zellkleri tayan bir mistik tarikat grnml bu tekkede yaayan herkesin
hayal ve hafzaya dayal bir dnyas vardr. Tekkede ruz- muhabbet gnleri dzenlenir,
herkes kendi hikayesini anlatr ve hikayelerin fallarna baklr bu gnlerde.
Roman, fiziksel bir sra dlkla dnyaya gelmi bir ocuun kendini ve hakikat
bulma arayn mistik ve masals bir slupla anlatmaktadr. Eser slam tasavvufu ve
terimleriyle yorulmutur. Anlat Pinhann araylarn, onun mistik aydnlanma srecini ve
bu ynde yaad dnmleri ele almaktadr.
Pinhann anlat ierisinde ift cinsiyetlilikten kurtuluu, ak bulmas gibi zellikler
slam tasavvufunda kesretten vahdete geme, ilahi ak gibi kavramlarn metaforu gibidir.
8

Romanda simgesel anlatm zellikleri youn olarak kullanlmaktadr. Romann drt blmden
olumas bile anasr- erbaaya antrmadr. 4, 7 gibi tasavvufa ait mistik rakamlar ska
kullanlr.Harfler de buna benzer bir ekilde kullanm ve antrmalarla anlatda yer alr:
Akrep Arif Mahallesinin drt kaps vardr ve bu kaplarn zerinde birer harf
vardr. Bu harfler elif, ze, mim ve cim harfleridir. Harflerden anlaml bir szck
kurmaya alrsak mecaz szcn elde ederiz ki, gerein zdd anlamyla romann
dnyasn ifade etmesi bakmndan anlamldr. (Naml 2007: 1216)

Kukusuz bu, eserin tad postmodern kurgu teknikleriyle de yakndan ilgilidir.

Zaten Pinhan, postmodern romann btn zellklerini iinde barndran karnavalvari bir yap
sergilemektedir.
Pinhann, tasavvufi bir arkaplana yaslanarak kurgulanm masals bir atmosfer ve
iirsel anlatm zellikleri yannda mistik unsurlar youn olarak barndran bir tr
aray/aydnlanma roman olduunu syleyebiliriz. Bilindii gibi aray ve aydnlanma New
Age anlatlarnn en temel izlekleri konumundadr. Son olarak yazarn son roman Ak da
gerek konusu gerek de biem zellikleri itibariyle bu kategoriye sokmann mmkn olduunu
syleyebiliriz.

hsan Oktay Anar, Suskunlar

hsan Oktay Anarn Suskunlar yazarn dier eserleri gibi olduka deiik kurgu
oyunlaryla rlm anlat tekniiyle postmodern bir tarih romandr. Anlatda musiki, tarih,
mistisizm i ie gemi bir ekilde yer yer ironik bir dille yer edinmektedir. Buna paralel
olarak eser musiki, tasavvuf ve Mevlevilie ilikin kavramlar da ieriyor.
Romann ba karakteri olarak ele alabileceimiz Udi Davut adl gencin zmesi
gereken sorun vardr:
Birinci grevi, yrek paralayan hzzam eserin kemenesinden dklmeye
balamasyla, ak acs eken Paa hazretlerinin gen yeeninin son nefesini vermesine neden
olan babas Veyseli atld zindandan kurtarmak. kinci grevi cimriliiyle nam salm
dedesi Kaln Musann, olunu kurtarmak iin demesi gereken altnlarndan ayrlamad
iin geirdii felci iyiletirmek. nc ve en nemli sorunu da, can- canan, biricik ak,
yzn sadece bir kez grebildii gzeller gzeli Nevya musallat olan hayaletten sevdii
kz kurtarmak.
Anlatda Fndk Sekiz ve Pinhandaki kadar belirgin bir kendini aray izlei olmasa
da masals bir nitelik olarak grev verme ve o grevi yerine getirme izleinin ir tr kendini
araya dnt sylenebilir. Ayrca anlatda, tasavvuf, Mevlevilik; eytan ve Tanr; Hz sa
ve Dou mistisizmi anlatda ska gnderme yaplan deerler olarak karmza kar.Bu
ynleriyle eser tasavvufi kendini aray anlatlaryla etkileim ierisinde olan bir ierik
yapsna sahiptir, diyebiliriz.

Serdar zkan, Kayp Gl

Serdar zkann ikinci roman Kayp Gl kiinin kedini kefetme serveni zerine
yazlm bir bestseller. Postmodernizmin oulcu yaps eserde nemli bir yer tutuyor. Trk
kltr, Yunan mitolojisi, Yunus Emre; William Blake ve Sokrates; dou mistisizmi ve Bat
felsefesi; Kk Prens, Meryem Ana ve Nasrettin Hoca eserin ierik yapsn ssleyen deerler
olarak karmza kyor. Gerek dnya ve kurmaca, modern hayat ve metafizik anlatnn ok
katmanl yapsnda i ie geiyor.
Kayp Gl, ikiz kardeini aramak iin stanbula gelen Amerikal Dianann kendini
yeniden kefetme srecini ve bu srete yaad olaylar anlatyor. Kayp Glde de New
Age tarz anlatlarda grmeye alk olduumuz yol ve yolculuk motifi yabanc bir roman ba
kiisi zerinden anlatda nemli bir yer tutuyor.
Mistik bir aray anlats olarak da deerlendirebilecek Kayp Gl evrensel deerlere
ve ok kltrlln nemi zerine insancl mesajlar da iermektedir. Eserin yabanc
lkelerde de okunduunu ve birok dile evrildiini belirtmekte fayda var.

2) Kayp Uygarlklar, Kadim El Yazmalar, Gizli Tarikatlar ve

Komplo Teorileri

Bir gn bir kitap okudum btn hayatm deiti

Orhan Pamuk, Yeni Hayat

Gizemli tarikatlar, kadim srlar, gizli gler, byl harap tapnaklar, kutsal bilgiler,
komplo teorileri Bunlar, insan kendine eken, merakn arttran ve tahayyln harekete
geiren byl szcklerdir. Msr piramitlerini uzayllarn yaptna, kayp mu uygarlnn
ocuklar olduumuza ya da dnyay kapal kaplar ardnda gizli bir tarikatn ynettiine belki
glp geeriz ama yine de aklmza acaba m ? diye sormaktan alkoyamaz, kendimizi
ocuksu bir merak ve keif duygusuyla sayfalar ard arda evirirken buluruz.
Bu kategorideki romanlar ite bu tr konular ele alan anlatlardr. Mistik sr retileri,
gizem klt ve tarikatlarnn ve bunlarn dnya siyasetindeki rol gibi komplo teorileri vb. gibi
konu ve motiflerin edebiyat eserlerinde, zellikle belirli bir olay rgsne sahip romanlarda
kullanm okuyucuda merak esini dorua karmakta, onda bir tr keif duygusu
uyandrmakta ve anlatya srkleyici bir nitelik katmaktadr.
New Age akmna ilikin bilgi verirken ortaya koyduumuz gibi kiinin kendisi ve
dnya hakkndaki bilinmezleri bu tr mistik srlar, gizem kltleri ve komplo teorileriyle
aklamas akmn en belirgin zelliidir Akmn mistisizm ve bilimi uzlatrmaya dayal
temel zelliine koutluk ieren bir ekilde bu tr eler bilimsel teori ve disiplinlerle i ie
gemi bir ekilde New Agede karakteristik bir zellik olarak sklkla yer alr. New Age

10

inanna dayal inan klt ve topluluklarn incelediimizde ayn zamanda bir inan gesi
olarak benimsenen benzer teoriler gze arpar.
ngiliz arkeolog James Churchwardn 1926da yazd Kayp Kta Mu: nsann
Anavatan kitabyla kadim Atlantis efsanesine yeni bir halka eklenir; ayn zamanda kayp
uygarlk kuram bilimsel bir etiketle desteklenmi olur.Tabi daha nceleri ve sonralar
zellikle bat edebiyatnda bu tr konular ele alan edebi anlatlar vardr.Jules Vernein
kitaplarnda, zellikle Dnyann Merkezine Yolculukta bu grler bilim kurgu trnn
snrlar ierisinde ilenir.
Gnmzde ise postmodern edebiyat anlatlarnda bu tr elere sklkla
bavurulmaktadr. zellikle Bat Edebiyat bu trde verilmi ok satan popler romanlarla
doludur. Dan Brownun Da Vinci ifresi ve dier romanlar, Jean Cristopher Grangen Ta
Meclisi, Wilbur Smithin 11. Yazt bunlara verilecek en yaygn popler rnekler
arasndadr.
Bu tr romanlar daha ok polisiye, gerilim tarznda yazlm anlatlardr. Bazlarnda
ise bu unsurlar bir izlek olarak anlatnn omurgasn oluturur niteliktedir. New Agein
zellikle gizli retiler, srlar, esrarengiz tarikatlar; parapsikolojik gler, telepati ve bilim
kurgu romanlarnda daha ok ufo ve uzayllarla ilgili olan unsurlar bu anlatlarda olay
rgsnde merak gesini sr ve gizem dmyle artrarak srkleyicilii salayan; gerilimi
artran unsurlar olarak birer motif zenginlii biiminde kullanlmaktadr.Bu tr unsurlar baz
postmodern yazarlarda rnein Trk edebiyatnda Orhan Pamukta, kurmacada oyun izleine
kout olarak daha ok parodik bir slupla da kullanlmaktadr.Orhan Pamukun, Kara Kitap,
Yeni Hayat ve Kar romanlarnda zellikle gizli tarikat ve rgtler ve komplo teorileriyle
ilgili bu unsurlar parodik bir oyun esi olarak bu unsurlardan yaralandn syleyebiliriz.
Trk Edebiyatnda bu tarzda roman yazmna verilen rnekler yeni olsa da okuyucu
tarafndan grd youn rabet nedeniyle gn getike says artan bir klliyatn olutuu
saptanabilir. Ele aldklar konularn ilgi ekici olmas, eserlerin herkesin anlayabilecei
popler bir slupla kaleme alnmas ve gnmz sorunlarn olduka farkl bir ynden ele
almas bu ilginin nedenleri olabilir.

Tevfik Yener, 7 Akbaba; Kyametin Habercileri

Konusunu kadim srlardan alan, tarihi motif ve gndermelere ska bavurulan
postmodern bir serven roman. Anlat, olay rgsndeki esrarengiz cinayetler,
kovalamacalarla polisiye gerilim romanlarn andran zellikler sergiliyor. Romanda gizli sr
retileri, gl gizli tarikat ve gizem kltleri olduka geni bir yer tutmaktadr.
Rumelihisarnda gml bir kubbede yazl kyamet tarihi, kyametin srr, Fatih
Sultan Mehmed ve Nazilere ve oradan da gnmze kadar uzanan kyametle ilgili srlar,
kadim bir kitapta yazl gizem bilgileri ve tm bunlarn peinde olan, byk srr zmeye
alan aratrmac bir gazeteci romann konusunu oluturuyor. Ayrca ak da eserin konusunu
zenginletiren bir ierik esi olarak anlatda yer alyor.

11

Ayhan orbacolu, Atlantisten stanbula; Kadim El Yazmalarnn Peinde

Kayp uygarlklar ve ezoterik retileri konu edinen bir roman. Bu kategorideki
eserlerin birok zelliini tayan tipik bir rnek grnm sergiliyor. Yazar efsanevi kayp
uygarlk Atlantisi k noktas olarak alm ve bunun zerinden fantastik zellikler tayan
bir yk ortaya karm. Anlatda Atlantis ve Trk tarihi arasnda bir balant kurulmaktadr.
Romann konusu yle:
Gnmzden on bin yl nce, Atlantise altn an yaatan doann gizli bilgi ve
glerinin yazl olduu kadim el yazmalar Aydnlk Gler adndaki bir gizli tarikat
tarafndan yzyllarca kutsal bir sandk ierisinde korunmutur. Ktann yok olmasyla
Uygurlara geen bu el yazmalar Uygur dneminde Karanlk Gler tarafndan ele geirilir.
Bin be yz yl sonra stanbulda ortaya kan sand ele geirmek iin Aydnlk Gler ve
Karanlk Gler Arasnda kyasya bir sava balar.
Roman bu konuya parelel olarak ierik yapsnda eitli ezoterik retiler ve
tasavvuftan izler de tamaktadr.

Birol Ertan, Agarta- lluminati Sava

Roman adndan da anlalaca gibi Agarta efsanesi ve lluminati tarikatn konu
edinmektedir.Budist metinlerde ve Orta Asyada yaygn olan efsaneye gre Agarta Atlantis
ktasnn yok olmasyla bir grup gizli srlara ve olaanst glere sahip lmsz olduuna
inanlan Atlantis Uygarlndan kalma rahibin yer altnda kurduu dnlen gizli bir
uygarlk ya da tarikattr.lluminati ise baz komplo teorisyenlerince bugn Masonlukla devam
ettii sylenen, kklerinin benzer teorisyenlerce Antik dneme hatta efsanevi Mu ve Atlantis
uygarlklarna kadar gittii iddia edilen bir sr ve gizem cemiyeti.
Romana gre dnyay lluminati adl gizli rgt ynetmektedir. Agarta ve illuminati
arasnda yzyllardr sren bir sava vardr ve bu sava gnmzde ok ciddi bir boyut
kazanmtr. Ayrca Hitler de bu tr gizli tarikat ya da uygarlklarn bir tr inisiyesidir, onlar
tarafndan glendirilmi ve onlar tarafndan malup olmas salanmtr. Ayrca Hitlerin
ld kesin deildir. lluminati rgt ktcl emelleri nedeniyle dnyay bir ykma
srklemek zeredir. yilii temsil eden Agarta ve pozitif gler lluminati rgtne kar
kmaktadr.
Konusundan da anlalaca gibi anlat gizli tarikatlar, kayp uygarlklar zerinden
ilerleyen tipik bir komplo teorisi serveni grnmndedir. Anlatda dnyann iinde
bulunduu durum, tannm siyasi kiilikler bir gizem ve sr halesi iinde komplo teorileriyle
aklanmaktadr.

Aydoan Vatanda, Kayp Kitap Barnabasn Srr

Roman ncilin Aramice yazlm nshas Barnabas ncilinin Hakkaride bir maarada
kyller tarafndan yanllkla bulunmasyla balyor. Nshay kyllerin elinde gren bir
papaz bunun kayp olan Barnabas ncili olduunu anlyor ve Trk bir profesrn yardmna

12

bavuruyor. Profesr konu zerinde almaya baladnda kitabn ierdii sr nedeniyle

gizli yer alt tarikatlarnn ve KGB, CIA gibi istihbarat rgtlerinin hedefi haline gelir. nk
Barnabas ncilinde tm dnyay etki altna almay salayabilecek bir sr yazldr. Bunu
renen ve sakl kalmasn salayan bu gce sahip olacaktr.
Roman konusundan da anlalaca gibi bu kategoride rnek verdiimiz dier eserler
gibi eski bir kitapta yazl olan bir sr ve bunu elde edenin sahip olaca olaanst g
izlei zerine kurulmutur. Anlatda bu srrn elde edilmesine ynelik gizli tarikatlar,
istihbarat servisleri ve hatta terr rgtleri gibi eitli gruplarn savam sz konusudur. Bu
balamda eserin polisiye casus romanlarna benzer bir yannn olduunu syleyebiliriz.
Gncel atma ve sorunlarn kadim srlara dayal komplo teorileriyle dillendirildii
bir politik sylem bu romanda da karmza kmaktadr.

3) Psikoloji, Davran bilimleri; Kiisel Geliim ve Mutluluk

Yollar

Bunlar daha ok; poplist bir slupla okura ak, baar ve mutluluun anahtarlarn
vaad eden, kitabevlerinde en ok satan raflarnda karmza ilk kan, her kesimden okurun
rahatlkla okuyabilecei ve anlayabilecei trden eserlerdir Bu tr kitaplar amz bireyinin
ruhsal ve yaamsal ihtiyalarn karlamada ona yardmc olacan iddia eden klavuz
eserlerdir. Albenili, aklda kalc ve arpc isimleri vardr. Aile, i ve cinsel yaamda
mutluluk, toplumsal ilikilerde etkinlik ve verimlilik, hayatn her alannda baary elde
etmenin yollar, kiisel geliim; ekim yasas ve bunu etkin bir ekilde yaama uygulayp
kazanca dntrme; psiik deneyimler ve gler, telepati; astroloji, tarot ve fal; meditasyon,
reikiki, yoga vb. gibi kavram, motif ve izlekler bu tarz eserlerin ierdii ortak zelliklerdir.
Bu kitaplarda genel olarak okura kesin bir reete sunulur, bunu uygulayarak istediklerini elde
edebilecei vurgulanr. Maneviyata ynelen ve kiiyi asl znden ve birincil gerekliinden
uzaklatrd iin tm maddi balardan arnmaya dayal, bizde derviane, batda ise mistik
olarak adlandrlan retiler maddi dnyada baar ve mutluluun elde edilmesine ynelik bu
tarz kitaplarda teorik bir altyap olarak kullanlmaktadr.
Bu tr kitaplar ounlukla inceleme-aratrma trnde yazlm; klavuz kitap
niteliindedir. Rhonda Byrnen yazd The Secret (Sr) adl eser trn en ok ne
kanlarndandr ve en karakteristik rneklerindendir. Bizde de bu trde yazlan eserler
arasnda romanlar pek ok deildir. Ama Secret tarz klavuz kitap niteliinde olanlarn says
bir hayli kabark grnmektedir.Yalnz yine de birka roman bu kategorinin niteliklerine baz
alardan yakn grnmektedir.

Onlar Benim Kahramanm, Doan Ccelolu

Sevgi, cesaret, sorumluluk duygusu gibi etmenlerle bireyin kiisel geliiminde mutluluu
nasl yakalayacan bir ailenin hayatndan yola karak anlatyor. Alakgnllk, hogr

13

ve sevgi gibi deerlerle kiinin hem mutluluu elde edecei hem de kendisiyle bark, kiisel
btnlk ierisinde yaayarak topluma hizmet edecei romanda okura iletilmeye allan
mesajlardr.
Roman ieriinden de anlalaca gibi bireyin hayatta mutluluu nasl yakalayaca
zerinde duran, okura bu ynde reeteler sunan poplist bir anlatdr. Bu ynyle kiisel
geliim kitaplarna roman trnde verilmi bir rnektir. Ayrca psikoloji ile de yakndan
ilikilidir.

Miyasenin Kuzular, stn Dkmen

nsan ilikilerini bireyin psikolojik sorunlarn ve ada dnyada yaadmz
iletiimsizlik sorunlarn hayvanlar dnyasna uyarlayarak ileyen alegorik bir anlat. Roman
bireyler arasnda daha salkl ve etkili bir iletiimin nasl kurulabilecei zerinde duruyor.
Toplumsal psikoloji ve davran bilimleriyle ilintili bir kiisel geliim anlats. Ele ald
sorunlar hayvanlar alemi alegorisiyle ilemesi anlatda masals bir zellik olarak ne
kmaktadr.

19, Hakan Karahan

Aikido ustas, eski ynetici; gvenlik irketi sahibi roman kiisinin psiik geliim
yolculuunu polisiye bir olay rgs eliinde anlatyor. Aikido balantsyla Uzakdou
felsefeleri eserde ilenen bir motif olarak grlyor.

SONU
Postmodern Trk romanlarnda New Age etkisinin ele alnmaya alld bu alma
birok ynyle daha geni bir balamda ele alnacak bir konuya ilikin bir giri nitelii
tamaktadr. Bir akm ve dnya gr, hatta kimilerine gre bir din olan New Age dnya
edebiyatn ve edebiyatmz etkilemeye devam etmektedir.
Bu mtevazi almada New Age ve ada postmodern romanlarmz arasnda
meydana gelen etkileim, akmn baz temel zelliklerinin anlatlardaki grnglerinden yola
klarak belirlenmeye ve bu belirlemeyle birlikte akmn etkilerinin bir eit kategorizasyon
denemesiyle rnek olarak seilen romanlara uyarlanmas yntemi izlenmitir. nk olduka
geni bir alana yaylan, karmak ve eklektik bir yap sergileyen New Age anlay edebiyat
eserlerini deiik ynlerden etkilemektedir. Ayn ekilde Edebiyat ve New Age arasndaki
iliki ortaya konurken de belirtildii gibi; gerek romanlarn deiik trler ve konularda
yazlm olmas, gerekse estetik dzey ve sanatsal deerlerinin farkl olmas ve daha da
oaltlacak bir yn etken nedeniyle byle bir kategorizasyon denemesine gitmek bir
gereksinim olarak kendini gstermektedir.
Kukusuz ki, paral ve eklektik bir yap sergileyen New Age anlaynn
romanlarmzdaki etki ve yansmalar burada ele alnan eserlerle snrl deildir. Hatta burada

14

 kategori halinde ele aldmz snflandrma artrlabilir. Mesela postmodern tarih

romanlarnda, yer alt edebiyat tarznda yazlm anlatlarda New Age etkileimleri
yakalamak mmkndr. Bu ynyle bu almann ortaya koyduu snflandrmann mutlak
olmadn belirtmeliyiz. Yalnz ele aldmz eserler ve onlarn New Age akmyla
etkileimleri ve snflandrmamzn yaps akm ve romanlarmz arasndaki en temel
etkileimleri gsterir niteliktedir.
Tabi ki burada ele alnan her roman batan baa birer New Age anlats olarak
deerlendirmek pek yerinde olamayaca gibi; ele alnan anlatlarn yazarlarna hakszlk olur.
Postmodern anlatlar oulcu yaplar gerei birok estetik anlay ya da akmnda veya dnya
grnden kurmacann snrlar deiik oran ve deiik biimlerde ierisinde izler,
etkilenimler tayabilir. Bu nedenledir ki okuru da etkin bir okuma faaliyetine sevk eden
postmodern anlatlarda okur merkezlii bir bak asnn da ayr bir estetik tavr olarak
gelimesi doaldr. Burada ele alnan anlatlar baka balamlarda okumak ve yorumlamak
olanakl olduu gibi benzer nitelikler tayan postmodern anlatlar da New Age balamnda
okumak ve yorumlamak olanakldr. Burada rneklenen anlatlarda byle bir yorumlama
anlay gerekletirilmeye allmtr.

KAYNAKA

ALEXANDER, Thea (1995). M.S. 2150. (ev. Nedret Sanli), stanbul: Akaa Yaynevi.
ANAR, hsan Oktay (2009). Suskunlar. stanbul: letiim Yaynlar.
BROWN, Dan (2003). Da Vinci ifresi. (ev. Petek Demir), stanbul: Altn Kitaplar
Yaynlar.
_______ , Dan (2009). Kayp Sembol. (ev. Petek Demir), stanbul: Altn Kitaplar Yaynlar.
BYREN, Rhonda (2007). The Secret. (ev. Can stnaar), Butik Yaynlar.
COELHO, Paulo (1999). Simyac. (ev. zdemir nce), stanbul: Can Yaynlar.
CCELOLU, Doan (2009). Onlar Benim Kahramanm. stanbul: Remzi Kitabevi.
ORBACIOLU, Ayhan (2009). Atlantisten stanbula; Kadim El Yazmalarnn
Peinde. stanbul: Galata Yaynlar.
DKMEN, stn (2009). Miyasenin Kuzular. stanbul: Remzi Kitabevi.
ECEVT, Yldz (2001). Trk Romannda Postmodernist Almlar. stanbul: letiim
Yaynlar.
ERTAN, Birol (2009). Agarta lluminati Sava. ira Yaynlar.

15

FAWER, Adam (2009). Olaslksz. (ev. irin Yener), April Yaynclk.

GAARDER, Jostein (2002). Sofienin Dnyas. Pan Yaynclk.
GRANGE, Jean Christophe (2001). Ta Meclisi. stanbul: Doan Kitaplk.
KAAN, Metin (1990). Ar Roman. stanbul: Metis Yaynclk.
_______, Metin (1997). Fndk Sekiz. stanbul: Can Yaynlar.
KARAHAN, Hakan (2004). 19. stanbul: Alfa Basm- Yaym.
NAMLI, Taner (2007). Arketipsel Sembolizm Asndan Elif afakn Pinhan
Romannn ncelenmesi. Turkish Studies International Periodical For the Languages,
Literature and History of Turkish or Turkic Volume 2/4 Fall 2007 (S. 1211- 1230).
ZKAN, Serdar (2009). Kayp Gl. Tima Yaynlar.
PAMUK, Orhan (1990). Kara Kitap. stanbul: letiim Yaynlar.
____________ , (1994). Yeni Hayat. stanbul: letiim Yaynlar.
____________ , (2002). Kar. stanbul letiim Yaynlar.
PIRSIG, Robert M. (2002). Zen ve Motosiklet Bakm Sanat. (ev. Sha Sertabibolu).
Ayrnt Yaynlar.
SHARMA, Robin S. (2005). Ferrarisini Satan Bilge. (ev. Osman zkan). stanbul: Goa
Basm- Yayn.
AFAK, Elif (1997). Pinhan. stanbul: Metis Yaynlar.
__________ , (2009). Ak. stanbul: Doan Kitaplk.
TAMARO, Susana (1999). Yreinin Gtrd Yere Git. (ev. Eren Cendey), stanbul:
Can Yaynlar.
VKPED, New Age Sayfas. (tr.wikipedia.org)
YALIN- ELK, S. Dilek (2005). Yeni Tarihselcilik Kuram ve Trk Edebiyatnda
Postnodern Tarih Romanlar. Ankara: Aka Yaynlar.
YENER, Tevfik (2009). 7 Akbaba; Kyamet Habercileri. stanbul: Doan Kitaplk.

16