Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
TCH PHN BI
H Tn c Thng
Khoa Ton Thng k
1 / 60
Ni dung
1
1 / 60
Bi ton tm th tch
Cho
hm s2 f xc nh trn: R = [a, b] [c, d ] =
(x, y ) R : a x b, c y d
Gi s f (x, y ) 0, (x, y ) R. Ta cn tnh th
tch V
ca khi S: 3
S = (x, y , z) R : 0 z f (x, y ), (x, y ) R
2 / 60
Phn hoch
Gi s P1 = {x0 , x1 , . . . , xn ; x1 , . . . xn }, v
P2 = {y0 , y1 , . . . , ym ; y1 , . . . ym } l cc phn hoch ca
[a, b] v [c, d ]. Th P = P1 P2 gi l mt phn hoch
ca R = [a, b] [c, d ]
3 / 60
Tng Riemann
Tng Riemann ca hm s f ng vi phn hoch P nh
trn c nh ngha l:
m X
n
X
S(f , P) =
f (xij , yij )xi yj
i=1 j=1
Vi xi = xi xi1 v yj = yj yj1
4 / 60
nh ngha
Hm f gi l kh tch Riemann trn R nu c R sao
cho vi mi > 0, tn ti > 0 tha:
|S(f , P) | , P P(R), |P| <
Khi ta gi lZtch
Z phn ca f trn R v k hiu:
f (x, y )dxdy =
R
Mt s tnh cht
Tch Zphn
Z hai lp c cc tnh cht sau:
1.
ZZ
f (x, y )dxdy +
=
R
ZZ
2.
ZZ
ZZ
cf (x, y )dxdy = c
g (x, y )dxdy
f (x, y )dxdy
R
6 / 60
Tch phn lp
Cho f l hm xc nh trn R = [a, b] [c, d ]
C nh x [a, b], ly tch phn theo y , ta c:
Z d
A(x) =
f (x, y )dy
c
c
bZ
f (x, y )dy dx
a
7 / 60
V d:
Z 3Z 2
#
y
x 2 y dy dx =
x 2
dx
2 y =1
0
1
0
3
Z 3
3 2
1 3
27
=
x dx = x =
2 0
2
0 2
Z 2Z 3
Z 2 " 3 x=3 #
Z 2
x
27
2
x y dxdy =
y
dy =
9y dy =
3 x=0
2
1
0
1
1
Hunh Vn Kha (Ngy 20/07/2012)
Z 3"
2 y =2
8 / 60
nh l Fubini
nh l
Nu f lin tc trn hnh ch nht R = [a, b] [c, d ] th:
ZZ
Z bZ d
f (x, y )dxdy =
f (x, y )dy dx
a
f (x, y )dxdy
=
c
9 / 60
V d
ZZ
x 3y 2 dxdy vi
R = {(x, y ) : 0 x 2, 1 y 2}
ZZ
2. Tnh tch phn hai lp
2x sin2 y dxdy vi
R
R = [1, 2] [0, ]
Ch :
Nu R = [a, b] [c, d ] th:
ZZ
Z
g (x)h(y )dxdy =
R
! Z
g (x)dx
h(y )dy
c
10 / 60
Ta nh ngha hm s
mi xc nh trn R nh sau
f (x, y ), (x, y ) D
F (x, y ) =
0,
(x, y ) R \ D
Hunh Vn Kha (Ngy 20/07/2012)
11 / 60
nh ngha
Nu F kh tch trn R ta ni f kh tch trn D v nh
ngha:
ZZ
ZZ
f (x, y )dxdy =
F (x, y )dxdy
D
Hunh Vn Kha (Ngy 20/07/2012)
R
Chng 2: Tch phn bi
12 / 60
ZZ
ZZ
2.
cf (x, y )dxdy = c
D
f (x, y )dxdy
D
D
Chng 2: Tch phn bi
13 / 60
D1
D2
dxdy
D
14 / 60
15 / 60
g1 (x)
16 / 60
V d
ZZ
Tnh I =
cc ng y = 2x 2 v y = 1 + x 2
17 / 60
Nu f lin tc th:
ZZ
Z
f (x, y )dxdy =
D
h2 (y )
f (x, y )dxdy
h1 (y )
18 / 60
V d
RR
1. Tnh D xy dxdy , vi D l min gii hn bi cc
ng y = x 1 v y 2 = 2x + 6
19 / 60
20 / 60
Ta cc
p
r = x2 + y2
x = r cos , y = r sin
21 / 60
1
2 (ri
1
2
2
ri2 ri1
Vi ri = (ri1 + ri )/2
Hunh Vn Kha (Ngy 20/07/2012)
22 / 60
(ri
cos j , ri
m X
n
X
sin j )Ai =
i=1 j=1
i=1 j=1
f (x, y )dxdy =
R
Hunh Vn Kha (Ngy 20/07/2012)
f (r cos , r sin )r dr d
23 / 60
V d
ZZ
1. Tnh
R
24 / 60
h2 ()
f (x, y )dxdy =
D
f (r cos , r sin )r dr d
h1 ()
V d
Tm th tch vt th nm bn di parabol trn xoay
z = x 2 + y 2 , bn trn mt phng Oxy v bn trong mt
tr x 2 + y 2 = 2x
Hunh Vn Kha (Ngy 20/07/2012)
25 / 60
ZZ
(x 2 + y 2 )dxdy
V =
D
V =
/2
(x + y )dxdy =
D
/2
Chng 2: Tch phn bi
2 cos
r 2 r dr d =
0
Ton A3 - MS: C01003
3
2
26 / 60
Bi tp:
Z Z Tnh cc tch phn sau.
1.
(x + y )dxdy , D gh bi: y = x, y = x 2 .
Z ZD
2.
xy dxdy , D gh bi trc Oy , x + y = 1 v
D
xZ Z 2y = 4
3.
y 3 dxdy , D l tam gic vi cc nh:
D
27 / 60
Mt s ng dng
Xt vt th phng D c hm mt (x, y ), ngha l:
m
(x, y ) = lim
A
Trong , m, A l khi lng v din tch ca hnh
ch nht nh cha (x, y ) v gii hn c ly khi kch
thc hnh ch nht tin v 0
28 / 60
C th xp x: m
k X
l
X
(xij , yij )A
i=1 j=1
ZZ
Khi lng vt phng:
m=
(x, y )dxdy
D
29 / 60
Moment quay ca vt th gm hu
Xhn cht im mi
cch trc quay khong ri l: I =
mi ri2
i
30 / 60
31 / 60
S(f , P) =
l X
m X
n
X
f (xijk
, yijk
, zijk
)Vijk
gi l tng Riemann ca f ng vi P
K hiu P(B) l tp cc phn hoch ca B v:
|P| = max{Vijk }. Ta c nh ngha.
nh ngha
Hm f gi l kh tch Riemann trn B nu c R sao
cho vi mi > 0, tn ti > 0 tha:
|S(f , P) | , P P(B), |P| <
Khi ta gi Z ZlZtch phn ca f trn B v k hiu:
f (x, y , z)dxdy dz =
B
Hunh Vn Kha (Ngy 20/07/2012)
32 / 60
nh l Fubini
nh l
Nu f lin tc trn hnh hp ch nht
BZ Z
=Z[a, b] [c, d ] [r , s], th:
Z sZ dZ b
f (x, y , z)dxdy dz =
f (x, y , z)dxdy dz
B
f (x, y , z)dxdy dz =
B
33 / 60
V d
ZZZ
B = {(x, y , z) : 0 x 1, 1 y 2, 0 z 3}
ZZZ
Z 3Z
xyz dxdy dz =
B
Z 3Z
0
1
x=1
2
xyz 2 dxdy dz
Z 3Z 2 2
x
yz
=
yz 2 dy dz =
dy dz
2 x=0
0
1
0
1 2
Z 3
Z 3 2
2 y =2
3z
2 y
=
z
dz
=
dz
4 y =1
4
0
0
3
z 3
27
= =
4 0
4
Hunh Vn Kha (Ngy 20/07/2012)
34 / 60
35 / 60
Khi E gi l n gin
theo Oz (loi I) nu c u1
v u2 lin tc sao cho:
E = {(x, y , z) : (x, y ) D, u1 (x, y ) z u2 (x, y )}
Nu f lin tc v E nh trn th:
u
(x,y
)
2
ZZZ
ZZ
Z
f (x, y , z)dxdy dz =
f (x, y , z)dz dxdy
u (x,y )
36 / 60
ZZZ
E
Hunh Vn Kha (Ngy 20/07/2012)
a g1 (x) u1 (x,y )
Chng 2: Tch phn bi
37 / 60
E = {(x, y , z) : c y d , h1 (y ) x h2 (y ),
u1 (x, y ) z u2 (x, y )}
ZZZ
Zd hZ2 (y ) u2Z(x,y )
f (x, y , z)dxdy dz =
f (x, y , z)dzdxdy
E
Hunh Vn Kha (Ngy 20/07/2012)
c h1 (y ) u1 (x,y )
Chng 2: Tch phn bi
38 / 60
V dZ Z Z
Tnh
zdxdy dz, vi E l khi t din gii hn bi
E
bn mt phng x = 0, y = 0, z = 0 v x + y + z = 1
39 / 60
E = (x, y , z) : (y , z) D, u1 (y , z) x u2 (y , z)
uZ
2 (y ,z)
ZZZ
ZZ
f (x, y , z)dxdy dz =
f (x, y , z)dx dy dz
u (y ,z)
40 / 60
E = (x, y , z) : (x, z) D, u1 (x, z) y u2 (x, z)
uZ
2 (x,z)
ZZZ
ZZ
f (x, y , z)dxdy dz =
f (x, y , z)dy dxdz
u1 (x,z)
41 / 60
V dZ Z Z
p
Tnh
x 2 + z 2 dxdy dz, vi E l khi b chn bi
E
42 / 60
Mt s ng dng
Th tch ca khi E l:
V (E ) =
ZZZ
dxdy dz
E
Vt th E c hm mt
Z Z Z l (x, y , z) th khi lng l:
m=
(x, y , z)dxdy dz
E
ZZZ
ZZZ
Myz =
x(x, y , z)dxdy dz, Mxz =
y (x, y , z)dxdy dz
E
E
ZZZ
Mxy =
z(x, y , z)dxdy dz
E
Tm khi lng ca E l im (
x , y , z), vi:
Myz
Mxz
Mxy
x =
,
y =
,
z =
Hunh Vn Kha (Ngy 20/07/2012)
Chng 2: Tchm
phn bi
Ton m
A3 - MS: C01003
m
43 / 60
D = (r , ) : , h1 () r h2 ()
ZZZ
E
u2Z(x,y )
ZZ
f (x, y , z)dxdy dz =
f (x, y , z)dz dxdy
u1 (x,y )
h2 () Z u2 (r cos ,r sin )
h1 ()
u1 (r cos ,r sin )
V d RRR p
Tnh I =
x 2 + y 2 dxdy dz. Trong E l khi
E
nm bn trong mt tr x 2 + y 2 = 1, bn di mt z = 4
v bn trn parabol trn xoay z = 1 x 2 y 2
E = (r , , z) : 0 2,
0 r 1, 1 r 2 z 4
I =
12
5
Th tch ca Eijk :
Vijk 2i sin k
Tng Riemann:
X
f (xijk
, yijk
, zijk
)Vijk
i,j,k
i bin trong ta cu
ZZZ
f (x, y , z)dxdy dz =
E
ZdZZb
f ( sin cos , sin sin , cos )2 sin ddd
c a
,
c
d
,
g
(,
)
g
(,
)
1
2
ZZZ
Th:
f (x, y , z)dxdy dz
E
Z d Z Z g2 (,)
=
f ( sin cos , sin sin , cos )2 sin ddd
c
g1 (,)
V d
p
Tnh th tch ca khi nm trn mt nn z = x 2 + y 2
v di mt cu x 2 + y 2 + z 2 = z
51 / 60
52 / 60
Bi tp:
Z Z Z Tnh cc tch phn 3 lp sau
1.
(x + y ) dxdy dz, vi E l phn ca khi tr
E
2
xZ2Z+
= x.
Z y 1 nm gia 2 mt z = 3 v z p
2.
zdxdy dz, vi E l khi: 0 z x 2 + y 2 ,
E
1 x 2 + y 2 + z 2 2, z 0, x 0.
53 / 60
54 / 60
nh thc Jacobi
nh ngha
nh thc Jacobi ca php bin i T cho bi
x = x(u, v ), y = y (u, v ) c nh ngha l:
x x
(x, y ) u v x y
x y
= y y =
u v v u
(u, v )
u v
Php bin i T gi l thuc lp C 1 nu x v y u c
cc o hm ring cp 1 lin tc
56 / 60
=r >0
57 / 60
(x, y , z)
dudv dw
f (x(u, v , w ), y (u, v , w ), z(u, v , w ))
59 / 60
V d Z Z
1. Tnh
(x + y )dxdy , vi
D
x2 y2
D = (x, y ) :
+
= 1, x 0
16
9
ZZ
x+y
2. Tnh
e xy dxdy , vi D l hnh thang vi cc nh
D