Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
Francisco Baltazar
Kaarawan:
Abril 2, 1788
Bigaa, Bulacan
Kamatayan:
Ibang pangalan:
Balagtas
Propesyon:
Manunulat
Si Francisco Baltazar y dela Cruz (Abril 2,1788 - Pebrero 20,1862), kilala rin bilang Francisco
Balagtas na kaniyang tunay na pangalan, ay isang kilalang makata sa wikang Tagalog at mayakda ng Florante at Laura. Tinaguriang "Ama ng Panulaang Tagalog," siya ay nagsulat ng mga
tula, awit, komedya, at korido na siyang nagdala sa kaniya sa pinakamataas na bahagdan sa
dambana ng mga makatang Tagalog.
Mga nilalaman
4 Mga Akda
5 Pamilya
7 Sanggunian
8 Panlabas na kawing
9 Pagkilala
Nang makalaya siya noong 1838, siya ay nagtungo sa Balanga, Bataan upang maging kalihim ng
isang hukom. Nakilala niya ang mayaman at mestisang si Juana Tiambeng na siyang nagtustos sa
paglalathala ng Florante at Laura sa palimbagan ng Kolehiyo de Santo Tomas. Sinasabing sa
bayan ng Orion, Bataan, sumapi si Baltazar sa isang lihim na pangkat ng mga rebelde na
lumalaban para sa kasarinlan. Bagamat isang Bulakenyo, si Baltazar ay nakahugot ng
inspirasyon sa Bataan upang sumulat ng mga pinakamahuhusay na literatura.
Taong 1849 ng simulan niyang gamitin ang apelyidong Baltazar, matapos na ipag-utos ni Gob.
Hen. Narciso Claveria sa mga Pilipino na gumamit ng apelyidong Espaol o Tagalog mula sa
isang listahan.
Sa ikalawang pagkakataon ay nakulong si Baltazar nang akusahan siya ng paggupit ng buhok ng
kaniyang kasambahay. Ipinagbili ni Baltazar ang kanilang lupain at nagbayad ng malaking
halaga upang makalaya. Dahil dito, naghirap ang kanyang pamilya. Ipinagpatuloy niya ang
pagsusulat ng mga awitin at moro-moro hanggang sa kanyang kamatayan noong 20 Pebrero
1862 sa edad na 74. Ipinagbilin niya sa kanyang mga apo na iwasang maging makatat
manunulat upang hindi sila maghirap.
Mga Akda
Tunay na anak ng Hispaniko Pilipinas at dalubhasa sa Tagalog at Espaol, pinunan ni Baltazar
ang kanyang panulaang Tagalog ng mga katutubo, Kastila, at iba pang mga banyagang panitikan
at inspirasyon. Ayon kina Francis at Priscilla Macasantos ng Univesity Of Perpetual Help
System-DALTA, si Baltazar ay isang henyo dahil sa pagiging produkto niya ng pinagsanib na
kulturang Pilipino - katutubo at kolonyal/klasikal. Sa angkin niyang kahusayan, nagawa niyang
ipaalam sa kanyang mga kababayang api ang kanyang kaalaman gamit ang istilo at tradisyon
ipinagkaloob sa kanya ng banyagang (at mapaniil) kultura. Ang kanyang akda ay tungkol sa
kalupitan sa Albania, ngunit ito ay tungkol talaga sa kalupitan sa Pilipinas. Di mapapasubalian na
siya ay naging tapat sa kanyang katutubong tradisyon. Kaiba sa mga kanyang mga
kakontemporaryo, si Baltazar ay nagawang lumaya sa kolonyal at mapaniil na tradisyong
pampanitikan. Ginamit niya ang kanyang mga akda upang labanan ang kalupitan at kaliluan sa
kolonyal na Pilipinas at upang turuan ang kanyang mga kababayan. Siya ay lumikha ng bagong
tradisyong pampanitikan sa Pilipinas, na nagsasaad ng damdamin at aspirasyon ng mga Pilipino.
Narito ang ilan sa mga akda ni Francisco Baltazar:
La India Elegante y el Negrito Amante: sayneteng may isang yugto Hatol Hari Kaya
(kundiman)
Pamilya
Si Francisco Baltazar at ang kanyang asawa na si Juana Tiambeng y Rodriguez, nagmula sa isang
mayamang pamilya, ay ikinasal ni Fr. Cayetano Arellano noong 22 Hulyo 1842. Sila ay
nagkaroon ng 11 anak, kabilang sina Isabel, Silveria, Victor, Ceferino, at Josefa.
Kabilang sa kanilang mga inapo ay sina:
Jose Lonzon Baltazar (1886-1967), apo ni Francisco, ay ang ika-13 alkalde ng Orion at
nagsilbi mula 1931 hanggang 1934. Ang kanyang ama ay si Ceferino, ika-5 anak ni
Francisco. Napakalas niya sa lokal na pulitika hanggang sa kanyang kamatayan.
Luis Lonzon Baltazar ay apo ni Francisco at pinakamatandang kapatid ni Jose. Siya ang
unang halal na alkalde ng Orion mula 1903 hanggang 1935. Siya ay isang opisyal ng
Hukbong Rebolusyunaryo at malapit na kaibigan ni Manuel Luis Quezon.
Fr. Primitivo Lonzon Baltazar (1871-1942), apo ni Francisco at kapatid nina Luis at
Jose,ay nagsilbing kura paroko ng Orion mula 1904 hanggang 1940. Naging mahalaga
ang kanyang ginampanan sa paglikas ng angkan ng mga Baltazar sa Bulacan noong
panahon ng Hapon.
Francisca Perrera Baltazar (1904-1993), apo ni Francisco at ina ni Atty. Efren Baltazar
Pascual, ang ika-24 na gobernador ng Bataan (1972-1986). Ang mga anak ni Francisca ay
naging mga prominenteng Bataeos: Benjamin, isang inhinyero, ay naging alkalde ng
Orion at naging miyembro ng Sangguniang Panlalawigan ng Bataan; at si Efren ay
naging alkalde ng Orani, Bataan at malaon ay naging bise gobernador at gobernador ng
Bataan.
"Pag-ibig, 'pag na'sok sa puso nino man, hahamakin ang lahat masunod ka lamang".
Sanggunian
Orion: A Glimpse of the Past, the Grandeur of the Present. Orion, Batangas: Orion
Municipal Government and Orion Municipal Historical Committee, 2007.
Eugenio. Damiana L. Awit and Corrido: Philippine Metrical Romances. Quezon City,
Philippines: University of the Philippine Press, 1987.
La Solidaridad, Quincerio democratico, vol. 1,1889, translated by Guadalupe ForesGanzon, Fundacion Santiago, 1995.
Mojares, Resil B. Origin and Rise of the Filipino Novel: A Generic Study of the Novel
until 1940. Quezon City: University of the Philippines Press, 1983.
Panlabas na kawing