Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

BAB 1: PENGENALAN KEPADA EKONOMI

1.1 Pengertian Ekonomi:
Ilmu yang mengkaji bagaimana manusia mengagihkan sumber-sumber ekonomi yang terhad untuk memenuhi
kehendak-kehendak manusia yang tidak terhad.
Kehendak individu:
Keinginan individu untuk memiliki sesuatu barang atau perkhidmatan.
Sumber Ekonomi:
Faktor-faktor pengeluaran diperlukan untuk mengeluarkan barang-barang
dan perkhidmatan.

a.

Buruh:

Tenaga manusia yang disumbangkan sama ada dari

segi fizikal atau

mental.
Ganjaran yang diterima ialah upah.

b.

Tanah:
Anugerah daripada alam semula jadi dan penawarannya adalah terhad.
Sewa dibayar kepada pemilik tanah sebagai ganjaran.

c.

Modal :
Alat atau wang yang digunakan dalam proses pengeluaran. Contoh modal
ialah peralatan, jentera dan kilang. Faedah adalah ganjaran yang diberikan
kepada pemilik faktor modal.

d.

Usahawan: Individu yang menggabung dan menyelaras faktor- faktor pengeluaran

yang lain untuk menghasilkan barang dan perkhidmatan. Usahawan akan dibayar
keuntungan kerana
menanggung risiko pengeluaran.
Masalah Ekonomi:

1.

Masalah Kekurangan : Keadaan apabila sumber terhad berbanding dgnkehendak yg tidak

terhad.

2.
3.

Masalah Pilihan: Terpaksa dibuat berdasarkan keutamaan.

Masalah Kos Lepas: Barang atau perkhidmatan kedua terbaik yang terpaksa dlepaskan
akibat
daripada pemilihan barangan terbaik.
Cara-cara unit-unit ekonomi mengatasi masalah ekonomi.
(i) Isi Rumah/individu/pengguna
-

Isi rumah mengalami kekurangan wang atau kekurangan pendapatan.

Oleh yang demikian, mereka tidak dapat memiliki semua barang dan perkhidmatan.
Perlu membuat pilihan berdasarkan barang atau perkhidmatan yang memberi kepuasan maksimum.
Maka wujudlah kos lepas, iaitu barang kedua terbaik dilepaskan.
Contoh: Ahmad mempunyai wang RM100 beliau ingin membeli kasut atau baju yang masing-masing berharga
RM100. Oleh kerana wangnya terhad, maka beliau pilih membeli baju. Maka kos lepas untuk membeli baju ialah
kasut.

(ii) Firma/pengeluar
-

Firma mengalami kekurangan modal atau faktor-faktor pengeluaran/input/sumber pengeluaran.

Oleh yang demikian, firma tidak dapat mengeluarkan semua barang atau membuat semua projek.
Perlu membuat pilihan berdasarkan keluaran atau projek yang memberi keuntungan maksimum dan kos minimum.
Maka wujudlah kos lepas, iaitu keluaran atau projek kedua terbaik terpaksa dilepaskan.

Contoh: Firma A mempunyai modal RM1 juta ingin membuka kilang sarung tangan dan kilang tayar yang masingmasing dengan modal RM1 juta. Oleh kerana modalnya terhad, maka firma A pilih membuka kilang tayar. Maka kos
lepas untuk membuka kilang tayar ialah kilang sarung tangan.

(iii) Kerajaan.
-

Kerajaan mengalami kekurangan sumber hasil/ pendapatan negara.

Oleh yang demikian, kerajaan tidak dapat melaksanakan semua projek-projek pembangunan kepada rakyat.
Perlu membuat pilihan berdasarkan projek yang memberi kebajikan yang lebih/ maksimum/kesejahteraan/faedah
kepada rakyat.
Maka wujudlah kos lepas, iaitu projek kedua terbaik dilepaskan.
Contoh: Kerajaan ingin membina hospital dan sekolah , oleh kerana kerajaan kekurangan sumber hasil maka
kerajaan memilih hospital. Kos lepas untuk membina hospital ialah sekolah.

Jenis Barang

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
Aspek
Pengeluar
Penawaran
Kos lepas
Bayaran
Contoh

Barang percuma
Anugerah Tuhan
Tidak terhad
Tiada
Tidak perlu membayar
penggunaannya
Cahaya matahari dan air hujan

Barang awam
Disediakan oleh kerajaan
Terhad
Pengeluarannya melibatkan kos lepas
Percuma atau dikenakan sedikit bayaran

Barang ekonomi
Disediakan oleh swasta
Terhad
Penggunaannya melibatkan kos lepas
Mesti membayar untuk penggunaannya

Lampu lalu lintas, perkhidmatan bomba

Rumah, alat elektirk

1.2 Masalah Asas Ekonomi

1.

Apa yang hendak dikeluarkan. Berkaitan dengan penentuan jenis barangan yang hendak
dikeluarkan.

2.

Berapa yang hendak dikeluarkan. Berkaitan dengan penentuan kuantiti barangan.

3.
Bagaimana hendak dikeluarkan. Berkaitan dengan cara pengeluaran barangan.
a. Intensif modal. Kaedah pengeluaran yang menggunakan lebih banyak faktor modal daripada faktor buruh.
b. Intensif buruh. Kaedah pengeluaran yang menggunakan lebih banyak faktor buruh daripada faktor modal.
4. Untuk siapa dikeluarkan. Berkaitan dengan masalah penentuan corak agihan barangan.
Penyelesaian masalah asas ekonomi
(i)
(ii)

Jumlah barang yang dikeluarkan bergantung kepada jumlah permintaan terhadapnya/ keperluan masyarakat.
Jika permintaannya tinggi banyak kuantitinya akan dikeluarkan.

Bagaimana barang itu hendak dikeluarkan.

-

(iv)

Masalah ini wujud kerana kekurangan sumber ekonomi seperti tanah, buruh dan modal tetapi kehendak manusia
tidak terhad.
Masalah ini diselesaikan dengan cara mengeluarkan barang yang memberi kepuasan maksimum / mendapat
keuntungan maksimum.
Barang yang dikeluarkan bergantung kepada kehendak masyarakat/ permintaan pasaran/ mekanisme pasaran.

Berapa banyak barang hendak dikeluarkan.

-

(iii)

Apakah jenis barang yang hendak dikeluarkan.

Masalah ini diselesaikan dengan memilih kaedah/teknik pengeluaran yang paling cekap untuk menghasilkan
keluaran yang maksimum dengan menggunakan kos pengeluaran minimum.
Pilih samada intensif buruh atau intensif modal. Jika intensif modal lebih cekap dan lebih murah ia akan digunakan.

Untuk siapa barang itu dikeluarkan.

-

Masalah ini diselesaikan bergantung kepada agihan pendapatan /mengikut kemampuan/kuasa beli masyarakat.
Orang yang berpendapatan tinggi memperoleh barang lebih banyak berbanding dengan orang yang berpendapatan
rendah.

1.3 Sistem Ekonomi dan Penyelesaian Masalah Asas Ekonomi

Sistem Ekonomi: Merupakan gabungan peraturan yang diamalkan oleh pihak pengeluar dan pengguna dalam
ekonomi.
A. Sistem Ekonomi Kapitalis:
1. Ciri-ciri:

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Sumber dimiliki oleh

Sumber dimiliki oleh
swasta atau individu.
swasta atau individu.
Kerajaan tidak campur
Kerajaan tidak campur
tangan.
tangan.
Wujud kebebasan dalam
Wujud kebebasan dalam
memilih barangan dan
memilih barangan dan
pekerjaan.
pekerjaan.

Keputusan ditetapkan oleh

Keputusan ditetapkan oleh
pengguna dan pengeluar
pengguna dan pengeluar

CIRI-CIRI SISTEM EKONOMI

CIRI-CIRI
SISTEM EKONOMI
KAPITALIS
KAPITALIS

Harga ditentukan melalui

Harga ditentukan melalui
mekanisma harga iaitu
mekanisma harga iaitu
kuasa permintaan dan
kuasa permintaan dan
penawaran
penawaran

Motif pengeluar mencapai

Motif pengeluar mencapai
keuntungan maksimum
keuntungan maksimum
Terdapat persaingan bebas
Terdapat persaingan bebas
antara pengeluar
antara pengeluar
2. Penyelesaian Masalah Asas Ekonomi:
Masalah asas ekonomi
Apa yang hendak dikeluarkan
Berapa yang hendak dikeluarkan.

Penyelesaian
Pengguna bebas memilih barang pengeluar mengeluarkan
berdasarkan permintaan yang tinggi.
Melalui mekanisma pasaran.

Bagaimana hendak dikeluarkan.

Teknik pengeluaran paling cekap.

Untuk siapa dikeluarkan.

Corak agihan pendapatan dan kuasa beli yang tinggi.

B. Sistem Ekonomi Perancangan Pusat:

Tidak wujud persaingan

Tidak wujud persaingan
Memaksimumkan kebajikan
Memaksimumkan kebajikan
masyarakat dan taraf hidup
masyarakat dan taraf hidup
rakyat
rakyat

Tidak wujud pilihan bagi

Tidak wujud pilihan bagi
pengguna
pengguna
CIRI-CIRI
CIRI-CIRI
SISTEM
SISTEM
EKONOMI
EKONOMI
PERANCANGAN PUSAT
PERANCANGAN PUSAT
Keputusan ditetapkan oleh
Keputusan ditetapkan oleh
kerajaan
kerajaan

Harga ditentukan oleh kerajaan

Harga ditentukan oleh kerajaan

Sumber milikan mutlak kerajaan

Sumber milikan mutlak kerajaan

2. Penyelesaian Masalah Asas Ekonomi:

Masalah asas ekonomi
Apa yang hendak dikeluarkan
Berapa yang hendak dikeluarkan.
Bagaimana hendak dikeluarkan.
Untuk siapa dikeluarkan.

Penyelesaian
Ditentukan oleh kerajaan
Ditentukan oleh kerajaan dan bancian
Ditentukan oleh kerajaan
Kerajaan menetapkan. Diagihkan secara adil.

C. Sistem Ekonomi Campuran

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Pihak swasta memaksimumkan

Pihak swasta memaksimumkan
keuntungan. Kerajaan
keuntungan. Kerajaan
Memaksimumkan kebajikan
Memaksimumkan kebajikan
masyarakat
masyarakat

Harga barang ditentukan oleh

Harga barang ditentukan oleh
mekanisma harga. kerajaan
mekanisma harga. kerajaan
mengawal untuk kebajikan
mengawal untuk kebajikan
masyarakat
masyarakat

Pengeluaran barang swasta wujud

Pengeluaran barang swasta wujud
persaingan antara pengeluar .
persaingan antara pengeluar .
Pengeluaran barang awam,
Pengeluaran barang awam,
kerajaan pengeluar tunggal
kerajaan pengeluar tunggal

CIRI-CIRI
CIRI-CIRI
SISTEM
SISTEM
EKONOMI
EKONOMI
CAMPURAN
CAMPURAN

Individu bebas membuat pilihan

Individu bebas membuat pilihan
walau bagaimana pun terdapat
walau bagaimana pun terdapat
kawalan dari kerajaan
kawalan dari kerajaan

Individu bebas
memiliki
Individu bebas
memiliki
sumber namun terdapat
sumber namun terdapat
sumber yang dimiliki kerajaan
sumber yang dimiliki kerajaan

Pengguna dan pengeluar bebas

Pengguna dan pengeluar bebas
buat keputusan. Bagi barang
buat keputusan. Bagi barang
awam kerajaan buat keputusan
awam kerajaan buat keputusan

2. Penyelesaian Masalah Asas Ekonomi:

Masalah

Swasta

Kerajaan

Apa yang hendak

dikeluarkan

Barang dan perkhidmatan dikeluarkan ditentukan oleh

permintaan/ kehendak masyarakat/ mekanisme harga/
mekanisme pasaran.

Keluarkan barang awam yang tidak dikeluarkan oleh swasta.

Berapa yang
hendak
dikeluarkan

-Bergantung kepada permintaan dan penawaran/

keperluan/mekanisme harga.
- Permintaan tinggi banyak kuantiti barang
dikeluarkan.

-Mengeluarkan apa yang tidak mencukupi dikeluarkan oleh

swasta.
-Adakala barang dikeluarkan bersama.
-Mengenakan cukai jika barang itu hendak dikurangkan.
-Memberi subsidi jika hendak menambah barang.

Bagaimana
hendak
dikeluarkan.

-Pilih teknik keluaran yang meminimumkan kos/ teknik

yang cekap.
-Tujuan untuk mendapatkan untung yang maksimum.
-Guna intensif buruh/modal, mana yang lebih murah.

-Memilih teknik keluaran tidak berdasarkan kos tetapi

mementingkan kebajikan masyarakat.
-Mengetatkan undang-undang supaya tidak berlaku
pencemaran.
-Menentukan upah minimum, contoh:upah pekerja ladang.

Untuk siapa
dikeluarkan.

-Berdasarkan agihan pendapatan.

-Barang mahal untuk golongan berpendapatan tinggi
dan barang murah untuk golongan berpendapatan
rendah.

-Menyediakan barang untuk semua golongan masyarakat.

-Menjaga kebajikan masyarakat.

D. Sistem Ekonomi Islam

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Sumber
milik
Allah
Sumber
milik
Allah
SWT.
Individu
SWT. Individu
pemegang
amanah.
pemegang
amanah.
Barang awam dikeluarkan
Barang awam dikeluarkan
oleh kerajaan
oleh kerajaan

Sumber digunakan dengan

Sumber digunakan dengan
cekap
cekap

Motif kebahagian di dunia

Motif kebahagian di dunia
dan akhirat, iaitu al-Falah.
dan akhirat, iaitu al-Falah.

Harga ditentukan oleh

Harga ditentukan oleh
kuasa pasaran.
kuasa pasaran.

CIRI- CIRI
CIRI- CIRI
SISTEM
SISTEM
EKONOMI
EKONOMI
ISLAM
ISLAM

Keputusan oleh pengguna

Keputusan oleh pengguna
dan pengeluar.
dan pengeluar.

Pilihan tidak bercanggah

Pilihan tidak bercanggah
dengan prinsip Islam
dengan prinsip Islam

Keputusan berasaskan
Keputusan berasaskan
prinsip dan hukum Islam.
prinsip dan hukum Islam.

Kerajaan campur tangan

Kerajaan campur tangan
jika berlaku ketidakadilan.
jika berlaku ketidakadilan.
Persaingan pengeluar
Persaingan pengeluar
mengeluarkan barang
mengeluarkan barang
swasta halal
swasta halal

2. Penyelesaian Masalah Asas Ekonomi:

Masalah asas
ekonomi
Apa yang
hendak
dikeluarkan
Berapa yang
hendak
dikeluarkan.

Penyelesaian
- Ditentukan oleh pengguna dan pengeluar berlandaskan prinsip dan hukum Islam.
- Diselesaikan melalui mekanisme harga / bergantung kepada kuasa permintaan atau penawaran /
keseimbangan pasaran.
- Jika pengeluaran tidak mencukupi, pengeluaran perlu ditambah untuk menggelakkan aktiviti menyerok dan
menyeludup barangan.
- Kerajaan campur tangan bila berlaku ketidakadilan dalam ekonomi.

Bagaimana
hendak
dikeluarkan.

- Diselesaikan oleh mekanisme harga dalam pasaran faktor.

- Memilih menggunakan intensif modal atau buruh
- Memilih kaedah yang lebih cekap / meminimumkan kos atau memaksimumkankeuntungan.
- Kerajaan campurtangan supaya pengeluar tidak mengabaikan keselamatan / keadilan sosial.

Untuk siapa
dikeluarkan.

- Diselesaikan melalui corak pengagihan pendapatan / kuasa beli.

- Keadilan / tanggungjawab bersama diutamakan.
- Pembayaran zakat membantu pengagihan pendapatan.
- Golongan miskin dijamin bekalan keperluan yang mencukupi.

E. Perbezaan Ciri-ciri antara Sistem Ekonomi Kapitalis dengan Perancangan Pusat:

Sistem ekonomi kapitalis
bebas dimiliki pihak swasta dan individu

Aspek
Pemilikan sumber

ditentukan oleh pengguna dan pengeluar

Pembuat keputusan

wujud kebebasan pilih barang dan pekerjaan

ditentukan oleh mekanisma harga

Pilihan
Penentu harga

wujud persaingan bebas antara pengeluar

mencapai keuntungan maksimum

Persaingan
. Motif

Sistem ekonomi perancangan pusat

milik mutlak kerajaan
ditentukan oleh kerajaan
tidak wujud kebebasan
ditetapkan oleh kerajaan
tidak wujud persaingan
mencapai kebajikan maksimum

Penyelesaian masalah asas ekonomi

Masalah
Apa yang
hendak

swasta
Barang dan perkhidmatan dikeluarkan ditentukan
oleh permintaan/ kehendak masyarakat/

Kerajaan
Keluarkan barang yang tidak dikeluarkan oleh swasta.

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
dikeluarkan

mekanisme harga/ mekanisme pasaran.

Berapa yang
hendak
dikeluarkan

-Bergantung kepada permintaan dan penawaran/

keperluan/mekanisme harga.
- Permintaan tinggi banyak kuantiti barang
dikeluarkan.

-Mengeluarkan apa yang tidak mencukupi dikeluarkan

oleh swasta.
-Adakala barang dikeluarkan bersama.
-Mengenakan cukai jika barang itu hendak dikurangkan.
-Memberi subsidi jika hendak menambah barang.

Bagaimana
hendak
dikeluarkan.

-Pilih teknik keluaran yang meminimumkan kos/

teknik yang cekap.
-Tujuan untuk mendapatkan untung yang
maksimum.
-Guna intensif buruh/modal, mana yang lebih
murah.

-Memilih teknik keluaran tidak berdasarkan kos tetapi

mementingkan kebajikan masyarakat.
-Mengetatkan undang-undang supaya tidak berlaku
pencemaran.
-Menentukan upah minimum, contoh:upah pekerja
ladang.

-Berdasarkan agihan pendapatan.

-Barang mahal untuk golongan berpendapatan
tinggi dan barang murah untuk golongan
berpendapatan rendah.

-Menyediakan barang untuk semua golongan

masyarakat.
-Menjaga kebajikan masyarakat.

Untuk siapa
dikeluarkan.

F. Perbandingan Penyelesaian Masalah Asas Ekonomi antara Sistem Ekonomi:

1. Persamaan sistem ekonomi kapitalis dengan campuran:
Masalah asas ekonomi
Apa yang hendak dikeluarkan
Berapa yang hendak dikeluarkan
Bagaimana hendak dikeluarkan.
Untuk siapa dikeluarkan.

Persamaan
Pengguna dan pengeluar menentukan jenis barang hendak dikeluarkan
Ditentukan oleh mekanisma harga
Memilih kaedah yang paling cekap
Ditentukan oleh corak agihan pendapatan

2. Perbezaan sistem ekonomi kapitalis dengan campuran:

Masalah asas ekonomi
Apa yang hendak dikeluarkan
Berapa yang hendak dikeluarkan
Bagaimana hendak dikeluarkan.
Untuk siapa dikeluarkan.

Sistem ekonomi kapitalis

ditentukan oleh pengguna dan
pengeluar
ditetapkan oleh mekanisma harga.
Teknik pengeluaran yang paling cekap/
memaksimum untung/
Meminimumkan kos
corak agihan pendapatan

Sistem ekonomi campuran

barang awam ditetapkan oleh
kerajaan
barang awam ditetapkan kerajaan dari
bancian
teknik pengeluaran ditetapkan kerajaan
ditetapkan oleh kerajaan bagi barang
awam

3. Persamaan sistem ekonomi perancangan pusat dengan campuran:

Masalah asas ekonomi
Apa yang hendak dikeluarkan

Persamaan
Barang awam ditetapkan oleh kerajaan.

Berapa yang hendak dikeluarkan

Barang awam ditentukan oleh kerajaan melalui bancian

Bagaimana hendak dikeluarkan.

Kerajaan menetapkan harga faktor untuk barang awam

Untuk siapa dikeluarkan.

Diagihkan kepada semua individu dan tidak boleh dikecualikan penggunaan

4. Perbezaan sistem ekonomi perancangan pusat dengan campuran:

Masalah asas ekonomi
Apa yang hendak dikeluarkan

Sistem ekonomi perancangan

pusat
ditetapkan oleh kerajaan

Berapa yang hendak dikeluarkan

ditetapkan oleh kerajaan

Bagaimana hendak dikeluarkan.

ditetapkan oleh kerajaan

Untuk siapa dikeluarkan.

untuk semua individu

Sistem ekonomi campuran

ditentukan oleh kuasa pengguna dan
pengeluar
barang swasta melalui mekanisma harga
teknik pengeluaran melalui mekanisma
pasaran
berdasarkan corak agihan pendapatan

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

BAB 2: PENDAPATAN DAN PENGGUNAAN PENDAPATAN INDIVIDU

2.1 Pemilihan Pekerjaan:
1. Sektor Utama/ Primer
- Kegiatan pengeluaran hasil alam semulajadi
- Contoh sektor iaitu pertanian, penternakan, perikanan, perhutanan,
- Aktiviti ini bergantung pada sumber yang boleh diperbaharui dan sumber yang tidak boleh diperbaharui
- Contoh jenis pekerjaan iaitu pelombong, petani, penternak
2. Sektor Kedua/Sekunder
- Pemprosesan hasil alam semulajadi untuk menghasilkan barang siap atau separa siap
- Contoh sektor iaitu perindustrian dan pembinaan
- Contoh jenis pekerjaan iaitu operator pengeluaran, penyelia pembinaan, buruh binaan.
3. Sektor Ketiga/Perkhidmatan
- Memberi sokongan kepada sektor utama dan sektor kedua
- Contoh sektor iaitu perkhidmatan pengangkutan, pergudangan, perhubungan, pemborongan, peruncitan .
- Contoh jenis pekerjaan iaitu perkhidmatan doktor, jururawat guru dan lain-lain
Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Pemilihan Pekerjaan:
1. Upah wang
- upah yang diterima dalam bentuk wang mengikut harga semasa pada tahun tertentu/ ganjaran yang diterima sebagai
bayaran perkhidmatannya dalam proses pengeluaran

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
- Semakin tinggi kadar upah, semakin banyak yang berminat untuk memohon pekerjaan tersebut.
- Kadar upah bergantung kepada jenis pekerjaan, kelayakan, pengalaman, peranan kesatuan sekerja/tanggungjawab.
2. Faedah sampingan
- ganjaran yang diberikan untuk menarik minat individu memilih sesuatu pekerjaan
- bonus, kemudahan perkhidmatan perubatan, kemudahan pinjaman, subsidi
3. Minat
- mendorong individu meningkatkan produktiviti dalam pekerjaan
- Contohnya individu yang berminat dalam bidang perubatan akan menceburkan diri dalam pekerjaan doktor
4. Suasana tempat kerja
- ciri-ciri tempat bekerja
- keadaan yang bersih, nyaman, selesa dan selamat
5. Kelayakan akademik dan kemahiran/pengalaman
- Memiliki Sijil SPM, Diploma, Ijazah pertama memberi prospek pekerjaan yang berbeza
- Kemahiran/pengalaman yang tinggi dalam sesuatu bidang pekerjaan membawa ganjaran yang lebih lumayan.
6. Jarak ke tempat kerja
- Merujuk kepada lokasi pekerjaan
- Individu cenderung memilih tempat kerja yang berdekatan dengan kediamannya
7. Prospek pekerjaan
- Merujuk kepada masa depan yang cerah dan berpotensi
- Peluang kenaikan pangkat dan peluang melanjutkan pelajaran adalah daya penarik
8. Keadaan ekonomi semasa
- Ekonomi meleset, pemilihan pekerjaan adalah terhad
- Ekonomi melambung, permintaan pekerjaan adalah tinggi
9. Waktu bekerja
- Waktu bekerja yang tetap . Contoh : bekerja di pejabat
- Waktu bekerja yang tidak tetap. Contohnya bekerja mengikut shift
10. Pengaruh keluarga
- Contoh abang, kakak, ayah, ibu dan lain-lain
- Jika ayahnya bekerja sebagai doktor, kemungkinan anaknya juga akan bekerja sebagai seorang doktor
11. Upah bukan wang
- ganjaran yang diterima dalam bentuk benda atau barang.
- Contoh : penuai padi atau nelayan akan menerima upah dalam bentuk padi /ikan

2.2 Pendapatan Individu:

1. Upah
- Ganjaran buruh menyumbang tenaga mental dan fizikal di dalam aktiviti pengeluaran/bekerja dengan orang lain
- Contoh : gaji bulanan, elaun dan bonus tahunan
- Upah juga dibayar mengikut tempoh masa bekerja dan bergantung jumlah keluaran yang dihasilkan
1.2 Upah Nominal
- Dinyatakan dalam wang semasa dan mengambil kira tingkat harga
1.1 Upah benar
- Kuasa beli upah wang/ kemampuan upah wang untuk membeli barang dan perkhidmatan
- Upah benar =
Upah wang
Harga purata barang
Inflasi Harga barang naik, upah benar turun
Deflasi Harga barang jatuh, upah benar naik
2. Sewa
- Ganjaran kepada pemilik faktor pengeluaran tanah kerana penawarannya terhad/ ganjaran yang diterima oleh
pemilik harta fizikal yang menyewakan hak penggunaan harta fizikalnya kepada orang lain.

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
- Contoh : tanah, rumah, kedai yang disewakan
3. Faedah
- Ganjaran kepada pemilik modal wang
- Diperolehi ke atas simpanan di bank perdagangan, syarikat kewangan atau
BSN / menangguhkan penggunaannya pada masa kini
- Faedah = Jumlah simpanan X Kadar faedah X Tempoh simpanan
4. Dividen
- Ganjaran kepada pemilik faktor modal wang tetapi mengikut hukum Islam
- Tiada unsur riba
- Diperolehi ke atas simpanan diperbankan Islam
- Kadar dividen berdasarkan keuntungan perniagaan dan kadarnya tidak tetap
- Sebahagian daripada keuntungan syarikat yang diagihkan kepada pemegang syarikat.
- Ganjaran yang diterima oleh pemilik unit saham amanah
5. Untung
- Ganjaran kepada usahawan
- menanggung risiko aktiviti pengeluaran yang tidak dapat diinsuranskan
- Usahawan yang berinovasi menerima untung yang lebih tinggi
- Untung = Jumlah hasil Jumlah kos
- Untung boleh bernilai positif atau negatif. Untung negatif bermaksud kerugian
6. Bayaran pindahan
- Tidak memberi sumbangan dalam aktiviti pengeluaran
- Contoh : Bayaran pencen, biasiswa, wang saku, subsidi, bantuan kebajikan
Sumber Pendapatan Individu:
a.

Bekerja sendiri
- Contoh : berniaga/ broker
- Waktu bekerja tidak tetap
ganjaran berbentuk untung

b.

Bekerja dengan orang lain

- Contoh :Bekerja dalam sektor swasta atau sektor awam
- Waktu bekerja tetap
ganjaran berbentuk upah/gaji

c. Cara-cara lain
- Harta tetap (rumah, tanah) sewa
- Saham/ unit amanah dividen
- Simpanan bank faedah/ dividen
- Bayaran pindahan-contoh pesara -pencen
- Membuat pelaburan / melabur wang / membeli stok modal - untung

2.3 Pendapatan Boleh Guna:

Pendapatan boleh guna ialah baki pendapatan yang diterima setelah ditolak potongan wajib.
Pendapatan bersih yang boleh digunakan untuk membeli barang-barang atau perkhidmatan bagi memuaskan keperluan
dan kehendak dan tabungan
Potongan Wajib
(i)
(ii)
(iii)
(iv)

Caruman KWSP
Bayaran zakat
Cukai pendapatan perseorangan
PERKESO

Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP)

- Badan berkanun yang ditubuhkan oleh kerajaan
- Tujuan menggalakkan tabungan dan menjamin hari tua pekerja
- Semua pekerja diwajibkan mencarum KWSP
- Kadar caruman terdiri daripada caruman pekerja dan majikan
- Pengeluaran semua caruman hanya dibenarkan apabila mencapai umur 55 tahun.
- Pengeluaran sebahagian caruman dibenarkan untuk membeli rumah, komputer tujuan pendidikan dan membayar kos
rawatan hospital
Bayaran Zakat
- dikenakan kepada orang yang beragama islam yang memenuhi syarat
- Tujuan menyucikan harta milikan orang Islam

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
- Terdapat zakat harta benda dan zakat fitrah
- Kadar bayaran zakat harta benda adalah 2.5%,
- Zakat dikecualikan daripada cukai pendapatan
Cukai Pendapatan Perseorangan
- Cukai langsung yang dikenakan terhadap pendapatan seseorang individu
- Pelepasan cukai merupakan sejumlah pendapatan individu yang dikecualikan daripada cukai pendapatan.
Contoh pelepasan cukai adalah diri ,isteri, anak, perubatan ibu bapa, caruman KWSP, insurans nyawa
- Pendapatan boleh cukai = Jumlah pendapatan Pelepasan cukai
Pertubuhan Keselamatan Sosial (PERKESO)
- PERKESO mentadbir skim keselamatan sosial yg memberi perlindungan kpd para pekerja terhadap kejadian luar
jangka
- Caruman adalah 1.75% ( 1.25% majikan + 0.5% pekerja)

Pengiraan Pendapatan Boleh Guna

Pendapatan boleh guna = Jumlah pendapatan individu Potongan wajib
[caruman KWSP caruman PERKESO Bayaran
zakat cukai pendapatan perseorangan]
2.4 Penggunaan Pendapatan Boleh Guna
Pendapatan boleh guna digunakan untuk perbelanjaan penggunaan dan tabungan.
2.4.1 Penggunaan/ perbelanjaan
- membeli barang dan perkhidmatan / barang tahan lama / tidak tahan lama
- memenuhi kehendak / keperluan untuk mencapai kepuasan
2.4.2 Tabungan
- tujuan menabung awasan/ beli barang tahan lama / pendidikan
- contoh: bank / beli emas
Keperluan dan Kehendak
Keperluan: Keinginan individu terhadap barang dan perkhidmatan bagi
membolehkan mereka menjalankan kehidupannya.
Dibahagikan kepada keperluan asas dan keperluan lain
Tiga keperluan asas iaitu pakaian, makanan dan tempat tinggal
Contoh keperluan lain ialah pendidikan, kesihatan dan
Keselamatan.
Kehendak: keinginan individu untuk memiliki barang dan perkhidmatan bagi
mencapai kehidupan yang lebih selesa.
Semua kehendak tidak dapat dipenuhi kerana sumber terhad.
Kehendak manusia adalah berbeza-beza dan berubah mnegikut
masa.

Perbezaan antara keperluan dengan kehendak

a. Definisi
Keperluan untuk terus hidup
Kehendak hidup lebih selesa
b. Jenis barang
Keperluan barang perlu
Kehendak barang tidak perlu
c. Harga barang
Keperluan lebih stabil, dikawal oleh kerajaan
Kehendak tidak stabil , diluar kawalan kerajaan
d. Barang pengganti
Keperluan tidak ada pengganti
Kehendak banyak pengganti
e. Bilangan barang
Keperluan terhad kepada makanan, pakaian dan tempat tinggal
Kehendak tidak terhad
f. Kepentingan
Keperluan mustahak/penting, tanpanya manusia tidak dapat hidup
Kehendak tidak mustahak, tanpanya manusia masih dapat hidup

10

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Belanjawan Peribadi
Belanjawan peribadi ialah
anggaran perbelanjaan berdasarkan anggaran pendapatan dalam suatu tempoh masa tertentu.
Jenis Perbelanjaan Peribadi
a. Barang tahan lama jangka hayat penggunaan melebihi satu tuhan
b. Barang tidak tahan lama jangka hayat penggunaan kurang setahun
c. Perkhidmatan perbelanjaan tetap
Kepentingan Belanjawan Peribadi
a. Merancang perbelanjaan mengikut pendapatan
-dapat menganggarkan pendapatan boleh guna dan anggaran perbelanjaannya
- supaya tidak menghadapi masalah beban hutang
b. Mendahulukan perbelanjaan penting / keperluan
- Perbelanjaan yang mengutamakan barang penting seperti dalam senarai
belanjawan dapat memberi kepuasan yang maksimum
- Meninggalkan barang yang tidak penting dapat mengelakkan pembaziran
c. Menabung
- Belanjawan yang baik seharusnya mempunyai baki atau belanjawan dapat
membantu individu mengurangkan perbelanjaan masa ini untuk tujuan tabungan
bagi mencapai objektif masa depan / kecemasan
d. Mengelakkan individu berhutang
e. Mengelakkan inflasi
f. Dapat memaksimumkan kepuasan / mengelakkan pembaziran
Penyediaan Belanjawan Peribadi
a. Mengenal pasti punca pendapatan dan potongan wajib
Mengenal pasti semua punca-punca pendapatan yang ada
b. Mencatatkan semua perbelanjaan yang diperlukan
- Senarai perbelanjaan tersebut hendaklah dihadkan bagi suatu tempoh
masa tertentu
c. Menyusun perbelanjaan mengikut keutamaan
- perlu memastikan barang yang penting dan kurang penting
- Barang disusun mengikut keutamaan
d. Mengimbangkan pendapatan boleh guna dengan perbelanjaan
e. Tabungan
f. Menyediakan penyata pendapatan dan perbelanjaan
- Penyata ini disediakan bagi memastikan perancangan berkesan
- Dapat menggambarkan secara jelas jumlah pendapatan dan perbelanjaan
individu bagi tempoh masa.

Tabungan
Tabungan ialah pendapatan boleh guna yang tidak dibelanjakan.
Tabungan = Pendapatan boleh guna perbelanjaan penggunaan
Tujuan-tujuan Tabungan
a. Membiayai perbelanjaan kecemasan dan awasan
- kemalangan / kematian
b. Pembelian barang tahan lama
- untuk membeli kereta / rumah/ asset tetap
- Memiliki harta tanpa berhutang
c. Memenuhi cita-cita tertentu
- Memulakan atau membesarkan perniagaannya
- Perbelanjaan pendidikan
-Menunaikan haji di Mekah
- Menjamin kehidupan lebih selesa pada masa hadapan
d. Pulangan dalam bentuk faedah atau dividen
Cara-cara Menabung
a. Bank perdagangan Simpanan tabungan, simpanan semasa dan simpanan tetap

11

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
b. Syarikat kewangan- Simpanan tabungan dan simpanan tetap
c. Bank Simpanan Nasional Akaun Giro, Sijil Simpanan Premium
d. Lembaga Tabung Haji Simpanan tabungan
e. Koperasi membeli saham koperasi
f. Unit Amanah ASN, ASB
g. Syarikat insurans nyawa- pembayaran premium
Pinjaman
Pinjaman ialah sejumlah wang diterima oleh individu daripada sumber tertentu yang perlu dibayar balik.
Tujuan-tujuan Pinjaman
Pengguna:
a. Menampung kekurangan wang semasa apabila menghadapi kecemasan/
perbelanjaan kecemasan
b. Membeli barang tahan lama/ menambah harta
c. Membeli barang harian
d. Melanjutkan pelajaran/ tujuan pendidikan
Pengeluar:
a. Memulakan perniagaan
b. Menambah modal dan meningkatkan produktiviti
c. Mengurangkan pembayaran cukai syarikat
Sumber-sumber Pinjaman:
a. Bank perdagangan pinjaman peribadi dan overdraf
b. Syarikat kewangan sewa beli
c. Bank Simpanan Nasional skim pinjaman perumahan
d. Syarikat Kredit syarikat kredit perumahan dan syarikat kredit kenderaan
e. Agensi kerajaan MARA dan YAPEIM
f. Sumber pinjaman lain Bank Pertanian Malaysia, Bank Islam, Koperasi.
badan kerajaan, syarikat insurans
Sebab-sebab Pemberi Pinjaman Dibayar Ganjaran Faedah:
a. Kesanggupan menangguhkan perbelanjaan semasa / sanggup berkorban
berpisah daripada kecairan
b. Menggantikan susut nilai wang
c. Risiko pinjaman tidak dibayar balik / pemilik modal rugi apabila peminjam
muflis
d. Menanggung kos lepas
f. Menutup kos pengurusan / pentadbiran memungut pinjaman

Pelaburan
Pelaburan ialah perbelanjaan terhadap barang-barang modal atau
penambahan stok modal.
Cara-cara Pelaburan/ Bentuk-bentuk pelaburan
a. Pembelian aset tetap bangunan , tanah, rumah kediaman
- untuk dijual / disewakan/ beli pada harga yang rendah dan jual pada harga
yang tinggi
b. Pembelian dan menyimpan stok bahan mentah/ barang niaga
- untuk melicinkan proses pengeluaran/ menambahkan keluaran dengan mudah
- beli pada harga rendah serta jual pada harga tinggi
c. Pembinaan kilang atau pembelian alat jentera baru / mesin
- menambahkan stok modal / produktiviti / keuntungan
c. Peningkatan sumber manusia/ modal manusia pendidikan / kemahiran /
pengetahuan untuk meningkatkan produktiviti
Tujuan-tujuan Pelaburan
a. Mendapatkan pulangan
b. Menggantikan barang modal
c. Meningkatkan daya pengeluaran
Perbandingan Pulangan Daripada Pelaburan Dan Pulangan Daripada Tabungan

12

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Pelaburan
- Kadar pulangan tidak tetap
- Risiko tinggi
- Bentuk ganjaran- keuntungan
Tabungan
- Kadar pulangan tetap
- Risiko rendah
- Bentuk ganjaran- faedah

BAB 3: ISI RUMAH SEBAGAI PENGGUNA

a)Pengertian Isi Rumah:
Isirumah ialah satu kumpulan individu yang tinggal di dalam sebuah rumah/bersama.
Bersama-sama membuat keputusan ekonomi.
b)Fungsi isi rumah:
i) Sebagai pembekal faktor pengeluaran.
Isirumah menyediakan buruh,tanah,modal dan usahawan kepada firma untuk mengeluarkan barangan/perkhidmatan.
ii) Sebagai pengguna.
Isirumah menerima pendapatan daripada firma dan akan membelanjakannya untuk mendapatkan barangan atau
perkhidmatan untuk memenuhi keperluan/kehendak isirumah.
c)Objektif Penggunaan Isi Rumah
- Untuk mencapai kepuasan maksimum / utiliti maksimum.
- Utiliti ialah kepuasan yang diterima daripada penggunaan satu jenis barang.
d)Konsep Permintaan
Permintaan ialah keinginan dan kesanggupan untuk membeli suatu barang pada suatu tingkat harga dalam suatu
tempoh masa tertentu dengan andaian ceteris paribus.

13

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

- Ceteris paribus bermaksud factor-faktor lain yang mempengaruhi permintaan adalah tetap.
- Permintaan Berkesan ialah permintaan yang disokong dengan wang iaitu permintaan tersebut mampu dibayar.
e)Ciri-ciri permintaan
a. Ada keinginan dan kesanggupan untuk membeli
b. Membeli pada tingkat harga tertentu
c. Membeli dalam jangka masa tertentu
f)Jadual dan Keluk Permintaan
Harga (RM)

Kuantiti Barang X yang diminta

(unit)
300
500
800
1600

6
5
4
3

Harga

D
6

S
D

2
1
0

200

400 600 800 1000 1200 1400 1600

Kuantiti

g) Sifat-sifat keluk permintaan

- keluknya mencerun ke bawah dari kiri ke kanan
- ianya menunjukkan hubungan negatif antara harga dengan kuantiti diminta.

h) Hukum Permintaan
Semakin tinggi harga, semakin kurang kuantiti diminta dan semakin rendah harga, semakin banyak kuantiti diminta.
Harga

Po
P1
D
0

Qo

Q1
Kuantiti Diminta

i)

Apabila harga turun dari P0 ke P1 ,kuantiti diminta naik dari Q0 ke Q1.

14

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
ii)
iii)

Harga naik dari P1 ke P0, kuantiti diminta turun dari P1 ke P0.

Kesimpulan hubungan antara harga dengan kuantiti diminta adalah berkadar songsang / iaitu hukum
permintaan.

i)Penentu Permintaan

Harga Barang itu

sendiri
Dasar Kerajaan

Harga Barang Lain

PENENTUPENENTU
PERMINTAAN

Pendapatan
Individu

Musim

Jangkaan Harga
Masa Hadapan

Cita rasa
Pengguna

a. Harga barang itu.

Apabila harga barang itu meningkat, kuantiti diminta menurun dan apabila harga barang itu menurun, kuantiti
diminta naik.
Pergerakan di sepanjang keluk permintaan.
b. Harga barang lain.
i. Barang pengganti: barang yang dapat menggantikan fungsi sesuatu barang yang lain.Hubungan yang positif
Contoh: Teh dan kopi
- Kenaikan harga barang pengganti, keluk permintaan beralih ke kanan.
- Kejatuhan harga barang pengganti, keluk permintaan beralih ke kiri.
ii. Barang penggenap: barang yang perlu digunakan bersama dengan barang lain.Hubungan yang negatif
Contoh: Kopi dan gula
Kenaikan harga barang penggenap, keluk permintaan beralih ke kiri.
Kejatuhan harga barang penggenap, keluk permintaan beralih ke kanan.
c. Pendapatan individu
Pendapatan individu meningkat, permintaan meningkat.
Pendapatan individu menurun, permintaan menurun.
d. Cita rasa Pengguna
- cita rasa suka, keluk permintaan beralih ke kanan
- cita rasa tak suka ,keluk permintaan beralih ke kiri
e. Jangkaan harga masa depan
Jika harga masa depan dijangka naik, kuantiti diminta meningkat dan
apabila harga masa depan dijangka jatuh, kuantiti diminta menurun.
f. Musim
Perubahan cuaca dan musim perayaan.
g. Dasar kerajaan
Penurunan cukai dan pemberian subsidi meningkatkan permintaan,
kenaikan cukai menurunkan permintaan.
j) Perbezaan antara perubahan dalam kuantiti diminta dan perubahan permintaan:

Harga
D
x
P0
y
P1

15

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Q0

Q1

Kuantiti

i). Perubahan kuantiti diminta

- Perubahan dalam kuantiti diminta merupakan pergerakan atas keluk permintaan yang sama.
- Berlaku disebabkan oleh perubahan harga barang X iaitu bila harga meningkat, kuantiti diminta akan menurun / bila
harga menurun, kuantiti barang X diminta akan meningkat.
- Apabila harga jatuh dari P0 ke P1, kuantiti barang X diminta meningkat dari Q0 ke Q1 atau apabila harga naik dari P1 ke
P0, kuantiti barang X diminta menurun dari Q1 ke Q0
- Hubungan antara harga barang X dan kuantiti barang X yang diminta adalah secara songsang / negatif.
(Peringatan: mesti ada hubungan harga dengan kuantiti).
ii). Perubahan permintaan
Harga

D1
D0
P0
D1
D0
0

Q0

Q1

Kuantiti

- Disebabkan oleh perubahan faktor-faktor selain harga barang itu.

- Peralihan keluk permintaan akan berlaku sama ada ke kanan atau ke kiri.
Peralihan keluk permintaan ke kanan
- kenaikan harga barang pengganti
- penurunan harga barang penggenap
- kenaikan pendapatan pengguna
- cita rasa suka /gemar pengguna
- jangkaan harga akan meningkat masa depan
- perubahan musim
- penurunan kadar cukai pendapatan individu
- pemberian subsidi

Peralihan keluk permintaan ke kiri

- penurunan harga barang pengganti
- kenaikan harga barang penggenap
- penurunan pendapatan pengguna
- cita rasa tak suka pengguna
- jangkaan harga akan menurun masa depan
- perubahan musim
- kenaikan kadar cukai pendapatan individu
k) Keanjalan Harga Permintaan:
i). Pengertian
Keanjalan harga permintaan (Ed) ialah peratus perubahan dalam kuantiti
diminta suatu barang akibat daripada peratus perubahan harga barang itu.

ii). Pengiraan keanjalan permintaan.

Keanjalan harga permintaan = %perubahan dalam kuantiti diminta
(Ed)
% perubahan harga

16

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Iaitu
Ed

= QB QA X
QA

__PA___
PB - PA

iii). Jenis keanjalan harga permintaan.

1. Keanjalan harga permintaan Anjal
- % perubahan kuantiti diminta melebihi % perubahan harga
- Nilai pekali keanjalan lebih daripada satu
- keluk permintaan adalah landai
2. Keanjalan harga permintaan Tidak anjal
- % perubahan kuantiti diminta kurang daripada % perubahan harga
- Nilai pekali keanjalan kurang daripada satu
- keluk permintaan adalah curam
3. Keanjalan harga permintaan Anjal satu (uniti)
- % perubahan kuantiti diminta sama dengan % perubahan harga
- Nilai pekali keanjalan adalah sama dengan satu
- keluk permintaan berbentuk hiperbola segi empat tepat
l). Bagaimana pengeluar menggunakan konsep pekali keanjalan harga
permintaan untuk memaksimumkan keuntungan.
Jenis Keanjalan
Anjal

Strategi Pengeluar
Pengeluar akan menurunkan harga jualan

Tidak Anjal

Pengeluar akan menaikkan harga jualan

Anjal Satu

Pengeluar akan mengekalkan harga jualan

BAB 4: FIRMA SEBAGAI PENGELUAR

4.1 Firma dan Pengeluaran.
Firma
Unit ekonomi produktif sama ada organisasi atau unit pengeluaran yang menggunakan faktor-faktor pengeluaran
untuk menghasilkan barang dan perkhidmatan.
Pengeluaran
Proses menggabungkan faktor-faktor pengeluaran untuk menghasilkan barang atau perkhidmatan./ proses
mengubah bentuk input kepada output
Input
Faktor pengeluaran yang digunakan untuk menghasilkan barang atau perkhidmatan.
(a) Input tetap
- faktor pengeluaran yang jumlah kuantitinya tetap pada sebarang tingkat output.
- contoh : mesin, bangunan dan tanah.
- wujud dalam jangka pendek sahaja
(b) Input berubah - faktor pengeluaran yang berubah kuantitinya mengikut tingkat output.
- contoh : buruh dan bahan mentah.
- wujud dalam jangka pendek dan jangka panjang
- apabila keluaran sifar, input berubah juga sifar

17

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Jangka Masa Pengeluaran:

( i ) Jangka masa pendek
- jangkamasa dimana terdapat sekurang-kurangnya satu input tetap dan tingkat output dapat diubah
dengan megubah output berubahnya.
- wujud input tetap dan input berubah.
(ii ) Jangka masa panjang.
- jangkamasa dimana semua input merupakan input berubah.
- wujud input berubah sahaja.
- firma boleh memperbesar/ memperkecilkan keupayaan pengeluaran
Fungsi Pengeluaran Jangka Pendek:
(a) Definisi
menunjukkan hubungan antara input berubah yang ditambah atas input tetap pada setiap tingkat output.
a. Jumlah Keluaran ( Total Product TP )
Jumlah output yang dikeluarkan pada tingkat input berubah tertentu.
Jumlah keluaran akan meningkat, mencapai maksimum dan menurun
Jumlah Keluaran (TP) = Keluaran Purata (AP) x Input Berubah (L)
b. Keluaran Purata ( Average Product AP )
Jumlah keluaran per unit input berubah.
Keluaran purata meningkat sehingga mencapai maksimum pada buruh tertentu dan seterusnya menurun
Keluaran Purata (AP) = Jumlah Keluaran (TP)
Input Berubah (L)

c. Keluaran Sut ( Marginal Product MP )

Perubahan jumlah keluaran akibat perubahan seunit input berubah.
Keluaran sut meningkat sehingga mencapai maksimum pada buruh tertentu dan seterusnya menurun
sehingga menjadi negatif
Keluaran Sut (MP) = Perubahan Dalam Jumlah Keluaran (TP)
Perubahan Dalam Input Berubah (L)

Hubungan antara Jumlah Keluaran, Keluaran Purata dan Keluaran Sut.

(a) Hubungan antara jumlah keluaran dengan keluaran sut.
- apabila jumlah keluaran meningkat, keluaran sut adalah positif.
- apabila jumlah keluaran mencapai maksimum, keluaran sut adalah sifar.
- apabila jumlah keluaran menurun, keluaran sut adalah negatif.
(b) Hubungan antara keluaran purata dengan keluaran sut.
- apabila keluaran purata meningkat, keluaran sut melebihi keluaran purata.
- apabila keluaran purata menurun, keluaran purata melebihi keluaran sut.
- apabila keluaran purata mencapai maksimum, keluaran sut = keluaran purata.
Kos Pengeluaran:
- jumlah perbelanjaan yang dibayar atau ditanggung oleh sesebuah firma untuk penggunaan sejumlah input atau
faktor pengeluaran dalam proses pengeluaran.
- Kos pengeluaran:
(i ) Kos pengeluaran jangka panjang terdiri dari kos berubah.
(ii ) Kos pengeluaran jangka pendek terdiri dari kos tetap dan kos berubah.
( a ) Kos Tetap (Fixed Cost FC)
- kos yang tidak berubah pada setiap tingkat output.
Kos Tetap = Harga Input Tetap x Kuantiti Input Tetap.
(b) Kos Berubah (Variable Cost VC)
- kos yang berubah pada setiap tingkat output
Kos Berubah = Harga Input Berubah x Kuantiti Input Berubah.
Kos Tetap:

18

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
- Bayaran kepada input tetap
- Wujud walaupun output sifar
- Tidak berubah apabila output meningkat
- wujud dalam jangka pendek
- Perubahan dalam kos tetap akibat daripada perubahan dalam unit output adalah sifar
- Contoh : sewa dan harga mesin
Kos Berubah:
- Bayaran kepada input berubah
- Tidak wujud apabila output sifar
- Meningkat apabila output meningkat
- wujud dalam jangka pendek dan jangka panjang
- Perubahan dalam kos berubah akibat daripada penambahan dalam satu unit output adalah kos sut
- Contoh : upah dan kos bahan mentah
(c) Jumlah Kos (Total Kos TC)
- merupakan jumlah kos tetap ditambah kos berubah.
- Apabila output sifar, jumlah kos sama dengan kos tetap
- Semakin tinggi output semakin tinggi jumlah kos.
- Jumlah kos akan berubah sejajar dengan kos berubah.
- Perubahan jumlah kos adalah sama dengan perubahan kos berubah
Jumlah Kos (TC) = Kos Tetap (FC) + Kos Berubah (VC).
(d) Kos Purata (Average Cost AC)
-merupakan kos per unit output.
- kos purata bersifat menurun pada tingkat awalnya, mencapai minimum dan
seterusnya meningkat.
Kos Purata (AC) =

Jumlah Kos (TC)

Jumlah Output (Q)

(e) Kos Sut (Marginal Cost MC)

-merupakan perubahan jumlah kos/ perubahan jumlah kos berubah kesan perubahan seunit output
- kos sut bersifat menurun pada tingkat awalnya, mencapai minimum dan seterusnya meningkat.
- kos sut mencapai minimum lebih awal daripada kos purata
Kos Sut (MC) = Perubahan Jumlah Kos (TC)
Perubahan Jumlah Output (Q)
Hubungan antara kos purata dan kos sut
1. Apabila kos purata menurun, kos sut berada di bawah kos purata
2. Apabila kos purata minimum, kos sut menyamai kos purata
3. Apabila kos purata meningkat, kos sut berada lebih daripada kos purata

4.2 Penawaran:
Konsep Penawaran
-merupakan keinginan dan kebolehan firma menawarkan sesuatu barang pada suatu tingkat harga tertentu dalam
jangka masa tertentu.
Hukum Penawaran
- semakin tinggi harga sesuatu barang, semakin banyak barang ditawarkan dan sebaliknya semakin rendah harga,
semakin kurang barang ditawarkan.
- hubungan harga (P) dengan kuantiti (Q) adalah terus / positif.
Jadual Dan Keluk Penawaran
- Jadual penawaran dan keluk penawaran menunjukkan hubungan antara tingkat harga barang dan kuantiti barang
yang ditawarkan
Sifat-sifat keluk penawaran
- mencerun ke atas dari kiri ke kanan.
- menunjukkan hubungan positif antara harga dengan kuantiti ditawarkan.
Penentu Penawaran:
(a)

Harga barang itu

19

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
apabila harga sesuatu barang itu meningkat, semakin banyak kuantiti barang yang ditawarkan dan sebaliknya
semakin rendah harga, semakin kurang kuantiti barang ditawarkan dengan andaian ceteris paribus.
(b)

Harga barang lain.

(i)
(ii)

Barang Pengganti.
apabila harga barang pengganti turun, penawaran barang tersebut meningkat dan sebaliknya
Barang Penggenap.
apabila harga barang penggenap naik, penawaran barang tersebut meningkat dan sebaliknya.

(c) Harga faktor-faktor pengeluaran.

perubahan kos atau harga faktor pengeluaran akan mempengaruhi penawaran. Apabila harga factor
meningkat, kos pengeluaran meningkat, penawaran barang tersebut berkurangan.
(d) Tingkat teknologi
-perubahan dalam tingkat teknologi akan mempengaruhi penawaran barang oleh firma.
Kemajuan teknologi seperti teknik pengeluaran yang lebih cekap akan membantu meningkatkan daya
pengeluaran faktor-faktor pengeluaran/ dapat mengurangkan kos pengeluaran firma/penawaran meningkat.
(e) Jangkaan harga masa depan.
apabila harga sesuatu barang diramal jatuh pada masa depan, output akan dikurangkan masa kini dan akan
mengurangkan penawaran barang tersebut masa kini dan sebaliknya.
(f) Cuaca./ musim
barang yang dipengaruhi cuaca ialah barang yang bergantung kepada unsur alam semulajadi.
- Cuaca yang baik, membolehkan pengeluaran bertambah seperti sayuran dan ikan

(g) Matlamat pengeluar.

- memaksimumkan jualan/ untung / menguasai pasaran
- memperoleh keuntungan maksimum.
- keuntungan mendorong peningkatan output
- apabila output meningkat, penawaran akan bertambah dan sebaliknya
(h) Dasar kerajaan.
- seperti polisi cukai, subsidi, galakan perintis dsb.
- Contoh dasar kerajaan memberikan subsidi. Ini dapat membantu merendahkan kos pengeluaran firma.
Oleh itu output dapat ditingkatkan dan penawaran bertambah.

Perbezaan antara perubahan kuantiti yang ditawarkan dengan perubahan penawaran:

(i) Perubahan kuantiti yang ditawarkan.
- merupakan pergerakkan atas keluk penawaran yang sama.
- disebabkan oleh faktor harga barang itu.
Harga

P2

P1

s
0

Q1

Q Q3

Kuantiti ditawarkan

20

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

(ii) Perubahan penawaran.

- disebabkan oleh perubahan faktor-faktor lain selain harga barang
itu sendiri.
- harga barang itu tidak berubah.
- keluk penawaran beralih ke kanan, menunjukkan peningkatan
dalam penawaran.
- keluk penawaran beralih ke kiri, menunjukkan pengurangan
dalam penawaran.

Harga
S1

S2

Q1

Q2

Kuantiti yang ditawarkan

Peralihan keluk penawaran ke kiri

Harga barang lain meningkat
Harga faktor meningkat
Teknologi tradisional
Jangkaan harga masa depan menurun
Cuaca yang tidak menggalakkan
Matlamat pengeluar untuk memaksimumkan untung
Kerajaan mengenakan cukai

Peralihan keluk penawaran ke kanan

Harga barang lain menurun
Harga faktor menurun
Tingkat teknologi bertambah baik
Jangkaan harga masa depan meningkat
Cuaca yang menggalakkan
Matlamat pengeluar untuk memaksimumkan jualan
Kerajaan memberi subsidi

Konsep Keanjalan Harga Penawaran:

(a) Pengertian
mengukur peratus perubahan dalam kuantiti ditawarkan suatu barang akibat daripada peratus perubahan
harga barang itu.

(b) Pengiraan
rumus pengiraan seperti berikut;
Keanjalan harga penawaran = % perubahan dalam kuantiti ditawarkan
% perubahan harga.
= Kuantiti baru kuantiti asal x 100%
kuantiti asal
______________________________
Harga baru - harga asal x 100%
Harga asal
= Kuantiti baru kuantiti asal
Kuantiti asal
_______________________
Harga baru harga asal
Harga asal

(c) Jenis jenis Keanjalan Harga Penawaran:

21

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

1. Keanjalan Harga Penawaran Anjal.

- mempunyai nilai keanjalan harga penawaran melebihi satu. (Es > 1)
- peratus perubahan dalam kuantiti ditawarkan melebihi peratus perubahan harga.( % Qs > % P )
- contoh: barang perkilangan.
- Jenis keluk: landai
Harga(RM)

s
s
0

2.

Kuantiti ditawarkan(unit)

Keanjalan Harga Penawaran Tidak Anjal.

- mempunyai nilai keanjalan harga penawaran kurang daripada satu.(Es < 1)
- peratus perubahan tindak balas kuantiti ditawarkan kurang daripada peratus perubahan harga.
(% Qs < % P )
- contoh: barang pertanian.
- Jenis keluk: curam
Harga(RM)

S
0
3.

Kuantiti ditawarkan(unit)

Keanjalan Harga Penawaran Anjal Satu ( Uniti )

- mempunyai nilai keanjalan harga penawaran sama dengan satu (Es = 1)
- peratus perubahan tindak balas kuntiti ditawarkan sama dengan peratus perubahan harga. ( %Qs = %P )
- keluk mesti bermula di titik asalan (tidak kira landai atau curam)
- jenis keluk
Harga(RM)

s
S
s
s
0

Kuantiti ditawarkan (unit)

BAB 5: PASARAN
5.1

Konsep Pasaran

Pasaran
Suatu keadaan di mana pembeli dan penjual bertemu untuk menjalankan urusniaga secara langsung atau tidak langsung
Syarat-syarat pasaran

Mempunyai barang-barang atau perkhidmatan yang dapat memberi kepuasan kepada pengguna

Ada pembeli dan penjual

Mempunyai tingkat harga tertentu

5.2

Pasaran Barangan

Suatu keadaan di mana pembeli dan penjual bertemu untuk menjalankan urusniaga barang atau perkhidmatan pada
suatu tingkat harga tertentu.

22

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Permintaan Pasaran
Jumlah kuantiti sesuatu barang atau perkhidmatan yang diminta oleh semua individu dalam sesuatu pasaran pada suatu
tingkat harga tertentu dalam suatu jangka masa tertentu.
Jadual Permintaan Pasaran
Jadual yang menunjukkan jumlah kuantiti barang yang diminta oleh semua individu pada suatu tingkat harga tertentu.
Permintaan pasaran diperoleh dengan menambahkan kuantiti diminta bagi semua individu dalam pasaran pada suatu
tingkat harga tertentu.
Harga
(RM)

Individu A

1
2
3

3
2
1

Kuantiti diminta
Individu B
6
4
2

Pasaran
(Individu A+IndividuB)
9
6
3

Keluk Permintaan Pasaran

Keluk yang menunjukkan jumlah kuantiti barang yang diminta oleh semua individu pada suatu tingkat harga tertentu.
Keluk permintaan pasaran diperolehi dengan mencampurkan semua kuantiti barang-barang diminta oleh semua individu
dalam pasaran secara mendatar.
Keluk permintaan pasaran mencerun ke bawah dari kiri ke kanan menunjukkan hubungan antara harga dan kuantiti
diminta adalah songsang / negatif.

Harga
(RM)

Harga
(RM)

Harga
(RM)

D1

D2

Keluk Permintaan Ind A

Kkkkkkkkk

D2

D1
Kuantiti

Kuantiti

Keluk Permintaan Ind B

Keluk Permintaan Pasaran

Penawaran Pasaran
Jumlah kuantiti sesuatu barang atau perkhidmatan yang ditawarkan oleh semua firma dalam suatu pasaran pada suatu
tingkat harga tertentu dalam suatu jangka masa tertentu.

Jadual Penawaran Pasaran

- Jadual yang menunjukkan jumlah kuantiti barang yang ditawarkan oleh semua
firma pada suatu tingkat harga tertentu.
- Penawaran pasaran diperoleh dengan menambahkan kuantiti ditawar bagi
semua firma dalam pasaran pada suatu tingkat harga tertentu.
Harga
(RM)

Firma A

1
2

3
2

Kuantiti ditawar
Firma B
Pasaran
(Firma A + Firma B)
6
9
4
6

23

Ktt

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
3

Keluk Penawaran Pasaran

Harga
(RM)

Harga
(RM)

Harga
(RM)
S1

S2

c
b

2
a

1
S2

S1
0

Kuantiti

Keluk Penawaran Firma A

6 Kuantiti

Keluk Penawaran Firma B

Keluk Penawaran Pasaran

- Keluk yang menunjukkan jumlah kuantiti barang yang ditawarkan oleh semua firma pada suatu tingkat harga tertentu.
- Keluk penawaran pasaran diperolehi dengan mencampurkan semua kuantiti barang barang ditawarkan oleh semua
firma dalam pasaran secara mendatar.
- Keluk penawaran pasaran mencerun ke atas dari kiri ke kanan menunjukkan hubungan antara harga dan kuantiti
ditawar adalah langsung / positif.

Keseimbangan Pasaran
- Keadaan apabila kuantiti ditawarkan sama dengan kuantiti diminta pada suatu
tingkat harga tertentu.
- Keseimbangan pasaran dicapai apabila keluk permintaan pasaran bersilang
dengan keluk penawaran
pasaran.
Harga
(RM)

Lebihan
penawaran

16.5
0
12.0
0

E Keseimbangan
pasaran

4.60

Lebihan
permintaan

S
0

4
0

6
0

100

D
150

Keluk Keseimbangan Pasaran

18
0

Kuantiti 24

Kuantiti

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Ketidakseimbangan pasaran
Merupakan keadaan apabila kuantiti diminta TIDAK SAMA dengan kuantiti yang ditawarkan pada suatu tingkat harga
tertentu.
Lebihan Permintaan
Lebihan permintaan berlaku apabila kuantiti yang diminta LEBIH daripada kuantiti yang ditawar
Implikasi Lebihan Permintaan

Harga akan naik

Kuantiti diminta akan turun

Kuantiti ditawarkan akan naik

Lebihan Penawaran
Lebihan penawaran berlaku apabila kuantiti yang diminta KURANG daripada kuantiti yang ditawarkan.
Implikasi Lebihan Penawaran

Harga akan turun

Kuantiti diminta akan naik

Kuantiti ditawarkan akan turun

5.3Pasaran Faktor:.
Suatu keadaan pembeli dan penjual faktor bertemu secara langsung atau tidak langsung untuk berurusniaga pada suatu
harga tertentu.
Pasaran buruh.
Ialah tempat firma memperoleh faktor buruh dan isirumah menawarkan buruh.
Permintaan buruh.
Merupakan bilangan buruh yang mampu diambil bekerja oleh sektor firma pada satu tingkat upah tertentu dalam suatu
tempoh masa tertentu.
Hukum Permintaan buruh.

Jika upah naik, kuantiti buruh diminta berkurangan

Jika upah turun, kuantiti buruh diminta bertambah

Ciri-ciri keluk permintaan

Mencerun ke bawah dari kiri ke kanan

Menunjukkan hubungan negatif antara tingkat upah dengan kuantiti buruh yang diminta.
Penawaran buruh.
Jumlah buruh yang sanggup bekerja pada suatu tingkat upah tertentu dalam satu tempoh masa tertentu.
Hukum penawaran buruh

Jika upah naik, kuantiti buruh ditawarkan akan bertambah

Jika upah turun, kuantiti buruh ditawarkan akan berkurangan

Hubungan antara upah dengan kuantiti buruh ditawarkan adalah positif.

Ciri-ciri keluk penawaran

Mencerun ke atas dari kiri ke kanan

Menunjukkan hubungan positif antara tingkat upah dengan kuantiti buruh yang ditawarkan.
Keseimbangan pasaran buruh

Keseimbangan dicapai apabila kuantiti buruh diminta sama dengan kuantiti buruh ditawarkan pada suatu tingkat
upah tertentu.

Keluk permintaan buruh bersilang dengan keluk penawaran buruh pada suatu tingkat upah tertentu

25

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Ketidakseimbangan pasaran buruh

Keadaan apabila kuantiti buruh diminta tidak sama dengan kuantiti buruh ditawarkan pada suatu tingkat upah tertentu.
Lebihan permintaan buruh
Berlaku apabila kuantiti buruh diminta melebihi kuantiti buruh ditawarkan
Lebihan penawaran buruh
Berlaku apabila kuantiti buruh ditawarkan melebihi kuantiti buruh diminta
Implikasi Lebihan Permintaan

Upah akan naik

Kuantiti buruh diminta akan turun

Kuantiti buruh ditawarkan akan naik

Implikasi Lebihan Penawaran

Upah akan jatuh

Kuantiti buruh ditawarkan akan turun

Kuantiti buruh diminta akan naik

Pasaran Modal

Pasaran yang menjalankan urusniaga modal kewangan.

Faedah merupakan kos kepada permintaan modal dan ganjaran ke atas penawaran modal
Pasaran Tanah.
Pasaran dimana urusniaga tanah dijalankan.
Faktor-faktor yang mempengaruhi permintaan tanah

Daya pengeluaran tanah

Lokasi tanah

Kegunaan tanah pada masa depan

Kesuburan tanah
Sewa tanah hanya ditentukan oleh permintaan tanah kerana penawaran tanah adalah terhad.
5.4

ALIRAN PUSINGAN PENDAPATAN DALAM EKONOMI DUA SEKTOR:

Komponen Ekonomi Dua Sektor

o
o

Sektor Isi Rumah

Pembekal input
Pengguna output

o
o

Sektor Firma
Pembekal output
Pengguna input

Aliran Pusingan Pendapatan Dalam Ekonomi Dua Sektor

o
o

Aliran Fizikal
o
Barang dan perkhidmatan (barangan)
o
Input (faktor-faktor pengeluaran)

Aliran Wang
Upah, sewa, faedah dan untung
Perbelanjaan isirumah
Perbezaan antara Aliran Fizikal (AF) dengan Aliran Wang (AW)
1.

Pengertian
AF
: Melibatkan barang dan perkhidmatan serta faktor pengeluaran
AW : Melibatkan ganjaran ganjaran faktor pengeluaran dan perbelanjaan isi
rumah.

2.

Faktor Pengeluaran (Pasaran Faktor)

AF
: Isi rumah membekalkan faktor pengeluaran kepada firma.

26

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
AW
3.

: Firma membayar ganjaran faktor pengeluaran kepada isi rumah.

Barang dan Perkhidmatan (Pasaran Barang)

AF
: Firma menawarkan barang dan perkhidmatan kepada isi rumah.
AW
: Isi rumah membuat perbelanjaan penggunaan kepada firma.

Aliran fizikal
Isi rumah membekalkan faktor pengeluaran (modal, tanah, buruh, usahawan) kepada firma melalui
pasaran faktor
Firma menggunakan faktor pengeluaran untuk menghasilkan barangan dan perkhidmatan kepada isi
rumah melalui pasaran barang
Aliran wang
-

Firma membayar sewa/faedah/upah/untung kepada isi rumah melalui pasaran faktor

- Isi rumah menggunakan pendapatan/ganjaran daripada faktor

pengeluaran untuk membeli barang-barang dan perkhidmatan melalui
pasaran barang

(Aliran fizikal)
PASARAN BARANG
Perbelanjaan isi rumah
(Aliran wang)

ISI RUMAH

FIRMA

Ganjaran faktor pengeluaran

(Aliran wang)

BAB 1
WANG DAN INSTITUSI
KEWANGAN
PASARAN
FAKTOR
1.1 WANG

(Aliran fizikal)

PENGERTIAN WANG
Sebarang benda / komoditi yang boleh diterima umum sebagai alat perantaraan pertukaran barang dan perkhidmatan.
Contoh: wang kertas, wang syiling
Ciri-Ciri Wang
1.

Diterima umum
Benda yang diterima oleh orang ramai dan dapat memberi keyakinan bahawa benda itu dapat digunakan untuk
ditukar dengan barangan dan menjelaskan hutang

2.

Penawaran terhad
Mempunyai penawaran yang terhad supaya nilainya stabil dan menjamin keyakinan orang ramai terhadap
penggunaannya.
Wang yang beredar dalam pasaran dikawal oleh bank pusat dan tidak mudah dicetak sewenang-wenangnya.

3.

Kestabilan nilai

27

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
Mesti mempunyai nilai yang stabil atau tidak mudah berubah mengikut masa.
4.

Tahan lama
Tidak mudah rosak supaya dapat menyimpan nilai.

5.

Mudah dibawa
Ringan dan kecil supaya mudah dibawa ke mana-mana dan mudah berpindah tangan antara individu

6.

Boleh dibahagikan kepada unit yang lebih kecil

Untuk memudahkan bayaran bagi barangan yang pelbagai nilainya sama ada besar atau kecil.
7. Mudah dikenali
Mudah dibezakan dengan benda yang bukan wang dan sukar dipalsukan
8. Keseragaman
Mempunyai kualiti yang setara bagi wang yang sama nilainya.

Jenis-Jenis Wang
1.

Duit syiling dan wang kertas

Wang tanda bermaksud wang yang nilai mukanya (nominal) lebih tinggi daripada nilai kandungan bahan
yang dijadikan wang.

Wang sah adalah wang yang diiktiraf oleh kerajaan supaya diterima oleh semua pihak apabila bayaran
dibuat terhadap barang dan perkhidmatan.

Contoh duit syiling 50 sen, 20 sen, 10 sen dan 1 sen

Contoh wang kertas RM1, RM5. RM10, RM50 , RM100

2.

Deposit semasa
- Simpanan dalam akaun semasa
- Bayaran dalam bentuk cek
- Bukan wang sah
- Boleh ditukarkan dalam bentuk wang tunai atau harta tetap
Fungsi Wang

1.

Alat perantaraan pertukaran

Benda yang diterima umum dalam pertukaran barang yang akan memudahkan urusniaga. Ia dapat menyelesaikan
masalah dua kehendak serentak.

2.

Alat ukuran nilai

Penggunaan wang membolehkan nilai sesuatu barang dan perkhidmatan dinyatakan dalam bentuk harga. Ia
berfungsi bagi membolehkan perbandingan dibuat antara pelbagai jenis barang dan perkhidmatan. Ukuran seragam
untuk menilai barang dan
perkhidmatan.

3.

Alat simpanan nilai

Kestabilan nilai pada jangka masa panjang membolehkan wang digunakan pada bila-bila masa sama ada untuk
penggunaan semasa atau penggunaan masa depan. Sifat wang yang tahan lama dan tidak mudah rosak dalam
jangka panjang

4.

Alat bayaran tertunda

Wang membolehkan individu membeli barangan sekarang dan membayar pada masa hadapan. Pembelian barang
boleh dibuat secara sewa beli atau kredit ansuran.
Kebaikan Sistem Wang (SW) Berbanding Dengan Sistem Barter (SB)

2.

Alat perantaraan pertukaran

SW :
Kehendak serentak tidak diperlukan. Pertukaran banyak hala boleh dilakukan
SB
:
Kehendak serentak amat diperlukan .Pertukaran antara dua individu sahaja

3.

Alat ukuran nilai

SW :
Mempunyai ukuran nilai. Dinilai dalam bentuk harga dan dapat dibahagikan kepada unit lebih kecil
SB
:
Tiada ukuran nilai. Sukar dibahagikan kepada unit yang kecil

4.

Alat simpanan nilai

SW :
Nilai yang stabil. Simpanan nilai yang baik
SB
:
Tidak tahan lama. Tidak mempunyai simpanan nilai yang baik
Alat bayaran tertunda
SW :
Dapat berfungsi sebagai alat bayaran tertunda. Urus niaga secara kredit kerana nilai yang stabil
SB
:Tidak dapat berfungsi sebagai alat bayaran tertunda. Urus niaga secara kredit tidak dijalankan kerana
nilai tidak stabil

5.

28

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
Sistem Barter
Satu sistem pertukaran barang-barang dan perkhidmatan tanpa melibatkan mata wang
Kelemahan sistem barter
1. Sukar untuk memenuhi keperluan serentak
Sukar untuk melakukan pertukaran kerana memerlukan persetujuan di antara dua pihak yang memiliki barang yang
saling diingini dan pada masa yang sama untuk ditukarkan.
2. Kesukaran membahagikan kepada unit yang lebih kecil.
Sukar untuk membahagikan sesuatu barang yang lebih besar untuk mendapatkan barang yang lebih kecil kerana nilai
barang yang dibahagikan itu akan rosak atau hilang dan tidak lagi memberi kepuasan kepada pengguna
3. Tidak mempunyai unit akaun / ukuran nilai.
Sukar untuk mengukur nilai sesuatu barang apabila berlaku pertukaran antara barang dan masalah menjadi bertambah
rumit kerana terdapat banyak barang di pasaran.
4. Tidak boleh menyimpan nilai.
Sebahagian besar barang yang dikeluarkan dalam ekonomi tidak tahan lama dan mudah rosak. Oleh itu susah untuk
disimpan bagi kegunaan masa hadapan.
1.2 BANK
JENIS-JENIS BANK
1.

Bank Perdagangan
Institusi kewangan yang dimiliki oleh pihak swasta dan bermotifkan keuntungan. Menjalankan dua jenis skim
perbankan samada skim perbankan konvensional atau skim perbankan Islam.
Menawarkan dua perkhidmatan iaitu perkhidmatan deposit dan perkhidmatan pembiayaan.
Contoh: Maybank,Public Bank, EON Bank

2.

Syarikat Kewangan
Institusi kewangan yang bermotifkan keuntungan yang dimiliki oleh pihak swasta dengan aktiviti penerimaan deposit,
pelaburan dan pinjaman, membiayai sewa beli dan menyediakan perkhidmatan lain
Contoh: Maybank Finance, Public Bank Finance

3.

Bank Saudagar
Institusi kewangan yang memberikan perkhidmatan kepada syarikat korporat, pertubuhan dan perbadanan.
Menjalankan perkhidmatan menyediakan khidmat nasihat korporat, menanggung
Jaminan terbitan syer baru syarikat, mengurus pinjaman bersindiket, menyediakan
khidmat pengurusan berportfolio.
Contoh : Affin Merchant Bank, Am Merchant Bhd.

4.

Bank Pusat
Bank induk di sesebuah negara yang mengawasi dan mengawal system kewangan dan perlaksanaan dasar serta
peraturan kewangan yang telah ditetapkan.
Contoh : Bank Negara Malaysia.

FUNGSI BANK PERDAGANGAN

1.

Menerima simpanan / Deposit

i) Deposit Tetap/akaun pelaburan.
Pelanggan yang membuka akaun deposit tetap akan menyimpan wangnya untuk suatu tempoh masa tertentu,seperti
1,3,6,9 atau 12 bulan.Kadar faedah dibayar bergantung kepada tempoh masa simpanan. Kadar faedah yang dibayar
lebih tinggi daripada kadar faedah dibayar bagi akaun tabungan
ii) Deposit semasa
Akaun semasa adalah kemudahan yang membenarkan pelanggan membuat pembayaran menggunakan cek dan
penerimaan atau pemindahan wang melalui cek.Kadar faedah tidak dibayar oleh bank.Pelanggan terpaksa membayar
sedikit bayaran untuk perkhidmatan bank.Penyata bank akan dihantar kepada pelanggan setiap bulan.
iii) Deposit Tabungan/Akaun Simpanan.
Akaun tabungan ini membolehkan orang ramai mengeluarkan wang pada bila-bila masa.Bank akan membayar kadar
faedah.Kadar faedahnya adalah lebih rendah daripada deposit tetap.

2.
a.

Memberi Pinjaman
Kemudahan overdraf
Kemudahan pinjaman yang diberikan kepada pemegang akaun semasa untuk mengeluarkan wangnya melebihi

29

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
jumlah baki simpanan
b.
i.
ii.
iii.

Pinjaman
Bercagar pinjaman yang diberikan bagi suatu tempoh masa tertentu
Persendirian tidak memerlukan cagaran
Kad Kredit dikenakan yuran tahunan sebagai bayaran perkhidmatan

c.

Mendiskaunkan Bil Pertukaran

Bank membeli bil pertukaran pada harga yang kurang daripada nilai muka sebelum tempoh matang
3.

a.
i.
ii.
b.

Membuat dan Menerima Bayaran

Sistem cek
Membuat bayaran
Menerima bayaran
Arahan kepada bank
i) Draf bank.
Cara pembayaran wang di dalam atau keluar negara..Menjelaskan pembayaran
dikeluarkan atas arahan pelanggan.

kepada pihak ketiga lebih terjamin.Ia

ii) Perintah sedia ada/Arahan kepada bank.

Pemegang akaun semasa atau akaun tabungan mengarahkan bank membuat bayaran tetap atau berulang pada tarikh
dan jumlah yang tetap kepada pihak ketiga.Seperti menjelaskan sewa beli atau premium insurans.
iii) Pindahan kredit.
Bayaran terus ke dalam akaun penerima di mana-mana bank oleh pemegang akaun semasa atau tabungan. Lazimnya
untuk pembayaran gaji pekerja.
iv) Kad kredit.
Pemegang kad ini boleh membuat pembayaran secara kredit tanpa membayar tunai.Bank akan membiayai terlebih
dahulu dan pemegang kad akan membayar kepada bank. Dikenakan bayaran tahunan dan kadar faedah atas baki kredit
yang tidak dijelaskan.
v) Debit langsung/debit terus
Pemegang akaun semasa atau tabungan.Mengarahkan bank membuat bayaran tidak tetap pada jumlah dan tarikh tidak
tetap.seperti bayaran bil-bil.
vi) Perkhidmatan Kad Juruwang Elektronik (Kad ATM), Teleperbankan dan Internet
vii) Cek kembara- kemudahan untuk pelancong, tidak perlu membawa wang tunai, hanya membawa cek dan
menukarnya kepada wang tunai di bank luar negara
4.

Mengurus Pertukaran Asing

Membeli mata wang asing pada harga rendah dan menjualnya pada harga yang tinggi

5.

Perkhidmatan-perkhidmatan Lain
a.
Peti simpanan keselamatan
b.
Nasihat dan perundingan
c.
Pemegang amanah
d.
Mengeluarkan cek kembara
KONSEP SKIM PERBANKAN ISLAM (SPI)

2.

Wadiah (Pemegang Amanah)

Kontrak simpanan keselamatan antara pelanggan dengan bank.

3.

Mudharabah ( Perkongsian Untung)

Kontrak perkongsian keuntungan antara bank dengan pendeposit

4.

Murabahah (Harga Jualan Ditambah Margin Untung)

Penjualan barang pada harga yang lebih tinggi daripada harga belian

5.

Musyarakah (Perkongsian Menjalankan Perniagaan)

Kontrak usaha sama antara bank dengan pemilik modal dalam pelaburan

6.

Bai Bithaman Ajil (Jualan Secara Ansuran)

Jual beli secara ansuran bulanan termasuk keuntungan

7.

Bai At Takjiri (Pindah Milik Harta Sewa)

Kontrak pindah milik harta yang disewa.

30

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

FUNGSI BANK PUSAT

1.

Mengeluarkan Mata Wang

Duit syiling dan wang kertas

2.

Mengawal Kestabilan Nilai Mata Wang

Mewujudkan sandaran minimum
Campur tangan dalam pasaran pertukaran asing
Mengawal inflasi
Menambah nilai Ringgit Malaysia

3.

Jurubank kepada Kerajaan

Mentadbir akaun kerajaan
Mengurus hutang negara
Menyediakan wang pendahuluan
Mengurus perniagaan pertukaran asing
Memberi nasihat pelaburan kerajaan

4.

Jurubank kepada Bank Perdagangan

a.
Penjaga rizab berkanun
b.
Penjaga rizab tunai
c.
Operasi Rumah Penjelasan
d.
Sumber pinjaman terakhir

a.
b.
c.
d.
a.
b.
c.
d.
e.

CARA BANK PUSAT MENGAWAL INFLASI DAN KEMELESETAN EKONOMI

1.
2.

Rizab Tunai
Merupakan sejumlah wang tunai yang perlu disimpan oleh bank perdagangan berdasarkan jumlah deposit.
Rizab Berkanun
Simpanan wajib bank perdagangan di bank pusat berdasarkan jumlah deposit di bank perdagangan

3.

Kadar Faedah
Harga atau kos pinjaman yang perla dibayar bagi sesuatu pinjaman

4.

Jual Beli Surat Jaminan Kerajaan

Surat jaminan kerajaan ialah satu perjanjian bertulis antara kerajaan dengan peminjam yang terdiri daripada orang
ramai dan institusi kewangan

5.

Kawalan Syarat Sewa Beli

Syarat sewa beli merupakan jumlah pinjaman maksimum dan tempoh bayaran balik pinjaman (tempoh kredit) yang
dibenarkan oleh institusi kewangan dengan kawalan Bank Negara

Inflasi

Kemelesetan ekonomi

Menaikkan kadar rizab tunai

Menurunkan kadar rizab tunai

-keupayaan ciptaan kredit bank perdagangan jatuh / turun

-keupayaan ciptaan kredit bank perdagangan meningkat /

bertambah

-pinjaman jatuh
-penawaran wang jatuh
- permintaan jatuh/kuasa beli jatuh

- pinjaman meningkat
- penawaran wang meningkat
- permintaan/kuasa beli naik

Menaikkan kadar rizab berkanun

Menurunkan kadar rizab berkanun

-kemampuan bank memberi pinjaman berkurang

-kemampuan bank memberi pinjaman bertambah

-jumlah pinjaman berkurang

- jumlah pinjaman bertambah

- penawaran wang jatuh

- penawaran wang bertambah

-permintaan merosot/kuasa beli jatuh

- permintaan meningkat/kuasa beli naik

31

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Menaikkan kadar faedah

Menurunkan kadar faedah

-kos pinjaman meningkat

- kos pinjaman berkurangan

-jumlah pinjaman berkurangan

- jumlah pinjaman bertambah

-penawaran wang jatuh

- penawaran wang bertambah

-jumlah simpanan meningkat

- jumlah simpanan berkurangan

-permintaan/kuasa beli jatuh

- permintaan/kuasa beli meningkat

Jual surat jaminan kerajaan

Beli surat jaminan kerajaan

- penawaran wang jatuh

- penawaran wang bertambah

- permintaan/kuasa beli jatuh

- permintaan/kuasa beli meningkat

Mengetatkan syarat sewa beli

Melonggarkan syarat sewa beli

-pinjaman maksimum dikurangkan/ pendekkan tempoh

bayar balik/ menaikkan kadar pendahuluan

- pinjaman maksimum ditambah/

- pinjaman sewa beli berkurangan

panjangkan tempoh bayar balik /turunkan kadar

pendahuluan

- permintaan /kuasa beli merosot

- pinjaman sewa beli bertambah

- permintaan/kuasa beli meningkat

1.3

INSTITUSI KEWANGAN BUKAN BANK

JENIS-JENIS INSTITUSI KEWANGAN BUKAN BANK

1.
2.
3.
4.

Syarikat Insurans
a. Syarikat insurans konvensional
b. Syarikat Takaful
Bank Simpanan Nasional (BSN)
Lembaga Tabung Haji (LTH)
Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP)

FUNGSI INSTITUSI KEWANGAN BUKAN BANK

1. Menerima Deposit
Akaun tabungan dan akaun tetap
Premium insurans
Akaun Simpanan di LTH
Caruman Pekerja di KWSP

2.

Menggalakkan Tabungan
a. Menyediakan perkhidmatan simpanan wang yang selamat
b. Menawarkan pulangan yang menguntungkan
c. Memudahkan pengeluaran dan pembayaran dibuat
d. Menyediakan bilangan cawangan yang banyak di seluruh negara
e. Memberikan perlindungan hayat dan harta benda

3.

Menggalakkan Pelaburan
Menyediakan pinjaman kepada masyarakat
Melaksanakan pelbagai projek pelaburan
Menyalurkan tabungan untuk pelaburan

4.

Sumber Kewangan kepada Pasaran Modal Negara

Sumber kewangan kepada kerajaan
Sumber kewangan kepada sektor swasta

Sumbangan Institusi Kewangan Bukan Bank Terhadap Ekonomi Negara Malaysia

1. Menggalakkan pelaburan
membiayai projek pelaburan / pembangunan

32

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

2. Menggembleng dan menggerakkan dana

membolehkan individu / firma/ kerajaan membuat pinjaman
3. Meningkatkan peluang pekerjaan/ guna tenaga
pembiayaan projek pembangunan mewujudkan banyak peluang pekerjaan /
meningkatkan taraf hidup / mengurangkan pengangguran
4. Mengurangkan pinjaman kerajaan dari luar negara
Digunakan sebagai sumber pinjaman dalam negara oleh swasta / kerajaan /
mengurangkan aliran wang keluar / menstabilkan nilai mata wang negara
5. Menstabilkan ekonomi / mengawal inflasi / kemelesetan ekonomi
Membeli dan mensual surat jaminan kerajaan

BAB 2
EKONOMI MALAYSIA
2.1 STRUKTUR EKONOMI NEGARA

PENGENALAN KEPADA STRUKTUR EKONOMI NEGARA

Struktur ekonomi merujuk kepada gabungan pelbagai sektor ekonomi yang menyumbang kepada pendapatan negara
dan gunatenaga.
Sektor ekonomi
a. Sektor Utama perhutanan,pertanian,perikanan,penternakan,perlombongan .
Sektor Kedua perkilangan dan pembinaan
Sektor Ketiga - perkhidmatan pengeluar,perkhidmatan awam dan lain-lain.
Sumbangan Sektor Ekonomi Kepada Pendapatan Negara (KDNK) Dan Guna Tenaga
a.

Sumbangan kepada KDNK

33

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
1.Sektor Utama: Jumlah semakin meningkat dari tahun 1991 hingga 2001
tetapi peratus semakin menurun.
2. Sektor Kedua: Jumlah dan peratus semakin meningkat dari tahun 1991
hingga 1996 dan menurun 2001
3.Sektor Ketiga: Jumlah semakin meningkat dari tahun 1991 hingga
2001 tetapi peratus menurun pada tahun 1996 dan meningkat semula
pada tahun 2001.
b.

Sumbangan kepada Guna Tenaga

1. Sektor Utama : Jumlah dan peratus semakin menurun dari tahun 1991 hingga tahun 2001.
2. Sektor Kedua : Jumlah dan peratus semakin meningkat dari tahun 1991 hingga 1996 dan menurun pada tahun
2001.
3.

Sektor Ketiga : Jumlah semakin meningkat dari tahun1991 hingga tahun 2001. Peratus menurun pada tahun

1996 dan meningkat pada 2001.

Masalah Pergantungan Ekonomi Kepada Sektor Utama

Tidak wajar
bergantung kepada
sector utama kerana:

Ketidakstabilan Harga
Komoditi

Peluang Pekerjaan
Terjejas

Kehausan dan
Kepupusan Sumber
Asli

i.

Harga keluaran / komoditi utama tidak stabil

- menyebabkan pendapatan negara/ penduduk tidak stabil

ii.

Peluang pekerjaan terjejas

- Wujudnya pengangguran yang tinggi di sektor utama

Merugikan Imbangan
Dagangan

iii. Kehausan dan Kepupusan sumber sektor utama

- Keadaan ini tidak menjamin kelansungan ekonomi negara atau aliran
pendapatan negara . Contoh : bijih timah habis digunakan
iv. Merugikan Perdagangan Antarabangsa/ Imbangan Dagangan atau
Imbangan Pembayaran negatif
- Harga eksport kurang daripada Harga import

Kesan Pergantungan Ekonomi Kepada Sektor Utama Dari Segi Pendapatan Negara Dan Gunatenaga
1.

Kesan Pergantungan Ekonomi kepada Sektor Utama dari segi Pendapatan Negara
a. Turun naik harga komoditi bergantung kepada pasaran dunia -harga di pasaran dunia naik,pendapatan negara
naik- harga jatuh,pendapatan negara jatuh.
b.Daya pengeluaran yang rendah-saiz milikan tanah kecil dan tidak ekonomik
c.Persaingan daripada barang tiruan-barang tiruan lebih murah-banyak permintaannya,maka pendapatan negara
akan merosot.
2.

Kesan Pergantungan ekonomi kepada Sektor Utama dari segi Guna Tenaga

a.
b.

Pelaburan yang berkurang- kerana harga komoditi tidak stabil.

Penghijrahan penduduk desa ke bandar-upah tidak tentu dan peluang kerja terhad di desa.

c.

Peningkatan guna tenaga dalam sektor lain-kerana pelaburan tertumpu pada sektor lain.

PERUBAHAN STRUKTUR EKONOMI NEGARA

1.

Corak Perubahan Struktur Ekonomi

a. Sebelum Merdeka- ekonomi tumpu sepenuhnya kepada sektor utama.

34

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
b.
c.
d.
e.
2.

a.
b.
c.

Tahun 1960-an - dasar mempelbagaikan ekonomi dan dasar penggantian import.

Tahun 1970-an - industri berorientasikan eksport
Tahun 1980-an - dasar perindustrian berat
Tahun 1990-an hingga 2020
- tumpuan kepada sektor kedua dan sektor ketiga,teknologi maklumat dan k-ekonomi.

Perubahan KDNK
a. Tahun 1960 hingga 1980 - sumbangan sektor utama tertinggi,diikuti sektor kedua dan ketiga.kemudiannya
sektor ketiga
-mula berkembang dan menjadi penyumbang terbesar KDNK pada tahun1980.
b. Tahun 1980-an
-sektor ketiga menjadi penyumbang utama,sektor kedua makin meningkat dan
sektor utama semakin kurang.
c. Tahun 1990-an hingga 2020- sektor ketiga semakin meningkat,diikuti sektor kedua dan sektor utama.

3. Perubahan dalam Guna Tenaga

Tahun 1960 hingga 1980 - sektor utama paling banyak,diikuti sektor kedua dan ketiga
Tahun 1980-an
- sektor ketiga tertinggi diikuti sektor utama dan kedua.
Tahun 1990-an hingga 2020 sektor ketiga penyumbang terbesar,sektor utama merosot dan sektor kedua
semakin meningkat.
Faktor-Faktor Yang Mempengaruhi Perubahan Struktur Ekonomi Negara Malaysia
1.
2.
3.
4.

Langkah Mempelbagaikan Ekonomi-majukan sektor perkilangan, galakan industri berat.

Kehausan Sumber-sumber Asli Negara-pendapatan Negara terjejas teruk.
Galakan Industri Penggantian Import-untuk kurangkan import
Peningkatan dalam Pendapatan dan Taraf Hidup Penduduk-kuasa beli masyarakat bertambah.

Kesan Perubahan Struktur Ekonomi Negara Malaysia

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Pelaburan Asing meningkat

Perkembangan Sektor Perkilangan
Perkembangan Sektor Perkhidmatan
Peluang Pekerjaan meningkat
Pendapatan Negara meningkat
Taraf Hidup meningkat

2.2

BELANJAWAN NEGARA

Maksud Belanjawan Negara

Satu Penyata anggaran kewangan tentang perbelanjaan dan hasil kerajaan untuk satu tahun kewangan yang akan
datang.
Sumber Hasil Kerajaan
1.

Hasil Cukai
a.

Cukai Langsung: Beban cukainya tidak boleh diagihkan kepada orang lain
i.
Cukai pendapatan perseorangan
ii.
Cukai pendapatan syarikat
iii.
Cukai pendapatan petroleum
iv.
Cukai pendapatan koperasi
v.
Cukai tanah
vi.
Cukai pintu
vii.
Cukai keuntungan hartanah
viii.
Duti setem

b.

Cukai tidak langsung: Beban cukainya boleh diagihkan kepada orang lain.

35

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.
2.

Duti import
Duti eksport
Duti eksais
Cukai jualan
Cukai perkhidmatan
Cukai perjudian

Hasil Bukan Cukai

a. Bayaran lesen
b. Permit
c. Cukai jalan
d. Denda
e. Royalti dan dividen

PERBELANJAAN KERAJAAN

1.

Perbelanjaan mengurus- membolehkan jentera pentadbiran kerajaan berfungsi contohnya :

Emolumen
Pencen dan ganjaran
Bayaran khidmat hutang
Pemberian dan serahan kepada kerajaan negeri
Bekalan dan perkhidmatan
Pemberian subsidi

2.

Perbelanjaan pembangunan- membina projek-projek ekonomi dalam

bidang:
a.
b.
c.
d.

Sektor keselamatan
Sektor perkhidmatan sosial
Sektor perkhidmatan ekonomi
Pentadbiran am

Jenis Belanjawan Negara

1.

Belanjawan lebihan (positif): Jumlah hasil kerajaan melebihi jumlah perbelanjaannya.

2.

Belanjawan kurangan (negatif): Jumlah perbelanjaan kerajaan melebihi jumlah hasilnya

3.

Belanjawan seimbang: Jumlah hasil kerajaan sama dengan jumlah perbelanjaannya

TUJUAN BELANJAWAN NEGARA

1.

Belanjawan negara sebagai alat mengawal inflasi.

a. Peningkatan kadar cukai
b. Pengurangan perbelanjaan kerajaan

2.

Belanjawan negara sebagai alat mengawal kemelesetan ekonomi

a. Penurunan kadar cukai
b. Peningkatan perbelanjaan kerajaan.

HUTANG NEGARA
Maksud Hutang Negara
Pinjaman kerajaan daripada sumber dalam negeri dan sumber luar negara.
Sumber Pinjaman Kerajaan
1.

Sumber Pinjaman dalam negeri

(i) Bil-bil perbendaharaan.
- satu bentuk pinjaman jangka pendek/kurang setahun
- menjual bil perbendaharaan kepada orang ramai/bank/syarikat diskaun
- menjual pada harga kurang daripada harga muka
- membeli pada harga muka apabila telah matang
(ii) Surat jaminan kerajaan/bon
- bentuk pinjaman jangka panjang /lebih setahun
- dilanggani oleh KWSP/bank perdagangan/syarikat insurans/orang ramai
- kerajaan menjual surat jaminan pada nilai muka

36

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
- kerajaan membeli pada nilai muka berserta dengan faedah apabila
matang
(iii) Sijil pelaburan
- kerajaan menjual sijil pelaburan kepada institusi kewangan Islam
- pemegang sijil tidak dibayar faedah tetapi menerima dividen apabila
matang
2.

Sumber Pinjaman luar negara

i.

Pinjaman pasaran
Pinjaman yang diperoleh kerajaan melalui penjualan alat kewangan seperti bon dan nota terapung di pasaran
terbuka.

ii.

Pinjaman projek
Bertujuan membiayai projek yang memerlukan perbelanjaan yang besar.

iii.

Kredit pembekal
Pinjaman dalam bentuk barang yang bayarannya ditangguhkan untuk suatu masa tertentu.

Tujuan Pinjaman Kerajaan

1. Menampung belanjawan defisit/ kekurangan belanjawan negara.
- Negara terpaksa berbelanja melebihi pendapatan/ Negara berbelanja melebihi pendapatan.
- contoh: pinjaman untuk mengatasi masalah kemelesetan ekonomi / pengangguran.
2. Untuk membiayai atau melaksanakan projek pembangunan
-Pinjaman dibuat untuk untuk melaksanakan projek pembangunan untuk meningkatkan taraf hiduf rakyat.
- contoh: projek pembangunan seperti pembinaan jalan raya / projek projek kerajaan.
3. Menampung perbelanjaan mengurus/ Membiayai kelewatan kutipan hasil cukai.
- Tujuan untuk melicinkan pentadbiran kerajaan.
- contoh: seperti pembayaran emolumen/ bayaran khidmat hutang.
4. Mengagihkan pendapatan melalui projek-projek tertentu.
- Kerajaan mengadakan projek tertentu di kawasan tertentu supaya agihan pendapatan lebih seimbang.
- contoh: membuat projek pertanian di luar bandar.
Kelebihan Pinjaman dalam negeri berbanding pinjaman luar negara
(i)

Pinjaman dalam negeri tidak dipengaruhi oleh kadar pertukaran.

pinjaman luar negeri terdedah kepada risiko perubahan kadar pertukaran mata wang di
pasaran mata wang yang boleh merugikan negara..

(ii)

Pinjaman dalam negeri tidak melibatkan pengaliran keluar wang.

Pinjaman sumber luar negeri menyebabkan pengaliran wang negara keluar semasa
bayaran balik hutang dilakukan.

(iii)

Syarat-syarat pinjaman dalam negeri lebih mudah/fleksibel/bebas daripada tekanan pihak

luar.
Pinjaman luar negeri tertakluk kepada pelbagai syarat yang ketat dan berat sebelah.

(iv)

Pinjaman dalam negeri tidak mendatangkan tekanan inflasi.

pinjaman dari sumber luar negeri mungkin menyebabkan kenaikan kos harga akibat
inflasi yang diimport dari luar negara.

(v)

Pinjaman dalam negeri tidak mempengaruhi kedudukan imbangan pembayaran negara.

pinjaman luar negara menyebabkan perpindahan modal/menjejaskan imbangan
pembayaran negara.

(vi)

Kadar faedah yang lebih rendah

Kerajaan akan mengenakan kadar cukai yang rendah kepada penduduk tempatan untuk
membiayai bayaran faedah dan bayaran pokok pinjaman berbanding pinjaman luar
negara.

37

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

BAB 3
HUBUNGAN EKONOMI ANTARABANGSA
3.1

PERDAGANGAN ANTARABANGSA (PAB)

PENGENALAN KEPADA PERDAGANGAN ANTARABANGSA

Maksud Perdagangan Antarabangsa
Perdagangan antarabangsa ialah urusan import dan eksport barang dan perkhidmatan antara satu negara dengan
negara lain.
Sebab Wujud Perdagangan Antarabangsa
a. Sumber semula jadi
- Negara yang kaya dengan sumber semulajadi akan mengeksport lebih sumber tersebut ke negara lain.
b.

Iklim dan jenis tanah

- Malaysia iklim khatulistiwa sesuai untuk tanaman getah dan kelapa sawit,
sesuai untuk buah-buahan sitrus,maka import dan eksport berlaku.

manakala Turki iklim Mediterranean

38

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

c.

Budaya masyarakat
- Perbezaan kemahiran dan minat pekerja di sesebuah Negara mempengaruhi jenis barang dan perkhidmatan
yang dihasilkan.

d.

Tingkat kecekapan pengeluaran

- Negara yang mengeluarkan sesuatu barang dan perkhidmatan dengan kos pengeluaran yang rendah berbanding
negara lain mendorong mewujudkan perdagangan antarabangsa.

e.

Harga faktor
- Negara China mempunyai buruh yang banyak serta kadar upah yang rendah dapat mengkhusus dalam
pengeluaran tekstil dan pakaian , manakala Amerika Syarikat mempunyai modal yang banyak mengkhusus
dalam barang perkilangan.

f.

Cita rasa pengguna

- Negara yang banyak mempunyai penduduk dan terdiri daripada pelbagai kaum perlu mengimport pelbagai jenis
barang untuk memenuhi pelbagai cita rasa pengguna.

Persamaan Perdagangan Dalam Negeri dan Perdagangan Antarabangsa

a. Mendapat keuntungan
b. Memenuhi keperluan dan kehendak pengguna
c. Memerlukan perkhidmatan sokongan yang sama
d. Penggunaan dokumen
e. Meningkatkan taraf hidup rakyat
f. Mengamalkan pengkhususan
Perbezaan antara Perdagangan Dalam Negeri dan Perdagangan Antarabangsa
Perdagangan Dalam Negeri
Dalam lingkungan sempadan yang sama

Aspek Perbezaan
Sempadan perdagangan

Perdagangan Antarabangsa
Melibatkan sekurang-kurangnya dua buah negara /
melibatkan sempadan antarabangsa

Mata wang yang sama

Mata wang

Mata wang yang berbeza

Menggunakan dokumen seperti nota debit / nota kredit

Dokumen

Jarak lebih dekat dan kosnya lebih rendah

Jarak dan kos

Menggunakan dokumen perniagaan seperti bil

muatan/ bil udara
Jarak lebih jauh dan kosnya lebih tinggi

Perdagangan bebas dijalankan dalam negeri

Sekatan perdagangan

Terdapat sekatan perdagangan seperti duti

import / duti eksport /kuota

Pasaran lebih kecil /terhad

Pasaran

Bahasa yang sama/ menggunakan bahasa kebangsaan

atau bahasa yang digunakan secara meluas oleh
penduduk di kawasan berkenaan
Sukatan dan timbangan yang sama

Bahasa

Pasaran yang lebih luas kerana melibatkan negara

dan jumlah penduduk yang banyak
Bahasa yang berbeza/terpaksa berkomunikasi
dalam bahasa yang difahami oleh kedua-dua belah
pihak
Sukatan dan timbangan yang tidak sama

Mobiliti faktor-faktor pengeluaran adalah bebas

Mobiliti faktor pengeluaran

Mobiliti faktor-faktor pengeluaran tertakluk kepada

undang-undang sesebuah negara

Cara hidup yang hampir sama

Kebudayaan

Cara hidup yang berbeza antara satu negara

dengan negara lain / pelbagai kebudayaan

Sukatan dan timbangan

Kebaikan Perdagangan Antarabangsa

a. Menikmati barangan yang tidak dihasilkan di dalam negara
-perbezaan sumber semula jadi /iklim / tanih
b.

Memperoleh barangan dengan lebih murah

-kos pengeluaran lebih murah / pengkhususan

c.

Memperluaskan pilihan pengguna

-memenuhi cita rasa / meningkatkan taraf hidup / boleh memilih barang tempatan / import

d.

Menggalakkan penggunaan teknologi baru

-meningkatkan daya pengeluaran / mengurangkan kos pengeluaran

e.

Memperluaskan pasaran
-keuntungan pengeluar meningkat

f.

Meningkatkan kecekapan pengeluaran

-persaingan menggalakkan penghasilan barang bermutu / R&D

39

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
g.

Meningkatkan persefahaman dan kerjasama antara negara

-kerjasama dalam aspek ekonomi / politik /sosial / teknologi

h.

Menambahkan peluang pekerjaan

-mengurangkan pengangguran / meningkatkan taraf hidup

i.

Menggalakkan pelaburan
- kemasukan pelaburan asing (FDI) / meningkatkan daya pengeluaran

Keburukan Perdagangan Antarabangsa

a.

Terlalu bergantung kepada eksport atau import

-negara terdedah kepada faktor-faktor luaran seperti peperangan/ ketidakstabilan ekonomi negara

b.

Mengamalkan pengkhususan yang berlebihan

-pasaran eksport akan mengalami masalah pengecutan pasaran apabila negara pesaingnya menjadi semakin cekap
dalam industri yang sama

c.

Menyebarkan budaya yang tidak sihat

-nilai dan budaya yang tidak sihat dari negara lain akan mengancam nilai- nilai murni/agama masyarakat tempatan

d.

Menimbulkan masalah lambakan

-menjejaskan industri tempatan /mewujudkan monopoli sesebuah Negara di pasaran dunia

e.

Merugikan negara membangun

-negara membangun banyak mengeksport bahan mentah/keluaran utama yang harganya lebih rendah berbanding
barang yang di import

f.

Kurang mobiliti sumber

-negara asing mengenakan pelbagai sekatan seperti permit /visa

g.

Mengamalkan dasar perlindungan

-perlindungan yang diberikan kepada industri tempatan akibat persaingan dengan firma asing menyebabkan industri
tempatan yang berkaitan tidak cekap.

KOMPOSISI EKSPORT DAN IMPORT

Pengenalan
a.

Eksport : Barangan yang dikeluarkan oleh sesebuah negara dan dijual ke luar negara.

b.

Import : Barangan yang dibeli oleh sesebuah negara dari luar negara.

Komposisi Eksport
1.

Eksport barang nampak

Komoditi utama

Barang perkilangan

2. Eksport barang tidak nampak

Pengangkutan dan insurans
Perjalanan
urusniaga kerajaan
Perkhidmatan lain
Komposisi Import
1.

Import barang nampak

Barang penggunaan

Barang perantaraan

Barang pelaburan (modal)

Barang import untuk dieksport semula

Barang import lain

2.

Import barang tidak nampak

Pengangkutan dan insurans

Perjalanan

Urusniaga kerajaan

40

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Perkhidmatan lain

Ramalan Corak Komposisi Eksport dan Import Negara Malaysia pada Masa Depan.
a.
b.
c.

Ramalan corak komposisi eksport dan import barang Nampak

- ekonomi berasaskan pengeluaran (p-ekonomi) kepada ekonomi berasaskan pengetahuan (k-ekonomi)
Ramalan corak komposisi eksport dan import barang tidak nampak
- Penerimaan perjalanan dijangka menyumbangkan lebihan kerana usaha kerajaan menggalakkan Malaysia sebagai
destinasi pelancongan, pusat pendidikan serta kesihatan antarabangsa.
Ramalan Rakan Dagang utama Negara pada masa depan
- Blok perdagangan antarabangsa - EU, NAFTA, MERCOSUR, AFTA, APEC, WTO
IMBANGAN DAGANGAN (BARANGAN)
Maksud Imbangan Dagangan
Rekod yang menunjukkan semua jumlah eksport nampak dan import nampak sesebuah negara dalam tempoh satu
tahun.
Jenis-jenis Imbangan Dagangan
1.

Imbangan Dagangan Lebihan / positif

Nilai eksport barang nampak melebihi nilai import barang nampak.

2.

Imbangan Dagangan Seimbang

Nilai eksport barang nampak sama dengan nilai import barang nampak

3.

Imbangan Dagangan Kurangan/ negatif

Nilai import barang nampak melebihi nilai eksport barang nampak.

Rumusan Imbangan Dagangan

Imbangan dagangan = Nilai eksport
barang nampak

Nilai import
barang nampak

IMBANGAN PEMBAYARAN
Maksud Imbangan Pembayaran
Rekod semua jumlah pembayaran kewangan yang dibuat ke luar negara dan penerimaan kewangan yang diterima dari
luar negara dalam tempoh satu tahun.
Butir-butir /komponen/kandungan
1.

Akaun Semasa
Merekodkan semua penerimaan kewangan dan pembayaran kewangan daripada urusniaga antarabangsa yang
melibatkan pertukaran barang dan perkhidmatan

Butir-butir
a.

Akaun dagangan
Merekodkan jumlah nilai eksport dan nilai import barang nampak sesebuah negara dalam tempoh setahun.

2.

b.

Akaun perkhidmatan
Merekodkan nilai eksport dan nilai import barang tidak nampak untuk tempoh setahun.

c.

Akaun pendapatan
Merekodkan semua penerimaan pendapatan dari luar negara dan pembayaran pendapatan ke luar negara
dalam tempoh setahun.

d.

Akaun pindahan semasa

Merekodkan bayaran pindahan yang dilakukan dan diterima oleh pihak kerajaan dan pihak swasta sesebuah
negara dalam tempoh setahun.

Akaun Modal (akaun modal dan kewangan)

Merekodkan aliran masuk dan aliran keluar pergerakan modal antara sebuah negara dengan negara lain dalam
tempoh setahun.
Butir-butir

41

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

3.

a.

Akaun Pelaburan langsung

Mencatat aliran masuk dan aliran keluar dari satu negara ke negara lain

b.

Akaun Pelaburan portfolio

Pelaburan dalam bentuk pembelian saham dan bon

c.

Akaun Pelaburan lain

Terdiri dari modal rasmi dan modal swasta

Akaun Pergerakan kewangan

Merekodkan pergerakan aset rizab negara dalam tempoh setahun untuk mengimbangkan imbangan pembayaran
Butir-butir
a. Pertukaran asing
b. Simpanan / rizab emas
c. Hak pengeluaran istimewa
d. Hak pengeluaran Tabung Kewangan Antarabangsa (IMF)

Jenis-jenis Imbangan Pembayaran

a.

Imbangan pembayaran lebihan/positif

jika hasil tambah imbangan semasa dan akaun kewangan adalah positif

jumlah penerimaan dari luar negara melebihi jumlah pembayaran ke luar negara

b.

Imbangan pembayaran kurangan/negatif

jika hasil tambah imbangan semasa dan akaun kewangan adalah negatif

jumlah penerimaan dari luar negara kurang daripada jumlah pembayaran ke luar negara

c. Imbangan pembayaran seimbang

jika hasil tambah imbangan semasa dan akaun kewangan adalah sifar

Jumlah penerimaan dari luar negara sama dengan jumlah pembayaran ke luar negara
Rumusan
Imbangan
Akaun
Semasa

= Imbangan
akaun
dagangan

Imbangan akaun
Dagangan

Imbangan akaun
Perkhidmatan

Imbangan akaun
pendapatan

Imbangan
Imbangan
Akaun
akaun
+ akaun
+ pindahan
perkhidmatan
pendapatan
semasa

Nilai eksport
barang nampak

Nilai eksport
perkhidmatan
penerimaan pendapatan
pampasan pekerja

Nilai import
barang nampak

Nilai import
perkhidmatan
-

pembayaran pendapatan

pelaburan dan

pelaburan dan
pampasan pekerja

SEKATAN PERDAGANGAN ANTARABANGSA

Bentuk Sekatan Perdagangan
a.

Tarif / duti import

Cukai yang dikenakan ke atas barang import

b.

Kuota
Jumlah barang yang boleh diimport dalam suatu jangka masa tertentu

c.

Subsidi

d.

Bantuan kewangan oleh kerajaan kepada pengeluar tempatan

Kawalan pertukaran asing
Bank Pusat menghadkan pembelian pertukaran asing

42

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
e.

Embargo

dasar pemulauan barangan dari negara tertentu

f.

Sekatan bukan ekonomi

berbentuk undang-undang, peraturan atau syarat tertentu

Sumber hasil kerajaan

Sumber hasil kerajaan
kerajaan mengenakan tarif
kerajaan mengenakan tarif
terhadap barang yang
terhadap barang yang
diimport
diimport
Melindungi industri muda
Melindungi industri muda
dan tempatan
dan tempatan
Kerjaan mengadakan sekatan
Kerjaan mengadakan sekatan
seperti tarif/kuota/kawalan
seperti tarif/kuota/kawalan
pertukaran asing
pertukaran asing

Menghadapi persaingan
Menghadapi persaingan
Meningkatkan persaingan
Meningkatkan persaingan
antara barang keluaran
antara barang keluaran
tempatan dengan luar Negara
tempatan dengan luar Negara

Meningkatkan permintaan
Meningkatkan permintaan
terhadap barang tempatan
terhadap barang tempatan
Harga barang import
Harga barang import
yang mahal
yang mahal

Mengurangkan pengangguran
Mengurangkan pengangguran
Wujud industri penggantian
Wujud industri penggantian
import ,peluang pekerjaan
import ,peluang pekerjaan
meningkat
meningkat

Anti lambakan
Anti lambakan
Menyekat import supaya tidak
Menyekat import supaya tidak
menjejaskan industri tempatan
menjejaskan industri tempatan

Tujuan sekatan
Tujuan sekatan
Perdagangan
Perdagangan
Antarabangsa
Antarabangsa

Keselamatan
Keselamatan
Melindungi industri penting
Melindungi industri penting
seperti beras/mencegah
seperti beras/mencegah
kemasukan brg yg diharamkan
kemasukan brg yg diharamkan

Mengurangkan penawaran
Mengurangkan penawaran
barang import
barang import
Sekatan seperti tarif/
Sekatan seperti tarif/
duti import
duti import

Kebaikan
Kebaikan
sekatan
sekatan
perdagangan
perdagangan
antarabangsa
antarabangsa
Melindungi industri muda
Melindungi industri muda
Memberi peluang kepada
Memberi peluang kepada
industri muda membangun
industri muda membangun
dan berdaya saing
dan berdaya saing

Meningkatkan pendapatan
Meningkatkan pendapatan
Negara
Negara
Peningkatan permintaan
Peningkatan permintaan
eksport/ pengenaan tarif
eksport/ pengenaan tarif

Memperbaiki imbangan
Memperbaiki imbangan
pembayaran
pembayaran
Pengurangan import dan
Pengurangan import dan
pertambahan eksport
pertambahan eksport

43

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com

Merugikan pengguna
Merugikan pengguna
Tarif menyebab harga
Tarif menyebab harga
barang import meningkat
barang import meningkat

Mengurangkan eksport
Mengurangkan eksport
Akan mendapat tindakbalas
Akan mendapat tindakbalas
yang sama pada Negara asing
yang sama pada Negara asing
yang dikenakan tarif
yang dikenakan tarif

3.2

Salah pengagihan sumber

Salah pengagihan sumber
Banyak sumber beralih
Banyak sumber beralih
ke industri yang
ke industri yang
dilindungi oleh tarif
dilindungi oleh tarif

Keburukan
Keburukan
sekatan perdagangan
sekatan perdagangan
antarabangsa
antarabangsa

Ketidakcekapan dalam
Ketidakcekapan dalam
industri tempatan
industri tempatan
Pergantungan pada kerajaan
Pergantungan pada kerajaan
oleh industri tempatan untuk
oleh industri tempatan untuk
beroperasi
beroperasi

Pengagihan pendapatan
Pengagihan pendapatan
yang tidak adil
yang tidak adil
Menjejaskan pendapatan
Menjejaskan pendapatan
negara pengeksport
negara pengeksport

Mewujudkan monopoli
Mewujudkan monopoli
Industri tempatan cenderung
Industri tempatan cenderung
bergabung dan mewujudkan
bergabung dan mewujudkan
monopoli
monopoli

PERTUKARAN ASING

PENGENALAN PERTUKARAN ASING

Maksud Pertukaran Asing
Mata wang negara lain yang dimiliki oleh sesebuah negara.
Kepentingan Pertukaran Asing
a. Membiayai import
b. Membuat pelaburan di luar negara
c. Membayar balik pinjaman luar negara
d. Mempertahankan nilai mata wang
KADAR PERTUKARAN ASING
Maksud Kadar Pertukaran Asing
Harga atau nilai mata wang sesebuah negara dalam sebutan mata wang asing.
Pengiraan Kadar Pertukaran Asing
a.

Menukarkan Dolar Amerika kepada Ringgit Malaysia

US$ 1.00 = RM3.80
US$ 15 000 = 15 000 X 3.8 = RM57 000

b.

Menukarkan Ringgit Malaysia kepada Dolar Amerika

RM3.80 = US$ 1.00
RM1.00 = 1 3.8 = US$ 0.263

KESAN PERUBAHAN KADAR PERTUKARAN ASING

Permintaan dan Penawaran Ringgit Malaysia (RM)
a.

Permintaan terhadap Ringgit Malaysia

Permintaan terhadap pertukaran asing sesebuah negara berlaku apabila barang dan perkhidmatan yang dieksport
oleh negara tersebut dibeli oleh negara asing.

b.

Penawaran terhadap Ringgit Malaysia

Penawaran terhadap pertukaran asing wujud apabila sesebuah negara mengimport barang dan perkhidmatan dari
negara lain.

44

Nota Ekonom i Asas

Jorizal.com
Kesan Perubahan Kadar Pertukaran Asing Terhadap Eksport dan Import Negara Malaysia
Kenaikan kadar pertukaran asing
Bermakna perubahan dalam kadar pertukaran yang membolehkan seunit mata wang sesebuah negara membeli lebih
banyak unit mata wang asing.
Kadar Pertukaran Asing bagi Ringgit Malaysia (RM) meningkat
i.
ii.
iii

Kesan ke atas eksport nilai eksport berkurang

Kesan ke atas import nilai import meningkat
Imbangan dagangan merosot / negatif

Kejatuhan kadar pertukaran asing

Bermakna perubahan dalam kadar pertukaran yang membolehkan seunit mata wang sesebuah negara untuk membeli
kurang unit mata wang asing.
Kadar Pertukaran Asing bagi Ringgit Malaysia (RM) jatuh
i.
Kesan ke atas eksport nilai eksport meningkat
ii.
Kesan ke atas import nilai import berkurang
iii. Imbangan dagangan bertambah baik / positif
Kesan daripada Perubahan Eksport / Import Malaysia Kepada Kadar Pertukaran Asing

Eksport berkurang
Import bertambah

Eksport bertambah
Import berkurang

Kadar pertukaran asing

meningkat
Contoh :
Asal : US$1.00 = RM3.80
Kini : US$1.00 = RM3.50

RM

Kadar pertukaran asing RM turun

Contoh :
Asal : US$1.00 = RM3.50
Kini : US$1.00 = RM3.80

45

Ciri- ciri sumber terhad

Kos lepas ialah barang A

Buruh
Tenaga manusia yang menyumbangkan tenaga fizikal atau
mental
Terdiri daripada mahir dan tidak mahir
Ganjaran upah

Barang A ialah barang kedua terbaik yang terpaksa

dilepaskan

Tanah
Sumber anugerah tuhan
Penawarannya terhad
Ganjaran sewa

Firma A menghadapi masalah kekurangan sumber ekonomi

seperti modal berbanding dengan ( eg: jentera)

Modal
Wang atau alat meningkatkan hasil pengeluaran
Ganjaran faedah
Usahawan
Orang yang menjalankan faktor- faktor pengeluaran yang
lain
Usahawan sanggup mengambil risiko dalam perniagaan
Ganjaran untung

Masalah ekonomi - kekurangan sumber ekonomi (firma)

Oleh itu, firma terpaksa memilih ?

Pilihan firma bertujuan untuk memaksimumkan keuntungan
Kos lepas ialah barang A
Barang A ialah barang kedua terbaik yang terpaksa
dilepaskan
Masalah ekonomi - kekurangan sumber hasil (kerajaan)
Kerajaan menghadapi masalah kekurangan sumber hasil
seperti
hasil cukai dan hasil bukan cukai berbanding ?
Oleh itu, kerajaan terpaksa memilih ?

Masalah ekonomi - kekurangan pendapatan wang (isi

rumah)
En. A kekurangan pendapatan wang seperti upah, sewa,
faedah, untung
Berbanding dengan kehendak yang tidak terhad
Oleh itu, Encik A terpaksa membuat pilihan antara barang A
dan
barang B
Tujuan pilihan ialah untuk memaksimumkan kepuasan

Pilihan kerajaan bertujuan memaksimumkan kebajikan

masyarakat
Kos lepas ialah barang A
Barang A ialah barang kedua terbaik yang terpaksa
dilepaskan

Tidak boleh dikecualikan penggunaannya

Ciri - ciri barang ekonomi

Dikeluarkan oleh pihak swasta
Penwaarannya terhad
Ada kos lepas
Ada bayaran

Kos lepas isi rumah ialah:

Barang dan perkhidmatan yang kedua terbaik yang
terpaksa dilepaskan
akibat daripada pemilihan barang dan perkhidmatan
Contoh: Pn.? Mempunyai rm50 Untuk membeli barang A dan
barang B yang bernilai rm50. Jika Pn? Membeli barang A,
maka kos lepasnya ialah barang B

Boleh dikecualikan penggunaannya oleh individu yang lain

Ciri - ciri barang awam
Dikeluarkan oleh kerajaan penawarannya terhad
Mempunyai kos lepas
Tidak perlu membayar
Tidak perlu dikecualikan penggunaanya oleh individu yang
lain
Ciri barang percuma
Barang yang dianugerahkan oleh tuhan
Penawarannya tidak terhad
Tiada kos lepas
Tiada bayaran

Kos lepas firma ialah:

Keluaran kedua terbaik yang terpaksa dilepaskan akibat
daripada pemilihan keluatan terbaik
Contoh: syarikat A mempunyai rm5000 untuk mengeluarkan
barang A
dan barang B yang masing - masing bernilai rm5000
Jika syarikat A memilih untuk mengeluarkan barang A, maka
kos lepasnya ialah barang B
Kos lepas kerajaan ialah:
Projek kedua terbaik yang terpaksa dilepaskan akibat
daripada pemilihan projek pembangunan terbaik
Contoh: kerajaan mempunyai rm50000 untuk membina A
dan membina B yang masing -'masing bernilai rm50000
Jika kerajaan memilih untuk membina A, maka kos lepasnya
projek B

Orang yang mempunyai kuasa beli tinggi akan mendapat

lebih banyak barang berbanding dengan golongan yang
kurang kemampuan

Masalah asas ekonomi - firma

Masalah - masalah asas ekonomi yang dihadapi oleh sebuah
syarikat yang ingin mengeluarkan barang dan perkhidmatan
ialah (soalan)
Berapa yang hendak dikeluarkan:
Masalah ini berkaitan dengan jumlah kuantiti barang yang
hendak dikeluarkan
Maslah ini berdasarkan oermintaan oengguna atau
mekanisme harga
Bagaimana hendak dikeluarkan:
Masalah ini berkaitan dengan kaedah pengeluaran
Kaedah pengeluaran boleh berintensifkan buruh atau modal
Kaedah pengeluaran yang dipilih haruslah cekap supaya
untung dapat dimaksimumkan atau kos pengeluaran dapat
diminimumkan
Apa yang hendak dikeluarkan:
Maslah ini berkaitan dengan jenis barang yang hendak
dikeluarkan
Barang yang hendak dikeluarkan mestilah berdasarkan
permintaan pengguna
Barang yang mempunyai permintaan yang tinggi akan
menjadi pilihan syarikat
Untuk siapa dikeluarkan:
Masalah ini berkaitan dengan golongan mana akan menjadi
sasaran pasaran
Masalah ini diselesaikan mengikut agihan pendapatan atau
kuasa beli masyarakat

Masalah asas ekonomi (kapitalis)

Ciri sistem ekonomi kapitalis

Apa yang hendak dikeluarkan

Ditentukan oleh permintaan pengguna
Semakin tinggi permintaan semakin tinggi harga barang

Amerika Syarikat mengamalkan sistem ekonomi kapitalis

Berapa yang hendak dikeluarkan

Ditentukan oleh mekanisme harga iaitu interaksi antara
kuasa permintaan dan penawaran pasaran

Pemilikan tunggal
Sistem ekonomi kapitalis memberikan kebebasan kepada
individu dan pihak swasta/firma memiliki faktor pengeluaran
tanpa campur tangan daripada pihak kerajaan

Bagaimana hendak dikeluarkan

Kaedah yang paling cekap untuk memaksimumkan
keuntungan
Pengeluar akan memilih kaedah pengeluaran yang
berintensifkan modal atau buruh berdasarkan harga relatif
faktor pengeluaran yang paling rendah
Untuk siapa
Diselesaikan melalui corak agihan pendapatan
Golongan kaya, kuasa beli lebih tinggi dan banyak barang
berbanding golongan miskin

Ciri - ciri ekonomi kapitalis:

Pembuat keputusan.
Semua keputusan ekonomi dibuat oleh individu dan pihak
swasta.
Pengguna mempunyai kuasa keangungan pengguna dalam
pasaran dan pengeluar bebas memperuntuk sumber
ekonomi dan bersaing untuk mengeluarkan barangan yang
memberi keuntungan yang maksimum
Pilihan
Individu bebas memilih barang dan bersaing untuk
mengeluarkan barangan yang dapat memaksimumkan
keuntungan
Penentu harga
Harga barangan di pasaran ditentukan oleh mekanisme
harga, iaitu interaksi antara kuasa permintaan dan
penawaran barangan

Persaingan
Pihak firma bebas bersaing antara satu sama lain untuk
mengeluarkan barang
Motif
Individu menginginkan kepuasan yang maksimum
Firma menginginkan keuntungan yang maksimum

Ciri sistem ekonomi (perancangan pusat)

Masalah asas ekonomi (perancangan pusat)
Apa yang hendak dikeluarkan
Ditentukan oleh kerajaan
Kerajaan akan mengeluarkan barang yang diperlukan oleh
masyarakat untuk meningkatkan taraf hidup rakyat
Berapa yang hendak dikeluarkan
Ditentukan oleh kerajaan
Kerajaan akan menjalankan bancoan tentang keperluan
masyarakat bagi memastiksn bekalan barang sentiasa
mencukupi dan masalah pembaziran sumber tidak berlaku
Bagaimana hendak dikeluarkan
Ditentukan oleh kerajaan
Jika ramai buruh menggangur, kaedah intensif buruh akan
dipilih untuk tujuan memaksimumkan kebajikan masyarakat
Untuk siapa yang dikeluarkan
Diselesaikan oleh kerajaan dengan mengagihkan barangan
secara saksama kepada semua individu dalam masyarakat

Korea utara mengamalkan sistem ekonomi perancangan

pusat
Ciri -ciri ialah:
Pemilikan sumber
Semua sumber ekonomi adalah milikan mutlak kerajaan
Individu tidak mempunyai kebebasan memiliki sumber
ekonomi
Pembuat keputusan
Semua keputusan dibuat oleh kerajaan
Kerajaan akan merancang dan mengawas peruntukan
sumber ekonomi dan corak agihan barang dan
perkhidmatan kepada masyarakat
Pilihan
individu atau swasta tidak bebas memilih barang dan
pekerjaan yang diinginkan
Kerajaan menentuksn jenis barang yang hendak dikeluarkan
melalui badan perancangan pusat
Penentu harga
Harga barangan di pasaran ditentukan oleh kerajaan

Mekanisme harga tidak memainkan peranan dalam pasaran

Persaingan
Tidak wujud persaingan antara pengeluar kerana terdapat
seorang pengeluar tunggal dalam pasaran iaitu kerajaan
Motif
Memaksimumkan kebajikan masyarakat

Masalah asas ekonomi (campuran)

Ciri sistem ekonomi (campuran)

Apa yang hendak dikeluarkan

Permintaan pengguna bagi barang swasta
Kerajaan akan mengeluarkan barang awam yang tidak
dikeluarkan oleh firma

Malaysia, Singapura dan thailand mengamalkan sistem

ekonomi campuran.

Berapa yang hendak dikeluarkan

Ditentukan oleh mekanisme harga bagi barang swasta
Kerajaan akan menetuksn kuantiti barang awam yang ingin
disediakan

Pemilikan sumber
Individu dan pihak swasta bebas memiliki sumber ekonomi
tetapi ekonomi tertentu dimiliki oeh kerajaan

Bagaimana hendak dikeluarkan

Diselesaikan dengan kaedah yang paling cekap yang dapat
memaksimumkan keuntungan bagi barang swasta
Kerajaan akan memilih kaedah yang memaksimumkan
kebajikan masyarakat bagi barang awam
Untuk siapa yang hendak dikeluarkan
Corakagihan pendapatan bagi barang swasta
Kerajaan akan campur tangan dalam agihan barang melalui
sistem percukaian dan subsidi
Barang awam, kerajaan akan agihkan kepada semua
individu memgikut keperluan

Ciri -ciri ialah:

Pembuat keputusan
Individu dan pihak swasta bebas membuat keputusan
tentang barang swasta
Kerajaan membuat keputusan untuk barang awam
Pilihan
Individu bebas memilih barang dan pekerjaan yang diingini
Pihak swasta bebas mengeluarkan barang yang
memaksimumkan keuntungan
Kerajaan akan mengawal pilihan individu dan firma
Penentu harga

Harga barangan swasta ditentukan oleh mekanisme harga

iaitu onteraksi antara kuasa permintaan dan penawaran
pasaran

Bagi barang awam, kerajaan mengagihkan barang mengikut

keperluan

Persaingan
Pihak swasta bebas bersaing antara satu sama lain untuk
mengeluarkan barang swasta
Kerajaan memastikan wujud persaingan yang adil
Tiada persaingan dalam pengeluaran barang awam kerana
kerajaan adalah pengeluar tunggal
Motif
Individu ingin memaksimumkan kepuasan
Firma ingin memaksimumkan keuntungan
Kerajaan ingin memaksimumkan kebajikan masyarakat

Masalah asas ekonomi (islam)

Ciri sistem ekonomi (islam)

Apa yang hendak dikeluarkan

Ditentukan oleh permintaan pengguna berlandaskan prinsip
islam bagi barang swasta
Kerajaan akan mengeluarkan barang awam yang tidak
dikeluarkan oleh forma

Arab saudi mengamalkan sistem ekonomi islam

Berapa yang hendak dikeluarkan

Ditentukan oleh mekanisme harga dengan berlandaskan
prinsip islam bagi barang swasta
Kerajaan menetukan kuantiti bagi barang awam
Bagaimana hendak dikeluarkan
Kaedah yang memaksimumkan keuntungan dan selaras
dengan prinsip islam bagi barang swasta
Kerajaan memilih kaedah pengeluaran yang dapat
memaksimumkan kebajikan masyarakat bagi barang awam
Untuk siapa yang hendak dikeluarkan
Corak agihan pendapatan bagi barang swasta

Ciri -cirinya ialah:

Pemilikan sumber
Dimiliki secara mutlak oleh Allah
Individu merupakan pemegang amanah
Pembuat keputusan individu dan pihak swasta bebas
membuat keputusan untuk barang swasta
Kerajaan membuat keputusan untuk barang awam
Keputusan mesti dibuat berasaskan prinsip dan hukum
islam
Pilihan
Individu bebas memilih barang dan pekerjaan yang diingini
Pihak swasta bebas mengeluarkan barang untuk
memaksimumkan keuntungan
Pilihan yang dibuat mestilah tidak melanggar prinsip islam

Penentu harga
Harga barang swasta ditentukan oleh mekanisme harga
berlandaskan hukum islam
Kerajaan menetapkan harga bagi barang awam

Individu biasanya memilih pekerjaan yang lebih dekat untuk

menjimat masa dan kos perjalanan

Motif
Kesejahteraan di dunia dan di akhirat
Prinsip kesederhanaan

Faktor - faktor yang mempengaruhi pemilihan pekerjaan

Jenis pendapatan individu

Upah wang
Tarikan utama individu
Pemberian dipengaruhi oleh jenis pekerjaan, kelayakan,
pengalaman dan kemahiran

Upah
Ganjaran kepada buruh yang menyumbangkan tenaga
fizikal dan mental

Faedah sampingan
Selain upah
Contoh: perubatan percuma, kemudahan pengangkutan dan
penginapan, bonus, cuti tahunan dan kemudahan pinjaman
Minat
Dapat membawa daya pengeluaran yang tinggi dan
kepuasan diri
Suasana tempat kerja
Yang bersih, selesa dan berisiko rendah
Kelayakan akademik dan kemahiran
Sesuai dengan kelayakan akademik
Jarak

Faedah
Ganjaran kepada pemilik modal yang penyimpan wang
dalam institusi kewangan
Dividen
Tiada unsur riba
Diberi kepada pemegang saham yang mengamalkan sistem
perbankan islam
Sewa
Ganjaran kepada faktor pengeluaran tanah
Diterima apabila harta disewakan kepada orang lain
Untung
Ganjaran kepada usahawan yang mengendalikan faktor faktr pengeluaran

Bayaran yang diwajibkan sama ada dari segi undang undang atau keperluan agama
Belanjawan peribadi
Anggaran perbelanjaan yang berdasarkan anggaran
pendapatan boleh guna

Maksud:
Upah benar
Jumlah barangan yang dapat dibeli dengan upah wang
Upah benar akan jatuh apabila berlaku kenaikan harga
barangan dan vice versa
Rumus: upah benar = upah wang
Harga purata barang
Bayaran pindahan
Ganjaran yang diterima oleh individu yang tidak
menyumbangkan apa - apa
Contoh, pencen yang diterima oleh peasara sektor awan
dan biasiswa yang diterima oleh pelajar untuk melanjutkan
pelajarannya
Pendapatan boleh guna
Baki pendapatan yang diperoleh setelah ditolak dengan
potongan wajib seperti kwsp, cukai pendapatan, PERKESO
dan zakat
Rumus: jumlah pendapatan - potongan wajib
Potongan wajib

Cara menambahkan pendapatan

Membeli aset tetap
Contoh, rumah, tanah dan kedai untuk disewakan dan
mendapatkan ganjaran sewa
Membuat pelaburan
Boleh membeli barang modal seperti mesin dan jentera dan
mendapat keuntungan
Membuat tabungan
Dibankkan untuk mendapat gamjaran faedah
Memulakan perniagaan
Secara kecil - kecilan dan menerima keuntungan
Membeli amanah saham
Seperti ASB dan mendapat dividen
Cara individu menggunakan pendapatan boleh gunanya

Beli barang tahan lama

Contoh: kereta dan perabot
Yang mempunyai jangka hayat melebihi setahun
Beli barang tidak tahan lama
Contoh: makanan dan pakaian
Jangka hayat kurang daripada setahun
Menggunakan perkhidmatan tertentu
Contoh orang gaji dan tukang gunting

Membiayai kos pendidikan terutama oerjngkat yang lebih

tinggi
Membeli barang tahan lama Seperti komputer
Membeli harta benda seoerti rumah dan tanah
Menbeli barang keperluan harian dengan menggunakan kad
kredit
Formula: faedah atas pinjaman = jumlah x % x tempoh
(tahun)

Cara - cara menabung

Di bank perdagangan seperti Maybank yang terdapat 3 jenis
akaun simpanan iaitu akaun simpanan tabungan, tetap dan
semasa
Di bank simpanan nasional
Dalam akaun simpanan tetap, tabungan, GIRO dan sijil
simpanan premium
Dalam tabung haji
Untuk menunaikan ibadah haji
Di koperasi
seperti koperasi polis, guru - guru malaysia dan peladang
Pembelian insurans nyawa daripada syarikat insurans
Dalam amanah saham

Sebab individu membuat pinjaman

Untuk masa kecemasan seperti sakit, kereta rosak

Tujuan tabungan
Membeli barang tahan lama seperti kereta dan perabot
Membeli harta tetap seperti tanah dan rumah
Menambahkan pendapatan
Boleh disimpan dalam bank dan peroleh ganjaran faedah
atau divide
Membiayai kos pendidikan
Untuk melanjutkan pelajaran
Untuk mencapai cita - cita
Seperti melancong, mengerjakan haji dan memulakan
perniagaan
Sebagai jaminan pada masa depan apabila bersara
Cara pelaburan

Pembelian aset tetap seperti rumah, tanah dan kedai

Boleh disewakan dan mendapat ganjaran sewa
Boleh dijual dan mendapat keuntungan
Pembelian stok bahan mentah
Untuk menambahkan pengeluaran

Perkeso
Perlindungan secara berkumpulan kepada pekerja yang
berpendapatan kurang daripada rm3000 terhadap
kemalangan perusahaan
Perkeso akan membayar pampasan apabila berlaku
kejadian luar jangkaan

Membeli barang modal seperti kilang dan jentera

Untuk mempertingkatkan daya pengeluaran firma
Pelaburan dalam sumber manusia
Menambahkan kemahiran buruh dengan memberi latihan

Jenis Potongan Wajib

Caruman kwsp
Bertujuan menggalakkan tabungan dan menjamin
kewangan hari tua pekerja
Semua pekerja diwajibkan kecuali yang bekerja sendiri
Boleh dikeluarkan apabila bersara iaitu pada umur 55 tahun
Bayaran zakat
Wajib bagi semua umat islam bagi menyucikan harta
Terdapat 2 jenis iaitu, zakat fitrah yang dibayar pada bulan
ramadhan sahaja dan zakat harta benda iaitu 2.5% atas
harta dan pendapatan
Cukai pendapatan
Dikenakan apabila pendapatan seorang individu yang
melebih suatu jumlah tertentu dalam suatu tahun tertentu
Kadar cukai ditetapkan oleh kerajaan

Aspek

Keperluan

Kehendak

Definisi

Untuk hidup pada tahap

keselesaan yang minimum

Bagi mencapai
kehidupan yang lebih
selesa dan mewah

Jenis barang

Barang mesti diperoleh

terlebih dahulu seperti
makanan, tempat tinggal,
pakaian

Barang mewah yang

boleh ditangguhkan
pembeliannya seperti
komputer dan kereta
mewah

Harga barang

Lebih stabil
Dikawal oleh kerajaan

Tidak stabil
Di luar kawalan kerajaan

Penghidupan

Tidak boleh meneruskan

kehidupan

Barang
pengganti

Tiada barang ganti dan

pilihan terhad

kuantiti yang diminta akan menurun dan

Masih dapat meneruskan
apabila harga turun,
kehidupan
kuantiti yang diminta akan naik.
Banyak barang ganti dan
pilihan yang tidak terhad

Hukum keluk penawaran

Hukum Keluk Permintaan
Pada tingkat harga RM. ,
kuantiti barang X diminta ialah sebanyak . Unit.
Pada tingkat harga RM. ,
kuantiti barang X diminta ialah sebanyak . Unit
Pada tingkat harga RM. ,
kuantiti barang X diminta ialah sebanyak . Unit
Apabila harga barang X meningkat, kepada RM.. ,
kuantiti barang X jatuh kepada unit.
Apabila titik a,b,c dan d disambungkan,
Maka, terbentuklah satu keluk permintaan (DD)
yang mencerun ke bawah dari kiri ke kanan.
Bersifat songsang (negatif)
Apabila harga naik,

Pada tingkat harga RM. ,

kuantiti barang X ditawar ialah sebanyak . Unit.
Pada tingkat harga RM. ,
kuantiti barang X ditawar ialah sebanyak . Unit
Pada tingkat harga RM. ,
kuantiti barang X ditawar ialah sebanyak . Unit
Apabila harga barang X meningkat, kepada RM.. ,
kuantiti barang X naik kepada unit.
Apabila titik a,b,c dan d disambungkan,
Maka, terbentuklah satu keluk permintaan (SS) yang
mencerun ke atas dari kiri ke kanan.
Bersifat positif
Apabila harga naik,
kuantiti yang diminta akan naik dan

apabila harga turun,

kuantiti yang diminta akan turun.

Barang penggenap yang harus digunakan bersama

(cth:kereta&petrol)
Harga barang penggenap naik,
Permintaan barang itu menurun
ATAU
Harga barang penggenap menurun,
Permintaan barang itu naik
Pendapatan individu
Sekiranya pendapatan individu menurun,
Kuasa beli individu menurun
Maka permintaan barang itu akan menurun

Faktor permintaan

ATAU

Harga barang itu

Semakin tinggi harga,
Semakin kurang kuantiti diminta

Sekiranya pendapatan individu naik,

Kuasa beli individu naik
Maka permintaan barang itu akan naik

ATAU

Jangkaan pada masa depan

Sekiranya dijangka akan menurun pada masa depan
Maka, permintaan akan menurun

Semakin rendah harga,

Semakin banyak kuantiti yang diminta
Harga barang lain
Barang pengganti (cth:mentega dan keju)
Harga barang pengganti naik,
Maka, permintaan barang itu naik

ATAU
Sekiranya dijangka akan naik pada masa depan
Maka, permintaan akan naik

Harga barang pengganti menurun,

Maka, permintaan barang itu menurun

Dasar kerajaan
Jika kerajaan menaikkan kadar cukai pendapatan
perseorangan,
Kuasa beli masyarakat akan jatuh
Maka, permintaan barang itu akan menurun juga

ATAU

ATAU

ATAU

Jika kerajaan memberi subsidi

Kuasa beli masyarakat akan naik
Maka, permintaan barang itu akan naik
Tingkat teknologi
Apabila bertambah baik
Maka, permintaan akan meningkat

Pendapatan individu
Sekiranya pendapatan individu menurun,
Kuasa beli individu menurun
Maka, penawaran barang itu naik
ATAU
Sekiranya pendapatan individu naik,
Kuasa beli individu naik
Maka penawaran barang itu akan menurun
Jangkaan pada masa depan
Sekiranya dijangka akan jatuh pada masa depan
Maka, penawaran barang itu sekarang akan bertambah
ATAU

Faktor penawaran
Harga faktor pengeluaran
Harga faktor pengeluaran jatuh
Maka, penawaran faktor pengeluaran bertambah
ATAU
Harga faktor pengeluaran bertambah
Maka, penawaran faktor pengeluaran jatuh
Harga barang lain
Barang pengganti (cth:mentega dan keju)
Harga barang pengganti naik,
Maka, penawaran barang itu menurun
ATAU
Harga barang pengganti menurun,
Maka, penawaran barang itu naik

Sekiranya dijangka akan naik pada masa depan

Maka, penawaran barang itu sekarang akan menurun
Dasar kerajaan
Jika kerajaan menaikkan kadar cukai pendapatan
perseorangan,
Kuasa beli masyarakat akan jatuh
Maka, penawaran barang itu akan naik
ATAU
Jika kerajaan memberi subsidi
Kuasa beli masyarakat akan naik
Maka, penawaran barang itu akan menurun
Tingkat teknologi
Apabila bertambah baik
Maka, penawaran barang itu akan meningkat
Matlamat pengeluar
Jika ingin menguasai pasaran

Maka, penawaran barang akan bertambah

Keluk bersilangpermintaan dan penawaran (mencapai titik

E)
Pada tingkat harga RM. ,
pasaran mengalami lebihan permintaan iaitu sebanyak.
Unit.
Harga cenderung naik
Pada tingkat harga RM.
Harga tidak berubah
Keseimpangan telah dicapai
Pada tingkat harga ini,
Kuantiti diminta adalah sama dengan kuantiti ditawarkan
iaitu sebanyak .. unit.
Pada tingkat harga RM. ,
pasaran mengalami lebihan penawaran sebanyak .
Unit.
Harga cenderung jatuh

Menjual surat jaminan

Penawaran wang dalam pasaran akan jatuh
Kuasa beli masyarakat akan jatuh
Mengetatkan syarat sewa beli
Bank pusat boleh mengurangkan pinjaman maksimum dan
Memendekkan tempoh kredit untuk mengurangkan
permintaan pasaran
Permintaan bertambah

Inflasi
Menaikkan kadar rizab tunai
Keupayaan bank perdagangan memberi pinjaman akan
berkurang
Jumlah pinjaman akan jatuh
Penawaran wang berkurang
Permintaan barang dalam pasaran akan jatuh
ATAU
Menaikkan kadar rizab berkanun
Keupayaan bank perdagangan memberi pinjaman akan
berkurang
Jumlah pinjaman akan jatuh
Penawaran wang berkurang
Permintaan barang dalam pasaran akan jatuh
Menaikkan kadar faedah pinjaman
Akan meningkatkan kos pinjaman
Penawaran wang berkurang
Kuasa beli masyarakat akan jatuh

Kemelesetan
Menurunkan kadar rizab tunai
Keupayaan bank perdagangan memberi pinjaman akan
bertambah
Jumlah pinjaman akan bertambah
Penawaran wang bertambah
Permintaan barang dalam pasaran akan naik
ATAU
Menurunkan kadar rizab berkanun
Keupayaan bank perdagangan memberi pinjaman akan
bertambah
Jumlah pinjaman akan bertambah
Penawaran wang bertambah
Permintaan barang dalam pasaran akan naik
Menurunkan kadar faedah pinjaman
Kos pinjaman akan jatuh
Penawaran wang bertambah

Kuasa beli masyarakat akan naik

Membeli surat jaminan
Penawaran wang bertambah
Kuasa beli masyarakat akan naik
Melonggarkan syarat sewa beli
Bank pusat boleh menaikkan had maksimum pinjaman
Memanjangkan tempoh kredit untuk mengurangkan
permintaan pasaran
Permintaan bertambah

Bayaran terhadap input

tetap

Bayaran terhadap input

berubah

Hanya wujud dalam jangka

masa pendek

Wujud dalam jangka pendek

dan panjang

Contoh: bayaran sewa dan

faedah pinjaman

Contoh kos buruh dan bahan

mentah

Jenis perbelanjaan kerajaan

Perbelanjaan pembangunan
Sektor perkhidmatan ekonomi
Bersifat tidak berulang
Menyediakan kemudahan penangkapan ikan
Perbezaan input tetap dan input berubah
Input tetap

Input berubah

Kuantiti tetap
Tetap wujud walaupun
tingkat output adalah sifar

Kuantiti berubah
Tidak wujud apabila tingkat
output adalah sifar

Hanya wujud dalam jangka

masa pendek

Wujud dalam jangka pendek

dan panjang

Contoh: Mesin dan jentera

Contoh: bahan mentah dan

buruh

Kos tetap

Kos berubah

Kesan kepada pihak berikut jika kerajaan melaksanakan

desakan Persatuan Pengeluar Pakaian Kebangsaan
Pengguna
Permintaan pakainan import berkurang
Harga barang yang lebih mahal
Pilihan pengguna terhad
Pengeluar
Permintaan pakaian tempatan bertambah
Tingkat keuntungan pengeluar bertambah
Pengeluar menambahkan pelaburan baru
Kerajaan
Hasil kerajaan bertambahmelalui tariff
Perbelanjaan kerajaan bertambah
Taraf idup penduduk bertambah

Tujuan Faedah dikenakan:

Dapat menanggung kejatuhan nilai wang akibat inflasi
Dikenakan kerana pemilik wang melepaskan wangnya
untuk satu tempoh masa tertentu

Bank perdagangan
Seperti overdraf
Syarikat kewangan
Seperti pinjaman perusahaan
Majlis Amanah Rakyat
Seperti pinjaman perniagaan

Dikenakan kerana pemilik wang menanggung risiko tidak

dibayar balik oleh peminjam
Bentuk sekatan
Teknik pengeluaran berintensifkan buruh
Kelebihan:
Dapat menambahkan bilangan pekerja
Pendapatan negara bertambah
Kuasa beli masyarakat bertambah
Taraf hidup masyarakat bertambah
Jumlah permintaan bertambah di pasaran
Isi Rumah
Individu atau sekumpulan orang yang membuat keputusan
ekonomi
Peranan isi rumah
Membekal faktor pengeluaran iatu buruh, tanah, modal dan
usahawan kepada firma untuk mengeluarkan barang dan
perkhidmatan
Memperoleh ganjaran seperti upah, faedah, sewa dan
untung
Pengguna barang dan perkhidmatan yang dikeluarkan oleh
kerajaan
Membuat perbelanjaan penggunaan
Firma
Unit ekonomi yang produktif yang merancang dan
menggunakan sumber sumber ekonomi yang terhad untuk
menghasilkan barang dan perkhidmatan
Sumber sumber pinjaman

Tarif
Kerajaan mengenakan cukai terhadap barang X dari negara
X
Kuota
Kerajaan mengehadkan kuantiti barang X yang diimport dari
negara X
Sekatan bukan ekonomi
Kerajaan mengetatkan undang 0 undang terhapad barang X
dari negara X
Kesannya penwaran barang X kurang
Pekali keanjalan harga penawaran
Barang X
Tidak anjal
Pekali keanjalannya kurang daripada satu
maka, peratus perubahan harga melebihi peratus
perubahan kuantiti yang ditawarkan
barang Y
anjal
Pekali keanjalannya lebih besar daripada satu
maka, peratus perubahan harga kurang daripada peratus
perubahan kuantiti ditawarkan

barang Z
Pekali keanjalannya adalah anjal satu
Maka, peratus perubahan harga sama dengan peratus
perubahan kuantiti ditawarkan
Pekali keanjalan harga permintaan
Permintaan barang X tidak anjal
Pekali keanjalan harga permintaan kurang daripada satu
Permintaan barang Y anjal
Pekali keanjalannya harga permintaan lebih besar daripada
satu
Permintaan barang Z adalah anjal satu
Pekali keanjalannya harga permintaan adalah sama