SERMAYE PYASASI KURULU

UZMAN YARDIMCILII GR SINAVI

(15-16 EYLL 2010)

ALMANCA

Soru 1) Aadaki metni Trkeye eviriniz. (50 Puan)

Die EU legt sich ins Zeug so tchtig wie noch nie
anzukurbeln und die Wirtschaft wieder auf feste
Konjunkturprogramm, das sich auf den Gemeinsamen
wichtig es ist, die Positionen der EU und der
abzustimmen, um mehr Gewicht zu erhalten.

, um das Wachstum wieder

Fe zu stellen. In ihrem
Markt sttzt, wird betont, wie
Mitgliedstaaten aufeinander

Die Grundberlegung dabei ist, dass geschlossen gehandelt werden muss, um der
Wirtschaft sofort einen Ruck zu geben, und zwar durch Investitionen, die die freien
Mrkte frdern, sowie durch langfristige Ziele. Fr die nchsten zwei Jahre hat die
EU rund 400 Milliarden Euro bereitgestellt circa 3,3 % ihres Bruttoinlandsprodukts
um die Wirtschaft zu beleben und die Auswirkungen der Krise auf die Betroffenen
abzufedern. Welchen Effekt diese Frdergelder haben werden, ist noch nicht genau
abzusehen, doch ist damit zu rechnen, dass der Aufschwung nur schrittweise
erfolgen wird. Hinzu kommt, dass die grundlegenden Vernderungen, die bereits in
den Boomjahren vorausgesagt worden waren, jetzt viel grere Ausmae haben.
Die Krise hat gezeigt, dass Gegenmanahmen wie straffere Regeln und strkere
berwachung der Finanzwirtschaft geboten sind. Es mssen aber auch die
altbekannten Probleme wie der Klimawandel scharf im Auge behalten werden. Die
EU denkt bereits jetzt an die Zeit nach der Krise und trifft Manahmen zur
Beschleunigung des bergangs zu einer umweltfreundlichen Wirtschaft, zur
Diversifizierung der Energietrger und zur Frderung von Spitzenindustrien. Nur so
kann dauerhafter Wohlstand erreicht werden.
Schon lange bevor sich die Marktunruhen mit voller Wucht einstellten hat die EU
Schritte zur Reform des Finanzwesens unternommen und Manahmen vereinbart,
die nunmehr durchgefhrt und durch zustzliche nderungen untermauert werden.
Die EU steht den Mitgliedstaaten auch mit Rat und Tat zur Seite, wenn es darum
geht, ihre Volkswirtschaften ohne zerstrerisches Konkurrenzstreben zu untersttzen
oder die Brger in tiefe Verschuldung zu treiben. Den kleinen und mittleren
Unternehmen wird als wichtigsten Arbeitgebern in der EU besondere
Aufmerksamkeit geschenkt.
Protektionismus muss um jeden Preis vermieden werden, da er zwangslufig nicht
nur Stagnation, sondern auch eine tiefere und lngere Rezession zur Folge hat. Seit
15 Jahren ist der Gemeinsame Binnenmarkt die treibende Wirtschaftskraft, die
Millionen Arbeitspltze geschaffen hat. Er kann jetzt die Schubkraft fr den

Aufschwung werden, sofern die Rettungsmanahmen auf EU-Ebene eng abgestimmt

werden.
Soru 2) Aadaki metni Almancaya eviriniz. (50 Puan)
Arac kurumlar mterilerine alm satma araclk, portfy yneticilii, yatrm
danmanl, repo-ters repo ve trev aralarn alm satmna araclk hizmeti
vermeye balamadan nce, yazl bir anlama yapmak zorundadrlar. Bu anlamada
yer verilmesi gereken asgari hususlar Sermaye Piyasas Kurulunca belirlenir. Bu
szleme, arac kurulula mterisi arasndaki ilikiyi genel olarak dzenleyen ve
mnferit ilemlerin esasn oluturan bir ereve anlamasdr.
ereve szleme mteselsil sra numaral ve en az iki nsha olarak dzenlenir
ve bir rnei mterilere verilir. Ayrca, ereve szleme yaplan her mteriye ayr
bir hesap numaras verilir. Szlemeye taraf olanlarda herhangi bir deiiklik olmas
halinde szlemenin yenilenmesi zorunludur.
ereve szlemelerde, sermaye piyasas mevzuatna aykr hkmlere,
mterilerin haklarn ciddi ekilde zedeleyici hkmlere, arac kurulular lehine tek
tarafl olaanst haklar salayan hkmlere ve emirlerin ispatnn mteriye
yklenmesine ilikin hkmlere yer verilemez.
Dier taraftan, arac kurulular sermaye piyasas ilemlerinin risklerini
aklayan "sermaye piyasas ilemleri risk bildirim formu" nu mterilerine
imzalatmadan mterileri ile szleme imzalayamazlar ve onlara hizmet sunamazlar.

Baarlar dileriz.

SINAV KOMSYONU

SERMAYE PYASASI KURULU

UZMAN YARDIMCILII GR SINAVI
(15-16 EYLL 2010)

FRANSIZCA

Soru : Aadaki metni Trkeye eviriniz. (50 Puan)

LUnion europenne a mis en place le plan d'action le plus ambitieux de son histoire
afin de relancer la croissance et de btir une conomie plus solide et plus stable.
Exploitant les atouts du march unique, ce plan est ax sur la ncessit de
coordonner les actions entreprises au niveau national et lchelle europenne, afin
den renforcer l'impact.
Il sagit d'un effort conjoint visant donner lconomie une impulsion immdiate, au
moyen dinvestissements compatibles avec louverture des marchs et les objectifs
long terme de lUnion europenne. LUE a engag environ 400 milliards deuros
soit 3,3 % de son produit intrieur brut sur deux ans pour stimuler lactivit
conomique et aider les particuliers traverser cette crise. Les effets de ces
dpenses de relance ne se sont pas encore fait pleinement sentir, mais le
redressement sera progressif. En outre, la ncessit de procder certains
changements fondamentaux, qui tait dj manifeste pendant les annes de
croissance, devient encore plus imprieuse aujourdhui.
La crise a fait natre de nouvelles priorits, en particulier celle de mieux rguler et de
surveiller davantage le secteur financier. Mais les autres grands enjeux actuels,
comme le changement climatique, nen demeurent pas moins urgents. Au-del de la
rcession actuelle, le plan daction prvoit dacclrer la transition vers une conomie
sobre en carbone, de diversifier les ressources nergtiques et de promouvoir les
secteurs de pointe autant dobjectifs essentiels la prosprit durable de lUE.
Bien avant que lEurope ne commence ressentir pleinement les effets des
turbulences des marchs, les institutions europennes avaient entrepris de rformer
le secteur financier et approuv des mesures qui sont aujourdhui mises en uvre,
voire renforces au moyen de rformes supplmentaires. En outre, lUE conseille les
tats membres sur les voies suivre pour soutenir leur conomie sans risquer de se
nuire mutuellement ni de gnrer une dette publique insupportable pour les
contribuables. Des mesures spcifiques ciblent les petites et moyennes entreprises,
qui fournissent lessentiel des emplois dans lUE.
Il faut viter le protectionnisme, qui ne peut conduire qu la stagnation et une
rcession plus longue et plus grave. Depuis 15 ans, le march unique est le moteur
de la croissance europenne, gnrant des millions d'emplois. Il peut aujourdhui
faire repartir lconomie, condition que les efforts consentis soient coordonns
troitement au niveau europen.

Soru 2) Aadaki metni Franszcaya eviriniz. (50 Puan)

Arac kurumlar mterilerine alm satma araclk, portfy yneticilii, yatrm
danmanl, repo-ters repo ve trev aralarn alm satmna araclk hizmeti
vermeye balamadan nce, yazl bir anlama yapmak zorundadrlar. Bu anlamada
yer verilmesi gereken asgari hususlar Sermaye Piyasas Kurulunca belirlenir. Bu
szleme, arac kurulula mterisi arasndaki ilikiyi genel olarak dzenleyen ve
mnferit ilemlerin esasn oluturan bir ereve anlamasdr.
ereve szleme mteselsil sra numaral ve en az iki nsha olarak dzenlenir
ve bir rnei mterilere verilir. Ayrca, ereve szleme yaplan her mteriye ayr
bir hesap numaras verilir. Szlemeye taraf olanlarda herhangi bir deiiklik olmas
halinde szlemenin yenilenmesi zorunludur.
ereve szlemelerde, sermaye piyasas mevzuatna aykr hkmlere,
mterilerin haklarn ciddi ekilde zedeleyici hkmlere, arac kurulular lehine tek
tarafl olaanst haklar salayan hkmlere ve emirlerin ispatnn mteriye
yklenmesine ilikin hkmlere yer verilemez.
Dier taraftan, arac kurulular sermaye piyasas ilemlerinin risklerini
aklayan "sermaye piyasas ilemleri risk bildirim formu" nu mterilerine
imzalatmadan mterileri ile szleme imzalayamazlar ve onlara hizmet sunamazlar.
Baarlar dileriz.

SINAV KOMSYONU

SERMAYE PYASASI KURULU

UZMAN YARDIMCILII GR SINAVI
(15-16 EYLL 2010)

NGLZCE

Soru 1) Aadaki metni Trkeye eviriniz. (50 Puan)

The EU has launched its most ambitious effort ever to revive growth and build a
stronger and more stable economy. Drawing on the strengths of the common market,
its recovery plan stresses the importance of coordinating European and national
positions so they have more impact.
At the core is a combined effort to give the economy an immediate boost through
investments compatible with open markets and long-term goals. The EU has
committed roughly 400bn about 3.3% of its gross domestic product over two
years to stimulate activity and support people through the crisis. The full impact of
stimulus spending is not yet clear, but recovery will be gradual. Moreover,
fundamental changes that were already foreseen in the boom years are even more
important now.
The crisis has presented new challenges, including the need to better regulate and
monitor the financial industry. But old ones, like climate change, also demand urgent
attention. Looking beyond the recession, the EU plan is designed to speed up the
transition to a low-carbon economy, diversify energy sources and promote leadingedge industries all essential to lasting prosperity.
Well before Europe began feeling the full impact of the market turmoil, the EU took
steps to reform the financial industry, agreeing on measures that are now being put
into practice and strengthened with additional changes. The EU is also guiding
member countries on how to support their economies without hurting each others
industries or sinking taxpayers deep in debt. Small and midsized businesses are
receiving special attention, since they provide most of the jobs in the EU.
Protectionism must be avoided, as it can only lead to stagnation - and a deeper and
longer recession. For 15 years, the single market has been the motor for Europes
economic growth, creating millions of jobs. Now it can be the engine for recovery,
provided action is closely coordinated at the EU level.

Soru 2) Aadaki metni ngilizceye eviriniz. (50 Puan)

Arac kurumlar mterilerine alm satma araclk, portfy yneticilii, yatrm

danmanl, repo-ters repo ve trev aralarn alm satmna araclk hizmeti
vermeye balamadan nce, yazl bir anlama yapmak zorundadrlar. Bu anlamada
yer verilmesi gereken asgari hususlar Sermaye Piyasas Kurulunca belirlenir. Bu
szleme, arac kurulula mterisi arasndaki ilikiyi genel olarak dzenleyen ve
mnferit ilemlerin esasn oluturan bir ereve anlamasdr.
ereve szleme mteselsil sra numaral ve en az iki nsha olarak dzenlenir
ve bir rnei mterilere verilir. Ayrca, ereve szleme yaplan her mteriye ayr
bir hesap numaras verilir. Szlemeye taraf olanlarda herhangi bir deiiklik olmas
halinde szlemenin yenilenmesi zorunludur.
ereve szlemelerde, sermaye piyasas mevzuatna aykr hkmlere,
mterilerin haklarn ciddi ekilde zedeleyici hkmlere, arac kurulular lehine tek
tarafl olaanst haklar salayan hkmlere ve emirlerin ispatnn mteriye
yklenmesine ilikin hkmlere yer verilemez.
Dier taraftan, arac kurulular sermaye piyasas ilemlerinin risklerini
aklayan "sermaye piyasas ilemleri risk bildirim formu" nu mterilerine
imzalatmadan mterileri ile szleme imzalayamazlar ve onlara hizmet sunamazlar.

Baarlar dileriz.

SINAV KOMSYONU

SERMAYE PYASASI KURULU

UZMAN YARDIMCILII GR SINAVI
(15-16 EYLL 2010)

MALYE

SORU 1) zel sektr tahvilleri ile devlet tahvillerini; ihralar, likidite, vade, ihra
prosedrleri, kupon demeleri, tabi olduklar vergi mevzuat, risklerinin
fiyatlamas gibi zellikleri gz nnde bulundurarak karlatrmal olarak
ksaca aklaynz. lkemizde zellikle 1994-2006 yllarnda zel sektr
tahvili ihracnn ok snrl bir ekilde gereklemi olmasnn sebeplerini
dlama etkisi (crowding out effect) ile bte ve vergi politikalar
erevesinde deerlendiriniz. Son yllarda lkemizde zel sektr tahvil
ihralarnn artmasn salayan ekonomi ve yasal dzenlemeler ile ilgili
faktrler nelerdir? Aklaynz. (10 puan)
SORU 2) Kredi Temerrt Swapn (CDS, Credit Default Swap) tanmlaynz. Son dnemde
Trkiye Cumhuriyeti borlanma aralar CDSlerinin, Portekiz ve Yunanistan gibi
Avrupa Birlii lkeleri devletlerinin borlanma aralar CDSlerinden daha dk
fiyatla alnp satlmasn, son dnemde Dnyada ve Trkiyede yaanan
gelimeler ile Trkiyenin makro ekonomik gstergeleri erevesinde
deerlendiriniz. (10 puan)

SORU 3) Ksa ve uzun vadeli uluslararas sermaye hareketleri kavramlarn ksaca

aklaynz. Speklatif sermaye hareketlerinin uluslararas finansal
krizlerdeki (Meksika, Brezilya, Rusya ve Asya krizlerini de gznnde
bulundurarak) roln ve James Tobin tarafndan getirilen speklatif
sermaye hareketlerinin nlenmesine ilikin nerinin uluslar aras sermaye
hareketliliin yksek olduu bir dnemde ve d ticaret a yksek olan
bir lke rneini dikkate alarak tartnz. (10 puan)
SORU 4) Son finansal kriz sonras ABD Bakan Obama tarafndan Kongreye sunulan
Ekonomiyi Canlandrma Program (Stimulus Plan) kapsamnda, verginin
azaltlmas yerine kamu harcamalarnn artrlmas politikas benimsenmitir. Bu
politika tercihi 1 USDlik kamu harcama artnn ayn tutarda vergi kesintisinden

daha fazla miktarda milli gelir art yarataca ngrsne dayanmaktadr.

Program kartlar ise tam tersini savunmaktadrlar.
Aada verilen eitlikler kapsamnda bu tartmaya ilikin klarda yer alan
sorular cevaplandrnz. (15 puan)
C= Tketim
Yd = Harcanabilir gelir
I = Yatrm
G = Kamu harcamalar
TB = Ticaret dengesi (hracat thalat)
s = marjinal tasarruf eilimi
m = marjinal ithalat eilimi
olmak zere,
Y = C + I +G +TB
C= C + (1-s)Yd
Yd= Y T
I=
G=
TB = X - (M + mYd)

i) Soruda yer alan verilere gre dsal deikenlerin bir fonksiyonu olarak denge
milli geliri (Y) hesaplaynz.

ii) Kamu harcamalarndaki bir birim artn milli gelir zerindeki etkisi olan ak
ekonomi harcama oaltann, bir baka deyile Y/n hesaplaynz.
iii) Otonom vergideki bir birim azaln milli gelir zerindeki etkisi olan ak
ekonomi vergi oaltann, bir baka deyile Y/(-T)n hesaplaynz.
iv) Ak ekonomi harcama oaltan olan Y/ ve ak ekonomi vergi oaltan
olan Y/(-T)ndan hangisi daha byktr. Ksaca aklaynz.

SORU 5) Para talebi, mal talebi ve demeler dengesi fonksiyonlarnn aadaki gibi
olduunu varsaynz. (15 puan)

LM erisi: M1= Y-i

M1= para arz

Y = reel gelir
i = yerel reel faiz oran

- bi + X(E)
IS erisi: Y =
s+m

= C++
s = marjinal tasarruf eilimi
m = marjinal ithalat eilimi
E = reel dviz kuru

demeler Dengesi (BP) erisi: BP = X (E) mY + KA + k (i-i*)

KA = Otonom sermaye hareketi

i*= dnya reel faiz oran

D Ticaret Dengesi: X (E) = E

i)

Bu blm iin dviz kurunun sabit olduunu varsaynz.

1)Milli geliri (Y), M1, ve X cinsinden ifade ediniz.

2)Para oaltan (reel para arznda meydana gelen bir deiiklik (M1)
sonucunda reel gelirde meydana gelen deiiklik (Y) katsays) 1den byk
mdr? (Bu durumda A ve X deikenlerinin otonom olduunu unutmaynz)
ii) Bundan sonra dalgal dviz kuru politikasnn uygulandn, yani demeler
dengesinin 0 olduunu varsaynz.
1)Faiz orann (i), BP denklemini kullanarak, dier deikenlerin bir fonksiyonu
olarak ifade ediniz.
2)Mkemmel (Tam) sermaye hareketlilii durumunda (k) faiz oran nedir?

SORU 6) 1000 kiinin yaad ve biri kamu, birisi de zel mal olmak zere iki eit
maln bulunduu bir ekonomide, kiilerin fayda fonksiyonu
Ui(Xi, G)= Xi-100/G
olsun. (Xi inci kii tarafndan tketilen zel mal miktar ve G kamu malnn
miktarn ifade etmektedir). zel maln fiyatnn 1 birim ve kamu malnn
fiyatnn fiyatnn 10 birim olduunu varsayarak;

a. Pareto etkinlik kavramn tanmlayarak, G mal iin Pareto etkin miktar

bulunuz.
b. Herkesin kamu mal iin eit
miktar Gnin yaplan oylama
kadar miktarn tketilecei
tketileceini hesaplayn ve
belirtiniz.

maliyete katland ve tketilecek kamu mal

sonucunda en fazla hangi miktar oy alrsa o
varsaym altnda, ne kadar kamu mal
bu tketim miktarnn etkin olup olmadn

c. Lindahl Dengesi ve Lindahl Vergisi kavramn tanmlayarak, her bir kiiye

den Lindahl vergisini ve kamu mal miktarnda Lindahl dengesinin
hesaplaynz. (15 puan)

SORU 7) Tam mkellef gerek kii olan bir hisse senedi yatrmcsnn
vergilendirilmesi ile ilgili 3 ayr varsaym aada yer almaktadr.

a) Bu yatrmcnn, satn alm olduu hisse senedini 3 ay ierisinde satmas

halinde alm satm fiyatlar arasndaki kazantan %10 stopaj yaplmaktadr.
Ancak hisse senedini 3 aydan daha fazla sre ile elinde tutarsa herhangi bir
stopaj yaplmamaktadr. Her iki durumda da bu gelirler beyannameye tabi
tutulmamaktadr.
b) Hisse senetlerinin alm satm kazanlar dier gelirler ile birlikte
beyannameye
dahil
edilmekte
ve
beyanname
usulne
gre
vergilendirilmektedir.
c) Her bir hisse senedi alm satm ileminde alm satm matrah zerinden
binde iki ilem vergisi ad altnda vergi kesintisi yaplmaktadr. Ancak alm
satm kazanlar baka bir vergilendirmeye tabi tutulmamakta,
beyannameye de eklenmemektedir.
Trk hisse senedi piyasasndaki ilemlerin devir hz ve yatrmlarn vadesi
dikkate alnarak yukardaki her durumun hisse senedi yatrmlar zerindeki etkisini
ve toplanlacak vergi miktarn ksaca tartnz. (15 puan)
SORU 8) Bir maliye politikas arac olarak mali kural tanmlaynz; temel ilkelerini ve
olas etkilerini ksaca belirtiniz. (10 puan)

Baarlar dileriz.

SINAV KOMSYONU

SERMAYE PYASASI KURULU

UZMAN YARDIMCILII GR SINAVI
(15-16 EYLL 2010)

HUKUK

Soru 1) Trk Ticaret Kanunu erevesinde anonim ortaklklarn kendi paylarn geri
almas kuraln ve istisnalarn aklaynz. (20 puan)
Soru 2) Anonim ortaklklarda ynetim kurulunun ykmllklerini ve ynetim kurulu
yelerine getirilen yasaklar ksaca aklaynz. (10 puan)
Soru 3) Sebepsiz zenginleme dolaysyla iade (geri verme) borcunun doabilmesi
iin gerekli unsurlar ksaca aklaynz. (10 puan)
Soru 4) laml ve ilamsz icra takibi nedir? Her iki takip yolundaki safhalar
karlatrmal olarak ksaca anlatnz? (20 puan)
Soru 5) Ceza hukukunda hukuka uygunluk nedenleri nelerdir, ksaca aklaynz. (20
puan)
Soru 6) Aadaki kavramlar ksaca aklaynz.
a) Senedin hkmszlne ilikin defiler (4 puan)
b) Ceza kanununun ahsilii ve mlkilii (4 puan)
c) Borcun Yenilenmesi (4 puan)
d) Tzel kiilik perdesinin aralanmas (4 puan)
e) Anonim ortaklkta balam (4 puan)
(Toplam 20 puan)

Baarlar dileriz.

SINAV KOMSYONU

SERMAYE PYASASI KURULU

UZMAN YARDIMCILII GR SINAVI
(15-16 EYLL 2010)

KTSAT

SORU 1) Dviz (foreks) piyasasnda oluan dviz kurlarnn aadaki gibi olduunu
ve alm-satm fiyatlarnn ayn olduunu varsaynz. (15 puan)

i)

1 US$

6,840 in Renminbisi (Yuan)

1 US$

0,697 ngiliz Poundu ()

1 US$

98,052 Japon Yeni (Yen)

1 US$

1,162 svire Frank (CHF)

1 Yen

0,01185 CHF

1,646 CHF

9,809 Yuan

Yukardaki kurlar arasnda bir arbitraj imkan bulunmaktadr. Arbitraj imkanndan

nasl faydalanacanz en fazla 3 kur kullanarak aklaynz.

ii) Yukarda verilen dviz kurlarndan sadece bir tanesini deitirerek arbitraj
imkann ortadan kaldrabilirsiniz. Bu dviz kuru hangisidir ve doru deer
nedir?
iii) Mal piyasalarnda bulunan arbitraj imkanndan faydalanmann
piyasalara gre daha zor olmasnn sebep(ler)ini belirtiniz.

finansal

SORU 2) Oyun teorisi kapsamnda ABD ve Avrupa Birlii (AB) arasnda isizlik
ihrac oyunu bulunduunu varsaynz. Aadaki tablo, maliye politikasnn
bir fonksiyonu olarak her iki tarafn ekonomik refah endeksini
gstermektedir. (15 puan)

Gevek
AB
mali
politikas
Sk AB mali politikas
Buna gre,

Gevek ABD mali

politikas
AB
ABD
Endeksi
Endeksi
80
80
100

15

Sk ABD mali politikas

AB
Endeksi
15

ABD
Endeksi
100

30

30

i) Her iki taraf ibirlii yapmazsa lkeler hangi maliye politikasn tercih edecektir.
ii) ABnin ABD maliye politikalarn belirleme imkan bulunsa ve ABnin ekonomik
refahn artrmay amalasa hangi politikay tercih edecektir.
iii) Ekonomi politikalarnn ibirlii iinde yrtlmesinden her iki tarafn kazancn
aklaynz.
SORU 3) ABDli bir ihracat yapm olduu bir ihracat ilemi sonrasnda bir yl sonra
1 milyon Japon Yeni deme alacaktr. Japon Yeninin bir yllk faizinin %1,
ABD Dolarnn bir yllk faizinin ise %2 olduunu, mevcut durumda
Yen/USDnin ise 100 olduunu varsaynz. (10 puan)
Buna gre,
i) Bir yllk forward dviz kurunu hesaplaynz.
ii) hracatnn bir yln sonunda mutlaka ABD Dolarna ihtiyac vardr. Bu
durumda ihracatnn dviz kuru riskine kar korunmak iin iki yolu
bulunmaktadr. Her iki yolu da aklaynz (Bu soru iin kredi ve mevduat faiz
oranlarnn ayn olduunu varsaynz).

SORU 4) 101 tane arac kurumun faaliyet gsterdii bir sermaye piyasasnda her bir
arac kurumun faaliyette bulunmak istedii alanlarla ilgili faaliyet yetki
belgesine sahip olmas gerekmektedir. Szkonusu piyasada faaliyette

bulunmak Sermaye Piyasas Kurulunun iznine bal olup, izin iin belirli
koullarn salanmas gerekmektedir. Her bir arac kurum, kendi
davrannn dier arac kurumlarn davrann etkilemeyeceini
varsaymaktadr. Bu piyasada tm arac kurumlarn ayn taleple karlat
ve maliyet yaplarnn ayn olduu varsaym altnda her bir arac kurumun
talep ve toplam maliyet fonksiyonlar, srasyla, P = 150 q 0,02Q ve TC
= 0,5q3 20q2 + 270q eklindedir. Bu fonksiyonlarda, q tek bir arac
kurumun salad hizmet miktarn, Q ise dier tm arac kurumlarn
salad toplam hizmet miktarn gstermektedir.
Bu bilgiler dorultusunda aadaki sorular cevaplaynz.(15 puan)
a) Arac kurumlarn faaliyette bulunduklar bu sektr hangi piyasa yapsna
uygundur? Nedenleriyle ksaca belirtiniz.
b) Bu piyasada tek bir arac kurumun ksa dnem hizmet miktarn, sat fiyatn ve
karn bulunuz, sadece bu arac kurumun retimindeki deiikliklerle ilgili talep
dorusunu yaznz.
c) Bu piyasada uzun dnemde arac kurum says ne kadar olur? Uzun dnemde bu
piyasadaki tek bir arac kurumun retimindeki deiikliklerle ilgili talep dorusu ile
sektrdeki dier arac kurumlarn retimlerini de dikkate alan efektif talep
dorusunu bulunuz.
d) Bu piyasada faaliyet gsteren arac kurumlarn saysnn tamamen devlet otoritesi
tarafndan tespit edilmesi durumunda faaliyet yetki belgesi piyasa talep ve arz
erisi nasl oluur? Ksaca aklaynz.

Soru 5) Tobin'in Q Teorisini aklayarak ve dikkate alarak bir lkedeki borsa

endekslerinin dnemsel deiimi ile gayri safi yurtii hasladaki dnemsel
deiim arasndaki ilikiyi nedenleri ile birlikte aklaynz. (10 puan)

SORU 6) (10 puan)

a) Ksa ve uzun vadeli yabanc sermaye yatrmlarnn bir lke iin nemini bu
yatrmlarn getirdii frsat ve riskleri belirterek (ksa-uzun vadeli ayrmn
yaparak) tartnz. Yabanc sermaye yatrmlarnn artrlmas amacyla
genel olarak devletler tarafndan sunulan tevik mekanizmalar hakknda
ksaca bilgi veriniz.

b) MKB hisse senedi piyasasndaki yabanc yatrmclarn durumunu, ilem

hacmindeki ve hisse senedi sahipliindeki pay oranlarn dikkate alarak
aklaynz.

Soru 7) Y lkesinde, sigara iilmesi yasak olduundan insanlar sigaray

karaborsadan alabilmektedirler. Sigara talep fonksiyonu QD = 12 P ve
QS = 2 P dir.
Buna gre aadaki sorular cevaplaynz. (15 puan)

a) Karaborsadaki denge fiyatn ve miktarn hesaplaynz.

b) A lkesi hkmeti, sigara karaborsasn tespit edip ok sk mcadele etmeye

karar veriyor Bu kapsamda emniyet glerinin yaptklar operasyonlarda
toplam sigara arznn yars ele geirilip imha ediliyor. Bu artlarda sigara arz
ve talep fonksiyonlar nasl olur? Denge fiyat ve miktarn hesaplaynz. Arz ve
talep fonksiyonlarn ekil izerek aklaynz.

c) (a) ve (b) klarndaki durumlarda retici art (consumer surplus) nasl

deiir? Tketici fazlalarn grafik zerinde de gsteriniz.

d) Hkmetin politika deiikliine giderek sigara yasan kaldrdn ve

sigarann serbeste satlmasna izin verdiini varsayalm. Yeni durumda
tketici her sigara paketi bana T lira vergi demektedir. Vergi tutar vergiden
nceki fiyat (P) kadardr. Bu artlarda arz ve talep fonksiyonlar nasl olur?
Vergi ncesi fiyat ve miktar bulunuz. Vergi sonras fiyat hesaplaynz.

e) (b) ve (d) klarndaki politikalar karlatrnz. Tketici hangi politikay tercih

eder? Hkmet hangi politikay tercih eder? Neden? Ksaca aklaynz.

Soru 8) Alperin gelirine gre fayda fonksiyonu U ( A) = I dr. (10 puan)

a) Bu fonksiyona gre Alperin risk tercihi nasldr?

b) Alper her gn ie arabasyla gitmektedir. yerinin yaknndaki sokaa

arabasn park etmekte, kredi kartyla alan park metreye park cretini
demekte ve parkmetrenin verdii makbuzu arabasnn n camna
koymaktadr. Park yeri yetkilileri yaptklar denetimlerde park cretini
demediini tespit etikleri ahslara 36 TL park cezas uygulamaktadr.
Otopark cretinin yksekliinden ikyet eden Alper, park cretini demezse
fark edilmeyeceini dnmektedir. Alperin park cretini demedii durumda
park cezas deme ihtimali %25tir. Gnlk geliri 100 TL olan Alper iin kabul
edilebilir en yksek park creti ne kadardr?

c) lkerin gelirine gre fayda fonksiyonu U ( I ) = I dr. lkerin gnlk geliri de 100
TLdir. Park creti 9,25 TL olarak belirlenmise, lker ve Alperden hangisi park
cretini dememeyi tercih ederler? Neden?

Baarlar dileriz.

SINAV KOMSYONU

SERMAYE PYASASI KURULU

UZMAN YARDIMCILII GR SINAVI
(15-16 EYLL 2010)

GENEL MATEMATK, STATSTK, TCAR HESAP

Soru 1) Bir torbada, 3 adet beyaz top, 4 adet krmz top bulunmaktadr. Torbadan
rastgele bir top ekiliyor. Birinci ekim ileminde eer ekilen top beyazsa
top torbaya geri braklp torbaya baka bir yerden alnan 1 beyaz top daha
konuyor. Birinci ekim ileminde eer ekilen top krmz ise ekilen krmz
top torbaya geri braklp baka bir yerden alnan 2 krmz top daha torbaya
konuyor.

Buna gre,
a) Torbadan ikinci kez rastgele bir top ekildiinde ekilen topun krmz olma
olasln hesaplaynz. (5 Puan)

b) Eer seilen top krmz ise ekilen ilk topun da krmz olma ihtimalini
hesaplaynz? (5 Puan)
(Toplam 10 Puan)

Soru 2) Enflasyon verileri aadaki gibidir:

1. Ay %1,00
2. Ay %0,80
3. Ay %0,90

Hazine bonosu yllk basit faizi %10 ise 3 aylk dneme ilikin reel getiriyi
hesaplaynz. (Toplam 10 Puan)

Soru 3) lkemizde ilem gren menkul kymetlerin 1986 2010 aras dnemde yllk
getirileri ve getirilerin standart sapmas aadaki tabloda verilmitir.

Varlk Snf
MKB 30
MKB 100
zel sektr borlanma aralar
Kamu borlanma aralar
Repo

Aritmetik Ortalama
Getiri(%)
12.3
16.9
6.1
5.8
3.8

Standart Sapma
(%)
21.9
35.1
7.2
8.2
0.9

Tablodaki verileri kullanarak,

a. Her varlk snfnn deiim katsaysn (CV-coefficient of variation) hesaplaynz.

(4 Puan)
b. CV kullanarak varlk snflarn en yksek riskten en dk riske gre sralaynz.
(3 Puan)
c. Standart sapmay mutlak risk ve deiim katsaysn (CV) da greceli risk ls
olarak kullanarak, MKB 30 ve MKB 100n mutlak ve greceli riski arasndaki
fark deerlendiriniz. (3 Puan)
(Toplam 10 Puan)

Soru 4) Tasarruflarnz A ve B olmak zere, iki yatrm fonunda

deerlendiriyorsunuz. Yatrmnzn %75i A fonunda deerleniyor. Yatrm
fonlarnzn beklenen getirisi, getirilerin varyans ve kovaryanslar aada
verilmektedir.

Fon
Fon
A
B

E(Getiri)=%20
B E(Getiri)=%12
Kovaryans matrisi
A
B
625
120
120
196

Tablodaki veriler nda;

a. Portfyn beklenen getirisini hesaplaynz. (8 Puan)

b. Soru iin korelasyon matrisini hesaplaynz. (2 basamak ondalk hesaplama
yeterlidir). (8 Puan)
c. Portfy getirisinin standart sapmasn hesaplaynz. (9 Puan)
(Toplam 25 Puan)
Soru 5) n (n+1) = pk denklemini salayan tm p asal saylarn ve n ve k pozitif
tamsaylarn bulunuz. (10 Puan)
Soru 6) Bir A musluu %25 tuzlu su aktarak bir havuzu 3x saatte, B musluu ise
%65 tuzlu su aktarak ayn havuzu 5x saatte doldurabilmektedir. kisi birlikte
alarak ayn havuzu doldurduklar durumda havuzdaki tuz oran yzde ka
olur? (10 Puan)
Soru 7) Dklen bir mrekkep t saniye sonra A = t + t 3 eitliiyle verilen A cm 2 yere
yaylmaktadr. Bu mrekkebin 2 saniye sonraki yaylma hz ka cm 2 / sn dir.
(15 puan)

Soru 8)

x3 + y3 = 9 y

dy
=?
dx

Baarlar dileriz.

SINAV KOMSYONU

ise,

dx
=?
dy

deerlerini bulunuz. (10 puan)

SERMAYE PYASASI KURULU

UZMAN YARDIMCILII GR SINAVI
(15-16 EYLL 2010)

MUHASEBE

Soru 1) %20 orannda kurumlar vergisinin geerli olduu bir ortamda, bir firmann
aktif karll (ROA-Return on assets) %15, bor-zkaynak oran 1 ve
borlara uygulanan faiz oran %10 iken, firmann zsermaye getirisi (ROEReturn on equity) nedir? ROE neyi ifade etmektedir? Aklaynz. (10 puan)

Soru 2) A irketinin zsermayesi 100.000 TLdir. Verilen oranlar kullanarak

aadaki bilanoyu doldurunuz. (10 puan)
Ksa Vadeli Borlar/Toplam Borlar= 0,40
Toplam Borlar/zsermaye=0,60
Maddi Duran Varlklar/zsermaye=0,60
Toplam Varlk Devir Hz=2
Stok Devir Hz=8
Aktif
Nakit
Stoklar
Toplam Cari Varlklar
Maddi Duran Varlklar
Toplam Aktifler

Pasif
Ksa Vadeli Borlar
Uzun Vadeli Borlar
Toplam Borlar
zsermaye
Toplam Pasifler

Soru 3) Net iletme sermayesi nedir? Aadaki gelimelerden hangilerinin net

iletme sermayesi ihtiyacn artrdn, hangilerinin azalttn belirtiniz? (10
puan)
Artrr/Azaltr
Satlarn artmas
Vadeli satlarda art
Bor devir hznn dmesi
Alacak devir hznn dmesi
Stok devir hznn artmas

Soru 4. ABC A.. ksa vadeli bir yatrm yapmak amacyla, 01.01.2008 tarihinde her
birinin nominal bedeli 1.000 TL olan, 1.000 adet DEF A.. hisse senedini
borsadan her birini 950 TLden satn almtr. Al bedeli ABC A..nin banka
hesabndan denmitir. 30.06.2008 tarihi itibariyle DEF A.. hisse senedinin
borsa fiyat 980 TLdir. Sz konusu hisse senetleri 31.12.2008 tarihi itibariyle,
a. her biri 960 TLden satlm ve sat bedeli irketin banka hesabna
aktarlmtr.
b. her biri 990 TLden satlm ve sat bedeli irketin banka hesabna
aktarlmtr.
ABC A..nin 01.01.2008, 30.06.2008 ve 31.12.2008 tarihlerinde yapmas
gereken muhasebe kaytlarn belirtiniz. (10 puan)

Soru 5) Faaliyet konusu teknoloji rnleri sat olan ABC A..(irket)nin al

bilanosu aada verilmektedir.
ABC A..'nin Al Bilanosu
DNEN VARLIKLAR
Kasa
Bankalar
pheli Alacaklar
pheli Alacaklar Karl (-)
Dier Alacaklar
Ticari Mallar
DURAN VARLIKLAR
Maddi Duran Varlklar-Net
Tatlar

(TL)
218.000
18.000
67.300
15.000
-15.000
10.700
122.000
97.000
58.000
8.000

Binalar
Birikmi Amortismanlar(-)
Dier Duran Varlklar
AKTF TOPLAMI
KISA VADEL YABANCI KAYNAKLAR
Bor ve Gider Karlklar
UZUN VADEL YABANCI KAYNAKLAR
Uzun Vadeli Ticari Borlar
ZSERMAYE
denmi Sermaye
Yasal Yedekler
Kar Yedekleri
Gemi Yl Kar
PASF TOPLAMI

100.000
-50.000
39.000
315.000
35.000
35.000
50.000
50.000
230.000
70.000
38.000
77.000
45.000
315.000

irketin dnem ierisinde gerekletirdii ilemler aada belirtilmektedir.

1-irket, satt telefonlarn bir ksmn da kendi retmek zere bir retim tesisi
yatrmna 1 Mays 2009da balamtr. irket bu kapsamda ilk etapta 30 Nisan
2009da 19.000 TLlik makine sipari etmi ve karl olan tutar banka havalesi
yaparak demitir. Bu sipari 30 Ekim 2009 tarihinde irkete ulam olup, 15 Kasm
2009da makinenin amalanan koullarda alabilmesini salayacak duruma
getirilmesine ilikin montaj ve ayarlamalar nedeniyle 6.000 TL iilik ve teknik
danmanlk hizmeti alnmtr. Bu hizmetlerin demesi nakden gerekletirilmitir.
retim tesisinin, tm makinelerin ulamas ve montaj sonrasnda 2010 Martnda
retime balamas planlanmaktadr.
2-irket 5 Mays 2009da maazalarnda satmak zere 7.000 TL tutarnda yazcy
satcdan 3 ay vade ile satn almtr. Alnan mallarn kontrol edilmesi sonrasnda bu
mallardan 2.000 TLlik tutarnn eitli teknik arzalar olduu tespit edilmi ve bu
mallar 15 Mays 2009da iade edilmitir.
3-irket rekabeti fiyatlara ulaabilmek iin kampanyalar sklkla kullanmaktadr. Bu
kapsamda 26-27 Haziran 2009 tarihleri arasnda tm maazalarnda hafta sonu
itibari ile kredi kart ile yaplan alveri tutar 1.000 TL.yi aan tm mterilerine %15
kredi kart hesabna iade yapmak suretiyle iskonto yapacan duyurmutur.
Kampanya kapsamna giren sat tutar 120.000 TL. olarak gereklemitir.
Mteriye satlan mallarn maliyeti 90.000 TL.dir. irket 28 Haziran 2009 gn
mterilerin kredi kart hesaplarna iade bedellerini yatrmtr.
4- irketin 20.06.2009 tarihli genel kurulunda gemi yllar karndan temett
datlmasna karar verilmitir. Gemi yllar karnn tamam bir nceki yla ait olup,
daha nce genel kurul bu karn kullanm konusunda herhangi bir karar almamtr.
Datlacak 17.000 TL.lik karn yars hisse senedi, yars nakit olarak datlacaktr.

irketin sermayesinin yedek akesine oran yasal snrlarn zerinde olduundan

yasal yedek ake ayrmasna gerek bulunmamaktadr. Kalan karn irket bnyesinde
saklanmasna karar verilmitir. Nakit kar datmnn %60 pein olarak irket
merkezinde, kalan ise ortaklarn bildirdii banka hesaplarna havale suretiyle 2830.06.2009 tarihlerinde gerekletirilmitir.
5-irket daha nce tahsil edemedii iin tamamna pheli alacak karl ayrd
2.000 TL.lik pheli alacan 10 Temmuz 2009da pein olarak tahsil etmitir.
6-irketin sahip olduu tat aralarndan 4.700 TL. net defter deeri ile izlenen ve
birikmi amortisman tutar 800 TL. olan bir adedi 20.07.2009 tarihinde 5.300 TL.ye
satlm olup, kar taraf irkete borlandrlmtr.
7-irket faaliyetleri kapsamnda teknoloji marketlerinde Gn A..nin rnlerini
konsinye olarak satmakta olup, bu kapsamda 31.07.2009da maliyet bedeli 15.000
TL olan mallar irkete ulamtr. irket 15.08.2009 tarihinde bu mallarn 12.000
TLlik blmn %20 kar marj ile pein olarak satm ve durumu Gn A..ye
bildirmitir. irket mal bedellerini mteriye satn takiben Gn A..ye banka
havalesi ile fatura bedeli zerinden %10 oranndaki komisyonunu mahsup ettikten
sonra demektedir.
8-irket borsada ilem grmeyen internet zerinden eitim programlar hazrlayan
Snf A..nin 15.000 TLlik sermayesinin %18ine isabet eden blmn bu alanda
stratejik olarak varln artrmak zere 3.500 TL.yi ilgili banka hesabna deyerek
30.08.2009da almtr.
9-letim amac teknoloji rnlerinin pazarlanmas olan ve hzla byyen irketin
idari amalar iin kulland binas artk ihtiyalarn karlayamaz olmutur. irket
daha byk bir binay yll 12.000 TLden 01.10.2009 tarihinde idare merkezi olarak
kiralam, ilk 6 ayn kirasn da nakden demitir. Bunun yannda, tarihi bir blgede
kalan eski bina da yatrm geliri elde etmek zere aylk kira bedeli 1.500 TLden bir
otele 20 aylk kira bedelini irketin banka hesabna yatrlmak suretiyle kiraya
verilmitir.
10- irket, en byk pay sahibi olan Aslan ailesinin 15.11.2009 tarihinde yapt mal
almna ilikin 4.000 TLlik borcunu irket, ortaklarn gelecekteki temett haklarndan
mahsup etmek zere Aslan ailesi adna demeyi kabul ediyor. Bu borca ilikin deme
irket tarafndan banka kanal ile 10.12.2009 tarihinde yaplyor.
11- letme yurtdnda bir firmadan, maazalarnda satmak zere 25.000 ABD Dolar
tutarnda bilgisayar ekipmann 10.12.2009 tarihinde senet dzenlemek suretiyle
almtr. Al tarihindeki kur 1 ABD Dolar =1.50 TLdir.
irketin dnem sonu envanter ilemleri aadaki gibidir.

1-irket, binalar iin yapt kiralama ilemlerinin ilgili sonu hesaplarna aktarmn
ve muhasebenin dnemsellik ilkesini dikkate alarak hesaplar aras aktarmlarn
gerekletirmitir. irketin Uzun Vadeli Ticari Borlarnn 20.000 TLlik blmnn
ksa vadeli hale geldii anlalmtr.
2-irket pazarlama blmnde alan elemanlarna maalarn ayn 15inde
demekte olup, bu blmdeki alanlarn toplam aylk creti 5.000 TLdir. Personele
en son deme 15 Aralk 2009da nceki aya ilikin almalar iin yaplmtr.
3-Bankann gnderdii ekstreden irketin kredi kart ile yapt satlardan
kaynaklanan alacaklarndan komisyon olarak 2.000 TL.nin kesildii kalan parann
irketin banka hesabna yatrld anlalmtr.
4-irketin %18ini satn ald Snf A..nin ynetim kurulu 3.000 TLlik temett
datlmasn genel kurula teklif etmeye karar vermitir.
5-irket normal (dorusal) amortisman metodunu kullanmaktadr. Tatlar brt defter
deeri zerinden 5 ylda amorti edilmektedir. Tatlarn tamam pazarlama hizmeti
iin kullanlmaktadr. Binalarn kullanm mr ise 80 yldr. Binalarn tamam dier
faaliyetlerde deerlendirilmektedir. irket bor senetleri iin 500 TL, Uzun Vadeli
Ticari Borlar iin ise 5.000 TL. reeskont hesaplamtr.
6-Dnem Sonunda 31.12.2009 tarihi itibariyle kur 1 ABD Dolar =1.30 TLdir.
Kurumlar Vergisi oran % 20dir. (Kanunen kabul edilmeyen giderler dikkate
alnmayacaktr.)
stenilenler;
1) Dnem ii ve dnem sonu ilemlerine ilikin yevmiye ve gerekli ise nazm hesap
kaytlarn yapnz. Byk defter kaytlar zorunlu deildir.
2) Dnem sonu bilano ve gelir tablosunu dzenleyiniz.
Aklamalar:
1) Tek Dzen Hesap Plan numaras kullanlmas zorunlu deildir.
2) Kesin mizan dzenlenmesi zorunlu deildir.
3) irket aralksz saym yntemini kullanmaktadr.
4) KDV ve BSMV olmad varsaylacaktr.
(Toplam 60 Puan)

Baarlar dileriz.
SINAV KOMSYONU