Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
Lp: 13R2
Khoa: Trit hc
NGUYN L 1
TH GII QUAN V PHNG PHP LUN TRIT HC
CA CH NGHA MC LNIN
Cu 1. Vn c bn ca trit hc. Trit hc duy tm, trit hc duy vt. Trit
hc nht, nh nguyn. Cc hnh thc c bn ca trit hc duy tm v trit hc
duy vt.
1. Vn c bn ca trit hc
Trong tc phm L.Phoi--bc v s co chung ca Trit hc c in c
Ph.ngghen ch r: Vn c bn ln nht ca mi trit hc, c bit l trit hc
hin i, l vn quan h gia t duy vi tn ti.
Trong th gii c v vn hin tng nhng chung quy li chng ta ch phn lm hai
loi, mt l, nhng hin tng vt cht (tn ti, t nhin), hai l, nhng hin tng tinh
thn (t duy, thc). Do vy, vn v mi quan h gia vt cht v thc c goi l
vn c bn ln nht hay vn ti cao ca trit hc. Vic gii quyt vn ny l
c s, l im xut pht gii quyt mi vn khc ca trit hc.
Ni dung ca vn c bn ca trit hc gm hai mt (hai phng din):
Theo Mc - ngghen:Vn c bn ln ca mi trit hc, c bit l ca trit hc
hin i, l vn quan h gia t duy v tn ti
Vn ny gm hai mt:
- Mt th nht (bn th lun) tr li cu hi: gia thc v vt cht ( t duy v tn
ti) th ci no c trc, ci no c sau, ci no sinh ra ci no, ci no quyt nh ci no?
- Mt th hai (nhn thc lun) tr li cu hi: con ngi c kh nng nhn thc th
gii chung quanh hay khng?
Thc cht vn c bn ca trit hc l vn v mi quan h gia vt cht
v thc. Bi v:
- Vt cht v thc l hai hin tng rng ln nht ca i sng con ngi
- y l vn xuyn sut trong mi h thng trit hc.
- Gii quyt mi quan h gia vt cht v thc n l c s phn nh lp trng
trit hc ca cc trng phi, cc khuynh hng, cc hnh thc ca trit hc.
2. Trit hc duy tm, trit hc duy vt
- Trit hc duy vt: Khi 1 trit gia cho rng bn cht ca th gii l vt cht; vt cht
(tn ti, t nhin) c trc , thc (t duy, tinh thn) c sau; vt cht quyt nh thc th
1
cch no khc ngoi vn ng. nh lut bo ton v chuyn ha nng lng chng minh
mt cch khoa hc rng vn ng c bo ton c mt lng ln mt cht. Nu mt hnh
thc vn ng no ca 1 s vt nht nh mt i th tt yu s ny sinh ra 1 hnh thc
vn ng thay th n. Ngha l cc hnh thc vn ng ch chuyn ha ln nhau, ch vn
ng ca vt cht ni chung th vnh vin tn ti cng vi s tn ti vnh vin ca vt cht
- Cc hnh thc vn ng ca vt cht
C 5 hnh thc vn ng c bn:
+ Vn ng c gii : l s di chuyn v tr ca cc vt th trong khng gian.
+Vn ng vt l (thay i trng thi vt l): l vn ng ca phn t, ca cc ht c
bn, vn ng ca nhit, nh sng, in, trng, m thanh.
+ Vn ng ha hc (thay i trng thi ha hc): l s vn ng ca cc nguyn t;
s ha hp v phn gii ca cc cht.
+Vn ng sinh vt: vn ng ca cc c th sng nh s trao i cht, ng ha, d
ha, s tng trng, sinh sn, tin ha.
+Vn ng x hi: mi hot ng x hi ca con ngi; s thay th cc hnh thi
kinh t -x hi t thp n cao.
- Vn ng khng ngng ca th gii vt cht cn bao hm trong n hin tng ng
im tng i
+ Khng c hin tng ng im tng i th khng c s vt no tn ti c.
+ Hin tng ng im tng i hay l trng thi cn bng tm thi ca s vt trong
qu trnh vn ng ca n, trn thc t, ch xy ra khi s vt c xem xt trong mt quan
h xc nh no .
+ ng im l mt trng thi vn ng (vn ng trong thng bng).
* Khng gian v thi gian l nhng hnh thc tn ti ca vt cht
- Bt k mt khch th vt cht no cng chim 1 v tr nht nh, vo 1 khung cnh
nht nh trong tng quan v mt kch thc so vi cc khch th khc...Cc hnh thc
tn ti nh vy ca vt th c gi l khng gian.
- S tn ti ca cc khch th vt cht cn c biu hin mc tn ti lu di
hay mau chng ca cc hin tng, s k tip trc sau ca cc giai on vn ng...
Nhng thuc tnh ny ca s vt c c trng bng phm tr thi gian.
- Khng gian v thi gian c 3 tnh cht:
+ Tnh khch quan
+ Tnh vnh cu v v tn
+ Tnh 3 chiu ca khng gian v tnh 1 chiu ca thi gian
- Khng gian v thi gian gn b mt thit vi nhau v gn lin vi vt cht; l
phng thc tn ti ca vt cht. Khng c dng vt cht no tn ti bn ngoi khng gian
v thi gian. Cng khng c khng gian v thi gian ngoi vt cht.
4
- Khng gian v thi gian tn ti khch quan v l khng gian v thi gian ca vt
cht. V vt cht tn ti v cng, v tn nn khng gian v thi gian ca vt cht cng tn
ti v cng, v tn. Chng khng mt i m ch chuyn t khng gian v thi gian ca vt
ny sang khng gian v thi gian ca vt khc.
3. ngha phng php lun ca nh ngha vt cht ca Lnin
- nh ngha vt cht ca Lnin bao qut c 2 mt vn c bn ca trit hc trn
lp trng duy vt bin chng , tha nhn trong nhn thc lun th vt cht l tnh th nht
v con ngi c th nhn thc c th gii vt cht . Nh vy nh ngha vt cht ca
Lnin bc b thuyt khng th bit , khc phc c tnh cht siu hnh, trc quan trong
cc quan nim v vt cht.
- nh ngha ny chng li cc quan im duy tm v vt cht , to c s khc phc
cc quan im duy tm v i sng x hi.
- C vai tr nh hng cho s pht trin ca nhn thc khoa hc.
- Lin h ph bin l khi nim ni ln rng mi s vt, hin tng trong th gii ( c
t nhin, x hi v t duy) d a dng, phong ph, nhng u nm trong mi lin h vi
cc s vt, hin tng khc; u chu s chi phi, tc ng, nh hng ca cc s vt,hin
tng khc.
- C s ca mi lin h ph bin l tnh thng nht vt cht cu th gii. Bi l, d
cc s vt trong th gii a dng n u th cng ch l hnh thc tn ti c th ca vt
cht. Cho nn chng u chu s chi phi ca quy lut vt cht. Ngay c thc, tinh thn
cng ch l thuc tnh ca 1 dng vt cht c t chc cao l b c ngi. Do vy, thc,
tinh thn cng b chi phi bi quy lut vt cht. V vy chnh tnh thng nht vt cht ca
th gii lm cho mi s vt, hin tng c mi lin h vi nhau.
- Cc tnh cht ca mi lin h:
+ Tnh khch quan
+ Tnh ph bin
+ Tnh a dng phong ph
* ngha phng php lun
- Quan im ton din i hi chng ta khi phn tch v s vt phi t n trong mi
quan h vi s vt khc. ng thi phi nghin cu tt c nhng mt, nhng yu t, nhng
mi lin h vn c ca n. Qua xc nh nhng mi lin h bn trong, bn cht...
t nm c bn cht, quy lut ca s vt v hin tng.
- Quan im lch s c th i hi khi nghin cu s vt phi thy s tn ti vn
ng v pht trin ca bn thn cc s vt v hin tng l 1 qu trnh c tnh giai on,
tnh lch s c th. Cho nn khi phn tch tnh ton din v cc mi lin h ca s vt phi
t n trong mi quan h c th, vi nhng iu kin lch s c th ca cc mi quan h
.
2. Nguyn l v s pht trin
* Ni dung
- Pht trin l mt phm tr trit hc dng khi qut qu trnh vn ng tin ln
t thp n cao, t n gin n phc tp, t km hon thin n hon thin hn.
- Ngun gc ca s pht trin nm ngay trong bn thn s vt. l mu thun
trong bn thn s vt. Qu trnh gii quyt lin tc nhng mu thun quy nh s vn
ng, pht trin ca s vt.
- Pht trin l 1 trng hp c bit ca s vn ng. Trong qu trnh pht trin s
ny sinh tnh quy nh mi cao hn v cht. Nh vy lm tng kh nng hon thin v : c
cu t chc; v phng thc tn ti v vn ng; v chc nng vn c ca s vt.
- Pht trin l qu trnh vn ng phc tp, quanh co, bao gm c s tht li tng
i, nhng xu hng chung l vn ng i ln.
8
- Pht trin din ra theo xu hng ng xoy c, ngha l trong qu trnh pht trin
dng nh c s quay li im xut pht nhng trn c s cao hn. Pht trin din ra theo
cch thc t on trong lin tc, ngha l t s tch ly v lng dn ti thay i v cht,
ri t s thay i v cht tc ng tr li s thay i v lng. C nh vy, pht trin din
ra 1 cch khch quan, t thn, vn c ca s vt.
- Tnh cht ca s pht trin:
+ Tnh khch quan
+ Tnh ph bin
+ Tnh a dng, phong ph
* ngha phng php lun:
- Khi xem xt s vt hin tng phi t n trong s vn ng, pht trin, phi pht
hin ra cc xu hng bin i chuyn ha ca chng.
- Pht trin i hi phi nm vng cc nguyn tc tch ly v lng thay i v
cht, gii quyt trit bn trong; ng thi phi k tha, chn lc ci c, ng h cho s ra
i ci mi non nt, nh b.
- S pht trin ca s vt, hin tng khng din ra theo ng thng tp m quanh
co phc tp, thm ch tht li, v th ng trc tht bi khng c nn ch, m cn c ci
nhn ng n khch quan tm ra nguyn nhn ci to ci c, m ng cho ci mi.
- Khc phc nhng sai lm, nng vi, ch quan, duy ch , th tiu mu thun, dung
ha mu thun , ph nh sch trn trong qu trnh xem xt ci c m ng cho ci mi.
Cu 5. Quy lut chuyn ha t nhng s thay i v lng thnh nhng s thay i
v cht v ngc li. ngha phng php lun
* Khi nim
Cht l phm tr trit hc dng ch tnh quy nh khch quan vn c ca s vt
v hin tng, l s thng nht hu c cc thuc tnh lm cho n l n m khng phi ci
khc.
Lng l phm tr trit hc dng ch tnh quy nh vn c ca s vt biu th s
lng, quy m, trnh , nhp iu ca s vn ng v pht trin ca s vt cng nh cc
thuc tnh ca n.
* Mi quan h bin chng
Bt k s vt, hin tng no cng c cht v lng. Trong qu trnh vn ng v
pht trin, cht v lng ca s vt cng bin i. S thay i ca lng v ca cht khng
din ra c lp vi nhau, tri li, chng c quan h cht ch vi nhau. Nhng khng phi
9
14
ng t trc quan sinh ng n t duy tru tng ri t t duy tru tng n thc tin.
cng l qu trnh nhn thc i t hin tng n bn cht, t bn cht km su sc n
bn cht su sc hn.
- Bn l, c s ch yu v trc tip nht cu nhn thc l thc tin. Thc tin cn l
mc ch ca nhn thc, l tiu chun kim tra chn l ca nhn thc.
* Thc tin v vai tr ca thc tin i vi nhn thc
- Thc tin l nhng hot ng vt cht c mc ch mang tnh lch s - x hi ca
con ngi nhm ci to t nhin v x hi.
- Vai tr ca thc tin i vi nhn thc
+ Thc tin l c s, ngun gc ca nhn thc: Con ngi quan h vi th gii
khng phi bt u bng l lun m bng thc tin. Chnh t trong qu trnh hot ng
thc tin ci to th gii m nhn thc con ngic hnh thnh v pht trin. Thc tin
cung cu nhng ti liu cho nhn thc, cho l lun. Mi tri thc d trc tip hay gin tip
i vi ngi ny hay ngi kia, th h ny hay th h khc, trnh kinh ngim hay l
lun xt n cng u bt ngun t thc tin.
+ Thc tin l ng lc ca nhn thc: Thc tin cn ra nhu cu, nhim v v
phng thc pht trin ca nhn thc. Nhu cu thc tin i hi phi c tri thc mi, phi
tng kt kinh nghim, khi qut l lun, n thc y s ra i v pht trin ca cc ngnh
khoa hc.
+ Thc tin l mc ch ca nhn thc: Nhn thc phi quay v phc v thc tin.
Kt qu nhn thc phi hng dn ch o thc tin. L lun, khoa hc ch c ngha thc
s khi chng c vn dng vo thc tin, ci to thc tin.
+ Thc tin l tiu chun ca nhn thc: Tiu chun ny va c tnh tuyt i va
c tnh tng i. Tiu chun thc tin cso tnh tuyt i v thc tin l tiu chun khch
quan kim nghim chn l, thc tin mi giai on lch s c th xc nhn c nhn
thc c chn l. Thc tin c c tnh tng i v thc tin khng ng nguyn 1 ch
m bin i v pht trin; thc tin l 1 qu trnh v c thuc hin bi con ngi nn
khng trnh khi c c yu t ch quan.
* ngha phng php lun
- Vic nhn thc phi xut pht t thc tin, da trn, c s thc tin, i su vo
thc tin, phi coi trng cng tc tng kt thc tin.
- Vic nghin cu l lun phi lin h vi thc tin, hc i i vi hnh. Nu xa ri
thc tin s dn n sai lm ca bnh ch quan, duy ch, gio iu, my mc, quan liu.
ng thi khng tuyt i ha vai tr ca thc tin s ri vo ch ngha thc dng v kinh
nghim ch ngha.
Cu 11. Phn tch lun im T trc quan sinh ng n t duy tru tng v
t t duy tru tng n thc tin, l con ng bin chng ca s nhn
17
thc chn l, nhn thc thc ti khch quan. ngha phng php lun ca
lun im trn?
Lnin ch ra con ng bin chng ca nhn thc chn l thnh lun im
T trc quan sinh ng n t duy tru tng v t t duy tru tng n thc tin,
l con ng bin chng cu s nhn thc chn l, ca s nhn thc thc ti
khch quan.
Con ng ca s nhn thc chn l l 1 qu trnh. Qu trnh bt u t
trc quan sinh ng (nhn thc cm tnh) n t duy tru tng (nhn thc l
tnh) v
* Giai on t trc quan sinh ng n t duy tru tng (t nhn thc
cm tnh n nhn thc l tnh).
Trc quan sinh ng (nhn thc cm tnh) l giai on m u ca qu trnh
nhn thc. L s phn nh trc tip cc s vt, hin tng khch quan, mang tnh
cht c th, vi nhng biu hin phong ph ca n trong mi quan h vi s quan
st ca con ngi thng qua cc gic quan. Giai on ny nhn thc c thc hin
qua 3 hnh thc c bn: cm gic, tri gic, biu tng.
Cm gic l hnh th u tin, n gin nht ca nhn thc cm tnh, c ny
sinh do s tc ng trc tip ca khch th ln gic quan ca con ngi. Cm gic l
hnh nh ch quan ca th gii khch quan. N l c s hnh thnh nn tri gic.
Tri gic l s phn nh tng i ton vn ca con ngi v biu hin cu s
vt, hin tng khch quan, c th, cm tnh, c hnh thnh trn c s lin kt,
tng hp nhng cm gic v s vt, hin tng.
Biu tng l s ti hin hnh nh v s vt, hin tng khch quan vn
c phn nh bi cm gic v tri gic; n l hnh thc phn nh cao nht v phc
tp nht ca giai on nhn thc cm tnh, ng thi n cng chnh l bc qu
t giai on nhn thc cm tnh ln nhn thc l tnh.
T duy tru tng (nhn thc l tnh) l giai on cao hn ca qu trnh
nhn thc. l s phn nh gin tip, tru tng v khi qut nhng thuc tnh,
nhng c im bn cht ca s vt, hin tng khch quan. Nhn thc l tnh c
thc hin thng qua 3 hnh thc c bn l: khi nim, phn on, suy l.
18
Khi nim l hnh thc c bn ca nhn thc l tnh, phn nh nhng c tnh
bn cht ca s vt, hin tng; l kt qu cu s khi qut, tng hp bin chng cc
c im, thuc tnh cu s vt, hin tng; l c s hnh thnh nn nhng phn
on.
Phn on l hnh thc c bn ca nhn thc l tnh, c hnh thnh thng
qua vic lin kt cc khi nim vi nhau theo phng thc khng nh hay ph nh
mt c im, mt thuc tnh no ca i tng nhn thc.
Suy l l hnh thc c bn ca nhn thc l tnh, uwc hnh thnh trn c s
lin kt cc phn on nhm rt ra tri thc mi v s vt, hin tng.
* Mi quan h gia nhn thc cm tnh v nhn thc l tnh vi thc tin.
Nhn thc cm tnh v nhn thc l tnh l 2 giai on, 2 cp cu chu trnh
nhn thc thng nht. Nhn thc cm tnh gn lin vi thc tin, vi tc ng ca
khch th cm tnh, l c s cho nhn thc l tnh. Nhn thc l tnh, nh c tnh
khi qut cao, li c th hiu bit c bn cht, quy lut vn ng v pht trin sinh
ng ca s vt, hin tng gip cho nhn thc cm tnh c c s nh hng
ng v tr nn su sc hn.
C th thy quy lut chung, c tnh chu k lp i lp li ca qu trnh vn ng,
pht trin ca nhn thc l: thc tin n nhn thc - t nhn thc tr v vi thc
tin - t thc tin tip tc qu trnh pht trin nhn thc... Qu trnh ny lp i lp
li, khng c im dng cui cng, trnh nhn thc v thc tin chu k sau
thng cao hn chu k trc, nh m qu trnh nhn thc t ti nhng tri thc
ngy cng ng n hn, y hn, su sc hn v thc ti khch quan. y cng
chnh l quan im v tnh tng i ca nhn thc ca con ngi trong qu trnh
phn nh thc t khch quan.
ngha phng php lun:
Quan im bin chng v mi quan h gia chn l v thc tin i hi trong
hot ng nhn thc con ngi phi xut pht t thc tin t c chn l, coi
chn l l mt qu trnh, ng thi phi thng xuyn t gic vn dng chn l vo
hot ng thc tin pht trin thc tin.
19
Coi trng tri thc khoa hc v tch cc vn dng sng to nhng tri thc vo
cc hot ng kinh t x hi, nng cao hiu qu ca hot ng thc tin ca con
ngi. V thc cht chnh l vic pht huy vai tr ca chn l khoa hc trong
hot ng thc tin.
l hnh thc x hi ca qu trnh sn xut. S bin i trong lc lng sn xut (ni dung)
sm mun cng ko theo s bin i trong quan h sn xut (hnh thc).
+ Th ba, s pht trin ca lc lng sn xut n trnh no nht nh lm
cho quan h sn xut tr nn khng ph hp vi trnh ca lc lng sn xut na. Khi
y, xut hin mu thun gia lc lng sn xut vi quan h sn xut. Mu thun ny tt
yu dn n u tranh giai cp m nh cao ca n l cch mng x hi nhm ph b
"xing xch tri buc" lc lng sn xut xc lp quan h sn xut mi ph hp vi tnh
cht
v
trnh
ca
lc
lng
sn
xut.
* Tc ng ngc li ca quan h sn xut i vi lc lng sn xut
Mc d b quyt nh bi lc lng sn xut, nhng quan h sn xut c tnh c
lp tng i so vi lc lng sn xut. V vy, quan h sn xut c th tc ng tr li lc
lng sn xut. S tc ng tr li ca quan h sn xut i vi lc lng sn xut din ra
theo
2
xu
hng:
+ Th nht, nu quan h sn xut ph hp vi trnh ca lc lng th s thc y
lc
lng
sn
xut
pht
trin.
+ Th hai, nu quan h sn xut khng ph hp vi trnh ca lc lng sn xut
(hoc l lc hu, hoc l vt trc qu xa so vi trnh ca lc lng sn xut) th s
km
hm
s
pht
trin
ca
lc
lng
sn
xut.
S ph hp (c quan nim l s ph hp bin chng cha ng mu thun), tc l
s
ph
hp
trong
mu
thun,
bao
hm
mu
thun.
Tiu ch ca s ph hp c biu hin thng qua s tc ng bin chng gia lc
lng sn xut v quan h sn xut v c th hin c th l nng sut lao ng tng;
ngi lao ng hng hi sn xut; i sng ca ngi lao ng c nng cao; mi trng
lm vic c ci thin; lc lng sn xut pht trin, v.v.
S tc ng ca quan h sn xut ti lc lng sn xut cn c th hin ch,
quan h sn xut quy nh mc ch ca nn sn xut. Trn c s tc ng n thi
ca ngi lao ng, ti tnh tch cc ng dng khoa hc, k thut hay ci tin cng c lao
ng, v.v ca ngi lao ng. T tc ng ti lc lng sn xut.
Quy lut v s ph hp ca quan h sn xut vi trnh ca lc lng sn xut l
quy lut chung nht chi phi ton b tin trnh lch s nhn loi. Quy lut ny lm cho lch
s l mt dng chy lin tc song mang tnh gin on. Trong tng giai on lch s c th,
quy lut ny c nhng biu hin c th ca n.
3. ngha trong vic nm vng quy lut ny trong s nghip i mi nc ta hin nay
- Pht trin lc lng sn xut: cng nghip ho, hin i ho xy dng lc lng sn
xut tin tin. Coi trng yu t con ngi trong lc lng sn xut.
21
Cu 13. Khi nim c s h tng, kin trc thng tng. Mi quan h bin
chng gia c s h tng v kin trc thng tng. ngha ca vic nm vng
quy lut ny trong qu trnh i mi nc ta hin nay
* Khi nim
- C s h tng dng ch ton b nhng quan h sn xut ca mt x hi hp
thnh c cu kinh t ca x hi
- Kin trc thng tng dng ch ton b h thng cc hnh thi thc x hi
(chnh tr, o c, php quyn, tn gio, khoa hc, ngh thut...) cng vi thit ch chnh
tr - x hi tng ng , c hnh thnh trn 1 c s h tng nht nh.
*Mi quan h bin chng gia c s h tng v kin trc thng tng
- C s h tng quyt nh kin trc thng tng
+ Mi c s h tng hnh thnh nn 1 kin trc thng tng tng ng vi n
+ Tnh cht ca c s h tng quyt nh tnh cht kin trc thng tng
+ Trong x hi c giai cp, giai cp no gia a v thng tr v kinh t th cng gi
a v thng tr trong nn kinh t th cng gi a v thng tr trong kin trc thng tng,
trong i sng chnh tr, tinh thn. Mu thun trong lnh vc kinh t quy nh tnh cht mu
thun trong lnh vc t tng,
+ S bin i cn bn trong c s h tng dn n s bin i cn bn ca kin trc
thng tng. iu ny th hin rt r khi c s h tng c mt i th sm hay mun, t hay
nhiu kin trc thng tng c do n sinh ra cng mt theo, khi c s h tng mi ra i
th kin trc thng tng mi ph hp vi n s xut hin.
+ S thay i ca c s h tng dn n d thay i ca kin trc thng tng rt
phc tp. C nhng yu t ca kin trc thng tng thay i nhanh chng cng s thay
i ca c s h tng nh quan im chnh tr, php lut. Nhng cng c nhng yu t thay
i rt chm nh tn gio, ngh thut...
- S tc ng tr li ca kin trc thng tng vi c s h tng
+ S tc ng tr li ca kin trc thng tng i vi c s h tng thng qua
chc nng x hi ca n. Chc nng x hi ca kin trc thng tng l duy tr, bo v,
22
nhng ngi sn xut nh, kinh t t nhn v gia nh c kh nng pht huy c mi tim
nng kinh t gp phn vo qu trnh pht trin kinh t ca x hi.
Xy dng kin trc thng tng x hi ch ngha nc ta, ng ta khng nh ly
ch ngha Mc - Lnin lm kim ch nam cho hnh ng v nu cao t tng H Ch Minh.
Ni dung ct li ca ch ngha Mc - Lnin l t tng v s gii phng con ngi khi
ch bc lt, xy dng mt x hi cng bng vn minh... T tng H Ch Minh l s
vn dng sng to ch ngha Mc - Lnin vi ch ngha yu nc ca nhn dn ta trong s
nghip cch mng Vit Nam. Xy dng h thng chnh tr x hi ch ngha mang bn cht
giai cp cng nhn, i tin phong ca n l s lnh o ca ng Cng sn, bo m cho
nhn dn ta l ngi ch tht s ca x hi. Ton b quyn lc x hi thuc v x hi
thuc v nhn dn, thc hin nn dn ch x hi ch ngha, pht huy mi kh nng sng
to, tnh tch cc ch ng ca mi c nhn, mi tng lp x hi trong cuc pht trin kinh
t v vn ha phc v ngy cng cao ca i sng nhn dn. Cc t chc, thit ch x hi,
cc lc lng x hi tham gia vo h thng chnh tr x hi ch ngha u hng v mc
tiu chung lm cho dn giu nc mnh, x hi cng bng dn ch v vn minh.
24
Lch s loi ngi l lch s pht trin v thay th nhau ca cc hnh thi kinh t - x
hi, nhng lch s c th v cng phong ph, khng th xem qu trnh lch s l 1 cng
thc hoc nh 1 ng thng. Thc t lch s din ra nhng hnh thc qu khc nhau
ca cc dn tc, mt s dn tc phi tri qua tun t cc hnh thi kinh t - x hi, mt s
dn tc li b qua 1 s hnh thi t c nhng bc pht trin nhanh hn.
Nhn loi hin nay ang v s tri qua hnh thi kinh t - x hi cng sn ch ngha.
Hnh thi kinh t - x hi cng sn ch ngha c 3 giai on pht trin: thi k qu t t
bn ch ngha ln ch ngha x hi; ch ngha x hi; ch ngha Cng sn.
26
27
x hi l quan h bn cht nht, bao qut nht trong mi hot ng ca con ngi, c trong
lao ng, sinh con ci v trong t duy.
- Tnh x hi ca con ngi pht trin t thp n cao, t hot ng bn nng n hot
ng c thc, cng nh bn thn thc.
- Con ngi khng ch c bn nng sinh hc, m cn c bn nng x hi.
* Mi quan h gia qun chng nhn dn v c nhn lnh t trong s pht trin lch s.
Qun chng nhn dn l b phn ngi c cng chung li ch cn bn bao gm
nhng thnh phn, nhng tng lp v nhng giai cp lin kt li thnh tp th di s
lnh o ca mt c nhn, mt t chc hay mt ng phi nhm gii quyt nhng vn
kinh t, chnh tr, x hi ca mt thi i nht nh.
C nhn lnh t l nhng ngi c nng lc v phm cht tiu biu nht trong
phong tro qun chng, c qun chng tin yu v to nn. Lnh t c vai tr to ln
quan trng trong lch s.
- Quan h gia qun chng nhn dn v c nhn lnh t th hin ch:
+ Th nht, qun chng nhn dn v lnh t thng nht vi nhau. Khng c phong
tro cch mng ca qun chng nhn dn th khng c lnh t. Lnh t c vai tr thc y
phong tro qun chng, v h l nhng c nhn u t.
+ Th 2, qun chng nhn dn v lnh t thng nht trong mc ch v li ch ca
mnh. Chnh s thng nht v li ch ny quy nh s thng nht v mc tiu ca phong
tro; v mc ch v nhn thc cng nh hnh ng gia lnh t v c nhn.
+ Th 3, gia qun chng nhn dn v lnh t khc nhau vai tr c th i vi lch
s, qun chng ng vai tr quyt nh, lnh t l ngi dn dt, nh hng phong tra qun
chng, thc y s pht trin ca phong tro.
* ngha phng php lun.
- Hiu c vai tr quyt nh ca qun chng nhn dn, t xy dng quan im
qun chng: tn trng v tin tng vo sc mnh v kh nng to ln ca qun chng, da
vo qun chng, pht huy ngun sc mnh tim tng ca qun chng. Hiu c quan
im ca H Ch tch v ng ta: coi s nghip cch mng l s nghip ca qun chng,
ngi cn b l y t trung thnh ca nhn dn.
- Hiu c vai tr to ln ca lnh t, la chn lnh t c ti c lnh o phong
tro. Tn knh lnh t, nhng khng c sng bi c nhn lnh t. Tn knh lnh t l tnh
cm o c ng n, xut pht t ch hiu bit ti nng, phm cht v cng hin ca lnh t.
Tri li, sng bi c nhn lnh t xut pht t s ngu dt v m tn, coi lnh t l thn thnh,
lm cho lnh t xa ri qun chng, phm sai lm sai lm khng khc phc c.
30