‫پویش بصیرت‬

‫پویش بصیرت‬
‫عقیدتی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬علمی‪ ،‬اجتماعی‬
‫نشریه اتحادیه انجمن‌های اسالمی دانشجویان در اروپا‬
‫سال ّاول | اسفند ‪ | 88‬شمارۀ ‪1‬‬

‫‪1‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫بخشی از ا ّولین پیام حضرت امام (ره) به‬

‫اتحادیۀ انجمن‌های اسالمی دانشجویان در‬
‫اروپا در تاریخ‪ 11‬دیماه ‪1348‬‬

‫بخشی از بیانات مقام معظم رهبری‬

‫در دیدار با نمایندگان اعضای اتحادیۀ‬
‫انجمن‌های اسالمی دانشجویان در اروپا در‬
‫تاریخ ‪ 9‬دیماه ‪1388‬‬

‫جای تقدیرو تشکر است که طبقه جوان تحصیل‌کرده‪،‬‬

‫توجه به این مسائل دارند و درصدد چاره هستند‪.‬‬
‫مع األسف تاکنون دست خیانت استعمار به وسائل‬
‫مختلفه‪ ،‬فاصله عمیق بین طبقه جوان و مسائل‬
‫ارجمند دین و قواعد سودمند اسالم ایجاد نموده و‬
‫طبقۀ جوان را به روحانیون و اینها را به آنها بد معرفی‬
‫نموده و در نتیجه وحدت فکری و عملی از بین رفته‬ ‫این نهاد یک «شجره طیبه» است‪ ،‬عمرش از انقالب‬
‫و راه را برای مقاصد شوم اجانب باز نموده است‬ ‫اسالمی بیشتر است و همچنان در یک خط صحیح و‬
‫و تأسف بیشتر آن که‪ ،‬همین دستگاه‌های مرموز‬ ‫درست دارد حرکت می کند‪ .‬این خیلی چیز با ارزشی‬
‫نگذاشته‌اند طبقه تحصیل کرده به احکام مقدسه‬ ‫است‪ .‬آن هم در مناطقی که در آن جاها غربت‬
‫اسالم‪ ،‬به خصوص قوانین تشکیالتی و اجتماعی و‬ ‫هست‪ .‬حفظ ایمان و حفظ انگیزه در این محیط‌ها‬
‫اقتصادی آن توجه کنند و با تبلیغات گوناگون وانمود‬ ‫دشوار است و این دشواری را شما انجام دادید و‬
‫نموده‌اند که اسالم جز «احکام عبادی» مطلبی ندارد‬ ‫تحمل کردید‪.‬‬
‫و در صورتی که قواعد «سیاسی» و «اجتماعی» آن‬ ‫من این چند سالی که روی مسئله حرکت علمی‬
‫بیشتر از مطالب عبادی آن است‪.‬‬ ‫در کشور تکیه می‌کنم‪ ،‬این به خاطر احساس یک‬
‫نیاز ضروری و فوتی است‪ .‬ما باید بتوانیم علم را‬
‫درکشور نهادینه کنیم‪ ،‬بومی کنیم‪ ،‬میهنی کنیم‪ .‬این‬
‫بزرگ‌ترین راه – نمی‌گویم تنها راه‪ -‬و موثرترین‬
‫راه برای رسیدن به آرمان‌هایی است که ما دنبالش‬
‫هستیم‪ .‬بدون علم نمی‌شود‪.‬‬

‫‪2‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫ش بصیرت‬
‫در اروپا‬
‫پوی‬
‫جتماعی‬
‫ی‪ ،‬ا‬
‫ی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬علم شجویان‬
‫می دان‬
‫قیدتی‪ ،‬فرهنگ های اسال‬
‫ن‬
‫م‌‬ ‫ع‬
‫ریه اتحادیه انج شمارۀ ‪1‬‬
‫فند ‪| 88‬‬ ‫نش‬
‫ا ّول | اس‬
‫سال‬

‫مشاد ‪6 /‬‬ ‫مقاله ‪4 /‬‬

‫دباقر خر‬ ‫سر‬
‫کتر محم‬
‫تگو با د‬
‫گف‬
‫دبی ‪14 /‬‬
‫بخش ا‬
‫ن‌ها ‪16 /‬‬
‫بار انجم‬
‫شی ‪22 /‬‬ ‫اخ‬
‫آزاداندی‬
‫سی‌های‬
‫کر‬
‫مند ‪27 /‬‬ ‫می ‪25 /‬‬
‫دین ارج‬ ‫بخش عل‬
‫جمال ال‬
‫و با سید‬
‫گفتگ‬
‫گی ‪33 /‬‬
‫ابقه فرهن‬
‫مس‬
‫عی ‪36 /‬‬
‫حکام شر‬
‫ا‬

‫ه خانواده‬
‫ان ‪38 /‬‬
‫ضمیم‬
‫تار بزرگ‬
‫ن در گف‬
‫ک) ‪39 /‬‬ ‫ز‬
‫انی ‪40 /‬‬ ‫شعر کود‬
‫ک زمست‬ ‫ماهی (‬
‫در المپی‬
‫ی ایرانی‬
‫تین بانو‬
‫نخس‬
‫ک) ‪42 /‬‬ ‫ات ‪41 /‬‬
‫رند ‪44 /‬‬ ‫ان کود‬ ‫خاطر‬
‫یخو‬ ‫گ (داست‬
‫ام ‌‬ ‫ه کم غذ‬ ‫ش بابابزر‬
‫دکانی ک‬ ‫وۀ باهو‬
‫رای کو‬ ‫ن‬
‫توصیه ب‬
‫ر اروپا چند‬
‫شجویان د‬
‫می ‪45 /‬‬ ‫دان‬
‫سرگر‬ ‫ی‬ ‫م‬ ‫س‬ ‫نهای اسالمی ر‪ :‬یوسف قا‬ ‫دیه انجم ‌‬
‫وان ‪46 /‬‬ ‫مید عابدی‬ ‫سردبی‬ ‫سئول‪ :‬اتحا‬
‫ک) ‪48 /‬‬ ‫اخبار بان‬ ‫ر هنری‪ :‬ح‬ ‫و مدیر م‬
‫ان کود‬ ‫ی مرعشی‬ ‫یه و مدی‬ ‫ب امتیاز‬
‫صاح‬
‫د دولتی یا‬ ‫اله (داست‬ ‫ی‪ :‬سید مهد‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫دبیر تح‬
‫دی بیان و‬
‫ه هیچ نها‬
‫وابستگی ب‬ ‫خ‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫مه‬ ‫د‬ ‫زا‬ ‫ر‬ ‫ف‬ ‫ه‪،‬‬ ‫ر محمدزاد‬ ‫م‬ ‫عل‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫دب‬
‫آزا‬ ‫گونه‬ ‫المسلمین‬ ‫دین‌فر‪ ،‬اصغ‬
‫و آزاد است و هیچ آرا‪ ،‬نقد منصفانه و ره‪ ،‬نظرات‬ ‫االسالم و‬ ‫ت‬ ‫یدوار‪ ،‬رضا‬
‫نتش‬ ‫رب‬ ‫ی‪ ،‬مستقل‬ ‫ام‬
‫ه‪ ،‬محلی برای تضا شور است‪ .‬مطالب م جویان در‬ ‫ی دانشجوی‬
‫ت» نشریه‌ا‬
‫ی‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫ص‬ ‫رحیمه مق‬ ‫ت‬ ‫ج‬ ‫ح‬ ‫ی‪،‬‬ ‫ن این شماره‪ :‬حامد یع الحسین‬
‫المی دانش‬ ‫ک‬ ‫ی‬ ‫این نشری‬ ‫ی‪،‬‬ ‫ف‬
‫ل نظرات و‬ ‫ن‌های اس‬ ‫س‬ ‫سا‬ ‫ا‬ ‫د‪.‬‬
‫«پویش بصی خلی یا خارجی ندار منافع ملی و قانون حادیۀ انجم‬
‫ر‬ ‫پورشریف‬ ‫ی‪ ،‬زهرا باقر‬ ‫ر‬ ‫ی‪ ،‬محمد‬ ‫همکارا‬
‫یتی در قبا‬
‫گونه مسول‬ ‫ات‬ ‫ع‬ ‫ی‪،‬‬ ‫م‬ ‫ال‬ ‫دا‬ ‫ی‬ ‫س‬ ‫ن‬ ‫ی‬ ‫س‬ ‫ح‬ ‫م‬ ‫ش‬ ‫ها‬ ‫سعید سعید‬ ‫د‬ ‫ح‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫ب‬ ‫مهینی‪ ،‬زین‬
‫حزب سیا چوب ارزش‌های اس ًا بیان کنندۀ مواض اروپا هیچ‬ ‫رید مالیی‬ ‫یراستار‪:‬‬
‫و‬ ‫بابا جانی‪،‬‬
‫جویان در‬
‫المی دانش‬
‫ده و لزوم‬
‫گان آن بو‬ ‫ر‬ ‫چا‬ ‫ر‬ ‫د‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫عقی‬
‫ف‬ ‫ر‪:‬‬ ‫گ‬ ‫ر‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫تص‬ ‫ی‬ ‫مودی‪ ،‬عل‬
‫شخصی نویسند دیه انجمن‌های اس تلف ندارد‪.‬‬
‫‪masou‬‬
‫‪lfarhan‬‬ ‫مح‬
‫ش‌های مخ‬ ‫ت‪ .‬لذا اتحا‬ ‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬ ‫‪w.uisa.i‬‬ ‫‪g‬‬ ‫‪i‬‬ ‫@‬ ‫‪y‬‬ ‫‪a‬‬
‫شجو در بخ‬ ‫س‬
‫اروپا نی دوستان دان‬ ‫ونیک‪ hoo.com :‬ترنتی‪r :‬‬
‫اید ‌ههای‬ ‫ایگاه این‬ ‫ت الکتر‬
‫پ‬ ‫پس‬

‫‪3‬‬
 ‫پویش بصیرت‬
‫دولت ها‪ ،‬سازمان‌های بین المللی و شرکت‌های خصوصی انجام داده است‪.‬‬
‫طبق گزارش ماه فوریه‪ ،‬نرخ رشد تولید دانش در خاورمیانه تقریب ًا چهار برابر‬
‫سریع‌تر از میانگین رشد جهانی تولید دانش است و ایران (‪ 11‬برابر میانگین‬
‫جهانی) و ترکیه (‪ 5/5‬برابر میانگین جهانی) در رأس قرار دارند‪ .‬گزارش تصریح‬
‫ق ـ ا‌یران‪ ،‬ایران سریع‌ترین نرخ رشد‬ ‫می‌کند که « از زمان پایان جنگ عرا ‌‬
‫تولید دانش را در میان همۀ کشورهای جهان از جمله برزیل‪ ،‬روسیه‪ ،‬هند و‬
‫چین رقم زده است»‪ .‬البته گزارش اشاره می‌کند که این سیر صعودی مرهون‬
‫رشد بسیار سریع نرخ رشد در حوزه‌های شیمی ‌و فیزیک هسته‌ای و همین‬
‫طور مهندسی هسته‌ای است‪ .‬در واقع «در حالی که نرخ جهانی رشد تولید‬
‫علم در این حوزه ها بین سال‌های ‪ 1990‬و ‪ ،2009‬تنها ‪ 34‬درصد است‪،‬‬
‫رشد علمی ‌ایران هشتاد و چهار برابر بوده است»‪ .‬بر اساس گزارش ساینس‬
‫متریکس‪ ،‬عالوه بر حوزۀ هسته‌ای‪ ،‬رشد قابل توجهی در نرخ تولید دانش در‬
‫ایران در حوزه‌های بهداشت عمومی‪ ،‬مامایی‪ ،‬بارداری و بیماری‌های زنان‪،‬‬
‫ایمیونولوژی‪ ،‬بیماری‌های گوارشی‪ ،‬روانشناسی‪ ،‬علوم اطالع‌رسانی و کتابداری‪،‬‬
‫اپتیک و چشم‌پزشکی‪ ،‬زیست‌شناسی عمومی‌و دریایی‪ ،‬هیدروبیولوژی‪ ،‬محیط‬
‫زیست و ‪ ...‬مشاهده شده است و البته در حوزۀ علوم پایه‪ ،‬رشد نرخ تولید دانش‬
‫در ایران از میانگین جهانی پایین‌تر است‪« .‬در مقایسۀ کشور به کشور‪ ،‬ایران‬
‫سریع ترین رشد (‪ 14.4‬در صد) را در جهان تجربه کرده است و به دنبال آن‬
‫کرۀ جنوبی (‪ 9.8‬درصد)‪ ،‬ترکیه (‪ 7.8‬درصد)‪ ،‬قبرس (‪ 5.2‬درصد) و چین (‪5.1‬‬
‫ی بوده‌اند»‪« .‬در مقابل‪ ،‬بریتانیا (‪ 0.86‬درصد)‪،‬‬
‫درصد) دارای بیشترین رشد علم ‌‬
‫کانادا (‪ 0.82‬درصد) و ایاالت متحدۀ امریکا (‪ )0.77‬همگی دارای نرخ رشدی‬
‫پایین‌تر از نرخ جهانی بوده‌اند»‪.‬‬
‫تفسیر و تحلیل این داده‌ها کار ساده‌ای نیست و نیازمند تأمل متخصصان علم‬
‫سنجی است‪ .‬اساس ًا هدفی را هم که از نقل دقیق این ارقام از گزارش ساینس‬
‫متریکس دنبال می‌کردم‪ ،‬ارایۀ یک تحلیل علم سنجی نبود‪ .‬می‌خواهم یک بار‬
‫دیگربه سهم خود صحه بگذارم بر درستی تحلیل‌هایی که موانع رشد علمی‌در‬
‫کشور را بیش از هر چیز به نحوۀ سیاستگزاری علم و مدیریت دانش منتسب‬
‫می‌کنند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬ببینید که ارادۀ واقعی و مدیریت دقیق و منسجم در‬
‫ســرمقاله‬
‫یا مقلب القلوب و االبصار یا مدبر اللیل و الن هار یا محول‬
‫الحول و االحوال حول حالنا اال احسن الحال‬
‫دفتر اول از جریدۀ «پویش بصیرت»‪ ،‬بهارانه می پوید و با آغاز سال نو‪،‬‬
‫همزمان با جشن بین المللی نوروز‪ ،‬چشمان بصیرت شما را می نوازد‪ .‬پویش‬
‫بصیرت حاصل ساعت ها تالش فکری و عملی دوستان شما در اتحادیۀ‬
‫انجمن های اسالمی دانشجویان در اروپاست و با هدف اطالع رسانی‪ ،‬ایجاد‬
‫همدلی و الفت بیشتر و در عین حال فراهم نمودن فضایی پویا برای نقد سازنده‬
‫و تضارب آرا‪ ،‬جامۀ طبع مجازی به تن می پوشد‪.‬‬
‫امید است که با استعانت از درگاه ربوی و توسل به حضرت نبوی (ص) و به‬
‫مدد همیاری و همفکری شما بزرگواران‪ ،‬یار و یاوری شایسته برای شما بوده‬
‫و در حد خر ِد خُ رد خود‪ ،‬چشم اندازهای خالقانه ای تقدیمتان کنیم و رسم‬
‫صداقت را در اطالع رسانی‪ ،‬و حسن مدارا را در نقدپذیری به جای آوریم‪.‬‬
‫خداوند را خالصانه می خوانیم و از همو خاضعانه مدد می طلبیم تا تحولی‬
‫مهورانه از جنس تقوا و بصیرت در احوالمان پدید آورد و طعم دل انگیز نو شدن‬
‫را‪ ،‬برای رسیدن به «احسن الحال»‪ ،‬به دل و جانمان بچشاند‪.‬‬
‫در سطرهای بعدی‪ ،‬نگاهی گذرا به گزارش سال ‪« 2010‬ساینس متریکس»‬
‫دربارۀ تولید دانش و روند رشد ایران خواهم داشت و سپس‪ ،‬در وادی متفاوت‪،‬‬
‫به اتفاقات استثنایی اولین سفر ژاک شیراک‪ ،‬در دورۀ ریاست جمهوریش به‬
‫اسرائیل اشاره کرده و ضمن دعوت شما به دیدن فیلم چند دقیقه ای مجادلۀ‬
‫بی نظیر شیراک با گارد امنیتی اسرائیل و دست و پنجه نرم کردن محافظانش‬
‫با محافظان اسرائیلی‪ ،‬گریزی به تنش دیپلماتیک اخیر میان ترکیه و اسرائیل‬
‫خواهم داشت و فکر می کنم نتیجۀ این مقایسه‪ ،‬برایتان قابل تأمل باشد‪.‬‬
‫‪ -1‬گزارش ‪ 2010‬ساینس متریکس‪ 1‬به بررسی ارتباط میان عوامل جغرافیایی‬
‫و رشد میزان تولید دانش در سی سالۀ اخیر در کشورهای تازه استقالل‬
‫یافتۀ حوزۀ دریای خزر و همین طور کشورهای خاورمیانه می‌پردازد‪ .‬ساینس‬
‫متریکس یک شرکت خصوصی است که در ایالت کبک کانادا و ویریجینیای‬
‫ایاالت متحده مستقر است و تا کنون بیش از ‪ 200‬گزارش و مطالعه برای‬
‫‪4‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫میدان تلقی کردند‪ ،‬ولی تکبر و احساس قدرت اسرائیلی ها نیز غیر قابل انکار بود‪.‬‬ ‫حوزۀ دانش هسته‌ای که اتفاق ًا مشمول بیش‌ترین و مستقیم‌ترین تحریم‌های‬
‫مطالعۀ دقیق جزئیات این اتفاق دیپلماتیک و دیدن فیلم‌های مربوطه باعث‬ ‫بین المللی هم هست‪ ،‬چگونه با رشد ‪ 84‬برابری همراه بوده است‪ .‬شایسته‬
‫شده بود که مسألۀ تقاضای عذرخواهی ترکیه از مقامات اسرائیلی به خاطر‬ ‫است که دوستان متخصص‪ ،‬از جمله آقای دکتر نورمحمدی‪ ،‬نمایندۀ سابق‬
‫عدم رعایت شؤون دیپلماتیک نسبت به سفیر ترکیه در تالویو را با حساسیت‬ ‫اتحادیه در تهران‪ ،‬که متخصص علم‌سنجی هستند‪ ،‬تحلیل‌های خود را در این‬
‫بیشتری دنبال کنم‪ .‬موضوع به خصوص از این جهت برایم جالب بود که پس‬ ‫زمینه ارایه کنند و در شماره‌های بعدی پویش بصیرت‪ ،‬بتوانیم این بحث را به‬
‫از سال‌ها دوباره نتانیاهو به نخست وزیری رسیده بود و بی‌نهایت کنجکاو‬ ‫جای خوبی برسانیم‪.‬‬
‫بودم تا ببینم کسی که ‪ 14‬سال پیش‪ ،‬بخاطر برخورد شدیداً غیر دیپلماتیک‬ ‫‪ -2‬ژاک شیراک در اکتبر سال ‪ ،1996‬نخستین دیدار خود را از اسرائیل در دوران‬
‫در کشورش با شخص رئیس جمهور کشور فرانسه‪ ،‬به عنوان یک ابرقدرت‬ ‫ریاست جمهوریش انجام می‌دهد‪ .‬تلقی غالب این بود که این سفر ‪ 36‬ساعته‬
‫دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد‪ ،‬عذرخواهی نکرده بود‪ ،‬آیا‬ ‫با هدف بازگرداندن نقش کلیدی فرانسه در خاور میانه صورت می‌پذیرفت‪.‬‬
‫حاضر بود این بار به خاطر این که سفیر ترکیه را روی صندلی کوتاه‌تری نشانده‬ ‫همۀ امور طبق برنامه‌ریزی پیش می‌رود و در کنفرانسی خبری‪ ،‬طبق عادت‬
‫بودند‪ ،‬تهدید عبداهلل گل را مبنی بر فراخواندن سفیر ترکیه از تالویو جدی‬ ‫مألوف همۀ سران کشورهای غربی‪ ،‬شیراک نیز خود را دوست اسرائیل معرفی‬ ‫ِ‬
‫گرفته و تن به عذرخواهی بدهد‪ .‬آن هم در شرایطی که خاطرۀ اجالس داووس‬ ‫می‌کند‪ .‬در سوی مقابل‪ ،‬تحلیلگران تصریح کرده بودند که شیراک به شدت‬
‫و برخورد تحقیرآمیز رجب طیب اردوغان با شیمون پرز‪ ،‬رئیس جمهور رژیم‬ ‫از سیاست‌های بنیامین نتانیاهو‪ ،‬نخست‌وزیر وقت اسرائیل‪ ،‬خشمگین است و‬
‫اسرائیل‪ ،‬همچنان در ذهن‌ها تازه بود‪ .‬باالخره در کمال تعجب ناظران‪ ،‬این‬ ‫احتما ًال مذاکرات چالشی باشند‪ .‬اما دیری نمی‌پاید که این سفر حساس به‬
‫اتفاق افتاد و اسرائیل رسم ًا از دولت ترکیه عذرخواهی کرد‪ .‬این اتفاق و مقایسۀ‬ ‫کابوسی دیپلماتیک تبدیل می‌شود‪ .‬شیراک علی رغم مخالفت اسرائیلی‌ها‪ ،‬بر‬
‫آن با اتفاق مشابه سال ‪ ،1996‬فوراً مرا به یاد نتیجه گیری‌های تحلیلگران در‬ ‫تمایل خود برای بازدید از «شهر قدیمی» بیت المقدس اصرار می‌ورزد‪ .‬بخشی‬
‫ارتباط با نقش جنگ ‪ 33‬روزۀ لبنان و جنگ ‪ 22‬روزۀ غزه‪ ،‬در شکسته شدن‬ ‫از بیت المقدس که به «شهر قدیمی» مشهور است‪ ،‬در شرق بیت المقدس قرار‬
‫تصویر کاذبی که از قدرت «بدون محدودیت» رژیم صهیونیستی ساخته شده‬ ‫دارد و انبوهی از فلسطینیان را در خود جای می‌دهد‪ .‬ژاک شیراک ضمن اصرار‬
‫بود‪ ،‬انداخت‪ .‬به نظر می‌رسد که مجموع شرایط‪ ،‬به خصوص وضعیت حقوقی‬ ‫بر این دیدار سمبولیک‪ ،‬رسم ًا تقاضا می‌کند که سرویس‌های امنیتی اسرائیلی‬
‫حاکم بر مسألۀ فلسطین‪ ،‬اسرائیل را مجبور به عقب نشینی‌های بیشتر خواهد‬ ‫وی را همراهی نکنند‪ .‬با این حال‪ ،‬با شروع این بازدید‪ ،‬هیأت فرانسوی مالحظه‬
‫کرد‪ .‬به خصوص‪ ،‬آغاز جنگی جدید از سوی اسرائیل که زمزمه‌های تأسف‌آور‬ ‫می‌کند که نه تنها این خواستۀ شیراک مورد توجه قرار نگرفته‪ ،‬بلکه سه الیۀ‬
‫آن هر از چند گاهی به گوش می‌رسد‪ ،‬روند عقب نشینی‌های سیاسی و نظامی‌‬ ‫امنیتی رئیس جمهور فرانسه را دوره کرده و طی مسیر بازدید‪ ،‬وی را همراهی‬
‫بیشتر رژیم صهیونسیتی را با توجه به مجموع شرایط سیاسی و ژئوپولیتیک‬ ‫می‌کنند‪ .‬شیراک بالفاصله از حرکت باز می‌ایستد و مسؤول سرویس‌های‬
‫جهان و منطقه تسریع و تسهیل خواهد کرد‪.‬‬ ‫امنیتی اسرائیلی در محل را فرا می‌خواند و شکایت خود را از نحوۀ رفتار این‬
‫نیروها با هیأت فرانسوی و بیش از ‪ 100‬خبرنگار حاضر اعالم می‌کند‪ .‬ولی‬
‫بار دیگر از همراهی صمیمی شما که شایستۀ سپاس و مایۀ دلگرمی دوستان‬ ‫این وضع ادامه می‌یابد و مشاوران شیراک به او اطالع می‌دهند که امنیت وی‬
‫خودتان در جریدۀ «پویش بصیرت» است‪ ،‬از شما سپاسگزاریم و مشتاقانه‬ ‫بهانه‌ای بیش نیست برای این که تالش‌های شیراک برای نزدیک شدن به‬
‫منتظر دریافت نقدها و تحلیل ها و آثار ادبی و هنری زیبایتان هستیم‪ .‬اگر مایل‬ ‫فلسطینیان در مقابل چشمان خبرگزاری‌ها بی نتیجه بماند‪ .‬پس از حدود ‪30‬‬
‫هستید از نزدیک با پویش بصیرت همکاری کنید‪ ،‬یک رایانامۀ ساده بفرستید تا‬ ‫دقیقه کش و قوس‌های فراوان‪ ،‬رئیس جمهور فرانسه نمی‌تواند به هدف خود‬
‫ببینید که دست یاریتان را به گرمی خواهیم فشرد‪ .‬ضمن ًا خیلی خوب می شود‬ ‫برای نزدیک شدن و ایجاد تماس با فلسطینیان بیت المقدس شرقی دست یابد‬
‫که دوستان صاحب سایت و وب الگ نیز بزرگوارانه مطالب آیندۀ خودشان را‬ ‫و باالخره بار دیگر با خشمگینی تمام‪ ،‬رئیس سرویس‌های امنیتی اسرائیلی را‬
‫قبل از این که روی ن ِت بگذارند‪ ،‬برای «پویش بصیرت» ارسال کنند‪.‬‬ ‫فرا می‌خواند و وی را تهدید می‌کند که اگر این وضع ادامه یابد‪ ،‬مستقیم ًا به‬
‫یوسف قاسمی‬ ‫فرانسه باز خواهد گشت‪ .‬برای دیدن و شنیدن جزئیات این مجادله و میزان‬
‫‪ghassemi.uisa@gmail.com‬‬ ‫عصبانیت شیراک‪ ،‬باید فیلم مربوطه را دید‪ .2‬باورش سخت است که رئیس‬
‫جمهور فرانسه تا این حد در مقابل یک نیروی امنیتی درمانده شده باشد‪.‬‬
‫خالصه‪ ،‬رئیس سرویس‌های امنیتی اسرائیلی به اعتراض‌های شیراک پاسخ‬
‫می‌دهد که این روش کار آنهاست و شخص نتانیاهو از لحظه لحظۀ این وقایع‬
‫از جمله اعتراض‌های شیراک مطلع است و عملکرد نیروهای اسرائیلی را تأیید‬
‫می‌کند‪ .‬نهایت ًا شیراک در شرایطی کام ً‬
‫ال به دور از آداب دیپلماتیک بازدید خود‬
‫را ادامه می‌دهد و گارد محافظان فرانسوی به دستور شیراک با هول دادن و‬
‫زورآزمایی با گارد اسرائیلی‪ ،‬فرصت‌های محدودی را برای رهایی شیراک از‬
‫حلقۀ حفاظتی ایجاد می‌کنند تا وی با فلسطینیان تماس برقرار کرده و مصافحه‬
‫و روبوسی کند‪ .‬اتفاقات بسیار دیگری نیز می‌افتد که بهتر است خودتان ببینید‪،‬‬
‫‪1. Science-Metrix (www.science-metrix.com), 30 Years in Science, Secular‬‬ ‫از جمله وقتی که شیراک پس از رسیدن به ساختمان سنت ـ ان که بخشی از‬
‫‪Movements in Knowledge Creation, February 2010.‬‬ ‫خاک فرانسه در بیت المقدس محسوب می‌شود‪ ،‬دستور اخراج گارد اسرائیلی را‬
‫‪ .2‬برای دیدن برنامه ای مرتبط با این اتفاق دیپلماتیک که از تلویزیون دولتی فرانسه پخش شده است‪ ،‬ر‪.‬ک‪ .‬به ‪:‬‬ ‫می‌دهد و با طعنه تکرار می‌کند ‪« :‬در فرانسه پلیس مسلح نمی‌خواهم»‪...‬‬
‫‪La colère de Chirac à Jérusalem 2\1 : http://www.dailymotion.com/video/‬‬
‫‪x5xjmv_la-colère-de-chirac-à-jérusalem2-1-_news‬‬ ‫هیأت فرانسوی بالفاصله پس از این بازدید‪ ،‬رسم ًا شکایت خود را به مقامات‬
‫‪La colère de Chirac à Jérusalem 2\2 : http://www.dailymotion.com/video/‬‬ ‫اسرائیلی ارایه می‌کند و شیراک تهدید می‌کند که اگر نتانیاهو رسم ًا عذرخواهی‬
‫‪x5wj2g_la-colère-de-chirac-à-jérusalem2-2-_news‬‬
‫برای دیدن بخشی از اعتراض شیراک به زبان انگلیسی‪ ،‬ر‪.‬ک‪ .‬به ‪:‬‬
‫نکند‪ ،‬سفرش را نیمه کاره خواهد گذاشت‪ .‬علی رغم همۀ فشارها‪ ،‬اسرائیلی ها‬
‫‪Chirac : What do you want ?: http://www.youtube.com/watch?v=vsBV9D‬‬ ‫زیر بار عذرخواهی نمی‌روند و کار را با «اعالم تأسف از اتفاقات رخ داده» که بار‬
‫‪makPg&feature=PlayList&p=33C0136C26C2D89E&index=29‬‬ ‫دیپلماتیک متفاوتی دارد‪ ،‬تمام می‌کنند‪ .‬البته تحلیل‌های آن روزها‪ ،‬شیراک را پیروز‬

‫‪5‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫اولویت‪ ،‬با همگرایی است‬

‫به کوشش‪ :‬حمید عابدی‬

‫[دکتر محمدباقر خرمشاد در سال ‪ 1342‬در شهر گنبد کاووس‬

‫متولد شد‪ .‬او دیپلم ریاضی خود را در شهر گنبد گرفت و پس‬
‫از تغییر رشته‪ ،‬تحصیالت عالی خود را در مقطع کارشناسی‬
‫و کارشناسی ارشد علوم سیاسی در دانشگاه امام صادق (ع)‬
‫ادامه داد‪ .‬پس از اعزام به خارج‪ ،‬کارشناسی ارشد دوم خود را‬
‫در رشتۀ علوم سياسي (با گرایش سیاست تطبیقی) از دانشگاه‬
‫لیون ‪ 2‬فرانسه گرفت و همچنین موفق به اخذ درجۀ دکتری‬
‫در علوم سیاسی (با گرایش جامعه‌شناسی سیاسی) از همان‬
‫دانشگاه گردید‪ .‬دکتر خرمشاد که هم‌اکنون معاون آموزش و‬
‫پژوهش وزارت امور خارجه ایران است‪ ،‬سوابق اجرایی دیگری‬
‫از جمله‪ :‬معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم‪ ،‬تحقیقات‬
‫و فناوری‪ ،‬عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی‌‬
‫ی تهران‪ ،‬معاون پژوهشی مرکز اسناد‬ ‫دانشگاه عالمه طباطبای ‌‬
‫انقالب اسالمی‪ ،‬معاون آموزشی دانشکده حقوق و علوم‬
‫سیاسی دانشگاه عالمه طباطبایی‪ ،‬مسئول دفتر مطالعات‬
‫سیاسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسالمی‪ ،‬عضو‬
‫شورای علمی مجالت پژوهشی «علوم سیاسی»‪« ،‬اندیشه‬
‫انقالب اسالمی ایران»‪« ،‬پژوهش حقوق و سیاست»‪« ،‬دانش‬
‫سیاسی»‪« ،‬رهیافت سیاسی و بین‌المللی»‪« ،‬پژوهش و‬
‫مجلس»‪« ،‬نامه دولت اسالمی» و همچنین دبيری جشنواره‬
‫بين المللي فارابي‪ ،‬همایش بین‌المللی مردم‌ساالری دینی و‬
‫جشنواره ملی توسعه اجتماعی و‪ ...‬را در کارنامۀ خود دارد‪ .‬از‬
‫وی ـ‌که مسلّط به زبان‌های فرانسه‪ ،‬انگلیسی‪ ،‬عربی‪ ،‬ترکمنی‬
‫و ترکی استامبولی است‌ـ‪ ،‬آثار و تألیفاتی در قالب کتاب و‬
‫مقاالت علمی نیز به چاپ رسیده است‪].‬‬

‫‪6‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫ـ به نظر شما انجمن‌های اسالمی خارج از‬ ‫با انجمن ایجاد کردند و منجر به ضرب و شتم‬ ‫ـ آقای دکتر خرمشاد! شاید قبل از هر چیز‪،‬‬
‫کشور ـ‌که زیر مجموعۀ اتحادیه انجمن‌های‬ ‫بچه‌های انجمن شد‪ ،‬یک تعدادی از بچه‌های‬ ‫برای خوانندگان این گفتگو جالب باشد که‬
‫اسالمی دانشجویان در اروپا فعالیت می‌کنندـ‪،‬‬ ‫انجمن را از فرانسه اخراج کرد و عم ً‬
‫ال فعالیت‬ ‫بدانند نحوۀ آشنایی شما با اتحادیه انجمن‌های‬
‫چه نقشی می‌توانند در تحوالت داخلی کشور‬ ‫انجمن اسالمی دانشجویان فرانسه متوقف شد تا‬ ‫اسالمی دانشجویان در اروپا چگونه بوده‬
‫و یا تعیین جایگاه سیاسی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬فرهنگی‬ ‫سال ‪ ،1369‬که بنده به همراه ‪ 120‬نفر دیگر‪ ،‬به‬ ‫است؟ آیا قبل از این که به فرانسه بروید‪ ،‬در‬
‫و‪ ...‬ایران در بین کشورهای اروپایی داشته‬ ‫داخل کشور هم عضو انجمن بودید و این که‬
‫عنوان ا ّولین گروه دانشجویان ایرانی بعد از انقالب‪،‬‬
‫باشند؟‬ ‫در فرانسه چه طور با انجمن آشنا شدید و چه‬
‫برای ادامه تحصیل در رشته‌های مختلف به فرانسه‬
‫این مسئله از چند بُعد قابل بررسی است‪ .‬قبل از هر‬ ‫طور شد که وارد اتحادیه شدید؟‬
‫اعزام شدیم و دوباره در آن جا هستۀ ا ّولیۀ انجمن‬ ‫بسم اهلل الرحمن الرحیم‬
‫چیز شاید بهتر باشد به خاستگاه اتحادیه انجمن‌های‬
‫اسالمی فرانسه‪ ،‬با محوریت شهر لیون (شهری که‬ ‫ضمن تشکر از فرصتی که در اختیار بنده قرار دادید‪،‬‬
‫اسالمی دانشجویان در اروپا برگردیم که قبل از‬
‫ما بودیم) راه افتاد که من در یک مقطعی مسئول‬ ‫باید عرض کنم که پاسخ سؤال شما دو قسمت دارد؛‬
‫انقالب‪ ،‬یک تعدادی از دانشجویان ایرانی برای‬
‫فرهنگی لیون بودم و سال بعد مسئول فرهنگی‬ ‫یکی بحث آشنایی با اتحادیه انجمن‌های اسالمی‬
‫ادامۀ تحصیالت به خارج از کشور رفته بودند‪.‬‬
‫فرانسه شدم و سال بعد از آن هم به عنوان مسئول‬ ‫دانشجویان در اروپاست‪ ،‬که خب این اتحادیه‪ ،‬در‬
‫اینها منتقدان سیاست و حکومت در داخل ایران‬
‫فرهنگی اتحادیه انجمن‌های اسالمی دانشجویان‬ ‫روند شکل‌گیری انقالب اسالمی‪ ،‬یک مجموعۀ‬
‫بودند‪ .‬سیاست و حکومتی که متعلق به یک رژیم‬
‫در اروپا انتخاب شدم‪.‬‬ ‫شناخته‌شده و تأثیرگذار بوده است‪ .‬به طوری که‬
‫شاهنشاهی بود که به شدت وابسته به قدرت‌های‬
‫بزرگ غربی و به طور خاص ایاالت متحده امریکا‬ ‫بعد از شکل‌گیری کنفدراسیون دانشجویان ایرانی‬
‫ـ لطفاً کمی در مورد فعالیت‌هایی که به عنوان‬
‫بود‪ .‬اگر این وضعیت توسط دانشجویان و توده‌های‬ ‫در خارج از کشور (خصوص ًا در اروپا) با محوریت‬
‫مسئول فرهنگی انجام می‌دادید‪ ،‬توضیح دهید‪.‬‬
‫مردم در داخل‪ ،‬به راحتی قابل تشخیص بود‪ ،‬در‬ ‫نیروهای طرفدار حضرت امام (ره) و شخص شهید‬
‫شاید عمده فعالیتی که بنده و مجموعۀ دوستان‬
‫خارج از کشور‪ ،‬بیشتر قابل تشخیص و بیشتر آزار‬ ‫بهشتی‪ ،‬اتحادیه انجمن‌های اسالمی دانشجویان‬
‫در بحث فرهنگی در آن سال‌ها (نیمه اول دهۀ‬
‫ال می‌شد فاصلۀ ایران با آن‬ ‫دهنده بود؛ چون کام ً‬ ‫در اروپا شکل گرفت و در خالل انقالب و بعد از‬
‫هفتاد) داشتیم‪ ،‬انتشار سلسله مجالتی با عناوین‬
‫چه باید باشد را دید و همچنین دو مانع عمده به نام‬ ‫آن یکی از تأثیرگذارترین تشکل‌های دانشجویی‬
‫مختلف بود‪ ،‬مثل مجله «همراه»‪« ،‬پویه» و یا‬
‫استبداد ـ‌که در قالب رژیم شاهنشاهی تجلی کرده‬ ‫بوده است‪ ،‬تأثیراتی که شاید االن هم دارد‪ .‬به‬
‫مجلۀ سیاسی «چه خبر» که شامل بریده جراید‬
‫بودـ‪ ،‬و استعماری که از آن حمایت و پشتیبانی‬ ‫طور کلی می‌توانم بگویم که اتحادیه‪ ،‬هم تأثیر‬
‫اخبار بود‪ .‬در واقع تحرکی که در داخل ایران بود‪،‬‬
‫می‌کرد‪ ،‬به خوبی قابل تشخیص بودند‪ .‬کم‌کم‬ ‫فکری بر روند انقالب داشته و هم تولیدکنندۀ‬
‫در آن جا هم وجود داشت و بچه‌های دانشجو (با‬
‫یکسری گروه‌هایی که با این وضعیت مبارزه‬ ‫نیروهای انقالب بوده است‪ .‬به این صورت که‬
‫طیف‌های فکری مختلف)‪ ،‬برای من مقاله می‌دادند‬
‫می‌کردند‪ ،‬شکل گرفت که مهم‌ترین آنها هم در‬ ‫تعداد قابل توجهی از نیروهایی که بعد از انقالب‬
‫و من چاپ می‌کردم و نقد آن مقاله‌ها که می‌رسید‬
‫قالب اتحادیه انجمن‌های اسالمی دانشجویان جمع‬ ‫در جاهای مختلف به کار گمارده شده و مشغول‬
‫را هم دوباره چاپ می‌کردم و به این ترتیب‪ ،‬یک‬
‫شدند‪ .‬این تشکل‪ ،‬شاید بیش و پیش از هر چیزی‪،‬‬ ‫به خدمت شده‌اند‪ ،‬از بچه‌های اتحادیه بوده‌اند‪ .‬لذا‬
‫فضای چالش فکری زنده را داشتیم (خصوص ًا در‬
‫یک پدیدۀ فکری بود برای آن که بتواند شرایطی‬ ‫اتحادیه انجمن‌های اسالمی دانشجویان در اروپا‬
‫زمانی که فرانسه بودم)‪ .‬بعدها که مسئول فرهنگی‬
‫را که ملت ایران در آن زندگی می‌کرد‪ ،‬تحلیل کند‬ ‫و امریکا‪ ،‬در فضای دانشجویی‪ ،‬مجموعه‌ای کام ً‬
‫ال‬
‫اروپا شدم‪ ،‬باز هم انتشار این مجالت را ادامه دادم؛‬
‫و راه حلی برای خروج از این وضع ارائه کند‪.‬‬ ‫شناخته‌شده بود‪ ،‬خصوص ًا در میان دانشجویان ف ّعال‬
‫در واقع تالش می‌کردیم با انتشار این مجالت در‬
‫اتحادیۀ انجمن‌های اسالمی دانشجویان در اروپا‬ ‫و بویژه بین دانشجویانی که امام و انقالب اسالمی‬
‫ی و تحرکی که الزمۀ‬ ‫سطح اروپا‪ ،‬پویایی و شاداب ‌‬
‫در واقع مثل همۀ جریانات اسالمی که در قالب‬ ‫را به عنوان چارچوب و راهنما قبول داشتند و در آن‬
‫فضای انجمن‌های اسالمی است را ایجاد کنیم‪.‬‬
‫جنبش‌های اسالمی در آن زمان در جریان بود ـ‌که‬ ‫چارچوب فعالیت می‌کردند‪.‬‬
‫در فضای لیون هم سلسله کارهای خوبی صورت‬
‫شاید سر سلسله جنبانش هم سید جمال بود و در‬ ‫اما چگونگی شروع فعالیت‌ بنده در انجمن‪ ،‬بر‬
‫گرفت‪ ،‬از جمله یک دعای کمیل ثابتی داشتیم که‬
‫ی به نام حضرت امام خمینی (ره)‬ ‫آن زمان‪ ،‬رهبر ‌‬ ‫می‌گردد به دوران دبیرستان؛ که هم بنیانگذار و‬
‫پنجشنبه‌ها برگزار می‌شد و دعای کمیل بامعنویت و‬
‫از نجف آن را هدایت و حمایت می‌کردـ‪ ،‬مبارزه با‬ ‫پربرکتی هم بود؛ مث ً‬ ‫مسئول انجمن اسالمی دبیرستان بودم و به طور‬
‫ال از یک مقطعی به بعد تصمیم‬
‫استبداد و استعمار را با پشتوانۀ دینی م ّد نظر قرار‬ ‫همزمان‪ ،‬مسئولیت اتحادیۀ انجمن‌های اسالمی‬
‫گرفتیم که هر فردی بیاید و کاری را که در دورۀ‬
‫داده بود‪ .‬در نتیجه این فعالیت‌ها به دانشجویانی‬ ‫دانش‌آموزان شهر خودمان را هم بر عهده داشتم‬
‫دکتری انجام می‌دهد‪ ،‬برای بقیه ارائه بکند‪ .‬با این‬
‫که در اتحادیه بودند‪ ،‬نوعی بصیرت مبتنی بر دین‬ ‫و در کنار اینها به نوعی مسئول فرهنگی هم بودم‬
‫که رشته‌ها بسیار متفاوت بود (از سرامیک و مکانیک‬
‫اسالم می‌داد که بتوانند با تکیه بر آن‪ ،‬وضع موجود‬ ‫گرفته تا مث ً‬ ‫که کارهایی مثل انتشار مجله و نشریه و‪ ...‬را‬
‫ال حقوق و علوم سیاسی و‪ ،)...‬ولی همه‪،‬‬
‫را تحلیل کنند و برای آن راه حلی ارائه دهند‪.‬‬ ‫انجام می‌دادیم‪ .‬خصوص ًا در شهر ما که گروه‌های‬
‫مشارکت می‌کردند و نقطه‌نظراتشان را دربارۀ آن‬
‫اعضای اتحادیه در واقع با این فضا پیش آمدند و‬ ‫مختلف سیاسی خیلی زود خیمه زدند و یک رقابت‬
‫موضوع ارائه می‌کردند و برای من جالب بود که این‬
‫فرقشان با مارکسیست‌ها در این بود که آنها وضع‬ ‫تنگاتنگ بین گروه‌های مارکسیستی‪ ،‬لیبرال و‬
‫نقطه‌نظرات‪ ،‬در اکثریت موارد‪ ،‬برای آن فردی که‬
‫موجود را با رویکرد مارکسیستی تبیین و ترسیم‬ ‫گرو‌های طرفدار انقالب اسالمی در جریان بود و‬
‫مطالب را ارائه می‌کرد‪ ،‬بسیار جالب توجه بود؛ چه‬
‫می‌کردند و یا همین طور لیبرال‌ها که در چارچوب‬ ‫بسا مث ً‬ ‫تمام اینها باعث ایجاد یک فضای زنده و پر چالش‬
‫ال یک فرد علوم سیاسی در مورد سرامیک‪،‬‬
‫فکری خودشان این کار را انجام می‌دادند‪ .‬لذا وقتی‬ ‫دائمی شده بود‪.‬‬
‫نقطه‌نظرات جالبی ارائه می‌کرد و این‪ ،‬فضای زندۀ‬
‫صحبت از تأثیرگذاری اتحادیه می‌کنیم‪ ،‬باید به این‬ ‫خوبی را با خودش به همراه داشت‪ .‬البته فعالیت‌های‬
‫گونه موارد هم توجه کنیم که در اتحادیه در جریان‬ ‫تفریحی و فرهنگی‪ ،‬مثل مسافرت‌های دسته‌جمعی‬
‫ـ چه طور شد که وارد اتحادیه انجمن‌های‬
‫بوده و هست‪ .‬این جاست که معتقدیم دانشجوی‬ ‫اسالمی دانشجویان در اروپا شدید؟‬
‫یا مسابقات ورزشی و یا فعالیت‌هایی که خانواده‌ها را‬ ‫دولت فرانسه بعد از درگیری‌هایی که منافقین‬
‫درون اتحادیه‪ ،‬قدرت و بصیرت ارائۀ تحلیل و نشان‬ ‫دور هم جمع می‌کرد را هم انجام می‌دادیم‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫‌رسید و یا حتی بچه‌هایی که مارکسیست بودند‪،‬‬ ‫می‌کنند) دارند‪ ،‬باعث می‌شود که حداقل اساتید و‬ ‫دادن راه را دارد و چون وقتی بر می‌گردد‪ ،‬دارای‬
‫به تدریج آن شور و حرارت خودشان را از دست‬ ‫دانشجویانی که با این بچه‌ها در ارتباطند‪ ،‬تصویری‬ ‫سواد و تحصیالت عالی خوب در رشتۀ تخصصی‬
‫‌دادند و قدرت یارگیری نداشتند‪ ،‬علی الخصوص‬ ‫روشن‌تر از آنچه در ایران هست‪ ،‬داشته باشند‪ .‬در‬ ‫خودش هم است‪ ،‬به یک فرد متخصصی تبدیل‬
‫بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی که جایگاه‬ ‫این مورد‪ ،‬خصوص ًا برنامه‌هایی مثل میزگردها و‬ ‫می‌شود که حداقل مسئولیت مدیر گروه یا مسئول‬
‫خودشان را در بیرون از ایران از دست دادند‪ .‬با‬ ‫جلسات و همایش‌هایی که برگزار می‌شود‪ ،‬می‌تواند‬ ‫دانشکده و یا رئیس دانشگاه را بر عهده خواهد‬
‫توجه به این شرایط‪ ،‬بچه‌های اتحادیۀ انجمن‌های‬ ‫این فضای روشنگرانه را بیشتر در اروپا ایجاد کند‪.‬‬ ‫گرفت و یا بعدها مسئولیت‌های دیگری مثل ده‌ها‬
‫اسالمی در اروپا جایگاه خیلی خوبی را در میان‬ ‫معاون وزیری که در همین سال‌های دولت نهم و‬
‫خصوص ًا دانشجویانی که مثل آنها از کشورهای‬ ‫دهم از بچه‌های اتحادیه بودند‪ ،‬را خواهد پذیرفت‪ .‬ـ شما به دیگر تشکل‌هایی که در اروپا فعالیت‬
‫مختلف آمده‌اند و در غرب تحصیل می‌کنند‪،‬‬ ‫بنابراین چنین فردی‪ ،‬بایستی دورنما و دید وسیعی داشتند (مثل مارکسیست‌ها و لیبرال‌ها)‪ ،‬اشاره‬
‫دارند‪ ،‬چرا که آنها می‌خواهند از دانشجویان ایران‪،‬‬ ‫داشته باشد و الزمه‌اش هم فعالیت و دغدغه‌ای کردید و تفاوت بچه‌های اتحادیه را با آنها‬
‫آخرین تحلیل‌ها و دستاوردهای فکری را که بتواند‬ ‫مضاعف بر فعالیت و دغدغه درسی است که باید در تکیه به دین و بر اساس معنویت پیش‬
‫رفتن‪ ،‬دانستید‪ .‬حاال واقعاً جایگاه انجمن‌های‬
‫آزادی‌بخش و رهایی‌بخش باشد و وضعیت موجود‬ ‫در او وجود داشته باشد که خوشبختانه این امر در‬
‫اسالمی و اتحادیه‪ ،‬بین دیگر تشکل‌های‬
‫جهان و بایدها و نبایدها و چه باید کردها را تحلیل‬ ‫اتحادیه وجود دارد‪ .‬همین جلسات هفتگی و ماهانه فعال چه طور بود؟ منظورم این است که آیا‬
‫کند‪ ،‬بگیرند و این در ارتباطات دوجانبه‌ای که‬ ‫و نشست‌ها و‪ ...‬باعث ارتقای سطح آگاهی و قدرت اتحادیه انجمن‌های اسالمی دانشجویان در‬
‫بچه‌های انجمن‌های اسالمی در اروپا با دیگران‬ ‫تحلیل و بصیرت بچه‌ها می‌شود و بچه‌های اتحادیه اروپا به عنوان یک تشکل دانشجویی ایرانی‬
‫برقرار می‌کنند‪ ،‬به وضوح دیده می‌شود‪ .‬یعنی نوع ًا‬ ‫می‌توانند این بینش را با حوزه‌های تخصصی و در بین دیگر تشکل‌های فعال آن زمان‪ ،‬کام ً‬
‫ال‬
‫این تیپ دانشجویانی که دغدغۀ جامعۀ خودشان‬ ‫علمی خود ترکیب کنند و در قالب مدیریت‪ ،‬در شناخته شده بود؟ و اگر جواب مثبت است‪،‬‬
‫را دارند و به تعبیری روشنفکر جامعۀ خودشان‬ ‫کشور پیاده کنند تا کشور به سمت وعده‌های میزان تأثیرگذاری و نفوذ آن در بحث‌های آن‬
‫هستند (مثل دانشجویان پاکستان و هند در بریتانیا‪،‬‬ ‫انقالب اسالمی ـ‌که یکی از وعده‌هایش غلبه بر روزهای اروپا تا چه حد بود؟‬
‫و دانشجویان الجزایری و تونسی و مراکشی در‬ ‫عقب‌ماندگی مزمن چند ده ساله و بلکه چند صد اتحادیه انجمن‌های اسالمی دانشجویان در اروپا‪،‬‬
‫فرانسه و همین طور دانشجویان کشورهای‬ ‫سالۀ کشور بوده است‌ـ‪ ،‬سوق داده شود و این جز در فضای قبل از انقالب‪ ،‬یک وزنۀ تأثیرگذار‬
‫مختلف)‪ ،‬لیدری و پیش‌قراولی و پیشگامی را در‬ ‫با تخصص‪ ،‬تعهد‪ ،‬تحلیل و بصیرت امکان ندارد و بود‪ ،‬آن قدر تأثیرگذار که در ریزش‌ها رویش‌ها‪،‬‬
‫بچه‌های انجمن جستجو می‌کنند و می‌خواهند از‬ ‫یکی از چیزهایی که اتحادیه به اعضایش می‌دهد‪ ،‬بیشتر شاهد ریزش در گروه‌های رقیب و رویش‬
‫آنها جدیدترین تحلیل‌ها و جدیدترین رویکردها را‬ ‫در فضای انجمن‌های اسالمی بودیم که بعد هم‬ ‫همین است‪.‬‬
‫بگیرند‪.‬‬ ‫در بُعد خارجی‪ ،‬متأسفانه امروزه وضعیت طوری منجر به انقالب اسالمی‌شد و این شرایط در ایران‬
‫است که قدرت‌های بزرگ‪ ،‬در جهان هژمون هم وجود داشت‪ .‬به هر حال‪ ،‬تفکر اسالم‌گرایانۀ‬
‫ـ یعنی منظور شما این است که در حال‬ ‫هستند و تصویری که از هر چیزی ارائه می‌کنند‪ ،‬حضرت امام (ره) آن قدر از پویایی و دینامیک الزم‬
‫حاضر اتحادیه انجمن‌های اسالمی‪ ،‬لیدری‬ ‫همان تصویر در ذهن‌ها می‌ماند و این جای تأسف برخوردار بود که می‌توانستیم شاهد ریزش‌ها در‬
‫تشکل‌های دانشجویی ایرانی در اروپا را‬ ‫دارد‪ ،‬یعنی در عصر ارتباطات که شدت و کثرت گروه‌های رقیب و رویش‌ها در گروه تفکر دینی و‬
‫به دست گرفته است و گرو‌های دیگر‪ ،‬زیاد‬ ‫اطالعات دارد انسان را خفه می‌کند‪ ،‬شما نمی‌توانید اسالمی باشیم‪ .‬به طور کلی‪ ،‬این خصلت در مورد‬
‫مطرح نیستند؟‬ ‫مطمئن شوید که تصویری که از ایکس در ذهن تمام انقالب‌ها وجود دارد‪ ،‬به این صورت که زمانی‬
‫نوع ًا این طوری است‪ ،‬یعنی گروه‌های دیگری‬ ‫شماست‪ ،‬واقع ًا همان چیزی است که ایکس هست مبارزات با نظام مستقر‪ ،‬شکل انقالب به خودش‬
‫نبوده‌اند‪ ،‬مگر این که غرب بخواهد در جریان بعد از‬ ‫یا نه! و این وضعیت وقتی خودش را بیشتر به شما می‌گیرد که یک ایدئولوژی از میان ایدئولوژی‌هایی‬
‫انتخابات اخیر به نوعی گرو‌های رقیب را احیا کند‪.‬‬ ‫ال که با آن مبارزه می‌کنند‪ ،‬بتواند هژمون بشود (یعنی‬‫نشان می‌دهد که از ایران خارج می‌شوید‪ ،‬مث ً‬
‫به طوری که در حال حاضر حتی پلیس کشورهای‬ ‫وقتی به عنوان یک دانشجوی ایرانی مسلمان در یک چتر بزرگی را باز کند و بقیه‪ ،‬زیر آن معنا پیدا‬
‫غربی‪ ،‬فضای خوبی را در اختیار گروه‌های رقیب‬ ‫ال انقالبی شکل‬ ‫کالس زبان نشسته‌اید و صحبت از جنگل می‌شود‪ ،‬کنند) و در غیر این صورت اص ً‬
‫جمهوری اسالمی ایران قرار داده است و نقطۀ‬ ‫به شما بگویند که مگر در ایران جنگل هم هست‪ ،‬نمی‌گیرد‪ .‬تفکر اسالمی و به تعبیر بعضی‌ها تفکر‬
‫مقابلش را با محدودیت‌هایی مواجه کرده ‌است‌‪.‬‬ ‫یا وقتی صحبت از کوه و برف و اسکی می‌شود‪ ،‬اسالم سیاسی امام (ره) هم این حاالت را پیدا کرده‬
‫ولی تا قبل از این‪ ،‬چیزی که در دانشگاه‌ها ملموس‬ ‫بگویند که مگر ایران کوه هم دارد و مگر در ایران بود و اگر شما می‌بینید که این فضا در داخل ایران‬
‫و مشهود بود‪ ،‬همین بود که عرض کردم‪ ،‬هر‬ ‫ال بگویند مگر در ایران وجود داشته است‪ ،‬مسلم ًا در بیرون هم بوده است‬ ‫برف هم می‌بارد و یا مث ً‬
‫چند که این موضوع‪ ،‬همیشه به صورت یکدست‬ ‫آپارتمان و بزرگراه هم وجود دارد و امثال اینها؛ و هنوز هم وجود دارد و خودش را در انجمن‌های‬
‫و فزاینده نبوده و به دلیل کم و زیاد شدن تعداد‬ ‫بیشتر شما را آزار می‌دهد‪ .‬یعنی شما بایستی اسالمی بروز می‌دهد‪ .‬هر چند که گروه‌های رقیب‬
‫دانشجویان ایرانی در این کشورها‪ ،‬فراز و فرودهایی‬ ‫بدیهیات را هم توضیح بدهید و بعد هم معلوم (خصوص ًا منافقین) تالش می‌کردند ـ‌که با تفکر‬
‫وجود داشته است‪ ،‬ولی روند و فضای کلی حاکم آن‬ ‫نیست که بپذیرند یا نه! این جاست که بچه‌های التقاطی که مطرح می‌کردندـ‪ ،‬این مسئله را به‬
‫چیزی بوده است که خدمتتان عرض کردم‪.‬‬ ‫اتحادیه‪ ،‬یک نقش و رسالت دیگری پیدا می‌کنند‪ .‬چالش بکشند‪ ،‬علی الخصوص که کشورهای‬
‫ال همین درخشندگی‌ای که در علم دارند‪ ،‬میزبان هم از منافقین حمایت می‌کردند و پلیسش‬ ‫مث ً‬
‫ـ در مورد این فراز و فرودها‪ ،‬به هر حال اگر‬ ‫نشان می‌دهد این امر‪ ،‬یک پشتوانه‌ای در داخل بچ ‌ه مسلمان‌ها را تحت فشار شدید در آن روزگار‬
‫ما یک ظرفیت بالقوه‌ای را برای اتحادیه و‬
‫کشورشان داشته است که این سطح علمی را در قرار می‌داد‪ ،‬البته بعدها به دلیل خیانتی که منافقین‬
‫انجمن‌ها در نظر بگیریم‪ ،‬یک مقدار زیادی‬
‫از این ظرفیت‌ها در جریان پیروزی انقالب‬ ‫آنها ایجاد کرده است و عالوه بر این‪ ،‬مناعت طبع در بحث عراق علیه ایران کردند و کنار صدام‬
‫به صورت بالفعل درآمده است یعنی شاید‬ ‫و آقامنشی و بزرگواری که نوع ًا بچه‌های ایرانی ‌ایستادند‪ ،‬از چشم هر انسان عاقل مسلمان و حتی‬
‫بتوانیم بگوییم که فعالیت‌ اتحادیه در آن زمان‬ ‫(خصوص ًا بچه‌هایی که در فضای اتحادیه فعالیت غیرمسلمانی ‌افتادند و فعالیت‌هایشان به صفر‬

‫‪8‬‬

‫از آن محیط کنده می‌شود و در یک چنین غربتی‬
‫قرار می‌گیرد‪ .‬در این جاست که نیاز به فعالیت‌های‬
‫فرهنگی‌ای که بتواند دانشجویان و خانواده‌هایشان‬
‫را حفظ کند و محیطی را برایشان فراهم کند تا‬
‫با آرامش بیشتری و در فضای فرهنگی خودشان‬
‫درسشان را ادامه دهند‪ ،‬به شدت احساس می‌شود‬
‫و اتحادیه انجمن‌های اسالمی می‌تواند در ایجاد‬
‫چنین فضایی نقش مؤثری ایفا کند‪.‬‬
‫حوزۀ بعد در مورد حوادثی است که در ماه‌های بعد‬
‫از انتخابات پیش آمد‪ .‬صرف نظر از بخشی که درون‬
‫اجتماع ایران بود و قابلیت تحلیل در چارچوب‌های‬
‫جامعه‌شناسی سیاسی ایران را دارد‪ ،‬در قسمتی که‬
‫ناگهان قدرت‌های بیرونی به سرعت ظاهر شدند‬
‫و سرویس‌های اطالعاتی خارجی‪ ،‬فوق العاده در‬
‫تهران فعال شدند و نوع فعالیتشان هم نشان می‌داد‬
‫که فی البداهه نیست و یک سری زمینه‌سازی‌های‬
‫چند ماهه و چند ساله الزم بوده تا این کار را انجام‬
‫بدهند؛ این شرایط ایجاب می‌کند که اتحادیه برگردد‬
‫و باز یک زمینۀ روشنگرانه‪ ،‬با هدف آگاه‌سازی و‬
‫آگاهی‌بخشی‪ ،‬تحلیل و تولید بصیرت فراهم کند‪،‬‬
‫به طوری که هم خود بچه‌های اتحادیه این قدرت‬
‫تحلیل و آگاهی را پیدا بکنند و هم بتوانند مثل قبل‬
‫و اوایل انقالب این تحلیل را به دوستداران انقالب‬
‫اسالمی ـ‌که در میان دانشجویان کشورهای دیگر‬
‫ال کم نیستندـ‪ ،‬هم منتقل کنند‪ .‬و این‬ ‫در اروپا اص ً‬
‫را هم بدانند که آنها خیلی زود می‌توانند بفهمند که‬
‫دخالت قدرت‌های خارجی به چه معناست؛ چون‬
‫این بصیرت را دارند که اگر غرب ناگهان در یک‬
‫طرف بایستد‪ ،‬قطع ًا باید از طرف مقابلش حمایت‬
‫‪9‬‬
‫پویش بصیرت‬
‫در واقع سرعت و شتاب توسعه و پیشرفت را بیشتر‬ ‫چه از نظر ک ّمی و چه از نظر کیفی به اوج‬
‫کرده‌ایم و وقتی اینها فراهم شد‪ ،‬می‌توانیم توسعه‬ ‫خودش رسیده بوده است‪ .‬اما قطعاً مجموعۀ‬
‫در حوزه‌های دیگر را هم داشته باشیم‪ .‬یا این که‬ ‫انجمن‌های اسالمی دانشجویان در اروپا‪،‬‬
‫ال بیاییم در نانو و بیو و‪ ...‬سرمایه گذاری کنیم‬ ‫مث ً‬ ‫قابلیت‌های کشف نشده و بالقوه‌ای هم دارند‬
‫و بچه‌های مستعدی که زیاد هم هستند‪ ،‬بیایند و‬ ‫که هنوز به صورت بالفعل در نیامده است و‬
‫می‌توانند شکوفا شوند‪ ،‬فکر می‌کنید چه قدر‬
‫جمهوری اسالمی را بکشند تا مرزهای دانش روز‪،‬‬
‫از ظرفیت‌هایی که در انجمن‌ها و اتحادیه بوده‬
‫همان طور که تا امروز هم کشیده‌اند‪ .‬همۀ اینها‬ ‫است تا به حال شکوفا شده و چه ظرفیت‌هایی‬
‫نشان می‌دهد که ما فقط یک راه داریم و آن هم‬ ‫باقی مانده است که می‌تواند مورد استفاده‬
‫بحث علم است و به همین جهت صحبت از این‬ ‫قرار بگیرد؟‬
‫بود که بچه‌های ما در اتحادیۀ اروپا باید کمک کنند‬ ‫قطع ًا ظرفیت‌هایی که به منصۀ ظهور نرسیده است‪،‬‬
‫که جدیدترین یافته‌های علمی در رشتۀ خودشان و‬ ‫فراوان است‪ ،‬ولی مقاطع زمانی مختلف‪ ،‬طبیعت ًا‬
‫بلکه رشته‌های مجاور را کسب و معرفی کنند و‬ ‫ال در زمانی که‬‫اولویت‌ها را هم متفاوت می‌کند‪ .‬مث ً‬
‫کمک کنند که این رشته‌ها در داخل کشور هم‬ ‫ما مشغول به تحصیل بودیم‪ ،‬آمدیم یک بازبینی‬
‫بتواند نضج پیدا کند و پا بگیرد‪ .‬به همین دلیل‪ ،‬ما‬ ‫در فعالیت‌های اتحادیه انجام دادیم که االن چه‬
‫انجمن‌های علمی را در بستر اتحادیه راه انداختیم و‬ ‫نوع فعالیت‌هایی را می‌توانیم داشته باشیم که نیاز‬
‫نشست‌های علمی را ـ‌که نشست‌های فوق العاده‌ای‬ ‫ما و نیاز جامعۀ ماست و به این نتیجه رسیدیم‬
‫بودـ‪ ،‬ارائه می‌کردیم‪ .‬در دوره‌ای هم که بنده معاون‬ ‫که فعالیت علمی است‪ .‬من فکر می‌کنم که این‬
‫فرهنگی وزارت علوم بودم‪ ،‬تالش کردیم که بین‬ ‫بحث هنوز هم وجود دارد‪ ،‬به این منظور که برای‬
‫این انجمن‌های علمی و انجمن‌های علمی داخل‬ ‫غلبه بر عقب‌ماندگی مزمن چند صد سالۀ کشور‬
‫کشور‪ ،‬ارتباط برقرار کنیم و زمینۀ پویایی بیشتر آنها‬ ‫(از راه‌های روستایی‪ ،‬برق رسانی‪ ،‬سواد‪ ،‬بهداشت‬
‫را فراهم آوریم‪ .‬این همان ظرفیت دست‌نخورده‬ ‫ال نانو و موشک و فضاپیما و‪،)...‬‬ ‫و‪ ...‬گرفته تا مث ً‬
‫یا کمتر مورد توجه قرار گرفته‌ای است که شروع‬ ‫به جرأت می‌توان گفت که فقط و فقط یک راه‬
‫شده و بحمداهلل تداوم دارد و بیشتر از این قابلیت‬ ‫وجود دارد و آن هم بحث علم و توفیقات علمی‬
‫شکوفایی دارد‪.‬‬ ‫است‪ .‬برای مثال شما فرض کنید در یک جامعه‌ای‬
‫بحث مهم دیگر حفظ هویت فرهنگی در آن‬ ‫که اکثریتش روستایی هستند و روستاهای فوق‬
‫جاست‪ .‬به هر حال‪ ،‬بچه‌هایی که به آن جا می‌روند‪،‬‬ ‫العاده زیاد و پراکنده دارد‪ ،‬شما بخواهید راه‌ها و‬
‫غالب ًا بچه‌های درسخوانی هستند که بسیار وابسته‬ ‫بهداشت و آب آشامیدنی و برق و گازش را تأمین‬
‫به خانواده و شدیداً مشغول به درس هستند‪ .‬حاال‬ ‫کنید‪ ،‬خود اینها نیاز به علم و تخصص دارد و اگر‬
‫شما چنین دانشجویی را در نظر بگیرید که ناگهان‬ ‫همۀ اینها را بتوانیم با علم و تخصص پیش ببریم‪،‬‬

‫دهانشان و بعد اینها ذهنشان باز شود و قدرت تحلیل‬
‫پیدا کنند و بفهمند که داخل و خارج چه خبر است‪.‬‬
‫ال این طور نیست‪ .‬باز هم تأکید می‌کنم که‬ ‫نه! اص ً‬
‫بچه‌های انجمن باید سیاسی باشند‪ ،‬ولی سیاسی به‬
‫مفهومی که عرض کردم‪ ،‬تا بتوانند در آن فضایی که‬
‫به شدت (حتی در بدیهیات اجتماعی و فرهنگی) به‬
‫همدیگر نیاز دارند‪ ،‬با یک بینش وسیع‪ ،‬زمینه‌های‬
‫مشترک را وسیله‌ای برای همگرایی خود قرار دهند‪.‬‬
‫ال زمانی که می‌بینند در آن جا به ناحق در فضای‬ ‫مث ً‬
‫هسته‌ای‪ ،‬فشار فوق العاده‌ای بر جمهوری اسالمی‬
‫ایران است‪ ،‬لزومی ندارد بر روی این مسئله بحث‬
‫کنند که حاال سیاست هسته‌ای ایران «الف» باشد یا‬
‫«ب» یا «ج»‪ ،‬اینها را می‌توانند در درون خودشان‬
‫حل کنند‪ ،‬ولی آن چه در بیرون و در مقابل دیگری‬
‫نمود پیدا می‌کند‪ ،‬این است که فناوری هسته‌ای‬
‫حق مسلم ایران است‪ .‬به هر حال وقتی جمهوری‬
‫اسالمی ایران اعالم می‌کند که نمی‌خواهم سالح‬
‫هسته‌ای داشته باشم و تا این حد هم اعتمادسازی‬
‫می‌کند‪ ،‬خب این حقی است که هر ایرانی با هر‬
‫گرایشی باید از آن دفاع کند و کمک کند که از لحاظ‬
‫علمی بتواند پیش برود‪ ،‬چرا که به هر حال منافع دراز‬
‫مدت ایران را در آینده تأمین خواهد کرد‪.‬‬
‫در داخل کشور باشند‪ ،‬در چهار گروه سیاسی مختلف‬
‫ـ و فعالیت فرهنگی؟‬
‫آنچه را به عنوان رسالت فرهنگی اتحادیه می‌نامیم‪،‬‬
‫این است که در کنار پرهیز از سیاست واگرایانه‪،‬‬
‫بایستی یکسری فعالیت‌های ایجابی اتفاق بیفتد که‬
‫در آنها‪ ،‬فرهنگ محور اصلی را تشکیل می‌دهد‪،‬‬
‫ال‬
‫چون یکی از اشتراکاتی که ناخودآگاه دورترین‬
‫ایرانیان را در خارج از کشور به هم نزدیک می‌کند‪،‬‬
‫بحث هویت فرهنگی و ایرانی بودن است‪ .‬در مورد‬
‫گرایشات دینی و مذهبی‪ ،‬ممکن است گرایشات‬
‫دینی گروهی غلیظ‌تر و گروه دیگری رقیق‌تر باشد‪،‬‬
‫ولی در خصوص فضای فرهنگی‪ ،‬شک و شبهۀ‬
‫بسیار کمتری وجود دارد و نقطۀ اشتراکات فوق‬
‫العاده‌ای را برای افراد فراهم می‌کند‪ .‬به همین‬
‫جهت هر عقل سلیمی حکم می‌کند که برای این‬
‫که بتوان این سیاست همگرایانه را تأمین و تضمین‬
‫کرد‪ ،‬کار فرهنگی را در درجۀ اول قرار دهد‪ .‬مث ً‬
‫ال در‬
‫چهار سالی که بنده در وزارت علوم‪ ،‬معاون فرهنگی‬
‫و اجتماعی بودم‪ ،‬برای ا ّولین بار ـ‌با توجه به شناختی‬
‫که از فضای فرهنگی بچه‌های انجمن اسالمی و‬
‫دانشجویانمان در خارج از کشور داشتم‌ـ‪ ،‬چند کار‬
‫فرهنگی را در دستور کار قرار دادیم‪ .‬مثال یک سری‬
‫بسته‌های فرهنگی را در عید نوروز و ماه مبارک‬
‫ال ملّی و دیگری‬ ‫رمضان فرستادیم که یکی‪ ،‬کام ً‬
‫ال ملّی ـ دینی‪ .‬یا بحث‬ ‫ال دینی بود و هر دو کام ً‬
‫کام ً‬
‫دیگر‪ ،‬کمک به تشکیل اردوهای فرهنگی (حداقل‬
‫دوبار در سال) برای هر کشور بود‪ .‬به این صورت‬
‫که دانشجویانی که در کشورهای مختلف پراکنده‬
‫بودند‪ ،‬بتوانند هر سال‪ ،‬یک جایی را اجاره بکنند و با‬
‫پویش بصیرت‬
‫هر حال ماهیت انجمن‌ اسالمی در خارج از کشور‪،‬‬ ‫کرد‪ ،‬چرا که غرب به مفهوم کاپیتالیسم‪ ،‬لیبرالیسم‬
‫یک مقداری با انجمن اسالمی داخل کشور متفاوت‬ ‫و امپریالیسم‪ ،‬هیچ گاه جایی نمی‌ایستند که سود و‬
‫ال انجمن اسالمی در دانشگاه تهران را در‬ ‫است‪ .‬مث ً‬ ‫منافع خودش در آن جا نباشد و به همین جهت‪،‬‬
‫نظر بگیرید که دانشگاهی است با چند ده هزار‬ ‫این تحلیل بالفاصله و به صورت اتوماتیک در ذهن‬
‫دانشجو و یک مجموعۀ ساختمانی مشخص و‬ ‫آنها به وجود می‌آید‪ ،‬ولی به نظر من عمق‌بخشی به‬
‫منسجمی که در یک جای شهر است و به هر حال‬ ‫آن و دادن مواد ا ّولیه و ایجاد آگاهی و بصیرت یکی‬
‫دانشجوها هفته‌ای پنج روز همدیگر را می‌بینند و‬ ‫دیگر از کارهایی است که اتحادیه در این شرایط‬
‫در کنار آن هم می‌توانند قرار بگذارند که مثال کوه‬ ‫حساس‪ ،‬الزم است که انجام دهد‪.‬‬
‫بروند و یا فعالیت‌های جانبی دیگری داشته باشند‪،‬‬
‫در حالی که وضعیت دانشجویان خارج از کشور‬ ‫ـ اگر دکتر محمدباقر خرمشاد با تجربه و دانش‬
‫(حتی در کشوری مثل فرانسه) این طور نیست؛‬ ‫چند ساله‌ای که به عنوان مسئول فرهنگی در‬
‫چرا که مجموع ًا صد یا دویست نفر و حداکثر هزار‬ ‫اتحادیه و همچنین معاون فرهنگی و اجتماعی‬
‫نفر بیشتر نمی‌شوند‪ ،‬عالوه بر این که همین تعداد‬ ‫وزارت علوم و‪ ...‬کسب کرده‌است‪ ،‬امروز دبیر‬
‫اتحادیه می‌شد‪ ،‬چه اولویت‌هایی را برای‬
‫کم هم در شهر‌های مختلف پراکنده‌اند‪ ،‬به صورتی‬
‫پیشبرد اهداف انجمن در نظر می‌گرفت؟‬
‫که در یک شهر‪ ،‬یک یا دو نفر و حداکثر بیست‬
‫من اولویت و استراتژی اصلی اتحادیه را بر‬
‫نفر هستند و دیگر بیشتر از این نیست (هر چند‬
‫همگرایی می‌گذاشتم‪ .‬اتحادیه انجمن‌های اسالمی‬
‫در مقاطعی‪ ،‬در بعضی از شهرها مثل منچستر و‪...‬‬
‫دانشجویان در اروپا همیشه این طور بوده است که‬
‫تعداد بچه‌ها به شصت تا هفتاد نفر هم می‌رسید)‪.‬‬
‫آرا و افکار مختلف در درونش حضور داشته‪ ،‬ولی در‬
‫به دلیل همین تفاوت‌هاست که می‌گویم ماهیت‬
‫عین حال‪ ،‬این سنت را هم داشته است که آن چه‬
‫فعالیت انجمن اسالمی در خارج با داخل کشور‬
‫از درونش بیرون می‌آمده‪ ،‬منافع جمهوری اسالمی‬
‫متفاوت است‪ .‬شما فرض کنید که ما چهار عضو را‬
‫ایران و حمایت از اصل و کیان نظام جمهوری‬
‫به صورت نمادین داشته باشیم که اگر این چهار نفر‬
‫اسالمی ایران و دفاع از آرمان‌ها و ارزش‌های‬
‫انقالب اسالمی ایران را تأمین می‌کرده است‪ .‬در‬
‫یارگیری می‌شوند‪ ،‬ولی تا وقتی آن جا هستند‪ ،‬هر‬
‫واقع‪ ،‬علیرغم همۀ رنگ‌های مختلفی که چه بسا‬
‫چند که باید سیاسی باشند‪ ،‬ولی نه سیاسی مثل‬
‫در درون اتحادیه وجود داشته و دارد و با توجه به‬
‫آن زمانی که در داخل هستند (به طوری که هر‬
‫اتفاقاتی که اخیراً افتاده است‪ ،‬من تالش می‌کردم‬
‫کدام بخواهد رنگ خودش را تحمیل کند یا پر‬
‫فضای همگرایی را در بین بچه‌ها تقویت کنم تا با‬
‫رنگ‌تر جلوه دهد)‪ ،‬چون اگر این طور باشد‪ ،‬مث ً‬
‫هم و با کمک هم‪ ،‬به این آگاهی و بصیرت برسیم‬
‫در یک شهری که چهار نفر هستند و این چهار‬
‫که پیروزی ما در مرزهای منافع ملی ایستادن و از‬
‫نفر اگر بخواهند به این شکل در قالب انجمن‬
‫منافع ملی و کیان جمهوری اسالمی دفاع کردن و‬
‫اسالمی فعالیت کنند‪ ،‬دیگر فعالیتی وجود نخواهد‬
‫خنثی کردن فضای آلوده‌ای است که رسانه‌های‬
‫داشت‪ .‬در واقع بچه‌های انجمن‌های اسالمی در‬
‫غربی تالش می‌کنند القا کنند‪ .‬این راه هر چند‬
‫آن جا (با همۀ طیف‌ها و رنگ‌هایی که وجود دارد)‪،‬‬
‫ممکن است یک مقدار طوالنی باشد‪ ،‬ولی وقتی‬
‫بچه‌های جمهوری اسالمی ایران هستند؛ در نتیجه‬
‫به نتیجه می‌رسد‪ ،‬بسیار شیرین و مستحکم است‪.‬‬
‫فعالیت سیاسی هم می‌کنند‪ ،‬در عین حالی که‬
‫ال هم عرض کردم‪،‬‬ ‫در کنار اینها همان طور که قب ً‬
‫بر اشتراکاتشان هم تأکید می‌کنند و افتراقاتشان‬
‫بحث اولویت علمی را یک بحث جدی قرار می‌دادم‬
‫را همگرایانه مدیریت می‌کنند‪ .‬در نتیجه انجمن‬
‫و همچنین برنامه‌ریزی برای خانواده‌ها را در اولویت‬
‫اسالمی سیاسی است‪ ،‬ولی سیاسی خارج از سیاست‬
‫قرار می‌دادم‪.‬‬
‫به آن مفهومی که در داخل رواج دارد‪.‬‬
‫اساس ًا اگر انجمن اسالمی سیاسی نباشد‪ ،‬دیگر آن‬ ‫ـ آقای دکتر! نظر شما در مورد فعالیت‬
‫آگاهی و بصیرت را ندارد‪ .‬به هر حال‪ ،‬آن کسی که‬ ‫سیاسی انجمن‌ها و اتحادیه چیست؟ به نظر‬
‫بر می‌گردد و می‌خواهد مدیر شود‪ ،‬باید بداند که در‬ ‫شما اتحادیه انجمن‌های اسالمی دانشجویان‬
‫چه دنیایی زندگی می‌کند‪ ،‬جبهه‌بندی‌های این دنیا‬ ‫در اروپا تا چه حد مجاز است که در مباحث‬
‫چگونه است‪ ،‬چه کسی کجا ایستاده‪ ،‬ورای حرف‌های‬ ‫سیاسی حضور پیدا کند؟ اصوالً آیا رسالت‬
‫هر کس‪ ،‬چه چیزی وجود دارد‪ .‬پس بچه‌های اتحادیه‬ ‫انجمن‌ها را سیاسی می‌بینید یا فرهنگی؟‬
‫قطع ًا بایستی سیاسی باشند تا بتوانند از ساده‌لوحی و‬ ‫ال انجمن اسالمی نمی‌تواند سیاسی‬ ‫ببینید! اص ً‬
‫ساده‌انگاری خارج شوند و قدرت تحلیل‌های چند‬ ‫ال هم در مورد فضای قبل‬ ‫نباشد‪ .‬همان طور که قب ً‬
‫الیه را داشته باشند و این چیزی است که در طول‬ ‫و بعد از انقالب عرض کردم‪ ،‬انتظاری که از انجمن‬
‫فعالیت و با ممارست ایجاد می‌شود و این طور نیست‬ ‫اسالمی اروپا هست‪ ،‬این است که سیاسی باشد؛ به‬
‫که کپسولش را داشته باشیم تا وقتی بچه‌های‬ ‫سیاسی بیرون از سیاست‪ .‬و این به دلیل‬
‫ِ‬ ‫مفهوم‬
‫اتحادیه آمدند لب مرز‪ ،‬ما یک کپسول بیندازیم داخل‬ ‫ماهیت فعالیتی است که در آن جا وجود دارد؛ به‬
‫‪10‬‬
 ‫پویش بصیرت‬
‫فعالیت‌های انجمن اسالمی در خارج و داخل‬
‫کشور اشاره و بر ضرورت همگرایی سیاسی‬
‫اعضای انجمن‌های خارج از کشور در راستای‬
‫منافع ملی تأکید کردید و همچنین تکثر و‬
‫تضارب آرا را برای انجمن‌های داخل کشور‬
‫مناسب دانستید‪ .‬سؤال من این است که در‬
‫دادیم و یا این که رایزن‌های علمی ما (به عنوان‬
‫حال حاضر‪ ،‬وضعیت انجمن‌های اسالمی در‬
‫داخل کشور را چگونه می‌بینید؟‬
‫این تکثری که در داخل به آن اشاره کردم‪ ،‬تکثری‬
‫است که قابل احترام‪ ،‬سازنده و رشد دهنده است‪،‬‬
‫به شرطی که به همان بلوغی برسیم که کسانی که‬
‫قبل از ما این راه را رفته‌اند‪ ،‬به آن رسیده‌اند؛ یعنی‬
‫این را قبول کنیم که می‌شود متفاوت اندیشید و در‬
‫عین حال با هم بود‪ .‬به هر حال در سیستم سیاسی‬
‫که ما قبول کرده‌ایم بر جمهوریت بنا شده و در آن‬
‫مسئولین کشور به صورت ادواری تعیین می‌شوند‬
‫و تغییر پیدا می‌کنند‪ ،‬داور مردم هستند و سوت در‬
‫دست آنهاست‪ .‬هر کسی که مردم دستش را بلند‬
‫کنند‪ ،‬پیروز می‌شود‪ ،‬ولی پیروز جاودانه نیست و آن‬
‫کسی هم که پیروز نشده‪ ،‬در واقع شکست خوردۀ‬
‫جاودانه نیست و این روند به صورت چرخشی تغییر‬
‫می‌کند‪ .‬باید قبول کنیم که برنده‪ ،‬دارای یک‬
‫چارچوبی است که در داخل آن قرار می‌گیرد و‬
‫ـ در سمت جدید (معاون آموزش و پژوهش‬
‫ما باید حریم آن را نگه داریم‪ ،‬چون امروز رقیب‬
‫وزارت امور خارجه) چه برنامه‌ای برای کمک‬
‫برنده است و فردا ما جای رقیب می‌نشینیم‪ .‬ممکن‬
‫ال انجمن اسالمی دورۀ «الف» با رئیس‬ ‫است که مث ً‬
‫جمهور و اکثریت مجلس احساس نزدیکی بیشتری‬
‫کند و در دورۀ بعد‪ ،‬انجمن اسالمی «ب» یا جامعۀ‬
‫اسالمی یا بسیج یا هر گروه دیگری‪ .‬ضمن ًا کسی‬
‫هم که اصطالح ًا به عنوان اقلیت می‌شناسیم‪ ،‬حق‬
‫و حقوق و چارچوب‌های خودش را دارد که آن هم‬
‫بایستی در آن حریم و چارچوب‌ها عمل کند‪ .‬وقتی‬
‫که این اتفاق بیفتد و قبول کنیم که سکۀ جمهوریت‬
‫دو رو دارد و هر کدام از اینها منطق و الزامات‬
‫خودش را دارد و وقتی اصل منطق و الزاماتش‬
‫را پذیرفتیم و قبول کردیم که حسن و قبح‪ ،‬ذاتی‬
‫افعال است‪ ،‬یعنی اگر یک کاری خوب است‪ ،‬چه‬
‫من و چه رقیب من هم انجام دهیم‪ ،‬باز هم خوب‬
‫است و اگر هم بد است چه من و چه رقیبم انجام‬
‫دهیم‪ ،‬باز بد است‪ ،‬این همان نوع فعالیت سیاسی‬
‫خردمندانه‪ ،‬خردمحورانه و در چارچوب منطقی‬
‫است که از انجمن‌های اسالمی و از فضاهای‬
‫دانشجویی انتظارش می‌رود‪ .‬به هر حال در یک‬
‫کشوری که استبداد زده بوده و هر چه می‌گفته‪،‬‬
‫قبلۀ عالم می‌گفته‪ ،‬وقتی وارد فضای دموکراسی‬
‫و مردم‌ساالری می‌شود‪ ،‬این دانشگاهیان هستند‬
‫که به عنوان پیش‌قراوالن مردم‌ساالری باید هم‬
‫ظرفیت تحمل شکست را ـ‌در بازی‌ای که در آن‬
‫دائم ًا شکست و پیروزی توأمان است‌ـ‪ ،‬در خودشان‬
‫باال ببرند و هم پیشرو باشند تا بقیه مردم هم‬
‫بتوانند به این امر عادت کنند‪ .‬در واقع ماندن در‬
‫‪11‬‬
‫خانواده‌هایشان چند روزی را جشن بگیرند و مراسم‬
‫داشته باشند و معمو ًال یک یا دو نفر سخنران هم از‬
‫ایران می‌رفتند‪ .‬و یا بحث انجمن‌های علمی خارج‬
‫از کشور و ارتباطشان با انجمن‌های علمی داخل‬
‫هم از دیگر کارهایی بود که در دستور کار قرار‬
‫مسئول علمی دانشجویان ایرانی مشغول تحصیل‬
‫در کشورهای اروپایی) تشویق شدند که در ایام‬
‫کریسمس و ایام سال نو مسیحی‪ ،‬با کارت‌های‬
‫تبریکی که در اختیارشان قرار می‌دادیم‪ ،‬سال نو‬
‫مسیحی را به اساتید راهنمای دانشجویان ایرانی‬
‫تبریک بگویند و از زحماتی که آنها می‌کشند‪ ،‬تشکر‬
‫کنند‪ ،‬ضمن این که این کارت‌ها اماکن تاریخی و‬
‫باستانی و مناظر ایران را نیز با خودش داشت و به‬
‫نوعی معرفی ایران هم می‌شد‪ .‬می خواهم بگویم‬
‫که کار فرهنگی‪ ،‬پایه و مبنای مشترک بدون حرف‬
‫و حدیثی است که پاسخگوی نیاز مبرمی است که‬
‫بچه‌ها دارند‪ ،‬ضمن این که به تلطیف و تقویت آن‬
‫فضا و فعالیت سیاسی که خدمتتان عرض کردم هم‬
‫کمک می‌کند و به همین دلیل است که در اولویت‬
‫قرار می‌گیرد‪.‬‬
‫به اتحادیه انجمن‌های اسالمی دانشجویان در‬
‫اروپا در نظر دارید؟‬
‫مساعدت ما در آموزش و پژوهش‪ ،‬شاید کمی‬
‫کمتر باشد‪ ،‬ولی قطع ًا انجمن‌ها می‌توانند به ما‬
‫کمک بکنند؛ به این صورت که به ما بگویند که‬
‫در حوزه‌های مختلف (خصوص ًا در حوزۀ مربوط به‬
‫سیاست خارجی و عمیق‌تر شدن فضاهای مطالعاتی‬
‫و آموزشی در سیاست خارجی)‪ ،‬چه کمک‌هایی‬
‫ال کتاب‌های خوبی که در‬‫می‌توانند به ما بکنند‪ .‬مث ً‬
‫غرب (در راستای رویکردهای جمهوری اسالمی‬
‫ایران) نوشته می‌شوند‪ ،‬به عبارتی رویکرد هژمون‬
‫غرب را عالمانه و آگاهانه به نقد می‌کشند را معرفی‬
‫کنند که یا خودشان و یا مجموعه ما بتوانیم آنها‬
‫را ترجمه کنیم و یا با هدف چند صدایی و تکثر‪،‬‬
‫به ما کمک کنند که در داخل‪ ،‬بتوانیم همزمان‬
‫تزها و آنتی‌تزهای تفکرات مختلف را داشته باشیم‪،‬‬
‫تا متفکر و دانشجوی ایرانی بتواند از خالل این‬
‫تضارب‌ها‪ ،‬راه‌های جدید را کشف کند و بتوان‬
‫راه‌حل‌های درونی و مبتنی بر شرایط و نیازها و‬
‫بنیادهای داخلی را پیدا کرد‪ .‬در مباحث دیگری از‬
‫قبیل آموزش‪ ،‬سیاست خارجی و روابط بین الملل‪،‬‬
‫اگر بخواهند می‌توانند چه به صورت تألیف و چه به‬
‫صورت ترجمه‪ ،‬با مجالت‪ ،‬دانشکده‪ ،‬دفتر مطالعات‬
‫و مرکز اسنادی که داریم‪ ،‬همکاری داشته باشند؛‬
‫به هر حال ما از آنها دعوت به همکاری و کمک و‬
‫مساعدت می‌کنیم‪.‬‬
‫ـ شما در صحبت‌هایتان به تفاوت در ماهیت‬

‫از سوی بچه‌هایی که به نوعی بچه‌های سنتی‌تر‬
‫اتحادیه محسوب می‌شدند‪ ،‬با مقاومت مواجه شد‬
‫(هر چند که اصل کار را قبول داشتند)‪ .‬این چالش‬
‫بین ما و آنها نهایت ًا منجر به این شد که یکی‬
‫از نشست‌های ما که از صبح که به این مسئله‬
‫اختصاص پیدا کرد‪ ،‬تا نماز صبح روز بعد تمام‬
‫نشد؛ یعنی شاید بتوانم بگویم حداقل نزدیک به‬
‫بیست ساعت به طور مستمر (که بین آن فقط‬
‫نماز یا شامی بود)‪ ،‬جلسه داشتیم و مو ّفق شدیم‬
‫که آن موارد را به تصویب برسانیم و این موضوع‪،‬‬
‫فضای بسیار با نشاط و در عین حال پرچالشی‬
‫را (همان طور که از انجمن‌های اسالمی انتظار‬
‫هست) ایجاد کرده بود‪.‬‬
‫یکی دیگر از کارهایی که ما در فرانسه انجام‬
‫دادیم‪ ،‬برگزاری اردوی فرهنگی سالیانه بود‪ .‬از آن‬
‫جا که ما هم پول نداشتیم و هم فضای فرهنگی‬
‫دولت فرانسه نسبت به ما خیلی بسته عمل می‌کرد‬
‫و در واقع به گونه‌ای اذیت می‌کرد و از طرفی‪،‬‬
‫دانشجوها و خانواده‌هایشان به این ارودها نیاز‬
‫داشتند‪ ،‬تصمیم گرفتیم یک جایی را برای اردو‬
‫پیدا کنیم که هم پول کمتری هزینه کنیم و هم‬
‫تعداد بیشتری را با خودمان همراه کنیم و در عین‬
‫حال‪ ،‬حساسیت کمتری را هم برانگیزیم‪ .‬باالخره‬
‫یک جایی شبیه آنچه فرانسوی‌ها به آن «ژیت»‬
‫می‌گویند را در یکی از کوهستان‌های «مونت‬
‫پولیه» پیدا کردیم‪ .‬ژیت‌ها فضاهایی هستند که‬
‫فرانسوی‌ها در ایام تعطیالت آن جاها را اجاره‬
‫می‌کنند که هم در محیط طبیعی تعطیالتشان‬
‫را بگذرانند و هم تفریحی کرده باشند‪ .‬جایی هم‬
‫که ما پیدا کردیم یک چیزی شبیه این بود که‬
‫ال برای کار دیگری در نظر گرفته شده‬ ‫البته قب ً‬
‫بود و ما می‌بایست این را تغییر کاربری می‌دادیم‬
‫تا بتوانیم این جمعیت چند صد نفری را در آن‬
‫اسکان ‌دهیم‪ .‬به هر حال با چهار ـ پنج نفر از‬
‫بچه‌ها ـ‌که خیلی از آنها بعداً استاد دانشگاه تا‬
‫معاون وزیر شدندـ‪ ،‬رفتیم در آن جا مستقر شدیم‬
‫و مثل کارگرها پنچ ـ شش روز از موکت کردن تا‬
‫رنگ کردن و آشپزی و‪ ...‬را خودمان انجام دادیم‬
‫و هنوز هم وقتی عکس‌های آن زمان را می‌بینم‪،‬‬
‫ال بچه‌هایی که ابتدای کار به اروپا می‌روند‪ ،‬خاطرات متعددی می‌شود ذکر کرد‪ ،‬ولی به‬
‫خاطرات شیرینی را که آن روزها با هم داشتیم‪،‬‬
‫برای این که بهتر بتواند زبانشان را تقویت کنند‪ ،‬عنوان نمونه یادم می‌آید در همان سنتی که‬
‫برایم زنده می‌شود‪.‬‬
‫بهتر است که در فضاهای کمتر ایرانی تنفس شهید بهشتی در ‌هامبورگ گذاشته بودند‪ ،‬نشست‬
‫ـ می‌دانم که مشغله‌های کاری زیادی دارید و‬
‫از این که این فرصت را در اختیار ما قرار دادید‪،‬‬
‫بی‌نهایت سپاسگذارم‪ ،‬در پایان اگر صحبت‬
‫یا توصیه‌ای برای خوانندگان این مصاحبه‬
‫و یا اعضای اتحادیه و انجمن‌های اسالمی‬
‫دانشجویان در اروپا دارید‪ ،‬می‌شنویم‪.‬‬
‫من همیشه یک تعبیری برای بچه‌ها داشته‌ام که‬
‫تحصیل در خارج از کشور را به منزلۀ دنیایی برای‬
‫آخرت ایران بدانند‪ .‬یعنی آن جا را فرصت مغتنمی‬
‫پویش بصیرت‬
‫باشند‪ ،‬ولی در عین حال بایستی فضایی را ایجاد‬ ‫فضای اقلیت (ولو برای چند دوره) از زیبایی‌های‬
‫کند تا آن جا که می‌توانند‪ ،‬تجربه و نکات مثبتی‬ ‫دموکراسی است‪ .‬از طرف دیگر‪ ،‬آن کسی که در‬
‫را که در محیط هست‪ ،‬بگیرند و خدایی نکرده‬ ‫اکثریت است هم بایستی همیشه این فرصت را‬
‫انجمن‌ها تبدیل به حصاری نشود که مانع از این‬ ‫به رقیب خود بدهد که او هم در مقطعی (چنانچه‬
‫کار بشود‪ .‬زمانی غرق شدن در محیط‪ ،‬خطرناک‬ ‫مردم به عنوان داور به نفع او سوت زدند)‪ ،‬بر سر‬
‫و غیرمطلوب است که این زمینۀ ا ّولیه نباشد و‬ ‫کار بیاید و جایش را به او بسپارد‪ ،‬کما این که در‬
‫این حبل‌المتین انجمن (به مفهوم چنگ انداختن‬ ‫این سی سال هم واقع ًا همین طور بوده است و‬
‫به آن برای ارتباط با گذشته و هویت و فرهنگ‬ ‫فضای خوبی در ایران شکل گرفته است؛ حتی اگر‬
‫خود) نباشد‪ ،‬ولی یک بار که انشاءاهلل این وضعیت‬ ‫ما خودمان را با دموکراسی‌های پیشرفته مقایسه‬
‫مستحکم شد‪ ،‬باید بتوانند از نقاط مثبت و قوی‬ ‫کنیم‪ ،‬کما این که در این زمینه‪ ،‬هیچ گاه چنین‬
‫جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند‪ ،‬مثل نظم‪،‬‬ ‫مقایسه‌ای را انجام نمی‌دهند و ما بایستی خودمان‬
‫علم‌گرایی‪ ،‬بوروکراسی منظم و‪ ...‬بیاموزند تا در‬ ‫را با گذشتۀ خودمان مقایسه کنیم‪ .‬چون این امر‪،‬‬
‫بازگشت‪ ،‬بتوانند یافته‌های خود را این جا در‬ ‫یک بحث تدریجی است و ما وقتی به گذشته‌مان‬
‫خدمت کشور قرار دهند‪.‬‬ ‫مراجعه می‌کنیم‪ ،‬می‌بینیم که در این سی سال‪،‬‬
‫راه بسیاری خوبی را آمده‌ایم و مهم این است که‬
‫بتوانیم این راه را تداوم ببخشیم؛ قطع کردن این راه‬
‫و برش دادنش ـ‌به نام هر چیزی که باشدـ‪ ،‬کشتن‬
‫مردم‌ساالری در داخل کشور است‪ .‬شاید دلیل‬
‫بعضی از گروه‌هایی که بعد از انتخابات شکست‬
‫را تحمل نکردند و تالش کردند این روند را قیچی‬
‫ال فکر می‌کردند اگر رقیب‪،‬‬ ‫کنند‪ ،‬این بود که مث ً‬
‫پیروز باشد‪ ،‬چه بر سر کشور می‌آید و چه نمی‌آید‪.‬‬
‫ال با این گزاره کاری ندارم که می‌آید یا‬‫من اص ً‬
‫نمی‌آید‪ ،‬ولو این که اگر بدترین فرضی که آنها‬
‫می‌کردند هم درست بود‪ ،‬به نام مردم‌ساالری‪،‬‬
‫باید تحمل می‌کردند تا بلکه این روند تداوم پیدا‬
‫کند‪ ،‬چرا که ادامه این راه در دراز مدت‪ ،‬به نفع‬
‫کشور است‪ .‬امیدوارم فضای خرد و منطق‪ ،‬در داخل‬
‫کشور هم بتواند بر فضای فعالیت‌های دانشجویی‬
‫ما حاکم شود که اگر این طور بشود‪ ،‬ما در چند دهۀ‬
‫بعد‪ ،‬آینده‌ای بسیار روشن‌تر از آن چه تا به حال‬
‫تجربه کرده‌ایم و تجربه می‌کنیم‪ ،‬خواهیم داشت‪.‬‬
‫ـ با توجه به حجم زیاد فعالیت‌ها و‬ ‫ـ گذشته از مزایایی که عضویت در انجمن‌ها‬
‫مسئولیت‌هایی که شما در دوران تحصیلتان‬ ‫اسالمی و اتحادیه برای دانشجویان دارد‪ ،‬آیا‬
‫در اروپا و عضویت در اتحادیه داشته‌اید‪،‬‬ ‫آسیب‌هایی هم می‌توان برای این امر در نظر‬
‫بدون شک باید خاطرات زیادی از آن دوران‬ ‫گرفت؟‬
‫داشته باشید‪ ،‬که شنیدنش برای خوانندگان‬ ‫البته آسیب‌هایی که ابتدا به ساکن به ذهن من‬
‫این گفتگو خالی از لطف نیست‪.‬‬ ‫می‌رسد‪ ،‬نمی‌دانم تا چه حد می‌تواند مربوط باشد‪.‬‬
‫مث ً‬
‫کنند و در عین حال بایستی ارتباطشان را با سالیانۀ اتحادیه انجمن‌های اسالمی دانشجویان‬
‫محیط‌های ایرانی حفظ کنند که دچار نوستالژی در اروپا‪ ،‬در مرکز اسالمی امام علی (ع) در‬
‫و نوعی سرخوردگی و افسردگی نشوند چون اینها ‌هامبورگ برگزار می‌شد و ما به عنوان اعضای‬
‫خیلی زود سراغ بچه‌ها و بخصوص خانواده‌های انجمن فرانسه ـ‌که نوع ًا بچه‌های فعالی هم‬
‫تحرک‌بخشی به‬‫آنها می‌آید‪ .‬نکتۀ دیگر این است که به این بودیم‌ـ‪ ،‬تصمیم گرفتیم برای ّ‬
‫صورت نباشد که دانشجویان ما در فضای اتحادیه اتحادیه‪ ،‬در اساسنامۀ اتحادیه که سال‌ها (چند ده‬
‫و انجمن‌ها‪ ،‬حصاری دور خودشان بکشند و آن سال) بود دست نخورده بود‪ ،‬تجدید نظری بکنیم‪،‬‬
‫چنان که باید‪ ،‬از محیط نگیرند‪ .‬یعنی انجمن‌ها به تا بلکه بتوانیم متناسب با شرایط روز‪ ،‬شرایط و‬
‫آنها کمک می‌کند که این حفظ هویت را داشته خون جدیدی در رگ‌های اتحادیه بدمیم‪ .‬این کار‬
‫‪12‬‬

‫بچه‌های انجمن اسالمی‪ ،‬عالم‌ترین و عامل‌ترین‬
‫باشند؛ عالم‌ترین به هر علمی که در آن وارد‬
‫می‌شوند و عامل‌ترین به دینی که به آن باور‬
‫دارند‪ .‬در بین بچه‌های انجمن اسالمی‪ ،‬آنهایی‬
‫که عالم‌ترین و عامل‌ترین بوده‌اند‪ ،‬در عین‬
‫حال‪ ،‬موفق‌ترین هم بوده‌اند و همواره خضوع و‬
‫خشوع همگان را برانگیخته‌اند‪ ،‬چون انسانی که‬
‫می‌تواند این دو گوهر را در خودش جمع کند‪ ،‬در‬
‫جایی پیروز می‌شود که انسان‌ها نوع ًا در آن جاها‬
‫شکست می‌خورند؛ چرا که همگان عالم نیستند و‬
‫همگان عامل نیستند و این‪ ،‬هم به لحاظ مادی‬
‫و این دنیایی به انسان وجاهت و پرستیژ و اعتبار‬
‫می‌دهد و هم به لحاظ آن دنیایی‪.‬‬
‫انسان قرن ‪ 21‬است و لذا این انتظار هست که‬
‫‪13‬‬
‫پویش بصیرت‬
‫بدانند که هر چه بکارند‪ ،‬بعدها در ایران برداشت‬
‫خواهند کرد و این را بدانند که کشور‪ ،‬به شدت به‬
‫توانمندی علمی آنها نیاز دارد‪ ،‬در نتیجه توصیه‬
‫من این است که در هر رشته‌ای که هستند‪ ،‬تا‬
‫جایی که می‌شود از محیط به لحاظ علمی برداشت‬
‫کنند و خدای آن علم و رشته و تخصص بشوند‪.‬‬
‫البته این تخصص‪ ،‬زمانی بیشتر کارآمد است که‬
‫با تعهد همراه باشد و الزمۀ این تعهد هم حضور‬
‫پررنگ در فضاهایی مثل فضاهای انجمن‌های‬
‫اسالمی و فضای اتحادیه است تا بتوانند با تنفس‬
‫در این فضاها‪ ،‬چارچوب الزم را برای معنا و جهت‬
‫دادن به آن علم پیدا کنند‪ .‬حضور در برنامه‌های‬
‫اتحادیه ـ‌از بدیهی‌ترین آنها مثل دعای کمیل و‬
‫مراسمی که در ایام محرم و رمضان برگزار می‌شود‬
‫تا مجالس و مباحثات سیاسی و اردوها و تجمعات‬
‫علمی و‪...‬ـ‪ ،‬همۀ اینها با هم هستند که شخصیت‬
‫آنها را می‌سازد و هر چه اینها بهتر و بیشتر با هم‬
‫ترکیب شود‪ ،‬شخصیت افراد را ساخته‌شده‌تر و در‬
‫نتیجه در داخل کشور کارآمدتر می‌کند‪ .‬لذا این‬
‫فرصت را فرصتی برای این مهم بدانند‪ .‬از طرف‬
‫دیگر آنها به هر حال سفیران جمهوری اسالمی‬
‫ایران در کشورهایی که تحصیل می‌کنند‪ ،‬هستند‪،‬‬
‫هر چه این سفیر مثبت‌تر‪ ،‬قوی‌تر‪ ،‬غنی‌تر‪،‬‬
‫عمیق‌تر و زیباتر عمل و جلوه کند‪ ،‬قطع ًا به نفع‬
‫و در خور و شایستۀ نمایندگی ملتی به عظمت‪،‬‬
‫غنا و بزرگی ملت ایران است‪ .‬در واقع آنها فقط‬
‫خودشان نیستند و به همان اندازه که در تحصیل‪،‬‬
‫ملت ایران را نمایندگی می‌کنند‪ ،‬در تبلیغ و‬
‫معرفی ملت ایران هم نقش دارند و به هر حال‬
‫باید مواظب این مسئله هم باشند؛ هر چند که‬
‫بچه‌های ما نوع ًا با مناعت طبع و توانمندنی‌های‬
‫علمی‌شان‪ ،‬سفیران بسیار خوبی برای جمهوری‬
‫اسالمی ایران بوده‌اند‪.‬‬
‫اگر سعادت و خوشبختی هدف انسان است‬
‫و غربی‌ها در بُعد مادی خوب پیشرفته‌اند و‬
‫بخش‌هایی از این سعادت را تأمین کرده‌اند‪ ،‬ولی‬
‫امروزه شاهدیم که در بخش‌های معنوی گره‌های‬
‫باش‪ ،‬خیانت و دزدی نکن و‪ ...‬و دائم ًا روی اینها‬ ‫ج ّدی دارند و ما در عین این که در بحث مادی‬
‫تأکید می‌کند و دستور العمل‌هایی را بیان می‌کند‬ ‫نیاز به بهره‌گیری از آنها برای ترمیم خودمان‬
‫که با عمل به آنها‪ ،‬این موارد در انسان‌ها بیشتر‬ ‫داریم‪ ،‬در بحث معناگرایی چیزهای زیادی داریم‬
‫ال دین اسالم می‌گوید نماز بخوانید‬‫ملکه شود‪ ،‬مث ً‬ ‫که قابل ارائه به آنهاست‪ ،‬در نتیجه در یک شرایط‬
‫و بعد می‌گوید اگر در هنگام نماز‪ ،‬حتی یک دکمه‬ ‫مساوی تعامل قرار داریم و نه در یک شرایط‬
‫از لباستان هم دزدی باشد‪ ،‬ارتباطتان با خدا قابل‬ ‫فرودستی؛ هر چند که آنها تالش می‌کنند این را‬
‫قبول نیست‪ ،‬این دین کجایش قابل دفاع نیست؟!‬ ‫القا کنند که آنها فرادست هستند و ما فرودست‪.‬‬
‫فرقی نمی‌کند‪ ،‬انسان‪ ،‬چه انسان قرن ا ّول باشد‬ ‫می‌خواهم این را بگویم که در فضاهای غربی‬
‫و چه انسان قرن بیست و یکم و یا حتی قرن‬ ‫دائم ًا تالش می‌شود که این طور القا شود که دین‬
‫دویست و یکم‪ ،‬به هر حال در روابط انسانی و‬ ‫و دینداری به چه درد انسان قرن ‪ 21‬می‌خورد؟‬
‫اجتماعی خودش نیاز دارد که دروغ نگوید‪ ،‬ظلم‬ ‫من همیشه این در ذهنم بوده است که در قرن ‪20‬‬
‫نکند‪ ،‬اجحاف نکند‪ ،‬تهمت نزند و‪ . ...‬در نتیجه به‬ ‫و ‪ ،21‬کجای دین به درد نمی‌خورد‪ .‬اگر بخواهیم‬
‫نظر می‌رسد که اتفاق ًا دین یکی از دواهای درد‬ ‫مجموعۀ آموزه‌های دینی را استخراج کنیم‪ ،‬به‬
‫این جا می‌رسیم که می‌گوید دروغ نگو‪ ،‬درستکار‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫وقتی که انتظار تو فرهنگ گشته است‬

‫امشب‪ ،‬دلم برای تو دل‌تنگ گشته است‬

‫هم‌‌صحبت خیال تو با چنگ گشته است‬
‫امشب‪ ،‬فضای خانه از این گفتگوی گرم‬
‫دلچسب و دلنشین و خوش‌آهنگ گشته است‬
‫ح ّتی دوباره طبع غزل‪ ،‬با حضور تو‬
‫امشب‪ ،‬دوباره تازه و خوش‌رنگ گشته است‬
‫گفتم حضور؛ تو ولی غایبی هنوز‬
‫باز آ که بین دیده و دل‪ ،‬جنگ گشته است‬
‫دیگر حضور و غیبت تو‪ ،‬هر دو تا یکی است‬
‫وقتی که انتظار تو‪ ،‬فرهنگ گشته است‪.‬‬

‫امید‬

‫تا ابد منتظرت می‌ماند‬

‫دل من دیریست‬
‫در تمنای تو سرگردان است‬
‫بی نگاه تو شب و روز‪ ،‬دلم گریان است‬
‫کاسۀ صبر دلم لبریز است‬
‫خواب تو در نگهم گلریز است‬
‫تو بگو وقت عبورت را از کوچۀ دل‬
‫من همین جا‪ ،‬پشت پرچین دلم منتظرم‬
‫تا بیایی از راه‬
‫و صدای گام‌هایت از دور‬
‫دل این برگ‌های خزان دیدۀ دل را می‌لرزاند‬
‫و دل کوچک من‬
‫تا ابد منتظرت می‌ماند‪...‬‬
‫ونوس‬

‫‪14‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫تا تو بیایی‬

‫می‌خواهم از تو بنویسم‬
‫دستانم بی‌اختیار می‌لرزد‪ ،‬ذهنم یارای من نمی‌شود‬
‫آشفته می‌مانم که مبادا تو را توصیف کنم و در عمل باز بمانم‬
‫تو را می‌سرایم‪ ،‬تو را فریاد می‌زنم و از تو در نوشتن یاری می‌جویم‬
‫می‌خواهم از تو بنویسم‬
‫از تویی که با «عین» شروع می‌شوی‪ ،‬یعنی که چشمی‪ ،‬چشم بیدار تاریخ‬
‫ی ناحق‬ ‫و با «دال» ادامه می‌یابی که دالی بر شوم ‌‬
‫از تو که «الف» قامت دوستدارانت‪ ،‬پایه‌های کاخ سعادت را می‌سازند‬
‫و «المت» یادآور الله‌هایی است که برای تو و در راه تو آتشین شده‌اند‪.‬‬
‫از تویی که فصل‌الختام پلیدی‌ها و شرارت‌هایی‪ ،‬که با «ت» تمام می‌شوی‬
‫می‌خواهم از تو بنویسم‬
‫از رفتاری که در سیاهی شب‌های این دنیای تیره و تار کور مانده‬
‫و در پیچ و خم دره‌های سود و زیان آدمیان سقوط کرده‬
‫از رنج‌هایی که هر چند به زحمت و پریشانی برده می‌شوند‪ ،‬هرگز به گنج نخواهند رسید‬
‫چون هر وقت که تو نباشی گردنکشان به اوج می‌رسند‬
‫بزرگان‪ ،‬کوچک شمرده می‌شوند و کوچکان‪ ،‬بزرگ‬
‫ثانیه‌ها طوالنی می‌شوند‬
‫دل‌ها افسون می‌گردند‬
‫اندیشه‌ها غروب می‌کنند‬
‫انسان حیوان می‌شود‬
‫بشریت سقوط می‌کند‬
‫و خوبان ناامید می‌شوند‬
‫ناگاه ندای عدالت در دلم فریاد می‌زند‬
‫صدایش تا بلندای قله‌های ترس باز می‌تابد و تا دورادور منعکس می‌شود‬
‫به سقف آسمان می‌خورد و دوباره باز می‌گردد‬
‫طاغوت‌ها را به خود می‌لرزاند‬
‫خفاش‌ها جیغ می‌زنند و از دامن شب می‌گریزند‬
‫ابرها کنار می‌روند‬
‫آسمان آشتی می‌کند و ماه بر می‌گردد‬
‫خورشید درفشش می‌شود و مرا از خواب‌های پریشانم بیدار می‌کند‬
‫ساعتی که برای نماز شب کوک کرده بودم‪ ،‬به صدا در می‌آید‬
‫این بار پر تپش‌تر از همیشه زنگ می‌زند‬
‫گویا که تو را از عمق جان فریاد می‌زند‪.‬‬
‫بر سر سجادۀ عشق می‌نشینم‬
‫هیچ درگاهی را از این درگاه‪ ،‬آرام‌تر نمی‌یابم‪ ،‬و در رؤیای شب گذشته غرق می‌شوم‪.‬‬
‫می‌گویند وقتی تو بیایی‪ ،‬سیاهی رخت بر می‌بندد‬
‫بی‌عدالتی غروب می‌کند‬
‫چشمه‌ها پر آب می‌شوند‬
‫دست‌ها به هم گره می‌خورند‬
‫و پلی می‌شوند میان زمین و آسمان و ابرهای سیاه را کنار می‌زنند‪.‬‬
‫یادت به قلبم نیرویی تازه می‌بخشد‬
‫دیگر قلمم نمی‌لغزد‬
‫به پای می‌خیزم‬
‫در راه تو می‌کوشم و امید راهنمای من می‌شود‬
‫باید در راه تو تالش کنم‬
‫باید با تو همراه شوم‬
‫باید تو را فریاد کنم‬
‫ ‬ ‫تا تو بیایی‪.‬‬
‫زینت موحدی ـ دانشجوی دکتری کامپیوتر ـ پاریس‬

‫‪15‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫اخبار انجمن‌ها‬

‫گزارش اردوی زمستانی انجمن اسالمی پاریس‬

‫در یک روز زیبا و سرد زمستانی‪ ،‬شنبه ‪ 6‬فوریه ‪ 2010‬انجمن اسالمی دانشجویان در پاریس‪ ،‬اردویی به مقصد شهر ‪ Compiegne‬در‪ 70‬کیلومتری شمال غربی‬
‫شهر پاریس برگزار کرد‪ .‬در این اردو ‪ 24‬نفر از اعضای انجمن شرکت داشتند‪ ،‬که بعضی دوستان با اتومبیل و بعضی با قطار خود را به محل اردو رساندند‪ .‬قبل از‬
‫ظهر‪ ،‬جمعی از دانشجویان به بازدید از موزه ‪ Compiegne‬پرداختند‪ .‬محل برگزاری اردو در پارک جنگلی بسیار زیبا در حومه شهر بود‪ ،‬که از مناظر دیدنی‬
‫این پارک می‌توان به دریاچۀ زیبا‪ ،‬درختان سر به فلک کشیده و‪ ...‬اشاره کرد‪ .‬پس از گشتی در پارک‪ ،‬دانشجویان نماز ظهر و عصر را به جماعت برگزار کردند‪.‬‬
‫در حالی که بعضی از دوستان به بازدید از مناظر پارک مشغول بودند‪ ،‬سایرین جوجه کباب‌هایی را برای صرف ناهار آماده کردند که جای همه دوستان خالی بود‪.‬‬
‫بعد از ظهر برای بازدید از کاخ ‪ Pierrefonds‬حرکت کردیم‪ ،‬این کاخ پادشاهی مربوط به قرن ‪ 19‬میالدی و بسیار زیبا بود‪ .‬تا ساعت ‪ 18‬مشغول بازدید در‬
‫کاخ بودیم‪ .‬با توجه به تاریکی هوا جمعی از دوستان تصمیم به برگشت به پاریس گرفتند و گروهی دیگر به بازدید از سایر جاهای دیدنی شهر ‪Compiegne‬‬
‫ادامه دادند‪ .‬در پایان به دوستانی که تمایل به مسافرت به فرانسه دارند توصیه می‌شود حتما از این شهر زیبا دیدن نمایند‪.‬‬

‫فرزاد مهینی پورـ دانشجوی معماری ـ پاریس‬

‫‪16‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫اخبار انجمن‌ها‬

‫گزارشی از بازدید جمعی از اساتید و دانشجویان‬

‫مقطع دکتری دانشگاه هامبورگ از‬
‫مرکز اسالمی – امام علی (ع) هامبورگ‬
‫امید ـ دانشجوی ارشد ریاضی ـ هامبورگ‬

‫پس از درخواست استاد راهنمای یکی از اعضای انجمن اسالمی هامبورگ جهت انجام‬
‫بازدید از مرکز اسالمی هامبورگ و همچنین پس از رایزنی با مسئولین محترم این‬
‫مرکز‪ ،‬مقدمات این بازدید در تاریخ ‪ 16‬دسامبر ‪ 2009‬فراهم گردید‪.‬‬

‫برنامۀ بازدید رأس ساعت ‪ 2‬بعد از ظهر‪ ،‬در محل مرکز اسالمی شروع گردید‪ .‬پس‬
‫از عرض خیر مقدم و خوشامدگویی از سوی مسئولین محترم مرکز‪ ،‬جمع حاضر به‬
‫بازدید از مسجد مرکز پرداختند که این بازدید با توضیحاتی در مورد اسالم‪ ،‬آداب و‬
‫رسوم ایرانیان و مسلمان‌ها‪ ،‬تاریخچه مسجد‪ ،‬برنامه‌های مختلف مرکز برای مسلمانان‬
‫و غیر مسلمانان و‪ ...‬توسط جناب آقای برهان (کارشناس مسایل اسالمی و اعتقادی)‬
‫ی مربوط به تاریخچه مسجد‪ ،‬که همراه با توضیحات‬ ‫همراه بود‪ .‬همچنین تصاویر قدیم ‌‬
‫مختصری در حاشیه سالن ها قرار داده شده بود و شور و حال خاصی که به مناسبت‬
‫نزدیکی ایام محرم الحرام حسینی‪ ،‬در مرکز و مسجد وجود داشت‪ ،‬توجه مهمان‌ها‬
‫را به خود جلب نموده بود‪ .‬مراسم بازدید از مرکز و بخش‌های مختلف آن حدود ‪30‬‬
‫دقیقه به طول انجامید‪.‬‬

‫در بخش دوم بازدید که یک ساعت به طول انجامید‪ ،‬برنامۀ پرسش و پاسخی در‬
‫فضایی کامال صمیمی در محل کتابخانۀ بزرگ مرکز ترتیب داده شد‪ .‬در این جلسه که‬
‫باحضور جناب حجه السالم دکتر مختاری و جناب آقای برهان برگزار می‌شد‪ ،‬شرکت‬
‫کنندگان‪ ،‬سؤاالت خود را ـ‌که در مورد ارتباط اسالم با سایر ادیان الهی‪ ،‬رابطه دین‬
‫و سیاست در ادیان مختلف‪ ،‬جایگاه زن از دیدگاه اسالم و‪ ...‬بودـ‪ ،‬مطرح کردند و به‬
‫بحث و گفتگو پیرامون آنها پرداختند‪.‬‬

‫در بخش سوم برنامه‪ ،‬شرکت کنندگان از سوی مرکز مورد پذیرایی مختصری قرار‬
‫گرفتند‪ ،‬که در حاشیۀ این پذیرایی برخی از مهمان‌ها نیز مشغول گپ و گفتگو با‬
‫مسئولین مرکز و همچنین تماشا و خرید بعضی از نشریات مرکز شدند‪ .‬این بازدید‪ ،‬با‬
‫پیاده‌روی جمع حاضر در کنار دریاچه زیبای آلستر به سمت رستوران ایرانی آپادانا به‬
‫پایان رسید‪ .‬در این بخش که با هماهنگی قبلی با مدیر رستوران تدارک دیده شده بود‪،‬‬
‫از مهمانان به صرف انواع غذاهای ایرانی مانند چلو کوبیده‪ ،‬جوجه کباب‪ ،‬شوید باقال با‬
‫گوشت‪ ،‬داشتی بادمجان و انواع ساالد و دسر دعوت به عمل آمد‪ .‬الزم به توضیح است‬
‫که هزینه مربوط به شام توسط هر فرد از قبل پرداخت شده بود‪.‬‬

‫‪17‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫اخبار انجمن‌ها‬
‫همزمان با فرارسيدن ايام مبارک دهه‬
‫فجر و ا ّيام سوگواری اربعين حسينی‬
‫و دهه آخر ماه صفر‪ ,‬به همت رايزنی‬
‫فرهنگی جمهوری اسالمی ايران و به‬
‫ميزبانی مرکز اسالمی امام علی(ع)‪،‬‬
‫مراسم باشکوهی با حضور جمع کثيری‬
‫از عالقمندان به نظام جمهوری اسالمی‬
‫از مليت‌های مختلف و همچنین‬
‫دانشجویان عضو انجمن اسالمی وین‬
‫در سالن شماره ‪ 1‬مرکز اسالمی امام‬
‫علی(ع) روز شنبه ‪ 17‬بهمن ‪ 1388‬برابر‬
‫با ‪ 6‬فوريه ‪ 2010‬و مصادف با ‪ 21‬صفر‬
‫‪ 1431‬از ساعت ‪ 18‬الی ‪ 20/30‬برگزار گرديد‪.‬‬
‫اين برنامه با اقامه نماز جماعت مغرب و عشاء به امامت حجت االسالم و المسلمين منتظری مقدم‬
‫(رئيس مرکز امام علی(ع)) آغاز و با تالوت آياتی چند از کالم اهلل مجيد و اعالم برنامه و ارائه‬
‫قطعه ادبی و پخش سرود جمهوری اسالمی ايران و ادای احترام حاضران ادامه يافت‪.‬‬
‫سپس جناب آقای کيارشی رايزن محترم فرهنگی جمهوری اسالمی‪ ،‬ضمن گراميداشت سی و‬
‫يکمين سالگرد پيروزی انقالب اسالمی و ا ّيام سوگواری ساالر شهيدان‪ ،‬از تشريف‌فرمايی همه‬
‫حاضران بويژه جناب آقای دکتر رحماندوست مشاور محترم رئيس جمهور در امور ايثارگران‪,‬‬
‫دکتر شيبانی‪ ,‬دکتر سلطانيه و بويژه از‬
‫حجت االسالم والمسلمين منتظری‬
‫به جهت پذيرش ميزبانی اين مراسم‬
‫قدردانی نمود‪.‬‬
‫در ادامه‪ ،‬رئيس و امام مرکز اسالمی‬
‫امام علی(ع) ضمن خير مقدم به‬
‫ميهمانان گرامی و مسئولين محتر ِم‬
‫حاضر در جلسه‪ ،‬طی بيانات کوتاهی با‬
‫برشمردن برخی از ويژگی‌های انقالب‬
‫اسالمی ايران و شعارهای اصيل آن‬
‫اسالميت در‬
‫ّ‬ ‫دوران‪ ,‬پيوند جمهوريت با‬
‫کنار استقالل و آزادی را خواستۀ مهم و‬
‫اساسی نسل انقالب دانسته و از برخی‬
‫شعارهای انحرافی در حوادث اخير ايران‪ ,‬انتقاد نمود‪.‬‬
‫ايشان در ادامه‪ ,‬جمهوری مطلق و بدون قيد اسالمی را سبب از بين رفتن بنيان‌های اخالقی‬
‫و ارزشی در جامعه دانسته و چنين مفهومی را اساس ًا بی‌ارتباط با آرمان شهدای انقالب و دفاع‬
‫مق ّدس دانست‪.‬‬
‫سپس دکتر شيبانی (سفير محترم جمهوری اسالمی ايران در اتريش) در سخنان خود ضمن بيان‬
‫خاطراتی از دوران انقالب‪ ,‬پيوند جنبش و انقالب ايران را با دين‪ ,‬سبب ماندگاری و تعالی آن‬
‫طول تاريخ‪ ,‬يکتاپرستی و‬‫دانست‪ .‬وی در ادامه با مروری بر افتخارات و ويژگی‌ها و نبوغ ايرانيان در ِ‬
‫نجابت را از صفات برجسته اقوام ايرانی‬
‫در طول اين تاريخ کهن بر شمرد‪.‬‬
‫ايشان همچنين سالمت و پاک دستی‬
‫مسئولين بلند پايه جمهوری اسالمی و‬
‫استقالل سياسی کشور را پس از پيروزی‬
‫انقالب اسالمی از مزايا و دستاوردهای‬
‫بزرگ انقالب اسالمی دانست‪.‬‬
‫در ادامۀ برنامه‪ ،‬پس از پخش نمآهنگی‬
‫در خصوص دستاوردهای اقتصادی‬
‫و فرهنگی نظام جمهوری اسالمی‬
‫دوستان حاضر‪,‬‬
‫ِ‬ ‫و پذيرايی مختصر از‬
‫شرکت‌کنندگان از بيانات جانباز سرافراز‬

‫‪18‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫اخبار انجمن‌ها‬
‫انقالب اسالمی جناب آقای دکتر رحماندوست (مشاور محترم رئيس جمهور در امور ايثارگران)‪,‬‬
‫بهره بردند‪.‬‬
‫ايشان در فرازی از سخنان خود با اشاره به ريشه داشتن انقالب اسالمی در قيام عاشورا و انشاءاهلل‬
‫اتصال آن به قيام و ظهور حضرت مهدی (عج) با ترسيم خط فرضی ميان اين دو‪ ،‬حرکت در اين‬
‫مسير مستقيم را آرمان و شاخص حرکت بالنده جمهوری اسالمی ايران دانست‪ .‬وی در ادامه توجه‬
‫به اقامه عدالت در جامعه و رويکرد جهانی به انقالب اسالمی را از جمله قرائن و مالک‌های سير‬
‫در اين صراط مستقيم برشمرد‪.‬‬
‫آن گاه گروه سرود مدرسه فارابی يکی از سرودهای خاطره انگيز دوران انقالب را اجرا نمود‪.‬‬

‫در پايان‪ ،‬جناب آقای دکتر سلطانيه (سفير محترم جمهوری اسالمی ايران در سازمان ملل و آژانس‬
‫انرژی هسته‌ای) در سخنان کوتاهی ضمن بيان برخی از خاطرات خود در مذاکرات ديپلماتيک با‬
‫نمايندگان ساير کشورها‪ ,‬استقالل و عظمت جمهوری اسالمی و تمدن ايرانی را امری غير قابل‬
‫انکار در جهان کنونی دانست‪ .‬وی در ادامه به روند مذاکرات پرونده هسته‌ای اشاره نموده و رويکرد‬
‫اصل «ع ّزت»‪« ،‬حکمت» و «مصلحت» دانست‪.‬‬ ‫ايران را مبتنی بر سه ِ‬
‫دکتر سلطانيه با اشاره به پيچيدگی‌ها‪ ,‬فشارها و سختی انجام مذاکرات هسته‌ای‪ ،‬شرايط حاکم بر‬
‫پروندۀ هسته‌ای را به نوعی همانند دوران دفاع مق ّدس دانسته و به تبيين ابعاد جنگ تمار عيار نرم‬
‫توسط نظام سلطۀ بين‌الملل در عرصۀ هسته‌ای با جمهوری اسالمی ايران پرداخت‪.‬‬
‫حامد امیدوار ـ خبرنگار اتحادیه اسالمی در وین‬

‫هوا لطیف‬
‫با سالم‬
‫ی انجمن اسالمی دانشجویان در وین تصمیم‬ ‫بدینوسیله به اطالع میرسانیم که گروه فرهنگ ‌‬
‫به برگزاری سلسله نشست‌هایی در قالب جلسات بحث و گفتگو از تاریخ ‪ ۲۰۱۰/۰۲/۲۲‬دارد‪.‬‬
‫این جلسات هر دوهفته یکبار‪ ،‬روز دوشنبه از ساعت ‪ ۲۰-۱۸‬در رستوران ‪Rosenberg‬‬
‫برگزار خواهد شد‪ .‬در نظر است که در هر جلسه‪ ،‬به بحث پیرامون موضوعی مشخص ـ‌ که‬
‫قبل از برگزاری جلسه توسط کمیته برگزاری تعیین‪ ،‬و توسط پست الکترونیکی‌ برای دوستان‬
‫شرکت‌کننده ارسال می‌شودـ‪ ،‬پرداخته شود‪ .‬الزم به ذکر است که دوستان محترم نیز می‌توانند‬
‫موضوعات پیشنهادی خود را اعالم نمایند تا در صورت امکان‪ ،‬آن موضوع در جلسه مطرح شود‬
‫و مورد بحث قرار گیرد‪.‬‬
‫از آن جا که هدف از برگزاری این جلسات‪ ،‬نزدیک کردن افراد به یکدیگر و آشنایی با سلیقه‌ها و‬
‫نقطه نظرات دوستان می‌باشد‪ ،‬تصمیم گرفتیم تا نام آن را «گفتگوی آزاد فرهنگی» بگذاریم‪.‬‬
‫امید است که شما دوستان عزیز با حضور به موقع و ارزشمند خود‪ ،‬ما را در برگزاری هر چه بهتر‬
‫این جلسات یاری نمایید‪.‬‬
‫الزم به ذکر است که موضوع بحث ا ّولین جلسه گفتگوی آزاد فرهنگی «دوگانگی دختران و‬
‫ی در غرب» خواهد بود‪.‬‬ ‫پسران ایران ‌‬
‫با تشکر‬
‫مسئولین بخش فرهنگی‌‪-‬روابط عمومی انجمن وین‬
‫حامد امیدوار ‌‪ -‬مینا سریزدی‬

‫‪19‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫اخبار انجمن‌ها‬

‫انجمن اسالمی منطقه بلژیک با داشتن ‪ 5‬انجمن در شهرهای گنت‪ ،‬بروکسل‪ ،‬لیژ‪ ،‬ژامبلو و لوون‪ ،‬پنجمین دورۀ خود را می‌گذراند‪.‬‬
‫از بین انجمن‌های فوق‌الذکر‪ ،‬انجمن اسالمی شهر گنت بیشترین عضو را به خود اختصاص داده و به عنوان قطب انجمن اسالمی‬
‫منطقه شناخته می شود‪ .‬به حول و ق ّوۀ الهی در طول یکسال گذشته‪ ،‬برنامه‌های فرهنگی و مذهبی مختلفی چه در سطح منطقه‬
‫و چه در سطح شهرها برای اعضای انجمن اسالمی و خانواده‌های محترمشان برگزار گردیده است که از اهم فعالیت‌هایی که در‬
‫سطح منطقه در طول یک سال گذشته صورت گرفته است‪ ،‬می‌توان به موارد زیر اشاره کرد‪:‬‬
‫‪ .1‬همکاری در برگزاری اردوی فرهنگی هامبورگ (‪ 27 -30‬فوریه ‪)2009‬‬
‫‪ .2‬همکاری در توزیع بسته‌های فرهنگی ارسالی از طرف وزارت علوم تحقیقات و فناوری بین دانشجویان شهرهای مختلف‬
‫‪ .3‬برگزاری سالگرد مراسم رحلت حضرت امام (ره) (‪ )2009/06/06‬در شهر گنت‬
‫‪ .4‬برگزاری جلسه شورای مرکزی منطقه بلژیک با حضور دبیر وقت اتحادیه (جناب آقای دکتر وحیدی) در تاریخ ‪10/05/2009‬‬
‫‪ .5‬برگزاری دو اردوی تابستانی شامل اردوی ماسه‌های شنی بلکنبرگ (‪ )18/07/2009‬و اردوی شهر بازی ولیبی‬
‫(‪.)08/08/2009‬‬
‫هم اکنون بزرگ‌ترین دغدغۀ انجمن اسالمی منطقه‪ ،‬عدم وجود مسجد یا مکان مذهبی برای اجتماع شیعیان بخصوص دانشجویان‬
‫ایرانی در شهر گنت می‌باشد‪ .‬شهر گنت در شمال بلژیک واقع شده و با دانشگاه گنت که از مهم‌ترین دانشگاه‌های بلژیک است‬
‫شهرت یافته‪ .‬در این شهر نزدیک به ‪ 1000‬نفر ایرانی ساکن هستند‪ .‬جمعیت ایرانیان شهر گنت اغلب دانشجو هستند‪ .‬جوان‬
‫بودن این جمعیت‪ ،‬برای مبلّغین مسیحی وسوسه‌انگیز است‪ ،‬به طوری که ‪ 25‬نفر مبلّغ بلژیکی برای کارهای تبلیغی خود اقدام به‬
‫یادگیری زبان فارسی نموده‌اند‪ .‬این مبلّغین عالوه بر ایرانیان‪ ،‬افراد فارسی زبان کشورهای دیگر را ‌ـ که مجموع ًا جمعیت باالیی را‬
‫تشکیل می‌دهندـ‪ ،‬هدف قرار داده‌اند‪ .‬در این شهر هیچ مسجد یا مکانی مذهبی برای اجتماع شیعیان وجود ندارد‪ .‬در سه سال اخیر‬
‫با همت انجمن اسالمی دانشجویان منطقه و شهر گنت برنامه‌های متعددی در مناسبت‌های مذهبی مختلف در این شهر برگزار‬
‫شده و مورد استقبال واقع شده است‪ .‬به نظر می‌رسد وجود یک سر پناه اعتقادی برای حفظ نور ایمان هموطنان در این منطقه‬
‫ضروری است که در این خصوص پیگیری‌های بایسته و شایسته‌ای صورت گرفته و انشاءاهلل با توفیق از آستان حضرت ولی عصر‬
‫محبان اهل بیت (علیهم السالم) و برای احیاء امر ایشان‪ ،‬امیدواریم به زودی شاهد افتتاح یک سرپناه اعتقادی‬ ‫(عج) و به یاری ّ‬
‫در این شهر باشیم‪.‬‬

‫باآرزوی توفیق الهی‬

‫محمد رفیع الحسینی ‪ -‬بلژیک‬

‫‪20‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫اخبار انجمن‌ها‬

‫گزارش فعالیت انجمن اسالمی دانشجویان بالروس‬

‫خداوند را شاکریم که به ما توفیق داد تا بتوانیم خدمتگزار ایرانیان در خارج از کشور‬
‫و دور از وطن باشیم تا با آرمان‌های انقالب اسالمی میهن عزیزمان بیشتر آشنا‬
‫شده و رهرو امام همام خویش‪ ،‬دراین غربت باشیم و برای این انقالب که به دست‬
‫پدرانمان در سال ‪ 1357‬شکوفا شد و درخت آن با خون شهدای جنگ تحمیلی‬
‫آبیاری گشت‪ ،‬میراث‌دار وامانت‌دار خوبی باشیم و با رهنمود گرفتن از مقام معظم‬
‫رهبری‪ ،‬همچنان چراغ انجمن اسالمی ـ‌‌که یادگار شهید بزرگواری همچون آیت‬
‫اهلل دکتر بهشتی است‌ـ‪ ،‬را روشن نگه داریم‪ .‬این انجمن نو پا در بالروس که‬
‫به همت دانشجویان شکل گرفته در مورخه ‪ 1388/9/26‬طی انتخابات تحویل‬
‫گرفتیم و از این که دانشجویان به ما اعتماد کرده و رای دادند‪ ،‬ما نیز سعی بر آن‬
‫داشتیم تا طرحی نو در اندازیم و خدمتگزار آنان باشیم‪ .‬از زمان تحویل که مدت‬
‫زیادی از آن نمی گذرد تا کنون کارهای فرهنگی به شرح زیر انجام گرفته است‪.‬‬
‫‪ -1‬ایجاد ماهنامه برای انجمن اسالمی به نام تلخ وش که تا کنون دو شماره از آن‬
‫چاپ شده است‪ .‬این نشریه به دو صورت چاپی و الکترونیکی برای اعضای انجمن‬
‫وایرانیان مقیم بالروس و همچنین برای رایزن علمی و وزارتخانه‌های علوم‪،‬‬
‫بهداشت و نمایندگی مقام معظم رهبری در امور دانشجویان ارسال می گردد‪.‬‬
‫‪-2‬برگزاری مراسمات مذهبی و جشن‌ها طبق تقویم ایرانی که با استقبال جمع‬
‫کثیری از دانشجویان مواجه شد‪.‬‬
‫‪-3‬برگزاری دعای کمیل درهر شب جمعه در مکان انجمن اسالمی بیت الزهرا(س)‬
‫که در این مراسم عالوه بر دعای کمیل مراسم سخنرانی با موضوع روز نیز انجام‬
‫می پذیرد‪.‬‬
‫‪-4‬برگزاری مسابقات فوتبال برای دانشجویان که به صورت ‪ 2‬بار در ماه انجام‬
‫می‌گیرد‪.‬‬
‫برنامه‌های فوق تا به حال انجام پذیرفته و برای آینده نیز برنامه‌های فرهنگی‬
‫وتفریحی از جمله اردوی فرهنگی‪ ،‬ایجاد صندوق قرض الحسنه دانشجویان‪،‬‬
‫مسابقات علمی از جمله دروس علوم پایه برای دانشجویان پزشکی و ایجاد سایت‬
‫الکترونیکی خواهد بود که انشاءاهلل گزارشات آنها را در شماره‌های آتی به نظر‬
‫خوانندگان محترم نشریه پویش بصیرت می‌رسانیم‪.‬‬

‫اصغر محمد زاده‪ -‬خبرنگار اتحادیه در بالروس‬

‫گزارش فعالیت انجمن اسالمی دانشجویان آلمان‬

‫عمده فعالیت‌های انجمن اسالمی آلمان در ‪ ۴‬ماهۀ اخیر به شرح زیر می‌باشد‪:‬‬
‫‪ .1‬برگزاری ‪ ۲‬مسابقه فرهنگی‌ به مناسبت‌های مختلف (مسابقه نقاشی به مناسبت والدت حضرت امام رضا (ع)) و (پاسداشت اندیشه ناب به مناسبت‬
‫دهه فجر)‪.‬‬
‫‪ .2‬برگزاری اردو‌های محلی با پیشنهاد انجمن منطقه آلمان و اجرای آنها توسط انجمن‌های اسالمی شهر‌های مختلف به مناسبت سال نو میالدی‪.‬‬
‫‪ .3‬درخواست از انجمن‌ها برای راه‌اندازی سایت‌های انجمن‌های اسالمی شهرها و تحقق این موضوع در انجمن‌های فعال‪.‬‬
‫ی انجمن اسالمی منطقه آلمان هماهنگ و اقدام گردیده است و انجمن اسالمی شهر‌ها نیز به فراخور‬ ‫الزم به توضیح است که موارد فوق در قالب کل ‌‬
‫تعداد اعضایشان‪ ،‬فعالیت‌های علمی‪ ،‬فرهنگی‌‪ ،‬مذهبی‌ (مانند برگزاری جلسات قرائت و آشنایی با مفاهیم قرآن) را به این شورا گزارش نموده‌اند‪.‬‬

‫غالم رضا تدین فر‪-‬دانشجوی دکتری عمران‪ -‬مونیخ‬

‫‪21‬‬
 ‫پویش بصیرت‬
‫کرسی‌های آزاد اندیشی‬

‫نقدی کوتاه بر بیانیۀ تحلیلی‬

‫اتحادیه به مناسبت ‪ 22‬بهمن ‪88‬‬

‫بیانیۀ اتحادیه نمایانگر مواضع کالسیک روشنفکران مذهبی و تحصیلکرده کشور است‪ ،‬روشنفکر نه به‬
‫معنای مصطلح قدیمی‪ ،‬بلکه با معنایی عجین شده با مفهوم عمیق روشنی و نورانیت فکر‪ .‬دغدغۀ دین و دنیای‬
‫مردم کشور و پاسداشت عدالت و آزادی در بیانیه موج می‌زند و نویسندگان تعادل و بی‌طرفی را به عنوان قبله قلم خود‬
‫برگزیده‌اند‪ .‬البته کمتر نمازی خالی از غفلت است و مناجات دلنشین آن قلم نیز خالی از نقص نیست‪.‬‬
‫بی‌طرفی به معنای طرفداری نکردن از یک جناح یا گروه نیست‪ .‬حداقل اگر بخواهیم بار مثبت قابل توجهی برای این کلمه در نظر‬
‫بگیریم خوب است آن را «بی‌طرفی به نفع حقیقت» معنا (یا فرض) کنیم‪ .‬یعنی در مقابل حقیقت‪ ،‬طرف یا گروه خاصی را برنگزینیم و در‬
‫محراب حقیقت بی‌طرف باشیم و سر از این قبله به چپ یا راست نگردانیم‪ .‬اما اگر حقیقت مؤ ّید گروه یا جناحی بود‪ ،‬در آن موارد موضع‌گیری‬
‫جناحی و گروهی عین عقل و حق و بی‌طرفی (در محضر حقیقت) خواهد بود‪ .‬بی‌طرفی بدون این تفسیر فاقد بار مثبت فراوان است‪.‬‬
‫اتحادیه برای بی‌طرفی در محضر حقیقت گاهی نمی‌تواند بی‌طرف به معنای عامیانۀ آن باشد‪ .‬باید «طرف» جناحی را بگیرد‪ .‬قرآن هم حزبی را مورد‬
‫حمایت ویژه قرار می‌دهد‪« :‬ان حزب اهلل هم الغالبون»‪ .‬ما هم باید وقتی چنین حزبی را دیدیم و درک کردیم‪ ،‬یا الاقل شبیه‌ آن را با نقایص اثبات نشده‬
‫یا محدود دیدیم‪ ،‬حمایت کنیم‪ .‬الاقل نسبت بین ضعف و قوت احزاب‪ ،‬نسبت بین ثواب و خطای احزاب را در گفتار و رفتار سیاسی رعایت کنیم‪ .‬آیا تالش‬
‫پیگیر در مسیر «به خطر انداختن آبرو و موجودیت جمهوری اسالمی» با دخالت قانونی تحلیل‌ها و سالیق در «نصب فرد نامحبوب و محرک تفرقه» قابل‬
‫مقایسه است؟ و‪. ...‬‬
‫اما مطلب دوم این که از مباحث درون‌گروهی باید با چاالکی گذشت‪ .‬جذب حداکثری مؤمنین و مسلمین و دفع اقلیت معاندین و اجرای عدالت در مورد‬
‫خطاکاران را باید با چاالکی به سرانجام رساند و آینده ملت بزرگ ایران را به عنوان نقش‌آفرین قدرتمند و صلح‌طلب عرصۀ فرهنگی ـ اخالقی ـ سیاسی‬
‫در جامعه جهانی رقم زد‪ .‬در عرصه اقتصاد و ف ّناوری هم کم کم باید دین نسل خود را به دنیا ادا کنیم و مقام تولیدکنندگی سابق را (در دو دوران تاریخی‬
‫هخامنشی و اسالمی) احیا و تقویت کنیم‪ .‬مثال در دوران اسالمی‌علومی‌مانند جبر و از دیدگاهی هم پزشکی و شیمی‌مدرن را به دنیا هدیه کردیم‪ .‬بسیاری‬
‫از علوم و فنون را گسترش دادیم و روشنی‌بخش عرصه علم در دوران تاریک غرب (در قرون وسطای غرب) بودیم‪ .‬کشور و تمدنی که یکی از معدود‬
‫پایه‌های قطور علمی‌و تمدنی تاریخ بشر بوده است‪ ،‬نباید در پس پرده غفلت خودی و تحقیر و تضعیف نامردمان مستور بماند‪ .‬احیا و معرفی و دفاع از‬
‫این تمدن را باید از وظایف اتحادیه در بیان و عمل دانست‪.‬‬

‫آرمین شمس ـ دانشجوی دکتری کامپیوتر‪ ،‬منچستر‬

‫‪22‬‬
 ‫پویش بصیرت‬
‫کرسی‌های آزاد اندیشی‬

‫انجمن‌های اسالمی‌دانشجویان و استقالل از حاکمیت‬

‫ی دانشجویان با حاکمیت و استقالل آنها پرداخته شده است‪.‬‬ ‫در این یادداشت به بررسی نحوۀ ارتباط انجمن‌های اسالم ‌‬
‫تاریخچه انجمن‌های اسالمی‌دانشجویان بویژه در اروپا از بدو تشکیل تا کنون‪ ،‬گویای این واقعیت است که این تشکل‌ها زمانی دارای بیشترین وزن در‬
‫حرکت‌های سیاسی و اجتماعی بوده‌اند که دورترین فاصله را از مراکز قدرت و حاکمیت داشته‌اند‪.‬‬
‫روحیۀ نقادی و دلیل‌جویی و عدم پذیرش کورکورانۀ اوامر صادره‪ ،‬ویژگی اصلی یک تشکل دانشجویی مستقل است و همین استقالل است که ویژگی‌های‬
‫یادشده را تضمین می‌کند‪.‬‬
‫متاسفانه در سال‌های پس از انقالب به دالیل گوناگون‪ ،‬اکثر تشکل‌های دانشجویی در داخل و خارج کشور نوعی وابستگی به حاکمیت پیدا کرده و حتی‬
‫در برخی موارد زیر مجموعه‌ای از برخی نهادهای نظامی‌گشتند‪ .‬نتیجت ًا کارکرد آنها محدود به امور مورد تایید دولت‌ها و نهادها گردید و پرداختن به سایر‬
‫موارد از جمله انتقاد از عملکرد برخی نهادها در موارد مهم و نیز تالش برای اصالح برخی انحرافات از قانون اساسی و یا آگاهی‌بخشی به جامعه‪ ،‬جزو‬
‫خطوط قرمز محسوب گردید‪ .‬پتانسیل بسیار باالی جنبش دانشجویی‪ ،‬مورد طمع جناح‌های سیاسی نیز قرار گرفت و در موارد متعددی به دلیل تجربه کم‬
‫دانشجویان‪ ،‬انرژی و وقت آنان که باید در راه اعتالی علم و فرهنگ جامعه و نیز آگاهی دادن به دیگران در خصوص واقعیت‌ها و وضعیت کشور صرف‬
‫می‌گردید در سایر موارد بیهوده تلف شد‪.‬‬
‫در این میان نیازهای مالی‪ ،‬یکی از دالیل عمده‌ای است که این تشکل‌ها را به سوی وابستگی هرچه بیشتر به حاکمیت سوق می‌دهد‪.‬‬
‫در ابتدای شکل‌گیری انجمن‌های اسالمی‌دانشجویان در خارج کشور‪ ،‬این تشکل‌ها کامال مستقل بوده و هزینه‌های آنها از طریق حق عضویت اعضا تامین‬
‫می‌شد‪.‬به جرأت می‌توان گفت این برهه‪ ،‬تاثیرگذارترین دوران در تاریخچه این تشکل‌ها بود که توانستند در سایه استقالل خود و با داشتن درک صحیحی‬
‫از نیازهای جامعه‪ ،‬کمک شایانی به شکل‌گیری انقالب اسالمی بنمایند‪.‬‬
‫متاسفانه بعد از انقالب‪ ،‬بتدریج پرداخت حق عضویت اعضا ملغی گردید و کمک‌های دولت‌ها و نهادها به منبع اصلی تامین هزینه‌های این انجمن‌ها تبدیل‬
‫شدند‪ .‬همزمان با این کمک‌ها انجمن‌ها نیز توانایی موضع‌گیری در خصوص بسیاری از مسائل در حیطه وظایف دانشجویی‌شان را از دست دادند و عمال به‬
‫نهادی تشریفاتی تبدیل شدند‪ ،‬چنانچه اصطالح «بر دوش گرفتن جنازه اتحادیه» به سوژه طنز دردناک جلسه انتخابات تبدیل شده بوده است‪.‬‬
‫متاسفانه در دو سال اخیر استفاده فراوان از امکانات خارج از انجمن‪ ،‬نوعی رخوت و کاهلی به اعضای انجمن‌ها بخشیده و ظاهراً همگان فداکاری‌های‬
‫بنیانگذاران انجمن‌های اسالمی را از یاد برده‌اند که با دستانی خالی صدای رسایی برای ملت تحت ظلم ایران گشتند‪.‬‬
‫جمع‌بندی مطلب این که‪ ،‬ا ّولین قدم برای تبدیل این موجود نیمه‌جان به تشکلی تاثیرگذار و مفید برای جامعه‪ ،‬رسیدن به استقالل مالی و درخواست از اعضا‬
‫برای تامین هزینه‌های انجمن‌ها از طریق حق عضویت می‌باشد‪.‬‬

‫سید مهدی هاشمی ـ دانشجوی مکاترونیک ـ هامبورگ‬

‫‪23‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫کرسی‌های آزاد اندیشی‬

‫مالحظاتی چند دربارۀ بیانیۀ اتحادیۀ انجمن‌های اسالمی‬

‫دانشجویان در اروپا به مناسبت ‪ 22‬بهمن ‪1388‬‬

‫در باب بیانیۀ تحلیلی ‪ 22‬بهمن‪ ،‬الزم می‌دانم چندین نکته را بیان نمایم‪.‬‬
‫در مجموع این بیانیه‪ ،‬یک بیانیه مثبت بوده و به صورت تحلیلی به بعضی مسائل از‬
‫جمله مسائل مطرح شده در بند ‪ 9‬به خوبی اشاره نموده است‪.‬‬
‫قبل از بیان نکات در باب بیانیه ‪ ،‬الزم می‌دانم به بعضی مطالب اشاره نمایم‪:‬‬
‫به نظر بنده‪ ،‬مردم در طول حیات مبارک جمهوری اسالمی‪ ،‬همیشه نقش و وظیفه‬
‫خود را در لحظات حساس به خوبی انجام داده‌اند واگر ایرادی وارد است مربوط به‬
‫خواص و مسئولین می‌باشد که وظایف ونقش خود را به خوبی انجام نمی‌دهند و در‬
‫انجام وظایف کوتاهی می‌نمایند و حق مسئولیت را ادا نمی‌کنند‪.‬‬
‫یکی ازمسائل مهم‪ ،‬تبیین جایگاه رهبری در نظام اسالمی می‌باشد‪ .‬متاسفانه مسئله‬
‫فصل الخطاب بودن رهبری و همچنین جایگاه حکم حکومتی در قوانین روشن‬
‫نمی‌باشد ‪.‬همچنین با توجه به اینکه روحیه والیت مداری دربرخی مسئولین و خواص‬
‫با توجه به علل مختلف که در این مجال نمی‌گنجد‪ ،‬ضعیف بوده یا موجود نمی‌باشد‪،‬‬
‫باید برای این مسئله در مجلس شورای اسالمی تدبیری اتخاذ شود‪.‬‬
‫همان طور که همه می‌دانیم نظام جمهوری اسالمی ایران مبتنی بر اصل مترقی‬
‫والیت فقیه می‌باشد و مسئوالن و خواص باید وضعیت خود را با این اصل اساسی‬
‫معین کرده و تکالیف خود را در برابر این اصل انجام دهند‪.‬‬
‫نظام به درستی ّ‬
‫یکی از مسائل مهم دیگر‪ ،‬آسیب شناسی جهت رفع مشکالت و موانع می‌باشد‪.‬‬
‫دشمنان ما همیشه مشکالت را بزرگ‌نمایی کرده و محاسن را نشان نمی‌دهند‪،‬‬
‫که وظیفه ما در مقابل بزرگ‌نمایی محاسن برای تقویت روحیۀ امید و خالقیت و‬
‫خودباوری و همچنین شناسایی نقاط ضعف و مشکالت و تبیین در حد اندازۀ واقعی‬
‫آن (نه بزرگ‌تر و نه کوچک‌تر) و پیگیری در چارچوب قانون برای رفع نقائص و‬
‫مشکالت می‌باشد‪.‬‬
‫مسئله مهم دیگر تشخیص صحیح اولویت‌ها و در نظر گرفتن صحیح وزن خطاها و‬
‫اشتباهات می‌باشد‪ .‬آیا خطا و اشتباه در انتصابات‪ ،‬با خطاها و اشتباهات در زیر سئوال‬
‫بردن انتخابات (بزرگ‌ترین جرم) یکی است؟‬
‫در باب تخریب عمومی شخصیت‌ها که در بند ‪ 4‬به آن اشاره شده است سئوالی که‬
‫مطرح است این است که اگر اتهامات مطرح شده در مناظرات وارد و صحیح نمی‌باشد‬
‫چرا شاکیان به دادگاه شکایت نمی‌کنند و از طریق قانونی مسائل پیگیری نمی‌شود‪.‬‬
‫در زمینۀ نامه‌های سرگشاده‪ ،‬آن هم برای اشخاصی که به راحتی با رهبر فرزانه‬
‫انقالب می‌توانند ارتباط برقرار نمایند‪ ،‬یک سئوال جدی مطرح است‪ .‬آیا با شناختی‬
‫که آن بزرگواران از رهبری انقالب دارند و آگاهی به این که هیچ فردی‪ ،‬همچون‬
‫رهبری نسبت به حرف حق گوش شنوا ندارد‪ ،‬آیا این اشخاص قصد تحمیل نظر خود‬
‫به رهبری را دارند؟‬
‫در زمینه عمل به قانون که در بند ‪ 6‬مطرح شده‪ ،‬به نظر بنده عمل به قانون (اعم از‬
‫قانون اساسی وسایر قوانین جاری کشور) بهترین راه برون رفت از مشکالت است‪.‬‬
‫این که در این بند بیانیه‪ ،‬فقط به قانون اساسی اشاره شده‪ ،‬مورد سوء استفاده قرار‬
‫می‌گیرد؛ چرا که خیلی‌ها به بهانۀ این که قوانین جاری با قانون اساسی در تضاد است‬
‫از انجام قوانین سرباز می‌زنند و هر شخص خود را مفسر قانون می‌خواند‪.‬‬
‫مطلب پایانی این که خطری که انقالب را تهدید می‌کند این است که ظاهر جمهوری‬
‫اسالمی باقی بماند‪ ،‬اما از باطن تهی شود‪ .‬پس نقش اساسی ما تبیین مفاهیم و‬
‫اصول اساسی جمهوری اسالمی برای نسل جدید و همچنین رصد کردن مسئولین‬
‫و خواص و در نظر گرفتن آنها جهت حرکت صحیح در مسیر آرمانهای جمهوری‬
‫اسالمی می‌باشد‪.‬‬
‫محمد حسن مجیدی ـ دانشجوی دکتری الکترونیک در پاریس‬

‫‪24‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫بخش علمی‬

‫ساده است رویاهای بزرگ در ذهن داشتن‬

‫گاهی به همین سادگی به منصبی رسیدن و‬
‫و گفتن این که شایسته دیگران نبود‬
‫آری!‬
‫ساده است لغزش‌های خود را ندیدن و با دیگران زیستن‬
‫و گفتن این که من این چنینم‬
‫آری‬
‫سخت ساده است و پیچیده نیز هم‬

‫با تشکل‌ها بزرگ می‌شوم‪ ،‬کودک آرمان‌ها و رویاهایم در کوچه‌های حیران و‬
‫سرگردانی آشفته‌تر می‌گردد‪ .‬در یک اتفاق ساده خود را بر منصب (بی‌صندلی)‬
‫مسئولیت علمی در اتحادیه (و یا بهتر جنازه اتحادیه) یافتم‪ .‬در ا ّولین نگاه‪ ،‬دو‬
‫راه پیش روی خود یافتم‪ ،‬ا ّول این که به رزومه خود رجوع و سریع ًا این عنوان‬
‫را اضافه نموده و انتظار پایان این دوره را بکشم و اما راه دشوار دوم‪ ،‬رجوع‬
‫به وجدان و یافتن راهی برای کمک به دوستان در توسعۀ فعالیت‌های علمی‬
‫بود‪ .‬علیرغم نامالیمات زندگی‪ ،‬راه دوم را برگزیدم و فکر کردم بهترین قدم‪،‬‬
‫شاید شناخت و میزان عالقۀ همکاران علمی در سطح مناطق و انجمن‌ها باشد‪.‬‬
‫در همین راستا از دوستان و همکاران تقاضای همکاری نمودم که به نتایج‬
‫امیدوارکننده‌ای رسیدم و از این بابت‪:‬‬
‫خدايا داده‌ها ‪ ،‬نداده‌ها و گرفتني‌هايت را شكر مي‌گوييم‬
‫كه داده‌هايت نعمت و‬
‫نداده‌هايت حكمت و‬
‫گرفتني‌هايت امتحان است‪.‬‬
‫دوست شما هستم با دنیایی از آرزوها‪ ،‬دردها و البته ذره‌ای وجدان (فکر‬
‫می‌کنم)‪ .‬مدتی پیش جمله‌ای نظرم را جلب نمود و البته ذهنم را مغشوش‬
‫و آن جمله این بود‪:‬‬
‫«خبرنگار سی‪.‬ان‪.‬ان با بازدید از مؤسسه رویان می‌افزاید‪ :‬دانشمندان جوان‬
‫ایرانی اکنون در تالش برای بازگشت به دوره‌ای از موفقیت‌های بسیار درخشان‬
‫علمی در تاریخ خود هستند»‪.‬‬
‫کالفه شدم از این که می‌دانستم از کدامین جایگاه تاریخی آمده‌ایم؛ ولی تردید‬
‫داشتم به کدامین جایگاه تاریخی می‌رویم و آیا ما خودمان مثل آن خبرنگار‬
‫فکر می‌کنیم!!!‬
‫بگذارید راحت‌تر باشیم‪ .‬همه می‌دانیم در تشکل‌های دانشجویی‪ ،‬واحدی وجود‬
‫دارد به نام «واحد علمی» و نمی‌دانم در بدو تأسیس دوستانمان چرا این واحد را‬
‫اضافه و اصال چگونه فکر می‌کردند‪ .‬به عنوان عالقۀ شخصی‪ ،‬همیشه دوست‬
‫داشتم در واحد‌های علمی تشکل‌ها فعالیت داشته باشم و این امر تا به امروز‬
‫هم وجود داشته و این که وجود خواهد داشت‪ ،‬نمی‌دانم‪ .‬نمی‌دانم چرا هر قدر‬

‫‪25‬‬
 ‫پویش بصیرت‬
‫کاری دیگر را نمی‌پذیرند نیز منزوی خواهد کرد‪.‬‬
‫به قولی‪ ،‬جامعۀ دانشجویی ایرانی‪ ،‬آن وقت زنده است که هیچ کسی از ما ـ‬
‫که خودش را جزئی از این جامعه می‌داندـ‪ ،‬بیرون نماند‪ .‬تشکلی پویا و سالم‬
‫است که اگر نمی‌تواند نیازها و دردهای مالی دیگر افراد را برطرف کند‪ ،‬حداقل‬
‫می‌تواند دستی را که به طرفش دراز شده در دستانش گرفته وگوشی باشد شنوا‬
‫برای شنیدن دردها تا کسی از ما خود را غریبه احساس نکند و این حداقل‬
‫ارزش‌های انسانی در یک تشکل است‪.‬‬
‫به همین منظور و در راستای ارج نهادن به مقوله علم و فعالیت‌های ارزشمند‬
‫علمی‪ ،‬بار دیگر از تمامی مسئولین علمی مناطق خواهشمندم‪ ،‬ضمن ارایه‬
‫گزارش از فعالیت‌های علمی انجام گرفته و یا در شرف انجام انجمن‌های تحت‬
‫مسولیت شما‪ ،‬هرگونه پیشنهاد‪ ،‬انتقاد و طرحی را در این زمینه به این واحد‬ ‫ً‬
‫منعکس نمایید‪ .‬شایان ذکر است انتقادات و پیشنهاد‌های همکاران در سطح‬
‫مناطق و انجمن‌ها‪ ،‬در صورت تمایل به نام خود دوستان در نشریۀ اتحادیه‬
‫منتشر و در دسترس همۀ انجمن‌ها قرار خواهد گرفت‪.‬‬
‫در پایان به عنوان مسئول علمی اتحادیه و به نمایندگی از شورای هماهنگی‪،‬‬
‫الزم می‌دانم از کلیه همکارانمان چه در سطح مناطق و چه در سطح انجمن‌ها‬
‫که با وجود دشواری‌های تحصیلی و همچنین مالی از نظر تشکیالتی‪ ،‬کماکان‬
‫بدون هیچ چشمداشتی و گاهی به دور از نگاه و یاد مسئوالن به فعالیت‌های‬
‫علمی می‌پردازند‪ ،‬تشکر خالصانه نمایم و امیدواریم بتوانیم به نحو شایسته از‬
‫این دوستان تقدیر نماییم‪.‬‬
‫از طرف دیگر‪ ،‬دوستان انگشت‌شماری که مایل به همکاری نبوده و یا‬
‫گاهی خدای ناکرده خود را پاسخگو نمی‌دانند‪ ،‬علیرغم میل باطنی اسامی‬
‫این دوستان‪ ،‬منطقه و یا انجمن مربوطه به اطالع کلیه اعضای انجمن‌های‬
‫اسالمی خواهد رسید‪.‬‬
‫شاید بتوان به کم‌نورترین ستاره‌ها قانع بود‪ ،‬چرا که چشم همه به سوی‬
‫پرنورترین ستاره‌هاست‬
‫و شاید امسال هم شبیه سال های پیش بگذرد‬
‫با احترام و آرزوی توفیق برای همه همکاران عزیز‬
‫سید مهدی مرعشی ‪ -‬دانشجوی دکتری ویروس شناسی‪ -‬لندن‬
‫بر حسب وظیفه و جهت اطالع دوستان عرض می‌کنم‪:‬‬
‫به غیر از منطقه بالروس و دو انجمن از منطقه انگلستان (که از این همکاران‬
‫عزیز کمال تشکر را دارم و بر حسب وظیفه الزم می دانم که اسامی این‬
‫عزیران را به عموم اعالم نمایم که انشاء‌اهلل در زمان مقتضی خواهد شد)‬
‫متأسفانه هیچ جوابی از منطقه آلمان دریافت نشد‪ ،‬همچنین منطقه فرانسه در‬
‫ایمیل آدرس‬
‫ِ‬ ‫حال حاضر فاقد مسئول علمی بوده و به علت عدم دسترسی به‬
‫سایر مناطق (بلژیک‪ ،‬هلند‪ ،‬وین‪ ،‬اکراین و سوئد) همچنان منتظر دریافت‬
‫آدرس تماس مسئولین مربوطه می‌باشم‪ .‬تو خود حدیث مفصل بخوان از این‬
‫مجمل‪...‬‬
‫به قول شاعر(شعر کامل نیست)‪:‬‬
‫بر ما چه رفته است که دل مرده‌ایم ما‬
‫بر ما چه رفته است که پژمرده‌ایم ما‬
‫باور کنید هیچ دلی را در این جهان‬
‫نشکسته‌ایم ما و نیازرده‌ایم ما‬
‫گفتی پناه می‌بری از بی کسی به چاه‬
‫ای بغض ناصبور مگر مرده‌ایم ما؟‬
‫«سعید بیابانکی»‬
‫نمی‌دانم چرا نباید مثال تشکیالت یک منطقه‌‪ ،‬حتی مسئول علمی نداشته باشد‬
‫و دردناک‌تر این که یک مسئول علمی منطقه‪ ،‬به خود زحمت پاسخگویی حتی‬
‫یک ایمیل را ندهد‪.‬‬
‫نمی‌دانم چرا به آن جماعتی که حتی چارچوب مسئولیت در صنف خودشان را‬
‫نمی‌توانند تشخیص بدهند‪ ،‬باید تکیه داد‪.‬‬
‫دوستان!‬
‫ما زمانی از این گردنه به سالمت به قله دانش و افتخار خواهیم رسید که‬
‫غم انسانیت و عشق به ایران و نیزنظم و انضباط کاری بین ما و تشکل‌های‬
‫دانشجویی ما وجود داشته باشد‪ .‬آیا زمان آن نرسیده که بین انتخاب رزومه و‬
‫وجدان راهی را برگزینیم که به تشکل‌هایمان اعتبار بخشیده و به رشد جامعه‬
‫ایرانی کمک کند‪ ،‬چرا که این کار در نهایت‪ ،‬سیاست‌بازانی که بغیر از ریاست‪،‬‬
‫‪26‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫رسالت ا ّولیه شما درس خواندن است‬

‫به کوشش‪ :‬حمید عابدی‬

‫[سید جمال الدین ارجمند‪ ،‬متولّد ‪ 1333‬شهرستان جهرم است‪ .‬وی مدرک کارشناسی‬
‫خود را در رشتۀ معماری ساختمان از دانشگاه ب ِ ِرمن آلمان و مدرک کارشناسی ارشد را از‬
‫شهر کاسِ ل آلمان گرفت و تحصیل در مقطع دکتری این رشته را در شهر برلین ادامه داد‬
‫و ضمن تحصیل‪ ،‬حضور فعالی نیز در اتحادیه انجمن‌های اسالمی دانشجویان در اروپا‬
‫داشت که سمت‌های مختلفی از جمله مسئول ارتباطات و عضو شورای مرکزی اتحادیه‬
‫را نیز عهده‌دار بوده است‪ .‬از جمله فعالیت‌های دیگر ایشان بعد از بازگشت به ایران‪،‬‬
‫می‌توان به فعالیت در سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی‪ ،‬دفتر فرهنگ و آموزش عالی‪ ،‬دفتر‬
‫امور تحقیقات و پژوهش و معاونت امور اجتماعی اشاره نمود‪ .‬وی همچنین نمایندگی‬
‫دور هفتم مجلس شورای اسالمی را نیز در کارنامه خود دارد و هم اکنون نیز در وزارت‬
‫ارتباطات به عنوان مدیر پارلمانی این وزارتخانه مشغول به ادامۀ فعالیت می‌باشد‪ .‬متن‬
‫زیر حاصل گفتگوی ما با ایشان است که در فضایی دوستانه و صمیمی انجام گرفت‪].‬‬

‫‪27‬‬
 ‫پویش بصیرت‬
‫دلسوزی برای دانشجویان بود‪ .‬از طرفی دلمان هم‬
‫برایشان می‌سوخت؛ چرا که فکر می‌کردیم آنها هم‬
‫از خودمان هستند و باید به فکرشان باشیم و صِ رف‬
‫این که ما چند نفر دانشجو باشیم که بنشینیم‬
‫یک گوشه‌ای قرآن و دعا بخوانیم‪ ،‬اینها را برای‬
‫خودمان کافی نمی‌دانستیم و معتقد بودیم که اینها‬
‫سرمایه‌های ما هستند و تا جایی که ممکن بود‬
‫سعی می‌کردیم آنها را جذب کنیم تا بتوانیم در کنار‬
‫هم به مملکت خدمت کنیم‪ .‬اما خب بعضی مواقع‪،‬‬
‫مسائل سیاسی سبب می‌شد این درگیری‌ها به وجود‬
‫بیاید و شاید آلمان به این علت درگیری‌هایش زیاد‬
‫بود که معمو ًال مهمانان زیادی ـ چه از موافقین و‬
‫چه از مخالفین ـ به آنجا می‌آمدند‪.‬‬
‫ـ شما چه سالی وارد انجمن شدید و در‬
‫انجمن چه سمتی داشتید؟‬
‫من حدود سال‌های ‪ 60‬تا ‪ 61‬بود که وارد انجمن‬
‫شدم و در همان سال‌های ا ّول به خاطر عالقه‌ای‬
‫که نشان دادم‪ ،‬مسئولیت فرهنگی منطقۀ شمال‬
‫آلمان را به من دادند و بعد هم مدیر تشکیالت‬
‫شدم و بعد مدیر تبلیغات‪ ،‬که هر کدام از اینها به‬
‫نوبت و در طی این چندین سال انجام شد‪ .‬شاید‬
‫دلیل اصلی این که من این مسئولیت‌ها را قبول‬
‫می‌کردم‪ ،‬نزدیکی ما به هامبورگ و مرکز اسالمی‬
‫بود که پایگاه خوبی برای فعالیت‌های ما به حساب‬
‫ال بیشتر برای کارهای فرهنگی مثل‬ ‫می‌آمد‪ .‬مث ً‬
‫سمینارها و برگزاری همایش‌ها‪ ،‬در مرکز اسالمی‬
‫هامبورگ دور هم جمع می‌شدیم‪ .‬همین طور‬
‫در این مرکز‪ ،‬ارتباطات خوبی با دیگر مسلمانان‬
‫افغانی‪ ،‬عراقی‪ ،‬یوگسالوی و ‪ ...‬می‌توانستیم برقرار‬
‫کنیم‪.‬‬
‫به هر حال‪ ،‬چندین دوره مسئولیت در منطقه شمال‬
‫آلمان‪ ،‬سبب شد که من در سطح کل مطرح بشوم‬
‫و به همین خاطر بود که دو دوره به عنوان مدیر‬
‫ارتباطات کل اتحادیه انتخاب شدم‪ .‬در آن زمان‬
‫(که البته دقیق ًا یادم نیست کدام دوره‌ها بود)‪،‬‬
‫مسئولیت مدیر ارتباطات خیلی سنگین بود که مث ً‬
‫ال‬
‫شامل دعوت از مهمان‌ها‪ ،‬برگزاری همایش‌ها و‬
‫نشست‌ها‪ ،‬تظاهرات و راهپیمایی‌ها‪ ،‬هماهنگی و‬
‫ارتباط با ایران و با سایر انجمن‌ها در کشورهای‬
‫دیگر مثل ایتالیا‪ ،‬انگلیس‪ ،‬فرانسه‪ ،‬ترکیه‪ ،‬اتریش‬
‫و‪ ...‬می‌شد‪ ،‬مخصوص ًا که آن زمان درگیری‌ها هم‬
‫زیاد بود‪.‬‬
‫گاهی ناآگاهی یا بی‌اطالعی آنها یا احیان ًا هر غرض‬
‫ـ ارتباطاتی که فرمودید با مسلمانان‬
‫کشورهای دیگر داشتید‪ ،‬آیا منحصر‬
‫به مرکز اسالمی هامبورگ می‌شد یا به‬
‫انجمن‌ها هم کشیده می‌شد؟‬
‫خب طبیعت ًا یک قسمت عمده‌ای از آن مربوط به‬
‫مرکز می‌شد و آن قسمتی که مربوط به انجمن‌ها‬
‫می‌شد‪ ،‬مربوط به برگزاری سمینارها و همایش‌ها‬
‫ـ جناب ارجمند! برای شروع گفتگو لطفاً‬
‫ی و عضویت‌تان در‬ ‫بفرمایید که نحوۀ آشنای ‌‬
‫اتحادیۀ انجمن‌های اسالمی دانشجویان‬
‫در اروپا چگونه بود؟‬
‫بسم اهلل الرحمن الرحیم‬
‫قبل از هر چیز‪ ،‬فرا رسیدن سی و یکمین سالگرد‬
‫پیروزی شکوهمند انقالب اسالمی و طلوع خورشید‬
‫استقالل و آزادی به رهبری بنیانگذار جمهوری‬
‫اسالمی ایران‪ ،‬حضرت امام (قدس) را خدمت شما‬
‫و خوانندگان محترم نشری ‌ه تبریک عرض می‌کنم‬
‫و خوشحالم از این که نشریه اتحادیۀ انجمن‌های‬
‫اسالمی دانشجویان در اروپا این مصاحبه را با دبیر‬
‫کانون اسالمی دانش آموختگان اروپا در ایران‬
‫انجام می‌دهد‪.‬‬
‫و اما در مورد سؤال شما باید عرض کنم که قبل‬
‫از انقالب من در شهرستان خودمان جلسات قرآن‬
‫داشتم و بعد از انقالب به خاطر داشتن این سابقه‪،‬‬
‫به محض ورود به اروپا‪ ،‬عالقه‌مندی خودم را به‬
‫انجمن‌های اسالمی نشان دادم‪ .‬در واقع چون‬
‫آدم مذهبی‌ای بودم و ریشه‌های مذهبی داشتم‬
‫و از سوی دیگر نزدیک شدن به مرکز اسالمی‬
‫هامبورگ‪ ،‬خودش بهانه‌ای برای حضور در این‬
‫تشکل اسالمی شد‪ .‬خب من به عنوان یک فرد‬ ‫ّ‬
‫شهرستانی وقتی وارد اروپا شدم و در ا ّولین برخوردم‬
‫با وضعیت فرهنگی و ظاهری آنجا‪ ،‬ارتباط برقرار‬
‫کردن با آن محیط کمی برایم مشکل بود به همین‬
‫دلیل وقتی که شهید بهشتی را دیدم‪ ،‬شاید بتوانم‬
‫بگویم که پایبندی‌ام دو برابر شد و طبیعت ًا همین‬
‫مسائل بود که یک روحیه‌ای به من داد تا دوباره‬
‫به تبع نگرشی که داشتم وارد انجمن‌های اسالمی‬
‫تشکل انجمن‌های‬ ‫ّ‬ ‫بشوم‪ .‬ا ّولین ورود من به‬
‫اسالمی در شهر برمن آلمان بود که مجموعۀ‬
‫کوچکی از بچه‌ها بودند و انصاف ًا بچه‌هایی که در‬
‫این انجمن بودیم‪ ،‬مجموعه خوبی را درست کرد ‌ه‬
‫بودیم‪ ،‬هر چند تعداد ما کم بود و مخالفانمان زیاد؛‬
‫زیرا دانشگاه برمن به عنوان دانشگاه سرخ آلمان‬
‫معروف است و از بدشانسی‪ ،‬خاطرات ما همه‌اش‬
‫مربوط به خاطرات تلخ درگیری‌ها و فشارهای‬
‫زیادی بود که به ما تحمیل می‌شد‪.‬‬
‫ـ این درگیری‌ها بیشتر به خاطر چه‬
‫مسائلی پیش می‌آمدند؟‬
‫خب به هر حال آنها دانشجوهای جوانی بودند که‬
‫و مرضی که داشتند‪ ،‬سبب می‌شد که با ما مخالفت‬
‫می‌کردند و در دانشگاه با ما درگیر می‌شدند و ما‬
‫هم صبر انقالبی پیشه می‌کردیم و حتی االمکان‬
‫تالش می‌کردیم که آنها را به نوعی جذب کنیم‪،‬‬
‫همان طور که بقیۀ گروه‌ها هم همین برنامه را‬
‫داشتند‪ ،‬به طوری که هر کس به فکر این بود که‬
‫نیرویش را زیاد کند و ما هم سیاستمان جذب و‬
‫‪28‬‬

‫خدا رحمت کند حضرت حجت االسالم والمسلمین‬
‫حاج آقا فاضل هرندی را که آن زمان نماینده امام‬
‫در اتحادیه بودند و برای مجموعۀ اتحادیه خیلی‬
‫زحمت کشیدند و بعد از ایشان هم حضرت حجت‬
‫االسالم والمسلمین حاج آقای اژه‌ای نماینده مقام‬
‫معظم رهبری که در حال حاضر هم باالی سر‬
‫اتحادیه هستند‪ ،‬واقع ًا برای این مجموعه زحمت‬
‫زیادی می‌کشند و امیداورم که خداوند ایشان‬
‫را حفظ کند‪ .‬به هر حال زحمات این عزیزان و‬
‫دل‌نگرانی‌هایشان برای جذب ایرانی‌ها‪ ،‬درس‬
‫خواندن و فعالیتشان و سالم ماندن و مصون ماندن‬
‫آنها در آن فساد و فجایع غرب بود که به نوعی‬
‫برای ما ایجاد مسئولیت می‌کرد تا به وظایفی که‬
‫به عهدۀ ما گذاشته می‌شد‪ ،‬به نحو احسن عمل‬
‫کنیم و بیشترین استفاده را از امکانات موجود ببریم‪.‬‬
‫ما حتی از این فرصت و امکاناتی که انجمن در‬
‫اختیارمان قرار می‌داد برای ارتباط با دانشمندان و‬
‫اساتید دانشگاه‌ها و معرفی انقالب اسالمی به آنها‬
‫استفاده می‌کردیم‪ .‬ما در همان دوران اتحادیه‪،‬‬
‫بخشی از کارهایمان این بود که متخصصین‬
‫عالقه‌مند به کشور (چه ایرانی و چه غیر ایرانی)‬
‫را پیدا می‌کردیم و یک مجموعه علمی تشکیل‬
‫می‌دادیم‪ .‬وقتی بیشتر با آنها آشنا می‌شدیم‪،‬‬
‫ال شما نمی‌خواهید‬ ‫پیشنهاد می‌کردیم که مث ً‬
‫برای ‪ 22‬بهمن در جشنمان شرکت کنید و این‬
‫‪29‬‬
‫پویش بصیرت‬
‫ـ اولویت شما در انجمن و اتحادیه بر‬
‫روی چه مواردی متمرکز بود؟‬
‫ما در اتحادیه‪ ،‬برنامه‌مان این بود که همیشه به‬
‫عزیزانمان در انجمن‌ها بگوییم که رسالت ا ّولیه شما‬
‫درس خواندن است؛ چرا که اگر شما از درس‌هایتان‬
‫عقب بیفتید‪ ،‬آنهایی که ما را قبول ندارند‪ ،‬فارغ‬
‫التحصیل می‌شوند و می‌آیند پست‌ها را می‌گیرند‪،‬‬
‫باالخره نباید فراموش کنیم که مدارج و مدارک‬
‫تحصیلی هم مهم است‪ .‬لذا در وهلۀ ا ّول اصرارمان‬
‫روی درس بود‪ ،‬هر چند که خب در اوایل انقالب‪،‬‬
‫فشار زیاد بود و می‌بایست تظاهرات و جلسات و‬
‫نشست‌های زیادی را برگزار می‌کردیم‪ ،‬به طوری‬
‫که من خودم بعضی وقت‌ها در نشست‌ها واقع ًا به‬
‫گریه می‌افتادم‪.‬‬
‫این که بحث رسالت درس خواندن را مطرح کردم‪،‬‬
‫به خاطر امکانات دانشگاهی و علمی است که در‬
‫ان جا وجود دارد و این که ما از هر فرصتی باید‬
‫برای انقالبمان استفاده کنیم‪ .‬نکند خدایی نکرده‬
‫خیلی از وقت‌هایمان به بطالت بگذرد و حواسمان‬
‫به درس و بحثمان نباشد و اینها را در صدر قرار‬
‫ندهیم و نتوانیم استفاده کنیم‪ ،‬آن وقت‪ ،‬بعد از آن‬
‫که برگشتیم‪ ،‬غبطه می‌خوریم که آن همه امکانات‬
‫بود و ما می‌توانستیم به نوعی در مسائل علمی در‬
‫خدمت انقالب باشیم و از این فرصت‌ها استفاده‬
‫نکردیم‪.‬‬
‫یا تظاهرات بود‪ .‬برای این که وقتی تظاهراتی‬
‫برگزار می‌شد‪ ،‬ما تنها نبودیم و حامیان انقالب‬
‫تنها ایرانی‌ها نبودند‪ ،‬به همین دلیل برنامه‌ریزی‌ها‬
‫و همفکری‌ها و هماهنگی‌هایی که در آن مرکز با‬
‫مسلمانان غیر ایرانی داشتیم‪ ،‬سبب می‌شد همین‬
‫الگو در کشورهای دیگر هم پیاده شود‪ .‬در واقع‪،‬‬
‫وقتی این صحبت‌ها با مسئولین سایر کشورها‬
‫ـ‌که زیر مجموعه اتحادیه بودندـ‪ ،‬رد و بدل‬
‫می‌شد‪ ،‬سبب می‌شد که آنها هم یک قسمتی از‬
‫مسئولیت و بار را به دست مسلمانان غیر ایرانی‬
‫بدهند‪ ،‬چون این طور نمود بهتری هم داشت و آن‬
‫وقت نمی‌توانستند به ما بگویند که فقط ایرانی‌ها‬
‫مدافع انقالب هستند‪ .‬همچنان که ما در بسیاری‬
‫از مراسم‌هایی که برگزار می‌کردیم‪ ،‬مهمانانمان‬
‫ایرانی بودند‪ ،‬ولی برگزارکنندگانش غیر ایرانی‌‬
‫ال در جشن‌های ‪ 22‬بهمن‪ ،‬آنها (بیشتر‬ ‫بودند‪ .‬مث ً‬
‫تُرک‌ها و عربها) بودند که آذین‌بندی می‌کردند و‬
‫شیرینی می‌داند و جشن می‌گرفتند و یا بالعکس‬
‫اگر ما جشن می‌گرفتیم‪ ،‬سعی می‌کردیم آنها هم‬
‫در جشنمان شریک باشند و این روابط به حدی‬
‫بود که بعضی وقت‌ها احساس می‌کردیم آنها قدر‬
‫انقالب و امام (ره) را بیشتر از ما می‌دانستند و آدم‬
‫بعضی وقت‌ها غصه می‌خورد که ما غرق نعمتیم و‬
‫متوجه نیستیم ولی آنهایی که محرومند این قدر‬
‫دلدادۀ انقالب هستند‪.‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫بودم و تازه به تهران آمده بودم‪ ،‬خب توقع داشتم‬

‫که بعد از بازگشت از اروپا‪ ،‬کسی باشد که دستم‬
‫را بگیرد و معرفی‌ام کند و زمینۀ خدمت را فراهم‬
‫آورد‪ ،‬لذا هر جا مراجعه می‌کردم و می‌گفتم که از‬
‫اروپا آمده‌ام‪ ،‬به دلیل برداشت اشتباهی که از اروپا‬
‫داشتند‪ ،‬تحویلم نمی‌گرفتند و این مشکل برای‬
‫دیگر دانش‌آموختگان اروپا هم وجود داشت‪ .‬در‬
‫همچنین مواقعی به کسی نیاز است که بیاید ما را‬
‫ال من این آقا را خوب می‌شناسم‪،‬‬ ‫معرفی کند که مث ً‬
‫از بچه مسلمان‌هایی بود که در اروپا برای انقالب‬
‫و اسالم زحمت کشیده است و‪ . ...‬شاید یکی از‬
‫دالیلی که در داخل کشور‪ ،‬نظر مساعدی نسبت به‬
‫تحصیل‌کرده‌های خارج نداشتند‪ ،‬این بود که خیلی‌‬
‫از این تحصیل‌کرده‌ها مثل بنی‌صدر‪ ،‬قطب‌زاده‪،‬‬
‫یزدی و‪ ...‬سابقۀ خوبی در ایران نداشتند و البته‬
‫مسئولین هم حق داشتند‪ ،‬چون ما را نمی‌شناختند و‬
‫این یکی از بزرگ‌ترین ضعف‌های این اتحادیه بود‬
‫که کسانی که آن جا دلسوزی و فعالیتشان در آن‬
‫حد بود‪ ،‬وقتی به ایران بر می‌گردند‪ ،‬اگر مورد تأیید‬
‫هستند‪ ،‬پس چرا به موقع معرفی‌شان نمی‌کنیم‪ .‬به‬
‫هر حال بکارگیری نیروهای توانمند در مدیریت‪،‬‬
‫برای نظام یک سرمایه است و بخصوص کسانی‬
‫که اطمینانی به آنها است را اگر به عنوان یک‬
‫سرمایه تلقی کنیم‪ ،‬برکات زیادی برای مملکت و‬
‫انقالب در پی خواهد داشت‪ .‬به همین دلیل بود‬
‫که بنده همراه با تعدادی از فارغ‌التحصیالن اروپا‬
‫به فکر ثبت این کانون افتادیم و به دوستانی که‬
‫در تهران بودند‪ ،‬پیشنهاد ثبت این کانون را دادیم‪.‬‬
‫البته قبل از ما فارغ‌التحصیالن انگلیس و ایتالیا‬
‫برای خودشان کانون ثبت داده بودند و تعدادی از‬
‫فارغ‌التحصیالن آلمان هم ماهانه جلساتی داشتند‬
‫اما به صورت کانون ثبت‌شده‌ای نبودند و این‬
‫عزیزان هم از فارغ‌التحصیالنی بودند که پس از‬ ‫درس خواندن بود‪ ،‬چرا که دانشجو بودیم‪ ،‬ولی در‬ ‫دعوت‌هایمان سبب می‌شد که هم آنها را با ایران‬
‫مراجعت به ایران مشغول به کار شده بودند‪.‬‬ ‫کنارش‪ ،‬مسائل سیاسی‌مان را هم انجام می‌دادیم‪،‬‬ ‫آشنا می‌کردیم و هم این که بعداً خودشان پیشنهاد‬
‫چرا که به قول شهید مدرس‪ ،‬شعار ما این بود که‬ ‫ال در زمینۀ علمی چه کمکی از‬ ‫می‌کردند که مث ً‬
‫ـ اعضای این کانون را چه کسانی تشکیل‬ ‫«دیانت ما عین سیاست ماست» یعنی همزمان‬ ‫دست ما به عنوان یک دانشگاهی برای خدمت به‬
‫می‌دهند و چه فعالیت‌هایی در آن صورت‬ ‫فکر می‌کردیم که در این مدتی که این جا هستیم‪،‬‬ ‫انقالب اسالمی ایران بر می‌آید و بالتبع چون آنها‬
‫می‌گیرد؟‬ ‫چه کار می‌توانیم بکنیم که دِین خودمان را نسبت‬ ‫هم دوستانی داشنتد‪ ،‬سبب می‌شد که این ارتباطات‬
‫خب به تبع آن که ما بیشتر در آلمان بودیم‪،‬‬ ‫به انقالب و مردممان ادا کنیم‪.‬‬ ‫را به نوعی برای همکاری و همفکری و خدمت به‬
‫اعضای این کانون هم بیشتر فارغ التحصیالن‬ ‫انقالب به کار بگیریم‪ .‬من می‌خواهم این نکته را‬
‫کشور آلمان هستند‪ ،‬از برادران ایتالیا‪ ،‬اتریش و‬ ‫ـ جناب ارجمند! گویا شما در حال حاضر‬ ‫به عزیزانمان در اتحادیه بگویم که االن هم این‬
‫انگلیس هم می‌آیند و یک کانونی هست که به‬ ‫دبیر «كانون اسالمي دانش‌آموختگان‬ ‫شرایط فراهم هست‪ ،‬یعنی در کشورهای اروپایی‬
‫لحاظ موجودیتیش با کانون‌های دیگر فرق دارد‪.‬‬ ‫اروپا» هم هستید‪ .‬لطفاً در مورد این کانون‬ ‫این طور نیست که ما فکر کنیم تمام مردم مخالف‬
‫در واقع ما بدون هیچ پشتوانه‌ای خودمان داریم‬ ‫و اهداف و انگیزۀ شکل‌گیری آن توضیح‬ ‫ما هستند‪ ،‬یکسری از دانشمندان و دانشگاهیانشان‬
‫این کانون را می‌گردانیم و وابسته به هیچ گروهی‬ ‫دهید؟‬ ‫وقتی ما را به دالیلی قبول دارند‪ ،‬دلشان می‌خواهد‬
‫نیستیم و با همان نگاه اروپایی‌مان که متصل به‬ ‫تشکیل کانون اسالمی دانش‌آموختگان اروپا در‬ ‫به ما خدمت کنند‪ ،‬همان طور که ما نمونه‌هایی از‬
‫رهبری بودیم‪ ،‬یک کانونی را بر اساس والیتمداری‬ ‫ایران هم چیزی جدا از همین نگاه نبود‪ .‬یکی از‬ ‫این موارد را داشتیم‪ .‬این نوع نگاه‌ها و برخوردها‬
‫تشکیل داده‌ایم‪ .‬شاید برایتان خیلی عجیب باشد‬ ‫علت‌های تشکیل کانون این بود که وقتی من به‬ ‫و احترام‌ها‪ ،‬سبب می‌شد که آنها هم عالقه‌مندی‬
‫که مهمانان ما نسبت به شناختی که به ما پیدا‬ ‫ایران برگشتم‪ ،‬متأسفانه اعضای سابق اتحادیه را‬ ‫خودشان را نسبت به انقالب ما نشان دهند‪.‬‬
‫کرده‌اند‪ ،‬گاهی از هیأت رئیسه و نمایندگان محترم‬ ‫خیلی متفرق دیدم و از طرفی چون شهرستانی‬ ‫پس در وهله ا ّول فعالیت ما علمی بود و هدفمان‬
‫مجلس و اقتصاددانان هستند‪ ،‬و این به خاطر این‬

‫‪30‬‬

‫ـ این کانون در راستای اهدافی که دارد‬
‫تا کنون چه اقداماتی را انجام داده است‬
‫و چه اقداماتی را برای آینده در نظر دارد؟‬
‫تا این جا ما سعی کرده‌ایم که ارتباطاتمان را با‬
‫کانون‌های دیگر داخل ایران تقویت کنیم‪ .‬در‬
‫حال حاضر هم با کانون‌هایی مثل کانون‌ فارغ‬
‫التحصیالن انگلیس‪ ،‬ایتالیا و هند ارتباط داریم و‬
‫همین امر سرمایه‌ای برای این کانون شده و باعث‬
‫شده است که بتوانیم خودمان را معرفی کنیم و در‬
‫حال حاضر طوری شده که با هم جلسات مشترک‬
‫برای هیأت مدیره‌هایمان بگذاریم‪ ،‬ضمن این که‬
‫می‌توانیم اطالعیه‌های مشترک هم بدهیم‪ .‬یکی‬
‫از برنامه‌های بعدی ما تشکیل یک کانون مشترک‬
‫با اتحادیۀ انجمن‌های اسالمی دانشجویان در اروپا‬
‫است که بحمدهلل ا ّولین جلسه‌ای که با اعضای‬
‫شورای مرکزی این اتحادیه داشتیم‪ ،‬سبب شد که‬
‫از این به بعد بتوانیم ارتباطاتمان را بیشتر کنیم‪ .‬این‬
‫دیدار‪ ،‬تجدید خاطرات و شروعی برای فعالیت‌های‬
‫جدید بود‪.‬‬
‫برای آینده کانون هم با توجه به همفکری و‬
‫ال اعضا‪ ،‬فقط فارغ التحصیالن اروپا‬
‫گستردگی نیروهایی که در اقصی نقاط مملکت‬
‫مشغول به کار هستند‪ ،‬برنامه‌های خیلی خوبی م ّد‬
‫نظر داریم و با توجه به همفکری و دیدگاه‌های‬
‫مشترکمان و نیز با مطالعات و کارشناسی عمیق‪،‬‬
‫می‌توانیم در زمینه جنگ نرم و در بُعد تجزیه و‬
‫تحلیل‌های مسائل روز‪ ،‬نقش مهمی ایفا کنیم و‬
‫دیگر این که در بحث احزاب می‌توانیم صحبت‌هایی‬
‫با هم داشته باشیم و گاهی با دعوت از مهمانان‪،‬‬
‫می‌توانیم جلسات مشترکی را در ایران برگزار کنیم‬
‫و راهکاری ارائه دهیم‪ ،‬به شرط این که حرمت‌ها و‬
‫‪31‬‬
‫پویش بصیرت‬
‫در حال حاضر اعضای ثابت (بدون خانواده‌هایشان)‪،‬‬
‫بیش از چهل نفر هستند‪ .‬البته اگر آن برنامه‌ای که‬
‫عرض کردم اجرا شود و خیلی از نیروهایی را که ما‬
‫اسامی‌شان را داریم ولی در شهرستان‌ها هستند و‬
‫کسی آنها را نمی‌شناسد‪ ،‬هم با این کانون در ارتباط‬
‫قرار بگیرند‪ ،‬قطع ًا تعداد اعضا خیلی زیادتر می‌شود‪،‬‬
‫عالوه بر این که اگر از این به بعد اعضای اتحادیه‬
‫هم به خاطر این آشنایی به ما ملحق شوند‪ ،‬اتفاقات‬
‫مبارکی خواهد افتاد که مهم‌ترین آن معرفی و‬
‫استفاده از استعدادها و توانمندی‌های این عزیزان‬
‫در عرصه‌های مدیریتی است‪.‬‬
‫در کل اگر ما بتوانیم ارتباطاتی را که با کانون‌های‬
‫کشورهای دیگر داریم‪ ،‬حفظ کنیم‪ ،‬می‌توانیم از این‬
‫پتانسیل عظیم برای جذب نیرو‪ ،‬معرفی نیروهای‬
‫مستعد و آشنا شدن این نیروها با همدیگر ـ‌ با‬
‫اصرار بر حفظ خط فکر رهبری و والیتمداریمان‌ـ‪،‬‬
‫استفاده‌های زیادی بکنیم‪.‬‬
‫ما در مورد شرایط عضویت در این کانون زیاد بحث‬
‫کرده‌ایم که مث ً‬
‫باشند یا خیر! در نهایت به این نتیجه رسیدیم که در‬
‫اساسنامه‌مان بندی را بیاوریم که آنهایی که مورد‬
‫تأیید فارغ التحصیالن اروپا هستند هم بتوانند عضو‬
‫کانون شوند‪ ،‬اما به دلیل کمبود جا‪ ،‬هنوز این بند‬
‫را اضافه نکرده‌ایم و در حال حاضر اعضای کانون‬
‫را فارغ التحصیالن اروپا تشکیل می‌دهند‪ .‬در مورد‬
‫سطح تحصیالت هم اعضا دارای مدارج مختلف‬
‫تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکتری‬
‫هستند‪.‬‬
‫است که موضع‌گیری‌هایمان همیشه در راستای‬
‫موضع‌گیری رهبری است‪.‬‬
‫بیشتر فعالیت‌هایی که در جلسات کانون انجام‬
‫می‌گیرد‪ ،‬بدین صورت است که یکی از اعضا‬
‫یا مهمانان در مورد اوضاع کشور و گاهی هم‬
‫در مسائل اخالقی سخنرانی می‌کنند و در کل‬
‫موضوعاتی مطرح می‌شود که با توجه به محدودیت‬
‫زمانی‪ ،‬برای تقویت بنیه روحی و نگرش اعضا و‬
‫فعالیت‌های علمی آنها مناسب است‪.‬‬
‫ـ اگر ممکن است در مورد مکان و زمان‬
‫تشکیل جلسات کانون هم توضیحی‬
‫بفرمایید‪.‬‬
‫جلسات کانون به صورت ماهانه و در چهارشنبه‌های‬
‫آخر هر ماه برگزار می‌شود‪ .‬در مورد مکان هم‪ ،‬به‬
‫خاطر این که ما با مشکل جا مواجه هستیم در حال‬
‫حاضر حدود ‪ 9‬سال است که این جلسات را در‬
‫کانون پزشکان برگزار می‌کنیم‪ .‬البته بعضی از اعضا‬
‫اصرار داشتند که جلساتمان را در ساختمان‌های‬
‫سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی برگزار کنیم‪،‬‬
‫منتهی چون حمایت آنچنانی نشدیم و اصراری هم‬
‫نداشتیم که حتم ًا دنبال این جور مسائل برویم‪ ،‬به‬
‫این نتیجه رسیدیم که در همین حد که دور هم‬
‫باشیم‪ ،‬کافی است‪.‬‬
‫ـ در حال حاضر‪ ،‬تعداد اعضای ثابت‬
‫کانون اسالمی دانش‌آموختگان اروپا چند‬
‫نفر است؟ سطح تحصیالت اعضا چه قدر‬
‫است و شرایط عضویت در این کانون‬
‫چیست؟‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫بودند و وقتی برای تظاهرات روز قدس حاج آقای‬ ‫شرع و قانون مراعات شود‪.‬‬
‫کاپالن دستور می‌داد‪ ،‬سه ـ چهار هزار نفر برای‬ ‫دلیل اصرار بنده بر این مطلب این است که دوستانی‬
‫حمایت از روز قدس در اروپا می‌آمدند و خود‬ ‫که امروز در خارج از ایران هستند و رشد روزافزون‬
‫ایشان هم صحبت می‌کردند‪ .‬وقتی عشق به امام‬ ‫مکاتب مذهبی و اسالم‌گرایی را در دنیای غرب‬
‫و رهبری و دین و دیانت در وجود آدم ُگل بکند‪،‬‬ ‫مشاهده می‌کنند‪ ،‬می‌توانند از این جلسات برای‬
‫این طور می‌شود که حاج آقای کاپالن می‌رفت در‬ ‫دعوت اطرافیان خود به اسالم و آشنا کردن آنها‬
‫تظاهرات روز قدس سخنرانی می‌کرد و در حضور‬ ‫با انقالب اسالمی به خوبی استفاده کنند‪ ،‬همان‬
‫این جمعیت می‌گفت روز قدس روز اسالم است‪.‬‬ ‫طور که ما وقتی به خیلی از غربی‌ها نزدیک‬
‫می‌خواهم بگویم که اثربخشی دانشجو تا این حد‬ ‫می‌شدیم و مطالبی را با آنها در میان می‌گذاشتیم‪،‬‬
‫است‪.‬‬ ‫از لحاظ دیدگاهی خیلی به ما نزدیک می‌شدند‪،‬‬
‫خاطره دوم این که با یکی از اساتید کرسی‌دار‬ ‫اما خب فرصت این نبود که به مرکز مشخصی‬
‫منطقه شمال آلمان آشنا شدم و ایشان آن قدر‬ ‫دعوتشان کنیم تا صحبتی بشود و به اسالم دعوت‬
‫از لحاظ فکری به من نزدیک شد که من فکر‬ ‫شوند و اگر این اتفاق بیفتند خیلی از غربی‌ها‬
‫می‌کردم مسلمان شده و نمی‌خواهد چیزی در‬ ‫می‌توانند به کمک ما بشتابند که الاقل ظلم‌های‬
‫دانشگاه بگوید‪ .‬یک روز به من گفت فالنی! من‬ ‫آنها را خودشان به مردم معرفی کنند؛ چون وقتی‬
‫مسیحی هستم و می‌دانم که شما مسلمان خیلی‬ ‫خودشان بگویند‪ ،‬باورپذیرتر و اثربخش‌تر است‪ .‬به‬
‫پایبندی هستی‪ ،‬ولی می‌خواهم بگویم که از ا ّول‬ ‫هر حال به اعتقاد من هیچ وقت و هیچ گاه این‬
‫انقالب تا اآلن که دارم با شما حرف می‌زنم‪ ،‬دائم‬ ‫حجم گرایش به سمت معنویت نبوده که از بعد از‬
‫اخبار ایران را دنبال می‌کنم و آن روزی که صدای‬ ‫انقالب اتفاق افتاده و این هم از آثار و نتایج خوب‬
‫امام را نشنوم افسردگی می‌گیرم‪ .‬وقتی از ایشان‬ ‫انقالب اسالمی است و این که امام خمینی (ره)‬
‫پرسیدم شما که می‌گویید مسلمان نیستید‪ ،‬پس‬ ‫با آن نگاه دوراندیششان اسالم را به دنیا معرفی‬
‫چرا این قدر به امام ما عالقه دارید؟ گفت مگر‬ ‫کردند و ما می‌توانیم کارهای خوبی انجام دهیم و‬
‫اتراک در آلمان که خدا رحمتشان کند) داشتیم و‬
‫هر کسی که مسلمان نیست‪ ،‬نباید دنبال امام شما‬ ‫انشا اهلل که بتوانیم‪.‬‬
‫می‌خواستیم از ایشان اجازۀ شرکت مسلمانان ترک‬
‫باشد‪ .‬بعد به من گفت که قدر امامتان را بدانید که‬
‫را در تظاهرات خودمان بگیریم‪ ،‬به ایشان گفتیم که‬
‫لرزه به جان استکبار انداخته و شما خودتان متوجه‬ ‫ـ اگر خاطره‌ای از دوران فعالیتتان در‬
‫برای ‪ 22‬بهمن نمی‌خواهید به ایران بروید و ایشان‬
‫نیستند‪.‬‬ ‫اتحادیه انجمن‌های اسالمی دانشجویان‬
‫هم استقبال کردند و به ایران دعوت شدند و بعد از‬
‫در اروپا دارید‪ ،‬خوشحال می‌شویم که‬
‫این که از ایران برگشتند‪ ،‬وقتی از ایشان پرسیدم‬
‫ـ در پایان اگر صحبت یا توصیه‌ای‬ ‫بشنویم‪.‬‬
‫که ایران چه طور بود؟ گفتند که خیلی خوب بود‬
‫برای اعضای حاضر و آیندۀ اتحادیه و یا‬ ‫عرض شود آن موقع که ما در اروپا بودیم‪ ،‬خب‬
‫و من به یاد رسول اکرم اسالم (ص) افتادم و‬
‫خوانندگان این نشریه دارید‪ ،‬بفرمایید‪.‬‬ ‫امکانات اآلن را که نداشتیم‪ ،‬و دوستان در اتحادیه‬
‫می‌خواهم در خطبه این جمعه به مردم کشور خودم‬
‫همان طور که عرض کردم‪ ،‬به لحاظ کالم پایانی‬ ‫حق عضویت می‌دادند‪ ،‬یعنی بنده که خودم‬
‫بگویم که مردم! عمر من مثل آفتاب لب بام هست‬
‫هم دوباره تأکید می‌کنم که توجه به درس باید در‬ ‫مسئول کل ارتباطات اتحادیه بودم‪ ،‬ضمن این که‬
‫و اگر فردای قیامت از من سؤال کردند که در دنیا‬
‫صدر برنامۀ عزیزانمان در خارج از کشور باشد و‬ ‫مسئولیت اتحادیه به دوشم بود و از این شهر به‬
‫دنبال چه کسی بودی‪ ،‬می‌گویم دنبال امام خمینی‪،‬‬
‫آشنایی با مراکز علمی و اساتید علوم مختلفی که‬ ‫آن شهر و از این کشور به آن کشور می‌رفتم‪ ،‬سه‬
‫و هر کس که می‌خواهد‪ ،‬تا دیر نشده بسم اهلل‪ .‬در‬
‫نیمچه گرایشی به ما دارند‪ ،‬می‌تواند برای ما خیلی‬ ‫ماه تعطیالت را کار می‌کردم که بتوانم به موقع‬
‫جمعۀ همان هفته بود که من شنیدم ایشان در‬
‫مهم باشد‪ .‬ارتباط مستمر ما با اتحادیه‪ ،‬به منظور‬ ‫حق عضویتم را بدهم‪ ،‬به همین دلیل در نشست‌ها‪،‬‬
‫مسجد صحبت کرده‌ بودند و مخالفان ایشان شروع‬
‫معرفی نیروهای فارغ التحصیل که مورد اعتماد‬ ‫وقتی کسی قرار بود که مسئول بشود‪ ،‬مثل من‬
‫به توهین کردن و بد گفتن از ایشان نموده‌ بودند‬
‫هستند هم می‌تواند خیلی کارساز باشد‪.‬‬ ‫به گریه می‌افتاد یعنی این طور نبود که کسی‬
‫که این فرد شیعه شده است و شستشوی مغزی‬
‫انشاءاهلل هر چه زودتر درسشان را تمام کنند و‬ ‫از پذیرش این مسئولیت‌ها خوشحال باشد‪ ،‬چون‬
‫داده شده است و‪ ...‬و بعد از آن هم نگذاشتند در‬
‫برگردند و به مملکت خدمت کنند و آنهایی هم‬ ‫تبعات دیگری هم مثل عقب افتادن از درس و‪...‬‬
‫آن مسجد نماز بخواند و مسئولیتش را هم گرفتند‬
‫که آن جا هستند و در دانشگاه مشغول به تحصیل‬ ‫را داشت؛ ولی خب ما می‌گفتیم تمام اینها فدای‬
‫و خالصه یک انشقاق کلی بین مسلمانان افتاد‬
‫هستند‪ ،‬یادشان نرود که به سهم خودشان‪ ،‬دِینشان‬ ‫انقالب‪.‬‬
‫که یکسری به طرفداری از آقای کاپالن‪ ،‬طرفدار‬
‫را به لحاظ علمی به انقالب و کشور ادا کنند‪.‬‬ ‫همین حضور پر رنگ ما در مساجد سبب شد‬
‫انقالب اسالمی ایران شدند و یکسری هم مخالف‬
‫که در یک دیداری که با حاج آقا کاپالن (مفتی‬

‫‪32‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫كتاب چهل حديث امام خمينى (ره) كتابى است علمى و همان گونه كه از‬
‫نامش پيداست ادامه سنت‏حسنه‏اى است كه علماى بسيارى در گذشته بدان‬
‫مقيد بوده‏اند‪ .‬عموما اين گروه به دنبال اجر جزيلى بوده‏اند كه چنين امرى آن‬
‫را در پى داشته است‪ .‬اصوال بر اساس يك ماثور هر كس كه چهل حديث را به‬
‫درستى بر امت پيامبر بازگويد به او وعده داده شده كه در قيامت‪ ،‬فقيه محشور‬
‫گردد‪ .‬چه بسا بسيارى اين امر را ناشى از يك سنت الهى شمارند كه تنها‬
‫حفظ چهل حديث مى‏تواند تحقق آن را ضامن باشد‪ .‬معناى واقعي‌تر‪ ،‬آن است‬
‫كه اصطالح ًا استيعاب و وعى اين چهل حديث ‪ -‬كه بى شبهه بايد به لحاظ‬

‫مسابقه فرهنگی شماره یک‬

‫متن و سند متين باشند ‪ -‬وضع ًا و كون ًا موجب آگاهى فقيهانه انسان مى‏شود‪.‬‬

‫(به مناسبت ‪ 12‬فروردین «روز جمهوری اسالمی ایران»)‬

‫با اين مقدمه مى‏توان با قاطعيت تأكيد كرد كه شايد كتاب «چهل حديث»‬
‫حضرت امام (ره) در ميان ساير كتاب‌هاى «اربعين» از اين حيث جامعيت و‬
‫غناى بيشترى دارد‪.‬‬
‫این کتاب در بردارنده چهل حدیث است که با توجه به موضوعات متنوع این‬
‫احادیث و شرح آن توسط مرجع بزرگ جهان اسالم و بنیانگذار انقالب اسالمی‬
‫ایران‪ ،‬مجموعه‌ای کامل در حوزه اخالق‪ ،‬عرفان‪ ،‬سیاست و ‪ ...‬می‌باشد‪.‬‬

‫مجموعه سواالت زیر تماما از حديث ‏بيست و نهم ـ در باب وصيت‏ حضرت‬
‫رسول (ص) به حضرت امير (ع)ـ در مفاسد دروغ‪ ،‬در خوف خداوند‪ ،‬در عدد‬
‫نوافل و‪ ...‬طرح گردیده است‪ .‬امید است دانشجویان محترم با مطالعه دقیق‬
‫سایر احادیث این کتاب هر چه بیشتر با اندیشه‌های آسمانی آن یار سفر کرده‬
‫مأنوس گردند‪.‬‬

‫‪33‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫‪ -7‬در راه تکامل و پیشرفت انسان باالترین و مهمترین امر کدام است‪:‬‬ ‫‪ -1‬از این که پیامبر گرامی اسالم‪ ،‬امیرمومنان را به این وصایا سفارش‬
‫الف) صدقه‬ ‫فرموده است‪ ،‬چه چیزی استفاده می شود‪:‬‬
‫ب) خوش خلقی‬ ‫الف) اهمیت زیاد این وصایا‬
‫ج) تسلیم در برابر امام معصوم و اطاعت از وی‬ ‫ب) شدت عالقه پیامبر اکرم به امیرالمومنین‬
‫د) تمامی موارد‬ ‫ج) از قبیل «ایاک اعنی و اسمعی یا جاره»‬
‫د) مورد اول و دوم‬
‫‪ -8‬عبادتی که مستقیما خداوند مثال آن را دریافت می کند‪ ،‬کدام است‪:‬‬
‫الف) نماز شب‬ ‫‪ -2‬کلید بدی ها در روایت شریف‪ ،‬چه چیزی قرار داده شده است؟‬
‫ب) صدقه‬ ‫الف) دروغ‬
‫ج) روزه‬ ‫ب) غیبت‬
‫د) تمامی موارد‬ ‫ج) شراب‬
‫د) ترس‬
‫‪ -9‬کدام عبارت «مرگ بد» را دور می کند‪:‬‬
‫الف) صدقه‬ ‫‪ -3‬چشیدن مزه ایمان با چه عملی محقق می شود‪:‬‬
‫ب) خوش خلقی‬ ‫الف) ترک دروغ‬
‫ج) ترک غیبت‬ ‫ب) عبادت‬
‫د)جهاد‬ ‫ج) صدقه‬
‫د) نماز شب‬
‫‪ -10‬این عبارت شریف با کدام گزینه ها کامل می شود‪:‬‬
‫«شرف مومن ‪ ......‬است و عزت مومن ‪ .......‬است»‪.‬‬ ‫‪ -4‬کدام یک از این جمالت کامل است‪:‬‬
‫الف) نماز – صدقه‬ ‫الف) ورع مردم عادی ترک شبهات است‪.‬‬
‫ب) نماز – جهاد‬ ‫ب) ورع مردم عادی ترک گناهان کبیره و ورع خواص دور شدن از موارد‬
‫ج) نماز شب – عدم تعرض به جان‪ ،‬مال و آبروی مردم‬ ‫شبه‌ناک است‪.‬‬
‫د) جهاد – صدقه‬ ‫ج) ورع اهل زهد دوری از مناجات و ورع اهل سلوک به دنیا نظر نکردن‬
‫است‪.‬‬
‫‪ -11‬از عبارت «علیک بصاله الزوال» چه چیزی استفاده می شود‪:‬‬ ‫د) مورد دوم و سوم‬
‫الف) محافظت بر نماز ظهر‬
‫ب) محافظت بر تمام نمازها‬ ‫‪ -5‬این جمله در اهمیت امانتداری از کدام یک از معصومان است‪« :‬بر‬
‫ج) محافظت بر شروط و حدود و نوافل نمازظهر‬ ‫شما واجب است به ادای امانت‪ ،‬پس سوگند به خدایی که محمد را به‬
‫د) مورد ا ّول و دوم‬ ‫پیامبری برانگیخت‪ ،‬اگر قاتل حسین بن علی شمشیری را که با آن او‬
‫را به شهادت رساند به من امانت سپارد‪ ،‬او را به او باز می گردانم و در‬
‫‪ -12‬عبارت «نقر کنقر الغراب» مربوط است به‪:‬‬ ‫امانت خیانت نمی کنم»‪.‬‬
‫الف) نماز نخواندن‬ ‫الف) امام باقر (ع)‬
‫ب) درست رکوع و سجود را به جا نیاوردن‬ ‫ب) امام زین العابدین (ع)‬
‫ج) مسخره کردن دیگران‬ ‫ج) امام صادق (ع)‬
‫د) مورد دوم و سوم‬ ‫د) امام رضا (ع)‬

‫‪ -13‬از روایت شریف «من قرآ القران و هو شاب مومن اختلط القران‬
‫بلحمه و دمه» چه چیزی استفاده می شود‪:‬‬
‫الف) جوانها زودتر تحول باطنی پیدا می کنند‬
‫ب) قلب جوان‌ها لطیف‌تر و صفای بیشتری دارد‬
‫ج) آلودگی به افکار باطل کمتر دارند‬
‫د) هر سه مورد‬
‫‪ -6‬امام صادق (ع) با فرمایش «و الثالثه الخوف من اهلل عز ذکره کانک‬
‫تراه» به کدام درجه حضور اشاره دارد‪:‬‬
‫الف) مقام دوم‬
‫ب) عدم التفات به غیر و انقطاع کامل از غیر خدا‬
‫ج) گزینه ‪ 1‬و ‪2‬‬
‫د) نفی غیر‬

‫‪34‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫‪ -14‬مراد از ترتیل در تالوت چیست؟‬

‫دوستان بزرگواری که دسترسی به نسخه چاپی کتاب ندارند‪ ،‬می توانند جهت مطالعه کتاب و پاسخگویی‬

‫‪ masoulfarhangi@yahoo.com‬ارسال نمایند و انشاءاهلل به قید قرعه به ‪ 10‬نفر از برندگان‬

‫جایزه‌های ‪ 100‬یورویی اهدا خواهد شد‪.‬‬
‫به سؤاالت‪ ،‬متن کامل کتاب را در سایت ( ‪ )http://www.imam-khomeini.com‬مشاهده‬
‫نمایند‪ .‬دانشجویان محترم می‌توانند پاسخ‌های خود را حداکثر تا تاریخ ‪ 1389 /1 /12‬به ایمیل‬

‫الف) صدای زیبا‬

‫ب) رعایت حد وسط زمانی‬
‫ج) تفکر‬
‫د) مورد ا ّول و دوم‬

‫‪ -15‬باال آوردن دست هنگام تکبیره االحرام‪:‬‬

‫الف) واجب است ولی رعایت نکردن‪ ،‬نماز را باطل نمی کند‪.‬‬
‫ب) واجب است و با ترک آن نماز باطل می شود‪.‬‬
‫ج) مستحب است ولی حتی االمکان بهتر است ترک نشود‪.‬‬
‫د) جایز است‪.‬‬

‫‪ -16‬تعریف خلق چیست؟‬

‫الف) یک حالت درونی است که انسان را بالفاصله و بدون احتیاج به مقدمات‬
‫به عمل می‌رساند‪.‬‬
‫ب) ملکه ای است برای رسیدن به خوبی‌ها‪.‬‬
‫ج) خوش نفسی و احسان به دیگران است‪.‬‬
‫د) مورد ا ّول و سوم‬

‫‪ -17‬علمای اخالق تمامی فضایل نفسی را به چهار امر ارجاع داده‌اند‪:‬‬

‫الف) حکمت‪ ،‬عفت‪ ،‬شجاعت‪ ،‬جهاد‬
‫ب) حکمت‪ ،‬عفت ‪ ،‬عدالت‪ ،‬عزت‬
‫ج) جهاد‪ ،‬عدالت‪ ،‬خوش خلقی‪ ،‬عبادت‬
‫د) حکمت‪ ،‬عفت‪ ،‬شجاعت‪ ،‬عدالت‬

‫‪ -18‬طبق روایت پیامبر گرامی (ص) دو خصلتی که بیشتر مردمان را‬

‫به بهشت می‌برد‪:‬‬
‫الف) صدقه و حسن خلق‬
‫ب) حسن خلق و صداقت‬
‫ج) تقوی و حسن خلق‬
‫د) مورد دوم و سوم‬

‫‪ -19‬بعثت پیامبر گرامی اسالم (ص) برای‪:‬‬

‫الف) تتمیم مکارم اخالق و عبادت است‪.‬‬
‫ب) عبادت و حکمت است‪.‬‬
‫ج) تتمیم مکارم اخالق است‪.‬‬
‫د) همه موارد‪.‬‬

‫‪ -20‬چرا برخی در پذیرش ترتب ثواب‌های بزرگ و زیاد بر امور به‬

‫ظاهر کوچک‪ ،‬با مشکل مواجه‌اند‪.‬‬
‫الف) چون به عظمت ثواب دقت نکرده‌اند‪.‬‬
‫ب) چون از یاد مرگ غافلند‪.‬‬
‫ج) چون از این معنی غافل شده‌اند که ممکن است چیزی در نزد ما کوچک‬
‫باشد ولی صورت غیبی و ملکوتی آن بزرگ باشد‪.‬‬
‫د) مورد ا ّول و سوم‬

‫‪35‬‬
 ‫پویش بصیرت‬
‫تر خّ ص‬
‫خارج شود؛ یعنی‬
‫به حدی خارج شود که‬
‫دیوار شهر را نبیند و صدای اذان‬
‫آن را نشنود‪ ،‬هر چند از حد شرعی گذشته‬
‫باشد‪.‬‬
‫‪ .5‬داشتن مکان‪ ،‬در تحقق وطن دوم شرط نیست‪.‬‬
‫تذکر مهم‪ :‬در هر مکانی که نماز تمام است‪ ،‬روزه هم‬
‫صحیح است‪ ،‬مگر برای کسی که در مکان‌های چهارگانه‬
‫(مسجدالحرام (مکه)‪ ،‬مسجدالنبی (مدینه)‪ ،‬مسجد کوفه (نجف)‪،‬‬
‫حائرحسینی در حرم امام حسین (کربال))‪ .‬که می‌آید‪ ،‬مسافر باشد و‬
‫قصد ده روزه نداشته باشد‪ ،‬که می‌تواند نماز خود را تمام بخواند‪ ،‬ولی‬
‫نمی‌تواند روزه بگیرد و باید قصد ده روز داشته باشد‪.‬‬
‫وظایف و تکالیف شرعی‪ ،‬بخشی را به بیان احکامی که ایشان با آن‬
‫ب‪ .‬قصد ده روز‬
‫کسی که از وطن خود به مسافرت به بیش از حد مسافت شرعی‬
‫می‌رود و کثیرالسفر نیز نمی‌باشد‪ ،‬در صورتی که قصد ده روز کند‪،‬‬
‫باید نماز خود را تمام بخواند و روزه هم بگیرد‪.‬‬
‫‪ .1‬کسی که می‌داند ده روز در جایی می‌ماند‪ ،‬نمی‌تواند قصد ده روز‬
‫نکند‪.‬‬
‫‪ .2‬کسی که می‌خواهد قصد ده روز کند‪ ،‬باید اطمینان داشته باشد‬
‫که در این ده روز به مسافرت نمی‌رود و با شک نمی‌تواند قصد ده‬
‫روز نماید‪.‬‬
‫‪ .3‬بعد از تمام شدن ده روز‪ ،‬در صورتی که بیشتر بماند نیاز به قصد‬
‫ال پانزده روز در مکانی می‌ماند‪ ،‬با همان‬‫جدید نیست‪ ،‬پس کسی که مث ً‬
‫قصد ا ّول تا آخر اقامت‪ ،‬نمازش را تمام می‌خواند‪.‬‬
‫‪ .4‬اگر کسی به تصور این که دوستانش می‌خواهند ده روز در مکانی‬
‫بمانند و قصد ده روز کنند‪ ،‬یک نماز چهار رکعتی بخواند‪ ،‬نماز او تا آخر‬
‫ماندن او تمام است‪ ،‬هر چند کمتر از ده روز بمانند و این مطلب در‬
‫مورد مؤسسات و نهادها که به شخص بگویند اقامت ‪ 10‬روز یا بیش از‬
‫آن است و یک نماز چهار رکعتی بخوانند بعد معلوم می شود که کمتر‬
‫از ‪ 10‬روز است‪ ،‬نیز صادق است‪.‬‬
‫‪ .5‬کسی که اطمینان دارد ده روز در مکانی می ماند و با این قصد‬
‫یک نماز چهار رکعتی بخواند‪ ،‬نماز او تا زمانی که در آن مکان است‪،‬‬
‫تمام خواهد بود‪ ،‬هر چند بعد از خواندن نماز چهار رکعتی‪ ،‬از ماندن‬
‫منصرف شود‪.‬‬
‫‪ .6‬کسی که از ابتدا اطمینان به ماندن داشته و قصد کرده ده روز در‬
‫مکانی بماند‪ ،‬ماندن تا آخر ده روز برای او واجب نیست و اگر بعد از‬
‫خواندن نماز چهار رکعتی انصراف برایش حاصل شده‪ ،‬باید هر چند‬
‫روزی که می‌ماند نمازهایش را تمام بخواند‪.‬‬
‫‪ .7‬کسی که قبل از اذان صبح به مکانی می‌رسد‪ ،‬در صورتی که تا غروب‬
‫روز دهم در آن مکان می‌ماند‪ ،‬ده روزش کامل شده و الزم نیست شب‬
‫ا ّول و شب یازدهم در مکان اقامت داشته باشد و اگر برای ظهر به مکان‬
‫محل اقامت برسد‪ ،‬باید زمان را تا ظهر روز یازدهم محاسبه نماید‪.‬‬
‫ادامه دارد‪...‬‬
‫حجت االسالم محمودی‬
‫آ شنا یی‬
‫با احکام شرعی‪،‬‬
‫یکی از ضرورت‌های غیر‬
‫قابل انکار برای جوانان (مخصوص ًا‬
‫دانشجویان و باالخص دانشجویان خارج از‬
‫کشور) است‪ .‬آشنایی به احکام شرعی و وظایف‬
‫دینی‪ ،‬بهترین عامل برای سالمت روحی و جسمی در‬
‫جامعه است‪ .‬برنامه‌های عبادی و اجتماعی اسالم‪ ،‬بسیار‬
‫دقیق و همه‌جانبه است‪ ،‬ولی متأسفانه در برخی موارد‪ ،‬درست‬
‫تبیین نمی‌گردد و توجیه کافی صورت نمی‌گیرد؛ به همین جهت‬
‫دچار خسارت و زیان می‌گردیم‪ .‬در هر صورت باید بدانیم که عمل به‬
‫احکام شرعی و پایبندی به آنها‪ ،‬رمز سالمت بشر در دو بُعد فردی و‬
‫اجتماعی است‪ .‬لذا جهت آشنایی دانشجویان محترم خارج از کشور با‬
‫درگیر هستند‪ ،‬اختصاص داده‌ایم و از خداوند متعال توفیق بیشتر را‬
‫مسألت داریم‪.‬‬
‫نماز شکسته و تمام‬
‫یکی از مسایلی که در خارج از کشور مطرح است‪ ،‬مسئله شکسته و‬
‫تمام خواندن نماز می‌باشد‪ .‬بنابراین‪ ،‬جهت آشنایی دانشجویان و اساتید‬
‫محترم با این امر‪ ،‬به تفصیل و شرح مطلب می‌پردازیم‪:‬‬
‫در ادامه‪ ،‬مواردی که نماز باید کامل خوانده شود‪ ،‬ذکر می‌شود و طبیعی‬
‫است که در غیر این صورت نماز شکسته است‪:‬‬
‫الف‪ .‬وطن‬
‫وطن بر دو گونه است‪:‬‬
‫وطن اصلی‪ :‬یعنی جایی که با تبعیت از پدر و مادر‪ ،‬وطن کسی قرار‬
‫می گیرد که به صورت معمول و متعارف محل والدت او هم هست‪،‬‬
‫هرچند که اگر در آن جا هم به دنیا نیامده باشد‪ ،‬وطن اصلی او‬
‫محسوب می گردد‪.‬‬
‫وطن اتّخاذی و غیر اصلی‪ :‬جایی است که خود شخص به اختیار خود‬
‫انتخاب می نماید (وطن دوم)‪:‬‬
‫‪ .1‬هر شخص می‌تواند بیشتر از یک وطن داشته باشد‪.‬‬
‫‪ .2‬کسی که از وطن اصلی خودش خارج شده و وطن دومی انتخاب‬
‫کرده است‪ ،‬اگر از وطن خودش به کلّی اعراض کرده باشد‪ ،‬حکم‬
‫وطن‪ ،‬از وطن اصلی گرفته می شود‪ ،‬ولی اگر اعراض نکرده (یعنی‬
‫آن جا را وطن خودش می‌داند و در سال به آن جا تردد می‌کند؛ هر‬
‫چند زیاد نباشد)‪ ،‬آن جا در حکم وطن او باقی می‌ماند‪.‬‬
‫‪ .3‬اکنون بر اساس نظر بسیاری از مراجع‪ ،‬میزان تحقق وطن دوم این‬
‫است که کسی جایی را محل اقامت و زندگی خود قرار داده باشد (هر‬
‫چند قصد نداشته باشد تا آخر عمر آنجا بماند) و برخی دیگر از مراجع‪،‬‬
‫قصد اقامت دائمی را شرط تحقق وطن دوم می‌دانند که هر کس باید‬
‫به فتوای مرجع تقلید خودش مراجعه نماید‪.‬‬
‫‪ .4‬نماز در وطن و اطراف آن‪ ،‬تا به حد مسافت شرعی نرسیده باشد‪،‬‬
‫باید کامل خوانده شود؛ مگر کسی که به قصد مسافرت به بیش از حد‬
‫مسافت شرعی از وطن خویش حرکت کند که در این صورت‪ ،‬باید از حد‬
‫‪36‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫ـــواده‬ ‫ـ‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫خ‬ ‫ه‬ ‫م‬ ‫ـ‬ ‫ی‬‫م‬ ‫ض‬

‫‪37‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫زن در نـگاه بــزرگــــــــان‬

‫خیر و برکت‪ ،‬بیشتر بر محور وجود زنها می‌چرخد‪.‬‬ ‫بهترین فرزندان شما‪ ،‬دختران شما هستند‪.‬‬
‫امام صادق (ع)‬ ‫پیامبر اکرم (ص)‬

‫خداوند بر زنان‪ ،‬مهربان‌تر است تا مردان و هر کسی‬ ‫سعادت مرد این است که دارای زن شایسته باشد‪.‬‬
‫که زنی را که میان او و آن زن‪ ،‬پیوند خویشاوندی‬ ‫پیامبر اکرم (ص)‬
‫وجود دارد خشنود کند‪ ،‬خداوند او را در روز قیامت‬
‫خشنود می‌گرداند‪.‬‬ ‫زن موافق‪ ،‬یکی از دو آسایش است‪.‬‬
‫امام رضا (ع)‬ ‫امام علی (ع)‬

‫نمی‌سوزاند‪.‬‬ ‫خوب فرمانبر پارسا‬

‫زن ِ‬
‫رابيندرانات تاگور‬ ‫ُکند مرد درویش را پادشا‬
‫سعدی‬
‫زن هميشه سن خود را از تاريخ ازدواج حساب می‌کند‪،‬‬
‫نه تاريخ تولد‪.‬‬ ‫زن کانون پرفروغ خانواده‪ ،‬مرکز مهر‪ ،‬مظهر عشق‪،‬‬
‫ارهارد‬ ‫نمايشگر پاکی‪ ،‬نمونه عطوفت و چشمۀ عنايت است‪.‬‬
‫اقبال الهوری‬
‫زناني که می‌خواهند مرد باشند‪ ،‬زنانی هستند که‬
‫نمی‌دانند زن هستند‪.‬‬ ‫زن‪ ،‬شاهکار خلقت است‪.‬‬
‫الکساندر دوما‬ ‫برنارد شاو‬

‫زن کتابی است که جز به مهر و محبت خوانده‬ ‫اگر زن نبود‪ ،‬نوابغ جهان را چه کسی پرورش می‌داد؟‬
‫نمی‌شود‪.‬‬ ‫ناپلئون‬
‫المارتين‬
‫زيباترين خوی زن‪ ،‬نجابت اوست‪.‬‬
‫جنبش تساوی‌خواهی زنان موجب می‌شود زن از‬ ‫ارد بزرگ‬
‫زنانه‌ترين غرايز خود دور شود‪.‬‬
‫فردريش نيچه‬ ‫مردان آفريننده کارهای مهم‌اند و زنان به وجود آورنده‬
‫مردان‪.‬‬
‫شيرين‌ترين سخنان در زندگی‪ ،‬خوشآمدگويی بی ّ‬
‫غل‬ ‫رومن روالن‬
‫و غش زن به شوهر خويش است‪.‬‬
‫جورج ولز‬ ‫در دنيا تنها دو چيز زيباست‪ ،‬زن و گل‪.‬‬
‫مالرب‬
‫زن زشت در دنيا وجود ندارد‪ ،‬فقط برخی از زنان هستند‬
‫که نمیتوانند خود را زيبا جلوه دهند‪.‬‬ ‫زن‪ ،‬رسم ًا مربی مرد و م ّهذب اخالق اوست‪.‬‬
‫برنارد شاو‬ ‫آناتول فرانس‬

‫هر کجا مردی يافت شود که به مقامات عاليه رسيده‪،‬‬ ‫با زنی ازدواج کنيد که اگر مرد می‌بود‪ ،‬بهترين دوست‬
‫يقين ًا زنی پاکدامن او را همراهی کرده است‪.‬‬ ‫شما می‌شد‪.‬‬
‫شيلر‬ ‫بردون‬

‫آينده اجتماع در دست مادران است‪ .‬اگر جهان به‬ ‫نگهداری دم ماهی و دل زن از مشکالت است‪.‬‬
‫ميانجيگری زن گرفتار شود‪ ،‬تنها اوست که می‌تواند‬ ‫آرتور شوپنهاور‬
‫آن را نجات دهد‪.‬‬
‫ابوفور‬ ‫خشم زن مانند الماس است؛ می‌درخشد اما‬

‫‪38‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫مـــاهی‬

‫مادر برای امشب‬

‫ماهی درست کرده‬
‫از این غذای خوش طعم‬
‫گاهی درست کرده‬

‫وقتی که می‌شود پهن‬

‫هر بار سفرۀ شام‬
‫پَر می‌کشد دلم تا‬
‫دریا و ساحل آرام‬

‫از بس که هست خوش طعم‬

‫این ارمغان دریا‬
‫می‌لیسم آخر شام‬
‫انگشت‌های خود را‬

‫سید سعید هاشمی‬

‫‪39‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫نخستین بانوی ایرانی‬

‫در المپیک زمستانی‬

‫وقتی از ‪ 4‬سالگی هوای اسكی در سر داشته باشی و برف و سرما‬

‫مقابل راهی كه در پیش گرفته‌ای چیزی نباشد‪ ،‬بعید هم نیست كه در‬
‫‪ 21‬سالگی نخستین بانوی ایران در المپیك زمستانی لقب بگیری‪.‬‬
‫«مرجان كلهر» ـ‌كه حاال نامش به عنوان نخستین المپین زن ایران‬
‫در المپیك زمستانی ونكوور كانادا خودنمایی می‌كندـ‪ ،‬از بچگی و‬
‫زمانی كه تنها ‪ 4‬سال داشته است به واسطۀ عضویت برادر بزرگش در‬
‫تیم ملی اسكی‪ ،‬پای ثابت برف‌بازی در پیست دیزین بوده است‪ .‬اما‬
‫همین حضور مداوم‪ ،‬كم‌كم و با گذشت زمان او را به اسكی و روی‬
‫آوردن به ورزش قهرمانی عالقه‌مند می‌كند تا این كه در ‪ 11‬سالگی‬
‫برای ا ّولین بار در مسابقه‌های قهرمانی كشور شركت می‌كند‪.‬‬
‫این ورزشکار جوان کشورمان در مورد آن روزها و ورودش به عرصه‬
‫قهرمانی اسكی می‌گوید‪ :‬خوب اسكی می‌كردم‪ .‬توانایی رقابت را‬
‫درخودم احساس می‌كردم‪ .‬برادرم هم الگوی خوبی بود تا خودم را باور‬
‫كنم‪ .‬تصمیم گرفتم شانسم را امتحان كنم‪ .‬در مسابقه‌های قهرمانی‬
‫كشور شركت كردم‪ .‬تا آن زمان به اسكی به چشم یك تفریح نگاه‬
‫می‌كردم‪ ،‬تا این كه در همان رقابت‌ها ا ّول شدم و همین‪ ،‬باعث‬
‫ورودم به دنیای قهرمانی شد‪ .‬این تالش را ادامه دادم تا این كه در‬
‫‪ 16‬سالگی به عضویت تیم ملی درآمدم و تا امروز كه سهمیه ورود‬
‫به المپیك زمستانی كانادا را كسب كردم و افتخار حضور در تیم ملی‬
‫را دارم‪.‬‬
‫مرجان كلهر که در افتتاحیۀ این دوره از مسابقات المپیک زمستانی‪،‬‬
‫پرچمدار جمهوری اسالمی ایران بود‪ ،‬در مورد رعایت حجاب اسالمی‬
‫و داشتن پوششی متفاوت میان رقیبانش‪ ،‬در ونكوور كانادا نظر خیلی‬
‫از خبرنگاران را به خود جلب کرد‪ .‬او در این مورد نظر جالبی دارد‪:‬‬
‫«حجاب را هیچ وقت به چشم محدودیت ندیدم چون واقعا این‌طور‬
‫نبوده است‪ ،‬خوشبختانه ورزشكاران زن ایرانی ثابت كردند كه اگر‬
‫بخواهند فقط به تمرین و ورزش و موفقیت فكر كنند‪ ،‬هرگز با حجاب‬
‫محدود نمی‌شوند‪ .‬برای من هم همین است‪ .‬من هیچ تفاوتی را‬
‫احساس نمی‌كنم و فقط به فكر پیشرفت در راهی هستم كه از بچگی‬
‫عاشقش بودم»‪.‬‬
‫در این دوره از مسابقات‪ ،‬در حالي که تعدادي از قهرمانان بزرگ‬
‫دنيا نتوانستند مسابقه را به پايان برسانند و از مسير خارج شدند‪،‬‬
‫مرجان کلهر در مرحله ا ّول با موفقيت به خط پايان رسيد‪ .‬او در اين‬
‫مرحله زمان يک دقيقه و ‪ 36‬ثانيه و ‪ 87‬صدم ثانيه را ثبت كرد و در‬
‫رقابت‌هاي مانش دوم مارپيچ بزرگ نيز زمان يك دقيقه و ‪ 28‬ثانيه و‬
‫‪ 52‬صدم ثانيه را به دست آورد و در مجمو ِع دو مرحله‪ ،‬با ثبت زمان ‪3‬‬
‫دقيقه و ‪ 5‬ثانيه و ‪ 39‬صدم ثانيه در بين ‪ 88‬نفر‪ ،‬شصتم شد‪.‬‬

‫‪40‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫خاطــــرات‬

‫ازدواج آسان‬
‫ّنير ُة السادات احتشام رضوي‪ ،‬همسر شهيد ن ّواب صفوي‪ ،‬جريان خواستگاري شهيد از ايشان را اين‬
‫گونه نقل مي‌کند‪ :‬مرحوم ن ّواب صفوي‪ ،‬نزد پدرم مي‌آيند تا مرا براي يکي از دوستانشان ـ که فردي‬
‫صبيه شما را براي ايشان‬
‫تجار مهم بازار بود ـ خواستگاري کنند‪ .‬به پدرم گفته بودند که ّ‬ ‫روحاني و از ّ‬
‫سيد نيستند‪ ،‬نه! مي‌خواهم تنها‬
‫ّ‬ ‫«چون‬ ‫که‪:‬‬ ‫بود‬ ‫گفته‬ ‫و‬ ‫بود‬ ‫داده‬ ‫رد‬ ‫جواب‬
‫ِ‬ ‫پدرم‬ ‫‌کنم‪.‬‬
‫ي‬ ‫خواستگاري م‬
‫دخترم را به يکي از فرزندان حضرت زهرا(س) بدهم»‪ .‬ن ّواب صفوي از ايشان مي‌پرسد‪« :‬که داما ِد‬
‫شما چه مشخّ صاتي بايد داشته باشد»‪ .‬پدرم گفته بود که‪« :‬تقوا‪ ،‬پرهيزگاري‪ ،‬سيادت‪ ،‬شجاعت و‬
‫اصالت‪ ،‬معيارهاي من است»‪ .‬آقاي ن ّواب پرسيده بود که‪« :‬وضع مادي‌اش در چه سطحي بايد باشد»‪.‬‬
‫پدرم گفته بود‪« :‬براي کسي که اين صفات را داشته باشد‪ ،‬بحث ما ّدي مطرح نيست»‪.‬‬
‫بعد‪ ،‬آقاي ن ّواب گفته بود که‪« :‬الب ّته من سيادت دارم‪ .‬إن شاء اهلل تقوا هم خواهم داشت؛ ولي از مال‬
‫دنيا چيزي ندارم‪ .‬آيا ممکن است آن نسبتي که حضرت علي(ع) با حضرت مح ّمد(ص) داشتند‪ ،‬من‬
‫با شما پيدا کنم؟»‪ .‬پدرم بالفاصله مي‌گويد‪« :‬با کمال افتخار!»‪ .‬آقاي ن ّواب پرسيده بود‪« :‬همين؟»‪.‬‬
‫پدر هم پاسخ داده بود‪« :‬بله‪ ،‬همين!»‪ .‬بعد از خواستگاري‪ ،‬آقاي ن ّواب‪ ،‬آن زمان‪ ،‬مبلغ بيست هزار‬
‫تومان براي مهريه پيشنهاد داده بودند‪ .‬پدرم گفته بودند که‪« :‬من مفتخرم به اين که َمهر دخترم‪،‬‬
‫مهري? حضرت زهرا(س) باشد و اين از افتخارات من است»‪.‬‬
‫خاطرات ّنيره السادات احتشام رضوي‪ ،‬حجت اهلل طاهري‪ ،‬تهران‪ :‬مرکز اسناد انقالب اسالمي‪ ،1383 ،‬ص‪.30‬‬

‫به مادرت قول داده ام‬

‫غاده‪ ،‬همسر لبناني شهيد دکتر مصطفي چمران مي‌گويد‪ :‬مادرم با اين شهيد بزرگوار‪ ،‬شرط کرده‬
‫بود که اين دختر‪ ،‬صبح که از خواب بلند مي‌شود‪ ،‬بايد کسي ليوان شير و قهوه جلويش بگذارد و‬
‫خالصه‪ ،‬زندگي با چنين دختري برايتان سخت است‪ .‬خدا مي‌داند تا وقتي که شهيد شد‪ ،‬با اين که‬
‫خودش قهوه نمي‌خورد‪ ،‬ولي هميشه براي من قهوه درست مي‌کرد‪ .‬به او مي‌گفتم‪ :‬براي چه اين‬
‫کار را مي‌کني؟ راضي به زحمت تو نيستم‪ .‬مي‌گفت‪« :‬من به مادرت قول داده‌ام که اين کار را براي‬
‫شما انجام دهم»‪.‬‬
‫طوبي (ماه‌نامۀ اخالق و تربيت)‪ ،‬مرکز پژوهش‌هاي صدا و سيما‪ ،‬آبان ماه ‪.1385‬‬

‫کمک به نظافت منزل‬

‫محبت و‬
‫صياد شيرازي‪ ،‬دربارۀ پدرش مي‌گويد‪ :‬رفتارشان با مادرمان بسيار با ّ‬
‫دختر شهيد سپهبد علي ّ‬
‫سال ا ّول ازدواجشان‪ ،‬يک روز‪ ،‬در حال اتو زدن لباس‬
‫همراه با احترام بود‪ .‬مادر تعريف مي‌کرد که در ِ‬
‫خانم خانه هستيد و وظيفه‌اي‬
‫پدر بودند که ناگهان پدر‪ ،‬سر رسيد و از مادرم گله کرد و گفت‪« :‬شما ِ‬
‫بچه‌ها برسيد‪ ،‬کافي است»‪.‬‬ ‫در قبال انجام دادن کارهاي شخصي من نداريد‪ .‬شما همين قدر که به ّ‬
‫تا آن جا که به ياد دارم‪ ،‬پدرم لباس‌هايش را خودش مي‌شست و پهن مي‌کرد و بعد‪ ،‬اُتو مي‌زد و‬
‫انجام دادن تمام کارهاي شخصي‌اش با خودش بود‪ .‬پدرم حتي در کارهاي منزل هم به مادر کمک‬
‫شب گذشته‪ ،‬در امور‬ ‫مي‌کردند‪ .‬بارها شده بود که به محض اين که به خانه مي‌رسيدند‪ ،‬تا پاسي از ْ‬
‫منزل به حاج خانم کمک مي‌کردند‪.‬‬
‫به طور قطع مي‌توانم بگويم که برنامۀ هر هفتۀ پدرم در روزهاي جمعه‪ ،‬نظافت آشپزخانه بود‪ .‬به‬
‫طوري که اجازه نمي‌داد مادرم يا حتي ما‪ ،‬در اين کار‪ ،‬او را کمک کنيم‪ .‬مي‌توانم بگويم که اگر در‬
‫ال صدبار آشپزخانۀ منزل شسته شده است‪ ،‬نود و پنج بارش را پدرم شسته‌اند‪.‬‬ ‫طول يک سال‪ ،‬مث ً‬
‫طوبي (ماه‌نامۀ اخالق و تربيت)‪ ،‬مرکز پژوهش‌هاي صدا و سيما‪ ،‬آبان ماه ‪.1385‬‬

‫‪41‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫نوۀ باهوش بابابزرگ‬

‫ماهي کوچولو‪ ،‬توی دريا زندگی می‌کرد و می‌چرخید و با دوستانش بازی می‌کرد‪ .‬الی‬
‫علف‌ها پنهان می‌شد‪ .‬توی صدف‌ها النه مي‌کرد‪ ،‬درسوراخ سنگ‌ها می‌خوابید و هیچ غم‬
‫و غصه‌ای نداشت‪.‬‬
‫یک روز صبح که ماهي کوچولو و دوستانش سرشان را از آب بیرون آوردند تا به‬
‫آفتاب سالم کنند‪ ،‬دیدند که یک تور ماهیگیری افتاد روی سرشان و یک مرد ماهیگیر‬
‫آنها را از آب بیرون کشید و با خودش برد‪ .‬ماهي کوچولو که خیلی ترسیده بود‪ ،‬از‬
‫دوستش پرسید‪ ،‬یعنی می‌خواهد ما را کجا ببرد؟ دوستش هم با گریه جواب داد‪ :‬خب‬
‫معلومه ما را می‌برد تا بپزد و بعدش هم بخوردمان‪.‬‬
‫ماهي کوچولو که اصالً دوست نداشت کسی او را بخورد‪ ،‬با خودش گفت‪ :‬اي کاش همان‬
‫جا توي دريا می‌مردیم‪ ،‬تا کسی نتواند ما را بپزد و بخورد‪.‬‬
‫مرد ماهیگیر‪ ،‬آنها را به بازار ماهی‌فروش‌ها آورد و توی یک سبد پر از یخ گذاشت و‬
‫فریاد زد‪:‬‬
‫ماهي تازه‪ ،‬ماهي‬
‫فسفره مغزه ماهی!‬
‫ماهی واسه فروشه‬
‫داروی مغز و هوشه!‬

‫‪42‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫ماهي کوچولو که از تعجب دهانش باز مانده بود و‬

‫داشت مردم را نگاه می‌کرد‪ ،‬با خودش فکر کرد که‬
‫داروی مغز و هوشه یعنی چی؟ در همین فکر بود که‬
‫یک پیرمرد مهربان آمد و با انگشتش ماهي کوچولو را‬
‫نشان داد و آن را از مرد ماهیگیر خرید و با خنده گفت‪:‬‬
‫می‌خواهم این ماهی کوچولو را ببرم برای نوه‌ام‪ ،‬براي‬
‫این که خیلی ماهی دوست دارد‪.‬‬
‫شب که شد‪ ،‬بوی ماهی تمام خانه را پر کرده بود‪.‬‬
‫وقتی سفره شام را انداختند‪ ،‬نوۀ شیطان و بازیگوش‬
‫بابابزرگ‪ ،‬سر سفره نشست و گفت‪ :‬زود باشید‪ ،‬شام را‬
‫بیاورید که از گرسنگی ُمردم‪ .‬آخه خیلی وقت است که‬
‫ماهی نخورده‌ام!‬
‫ماهي کوچولو را که با سبزی تزئین کرده بودند‪ ،‬آوردند‬
‫سر سفره و بابابزرگ به نوه‌اش گفت‪ :‬بخور باباجان‪،‬‬
‫بخور! تا بزرگ و باهوش شوي‪.‬‬
‫ماهي کوچولو که تازه فهمیده بود منظور مرد ماهیگیر‬
‫از داروی مغز و هوشه چی بوده است‪ ،‬با خودش گفت‪:‬‬
‫خوب شد که توی دريا نماندم‪ ،‬چون خوشحال کردن‬
‫نوة بابابزرگ‪ ،‬خیلی بهتر از ُمردن توی دريا بود‪.‬‬

‫س‪ .‬حسینی‬

‫‪43‬‬
 ‫پویش بصیرت‬
‫چند توصیه برای کودکانی که کم غذا می‌خورند‬
‫همۀ غذاها را دوست داشته باشد‪.‬‬
‫‪ .9‬وقتي يک غذاي جديد را به او مي‌دهيد صبور باشيد‪ :‬بچه هاي کوچک‬
‫اغلب غذاهاي جديد را لمس يا بو مي‌کنند و حتي ممکن است يک کمي از‬
‫آن را در دهان خود نيز بگذارند و دوباره آن را دربياورند‪ .‬شايد کودک شما نياز‬
‫به اين داشته باشد که قبل از خوردن ا ّولين لقمه از غذاي جديد‪ ،‬چندين بار‬
‫آن را جلويش بگذاريد ‪.‬‬
‫‪ .10‬غذاي صبحانه را به جاي شام بخوريد‪ :‬چه کسي گفته است که‬
‫برشتوک و کيک فقط براي صبحانه است؟ تفاوت صبحانه‪ ،‬ناهار و شام ممکن‬
‫است براي کودک شما معنا نداشته باشد‪.‬‬
‫‪ .11‬آن را با شوخي و تفريح همراه کنيد‪ :‬کلم بروکلي و ديگر سبزيجات‬
‫را با يک برش يا سس خوش طعم سرو کنيد‪ .‬غذا را مثل کلوچه به اشکال‬
‫مختلف برش بزنيد‪.‬‬
‫‪ .12‬از خود کودک کمک بگيريد‪ :‬کودک شما بيشتر تمايل دارد طبق‬
‫خواسته او عمل کنيد‪ .‬در فروشگاه از کودک بخواهيد که در مورد انتخاب‬
‫ميوه‌ها‪ ،‬سبزيجات و ديگر غذاهاي سالم به شما کمک کند‪ .‬در خانه کودک را‬
‫به شستن و خردکردن سبزيجات يا چيدن ميز تشويق کنيد‪.‬‬
‫‪ .13‬ترکیبات غذا را جداگانه درست کنيد‪ :‬اگر کودک شما عالقه اي ندارد‬
‫که مواد اوليه گوناگون را با هم داخل يک غذا بکار ببريد‪ ،‬غذاي مخلوط درست‬
‫نکنيد‪ .‬مخلفات ساندويچ را بيرون نان قرار بدهيد يا مواد اوليه ساالد يا خوراک‬
‫گوشت را جداگانه سرو کنيد‪.‬‬
‫‪ .14‬طبق روال هر روز عمل کنيد‪ :‬غذا و خوراکي‌ها را هر روز در یک ساعت‬
‫مشخص سرو کنيد‪.‬‬
‫‪ .15‬چيزهايي که حواس او را پرت مي‌کند را کم کنيد‪ :‬هنگام غذا‬
‫خوردن‪ ،‬تلويزيون را خاموش کنيد و کتاب يا اسباب بازي روي‬
‫ميز نگذاريد‪.‬‬
‫‪ .16‬دسر را به عنوان جايزه به او ندهيد‪ :‬دادن‬
‫دسر به عنوان جایزه‪ ،‬اين پيام را به کودک منتقل‬
‫مي‌کند که دسر بهترين غذا است و فقط اشتهاي‬
‫او براي شيريني را افزايش مي‌دهد‪.‬‬
‫‪ .5‬کالري‌هاي مايع را محدود کنيد‪ :‬هر چند محصوالت لبني کم چربي يا‬
‫بدون چربي و انواع آب ميوه‌ها مي‌تواند بخش مهم يک رژيم سالم باشد‪ ،‬اما‬
‫آيا کودک شما عادت دارد کم غذا بخورد؟ در اين مقاله راهکارهايي را به شما‬
‫توصيه مي‌کنيم تا عادات تغذيه اي فرزندتان را بهبود ببخشيد‪.‬‬
‫اگر تغذيۀ کودکان‪ ،‬معضل بزرگي در خانۀ شماست‪ ،‬شما تنها نيستيد‪ .‬بسياري‬
‫از پدر و مادرها نگران غذا خوردن يا نخوردن بچه‌هايشان هستند‪ .‬به هرحال‪،‬‬
‫بيشتر بچه‌ها در طول هفته‪ ،‬مقدار زيادي غذا و چيزهاي جور و واجور در رژيم‬
‫غذايي خود دريافت مي‌کنند‪ .‬اين نکات را براي پيشگيري از دعواهايي که‬
‫هنگام صرف غذا اتفاق مي‌افتند‪ ،‬بکار بگيريد‪:‬‬
‫‪ .1‬به گرسنه بودن يا نبودن کودک خود احترام بگذاريد‪ :‬بچه‌هاي‬
‫کوچک‪ ،‬تنها زماني که گرسنه هستند دوست دارند غذا بخورند‪ .‬اگر کودک‬
‫شما گرسنه نيست‪ ،‬او را مجبور به خوردن غذا يا تنقالت نکنيد‪.‬‬
‫‪ .2‬خونسرد باشيد‪ :‬اگر کودک شما احساس کند که شما از عادت غذا خوردن‬
‫او ناراضي هستيد‪ ،‬ممکن است اين موضوع منجر به يک معضل شود‪ .‬این را‬
‫بدانید که تهديد و تنبيه فقط به مشکل مي‌افزايد ‪.‬‬
‫‪ .3‬نگاهتان به ساعت باشد‪ :‬آب ميوه و تنقالت را حداقل يک ساعت قبل‬
‫از غذا به او بدهید‪ ،‬چرا که اگر کودک شما گرسنه به سر ميز بيايد‪ ،‬اشتهاي‬
‫بيشتري براي خوردن خواهد داشت‪.‬‬
‫‪ .4‬زياد انتظار نداشته باشيد‪ :‬بعد از دو سالگي‪ ،‬رشد کمتر‪ ،‬اغلب اشتهاي‬
‫کودک را کاهش مي‌دهد‪ .‬ممکن است فقط با خوردن چند لقمه احساس سيري‬
‫بکند‪ .‬بگذاريد کودک هر زمان که احساس سيري کرد‪ ،‬کنار برود‪.‬‬
‫اگر کودک شما با شير يا آب ميوه سير شود‪ ،‬ممکن است ديگر‬
‫جايي براي خوردن غذا يا خوراکي نداشته باشد‪.‬‬
‫‪ .6‬از کم شروع کنيد‪ :‬چندين غذا را به اندازه‬
‫کم به او بدهيد‪ .‬بگذاريد کودک شما انتخاب‬
‫کند که چه غذايي مي‌خواهد بخورد‪.‬‬
‫‪ .7‬از مجبور کردن او براي تميز کردن‬
‫ظرف غذاي خود بپرهيزيد‪ :‬کودک را‬
‫به تميز کردن ظرف غذا مجبور نکنيد‪.‬‬
‫اين تنها به مشکل دامن مي‌زند‪.‬‬
‫‪ .8‬انتظار اين را داشته باشيد که برخي از‬
‫غذاها را ترجيح بدهد‪ :‬هر کسي يک غذاي خاصي‬
‫را ترجيح مي‌دهد‪ .‬انتظار نداشته باشيد که کودک شما‬
‫‪44‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫ســـرگرمی‬
‫نقطه‌ها را به ترتیب شماره‪ ،‬به هم وصل کنید تا شکل ماهی کامل شود و بعد آن را رنگ کنید‬

‫سه تا از این ماهی‌ها با بقیه‬

‫فرق دارند‪ ،‬آنها را پیدا کنید‬ ‫آیا می‌توانید از داخل این ماهی عبور کنید؟‬
‫رحمیه مقصودی‬

‫‪45‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫اخبــــــــــــــــار بانـــــــــــــــــــوان‬
‫زوج‌هایی که دعوا می‌کنند‪ ،‬عمر بیشتری دارند!‬
‫نتایج مقدماتی بررسی گروهی از زن و شوهرها حاکی از آن است که زوج‌هایی که خشم خود را‬
‫نگه می‌دارند ‪ -‬در مقایسه با آن‌هایی که خشم خود را ابراز می‌کنند‪ -‬زودتر می‌میرند‪.‬‬
‫پروفسور «ارنست هاربرگ» از دانشکده روان‌شناسی و سالمت عمومی دانشگاه میشیگان‬
‫و یکی از محققانی که این نظرسنجی را انجام داده است‪ ،‬در این رابطه می‌گوید‪« :‬یکی از‬
‫اصلی‌ترین وظایف زوج‌ها‪ ،‬برطرف کردن تعارضات موجود است‪ .‬اما آنها در اغلب موارد توجهی‬
‫نسبت به فرآیند آشتی و برطرف کردن تعارضات نمی‌کنند»‪ .‬در حالی که وقوع تعارض در‬
‫کانون خانواده غیر قابل اجتناب است‪ ،‬نکته اساسی شیوه‌ای است که زوج‌ها به حل و فصل‬
‫این تعارضات می‌پردازند‪.‬‬
‫پروفسور هاربرگ می‌افزاید‪« :‬نکته اصلی آن است که زمانی که تعارض رخ می‌دهد‪ ،‬چگونه آن‬
‫را حل می‌کنید؟ اگر آن را حل نکنید و یا خشم خود را فروخورید و یا تالشی برای حل مشکل‬
‫نکنید‪ ،‬این جاست که مشکل اصلی ایجاد می‌شود»‪.‬‬
‫هاربرگ و دستیارانش‪ 192 ،‬زوج ‪ 35‬تا ‪ 69‬ساله را در طول یک دوره ‪ 17‬ساله مورد بررسی‬
‫و تجزیه و تحلیل قرار دادند‪ .‬نتایجی که در طول این بررسی‌ها به دست آمد‪ ،‬بسیار جالب‬
‫توجه بود‪ .‬دانشمندان در طول این بررسی متوجه شدند زوج‌هایی که سعی می‌کنند خشم خود‬
‫را سرکوب کنند‪ ،‬زودتر از سایرین می‌میرند‪ .‬نتایج یافته‌های جدید محققان با نتایجی که‬
‫آزمایش‌های گذشته به دست داده بود‪ ،‬هماهنگی و انطباق دارد‪ .‬پیش‌تر و در جریان تحقیقی‬
‫دیگر‪ ،‬محققان به این نتیجه رسیده بودند که آزاد کردن خشم‪ ،‬می‌تواند برای سالمت افراد‬
‫مفید باشد‪.‬‬

‫زنان زيباتر خواب مي‌بينند‬

‫پژوهشگران مي‌گويند محتواي خواب زنان و مردان متفاوت است و زنان خواب‌هاي‬
‫زيباتري مي‌بينند‪ .‬مردان بيشتر خواب کار روزمره‪ ،‬خشونت جسمي و اسلحه مي‌بينند‪ ،‬در‬
‫حالي که زنان‪ ،‬افراد خانواده‪ ،‬موضوعات عاطفي و هدف‌هاي زندگي را خواب مي‌بينند‪.‬‬
‫ميشل شردل‪ ،‬محقق خواب‌شناس در مرکز روانشناسي ادگار بيل پس از بررسي‌هاي‬
‫متعدد روي محتواي خواب زنان و مردان اعالم کرد خواب زنان‪ ،‬بيشتر در محيط‌هاي‬
‫داخلي و پر از وسايل منزل و لباس اتفاق مي‌افتد و اغلب با غم و اندوه همراه است‪ ،‬در‬
‫حالي که فضاي خواب مردان کامال متفاوت است‪.‬‬

‫‪46‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫ظروف پالستيكي را در فريزر قرار ندهيد‬

‫تغيير سبك زندگي امروزي و شاغل بودن همسران در خانواده‌ها ـ‌بخصوص‬
‫زوج‌هاي جوان‌ـ‪ ،‬باعث شده است که مصرف غذاها بیشتر به‌سمت مواد فريز‬
‫شده برود و این در حالی است که کارشناسان توصيه می‌کنند که حتي‌االمكان‬
‫از فريز كردن آب و مواد غذايي در ظروف پالستيكي و يكبار مصرف پرهيز‬
‫كنيد‪.‬‬
‫امروزه كمتر از شيشه‌هاي سنگين و قديمي براي مصرف آب استفاده مي‌شود و‬
‫اغلب پس از استفاده از آب‌هاي معدني‪ ،‬ظروف آن را دوباره پر كرده در فريزر‬
‫مي‌گذارند كه در اين مورد توصيه اكيد بر خودداري از استفاده مجدد اين ظروف‬
‫به خصوص به صورت فريز شده آن شده است‪.‬‬
‫کارشناسان همچنین توصیه کرده‌اند که به جای مصرف مواد غذایی فریز شده‪،‬‬
‫بهتر است حداقل ‪ 2‬بار در هفته از سبزيجات تازه در كنار غذاها استفاده شود و‬
‫حداقل يك روز در هفته را براي آماده‌سازي غذاي تازه و البته سالم بگذاريد و‬
‫در صورت امكان‪ ،‬ساالد را به صورت خانگي تهيه كنيد‪.‬‬

‫گرفتن دست همسر به زنان آرامش مي دهد‬

‫نتايج تحقيقات دانشمندان دانشگاه‌هاي ويسكانسين و ويرجينيا‬
‫حاكي است‪ ،‬زنان متأهل تحت فشار روحي زياد با گرفتن دست‬
‫همسرانشان فورا به آرامش دست مي يابند‪.‬‬
‫به نوشته روزنامه نيويورك تايمز‪ ،‬اين دانشمندان با انجام ام‪.‬آر‪.‬‬
‫آي برروي ‪ 61‬زوج و ايجاد نگراني از طريق وارد كردن شوك‬
‫هاي خفيف به قوزك پاي زنان دريافتند‪ ،‬تماس دست اين زنان با‬
‫همسرانشان پس از دريافت شوك خفيف‪ ،‬موجب تسكين مناطق‬
‫مغزي كه در احساس هراس جسمي وعاطفي نقش دارند‪ ،‬مي‬
‫شود‪.‬‬

‫زهرا باقری‬

‫‪47‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫به هم می‌خورد‪ ،‬دماغش را گرفت و پالستیک‬
‫را داد به بابا و گفت‪ :‬مرا بکشی‪ ،‬ماهی درست‬
‫نمی‌کنم‪ .‬اصالً نمی‌خواهم ریخت ماهی را‬
‫ببینم‪ .‬بابا با لبخند جواب داد‪ :‬حاال ببر بگذار‬
‫توی یخچال‪ ،‬خودم درست می‌کنم‪ .‬مامان که‬
‫عصبانی شده بود داد زد‪ :‬بويش دارد خفه‌ام‬
‫می‌کند‪ ،‬بگیر‪ ،‬ببر‪ ،‬بیندازشون بيرون‪ .‬بابا که‬
‫خیلی ناراحت شده بود‪ ،‬از خانه بیرون رفت و‬
‫در را محکم پشت سر خودش بست‪.‬‬
‫من گفتم‪ :‬مامان جون! بابا خسته و کوفته از‬
‫مهمان خاله‬
‫ظهر بابا آمد خانه‪ ،‬عرق از سر و رويش‬
‫می‌ریخت‪ ،‬توی دستش یک پالستیک مشکی‬
‫بود‪ .‬من پریدم و پالستیک را از دستش گرفتم‬
‫و گفتم‪ :‬آخ جون میوه‪ .‬هنوز د ِر پالستیک را‬
‫باز نکرده بودم که مامان آمد و پالستیک را‬
‫از دستم کشید و گفت‪ :‬مگر صد بار نگفتم‬
‫پالستیک را از دست کسی نکش؟ بعد رو‬
‫به بابا کرد و گفت‪ :‬چی خریدی؟ بابا گفت‪:‬‬
‫هیچی خانم! هوس ماهی کرده بودم‪ ،‬گفتم‬
‫امشب ماهی بخوریم مامان که حالش از ماهی‬

‫‪48‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫جمعی با ماشین شوهر خاله به پارک رفتیم‪.‬‬ ‫ِ‬

‫سر کار آمده بود خانه‪ ،‬چرا این طور باهاش‬
‫هوای پارک خنک بود و من و دختر خاله‪،‬‬ ‫حرف زدی؟ گفت‪ :‬می خواهم یاد بگیرد که‬
‫کلّی بازی کردیم‪ .‬موقع شام که شد‪ ،‬خاله‬ ‫دیگر ماهی نخرد ‪ .‬نیم ساعت بعد بابا دست‬
‫سفره را چید‪ .‬غذا کوکو بود‪ ،‬شام که تمام‬ ‫خالی آمد خانه و مادر هم سفره را انداخت‬
‫شد‪ ،‬گفتم‪ :‬خاله جون دستت درد نکند‪ ،‬خیلی‬ ‫و گفت‪ :‬چی شد؟ چه کارش کردی؟ بابا‬
‫خوشمزه بود‪ .‬هنوز حرفم تمام نشده بود که‬ ‫گفت‪ :‬چه فرقی به حال تو می‌کند‪ ،‬فرض کن‬
‫مامان پرید توی حرفم و گفت‪ :‬آره خواهر‪،‬‬ ‫انداختمشان دور‪ .‬داشتیم ناهار می خوردیم که‬
‫دستت درد نکند‪ ،‬حسابی چسبید‪ .‬خاله گفت‪:‬‬ ‫تلفن زنگ زد‪ ،‬مامان بلند شد و رفت گوشی را‬
‫خواهش می کنم‪ ،‬کوکوی ماهی بود‪ ،‬زحمت‬ ‫برداشت‪ ،‬بعد از این که حرف‌هايش تمام شد‪،‬‬
‫ماهی را هم بابايت کشیده بود و من فقط با‬ ‫آمد ِ‬
‫سر سفره و در حالی که دست‌هايش را به‬
‫آن کوکو درست کردم‪ .‬من و بابا به مامان‬ ‫هم می‌مالید‪ ،‬با خوشحالی گفت‪ :‬شب مهمان‬
‫نگاه کردیم که سرش را پایین انداخته بود و‬ ‫خواهرم هستیم‪ ،‬قرار است شام درست کند‬
‫داشت انگشت‌هايش را لیس می‌زد‪.‬‬ ‫و برویم پارک‪ .‬من از خوشحالی پریدم هوا و‬
‫گفتم آخ جون پارک‪ .‬غروب که شد‪ ،‬دسته‬
‫علی باباجانی‬

‫‪49‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫سالم بچه‌های عزیز!‬

‫این صفحه رو درست کردیم تا نقاشی‌های قشنگ شما رو این جا بذاریم‪.‬‬
‫شما می‌تونید دربارۀ هر چی که دلتون می‌خواد نقاشی بکشید‪ ،‬بعد با کمک بزرگ‌ترها‪ ،‬اونا رو‬
‫به آدرس ایمیل ‪ masoulfarhangi@yahoo.com‬ارسال کنید تا در شماره‌های بعدی‬
‫نشریه‪ ،‬به اسم خودتون چاپشون کنیم‪.‬‬
‫این دفعه فقط «فاطمه‌زهرا آرمان» شش ساله از هامبورگ برامون یه دونه نقاشی فرستاده بود‪،‬‬
‫ولی اگه شما هم نقاشی‌هاتون رو بفرستید‪ ،‬این صفحه از نقاشی‌های قشنگ شما ُپر میشه‪ .‬پس همین‬
‫حاال مداد رنگی‌هاتون رو بردارید و برامون نقاشی بکشید‪.‬‬

‫‪50‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫فراخوان همکاری‬

‫بدینوسیله از تمام دانشجویان عضو اتحادیه‬

‫انجمن‌های اسالمی دانشجویان در اروپا دعوت‬
‫به عمل می‌آید تا مطالب ععقیدتی‪ ،‬فرهنگی‪،‬‬
‫سیاسی‪ ،‬علمی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬آثار ادبی (شعر‪ ،‬نثر‬
‫ادبی و داستان) و همچنین عکس‌های خبری‬
‫و هنری و یا انتقادات و پیشنهادات خود را به‬
‫منظور انعکاس در نشریه «پویش بصیرت» به‬
‫آدرس ‪masoulfarhangi@yahoo.com‬‬
‫ارسال نمایند‪.‬‬

‫‪51‬‬
 ‫پویش بصیرت‬

‫‪poyesh-e basirat‬‬
‫‪Journal of the Union of Islamic Students Associations In Europe‬‬
‫‪First Year | Mar 2010 | Vol 1‬‬

‫روز بین المللی نوروز‬

‫مجمع عمومی سازمان ملل بعد از ظهر سه شنبه ‪ 4‬اسفند ماه ‪ 1388‬با تصویب قطعنامه‌ای با عنوان «روز بین المللی نوروز» و تحت عنوان‬
‫«فرهنگ صلح» برای نخستین بار در تاریخ این سازمان‪ ،‬نوروز ایرانی را به عنوان یك مناسبت بین المللی به رسمیت شناخت‪ .‬این قطعنامه‬
‫كه توسط نمایندگی دائم كشورمان نزد سازمان ملل و در یك ابتكار عمل مشترك با كشورهایی كه نوروز را در سطح ملی گرامی میدارند‬
‫(آذربایجان‪ ،‬افغانستان‪ ،‬تاجیكستان‪ ،‬تركیه‪ ،‬تركمنستان‪ ،‬قزاقستان و قرقیزستان) آماده شده بود‪ ،‬مورد حمایت عمومی كشورهای عضو سازمان‬
‫قرار گرفته و به اتفاق آرا به تصویب رسید‪ .‬سه كشور هند‪ ،‬آلبانی و مقدونیه نیز در روز رأی‌گیری به كشورهای بانی این قطعنامه پیوستند‪.‬‬
‫شایان ذکر است که پیش از این‪ ،‬با پیگیری‌های نمایندگی دائم ایران در سازمان یونسکو و همکاری کشورهای هند‪ ،‬جمهوری آذربایجان‪،‬‬
‫ازبکستان‪ ،‬قزاقستان‪ ،‬پاکستان و ترکیه‪ ،‬نوروز به عنوان میراث فرهنگی یونسکو به ثبت رسیده بود‪.‬‬
‫این قطعنامه در ‪ 17‬بند مقدماتی و ‪ 5‬بند اجرایی تنظیم شده است‪ .‬بندهای اجرایی این قطعنامه به شرح زیر هستند‪:‬‬
‫‪ .1‬شناسایی ا ّول فروردین ماه (‪ 21‬مارس) به عنوان روز بین المللی نوروز‬
‫‪ .2‬استقبال از تالش‌های كشورهایی كه نوروز را گرامی میدارند؛ در جهت حفظ و توسعه فرهنگ و سنت های نوروزی‪.‬‬
‫‪ .3‬تشویق سایر كشورها به آگاه سازی در مورد نوروز و سازماندهی مراسمی در بزرگداشت نوروز به طریق مقتضی‪.‬‬
‫‪ .4‬درخواست از كشورهایی كه نوروز را گرامی میدارند برای پژوهش پیرامون تاریخ و سنتهای نوروزی با هدف انتشار آگاهی در مورد میراث‬
‫نوروز در میان جامعه بین المللی‪.‬‬
‫‪ .5‬دعوت از كشورهای عالقه‌مند‪ ،‬نظام ملل متحد‪ ،‬كارگزاری‌های تخصصی ملل متحد بویژه یونسكو‪ ،‬صندوقها و برنامه‌های ملل متحد‪،‬‬
‫سازمان‌های بین المللی و منطقه‌ای و سازمان‌های غیر دولتی برای شركت در مراسم نوروزی‪.‬‬
‫بدیهی است اثبات ارزش تاریخی و فرهنگی نوروز و قدمت و فراگیری آن‪ ،‬نیازمند مصوبۀ سازمان ملل نبود‪ .‬در هر صورت‪ ،‬افزوده شدن نوروز‬
‫به تقویم سازمان ملل‪ ،‬از یک سو به شناخته شدن بیشتر نوروز در دیگر فرهنگ‌های جهان یاری می‌رساند و از سوی دیگر تقویم سازمان‬
‫ملل متحد را بیش از پیش غنا می‌بخشد‪.‬‬

‫‪52‬‬