Sie sind auf Seite 1von 192

B

OBRAS

DEL

Dr.

L A

G O

G O l

Gramtica Latina.-rerco-prc/ca {14.' edicin).


Gramtica Gzga.-Terico-prctica (14" edicin).
CrsTiticaehrea.-TercoprcCd (5.' edicin).
Estas Gramticas se ha j n d i r. vto cti muchos Centros
docentes: Instituios, Universidades, Seminarios y Casas"
relioiosas tie Espaa , d e l E x t r a n j e r o

[,a Educacin.Conferencias cienfico morales.


L a F e Catlica.Ccnferencias

GRAMTICA
GRIEGA

cientfico morales.

(Agotada).

TERICO

PRCTICA

L a B a n - ! e r a d e l S i n d i c a l i s m o Catlico L i b r e .
Conferencias de propaganda.('Aoacfa;.
E l Sindcalo Catlico Libre.oja de propaganda.16 nmeros.--Ci4goa(/a/
C a r t a s a u n O b r e r o s o b r e el S i n d i c a l i s m o C a tlico L i b r e .
Sjiili'-.atos

Feracuinos.Hoja

propagndo-

lo nme.ws.(Agotada).
P j e s i a s S i n d i c a l i s t a s en ^ o r n c
Social.

1 4 .
A

E D I C I N

S'TXI

l O b r e r o s , he aqu vuestro p r o g r a m a l F o l l e t o de
propaganda.
L a misa dialogada.Ponencia.
L a v i d a c a m p e s i n a en l a B i b l i a .
EDITOUIAL
HHL

ARAMBURU

PAMPLONA
HHL

GRAMrrCA

GRIEGA

TERICO-PRaiCA
con a m p l i o s apndices d e

GRIEGO BIBLICO Y GRIEGO


por el presbtero .

MODERNO

b. BLAS G O I Y ATIENZA
CATEDRTICO E N O T R O TIEMPO DEL S E M I N A R I O

CONCILIAR

DE P A M P L O N A Y C A N N I G O t D E LA
S A N T A

IGLESIA

DECIMOCUARTA

C A T E D R A L

EDICION

10.000 e i e m p l a r e s

P A M P L O N A
E D I T O R I A L
HHL

A R A M B U R U

1960

HHL

CENSURA

ECLESIASTICA
Prlogo de la Primera

edicin

De la Cuarta edicin reproducida ahora por el fotograbado.

Importancia del estudio de!

Wlli, O B S T A T :

'

Dr.Joaanes Labayt"
Caii.!|j|p.toraHs, Censor,

Griego en los Seminanos.


IMPRIMATUR:

';,

tTHOMAS,
Epscopus Pamp/onenifi.
Pampllonae, 2 4 M a r t l j 1931

'i^H
*,
^
'^

E x c m i . ac R v m l . E p i s c o p i
D o m l n i m c l mandato:
Dr. Aloisius Qoi
Magister-Scholai, Srius.

Dla quinta edicin en sus adiciones a la anterior, exactamente

reproducida en la duodcima.
NIHIL OBSTAT:

Marianas laguardia,
L i c . in)Th. et S. Scrip. C e n s o r
IHPBIMATUR:

t MARCELLINUS,
Episcopas Pampilonensis,
Pampllonae, F e b r u a r i l 1941

ES PROPIEDAD
Primera

HHL T A L L E R E S

edicin

1912

Segunda

1914

Tercera

1922'

Cuarta

1931

Quinta

1941

Sexta

>

1942

Sptima

Octava

1943
1944

Novena

1946

Dcima

1947

Undcima

Duodcima

Decimotercera

1948

Decimocuarta

1950

EDITORIAL

ARAMBURU.

Av.

1951
1955

CARLOS III, 1 4 . - P A M P L O N A

A p e n a s hay Setninario en nuestros das en cuyo cuadro de


estudios no figure l a lengua de H o m e r o a l lado d e l i d i o m a del
L a c i o . Y n o s i n m o t i v o se i m p o n e h o y a l seminarista l a mproba
tarea de estudiar el griego. P u e s , en p r i m e r trmino, existe para
los pueblos latinos en general y p a r a nosotros en p a r t i c u l a r u n
poderoso aliciente que debe estimularnos al estudio de dicha
lengua.
a) N a d i e , en efecto, debe estar ms interesado que e!
sacerdote p o r s u apostlico ministerio e n conocer a perfeccin
el idioma nacional. A h o r a bien, p a r a conocer e l genio p r o p i o de
u n i d i o m a , es necesario remontarse a sus orgenes. Y dnde
tiene s u origen nuestra lengua? Cules son los i d i o m a s que
reclaman sobre el nuestro e l derecho de p a t e r n i d a d ? N u e s t r a
lengua, aunque ataviada c o n las galas esplndidas d e l rabe y
aderezada c o n joyas d e l vascuence, d e l godo y d e l hebreo, es
no obstante h i j a legtima de R o m a y A t e n a s . E s t a le prest su
c u l t u r a y abundancia, aqulla s u armona y majestad. P o r este
el habla castellana en nuestra literatura del siglo de o r o presenta
los ms opuestos caracteres, aunque pulidos todos c o n l a l i m a
urea de nuestros clsicos. E s a u n m i s m o tiempo impetuosa
como e l torrente que se desborda en los riscos de los P i r i n e o s ,
imponente como l a amenaza de u n brbaro, sublime y pattica
como el acento de los Profetas, brillante y sugestiva como la
fantasa oriental, culta y copiosa como e l verbo de Demstenes
sonora y mayesttica como e l choque de las armas y el manto
de prpura d e l pueblo dictador. P e r o si el castellano n o es ms
que u n a derivacin del griego y e l latn c o n algunas i n c r u s t a ciones de vccablos tomados de otros pueblos que se fundieron
o relacionaron con el nuestro, es evidente que slo e l s e m i n a rista que aherne c o n l a traduccin de l a E n e i d a l a versin de
la Ilada, estar en posesin de esa doble clave necesaria para
descubrir todas las admirables bellezas d e l lenguaje patrio.
b) Adems, sabido es que nuestra poca, a l declararse
idlatra de l a fornia, convirti s u m i r a d a hacia esa d e i d a d d e l
arte que se l l a m a G r e c i a . Y desde entonces, como los antiguos
filsofos griegos, a l emprender sus excursiones a l O r i e n t e , se
fijaban con preferencia en el E g i p t o , influidos p o r u n a misteriosa atraccin que sobre ellos ejerca l a famosa efigie de Isis,.
HHL

IV

bajo cuyo velo, que ningn m o r t a l poda remover, crean se


ocultaba e l secreto de l a c i e n c i a ; as los modernos literatos v
artistas, cuando se proponen v i s i t a r en profana romera los p r i n
cipales monumentos que a las artes e r i g i e r a l a clsica antiged a d , atrados p o r el canto armonioso de los coros de Sfocles,
deducidos por l a fama i n m o r t a l de los F i d i a s y P r a x i t e l e s o fascinados por los divinos resplandores que i r r a d i a n los frisos del
Partenn, d i r i g e n resueltamente sus pasos hacia l a culta A t e n a s .
N o dice bien que el clero se muestre del todo indiferente ante
esa tendencia del arte, hacia ese santuario profanado, donde
sobre u n pedestal naturalista se a l z a semidesnuda, fascinante,
pero inmodesta, l a i m a g e n de l a belleza. P u e s , s i p o r u n a parte
no debe despreciar los raudales de inspiracin, vaciados p o r u n
pueblo artista en sus mrmoles y lienzos, en sus bronces y p a p i r o s , por o t r a tampoco puede aplicarlos a l progreso del arte
cristiano, si no es eliminando ciertos elementos de gnesis p a gana que enturbian su n a t u r a l trasparencia. E s imprescindible,
poi; lo tanto, saber elegir y saber desechar, saber a p l a u d i r y
saber censurar. M a s p a r a f o r m a r u n j u i c i o discreto sobre las
glorias literarias y monumentos artsticos de u n pueblo que feneci, es necesario ante todo ponerse en relacin con l, es p r e ciso evocar en sus tumbas a los prestigiosos autores de aquellas
obras inmortales, es indispensab e conocer el i d e a l que perseguan aquellos poetas, aquellos literatos, aquellos a r t i s t a s . . . , cosa
que no puede siquiera pretenderse, mientras no se posee ese
precioso instrumento que dejan las naciones a l m o r i r , en l a
puerta del s e p u l c r o : el lenguaje. S i , pues, l a Iglesia a s p i r a a
conservar con el cetro de l a ciencia el prestigio de las artes,
forzoso es que los seminaristas simultaneen en las aulas el e s t u dio de los clsicos latinos y griegos V i r g i l i o y H o m e r o , Cicern
y Demstenes, H o r a c i o y Pndaro, Csar y Jenofonte, Salustio
y H e r o d o t o , M a r c i a l y Aristfanes, P e d r o y E s o p o .
c)
P e r o todava existe o t r a razn ms d e f i n i t i v a que r e comienda el estudio del griego en las escuelas. E l racionalismo
contemporneo, que considera t o d a creencia r e l i g i o s a u n mero
engendro de l a mente fecundada a l calor del sentimiento, no
poda a d m i t i r diferencia esendal entre las distintas Profesiones
de B u d a y C o n f u c i o , de C r i s t o y M a h o m a . M a s como l a religin
cristiana es l a nica que en el C a n o n de sus libros inspirados
presenta l a noble ejecutoria de su d i v i n o o r i g e n , no es extrao
que los racionalistas d i r i j a n contra ella los dardos de su crtica
impa. Y en efecto, p a r a n i v e l a r e l C r i s t i a n i s m o c o n las antiguas
religiones, fingen y denuncian en l a B i b l i a las mismas c o n t r a dicciones, las mismas antinomias, las mismas fantsticas n a r r a ciones que ofenden a cada paso a l a razn y a l buen sentido en
el Corn y en los V e d a s . T o r c i e n d o el sigiiificado de las p a l a bras, forzando el texto, pretende el racionalismo bblico converHHL

t i r l a realidad en fbula, l a verdad en ficcin, l a h i s t o r i a en mito,


Y lo que es ms intolerable, p a r a hacer verosmiles sus a r b i trarias interpretaciones e imponerlas en nombre de l a gaya cienc i a , p r o c u r a vestirlas con cierto aparato de erudicin lingstica, provocando continuamente a l anlisis del texto original.
P e r o c m o podr aceptar el reto el exgeta catlico, si no se
halla prevenido p a r a descender a l a liza de l a polmica e s g r i miendo las armas que s u m i n i s t r a l a moderna filologa, si no se
halla en disposicin de revisar p o r s m i s m o los textos p r i m i t i v o s , si desconoce esa hermosa lengua a l a que est v e r t i d a la
mayor parte del A n t i g u o Testamento en l a clebre versin de
los Setenta, la que, perdido el o r i g i n a l , es p a r a el crtico como
la lengua nativa en los escritos de B a r u c h , l a Sabidura y p r i mero de los Macabeos, l a que usaron en sus autgrafos los a u tores inspirados del N u e v o Testamento, si exceptuamos a S a n
M a t e o , que lo escribi en aramico? H e aqu p o r qu mientras
e l R o m a n o Pontfice, p a r a tomar los grados en Sagrada E s c r i t u r a , exige d o m i n i o de l a lengua griega, los seores Obispos
en sus Dicesis v a n fundando ctedras de griego o consagrndoles m a y o r atencin a las que y a existan.

Mtodo

que debe

em-

plearse en su enseanza.
P e r o si el estudio del griego es no slo conveniente sino
necesario, si es t a n importante que en l a seccin de lenguas
debe tener, despus del latn, el p r i m e r puesto, es claro que a
los Prefectos de estudios y Rectores de S e m i n a r i o s ha de p r e ocupar no poco l a eleccin de u n buen libro de texto que gue
a l seminarista, s i n fatigarle, p o r el rido sendero que conduce
a l a m i n a l i t e r a r i a del clasicismo helnico. S i n pretender e x t r a c t a r aqu u n tratado de metodologa, segn nuestro h u m i l d e j u i cio, el m e j o r texto gramatical es aquel que en menos tiempo
permite a l a l u m n o conocer la estructura de l a lengua, t r a d u c i r
sin g r a n esfuerzo los perodos sencillos, si se trata de u n i d i o m a
muerto, o aprender a balbucir en las conversaciones que a l acaso
se presentan, si el i d i o m a pertenece al gnero de las lenguas
vivas. P a r a esto deber ser a gramtica: a) E n p r i m e r lugar
completa pero concisa, desterrando en absoluto de l a enseanza
elemental todo alarde de discusin filolgica, que no suele p r o d u c i r otro resultado sino el de internar a los alumnos en el ms
espantoso laberinto, sin devanar el o v i l l o que les g a r a n t i z a l a
salida. " A nuestro modo de entender, n i ahora n i n u n c a ser
oportuno dar derecho de ciudadana en la enseanza secundaria
a teoras ingeniosas pero frecuentemente dudosas que, apenas
edificadas por algn ilustre sabio, son destruidas p o r otros no
menos sabios n i menos i l u s t r e s " (Ragon). L a gramtica es a

HHL

VI

la filuloga lo que l a lgica a l a filosoia. U n a es arte, l a otra


es ciencia. E l gramtico lo que intenta es comprender l a a r q u i tectura del lenguaje, dejando a l fillogo razonar los preceptos
y discutir las teoras. Creemos, pues, que u n a gramtica elemental debe estar expurgada de inmodestias
filolgicas.b)
Adems debe ser breve y precisa en e l enunciado de las reglas
"Quidquid praecipies, esto brevis" (Horacio). A s nicamente
se consigue que l a parte preceptiva quede grabada en l a mente
de los a l u m n o s como u n a serie de epigramas.c) F i n a l m e n t e
debe ser ordenada y prctica, lo c u a l entra y a de lleno e n l a cuestin d e l mtodo a seguir en l a enseanza de las lenguas.
E l mtod( puramente terico est hoy completamente d e s acreditado en ias lenguas v i v a s , pero a u g u r a m o s que p r o n t o h a
de c o r r e r l a m i s m a suerte en las lenguas muertas, porque t a m bin a ellas cuadra l a sentencia de Sneca: "Longum iter per
praecepta, breve per exempla".
H a y que desengaarse: tarde o n u n c a aprendera a a n d a r
el nio, si l a madre se l i m i t a r a a ensearle l a manera de m o v e r
los pies. " P a r a aprender a hablar u n a lengua, dice L o n g c h a m s ,
es necesario h a b l a r l a ; p a r a aprender a escribir, e s c r i b i r l a ; p a r a
aprender a t r a d u c i r , t r a d u c i r " .
E s h o r a , pues, de extender libelo de repudio a ese r u t i n a r i s m o tradicional que condena a l discpulo a l a i n g r a t a tarea d e
espetar durante algunos meses reglas y ms reglas e n clase, p r o vocando el sueo d e l profesor. T o d o s los buenos pedagogos
convienen en que el secreto de todo progreso tanto en las c i e n cias como en las artes consiste en saber e x p l o t a r l a disposicin
n a t i v a de los alumnos, estimulando su actividad y haciendo
ameno e interesante el estudio. P e r o q u aliciente y amenidad
puede tener ese montono e incesante t r a b a j o de acarrear a l a s
aulas materiales que h a n de emplearse en l a construccin de u n
edificio, que slo a ltimo de curso o quiz a l ao siguiente
comenzar a levantarse? A d e m s l a misin d e l maestro, que p o r
encima de todo debe ser l a de coadjutor d e l discpulo, n o se
confunde en este caso c o n el oficio de simple inspector o a n t i ptico sobrestante que se l i m i t a a reprender a l obrero que descuida su faena?
E n cambio eso de adiestrarse el estudiante, desde los primeros das, en construir p o r s m i s m o c o n los cuatro trminos
recin aprendidos sencillas oraciones, le alienta y r e a n i m a , l e
hace concebir u n a idea m u y grande de su valer,, le i l u s i o n a hasta
el e x t r e m o de sentirse creador de aquella o b r a que c o n a y u d a
del pedagogo p r i n c i p i a a realizar.
C o n estas admirables condiciones subjetivas, que procurar
mantenerlas u n hbil profesor presentando continuamente a l
a l u m n o nuevo y codiciado cebo, es indudable que el gramticoprogresar rpidamente en el conocimiento de l a lengua. P o r
HHL

VII

eso, como dice m u y bien el mencionado abate R a g o n , " n o es


despus de t e r m i n a r el estudio de las declinaciones y c o n j u g a ciones, cuando se h a de pensar en leer griego o e x p r e s a r en
griego alguna idea s e n c i l l a ; esto debe hacerse enseguida, desde
el p r i m e r da, des le premier jour". E s t e mtodo plausible en
todas las lenguas es aplicable especialmente a l a lengua griega,
a l a cual el seminarista n o puede consagrar tanto tiempo como
a l latn.
E n l a m a y o r parte de los Seminarios de Espaa slo se
dedica a l griego u n curso. A h o r a bien, estudiar u n a lengua sl
durante u n ao p o r el mtodo puramente terico es l o m i s m o
que renunciar a poseerla. T o d o el tiempo lo absorbe l a teora;
p e r o como sta no se cristaliza e n l a prctica, a l cabo de algunos
meses se h a olvidado p o r completo lo nico que se haba aprend i d o , las reglas. A lo sumo se retiene alguna regla m u t i l a d a o
algn girn de teora c o n dos o tres nombres o verbos de los
que figuraban en e l p a r a d i g m a de l a flexin o conjugacin.
A l i n s i s t i r e n este mtodo, no se crea que recomendamos
el rigurosamente prctico que descuida en absoluto l a precept i v a ; n o : quien as estudie u n a lengua corre el peligro de que
n u n c a c o m p r e n d a su estructura, el o r d e n , p r o p i e d a d y trabazn
de sus v o c a b l o s ; lo que constituye l a parte arquitectnica d e l
lenguaje. A b o g a m o s nicamente, puesto que l o creemos p o r m u chas razones preferible, p o r el mtodo mixto, en e l cual, i n m e diatamente de enunciada l a teora, viene su aplicacin en l a
prctica; u n a y o t r a prudentemente graduadas c o n arreglo a
u n perfecto p l a n pedaggico que v a desarrollndose p a u l a t i n a mente de lo imperfecto a lo perfecto, de l o conocido a lo desconocido, de lo simple a l o complejo. A s , pues, u n a gramtica
con m i r a s a l a prctica, sobria en l a teora, clara y sinttica
en las reglas, completa en lo necesario e importante, pero s i n
afectacin de detalles n i pretensiones filolgicas: he aqu u n
l i b r o ideal para s e r v i r de t e x t o en los S e m i n a r i o s . E x i s t e este
libro en Espaa ?

Plan de la presente obra.


N o tememos a f i r m a r que todas las gramticas griegas e d i taklas hasta hoy en lengua espaola, excelentes p o r u n a parte,
p e t m , s i n embargo, p o r su mtodo exclusivamente terico con
mengua de l a prctica, complemento necesario de l a teora. A
nuestro j u i c i o slo l a gramtica que tengo l a h o n r a de p r o l o g a r ,
evita este escollo s i n d a r en el opuesto. S o r t e a E s c i l a s i n i n c u r r i r en C a r i b d i s . E l S r . Goi, y a conocido p o r s u gramtica latina
en colaboracin c o n el seor Echeverra, adoptada de texto en
v a r i o s Seminarios de l a Pennsula y U l t r a m a r , c o n f i r m a en l a

HHL

VIII

presente su m e r e c i d a reputacin de excelente pedagogo. E n ella


nada sobra, p a r a que no d i s t r a i g a a l discpulo l o superfluo cci
p e r j u i c i o de lo verdaderamente importante y n e c e s a r i o ; nada
jaita que p u e d a c o m u n i c a r a l a l u m n o orientacin y l u z , p a r a
que no torture sus facultades como el que est descifrando u n
e n i g m a o resolviendo u n p r o b l e m a . E n lo que contiene, campean
la sencillez y el o r d e n , l a concisin hermanada c o n l a claridad.
a) L a s reglas p o r su brevedad, p o r su precisin, p o r su
transparencia, parecen enunciados matemticos o frmulas d o g mticas.
b)
L o s ejercicios son selectos, sacados principalmente de
Jenofonte y E s o p o ; variados, p a r a evitar l a monotona y a u m e n tar e l lexicn que paulatinamente v a formndose e l a l u m n o ;
morales y patriticos, para, f o r m a r el espritu de los jvenes en
el sacro a m o r de l a v i r t u d y de l a p a t r i a ; graduados, es decir,
en consonancia con l a teora que cada leccin comprende.
c)
E l pequeo vocabulario que a dichos ejercicios p r e cede, a l a vez que evita a los a l u m n o s l a enojosa tarea de buscar
u n a palabra en el vasto ocano del D i c c i o n a r i o , les pone delanlte u n medio fcil de i r aprendiendo homeopticamente el v a r i a d o cuanto fecundo lexicn griego.
d)
Y s i no encontramos en ella ejercicios castellanos p a r a v e r t e r a l griego, es s i n d u d a porque concepta el autor, y
es preferible y de m a y o r p r o v e c h o , ejercitar a los discpulos
sobre las frases mismas griegas que h a n t r a d u c i d o , hacietido
con ellas diversas combinaciones, cosa enteramente fcil p a r a
cualquier profesor.
e)
C o m p l e t a l a gramtica u n a coleccin de fbulas de
E s o p o , odas de A n a c r e o n t e , pasajes de H o m e r o y otros t r o z o s
de clsicos, gue acompaados de su traduccin l i t e r a l , pueden
s e r v i r m u y bien p a r a progresar con rapidez y deleite en el e s t u dio de l a morfologa, de l a s i n t a x i s y hasta de l a mtrica g r i e g a ,
f)
Y como el f i n p r i n c i p a l a que se o r d e n a en los S e m i narios el estudio d e l griego, es explotar l a rica m i n a d e l N u e v o
Testamento p a r a c o n f i r m a r los sacrosantos d o g m a s de n u e s t r a
d i v i n a Religin, no podemos menos de a p l a u d i r l a feliz idea
que h a tenido el autor de r e u n i r en u n a s u m a metdica los
principales pasajes de los Evangelios y Epstolas, que son clsicos en las aulas de Teologa Dogmtica. D e este m o d o , y a
desde jovencitos, pueden f a m i l i a r i z a r s e los seminaristas con los
textos griegos, que ms tarde h a n de u t i l i z a r .
g)
P o n e , p o r f i n , d i g n o remate a t o d a l a obra, u n a "Gua
de la conversacin griega', que es como u n precioso mosaico,
formado de selectas frases de diversos clsicos mezcladas, d o n d e
la necesidad lo exiga, con palabras d e l griego moderno. P o r
este medio los pequeos helenfilos, a l p a r que esculpen en su
m e m o r i a p r i m o r o s a s frases de Platn, Jenofonte, etc., pueden

HHL

IX

hablar de tranvas
otras m i l cosas de
majestuoso lenguaje
sabios de l a antigua

y ferrocarriles, telgrafos y aeroplanos y


l a v i d a prctica, con el m i s m o solemne y
con que h o y se expresaran los venerandos
Grecia.

H e aqu por qu, a l poner nuestro h u m i l d e prlogo a tan


o r i g i n a l y prctica gramtica,. no podemos menos de a u g u r a r
a su sabio autor los ms abundantes y consoladores frutos y
recomendar su o b r a a los dignsimos profesores de esta a s i g n a t u r a en los Seminarios y Casas religiosas de Espaa.
DR.

JUAN

MOGUETA,

P r o f e s o r de Filosofa.
Pamplona,

Fiesta de la Epifana del Seor,

1912.

Prlogo de la segunda, tercera


y cuarta edicin
L a favorable acogida que h a tenido m i Gramtica G r i e g a
e n los S e m i n a r i o s de P a m p l o n a , B u r g o s , Z a r a g o z a , Belchite,
Salamanca, Cuenca, Huesca, A v i l a , Gerona, Orense, Tarazona
S a n t a n d e r , B a d a j o z , Jan, P l a s e n c i a , L e n , Cdiz, G r a n a d a ,
M u r c i a , L u g o , V i t o r i a , Barbastro, Ciudad-Rodrigo, Ciudadela
I b i z a ; en los Colegios que tienen los P P . M i s i o n e r o s del S a rrado C . de Mara en V i c h , S a n t o D o m i n g o de l a C a l z a d a y
B a r b a s t r o ; y en el C o n v e n t o de los P P . C a r m e l i t a s de Begoa,
ia hecho que en dos aos se agotara l a p r i m e r a edicin.

A I comenzar l a cuarta edicin p o r haberse agotado los


18.000 ejemplares de las tres precedentes despus de a d v e r t i r que he p r o c u r a d o m e j o r a r l a con ligeros retoques y a d i c i o ties que h a n dejado intacta hasta su fisonoma e x t e r i o r , ante
l o s nuevos horizontes que a m i h u m i l d e O b r a se abren, repito
l o que escriba, el 9 de J u n i o de 1922, a l editarla p o r tercer a vez:
Jams h u b i e r a soado con u n a t a n rpida difusin de m i
Gramtica G r i e g a . P u e d e decirse que est de texto en casi
t o d o s los S e m i n a r i o s y Casas Religiosas de Espaa y en no
pocos de l a Amrica L a t i n a y F i l i p i n a s . M i l gracias a tantos
compaeros de profesorado p o r su benvola a c o g i d a !

HHL

QUINTA

EDICIN

FOTOTPICA

A D A P T A D A A L CUESTIONARIO OFICIAL D E L
MINISTERIO D E EDUCACIN N A C I O N A L
ESPAA

D E

(14abril1939)

A g o t a d o s totalmente los 28.000 ejemplares de las c u a t r o


ediciones anteriores de m i sencilla Gramtica G r i e g a a lo cua
ha c o n t r i b u i d o no poco el haber sido puesta de texto en varias
Universidades espaolas y el haberse preparado con ella en Z a ragoza, B i l b a o , etc. numerosos Profesores de G r i e g o p a r a l a
S e g u n d a Enseanza vencidas en parte las n o pequeas d i f i cultades editoriales de l a h o r a presente, que i m p i d i e r o n servir
mltiples pedidos en este C u r s o Acadmico, y en vsperas d e
reflorecer en nuestra Enseanza M e d i a estatal l a gloriosa t r a dicin del estudio de los Clsicos G r i e g o s ; he logrado, graciasa D i o s y a l a cooperacin m u t u a de los T a l l e r e s de F o t o g r a bado de " E l P e n s a m i e n t o N a v a r r o " y de l a " E d i t o r i a l A r a m b u r u " , r e i m p r i m i r l a p o r q u i n t a vez.
C o m o l a Gramtica, tanto en su contenido cuanto en su m todo, se adapta al Cuestionario Oficial d e l M i n i s t e r i o de E d u cacin N a c i o n a l (Je Espaa, que l a h a aprobado, y el fotograbado no permite alterar en lo ms mnimo e l contenido de l a *
anteriores ediciones, me he l i m i t a d o a poner inmediatamente
antes de su Indice, dicho Cuestionario con sus Normas Metodolgicas, e i n d i c a r en l l a pgina y nmero en que trae s u
contenido m i obra.
U n i c a m e n t e , p a r a m e j o r corresponder a l a benvola acog i d a que me prestan tantos y t a n prestigiosos Profesores d e
Espaa, de Amrica, de F i l i p i n a s y hasta de P o r t u g a l , y p a r a
ser ms til a l a formacin r e l i g i o s o - c u l t u r a l de l a juyentud,^
he aadido, inspirndome en el susodicho
C u e s t i o n a r i o dos.
A p n d i c e s ; Semntica y Cuadro Sinptico de Autores Griegos,
y he recogido en breve Antologa Griega pasajes de diversos e s critores sagrados y profanos.
Para
guientes

t e r m i n a r , reproduzco

de

l a a n t e r i o r edicin las s i -

Reglas para el mejor uso de esta Gramtica,


1. ^ Pngase sumo empeo en aprender bien las d e c l i n a ciones y las conjugaciones, segn v a n apareciendo en el texto
2. * L a leccin d i a r i a puede constar d e : a) parte terica, b) traduccin de algunas frases, c) vocabulario de las
frases y a traducidas anteriormente, y d)
algunas lneas o
versculos de l a Crestomata y Gua de la conversacin a p r e n didos de m e m o r i a .
HHL

XI

3.* C o n v i e n e que en cada ejercicio se haga e l anlisis de


las frases que se traducen u n a s veces en castellano, otras e n
griego, p a r a lo c u a l servirn las citas tomadas de L a s c a r i s y
P r d r o m o ^y se f o r m e n otras, i n t e r r o g a t i v a s , n e g a t i v a s . . . , etc.,
combinando las que estn en el texto, cambiando l a persona
del verbo, mezclndolas con frases aprendidas de m e m o r i a , y
varindolas p o r las diversas formas a c t i v a , p a s i v a . . . que
se vayan estudiando.
4. ^ E l profesor p u e d e hacer l a p r e g u n t a en' g r i e g o , -y e
a l u i n n o daV l a respuesta completa en l a m i s m a l e n g u a : p. e. en
e l e j e r c i c i o 3 . : T{ o t xpi^si txvaj; qudn o qu cosa
fomenta las artes t, c u y a respuesta completa v a en e l n m e r o
I,*' de d i c h o e j e r c i c i o ; T iottv ivoixa; jqu es nombre?, que est
respondido en el nmero 11 d e l m i s m o ejercicio.
5 . ^ E s m u y til p r e g u n t a r a los a l u m n o s palabras compuestas, d e r i v a d a s , o de l a m i s m a raz de aquellas que v a n
aprendiendo, e i n d i c a r l e s otras que ellos i g n o r a n ; v. g r . : de
px' m o n - a r q u i a , poli-arqua, an-arqua, etc.: m o d o fcil d e
g r a b a r las raices y aumentar el lxico, leyndoles de cuando e n
c u a n d o la L e e . T X de la T e r c e r a P a r t e .
6. * A l f i n a l d e l curso, o antes, es bueno que los alumnos
traduzcan a odo el N u e v o Testamento, p a r a que se a n i m e n
a c o m p r a r l o y se habiten a su lectura c o n t i n u a .
7 . ^ S i se dispone de tiempo p a r a ello, es m u y conveniente
que, durante el curso, hagan los alumnos algunas composiciones por escrito de traduccin inversa d e l Castellano a l G r i e g o calcadas en los temas traducidos y frases aprendidas de
memoria.
8. ^ P a r a los que.rf^ veras quieren aprender e l G r i e g o , son
m u y de recomendar s o b r e todo despus del segundo o tercer
c u r s o las ediciones de Clsicos G r i e g o s de l a Librera Hachette ( P a r s ) ; y a que, adems del texto o r i g i n a l con su t r a d u c cin libre francesa, traen a dos columnas el texto ordenado g r a maticalmente y traducido literalmente: lo que e v i t a el c o n t i n u o
manejo del D i c c i o n a r i o y facilita el aprender de memoria frases
hechas.
A u n q u e no en tanto grado, tambin facilitan no poco e l
estudio de los Clsicos G r i e g o s las ediciones de l a Societ Editrice Internazionale de Turn por sus Introducciones y n u m e rosas notas de traduccin y comentario. E s m u y til tambin
la "Biblioteca de Autores Griegos y L a t i n o s con l a versin directa"... publicada bajo l a direccin de L . Segal y C . P a r p a l .
( S u b i r a n a , Barcelona).
9. * U n a lectura reposada, de cuando en cuando, del Vocabulario Greco-Espaol (pg. 322-346), puede en parte s u p l i r

HHL

GRAMTICA
L E C C I N

GRIEGA
I

NOCIONES PRELIMINARES
Alfabeto griego.Su pronunciacin.Espritus.Acentos.-Apstrofo.N eufnica.Signos de puntuacin.
Divisin de las slabas.
1.

1 altSibeto griego consta de estas veinticuatro letras:


FIGURA

/ i

5
'

I xal iStoLftxQv rfmi^.

EM

Si Ypi(i(jixa clxoac

\ toaapa" TOTWV qp>vi^cvTa |tv


/ : irtxi' o6|i9<j>va Sfe

Stxaeicx.
Lascaris.

A, a
B, a, 6
A, 5
E,e
H, 7)
e, 9,
I, c
K, X
7

A, X
M, H
N, V
7

0, 0
n, n
2, 0, s
r, u

NOMBRE

SONIDO

alfa
beta
gamma
delta
epsilon
dseda
eta
xeta
iota
cappa
lambda
my
ny
xi
omicron

a
b
g (suave)
d
e (breve)
ds
e (larga)
z
i
k
1
m
n
X (es)
0 (breve)

P'
rho
sigma
tau
hypsilon
phi
ji
psi
omega

HHL

T<^^sbT.

P
r
s
t
y (u francesa)
i
j
ps
0 (larga)

HHL

Os

cC^^)
t
m
lO

.X
<D

?
5
t

cH
"o

1 6 -

2. L a pronunciacin
indicada en el precedente cuadro,
es la de Erasmo y se halla generalmente adoptada en las escuelas (^). Debe advertirse q u e l a y tiene siempre sonido suave; V . g.: Y E , Y ' se pronuncian gue, gui: delante de otra Y o de
X , X; E, suena como n un poco nasal; v. g.: yYeXos, nguelos:
b) la X siempre suena fuerte: v. g.: xe,. xt^ que, qui:c) los
diptongos ui, a u , eu, KJU, U U , se pronuncian ui, au, eu, eu, ou;
ou suena u:d) la t suscrita (a; ijj JJ) ( O puesta a continuacin,
cuando son maysculas las vocales que la llevan) no se pronuncia, considerndose largas dichas vocales,
3 . Los espritus son signos que se colocan siempre sobre
la vocal inicial de toda palabra griega, o sobre la segunda, si la
diccin empieza por diptongo. El espritu suave (') indica que la
vocal se debe pronunciar naturalmente y sin esfuerzo alguno; el
spero o rudo (') denota que debe aspirarse con alguna fuerza.
La u en principio de palabra siempre lleva espritu spero,
como tambin la p, nica consonante que admite este signo. Si
la p va diiplicada'en medio de diccin, la primera toma el espritu suave y la segunda el spero; v. g.: ^^ifv.
4. El acento agudo (') indica elevacin de voz; el grave
('), depresin de la misma; y el circunflejo ("), elevacin y depresin de la voz, al pronunciar la silaba, o vocal en que est
colocado. Cuando un diptongo haya de marcarse con acento,
se pondr ste sobre la vocal segunda. Cuando la vocal inicial
Bebe llevar acento y espritu, ste precede al acento grave y al
agudo, pero va debajo del circunflejo; las iniciales maysculas
los llevan en la parte superior izquierda.
5. El apstrofo (') denota la supresin de una vocal, ordinariamente en fin de palabra, seguida de otra que empieza
por vocal, y se coloca sobre el hueco que deja dicha vocal suprimida; V . g.: 6jt' abxoo por 6n OxcO. Cuando la vocal final
de palabra es larga, se elide la Inicial de la siguiente.
6. L a V eufnica se aade con frecuencia al fin de los
dativos de plural acabados en o i , las terceras personas de los
verbos terminadas en ai o en e, y las paUbras oxt y e'xoot,
cuando la diccin siguiente empieza por /ocal; por ejemplo:
(1)

L proDundclB de lo sritgo modtrnes. vat en U p i j . 252.


HHL

1 7 -

en lugar de exooi..., veinte aos. Los prosistas ticos


la usan mucho en fin de punto o captulo.
7. Los signos de puntuacin
usados en griego son, la
coma, equivalente a la nuestra; el punto alto (te"), equivalente
a nuestros dos puntos y al punto y coma; el punto final, enteramente igual al nuestro; el signo de interrogacin (;) y, en a l gunas ediciones modernas, el signo de admiracin (!).
8. L a divisin de as silabas en una palabra obedece
a las siguientes reglas:-fl) las vocales consecutivas, no siendo
diptongos a t , et, w, ut-au, eo, 730, o u , my, y los diptongos con los
puntos diacrticos, (v. g.: itav?) forman distintas slabas:>) las
consonantes que se encuentran entre dos vocales, forman slaba
con la segunda; v. g.: -TX&IC)
mas, cuando se dobla una
consonante, o una de las fuertes n, x , x, va seguida de su correspondiente aspirada 9 , x, 6, o una lquida X, i, v, p est delante de cualquier otra consonante (muda), cada una de ellas
corresponde a distinta slaba, v. g.: X-Xo;, San-^ii: p jars se
separan, v. g.: -pi^:c) en las palabras compuestas cada consonante forma parte de la slaba a que perteneca antes de la
composicin, v. g.: auv-ex-if-pw,

eTxootv ety),

EJERCICIO

1.'

(DE LECTURA)

1 . M e , t e , 56, Y P , jiev, pix.2, Bp^apoc, TetoneTpta, ApSav o ; , " E X X T J V , Zxuv6o{, A t i p a , KiXixa, M o v a p x t e . NeitoXij.8.
Sevoy&v, 'OXti|inta, IluQaYpa?, 'PtJjiYj, Stnaxoc,.4. Ti^Xuaxoc,
'TpxavEa, OtXoooipla,, Xptax;, Walr{piav, ' Q x e a v { . 5 . K a l a a p ,
N E X O ? , OfSteou, Opava, EOpo?, ^b-f, dSr.6. 'Arxoigc, TivYTjc, S(}>EY5, 'EYxtpaXoc7. T H I K Q M e i A I A I (t^ x)H(p5?i).
S . Tij) PaaiXel TS)V atvtv, fQpxip, &opx(p, jiytj) 0 e ^ , x t f i ^ x a l

S^a. (Al Rey de los siglos, inmortal, invisible, nico Dios, ho-

nor y gloria.)9. Ti (oxi) xoOxo; T t v a ^ijxelxe; Qu es esto?


A quin buscis?10. ' A e l \iiy, jiXioxa S vOv eSxatpov eltelv
Maxacxyjs [laxaioxirjxtv, x a l T t v x a |jiaxaixrj5. oO vOv "fi Xa\Lnpi
x^Z 6jcaxe(ac nspi^X-fj; noQ Si ai (paiBpal XajinSe?; noO S o
xpxoi, x a l oi xopo, x a l a l BaXat; Siempre, ciertamente, pero

aflora ms gue nunca es oportuno decir:Vanidad de vanidades


y todo vanidad* Dnde est ahora la esplndida, tnica consular? Dnde las brillantes antorchas? Dnde los aplausos y las
danzas y los festines? (San Juan Crisstomo).
GRIEGA 9
HHL

18 -

ORACIONES DEL CRISTIANO"'


1. El Pater Noster
ntep i^fcSv, EV Tots

oiipavoXf,

ctyiaoBiTa)

5vo(i sou" X64TO < gootXea

zf^ y9i. Tv i p t o v JUV


tfSiXimavx i^ntov, (b? x a l

oou" ysvjSixu) t 6X.Yn oou, &{ v oOpavp, xoU Tci


tv niotJaiov 5s <inv oi^(ispov' x a l ^pss i^titv x i

l^jisis dqjsjisv xois tpwXxais T^JSV' x a i (ITJ ecovYx^j f|(iSs sis ne'paufiSv,

&XX&

fOoai fjMtS i' to5 itovnjpoO. ' A j i ' ^ .

2. El <1ve Maria
Xatpe Mapa xsxapixconvTj, 6 Kpioj ( l e t i oou. E>.OYrjivyi o v y u v a i j i ,
x l siXoyvjfivo 4 x a p n i g T^S xoiXae oou 'IijooOs. 'AyR Mapa, Mjtep 6 s o O ,
itpoostjxou [npogeus] 6iip |jiBv xoSv &^apx(i)X5v, v5v x a i v x-g wp!?. toO 6 a v '

'

xoo ijuffiv. *A|ii^v.

3. E l Gloria Patri
A i S * x ^ Ilaxpi, x a i xqi r c $ , x a l x ^ 'Aycp Ilvsfiaxi. 'Ss

i^

px, x a l

vBv, x a l s l , x a l e{ xoOj atfflvas toSv alifiveov. 'Ajii^v,

P R I M E R A

P A R T E

4. E l Credo
Ihoxsiia) sig TV 9sov, Jraxpa navxoxpxopa, jtotijxfiv opavou, x a l yJ;. K a t
s l j 'IvjooOv Xpioxv xv riv axoO eva nvov, Kpiov :^(i>v" ouXXyj(j)9vxa 4x
IIvEiiaxo; 'Ayou, fsvvyjSvxa x Mapa? xti itap9vou" naSvxa nl IIQVXOU
IltXxou, oxaupojevxa, eavvxa, jta xayvxa' xaxeXSvxa sii; ?5ijv, x ? xpxrj
^jipqi vaoxvxa x vsxpfflv, iveXSvxa el{ xo; opavos, xaxeSjievov v s j i ^
soO

Ilaxps xoO navxoxpoxopos"

VEXpof.

nioxsB

69sv (iXXs'. pxsaflat xptvat ?(ovxa5 x a l

e i j nvs|ia ' A y o V

Ayav 'ExxXvjoCav KaSoXtxiV

yaiv

xotvwvav Sipsotv &/iapxtt5V oapxj clvcoxaoiV titoijv atbviov. 'Ajiijv.

5. La Salve
X a i p s eacIXi-joa, (ijxep Xiou;, OT), Y ^ U X I T C , x a l

npds os

Sowfisv oi xijs ' E u a g jpioxo;

naXisf itp;

iXnz f,i&v, x*'^?*-

os xevjofiev oxeve?!ovxs,

x a l eprjvoOvxsg Iv xijis x^ xoO xXauBiiivo; xoiXi-.. ' A y e tr, ouviqyops jiiffiv,


xo eOonXoyxvous oou <})9aX[i.o ^ ' :^iias jtotpsijjov
yY(ivov xapTtv x^S xo'.Xas oou.jjex

XTIV

x a l 'ITJOOV xv eOXo-

rcepopav xaxvjv

fiiXv

vS5ov

& it'-etxj, (7i eDoTiXayxvE, oi .Ea itapfivE Mapa.

(1)

Procuren los alumnos aprenderlas de memoria y recitarlas con

frecuencia, despus de haber analizado sus trminos. E s un modo fcil


de grabar palabras y frases, ejercitndose a la vez en la piedad.
HHL

HHL

....^^^^.^

P R I M E R A

A N A L O G A

T o o Xdyou nipY} xx>' Svojia,

To-cwv xXix tiv Ttvte" dixXfca


5k tpCa.

O R A C I O N E S

ARTCULO

LECCIN

^fjjia, \i6XQX^, pOpov, vTO!)vu(i!a,

P A R T E

DEL

7ip6eot{, l7t^^T|ia, ovSeono;.

X. e. r. s.

I.
.J^;;~~.V,^~^J:;~-~^^^^

c
^....^^^

Nmeros y casos en las declinaciones griegas.Declina*


cin del artculo.Su uso.
1. Los nmeros en las declinaciones griegas son tres:
singular, dual y plural. El dual expresa dos objetos que forman
un todo o estn ntimamente relacionados entre s; v. g.: los
dos ojos, las dos manos, los dos esposos, etc.: es poco usado y
se suple frecuentemente con el plural.
2. Los casos son cinco: nominativo, genitivo, dativo,
acusativo y vocativo.
3.

Declinacin

del

artculo:

singular
mase.
N.
G.
D.
A.

4.
T03,

fem.

maso.

neut.
T,

el, la, lo.

xvi,

G.
D.
A.

T<i>,
TV.

ti^v,

Itm. aiit.

o,

al,

x,

x(3v,

Tffiv,

xtBv

'xot,

xas,

Toc,

xas,

los, las.

tote

Dual

los dos, las dos.

N. y A.

xib,

x,

x(i),

G. y D .

ToEv,

xatv,

xotv.

El artculo carece de vocativo: & que a veces precede al vocativo de los nombres, es interjeccin, oh.
HHL

HHL

- 2 3 -

- 2 2 -

4. Se usa generalmente este artculo en los mismos casos


en que se usa el determinado castellanOj concertando con el
nombre en gnero, nmero y caso; el indeterminado castellano
no se traduce ordinariamente en griego: v. g.: la hermana,
\ hermana, SeXifi^.
EJERCICIO 2
(TRADUCCIN

Y ANLISIS D E L A R T C U L O )

Los terminados

3.

a)

en * y rj se declinan as:

Lx>s terminados en YJ:

Singular
N

xeif aX-ij, la cabeza

N.

xe^aX-a

G.

G.
D.

xs(j)aX-'5

xecpaX-are

xeipaX-viv

xEifiaX-oc;

x6ipaX-i

XEiyaX-ai

Dual
1.

'I5ou u a i r j p x a l if) (ti^xTjp.2. T xoXv ox Iv TcXi^6ei.

1. He aqu .. padre

.. madre. 2. .. bueno no (est) en la a b u n [dancia.

3.

b)

' E v xtp viaii xoO Jtaxp? x a l xoO uEoO x a l xoO Y ' O U nve(iaxo{.

3.

En

4.

'H

..

nombre . . . Padre

vxY]

alxa

4.

.. victoria causa

6.

A t (iXtxxat v

6.

..

abejas

en

oxi

xi)?

es

...

...

Hijo

9.

?itXi-fiSv

(fiX-a, la amistad
cpiX(-a{

x a t ; OXat? xg olxa'c I x o u o t v . 7 . 0 1 l a x p o l

cpiX-qi

qJiX-ate

A
V

qpiX-ttv

A.

(fiXI-as

tpiX(-ai

...

selvas . . .

casas

"ApBpov

oxt

Articulo

es

fipos

siempre . . .

creas

tienen. 7.
'H

xoTv

..

Xyou

...

.. mdicos
'AxpeSatv

Dual

Atridas

{lovooXXaPov

(una) parte de la oracin monoslaba.

(Prdromo),

c)

nombres.

DEL

(fiX-a
(fiX-xXv.

y D

Los terminados en pa ( a Pura, tambin):


singular

SUSTANTIVO

LECCIN

N. A . y V
G

III

N.

^lip-at

lUp-os
|ip-qt

G.

i^|iEp-(3v

D
A.

)ip-ov

A.

fjUip-as

fl|ip-oi

^iUp-at

f)

Primera declinacin de los sustantyps: nombres terminados en a y Y].Oraciones llanas de activa.


1. Tres son las declinaciones
de los nombres en griego: las dos primeras de nombres parislabos (de igual nmero
de slabas en todos los casos) y la tercera de imparislabos (cuyo genitivo tiene una ^faba ms que el nominativo).
2. Pertenecen
a la primera
declinacin
todos los
nombres parislabos terminados en a y YJ (femeninos) o en a? y
TjS (masculinos). Siguen la terminacin femenina del artculo,
cambiada en a en el singular de algunos.

Plural

i)ii4p-a, el da

N.

HHL

<piX-ai

G.

npoxaooiievov eJ{ el x S v vofixov.


puesta delante

5 . No

hombres enfermedades echan f u e r a i s .


valor.

Plural

singular

..fortuna.

paz.

xc xv v6p(no)v vcrou? x^XAcuocv.8.


vSpsta.9.

xs^paX-aiv.

Los terminados en a Pura (precedida de Voctii):

. . . Espritu Santo.

epVivYjs.5. Mj Tcfoxeue x ^ xxig.

xs<faX-c

yV
D

d)

Dual
N. A . y V

fiip-a

G. y D.

-^np-aiv.

Los terminados en (Impura o Mixta) precedida de


consonante, que ho sea p:
singular

N.

8g-a, la gloria.

Plural
N,

G.

G.

D.

A.
V

86-BV

oJ-Sv

A,
V

f-ai
HHL

- 2 5 -

- 2 4 Uual

N. A . y V.
G. y D.

Sg-a
8(55-atv.

LECCIN

4 . Las or^aciones llanas primeras de activa constan de sujeto agente en nominativo, verbo en activa^ concertado
con l en nmero y persona, y acusativo paciente; por ejemplo:
"fl vSpea ocaxyjpav (fpec, el valor trae consigo la salvacin.

Las segundas tienen los mismos trminos, menos el acusativo


paciente.
EJERCICIO 3.
singular
1 .* A-w,
2. Ai>-8i{.
3. a Ai5-n.

Plural

Yo desato, disuelvo.
T desatas.
El desata.

1 .a A-o(iev.

4 eZp^vr]. L a paz.
Tp^xo.Yo alimento, nutro,
txvig, js-El arte.
<1 xaxa, a j . L a maldad, vicio.
VI tuxa, a j . - L a infelicidad.
txTffl,-Yo engendro, produzo.
i olxt, a s . L a casa.
Bpa, a s , L a puerta.

ifi 4rofXeia, as. E l cuidado.


*1 jietapoXi, js. E l cambio, las v i cisitudes.
eaujiCa).Yo admiro.
1 {lXiTxtt (aoa), i j s . L a abeja.
<})i>.ojtova, as. L a industria.
} ivSpea, as. E l valor.
axpaxi, s . - E l ejrcito.
fl ooxripa, a s . - L a salvacin,
j dTOoxa, ag. L a infidelidad, desconfianza,
ifj ({iiXCa, ag. L a amistad.

6x0).Yo tengo,
fl x!>Pi ? - E l P3is.
ippti).Yo llevo, soporto, produzco.
i Xaia, ag. E l olivo,
xxi. 116. - L a suerte, fortuna,
) firteia, o s . L a salud.

jilpo?

Xyou
..

' H x a x a xuxtav x t x x e c
f^pe^ X a a c 5 .

Tf);

' H niaxa xjv 9tX{av

xXixv, a>jivxixov

HHL

propia...

subyacentes

N.
G.
D.
A.
V.

p.o^i-<u;, el solitario.

G.

(lOV-OU

D.
A.

|iov-qf
|AOv-av

cuerpos

y tambin cosas.
(Lascaris)

(lov-at
(lOvt-tSv
{iov-aig
(lovi-ag
(jiov-ai

Dual
|iov-a
N. A . y V .
(iov-atv.
G. y D.

b)

Los terminados en YJ?:

Singular
N
G
D
A.
V,

Plural

(lovpx-vjs, el monarca.
(lovepx-ou

N.

Hovcpx-is
fiovcipx-*iv
Hovpx-r/

novopx-ai

G.

fovapx-ffiv

D.

|iovpx,-a^

A.

(iOvpx-ag

V.

(jiovpx-ai

DunI
y D.

2. Tienen el vocativo (ie\r en a , entre los nombres terminados en YJ?: 1., los acabados en tTjs, v. g.: XO^XYJ,
saetero; 2.", los nombres gentilicios o de naciones, v. g.: HpoYj,
Persa; y 3. los compuestos de nombre y verbo, v. g.: uavxoK)XY;5, baratillero. Los terminados en OXY hacen el vocativo en a
y en YJ, V . g.: Xyaazrn, ladrn, vocativo Xigox- o 1^.
EJERCICIO 4.

oaxf

declinable, significativa de ia esencia

xotvfjs x a l ESac xfiv noxetuvwv o<j){ixo)v xg x a l ixpaYjAxMv.


comn

(iovopx-aiv.

X e c . 1 0 . 0 5 Yiyv<<Jxo|jiev xjv v5peav x ^ ; axpaxts; YtYVit)axo|iev.


' O v o f i a axi

Plural

singular
N.

(iovopx-a

6au{i,oiiev x'jv xGv n-eXixxSv piXpixovav.8. ' H vSpea

Nombre (sust.)

Los terminados en a?:

G.

xfj(; oxpaxifi? (ppst.x^ X^^P? omxTjpav.9.


11.

a)

terminados en a? o 17c se

oO.-No.

yieac in|iXeiav lxo(iev.6. Opexe x ? (lexapoXc xf]? xxvjc;


7,

1. Los nombres parislabos


declinan asi:

N . A . y Vf.

' H x^P*

2x"<"V.4.

Primera declinacin de los sustantivos: nombres terminados en as y ?.

fiX^axei.Yo conozco.

1 . ' H dpr\rr xpi^ei x x v a . 2 .

3. A i oxat epas

Nosotros desatamos

2. ' A-sxs.
Vosofros desatis.
3. Ati-ouot (v). C / / O S desatan.

IV

6
i
4
ii

Alvsag, 00.Eneas.
opeia, a g . - L a piedad.
V6vag, o u . E l joven.
zXiia, 5]?.El ardor, audacia^

) eiJxuxia, ag.-La dicha, prosperidad


Tipooi^xsi, (ffiprs.Conviene (decet).
6 otpaxtujxris, o u . E l soldado.
sOvota, a g . L a benevolencia.
HHL

-266
6
i
6

oixixKj, ou.El criado, familiar.


Ssantvj. o u . - E l amo.
vaTrc, ou. - E l navegante.
xu^epv^xnjs, o u . E l piloto.
TipJtei, fmpers.-Conviene (decei).
oioypoovn),
L a prudencia.
^sy.Yo huyo,
6 2X6T)S, OU.l Escita.
YJ usix), if){.La batalla.
6 Iloeaypag, ou.Pitgoras.
1.

6 tiafiniti)?, oS, - E l discpulo.


6 jtpeopOxTi, o u . - E I anciano.
i) oTcouSij, f . L a diligencia, z e l o ,
xaxxto.Detengo, poseo, refreno.
6 noXxv]s, o u . - E I C i u d a d a n o .
^ xBp*. a j . L a enemistad, o d i o >
6 'Epsf, o5.Mercurio.
i] naXaloxpa, a g . - L a palestra.
6 e6psxi^g, o u . - E I inventor.
Xyo).Yo digo, l l a m o .

riYVCOX) xYjv loO AEvetou eio^stav. 2 .

- 2 7 -

b)

Los terminados en ov:

singular
N.
G.
D.
A.
V.

xd j5(5e-ov, la
A8-ot>
(568-q)
f>ii-ov
^S-ov

Plural

rosa.

N.
G.
D.
A.
V.
Dual
N. A. y V.
G. y D .

' H cpcXa T<Sy

veav&v cplpet e 5 x u x ' * ^ ' ~ ^ ' 'Av5pe x a l xXjAa npooiQxei xolg.


oxpaxtwxat?. - 4 . EOvoia, & 5anoxa, xv oxxtjv xpqjet.5. T o f
vaxat? x a l xoI xu^epvixaic tpinet aypoaiivyj.6, ^ e y e t ? , t^

2. E n el dialecto tico terminan algunos nombres de la


segunda el nominativo en wc o en wv y se declinan as;

SxQa, xjv (ixijv;7. T o ; EtuSaypou laGYjxs 9au{Ji^onev.


8. "Q npsa^xct, c6 9aufi?eig xjv onouS/v xbv veaviv;

xst?, w [lovpxY], x ;

Xa((xpa{ epexjv Xyouatv.


Ilxt&oeis Ttvxe" vojiaoxtxj, ye^ix), 5oxtx, a?xtaxtx, x a l
Los casos, cinco: nominativo,
XXYJXIXI.

genitivo,

dativo,

a)

9. K a x -

xC&v TioXtxt&v i x ^ p a ; ; 1 0 . 'Epjifjv xfi KX-

acusativo,

(Lase.)

Plural

Xe-t&E, el pueblo.

N.
G.
D.
A.
V.

Xe-$
XE-(v o
Xe-<i)s

N.
G.
D.
A.
V.

Dual
N. A . y V .
Xd-r-o)
G. y D.
Xy-oiv.
HHL

b)
N.
G.
D.
A.
V.

os terminados en m:

singular
vye-mv, el comedor.
vyE-ti)
avye-cp
vtiy-Mv
4v(i)YE-(i)v

Xy-oi
Xy-wv
XY-oi
XTf-ou5
Xy-oi

Plural
N.
G.
D.
A.
V.

avoyc-o)
dvyE-Mv
v(i)ys-(ps
v&y-
4v(yE-)

Dual

Flural

6 X5r-og, la palabra.
Xy-ou
Xy-ip
Xy-ov
Xr-E

N.
G.
D.
A.
V.

Xs-j)
Xs-(S'v
Xe-t(i{
Xe-(j)
X-t})

Dual
N. A. y V .
Xt'B)
G. y D .
Xe-$v,

Segunda declinacin de los sustantivos.Forma t/ca


de la segunda declinacin.

Slngrnlar

N.
G.
D.
A.
V

XE-6

1. Pertenecen a a segunda declinacin todos los


nombres parislabos terminados en o? (masculinos o femeninos)
o en ov (neutros). Siguen la terminacin masculina o la neutra
del artculo. Se declinan asi:
a) Los terminados en o j :

Los terminados en w?:

Singular

vocativo.

LECCIN

f-ow.

N. A . y V
G. y D .

v&yg-fl)
v>Y-q)v.

E I E R C I C I O 5.
^ T ' i , y^s.La tierra.
6 oOpavg, oO. E l cielo.
6 xoiicg, ou. Mundo, orden, ornato.
6 Innat, ou. E l caballo.

ij 48<5, oO. El camino.


ox, adv. neg. No.
K, prep. genit:-Dt, (esde (por;,
x ipyov, o u . L a obra.
xpvo).Yo juzgo, estimo.
HHL

- 2 8 Ui,

- 2 9 -

voo, ou.La enfermedad.

j <p8ovia, a g . - L a abundancia.

N. A . y V .

ei5p-e

8 -zai, ti).El pavo.

G.

9Tp-otv.

S vet&,

ti ayntXDv, o u . L a seal.

E l templo.

O5XS-O5TS.Ni-ni.

6 i^i-^of, Q\). El desprecio, la re-

T ounTcoiov, O U . - E I banquete,con-

prensin.

vite.

4 uW{, o 5 . E l hijo.
xtpg. S i n ,

6 Sv9pM7to5, ou.El hombre,


eepanti).Honro, cultivo, curo.

separada-

) ijiiXa, a g . - L a conversacin, la
compaa.

i t{, oO.El guila.


a cazar,

4 TcXoTog, o u . L a riqueza,

vegpas, oO.El cervatillo.

] pexi^, fg.La virtud.

i XaYtj, t.La liebre.

ii jBovVi, ig.El placer.

1.

fuera,
mente.

e s { , oO. Dios.

flijpsoa.Cazo, voy

Fijv x a l oCipavv X^oiiev xajiov.2. O frcitot yiYvwoxouat

T j v 5V.3. 0 6 x

x)v Xytov x f p y a xpvo|xev, XX' I x xtBv

Ipywv xoO? X y o u ? . - 4 . 0 axpol x xjv vawv OTj|ieIa Y Y ^ ' ' * ' " ' ^ " *

a i v . 5 , 0 6 cpsyeis xv i^fov, cb u l e ; 6 . O vSpwTOt xv 9ev


6pa7reou(Jtv. 7 . ' O et? Qr}pt&i ve^poOg x a l X a y t b s , 8 . ' H
BaPuXwva cpOovav xatSv -^pet.9. ' E v xdiq vet^; xv 6ev Ospanet.10. 05xe aufAKacov

Dnal

1^ BapuX<o\f, {.Babilonia,

c o n ; . M a s , sino.

6 2<xtp(3{, o S . E l mdico.

x^pl

p"^'*? o^^^

CXOOXO

X^^P^

pex75 i^SoviQV ^x^''AptOjiol xp"t{' lvtx{, 5utx{, 7tXT]6vxix({.


Los nmeros, tres singular, dual, plural.

LECCIN

(Lase.)

VI

Tercera declinacin de los sustantivos.


1. Pertenecen
a la tercera declinacin
todos los
nombres imparislabos, cualquiera que sea su gnero y terminacin. Su genitivo del singular termina siempre en o? y las letras que preceden a esta terminacin, son la radical del nombre. Sirva de ejemplo:
Singular

Plural

y D.

2. El vocativo del singular


es ordinariamente igual
que el nominativo. Excepciones:a) Pierden en el vocativo la ;
final del nominativo la mayor parte de los nombres terminados
en t?, uc, eu? y ou?; v. g.: naT?, nio, paotXef, rey, vocativo n a l ,
paolt.b) Los que tienen en la silaba final del nominativo TJ
u ), las abrevian en el vocativo; v. g.: Tiaxi^p, padre, ^^xwp,
orador, vocativo nxep, pjxop: pero las dejan intactas casi todos
los que las conservan en el genitivo; los terminados en w o en
) hacen el vocativo eri oi; v. g.: A T J X ) , Latona, Arxol.-c) Los
terminados en a{ con el genitivo en avxo; o avo?, suelen hacer
el vocativo en a v ; v. g.: Aag-Aavxo, Ayax, vocativo Aav.
3. El acusativo del singular,
que generalmente termina en a , acaba:a) en v en los nombres terminados en te, u?,
a u ? y ous que llevan vocal ante la terminacin o? del genitivo;
V . g.: 5(pts-5(pios, serpiente, acusativo 5<ptv; yb) en v o a , cuando los nombres en ts o u{ hacen el genitivo en 5o;, x o ; o S o ; ;
V . g.: 5pvt{-6pvi6o;, el pjaro, acusativo 5pviv u 6pvt6a.
4. El dativo del plural se forma generalmente aadiendo O a la radical. Pero deben observarse las siguientes reglas:
a) los nombres terminados en ? o tj; y la mayor parte de los
que acaban en ; precedida de diptongo, forman el dativo del
plural, aadiendo una al nominativo del singular; por ejemplo:
i eibpaS

(6(i)pax-og) dat.

MS

(Pix-)

pl.

fni

(tos)

| (ioTi

(|ioTiY-o{)

(idoTt^t

(azote)

i) (pXii>

(<pXsp-g)

ifX<i>l

(vena)

b paoiX{

(gaoiXrOg)

- paoiXsOoi

(rey)

6(i)po5-.

(pecho)

b) Cuando la radical de un nombre termina en 5, x, 9, v o


vx, se suprimen estas letras ante la terminacin O; V . g.:

N.

Sijp, fiera.

N.

6>Jp-eg

G.
D.

erp-s

G.

evip-iBv

D.

eT)p-o( (v)

T o&jia

(o(i)(jaT.og)

A.

8ip-a

A.

ftij-pag

T ' Y C

(yrav-TOg)

Y^aot

(gigante)

V.

e^p-sf

ioiHTjv

(toijiv-og)

jtoijiioi

(pastor)

V.
HHL

Xaung

(Xa|i:i8-og)

dat. pl.

Xaunoi
.atfxaai

(lmpara)
(cuerpo)

HHL

- 3 0 -

-31

Los genitivos en evio? piden el dativo en ecot; y los en

c)

ovxoj, en ouoi; v. g.:


tiOss
Xiwv
5,

(xievxo)
(Xovtos)

dat. pl.

xiScCqi

(e/ gue pone).

L o s neutros tienen iguo/es en cada nmero el nomi-

nativo, acusativo y vocativo, que en plural terminan en .


Ejemplo:
Singular
N.
G.
D.
A.
V.

Plural
N.
G.
D.
A.
V.

offijia, el cuerpo.

o(|jia

aiHia,x-a
OOJJlCt-iBV

o(i)|ia-oi
o|jiax-a
0(i)(iaT-a

Dual
N. A. y V.
G. y D.
oa>(iot-otv.
6.

Tienen

especial los siguientes nom-

declinacin

bres, sincopados, en vjp; naviip, el padre;

liVJTtjp, la madre;

f 6uYxY}p, /fl hija; ii yao^p, / vientre, que se declinan del


/n/smo modo, y viQp, e/ varn.
He aqui su declinacin:
Slngcular

EJERCICIO 6.
4) (fpu'Yt. tYY^La citara.
6u;i<5, oO.El nimo, ira
Tpno).Yo alegro, recreo,
x^puS. uxofi.El pregonero.
.i SpYupo, ou.La plata.
^ oXra-fS, i-rY*? La trompeta.
|aoxi, tYOs.~EI ltigo.
iXavto.Agito (cabalgo).
^ fjXOi, 00.El sol.
i xxs, tvocEl rayo de luz.
xaxa-X<i(into.-Ilumino, ilustro (ge' nit.)
i] eXaxx* O 6Xaooa, v,j.El mar.
-5) ((Xip, 9X6d{.La vena.
10 alfia, axo{.La sangre,
i pTJxwp, opoj. - El orador.
x6 vrjiia, axo{.Pensamiento.
T
axos Palabra, dicho,
verbo.
-4 aidijp, tpo. - El ter, aire, cielo.
Ttavxaxc, fldv.En todas partes.
i '0|i7]po5, ou.Homero.
"AYoiifivmv, ovoj.Agamenn.
Ttpeo-aYopiB.Llamo, digo.
- noinT^v, vo{.El pastor.
1.

G.
D.
A.
V.

itaxp-s
naxp-
noitp-a
nxsp

MW-S
H1xp-{
urjxp-a
M^xsp

vp (pot. vpo?)
av8p
SvSpa
Svp

itax4p-8{
natp-uv
Jtaxpo-oi
axp-os
naxp-Bf

(irjxp-ec
|lTXp-<OV

(iijxp-oi
Mxp-a
tiYlxp-se

Sv8p{
dvSpffiv
vSpdai
Sv8p{
AvBps;

Dual
V
D
HHL

Tcaxp-a

tnjxp-s

naxp-oiv.

|17)Xp-0lV.

|ia, adv.- Al mismo tiempo, (juntamente).


6 Xas, oO.-El pueblo,
x <f&;, (foxf.La luz.
6 espixxTi. Tjto; El calor.
jtap-ix<"--Ofrezco, doy, causo,
iiiv-u, co/y.Ciertamente-mas:
(designan dos proposiciones
contrapuestas como en latin
quidemveroy muchas
veces no se traducen en castellano),
x xpu'o^ O " * E ' oro-

v, prep. dat. En, entre,


x TcOp, icups El fuego.
Paov?(o. - Pruebo, atormento.
<pl\oi, ou.El amigo.
8ia-YiYvi)ox<i).Distingo, discierno.
vatD.Yo habito.
5;:-oxoo). Vo obedezco.
5 itaij, ni8(5{. El nio, hijo, cria^
do; 1, la nia,
/j Xpt, txoe.-La benevolencia, eJ
favor, la gracia.
1^ ipis, i8o{.La contienda, discordia.

A <^6p\ifyti x; xwv vOpwinv 6ufA0; xpitouotv. 2. Ot

-xi^puxet Ixo^oiv pYupou oXncYY?.3.ToC> fjcno.us (ioxt^tv Xa6vo{iev.4. ' O TjXtos xal xxToiv o xaxaXfwtet Y* '^^ 6aXxx7];;
5 . "0|AY]po; xv 'AYajijtvova Ttpoaayopeet lotuva Xav.6. ' O
^ X t o j (2|ia (p&i x a l Oepn,x>]xa Tiapx^'- - 7. Td fjiv y^audov v n u p Paaavtonev, xo; 5 ^EXou; Iv xal? xux^at? 5taYtYv<i*'"'lJ''v.

Plural
N.
G.
D.
A.
V

SvBps
vSpoS^v.

8. ' E v x (pXrjfj'l T ifia Ix^P^s^- - 9 .


tiaxa x a l fiQuaxa;10.

0 6 x ixsii, & >ftop, voi-

' O 6505 v al6p: x a l itavxaxoO vaei.

11. TnaxcExe, w jiaSEf,

x o l ; naxpot

x a l xat? fiYjxpatv;

12. X&pii fiv xp'v, 2pt 5' Sptv xlxxEi.13. La Santsima Trinidad. IlpooxtvoOfiev (adoramos) x6v Ilaxpa x a l xv ITfv x a l x
" A y i o v nveO|ia, (lav GetYjxa* (una divinidad) 9sv xv Ilaxpa,
^ev xv Tv, ev x veOjia x "Ayiov, jiav tpoiv, v xptalv
ISixTjoi (una naturaleza en tres propiedades).S. Gregorio Naz.
HHL

-33-

-32L E C C I N

Advirtaae
que los nombres contractos, lo mismo que los
verbos, pueden emplearse en la forma, contracta y en la no con-^
t'racta; si bien los prosistas ticos los emplean en la contracta.

VII

Nombres contractos de la primera y segunda declinac i n . - O r a c i o n e s pasivas.


1. Contractos de la primera declinacin.a)
Pueden ser los nombres terminados en a precedida de otra a o de
e, y los en T) y as precedidas de e; b) sus reglas de contraccin
son: a a se contraen en a; ea,enf;ye
ante vocal larga o diptongo se s u p r i m e ; e n su declinacin siguen los modelos de
los nombres no contractos; v. g.: la declinacin contracta de
nva, mina, es nom. fiv, gen. p ? , dat. {iva..., etc.; la de ya,
tierra, y), y*!? Y"?)-;
Xeovxv), piel de len, Xeovxi), Xeovxfj?...,
y la de 'Ep[ias, Mercurio, 'Ep|i7)s, 'Ep^oO...., etc.
2.

Pue-

Contractos de la segunda declinacin.a)

den ser los nombres que tienen o o e delante de su terminacin


&s u ov;b) sus reglas de contraccin son: oo, oe, eo, se contraen en oO; ea, en a;

e y o ante vocal larga o diptongo se su-

primen; v. g.:
a) Los terminados en o{:
Singular
Plural
v-oi contr.voT
b v-O contr. voS{, la inteli- N.
vo-iv
vfflv
G.
v-ou
voO gencia

N.
G.
D.
A.
V.

v-^
v-ov
v-e

D.
A.
V..

voOv
V0&

V-Ot{

V-0U5
v-oi

vote
voO(
vot

Uual
N. A. y V.
G. y D.

v-o) coTi/r. v
v-otv joXr.

Los terminados en ov:


Plural
ox-a contr. OX&
N.
N. x doT-ov conr. axouv, el hueoxSv
Sox-Mv
G.
OXOU
G.
OtHSU
so
oxott
OX-OlS
D.
6o x$
6ox-(|>
D.
b)
singular

A.
V.

ox-ov
0X-5V

N. A. y V.
G. y D.
HHL

A.
V.

oxoBv
doxoOv

Dual
COX-O)

ot-oiv

ox-8
ox-a

cont. ox
oxorv

oxt
ax&

3.
Una oracin primera de pasiva consta de sujeto
paciente en nominativo, verbo en pasiva concertado con l, y
persona agente generalmente en genitivo con bn (tal vez con
napa, Trps, y en los jnicos con ix o Ig) y a veces en dativo
sin preposicin: v. g.: o cxpatta-cat O j i x S v noXEnwv (o xoT{
ixoXencoc?)'Sccxovxat, los soldadas son perseguidos por los enemigos. La segunda tiene los mismos trminos, menos la perso-,
na agente.
EJERCICIO 7."
singular
1. *

W-o(iai.

Ko soy desatado.

2. *

X-^ (81). T eres desatado.

3. *

XiJ-sxat.

l es desatado.

1. *
2. ^
3. *

Plural
Xu-jie^a. Nosotros somos
desatados.
X-eoe.
Vosotros sois
desatados.
X-ovxai.
Ellos son desatados.

6flijoaops,ou.El tesoro.
^ jtpvota, a;.Providencia, pru6 XPuo^C, o3.El oro.
dencia.
i a6ypoi, oo.El hierro.
x vovjfia, axoj.La enfermedad.
i nxpot, as,La roca.
i>ni,prep. coa genit.Por, debajo
xnop^o). Yo suministro.
'l'ox'i *i.El alma, vida.
6 nXoDc ( t i X o s ) , o3.La navega- oujiopd, 85.Calamidad.
fi pos, ou.La vida.
[cin,
m?<o.Oprimo, atormento;
ap^voc, ou.La virgen, joven.
jtatSeo).Educo, instruyo,
i <opxi5, 9(.La fiesta.
* Ypwv, ovxog.El viejo, anciano.
6s, aj.La diosa.
> oo<fiCa, aj.Sabidura, prudencia,
6 jtvos, ou.El trabajo, fatiga.
il 'A^nivS, aj.-Palas, Minerva.
6 'AxiXXee, wj.Aquiles.
x xavoOv (xveov), oD.Canastillo.
in, prep. con genit.En, sobre.xxevw. Yo mato.
x(v8uvos, ou.El peligro.
6 'Exx(i>p, opos. Hctor.
Sta-cpsyo) Yo esquivo, evito.
npf, prep. coagenit.Por.

pY'jpou xal atSigN o O s ynopQzi.


TtXoOxov, oO voOv KAoOxo;.4, 'Ev x<i) |Jiv uXijj xupEpviQXTj, Iv X(p
S p) voO ippet otoxTjpav.5. Af 7rap6vot (ppouatv Iv xat?
1.

'Ev x^ Yt Sjoauptus 2xl*6v XP"''^'^

pou.2. A l Ttxpat XYOvxat oxfi xf); y * ) S - ~ 3 .

GRIEGA
HHL

-34opxac Tf; 6e? 'ASTjv; X4v arel t v xeqjatXwv. 6. O vaOxac


T 0 U 5 ToO TtXoO xiv5(5vous Sia^Eyouot t 5 povoif.7,
T (lev toO
ofiato; v a a ^ a t a SepaTreetai (por Oepajrsiovtai) n' tatpcO, x
S xfjt <|'"X'' ^'^^ "^^"^ Tcaxps.8. 'O vGptTO; ouji^opali; Tctljetat.9. IlatSeufteBa
xv yspvXMV ooyy. 10/Hii^ojiat x^
7cv(j),11. 'AxiXXeOs xxevei xv "Exxopa: pasiva, "Exxp xxsvetat 6 j i ( o npj) 'AxiXXiwc.
IIpwxY] (Seuxpa) xXoi5 oxl xwv aoouXXpuv
(La) primera (segunda) declinacin
Xtjyvxwv

parislabos

vojixwv
nombres

el;-... Tpxtj xXoic xi ndvxuv xt&v nepixxoouXXpwv...

que terminan en. (La) tercera

N. A. y V.
G. y D.

xptip-s
tpii^p-ea
xp)p-es

c)

Nombres contractos de l a tercera declinacin.


1. Pueden contraerse en algunos de sus casos los
nombres de la tercera declinacin terminados en o; o rfi con el
genitivo en eos; los en n , t, eu?, y?, u, genit. eo? o ew?; los en u{,
genit. uo;; los en a j , genit. axoc o ao?; y los en a? y w, genit. 0 0 5 .
2. L a s reglas de su contraccin
son:a) t\
de singular o de plural, slo se contrae en los nombres en o ; ,
*, O >3 y ; el dativo del plural, jams; y el acusativo de plural contracto es siempre igual al nominativo del mismo nmero;>) e ante diptongo y ante la ea de los genitivos contrables
se suprime; eo se contraen en ou; ee y el, ep ei diptongo (ee en
el dual, en r, si bien se usa poco la contraccin en este nmero); ca, en t], pero en los acusativos de plural, en et; e y a, en
0; as y at, en o; ao, en ; y a ante 0 1 , se suprime;c) en los
nombres en ; y ta se contraen siempre en singular el ooc del
genitivo en ou;;. el oV del dativo, en ot diptongo; y el oa del acusativo, en 0 ) . Ejemplos:
*

N.

G.
D.
A.
V.

a) Nombres en o;, genitivo e&s:


Singa lar
Plural
N.
fiv-ea
contr. Yivi)
xd T*v-oi lo raza.
yev-tov
G.
Yv-oe contr.Y*vou
Yv-t

Yv-os
Yv-05
HHL

Yvii

D.
A.
V,

Yv-eot
Yv-ea

Yvri
Yvjj

xpii^pei
xpii^pK)

N. A. y V.
G. y D.

(Lase.)
VIII

N.
G.
D.
A.
V.

D.
A.
V.

Dual
xpi-^p-ts contr xptijpi)
xpiYjp-oiv

singular
1^ n>t-is, la ciudad.
Tc6X-0 o etos
jtX-v contr.
JX-iv
JtXi*

d)

G.

D.
A.
V.

N.

G.

naXei

D.
A.
V.

xptijpotv.

Plural
it<5X-sf contr. jtXsi;
nX-iuv
itX-soi
itX-sas
tdXei;
nXei(

Dual
niX-n
noX-oiv

cont.

RX8())v

Nombres (extranj.) en i, genit. eo; (et; o to;);

Singular
x ovaiti, la mostaza.
otvo7i-so{ (0)5 o 10{)

oivic-e contr aivojci


ovait-i
ovan-i
N. A, y V.
G . y .

e)

N.

G.
D.
A.
V.

JtflX-uv

oivo.oi
oiveit-a
oivn-sa

oivjt-e
oivait-joiv

Nombres en u?, ^eRiY. eo; o ew;:


N.

4 n^x-fs. e' codo

ii5x- co/i/r

Plural
contr.

oivin-ea

Singular
N.
G.
O.
A.
V.

Plural
xpMp-ess contr.xpii^pst
xpiijp-iwv
tpi^pWV
xpii^p-em
xpiip-eo
xptipeit
xpii5p-eec
xpiVipsit

Nombres en iz, genit. eo; o eoij (jn. to; e ijo;):

N. A. y V.
G. y D.

N.

Ysvorv,

singular
ft ipinp-rtf, la trireme (galera).
N.
xpi^p-soj fontr. xptijpou G .

de todos ... imparislabos.

LECCIN

YVYl

rev-4oiv

Nombres (propios 0 adjet.) en t j ? , genitivo eo;:

b)
N.
G.
D.
A.
V.

-35Oual
Yv- contr.

m5xi

G.

D.
A.
V.

Plural
contr.
ni5x-ev
Ttigx-8

roJX-ot
jn^X-*

mJxsi
mqxst
HHL

-36-

-37

Dnal

N. G. y D. Kftn-^e
G. y D.

N. A. y V
G. y D

jtYix-oiv.

Nombres en uc, genit. uo?;

f)

j)

singular
ix6s, el pez.

N.
G.
D.
A.
V.

N-

lX*-v
i
N. A. y V.
G. y D.

lx-S
ix-!

Dnal
IxW-s eontr.
iX*i5-etv

ix!^8
iX*36

ix^

Nombres en euj, genit. eoj o ew? (jn. y pot.

g)
N.
G.
D.
A.
V

x*o--.

A.
V.

Singular
paciXE, e/ rey.
Pocoa-oj o ios
paoa-i cont.ISixotXsi
paoiXi)
paotX-a
PttotX-sD
N A. y V
G. V P.

yjo):

Plural
PaaiX-e{ con/r. pooiXet{ {r{>
PaoiX-aiv
PuoiX-soi
PaoiXelj
PaotX-a{
PaoiX-E{

N.
G.
D.
A.
V.

Dual
paotX-e contr paaiX)
paoiX-oiv

Nombres en u, genit. eo? o ew?:

N.
G
D.
A.
V.

h)
singular
t otu, /a ciudad,

icx&oi o etoi
Sot-E contr. Soxet
Soxu

Plural
N.
G.

Sox-Eoi

A.
V.

Sox-sa
ox-sa

Nombres en a?, genit. axo? y

singular
x xooc, el cuerno
xpax-os (xpaoe) xp(0{
xpax-i (xipaC) xpq:
xpa(
xpa;
HHL

ex?)

Soxif)
oXTJ

Dual
&0X EE
N a y D.
ax- o'.v.
G. y D.
i)

N.
G.
D.
A.
V.

aox-sa COn/r.
ax-v

D.

N.
G.
D.
A.
V.

Dual
xpax-E (xpa) xp
xspx-otv (xspoiv) xp(|v.

Nombres en (j)^y m, genit. oo;:

Singular

^<""^-

D.

N.
G.
D.
A.
V.

fi alSs, el pudor.
(ea&-<5oc) contr. oioO{
(oS-V)
(al5-a)
at8-ot

alSor
ai8ffl

N
G.
D.
A.
V.

Plural
^ tti, /a persuasin.
(iMid-ofl co/i/r. tu(^5(
(iwt-)
Mfror
(jtai^-da)
nsiWi
KUOX

N o t a . a ) Estos nombres carecen ordinariamente de plural y dua;


cuando los tienen, se declinan como si fuesen parislabos en o$ de la
segunda.6> Intercalando una o, Xo-a> se hace futuro: Xii-o y X-oo|ioii..
Cfr. pgs. 66 y 72.

EJERCICIO 8."
i Ttoxafij, oO.El rio.
<1 Xxu(i)v, vos.Alcin (ave mariTt, prep. genit.-De, desde, por.
na).
:s 5po{, ou{.El monte.
ot> (lvov-iXXi xat.No Slosino
naxaf-j54(i).- Corro hacia abajo,
que tambin.
desciendo, fluir.
pitCo).Yo robo, arrebato.
ss, prep. acus.A, hacia,
4 Pxpus, UOS-Racimo de uva
t :xEov, 6.Llanura, campia,
f xxuxTS. jxos.La ligereza.
x xsixoj, ou{.El muro.
o?to.Salvo, conservo, guardo.
r oifixXEio, a{.La seguridad.
4 tnites, ws.El caballero.
waiEa, as.La educacin, Ins4 oxipavos, ou.-Corona, guirnalda,
truccin, cultura.
xi 5nXa (SnXov menos us.)-Las ar6, ri oBs, ou{.El jabal, puerco.
mas.
rtXiixxo). Golpeo, hiero
4, i pos, Pos, pot
] El buey
4 Sos, vxos.El diente.
poBv, poO, pss, >
o
1^ HnsXos, ou.La vid, la via.
potov, pouo, poDs. ) la vaca.
1.

O noxa|iol &nb twv pt&v xaxa^lSouatv s!; t neSov.

2 . T a i ; {lev TiXeoi t a tex^ xo(xov x a l ocpXetav Tza.piy&i, (por


jiapxouoi) t a l ; S tJ'uxo'tS ^ TatSea.3. O as; nXVjixouJc ToT;

M:

Plural
xpax-a (xpaa)
xEpoix-o)v (xpiv)
xipa-oi
xpax-a (xpaa)
xpax-a (xpaa)

SoOoiv.4. A i Xxuve; ou fivov x t t J ; OaXxt?;, XX xal x


xpa
xepiv

Tv 7ioTajiav xoO; txQ0;'*p7t?ouatv.5. ' H (jnteXo; lypei ^-

xpa
xpa

bnXx xv Pofiv.9. apOvci; xaiOv i aSw; lypei. 1 0 . Aas;;

x p u ; . 6 . ' H ToO T t i t c o u xaxuxT]; aw^et xv Trna.7. O ^aoiXeI; oxeoavov nl xwv xe^aXav cppouotv.8. T xpa XYO(tv
xv axpaxcv;
HHL

38L E C C i N

-39IX

Sustantivos irregulares, superabundantes e indeclinables.Supresin de una s l a b a en algunos sustantivos.Adicin de l a - s l a b a (pi.


1. Irregulares son los sustantivos que alteran la radical o las terminaciones propias de sus declinaciones. Algunos,
pocos, pertenecen a las declinaciones parislabas: v. g.: lujooOc,
Jess, genit., dat. y vocat. ' I y j o o O , acus. ' I y j o o O v ; pero la mayor
parte son imparislabos. He aqui los de uso ms frecuente:
a) fvrfi, mujer, gen. yuvatxc, dat. Yuvatx, acus. yuvalm,
voc Yvat; plural, nom. Yuvoxec, gen. y u v c x v , dat. Yuvat^f,
acus. yuvalxac..., etc.
b) ^pc (inusit. en nom.) cordero, genit. pv(, dat. &pvl;
plural, dat pvat.
c) ivrip, astro, gen. iapoi, tiene el dativo del plural
orpot.
d) Zti, Jpiter, gpn. Ata?, dat. Atf, acus. Aa, voc. & Zeo.
(En los poetas: genit. Zijvc, dat Z j v , acus. Zva.)
e) xov, perro, genit. xuvc dat. xuv(, acus. xva, voc. xov;
plural, nom. xve;, gen. xuvj&v, dat. xuo, acus. xyac.
f)
XT(, /edn, acus. Xlv; los dems casos son inusitados.
g) vaoc, Tiflve, gen. vec, dat vKjt, acus. vaOv, voc. vao;
p/ura/, nom. vfjec, gen. vev, dat vaoo, acus. vaOc, voc. vje?;
dao/, gen, y dat veoTv.
h) yelp, mano, gen, xPC... etc.; plaral, dat xfw; ao'
xepov, (En los poetas hallamos: ^tpl, y^ip, xtp&v, xPC<)
O go), la aurora, gen. lo, dat l^ aciis. 2 .
2, SuperaJbuAdantos se llaman los sustantivos que con
el mismo significado pertenecen a distintas declinaciones. Uno
lo son en todos sus casos: v. g,: tpXa^-xoc y ipiSXaxos-oo, gaardin; uf<5-of> y oec-loc, hijo. Otros, slo en algunos de sus casos: v. g.: OE8jtouc, Edipo, gen. OlSreoSos y Ol5Cnou; Stxptijc,
Scrates, acu^. SuxpxT) (ea) y SoaxptYjv. Los nombres propio
en x2.o{ se declinan muchas veces como los en x X t ^ y viceversa.
HHL

3. Indeclinables son algunos nombres extranjeros, como T Iloxa, la Pascua, (que tambin es defectivo por carecer
de plural) y los nombres de las letras; v. g.: X(pa, pi^a...; si
bien encontramos fii\La, xo{ y oYfia, t o ; ,
4. L a supresin
de una silaba tiene lugar en poesa
en algunos nominativos neutros; v. g.: x 5. por x 5fi)jxa, la
casa.
5. La adicin de la silaba (pi a muchos nombres y adjetivos, usada por los poetas, hace que terminen ordinariamente en
los de la primera, en o-^t los de la segunda y en eo^t
los de la tercera; v. g.: ptyjcpi, por pa, fuerza; xeo^') Por oxo;,
carro. Esto slo tiene lugar en los genitivos y dativos de singular y plural.
EJERCICIO 9."
I6e - H e aqui.
6 XpioTds, oO.Cristo (ungido).
6 5 y y ^ o { , ou.Mensajero, enviaXaTptm.Yo adoro, sirvo.
do, ngel.
1^ eixTjs, ijTOc La divinidad.
4 oti^p, pocAstro, estrella.
6 XOxe{, ou. El lobo,
ov, prep. dat.Con, junto con. X)i7no Yo brillo, resplandezco.
i 'ApxaJta, a;.La Arcadia,
V) oiXujvr), if.La luna,
x tepv, oO Templo, victima.
'lo)a-f)f, ind.Jos (San).
6 iaut o ia6i, indDavid
vCo).Yo lavo,
V| Mapt(i, a{.Mara.
x oO;, wx{.La oreja.
i) xp), T{ La joven, nja.
ixow.Yo oigo.
jxpTVY), Tis.La tuente, manan6 ^i^aXjiit, ou El OJO.
tial
gXnio Veo, miro,
ij 6a), m La aurora. ^
x Owp, * T 0 { . E l agua
1, ' H xP'
'ljaoO XpcaxoO awCet t o ; tvS-pwnou;.
2. 'Ev XptoT) 'I>jaoO Xaxpeexat
6eixyj{.3. 'loaajip, u;
Aau5, ifpet Mapt|A x)v Y^vatxa4, A i y ^ ^ ^ ^ ' ^ ^ ' i * '
xpat
X x)v xprjvwv OSwp ippouatv 5 'I5f o Xxot ouv xct; pvatv!
6. ' H aeXrjvT) auv xoc; axpotv v odHpi Xjjmei 7. F c y v w oxei; x v 'ApxaSa x xoO Ai; epv;8. ' Q ZeO, ow^ei; xjv TtXiv xa xoCt noXtxai;;9 Xetp xtlpa v^ec 10 Tot; (lv watv
xoo(iev, lotf S' 'fd^aX^oc XJtO|iv. 11 'O i^Xto; fyBXo'/ lxt
xif/v
'u>.
Eoi x a l xXaetc ouvigpTjjJivai xaXo[iEvai (Lose.)
Hay tambin dedicaciones contractas llamadas
HHL

-41

- 4 0 L E C C I N

G n e r o de los sustantivos por su significacin y por su


terminacin.
1. Por 8 aignificacin
son:a) Masculinos los nomb r a de varones,- dioses y anihiales tnachos y casi todos los de
ros, meses y vientos.
b) Femeninos, los de mujeres, diosas, animales hembras,
paises, islas, ciudades, rboles y flores; exceptundose como
masculinos, los nombres de ciudades terminados en 5 , > j ? - v ] t o ; ,
ot (pl.), 0 U 5 y u>v, (menos ilj Ba6uX<av y 1^, Mapatfl-wv y SixOwv)
y los siguientes de rboles: Iptve;, (psXXc, xlpaooc, Xtazq, tfdlvik
y x T t o o c Tambin hay algunos nombres de islas, ciudades y
rboles que son comunes de dos.
c) Neutros, los de frutas, los diminutivos las letras del alfabeto, los infinitivos sustantivados y toda palabra considerada
como mero sonido.
2. Por su terminacia
son:a) Masculinos los terminados en av-avo5, a i de la primera, av-avto;, eu;. ijv (menos ifj
<?pi^v), yj; de la primera, i j ; de la tercera (menos los que terminan en XT5 o hacen el genitivo en t j t o ? , que son femeninos),
o{ de la segunda (excepto varios femeninos), ouc (menos x o&c),
t)v, up (excepto x nop). 4 (menos XUOM^, pXItj), x^pvttj<, 61^ y
xaAaOpot(), femeninos) y la mayor parte de los en tov o en wp.
b) Femeninos los en a y yj de la primera, los en a-aSo,
auc, t;, tv (menos Gv, comn de dos), u ; (fuera de varios masculinos), ) y )s de la tercera (excepto los que hacen el genitivo
en (xo;, que son masculinos y x6 (p;).
c)

N o t a H a y nombres que tienen en el plural


singular; v g 5 o T t o ; , trigo, plural x i otxa

distinto

gnero que en

EJERCICIO 10.
t EOcppoTuj, ou.Eufrates (ro).
^ tIY',
Fuente, manantial.
4 'Ap/ievl, a( Armenia

6 poij, ou.El persa.


eo.-Sacrifico, inmolo.
xdrcp,nupj.-El fuego

i\, oty.-La cabra.


% 6|ji6vota, as.La concordia.
iloxais, sos.Discordia, sublevacin.
1\, US-"-La justicia, equidad.
i\, o{ Erinis(Las Furias).
1^ itK, 9qt<5 La tea, luz.
x gtpos, ous. La espada,
jxoiTixVjs, oS.El poeta,
'Apigs, 8a){ El dios Marte,
x ipyov, ou.La obra, trabajo, negocio, hecho.
xa) Yo enciendo.
Xoo).Lavo, bao.

1. ' O EitppxT); x{ 7iYY<i; 5xet v 'Apnevta. 2. O Ilpoai


6ouotv i^X({) xa azXivt^ xal nup.3. 'O iXaipos rcatet xol; xpaoi
-xal xot{TCOO.4. A i Setpfjve Ixouot a(|xaxa {lv Yuvaixwv, TtSai;
S xal TtxptYa? pvfl-wv. - b . ' H StxeXa vfjooi; ou ivov alxov x a l
ctvov xal Xatov ippei, XX xal o; xai aYa? xptpei. - 6. ' H 5txa
v TtXeot axoet; x a l |ixaf xxxet, i S StxatoovT) ^ivotav xai
<f)tXtav.7. A i 'Epive? SaSa xal ^cpo; v x^palv lyfiu^t.'^.?). T a ;
jixac o Ttoixal 'Apewc IpYa XY&uatv 9. O i xtv'AO-)f)vat(v
axpaxiixat nup xaouotv Inl xtv pwv. 10. Aoao|jtat xoO;
TIOS a ; .
rivyj eloi TtvxE poevixv, 6 t j X u x 6 v , ouSxepov, xotvv,
<Los) gneros son cinco masculino, femenino, neutro,
comn,
fiTctxotvov. {Lase.)
^epiceno.
DEL

Neutros, los terminados en a de la tercera, ap o aa-axo?,

I, ov, o? de l tercera e o.

HHL

, , Xa!f>o{, 00 EJ Ciervo, cierva


?icio)Hiero, golpeo.
noiij, Jto3{.El pie.
i] Seipi^v, i)vo{.La Sirena,
-f) jcxpug; uYO.Ala, pluma.
, Tj 5pyi{, i8{.El pjaro
-] 2ixsXa, a{.Sicilia.
vfjoo, ou.La isla.
i oixo{,ou, pl. x otxa. - Grano, trigo, alimento.
'AS-ijvaot, oa.El ateniense,
olvoc, ou.El vino.
x IXaiov, ou El aceite
, f) ol{, otos. La oveja.

ADJETIVO

L E C C I N

XI

Adjetivos de tres terminaciones.Oraciones sustantivas.

I.

En griego hay adjetivos de tres terminaciones,

una para cada gnero; de dos, la primera para masculinos y


femeninos, y la segunda para neutros; y de una, que no suelen
aplicarse sino a sustantivos masculinos o femeninos. Se declinan como los sustantivos.
HHL

-42
2.

- 4 3 -

L o s adjetivos de tres terminaciones son de cua-

c)

tro especies y se declinan de este modo:


a)

Adjetivos enoi,yo

a, w.(xaX6i, hermoso, bueno):

Singular
N.
G.
D.
A.
V.

Plural
N.
G.
D.
A.
V.

xaXoa,
xaX$,
xaXv,
xaX,

^,
%
T^v,

06

l,

xaXo,
ai,

xaXffiv, para los tres generos^


ats,
oTs
xaXoTc,
xaXoOc,
iS,
<*
xaXo,
al,
A

N,
G
D
A.
V.

Adjetivos en ei;, eooa, ev.(xapetj, grcioso, grato):

singular
Xaptooa, Xpv
XapiE'-,
iVTO
Xapvxo{.
oor,s,
xapsvtt,
evti
ooir;,
y.apsvxa,
eooav,
ev
xapisv
eooa,

xaX),
xaXoTv,

atv,

oiv.

Cuando la terminacin masculina ( 0 5 ) est precida de vocal

Singular

Singular
N.
G
D.
A
V

OV, digno.
ou
C5C|),

SSiov,

,
BV,

ov
ov

N.
G.
D.
A.
V.

jwvepc,
7avepo3,
(}>avp$.
^avcpv,
qpavtp,

,
8C,
*,
dv,

v, manijies-

N,
G
D.
A,
v,

liiXtt,
HXavo?,
HXavi,
;iXava,
liXa,

singular
(lXaiva,
V11,
aivu,
aivav,
aiva,

N o t a . a ) Muchos de estos adjetivos se emplean, como si fuesen de


dos terminaciones: oc (mase, y fem.) y ov (neutra).6^ Hay un pequeo
nmero de adjetivos contractos (en toj u oos) que se declinan como voSt
y otoDv (Lee. Vil nm. 2); v. g.:

xpoooDs,
pYupoOs,
b)

,
8,

oBv, de oro. P l u r .
oDv, depUata.

N.
0.
D.
A.
V

xpoo^^
.
p^uper
or,

jtto,
pitias,
t ( t t ) , <i<f,
fjSetov.

N.
G.
D.
A.
V

*i8*es(I),
<l8(ov,

l8tai,
ietffiv.

8oi,

^laat.

tSes (et),

N. A. y V
G. y DHHL

)8i (tt), .Bia,


ioiv,
{Stlatv,

3.

Una

,&8 (sr)
jBsow.

vxe
vxoiv.

Plural
(liXav
avot
avi
av
av

N.
G
D
A
V.

liXavet,
peXvov,
(lXaot,
IxXava;,
|AXav, -

aivat.
aiviv,
atvaij,
avos,
aivai,

ava
ivwv
aoi
ova
ava

oracin

nXave,
(iiXava,
;iXave
)ieXcvoiv, fteXavaiv, (leXvoiv
primera

de

sustantivo consta de

sujeto en nominativo, acompaado generalmente del articulo,


verbo sustantivo concertado con l, a veces oculto, y atributo,

plo: ^ lpf^fy o-c: xa.Xr), la paz es bella. La segunda de sustan-

,8ia
^oay

N O T A - E l verbo sustantivo griego ttiii equivale a los castellanos


ser, estar, haber, existir, etc

EJERCICIO 11."

ifitXm.,

Dnal

ooa,
oootv,

tivo tiene los mismos trminos, menos el atributo

Plural
8ii
i8o{
8Mt)
^(80

xpivt8,
x*P'vxotv,

ordinariamente sin artculo, tambin en nominativo; por ejem-

Adjetivos en uc, eta, u - (- ^ 5 6 5 , agradable):


Singular

evxa
vT(i)v
eoi(v)
evxa
evxa

Dnal
N. A. y V
G. y D

El p/ura/ y dual de ambos, como el de xX(S{.

Sino

eooai,
eoaiv,
ooot,
eooas,
eooai,

Adjetivos en a{, aiva, av.(iiXas, negro):

d)

o p, la femenina es en a, v. g.:

xM^^tH,
xP'*^^v,
x^P'oiv),
xP'*^te.
xpsvxs{,

Dual
N A y V.
G. y D.

nuai
N. A y V .
G yD

Plui-al
N.
G
D
A.
V.

Singular
1 ^
2 * ti o sli.
3.* eoT(v).

Yo soy.
T eres.
/es

Plural
' *
2.'
3"

iofv
ox
eioi (v)

Nosotros somo
Vosotros sois.
Ellos son
HHL

- 4 5 -

- 4 4 xaxj, 1^, vMalo.


<i,,-f sfXal, axos.Guardin, custodio.
i ^Ca, VIS.La raz (fundamento),
jtixpj, d, v Amargo, desagradable
-t i:p46axov, oo.La oveja.
jtoXais, , dv.Antiguo.
XXrjvixdSi ^, v.Griego.
fj yXflxxa o rXSocra, ijs.La lengua.
nov*ps, o, v Malo, malvado.
* 6vaTos, 00. ^ L a muerte
ara8-s, ij, vBueno, valiente.
vatos, ov -Inmortal
1.

Sufcsp, adv.Como.
1t ipexi, ls.La virtud, valor.
(}io6eps, , vTerrible, espantoso.
y X o x s , eta, .Dulce.
6 xapns, oO.-El fruto, mrito.
(itxps, e, v.Pequeo.
itoXXxis, adv.Muchas veces.
ffXooios, ov.Rico, abundante.
TfltXas, aiva, av.Miserable,
t v|ir)|ia, axos.El pensamiento, la idea.
Svaxos, ov.Imposible,
x ?(i>ov, ou El animal,
ip, pos.El aire

' O Xxo; iaxl xax? (pXa? x&v Tipo6TO)v.2. IlaXai x a l

mXi lottv T) XXTjvixj yX^XTa.3. II'jvYjpoT; nv v^pwTtoi Bvaxo cpo6ep i a t i v , yaO'ol; 5' i)5

4. ' H xoO v.&p<)7cou ({luxiri

M v a x ; axiv. 5 . Ox eaiv o TtoxafioE ioTcep <pX6es xfi;


6.

He aqui dos ejemplos de su declinacin.

a)

Slngnlar
N.
G.
D
A.
v.

ttXouoo

eoiv xXave xat xaxot.9,

fiv lax, x 5' fpyov Svaxov. 10.

'Ev9-{jiTj[ia xP'ev

T CqJa v x^ y^, o t\6es

V x-^ BaXxxYj, o pvtS-E; v xcp pt eiotv.


T(bv iTttOxtv x {lev [xptxaxXvjxxa]
adjetivos

e; o;, rj, ov

los unos de 3 terminaciones

, los otros

S [5txaxX7]xxa] e l ; . . . ' x 5 [[lOvoxaxXrjxxa] e ; . . . {Lasc.)


de 2 terminaciones..
,
. .. de una terminacin...

N.
G

A.
V
Dual

ocppovss,
OU)CfpV(l)V,
ocppooi.

ojtfpovo
pan los ms gcoer
otippovx
Slcppova

oiippovas,
otppovss,

N. A. y V 0(il'.ppOV
auypvGiv \ para lo \K gneros.
G y D
b)

Adjetivo contraible.(iXrd(<;, verdadero).


Plural

Singular
N.
G..
D.
A,
V.

tt.XrH(
iy.&ics (oD), > fin los ires
^ gneros
XrH\.
Xr^Ha. (ft),
.XrUi
a?.-))t{
X-rjl-s,

N.
G
D
A
V

aXy)9'S (eis).
aXK]9-i(Bv (tv), J
Xtjd'ai,
S
LXrjHoLi (ets),
iXr,9e (ei{).

XyHn (i)>
pea lo3 ires
gneros
Xi)8-a (r)>
?.T]a (f|>

Dual
N. A y V. iTT^IVie
v(otv) ^ para lo5 Ires geseros.
G. y

y'')?;

7. Af xmv TtaStv xal x&v yuvaixbv X^'P^S [itxpa etatv,8. oX-

Plaral

omtppov
Ob'x^pulV,
<J>^PpOVOS^
,
pra los \m geniros
c(i):ppovi, S
ciiiypova.
OU)tfpOV
Or.ppov,
O-.()pOv

Tfj psxijc af fiv ^i'Cac eJal irtxpa, Y ^ u x e l ; 5 o x a p u o l .

Xxts o

Adjetivo no contraible.('sih-fpwv, prudente).

N o t a . En los adjetivos en r,s que llevan vocal delante de esta terminacin, la desinencia ea del acusativo del singular y de los tres casos
iguales del plural neutro, suele conuaerse en a, v g. O^io, de Oviis, sano: evea, de vevis, falto

3.

En el dialecto tico

haba algunos adjetivos termi-

nados en w ; , neutro i d v ; v . g.: i'Xet;, ["Xetv, propicio, ios cualesse declinan como Xeti; y vwYeojv. (Lee. V , niim. 2). E l plural
neutro acaba en a ('Xea) y a veces tambin en .

L E C C I N

XII

Adjetivos de dos terminaciones.


1.

Son adjetivos de dos terminaciones los acabados

en Tjv, neutro ev, genitivo evo; (menos xlpyv, xlpetva, xpev,


tierno),o en wv, neutro ov, genitivo ovo;;o en t j ; , neutro
e;, genitivo eo;;o en i ; , neutro t, genitivo to;, tSo; o txo;;o
en u ; , neutro u . genitivo oxo;.
2.

Su

declinacin

y reglas de contraccin son las mis-

mas que para los nombres de la tercera.


HHL

EJERCICIO 12.
6, if) iixrv, fvos Implume.
i , vEoxts, oOPollito, animal recin nacido,
iioi, prep. con gen. Por, por medio, en
x Qxo^la, axos--La boca.
f ipo!f% fs.Alimento, mantenimiento
Ttpoo-;fpu) Traigo, presento,
ofrezco.

oOxws (xa) - A s i (tambin), tanto.


4 iepsOs, ws.-El sacerdote.
6 xaxrxions, oO Catecismo, mstruccin.
nenoiv, ov Maduro.
<^eu6ij{, s - Falso, mentiroso.
T Yvos, ou?. - Raza, genero, estirpe, prosapia,
e xXaS, axos- - Adulador.
HHL

- 4 7 -

- 4 6 <j XKt), 1JS.Dolor, tristeza,


vnjxos, ov. Insensato, estpido
avfi-it^ j . Desagradable, mo-i) iiotKiix^, fj5 (txvi)).Msica,
papos, era, 0.Grave, fuerte, mo
lesto.
lesto.
-t tpeo, 0U5.La mentira.
icpooTjvTs, j.Agradable,
4 ^9-YYos, ou Sonido.
ioxic, fld'.Cuantas veces.
05S1 e! i>.Agudo, impetuoso.
paxiSs, eta, .Breve, pequeo,
^T^piDS, v.Que no envejece,
tiaxpj, ot, v - Largo, duradero.
inmortal.
1,

T a Tv TtatStv ot)|iaxa tpev etaiv.2. "Qonep

b)

Singular
O.
X).
A.
V.

5pvt{

liiyas.
(iYOXou.
(JYXnj,
(isvav,
liYa.
O usTXs,

JierXr),
peYoiXr/s,
(iBYOXy).
iJsyoiXvjv,
liYXT).

noli iTtxiQoi veoxxol; 5t(i xoO oxjiaxo; x)v xpocpjv npooippet, oOxto;

c)

xal fepeO; xol; Tiatat xv xaxTxi<J(Av.3. Ilnove; o pxpue;

singular

Y^uxe; elotv.4.

ITeoS; oxi x y v o ; xv x o X x o v . 5 . ToT;

voi^Toi; x Xnjfl-; Tttxpv xal YjS;, x 5 tfsOSo; t^56 xal TtpooTjv;


(oTcv),6. ' O o x t ; ppa/eta iljSovi (laxpv xtxxei XTtTjv!7. 'Ev
jiouatx'Q papeT;

^y-foi xal el; elotv.8, T o l ; i-^a9-ol<i vfl-pw-

(grande).

iiYa;. jieY^i?.

3M,
<.
).
A.

:ioXf,
noXXoD,
i:oXX$,
TtoXXv,

Plural y Dual
lira
(leyiiXcu
mYOiXqi
jiya
pyo

El plural y do/ son regulares, declinndose como xaXj;


HSYXoi, (leY^a'i MeY^Xa. etc.

noX;, noXXi^. noX,

roXXrj,
noXXf;Si
noXX?,
itoXXr/v,

mucho (multas).
Plural y Dual

noX
noXXoD
TCOXX^
itoX

El plural y dual son regulares, declinndose como xaXs;


KoXXo, itoXXai, TtoXXot, etc.

Ttot; oE YYeXot rXep elaiv.9. ' O 6 e ; YT^po); xal M v a x ; oxcv.


^ SuYxpixixv ovoiia oxl 5i' o& oY^pw;
Comparativo

Y^^^"^*'-

(-QSC.)

por el cual la comparacin se hace

L E C C I N
Adjetivos de u n a sola

X l i l
terminacin.

Adjetivos irregulares.
1.

L o s adjetivos

de una sola terminacin

se decli-

nan como los sustantivos de la tercera. Sirvan de ejemplos:

(errante); 5|jn^;. 5nT)xo;, (indmito);


(sin padre), y liaxpawv-wvo;, (de larga vida).

vopi;, genitivo vonSo;,


Ttxwp-opo;,

2. Adjetivos
a)
N.
G.
D.
A.
V.

JtSs.
itavTs
itavT,
ncivta.
tS.

HHL

irregulares:
TtS;, Ttoa, nSv, odo (omnis).

Singular
icfioa,
itoeoljs,
nocoiQ,
n&oav.
. nSoa,

Plural
N.
nvxts.
itSaai,
nvxwv,
Raot5v,
G.
D.
iifioi.
noatSi
A.
notvxo;.
notoas.
V.
ncivxe;.
itAoai,
Dnal
N. A. y V. Tdvxe,
Kooa,
itvxe
G. y D.
ndvxotv,
icotoaiv,
tcvxoiv.
TtSV
icavTs
navTt
Sv
V

notvxa
loEvxov
nSot
itvx
Jtdvxa

EJERCICIO 13.
d K'.xpujv, tuvosCicern
i Kaioap, aposCsar.
XY'os, a, ov -Elocuente, erudito.
V'.Xnaxpis, losAmante de la
patria,
-itviis, r,T05.Pobre.
fia|nov, ov, ovos.- Feliz, rico.
-aXij^tvs, ri> v. - Verdadero, veraz, real
tpoxSti).Ilumino, ilustro.
fioijvws. fldv.Con gusto
jtivw. - Yo bebo.
t eeilX'.ov, ouEl fundamento
f, Ttoxts. eiBs.-Fe, fidelidad,
ros, Staoa, nav. Todo (omnis).
xoivs, v, v.Comn, pblico.
, t, xpo?is, o - El o la que nutre,
Xt(9xi5Si oD.-El ladrn
oXos, r, 9v.Entero, todo(totus)
1.

Tv Kixpcva KaToap

t y.ax, (uvLos males, desventuras.


at-epit^ui -Devasto, robo, saqueo,
ofi-nos, o|i7taoa. ofHtav. Todo (cunctus).
6 'AXSevpos, ou.Alejandro.
4 Mexe8(Dv, ovos - Macedoilio.
av-oYopeo). Llamo, anuncio.
i pouXo,;.as.Imprudencia, falta
de consejo,
x Sv9-os, ous.Flor.
f aixa, 05.La causa, culpa.
fi^dif, ios O x 3atov, ou.Ramo
de palma.
f xupioxr,, f(S El domingo (dominica).
6 xXios, ou. - Ramo.
n|i-noXus, nonitXXi], njiitoXu.
Muchsimo, muy grande.

Xfiov vSpa xal cpcXKaxptv XYet.

- 2. DoXXxi; o nvTjxe; xal cxope; eSajxov; eotv 3. 'Ir^ooO? Xptax?,

x ^w; x XTj'd-tvv, ytx^e: nvxa

v8-pwnov.
HHL

- 4 8 4 . la? ' / * p K O { tdv xaXv oivov i^5pjivw4 tttvt.5. flaav t O v


petwv ^c^a x a l OeftlXiov i^ motee oxtV 6; M'^tjp nvrwv i^ yf^
x a l xotv; Tpofc oriv.7. O Xijertal (con) \T t : ^ ^ u X Staprcouat o6{t7UcvTa. 8. 'AXgavBpov, tv MaxeSviov potXa, jiiyav
nvxec (o v&pwxorj 4vYopeouotv.9. ' H Tfiw veavtav CouAoc.
Otilia iax TcoXX&v xl (uyXtDv au|icpop(i>v. 10. 'Ev tG)v Pawt.
xuptax'3 o TtalSe? ^pouot noXXoO? xXioou xai.ii|jiTOXXa v ^ .
11. ' H fX&oaoL noXX&v otiv aita xaxv
'YTtepOrttxv 2vo|uc Icrti 5 i ' oO 6itip6eot; fi^tzai. (Lase.}
Superlativo
por medio del cual la superlacin . .
L E C C I N

- 4 9 Declinacin del comparativo en Im.-mbim, ms agradable):


singular
Plural

N.
G.
D
A.
ta
V

N
G.
D.
A.
V

iovi, j piratetTM {Doni


f,9&vo (<)8u)), jaiov

i)3iov

'/tcv,

i^Stova ('Astilla
tm ginares
ftovos (i^aou), ova ia)
T^ovej (il!ou{),

Dnal

N Ay V
G y D,

/80V8

pirS los K poTOS.

X I V

F o r m a c i n del comparativo y superlativo griego.


I. La mayor parte de los adjetivos forman el comparativo en Tepo{, tpa,- lepov, y el superlativo en Tatoc, tTvj,
Tatov. Para esto:o; los positivos en s, t]{ e u? aaden dichas
terminaciones a su correspondiente nominativo neutro del singular;6) los en s i ; suprimen la i.;c) los en o? suprimen la ?
y si la penltima slaba es breve, cambian la o, en w (algunos
pocos suprimen la o, o la cambian en at);d) los en rv y wv
aaden a su terminacin ncuraiotepo-otaTo;; ye) los en ^
cambian en (oTcpoc-ioxatec la terminacin de su genitivo.
Ejemplos:
POSITIVOS.

COMPARATIVOS. SUPERLATIVOS

liiXoc, neutro, ptXav

li(Xc(V'ttpog.

litXvxaios, negro.
x>pt*cMToc, gracioso,
009<ic-((p0(.
ao^-xazoi,
sabio,
ip(X-xepoc.
ifa-xaxes,
amigo.
i(Xi)o(0(
KXi)ats(-xtpo(. iaiiioial.<xatcs, vecino.
aaypov-otatoc, prudente.
ocB^p<iiv, neutro, i^po amfpOM-taxtpoi
&px7-(atep(. &pKeir-(owxes, mpoz.
2. Algunos adjetivos, ordinariamente terminados en u ;
o en poc, tienen el comparativo en (v (mase, y fem.).-tov (neutro), y el superlativo en toroc, ij, ov, perdiendo para ello-sus terminaciones; v. g.: T^86c, agradable, i^wv, } 6 i o t o ; toxps. vergonzoso, aioxoiv, aToxioto;.

3. S o f l irregulares en la formacin del comparativo y


superlativo los siguientes adjetivos:
POSITIVOS.

COMPARATIVOS.
(levwv-ov
PeXtwv.

&ya9-6(ibueno. .
xpeaawv o xpeTttv.
^ Xw'Ctv o Xtpwv. . . .
nayiimalo. . .
l^foigrande. .

^ xaxuDv

i XePwv
p,e^(j)v o jii^wv . . .

\
lUTipipequeo.
I -^aowv o i]vtm . . .

SUPERLATIVOS.
SpioTo;, ;, ov.
pXttoxo;.
xp-ciCTo;.
Xwoxo o Xtpoxo.
xxtoTO.
XepioTo?.
liyioto;.
HtxptaTOj,
fjxtoxos.

(xecv

XYtoToe.
XxioTO{.
noXzmucho. .
TcXetv o 7cXci)v. . . T^XeioTO.
iAhiofcil. . .
|5i{rto{.
^tov
XOLXZhermoso. xaXXttv
xXXtcno;.
nnwwmaduro. neTtaitepo; . .
. usitalxaxo.
ia.x<Jc,ligero .6aau)v
.
o Qixxiov
xxKTCOi;.
Xlyoipoco. . .

^ iXootv O XiTUv .

4. Pueden tambin expresarse el comparativo y superlativo, respecfivamene. con el positivo y los adverbios
liaXXov, ms: y ,xX.aT, ^X, :.vo o o-.p5p, en gran manera:
u It ante un superlativo significan lo ms... posible.
GRIEGA

HHL

HHL

- 5 0 -

-51

EJERCICIO 14.
6 nXxov, vos.PlaWll.
6 'AptotoxXijs. ous.Aristteles.
Pa*s, ta, .-Profundo.
PpaSs, sto, ti.Lento.
Xuxs, ^, v.Blanco
XO YoXa, axxos.La leche.
xi*'', vos.La nieve
^ooxuxi^, S-Infeliz.

4 Olivos, ou. - Ei sueo.


veos, ,
Joven, nuevo.
itpoSus, uo o ews.Anciano.
ojioios, a, ov.Igual, semejante.
Ovijxis, v.Mortal,
x vpuaxov, ou.Medicina.

5 ifKpdi-ctw, aj.Continencia, moderacin.

1. nXitv [Jiv ao^j, 'AptOTOT^.ryj 6 <3Qp>xep( ativ.


2. 0[ PaS^taTot noxa\ol elai PpaSxaxot.3. Ox tl t twv
vetoiiptv Spya) obxk t > v npgoSuTipwv t&0{ /.Y<'"< Baun^ojiev
4.Aeux6v |xv lott t Y^> Xeuxoxpa S -] xtwv.5. 0[ jtv xxxol Suxuxaxaxot el, o S' yafl-ol eSatjiovaxaxot e o v . 6 . ' O
^a-xjexo irvo; i^Stax .axc xai notxaxo X(p 6avx<}).7. IIoXXxc? (xYcaxv laxiv v Xaxox), tb; 4''->X^ H v a x c ; Iv Bvrjxtf) 0(>|iaxi.8. 0Y)oaup5 ptox; oxiv 6 tpXoi .oo^; xal ya^';.
9. ' O Ovaxof Xtpaxo; Jaxp; vamv artv.10, 'OXYtaxot vfl-pwTtot Yal-oi xal eC>SxE|xovis eloiv.11. Ox Sotiv -fjStov 9p(iax&v.
12. 'P.oxr Tcpbi yetav 50? yxpxeta (axtv).
Tv pieixTjxixv irtieixwv x |jiv nXoxa x 5 xaxxcx.

numerales

cardinales .. .. ordinales.
L E C C I N

X V

Adjetivos numerales.Su l i s t a . - S u d e c l i n a c i n . S i g n o s
aritmticos.Multiplicativos,

proporcionales,

distri*

butivos y quebrados.

1.

Lista de los adjetivos y adverbios numerales

griegos:
CARDINALES
Uno,

HHL

dos,

tres...

ORDINALES
PFnero, segundo..

ADV.NUMERALES
Una vez, doa...

1 a' Elg
2 p ' So
3 Y' xpeT;

Ttpwto;, T], ov
xpxos. Y], ov

xp?

4 S ' xoaape^-xxaps;

xxapxo;, t j . o v

5 i'

J7|JLnT0{...

tstpxt
itevixg

Ttvxe

SExepo;, a, ov

CARDINALES

6?'
U

'

8r/
9
10
11
12

6'
i'
la'
tp'

ORDINALES

iXTO;.,.

nx

565ojioi;

XXt)

YSoo

vva
Sxa
SvSexa

S<>Sexa
lY' xpioxaSexa
i5' xeooapeoxatSexa
16' jievTsxaSexa
ts' xxaSexa
' l 7 c C nxaxaSsxa
18 ir' xxtxaSexa
19 t6' IvveaxalSexa

Svvaxo
Slxaxo;
vSxaxoc
SuSxaxo;
xptoxatSxaxo;

A0V.NUMERALB8

Igxt; '
Inxxt
xxxi;
vvxtf
Ssxxts
vSexxi;
S(i>Sxxt{

13
14
15
16

XEOoapeoxatSxaxo?
nevxExatSxaxo;
xxatSxaxos

20 x'
30 X'

xptxovxa

rtxaxatSxaxo;
xxtxatSIxatoc
vveaxatSxato;
elxooxs
xptaxoax5

40^1'

xeooapxovta

xeooapaxooxj

50 v'
60?'
70 o'
80 71'

nevxT^xovta

wevxTjxooxg

IItjxovt*

5iTxoaxc

90 h'
100 p'
200 o'
300 x'
400 '
500 p'
600 X'
700 f
800 w'
900
1.000.a
2.000 ,p
10.000 /
20.000 ,x

exooi (v)

>

elxooixts
xptaxovxxi(

ipSojiiQxovxa
YSoVjxovxa
vEVTxovxa

So|xi]xoox(

ixaxv

xaxoox;

Siaxotot, at, a
xptaxotoi, at, a

Staxootoots
xptaxootoox

T6xpaxaiot...

texpaxootooT?

Tcevxaxotot

HEvxaxooiooxc
$axootoox5

I5xotot

YSotjxoox;

Ivevjxoox;

Rxaxolot
xxaxotci
vaxotot
XXtot

XtXtOOTS

Swx^^tot
luSpiot
SiO|ipto{

StoxtJvtooxs .
jiuptoox;
Stofiuptooxf

ltxaxootooxt
oxxaxootoox
vaxooioox6{

Ixaxovxxi;
Staxooixt;

XtXtxtt

Huptxtc

HHL

- 5 3 -

- 5 2 nmeros redondos desde 2.000 hasta 10.000 se forman


anteponiendo a xXio: losflfverfiosnumerales Bs, Tpj...; desde 10.000
en adelante, con los mismos adverbios antepuestos a fitSptot: undeviginti,
undetriginta..., etc. (19, 29).., se dice tambin vds 84ovtc (si el sust. es
fem. (iiSs Souoai) stxooi, tpidxovta...; duodeviginti, duodetriginta...,
etc. (18, 28) Suotv 8ovTc (o oooai) Ixooi, tpixovxa...;->) nptos significa el primero entre muchos (primus); pxepo, el primero entre dos:
(prior) y el anterior;c) en los nmeros compuestos precede ordinariamente el menor unido al mayor por xat; otras veces el mayor va delante
del menor sm dicha conjuncin; v. g.: itvx xal stxooi o etxooi nvxe;d'/
jwpoj acentuado en la penltima significa infinito, extremadamente grande, ^upos xp*vo5, tiempo infinitivo; nopoi, innumerables (sexcenti);e>
por la primera vez se dice x ji^iffixov; por la segunda, x Stxepov, etc.
N O T A . T ) LOS

4. Los numerales en a l o ; , corresponden a la pregunta:


en qu da? o a cuntos das; v. g.: Seuiepato?, xptxaoi;,
tc., al 2., al 3. da... etc. Los multiplicativos terminan e n
-itXoj (cXoO); V. g.: mXoi, f, oOv, simple, StTtXoO?, doble, xpiTcXoO, triple... etc. Los proporcionales, en TtXato;, v . g.: 5tnXoto?, xptTtXoto;..., dos, tres veces ms... Los distributivos latinos
se expresan por los cardinales unidos a l a preposicin ov o
precedidos de xax, v, o e l ; ; v . g.: o6vxpett, de tres en tres;
xax 56o, de dos en dos. Los quebrados, en esta forma: Vs t i
S(i) \ipT, 2 y V j talentos xpxov Vjjii-xXavxov, Va talentos xpt
i^jjit-xXavxa.
EJERCICIO 15.

2. Deelinanse los ordinales y, desde 200 en adelante,


los nmeros redondos cardinales, como adjetivos de tres terminaciones; los dems cardinales son indeclinables, excepto los>
cuatro primeros siguientes:
mase.
N.
G.
D.
A.

el{,
v,
iv,
va,

UNO
fem.
fia.
fita?,

fl^,

jitav,

DOS
neut.
Sv
vs
v
v

N.
G.
D.
A.

5i5o 0 8U) ]
8uotv
r
8tK)rv

80 0 8U 1

N.
G.
D.
A.

CUATRO
maic. y fem.
neut.
xooapes,
xooapa
xsoopwv, 1
xooapot. \ 1 is tres genera;
xaaapas.
xooapa

TBBS
N.
G.
D.
A.

Biasc. t fem.

neut.
xpa

xpets,
xpiv, 1
xpto, i P ' " ' " tres gneros
xpta
cpets.

^Ds tres generar

3. Los nmeros
se representan en la escritura por las
letras, o bien:1) dando a cada una de ellas el valor correspondiente al lugar que ocupa en el alfabeto (v. g.: a l , w 24>
como sucede en la Iliada y Odisea de Homero; o bien2) c o m pletndolas con tres signos especiales, como se ve en l a lista que
precede, y es lo ms ordinario; o bien3) por medio de estas
maysculas: 1=1, n==5, A = 1 0 , H = 1 0 0 , X = 1 . 0 0 0 , M = 1 0 . 0 0 0 '
las cuales incluidas en una T T , se multiplican por 5; p o r
ejemplo: H H = 2 0 0 ; |l]=500. Este ltimo sistema es el ms frecuente en las inscripciones ticas que se conservan.
HHL

8uvaxttc, -, v.Poderoso.
X6tos, a, ov,Feliz,
x xo{, ou?.El ao.
Vi lipa, a?.Hora, estacin.
i nXenos, 00.La guerra.
AaxE8atnvio{, ou.Espartano.
6 Xijii^v, 4vo. Et puerto,
x ^fii-xXavxov, ou.Medio talento, (moneda),
x iap, eopoc.La primavera,
x epo{, ou{.El verano.
b xs'iiwv. fflvos.Invierno, tempestad.

1^ jt<)pa, os.El otoo.


1 'OXujjTOots, eios.La Olimpiada
(periodo de
4 aos).
f pxi^, i];.-Principio, principado,
origen.
8 icapo(YT''lSi ou.La parasanga.
jtepoixs, 1^, v.De Persia.
x nxpov, ou.Medida, metro.
x oxei'.ov, ou.Estadio (=125 pasos) lugar de los
juegos de carreras.
noc, Y], ov.Cunto?

1. Etc 6e^S
oo(fr{, Suvax^ jia x a l X6to;.2. ' O vpwito? Suotv (p*aX|iotv pXTiet x a l Suolv xotv vxa xoet.3.
Tpels elolv al Xptxe?- xooape a l xv xffiv bpat, x6 Iap, x 6po, 1^ ntpa, xal xetnwv.4' Ttp npt&xtp 2xet x i ; 65jJiT? x a l
YSoKjxooxfj 'OXupintSo; otiv f px'j toOrtoX(jiouxoO xjSv 'ASnijvaov x a l iG>y Aaxe5atp,oy(i>v.5, 'Ev
Xtjjivt tloi Jtvxe x a l
sTxoot x a l xaxv v^e?.6. ' E v \iX'Q 6^^' X^^'' xptaxatot eTxooL
xpst{ oxpaxtxot.7. 'Exet? xxapxov i^jjitxXavxov; ' E x w xoaapa
T^jiixXavxa.8, 'O napa<fyrz, nepotxv jixpov, yj xptxovxa
<jx8ta, f wyr^xovxa x a l l^axooouc x a l xxaxtoxtXEous xal (lopou?
icSac^9. "Eoxt (por elot) x St&Sexa SI? g?, xplj xxxapa, ^xts
5 0 , xexpxt; xpa.10. A6o x a l 56o ua loxtv;

HHL

- 5 4 -

DE

- 5 5 -

L O S P R O N O M B R E S

L E C C I N

X V I

NoTA.o> Las formas co/np/c/fls y acentuadas ijioD, ijio, ji, slo


se usan en principio de frase o cuando se quiere fiacer resaltar el pronombre, por ejemplo en Jas antitesis: las formas enclticas tioS... se emplean ms, pero nunca en principio de frase;)> muchas veces, para
poner ms de relieve el pronombre personal, se le aade la partcula ^t,
v. g.- Ifur'i yo ciertamente (ego quidem).

Pronombres personales, reflexivos y r e c p r o c o .


2.
1.

Los pronombres reflexivos son como siguen:

L o s pronombres personales se declinarr de este

DE

modo:
PERSONA

N. y A
G y D.

singular
Plural

N.
G.
D.
A.
Dual

tf,
yo.
|jioO o |io3
ljio o |ae
o \ii

DE

SEGUNDA

(lauxoO
|xaux$
(tiaux)

PERSONA

singular

PERSONA
N.
G.
D.
A.

6|ist{

oeauxou,
oeauxq),
oeauxv,

G.
D
A.

Plural

oi5. t.
oo3
aol
o

|xauxi(
(lauxg
(lauxv^v

(De t mismo)

vibovij), nosotros-as dos...


v$v^

SEGUNDA

(xauxoD
|iaux(j)
4;iauxv

G
D.
A.

-^iisti, nosofros-as.
ifiav
^(itv
it\i&z

Singular
N
G.
D,
A.

PERSONA

(De mi mismo)
PRIMERA
Slngnlar

N.
G
D
A.

PRIMERA

oeauxrjj,
osaux^,
oeauxi^v,

OEauxoO
oeaux$
oeaux

En Plural (de nosotros mismos, de vosotros mismos..., etc.) se


separadamente T^JAGV aOxfflv, jiv aOrav..., etc. En vez

declinan

de oeauToO..., tenemos tambin oauxoD... etc.

5|i8

Dual
DE

N. y A. stp) O o<}i(j), vosotros-as dos..


G. y D. o^pqSv.
TERCERA
singular

singular

aOxoS,
a3xf{,
aiJx$, aOx^,
aOxv,
aOx;jv,

Plural
N.
G.
D.
A.

aOx
axoO
aOxijS
Sx

axo,
a5xa[,
aOx
axv, para los tres gneros
axor^j
axat;,
axo g
axoj,
aOx{,
axd

Dual
N. y A.
G. y D.
HHL

aix,
Oxotv,

aiixc,
aOxav,

PERSONA

(De si mismo o de l)

PERSONA

(Se expresa con el siguiente demostrativoMX, l, ella, ello);


N.
G.
D.
A.

TERCERA

ax)
axotv

G.
D.
A

auxoO,
i*ux$,
auxv,

G
D
A

auxv,
lauTot,
aoxoe,

auxijs,
aux?.
auxi^v, -

auxo
aux$
iauxd,

Plural
para los tres gneros
auxa,
auxoTj
atni,
auxo.

En vez de lauxco..., tenemos tambin aOxoO... etc. SeexpreHHL

- 5 7 -

- 5 6 sasu plural por las formas separadas aip&v aOtOv..., etc.,

to-

madas del
REFLEXIVO

SIMPLE

(De si)
Slngalar

N.
G.
D.
A.

N.
G.
D.
A.

o5, de si.
ol, a o para si, se.
i, se, a si.

(<iqec)

TOO).

Dual

N. y A.
G . y D.

I.
' E Y ) efit T <jpfi){ ToO xo|iou.2. ' O Kpo(pr]'ci]i ti o 6 ;
3. 'Efe fiv YPy), o ik iMteic.4. E 5 oi nvxa JlYet; xat
^auji^ofiev }Z.5, 'lCuli lote T SXO T)C Y ^ C * 6 . ' H (j/uxf|
PaotXtiiet i v i^jitv.7, 0 Y^VIS ^)ti? otpYOUot nXioxa.8. ' O
6 e e oe pXnei,9. TtYvoxet; oeauxv;10. *0 Xuv xal i
iXfpai noX|Atot XXi^Xoi; elotv.11. 'AYafl-ol axpej npaxov (lv
xv 7ca5(i)v lnt|iiXeiav xouotv, iteixa 8' i a u t & v . 1 2 . ' H naxp
oxi xoivj ni^xrjp T^tiwv.13. N ^ v oxt i^ p6Xo{.14. 'EjioiYe o
jieY^Xai exuxo oitx poxouotv.15. Sip^v 6 ax^ip ouYXpei"
oijpw fp oTiouSad); x Ypliliaw jiavd-vete.16. To{>; Y V ' ^ C

'Avxtuvufita oxl |ipo5


Pronombre

ocpmtv.

<iue se toma

Personales

D.
A.

OUV,
XX^Xo),

O-,

EJERCICIO 16.
i npexfitrit, ou.El profeta.
Yp<]p(i.Escribo, diseo, pinto.
i5.Yo juego, me divierto,
me burlo.
i5, flrfy.Bien, ilustremente,
to ax, TO,La sal.
paoiXtiD. - Y o reino.
itpfflxov, adv.Primeramente.
iMixa, adv. - Despus.
i natpt, t5o{.- La patria
^ gXog, ou.-EI libro.
, etpoxo).Yo agrado, placer
ouYXpw Me congratulo, me
alegro.
HHL

persona...

XVII

Pronombres posesivos y demostrativos.

Dual

XXiiXtov, e/ uno de/ o/ro, reN. y G .


ciprocamente,
A.
iXXi^Xoi,
ai,
OIS
dXXi^Xoo,
o{,
a

....

(Lase.)
LECCIN

El pronombre reciproco se declina asi:


Plural

declinable en lugar

rtapaXap,pavfievov. Ilpoo^nixat e?ol xp6T{' xoO npwxou Tcpoa&noo...

En los Poetas y Jonios se emplea frecuentemente este pronombre en vez de aOx; y en este sentido tiene nominativo, et
singular g?, l, y en plural a(pels, ellos.
3,

xoxtxv i v x l v|iaxo?

XYOU

...

rovti, * { . - E l padre.
oTpY.-Yo amo.
fiXioxa, adv.Muchsimo, sobre
todo,
6 Xwv, OVXOS. El len.
6 iXcpas, avxos.-El elefante.
itoXjiios, (a), ov.Enemigo.
Yop, con;. Pues, porque,
oitouaitos, adv.-Diligentemente,
x Ypn(ia, axos.1-3 letra, (plur.)
Las letras, las ciencias.
|jiav*vto. Yo aprendo, yo estudio.
t w . - P a g o , estimo, honro.

1. Los pronombres posesivosa) son [l, -}, v, mo;


<jc, r, v, tuyo; 8s, TQ, 5v, o l?, i^, lv, suyo (de l o ella):
T^(ixepos, a, ov, nuestro; 6|ixepo{, a, ov, vuestro; o^xepo;, a, ov,
suyo (de ellos o ellas):votztpoi, a, ov, nuestro (h. de dos);
oifwxepo, a, ov, vuestro (h. de dos),b) Se declinan como
xaXc o yavsp;.c) Los posesivos 85 y o'fxepoc se emplean en
poesa: en prosa se suplen con el genitivo de a5x5 o con
lauxoO, as como los de primera y segunda persona suelen
reemplazarse generalmente con los genitivos de sus respectivos
pronombres personales; v. g.: uxep liiiav, padre nuestro; 6 5eXxfi |iou, mi hermano.
2. Los pronombres demostrativos son cuatro:a)
-SSe, ^8e, xSe (el artculo con la encltica 8s en todas sus terminaciones) ste;b) a6x;, i], , que significa el mismo (dem),
si est entre el artculo y el nombre, y en los dems casos, mismo (ipse); V. g.: aOx; PaotXei?, el mismo (Idem) rey, aOx?
PaotXe;, el rey mismo (ipse). A veces se contrae el artculo con
xs, y tenemos, por ejemplo, xax por x aOxa, las mismas
HHL

- 58 -

- 5 9 -

cosas;c) xevo;, r, o, aquel (Ule), que se declina como el anrior; yd) o&xo?, axYj, xoOto, este, cuya declinacin es como
sigue:
Plural

N
G
D
A.

xoxou,
tOX<|>,
xoOxov,

N.
G.
D.
A

xoDxo
xaOxrjs, xoOxou
xax'g,
xoxip
xaxTjv.

xcDxo

cxot,
atai,
xaxa
xoxwv, para los tres gen.
xoxoi{, xaxais, xoxoif
xoxouj, xaxag,
xaOxa -

xoxia,
xoOxotv,

xaxa,
xoxu
xaxaiv, xoxotv.

N O T A . L o s ticos aadan frecuentemente una i a cualquier caso de


oSxog y xttvoc, para darles ms nfasis; sobre ella carga siempre el
acento; o y a finales del neutro desaparecen; v. g.: o&xooC, xoux. OSs con
la t resulta, iSt,
xoS

EJERCICIO 17.
oitouSatoc, a, ov, - Diligente.
JIEXTS, l. - Negligente, descuidado
pxitxw.Perjudico, dao.
! itpajis, 0)6.La accin, fiecho,
negocio.
XYaTtYjx, 1^, v.Amado, grato,

"Apan, ind.Abrahn.
6 iSoXoj, ou El demonio.
avbpconoxxvo, ov.Homicida.

V] Xi^^eia, ag.La verdad.

n'pX^i.-Desde el principio,^
antiguaniente~i fiinri, rjs.La fuerza, (n. pr. Roiitxd, prep. con gen.Con. [ma).
i (ppvrioi, a s . - L a prudencia^
perspicacia.
&vtu, prep. gen.Si
XPiaxs, ij, v.til, bueno.
gXa6ep{, et, v.Nocivo.
flYviiv], Tis.Sentencia, entendimiento

1. 'O jiv fis 7ia{ OTtouSalq loxiv, 5 o; fieXi^s.2. uxo TtXetio; pinxe x iiv xal x ov, xjv i^fjiexpav xal xjv
6|jiexpav nXtv.3. Toxou xoO vSpj Xyo; laxt xaX?, xEvou
S Ttp^? xaXXwv.4. TaDxa 9au|i?ofjiEv Iv x^ nXec x^Se.
5. O&xo? loxiv u |A&u Y*^^i'^'^S-^itaxjp i^tiwv
'A6pa{i oxiv.7. T|iet5 Ix xoO Ttaxp? 5ia6Xou loxe* Ixelvo;
v^pwTtoxxvoc liJtiv Tt' pxf)?, xo^l oux goxtv XyS-eta v aOxq).
8. 'P()HY3 |i.x xf (fpovTaeus xP^^^ti^, veu 5 xaxTj; pXaSep
loxtv.9. TaxTjv xjv Yvt^iyjv Ixw IYH)Y^Elol vxtvintat vxavaxXtijjisvat xal xxTxtxai xal Setxxixal.
reflexivos
... posesivos demostrativo&.
HHL

XVIII

Pronombres relativo, interrogativo, indefinido y crrela


tivos.Oraciones de relativo.
1. El pronombre relativo 8?, i\, 8, que, el cual..., se
declina as:
Plaral

singular

Dual

N. y A
G. y D

L E C C I N

N.
G.
D.
A.

.
o5.

*.

v,

i<

N.
G.
D.
A

ot,
(iv,
Ol{.
oB{,

al,
v.

al.
5.

ole

Dual
N. y A .
G. y D .

s,
alv,

olv,

&
olv.

A veces se le aaden Jas partculas enclticas wep y xe, sin


que alteren su significado; v. g.: Sonep.
2. El pronombre interrogativo tfc, quin?, qu?, se
declina del siguiente modo:

N.
G.
O.
A.

singular
n.yf.
neul.
xt,
x
tvos o xoO, 1 para los tres
xtvt o x$,
\s
xva,
x

N.
G.
D.
A.

Dual
N. y A. ' xvs,
I
G . y D.
xtvoiv, )

Plural
m. y f.
ntut.
xvss,
xva
xvo)v, ) para los tres
xtoi,
i
gneros
xvaj,
xva
para los tres
gneros

. 3.
Pronombresindeinidos:a)T.li;,alguno,un,algo....
se declina como el interrogativo, del cual se diferencia por no
llevar el acento agudo sobre la slaba tt.6) Del relativo 6 y
del indefinido xl? se forma el compuesto 8oxtf, Tfjxt, 5 xt (separados, para no confundirlo con la conjuncin 8xt, que, quod),
que significa cualquiera que, el que, y se declina como si ambos componentes estuviesen separados; se emplea tambin en
^las preguntas indirectas; v. g.: x? i^xei; quin viene?, Xift \ot
8oxt{ -xi, dime quin viene.
HHL

-60-

-61

NoTA.En los dfeos es frecuente 5xou por o5ttvo{, 3x(p por >tivi y
txxa, por fixiva. Aadida a otij la partcula ov o inot, se hace su significado lo ms indefinido posible; v. g.: oxioov, cualquiera que...

c)

Son tambin indefinidos XXo?, >], o, otro (h. de mu-

ciios); Stepoc, a. ov, oro (h. de dos);


x x e p o ; , a, ov,

/os dos,

gxaoro;. TJ, O V . cada uno;

uno y otro; oOSet;. oSejia, oOSv y

tiTjSeCc, jiKjSenJa, urjSv (deelinanse estos dos ltimos en singular


como el;. fiCa, iv, de quien estn compuestos; en plural, oOSve?,

Tv moxoXjv Ypfpet.9.
YaS-;.10.

O&Slv xxJua xotv oxtv, olo? ^tXot

T Stva Tipxxet;11.

auxot o6xe XXot; tbcpXijlo eotv.1^.


'13.

IloXXot v^piuTtot oOxe


Ata xtva axav xXaet?;,

Otos 6 po?, TOtoOxos 6 XYO?.14- T^iv (XTjxpa xoo{iev.

AYO^ev nepl vaipopixij? dtvxwvuiitas xal icepl xf; IptXTjjxaxt... relativo


...
interrogativoxi);, xal Tiepl xwv optoxtov.
indefinidos.

oC5v)v. o65ot, oiSvac; jjiTjSvss... etc.) nadie, ninguno, nada;


y Selva, genitivo Setvo?, fulano (de u/ia sola terminacin y sin

dativo del plural).


4.

D E L

<jos. Kj, O V , toaoOxos, xoaoSe. ton grande;'ooi;. r, ov, co/no

(quantus);xolo?, a, ov,
5.

XOIOOTO;,

a/;oo?, a, ov, cual..., etc.

L a s o r a c i o n e s d e relativo tienen generalmente en

griego la misma construccin que en latin, concertando el relativo con su antecedente en nmero y terminacin genrica, y
ponindose en el caso que reclame su verbo; v. g.:

'JCTCO;.

5?

xpxec, Xsuxs oxtv, el caballo, que corre, es blanco; (jpXo;, 5v


iyw Yano), ifxHi; oxtv. el amigo, a quien amo, es bueno.
EJERCICIO
eaunaoxs, ii, av.Admirable,
x xpxo{, oa{.Fuerza, dominio.
xi 8v8pov, ou.El rbol
aOgiv.Yo acreciento, aumento.
tpuxo).Yo planto, sieinbro.
BepCo).-Yo recojo, recolecto.
6, fi xov, xuv{.El perro.
6 not|ii^v, vo{.Pastor, rector.
tsp, prep. con era. - Acerca de,
por.
1.

l, prep. genDe desde.


XYX"--Arguyo, convenzo
i) Ajiapxa, as.Pecado, error
i) imaxoXi, jjs, - Carta,
x xx(ia, axos .-Posesin, riqueza
Tipetxxto O itpiooo.- Hago.
itxfXijios, (TJ), ov.-til, provechoso.
8id, prep. con ac/.Por, a causa de
xXam. Yo lloro.
'Eojtspta, as.Espaa

aujiaoxv oxt x xpxoc xoO i^Xtou, 85 uvxa x SvSpa

Xcuat tv 6 e v . 3 . " A (quae) (puxeet, xaOxa SeptCst.4. T?


eoxtv aOxri -i] x^pa; ' E o n e p a . 5 . Ttvo; etotv o6xot ol xve?; Flotjivo; x t v f . 6 . So x el; Tt XYet? itepl oeauxoO;7. T? 5
'Ojiv XYXet W nspl j i a p x t a s ; 8 . Aiyz (di)

L E C C I N

XIX

V o c e s , m o d o s , t i e m p o s , n m e r o s y p e r s o n a s en l a c o n j u - g a c i n g r i e g a . C l a s i c a c i n de los v e r b o s g r i e g o s . C o n j u g a c i n d e l v e r b o s u s t a n t i v o elu, d e sus


puestos y del aoristo y p r e t r i t o perfecto

com-

segundos

d e Y^Y^1^^"1.

Las

voces de la conjugacin griega sonen los ver-

bos atributivostres: activa, media y pasiva.

18:

xal5 xxTotv a S ^ v e t . 2 . EOSat'nov eotv o v^ptonot, ot TXewv

HHL

V E R B O

Entre os pronombres correlativos tenemos t -

jxot, Soxt; xaOxTjv

2.
L o s modos son seis: Indicativo, Imperativo, Subjuntivo, Optativo, Infinitivo, y Participio. El Optativo expresa deseo,
incertidumbre, posibilidad, etc., equivaliendo, en parte, a nuestro Potencial; los d e m s corresponden a nuestros respectivosmodos.

Los tiempos son: Presente, Imperfecto (Pret.), Perfecto, Pluscuamperfecto, Aoristo o Indefinido y Futuro. La voz
M e d i a tiene, a d e m s , un Futuro Perfecto de poco uso.
3.

. 4.

5.

L o s nmeros

son tres: Singular, Plural y Dual.

L a s personas son, tambin, tres: Primera, Segunda

y tercera.
6.
la 1

Dividense los verbos griegos, por la terminacin de


persona del presente de indicativo de activa, en verbos

en t y verbos en it. La subdivisin de los primeros, que son la


mayora, vase en la pgina 115; la de los segundos, en la
HHL

137.

- 6 3 7.

Conjugacin

INDICATIVO
PRESENTE
Sing. l . ^ p .
2. =*
3.
Plural l . ^ p .
2.' >
S.*
Dual
2. ^
3. *

IMPERFECTO
Sing. l . p .
2.
3. ^
Plural l. p.
2. ^
3.
Dual
2.
3.

FUTURO
Sing.

l.-^p.
2. "
3. a .
Plural 1.* p.
2.
3. .
Dual l . ^ p .
2.
3. a
N O T A :
HHL

Ko soy, etc.

del verbo sustantivo elfiC,


liyPERATIVO

SUBJUNTIVO

S t. etc.

Yo sea. etc.

eljit

>

fu

axL
lo|iv
or
eb(.

(0{iev
2<jxe
(g(JT(i)(3av) VX(l)V oc.

o-cv
Icrtv.

Soxov
Soxcav.

Soxc.

<jue significa ser, estar, haber, existir.... etc.


OPTATIVO

INFINITIVO

Yo fuera, sera o fuese.

PARTICIPIO

Ser.

Que es, siendo.


Nominativo

TfJV
*!r;.
.
itXrp.V) 0 ejxev
<ey)XT3) 0 exe

Evai

f.

n.

cupa,

5v.

m.
iv

Genitivo

r(T}oav) 0 elev

5vxo{, ooTjc, 5vxo;.

0 elxov
igxTfjv 0 exr/v.

TTJXOV

Ko era, etc.
YJ 0 jafl-a
(v5) 0 75v.
^xe 0 (^oxe)
i^xov 0 "fjoxov
rxr\> 0 :^axY]v,

Ko sr, etc.
OT) 0 2061
(Soexat) 0 lorat.
oneea
SaeoSe
Saovxai.
a(te6ov
5oeo6ov
laeo9ov.

Las formas incluidas en parntesis son menos puras o me

Hubiera, habra o
hubiera de ser.
00{|i>)V
ooto
-aolxo.
-3ofjie6a
4Eaoc<j6e
ootvxo.
aof|jie6ov
ooiBov

//flcr de ser.

Que
de ser. habiendo de ser.
Nom.

SoeoOac.

m.
,f.
n.

ofievo;,
laonvT],
lajievov,

Gen.
ot>.
Tj.
ou.

OOOBTJV.

nos frecuentes
HHL

- 6 4 8.

De igual modo se

- 6 5 -

conjugan sus

compuestos

n-eijit, estoy ausente; (lx-ejAi, estoy entre (intersum); np-etj"..


estoy presente; 7:p{-ei|xt. estoy en (insum, accedo)-, ov-etfit, estoy con, etc, permaneciendo invariable la preposicin.
9. Los tiempos de que carece eJ(t. se suplen ordinariamente con el aorisio y perfecto segundos de yiyvoiuu, o ylw|iat, llegar a ser, ser, hacerse.

PERS.

MODOS

PLURAL

SINGULAR

DUAL

YEVCTO.

YSv;tc9
Yvo&s
Yvovxo.

YVBO&OV

Yevo
YEvio&u).

Yvo^^s
YivioS'iooav.

Yv8o8-ov
YEVO*>V.

t.a
Yva>tiai
Subjuntivo. . . .} 2.* YV5
YivTjtai.

YEv(is9
Yvijod'e
Yxovtat.

YEvijisd'Ov
Yvijod'ov
Yvtjo^ov.

YSvo((tjv
Yvoto
Yvoito.

Yevo)ie&a
Yvoio^s
Yvoivto.

Yevo|iE8-ov
YvotoS-ov
Ytvoodijv.

Indicativo.

1. a
. . 2.
3. a

rvfiijv

2. a
3. a

Imperativo....

Optativo

2.'

YCvM*^ov
Yvo*Tiv.

Yevo^ai.

Participio . . .

Nomin. istitieyoi, yvo^lv^, ft^te^ov.

Perfecto 2 . : Y Y O V , he llegado a ser, me he hecho, soy.


YYO"'
l 1."
YY'^?
Indicativo . . . .{ 2." YYovs.

YaYvajuv
YEY^vat
YEYvaoi.

D ^ ^ . , .

\. .

famcipw . . .

b MapaesJv, vos.Maratn..
8feiv<5,'l, av.Terrible, valiente.
T Bpi, axo.La pica,
x Euaxv, oO.La lanza,
j) ficixaipa ag.-Espada, cuchillo.
HHL

Tpel; a l Staeioet;- IvpYeta, 7t9oc, (ieoxn];. (Lase.)


voces
activa,
pasiva, media.

I . - D E

LOS
I.-DE

YS-fov-t.
ftfo't-v.lf, YYOV-.
Genit.. . rsyov-Tos,
r^yo^-uas.
y^rov-Tos.
E J E R C I C I O

1. 'Ev Mapai^vt 5eivf (ix>3 i^v xal Sopxmv x a l ^ootfflv x a l


jiaxapiv.2. 0 TGV ScapTiaxav TiaTSe; xal vsavfai nCoTjjioi
joav aSoI. 3. 'OSuaaeO; i^v napa KaXu!}oI Iv vTpw. 4 . 'Ev
^c (piXojiaS'^s, loTj TOXunaa-T?.5. OCXTOVO; aS-t xal e55aljiu>v
loTj.6. K a l veTj? xal Y>pas (i<p(i) xaX a t o v . - 7 , 'AX^8-t
oot el TrapoT).-8. Ilpoeaxi v^pciitot; v o j . - 9 . TvotTO, Kpte, T IXec (jou ip' Tilias.10. 'AvS-ptDitc lorci TcoXmxv Cpov.
11. SwxpxYj Stfpovbxou |ilv ^v u{ Xi^oupYoO xal >avapTTjC j i a a ? . rYOve 51 Swxptj x a l fiepoc, foroptx?- x a l XXo;,
TteptTtaTjTtxs.12. Teyivaat OaXal nivif hv np&xoz, l>fwp
KaXavxiav{- 5e6xspoc WYp^os Stxuwvtoj* x a l x Xomi.

YEY^vaiov
YEYvatov.

YSYOvivai.
I

x iXsoj, ou.La misericordia.


KaXavxiavc, i^, dvCalan tan.
i9'Cpori7t()--Sobre.
2iituvio{, a, ov.Sicionio.
iaTjfio{, OV.Insigne,
noXixix{, 1^, v.Civil, social
'OSuoosfis, a){.- Ulises.
2(oxp<ixr/{, ou?.-Scrates,
apa, prep. con da/.-Junto a 2a)9psvoxo{, ou.Sofronisco.
(apudj
Xi^oupYj, oS.Cantero,
i) Kalo<|&, oOs. - C a l i p s o , (ninfa),
) <t>aivapxrj, >){.-Fainareta.
t Avxpov.ou. La cueva.
^ littta, aj.Comadre,
v, conj. Si
loxopixs, 1^, v. Histrico: 6
noXufiaeiJs, <{.Erudito.
historiador.
9tXoiia8iis. j.-Deseoso de aprenspiTtaxTjxix, -, v.-Peripattico.
der.
6 CwYpifo, O O . - E l pintor.
qpiXJtovoe, ovLaborioso, amanXoiTts, ^, v.Restante,
te del trabajo.
xal xa XoiTti (abrev. x. x. X.).Et eaXf)s, o3 -Tales (filsofo).
ctera.

19.

6 ZTcapxicxr)?, ou.Espartano.
1^ vexrj, XTJXO.La juventud,
x Y^pae. ao (u)?).La vejez.
an<pto, (i^oTv. Ambos, los dos.
6 xpiot, ou. E l seor, amo.

V E R B O S

A T R I B U T I V O S

T E R M I N A D O S E N U>.

LOS VERBOS P U R O S N O C O N T R A B L E S

LECCIN

XX

Verbos poros no contrables.-Conjugacin de su modelo X6o) en la voz activa.Aumento silbico y de reduplicacin en los verbos.
1. VerJbos puros no contrables
son los que terminan
en (1) precedida inmediatamente de t, u, o un diptongo; por
ejemplo: xw, honrar; Xoto, lavar.
GRIEGA 6
HHL

-67-

2.

Conjugacin

de un verbo puro no

INDICATIVO

(Ve desatando.)

X-)
X-ei
X-ei.

l.'p.
2.a
3.a

Plural 1.a p.
2.a
3.a

X-o|iev

.
.

X-exe

X-exe

X-ouat (v)

Xu-xwaav 0
VXtV.

Dual
2.a
3.a

.
.

X-XOV
X-exov

X-exov
Xu-x)v

OPTATIVO

X-)
Xifl
X-^.
X-)(tV
X-Yjxe.
X-woi.
Xy-Tjxov.
X-TjXOV.

ACTIVA.

INFINITIVO

Yo desate, desatara
0 desatase.

Desatar.

X-3<|U

PARTICIPIO

Que desata o desataba, desatando.


Nominativo

X-oi,
X-oi|iev
X-6ixe
X-oiev.

X-iv.

X-)v,

ouoa,

ov.

Genitivo
X-ovxof, oorj?, ovxo{.

X-otxov
Xu-otxrjv.

Yo desataba

IMPERFECTO
Sing. 1.a p.
2.a
3.a

XO-e
Xu-x)

X-), yo desato. - V O Z

SUBJUNTIVO

Yo desato, etc. Desata, t, etc. Yo desate, etc.

PRESENTE
Sing.

IMPERATIVO

contraible:

.
.

Plural 1.a p.

SXu-ov

2Xu-e
?Xu-f.
X6-0(iEv

2.a
3.a

.
.

X-exe

2.a

3.a

X-exov
iXu-xTjv

Xu-ov

Dual

Yo desatar

FUTURO
Sing. 1.a p.
2.a
3.a

Plural 1.a p.
2.a
3.a

.
.

X-o)
X-oei{
X-oet.
X-oo^ev
X6-oexe

X-otuoi

Dual
2."
3.a
HHL

>
.

X-0XC<V
X-oexov

Yo hubiera o hubiereHaber de des-Que ha de desatar, esde desatar.


atar.
tando para desatar.
X-aoi|x(
X-oot;
X'OOt,

X-ootnev
X-ooxe
X-ootev.
X-oaixov
Xu-oo{xTv.

Nominativo
X-otiv.

X-owv, oouoa,

aov.

Genitivo
X-oovxot, OOOJ,
OOVXOJ.

HHL

68-

-69SIGUE LA VOZ

INDICATIVO
Yo desal, ele

AORISTO'
Sing. 1 .a p.
2. a >
3. a .
Plural 1.a p.
2. a .
3. a .
Dual
2. a .
3. a .
PERFECTO
Sing. 1.a
2. a
3. a
Plural 1.a
2. a
3. a
Dual
2. a
3.a

X-oatov
Xu-oTT|v.
Yo he desatado.

p.

.
p.
.
.

XXu-xa
XXu-xa{
XXu-xe.
XeX6-xa|iev
XeX-xaxe

.
.

XeXti-xaxov
XeX-xaxov

PLUS-Q-PERF.
Sing. 1.a
2. a
3. a
Plural 1.a
2. a
3. a
Dual
2. a
3. a

Xu-oa
Xu-oa{
Xu-ae.
X-aa[vEv
X6-oaxe
Xu-oav.

XEX xaac.

IMPERATIVO
Desata tu, etc.

XO-oov
Xu-oxti).
X-oaxE
Xu-ox(i)oav 0
avxtv.
X-oaxov
Xuoxwv.
Desata t.
(Ten desatado.)

XXu-xE
XEXu-xxti)
XeX-XExe
XEXu-xx)oav
0 VXtV.
XeXti-xExov
XEXu-xxwv.

SUBJUNTIVO
Yo desatare o
desate, etc.

OPTATIVO
Yo desatara, desatara
0 desatase.

X-ot
X-crg{
X-oig.
X-ao)iev
X-tJYjxe
X6-a(i)0t.

X-oatjtt
X-oatf) 0 X-oeta;
(X6-aat) 0 X-9ct.
X-oatjiev
X-oaixe
(Xti-oaiev) 0 Xoetav.

X-OY)XOV
X6-oirxov.

X-oa!xov
Xu-oaxTjv.

Yo haya desatado, etc

Yo hubiera desatado.

XeX-xt'
XeX6-xig{
XeX-xij.
XeX-x(t)(iev
XeXti-XYjxe
XeX-xwot.

XeX-xotnc ^
XeXxQi?
XeX-xoi.
XeX-xoijiev
XeX-xoixe

XeX6-xTjxov
XeX-xifj^xoy.

XeX-xotxov
XeXu-xoxyjv.

INFINITIVO

PARTICIPIO

Haber desatado,
desatar.

Habiendo desatado,
el que desat. ^

Nominativo
Xo-oat,

X'j-oas,

oaaa, oav.

Genitivo.
X-oavx&{, ooYj;,
oavxo{.

Haber desatado. Que ha, hubo o haba


(Tenerdesatado.) desatado habiendo desatado.

Nominativo

XfiXu-xvat.

XEXU-XW,

XEX-XOIEV.

xuZa,

x;.

Genitivo
XeXu-xxo, xuaj,
xxo;.

Yo haba desatado.

p.

.
p.

.
.
.

XeX-xetv o Tut]
XeX6-xei{ o xr{
XeX-xei.
IXeX-xecnev
XeX-xeixs
XeX-(xeioav) o
xeaav
XeX-xeixov
iXeXu-xexYjv.

(1) El aoristo de indicativo corresponde generalmente a nuestro


pretrito indefinido (am). Su caracterstica, y del futuro, es o; la c)el perfecto y pluscuamperfecto, es x
(2) Ordinariamente: XXUX(& m, e , i, etc.
HHL

ACTIVA.

(3)

Ordinariamente: XeXuxj stTjv, tXri, etc. A este tenor expresaban

los griegos nuestro/u/i/ro perfecto: XXuxs l<JO|iai, habr desatado...


HHL

- 7 0 -

3
El aumento silbico consiste en anteponer una e a
la consonante inicial del verbo en el imperfecto, aoristo y pluscuamperfecto de indicativo; v g.: I-Xuov, imperfecto de X-o)
Lo llevan por regla general todos los verbos que principian por
consonante
4. El aumento de reduplicacin
consiste en repetir
con una e la consonante con que empieza el verbo, en el pretrito perfecto y futuro perfecto de todos los modos y en el pluscuamperfecto; V g.: X-Xuxa, pretrito perfecto de Xio. En el
pluscuamperfecto el aumento silbico precede al de reduplicacin; V g.: -Xe-Xxetv
Las reglas de este aumento son.
1. * Cuando la consonante inicial de un verbo es alguna
de las tres aspiradas (9, x, 6,) se cambia para el aumento de
reduplicacin en su fuerte correspondiente (TT, X , T,); por ejemplo: cptXc, amar, perfecto 7re-cfiXY]xa; Gw, sacrificar, T-Ouxa.
2. ^ No admiten reduplicacin los verbos que empiezan
por consonante doble (l,
(p,) o por p; v g.- ?r,T(j), buscar.
perfecto i-Z,r-rv.a.
3. " Tambin rechazan la reduplicacin los verbos que
principian por dos consonantes, a no ser que la primera sea
muda y la segunda lquida; v g, ojtetptu, sembrar, perfecto
-07Mtpxa; yp'fti), escribir, y-ypaqpa
Excepciones:fl^ xTo|iat, poseer, y jivofiat, acordarse,
aunque no empiezan por muda seguida de lquida, tienen reduplicacin en sus perfectos x-xTyjiat y ji-iivvjiiai ~b) Por el
contrario, no la tienen los que empiezan por yv, ni algunos
otros que comienzan por yX o px, por ms que estas consonantes sean rauda y lquida; v. g.: yva>ptCtJ), reconocer, perfecto
i-yv&ptxa; yX^), esculpir, l-yXu<pa.
4*
Los verbos que no reciben reduplicacin, toman en su
lugar el aumento silbico; y los que empiezan por p, doblan
dicha consonante despus de la e; v. g.: pnxw, arrojar, perfecto
5. ' Los ticos cambian en et la reduplicacin Xe y jte; por,
ejemplo: XauPvt, tomar, perfecto el-Xyfu.
HHL

71

E J E R C I C I O 20.

tej, , o Digno, merecedor.


9UT<(8o) - V o destierro, ahuyento
* 800X05, ou - E l esclavo, criado.
* 'Po}iato, ou E l Romano
* XP*'o{. 0 0 E l tiempo,
xi npei6iiYpa, axo{ Ejemplo, modelo, muestra.
iiBt6uxos, ov No 4nstruido, inculto
XtYnvo, T), ov -Llamado, dicho.
6 'PnuXot, 00.Rmulo

iSsvo^iBv, tSvTo$ jenoiente.


1) InpxTi, 1);.Esparta.

oiJx, adv.No.
x xxvov, ou - El tiijo.
x T*P> xos.-Premio, honor
fl, conj.Qun (quam) o.
6 Ot8itou{, o8o{. Edipo
x alviYjta, axo{.Enigma.
il Ztflfl, irys.-La esfinge
900).-Engendro: (perf. jutpuxot,
he crecido, soy);
o*Xs, rj, v.Noble, bueno.

1
'A&Yjvalot ToCi toTxou; noXTa? tpuyeuov Ix tf]; n-'
Xeti)?.2. 'AxoeTe, & 6{ilv Xiyt, J) vSpe?.3. AoOXot T S V 'PCU^
|jia)v TtalSa; lualBeuov. 4 . Kotv6 latp nivza Oepaneoet XP^*
vos.5- HapaSelyiiaot xaXoT; nat5eoop.ev TO? jcatSexou;.
6 . OlSlnou IXuae x avty|jia t OJI xf)? S^iyy? Xeyjievov.7.
'P()(AuXov, xv irpfflxov paotXa xv 'Pwiiatv, Ttoi^iveslitalSeuaav.
8. Sevo^v 'A9Tr|vato{ xou; laxoO ufoO; Iv Snd^pxig ireratSeuxev.
9 01 ypovxes ox lauToI, XX xols xxvot? S.vSpa iteifuxexaotv.10. T ; IXeXxet xoOxo x aTviy|ia;11 Ox loxt natol
xXXtov ypac, Y) naxp; lo^S-XoO rte<puxivat.
L E C C I N

XXI

Significado de la voz media.Conjugacin de Xu) en la


voz media.Aumento temporal en los verbos.Aumento en los verbos compuestos.
1. La vos media mdica que el sujeto ejecuta la accin
para s mismo, por su inters, sobre un objeto que le es propio, etc.; V. g.: Xo^at xoOs nnou?, me desato los caballos o desato mis caballos o desato para m... Rara vez tiene sentido d i rectamente reflexivo. ste se expresa comunmente por la voz
activa y el acusativo de un pronombre reflexivo; v. g.: yjivaCe
oeatnv, ejerctate a t mismo. Hay verbos deponentes que bajo
forma media o pasiva tienen significacin activa o intransitiva.
HHL

-722.

CONJUGACION D E L VERBO X-w

INDICATIVO

PRESENTE
Sing. l . * p .
2. *
3. a .
Plural l . a p.
2. a .
3. a
Dual 1.a p,
2. a
3. a

IMPERFECTO
Sing. 1.a p.
2. a
3. a
Plural 1.a p.
2. a .
3. a
Dual 1.a p.
2. a .
3.a .

Yo me desato o
soy desatado.
X-o{iai
(X-ig) 0 X-EL'
X-etai.
Xu-iieO'a
Xii-eofl-e
X-ovTac.
Xu-ned'ov
X-eofl^ov
X6-eoS-ov.

SUBJUNTIVO

Destate t o s Ko me desfl/e o
desatado.
sea desatado.
Xti-ou
X-uoS-t.
X-eoS-e
Xu-aS'toav 0
Xu-oO'tov.
X-eoflv
Xo-ofl-mv.

X-)(Aat
Xig
X-Y)xat.
Xu-ifiefl-a
X-YjaS-e
X-(i)vxai.
Xu-wjiefl-oy
X"7J0SV
X-Toflv.

OPTATIVO

LA V O Z MEDIA.
INFINITIVO

PARTICIPIO

Yo me desate, arla, ara,


Desatarse, ser Que se desata o es dea0 sea, serla o fuese
atado, desatndose.
desato.
desatado.
Xu-(|IYV
X-oio
X-oixo.
Xu-o|i*a

Nominativo
X6-t<j0ai.

Xu-jievo,
onvTj,
jievov.

X-oiaH

X(5-DtVX0.
Xu-o(|teO-ov
Xu-oioS-ov
Xu-ooS'1'jv.

Genitivo
Xu-o|ivou,
ojiivYjs,
ojtivou.

Ko me desataba o
era desatado.
Xu-jiKjv
Xii-ou
X-exo.
Xu-}ie6
X-eo*e
X-ovxo,
Xu-jieO'Ov
X-eo^ov
IXO-OSTJV,

FUTURO

Vb me desatar.

Sing. l . * p .
2. a
3. a
Plural 1.a p.
2. a
3. a
Dual I . a p .
2.a
3. a ,

X-oonai
(X-<ng) 0 X-oi
X-oexat.
Xu-ojtefl-a
X-aeafl-e
X-oovxat,
Xu-ofiefl-ov
XA-etoS'ov
X-oeod-ov.

HHL

IMPERATIVO

EN

Ko hubiere o hubiese
de desatarme.
Xu-oo{(irv
XO-ooio
X-ooixo.
Xu-oojie&a
X-ooiofl-e
X-ootvxo.
Xu-oo(|xed'Ov
Xli-OOlod'OV
XU-OOO'STIJV.

//after de desatarse.

Que ha de desatarse,
estando para desatarse.
Nominativo

XtS-oeoO'at.

Xu-O{l*V0{, aO\iYT,
anevov.
Genitivo
Xu-oonvou, oo|ivT]5.
ooiivou.
HHL

- 7 5 -

- 7 4 SIOUE

EL VERBO

IND CATIVO
Yo me desat

AORISTO
Sing.

1.a p.
2.* >
3.*..
Plural 1.a p.
2.a
3.a .
Dual 1.a p.
2. .
3.a .

PERFECTO
Sing.

1.a p,
2.a
3.

Plural 1.a
2.a
3.a
Dual 1.a
2.a
3.a

p.
.
,
p.
.

PLUS-Q-PERF
Sing

lap.
2.a .
3 a .>
Plural l . a p
2.a >.
3.a
Dual 1.a p.
2.a .
3a
HHL

Xu-ofiTjv
X-oo)
X-oaxo.
Xu-o[ie*a
Xij-oaofl*
X-oavto.
Xu-o|ieO'Ov
IX-oao8-ov
Xo-oaa-jv.

IMPERATIVO
Destate

SUBJUNTIVO
Yo me desate 0
me desatare.

Xijot|iat
X-oig
X-oYjxac.
Xu-a()|jied-a
X-oaafl-e
X-OYjoO-e
Xu-ooS-toavo X-ovtat,
Xu-oofl-tv. X-ot)[ie3v
X-oaofl-ov
X6-aToO-ov
Xu-ooS-cv.
X-OY)0'9'OV.

XO-oai
Xu-oafl-t.

Yo me fte desatado, Destesete, 0


0 estoy, 0 he sido
s desatado.
desatado
XXu-|jiai
XXu-oai
XXu-xai,
XeXii-jisO-a
XXu-oO-e
XXu-vtat.
XeX [xeS-ov
XXu-aS'Cv
XlXu-afl-ov

VOZ

X w

Vo me /iflya desatado 0 est


desatado

XeXu (lvo;
XeXu-nvos %
XsXu-jjLvo; ^.
XsXu {Jivot)[iev
XXu-o*e
XeXu(ivot i^xe
XsX-oO'toav 0 XeXujivot (bot
XeX6-o9-tv.
XXu-ofl-ov.
XeXu-jiv) V^TOv
XeX-a*(i>v
XeXu-(iv) fjTov
XXuao
XsX-ofl-w.

OPTATIVO

MEDIA.

INFINITIVO

Yo me desatara, desata- Desatarse, hara o desatase


berse desatado.
XuoajiYjv
X-oaio
X-oatxo.
Xu-oa([ied'K
X-oatofl-e
XoaivTo.

PARTICIPIO
Que se desat, habindose desatado.
Nominativo

X-owo-at

X-oatofl-ov
Xu-oab8-Y|v.

Xw-ojievo,
aafivY},
o{ievov
Genitivo
Xu-0S((1V0U. (M(|lvY](,
canvou.

Yo me hubiera, ra, ese Haberse desata- Desatado, que fu o ha


desatado, o estuviera, etc do, o haber sido, sido, o habiendo sido o
estado desatado.
o estar desatado.
desatado.
XeXu-llevo; elrjv
XeXu-^ivo; eYjc
s XtXu-|jivo; eliQ.
XeX-oVai
XeXu-|ivot (el>|iev) etiuv
XeXu-jivoi (evjxe) ex6
XeXu-fivot (eTjoav) elev.
XeXu-jiv) (eTjXov) exov
XeXu-jtv) (eli^xi(jv)etYjv.

Nominativo
XeXu-|iivo(,
^yov

Jivir),

Genitivo
XeXu-jivou,
(lvn]!;,
(Uvou.

Yo me haba desatado, 0 estaba, 0


haba sido desat
XeX'iivjv
IXXu-oo
XXu-TO
XeX-fieO'a
XXu-ofl-e
XXu-vTo
XsX-ixeS'ov
XXu-oS'Ov
XeX-oS-rjv
HHL

-77VOZ MEDIA.

StGUE EL VERBO X6-w.


INDICATIVO
FUTURO PERF.
Sing.

1.a p.
2. a
3. a .
Plural 1.a p.
2. a .
3. a .
Dual 1.a p.
2. a .
3. a .

HHL

Y estar o habr
de ser desatado.

XeX-oojiai
XeX-oij 0 et
XeX oeTat.
XeXu-ajie^a
XeX-oeo-a-e
XeX-oovxat.
XeXu a|ie^ov
XeX-oeo:&ov
XeX oeafl-ov.

IMPERATIVO

OPTATIVO

SUBJUNTIVO

INFINITIVO

PARTICIPIO

Hubiera, ria o hubiese Haber de estar 0 Que ha de desatarse, o


ser desatado. estar desatado, o habiende estar desatado.
do de ser o estar desatado.
XeXu-oojiTjv

XeX-ooto
XeX-ootTO.
XeXu-oo}ie*a
XeX-ootod-e
XeX-ootvxo.
XeXu-oofied'Ov
XeX-ooto6v
XeXu-oobd'Tjv.

Nominativo
XeX-aeofl-at

XeXu-ojjtevo{, oofiivj,
a(xevov.
Genitivo
XeXuroo{ivou, oo(ivT](,
oo|jivou.

HHL

- 7 8 -

- 7 9 -

3. El aumento temporal consiste en cambiar la vocal


inicial de un verbo que empieza por a, e, o, o los diptongos
i, au, oc, en su larga correspondiente (en el imperfecto, aoristo y pluscuamperfecto de indicativo).

oculta ante el de reduplicacin; v. g.; Y-Yt/dUpu), inscribir, im-

Las regas de este aumento son: 1 uy tst convierten en


-q; o en w; v. g.- viixu, acabar, imperfecto ^-vuiov: HXtn,
querer, j-eeXov: pCw, limitar, -pi^ov. Sin embargo, en quince o diecisis verbos e se convierte en et (v. g.: en l^), tener.
IXxti), arrastrar; pylc/na!, trabajar; u), permitir), y en
algunos otros, a en ea; v. g.. Xoxonat, ser cogido, aoristo
XiDv. 'Opw, ver, hace el imperfecto tpt^v.

f) Algunos verbos toman aumento antes y despus de la


preposicin; v g.: Iv-oxXo), molestar, imperfecto igv-xXouv.

2. ' El diptongo ai se cambia en ig, otv> en YJU, y ot en <!>;


V . g.i ahita, pedir, imperfecto -J-teov: aO^vu, aumentar, Y)55VOV;
oxit), habitar, 4> xeov
3. *

Los diptongos et, eu, ou, las vocales largas tj y w. y

perfecto Iv-ypav'ov. perfecto lY-YY?*?e) ' E x se cambia en


ante el aumento silbico; v. g.: xXY, elegir, imperfecto l^-XeYOv

2 Los compuestos de adverbio, sustantivo, adjetivo, o alguna partcula, que no sea preposicin,fl> toman el aumento
al principio, como si fuesen simples; v. g.: |i'ft5-T]x), dudar,
perfecto Tjfi^ts-pT^xTjxa.
b) Mas los compuestos de Su; y e5 toman el aumento despus de dichas partculas, si el verbo simple comienza por una
vocal susceptible de aumento temporal; en IQS dems casos siguen la regla; v. g.: Sus-xuxw, ser desgraciado, imperfecto
-5u;-xxouv; 5u;-apeox(*, estar incomodado, 5u;-T,par:ouv.

las comunes t e u, no se cambian; v. g.: ep^w, rechazar, imperfecto epYov. Sin embargo, wHw, impeler, y <)vo(iat, comprar,
toman el aumento silbico antes de la to, y en los ticos et se
cambia a veces por -Q, y eu por

KJU;

V . g.: elxttD, asemejar, im-

perf. jxa^ov y elxaljov; eOptoxto, encontrar, imperf. TjDptaxov y


Gptaxov
N O T A . L a reduplicacin tica consiste en repetir, en ciertos verbos, o/ifes del aumento temporal sus dos primeras letras: v . g . i i\xii>,
vomitar, perfecto I;I-T^(HX
4.

El aumento en oa verbos compuestos.

1." 0 5 verbos compuestos de preposicina) toman ordinariamente el aumento entre ella y el verbo simple; v. g.: e;yu), introducir, imperfecto tli'fyc>y.
b) Si la preposicin termina en vocal, se elide sta ante el
aumento silbico, mas no ante el de reduplicacin; v. g.: va
jia), hacer cesar, imperfecto v-?tauov, perfecto ivaninauy..
c) Mas nept y jtp nunca pierden su final; si bien la o de
p suele contraerse con la e del aumento en el diptongo o;
V. g.: Ttpo-xpno), exhortar, imperfecto Tipod-xpenov

a) La v de las preposiciones v y ov, que se habia suprimido o cambiado por razn de la consonante siguiente inicial
del verbo, reaparece ante el aumento silbico, pero permanece
HHL

EJERCICIO
KSpos, ou Ciro.
vtio{, ou. L a ley.
vexps. oO.El muerto, cadver.
AiYTttios, ou. - E l egipcio.
MipiXo).Vo embalsamo.
KBo).Yo quemo.
OSnox, edf.Jams.
wtiw.Hago cesar, calmo (Med.
ceso, desisto, acabo).
ouXi)<!).-Tomo consejo, pienso,
(Med. consulto, delibero).
TO Ai^Xiov, ou. Delio.
otpotew y Med. Marchar al
campo de batalla.
*
i

21.

1^ 'AniyRoXi;, e;.Anfipolis.
j IIox(8aia, a;.Potidea.
i pxMv, ovtos.El jefe, soberano.
i'f), adv.No.
xatoiprep. con a c S e g n .
jioXiTti) y Aed.Gobierno, administro (el Estado).
6 TpXXoe, o u . - G r i l o .
4 i'.8o)po{, ou.Didoro.
yovtw Yo mato.
i) tp'.Xav6pu>n(a, g.-Benignidad, amor
al hombre.
6 noifjxiii, o.Hacedor, poeta.

1. IlatSeufieS-a xoT; xav XX'/ xaxoT;.2. O veixepot xf)


xfi)V7epvx)v oo<pa TtatSeuaS-toaav.3. KOpo; jtaiSeexo v xo;
lepoSv viot;.4. O vexpol Ore xiov Alynxwv xaptxeovxo,
Tii S xfiv. 'Pwfiawv xatovxo.5. OSitoxe o vfl-pwTcot naoovxat itoXinou x a l jxaxfi>v.6, Ilepl xjg xv noXtxv otdrTjpta; ^opXeuoixe&a.7. SwxpixY]; xp; utpaxeaaxo, e; Ai^Xtov x a l et;
'AnpTtoXiv x a l e; IloxfSatav.8. ' E i v o pxovxe;
xax vjiou; noXtxetvxat, Ttvxa XXuxot (por XXovxat).9. SsvocpOjvxoc
vit, TpXXo; xl AtStpo;, IxenatSeofrjv v Sitpxig.10. Of
X^oxal ireqpavea&tov.11. AOtTj xoO eoO ^tXav9pwTta laxl, 8xt v
ioTt not>)xi^;, xoxtov xal naxjp xax x^P'v y'vexat. (S. Atan.) '
HHL

-81

-80XXII

L E C C I N

dones sustantivas de infinitivo concertadas.

Conjugacin de X w en la voz pasiva.-Ora


1.
IND CATIVO

e a i VOZ PASIVA. ()

Conjugacin de X-u>

IMPERATIVO

SUBJUNTIVO

Yo ser desatado.

FUTURO
Sing.

1.* p.
2. Xu-9i!<3igoXu-e^ot
3. Xu-6iQ<jeTi.
Plural
p. Xu-eif]o|ied'a
2.* Xu-eigoeod'8
3.a

Dual

1 .a p.

2.a

Sine. 1.a p.
2.a
3.a

.
.

Plural 1.a p.
2.a
3.a .

Dual

2.a
3.a

.
.

INFINITIVO

PARTICIPIO

Yo hubiera, habra o hubiese de ser desatado.

Haber de ser
desatado

El que ha de ser desatado, 0 habiendo de ser


desatado.

Nominativo
^u-Gi^aeoS-ai.

Xu-dri}oiad-e
Xu-6l^O0tVT0,
Xu-6Y<J0lfl8-0V

Xu-6i^oeod-ov

XU-0>J<JO((J6>TJV.

iXi5-et)v
X-erj
X-eyj.
X-6yitiev
IX-eyjTe
XO-erjoav.
XO GTJTOV
Xu-S'^Trjv.

S desatado.

X-Onjn
Xu-8if]Tt).

X-eTJTE

Xu-Grjoptevo;,
lievov.

ftvtj,.

Genitivo

X'j-6T^aoia^ov

3.a

AORISTO

OPTATIVO

Xu-GrjaofiTjv
Xu-9i^ooio
Xo-6iQooito.
Xu-Gy^oolfiefl-a

Xu-8:^oovxai.
Xu-erjo|Afl-ov

Yo ful desatado.

Xu-GTjoofivou, nvKjt,
|ivou.

Yo fuera, serla o fuese o Ser 0 haber sido El que fu desatado o


hubiera sido desatado.
desatado.
habiendo sido desatado.

Ko seo 0 fuere
desatado.

Xu-6tTJV

Xu-6&
Xu-8t{
Xu-e^.
Xu-BOnev.
Xu-S'g-ce

Nominativo

Xu-9ey;
XU-GEIT].

Xu-6eC>jnev o SEIJIEV
XurGeYjTg 0 GEIT
Xu-GeTjaav o GeTev.

Xu-8^t)oav 0 Xu-6C)(jt.
Xu-9l^VT<V.
Xu-BfjTOV
X-erjTov.
Xu-ei^Ttov.
Xu-8fT0V.

XU-GEYJTOV 0 GETTOV
XU-GEIT^T/JV 0 GEITTJV.

Xu-6f)vai.

Xu-Ge;,

Geioa, Gv.

Genitivo
Xu-GvTo;, GEIOTJ,
GvToc.

pluscuamperfecto, como en la voz media. Nuestro futuro


yo habr sido desatado. Los participios en E ; . . . , V. g.: XUGE;,

El presente, pretrito imperfecto, pretrito perfecto y


perfecto lo expresaban los griegos por XeXuiivo 2oo|Aat. etc.,
se declinan como ^aplm; pero terminan el dativo del plural

en iai.
(I)

HHL

La caracterstica de los dos tiempos propios de la pasiva es 7f.


GRIEQA 0
HHL

- 8 2 2. L a primera de saataativo de intiaitivo concertada consta de sujeto de los dos verbos en nominativo, verbo
determinante concertado con l, verbo determinado sustantivo
en infinitivo y atributo tambin en nominativo: por ejemplo:
vo|iC6is (sup. ab) eOBat^mv evai, t crees que eres feliz La segunda... tiene los mismos trminos, menos el atributo

2 . D E L O S V E R B O S PUROS

fl)VERBOS

EJERCICIO 22.
ateprinvo, v, ov - Privado
>taxa-X(u.Disuelvo, destruyo.
OBTWS, adv. Asi, de tal manera.
i TtXeovsga, as Avaricia, avidez,
nopeo).Pongo en movimiento,
envi. Med. y Pas. marcho, voy.
6 Tptij, (oj.Troyano
6 IIpi{, tSos.Pris

1.

voiito.Opino, creo,
(pctoxo).-Digo, opino, sostengo
6 Kpotooc, cu,-Creso
^1 itvow, aj.Concordia
fl BXjo^, 6(us. Voluntad.
noXoMwf, adv. Por consiguiente.
IvxXiois, Etos Modo, inflexin.

LECCIN

CONTRAIBLES

en eto.

XXIII

Verbos contrables o contractos.Reglas de contraccin


para los verbos en eco.Conjugacin de tpiXtoOraciones de activa de infinitivo concertadas.

"Qmsp x affljia x'^; <l'"X''lS apvj(jLvov xataXexat, oE5tii){

xal TtXti; veu vfxwv xaxaXufl-iQaexai. 2. IlXecve^a i^ (pika. 9 0 -

YaSeu^oeiat. 3 . O axpaxtwxc e; x)v TcoXejiav yjv nopeo&i^oovxat Tivxe;. 4. oXXol xv Tpxov 671' 'AxtXXto; (fioveflTjoav,
aOx; 5' lyove&Yj 6J: IlpcSo; 5 . 'O Kopo; naiSeiil'Tj v x o l ;
x(bv Ilepowv vfiot; 6 "Aveu iovoa; xv noXtxBv irXi; o6x e5
noXixeuO-eYj 7 . ' O TTXOOCO; von!^ei e05a|j.)v evai.8. 'AXgavSpo; i^aoxev elvc At; u;.9. Kpolao; Ivficl^ev evai nvx)v Xptwxaxov fe/ /Tlds feliz).10. 'Enel xooape; eav af xf;;
(uxf); SeXi^oec;, xauaae; xoXoea); xat ai xv^Tjfjixtv x'^^Xiatii.
(Prdromo).
ACTOS D E F E . ESPERANZA

Iltoxe), Kpte, p&rjSet fiou


x'g ittoxijt!
' E n l aol, Kpte, JXntaa, ji;
xaxatoxuv6eYv e?; xv aZva!

V CARIDAD.

Creo, Seor,
falta de fe!

ayudad m i

En Vos, Seor, puse m i


confianza, jams me vea c o n fundido!
'AyaTr oe, Kt5pt6, 1^ SXKJ;
lmoos, Seor, con todo mi
xf;; xapSa; {lov, x a l xv TcXrj- corazn y al prjimo como a
oov iiou (b; Ijiauxv
mi mismo!
HHL

1. Verbos contrables
o contractosa) son los que
terminan en u) precedida inmediatamente de o, e u o: por
ejemplo; xtfi-t, honrar; ^tX-), amar; STJX-), manifestar.
b) N o son contrables ms que en el presente (en todos sus
modos) y en el imperfecto de activa y de la voz media.
c) E n los dems tiempos cambian ordinariamente estos verbos
l a vocal final de su radical en su larga correspondiente: a y e
en Tj. o en u . d ) Su conjugacin, excepto l a contraccin y
este cambio, es igual a la de los verbos puros no contrables
(verbigracia: Xio).
2.
1

Reglas de contraccin

para los verbos en eti).

e (final de la radical) ante vocal larga o diptongo se

suprime
2 ^ ee se contraen en et, y eo. en ou.
NOTA: En los cuadros siguientes se pondr primero la forma contracta completa y, a continuacin, las desinencias no contractas de los
respectivos modelos de verbos contractos, para que mejor se grabe la
primera.
HHL

- 8 4 -

3.
INDICATIVO
PRESE.

Yo amo.

S. 1. p.
2. .
3. .
P.l.p.
2. .
3. .
D.
2. .
3. .

fiiX, o)
(piXe1, etc
(ptXeT, Itt.
tpiXoOnev, ontv
^tXelTe, etc
<piX(iQi (v), ouoi

IMPERE.

Yo amaba.

S. 1. p.
2. .
3. .
P.l.p.
2. .
3. .
D.
2. .
3. .

tpiXeTov, etov
9iXeTT0v, e-rov.

- 8 5 -

Confugsicin

de <pai<.

I
HHL

ACTIVA.

SUBJUNTIVO

OPTATIVO

INFINITIVO

PARTICIPIO

Ama t

Ko ame

Yo amara

Amar.

Que ama 0 amaba,


amando.

(pIXet, ee
fiXehb), exo).
(ptXexe, exe
!piXo6vx(i>v*, evX(l)V.
tptXelxov, exov
qptXexuv, extv.

(ptXli), tu
tptXV);, TQ;
cpiAajiev, inev
cptXJxe, 7]xe
cptX(i)Oi (v), wot.
CptXfjXOV, TJXOV

cptXiJxov,

IYJXOV.

^ o T j v . eoCrjv
91X0(17;, eolrj;
fpOcolt] ^ eotrj.
tpiXoT{iev, otfiev
(ptXolxe, otxe
^iXoTev, otev.

Nominativo
(ptXeTv, etv.

cptXv.
(ftXoOoa,
^tXoOv,

(i)v
ouoat
ov.

Genitivo
(jptXoOvxo;,
(ptXocnj;,
tptXoOvxo;,

^tXoIxov, otxov
<ptXotx73v, eotxTjv

ovxo;
eooYj;
ovxo;.

9IX0UV, eov

cpXei;, ee;
(flXet. ee.
(ptXoO|j.ev, io|jiev
ptXeli;!, tTe
fXouv, tov.
(ptXetov, etov
i^llXeTTJV, XTJV.

AORISTO

PLUSQ.

fl/wo.-VOZ

IMPERATIVO

FUTURO fiXi^ou), aeirt.

PERFEC

yo

neyXTjxa.

^tXi^ootm

ntXi^aetv, H. de Mir. ^cXi^otv, T^aouoa, f)oov.

(pfXtjaov, ral.

fiXi^o).

9iXi^9at|it.

<ptXf|oat, H. UlldS.

(ftXioa;, Yjoaoa, foav.

neiptXTjxe,

TtecpiXi^xta

ne^tXi^xotfit.

JieytXifjxvat.

ite^tXTjxi);. xuTa, x?.

IneiptXi^xetv 0
7ce<ptXi^x7j.
Mejor que ipiXsxtooov

2.

Mejor que aorm, ^aot;, (piXot


HHL

VOZ MEDIA.

SIGUE EL VERBO <piXto


INDICATIVO
Yo me amo o soy
amado.
PRESE.
S. 1. p. ificXoOuai, o(iat
2. 9iXT*. et
3. . q^eXcIxat, exai.
P. 1. p. ycXoiJieS'a, ejieS-a
2. . (piXeIofl-8, itai
3. . tptXoOvxat, iovxac.
D. l . p . <pcXo}ie*ov, ejiefl-ov
2. (ptXeTofl-ov, eo'frov
3. qpiXeo9-ov, eaftov.
IMPERE.
S. 1, p.
2.
3.
P.l.p.
2. .
3. .
D. l . p .
2. .
3.

S / amado

OPTATIVO

SUBJUNTIVO

IMPERATIVO

Vo fuera amado

Yo sea amado
<piX(I)(jiat, (i)[iat

91X0O, ou
(fiXeod'). e i (pcXelofl-ejeo'e
<piXeTofl-)v*,
o^a-tv.
<|)iXtoov,o*ov

'

cptX'^xat, Tjxat,

cptXfjaS-e, rjoj-e
(fiXwvxai, tvxai.
<{)iX()|jieO-ov, et|ieS'OV
ijitX'^oS-ov, yjafl-ov
fiXjoS-ov, rjaS-ov.

i'

Yo me amaba o era
amado.
ptXojiYjv. efiTjv
lepiXoO, ou
ipiXexo, exo.
9(Xo[jied'ae, e|ied-a
<piXeTaS-e, ea^e
^iXoOvxo, ovxo.
l(ptXot5(16fl-OV, |iov
tpiXeTofrov, eoO'ov
liftXebO-i^Vjeofl-Tjv.
ipcXioofiai.

AORIST.

iqpiXTjo|iT)v, Me a i i . (f XYaat.

<5ptXi^oriiat,

PERF.

nEf(XY]iiai.

7:e<piXT)|jivo; d.

PLIISQ.

Tce^iXi^HTijv.

Tte^Xyjao.

VOZ
(ptXi]6^oo|iai.

AORIST.

IcpiXi^fttjv.

PARTICIPIO
Que se ama, amndose
Nonu nativo

(piXonevo?,
(piXl<s%-ai, eafl-at. (f(Xou{ivv),
(fiXoxsvov,

e(L6vo(
eoftvY]
E(i,evav

Genitivo
ftXounvo,
(jptXou|ivYjc,
9tXou|ivou,

eojivou
EOnvTj;
eofjivou.

(ptXT^fl-TJXl.

cpiXifjfra.

<ptXTJ00^V]V.

cptXi^aEo3-at.

(piXT]a[ievo(, ou

9;X7oa{ir)v.

9iXT^aaaS-at.

9'.XTjo(ievos, ou.

ite^iXi7(Avo{ ETjv.

iSEipiXfja^ai

TCEfuXyjiivo;, ou.

nE^tXyjoofiKjv

TteipiXTJoeoS'at.

7te9iXi7a|ivo{, ou.

PASIVA
9iX7)S-iQOEa*at..

(piXjS'ta(ivo{, ou.

(ptXyjS'fjvai

(ptXrjS-e, vxo?.

e^iXi^aojiat.

FUTURO

(ptXojiYjv, eofjiiTv
^tXolo, oio
^iXolxo, oixo.
<fiXo|ji^a, Eo|xe&a
^tXolod'e, oio-E
(ptXoTvxo, otvxo
tptXot'tieS-ov. Eof(isO-ov
^cXoTafl-ov, otoS-ov
<piXota9"T)v. eoo&r)v.

INFINITIVO
Amarse 0 ser
amado

FUTURO

F.-fER.

- 87 -

-86-

1,
:

9iXr)'8-T)Oo(jiY)v

S
(1) Mejor.que iptX?.(2) Mejor que ipiXsaS-o^av
HHL

HHL

- 8 8 -

4. La primera de activa de infinitivo concertada


consta de sujeto de los dos verbos en nominativo, verbo determinante concertado con l, verbo determinado en jnfinitivo de
activa, y acusativo de persona paciente; v. g.: (yw) eXw Xyetv
'AxpeSa (Anacr.), quiero cantar a los Atridas. La segunda...
tiene los mismos trminos, menos el acusativo paciente.
EJERCICIO
1) xtXiS&v, voc.La golondrina
noi4.Hago, produzco.
Z-^xia.Yo busco,
t ouii^pov, ovToj.Lo til
(lios, 1], ov.Medio,
ot Ba6uX()vioi, oav.Los Babilonios.
to.Corro, (fluo), caigo
6 *Ar>)oXaoc, ou Agesilao
jiSXXov (f), adv.Ms (que).
ox.-Ejercito, practico, enseo
ii-ti (fivov). No (slo).
n - a i v i . - A l a b o , ensalzo
it 'Axata, ai - Acaya
xaXto.-Llamar, nombrar
t naXaiv.Antiguamente
<i AtYiXeto, as.Aiguialea.
9XB).Yo quiero, estoy resuelto.
tigpo).Guardo, conservo
qjuXoGO) O xxco.Guardo.
6 eXqps, o D . - E l hermano,
iptSois, s(os.Naturaleza, ndole.
|ii|io|ioti.Imito
XaXto.Hablo, charlo
jtovifjps, o, v.Malo, vicioso.
uoxoxto Soy desgraciado.
eOxuxi.Soy feliz
xSv.Aunque, por masque.

23.

ov4a>. Tabajo, me esfuerzo,


sufro.
ouXXafipvo).-Ayudo, tomo.
(leXto (c. gen.)Yo descuido,
no me cuido de...
eXH, co/y.-Ojal, oh si.
5 Noxtop, opos.Ne'stor
aitopfo) Fluyo, corro, (liquid.),
salgo.
t iiXi, ixos.La miel.
itotoDfiat (noiw) Hago para m,
estimo.
xatpos, ou Compaero, familiar.
txto.Hago dao, ofendo.
Sfl) y Aed.Necesito, estoy falto de..
nio).Yo odio, atwrrezco.
xaxa-<ppov4o).Yo desprecio.
(poCd).-Causo espanto: (Med. y
Pas.) me espanto, temo.
J itXuots, Bws.Liberacin, remisin, trmino.
i^ *A|iaC(v, ovos La Amazona,
xax-oixo).Yo habito.
6 Oepiitov, OVXOS. Termodonte,
(rio del Ponto).
ogo-Xoyo). -Glorifico
t i oepaifii.Serafines
oagatie.-De los ejrcitos

Ma xe^i5)v ap o noi&i.2. T ; o lytXoTj xo; louxoO

yova;;3. Mi] ^rxi x csauxtp, XX x naai oufjKppovxa.

4. 'O Eippxrj; oi n a T j ; xij; itXeto; xwv Ba6uX(i)v(V


HHL

E-

89

5 i 'AyiJoXao; ooqjav Spyq) fiSXXov f Xyq) ^awi.-6. Al xxvai x)v


M) jivov iratvElxe xo; iyad-obz, XX x a l
iifislo^e.8. 'Axata xaXelxo x naXatv AyiXEta 8 T;
jiv SXEt xoOxo TiotElv, 8 T i o i f i ; 1 0 " O ; GXei xv autoO tt'ux^v
tvjpeTv, x lauxoO ipuXaoet ox|ia.11. Xst;, S> SX^E, p ^fO(fiv fitjioOvxat.7

oxeiv n a t ; 1 2 . T XaXelxe, a tpXoi;13. 'Avjp novyjp; 5uoxuxe!,

x i v exux.14. T(j) novoOvxt (al que...) 6 e ; ouXXajipvet


15. ScxpxTj; xoO o()(iaxo; ox "^[lXec, xo; |iEXoOvxa; (a los
que...) ohv. InivEt.16 ES'E exuxoxs, t& ^Xot!17. AtxatovYjv oxeTxe x a l X(p Ipytj) x a l x$ Xytp.18. 'Ano xi); Noxopo; '(X&xxriz. anep |iXt, Xyo; n l ^ ^ E t . 1 9 Tv yafl-v v p a TtoioO IxaTpov.20. 'O nT]5v Stxv (el que ..) o5ev; 5E
xat v|iou 21. O n p o a i n T(5V 'EXXT^VWV ntcroOvxo xal xaxeypovoOvxo.22. MiijSel; <po6E(j8'a) Gvaxov, irXuoiv xaxwv
23. Af ' A j i a ^ v e ; xax4>xouv (habitaban) Ttepl xv eepfiwSovxa
7toxa|iv.24 MtueloS-e Qev, w 5X<poi;25. T ?Yx.eT;, nxep;

Doxologa. "OxE So^oXoyoOot x oepa^lix xv ev, Xeyovxa


xpxov "Ayco;, y t o ; , yto; Kpto; (Japa9, Ilaxpa xal Tfv
x a l "Aytov IlveOHa So^oXoyoOoi. (S. Atan.)

6 ; - V E R B O S E N aw.
LECCIN

XXIV

Reglas de contraccin para los verbos en ao).Conjugacin de xcxu).Oraciones de pasiva de infinitivo


concertadas.
1.

Reglas de contraccin

para los verbos en aw.

1. * a (final de la radical) seguida de o, w u ou se contrae


en ; seguida de e o tj, en a .
2. a Si en la terminacin regular hay i, se suscribe en la
contraccin.
HHL

- 9 0 -

-91

2.

INDICATIVO
PfiESE.
S. 1. p.

Yo honro...

Conjugacin

de

xt\Lw,

IMPERATIVO

SUBJUNTIVO

Honra t

Yo honre.

xifiw, t)
xt(ias, :g{
x({ia, as
xi(i, et.
xt|ifi, jj.
xipixu), aX(j>.
P.l.p. xtnajisv, o}tv
xifififiev, Q)|xev
xt|iaxe, ijxe
2. xtjitxe, exe
xtfixe, cxe
xi,|iot (v), tot.
3 . . xt|ji()ot (v), ouot
XtUCVXtv'',
D.
avxtv. xi(i&xov, rjxov
2, > xtfidcxov, exov
xtfixov, exov xinSxov, Y)xov
3 . . xijlxov, exov.
xtftxwv, axwv.
2. .
3.

ACTIVA.
OPTATIVO
INFINITIVO

yo honro.-VOZ

Honrarla,

xt|jt(prv,

honrara...

Honrar

aoJifj.

xi(A$xe,

oixe

xi|f^[iev, oi{jiev

xtjidtv, e t v . '

xififV,
xi|Ji(i)oa,
xi|i)v,

tv
ouoa
ov

Genitivo

x;n(jiev, oiEv

xi|itjixov,

oixov
xt{i4>'Wjy, aoxKjv

xcuvxos,

ovxo?

xt|iC)(3Yj;,

aooyjs

xtjiwvxo;,

ovto;.

IMPERF. Ko honraba.
S. 1. p. xjicov, aov
2. . xlna?, ae
3 . . t|xa, ae.
P.l.p. tt{j,)|iev, ofiev
2 . . xi{iax, exe
3 . . xficov. aov
D.
2. lxt|ixoy, exov.
3 . . xi|AxTjv, axYjv,
Xt|lig00[|ll

xijn^aetv.H.de hoorar.

xijjn^ow.

xtjAi^oatjit.

xc{ifaat,

xetinT^x)

xexini^xotjii.

xextfiyjxvai.

FUTURO xt{tT^a(t
AORISTO x{n7<ja, h
PERFEC

hODr...

xexnTjowf.

xfijoov,

Hoira...

xe'xnYjxe.

H. hoDrado.

xtfiTQattv, a o v x o ? .

xifii^aa, o a v x o ; .

xextjjiYjxws, x x o ?

0
PLUSQ. IxexinTJxstv
xTi{nQxii3.
(I)
HHL

Mejor que titM-cmoav.

(2)
(3)

'

El que honra, u honraba,


honrando.

Nominativo

aonjv

xi|i(|)>]s, aoTjc
xtjicpKj^,

PARTICIPIO

Mejor que xtji^ixi, Tifiqis, Ttjiqj.


Algunos gramticos lo escriben con i suscrita; tin<fv.
HHL

- 9 3 -

- 9 2 -

SIGUE EL VERBO ttjito.


NOIGATIVO
PRESE.

S. 1. p.
P.

2.
3.
1.
2.
3.

.
.

p.

IMPERATIVO

Yo soy honrado...

S honrado.

xtji{{Jiai, c|iai
Tt|ia, ei
TijAcexat, exat.
xiiKiisO-a, ajiefl-a

xtiif. o u
xt[ia&u, a-

xtnaa8-e, saO'S
xt[Ji)vxat, ovxat.
xt|ia^)v^,
xt[ji(I)|iefl-ov, aiiefl-ov
ao{)-)v.
. xt[iao&ov, eoJ-ov tiliaoS-ov, eod-ov
. xtuoS-ov, eafl-ov. Tt(i!o9-aiv, ao^tov

D. l.p.
2.
3.

2.
3.

.
.

2.
3.
1.
2.
3.

P.Lp.
D.

p.

Ko sea honrado.
xtjji&jiat, ti){Aat
xcjjia, xifiig
xtjiaxat, jxat.
xt{i{I)[i9'a, at^eS-a
Tt{iaO-e, r/a9-e
x t i i v x a t , wvxat.
xt|i()|jied'Ov, a)(iefl-ov
xtiofl-ov, rjafl-ov.
xtiiaO-ov, ija'&ov.

xt(i({>|nijv, aoffwjv
t((i,4^o, oio
xtfipxo, otxo.
xi(i4)(ied'a, aotxed'a

INFINITIVO Sfr

honrado.

PARTICIPIO
/ que es honrado,
siendo honrado.
Nominativo

a(5|i6voc
aoiivTj
xi{i()jievov, ap.evov.

xi|i()}ievo5,
xifwanivTj,

xi{iti)od-.

otoS-e
xijivvxo, oivxo.

Genitivo

xijiq)fie8'0v, aojis&ov

xt|jiti)|jivou.

xt{it)o8-T)v, aoofl-Tjv.

xt(ji(|ivou.

xtji(}>a8'0v, otofl-ov

xtnu){ivr]c,

acnvou

ao|ivif]s

aopivou.

Ixtutnvjv, ajjLTjv
xtfifij, o u
Ixtfixo, exo.
xiiiwfiefl-a, afieO-a
xtuo&e, eo&e
xLfiwvxo, ovxo.
xt{iI)(ie8-ov,ajie9'OV
lxi|xaa9ov, eafl-ov
lxi|jiafl'Tjv,.ao*T]v.

FUTURO

xiiii^ao|xat.

AORISTO

xt{iy(j{iyjv.

x/iraa

PERFEC

xexfjiKjuat.

xexi'iirjao

PLUSQ.

xextpnfiYjv

XlUTJOoEllTiJV.

xi|xi]a|jievc(, o u .

xjii^owfjia.

TtJlJOajiTJV.

xtftTjoftevoc,

xX[[X7;[jivos ).

xexi(iTjfiivoc

xex(n.:9ao|j,t.

F.-PE.

FUTURO

xt|i7]OT^oo|Jiac

AORISTO

IxCflT^d'TJV

(I)

eTjv.

xtxmijaoiijv.

VOZ

HHL

OPTATIVO
Yo fuera, sera o fuese
honrado.

MEDIA.

era honrado.

IMPERE.

S. 1. p.

SUBJUNTIVO

VOZ

Xtpild'TJXt.

xtfiYj^a

ou.

xexinfjoO'iw.

xexi|xvj|ivos, ou.

texifiigaeo8-ai.

Texifiijojievoc, ou.

PASIVA
XtpiYJ^OOHTjV.

xtjiTjfl-Yjonevos, ou.

xtnijfl-eyjv.

xtfiTjS-es,

vxo;.

Mejor que ttiidoS-ooav


HHL

- 9 4 3

La

primera

de

pasiva

- 9 5 de infinitivo

concertada

consta de sujeto de los dos verbos ^n nominativo, verbo determinante concertado con l, verbo determinado
en infinitivo de
pasiva y persona agente de ste en genitivo
o dativo; v. g.: of
npoat oO 6IXouat bnb tv 'P)[xa[)v vixofl-at, los Persas no
quieren ser vencidos por los Romanos.
La segunda... tiene los
mismos trminos, menos el genitivo o dativo agente.

-rb xe x a i excuiSxo.10. T d y a y xt|v


JL

OXet? Tt TOtvxv Yorco^at;

nvxa? y * ^ ' ^ ' ' ' " ^ ^ ' ''^P^

.pexfj. 1 4 . IIoXXol vl-pwTco'


xeXeuxov. 1 6 .
17.

Wux')

vayxalov) axl (que)

Ttvxai; vfrpwnou

^t^oec St i x a v x .

a>na ixXXxi? Ttvcp v t x x a c 1 8 .

que...)

i v x^

'OXocpupfied-a xv

xfjs iXxca xft^ x e X e u x v x a . 1 9 .

^ a t ; xou; tptXous EEpyxet.21.


?u).Yo vivo.
t Ttavi;.Siempre, por completo, totalmente.
Xo<>iJpo|iac.-Me compadezco, lamento, lloro
X).Quiero, deseo
eepyexo).Hago bien (benefacio).

1.

val, adv.Si.
lipeXa), (con ac.)~Soy til, aprovecho.
1^ vyxT), rj.Necesidad, necesario.
vayxaro{, a , ov.Necesario, violento, forzoso
rojpa, a{.Alforja.
lnTipooSev, fldv.Delante.
7tio8ev, adv.Detrs
Y(jia).Estoy lleno
ipcto.Veo
XXxpioj, a, ov.Ajeno, de otro
nvu, adv.-Completamente, muy
eso^ai.Miro, veo

n v x e ; vS-pwrtoc t6v 0 e v T c j i w a t v . 2 . Ol noikaiol

Ilp-

i-cfitov T^Xtov x a l aeXivyv, x a l itOp, x a l yTjv, x a l v|iou{, x a l

OScop.3. Tv 6ev \ikv jrpwTov T(ia, ntaa

xoO; yoveT; o o u .

4 . Mi^ a vtxx) x p S o ? . 5 . OtXtv Xyoij ol y a ^ o l vix&vxat.


6.

T a yoS- uvxa (co/z) (laxpqj n(5v(i) xx)|ie3-a.7,

o y p o v x E ; [xXtaxa xijiwvxo.8. E W e navxe? YveTc

IlXat

Oti xSv

xxvwv yancpvxo!9. IlXxv 5tc6 uvxwv xwv (AaS-yjxfflv JYanaHHL

y-

'E7t[-8-|jieT 6rt xtvo? uXetos ti-

lioo^ai; xYjVTiXiv (LcpXEi.22. 'YaTr xe; N a . 2 3 . 'YaTnaec;


Kptov xv ev a o u . 2 4 . 'AyaTc ae, Kpte, I?

SXt]? xfs

^ o u . 2 5 . 'AYaixaxe Sea rtavx?, 5)

ccxpoN

91X01, x a l xjv

<ipex^v.26. oXXxts yw\i-qi/ ^aTiaxfbaiv t S a t . 2 7 .


Xlforjas.

tl^uxj

x a l xjv
Las

doS

'Av6pwnwv Sxaaxo? So itiQpa? ppet, xjv pv 2{jwtpoa6ev,

T)v 5e SmaOEv, y^^ie 5 x a x v xxepa- XX' ^ ji^v l|Anpoo6ev


XXoxpwv,

5e 6nta9ev xfflv axoO xoO (ypovxo?. K a l 5i xoOxo ol

.<5v6p)7toi xa |iv % auxwv x a x o&x


xpip& Evxat.

p&ot x 5 XXxpca irvu

(Esopo).

c)VERBOS

L E C C I N

E N ou

X X V

K e g l a s de contraccin p a r a los verbos en

oo).Conjuga-

c i n d e StjXc.Oraciones s u s t a n t i v a s d e
cai

'O

-9-s 6rc uxwv xtnaxat.20. 'E^xcS-ujec; 6it xv cpXwv c<(ai&-

E J E R C I C I O 24.
i SvE^iof, OU. El viento,
vixo.Venzo, sobrepujo.
T xpSos, ouj.Lucro, ganancia,
xxcoiiai. Adquiero (poseo).
icccXat, Ofi?)'. - Antiguamente
yanB).Amo. estoy contento
de..
* paJ-vjTi;, ou. El discpulo,
t. conj.-Y (x-xa.1, no slo, sino tambin).
Sanixt).Yo engao.
ii dea, as.Forma, apariencia, aspecto, idea.
p(i),(con gen.)Amo vehementemente, deseo
iikMa, aj.Edad, juventud
xsXeuxto.Acabo, muero
oiYow.Yo callo.
} xji^, s.Fuerza, punta, vigor,
flor (de la edad),
yi^pios, ov. - Perene, que no envejece

'^'i

'^'^ i^Xixta? x t i ^ xeXeuxw-

S-vaxoe x a l ayi^pw?

IV.15. 'AvyxT) (o

^al

XiQ*eiav xaxv a x i v .

O oxpaTt5xat oh 6Xouolv 6 r xtv TioXepesv vtxoS'ac.12.

no
1.

infinitivo

concertadas.
Reglas

de

contraccin

para

los

verbos

en

ou:

1. '' o (final de la radical) seguida de tj u u , se contrae en


*); seguida de e. o, u ou, en ou
2. ^ Dicha o seguida de Et, 01 o ig, se contrae en ot; pero la
ierminacin ecv del infinitivo se contrae en oOv
HHL

- 9 6 2.
1

PRESE.

NDICATIVO
Yo manifiesto..

Conjugacin

de

5yX6(a,

IMPERATIVO

SUBJUNTIVO

Manifiesta t..

Que yo manifieste.

-97y manifiesto.VOZ

OPTATIVO
Manifestara,

aria..

StqXou. oe

5yX(), c
StjXoTs, 6I)
StjXoT, ij,

StjXoyjv, ootjv
StjXoyj;, ocirz
SkjXoj^, ookj.

STjXoOie, CTE

5>jXoOx, exe

3...

57jXoOaHv), ouot.

5TfjXoiJVX)vS OVXJV,

STjXixev, (i)[iev
SYjXxe, Tjxe
5ijXaai(v), wat.

6T)XoI|xev, otjiev
StjXoTxe, otxe
SyjXoIev, otev,

2.
3.

.
.

5if]XoOTov, exov,
5rjXoOTOv, etov.

SyjXoOxov, exov

SrjXxov, yjxov

5t]XoTxov, otxov

IMPER.

Yo manifestaba..

S.
R

1. p . SyjX), (
2. 5if]Xol{, ei
3. > StjXo, ei.
, . , SvjXoOjiev, ojiev

D.

S.

1.
2.
3.
P. 1.
2.
3.
D.
2.
3.

p.

p.
.
.

eSigXou, oe.
SYjXoOjjiev, o|iev
o7)XoOT6, exe
Si^Xouv, OOV.

l5>]XoxTfv, oxTjv.

FUTURO

BjjXox), oxw

SujXoxtv, oixwv.

PLSQ.

(1)
HHL

SyjXoXTJV,

INFINITIVO
Manifestar

PARTICIPIO
El que manifiesta, o manifestaba, manifestando.

Nominativo
5YjXoOv,.eiv

5TjXffiv,
STjXoOoa,
57Xo0v,

wv
ouaa
ov.

Genitivo
StjXoOvxo, 0VX05
8yX0O>J{,
StjXoOvxo,

OOXYjV.

OOOYjS

ovxo.

STTJXoUV, OOV

St^Xou?, oe?.

SyjXoOtov, exov

SyjXwooifit

S>jX(06lV

57jX()O)V, OOVXOJ.

StjXc&o).

SjXoaifjit

SvjXoai.

TjXwoas, aavxog.

5e5r)Xt)xw.

EST]X(X0t[Jlt

8e57}X)xvai.

5e5YX(j)xt>{. xxo?.

SjXtoto.

AOfiIST. S>X(oa,rgBIIIint

PERF.

SrjXxov, .YJXOV.

ACTIVA.

5e5i^X)xa.

5e5TgXoxe

5eSTX(!)xeiv.

Mejor que dijXotcttoav.

(2)

Mejor que drjXotiii, 8TXots, rjXot


GRIEQA 7
HHL

-98

- 9 9 -

SIGUE EL VERBO StjXw.

INDICftTIVO
PRESEN.

Yo soy manifestado.

IMPERATIVO
Se

manifestado.

S . 1. p . SrjXoiiai, ofiai
SrXod, o
2 . . SyjXoI, ec.
OYjXoaO'W, o3 . SujXoOxat, e t a i .
SYjXo[ie9-a,
one-S-a
P.l.p.
8TXoOoO-e, eoS-s
2 . SyjXoOo&e, eaS'e
3 . 8if)XoOvTat, o v i a i . SYjXoad-cov^,
D. l . p . 5rXo{j\id-QV, o(5neov
2 . OTjXoOa&ov, eo3-ov rjXsDoS'Ov, soS'ov
STjXooS-ajv, o3 . StjXoOo&ov, eo&ov.
od-wv.

IMPERE.
S . 1. p .
2.
3.
P.l.p.
2.
3.
D. l . p .
2.
3.

SUBJUNTIVO
Ko sea

manifestado

8Y]X)nat, wnai
i
SrjXot, T|
8vjXaTai, Tjxai.
8T]XjieT>a, ot|ie'8'a
8yjXaa9-e, njoB-e
STjXwvxat, u v x a i ,
STjX(>{ie6ov, ow|xt0ov
5eX()a{)'0v, viofl-ov
S'yiXoO'OV, Tja&ov.

TjXoTxo, otxo.
TjXoiiefl'a, QoEjiefl-a
SjXoZa^e, Qiab-e
SjXoIvxo, oivxo.
SjXoheS^v, oo|ie9'Ov
SyjXooS-ov, oiO'S-ov
'yXoofl'i(]v, oot<T9Tf)v.

SyjXoOoO-at, e o-ac.

Nominativo
5}Xo6[ievo{,
ofivo
SifjXoujivTi,
oo|ivT(]
StX0|1EV0V, OJIVOV.

87]X(OOJ1T]V.

8TX()OEo8'at.

8rX(i)o|i.evo;, ou.

8T]Xa>oaE|i,i}v.

STjXaaodttci

StjXioaiicvot, o u .

5eST)X)jilvo{ elifjv.

8eST]Xaod^xt.

5c8t]X(>(ivo<, ou.

SeSTjXuwojiTjv.

Se8>]X)<reij^c

SeSTjXcDOiwvoc, o u .

8T]Xti)9^<jo[|n(jv.

STjXt^TOEafl-ac

8ir]X(od^a|UVO{, ou.

StjXu^eCtjv.

SyjXoaS-Jvai.

STfiXcafl-tts, vTO.

5t)Xo{11(JV, OOtjlTJV

StjXoIo, 6oio

Genitivo
8i(]Xou|ivou,
oop,voi)
SyjXoufivTj,
oofivTji;
SEXouflVOU,
00{lVOU.

StjXoOto, eto.

SyjXoOvto, ovto.

5ifXo|jiefl"Ov,o(i8-civ

IStjXoOoS-ov, eod-ov
8Y3XoOofl"')v,oi<j&Yv.

STX(!>o(t>|iai.

PERFEC

SeSiXJoo.

8eSY]X(0(iv9(

8e8i^X(i)iiat.
Se8TjX()ijnf)v.
Se8v]X()ao{jiai.

VOZ
FUTURO

by}Xwd-f<3oxai.

AORISTO

8rjX(I)9'Y)v,

HHL

Ser manifestado.

SYjXoiAeS-a, oiie-fl-a
TjXoOaS-e, e a * e

8T^X)oat.

(1)

PARTICIPIO
Manifestndose,
siendo
manifestado.

/o era manifestado.

AORISTO ST]X)i3|iY)V.

F.-PER.

INFINITIVO

OPTATIVO
Yo fuera, seria o fuese
manifestado.

l5Y]Xoi(nr]v, ofiTjv
5Y)XoO, ou

FUTURO

PLSQ.

VOZ M E D I A .

Mejor que eY)Xoo6-a)oav.

1
8r]X(9-7jxt.

8tX>8-6.

PASIVA

\
HHL

3.

La

concertada

primera

de

100-

sustantivo

de

consta de verbo determinante,

sustantivo en acusativo,
tambin en acusativo;

verbo sustantivo

es un tesoro para

en infinitivo

los hombres.La

que el trabajo
tiene los mismos

i Wixa, a{.- Injusticia, iniquidad.


Ci3n'.-yo castigo, dao.
|iaup(o.Oscurezco, desgasto,
destruyo
4) Xi^^Yj, 11)5.El olvido.
&ya>.Llevo, conduzco, muevo.
S>Xia).mulo, imito, admiro.
o(i>?po)v, ov.Moderado, prudente
6 XpaittTO{, ou.Crisipo
6 *Ejtxoupoj, ou. Epicuro

i itpe8ti)5, ou.El traidor.


4 Tpreoc, 00.Manera, ndole.
Xs8-spo (a), ov.Libre, independiente, inmune.
6 9doo(}ios, ou.El filsofo.
Tfiios (a), ov.Honorable, precioso.
pppapoj, ov.Brbaro, que no
es griego.
finT(OTO{, ov.-Indeclinable.
6 nsTaoxviJ.aTtons, ou.Trasformacin.

poT xal zii Xi^&rjv y e t . 3 . Zi^Xou, Tca, xou? afl-Xou; xal o ippo'vas vSpa?.4..XponiTOS ^i^Xou ' E n x o u p o v . 5 . ElS-e n v xec o veavat xjv ,oo<ftav xal xjv apexjv ^TiXoIev!6. IlavxaxoC o
TcpoSxai 6avx(j) ^TjfiioOvxai.7. ' O xpno; xoO vO-pTOU 5tjXoOxac oOx X xv XYtv, XX' Ix xwv Ipytv.8. AYt xv vfl-ptu'Ttov evYjxv etvat.9. Noiit^st xoOtov IXe^spov etvat;JO. I l v xes ol cpXao^oi XYOuai ooipav x x % a xijjwwxaxov elvai.11. v xec "EXXtjvIs xs xal ^p6apot vofic'Couatv etvac xv 0ev.12. T f [ i a nxwxov, Sia^pou? xpw^JZ

5r]XoOv Iv

^exaayrmxTiano'ii. (Lase.)
A MARA
X a T p ' S.<rpo\i ^ctkiaariz,
' I p eoO ti'^xep,
'AetKapGive xe,
lxva kXou JcXr).
HHL

Advertencias sobre los verbos p u r o s en general y


sobre los c o n t r a b l e s en particular.Oraciones
de activa de infinitivo no concertadas.
1.

0 yaO-ol xv Sixtav ^vjuioOotv.2. X p v o j t i v x a j i a u -

oxl Xyou [ipoq

XXVI

atributo.

EJERCICIO 2 5 . "

1.

LECCIN

atributo

muestra

segunda...

no

sujeto del verbo-

v. g.: noS-o; SvjXo xv xfiaxov Ovjoaupv

c l v a i xoTc vS-pjtot? (Esopo), esta fbula

trminos, menos el

infinitivo

101

INMACULADA

Ave maris stella,


Dei Mater alma,
Atque semper Virgo,
Flix coeli porta.

ISoig.

Sobre

los

verbos

puros

en

Hay

generala)

muchos verbos puros, contrables y no contrables, que la prctica dar a conocer (espectalmente los que tienen vocal breve
o diptongo ante la terminacin) los cuales toman una a antes
de la terminacin del perfecto y pluscuamperfecto
medios y las
del futuro y aoristo pasivos de todos sus modos.
b)
La conjugacin
del perfecto y pluscuamperfecto medios
de dichos verbos es igual a la de los verbos en So, xw y 6(0
(v. Lee. 27, n. 4); v. g.: xeXw, acabar, perfecto medio, xexXe<3lLai, futuro pasivo, xeXtad^ao\ioii.
2.

Sobre

monoslaba,

los

en

v. g.:

eco.a) Los verbos en ew, de radical

uX-w, navegar,

no admiten

comunmente

otra contraccin que la en et, resultante de ee o eet.


b)
Algunos de los verbos en ew hacen el futuro en eoto y
el perfecto en e x a ; v. g.: teX), dtpxu), bastar; otros los hacen
indistintamente en eow o joia, s x a o ryuc; v . g.: xaXw, llamar,
alyioi,

alabar.

Los siguientes: u X i , ^kt,nadar; nvw, soplar, pi<a, fluir,


6cD, correr, y x^w, derramar,
toman eu delante de las terminaciones del futuro (generalmente de forma media), aoristo y perfecto; V. g.: riXeoofiat. eeoojtat.
c)

3 Sobre
los en a w , a ) Los verbos en ato, precedida
de p , e, t o X, llevan ordinariamente a, en vez de kj, en el futuro, aoristo y perfecto; v . g.: Spw, hacer, futuro, Spuo); l w ,
permitir;
b)
servirse;

yeX),

reirse...

En los verbos (i), vivir; ii^ito,


xvw, rascarse;

estar hambriento,

a^ua, frotar;

estar sediento;
tp, rascar,

xponat,
y Tceivco,

ae se contraen en kj y aet en iq; v. g.: infiniti-

vo ^-gv, en vez de ^v.


HHL

-102-

los en om.Los verbos pw, labrar la


y ovofiat, vituperar, conservan en el futuro
radical; v. g.: pow
4.

Sobre

b\6t) Jurar,
'a

5.

L a p r i m e r a de activA

de infinitivo

no

tierra,
\a o

de

concer-

consta de verbo determinante, sujeto agente del infinitivo


en acusativo, verbo determinado en infinitivo de la voz activa
y persona paciente en ocusfl/vo; v. g.: xwXiio) oe xaOta noieiv,
te prohibo hacer estas cosas.L
segunda...
tiene los mismos
trminos, menos el acusativo paciente.
tada

EJERCICIO 26.>

Armada naval, i ifpi^v, ev{.La inteligencia.


flota. i opg, oapxs.La carne, el cuer7ti-nXia>, fut. ooiou y ooSfieu.-po.
Doy un asalto con las naves, i6 nbo, os.Pasin, desgracia.
navego.
goEpapoc, ov.Brbaro.
jtpi{, prep. con acus.A, contra, 8oX<o.Engao (con astucia),
hacia, conforme a..
npv, conj. con fn/.Antes de o
Tt\r, La puerta.
que
T TXos, ouj.-Elfin:Adv. Al fin. o*a).Como, consumo,
ii <pi)T{, oS.La encina, bellota.
niv.Yobebo.
TEXoofiai, fut. de y'^iw.Me
K&t, adv.Cmo?
reir. T ^05, oue. La costumbre, ca6 xaxoDpYos, ou.Malhechor.
rcter
aioxpfi, fldv.Torpemente lx-rtT.Sea-sea, ya-ya.
o6jtox, adv.Nunca
nXwTa, adv. Principalmente
i 8lxY), Tjg. El derecho, justicia,
sobre todo,
pena.
yaupw.Hago orgulloso, (Med.}
>l vyxi], ijj.-La necesidad: lvaYxl}
soy orgulloso,
ioTi,Es necesario.
me jacto de..
TXUTcta,Acalro, muero
b xp5, oB.El fruto.
xXaoojiat, /uf de xXa.Llo- T (puTv, oO.Planta, vegetal,
rar.
xap^tw.-Produzco fruto: Med.
t4 7iXl55-o{, oo.Multitud, cuantipercibo (recojo>
dad.
el fruto, gozo
vftpbTtivoc, , ov.Humano, del TuipXi.Cegar: Med. estoy ciehombre.
go, me quedo ciego.
piaupo).Oscurezco, debilito.
Es necesario.
^ Co)^.
La vida, sustento.
i,
SninioupYs, oO.Artfice, crea4 xpuo, oD.El oro.
dor
ooXdi) Hago esclavo, sojuzgo. i pxirTe^ot ou Arcngel
T vaoTixv, o3.

HHL

103-

vauolv niitXeuoeTxai.2. O noXof xaxoOpyoi o6 yeXoovtat, XX xXaaovtat.4. Attjit) f s ; xpjvat ?ol TravtaxoO"
iietvg T(; ^)ryol TtavtaxoO.-5. T ' j v aoxpfiC xaxv loxiv.
6. O&Smoxe veu S i x f j ; jiow.7. 'Avyx) oxc n v r a ; vfl-pt)1.

T vauxtxv naat t a l ?

\iiOt 6eoovTai Ttpg t j

iiou{ teXeuxav,

5 tJ'^X^ ^'^ ^t T t a v x ; . 8 . IlXxuv yp^et xv

6 e v el oe pX:ietv.9.

10. nXTjS-o?

7tXa{.3. T tXo?

Ttv pexjv x a l xjv

x a x w v XTjv v9p(j)T:vT]v ^wjv

oxtv 6 SoXwv {el que...)

oo^tav ^TjXffl|iev.

ftaupoT.11. Xpuoc

xwv 6vYjxav cppvaj.12. DoXXxtc

5ouXo{i,e9'a x^ o a p x l x a l x o l ;

cfl-eoiv.13. O oxpaxiaxat 6tc

Tv Pap6p)v SoXoOvxo. 14. T fl-o{, exe xaXv elxe

06 xaXv loxi i% aoya


^TjjiioOofl-at.17.

(lXtota I x xv Ipywv STjXoOxat. 15.

yaopoOJ&at. 16.

xaxv,

Of n o v T j p o l ^tot eot {de)

To&c p,ev xwv (puxv x a p n o O ; XXot xapnoOvxat, xv 81 xapnv, 6v


ifxyf^ ^ipti,

19. nplv

aOx^ xapixoOxt.18. TuipXoOxat ixaxiQp jiou.

|tlv jteivgv,

TtoXXol

lafl-ouoc,

nplv 81 Suji^v, nvouoiv.

20. IlfiS Xyeis x)v nai8eav noXX y a M oO

(pipav;Honre-

Elj yp i o x t
8sc (lvoc, x a l (pux&v x a l o(i>|ix>v noiyx-}i. l ( oxiv

mos

a Dios!

Toij{ vS'pwnou? XPf '^v 6ev xijiv,

8if]|uoupY( o6pavoO x a ^ y ) ? , yyXwv xe x a l pxayyXwv 7iof]xi^t


(San

dril.

Hier.)

3. - De los verbos (no puros) MUDOS


LECCIN

XXVII

Verbos mudos (de caracterstica labial, gutural y dental).Oraciones de pasiva de infinitivo no concertadas.
1.

cedida inmediatamente
das

son los que terminan en u prede alguna de las nueve consonantes mu-

FerJbos mudosa)

(p, Jt, (jp, labiales;

y , x, x, guturales;

8, x, 6,

dentales).

Su conjugacin es igual que la de los verbos puros, excepto algunas modificaciones eufnicas que sufre su consonante
caracterstica en su encuentro con la consonante inicial de las
terminaciones del futuro, aoristo, pretrito perfecto y pluscuamperfecto. Helas aqu:
b)

HHL

Los

2.

verbos

de

104

coiracteristica

o sea,

labial

los

terminados en ^w, jhd, pw o ircto (en estos ltimos la caracterstica verdadera es la n) hacen el futuro activo en tjx, el aoristo en t|ja, y el pretrito
perfecto de la misma voz en (pa, y cambian su consonante caracterstica en (p ante la 6 de los tiempos
pasivos y ante 00, en \i ante las terminaciones que empiezan
por (, en el pretrito
y pluscuamperfecto
medios, y en ti ante
las que comienzan por t.
Ejemplo.Tpjp-),

TIEMPOS

ACTIVA

Futuro

Tp-t|>).

Aoristo.

. . iTpt-^a.

Perfecto

. . xtpt-ipa.

Pluscuam..

MODOS

Infinitivo,

TxpuJ^o
(lexp^fl-to
.j

Participio.

lTpi-(];nTv.

Ixp-iffl'KJV.

Aoristo.

HHL

lTTp(i|JlY]V
. TTptlj'O
TXplTCTO.

DUAL

TSTp{(ijie^a
Ttpi9'8'e
xexpt|i{jivoi tlal.

xexp{ine^ov
xxpi^d'ov
xxpup'S'ov.

xxpi^S'S
X6xpt(pti")oav.

xxpt(p8-ov
xexp^S-wv.

XeXxsiv.

PRETRITO P E R F E C l ' O

\t
.< UU^M
1 XXexxac.

Indicativo

PLURAL

SINGULAR

MODOS

Imperativo.)

u^o

( XeXx^).

de la V O Z M E D I A

DUAL

XeXy(j.{)-a
XXX&
XXy|xvot e b t .

XeXyfiEfl-ov
XXsx^ov
XXexS-ov.

XXex^'S
XEXxS-toav.

XXEX^ov
XEXxfl-wv.

T8Tpl9*ai,

Infinitivo,

.j

XEXxfl-at.

texpiiijivos, Y, ov

Participio

.|

XeXeyfivos, r, ov.

P L U S C U A M P E R F E C T O de la V O Z M E D I A

de la V O Z M E D I A

xxpE|x[jieO-ov
lxexp[i(As5-a
Ixxpicp^ov
xxpi9&e
xexpi|ji|xvoi fjoav. lxxp<()5-y]v.

Xsx^oo(uz(.

. XXex^ (inus.)

Pluscuam..

PLURAL

PASIVA

Xe5(AT]v.

. . IXega.

Perfecto.

de la V O Z M E D I A

Xgojiai.

Xg).

. .

decir.

media

activa

TIEMPOS
Futuro.

PLUSCUAMPERFECTO

Inditativo

PASIVA
xpt-cp9T^oo{Jiat,

SINGULAR
tiipijijiac
Txptt{at
Txpiuxai.

Indicativo.

Imperativo.

Ejemplo.Ay-w.

xetp-^ecv.

m i e n z a n p o r X.

xpC-i|;onai,

PRETRITO P E R F E C T O

3.
L o s verbos
de caracterstica
gutural,
esto es,
los terminados e n y w , x w ,
y la mayor parte de los en oow
<xxto en los ticos) hacen el futuro activo en gw, el aoristo en
? a , y el pretrito
perfecto de la misma voz, en x , y cambian su
c o n s o n a n t e caracterstica en x ante la 6 de los tiempos pasivos
y ante o * , en y ante las terminaciones que empiezan por y. en
el perfecto y pluscuamperfecto
medios, y en x ante las que co-

triturar.

MEDIA

105

Indicativo

XeXy(jiy)v
. XXego
iXXexxo.

IXXy(XES-a
XXfixS'
XXYp.voi "^oav.

IXeXyp.Ed'a
XXEx8-ov
IXsXx^^v.
HHL

- 1 0 6 -

4.
L o s verbos
de caracteristica
dental,
es decir, los
acabados en Sw, tw. S-u y la mayor parte de los en Cw, hacer
el futuro activo en oe, el aoristo en o a , y el pretrito perfecta
de la misma voz en x a (desapareciendo en dichos tiempos la
caracteristica), y cambian su consonante caracteristica en a ante
la 6 de los tiempos pasivos y ante las terminaciones que empiezan por {t o T en el perfecto y pluscuamperfecto medios

Ejemplo. vT-w,
ir
Futuro.

. .

Aoristo.

MEDIA

ACTIVA

TIEMPOS

vCTti),

. . ?vuaa.

Perfecto.

concluir

PASIVA

voo[Jiat.

vuoS-T^ooiiat.

YjvuaiiYjv.

fvo&y)v,

. jvuxa.
jvxeiv.

Pluscuam..

P R E T R I T O P E R F E C T O de la V O Z M E D I A

PLURAL

SINGULAR

MODOS

^vuonat
Indicativo .< fvuoat
jvuatat.

I
TjVUOO

Imperativo.

yjvcfl-).

DUAL
)VO(i0-OV

rjvofie'S'a
"fjvuod'e
y)vua(ivot etot.

Yjvua^ov
fjvuaS-ov.

7)vuofl-e
Vjvafl-toav.

ivtiofl'tv.

TJVUOOO
'V

unos

fjvaS-at.

Participio

.|

jvuo(tvo;, f], ov

como

5.

La

:^va}iYv

Jvooo
fvuaxo.

tivo

no

por

los

jvuoS-ov

malos.la^

E J E R C I C I O 27."

Xit?.Yo espero,
6 esfiioToxXiic, ous.Temistodesxpjtxto.Escondo, oculto.
6 EApuPioiSigc, ou.Euribiades.
4<l)p(i)v, ov.Insensato.
6itvavT(05,, ov.-Contrario, (ob<(ip6vi(io{, ov. - Prudente, sabio.
vius).
itaXXooto 0 ettxto. Alejo, libro,
va-xv(o.Levanto, extiendo.
jtp, prep. ffin.-Delante, antes
T Svo(i, axog.-El nombre.
de...
1 paxxYjpta, as.El bastn.
xeXsuni, i{.Elfin,muerte.
jtaxos.Golpeo, hiero.
8ia-Xv(i>.(EUjo) Med.: discurro, PaitTi;.-Inmerjo, bautizo.
diserto...
xaXffis, acfv.-Bellamente, bien.
1 Kptv^os, ou.Corinto.
nXiv,fldv.Pero,mas.
xaxa-ipXYOB. Quemo.
oOno), adv.An no.
&V";b).Santifico, consagro.
xXeioc, a, ov.-Perfecto, acabado..
TvpC).-Doy a conocer, exploro.
Onipeur. nter.Nuy bien.
1.
M) km'Qe x<p XP^^tp xaxv Ipyov xptj^eiv.2. T o O ; [Y
^pova; XP^vof, xo; 81 ^pvnou; ?.yoc xijs

SwxpxYj;

up xfj? xeXeuxJs noXX


KptvS-oc i^ nXi;

Xtiyj droxXXgei.

Tcepl 6avxou

Euribia-

0[i.t(jxoxX; Ttpc tv EipuptSrjv IXe| xt frrcevavxov, x a t

vxecvev ax(^ xjv


t)v

x o l ; ^IXoi^

6ti x(&v 'Pw^a^wv xaxepXx^Kj.

5 . 'AycaoSn^xw, K i i p i e , x 6vou. o o u ! 6 , Temstocles

?)va[ie'8'0v

concertar

agente.

PaxriQpav E6pu6iSrjc.

|iv, S^tj {dijo), xouaov

S v . 8 . El

bautismo

SfitoxoxXf); S i ' ,

5 . 7 . rvptov

cristiano.

ouSatxv,

oOjiw

5 xXeiov. E ; x "Aycov IIve6{ia;

( 5 . Grg'.

{lot, xpte,

E ? x parexCaGuj; E ? t

Ilaxpa; KaX&c" nXjv ouSaVxv 2 x i . E { Tv; K a X f f i C


xoOxo'xXeiov

HHL

de infinitivo

tiene los mismos trminos, menos el genitivo o da-

SteXx^TJ.4.

de la V O Z M E D I A

T^vofi&O-a
jvuO'S'e
^vucfivoc "^oav.

de pasiva

chas veces que los buenos no son honrados


segunda...

Ttxagov

Indicativo.

primera

consta de verbo determinante, sujeto paciente del infinitiva


en acusativo, verbo determinado en infinitivo de la voz pasiva
y persona agente de ste en genitivo o dativo; v. g.: TtoXXxtt
aun6avi xouq yix^obc, oOx >n xwv xaxwv xtfiao&ai, sucede muda

des.
PLUSCUAMPERFECTO

107-

NoTA.Hay
cuantos verbos en oaw o tx) que se conjugar
como si acabaran en Sm, y de los en Sto, unos treinta forman sus tiempos
si acabaran en yw, y otros diez tienen su futuro en ou> y en Sw:
V. g.: TtXTiu), modelar, futuro nXAato; existo,punzar, oxigco; Apn?, robar,.

3.

Infinitivo.

o&x Ixt

{tv

Tir{5euYe'

Naz.)
HHL

- 1 0 8 -

4 . ~ d e los v e r b o s L q u i d o s y de los en gw y >^<a.

LECCIN

XXVIII

V e r b o s lquidos.Formacin de sus futuros, aoristos y


perfectos.Verbos en
y t};.Atraccin en las oraciones sustantivas de infinitivo.
1.

FerJbos lquidosa)
son los que terminan en Xto,
Su conjugacin
se distingue de la de los verbos puros no contrables, en las siguientes particularidades:
v(i) o pt.b)

2. Su futuro
activoa)
se forma aadiendo a la radical las terminaciones contractas del presente activo de los verbos en o); v. g,: ytXvt, inclinar, futuro activo xXiv-, !{, el...,
etctera,
b) Si la terminacin del presente est precedida de dos
consonantes, se suprime la segunda en el futuro, y si le precede at o ei, se suprime la c; v. g.: axiWw, enviar, futuro oreX-a;
oirefp), sembrar, futuro orcep-a.
c)
En los poetas, sobre todo, se halla en <ja el futuro de
algunos verbos en Xto y pw; v. g.; xXXw, mover, futuro xXow,
aoristo SxeXoa
3.

El

futuro

nencias contractas
v. g.: xpv), Juzgar,

medio

se forma del activo,

con las desi-

del presente medio de los verbos en i w ;


futuro medio xpiv-oOnat. ^, 6iTi..j, etc.

4. El aoristo
activo
se forma del futuro con las terminaciones ordinarias ( a , o, e..., etc.), cambindola e dla
penltima slaba del futuro en ei, y la a generalmente en yj;
V . g.: atXX), futuro oxeXfi), aoristo SatetXa; (pavw,
mostrar,
futuro <paivc&, aoristo li^jva.
5.
a o r i s t o medio se forma del activo, segn la regla
general; v. g.: de 2oxeiX-a, aoristo medio axetX-jiKjv, w , a x o . . . ,
etctera.
HHL

109-

6. El perfecto
activo-a)
se forma del /u/uro con las
terminaciones ordinarias; v. g.: 4'a^Xt, cantar al son de la ctara, futuro 4aX-), perfecto l<j)aX-xa. Excepciones: eXXu.'^orgcer, perfecto x^rjXa; cpfl-ep), corromper, perfecto (en los poetas) ^a-opa, adems del regular l i p S ^ p x a .
b)
Los verbos dislabos
en X u o p que tienen e en la penltima del futuro, la convierten en a en el perfecto; por ejemplo: oxXX), futuro o x c X a , pretrito perfecto goxoXxa.
c)
Los dislabos
en vto o vw pierden ordinariamente la v
y forman el perfecto como si fueran puros en (co o 6(a; y los en
evto, como si fueran en ato; v. g.: xpvu, futuro xpivffl, perfectox x p : - x a ; xevto, extender, futuro tev, perfecto T i a x a . Excepcin: xxelvto, maar, perfecto x x o v a .
d)
Los dems verbos en vto cambian en y la v de la radical delante de la x del perfecto; v. g.: ^avc, futuro (pava, perfecto
e)

lfpccf'yM,
Los

verbos gXXo, arrojar,

o/a/-, (lvio, permanecer,

8{o, edificar,

v|i(o, distribuir,

xjivto, m -

y x p t o , cortar, ha-

cen el perfecto en rjxa: piSXjxa, SSfiyjxa, xx{ijxa, fiepivjxa,


vev|iT]xa, xixiiTjxa.

7. i per/ecto medioa) se forma del activo, cambiando las terminaciones x a . . . , . etc., en las ordinarias, f a t . . . ,
etctera; v. g.: de o x a X - x a , perfecto medio ?<JxX-(iat, o a i , . . ,
etctera,
6) Los verbos en vto, que tienen y en el perfecto activo,
pierden la v de la radical, ante las terminaciones que empiezan
por |i, y la reemplazan por o (rara vez por ji); mas, delante de
las terminaciones que empiezan por o, x o 6, vuelve a aparecer
dicha V. L a s terminaciones que segn la regla general empiezan
por oB, pierden en estos verbos la o despus de la v; v. g.: (pavto,
perfecto medio 7il<pao{iai, nipavoai, n ^ v x a i . . . , etc., infinitivo
TteifvSxw y no Jietpva^at.
8.

El futuro

y aoristo

de

pasiva

se forman del per-

fecto activo, cambiando sus terminaciones en las

ordinarias

(6^oojiai-6Yv); v. g.: de 2axaX-xa, futuro pasivo axaX-6i^(30(i,ai^

aoristo pasivo laxX-e>]v.


HHL

9.

Los

(pocos)

verbos

110
en

g u y en

-.111(Xgw,

socorrer,

55< o igi) inus., aumentar y <\I), cocer) hacen el futuro y los


erapos que de l se derivan, como si acabaran en oj; Xe^^aw,

lo.

La^airsccin

en

las

oraciones

sustantivas

LECCIN

de

no concertadas consiste en que, cuando no se expresa el sujeto del infinitivo, suele ponerse el atributo en el mismo caso de genitivo o dativo en que est, como complemento
lel determinante, el sujeto sobrentendido; v. g.: (Eva e28i)i:e ;)
YaS-oTs bfvi vQv TipoafjKei svat (Jenof.), (para que veis
cunto)
s importa ser esforzados al presente;
YaS-oi? puso Jenofonte
en dativo, por concertar con fiiv, sujeto sobrentendido defelvat.
A veces se encuentra el atributo en
acusativo.

Tiempos s e g u n d o s . - F o r m a c i n de los mismos.

iniinitivo

E;JERCIC10 28.

i (^euSfitvos, 00.El mentiroso.


Xav(v.Estoy oculto.
*
S u t - f i p u . M e distingo, difiero.
1% o9po<jvi), ii.Prudencia, moderacin.
ito-otXXD.-Yo envo, echo fuera.
iS-aito-otXX.Yo envo.
xtC.Yo fundo, crear

% fqt8-otia, ag.La ociosidad.


8ia-(ptp!Corrompo, destruyo.
fi xptxi, o5. - E l juez, arbitro.
iSpofiai.Me lamento, me duelo.
i g - s n i , imfers.Es lcito, (licet).
Sioiiai.-Pido.
7cpo(to> ov.Presto, animoso.

1. ^''euSfiCvoc o&Stl; Xavdvtt tcoXOv xP^vov.2. 06 jivov


v8pel(c 8c9epev 'OSuooeO; tSv XXcv 'EXXigvcov, X>, xal
-oxppoovg.3. Tva nooreXoOfuy;4. 'EaiotXTc KtSpis,
^ EvcOft (jQu, xal XTioOi^oovxac.5. H ^&u|iCa SueqpOcp^ t)v
T); ^lioeo); peti^v.6. K a l t6v xpiTjv afitv xpivl xti.7. Tv
-SuoTuxA T^ov irvxe; d8upoju^.-V8.Tfilv 2eatt yevad'at
e5Sa|iooi (Demst.).~9.
'ESifivro (pedan a) Kpou clvompoMjxou.-vlO. Somos templos de DiosI Ofix oIt (sabis) re va;
6eoO axs, xal xb veOiia xoO dsoO 2v d|i,Tv olxcl; E l x i ; xv vav
xoO 6eo} qp8(pec, ^Oeps xoOxov 6 Ot;' 6 y^P "^"H
^'^^ *Y'<5;
4<jxtv.\l.ad Cor. 3, 16-17).
HHL

X X I X

Advertencias acerca de su uso.


Verbos concertandos.
1

1.

Tietnpos

segundosa)

se Maman los futuros

ao-

de las tres voces y los perfectos de activa de algunos


verbos, que se encuentran en una forma distinta de la ordinaria
<tiempos primeros) que hemos estudiado.6) Su significado es
generalmente el mismo que el de los tiempos p r i m e r o s , y
en su formacin
se observan las siguientes reglas:
ristos

2.

se forman
aadiendo a la raz primitiva del verbo (o letras que contienen la idea fundamental)
las terminaciones contractas del
presente activo o medio de los verbos en a> (&, c l ; , ...
oOjjuxt, %,tXxat...); V. g.; xtcx), herir, raz xujt, futuro segundo
Tun-G>-tun*oO|/iai.
Los

futuros

segundos

activo

y medio

3. Los aoristos
segundos
activo
y medio
se forman
<lel futuro segundo cambiando sus desinencias, en el indicativo
n las del pretrito imperfecto (ov, e;...iitjv, ou, r . . . ) y anleponiendo el aumento; v. g.r -xure-ovlxuTt(irjv; en los dems
modos sus terminaciones son las del presente respectivo: xmt,
xGiua, xKOt\u, xuiclv, xunoivxunoO, xK(d(iai, etc.
a)
Cuando hay i o u en la radical del presente, se saprime la e en estos aoristos; v, g.: Xtima, dejar, aoristo segundo
iXtitov; ^eY, huir, l^uyoy.
b)
En los verbos dislabos
cuya radical tiene e precedida
seguida de X o p. suele cambiarse dicha vocal en a; por
ejemplo: xpina), volver, aoristo segund Ixpanov. Exoeptanse
X'(t>, decir, pXswo), ver, <pXyio, abrasar,
y otros varios, que en
el aoristo segundo de pasiva conservan la e de la radical.
HHL

- 1 1 3 -

-112-

4. El nturo
y aoristo
segundo
de pasiva
se iorman
aadiendo a la raz las terminaciones de los primeros sin la 9
{oo\M. i^oT)...Tjv, Y]5...) V. g.: TTiTw, futufo scgundo pasivo
Ture-iQoo|iai; Xy), aoristo segundo pasivo XIy-tjv.
5.
i perfecto
segundo
de activa
se forma aadiendo a la raz las terminaciones del primero (, , &,..)sin
cambiar la consoiante caracterstica del verbo: v. g.: Tnxu), perfec-

to segundo xtuna.

a) Los verbos que tienen ei en el presente, lo cambian en


01 en el perfecto segundo, y los que tienen at, lo cambian en tj.
V. g.: XeCno), perfecto segundo XXotna; 9a(v<i>,
manifestar,
b)
En los verbos dislabos
que tienen e en el presente, se
cambia dicha vocal en o: v. g.; v permanecer,
perfecto se

gundo jijiova.

EJERCICIO 29.
ot jtoXXo.La mayor parte.
iMtxapo).-Juzgo o llamo feliz.
Ivtifioj, ov.-Honorable, honrado.
.vo^rjua, axog.Ofrenda, monumento.
xo/iiC.-Llevo, ofrezco.

oSjcoxs.Jams.

4 xiipi{, oO.Lacera.
Tiixo).-Hago fundir: Pas. y aor.
(ixxYjv) fundirse, derretirse,
) 'AXxjii^vT),){.Alcmena.
Itexov, aor. 2." de xixxo).Engendrar.
i 'HpaxXi)s, ous.Hrciiles.
x-pXXo). - Y o arrojo.
i MiXxiouj, ou.Milciades.
SvSogog, ov.Glorioso, ilustre.
(lvog, T, ov.Solo, nico.
^ 1.

6. Acerca
del
uso de los tiempos
segundos
debe
notarse lo s i g u i e n t e : L a prctica y los diccionarios son los
nicos medios para conocer qu verbos tienen en uso alguno
de los tiempyos segundos.

xaxa-Xjtti).Dejo en pos de m,
abandono.
or, adv.A dnde?
xaTa-<psy.Me refugio.
TpijtTdXenoc, ou.Triptlemo.
f iSJii^tTip, Tpos.Ceres.
oitepo).Yo siembro.
6 SevCa, ou.Jenas.
iazdXvj (aor. 2.pas.
deaxXXw).
Fu enviado (a)
6 IlaaCmv, covoj.Pasin.
7to-(j)tY(i).-Yo me escapo, huyo.
i paoaiooa, 1JS.La reina,
l Aaxsainov, ovo.Lacedemona.
ni|4,no>, perf. nnotufa.Yo envo, mando.
6 poSus, s(i)5.-Legado, emt^ajador.

Of |iv iioXXol xfiv vS-pc&Ttv naxaplCouot xoC; TtXoualou;

x a l xoO; vxfjiou;, i^fieT; 8' o6 laxapioOnev.2.

A iapS'voi x

vaT^jiaxa ef? xv vsibv xo|itoOoiv.3. ' O xf{ ooiya; xapn? o5jxoxe (p-apioexat.4. ' O xyjpc xaxi^oexat.5. 'AXx{t^vyj lxxe
xv ' H p a x X a . 6 . Of 8TjvaTot gpaXov xv OentoxoxXa, 06x05
8' lipuye Tcp? ^ a a t X a . 7 . T ; Syuye ni x p n j ; 8 . MtXxtSrj;

b) Por regla general, los verbos que tienen en uso los


tiempos segundos, no tienen los primeros y viceversa.

(Avo; xGv IvSgtDv 'A^Tjvaiov xaxeXnexo ty Sjiotov xqi n a x p .

c) No porque un verbo tenga en uso un tiempo de la forma segunda, debe suponerse que tambin tendr los dems.

XeXoTiaot xv KOpov xa

d)

Los tiempos segundos ms usados son los

7.

Los

verbos

(videor)r

Xytj), decir, yY^XXo,

anunciar,

y otros semejantes, se usan comunmente concertados

con el sujeto del infinitivo, puesto en nominativo; si bien algunas vecesse usan impersonalmente,
dejando en acusativo el sujeto del
infinitivo; v. g.: xol? jiv Sgei? (peyeiv (o 8|et ak (peyetv) tote 81
(popela&at, a unos es parecer
miedo.
HHL

que huyes, y a otros,

Ai^{i,Yjxpo; oxXTj OTcepetv xjv yfjv Ttoav.11. S s v a ; x a l Ilaocv

que

7toTCS(peyaotv. 12.

.4L-4J2iiS2'

Xyovxai (o x ; [AeXooa; Xyexat) PaoXcooav S / ^ ' v . 1 3 . K p o l o o ;


e; AaxeSajiova T:pa6et; Ttsitoix^vai Xyext.
ToO

Soxo), parecer

concertandos

'faCvojjiai, verse, ser manifiesto,

aoristos.

9 . IIo xpjttnat, & ixaT, mol xaxa<pyti);4-10. TpmxXe|AQ; 6ii

pi^naxo;

lyxXoet; elai pt^ccxi^, Tcpooxaxxixi^,


...
... .indicativo, imperativo,
noxaxxcxi, x a l eixxcxT^, of 8 y^pwoi Iveoxw;, Tcapaxaxtx;
subjuntivo,
... optativo,
presente, imperfecto,
nXXo)v,
ptoxo;,
uapaxe{ievof,
xal
SnepouvxeXix;.
futuro,
aoristo,
pretrito,
...
pluscuamperfecto.
(De Prdromo

af |xv

Lascars).

tienes:
GRIEGA a
HHL

- i l 5 -

114-

II.
A

C U A D R O SINPTICO de las distintas clases de


verbos en to.

Antes de pasar a la segunda clase de verbos griegos, o sea,


verbos en [u, ser conveniente resumir lo principal de cuanto
llevamos dicho sobre los verbos en u , por medio de los siguientes -cuadros sinpticos.

V E R B O S
No

FUTURO PERFC.
Activa

Activa

PERFC

FUTURO

AORIST.

Med-Pa<

Pasiva

Pasiva

Us f i r l i t H i u vt f

ato

xa

{lai

Los IB Seo, TU), 6(0. lai


mayor parto do los ei
) algoDos poros. .(

<7(o

xa

<j|jiai

PUROS

NO PUROS.

..(

en t, Tcto, <pio 0 Tixto.


en yta, xto, x< 0 aaio,
en to, Tto, 6to 0 ^(0.

Lquidos.

en
en
en
en

a0Tao(iat

xa

[i

nKjxa
1

fll

Y{iat

(f6rv

xerjv

Verbos en
Conjugacin de xa-r}(it.Determinantes
de entendimiento, lengua y sentido.

l^rjcso^ai

X6tjv

1. Los verbos
en \i~a)
son muy pocos, no habiendo
entre ellos ms que cuatro que tengan conjugacin- completa:

jLTjjiai [iVjOi^aofiat p,rj9Tv


xat
cjiat

X X X

x9Tao|iat

8Yao|jiat
vOTao|Aai
pOi^aoiiat

HHL

Xto.
{ito.
vto.
pt.

en ?(o y tj^to (como en to).

^v

(fSijoofiat

l o s i i r<^, xto, x w , i
a o c o ) algunos do los
00 io
'

en ato.
en to.
en oto.

Mudos

LECCIN

" ^^

. .

11.-DE LOS VERBOS TERMINADOS EN [u.

los 01 pt. Tt(, cp(o yj

Los CD {Ato J iv) . . .

(i, u 0 dipt. ante to).

contrables

] Contrables.

C U A D R O SINPTICO, de las primeras terminaciones de


los tiempos principales en todos los verbos en u), por
cuyo medio puede hallarse el presente de indicativo,
conociendo cualquier tiempo dado.

E N

p9yv

x^YjHi, poner, axY)|ii, colocar,

StSto^ii, dar,

e ryjiAt, enviar, con

sus

compuestos.^ Su conjugacin se diferencia de la de los


verbos en to, nicamente
en el presente, imperfecto y aoristo
segundo de las voces activa y media.c)
Casi todos ellos carecen de futuro

perfecto
HHL

- 1 1 6 2.

INDICATIVO

Conjugacin

PRESENTE
2.^
3 *

Plual l . ^ p .
Dual

2.
3.^ >

2.^
3 .

x9ts

xt'eexe

xiOeat 0 xi9aoc.
x9exov
x9exov.

Plural
Dual

Que yo ponga.

xt6(a

x9et *
xi9x).

xfflyjot.
xWeiiev

l.p.

xOexe
xifixwaav 0
x:9vx)v.

xc6^.
xt6&|iev
xtGijxe
xiGwat.

xE9exov

xi6yjxov

xttJxtv.

xt6fxov.

x(6t3.

2.
3.^

Ix9e}jtsv
x9exe
lx6eoav.

2.
3.*

IxWexov
xt9xvjv.

.
.

OPTATIVO
Ponga,

pusiera..

xi9e(Tv
x[6e"rjs
xiMr.
xi9eT(iev *
xtGelxe
xi6eUv

ACTIVA.

INFINITIVO
Poner
xcGvat.

PARTICIPIO
El que pone o

pona.

Nominativo
xtGe
xi9eIoa
xtGv.
Genitivo
xt9vxo{
xtOearji;
xtGvxo;.

xiGelxov
xiGexyjv

S
Pon

Yo puse.

t.

l.p.
2.^
3.
2.*. .
3. >

Yo haya puesto.
6

gSYJS

p.

2.
3.

61?
6xw.

Sflejiev
I6exe >
20eoav.
l9exov
IGxTjv.

eiat.

FUTURO
AORISTO!.. Serjxa.

TBeixa xGYjxa.

PERFECTO . .
o
PLUS.-PERF.. xeesxetvo xeeeExvj

n.
9a|iev

6xe
6x(aav 0
6vx(j)V.
6xov
6x)v.

9f)xe
9fi)oi.

xeSecx).

e'^xov

9fxov.

(1) TtSext es inusitado.-(2) En el sin^u/ar es ms usada esta otra


mente por el del aoristo
y de este ltimo tiempo apenas se usa el
xt9eii)|iev... se usan muy poco.Como se ve, la raz primitiva de tO-tjil
HHL

coloco.VOZ

xWrjv^
x97{

2.^
3.

AORISTO 2.

Sing.

yo pongo,

117-

Yo pona.

Plural 1.* p.
Dual

/f.

x9r;[ic

IMPERFECTO

Sing.

xl^rnu.

IMPERATIVO SUBJUNTIVO
Po/7

Sing. l . ^ p .

de

Yo hubiera... puesto.
eeTjv
6erj
Mt}.
(eetjiiev), Oeluev
(eeTjxe), 6elxe
(Gerjoav), 6etev.

Haber puesto
"eelvat.

Nominativo
Mi
9taa
9v.
Genitivo
9vxo?
6eoy]{
6vxog.

6e7xov
Qti-rxrv

xe9exotjit.

El que ha puesto...

GTQoetv.

9iav.

x6etxvat.

xe6etxt)s

forma: tBouv, x{eeic, ixl6t.(3)


El singular se reemplaza ordinariaplural, que se suple con el plural del aoristo 2."(4) Las formas
es a-e; x( es
reduplicacin.
HHL

118-

SIGUE EL VERBO tffrrjiit

INDICATIVO
Yo me pongo.

FRESENTE

Sing. l . ^ p .
2. .
3.^

Plural 1." p.
2.^
3.^

Dual

l."^ p.
2.^
3.^

IMPERFECTO

TGefjiai
TGeaai
tGE-cat.
TtGfieOa
teeaBE
TGevTai.
Tt6[XE60V

tBeoBov
tGeoGov.

IMPERATIVO SUBJUNTIVO
Po/j/e 0 s
puesto.

tiGeoG).

Yo me ponga...

xGeoGe

tiG^oG

TtGoGwaav o
TiGoGtov.

TtGwvxat.

tBeoGov

xiGijoGov
xiGf)a6ov.

TcGaGuv.

EN LA VOZ MEDIA.

. OPTATIVO
Yo me pusiera,

afuera...

XtSoflTJV 8
xtGoIo
xiGoIxo.
xiGofiEGa
xiGotaGe
xiGoTvxo.
xi9o(|ie6ov
xiGoToGov

-i;i6(|iac
TtGf)
TcG-^tat.
tcGt)|xGa

xiG()|6ov

119-

INFINITIVO
Ponerse.

PARTICIPIO
El que se pone o

pona...

Nominativo
x(eco6a(.

xt6|ievQ{
XlGEJlvYJ
xi6|ievov.

Genitivo
xiBhvou
xiGeiiv];
xt9|ivou.

xiGooGtjv.

Me pona o estaba...

Sing. 1.* p. IllGUTjV 2.=^ ItGeoo 2


3.'

3.^

Plural 1 . " p.
2.
Dual l . ^ p .
2.^ .
3.^

AORISTO 2 .

tfiEXO.
-tiGfiEGa
ETGeaGE

tGevto.

iTtGfiEGoV

xGoGov
Yo me puse.

Sing. 1.^ p. 0(iyjv


2. . eGeoo
3.a . 9eto.
Plural l . ^ p . GfJLeGa
2?-
IGeoGe
3.^ .
Gjvto.
Dual 1.* p. GftEGov
^GeoGov
2.a .
3.a

iteaGTjv.

GaGrjv.

OTjooiiai.
AORISTO 1 . . iGrjJijjiTjv.)
PERFECTO . . xeeetjiat.
PLUS.-PERF- . xeGetVrjv

Ponte.

Me ftaya puestq.

GoO 0 Geoo
GaGw.

GeoGe
GaGuoav 0
GoGtv.
GoGov
GaGuv.

GoTo
BoTxo.
GotisGa
GeloGe
Govxo.

n
G^xat.
Gc[iE6a
GvJoGe
Gibvxai,
6b){i,EGov
GfjoGov
GvjdGov.

TGEtao.

tGTjxt.

(1)
HHL

o tSeoo. (2)

O xteou.

X6t&.

G|ievo{
G|JlvYJ

GJIEVOV
Genitivo
Ge|VOU
GEfivvjs

GJIEVOU.

GooGtjv.

VOZ
FUTURO- T6Tiop,at.

GaGat.

GoheGov

xs98t|ivo{ 0), etc.

El que se ha puesto... ^

Nominativo

GoToGov

FUTURO

AORISTO . . . i-^^^ff-

Que yo me fiubiese puesto. Haberse puesto.

G&ixai

OlIJOOnTjV.

Gi^aeoGai.

GYjaftEvo, Yj, o v .

Xe8Et|lvOS T|V.

XEGEtoGat

x8Gt|ivo;, yj, ov.

xEGvjaEoGai.
xfiG'^vat.

XEGyjajievo;, yj, ov.

PASIVA
xeGtjoohyjv.
xeGsTjv.

xe-Ge, GETaa, 0v.

(3) Ms usado xiesjiTjv, xiOro, xteetto, etc.(4) O 6s(jh()v, e*ro, Betxo, etc.
HHL

-120

3.

Los

(p.

e.:

opinar

cliar...)
cativo

verbos

de

entendimiento,

y pensar,^afirmar

lengua
decir,ver,

o
or,

sentido
scu-

llevan su determinado, adems de a infinitivo,


a indi(tal vez a optativo) c o n ^ (que) antes del sujeto puesto

en nominativo,

o a participio;

pxovTat, d/ces que se acercan


/e o/"0 cantar;

v. g.: Xye:; Stt o 7coX|xtot upoorlos enemigos;

xoiju) oou S o v t o s .

xoti) oe Sovxa, o/'O decir que

cantas.

121

xv jxXoOxov x-^ pexi^; itepxt^eYj;.5.


jiot,

oO? 6 e

'Aypdfo

xifl-eixe x o l j v S - p t i i t o c ; . - 6 .

anlti

TopyoO; xeipaXyjv vflnrjxev 7 . T ; x xoiv x f j ; TtXew;

xaXj;

5a*i^oei;-8.

T;

xv 'OXi}|imov i y v a

tS-jnt, con 2 acus.Hago, elijo: con v(iov, doy una ley.


Bio; (a), ov.Propio.
itpoo-T8T|ii Agrego.
6 jtXoOto, ou.La riqueza.
OoxaTos, ), ov.Ultimo.
(ii^jioxe, adv.Nunca.
Ojcep-x^iini. - A n t e p o n e r .
Ypa<pSi o^-No escrito.
4 "Aia-yjva, Ej. Minerva.
il ojt{, i8o{. E l escudo,
^ r o p y ) , oDj.Gorgn, Medusa.
va-x3-r|ii. Coloco, consagro.
8a-i3-ii](it. - Administro, ordeno.
OXOnitioj, a, ov. Olmpico.
6 &fv, (Bvos.-Lucha, certamen,
ij sOaifiova, aj.Felicidad,
f) yaaxT^p, yaoxps.Vientre.
6 Kpijs, i)x{. E l cretense,
Mv(i)s, (0.Minos (rey de Creta),
i xnaxos, ou.El trabajo, fatiga,
esfuerzo.
6 jiOos, ou,La fbula, cuento.
;iexa-x*it|ii.Cambio, traslado.
6 'Avxyovos, ou.Antigono.
b Atvuoos, ou.Baco.
6 xtxxf, o5.Yedra.
1,

O K p f j x e ; xoc vnou;

xefl-iva oiptoiv 67t6 Mvw X y o u o t v . - L l .

' O fiOfl-o; SvjXo^xt x Ay) 8xi vO'pwTco;


T&

(al/que...)

xaX); TtoioOvxt 6 e ; noXX iyab'. xO-Tjotv.14. 'O uXoOxo; TZOXXxc;

nexaxOTjo xv xfijv vS-ptintv x p n o v . 1 5 .

' H peTY] {lvyj xo; vO'pwnou; e05at(iova{ Tfl;Yjatv,-'2.


noi, jii^Ttoxe

'Avxyovo;

Aivuoov mvxa (en todo) |itne:xo, x a l xixxv lv Tieptxt^ei; x"5


xeifaX'g vxl StaSVjjiaxo; (jiaxSovixoO, Bpoov bk vxl oxi^Tixpou
cpptv.16.

'EvxtO-iiev el xot; vot; x'^; o o ^ a ; x a l x i j ; pexi];

I p t o x a . 1 7 . 0 6 ^5tov (oxt) xv (patv |ji,exaxt^vai.18. ' O nXe^o; nvxa


xv,

y) (que)

iiexaxO-eixev.19. 'Pov (es)

X xaxoO

od-Xv.-20.

5 yad'oO Oelvai x a -

' O |iO*o;

SyjXoI

8xt yvtjiYjv

xaxopyou x a l nXeovxxou Xyo; o6 7re9-et, xv XyjO-j; xuyxv^,


21.

AByei

AotTio; 8xi x i M c o e i n ; oxtv -fi uovYjpa. 2 2 .

6e{iioxoxXa oiix xoei; v8pa ya-v ftyovxa;

EL

PiSot. a, ov.Fcil, cmodo, l i gero: (comparativo


Pim, ov,Ms fcil).
y i nXsovxxiis, o u . - A v a r o , defraudadornsl^m.Yo persuado.
xSv.Aunque, por ms que.
xuTxvo).Soy, (obtengo).
b Atotojtos, ou. - Esopo.
xiS-aoeuxo, ov.-Implacable, que
no puede amansarsej itovKjpia, a j . L a maldad.

loXXxis o v&pwTO: toT; Sot; x a x o t ; XXtpta npooxiO'atftv.

HHL

Xy^uoi

x ; x f ; y a o x p ; i^Sov; xfl-evxai.10.

6vif]x; oxcv (o xv vd'ptiiov 6vT]xv e t v a t ) , 1 3 .

jtsptxta-Yjni. Poner alrededor,


rodear, ceirx 8ir(ia, xoj Diadema,
(laxsovixe, -ii, <Sv.Mecednico.
vT, prep. gen.En vez de, po""6 poo, ou - E l tirso (bastn o p i ca, cuyo hierro estaba cubierto de yedra y hojas de
parra, que llevaba Baco y
los que asistan a sus solemnidades), bculo.
Iv-x!9-i([ii.-Inculco, impongo, jneto dentro6 ipwj, ( o x o j . - A m o r , deseo, (Cupido)-

3 , T w v yaO-wv x i v nXoOxov 5axaxov x ^ e t . i .

lfl-y;

"HpaxXa O e l v a i . 9 . IIoXXol Xbv vA-pntav jixpov eSaijiova;

f i a x o ; Sijaaup; i o x t x o l ; vfl-p()7tot;.-|Ll2.

EJERCICIO 30.

xiv; oi v-

'AS-vjva Iv [loig x-g

(Plat.)

TRISAGIO

' A y t o ; 0ef,
"Ayto; Toxupo;,
" A y t o ; 'ASvaxo;,
'EXYjoov T^iia;

LECCIN

Santo Dios,
Santo Fuerte,
Santo Inmortal,
Ten piedad de nosotros.

XXXI

Conjugacin de roxYjtLt.Tiempos de obligacin.


1.

L a r a z primitiva
de toxYjiit, colocar, es a x a ;
impropia. Su conjugacin es como sigue:

reduplicacin

HHL

'

es

- 125-

- 124SIGUE EL VERBO ^axy(tt

INDICATIVO
PRESENTE

Sing. 1.a p .
2. a .
3.a

3 .a

3. a

Plural 1.a p .
2. a .
Dual

1.a p .
2. a

IMPERFECTO

Sing. 1.a p .
2. a
3. a

Plural 1.a p .
2. a .
Dual

3 .a

1.a p.
2. a ,
3.a

AORISTO 2.

Dual

1.a p .
2. a >
3.a

Plural 1.a p .
2. a .
3.a >

Sing. 1.a p .
2. a .
3.a

Yo me coloco.
roxajiat
foxaoai
faxaxac.
ox|jie6a
ToxaoSe
Taxavxat.
EuxjAeBov
faxao6ov
rsxaoOov.

IMPERATIVO SUBJUNTIVO
Colcate.
laxaoo 0
axa6(.

rox)

'oxao6e
oxa6Kjav 0
axo6)v.
axaa6ov
axoOtv.

Yo me coloque...
faxwfiat
ax^
axi^xai.
Iax()[ie6a
oxYa6e
oxtvxai.
oxw{ie9o.v
ax'^oBov
foxjoGov.

Yo me coloque, me...
CTXaflTjV
lxalo
oxalxo
oxa(i69a
oxaIa9e
oxaTvxo.
<rta[ie8ov
oxalo9ov
axao6rv.

INFINITIVO
Colocarse

PARTICIPIO
El que se coloca, o...
Nominativo

t'oxao6at.

Iox|ievo5
oxa{ivTQ
oxfievov.
Genitivo
oxa|xvou
foxajivTjc
oxajivou.

foxaao *
foxaxo.
oxne6a
foxaaSe
foxavxo.
ox|ie6ov
foxaoBov
oxo9Tjv.
Yo me coloqu.
Debiera ser
0X|Jl7JV,
o x a a o . etc.
pero en su lugar
se ven usadas las
formas del primero, en todos sus
modos.

oxiQOUfJiai,
oxafivo; d).

VOZ

(1)

OPTATIVO

Yo me colocaba o...

FUTURO . .
axi^aojiat.
AORISTO 1 . oTTjajjiyjv
PERFECTO. .
lorajiai.
PLUS.-PER. . . crt|iTv.

FUTURO .
AORISTO

EN LA VOZ MEDIA.

oxaSi^aofiat.
laxerv..

oxOrjxc.

axa6.

oxT]oofjiirv.
oxif]aa|i7)v.
oxajivos elrjv

ox^oea9at.
oxT^oao6ac.
oxo9at .

oxir)a|ievo, r, ov.
oxeofievo;.
oxa{iTjvo.

axa9iQaeoGat.
oxa9fvai.

oxa9T)a{Aevo.
axa9e, elaa, v .

PASIVA
oxa97oo|jiTjv.
axa9eYv.

o oxu).
HHL

HHL

-126-

NoTA- Conjganse como raxijtii varios deponentes v. g.: ava/io", poder, SraRCt, admirar, los cuales pierden la o en la 2. persona, sing. del
imperat. e imperf.: 8i5vto, Sveo.

L o s tiempos
de obligacin
y toda accin que est
para verificarse, se expresan en griego con el verbo nXXw y el
infinitivo
de presente, futuro o aoristo del verbo que se conjuga, y se traducen en castellano por las frases liaber de..., 'de2.

ber..., estar para...,


voy a escribir,

etc.; v. g.: [liXkta Yp<peiv, yo debo

escribir,

etc.
E J E R C I C I O 31.
ISpm y Acd.Pongo, coloco.
t4 avafrivaia, oov.Panateas (fiestas en honor de Minerva).
il'EXXii, e8o{.-Grecla.
Xfj-apxa, as.Oligarqua,
jco-xpvo).Separo, divido, Med.

xvc, -I), V.-Vaco, vano, frivolo.


i ots, oO,Odre, pellejo de vino
o aceite.
jj yopi, a?.Reunin de hombres,
plaza del mercado
i-o-cTjfii.Dilatar, (inflar),
ij 'Aoa, aj. Asia,
-t oTtjiix, aTO{.Opinin, presun^
cin.
AnXous (io), l. oOv.-Sencillo,

simple.
YEVMttTos, a, ov.Noble, generoso, valiente.
poXoiiai.Quiero, tengo en mi
nimo.
xa9-[cjTr(it.-Pongo, propongo.
v-oTTjni. - Levanto, erigir
i, arfv.De nuevo
i lXtv, jvoj.Soln.
xaXxoOs (eoj), f, oOv.-De bronce.
1 slxtbv, vos.-Imagen, estatua.
ouv-otifu y Aed.Instituyo
i BoiwTa, a{.Beocia.
itep, con flcus.Junto a, hacia,
sobre.
*l Xaip&veia, a{.Jeronea (ciudad).
i) fixza o liaoa, t)s. Derrota
p-Caf)(ii -Alejo: Med.: me separo, me alejo
i *Epix*<5vio{, ou Erictonio
al 'Aa-ivat, fflv.Atenas.
t xpitoXij, io)s.La ciudadela
t avoy, ou Imagen (tallada).
HHL

respondo.
oio<i<o.-Callo.,coTiVi^U'.V><w) egj3!fi!^
xeXsto.Mando, impongo
6 yempxt, oD. - E l labrador
J fipotpov, ou. El arado.
4 TvTtXos, ou.Tntalo.
i Xiiivi], rs. Laguna, estanque,
pantano.
aSos, vj, ov. - Seco, sediento.
IIX,oitovvYio'.axs, i), v.Del Peloponeso.
6 nepixXjs, ous.Periclcs.
i5-op8-(. Enderezo, arreglar,
erigir.
vT-.-ttitxa).-Pongo en contra.
v-(m)|ii.Excito, levanto, Med,
me levanto.
4 Xoi^is, oD.La peste.
IBiooxeo).Estoy privado, (viva
privadamente, soy un
hombre desconocido
o vulgar)
i) 'I-tttXa, as--Italia,
dvaxtos to) ov.Sin causa, inocente
1) eexT)s, Tjxos.Divinidad
1 vepoitxTjs, T)xo.Humanidad ^
O9-0XT1111 -Someter, tomar

-|-1.

127

To? (lev xevo; o x o ; x nveOna Sc<Jxy;oi, x o u ; 5 i v o t ] -

tiXoOv

-louc vO'p()7iou x o T j u a . 2 . ' A p x o v x a oxffi|iev v5pa


na

YEvvaTov.3. E PoXet XXouj TtaiSeeiv, xv oauxoO o u i f p o -

<3vYjv TtapSetYfjia xoI{ XXot?

xo^Ioxt].4.

^oO 7taxp5a voxTjoev a u S - t ; . 5 .


xaXxf)v elxva

li\)i

'AptoxoxXrjs x)v au-

0 'AO-rjvaloc vox>]oav 2ti)-

v i-^opa.6.

Ai x-^v v Botcuxa

nepi

Xatpcvetav ^xxav tploxavxo noXXal xwv nXewv n xwv ' A ^ - '


vawv.7. 'EpixS-vio{ aatXe>; 'A^yjvwv, x v cxpouXei ^avov
-xf{ 'AflTTjvt 5poaTO x a l xwv Flavad-Tjvawv xv opxjv ouveaxioa-co.8.

' E v x a l ; nXeaxat; x f ; 'EXXSo; nXeot XcYapxai x a d ^

oxavxo.9.

M.XXw 6 { i ; Y6^Y ^ ' A o a v . 1 0 ,

"E|ieXXev Ttal;

TcoxpivElaO-ai " 8 rtaxjp otwjtav auxv xXeuev. -f 1 1 . ' O Ytwpy ; o&x a 6 x ; Ttoti^aexai axj) x Epoxpov, e (tXXei
Ivac.12.

TvxaXo; v x'j) XfpivTg a o ; 6axT()xec

^Ev x<p DeXoitovvTjotaxtp 7toX|j,(|) e l ; vp,

xXXtov

(stabat).13.

IleptxXf);, ^wpS'Ou xv

:jtXiv x a l vaxT] x a i vxexxxexo x a l x() Xoifiqi x a l x $ TcoX|jK|).


14. MXXwv (estando para...)
intes)

|i>j5ev.15. T f ) ; p e x f ; , e (lXXet TiXt; elvai

c 6 5 v a 5el 5twxeetv.16
El

motivo

O5el;

x i npxxeiv, \vi upoemQ;

de la Encarnacin

Y^P axav

4Jkv6pwiix7jxo;, ^v 5c'

enelv

(existir),

T ; [ilXXei fm&i, e ; 'IxaXav -^eiv;


T xv Svxwv vaxtov; Oexyj;.
(deci^

f x ^ ' 6eoO..

t^|iS; tooxtj 0 e ; ,

:))ti; T Yp xepov; ( S

(digas

T;

5 xf);

axa; T ow6f)vat nvxw;

G r c ^ - ATaz.)

L ECC I N XX X I I
Conjugacin de dt8w|xi.-Determinantes de temor, duda o

sospecha.
1.

plicacin

L a raiz

primitiva

de 5c5w|jit, dar,

es 5o, 5 es

Su conjugacin es como sigue:


HHL

redu-

- 1 2 8 -

Conjugacin de

INDICATIVO
Vo doy.

PRESENTE
Sing.

1.a
2.
3.a
P l u r a l 1.a
2.a
3.a
Dual
2.a
3.a

p.
.
.
p.

IMPERFECTO
Sing.

1.a
2.a
3.a
P l u r a l 1.a
2.a
3.a
Dual
2.a
3.a

SSw;
SSucrc.
5c8o|iev
SiSoxe
StSoOa 0 5t5aa.
55oxov
5t5oxov,

>

Sc'SoTov
8l5TYV.

SSou
5iSx(.
SSOXE
SlSXtQOV 0

5i5vx(v.
55oxov
5t5xtov.

(1)
(2)
HHL

entrego.-VOZ

OPTATIVO

St5(^;
5i5^.
5i5)|iEv
StSxE
5:5&oi.

SiSoTj;
8tSoij.
6i5oI|iev3
SiSoTxe
5i5oTtv.

darla.

129-

ACTIVA.

INFINITIVO
Dar.

El que da, o daba

Nominativo
8t8vat.

5i5o;
SiSoOoa
8t5v

Genitivo
5t8vxo5
StSooTj;

Si5fi)xov

5i5&xov,

PARTICIPIO

5i8olxov
St80XTV.

818VX0;.

SSoaav

Yo di.

Ko A/ijfl dado.

Da t

Sing.

FUTURO
AORISTO i " . .
PERFECTO...
PLUS.-PERF. .

yo doy,

Da t.

Yo daba.

StSt \
5tSo(iev

1.a p .
2.a ,
3.a ,
P l u r a l 1.a p .
2.a >
3.a ,
Dual
2.a >
3.a >

IMPERATIVO SUBJUNTIVO

Yo d, diera,

p.
.

p.
.
>

AORISTO 2.

S(8a)|ic,

IS);
IS).
?8o(iev
ISoxe
ISoaav.
ISoxov
SXYJV.
5(1)0(1),
g8o>xa.
55(xa.
55()XEtV (XTI)).

8?
Sx).
5XE
5xti)(jav 0
5vxtv.
5X0V
5x(j)v.

Yo diese..

5a
5(j);
5({).
5(S(iEv
5(Bxt
8aac

8oy.

SoOvai

8o(i{
8oOaa
Sv.

Genitivo
5VX05
5o6<n{
8VX0C.

SoTjxov, 8oUov
SoiT^xrjv, 8oxTv.

5e8t&x<.

As usadas las formas contractas: BSouv, ous, ou.


Inusitado en el singular; se reemplaza por el aoristo 1 *

Nominativo

(8oY(tev) 8oI(icv
(Sorjxe) Solxe
(5oToav) 8olv

8xov
8xov.

Dar, Aafter dada. Que ha, 0 habla dado..

5oY]V
boira

Saoifit

8(I)oeiv

5(!)O(0v.

Se8()xoi(ti.

5e8(i>xvac.

5e5u>x(>(.

(3)

Las formas del p/ura/ '.Soirjiitv,.., son muy poco usadas.


HHL

-131

130-

EN LA VOZ MEDIA.

SIGUE EL VERBO SBwjw,


INDICATIVO

PRESENTE
Sing. 1.a p .
2.a
3.a

Plural 1.a p .
2.a
3.a

.
.

1.a p .

Dual

2.a
3.a

IMPERFECTO
Sing. 1.a p .
2.a
3.a .

Plural 1.a p .
2.a
3.a

Dual 1.a p .
2.a

3.a

AORISTO 2 .
Sing. 1.a p .
2.*
3.a .

Plural 1.a p .
2.a .
3.a

Dual

1.a p.

2.a
3.a

.
.

FUTURO

AOflISTOr.

PERFECTO . . .
PLUS.-PERF. .

Yo me doy 0 soy...

IMPERATIVO
Date,

sedado.

S5o(iai
55oaa[
SSotat.

58ooo 0 55ou
8i6o9t.

SSovtai.
5t5fie8ov
5c5oa9ov
5{5oo6ov.

SSoaOe
8t8a6(i)aav o
StSo0()v.
8{8oo6ov
8t8a6(i)v.

SUBJUNTIVO

OPTATIVO

INFINITIVO

PARTICIPIO

Yo me d 0...

Vo me diera, 0 fuera dado.

Darse

El que se da, 0 daba...

5i8fi>(iai
8t8tp

Si5o|iy)v
StSoTo
SiSotto.
5i5ofi9a
5c5o!o0E
SlSoVTO.
5t8otp.6ov

5c5(xai

8t8i)ne9a
8t8(i>a9E

5i8(bvTat.

8i5(>{ie9ov
5i5)o6ov
8i8)p6ov.

(1)
HHL

o iSiisu

Nominativo
S8oo6at.

SiSjievo;
St8o|jiv*]
StSfievov.
Genitivo
8t8o|ivou
SiSojivrj;
8c5o(tivou.

5i5dIo9ov
Si5oo9yv.

Yo me daba.
IStSooo ^
SlSoxo.
8c8|ie6a
iSSovxo.
i88oa9ov

l5i5oejv.
Yo me di.

Date.

SSoao 0 i 8 o u
ISOTO.

5ao 0 5cO

fSoVTO.
IBjieBov
28oo0ov
iSoOrjv.

8a6(i>aav o
5o6(v.
Sodov
5ci6(av.

S(0OO|jLat.
(8tOX(H7JV.)*
S8o{iai.
8e8|iY)v.

8o6e

Haberse dado.

56|ievo(
Sojivif]
5{ievov

SoTto.

5o|i9a
5oo9e
SoIVTO.
8c(ie6v
8olo9ov

Genitivo
5o|ivou
5p(ivY];
5o(iivou.

8G)o9ov.

Se8o|xvo{ b).

8066.

El que se fm, 0 habla..


Nominativo

5oo

8$
Swtac.
5(>)iE6a
8(o9e
St&vTai.
8(>fie9ov
SaoGov

8o6iQOO(i.at.

SGtjv.

Vb me haya dado.

Yo me diere.

VOZ
FUTURO
AORISTO

WOOfftJJV.

Bwaeobott.

Swojjievoc, 7, ov.

8E5o|xvo; eiijv.

8e8o6at.

8e8ofivo5, tj, ov

5c9:^aea6ac.
SoOfjvat.

5o9i7oft8vo, TJ, ov.


6oeei. eeloa, ev.

PASIVA
5o9r)aofijv.
8o9e>jv.
(2)

Inusitado en los clsicos.


HHL

Los

nin,

verbos

de

temor

duda o sospecha

m i n a d o a subjuntivo,

132(y tambin ios que expresan

de q u e s u c e d a u n a c o s a ) l l e v a n s u d e t e r si estn en presente,

y a optativo,

s i estn

e n p a s a d o , c o n [Lr (lat. ne) c u a n d o se teme q u e suceda...,


con

oO (lat.- ne non,

opi-

o ut) c u a n d o se teme q u e no

y con

suceda...',

V. g . : TOXTip<po6lTai (cpoSsao) {lj n a l ; no'Hvj] (ito^vot),


el padre

teme (tema)

que muera

(muriese)

el hijo;

itaffjp

esTtai ni) oO Tifl:; o)6-^, e/ p a d r e teme que no se salve el


^

xXeiv, i\. av.Clebre.


6 'Apxi|ii^87)s, ou{.Arqumedes.
Tt^, odv.Donde.
xivo).Yo muevo, turbo.
5eX.m{,i.-Lleno de esperanza,
i] ouxia, as. -Tranquilidad, reposo.
b SpSvjs, ou.Jerjes.
6 fipTos, ou.El pan.
b xaip{, oO. Oportunidad, tiempo: iv xatp$.Oportunamente.

(fpovTCa.-Pienso, tengo cuidado.


Xuiiatvonat.Pierdo, devasto.
T t^ov, ou.Companage, todo^l
que se come con pan.
% Acctujiaxos, ou.Lampsaco.
% MuoDs, oOvxos.Miunta.
i)
?s.Honor, estima.
ipoSij).Espanto, aterro: Med. y
Pas., temo.
^XS-av (aor. de ipxofiaO.-Venir,
V^.V*"'. y^iw^-a __taf.,^ ir.
TOoxs, 15, v. - Fiel, seguroT
b xaOpos, ou.El toro,
x xvxpov, ou.Aguijn.
nxMx, "fi, v.Pobre, mendigo.
e03>s, a d v . - A l instante.
itpo-8(o^t, Hago traicin.
r^ Crjiita, ag.Pena, dao.
(lXXo).-Intento, maquino.
eixaptot.Doy gracias, estoy
agradecido,
x noxT^piov, ou.Vaso, cliz,
x xXe3;ia, xo{. - Fraccin (del pan),
fragmento,
i) Yvfiiois, eojs.Conocimiento.

T o t ; eepYtai; xipiv

yno,

SlStnt

ico8l5ou.3.

jioi vxl xaxfflv yaS- SiSoyi!4. 'ESfSwv oot pYpcov x l

e;
XP"-

o o v . 5 . T-jv .55av, )v ljfjitv of n a T p e ; napaSeSwHaoi, x a l x o l


HHL

^ t e x p o t ; naiov 7capa5(>oo{i.cv.6. KXetvv ( o t i ) xb (el


ToO

'Apxt|Ji5ou{

tv y'1v

S irj) o t , xal

dicho)

xtvi^ow.7. Mapa

x a l 'I<iKrf)(p, 5Te not peTjv i^uX^l- ""'^ i^auxav pCou, x a l eDeXniv


-vaxov.8.

entOTOxXeT; 7t Sp|ou nXet; 8o9^vat Xyouotv

e l ; ptov xal ovov xal 6<)<ov, MayvTjoav xal Ampaxov xal MuoflvTa.
9.

5 a x a l Tt|ij Ttp Ttbv oOpotvSv BaoiXe el

StSofl-tooav.

1*10.

Ttj) plottj) 1^ px) TcapaSoSn^oexai.11. Of noXlxai ipoBoOv-

xat

o i x IXfrtaotv v xatptji o on^axot.12. Opovxl^ti) fij xp-

xioxov

IlvTj elpi, x a l aXXo [lv ou5v (nihil allud)

S 001 I j i a u t v . 2 .

hijo.

E J E R C I C I O 32.

4 oi5(i(iaxos, 00. Aliado, confederado.


i ojcpo;, ou.Sementera, simiente.
6 eepYsxTjs, ou.^Bienhechor.
Tto-98(it.Devuelvo, restituyo: (xopiv, gracias refero).Doy gracias.
i-xir prep. gen.En vez de, por.
t ipypiov, ou,Plata (moneda pequea de).
>tap-8{8o)(ii. Entregar, trasmitir.

^ 1.

90-

133-

o t y v . 1 3 . O yetopyol (po6oOvxo i) xeti<i>v tv

(tot

ojipov Xu|iavolxo,14. ' O 0 e ; nvxa SlStot ' etd'e jioi 5o] <plX o u ; ntaxo;! 1 5 .
16.

" A (quae)

Fivatxl (el)

pxs'v 06

6 6 e c 5Swxe, xaOx' x^i

17.. ' H (poi; xapoi; SStj)xe x p a ,

SStdoiv 1^ 96015.
jtva vd'pttTio;.

xvxpa S

jieXGoai;.18

Ilxtoxq) e 6 d 6 ; S l S o u . 1 9 . * 0 y a O * ; xfp' "^o^S nvrjoi jJitxaSiS06;,20. To; JiXouotoi; Tipnei xoT; nxtxoT; SoOvat. 2 1 . $ X o ;
9X0V 06 jipoStioet. 2 2 . " O ; v (quicumque)

{lXXig xjv natpESa

tpoSiSvat, {jteyoxjf t,-^loi g i ; oxiv.23.


oO-X SlStoi Qbi.xAccin

de gracias.

'EoS-X^ avSpl x a l

Ilepl xfj; E6xpwi:a5,

o&xtDC e6xaptoxTJoaxe 7cp<&xov epl xoO itoxtjpou' <E6xapi<i'coO(iiv


cot, Ilxep '^{i.idv, 6np xf]; y l a ; {inXou AaulS xoO n a t S ; oou,
-J; yvtiptoa;
ibva;,
i^H<&v,

t^iav Si 'IyjooO xoO tmuS; oou ' 001

S^a e ; xoO;

Ilepl S xo5 xXofjiaxo; E6xptoxoOjiv oot,

6itp xf);

ti)'!j; x a l yvt&oeti);, }); yvtipitjo; i^jilv St

Ilxtp

'ItjooO

toO i^xiS; oou 00c 85a e ; xo; a v a ; . (AcSaxi^)

LECCIN

XXXIII

Conjugacin de ri]{ic.Determinantes prohibitivo$.r-Prometer y esperar.


1.
cacin

L a raiz

primitiva

d e Xy\\., enviar,

es ; f es

i m p r o p i a . S u c o n j u g a c i n es c o t f i o s i g u e :
HHL

redupli-

-134-

CoBjuffaci de Fkjhc,''
INDICATIVO
PRESENTE

IMPERATIVO

Yo envo.

yo envo,

Yo enve.

Singular .
fei,
xti).
Plural. . . ejMf) V, fexe, U l o i 0 oi. fexe, xwoav. ItBjiSv, Hjxs, 10)01.
Dual....
J6T0V, Uxov.
Fexov, [x)v.
Ifjxov, ijxov.

desp/rfo.-VOZ ACTIVA.

OPTATIVO

SUBJUNTIVO

Envala.

Vo enve,

135-

enviara...

INFINITIVO

PARTICIPIO

Enviar.

eTjv, eTjc, eT.


fefTjiJiev, efTjxe, feTjoav ^
'QXOv, feii^xTjv.

Enviando...
e, eToa,
fvxo;, etc.

IMPERFECTO

Singular. 'rjv,
fiv,
rt}2_
Plural. . . re|tev, Texe, ?eoav.
Dual.. . .
fexov, xTjv.

AORISTO 2."

Singular . V . %
^)(inus.)
Plural. . . Ifiev, gxe, g o a v ' .
?{,
Dual...,
Sxov, SXYJV.
FUTURO. . ^o>,etc,
AORISTO
xo.
PERFECTO . e x a * .
PLUS.-PER. erxetv-xYj.

Ix),

etc.

5),

-5?,

etc.

etc.

ervj.

erxb).
rflxcijit.

VOZ
wnat, f^, etc.

e|jivo, & .

VOZ
FUTURO. . .
i^csoyM.
AORISTO . . SHrjv 0 e r ^ v .
A excepcin del presente e imperfecto es muy poco usado este
como no sea en composicin: foma muchos compuestos.
O Eouv e tiv, fetj, tt. O etnv, eltt, etc
O oxa.

HHL

eP},

I{i6v,

ffootpt...
elxe.

PRESENTE .re|iat,eot,feTat.etc. feooofoo.odw


IMPERFECTO li\>.rv, Uao, feto.
AORISTO 2."
I\i7^,9o,xo9t^t.viv... o&, l o ^ .
FUTURO. . . T^aojwct, ij<rg, etc.
AORISTO I.^Tixijv.
PERFECTO . tlyMi, eloat, etc.
elao, efodn).
PLUS.-PERF. e f R v . eoo.

(1)
verbo,
(2)
(3)
(4)

rTv,

elva.

efe,

^OSV.

^0(I)V.

eicvat,

'

etoa,

2v.

ex(;.

MEDIA
toijiijv, loto,lortoOlipii)v...

feofl-at.

fnevo;.

tflTJV, o l o , '

VjooffiTjv, etc.

gofl-at.
i^oeo^.

g|ievo(.
i^ofievoc.

{{levo; eli(]v.

eIofli.

envos.

ST^oeofl-at.
9-i)vac.

STjoftevo;.
ia-e.

..

PASIVA
Id'TJOOjiTJV.
*e7)v.
(5)
(6)
iguales
(7)

|
1

O ltuev, llT, etc


El presente e imperfecto medios, si llevan espritu suave, suplen
tiempos del defectivo
(yo voy).O iiiiTiv, to, etc.

HHL

- 1 3 6 2.
dir,

L o s verbos

negar...),

na cosa,

prohibitivos

(prohibir,

rehusar,

y l o s q u e e n v u e l v e n l a i d e a d e apartar

l l e v a n g e n e r a l m e n t e antes der

de

impe-

^ftloS'ai.4.

algu-

Si Ana xtbv Svxtav velvot

i n f i n i t i v o l a partcula

q u e no se t r a d u c e a l c a s t e l l a n o ; v . g . : nua-aypstc wjYipeue
(jifyux x o l ; d-soc {11^ 7tpo;()petv, Pitgoras
timas a los
*r 3 .

prohiba

vc-

dioses.

Los

KSjjiov ^yoooi 8pxovxo; Svxa; OTietpai, v S p a ;

tv

y^v.b.

v . g . : SXmoe x i j i a v xo;

prometer,

esperar y otros

yo^s^S lp^eiv

a tus padres.
^

semejantes

de infinitivo;

xoXfit;, espera

ser

feliz,

'AtoxwXw os

xaOxa \i-} TOtelv.Tk-O. K p o l o o ; JXnt^e xjv xoO Kpou px^iv xaxaXti-

1 1 . ' O NetXo; i^ir<nv e ; x|v fl-XXaxxav lxx o x j i a o t v . " 1 2 . 'Itsfiev,


<) (})Xot.-r-l3, X a l p e , (Ave)

Mapa, f

EJERCICIO 33.

arriba, hago germinar.


>-ii]jii.Licencio, libro, despido, perdono.
Kei8tio(, ou.Cadmo.
i\, ce.Servicio hecho al
Estado, cargo pblico, (Misa),
8pcixv, ovxog.Dragn, serpiente.
Axxi>t{, 1^, v.Atico,
x pt6X.ov, ou.Libro, librito.
lv8o*tv, adv.De adentro,
n-ayopio).Prohibo, niego.

xf); TtapS-eva; " xaps

|i*-ig|ii.Dejo, omito,
x 8iov, ovxos (8).Lo que es necesario, justo.
6 NetXoj, ou. - El rio Nilo.
ig-yj|jt.-Desenjbocar-,(dejo, mando fuera).

1^ ox^^Xt), {. - Columna
xatvj, i5, v.Nuevo.
Eoax (8(i)).Cantad,
x ojia, xo{.Canto,
fl nap*8va, oj.Virginidad.
9<xo8i^os, ov.~Resplandeciente.
x oxox, *. - Tinieblas, obscuridad.
90V, eroa, iv.Que ilumina,
que brilla.
et-XoY4<o.Hablo bien de..., alabo, bendigo.

Of nv rta5si>xot itotSe; x fp\i.\i.a.xa,, ol 5e naSeuxot

vSpc; x TcpYJiaxa o o u v i S o i v . 2 . "Qan&p x xga, o5x); xal


I f j i o ; :^v

xot; Aaxe5at|jiovot;, nvxe ufv naxpa Ttaawv xwv XetxoupYtwv

Kptov, :^Xto; xat

a p ^ v o v . (Del

estn)

Himno

Aca-

divinas.

' A o a x e xtj) Kuptp ofjia xaivv. Aivexe

otjXt^vyj

atvexe a&xv, nvxa x oxpa x a l x

tisto).Alabanzas

no-xwX.- Prohibo, aparto.


xaxa-X., Disolver, destruir,
abatir, acabar,
x i*vo5, ou.Nacin.

x ; tpux; XP"?) t o t e n^v vxevetv, xoxs 5 v t v a t . 3 .

oxtjXtj

1^ nXTj x i j ; otoxTjpa;. 4>wxc5xov Xa^nSa xot; (a los que

-td jtpSYita, axoj.Hecho, negocio,


asunto, cosa.
ov-ii)iii.Entiendo, aprendo,
x xfiov, ou.El arco,
tx, adv.-rEntonces, despus:
xoxi |iv-Tox S i , ora-ora, ya-ya.
iv-xtv.Estiro, extiendo, pongo tirante...
v-iijiw.
Aflojo, relajar, envo

HHL

TtptxTj

ooi mvxe pt6X{a.

7 , 'EvSoO-ev roxYopetit oot (tj xtveodwt. ( J e n . ) 8 .

V oxtSxei tpaveloav pwnev xVjv fim

-VI.

'H 'Axxixy) y^

xijv Xatav xol; v^pTCoi; v f j x e v . 6 . "Iri^

e t v . 1 0 . O yaS-ol o6 St xv Strvov fteS-iaoi x Sovxa npxxetv.

verJbos

l l e v a n o r d i n a r i a m e n t e s u d e t e r m i n a d o a futuro
honrando

ofrecer

137 -

<pw;. AJvelxe xv Kptov, Ttvxa x 8^t, inai^iaaxz

aOxov, n v x e ;

o Xao. E6XoYeIxe nvxa x Spya Kupou xv Kptov

EXoYelxe

uol xav vd-ptnwv xv Kptov. EXoyexe epet; Kupai> xv Kptov,


XoYeTxe SoOXot Kupou xv Kptov. (Salmos.
tenta).Forma

del Bautismo

en la Iglesia

Versin
Griega.

de los

Se-

Banx^exat

SoOXo; xoO 0eoO ( Selva) e l ; x Svojia xoO I l a x p ; , x a l xoO HoO,


ial xoO ' A y l o u Ilvenaxo;. 'Ajwliv vOv, x a l el, x a l e; xou; alavot;
T&v atvtav. A|iii)v.

LECCIN

XXXIV

Conjugacin de Sexvt>|jit.Oraciones exagerativas o consecutivas.


1.

Tres

fifen reduplicacin

clases

h a y d e v e r b o s e n iii-.a) v e r b o s q u e t i e -

c o n i ; v . g . : S-Sw-jit;>) v e r b o s q u e t i e n e n e l

s u f i j o vu d e l a n t e d e l a d e s i n e n c i a ; v . g . : Sex-vt;-nt, yc)
defectivos

verbos

sin r e d u p l i c a c i n n i s u f i j o ; v . g . : el-jit. E s t u d i a d o s y a

l o s v e r b o s d e l a p r i m e r a c l a s e , e s t u d i a r e m o s en esta l e c c i n l o s
d e l a s e g u n d a , y e n l a s i g u i e n t e l o s de l a t e r c e r a .
HHL

- 1 3 8 -

2.

Conjugacin de Sexvujii. (yo muestro).

Indicativo
PRESEN.

K0 muestro

S . 1. p .
2. .
3.
P. 1. p .
2.
3. .

S((xyu|ii
Stxvu;
ScCxvuoi.
Sexvufuv
8exvoTe
SeixvOai 0
Sixvtiaai.
Sxvutov
Sxvuxov.

IftlPERE^

Yo mostrd>a.

D.

2.
3.

S . 1. p.
2. .
3.

D.

3.

Seixvuv
Sexvuc
ISexvu
8Exvu{iey
Sexvute
Ssxvuoav.

2.
3.

8e(xyuT0v
l5stxvTjv.

VOZ MEDIA Y.PA^^

Imperativo

Infinitivo Participio

Muestra t.

^ostrar.

Mostrando.
Nominativo,

8xvu
8cxvtt,
5exvT6
Setxvtcoqav 0
SeixvytoDV.
SexvuTov
Setxv-Rov.

Sixvvat. 8 t x | vOoa
fviv.
Genitivo
. viVTOC
5etx voTjv
vtivtoc

Nota.a) Lo mismo que xvuhi se conjugan otros varios verbosterminados en v;w o wo|ii; v. g.: .mu. Jurar;

oxeovyuni, disipar.

b) .Ei presente de subjuntivo y el de optativo de estos verbos se


conjugan en la' forma ordinaria,

como si acabasen en .- a saber:

8ixv, i(|S> ...;!txvoi|it, OIS, etc. Tambin se emplean muchas veces,


sobre todo con 8tlxvo|ii y jivu^i, las formas 8stxvto (Siivm), 6txvouoi,
6txvu, 8ttxvtv, 8tixvti)v, y el imperfecto i8sxvoov.
c) .E\ aoristo 1., pretrito perfecto y pluscuamperfecto de di-^
chos verbos, se forman de igual modo que en los verbos en , tomando
HHL

Conjugacin de Seavajit, (yo muestro).

3,

VOZ ACTIVA .
1

139

Indicativo
PRESEN.

Soy mostrado.

S. l . p.
2. >
3. .
P. 1. p .
2.
3. "
D. l . p .
2.
3. .

5E(xvu|iai
5exvuoat
SExvuTai.
SEtxvjieS-a
Setxviio9
SeCxvuvxat.
Seixv|ied-ov
Se{xvuo6-ov
SexvuaO-ov.

IMPERE.

Era

S . 1. p .
2.
3. .
P.l.p.
2.
3. .
D. l . p .
2. .
3. .

SetXVjAIIJY

Imperativo

Infinitivo Participio

S mosttado.

Mostrarse.

Sexvuoo
8EtXV0d').
Se(xvuofte
8etxvd6i)oav
0 ofl")V.

8efxvu-

Mostrndose.
(v|Jievo(
8etx<vu|iVYj
(vjiEvov

8xvuo8-ov

Setxvo^v.

mostrado.

ISxvuoo

SexvuTo
l8Etxv(ieS

Sexvuo^e
I8exvuvto.

SEtXVlillE^V
ISexvuaa'/v
8etxvod'Tv.

para ello como radical las letras que preceden a la terminacin vuju o
vv|ii: por ejemplo: futuro activo de 8exvi)|M, Ssg; aoristo ftiga/ perfecto activo 88eixa; perfecto medio 84BtiYiit: de o6-vi, apagar, futiw
activo, o6-o.
d).Estos verbos carecen generalmente de aoristo 2.; oCwunt lotiene <j6tv. Por el contrario, hay unos cuantos verbos dislabos

en i-

que tienen un aoristo 2. semejante al imperfecto de 8xvotit; por ejem,plo: i8uv, de BtJto, meterse; i<fiuv, de puto, yo nac; lxXv, de xXfiw, or,.
(imperativo xXDS^i, xXn).
HHL

- 141

-140En

as

oraciones

exagerativas

o consecutivas, la

se une ^I^MW^''^
P^''
conjuncin ihmt {ita ut, de
tal modo que, tomB^feB/e...) y su verbo se pone en indicaMvo, si expresa un J ^ ^ ^ n infinitivo con el sujeto en acusativo, si solamente indie||||ia mera consecuencia
nat^al de
lo que antecede, prescindiendo
de si realmente fu un hecho o
no; v. g" iv
oipatonStf tcoXXjv xpocuy^v Tcoouv. note xal o

segunda

TOXjiioi ijxouov, en

el

campamento

hadan

mucho

tanto que lo omn (de hecho) los enemigos;oxs


^ o u ; axo6etv (Jenof.), tanto que lo
podan-oir...

estrpito.

xal xoO; noXe-

un esclavo tal que no fueses til a ningn amo?

clSiij -cc&v vS-pittv.2. Of

ouYYP^V^^C TciSetxvaoi Toi>5 tfflv JiaXaifflv'%Sffiay Xyou; xal itp5et; d'aujiaott.3. AsCxvu (lot tv -^i^ilptTt&voc itepl toO 5ixalou Yvjiiijv.4. Aaprto; KOpovfr*|iiPTOi)Yv itiBstSe TivTtav,
fioot els KaoTwXoO eSCov S-pot^ovtsl- 5. 'O paotXeCi xv aOxoOuEv oxpaxYjYv rtoSSeixev.-6. l^i7tno5 ^t^v-^y Lvx.btifbr\{
'EXXSo iiow{.7. T]v evoiav np? i^|ia{ v xol? 2pYoi5 vexvuo&r^^ov

v xol; Xyo'.8. (J>tXoxtn.xax; oxiv KOpo?

(tany

taxi x v x<p napaSeop S'jpta vrjXdixei, fioxe (que) 'AaxuYVJt


o5xx' elxev a6x(p ouXXYeiy *Y)pta.O. 05xot (afes) *AO-T]vroL
joav, fioxe o6x SeSeoav paoavioftijvat.11. 06x i^v pa,

06*.

(de) x 7ie5ov pSeiv.12. OE oxpaxtfflxai itoXXjv xpauyjv Ttoouv


oxe xal xoOs noXeiilos xotJetv,+rl3. 'Aptoxqtpvec oxt XP>3oxs ijv, oxe eFXexo wcXXov no'S-aveTv ) Slxto? xivs noXoat.
Aristfanes

EJERCICIO 34.

HHL

' H nXaatcx) Sexvusi t i

oxpaxttixijc, oxe nvxa xvSuvov Ortojivetv 9.

Nota.a; Con el inditativo la negacin es a, con el infinitivo,


ordinariamente j^jj^
6)En vez de ors puedetl ponerse oloj, ca/, como, u Sooc, cuanto,
<on el infinitivo, cuando en la primera oracin se hallan expresos o so:
brentendidos xowOxos, tal, o xoooDxos, tanto...: v. g.: SoOXo, Sv oet
noioOxog lvai, olog (=ox) fujStvl Stonx^ XooixXstv; crees t ^ae serias

oxxi, adv.No, no ms.


-{) nXaoxtxi^ (x4x^i), c.Plstica,
estatuaria,
-ti e8o{, ous.Aspecto, forma, figura.
-6 ouYYpayes, 4c.Historiador.
4iB-8xvoni.Muestro, narro,
xais, a, ov.Recto, justo.
-4 Aapetog, ou.Dario.
6 oxpaxjYg, oO. General, comandante.
o-8(xvu(it.Muestro, nombro,
elijo.
= KaoxMXs, oO.Castolo (ciudad).
dS^potC.Recojo, reno.
-i *Xwos, ou.- Filipo, Felipe.
ouX-X4y.Recojo.
i8io, (aoris. de BsB).Temo.
48(8{s.aav, plus. perf. de 8(8.
Teman.
xpauyi^, s.Ruido.
J>, ^ 4Y|it!>v, ovosJefe, gua.

1.

ninguno

4v-88xvujii.Indico, demuestro'.
tpiXxtfiog, ov; Ambicioso, deseoso de honor.
SpBo).Yo riego.
&ito-^i4v.Tolero, soporto, persevero.
xaxO, fldv.Pronto.
4 ;tapd88toos, ou.Parque,
x *i)pov, ou.Fiera, animal salvaje.
av-ijXe&xn, piase, de va-Xoxo)
Destruir, matar,
lxov, (imperf. de x<) con infinitivo).Po^r.

TOvxoxpixwp, opos.-Omnipotente.
1\, os.Participacin, posesin.
46ouoa, as.Potestad, facultad,
f) 4vxoXi, Tje.Mandato, precepto,
x xtpaxaYjia, xoj.-Orden, mandato. '
4 oOvSsoiios, 6u.Lazo, conjuncin.

era tan recio, que prefiri


injustamente.En

la

antes morir

consagracin

del

que perder
obispo.

cr
At

aOx<p, SoTtoxa wxvxoxpixop, St xoO XptoxoO ooi> xiv lexouoavTOO 'Ayou Uvenaxoc, oxe x^tv gouotav yteva; jwtpxa xax
xijv vxoXjv oou, StSvat xX^^pu; xax x npoTayu oou, Xetv S i .
Ttvxa ovSeoiipv xax xjv gouolav, f)v IStx? X0I5 jtooxXot?.
(Consta.

Apost.)

Ele Ypovxa.
<E>tXffl Y^P^ta xepnvv.
^tX vov xopewti^v.
Tptv 5' 8xav X0P^"l
Tptxa Y^ptov [lev oxt.
T a ; S pvac veCet.

AL ANCIAN
Yo amo al anciano de apacible
condicin.
Yo amo al mozo danzante.
Mas cuando danza el anciano,
es anciano en cuanto a los cabellos, pero se rejuvenece en sus.
bros.

(ANACREONTE.)

HHL

- 142 -

- 1 4 3 -

2.
LECCIN

Conjugacin

XXXV

de los siguientes

verbos

e n |ii d e u s o m u y f r e c u e n t e :
ciones

Indicativo
PRESE.
S. 1. p .
2. .
3.
P . 1. p.
2.
3. .
D.
2. .
3. .

Voy e ir
St(ll
si
tXai.
l|xav
laoi.
Txov
Xxov.

Conjugacin

!aY](i(.Ora-

Impera.
V t.

tliicVoy.

SUBJ.

Optat.

Inpin.

Part.

Yo vaya.

Fuera.

Ir.

Yendo.

1(0
IXO).

ta.

txs
Ixcooav
tvxeav.
txoy
txwv.

t'IJX

loi|ii,towv livai
i(bv
lot
p o t . t(tv toDoa
loi.
Wv.
0 Tfitvat.
toi;iv
totx
lOMV.

lijxov
YjXOV.

SINGULAR 2

iba.

DUAL

P o r e l t e n o r d e el^c se c o n j u g a n
o atravieso,

de imperfecto.K

^sixe 0 ^x
'Stoav 0 ^sav.

j ' O VKe/vo; n-ettJii, y o me marcho;

S. I. p.
2.
3. .
P. I. p .
2. .
3.
D.
2. .
3. .

Yo digo.

2.a
3.a

cpax
9ao
cpatv
(paxv.

s u s compuestos

S^-eifti, y o s a f e o ;

v-etjii,
5-tjii, yo,

etc.

9xc
(potxmoav
0 q>vxti)v.
Cpccxov
^ocxoov.

IMPERFECTO.

9.
P.
D.

FUTURO . .

^^Qoo), etc.

AORISTO 2. MEDIO

Indicativo
PRESE.

MXV 0 4xov.
^t(T)]v O^njv.

Di.

cpstxo).

3.

PLURAL
1.a
2.a
3.a

1
ijtiv 0
.'' fjsis 0 tod'O
3." e t .

PRESE.

loitov
cixigv.

Pluscuamperfecto c o n significacin

paso

d e f e c t i v o s

i\u, ^ri\i.i. e

de

Impera.

Indicativo

interrogativas.

1.

Conjugacin

S. I. p .
2. .
3. .
P.l.p.
2. .
3. .
D.
2. .
3. .

Yo s.

Scpijv,
^apiev,

de

fft^LDigo.

SuBj.

Optat.

Infin.

Part.

Ko diga

Dijera.

Dec/r.
ft. d/Ao.

Diciendo.

<fii
tpOjisv
^zt
^&a:.

faTxe
(fatEv.

qj^xov
qpijxov.

paxov
(paixr/v.
I9TI, 2 df/e.
i^aoav.
iipxTiv.

!!>ax$,
i^axov,
AORISTO 1 "

Conjugacin

HHL

afirm.

de

oTjtit.Ko

s.

Impera.

SUBJ.

Optat.

Infin.

Part.

Sabe t.

Yo sepa.

Yo sepa.

Saber.

iIB<5
l
18^.
Z8<3|isv.
etc.

eBsirjv
tlieirii
tlttr.
etc.

Sabiendo.

cl8a
oo^a
olSe.
tofisv
toxe
laaot.

tox
Toxwoav.

loxov
loxov.

toxov
Taxtov.

S.
P.
FUTURO MEDIO . .

liyujoa,

INDIO. Sing. iipcijiijv, Siyaxo.


P l . iyaoS-s, Sifovxo.
IMPERAT.
tpdo,
^a^e.
INFINIT.
<foai.
PART. tpiievo?.

tot
toxo).

Pluscuamperfecto c o n significacin
(1) ti en alguno de sus compuestos, como np<jt.
(2) E n los picos se encuentran las siguientes formas de imperfecto.
Singular ijov, o ijia, ^sg, fcs o le. Plural, ojtiv,^oav o oav. D u a l
3.a persona txiriv. Tambin se hallan en los mismos el fut. y aor. de forma
jnedia, clooiiai y tiaiii]v.

. 90tv.

stBivai
pot.iajis- ei(3{
val. - slSuta
8f.

de imperfecto.SaWa.

etv O 58i),
8i O.SijoOa,
{8si|isv o ^ujiijv. etc.
lootiai,
sta-ti,

8i.
stotxai

Sabr.

{\ O ^aYjtnv, ^atrixe, ^aijoav.


(2) E n los jnicos se suprime el aumento i; y en tos ticos a veces la <f.
HHL

+4.

En las

oraciones

144

-145-

interrogativasa)

consultimsr

(que denotan irresolucin o duda) ya sean d i r e c -

oMMatims

tas, ya indirectas (indefinidas), se pone el verbo en


sin conjuncin alguna; v. g.: t p; t pffl; qu
r?

{directas);

oOk h/tia t Xyw, no

tengo,

no

dir?
s

qu
qu

Ol8a 8ti Tav vSpav m f o v a v n o a yf) tyog lorty.9. ' l o t *


iTt naoffly tSv ipCT&v ^y^jiv loriv 1^ e 6 o 6 e t a ; 1 0 .

en Putativo

con v. y en subjuntivo

hiciste

con el mismo s i g - .
el

esto.

|tai;

foiuv 8 Tt (qu)

1.
2.

'Ejtsl loXTttySe, o orpatcfiTai rc^^soav T0T5 noXejiotc.

EiS-w

7tei|jtt.3. Ar[i-f-pioi; OaXTjpsic toc 9X00; i^rj

Setv nl |jilv T iyad-.


auTO|xTou{.4.
HHL

^rapaxaXoujivou? vac, lu-Si T a ;

(o T) otBjiev.12,

>Y1 (o-XYoi).13.

aunfopii

xpnt-

' O naTjp oOx sxev 8 Tt

06x o8a 8 ti Uya.

IIpj t v oulXoYi<J|ievoy 8ti xpaTa Ixti,


\%t)\ikv,ft,o^6p(.(Dig.Laer.)

VEJ^BOS

aoxo^xos, ov.Espontneo, de
propio movimiento o
impulso.
4 :taav, avoj.Canto de guerra o
victoria.
io).Yo canto,
oxav, ca/y.Cuando,
(ntoci) in-si(jii. Asalto, voy
contra.
fl xaxaspuYi, <){.-Refugio.
f Svajiis, s(os.Fuerza, facultad,myavij, (. - Ilustre, clebre,
x c g o j ^ j . E l sepulcro.
fi eo68ta, as.Piedad, religin.
xpno).Yo vuelvo; Aed.; me
vuelvo.
jtot, adv.A dnde.
is y sjitp.-Como, segn.
auXXoro). Recojo, saco una
conclusin.
(XTixto.Coso; Med.: toco.
x6 nxMJiov. ou.Frente.

IIol

o6x ol5a 8noi Tpntojiat.11. AYtjiev, i) oiYffluv; ofix

EJERCICIO 3 5 .
ns, con/.Despus que, porque.
oaXit?), (fut. Y">.Sonar la
trompeta.
wlTtxw, (fut. neaoOfiai). Caer,
acometer,
eftcoj, adv.Al instante de repente.
dvTi-xoioou) (o xT(o).-Ordeno las
tropas enemigas: Med. Me
opongo.
t> KXapxos, ou.Clearjo.
PidC y Acd.Forzar, obligar.
i7t-iHi.Me voy, me marcho,
parto.
4 Ajfiiixpios, ou.Demetrio.
4 *aXt)pss, ws.-Falerio.
8(a (como impera.)~Es
necesario.
napa-xaX.Llamo, invito,
ol Aou3ixavo(, <3v.Los Lusitanos.

tale tftruxat xojioc (loTtv, v TaT; S"Toxat; xaTa^uy:^8.

V. g.: TiaTTjp IpwTcc Sntc (0 nw{) TaOTa InoTjoac, pregunta


cmo

' H MciSea, c ipaof,

ha-

nificado que tienen dichos modos en las oraciones principales*,


padre

xatayuY^ xal (Stivaji; o r i v . 7 .

decir

EaJasjSfiSJrigrrsgali3a puede ponerse el verbo en-

b)

KXapxoc to6c a6-

toO OTpaxtiTac 6ieTo vah6. ' O 6e6c, onep aOTi; 91JOV,

subjuntivo-

(indirecta).

indicativo,

T5I5 vTiTeTaYuvoi; (enemigos).b.

iitlaot

Digenesy

el

&<^\ityoi toO

sofista.
[Lzx&tnv,

V!^

IRREOULARESQ)

LECCIN

XXXVI

Verbos irregulares defectivos.Determinantes afectivos.


I.

Los

lan de la
femando

verbos

irregulares

(quenofor-

defectivos

del presente m s que algunos

de sus tiempos,

los d e m s de otros temas anticuados de su misma

significacin) son, los m s notables, los siguientes:

PRESENTE
aipu)
elp(i>

FUTURO
afpi^oto

"Sp}**

p&

elpT^xa

Xeoo|U(1

lod-((D. .

Tpx .

PERFECTO-

28onato<p-

AORISTO ,>SONIFICADO

X:^Xud
18^8^

cbpaxa
8j)0(uu_
Sp(ioO|iat' O 8c5p|JiT]xa
epgo|tat
ofotft
I ivi^vox

tomar,
decir,
venir, ir.
comer.
ver.
correr.
llevar.

Nota.fl) De Wov, imperativo li; subjuntivo W; optativo TSoitu;


infinitivo 18 rtv; participio iSdiv.6^ De cpipw, aoristo 1. Ijvrpca.
(1)

Su lista c ompiet se halla en las pginas 222-237.

Of AouctTstvol n a t v a ; SSouocv, 6Tav Iv lxTiJ


HHL

-146-

^ 2. L o s verbos atwtiva (alegrarse, afligirse, etc.), l o s .


que significan acordarse, olvidarse,-conocer y_ sentir, y los que
contienen la idea de continuacin o cesacin, llevan frecuentemente su determinado a partidplo, bien en nominativo, si ^
uno mismo el sujeto de ambos verbos, bien en el caso en ^ue
est como complemento del determinante el sujeto del determi-

147-

LECCIN

XXXVII

Verbos irregulares de uso m s frecuente terminados en


vto.Oraciones de gerundio o temporales.

nado; v. g.: x*p<* SioXe^nevo; xo; 7cpea6Tac5, gozo de conver-

sar con los ancianos; xow aOtoo XiyovTOc,* le oigo decir


(xoc, rige genitivo).
^ EJERCICIO 36.

(Med. de tpi: aoristo tUiMiv).Elegir, escoger, optar.


b 2i)iti>vCSi]c, ou. - Simnides.
jixa-vo.Yo me arrepiento,
cambio mi modo de
pensar.
Knezt, adi'.Alguna vez.
Xfpio. - Yo me alegro, gozo.
jtt-Xita> Yo dejo.
xjv (aor. 2. huiiov . Yo Txts (ttxtj. Engendrado
nacido.
-Jt^nAii s- t 4 - ^ . ^
me canso.
npoo-xuvio) Adoro, me inclino.
(.df9(MUo(, adv. Varonilmente,
con constancia.
it iwxoXi), El oriente.
6 xxuXof, ov.El dedo,
j ATyuntos, u.-Efeipto.
ixr, adv.AlU, all.
iuc &v, con/.-Hasta que.
infrio).-Estoy ebrio.

1. Los verbos merameDte irregulares (cuyos tiempos proceden todos de una misma raz, pero de diferente radical) son los siguienteslos de uso ms frecuenteentre los
terminados en voi:

alpo|ii,

1. 01 iS-Yjvaot OejJiicrcoxXa otpaxyjyv eUovto v xS> nepatxt^


itoXfiep.2. Elia Mapjji np; xv 'AyYeXov IlfiJc Tcai toOto;
3. UoO otiv 6 xex6el5 pixotXeCts -iav TouSacov; ESofiev yip tdv
dotlpa atoO Iv
ivfltxoX'g. xal ^X6-C|iev upooxuvfjoat aux<p.4.
*HX*ov, EISOV, IvxKjoa. 5. '0'J;ojiat, Kpte, xo; oipavou;^ Ipy*
tvSaxx6X)v oou.6. 'Itoajy, ^eOye eis Alyyitxov xal laOt ixX
i{i>5 v eTira) oot.7. T? Itpxye xv pxov ^{ii&v;8. StoxpxTj
jien5ovxa o65el; Titinoxe topxet v^ptittov.-i^O. O oXejiot
Spanov,10. 'Avjp oojp? x ; Iv ptp ouipop; vSpeto; oiei.

PRESENTE

aio^voftat
|iapxvw
vBivu)
Sxvti)
XatjvtD
Xa{ji6^vti>
Xayxvto

FUTURO

AORISTO

alofln^ooftai

ijJoS-flYJV

Si^oti)
Pioofiat

SaSov o (icSov
|6rjv3
36r}xa
5axov
SSjxa
jXatJa
IX^Xaxa 8
IXaSov
eXTj^a
Xaxov
Xijxa

fiapxi^oonat %apxov'

IXtJtt o IXffi
XT7t}ofiat
Xi75o{iat

Xavft<4vM

XtoO'av)
yXtOxvt
"tuyxvt

PERFECTO
JoSTjfiat
^fipxjxa

SIGNIFICADO

sentir.
errar, pecar.
agradar.
marchar.
morder.
impeler.
tomar.
obtener por
suerte.
estg^joculto.

XtoSn^oto
yXigoto
TtgooUflet
XE6^o[iac

tXtofl-ov
fbtpXov
lxi>xov

aiawier.
tI)Xo8-jxa
deslizarse.
tpXjxa
jraugwit ser deudor.
xexSxiit preguntar.
alcanzar.

2. Las oraciones de gerundio o temporales pueden hacerse:2> por las conjunciones temporales o locuciones
equivalentes 8xe, rfl/jd);>s, T^vxa, luego que;iv-^, mien-

tras;~kl ou, l Stot;, l wv, ^p' o&, desde que;mi8ii 51, des-

11. Mj xji^s (de) xo5 (BXouj^tEpYexmv.12. SIUWVSKJ SXEY'EV,

ixi (de haber...) XaXi^oS |*iv noXXxts {lExevijo*, fde haber...)


owDn^oa 5 o5ixoxe.13. 'AXXa {iupa IrttXereto (de) Xlywv.
14. 'O 060? TtoXXxt? y(aip&i xoi? jiv jitxpoi; (tEYXou; itotwv.
xo){ 5 jjLEYXoos (iixpog.
HHL

(1) En los poetas ordinariamente ifi6poxov.


(2) Se conjuga como loxt)v. El Il6i)oa tiene el significado transiti-

vo de conducir.
(3)

Potco Xax*.
HHL

-148-

-149-

fyus gue;Kpiv o nplv f, antes que o de..., etc.,

y el verbo en

indicativo, si indica un hecho real, o en subjuntivo con v o en


optativo, si expresa un hecho como pasible; v. g.: 8te i^Xdv eZc
T|v 'Aoav 'AX^avSpo?. vxTjoe Aapelov, cuando vino al Asia
Alejandro, venci a Dario.
N O T A . S i la oracin principal es afirmativa, con la conjuncin npir
se pone ordinariamente el verbo de la accesoria en infinitivo, callndose
el sujeto, st es uno mismo el de ambas oraciones, p ponindose en acusativo, si es distinto; v. g.: {ilv 'AYopt<ti, plv t{ xi^v gouXi^v xottiofrfjvaij.
owWjvai, poda salvarse Agorato, antes de haberlo
entregado al senado..
Por el participio correspondiente al tiempo del verbo,,

b)

sla persona con quien ha de concertar entra en la principal;


v. g.: Xlav piXtv oestuTv, oux S^et ^Xou?, amndote demasiada
a ti mismo, no tendrs amigos.
Por genitivo absoluto (semejante en todo al ablativo

c)

alfsoluto u oracional latino) o sea, poniendo en genitivo el sujeto y el verbo en participio concertado con l, cuando no entra pl la principal; v. g.: oo reaiS? 6VTO;,

TOOTO

YveTo, siendo

t nio, (te puero) sucedi esto; K6poi> paotXeovto?, reinando


Ciro.
Muchas veces, por acusativo absoluto neutro del parti-

c)

cipio de aquellos verbos y frases que se usan impersonalmente; V, g.:

siendo lcito; 5ov, npoo-jxov, siendo necesario,,

conviniendo; SsxoOv, pareciendo; S^av o 85vx, habiendo parecido; &voif%aiov iv, siendo necesario; 5uvaT6v 5v, siendo posi-

xt-vaufix*'Peleo con una


*, ^ pvtc, i*oc.Ave, gallina.
armada naval, venzo.
4{i6.Tengo por digno, juzgo
ftpiioonc, oD.-Gobernador, recdigno, estimo,
tor.
x xdXXo;, ouc, - Belleza.
4S<XaiSv.Expulso, arrojo.
n|i<tiov (iijiii).Enva, manda
napa-Xa|i8eivM.Tomo, recibo.
(me) t.
ti xaiWov, .ou.Infante, nio pevxt-ypcE^tB.- Contesto por eequeo.
crito. frcscrfo/
vttxts, Q[en. de vfi),De noche,
6 AstoviSas, ou.-Lenidas.
dyrante la noche.
toXrtv, (aor. l(oXov, perf. jijiv*-Xip*.Me retiro, retrocepXtoxa). - Venir, ir.
do, vuelvo.
Xa6.Toma t.
Iiijnot, fldv^Nuijca, jams.
Tl(pte, tocSerpiente, culebra,
"SoxpZcT, av.Dthonto, torxd ^dv, oO.Huevo.
pe, feo, vergonzoso,
im|iXa$, a(v.~Cudadosamente,
wpos-Xaji6vo). Aprender, adcon inteligencia.
quirir.
x*tpjidvaoa, part. aor. de ixi)fetionii),YJ;.Ciencia, .arte, es*p|iavte.Caliento (intudio.
cubar),
&HPI.6&, adv. Diligentemente, x . - P o r qu?.
exactamente.
ix-xaXiJitx<o,Descubro, saco a
MccToTi] (xad-oxii)(it),Fu colofuera.
cado o puesto, (subi).
eao(ivo{, 5, ov, part. aor. de
* 'Aptajipgj, ou.Artajerjes.
Ocofofiai.Ver.
dito-pdXXtB. Yo eho fuera, pierjidxatos, a, ov.Necio,
do.
dva-xpqpto Yo nutro, alimento.
* rXtov, ovo;.Geln, tirano de
diMp, nom. neut. pl, de 6o-np.
Siracusa.
Que, el cual.
l'Ilipa, oj.Himera, ciudad de
Sv (tl5<ifrf|, de aOgelvB)).Si (creSicilia.
ciesen).
Cwp' auxiv {=5R...). Bajo su do4px y Ad.Comienzo, (imminacin.
pero).

ble..., etc.
1.
T

EJERCICIO

37."

6|iiXi.Yo converso, trato.


5o|jkoXoY*, y Afetf.Confieso,
xaOx por xal aOx. Ei (tu)
prometo, alatK).
ipse,
4x-pavo). Salgo, llego a ser,
(evado).
6 lliTpoc, ou.Pedro.
6 'IttiwiK, 01).Juan.
XCav, at/v.Demasiado, mucho.
Sva-6ov.Yo suljo.
il iidvwa, aj.Pensamiento, inteli6 Kvv, vos.Conn.
gencia.
HHL

(por)

'E^o{ioXoYoO|iai etj itavxoxpxopi 8xt

i^iipxtjxa

Xav

x^ iiavolq., Xytp, xal lpYq).-2. Kaxoc fttXSv xaOxdj ix-

i^oig xax(5.^3. xpo? xal 'ItdwYjc 4v6aivov el? x fepv.


4.

Kvtov, 'A^valoc, xaxevauiixtjoe AaxeSaijiovooc xal p-

iooxtic 5i^Xaoev x xav VT^OCOV.5. 'Itooj^ 7capXa6e t iMttSov


ical xv fiTjxpa aSxoO vuxx;, xal vex<>pirioav ele AYtMttov.
6M7j5noxejirjSaloxP^vTcpti^oacIXw^Xigoetv,7,
jij liSjiOxa;,' 7tpoXn6ve xal? itiox^natc.8.

'A(quae)

'Ej^^itg&'^

xaOxa, 8xe \7tax)p J X * v . 9 . Isoofiat xpt6fflc spl xoO a(t


HHL

.
Uw.10.
' B I M I IteXeTUjore Aapeloc, xaToxj t^^ T^V PaotXeacv
'ApTa5p5>JC.11- 'ApeTjv jto6aXd)v, xal tijijv noSoXel;.12.
4>Xou; xv, vjitCc 6i7paupo6{ 2x*'v.13. TXoav v 'Ijipjt vcxi]poi ToOf KapxijSovlouc, nfioav T)V StxeXfav ip' autv noii^oaTo.14 T a v pvldtav ouXo{ivji>v n(i)ii)oai ^ o d a , xaittc auiv
i^5ou (imperfecto)
8t t i ^ ^ 1 5 , Too Sp^oo
(habiendo...) yptJ>avto{" njiijov x 8nXa,-vxYPatj'e AswvlSac* jioXtiv
Xa.16. P p o u ^aoiXcovxoc, o Ilpoat noXX; vaO; e l ; ' E X X i 8a teoxXxeoav. 17. a gallina y la golondrina.
'Opvct
5(pe); (bdt e6p(i>v (habiendo encontrado)
x a l xaOxa ni|jieX<&c
x6>ep|iivaoa, i^cxXu(];e. XeXi8)v 8 aCixfjv 6eaaa{jivY], Stpi]' cS>
ttaxafa, xl xaOxa vaxp^^ec; nep, v ^r^d^, n aoO npmxTjc x
8txeTv 4p5ovxai;. 'O (lOOo; 81(3X018xt xi9aoeux; oxtv irovyjpa,
x2v x [ilytoxa eOepYexjxai. (Esopo).
LECCIN

XXXVIM

Verbos Irregulares terminados en oxio o en vujit.Ora*


ciones de relativo hechas por participio.
1. L o s verbos
irregulares
de uso ms frecuente, terminados en cfxt o en votit, son los siguientes:
De los en crxo).
PRESENTE
& X<SKO\LXl
P 16p)0Xb)
Y, lyytouLtft
81 Spaxu)
jiyivaxo)
1 irpox)
XtXp(t)(7Xb>

FUTURO
X(&(jofiac
Pp(>9ciiai
YVoojiat
8poo|iai
epia)
SavoOfiat
Ttepat 0
Ttep
xpca)

AORISTO
Xbiv
I6p(i)v
lyvMv ^
ISpav
eupov

2xp)3a

PERFECTO

SIGNIFICADO

De los en vufii.
PRESENTE
lwofll
xepdiyvu(it
XXufit
8pvu|it
i^YVU|Jit

FUTURO

AORISTO

PERFECTO

lata o laot 9 2 O fooa


cliiot
Ktpaoi o
ixep(j8Ti3v o xxpa(iai
%e.p&
xpjv
Xot u X& l>Xeaa
dXt>Xxa 1
jiogjiat,
jioga
ji[ie>xa
Jpow
5p5pa~
Spoa
S^fwYa
o6lob)
2o6eo{iat

SIONIPICAPO
vestirse,
mezclar.
perder.
jurar.
excitar.
romper.
apagar.

^ 2 . Las oraciones
de relativo
pueden expresarse por
su correspondiente participio precedido, generalmente, del artculo; v. g.: ly) eliu 6 jifi? a%m Qen.), yo soy guien os salva;--6 6|iiS5 oawv, quien os salvar;6
>^i<&aai,
quien os
salv;6
b^&i oeowxj, quien os ha salvado.
NOTA.El participio de futuro c<m el articulo se traduce al castellano por el subjuntivo o por una perfpsis con el verbo poden por ejemplo: Bv^oav iv
x>
' >P<iF o ipyaaiitvoi (Jen.), haba en el pas quienes cultivasen, o pudiesen cultivar.
f

EJERCICIO 38."

unpaxa

ser cogido.
comer.
conocer.
huir.
hallar.
nuiiir.
recordar.
vender, v

*AxxBiv, (OVOS. Acteon (nom.


prop.)
xat-pi6p<&axa.Devoro, como,
consumo,
oxo).-Tengo fuerza, soy poderoso (durar).
* apotoitoj, 00.Parsito.

xxpcxa

herir.

(1) El perfecto 2. aXatXa tiene la significacin intransitiva (media)


de eltoy perdido, soy muerto.
(2) El aoristo 2. de forma pasiva m>dri*> t'cne el significado de
prorrumpir, brotar, estallar. El perfecto e(Ya, tiene adems de estas
significaciones, la media intransitiva de estoy quebrantado, destrozado, o
desbaratado.

X<xa
66p(>>xa
YVioxa
SSpaxa
eOpvjxa
Xfi3}2t5t

(1) Estos tres aoristos lyvcav, loEXtov y i6po)v se conjugan como el de


8t8to|ii (l-rvav, Ifvtos, etc.), infinitivo Yvvai, imperativo YVSBI, participio
rvotij: l9p5tv-ac--|iv..., iraper. 8pa9-i, subj. Bp<3-^--t5Mvi infinitivo
8p&vat, part. 8pe(c-aoa-v.
HHL

- 151 -

Ono-fivw. - Mequedo,
^ 1pouoaXiH, fnd.)Jerusalen.
5 *pi>g, uyj.-El Frigio.
6 OXc, oo.La flauta.
a 'AXxieuiBijc, ou.-Alcbiade8.
no-evi^oxo. - Yp muero,
napt&v, (5vT0{ (iip-i|it).-Presente.

HHL

- 152w oxfjittpov, OU.Cetro.


diwbv. vxos (St-ti|ii).-Ausente
4 9pvo;, OU.Trono, solio.
ji(ivi(jo, (imper.) - Acurdate
xaxa-x5itt9.Rompo, deshago,
pYupoOs.i}, oSv.De plata.
amputo.
XpoooOc, f, o3v.De oro.
t3SS>, adv.Ea cierta ocasin. x^Tiioi. - Me siento.
6, {) x^TjXo;, OU.Camello
oiT*.Yo deseo, pido
iw-88<o(it.Aado, doy
c^:s;^tgi,Privo.
Ciertamente
imittw.Permanezco, perseve- r*. (encltica).
(quidem).
ro en, condesciendo,
8vaMai.Puedo
t axpixmtM, TO{.El ejrcito.
i dpr. je- - La ira, clera
1. 'Axtauv \bt 6JC tfflv Swv xuvv xate6p(!S'y, noXXol S
6itd xoXxoV x a l Ttapaotwv xaTa6t6p()3XOVTai.2. Tirtieivev
'ljooO; a iv 'IepouoXi^|i, x a l o5x YV) Iwaif x a l i\p
oOtoO.3. 0 <tp6ye{ irpaxot e&pov TO; aOXoc4. ' O SeXy;
'AXxt6i5ou n3:!3tve. 5. OXwv jtapvTMV xal rtvxwv ifiVYjao.
6 . ' E T O I ji)(ixeaav al itXei; |<.{iveiv
ep'Hvig, xaxeXS-Y) x4
oxpxeujia.-T. ' H py) e O M ; o6evviJo^xo^-8.
J^J. ^J&JS^.,^^V(5kv
xovxe; o6x el pxouatv. 9. Ataifpet jifiHoXu jiSS-wv"( ^utf,
^*
aprendi)
fij (jtaa-vxcs f^rfe/ ^ue no...)\0. ' O PaotXeuc
xal xv Opvov xaxax(j;etv l(p' ou xdT^jxo, 6vxa (e/ cfl/ erfl)
pyupoOv x a l xpuooOv.11./p/fcr y el camello. 'O Ze? Sv- ^
noxe Itoffig xg xa|iiQXt() xpaxa IXE'V, OOX iTtSw^ev, XX ' w l
xv totcbv Tieoxprjoe.12. 'Opy) cpiXovxwv Xyov loxet xpvov.
Vocacin
de Natanael.
EOpoxet >Xtirn;os xv NaBava'fjX x a l
Xyet a5xtp* "Ov ypat^ev Mwa^ Iv x(J) vficp xal <H^p1J2!i6f".
e6pi^xa|iv,'ITJOOOV, ... XV TI Na!ap9. K a l eifv a5x(p Na6avai^X" ' E x Na^apfi Svaxa xi ya96v elvat; Ayet axw >(XiiiJi05' 'Epxou x a l ISe. (Joan. 1-45-46).
Xatps BaolXiaaa opav(5v,
Xatpe Asnoiva irrXmv,
Xatps fiCa, x"tp nXr),
Xatpe - v8o6o{ apOvot,
Titp ndaai Apata
Xatpe Xtav eflnpenis,
Kal &Ttep fuiv al Xpioxiv 8uo(i)7ti.
HHL

Ave Regina coelorum,


Ave Domma Angelorum,
Salve radix, salve porta,
Ex qua mundo lux est orla
Gaude Virgo gloriosa,
Super omnes speciosa.
Vale o valde decora,
i
Et pro nobis Christam exor.

153 -

LECCIN

XXXIX

Verbos irregulares de diversas terminaciones.Oraciones condicionales y concesivas.


I.

Verbos

PRESENTE

irregulares
FUTURO

de diversas terminaciones:
AORISTO

yev^oojiat
Seaofiac

JYflPfly
yv|xY)v
ISecaa

$0x1(1)
Sofa t o
Svo)

OO)

Sgj&z
iSuv

{xvOfiai
xao)
xxev)

r^ofiai
xao)
xxevi)

nax)
Tcxofxai o
fnxaiiai
n|i7tprj|it

7CEtao(iat

yyvofiat

TtXT^O)

txjirjv
xauaa
xxeiva O
Ixxavov
2na&ov
iTttjJlTJV O
Ijmjv
nprjoa
?7tlOV

PERFECTO SIGNIFICADO
yi^SX*
yeyvijjiat
SSotica O
SSca
SSoyixat
SSuxa
y(iai
xxauxa
?xT0va

guiar,
llegar a ser.
temer.
parecer,
meterse.
tener,
llegar, ir,
abrasar..
matar.

TinovS'a
padecer,
uenTYjiiat volar.

iitpYjxa
quemar.
Ttpi^OtO
beber,
it^wxfit
caer,
utojiat
parir.
xxoxa
TtXXtU
iexov
iTjQOjiiai
x^ofiai
+ 2. E n las o r a c i o n e s c o n d i c i o n a i e s , o ) la conjuncin castellana si se traduce por el o v (contr. TV O v), si no
por et (iVj o v [i-q, y el verbo de la principal se pone en indicativo, si expresa una consecuencia necesaria,
y en subjuntivo.
o un tiempo histrico del indicativo, con v, si indica una consecuencia posible; v. g.: et xt? TOOTO jtotet (notet, iTtotTjae), eOSafjiwv ott (T^V, yvexo), si alguno hace, (hacia, hizo) esto, et
{era, fu)
(consecuencia necesaria); el xt? xoOxo jcototTj,
ii5at(jitov v eli\, si alguno hiciese esto, seria (podra ser) feliz
(consecuencia posible).
]
b) Tambin puede hacerse por participio
la oracin c o n HHL

-154dicional;

- 155-

v. g.: oOx lazi jij vtxaot ( = i i v |ij vtxOtitv) owtujpfc

(Jen.), no

hay

salvacin

para

nosotros,

si no vencemos

(nO'

vencedores).

3.

En las

oraciones

ei xat, x a l t, x t l , aunque,

las partculas sori'

concesivas,

v xat, x a l v, xv, por ms que,

\ir) para la negacin, y el verbo puede ponerse en los mismostiempos que en las condicionales; v. g.: el xal nopel;, StSm;,
aunque ests

necesitado,

das; reXa \mpoi, x4v u

se re el tonto, aunque no haya de qu

1.

Apost.)
i-

reirse.

YXag, xos.La lechuza.


dva-xpCo), (perf. con signif. depres.: va-xxpaYa . - Grito.-

otxa.Tengo miedo.
^8*go>.- Hiero, azoto.
4, i, xvoi(i, toitos. Mosquito.
aOXto.Zumbo, susurro, (cantocon la flauta).
Tu<iX4s, % av.Ciego,
japo.Gravo, peso.
4 Tv(Bv, ovxot. - Cerviz, tendn.
(lvfD.Permanezco, me quedo..
(itXi f/mpers.; - Me importa,
xeipoxovw.Extiendo la mano^
consagro.
xaBaipib).- Castigo, excomulgo

' H Y^axTot
JQXXOS EI; XeGpov JYaYev.2. T Iv AeXyolc
xta naA>

XPYjori^ptov 5 o 5 ^ alfeu5oxaxov^^v Ttvxtv elvat.3. ' A n o


'Ixpoy 5vop.a i?^^|^f)oos xal i^Tcepl auxi^v OXaxxa ^^^'^M/
StxpxTj; Inte fSxivetov.5. Tou; Iv (lxig iteav'xas o '^XTjve;,
ouvevEYXvxes &atj^av, { ISvtjt'^xo xXXtaxa, o; 51 pt) eptoxov,
xevcrxytov xoxot{ iTcorjaav xat oxeipavoui; nO'eoav.6. E l GeoC
XI Spatv aloxpv, oux e!at Seol.7. 'Ev ^TJX^; xaX?, epioets.
8 . ' A v (lv) YXau vaxpy', noXXol SeSotxaot.9. E l xaXt
XXTjoa. x (por qu) (le 5pet;;10, OtXou? Ixtav YaS-o, vfit^e.
6rjaupouf ly^ei^/.W. El buey y el mosquito.
Ktvtai} Inl xpaxo; Po; Ix^Kjxo xi TjOXet. Elne 61 np{ PoOv ' el Pap) ooO x
HHL

aOxv. (Constit.

ytkoloy

EJERCICIO 39."
4 XeOpoe, OU.Ruina, destruccin,
ct AX(fio,fflv.Delfos, (ciudad),
t i XP1"ipiv, OU.Orculo.
(|ieuaiis, c.No mentiroso, veraz.
4 'Ixapo{, OU.caro, hijo de Ddalo
T xveiov, OU.La cicuta.
ou(i-<p*p<o.Reno, llevo juntos
o al mismo lugar.
BiTtxa).Yo sepulto.
& xXXiara.Lo mejor...
t xivotiptov, OU -Monumento, tmulo, cenotafio, sepulcro vaco.
iti-ttTi|ii.- Pongo encima,
eg.Yo hago, llevo a cabo.

xvovx, vaxwpi^Oi). 'O {el buey) 61 lpYj o5xe 8xe i^XS-e? l y ^ v ,


o8xe i v nviQ jieXi^oet {lot (Esopo).12, O a ; el (t) eIxo|iev,
jiqioi xol xutpXoT;
Jltev (ser/fl/nos).13. TaOxa niv (=eC
noiel) vd'ptaTcoc, ei5afn(v ioxi.os consagrantes. 'Eitfoxoxoc
R xpiiv 1\0 ne<3xn(i)v x^ipo^ovelaO) ' lv S xi( n vc
XeipoxovY]6^ Inioxnou, xa6atplCo6(i) xal ax; x a l 6 f^tipoiavTfla.^

LECS l e s

Xk

Adjetivos T e r k a l e en x l t ; y en x;: su signifcacin, svt


fSrmftcin, y su construccin sintxica.La conjun>
cin^dubitativa si.Oraciones comparativas.
1.

L o s adjetivos

en xo?, xa, tior.a)

verbales

ex-

presan una accin que debe hacerse, y corresponden a los participios latinos de futuro en dus; v. g.: (ftXvjxo, que debe ser
amado (amandus). Los en x{, xi^, xv indican generalmente
que la accin es posible, como los verbales en bilis, y a veces^
que la accin est ya acabada, como los participios d pretritoen tus; v, g,: paxs, visible o visto.
b)

Unos y otros se forman,

ordinariamente, sustituyendo

xlo5 O xc a la terminacin Bel? del participio


por ejemplo:
xt(ifi),
5(6t;it,

honrar
dar

de aoristo pasivo;

(xtjiTj-Sel) xtuvj-xlos,
(6o-06{)
5o-x35,

xtjiTj-xt.
5t-xf.

Algunos en xo; ms difciles:


5ta6alv(d,
lvai,
naljo),
otpw,
ol5a.
xpx,
xl^TIJAt,

atravesar.
marchar.
hacer
salvar.
saber.
correr,
poner.
decir,

, c)

Pueden

usarse

cesar.

6ia6axos.
Ixo?.
nauaxo.
ooaoxo?.
l<Jxo5,
6pexx0(.
Qexo?.
9axo(

los adjetivos en xo;:1.,

impersonal-

mente, o sea en la terminacin neutra del singular (a veces dek


HHL

-157-

-156plural) dejando el objeto en ei caso que pide el verbo de que


proceden, y2., personalmente
o sea, concertando con el sustantivo a que se refieren (puesto en nominativo) en gnero, nmero y caso. La persona agente se pone en divo,
y el veibe
sustantivo se calla muclias veces; v. g.: {impersonal.)
(i<tv]tlov
<0 cntTjxa pl.) ottv T^(JIIV T-fv ip6ffr, {personal.) oxTjta (ortv)
jjjtlv il) ipex,

debemos

practicar

la

virtud

(virtus- calenda

est

jiobis).

" 2. L a c o n j u n c i n dubitativa
s i , se traduce por t, y
s i . . . 0..., (utrum-an) porro5x6pov,^, o el... ^ (y tambin efw...
Ite); v. g.: preguntaba

a cada

uno si tenia alguna

esperanza,

^tXtjxov (fcox), X05 YaS-oOc - ^ 5 . ' E p y a XY> J U Y ^ ^ "


9au(ia' o x i n xtbv 'EXXivwv x a l 6n6 xv Pap6p(i)v pax6. Iletoxov
(es necesario

eoxl naxp; XYot;.7. T i yX-vOas

creer)

cosas)

|idi)x4.p.avS-v),x 5* epex ^ijxa.8. *Eiil^t)xtIx&'t8xepov xoOx


Btxatov (oxtv) TJ O G . 9 . 'EyuY^ i n o p a xepov {loc xpelxxov^
axpaxeeo8^xt, ) vOv <Soat v x$ Tiapvxt.10. 8e|iKJXoxXT){ ptoTTjd-cls Ttxepov 'AxtXXeij; 6oXexai elvat ) "OjiKjpo" Sii S aux;,
l9j, itxepov T^d'eXe vixv Iv 'OXuuntotv ) xyjpoawv xoC;
^wxwvxa elvai;A/Afl gente,

AIOYIVYJ,

pero pocos hombres.

isavi^et ctn 'OXufinwv up; oOv X6v " ^ ^ ' ^ ^ J ^ ^ S j ^ ^ g ^ o ^ ^ ^ ^ ^ ^


noXOc |Jiv, etnev, 6x^o) ^'Y' ^ vepwwoi. [IMOg.
Laerc'.)^Y^

^pra Sva Ixaoxov e! Ttv IXnSa ^si {o Ix^O- Pregntale


S
quiere quedarse o no, vepxa axv nxepov ^oXexai (tiveivo&
<0)|il^).
3. L a s o r a c i o n e s c o m p a r a t i v a s se expresan por &i.
^oreep, 8no)f, como, y el verbo en indicativo o en subjuntivo con
v, o por oTcep v el. como s i , y el verbo en indicativo con al|;n tiempo histrico o en optativo; v. g.: xaOxa 6neic, oBxws
IcXeofl-e, Xajipvexe, csfo /o tomis
vosotros,
como
queris;
i Kopo; ^^on^exo aSxv. ioTtep v e xt; jtdXai tflX<h'^ onCoixo
<Jenof.), Ciro le abrazaba,
amigo

de

como si le abrazara

uno que

fuese

antiguo.

DEL

LECCIN

s&psTc (s&paxu). Que puede


encontrarse
sw-Crixio).-Indago, pregunto,
itopo).Dudo, no s de cierto,
o) (fui. ioiou).Dejar, omitir,
v x$ napvTt (de npMjii).Al
presente, ahora.
*pxiito,- Pregunto, ruego.
iX<o.Quiero, deseo.
xYjpooto (o xtu>).Pregono, convoco, divulgo.
iic-c(v-gi(it.-Subo, regreso,
Sx'-os. ou.-Turba, muchedumbre.

1. ee ytXjxIo (ioxv) <vd'p<I)Tcoi5.2. 'Q(peX7}x cot 1^


3tXi{. (Jenof.)3. 'AoxTjxov ot 00c xv pexi^v.-4. 1 1 ^
HHL

XLI

Distintas clases de adverbios.Comparativos y superlativos de los mismos.Oraciones causales.


1.

L a s principales

clases

de

atendida,

adverbios,

su significacin, son las siguientes:

* EJERCICIO 40.
91X1JT0C, a, ov,((fiXo)).Quedebe ser amado.
<aqpXijtios (toqpeXwj.-Que debe
ser ayudado, servido,
auxiliado.
-imifiioi (doxio).Que debe ser
practicado,
ipaxt, i\, v, (6pi).Visto, visible, digno de verse,
mioxioc (ic*(d>).Que se debe
creer, obedecer.
i*ijT<5s (jiav9<lv(i>).~Que se puea
de o se debe aprender.

ADVERBIO

a)De

9ev;
Iv9v5e,
IxelGev,
XXoGev,
TtavxaxBev,
aOxBev,
TtoXXaxBev,
oTxo9ev,
'Ae^vgBev,

Ro;
D6nd?
TO,
IveSs, x^Se, aqu.
IvxaOOa,
all.
Ixel, IxeTet, all.
IvSov,
adentro.
150),

afuera.

v),
xx),
(lexa^,
oTxot,
ouSaitoO,

arriba.

en ninguna

'AeiH.

en Atenas,

abajo.
en el

lugar.

, SeOpo,
parte.
etc.

aqu.

de

all.

de otra

parte.

de todas
de all

partes.
mismo.

de muchas
de

partes.-

casa.
etc.

de Atenas,

A dnde?

intervalo.

en casa.

De dnde?
de

xelae.
oTxaSe,

ac.
all.
a

casa.
HHL

- 1 5 8 -

<7 otnt
all
"tvtooe,

- 1 5 9 -

n1;

parte,

Por dniie?

mismo,

a todas

partes,

\it6at,

al mismo

lugar,

mXkayat,

a muchas

partes,

por

aqu,

por

all,

por otra
por

parte,

todas

etc.

a Atenas,

rf)De modo.

par-

tes, etc.

N o T A . - L ^ terminaciones ou. Ot, denotan el lugar en donde uno

est; 9iv, el lugar de donde vieneKoir,^l lugar a donde va; y


por donde pasa.

lugar

l^'^i^

6)De tiempo.
Ixt,

cundo?

an,

hoy.
Spwv,

pTt,

maana.

por la
por la
de

TciXat,

ayer.
maana.

TCOt,

OTCOXS.

antiguamente.

izplv,

prudentemente.

HXi{, fiYi, apenas.

Xifjd'c,

verdaderamente

con los

-VXtDJ,

realmente.

wvxtc,

De todos

tl%%.

pacficamente.
nav5{t,

en

masa.

sin

entonces.
cierto

AYeXT)8v,

en

tropel.

X^pa,

en

xp65Tjv,

escondidas.

npoTiia,

gratis.

algu-

nunca.

Jams.
aotv9,

antes.

recientemente

tlxOL,

despus.

npCxov,

primeramente.

et,

siempre.

xXoc.

finalmente.

I^Xpi vOv,

hasta el

Ooiepov,

ms

TiTfjvxa;

a qu

icoaxic;

cuntas

combate.
griega.
secreto.

en

particular

CUXXI^65TJV,

en

en

comn

|ixT;v,

en vano,

conjunto
etc.

e)De interrogacin.

hora?
veces?

etc.

no.

ejemplo.

taln.
aventura.

a la

vez

modo.

a la

XXi)viox,

na

dientes.

con el
modos.

(iaxexc,

ahora.

an

Ottj^pdvto?,

por

vOv, voVC,

tarde

grandemente.

vehementemente.

da,

-; 4p,

qu?

p'06;

acaso

qu?

acaso?

{num?)

(an?)
no?

(non-

7txepov-i};

utrum-an?

ne?)

'Xii,
yav, Xlav,
<25igv,
oxeSv,
3tvu,
HHL

c)De cantidad

{llevan

bastante.

jtavxreao:,
M[it5i,

abundantemente.
casi.
totalmente,

genitivo).

f)

demasiado.

jiXa,
Xyov,

muy.

iioX.

De afirmacin.

enteramente.
completamente
mucho.
poco.
mucho,

>al (41. vaCxt), s.

Vi fiiv,

de

seguro.

^J) xv Ata,

U,

en

verdad.

xo,

sin

duda.

y,

en

efecto.

s, por Jpiter

val l i a xoO
etc.

adje-

del singular o del plural; por

tov,

infante.

vetcrc,

presente.

ejemplo: ^-^(t,

neutra

o^Spa,

tarde.

noche.

Tambin se usan frecuentemente c o m o adverbios los


tivos en su terminacin

de aquel

poco.

luego, al

antes de

sabiamente.

i%elvt,

hace

xte,

-oo(f)c,

oux)c, oSx), as, de este modo.

ya.

ayer.
itpwf.

todava.

. E n su mayor parte se forman de los adjetivos o participios,


aadiendo a su radical la terminacin ws; v . g.: de 0 0 9 0 5 , 5 0 6 / 0 ;

eeo;,

si, por los dioses,

HHL

160-

-161

< 3.

5')De negacin.
5, ante consonante,
ftx, ante vocal con espritu suave,
o&X ante vocal con espritu spero,
axi, (tico),
.-f,

no

Ciro,

o5 {t tv Aa,

no, por

de ningn

Apolo.

Jrmulas

Jpiter.

moda.
de

juramen-

to.

ofrte.. o3te, fii^T8.. (ngte,

ni,,, ni.

A)De duda.
foc.
quiz.
Jio (sin acento), puede ser.

txa.
Sfjfrev, .

acaso.
tal vez, etc.

2. r / c o m p a r a r o y s u p e r i a t v o , que admiten m u cios adverbios, terminan respectivamente en Tpw? y xTwc e n


los de modo, y en xp) y xxia, en ios de lugar; v . g.:
ooqj&c

sabiamente.

| ooywtpwc, ms

vt,

ooywTTws,
om>fl.

sapientsimamente.
I vosxpft),
/ns orr/o.
way

vttTt),

sabiamente,

arriba.

Sin embargo, en vez de l a terminacin en


se usa generalmente el acusativo singular neutro para el comparativo, y e l
acusativo plural neutro para el superlativo en los adverbios d e
modo: v. g.: oo^ttepov, ms sabiamente; atKp&zaxa,
sapientsimamente

o lo ms

sabiamente..

Irregulares:
jiuXa,

mucho.

^xa,

poco

*YX'.

cerca.

I fiaXXov,

(lXtota,
xioxa,
yxtora,
HHL

ms.

muy, lo ms...
j ^ooov,
menos.

muy poco, o

> ooov,
OTUJ

oraciones

causales

se expresan pot S t i ,

ixt,

porque, o nef, i^ul^, 8tE, j ; a que, y el verbo ordinariamente


en indicativo; v. g.r 'Aotufj Kopov l8eTv iteOiinet, Stt jxoucv
atxtv xaXv xal yaS-v elvai (fenof.), Astlages deseaba ver a

no.

aSanac, j i T j S a n ; ,
p Tv 'AnXXova, no, por

Las

menos..

/n<s cerca.

(/o /nds) cerca.

porque

oa (haba

odo)

que era bello y

bueno.

N O T A , -a)
La negacin en estas oraciones es oi.bi Tambin se
construyen con 6ti o iti-tes-verbos que significan acosar, regreudect
e^arconteiffo, etc., si bien los que expresan un afesg como admirarse
alegrarse, etc., cambian a veces Sv. por ti, pudiendo ser en este caso o
o
la negacin; v. g.; oflx aloxvo|ioi ti TV vjiav IXaxxov Ovojiai, no
me avergenzo de poder menos que las leyes.c) Tambin se expresa la
causa por 8i& x con e? infi"''*'V"; por ejemplo: 8i x Ai^Xia ixevoo xoQ
|iTv6s t(vai, por ser las fiestas de Dlos en aquel mes.d) Aliirhas vprps
tiflfp por participio lii_"r''<:'n f ,
v. g.: xi xpinaw avX)oavxec,
o8Xp vo(iCovxt{ elvat, habiendo gastado el dinero, por creer que era

vergonzoso.
'

E J E R C I C I O 41."

CPn kd^u^^"'
K*^/**^ ^
xcExtota.Velocisimamente.
jitxa-^pu).-Traslado, mudo.
4 &>)8(i>v, voc.-rRuiseor.
^9 (imperf. con /'n//. tambin
de aoristo, ixwv.)Vengo, he llegado.
Snou, adv.Dofde.
i
^

jvxad^a, adv.All, aqu.


oup-optojiai, Marcho con...
"^d-vV-. irittK. peleo con...
til', por ^txcl.Con.
oun-pouXito.-Aconsejo, persuado,
v IT{.Seras
.x,pvov, ou.Ave, pjaro.

1.
TtalSec, x YP^I^I^^ oTtouSat? {lavOvete. Ilpnet
^laS-TjTg oaipw; xal xpi6C)s X Y S I V . 2 . Tx^Jta 6 xaip; jieTatppei
T Tzpiyiuxa.3.
nvTwv TV dpvewv ;^5iOTa (adv.J Se:
Tj5()v.4. Ue XYSi. <I> Xtioie Stixpaxec; Ttd-ev lxete;
5 . "Qanep Snon (hay) ^pfiaxa noXX x a l latpol TIOXXOI, vraOfl-a
vaoi TtXeTotal (etol), oOtto x a l STCOU (hay) vtSjiot nXeToxot, xei x a l
Stxa oxl ntflaxrj.G.
'Enel 6ji6l{ o&JoXeoS-e op,7topeeofli
(conmigo),
vYXT] (loxl) fiot ns5""'irnav lvat.7. TaOx oot
ouve6oiiXeuoa, 8xt xaOxa Ttpxxwv e05a|jnv v elig.8. 'ETtEf^ju
oxt Xt xXixo; jxex x6 ^^fwt xaxxonvnj, x a l xpSnov, ) ox^oiv
eXoOoa olov vaYtvwoxu xaX;!. T (jifev yp vaYivtxix)
^fJUa oxl, x S i xaX(5c nt^^rjua ' xal ovjjiafvet xpnov nfijg
vaYtvc&ox). <(Teod.

Prodrom.)

GRIEGA II
HHL

162-

163-

Tvipt, con genitivo, de, de parte de;

dativo, en; al lado

cm

con acusativo, a /o largo de, en comparacin

DE

LA

c o n genitivo, de la parte de,

LECCIN

XLI

6.

Preposiciones propiamente dichas.


Preposiciones impropias.
1.

Rigen

solo

genitivo:por,

en lugar o en

bio e(orginariamente, frente a frente,

ante vocal), fuera

desde (a, abJ;i^J^


y
2.

solo

dativo:Jx,

de

ex),

(pro).

en, entre, (in con

Rigen

solo

M,

por,

(per)

durante,

(coii ios numerales tiene sentido distributivo);y


(jnico y
tico antiguo I?), a, hacia, {in con acusativo), hasta, cerca de,
(con nmero). s*-*'!)* d^-iii^'l^'^'^

4.

J owv por,

Rigen

genitivo

por medio de, a travs

acusativo:M,

con genitiyq,

de; con acusativo, por,

a causa

3 * * ^ X < ( p r o p t e r ) ; x g s i . con genitivo, de lo alto de, debajo de,


(uttf'pcon acusativo, segn,

bin indica divisin


(super), por,

durante,

en defensa

Rigen

genitivo,

dativo

de, por,

con genitivo, sobre


att

v ntp

con genitivo, de; con dativo, en; con acusativo, al rededor de,
"^^^
hacia, hablando de tiempo (la 1.* se usa poco en prosa con
e n t
genitivo y slo en los poetas con dativo; la 2.* se usa poco en
M t T K prosa con dativo);4. con genitivo, sobre, en, hacia, en tiemnk?k
po de; con dativo, bajo, por causa de. Junto a, a condicin
de;
^^0\n acusativo, sobre, contra;^^^,
con genitivo, con; eon d a ^ ^
tivo (slo en los poetas), entre, en; con acusativo, despus
de;
HHL

y 8{pv. a la manera

de,

segn

la costumbre

de.

de

* NOTA.a) La mayor parte de los adverbios de lugar se empleaa


como preposicin con genitivo; por el contrario, muchas veces encontramos las preposiciones si/2 rgimen alguno, empleadas como adver*
b\os.b) El distinto significado y rgimen de las preposiciones se comprendern mejor, leyendo las siguientes frases que, vertidas al castellano, sirven de ejercicio a esta leccin.> Vaya por delante la definicia
<ie Lascaris: pesoij lotl jiipoj Xro SxXitov jcpouBjisvov nvTwv iv Xysu (spaSv xal iv T^J ouvSoet xt oovxgei.
^,

contra;

de; con acusativo, ms


y acusativo:~.\iv'(

junto a.

wecEstas dos ltimas y Ivexa se colocan generalmente despus


nVli/su rginiien.

X EJERCICIO 42.
1. 'AVT)vtl itoXnou elpi^vTjv afpotied-a ( T u c ) , en vez de
-^^^
la guerra escogemos la paz; T i^fiTv vtl toiuv TiKjpeTioeccj 'u^^*^ '
qu

5.

a, hacia,

de,

de.
^./^KlfL

^^sj'^vor

a lo largo de, en cuanto a, (tam-

o distribucin);^ri,

en favor,

impropias:,

pide acusativo de un nombre de persona; faa. con dativo, pti^de significar en el mismo tiempo que; las siguientes piden genif^^ijj
'^'t^P V i^vg' sin, gvexg o gvexev. a causa de. por, &xfi-y
^V^yj^^xpt (xpcc V litcaj,
delante de v o c a l ^ hasta,
jdsuexcepto,
^^^^^e/zos, y los acusativos empleados adverbialmente j^otv. en

acusativo:

contra:

con respecto a;

ablativo),

-y<Mucon(cum).
3.

Rigen

cam-

de, lejos de.

de, de, desde (e,

delante de. antes de, por o en favor

dV

pcv^
^iS

ante);as,

Preposiciones

de,

de,

con
dativo, y'u/io a, en, adems
de; con acusativo, a. hacia,
para;
-%Jas,
con genitivo, bajo, por; con dativo, bajo; con acilsativo, bajo, debajo de. hacia (hablando de tiempo).

PREPOSICIN

en favor

de;

servicio
2.

nos prestars

'Ait6)ip\&to

por estas cosas?

arc ipSewv, se

marchaba

de

Sardis;

i] TtXt xeftai ji eaXojvjs ( T u c ) , /fl c///od s/fl situada

lejos-^r^Xii
del mar; in" ixsvJI t^i^fipac, desde aquel da; xaXouoiv'ir
Tfi)v jiyjxptv iauxoij;, x a l o6x n xv naxptv, se
denominan
por sus madres y no por sus padres; n'IX?t5tv, no como esperaba;
o n xf}{ OX0S5 (n x"^; 'AxaST)[i.a?, fltt Xxovos),
. los estoicos (Acadmicos,
Platnicos).

3.

' E x o )-Sp?i7 Ix xf)? 'EXXSo nexwpei enof.).


HHL

/er/cs se retiraba

164i x tfiw noXiitav xiteoftat touc

de la Grecia;

ioxupoxtouc, eter los ms fuertes


o5, desde que;

15 pxc*

4.

x naSwv,
a la

npb x i j ; \x^i Q^nol),

7cp6 xv XXwv, con preferencia

sepultados

antes de la

a los dems;

5.

persegui-

otra.

'Ev)Iv xt) JtXet, en la ciudad;

to6xq) x$ XPvp.
vB-prtot;

bata-

8-Xevtv n p *

vaxtoc, pelear por el rey: ff* P* Y Xavonxi, soy


do de una tierra

desde

izquierda.

np)teS-aiijivoi eal 7tp6 xav uXv, estn

delante de las puertas;

de entre los ciudadanos;


principio;

i* BeStflr?. il ptorepac, o /a derecha,

nio;

lla;

e tiempo;

iTcorjoev,

Ciro

os

Iv 'P|iTa. en Roma;

Iv

hizo

ilustres

(a una) con su hermano

ov x(p vntp, conforme

nios;

entre

todos

los

y con

los

dems

a la ley; ov xo; vnoi; i^vavxiwOi

xetart^ putj xoO OTQIIOU (Id.), con las leyes se opuso a este
tu del pueblo;

queran;
tervalo;

ot^oviat ov x(f) Qetj) xal Ix nvu Setvwv o

mpeifndol^

durante

toda sit vida ayudaba

muchsimo

5c xoOxo, por esto; 5i xpvou, despus


5i xxou; ( T u c ) , con
rapidez.

a los que
de un largo

te
In-

10. Kflx)xax x); Y'*!? 6no5ojiat 6ii6 x); aloxvvj;,


xoOtov xaOxa (Jenof.), desciendo debajo de tierra por vergOenza, al or estas cosas;

il) Y P ? ^

aixoo xotSe x i ; ^v, la

acu-

contra l era poco ms o menos la siguiente;


xax xo^
v|iou; (Demst.), segn las leyes-, xax xpe;, de tres en trey,
x a * ' i^jipav, cofo da; xax nSa, en derechura; xax xpxo;,
fuertemente,
xax xv 7toxanv, ro abajo.
sacin

11.

KOpoj euxXst; 6|i Iv Soiv

hombres.
^^v^v^tteJ'^>t^*
6. S6v)iaiSeexo ouv xCf SeXtptp x a l oiv xoI? XXot; atot
(Jenof.), era educado

Scrates

165

Titp) i^Xio; xoO 6lpou; Ttp i^nv Tcopeu|xevo; oxtv

napxe, el sol del esto,

pasando

sobre nosotros,

produce

som-

bra; nxeofl-ai 6n;p x); naxptSo;, xal x); IXeuS-epa;. pelear por
la patria y la libertad;
InoXIiiei xoT; ep(c5l xoT; nlp 'EU-^onovxov olxoOoi (Jenof.), haca la guerra a los Tractos, que habitan
sobre el Helesponto; 6np xp; xal firjxpo; Xooo{ia oe, te ruego por (amor de) tu padre y {de tu) madre;
)fhpai,

ms de 40 hombres.

12.

'A(Mp)el; xatpv i^xei^. grcte; x); SXYJ; dxooig; Tcapwv

xifi (pl Tiaxp;, has llegado


(presente)

OTO? xeooapxovxa

4^

la acusacin

a tiempo para

acerca de tu padre,

or

personalmente

ji9l oxij^eoot. en el

montes; v ittoay xv YV, sor iodo /o fierra; v oav


^[lpav, codo d/'o; v n&aoiv xfjv i^jiipav, durante todo el da.v xaxiv vSpaf, de cen hombres cada uno; yeyetv v xp-

pecho; jitpl |xoa; vxxa;, cerca de la media

xo; (Jenof.), huir con toda su fuerza;

poco caso, ningn caso; nepl xg x P SaxxXiov


tppei;, llevas anillo en el dedo; ^xouv <E>ovtxe; nepl ntoav xjv
UtxeXav, los Fenicios
habitaban
al rededor de toda la
Sicilia;
TOpl nXi^^Qtjoay YP'^''i
medio da
M.f''fM/Zei

a boca (hablar frecuentemente


ro

v oxna x'v, tener

en

de uno); v xv noxafiv (Her.);

arriba.

8.

El;)IxXeuov xoXoudTv (toi trjv Oepnaivav e l ; xjv yo-

a la criada que me acompae


a la plaza;
el;
xv oxepaav oiix v . no lleg hasta el da siguiente;
elxe
xo^xa; e l ; xexpaxoofou;, tena cerca de (unos) 400
arqueros;
Xp'^Uaxa ouve6XXovxo aitip e; xjv xpotpjv xv oxpaxitDxv a
nXet;, las ciudades le prestaban dinero para el
mantenimiento
'de los soldados; e; 'AtSou (supl. oxtav), al
Infierno.
pv, he mandado

9.

At)^8t {iaou xoO napaSetoou f MaavSpo; 7toxa(i,c

(Jenof.), por medio del parque

corre el ro Meandro;

Swxpxyj;

Si 7tavx; xoO pou x \i'(t(3xa rcvxa; xoi; pouXofjivou; xpIXet (Id.),'


HHL

noche.

13. Ilep)XIY) nepC OOU, estoy hablando


de ti; oieToS-oc
o -ir^lofhxi epl TioXXoO, irepl {itxpoO, nepl o65evd; (Jenof.), hacer
mucho caso,

14. "*En)Inl xoO Pwjioo IxdTxo, se sent sobre el altar;


Kxpono;, en tiempo de Cecrops; I n ' elpT^vv);, en tiempo de
paz; nXc; I n l x^ eaXxxij oxoufiivYj, Ciudad edificada Junto al
mar, o I n l x a l ; vauo, los que estn al frente de las naves;
Xapw, (YeX), eau|ACti), Inatvto) I n l xivt, me alegro {me ro,
me admiro, alabo) de alguna cosa; I 9 ' o; (Jenof.), a
condicin
de que, wjiov Inl xou; noXe|xu;, vayamos contra los enemigos.
Inl

15. Mex)fiex xwv XXfiv (Plat.), Juntamente


con los
otros; jjiex xspav, en las manos de uno; Sexxu xet (lex xjv Iv
HHL

- 1 6 6 -

,Mapa*t)vi iiaxjv a>*i; pp6apo irel


diez

aos

brbaro

despus
contra

de la batalla

Grecia;

X^ipac ( T u c ) , entre las

16.
jadores

T-JJV

'EXXSa i^XS-tv, a los

de Maratn

vino de nuevo

\itd-' i^jipav Qenoi.),

entre

del rey;

DE

napa, niaav

vegaba

a lo largo

17.

de la

voi napa <pXq), marchar

a casa

del

18. Tn)n y-j (Plat.), debajo de la tierra; ntvetv 6n^


rr) oXniYYO, 6e6er o/ so/i de la trompeta;
t 6n tcp o6pav<^
6vTa, /as cosos que estn debajo, del cielo; KXapxo n TV X-

90V onoa T Jtpxeujia, nnnei Aiixiov n xv Xyov;-C/eor/O


'sobre

el ejrcito

ella (la colina);

19.

al pie de la colina,

6n vxxa ( T u c ) , de

enva

Udo

6epaiieetv xoO xapnoO lvxa, cultivar

causa

del fruto

ipuro

de Media;

(por el fruto);

xxiTnaxa, la gloria

/.

los rboles

{ilxpt w o MKja xetxoc, hasta


sin prudencia

no son

contingente).

^, )
que;

901S xtpaxa tai>potc,


pnXas 8' txv tsBOis,
Aouoi x*o(' 8vxoc,
IIo8a>xav Xafcot;,
Tol{ txfloiv x vijxxdv,
Tls pvioi nixaoSat'
*Avx' o>ct8(ov &icotoa>v,
'Avx' TX*v ixovxuiv

Dio la Naturaleza cuernos a los toros.


Uas a los cat>allos,
A los leones la abertura de los dientes.
Rapidez en los pies a las liebres,
A los peces la propiedad de nadar,
A las aves el volarA los hombres la prudencia.
Que vale por todos los escudos,
Y por todas las lanzas
(Anacreonte.)

porque.

porque,

o6v,

pues, siendo

el

iXX, pero, mas,


U,

pues.
asi.
sino.

el x a l ,

aunque,

ti {11^,

si no es que,

xv,

6 v.f,
ine,

lluego

que, as que,

co-

que.

de suerte que,

*o.

ah!
(de dolor o ajliccin),

6o,

(de sorpresa, de dolor), Oh Cielos!

para.

\hay\

o asombro, de pena), papas oh! !ah! ^

(de nimo, de excitacin),

(de aprobacin,

que.

que.

ms frecuentes son:

Interjecciones.Las

menos

ya que, despus

T, or, ),

srfe,

a no ser, sino, mas

do

Pa6a, nanaT, (de admiracin

cuando,

nei5v, \ cuando.
Sxe.
cuando.
8xav,
ox.jiiQxe,
ni, no.
ouS, [ii^Se,
para
que.
fva.
como; a fin de, de moi.
dioxe,

aunque.

a,

aun

que.

pero.

2.

EL REY DE LA CREACION

tambin.

(enclit) y.
f,
o; que (con un comparat.).
txe, sea que, ya sea.
e. \
v, Isi (condicional o

seguras.

HHL

y,

xl,

yp,

posesiones

XLI I I

principales son:

Conj a aciones.l&s

S5a x a l nXoOxo veu ouvoetd oOx a^oX)


y la riqueza

xai,

exi,

noche.

Impropias:n|inetv ^<nXa, enviar al rey (ad re"

gem);Uvbpa

INTERJEC

Con junciones.Interjecciones. Oraciones finales.

costa.

jwu nps eeav (Jenof.), escuchadme por los dioses; 6 xtav (piptw t np xnpov, e/ perro se lanza contra el cerdo; np; onipav
Genof.), hacia la tarde; np xoToi (Id.), adems
de esto.

colocado

LECCIN

emba^

IIps)np i^Xtou Suqiav, /foc/fl el occidente; ixooat

habiendo

CONJUNCIN

nt

da;

tjv Sv, durante todo el camino; napa W^av


(Jenof.), co/fro la opinin o esperanza; fttXct napa rjv yjv, /ifl-

amigo;

LA

manos.

Ilap) -np<j6ei{ i^Xfl-ov napa PaotX);, vinieron


de parte

el

167 -

eia, ea! nimo!

de aplauso), euge, nimo! bien!

oiai,

(de dolor, de amenaza, de execracin),

^eO,

(de pena, de asombro), iieu, ah!

vae, ay!

6,

(de dolor, de sorpresa), oh!; w. signo de vocativo.

naye,
*Ys,

quita all! vete!


ea! vamos! nimo!
HHL

-168

"

3. ' L a s oracioaoB

se expresan por fva u

inalesa)

8n){ (rara vez ? ) para

que,

a fin de que,

por... (ut) o, s i son

negativas, por fva [i} u Bnca; [ii, para que no, a fin de que no...
(ne), y el verbo en subjuntivo, que puede cambiarse por el optativo, s i el verbo de la principal est en algn tiempo del p o - '
sado; v. g.: -(yparpa 6|i,v, fva TivTe'elSijxe xaOta, os he escrito
a fin de qie todos sepis

estas

cosas.

b) Muchas veces S n u ; y s llevan su verbo en futuro de


indicativo: v . g.: ippovx^etv M fints ^a -fi oxpaxti x Tctxi^SEia,
conviene pensar,

para

que el ejrcito

tenga

(o pueda

tener)

169 ^

^Xiv! Oual xq) v5-pnt|> xefv<p 5t' 06 x oxvSaXov pxexail


'Aye 5J, Mapta, ouvi^yope i^[ifi)v, xo eonXyxvou 000
(pa-aX|jiou 9 ' i^ji lnoxpet};ov.7. O noXtxe|xevoi {los duda\ v xal; natpot vfiou xd-evxat. Iva (i| 8txvxac.
'8. ^l xoOxG 8io xa xot^ev, ox|jia S v, fva nXelov |iv
xowjiev, jxxov S Xywjiev.-9. 2vSea|i oxl ulpo; Xyou
xXixov auv8ov x XXa jip'f^xoijXyou e; Stvoiav jiex x^ew.
i^Lasc.) Tva yvjinjv x' nepl xv ni ^p)vT^lx<uv;

vi-

tuallas.

(TEMAS PARA LOS EXMENES)

c) Tambin'puede expresarse la final1) por f/ijn/Y/vo


precedido de fvexa xoO, inl x, o xoO simplemente, y2) por
participio especialmente de futuro; v. g.: iteXyrj 5tjtep3v Svexa
xoo Xelt noif)oac xjv o6aav, surcar los mares para
acrecentar
sus riquezas; 6 TiS-pacrxYjj jicei np; xv 'Ayi^ol^aov npopeic
XYovx{,..,

Tifrauste

cirle (o que le

enva

a Agesilao

emlfajadores,

para

IJIRfflf ! 41.0
i Bvoxpixj{, ou{.Jenocrates, fi
loslo griego.
|iaaxir.Yo azoto, castigo,
6 *Apx'3oMio(, ou.-Arquidamo. ^
6 xtp<pec, oO.Citarista.
T oxdvSaXov, ou.Escndalo.
6 ouviJYopos, ou.Abogado-a.
DonXaYXvo{, ov.Misericordioso.
moxpcpo).Vuelvo, convierto
KXttov, afv.-Ms.
jrtov, adi'.-Menos

1. E l x a l vo{ el| xoOxo ooi oun6ouXei3<o.2. vxe? o no


xa|i0 e x a l npao) x(bv niqySi)/ nopo eoc, npoVoOai (particJ)
np x iPfiy&i 5t6axot yYVOVxai.3. IlXxwv pYi^jiev; jroxe
t(f olxixig, Jtioxvxo Sevoxpxou - Aa6d)v, SqpT),; xoxov (laoxYwoov l-{6) yp pyCojiai.4. 'Apxl5a|io np (uno que...)
xv natvoOvxa, xt8-apq)5v x a l Oaun^ovxa xjv Svojiiv axoOv^ ' S ^
X^oxe, ^TJ, TCoTov yipa napa ooO xoI; ya^oT vSpoiv l o t a i ,
5xav xi^ptpSV oixw Inaiv^j5. Oai x^ xofiq) n xfflv oxavHHL

t^^v.Vlxa4.^,*^2^

Digenes

^ ^ ^ ^

de-

digan).

p6am; arfv.Lejos.
Ampos, ov.Invadeable, intransitable, difcil.
i(pd-t(u (de <it|u).Me adelanto,
salgo.
iuOaxii, "i), (Sv.Vadeable, transitable.
dpr;;otiai.-Me enfado, me enojo con o contra.
n-wx*VToc (9-9ti)(ii). - Hallndose presente.

Anecjotas

" e l cniGo,.

i ^ : ^ * ^ ^ '

AioYvjs XtYV E V ^ J ^ v ^ B v ^''^TO^OV^'PJV %^.yopt


Stonov OOX ioti 8 4TOI:OV zi apiox^v oa' pa iv yep^ oxiv Sxonov

eao(i(itvo{ iitpdxiov^qpaooeov,. -Ki-ft,

>i^^t'^^?f

f?

iat'^'^

etiwv.'ti xos xo oruoxoc

^t? XPoi ttvov. iippt.}, x^ ijpas xijv XXOXTJV, . ,

lots- xotv 9i to X(Jv (j>X)V ttotvxa Spo xi Sv oomffiv. '

" < .

HpdsxoiSc ipitloavxas m xijv HpoineCfcv nO?. .I806, (j>r)oE. x<w AiOYvrj


napaoixoue xp*<fii..
J.^. Cx |-vi iv^ict^.^

(I)

Para la traduccin de estas Ancdotas,


que va al fin de la Gramtica.

vase el Vocabulario

Greco-espaol

HHL

&

- 7 0 -

lOhpe iottv 4 nXoixwvog Svflpomofi. "Oflsv x$ pip npoox<9j x ixXaxix-1 v ^ ^

Uwv.-> Gen t(

'

IIp(xy nuddfvov oCq^Apif 9*t piaxfv; <Ei (lv nXoaioe, iq*), 6xav>

npi{

xd fujiapdv PaXavttov 01 v8ei, l^pij, Xoi|ivoi, itoB Xoovxoi;

'Aowxov eeaoi(ievoc iv Teav8oxt((p i X a ; oStovxa, i;pr], El oCxuc riP<9xab,.lvj-^.tA'a


cOx v oOxa< eixv{. J H ' ^ ^ fvC OL^-vt" c<--4- / K ^ ^ ^ ' " ^ ' ' ^

'Epxigets T xfflv Oijpi8v xixtoxa xvw;

/'^'^i-'-j |/

^pnj, TAv jiv dYpwv^-^

O M ^ ^ ^ " xfflv 84 *J|lp9V, XXot6.<U-:jX-^ oIv..*s(-

IIps

>

'

\ C ' b ^ . ^ ' l - , >.

/^'"

S E G U N D A

P A R T E

einovxa' IloXXot oouxaxaYeXffioiv, XX* iyb, o xaxoysXitai,-

'Epa)XY)6{ iiotov olvov ^<ac

TIV;; I^KJ, TV dXXdrpiov. (Dig. Laer.)X/f

^-d

N O T A . Pueden servir tambin de temas para el eumen, las Ora'


ciones del Cristiano (pg. 18) y algunas de las sentencias ms largasque van al final de varios Ejercicios.
y,.

J. H. S.
...itev;"
K
pXl xai xXoj.
(Apo. I-.)

i(
\{
j:
'.\

'.....tlt^tltW";.^."..'''....*'..;.:*".*,,.**.,,..^'....."
HHL

HHL

SEGUNDA

PARTE

^
'Apexal XYou eiol nvie ' XX7]vta|i;,

SINTAXIS

oa^i^vta, ouvtona, Tipnov, xataoxeui^.


'EXXTjvto(i; l o t i 9pot5 SiwwaToc, v
texvix^ x a l jij exaa owffitlcf..

DE

LA

CONCORDANCIA

Bappaprofi; X^i? ott a p i t i iGo?


tav e65at|iovovtwv 'EXXT^VWV
25oXexia|jic ik iaxi Xyo; xataXXi^Xos
ouvTetaYuvos.
(Zendn, en Dig. Laer.)

^LECCIN

Concordancia del artculo con el sustantivo.Adverten^


cas sobre el uso y significacin del mismo.
1. El articulo concierta con el nombre
fiere, en numero, caso y ennnacin genrica.

a que se r e -

2. Los nombres propios generalmente no llevan artculo; seguidos de algn apuesto, lo tienen delante de ste; p o r
ejemplo: 'Ivpo;, Ttbv Ai60(v paoiXe6;, Inaro rey de los Ubios.
En semejantes casos es muy frecuente suprimir las palabras
Mi, mxz-fip y otras fciles de suplirse por el contexto; por e j e n plo: 'AXav5pog 6 toO OtXnnou, Alejandro hijo de Flipo.
3. Se duplica muchas veces el artculo, ponindolo delante y detrs de la palabra que se quiere designar con toda
precisin y energa; v. g.: T v 'ApxaSa T TOO Ais epv, ei
templo de Jpiter (que hay) en la Arcadia.
HHL

HHL

4.

Acompaando

al

al infinitivo,

participio,

174

a los pronombres,

adjetivo,

a preposiciones

al

seguidas de su rgimen,

o a los adverbios, les da valor de sustantivos;


v. g.: t yo^v,
/ We/j; T T, la sustancia;
T nuov, fa cuantidad: 6 Xymv,
/ orador; T (piXeTv,
amar,- o nepl ^cXoooipav, /os
jUsbfos;
o TtXat, /os antiguos;

5.

oi il i^jtav, nuestros

descendientes.

i a r t i c u / o cazuJbia a veces el significado

jetivos; v. g.: SXXo, otrosol XXot, los dems:

o TtoXXo, los ms (a veces, la multitud, el


6.

S e usa

de los a d -

noXXo,

en multitud de frases;

perifrsticamente

V. g.: Ta Tf)c jineipac por -fj {ineipa, la experiencia;


-TXTQS, /a
7.

Equivale

Seguido

en terminacin neutra; v. g.- t npatov,


de

las

los otros jugaban

lambin en parte...
9.

adems.

fiv y 8, se traduce

partculas

el otro; v. g.: o {ilv ?mvov, o S x6euov, los unos be-

el uno...,

"

no pocas veces, acompa-

a un adverbio,

TOO XotnoO,

jjrimeramente;

*i)ian,

t ti);

fortuna.

ado de adjetivos
8.

muchos-

vulgo).

T jiv... x S . . . , significa

a los dados.

en parte;

El pronombre

de

ya...

ya.

tercera

persona

y el

relativo

-se ven sustituidos muchas veces por el artculo; v. g.: Xxo;


jjLvv StXEv 6 S (=oxo5 S) e l ; vav xaxtpuye, un lobo persegua

a un cordero, y ste se refugi

10.

Equivale,

veces,

al

en un templo
pronombre

posesivo;

pues cuando ste es de la misma persona que el sujeto del verbo y no resulta oscuro el sentido, suele ponerse en su lugar el
articulo; v. g.: xjv jjtvjxpa (piXo), (yo) amo a mi madre; x|v jiTfjxlpa
ptXel;, t amas a tu madre.
11.

Segn

posesivos,

que

se

anteponga

o no

a los

un hermano tuyo, (ano de tus hermanos);

o;

tuyo).

12. El atributo
no lleva generalmente articulo; por
ejemplo: px"j oo^a; 6eoO <p6o;, el temor de Dios (es) el prlnHHL

\1.
Aioyvyj; puxYjBel; nQev erj* Koo|jio7ioXlx>);, l(fn\,
2, eavft),'^ TiuS-ayoptxj ptXoofo;, pwxyjS-eoa, x nprtov eTj
^uvatx* T x<j) iSp, S<pY], poxetv vSp.3. jSxpaxovxv], ^
2eXexu (yuvig), (faXaxp oOoa, xo; toiYjxal; y&va itpoDdifjxe
-nepl xaXvxo, 8oxi; v (sobre quin) |ieivov natvoij axi]; xi^v
xnT]^4. Vfl /eo/io y la zorra.
Aaiva vetSio|ivif] 6n
<iX()nexo;, Inl x St navx; xoO xpvou Sva xxxeiv, ltff' SXX*
aovxa. 'O noa-o; SyjXoI, 5xt x xaXv (est) o5x v nXT^S-e:, XX* v
pex) (Esopo),5. At^opv oxt x xv vd-pnwv XP|W o [iv
<loi fiXave;, o S Xeuxo,6. Aetvv oxc xo; noXXoC; 6n xo;
Xyoi; evai.7, T xij; nXeio; (=i^ nXi;) yevvalov xal Xed-epv oxt.8, rXt)txi x nv XXvjvtx'g, x S oxu-ix^ XP^^"^*'

LOS INGRATOS

pronombres

SeXcp;, ( SeXcp; oou), tu hermano, (el nico hermano

cipio de la

<

Leona.
-xooiionoXTi];, ou. Ciudadano i\,
vi9{Ca>.Injurio, ultrajo, (m
del mundo, cosmopolita,
burlo)
ewevi), oD.Teano (muj.)
Todwyopix, 1^, v.Pitagrico,
Xt&mi)g, Anexo;,Zorra,
-c jtpnov, ovxos,Lo conveniente,
xd KX*O, ou;.Cantidad, (niidt'
oportuno, decoroso,
tud)
-j xpaxovUii), s.-Estratnica.
Xpojiai.Yo uso.
i SXsuxoj, ou,Seleuco
x XP^^H*! xo.Color
<paXxp<S5, , av. Calvo
oxu&ux;, ii, v,Esctico.
8ici<popoj, ov.Distinto, diverso
1^ HfliCa. i)s.-Pan
npoD8-)xs, contr. de po-S-rix,
vaYXfo).Fuerzo
aor. de repo-x^ijiit.Pro- i\, j ; Imprudencia.
pongo, antepongo,
icdtXtv, adv.De nuevo.
fineivov, adv.Mejor
oXXeeoo (fut. go)).Cambiar.
xjn), ij^.La cabellera.

determina el significado de stos; v. g.: o; SeXqxS;,

(SeXp; oou),

EJERCICIO 1.

Tv Xxov i\v {xa^&v xpf) o6x SXoooo!,


'AXX (1* vayxet notjivo; fppoovvj,
A{>5Y)6el; S' 6n' ioO, nXiv 6eplov loxai
' H xpt; XX^at x)v yoiv oCi Svaxat.

sabidura.
HHL

-176-

LECCIN

cedente (a veces oculto) est en genitivo o dativo, suele ponerse el relativo en el mismo caso, aunque pida acusativo el verbo
que le rige; v, g.: XP^V-'^'^ "^o^s ptSXlot; o l ; (en vez de &) I x , me

11

sirvo de los libros que

Concordancia del adjetivo, pronombre o participio, con


Atraccin del relativo.
El

adjetivo

(y lo mismo el pronombre

y el

participio}

concierta con el sustantivo en gnero, nmero y caso. Pero, ajean sustantivos colectivos suele ponerse el adjetivo en plural y
en el gnero d e los individuos que encierran; por ejemplo:
fl PouX) o6x yvooOvte;, no estando ignorante

el

senado.

b) Si se refiere a dos o ms sustantivos, se pone el adjetivoen plural y en su mismo gnero, s i todos l o tienen igual (a v e ves en terminacin neutra, si son de seres inanimados); si tien e n distinto gnero y significan seres inanimados, en terminacin neutra; si son de seres animados y hay alguno masculino,
en terminacin masculina. A veces concierta el adjetivo c o n
uno solo de los sustantivos; por ejemplo: na-tp; x a l urjTpc
oOxit (lou ^tvTmv, no viviendo ya ni mi padre, ni mi madre;
TaOta 5' eTiov, ou npbz xjv euopetav, o65 np; tjv StxaioovTjy
ico6X4(avTc, (quae) & ou Stf)X5'ef,
atencin

a la piedad, ni a la justicia

dijeron

que t has

estas cosas, no

en

6 'EitatifivibvSas, oo.-Epaminondas,
gran capitn.
* 0rj6ato, oo.-El Tebano.
axpaxsifiov, ou.Campamento,
ejrcito.
iXixos, j, ov.Cuan grande.
ixHXYjoio).-(Arengo) Delibero
en la reunin.
jxojiEv xxXnoidoovT;.Nos hemos reunido para tratar.
iicaXXaftli,

c) Siendo atributo de una proposicin general, se halla m u chas veces el adjetiv en la terminacin neutra del singular,
aunque sea de otro gnero el sujeto de la oracin; por ejemplo:
oo(pv oxiv) ^ npo}i7j&a, sabia (cosa) es la prudencia.

1.

El

relativo

concierta con su antecedente

en

gnero,

nmero (segiin las normas del prrafo anterior) y persona, p o nindose en el caso que reclame su verbo a no ser que haya
atraccin. (V. Analog. Lee. X V l l I , niim. 5.) A veces concierta
con eJ sustantivo que Je sigue en forma de predicado.
i-a atraccin
HHL

del relativo consiste en que, cuando el ante-

^ tapax', }.Consternacin, perturbacin, tumulto.


oixw.-Yo habito, administro.
SfjXo;, n , V,Claro, evidente.
eT-ntp (siquidem).-S\, si es que.
(lnvijiiai, perf. de (ivonat Yo

me acuerdo,
litpago, aor. de npoioo.Yo ha-

go
Vi 6pa, {.Viento, aura.
|ifX<li-Peleo, rio,
i ixolpot, su.-Compaero, amigo.

'EnoneivvSa 8rj6alo 5a)v orpatneSov (iya x a l xoXv

potYJTv ox lxv' 'HXxov, l<pr, eTjp/ov, xal xsipaXiv o6x


{j^et.,_2. "Hxoiiv lxxX>2<?^(jpy5ei.itepl T8 eoX|iou x a l elpi^vi(j{,
& HeYorriv l x (por lx<"v) Svajiiv i v x^ ^Itf xtj> xGv v*p"Ev xjv tlpifrQv Kwqa&yit^

jiex itoXXf); icnpaXelac

xfiv nXiv olxi^oo{v, TroXXayvxs oXiwv xal xivSvwv xal xatk 'fi'* vOv pc XXi^Xouc xax<jxt|{tev 4 .

8-f)Xov, xt, tXntp xtjjUo^ai pipXw, ysXyjxIa ooi

ToOxo (es)

nXi; l o x i v .

a . OOx loxtv v^p, 8v 6l8e5O8v eWe; v8pa o5x5 l o x i v ,


6. MexaSlSis xoTc nxwxot toO oou, oSnep aftx; lxis.7, M l jivTjiiatfi)vgmpaSa.8. 'Qv xas Sogas ZrXoli, |no x; npSets.
9

toa, iv, partie. pttS.

de dJtaXXood.Libre, desembarazado, exento.

pax%

citado..

tengo.

(5) EJERCICIO 2."

el sustantivo, y del relativo con su antecedente.

1.

177-

EO Tipootppexat xols cpXots, os xet.10. NIots SrjXtxov

(loxl) xo; ypovxa;.11. 'AMvaxov ^ 4uxi^.12.

Necesidad^

de beber. ' H y) |iXatva nvei, irlvet (por nlvouot) SI SvSpa


a6x)v, nvt BXaooa 8' aDpa;, 6 SI i ^ o ; StJcXaooav, xv 8* jJXtov
oTjX-^vT). T iwt jixeoS-e Ixalpot, x a l axiji GXovxt (aunque
tambin

quiera)

nveiv;

ya

(Anacreonte).

6RIE6A 1*
HHL

-179-

178 -

-ELECCIN

<1 noixiXa, as.Variedad.

MI

Concordancia dei verbo con el sujeto.-Uso del vocativo.


1.

El

verbo

con el sujeto en nmero

concierta

y per-

sona.
2.

Con un sujeto

de plural

mente el verbo en singular;

se pone general-

neutro

v. g.: T Ca Tpxt, los

animales

corren.
3.

Con un sujeto

de nmero

chas veces el verbo en plural;


dos hermanos

eran

dual

part. aors. 2. de
67to-'cuvx'v(D.Respondo.

6KOToxoi5oa.

se encuentra m u -

v. g.: 5eX(pd) 5o ^oav xaXoi, los

bellos.

4. L o s nombres
colectivos,
aunque estn en singular,
llevan ordinariamente su verbo en plural; v. g.: f nXi; Baufi^ouai o eau|.Cet, la ciudad se admira.
5. El Verbo sustantivo
elu se encuentra muchas veces
en la tercera persona del singular con un sujeto de plural o
'dual, en la significacin de hay; Sotiv oXxmq...,

hay

bn-pxm Soy, me encuentro.


TUYxdva.Soy.

.f 1. T Tfflv naXatv d-vCiv jO-Yj nXoiiotata -^v.2. T (las


cosas que estn) ^w InoO x a l t Igw ooO oSx otiv Vjjxfflv 6aia yp oxt xal noXenouatv f^^.i. 'O orpatj d-ujiot joav,
tpayepi yp ^^oav xal fitffiwv xal v-pcwv Ixvi? noiXi.4.
"Eott
-xal Iv XXat; nXeatv pxovxj xe x a l Sf(iO{.5, IIXe|iO{ x a l
oxot; XO-pia xat; Xeotv loxtv.6. TaOxa x 7ipy|iax loxc
x a X . 7 . 'Eyd) xal 0 6 ypfpofiev.8, ToOxov xv vjiov ej
x9eixev e xt yaSv SlXts, napa oeautoO Xa^.9. La zorra y
Ja pantera. 'AXtbnjg xal npSaXt epl xXXou; iJptCoy. Tfjc S i
napSXe)? nap' Ixaoxa ''^vjjftoiiaxoc notxtXfav ipo6aXXo|ivYj?7'^
rj^ X(t)TCY)$ fijtoxuxoOoa elne ' ^xal'noov ly) xaXXltov 6npxw,
7Tis ob(en)xb af\).a, xjv SI
nenotxtXjivYj xuyxvu; (Esop.)

quienes...

DEL

'
6. S s e refiere
a dos o ms sustantivos unidos por l a
conjuncin copulativa, puede ponerse el verbo en .singular,
concertando con el ms prximo; v, g.: o (piXti 6 naxip xal -fi
7. Uso del vocativo.
Fuera de xpie, vSpe?, nxep y
algunos nombres de cario, cortesa o improperio, se usa muy
poco el vocativo en griego, suplindose generalmeiite con e l
nominativo que a veces lleva consigo un vocativo; por ejemplo:
'AnoXXoSpos UTO?, OO nepijievels; oh Apolodoro,

es-

EJERCICIO 3."

d66aio{, ov. Inseguro, instable,


no-istai). Abandono
oTpais, o.El ejrcito,
yavcpt, , v Manifiesto, visible.
c x^oj, sos. Vestigio, pisada,
huella.
HHL

que aqu

w (ptXe A l a ; ! : <plXo{ u MevXae!

a^ujios, ov.Desalentado, triste.'


i noEpaXts, seos.Pantera.
ptCo).Disputo, porfo.
nap' xoom. flfv.-Continuamente, siempre.
Ttpo-poXXojiai..Ensalzo, siempre
tengo en la boca.

RGIMEN

^ LECCIN

y.-xrp,tapadreytumadreteaman.

ts! no aguardars?:

nttcoixi|iivoe, t], ov (i(oixaXo|(ai).


Variado, de diversos
colores.
fcX'ptos (a) ov.Perjudicial, pernicioso.

IV

Rgimen del sustantivo.


1.

El

sustantiv

lleva

en

genitivoa)

el nombue

q u e denota el poseedor, o a guien pertenece l a cosa, y que eii


castellano le est unido por l a preposicin de; v. g.: v|io{ xoo
^eoo, la ley de

Dios.

Cuando la preposicin de, que une dos nombres, puede sustituirse por la frase g^tp .tp Hamn, hay aposicin
y el segundo
jiombre habr de ponerse en el mismo caso que el primero;
V. g.: la ciudad de Roma,

'P()(ITJ nXt;.

b) Tambin lleva en genitivo el nombre que indica cuantiad o el objeto sobre que recae l a accin; v. g.: vfl-pwTro; xax'^
<paeos, hombre de mal genio;
otra

litu&ufia XXTJ? nXetos, deseo de

ciudad.
HHL

-180-

-181-

c) Muchas veces el sustantivo va acompaado del infinitivo precedido del articia en genitivo voO; v. g.: xP^vo? toO

Txpaxtoxl^ta luvx^xovxa" yupvou nXf)6o x i ^ avapoeo); x a l

vayvwvac ljv ioxopiav, el tiempo de leer la

historia.

vosotros.

Tffiv aixoO oxeuv Ipeuvjoaftvyj, 65pe xe^aXjv


flyua? xaxeoxeuaojiviQv,
Xpolv, i^j" {=&)

3. Llevan
acusativo
algunos nombres, porque se snbrentiende la preposicin xar: v. g.: ^poiwxl t Svo^a mi xiv
izuxpiba, Sir de nombre y de

zorra^^^.

'AXtonTjS eioeXfroOoa s; oxfav xiBaptpSoO, xal Ixaoxov

y el busto.

2. Los sustantivos
verbales
derivados dp vprho<s q u e
piden dativo, rigen este mismo caso; v. g.: toO 9eoO Sots 6|iv ^
el don de Dios para

xaxapoeic Iviaux? xal xpeT; {ifjvec. (Jenof,, A n . 1. 7.)La

'AvaXa6oOoa S aOxjv xat; olxeat

ofa Ufoi,\% lyxpaXov o6x 2x''*- (Esop.)


LECCIN

patria.

|iop(ioXuxeou

Rgimen del adjetivo.


EJERCICIO 4.
1.

i
6
J)

*
4

Ptptttdeo,Fortalezco, consolido,
eouxuidrjc, w.Tucidides.
uY-TP"'?Escribo, compongo.
fteXonow^ovos, ou. El Pelopous.
Nvo, ou.Nio; ftNInive.
oixiCoEdifico, fundo.
vonCo).Nombro, llamo.
xax(B{,flfv.Mal,viciosamente.
oixto, a, ov.Propio.
itxq>alo{, ot. Cerebro
Au64c,o8.-El Lidio.
(oeXo3oa, part. de

aoris

de

(io'ipxotiav.Entro, me
acerco.
t oxtDoci {.Instrumento, mueble, vaso.
iptuvdo).Examino, investigo,
x nop|jioXiJxtov. 01,Cmico, mscara
ipuffls, adv.Hbilmente.
xaxa-oxtuCo. Fabrico, compongo, preparo
lvXPoOoa, part. aorist. 2." de
ova-Xan6<v<i).Tomo, co-

ger

Riffen

y_abusiaaia,

sabe

dominar

pyjfioc, falto

inriQjMecig.

dominio
ignorancia.

sus
de

TCXTPYJ py)?. Heno de Ira; pXwv

deseos;

Ifineipoc xfjc JIOUOIXT)?, hbil

amigos;

en

le

msica.

Igual rgimen tiene el adjetivo spsfi, dedicado.


con&agrML
Uogifiodose-en genitivo la d i v i n i d a d ^ quien est consagrada
jma cosa; v, g,: ' H K a ? vf}oo{ Eep jv xO 'AOXXKJWOO, la isla de
Coo

estaba consagrada
2.

' O xtupiofi Ti() 4"'X^S R to ot)nTO{ xaXeltat evxo;.

y prvacin,

propiedad
y comunMo-y laiayor parte de los tfrminaHQg^ en
ixos que designan aptudi v. g,: xpax-?;; xffiv IntS-uniav, que no

Rigen

igualdad,

1.

los adjetivos que expresan

pentivo
esasez

Esculapio.
los adjetivos de unin^

dativo

cormnienciay

paridad,

a Dios;

mvr^i

por

x$ nov^,

2 ' H Tj)v 'EXX^Qvtv vSpea 6e6aioOto v tols npbi tous Ilpoac

acostumbrado

noX|ioc{.3. 0OUXUSC5TJS 'AOYjvaio auvYP'i'6 xv irXe{tov x&v

Advertencias. a) Igual rgimeiL.tienen los pronombres


aOxe y xoioOxoc; V. g.: xa6x (x aOx) T^oxw oot, sufro las mis-

HeXojiovvTjotv xal 'AOigvamv.4. Nvoc, Ti)s 'Aooupla; ^aocXe;, nXtv Nvov ixcoe xal 9 ' iauroO. wvnaoev.5

AIOYVYJC

Tcp? TV eljivTia, xaxv elvac t IJilV OO T C'jv, elitev, oXA xxaxw C^ ^ 6 .

OOto vO-poiitot AUS jifv ioxt x Yvo;,

'Ad'jjvalpc S x|v J^OXTV 7

'ApiBjjts ouunorj? XT) SOO xijt

vapoe<j)< x a l naxaPoeM; (Kpou) otaQuol Siaxoiot Sexanvxe,.


napaoyYai ytP^ioi xaxv nevxi^xovxa nvxe, axaSia xptO(ipioc.
HHL

mas^^osas

(igual)
3.

al

y oposicin:

costumbre

ejemplo: Sfioto; x(p Oep, semejante

semejanza

que

trabajo.

t {me

pasa

lo que

llevan tambin genitivo


Rigen

vos que can

acusativoa)
tiodendo-o

t).b)

"Onoto; e loog

y a vecesacusativo
con una preposicin

inclinacin:b)

con xax.
los adjeti-

con xax general-

mente ocuita. Iqsde cualidad moral o fsica: yc) sin preposicin, muchos derivados de verho.s activos; v. g.: exaxipopo?
l; (o np;) xv pexi^v, inclinado a la virtud; f wjiaXo; x oajta,
HHL

182

-183-

robusto de cuerpo; vijp tu lietlwpa ^POVTIOTIQ;, hombre


tudia

los fenmenos

EJERCICIO

b XctXo, ou.Calo.
7tXipT){, {.Lleno, abundante.

p^o{, asta, ^ov.Suave, dulce,


manso.
% svtijpsj, ou{.Nave de cinco series de remos.
OYSVI^S, S.Bien nacido, de no-

bles sentimientos.
el que se
acuerda, agradecido.
^Y'^S *S- San.
Aoftsvi^C, {.Dbil, enfermo.
(paGXo{ (t) ov.Malo, malvado.
tcopoOfiai. - Me hallo suspenso.

livi^HMv, m.Memor,

6 *tXiQT{, s -Piletas, gramtico y

^LECCIN

' O XXo; notafi; n\rpri

K$o(, a, ov. De la isla de Coo.


Xnt<5{, ii, av.Sutil, delgado.
Totvuv, fldv.Por esto, por 1
tanto.
vo-xp4Ti<i>..-Volver, derribar,
jipvaois, ta)c.-r-Ocasin, pretexr
to.
6 nXi6So{, ou.Plomo,

1. El comparativoa)
lleva su complemento,
o segundo trmino de comparacin, cuando es nombre o pronombre,
en genitivo o con la conjuncin ) {que, quam) ordinariamente
en el mismo caso que el primero; v. g.: oocpteps lotcv too
48eX9oO o 9 8eX9c, es ms sabio que el hermano;
voii^w
Boiptbtepov elvat tv SeXcpv, creo que es ms sabio que el her-

x 6n8)^a, axo{.Calzado
x niX|ia, axo{.Suela.
oicXi)pd{, , v.Fuerte,
xaxa-nvid).Soplo.
(leraXorepsniit, j . Magnfico,

b) Lqsadjivosj)
adverbios que sirven de complemento a
un comparativo, se ponen tambin en grado rnmpnrnHn
y se
unen por ^; v. g.: eOSaijjiovotep ottv tpptviiiwtepos, es ms

majestuoso.
XTtoxoj,

ov. Inconsiderado,

falto de razn.
Ix^im

(ieyXwv xac Jtpawv

^v,2, O TWV 'ASTJVDV Xtp,ves nXrpeii ^aav

TptVjpJV xal nev-

xal XXwv v(Iv, 3 , IlalSe; euYevel? TV naxp; xal nrxp6^

Xytv YjvTQfiov; elotv.4. Tw Oyiel oijiaTt rcv oijov yi?, TI) 8 i


ofl-evel pXa6epv.-t-5, 'Ev t) aOti^ xcv5v({) toT; (pauXottoi? u)po|tai.6. OtXyjtv Xyouoi tv Kpov Xenttatov yev^^O'ai to^iJia. 'Enel tovuv vatpajtijvai ^Sio; i^v x norj; 7tpo(poe<);,,
|xoX68ou, f aal, nenoiy][iva elxev v t o l ; noi^{i.aai 7cX|xat, fva.
vatpnotto n xwv vjiwv, e note oxXyjpol xaxrtveov,

mano.

dichoso

que

prudente.

c) La palabra
que expresO-Cunto
una cosa es mayor o
menor_gue_ofra, se pone delante del comparativo en dativo
y aj^eccLeiLacusatiyo; v. g.: rcoXXtp (o itoXX6) {isCuv, mucho
mayor.
d)

Ciertos

adjetivos

valientes
b)
precede

de los

griegos.

El superlativo

adquiere

2v6>p(i>noi eoi {leyaXonpeneTe |iv t o<&|ia, XYiotoc 8 tjv |uxi^v.


xtvo vaSev8p8os ptpuat xpejiajivou;, iPo\)XyQr aOtav nepiyevo6ai, x a l oux i^8vato. 'AjiaXXattOfjivTj 81 np? autTv. elnev*
'Ofi^ax; elotv.

(Esopo.)

c)

mucha

m.t fiipr^n,

alguna d e s t a s partculas: c , 8TI, Saov,

V. g.: i) txTata, lo ms

'AXwmfjg Xtnwttouoa, w ; lOeaato ni

rnmpQrq.

2. - E / anperlativo_rp.spfntvnn)
tiene tambin su
complemento en genitivo; v. g.: ptotoi xtbv 'EXX^vwv, los ms

cuanto es

y las uvas.

cuyo .signlfrarin \m^\\cn

cin, por ejemplo: Xios, Itepo;, otro, 5otepo{, posterior, StJtXoto;, doble..., etc., llevan tambin su complemento en genitivo;
v. g.: XXo{ ooO, otro que t; uoxepos atoO, posterior a l.

7. S el Xeux{ jjiiv to; Svtac, {lXa? 81 x 0&|ia,8, IIoXXo


zorra

VI

Rgimen del comparativo y superlativo.

b."

///^My-v--^vifi]()sofo de Coo

fqpm

es-

celestes.
X

1,

que

pronto

posible;

cuando le
STO; U OOV;

^ 5uvatv iXtota,

posible.

Un superlativo

acompaado

dpl gfinifivn

dpl

pmnn/^bre

reflexivo
compuest_Q. indica que la persona o cosa, a que se
refiere, posee la cualidad que expresa, en el mayor grado que
le fu o es posible;
por ejemplo: Ai(j(ioo.*vy? autoo XXoyiti)t a t o lyveto, Demstenes

estuvo ms elocuente que {l

mismo)

nunca.
HHL

HHL

-185-

184 -

d) A semejanza del superlativo


llevan un genitivode
piur
ral los sustantivos y adjetivos, cuando con ellos se qiiere designar un cierto nmero de individuos dentro dp otro mavQr,
V. g.: ol xpi?<"ol tfiv vS-pTTwv, los hombres buenos (liter.: los
buenos de entre los hombres.)
EJERCICIO 6."
otjiv, 15, v.Noble, sublime.
p6aioe, a, ov.Firme, seguro,
alpst, iu v.Elegible, preferible, deseable.
i\, su){. Exhortacin,
consuelo.
4 *<Bx{o)v, (ovo.-Pocin, hombre
de Estado y capitn
de los Atenienses,
1.

Reunin
(jpopto.Llevo, tengo conmigo
aJxpxifj, 6{. - Suficiente, bastante.
1^ (lava, a{.La locura, delirio.
6, ^ 1X090?, ou.Ciervo, cierva.
oTpatrjYu. Mando un eje'rcito
i KftXXiaj, ou.Calas,
otunaiixs, i], v. Corporal

] oiSvoioj, ou. -

LECCIN

Rgimen del verbo el|i(.Verbos asimilados a el(i.


1. El verbo
El\ia) con genitivo significa, es
propio,
pertenece, toca..., etc.; IXeuSipou vSp; l o t i xXrjS^ Xyetv, es
propio de un hombre libre decir la verdad;b) con dativo de
persona, tener; v. g.: Ioxt |ioi pt6Xov, tengo un libro.
2. Los verbos
asimilados
a el|i, como llegar,
quedar,
salir, nombrar, llamar, morir..., etc., llevan tras de si una especie de atributo en nminativo,
que concierta con el sujeto;
V. g.: ly) xaXoOfiat Xwv, me llam len. (Esopo.)
EJERCICIO 7."

TYJS pei'^s oOSv xtvjiia xintxepoy, oSv oe(iviEpov, o6-

8v ps6atTEpov.2. OOov Y^uxxepv oxi "cfig itaxpt5os.3.


ApeiiTlpa pExi loxtv ) TtXoDxo? 110X65,-4. Ox loxtv i^Stov
ypuaxov XnTj; v) vSp? (ptXou napaveots.-5

' H C>txt)vo{

yuvT) lpo)Tr}fl'etoa, 5t xt fivr} xuv XXwv Iv ouvStj) o (popeT X P " '


ooOv xonov, I^Y;" "Oxt aOxpxvjs xo(iios p,ol loxiv 1^ xoC v6p5
psxT^.6. MeyioxT] x&v Iv v&p(>Ttoi{ vooav raeoiv loxtv }] (tav a . 7 . Ilvxwv %xt\^xm xpuorv Ioxt <pXo{ ooy; xal ayaO'.8. OXtnrroc, 'AXegvSpou Tiaxip, eXeye xpexiov evai
oxpaxTteSov IXipwv, Xovxoj oxpaxviyoOvxos, (genitivo

absoluto)

VII

t\, 05.Pobreza.
dnOvo),-Defiendo.
xivix65, 1^, v Ixiv).Movible.
xiviiT;, ii, v. -Inmvil,
e 'ApioxtlSuj;, o.Aristides, gran
capitn.
dtt-*vTi, aor. de o-6v^ox.
Muero.
xtivi^, js.Tienda de campaa,
choza.

irf^i. fldv.Cerca,
*po6o{, ou.-^ Tumulto, barullo.
npoo-X&tiiv, par. aor. 2." de
ttpoo-pxoiia Me
acerco, llego.
TO-xaX). Llamo con sobrenombre, apellido.
4 Xxvoci ou.Linterna, lmpara.
Ijiea-'"upav. En medio del da
ittB).Enciendo.

?) Xevxti>v, IXwfou oxpaxYiyoOvxoj,9. KoXXta; nXouottxaxo? i^v


xfi>v 'Afl-rjvawv.10. 'O xf); Stavoa; xojio; fietvtv oxi toO
otnaxtxoO xXXoo;.11

1.

Ilevlav (fpeiv 06 rcvxwv, XX' vSp; oocpoO xal y a ^ O

Non^w Tiaxpa oocptTcpov elvat ) xv

{supL ipyov) loxtv.2. 'Eoxt Seorcxou liitfjiXetav j^'^iv x&v ol-

T 6pT] x xaXo6|xeva IIupYivaa xai xax

xexbv,3. BaotXi); Ioxt xtp 5TQJUJ> jiveiv.4. 'Ejiv x a l ov

x 4'o; xal xax x (lyeGo;, npxet Si9opa xwv XXwv, Oooiv

oxt xjv xv oxpaxttxtbv 8aunetv v5petav, 5, To; jiv fixitot;

TtalSa.Los Pirineos.

Iv xol{ TcaXatol; XP^'S ^'' xtvtov vo|itv, <pvxcv ni)p, xaxaxaf)vai ixaoav xf)v petvjv /wpav (Diod.

Sic.)

xal xol xuol (perros)

vYjx.6. 'AptaxeCSn); n-S-ave Ttvr};.7. 'Eyw ypwv jilv eiit,


-vitv 51 iiXelov (ms

HHL

x wx Ioxt xtvT)x, xo; 5' vfl-ptixot xtque...) m'vw. 8.

Kpq) paoXeta :^v x a l


HHL

-186itBpSeioo? nyac, iypm

6jptti)v izMpr<i, & xelvo? Oi^puev nd-

1CT0U.9. El lobo y los pastores. Axo; Swv loijiiva; oa-ovrac.

Iv oxvjv^ itp6aTov, I Y Y 7ipooXW)v, i^Xxoc, 8913, Sv i^v (esset)


nlv 0puo5, ei IY) TOOXO iiroiouv; (Esopo).10. Buscando un^
hombre. AioylvT];, xoiv liiixo(Xo|ievo(, Xy(yov

i^filpav

*}(a{- "AvOptTcov, i<pj, C^jta. (Diog. Laerc.)

L E C C I N

VIII

pqi^fifipar, carecer,acusar con


y tambin cjg^e^
nar y castij^r; v. g.: oSooT^iaippet twv XXwv, este difiere de l^'
demsT'^
-P,
2. Este genitivo, con los verbos que significan c^^r^
c o f l ^ g r y qff^pver, denota generalmente el j f g f y ) l&^^ena^
ponindose enji^atiyo la persona acusada..., etc. L a m a y o r
parte de los otros verbos, cundoTtnen doble rgimen llevan
ede/ersQ?Q en genitivo y el e sss&MMimtm;
Por ejemplo: tupowvKo; aStSv ISwgav, le acusaron de tirana; o&x ^xouo.
oou xaOta oOSe;, nadie te oy esto.

Rgimen d e l verbo: verbos que rigen genitivo.


1. Rigen genitivoa)
l a mayor parte d e los verbos
flue expresan algn ^fe^^^^^ flma. como i^qflf- p^fOf',
'"'cri"n
r f r r n r . inffnimr. y
^abd-votiat
XTW);, .s/e/i/o tristeza;
toO lapo;, /we acuerdo de la primavera.
NOTA -^j^-vn-av. rmi^rv. f^iJY:.^/^ fl/H/rr- nnitfK. ?nff/ffr/
?|tg8JJtewr; aioxv6oai, reverenciar; Xestv, compadecerse y algunos
otjros^ se construyen con acusativo. nnvio8ixi, acordarse leva genitivoTacsatfvT^''^-"-'****^*'^^
'
) Los que denotan algiin 0 q senjdtiyocomo ^r^ jj/gr^
^fistar. - m a s ver lleva acusativo; v, g.: lyw xotD TSV pvi*av,
/g'O fl tos aves; veOeoftai tf); -^auxa;, 'ustor el reposo.
NOTA.ittato.xp/nZ;^j{^ffv^ ^eftcr (con algunos otros verbos) se
construyen 'ay!Bfe|^5""''''<'< cuando la cosa fue' comida o bebida
totalmente, o es el aiTmeifo'TSebida habitual de alguno

EJERCICIO 8.
;invioo.Acurdate.
xXijpovono.Heredar, sortear.m-*un.Yo deseo.
neiSi^, conj Cuando, ya que
IltXojtSa;, ou.Pelopidas.
(quum).
v8ptos, a, ov.Valiente.
ntipdto y Med.fAe esfuerzo por
8;-pXrie{, par. de aor. pas. de
procuro.
Sia-potXXd).Calumnio, ii (ivi^ij, rj;.Recuerdo, memoria,
acuso.
6 'Aplmimot, ou.Arstipo.
pXaa^jiiio).Hablo mal de uno, . ajiotCo).-Domo, adiestro.
calumnio.
naoTo;, ov.No domado.
<1 Xsr|jioovT, Ys,Compasin, l i Jto), subj. aor. de icv(i>. Bebo.
mosna,
58(0,/uf. e68i^o(B.Duermo, desxpatw.Domino, separo.
canso.
or(iavo).Significo, doy la seal,
fj nptjjtva, rif.Cuidado, afn
mando.
6 AuatO{, ou.Baco.
1.
otv.3.

Tv cpXwv'iinvYjoo, 2. Ilvte; tv i-foid-Giv littfl-utioOeXonSa;,

vSpeou

otpattwtou (habiendo sido...}

8ta6XTWvxo; a6tq) ; pXao<pTj|iT^oavxo; aOtv ' E Y U t ilv Ipya,.


<pt], aOtoO pXTi), tv 81 Xywv o6x ^xouoa.4, 'Axooate,

c) Los que inriiMn fftflfiMl^^^ " //t/fTj/j^r/dad, como s e r


Wf"^'' tflr'W^''excerfyjj7ion(tor,
v . g.: x^pa? t a tyj; lnpxw, yo mando'eiTeW^paii?
'
d) Los que significan cgg^a^sgr.errpr.ji^^ar
y
Pfli$Qngr,heredar y senie|uites; v. g.: TUYXV> tj VXTI;,
alcanzo victoria; (peSou t a v JTTWX^&V, perdona a los pobres.
e) ng /./i^i^f yfcM? rip ima Qjffpqit^rMn que rija jg^/vO /

jietpwv ya^av.8. 'ErtetSj GvrjtoO owjiato; Ituxe;, *avtoi>

los que en cflsfe/to/io llevan de, como ab^eaerse, separar,

81 <^^xfi, Ttetpa (imperat.) t i ) ; (pux^! d'vatov IVT^HTJV x a t a -

HHL

vot, Ypovto;.5. 'ApiototXifj; vetSt^jiev; note, 8tt Ttovnjptp.


vd'pwntj) iXeTj(xooiivTv ISwxev OO t6v tpnov, lyvj, XX t6vvfrpwTiov jXTjoas.-r-G. Ilvtwv [ilv xpatetv 18-Xet, n&ai 8 t
oif|iavetv.7. O&toi xXypovo|ioOoi t f ) ; Ojietipa; Sgnj; x a l t S v

HHL

- 189 -

- 188"Xtnelv.9. *ApatiJCrtO{ Ipioxij^eii, TVI Siaippoumv ol iteni5<-

T6 4jiapTvdnvov, o o . - E r r o r ,

^5p.aTa)v.10. /Esos bebedores! "Otav nu xv ovov, eSSouaiv

ntpi-pdUo).Rodeo (visto).
T tjioixiov, 00.El vestido.

fipipaf Ilwjiev, o5v TV OIVOV TV TOO, xaXoO Auaou ' oiiv T<p
mew

yp i^naj eOSouoiv af (lptfivat. (Anacreonte).AtoyVTj;

<3vet5ii;|jLevo? ST IV xanrjXep mvei,

Kal Iv xoupettp, (pifjol.

oiepoiiat. (D/o^. Laerc.)

LECCIN

IX

Rgimen d e l verbo: verbos que rigen dativo.


1.

Rigen dativoa) los verbos que significan cgf\versar

y M}St^'iSj ^!fb!Mx ^gjiif-.complacerse y nv,Hnr


lera; v. g.: M) xaxoT; nXei, no converses con los malos; lxeS-at ToT; noXsfiois, combatir contra los enemigos.
b) Los que expresan semejanza, paridad.
-ig^^iMMO-sicintgvorj^odiOj
vecindad.conv^^nciacon^fii^n^..;etctera; v. g.: v(t otyv nfiyCXov ^ XaXelv nprwet, a/ yve/l le est
jnejor (decet) co/Zar que hablar.
Los COWttSSOSm&JU;$gpsicn aue rijr^ <0^9'
ejemplo: Tp SOTUXOOVTI fi) IrtcyXa, /lo fe burles del desgraciado.
2. El dativj^ de adquisicin
o atribucin
acompaa
muchas veces a los verbos activos, como complemento indi^ecJo de los mismos, para indicar l a persona en cuyo provecho o
3 a o se ejecuta la accin; v. g.: SStom TW icvyjTt jiTiov, doy al
jyobre un vestido.
EJERCICIO 9.
upooexojiat.Oro, pido.

-8io-X8Yoiai. Habi con otro,


converso.
HHL

iyo;iai.Juzgo, tengo por.

av itot^e.Hicieres.
Ttapaivoj Aconsejo, exhorto.

iiii-Ti(ieia>.Reprendo.

falta.

fo|iai.Sigo.
VixapioTta, as.Ingratitud.
^) vaioxvt(o, os Desvergenza,
descaro.
'

ouv-Stmviw.-^Ceno con otro.

Impo, irrellgiosp.

iotMt

ot 8avvxe{, l9vi5ox(i>)..-LoS muerto^,.

tKpXo).Aprovecho, ayudo.
'6 ToXeiialot, ou.Tolpmeo.
i) paoiXa, as.Reino, potestad

fiY(iov{a, as-Principado,

gia-

re-

vaftvoxci). Leo, reconozco,

ea^fio).Confio, me atrevo.

' 1 . n S (el que) 7tpoo6ux{vevo5, t(J) eip StaXyexac 2 .


IIioToCis :^yoO, nj too; ccv 8 TC v noi-gc x a l Xyig; iraivoOvta^.
SXX xou{ Tol; ijiapTavopivoic incTt|iwvTa{.3. Ilept^aXoO T^
JIjiTiov xal xoXoSei n o i . - 4. "EiteTai T^J xaptotta ^ tvaioxuv' ~ ^ a Tai5r0Tuxais xoXouS-El i\. Mj o\^Setitvei vSpl
oieel.-;6. Ai8o)C IXerjuoovjv TJ) HVJTI;7. T o l ; 9avoOoi nXoOT0 oSv peXeT.8. El amigo y los libros. Zi^vwv IpctTjOelc T I ^
lat (p(Xo<- *AXXoc, lpyj, ly).* (Diog. Laerc.) Atjijn^tptos
Xspeus nToXe{ia(j) ttp PaocXel jwxp^vei t i nepl PaoiXelo x a l "^e|tv? ptpXta xtoflt xol vayivoxeiv ' & yp o 9^01 t o t ; PoiXeOmv o Ou^^Oot Twpaivelv, xaOta i v tole pixoi; yypajitat.
t L E C C I N

R g i m e n d e l v e r b o : v e r b o s q u e rigen a c u s a t i v o . D o b l e
acusativo.Rgimen d e las partculas.
1. P n a n s e e n a c u s a t i v o a > el timyao <fc;o de los^
verbos jj^cftijos; v . g.: o "EXXrjvec ivxirjoav TO6C Ilpoa, los Griegos vencieron a los Persas.
b) C o n algunos verbos, p o r ejemplo: eu o xax(i>s itotelv^.
eO o x a x a r ^ y e i v , T s W j ^ g r a u f l d O ^ ^
lar..., etc., se pone t^gibiin n acusativo el trmino iMirector
vTg^ tv pXov
xaxa? Urylw'Ka^es mat'del amigo.
e) MUStes veces acoiflpaa al verbo, transitjvo^o jnjfftnsitivo, un acusa^Vi^, (vivado del misma
significacin anloga; V. g.: xtviuveetv xv8uvov, correr peligro; pxjv pxeiv, ejercer la magistratura.
d) C o n los verbos neutros se construye en acusativo, (aveces con x a t ) la parte del sujeto o cosa, a que se refiere e t
HHL

- 1 9 0 -

estad expresado p o r los mismos; v . g . : xbv SxtuXov Xyffl, me


duele el dedo.
2. Rigen dos acusativos,

moji^^^^rsoimj

^ , los verbos q " " "'trnifirin Vfi'^'t ^ f ^ f l l ^ r r


Ssf>~&if'
pedir, e^^n-pre^untar }LMMl^^^
forzi^r. ocultarenseara
impedir, con otros varios; v . g.: icoorepetv xtva
t i XT^KOOIIP^TSVX^
alguno de sus bienes.
N O T A . A l ponerse en pasiva estos verbos, pasa a ser sujeto en
nominativo el acusativo de persona, quedando como antes el de cosa;
v. g.: Sifidioxio xrjv YPK^iicxixyjv tv natda, enseo al nio la gramtica;
pasiva, 6 naXi ioxexai TTJV ypa^liaixjv Oit* fioO
3.

Rgimen

de as partculas.a)

El

cin queda y a explicado. (Anal.- lee. 42.;6)


ifiose

lugar, ^m^SJJ^^MJ^Nm.}[emtm

\^feposi-

^^^jjiSbf'
pa,ftULYfi; por

ejemplo: noo yi);; en qu parte de la tierra?; o^s, de^tpodo.


rigen el mismo caso QuejQs ac^j^^yqs
que se derj^aji; por
ejemplo: livie? jAotusoo" todos igualmente que t\ys\xs coniv . g.: p^xat' vd-pTtwv Xeyeij, hablas ms rectamente que
ningn otro hombre.c).Las>.iairfgcciones
llevan c o n s i g q i t m ch^YPjjies^un^gemY/y^ v . g.: peJ TOO vSp;! pobre hombre!
EJERCICIO 10."
t*8-v5}xt!)c, tos,El que ha muerto.
itpSSai, aor. //i//i. de jcpomo.
Hago.
Ig-stXs, cor. de g-avpto.Quito,
saco.
xoXaxo).-Yo adulo.
ti^^T, conj.Ni.
i Hio8-ds. o3.Recompensa, salario.
t i xivSveuna, tos-Peligro.
xwSuveo).Me hallo en peligro,
corro peligro,
-t liXi, fxiXzoi.Miel.
XYci).Siento dolor, sufro.
< ippiiv, (fipsvs.Alma, espritu.
HHL

6yiava).Estoy sano,
i X"<>v,(3vos.Tnica, vestido.
x8ti(i>.Desnudo, despojo, quito el vestido.
^H^o8. aor. de p^tivvufii.Yo
visto.
v-iw. Yo visto,
ioxo).Enseo,
tpuffls-Mal, de mala maneraT ipiov, ou.Lana.
vioxpm, adv.IAs arriba,
xuvo).-Yo corto.
T xpas, TOS (aos).Carne.
xBTa-et5(D.Sacrifico, mato,
xaT (iixpv.-Poco a. poco.
TCoEXXagov.Deja, acaba.

6 npa^ai TtXiv, vSpa; yaa-ous noljosv'* 5xav 5 [iXXyj xax);


np'&^ai itXiv, Xe to; v5pa; yaO'oOs if nXeco;.3. T yp
-i^Siov f nTj5va vS-ptircwv xoXaxeecv, \rxe gXXjva, ni^te pp|3a,pov, Svexa nioa-oO;4. ToOto t xivSvsujia xivSuveeiv v (entre)
4x5'pt{ xpelttov f qjXocs.5. Tv nrjymv o |xv ^out yXa, ai
p,Xi.6. OOto? Xyetniv TOO? itSas, t ; <ppva; 5 6ytavei.
7 . H a l ; jiya;, (que) |uxpv lx<ov xitva, gtepov nalSa iixpv
/que...) fiiyav ixovta x'tSva IxSaa; aitv, tv fiv autoO xsivovljn^coe tv^i xcvpu aOtj ivSu.-"8. ' O Swxptrj? TtoXX
-xal (leyXa SlBaaxe toOj fiad-Tt5./-9. La oveja al esquilador.
IIp6atov ^ua? xeipjievov ^TJ * el jiiv 2pta ^Tjtel;, vwtpw
ii|ive el S xpev nt^uiie;, rex^ |ie x a t a W o a ; , toO x a t ntxpv
^aoav^eiv reXXa^ov. (Esopo)/ amor del mundo. M} a y a nte tv xajiov (iyjSfe t v tcj) xajiq), 'Ev t t ; yait tv xojxov,
<o6x ottv 1^ yjiTj xoO Elatp Iv at<f>... K a l 6 xajio; itapye-tat..., 51 Ttotv t 6IXi(](ta toO QeoO |iivei e; tv awva. (1.*
Joan. 2. 15-17.)

DE

LA

SUBORDINACIN

L E C C I N

X l

Principales circunstancias de la oracini^ materia, precio


parte.Medio, instrumento, manera y causa.Medida y distancia.Tiempo y lugar.
1. Materia,
precio, parte. E l nombre que expresa la
materia de que se hace una cosa, o el precio por el que se hace
o en que se evaliia la misma, o la parte por la que se tiene un
objeto, se Doy^e j^n genitivo: v. g.; yyetov xpu<ioO, vaso de or,
{con adjetivo yyetov xpuoov); Pi6Xov'v7)!7p,Y)v Ttvxe Spaxixfov,
ompr un libro por cinco dracmas; IXa^v \it t^; WVT);, me
asieron por el cinturn.
2. Medio, instrumento^ manera,
causa o motivo.
T o d o nombre que denote alguna de estas circunstancias, se
^^miii&^SJ0^^
v. g.: o|AXig ntnoir\).w\>. hecho a cincel;
p?Jvirapl^X^, pas a escape; XiiJi 7:^ave, muri de hambre.
HHL

-192
3 . El nombre que indica la medida o la
distancia.
se pone, en acusativo
tpes opYuias
opYuia; o xpiwv
xpwv pYuiibv iwixp, unWio de tres varas de
largo; eTxooi pi^jiaxa o pTjfixcav imfti, dista veinte pasos.
4.
Tiempo.a) A l a pregunta cujido o e/i ou tiempo.
se contesta, noniendo en dativo sin n r e r S S j ^ s - o t f i h r l ^ ; .
de tiempo (v. g.: da, mes...\i ^^^J^g'fllfPf^"'' nuny^HCamente o bien precisados, v los nombres de fiestas: e n ' l o s d e ms casos se usa del dativo con y o d e l srenitiyo: v. g.:
TijiTiiT] -liiiipci, en el quinto da; epooi; o Iv 8pet, en el esto;
vuxtd, de noche.
b) A la pregunta ^ m\^%^m
^Mf
mUlA se
responde por medio del dativo con y; y. g.: Iv nvte '^[ilpaic
en cinco das.
c) Para indicar cunty^lippL^ur^ una cosa, se emplea e l
SSaSSiXS'i^'
v i a ^ fieivev i^fipa irvte, permaneci
aqu
cinco das. C o n nombres de significacin ms genrica se e m plea ordinariamente n ^1 fffffg^i^^ f " " ^gqj " el gSUtiiUM
v. g . : rtwp Tcvxa x6v pov o Si navt; toO pioo, durante
toda la vida.
d) Para expresar cuflto|^^(|Ja<pi^ t^^\^p lt|jgriim acon^
tecimiento, se usa e l
ord^^^^ya(^i^^0vo7a
chas veces al ordinal e f adjetivo &TQC o el adv^tjyffl^^^Yi: p o r
ejemplo: xplxr(!^fSiyl\/^T^^
hace ya dos dias que
est de viaje. (Se cuentan para sto los dos das, el de salida y
t\ la fecha).
e) A Ja oreerntajlj^^e cunda. se contesta co^.gj reifjfigf,
*^4BfelSi'.9tiV. g.: O58E JAE jpiXTjxs noXXv Itwv, ninguno me ha preguntado desde hace muchos aos; i^' lonpas^
desde la tarde.
fj
Para indicar h a s t a c u ^ . se mulmfLwmtm
m
JlJj V. g.: slc Y"*)?*? hasta la vejez.
g) Cadados^dias. por ejemplo, se dlM^Stxg^jjj ^ j i ^
cada da, m da en Ha, Ixoxi^s^'^pa} o ' l t S ^ ' ' ' ^ ^
o xaS-*
ixoxrjv }\ipar,~de edad de veinte aos, exoatv Itj YEYOvc
(viginti annus natus).
5 . , Lugar.a) A la pregunta dnde. conte.^tj[ ^1rin^^Y^con
^ ^ i S , A ^ , ; V. g.: i v 'A*i^vais, ^/j /l/^/ja.
HHL

- 1 9 3 -

b) A l a pregunta de dnde responde el genitivo con l^^^ni


o 'jpcp: V. g.: i x IIXou ^jX^-ev, vi/io de Pilos.
c) A l a pregunta a dnde contesta el naimttivn c o n . ^
W ^ 4 . S f i k i ? i ^ J a Y S g g s J y . g.: el xjv 'EXXSa POUXO|TJV
v lvat, quisiera marchar a Grecia. Tambin se encuentra e l
a a a ^ o _ Q p n -xat, para l a pregunta en dnde, y el genitivo
CQpiipi, para las preguntas ? dndgMs4Mdk
d) A la pregunta por dnde responde el genitivo con St;
V. g.: St xv pav, por los montes.
N O T A . L a preposicin napo se reserva para los nombres de persona; jtps se emplea principalmente con los nombres de los puntos cardinales. Muchas veces el nonbre del pueblo o de la raza reemplaza al del
pas; V. g.: Iv 'EXXTJOIV, en Grecia. Cuando a its o 4v sigue un genitivo de
persona, es necesario suplir oixav, otxif u otra palabra semejante;
V. g.: v 'A8oa, en los infiernos (en casa de Plutn).
*

E J E R C I C I O 11."

i 8i8loxoiXo{, ou.Maestro.
dno -xTsvto.Mato.
n-XwXa.Muero, perezco.
6 <p66o, ou.Temor, miedo.
it-x.Disto.
^1 nxdtaia, a{.Platea.
al eJCai, fflv.Tebas.
ot oT8ioi.Estadios.
8i-(iTti>.Pasar la vida.

T4 xf^V^o-i T0{.Cosa: pl. riquezas,


posesiones.
Xfjpoe, a, ov.Viudo, a.
&jto-Xa(i6(v, (aor. 2. OwXaSov).

Pienso, opino.
i xpi*ij, fsCebada.
. TtMv, ov,genit. itiovo{.Gordo.
Xwaps, oE, <5v.Grueso, ntido.
Txwv <&.Poner huevos.

1. noou SiSoxet StSoxaX{ oou; Ttivxe. {ivffiv. (Plat.) 2.


Tv Xxov xfijv &xm IxpxYjoe,3. 'Anxxetve x^ lauxoO xetpl xv
oxpaxttixTjv.4. 'AitXtXa ip^q).5. 'Ajix^t j HXxata xv
rj6v oxaSouc l68o{ii^xovxa.6. 'OXyou xPvou (de aqu a poco) TtEtpoexat x x p ^ a x a rtoSoOvat.7. Ilap xv KOpov tHEV.
'Evxaoa jiEtve KOpa< xal -fi oxpaxt.'i^fipa? Exootv.8. SwxpxTjc 8Xov xv piqfv Iv 'Afl-Tvaic tiifuxt.-fQ. La mujer y la gallina.
Tov) xjpa Spviv elx, x a ' IxoxTjv T^fipav djv xtxxouoav. T n Xa6e 51 /) yuv) 6xi, lv TcXeovac x p t M ? Stoei x'Q 8pvi5>t, x^exat
5l{ xfi T^|Jtpa{. ' H (ella) SI xoOxo otioaoa, xal novo? xf5 fipvtfl-ot
(genit. absol.) xal Xinap; yevojtlvTjs, 0&8I x rta^ Ixtxxev. ' O
iiOO'Os SrjXol, 8xt o 5t TcXeove^av xfflv nXetvwv iTtiS-up.oOvxe?, xal
x napvta aoSXXouotv. (Esopo.)
SRIEOA 19
HHL

- 9 5 -

- 194-

nfflVlt]'''Vftrimr^''^^^ significa ajSSSJUlim


^xov
xavc x'P^^P e6peTv, no pudieron hallar bastantes cabras. C o n
n participio, comunica energa a l a frase y hace las veces de
nuesh^jiudliaiv^ae^ traducindose el participio activo grieg o por el nuestro pasivo; nXai 6a{iaaa5 I x , ha largo tiempo
que estoy aSimfdo. E l participio ytievoc, J, OV, significa muy
frecuentemente prximo^ Inmediato; v. g.:
vf)aoc XQI^vrj, la
isla inmediata; xoo XO^WM SXOU, al ao siguiente.

IDIOTISMOS

LECCIN

XII

Construccin y s i g n i f i c a d o s e s p e c i a l e s d e
algunos verbos.
1.
futiimjau? faltar.^fifcesiar: noXXoO Sel, falta
mucho, dista mucho; uoXXoO 'Sto' toOxo XYeiv, estoy muy distan- '
te de decir esto. Usado impersonal mente, "'gHJjJSfliiiflffilff^g-.
n^^adQ. E n la voz media significa tambin Pf^f/ft W T f ' ~
Sov, e/i fa/ito 'we es necesario; s Sov, a propsito; oSev 5ov,
cuando no hace falta, sin necesidad.
2.

^|vat. ser, es a veces nleonstico. con^9,^,^|^p^ fv. |i;^v

elys> ,d^>|qfcp, yo ^0 mentira deliberadamente, voluntariamente; TS vOv elvai, hoy, en la'actualidad;

--Ism^JlSjmUlkir-

veoxt, es posible, (fsicamente); ||S5L. es lcito^ qp$mMdo;-~


"'^PlWhi if&iifir'^'"^'^ ^"^''^'^ Sitts, no es posible, no hay modo
(literalmente); tambin se traduce por
dad, layerdfld

flg^x8v,

la reali-

^1 e/erfo^^/:^//ne/;fe.

3. l^Xto puede traducirse por v o j j g ^ ^


cuando
acQg|{jg.Qa a j j j j o f i p j t i ' ^ " ! Swpelo^ac d'Xouat, voluntariamente
ofrecen regalos o ddivas.
ypatv, voy a dec/r; Sitep
IpCiv, /o ^ue iba a decir. C o n el
nar^iy|)^,^gf;)fesente: -Sle xaxrjv avujv Si rcavxg, iba alabndola siempre, o no cesaba de alabarla.
eO o xaXa? Ix^'v, estaf^en^pasarlo >/e;.oOxwc Ix^"

Yv^f^^C

de es/a op/n5/i soy, esfe es mi dictamen. , C g y M f l f e ? ' **


HHL

6. xcv5uve6a). arriesgarse, correr peligro; se usa tambin


en el sentido de parecer, (videor); v. g.: vOv xtvSuvew jiavfl-vstv & Xye'S, me parece que ahora entiendo lo que dices..
7. XayMM.esar oculto, xuyxytp. hallarse, yMvti), prevenlr,^airiciparse, y Staxej^m. perseverar, se construyen frecuentement con un participio; y entonces, suelen traducirse trasladandp el participio al tiempo en que van aquellos verbos, y
sustituyendo stos por una expresin adverbial, que represente
Ja idea respectiva de cada uno de ellos.
Ejemplos: 2Xa*ov % c noSpvxe? ^n.), huyeron a hurtadillas de nosotros; cuya traduccin literal sera: se ocultaron &
nosotros (o a nuestra vista) huyendo; iXa*ov ^fi jtpooeXWvxec,
se aproximaron sin ser vistos; ixyxave wxpoOaa, hallbase presente a la sazn; ^(p^aoav oXX$ o Sxfli xo&c Uipaat inl xjv
Yifupav ^ixjtevoi, los Escitas llegaron al puente mucho^ antes
que los Persas; StaccexiXexa cpeywv, he evitado constaiteniente.
2"YX'i^^<*. construido conjun genitivo, sip;nifica alcanzar^ Ingrari xuYX^v*tv
Scxaltov, alcanzar justicia.v xiix (sobrentendido x6 irpayi"*).
^ <^ ocurre; es decir, ^uede ser
6 xuxAv, el primero que llega o se encuentra; ele xfflv xuxvxfflv, un hombre del pueblo.if^ivio, con negacin en el primer
miembro y x a i en el segundo, se traduce por apenas, no bien;
v . g.: oOx 5?8T7(iev IXS-vxec, x a l vaoi? Xicpfl-iQfiev, apenas llegamos, fuimos atacados de enfermedades.O> tpMvtD, sin x a l en
el segundo miembro, cuando est en Optativo, equivale a no
dejar de; y s i va en infinitivo, a no poder, o faltar tiempo para;
V. g.: o5x v (pO-voifit XYCOV, no dejar de decir o dir al punto;
HHL

- 1 9 6 -

- 197

o6x (pdaoa nuvMveofl^c TOOTO, no pude informarme, no tuve

tiempo para informarme de esto.

noteTv Tiva Xtyovta, hacer hablar a alguno, (presentarlo, sapolerlo hablando).


^

8. tiiXXd), detenerse, diferir. C o n un infinitivo viene a ser


verbo auxiliar, con signifcacin de futuro: (iiXXu noietv, debO'

15
}ja(e<a, alegrarse; se usa tambin como frmula de
sfl/udo; V. g.: Tv/Iwva xapetv (sobrentendido xeXe) lonem

hacer o he de hacer, facturas sum. (V. Anal., L, 31, n. 2 . )


|iXX(i), tambin significa parecer; obxta nou M (lXXei <ptXov elvat,

parece que Jpiter lo quiere as.tb fiXXov y t jiXXovta, ef


porvenir.xl 8' o6x fiXXei; T 8* oOx jieXXe; y por qu no?;
(literalmente): y cmo no ha de o haba de?
9. YYXXt, con participio significa referir una cosa c o m o
cierta y positiva; v. g.: 'Aoo6pio{ eij TT^V x^pav jipXXwv

icfykXksxan, anunciase (de cierto) la invasin del Asirlo en et


pas;

con infnitivo, anunciar una cosa cuya certeza no

se

^aadere jubeo. (Platn); noXAi niaw xapeiv taT; ^fiovatc, dando


un eterno adis a los placeres; xoipe, avel; salud!
16.

&ytiv x a l ypecv. Unidos ambos verbos se usan con

- significacin de arrasar, devastar, v. g.: ^ tpat; TYS Ixevoo


Xwpa?, { S,-(tiv xal (ppetv IOTI noXXiijv, la naturaleza de su pas,

del que se puede devastar una gran parte.


17. v) o vT), concluir, tradicese comunmente, en
participio, por la frase al punto o aprisa; como voiy' vi5(?a5,

asegura; 6 pawXeOc i^ipXXetv YYXXeTat, dcese, o cuentan que


el rey, etc.

ubre al punto.

10. otSg^ yo s, xoco, yo oigo, i^iii, yo digo, toman por


complemento en acusativo el nombre que debiera ser sujeto d e
la proposicin completiva; yf)v noYj orv eSvai, saber cuan

jjiaOv en sentido pleonstico; x (jiaMv; por qu? xl (laO^v


Ypa'l'ac TOOTO; por qu escribiste esto?

grande es la tierra.
11.

(peX). qpXtaxv), deber. Unidos a un infinitivo ex-

presan deseo; 9 n| peXXe YevoO-ai, que no hubiera sucedido!


Empleado SipeXov como interjeccin, significa ojal.
12.

nvouat, significa, con participio, acordarse; iii|ivY(iat

e6 TtotT^oa; xoO; jioXTa;, me acuerdo de haber hecho bien a los


ciudadanos; con infinitivo, pensar en, proponerse; fi|iVYj|xat.
liavd-veiv, pienso, me propongo aprender.

13.

i^axio padecer. C o n eO o xax;, estar bien o mal,

y a veces, recibir, IXrcwv Y ^ P nad^v

xoO noti^aavTO, et

que recibe un benejicio, est por bajo del que lo otorga. S i g n i fica muy comunmente suceder, ocurrir, ti xi wftot OXinno,

si ocurriera alguna cosa (o desgracia) a Filipo. T nafl-tv;


por qu? Tambin se traduce por hacer; T Y ^ P TtS-ionev;

pues qu haremos, o podremos hacer?


hacer?
'4.
HHL

T nfl-w;

qu podr yo

noiit. hacer; i^xetc xaX; noiav, hiciste bien en venir;

18.

19.

iMvMva, saber, aprender. Se suele usar su participio

ylp(i). llevar. E n imperativo equivale a nuestras inter-

jecciones, ea, vaya, vamos; (pepe eitelv, por ejemplo, por decirlo as; (pipeiv vxxa, pasar la noche; ^Ipetai, se dice, se cuenta;
y de aqu, T yepjieva, lo que se dice o se propala, los rumores
^ue corren; rpipm, en participio, toma un sentido figurado,
equivalente a espontneamente, por su culpa; como: e{ taOta
^ptv TrepioTujoe T itpY|JiaTa, a tal extremo ha conducido los
negocios, (por su imprudencia) (Esquino).
'
EJERCICIO 12.''
x a v i , 1^, v.Bastante, suficiente, capaz.
fiXXs, adv.De otro modo.
iiii8erv.-Ver.
ouXtMv, ouo, ov.Esclavo, esclavizado.
<fiovtt5{, 'os.Matador, homicida,
^oxii). - Alimento, apaciento.
Tiiwto.Hiero, golpeo.

Ivuofievoc.-Vestido de (indutus).
6 8voe, ou.Asno
8op, s . - P i e l
x-9o6o).Aterrorizo, espanto.
jtp-si|it.Ando de una a otra
parte, vagar.
88ixTo8'ai (8e8oooU0- Espan-

tar.
HHL

- W9-

1 9 8 -

XoYoc, ov.Irracional
(TUXV dxooaoa.Luego que
por casualidad oy.
<paY:6a(i*vou, aor. part. de qp*YYojuti.-Producir un sonido

Sv.

cualquiera, hablar, gritar


4i))o6^&iv.Me hubiese espantado de, hubiese temido

iyxdotuu. Rebuznar

1. Ae nvTO TOC noXlzai; 5ixaou{ etvac.2. Toooikoo 8t


{tan lejos...) Exav? elvai Xiftiv, &<nt {que) 55ocxa ji) i S vato? & t Siovta eJnelv.3, Ox oxiv {posible) XXwi xoxoit
Tuxelv.4. 'Xnip xoO (=por) fij T:^V natpSa IjttSelv SouXeoyoav ino&vTQaxeiv ^eXi^oei.5. Kpoaoc povat xoO iMtt8{ Xvdave (sin saberlo) paxwv.6. MjjivTjuat eO Tcoif]at X065 ^Xoos.
7 . Tt Ttad-tv XeuOpcuc xnxets;8. El asno que se finga
kn. 'Ovos vSuojavo; Xovxoj 8opv, nepti^ei xtpoCv x XoYo( d a . K a l 8] ^easfievoc. Xnexa, necpxo ,)(al xaxT]v ^e8(xxe-% ^
o*c. 'Hre//^^1^^l&^vteoaaoc'^^^^^^^^
aOxv l<piq- XX' e5 ofl-t, s xal yw v oe (po69^v, ti pii y-/( IAI-V
xo>|iivou ^xouoa. ' O |i09os SYJXOI 8x1 vtoi xv naiSexcov, xolc T^J-,,,^?
i^t SoxoOvxs xcves elvai, 6n xfjc ISla? yXwooaXyac Xyxovxott
' '^v*
(Esopo).
^

LECCIN

XIII

Construccin y significado de las partculas negativas^


de la partcula v, de 8xc y de i Discurso
directo e indirecto.
1. P a r f i c u / a s aegativaa:a)
oO niega de un modo*
posifiyo y absnlqtQ; (rg de un modo hipottico Q P|[Q!1'*?'^''^"'
V. g.: oO nioxecav, el que (de hecho) no cree, 6 |iVj ntoxetav, el
que no crea (si alguno no cree). P o r esto en las prohibiciones^
se emplea \).r con imperativo o subjuntivo.
b) 0 5 <pntic se traduce digo que no o niego: oS yoxw, p o r
niego; y o6x Onioxvojiai, por rgjiusar (no prometo).
c) Una negacin simple (oO o ii^) es destruida por otra negacin compuesta (v. g.: ou-8e{?) que le precede, y es reforzada
por una negacin compuesta que le sigue; las negaciones compuestas se refuerzan, mas las simples se destruyen mutuamenHHL

te; v. g . : o08cl( (Soxtv) Soxtc o& riXiocxac, no habr quien no se


ra; oi 8va{ia( o&icots o55v ya^v nouTv odSv, no pueda Jams hacer bien a ninguno; ed J5va|iai tij XaXtlv, no pueo menos de hablar.
d) Q L M seguida del aoristo de subjuntivo o del futuro de
indicativo, es l a negacin 06 teorzada y eqiivale a o Aay miedo o peligro de que, jij 06 (|ij o5x0 se emplea en lugar de |AIQ
despus de verbos de temer, impedir y ciertas expresiones negativas; V. g . : o08itote ofiv ff.Xv jij yvtjxai xfflv 8evx<ov, n,
jams nos suceder nada de lo que debe (acaecemos) o no hay
peligro de que nos suceda...; ox pvoO|jwK |iij o5 xoOto yevoi,
no niego que suceda c(p2. L d partcula
v (x o xv en los poetas) que puede
unirse a todos los modos verbales, menos a l imperativo, indica
posibilidiidj prnhahiUdnd.incertidumbre, etc. Segn esto:
a) U n tiempo de indirniivQ (pretrito imperfecto, aoristo,
o pluscuamperfecto) con v indica que la cosa sucedera o sera posible dadas ciertas condiciones, pero que nosicede o To
es posible, por no verificarse dichas condiciones; v . g.: e! xi
xov, SKouv v * vOv 5 o8v lyj, si tuviese alguna cosa, te
dara; pero desgraciadamente no tengo ahora nada.
b) U n tiempo de subjuntivo con v expresa la circunstanCiajO-cooitcda-bajo la cual tendr efecto lo que dice la oracin
principal; v. g.: 8 ; v rtu^vq,
oxw..., cualquiera que, o el
que desobedeciere (o si alguno desobedeciere) sea...
c) U n tiempo de optativo c o n v enuncia l a cosa como
memnietitSL/fis//fc y dependiente de ciertas condiciones expresas o tcitas; v . g.: jiapxvoic v, te equivocaras (si dijeras
esto). Puede traducirse en este caso con el verbo poder y un
infinitivo, y a veces por tal vez, quizs..., etc.; v. g . : XX' oSv
v xis eTcot, pero tal vez diga alguno.
d) Xin^lnfinltivo o un partlcPO.Ci.v tiene el mismo significado que tendran el indicativo, subjuntivo u optativo con
v, s i se resolviese en alguno de estos tiempos; v . g.: vofit>,
6wfi)v' Ipyjuoc &v. v fxavc elvat x^pv XgaoS-ai ( = e l fiv
HHL

^200-

-201

IptjlJio Irjv, oOx v Ixavs CTTJV), creo ^/c estando privado de

vosotros, no sera capaz de rechazar un enemigo.


^

01 oxpaxiffixat o6x i^aoay Uvai xoO npo).2. 08clc

OKOX* 0&8V xaxv o&x irmlrpt ( = S R A ( xlc note xaxv xi inoirpt).

' 3 . L a partcula
5X despus de los verbos que signifi*^^J!!^IP^"^^''- '^Q"f^star. etc.fl^ en el discurso directo,
esto es, cuando se citan extofl//7ene palabras propias o dichas
por otro, es pleonstica y no se traduce al castellano; por ejemplo: Xyetc ixi nXootos elpit, t dices: *yo soy rico*.
b) En el discurso indirecto, es decir, cuando las palabras
propias o ajenas no se ponen en boca de quien las dijo, sino
que histricamente se refieren por medio de una oracin de
infinitivo, puede ponerse el verbo determinado o en infinitivo
o con 8TI U S (qu) en el mismo tiempo y modo que tendra
en el discurso directo; v. g.: vfl-puTtoc xt? ipxexat np Kopov
xal XyeipoXeoS't O6T(J) ^VO{ elvat, u8xt poXexat a6x$...,
c/erfo hombre se acerca a Ciro y le dice que quiere ser soldado
mercenario suyo.
con

1.

3.

0 6 (1*^) Suo(icv]c iv] xolc 7IX0CC.4. Aap|{q> 8 8e(vv SXM^

Ivat ji) 06 Xa6rtv xa xP'^|iaxa.5. Ilf^evot elitev 8xt afix? eljii


flv ttjxet;.
6.
.

f
"

Dos soles y dos reyes.

'Ote Kpolooc jpxe AuSfflv, xv SeX^v jieS-' aOxoO xaxoxjaev


ivxa. II|ooeX^y 8 xtcx^y .Ao8<Bv^^Q^atX0,^elne, nv ^ T g y . i n l Y^{, ^'JL|''TO^^^^

^XouotOV

^ o ^ j l t o i " ^ v l o f ^ a t . ' xlvSuvoi;' (habra) %ivxa 'oujIifXex^vxa


Stafd'apfjvai. OOxwc Sva |iv ^aoiXa Sxovxai AuSol xal amfjpic

-jitoxeouoiv elvat, 8o 81 |ia o6x v voxoivxo.

Si el determinante est en tiempo pasado, puede ponerse


8xt el optativo en vez del indicativo.

4. La partcula
&i forma, entre otras, las siguientes locuciones: ? a&x), del mismo modo; ; Xrjd';, verdaderamente; tb? 5TCO; elnev, p o r dec/r/o as; ; {iol Soxelv, fl mi entender; jtX; eneTv, para hablar sin rodeos;
olov, en cuanto
es posible. En las exclamaciones eqiiivale a qu!, cuan!; por
ejemplo: j pyaXov TtpYjwt,
cosa ton penosa!
N O T A . / vaiory uso de las voces, modos y tiempos del verbo quedan suficientemente explicados con lo dicho aqu y en la Analoga, especialmente al hablar de las oraciones.

HHL

L I T E R A R I O S O )

T E M A S PARA LOS EXMENES

I,-CHISTES D E JEROCLES
1
ZffiyMiixb^
RXOTOV intuitos

noxaiiv ^ouXjtevo; ncpqat, vfjXd-ev e l ; x


7tuS-o)ivou igenit. absol.) 8 xtvos xfjv alxav,

iffrr mou8^etv.

EJERCICIO 13.
uonevijs, i{ Malvolo, hostil
ciu|i-<pXYa) - Ardo, me abraso juntamente con
ta-i*e(pa).Corrompo, destruyo.
tt-Xo|ijtB).Brillo, ilumino.
Uxo^.-{Tomo),
admito, apruebo
ti, flfv.An, todava
6 npiavo, ou.Prjeno (n. pr.)

T R 0 Z 0 5

oxB. Opino, creo.


awTip, i)poe. Salvador,

2
libertador.

alTioj, a, ov.Autor
Tcioxem.Creo, me fio.
dvoxoivTo, aor. 2 opt. med.
de v-jfti) Elevo; Medsoporto, puedo tolerar.

2xo3^aoxtxc oxoXaoxtx<^ ouvavx^oac enev, Sfiafl-ov 8xt rc*ave5'*x|V05, X>^"*|^Cjii'^^^^^^


oxoXaxtx;, ^Ca^ (i-^' enwv n^tnoXX^cbu lferttx^xepof npxet.
(1) Para la traduccin de estos Trozos literarios, vase el Vocabulario greco-spactl que va alfinde la Gramtica.
HHL

-203-

- 3 0 2 3

Sx'^^o"''^''^^? 6^wv xv TTITOV aToO SiB^ai n'fj xpeyeiv TwXX,


ou napSaXev aux^ xpowi. ^Ano^ov6vxoc{geni(. absol.) M xoO

8ovxa, ){ Ixelvou vol^avxo; xareXfl-elv, xxetvT); tTxocnj{ a&xv


9)VTJoat, x(v al^vTj nTjST^aac axrjv Steonpa^ev.
' O fiOfl-o; BTJXOI, 6X1 ol (ppvijioi xwv vd'pwntv xoj Ix^-pou;
IneXd^vxa np l(iX'^P'^Pu< n^nouai napaXoyi|ievot.

yiv, xxe rtS'ave

xo^oti'i; itopav SaJMcvTjjixwv, x pcSXz auxoG .nTcpaaxe,


xai Yp^jv 7tp{ xv Ttaflpa, l^eye" *au-{^(m:^z'ii^i^^ nHp' ^5^
yp -^(jia x Pi^Xa xpipet.

2xo^a<"ixti)'9tXoYpa'?fiev''l ^ ^ s l Ut^^Xaaiix|'cYOp- '


ai xoO 61 jicX^pavxo?, t);, fxex XP^vov, xij) ^Xtj) ouvtcpfl-rj, e l u f
Tjv ntoxoXjv, i^v nepl ^t^Xitv noxeiXs jioi, oux xo{iia|iTv

3.El caballo y el asno.

'Av&pwn xi elxev fnnov xal 5vov. '08euvx(i)v 81, Iv x'Q 8tp


elnev ^ o s
rnn(p- . ^ " o v * t x % l | o ^ d ^ t | ^ ' e l ^ e r s ^
II&8T3" T ? ! 3VO, neawv^x xoO/^nouT^xeX'exifjoe. ToO 81 8eonxou nvxa Ini&vxo a&xt^ xal a6xv xjv xoO 6vou
8opv, S-pyjvv fitno 166a" ofii xip navaO'XCip, xl JAOI ouvl6r] xij)
xaXampq);'o6 8Xi^oa yp jxixpv ppo Xa6elv, l8o navxa ^aoxo) x a l x 8p[ia.
' ' O {lOfl-o 8jXoI, 8x1 xoT jiixpol o fieyXot ouyxoivwvoOvxef
o|i(pxepoi o^oovxat iv xip pq).

4.El labrador y sus hijos.


II.-FBLAS DE ESOPO
^

].El lobo y la grulla.

Axou Tcoxl Xai|ji$ oxoOv Tt.-^y\- xf S y^P^^P |Jiia^v Ttapi^enf


elTtev, el xjv aOrf)? xe(pXv KpooeKt6aXoOoa, l^avaanoai Ix xo>
XatjioO axoO x oxo5v. ' H 81 Ix^aXoDoa, xv jiiofl-v iKE^T^teu
reXoas ouv Xxo{ x a l to{ 8vxa{ O'^^a?, pxel ooi, eirtev,.
'vxl fiiaO^O xoOxo xal jivov, Sxt Ix Xxou ox(iaxo{ xal Svxwv
l^eXe; xeipaXjv aipav nijSlv nafl-oOoav .^(^
'O (i09'0{ np v5pac SoXou;, ofxivej Ix xivSvwv SiaouMvxe,
xoOxo napxouoi xo? euepYxai? vxl xpixo?, x |ji ^Xi^ai auxo..

2.El perro, el gallo y la zorra.

KKiS^'v^^Xt^x^xiavl^aiptay noi^c^evot, weuov. 'Eonpa; 8 i


xaxaXa6ooTj;, [lv Xextpucbv Jtl SvSpou Ix8-eu5ev va6{, 81
xwv np; xf ^^T) xo 5v5pou, xotXwfia ixovxoi;. ToO 81 Xexxpuvot xax x ewS-i; vxTip ifwvi^aavxo;, XwTt7$ xooaoa Ttpf.
auTv I5pa|jie, xal axaa xTw-ev np? auijv xaxeXd'ev Yj^tou'
Im^fielv yp fad-rjv ODTO) tpwvyjv ^(})&v Ix"^ onoaO'S'ai. To
81 eTcvxoj, xv d-vptopv npitpov Stuitvoai, n xjv /Sli^av xafl'eHHL

Fempy xi, tilXXcav xaxaXeiv xv piov xal pouXnep.o xcj


lauxoO nal8a neZpav Xa6elv xij yewpya, npooTcaXeojievo aOxou,
IfY]' <nl8e i{i,o, l y u [ilv ^ST] XOO poo ^A|t^eip.i, &|iel 8' nep |v
x^ |inX<p {iO^atixpunxjt^^Yjxi^aavxe^tip^exe ^vxo. 01 jilv ouv
oTjMvxe S-Tjoaupvrjxrt nou xaxopwpux-at^nSaav xjv x ^ s " * i n l Xou"''^vj;^"x)v no6r(i)y"^"xoO" ^ rta^xa(|*aV xal T^ooDp^
(lv(q6 neptlxuxgv. j\1 |jineXo JCOA& oxofeloa noXXanX-ooova
xv xapnv vl8xv.
' O [AOS'O 8T]XOI, 8xt xjiXQ 9Taaup loxi XOT vdpinoi.
5 . E l len y el ratn.
Aovxo xoi|ji)n,vou (lO xip ox^axi lnl8pa[ji6V 81 l^vaoxs
xal auXXa6tav axv l(ieXXe xaxaS-oivi^aaod'at. ' O 5' ih&yi^r ahio
jij (payeTv a&xv, Xlywv, 8xi owS-eli noXX x^pita &xt) noSwoef yeXoa 81 axv nXuoe. SUVI6TJ OUV, axv {lex' o6 noX x-j
xoO [lu X^P^''^' neptowfl-fjvai, 'Enei8) yp ouXXyicpfl-el On xtviv
xuvTjyfflv xX(|> iSS-TQ Inl xivi 8vSpq), XTjvixaOta |XO xooa auxoO oxivovxo iXd-wv xv xXov nepixpwye, xal Xoa l^t]' ou jiev
p5v xxe (lou xaxeylXaoaj, 6? ji-^ npoaSoxffiv jwtp' IjxoO |iot6v
xo{ioaoS'ai* vOv 8' lod-t, 8xi xal napa nuol "f&pii*.
HHL

-205-

-204' 0 nO^o 5TXO, ti V xatp^ tit6oXfc x a l ol o^Spa Suvatol

' E v tivc jaiue|ti) (tXiTocxYy^vTOc uuraiTcpoo7tx(Aevat xaTi^-t.^


oSjtv J j ^ ^ ^ u x S ' ^ xoux^^Tcoooujr^^q^
'Ejinay vxcav
^* ^ T j ^ x ^ v _ 7 c o 5 ^ ^ c ^ ^ ^ v a ^ ^ ^ v a ^
S^nviytJievat.
I ^ o a v O-Xtat ^neTc/
^paxov ^ov^rto^;>!6|^a;
gCx) noXXxic 1^ Xixvea 7CQXX.V xaxcv alxla fyvezai.
,

>- 7.El pavo real y el grajo.


Tv pvtv pouXeuoafivtv itspl paacXelac, x a u ; T^^IOU lauxv
Xeipoxoyelofl-ac paoiXIa 5i x xXXo{" piiwjivtov 51 nl xoOxo xv
pvwv, xoXoic eTtsV XX' v ooO pawXeovxoc exc T^{itc
8i(&xig, n&i i^iiZv napxasic;
' O jtOd'OC 8T]Xot, 8xt xo? pxovxac o6 5t xXXoc jtvov, XX

Xxxoi||Li 6fi, o08* v vl(iead-at 5vata^e, cpo6o[i,evat {l] nXTjoOat.

OBxt 5) Xyexai xal x npaxa ouYXwpfjoat xv xva noort(lo^at.

V 10.El ciervo y el caballo.,

^ t

XTQOtxopoc, eXouevtov^oxpaxTjYv aOxocpxopa luepatuv. <P-


^v'^tai;e^v"^^^
retc etnev^afi
-0 .IX95U.xa
.
-v\Y-v, 'i tK Vi .
^^XS^ov'^pwxa xv v^ponov,'el fovaix^v jpS^^xbb^oai
xv Xa^ov 5' I^Tjoev, lv X6Tg xoXtvv xal a i x va6^ I n ' a6xv xv xvxta* ouvo|ioXoYToavxoc 51 x a l va6vxo, vtl xoO x i Hwpi^oaoS-at ax l5oXeuoev Yhr x<j) vfl-ptnq)* oBxt xal &|jiel,
IcpYJ, pxe, [t] ^ouXftevoi XO noXe^tlou xt|t(i>pi^oaod( xa&x
n-S-Tjxe xq) fnnip.

xal YV(>tii)y x a l ^pvTjotv ixXyeod'ai 5el.

'

8.El ruiseor y el gaviln.

'AYJSWV inl xivoc 6tjrt7X;^5pu; xaflifjiivYj xax x o v r j ^ ; 'jSev*


pa? 5 a&TJv Ssaoinei^,'
^npet xpo^fj;, itwtxnevo5 ouvXa6eV 1^ 8 i jiXXouoa vaiptofat Blxo jxs^eTvat a&xi^v, XYOuoa, &i
o6x Ixavo loxtv lpaxo; Y ^ ^ ^ ^ P * ^'^'^ nXyjpoaf 5eTv 54 aSxov, el
xpo^fjc nopel, I n l x (tel^ova x&v pvluv xpneod-ai. K a l 8( 6no>
xtjx&v elnev XX'YCDYe nnXjxxoc Sv elrjv, el xjv Iv x^P^lv
Ixolurjv popv pelc x \irUnt> ^atvjieva 5{)xot{i.t.
'O XYo; 8Y]XOI, ; OOXW x a l xv v^-pntv XYtoxol elotv, o
5t' IXn{5a jiet^vcov x'lv xepolv 8vxa npotevxat.
V f 9 . L a oveja y el perro.
^aolv, 8xe <(mvftvxa TJV x ^pa, xjv olv np tv Seonxrjv el ^
nelV 9au|iaoxv notel, 8 i^fitv |ilv Xal xal pt oot xal pvac
xal xupv napexooai oSv SlSw, 8 xt v {t} I x xi)? Y*C X6<jxev, x(p 51 xuvl, 8 o8lv xoioOxv oot napixet, jiexa88(), o5nep
ax Ixet olxoo. Tv xva o5v xooavxa elneTV cNal (l Ala*
Y Y ^ P eljjit xal ji oi&C>v, Soxe xi^xe n' vS-ptinwv xXInxe*
oO-at ni^xe n Xiixwv pn^eoS^at, Insl jieTc ye.
^i IY<' Tcpo?"HHL

in.-iviiscErt|^

].Carta de Filipo, rey de Macedonia, a Aristteles.


'Io8t (toi Yeyovxa ufv {Alejandra Magno). UoXkii o5v xl
eeo xpiv Ix"
oOW Inl x^ Y * ^ ^ ^ * ' "^^^ tiat5, <& i n l x(p
xax xjv o)v T^Xtxav autv -^yoyiyai. 'EXnliJ) yp axv n oou
xpa<pivxa x a l nat8eu6vxa ^tov ioeoat x a l i^|tav x a l xfj xGv
npaY(tx)v 8ta5oxi).CGe//o, l i b . x i l l , cap. III.)

2.-^Para mandar bien es necesario haber


obedecido antes.
ToO Y* *'jv net9|jivou napxeo9i XOC oxpaxttxa oux anefpi jiot Soxfil) lytjiv, & nxep. S xe yp fie efrf xoOxo Ix
nat8lou inatSeuei, oauta nefl-eo8'at vayxCwv Inetxa xoT? 8 f
8aoxXoi nap8i)xa, x a l IxeTvot aO, xax xoOxo Snpaxxov.
'Enel 8' Iv XOT l!pi^6ot -^i^ev, pxwv T^|AGV axoO xoOxou loxupoc
lne|teXe!xo' xal ol vftot 81 noXXol SoxoOol {tot 8o xaOxa jtXtoxa
HHL

4* W ^

- 2 0 6 -

SiSoxeiv, pxev te x a l p x e o * * ' xl xovuv xaxavov nepl TOTWV,


V naoiv pav |iot Sox T npoTpnov neffl-eoS-at {lXiaxa 5v, x
xv jjiv netfl-|ievov natvelv xe x a l xtficv, xv 51 nei'8-oOvxa xtfi e i v xe xal x.oX&Zziv.(Jenofonte, Ciropedia, I, c. v i - 2 0 . )

nXoxtov.T 5' fiSc 5etvv py^exac, nvexpo; v;


KpoTotoc.'EnetSv i^(ielc olfiCtojiev x a l oxvwnev, xeveav
jienvTJuvot xfiv vw, M5a5 fiv oxoal xoO xpu^ou, SapSavrcaXoc
8fe xijc noXXfjs xpupi)?, lyu) 81 xv Byjoaupv, ntyeX x a l ^oveiSC?et, v8pno8a x a l xaMpfiaxa i^ft? noxaXav Ivoxe SI x a l lSmv
Inixapxxec i^(i(!)v xg onwY;' x a l S X W , XunTjp imi.
IIXoxwv.T xaOxa (paolv, & Mvpnne;
Mvcnnoc.'AXvjO-fj, 6 Xoxwv. Mto yp axos yevvtc xal
Xefl-pou5 Svxac, os ox cxpifjoe pivat xaxs, XX x a l nodvvxes Sxt njivifjvxai xalspixovxai xfiv vw. Xapto xoiyapoOv
vtv axos.

SapSavnaXoc"Ooif]S 8' ly(^ xpufpfjs!


Mvinno?.Eye, ofSxtj) noieTxe, Speo^e (lv jAelc' lyo) 81,
T yvt&^t oauTv noXXxtc ouvepwv, Inoojiat jilv' npnot yp
v xaTs xoiaxat? ofimyts lna5jievov.

3.Un dilogo de Luciano.


Kpooo?.06 (ppojiev, S> nXoxwv, Mvinnov xouxovl tv xva
napotxoOvxa' &<nt ?) Ixelvv not xaxoxYjoov, i) i^nec {lexotxi^aoitev
eic Sxepov xnov.

207

4.Cudate de ti mismo.
poexe oeauxjj' xouxoxi, ixi^xe xotc ools jAi^te xoT; nepl o l ,
dXX oeaux^ (lvij) npoexe. *AXXo yp lojiev -^(leZc axol, xal XXo
x nxepa, x a l U o x nepl )(ias. 'Hjxelc |i6v ov lojiev i -l^ux
Ttal voOc, xa8- x a t ' elxva xoO xxoavxos yeyevi^tJ,e*a T^iirepov
SI, x ofia xal af 5t' axoO alo8-ijoetc- nepl ifinc 51, XP^QI^*^.
xxvat, xal
'

Xoin} xoO pou xaxaoxeui^.

T ov (fjotv Xyoc; Mi] oapxl npoexe, HT/5 X xaxTjs Y"

ev Ix navxs xpnou 5(xe- yeav, xal xXXos, xal T^8ovav no"Xaoeis, x a l (iaxpo6(otV jttjSI xpi^t"t*

Suvaoxeav Baiia^e-

4iT]5l 8oa oot xijs npooxappu Cwijc xjv mrjpeolav nXyjpol, xaOxa
lieyXa vo|iloas, x^ nepl xoOxa onouS^ xfjc mpoijyoujivTjc oeauxoO
lt>fi xaxanXef XX npoexe oeauxl^, xouxoxt, x^ i}uxfl oou.

(San Basilio.)

nXoxwv.'AXX'o xpi" XunoOvxat yp o (uxpv oxepo|jivot.


Mvtnnos.Kal o jiopavets, (S Xoxwv, 6^6^if]<fOi ^v xots
xoxwv oxevayjiols;
nXoxtv.OSofic" iXX' ox v l*eXT^oat|it otxaot^etv fidts.
Mvtnnos.Kal njv, & xxtoxoi Au5av, x a l ^puyftv, x a l
'AooupMv, oilxo) ytvtoxexe t&s o5l nauoojjivou |iou' SvA-a yp v
Kjxe, xoXouS-i^o) vtv, x a l xax^Bwv, x a l xaxayeXfflv.

5.Ingratitud.
"ES-aXn xts Ye^PTiC

xXnots 5<piv

"Qpqt xpous' liel 51 eipiiTiC joftexo,


'EnXrj^e xv GXtj^avxa xxxetvev xxoj.
OOT) xaxo notoOot xouc eepyxas.

Kpoloos.TaOxa ox 06pts;
Mvtnnos.Ox- XX' Ixelva 36pts -^v, jieTs noielxe, npoo-

6.-Lealtad.

xuvelo^at ^ioOvxes, x a l IXeuO-pots v8potv Ivxpotpavwc, x a l xoO


Oavxou x napnav o nvTj|ioveovxes. TotyapoOv o^w&^exe, nvxd*
Ixevtv yigpYjiiivot.
'

Kpolooc.IloXXav ye, S Oeol, x a l {jieyXwv xxjjixwv!


M8ac."Ooou {tlv lyd) xpuooO!.
HHL

Tv^ots l't*i ?E^o' ''l tv fXov <l)s ^iXov ol8a.


Tos'51 xaxouc, 8tXou nvxac nooxp<ponat.
O8va ewnew npc nxptoiV oBc 5' apa
Totouc 15 px^C {ilXPi tiXouc yan).
HHL

-208-

7.La esperanza.
Ze>s v (6(j) T XP''1<"* itvra ouXX^a;
i^Yjxev a&Tv myAauz nap' vd-pit(p.
' O 8' xparjc JvS-ptoco; eSvai aiteSwv,
T TCOX* '5V V a6Tf, x a l T nfijia xiv-i^aa?,

Stfjx' TieXfl-eTv a&T itp? 6EG)V OXOUS,


xxel jcxeoS-at xf)? TS Y*}C vo) (ptyEiv.
MvT) 8' (Jietvev Xnlc, {jv xaxeiXi^cpei
Te6v T Ttjia. Tolyap IXT; vd'pdiTOt
H<5vij otJveoTt. Tv neyeuyTtv i^fific
'iyafflv SxaoTov YY"**!^^^^ 8t>aeiv.

(Babrias).
NOTA.Pueden servir tambin de temas para el examen algunos de
los nmeros ms largos que van al nal de varios Ejercicios: J(a leona

T E R C E R A

P A R T E

y la zorra (pg. 175):A los ingratos (Ib.y.^Necesidad de beber (p. 177):


^La zorra y la pantera <p. 179):-)<Lo zorra y el busto (p. \B\):it-La zorra
yasuvas(p.
iS2):-i^Los Pirineos (p. \84):-*-E lobo y los pastores {p. 186):
-)f Buscando un hombre (ib.):*Esos
bebedores! {p. ISSy.-t^El amigo y los
libros (p. 189):-yia oveja al esquilador (Q. 191 ):-^El amor del mundo (ib.):
7-.fl mujer y la gallina (p. \93):AEl asno que se finga len (p. 198):>Dos soles y dos reyes (p. 201).

J.-H.-S.

'Ey) eljit 1^ 68C xal


fi Xj^eia xal ^ t^(yf.
(Joan. X I V . 6.)

HHL

HHL

......

^fX>^k"">

xJE.

ip.

^ .

c"~:x

J2S/
T

PROSODIA, FONTICA Y
%
!
-<"j

'v

'i
...4
1
i
..A
"'y
I
<;]

LA

MORFOLOGA

C A N T I D A D

(ptvi);, f Tvo; np? 8v Sojiev.


Tvoi eJoc xps- Seta, ppeca, xal

Ttbv (p)vyivT)v

jjiaxp j i l v S^"

ppaxa 5i 8o- 5xpova 5 xpCa. ' E ^ fov


Uv^oryoi

xupws fiEv

L E C C I N

Cantidad de las vocales por su naturaleza.Contraccin

7:8pt07t(){jivy) (jtpoaq)5a).

yvovxai, 5 5i

y diptongos.Vocal ante vocaLVocal ante consonante doble o dos consonantes.Palabras compuestas y derivadas.Acentos.
. P o r s u m i s m a n a t u r a l e z a son siempre breves y o, largas 11 y o, comunes o indiferentes , m.

xaxaxpi'joti^&.
Tv SI ou|i9()V)v iptvot (lv vva
i^nqxva 5 XT<I>, <SV fiET^oXa jiv

'\, StnX S xpa.

DE

npoo({)5a OTl tfli YYpaf^tKtou

Lascaris

2. L a s v o c a l e s c o n t r a c t a s y l o s d i p t o n g o s son siempre
largos; V. g.: xdtXT)i{, por x6 Xi^.
L o s diptongos griegos son: a i , t i ,
OI. ii,au, tu, ijo, ou, wu.
3. L a v o c a l a n t e s d e v o c a l o diptongo inicial de la palabra
siguiente es breve, aunque de suyo sea larga o diptongo; v. g.: Sgu iXv.
L a misma regla observan frecuentemente los ticos, aunque rara vez
Homero, en las vocales que precedeiV a otra vocal en una misma palabra
4. L a v o c a l s e g u i d a d e d o s c o n s o n a n t e s o de consonante
doble (C, f, <(() es larga por posicin, mas si la primera de dichas consonantes es muda y la segunda liquida, no se observa esta regla en los
ticos
5. L a s p a l a b r a s c o m p u e s t a s y l a s d e r i v a d a s tienen ordmanamente la misma cantidad que sus simples y primitivas; por ejemplo: &Tt;iog tiene/flr^ffl la t como su simple xi^iij L a privativa a se abrevia en sus compuestos.
,
6. E l a c e n t o nos puede tambin mdicar la cantidad.-flj Es
la ltima silaba, cuando la penltima lleva actn^P "TCV^P"}"; verbigracia: (loOoa F^c^ 1 k t j ^ V *> <v>vivw<5.

HHL

HHL

- 2 1 3 -

- 2 1 2 -

"^3. L a u p e n l t i m a es breve delante de vocal o diptongo, come


en 8eixvi5o), y en los incrementos de los nombres, por ejemplo: icDp-jcupt,'"
E X C E P C I O N E S . 1 . E s larga l a u penltima de losxasos de plural d i
pronombre de segunda persona 6^^615, etc.
2.^ L o es igualmente delante de o, como en Atvaoiog; pero no en los
verbales en uaig, como XOoij, ni en muchos de los en u^a, como esjia.
3.3 Es larga en los adjetivos en uto, como ebcpuxoc, y en los derivados o compuestos en UXT^S, utYjg, otig, como peoSTnig,
4.* E s larga en los verbos en um y en l a mayor parte de los en w,
t)vu) e opo), como 8e{xvu|it, sOfrtJv, ^pw, etc.

b) r i l a n d o la npnltima es larga por naXmal^H Y " " ^ ^ '""t" "f"do, se hace tofgfl l a ltima que era indiferente: v. g.: tSp. M a s si l a p e nlfima es indiferente, ser breve l a ltima; v. g.: (pois.
c) Es larfra toda silaba marcada con acento circanfeio: v . g.: itp.
d ; Cuando por el acento no pueda inferirsfc la cantidad de una sflaba, bsquese otra forma de l a misma palabra, por la cual pueda determinarse: V. g.: en 8Un e l acento no determina la cantidad de l a p r i m e r a
silaba, pero si en stxai, por considerarse breve i n l a acentuacin, d e
donde se infiere que es breve l a primera silaba.

LECCIN

II

L E C C I N

Cantidad de las vocales comunes en l a penltima slaba.


1. L a d e l a p e n l t i m a silaba es breve ante vocal o d i p t o n go, como en A-laz, y en los incrementos de nombres, participios y a d jetivos, como oQ)|iato, genitivo de offljw.
E X C E P C I O N E S . ! . * E S larga la a penltima de los nombres propios
en atijs y attf; v. g.: EippTijg.
2. ' Es igualmente larga en el incremento en axs de los nombres
en otg pura, como oia-axo{, y en los en avej de los masculinos en av, c o mo v.xdv, tctSvog.

3. * Es larga la a penltima de la terminacin femenina en ao d e


los participios, como xii^iaoa. A s i mismo, l a a penltima de los dativos
de plural de aquellos nombres o participios en cuyo genitivo de singular
es tambin larga; por ejemplo: fyaoi, de yyas-avcos.
4. * Tambin lo es en los verbos en eU que tienen antes de esta terminacin una vocal o p; v. g.: SpeUo, iou; y en los nombres derivados d e
tales verbos. Tambin es larga en nuda, atmni e IKOIVO*, y en l a t e r m i nacin 01 del pretrito perfecto.
2. L a i p e n l t i m a es breve delante de vocal o diptongo, c o m a
en iisva, en el incremento de los nombres y verbos, como jtXic-toc, xp^
iTog, y en los adjetivos en wog que indican material de una cosa, propiedad de, o tiempo; v. g.: Xt^ivoc, Befivs.
E X C E P C I O N E S . I.* E s l a i ^ l a i penltima en los femeninos homricos, tales como ad-u/iCi;, motCi], etc., y en avia, XQVOX, xoXtd y dp{ii.
2. ' Tambin es larga l a i penltima de los verbos en ivt, comoxpivm, y de la mayor parte de los en to>, como pe.
3. * L o es igualmente en h)s nombres en trr, me, iTr; v . g.: noXt-njs^ "
*A<ppo6{TT).
4. * Tambin lo es en la mayor parte de los nombres en is-i8o{ ot*o{, en t<|i-Mtos, y en ;S-txoc o sr? como apvtc-pv;S-o, xpijBis-rSoc, jiioxigr> y en 'os monosilbos; v. g.: ecv-i.v<5s
5. * Finalmfente, es larga en los ticos l a t penltima de la termina^cin U8V de los comparativos, como pWiv.
HHL

MI

Cantidad de las vocales comunes en l a ltima silaba.

1. L a a f i a l es larga: 1. en los nombres en sa, ta, 8tt. y BOL e m o veveo, cpiXa, Ai^Sa, Mdp9a.
2." E n los en ea no precedida de diptongo, como x^P*, ijpa, etc., s i
bien en la mayor parte de los en upa es breve, como en rifopa.
3.0 E n los dislabos en eta, cont Xea, y en los golisaliaa. de esta
terminacin derivados f|p vprh^i itn r W , como paoiXste, rtno; (pero e s
aoXeta, reina, l a a es breve).
4. " E n la terminacin femenina de los adjetivosen og, g, ev, com
dya, de ftog. L a de los imparisiiaboTes breve, v. g.: Viesra, de %8S
5. . E n e l vocativo de los nombres garisilabos en aff como & Aivea
6. ". ltimamente; -es larga l a a final de los duales; l a del g e n i t i w
djjco y la del acusativo singular en a d e l o s nombres imparislabos en
Og, como gaoiXia.
'~
~
2. ttv j n a l es breve por regla general, como en uXav. lTw|)av
Exceptase la terminacin del^a^V^gativo de aquellos nombres cuy
tint^^in^tivn acaba en a larga: l a d e l adjetivo neutroitgy; y la de los adverbios en ov, como a-fav; pero en 6xav y fiv es breve la a.
3. gp f i n a l es breve, como en vixxap.
4.
f i n a l es ordinariamente larga, como en tiSdioy, ytXCae. Exceptuase la terminacin c cjel acusativo ^ ^ l u r a l de los nombres y participios de l a tercera declinacin, la de las segundas personas de los diferentes tiempos acafeadssjen ag, como itutpgg, o8ag, y l a de c j e i s ^ verbios: v. g.: xg.
f5- L a t f i n a l es comunmente l^reVe. como en jiiXi, xi. Exceptase la \a de los ticos^ y l a final de la mayor parte de los adverMns en r formad.os^de nombres,.QmfljitMtx)}3.
6. tv f i n a es comnmente breve, como en Xw.. Exceptaase la
terminacin tv de los 'nombres,nue hacen el genitivo en tvog, como
eXifv, y los dativos del plural i^urv, 6urv.
7. j c j i n a l es ordinariamente breve, como en Xig. Exceptan^
HHL

- 2 1 5 - 2 1 4 -

toonoftilabos

los
menos el indefinidojrtj, los nombres diSlabQSjcuia,^^
laha penltima -riel getitvo es atsau como pvic, genitivo pvi^os, y
aquellos golisilabos. cuya terminacin icjcst precedida de dos s i l a b ^
breyeSj^como nXwcuc.
8. L g M t t e a L e ^ breve ppjLregIa,genficat
oxu, wi. Excepjtansfi la tercera persona singular d e l teperfecto y del aoristo seguado denlos verbos en lyu^ como tt, y la segtinda d e l singular del imperativoi^ cmo 8xvo. Tambin l o s ^ n o m b r c s ^ d e j ^
como fiD, vO.
" ~9
ttvJinaljs
brevj_como en wJv, ppov Exceptanse el.acusativa
de ios nombres en o?^ v. g.: ix^v; la_pnmera persona del singujardel
^^^^TMiO-S^^^&tisUi^^m.QA'i
los yerbos en_o;u^ como 8fxvuv^
Muv; y el adYerbiafli ahora (vov enclit. es ordinariamente breve).
10. p f i n a l es larga, como en TtBp.
11 c J ^ I e s r ^ como en paj, irixu- Pero es larga en_lQS
nombres en oc con el genitivo en aog, como Zx^c; en los monosabQ5f
como tiB^, a8^; y en las terminaciones de los verbo^en utit^como ixvu.
N O T A . L a cantidad de las slabas primeras y medias se conocer
mejor por la atenta y constante lectura de los poetas, que no por u
sinnmero de reglas.

L E C C I N

IV

Breves observaciones sobre l a Mtrica griega.


1. L o s p i e s m t r i c o s , l a c e s u r a , l o s v e r s o s y l a s e s t r o f a s son en la Mtrica griega casi los mismos que en la atina.
L o s versos ms usados en l a poesa griega son el exmetro, el pentmetro y el ymbico. Son muy frecuentes los versos espondicos.
2. L a s l i c e n c i a s p o t i c a s usadas pos los griegos, a l igual d e
las figuras de diccin y de construccin, son las mismas que se han esludiado en la Gramtica latina; por lo cual se omite aqu su explicacin.
. Advirtase, sin embargo, que hay ninguna sinalefa en un verso griego, si no s marca con el apstrofo.
3. M o d e l o s de diversas clases de versos podrn verse en los trozos literarios, que ms adelante se copian y traducen en esta Gramtica

DE

LOS

A C E N T O S

LECCIN

Reglas generales sobre l a colocacin de los acentos.


1. E l a c a n t o a g u d o puede colocarse sobre l a silaba ltima, peniiifiiflg p /iB^pf^ifima sean largas o breves. M a s para que esfeenTI
HHL

ant^penltimaj, es preciso que l a ltima sea ft/wg. si es larga por naturSTefe SHiptongo, el acento se pone en li penltima; v. g.: v^pwiwc,
Av9'p(i>nou.
2: E l a c e n t o g r a v e se coloca sobre l a ltima slaba de una palabra- en s i i s t i t i i c ? ^ ^
agu'dQj
"~*~"
Cuando una palabra que lleva acento agudo en s u ltima silaba, no
es final de frase, cambia su acento agudo en grave, para mejor unirse a
Ta diccin siguiente y asi escribimos 6 xoXiz nw^x^v y 6 noiiiv xaXg. E l
interrogativo te jams pierde el acento agudo; v. g.: tis Ar/ip;
3. E j ^ a o e n t Q c i r c u n f l e j o puede colocarse sobjs j a ltima o l a
pe,/?aBa slaba, (nunca sobre a"antepenltima), con tal que sh r a r g a s '
ft {|iptonp[os; v. g.: o % a . Pero no puede ponerse sobre l a peinflma
cuando l a ltima es larga, y l S T s e escrBe Bi^pa y no eijpa.
4. E n l a c o n t r a c c i n a ) si l a vocal acentuada no es una de
las dos que se c o n t r a e n ^ ^ n s e r v a sujnjsiqp acenl; v. g.: iiptXtov-ipP"
Xoyv.6; MasjijesLutjajle^ljs, la slaba contracta toma el acento circunjl)r^i no obsta alguna de las reglas anteriores; v. g.: (fiXim-apiX.
5. C u a n d o s e t ^ l i d i e u j a slaba acenjuada, l a anterior toma el
aceiaJagudo;.y7grrU* sWovToXXi t8ov). Se exceptan XXo, |nii8*,
o38<, y las preposiciones; v. g.: nap' io5.
6. E n l a s p a l a b r a s c o m p u e s t a s Sf ref'-"f''<^f g^n^'-'^'Tipnff
el acanto, cuanto lo pgmijtajacantidad de la ltima silaba., (nunca ms
all de la antepenltima); v. g.: ipiXiooipo, ^iXco^ou. Se exceptan
6T8IS,flaunaToupYs,y otras varias.
Ntese el distinto significado de eso-txoe fAarfre de D/os) y es-xoxoc
(Hijo de Dios).

/ L E C C I N

VI

Reglas para el acento en los nombres, en los verbos y


en las preposiciones.
I. E n l o s n o m b r e s f l ) el acento primero o sea el del nominativo (que la prctica y los diccionarios ensean) persiste generalmente
en los dems casos en la misma silaba en la que lo tiene dicho nomina^
tivo, siempre que a ello no se oponga l a cantidad de la silaba final; por
ejemplo: Xv, XiovTog, Xivxiov.
b) E l acento circunflejo del nominativo se cambia en agudo, cuando l a ltima slaba del caso es larga; v . g.: 8ouXo{, genitivo 8oi5Xou; y por
la misma razn el agudo de aqul ^e adelantar hacia el fin del vocablo;
v. g.: nominativo SvS-pwnoe, genitivo vOptmou.
c) L o s nombres parislabos con acento agudo en su ltima slaba,
como vtxpt, toman el circunflejo en el genitivo y dativo de los tres nmeros; V. g.: vexpoO, vtxpjJ.
d) E n los nombres imparisilabos con acento circunflejo en la penHHL

-217-

-216ltinia, como offlfia, se convierte el circunflejo en agudo en los caso^


oblicuos; V. g.: o>(iaxog. L o s monoslabos de la tercera llevan el acento
sobre s u ltima slaba en el genitivo y dativo de los tres nmeros;
V. g.: Wip, 9T1P5.
e) Todos los genitivos de plural de l a primei-a declinacin, toman e l
circunflejo, como (looofisv. Exceptanse los genitivos femeninos de los
adjetivos y participios parislabos en os, a o , OV; V. g.: Aycov, de Syw{;
xiojiivcov, de xiotiivv) L o s de los imparislabos tienen el circunflejo en s u
silaba final; v. g.- fi8sifflv, de Ifii
f) Los diptongos ai, oi, se tienen por breves para l a acentuacin,
por ejemplo 4v*po)Jioi .Exceptanse los casos contractos y las terminaciones de optativo en los verbos, como 8r;Xot. Se consideran tambia
breves para la acentuacin las terminaciones ticas de los nombres acabados en c(o{, *a>v, tw; v. g.: ndXeto;, nXecov, ny^m.
g) E n los comparativos y superlativos se retrotrae el acento c u a n t *
es posible; v. g.: oo^cbxspog, ifiltov.
2. E n l o s v e r b o s s e retrotrae el acento, cuanto lo permita la
cantidad de la slaba final
b) Llevan el acento agudo en la ltima slaba los participios en ;
y tis, y los de presente y aoristo segundo activos de los verbos en (it,
como xid-eC;; todos los participios de aoristo segundo activo, como Xa6v;
los participios de los verbos compuestos de sji, como ttapAv; y los cinco imperativos slni, iXH, stpi, I6i y Xa6i.
c) Tienen el acento agudo en su penltima slaba, si es breve, o el
circunflejo, si es larga, todos los infinitivos en vai, como XtXuxivai,
Ottvai; el infinitivo del aoristo primero de activa, como vofitoat, (fiXtjoai;
el del aoristo segundo medio, como ysvo^ai; y el infinitivo y participi
del perfecto medio pasivo, como n9iX{o&ai, ne^iXtjiiivoe.
d) Toman el acento circunflejo en su ltima slaba, el subjuntiva
de los verbos en fii, y el de los aoristos pasivos de todos los verbos;
V. g.: xi*fi5, 8t8<3; los futuros activos y medios de los verbos lquidos, y
los segundos o ticos, como vonis; el infinitivo de aoristo segundo activo, como Xa6:v; y el singular del imperativo de aoristo segundo medio,
como Xa6oD.
e) L o s participios
de activa toman el acento en la misma slaba en
que lo tiene el nominat.vo masculino de singular; por ejemplo: von^wv,
vojiiCoooa, vonCov. Exceptase el del gnero neutro del aoristo primero,
que toma el circunflejo en la penltima silaba, cuando sta es larga;
V. g.: tfXi9ai, fiXi^saoa, ^iXt^oav.
3. E n l a s p r e p o s i c i o n e s
&n, inl, ntp, napa, nsp(, xaxc y
(itxo el acento agudo pasa de l a ltima silaba a la penltima, cuando
vienen detrs de su rgimen; por ejemplo: 6pi m=iJt'psi, y cuando
.equivalen a un verbo compuesto de ijit y ellas mismas; v g. oO xoi lit
(por Moxi) 8o{.
HHL

V L E C C I N

VII

Dicciones atnicas o palabras proclticas y enclticas.,


1. P r o c l i t i c i a s son las palabras monoslabas que, desprovistas
de acento, se unen tan estrechamente a la palabra que las sigue, que
vienen a pronunciarse como si fuesen s u primera silaba.
a) stas son diez:-1) las ortaas 6, ), ot, at d e l articulo;2) las
preposiciones x o ig, elj, v ; - 3 ) las conjunciones ei, A?; y4) la negacin o5 (otlx, ox)'
/)) Toman acento, sin embargo, el artculo empleado como pronombre demOTtrativo, las conjunciones y preposiciones cuando vienen despus de s u rgimen o palabra que de ellas depende, &z usado en vez de
o6ta)(, y cualquiera d ellas cuando es la ltima palabra de la frase.
2. E n c l t i c a s son aquellas palabras que se apoyan sobre las que
les precede, y les ceden ordinariamente s u acento, quedndose sin l.
a) stas son:\) los casos oblicuos de los pronombres personales:
jiou, |ioi, (le, oou,oot, 08, ou, oi, *, oqpov, 09101, oqjaj, o<pc, ((iiv y viv acusati-

vos poticos de tercera persona);2) el pronombre indefinido xij en tod o s sus casos;3) el presente de indicativo de elju y de <pTint, excepta
las segundas personas EI y <p)i;4) los adverbios inde^/i/dos nou, noi,
jto^i, Tco^ev, Ttoxs, itrj, ic y itoos (que asi se distinguen de los interrogativos noS...);-5) las partculas y, xe, itsp, xoi, xt o xv, (5a, vu o vuv (distinta del adverbio de tiempo v8v) y 8s cuando no es adversativa.
b) Toman acento, s i n embargo,1) los pronombres personales,
cuando vienen detrs de una preposicin, que los rige, o son la primera
palabra de una frase, o se los quiere hacer resaltar: en estos casos se
emplean las formas completas y acentuadas;2) ox precedido de apsirojfo, ipiQo y !fiao entre parntesis, llevan acento sobre s u ltima slaba;
3) Soxi se acenta en su primera slaba, cuando significa hay, existe
es posible, cuando est al principio de una frase, y cuando viene inmediatamente despus de XXd, ti, xai, (tv, ii1, o i x , xt, noO, xoxo, )?;
4) los verbos s(i y (ptjii reciben acento, cuando son la primera palabra
de una frase.
3. R e g l a s d e l a s e n c l i t i c a s : U n a palabra O X I T O N A
<=con acento agudo sobre l a final) seguida de una encltica, conserva
s u acento agudo, sin cambiarlo en grave; v. g.: dvi^p xtj.
b) Despus de una palabra P A R O X T O A ( = c o n acento agudo sobre
l a penltima) la encltica disilaba toma acento sobre la final; v. g. SvSpa
xtv.

c) L a s palabras P R O P A R O X T O N A S ( = c o n acento agudo sobre la


antepenltima)- y las P R O P E R I S P M E N A S ( = c o n acento circunflejo en la
penltima) seguidas de una encltica, toman adems de su propio acento
otro agudo en su ltima silaba; v. g.: Sv^pcojij xie; BoSXdg oou.
d) U n a proclitica seguida de una encltica recibe el acento agudo;
HHL

-218

V g.. gi Ti;. D e l mismo modo, cuando llegan a encontrarse vanas enclticas seguidas, todas llevan acento agudo, menos la ltima: v. g.: et t i c
wd 9rol iio\.

- 2 1 9 Segn esto, las combinaciones posibles entre dos mudas son:


LABIAL y DENTAL.g8,
t , ipS.
G U T U R A L y D E N T A L . Y 8 , XX, Xxixpi6-xai

Nombres que reciben las palabras por razn de su acento.

OxlTONAS.Acento agudo en su ltima silaba


P A R O X I T O N A S . A c e n t o agudo en la penltima.
PROPAROxiTOMAS.Acento agudo en la antepenltima.
P E R I S P M E N A S . A c e n t o circunflejo en l a ltima
P R O P E R I S P M E N A S . A c e n t o circunflejos
la penltima.
B A R I T O N A S . S / n acento en su ltima.

LOS

CAMBIOS

LECCIN

FONTICOS
VIH

Reglas eufnicas que se observan en el encuentro de l a


consonantes y en el de las vocales.
1
P r i n c i p i o f u n d a m e n t a l . H a y ciertos sonidos que repugnan al odo y por esto, cuando en la flexin de los nombres o verbos, oen la composicin de las palabras, o en dos palabras consecutivas, vienen a encontrarse ciertas consonantes y ciertas vocales, sufren stasalgunas modificaciones, conforme a las siguientes reglas de eufona
2. E n c u e n t r o d e l a s c o n s o n a n t e s . - a j Dos consonantes
mudas consecutivas han de ser las dos del mismo grado, esto es, o d u l ces, o fuertes, o aspiradas. Para esto la primera, que siempre es labial
o gutural, se cambia en otra labial o gutural del mismo grado de la d e n tal que le sigue.
He aqui la divisin de las consonantes mudas.
UbWtf

Guiuralef

Dentales

. . . .

Fuertes.

...

Aspiradas

. .]

Dulces

HHL

y^pan-xai.

Xsy-6i^oexat

>.x-6iosxai.

Excepcin.La preposicin i x queda invariable


compuestas; v. g.: x 6eoD, x-qpipt.

N O T A . U n estudio detalladsimo sobre esta complicada m a t e n *


puede verse en L O N G U E V I L L E , ^Traite thorique et pratique de l'accentuation grecque* (Pars, Delalam, 1849), con amplia bibliografa antigua
y moderna. Lleva por lema estas palabras del gramtico J U A N D E A L E J A N D R A (s. V i l ) : tT xot^ Xigei xijv iouaoiv 7ipoa(p8v Ti&vai oounpaofix
cx*6v nioigs xtz Ypatijiaxixijj xu^x^vs: (isd-ou.

DE

se cambia en xipiifxai.

YYpatp-xai

aun en las palabras

NOTA.En virtud de esta m i s m a regla, una muda final /aere se cambia en su aspirada correspondiente, cuando la vocal o diptongo con que
empieza l a s(ffu/ene diccin estn marcados con espritu spero, (equivalente a una aspirada); v. g.: bflx se cambia en oOx, n', en cp* (cp' jiSs).
b) Una dental seguida (/e otra dental se cambia en o; v. g.: de vxw,
futuro pasivo vuo-eioo;iai.
c) Dos silabas seguidas no suelen comenzar, ordinariamente,
por
consonante aspirada; una de las dos se cambia en su fuerte correspondiente; v. g.: iie-tpXifixa por peiyXiiixa; xpt-xs genitivo de ep?, por 9pt-x.
d) Delante de \i las labiales se convierten en |i, las guturales en Y ,
las dentales y la ? en o; v. g.: ite3-'-(B, perfecto medio ii4nto-iiai. (Vase
A n a l . , lee. 27).
e) Delante de o, las labiales se combinan con ella y forman la <}i; las
guturales se combinan tambin con ella y forman la g; las dentales, y la
V que a veces las precede, se suprimen; v. g.: Ypotjja) por Ypof-oaj, ag
por SY-OO).
f) Dentro de una misma palabra, la v permanece invariable ante las
dentales, se cambia en n ante las labiales y (j;, se convierte en y ante las
guturales y g, ante las lquidas se asimila a ellas, y se suprime delante
de 5 y a; v. g.: iv-xagts, oufi-pwva, ouy-xaXsTv, ouX-Xysiv, ou-Cd), (compuestos todos de oiiv).
xcepc/>/ies.Nunca se suprime la v de v y nXiv ante o; la de ouv
se convierte en o, cuando el segundo elemento del compuesto empieza
por o seguida de vocal; v. g.: oo-otxos.
3; E l e n c u e n t r o d e l a s v o c a l e s da lugaro) a la C O N T R A C CIN, cuyas reglas quedan explicadas ya en las declinaciones y conjugaciones;&) a la ELISIN de la vocal final (a veces inicial) reemplazada
por el apstrofo (An., Lee. 1.*, n. 5); 6xi y npi nunca se e l i d e n ; a
la C R A S I S o fusin de dos palabras en una sola (que conserva nicamente el acento de la segunda) indicada por un signo de igual forma que
el espritu suave llamado coronis (v. g.: xy), por xai yc; xoOvona, por
ii 6vo(iai; yd) a la v E U F N I C A que se aade frecuentemente a las terminaciones 01, gi, <|)t d los dativos plurales, a las terceras personas terminadas en o o , y a soxt y etxooi. (An., Lee. 1.^, n. 6).
HHL

- 2 2 0 -

DE

LA

COMPOSICIN
V

L E C C I N

-221

DERIVACIN

IX

Modo de formar en griego las palabras derivadas y las


compuestas.Traduccin griega de los nombres pro*
pios castellanos.Mutua correspondencia de los signos grficos latinos y griegos.
I . L a s p a l a b r a s d e r i v a d a s se forman en griego por medio
de los sufijos que se afiaden a las primitivas, de l a siguiente manera;
a) Para formar los sustantivos derivados, se emplean principalmente estos sufijos:
SUFIJO
i5C.

M.
xflt, too,
tov, ti^pwv,
t, o s ,
la, ovi).

tUlS, Tt)TOS,
lov, CJXOS,

SieNII^ICA

UCMPLO

el agente.
la accin.
el objeto de a accin,
el instrumento.
la profesin.
el lugar de la accin.
hijo de...,
hija de..,.
cualidad.
cualidad.
diminutivos.

rpaipr'l, pintor.
tid^-aii, la accin de estudiar.
MtH-M. ciencia.
fipo-tpov, arado.
dpi-TijS, arador.
xoop-rov, barbenia.
ni(jX-8js, hijo de Peleo
npiaji-ic, hija de Priamo.
verdad.
dtv8pi-tijs, fortaleza.
Xp(8-iov, maneeita.

b) Para formar los adjetivos derivados,^


tvdp\^n
los siguieiin.8 sufijos:
^
SUFIJO

eos, ivos,
wc. 'lo,

SIGNIFICA
la materia,
propiedad,
aptitud,
semejanza.

principalmente

eJEMPLO
xpto-eos, de oro; Xfl-ivos, de piedra.
<a<jix-t|jios, mi
YPftt-ixs, gramtico.
Yp(>io-{85j, semejante a una linea.

c) Los verbos derivados son, casi todos, o contractos, o terminados


en OH (Incoativos), atim (desiderativos), iJa>, ja, dZa, at*a o vu; por
ejemplo: noXtiiatiio, deseo guerrear; rijpeeoxa), envejezco.
2. L a s p a l a b r a s c o m p u e s t a s , a que tan fcilmente se presta l a lengua griega y que tanta riqueza le dan, se forman generalmente
o1) de la unin de dos sustantivoSt v. g.: vono-^Xofe o2) de un sustantivo y ua verbo; v.
yov^o-UvKi O3) d e u B v e r t o y u n adjetivo.
HHL

v g.. tptX-ooipos; o4 por medio de prefijos, (puestos delante de un


nombre, adjetivo o verbo); v. g^: liJ-aipcov.
a) S i el primer elemento de una palabra compuesta es declinable,
pierde una silaba, cuando el segundo empieza por vocal; y termina en
o, cuando el segundo empieza por consonante; v. g.: 8iijn-aY>Y*fi (de
ijjios}, demagogo; otxo-vijos (de oixs), mayordomo.
b) Los prefijos que sirven para lormar palabras compuestas, son:
1) las preposiciones (An., Lee. 42); v. g.: dvtt-pavto, (marcho contra)
me opongo; 8ia-Poiv(o, (marcho a travs) atravieso;2) & (&y ante vocal)
privativa o negativa (in), a veces intensiva; v. g.: -8ixos, injusto; v-gioe,
indigno; &-xa^, muy abierto;3) 865, que indica en composicin, dificultad, sufrimiento, mal, no, etc.; v. g.: 8uo-aXijs, difcil de ser curado;
8o-aYvos, no casto;4) e, que en los compuestos signffica prosperidad,
abundancia, facilidad, bien, etc.;'v. g.: t-arx^Xioi, anuncio cosas alegres; ti-Xa.Xof. que habla bien;b) v, equivalente a no, sin; v. g.: vijxep8ij{, no ganancioso; y6) pi, ipi, 6a y Co, que dan fuerza de superlativo a los adjetivos; v. g.: plrYvcstoj, muy conocido.
3. L o s n o m b r e s p r o p i o s c a s t e l l a n o s los traducimos a l
griego, hacindolos primeramente latinos, y escribindolos despus c o a
caracteres griegos y sus correspondientes terminaciones.
a) Para esto debe notarse que ae es en griego ai; bs y ps, 4; c, x ;
ch, x i h, e principio de palabra, el espritu spero (en medio de palabra
no se trascribe); oe, 01; ph, 9; th, 8; u, ou; v, ou, y a veces p; ev, su;
n. antes de c y
Y; Y 2 .
b) E n cuanto a las terminaciones, en los nombres masculinos us se
cambia en c{, a en as, y o en wv;en los femeninos, a permanece a, s i
lo permite la analoga, de lo contrario se muda en ij. L a prctica y l a
lectura de los autores griegos que escribieron de historia romana, ensearn ciertos pormenores y anomalas.
> EJEMPLOS
LATIN
CASTELLANO
GRICGO
Agustn.
Antonio.
Camilo
Carlos.
Cecilia.
Cirilo
Emilio.
EustaquioFermn.
Juan
Toms.
Zo.
Srvilio.
Africa.
Btica.
Ebro.

Augustinus.
Antonias.
Camillus.
Carolas
Caecilia.
Cyrillus.
imilius.
Eustachius.
Firminus.
Joanes.
Thomas.
Zo.
Servilius.
Lybia 0 Libya
Baetlca.
Iberus.

Ayouottvos-

'AVTIVIOS.

KojiiUos.
KopoXos. KaixiXCa.

KpiXXos.

AifiXios.
floxx'oe^ipUivog.
'Iiovvjjg.
6(0(iAS.
ZEpoutXtog.o 2p6Xios.

AiS'}.
BaiTixY).
'I6ii)po, etc.
HHL

- 2 2 3 -

A P N D I C E
VERBOS

PRESENTE

IRREGULARES

Lista alfabtica de los verbes irreeulares y de otros


cuyos tiempos ofrecen mayor dificultad.

FUTURO

alpina
alps^O|iat
Pasiva
aXpn (&*{po>) &pS
loMvoiat
ata^ooiiai
aloxuv
loxOvm
Pasiva
txaxC^i

aloxiJvHooiMn
xaxi^o

bxispai
NoT.--Las formas que van entre parntesis o no son ticas o son
raras entre fts escritores ticos

PRESENTE

FUTURO

AORISTO

PERFECTO

SIGNIFICADO

&eta>2
dydXXo

&faX&

dyaiiai

yotootiai

dyyXXo.

yytXffl

yepo)

Sypffl

yvo
4yvu;ii *

iiyXB3
( Wyoojijiiiv)
ijyyttXa

adornar,
admirar,
{yysXxa

jjywpa

Pasiva
^Sifl (8<o)
Pasiva

anunciar,
reunir.
ignorar.'

( (dyvoiiow)
>

Pasiva

atvio 5
Pastvcf

daar.

romper.
iytiv
iyayov

taya
(iy^oxa

(?l)

>ix)

guiar,

ijyiiai
igiu^i o )

cantar

aSoofiai
otiv-oto (i^oo))

'S8ea(ia(
tjvtoa
5V81JV

tv*xa
tvijtiai

Kivergolvuirse
alabar

(\)Jmperf., 4s(ir]v. - (2) Pres.3.' pers., datat.(3) Infiait. aoristo,


ydXljy/dii.(4) Imperf., Wyvv y Adyvoov.(5) E n prosa se usan ms s u s .
compuestos inaivi, Tiapatv..., que terminan el fut. act. ordinariamente en aivoojiai.

HHL

tlXovI
p4ijv
lpaJ
oxova

^XMM*
(&xio^oo|iai)
&xoi}ao|iau

ilx<o9iiiv
lxouoa

Pasiva
'dxpoeoiJiai

xouo9^90|iai
xpoei90|tai
X{(P)

^xoi>Oxh|v
ijxpoaaottitiv

Pasiva

&Xti9^90|jiai

PERFECTO
pipta
pijiwi
?|pxa

SlQNrPICADO
tomar

levantar.
sentir.
fox-oxa (uyxa) avergonzar.
(}Xi>*|it*'(l*0

i jxdx!*
f l}tX6v

Pasiva
^xod)

saciarse.
aoa

AORISTO

iXtt((ia
ijXifov
1 Xtpiijv
1 (iXtlfYlv)

afligir
*
manar.
fxa;ioi'
(axiMIll)'
l (ilxouxa) J
oir
' dx^xoa
xouattai
^xpa(ia(
escuchar.
{Xot^a
ungir
dXi^Xi^a
dX^Xi)i(iai
ijXsijiiiat
separar, defender.

XtSa)
Xtgi^aiB
AXt^aopm
jXtgMv
moler.
ijXMa
dX^^Xcxa
XJo, dXffi
(Xfod-fiaotiai) (rjXd>i)
dX^XtOMOt
dXwv, ijXiDV dXcfta.^Xuxa Ser cogido.
X{oxo{jtai
&Xti>90fiai
XXaga
ijXXaxa
cambiar.
XXdScD
XXAxzio
lXX-x6>]v-yiv ijXXayfioi
&XXayi^oo|Mu
Pasiva
saltar.
)X<i;iilv (fiiiv)
XXo|iai
&XoD|jiai
herir.
dXodm
dXo-l^o, -oloa)
errar, pecar.
<(lpT)xa
&|iapTi^aoiiai (oto) '(lapxov
&|tapTva>
^(HapTij*ii)v
ftlteipTijiiot
Pasiva
abortar
(tSXoxw, como dp6X(i>
rodear,
vestir.
i5;ncioxov
dftRix'
}tnttox6w
vestirse.
tfiniaxvotiai aji^So^Jtai
vestir
"^(i^Csoa
d(i9tivvu|it
)lt9(eo;iai
Pasiva
dvaXloxco
dvXcoxa
gastar
( dvciXwo
voXdbo
( dviJXojaa
dv^Xoixz
dvdXidtii
Pasiva
yaXa>d'i^oo;tat ( dyaX(i)9^v
dvi)Xa>|iai
agradar.
dv8vco
aSov
Sa8a

Xilt)
Media
X t o (i^S-o))

(1) Imper.Xt, subj. iXa>, infinIt.XEXv, part. Xt.{2) Fuera del


indicat conserva la a: dpov, Spo...; porfe, mcd. olpoOusvos.(3) Pluscuamp. ijxifixsiv, raras veces axiixeiv
HHL

- 2 2 5 -

- 2 2 4 -

dvt

AORISTO

FUTURO

PRESENTE

dvtoti)

votyo) (-wtu) vojo)

Pasiva
muflaya

PERFECTO

ilviftoa
dviv5

lv<px

vt^X^'J^

dvipy-nat (- a)

nipcv

inouffato

fl/Ii'J'".*
abrir.

dniXp^oe

fintu)

ser odioso.
retener.
gozar.
defenderse.

|q)o

basta.
coser, encender.

(dpi^oxai

agradar,
cultivar.

idpi^OMai)
{pnaxa

arrebatar

dpo
ijpoaa

dpoiD

Pasiva

dpndoo)Mi
Apnetou, -

Pasiva
< l)pdyijv

a&aNtt
adgdvM (afi) adgi^oa)
Pasiva
X^ottai
dx^e|i

(Pp(&oo(uu)

^&i)xa

PXdiKN

Pasiva
fXaoTdvw

secar
aumentar

Podw
OX(

Ppuxdotioi

pXd^xo

PP((i>x

vivir,

ipXa4*a

Ppxav*
P|Xamiai

daar.

ipXt(ti>

B
ipdi)v
i^ov
pX^ftlv

pXiij^i^ootiai
^dtj/o

(^^xa)
ipiixa
^aiiai
$pXi]xa:
PiPXijxa

marchar.
ir.

poi^-oo|iat (o<o)
pooxi^a(o
pouXijaojiat

-O-^PouXiJdijv PepoXijpat

Ppi(0

'iPpeSa

j PPX*I<OI
( ppaxi^oojiai
Ppuxi^oonai
P0(1>

Pasiva

pdtjoa
(poxrioa)

? iPpttxov
ppxiiv

Pacox*'io|*i
Bidoouot

(1)

iCdotaoa
^OTdx*t)v

llevar
$ePd<jTay|ia'.

piaodtiirv .
Pido^Yjv

ladrar.
forzar.
marchar.

(PiPdoo))

Plural inoxfigix,

infla. ditoxP^Jv. imperf. dnixP'j -{2)

Este aonsta

2. se conjuga como el aoristo 2.0 de toTYjiii; ipr)v, 2pi. .; 6!8-i...; p...;

pa>iv...; pijvat; pd ..; el 1. iPnoa significa Aacer andar.


sivos de este verbo se usan tan slo en composicin.
HHL

pPpsX*
pppoxa

PiPpYHai
(ppdXlv)
PpuXilodinjv

Ptppux*

ipuoa
po8'irv

gritar.
apacentar.
querer.
mojar.

rugir,
llenar.

Ya|idi

Pasiva
r7dw
Pasiva

(Y*Jiiri8Toonai

YYWBi

(Y!*I5OO>)
YTlpdox

Ytjpdoofiai (ou)

.YYvojtai

Ytvi^oo(iai

yipaoa
Ypav *
Yvniiv

(YY^aopa')
Ytri*a
YYi^paxa

YiYvwoxo

Yv<ioo|iai
yvoo^i^oonai

4YVI)O*IIV

L a s formas p a -

Pasiva

YTJ(ia

(yaiiyi^Tlv)
XtXaonM (ota) Y^Xaoa
YtXao9'i^oo)iai
Y^XoS^jv

sumergir

^OTdOI

Pasiva
piPdC)

(pspoXTpca)

ya(i4(a

arrofar.

Pasiva
Pasiva

( pepXotjxa ^rminar.
.*
f ipXdoxrjxa
<PipX.9a)
mirar.
tifigXtgxa
marchar.

PttC-toDiuuHot) i^d&iaa

Pasiva
eoiXXm
Pasivo

comer.

PppwjMH

Pa8C

PPpmxot

SIONIFICAOO

l iptuv 2

Ppuxi*Tv
Pitviio, pik*

estar afligido.

PERFECTO

(ipp6<hv)

( (pXaipoonai) pXdyfrjv
} pXaPi)ao|iai
pXaotijo
IpXaoTov

^XiRM

Pasiva

^pnaofuct
<ipy|iai

AORIS'j^O
(iPpMoa)
? (?Pv) 1

Pasiva

Pasiva
dp<ax>
lpdtt)

Mp(i><nu6

FUTURO

seducir con Jialags,

-flX^tiipi
-fffj^iai
noxov
dwoxuxa
^igoi
&noX4Xuxa
dnoXaootiai (ow) cnXauoa
aiciXoy)ad|Miy dnoXeXyjjiai
! itXoTrt*ijv

&icX(i>
noXacu

SIGNIFICADO

PRE8ENTE

yviBV 5

YYdMlxa

casarse.
rerse.

YeY*yi)|iai
YyoY*
iyvtdxa
YV(oo|ii

alegrarse.
envejecer.
llegar a ser.
conocer.

(1) Este aoristo 2. se conjuga como d de 8[8(i>(it; ippuv, ppo)c.-(2)


Se conjuga como el aoristo 2." de B8a>ju; iptov, pto)?...; Safli...: 8iS,
B'^iv.^; Pifflvai: piis.-(3) Pppoxct tiene significado, de presente y
pluscuamperf.-{A)
Se conjuga, yip-av, s, o, anev...; Y4P9'. d t . . . ;
y>3Pffl, Ywa'jv. Y^pav:, Y1p'c--<v.-(5) Se conjuga como el aaristo

i. ae85a>|ii; yv-wv, 0)5, o>, (OMtv...; yviSei, yvtu)...; YV<5, yvoTiv, Yvfilvai,
Yvoiic Yvoi5oa,y>v.
BUEjOAlS
HHL

-227-

-226PRESENTE

FUTURO

AORISTO

PERFECTO

SIONIFICAOO

PRESENTE

FUTURO
Buvi^o|ieu

i8otocl|ii)v
(8di)tai>
iSaxov
8Vixiiv
i8(ixi)v
i8ei|iaaa

baUoyM ()
Belxvm

Pasiva

Pasiva

.1

i8p4<h)v
i8(i|ii]v
i8ap&ov
(BtIBo)

Stloo^Ki

i8*t(ia
Pasiva
apta
Pasiva

8niriv

8tpS
8p^o|iai

8ap1^90^al
8*^0(0

Impers. jtf

Afei/. Siotieu 8r)oo|iai


8iatxi^0(D
fiteuxdu '
ttfietoxi
Pasiva
&ui)xa)
Boxio
fipda>

Pasiva

8t8(g(a
8i8x*oo(ii

i8ipa
iSptjv
18>]oa
i8i)at
i8(VY)v
( i8i^xi)oa
i8(8aa

6acumou.(pas.)

88))
8i&i]x>

distribuir.

incendiar.
morder.

88t)r|iai.
8i8|ii]xa
8i8|iii|tai>

88dpi)xa
8i8oixa
I 8<8ta
8i8;iiixa
88(it]|iai
Bi8apxa

8i8ap|ia(
l8opa
8(8<i]xa
88ii)xt
BsSiiiiMU
StBi^-njxa
88(8axa

dormir,
temer.
fabricar
desollar.

&8y)|Mii

iBuycts^lv
IBoaa

o (eld)
yyud

ido

<7(pto

ir{tp&

epao|iat

'

i8(a>B

88tox

Bpao

l8pOM

WoriMi,
BiBpaxa

parecer.
hacer.

8pa^90|iat

apda^

poder.

sumergir,

i8iSi)v

8iBu|Mi

iBt>v2

8i8i)x

sumergirse.

laaa

dejar.
dar en prenda.

YTUi^o
TnrY<5ilxa
Yipa

despertar.

Pasiva
Media
i(-ow, - a

T{Koa

<ie)

<rtxu))
rpYvup.1

tlxdo
tlxdaoiitti

tXxaoa
tJxaoa

(TxaoiMi

trpE

ipe

tpXi)v
pJlTlV

IpYjiai

ipi^oo)iai
UXdo) iXfiS
iXa^oopat

4Xao<t
^Xd*tjv

iX^Xaxa

iXirS

iX(oaB

iX(E

X*TXilv
clXiSa

(IXtx^^v

me despert.
sentarse.
acostumbrar.
tengo costumbre.
representgr.

'gxaoiJiai
ioix3

XYx
Pasiva
Pasiva

T{Kx

Pasiva
(rtpofiai)
iXciv

Pasiva
huir,
perseguir

SIONIFICAOO

ixdi;

faltar,
es necesario,
necesitar, pedir,
someter a un
rgimen,
ensear

( 1 ) E n lugar del presente se emplea WdMXtt O 8iBta f/e/Ro>. Esta segunda forma del perf. se conjuga, 8i8ui, BiBis;, 818, BBifMv, BBitt, 8*8ao;; imperat. 88ti; subj. 88; opt. BtBitijv; infln. 8t8ivai; partic. 8Mnpluscuamperf.
con signif- de imperf. 8t8(civ, 88Cic.-., iBiBi|iv...,
IBiBiaav o iBt8(soav.(2) A i en la Significacin t faltar, slo admite l a
contraccin t i ; mas en el significado de atar, admite todas las contracciones de los verbos en (Bffi, 8i<j...)(3) Imj^rf. 8iijtv o BiTwv.
(4> Se conjuga, IBpav. 05, o, (itv, HX, aoav; impera/. 8p(i8t, Bpdx...;
sfr;. Bpii), Bp, Bp, 8pffl(iv..; opiai- epaijv; infln. pfivai; pariic- Bp.
SpUaA, Bpdv.
HHL

Fas/va
Su^oftai
8o)iou, BtSvu 8oofii

PERFECTO

(iBoO)tai>

8(df8ar(iai
8i8^xa

81S0U

iBovi^6ir)v

domar.

8t8txi)v
I8pav4

mi

i>

AORISTO

iXi^Xaftw
(IXiX.TX)
iXi^Xsritai

(XliXixa)

parecer.
encerrar.
preguntar.
poner en movimiento.
convencer.
dar vueltas.

elXiYfiai
(iXX^YiMii)

( 1 ) Se conjuga en el presente e imperf. como toxanoi, perdiendo la o


ia 2? pers. sing. del imperat. y del imperf.: 8i5va|iai, Bvaoat (raras veces
iivrg)...; imperat- 8vm, SuvdoB,..; subj. Bvmnat...; optat. 8uva(iTjv...
inf. 8iJvao9ai; part. Buvdfievo; /mpe//. iSuvdfujv o ^Buvfnjv, i8v.,.
etc.(2) Se conjuga, IBuv, uj, u, ujiev, uxs, uoav; imperat. SOBi, ax...
subj. 8, 81S56...; optat. Sifjv, BIJTJS ..; infln. BOvai; part. tt, Suo! 8V.

<3) Este perfecto tiene significacin de presente; se usa mucho impersonalmente oixs, videtur, plural, egaot; ir^n. sixvai, oixvat; part. EEXS
iio%<>(^, (verosmil, justo); pluscuam. i^xtt.'t. Hay otro txto, cedo, que
s regular.(A) Tambin se dice stp^; hay otro sXpT, exc/i/r.-(5)
Se conjuga iXfii, iXfc..., como x i j i a ( 6 ) O Xoa
HHL

-228PRESBNTE

FUTURO

AORISTO

iXmo

-22gPERFECTO

SIGNIFICADO

PRESENTE

hacer esperar.
vomitar.

ioXital

FUTURO

AORISTO

Pasiva

Pasiva
ioptolo(0

ipxaoa

lAptaxa

iitfataixat
litojiai > ~"

{<|>ofiat

iptlu
IpYdCoiwu

ipao^o|iat
pYooo|iat

lpflUj*T)V
elpYoodtiiijv

(lpY90|iai

Ipa, fiiZm

epftt), |5i{

ipit&o)

ipctoiD

?5i P S
1pioa

lopY *
{ ip^peixa
/ (pttxa)

ipctno)

pil^i

<lpi<|t

Ip^^pina

celebrar fiesta.
saber.
seguir.
amar.
trabajar.
hacer.
apoyar.

PERFECTO

SIONIFICAOO

4C4x*ilv
4?Y)v

(ICwxa)
(4!;(b<it]v)

Pasiva
H
(<Mo()

^T)X

1fioieu,
lxxi*iiiv

arruinar.

<ixxt}ni

, hacerse joven,
regocijane.
venir.
ser derrotado.

( ^xxijoonai

1}piitev

Pasiva
ipiooi
pi:-5, -m

pi)9<V<D
io9iia

ipi^pinnat
ipioto

imo
ipu^ow
Sofiat

liptcra
ctpnuoa
^p&))oet
tXov
ivayoy

iB^xa

remar.
arrastrarse.
andar errante.
teir de rojo.
venir, ir.
comer.

e
eaX(&

edxxto

Pasiva

Pasiva

^Pasiva

6pi9^i)oottai

iSofttjv
(loxIaM
(5p(UL
(6pit]v

tloxtaxa

ar un banquete,
encoitar.

4xetq>T)v

MX(o, M i X

Gautietao)

ixa^ov
4d|iaoa

6sX4o(i>,49sX4(i> 1fiiXra

'^eiXijxa

ex<aa>

T48-XM;IC
x4*Xa'nii
x4^i)xa

64(0

rogar.

OXd

Pasiva
o), ox^"

Media
Pasiva

ox,<5nT)v
(lax*i)v)

loxT)xa

tener.

(hn^ox

cocer.

ip<|>a

lpwt

Pasiva

Pasiva

morir,

vivir,
juntar.

(1) Este perfecto tiene Significado de presenfe, eXpluscuam. iXictiv


lo tiene de imperf.(2) Conjgase conjo iivajiar (v.-totafiai) (3) Imperf. etiujiniv; aorts. imperat. OJtoO, infin. onoeai; partic. onnevos (4)
Pluscuamperf. dbpYsiv.(5) Imperat. de aoristo ox*? (a veces ox*)
oxTo)..; subj. oxffi, oxi"-: opte'- oxotijv .. (en los compuestos -oxoi(ii..);
infin. ox*rv; partic. ox<S*

romper,
T4pt>|l|MU

SpOf^l^IMtl

ippotixca

Sp^oxo

(Cix)

querer.
correr,
tocar.
qudirar.

t4veMt

loxijtiai

l<|>a>

HHL

xi^na.
quedar asombrado.
xc^iijiaxa
admirar.

Opi);tai

r5Yioti

florecer,
sepultar.

(4**|)riv)

6au;ii((D
ioxidu
Optox

xa^i^oofiai

x4eii)X
xixoufu
Xi^HfM

4xpfi^y
Upov

x4apa

saltar.

Tattou

curar,
venir,
aplacar.

txv4Q;iei
tX49X0(Mci
Pofva .

(I)

(go)MU
lXao|teu

txpi)v
tXaae|M]v
lXdoijv

Tiene significado de perfecto, he venido; Imper. ^o^, vine.


HHL

- 2 3 0 fRESENTE

FUTURO

AORISTO

PERFECTO

SIONIFICADO

xp<vv>>|u

K
xa^pA

PRESENTE

(xxel6pxa)

purificar

FUTURO

AORISTO

(xopio)
xoiXavffl

ixoCXavee

Mxpolgo(iai

ixpttYov
ixps(ie(o^v

gritar.

xps|ia (dott)

4Kpi|ia

colgar.

dormir,
(xcxetStxa)

hacer sentar

xafrtoa
xo^;;4o9|Mu
xa8't8oD(iai
nalto, xoios
Pasiva

Pasiva

xaiio
(xau^oo|iai)
(xaXiom)
xaXc&
xXi]9i)oo(iat
xafioSiMU

xataxalvn
Xaipco
Pasiva

xtpfi (oto)
(xap^ooiiou)
(xapi)ae)iai)
(Ktpoa) xpffi

Pasiva
xtp8a(v(o

xtpSavS
(xpSi^oer))

ixa^oetiigv
ixa9|;fii]v
ixaooa
ixat&i)v
(x>iv)
xiXsoor
*xXi5rjv
ixatiov
xaxixavov
ixtp
*X(pT}v

xix'^oettai
XP^o
xXdyJo)
xXaaO{tat *

Pasiva
xX(|io, -ojiBt
xXnxo
Pasiva
xXi-i^otiai
xXtv
xXi-v^ooitou
Pasiva
(XW^OM)
xvd
Pasiva
xnxa. re^r. Pas. xon^o}uu

xxauxa

sentarse,
estar sentado,
quemar.

x4xau|iai
xxXnjxa
iUxXT]{iat 2
xixfiYjxa
xixova
xAxapxa

xixpaxa

jxipdava

(xcxip8axa)

ixip8i]aa

xxip8T|X(x

cansarse
matar.
trasquilar.

mezclar

xxpafiat

Kixifla. (intr )

ganar
afiigir.

ixXayga
ixXaooa

(xxX-ayYajTTjya) gritar.
//orar.

jxXaiio^v
txX<|>ft

xixXaofuu (-otieu)
xixXofa
r<^ar.

xtsvA

XiK6|rtu

Xe(|ipdv
Pasiva.

ix-xiva-Tavov ixtova
(ixooa)

IXaxov

-eU>]xa

XBPOV

XXtiYlitti
BTX)7M
aUr)|i|iai

*Xil9t,
iXov

Xetv6e(vu
Xetox
ipfi

SXaxov
lov

matar.
besar.

Xig(D

XK

obtener por suerte.


tomar.

XiXT)a
XXaxa

sonar.

tlpIJXB

decir.

lXox
clXY|ioc(
XiXYM
XXotTW

escoger, decir.

estar oculto.

Pasiva
Xiff

Xx^oo|iai

X*t*lv
Xx*iv
iXiRov
iXt{ifii)v

Xriiw
PosAu

conseguir.
prestar.

dejar.

XiXtt|i(uu

u
M
i(ietvif)v

|ii|jva

estar loco.

IMvoOftai
ItapaCvg)
Pasiva

(tapavA
li^X'^^l^''^ 0

inclinar.

(|it8'aw)
)M6ISOXO|WI

i;ieEpava
ifiapdv^v
jpaxtoe(fti]v

aprender.
marchitar.
|iHCxil

pelear.
embriagar.
embriagarse.

cortar.

(1) Imperf 4x(u8ov, raras veces xat)08ov y xa808flv.(2) Subjuntivo xsxXSft; op/. xcxXiiirjv, ^e>, etc.(3) Conjgase como toxiiiu; Afetf/a
(Xpa(Mi> tomar prestado.(4) Tambin xXauooO|uu y xXaiijoD.
HHL

adquirir.

Pasiva

rascarse.
x<xvr)0|iou
xixoti|iat

estar colgado.

A
A

Pasiva

xixpijxa

ixk-im* i-kf^)
x<xXfi|ia.
4xX-*Tjv, V1JV xixXifMu

NTtfVO)

Xarxdvu

ixixov
ixpi]aa

xvnjoa
ixvi^o^ijv
txmjv

xntotXKfitMt excusar

(X-C1]|1M

llamar

xixapiuu

ixipaoa
i ix(pe(a9i]v
( ixpd^v

Xpt|M{vVt>|U
XtCOfiOl

oviui

(*XOlp)v)

xi]8^a
xtxdvcD

P.

0 OfUH

ixa^e(i8r)oa

xa^ffi

SIONIFICAOO
saciar.

ixetdttpa
xa{^u9i)a

PERFECTO

(I)
S u compuesto npooxuvia, adcf^r, adems del fut. y aor. regulares (en ^ o , iaa) tiene npooixuoa.(2) Etp es potico y se suple o r d i nariamente en prosa por Yop* o X Y ; este ltimo en l a acepcin de
decir carece de perf. act.
HHL

-232PUESENTE

FUTURO

lulpofuu., poet.
|iXi
qjXXnt.^

(icXijoci
fttXXi^

AORISTO

PERFECTO

FUTURO

AORISTO

PERrtCT

SIONIFICADO

i|lftOpOV

i|ipop I

obtener por suerte.

XioSiJow

6Xioov

AXtoS^a

(ljtXTixs

interesar, cuidar

dX- (-40)

&Xaa

dXXtxa

perder

estar punto e

XoO{tai

AXttrjv

SXXa

perecer.

xoxii;;

XoXigu-0|tai

caXdXoga

dar

Xofiipojiai

XofupoOtu

t&Xo7t>p-oC|tT)v,
O-Gijv

lamentarse.

ifliXXlIOH
;i(M<v>)xa
[lipixa]

ux^o^t^

PRESENTE

i|iXi]o
ifmvB

Pasiva

SIONIFICAOO

iiu-xH't-rn*

permanecer.
mezclar

4)ivu|it, -v(0

M*iwTi'
/raer-a /a memoria
jiiivmai 3 acordarse, memini

tu{iviiaxo|iai

^Xtod'dvw

Pasiva
lidpyvujw

(ioQ|iai({tou) fi>(iooa
d|ioa8^i^oo(iai
(idpgu

recalar.

6&\ioyut

veigu

ivoga

apretar

Pasiva
V|1U
Pasiva
v>

vevipy)xa
vttiao)iai

ivaooa

vvtoxa

Pas/va
ofpavojiai,

ayudar.
Algoy

do9pi^oo|iai

(it>09p(l)V
( AipttXtjoB
( &(f*Xov

9(1X^0

q^Xtoxvo)

9X^0

distribuir.
nadar

yoxaoa, -Ja cabecear, dormitar

3
{(B

gioco

Pasiva
Eijpoy
Pasiva

g7)pavA

igtos
g9YV
igi^pava

g^lpav-O^Ofiat, igr)pdv*Tjy
O -eS(ti
g

Pasiva

(lgtx)
ig>o{iai

raer
secar

gi^pa-ojiai,
igus;iai

raer

O
dpOtlKl

SupoOtuu

<Map-d|i)v.
o-ijv

olBiiva) 1

oIxtiAi

ftupioit

<pBi]xa
ol|ui>gn{it

$|ioga

olxoojiou

(tpX^v)

($X1l"i)

lamentarst.
despedir olor
hinchar
gemir.
opinar.
marcluirse.

(1) Tercera persona del per^. pas. stjiapxou, sorte evenit; participio
Hiiapiivoz, fat destinatus.{2) Imperf: |iXXov y ruiMXXoo.0)SubJuni
i>0 (ig(ivffiiiat; op/. {ic;ivii>{ii]v, -^o. . y (tS}iviJ|ii]v, -^0...(4)
' " O otBavm, o8<i
y otBto.(5) Atico oljiw Segunda persona del singular eoUt; imperfecto
*<5MV y $;iv.
HHL

ver.

4cbpa{iat, |i|iai
(o^fpijptai)
oler.
deber.
(&f8CXi)xa

{SHfX-^aa) fXov i&^Xtjxa

deber

fr

veouooDfiai
/avar.

<(bpaxa

5(|io|iai
^pd^oo|jiai

'^(Xo)

jurar.

{t-a9^v-8i)v ft(&{io-o|j.ai-(ia'.
enjugar.
fi)|iopga

dvi^o
N

alaridos.

itaioa (ga)

xaCto

7tago|iat-o0{iat

ro(fl
Pasiva

(xaow) nacido eiiKioa

itXXd)

r.aX&

irdox

T6soo|ia'.
no

i!ato*y
InijXa P.
sJtaS'Ov
Snauox

ii4-xac-xa (xa)
7t4Ttaixa
n4naio|xai

jugar
herir

4jtaXtiai
Ji4TO)v*a

padecer.

n4itauxa

hacer cesar.

agitar.

n4naotiai,-o}iai

Pasiva
neto

Ineioa, (m&ov) nimtxa

persuadir.
creer, obedecer.

Siutpa
(4Ttpiiv)

n4RB0|iai
it4jcoi8
(it47capxa)
7c4nap;tat

Si(e|i<))

n4no|i?a

enviar.

Pasiva
itexvvutii(i) (iwxow) jcex

4Jt498iy

n4ne|i|i,ai

4ic4xaaa

jt4nxaxa

Pasiva
icixofiai 2

4ix9&r]v
iitx-prtjv-dpiijv
liMjga
4iidyiiv
lTtXraa
jtXi^o8-iv
inpYjoa

ninxa(iai

Pasiva

nsio^i^ootiai

4jto9r,v

ictpo)
Pasiva

nep
(napi^oo{tai)

itooo) l x x )

lli|l<|l
(ici<ti)

Pasfwa
tHnXnjiii
Pasiva
icimpiiiu
(I)

nxi^oo|jLai
i5gm
aYi^oojiai
nXiJa
nXY]odi)oo(ia;
Kpi^o

creo, confio.
traspasar.

cocer.
desplegar. ^

volar.
(K4RXYixa)
ic4nv)yo, pas. fijar
47tXi2xa
TciitXvioiiai
(K4np'i]Xa)

Imperf. 4(<)pwv.(2) O R4xa(iai e tnxafiai.

llenar.
Incendiar
HHL

- 2 3 5 -

- 2 3 4 PRBSENTE

PUTWW)
(npiiofi^iuu)

Pasiva

AORISTO
<Rp^dl)V

x(-o|uu (OOIIM) imovi

nht
Pasiva

raKPBCTO
RRpiJOJWU
nitxa

(mpdon)

(inipooa)

Rtnpdooiuu

iicpdUKjv

K<Rpxa

tiXiZm

inXayEa
IRXCMS

Pasiva

(itiitXouw)
KinXraxa

Pasiva
1 nXrjYi^oojiai
' itXaY4oo|ieu.

(RX(0t]v)

iUicXtoo|Mi

CinXTiga)

RRXi]Ya

RXi^Y*lv
iiiXetYi]v

(RRX*iY)

Kvu)

RiRvtinui

Pasiva
act. reg. Pas.

Pasiva

OT)|lOtv^V

oio^iMaiteii

-oaR^^OOfJlM

dar la seal.
podrir.

odRi]v

oiYi^ootMU (-0) oYHo

callar.

tiacer errar

OlMROt

oiRi4oofMi(o) iou&Ri]aa

callar.

modelar.

oxeiRt

act.regul.Pas.

OXHPIV

cavar.

navegar.

oxt8vvo|M

axd-dt (oo>)

ioxiSaoa

(ioxiSaxa)

ioxtddoAiiy

ioxSooiMu

Pasiva
golpear

(RRVtU0)Mu)
estrangular

Re-ijoa-toa

(ntRt]M)

desear

JRpoi-X^V

(iaxi)Xa)

OXXl^0|MU

OXXTJV

ioxXrjxa

secarse.

on<p

ORCpA

loRtipa

ioRopxa, 0

semifrar.

oRivSu

oniio

Pasiva
otg

Soxocgec

nRpa-xa,-Y* hacer
RinpaYiMU

OTcXA

ioxstXoe

Pasiva

desear.

GXipY
onpCox
oxt;;
aTopiwo|u2

ntooiMu

R0M|t1)V

preguntar.

oxaXi)ao|uu
oxpg

0Tpg
como

otop-ffl ( o )

ioripcoa

Pasiva
otpoa
romper.

oopt^
fortalecer.

Pasiva

Pasiva

(voleo).
V
sonarla

trot

peta.
mugar

Imperat. de aoristo nri y a veces vi.{2) O nxeUp.(3) Impe-

rativo i^^oo=va/e/, adist

privar.
punzar.
extender, STERNO

ioxiptojuu
ioxpo^a

oxpel^^v

ioxpaiipat

volver.

Pasiva

extender.

loxpuoa
ioxp|iai

silbar.

0Op(g.O|MU

opiga

Oftdg

io^aga

o|Yi4oo|iai

oep^YHiv

lo<paY|Mn

O (cxV)
iofijXa

(iofsXxa)

ofoXi^oiteH

iofdXijv

09Xfiat

o(bo

iowoa

aioxa

o^pdXX
(0MXY^)

amar.

(iaxopYd)
oxtpi

oTp(|)a

oTp6*tlv

Pasiva

Pas/va
i^^ttoa

enviar.

o(-9ijv)

fluir
Y

destilar.
SoxaXxa

ioxtga
(iaxopia8i)v)

otpi^i

hacer libaciones

iaxX-v]v(-6i]v) SoTaXiiai

(y oxp(t)
otCg

Pasiva
orpif

P
r

opeo

SoRSio|tat

arete

estornudar.

0 (-toai

(ioRSixa)

otiXX

iRTa-pa,-pov

oaXntYgu (-(e) iocXniYEa

ioRCtoa
4oRt(0&1l]V

RRd^;tai .

(i^^ooa)

secar.

iontp-t)v(-6iiv) Sonapiwi

Pasiva

iixpA

(^o)

(oxcXfi)

oxiXXoiMU

ioRopa

RRviY{teu

Rpoga

dispersar.

oxiXX

soplar

(>(poeu|M]9i)ao;iai) itpoil*t)(iii6i]v

HHL

logrjxa

SIGNIFICADO

caer.

RVY1JV

0 Yiv
npo^u|ii^oo|Mti Rpo9u|ii)^v)

(I)

ioPt|vl

ai^<|)

01^

vender.

PERFECTO

(OWI^tiBYXK)

Pasiva

4RV(5OIIV

Pasiva
npdaoe, - T M npig

oPtwt>|ii

AORISTO

RinXCMIMU

lOlD

xtdpvaiieu 2

FUTURO

Pasiva

Pasiva

faioaat
nXaaa, -xxut

PRESENTE

at]|ia(v

tta>er

Riico|tat

Pasiva

Pasiva

SIONIFICAOO

Pasiva

degollar.

engaar.
salvar.

oo;ioci-o|iai

(1)

L o s dems modos: oO^St, o6a, o6t(T]v, o64vat, oStIc.

(2)

Ooxpwiu.
HHL

- 2 3 7 -

- 236PRESENTE

PUTURO

AORISTO

PERFECTO

SIONIFICAOO

PRESENTE

T
uXm
Pasiva
T|iva>
Pasiva

Pasiva.
XtVO)'
Pasiva
titpc&ox
Pasiva
(TXM)
Pasiva

Pasiva

xaXioM

(xtii]^aoftai]
ac. reg'. Pos
x{o|iat (-gJ
xio
tpom
, xpiD6i^0(tat
xXi^aotiou
xp<|ia
xp9*ioo(tai

6pi(|io|iac
8p|ioO|M(i
xpo-E
xpAgojioi [6)

tpX

Pasiva
jvinf(*''Bf
XtilCXB)

xagoftsi
(x*]
ronrffl

MXtaa.
i-UXia^M
ix|iov [-oftov]
|X|111V
ixdxtiv

xtxXcxa
xrciXcoiiat
xxtitjxa
t*x(Hi(iai
xxi)-Y(tai-xa
xixoxa
4xxt,v
x4xeY(iai
Ixwa
xixixx
*xo*i]v
xixi9{iai
ixpcoaa
xxpwxa
xpSftyjv
xxpc^jat
IxXyjvZ
xixXi]xa
ixps(}(a, ^gmay xxp-Oia [aya]
ixp-iinv
x4xpa{i|iai
0 [lj)*1fjv]
ips(|)a
xixpo^a
{pMY)vJ
xi^papitai
0 izpdtfyv
iSpafiev
Bdp<g(|ii]xa
Itpiga
cxpiya
ixpByov [ttgaj
[*xpfflx*^v
txpY|iai
0 -dr'jv]
ixuxov
xtxxiQxa
xtM|)a, -nov xixucpa
[XI1TO)]
fxtxfiwxijxa]

acabar.

cortar.
derretir.
engendrar.
Pasiva
pagar.
Pasiva

soportar.
fover

Media

vijvoxa

Ifd'apxtt
if^pa
Itf^ptMl
Icpd'Opa

SIONIFICAOO
aparecer.
llevar.

huir.
preceder.
corromper.

correr.
rechinar.
roer.

alcanzar.
herir

itpuv'

Tcipuxa*

engendrar.
nacer.

Xaipi^ou)

iXiipiv

x*xeIpT]-xa,
O pm
xixuxa

X*<
Pasiva
Xpdonai

Xio) [xo]
XudToojiai
Xpioo;iai

Xprvvujii
Pasiva
Xlvvulii
Pasiva

(XPB><1

IXta
ixnv
xpiioili^v
O0T)V
Sxpuoot
IXP&o*iiv
ixiooa
Xii)o*>iv

alegrarse.
derramar.

xixi>>"u
x*xpi}|t

usar.

X>o

colorar.
xixpwotM^
x4xo>xa
xixwM*^

Pasiva

Siljuga
4(X*Ylv-xilv- i(|(UY(iai
P Y^v

Pasiva

tiDoa
i(>a9'i)v
[4VY)0jiTl>l

amontonar
tierra

soplar, enfrt

6ii^p6

ser.
promider.
&i(ioXi1|i>i

A
i^va

tfdai, (f^aopM, iqp-6aaa-9i]v


(f^tpa
j if^ipa
(lqp*apov
fftspoOtiai
ifd'CipIJV
^pi^aouai

Xapfl
alimentar.

Xi^OflIMlt

bitcipgcD
6Roox^)40|ia(.

qpavi^aotiai [oO)xat] i^vijv


yvsYx-oiyt
VX*100|Mll v4xiiv

PERFECTO

ir
I
bROipXO)
OlROXV<0|MU
Pasiva

AORISTO

destruir.
herir.

encender
Pasiva

Pasiva

FUTURO

nipaYXtt

mostrar

[Iwxa]

empujar.
comprar.

(1) Subj. <pi5, opt. tfonLi, inf. pOvai, part. pos.


(2) Significa soy por naturaleza.

Pasiva
(1) En la voz metfio signihca castigar, vengar. Tambin se dice
xsoi, Ixsioa..
(2) Se conjuga como leijv: xX^K, xXffi, tXoii|v, jXflvKi, xXoj.
HHL

HHL

- 2 3 9 -

A P N D I C E
DE

LOS

DIALECTOS

II
GRIEGOS

Cuatro son los principales dialectos griegos: el clico, el drico, l jnico, y el tico. Estos dialectos no son lenguas distintas, sino modificaciones accidentales de una misma lengua comn, cuyas leyes hemos y a
estudiado en esta Gramtica. Veamos dichas modificaciones o diferencias,(i) juntamente con las del griego bblico y las del griego moderno.

LDialecto elico.
1. S e h a b l a b a el dialecto elico en la Tesalia y e n l a B e o c i a ,
ocupadas por los Eolios, y desde alli pas a sus colonias del Asia Menor
y a ciertas islas vecinas, como Lesbos. E n este dialecto escribieron sus
odas i4/ceo. Safo y Carina.
2. S u s d i e z > e n c i a s m s n o t a b l e s . o ) L o s Eolios usaban
con frecuencia un signo llamado por s u figura (F) digamma. Este signo,
de u n sonido parecido al de la v latina, lo ponan, y a en medio de una
diccin entre dos vocales, por ejemplo: SFic (ST;, ovis), ya delante de la
vocal inicial de una palabra que en los otros dialectos est marcada con
el espritu spero y a veces con el suave, como Feoicipo (ojtpa, vespera).
Pronto cay en desuso, y s u sonido se represent generalmente en los
dems dialectos ya por el espritu rudo, ya por la u o p. Ejemplos: vaS,
por vctFc; 6oi6axo, por BFaxo;; 'EXVTJ, por FeXivi].
b) Marcaban con el espritu suave varias palabras, que despus tomaron el spero; v. g.: ^(lpa, por iifipa.
c) Delante de p inicial de diccin ponan algunas veces una p o el
digamma; v. g.: ppSov, por ^Sov.
d) Usaban unas labiales por otras, y por la j i ; v. g.: un, por ficp;
pXXw, por |iXX.(a; nnaxo, por (i^iaxa; y la p por la 6, como ifip, por Oi^p.
e) Doblaban a veces las consonantes despus de las vocales breves;
v. g.: 6oo6v, por 5oov; 6XTI, por 6TI. Igualmente decan Sniis{, Ofinss, inp-i,
p o r i)itX(, 6(isTs, sin.
f) Solan cambiar la o en u, y el diptongo ou en oi; por ejemplo:
vujia, por Svojia; |ioToa, por (looa. Tambin convertan algunas veces
ou en co; V, g.: eupavS, por oOpavoS.
g) Hacan en oo el genitivo de singular de los nombres parislabos
en T){; V. g.: 'AtpeSao, por 'ATpsSou; y en owv, el de plural de los nom( 1 ) Las tomo d Alonso Ortega ( G r a m . G r . , Valladolid, 1895). Quien
desee ms detalles, vea la Gramtica de los P P , jesutas de Veruela
(4.* edicin).
HHL

bres de la primera declinacin; v . g.: iiooaotuv, por (MIMOV. El acusativo


<ie plural de estos mismos nombres lo h a d a n en me; v . g.: itoAoeuc, por
jioAooc. Tambin cambiaban en aic la terminacin oc d e l nominativo de
muchos imparisilabos en ccc-avtoc o BVO(, como xttiouc, xiXmt, en vbz de
h) Usaban con l a forma en |ti muchos verbos que despus l a perdier o n ; V. g.: xdXt|ii, por xaXi; las terminaciones i|Mvai(o il|Mvat,si el verbo era en at, o ) , por tv; ejemplo: xoirtiuvat, piXi^juvai, por w5itxiv,
<paTv; -o;ic, por o|iw, -juofra, por d|>,.-oun, por oOoi; v. g.: xmojits,
-roirtdjieo*, ptXoioi, por wJiitonv, tnx(ua, OloOoi.
i) Anadian la slaba Oa a las segundas personas de singular de m u chos verbos; v. g.: loa, por Jjc *Xo*a, por HX.-K.
3. S i r v a d e m o d e l o l a siguiente oda de la insigne poetisa SAFO,
escrita en versos sficos y adnicos.
A

V E N U S

noixa*pov', *4vat' "A^pt-ta,


icaT Aioc, SoXnXox*. Xooojtat o,
H' oawi jH^t* vaot Be(|xva,
nTvta, 60|iov'
5
d X X i tutS* IX*, atnota xdtpcttta
xOC Ipoc aSSuc dtoioa m^Xut
ixXuK, nxpoe Bi Bpov Xtnoioa
XP<^^ov X * i {
9
4p|i* OnoCtgawa- xdXoi B i o" yov
xetc oxpoO*oi p( fS^ (ttXaCvoe
nxva 8ivt0vxs n x i p ' * ^pdvw a l * t po( Si& iiiao.
13 A((|)a B'igxovxo' x S', cb itdxcupa,
litiBidoaio' ^vdx^ npoomi),
{pl*, Sxxi BY)5X R i n o v ^ x&rci
8y)Sxc xdXriiM,
I

O h t, augusta (ndxvia), que te asientas en policromado trono,


inmortal Venus, hija de Jpiter, forjadora de engaos, yo te suplico,
no oprimas mi nimo con amarguras ni'con pesares.
5
Antes bien ven aqu, como en otro tiempo habiendo odo m i voz
desde lejos, la obedeciste y dejando la morada de tu padre, viniste
9
despus de uncir tu ureo carro. Lindos y veloces pajarillos, batiendo sus espesjas alas, del cielo a la oscura tierra a travs del ter
te conducan.
13
A l instante llegaron y t, oh dichosa, sonrindote en tu inmortal
semblante, me preguntabas qu padeca de nuevo, para qu te haba
vuelto a invocar.
HHL

-241

- 2 4 0 17

)iatc &YT]v i ( o&v (fiXxaxa, xCt o*,


Ka rdcp aZ cpeYei, xaxo); 8ui>ti,

v. g.: ftXs3;iai, por iXoOjiai.

oaS 8<ipa

i) Usaban la terminacin femenina d e l participio 013 en vez de


*uoa; V . g.: Xapotoa, por Xapoikja; y las d e l participio de aoristo activo o j ,
o , las convertan en aij, aia, como xA^nui, t<|>at8a, por ti^xz, x*|o.

(ioivXqf GiSfip xva SjSxg IIcC^u

h)
21

aZ S

SKx.', &XXa Stboet,

^iXsi, xaxiioc

91X1^*1

xwdx id-iXoioav.
25

g) Aadan a la tercera pesona singular del subjuntivo de activa la


silaba XI o xiv; v . g.: wx^ci, por ifriX^. E n cambio abreviaban la tenn.
nacin ijoav d e l aoristo pasivo en sv, como Ixu^^tv, por x*pOjoav.

xfixTt jioi ^Xtoxa SiXio yyeofrat

' E X |ioi xal vOv, xa^enlv 9* XDoov

3.

E n Q] futuro medio solan cambiar el diptongo ou y aun o en B;

S i r v a d e m o d e l o el siguiente idilio de Tecrito;

x (Mp.i|jivftv, Sooa 8i fioi xiXsooat


4D)ioe (li^^ci, xiXtoov ' o 8* a&xa

EIZ NEKPON AA2NIN

aO|i)iax^S

!7

y qu anhelaba principalmente en m i loco corazn. Quin


quieres, me clecias,que la Persuasin lleve nuevamente a tu amor?
Quin, oh Salo, es injusto contigo?

21

Pues si ahora huye de ti, presto te seguir y si hoy no acepta


tus dones, luego te dar l los suyos y si al presente no te ama, bien
pronto te amar, aunque t no lo quieras.

25

V e n , pues, a m tambin ahora, lbrame de mi penosa ansiedad,


cumple cuanto m i nimo anhela conseguir y s t misma mi aliada.

1. S e h a b l a b a el dialecto drico en todo el Peloponeso, en Sicilia y en parte de la Italia meridional. E n l escribieron Tecrito, P i n d a ro, Arqumedes y los filsofos pitagricos.
2. S u s d i l e r e n c i a s m s n o t a b l e s . L a vocal predominanie en este dialecto era la o; de aqui el verla usada en muchas palabras
en vez de e, TJ y w; v. g.: x p i ^ w , qpdiia, npaxoj, por xpy, tfW'n> Rp<3t{.

E l genitivo en ou de la primera declinacin lo hacan los Dorios

en a; v. g.: A!vt(a, por AlvaCou.

c)

Usaban con frecuencia de <o en lugar de ou; por ejemplo:

8i8fflv,

por 8i8oOv.
d) L o s Dorios ponan v por X delante de 9 y x; v. g.: (pivxaxoj, ?iva-ev,
por (ptXxaxos, TjXd-ev;X por o; v. g.: xi5, xes, en vez de o, oj;-08 por

t, como en oupo8 o xuptoS por oup5;8 en lugar de ?, 9 y o; por


ejemplo: Asj, (iol86a, v8>)p, iiiir, en vez de ZsOj, fioa, vftigpc, 6o^1.
E n algunas palabras trasponan la p o la supriman; v g.: PpBioxoe, por
Ppci8ioxo{; oxfijcxov, por ox^jixpov.

e)

E n los verbos cambiaban las terminaciones eig, si, en se, ;ojisv,

fts8-a, en o(is{, (isa3-a;ouot, en ovxi 0 en oioi;ou, en U;tiv, en jisvai

o tv (i)v si el verbo es en m).


f) Convertan en >TI la terminacin 01 de la tercera persona del plur a l de activa; v . g.: xitxovti, en vez de xiitxouoi.
HHL

X jiv, Ppxv xocti|x6,


Eooptv IxttXuxov' 0 6* *Emoy Xaywv,
'Exunx* xotoi TJoi{.
O Wp i' i6aivt 8affl5*o6trxo yp Ku^pijv."
T $ 8' tlRv "A^f oBtxa<ndvxa>v xdxtoxt bi)pSv,
S6 xiv8t piijpv <|i);
ii jwu xdv 4v6p' Ixu4>ac;

A A D O N I S JMUERTO

II.Dialecto drico.

b)

Awviv i Ktditpti
'iij I3s vsxpv {Buj,
lxuyviv ixovxa xltv,
Uxpv xt Tjv jtapiv,
'Ayeiv xdv 5v Kps a&xv
"Exagt x<i> *Epioxa{.
01 8' t05ic itoxavpl
nioav BpsfWvxts SXav,
Sxuyvdv xdv 6v dvtOpov,
A!oeiv xt xqin87oav.

Luego que Venus vio a Adonis difunto ya y que tenia desgreado el


cabello y plidas las mejillas, mand a los Amores traer a su presencia
el jabali (que le habla dado la muerte).
Ellos, pues, al momento corriendo veloces toda la selva, hallaron
triste al jabali y lo ataron y lo amarraron con cadenas. Y uno de ellos,
despus de ash-le con un lazo, lo arrastraba cautivo, y otro, aguijonendolo por detrs, le hera con sus dardos. Y la fiera marchaba con paso
trmulo, pues tema a Venus.
Y djole Venus: Oh t, la peor de todas las fieras! mordiste t este
muslo? heriste Xtt a m i esposo?.
'O &)p 8- iXEv 8'Opvu^ 001, Koiripr,
AOxiy oe, xai xv 4v8pa,
KBI xaOxd fuu xa Beopi,
Ka xait xi>( xuvayib;,
Tv SvBpa xdv xaXdv oeu
Ox {^^eXov naxdEai'
AXX" &i SraXii' oerBov,
Ka, (if) tfipmt xd xaO)M,
trujivdv xdv elx |")pdv)
'Efiawdiiigv ^ftoai.
ToTOuc XaSoOoa, KiiKpi,

Texoo{ xdXoEc, xjve,


(Tt T&p ifiptt ictpuKii)
'Epttxixib; dBdvxof
At 8* otlxt 001 xdB* dpxer,
Ka xaOx' |KQ xa xXi..
Tdv 8' ^XiTjoe Knpic,
Elniv XI xoTc 'Bpwoi
T4 Biofid ol 'mXOooi.
'x
i7n]xoXo(iii,
SXav ox i6aivi.
Kal x$ Tcupl npooiXfrcbv
'BxRti xo dBvxat.
RIEGA 1
HHL

- 2 4 3 -

- 2 4 2 M a s ei jabali respondi de esta manera; Jurte, oh Venus! por t i


misma y por tu esposo y por estas mis cadenas y por estos cazadores,
que yo no quera herir a t u gallardo esposo. M a s lo contempl como a
una estatua, y no conteniendo m i ardor (tenia l desnudo s u muslo) me
arroj a besrselo. Arrancndome, o h Venus, estos mis dientes amatorios, castgalos, rmpelos, (porque, para qu los llevo intilmente?). Y
s i esto no te basta, corta tambin estos mis labios.
Pero Venus se compadeci de l y dijo a los Amores que l soltasen
las cadenas. Desde entonces (l) acompa a Venus y no volvi ms a l
bosque. Y acercndose al fuego, se qiem los dientes.

IIL-Dialecto

jnico.

1. S e h a b l a b a el dialecto jtnic en la regin del A s i a Menor l l a mada Jonia, entre cuyas ciudades se contaban Esmirna, feso, Mileto,
etc. E n este dialecto escribieron sus poemas Homero y Hesiodo, y
cuantos poetas en siglos posteriores adoptaron para sus cantos picos
el lenguaje de Homero. P o r esto a l dialecto jnico antiguo se le da comunmente el nombre d e homrico. Anacreonte, Teognis y otros escritores se sirvieron tambin del dialecto jnico, pero s i n emplear cietas
palabras y formas primitivas y arcaicas del dialecto homrico; tal dialecto puede llaniarse jnico nuevo.
2. S u s d i f e r e n c i a s m s n o t a b l e s , tanto del homrico como
del nuevo, son las s i g u i e n t e s . E l dialecto jnico era el mas suave
todos. L o s Jonios casi nunca contraan, diciendo, por ejemplo: v4o{, por
vo5. Sin embargo, las vocales so solan contraer en s; v. g.: ireosuv, por
inoteov.
b) Usaban con frecuencia >) por a o a; v. g.: oo(pT), en vez de oo^a.
Tambin empleaban algunas veces x por it, como xor, Sxwj, en lugar
de itox, 5>ca>s.

c) Cambiaban no pocas veces o en ou y a en ai; por ejemplo; o5vo|i,


por 8VO|IB; y Sttvos, por givos. Otras, convertan en a el diptongo ei de lo
comparativos irregulares; v. g.: xpioowv, por xpatoowv.
d) , Resolvan el diptongo au en u; v. ^.: Aiixs, por aOtij.
e) Aadan vocales a l principio de muchas palabras y aun en s u
terminacin; v. g.: iXSwp, dStXcpsac en vez de IXmp, SeXtps.

f) En los nombres hacan en tm el genitivo del singular de los masculinos de la primera declinacin; v. g.: "AipeiSeu, por 'AipaSou; y el de
l a segunda en oto, como XYOIO, en lugar de XTOU. Delante de l a terminacin v de los genitivos de plural ponan frecuentemente una *; por
ejemplo: nongiitov, por XOIYXSV.
g) E l dativo de plural de l a primera declinacin lo hacan en igai; el
d e la segunda en oioi; el de la tercera en oot; v. g.: jiooijai., Xyoioi,
Xa;nic8eaoi, por nooat?, Xyoi, Xa(iniioi.

h) E l acusativo de singular en riv sola acabar en sa, como 8ean<5xea,


por eaitTijv; y el de plural en o;, ert sag, como BsonTsa, por 8eonxac.
HHL

t) E n los nombres acabados en


(genitivo tico { ) conservaban
los Jonios la t de l a radical en todos los casos; v. g.: K6XH, nii-o,
Xi-i, etc.

j)
Anadian algunas veces la silaba su a l genitivo y dativo de singular y plural. (V. A n a l . Lee. I X , n . 5.)
k) En los verbos omitan con frecuencia el aumento; v. g.: X6s,
^T, por iXa6a, i6i].

l)

E l imperfecto y el aoristo de indicativo de activa tenan las termi-

naciones oxov, orx, oxa, y en l a voz media oxdiitjv,

oxeoo (ao, eu), oxsxo;

por ejemplo: ittnMxov, xaXiaoxa, por itniiRov, ixXas.

m) Para el singular del pluscuamperfecto de activa empleaban m u chas veces las terminaciones t a , ts, en vez de v , ti^; v. g.: itanod-ea,
por i i w i v . E n el dialecto homrico s e h a l l a l a tercera persona del
singular d e l pluscuamperfecto activo en con la v eufnica; por ejemplo: iaxIjKnw, pt6X^xaiv.

n) Hacan el infinitivo de activa en ijitvat o iftav, en vez de aiv; por


ejemplo: iXMjisvai o iX^itiav, por iX9rv. E n los verbos en de y i l a
desinencia es i^tiavai, como yo^titvai, de yod.
o) Decan: xiSnxiai, por tirt; i * o , por afrou; xAnxao o ixtSnxatj,
por xtinxou; xpifiao, por xpifim.

p) Solan aadir a la tercera persona del singular del subjuntivo de


activa la slaba oi, o oiv; v. g.: Xd^^ot; por Xdp^; y a la segunda de dicho
modo, la slaba ea; v. g.: i i X o a , por IMX^;.
q) Cambiaban en axai l a terminacin vxat de la tercera persona de
plural del perfecto medio pasivo; v. g.: letnaiaxat, por ninaovxai; y en
axo, la general vxo del pluscuamperfecto y del optativo medios; por ejemplo: ica^op^^axo, por jte<(i6T)vxo; y en iaxo, la terminacin ovxo del imper-

fecto y aoristo segundo medios; v. g. 6ouXaxo, por 6oi5Xevxo.


r) E n el dialecto homrico suelen hallarse convertidas las vocales
largas del subjuntivo ( , nj) en sus breves correspondientes, por razn
del verso; v. g.: lofttv, oxp^axai, en vez de Xwfitv, oxpijjTjxai.
3. S i r v a n d e m o d e l o los cantos de Homero y las odas de A n a creonte, que se hallan en l a Crestomata de esta Gramtica.

IV.-Dialecto

tico.

I. S e h a b l a b a el dialecto tico en la Atica, cuya capital era Atenas. E n el escribieron Sfocles, Eurpides, Aristfanes, Tucdides, P l a tn, Jenofonte, Lisias, Iscrates, Esquines y Demstenes, a quienes se
Jes daba el nombre de ticos puros o antiguos.
Los escritores posteriores a Alejandro Magno, excepto los poetas
que siguieron generalmente el dialecto de sus modelos, todos escribieron en este.mismo dialecto (que lleg a ser comn a todos los griegos y
es el que con leves modificaciones se ensea en las clases) pero no emplearon ciertas formas de los ticos puros. Tales escritores se designan
con el nombre genrico de griegos (helenistas), llamndose aticistas \os
HHL

244
que como Luciano y San Juan Crisstomo, se esforzaron por imitar e n
todo a los ticos puros.
2. L a s d i f e r e n c i a s m s n o t a b l e s , entre los ticos puros y
tos escritores griegos posteriores, son las siguientes:
a) L o s ticos puros empleaban con predileccin las formas contractas.
b) E n lugar de s usaban en varias palabras la , y en otras la
V. g.: giJv, por oOv; Bafifitv, por Oapawtv. Tambin ponan ordinariamente
Tx por oa; v. g.: jtpxxa, en vez de npooo.

c) Aadan una t al fln de algunas palabras; v. g.: oOxt. por oOx.


Solian suprimir la i de los diptongos at y n ; V. g.: xXiw, nXiov, en vez.
de xXaim, itXlov.
d) Terminaban en we y en cov varios nombres de la segunda declinacin, conservando la < en todos sus casos; V. g.: xa(i>c, porxac- L a
terminacin toe del genitivo singular de muchos imparislabos la convertan en c ; v. g.: paotXiuc, por pooiXioc.
e) En los verbos elidan la o de la terminacin d e l futuro, cuando
estaba precedida de a breve, s o i , contrayendo despus aquellas; por
ejemplo:
xaXi, por iXslou, XBXOO). Igual contraccin hacan en los^
tuturos medios de muchos verbos en co, como vo}itoG(iat, PaBtoO;iat, en
vez de vo;i{oo)iai, PaStoofiai.
f) Contraan la segunda persona singular del indicativo del priesente y d e l futuro medios y pasivos en i, ms bien que en u ; v. g^: xnxM,
por xxxij.
'
g) E n el imperativo abreviaban ixwoav, en dvxv; dxMoav, en olvxv;
oMoav, en o v ; v. g.: xivx<ov, por xvxcooav.

3. S i r v a n d e m o d e l o muchas de las frases traducidas en l o s


precedentes. Ejercicios y Trozos Literarios y los pasajes de San Juai
Crisstomo que se encuentran en la Crestomata.

V.-Griego

bblico.

1. S e h a b l a b a , despus de la poca de Alejandro Magno, tanto


en las ciudades griegas como en las asiticas y africanas sujetas al i m perio macednico, un dialecto llamado comn (JJ xoivj 6iXxxo{), al cual
se refera Cicern, cuando en su discurso pro Archia deca: *graeca
leguntur in onmmn fere gentibus>.
Este dialecto, cuya gramtica queda explicada en las pginas de este
libro, y que se distingue de la culta lengua de Platn y Demstenes, y a
porque toma palabras de todos los dialectos anteriores y aun de lenguasextranjeras, ya porque forma por analoga palabras nuevas no usadas
por los ticos puros, ya porque a los Vocablos antiguos da significados
nuevos, ya porque en la flexin de los nombres y verbos adopta algunas
formas exclusivas antes de un dialecto especial, etc., este dialecto comn, digo, en la lormA popular, constituye el fondo del griego bblico
as del Antiguo como del Nuevo Testamento.
HHL

- 2 4 5 M a s como los escritores Sagrados del Nuevo Testamento y los traductores d e l Antiguo eran hebreos y enseaban doctrinas ignoradas de
los gentiles, naturalmente dieron a ese dialecto comn y vulgar u n carcter un tanto especial.
2. L a s d i f e r e n c i a s m s n o t a b l e s entre el griego bblico y
e l clsico, son las siguientes:
I.En FONTICA: a) Como en la segunda mitad del siglo 1 de nuestra era, estaba ya difundida la nueva pronunciacin griega, en la que se
confundan i , i, iq, ot (=i), y at (=e) y no se distinguan las vocales
largas de sus breves correspondientes, ni sonaba la t suscrita, encontramos muchos cambios de estas vocales no ya en diversos cdices, sino
aun dentro de un mismo cdice, como diversas granas de un mismo sonido, y en los cdices unciales ms antiguos no pusieron los amanuenses la t suscrita, que en los posteriores aparece alguna vez al lado de la
vocal; v. g.: en Mat. 11-16 unos cdices ponen xpots, otros xopots; hallamos en algn cdice iiifi, por 6(185; xPioxtavoj, por xptoxtavoc, etc.
b) Los espritus, acentos y dems signos ortogrficos, no se empleaban en los escritos familiares, ni se encuentran en los papiros. E n nuestros cdices son muy raros, antes del siglo VII. L o s editores modernos
los emplean segn las reglas establecidas por los gramticos alejandrinos, excepto cuando se trata de un vocablo helenstico que tiene un
acento particular, o de una palabra nueva con prosodia propia; por
ejemplo: tex^s, por iizna. No ponen el espritu sobre la doble p en med i o de palabra.
c) Como la aspiracin, que ya no existe en el griego moderno, debi de comenzar a desaparecer 400 aos antes de Cristo, no es extrao
que encontremos a veces consonantes aspiradas ante palabras que en
tico llevan espritu suave, y consonantes fuertes ante palabras que en
tico comienzan con espritu spero; v. g.: ^-S, por 7t.6to; oOx eOpov,
por oOx e5pov.
d) L a elisin y la crasis son mucho ms raras que en los clsicos;
jams se eliden las desinencias de los nombres y de los verbos, ni las
de los pronombres, excepto xoDxo en xoOx' oxi o xouxoxt; y las palabras
que se unen por crasis son x y xa; v. g.: x&ft (85 veces).
e) L a contrallan
se verifica generalmente como en tico, pero a
veces se omite, y en cambio encontramos otras especiales; por ejemplo:
xafutov, en vez de xatittov; Ttrtv, en algn cdice, por xittv, a causa de
pronunciarse t i como t.
f) E n cuanto a las consonantes:a) encontramos alguna vez en los
unciales, especialmente en el alejandrino, asimilaciones como stas: ijpi
(io<j>, r yoa-cpl, debidas a que no hay separacin entre palabra y palabraasimilaciones omitidas por los editores modernos; en cambio se
omite con frecuencia la asimilacin de ov y iv en composicin de palabra y la elisin de la v de ouv ante C o o seguida de consonante; por
ejemplo: ouv-fia^iixats (Joan. 11-16), ouv-CrjxTixij; (!.' Cor 1-20), HHL

- 2 4 6 |S) oi8ti{ y iir6ti(, que segn Schmiedel aparecen unas 300 veces e n
el . T , , se escriben con 9-, aun por los editores, en los ocho pasajes si-'
guientes (aunque no en todos los cdices): L u c . 22-35, 23-14, Act. 15-9,
J9-27, 26-26, 27-33, I . Cor. 13-2 y 2.' Cor. 11-8; en los 70 aparecen c o n
9 219 veces y con 41 veces en todos los manuscritos y 80 con v a l l a n tes. L o s papiros e inscripciones demuestran que el uso de la * en ambas
palabras estaba en vigor cuando escribieron los 70 y en decadencia
cuando se escribi el N . T . ;
T) pxxoc, pierde la t; 4fi-it{|inXy)(ii y (i-n|iiipii](ii, pierden la segunda
p; Xafipvto y sus compuestos y derivados conservan la ji del presente
con el tema Xnjp; v. g.: Xiin|)0(iai; y en algunos cdices encontramos d u plicadas consonantes que deben ser simples y viceversa; v. g.: ^xxoc,.
por ^xoc; ift'rfiyi, por iytyrf9r.

II.En ANALOGA:a> E n cuanto al nomftre, a) tienen e l gen. e n


i K y el dat. en x, (lxaipa, nXigtitiupa, upispa, Sntpeipa y onttpa; tambin
el jiartic. ouvetuta hace el dat. en -Q;
p) el voc. de Osas, que en tico es como el nom., encontramos en
M a t . 27-46 y algunas veces en los 70, ee; en los dems casos, 6 Oes;
r ) algimos nombres varan de gnero y toman desinencias de distinta declinacin; v. g.: p-coc, mase, en Mare. 12-28 y fem. en L u c . 20-37;
Xnic, fem; en L u c . 15-14 y mase, en L u c . 4-25; voOs se declina, vos, vot,
voS^, ocEppaTov hace el dat. p l . oetppaoiv;
8) encontramos nijxffiv, por 5ti5xv, las formas no contractas xeac,
XX(Dv, ftpMv, etc.-, por sus contractas correspondientes, y Y^pti, dativo, en vez de YT^P?;

e) los nombres propios de persona y de lugares son indeclinables,


cuando son mera traduccin del hebreo; v. g.: MtxaijX, '&n^tfa.f% en c u ya acentuacin varan los editores; pero se declinan aunque no de u n
modo fijo, si se han helenizado, y los femeninos terminados en q u e ,
como los en a;, conservan la a en el gen. y dat. del singular; por ejemplo: 'Avva-ac, qf, etc.; 'Io8a5-a, qp, v; MeoOofis, acus. Mo>Oo-a y fjv, dativo
Ifuao^^ o sT o 7 (diversas grafias de una misma desinencia); 'IspoadXujia
neutro p l . de la 2.*, es femen. de la 1 en Mat. 2-3.
b) E n cuanto al adjetivo,a.) encontramos en algn cdice xpuoSv,
por xpuo'jv; los genit. Po4ti)s (Luc. 24-1) y itpato? ((V* Petr. 3-4) estn
tomadosjde la lengua vulgar; algunos cdices ponen (Marc. 6-4 y Luca
2-44) vr^fitai, por ou^revoi; segn algunos, las diez veces que en e l
N . T . parece nXi^pi)? en caso oblicuo, queda indeclinable; v . g,: e n
Act. 6-5, M a r c . 4-28, etc., segn uso frecuente en tiempo del imperio;
otros lo niegan; el gen. de <itiious, mitad, es Vjiiiooae, en M a r c . 6-23;
P) a medida que fu desapareciendo la diferencia entre el comparativo y el superlativo, ciertos comparativos y superlativos irregulares
se elevaron de nuevo al grado comparat. o superlat. mediante las terminaciones ordinarias; tales son los comparativos pti;;-xtpo{ (3.^ Joan. 4),
Xaxiox-xtpos (Ephes. 3-8), BtnX-xpov (Mat. 23-15) y por la tendencia
HHL

- 2 4 7 s
popular a l a uniformidad, hallamos.xdx-iov, por e&xxov, varios comparativos formados de adverbios iS-x*poe, io-xtpoc, xax-xtpocy el supe{->
lativo absoluto sustituido por el comparativo precedido del artculo; por
ejemplo: 6 IM^UV ( L U C . 22-26); 8 (iixpxcpoc (Luc. 7-28);
Y) So'hace el gen. Bto (v. g. Joan. 8-17) y el dat. Suot (v. g. M a t . 6 24) las 12 y 9 veces que, respectivamente, aparecen en el N . T.; desde
el 13 inclusive, en los cardinales compuestos de unidad y decena, centena, etc,, va delante el nmero mayor que rara vez v a seguido de x a l ;
V. g.: itxaxiooaptc (Mat. 1-17), 8xanivxe (Joan. 11-18).
c) E n cuanto a l pronombre, se emplea para las tres personas d e l
plural iauxffiv, en vez de i^tiffiv a&xtv, 6|iffiv ax5v, etc.; x(c y ixaoxoc, en
lugar de los pronombres duales ndxtpoc y ixetTepog; &|i(pxepoi, en vez de
i\ufui; Sxepoe, por 4XXos, y viceversa (v. g. L u c . 6-29).
d) E n cuanto a l ver6o,-^a) se nota una gran tendencia
regularizadora y popu/ar en.la predileccin por las formas menos
llterarias_yj^
perifrsticas o analticas; v, g. Io*t iJvoffiv (Mat. 5-25), en vez de vt;
en el empleo de solo//uro para cada verbo; en el uso escassimo
del opativo; y en la desaparicin del dual;
P) el aumento unas veces se suprime, especialmente en el pluscuamperfecto; otras se forma de distinta manera que en el tico; y en
i|v-8-()xr]v y algunas otras formas de iv-oifim se tripltcd; l a p inicial en
algunos cdices y editores, no se reduplica en spp, sino en pcp; por
ejemplo: ^epavxio|ivoi (ad Hebr. 10-22), en vez de ippavTi9(tivo(;
Y) la desinencia oai del perfecto medio l a hallamos tambin en la
2.* pers; sing. del presente medio de los verbos en a ; v. g,: Buvfioai
(Luc. 16-25), eres atormentado, y L u c . 17-8 l a pone en los futuros
ipiytaM, comers, y nitoai, bebers;
8) tienen en la 3.^ p . plur. del imperf. l a terminacin oav: BoXiooav
(ad R o m . 3-13) y jtxooav (Joan. 15-22 y 24); como el aoristo nopeXpooav
(2. ad Thes. 3-6);
) en vez de los futuros ticos de forma media y significado activo,
hallamos sus correspondientes de forma activa en xoilio (Mat 12-19),
yiXm (Luc. 6-21), &napxv(i) (Mat. 18-21), y algunos otros;
O el aoristo 2. toma a veces las desinencias del 1., a semejanza
de las formas clsicas lna, dije, y iJvsYxa, llev; v. g.: Inas, sJtav, partic, tljas;
) la 3.* pers. plur. del perf. termina a veces en av; v g.: nioxaXxv (Act. 16-36), lYVtoxav y xxi5p)jxav (JOan. 17-6);
0) algunos contractos en ae tienen formas de los en e y viceversa;
V. g.: ^p(i)xouv (Mat. 15-23), 4Xffivxos (ad R o m . 9-16); 8n|i y nttvolw s i guen en su contraccin l a regla general, conservando el ltimo la o en
el futuro y aoristo;
t) algunos verbos guturales en tico tienen el carcter de dentales y
Viceversa; v. g.: oaXi:<ni (Mat. 6-2), vOoxofav (Mat. 25-5); como tienen
HHL

- 2 4 8 contra el uso tico una o ante sus desinencias xKip>o|iat, xixXiioiiai,


XXooo|iivoc y ntpieCMapivot;
x) los verbos en p.i, en virtud de la tendencia a unificar las dos clases de conjugacin iniciada antes de la poca de Homero y que ha c u l - ~
minado en el g r l ^ o moderno con la supresin de la 2.*, toman con frecuencia, especialmente en algunos cdices, formas de los verbos en u ;
V. g.: t*oov (Act. 3-2), contracto de 4tov, en vez de 4xtov; M
(Apoc. 3-4), por S(8|u; iSiSduv (Marc. 15-23), por iStSooav; ncpa-SoT
(Marc. 4-29), por a p a - ^ ; (ptovtat (Luc. 5-20), por cpstvtai;
X) de los verbos irregulares, los compuestos de pavm tienen dos
formas para el imperativo: xatpt (Mat. 27-40); (iSTotpa (Mat. 17-20),
por |itiPl*t; el verbo tl^l presenta estas formas especiales: TW ( ! a d
Cor. 16-22), por Iota, y ij^fra (Mat. 23-30), por Jifiev.
e) E n cuanto a las partculas, desapareci la distincin entre adverbios de quietud y de movimiento, y as tvOSs se emplea con verbos de
ambas significaciones (v. g. Act. 16-28 y 25-17); se confunden las preposiciones *l( y ify; y se usan muy poco las conjunciones, algunas de las
cuales jams se emplean.
III. - En S I N T A X I S : a ) E l articulo se omite con ms frecuencia que
en los clsicos ante palabras ya determinadas o por s u mismo significado, o por ir precedidas de preposicin o seguidas de genitivo, el cual
tampoco lleva articulo, o por anttesis, especialmente entre nombres de
parentesco; v. g.: Iv 1Xlif xal oeXi^vig xai Saxpots (Luc. 21-25), .en el sol y
en la luna y en los astros; {fipa Kupiou (1 .* ad Thes. 5-2), el da del Seor; napSoi aScX^; sX^v... xai natrip Txvov(Marc. 13-12), entregar el hermano al hermano... y el padre al hijo.
b) E n cuanto al nombre:a,) es frecuente el uso del adjetivo o participio neutro ststantivado para designar personas; v. g.: xa lapii. xo
xiojiot) SsXgaxo (1 ad C o r . 1-27), escogi los necios del mundo;
p) el femenino en vez del neutro, frecuente en los Setenta, slo se
halla en el N . T . en esta cita del Salmo 117-23: np4 Kopou ixiytxo aBxvi
(Mat. 2 l ' 4 2 = M a r c . 12-11), el Seor ha hecho esto;
Y) se usa frecuentemente el plural de varios nombres en vez del
singular; v. g.: <iou<jiv d ivaxoXfflv xai 8uo|i(S5v (Luc. 13-29), vendrn de
oriente y occidente; ii
xv oappxov (Marc. 16-2), el primer (dia) de la
semana; i atftxwv (Joan. 1-13), de sangre;
8) en todo el N . T . no ocurre un solo ejemplo de dual;
t) se observa que las diferencias casuales tienden a borrarse, y que
el acusativo va absorbiendo al genitivo y especialmente al dativo que al
fin ha desaparecido en el griego moderno popular; v. g.: xop'S ^i*'^^
tiptirn it 6 v xai 4 |v xai 6 pxfivo{...- xai in 'InjaoS Xpujxo, 6 (lpxo
8 Kioxs (Apoc. 1-4-5), Orada a vosotros y paz de parte del que es y del
que era y del que ha de venir..., y de parte de Jesu-Cristo, el testigo fiel;
O

el nominativo se emplea a veces de modo absoluto, IndependienHHL

- 2 4 9 '1e, sin que sea sujeto de rtingn verbo; otras, a modo de parntesis, en
trases de tiempo; otras, despus de verbo que rige acusativo, para re/e/ i r o c//ar palabras de otro; .v, g . : 6 Y * P M a r f l ^ o6xoc... oix ol8a(iev x<
<Y*vo a6x$ (Act. 7-40=Ex. 32-23), pues (a) este Moiss... no sabemos
^tt le sucedi; xt <8ii ^iipot xplc poapivouov jioi (Mat. 15-52), porque,
hace ya tres dias, permanecen a mi lado; 9ovtx4 (t StBeoxaXo; xac
4 xOpio (Joan. 13-13), me llamis el maestro y el seor;
n) se en'cuentra alguna vez el genitivo partitivo como sujeto de la
oracin, por omitirse XK; V . g.: oovflXoy B xai xv jiaftijxflv at KawMpa (Act. 21-16). vinieron tambin (algunos) de os discpulos desde
Cesrea;
9) el acusativo responde a veces a cundo?, o expresa distribucin,
o es complemento directo de verbos pasivos e indirecto de los que i n dican plenitud, o acompaa a l acusativo de persona con verbos de significacin afin; v. g.. ix9-<c, <>pv peinjv (Joan. 4-52), ayer, a las siete;
miufwffiwi piex xv ipxctx&v Ix Bijvapoo xijv {(lpav (Mat. 20-2), habiendo
pactado con los obreros un denario por da; 8{ yp v inwioxuvfrfi |i( xai
xoos l|io6s XdYoo... (Luc. 9-26), pues el que se avergonzare de mi y de mis
palabras...; l6m yvMl^a.... Y^iioxta dvdjiaxa pXao^Tjjia (Apoc. 17-3), vi
una mujer... llena de nombres de blasfemia; i) ifinr^, Ijv |Y<iiir<j(5 l u
(Joan. 17-26), el amor con que me amaste.
c) E n cuanto al pronombre:at) tanto el nominativo como los casos
oblicuos de los personales y de aot? ocurren con ms frecuencia qu^ en
el griego clsico; V. g.: Act. 22-17;
P) los interrogativos xs y fioxtc y el relativo 6i se emplean frecuentemente el uno por el otro; v. g.: oOx IXOOAV xt (pfliYoxwv (Mat. 15-32), no
tienen qu comer; XX* 4 xi I Y X, iXX xi o (Marc. 14-36), mas no lo
^ueyo quiero, sino lo que t; oOx x 6 opaS^o (Luc. 11-6), no tengo
qu presentarle; tva t i equivale a por qu? (Mat. 9-4); 65 84 al tico i 84
(Marc.. 15-23); son frecuentes l a elipsis del antecedente y la atraccin en
las oraciones de relativo (v. g.: L u c . 9-36; M a t . 24-38 y 21-42);
Y) tic, como uno n espaol,.adems de numeral, puede ser articulo
y pronombre indefinido; v. g.: npoa4X8'ov t l j YPWIwt*? (Mat. 8-19), habindose acercado un escriba; e i ; 4x Bcgifiv xai e i ; Ix t0wv6|x<i>v (Mat. 2021), uno a la derecha y uno (=otro) a la Izquierda; oxo8o|irxe ec xv Iva,
(2.* ad Thes. 5-11), edificad el uno al otro; permanece indeelinabie en la
frase adverbial distributiva: el? xax& elj o xa9-' ee (Marc. 14-19Joan. 89), ano por uno.
d) E n cuanto ai ver6o.a) la significacin y uso de 16s tiempos en
las oraciones absolutas o principales, son generalmente los mismos que
en el griego clsico, si bien a veces se usa el perfecto en vez del aoristo
(v. g.: ad R o m . 5-2; 2. ad C o r . 2-13); mas en las oraciones subordinadas
no se observa con la misma regularidad la 'consecutlo temporum et
modorum;
p) en vez del subjuntivo deliberativo, vemos usado el indicativo
HHL

- 2 5 0 presente o luturo; v. g.: ti noio/itv; (Joan. 11-47), qu hacemos?; tCipoBjitv; (ad R o m . 3-5), qu diremos?;
y) el subjuntivo con tva se emplea, no slo en las oraciones finales,
sino tambin en las consecutivas equiparadas a ellas en el dialecto c o mn, y sustituye a veces al imperativo y, con *{toc, txavc, etc., ai infinitivo; V . g.: 'Papp, tc jiiapxtv, O5TO{ i) ot yovrtj afltoO, tva tt>fXc yvvY)f;(Joan. 9-2), Maestro, quin pec, ste a sus padres, para que(=de modoque) naciese ciego?: ^ 8 yuvi^, tva <poPftat tv vpa (ad Ephes. 5-33), la
mujer, (que) tema a su marido. (Cfr. M a t . 8-8; Joan. 1-27);
6) el optativo del discurso indirecto y el potencial con 4v, slo se e n cuentran, en el N . T . , usados por S . Lmcas (Act. 25-16; 17-18);
t) el infinitivo cede fcilmente su puesto al indicativo con Sxi y at
subjuntivo con Iva; se halla precedido de 4v en 2.' ad C o r . 10-9; y e s
muy frecuente con toO en sentido final, consecutivo o meramente expli-:
afivo, como el subjuntivo con tva (v. g.: M a t . 2-13; 11-1; L u c . 1-77;
24-45);

?( en todo el N . T . no se halla un solo ejemplo de participio con Sv;


en cambio es muy frecuente el genitivo absoluto irregular (v. g.: M a t . 118 y 20; L u c . 12-36) y la tendencia a considerar el participio como u n a
oracin independiente, produce redundancia de pronombres (v. g.:
Mat. 6-3).
e) E n cuanto a las partculas:a.) las preposiciones se emplean frecuentemente tan slo para reforzar la significacin casual; las que rigen
varios casos pierdenp usan poco alguno de ellos, y as n^t no se halla
sino en composicin, nt, nep e tn6 pierden el uso del dativo, p; l l e va generalmente acusativo, vo y vx se usan m u y poco; las preposiciones afines no siempre mantienen su matiz especial en el significado, y
as et{ sustituye a v y viceversa (Joan. 19-13; Act. 25-4) x a v (Lnc. 113), etc.;
p) hallamos 6xt como partcula interrogativa directa, aunque otros Ut
creen equivalente a dos puntos, y 8{ v en vez del tico 8? 4v; v e r b i gracia: iXsyov xots (ia>jxars axoD' 5xi jixi x(5v xiXwvffiv xai napxto XJy
io8-si; (Marc. 2-16), decan a sus discpulos: por qu come con los publcanos y pecadores? (Cfr. M a r c . 9-10 y 27); atxnjov fie 814v eX'ss, xai Siaay
oot (Marc. 6-22) pdeme lo que quieras, y te dar. E l Mv eaXctoo de San
Mat. (4-15) en una cita de Isaas, segn unos es frase adverbial, segn
otros aposicin, aunque en caso distinto.
I V . S E M I T I S M O S D E L N . T . Creyse en otro tiempo que todas las
particularidades del griego bblico eran debidas al influjo semtico;
mas al compararlo con el griego vulgar de los documentos contemporneosinscripciones y papirosposteriormente descubiertos, Deissmann,
M o u l t o n y otros lingistas afirmaron que dicho influjo es nulo o m u y
escaso: el N . T . , dicen, es un monumento del griego que se hablaba en
}a poca post-clsica. N o faltan sin embargo fillogos modernos, como
Wellhausen, Swete, etc., que dan importancia al elemento semtico en
1 N . T . aun en pasajes que no son traduccin del Antiguo.
HHL

-251

Por lo tanto, prescindiendo del lxico; v g.. trthinos teolgicos y


tcnicos tomados del hebreo, p. e. Muetac, oaxavS;, yciwa, oppaxov,

aUtpix;sentidos derivados que toma una palabra por tenerlos su correspondiente hebrea, p. e. ^ I M , adems de palabra, significa cosa como s u
correspondiente trmino hebreo dabdr;rnetdforas y otros tropos y frases traducidos literalmente del hebreo, p. e. wftoa odpg por todo hombre:
palabras nuevas, o sentido nuevo de las usuales, para mejor expresar
la fuerza de ciertos vocablos hebreos, p. e. 6Xoxaiit(0|ia, vctima que se
quemaba integra, 8aipviv (numen, genio) con significado de demonio
(espritu malo), podemos contar cmo semitismos o aramasmosal menos en cuanto a la frecuencia a manera de emplearselos siguientes:
a) la repeticin de una mis/na palabra para expresar, distribucin,
abundancia o universalidad; v. g.; 86o 8t5o (Marc. 6-7), de dos en dos;
:^iii^a xal ifiipa, (2.^ ad C o r . 4-16), todos los dias. cada dia;
P)- el genitivo calificativo usado en vez del adjetivo, especialmente
con otas o xxvov tomados metafricamente; v. g.: 6 xpttis xjg d8txs
(Luc. 18-6), el juez injusto; o atol xoO vovqpfflvos (Mat. 9-15; M a r c . 2-19;
Luc. 5-34), los hijos de la cmara nupcial ( = l o s amigos d e l novio); uto;
lpivij.*(Luc. 10-6), hijo depaZf o pacfico;
ti el positivo empleado en vez d^l comparativo o del superlativo;
V. g.: xaXdv ioxv oe siatXHXv

etg COTIV X'^XV,

f xo5s 8i5o nd8ag Ixovta

pX'rj^fvai els x-r)v yievvav (Marc. 9-44), mejor es que entres en la vida cojo,
que, teniendo los dos pies, ser echado al infierno; nota vxoX-rj (leyXTj 4v
x(j> yitup; (Mat. 22-36), cul es el mayor mandamiento en la ley?;
8) el cardinal slg usado en lugar del ordinal npSxos, para designar el
primer da de l a semana; como se ve siempre (Mat. 28-1; M a r c . 16-2;
L u c . 2 ^ J ; Joan, 20-1 y 19; Act. 20-7; 1.* ad C o r 16-2; etc.) excepto en
M a r c . 16-9;
) el empleo del dentoisrativo despus de un relativo, para expresar
la misma idea; v. g.: SiJpav ijyfpYfivTiv,

i)v oiSeis Stivatai xXaloat axijv

(Apoc. 3-8), puerta abierta que nadie puede cerrar (a);


Z) la significacin del verbo reforzada mediante un dativo de su misma raz o de otra anloga; v. g.: imbntUtf ine^jiijoa ( L u c . 22-15) he deseado ardientemente; (Cir. M a t . 13-14; M a r c . 7-10);
ij) irfvexo y un verbo en indicativo, a veces precedido de xa, en vez
del clsico oovipi) con infinitivo; v. g.: nal irivexo... ixcxP] (Mat. II-l), y
acaeci... que pas (Cir. L u c . 1-59; 24-15);
6) cte con acusativo para expresar el predicado, tanto subjetivo como
objetivo; v. g.: y ioofiat aSx^ cZ; naxipa, xai axii ioxat loi tti i>tv (ad

Hebr. 1-5; 2. ad C o f . 6-18), yo ser para l padre, y l ser para mi hijo;


eg jtpotpi^xiiiv atJxdv sxov (Mat. 21-46), le tenan por un profeta;
t) oS... , para indicar nada; v. g.: oflx Buvaxi^oei nap4 xoO OeoO

xsv prjijia (Luc. 1-37), nada es imposible a Dios. (Cfr. M a t . 24-22);


x) la abundancia de participios,
no necesarios; v g.. X^y,
dnoxpid-etc, y de t8oiS;

HHL

- 2 5 3 -

- 2 5 2 X) el estilo; pues generalmente se unen las frases unas.a otras p o r


xal sin que formen periodos armoniosos (v. g.: M a r c . 5-21 al 29). E l
Evangelio de San Juan y los Hechos Apost. tienen, sin embargo, bellsimos perodos al modo de los clsicos; la Epstola a los Hebreos los tiene
todos, mas el orden de los pensamientos, el nfasis, etc., la distinguen
de la prosa clsica griega y latina.
N O T A . Q u i e n desee conocer ms a fondo estas y oirs particularidades menos importantes del Griego Bblico, y su relacin con el griego
post-clsico, lea la erudita obra, en 2 volmenes, d e l sacerdote italiano
Abele Boatti *Grammatica del Greco del N. T.*, que me ha servido de
guia, y en la que encontrar abundante bibliografa. E n Espaa, puede
consultar la obra litografiada Griego Bblico d e l D r . L . Juan Garca,
profesor de la U . P. de Salamanca, y el apndice d e l P . Bover, S. J . , a
la Gramtica Griega de los P P . de Veruela (4.'ed.)
3. S i r v a n d e m o d e l o los diversos pasajes bblicos que aparecen en la Crestomata.

V I . - G r i e g o moderno.
1. S e h a b l a b a , segn queda dicho, en todas las provincias griegas un mismo dialecto comn; mas con el transcurso d e l tiempo fu
perdiendo su pureza, flexibilidad y armona, y se convirti en el dialecto
que se llama griego moderno: lenguaje oficial de la actual Grecia.
2. L a s d i f e r e n c i a s mus n o t a b l e s entre el griego moderno
popular y el dialecto comn son:
I. E N F O N T I C A , los signos grneos son los mismos, pero los griegos.modernos pronuncian: p, v; %i; y, Y>1.
y, yi; x precedida de y,
g suave; it precedida de ji, b; t despus de v, d; at, ; y ot, /; la u de
ou, <u y Tju, V delante de vocal o de p, y, 8, ?, X, p, v, p., y / d e l a n t e de las
dems consonantes; ou, u y.tai oi; v. g.: poj, pron. vlos; <p-iuiyi, fimi;
dina, ema; ipwvea, irona; atj, afts; ayyXtov, evangttelton; yf, yi;
Ifinopo;, mboros; vxt, ends.
N O T A : Algunos helenistas, como Reuchlin han adoptado totalmente
para sus clases esta pronunciacin; otros la han combatido por parecerIes no clsica (Aristfanes en el siglo 5 a. J . C . expresaba e l balido de
las ovejas con p<, y Platn nos asegura en Crtilo que sus contemporneos no pronunciaban ijipa ni t|iipa, sino Tmpa) y ms confusa que la
de Erasmo (Cfr. A n a l . Lee. I n . 2) a causa de s u idtacismo (v. g.: ^
y lliS); y otros la prefieren en cuanto a los diptongos por s u mayor
dulzura y armona.
II. E n A N A L O G A ; - a ) E n cuanto al lxico, fu tomando multitud de
palabras extranjeras, turcas, italianas, rusas, siriacas y hasta espafiolas,
francesas e inglesas, y formando otras nuevas para expresar objetos antes desconocidos; v. g.: yaXtxa, galleta; xoips, caf; foO;it, ron, etc.
b) E n cuanto a la declinacin:a) ha desaparecido el dual y el uso
del dativo, que se suple con i l acusativo precedido de ta
P) el articulo determinado tiene, adems de las desinencias clsicas,
HHL

nom. fem. plural y x i ; acus. fem. p l . ; el indeterminado

se d e c l i n a

N. v { , pta, Iva; G . Ivot? o |vc, lias, <vo5 o v?; A . Iva (v), jia (v), I v a ;
y)

el sustantivo conserva intactas las tres declinaciones ya estudia-

das; pero la 2.' tiene tina forma abreviada en tov que n el lenguaje familiar se sincopa en i en el nom. ac. y voc. del singular; v . g.: x 4)niov,
el pan, xd 4>|*{, gen. i|n(ott; plural 4i<o|iii, &v, etc; asi mismo, en los temas vo<:ales , o, i , , suele suprimirse la v del acusativo;
8)

e l adjetivo se-declina y forma el comparativo y superlativo segn

lo y a estudiado; pero tambin se emplean nXim para el comparat. de s u perioridad y TtoXO para el superlat. absoluto, v.-g.: itXov xaXs o xaXxpot, mejor; jcoX xaXdj o xdXXioxoc, muy bueno; el comparat. de iguo/dffd se forma con tdoov... 5oov; el de inferioridad,

generalmente

forma negativa al de igualdad, o con ^xxov, menos, y el que con

dando
xapa o

^ y el nominativo o con &n con acusativo, o simplemente con el genitivo


del 2." trmino de comparacin; y el superlativo
con el comparat. precedido del arti<fulo;

respectivo se expresa

v. g.: 6 naxi^p (lou tlvat xaov

xaXdi Saot 618ix{ oou, mi padre es tan bueno como el tuyo; B4v slaai
xoov vto{ 630V aOtc, t eres menos joven que l; b 'Ep^txos sivat neyaXxpos nap4 ( f nxpo{ o xoO Hxpeu, Enrique es mayor que Pedro; -fi osXijvyj
fvat jiwtpoTpm &8 t8v i5Xiov, la luna es menor que el sol; 6 xetpxtpof, ef
peor; en los cuales ejemplos quedan indicados los principales comparativos irregulares;
e)

los numerales se forman y declinan como queda estudiado; tic

tiene adems Ivoc (hom. mase.) y Iva (nom. neut.); desde 13 se dice Bexaxpttj, 8xax*ooapt{, etc.; en el lenguaje popular se sincopan las decenas, xpivxa, xtooapdvxa, ntvi^vxa, g^vxa, ipBojiijvxa, yBvxa, ivvt>vxa, y
desde el 30. en adelante, en vez del ordinal, se emplea el cardinal precedido del articulo;
)

los pronombres personales,

adems de las desinencias clsicas,

tienen, el de I.* p. Itiiva (ac. sing.) |a (gen. pl.) y jiSe (ac. pl.); el de
2.*i lo6 (nom. sing.) ova (ac. sing.) y en el p l . N . iosXz y ottc, G . oaj,
A . l o { y os; el de 3.*, ixttvoc para el nom. sing. y p l . y el artculo determinado para los dems casos, o axdc para dar ms energa a la frase:el reflexivo se compone de <auxo3 con artculo y en singular masculino y del genitivo del pronombre personal; v . g.: a4x4s pXatjtxtt xdv

IBtov auTdv to, l se hace dao a si mismo; x^ *aox$ M, para nosotros mismos:los posesivos *|ids, odc, etc. se sustituyen generalmente
por e l genitivo del correspondiente pronombre personal, y si no van
acompaados de algn sustantivo, llevan delante el adjetivo iBixde, por
ejemplo: xd Xoyv poo xal xd IBxdy oas (xv), m i caballo y el vuestro (et
de ellos):los demostrativos, aflxdj y Ixtvoj no han variado nada; o&xos
tiene adems de sus terminaciones clsicas, xoBxosy xox en el nominativo sing. y xoBtats en el ac. fem. p l . : - l o s relativos ms usados s o n ,

BxoToe, el cual,- aftcioj, cualquiera que, y non (indecl.) el cual, la cual:


l o s interrogativos son ts; xi; quin? qu?, nctds; quin? cul? y
HHL

- 2 5 4 -

- 2 5 5 -

noos; cufln/o?.los indefinidos: xas yxad'ivix;, cada uno,

XOS-IQ-OV.

lodo, n i v i a (6Xa) /odo (sin sustantivo), xavstc o x*v4vas, nnipii, xavsvo.


alguno (con 8*v, ninguno),

txstet, 'un /a/, xno^s, ago (con 8v, nada),

<elc.; P l u s , altioi (Xa) Xu|t4v8c, etc., alxov Xaby, etc.; F u t , 64 X6nat, etc., o
& Xuft), 64 XH*5C. etc.; F u t . Perf. 64 I x Xu8-, 9 i I x w

etc.; Impe-

rat. Pres. Xiiou, 4c Xexai, Ss Xufiafta, XiiaoS'a, 4s Xovxai.; Imper. Aoristo

xitoio{ Ttv6{, algunos, xSii XI, a/go, (tvos, sd/o, 6 Mio{, e/ mismo (ifiem),

XY)xi O Xoou, 4c Xo, 4s Xufrffiot; S u b j , Pres. v i Xw(iai, v i Xiiaoai..., v4

jiipixos, alguno, y 4XXO, o/ro.

Xu(i>(iaa, etc.; A o r . v i Xu9'5,vi Xud^c, etc.; Optat. Pres. i9'aXov Xi>toai,


i x , /engo.

^ftaXac..., etc., o 9 i IXujx^v, 9 i 4Xaoo, etc.; A o r . {aXov Xu2, etc.; P l u s -

para la formacin de algunos tiempos compuestos; elfiM, soy, para la p a -

cj

E n cuanto a la conjugacin:o.) son verftos auxiliares

cuam. 64 tZxov Xu, etc., o 6 i JIIYJV (Xa) XUIUVOC; Infin. Pres. Xaoftai;

siva; y eXo), quiero, para ti


p)

Conjugacin delxi:

futuro;

Aor.

Ind. pres. como en los clsicos, ms ixeuv,

3 * p. pl.: Imperf. adems de las desinencias clsicas, Ix (!*

s.), s l x -

jiv, elxav: Aor. Perf. y Plus, ioxo^i o x i " * Y ioxixiv, segn lo estudia-

Xudiivai o v i Xu; Partic

Pres. Xujiavoc; F u t . Xu97;o(iavoc; A o r . Xu-

sc; Perf; (Xa) X u ^ l v o s . - E n el lenguaje familiar puede omitirse el a u mento de 4-Xi58i9xa, y con frecuencia se omite el aumento temporal
los verbos; tambin se abrevian a veces ciertos presentes de

de

indicativo

do; Fut flXcB ixt (el pres. de WXw y el infin. abreviado ixsi): F u t . per-

y aoristos de subjuntivo; v. g.: pres. de i n d . abreviado de X 4 Y , X 4 ,

etc.; Imperat. v i x^'S (x^). & 8 x " . x . *S xto"'"

XCi Wi, XfiB, XiTs, Xvs;el de (&) niyu), itoEw, n^Si it'., niiis, itSxs, itava;

fecto e lxu>, si{

Subj. Pres. va xo>. va XT)S. etc ; Imperf., Perf. y Plus, v lxa o Ixov,
va I x n , etc.: Infinit. Pres. Sxi (v):

Pasado oxTv: Partic. Pres.

Ixovxaj

(indeclin.) adems de Ixiov: Part. Pas. ox**: Part. Fut. nXXwv v i


y)

Conjugacin de tljicti: Ind

Ix;

Pres. sl^iai, sZoai, slvat (elv*), liisda.

elo, evai (stve): Imperf il^ijv ({(louv), ioo, ?ixo, |jiea, io^s, ioav: F u t u -

i)

PreS- v4 (iai', va ^oai,

etc.: Imperf. wa,iinrw, v i 9jao, etc.: Optat. {Xa (ij^sXov) loai, {8-eXes

es a base de l a anterior,

E s t o s verbos, adems de la forma consabida contracta y no contracta,


tienen en el imperfecto otra forma ms familiar; ixijioDoa, ec, etc.; 4xpa-xofiouv, 4xpaTStoa, sxpatofiaod'e, 4xpaxo3vxav.

ro e -aiiai, fla oat, 64 vat (^vg), 64 i|i6a (finaox), 64 o , 94 ^vs: Imper loo, as fjve, 4s i|iea, v i o, 4 ; ^v: Subj

l a conjugacin de los verbos contractos

<on las contraccionesy alargamiento de l a vocal temtica y a estudiados.

E n cuanto a las partculas:a.) los adverbios de modo se for-

d)

generalmente cambiando en a la terminacin oj de los

man

v . g.: de xaXs, xaX, bien; otros especiales: Ixoi, asi;

adjetivos;

iXXswci de otro

loai, etc.: Infin. Pres. slvat o sloai: Partic. Pres. vxaj o v, o6oo^ 8v:

modo; de lugar: stiwps, delante, jioa, dentro, jiaxpu, lejos, xovx, cr-

Partic. Fut. (xiXXmv v i slvai- L o s tiempos que le faltan, se. suplen con

ica; de tiempo: apyd, tarde, xpa, ahora, xnuj, todava, iniowsi inmedia-

oxixojiai, estar, v. g.: I x oxaf, he estado, u otros verbos de

tamente, 'ipxos, este ao; de negacin: 5x' Y 8v, no, etc.;

anloga

significacin, v. g.: 6jiipa moxdsi/i fiel; Ix*' lv8i xptoxo{, he sido


ingrato; ilx'i
8)

YVSI Xoxays.

hablas sido capitn;

P)

la preposicin vx a veces rige acusativo y entonces suele

Conjugacin de 9iX: Ind. Pres., las desinencias clsicas y 9iXouv

apostrofarse; v. g-:miYav *c x ore^xt, voy a casa; nalj, con, junto a, rige

en la 3.* p. p l . : Imperf. fHXa. o ^Xov, BS etc., {frsXav o i*tXov: Aoristo

genitivo; v. g.: Ixsis xpi^l^^'f* l*"C' oo"; llevas dinero contigo?;

- ^ i X i j o a , oc, etc.: F u t . 9 i 9iX, 94 9iXc, etc.: Imperat. 6iX. c

l l e v a genitivo o acusativo; las dems preposiciones

UXn,

eiXsx, fie 9iXouv: Subj. v i 9iX, v4 eiX^is. etc.: Optat. 9 4 X B , 94 X t c .


etc. Inf. Pres. 94Xi (v): Partic. Pres. 9iXovxac o WXwv;
a)

ha desaparecido la terminacin tu d l o s verbos; stos, termina-

dos todos (excepto el sustantivo) en w, se dividen en contractos y no


contractos;
9)

escri-

birse ivxls; 4v se sustituye ordinariamente por sis; ^'S con artculo puede

y el rgimen clsicos;
Y'

conjunciones especiales:

ov, como, iy^aX, aunque, Sia. y, a fin

me;
6)

interjecciones:

pivl piedad!, y.nptol bravo!, Y.plioi.l maldiiot,

XXoliiovov sis 4|iva! ay de m!, &x xainivoc! /polre de m!,

Con/agacidn de X6: Ac/iva; Ind. Pres. X, Xsic, etc., Xoooi o

|i4, con,

conservan la forma

etc.

111.En SINTAXISa el articulo determinado se usa delante de n o m -

Xduv: Imperf. iXuov o IXuo, IXuss, etc., iXuov o iXoav: A o r . IXUSK, SXuoac

bres propios y de sus ttulos (excepto si estn en vocat. o vienen despus

o IXuoc, etc.: Perf. I x Xt5oi, Ixi5 Xoti, etc.-. Plus, atxov Xioi. etc.: F u -

<le verbos que signifiquen

turo 94 X o Xtio, 94 Xijc o Xwoc, etc.: Fut. Perf. 94 I x X<Joai, 94 I x

sustantivo, con los demostrativos y los indefinidos SXos y iXxepos, en/e-

Xfeai, etc.: Imperat. Xtia, c ^i *5 X6nav, Xaxa, Se Xwot: Subj. Pres. va

7^0, (con ste ltimo puede tambin emplearse e l art. indeter.) con

X, v i XiiiC, etc.: A o r . v4 X6ow, etc. Optat. Pres. 94 IXuov, etc.: Aoristo

posesivos, con los sustantivos complementos

-sX XtJoai, etc.: Plus. 64 alxov XOoat, etc.: Infin. Pres. Xeiv: A o r . Xoeiv

adjetivos pospuestos al sustantivo con articulo; se suprime t\

y Xioai: Prtic: Pres. Xwv: Part. A o r . XOoas: Part. Fut. (lXXoJv Xoai.

nado ante sustantivos atributos de st;ia; que indican profesin, naciona-

Aedifl y Pasiva:

Ind. Pres. Xojiat, XOaoati Xaxat, Xutia9'a (Xui|iao9-e),

llamarse)

con los' genitivos'regidos de otro

lidad, religin., etc., ante sustantivos regidos de I x "

Que indican p.irtes

Xsod'a (Xiiaoxa), Xovxoi (Xouvxat): Imperf. IXujjmj, iXeoo, iXiSaxo, etcte-

d e l cuerpo y llevan adjetivo, o parientes con un calificativo,

ra: Ar. IXOfrVjv, etc.: Perf. IXii>pia,-4X4hj(es..; sX^Yptav; o I x Xu9^,

xal ante sustantivos acompaados de un calificativo; v. g,: 6 t^Tp'

HHL

los

de pronombres y con los

'loHHL

- 2 5 7 -

- 2 5 6 tl mdico Levi\,nSii oi Xtvt; p i Xv ridwtc, cmo te llamai? me llamo


Jaan\ lx*n
l*x*<"
\tyXo; dnde tienes el cuchillo grande?:
Ivai TKXC, xaXc %afaXXdp-i]i, es un italiano, un buen caballero; tlj^c^
tiXifh yXiifxrti (yo) tenia un hermano escultor;
p) e) genitivo se emplea, para indicar, adems de posesin, la edad
y el nombre del mes en las fechas, y en algunas frases elpticas especialmente adverbiales; el flcusaiiVo, adems del complemento directo,
expresa tiempo, distancia, medida y valor, y se usa en las exdaciones
y en muchas frases adverbiales; v. g.: l|iai itsvijvta xp<'^'"*' tengo 5
aos; v Bsvsxcf T (tpttTj) 3 toO *eppouap(oo, Venecia 3 de Febrero; to
Xpivou, el ao que viene; xafia 6u xP***'-" s ^ Ilapoi, estuve dos aos en
Pars; x ppXi slvai yniixo xpaol yX\>K, el barril est lleno devino dulce;
xiyo Xiyo nivsi i d yoiXa, poco a poco bebe la leche;
y) nuestro tratamiento de usted se expresa poniendo el verbo en la
2 * persona del plural, y a veces del singular; v. g.. cmo est V.? xc
ixxt; o n&i ixe'C; el relativo itoS debe ir siempre acompaado del nombre o pronombre demostrativo a que se refiere; v, g : ixsivos jtoO oo
eine axi, eve avT]TO{, el que te ha dicho esto es un loco;
6) el adverbio v i , he aqui, lleva nominativo de sustantivo y acusativo de pronombre personal, y noS cuando le sigue una preposicin entera; V. g.: v i i nd;ifi>5 oou, he ah a tu abuela; v (i heme aqui; v i noS tv
^xvo) xdTM, mira cmo lo echo por tierra; lowt, quizs, tratndose de
una accin futura pide subjuntivo con o sin v i o 9 i ; v. g.. lowt Xoiprn (v*
o B i Xdpi) oii(ipa vo ypiit]ia, tal vez reciba hoy una carta; ntpiootipo o
7110 noXii (indecl.) significan ms; v-neptooxEpo, no ms que...; iv-wto,
no ms; v. g.: 6 IlaXof nvii ntpiooxtpo (ittd JtoXO) ano tv KdpoXov, Pablo bebe ms que Carlos; Sv nlv mol, no bebo ms;
t) la conjuncin v i de uso muy frecuente sirve para expresar con e l
subjuntivo el infinitivo, que apenas se usa; la encontramos tras de verbo
de voluntad y de sentido, despus de un interrogativo en frases elpticas, y en frases optativas (generalmente precedida de &|inottc, \M%Ap,
ojal) y su negacin es siempre pii; v. g.: diX v i ffl T)V xupa (v), quiero ver a la seora; v i oOs ipipa ^aU; quieres que te lleve pan?; At^notc^
v i vs Xij*K!, ojal fuese verdadi
I V . - E n P R O S O D I A y M T R I C A , no se atiende a la cantidad, sino a l
acento y a la rima.
N O T A ; Desde que Grecia se emancip de Turqua, ha ido ganando
mucho en pureza y unidad la lengua griega. Cada da es mayor la tendencia de los escritores griegos modernos a imitar a los antiguos. D e
aqu que hay una gran diferencia entre la lengua vulgar hablada y l a
escrita, llamada pura. C o n lo apuntado en esta Gramtica, y un diccionario de griego moderno para ciertas palabras, puede el alumno entender las Revistas y peridicos griegos, y leyndolos, apreciar ciertos detalles aqui omitidos.
3.

HHL

S i r v a n d e m o d e l o , del griego hablado, las siguientes

Frases de l a conversacin.
Buenos das, sepr, cmo est
usted?Muy bien, gracias; y usted?
Cmo est s u seor padre?
M u y bien, gfacias a Dios, no tiene
miedo a nada.
Y s u seora madre como est?
N o est bien.
L o siento, me desagrada, qu
tiene?Un catarro al pecho, (a l a
cabeza).
Cuntas veces por semana le
visita e l mdico?Cuatro veces.
Qu dice?Que no ser nada.

KaX* 'iipa, xpii, itfflc i x * ' * * ;


SXXiota, q{ <axP"*>
^V*W,
U&i IX*i xpioc wtviip oc;-KiXXiota, x^P^S
?iopttoi.
' H S xupa tnjtujp oa{ t x d u v w ; Alv elvai xaX.
Aono)iai, )iol xaxocpatvstai; t i
IXi; "Exsi otrj8-ix<v xataffioi^v,
(yxeipaXixiiv).
' 0 latps ooxis tfjs ipSonoSos
tiv icioxutattti;Tstpxi{.T Xytt;'Otl 8v OXet sTvat tcote.

*
*
IloX pyi iijXhC wH|i8pa.Sfij
5ijtt5 ouYTvjM]v, XXi 8iv ^{tpeoa
vi 1X9-0) vcopttepa. TC &pa. elvat;
Elvs jta (80...) x a l ttaptov (i^jitMia) Tcapi 5 Xsicti x a t i t &poXytv (lou.
Alv elgeupa t i (Spa Iv* t dipoXYiv OS npotpxtt;'Oxwxpw, PpaoitopsT.
n vojASovtai ot nfjvs toO Itouj;
Tavoupioc, *ppoulpios... 'ATiptXto5... Nojippto, xtX.
' H gSonc Ixst 7 ^A*pa' Auxpa,
Tpttij, Tstolpti), II(txti, Hapaoxsoi),
Soippatov xal Eupiaxi^.

* M u y tarde viene V . h o y D i s pnseme, pero no me ha sido posible venir antes. Qu hora es?
L a una (dos...) y cuarto (media)
menos 5 minutos en m i reloj.

Ti xatps xnsi; Si^iispov sTve


6paro{.
Bpxst, ivotgate t dXgiPpoxiv

Qu tal tiempo hace?Hoy tenemos u n hermoso tiempo.


Llueve, abra V . s u paraguas.

No saba qu hora era: su reloj


va adelantado.No, seor, retrasado.
Cmo se llaman los meses d e l
ao?Enero, Febrero... A b r i l . . .
Noviembre, etc.
L a semana tiene 7 das: L u n e s ,
Martes, Mircoles, etc:

Ott?.

As |ioi Iv otjpi xpaaiou.Ti


tl8a (l t i (idtia lou.'EcpoY* XWp'C
v i slir xaxiva X^Y^V*

Dame u n vaso de v i n o . L o v i
con mis propios ojos.Se march
sin decir una palabra.
GRIEGA 17
HHL

-259-

- 2 5 8 eXo) nazdxti,

3x' oaXxa.Mj

^(Dvei^^; xai xot|xitai x xai8.Upo5 v i (li) nioiQs!


Td x xouox.'O ppog. Sci
itxtpc.'BapioBjiat v i dm. T a pfhipov p X i n t i ' ( x 8p|io
KctXa xai ijfiouv xst. K^g 8i5o
'(ipai{.i^Yatv '{ x 8tdpoXo!

T e i 'w xoDxo;"As cojiPS 8, xt


eXij. - Xpt 's x| 8ouXei oou.Ilaipv TltotO xv XY fiou
2oi x gticov (luptotxts.

Quiero patatas, no ensalada.


No grites, que est durmiendo el
nio.Cuidado con caerse!
Lo tengo o i d o . E l miedo le da
alas.No tengo ganas de andar.
L a ventana da a ta carretera.
Por fortuna estaba alli.Cada
dos dias.Vete al diablo!
Qu quiere decir esto?.Suceda lo que deseas.Vete a tus ocupaciones.Retiro mi palabra.
Te lo he dicho mil veces.

(Entresacadas de Lovera y Legrand.)


Sirvan de modelo del griego escrito, la siguiente Carta de felicitacin,
tomada de OAHrOI nOATACTTOI, por Emilio Legrand:
Kptt,
'A8iivaxov f,xo vxoom tWiQotv gOapioxoxipav xSs iv xf *Axa8T)|i{? xrv
imoxiiititv iittxox 005.
EloH tOxuxi^Si 8ixt iXSgxt ^-qcpous xoootwv aoflpfflv xSv Anapxi?vxtov aixijv.
*AXX* oOx xxov gixuxis
x
owjiaxgrov xoOxo Ktxux*filC ixxttii^oav xotaiixrjv ifoxov g(av, ota stve f
6)itxipa.
Ati xoxo loa Toa npingt v i OUYX*"
p& Oftrv, xai x^ 'Axa8ii(i?i 8ti xv

6*xii)xa xfs xpioetS; xK5.


Tanstvdxaxos 8spoin(ov

Muy Sr. mi:


Imposible era que yo recibiese
noticia ms grata que la de vuestro
feliz suceso en la Academia de
Ciencias.
Es V. feliz, por haber reunido los
votos de tantos sabios como la Componen.
Pero no es menos afortunada esta Corporacin, al honrar un mrito tan excelente como el vuestro
Por sto est bien que igualmente felicite aV., y a la Academia
por la rectitud de su juicio.
Vuestro humilde servidor
JUSTINO.

'louoxtvos.

Y l a siguiente tarjeta de invitacin, tomada del mismo autor:


"0 xpios A... (isxi xis xupias xou
itapaxaXoDoi xv xiiptov xai TJV X U piav 6... OTCtos >iJaptoxo;ji(voi Xd-cooi
xal ouYYCUfjiaxiocooi (isx' a0x<3v x^
Ttpooexef xpix, itepi xrjv Tc^xnxTjv
>pav.

El Seor A... y su seora suplican al Sr.B... y su seora se dignen venir a comer con ellos elmartes prximo a las cinco

nuTtouoi 6 nps aOtos t i s wpoopi^osis xcov

Envanles al mismo tiempo sus


saludos

Y la siguiente composicin potica:


HHL

SANOOrAA

'ftjv ilBa, XTjv 3av8BXa,


Triv ei8a t|)4{ dtpyi
noB 4fiitrxe 's xij papxoDXa
J ? i niiQ 's xij ggvtxtti.
*E^oiSoxv x' aipt
j^guxxaxa.navto,
"Soav x tptoxipv
HO inXcbvgi x i fxspel.
'Eoxixovxav ot <f(Xm
Mi XOnt), pi xvp''^)
K a l aty xi x )iav8{Xt
Tos oxaipsx?.
Kal 's x xiptw{t4 xvic
"Eoxdftrjxa v i I8ffl
"Ss JioB itoXXj tiaxpxtj
3IoB x 'xpu(|>g xal aux.
S Xiro, 's XYxi
Aiv ^Sspa v i '7iS>,

"Av IpXJta jtavxt,


""H xoB nsXcYou afp.
Kai tpoO navi, nav8(Xi
"ExolSifi 'c x vgp
""EBpixuoav ot ^Xot,
"ESpxDoa x' Yt&.
Aiv xXalyd) x{) PapxoBXa.
Aiv xXaYto x i xavt,
Mv' xXaiyw XTJV Sav6BXa,
IIoB itst *s XT) evtxsi.
Aiv xXaiyo) x'i] gapxoBXa
M i x i Xguxi navti,
Mv* xXalY XTJV SavfroBXa
M i x i Eavi {laXXiot.
(SoXnos)

LA BLONDA
L a vi, a la Blonda,
la vi ayer muy tarde
entrar en la barqAiilla
para marchar a l extranjero.
Hencha e l aire
las blanquisimas velas,
como l a paloma
al extender sus alas.
Estaban los amigos
con pena y alegra,
y ella con el pauelito
los it>a despidiendo.
Y al saludo de ella
me qued a ver,
hasta que l a mucha lejania
me lo ocult tambin.
Poco a poco
no supe decir
si vea una vela
o la espuma d e l mar.
Y despus que vela y
se perdieron en el agua,
lloraron los amigos
y yo tambin llor.
No lloro la barquilla,
no llorlas velas,
slo lloro la Blonda,
que marcha al extranjero
No lloro la barquilla
de blancas velas,
slo lloro la Blonda
de ureos cabellos.

los siguientes ecos de sociedad tomados del semanario AYI


<6 de Junio 1914) cuya traduccin omito por fcil:
A(fi5gts.'EjtavSJXeev i 'Aerivffiv i tJ^gv^lc Bionotva xupa Mapa
*Ejiti. Toiponivi.
-EnavijXetv ig 'AeivSv 4 x. rg<&pYtof Wtaxfs, Hpggvos xijs Pwooiac
cal Aiimoxtx4s 2iJ[i6ouXos.
'Avaxop^osts.-'AjtXegv sis Kipxopav 4 x. Snup8(ov KafjiTiXXipts.
AigueuvxiS xfjs 'E(Wioptxfs TpaniCiis.
' 0 Kos |Jias Sxioojs, Ittxps xal BOUXSOXTIS KttxXti6v, xaxoixs 4
*A*iJvats iv x8 46$ Sujs SsnxejiPpiou i p t * . 26;
HHL

- 2 6 0 edvaxos lovaxc 'Aytica! v Koptip f!v itpXeoBoav i68o|i8ae


v T{| MOV TSV OdpoooXCvnv EoXorpaiSv v Aoorpolg iiovd^oooa Movax^
'AXoOoo Mp, v T noxapiOT jXixqt TJV 94 xSv.

SrrXAPHTHPIA THAErPAOHMATA
AToD MsfaXsKSxijta BaotXet Kwvertavxrvov.^Kipxopav. M t 4 xXijpoux itoijivou (100 iSsi^Orjv oi^fiepov TOB Kupoo tva itoXuxpvwv TIOV^

'ir(ixpav

lIrraXeiXT)xa, anin-Q xal xaxaaxi^erg Ixi ivSogov i n " yai^ npooflXoB; Ilaxptoc.*Avxvios.Maxpoo>vxr)s, 'Eitloxonos Ka*oXixc5v.
A. M. BaoiXa Kmvoxavxrvov.Kipxopav.'Bul xf 6vo(iaoxtxfl iopxf^
A. M. 5jto6XXo) et>Xa6(i>{ ooyx"P1'"P'*
t'*^ oov8ii(ioxffiv (lOO, s i x ^ (isvoi eT)(isptv xal (laxpotxijxa in' yaS^ 'ESvoog.A^(iapxos
icdXecoe, 'Ia>vv7;{ Z. IIxpoxxxivo;.>

CRESTOMATA

'Ep(iou-

NOTA.Quien desee conocer ma a fondo el Griego Moderno, puede leer la "GtammAtic


dcDa Llngua Greca moderna di Romeo Lovera. (terico prctica) editada por Hoepli (MUia). qae
me ba servido de gula, y la citada "Guia Poliglota editada por Gamier.

VII.Griego castellanizado.
1. R e g l a s sobre la transcripcin castellana de palabras greco-lat i n a s : F u e r a de algunos neologismos aplicados a inventos moderI
I
I

nos, las dems palabras griegas pasaron al castellano por la va del latn
(Cfr, pg. 221, n . " 3), cambiando a veces su acentuacia.~b) A c t u a l mente slo conservamos el signo latino (h) de la aspiracin inicial o
eepiritu spero.
2. E j e m p l o s , que muestran stas y otras variantes:
RIEiQO
Uouotxi^
2apxao(iis
'Qpa
OeoXoyla
*Pu(iaxioti
$tXooo9ta
'Avopxta
Vuxtxs
^aX[i(p8(a
EoxXtxd;
ATE
'EyxopSta
Zi^vta
'AnojtXrjga

LATN

CONVERSACIN

CASTELLANO

Msica
Sarcasmos
Hora
Theologia
Rkeamatismus
Philosophia
Anarchia
Psychicus
Psalmodia
Cyclicus
Lynx-cis
Encardia
Ziznia
Apoplexia

Msica
Sarcasmo
Hora
Teologa
Reumatismo
Filosofa
Anarqua
Psquico 0 Squico
Salmodia
Cclico
Linc e
Encardia
Cizaa
Apopleja

VOCABULARIO

Cfr.
P . Arellano, O. P., Gram. Griega (Manila, 1897), 1. 73; De
Miguel y Commelerdn en sus Diccionar. Lat.-Espa. etim.
'

4t\. X . 0 . r. 2. ^/-'EYCsitTdtpcBcxouxoftou. V ('Imav., 8, 2.)

HHL

HHL

Crestomata Griega
l.-FBULAS

D E

ESOPO

1.El cervatillo y su madre.


N6p; SiQTCote Ttp; tjv iXa?ov Ijie

o tq) \t'(lHi

ne^wv

xuv; Tuyxvett xal Toxuttrj xal d^et* P^S 5p|iov, xpaxa S i


Yevo6at,

TaOra

xal |iav6vttv xal

p jiuvav xatxei(' xal xl, & nfjxep, oOxo) 906^ xeij xvaj;
' H SI npbi aOxv 911J ytXAaa oBxtof xt jiv y'*' tOxa iavxa
iX(i>, t& ol8a oa7(&c xal fiyv&mua,

& xixvov' nv

xuv; Xaxfjc

xoOo), oxoxoOfMtt xal pie yuy^iv xpnojiat.


(/enofonte.)

'O (iOdc r\(A, 5xc toC>( v&pt&icovK TO&C faet SecXoO; c55e(i(a
'TcapaCveaic v^pcbnou nt^^c&vvuocv.

*%
Un cervatillo dijo cierto dia a la cierva: <T eres en el tamao
mayor que un perro y ms ligera y ms gil para correr, tienes
adems cuernos para tu defensa; por qu, pues, oh madre, tanto
temes a los perros?
Y ella, rindose, le habl de esta manera: Que y o tengo todas
estas cosas bien lo s ciertamente y lo conozco, oh hijo, pero
cuando oigo los ladridos de un perro, se me enturbia la vista y
echo a correr.
Esta fbula muestra que a los hombres naturalmente tmidos,
ninguna exhortacin humana los hace valientes.
(1) E l objeto de esta Crestomata es, el que los alumnos con l a lectura constante de los trozos clsicos que comprende y de su correspondiente versin literal, aprendan prcticamente multitud de palabras y^
-frases griegas. L o s pasajes bblicos que en ella se ven, son los principales textos clsicos de la Teologa Dogmtica,
HHL

HHL

- 2 6 4 -

-265f

2 . E l cuervo y l a zorra.

4 . L a cierva y l a via.

Kpal xpaj &piRoa{ lit tivo; SvSpou IxO-taev

XTCTJS S

"TEXa^o; XUVTJYO^ ^sfonaai 6ir' i^iXif xp(|to. IlapeX^vy

OeaoajivT] TV xal pouXo{iviij TOO xpcaj ceptyvlad'a:, OT<J

>nj>v S' XCyov ixtvwv, i^ SXaqpo, xeXws fjStj Xafl-eTv S^aoa, xv xijc

in-^it

^icXou fXXm S9v* aplazo. Toxwv S oeip|iv)v, o xuviyol

O6TV t){ eOneYd-K) te xal xaXv, Xyouaa xal,

pjiet

aOttp (iXiora Tffiv Spvewv paotXeeiv, xal xoOto nvxwc i v yhtoixo


ti tpwv^v ex''' ' O S Jtpa<TrJffac aiit^ PouXjAevos, 5ti x a l ywvfiv
5xei, PXtbv T xpo; jieyXtoc xexpyec- xevtj S tcpooSpajiottoa.
xal x xpla? p n w o a l(fr'

t& x<5pa, ?x' ta nvxa' voOv ^vov

xxf/aai
IIpc vSpa vrjTov XyO eSxatpos.

m<npa<pivxti xal Snep ^v X Y J W , vojibavxe? xv jt&tov 6ii4 xal


^XXoi; XI xpirwa^ai, pXitotv velXov xijv Xatpov. ' H S Gvi^oxooc xoiaOx' IXeyr Sxata TttOvS-a- o6 fip

25ei rflv oAaaav (le

AojtaCveofl-at
' O |iOO{ STJXOT, 8xt o (iStxoOvxe xo6; eOepYxac 6jr 6EO5 X O :Xevxat.

Habiendo cogido carne un cuervo, se pos sobre un rbol.


Mas liabindole visto una zorra y deseando sta apoderarse d d
trozo de carne, se puso a alabarle como grande y hermoso, d i cindole tambin, que a l ms que a nadie le corresponda reinar
sobre las aves, y que esto puntualmente sucedera, si es que tenia
voz. V l, queriendo demostrarle a ella que tambin tena voz,
arrojando el pedazo de carne, dio un fuerte graznido. Mas ella,
corriendo hacia l y arrebatndole el ttozoe carne, le dijo: . | 0 h
cuervo, tienes de todo: ten nicamente inteligencia!.
Esta fbula es a propsito para todo hombre necio.
3. - E l perro y su sombra.
Kwv xpca; Ix^uau moxanv St6atve- ^saaanvv) S x-^v utJ)5

***
Una cierva huyendo de los cazadores, se ocult en una via.
Despus que stos pasaron un poco ms adelante, creyendo la d e r iva que estaba ya completamente oculta, comenz a comer las hojas
^e la via. Mas al moverse stas con cierto ruido, volviendo atrs
los cazadores y creyendo (lo cual era verdad) que algn animal estaba escondido debajo de las parras, mataron con sus dardos a la
cierva. L a cual dijo al tiempo de expirar: Con razn padezco, pues
fio est bien que yo destruyese a la que me haba salvado.
Esta fbula indica que los que hacen dao a sus bienhechores,
on castigados por Dios.
5. - Los ansarones y las grullas.

oxiv xax xoO SSato?, 6rtlX6ev xpv xva efvat, IEI^OV xpa

Xi)ve xal ypavoi nl xaixoO Xetufivo v{i,ovxo. Tffiv S Bij-

XOuoav StTiep, ipeToa x6 Siov, pn^O-Tj (5>c x Ixetvrjs ipacp^ao-

<>*uxav Imipavvxtov. o |iv ypavot, xoOyoi Svxe?, xaxwc itirxov-

livTj. 2uv6i(j 5' a i x ^ ji^oxptov ot6p7jS-ivat, xoO (Jiv fi) cpixo-

TO, ol S x<3ve 8i x pS-oc xfiv otofixtav (letvavxe; ouveXiipSijaav.

jivig, Stxt |iTj5 jv, xoO S' xt bnb TOO noxajioO itapeoprj.

'

up? vSpa nXeovxxTjv Xyo; eOxatpo?

*
u perro que tenia un trozo de carne, vadeaba unrio.Habiendo
visto su sombra en el agua, crey que era otro perro que tena mayor pedazo de carne. Por lo cual, dejando su propio trozo, hizo esfuerzos por arrebatar el de aqul. Mas le aconteci quedarse privado de entrambos, pues el uno no lo alcanz, porque nada era, y
el otro, porque lo arrastr el rio
Esta fbula es oportuna para el hombre avaro.
HHL

' O (i,085 SYJXOI. 8xt xal v aXtbaei nXews ol jiv 4xx:Q|iovec


ftxuxffi? peyowv, o S TtXootoi SouXeouotv Xioxnevot

*
*

Ciertos ansarones y ciertas grullas se hallaban comiendo en un


mismo prado. Mas presentndose los cazadores, las grullas, que
eran ligeras, al punto huyeron volando, pero los ansarones, detenindose a causa del grosor de sus cuerpos, fueron cogidos.
Esta fbula manifiesta que tambin eii la conquista d una ciudad, los pobres escapan felizmente, pero los ricos apresados se
convierten en esclavos.
HHL

-267-

-2666 , E l viejo y l a muerte.


rpwy not ^iXa, y^^az xal taOta (ppuv, noXXjv 5v 65c^ev,
Al 5 T6V xnov tf{ SoO noWfievo? x ^opxov, xv 9vaxo\
rtcxaXelxo. ToO S i avxou ^ v v x o ; xal xv axav nuv^avonvou.
Si'

axv xaXoTj, 6 fpm

<fir' fva xd ipopxtov xoOxo paj im-

5^5 |ioi.

8.La cigarra y las hormigas.


Xecjiffivo p?, xav olxtov Ppoxvxwv, oE tipujxec (Juxov, tixxt5 S XifwtxTtov ^xti afixoOc xpoipi^v. 01 S ji(5p|M]x; lov aOt^cSi x x epoc o5 ouvf|Y* xpo<pi^v; ' O S titev pSx loxXaCov,
AXX* "SSov liouoixaj. 01 S ftKAacercti tlmr

XX' el 8pooc

patc i(j5Xei{, x*iF^voc pxoO,

' O XYo? STJXOT, 8XC nc vd-pcano; (ptXlJw oxiv Iv x<p


xal lv Suaxuxti-

'O (i09-o; STJXOT, 8xt oi> Sel xiva jieXelv Iv avxl ixpYI*"'. fvji) XuTtt)*t xal xivSveoig.

Un anciano en cierta ocasin, liabiendo cortado lea y llevndola, anduvo largo camino. Pero depuesta la carga por las molestias,
del camino, invocaba a la muerte. Cuando se present la muerte y
pregunt la causa por que le llamaba, djole el anciano: Para que
levantando este peso, me lo pongas encima.
Esta fbula manifiesta que todo liombre es amante de su vida
durante toda ella, por ms que sea desgraciado.
7.La hormiga y l a paloma.
Mpn7]5 5n}>ioa, xaxeX'8')v e? IJYJV, Tiapaoupel; 6it xoO ^ejiaxo, mevYtxo. eptoxep S xoOxo OeaoanvKj, xXva Sv5poi>
nepteXoOoa, el? xjv n&f^v l^^tt^ev, I 9 ' ou xal xa^foac npiJi]^

En la estacin del invierno, hallndose humedecidos los g r a nos de trigo, los estaban secando al aire libre las hormigas, y una
cigarra hambrienta les pedia de comer. Mas las hormigas le dijeron: Por qu no recogiste alimento durante el verano? Y ella
respondi: No estaba ociosa, sino que cantaba a las mil maravillas. P e p ellas, rindose, le dijeron: Pues si en el verano cantabas, baila en el invierno.
Esta fbula indica que no conviene que alguien descuide todossus negocios, a fin de que ni sea afligido, ni se vea en peligro.
9 . - L a tortuga y el guila.
XeXvTj exoO Sexo, nxeo^at aixjv SiS^ai. ToO S wxpai-

Steawa-Kj. 'I^euxjs 5 xt; jxex xoOxo xou? xaX|ious O U V ^ , ITII X-

voOvxo, Ji^^o) xoOxo xf5 paewc aSxjc elvat, IxelvTj {lXXov x

x)v Tiepiotepv auXXaeev ^ei. ToOxo 5' {wipftjS iwpax);, xv xoO

Se^oec upooxeixo, Aa6)v o5v a5xi7v xol; 5vi>St xal el; Ctpo; veveY-

l^euxoO TiSa Saxev. ' O 5 Xyiaa;, xou; xe xaXjious l^^i<|e, x a l

x<>v, elx' (pf)xev. ' H S xax Twxpv teooOoa <Juvexp6Tj.

x)v ireptoxepv aOxxa (puyeXv inoraev.


'O |A0^OS SYJXOI, 8X1 OI xoi; euepYxai{ x^P'v noSiSvai
*

* *
Habiendo bajado a una fuente cierta hormiga que se mora d e
sed, arrastrada por la corriente, estaba a punto de ahogarse. U n a
paloma que vio esto, tomando una ramita de rbol, la arroj a l a
fuente y posndose sobre ella la hormiga, consigui salvarse.
Despus de esto, cierto pajarero, habiendo arreglado sus c a as, iba a coger la paloma. Mas viendo esto la hormiga, le pic e n
el pie. Y l, al sentir el dolor, arroj las caas e hizo huir al m o mento a la paloma.
Esta fbula ensea que es necesario recompensar a los bienhechores
HHL

'O (iO*oc STJXOI, 8xt TcoXXol v (fiXovetxCai;, xv ifpovijiwxpwv


Ttapaxooavxe;, lauxo; S6Xat})av

***
Cierta tortuga peda a una guila que le ensease a volar. M a s
como sta le advirtiera que esto est muy lejos de su naturaleza,
ella insista ms en su peticin. Tomndola, pues, entre sus uas
y levantndola a lo alto, la dej despus. Y cayendo ella contra
las piedras, se hizo pedazos.
Esta fbula manifiesta que muchos en sus contiendas, no queriendo or a los ms prudentes, a s mismos se perjudicaron.

HHL

-269-

-268I I . - T R O Z O S D E S A N J U A N CRISSTOMO

II

(HOMILA EN DEFENSA DE EUTROPIO)

I.Vanidad de las grandezas humanas.


IIoO vOv o{ nenXao|xvoi ^(Xot; noO xd au{inoia xal x Seinva;
jtoO 6 xv TOxpaoCxwv ionj, xal 6 8t' SXij; T^ttpa; yxenevo;
dxpaxo;, x a l a itotxlXai xv [laYelptv xxvat, xal ol x); 5uvaoxefa; 6epaiteuxa, o vxa up; -f&pvt notoOvxe xal Xyovxe;; N6
^v :i:vxa xetva xal 6vap, x l :^(ipa yevojivTjs ^^ipavafl-yj" vfl-ij
jv apw, xal itapeXS-vxos xoO Sapos itavxa xaxe[iapv9T(]" oxt
i^v, xal uapSpajie' XOTCVC ^jv, x a l SieX'9-Y]' notupXuyES "ioav, x a l
2ie^^Yir]oav pxvij jv, x a l Sieono^Yj.

** *
Dnde estn ahora los falsos amigos? Dnele los convites y
las cenas? Dnde el enjambre de los parsitos y el vino puro que
se escanciaba todo el dia y los vanados artificios de ios cocineros
y los adoradores de tu poder, que todo lo hacan y lo decan por
agradarte? Noche eran todos aquellos bienes y sueo y al despuntar
el dia, se desvanecieron; flores eran primaverales y al despedirse la
primavera, todas se marchitaron; sombra eran y huy precipitada,
humo eran y se disip; burbujas eran y se deshicieron; tela eran de
araa y se desgarr
2.Sentencia digna de eterna meditacin.
Maxaixj; jioxacoxi^xcov, xal icvxa (iaxixir](. Taxnjv yp
xjv ^fjaiv xal v xoxoi? xal v |iaxoi{, xal iv yopf, xal Iv olxijc,
xal v 5ol;, xal Iv 66pa;{, xal Iv eloSoc{, xal p itvxwv iv x<p
xdxou ouvetSxi oovexffi; lyyeyppfl'at 5eT, xal Statcavx; auxjv
IteXexv. 'Ertec5

xfflv npytixtv nacxYj, xal xd upoowTOXa, x a i

1^ rtxptac;, iXi^S-sia napa xo? iroXXol; elvat Soxel" xaxrjv x a * *


xoxjv ^[ipav, xal Iv 5et7iv({>, xal Iv pax<j) xal iv auXXyot;
IntXlyetv Sxaoxov x$ 7rXjafp 1^9% xal Tcap xoO nXrjofou axoecv,
2x1 MaxaixTjs {laxatoxi^xmv, x jivxa fiaxatxTjj;

*%
< Vanidad de vanidades y todo vanidad.Esta, sentencia debe

estar constantemente escrita en las paredes y en la orla de nuestros


HHL

vestidos, en el foro y en casa, en los caminos y en las puertas, en


los vestbulos y sobre todo en la conciencia de cada uno, y siempre
debemos meditarla. Y pues el engao de las cosas y las apariencias
y la hipocresa parecen al vulgo ser verdad, todos los das en cenas
y en comidas y en tertulias sera conveniente que cada uno l a repitiese a su vecino y que de su vecino escuchara: V a n i d a d de vanidades y todo vanidad*.

(Eccles. I, 2.)

3.Ihstabilidad de las cosas humanas.


T ; yp xo6xoo yyoVev 6({]Xx6poc; o6 o a v tjv oixounvyjv^
Ttap'jX^e xif T;XOISX<J>; O5 itp; a5x; xOv 5"*t*twv v6Yj x ;
xopucp;; 06x1 nvxe; aSxv Ixpejiov, xal ISeSoxetaav; 'AXX' l5o&yyove x a l Seojitoxav a-Xiiixepoc, xal olxexv IXeeivxepot xal xffiv
Xifxp xi]xo(ilv(v itxtDXfiv vSeiaxepos-, x a ^ Sxoxi^v i^|jipav S?)
pXimv jxovYjiiiva, xal ppad^'pov, xal 8Y]|I,OU;, xal xi|v i n l B^vaxov
itaywyi^v* xal o554 elitoxe yyovev Inl xij; i^5ovij{ oSev ixefvnjc
o&S a&xfj

al(jfl"vexat xfjc xxtvoj, XX' Iv neorjfiSpca [ioTa,

xad^nep Iv nuxvoxrig vuxxl, nepteoxoixi9(tlvoc o&x(i>c xc 2(];stc


ncm^potxa. HAXXOV S i , 6a i,v f cXovecxi^dmiMv,- sb Suvi]o(ied-a x4>
Xy9 a p a o x f j w xd it*o, Sreep 6jco{tivetv a6xv elx, xaO-' i x oxjv pav oxxvaO-at repooSoxiBvTa,

* *
Porque quin estuvo ms encumbrado que ste?
(Eutropio).
No sobrepuj a todo el mundo en riquezas? No se elev hasta las
cumbres mismas de las dignidades? No temblaban todos delante
de l y le teman?" Pero vedlo que ha llegado a ser ms desdichado
que los aherrojados y ms digno de compasin que los esclavos y
ms menesteoso que los mendigos que' se consumen de hambre,
viendo todos los das las agudas espadas y el despeadero y los
verdugos y su conduccin a la muerte. Y ni siquiera se da cuenta
de ^ algn dia goz de aquella felicidad, ni aun disfruta de la luz
del sol, sino que en pleno medioda, como en noche denssima, se
ve privado del uso de la vista. Ms an. Por ms que nos esforcemos, no podremos expresar con palabras el dolor que naturalmente
ha de sentir, temiendo a cada ins^nte ser decapitado.
HHL

-271

-270-

4.Provechosa leccin que da a los ricos la desgracia


de Eutropio.
ToiatJtrj Yp t SuiJi|iepc taiixTjc i^ <JX<i' t i v <]pi8pv x a l
nepix>vf nivxm noTjoev eOteXaxspov qpalvead'ac vOv. Kv itJ.ooio; elaiXdiQ, (xeYXa xepSacvei' p(>v Y ^ P X xooaxii]; xopuffj; x a xevex^vxa xv aeovxa x<)v olxouiivijv iMtoav, xal ouveoxaX|iivov,
xal XaYwoO x a l ^axpxou SetXxepov ftftyff\ivo'*, x a l X"*P^
Seojiav x<p xtovt xoxtj) iipooiijXwnvov, x a l i v x l Xaeto; x ^ ^6q)
neptocpiYY^l^evov, x a l SeSotxxa, x a l xpp,ovxa, xaxaoxXXec x]v
<fX6YI*ovi^v, xa6ipel xb (porjua, x a l (piXoooyiQoac S XP^ " s p l xwv
v^p(i>nlv(0v 7iXooo^eTv, oQxo); neiacv, Sc ^yjl*^^'^ XYOUO(V a l
Tpo^al, xaOxa 8i xfi>v npaYuxwv fiavS-vuv' 8xc Iloa aipl x^pxoc, x a l nflaa a iwbp&noo tb; vA-o? x<5pwu* x a l x^ptoc ST^p v ^ , x a l T EvS-oc ^neoev' (*) oov, oel xP"to?
ito^T)pavdi^oovxai, x a l ael Xxava x^rjlt xaxC noueooOvxat' (2) 6tt
botl xanvc af :^[iipat aflxoJ, (^) x a l 8aa xotaOxa.

* *
Tal es la fuerza de esta desgracia; al ilustre y noble le ha hecho
parecer ahora el ms vil de todos. Y si un rico entrase, aprovechara mucho, porque viendo derribado de tanta altura al que conmova
toda la tierra y amilanado y ms tmido que una liebre y una rana y
sin ataduras amarrado a esta columna y estrangulado por el miedo
en vez de dogal, y lleno de espanto y tembloroso; aplaca su ra,
reprime su hinchazn y se retira discurriendo como conviene sobre
las cosas humanas, despus de haber aprendido por los hechos lo
que con palabras ensea la S. Escritura, que <toda carne es heno y
toda gloria humana como flor de heno: y el hertO se sec y cay la
flor (Isai. X L , 7); que como heno pronto se marchitarn y como
briznas de verde hierba al momento caern (Psal. X X X V l , 2); que
como humo son sus das (Psal. C l , 4), y otras cosas semejantes.

(I)
HHL

Isai. X L , 7 . - ( 2 ) Psal. X X X V l , 2. - ( 3 ) Psal. C l . 4.

III.-ODAS

DE

ANACREONTE

A ' . - E l ; KiMpav
<eX< XYCIV 'AxpeSa?,
X u S i KS(iov 8eiv* H pp6txo? S xop5*t
""Epwxa jvovov iyt.
*Hp,ei4'a veOpa itpwijv,
K a l XY)v XpTjv iSTiaoav,
KY<i) |iv -^Sov O-Xou?
"HpaxXou?- Xprj 8
"'Epwxas vxeqpvef
Xalpotxe Xotrtdv i^fitv,
"Hpwe; 1^ XpTj Y^^P
Mvouj *Epti)xa; Set.

I.-A

L A LIRA.

Quiero celebrar a los Atridas.


quiero cantar tambin a Cadmo,
mas

la citara con sus cuerdas,

slo resuena amor. Cambi a n tes las cuerdas y la lira toda, y


yo cantaba los trabajos de Hrcules, pero mi lira slo amores
responda. En adelante Dios os
guarde, oh hroes, pues la lira
slo amores canta.

de esta oda son anacrenticos; y constan de


N O T A . L o s versos
primer pie es yambo o espondeo: los otros
^res pies y una cesura; el
en ella jiovov por jivov,XpY)v por XOpv.

son yambos.~b) Hallamos

B'.E^ 'Epwxa
Meaovuxxoi? noO-' pai?,
2xpcpexat 6x' 'Apxxoc YJST]
Kax x*^P* '^'^v Botxou,
Mepnwv S cpOXa Tcvxa
Kaxai xTCtp 5a|jiivxa,
Tx' 'Ept? imoxQMz jieu
^upwv IxoTx' x''a;T5, IcpTQv, 8pa{ paaec;
Kax (leu oxaei; vepou?;
'O 5' 'Epts, *AvoiY, piQov.
*Bpcpoi tl)iV
96if)oai
^Bpkxo\i.oii Si, xoXrjvov
oKax vxxa rceitXviQfiat

l l . - A L AMOR.
En cierta ocasin a media noche, cuando la Osa mayor se
vuelve ya hacia la Mano del B o yero (constelac.) y todas las familias de los mortales duermen
rendidas del trabajo, (entonces)
Cupido (el amor) golpeaba apresurado las aldabas de mis puertas. Quin, dije yo, llama a mi
puerta? interrumpirs mis sueos? Y Cupido me responde:
breme; soy un nio, no temas.
Estoy mojado, y me he perdido
en una noche sin luna.
HHL

273-

-272A l escuchar estas cosas, y


me compadec. Y encendiendo
ai punto una luz, abr mi puerta.
Y veo a la verdad un nio que
traa un arco, alas y aljaba. S e n tado junto a la lumbre, con mis
manos calent las suyas y enjugu el agua (hmeda) de su c a bellera. M a s l, despus que
ech fuera de s el fro, ea!,
dice, probemos este arco, por s i
acaso est maltrecha su humedecida cuerda.
Y dispara su arco y me hiere
en medio del corazn, como un
tbano y huye rindose a carcajadas. Husped, me dijo, algrate; el arco est sano ciertamente, pero a t te doler el corazn

'BXyjoa, xaQx" xooa;


'Av 8' e6*0 Xxvov <a,
'Av(|)5a. K a l Pppo? jiiv
'Eoop ypovca x^ov
HxpYc te x a l ipapxpjv.
H a p i 8' OXCYJV xafl-boai;,
OaXjiats xe x^^P^^C aSxoO
Avfl-aXTOv, x 8 x'"*^?
'AirS-XtSov ypv 68tDp.
; 0 8', Inel xpo jieS'fjxe,
Ope, tprjo, <ne;pi9<>>|iev
TSe x^ov, e x |iot vOv
BX6exai Ppaxeaa veuptj
Tavet S, x a l jie xnxsi
laov '^napj Sonep oloxpo;,
'Av 8' XXexat xax^w,
Sve, 8' elns, Quyxp^J^i'
Kpac 6Xa6; {ilv oxt,
S6 S xapSlav novi^oei{

NOTA.fl) Los versos de esta oda son anacrenticos, su primer pie


es anapesto, los otros dos yambos.b) Hallamos en ella xiaxai poi
xstvTai, jwu por jioB, bxfaz poT 6xiotZ>f''pi'(pr'^ por <p(pxpa.v..., etc., y
imesis en xaxaoxoetC. Avijias y volXXxai

>nnpax | i ' ^ Ku^i7pi}.

A l me vendi Venus, reti-

>Aa^oOaa|itxpv Q{tvov.

biendo en pago un pequeo him-

'EYb 8' 'Avaxpovxi

no, y yo sirvo a Anacreonte en

Ataxovb> xooaOxa.

estas cosas y iqu cartas llevo

>Kal vOv ofa( ixefvou

ahora de ll l dice que presto

'EiKoxoX xoii(!(!

me har libre, mas yo, aunque

Ka( (fraiv e60-(( (le

me deje en libertad, quedar es-

'EXeudpTiv noti^oetv
' E Y J ) 8. x)v

(le.

clava de l. Porque qu nece-

sidad tengo de andar volando

AOXT] lleva nap' ax^

por montes y campos y posarme

T Yp \U 8eT ixaa9ui
*'Opy xe x a l xax' Ypo{,

en los rboles para comer cosa

Kal 8vSpeoiv xa&l^eiv,

agreste? Pues ahora como pan,

^aYoOoav i-^plv x i ;

cogindoselo de sus manos al

T vOv 28(1) [iv pxov,

mismo Anacreonte. Y l me da

'A^apjtoaoa yrzip&v

a beber el vino que l mismo

t'Avaxpovxo; aOxoO"

bebe antes. Y despus de haber

IIti!lv 8 |jioi 8S(i>9(

bebido, podr bailar y cubrir

T6v olvov 8v Jiponvet

con mis alas a mi dueo.

>ntoOaa 8' v xopeou,

Y adormecida duermo sobre

>Kal 8eanxY]v jislaiv

la misma lira.

>IItcpoTai ouYxaXt})(i),

Ya tienes todas las cosas, ve-

Koc(i>|tvv) 8* n' ax(^

te. Me has hecho, oh hombre,

Pap6lx(|> xad-e8(i>.
'Exei5 navx',

r ' . E l s eptoxepv.
'Epaofilj nXeta,
nfl-ev nfl-ev uexaoat;
nflv,|nipo)v xoooxwv,
'Eit' ^po5 *ou<ja,
sllvset; xe x a l (j^eirCec;
. T l s el; x 001 jiXei S;
'Avaxptv
27teji(J)e
IIp nalSa, 7tps Bfl-uXXov,
Tv ipxt xOv nvxtV
KpaxoOvxa xal xpavvov.
HHL

ms pariera que la misma corne-

intXH'

ja.

AaXioxpav j i ' iOTjxaj,

* *
I I I . - A UNA. PALOMA.
Querida palomita de dnde
vienes volando? de dnde, a l

'AvS-pm8, x a l xoptvY);.
NOTA.Hallamos en esta oda Eo^i^ptj por Ku8-ipa, fioroi por i^ot, y
nxpoTot por nxepoTf

correr por los aires, exhalas y


destilas tales aromas? Quin
eres? Qu es lo que te interesa?
Anacreonte

me envi al

nio Batilo, que al presente todo lo domina y de todo es rey.

A ' . E l ? 'EptDxa Ki^ptvov.


'Epti>xa XT^ptvov xic
NeYjvYjs TCiXet,
'EY(1> S cl napaoxc,
laou 0Xet{>, 2<pTjv, col
T xeux^v Ixupcojjiai;

*
I V . - A UN CUPIDO DE CERA.
Cierto joven estaba vendiendo
un Cupido de cera. Y acercndome a. l, le dje: Por cunto
quieres que te compre esa imagen?
GRIEGA 18
HHL

275-

274 'O 8' ete Stpiijtflv


A6' adxdv irntaou X^);.
'0na)5 v i%[idr(z vCv,
0&x e2|tl xT]poTxva(.
*AXX* o BXt ouvoixerv
"Eptxi ovxopxxqc.
Ad? oOv, 8*5 aOxv i^|iv
>Apaxi4'C, xaXv oveuvov.
' E p w t , o 8' eaa-)c fie
iSpojaov ti S {ij, o
Kax Xoys xaxi^oij.

Tmt respondi hablando en d rico: Tmala por el precio que


quieras. Para que lo sepas, no
soy escultor de cera. Pero no
quiero cohabitar con Cupido, a
quien todo se le antoja.
Dame, pues, dame por un
dracma este buen camarada. Y
t, oh Amor, abrsame al instante; de to contrario t sers
derretido por las llamas.

N O T A . H a l l a m o s en esta oda VSJVTS por vavtej, vv por ax, y


itavxopxTi por jiavtopxtfl.

* *
E ' . - E C XeXt8va.

T 001 6Xe(c noii^ac,


T, xwxXv) xeXiSdv;
T \xapo oeu x xoO^a
0Xei{ Xa6(i)v tj;aX5(o;
' H nXXov ivSoS-v. oeu
T-^v YXbooav,

Tjpeic

Exe!v<55, x*epo);
T iieu xX<&v dvtp(j>v
TnopS-pCato: ^covalc
*A9i^p7taoa{ BO-uXXov;

V . - A UNA GOLONDRINA.
Qu quieres que te haga, bu-

lliciosa golondrina? Quieres que


coja y corte con una tijera tus
ligeras alas? O prefieres ms
bien que a semejanza del clebre
Tereo, siegue de raz tu lengua?
Por qu me quitaste con tus
cantos matinales el Batilo de mis
bellos sueos?

N O T A . H a l l a m o s en esta oda oto por ooO, e 5itoppaim por 6itoppai{.

S ' . - E t 'Epwxa.
6X(j), 9X) ptXfJoat.
'Eicec*' 'EpoD ?'^ev ne'
' E Y W S',

gx<*v vTjixa

*A6ouXov, oOx Tteoa-rjv.


*0 8' em x^ov pac
K a l xpuoi^jv papixpTjv,
Mx^g |ie ttpo5xaXelxo.
Kyt), Xa6v In* ftcov
^'>P'JX'> 5cw5 'AxtXXe;,
HHL

V I . - A L AMOR.
Quiero, s i , quiero amar. C u pido me aconsejaba que amara,
mas como yo tengo un nimo
falto de consejo, no me dej
persuadir. Pero l, tomando al
punto su arco y su dorada aljaba, me provocaba a la pelea.
Y yo, tomando sobre mis
hombros, como Aquiles, la c o -

K a l SoOpa x a l ^elvjv,
'|iapv|iV]v 'p(i>xi.

raza, una laza y un escudo, peleaba con el Amor.

E6aXX', y) 8' Stuyov.


Qc 8' oOx x' yC otoc,

l disparaba, mas yo hua. Y


como ya no tuviese ms saetas,
se llenaba de enojo; despus
s mismo se arroj como dardo.
Penetr por medio de mi corazn y me deshizo. En vano tengo el escudo. Porque a qu fin
lo pondr por defuera, si interiormente me domina la g u e r r a

HoxaXXev. el** iaoxdv


'A9]xev el( ^Xc{ivov*
Moo; S xapSlY]; (leu
'ESuve, x a l jt' Xuotv.
MxTjv 8' xw Po8>3v.
T I Y^P PX<j)|Aev i^),
Mxij 5otD | i ' x^iioTjs;

N O T A . H a l l a m o s en esta oda xp>'<'*'^ Por XP"** o XP*5> npoxxXto por itpotxaXrtto, 6>pyx' porfttipox'(tc&poxa: se elide la y la x
convierte en x por seguirle una vocal aspirada) y 3oiiv por potxv.

se

* *
Z ' . E l e IIoxT^piov 'ApYupoOv.
Tv pyupov xopetov,

VII. - A U N V A S O D E P L A T A .
Labrando este trozo de plata,

"Hqpaiox, |iOt TCOITJOOV,

hazme, oh Vulcano, no una ar-

IlavowXlav jiv ox.


( T I yp |ix"J' xjiot;)
IIox^piov 81 xoXXov,
"Ooov Svig, paS-va^.
Ilolet S p,oi xax' aOxoO
MiQx' oxpa, iiT^y tna^oy,
M) oxuyviv 'Qplwva'
(T nXeiiSwv jiXet |xot,
T 8' dtoxpo Bowxeu;)

madura que cubra todo mi cuerr

IIoTJOOV dc|lTcX0U( (iOl


K a l Pxpuac xax' aOx
K a l xpu<Jou? TiaxoOvxas
"Epwxa x a l Auolov.

poqu tengo que ver yo con


las luchas?sino un vaso cncavo, lo ms profundo que puedas. Pero no me dibujes en l
astros, ni el Carro (constel.), ra
el terrible Orion (qu me i m porta a mi de las Plyades y qu
del astro Boyero?). Cinclame
sobre l cepas y racimos y a C u pido y Baco dorado en actitud
de pisarlos.

N O T A Hallamos en esta oda Boxsu por Botxot.

H'.El OiXpyupov.
' O TtXoOxo; el ye xpuooO
T t,fw TcapeTxe Qirtjxoli,
'Exapxpouv (puXaouv

V I I l . - A U N AVARO.
Si la abundancia de oro prolongase la vida a los mortales;
yo me contendra guardndolo,
HHL

277-

-276para que cuando viniese ia muer-

-Iv', v evatoc nX^Tfl,


Ap-ij t i , x a l TtapXfr^Q
E l 8' oOv jij t jtp{ao9>ai.
T Xfv Iveotc BvTjtoI?,
T x a l fitjv otev^w,
T{ x a l You; T;po7i:|tu(j>;
Savelv Yp el lnptxcu,
Ti xp^abq peXel |Ae;
' E p l Y^votto iilveiv,
Ilivti 8' olvov -jBv
'Ejiol? (plXot? ouvelvac.

te, tomase alguna cantidad y se


fuesie. Pero si no es dado a los
mortales comprar la vida, a qu
en vano gimo? por qu anticipo
mis lamentos? Porque de qu
me sirve el oro, si> est decretado que he de morir? A mi djeseme beber y bebiendo suave
vino, conversar con mis amigos!

'I8e na?, lapo{ (pavvto;,


Xpitec ^8a ^pouaiv.
'I8e nQi xO{ia 6aXaaY];
'AnaX6vetai foKirQ.
'lie n&z vjooa xoXojiSiJS.
'Iht %(bi fipctvoi 8eet.
'A^eX? 8' ?Xaji(|<e Tttv.
NeipeXGiv oxtal SovoOvxai,
T ppotav 8' ?Xa|i(J<sv pya.

I X . - A LA PRIMAVERA.
Mira cmo, al nacer la primavera, las Gracias hacen brotar
las rosas. M i r a cmo se amansa
con la tranquilidad la ola del
mar. Mira cmo nada el nade.
Mira cmo viaja la grulla. Resplandeci en toda su integridad
el sol, y se disipan las sombras
de las nubes y brillan las obras
de los mortales.

KapTtoIoi Y l

ftpoxnti,
Se cubre de frutos la tierra,
XaCac npoxtSTttet,
madura el fruto del olivo, se perBp|tlou otitpetat v(ia'
fecciona el licor de Baco, en c a E a t (pXXov, xat xXva,
da hoja y en cada rama florece
el fruto que de ellas pende.
Ka*eX<bv v9r/at xapisc
NOTA.Hallamos en esta oda xporoi por xapitots y TaT* (potic.)
pory^.

Eapnc

I',Ele 'Epwta.
'Epto; itot' Iv ^8ocot
KoinwfivYjv jiXittav
0 6 x el8ev, XX' tp^rj.
Tv SxTuXov natax^-elc
Tac xe'P^j <iXXu?eHHL

'Ocpi | i ' tu4 |icxp{,


Iltepwt;, 3v xoXoOotv
MXittav of -fttapifo.
'A 8' tlnev El t xvtpov
Ilovel t t ; (ieXttaf,
IIoov 8oxeI; novoOotv,
'Ep(i>;, 8aou o6 pXXeis;

dos y corriendo y volando a la


hermosa Venus, le dijo: Estoy
perdido, madre, estoy perdido y
n\e.muero. Una pequea serpiente alada me ha herido, a la que
los labradores llaman abeja.
Y ella le respondi: Si el aguijn de una abeja te causa dolor,
cunto piensas que sufrirn, oh
Cupido, aquellos a quienes t
hieres?.

N O T A . - H a l l a m o s en esta oda t& por xf y * po i)

*
e ' . E l { t ' E a p .

Apa(i(bv 8e x a l netaadvl;
u p ; t)v xaXjv KudTgpiQv,
'OXuXa, jifjtep, elnev,
'OX)Xa, xirodyiQOXt.

X.-AL

AMOR.

En cierta ocasin no vio C u pido una abeja que estaba dormida entre las rosas, sino que
fu picado por ella. Herido en
un dedo de su mano, dio alarir

X I . - A L A CIGARRA.
I A ' . E l { TtttY*.
Dichosa te llamamos, oh cigaMaxapl^c(iv ae, ttti^,
rra, porque en la copa de los rOte 8ev5ptov l i t ' xpcav
boles, despus de haber bebido
'OXIYTJV 8poov nentaxwc,
un poco de roclo, cantas cual si
BaaiXe6( Sno);, el8etc.
fueses rey. Porque tuyas son toS Y*? ot' lelva nvta,
das aquellas cosas que ves en los
"Ojtaa pXitetc v i-{poX<i,
campos y cuantas producen las
X ' Jioa cppouotv BXai.
selvas.
IA) 8 cpiXla YSwpYv,
T eres la amiga de los labradores, que en nada daas ningu' A n o [tfihoi t i pXixt<i)v
na de sus cosas, t la estimada
S 81 tljiio; ppotoToiv,
de los mortales y dulce profeta
tpeos Y^utc npo(prxr<;.
del esto. Amante las Musas,
4>iXouot n i v oe Mooai,
mate el mismo Febo, que una
^iXei 8 >oi6o atj,
voz sonora te dio, y no te aflige
Atyupjv 6' i8)X6v oTutjv.
la vejez. |0h sabia, hija de la
T S Y*P" ^ ^ tepei,
tierra, miante de los himnos,
2o<p, Y^JY^vj, qp^"live,
impasible y cuya carne no tiene
'AnaO^C, vatjioapxe,
sangrel, casi eres semejante a
los dioses
SxeSv el 8oI; 5|jioio{.
NOTA.Hallamos en esta oda X* PO"" **'

HHL

278

- 2 7 9 -

t V . - C A N T O S D E L A ILIADA D E HOMERO

de lejos, pero nadie se atreve ir contra l, pues un plido temor


grandemente les oprime: asi ninguno de estos (los troyanos) tena
valor en su pecho para oponerse al ilustre Menelao

(VERSOS EXAMETROS)

1Euforbo es muerto por Menel^o.(1/6. XVIJ, v. 53-69}


Olov S tp<pec Spvo; vj^p I p i ^ X ^ c XT2(
X<^P<P
oZoTtXip, 8*' Xtc va66puxV 68p,
xaXv, TYjXea-ov T6 S te iivotal Sovouoiv
TcavtoCtv vjiojv, xaC te Ppet vfl-t Xeuxi^'
Xfl-d)v 8' ^Tcvjc Svejioc o>v XaXanc itoXX'g
pS-pou t ' lg(jtpe(J)e, x a l getvuso' IJII y a l i j '
tolov UvS^ti udv ljijteXrjv ESipopSov
'AtpeS); MeviXao{ Inel xxve, tetixe' lotiXa,
'Qs S ' 8te tC{ te Xiwv peotpo905, Xxl iteitocfl-d;,
Poaxonvy5 yXirjc poOv pTtoig, i^ttc plotrj"
ti) 8' 5 a^x^v' a^e, Xa^tbv xpatepoTotv SoOatv,
Tcpatov, Inetta S 9' ajMt x a l l^vaxo nvta Xa<poo6t,
ST3V fi(pl 5 tvye xve? vSpe; te vojifjec
coXX fiX' l^ouffcv Jtpo*6v, o6S' l^Xouatv
vtlov XS-fievat, jtXa yp x^wpiv So{ afpel'
fii5 t(Bv oSttvt Gunv Ivl otT^fl-eooiv tXjia
ivtlov X^jievai MeveXou xu8aXC|ioio.
A l modo como cria un tiombre en un paraje solitario, donde brota en abundancia el agua, una planta de olivo sumamente frondosa,
graciosa y floreciente, que se mece al soplo de toda clase de vientos y se viste de candida flor; mas viniendo de repente un viento
on grande liuracn, la arranca de su hoya y la derriba por tierra;
as despojaba de sus'armas Mentao hijo de Atreo, despus de h a berle dado muerte, a Euforbo hijo de Pantho muy diestro en el madejo de la lanza.
Mas as como cuando un len hijo de las selvas, confiado en su
luerza, arrebata la mejor vaca t un rebao que estaba pastando, y
primero le quebranta su cerviz, agarrndola con sus fuertes dientes,
y despus chupa su sangre y sus visceras, despedazndola; los perros y los pastores dan a su alrededor repetidos y fuertes gritos desHHL

2.~-Llevan consigo los griegos el cadver de Euforbo o


Patroclo.(li. XVII.

v.

722-746.)

"Qi l(fa^'' o 5' (Zpa, vexpSv iu x*vds yx^ovto


8(})t jAXa leYX);* rtl 8' axe Xaj Suto6-ev
Tpotx;, (1)5 eSovto vxuv aTpovta; 'Axatoiif.
'I^uoav S xveooiv otxte?, o?t' ixA xnpij)
pX7j{iv(p ^ioi Tzpb xopiv BTjpTjtpiV
1(1); (Jiv yp ts Bouat, Sta^^alaai {letiaSte;,
XX' 8te 8 ^' v tolasv Xl^etat, XTCI nemid-/;,
t} t ' vex(p')5av, St t ' Stpeaav XXuSc; XXoC
; T p a e ; iaz jiv ntXaSv av Sitovto,
vooovte; ^Icpeotv te x a l lyX^'^'v n^iyoioiv
XX' 8xe S)
Aavte [letaotpe^^&vte xt' aOxou;
otaiijaav, tfflv S tpueto, XP<>C, o^^ t i ; StXiQ
itpaat) ^ac, nepl vexpoO rpiaa9-at.
"Qs dye negante vxuv lypov Ix JtoXjiOto
vja; m yXatpup;" I n l 8 Tct(5Xe|io; ttat a(fiv
Yptos, jOxe TcOp, t, t ' I7teooi5|xevov TtXtv vSpv
pjievov ^alcpvY); cpXeyO-ei, liivQ-ouai S o l x o i
v oXat lAsyXj)' t 8' ni6p[Aei t ; vjAOto*
fi)5 |Av toT; Imzm xe x a l vSpv ax|i'*jt())v
aZ,rx^i pu{jiay55 inijCtv Ipxojivoioiv,
01 S', crfl-' i^nl<3Voc, xpaxepv livo; {i(ft6aXvxe,
gXxi' ^ Speo; xat iraiitaXeooav xapnv
^ Soxv, -^ Sp iya vi^lov lv.8 xe 6u|i5
xelpefl-' iioO xa[xx$ xe x a l Sp^ oneuSvxeaoiv
S>i o?ye ne(iaaxe v x u v cppov
Asi dijo (Ayax): y ellos (los Griegos) levantaron con sus brazos
de la tierra a lo alto con gran fuerza el muerto (Patroclo). Grit tras
de ellos el pueblo Troyano, as que vieron a los Griegos llevarse el
cadver y acometieron con furor, semejantes a unos perros que deHHL

-280lante de los jvenes cazadores persiguen a un jabal herido, los cua^


les corren, s i , un largo trecho deseosos de hacerle mil pedazos,
mas en volvindose contra ellos (el jabalO, confiado en sus fuerzas,
luego al punto se vuelven hacia atrs y llenos de espanto huyen ac
y all dispersos: de esta suerte los Troyanos Ies siguen constantes
largo espacio en tropel, hiriendo con sus espadas y lanzas de dos
filos; mas cuando vueltos contra ^ o s se detenan los Ayaces, se
mudaba su color, y nadie se atreva a pelear por el muerto, rechazando el ataque.
Y as los Griegos alegres llevaban el cadver del campo de batalla a las cncavas naves. Mas contra ellos se redoblaba una atroz
lucha. Como un fuego movido con gran mpetu abrasa de mproidso
una ciudad poblada, se arruinan las casas en medio de su gran llama, y lo agita con furor la fuerza del viento; asi les persegua a
ellos, al marchar, el honsono tumulto de los caballos y de los guerreros.
Pero ellos, como dos mulos, de gran vigor dotados, traen desde
un monte por speros caminos una viga o un gran mstil de una nave, y su valor, al apresurar el paso, queda oprimido a la vez por el
trabajo y por el sudor; as ellos animosos conducan el cadver.

-281

Mientras l (Aquiles) revolva estas cosas en su mente y en su


nimo, (entretanto) acercsele el hijo del ilustre Nstor, derramando ardientes lgrimas, y le d esta triste noticia:
lAy de mil, hijo belicoso de Peleo, ciertamente vas or una
nueva muy funesta, que valiera ms que no fuese real. Yace muerto Patroclo: ahora se disputan el cadver desnudo, pues sus armas
las tiene el terrible Hctor.
As dijo:" y una nube negra de dolor cubri a Aquiles, y tomando con ambas manos la ceniza an caliente, l a derrama sobre su
cabeza y afea las graciosas facciones de su rostro, y en su divina
tnica por todas partes qued adherida la negra ceniza. Y l yaca
largo espacio de tiempo tendido en el polvo, segn era de grande',
y con sus manos afeaba y se arrancaba sus cabellos.

4.La diosa Tlietis expone a las Nereidas los intensos


dolores de su espritu.-rZ-/6. XVIII. v. 35-38 y 50-64.)
SfiepSaXov S' ^jiu^ev. 'Axouoe 8 nxvca fw^xijp,
^liivTj v pvdeooiy Xs napa naxpl ypovxi'
xxuov x' Ep' netxa' Oeal S |itv {KpaYpovxo,
TOaoi Saat xax v*o{ Xd; N>)pir]6e i^aav

3.Llora Aquiles la muerte de Patroclo.


(Ub. XVIII. V. 15-27.)
"E(05, toOd'' fipiaive TMX qjplva x a l xax 9o(iv,
z6<fpa of iffd-tv yjXB'ev yauoO Noropoc ulj,
Sxpoa Bepii x^wv. <pxo 5' iy'{tklr}f Xeyecv^^v
"Q |ioc, IltjXot ulk Sat^povoc. ^ fiXa Xuypfjc
Kelxat ntpoxXoc vxuo; S i S^ in<pmxovxai
yunvoO' xp xye x6x' 5xet xopoflwloXos 'Exxtop.
"Qi (pxo- xv S' xo{ vt(pX-r ixXot|<e nXacva.
'An^poxpigoi S yftpalv X>v xvtv alOwXeooav,
Xtccxo x d x xtfpaXfJc, xapev S' ^(T/uvt powTOv
vexxapcj) S xavt jJiXaiv' npiav xppt).
A i t j 8' Iv XOVCTJOI [lifai iieYaXaml totvucr&els
xeTxo, qpXigoc S xpal xjitjv -jjaxuv Saf^wv
HHL

Tv S x a l pYipeov 7iXfxo OTO' al S' fwc nfioat


cxri^ea ntnXiifiivio' dxt; 8' ^fjpxe Y'iowKXOx, xaolYVjxot NT]pY)t8e<;, 8<pp' eO noat
tISex' xo6ouoaf 8o' fif Iv; xi^Sea Oufitj).
'Q jiot iyi htiXii, & |iot Suoaptoxoxxeta!
jx' I n r i p 'xexov ulv ti6(iov xe xpaxepv xe,
l^oxov fip&tar 6 8' vSpajiev IpveV loo;"
TV fiv ly) Bpi^aw, ipuxv S>i Y^UVJ) Xtoi};,
vKjuolv ImitpoYjxa xopwvbiv "IXiov elow,
Tpool jtaXT)o|ievov tv S' o5x 6oS5o|juxi a S t i ; ,
olxaSc vooxi^oavxa, 8{iov IltjXiQov eloo).
O^pa S {lot Cec pS. pao; 'HeXoto,
Sywzai, o&S t o SOvajiai xpa^'l^'^oac loOoa.
'AXX' elji' 6?pa I8ti)|it ifXov xxo;, iS' itaxoow,
XXI jiiv txexo lv3"o;. n xoX(ioto jivovxa.
HHL

-282-

-283-

Horrendos gritos daba (Aquiles). Oyle su veneranda madre que


en el fondo del mar sentada estaba al lado de su anciano padre y al
momento alz tambin ella el grito. En torno de ella se renen cuantas diosas Nereidas haba n el fondo del mar... De ella se llena la
resplandeciente cueva y todas a un mismo tiempo golpean de pena
su pecho. Tetis da principio a su lamento.
Escuchadme, hermanas Nereidas, para que oyndolos sepistodas cuan grandes dolores afligen mi nimo. |Ay de m miserable!
jay de m que para mi desgracia engendr un hijo muy fuerte! Y
despus de haberlo dado a luz noble y valiente, el ms insigne d e
los hroes, y cuando l haba crecido como una planta y yo lo haba
alimentado como rbol en campo frondoso, lo envi a Troya e n
negras naves, para pelear contra los Troyanos; y ya no lo recibir
de vuelta en casa de Peleo. Pues mientras l me viva y vea la l u r
del sol, afligido estar, sin que yo pueda darle algn consuelo. M ^ s
ir a ver a mi querido hijo y sabr qu afliccin se ha apoderad
de l, hallndose fuera de combate

V.-DE

1.-Necesidad de la Religin Cristiana.Su confirmacin


por los miIagros.-(S. Marc. XVI, 15-18.)
15.
K a l tlnev a&xo!;' IIopsuMvxcc tli x6v xo{iov navxa
xjpgaxs t eflaYYXiov noig
xg xtloet.
16.
' O THOxeoa; x a l p a 7txi9tlc otfl-T^oetat, 8 i rcion^aa; xoxaxpiB^oexat.

15.
E t dixit eis: Euntes inmundum universum praedicate Evangelium omni creaturae.

busques con tu mirada otro r a -

2.Nuestro Seor Jesucristo promete el primado a

El mejor [de los lquidos] es


el agua, y el oro brilla entre las
esplndidas riquezas, cual fuego
encendido en la noche. Si, pues,
los

combates atlticos deseas

diante astro ms ardiente que el


sol durante el da en el ter s o litario, ni cantaremos lucha ms
noble que la Olmpica.

San Pedro.rS. Mat. XVI, 13-19.)


13.

EXS'fbv S 'ITJOOOC es

x& \dpri Kaioapelas xfj; OcXiiou "^ptixa xoCi; jia9">jx a6xoO


XYiov Ttva XYouaiv ol v^pwuot elvai xv ulv xoO vd'pTtou;
14.

HHL

VERA R E L I O I O N E E T E C C L E S I A CHRISTI

cantar, oh querido corazn, ni

De la oda I."

zl 5' eeXa yapev


XSeai, ^(Xov '^xop,
}jiYjx8' Xou oxnet
diXXo 6dcXnvxepov
v &(tpa ifoceivdv dlaxpov
ipi]Mi Si a6po;,
liTjS' '0X|iac ifS
fpxepov a8oo|iev'

DE

16.
Q u i crediderit, et b a ptizatus fuerit, salvus erit: q u i
vero non crediderit, condemnabitur.
17.
Signa autem eos, q u i
17.
Si(]|Jia S^ tole nioteoaotv taOxa napaxoXoud-iQoei' Crediderint, haec sequentur; In
'Ev x ^ vnaxl p,ou 5ai|i,via I x - nomine meo daemonia e j i 6aXoOaiv, -X&oaoitz XaXiQOOuotv cient: linguis loquentur novis:
xaivflAc,.
18.
Serpentes tollent; et si
18.
"O^eic poOoiv xolv * a mortiferum qliid biberint, non
vai|i6v xt ttoiv, 06 JJL) aOxos
eis
nocebit: super aegros m a pXt}TQ' IvX ^^(iiioxou xe1P?
nus
imponent. et bene habemST^oouoiv x a l x a X a ; l^ouoiv.
bunt.

LAS OLMPICAS D E PNDARO

'AptsTov filv OStop, S


Xpuos al9{i6vov nOp
ate Stairpnet vuxxl,

VI.PASAJES DOOMTICOS D E L NUEVO


TESTAMENTO

Of

elnoV

01

(lv

13.
Venit autem lesus in
partes Caesareae P h i l i p p i : et
interrogabat discpulos suos,
dicens: Quem dicunt homines
esse F i l i u m hqminis?
14.
A t illi dixerunt: A l U
HHL

-284^ItvVYJV TV PaWTtOTTQV, XXot


U

m U t v , T*POI S i 'UptiUev

9i I v a Tffiv npo<pnTav.

15.
AYeiaTolc- TiuTc SI
Tva |i,e Xlvexe elvac;

loanein Bapttstam, al autem


E l i a m , al vero leremiam, aut
unum ex prophetis.

U TOO 600 T0 lfflVTO{.

15. Dicit illis lesus: V o s


autem quem me esse dicitis?
16. Respondens Simn P e tras dixit: T u es Christus, F i lius D e i viv.

17.
' A i t o x p t M c S l i j ooO; elinv aT(p' Maxpio; el,
Slfuv Bp 'itoydS, Stt atp^ nal
l|ia o6x .izt*AX.o^v ooi, XX*
jtaxi^p ftou 6 Iv To; opavoT;.

17.
Respondens autem l e sus dixit e i : Beatus es Simn
Bar lona: quia caro et sanguis
non revelavit tib, sed Pater
meus, qiii in ca^is est.

16.
'Aicoxpc*el? S Snwv
n i T p o ; elnev S6 el - Xpiox; 6

18

KY) 2 oot XIY) 8TC

18.
E t ego dico tibi, quia
o el ntpoc, x a l I n l Tang T ^ tu es Petrus, et super lianc
T p a olxoSo{jii^<n UM T)V I X - petram aedificabo ecclesiam
xXTjolav, x a l n6Xat ^Sou o6 xaT- meam, et portae infer non
toxioouotv a6T>}{.
praevalebunt adversus eam.
19.
K a l 5(>au> ooi t ; xXeTc
19.
E t tibi dabo claves
xii ^9cXelac x&v opavAv, x a l regni caelorum. Et quodcum8 i v Bi^oigs I n l r ! j ; Y''C ^ ^ i ^ " ' que Hgaveris super terram, erit
Se5e}iivoy v TOI; odpavol;. x a l ligatum et in caelis: et q u o d 8 ickv Xoig; I n l Ti){ y^
qumque solveris super terram,
XeXujtvov Iv T0i{ oOpavoT?.
I erit solutum et in caelis.

3.El Divino Redentor constituye a San Pedro pastor


universal de su Iglesia.S./oo/i. XXI, 15-17.)
15.

"OTe o&v ^ploTTjoav, X-

yti T $ Snwvt xptf 6 TtjooOj'


2l|t(i)v Tctfwou, ifarz^i
ixe
nXiov ToTtav; A Y a^xif' N a l
xpce, ojj) olSa; STI fcXa at. A l yet ax^' Bans t p v a lou.
16.
Ayet aOtcp nXiv 5tepov* 2|i(ov To>vvou, it,yom^
|ie; Alyet a5T$' N a l x6ptt, oCi
HHL

15. C u m ergo prandissent,


dicit S i m o n i Petro Ifisus: S i mn loannis diligis me plus
his? Dicit e i : Etiam Domine,
tu seis quia amo te. Dicit ei :
Pasee agnos meos.
16.
Dicit ei iterum: Simn
loannis, diligis me? A i t i l l i :
Etiam Domine, tu seis quia

-285dSac 5ti cpiXa oe. Ayei a&tcp


IlQfiaive t np^at jxou.
17.
Ayei a i t i ^ t t p l t o v
lftav 'Itovvow, (ptXels fte; 'EXwluifi^ 6 Ktpo; 5ti elnev at(p
T tptov iXeT; |ie; x a l elnev
a6tp* Kpte, o nvta olSa;, o
Yivwoxetj Stt (piXa 06* Ayet a6x(p' Boxe t np^ata {lou.

amo te. Dicit ei: Pasee agnos


meos.
17,
Dicit ei tertio: Simn
loannis, amas me? Contristatus est Petrus, quia dixit ei
erio, A m a s me? et dixit ei
Domine, tu omnia nosti: tu
seis quia amo te. Dicit ei:
Pasee oves meas.

4.Infalibilidad del Romano Pontfice.


(S. Luc. XXII,
31.
Enev S xpio;' 2{Uv, 2!|i.ti>v, ISo) oatav; 1^ijfigoato |A{ toO oivtoai
TV oXtov.
32.
'Ey) S I S e ^ r j v nept
ooO, fva jij IxXenig noti{ ooi>'
xal oii note ncoTptJ;a; OTi^pc^ov
to>( SeXqpoc oou.

31-32.)

31.
A i t autem D o m l n u s :
Simn, Simn, ecce satans
expetivit vos ut cribraret sicut
triticum.
32.
Ego autem rogavi p r o
te ut non deiciat fides t u a :
et tu aliquando conversus c o n firma fratres tuos.

5.La Iglesia de J. C. es una.-(a Rom. XII, 4-5.)


4. Sicut enim in uno c o r pore multa membra habemus,
omnia autenmembranon e u m dem actum habent:
5, la multi unum corpus.
5. Ofixt)( ol noXXol gy a&n
sumus
in Christo, singuli a u o|iev Iv Xptotp, t S xaS-' l{
ten aler alterius membra.
XXi^Xojv iiXrj.

4. Ka^nep yip Iv vi o |iati noXX y,i\r Ix^l^ev, t S


fiXifj nvta o6 t|v aOtjv I x * '
np^iv,

6.La Iglesia de J. C es santa.(arf Ephes. Vi 25-27.)


25.
Christus dilexit E c c l e 25.
' O Xpiotc if(&itr(3tv
tjv IxxXifjolav x a l lautv nap- siam, et seipsum tradidit pro
ea,
Stxev 6np a&tf)c,
26.
U t illam sanctificaret
26.
' I v a a6t||v yioia x a HHL

-28

-287-

Iv % a x i

mundans lavacro
verbo vitae,

27.
"Iva itapaoti^aij axc
aux^ IvSogov xfjv lxxXv]oav,
li) xouaav oitlXov i ^ux5a ?) xt
xftv xoioi^xwv, XX' fva ^ yCa
xal i|i(|toc.

27.
U t exiiiberet ipse sibi
gloriosam Ecclesiam, non h a bentem maculam, aut rugam,
aut aliquid huiusmodi, sed ut
stt sancta et immacuiata.

7.-U

aquae i n

tio constructa crescit in t e m -

-d-fiov Iv xuplq),

plum sanctum in Domino,


22.
In quo et vos coaedificamini in habttaculum Dei
in Spiritu.

22.

'Ev

ojieloS-e els

x a l |iec ouvotxo-

xaxoiXTjxTljptov xoO

4 t c 0 Iv nve(i,ax(.

9.-La

Iglesia i n l 8 l o n e r a . - r a / Rom. X, 10-17.)

Iglesia de J . C. es catlica.

10.
KapSqt Y^P WKJXtxai
l ; ScxaiooviQv, ox|iaT( 81 |io-

( 5 . Mat. XXV/II.

X.OYelxat el{ owxtjplav.

18-20.)

18.
K a l jtpooEX6")v 6 T Y J OTO{ IXXvjoev aOxo; XIYWV'
'BSS-Tj (lot jtaoa l^ouoa Iv oOpavq) x a l I n l xf); YfS-

18.
E t accedens lesus lo^
cutus est eis, dicens: Data est
mihi omnis potestas in celo,
et in trra.

19.
UopeuS-vxec ouv [laS-Tjxeoaxe nvxa x %yi}, panx^ovxtj a6xo>5 el{ x6 5vo|ia xoO
naxpc x a l xoO uloC x a l xoO
foo vefiaxoc,

19.
Euntes ergo docete
omnes gentes: baptizantes eos
in nomine Patris, et F i l i i , et
Spiritus Sancti:

20.
AtSoxovxe? a6to0; xt)pelv nvxa 8oa lvexiXfji>jv byXv
K a l l5o IY) jisS-' |i6v el|il n a cas t? ^lilpa? Iw? tj ouvxeXela; xoO al(bvoi.

20.
Docentes eos servare
omnia quaecumque mandavi
vobis: et ecce ego vobiscum
sum mnibus diebus, usque
ad consummationem saeculi.,

8.--La Iglesia de J . C. es apostlica.


(ad. Ephes. II,
19.
' A p a o5v oftxti l o t l
^vot x a l npocxoi, XXd l o x l
au|inoXTxai x&v &flm xal olx^loi
TOO 6eoO,
20.
Enoixo5o|ii()9'vxec I n l
X(p 6e|teXq) xQv nooxXcov x a l
npocptjxav, vxoc xpoYtovtaCoo
a&xoO XpioxoO 'ljaoO,
21.
' E v ^ nSoa olxo5o|Jij
HHL

ouvapjioXoYOuAvKi a5et e l c v o v

19-22)

19.
Ergo iam n o n estis
iiospites, et advenae: sed estis
cives sanctorum, e t . domestici
Dei:
2 0 . Superaedificatt supef
fundamentum Apostolorum, et
Proplietarum, ipso summo a n gulari lapide Christo lesu:
21.

11.
Alyet Y P ^ rp*9"'
ldi 6 ntoxE6o>y I n ' aOx^ o> x a x aioXuvS-iQoexat.
12.

O> fip

loxtv 8wKnoXi^

'Iou8ao xe xal 'E^Xljvos' Y'^'P


<tut( Kptoe nvTcov, nXoux&v
1? nvxac X0O5 lnixaXou|ilvou5
4x6xv.

13.

Has Y^P. S v intxoXI.

OKjxai x vojia Kuplou, awSi^-

10.

C o r d e enim

creditur

ad justitiam: ore autem confessto fit ad salutem.


11.
D i c i t enim Scriptura:
Omnis q u i credit in illum non
confundetur.
12; N o n enim est distlnctio
ludaei et Graeci: nam dem
Dominus omnium, dives in
omnes q u i invocant i l l u m .
13.

Omnis enim, q u i c u m -

que invocaverit nomen D o m i -

15.
n a ; 81 xep6^(iKnv, lv
jij nooxaXaatv x a M n e p y l "Ypantai" 'Q{ dipaloc of nSe; xfiv
&aYYeXi0(tv>v elpi^vnjv, t a v
OayYeXt^onivwv y * ^ *

ni, salvus erit.


14.
Q u o m o d o ergo i n v o cabunt, i n quem non crediderurit? A u t quomodo credent
ei, quem non audierunt? Q u o modo autem audient sine praedicante?
15.
Quomodo vero praedicabunt, nisi mttantur? sicut
scrtptum est: Quam speciosi
pedes'evangelizan ttum pacem,
evangelizantium bona!

17,
' A p a 1^ n<jxi I? xof);,
1^ SE xo) Sa pT^jiaxo; XptoxoO,

17.
Ergo fides ex auditu,
auditus autem per verbum

oexac.
14.

UG COV IntxaXIoiDvxai

ele 8v oux Inoxeuoav; n&g SI


-nioxecooiv 06 o&x jxouoav;
-nac SI xo6a)oiv x^plc XTjpOa<iovxoc;

Christi.

In quo omnis aedificaHHL

-289-

-288DE

VERBO D E I SCRIPTO ET TRADITO

1.Divina inspiracin de los Libros Profticos.

(2." Petri. 1,19-21.}


K a l 5xP-ev ^ePaiTspov
19.
EtJiabems firmiorem
T6V npoi}>Tr)"ttx6v XYOV, ^ xaXG)5
propheticum sermonem: cui
oielte Tcpocxovtes, ? X(ixv<4>, bene facitis attendentes q u a pavovTi Iv a&xt^ifjpt^ titti) ?<; si lucemae lucenti i n c a l i g i o6 T^|ipa Stauyoig, xal <p(i)(j(p- noso loco, doee dies elueepoq vaxeiX-Q Iv xaT; xap5at{ scat, et lucifer oriatur in c o r b\(bv,
dibus vestris:
20.
ToOtoTrpfflTOVyivoxov20.
He primum inteilitec, 6TI n&oa npotp-qxela, ypa,- gentes quod omnis propheti
[tecf. var. -rcpoipTttla ypa- Scriptufie propri interpreta^ ] 5a; imX<3tt>z o6 ylvetai' tlon non fit,
19.

21. 0 6 yp esXifjuxTc 4v*pttou ^vxS^ itpofprj-cela TOXI,


XX' Ttd Twefiatos ylou yepjievoi IXXyjoav nd 6eoO ytot
iv&pwTiot.

21.
N o n enim volntate
humana allata est aliquando
propheti: sed Spiritu sancto
inspirati, locuti sunt sancti D e i
homines.

2,Inspiracin divina de los Sagrados Libros del A. T .

(2." orf Tim. III. 14-17)


14.
S u SI (tlve Iv o l ; l ( i a 14.
T u vero permane i n
xal lm(n9"fi, elSuc Tta'pi iis, quae dldiclsti, et credita
xCvoc l(tad-ec,
sunt tibi: sciensa quodidiceris,
15.
K a l Stt mi ^plfoui t
15.
E t quia ab infantia s a Upa ypimaxa olSaj, x Suv- cras litteras nosti, que te p o s |iev a aQtfoai tl<; a(i>XT]p(av sunt instruere a d salutem per
St toxeti); xi); Iv Xptaxqi 'ITJ- fidem, quae est in ChristoooO.
lesu,
16,
USaa ypafi} BenvtO'
16.
Omnis scriptura divoxo; xal a>iplXt|iOc jtp6{ SiSaoxa- nitus insprala utilis est a d
Xav, 7cp6c IXeyxov, npbz Ina- docendum, a d arguendum, a d
vp&oiaiv, pc itaiSelav xjv Iv corripiendum, ad erudiendum
SixaioaviQ,
in iustitia:
17,
'Iva pxio{ 6 xoO 0eoO
vS'pino, np&{ nv Ipyov aya-8-v I^Tjpxtonvoc.
HHL

17.
U t perfectus sit h o m o
Dei, ad omne opus bonumnstructus.

3.Adems de la S. E . deben admitirse las tradiciones


divinas.p." a Thess. II, 15.)

15.
' A p a oOv, SeX<po, oxT15. Itaque fratres state: et
xcte, xal xpaxeiie x a ; TtapaS- tenete traditiones, quas d i d i oet &i I8i5x9-]xe, elxe Si X- eistis, sive per sermonem, sive
you txe Si* liioxoX-?5 T^^GV
per eptstolam nostram.

DE

D E O U N O ET TRINO

1 Por las creaturas podemos conocer >il Creador.


(adRom.

18. 'AnoxaXTttexai yp p y S-eoO iC o6pavo0 ITCI noav


ol^eiav x a l Stxlav vd-p(>n>v
X(bv x ^ Xi^^eiav Iv Sixla xaxcxvxeov"
19.
Atxt x yvjoxv xoO
OeoO (jwvepv laxiv Iv aOxoIs' 6
Gec yp axos Ifpavpwoev.
20.
T yp paxa aSxoO
Tt xtaewe xanou xoT? oti^tia<nv voofteva xa^optac, i xe
Sto aitoO Svojit xal Bei6xvi,
elfi x elvat axouc vaTioXoy^
xouj.
21.
Aixi yvvxe; xv 6ev
o&x <S>S Otv IS^aaav f f}ftyi*poxjoav, XX' l(iaxaH>fl-T]oav i v
xoTs StaXoyiajio? aOxfiv, x a l
loxotCofl^f) -fi ovexo aOxOv
xapSla.

I, 18-21.)

18.
Revetatur enim ira D e i
de celo super omnem impietatem, et iniustitiam hominum
eorurh, qui veritatem I3ei i n
iniustitia detinent,
19.
Quia quod notum est
Dei, manifestum est i n illis.
Deus enim illis manifestavit.
20.
Invisibilia enim ipsius,
a creatura mundi, per ea quae
factasunt, intelleeta, conspiciuntun sempiterna quoque
eius virtus, et divinitas: ita ut
sint inexcusabiles.
21.
Quia cum cognovissent Deum, non sicut Deum
glorifjcavernt,
aut gratias
egerunt sed evanuerunt in cogitatonibus suis, et obscuratum est insipiens cor eorum.

2.La visin b e a t f i c a , a d Corinth. XIII. 12.)


12. fiXcojiev yp pxc S i '
loKXpou Iv alvtyjiaxi, xxe SI

12. V i d e m u s n u n c p e r s p e cuium in aenigmate: tune a u aRieoA 1


HHL

-291

-290Ttp; nphawnor ipti


Yivt&cfx) X jJipouc, Tte S i Imyvibaojjiat x a ^ w ; x a l IneyvTtpownov

tem facie ad faciem. Nunc c o gnosco ex parte: tune autem


cognoscara sicut et cognitus
sum.

3.Dios quiere que todos los hombres se salven.


(1." ad Timot. II, 1-6.)

1.

IIapaxaX(b o5v n p G T O v
Ttvtwv toceTal"ai SeiQaeis, 7cpo<jeuxs, Ivie^ete, eOxaptoTa
Ttp Ttvtwv vfl-pcjcosv,

1. Obsecro igitur primun


omnium fieri o b s e c r a t i o n ^ ,
orationes, postulationes, gratiarum actiones pro mnibus
hominibus:

2. Tirp ^naiXm x a l n^vTtv Tv V Jtepox) SvTtv, fva


^pefiov x a l Tfjoxtov piov Siyco(tev v Ttaig eOoeSela x a l ae|iv"
TJTt.

2. P r o regibus, ^et mnibus, qui in sublimitate sun*,


ut quietam, et tranquiliam v i tam agamus in omni pietate,
et castitafe.

3. TOOTO yp xaXv x a l rtSexTov vcmov TOO awtfjpoc


i^|iav eeoO,
4.
"Oc nvxaq vS-ptirouc
OXei ou)S"f)vai x a l elg nlyvwoiv
Xyja-ela? IXS-elv.

3. H o c enim bonum est,


et acceptum coram Salvatore
nostro Deo,

5. Et yp Oe?, e l ; x a l jieoftjc S-eoO xal va-pwrccov, v *ptoTOs Xptat; 'ITJOOO;,


6.

'O 5ou{ auTv vtXu-

Tpov bip n&vxm, xb fiapTjptov

xaipoT; ISot;.

4 . Q u i omnes
homines
vult salvos fieri, et ad agnitionem veritatis ven i re.
5. Unus enim Deus, unus
et mediator Dei et hominum
homo Christus leSus:
6. Q u i d e d i l redemptionem
semetipsum pro mnibus, testimonium temporibus suis.

4-DivaidaddclVcrbo.-r5.yoo/7. /, 1-14.)
1. 'Ev px"5 ^v Xyos, x a l
6 XfOi -^v Tpd; TV Oev, x a l
fie; jv Xyo?.

1. in principio erat verbum, et verbum erat apud


Deum, et Deus erat verbum.

2. OuTo; :^v v pxHi P*5


tv 6ev.

2. H o c erat in principio
apud Deum.

HHL

3. O m n i a per ipsum facta


sunt: et sine ipso factum est
n i h i l , q u o d factum est,
8 yiyovev.
4. In ipso vita erat, et vita
4.
' E v aOtp ^tof) i^, x a l i ^
erat
l u x hominum:
?(Oj jv x (pa? xfiv v*pn(v.
5. Et l u x i n tenebris lucet,
5. K a l x (pac Iv xt) oxoxlf
pavet, x a l -fi oxoxla aSx o6 xax- et tenebrae eam non comprehenderunt,
Xaev.
6. Fuit homo missus a
6. 'Eyvexo vS-ptaitoc neDeo,
cui nomen erat loannes.
cxX|iivoc napa 8eoO, 5VO|A
3.

nvTa St' a i t o O yveto,

xal xwpU axoO yveto o6Si Sv

a5x(p 'ItvvYjc'
7. 05xoc fiXH'v ele jiapxupCav fva tiapxupiq(Tij nepl xoO
<p(i)xc, iva nvxeg nioxeawacv
c' aOxoO.
8. O&x jv Ixelvoc x q>ac,
XX' Eva {lapxupoQoig nepl xoO (pxc.
9. ' H v x (pac x Xja-ivv,
8 (ptxl^et nvxa v-pwnov, Ip-

7. H i c venit in testimonium, ut testimonium perhiberet de lumine, ut omnes crederent per i l l u m .


8. N o n erat Ule l u x , sed
ut testimonium perhiberet de
lumine,
9. Erat l u x vera, quae U l u minat omnem horainem v e nientem i n hunc mundum.
X|Ji6vov e l ; xv xojiov.
10.
I n mundo erat, et m u n 10.
' E v x<f v.6c^(f -Jv, x a l
dus per ipsum factus est, et
xo|io; Si' aOxoO lyvexo, x a l
mundus eum non cognovit.
xojio; a&xv o&x Syvo).
11.
In propria venit, t s a i
11.
E l ; x ISta ^X*ev, x a l
eum n o n receperunt.
o IStoi aSxv o napXa6ov.
12.
Quotquot autem rece12.
'Oooi SI IXa6ov a&xv,
perunt eum, dedit eis potesta5(j)xev o&xoT; l^ouaav xxva
tem fliios D e i fieri, bis, q u i
8-eoO yevofl-at, xol; ntaxeGouaiv
credunt in nomine eius:
s; x vojia a&xoO,
13.
Q u i non ex sanguini13.
O? o&x I? aftxtv o&SI
bus, eque ex volntate carX 8eXi^ftaxo; aapx; o&SI Ix 9enis, eque ex volntate v i r i ,
X-^jiaxo; vSp; XX' I x 9eoO
sed ex Deo nati sunt,
yewl^flwav.
14.
Et verbum caro factum
14.
K a l Xyo; op5 lylvexo
est, et habitavit in nobis: et
x a l loxi^v)ov Iv T^jilv, xal 18-eavidimus gloriam eius, gloriam
a(ud-a xi^v S^av alxoO, S6quasi Unigenit a Patre p l e ov 6 ; jiovoyevoO; napa naxp;,
num gratiae et veritatis.
nXi^pT); ypnoz x a l Xiri^-ea;.
HHL

- 2 9 2 -

5.Divinidad del Espritu Santo.Mrf- Apost. V, 3-4.)


3. Ejiev 5 nTpog- ' A v a vtt, S( x{ nX^pcooev oaxav;
xjv )cap5cav oou, tJ)eoao8-a 06
x TiveOfia x yiov x a l voocploaa^ai dmb xjc xtufj; xoO x^plou;

3. Dtxit autem Petrus: A n a nia, cur tentavit satans c o r


tuum, mentid te Spiritui S a n cto, et fraudare de pretio agri?

4. 05x1 {Jivov ool l^evev,


x a l TcpaS-lv V xf o^ ^ouof
Tt^^pXev; x 5x1 5fl-ou v x^ xapSta oou x Ttpyna xoOxo; oux
|(];eo) v9'p(>Ttotc XX xw

4, Nonne manens tibi m a riebat, et venundatum in tua


erat pofestate? Quare posuistt
in corde tuo hanc rem? N o n
es mentitus fiominibus, sed
Deo,

6.Trinidad de Personas y unidad de substancia


en Dios.-f/." S.Joan. V, 7-8.)
7. "Oxt xpets eolv of jiapxupoOvxe; v xcp o5pav(j), Ttaxi^p,
6 Xyos xal x ytov nveOjjux, x a l
oOxot ol xpl; Iv elotv,

7. Quoniam tres sunt qui


testimonium dant in celo: P a ter, Verbum et Spiritus S a n ctus: et hi tres unum sunt,

8. K a l xpelc elolv o jjwtpxupoOvxec Iv r g Y , x TtveOjia x o l


T 05(i)p, x a l x aljia, x a l o
xpel; etf x Iv elotv.

8, Et tres sunt, qui testimonium dant in trra: spiritus,


et aqua, et sanguis: et fii tresunum sunt

D E D E O CREANTE ET E L E V A N T E

1.Los ngeles custodios.-(^5 Mat. XVIII. 10.)


10

'0pxe (lj xaxa(ppovi707JX6 v xav {Jitxpav xo5x)V


XIY) yp 6{ilv 8xt o iyyeXot adTv Iv opavoTc 8t navxc pXnouotv x Trpottwtov xoO Ttaxp;
Iiou xoO Iv o&pavoT{,
HHL

10, Videte ne contemnatis


unum ex his pusillis: dico e n i m
vobis, quia angel eorum ir>
caelis semper vident facien
Patris mei, qui In caelis est.

-293

2,Castigo eterno de los ngeles prevaricadores.


(S.Jud.6.)
6.

'AyyXou; xe xo; (lj XY-

?i^oavTa{

x)v

lauxv

pxjv

6,

Angeips vero, q u i non

servaverunt

suum

principa-

XX iTtoXiTtvxac x l8iov olxK)-

tum, sed dereliquerunt suum

TT^ptov, e l ; xpfotv neyXYjc -^ft-

domicilium, in iudicium magnt

p o ; Seo|ioTc tot? Sir ^?ov

diei, vinculis aetemis sub c a -

trti^pYjxev.

lgine reservavit.

3.Propagacin del pecado original,(ad Rom. V. 12-19.)


12. A t a xoOxo onep St' Iv;
y^p&nov-fi ifwtpxfa el? xv xqiov eiofjXfl-ev, xal Si x i j &|iapT(a{ 6vaxo{ x a l oBxo); el?
ilvxas ivS-pt&TOuc 6 M v a x o j
5tfjX*ev, l<p' ({) Tcvxec %apxov.

12.
Propterea sicut per
unum hominem peccatum in
hunc mundum intravit, et per
peccatum mors, et ita in
omnes homines mors pertranst, in quo omnes peccaverunt:

13. "Axpt yp v^ou {lapTa jv Iv xopit})' (lapxa SI


o6x IXXoyetxat jij Svxo; vjxou.

12, Usque a d legem enim


peccatum erat in mundo: peccatum autem non imputabatur,
cum lex non esset

14.
'AXXlpao^ewo'vevaxo? n 'A8|i [lxpt Moaooo x a l ii xo; jij napxi^oavxa; I n l xtp fiot){i,axt xi{ a f apoet; 'A8|t, 85 loxtv xnos
xoO (iXXovxo;,

14. S e d regnavit mors ab


A d a m usque ad M o y s e n etiam
in eos, q u i non peccaverunt
in simiUtudinem praevaricationis Adae, q u i est forma f u turi,

15. 'AXX' o6x >? t i napnx>na, o5x(j> x a l x xpwiw' el


Yp xq) xoO vc napaicx{ii,axt
c noXXol n-davov, noXX$ jttXX.OV "}] X<^P'S "^^^ ^^'^^ ^"^^

15. S e d non sicut d e l i ctum, ita et donum: si enim


unius delicio multi mortui
sunt: multo mags gratia D e i
et donum in gratia unius h o minis lesu Christi i n plures
abundavit.

^e Iv X<^P"' ^ ''"^ ^^^5


-S-ptTcou TTJOO XpioxoO el? xC;
TioXXo)? nepooeuoev.
16. K a l o6x ? 81' vc
{lapxT^oavTo; x Stpirjfta* x
j i l v y p xp|ia l Iv; efe x a -

16. E t non sicut per unum


peccatum, ita et donum: nam
iudicium quidem ex uno^ i n
HHL

-294Txptjia, T Se ypa\ui ix nok- condemnationem: gratia autem


Xwv KOpa.TX,x([ixm e? Scxatwex muitis delictis in iustificaHa.
tionem.
17.
E2 yp T$ xoO v? n a 17. S i enim unius d e l i c i o
p7iTt>naxc 6 Svaxo? 6aoXeu- mors regnavit per unum: m u l oev St toO vc, noXXip fiXXov to magis abundantiam gratiae,
of T^v neptooeav x^c X'^f'^o? et donaionis, et iustitiae a c c i xl xijc Sopea? xi)c Stxatoavyjc pientes, in vita regnabunt per
Xa(i^vovxe? v ^(o-jj paotXeoou- unum lesum Christum
otv St xoO v? 'IYJOOO XptoxoO,
18.
' A p a ov ? St' v? napaTtxtfjuxxo? el? nvxa? vO-paa1C0UC ef? xaxxptfia, oBxw? xal
8t' v? Stxai(>naxoc el? nvxa? vfl-pTrou? el? Stxat'wotv

18. Igitur sicut per unius


delictum in omnes homines i n
condemnationem: sic et per
unius iusitiam in omnes h o mines in iustificatinem vitae.

19.
"Qan&p yp St xfj?
xapaxof)? xoO v? vfl-ptinou
{lapxtoXol xaxe(jx6Tjaav o uoXXot, oSxt? xl St xj? 6naxofc
xoO vc Slxatot xaxaoxaOT^oov-

19. Sicut enim per inobedientiam unius hominis, p c catores consiuti sunt multir
ita et per unius obeditionem,
iusti constituentur multi.

xat o

TOXXO,
DE

V E R B O D E I INCARNATO

1 .Jesucristo es verdadero liijo de Dios.


(S. Luc. III, 21-22.)

21.
'Eyvexo S v xtp ^ a 7cxto*i)vat roxvxa xv Xav x a l
'ITJOOO panxto-vxo? xal npooeuXOfivou ve<{)x*)vat xv o6pavv,

21.
Factum est autem c u m
baptizaretur omnis populus,.
et lesu baptzate, et o r a n t e
apertum est caelum:

^22,
K a l xaxa^fjvai x nveO{la x aytov ao{i,axtx(^ eSei ?
Treptoxepv n' axv, x a l ipovjv
^ opavoO yevaS-at' Su el
uf? |iou 6 yajtTjx?, v aol e6SxKjoa,

22.
Et descendit Spiritus
Sanctus corporali specie sicut
columba in ipsum: et vox de
celo facta est: T u es F i l i u s
meus dilectus, in te complacui
mihi.

HHL

- 295 -

2.Divina maternidad y perpetua virginidad de


Mara Santsima.fS. Luc. I. 30-35.)

30.
Et ait Angelus ei: Ne
30. K a l elnev yyeXo? ar g - M) ipopoO, Maptji" e&pe? timeas Mara, invenisti enim
gratiam apud Deum:
yp x^P'v napa x(p 86^'
31. Ecce concipies i n te31. K a l l5o6 ouXX'^tit^ig v
ro,
et paries filium, et vocabis
yaoxpl x a l x^-g uv, x a l xaXnomeneius l E S U M ,
oet? x 6vo|ia xoO 'ITJOOOV.
32.
H i c erit magnus, et F i 32.
05x0? oxat jiya? x a l
lius
Altissimi
vocabitur, et d a (? 'TtjioTou xXiQ*i^aexai, x a l
bit i l l i Dominus Deus sedem
&KS61 a>x(p jKpto? Seo? xv
D a v i d patris eius: et regnabit
6pvov AauelS xoO naxp? ain domo lacob in aeternum,
xoO-,
33. E t regni eius non erit
33.
K a l paotXeaet nl xv
oxov ' i a x u 6 el? xo? alfiJvac, fins,
xal xiJc ^ X e a ? a&toO Sat
gcxat.xXo?,
34.
Dixit autem Mara ad
34. Elnev S Maptn-np?
tv yyeXov" ? Sxat xoOta, Angelum: Quomodo fiet istud,
quoniam virum non cognosco?
.nel vSpa o5 ytvtax);
35. E t respondens Angelus
35.
K a l noxptS-el? 6 yyedixit ei: Spiritus Snctus s u Xo? elnev aT^- nveO|ia yiov
perveniet
i n te, et virtus A l t i s ineXeaexat nl ai, x a l Svajit?
simi
obumbiabit
tibi. Ideoque
r<jOTou fttoxtaet oot* St x a l
et
quod
nascetur
ex te S a n t yevvdievov Ix ooO Sytov xXifjctum,
vocabitur
Filius
Dei.
fr^oerat u? doO.

D E GRATIA -ET VIRTUTIBUS INFUSIS

1 -Necesidad de la gracia para todo acto sobrenatural.


(S. Joan. XV,

4. Melvote v jio, xyu) v


jilv' xafl-)? T xXf(ia o6 Sva-

4-5.)

4. Manete in me: et ego in


vobis. Sicut palmes non potest
HHL

296
Tat xapnv (ppeiv (p' autoO,
v fij jisfvig v T5 |iitX(()" oOTt o68 6{ieTc, v (i v fiol

-297

ferr fructum a semetipso, nisi


manserit in vite: sic nec vos,
nisi in me manseritis.

D E SACRAMENTIS N

jiefvTjTe.

5. ' E Y Ejit 1^ |meXos,


fisT; T xXT^(iTa. 'O fivwv v
|jiol xy) v a6T<p, o&xo; ppei
xapndv TtoXv, STI xtoplq IJAOO
o Svaafl-s nocelv o8v.

13. Nunc autem manent,


fides, spes, charitas, tria haec:
maior autem horum est charitas.

3.La fe sin las obras no basta para salvarse.


(S. Jacob. II, 14-17.)
14. T xb ficpeXo?, SeXyoJ
(lou, v Tttottv Xifxi t t ; Ixetv,
fpYa 8 ji) X ; JA) 8vatat ^
nlaxig a&aai abxr,

14. Quid proderit fratres


mei, si fidem quis dicat se h a bere, opera autem non habeat?
N u n q u i d poterit fides salvare
eum?

Ib.
"EvSSeX^clSeX<f YU|*vo npxwotv, x a l XetJtfievot ti|;9i(j(i,pou tpocpfjc,
16, Elnig S i tt? a6toTc ?
jiv TnYet v dp-qvQ, SepjiaveaS'e x a l xopteoa-e, f i ^
5at6 S i a6tolc t nitiSeta toO
ofiatos* x xb ^eXoc;

15. S i autem frater, et sror nudi sint, et indigeant victu


quotidiano,

17, OCttC x a l TO'otts, Iv


lAJ IXig IpYa, vexp lottv xaS-'
auti^v.

LEGIS

1.Baat8mo.-S. Joan. III, 5.)


5. Ego sum vitis, vos p a l mites: qui manet in me, et ego
in eo, fiic fert fructum multum:
quia sine me nihil potestis facer.

5. Respondit lesus: A m e n ,
amen
dico tibi, nisi quis rena|i)v X I Y 001, Iv |t< t t ; Y * ^ vtjH^ l DSatoc x a l TivefiaToc, tus fuerit ex aqua, et Spiritu
o6 SvaTat eloeXMv e l ; tjv a - Sancto non potest introire i n
regnum D e i .
tXeCav toa *eoO.
5.

2.Las virtudes teologales.-(A" ad Cor. XIII, 13.)


13. Nuvl S-[iv6t TtoTt, XJic, yitij, t tpa taOta* {leC)v 8 toiitwv 1^ YuYj.

16. Dicat autem aliquis ex


vobis illis: Ite in pace, calefacimini et saturamini: non dederitis autem eis, quae necessaria sunt corpori, quid pr oderit?
17. Sic et fides, si non h a beat opera, mortua est in semetipsa.

'Anexpl^ii'ItjooOc-'An^v

2.Confirmaci6n.-(>lrf. Apost. VIII. 14-17.)


14. C u m autem audissent
14. 'Axooavte; S i o Iv
Apostoli, que erant lerosoly"lepoooXnoi; notoXoi 8ti SSextai fi ^\>Mpla xbv X&fo'^ toO mis, quod recepisset Samarla
S-eoO, itoteiXav Tcpi? aStoO; verbum D e i , mtserunt a d eos
Perum, et loannem:
TItpov x a l Twwtjv*
15, Ofttve? xaTa6vtes itpooTj^avTO nepl 6tfflv S u ; X<j)otv irveO(ji.a ISY'OV,

15. Q u i cum venissent,


oraverunt pro ipsis ut acciperent Spritum Sanctum:

Sevl a&Ttv l7TinenT(i>xc, (tvov


S i Pe6antio|xvot Onfjpxov el? xb
iwjfM ToG xuplou 'ItjOOO,

16. Nondum enim in q u e m quam illorura venerat, sed b a ptizati tantum ran in nomine
Domini lesu.

17. TTe neTl^eoav T; x ^ l pas n' atos, x a l X(i6avov


nveO|*a fioy.

17. T u n e imponebat m a nus super illos, et accipiebant


Spiritum Sanctum.

16,

OSTHi) Yp jv in"

ot-

3.La Sma. Eucarista.-(5. Luc. XXII, 19-20.)


19. K a l Xa6d)v ptov, eOXapcon^oa; SxXaosv x a l IScoxev
aOxoXc, XYtV ToOt ottv t i
o(b[i [lOu xb bip 6[i,)v 8i8(ievoV toOto notecte e l ; tjv Ijijv
vn,VY]Oiv.

19. Et accepto pane grafas egit, et fregt, et dedit eis,


dicens: H o c est corpus meum,
quod pro vobis datur: hoc f a cite in meam commemorationem.

20. Similiter et calicem,


postquam coenavit, dicens: H i c
ToOtc t noT:7ptov -fi TUIV Sta- est calix novum testamentum
20. 'QoattC x a l t notigptov jwt t Setnvfjoai, XYwv

HHL

HHL

-298ip&v ixxuvvjievoV

- 2 9 9 -

in sanguine meo, qui pro v o bis fundefur.

4.Pertitencia.(5.yoa/i. XX, 21-23.)


21
EtTtev o5v aTot; TtXiv'
EipT^vyj 6jiv' xa^tc reaxaXxv
22,

K a l TOOTO elituv vcipiiOKjcev x a l XiYet aOTol?' A6exe


nveOfia fiyiov*
23, ' A v xcvtv <f)fjxe x;
j ^ p x l o ? , <psvxat a5xo5" v xivv xpax^xe, xexpxvjvxat.

21, Dixit ergo eis iterum:


Fax vobis. Sicut misit me P a ter, et ego mitto vos,
22, Haec cum dixisset, i n suflavit: et dixit eis: Accipite
Spiritum Sanctum:
23, Quorum remiseritis p e e cata, remittentur eis; et q u o rum retinueritis, retenta sunt.

5.-Extremaunci6n.(S. yeco*. V. 14-15.)


14. 'AaOveT xc? Iv 6jiTv;
npooxaXeaoS-) xo; 7ipe<j6uxfouc xfj; IxxXyjoa;, x a l itpooeu|<j9'(j)oav I n ' aOxv, tXetJavxe;
xv IXa((p Iv xq) v{iaxt xoO
xpou.

14. infirmatur quis in v o bis? Indueat presbyteros E c clesiae, et orent super e u m ,


ungentes eum oleo n nomine
Domini:

15. K a l 1^ e^x] t i ) ; noxeo);


otaet xv xjivovxa, x a l YepeT
5xv xtipio;* xv ftapxla; ^
enoiTjxw;, ^eS-Vjoetac axqi.

15. E t oratio fidei salvabit


infirmum, et alleviabit eum,
Dominus: et si in peeeatis sit,
remittentur e i .

6,-Orden.f7. ai Timot. IV, 14.)


14. Mj {Xei xoD Iv aol
Xapbuaxo;, 5 ISflTrj ooo 5i
npocpyjxea; jiex IntfttfeM; xv
X6tpv xoO npeaSuxepu.

14. N o l i negligere gratiam,


quae in te est, quae data est
tibi per propietiam, eum i m positione manuum presbyterii.

7.Matrimonio.(arf Ephes. V, 31-32.)


31. 'Avxl xoiixou xaxaXelt{;et
vS-ptono; xv naxlpa aOxoO x a l
XJV |i>jxlpa, x a l npoaxoXXrjdT^HHL

31.
homo
suam.

Propter hoc relinquet


patrem, et matrem
et adhaerebit uxori

oexai np; xjv yuvaXxa aOxoO,


mi loovxai o 56o el; cpxa jiCav.
32. T nucJXT^ptov xoOxo {tlf a loxv, IY) S I XIYU) e l ; X p t -

xv xal e l ; xv IxxXrjoav.

suae: et erunt duo^|pftrne

una..

^''ifc

32. Sacramentum
ng^^gnum est, ego autem dfeo i n
Christo et in Ecclesia.

D E NovissiMij
1.Muerte.-Cod Hebr. IX, 27.)
21. 'Anxeixai xoT; v9-p)not; dna^ no{^avTv, {tex 81
xOxo x p b i ; .

27. Statutum est h o m i n i bus semel mori, post hoc a u tem iudicium.

2.Juicio particular..(2. ad Cor. V, 10.)


10. T o u ; Yp nvxa; ^[l;
^aveptS-jvai SeT I[i.npoo9-ev xoO
^i^liaxo; xoO XpixoO, uva xonOTjxai Ixaaxo; x 8t xoO otifiaxo;, np; & Inpa^ev, etxe yaW v elxe xaxv.

10. Omnes enim nos m a nifestari oportet ante tribunal


Christi, ut referat unusquisque
propia corporis, prout gessit,
sive bonum, sive malum.

3.Resurreccin de los muertos.


(/." ad Cor. XV, 20-22; 42-44.)

20. Nuvl 81 Xpiox; l y i ^ Yepxai I x vexpv, napxfj t a v


xexotiiTfjftlvtv.
21. 'EnecS) yp 5i* v^pnou 9vaTo;, xl 6 i ' vS-ptnou
vaxaot; vexpav
22
'Qonep Y ^ P .
X^
'A8|t nvxe; nod-vi^jxouoiv,
oBxoa; x a l Iv x<p Xpi<JX(> nvxe;
^>onot7)9'if)oovx(w.

20. Nunc autem Christus


resurrexit a mortuis primitiae
dormientium,
21. Quoniam quidem per
hominem mors, et per hominem resurreetio mortuorum.
22.
Et sicut in A d a m
omnes moriuntur, ita et i n
Christo omnes vivificabuntur.

HHL

-301

300,4^.

,-XntLpeTat Iv (pd-oipa,

lyepe:^^<P*poa'

4Z^*^lt[pe.zoi

Iv Ti[iqc,

yepSi Iv Z^-Q' ojtetpeirat v


od-evea, lyepexat v SuvjAei'
44.

Srcstpetat ufia ({luxixv,

lycpetat o{Jia 7tveu|jiaT:xv.

42.
Setninatur in corruptione.surget in incorruptione.
43.
Seminatur in ignobilitate, surget in gloria: Seminatur in infirmitate, surget in v i r tute:
44.
Seminatur corpus anmale, surget corpus spiritale.

4.Juicio universal.(^fl/. XXV, 31-34 y 41.)


31.

"Otav 51 m-Q

U5

31.
C u m autem venerit F i lius hominis in maiestate sua,
xal nivzsi ol yyeXo: jiet' aOtoO, et omnes angel cum eo, tune
Txs xaS-ast ni Opvou S^rj? sedebit super sedem maiestaabxoO,
tis suae:
3 2 . K a l ouvax^-ioovxac
32.
Et congregabuntur a n Tcpoad-ev aCixoO nvxa x 13-V], te eum omnes gentes, et sepax a l cpopfoec a u t o ; n ' &.Xkr- rabit eos ab invieem, sicut p a X(j)v, ansp noi|iT]v cpopt!et stor segregat oves ad hoedis:
x nppaxa n x6i)v ptiywv,
zo vS-pwTtou v xf S^TJ auToO

3 3 . K a l ati^aet x {ilv nppaxa x 5e^iwv atoO, x 51


pcpta 5 euwv6(i,)v.
3 4 . Tote peT ^aaiXeCu; to?
x 5E|IWV aOxoO' AeOxe o eOXoyvjfjivot xoO naxp; |iou, XXYJpovop-i^oaxe xjv T^xotfiaafivTjv
6|iTv paatXeav n xaxaPoXf^;

33.
E statuet oves quidem
a dextris suis, hoedos autem a
sinisris suis.
34.
T u n e dicet Rex his,
qui a dextris eius erunt: V e n i e, benedieti Paris mei, possidee paraum vobis regnum
a constitutione mundi.

xafiou.

41.
TX6 .pel xal x o l ; ?
ad(i)v|i)v* opesaa-e n' jjioO
xaxTjpajjivotel; x nOp x atwvtov
x :^xoinao{ivov xp Sta^Xq) x a l
xoT; yyXot; alxoO.

HHL

41.
T u n e dicet et his, q u i
a sinisris erun: Discedite a
me, maledicti in gnem aeernum, qui paraus est dtabolo
et angelis eius.

5.Purgatorio,* Cielo e Infierno.


(S. Mat. XII, 32 y XXV, 46.)

X l l - 3 2 . K a l 8; v i t n ^
Xyov xax xoO uoO xoO vd-pw4u, ipe^uexat adxw' 8 ; T v
nTj xax xoC Ttveujiaxo; xoO
ylou, oOx i(pE^r(stxai aOx$,
oOxe v xoxtj) xq) alSvi. oOxe v
x^ fiXXovTt.

XII-32. Et qu^iij<}ue d i xerif verbum contra fiijgn h o minis, remittetur e i : qui autem
dixerit contra Spiritum S a n ctum, non remittetur e eque
in hoc saeeulo, eque in f u turo.

X X V - 4 6 . K a l neXetfovxai
o6xot e; xXaotv alviov, o 51
Sxatoc e; ^CDJV aivtov.

X X V - 4 6 . Et ibunt hi i n
supplieum aeternum: iusti a u tem in vitam aeternam.

6 . - E 1 camino del C i e l o . - ( S . Mat. XIX, 16-17.)


16.
Et ecce unus accedens
16.
K a l ISo e l ; npooeXd^v
ait
illi:
Magster bone, quid
aOx^ elnev 5t5axaXe yaS, x
y a ^ v noi-fa(ii, Tva OXM ^W/V boni faciam ut habeam vitam
aeternam?
alviov;
17.
Q u i dixit ei:... S i a u 17.
' O 5t enev aOxj'.., E l
81 eiXet; e; xjv
eloeXO-etv, tem vis ad vitam ingredi, serva mandata.
xi^pei x; vxoX;.
(1)

Acerca del Purgatorio es notabilsimo, en el A . T . , el siguiente

pasaje: 2 <* M a c c h i a b a e o r u m (escrito en griego), 12, 43-4^46).


43.
E t facU collatione duode43
n8i*)onevs t xat' vpoXocim millia dracmas argenti misit
Y*v xataaxe'jofieixo { ipfitploii
[ludas] lerosolymain offerri pro peepax|i( 8toxi.^a{, dnioxciXiv [,*IoSccje2( 'ltpoaXija j:poayy4rvnepi eatis mortuorum sacrificium, bene
et religiose de resurrectione cogitaos;
^ztla^ itpxTwv, &np dvaoxooto);
44.
Nisi enim eos qui cecide44. El }tT) fiip to% npoiumt%i- rant resurrecturos speraret, superuum videretur et vanum orare
tai &vaoTfvai npooeSxa, ntpioiv
l)v xal Xrp&Hz bnip v*xpSv e&x^- pro mortuis;
45.
t quia considerabat quod
hi qui c u m pietate dormitionem
45. EXt' tiPXnwv 10X5 l^"' "^oacceperant, optimam haberent re^tag xocfiofivot; xiiXXtoxov inoxcpositam gratiam;
M<vov xapiOTi^pioy, I Mtt xal coa^C
46. Sancta ergo et salubris est
^ jnivoW Sdv n$pi tfiv xcd^xdtuv
i y itXM)iiv 11011^0016 tfi( &}iapxio^
cogitatio pro delunctis exorare, ut
a peccatis solvantur.

TXo;

^>

HHL

303-

-302-

e U A . D E LA CONVERSACIN GRIE6A
1.Al levantarse.
Nuestro amigo Felipe t o d a va est durmiendo; voy a
despertarlo.
V a m o s tambin nosotros.
No
le despertis; por
qu no le habis despertado
antes?

<5Xwino5

% & v xexot

jKjtat I t t ' .TOpe6o{ia{, Tva i^uTcvcT) aOtv.


' I t t l i t v x l i^itl?.
M)

ToOxov TOO BJWOU

va-

oTi^OYjTe' it(&s o5 TtpTepov itTjYfilpaTe tTv;

Cielos! an duermes?
levntate, que y a es hora.' De
intento no te despertaba, p a ra que pases el tiempo l o ms
agradablemente posible.

oe o5x TjY^ipov, fva 5 ^Siota

A las ocho me l e v a n tar; ayer me acost muy


tarde.

Y 5 > 3 Sp? too X i x T p o i *


SiavaoTiQoojiai' x ^ ^ C VUXT6? ^5*}
TtoXO TtpoiooTj; el;xXv>3v jXSov.

Estaba soando que paseaba con vosotros.Qu sueo tan raro!

6|xv S x e t jtot.'Q{

Y o nunca sueo; toda l a


noche l a paso de un sueo y
profundamente dormido.

'Ey) ftfev oDnote vetpwoo w ouvexi; Pafltv Onvov xaS-e5<i),

Bienaventurada c a m a !
bendito sea quien te i n v e n t! H a y quienes se despiertan al canto del gallo, y o ni
he visto salir el sol ni p o nerse. V o y a vestirme enseguida; dame, una camisa limpia.

Maxpia XXVTJ jiou! e i X o e)pwv cl ' E o r t v oZttve? 6 n ' ({)5T?JV X e x T p u v w v veyepovTat, Ixi) 5 O5T' v a T X Xovxa, o&te S6|ievov ^^Xtov paxa. EiS? jxXXw p.9tvvuoS-af 5{ (101 X'twva xafl-apv.'I5o0 a i 7ceptxvy)|x5e;, T
icepi^wiiaxa, a neptoxeXSes,
Xai|io5xT] x a l x xep<iitta.
>pe fiot x6'P<V'"'tpov,
55p, oiAfJYM-a x a l xxoitxpov"

Aqu tiertes las medias,


los calzoncillos, los pantalones, la corbata y los guantes.
Treme una toalla, agua,
jabn y espejo; voy a l a HHL

" A6ol! xaa-eOSei? 2TI;

iyti-

yarme no s l o 4 a s manos
y l a cara, sino tambin los
pies.
D a l e s lustre a mis z a p a tos. Dnde est mi sombrero? Un moquero limpio!
Despus har l a cama y
barrer el cuarto.
Pediremos al Seor el da
enteramente perfecto, santo,
pacfico y sin pecado.Dnosle, Seor.

pou, jXS-e Y^p 1^ p. 'EmTjjB;


StYic. (Plat.)

KaT'

6vap nepiTOtTv jiefr*


dcTonov

T'vrevtov!

YTjfivo;

ob ^vov x( yitXpoi xal x npooTwv, XX x a l xo; nSa; v{(po^iai.


T 6no5iQjiaxa jiou ox(X6ou.
IIoO oxtv nxao; (tou; 'Piv{laxxpov xa6pv!
T Xxxpov elxa oxpo<i>,
xal x:^v xotxva (sapat.
^Tjv %pav nSoav xeXelotv,
Yav, elprjvixjv, xal vajipxijxov napa xoO Kupou alxrjoMneUapoxou, K6pte. (Liiur.
S.Joan.
Chrys.)

2.En la iglesia.
<)Dnde est l a catedral?Venga usted conmigo.
Aqu l a tiene usted; se entra
por dos puertas.
Qu alta es su torre! y
est hecha de buenas piedras.
Seor sacristn, cundo
podr celebrar? y a tengo a u torizacin del S r . Obispo.
L u e g o ; ahora est bauti2 a n d o el S r . Prroco y los
cannigos han acabado y a
sus horas.
V o y a rezar Maitines y
Laudes (Vsperas y C o m p l e tas).
P u e d e V . revestirse; aqu
tiene el a l b a y l a casulla.
Dnde est el misal?
y el cliz? Dme un b o nete.

o)IIoO oxlv 1^ HYjxpnoXi;;


' E X M nex,' 'ejioO, AOXT] oxiv
StnX-f] oxiv 1^ eooSo;.
'Qi tJ'igX oxcv nijpYo;
x a l XlSot; xaX; xex-

axj;!

oftTjxat,

Kpte epocpXa^, Ttxe SUVT^oo|iai XeixoupYEXv; ^ouolav x*


napa xoO 'Encoxnou.
E6*{- vOv panxSet xpio; Icprnpioi x a l ol xavovtxol
x; xavovtx; pa; 7 IxeXexnjoav.
MXXw x ; pS-ptv; eOx;
x a l x-?v So^oXoYav (x; i o n e piv; ex; x a l x nSetnvov)
eOxs*'**''
AGvaoat vSiieod'ai" ISoii x
oxixpiov x a l x <peX(>viov.
IIoO oxlv ii Xetxoupyla;
(e^xoXYiov) j 51 xXi$; 5; \MI
oxoOtptav.

HHL

- 3 0 5 -

-304ft)Quiere V que examinemos la iglesia?


S i , seor.

b) BoXet
vav;
N a l , xpce.

T l v o ; 1^ elxv aSxvj;
'I(ovvou xoO Xpuaoox(iou.

Qu imagen es sta?
San Juan Crisstomo
Quin escribi y puso
sobre este confesonario esta
inscripcin en lengua griega
y latina: a sangre de Jesucristo nos limpia de todo
pecado?*
N o lo s
No ve V. esta imagen
que est sobre la pila bautismal? es S. Juan Bautista.
Oigame: qu quiere decir
tsXo"Alabad
al Seor al
son de la trompeta; alabadlo
con el Salterio y la ctara; alabadlo en coro y con el rgano >.
Verdaderamente es hermossima esta iglesia.

axon&|iev xdv

TI;

lyp^t x a l I^Tfjxe int

XOXOU XOO i^Q^6kOffVfplo\jX06-

T>)v xjv mypaupiv yeYpaniiivTjv


XXYJVIOXI x a l ^wnafoxl" T a l -

(la

'lr<joO XpioxoO xadp(C<t


1^(15; n noY]; fiapxlo;;
0 6 x o8a.
0 6 pXnet{ x|v slxva xfiv
nl xoO PoTixioxYjplou; loxtv
'I)vvY)5 Banxtoxi^j.
Ays [iof xl xoOxo 9Xst;
Alveix^ xv K6pwv v'
oXncYYOc" alvelxe a6xv Iv
XT]p((p x a l x i M p f , alvelxe al)xv
v xop<p x a l pyvtp.

'ijxi*

T ' Q XiQ^ela eDjiopipo 095pa oxtv va{.

N a l " -ol f||ixepoi npyovot


S i ; nuestros antepasados
xo|iY)oav
xa lepa p(0|ioTc x a l
adornaban los templos con a l tares, estatuas y otros muchos YX[jiaoiv x a l XXot? noXXoI?
xal xaXoT; va^fiaotv.
y hermosos regalos.
O S xaS'" i^nS vS-pwnot
Hoy por el contrario d i noXXol
XYOuo'tv x Sai{ivtov
cen muchos: considero demasiado grande la divinidad, (iYaXonpenoxepov %oOnat
5 xf)? l i l i ) ; Oepanea? npooSelpara que tenga necesidad de
o8t.
mi culto
IlXai Ttvxej o noXlxat
Antiguamente todos los
xal
ol npoxwpoi [iexelxov xf}4
ciudadanos y los circunvecixoO npooxxou opxfj?.
nos tomaban pane en la fiesta
del Patrono

HHL

Durante la guerra se plant


al rededor del templo un bosque de rboles frutales.
V a y a adis! voy a confesarme y comulgar. Quin tiene el sermn?
P i d a m o s al Seor la paz
del mundo entero, l a etabildad

de las santas Iglesias de

Dios, y l a unin de todos.

Ilap xv nXe|iov Xoo; % i l ptv SvSptov nepl xv vav I 9 U xe*rj.


E i a x1p* lilXXo) lo(toXoYT^oea3-at x jwtpxi^iiaxa' xfltl
{iexaXa|x6veiv xoO Senvou xoO
xupiaxoO.T; xjv jiiXav noteTxat;
Tnp xfjc ep^vrj; xoO o6|inavxo? xojiou, e6oxa8'eav xv
ytv xoO 0eoO 'EXXXTJOISV, x a l
xi) xv nvxtv ivtoeoc xoO
Kupou SeT8<){iev. {Liturg. S.
loan. Chrys.)

3 . E n el comedor.
Amigo, pasemos al comedor; no tienes ganas de c o mer?

*Q qjXxaxe, |iexa6|iev el{ x


vwYewv oOx IntS-ujie; olxou;

T e n g o mucha hambre,
pues no he desayunado esta
maana.

At{i(Oo<, 06 yp :^pox>xa oi^[iepov npttff.

Yo
he tomado caf con
leche (chocolate).
Sintate a m i derecha.
Bendigamos l a mesa.
Quin parte el pan?
T o m a come! Y o estoy
comiendo con buen apetito.
D a m e un poco ms de
sopa. Encuentro buena l a l e gumbre; veo que tu cocinero
es hombre de gusto.
Qu te parece de ste
vino? Bebe!
- c h a l e agua al vino, que
no es bueno para los jvenes
el vino solo y soy abstemio.

'Eyd) nnwxa xa(pv x a l


yXa (ooxoXxov, /!.).
Kfl-ou npc XJV Se^iv jiou,
EOXoyanev xv xpne^av.
T i c xXaSeei xv pxov;
A6e! paye! 'Sto? eolito.
A; fiot Xytj) nXeiov ^ojioO.
T(p 84'p i^Soiaf pXno) 8xi jiyetp; oou xexvix; lottv.
T oot SoxeT nepl xoOSe xoM
ovou; ne!
Mtfov xv olvov Saxt, o&
yp yaS-v xoT; vot? xpaxo?
olvot, x a l votvos eljji.
amcGA so

HHL

306 P u e s , a mi me gusta ms
beber vino que agua T u p p dre. cuando bebe, no se erabriaga?
No comes carne? Quieres
esta costilla de carnero?
Ms quiero una allta o
una patita de polio
Dnde est ei aceite y el
vinagre?
- M i r a los postres! queso
y frutas.Tomar queso.

-^'EpiQl S i olvovTCvetvi^Stv
axtv i) 6Sp. ' O od waxf)p,
nfvtav. o iieSnioxTai; (Jtnof.)

L e e en voz alta.
tjv Ti^v pvdc ttXupv;
MXXov 6X(o {ilav (i(xpv
tttpuya ) 2va r8a dpvcQ-oo
[ l o O crclv T Aacov xal t

A y e r comieron los nios


mucha fruta y bebieron vino y
se pusieron medio borrachos.

'Si x jtiSetirva! top; xol


lAjXa. fp/.)yo|juxi xupoO.
Kbki
o ixalSe JIOXXOCI?
xapnoO? cpayov x a l olvou IJIOV
xal :^(it|ii9'uooi yyvovxo

Pasemos a mi gabinete de
lectura; all tomaremos caf o
t y chariaremos.

Troiyu)|xev s i ; x vayyioxi^piov {lou' xeX niiieO-a xacpsv 1^


xiov x a l jitXi^ooiJiev

4.En la clase.
A qu precio da sus lecciones tu maestro? Quiero
aprender...

n<30u ScSaxei ScSoxaX?


ou; 'EHX<i\uxvMveiv. .(Plat.)

^Tlvxe cppyxwv
P o r cinco pesetas.
'O SiSoxaXo itpeoxtv x a l
Ya est aqu el maestro y te
xaXe! oe SneiiSe f pxeodwt!
llama. Vete pronto!
X a l p e , xpte! RXijA-el? n a Buenos dias, seori V e n paytyvoiiai
go, porque V . me ha llamado.
T oot Svo^a;
Cmo te llamas?
'AptoxetSTj,
eepntov ooO
Aristides, servidor de V .
"Axouoov xotvuv. 'Aptoto P u e s escucha. Preguntad o en cierta ocasin Aristte- xXuj p(XY)8-6t; noxk xlvt S i a les, en qu se diferencian los 9pouoiv ol iienai8eu[Avoi z&v
natSextv; 'Ootj) elitev. c
doctos de los indoctos, resavxe;
x)v XS^'VTJXXWV O S pondi: Como los vivos de los
xti iifje.xt, (b? O Xyei; (Plat.)
muertos Sea como dice V .
'EjiTOip? Sx^i;. xoO vayt S a b e s fcser y escribir?
vtboxeiv xal ypfpeiv;
HHL

-307 M i hermana no sabe leer


ni escribir, ni siquiera sabe el
alfabeto; pero yo he aprendido
a escribir y leo bien.

' H SeXipi^ fioo ypn{jiaxc


ioxtv x a l vaX(p6T]X05' yw S i
iejidrjxa yp^etv x a l vayvcsoxix; elfit.
MeyXig x (ptavi ivaytvwoxe.

a)

D E

GRAMTICA.

Los elementos de las p a l a bras son las letras: son vocales


a, e...; son consonantes, b...

a)

Ilepl rpannaxtxi);,

Tfjs X^etc otoixea loxt x


ypjAjiaxa'

(ptavievxa |iiv oxt

a, e..., oncptva S i p,.,

I ^ partes de la oracin
son, articulo, sustantivo, adjetivo, pronombre, verbo, adverbio, preposicin, conjuncin e
interjeccin.

ToO Xyou [iprj oxtv, p d'pov, vqia, |jr{8'6xov, vx(i>vujila. ^iJiia, re^^ijua, pfl-eoi;,
ovSeonoc, x a l ljtl<jp*ey{jia,

E l artculo es un elemento
declinable, que sirve para distinguir el gnero y numero de
los nombres.
Los casos son, nominativo,
genitivo, dativo, acusativo y
vocativo; es caso recto,,.; son
oblicuos,..
L a conjuncin es una parte
de l a oracin indeclinable, que
une,.,, etctera,
-^Levanta (baja) l a v o d

T p^pov loxt oxotxelov Xdyou Ttxwxtxv, Stopl^ov x y v i j


xv voux(i>v x a l xoOs p f & {toc.

b)

D E

PEDAGOGA,

Tres cosas necesitan los n i Aos: ingenio, doctrina y ejercicio. Debe precederse de lo
universal a lo particular.
De las cosas, unas se c o m pran con dinero, como una

A l 7()oei{ elot, vo|Aaoxtxj,


yevtx), Soxtxj, alxtaxtxj, xa
xXifjxtx'i' p ^ nv loxt,.,, n X i ytat Se.,.
'O oiivSeoi,5 loxt ulpo; X i you rtxtoTov, ouvSoOv..., xal T4
XXa (x. T. a.).
Tjv (ptovjv StaTelve (vl;)!
b)

nepl natSaywylac

Tpt&v Sel TcatSeCjt. (poetDc,


|ia*iqoe(j){ x a l oxi^oets. ' E x
T(&v xafl-Xou nl T xa9-' IxaoTa
SeT npotvat. (Aristt.)
T&v npayp,xti)v T |iv pypCou vTjT loTtv, olov olxla*

HHL

casa; pero otras, con tiempo y


diligencia, como lasartes liberales.
El poeta es mcapaz.de c o m poner, hasta que no le venga
la inspiracin.

C) D E C I E N C I A S N A T U R A L E S .

308t a S, xpvou x a l ntjxsXeta,


5 TOtSela. (Metrocles.)
loiYjT); oO Ttptepov ot; t s
notelv, jtplv v V^EO; y^^^"
tat. (Matn.)
tlepl t a v yuatxwv nadijfittav.

c)

La Fsica explica los principios de las cosas naturales y


las propiedades de ios cuerpos.

' H yuotxj ^ijyelrat t ; tiv


^uatxwv npaytirtv px; x a l
t ; fSttrjta; t(j)v owfixwv.

La Qumica trata de la n a turaleza de los elementos, metales, minerales, piedras y


plantas.
La Meteorologa nos ensea las causas de todos los meteoros, de los vientos, de las
nubes, de la lluvia, del relmpago, del trueno,del roco,
de la nieve, del granizo y del
arco iris.

' H X " l * ' * ^ ^^Y^' 'tspi tf; ipoew; tt&v otoixet'tv x a l xfflv
{xetXXcov, xal xwv puxtwv, x a l
tSv XlS-wv, x a l T&v ^uTcbv
' H fxetewpoXoyta S^Sidxet
i^ji; t ; atta; rcvtwv twv {xetepoiv, tfi)v viiODV, tSv vs^Xwv, toO 3|i6pou, Tfiv otpanv,
tfj; ppovti);,too Spooo, t i ) ;

I-a Astronoma dice: E l sol,


la luna y los dems astros no
han sido hecho por si mismos.
La magnitud del sol no es
la que aparece B la vista.
La luna no tiene luz de si
misma, sino que la recibe del
sol.
U n eclipse de sol puede
verificarse por la interposicin
de la luna.
d)

D E FILOSOFA.

Comparan algunos la F i l o HHL

Xivo;, t i ) ; X^ST7. x a l t i j ;

IptSo.

- 3 0 9 -

Escribi Aristteles muchos


libros: De retrica,Sobre los
contrarios,Divisiones sofsticas,De las especies y gn e r o s , S i l o g i s m o s , D e los
primeros anal ticos, Definiciones,Del voluntario, etctera.

vtoi x}v ^iXoTO^av yp$ iia|i(fpb)' oG |iv nepi6e6Xv]|ivo;


cppayii; ottv
Aoytx), if) S
y 7), x SvSpa fi Mexa<f uotxij,
xal 6 xapn; ) 'H8>ix':7.
SuvypatjE 'AptoxoxXi;
nfireXetoxa ^tfiXta- Ilepl ^17x0ptxi);,Ilepl vavxtv,Atatpoet; oojptoxtxal,Ilepl eiSv x a l
yevftv, SoXXoy tojAol,Ilpox
pwv vaXuxtxSv,'Optojiol,
Ilepl xouolou, x a l XXa x
xotaOxa,

e) N o te atend. Haz ms
breves tus respuestas, si quieres que te siga. Y a te basta,
E s ms fcil preguntar
que responder,Aprende de
m tambin esto.

e)05 001 xpoaxov. T ;


itoxpoet; paxuxipa; nofet, el
(lXXb) oot iTceoflwt. 'Apxel oot,
'Ptov pwxv f itoxplveoSi,Mfl-e jiou x a l xSe.
(Jen.)

sofa a un campo feraz; la cerc a que l o rodea es l a Lgica,


l a tierra o los rboles la Metafsica, el fruto la tica.

No cesars de hablar?

- 0 6 fij XaXi^oet;;

5,El pastor, el labrador, y el barbero.

.'H otpovofila ^jjf ;^Xto;


xal f] OEXT^VJ x a l t Xotn o -

tpa oO xaS-' a6x yveto.


'O i\Xio o6x ott t (iyed-o;,
olo; ipalvetat.
' H oeXi^vTj o6x l auti); Ix'^t
t cpw;, XX' vSxetat xc to&
fXou
ToO i^Xlou IxXettJ^t; Svatat
yf\ieo*ai St' lmitpa*eatv xf);
deXi^vYj;.
d)

Flepl <&tXoao()la;.

Elxotx3i

xv v9-p()it)v

a) E l pastor debe procurar


que las ovejas tengan lo necesario.
Cuando las saca fuera, va
delante de ellas y las ovejas
le siguen, porque conocen su
voz.
Los pastores alimentan sus
perros, para alejar de las ovejas los lobos.
Haba all una manada de
grandes cerdos, que pastaban
en el monte

a)

Tv TOttiva ntfieXe-

ad^i SeT 8IW; al oe; x raxi^-

Seta ^ouotv,
"Oxav x np6axa xSXij,
g|i7tpoo^ev at&v nopeijetat, x a l
t iip6axa aOxcj) xoXouSl, 8x1
oTSaotv xfv (pwvjv axoO, (J. 10-4)
O vojieT; xva; xp^ouotv.
Iva xo; Xxou; re x<Bv npoSix>v necpxfdot.
'Hv xel yXrj xopmv f x a viv pooxo(iv<i>v v X(> pei.
(Luc. 8.32.)

HHL

b)

M\e es labrador.

Sali el sembrador a s e m brar. Y al tiempo de sembrar,


parte de la semilla cay al c a mino y vinieron las aves y se
la comieron.
Otra parte cay en terreno
pedregoso, donde no tenia m u tia tierra y en seguida brot,
porque no tenia profundidad
la tierra: mas, as que sali el
sol, se quemaron, y por no tener races, se secaron.
Otros granos cayeron entre
espinas, y crecieron las espinas y ios ahogaron.
los dems cayeron en tierra
buena y dieron fruto.
Id a m via y os dar lo
que fuere justo.
U n padre de familia plant
una via, y le puso una "cerca
y cav en ella un lagar.
Hace ya tres aos que v e n go buscando fruto en esta h i guera y no lo encuentro; crtala.
Quin est estercorandO?
c) U n pescador habiendo
echado las redes en el mar,
sac fuera una anchoa. La
eual le suplicaba que no la
cogiese, smo que la dejase por
ser pequea
HHL

-31 1 -

310b) 'O n(xxip ftou yttapxii


ioTlV.
'E^fjXfl-v 6 oTcopeuTJc toO
oncpecv. K a l v tqi omlpeiv aO>
tv & nv Ineoev itap t|v Sv,
xal T^X*ov t netsiv xl x a t Taysv a5t.
' A X X a S {neoev ni t netp5>8T], 8nou o6x elxv yfjv noXX : ^ , x a l ebHtii l^avitciXtv St
t
f x v P*o Y- 'HWov
8 vatelXavto; xaujiatlod-i],
xal Si t (ij ixetv ^av I g Yjpvfr).

'AXXa 8 Sneaev nl tas xv05, xol v6T)oav a l xavfrat


xal Ttnvigav a6t.
' A X X a 8 ineoev nl tiljv
Yf}v tyv xaXJv xal 88ou xapnv. (Mat. 13, 3-8.)
'Tnyete e l ; tv (ineXva,
xal 8 v Sxaiuv, 8()aa> 6)ilv.
OlxoSeontif}; Itpteuaev fineX6&va, xal ypayiiv a 6 t $ neptO'YjxeVjXal Spu^ev v ax^ XTJVV.
'I8o> tpa trj <p' o6 Ipxoftac
Crjtv xapnv iv
oux^ tat^,
xal ox e6plaxb>' xxo'^ov at^v. (Mat.20.4;2l.33:Luc.
13,6)
T(;

xcnpl^et;

c) 'AXie; T 6(xtuov x a Xoa; v


SoXttig, vi^veyxe
fftjv. ' H 8 Ixteuev atv.
vOv jiiv jij X6ecv aitV)v, XX*
&aai. 8t t (tixpv tuyxVIV

"

Este vende barato el pescad o , (las anguilas, el salmn, el


abadejo y las sardinas).Pues
qu ha pasado? Parece muy
extrao lo que dices.

OOto; Xlyou (caro, noXXoO)


nwXel t Xeujia ( t ; yxXei;,
tv ttaxev, tv 6vov, x a l t ;
oap8va;).T oOv yveto; nw
yp tt napSo^ov peTv oixa;.
(Lucan.)
*

d)

Y o me afeito en la bar-

bera A * .
M i barbero me afeita bien y
me corta pronto el pelo.
Y o te har la corona; aqu
est la navaja, la baca y el
pao.Y las tijeras? el peine?
Tu

pelo est cayendo.

d)
Kefpojiai v t(^ xoupelp A * .
' O xoupe; jiou up^ pie x a X a ; x a l tax |ie tpixoto|iel.
'Ey aoi tjv xoupv xuxXoi8a xepft" l8oC ii xoupl; (t
5i/pv), -fi Xexvrj, xal t (lXivov.Kal <]^aXl;; t xtevov;
A l xiiai oou nonaSCt^ouoc. TlXXei; XHKJV;

T e arrancas los cabellos?


Esto hace erizar los cabe-

3>pixtv (9ptx8e;) toOto.

llos.

6.El zapatero, el sastre, el dentista y el fotgrafo.


a) Seor zapatero, apenas
me he levantado, he venido
aqui. Ya ha hecho usted mi
par de zapatos?
B i e n has hecho de recordrmelo. Quieres probarios?
Dme V . el calzador: la
entrada es un poco estrecha.
Este zapato calza bien
no es as?Asi es ciertamente. Un milln de gracias!
N o puedo soltar los cordones de los zapatos.

*
b) V . , segn dice la gente,
es un buen sastre.

a)
Kpte oxuteo, eOi;
vaot;, oOtio SeOpw nopeu(jiTjv. IlenolTjxa; J87) ttb bmbr-.
[lat (Jiou;
E 5 noYjoa; vajivi^aa; {le.
OXet; aixav neipav;
A; jxoi T xxxaXoV
atniv ottv Xtyov atevv.

TSe T noS%a eupuooTv oTtv 5x oCttj); 2x^t;


' E x e i 817. Sol noXXjv xpiv x ^ '
O> 8 v a } J i a t XOaat TV [(jtvta
T S V 6no57)(iTtov.

b) SO, 6 ; (paav T nXT^S-o,


e {jinetpo; jiaToupy;.
HHL

-313-

-312S que todo lo que dices


es verdad; yo demostrar que
esto es asi.
T i e n e usted muestras?
S. V o y a tomarte la medida.
Estas mangas son demasiado largas. Est V . en s?
Estn conforme a l a m o da.

O8 rtvta 4X17^ V T * , &

A q u i tiene V . el hotel A . ^

Xyeii;' ly) Se^w oOtta xaOt*

1 parque B . * y l a columnata'

IXOVTO.

G*

Aeyfiata I X S ' ; ' E x w .


MiXXb) oe fietpeTv.
A f x^'P^Se; eoiv A^w
xp. "Apa cppove?;
Eoi xat T Sfl-o; (o TV
vov TpTtov).

c) Dnde vive el dentista


B.*? M e duelen las muelas.
Qu desea V . ? Q u i s i e ra arrancarme una muela.
Escciieme, o mejor, respndame: no seria mejor e m pastaria?

c) IIoO oxe! B*. aSovTocaTp{; 'AXyo) toi? Svta;.


Tvo Sig;BouXofjiTjv v
l^acpeTo^at Svxa.

'Axoue 5), laXXov Zi moxpJvou" oO xXXtov Sv eT] aOtv


|ioXu65eiv;

E l empaste de los dientes


no es ms que un paliativo.
nimo, pues! Basta y a de
palabras. N o tengo tiempo p a ra filosofar con V .

' H Tv SvTwv noX65tooic


npaxaipov (fip\ux,Y,6v aziv.
' A y e 5i^! " A X t ; prm&xm
vOv loTC. 0 6 0x0X17 |10C ouiKpiXo-

Por qu l l o r a ? - j P u e s
qu? he de cantar? De qu
se rie?

- A l Tt Saxpeis;T 5^;
Sw; T TOOTO; yeXfi;;

oQpeXv oot,

(Ludan.)

*
0 Fotgrafo, po/cunto
me har usted el retrato de mi
padre?
P o r veinte pesetas l a d o cena; debo dar al obrero salario familiar.
Tiene V. algunas vistas de
la ciudad y sus alrededores?
Qu es l o que desea?
fotografas, grabados o l i t o grafas?
HHL

d)

Exovoyp(pe, noou TIV

ToO iraTps |jiou TJV exva yp-

(j;et;
ElxoOi Spaxfifflv 5w5exa"
^ioc yp pytTj; TOG jiiofl-oO
a6ToO TOO oxeou.
'Exet Tf5 TcXetoc x a l x&v
TtepinXwv ini^tii;
T noctli; nTepov <ptotoypapa;, x^Xxoypaqja; ) Xt^oyfa<}>as;

Tomar una docena de


estas fotografas.

Cmo las

'I5o6 T ^evoSoxelov A * , xat


xTjtco; B * , x a l T TtepOTuXov r . *
'Ayopot {tov 6)5ex6a
TOTWv Tv (jxToypayi&v. l i '
oou a 6 T

vende?
Tiene V . el retrato del poeta...?
S i , seora; todos los das
vendemos muchos ejemplares.
No quiere V . tambin a l gunos tipos nacionales?
Aqu tiene V , una lechera,
un pastor, un mendigo,,,
Cunto valen estos cua-

TtcXeX;

'Exeie Tjv ToO .

TtoiTjToO e-

xva;
Nal,

xupa,

x a l noXX

npwtTTia lt()XoO|iev xaS'' -fitipav.


06 OXet x a l Tiv? -8-vtxo6i;
TTCOU;

T5o6 yaXaxTOctXts, ^oax?,


TCTWXS

Iloou TintVTat auTal af

drosNpo/es a vista de p-

xopcavSe?NetioXis

jaro?

livTj

V o y a ver la factura.

pXeno-

vt^ev;

"0(j)0(i,ai T TtiioXyiov.

7.La prensa y la guerra.


Estoy leyendo los peridicos de la maana (de la tarde),
y me rio, porque he visto una
caricatura del Ministro de l a
Guerra en l a revista ilustrada
"La Libertad de M a d r i d .

T Ttptoiv? (onepiv) yifjltep5a( vayivox) x a l yeXcu


8TI tpaxa TJV yeXotoypayav
ToO TvTCoXe^Kxviiottou v
f g elxovoypa^Tjjivig ovo(|<i

Y qu dice sobre la guerra elThe Times de Londres?


Escchame y sabrs. A
su advenin)iento al trono, Jor^.
ge 111 ha nombrado general a
Eugenio Flaminio, porque h a ce falta que el capitn sea a p to para preparar las cosas de

T 8 yp<jpei nepl TOO noX|i.ou ' 0 X p v o AovSvou;


"Axouov uou x a l etoij.
'Ote xaxoTYj els TJV px?v (u
8Te 7capXa6e TJV PaoiXeav)
Fewpyios TpTO? "Sp^ixe oTpaTrjyv Eyviov 3>Xa(ivtov, Stt n a paoxeuaoTixv TtBv els TV nXe*

'H 'EXeuS-eplaMatpTOu.

HHL

-314la guerra y proveer de vveres


a los soldados.

[lov tv otpati^Yv elvac xpj


nopiotixv x&v nitTjSelcov toTc,
otpatitaif.

E l general encargado de l a
direccin de la guerra, areng
a los soldados y les d i j o :
Cada u n o b a nacido no slo
para su padre y para su madre,
sino tambin para su patria.

' O TcoX|iapxo t o ; o t p a x t '


tac npoo7jYP*<^6
'sv
t o l e ' ' E x a o t o ; oSxl t $ tpl x a l t fiyjtpl (ivov yeyvTjtat, iXki x a l t ^ atplSt. (De~
mst.)

Tenemos que pelear de t o dos los modos posibles por l a


libertad.

'H(tv Tip tfj Xeu^epfac:


YVKjtov noig txvig xal (ly]Xav. (/rf.)

Es propio de hombres v a lientes, cuando sufren alguna


injusticia, dejar la paz por l a
guerra, y cuando es tiempo
oportuno^ dejar la guerra p a ra volver a la paz.

'AyaS^v vSp&v ottv, a S t xonvouc


pv elpi^vyjc noXejIv, eu 5 napaoxv, x noXHou itXtv otti6fvat.
(Tucdides.)

Los enemigos son valerossimos, se rodean de un foso


donde quiera que acampen,
pelean l a guerra santa: mas
no temis! cor l a ayuda de
Dios los venceremos al punto.

Ol noX{jiiot vSpettatot e l ot, 8ou v otpatojieSeiitovtai:.


t(fpov neptSXXovtat (Jenof.),
tv epv jiXefjiov otpatetiovt a i . . . Itacd.y
XX lj <f>o6eTofl-e! ov
0e(p y^P s^^t?
a6to{>s vtxi^oonev.

Es necesario que en tiempo.de paz y en tiempo de guerra temis ms a vuestro jefe


que a los enemigos.

ei x a l v olxla xal v noX|ip 6[i? tpo6lad-ai (lXXov tv


otpatvjyv ^ to? noXe|ioe.

Todos unnimes! Piedras


y ladrillos y liiaderos y tejas
tirados sin orden, no sirven
para nada.

Ilvtes fiovo! AO^t te x a l


nXlvS-oi x a l ^Xa xal xpapio?,
txtto ^ft{i.|iva o5v XPi^"
ai{i oTtv. (Jenof.)
'Ayete Si^!, tv yp vtxwvttov oxl x a l t aut&v cta^eiv

Ea, pues, nimo!; que es


propio de los vencedores c o n -

HHL

-315

servar sus cosas propias y a p o tlerarse de las que.pertenecan


a los vencidos.

xal t tc3v i^tt(i>}tvu)v Xap,6vetv. (Id.)

D a la seal con l a trompeta. Los soldados confan en


sus jefes y pelean con valor.

Sr{iavet
oXntyyt. O
otpattStat tole otpat>]yolc m oteouot, x a l vSpelwc \IXOVtat.

L a caballera invade el c a m pamento enemigo y la infantera (la vanguardiala retaguardia) mata no menos de
500 enemigos.

' H t)v Inntov t^tc elontltet el{ t otpatneSov, x a l t


ite!ixv {i Tipta^t;i^ oOpayta) Ttoxtetvet ttftv iwXjejilwv
o {lelov nevtaxooloue.
' H ptaXXapa tjv B * . nXtv
Xou(inap5pec.

L a artillera bombardea la
ciudad B . *
Tomaron la ciudad N . y el
general confi su guarda a los
mejores soldados.
E n todas partes se ven b a yonetas, fusiles, caones y
bombas de los enemigos.
Nuestros soldados se a p o deran del rey, de su mujer y
de sus hijos, de sus caballos
y de cuanto tena. Famabazo
vino en su socorro con m u l t i tud de caballos.

ElXov N . t]v tXtv x a l 6


otpatTiy t o l ; potot; tv
otpatiwtv nxpeij^e rjv aOxfJc
tpuXaxT^v.
llavxaxoO pwvxai (inayiovxat x a l xoucpxta xat xavvia
xal finykat xwv y(_9-pS>v.

Ol oxpaxixat Tflfiv Xa(jL6vouot xv paotXa x a l yuvaTxa


xal TMtSas xal xou? trcnou; x a l
Tcvxa x 5vxa. OapvSa^oc
6oig*Yjae tnnot? noXXoTc. (Jenof.)

Vinieron embajadores para


tratar de la paz, y anunciaron
con qu condiciones la haran.

'HX8-0V 7tpo6et rtepl elpi^vTfj,


xal TtTyy>]XXov <p' oTi notolvxo
axTv.

Nuestro general hizo l a tregua y todos cantaron: Gloria


a Dios ea las alturas, paz sobre la tierra, en los hombres
buena voluntad!

'O oxpaxiQyc i^(iav onov5c


TCOii^oaxo, x a l ratvxec joav
A^a v t|)toxoi5 eqi x a l itl
yfj elpTvYj, v v&pwnots eOBpxla. {Luc. II, 14.)
HHL

-317-316-

8.En las visitas.


Suena la campanilla. Quin
iiama a la puerta?
E s su amigo A . *
Por qu te ests ahi p a rado en la puerta? entra!
Buenos dias qu tal ests?Bien y t?Muy bien;
gracias.
H a s llegado a tiempo.
Qu vida lleva nuestro a m i go Cecilio?
P a s a una vida muy agradable. Qu felicidad!
Y la seora Emilia?
Qu desvergenza! E n
su casa ella se pone los pantalones, mientras le reste un s o plo de vida. S de odas.
Quiero contarte otras cosas
muy ridiculas de esta mujer.
Cules?
L a s mujeres siempre h a blan mal unas de otras y por
esto ayer ella e Isabel estuvieron ya para tirarse' de los pelos. N o conozco cosa ms r i d i cula. N o sabe lo que se dice.
Y qu me dices de nuestro antiguo maestro?
No
suea sino en enriquecerse. Est triste. Ayer me
deca: Los negocios van mal;
no tengo un amigo en quien
pueda confiar y mis enemigos
me causan mucho dao.

HHL

Sjuavet x(>8)v. Tiq 6 xiv


6pav xrtrwv;
' E a t l v 6 (fiXoi oou A . *
T xTtT^eis Ixcuv jtep
Tjv epav; e!oeX9-e!
Xrtpe! Tt ?xec;KaXa?"
xal o;KXXtoxa' ool byjxptoxa.
E5xatpdv(v xatpt>)i^xi{.
I I M Styet xv pcv KatxXtoe 6
(pXos T^nv;
Z tv ^Sioxov. T i j ; xti K a l 1^ xupa A^iXa;
T f j ; vaiSea?! OxoSsouoxec el? xv oxxT]v, ' A x o ^ inloxajiat. (Tuc.)
0X) oot XXa TKVU Y^Xot*
zfi yuvatx? Ipya 5tvYioaoftat.
(Jenof.)Ta. nota;
AYouotv af yuvabce itl
iXXiQXa; xax x a l 5t xoOxo aix) x a l 'EXta6ex x^^ napa
(uxpv jXO-ov el? x^^P"5- O5v
oSa YsXotrepov. Ajpel
K a t x XYes [xoi nepl xoO
naXatoO SiSaoxXou T^fuSv;
M T XXo {iT]8v oxonet nXjv
6nti)s nXov get. (Demstenes.)
AuneTxat. Xd'? IXzyi piot' Kaxs x npyjiaxa Sx^i cptXov
oux Ixto i>xm ntateOoat v 8uvafJiYjv, x a l o x*P^ noXX
xaxA Ipy^ovxat Iji

O8v ol8a xoxv, XX


noXXxt; of vS-pwnot nepl ovoo
oxt pCouotv. (Demst.)
ra6pi)X xax Snipas lexatxel x|v (pi^nepov xpo^i^v ox
Soxtv 8oxt nvx' vp eSatnovel! ' O 9tp(i)p5 xaxT^xouev:^nav, (Plat.)

o s nada de esto, pero


muchas veces disputan los
hombres de nonadas.
G a b r i e l anda mendigando
de puerta en puerta; no hay
hombre completamente feliz!,
E l portero nos escuchaba.

*
Tienes p a p e l ? - P a p e l m o neda, no: papel de cartas, s i ,
D a m e tinta y pluma; voy
a escribir a mi padre. Dnde
est el secante?

'Ex<c nnupov;N;iiojia.
nanOpou oix Ix^^i^X*^
^'t'"
oxoXtxv xpxYjv.
A; \Oi jiXav xal xXanov
|iXXu> IntoxoXjv ypcpeiv np;
xv naxpa. IIoO no^^ocpYjxtX4;

Y o escribir la direccin
del sobre.
Ponle el sello, A q u i hay
lacre. V o y al correo,
Adis! Que te vaya bien!

Fptjt xV)v xoO xaXti|JilaxosIntYpaijpi^v,


2<ppYt^e a5x:qv. T8ou XT]ps oippaYtoxtx;. 'Epxofiat 65x xaxu8po|jietQV.
X a l p e ! Tyatve!

9.El tiempo, la hora y la edad.


a) nota loxtv }] tSpa,
a) Qu tiempo hace?
E8a
lox* a i jilv xad-apal^ H a c e buen tiempo; el oc8iSoets
eOStetvv
oT](ieIov (eov).
cidente limpio de nubes anuncia buen tiempo. Luna llena (Aristt.) IlavoXTfjvos (vea oeXrjvTj).
(nueva).
Xet[tCef n,6pa loxf. Meya
Est mal dia, el tiemjx esx
xpt>os,
t lluvioso. Hace mucho fri.
T e t ( ees). 'Ojiepos Int-^
Llueve. Llueve a cntaros.
^^Y^""^"^*
Nxxa 8XT)V ice.
Ha estado lloviendo toda la
TScjp
niYvuxat,
noche. Hiela.
Nt(peTwSY]s loxtv x^'fJt''v.
Est el tiempo de nieve. E s N<pt
( 6es) 0 xitjv ntniEt.
t nevando.

HHL

-319-

-318-

Algunos han visto caer piedra. Arrecia el viento.


Relampaguea y truena; tienes paraguas?

'Ewpixa Ttvec tv Btv


Ooavra X*ot;, o X(*o5. (Demst.) ' O vejioc StcMpottt.
'AotpTitet VMX PpovTi^' Ixet
XE^i6pxiov;

Haca tanto fri, que se h e laba el agua y el vino.

'Hv tpOxoc o0t(5, &<JX6 x


55(op m^yvTO x a l olvo?. (Jenofonte.)-

Venci el sol al viento norte! Esta casa est en invierno


soleada y en verano sombreada

'O
TV popav IvtxKjaev! 05TOS olxo? x^'l^^voc jilv
eOi7Xc oxt, ToO 5 9pou; eOoxtos, (Jenof.)

b) Qu hora es? Las


nueve y media de l a maana.
( M e n o s cinco minutos).

b) IIoXv oTi T OTotx^lov;


(Luciano.)
'EwTTj pa x a l
T^lilaeta pS-ptvi^. (Jlap Tcivte
XeCT.)

Suena el reloj las cinco y


cuarto de la tarde. (Menos
cuarto).

T poXyiov ayjfiavei TJV


TtfinTYjv pav orcspcvfjv ouv xsTpTtp. (Ilap T T a p T o v . )

M i reloj se adelanta, se retrasa; no tiene cuerda.


En qu mes y en qu
dia fu elegido Demstenes?

T poXyiv |iou itetYei,


oTcp^ef oxoivov oxx^c.
IIolou (JiTjv, x a l v T(VI
T^lipqi ixeipoToviijOTi) ATjjiooS-vYis; (Esquin.)
*

c) Qu edad tiene V.?


T r e i n t a aos.fiene usted la misma edad que yo.

c)

IITJXXOC (o j ) el;

10.En las recreaciones.


pav.

g a n d o un partido a p e l l a .

ox l looou oTtv 6 ywv % T v .

do; el partido es desigual.


mucho gusto.

drez?

me g u s t a , y o quiero

nepXTa,

poOXojiai

T<{t 6uXx(j) o5v icat^fie-

Jugaremos, pues, a.\foot

5-a... ' E S yiyove.

?a/... Est de moda.


Quila

[L poxei

Tpxeiv.

correr.

all!

luego

' A r t a y e (el; jiaxaplav)! e&-

me

canso.
Vayamos de paseo! que
l a tierra se viste de hermosas
flores y canta suavemente e l

8"6i nayope) T^ nvif.


lepcnaxtfiev!

M i e n t r a s tanto encenda-

yfj yp x a -

Xot vdgoi ^XXei xol i^Scoxa


Set 1^ rjSv. 4eS xoOxXXous!

ruiseor. Qu hermosura!

'Ajia

vnxov oiypov

(n.) xal xanv(I)(ufl' ?x^5 9**'

m o s un cigarro y fumemos;
xi; (xa^xov).
tienes cerillas? (tabaco).
11,De viaje.

M i caballo es ligerfsfflo;

No est y a en edad de tomar las armas

IIpeo6Tep5
nXofopelv

HHL

xal

5a (odv.) o T ^apTtxtov ratCeiv;

Bad-uyVjp); loTiv TOCTI^P


(lou Tv T^XtxMDTav IxpaToTeuoe. (Isocr.)
oT8

pxia

Ox InoTaofl-e SieXxuoTv-

No sabis jugar al aje-

M i padre es muy avanzado


en edad. Fu superior a sus
coetneos

nai^fiefa

oTpayXot f Spjiq) i t a l ^ e v .

e n coche, en vicicleta, o en

loriv

Juguemos a par o n o n , a
*as tabas o a l marro.

No

eXete,

XapToi; (n).'H5u)5. Tlvi l y yu^oei;

.A cunto?

'OfiflXi? el l|io.
'Avfl-oOiiev Iv py. Tjv TOO
o|iaToc loxiv fxavjv l l TO6
jivou lxo{i6v. (Plat.)

Nos bailamos en l a flor de


la edad: con fuerzas para trabajar

'Ev

S i queris, jugaremos a
cartasCon

iremos a p i , a caballo,

TOC

- T ? VVX&;'Eyd) i^TTffijiat

Quin g a n a ? Y o pier-

iyw.

TpiaxooTv

T i noclte; all^Ofiev o ^ a l - '

Qu hacis?Estamos j u -

automvil?
Y a estn aparejados los
cflAfl/Zos. M o n t e m o s a caballo.
o b t u v o el premio en el c o n c u r s o hpico.
Quin l o h a herrado tan
mal?

nopeuo{ied'a nlt^i], rnmp f)


pfiaxt, xpoxXx<|), oTOxtvT^tq).
'

'Eoxeuaoftlvoc elocv of ntcot. 'Ava6acv(i)(uv TV rmeov.


' O 'njcos (lOU ^o5po(i<(>Ta>
T5 oTtv Ixuxe xoO ^Xou Iv
Inn5p9(i{f.
T; aT^ oOxo); spu&i ito.
5ii\xaxa 6rto66Xi(}xe;

HHL

- 3 2 0

Y o me bajo del ciaballo.


jEstamos y a en ia estacinl
D e s e o un billete de p r i mera (segunda, tercera).
D e dnde vienen ustedes? A dnde van?
V e n i m o s de M . * y marchamos a B.*^
A qu hora sale el tren?
A h o r a . Seores
r o s , a l tren!

viaje-

Adis! buen viaje!


C m o se llama esta estacin?Es la estacin de Q . *
C a s i llegar antes que la
carta.

- KaT6av(i) ^' Innou.


'I]go> 6 otaa-ji;!
'ES'Xu jilav oxSijv irpXY]C (5euxpa, xptT);) x^eu)?.
IlS-ev ?pxeo5-; UoO 6nyete;
'Epx|ictt n
Ortyoiiev e; B*.

M*. xat

Kat Tcoav Spav ^p^exat


"fj p.a5oatotxa;
NOv Kptot e; x; Oaeij
6jia>v!

Xapexe! E ifjiTv (aoi) y votxo }) nopea!


U&i vojiexat cuto; 6
oxaS-ii;;-Sxa*|ji; T*
S^eSv XJV TOOToXjv (p^-0(0.

H e m o s llegado a Cdiz.
Estamos en el puerto, embarqumonos!

'Acplyuea-a e; TSeipa. (pl. n.)


'Eo|iv v x(p Xifivt, nt6avtfiev iffi v({!

Cundo podremos hacer


un viaje en aeroplano!

nxe Suvyjon.eS-a eponeSitj) nopeeofl-ai!

12.Enfermedad y muerte.
C m o est el enfermo?
S e agrava (disminuye) la
enfermedad.
H a sido herido en la
cabeza? Tiene mal en los
pies?
N o ; le vino una fiebre
violenta.
SI tiene fiebre, adis e n fermo!
C u a n d o cay enfermo y

HHL

IltBi; ^et vooffiv;

'Enixevexai (napaxfi^et)
1^ voo;.
nXixxexat f ^ v xe^aXi^v;
K{i,vei xoCi; uSa;;
06x* aOxv xaxXa6e 0 9 0 Spg jiXa nupex.
- r - 'Emytyvonvou

icupexoO,

nXwXe vooOv!
' E n e l i^o^ve: xa bn>-

321

crey , . ximo el fin de su v i da, quiso que estuviesen ' p r e sentes sus dos hijos. Y les d i jo: Cuando yo muera, no coloquis mi cuerpo en sepulcro
de oro ni de plata.
Cmo se va debilitando!
Y cmo no, si hace tres
dias que no toma alimento?
4a muerto a los treinta
y tres aos y un mes de su
edad! Dej lo ms molesto de
su vida y alcanz la ms suave de las muertes. Y mostr
la energa de su alma.
Voy a avisar su muerte por
telgrafo.
Descansen para siempre
en paz por la misericordia de
Dios las almas de los fieles!
Amn.
E l sacerdote que a d m i nistr la Extremauncin, dijo
esta oracin:
Con la uncin de tu leo
y de los sacerdotes, oh A m a dor de los hombres, toca a tus
siervos; santifcalos desde l o
alto; lbralos de sus enfermedades; purifica, as mismo, y
lava las manchas de sus almas,
oh Salvador; mitiga sus trabajos; echa fuera sus peligros; y
desvanece sus aflicciones, como compasivo y misericordioso que eres.

uxu* xeXeuxjv xoO pou, 6o6Xe7


XO Xb) TcalSe iifoxipb) napeTvc. K a l enev 06x0X5' x ptv
ofijia, 5xav xeXuxi^oo), (iiQxe v
Xpuo Gfjxe jii^xe v py6p^.>
Uenof.)
'2c aofreveHHac ' oO,
xpixaav y' )v otxo; T^|ipv;
{Eurp.)
TfrvKjxe nijva Eva, xpa
xal xptxovxa XT) y e y o v ; ! Tott
jiv ou x xtiktT&iantiM nXtne, xv S d'avxwv xoO ^^oxou
xuxev. 'EneSe^axo S xi); 4"'
X) XJV ^^ffi. (Jenof.)
MXX) a6xo0 xv Ovaxov 5t
xoO xTjXeyppou nayyXeiv.
A f xav nioxv 4oXal 6ta
xfjc xoO 6eoO eonXoyxva; St*
7tvx vanaufl'i^xwoav v tip^v^l 'Ainfjv. (La S. Iglesia.)
^"0 fepe; noii^oac x B 6 XXatov, x;v e6x)v xa6xYiv 8XeyeXpoei xoO Xaou oou
xal epcv ^iXvd-pidne* na^^
X065 olxxa; oou" yfaoov ivcoa<v' voojjjjixiDV f Ooai- t^ux^ "^^
xv (56nov xS-apov IxnXuvov
Swtjp' xo; nvou; napaji^oov x ; neptoxoei; xSw^ov"
xal x; ^Xtjei; cpvioov' (;
olxxp|iv x a l eOonXayxvo;.
(Liturg. S. loan. Chrys.)

TXo;
HHL

-323-

- 3 2 2 AtfURTOC, OU, 4|, Egipto.

\?OCABULARIO GRECO-ESPAOL
D E LAS
PALABRAS E M P L E A D A S E N LOS EJERCICIOS Y E N LOS
TEMAS

PARA

LOS EXMENES O T R O Z O S

LITERARIOS

Q U E S E H A L L A N AL FIN D E LA A N A L O O A Y D E L A SiNTAXIS.

dxx5, rvos, 6, rayo.

!8(5, oOc, Jj, vergenza, respeto

dXac, xos, td, sal.

at{ia, axof, x, sangre.

iXyiw, siento dolor, sufro

A:vc(g, ou, i . Eneas

dXsxxpu&v, voc, 4, gallo.

va, alabo

'AXSav8poc, ou, 4, Alejandro

aXviY^ia, axo{, x, enigma

Xi*ia, as, i^, verdad

Tg, alYs, ^, cabra

XTi*ic, 2, verdadero, veraz.

tpx{,3, elegible, deseable Iv at-

dXyi*ws, 3.
real.

piu].

ABRE\?IATURfS
a)

atp, tomo, ocupo, adquiero, es-

E l nmero 3 puesta despus de los adjetivos, denota que son de

tres terminaciones; el nmero 2, que son de dos


E n los verbos, M . significa voz media; P . , pasiva; y D. M . . depo-

b)

nente medio
A
-66aie>c, 2, inseguro, mstable
4-eot)Xa, s, ), inconsideracin.
AyaHi, 3, bueno, valiente, honesto,
noble; xi iyoHv, el bien, lo til.
'AYa|i(ivti)v, ovoj, ov,

Agamenn,

lucha,

certamen,

ettp y M . apo|ia(, levanto, elevo

dXXoooo (xxo)), cambio, mudo


dXXiXBv, mutuamente

aioxpc. 3, torpe, injurioso

SXXog, r, o, otro.

loxpffls, adv., torpemente.

dXXixpios, 3, ajeno, extrao, extranjero


fiXXBs, adv., de otro modo.

nor

dXrisxos, 3, mcnsiderado.

ix, s , j, razn, motivo

S-Xoyos, 3, irracional.

<ji8ii){, 00, 6, sepulcro, infierno.

aXxwi, 3, que es razn de alguna

dXbTCYjS, <i)iex<ae,

Zwlptxoi, 2, indiviso, indivisible

griegos en T r o y a .

SioEjtxMTos, 2, que no yerra.

ifandw, amo, me contento de a l - Sixo), hago dao, (a alguno, ae.)

4na, adv.,

cosa; 4 axios, el autor


T(pvY)5, adv., al instante.
ati)v,

(Svoj,

siglo,

eternidad.

zorrtl.

jiintamente, al mismo

tiempo.
ifiapToEvo), falto, peco, yerro
&;iapxa, o{, j, pecado, error

tiempo,

perjudico

falto

de razn.

xivos, una cosa a uno].

dtSsXqj, oO, 4, hermano.

rey de Micenas, capitn de los

guna co$a.

dXxwv, vec, 1), alcin.

toOijoij, sojc, i, sentido, sensacin

ixt, (y M . ) deseo, pido [TI itap

porfa.
&-8i|ioxos, 2, no domado

verdadero, sincero,

dXXd, conj.j mas, pero.

cojo, elijo

oXox'i^^yl, fi, fi, *'ergenza, desho&r(i>v, (9vo{, i,

SixCa, (Xi, 4), injusticia, iniquidad

t(&vto5, 3 y 2, eterno, perpetuo.

4|iapxB)X4{, 2, pecador.

yaKfxii, 3, amado, querido.

S-8tKo{, 2, injusto, inicuo

Mlwpi), levanto, suspendo, M . me

duaup, obscurezco, destruyo.

iffeXoi,

-8i5vaxo{, 2, imposible.

yotui),

), amor, caridad.
ou 6, mensajero, enviado

hallo suspenso.

diipxi, 3, obtuso, dbil.

dye!, interj., ea!, nimo!

^6m,fut. .ootMi, canto.

xaxaXXiXtos, adv. desacordemente.

d-^ieXo), no me cuido, descuido

d-rwis, 2, v i l , bajo.

t(, adv., siempre,

d-xvTjxo{, 2, inmvil

AnsX-lK, 2, negligente, descuidado

-pp6, ov, que no envejece, m -

etsi oO, , guila.

dxiMJ, i(, i, fuerza, punta, flor (de

i-qilK,

mortal.
Ayii|oXao{, ou, 6, Agesilao, gran

2,

desagradable, molesto,

ingrato.
oi(8(i)v, dvo{, ), ruiseor

rey de Esparta.

S;iiiXog, ou, i), v i d , via.

axoXo*s, adv., consiguientemen-

&|itSva>, defiendo, aparto.

defp, pof, 6, aire.

&fot, 3, santo, sagrado

cc-d'olvaTsc, inmortal.

dxvxtev, ou, xd, dardo, flecha

dyopot, { , j, reunin popular, pla-

'Ad-rjvs,

dxotica, oigo.

f|, la diosa Atenas (Pa

las. Minerva)

iyopdZto, compro, M . delibero

*AWvai, fflv, at, Atenas.

-Ypaqio{, 2, np escrito

'Ad'jvatos, ou, 6, Ateniense

iypioi, 3 y 2, salvaje, feroz

aftXios, 3, infeliz, miserable

aya,

*poCw, reno, recojo,

(aor. fyciyov), llevo, conduz-

co, muevo; hablando del comandante de


marcho.
HHL

un

ejrcito.

muevO)

-unoj, 2, desalentado, triste.


At^iflXeia, a{, f), Egialea, Acaya.
MyiKXOi,

ou, 4, Egipcio.

recompensa, cambio

xXixoj, 2, Indeclinable

ydZa, santifico, consagro

za del mercado (forum).

-fiexgoXos, 2, inmutable.
|ioi6i, f(,

la edad).

te, por consiguiente.

que no puede contenerse.


exactamente, seve-

ramente, diligentemente.
dxpiSnoXic,
4, la ciudadela, especialmente, la ciudadela de Atenas.
*Axxalo)v, cavoj, 4, Acteon

alrededor,

por, a causa d e . . . ; con ac, por,


en atencin a (Anal

dxpaxi^S, 2, Impotente, inteperante,


dxpt6(&e, adv.,

&litfl, prep. con gen.,

Lee

42)

dttfiivvufu, visto.
dti^ixepos, 3, coman

pl.,

ambos,

los dos.
ifiqptt), ambos, el uno y el otro.
4v,

partcula

potencial

(Sintaxis

Lee. I3.).
dva-pav), subo, asciendo
dvc(-poi(, st9$, ^, subida.
HHL

-324

-325-

4v-Y'^<fc<>"> d i s c i e r n o ,

dv-toxi)|ii, l e v a n t o , e r i j o , s u b o .

4vaTxot5<i), f u e r z o , o b l i g o

dv>)xos, 2, i n s e n s a t o , n e c i o .

w-8<i)Hi, d e v u e l v o , r e s t i t u y o ; xdptv, gratias refero

Sptt), r i e g o
dpoxa), a g r a d o , p l a z c o ,

dvoiTfd), a b r o .

o-*<ivo)v, part. d e

dpexij, fji, ii, v i r t u d , v a l o r .

AvoriMi), Tj, 1^, n e c e s i d a d

dvx, prep. gen., p o r , e n v e z d e

do-*vi^(jxa), m u e r o .

'Ap>]{, i ( o j , 4, M a r t e ; g u e r r a .

dv-aYoptQ), n o m b r o , a n u n c i o , e l i j o .

dvxi-Ypdytu, c o n t e s t o p o r e s c r i t o .

AiM-xaXtD, l l a m o ( i n j u r i o s a m e n t e ) ,

&v-Bxvu{it, m u e s t r o , i n d i c o .

dvxi-tdooo) ( x x ) , o r d e n o l a s t r o p a s

&vatxatog3,

necesario.

dva-^v8ps, dSoe, , v i d a d h e r i d a a
u n alto r b o l .
dva-SSopi, h a g o c r e c e r ,
doy.
dvd^iia,axoe,x,don,

produzco,

monumento,

dv-otpo, l e v a n t o , q u i t o , d e s t r u y o ,
O , i, d e s v e r g e n z a ,

dvaioxuvxa,
descaro.

v - a x w , 2, n o c a u s a d o ,

inocente

. dva-xp(iE?<o, g r i t o , e x c l a m o .
dva-Xa(iedvoi, t o m o p a r a m i , r e c i b o .
dva-Xtox, d e s t r u y o ,
dva-7ta(o,

enemigas; M . m e opongo.

dico-Mpivu, s e p a r o , d i v i d o ; M . , r e s -

dvxpov, o u , x , c u e v a , a n t r o .

mato.

hago cesar,

sar; M . , ceso,

dejo

repo-

pondo.
xo-xxaivw, mato.

dvx, l l e v o a c a b o , c o n c l u y o .

*it0'xox, p r o h i b o , a p a r t o

Svto, adv., a r r i b a , a n t e s .

ditXaoois, ) , i], d i s f r u t e , d e l e i t e .

dvMxiptt), adv comp., m s a r r i b a .

nt'XMima,

dgt-Xoyo,

2, d i g n o d e q u e s e h a -

tengo

por digno,

pido.

me

d n a B s u x o ; , 2, n o i n s t r u i d o , n o e d u -

d v i - o x a o t s , o)s, ^ ,
rreccin.

ereccin, resu-

dit-aXXooo(o (xx(o), a l e j o , a c a b o , l i bro.

dva-x{v(o, l e v a n t o ,

extiendo

ditag, adv., u n a v e z .

va-x*i)ni, c o l o c o ,

consagro

dva-Tcxo|iag

vuelo

lo alto,

cado, inculto.

elevo volando.

Annpi^cfaxot,

dva-xpit, v u e l v o , d e r r i b o .
dvSpdnoSov, ou, x d , e s c l a v o .

S v - i n t , estoy

4vefi0{, o u , 6, v i e n t o
dv-pxotictt, s u b o .

dvi^p, dvSpde, 4, v a r n , h o m b r e .
vpitivoe, 3, h u m a n o , d e l h o m b r e .

i, h u m a n i d a d ,

ser de h o m b r e .

HHL

riencia, no saber.
Mr.,

estoy aleja-

ger-

7iXi)xxo5, 3, a t n i t o , t o n t o .

ipxh,

dito-Ttvtyo, a h o g o , s o f o c o .

2,

invadeable,

intransita-

ipxo), s o y e l p r i m e r o ,

comienzo,

mando, domino: M . comienzo:


P.

obedecer.

Spxmv, ovxo{, 4,* c a b e z a ,

noi>(>im, fluyo, c o r r o , (h d e liqui-

soberano,

magistrado, arconte.
4 o 8 ^ , 2, i m p o , m a l v a d o .

no-oxoTo), q u i t o la s o m b r a

ovi5s,

djto-oxiXXu), e n v o , m a n d o
dno-ax(p(D, p r i v o
yuelvo

2,

enfermo,

privado

hacia

doxo), e j e r c i t o , u s o , p r a c t i c o .
doxi^xo, 3, q u e d e b e

practicarse

dox(, oO, 4 , o d r e , p e l l e j o ( d e v i n o . . . )
4o(ia, axo{, x , c a n t o .

n o - ^ i J y w , h u y o , me escapo

dond!^o|iai, s a l u d o , a b r a z o

*-XP1i irtp.,

&<nc(C, (8oc, it, e s c u d o .

basta.

A-nitpocr2, i m p l u m e .

deouptes, 3, a s i r i o .

dirtijv, ijvog, 4, % i m p l u m e , q u e a n

don^p, p o s , , a s t r o ,

no vuela,
junto,

de

fuerza, dbil.

estrella

doipdXtto, o s , i, s e g u r i d a d .
coso,

enciendo, M .

toco.
d-rto>xoc, 2, i n d e c l i n a b l e

47iXoO{ ( 4 n X o { ) , 3, s e n c i l l o . S i m p l e

dp, conj., p u e s , p o r c o n s i g u i e n t e .

dji, prep. gen.,

d p y p i o v , ou, x4, p e q u e a m o n e d a

de, desde, por

' c . ^> p r i n c i p i o , f u n d a m e n t o ,

reino, principado.

s o p m , d u d o , n e c e s i t o , e s t o y falto
'Ue...

dnxm,

do, disto.

d:co-poXXn), a r r o j o , p i e r d o ,

dvid, c a u s o d o l o r , t r i s t e z a
hago

expe-

fianza.

vfrpwjuos, ou, 4, h o m b r e .

relajo,

por

d m o x t a , tt{, V), m f i d e l i d a d , d e s c o n -

dvS'pconoxxivoc, 2, h o m i c i d a .

v-iiit, a f l o j o ,
minar.

no saber

dit-xw, a p a r t o ;

flor.

v8-pa>7tdxts, rjxo,

dnsipffis x e i v ,

4pxo5, ou, 4, p a n .

a t r s , averio.

m e retiro.

4 v u , p p . gen., s i n .
v-x, e l e v o ; M . , ' s o p o r t o , t o l e r o
S v o s , ou, i6,

ausente

dneXS-tv d e Tt-pxo^iai, m e m a r c h o ,

pv{, gen., del c o r d e r o .

&PX-'iT{f^i< O". * , a r c n g e l .

inopo,

(entr^

dpoxpov, ou, x , a r a d o .

dico-XDo), l i b r o , s u e l t o .

dno-oxpfto, a p a r t o ,

4it-etHi, m e v o y , m & m a r c h o

dvSptto, 3, v a r o n i l , v a l i e n t e .

4pHooTi, oO, 4, g o b e r n a d o r

ApicdCo), a r r e b a t o , r o b o .

dic4-oxoXo(, ou, % e n v i a d o , a p s t o l ,

confio

fortaleza

'

ge-

suficiente:

basta.

4itXv)oit, stot, , l i b e r a c i n .

das)

jcacra, Anav, t o d o .
dTtdxwp, o p o , h u r f a n o d e p a d r e ,
dnsid'o), n o c r e o , n o o b e d e z c o , , n o

dva-xtop, m e retiro, v u e l v o .
d v S f a , a{, ^ , v a l o r ,

2, q u e n o i n d i c a c o n

Sn{,

estoy

b l e , d i f ci l .

precisin, infinitivo.

AvaxoXi^, i s , 1^, o r i e n t e .

perezco,

perdido.
estimo,

soy

neral. imperS;

los E s p a r t a n o s ) .

perf. ditdXoXa,

dTtavopt, p r o h i t K ) , n i e g o .

reposo.

a b a n d o n o , dejo en pos

-XXu(ii, d e s t r u y o , p i e r d o ; M . con

4Sios, 3, m e r e c e d o r , d i g n o
dSi),

m s valiente, el mejor.
dpxd), b a s t o ,

de m

ble de l, conspicuo.

dpiQxdo), c o m o .
a p w x o ; , 3 (superl. de dya^t), el

dvx-mvonta, j , i}, p r o n o m b r e .

dgw-itioxoj, 2, f i d e d i g n o , v e r o s m i l .

pS^pov, ou, x , j u n t u r a , a r t i c u l o ,
dpi^ii?, oO, 4, n m e r o .

aparto.

de plata; plata.

oa>xo{, 2, d e r r o c h a d o r , d i s o l u t o

'

dxsvC, m i r a r f i j a m e n t e .
dxi^doosuxoc,

implacable,

que

puede ser amansado


-xiiidgd), d e s h o n r o ,
precio.

injurio,

des-

dito-pioois, fin d e l a v i d a , m u e r t e

A p y u p o ; , o u , 4, p l a t a

x o n o e , 2, i n c o n v e n i e n t e , r i d c u l o

dto-sxvuni, m u e s t r o , n o m b r o .

dpyupoO; ( d p y p s o s ) , 3, d e . p l a t a .

" A x x i x c i 3, t i c o
HHL

-3274-tuX6, soy infeliz


dtuxta, a(, i\, infelicidad, desgracia.
B O , atff., de nuevo, otra vez

Oxs, -fi, , pron., l mismo, l


. dy-aip, quito, arrebato, privo,
dipsac;, *), i^, remisin,

flfrt, adv., de nuevo.

dif^avta, at,

aiXt,

<}>-iY)nt,

sueno la flauta- zumbo, s u -

surro.

despido,

dejo, condono, perdono

aXtf(, oO, 6, flauta.

d<fi-ioxii(ii, alejo

adEdvo), acreciento, levanto.

ppootSv], ){, i\, imprudencHn l o -

fioe, 3, seco, sediento.


Spa, Of, ^, aura, viento
iietpxtK, 2, suficiente.
SToxpxwp, opo(, i , autcrata, soberano, con poder absoluto.
uMt&ioz, 3, espontneo, de propio impulso.

paPuX)vioi, <iv, o. L o s Babilonios


;aiS(, 3, profundo,
faivo), marcho, voy, paso
fatot, ou, i6, ramo de palma,
pite, to{, ij, ramo de palma.
PaxtYjpo, os, ^, bastn.
paXavTov, ou, t , bao, balneum.
^nxtZio, inmerjo, lavo, bautizo.
PpPapio(ide, oO, i, barbarismo.
MpP*po, 2, brbaro, que no es
griego.
Pap, peso.
pipo, ou?, x, peso, carga
fwpis, 3, grave, fuerte, violento
PowavC), pruebo, cimiento, atormento

PooiXsia, a(, ^, remo.


JaolXiov, ou, x, palacio real
footXiJ, eose, rey.
^(nXtw, soy rey, reino
fooXioaa,
f, reina.
ikiBTeg, levanto, llevo

YdX, axto(, x, leche


j-dp, eanj., pues, porque, esto
ydwtillp, YWp5, vientre.
HHL

PiXttv, v o , Geln, tirano de S i racusa.

abundancia.

licencio, libro,

lfXd, me rio, me burlo.

cura.

Yi|t, estoy lleno o cargado

YXfflooa (xT), ijg, , lengua.


YX(i3oo-XYa, ag, % locuacidad.

noble, generoso, va-

liente.

pXni, veo, miro, observo.


pod. grito, exclamo,
popd, 8g,
pasto, comida,
poxaf apaciento, alimento.
Mtpui <i, 4, racimo de uva.
pouXa, tengo consejo, delibero.
M . delibero, determin
poXofwc, quiero, pienso.
PoOs, poe, tJL buey, vaca
ppaSe,
xM'Ppax<5{, 3, Oreve, corto, pequeo'

l-aupoj, hago orgulloso: M . , soyorgulloso, me jacto de..


r, (enclit.), ciertamente, tambin,
al m e i p s

Yvi^giog, 3, legitimo, genuino, leal.

Yvv, engendro: P . nazco.

Yvffl*t, imper. aor. de fix^miM.

-)r*vo, oCi t. raza, estirpe, gnero.

Yv){ir, jg, -1, entendimiento, r a zn, juicio, parecer, intencin.


yvwp^o, doy a conocer, exploro.
yvffiaig, eug, V), conocimiento (de la
verdad), reconocimiento.

y(BpYi, c, % agricultura

pXnx, dao, confundo.


pXao^(i<<o, maldigo, calumnio.

'yXuxiixijg, xYixog, -l, dulzura

ravvotoe, 3,

dxap(9Tto, ( , ^, ingratitud.

pXa6p, 3, nocivo, perjudiciat

rivtoic, (c, -j, nacimiento, origen.

Yiptov, ovxos, viejo, anciano

Pt6ai(i>, consolido, fortalezco,


ptd, y M . , fuerzo, obligo.
pi6Xo>, ou, T, librJto, libro.
p6Xo, ou, ), libro.
poe, ou, *, vida,
gio, vivo.

yXaOg, yXaaXs. , lechuza.

'^^yXuxg, 3, dulce, gracioso, amable.

<))p(i)v, 2, insensato, necio


d()>tSQ>(, a</v., mal, de mala manera
-9a)vo, 2, mudo: x i - las consonantes

Pipoio, 3 y 2, firme, seguro, constante.

YiYvAoxto, conozco, reconoBco.

Ypavoj, ou, % grulla.


ypac, os (a>s)i t<, don, honor, veneracin.

y t i B p Y i s , o>, labrador.

yovsg, (og, 4, engendrador, p a dre.

YiJ, Y l s , <. t i e r r a ^ a f s .
yftptti, aoc (g), ' ^ j e z .
yifwv.o.K, llego a ser, soy hecho,
soy.

Ypd|i|ia, axog, x, letra: pl. las letras, las ciencias.


-jfpdfo), escribo: diseo, pinto.
Yuvij, yovoiixg, i^. mujer, esposa

dxvM, muerdo, hiero.


4ixxu;y|, ou, 4, dedo.
ea)idt;Jf domo, adiestro.
8aitoiv7)(ia, axog, x, gasto, coste.
Hi> *?5e, 1^, tea.
AautS, ind., David.
*, conj., mas, pero.
tSw, perf. 848otxa, temo,
ttxvum, nuestro.
Iva, pron., fulano.
- tvg, 3, terrible, espantoso
ieinvw, cenar, comer.
X?io{, Sv, o, Delfos (ciud.).
4v8pov, ou, x, rbol.
65a, ag, ), la diestra
Spti), hierro, azoto.
ilp\L(x., axog, x, pie).
Sonoiva, rjg, i^, duea, seora.
43itxr{, ou, 4, seor, amo.
exepov, en segundo lugar.
iXOf<, acepto, tomo, recibo.
80), falto, estoy necesitado d e . . .
(impers. es necesario) pido

8ifi, adv., verdaderamente,


por lo tanto

pues,

8fXog, 3, claro, manifiesto, visible.


8iX, manifiesto, declaro, demuestro.
ATiiiixiip, x p o g ,
Ceres.
eijiw-oupydg, o3, 4, i, artifice, h a cedor.
8i(iog, ou, 4, pueblo.

8i, prep. con gen., por, por medio de, entre: con ac. por, a
causa de.
8ux-pdXXa>, calumnio, acuso.
8ta6ax, 3, transitable, vadeable.
BidCoXog, ou, 4, Satans.
Bio-yiyvoxtp, distingo, recondzco.
8t-ey(o, paso la vida.
8id8v)|ia, axog, x, diadema.
8ia8oxi^, fi, >), sucesin, hijos,
prole.
Staxoiot, 3, doscientos. .
8ia-XY(o, escojo, discierno; general., 8iaXY0|iai, D . M . , d i s c u rro, liablo.
HHL


BuivetK,-s,

pensamiento,

inteli-

gencia.

ai-epTtdCu), devasto,

329-

328B-98-9YY0S, ou, i, diptongo.

ls,jp.,

e-xpovo{, 2, de dos tiempos, co-

s(c, lita, iv, uno, una.

Si^a,

saco.

tengo sed

aixo), persigo.
Soxiio, pienso, opino: intr

dazo.

Xo|ivs, 3, (part, raed. aor,. 2.*

de olpto), habiendo elegido.


* * ^Xii5, espero.
to-^ipe, llevo a, meto, introduzco.
Xjts, Bos, fi, esperanza
It, adv., ya-ya; sea-sea.
(los, 1^, v, mo, mia.

io-pxont, entro, me acerco.

robo, entro a- ^ mn (silaba).

ia-ojtflooto (xTw), dilacero, despe-

a, hacia.

parece

4t*(i>c, (part. pret. de ) ,

i-t8ijfit, administro, gobierno.

SoXm, engao con astucias

4 K y S, prep. gen., de, desde.

8ia-yp(i>, difiero, me distingo.

6ia, ije,

4x-pav(B, salgo, llego ser.

tm-tftiyai,

Bogo-XoYo, glorifico, me vanaglo-

huyo,

opinin, fama, gloria.'

rio.

j|i-|iivw, permanezco,

persevero.

4(i-itaYsts, part. aor. de IvKtixwtii,

8Xios, 3, doloso, falaz.

i^opoe, 2, distinto, diferente.

acos-

tumbrado.

M-o6Z<o, salvo.

estar pegado, adherido.


Ijinpoo^sv, adv., delante, en la par-

ix-polXXd), arrojo.

te anterior.

'x-Bdo), desnudo, despojo.

*v, prep., en, entre, delante.


IvBsi^, 2, necesitado.

8ia-^ep(o, corrompo, destruyo

Bop, s, 1^, piel

4xst, adv. all, all.

8 i 8 i o x a X o , ou, 4, maestro.

Bpu, atoj, x, pica

4xtvo, 3, l, aqul.

v-Bsxvufii, indico, demuestro.

SiSooxB), enseo

BouXsw, sirvo, soy esclavo

Ix-pfiav, caliento.

ivBod-sv, adv., de adentro.

4x-xaXtSitx, descubro, saco afuera.

ivBogos, 2, honorable,gorioso, ilus-

88(u|xt,

BoOXos, ou, 4, esclavo, siervo

doy.

'

BouX, hago esclavo, sojuzgo

8i^x6 de 6->)ni, trasmito, suelto,

someto a mi dominio.

dejo paso.
8t-onni, dilato, inflo.

BpxtBv, ovto{,~4, dragn, serpiente.


Bpoto), hago, trato.

8ixaio9v>], ra, 1, justicia, equidad.

BpOs, Bpuds, ^, encina

S"), 16,

derecho, justicia: pena.


perpetuamente,

to-

talmente.

xxXijoidC, tengo reunin, arengo,


4x.XY, escojo, elijo.

Sva, iv*oi8s, adv., aqu, alli.

Bvajiai, puedo.

.x-nopC, procuro, suministro.

vd'fttKta, axog, x,

Bvajiij, 8(os, ), facultad, fuerza,

4x-7o6i(B, aterro.

potencia.

8i-nXoO{, 3, doble

Buvats, 3, poderoso, hbil.

iXa. o Xaa, as,

poder, imperio.

iviauxs, o9, 4, el ao.

vxaO*a, adv., aqui, all,

8uo{ievi^, 2, malvolo, hostil.

JXaiov, ou, x, aceite.

Buo-xux*, soy desgraciado.

4XatSva), agito, impulso: ntr.,

Si-unvf?, despierto, desvelo.

BuoToxiS. 3, infeliz, desgraciado.

quiero,

estoy

dispuesto,

deseo.

, dejo, permito, cedo

I8'vos,'os, x, pueblo, nacin.

i68o|ii^xovTa, setenta.

l*os, ous, t, costumbre

2, inscrito, expuesto

if-fpitUMxo,
en letras.
meto.

gura.
1*8, conj., ojala.

<YY"5s. Cdv., cerca; casi.

Ixatos, imprudente, vano,

Ixc&v, vo{, i, imagen, retrato

Y-xXwts, o)s. <li inflexin,

modo

(del verbo).
iyxpdxtM,

as, 1i, continencia, mo-

deracin.
eopcep.*, aor. de -cpix, corri.
HHL

intil

e^, soy, existo: sljii, voy

eX-ntp, conj., si, si es que (siqui'


dem)

tip-ffn, i , , pas
sipa), digo

4Xaqpos, ou, 4, f, ciervo, cierva.

vxijios, honrado, digno de honor, i

4X<YX, pruebo, convenzo, reprendo.

vxoXi, <5s, 11, precepto.

iXtim, tengo compasin,

5-aip<n>,8aco, quito.

me com-

padezco.

iv-xpu<)iot, me burlo, insulto.


i{-ava-ondQ>, extraigo.

li-

l5-av-oxT)|ii, levanto M . y aor.


perf. y plusq.,

4g-aicaxeU0, engao.

.4Xs6spos, 3 y 2,

ig-ane-oxXX,

libre,

indepen-

2.*

me levanto.

iXsos, ou (ous), (8 t), misericordia.


diente, inmune.

YxipaXos, ou, 6, cerebro.

v-xsvo), estiro, extiendo.


iv-^(T]|u, inculco, impongo,

mosna.

IBos, ous, T, aspecto, forma, fi-

Y-Yuccu, doy en prenda: M . pro-

ca-

balgo, marcho.

4XsiijiooiJvii, Tjt, i, compasin,

st, conj., s i .

ve-

ces, entre tanto.

olivo, oliva.

8-jtouc, 2, bipedo.

iHXai,

voxs, adv., a veces, algunas

Jx-xo*vxos, aor. I. de x-xto.

8s, adv., dos veces.

pensamiento,

idea.

.x-x*, derramo.

8oyaoxa, as,

lap, lapos, t4. primavera

ivexa, prep. gen., por, a causa de.


iv-soxts, axos,4, presente (tiempo).

delibero en la reunin.

Atvuooc, ou, Baco.

iv, conj., si.

tre.
sv-Bo>, visto (induo).

Iglesia.

8fxaios, 3, recto, justo.

SiXou, adv.,

4xxXv)o{a, ac, i, reunin popular:

envo.

6-sXa6v, expulso, echo fuera.

4Xqpas, avxos, 4, elefante

i-i^;t(|ia, aor. de ix-pim,

EXXs, otBos, fi. Grecia.

Vt-vn\s lclto.(/terf).

'EXXijvss, V, ol, los Griegos.

l{-{i}ru, mando fuera: desembocar.

-EXXTJVIXS,
'EXXTJVS,

3, helnico, griego.

8os, ^, helnica,

griega.

XXijvvofis, oD, 4, recto uso de la


lengua griega, helenismo.

artol.

IS-ovstBO:, lleno de injurias, me


burlo.
*6-oMoXoY,

y AA. confieso, pro-

meto
HHL

-330, , , enderezo, erijo.


2, desterrado.
, O, 1^, facultad, potestad',
litertd.
a., fuera.
M , ia, fiesta,
in-jtyw, introduzco, llevo adentro
i:-48, canto; fut. nioojiat,
in-atvio), alabo, ensalzo.
R-v-v^ji, regreso,
itt-apx, ayudo, socorro,
jw, co/y'., ya que, despus que.
jttiBv, conj; despus que, porque, ya que.
in-ei|ii, asalto, acometo
Imita, adv., despus, todava.
ijt-pxo|ii. nie acerco, llego,
jtf, prep. con gen., sobre; con
daf., por causa de, sobre; con
ac., sobre, contra (An. Lee. 42.^)
im-ysXdto, me ro, me burlo.
ijii-xvojii, muestro, narro
im-BlSoni, aado, doy.
im-eix:^S, 2, clemente, suave
irci-?i)T), indago, pregunto, busco
Ti-8-exov, ou, x, adjetivo, epteto,
iw-euiiai, quiero, deseo.
jn(-xaX(i>, llamo con sobrenombre,
apellido.
<ni-X{inci), brillo
jti-Xeno), dejo.
inmiXst,{, i, cuidado
ini-fieXopiai, tengo cuidado: sano.
iniUsXS, adv., cuidadosamente,
diligejitemente.
m-oi5oios^ 2, cotidiano,
iri-nitonai, vuelo hacia.
imnXim, navego, ataco con las
naves.
Jtl-ppujua, xo{, x, adverbio.
lic{9i]tie, 2, insigne,'distinguido
moxTjuY),!){, 5^, conocimiento, cien
ca
imp-foXi, ij, -li, carta, epstola
*jti-o-tpi(pa), vuelvo, convierto
HHL

m-tapoiooi) (XTM), perturbo, nte" rrumpo.


4!jti-x*T)iii, pongo encima,
ni-tifieta), reprendo, echo en car
m-xpxto corro a (hacia, sobre).
wwpavT^, 2, ilustre, clebre.
jw-9(i)vt)no, tos, x, exclamacin,
interjeccin,
iionai, sigo.
ip<xaviz, o5, 6, amante,
pot, deseo, aspiro (xiv;).
iPTi?ofiai, hago, trabajo.
Iprov, ou, x6, obra, trabajo, negocioiptuvo), examino, investigo.
ipiZn, porfo, contiendo (xiv, con
alguno)
'Eptvt, tio{, 4, las Furias
iptov, ou, xd, lana.
TEpiiJSi o&. f>, Mercurio.
p7ti><o, me arrastro, serpeo,
pxofiai, vengo, voy.
epto, Mxos, 4, amor, deseo; con mayase, Cupido,
ipwxd, pido, pregunto
itportli.
ia^to, como, consumo, devoro.
ig^Xi, 3, noble, valiente, bueno.
onpK, o{, ', tarde,
oxaxos, 3, extremo, ltimo.
4xipta, , sociedad, amistad.
Sxatpos, ou, 6, amigo, compaero.
lttpo,3, otro.
Ixi, adv., an, todava, adems,
xoino, 3, pronto, aparejado, preparado, presente.
Ixos, ouc, x, ao.
6, adv., bien, ilustremente.
'Eua, s, ^, Eva.
5-y, inferj., nimo! bien!
6-yevi{, 2, bien nacido, de noble
prosapia, de buenos sentimientos.
t-&ai|iovQ>, soy feliz,
sainovta, as, ^, felicidad
6otlixiaj ?, feliz, dichoso.

-331

cd-aoxi|i<<>>. y M . , estoy en buena


fama, soy aplaudido.
oe, duermo, descanso.
(3-tXnic, i , lleno de buena esperanza.
ta-tprtxo, hago biei, beneficio
tOepyxT);, ou, 6, bienhechor
(OMo>c, adv., al instante, de repente.
*Hi, 3, derecho, recto; adv., al
mstante.
0-XXW1, <{, optativo.
tiJ-Xoyo), hablo bien de uno, alabo, bendigo.
eO-voi, ac ^, benevolencia.
eftptxie. o, 4. inventor.
6p*Td. 3, que puede encontrarse.
Opoxo), hallo, encuentro, invento,
descubro.
6-o6eia, 05, ', piedad, religin
t5-8KXayx^o{, 2, misericordioso.
ia-xX, o{, i, bajo precio; parsimonia

*a-tux<, soy feliz


Otoxa, a{, )), prosperidad;
' dad.
0-(poi5, 2, noble, de buenas cualidades.
(OqpuOc, hbilmente, ingeniosan4nte.
Et)-xaptaTi(i>, estoy agradecido, doy
gracias.
O-xapwJxa, aj, i^, accin de gracias, Eucarista
qpi)6o{, 2, joven que ha llegado a
la pubertad,
icp-itcnog, 2, caballero, que va a caballo.
i(p-oxT|ni, estoy presente, COIOCQ
junto a, pongo al frente.
x*pa, O, i, enemistad, odio.
ix3-p, 3, enemigo, hostil,
x, tengo, poseo; estoy; puedo
(con inf.)
8(B, tu, aurora.
i(D, COA/., hasta, hasta que

totiD, VIVO.
Ze(, Aiiz, i, Jpiter.
CijXtf), emulo, imito, admiro, alabo.
^ijiiiB, O, ii, perdida, dao, pena,
multa

Zi^vmv, tvos, 4, Cenn.


Ci)(it(tt, causo dao, castigo
Cv)x(i), busco, indago.
Cwypd^o, ou, 4, pintor
COM, <5e,
vida
Cov, ou, x6, ser Viviente, animal.
H

1i, conj., o, despus de comparativo, que.


i, adv. de interrogacin, an-ne?
ljY*;iovte, a?, j, principado
Tiyii>v. ovos, 4, %, gula, capitn,
jefe.
^io)iH> guio.conduzco: creo, tengo por.
i5>j, arf'., ya, ahora
i^etox, adv. superl., suavsima
mente, dulcfsimamente
Vjonvco, adv., con gusto
liovij,
gozo, placer, alegra

<)80s, 3, dulce, suave, grato.


*oc, ec, x, carcter, costumbre,
fruta, vengo, he llegado, estoy presente:
iXixia, {, ti, edad, juventud
i^Xxpt, 2, deque edad, cuan grande
iXios, ou, 4, sol.
i^Xu5(o, poner al sol; M estar al
sol.
<n<po, oe, ^, da
iftpos,.2, manso, domstico,
i^tixspo, nuestro,
^liii-xXavxov, oa, x, medio talento
(mon.)
HHL

-332^{t'-^covoc, 2, que tiene medio soni- . *iwx''< . ^. descanso, reposo.


do, pronunciado a medias.
JTta (oca), Tjs, ^, derrota
to, aor. de o^olvofiai, sinti* ' ittov, adv., menos.
e
dXeiooa (tt), ijs, , mar
ectXnco, caliento
(tvwTOc, eu, 6, muerte
9dxt(i), sepulto.
flaffw, me atrevo, confio.
ondea), admiro (a uno por alguna
cosa, xiv4 B xivi).
aujOMne, 3, maravilloso, admira.
ble.
eautiftoTSf, adv., maravillosamente.
9ed,^,), diosa (mitol.)
fldo(ii, veo.
fiiT)e y Bexjs, YJXO,
divinidad,
majestad divina.
*X*i|ta, xoc, x, voluntad, deseo.
Xtotc, ewj, <i, voluntad.
Xto, quiero, estoy resuelto.
e^Xiov, ou, x, fundamento.
6e4(, oD, 6, Dios.
OtMpa, honro, cultivo, curo.
tpC, recojo, recolecto,
flpnri, i, calor, ardor
p)idxi)c t]Toc, 6, calor

epo{, ou{, x, esto, verano,


eo, corro.
ef6ai, v, aE, Tebas (ciud.).
eTjCixros, ou, 6, tebano
ei^ya), aguzo, afilo.
^ftP, 9TJPS, 4, fiera, bestia
9ripei5(o, voy a cazar, cazo.
e*)piov, ou, x~ aninialito, fiera.
9yioaup{, ou, 4, tesoro, provisin.
Bvi^oxo), muero.
9v)xc){, 3, mortal.
9pu6o{, ou, 4, tumulto, barullo.
Bpjvw, lloro, me lamento.
9p4vos, ou, 4, trono, solio, reino.
9ufie, oD, 4, nimo, alma, valor, ira.
9pa, ag, i, puerta.
90poo{, ou, 4, tirso de Baco, bculo.
eupo>p{, o3, 4, portero
Buofa, a{, ^, sacrificio
9<o, sacrifico, inmolo
BttneOo), adulo, halago, engao
9<>paJ, oxog, 4, coraza.

I
ieixp(, oD, , mdico,
xet (imper.), mira, he aqu.
i8ia, oc, ^, forma, apariencia, idea.
Uioc, .3 y 2, propio, privado.
iiwztiio, estoy privado, vivo privadamente.
IM, av., he aqu.
tSpiJ, fundo, coloco, establezco
lpo, axo, 6, gaviln, halcn.
XeptiSc, iQ>:, 6, sacerdote,
lepv, oS, x, templo, victima.
iep{, 3, sagrado, dedicado a...
irlit, envo, despido.
(xKvs, 3, idneo, perito, bastante.
tXitoe, (ov, propicio, sereno.
HHL

tfidxiov, ou, x4, hbito, vestido.


'Ipspato;, ou, 4, habitante de Himera.
Eva, conj., para que, a flfl de que.
ouaxs, 3. judaico.
Imutlc, ws, 4, caballero
tmwc, o, 4, caballo.
toxTjni, coloco, constituyo,
toxopo), narro, cuento,
loxopixis, 3, histrico: 4historiador.
toxupe, 3, fuerte, robusto, potente,
ioxupfflj, dv., fuertemente.
oX"S<<>. soy fuerte: durar,
txft'ic, lio, 4, pez.
iX>i M i l ti pisada, huella.

-S33-

v5

K
xd/f) por xai Y
xa-aipi, castigo, destruyo.
xdap(ia, axo{, T, inmundicia, suciedad: p/ hombres viles y abyectos.
xa-t8ci), duermo.
xdftujiat, me siento.
xaY){ivoc, 3, sentado, posado.
xa, mando sentar, coloco, M .
. me siento.
xod-oxrmt, pongo, propongo
xa*d, adv., como, en cuanto.
xa^oXixdc, universal, catlico
xai, cnj., y, tambin.
xaivs,'3, nuevo, reciente.
xoip, oB, 4, tiempo oportuno,
tiempo, oportunidad
KaToap, apo;, 4, Csar.
xaB, enciendo.
xxct, por xal ixr.
xdxtvT)(, por xoU ix(vi)c
x4xtvo5, por xal ixlVo.
xaxa, a(,
maldad, vicio, culpa
xax^c, 3, malo, malvado.
xaxoDproc, 00, 4, malhechor, criminal.
xaxfiJfi, adv., mal.
xoX, llamo, nombro.
xdXXioxa, adv., muy bien.
xdXXoe, ous, x4, belleza.
xaXc, 3, bello, generoso, bueno,
xofflc, adv., bellamente, bien.
xdXttc, 1, 4, maroma,
xdjiaxoe, ou, 4, trabajo, fatiga.
xd|iijXo{, ou, 4, yj, camello.
xd|tvD, me esfuerzo, trabajo, me
canso
xdv (por xal dv), aunque, por ms
que.
xanrjXtov, ou, x, hostera, taberna
xdnpos, ou, 4, jabal.
xapBa, a{, ii, corazn
x^xxeivcv por xotl Sxxsivev de xxetv.
xapn{, oO, 4, fruto: utilidad.

xopitw, produzco frutos: M . reco


jo el fruto.
KapxTjSvioe, ou, 4, Cartagins.
KapxiiW>v, 6yo5, ^, Cartago.
xaxd, prep. con gen., debajo, contra; con ac, segn (4/i.:. 42.).
xaxd-Paois, OS, (), bajada.
xaxa-pi6p(ox(i), devoro, como, consumo.
xaxa-rXd<i), me ro, me burlo.
xx-e|t8(a, canto.
xc(xa-9oivd(i), y M . , consumo en
banquetes, como.
xxa-9(B, sacrifico, mato
xxa-xatt>, abraso.
xaxa-x)cx(i), abato, destruyo.
xaxa-Xa{i6dy(D, tomo; intr., acaecer
sobrevenir.
xaxa-XdjMt, ilumino, ilustro.
xaxa-Xstn(o, dejo en pos de mi
abandono.
xxa-X6<D, disuelvo, destruyo.
xaxa-tt*Xia), descuido, desprecio.
xaxa-vaufiaxio), peleo con una armada, naval.
xaxa-voo, miro, considero
xaxa-nviu, soplo.
xaxaf-^, corro hacia abajo, desciendo.
xaxa-oxdnxo, excavo, destruyo des
de los cimientos.
xaxa-oxeuC, preparo, restauro.
xaxaoxeoi, j.
construccin, fbrica, preparativos.
xaxa-^itYa), huyo, me refugio.
xaxa-ipXY, abraso, quemo.
xaxa-ypovo), desprecio, (a alguno,
XtVOj).
xaxa-<puYij, f(, i, refngio
xaxa-xpoxixfiSs, fldv., abusivamente, en sentido impropio.
xaxsC|ivos, asentado, acampado
xxtX:^9i de xaxttXanCdviB, tomo
xax-eoo), como, consumo.
HHL

-334'^t-ipyiop.a., desciendo, bajo.


xoijidw, adormezco: M . duermo,
me echo a dormir.
iMfMx, retengo, contengo, poseo.
' xa-njxwtte, o5, 6, instruccin, ca- xoivs, 3, comn, pblico.
tecismo,
xotvttvte, a;,
comunin, particixax-oixtt, habH9.
pacin.
xdxonxpov, o, x, espejo.
xoXdf, castigo
xax-opiSoott fxxfl), soterr, escondo xoXaxtn, adulo.
debajo de tierra.
xXaE, axos, 4, adulador
xdx(dv, adv., debajo
xoXots, oB, 4, corneja.
xaOxs por xai aOxc
xXnoj, ou, seno.
xdpu, trasquilo, afeito
%6\.r. is, <i, cabellera.
xXtiJ(i), mando, ordeno (jabeo).
xojiCm, llevo, ofrezco: M . recibo.
xtvs, 3, vacio, vano, frivolo.
xicos, ou, 4, cansancio, fatiga
xtvo-xcpiov, ou, x, cenotafio, se- xpag, axoc, 4, cuervo.
pulcro vacio.
"pi. 1. <1. la joven.
xvxpov, ou, x, aguijn: centro.
xopuipi^, IJs, -i, cumbre.
xpas, axoe, a>i, x, cuerno, ala de
xo(ios,
ou, 4, orden, ornato, mundo.
un ejrcito.
xoxXrj, 7s, cavidad, vaso, taza.
x4p6o{, ous, x, ganancia, codicia.
xupttov, ou, x, barbera.
xtipaXi^, s, ^l, cabeza.
xpd^w,
grito.
xijto;, ou, 6, jardn.
xpaxto,
tengo en mi poder, domino
xpos, oB, 6, cera.
Kpdveiov, ou, x, Crneo (bosque y
xijpug, uxos, pregonero, heraldo.
escuela 3e Corinto).
xT|pi5eo (xt(o), pregono, convoco.
xpdxos, ous, t<5> fuerza, poder, doxt^elpa, as, % citara.
minio.
xi*apt()86, oD, 6, Citarista.
xpotuT'i, *,
ruido,
Kixpwv, eovos, 4, Cicern.
xpas, oof, (o>s), x, carne,
xivSuvEo, corro riesgo o peligro.
xpiiajiai, pendo, cuelgo
xivuvos, ou, i , peligro.
itpi^vri, Tjs, ), fuente.
xtvo, muevo, turbo.
KpVjs, iQxs, 6> Cretense,
xivijxs, 3, movible.
xpt^, ij, cebada,
xxxog, ou, 4, yedra.
xpivto, juzgo, decido, sentencio
xXct&o(, ou, 4, rai..o.
xpixi^s
4, juez, arbitro
xXaw, lloro, deploro.
Kporooe, ou, 4, Creso.,
xXto/ux, xos, x, fraccin, fragmento
xpos, sos, '(I fri, hielo
xXauS'^ic, ou, 6, llanto, lgrimas
xpnxto, escondo,
xXeivs, 3, clebre, ilustre.
xxdofiai, adquiero, poseo
xXiitxo), robo.
xxevd), mato.
xXiipovono), heredo, sorteo, obtenxtf|ia, axos, ti posesin, riquezas.
go por suerte.
xx5,
fundo, crear- 4 xxoas, el
xXl)pos, ou, 4, suerte, herencia: clero.
Creador.
xXxos, 2, declinable
xoiXos, dios, n, cavidad, valle pro- xuBtpv^^xijs, ou, 4, piloto.
fundo
xuvTjYc, o8, 4, cazador
xwXa, s. ^Ii vientre.
xupiaxi^, J}s, j, domingo (ii/om<nic<r/
xo(Xw|ia, axo(, x, cavidad
xpios, ou, 4, seor, amo.
HHL

iwpttftc, adv., fuerte, vlida, prfnpalinente.


VOpoc, ou, 4, Ciro

xwv, xove, 4, <|, perro, prr.


xdivewv, ou, t, cicuta.
x(bv<ji, o{, 4, % mosquito

Xa6i)ptvo{, ou, laberinto


3leT*c, * , 4, liebre.
:Xai;is, ou, (>, garganta.
Aax8a{|i(av, ovos, ^, Lacedemonia,
Esparta.
>,aX4oi), hablo, charlo.
^a|i6dvo>, tomo, cojo, obtengo, recibo.
Xajinds, dSos, <), lmpara.
:xd)in(o, resplandezco, brillo.
Aav*dvci), estoy oculto, paso desapercibido.
Aas, oB, 4, pueblo.
a.axpfiSo>, sirvo, adoro
Ataiva, Yjs, 1), leona.
Ayii), digo, afirmo, llamo: Xrtat,
se dice, es fama, corre la voz.
_ J.ifiv,fflvos,4, prado.
XtlKoi, abandono.
XfixoupYa, as, , servicio hecho al
Estado, cargo pblico: Misa.
Xgis, s, *i, palabra, diccin, discurso,
^itnxs, 3, sutil, delgado
:Xsoxs, 3, blanco.
XMv, ovxos, 4, len.

<), olvido.
^Do^, oO, 4, ladrn.
X(av, adv., demasiado.
Xc^oopYs, 2, cantero.
Xifii^v, vos, 4, puerto.
WiivY), lis, lago, % pantano.
Xi;is, oD, 4, hambre.
Xcftdixxo) ( O O ) , tengo hambre.
Xweaps, 3, grueso, ntido.
Xvfytiit, as, % glotonera, gula.
Xyios, 3, erudito, docto, elocuente.
Xyos, ou, 4, palabra; discurso, razn.
Xoi|is, o3, 4, peste.
Xoiics. 3, restante: x Xocitv, en
adelante.
Xoti, lavo, bao.
Auatos, ou, 4, Baco.
AuSs, oB, , el Lidio
Xtixo, ou, 4, lobo.
XojMrfvottai, dao, destruyo
Xtmfo, causo dolor o tristeza
Xuwnips, 3, molesto, triste
Xflxvos, ou, , linterna, candela,
lmpara.
Xe, desato, disuelvo, libro
M

jia^Kjxi^S, oO, 4, discpulo.


iitt^x6(, 3, que puede o debe
aprenderse.
>iota, as, i, comadre.
jiaxapSea, llamo o tengo por feliz,
jioxdptos, 3, feliz, dichoso,
iiaxtovixs, 3, macednico.
lIaxeB<)v, ovos, *, el Macedonio.
jiaxpopMois, as, % longura de vida,
jiaxpc, 3, largo, duradero.
>dXa, adv,, mucho, muy.
jidXioxa, adv. (sup. de (idXa), mu*
chisimo, en gran manera.
pftXXov, adv. (campar, de fidXa),
ms, mayormente, antes bien.

|iavdv, aprendo, oigo,


ftavta, as, 4, locura, frenes, delirio,
liapatv, consumo, destruyo
Maptdji, as, 1\, Mara.
(laoxiYw, aatto, castigo,
(idoxij, lyos, % ltigo, azote,
fidxaiog, 3, necio, vano, intil,
jidxaipa, as,
cuchillo, espada
v^'^Xfl, ISi % batalla, combate.
jiX0(i*'. combato, peleo,
fiiras, nYXTi, nya, grande, grandioso.
nYaXojcpKi^S, 2, magnfico, majestuoso.
M*Y*os, os, x, grandeza, tamao.
HHL

-336dejo, omito, ^ j o mar- iifii, ni, ni siquiera


char, libro
Mi8t{, Misfia, (itv, ningtmo,
^ea),estoy ebrio, me emborracho
ninguna, nada.
jis5v, ov, campar., mayor.
(njSnoxe, adv., nunca, jams
^wipdxwv, 01), x, nio, jovencito
nijSJto), adv., an no.
jiXc, aiva, av, negro
ni9v, ciertamente
>*Xt, impers. interesa (curae est). x n^^v, sin embargo.
fiiXtxdcq, pongo cuidado en, me ftijv, (iTjvs, 4, mes.
ejercito.
nijnox, fldv., nunca.
|iiXi, fiXixo, x, miel
fiijx, adv. y con/., ni.
(lXiooa (xxa),
i. abeja
iiixTjp, nijxpt, <i, madre
tiXXm, estoy apunto de, estoy pa- Moj, ou, , Midas, rey de Frigia.
ra, debo, quiero: nXXwv, futuro. luxps, 3, pequeo, tenue, insignijifiv|iat, perfc de nvelo|iai, me
ficante.
acuerdo
)ii|iio|iat, imito
fi>, conj., ciertamente (quidem)
(it|ivijoxiD, (fut. fivija)), recuerdo
MVIHKOC, OU, 6, Mnipo
(iioo), odio, aborrezco
nvw, me quedo, aguardo^ perma- {iia8'{, oO, 4, salario, recompensa
nezco.
livft, 6, i5, mina (moneda que van*ptvna, !){, , cuidado, afn.
la 100 dracmas ticas92 pesejipos, to, x, parte.
tas, 68 cntimos).
^ioo(, 3, que est en medio, medio. |xvT(n), Yjc, i, memoria, recuerdo,
itxi,prep. conten.,con,entre: con
mencin.
ac, despus de (An. Lee. 42.).
pivijjiovctSui, recuerdo, me acuerdo.
jieTaBoXi^, f){, -(j, cambio, vicisitud.
lin\im, 2, el que se acuerda, rentx-dYO), conduzco, guio.
conocido.
^a-S{Sa))ii, doy parte de, hago (loXeTv, flor. ijioXov, per/. nfiXoxoc,
participante, comunico.
venir, ir
jisxa-vo, cambio de parecer, me {tXiSBoc, ou, 4, plomo.
arrepiento.
jiovdpxijs, 00, 4, monarca.
(ixa-oxilliaxioiic, o5, 4, cambio
tivos, 3, solo; adv., solamente.
ticxa-xtS'TiiJU, cambio, traslado
fiop^oXOxctov, 00, x, mscara.
^txa-(pip(l), traslado, mudo.
ftouaixi^, {c, it, msica, canto.
^Ex-otxo), emigro.
|ia*og, 00, 4, palabra, di.scurso;
Mtx-ouoa, os, <j, participacin, pocuento, fbula.
sesin.
nuta,
ot, j, mosca
jix-oxi^, fj, fi, participacin, parti(luptoc, 3, muchsimo. Innumeracipio.
ble, innito.
(lixpov, ou, x, medida, metro
fiSg, nu{, 4, ratn.
jix-ncv, ou, x, frente,
Hs)Oaf(, tan, i, Moiss.
iiixpi o Mxpis, prep., hasta
lil, adv. y conj., no, que no, para H<opvto, obro neciamente, soy neque no.
cio.
Ma^apM', ind0c., Nazaret
HHL

N
I Na*civ:^X, indec., Natanaei.

-337
val (ti( Aia), s (por Jpiter),
voito, habito.
vo3s, vic&, f, nave,
vaxif)5, ou, 4, navegante, marinero,
vouxixv, 05, x,armadanaval,floita.
vtovlos, oB, 4, joven.
vt6p6s, o0,'4, cervatillo,
vtxps, oQ, 4, cadver, muerto.
v*(i, distribuyo, reparto, apaciento: M . , estoy pastando,
veos, 3 y 2, joven, nuevo, reciente.
vttr{, tijxog, li, juventud,
vtcxxds. oB, 4, animal recin nacido.
v<i)S, 6, 4, templo
y!)3os, 00, ii, isla.
vCu), lavo.
vixott, venzo, sobrepujo

*)C. *l, victoria.


ivos, 00, ii, NiniVe (ciud.).
vYjna, axos, t, pensamiento
vofits, *S) 6. pastor.
vot*^, fii, % pasto, dehesa, lugar
donde pasta el ganado.
vojtto), opino, creo, reputo
vfios, 00, 6, ley.
voYjtia, axos, t*i enfermedad
voog, m, 4, enfermedad.
voDs, (vos), o3,4, mente, inteligencia, razn, alma.
vxxwp, adv., de noche
v3v, adv., ahora.
v65, voxxs, li, noche: vuxxs, d u rante la noche, de noche.
Z

levos, 00, 4, forastero, husped


(<fos, oos, x, espada, cuchillo.

govov, ou, x, imagen (tallada),


gooxv, oB, x, lanza, pica.
O

b, 1i, x, el, la, lo.


^yxdofiai, rebuznar.
8 , 8e, x8e, este, esta, esto.
68t6o), camino, marcho.,
48S, 00, i, camino.
cSotis, vxos, 4, diente.
Siipo^iai, me lamento, me duelo,
lloro.
OSuots, ws. *, Ulises.
6*v, de donde, de all, por esto
d i o , s, entiendo,
clujne, axos, t*, opinin, estima.
olxeTos, 3, propio,
oixxrjs, ou, 4, siervo, familiar,
olxt, habito, administro, gobierno.
oZxa, os, f), casa, habitacin; las
cosas domsticas
clxt, fabrico, fundo, colonizo
oTxos, 00, 4, casa, domicilio,
oljioi!, interj., ay de m!
oijiwp, s, f(, lamento, gemido.

oljitl^o), gimo, lamento, lloro.


olvos, 00, 4, vino.
oTojtoi, opino, creo, juzgo,
oos, 3, cual, de qu manera.
oos xt st|it, con ifin., puedo, estoy preparado para.
os, ols, 4 y ^, oveja.
8X610S, 3, feliz, dichoso.
dX^pioc, 3, perjudicial, pernicioso.
SXtS'pos, 00, 4, ruina, destruccin
dXirpxta, ac, ii, oligarqua.
dXlYos, 3, pco, pequeo.
aXoc, 3, entero, todo.
XofiSpo(tai, me compadezco, lloro.
'OXotims, dSos, ^, Olimpada, perodo de 4 aos.
'OXMuos, 3, Olmpico
Xms, adv., totalmente, universalriinte.
jiiXd),.trato, converso.
4jitX as, 5, conversacin, trat.
4(10106, 3, igual, semejante.
GRTBGX as
HHL

ft)ivxpo$, 3, coilipaero la muer- 4oiixis, adv., cuntas veces.


ooos, 3, cunto, cuan grande.
te.
oxis, Tixis, 6 XI, que, el cual, cualIivoia, s, i], concordia,
quiera que.
(l^njqios, 2, que tiene el mismo
oxoDv (doxov), o3, x, hueso.
derecho de sufragio.
5xav (oxe Sv), conj., cuando.
nim y 5|ivu|u,iuro.
8x8, conj., cuando.
(i^ag, xos, vierde, agrio.
5x1, conj., porque, que
ivtai^m, ultrajo, injurio
o (ox, ox), no, (Anal. Lee 41.).
vo|ia, tos, T, nombre.
o, adv., dnde, adonde
vonotCw, nombro, llamo,
oOa, interj., ay! (vae).
vos. O", * i asno
*gtJs, 3, agudo, acre, impetuoso,
oBafis, adv., de ningn modo.
apasionado.
oSts, o36ena, otiSiv, ninguno, ninima^t (v), adv., detrs, atrs.
guna, nada.
itXov, ou, x, general, pl., arma.
oSinoxe, adv., jams.
onoi, adv., a donde.
oOxxi, adv., no, no ms.
nou, adv., donde
ov, adv., por consiguiente, por
oncpa, as,
otoo
tanto.
diHos, Cmo: a fin de que
oBitoxs, adv., jams.
paxs, 3, Visto, visible
oO-nto, adv., todava no, jams, de
pooj, veo, miro.
ningn modo.
oGpavs, o5, 4, cielo: Urano.
*PYi.
^. ra. clera.
o6s,ttixs,x, oreja.
epY(!o)iai, me irrito>
oiJoa, s, ^, el ser, la esencia.
pitvs, 3, montaoso, silvestre
o5xo5x8, nini.
pCw, limito, defino.
piojis, 3, 6, determinacin, defi- oxos, aOxTj, xo3xo, este, esta, esto;
t. OXOQ.
nicin.=6pof, ou.
pioxixs, 3, que limita: Vj- indicati- o5xa> y o&xtoS) adv., as, tan.
cp8iXix7]s, ou, 4, deudor.
vo
d(faT)|ia, xos, t, deuda, deber.
pvsov, ou, x, ave.
ff^oXiLii, o3, 4, ojo.
Ptido), pongo en movimiento, im891S, ) 4) serpiente, culebra.
pulso, acometo.
8(liov, ou, x, cortipange, lo que se
SpviS, i*os. 4i <i, pjaro, gallina
come con pan.
peSi ouCi t i , monte
ii,y),6(oi}-ntp), que, elcual,quien
.
n
jtaiSov, ou, x, infante, nio tierno,
n*os, os, x, pasin, dolor.
si*(i)v, ooa, v, par. aor. 2." de, Ttat;, juego, me burlo.
waTs, naiBs, *, nio, hijo; siervo,
aiaiv, ivos, 4, (paean) canto de ai, hiero, golpeo
itdXai, adv., antiguamente.
guerra o de victoria.
toia, as, ii, educacin, instruc- naXats-, 3, antiguo.
naXaoxpa, as, i, palestra, lugar o
cin
escuela de lucha.
iaiw, educo, instruyo, cultivo
HHL

wiXiv, adv., denuevo, nuevamente.


nSs, c9, itSv, todo, entero
oSjt-noXoc, 3, muchsimo, muy gran- oEoxM, sufro, padezco.
de.
itaxdooo), golpeo, hiero.
av8oxrov, ou, x, hostera, posa- naxi^p,TOxps,4, padre.
da
naxps, 8og, ^, patria.
Hava^vw, m, x, Panteas, fiesnatSu, hago cesar, aquieto, calmo
tas en honor de Minerva.
nSov, ou, x, llanura, campia.
jtav-dXios, 3, completamente miitt*, persuado: >tfcroi8, creo,
serable, muy inleliz.
confo: M . creo, obedezco,
avxaxoB, adv., en todas partes.
nsiveio), tengo hambre. '
jtavxoxpxwp, opos, 4, omnipotente.
ittrpa, os, J), prueba, experimento,
Ttevxas, adv., totalmente, absolutajttpaofis, o3, 4, tentacin, prueba.
mente.
juipcto, pruebo, experimento, innivu, adv., muy, del todo; s, ciertento.
tamente
TMwxos, 3, que se debe creer u
napi, prep. con gen. de: con dat.
obedecer.
junto a: con ac. a, hacia, duran- niXfia, axos, t, suela.
te (Anal. Lee. 42).
nXonovvi)(nos, 00, 4, el Pelones
napa-pdXXo), arrojo, comparo
niljtit, mando, envo.
,
jtap-yo), paso.
Ttivirjs, rjxos, 4, ^, pobre.
apttyjia, tog, 4, ejemplo, mode- Jteva, as, ^, pobreza.
lo, paradigma.
iwvxijpnis, (vaBs),. oug, nave de cinco
itapo8stoos, ou, 4, parque.
series de remos.
napa-88(i)(ii, entrego, trasmito. ,
jtwv, ov, maduro.
ap-aiviw, aconsejo, exhorto.
Tispeia), paso, atravieso, trasporto.
npav8ois, 8)s, i), exhortacin, con- itp, prep. con gen. de, a causa
fortamiento.
de: con do. al rededor, en: con
apa-xaXiw, llam', invito.
ac., cerca, al rededor (Anal.
itapa-xs|i8vos, 3, 4- el pretrito
Lee. 42.^).
perfecto.
jtpi-6dXXeo, derribo, rodeo
Ttapa-Xa(6ovi, tomo, recibo
n8pi-yyvojtai, apoderarse, superar,
Ttapa-XoyCSo^ai, engao.
sobrevivir.
napoTnav, adv. totalmente, por com- ntf -8t(it, ando de una a oftira parte
pleto.
Ktpi-ixvx, abarco, rodeo, cio: M .
napaooYYijs, ou, f, parasanga, mefomento, cuido.
dida persa de longitud.
itspi-nsxiixix,' 3, peripattico (lo
itapdoixos, ou, 4, parsito
que pertenece al paseo), los fijtapa-xaxixs, 3, 4-el Imperfecto.
lsofos peripatticos.
3ip8Xis, ts, i, pantera.
piontbnsvos, 3, con acento circunicdp-tilii, estoy presente.
flejo en la ltima slaba,
ap-ixo, y M . , ofrezco, procuro, itpi-xiSnitii, pongo al rededor, ro
causo, doy.
deo, cio.
3iap9va, as, % virginidad
Ttpi-xpiyo), roer al rededor,
-jiapS-vog, ou, j, virgen.
pt-xuyxdvi", hallo por casualidad
.nap-atxa), hbito cerca
una cosa (xiv).
HHL

-341
llpojic, ou, 6, el Persa
Hepoixs, 3, de Persia.
ictonot, vuelo,
jtttpot, as, Vj, roca
Kj, adv., donde.
*yrl) %> fuente, manantial
wiSoo), bailo, salto,
ici^pa, as, ?), alforja.
TOtoi, oprimo, atormento.
n{9os, ou, 6, caldera, tinaja,
mxps, 3 y 2, amargo, acerbo, desagradable.
RtXStos o nciX&tos, ou, 6, Pilatos.
nv, bebo. (Anal Lee 39.').
n'.KpdsxM, vendo,
motso, creo, me fio.
oTis, ecos, 'r, fe, fidelidad.
Kiats, 3, fiel, seguro,
icwv, ov, pingue, gordo.
jtXaoTixi, ^s, ^, plstica, estatuaria
nXaxu-ttvuxog, 2, de ufias ancfias.
Xetov, adv. comp., ms.
jcXeovxTiijs, ou, 6, avaro, defraudador.
XsvoSa, as, avaricia.
'
KXf9s, ous, t, multitud, cantidad.
KXiifv, adv., excepto; sin embargo.
"lipii 2, lleno, completo, abundante
Xijpa, lleno, sacio
fcXi^xTw, hiero, golpe
xXotov, ou, x, nave
Xo3s, (nXos), 00, 6, navegacin.
jtXootos, 3, rico, copioso
xXoOxos, ou, 6, riqueza.
nXoxMv, ovos, 4, PlutH
nvtSfia, xos, t, soplo, espritu.
^v, adv., de dndeV
or, adv., a dnde?: no(,a alguna
parte.
nolm, hago: M . hago para m
nottixiis, o, 4, poeta, hacedor.
noixtXia, di, !), variedad.
oixtXa, adorno con variedad
HottiYjv, evos, 4, pastor, rector
HHL

otos, 3, cul? quin?


noXfiios, 3 y 2, hostil, enemigo.
nXenos, 00, b, guerra.
Xis, 80)s, ciudad. Estado
noXixso), gobierno, administro (el
Estado).
TtoXxjs, ou, 4, ciudadano
noXixtxs, 3, civil, social
icoXXxis, adv., muchas veces, frecuentemente
noXXajtXaotov, 2, mltiple, mucho
mayor
itoXo-(ia*i5s, 2, erudito
TtoXiis, JtoXXi^, oX, mucho <S>s t.
x TtoX, generalmente
Ttovo), trabajo, me esfuerzo
ovtjpa, as, f, maldad, vicio
TtovTjps, 3, malo, malvado, vicioso.
Ttvos, ou, , trabajo, fatiga
Ilvxiog, ou, , Poncio.
jtoptti), pongo en movimiento, tras_
porto: M . voy, marcho, camino.
noos, 3, cuan grande? cuato?
itoxafis, 00, 4, ro.
ox, (enelit.) alguna vez, en cierta
ocasin.
jtdxspos, 3, cul de los dos? (nxepovutruman, sio)
noxi^piov, ou, x, vaso, cliz.
noO, adv., dnde?: no, (enelit.) tn
algn lugar
nos, tos, 4, pie
jcpTna, axos, t, hecho, negocio,
cosa
itpagtSi SMS, *li hecho, accin.
npfios, asta, aov, manso, suave
itpoiooa (xxo>), hago, obro
npitst, impers., conviene, (deeet).
x itpeitv, ovxos, lo conveniente,
oportuno, decoroso.
itptopeo, negocio como embajador, ruego
itpo6us, uos o stos, 6, viejo, ancia- ^
no: pl. los embajadores
npso6xY)E, ou, 4, el anciano.

upiv, adv. y eonj antes, antes de,


en lugar de
itpo-6XX(o, tengo delante, pongo
delante, ensalzo.
wp6tov,-ou, x, oveja.
^po-B(8(u, hago traicin
npo6x]s, ou, 4, traidor
-Rp^-si/u, me adelanto, salgo
-npo-srnov, dije antes, predije
po-njYofiai, voy adelante, precedo, soy jefe.
up-S-sois, ews, i, exposicin, preposicin.
-npfrunoc, 2, inclinado, animoso.
-npo-tijiw, envo delante: M . abandono, cedo.
-itpvoia, as, providencia, prudencia.
-np6i,prep. con gen. de la parte
de; con dat. junto a; con ac a,
hacia. (Anal. Lee. 42*)
jipos-aYopso), nombro, llamo, digo.
-Jipos-Soxto, espero, aguardo.
1lps-st^ll, estoy en, estoy presente
itpos-snt-6XXti), arrojo, meto en
tpos-px6|iat, me acerco, llego
npos-"x(i), atiendo, me dedico.
itpos-xo|Ai, suplico, ruego.
jipooijvi^s, 3. benigno, suave, agradable.
ap-xaipos, 2, temporal, del tiempo, caduco, momentneo.
pos-xoXic, bago venir: M . llamo
a mi presencia.
aipos-xuviAi, adoro, saludo con sculo, vener, me postro

pos-X(i6(vto, adi^uiero, aprendo,


Rpos-itto(it, vuelo a (hacia).
Rps-wrtia, xo6,x, orden, mandato.
itpos-xxxixs, 3, |- el imperativo
pos-xt*ijju, agrego
npos-<pp, ofrezco, presento: M .
Ilevp para mi, tomo, trato
npoo), adv., lejos, ms all.
npos-(p4Ca, s, 4), acompaamiento
del canto, prosodia, acento,
npowiiov, ou, x, cara, aspecto
wpxspos, 3, el primero, (prior).
iipo-x*ii)tii, propongo, antepongo,
icpo-xpino), promuevo, impulso,
empujo.
jtpo-xi(wio>, estimo en ms, prefiero.
np<)paots, sws, ocasin, pretexto,
popi^xiijs, ou, 4, profeta.
jipo-^uXooto (xxw), guardo, custodio.
itpflxos, 3j primero; npaxov, adv.,
primeramente, en primer lugar.
jix-puS, uyos, ala, pluma.
rxaxg, 3, pobre, mendigo.
no*Yopixs, 3, pitagrico.
jiu8(iivos, par, de itov*vo(ii
nXij, i}s,
puerta.
jtuvftivo|ii, pregunto, (An.Lec.37)
nop, nups, x, fuego.
DupTivaTa, xd, los Pirineos.
ffi|io, axos, t, cubierta, cobertera; bebida.
cD|ioC, cubrir, tapar
KAKOX;
adv., alguna vez
n&i, adv., cmo?

pcpios, 3, fcil
4>a9niUa, s, 4. ociosidad, pereza
^ia>, fluir, manar, correr, desvanecerse.
fiffut, axos, t, dicho, palabra, sentencia, verbo.
fiir"P, opos, 4, orador.

f?a, T|s, fi, raz, fundamento


^o|iai, salvo, libro
^unaps, 3, sucio
P|iatos, ou, 4, el Romano
^iri, Yis, li, robustez, fuerza. P6UT), Roma.

HHL

-343-

/
SoiHii (hebr. ind.), de los ejrcitos.
aiXuxyi, vfyo, trompeta
odXnOta, sueno la trompeta.
XapeavdnoXos, ou, 4, Sardanpalo.
odp(, oapx, carne, cuerpo.
oautoMS PO^ oauToD-fJs.
oourtvna, O, i, claridad, precisin,
oo^s, adv., claramente, sabiamente.
o6vvu|ii, apago, calmo.
otauToO-^, de ti mismo-a
2sifri[i, fjvo, Sirena.
oiXifni, 1)6, luna.
t|ivc. 3, noble, alto, sublime.
ospoMpiji, T, ind., serafines,
oiljiav, significo, doy la seal;
mando.
o*jfivttxs, 3, significativo, expresivo.
oii)(i8Tov, ou, t , signo, seal: ensea.
oi}|ipov (di. vfip..), adv., hoy
oir, callo.
oCijpo, 00, hierro, cosa de hierro,
armas.
otto, 00, pl. t i otto, grano, trigo.
oioMcu, callo.
oxctveoXov, 00, t, escndalo, tropiezo,
oxdntca, abo.
wOo, O, t, vaso, mstrumento,
utensilio.
<ntiv^, is. *>) tienda de campaa,
choza.
ox{)inpov, ou, t, cetro.
oxXep, 3, duro, fuerte,
cwtoc, to, t, tinieblas, oscuridad.
Zx^, 00, 4, el Escita,
oxofroxc, 2, esctico.
ooXxiojie, o8, 4, solecismo, error
gramatical,
o, 3, tuyo
HHL

oofto, c, % sabidura, prudencia,


oof; 3, sabio, prudente.
2Ropxidn), 00, 4, Espartano
oTttlpm, siembro, esparcir.
on8(0, me apresuro,
onpo, 00, 4, sementera, simiente.
oitoo8d5, me apresuro, doy prisa,
me ocupo.
^
ojtoo6ato{, 3, diligente
oxouSotos, adv., diligentemente
oTtoSi^,
-f), celo, diligencia
otStov, ou, t, estadio Cp/. otatoi).
oto*, o5, 4, jornada, lugar de
etapa.
otaot?ti), promuevo una sublevacin, lucho.
otioi, oj, discordia, sublevacin.
otoupo), clavo palos en la tierra,
crucifico.
otiXXw, ordeno, mando.
otvoYjio, ou, 4, suspiro, gemido.
otevoCo), suspiro, gimo.
otvo), lloro, gimo.
axipfio, amo,
otpo), privo, robo.
ottpovo, ou, 4, corona, guirnalda,
oti^Xiij, Tj, ii, columna
2tTioxopos, ou, 4, Estesicoro, poeta
griego.
ot{ia, otos, t, boca.
otpdteun, ato, t, ejrcito
otpotetim y M . , marcho a la guerra, peleo, milito.
otpotijY*, mando un ejrcito
ctpatijrc, 00, 6, general, comandante.
otpotioi. S, *i, ejrcito
otpeticbtijf, ou 4, soldado, guerrero
otpatn8ov, ou, t, campamento,
ejrcito.
otpatc, o, 4, ejrcito, campo,
flota.

ouY-Tpo>4{, i, 4, historiador,
o6v-ei(ii, estoy con, trato familiar.ooy-yp^, escribo, compotigo.
mente.
evr-xoiv(0via>, participo, comunico, ouv-pw, junto, recol, contino
estoy unido con.
ottvi^opoc, ou, 4, abogado.
ony-xap, me alegro con..., doy ouv-i58ia, cohabitacin, prctica.
la enhorabuena.
ouvii)s, 2, acostumbrado, familiar,
ouT-xp, cedo, consiento.
ov-frsois, ss, 1^. unin, compoouX-Xa{i6dvm, tomo,ayudo,concibo.
sicin.
ooX-Xr, reno, recojo.
oov-ii)|ii, entiendo, aprendo.
ooX-XoYtC. reno, infiero, deduzco. ouv-toxjfii y M . , instituyo.
ouxo-^vtris, 00, 4, denunciador de ovoBos, ou, i, reunin.
higos, calumniador.
ouv-ofioXoYa), consiento, concuerdo.
TOfi-6oivo), marcho con, convengo: ouvopdo), veo, entiendo.
impers., sucede, acontece.
oOv-xogig, s, 1), coordinacin, disposicin.
oo|i-6ooXt, aconsejo.
ouv-xxaYJivoc, 3, coordinado, comoti-noxos, ou, 4, aliado, confedepuesto,
rado.
oov-xofia, s, i, brevedad.
ap.-na, 3, todo.
oOs, ous, 4 y J), el puerco, cerdo
ooji-Jioptoftoi, marcho o peleo con.
oo|ji-7tsiov, ou. t, banquete, con- o^Bpa, adv., mucho, muy.
oxot, , 1, estado, cualidad, revite.
lacin.
oufi-tpipo), reno: impers. convieoXoXooxtxs, o8, 4, tonto.
ne: t ouii^pov, ovxos, lo til.
o\>ix-<fXifa, ardo, me abraso junta-oxoXij, s, ^, ocio, escuela,
opos, 3, y offis, 2, ileso, sano, bien
mente con.
conservado.
wiKfQp, Ss, ^, calamidad.
aZta, salvo, conservo, guardo,
oti-(po>vos, 2, x, consonante.
ov, (t. Etiv), prep. dat. coi^, junto offljio, axos, t) cuerpo,
ownoxixs, 3, corporal,
con.
ouv-avxdo) y M . , salgo al encuen- ooxi^p, ijpos, 4, salvador,
otoxijpo. O, |, salud: salvacin,
tro: imp. accidit.
prosperidad.
oov-6titvio), ceno con otro.
eij>poo6vi(), Tjs, 1, moderacin, pruOV-BMJIOS, OU 4, lazo, conjuncin.
dencia.
ouv-8i,atofuertemente, encadeno.
otxppov, 2, moderado, prudente.
xaXalnwpos, 2, infeliz, miserable.
xdXos, oivo, v, el que sufre, infeliz.
xSXXa por xd SXXo.
xofitiov, 00, x, despensa.
xdgis, e, 1), colocacin, disposicin, orden.
tapa^-f}, i, consternacin, perturbacin, tumulto.

xdots, Mosi tensin, acentuacin,


xdoo (xxw), coloco, pongo, ordeno.
xoBpos, 00, 4, toro,
xaqptts, 3, (par. aor. p. de editxo)),
sepultado.
xd<fios, u, 4, sepulcro,
xdxtoxo, adv., velocfsimamente, rapidisimamente.
HHL

345uixec, 05, t i , velocidad: adv., rpidamente.


taxic, 3, pronto, veloz: tax4,fldv.,
rpidamente,
laxoti^, ijxo, 1^, presteza, velocidad.
tw{, oii, 4, pavo.
ti (enelit.), eonj., y. xxa, no slosino tambin.
xtOiv, part. de x9rj|.
xitxo, ou, x4, muro, muralla.
xxvov, ou, x, hijo.
nXeoxct, termino, acabo; muero.
x<Xsio(, 3 y 2, acabado, perfecto.
xtXwr, j, j, fin, muerte.
xiXot, ooc, t, fin: adv. al fin.
x*nv, corto, rasgo.
tveav, ovxog, 4, cerviz.
xipTjv; eiva, tv, tierno, delicado
x*pitm, alegro, recreo.
xxapxot, 3, cuarto.
t*xv'l. l . 'l. arte, artificio.
xxvtx{, conforme al arte, prctico.
xjxB, derrito, lico.
xi^vixaSxa, adv., entonces.
xrjpiD, guardo, conservo.
tiltil, pongo, eon dos ac., hago,
elijo: v|iov, doy una ley.
xixxtB, engendro;.parir(4n.c. JS).
tlXXa, arrancar, desplumar.
xtnetm, estimo, honoro, venero.
xijii^, i{, honor, estima.
timos, 3 y 2, honrado, apreciable.
honorable.
xiiiupiu, ayudo, asisto: M.me vengo de alguno, lo castigo: P. soy
condenado o castigado.
xs, xi, quin?qu?:tts,xi, uno, alguno, algo, cierto. (Anal. Lee.
18.^)

xo^yap, xoiYopoQv, por to tanto, por


consiguiente,
xoivuv, adv., por lo tanto, por esto,
xotos, 3, tal, de tal naturaleza.
xotoOxos, aiixi), oBxov, tal.
x4X|ia, lis, valor, audacia,
xvos, ou, 4, tono, acento,
xgov, 00, x4, arco.
xogdxTjs, 00, 4, arquero,
xditoc, 00, 4, lugar.
tco-oOxoc, 3, tanto, tan grande.
x4xt, adv., entonces; despus: xxc
(livxx* 8, unas vecesotras;
oraora.
xouxioxt, esto es, a saber
xouxo-v por XOXO.
xp(tn8?o, rjs, 1^, mesa,
xpne, vuelvo, mudo.
xpiifto, alimento, nutro, educo,
xpxm, corro.
xpii^pTls, ous, nave de tres series de
remos
xps, adv., tres veces.
xpnos, 00, , manera, ndole, costumbre.
xpoqji, rss.alimento, mantenimiento.
xpoifs, o3, 4, i. el o la que alimenta.
xputpi], ijs, -fi, delicias, molicie, lujo
xp(Y(o, como, consumo.
Tprns, o)<>s, 4, Troyan,o.
xuYxdvw, obtengo; soy: me hallo
por casualidad,
xihtxio, hiero, golpeo,
xpavvos, cu, 4, tirano, despota
xups, 05, 4, queso.
XU9XS, 3, ciego.
mtfXm, ciego, pongo cjego
xuxv. '"/ aor. 2." de xoTxdvc
tx'J, "nf, destino, suerte, fortuna.

r
6pp(Ca>, injurio,
sppts, cus, injuria.
frfiaCva), estoy sano.
HHL

&Yti.a, infla, as, ii, salud.


6T^^. 2, sano
iiSmp, axos, t, agua-

ttls, oG, 4, hijo


'ftn-axoa),obedezco,
ftn-ctpx, me hallo, soy
ftiuvavtos, 3, contrario
6-6el(ii, salgo.
6np, prep. con gen., sobre, por:
con ac. sobre, ms all.
6itp-6UYe, interj., muy bien'
insp-op(a, as, ), destierro.
Kep-ouv-ttXtxs, 4- el pluscuamperfecto.
*xp-t(*Tiiii, antepongo.
6n)poa, as, % servicio (vil); servidores: obsequio.
8vos, ou, 4, sueo.
(>n6,prep. con gen. debajo, por:
con dat. y ac. debajo. (Anal.
Lee. 42.')

6itina, atos, x, calzado.


6n-xei{iai, yazgo debajo, formo el
fundamento.
6n-xpiois, es, VI, respuesta, simulacin.
6no-Xaji6v(B, recibo; opino.
&ico-pi<v(, persevero, me quedo.
Ono-toxxixs, 3, V modo subjuntivo.
Bno-xuYxdvo), respondo.
Boxaxos, 3, ltimo, extremo.
ftsxpos, 3, posterior; Ooxspov, adv.,
despus.
6^-oxT)(ii, coloco debajo, tomo, desisto.
6<jii)Xs, 3,'alto.
04105, os, x, altura, cima.

i
j
'!

SpalviVmuestro; brillo; M . me hago


visible, parezco.
<paXttxps, 3, calvo.
4>iXapis, lo;, Flaris, tirano de
Agrigento.
4>aXrps, os, Falerio.
<pavsps, 3, visible, manifiesto,
pdpfiaxov, ou, x, remed io, medici na.
<fi(iax, digo, opino, sostengo.
^aXos, 3 y 2, malo, malvado, vil.
fppu), llevo, produzco, tolero,
psyo), huyo.
<pjys, oO, ^, encina, bellota
digo, afirmo.
<iP*puj, destruyo, corrompo.
9WTY0S, ou, 4, sonido.
<j)iX-av*pa)ita, as, i, amor al hombre, benignidad.
ifiXim, amo; acaricio,
^tjtos, 3, que debe ser amado
(fMa, os, t, amistad.
*tXiJtJcos, ou, 4, Filipo, Felipe.
<iiXo-KMxi6,2, deseoso de aprender.
piX-jtotpts, i5os, 4, % amante de la
patria.

lyiXo-iwvia, as, ii, industria.


fiX-novoc, 2, amante del trabajo,
laborioso.
<paoc, querido, amado; 4 el amigo.
(piXo-^ofio), amo la sabidura, filosofo.
(}iiXoo<)pos, ou, 4, 2, filsofo.
7iXxt;ios, 2, ambicioso, mulo.
ipXi, <(pX6s, 'n, vena.
<po6sps, 3, terrible, espantoso.
<po6o>, aterro, espanto; P. temo (a
alguno, xivo).
ipCos, 00, , temor, miedo
(fovtii, ios, 4, matador.
<))ov((u, mato.
<pp|iT, iYTo, citara.
(ppetmc, iois, i, modo de expresarse, expresin.
fp^t fP^vs, i, alma, mente
9pyois, 80S, f, perspicacia, prudencia.
Tpvtfios, 3, prudente.
fpovxt^a), medito, cuido, tengo,
cuidado
*P*S, T*. 4, el Frigio.
HHL

-346^tcStcA ahuyentp, destierro.


puXBxii, ^ , i, guardia.
tpiXai, axoj, 6, fi, guardin, custodio.
(puXeiooa (ttm), guardo.
SpiioK, eco;, 4, naturaleza, ndole,
sexo.
f>ott>, planto.
tfwxi-i, c5, x, planta, vegetal
xaipo. me alegro; x>tps, salve.
xailtvd(, oS, 6, freno, brida, rienda.
XaXxoBj (sos), 3, de bronce.
xoptets, sooa, sv, grato, gracioso,
agradable.
xaps, iTos, <j, benevolencia, favor,
beneficio, gracia.
xapixcB, lleno de gracia.
Xst(ie&v,avos,6, tempestad, invierno.
xsip, x'P<5c, <l, mano.
XstpoxovicD, extiendo las manos,
elijo, nombro, consagro (alzando las manos).
xeXiibv, vos, f, golondrina
Xijpos, viudo.
Xixtv, Svos, 6, tnica, camisa
Xiffiv, vos, 4), nieve,
xopsu-rils, oO, 6, bailarn, el que
danza en coro.
W
4(8oigs, 2,.falso, mentiroso.
}>856nevos, 3, el que miente.
<|isD8os, ous, ta, mentira.
&y &, interj., oh'
V>v, oB, x, huevo.
*P*. <.
hora, tiempo, estacin.
)S, adv.; como, as como; con nmer. cerca de, (fere); con superl.
lo ms posible, (quam); conj.,
cuando, as que, que; prep., a.

SpB), engendro, produzco; P. y


aor. i^pov, llego a ser, soy; pe//.
Ttipxa.
(pcovcB, sueno, hablo, canto.
ipo)viii{, eooa, sv, sonoro, parlante,
dotado de habla; xit- las vocales,
cpffl, (Utos, %d, luz.
qpcDtiCta, ilumino, ilustro.
(ficto86xoc, 2, resplandeciente.
xopsis, danzo, bailo en coro.
xpipfiai, uso, me sirvode; conservo.
XPii, impers., es necesario, conviene.
,
XPS}M, axos, t, cosa; pl. posesiones, riquezas.
XPioiMos, 3 y 2, til.
XPI'tipwv, ou, xc5, orculo.
XPTjoxs, 3, apto, til, honesto,
bueno.
XPcSvos, 00, 4, tiempo.
xpooov, 00, x, dim., oro.
Xpoos, oB, 4, oro.
XpuooBs (sos), 3. de oro
Xpaifia, axos, t<5, color.
xcpa, as, 1^, pas, regin.
Xiops, adv. y prep., separadamente; sin.
xcopionis, oB, 4. divisin, separacin.
(t>Yos, ou, 4, desprecio
'}'"JX> ^. %, alma, espritu, vida.

t!)onsp, adv. y conj., como, como su


fiioxs, conj., de-tal modo, que; 1^
cSox, quam ut.
c^sXic, ayudo, socorro (xivt).
dxpeXTjxbs, 3, que debe ser ayudado, servido, auxiliado.
A^Xinos, 3 y 2, til, ventajoso.

- 347Definiciones aristotlicas de uso m u y frecuente


en Filosofa Escolstica.
fl) Materia prima.Secundum
se, nullatenus est eque quid, eque quale, eque quantum, nequei,
aliud eorum quibus ens determinatur. (Metaph. 7, 3).Materiam
id dico quod primum est uniuscuiusque subiectum, ex quo aliquid
fit eo pacto ut non per accidens
insit; et si corrumpitur, ad hoc ultimum proficiscetur. (Phys. 1, 9.)
b) Moi/s.Actus entis in potentia.prout in potentia. (Phys.3,1)
c) Tcmpus.<Numerus motus
secundum prius et posterius.
(Phys. 4, 11.)
d) Locos.-Corporisambientis
terminus (superficies) immobilis
primus. (Phys. 4, 4.)
e) Anima.Actus primus (forma substantialis) corporis physici
organici. Id quo vivimus, sentimus, loco movemur et Intelligimus
primo. (De anima, 2, 1-2.)
J) Scicnft'o.Cognoscere causam propter quam res est, quod
huius causa est, et non posse hoc
aliter esse. (Anal. post. I, 2.)

a) AY9 8* 5Xljv,
xa** aSxriv
ilfit xl ixifit noo4v i,ixtftXXt,^^jd-v
Xir*tai os fipioxai x 4v.A*r Y4(>
iXif* x iipSxov &icox*(;ivov ix<9x<|>,
iS o5 Y(vex( XI ivundfxovxoc i) xx&
oo)ipspi]Xs' sl^ts p^stpsxBi, Is toBxo
^Sstat Sox^tov.

b) "H xoB Buv(tet vxog vxsXXsia, -n xoioOxov, XVTJOS oxtv.


c) ToOxo yp oxiv 6 XP<5^os, pt*|is xivi^os; XKxi T wpxspov xal
Ooxspov.
d) T xoO itepixovxos npas xvijxov Tipfflxov, xoQ-C oxiv 4 xnos.
e) El di) XI xoivv ini TtoTis +0X^6
8et XYSiv, eTnj av evxsXixeia fi npcbxrj
oibtiaxos tpuoixoB 6pYavixoO. 'H i^ox"!
8 xoBxo ^ Cfltiev, xal alo*avne*a,
xai 8ig(ivo)ts8'a npixcasf) Eiricfxa<jat84ol(i*'lxaaxov...
oxav xTjy x' alxtav olitisS'a Y'VC&OXSIV
8t'
x np&xii axiv, xt ixsvou
aixta ox, xal ni] 4v8xeo^t xoSx*
&XXa>s 5xi.v,

i
A. M . D. G.
..- nvTa eJ? 5?av 0eoO J-..J
f--!
Ttotelxe.
\-''\
W i (!.' adCorinth. X.-3I.) l e

V-..
HHL

HHL

48

-349-

MIKPA A N O O A O r i A
O A A T P N O E
KPITiN

A i A A o r o r nposnA-

S O K P A T H S ,

K P I T Q N .

I
22 T nqvixaSe ^i^ai, KptTuv,
o rcp^ eti v;
K P nvu JJ16V OUV. S i l . llTivxa piXtata; K P . "OpTpo; pa'i;.
2 Q aupux'go, oxoc irXijff ffot to SeffpicJTripou ^uXo^ ujcaitooat. K P Suvi^^ ^5ifj pio stiv, o SuxpaTec, 8i x iroXXocxi? 8spo <poiTv, xat TI xat 6sfxtvf[xa.i. x ' pio. 22. " A p u 8s jxet
y\; K P . 'Etcwixc JcXai. S2. ExaTC5ox ervi K\-{it.gd<i
pi6, XX <riY^ itocpaxaijffat; K P . O pi tov A ' , a SoxpaTsc, o5'
av aTO TJ'eXov v ToaaTf) tc ^pu^tva xat Xu'zt) etvai. 'AXX xat
ao\3 wXat Saupia^o) affavdpievoc C ViSuc xa-eSsti; xat m'nfjSs
ae ox JYetpov, tva ^Staxa 5iYt)?. K a l rcoXXxiC p.ev
oe xat
tcpoTspov V icavTt T<^ p<^ 68at|jioviffa toO Tpirou, icoXu 8 [WcXtffTa
V Ti vuvl TtapsaTOT) ^upi^op, c f(t8(ci5 ar^v x a l itpoc 9psi?.
S Q . K a l yap v, u KptTuv, icXnitpieXec dri ^avocxTiv TT)XtxoTOv
ovTtt, el 8si T\hfi TsXeuTv. K P . K a l aXXoi, o SxpaTei;, rQXtxoOTOi V ToiauTotn 4up.9opat? Xjxovxat, XX' o8v aTO ictXueTat
YlXixla T piTi oxl aYavaxTev tt itapoffi] tu'xti- S O . "EOTt TaijTa.
'AXX T 87) ouTO icpo (pi$at; K P . 'AfeXav, u SoxpaTec, ps'pov
XaXerhv, o aol, piol ^aveTai, XX' lol x a l to? ooi irtr)Seotc itat xal xaXsTciv xat Papeiav, -jv y, [aoI 8oxm, v toEc
PapTaT av vyxatp.t. 22. Tva TaTiv;"!! t xXoov tptXTat x
AvXou, o Set flptxopivou TsS^ovat ie; K P . Ou Tot 8i ^txTat,
XX 8ox6t Jiv p.oi j^siv Ti^[i.6pov 5 uv ira-pf^XXouotv ^xovtc tivsc
ttTO Souvou x a l xaTaXtTO'vTSC xe axo. AiXov ouv ex totuv tv
YysXov, OTI -^^ei Tiptepov, x a l vapo) 8ti e l ; aGptov eirrai, tS 2 xpaTe?, TV pov ae TeXeuTv
II. 2 Q . 'AXX', o KpTOv, TXT) ^a'^ri. E l Tarj) xot? 'reo? p^ov,
TauT) ESTO O piivTot ojJiat -^Setv aT Ti^piepov. K P . drsv toOto

HHL

Tsxjxat'pi; S O . 'Erift ot p& T-jj ya'p nou wiTpaa 8s \u o^T^ffxetv V i


^^7) t Xoiov. K P . a o y toi'Sij oC T0>;t4>v
Hpiot. S O . O Tovuv Tfic lmoveii ^ p a c otpiai aT
XX
TTi; 6Tpa. Texpiapopiai 8 i x tivo Ivutcvou, o opaxa Xyov irpoTspov xxvr^z "^i vuxT?- x a l wvSuvsei ev xaipw Tivt o"ix tyspaf
pie. K P . ^Hv 8 8) t t evu'jwtov; S O . 'E8xet tic jxoi yuv) npoff.
eX^oOoa xaXj x a l eetSric, Xeux CpiaTia Ixouaa, xaXe'aai (t,e x a l
tlTOv- ''O Su'xpaTec, 7\iLKd xev TpiToTO ^Srnjv eppuXov fxoio.i
K P . ' O ; Stotov t evTtvtov, u StxpaTs;. S O . 'Evapyc \dv ouv,
C y' SJJLOl 5oxs, U KpTV.
m . K P . Aav Ys, K eoixev. 'AXX', o Saipvte SipaTec, I t i
x a l vOv l|jiol TOrou x a l a'^xi- c fjioi, v uu rto^avYj, o fia
Sujifopo atai, XX xupU |asv to eSTepis^ai toiou'tou totjSsou,
olov ey" o8va xTJcoTe spiao, ixt 8s xal jroXXot^ bi^a, ot fjis
x a l c4 p.Yi oa^ tlsaffiv, S ot; t ' 5v os o?siv, si vi^sXov vaX0SC61V xpiifWCTa, fAsX^Jai. KaTOi t? av alffxuv sft) TaTT|C S^o,
ri Sexstv xpi^jiaTa Tcepl tcXsovoc TOisarat ti (pXouc; O yp TOaovTai o[ TtoXXol, c ai) aTo^ ox rirXi^fifa amsvai e'v'vSe,
icpouixoupivv. S O . 'AXX t ipilv, o (laxa'pis KpTov, outu tji;
TVTOXXv8 ^ ixeOisi; OE yp TOstxffTaTOi, wv piGtXXov a^tov (ppovTgeiv, iyiffovTai aT o'tu irercpx^at, oaicep av wpax^j.
'A^^'
cp^c hrt, oTi va'yxT), u SxpaTS, xal ttc tv tcoXXv So^yic pieXtv. AT S i 8TXa T capvTa vuvl oti oiot t elalv oE xoXXol o
r a ^fiixpotaTa tv xaxv $spya'?sffrat, XX Ta nytffxa ixeSv,
v TIC
aToc 8iaPepXtit.vo; -fl. S O . E l Yp,o(p6Xov, KpTUv,
oio T evai ol TtoXXol Ta ftytffTa xax ^spya'Ssff^ai, Tva oto t
^oav au x a l ya^ Ta piyicTTa, x a l xaX? av etxe. Nv Se oSTpa
olo T- ouT yp 9pvt|A0v oT 9pova Suvaxol TOtffat, icoioSfft 5
TOTO, o TI v Tu'xOfftV.
IV. K P . TaTa piev S) outuc h^ra- TaSs 8, u SoxpaTsc, lic
IJLOu ^Ap y pii pio icpopmj-i x a l tv aXXuv 7ctTi8suv, pii, v
o v?fv8e lXS^c, ol ffuxo^a'vTat iiitv icpa'Y(ji,aTaTCapxuaiv c <J
sv^v8 xxXiJjafft, x a l vayxaorjiev ?i x a l icaav ttiv offa otopaXiv VI ouxv XPif^a^a n x a l oXXo t i .jcpc toutoic icaS'etv; E t yrfp
TI ToioTov 9oPet, aaev air x'^p^"" ^V^'^i Y*? ou Bxato apiev
OffavT ff xivSuveu'eiv totov tov xvSuvov x a l , lv b-f, sTt totou
lCw. 'AXX' (jiol Tce^ou x a l p.Yi aXXoc itoet. S O . K a l xara i:poHKlS'ojtat, KpT4)v, xal aXXa noXX K P Mvtc to vuv TaToc
90P0 x a l yp o8 tcoX Tpyptv OTty, o S'Xouoi XapvTe; tiv
offa at x a l l^ayaysv v'vS. "EjrtTa ox pifc toutou< tou'c ou-

HHL

-350
K09vTac, ' eTeXel, x a l oSev v hoi K ' aTOu<; itoXXoO pTfupu; 2 o l 8 TOpxei fiev xa {l xpip-axa, c YOftat'), txav- irnta
xat
xt epio xiqSpievo ox otst Setv vaXaxetv xpi, ^s'vot ouxot
eva'56 Stoijaoi vaXtffxsiv E i 81 xexpitxev TC' ax xoxo pYu'ptov
txavo, Stpipia nipaio?- xotp.oc 8 x a l Kfin^ x a l aXXot TOXXoI
Ttavu. "Offxe, orcep Xyw ptixe xaxa qjoPojxevoi; xoxotpiTjc ffauxov
scai, pi>\x6, o XsYSC ev xo 8ixa(JT)pu, Sucx^p^C ooi yevoi'o, oxt
ox v xoic ^sX^ov o t i xpwo aavr. loXXaxoO {Jisv yp xal XXoffS
oxot v <pxTf] yaTtniaouffl os v 8s PoXf) el? exxaXav Uvai,
eiffly {JLol xet ^vot, o? oe irepl xoXXo TcoiioovTai x a l ofa'Xsia'v
oot Tcap^ovxat, ooTe os [iiiiSiva Xutcsiv tv x a t eTTaXav.
V . ' E t i 8s, O 2oxpaTsc, o8 Sxatv pioi Soxsic OTXipev wpEYjjia, oauTov xpoSovai, e^v o u ^ v a f x a l TOiaTa OTCeSsi; xepl osawTov yevs'orat, aTcep v xal o x^rpo oooff7Csuoatvts x a l eoxeutfav
< 8ia9^6tpat pouXpievot. IIp Se totoic x a l to< ue? t ; oauTO
efiotys Soxst irps8t8vat, ou? ooi ?ov x a l sxp/^'at xal xrcaiSeoat
olx>\5et xaxaXtrtov, xal to oov p.e'po?, o t i v Txuot, toto itp^otj<si Tso'^ovTai 81, <*; TO exo, toioutuv, oliceg sio'is yt'yvso^at v
rt? pqjavai xepl to; p^avoiic- " H yp o xp^ xoiea^ai icaSac,
r ^uvSiaTaXatrcupeiv xai Tp^ovxa xat TcaiSeu'ovTa* ou 8s' ptoi Soxsti;
xa parup-xaTa apeto'at. Xp^i Ss, icep v vip ya^o xal vSpetoi;
eXo'.TO, xara afpsoTa'., 9aoxovTa' ye 8i\? 8i zavTo? xo pou
exip.eXeto'rat. ' O ? eyuye xal icp thv tov o5v iciTTiSeov alox^vo(j.ai, (IT) b^r aKav t Tcpypta t icepl oe vavSpa Ttvl tt i\[xpa TC6icpx^*i, Jtat j srooSoc tt\ Scic e; t Stxaoxipiov, c eoX^e, ijv ftri etffsXS'sv, xal aT? yov Tji; Sxti c eyveTO,
x a l T TeXsuxaov 8i tout, ooicep xaTotyeXoc tt? Tcpa'^eoc, xocxiz
-rtvl xat avavSpa t iixeTpa Stare^suysvat Tipii; Soxstv, otTtvc os
oxl ocoapiev, o8s o oauTv, oiov re ov xal SuvaTv, et t i x a l
fLtxpv
09eXo$ T\v. TaOta ov, o Soxpaxec, opa, pti pia t
xaxo x a l aloxp
oot Te x a l iptv, XX PouXeou, ptaXXov Se o8
pouXet/eoS^at eTt o p a , XX PspQoXeOa&at. Ma Se PouXt- ttc yp
mooTQ vuxTi; xaTa irvTa Se TCercpax^ai. E l Se' xt TCepip.evo5p.sv,
Siivaxov xat oxxt otdv ts 'AXX icarrl xpic^, c Soxpaxe^, Ks^ov p.ot xal pL7i8ap.w(; XXo icotei.
V I . 22. '2 9Xe KpTov,
icpo^pia oou icoXXo ^a, et piexa'
Tivoc pTTiTo; ePi el 8 piT), ooo p.e{?;ov, toooto x^67coTtpa
i'xorcetoS-at ouv xp^l %(; efTe xaoTa jtpotxxov, sfcs pii 5 y o

HHL

-351

jLvov vijv, XX xat et xotoTO?, oTo xv jiv [tTi;Ssvl aXX^ tcs'leo^ai T\O Xyo, o? v ptot XoytCopiiv^ pXTtOT0 9avtiTai. To^
As Xyouc' oS V XO Ixxpoo'i^ev Xeyov, o Svapiai vv x^aXev
irstSVi jLOt -^Se ^ xx'! Y^Y^*^>
ox8v xt o[jLotoi 9avovTa p-oi,
x a l xoc aToc Ttpeopeijo x a l T^pit, ouoicsp x a l itpTepov mv v \t.7\
t^eXTo exMlJi.ev Xysiv v t o TcapvTt, su So^t, o n o pLi^ oot $uyxwfrifia, oS' v xXsEo tmv viJv icapvTv
tv iroXXi5v Svapiti; oTcep
icaiSac ifAac {loppioXTXiQTai, Ssopioc x a l avotTou TOTC{i.TOuoa x a l
XpnipKXTov 9atpo8tc. I I o ouv v (isTpicTaTa oxoitop.6^a aTot; E l
lepxov fjLsv TOTOV TV Xyov vaX^otpisv, ov o Xyetc xspl tv So^v,
TCTspov xaXc XysTO exaoTOTS ) ou, oxt xai [xsv Set tov So^ov
icpooX'i^ '^^'* vov. Tais 8s ou" ?i zplv |j.sv ejxs Setv ico^^sxsiv
-xXc iXyeTO, vv Se xaTflSiQXo; apa eybeTO, oxt XXo; evexa Xyou
iXyTO, "^v Se zaiSi x a l 9Xuapa >i Xij^ro?; 'Extrufio 8' S'yys
TOOx<l<ao^at, o KpTOv, xoiv^ pteT oo, ef t piot XXotTspo? 9a-vxat, ExeiSi oSe exw,
aTc, x a l oojxev xpsw, 1] icetoptela
.xw. 'EXsysTO S icuc, lyopLat, xa'oTOTe o8e uto tv olojLvov
"TI Xyetv, ooTOp vv 8-i eyo eXsyov, oTt tv So^v, S oC v^poiroi
5o|Souot, Siot x p.sv itepl tcoXXo itoisto'iat, T hi (jit. Toto
irp 'ev, o Kpxv, o Soxet xaXc 001 Xysoai; S u yp, ooa ye
Tav^po'TCeta, xt et to AsXXetv ito'VT,ox6tv aupiov, xal ox v oe
TCapaxpoot xapooa ^ufi.9opa'. Sxrfxst St" ox xav Soxs 001 X-Yso>at, OTt oTOx'oaXP^
S?a tv v'peTCOv Ti|J.v, XX T
{<.v, Ttt 8' oS; OSe Tca'vTov, XX xv (jlv, tv 8' o; T i 9i!; Taxa
xlxaX XsyeTtti; K P . KoX. 2S2. Oxov Ta? piev xp'l<Jx xipuiv,
ra 8 i TcovTjp [a/,; K P . Na. S2. XpijOTa'. 8s cx aE xv 9povjxov, TCovTjpal hi a xv 9pvov; K P . I I 8' ou; '
VII. S f . $ps Sil, x u x xotaxa eXyexo; ru{jtva?Jisvo{
vTip x a l xoxo xpa'xxov TwJxepov itavx vSp Ttavo xal |^> xal
.Sd^iij xv vov Tzpoaxet, 7\ fjuJvou Ixsvou, o v xuyxa'vf) laxp
TI xatSoxppTj o v ; K P . ' E v [j.vou. S i l . Oxov 9o^sto'at XPT
TTO {you xat o^a'^eo^at to etovou xo xo v xsvo,
XX |j.r> xo xv itoXXv. K P . AiiXa St^. S O . Tauxv) apa ax
xpaxxov x a l yupivaox^ov x a l Ssoxs'ov ys xal xoxov, yt v x vi
SxT\ exioxaxT) xal rattovxt puxXXov ?i j $p.xaot to aXXoi.
X P . "EoTt Taxa. S O . Etev. ' A n s i ^ o a Se x evl xal xipwx'oo
xo TT\ S^av x a l to xavou, xttii^oa S i to tv tcoXXm
x a l [j(.v|Sev xawvxwv apa oSsv xoxv xsosTai; K P . I I yp. o;
S O . T 8' sOTt T xaxov toto; K a l irot Tsvei, x a l el t tv to
rrsi^ovTO; K P . AiXov, oTt el x opia- toto yp SirfXXuotv.

HHL

-3522Sl KaXti X^yei?. Oxow xai raXXa, KpTov, ouw?, iva


Tca'vra 8tt[xev. K a l 5i xal jcspl tov Sixaov xai Sxv xal aloxpv
xal xaXv xal ya^v xal xaxv, Tcepl v vOv r\i Ti[jitv ffrtv,
TOtepov -cfi TVTCoXXv5^f) 5et ipiai: 'xea^ai xal 9oPeoai Tauriv,
?i Tvi TO 6VC,
T w TCafuv, ov 581 xal ao^vea^at xal 90gsa^ai p.XXov i ^pixavTa tov oXXCu; ' O i el .r, xoXou^Maop-ev,
8t,a9^epoSp.ev xevo xal XuPtjcrp.e^a, o t piev Sixaw PXtiov ypeTO, T Se Sixo icXXuTO. " H oSev eOTi toto; K P Oipiai eTfoye,
SuxpaTe.
VIII. 22. $6'ps Sri, v t uto to yieivo fiev pXTiov yiYv.
pievov, x TO voaSou Se Sia9reippi6vov SioX<Jup.ev TOA!p.voi
[ir\i TV TcavTuv S^iT), apa piuTOv ij.iv sti, 8i69^ap(i.vo\
tT0;''E5n S tcou toto t apia, t; ox; K P . Na. 22. ' A p '
ov PioTv Tipiiv ffTi [JLST pLOX^TTlpo xal 5ie95'ap(i.svou aw(iaTO,
K P . OSapi. SO.'AXX fieT xevou apa tijxv Piutv Sie9^appLe'vou, T aSixov pLv Xo^aTat, t Se Sxaiov vvTjaiv; ' l l 9auXTepov iyopLea evai xo oupiaTO xstvo, o t i tot' oti tv \\L6Tepov, Tcepl o
Te Stxa xal i\j otv; K P . OSaji
2 0 . 'AXX TifiiTepov; K P . IIoX ye. 2 0 . Ox apa, w PXtwts,
icvu y\\>.lv OUTU 9povTiaTov, t epootv ot xoXXol |[i, XX' o t i
iratov Tcepl tv Sixaiov x a l Sxov, o el, x a l aTi }\.
"SiUTe xpTOv piev TauT^j ox prt elffijye, eE<njyoufx.evo tj t5
KoXXv S^Tj Selv i|j. 9povTSeiv icepl tv Sixaov x a l xaXv x a l
ya^v xal tv vavTov. 'AXX piev S), 9a(nj y' av t i , oioi t '
elalv -nnc o xoXXol aTOXTivvvai. K P . A^Xa St) x a l TaTa* <fa-t
yp av, > 2uxpaT8. 2 0 . 'AXTri^ Xyst. 'AXX', w Sraupuzois, out
T6 Xyo, ov SwXTiXrapiev, fpiotys Soxel ti opioioc eJvai t x a l
jcpTepov, xal TvSe au oxTcei, el exi pLvet i\[w> ^ ou, oti o t ^^v
itepl TcXeOTOu TOiijTov, XX T 6u C V KP.'AXX pivei. 2 0 . T
Se e x a l xaX x a l Sixao oxi tot<Iv otti, pivei, o pievet;
K P . Mvei.
IX. 2 0 . Oxov Ix TV ploXoyOUl.VOV tOTO OXSItToV, JCQTSpOV
Sxaiov pie v^vSe iceip(ftat $ivai, pii 9ivt<iv ' A ^ v a u v ?i o
SExaiov x a l v piev 9avifiTai Sxaiov, TOipup.e>a, el S i fffi, iftev.
S S i <ru Xyet T ffx^isi *ep tc vaXffeo xp^pi'Twv x a l So^tj
x a l xaSuv Tpo9\, ^\ Xtj^ TaTa, w KpTov, <JxpLp.aTa -fl
TV faSo TOXTivvvTuv x a l vagiooxoiievov y' v, el oo ts ?iaav,
oSevl 4uv v^, TOUTOv tv xoXXjv. 'HpLiv 8', iteiSi Xyo outm
afpet, fii osiv XXo oxerrov j r oitep vv S) Xyo|jL8v, icTepov
Sxaia itpa^ojiev x a l xP'^jiaTa TeXovTS totoi to pi v^v86

5$ou(Tt xal xpifa, x a l orol $yovT ts x a l $ayp,evoi, i\


oXni^eia 8ix>(opiev TaTa TcvTa icoiovTe- xv 9aivpi8^a aSixa
x pyajpievot, (i.-5\ S'j) TOXoy^soai ot' l TO^>\oxw 8
>napapivovTa x a l iouxav yovta, oSts XXo tiov toxoxiv pi
TO Sixev. K P . KaXS piv piot 8oxt Xytv, 2<Jxpax, op
S i T Sppiev. 2 0 . 2xoic|Jisv, u 'yari, xoivi, x a l ef irij ?xt vTiXysiv pio XyovTO, vTXsye, x a l 001 iceao|juxi' el S i
nac a i TSv), piaxapis, TOXXocxi pioi Xyuv tov axv Xyov, XP'H
v>v8s xvTov 'ATrivaov jii dmmi- S Jyo wepl TOXXo toioGjxai iceffa as TaTa Tcparcsiv, XX jx) xovTO. "Opa hi
T
eyU<p&aQ tjv pxV ^ "oi Cxav XiyTQTai, x a l itsip xoxpvec ^ a i T pt)Tp.evov, r av pioXiOTa of-jj. K P . 'AXX icipatfo|xai
X . 2 0 . OSevl xgKti <fa\iv xvTa 8iXT]Tov elvai, t tivi piiv
Stxi)Tov xpstj), Tivl S i ou; ' " H oSajA t ys Sixslv owts yaHrv
0UT8 xaXy, S itoXXxi fip.v x a l v t ^ jiitpoo^ev XP<5v SpioXoy r i ^ ; "Oicsp x a l pTi XtyeTO. " H icoai jp.Tv xsvai aC itpo'ev
pioXoyai V TaSe Ta Xyai i|pipai xxexupivat elol, xal redXai, 5 KpTiv, apa TiiXixoSs ypovxe vSps itp XXi^Xou otouS-
SiaX8y|j.svoi Xa'^op.sv Tip. axo xaSuv oSiv Sia9povxe; " H
jravT [mXXov ouxo xei, woitsp xxs Xyexo ipiv; Eixs 9a(jlv o
TcoXXol sfcs pii, x a l sixs Se ifiiA exi xvSs x'Xex>>Tepa ica'oxew
1X6 xal TcpaTpa, ojxw t ye Sixev x SixovTi x a l xaxov x a l
al3XP^ Tuyxvi ov icavTl Tpicio; Laptev, y\; K P . $apiiv. 2 0 . OSafx apa itl Sixslv. K P . O S^Ta. 2 0 . OSi Sixou'pisvov apa
xvTaSixev, S^ oC'TOWoI ofovTai, iiteiSi^ ye oSapio S i l Stxev.
K P . O 9avTai. 2 0 . T Si Sn; Kaxoupyelv Set, a KpTt)v, T\;
K P . O 8et S^^TOu, o 2xpaT6 2 0 T 8; 'AvTixaxowpyiv xax xa'oxovxa, iS o xoXXo 9001, Sxatov,
o Sxaiov{ K P OSapio. 2 0 . T yatp i:ou xaxj. jrotetv v^ptjicou xo Stxsv oSv
8ta9pet. K P . ' A X t j ^ Xyei. 2 0 . Outb apa vTaSixstv Sel ouxe
xax TOtsv eSva v^p<JTCjv, o8' v tiov icoxD ^i^' axv
K a l opa, o Kpxt)v, xaTa xa^ojJioXoyv, oico xij nop S^av p.oXoy^C. OtSa yp, oTt oXyot tioI TaTa x a l Soxs x a l S^st ol ouv
ouTw SsSoxTai xal oi? p.'i, totoi ox fon xoivi PouXj, XX' vyX7) ToTouc XXi^Xtav xaxa9pov8tv, pvxa x XXi^Xuv PouXepiaxa.
2xTOt hr, ouv xal o e jwXa, TOxepov xoivuvs x a l ^uvSoxet aoi
xal pxopLs^a vxs^sv pouXeujjLSvot, S oStcoxs p^ 'xovxo
cuTs xo Sixev o5xs xo vxaSixsv oxs xax icoio)io-*Ta piuveo^at vxiSpvxa xax- ^1 9ioxaoai x a l o xoivove xt\ pxi; 'Ejiot
|X6v yp x a l itXat oi5xo xal vv xt Soxe, oot 8' t i ' irt) XXif) 5
GRIEGA 23

HHL

HHL

-354-

iox.x<u, Xfe, vta, SSowxs- si 5s ii.[i.vst(; rote icpo^ew, t i j w c i


TOTO, axoue. K P . 'AXX' p.(iivo ts x a l ^uvSoxs pioi- XX Xs-)f8.
SO- A^o S) au TO (iSTa toto, (juXXov 8' pox' xdTepov v tic jiioXoYT,crj) TO Sxaia ovTa toitits'ov, ?i s'^aTcaxijTov; K P . oitiTe'ov.
X I . S O . ' E x totUv Sti rpet mvTsc s'vrv's vinsic l-h xeoavTsc TJjv xXiv TcTspov xoxoc Tivac roiofxev, x a l TaTa o3c xiOTa Se, o!; K a l sj.ixvo|i6V ole lxoXoY5aiJi.sv Sixaoic ouaiv, TI ou;
K P Ox X". " SoxpaTBC, TOxpvacS-ai irpc o e'ptTw;- o yp
vvotj. S O . 'AXX' o8e oxoTCf el fiXXouaiv 7i|iv evS'vSe efce jto5i8pa'ffxeiv, t' oitoc Se vopiosai toto, sXvTec o vpiot x a l t
XOIVOV T^c TTXeoc SmSTa'vTsc epoivTO- Elici pioi, o SxpaTec, t ev
v^ exsic TOiev; "AXXo t i t] toto t o ?pyo, <J TCixsipec, Siavoe tou'c
Tt vjlo\>c
itoXsai x a l ^pLCOsav t^iv TOXiv t v pipoc;
Soxe 001 olv T6 Ti exevTQv T71V wiXiv etvat xal pii vaTeTp^^at,
V r v a i yevpievai Sxai pi^iSev loxooiv, XX'.x iSioTov xup
T -yifvovTat x a l Sia9?repovTai; T po|iev, o KpTov, xpc TaTa
xal aXXa TOiaTa; DoXX yp v tic xoi, XXoc Te x a l fi^Top, elTcev
Ksp ToiTOu TO vpiou itoXXuptvou, OC Tac Sxac Tac SixaoTeoac
TcpoOTaTTei xupac evai. ^"H epopiev npc aTOc, oti 'HSxet yp
l|ic ^ TOXic x a l ox p^tjc ttiv 8xTfiv expive; Taxa
t Ipo-^
ftsv; K P . TaTa vi) A i ' , o SoxpaTecX I I . S O . T ov, v eiirootv o vpiot, *0 SxpaTec,
xai
TaTtt pioXytjxo ipiv xe xal ool,
pijivetv xaic Sxaic ale v i\
TOXic Stxa'S-f);i E l ov axov ^aupta'^oipiev Xeyvxov, tooc v etcouv,
OTI ^O Sxpaxsc,
?rapia?e xa Xeyixeva, XX' iroxpvou, iteiS-h
xal et'oi'ac XP^oTai xo poxv xe x a l aTtoxpveo^at. ^s'ps yp, t
yxaXov -Jipiv ts x a l tt rXet TCtxeipet; ipic rtoXXvat; O Tcpikov
{jiv oe yevvToapiev ipiec, xal St' /ipiov eXpiPave t^v piijTpa oou
Tcaxip x a l ^TSUo os; $paov ov, Toxotc ifipiov, toc vpiotc Toic
xepl Toc ypiouc, pte'piet t i c o xaX>c e'xouotv; O JLe'pt^oiiat,
9a-iv av. 'AXX toc i^^pl ttiv to ysvonvou xpo9iv xe x a l TcaiSeav,
V ^ x a l o TcaiSe'iiiic; A o xaXc xpoosxaxxov ilip.v ot ercl xouxoic xexaypivot vptot, napayyeTiXovxec xo icaxpl xo oo oe ev piouoix^ xal yujxvaoxtxi xatSeusiv; KaXc, 9aTi]v av. Etev eireiSri Se
yvou xe x a l 4expa'9iic xal xatSe^c, eX^'C
^'^S'" Tcpxov piiv,
c oxl Tipixepoc ioS'a x o l exyovoc xal SoXoc, axc xe xal ot ool
Ttpyovoi; K a l si xo^' outoc ex^i, p' , ibou oiei evai ool x Sxatov x a l ipiv, x a l x x ' v T)|ietc oe 7ctxeipwii.ev Tcoiev, xal o
xaxa vxtitoiev oUet Sxaiov cvai; ' H xp? piev apa oot xv itaxe'pa
cx 5 fcou iv x 8xaiov x a l irpc xv 8eaTOT)v, et oot ov xJyxa

HHL

-355-

vtv, ooxt, aitep T:oxoic, xaxa x a l vxiwouXv, ouxe xoxc xoovxa


vTiXyciv ouxe TUTCxpisvov vxixuTCXnv outs XXa ToiaTo oXXa'jcpc S i Tiv roxTpSa apa x a l toc vpiouc ^oTai oot, ooTe, a'v oe
mX(ip|Jiey ipiec icoXXvai Sxaiov iyopievoi evai, x a l ou Se ^^pio;
TOUC vjiouc x a l xiv 7caxp8a x a ^ ' ooov Svaoai mxeipflsic vxa
TCoXXvat, x a l 9Y|0sic xaTa itotov Sxaia TtpaTTSiv, t^ Xii^ea
-ric pexc iti|uX{iisvoc; '^H .outoc
oo9bc, oote XXt)^ os, 5ti
V.txfi T6 x a l TcaTpc x a l tov XXov npoyvov TcvTov Tip.ioT6pv
i o n -h xaTplc x a l oepivTepov x a l yiTspov x a l v piegovt piopa xal
xap ^eoc x a l nap' v^pTCOic toc vov exouot, x a l o^so^at Sci
x a l piaXXov ijcexeiv x a l Sotosiv icaTpSa xaXsrtavouoav ?i TCaTpa,
x a l ?i Tcesiv, ?i xotev a v xsXsy), x a l xa'oxeiv, a'v t i TCpooxxxii]
Tca^sv, -iouxav yovxa, ev xe TUTtTso^ai, v t6 Seto'is-ai, sv ts
ele Xepiov ayii) Tportflpievov ?; zo^avoptevov,rtoiY)TovTaTO, xai
xo Sxonov OUTOC ^x^i, x a l oxl itsiXTov, oSi vaxop'ixov, oSi
XcMtxo x V x^tv, XX x a l v iroXpio x a l v Sixaoxijpo x a l itav
xaxo nowjTov v xsXst) ^ itXic x a l
zaTplc, ^ KM
ariv
fl T Sxatov jc9uxs- Pi?eo>at 8' ox <"'0' o^^e piiriTpa outc xaTipa, xoX 8 TOUTOV STt ttov XT^'i xttTpSa; T 9t,ooi,6v xpc Tax a , o KpTov; ' A X - * ! ^ Xiysiv TOc vpiouc, ti ou; K P . "Enoiye Soxe.
X U I . S O . Sxxet TOVUV, o SoxpaTec, 9aev v looc o vopioi,
el ipisic xaxa XTjri Xyopisv, oxi o Sxaia /ipwc wixetpsc Spv
vv xtxstpsc. 'Hpietc Y? yevvioavxsc, x^pij^avxec, xatSeuoavTsc, pisTocSvTec xvTov ov olo t ' -JiiJtev xaXv ool xal toc
XXoic xtfi xeXTaic, ojtoc xpoayopeojuv t ^ $ouoav xexoi7)xvai
'ATYivaov T^ PouXo{Jiv^, xeiSv Soxipiao^ xai tbr x. ev tt TtXet
xpyltaTa x a l ipiac xoc vj.ouc, v pi) poxoii.sv Tipiec, e^evai
Xapvxa x axo xtvai oxoi v pou'Xnjxai. K a l oSslc ^p.ov xov
vpiov fxxoScJv oxiv OS' xayopsst, v xe xic PoXijxat ptv etc
xoixav lvai, si pii poxotpiev -ipLec xe x a l
xdXic, v xe jisToixsLV XXoo xoi X^ov, Uval xeos, oxoi v PoXYjxai, xo^xa x
oxo. "Oc S' v ptov xapajjtev), pov ov xpxov liietc xc te Sxac Stxa'Copiel x a l xaXXa xt^v xXtv Stoixopisv, tJSh) 9aii.iv xoxov
t|jLoXoYTjxvai fpyo jpiv v ipiec xeXeuojJtsv xon\o6iv xaxa, itai
xiv (tj xiS'pisvov xpixfl 9apLev Sixetv, oxt xs ysvvi^xaic ouoiv iptv
o e^exai, x a l oti Tpo9soi, x a l oti {iioXoy>\oac r piiv xereo'at
ouTt TcslfsTai OUTS xsTei ipic, si pii xaXoc t i xotopiev, xpOTi^vtov ifipiov, x a l OUX ypoc ixiTaTTvTov xotsv v xeXeu'oplev,
XXa E9ivTuv 8uev ^aTepa,
xe^siv riptac, ^ xoieiv, xoutov oSxepa xoit.

HHL

-35B
X.IV .TavTai 8t 9a|iv xai si, SuxfaTC, tal? aWt vtivax,
tiup icoimi i mvocc, xal ox xtara At^ivaov ai,
XX' sv T0i (JuxXw-co. E l ow y fw>qwi
ti 6t, " ! ; v (LOV
8uta xa^ircowTO, XtyovTsc, Sxt v t o ; jJuxXwTa 'A-iivauv yw
aTOlc <!(i.oXoYijx< xvyxdm tt}v t^v jioXoyav *av yp v
OTt
Sx?aT, | U Y ^ Vipiv TOVTuv texpii^pia ionv, oti ot xal
iipis; Tip(jxo{isv xal ^ itXi o' yp v icors t * XXv 'A^vaov
roxvTov 8ia9epvTc v otx icsSi^pieic, 1 pii <Joi 8ii96p<}vToc
psflxs, xal 5t' id sopav
X Tc icXeuc i^X^cc, 8 Tt,
aica5 le 'Irfliiv, oSts XXoas oSajtdtf, l
itot TpaTsuapisvoc, owTS XXtjv iwSujtav noiV^au ietiWT, aitsp ot XXoi v^ponoi, 08' TO^pia ff XXiic wJXt o5' XXov v|xt)v SXagiv il8<vat, XX t|*tC oot txovol ljuv xal ii ipteTspa iroXtc ovto ff9pa
llie Tpo, xal tnoX<Ytc xa^ iiJtc icoXiTto^at, to t XXa xal
TOSae V ar imiico,
e pffxotftie aoi t^c TcXsoe. " E t i tovuv
V arg
Sxu tv aot 9UYC Ti|ti^ffaa^at el poXou, xal oTCp
vCv xooTje TTe icXue mxiptc, 'cTe xocn]? lofSjoai, u 8f TTe
piiv xaXXowCou e ox yavaxTv l 8sot Te^va'vai ae, XX' -poO,
e <fn<fiaL, icp Te 9UY{ "vaTov vi5v Se out' xevoue toc Xtyouc
alax^'vei, outs i|uJv tvvjjlov IvTpiesi, Tcixeipv 8ia9^6pat, itpa'TT61C T aicep v 8oXoc 9auXTaToc iipa'$eiev, ico8t8poflxtv mxsipv itap Tae ^uv^xoc t xal Tac pto^OT^
W^"* Swi^ou
icoXiTuiai'ai. IIpTOV isv ouv ijav tot' aT) Tcoxpivat, l Xi-
X^ojxev, 9oxovTc jxoXoY)Xvat loXiTso^ai x a ' ipiac pY<J,
xx' o XYV, yi ox Xt)^. T 9tJiev icpoc TauTa, u KpTOv; "AXXo
Tt VI iioXoypisv; KP. 'AvoyxK), o SxpaTec. S O . "AXXo ti ouv
v 9av 'H vn^xac tac icpA l|c ato? xal ptoXoyac opa
Potvic, ox 'Si'' va-pajc jxoXoynffac, o8i icaTYj^elc, o84 iv XyJ
Xpv<p vayxaa^lc PouXeffao?ra^ XX' v Itesiv pSopn^.xovTa, ev oi;
eSiv oot ztvai, l j.ti npaxojiv ;{i.ic |Jfi8i Sxatai yavovT aot
at pLoXoyat sivat. Su 8i ot Aaxe&apiova nrpo^po out Kp^^nqv,
ac 8ri xoTOT 9-nC voptaoi, oSt XX^v oSpiav tv 'EXXtjvSav itXiov o8i tv ^Popixv, XX' eXrro <| aTC it8Vi[i,tiaoc ?> ot xXo t xal tu9Xol xal ot XXoi vroi}poi outo aoi 8ia9pvT(>)C T XXov 'A^vawv pWv ^ irXic te xal Jipisc et tt.ot
SiXov oti Tvi yp v itXic paxoi vsu vpiuv; Nv 8i 8i ox
tipivc toc iJtoXorUiivoiC'Eav -^ipiiv ye x ^ , w SxpatC xai
o xatayXaaTc Y
""C wiXswc 5>^*<^
XV S x m yop 8i, TauTa itapapac xal ^apiapTtw ti to\Jtov
t yarov pya'aii aautiv,
toc totjSsouc toc tfauto "Oti {liv

HHL

-357

yp xivSuvsoouffC y^ aou oC mt^Sioi xl atel 9<iffciv xal atipi]"ir^vat T^c icXuc ^ xrv* ovoov mXiaai, 0x*^ 'ci ftiXov aut^c 8i
itpTOv piv eav l ; tSv yyTato' tiva leXov I X ^ ; , ^ e^pa;
MyopoSe (vonouvtat yp pi9dTpai), leoXjuo; 4$ic, u ScxpaTC. xti xoxm iwXitqt, xol oaoiicip x^Sovtai tv aitv icdXsov,
woPX4ovta O 8ia9^op4a fiyou'pivoi tv vju, xal PPaiaic toc
SixaffTa; tiiv d^av, oat Soxv p^; ttiv 8xk|v ftixaai Sfftic
Yop vdjjiuv 8ia9S'opic iatt, a98pa icou 8d|iv v vsuv y xal vo^tov vi-picov 8ia9^opic vai. Qdtpov ouv 9i ta'c tt vojxoujUvaciroXic xal tv vSpv touc xoantotaTouc; Kal toto iwtovTt apa a^idv aot ?tv faTot, * HreXijaiaaeictoutoic xal vataxuvT^i.
OiC 8taXy|Jivoc..... Tvac Xyouc, w SxpaTec; ""H oSaitp ev^aS,
C -h pT! xal -h 8ixaioavTj TcXeTou oiov toc v^pitoi; xal T
v|xi{j.a xal ot vopioi; Kal ox ofei oxTi|iLov v 9avaSrai t to Soxpa'TOu; lupayua; Ota^a y xpi^. 'AXX' x piv todtcjv tv ticov
icapec, ?; Si Ic srcaXav xap touc S^vouc toc KpTUvoc x
yp Sil icXsaTTj Tflt|a xal xoXaaa, xal faoc v 8uc aou xou'oiv
C Y^o<*C X TO SsffpwoT)pou rreSSpaaxsc,ffxeuivxi Tiva icepi^jMvoc, n 8i9^pav Xapv
XXa ota Si eWS-oatv vaxuofa^ai ot
ico8i8pooxovT6c, xal t oxTpia t aauTo piTaXXo|ac. " O t i Si ypuv vip apiixpo xpdvou t p(j> Xotjco ovtoc, Sc t slxc, TdXpn)cac OUT yXoxpoc TO^ujisv $tv, vdptouc toc (yfaTouc apapc,
oSlc OC ip; "looc, v p,^ Tiva Xuitic- l Si fiT), xou'oi, o S xpaTec, xoXX xal v^ia oauTO. 'Yitepxpivoc 8i Piot ravTac
vS^pTCouc xal SouXeov, t toiv ri eoxojivoc v ercaXqi, ooicip
icl Sicvov noSeSTjpiTjxoc ele erraXfav; Ayot Si xevoi ot xepl
Sixatoouvific T xal tc XXTjc peTic ico ^fiv soovTai; 'AXX Si tv
icaSov fvexa pouXt C^v, fva aTOe x&p<j<Tic xal TcaiSuOTic; T Sai;
Ele TTaXfav aToc yayciv ^p\J<eic t xal TtaiSeu'oetc, 5vouc toit^ote, iva xal Totd aou itaXau'aooiv; " H toto. ptiv ou, aTO Si Tpe9d{xivoi oo CvToc pXTiov S-pi^jiovTai xalTOxi8uoovTat,XT\C
<io aTOc; O yp iciTi^Seioi ot aol ereifuXiaovTat aTv. HTepov v
lC esTTaXav imh-tin-fiOfn, miAsXi^aovTai v Si ele "Ai8ou woSijiii^ayic, oxl sjct(iXToovTai, E&tep y tv S9Xoc aT soti tv aoi
9aax5vTov totuiSov vai, oieo^a yi xp^.
XVI. 'AXX', SxpaTc, icei^pievoc "hp-v* toc e Tpo9ai
^i,x6TCOSocicepl TcXovoeTCoiopiViti t Zrst |XT^t XXo p.ti8iv icp
to Sixaou, iva lc "AtSou Xrv XKIC Tata wa'vta ttoXoyi^aaoat toc xe pxouotv oute yp iv^a'Se oot 9afvetat tata TcpotTovti pisivov vat o8i Sixaitepov oSi otTpov, oSi XX^ t

HHL

-358cv oSevl, ou-cc e>uloe 9i)C0|ivu '[i.eivov iaxai. 'AXX vOv {xcv
iSuoQiiivo awei, v 7cy, ox ^9* ^(^"^ ' ' " ^ v(tov XX' in' v-^pwjsuv v 5 4e'X^Y) outu aloxp vcaSiXTaac te xal v-nxaxoupTP^oa;, -rj oau-coO (JioXoYac re xal ^ u v ^ x a ; x ; icpo; ipiai; xapapc xal xax p^asftevo; -coutouc, ouc ixtffTa Set, oautv tc
xal 9X0UC xal TOTpSa xal -Jipiac, ipiet t 001 x<xXexavovpiev ?vti
xal xe ol ir)|jLTepoi SeXfol ol v "AiSou ifpioi ov'x c(Uvo>; 0$ noS4ovTai, slSxe;, oti xal ifia; litexepi^cja iioXoai t ov jipo;.
'AXX p-T) 06 xeoY) KpTOv xoieiv a Xyei (jxXXov ?i Ap-elc.
XVII. T a t a , u 9X6 Tatp KpTuv, e lori oti y 80x0 xoetv uOTcep ot xopuPavTiovTe tv aXv Soxooiv xoeiv, xal v 8p.ol
aS-ni l Tix TOUTUV tv Xy^v gopipei xal itoie pij 8vaoai tv
aXXuv xoeiv. 'AXX f o i , ooa ye T vv Ipiot SoxovTa, lv t i Xfffi Ttap TaTa, pitTjv pe;. "Opiu; (ivtoi ef t i ofei xXov itoiroeiv, Xty. KP. 'AXX', u S^xpats?, ox exo Xe'yeiv. S i l . " E a tovuv, KpTuv, xal xpTTup.ev Tat^), TCeiSii Tatif) e \)<frf,
YSitai.

20*0KAE0rs

H A E K T P A.
H A E K T P A . ' Q <po? ^vlv
xal Y')? fsl'iotp' Tjp, s p.ot
iroXX; piiv 9p-jv(i)v iS?,
toXX 5' vTTjpets ^taGou
otpvuv TcXriYi; al\L(xs!JO\).b/Uiv,
itxav Svofep vu? icoXeiffi'n'
TK 8^ xavvuxSuv ffi-q etuyepotl
^uvaao' eiival p,oYepv otxuv,
8ija Tbv SaTiQVOv l(xbv OpY)v
icorlp', 8v xati p,v ^p^apov olav
9o(vio? "Api)? ox ^vioev,
p.-flTTip S' i^p.| xti noivoXexT);
AY'So itox; Spv XoTiiiot
(jXliouot xpa ipovp ireXxei,
xoSel? Totuv oxTo; %' XXir)?
) 'p.oO f pe-rat, oo, icxep, outw
ocx? ofxTps xe eavvTOS.

HHL

3.59

AIAIANOr
nOIKlAHS

ISTOPIAS

I. ' E i ' v v

BIBAION

s^K)

TETAPTON

8i9opa.

Aey^i Tt? vpio: Aeuxavv" v -^Xou 8vavT0C 9fxiTai 4vo, xal


KapeX'ev') ^eXijoT) el; OTeyuiv Tivb<, eiTa ai S^-iiTai tov v8pa, t"!piioo^ai aTov xal irx^w 8xa t ^ xaxo^evac, piol Sexei, xal t
ixopie'vu *), xal t Sev() Ait.
" O t i Aap8ave;, to jro T^'IXXup(8o, xouu Tpl; Xoeo^ai pivov
Ttop TOvTa TOV auTv pov, i 8VUV, xal YoiptovTac, xal uo^avvTa ).
'Iv8ol oCte 8av6?ouoiv, cute loaoi *) 8ave?60ai.'AXX' o8 ^pii,
v8pa 'IvSov ouTe Sixjoai, oute 8ix-]f-r,vai. A16 o8s zoiovtai ouyYpa9Yjv, ri - TcapaxaTa^-ijxiiv.
Nc'p.oc OTI SapSoc" to? -^8-) YeT*lpaxo'Ta') tv TtaTe'puv ot
i:ai86 foxXoi TirtovTe vvjpouv, xal e^axTov, aioxpbv -^yo^V^voi
TOV Xav xpYirpuv 'vTa ?-^v ) ?ti, t TcoXX piapTvovTa, to
oupiaTOC 8i to y^P^ TrexovjxTOc. Tv 8 aTv e'oTi vpioc toioTOi;- pYa "^oav 8xai, xal tov elxij ^vta eSet xpveo^at, xal 8t8vai T e^va, TroSeixvuvta, o^sv Zf.
'Aoctpioi T paa Yp.ou xap^e'vou ^pooavxe et Tiva TZXiv, yepv atv itpoxii)pTTOuoi- xal exaoTO, -jv v xp-rjtai rta'Yei
viJ.9-v.
Bu'pXio v-^p V 08^ xepiTUxv') o8v, uv xvi xate'^eTO'),
vaipeiTai- o yp -^y^Tai to toiotov 6up->)p.a, XX Sixuipia.
AepPxxai to xp pSopii^xovTa er) Pe^iuxTa xoxTevouot,
TO (j.v vSpa; xaTarovTS, icaYXOvTe 8e t yuvaixa.
KXxoi 86 To vexpo v ppoai rxTOuoi, xal xata^^^JavTS ), e'x TV 8sv8puv e^apToi.

HHL

-360-

A P I S T O T E A O r S
Tas

QEPl Z l O N I S T O P U S BIBAION T O H P O T O N

KE*AAAION A'
I. Tv V Tot Coocf (xopov T fj.sv saTiv oveTO, offa Siaipeitac e |,oio{wp, oov ffpxsc ; ffpxa? Ta 8 ffuvsTa, offa st
voiow[wp, oiov | xep ovx el; X8P 8iaip6tTat, o5 T icpdffaitov
ele Tpooioi. Tv 84 TOIOITOV vta o pwvov pitpij, XX xal piXij
xoXsTai. ToiaTa 8' ffTlv, offa TWV pi^spv oXa ovTa STepa jip) ifti
V aTOc ISia, ocov x6(paXT xal ffxAoc xal xslp, xal oXo; 6 Ppaxov,
xal * p a 5 TaTa yg xix xi laxi fipi) oXa, xal IffTiv axeSv ?TBpo
pipia.
H . vTa 84 xb vopLoiopisp^ avYXsiTai x TV Q(j.oi,opLspv, oio\
xslp X ffopx xc:l vsu'pov xal ffTv. "Exsc 84 TV ^at fvia pi4v
TcvTtt Ti pwipia Tt aTa XXT^Xoic, Svia 8' ?Tspa. TaTi 84 T pi4v
6?8ei TV (iopluv cffTiv, olov vpTCOu ^1; xal ^^oXpi v^prcou
fwl xai 69^aXp.^, xal sapxl cap?, xal axi^ ffTov. Tv aTv 84
xpTCOv xal TTCWMV xal T V XXov ?*)<>)v, offa T ^ sfSst TaToc Xyopisv
auTO jioo YP, ffitsp T oXov.Ixei Tcpc T OXOV, xal T V XOpwv^ fxsi SxaffTov itpc sxaaTov Tot 84 TaToi piv Tt, 8ta9pet 84xaS'' icspoxriv xai IXXet^itv, oowv T ^vo; TI TaTv A7ti 84 yivo, olov SpviS'a xat l^^w TOUTWV yp IxTSpov Ixsi Siaqfiopcv xaTA
-c yvoi; xal irp; T yvo, xal fonv sSi) icXeo Ix^ruv xal pvfwv
i n . Ata^pst 84 ffxe8v xk icXeOTa TV pioplov Iv aTOi; icap*
Tt T V ica^[TOv vavTtffst?, olov xpwp^aTO xat oxTipiaTO, T ^
Tdt i4v (laXXov aT TcsxovS-vai, T 84 TTOV ITI 84 icXv^rse xat
XtyrifiTt xal pisy^S-ei xal apitxpriTt, xal oXo? xspoxij xal sXXs
<l<si Tt pi4v yp EffTr piaXaxffTpaxa aTtw, T 8* ffTpaxdSspix xai
T i {tsv piaxpv Ixst TO uyxoc, uffrcep aC ypavot xa 84 6pax Kae
T pV ICoXuTCTSpa. T 8* XiyTCTSO OTlV

HHL

36)

A H M O S e E N O r S
YIIEP K T H S I Q N T O S H E P l T O Y S T E ^ A N O Y

I. Ilptov pi4v, a av8p6 'A^vaoi, TOI ^ S O I sxopiavrcdfftxai


rax'oatC, SoiQV sSvotav x w
8taTsX x^ T S TOJXSI xal nfftv pilv,
-Toffa^Tlv ira'p^at piot nap' piv si? TOUTOV TV yva Ijcsiy, oirsp
OTI pLalto-' ic4p |j.v xal TC vptSTpac sffegeac te xal 5<i$ijc>
TOTO wopaffTiffat TOC Srsoc piv, pi) TOV vT8ixov piPouXov JCOIT^ a o a t irspl TO ICC xostv pic spio h&L (oxixXtov yp av efij
TOT ys) XX TOC vp.oC xal TOV opxov, v 9 itpic aitwi T O C
XXotc 8ixaoic xal TOTO yypaxTat, T p-ooc pi.9otv xpoa'ffaffrat.
T O T O 8' ISTIV o jitvov T \T xpoxaTsyvoxvai {Jiii)84v, o84 xh TT,V
jvotav &T1V [JLpoTpotc xoSovai, XX xal T T ^ x^st xal TT
iioXoylff, c PsPoXnTai xal Tcpoi^pTjTat TV yovi^opivuv JxoffToc,
OUTOC affav xP'^ffaff^at.
II. oXX pi4v ouv lywy' iXaTToiJtai xotT XOUTOVI T V yva AlXvou 80 8', w av8psc ^Artivaot, ^fitl jiityoXa, 8v piiv, o n o epl T V
fffov yuvSopiat o yp ffnv fffov vi5v eptpl, T ^ C i^ap' ^V-'^ volac
tap.apTsw, xal xo\xif, pti Xsv T?IV ypa9iv XX' |AO JX4V (o p Xojtai 84 8uoxsp4c ITOW O84V pxpisvoc TO Xyou) OUTOC
x
Tceptouffac [lou xaniyopi. "ETspov 8', o 9ffsi icaffvv vrpitoic xa'pX61, T V pt4v Xoi8opiv xal T V xaxnjyoptv xoi/eiv ifiui, T O C icaivofft 8' aTOc X^ff-ai- TOUTWV TOVUV O {X4V ffn itpc Soviv,
X 0 X 9 88oTat
o 84 xaoiv, c ?woc slwv, evoxXs, Xotitv Ipio Kav
().4v, eXaPouptvoc T O T O , pci Xyo T e^paypiva ptauT, ox Sxetv
KoXtiffaff^ai T xaTTiyopTfiniva
oiK W
Tip.aff!rat
*wxvvat Sv 8' 9 ' a xal icsnoijxa xal ncoXTeupiai Pa8(5. i^o>>Xxtc Xsysiv voyxao^ffoptat icspl i|iauxo. IIstpoo|j.ai p.4v ov c
iwxptxaxa xoxo icouv " O xt 8' Sv x i icpaypia ax vayxSij,
XOU xTiv alxav ouxc ffxi Sxatoc lx/tv xotoTOv yvo vCTjffa'|Ji6vot

HHL

-362-

Tor A n o r

ABANASIOT

UEPI T O N AZYMON

APNDICE II
NOei.ONES DE SEMNTieA
I.Definicin, i m p o r t a n c i a y divisin de l a

*Ev T p i o l v Xoii; TXouv ot 'louSaioi t o Uia^a. xal v xpiolv peTftEc- x a l 6v rpiol jJiapTvfft x a t TTIV T ^ W T O vopio. K a l o piv
Tpetc uXai apivi T\cat, T ^upia xal ^TOXpoXCc-at H Tpetc psl a l irepte?ufuvoi- xai TOSipiaTa el? T O U C itdSac xal PaxTip{av v
T a c xspov. Ot Se Tpeic puipTups? yga.^uaxi lid r) TpaJce'^Tj O T Tec xal xptpi; ywwffxovTec TJV T ^ cffX>vT|Crcoxuoiv 8w x o r ] pfou Tivo?ffaXeuopievouxal cnjpiaivopie'vou' caXTclSovToc eTui; TO EepeOTI Ilffxa CJTI Kupou- xal, Xoiirov pieT T V axou5(xa TTC 90VTC
TcffXictYTfocTtoouv TTJV Su'niQv vsu p T o v .
\c Z' Tp Se T O aTjpisou T O TcoTTipou xal TTJC c\xif(o<:>
eux eixov ^ouaav Totpwtoai ipipa; r c i pivv, j Sufiov, TJ m xpSa* oTo yap <fi<ii xal ptyac AouS-ffaXTCaaTev V60(xiv(!f aXniYYi- Se Kpioc % w v 'Iupo; XpirfToc v T S ' ipip? jco(-iffs TTIV
TtopSoffiv T W V Yov |AUfftT;pov p i y TJC V U X T O ? t i\ etcoboc
T V Sup.o(paYuv y s v e T O icapacrxeui u T c p a ? pieT T Ta9Tvai T O V
Kpiov. Al TOTO ot S' sa-infXiOTal p T o v TeXeiov XYOUOI icapaSovat TV Kupiov ev TO? Ytotc piuffxrjploic- xal ox Sujxov tva mffToi(jTat OTt Te'Xetov a w ^ i a x TTJC Yt'ac ap'ivev
Uya brt ex^/uxo
xotl lwouv xal o xaa'Tcep atpeTixc 'ArtoXXtva'pto? iXeyev oTt o>(i.a:
|ivov veXa'PTO.
f

W. B ; - ; O k d o n u l M recomndados para la plena traduccin de e Aaolofila y


a* lo clricos gnegos en general: LtopoU: Lexicon-Craeco-Latinum, Lelpcis; Mller:
K'?S"1?ir*"'-J'""""' Til*"":
R ' i o a l r e OTec-Franais, Hachette, Pars

u^J^,?l^^?''^!^'""'K^^^'^^^'J^/^V ''^ Bseohpios:

Diccionario Grecolano-espaffol (en reimpresin); fl. femitat it loyota; Diccionario Griego-Espaol, con
Hit atverboslrregnlarcs y de palabras cutellanasfcnicas derivadas del griego (en prensa).
b) U ABifaologla Parva greco-IaUna del abate Maononry, Pars, est compuesta de
troios clsicos, one conenen ocfa /a* micej. Los PP. Hemndei v Restrepo, en su edi^On tspaola tlave del Griego., afiaden Comenjarto Semntico, Etimologa y Sintaxis,
eran parte de so linalidad primordial se obtiene con el texto griego y el Vocabulario de
nuestra Gramtica

Semntica

1. Defnese l a Semntica (de arjuavo), significar) o Semasiologa


(de oi)|iaoa, significado de una palabra): la parte de la ciencia lingistica, que siguiendo mtodos modernos, estudia los cambios de sig'
nlticacia, que sufren las palabras al correr de los tiempos, asi como
tambin la formacin de nuevas palabras y la desaparicin de antiguas.^
2. Su importancia nace de que, as como el hombre es un compuesto misterioso de cuerpo y alma, as tambin la palabra bajo su corteza
exterior grfica u oral encierra una idea que viene a ser como su
alma, conocer la cual en medio de sus evoluciones, es lo ms importante en el lenguaje hablado o escrito.
3. Divdese l a Semntica en histrica y general. La histrica, aplicada, por ejemplo, al Griego moderno, explica su formacin desde su
ms remoto origen, y sus evoluciones hasta el momento actual. La arenera/, estudia las causas y los modos de los diversos fenmenos semnticos, que pueden tener lugar en cualguier lengua, y en cualquier
momento histrico: pudiendo dividirsecomo lo hace el P. Flix Restrepo, S. I., en su interesantsimo Diseo de Semntica General (Barcelona, 1917), del que tomo estas notasen tres partes:-a) Necesidad
del movimiento semntico;b) Modos del movimiento semntico;
c) Influencias psicolgicas y sociales en el movimiento semntico.
IINecesidad del movimiento semntico
1. Cuatro cansas hacen necesario el movimiento semntico, es decir, el cambio de significacin y de uso que, al correr del tiempo, pueden experimentar las palabras:a) las variaciones de las cosas,b) las
modificaciones de nuestros concepos,c) la influencia de nuestros
sentimientos, yd) la dislocacin o muerte de algunos vocablos.
2. Variaciones de las cosas;a) Cosas antiguamente en uso, han
desaparecido; por lo que o ignoramos su nombre o, si sc conserva^

HHL

HHL

364-

365-

desconocemos su verdadero significado; V. gr.: no sabemos qu forma,


tenia el calzado pnlt, el vestido fiiux^vr), el vaso pox>.ov, y ta
nave S p u * de Chipre;b) cosas, doctrinas, instituciones nuevas van
surgiendo, a las que, como dijo Cicern. *Sunt rebus novis nova
ponenda nomina". (De nat. deorum, I, 44);v. gr.: Ev-ooEpxoacc, Encarnacin; E i 5 - x a p t o x I , Eucarista, 90)v-Ypa((ios;c) a cosas ya conocidas se dan nuevas formas y aplicaciones, y con ellas nuevos nombres; V. gr.: X ^ o s , piedra, piedra preciosa;d) los diversos estados
por ios que pasa una persona o cosa, se expresan a veces con nombres
distintos, V. gr.: BpicfD(, n a i S o v , n a i ; , nio recin nacido, de pecho, qne
va a la escuela, etc.; en cambio un mismo nombre expresa, no pocas
veces, un objeto ya totalmente transformado; v. gr.: Xaunz, lmpara:
n sus diversas formas.

<>. Indic ya Horacio estas cuatro causas del movimiento semntico, en estos sus armoniosos versos de su Arte Potico:

3. Las modificaciones de nuestros conceptosaun permaneciendo


idnticas las cosas sobre que versan pueden ser:a) por aclaracin,
esto es, por una idea ms exacta, que a veces obliga a cambiar o a especificar ms el nombre para significar mejor el objeto a que se aplica;
b) por distincin o clasificacin ms precisa,\. gr.; de los colores,
de las plantas, de los minerales, etc., que reclama nuevos y ms nume-1
rosos nombres para designarlos: as YXIX>XC significa gran variedad
de tintes:c) por anlisis cientfico de las cosas y fenmenos que
nos rodean, hasta dar con sus partes integrantes, sus cualidades propias, sus causas naturales y sus mutuas relaciones: todo lo cual nos
impone aumento de palabras, v. gr.: para la ms completa anatoma
del cuerpo humano, as como para los seres descubiertos mediante el
microscopio y el telescopio; yd) por coloracin, esto es por el espritu esttico, tan natural al hombre, que nos lleva a un lenguaje, al par
que claro, generalmente meafrco, elegante; segn la conocida sentencia de Horacio: Omne tulit punctum, qui miscuit utile dulci,Lectorem delectando, pariterque monendo. (Epist. ad Pisones).
4. Influencia de los sentimientos.Siendo la palabra fiel reflejo no
solo de las ideas sino tambin de los sentimientos del que habla:a)
una emocin ms o menos intensa, busca una mayor intensidad en la
expresin, principalmente exagerando; v. gr.;Estoy muerto de hambre, o acumulando trminos anlogos; v. gr.:iVete de mi presencia,
monstruo de la naturaleza, depositario de mentiras, inventor de maldades, etcH (El Quijote);b) determinados sentimientos influyen en algunos cambios semnticos; v. gr.: el cario forma nombres diminutivos
o sincopados, cuando no transforma el significado afrentoso de ciertos
eptetos, como picaro, bribn; el desdn y la ira comprimida, prorrumpen en ironas; el pudor crea eufemismos, para no mancharse con trminos indecorosos; el sentimiento esttico gusta de trminos nuevos y
traslaciones brillantes; y en general quien siente hondo y quiere manifestar con viveza su sentir, fcilmente echa mano de nuevas expresiones.
5. Dislocacin o muerte de algunos vocablos.El movimiento de
los vocablosa) unas veces es por dislocacin, en cuanto que el nombre de un objeto, con el correr de los aos, pasa a significar otro
ennoblecindose,
v, g.: AXoe, el Verbo divino; o rebajndose, verbigracia Seortxris, antiguamente amo y rey, hoy irano;-b) otras
veces con prdida o muerte de una palabra; bien por dificultad morfolgica, bien por homofoaia, bien por ignorancia del lxico ya existente,
bien porque uno de los trminos sinnimos se hace arcaico.
HHL

In verbls ttlam tennis cautusque serenis.


Dixetis egregie, tiotum si calllda verbum
fieddiderlt iunctura novum. Si forte necesse est
Indiciis monstrare receatibus abdila rerum.
Fingere dnctutis non exaudita cethegis
Contlnget; dablturque licentla sumpta prudenter.
Et nova fictaque nupei habebunt verba fldem, si
Graeco tonte cadant, parce detorta
semperqae licebit
Signatvm praesenle nota procudere nomea
Ut sllvae loHls pronos mutantur in annos.
Prima candunt: ita verborum vetus intert aetas,
Et iuveaam ritu tlorent modo nata, vigentgue,
Debemur morti nos nostraque
Nedum sermonum set honos et gratia vivaxi
Multa renascentur, quae iam ceadere, cadentque,
Quae nauc sant in honore vocabula, si vole usus
Quem penes arbitrium est, et ius, norma dicendi.

jciiJ/

III.Modos del movimiento semntico


1. Innovacin.Puede formarse una palabra nueva;-a) por derivacin de otra, mediante prefijos o sufijos (220, 1);b) por composicin
(220, 2);c) por trasplantacin de voces de otra lengua, v. gr.; de semi'
tismos al Griego Bblico (250, IV252);d) por calco o palabras y locuciones formadas sobre las de otra lengua, v. gr.: sobre ivx-a)vo|ia,
pro-nomen; e) por simple yuxtaposicin de palabras, v. gr.; x6 oOpviov
tSov, el arco iris.
2. Tropologa.-En vez de formar un nombre nuevo, muchas veces
se aplica a los objetos nuevos el nombre de otro ya conocido:a) por
metfora, basada en la semejanza existente entre ambos, v. gr.: xeqpaXi^,
cabeza y captulo,b) por otras traslaciones basadas en relaciones de
lugar y cosa localizada, de parte y todo, de agente e instrumento, de
tiempo, de signo, etc.; v. gr.; pergamino en griego jtspYa|ivr 8 i ? i * p a =
piel de Prgamo, viene de I l p x a u n , donde por vez primera se us
este material para escribir; O T X O , estilo (punzn para escribir en
tablas enceradas, y acto y modo de escribir); xjx^ia, seccin, frase y
signo de nueva frase.
3. Espedalizacin.-a) En virtud de ella, un nombre de significacin general, se contrae a una determinada idea; v. gr.: xxijiiaxa, riquezas, significa en sentido restringido reses, X o r o ? , irracional, en griego
moderno caballo.b) Por diversificacin, dos cosas distintas pueden
tener nombres equivalentes; v. gr.; Tiovyjpc, significaba malo y miserable, ms tarde qued con el primer sentido, -expresndose el segundo
con 7iv{: vjp y Sv8-p(oreos, aunque etimolgicamente iguales, tienen
diferente significado: vir y homo.c) Existen tambin palabras b i formes con idntica o diversa significacin; verbi gracia; episcopado
y obispado, sede y seo, factura y hechura.d) Por distribucin, un
trmino general se aplica a objetos muy distintos, pero que convienen
en la significacin fundamental de dicho trmino; cosa muy frecuente
en griego; v. gr.: x a p o s , signific primeramente enrejado de mimbres
para secarse los quesos, y de aqu pas a significar empalizada, ala,
prpado, dentadura, tarso; es decir: enrejado de palos, plumas, etc.
e) Por generalizacinsea lgica, es decir, basada en el concepto, sea
histrica o fundada en un hecho histrico clebreun trmino que
HHL

-367-

-366antes significaba un objeto o accin determinada, adquiere posteriormente un significado ms amplio; v. gr.: xaTaxXia(i;, diluvio, despus:
cataclismo; pouxoXixj propio del boyero, despus: pastoril.
4. Metalogfa o traslacin. Por ellaa) unas veces se toman nombres concretos para expresar conceptos abstractos, ora sean de cualidad ora de accin; v. gr.: linea (chorda), cuerda de lino que usaban los
carpinteros y albailes para hacer recto sus trabajos, pas a significar
linea en general;b) otras veces nombres abstractos sirven para designar objetos concretos; v. gr.: civitas, calidad de ciudadano, pas a
significar los ciudadanos (ciudad como continente y contenido).
3. Combnanse muchas veces, varios de estos modos en el desarrollo de las significaciones de una palabra; v. gr.: c/utavov nos dio
timbre, que fu tomando diversos sentidos. (Cfr. Grfico de Darmestete, Restrepo, Semntica, p. 136).

IV.Influencias psicolgicas V/Sociales en el


movimiento semntico

1. L a inconsistencia relativa de las palabras, que se muestra en


los movimientos semnticos, est basada en quea) para dos personas
que hablan una misma lengua, apenas hay palabras que tengan, en
absoluto, idntico signicado; ya que una misma voz suele tener sentidos muy diversos; v. gr.: campo (de batalla, ftbol, campo-santo, etc.)
y el concepto que descubrimos en una palabra depende, en parte, de
nuestra cultura y del ambiente en que vivimos yb) para nua misma
persona no es siempre totalmente determinado y fijo el sentido de
las voces que emplea; ya que, a veces, empleamos vocablos, sin evocar
su imagen intuitiva, y una misma palabra con ligeras alteraciones
(de declinacin, conjugacin, nmero, gnero, etc.), cambia en parte
su significado; v. gr.: cuento y cuenta, fruto y fruta; y un mismo objeto
tiene quiz diversos nombres; v. gr.: navio, barco, buque, etc., y un
mismo sustantivo con diversos eptetos, se aplica a objetos muy distintos; V. gr.: animal salvaje, animal domstico.
2. Entre los procesos psicolgicos que ms influyen en la formacin y en la vida de las lenguas, tenemosa) la analoeia, o tendencia
imitadora y uniformadora, que da unidad a la flexin de los nombres y
verbos, y presta moldes para hacer palabras; v. gr.: diminutivos,
aumentativos, comparativos, etc.; pero que, a veces, da ocasin a confusiones debidas a semejanza de sonido, de concepto o de,sensaci6n y
sentimiento; v. gr.: voz oscura, colores chillones, dg-iovoe. pap-xovoc
Ca^arfo-sonido.^raKc-sonido);-b) la distincin de las palabras principales de una frase, de la que son como el eje en torno del cual giran
las dems, llegando hasta suprimir stas si la claridad lo permite;
V. gr.: dies Lunae, dies Mariis, etc., nos dio lunes, martes, etc.; cinematgrafo y automvil; se han reducido a cine y auto, en vez de tarjeta
postal,ecimos simplemente postal, etc.;c) el paso del sentido etimolgico a l prctico, llegando a veces una palabra a significar lo
contrario de lo que dice su etimologa; v. gr. oxoXi^, que etimolgicamente significa ocio, significa tambin escuela (donde se desarrolla
trabajo mental; cfr. latn ludimagister); porque al principio los griegos
iban como por entretenimiento, a or a los filsofos.
3. Influenciasocial.Ante tododebemosnotara) cmo se forman
en determinados grnps sociales un nmero de voces necesarias para
HHL

^lesignar acciones y objetos propios de los mismos; v. gr.: entre impresores, interlinear, espaciar, sangrar, tirar, distribuir, etc.; entre mdicos, alopecia, anemia, anestesia, estomatitis, etc.;b) despus vemos
que dichos trminos, ms o menos en nmero, pasan a l a lengua geaeral: sobre todo si los grupos, en cuyo seno se han formado, ejercen
influencia directa sobre la multitud, como acaece en los periodistas,
los maestros, los mdicos, los escritores, los sacerdotes, los legisladores, etc.;c) si luego, por la Semntica comparada, estudiamos el camino que sigue la expresin de una misma idea en dos o ms lenguas
<no siendo filiales de una misma como el francs, el italiano, el portugus y el castellano), veremos que generalmente es diverso, excepcin
hecha de los casos de traduccin, co-derivacin y coincidencia lgica;
por lo cual para hablar bien en una lengua, es necesario pensar en
ella.
Nafa bibliogrfica.Q.yi'tti desee amjillar estas brevsimas nociones de Semntica,
acud!i al Diseo de Semntica General del P. Restrepo, que hemos sintetizado cuanto
TIOS ha sido posible, y all encontrar amplia bibliografa nacional y extranjera a la que
puede aadirse: Ensayos lingsticos: Semntica de Malln Garzn.

APNDICE III
Cuadro Sinptico de Escritores Griegos
I.Desde los comienzos de la Literatura Griega
hasta las guerras mdicas (hacia el 480 a. J. C ) :
A) Enpoesia1) pica, despus de algunos cantos y poemitas
pre-homricos,
destaca sobremanera Homero con sus dos grandes
epopeyas la liada y la Odisea escritas en dialecto, predominantemente, jnico (278-282); adense las denominadas epopeyas cclicas
las burlescas y los llamados himnos homricos; Hesiodo, nos leg
sus dos poemas, llegados ntegros hasta nosotros. Teogonia y Trabajos
y das.2) En la Urica, se destaca Alceo, la poetisa Safo, Anacreonfe y Pndaro (166,177, 239, 271, 277, 282).-3) La dramtica fu cultivada por Tespis, Qnrilo, Frinico, Pratinas, Epicarmo y Sofrn.
t) En prosa1) sobre Historia y Geografa descuella Mecateo de
Mileto con sus dos libros de Geografa y cuatro de Genealogas;2)
sobre Filosofa, escribieron Tales, Anaximandro y Anaximenes (los
tres de Mileto), Jenfanes, Herdito, Empdocles, Pitgoras, Anaxgoras y Demcrito;3) en Medicina sobresale Hipcrates con cuyo
nombre se conserva una coleccin de escritos Sobre la antigua Medicina, Sobre el aire, el agua y la posicin, etc.;4) la Fbula
tiene su mximo exponente en Esopo, en quien se han inspirado los
grandes fabulistas de distintas naciones (95, 154, 502-205; 263-267).
HHL

- s s -

il.Desde las guerras mdicas hasta


Alejandro Magno (323 a. J. C.)
A) n poesa1) pica florecieron Antimaco de Colofn con sus
Tebaida y Lide y Hegemon de Taso con su Lucha de los gigantes.2) En la lrica figuran las poetisas Telesila y Praxila, y los poetas Melanpedes de Melos, Filxeno de Citera y Timoteo de Mileto.
3) En la dramtica descuellan Esquilo, creador de la tragedia griega
(Las Suplicantes, Los Egipcios, Las Danaides, Los Persas, etc.); Sfocles
con 123 dramas de los que solo se conservan 7: Antigona, Ayax,
Edipo rey, Electra, Edipo en Colona, etc. (358); Eurpides, con
sus tragedias: Fnix, La sabia Melanipa, Eolo, Medea, Hcuba, Ifigenia... (hasta 88 dramas); y Aristfanes, autor de 40 comedias.
B) E n prosa,1) sobre Historia brillan Herodoto, a quien Cicern llam padre de la Historia; Tucdides, cuya monografa sobre la
guerra del Pcloponcso, es la primera gran obra en lengua tica, Jenofonte, de estilo fcil y agradable, con su Ahbasis, Helnicas,
Ciropedia, Apologa de Socaires, etc. (205, 262); Eforo de Cumas y
Teopompo.2) En Oratoria tica, se destacan. Lisias, Iscratcs y Demstenes, uno de los mayores oradores de los tiempos todos, con siis
Filpicas y otros muchos discursos (361).3) La Filosofa tuvo representantes destacados en Scrates, Platn, con sus famosos dilogos
socrticos Fedro, El Banquete, Las Leyes, La Repblica, Fedn, etc. (348-358); y su gran discpulo Aristteles, que sobrevive en
la Filosofa Escolstica cristianizado por Santo Toms de Aquino, y
cuyos escritos compendian por lo menos 146 obras, entre ellas; Metafsica, Del alma. Etica, Poltica, Retrica, Potica, Fsica, Sobre los animales, etc. (347, 360).Entre los sofistas se distinguieron Profgoras,
Prdico, Hipias y Gorgias.

III.En la poca del helenismo (hacia el


322-146 a. J. C, en que prevalece la lengua
helnica universal, la llamada Koiuy (244, 1):
A) E n poesa1) pica encontramos la Argonutica de A p o l o nio de Naucratis, se ha perdido la Tebaida de Anfgoras de Rodas,
y nos queda algo de las epopeyas de Riano de Creta.2) En la lrica
escribi algunas elegas Filitas de Cos; brill Calimaco de Cirene, que
compuso ms de 800 libros en verso y en prosa; y mereci ser llamado
fundador de la poesa buclica Tecrito de Siracusa (241).3) En
la didctica, se destac Arato de Solos, del que encontramos en los
Hechos Apostlicos (17, 28) una cita en labios de San Pablo.
B) E n prosa,1) la Historia de Alejandro Magno escribieron, entre otros, Calistenes, Onesicrito, Clitarco y Tolomeo 1; la de los Didocos, principalmente Jernimo de Cardia;b) en Geografa se desfacaron Nearco de Creta, Megstenes y Agatrquides;^ c) de Filosofa
nos dejaron obras Epicuro, el escptico Pirrn, Teofrasto y otros varios;d) la Filologa, o ciencia literaria, cuya cuna fu Alejandra
con sus dos bibliotecas del Museoi (con 490.000 rollos) y del Serapeo
(con 42.800), tuvo representantes en Erasttenes, de Cirene, Zendoto
HHL

'

-369-"

de feso, Aristarco de Samotracia, y la Escuela de Prgamo, cuya biblioteca lleg a contener cerca de 200.000 volmenes;e) en Matemticas y Ciencias Naturales descollaron Enclides, cuya Geometra se
tradujo al latn y al rabe; Arquimedes, el matemtico y mecnico ms
clebre, de la antigedad, y los astrnomos Aristarco de. Samos, que
demostr la rotacin de la tierra en torno del sol, Seleuco que la defendi, Hiparco de Nicea que la impugn;f) la Retrica estuvo representada en Hegesias de Magnesia y Hermgoras de Temnos que escribi, tambin, una Preceptiva aplicada a la oratoria judicial.

IV.En la poca romana (146 a. J. C.


cuando la Grecia vencida se veng de
nindole su cultura (Hor, Epod. II, 1,
punto de que el griego fuese la lengua

- 529 d. J. C.)
Roma impo156) hasta el
diplomtica:

A) E n poesa1) pica, ya en decadencia, sobresalen Nonno


que, aunque cristiano, compuso adems, de una refundicin potica del
Evangelio de S. Juan, una epopey.3, (48 libros) sobre Baco; y Quinto de
Esmirna, con sus 14 libros de narraciones pos-homricas2) en la
lrica, Partenio de Nicea, maestro de Virgilio, que trasplant a Italia la
elega narrativa, y escribi en prosa sus 'Eptoxtx naS-ijiaxa; Meleagro y Cringoras, autores de notables epigramas y Mesomedes con sus
himnos al sol y a Nmesis;3) en la didctica, un tal Dionisio con su
poema geogrfico en 1.200 exmetros nepH^yujoie xfe oxou|ivYs; y
Babrias, con sus fbulas en peifectos ymbicos (207);4) en poesa
religiosa, el neoplafnico Proclo, con sus siete himnos; y los orculos
sibilinos (14 libros).
B) E n prosa,1) por lo que hace a Historia y Geografa, brillan
Polibio, Posidonio, Plutarco con sus Vidas paralelas (aparte de varios escritos filosficos), Flavio Arriano con su Anbasis de Alejandro, Apiano con su Historia de Roma, Pausanias con sus 10 libros
nepii^yif3is ''EXXiboi, y Dion Casio, autor de una Historia Romana;2)
en Filosofa, hallamos a Panecio, Posidonio, Epicteto, Digenes Lcrelo (pgs. 145, 157, 169-170, 186, 188), Filn de Alejandra, Plotino y
Ymblico;3) de Matemticas y Ciencias Fsico-Naturales escribieron, entre otros, Claudio Tolomeo en su Ma^njfiaxixi^ ovxagis; Diofanto
en sus 13 hbros de Aritmtica; Dioscrides en su obia farmacolgica
Ilepi 5J.Ys laxpixfjs; y Claudio Galeno, en unos 150 escritos sobre las diferentes rama.s de la Medicina;4) la literatura recreativa cultivaron
Aristides, Alcifrn en sus 118 cartas, Luciano, aparte de ottos escritos
con sus clebres Dilogos satricos (pg. 206); Claudio Eliano (359),
y otros varios;5) de Gramtica y Retrica escribieron entre otros
Ddimo, cuyas obras debieron alcanzar un total de cuatro mil libros,
y Cecilio de Caleacte en su obra IIspl Stljovs.

VI.La literatura greco-cristiana comprende, a parte


de otros escritos de menos importancia:
A) Los libros cannicos del Nuevo Testamento; ya que de los 17
que lo componen, slo el Evangelio de S. Mateo, se escribi en arameo,
y aun ste se nos ha transmitido en griego; en la cual lengua se escriHHL

QRIEQA 24

370bieron todos los dems (pg. V); as como varios otros libros apcrifos
no adniitidos por la Iglesia en el Canon de los libros inspirados, y la '
supuesta correspondencia epistolar entre Jesucristo y el rey Abgaro, de
Edesa, prometindole enviar al Apstol Santo Toms (283-301).
B) Los Padres Apostlicos (s. I-Il): Carta del Papa San Clemente a
la Iglesia de Corinto; siete cartas de San Ignacio, Mrtir, la AtSax' xfflv
iSSsxa 'AnooxdXov (pg. 133); "O IIoi(ii^v de Hermas; S. Papias, S. Policarpo, S. Hegesipo, etc.
C ) Los Apologistas del siglo 11: Aristides, San Justino, Atengoras,
Saciano, el autor de la Epstola a Digenes, el de la Carta del
pseudo Bernab, etc.
D) Los Santos Padres y Escritores griegos: entre ellos S. Ireneo,
en su refutacin del gnosticismo; los Maestros de la Escuela Catequtica de Alejandra, Clemente de Alejandra (Exhortacin a los gentiles,
el Pedagogo, y Strmota) y Orgenes con ms de 6.000 volmenes (IIp
&PX<3v, Comentarios a la Sagrada Escritura, Contra Celso, las Hxaplas o Biblia poliglota, etc.); S. Gregorio el Taumaturgo, Ensebio de
Cesrea, (Preparacin Evanglica, Demostracin Evanglica, Historia
Eclesistica, etc.); S. Atanaso (Discurso contra los gentiles, Discurso
contra los arranos, Vida de S. Antonio Abad, etc., 79-89); S. Cirilo de
Alejandra (Contra las blasfemias de Nestorio, Contra JuUano el aps-.
tata, etc.); S. Basilio el Grande (Homilas sobre el hexmeron. Contra la
usura. Modo de leer con provecho los clsicos paganos (pg. 207) etc.);
San Gregorio Nacianceno (Discursos, muchsimos Poemas y Cartas
(31, 107, 127); S. Gregorio Niseno, hermano de S. Basilio, Vida de
Moiss, Sermones, Homilas, etc.); 5. C>7O de Jerusaln (Catcquesis,
Homilas, carta a Constantino, 103); S. Juan Crisstomo, patrono de los
oradores sagrados, (numerosas Homilas, comentarios a a S. Escritura, Seis libros sobre el Sacerdocio, Panegricos, etc. (pgs. 268-270); 5an
Bpifanio (Pesas y medidas del Antiguo Testamento, Contra 80 herejas
Cartas, etc.); 5. Germn de Constantinopla (Historia de las herejas y de
los Concilios, Dilogo sobre el trmino de la vida. Sermones, etc.); 5an
Juan Damasceno (IIp xr)s ni oxetoj 6p3-o(5gii, Discursos en pro del culto de las imgenes, de Fsica, de Lgica, etc.); y otros muchos escritores.
E) Los libros litrgicos de que se sirven los griegos en su solemnsima Liturgia Bizantina de San Juan Crisstomo y de S. Basilio. De
ellos forma parte el bellsimo 'AxAd^azoi Tfivo en honor de Mara
Santsima (pgs. 121,137,141,152,155, 370).
F) Toda l a literatura en griego moderno: en libros, revistas y peridicos escritos por cristianos- sobre todopor los catlicos. C i t o '
entre ellos, la linda revistita '.f(tX<dfopoi xfjs tapas KapSas xoO 'IifiooO.
(257-260).
Xxips nptveoxXe,
STjyfflv TO? v axtetl
Axa. Tiiv.
N o t a bibliosrHca.Quien desee ampliar este Cuadro Sinptico de Escritores Griegos, lea, la Historia dla Literatura Griega* de Willhelm Nestie, traducida del alemn
por Eustaquio Echaurl (Coleccin Labor) de la que he tomado casi todas estas notas; o e]
Diccionario Espasa v. Griego; y para la literatura Greco-Cristiana, cualquier Compendio
de Patrologa.
HHL

APNDICE IV
Cuestionario e Instrucciones Metodolgicas
del Ministerio de Educacin Nacional para los cuatro
Cursos de Lengua Griega, con indicacin de la pgina y
nmero marginal de la Gramtica en que est su contenido.
N. B. E l primer nmero del parntesis indica la pgina; el segando su nmero marginal. Lo que va en [ ] es adicin nuestra.

Instrucciones Metodolgicas generales


"Es pedaggicamente
ms til
el sistema tradicional.
I. En los preliminares del Curso Primero hay que razonar y explicar al alumno, ya un adolescente, lo que es y significa el Griego como
lengua histrica y como lengua madre de la civilizacin
mediterrnea.
A la par hay que hacer resaltar el valor pedaggico de su estudio reconocido en todo los pases del mundo, la utilidad prctica de la lengua [griega], para manejar la terminologa moderna cientfica; as
como su inters para la cuitara religiosa; Finalmente, importa hacer
notarpara despertar el amor y aplicacin del alumno [al estudio del
Griego] -el valor tradicional de la disciplina, ahora felizmente restaurada en nuestra Patria. (Ill-V).
II. En la exposicin general de la Teora gramatical se ha rehuido
el criterio de evolucin histrica. Es pedaggicamente ms til el sistema tradicional. Ello no excluye, empero, que se eliminen los yerros
de las viejas concepciones gramaticales que ha rectificado la Lingstica moderna, y que el Cuestionario sea flexible para todo sistema de
exposicin claro, conciso y moderno. (V-Vlll).
IIL En los distintos Cursos se aade a la Teora gramatical un Cuestionario de Geografa, Historia, CiviUzacin y Literatura. Este estudio
panormico es imprescindible [en muchos casos] para entender a fondo los textos griegos clsicos, para saborearlos, y sacar de ellos el
adecuado fruto formativo [por lo que suele suplirse con notas aclaratorias] (III, b).
IV. Los estudios prcticos son el nervio fundamental de todo el ciclo de formacin griega. Hay que subrayar el valor de la llamada
mpreleccin* en la antigua Pedagoga Humanstica espaola. No basta
solo traducir, hay que analizar paso a paso el texto, en todos los sentidos de la teora gramatical, hasta que quede claro y difano (Xl-XU).
De los dems aspectos prcticos, con lo que va expuesto, se subraya
por s solo su inters vital en la formacin helenstica, del alumno.
(III, b).
V. E l estudio de la Literatura [griega] abarca solo periodos y autores de gran relieve E l Profesor leer y analizar algunos trozos escogidos en la lengua originaL Ya se entiende que es imposible realizarlo
con todos los autores y con todas las obras. Esta imposibilidad se SubHHL

-372-

-373

sanar, haciendo el Profesor una sntesis del contenido y lenguaje de


las obras que no pueden leerse por falta de tiempo, y [mediante] la lectura de algunas de las mejores traducciones que haya en castellano
(in, b; 238-243, n. 1).
VI. Se procurar que en la eleccin de los textos clsicos se tengan
en cueata los principios de l a ms sana moral, asi como [tambin] qne
no resulten inadecuados, en este sentido, para la edad de los alumnos.
(VIII, b).

5. Adverbios, preposiciones y conjunciones [e interjecciones].


(157-167).
6. Principios de derivacin y composicin. (220-221).

PRIMER

. 1 . La oracin gramatical. Sus elementos. Comparacin con el .atn. (22-167, passim),


2) Geografa e Historia

CURSO

I. ESTUDIO TERICO
/;

D) SINTAXIS

Gramtica

A)

B)

FONTICA

1. Alfabeto. Comparacin con el latino. Representacin grfica y


valor fontico [o sonido] de los signos. (15-16, 2).
2. Breves nociones de Fontica: Vocales y diptongos. Cantidad y
acento. Espritus. Principales fenmenos y leyes fonticas necesarios
fa su tiempo] para el anlisis de las formas nominales y verbales (16,
3-7; 211-219).
3. Consonantes: [su] clasificacin. Leyes y fenmenos fonticos ms
importantes para el estudio de las formas gramaticales. (218,1-219,3).
Q

MORFOLOGA

[=ANALOGA]

1. Idea general de la flexin nominal [o decHnacin de los nombres]. Relacin con el Latn. (21,1-2). Flexin del artculo (21, 3-4). Declinacin regular del nombre, segn el sistema tradicional de las tres
declinaciones. (22,1-34, 2).
2. Flexin [o declinacin] de los adjetivos. (41, 1-46, 1). Comparativos y superlativos regulares. (48,1-2). Pronombres personales, posesivos, demostrativos y relativos. (54,1-60, 4). Numerales. (50,1-53, 4).
3. Panorama de la flexin verbal [o conjugacin] y comparacin
con el Latn. (61, 1-6). E l verbo elfi (62, 7-64, 9). La conjugacin en
< Tipo Y"ia> en las tres voces. (65, 1-81).
4. Verbos contractos, mudos y lquidos. (83,1-115).
HHL

GEOGRAFA

1. Geografa fsica de la pennsula griega, de la Grecia insular y del


Asia helnica.
2. Geografa poltica y descriptiva de la Grecia primitiva y clsica,
del Imperio de Alejandro, y de la Grecia romana. (238,1; 240,1; 242,1;
243,1; 544,1.Cfr. Compendios de Geografa e Historia).
B) HISTORIA

A) PRELIMINARES
1. La lengua griega. Su situacin y parentesco lingstico en la
^ran familia indogermnica. Relaciones del Griego y el Latn, y del
Griego y la literatura castellana. (III, a; 260, VlIVClasificacin histrica del Griego y [sus] principales Dialectos (238*260).
2. Por que se estudia Griego en la enseanza media espaola? Nocin de lo clsico. Valor cultural y formativo [del Griego]: E l Griego,
lengua de la Terminologa culta. E l Griego, lengua del Nuevo Testamento y de la Iglesia y Patrstica Oriental E l Griego, disciplina formativa de la tradicin pedaggica espaola en los siglos imperiales,
resucitado ahora por el glorioso Movimiento Nacional. Helenistas de
Espaa. (III-V).

helnica

1. Prehistoria helnica. Historia poltica y militar de Atenas. Esparta, Tebas y el Asia helnica.
2. Las guerras Mdicas y las del Pelopneso. La guerra Macednica.
3. Grecia vencida y vencedora de Roma. E l Imperio de Bizancio.
La Grecia Medieval y la Grecia Moderna. (Cfr. Compendios de Historia
Universal).
II.

ESTUDIO PRACTICO

La teora gramatical ha de aprenderse fundamentalmente, actuando


desde el principio sobre los textos En este primer ao los ejercicios
prcticos versarn [=sern]:
a) Lectura.
Para manejar en los primeros meses [desde el primer da] el Alfabeto e iniciar [y consolidar] al alumno en la recta [y expedita] pronunciacin. (VI-VII; 17, Ejercicio 1.).
b) Traduccin.
Frases sencillas, escogidas de autores clsicos, en los primeros meses (Xll, l.''-2.''). Despus, mximas, sentencias, aforismos de buenos
autores. Alguna que otra fbula de Esopo, y narracciones fciles del
Nuevo Testamento, sobre todo del Evangelio de San Lucas. (Ibid.
Crestomata, 263 y siguientes).
c)

Prelecdn.

Se acostumbrar al alumno, analizando morfolgicamente todos los


vocablos [del texto traducido], a ejercitar los principios gramaticales
sobre el [mismo] texto. En la explicacin de ste el Profesor llamar
\p atencin [del discpulo, s a ello se presta el tema] sobre cuanto se
relacione con la Historia de la Cultura y Civilizacin Griega. (XI, 3.-4.*).
d) Vocabulario.
Con el vocabulario de los textos [traducidos] el alumno ir formanHHL

-375-

-374do el suyo, aprendiendo a distinguir las races


dos. (VIH, c; XI, 2; 220,1).

y a formar los deriva-

e) Etimologas.
Para fijar el vocabulario [en la memoria], nada mejor que establecer
relacin [de los vocablos estudiados] con palabras cultas castellanas
[o latinas] derivadas del Griego [v. gr.: B;, con a-teo, poli-testa,
Teo-logia, etc.]
f) Mapas.
Para fijar la Geografia de Grecia, necesaria despus [en algunos casos] para [mejor] entender los clsicos.

SEGUNDO
I.

ESTUDIO TERICO
1)

A)

CURSO

Gramtica

MORFOLOGA

[=ANALOGA]

1. Flexin [o declinacin] de los nombres irregulares (38-39; 46,1


2. Comparativos y superlativos rards^fvnlgarmente irregulares
(49, 3). Adjetivos y pronombres indefnidos y correlativos. (59,3-60, 4
3. Los verbos en ni. (115-143). Verbos irregulares y polirrizos
ms corrientes [=meramente regulares e irregulares defectivos]. (145,
los poli-rri2os=de diversas raices; 147-153, los dems; 222-237, su lista completa).
4. Derivacin y composicin. (220-221).
B)

SINTAXIS

1. Sintaxis nomimal. E l gnero y el nmero. (21,1-2,173,1).


2. Los casos: Significacin y usos de los mismos. [En general, equivalen a los latinos, cuyo ablativo se suple con el genitivo o el dativo].
(179-190).
3. Sintaxis del artculo, del adjetivo y del pronombre. (179-184).
4. Sintaxis verbal. (185-190, 2; 194-197). Estudio de la persona y de
la voz. Significacin de la voz media: comparacin con los deponentes latinos. (61,1-5; 71,1).
5. E l tiempo y el modo verbal. Tipos temporales y modales caractersticos del Griego. Relacin con el Latn. Sintaxis del infinitivo. (61,
2-3; 68-69, notas; 82, 2; 88, 4; 94, 3; 100,3; 102,5; 107,5; 112, 7; 120,3;
136, 2-3).
6. Estudio sintctico de las partculas. (162-163; 190, 3; 198-200).
7. Derivacin y composicin. (180, 2; 220,1-2).
2) Historia de la Cultura
1. Instituciones polticas griegas.
2. La vida social. La Familia. La mujer. E l nio. La educacin. E l
trabajo. La economa. Las costumbres. La indumentaria. E l Ejercito.
La Marina.
3. La Religin. Panorama de la mitologa. (Cfr. Compendio de Historia Griega).
HHL

II. ESTUDIO PRACTICO


a) Lectnra y recitacin.
A ms de ejercitarse en la lectura, el alumno podr aprender de memoria algn trozo literario, para cultivar la recitacin. (XI, 2.'; 18,1-5
y Nota).
b)

Traduccin.

Principalmente de Autores en prosa. Se podr comenzar por trozos


fciles de Santos Padres: San Atanaso (89, 362); San Basilio o el Crisstomo (268-270) [San Cirilo de Jerusaln, 103; San Gregorio Nazianceno, 31, 107, 127; la Didaj, 133; Himno Acatisto, 137; Constituciones
llamadas Apostlicas, 141 y 155; Forma Bautismal, 137; Versin de los
setenta, 137; Pasajes del Nuevo Testamento, 110,152,161, 283-301].
De ah pasar a los clsicos, sobre todo: Jenofonte (Ciropedia, 206,
y Anbasis, 180) y Platn (Apologa de Scrates o Critn, 348-358).
(Lascaris: Gramtica Griega, 14; 19; 169, 9; 210, etc.; Teodoro, 161; Zenn, 172; Digenes Laercio, 169-170, 189; Jerocles, 201-202; Esopo, 99,
150,155,175,179,181,182, 191, 193, 198, 202, 205; Luciano, 206, etc.;
Diodiro Sculo, 184, 264-267].
De verso, se puede comenzar por Anacrenticas escogidas, 141,
166,177, 271-277) [Babrias, 207-208,175; Himnos Litrgicos, 100, 152].
c)

Preleccin.

Sobre el texto traducido hay que ejercitar intensamente la teora


gramatical con asidua labor de anlisis morfolgico y sintctico. E l
Profesor explicar el texto llamando la atencin, [cuando sea necesario], sobre o relativo a Geografa, Historia, Cultura y Civilizacin
Griega (III, b; VIII; XI, l.'-.).
d)

Composicin.

E l alumno puede comenzar ya [o dedicar ms tiempo] a verter al


Griego las frases y textos, que el Profesor redacte ex profeso para
ejercitar la teora gramatical. (XII, 6.).
e) Vocabulario.
Se intensificar el ejercicio del Curso anterior, sobre todo en lo relativo a la derivacin de vocablos. (XI, 2.*; 220, 1-2).
f)

Etimologas.

De las palabras aprendidas en los textos [traducidos o grabados en


la memoria] se expondrn las relaciones [que tienen] con vocablos
castellanos [o latinos] de la Nomenclatura cientfica, artstica, etc.
[v. gr. de pfiSs, tftoxi con fsforo, fosforescencia, fotognico, fotografa, etc.] (220-221).
HHL

-377-

376-

T ERCE R
I,

c) Preleccin.
En este caso ms importante que nunca, una vez qne el alumno va
poseyendo casi toda la teora gramatical, y tiene, a la par, una idea general de la Historia de la Cultura Griega. E l anlisis [de los pasajes
clsicos que se traducen]sin olvidar el morfolgicoser preferentemente sintctico y estilistico. (XI, 2."- 3.").

C UR S O

ESTUDIO TERICO
1)

Gramtica

d) Composicin.
Puede hacerse a imitacin de Autores conocidos [=ledos y traducidos] asimilando sus giros y sus frases, cultivando el orden de las palabras y el ritmo mtrico de su prosa. Ello sobre temas sacados de
Autores o sobre sencillos temas libres. (XII, 6.*).

A) SINTAXIS
1. Estudio de la frase: nominal y verbal. Concordancia. Aposicin.
(173-179).
2. Modos y tiempos en las oraciones simples [activas, pasivas, sustantivas], aseverativas, interrogativas, exhortativas y desiderativas.
[Corresponden en general a sus correspondientes latinos y castellanos].
(24, 4; 33,3| 43, 3; 136, 2-3; 144, 4; etc.).
3. Frases yuxtapuestas y coordinadas. Sus tipos. Comparacin con
el Latn. [Oraciones disyuntivas, comparativas, etc.] (156, 3).
4. Subordinacin: Conjunciones subordinativas. Tipos principales
de subordinacin, y uso de los tiempos y modos en todos ellos. [Oraciones de relativo: atraccin, 60, 5; 151,2; 176, 2; de infinitivo no concertadas, 102, 5; 107, 5; 110,10; 120, 3; 132, 3; 136, 2-3; 146, 2; consecutivas, 140; temporales o de gerundio, 147, 2; condicionales, 153, 2; concesivas, 154, 2; la dubitativa si, 156; causales, 161, 3; finales, 168, 3].
5. E l participio: su uso en las frases subordinadas. Participio absoluto: relacin con el Latn. (148, b-c; 151).
B) ESTILSTICA

e) Vocabulario.
i
A parte de la derivacin y composicin, se podr ejercitar el alumno
en precisar el significado fundamental de las raices y los cambios y alteraciones de significacin. (XI, 2 ' ; 220-221).
f) Etimologias.
Como en Cursos anteriores. Se escogern de las palabras castellanas, cuyos componentes griegos deba conocer el alumno por figurar
en los textos estudiados [v. gr.: logo-mafia, Soterio-logia, etc.] (220-221).

'

CUARTO

1. Orden de las palabras. (173-174; 194-197; 198-2()0). Tropos y figuras ms usadas.


2. Clusula y perodo. Ritmo oratorio.
C)

I. ESTUDIO TERICO
1)

SEMNTICA

1. Idea general de esta rama lingstica. (Ap. III, I-II).


2. Fenmenos semnticos de mayor inters. (Ap. III, IIl-IV).
D) HISTORIA D E LA CULTURA
1. El arte griego. Ar^j/eczra prehistrica: principales focos. Perodo preclsico. Los rdenes clsicos. Concepto del templo griego: el
Partenn.
2. La Estatuaria: concepto del canon. Principales artistas; Mirn,
Fidias, Escopas, Policleto, Praxiteles. Las escuelas de Prgamo y Rodas.
3. La Pintura. La Cermica. Las Artes Industriales. La Msica:
educacin musical e instrumentos.
[Cfr. Diccionario Espasa, v. Grecia.
II.

ESTUDIOS PRCTICOS

a) Lectura y recitacin.
Estos ejercicios no deben abandonarse en todo el Curso, repitindolos de la manera indicada en los Cursos anteriores. (XI, 2.'; 18, nota).
b) Traduccin.
Los Autorestodava de prosapueden ser gradualmente: Platn
(348-358), Herocoto, Tucdides y Demstenes (361).
HHL

CURSO

'

Gramtica

A) DIALECTOLOGA
1. Principales variantes fonticas dialectales en [los dialectos] homrico [=jnico antiguo], clico, jnico y drico [tico, comn, bblico
y griego moderno]. (238-260).
2. Alteraciones dialectales morfolgicas en la flexin nominal y
verbal. (238-260).
3. Sintaxis nominal y verbal dialecto-lgica. (238-260).
4. Derivacin y composicin en los dialectos (238-260).
B) PROSODIA
1. Estudio del acen/o y de la cantidad. La posicin. Comparacin
con el Latn. Principales fenmenos prosdicos. (211-212).
2. Normas prosdicas para conocer la Cantidad natural [=por su
misma naturaleza]. (211, 1-2, 5; 212-214).
C) MTRICA
1. E l rYfflo clsico. Idea general de su evolucin histrica. Sus caractersticas y elementos. (214,1).
2. Concepto del verso griego; su estructura. Pie [mtiico]; Tipos y
variedades. (214,1).
3. Ritmo dactilico. El verso pico y el distico elegiaco. (214,1).
4. Ritmo ymbico y trocaico. Versos lricos de la cancin. Estrofas
anacrenticas, sfica, alcica, etc. Versos de la lrica coral: los coros
teatrales. La mtrica pindrica. (214, 1-3; 271-272).
HHL

-378-

N D I C E

2) Literatura
1. Principales ramas de los gneros literarios. (Cuadro Sinptico de
Escritores Griegos, I, AV, F) (367-370).
:
2. La pica griega. Los poemas homricos. Lectura y anlisis de a l gn trozo escogido. (278-282).
3. La Lirica individual Principales figuras. Lectura y anlLsis de algn trozo escogido. (271-277).
4. La lirica coral: Pindaro. Lectura y anlisis de algn trozo escogido. (282).
*
5. E l Teatro. La Tragedia: los grandes trgicos. La Comedia: Aristfanes. Lectura y anlisis de algn trozo escogido. Cuadro Sinptico,
I I - A , Sfocles, (368).
^
'
6. La Historia: Los grandes Maestros: Herodoto, Tucdides y Jenofonte. Lectura y anlisis de algn trozo escogico. (205,2). La Filosofa:
Idea general de la Filosofa griega. Scrates, Platn y Aristteles: lectnra y comentario. (347-348,360).
7. La Elocuencia. Demstenes. (361).
E l periodo cristiano: la Patrstica Griega ISan Juan Crisstomo, 268270; San Basilio, 207; San Atanasio, 89, 362; San Cirilo de Jerusaln,
103; San Gregorio Nacianceno, 31,107,127]. Lectura y comentario.

Lecdoae

PRLOGO DE LA 1.' EDICIN.Importancia del estudio del

Griego en los Seminarios.-Mtodo que debe emplearse en su enseanza.Plan de la presente obra.


PRLOGO DE LA 2." EDICIN.Favorable acogida de esta
Gramtica.-Frases de gratitud.Correcciones y adiciones

TXo{
HHL

3
^

PRLOGO DK LA 3.' Y 4.' EDICIN.-Rpida difusin de es-

ta obra

, \ ;

PRLOGO DE LA 5.* Y 6." EDICIN.Su adaptacin al

Cuestionario Oficial del Ministerio de Educacin Nacional.Cuatro importantsimos Apndices aadidos.Reglas para el mejor uso de esta Gramtica. .

10

Nociones preliminares
I.

IL ESTUDIO PRCTICO
a) Lectnra y recitacin.
Sobre todo de los trozos en verso. E l alumno debe percibir, lo mejor
posible, el ritmo clsico potico y sn belleza-musical. (271-282).
b) Traduccin.
\
Sin olvidar a los prosistas del Curso anterior y aquellos cuya lectura
se recomienda en el brevsimo Cuestionario de Literatura, tradzcanse,
sobre todo, poetas. Deber actuarse sobre la lliada o la Odisea, escojiendo los cantos ms apropiados para los alumnos. (278-281). Una seeccin de poetas lricos ser de gran inters y, sobre todo, alguna pieza teatral, preferentemente Sfocles (*Edipo Rey o Electra o Esquilo Prometeo).
c) Preleccin.
Entra en juego todo el anlisis gramatical, el morfolgico, el sintctico e incluso el fontico para advertir las diferencias dialectales. El
alumno deber ejercitar sobre los textos poticos la Prosodia y la Mtrica, acostumbrndose a medir los versos de los distintos ritmos. En
la preleccin se atender, adems, a fijar los panoramas de literatura
con observaciones de valor critico. Es indispensable que el alumno estudie la Literatura Griega sobre algunos textos originales, aun cuando
sea en un plan elemental y con otros complementos. (III-IV).
d) Composicin.
Se intensificar en el mismo sentido que en el caso anterior. Los
alumnos aventajados podran intentarla composicin mtrica. (Xll, 7.").
e) Vocabulario.
Lo mismo que en el Curso anterior, con distincin del Vocabulario
Potico. (XI, 2."; 322-346).
() Etimologias.
Igual que en los anos anteriores. (260, Vil).

Pginas

Alfabeto griego: su pronunciacin.-Espritus.Acentos.Apstrofo.N eufnica.Signos de puntuacin.Divisin de las slabas


Oraciones del cristiano (en griego):1. E l Pater noster.2. E l Ave Mara.3. E l Gloria Patri.4. E l
Credo.5, La Salve.-[6. Actos de fe, esperanza y
caridad (pg. 82).7. A Mara Inmaculada: Ave Maris
stella (pg. l00).-8. E l Trsago (pg. 121).-9. Accin
de gracias despus de la Comunin (pag. 133.
10. Alabanzas divinas (pg. 137).11. Ave Regina
ccelorum (pg. 152).Extremauncin (pg. 321)] . .

^5

18

PRIMERA P A R T E
ANALOGA Y ORACIONES

Del artculo
II.

Nmeros y casos en las declinaciones griegas.Declinaciones del artculo.Su uso

21

Del sustantivo
III.
IV.
V.
VI.
Vil.
VIH.
IX.
X.

Primera declinacin de los sustantivos: nombres terminados en a y tj.-Oraciones llanas de activa. . . .


Primera declinacin de los sustantivos: nombres terminados en os y re
.'

Segunda declinacin de los sustantivos.Forma tica
de la segunda declinacin
Tercera declinacin de los sustantivos
Nombres contractos de la primera y segunda declinacn.Oraciones pasivas
Nombres contractos de la tercera declinacin . . . .
Sustantivos irregulares, superabundantes e indeclinabl,es.Supresin de una silaba en algunos sustantivos.Adicin de la slaba <pt
Gnero de los sustantivos por su significacin y por su
terminacin
HHL

22
25
26
28
32
34
38
40

-381-

380-

XII.
XIII.
XIV.
XV.

Adjetivos de tres terminaciones.Oraciones sustantivas


Adjetivos de dos terminaciones
Adjetivos de una terminacin.Adjetivos irregulares .
Formacin del comparativo y superlativo griegos. . .
Adjetivos numerales.Su lista y la de los adverbios
ijumerales.-Su declinacinSignos aritmticos.
Multiplicativos, proporcionales, distributivos y quebrados'

41
44
46
48

50

De los pronombres
XVi.
XVII.
XVIII.

Pronombres personales, reflexivos y reciptocos . . .


54
Pronombres posesivos y demostrativos
57
Pronombres relativos, interrogativos, indefinidos y correlativos.-Oraciones de relativo
59

Del verbo
Voces, modos, tiempos, niimeros y personas en la conjugacin griega.Clasificacin de los verbos griegos.
Conjugacin del verbo sustantivo ^i, de sus compuestos y del aoristo y pretrito perfecto segundos
de YTfvofiai
XX.
Verbos puros no contraibles.Conjugacin de su modelo Xiio) en la voz activa.Aumento silbico y de reduplicacin de verbos
XXI.
Significado de la voz media.Conjugacin de Xto en la
voz media.Aumento temporal en los verbos.-Aumento en los verbos compuestos
XXII.
Conjugacin de Xw en la voz pasiva.Oraciones sustantivas de infinitivo concertadas
XXIII.
Verbos contraibles o contractos Reglas de contraccin para los verbos en a> Conjugacin de (fiXoj.Oraciones de activa de infinitivo concertadas . . .
XXIV. , Reglas de contraccin para los verbos en u).Conjugacin de Ti^oo). - Oraciones de pasiva de infinitivo
concertadas
XXV.
Reglas de contraccin para los verbos en w.Conjugacin de rjYo) Oraciones sustantivas de infinitivo
no concertadas
XXvI.
Advertencias sobre los verbos puros en general y sobre
los contraibles en particular.Oraciones de activa
de infinitivo no concertadas
XXVII. Verbos mudos (de caracterstica labial, gutural y dental).
Oraciones de pasiva de infinitivo no concertadas .
XXVIII. Verbos lquidos.Formacin de sus futuros, aoristos y
perfectos.Verbos en gw y (j;to.Atraccin en las
oraciones sustantivas de infinitivo
XXIX.
Tiempos se^a/idosFormacin de los mismos.Advertencias acerca de su uso.Verbos concertandos.
Cuadros sinpticos de las distintas clases de verbos
en 0) y de la primera terminacin de sus tiempos
principales

XIX.

HHL

Verbos en iw.Conjugacin de x*ii)|w.Determinantes


de entendimiento, lengua y sentido . . . . . . , 115
Conjugacin de ToTT(it.Tiempos de obligacin . . . 121
XXXI.
XXXII. Conjugacin de SScoixi.Determinantes de temor, duda
o sospecha
127
XXXIII. Conjugacin de tigjii. Determinantes prohibitivos.
Prometer y esperar
133
XXXIV. Conjugacin de Ssxvu^i. Oraciones exagerativas
o consecutivas
137
X X X V . Conjugacin de los siguientes verbos defectivos en
de uso muy frecuente: eXii, 9*1(11 e onjni.-Oraciones
interrogativas
142
XXXVI. Verbos irregulares-defectivos. Determinantes afectivos
145
XXXVII. Verbos irregulares de uso ms frecuente terminados
en v(o.Oraciones de gerundio o temporales . . . 147
XXXVIII. Verbos irregalares terminados en oxo> o en vujii.-Oraciones de relativo hechas por participio
150
XXXIX. Verbos irregulares de diversas terminaciones.Oraciones condicionales y concesivas
153
XL
Adjetivos verbales en xoj y TJ: SU significacin: su formacin y su construccin sintxica.La conjuncin
dubitativa s/Oraciones comparativas
155
XXX.

Del adjetivo
XI.

Pgina

Lacdome

61

Del adverbio
XLI.

65
71

De la preposicin
XLIl.

Preposiciones propiamente dichas.Preposiciones impropias


162

XLIII.

Conjunciones,Interjecciones.Oraciones finales . . 167


Temas para los exmenes:
Ancdotas de Digenes
el cnico.-[La Santsima Trinidadtpg.31).Doxologa (S. Atan., pg. 89).-Las dos alforjas (Esopo,
pgina 95). - Honremos a DiosI (S. Ciril. Hier., pgina 103).-Temstocles y Euribiades (pg. 107).-El
bautismo cristiano (S. Greg. Nac, pg. 107).[Somos
templos de DiosI (S. Pablo, pg. 110).El motivo de
la Encarnacin (S. Greg. Nac, pg. 127).Accin de
gracias (Didaj, pg. 133).Alabanzas divinas (Los
Setenta: Salmos, pg. 137).Forma del Bautismo en
la Iglesia griega (pg. 137).En la consagracin del
Obispo (Const. Ap., pg. 141).Digenes y el sofista
(Dig. Laerc, pg. 145).La gallina y la golondrina
(Esopo, pg. 150). Jpiter y el camello (Esopo, pgina 152).Vocacin de Natanaei (Joan., pg. 152).El
buey y el mosquito (Esopo, pg. 154).Los consagrantes (Const. Ap., pg. 155).Ingeniosa respuesta
de Temistocles (pg. 157).Mucha gente pero pocos
hombres (Dig. Laerc, pgina 157).El adverbio
(Teod., pg. 161, n. 8]
169

80
83
89
95
101
103
108

111

Distintas clases de adverbios.Comparativos y superlativos de los mismos.Oraciones causales . . . . 157

De la conjuncin e interjeccin

HHL

V
%eciones

SEGUNDA PARTE

De la concordancia
Concordancia del artculo con el sustantivo.Adverj
tencias sobre el uso y significacin del mismo . . . 173
Concordancia del adjetivo, pronombre o participio con
el sustantivo y del relativo con su antecedente. Atraccin del relativo . . .
176
Concordancia del verbo con el sujeto.Uso del vocativo 178

Del rgimen

Rgimen del sustantivo . . . . . . . . . . . .


Rgimen del adjetivo
Rgimen del comparativo y superlativo
Rgimen del verbo l^i.-Verbos asimilados a etfi . .
Rgimen del verbo: verbos que rigen genitivo . . . .
Rgimen del verbo: verbos que rigen dativo
Rgimen del verbo: verbos que rigen acusativo y doble
acusativo.Rgimen de las pariculas

179
181
183
185
186
188 * -

V.
VI.
VII.

VIII.

<X.
*j

189

Crestomata griega
194
198
200
201
202
205

PARTE

PROSODIA, FONTICA Y MORFOLOGA

De la cantidad

HHL

Modo de formar en griego las palabras derivadas y las


compuestas.-Traduccin griega de los nombres propios castellanos.Mutua correspondencia de los signos grficos latinos y griegos
220
APNDICE I.herios rre^a/ares.Lista alfabtica de
los verbos irregulares y de otros cuyos tiempos
ofrecen mayor dificultad
222
APNDICE \\.' Dialectos griegosDialecio
clico,
drico, jnico y tico.Griego bblico.Griego moderno.Griego castellanizado
238

Idiotismos

Cantidad de las vocales por su naturaleza.Contraccin y diptongos.Vocal ante vocal.Vocal ante


consonante doble o dos consonantes. Palabras
compuestas y derivadas.Acentos
Cantidad de las vocales comunes en la penltima slaba
Cantidad de las vocales comunes en la ltima slaba .
Breves observaciones sobre la Mtrica griega: pies mtricos, cesura, versos, estrofas, licencias poticas y
figuras de diccin y de construccin

Reglas eufnicas que se observan en el encuentro de


las consonantes y en el de las vocales
218

Composicin y derivacin

De la subordinacin

TERCERA

Reglas generales sobre la colocacin de los acentos. . 214


Reglas para el acento en los nombres, en los verbos y
en las preposiciones
215
Dicciones atnicas o palabras proclticas y encclicas . 217

Cambios fonticos

Principales circunstancias de la oracin: materia, precio, parte.Medio, instrumento, manera y causa.


Medida y distancia, tiempo y lugar
191
Construccin y significados especiales de algunos verbos
Construccin y significado de las partculas negativas,
de la partcula fiv, de 5xi y de As.-Discurso directo
e indirecto .
Nota: Valor y uso de las voces, modos y tiempos del
verbo
Trozos literarios: (Temas para los exmenes)
I.
Chistes de Jerocles
II. Fbulas de Esopo
III. Miscelnea

Pagtna

De los acentos

SINTAXIS

'

383-

211
212
213
214

I.
II.
III.
IV.
V.
VI.

Fbulas de Esopo
Trozos de San Juan Crisstomo
Odas de Anacreonte
Cantos de la lliada de Homero
De las Olmpicas de Pindaro
Pasajes dogmticos del Nuevo Testamento

263
268
271
278
282
283

Gua de la conversacin griega


\
II.
III.
IV.
V.
VL
VII.
VIH.
IX:
X.
XI.
XII.

A l levantarse
En la Iglesia .
En el comedor
Enlaciase
E l pastor, el labrador, el pescador y el barbero
E l zapatero, el sastre, el dentista y el fotgrafo
La prensa y la guerra
En las visitas
E l tiempo, la hora y la edad
E n las recreaciones
De viaje. .
Enfermedad y muerte

302
303
305
306
. . . . 309
. . . 311
313
316
317
319
319
320

VOCABULARIO GRECO-ESPAOL . . I
DEFINICIONES ARISTOTLICAS de uso muy frecuente en

Filosofa Escolstica

HHL

322

347

-384
Pgtaat

CUATRO

APNDICES

PEQUEA ANTOLOGA GRIEGA.

I.

L
II.
IIL
IV.
V.
VI.

Platn: Critn
348-358
Sfocles: Electra (fragm.)
358
Eliano: Historias variadas
359
Aristteles; Historia de los animales . . . . . .
360
Demstenes: Discurso de la corona
361
S. Atanasio; Sobre los zimos
362

NOCIONES DE SEMNTICA.

II.

L
IL
III.
IV.
III.

363
363
365
366

CUADRO SINPTICO D E ESCRITORES GRIEGQS.


I.
II.
III.
IV.
V.

IV.

Definicin, importancia y divisin de la Semntica .


Necesidad del movimiento semntico
Modos del movimiento semntico . . . . . . .
Influencias psicolgicas y sociales en el movimiento semntico
Desde los comienzos de la Literatura Griega hasta
las guerras mdicas
Desde las guerras mdicas hasta Alejandra Magno.
En la poca del i e l e n i s m o . . . . . . . . . . .
En la poca romana
Literatura greco-cristiana .

367
368
368
369
369

CUESTIONARIO E INSTRUCCIONES Metodolgicas


del Ministerio de Educacin Nacional para los cuatro Cursos de Lengua Griega, con indicacin de la
pgina y nmero marginal de la Gramtica en que
va su contenido
371 - 378

DICCIONARIOS GRIEGOS recomendados

362

Errata importante; En la pgina 48, lnea 20, lase iaT.pos.


Se ha procurado, en cuanto el fotograbado lo permite, corregir otras
rratas de menor importancia.
MMOlnlinilHrtlIllMlllllliilllllliilllllliilllllhiMlHlllJ

S. loan. Chrys.
UI"I||I|I"I|IIII"I||||I"IIIIII>>I||I|I"I||||I"I||||I>I|||||I>I||||||H|||

HHL

HHL

Das könnte Ihnen auch gefallen