Beruflich Dokumente
Kultur Dokumente
ApuntesdeOtorrinolaringologa
PONTIFICIAUNIVERSIDADCATOLICADECHILE
ESCUELADEMEDICINA
OTORRINOLARINGOLOGIA
PatologaAdenoamigdaliana
DRA.M.CONSTANZABELTRN
I.INTRODUCCIN:
Laadenoamigdalectomaesunadelascirugasmsfrecuentesenlosnios.Enlosltimosaosse
haestandarizadoenformamsrigurosalaindicacinquirrgicaascomotambinsehan
producidoavancesenelconocimientodelaanatoma,microbiologaeinmunologadelanillode
Waldeyer.
II.ESTRUCTURADELANILLOLINFTICODEWALDEYER:
Seencuentraubicadoenlanasofaringe,orofaringeehipofaringe(mayormenteenoroy
nasofaringe).Estformadopor:
I.Adenoides
Tonsilaspalatinasoamgdalas
Tonsilaslinguales
Acmuloslinfticosdelaparedposteriordelafaringe
Adenoides
Ubicadosenlaparteposterosuperiordelanasofaringe.Porserrganoslinfticosse
colonizanrpidamenteporlallegadadebacteriasalanariz.Elperododecrecimientova
desdelos3alos6aosdeedad,despusexisteunaatrofiaprogresiva.
Sufuncineslaproteccinlocal.Estnconstituidosporunepiteliocilndricociliadoquees
capazdeproducirlapartesecretoradelaIgA(adiferenciadelasamgdalasqueson
encargadasdelainmunidadsistmica).
Sibienlavozsegeneraaniveldelascuerdasvocaleselresultadofinalsetardeterminado
porlacajaderesonanciadadaporlacara(nariz,boca,etc),asunaumentodelosadenoides
generarunavozhiponasal(gangosa)yelaumentodeltamaoamigdalinodeterminaruna
voz"depapacaliente".
Amgdalas
Agrupacindetejidolinfoideencapsulado,ubicadoenlaparedlateraldelaorofaringe.Se
http://escuela.med.puc.cl/paginas/publicaciones/otorrino/Otorrino_A009.html
1/6
9/5/2016
ApuntesdeOtorrinolaringologa
encuentranparcialmentecubiertasporlospilaresfarngeosanteriores.Lacpsulaquecubre
lasuperficielateral,seencuentraseparadadelespacioperiamigdalinoporelmsculo
constrictorsuperiordelafaringe.
Estacpsulaseinvaginaformandolascriptasfarngeas,dondeseacumulandetritus
formandolosconocidostonsilolitos(noconfundirconamigdalitispultcea).
Poseeunepitelioplanopluriestratificadonocornificado.
EnelparnquimaseencuentranacmulosdelinfocitosBendiferentesetapasmadurativas.
Sufuncineslainmunidadsistmica(linfocitosByT)ycrecenentrelos3y6aos.
III.PATOLOGADELANILLOLINFTICODEWALDEYER:
AdenoiditisAguda
Seveconpocafrecuencia.Secaracterizaporfiebre,rinorreapurulentay
obstruccinnasal.Eldiagnsticodiferencialdebeplantearseconsinusitis.El
tratamientoessimilaraunasinusitisaguda.
AdenoiditisCrnica
Serefierealpacientequehapresentadoalmenoscuatroepisodiosde
adenoiditisalao,descartandounasinusitis.
HiperplasiaAdenodea
Elcuadroclnicosecaracterizapor:obstruccinnasal,respiracinbucal,
ronquidos,vozhiponasalyavecesrinorreaacuosa(porobstruccindecoanas
portejidoadenodeo,loqueimpideelclearencedelmoco)
Existencuadrosasociadosalahiperplasiaadenodeacomo:
otitismediasecretora(mucositistimpnica)
otitismediarecurrente
sinusitisrecurrente
serelacionaconapneaobstructivadelsueo
Diagnsticodiferencial:
I.rinitisalrgica
hiperreactividadbronquial
desviacinseptal
malhbito
falsorespiradorbucal
Exmenescomplementarios:
I.Radiografadecavum
2.Nasofibroscopa
3.Tomografaaxialcomputada(nomuyusado)
http://escuela.med.puc.cl/paginas/publicaciones/otorrino/Otorrino_A009.html
2/6
9/5/2016
ApuntesdeOtorrinolaringologa
Laradiografadecavumsirveparaestimarlaobstruccindelavarespiratoriapor
tejidoadenodeo.Conestefinsetrazandoslneas,unaquepasaaniveldelvelodel
paladaryotraparalelasiguiendoelcuerpodelesfenoides.Dependiendodelreaque
ocupaeltejidoadenodeoentreestasdoslneastendremoslasiguienteclsificacin:
GradoI:obstruccin<al33%
GradoII:obstruccinhastael66%
GradoIII:obstruccinhastael100%
AmigdalitisAguda
Lafaringoamigdalitisesfundamentalmentedeetiologaviral.Elcuadroclnicose
caracterizapor:
I.catarrorespiratorioalto/bajo
mucosafaringeagranular
nulooescasoexudadoamigdaliano(exceptoVEB,adenovirus,CMV)
lcerasyvesculas(enterovirus,virusherpessimples)
eslaetiologamsfrecuenteenmenoresde3aos
Laetiologaestreptoccicaseencuentraenaproximadamenteel30%delas
faringoamigdalitis.Elcuadroclnicopresentalossiguientessntomas:
fiebre
dolorabdominal/vmitos
odinofagia
ausenciadecatarronasotraqueobronquial
exantemaescarlatiniforme
adenitissubmaxilarsensible
glositis/saburrablanquecina
hiperemiafaucial
petequiaspalatinas
exudadoamigdalino
cefalea/mialgias
Edadmsfrecuenteentrelos5a10aos.
Diagnstico:ExistelaclasificacinestandarizdadeWald.Seasignaunpuntajea
determinadosparmetros.Elpuntajetotaltieneunvalorpredictivopositivoparaamigdalitis
deetiologaestreptoccica.
Parmetro
Puntaje
Edad5a15
1
aos
Mayoa
1
Noviembre
T>38.3C
1
axilar
Adenitis
1
submaxilar
Faringitis
1
(eritema
Ausenciade
http://escuela.med.puc.cl/paginas/publicaciones/otorrino/Otorrino_A009.html
VPP(+):
Score4:
40%
Score5:
60%
Score6:
75%
3/6
9/5/2016
ApuntesdeOtorrinolaringologa
Ausenciade
catarro
Sielscoresupera5puntossesugiereefectuartestrpidoparadeteccindeestreptococo,
perosiesmenorde4,slocultivar.
Diagnsticodiferencial:
mononucleosis
herpangina
leucemia
adenovirus
tonsilolitiasis
sarampin
difteria
Exmenescomplementarios:
cultivofarngeo(90a95%desensibilidad)
testpack(Elisa)paraestreptococo(79a90%desensibilidad)
testltex
inmunoensayoptico
deteccindeADNMayorsensibilidad(nodisponibles)
amplificacingenmica
Aldiagnosticarunaamigdalitisporestreptococodeberindicartratamientoantibitico
especficoporque:
acortaelperodosintomticodelaenfermedad
evitaelestadodeportador
evitalascomplicacionestantosupuradas(abscesoperiamigdalino,adenoflegmnde
cuello)ynosupuradas(enfermedadreumtica,glomerulonefritispostestreotoccica)
evitarecada
evitacasossecundarios
Tratamiento:
Existendiferentesalternativas,sinembargo,notodaslogranunabuenaerradicacincomo
mejoraclnica:
a.PenicilinaBenzatina
I.1.200.000unidadessiesmayorde27kg
600.000unidadessiesmenorde27kg.
Nosehademostradoquelasmezclasquecontienenpenicilinasdeaccincorta(ej:
penicilinaprocana)ademsdelabenzatinaseansuperioresalapenicilinaGbenzatina
sola,exceptoenquereducenlasmolestiascausadasporlainyeccin.
a.Eritromicina
Alternativaenpacientesalrgicosapenicilina
4050mg/kg/dapor10das
http://escuela.med.puc.cl/paginas/publicaciones/otorrino/Otorrino_A009.html
4/6
9/5/2016
ApuntesdeOtorrinolaringologa
a.Cefalosporinas
I.Cefadroxilo(1generacin)por10das
Cefuroximo(2generacin)por10das
Enconclusineldiagnsticoesclnicoomicrobiolgico?
Sihayrecursos:estudiarsiemprelaetiologa
Silosrecursossonlimitados:
Estudiaramenoresdetresaos
Estudiarloscasosatpicos
Cultivaramigdalitisrecurrente
Cultivarpacientesconenfermedadreumtica,GNFycontactos
Cultivarenestudiodeportadores
Amigdalitiscrnica
Sedefinecomoelpacientequehapresentado:
I.Sieteepisodiosdeamigdalitisenunao
Cincoepisodiosdeamigdalitisporaoendosaosconsecutivos
Tresepisodiosdeamigdalitisporaodurantetresaosconsecutivos.
Losepisodiosdebenhabersidoevaluadosporunmdicoydebencumplirconlassiguientes
condiciones:
fiebremayora38C
exudadoamigdalino
cultivootestrpidopositivoparaestreptococobetahemolticoA
HiperplasiaAmigdalina
Elcuadroclnicodeestapatologasecaracterizapor:
I.apneasobstructivasdelsueo
ronquidos
dificultadparatragar
alteracionesdelaresonanciadelavoz"vozdepapacaliente"
Serelacionamuydirectamenteconlahiperplasiaadenodea.Paraestandarizarelgradode
hiperplasiasetrazaunalneaimaginariaquepasaporelcentrodelavula,dividiendoasel
arcofaucialendoszonas.Deacuerdoalporcentajequeocupaeltejidoamigdalinodentrode
cadazonasedefinelasiguienteclasificacin:
I.Grado0:amgdalascubiertasporelpilaranterior
GradoI:menosdel25%
GradoII:entreun25y50%deobstruccin
GradoIII:entreun50y75%deobstruccin
GradoIV:elespacioocupadoesmayoral75%
ApneaObstructivadelSueo
Sedefineapneacomoelcesedelarespiracindurantealmenos10segundos,en30
ocasionesdurantesietehoras.
http://escuela.med.puc.cl/paginas/publicaciones/otorrino/Otorrino_A009.html
5/6
9/5/2016
ApuntesdeOtorrinolaringologa
Existenexmenesqueayudaneneldiagnstico:
I.polisomnograma
saturometranocturna
Eltratamientoeslaextirpacindelasamgdalas
IndicacionesQuirrgicasdeadenoidectoma
HiperplasiaadenodeagradoIIIsintomtica
Otitismediaconefusin
Sinusitisarepeticin
Adenoiditiscrnica
Indicacionesdeamigdalectoma
Crecimientounilateralamigdalino(sospechadetumor)
Amigdalitiscrnica
Abscesoperiamigdalino(2episodio)
Apneaobstructivadelsueo
http://escuela.med.puc.cl/paginas/publicaciones/otorrino/Otorrino_A009.html
6/6