Urarina Bible - New Testament

Cana Coaunera Ere
El Nuevo Testamento
en el idioma urarina
Perú
El Nuevo Testamento
en el idioma urarina
Primera edición, 2006

Segunda edición, 2008
Publicado por
© La Liga Bíblica 2008
Usted es libre de copiar, distribuir y comunicar

públicamente la obra bajo las condiciones siguientes:
· Reconocimiento. Debe reconocer los créditos de la
Liga Bíblica (pero no de una manera que sugiera que
tiene su apoyo o apoyan el uso que hace de su obra).
· No comercial. No puede utilizar esta obra para ƿnes
comerciales.
· Sin obras derivadas. No se puede alterar, transformar
o generar una obra derivada a partir de esta obra.
Contenido
ͅҡľľΎËȍ̞ľ͑ɗॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · ·ॷ(Mt)ॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷॷॷ5

Marocohacha laenaiॹ · · · · · · · · · · · · ·ॷ(Mr)ॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷॷ75
Locasiicha laenaiॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · ·ॷ(Lc)ॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷ118
Joaancha laenaiॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ(Jn)ॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷ196
Ichanohichuruॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ(Ich)ॹॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷ245
Roma Nenacaauru Raiॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · ·ॷ(Ro)ॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷ325
Corintoo Nenacaauru Rai Leinjiinॹॹ ॹ ॹ · · · · ·ॷ(Co I)ॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · ·ॷ356
Corintoo Nenacaauru Rai Coroatajaॹॹ · · · ·ॷ(Co II)ॹॹ ॹ ॹ · · · · ·ॷ386
Galasia Batane Nenacaauru Raiॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷ(Ga)ॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷ406
Efesoo Nenacaauru Raiॹॹ ॹ · · · · · · · · · · ·ॷ(Ef)ॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷ417
Filipoo Nenacaauru Raiॹॹ · · · · · · · · · · ·ॷ(Fl)ॹॹ · · · · · · ·ॷ427
Colosau Nenacaauru Raiॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · ·ॷ(Col)ॹॹ ॹ · · · · · ·ॷ435
Tesalonecau Nenacaauru Rai Leinjiinॹॹ ॹ · · ·ॷ(Te I)ॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · ·ॷ442
Tesalonecau Nenacaauru Rai Coroatajaॹॹ · ·ॷ(Te II)ॹॹ ॹ ॹ · · · · ·ॷ449
Timoteo Rai Leinjiinॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · ·ॷ(Ti I)ॹॹ · · · · · ·ॷ452
Timoteo Rai Coroatajaॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · ·ॷ(Ti I)ॹॹ · · · · · ·ॷ460
Tito Raiॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ(Tit)ॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷ466
Filemoon Raiॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ(Fil)ॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷ470
Ebereeocuru Raiॹॹ · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ(He)ॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷ472
Saantiaaocha Letoaiॹॹ · · · · · · · · · · · · ·ॷ(Sat)ॹॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷ495
Fedoroacha Letoai Leinjiinॹॹ ॹ · · · · · · · · ·ॷ(Fd I)ॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · ·ॷ505
Fedoroacha Letoai Coroatajaॹॹ · · · · · · · ·ॷ(Fd II)ॹॹ ॹ ॹ · · · · ·ॷ514
Joaancha Letoai Leinjiinॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · ·ॷ(Jn I) · · · · · ·ॷ519
Joaancha Letoai Coroatajaॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · ·ॷ(Jn II)ॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · ·ॷ527
Joaancha Letoai Nichatajaॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · ·ॷ(Jn III)ॹॹ · · · · ·ॷ529
Jodasiicha Letoaiॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · ·ॷ(Jod)ॹॹ · · · · · ·ॷ531
Afocariƿsiॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ(Af)ॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷ534
Mateeocha laenai
Ena Nenaa Cana Coaunera Ere
Jana Oriasi comasaineein nenaalu

Cana Coaunera Calaohi que nebateein, Rabiri calaohilu
Jesocurisito foerateracuru jetao Salomoon.
(Lc 3.23-28) 7 Jana Salomoon calaohilu jetao
1
1ॸCaate
Cana Coaunera Calaohi Roboam.
Jesocurisito foerateeurera Rabiri Jana Roboam calaohilu jetao Abiasa.
aina Abaraaun foeratenojoinuru Jana Abiasa calaohilu jetao Asa.
foerateeurera curuaacurune. 8 Jana Asa calaohilu jetao Josafa.
Jana Josafa calaohilu jetao Joraam.

2 Isaca inaca neein nenaalu jetao Jana Joraam calaohilu jetao Osiasi.
Abaraaun. 9 Jana Osiasi calaohilu jetao Jotaam.
Jana Isaca calaohilu jetao Jacobo. Jana Jotaam calaohilu jetao Acasi.
Jana Jodaa aina rai nocoalacuru Jana Acasi calaohilu jetao Esequiha.
inaca neein nenaalu jetao Jacobo. 10 Jana Esequiha calaohilu jetao Manasee.
3 Faresi aina Sara jetaote, Tamara que Jana Manasee calaohilu jetao Amoon.
nebateein Jodaa bereecuru nelu. Jana Josiasi jetaote, Amoon
Jana Faresi calaohilu jetao Esroon. calaohinelu.
Jana Esroon calaohilu jetao Armi. 11 Jana Jeconiasi aina rai nejeraauru
4 Jana Armi calaohilu jetao inaca neein nenaalu jetao Josiasi.
Aminadaba. Nii bana jetaote, Isaraelitaauru
Jana Nasoon jetaote, Aminadaba mucuhin amanajaaurelu, acaauru atane
calaohi nelu. caje roconajaain, Babilonia batane que
Jana Salomoon jetaote, Nasoon ichaaoru coina.
calaohinelu. 12ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ̲͑ӕËӕȍɗ̲͑͑ʮӕ‫ڏ‬
5 Jana Raba que nebateein Salomoon ruhane baiha jetaote, rai calaohi
calaohilu jetao Bosi. Salatieli sirilu Jeconiasi. Salatieli
Jana Roto que nebateein Bosi calaohilu jetao Sorobaberi.
calaohilu jetao Oberi.
Jana Oberi calaohilu jetao 13Jana Sorobaberi calaohilu jetao Abiod.
Isaihasi. Jana Abiod calaohilu jetao Eliaquiin.
6 Jana Isaihasi jetaote, reyneein Jana Eliaquiin calaohilu jetao Asoro.
nenaalu Rabiri inaca nelu. 14 Jana Asoro calaohilu jetao Sadoco.
5
ͅҡľľΎËȍ̞ľ͑ɗॷ1ٍॷ2 6
Jana Sadoco calaohilu jetao Aquiin. teeura. Osa caje rai cachaneein
Jana Aquiin calaohilu jetao Elioon. neeninuuru ichoteraanu nihane jaunte,
15 Jana Elioon calaohilu jetao Eleasar. Jesosoneein curuaareeincha,” nae jetao
Jana Eleasar calaohilu jetao Mataan. rai Cana Coaunera letono anjera.
Jana Mataan calaohilu jetao Jacobo. 22ॸNitohaneein jetaote, rai nere bera
16 Nii jana Jacobo jetaote, Curisito inoaensi profeta que:
Mesihasi neba Mariha lana Jose 23 “Chariji bana
inacanelu. quicha aina ichoaelanaala nenaa

ranunate,
17ॸNitohaneein jetaote, niha Abaraaunne inae ausirineein
caje coaauneein lechoonca jena saain leinjiin canaanai siricheein.
nichoalateeurelu, Abaraaun nefoerateeuru, Inae nejanoaane janate,
niha Rabirine que tiaaojoaain. Emanoel neein curuaateeurureein
Nii Rabiri caje coaauneein jetaote, cachaaurura,”
lechoonca jena saain nefoerateeurelu, naain nere bera inoaensi que beratiha
Babilonia batane Isaraelitaauru mucuhin Cana Coaunerane nainaelu.
amanajaauruhane que tiaaojoaain. “Emanoel,” naanete: “Cana
Nii mucunajaain amanajaauruhane Coaunerate cana aina ne,” nae.
baiha jetaote, lechoonca jena saain 24ॸInae niritiin sinihocane caje nocohin
nefoerateeurelu, nejanoaa Curisitone jetaote, nii rai aitoha Cana Coaunera

que tiaaojoaain. letono anjerane tonoraain, comasainu
que Mariha raelu Jose. 25ॸNejetaote,
Nejanoaa Jesocurisitone nejanoaa nii Mariha calaohi- Jesoso
(Lc 2.1-7) neein Joseecha curuaatine reentiaain,
18ॸNaojoaainte nenaa nelu Jesocurisito. nirijieein ita que turuelanaala ita aina
Nii bana jetaote Jose aina ita raauruhane ichaaorelu.
rai niha Marihane jana jetaote, jaiti ita
Enoto mitu nichajai jeloon caje
aina neeuruhane ajiniha Cana Coaunera
turuuruha Jesoso nejanoa coaraa
Suujue ichanohineein inae ausirinelu
arasijie caje cha coitucuurerane
Mariha. 19ॸNii jana esinae rauhijiriin jeriha
2
Cana Coaunerane rijijieein cacha 1ॸNitohaneein jetaote, Jodea batane
caohachaain suujua coaaraniha Josene que nenaa Beleeun nejanoaelu

jaun jetaote, nii chuni cacha rai canaanai Jesoso, jelai batane curuaanaaneein
siriha Marihane belanaala jianeein caje niha rey Erodesine bana. Nii jana
amunaa jerelu. jetaote, Jerosaleeun enoto mitu nichajai
20ॸNitohaneein inae amuhane coina jeloon caje turuha uure itolere que
suujua cuhane coaauca Josene jana ͑ľфľ́ɗ͑фѸɗʮɗľľӕфӕËʮľËȍËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
jetaote, sinihu rai ococohin jetao: reraauru cachaauru. 2ॸInae ecu turuhin
“Jiaoriha Mariha raai ii comasainu jetaote:
quene coasiinera Rabiri nefoerateneein “Chu ne, nii Jorioocuru Curuaanaa
nenaa Jose. Nii canaanai niicha siriite rey nejanoanaa. Ocooca rai arasijiene
Cana Coaunera Suujue ichanohineein coaracaanune jaunne turuhin coaraa
nenaanera. 21ॸʊ͑ľ́ľɗ͑ʮɗɗ͑Ë́Ύȍɗфɗ‫ڏ‬ uhacaanu, coroaecaanune coina,”
chaain Marihara. Inae nejanoaa nii rai naaure jetao turuhin, nii itolere
Ë͑͑ɗ͑ľʮ͑ˇľѸΎѸΎ͑ľľɗ͑Ëӕфӕ‫ڏ‬ coitucuurera cachaauru.
7 ͅҡľľΎËȍ̞ľ͑ɗॷ2
3ॸNii nejanoaane coitucuhin jetaote, ajiniha cuujue nii arasijie- enoto mitu
jataain nererojoecae rey Erodesi, satiin nichajai que ocoocane jana
Jerosaleen cocoaichacuru aina acaauruhacha coarai. Inae nii niha
jiniiquiin. 4ॸNii jaun jetaote, satiin canaanaine jaaun turuhin jetaote, ecu
saseredotecuru curuaanaacuru, Moisesa nichoae inacue nii arasijie.
aitonjoan rauhi que cacha relaaurera, 10ॸInae ecu inaauca nii arasijiene
naaonjoainuri cotiharate Erodesi: “Chu coaraain jetaote, jataain rachoojoeeure

nejanoareein Mesihasi,” naain acaauru nii arasijie caje cha coitucuureraauru.
caje bajaane coina. 5ॸNii jaun rene 11ॸNitohaneein rachoojoeeuruhane baiha
turuhin jetaote: loreri asae enohin coaracuruhane jana

“Jodea batane que nenaa Beleeunte jetaote, neba Mariha aina niha nii
nejanoareeincha. Nitohaneein ecu canaanaine coaraain jetao, rohan
nejanoaane coinate: ͑ľ́ӕфɗɗ͑͑ɗɗË͑͑ɗËΎфΎľËӕ‫ڏ‬
6 ‘Jodaa atane que nenaa Beleen nese, ruhane baiha rai camela caje oro, enuha
coatiha ansijiin natiin sacari jujui, chaen coretiin nenaa jujui,
ii amurijiriin tabaain nenacaauru naaonjoainuri rocohin que nii canaanai
neseeuru fautaain neriheeini, belaihure.
ii que netiin nejanoarihani leinjiin 12ॸNii baiha jetaote, nii niha acaauru
Curuaanaa letoaera Erodesine jaan jeloon situhin

canu cachaauru cauha cuuruhane coataa acaauru sini
Isaraeli cocoaichacuru anuu caje coitucuhin jetao, leeocha bero
coroatajaneraneein cuhane cuhin jelaiha nataneu cauha
nenaane jaaunra,’ cuure.
naain laenaelu Cana Coaunera ere bera
profeta inoaensicha,” naaure jetao Egipto cuhin soroha Josene
Erodesi rai. 13ॸInae jelai caje amuuruha nii itolere
7ॸNii jaun jetaote, nii chuni rai coitucuurera magocurune jana jetaote,
belanaala nii arasijie caje itolere Jose sinihu rai ococohin jetao:
coitucuurera cotiharatiha Erodesine “Inae jetao nii canaanai ariha Erodesi
jaun jetao, rai turuhin beeuruhane jaun sohin jaohane coina. Nii ajinihane ichei
acaauru caje esinae rauhijiriin, ٘ͮΎ͑‫ڏ‬ aitoon, nii canaanai aina rai neba
joain banate ococoelu,” naain nii amaain Egipto batane que cuhin
ocooca arasijiene coitucue. 8ॸInae sorohine coina. Chaen ichei bihanune
nitohaneein rai beeuruhane caje reentiaain ecu neeura,” nae jetao rai
coitucuhin jetaote: Cana Coaunera letono anjera.
“Chajaain Beleeun cuhin nii canaanai 14-15ॸNii jaun jetaote, sini caje nocohin
coaanihuche. Chucha ne. Cha cajecha nii canaanai aina rai neba amaain jetao,
nefoeratenaaneein ne. Chaen inae janotiin soroe Egipto nichae cunaa bero
ľфӕȍɗËȍľ͑ľËфɗ¡ɗȍӕӕËȍľ͑ľË͑ӕȍľ‫ڏ‬ cuhane cuhin Jose, oha Erodesine
tonai coaraa uhene coroajera,” naain reentiaain ecu nihane coina.
jetao nii itolere coitucuurera letoae Nitohaneein jetaote:
Beleeun Erodesi. “Egipto caje coaauneeinne canu Calaohi
9ॸNiritiin acaauru letoaa reyne cotihareeunni,” naain beratihalu nere bera
tonoraain Beleeun cuuruha nii itolere inoaensi profeta que Cana Coaunerane
coitucuurerane jana jetaote, acaauru nainaane coina ailu.
Canaanaihuru soaajeratiha Erodesine Cana Coaunera Ere beebejiha

16ॸNitohaneein coritaain comarohin Joaan Baotisitane
caauruha nii arasijie caje itolere (Mr 1.1-8; Lc 3.1-9, 15-17; Jn 1.19-28)
3
coitucuurerane que nainaane jaun 1ॸNii bana jetaote, Jodea batane que
jetaote, jataain obajeein, ena nenaa cacha areroo ecocohin, ecu

nejanoanaa caje coaauneein, coroata situnacaauru cachaauru cotijiaain
jaanacai que tiaaojoaain, Beleeun acaauru rai Cana Coaunera Ere beebeje
sacuritaain nenacaauru canaanaihuru, Joaan Baotisita. 2ॸNitohaneein acaauru
nii Jesoso nejanoa beeuruha itolere relaain jetaote:
coitucuurerane bana caje coaauneein “Inae nichuuntaa Cana Coaunera
nejanoanacaauru jitariin soaajerate cojoanonaa. Aihane jaun nacoaauneein
Erodesi. Cana Coaunera ere tonoraain,
17-18ॸNitohaneein jetaote: caohachaain inara ichao coreein
“Rama nese quete neeuche,” naain jetao cachaauru rai
aohanrareein jataain inaderaain beebejeein relanajae Joaan Baotisita.
chananaa tabaihuri. 3ॸNii Joaan que jetaote:
Raquerite “Nerichaain cacha areroo

calaohichuru coisiha aitoreein. eheehejeein cacha cotiharanu.
Nete inae esinae rauhijiriin Nii ajiniha caohachaain inara
ooruha calaohichurune jaun, suujua baaso jianeein,
ajetera jerelanaala aite,” caohachaain inara suujua coaraain,
naain laenaalu profeta inoaensi caohachaain neeuche,
Jeremihasine nainaelu. turuha Cana Curuaanaane
19ॸNejetaote, inae oha Erodesine baiha raotojeein raaichene coina,”
jetao, Egipto niha Josene jana sinihu rai naain laenaelu profeta inoaensi Isaihasi.
ococohin jetao: 20ॸ“Chajaain nii canaanai 4ॸCamecho ujui caje ichanohin cajione
aina rai neba amaain jelaiha Isaraeli que cajionequiin jetaote, jacari caje
batane que caunihura. Inae ooruha nii ichanohin siitoroon que ichoraquiin,
canaanai sohin jaonaa jereraaurulura,” sisiincho, irichaje, naaonjoainuri que
nae jetao rai Cana Coaunera letono lenoneein nelu nii Joaan.
anjera. 5ॸNii cacha areroo neein cachaauru
21ॸNii jaun jetaote, nii canaanai aina relaa Joaanne coitucuhin jetaote, satiin
rai neba amaain jelaiha Isaraeli batane Jodea batane caje, Jerosaleen caje,
que cauha cuelu Jose. 22ॸNejetaote, nii Jorodaan batane rohan caje,
rai inaca Erodesi coreeraniha niha naaonjoainuri cajene maajeein
Arquelaaone coitucueratiha sinihu que turuhacoaain aonaa cuure arajii
Cana Coaunerane caje coitucuhin jetao, cachaauru. 6ॸNitohaneein rene turuhin
Jodea cuhane coasiha Calileea batane esinae rauhijiriin suujuelanaala
que cue Jose. 23ॸInae nii Calileea batane osaaocuruhane beeuruhane jetaote,
que turuhin jetaote, rauhijiriin cuhin cojunacatenaaca nucuhe Jorodaan
Nasarete neseu ichaoha cuelu. “Nasarete cuhane teein acaauru baotisarejetelu
cocoaicha neeinte curuaareein Jesoso,” Joaan.
naain beeuruhalu profetacurune 7ॸNejetaote, jataain arajiin rene
nainaane coina. turuhacoaauruha acaauru baotisaane

9 ͅҡľľΎËȍ̞ľ͑ɗॷ3ٍॷ4
coina fariseeocuru aina sadoseeocurune turuha cue Jesoso. 14ॸNii jana jetaote,
coaraane jaun jetao: jauriaanejeein baotisanaa jerelanaala
“Cha inara rai aite turu rai nenaa caseteco jetao:
ҡ¡ɗËʮľ͑ɗËȍΎҡľľɗËȍľ͑ľËΎɗ͑ҡľҡɗ¡ɗ͑ľ‫ڏ‬ “Chanuna ii canu baotisanaa naineei
curu- acano rijijieein nenacaauru cachaauru. natiin, ii canu rene uhi,” naa Joaanne
8ॸAihane jaun nii ajiniha caohachaain inara jana jetaote:
suujua coaraain caohachaain ichaaoche. 15ॸ“Jauriaa niriimiin ena. ˇӕфɗ͑ľ‫ڏ‬
Aihute esinae rauhijiriin nacoaauneein Cana jeein satiin aitoha Cana Coaunerane
Coaunera coitucuhin, inara ichao coreein jaan ichacaanete caohachae,” nae jetao
ËΎȍËȍɗ͑͑ľ͑ʮľфľнӕɗËȍľ͑ľËΎфËӕфӕ‫ڏ‬ Joaan rai Jesoso. Niritoha raine jaun
miin leeochaauru cachaauru. 9ॸJiaonrihachu jetaote, jerihane rijijieein baotisae
chaen nejesinajeein: ‘Canacaanune Abaraaun Joaan. 16ॸNitohaneein coujunacatiha
nefoeratenichaanu,’ naain irihache. Cana acauhanau teein baotisaa Joaanne jana,
Coaunerate naine caa ajeri caje niha natiin acau caje mituha Jesosone rijieeoritiin
Abaraaun nefoerateeuru coaaunaa ne. jetaote, nejoracaa dede bacuujuane
10ॸChaen techu inaana inaeniha temulene, jana, leinjiin serori rijijieein nichoae
cojoaisi aina curuataain tero que sauhin fauha uha Cana Coaunera Suujuene jana
usihanau mocohaca. Nii rijijieeinte inae coarae Jesoso. 17ॸNii jana jetaote:
esenetaaichuru letoaa cureein nii turuha “Caate jataain quiicha belaain
uhenenu usi tabai jana. 11ॸCanune esinae canuhacha cocoainanohin canu Calaohi
rauhijiriin nacoaauneein Cana Coaunera ere nera,” naain toniha erenaa dedeeune
ҡΎ͑Ύфɗ͑͑ľľɗËȍľ͑ľËΎфҡľľɗËȍľ͑ľËΎӕʮӕ͑‫ڏ‬ jana aonajeeunre.
cane que, Ëӕȍ͑ӕҡľľɗ͑ɗ͑фËΎӕʮӕ͑Ë‫ڏ‬
teein inara baotisaaun. Jana canu baiha Baaso que Jesoso sarunaa
turuha uhenite laen, inara suujue cuhane jeriha moconajaerane
Cana Coaunera Suujue teein, usi quene (Mr 1.12-13; Lc 4.1-13)
4
maajeein inara coujunacateein inara 1ॸNii baotisaa Joaanne baiha jetaote,
baotisareein. Acate jataain canu amurijiriin æ͑æΎӕ͑ľфґӕӕʮӕľ̲͑Ύ‫ڏ‬

cocoainaain letononeein ne. Canune fautaain joineein cacha areroo cue Jesoso, ecu
cocoainaain letononeein neeun. Nii rai safato coujuhin coaraa moconajaerane coina.
amaeranu que niha natiin nelatejeehaaun. 2ॸNitohaneein cacha areroo niha
12ॸCharijieein teeinti aroso taojiaain, jelai jenachoonca jiichooneein, jenachoonca
teein rai fero taojiae mocohane coina taicha. janotiineein lenone lanaalane baiha
Nii rijieeinte, jelai teein coitucuurera raain, mijiitoha Jesosone jana jetaote,
jana nii nere tonorana jerelanaala 3ॸcoujuhin coaraane coina rene turuha
nenacaauru jelai teein mocoha cureein, cue moconajaera.

chabana jacanaa charanejeein nenaa usi Nitohaneein rene turuhin jetaote:
que,” naain jetao cachaauru rai beebeje nii “Chajaain aihane esinae rauhijiriin Cana
Joaan. Coaunera Calaohi neeine, caa ajeri
jaberocooru rai aitoote lenoneneein
Jesoso cojunacatiha baotisaa Joaanne
nerotomiincha,ٚ͑ˇľѸΎѸΎфɗ̲ΎËΎ͑‫ڏ‬
(Mr 1.9-11; Lc 3.21-22)
jaerane jana jetaote: 4ॸ“Nete Quiricha
13ॸNii jana jetaote, baotisaa Joaanne inoaensi cuhane: ‘Coatiha lenoneecha
coina Calileea caje cuhin, nii niha que ichaonaa nainihei cacha. Cana
Joaanne jaaun nucuhe Jorodaaun Coaunera ere tonoraain, jerihane
ͅҡľľΎËȍ̞ľ͑ɗॷ4 10
rijijieein ichaohanete nainere, ʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬

jeein ichaoha cachane,’ naain Calileea cachaauru relaane
laenanohineein ne Cana Coaunera nunuhetiha Jesosone
Quiricha inoaensi cuhanera,” nae jetao (Mr 1.14-15; Lc 4.14-15)
moconajaera rai Jesoso. 12ॸæфľѸľфΎËӕȍ͑ľˇΎ͑ľ͑Ύӕ‫ڏ‬
5ॸNiritoha raine baiha jetaote, Cana ruhane coitucuuriin jetaote, Calileea
Coauneraacha que banijiaain nenaa nichae cuelu Jesoso. 13ॸNejetaote,
Jerosaleeun nese que nenaa Teenforo Nasarete ichoaelanaala, Saboloon aina
ecuunni choae Jesoso inaain jetao: Nefatalii nefoerateeuru atane que nenaa
6ॸ“Chajaain aihane esinae rauhijiriin nemuri auhaniha Caferenaaon ichaoha
Cana Coaunera Calaohi neeine caalai cuelu.
caje nomaroteeute coaracaa. Cana 14ॸNitohaneein jetaote:
Coaunera Quiricha inoaensi cuhanete: 15 “Cucuana auhaniha Jorodaan jerau
‘Rai letonocuru anjeraaurute Saboloon aina Nefatalii atane-

letoareein Cana Coaunera, Calileea ichaonacaauru
ii beraaihuruhane coina. Jorioniheichurute
Acaaurute inae jianacoon rai nichao baaso caje
rai biji que ii michuurureein, mituurureein.
nabana ajeri que necunaitaaine 16 ˇ͑͑ɗɗΎΎфӕȍ͑ľ¡͑͑ɗҡʮľľ͑ľľӕ‫ڏ‬
coataa,’ rite,
naain laenaerate Cana Coaunera,” naa inae leeocha ichaonaa que
rai moconajaerane jaun jetaote: ichaaore,”
7ॸ“Chaen techu Cana Coaunera Quiricha naain laenaalu profeta inoaensi
inoaensi cuhane: ‘Jiaonriha ii Isaihasine nainaelu.
Curuaanaa ii Coaunera coujuhin 17ॸNii caje coaauneein jetaote: “Inae
coaraaine,’ naain laenanohineein ne,” nichuuntaa Cana Coaunera cojoanonaa.

nae jetao moconajaera rai Jesoso. Aihane jaun nacoaauneein Cana
8ॸSatononejeein jetaote, jataain ecuuneein Coaunera coitucuhin, caohachaain inara
nenaa ichatane ucuuno que amaain jetao, suujua coaraain, caohachaain neeuche,”
jitariin caa chauratane que nenacaauru naain jetao cachaauru rai beebejeein
neseeuru coaarateein, нӕľ͑ľ́ҡľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬ acaauru relae Jesoso.
caaurune maajeein coaarateein jetao:
9ॸ“Jitariin caa ena iicha coaraine ichei Jenai ate mucuurera cotihaca Jesosone
tereeuni, neseeonriaain canu coroaequine,” (Mr 1.16-20; Lc 5.1-11)
naa Jesoso rai moconajaerane jana jetaote: 18ॸNii cachaauru relaane caje Calileea
10ॸ“Cana Coaunera Quiricha inoaensi conemuri auhaniha cuujihane jaun jetaote,
cuhanete: ‘Leinjiin ii Curuaanaa ii coroatajai ita nejeraauru Simoon Fedoro
Coaunera coroajeein raaicha nelateein rai neein acaauruhacha curuaatei, chaen rai
nere tonoraau,’ naain laenanohineein nera. nejera Aanderesi, naaonjoainuri erue jetao
Chajaain ena canu caje amuhachaaura Jesoso, acaauru amihaneeo niha ate
moconajaera,” naain jetao moconajaera mucuuruhane jaun, ate mucuuruhane
sitae Jesoso. 11ॸNiritiin moconajaera sitaa coina acauhanau rai rede nalaecuruhane
Jesosone jaaun caje amuhane jana jetaote, jana. 19ॸNii jana acaauru coaariin jetaote:
rene turuhacoaain coroatajanecure “Chajaauche canu ainate nii ate
anjeraauru. mucuhichene rijijieein, canu rai
cachaauru mucuhin raeraneein ucuuno que iniin jetao, ecu nelauriariin

neeiche,” nae jetao acaauru rai Jesoso. lauheque Jesoso. 2ॸNitohaneein ecu
20ॸNii rijieeoritiin jetaote, acaauru rai netiin acaauru relaain jetaote:
redeeuru ratiriin Jesoso aina cuure. 21ॸNii 3ॸ“Nerausiaaecuruha latiha acaauru
caje basiinjiin cutiin jetaote, coroatajai ita suujuane coitucuhin nenacaauru, Cana
nejeraauru Sebedeeo calaohichuru Coaunera Cojoanonaa que neeuruhane
Saantiaao, Joaan, naaonjoainuri coaari jaun.
Jesoso, leinjiin bote cuhane neein acaauru 4ॸNerausiaaecuruha inaderaaeriin
rai redeeuru rucuheca neeuruha rai inaca ichaonacaauru.

ainane jana. Nitohaneein coaarinajaain Niichurute cairichaaojoaain coarae
cotihanaaca Jesosone jaun jetaote, 22ॸnii Cana Coaunera.
rijieeoritiin bote cuhane acaauru inaca 5ॸNerausiaaecuruha leeochaauru
ratiriin caaijie cuure. amurijiriin nenaa coacuelanaala

raotojoeein ichaonacaauru.
Arajii cachaauru relaa Jesosone Niichuru raite, Ëӕфӕнӕľ¡͑ɗȍ‫ڏ‬
(Lc 6.17-19) teein niicha rucujuei atane tereein Cana
23ॸNitohaneein cuhin jetaote, Calileea Coaunera.
sacuritaain cuhecujueein, sinacocaauru 6ॸNerausiaaecuruha corajeein esinae
naineein enohenojoeein cachaauru relaain, rauhijiriin jeriha Cana Coaunerane rijijieein

Cana Coaunera cojoanonaa erenaa raotono leeochaneein namute cacha coaraelanaala,
que ereerejeein, itolere cunai caaun niheichu namute cacha cairichanaa coacuhin
cunaitenacaauru, ʮ¡ľфΎËΎнӕľËӕ͑ɗ͑ΎʮΎɗ‫ڏ‬ niha leeochane jerelanaala, naaonjoaain
riin nenacaauru, naaonjoainurine maajeein caohateraneein nenacaauru niicha coaana
rautaacoae Jesoso. 24ॸNii jana jetaote, satiin jerei coaracururichaaine jaun.
Siria batane sacuritaain inae Jesoso benaa 7ॸNerausiaaecuruha cairichaaojoaain
coitucuhin jetao, araai laurii cunai caaun leeochaauru coaraain, chaelai lateein
cunaitenacaauru, jaberoco que neeuruhane, acaauru coroatajaneein
cunanacaauru, ËΎɗҡӕËӕËȍӕȍɗнӕľѸӕӕʮӕľËΎ‫ڏ‬ naaonjoaain nenacaauru.
nacaauru, otonacaauru, bacosacuru, Nii rijijieeinte cairichaaojoaain
naaonjoainurine maajeein rene acaauru coaraain, jeelai amuritoheriin
amaauruhane jana jetao, acaauru acaauru coroatajanereein Cana
rautaacoae Jesoso. Coaunera.
25ॸNitohaneein jetaote, Calileea 8ॸNerausiaaecuruha caohachaain
nenacaauru neseeuru, Decapolis, ѸӕӕʮӕËΎфɗ͑ËΎȍËȍɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬

Jerosaleen, Jodea, Jorodaan batene caauru.
uurihuru, naaonjoainuri cajeeeurune Niichurute esinae rauhijiriin Cana
maajeein cuhacoaain jetao, Jesoso sacuhin Coaunera aina jiniiquiin niha
rene turuhacoaaure arajii cachaauru. cuurureein.
9ॸNerausiaaecuruha raotojoeein
Ichatane ucuuno que cuhin ecu jiniiquiin ichaaoruha cachaaurune
cachaauru relaa Jesosone coina coroatajaneein ichaonacaauru.
(Lc 6.20-23) Niichurute rai calaohineein teein
5
1ॸkфʮɗɗ͑фľ͑ľҡӕфӕӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬ acaauru coaareein Cana Coaunera.
rune coaraane jaun jetaote, aina 10ॸNerausiaaecuruha Cana
nerelanacaauru aina jiniiquiin ichatane Coauneraacha jerei ichacuruhane

coreniha mucunojoineein, ËѸľҡľË͑Ύ‫ڏ‬ coaarateein, ËӕфӕнӕľËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬

joineein, arinojoineein, naaonjoaain teein neeuche. Aihute esinae rauhijiriin
nenacaauru, Cana Coaunera cojoanonaa caohacha ichaquichene coaraain Cana
que neeuruhane jaun. Coaunera coroaecuruhine cachaauru.
11ॸNerausiajeeinte neeiche canu
cachaneein neeichene coreniha inara Cachaauru relaa Moisesane jaan- rauhi

nocoeje chanuhin, inara sohin, joaereein coitucueratiha Jesosone
inara que ereein, naaonjoaan cachane. 17ॸCoatiha inara relaain nihalu Moisesane
12ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ҡľËȍӕËɗфɗËȍľфɗ͑Ύ‫ڏ‬ jaan rauhi jianeein neeichene coina, cau
joineein rautanohinelanaala ichaaorelu turuhin nihaaun. Nihieichu inara
Cana Coaunera ere bera inoaensihuru relaauruha profetaËӕфӕ͑ľʮ͑ʮɗ͑ľнӕɗ‫ڏ‬
profetacuru, inara ajiniha nenacaaurulu. chene coina turuhaaun. Nenacaaen nejian,
Aihana jaun raotojoeein rachoojoeein, nii inara relaauruhane jaan coitucuhiche
chaque tonajelanaala neeuche, dedeeu esinae rauhijiriin jeelai amuritoheriine
raoti ichaonaa que inara coreterihani coina, ‘Naaonjoain quete aite,’ naain inara
Cana Coaunerane jaun. rai biha uun. 18ॸEsinae rauhijiriine inara rai
aitoreeunni, jaiti niha dede, chauratane,
Lenone raotono tera aina cacha naaonjoainurine que tiaaojoaain, coatiha
conaeraneein nenaa aninoaerarinaai le erenaanejeein, satiin nii
(Mr 9.50; Lc 14.34-35) aitohane rijijieein situhane reentiaain, nii
13ॸCharijieein teeinti setuhane coataa, Cana Coaunera tenojoin Rauhi Inoaensi.
tebe que iniho colaain rucuhecaa. Nii 19ॸNitohanihane jaun nii rauhi inoaensi caje
фɗʮɗʮɗľľɗ͑ҡľ͑¡͑͑ɗҡʮľľӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬ leinjiin leeochaauru fautaain nelatihei

rune coataa, acaauru ichao baaso rijijieein nenaa rauhi tonoraelanaala
rucuheraneein neeiche. Inae lenone nenaa, niheichu que leeochaauru
cotebetenaa naineniha tebene, inae lenone relaenihane, acate Cana Coaunera
raotono tenaa nainerihei. Nechu Cojoanonaa que jataain nelatenereein.
joaaenreen atane ichoae jaonojoineein, Nete caohachaain tonoraain, nii aitoha
shaonohineein nihane coinaachate nelate. Cana Coaunerane rijijieein ichaohin, esinae
Nii rijijieein inara netonai, cacha rai rauhijiriin leeochaauru relaerate, jataain
ichaonaa raotono coaaratelanaala cacha nelatineein nereein Cana Coaunera
relaeneeichene, inara netonai nii chaque Cojoanonaa que. 20ॸRauhijiriine inara rai
nelatelanaala neriquicheein. aitoreeunni, Moisesa aitoonjoan rauhi que
14ॸIchatane ucuuno que niha leinjiin cacha relaaurera aina fariseeocuru
nesene, nihei chuni coaraelanaala amurijiriin, inara rai Cana Coaunera
nainejei. Nii rijijieein techu satiin cacha aitoonjoan tonoraain rijijieein niicha
notaracaae inara aina cuaain niicha icharatei ichaeneeichene, coatiha Cana
jerei coaaratiha Cana Coaunerane jaan- Coaunera Cojoanonaa que ichaonaa
cono rijijieein neeiche. naineriheicheein.
15ॸNii rijijieein nihei chuni cono mocohin
darohe asae tera. Bujuaihu telanaalate Namute cacha aina obaaecane caseteco
ucuun tihaca, satiin conohanau turuuruha coaarihanine que cacha relaa Jesosone
loreri asae turunacaaurune coina. (Lc 12.57-59)
16ॸNii rijijieein cacha cononeein satiin 21ॸInaratecoitucuhiche: ‘Jiaoriha
cachaauru que caohacha ichaquichene sonajaain jaohichene. Sonajaain
joaerate caseteco coaareein,’ naauruha suujua cuhane ene jereein coaarate,

inara foerateeurera rai ne. 22ॸNena laen suujua cuhane nejelau ene que naosate.
canu inara rai aitoon. Chunocoha 29ॸInara nota osa que inara sarunaa
namute cacha aina obajei, nii obaecane jerihane nii inara nota que coaraain,
jaan jera aina rucujueein que suujua inaraacha jerei caje amuuche, nabana
acatelanaala nenaate, caseteconeein inara nota coreniha baaso ichaquichene,
niha cureein. Jana rai nejera que ‘Cha inara notaacha usi jana cuelanaala,
coitucuheei,’ naain ereite, ËѸľҡľËľфҡľ‫ڏ‬ satiin inara jaberoco usi jana nitajihane
reein nitohanai rucuhecuruhane coina coataa. 30ॸJana inara biji osa que inara
nenacaauru- Junta Supremacuru. Jana, sarunaa jerihane, coa nii inara biji
‘Chaque nelatiheei inacojoeeinte neei,’ turuaache nii inara sarueratenaa
naain namute cachaauru que ereite, usi jerihane jaan que. Mucuhichene ajiniha
tabai jana nijiaoreein. caje amuuche. Nii inara bijiicha
23ॸAihana jaun ii que suujua acatiha mocoelanaala, inara jaberocone
Cana Coaunerane coina chaelai amaai maajeein usi tabai jana nitajihane
que belaaine coina Teenforo asae nenaa coataa.
rori- altar ichoaene jana, ii cotaairiin
niha chamute cachane que coaauquine, Ene raain joaeranihane, osa que nesaruha
24ॸjauriaanejeein caohachaain neein ii cachane que, cacha relaa Jesosone
cotaairicha ainane coina, nii rori (Mt 19.9; Mr 10.11-12; Lc 16.18)
acatiha nii iicha amai ratiriin, aina 31ॸChaen techu inoaenlu: ‘Chunocoha
rucuhenihu. Inae aina caohachaain comasai joaeranihane, nii comasai
rucuhequine baihate laen nainereei jaohane jaan cocoiricha teeuche raite
jelaiha cuhin nii rori- altar ichoae nii aina comasai jaohine,’ naain inara
Cana Coaunera belaaine jaan teeine. relaaurelu. 32ॸEsinae rauhijiriine laen
25ॸChunocoha inara amute cacha, canu inara rai aitoon. Leeocha cacha
ËΎËΎɗ͑͑Ëɗȍӕфӕфɗɗ͑фËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬ aina ichoaenihane jana comasai
jeein nihane, raotojoeein aina ereein joaerate, inae osa que nesarue. Jana nii
rucuhecuche, joesio rai inara quicha jaonojoin ene raerate, ʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬
colurujihane coataa. Aineeichenete jeein osa que nesarue.
folisiaa rai inara tiha joesione, caresero
cuhane inara enoaaurureein. 26ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Cana Coaunerate coaraje, naain nohaniha
neein ichaeneeichenete nii caresero cachane que, cacha relaa Jesosone
cuhane neriquicheein mituhelanaala, nii 33ॸChaen techu inara inoaensihuru rai:
baaso ichaquichene coretequichene ‘Jiaonriha Cana Coaunera notaracae netiin,

reentiaain. Esinae rauhijiriine aitoon Cana Coaunera bajaain, rai chaelai
inara rai. benatequichene nihanatiin teneeichene,’
naauruhane coitucuhiche. 34ॸEsinae
Comasainelanaala nenaa ene dadaeniha
rauhijiriine canu inara rai aitoon.
cachane coina relaa Jesosone
Jiaonriha joaereein inacojoeein: ‘Cana
27ॸInarate:
َˇɗΎ͑фɗȍɗ͑фѸɗ͑ɗʮľф͑ľ‫ڏ‬ Coaunera coreniha,’ naain ereeichene.
lanaala nenaa ene dadaaichene,’ naain Niheichu: ‘Dede coreniha,’ naain erenaa
inoaenlu inara relaauruhalune nainiheeiche, Cana Coaunera nelaurianaja
coitucuhiche. 28ॸEsinae rauhijiriine laen niha dedene jaun. 35ॸNiheichu atane
canu inara rai aitoon. Chunocoha coreniha nihanatiin nainiheeiche,
nichaauraa Cana Coaunerane jaan nihane aitoon. Inara que nejeratenacaauru

jaun. Niheichu Jerosaleen coreniha belaihuche. Inara rerohecaera rai Cana
nihanatiin, Cana Coaunera nese nihane Coaunera bajaauche. 45ॸNitohaneein
jaun. 36ॸNiheichu inara couturi coreniha neeichenete, dedeeu nenaa Cana Inaca
chaelai ichaquichene coina erenaa Cana Coaunera calaohineein neriquicheein.
nainiheeiche, inara jerequichene que Acate enoto coaaunae, cojoanoonetojoeein
jichosiin, nesomaraain, naaonjoaain nechu aansaineein nenacaauru rai,
nenerihani inara coturijine jaun. 37ॸChaelai caohachaain nenacaauru rai, naaonjoainuri
que: ‘Icharihanuhin,’ naaichene ichacuche. conaeranu que nihane coina. Chaen techu
Jana: ‘Icharihaauni,’ naaichene coa suujua coaraelanaala nenacaauru rai,
ichacache. Nelatihei cha ichaeraanu rijitiin suujua coaraain nenacaauru rai,
nohaneein irihacane. Niite baaso ne. naaonjoainuri rai elo letoae acaauru rai
caohachanu que. 46ॸJana acaihaniji inara
Soeraane, nerinanaa naineniha chunine belaichaauruhacha belaaichene,
que cacha relaa Jesosone chatohanai que jana inara belaiche Cana
(Lc 6.29-30) Coaunera, inae cuu tihane bana.
38ॸInarate inoaenlu: ‘Chatohaneein inara Coaracuche nachuhinti Roma curuaanaa
soeraniha inara cunaitaaine, inara netonai rai impoestonu que coriqui bajaaurera
cunaitaain nii inara soera sooche,’ netonai jataain nechu aansaineein
naauruhane coitucuhiche. 39ॸEsinae neeuruha natiin, nitohaneein
rauhijiriine canu inara rai aitoon. ichaaoruhane. 47ॸˇ͑ɗ͑ф¡ľ́ɗËȍӕ‫ڏ‬
Jiaonriha chatohaneein baasoneein ruhacha rai raotojoeein ereein,
teraquichene neurinanaa coaauquichene. leeochaauru aina raotojoeein erelanaala,
Aihane jaun inara meri faohitoroanihane, naaonjoaain neeichene, chatohaneeinna
rai jera netonai icharatecuche. 40ॸæȍӕ͑Ύ‫ڏ‬ jana esinae rauhijiriin inara ichao coreein
coha cocoainanacai rai inara colurujueein neeichene coaracurure cachaauru, Cana
inara obiri ruluhane, nii jelaronaa bana Coaunera coitucuuruhi nihanatiinte, inara
inaraacha jiai inara obirine maajeein rijijieein neeure. 48ॸAihana jaun
teeuche. 41ॸInara que anajiin amaeratiha caohachaain rauhijiriin neeuche, aiha
cocoainanacai, inara laurinelanaala Cana Coaunerane rijijieein.
nenaane, nii bajaane amuritoheriin
amanaa nainequichene coaarateein Caohacha ichaa cachane coina
amaauche. 42ॸInara caje niicha latei bajaain cacha relaa Jesosone
6
niha cachane, rai teeuche. Jana inara rai 1ॸJiaonriha nechu raujiaain inara
cainaane coina chaaelai bajaain niha coaracuruha cachaaurune coinaacha

cachane, chunaelanaa rai niicha latei cacha notaracaae Cana Coaunera jerenohin
teeuche. ichaquichene. Nitohaneein neeichene
coatiha chaque inara rai cainarinaain Cana
Cotaicha belaain niha cachane coina Coaunera. 2ॸAihana jaun cha lateein
cacha relaa Jesosone nenacaauru coroatajanequichene, jiaonriha
(Lc 6.27-28, 32-36) itolereneein cachaauru rai beein acaauru
43ॸChaen techu inoaenlu: ‘Inara coroatajanequichene. Cana Coaunera
belaichaauru belaain, inara cotaihurera coitucutoha nocoetonacaaurute cacha
cotaihuche,’ naauruha inara raine notaracaae, nechu jataain acaauru aina
coitucuhiche. 44ॸNena laen canu inara rai caohachaain niha cachane coina, Sinacoca
asaae, bero cuhane, naaonjoaain cacha 9ॸAihane jaun Cana Coaunera
belaihure. Jiaonriha acaauru rijijieein bajaaichene:

ichaquichene. Acaaurute nechu jataain ‘Satiin canacaanu Inacaneein
aihure, acaauruhacha esenetaain, dedeeu nenaa Ofa,
caohachaain acaauru coaraa cachane Iineein neeine coitucuurumiin satiin
coina. Nete inae caohachaain acaauru cachaauru.
coaracuruha cachaaurune que inae 10 Turuhine Ii Cojoanonaa.
cainanohine acaauru rai. Caa chauratane que iicha jerei

3ॸAihana jaun inara, ËɗфɗËȍɗȍӕфӕËΎфΎҡ‫ڏ‬ ichacurumiin,
janiha cha teeichene, jiaonriha jataain dedeeu ichacuruhane rijijieein.
inaraacha belaai rai niha natiin beeichene. 11 Cojoanoonetojoeein canacaanu rai
4ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ľѸɗ͑ľËȍӕ͑ɗнӕľËΎфҡľ́‫ڏ‬ lenone ocoteeu.
naala teeichene coaraanete, inara rai 12 Baaso ichacaaunne,
cainareein cana Inaca Cana Coaunera. canacaanu que ii suujua acateeu,

canacaanu rai baaso icharaauru que,
Cana Coaunera bajanaa que canacaanu suujua acatichaanune
cacha relaa Jesosone rijijieein.
(Lc 11.2-4) 13 Jiaonriha osa que nesaruhin
5ॸCana Coaunera bajaaichene, coa nihacaanune nainatejeein neeine.
bajaauruha Cana Coaunera coitucutoha Canacaanu caje moconajaera sitaau.
nocoetonacaaurune rijijieein bajaache. Inae,’
Acaaurute sinacoca asaae, joaereein bero naain Cana Coaunera bajaauche.
cuhane, naaonjoaainu neeichuru Cana 14ॸInara rai baaso icharaauru que, inara
Coaunera bajaaure, nechu jataain suujua acateein, acaauru aina caohachaain

caohacha ichaa nocoetiin aihuruhane neeichenete, Cana Coaunera netonai inara
coaracuruha cachaaurune coina. Nete nii que suujua acatena nainereein. 15ॸJana
ËΎфËӕфӕȍËËȍӕфӕ͑ľËΎɗ͑ɗȍӕфӕȍ‫ڏ‬ inara rai baaso ichaain neeuruha
neecha que, inae cainanohine acaauru rai. leeochaaurune jana, acaauru que inara
6ॸNete laen ii Cana Coaunera bajanaa suujua acateneeichene, Cana Coaunera
jereeine, caohacha jelai netiin coaraeniha netonai inara osa que suujua acatenereein.
chunine jana, bujuaihu ucuha cuhane
netiin ii Inaca Cana Coaunera bajaaine Suri noitelanaala netiin
caohachae. Nitohaneein chuni que Cana Coaunera bajaauruha
necoharaeratelanaala netiin bajaaichene cachaaurune que, cacha relaa Jesosone
coaraanete, inara rai inaraacha bajai 16ॸInara suri couu netiin Cana
tereein ii Inaca Cana Coaunera. Coaunera bajaaichene, jiaonriha

7ॸCana Coaunera bajaaichene, coa aihuruha Cana Coaunera coitucutoha
ËӕфӕфɗľË͑ҡΎËӕфӕ¡ʮľ¡ʮľËӕ‫ڏ‬ nocoetonacaaurune rijijieein, nechu
фӕȍфɗѸɗ͑æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬ inara suri couu neeichene coaracuruha
churune rijijieein joaenreen ereerejeein cachaaurune coina coa cunaitenaa meri
bajaache. 8ॸAihana jaun jiaonriha acaauru tocohaneein inara meri tihache. Inae
rijijieein neeiche inarane. nitohaneein ichacuruhane coaraain
Cana Coaunerate, caje bajaaichene acaauru belaichuruha cachaaurunete,
ajiniha inara suujua cuhane inaraacha nii acaauru belaichuruhaneecha que
latei latequichene coitucue. inae cainanohi ne acaauru rai. 17ॸJana
inara, inara suri couu netiin Cana baasonihane coaraquichene saijieein,

Coaunera bajaaichene, inara meri inara suujua nii baaso ichaquichene
culejeein neruujueein raotojoeein ʮľфɗȍ͑ľфɗʮɗҡΎʮΎľľɗ͑¡ѸΎɗËȍнӕɗËȍľ‫ڏ‬
bajaauche, 18ॸinara suri couu netiin Cana nete, nocohenaanau nijiaonreein inara
Coaunera bajaaichene que nainacuruha suujue.
cachaaurune coataa. Nii banate laen
leinjiin Cana Coauneraacha inara Coriquiicha que coacuhin Cana Coaunera
belaicheein, inara suri couu netiin jerenohi ichana jereniha cachane
bajaaichene coreniha. (Lc 16.13)
24ॸNihei chuni coroatajai curuaana
Dedeeu raoti ichaonaanaja letononeein nenaa nainei. Leinjiin
(Lc 12.33-34) belaain acaacha ere tonoraain, nii
19ॸCoa caa chauratane que raotiin nenaa ́ľľΎËȍнӕľʮΎ́ľнӕɗɗ͑͑ľфľҡΎ͑Ύфľ͑ľ‫ڏ‬
coacuhin, coriquihona neein itolere rihane jaun. Nii rijijieeinte Cana
rucuhele sirina coaacuhin nihache, inara Coaunera sacunaa nainene cacha,
rai cojoanojoiin nitajeein, basijiaaurureein coriquiicha que coacuhin nihane.
asijiautooru, naaonjoanrichaaine jaun.
20ॸCaa chauratane que caohachaain nenaa Jerihane rijijieein ichaonacaauru
coacuhin mainajeein amihaneein coriqui cachaauru ichao beraiha
taaojiaaichene jianeein, nii aaichene Cana Coaunerane
rijijieein mainajeein Cana Coaunera rai (Lc 12.22-31)
ɗҡΎ́ľфľËΎȍËȍ͑ӕɗËȍ͑нӕľ̲ɗȍ͑ľľӕ‫ڏ‬ 25ॸNitohanihane jaunne inara rai
chete dedeeu inara rai cainanohinemii. Nii aitoon. Coa lenoneein acau cohin
dedeeu laen asijiatooru nihanatiin turuhin ichaohichene jaanu, inara cajione,
inara basijiauna nainerinaain. Niheichu naaonjoain que nererojoecaaeriin
cojoano, ecu enohin aasaena nainerinaain. nihache. Tana lenone amurijiriin
21ॸNitohanihane jaun jauriaanejeein nelatiha inara ichaone jana, cajione
caohatiin coaaucuche, inara ichao rai amurijiriin nelatiha inara jaberocone
inaraacha ichanenu que. Inara ichao rai coitucuhin neeichene. 26ॸCoaracuche
jataain nelateineein niha coriquine nachuhinti temule jaain niicha
esenetaaichene acaacha ichacuche. Jana quiineeuri taojiaain rucuhecuruhane
inara ichao rai nelateineein niha Cana jaanu coloheri siriin naaonjoaain
æΎӕ͑ľфËȍɗËȍфҡľ͑Ύȍɗ͑ľľѸľ͑ľҡɗ‫ڏ‬ neeururiha tajaaecuru. Nete laen cana
chene acaacha ichacuche. Inaca Cana Coaunera, lenoneein
ichaaoruhane coina acaauruhacha
Cacha jaberoco conaeraneein quiine teein ne. Inarate nii tajaaecuru
niha cacha suujuane amurijiriin jataain nelateein neeiche.
(Lc 11.34-36) 27ॸInaaonjoan saneein niha natiin
22ॸInara notate inara suujua que itolere itolereneein suujua cuhane coaauca
inaraacha coarai coitucueratera ne. cachane niha natiin, nichao cariaain
Aihana jaun inara nota que inaraacha ichaonaa nainihei. 28ॸChanuna inara
coarai coitucuhin, ichaquichene cajione que nererojoecaaeriin neeiche.
caohatiha inara suujuane tonoraai Coaracuche nachuhinti ajenacuru niicha
ɗËȍľ͑ľľɗËȍľ͑ľҡľʮɗ͑ËΎΎ͑͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬ jiaaenine que nichanaa ichaain,
cheein. 23ॸJana inara nota que amihaneein, naaonjoaane que airijiin
omarohin, jataain caohatonanaain acaauru que ereein neeiche, inara,

ujuaneein naaonjoaain neeuruhane. acaauru amurijiriin jataain baaso
29ॸJana rey Salomoon, coatiha nii ichaain ichaohichene saijieein. 4ॸInasiina
aihuruha ajenacurune rijijieein niheilu, jataain amurijiriin leinjiin enuha
caohati cajione que necoreeteein jaberoco que funojoi niha ii notane
nihalune saijieein. 30ॸTana mocohin saijieein, ‘Jereeune ii nota que nenaa
nitajerai niha ajaenane saijieein, utoone rocoe,’ naain erenaa nainereei
caohachaain omarohin nihane jaanu inejera rai. 5ॸCha coitucuha nocoetohine
ҡľľɗ͑͑ɗȍæ͑æΎӕ͑ľф͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬ saijieein cha coitucuhi. Jauriaanejeein
chene. Chanuna jana chaen, nii nii ii nota fuera enuha jaberoco rocohin
amuritoheriin inara cajioneterichaain jaaote, caohatiin coaraain nii inejera
Cana Coaunerane esenetaeneeichete, nota que nenaa utoone coaraain rocohi.
cha esenetana jeriheichuru cachaauru. 6ॸCoa remaaecuru rijijieein
31ॸNitohanihane jaun nainiheeiche: nenacaauru rai, inara que banijiaain
‘Chaaque lenoneeinna acau cohin, Cana Coaunera tenojoin tihache.
necoreeteein, naaonjoaain nerichaache,’ Nabana inara coineteein inara
naain que nererojoecaain nenaa cunaitaauruhane coataa. Niheichu coosi
nainiheeiche. 32ॸCana Coaunera rijijieein nenacaauru rai, inara rai
coitucuhichurute, ͑ɗɗËȍнӕľ͑ľфľфΎʮΎľ‫ڏ‬ nelateein nenaa nii Cana Coauneraacha
caain niicha sacunaa jere. Nete laen tei tenaa nainiheeiche, que jaolequiin
æ͑æΎӕ͑ľфɗ͑фËȍ́ҡľɗ́ҡľнӕɗ‫ڏ‬ Ëȍнӕľ͑ľ́ҡɗȍľɗфɗʮɗʮɗľľɗ͑ËΎфËӕ‫ڏ‬
chene coitucue. 33ॸAihana jaun Cana ruhane jaun.
Coaunera Cojoanonaacha que coacuhin,
jeriha Cana Coaunerane rijijieein Cha lateein bajaera raite
ichaohin, niicha jereeicha ichaechajeein tereein Cana Coaunera
neeichenete, satiin caa inara rai 7ॸCana Coaunera caje cha lateein
aitocoaaunne jaan tereein Cana bajaaichenete, inara rai inaraacha latei

Coaunera. 34ॸJiaonriha eresi inaraacha tereein. Cha lateein ariin bajaera raite,
ɗËȍ͑ľ͑ɗнӕľËΎËӕȍɗ͑͑ľфľфΎʮΎľËɗ‫ڏ‬ cha teein ne Cana Coaunera. 8ॸNii
chene. Le janonaa bana naineein, rijijieein techu lateein rene cuha
canaacha ichaneni que coaaucaachenete cachane, rae Cana Coaunera. 9ॸæΎф‫ڏ‬
caohachae. cuche nachuhinti inara caje lenone
bajaa inara calaohine, rai ajeri telanaala
Jiaonriha leeochaauru ichao lenone caohacha teeichene. 10ॸAinihane
coulurujueeichene inara caje ate bajaane, rai acano
(Lc 6.37-38, 41-42) telanaala rai iniho caohacha teeichene.
7
1-2ॸCoaleeochaauru ichao coaraain Nii amuritoheriinte, cha lateein caje
coulurujueein nihache. Nabana nii bajaa cachane rai caohacha teein ne
leeochaauru colurujueeichene rijijieein, Cana Coaunera. 11ॸCoaracuche
inara coulurujiha Cana Coaunerane nachuhinti inara netonai baasoneein
coataa. Nii leeochaauru coaraain inara suujua coaraain ichaaohichene
neeichene rijijieeinte inara netonai saijieein, Ëȍ¡ʮɗ͑͑ɗȍɗ͑фË́Ύȍɗ‫ڏ‬
coaareein Cana Coaunera. 3ॸChanuna churune, cha caohacha teein
aansijiin laaojoiri ichaain baaso naaonjoaain neeichene. ͮɗɗ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬
ichacuruha leeochaaurune coaraain, riinte cha caohacha teein nereein inara
rai Cana Coaunera, caje cha lateein que inaana nainihei. Jerichanejeeinchu
bajaaichene. caohacha que inaana nainihei enuha
12ॸNitohanihane jaun inara aina baaso. 19ॸSatiin enuha baasooru- baaso
caohachaain neeuruha leeochaaurune que inaanacaaurute, inae sauhin
jeriquichene rijijieein, leeochaauru aina moconojoiniha cureein. 20ॸNii rijijieein
caohachaain neeuche. Nitohaneein techu acaauru ichao caje cacha
ichoai coinate aite nii rauhi aina caohachaneein, cacha baasoneein,
profetacuru inoaensihuru laenanojoi. ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ɗËȍΎфӕȍ͑ľËΎɗҡӕËӕфɗнӕɗ‫ڏ‬
Aitoha nii rauhine rijijieein ichaoha cheein.
cachane coina.
Coatiha satiin cachaauru, Cana Coaunera
Ichaonaa coero aina cacha itajera coero Cojoanonaa que ichaaorurinaain.
(Lc 13.24) (Lc 13.25-27)
13ॸNii jaratoelanaala nenaa coero aina 21ॸCoatiha satiin canu rai: ‘Canu
acuujua siricha jeloon enooche. Nii Curuaanaa,’ naain erenacaauru, Cana

cacha ichao itajeranu que nenaa Coaunera Cojoanonaa que turuhin
bacuujua aina rai coerote, jaraaotohane ichaonaa nainecururinaain. Canu Inaca
jaun cuhane cuhin arajiin nitajeeure Cana Coaunera jerenohin icharate laen,
cachaauru. 14ॸJana ichaonaa chabana nainereein rai Cojoanonaa que ichaoha
nitajenaachara nejeein nenaa rene ne. 22ॸInae nii cojoanonaa que turuhane
cacha turuaera bacuujua aina rai banate, arajiin cachaauru nesoone
coerote, aansijin jaratohelanaala. Nii caaun: ‘Curuaanaa, Curuaanaa, Ë͑Ë‫ڏ‬
jaunte caaintatoha ecu turuha cachane nune ii coitucuuruha cachaaurune
jaun, coroatajajeeincha turuujue cacha. coina, ii que ereerejetocoaanu, ii curuaa
corenihane moconajaera letonocuru
Ninaa caje enuha baaso coitucuhacane sitaain, фʮɗɗËΎʮΎľ́͑ËΎʮΎɗɗËȍË‫ڏ‬
(Lc 6.43-44) nulu,’ 23ॸnaauruha canu raine janane:
15ॸCaohachaain necohalajiin neeuche, ‘Coatiha inara coitucuhaaun, naain
͑ɗɗæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍ͑ΎËΎľҡɗɗ͑‫ڏ‬ cacaje amuuche baaso ichajeein
churu erenacaauru casajeeuru que. ichaonacaauru,’ naain acaauru
Acaaurute turuurureein nii Cana sitareeunni.
æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕӕфľфҡΎËΎфɗʮɗ͑ľľɗ‫ڏ‬
churu inara rene. Nete acaauru suujua Canu ere aonaain caintoonjoan icharate,
cuhane, inara ichao itajeranu baaso chabana nitajenereein
uhaain inara rene turuurureein. (Mr 1.22; Lc 6.47-49)
16ॸInarate nainequiche coitucunajaaiche 24ॸNitohanihane jaun canu ere aonaain
acaauru ichao cajene. Coatiha inoeri caintoonjoan icharate, leinjiin cacha
que inaana nainihei ojoa, niheichu jataain nainaain niicha ichai coitucuhi
meseri que inaana nainihei acusa. Nii nenaa, enuha suujui caohacha que
rijijieeinte cacha baaso caje ocoona banesijiateein, ucuacaain temuhin
nainene ichaonaa caohacha. 17ॸNii neloheritihane jana, 25ॸuha elone jaun
rijijieein techu satiin temule caohacha, tabaacoaa nucuhecuru aina uha cujuana
caohacha que inacae. Jana enuha tabaine jana, nii loreri inasine, enuha
baasote, jerichanejeein baaso que caohacha suujui que banesijiateein
inacae. 18ॸSatiin temule caohacha baaso ucuacaain temuhin ichaa nii icharane
jaun. Nii rijiicha canu ere aonaain Raujiaaincha nii Moisesa aitoonjoan
caitoonjoa ichara cacha. 26ॸJana canu rijijieein, Cana Coaunera belaiha
ľфľΎȍ͑ф͑ɗɗËɗ͑ҡΎΎ͑ʮΎɗËȍľ́‫ڏ‬ saseredote rai iicha teeni amaain
naala baaso ichajeein ichaonaate, cunihunte caje inae nerautaaine
leinjiin cacha aaso erenaa tonoraai, coaracurumiin cachaaurura. Chaen
enuha suujui baaso que banesijiateein, techu inae nii ii cunai caje nerautaain
araracaaeriin temuhin neloheritihane somaraain leeochaauru rohan turunaa
jana, 27ॸuha elone jaun tabaacoaa naineeine coaracurureein satiin
nucuhecuru aina uha cujuana tabaine cachaauru,” nae rai Jesoso.
jaun comohin nerataneein nitaje nii
loreri. Nii rijiicha canu ere aonaane Romanocuru rai soondarooru
Ѹɗʮɗľľɗ͑ËɗҡΎΎ͑ʮΎ͑ҡΎ͑Ύфɗ͑ɗËȍľ́‫ڏ‬ curuaanaa letono rautaa Jesosone
naala nenaa cacha,” naain jetao (Lc 7.1-10)
cachaauru rai ereereje Jesoso. 5ॸInae Caferenaaon turuha Jesosone
28ॸNiritiin acaauru rai beebejiha jana jetaote, rene turuhin jetao:
Jesosone jana jetaote, ʮҡɗ͑ËΎʮΎľ́‫ڏ‬ 6ॸ“Curuaanaa, canu letononeein
toore satiin cachaauru, 29ॸMoisesa nenaate cunaiteein ne canu loreri asae,

aitoonjoan rauhi que acaauru relaaurera itolereneein jiurohin cunaacoaa rai
amurijiriin, esinae rauhijiriin suujua jaberocone jaun,” naain Jesoso rai biha
caje coitucuhin aitohane jaun. leinjiin Romanocuru rai soondarooru
curuaanaane jaun jetao:
Cosibi caaun cunaitenaa 7ॸ“Inae rautaa urichaaunni,” naa rai
cacha rautaa Jesosone Jesosone jaun jetao:
(Mr 1.40-45; Lc 5.12-16) 8ॸ“Curuaanaa, coatiha chaque ichei
8
1ॸInae nii cachaauru relaane nelatejeehaaun canu loreri asae turuha uhine
nainaain, ichatane ucuunno caje coina. Raujiaaincha nii cunai sitaau canu
fauha uha Jesosone jana jetaote, arajiin letono caje, aihute nerautamiin. 9ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
sacuure cachaauru. 2ॸNii jana jetaote, neeinne canu letoaain neeuruha canu
turuha uhe leinjiin cacha cosibi caaun curuaanaacurune acaauru ere tonoraain
cunaitenaa. Aca jetaote, Jesoso rene neeun. Nii rijijieein techu, neeure canuhacha
turuhin nacatiha neseeonriaain jetao: letoaeni soondarooru. Leinjiin letoaanunete
“Ii jereeine canu rautaau caa canu quere tonoraain cue. Jana leeocha
cosibi cajera Curuaanaa,” naane jana cotihacaaunnete uhe. Chaelai ichaa canu
jetao: letonone coina letoaanune techu ichae quere
3ॸ“Jerichaaun chujian. Ii caje amuhine tonoraain,” naa Jesoso rai Romanocuru rai
caa ii cosibi,” naain biji que dadaa soondarooru curuaanaane jana, 10ॸcojoelatiin
Jesosone rijieeoritiin, nii rai cosibi caje jetaote: “Esinae rauhijiriin coatiha nihei
nerautaain somaraain ne nii cacha. chuni Isaraeli cocoaicha, caa cacha rijijieein
Nitohanai cunai siricha cacha rohan jataain quesenetaera coarahaaun chabana.
nichuuntaain dadanaa naineniha 11ॸEsinae rauhijiriinte enoto mitu nichajai,
chunine que airijiin, rohan nichuuntaain enoto so nichajai, naaonjoainuri cajeeuru

dadae Jesoso. 4ॸNitohaneein rautaain arajiin uhin, Abaraaun, Isaca, Jacobo,
jetaote: naaonjoainuri aina raotojoeein turuhin
“Aonaau. ˇɗΎ͑фɗȍËȍӕ͑ɗфɗËҡΎȍ‫ڏ‬ lenonecurureein, inae Cana Coaunera
neein ii rautaain nihanune beeinera. cojoanonaa que turuhane bana. 12ॸJana
Isaraelitaauru tabaaurute, rai cachanu que nerelanacaaurune coina acaauru rai aite
ranajaain nihalu Cana Coaunerane saijieein, Jesoso. 19ॸNii jana jetaote, rohan
inae Cana Coaunera cojoanonaa que nichuuntaain jetao: “Curuaanaa, ii
turuhane bana, nocohenaanau jaoleneein ainane unaa jereeun, chunijiun cuhine
chanaa curureein nesoone caaun,” nae jetao jaaun niha natiin,” naa Jesoso rai
aina cunacaauru cachaauru rai Jesoso. Moisesa aitoonjoan que cacha relaerane
13ॸNiritohane baiha jetaote: jana jetaote:
“Chajaain chenenajaun caunihute, nii 20ॸ“Arolarihurute sininajaanu siriin
ľѸľ͑ľҡɗ͑ʮľфľľɗ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľфӕҡ‫ڏ‬ naaonjoaaunre. Jerichanejeein techu

miin ii letono,” nae Jesoso. ͮɗɗфɗʮɗľľΎфɗ‫ڏ‬ sininajaanu siriin naaonjoaaunre
tiin jetaote, ɗ͑ľ͑ľфӕҡľ͑ɗɗѸΎΎ͑Ā‫ڏ‬ tajaaecuru. Nena laen canu Cana
rooru curuaanaa letono cunaitenaa. Coaunera Calaohi cacha caje
nejanoanaa nichaaunne, nene canu rai
Fedoro tano rautaa Jesosone chunijiun nesurucuaaunne jaanura,” nae
(Mr 1.29-31; Lc 4.38-39) jetao rai Jesoso. 21ॸNii jana jetaote, aina
14ॸNii baiha jetaote, Fedoro loreri asae nerelanaa netonai jetao: “Curuaanaa,
turuha cuha Jesosone jana jetao, ecu ɗ͑ľΎȍË͑ӕɗ͑Ë͑ľʮ͑͑ľËΎ͑ӕҡɗ‫ڏ‬
sininaja ichoae ajaa caaun cunaiteein chaaune baiha ii aina ureeuni,” naa
niha Fedoro tanone jana eruuruha cue. raine jaun jetao:
15ॸInae ecu turuhin nii cunaitenaa biji 22ॸ“Niriimiin. Canu sacuhachaaute ecu
mucuha Jesosone rijieeoritiin jetao, inae nejesinajeein Cana Coaunera coitucuhi

caje amuha nii ajaane jaun, nerautaain nesinanejeein ichaaoruhine ooruhane
nimichuhin acaauru rai lenone chalue. reentiaain,” nae jetao rai Jesoso.
Arajii cunaitenacaauru rautaa Jesosone Cujuana aina ƿchaƿchanaa

(Mr 1.32-34; Lc 4.40-41) suruaa Jesosone
16ॸInae nocohejihane jana, arajiin suujua (Mr 4.35-41; Lc 8.22-25)
cuhane coitucuchuhichuru siriin caaun 23ॸNiritiinjetaote, aina nerelanacaauru
Ëӕ͑ɗҡľ͑Ëӕфӕӕȍɗ͑ҡӕфӕӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬ aina jiniiquiin bote cuhane fauhin jelai
rune jana jetao, nereecha que nii cacha caje amue Jesoso. 24ॸNii jana inae bote
ѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľ͑ľ͑ËӕфӕËΎɗҡӕËӕËȍӕȍɗ‫ڏ‬ cuhane cuujueeuruhane jana, uha
churu sitaain, satiin cunaitenacaaurune cujuana tabai aina ƿchaƿchanaane jaun
maajeein rautaacoae Jesoso. jetaote, enohe bote cuhane acau. Nii
17 Nitohaneeinte ichae Jesoso, jana jetaote, tonajelanaala bote cuhane
“Acate turureein sinii siniicha Jesosone jana 25ॸnocoaain
cana caje cana osa aina jetao:
cana cunainunru itajihane coina,” “Curuaanaa, inae nalunaa jerichaache.
naain besihalu Cana Coaunera ere bera æȍʮɗ͑ËËӕËʮľË͑ɗËȍΎҡľф‫ڏ‬
inoaensi Isaihasine nainaane coina. teeu,” naauruha aina nerelanacaaurune
jana jetaote:
Jesoso aina cunaa jereraauru 26ॸ“Chanuna jataain nesooneeiche.
(Lc 9.57-62) Jataainachura ansijieeinijin cha
18ॸNii jana arajiin curuhacaain esenetaeneeichete,” naain nimichuhin
neeuruha cachaaurune coaraane jaun cujuana aina ƿchaƿchanaa suruaa
jetaote, nemuri jerau amaauruha aina Jesosone jaun jetao, inae neniha
ƿchaƿchanaane jaun raotojoeein nemarotihacoaain nereeonohin

cuujueeure. 27ॸNii jana cojoelatiin ohacoaaure nii coosichuru.
jetaote: 33ॸNitohanihane coaraain jetaote, jelai
“Chatohanaineeinna ne caa cacha, caje sorohin jetao, neseu turuhin nii

cujuana aina cucuana cuhane niha coosichuru suujua niha enooruha
natiin nere tonoraain nesuruhane coitucuchuhichurune jana, ooruha
coina,” naaure jetao ecu nejesinajeein coosichurune beeure nii coosichuru
aina nerelanacaauru. beraihurera cachaauru. 34ॸNii jaun
jetaote, satiin nii nese caje cuhin, nii
Cadara batane que coroatajai niha Jesosone jaaun rene turuhin
suujua cuhane coitucuchuhi coaraain jetao, rai aitocure chajaain
sirichaauru rautaa Jesosone jelai caje amuhane coina.
(Mr 5.1-20; Lc 8.26-39)
28ॸʊ͑ľ͑ľ̲ӕфɗʮľфӕɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ Jiurona cacha rautaa Jesosone
caauru aina jiniiquiin Cadara batane (Mr 2.1-12; Lc 5.17-26)
9
que turuha Jesosone jana jetaote, 1ॸNii baiha jetaote, ɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬
atanebana jelai caje cuhin jetao, caauru aina jiniiquiin bote cuhane
coinetecure coroatajai cachaauru, fauhin cuhin nemuri jerau ichaohalune
suujua cuhane coitucuchuhi sirichaauru. jaaun Caferenaaon turuha cue Jesoso.
Acaauru jetaote, enaacha cacha 2ॸInae ecu turuuruhane jana jetaote, nela
cunaitaane jaun, ͑ľ͑ľËȍӕ͑ɗ͑ɗɗ͑ľľӕфӕ‫ڏ‬ cuhane leinjiin jiurona cacha turuaa

naja bero cuhane amui. 29ॸAcaauru cuuruha Jesoso rene cachaaurune jana,
jetaote: jataain rautaane esenetaain aihuruha
“Coa canacaanu rene turuhin nii cachaaurune coaraane jaun, nii
canacaanu rerohecaa Cana Coaunera cunaitenaa rai jetao:
Calaohi Jesoso. Nechu jataain “Nelararajiaaura cacalabi. Inae ii osa
canacaanu rerohecaain, canacaanu caje ichoteratenohi neeicha,” nae jetao
cairichaaine coinate, jaiti cojoanonaa rai Jesoso.
que turuenihane jana turuhicha,” 3ॸNii aonaain jetaote:
naaure jetao ehequiin. 30ॸNii jana ecu “Chanuna caritiin Cana Coaunera
rohan arajiin lenoniha neeuruha baijiaraanu rijitiin ere caa cacha,” naain
coosichurune jaun jetaote: jetao suujua cuhane coarajeeure
31ॸ“Caa cachaauru suujua caje ͅΎɗѸľѸɗҡΎΎ͑ʮΎ͑нӕľËËȍфľ́ӕфľ‫ڏ‬
canacaanu sitanaa jereeine, nii raauru tabaauru. 4ॸNejetaote niritiin
coosichuru suujua cuhane canacaanu ¡ѸΎ͑ľľɗ͑ѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľËΎӕËӕ‫ڏ‬
letoaaura,” naauruha Jesoso rai, nii ruhane coitucuhane jaun jetao:
cachaauru suujua cuhane nenacaauru “Chanuna baasoneein itolere bana
coitucuchuhichurune jaun jetaote: inara suujua coaraquiche. 5ॸChaa quena
32ॸ“Taa coosichuru suujua cuhane caaintare: َʊ͑ľɗɗΎѸËʮľɗËȍΎҡľфҡľ‫ڏ‬
cunichuchera,ٚ͑ɗ͑ʮľҡΎ͑ɗɗËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬ nohineein,’ naenihacane: ‘Chajaain
chuhichuru letoae Jesoso. Nii jaun nimichuhin chela seriin amuun,’
jetaote, nii cachaauru suujua caje naacane. 6ॸCoarajeeuche nachuhintine,
mituhin, coosichuru suujuaniha canu Cana Coaunera Calaohi- cacha caje
enooruha nii coitucuchuhichurune nejanoanaa nichaaunne cocoainaain
rijieeoritiin jetao, satiin ramarau letohanojoinichaaun osa caje cacha
ichoteratichaaunne coina, ËËȍӕф‫ڏ‬ ichaoha nocoetonacaauru. 13ॸChajaain

tane quene coaarate inara que,” naa nii Quiricha Inoaensi cuhane: ‘Coatiha
acaauru raine baiha jetaote, nii jiurona chaelai sohin mocohin que canu
cacha rai jetao: belaaichene jerinaaun. Raujiaaincha
“Chajaain nimichuhin chela seriin jiniiquiin cairichaaojoaain ita coaraain
chenenajaun cauninura,” nae nii jiurona ita belaain neeichenena jereeun,’ naain
rai Jesoso. 7ॸNii rijieeoritiin nimichuhin laenanohi nihane jaan que
jetao, rai nenajaun cauha cue nii nerelanihuche. Aihane jaun, coatiha nii
jiurona cacha. 8ॸNii coaraain jetaote, rai caohachaain ichaoha nocoetonacaauru
suujua rauhi inaaoritelanaala que casiin cotihaca uhaaun, osaaocuruhane
Cana Coaunera coroaaecure. Nitohanai coitucuhin nichao coreein caohachaain
ichana nainiha cachane jaanu teein niha ichaonaa jereraaurune cotihaca uun,”
Cana Coaunerane coaraain. nae fariseeocuru rai Jesoso.
Mateeo cotihaca Jesosone Suri couu neein cosinacaain Cana

(Mr 2.13-17; Lc 5.27-32) Coaunera bajaauruhane
9ॸNii (Mr 2.18-22; Lc 5.33-39)
jiurona cunaitenaa rautaane jaan
jelai caje uhin canu- Mateeo 14ॸͮɗɗʮ͑ҡľˇľѸΎѸΎфΎȍ͑͑ɗËȍӕӕ͑‫ڏ‬
nichaaunne, Roma curuaanaa rai taain:

impoestonu que cachaauru cobaraain ٘æȍ͑ӕ͑ƸфɗѸľľΎËӕфӕɗ͑Ë͑Ë‫ڏ‬
coriqui bajaanune jaan rori ichoae nuhacha canacaanu suri couu netiin
lauhecohanune jana canu coaraainte: ËΎѸɗ͑Ëɗ͑æ͑æΎӕ͑ľф¡ʮË‫ڏ‬
“Chajaau canu aina,” naain canu nune jana, ii aina nerelanacaauru
cotihaca Jesosone jaun, nii rijieeoritiin aihurene,” naauruha Joaan Baotisita
nimichuhin Jesoso aina cuun. aina amuhemuhenacaaurune jana
10ॸNitohaneein cuhine canu loreri asae jetaote:
turuhin, satiin aina nerelanacaauru aina 15ॸ“Chasiina suri couu netiin
curuaaecaain Jesoso coroaateeun. Nii cosinacaain inaderaaurure ene ranaa

janate ecu canacaanu rene turuhin jerera beseta que cotihanohichuru, jaiti
nelauriaain lenonecure jataain arajiin acaauru aina niha nii ene ranaa jerera
Roma curuaanaa rai impoestonu que cacha natiin. Nete inae nii jianacoon
coriqui bajaaureraauru canu teein cacha ranaa jerera nichaaunne
leeochaauru, chaen leeochaauru mucuhin amaauruhane banate laen, suri
cachaauru- ͑ľËȍӕ͑Ѹɗ͑ľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬ couu cosinacaain niha cuurureein- nii
caauru, osaaonacaauru, naaonjoainuri. beseta que cotihanohichuru.
11ॸͮɗɗËΎфɗ͑ҡľˇľѸΎѸΎɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ 16ॸCoaracuche nachuhinti, nihei chuni
caauru rai: obiri enachasine soaain, cajione siri que

“Chanuna caa impoestonu que coriqui counera. ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ɗɗΎ¡ɗфɗľ͑Ëȍ‫ڏ‬
bajaaureraauru aina, caa osaaonacaauru sine soaihanete, nii obiri enachasine
aina lenone caa inara relaera,” asaaere nii cajione siri. Chaen
naauruha fariseeocurune 12ॸaonaainte: caohachaain nedanaa nainerihei nii
“Coatiha coichaera latecuruhi obiri enachasine, nii cajione siri que
raurohin nenacaauru. ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑Ëӕ͑ɗҡľ‫ڏ‬ couneraane. 17ॸNii rijijieeinchu nihei
nacaauruhachate coichaera latecure. Nii chuni inae conaca que tiha coaaeraine
rijijieein canu latecuruhi caohachaain jana, cuhane ichonai tera. Nitohaneein
cuhane teraa ichonainete naasaaere nii coenacuruhane saijieein, jitariin nii

coaaerai. Nitohanihane jaunte, loreri caje mitanajaane baiha, nii
caohachae coaaerai nejesinaneein niha ranuna rene enohin biji que mucuhin
coaaeraine. Chaen ichonai, ichonai michuha Jesosone jana nimichue nii
nejesinajeein nihane caohachae,” nae ene. 26ॸNii coaraainte ita rai beeuruha
acaauru rai Jesoso. cachaaurune jaun, satiin jelai batane
sacuritaain coitucunojoi ne nii o caje
Jesoso cajione dadaera ene ranuna ichatiha Jesosone.
aina Jairo cacunu
(Mr 5.21-43; Lc 8.40-56) Coroatajai maosa rautaa Jesosone
18ॸNiritiin acaauru rai ereereeca 27ॸNii ranuna ichatihane baiha caje
Jesosone janate, rene turuhin nacatiha amuha Jesosone janate caaijie cuhin:
neseeonriaain: “Jataain cairichaaojoaain canacaanu
“Jataain enate nijioaen canu cacunu. coaraaura Rabiri nefoerate,” naain
Nete canu jiniichaain uhin dadaaine eheehequiin sacuure coroatajai
nacoaauneein ichanareein,” naain maosacuru. 28ॸNii janate inae loreri
Jesoso cotihaca leinjiin Jorioocuru asaae turuhin, ecu enoha Jesosone jana
curuaanaane jaun, 19ॸnii rijieeoritiin rohan nichuuntaauruha nii coroatajai
nimichuhin aina nerelanacaauru que maosacurune jaunte:
corihaneraain caaijie cue Jesoso. 20ॸNii “Caa maosa neeichene caje inara nota
janate lechoonca coroata jaanacaain, rai teein nihanune esenetaaichena,” naain
jaberoco caje ichana jaohajeein niha acaauru caje bajaa Jesosone janate:
leinjiin enene jaun, Jesoso rohan “Aihacaanura Curuaanaa,”
nichuuntaain caaijie cutiin cajione auha naauruhane jaun, 29ॸbiji que acaauru
mucuuri: 21ॸ“Caa rai cajione auha nota dadaain:
̲ӕËӕȍ͑ӕ͑ľľËȍËӕ͑͑ľ͑ľфӕҡ‫ڏ‬ “Nii esenetaaichene rijijieein
reeunni,” naain esenetaane jaun. 22ॸNete conohine inara notara,” naa acaauru rai
фɗËʮɗΎ͑ľӕȍ̲ӕËӕȍ͑ľʮ͑͑ӕфɗҡľ‫ڏ‬ Jesosone rijieeoritiin, 30ॸinae conoe
riin nii ene coaariin: acaauru nota. Nii jaunte:
“Nelararajiaaura ene, jataain “Coa leeochaauru rai caa inara nota
nerautaaine esenetaain aaine jaunte teein nihanune bihache,” naain acaauru
inae nerautaaicha,” naa rai Jesosone suujuatiha Jesosone saijieein, 31ॸjelai
rijieeoritiin, inae nerautae nii ene caje amuuru rijieeoritiin beeuruhane
ichana jaohane caje. jaun, inae satiin jelai batane sacutaain
23ॸNii ene rautaane caje cuhin, nii acaauru nota teein niha Jesosone
Jorioocuru curuaanaa loreri asaae coitucuure.
turuha Jesosone janate, inae atane
rucuhecuruhane rai neein cojioriinchuru Erenaachara cacha rautaa Jesosone
coinaderaauruha cachaaurune jana 32ॸInae jelai caje amuuruha nii coroatajai
turuhin: maosacuru niicha rautaaurine janate,
24ॸ“Satiin caalai caje mituuche. erenaachara cacha, coitucuchuhi que
Coatiha ohane jaun aihei caa ranuna, suujuequiin nenaa turuaa uure Jesoso rene.
sinihane jaunte aicha,” naa acaauru rai 33ॸNii janate nii coitucuchuhi sitaa Jesosone
Jesosone jana coenacure ecu neein rijieeoritiin, inae irihane nunuhete nii
coarajeeurera cachaauru. 25ॸNete erenaachara cacha. Nii coaraainte:
٘æΎҡɗȍËȍ¡͑ËҡΎȍ͑ɗËΎфȍ‫ڏ‬ rautaacaanune coina. 2ॸNii lechoonca

cache Isaraeli lauri nichaachene janata,” coroatajai afosotoorunu que niicha
naaure cojoelatiin cachaauru. cocoainai nichaanunete, jauriaanejeein
34ॸNete: Simoon Fedoroneein acaauruhacha
٘ˇľľ́ɗËΎɗҡӕËӕËȍӕȍɗËȍӕфӕËӕфӕ‫ڏ‬ curuaatei, rai nejera Aanderesi,
naate, ËËҡΎȍ͑ľľɗ͑ËΎɗҡӕËӕËȍӕȍɗ‫ڏ‬ Saantiaao aina rai nejera Joaan
churu sitaain niha caa cachane jaanu Sebedeeo calaohineein nenacaauru,
teein nera,” naaure ecu neein coarajeein 3ॸFeriƿ, Bartolomee, Tomasi, chaen canu
fariseeocuru. Mateeo nichaaunne Roma curuaanaa rai

impoestonu que cachaauru cobaraain
Cairichaaojoaain cachaauru coriqui bajaera nichaaunlune, Arafeeo
coaraa Jesosone calaohi Saantiaao, Tadeeo, 4ॸchaen
35ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ҡľ͑ľѸľľӕфӕËӕȍľËӕ‫ڏ‬ jauriaanejeein Romanocuru que
ʮӕľľɗ͑͑ľ͑͑ʮӕфӕ͑ɗ͑ľľɗ̲͑ӕȍľ‫ڏ‬ nejeratenacaauru aina nenaalu Simoon
mujueein, netaojiaain Cana Coaunera Seloteneein niicha curuaateeuri, chaen
rai rauhi que ereereecuruhane jaan nii baiha Jesoso coulurujueranu Jodasi
ËΎ́ΎȍľфɗѸɗ͑ËΎËËӕфӕ͑ɗ͑ľľɗ͑ËӕȍľËӕ‫ڏ‬ Isacariote, naaonjoainichaanu.
jueein, Cana Coaunera Cojoanonaa
erenaa raotono que cachaauru relaain, Cana Coaunera Cojoanonaa que
itolere cunai caaun cunaitenacaaurune cachaauru relaauruhane coina aina
maajeein rautae Jesoso. 36ॸNii jana nerelanacaauru letoaa Jesosone
cachaauru coaraa Jesosone janate, nii (Mr 6.7-13; Lc 9.1-6)
chaque nelatihei rijijieein beraicha 5ॸNitohaneein nii lechoonca coroatajai
ËΎ́͑ľ͑ľ͑Ëфľ͑ľфΎфɗʮɗʮɗľľɗ̲͑ӕȍľ‫ڏ‬ aina nerelanaa nichaanune letoaainte

muhecuruhane jaun cairichaaojoaain canacaanu suujuate: “Coa nii Cana
acaauru coarae. 37ॸNii jaunte: æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľ́͑́ɗËȍΎ͑‫ڏ‬
“Jataainte esinae arajiin neeure caauru atane que cuhache. Niheichu
cachaauru, Cana Coaunera coitucunaa Samaria cocoaichacuru rene niha natiin
jereraauru. ͮľҡľ͑ľ͑ľËӕфӕфľ́ľф‫ڏ‬ coa turuhache. 6ॸUcuaae cuelanaala,
nura. 38ॸAihane jaun Cana Coaunera Cana Coaunera cachaneein nitajerai
bajaauchete neeine acaauru raain nenacaauru Isaraeli cocoaichacuru rene
acaauru relaeranu,ٚ͑ľɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ cunichuche. 7ॸChajaain ucuaae cuhin,
caauru rai Jesoso. ɗ͑ľ͑ɗËȍӕӕҡæ͑æΎӕ͑ľфæΎʮΎ͑Ύ‫ڏ‬
naane benichuche acaauru rai. 8ॸChaen
Aina nerelanaa nichaanune caje, cunaitenacaauru rautaain, onacaauru
lechoonca coroatajai nichaanune janijiin nihanatiin ichateein, cosibi caaun
cocoainaa Jesoso afosotoneeine cunaitenacaaurune maajeein rautaain,
(Mr 3.13-19; Lc 6.12-16) cacha suujua cuhane nenacaauru
10
1ॸNii jaunte lechoonca coroatajai coitucuchuhichurune maajeein
aina nerelanaa nichaanune sitaauche. Inarate core colane nitohanai
cotijiaain janijiin, canacaanu ichana nainequichene jaanu raain
cocoainaain canacaanu letoae Jesoso, neeiche. Aihana jaun nitohanai ichaain
cachaauru suujua cuhane nenacaauru neeichene, coa core bajaache.
coitucuchuhichuru sitaain, itolere cunai 9-10ॸCoa inara coriqui, inara atora,
caaun cunaitenacaaurune maajeein inara cajione necoreeteeichene jaanu,

inara safato, inara biji achune, teeuruhane, coa acaauru tonoraain

naaonjoainuri amaain cuhache. Niha ereeichene jaanu que tonajianche. Inae
rauhi, ̲ɗȍ͑ľ͑ËӕфӕËΎфΎҡľľӕ‫ڏ‬ ereeichene coina neeichene janate, Cana
ruha cachaaurune coina. 11ॸLeinjiin Coaunera Suujue, inara rai ereeichene
neseu, nenaanajaun, naaonjoainu jaanu tereein. 20ॸAihane jaun coatiha
turuhichene, chunocoha caohachaain inara ecu ereriheeicheein. Cana Inaca
inara raera cacha ariin, rai loreri asaae Cana Coaunera Suujuete inara coreniha
neeuche jelai caje amuhichene ecu erereein.
reentiaain. 12ॸInae nii loreri asaae 21ॸNitohanerichaaine jaunte, фɗ͑ľʮľфӕ‫ڏ‬
turuhichene neein, loreri asaae ruhacha, ͑ľʮľфӕфӕҡľфľľɗ͑ҡľɗ͑͑Ύȍɗ͑ľľӕ‫ڏ‬

nenacaauru rai ereein turuuche. 13ॸNii ruhane coina. Nii jana rai inacaauruhachate,
jana raoti ichaonaa que ichaonaa rai calaohichuru tereein cocoainanacai rai.
jerecuruhanete, raotojoeein inara Nii jana acaauru calaohichuruhachate,
raaurureein nii loreri asaae nenacaauru inacaauru que nejerateein inacaauru
cachaauru. 14ॸJana caohachaain inara teeurureein ateinanohineeuruhane coina.
raelanaala inara aohana jerecurenihane, 22ॸSatiin cachaauru caa chauratane
nii loreri caje, chaen nii nese caje, ѸËӕфɗҡɗ͑Ë͑ӕËΎɗҡӕËӕľ́͑́͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬

naaonjoaain caje inara amuneein inara rute, canu coreniha inara que nererojoecaa
tijia que nenaa utoone rihariaain ratiriin cuurureein. Nete nii esenetaane jianelanaala,
amuuche. 15ॸEsinae rauhijiriin acaaurute atiin satono que tiaain jerichanejeein sacuera
cana janonaa besaute que inae tihane nichotereein. 23ॸLeinjiin neseu turuhichene
bana, Sodoma, Comora, naaonjoainuri jana, inara rerohecaain inara mucunaa
batane que ichaonacaauru amurijiriin jerecuruhane, leeocha neseu cuhin sorooche.
caseteco coaracurureein. Esinaene aitoon. Jaiti Isaraeli nefoerateeuru
sacuritaain turuheneeichene janane, canu
Mucunojoinecuruhane coina inara ichohaichaniha ecu turureeunni canu
arichacuruhane acaihaniji Cacha Calaohineein nejanoanaa
16ॸAonacuche, canune inara letoaaun nichaaunne.
janolari mululune jana situha cuha irine 24ॸNiheichu rai relaera amurijiriin nenaa
rijijieein cuhichene coina. Aihana jaun nainihei aina nerelanaa. Niheichu rai
cacha cunaitaane coina nainaa acanone fatoroon amurijiriin nenaa nainihei rai
rijijieein cunichuche. Chatohaneein cachaneein nenaa. 25ॸRelanojoineein
teraane nihanatiin nerinanaa naineniha nenacaauru, acaauru relaera rijijieein
serorine rijijieein. 17ॸAihane jaun neeuruhine. Jana letononeein nenacaauru
caohachaain nainaain necohalajiin acaauru curuaanaa rijijieein neeuruhine.
cunichuche. Cocoainanacaaihuru rai Canu inara Curuaanaa neein inara relaera
inara teeuruhane janate, sinacoca asaae nihanune que moconajaera Beelseboo niha
inara amaain inara bisiin, 18ॸËΎ¡ľфľ͑ĀΎ‫ڏ‬ canu beeuruha natiin, tonacururiha jana
rocuru rene inara amaain, reychuru inara que.
raine maajeein inara amaaurureein canu
coreniha. Nii janate canuneein nihanune Coasinacaineein niha ohacachene baiha
coitucuerateriquicheein acaauru que, cana itajeraneein nenaane
Ëȍľ͑͑ɗɗæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľ́‫ڏ‬ (Lc 12.2-7)
naala nenacaauru quene maajeein. 26ॸAihane jaun, coa cachaauru coasichache.
19ॸInae cocoainanacaihuri bijiu inara Coitucueraelanaala, asinojoineein
chaachaain niha chunine niha natiinte, nebaene quete nejeratereein rai nacana.
coitucunojoiniha cureein. 27ॸJana caa 36ॸNitohaneeinte nechu naraaicha que
coitucueraelanaala nenaa nii chuni nejeratenaaneein neeurureein cachaauru.
aonaenihane jana, ËËɗҡΎΎ͑ʮΎ͑ËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬ 37ॸRai inaca, neba, calaohi, cacunu,
rateeuche satiin cachaauru urichoo netiin. naaonjoainuri belaihane amurijiriin

28ॸCoa inara atinana naineraauru que cacoelainihane, nii chuni canu cachaneein
casihache, inara atinaauruhane baiha nenaa nainihei. 38ॸItolere necairichanaa
chabana satonoelanaala neeni janonaa que abaantaain coroso que nerichaaunnine
neeni, inara suujue itajenaa nainecurenihane rijijieein necairichanaa abaantaenihane,
jaun. Nete laen nainequiche chabana canu cachaneein nenaa nainihei. 39ॸNete
satonoelanaala nenaa usi jana inara jaberoco laen canu, rai nichao ichoteratena
aina inara suujue itajeranu neein nenaa- nainichaaunne coitucuhin canuhacha
Cana Coaunera que casiin neeichene. cohajeein nenaa, nichao ichoteratereein
29ॸTana nii chaque nelatejeecane que canu coreniha. Jana canu esenetaelanaala,
airijiin leinjiin moneda que coriha coroatajai canu colane nichao ichoteratena jererate
tajaelinaane coitucuhichene. Nete jereniha rai nichao itajereein.
cana Inaca Cana Coaunerane nii leinjiinijin
nitajenaa nainecurene. 30ॸNii amurijiriin Cainanohinerichaain namute
inarate, inara couturijine maajeein leinjiana cacha rai cha tera
leinjianaain janiinojoineein ne. 31ॸAihane (Mr 9.41)
jaun coa casiin ichaohache. Inarate jataain 40ॸChunocoha inara raerate canu raa
tajaelinaacuru amurijiriin nelateein neeiche. aicheein. Jana caohachaain canu raerate
canu letoaera raa aicheein. 41ॸCana
Cachaauru que Jesocurisito Coaunera letononiha leinjiin profetane
coitucuerateeurera coreniha caohachaain raain nenaate,
(Lc 12.8-9) profeta фɗËɗ͑͑Ύȍɗ͑ɗȍфɗ̲͑ɗȍ‫ڏ‬
32ॸChunocoha cachaauru que canuneein neeone rijijieein nii raane coreniha rai
nihanune coitucueraneein, canu cainanohiniha cureein. Chunocoha leinjiin
cachaneein nihane coitucueratera ne, cacha caohachaain nenaa raain neite,
acaentonai coitucueratereeunni dedeeu jerichanejeein nii cacha caohachaain
nenaa Ofa Cana Coaunera acatiha neein. nenaa rai cainanohinihane rijijieein, nii
33ॸͮľ͑́ľ͑Ë͑ӕ͑ľľɗ͑͑ɗȍ͑ӕ͑ľËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬ raane coreniha rai cainanohiniha cureein.
raneein canu cachaneein nihane saijieein, 42ॸChunocoha caa ena canu sacunaa
canu coitucuerate lanaala nenaa que nunuhetejeeureraauru rai, nechu jataain

acaentonai coitucuenereeunni Ofa Cana canu sacueranihane coreniha le
Coaunera acatiha neein. eraurujeein conacai teein nei raite, esinae
rauhijiriin cainanohiniha cureein,” nae
Ita caje cacha lerueraneein niha Jesosone aina nerelanaanichaanune rai Jesoso.
(Lc 12.51-53; 14.26-27)
34ॸCoatiha Jesoso rene turuuruha
raoti ichaonaanaja turuaa
uhaaunlu caa chauratane que, ita que Joaan Baotisita letonocurune
nererojoecaain ichaoha cachane jaane (Lc 7.18-35)
turuaa uunlu. 35ॸNitohanihane jaunte, rai
11
1ॸNii lechoonca coroatajai aina
inaca que nejeratiha rai calaohine jana rai nerelanaa nichaanune relaane
neba que nejeratereein rai cacunu. Jana rai baihane, jelai batane que nenacaauru
neseeuru naineein cuhacaanu, Cana coaraa cuhichelu. Aiha laesinaae, nii

Coaunera beratenojoin erenaa choae tacaain jataain leinjiin profeta
beebejeein cachaauru relaa amurijiriin nenaate esinae rauhijiriin
amuhemuheca Jesosone coina. 2ॸNii coaraa cuhichelu. Acate Joaan ne. 10ॸNii
janate caresero cuhane netiin benaa Joaan quete:
caje itolere ichaa Curisitone coitucuhin ‘Canune ii ajiniha
aina amuhemuhenacaauru letoae Joaan: cachaauru rai ereerecane coina
3ॸ“Iina esinae rauhijiriin, nii turuha canu ere bera letoareeunni
uheneni Curisito niha. Aca neneeine turuhine jaanu rucuheranu que,’
beeune turuha leeochane cohacaanu,” naain ne laenanohineein Cana Coaunera
naain rene turuhin bajaauruhane coina. Quiricha cuhane. 11ॸEsinae rauhijiriine
Nii jaunte letoanajaane rijitojoeein aitoon, satiin cachaauru caje nihei chuni
aitocuruha rene turuhinne jaun: cacha Joaan amurijirii jataain nelateein
4ॸ“Chajaain caa inaraacha coarai, nei, Moisesa que Cana Coauneraacha
inaraacha aonai benichuche Joaan teratenojoi Cojoanonaa bana. Nete laen,
raicha. 5ॸ‘Inae maosa neeuruhane caje ena turunaa Cana Coaunera
conoa maosacuru notara. Bacosacuru Cojoanonaa, Joaan fautaain nelatihei
niha natiinte, inae nichaauraain rijijieein nenaa, jataain nii Joaan
amuurera. æΎѸɗ¡ɗËӕ͑Ëӕ͑ɗҡľ͑‫ڏ‬ amurijiriin nelateineein ne.
caauru niha natiinte, inae somaraain 12ॸTuruhalu Joaanne caje coauneeinte,
neeure cosibi cajera. Urichosaaecuru enanetojoeein ena turunaa Cana

niha natiinte, inae enene erenaa Coaunera Cojoanonaa turuaera
aonacurera. Onacaauru niha natiinte, nichaaunne que nejerateein itajenaa
inae o caje ichanacurera. Jana ËΎӕËӕфľæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
cairichainejeein nenacaauru raite, Cana churu curuaanaacuru. 13ॸSatiin
Coaunera beratenojoin erenaa profetacuru aina Cana Coaunera
beebejeein, ͑ΎѸËʮľ͑ɗËȍΎҡľľӕфӕфɗ‫ڏ‬ aitoonjoaaunru rauhite, nii turuha
chaaine beebeje. 6ॸNerausiaaejeeinte uheni Cana Coaunera Cojoanonaa
neeure rai suujua corelanaala acanihane coitucuerateein neeurelu, turuha
esenetaain acaacha cohajeein Joaanne que tiaaojoaain. 14ॸInarate
nenacaauru,’ naain benichuche Joaan esinae rauhijiriin nacoaauneein turuha
raicha,” naain Joaan letonocuru letoae urichaain Irihasine que aitocuruhalune
Jesoso. 7ॸInae jelaiha cauha cuuruha coitucuhiche. Acate nii Joaan neein
Joaan letonocurune janate: turuhelu. 15ॸæɗҡΎËΎӕ͑͑ľΎ͑Ëӕфӕ‫ڏ‬
“Chatohanai coaraa cuhichelu cacha miin urichonacaauru. 16-17ॸCaa
areroo cuhin. Leinjiin jiarana nujua cachaauru, enene cojoanonaa que
cujuana ichanohineein nerurujuanaana nenacaauru ichao bihanune jaannu
coaraa cuhichelu. 8ॸAinihane leinjiin coitucuhaaun. Aihuruha canaanaihuru
cacha, ËʮɗΎ͑ľËΎȍËȍнӕľ͑ľËΎфľľ‫ڏ‬ nenaanaja cataaun nocoatijiaan, rai
teein neina coaraa cuhichelu. Inarate corihacuru rai eheehequiin:
raotojoeein coitucuhiche, cajione ‘Raansaichene coina auno
caohacha que necoreeteein nenacaauru, totihacaanu. Nete canacaanu auno
reychuru loreri asaae neeuruhane. rautaelanaala raansanaa jereneeiche.
9ॸChatohanai coaraa cuhichelu. Leinjiin Inara cotijiaain, ¡ľф͑ľʮɗ͑ɗ͑Āľф‫ڏ‬
Cana Coaunera ere bera profetana caanune jana, canacaanu aina
inaderaheeiche,ٔ͑ӕфӕȍ͑ľфɗʮɗɗËȍӕ‫ڏ‬ inara, Caferenaaon cocoaicha

ruha. neeichene, inacojoeein caohachaain
18ॸNii rijijieein techu, turuha Joaan niha nocoetiin raotiin nenaa
joaenreen lenone que lenonelanaala, coaauquiche. Nete ohichene bana
bino conaa inaelanaala, naaonjoaaine ͑ΎËΎȍľ͑ҡ¡ɗʮ͑͑ɗҡʮɗȍËӕфɗнӕɗ‫ڏ‬
jana, moconajaera suujue siriha cheein. Nii inara que cojoelanaacojoai
beeiche. 19ॸNii baiha turuhanu canu, coaaratihanulune tocohaneein, Sodoma
ËËȍË́Ύȍɗ͑ľľɗ͑͑ľʮ͑Ύ͑͑ɗ‫ڏ‬ cocoaichacuru que coaaratihanune jana
chaaunne jana, bino cohin, joaenreein nihanete, enanetojoeein neeurure jelai
lenone que lenoneein, naaonjoaineeinne cocoaichacuru. 24ॸͮľҡľɗ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
jana, ‘Achotoritiin, ajetoriaaneein, churu coulurujueein casetecaane coina
¡ѸΎ͑ľľɗ͑ɗËȍΎ͑ËӕфӕΎѸΎ͑‫ڏ‬ turuha Cana Coaunera Cojoanonaa que
caauru belaichaneein, Roma curuaanaa turuhane bana, Sodoma batane
rai impoestonu que cachaauru cobaraain cocoaichacuru amurijiriin caseteco
coriqui bajaaurera belaicha niha’ canu coaraa curiquicheein inara,” nae
beeiche. Nete jataain itolere que cachaauru rai Jesoso.
nainaain, chaachaain niha Cana
Coaunerane caje coaraain, coitucunojoi Canu esenetaerate raotojoeein ichaoreein.
ne niicha ichai,” nae Jesoso cachaauru (Lc 10.21-22)
rai. 25ॸNiritohane baihate: ٘ʊҡΎ́ľфľËȍӕф‫ڏ‬
tane, dede, naaonjoaain Coauneraneein
Caseteco coaracururichaain erenaa neeine coroaaejihanu jataaincha, Ofa,
tonoraauruhi cachaaurune itolere coitucutoha nocoetonacaauru
(Lc 10.13-15) нӕľɗɗËȍѸɗɗËΎɗҡӕËӕľфҡľľɗËɗфɗËȍɗ͑ľ‫ڏ‬
20ॸCojoelanaacojoai ichaalu Jesosone jeein nenacaauru quene jaaunra.
saijieein nichao coreein nacoaauneein 26ॸAihara Ofa, nitohaneein jereeine
Cana Coaunera coitucuureniha nii nese jaunte ichaaicha,” naane baihate:

que ichaonacaauru cachaaurune jaunte: 27ॸ“Canu Inaca Ofate satiin raineein
21ॸ“Jataainte cairichaaojoaiche nohane, nenaa teein ne carai. Nihei chuni Cana
Corasiin cocoaichacuru. æɗфɗËȍΎ‫ڏ‬ Coaunera Calaohi cachaneein
ʮΎɗËȍľ͑Ύȍ͑ľ´ľҡľѸɗĀËΎËΎɗËȍ‫ڏ‬ nejanoanaa nichaaunne coitucuera.
curu. Inara que cojoelanaacojoai ichaain Leinjiin Ofa Cana Coauneraachate
coaaratihanulune tocohaneein, Tiro, cacoitucue. Niheichu chuni, Ofa Cana
Sidoon, naaonjoain cocoaichacuru rai Coaunera coitucuera. Canu-
ËΎʮΎľ́͑ËΎʮΎɗɗËȍɗ͑ËΎфҡɗȍ͑ӕ‫ڏ‬ Calaohineeichane coitucuun. Canu-
lune jana nihanete, inae inoaenlu Calaohi nichaaune coitucueratenaa
nejeein inae nichao coreein, ͑ËΎӕ‫ڏ‬ jerichaaunne jaaunru que, ËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
neein Cana Coaunera coitucueraneein tihanune banaachate, Canu Inaca Ofa
neeuruhane coaarateeurure niicha Cana Coaunera coitucuurureein
jerenohin ichaain. 22ॸNete inae cachaauru. 28ॸNii inara baasoneein
ËΎɗҡӕËӕȍɗËȍӕфӕËΎӕ́ӕфӕʮӕľľɗ͑ËѸľҡľËľ‫ڏ‬ ichaonacaauru, inara nererojoecaeriin
ratihane jaan Cojoanonaa que turuhane ichaonacaauru, inara osaonacaauru,
bana, Tiro, Sidoon, naaojoainunri naaonjoaineeichene canu esenetaain
cocoaichacuru amurijiriin caseteco Ë͑ӕѸËӕӕËȍľ͑фΎҡΎʮΎľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬
coaraa curiquicheein inara. 23ॸJana naja te inara rai. 29ॸCaa inara rai
caitoonjoa esenetaain, Canu que neeichenena jereeun,’ naain ne,

nerelaain aihanune rijijieein ichaaoche. laenanohineein. Nitohanai coitucuhin
Coatiha chabana inara aina baasoneein neeichenenoote, chatohanai baaso
nerinaaunni. Nii bana coatiha ichaain neniha inara amute cachane
nitajerinaain inara suujue. 30ॸCoatiha jana colurujueein naaonjoaain
caaintaai, caa inara rai caitoonjoa neriquiche. 8ॸNitohanihane jaunna,
tonoraa cachane,” nae. canu- cacha calaohineein nejanoanaa
nichaaunne, nebetacanaa cojoanonaa
Nebetacanaa cojoanonaa bana tirico inaa amurijiriin cocoainaain letononeein
molooruha Jesoso aina nerelanacaaurune neeun,” naain fariseeocuru tonorae
(Mr 2.23-28; Lc 6.1-5) Jesoso.
12
1ॸNii amuhemuhecaaunne jaun,
Leinjiin jiurona bijii cacha
nebetacanaa cojoanonaa bana
rautaa Jesosone
tirico coocana jana situha cuhacaanu
(Mr 3.1-6; Lc 6.6-11)
Jesoso aina jiniiquiin aina nerelanaa
nichaanune. ͮɗɗʮ͑͑ľ̲ɗʮɗɗҡΎȍË‫ڏ‬ 9ॸInae jelai caje amuhinte, ecu nenaa
nune jaun, situnacanejeein nii tirico sinacoca asaae enoha cuha Jesosone jana,
moloonejeein rai nucuhe quihacaanu. 10ॸecu najiniha ne leinjiin jiurona bijii
2ॸNii coaraainte: cacha. Nii jana Jesoso colurujueeuruhane
“Nii ii aina nerelanacaauru coaraau. jaanu lera ariiriichuruhane jaunte:
Cocoaaeraa nebetacanaa cojoanonaa “Nainihanacha cocoaeraane saijieein,
bana nitohanai ichara natiinte, inae cunaitenaa rautaaca nebetacanaa
tirico taihure,” naauruha Jesoso rai cojoanonaa banane,” naain Jesoso caje
fariseeocurune jaunte: bajaauruha fariseeocurune janate:
3-4ॸ“Tana lesajei que mijiitooruhane 11ॸ“Tana chunocoha inara, leinjiin carenero
jaun, corihacuru aina jiniiquiin Cana siriquichene jana nebetacanaa cojoanonaa

Coaunera loreri Teenforo asaae enohin, bana acau mitunajaan ucuha jachu cuhane
Cana Coaunera que banijiaain nenaa naluha inara raine coaraa curiquiche jelai
faan, saseredotecuruhacha nii faan caje rocohichene coinane. 12ॸTana leinjiin
quinaa nainihane saijieein, corihacuru carenero amurijiriin nelatiha leinjiin cachane
aina faan quiha curuaanaa Rabirine coitucuhichene. Aihane jaun, cha caaunna
jaan reretaain coitucuhichene. 5ॸTana Ëӕ͑ɗҡľ͑фɗËΎȍËȍɗËȍфӕҡľ͑ľфɗ‫ڏ‬
Moisesa aitoonjoa cuhane nebetacanaa chaaca nebetacanaa janonaa bana,” naain
cojoanonaa bana carenero narejeen fariseeocuru tonoraane baihate:
sohin Teenforo asaae mocooruha 13ॸ“Ii biji raujiaaura,” naa nii jiurona bijii
saseredotecurune niha natiin, osa que leinjiin cacha rai Jesosone janate, biji
nesaruhin naaonjoaaurenihane jaan sijitaane rijieeoritiin, inae nerautae nii biji
reretaain coitucuhichene. 6ॸAihane jaun jera rijijieein nii cacha biji. 14ॸNete jelai caje
Teenforo amurijiriin jataain nelateein mituhin nejesinajeein ita suujua tacaaure
cau nihanune coitucuhin neeuche. fariseeocuru Jesoso sohin jaaoruhane coina.
7ॸCoatiha: ‘Naaonjoain quete aite caa
Quiricha cuhane,’ naain coitucuheeiche. Jaiti neniha Jesosone jana,

Nii Cana Coaunera Quiricha cuhane: tururichaaine biha Isaihasine
‘Nii inihocuru mocohichene jianeein 15ॸNitohaneeininae sohin jaonaa
inara amute cacha belaain, naaonjoaain jerecuruhane coitucuuriin jelai caje
amuha Jesosone janate, sacuuruha maosa amaauruha Jesoso rene jana,

arajiin cachaaurune jaun, jitaain irihane jaanu teein, rai nota cono te.
cunaitenacaauru rautaain, 16ॸΎ͑ʮľľӕ‫ڏ‬ 23ॸNii coaraain cojoelatiinte: “Tana caa
ruha cachaaurune urichoo, ͑ɗɗфӕҡ͑‫ڏ‬ cacha Rabiri ichoala nihane,” naain ecu
cane que ereeuruhane caohate Jesoso. nejesinajeein satiin ita caje
17ॸNitohaneeinte bihalu Cana Coaunera bajaacoaaure.
ere bera inoaensi Isaihasine nainaane 24ॸNii aonajeeinte: “Moconajaera
coina: curuaanaa Beelseboote, caa cacha rai

18 “Caate, catohanai ichana nainihane jaan teein
janijiin belaain cocoainaain ne,” naaure fariseeocuru.
Canu Suujue que suujuequiin 25ॸNiritiin coaaucuruhane coitucuha
canu letononeein nenaa ne, Jesoso raotojoeeine jaunte: “Satiin caa

‘Inae nerinaain baasoneein chauratane que ichaonacaauru cachaauru,
cachaauru cairichaaurera,’ ita que nejerateein neeuruhanete jiniiquiin
naain, nitajenaa nainecurure. Niheichu leinjiin
satiin chauratane que nese que ichaonacaauru ita que nejerateein
lauri lauri nenacaauru cachaauru rai neeuruhane, jiniiquiin raotojeein ichaonaa
beebejihane coina. nainecururihei. 26ॸNii rijijieein techu,
19 Coatiha moconajaera netonai rai letonocuru que
cachaauru que nejerateein, nejerateein nihane, nii rai letonohacha
cachaauru cotaain, sitaain nihane, nii chaque nelateein nenaa
bero cuhane niha natiin nainerihei. 27ॸNii aitocohichene
tonijiaain ereein cachaauru relaain, tocohaneein moconajaera suujue aina
naaonjoaane aohanrarinaain. cuaain moconajaera sitaanu nechujianra,
20 Coatiha jeelai moconajaeraacha itajiha aicheeunna.
nelatelanaala nenacaauru, Nete nii aitocohichene tocohanene,
cairicheineein nenacaauru, nitohanihane, cha jana inara letonocuru
naaonjoainuri cairichaeranu que letohare nitohanai ichana naineein
airinaain. neeuruhane jaanu siriin neeuruhane coina.
Niheichu Nitohanihane jaunte, nechu jataain inara
aasaeriin esenetaeraauru que фʮľ͑ɗȍ͑ľʮҡɗ͑¡ѸΎ͑ľľɗ͑ɗҡΎËΎȍɗ‫ڏ‬
jaolecorinaain, chene coaarateeiche. 28ॸCaa cacha suujua
lauri lauri nenacaauru cachaauru cuhane nenacaauru moconajaeracuru
ichao rucuhecane jaan que sitaanu Cana Coaunera Suujue aina
turuhane reen tiaaojoaain. cuaainnete, inae inara aina niha Cana
21 Satiin lauri lauri nenacaauru Coaunera Cojoanonaane coujunacaneein
cachaaurute ichaaun.
acaacha que jaaecoorureein,” 29ॸLeinjiin cacha jataain laraajiin nenaa
naain belu Isaihasi. loreri asae enohin nihei nii chuni caje niicha
sirii ruluhera. Biji ichojoaainchate naine
Moconajaera letononeein niicha ichana nitohaneein caje niicha sirii ruluhane.
nainei ichaa Jesoso beeuruhane 30ॸChateeinti canuhacha ichai ichaene.
(Mr 3.20-30; Lc 11.14-23; 12.10) Niite canu que nejeratenaaneein ne. Nii
22ॸNiijanate, ѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬ rijijieein techu canuhacha ichai
chuhi siricha leinjiin cacha erenaachara itajeraneein ne canu esenetana jerihei.
31ॸNitohanihane jaunne inara rai jerichaanura,” naauruha Moisesa

aitoon, satiin osaonacaauru cachaauru aitonjoan que cacha relaaurera aina
quete suujua acatereein Cana Coaunera. fariseeocuru tabaaurune janate:
Nete laen tonaain baasoneein Cana 39ॸ٘æ͑ľËȍ͑Ѹɗ͑ľľɗ͑ѸӕӕʮӕËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬
Coaunera Suujue que erei que suujua lanaala ichaonacaauru cachaaurute, acaauru
acatenereein. 32ॸCanu- Cacha rai cojoelanaacojoai ichacaaunne jerecure.
Calaohineein nejanoanaa nichaaunne Nena inae acaauru que cojoelanaacojoai
que nihanatiin tonaain baasoneein erei coaaratihalu profeta Jonasine jaun, inae
quete suujua acatereein. Nete laen rai nenacaaeneein acaauru que coaaratenaa
Suujue que tonaain baasoneein erei jereneeun. 40ॸNii nichata jiichoo nichata
nihane, caa ena nenaa janonaa, caa janotiineein, ate tabai suri cuhane nihalu
baiha neeninu janonaa, naaonjoain que Jonasine rijijieeine, canu- æËȍǽΎȍɗ͑ɗ‫ڏ‬
nihanatiin neein suujua acatenereein Ëȍӕ͑͑ľ͑ɗËȍҡʮɗɗËȍΎΎ͑ɗËȍҡʮ͑Ύҡɗɗ͑ľ‫ڏ‬
Cana Coaunera. jeeincha atane cuhane nereeunni. 41ॸAihana
jaun, coitucunojoiniha caohacha ichaeraauru
Ninaa caje temule caohacha aina baaso ichaeraauru ichao que tihane
coitucuhacane banate, nacoaauneein nimichucurureein
(Lc 6.43-45) Ninibe cocoaichacuru, acaauru
33ॸTana temule jaain neeichene, coulurujueeuruhane coina, acaauru rai
caohacha que inaacane caje temule beratenojoin beebejiha Jonasine aonaain
caohacha coitucuhin neeichene. 34ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ nacoaauneein Cana Coaunera que coacuhin
neein necha ansaineein neeichene jaunte, neeuruhalune jaun. Jana ena cau inara aina
inara suujua caje mitunaa nainene neinichaaunnena Jonasi amurijiriin nenaa
caohacha. Inara suujua cuhane baasoneein nichaaunne saijieeinte caitoonjoa esenetana
inaraacha coacuite, inara ujuae caje mitue. jereneeiche. 42ॸˇľфɗËȍ͑ľʮľľɗ͑ҡľËȍӕ͑ËΎӕ‫ڏ‬
35ॸJana caohachaain suujua coaara cachate, neein nimichureein enoto mitu nichajai
caohacha nejesina que ereein ne, suujua coarajeein cana raotono nichajai que
cuhane niha caohachane jaun. Jana nenaalu ene curuaanaaneein nenaa netonai
baasoneein suujua coaara cachate baaso inae caseteco coaracururichaain caa ena
que ereein ne, suujua cuhane niha baasone nenacaauru cachaaurune bana acaauru
jaun. 36ॸCanune inara rai beeun, inae coulurujihane coina, niicha coitucuhi
caseteco coaracururichaain satiin caa beebejiha cachaauru rai Salomoonne jana,
chauratane que nenacaauru cachaaurune coriaji atane caje uhin aonaa uhalune jaun.
bana, tonaain baasoneein ereeichene Cau caa ena inara aina neinichaaunnena
nihanatiinte coitucunojoinereein. 37ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Salomoon amurijiriin nenaa neeun. Nete nii
neeinte, inara ujuaae caje baaso ichaain saijieein canu esenetana jereneeiche.
neeichene ujuaihoneein neneeichene,
ËΎȍËȍɗËȍɗ͑͑ľľɗËȍľ͑ľËΎɗҡӕËӕ͑ΎʮΎɗ‫ڏ‬ Nacoaauneein cacha suujueniha
niha cureein,” nae acaauru rai Jesoso. jelaiha enoha coitucuchuhine
(Lc 11.24-26)
Cojoelanaacojoai bajaauruha necha 43ॸCachasuujua caje mituha leinjiin
aansai cachaaurune coitucuchuhinete, Ëʮɗȍ͑ľľɗ̲͑ӕȍľ‫ڏ‬
38ॸNii jaunte: mujeein nihane jaanu ariirijie. Nii jana
“Cacha relaera, Ë͑Ë͑ӕфɗËΎʮΎľ́‫ڏ‬ eruhenihanete: 44ॸ‘Taolu mituhanulune
naacojoai ichaain coaarateeinene jaaunne jelaiha cauha cureeun,’ naain
coacue. Niritiin jelaiha turuhin nii rijijiei parabola que cuaain cachaauru
cacha coaraane jana, aiha leinjiin loreri rai ereerejeein:
conera colane caohatiin lojoinojoineein “Leinjiin temule jaera temule jaa
nenaa rijijieein eruhanete, 45ॸ͑ËΎӕ‫ڏ‬ cunajaun ucuhe riiaacane janate
neein jelaiha cuhin, caainsineein tabaauru bero cuhane naluha nii niicha
amurijiriin baasoneein nenacaauru aina riajaiine jaun, turuhin coaraain quihure
ita taojiaain, jiniiquiin nii cacha suujua tajaaecuru. 5ॸJana le turijieein niicha
cuhane jeelaiha enooruhane, jataain riajaite, neniha mululuhin atanene jaan
jeelai amuritoheriin baasoneein ichoae jeloon ajeri ichoae nalunacaauru
nii cacha. Nitohaneeinte, ichaoha carajaelanaala omaroe. 6ॸNete inae
cuurureein caa necha ansaineein omarohane jana mituhin ajajaa enotone
ichaonacaauru cachaauru netonai,” nae jaun ohe, mululuhin neniha atanene
acaauru rai Jesoso. jaaun, ucuacaain neniha rai cojoaisine
jaun. 7ॸLe turijieein niicha riajai
Jesoso rene turuuruha ucuhete, ajena jana naluhane jaun,
neba aina nejeraaurune amurijiriin omaroha ajaenane jaun
(Mr 3.31-35; Lc 8.19-21) atinae. 8ॸJana atane caohacha que le
46ॸNiritiin jaiti cachaauru aina turijieein niicha riajaite, le ucuhecuru
ereereeca Jesosone janate, rene turuhin caje le temuracuru lefashaananaain
aina erenaa jerecure neba aina inacae. Jana tabaaurute saotachoonca
nejeraauru. Loreri asae enohelanaala ucuheneein, nichatachoonca
airiniha neeuruhane janate: ucuheneein, naaonjoaain inaacure. 9ॸCaa
47ॸ“Taute airiniha turuhin neeure ii ËɗҡΎΎ͑ʮΎ͑Ύ͑Ëӕфӕ̲ɗɗ͑ɗфɗËȍΎ͑‫ڏ‬
neba aina ii nejeraauru, ii ainate erenaa caauru,” naain cachaauru rai ereereje
jerecure,” naain Jesoso rai beeure. Jesoso.
48-50ॸNete, nii rai biha unaa rai:
“Caaurute canu neba aina canu Jesoso caje parabola que cachaauru
nejeraaurune. Chunocoha caletoaera rai ereereecane bajaacaanu aina
Ofa ere tonoraain niicha jerenohin nerelanaa nichaanune
icharate, canu nejera, canu bai, canu (Mr 4.10-12; Lc 8.9-10)
neba, naaonjoainuri ne,” nae aina 10ॸNii jaunne, ˇľѸΎѸΎфΎȍ͑͑ɗËȍӕӕ͑‫ڏ‬
nerelanaa nichaanune cojeluhin Jesoso. taain nii araai laurii nereretanaa rijijiei
parabola que cachaauru rai ereereecane
Temule jaera que cuaain ʮ͑¡ʮË͑ӕËʮľɗ͑͑ľфľ́͑͑ɗ‫ڏ‬
cachaauru rai iriha Jesosone chaanune. 11ॸNii jaunte: “Cana
(Mr 4.1-9; Lc 8.4-8) Coaunerate rai cachaneein neeichene
13
1ॸNii bananeeinte, nii loreri jaun, coitucueraelanaala nenaa
nihacaanune jaan caje cuhin, Cojoanonaa coitucuerate inara que.
nemuri auhaniha turuhin ecu Nete laen rai cachanelanaala
nelauriaain lauheque Jesoso. 2ॸNii jana, nenacaauru que coitucueratenaa jerene.
фʮɗɗ͑фľ͑ľҡӕфӕȍËΎӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬ 12ॸNitohanihane jaunte, naitoonjoa
rune jaunte, leinjiin bote cuhane fauhin tonoraain niicha jerei ichajeein
lauheque, carene ichoae neeuruha nenacaauru rai, jataain jeelai
cachaaurune tonohana. 3-4ॸNii bote amuritoheriin itolere coitucuhin
cuhane netiinte, araai laurii nereretanaa neeuruhane jaanu tereein Cana
Coaunera. ˇ͑͑ɗҡΎΎ͑ʮΎҡΎ͑Ύфľ́‫ڏ‬
naala niicha jerei ichaelanaala Temule jaera parabola que
nenacaauru cajete, jitariin acaihaniji irihane biha Jesosone
acaauruhacha coitucuujei rulureein. (Mr 4.13-20; Lc 8.11-15)
13ॸNitohanihane jaunne araai laurii 18ॸAonacuchene caa temule jaera que
nereretanaa rijijiei que cuaain acaauru cuaain araai laurii parabola que irihanune be
rai ereeun. Coaracuruhane niha natiin inara raite coitucuhiche. 19ॸCana Coaunera
coitucuurenihane jaun. Niheichu Cojoanonaa que erenaa aonacuruhane
aonacuruhane niha natiin aonaain saijieein coitucuhichurute, nii bero cuhane
coitucuurenihane jaun. nalunaa temule ucuhe rijijieein neeure,
14ॸNitohaneeuruhane coinate: kΎ͑Ëӕ‫ڏ‬ acaauru suujua cuhane Cana Coaunera
ruhane niha natiin: beratenojoi erenaa jereein aonacuruhane
‘Naaonjoain quete aite,’ niha natiin, turuha acaauru suujua cuhane
naain coitucuururihaain. baasone jianeraauru ne. 20ॸJana nii ajeri
Niheichu ichoae nalunacaauru temule ucuhecurute,
nii coaana jerecuruhane niha natiin Cana Coaunera ere aonaain esenetaain
coaracururinaain. coroajeein jereein raauruhane jana, 21ॸinae
15 Inae jataain nauhacaa ËɗфɗËȍľфɗ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ̲͑ӕËӕ͑ΎʮΎɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
caa cachaauru suujuane jaunte, ruhane coina arinojoineein neeuruhane,
cha aonacuruhane nihanatiin, canu esenetaain neeuruhane jianeraauru
‘Naaonjoai quete aite,’ rijijie. 22ॸJana nii ajaena jana temunojoin
naain coitucunaa nainecurene. temule ucuhecurute, Cana Coaunera ere
‘Niheichu aonacuruhane saijieein, nechu jataain caa
cha coaracuruhane niha natiin atane que netiin necoriquijiaain, raotiin
coitucunaa nainecuruhi. nenaa coacuhin, niicha que suujua cuaain
Nabana necoritanacaauru rijijie. Niite, inae nii erenaa
canuhacha ichai coaraain, esenetaauruhane jianeein, leeochaauru
aonaain coitucuhin relaauruhane jianeein neeure. 23ॸNii atane
canu rene uuruhane, ËΎȍËȍнӕľҡľ̲ӕ͑ΎʮΎɗ͑ҡľ̲ӕ́ľӕËӕȍľËӕ‫ڏ‬
acaauru rautaanune coataa,’ rute, Cana Coaunera ere aonaain
naain bihalu Cana Coaunera ere leeochaauru relaain, naaonjoaain
bera inoaensi Isaihasine jaa nenacaauru rijijie. Acaaurute, nii le
nainaelu,” ucuhecuru caje lefasha ucuheneein,
naain aina nerelanaa nichaanune rai saotachoonca ucuheneein, nichata choonca
bihane baihate: ucuheneein, naaonjoaain le tijiriichuru caje
16ॸ“Nete laen inara nerausiajeein niha teeurera rijiichure,ٚ͑ɗ͑ɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬
curiquicheein, aonaain, coaraain, caauru rai beebeje Jesoso.
coitucuhin, naaonjoainchene jaun.
17ॸArajii profetacuru, chaen caohachaain Tirico temuurera rai ajaena baaso
suujua coaaraauru cachaauru, temuha acaauru que nejeratenaane
naaonjoainurine maajeeinte niqui, caa 24ॸNiritiinte,
nacoaauneein leeocha
inaraacha coarai coaana jerecurelu. nereretanaa que cuaain acaauru rai
Nete coaana nainecurenelu. Inaraacha ereerejeein:
aonaine maajeein aohana jerecuruhane “Cana Coaunera Cojoanonaate,
saijieein aonacuruhilu. leinjiin cacha, rai nocoana jana
cachaauru que tirico temueratihane

jana, 25ॸtemuhin satiin sinihuruhane Faan jorerera rijiicha Cana Coaunera
tonohana, nii tirico niicha temuuri jana Cojoanonaane que erenaa parabola
turuhin ajaena baaso temuha leinjiin (Lc 13.20-21)
cacha acaauru que nejeratenaane rijijie. 33ॸNiritiinte: ٘æ͑æΎӕ͑ľфæΎʮΎ͑Ύ‫ڏ‬
26ॸNii jana inae omarohin, inae inaaca naate nichata sajeein coujunaca que
nii tiricone jana inanacae nii ajaena arina coujunacateriin rai jorerera que
baaso netonai. 27ॸNitohanihane jana jasiiteein tabaain nii coliha jorereein
coaraainte: ‘Curuaanaa, chasiinna caje arajiin faan jaa leinjiin enene rijijie.
temule caohacha ucuhe nejesina Nii neleeriha tabaain colihane coina
temuerateeilune saijieein, jana mituhe nenaa jorerera rijijieeinte, cacha ichao
ajaena baaso,’ naauruha nii ocoana sacuritaain nefaane coina nenaa ne
ľфΎффľ͑ľҡӕфӕȍɗ͑͑ɗɗ̲ɗȍ͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬ Cana Coaunera Cojoanonaa,” naain
rune janate: 28ॸ‘Chunocoha canu que beebeje Jesoso.
nejeratenaate, nii ajaena baaso
temucaiha,’ naa acaauru rai nii ocoana Nereretanaa rijijiei parabola que
erorane janate: ‘Ta, nii ajaena baaso ereerejihane biha Jesosone
rocohin jaohacaanune jereeine,’ naain (Mr 4.33-34)
bajaauruha nii amihanenacaaurune 34ॸNitohaneeinte, nereretanaa rijijiei
jana: 29ॸ‘Niriimiin, nii ajaena baaso parabola nejesina que cachaauru relae
rocohalaainte tiricone maajeein Jesoso. Chabana nii parabola colane
rocoriquiche. 30ॸNirijieein ecu neein irihei cachaauru rai.
jiniiquiin omarocurumiin, tainaca que 35ॸNitohaneeinte:
tihane reentiaain. Inae tainaca que “Cana rai chauratane coaaunaa

tihane banane jelai teein nii ajaena æ͑æΎӕ͑ľф͑ľËʮľËΎӕ‫ڏ‬
baaso raain, jelai teein tirico raain neeinte,
rucuhecaaune jaa cuhane rucujueein, nii satiin asinojoineein nenaa que
ʮľ͑¡ѸΎʮľ́ɗҡľľɗ̲͑ΎËΎȍľфҡľ‫ڏ‬ erereein, nereretanaa rijijiei
reeunni,’ nae nii ocoana erora,” naain parabola cuaaincha,”
cachaauru rai beebeje Jesoso. naain beeuruhalu Cana Coaunera ere
bera inoaensihuru profetacurune
Mosatasa ucuhe rijiicha Cana Coaunera
nainaane coina nitohaneein ichae
Cojoanonaane que erenaa parabola
Jesoso.
(Mr 4.30-32; Lc 13.18-19)
31ॸNiritiintenacoaauneein: Tirico temuurera rai ajaena baaso
“Cana Coaunera Cojoanonaate leinjiin temuera que irihane biha Jesosone
cacha, rai nocoana jana mosatasa ucuhe 36ॸNitohaneein inae cachaauru rai irihane
temuhera rijijie. 32ॸEsinae rauhijiriinte, nainaainte, acaauru rai nocoeein jelai caje
jataain leeochaauru temule ucuhecuru cuhin nii neeuruhane jaan loreri asaae
amurijiriin aansijian rai nucuhene saijieein, enoha Jesosone jana, rohan nichuuntaain
inae omarohane leeochaauru ocoana jana nii tirico coocana jana ajaena baaso
nenacaauru temulecuru amurijiriin temuhera que cachaauru rai iriha Jesosone
fohecane, rai nunecuru que tajenajaanu bajaacaanu caje aina nerelanaa
ichacure tajaaecuru,” naain nereretanaa nichaanune. 37ॸNii jaunte: “Nii temule
que cuaain beebeje cachaauru rai Jesoso. ucuhe caohacha temuherate canu- Cacha
Calaohineein nejanoanaanichaaunne rijijie.

38ॸJana nii ocoana que caitoonjoate, cana Oro rijijieein nenaa perla coreti rijiicha
rai chauratane ne. Jana nii temule ucuhe Cana Coaunera Cojoanonaane
caohachate, Cana Coaunera esenetaain 45-46ॸCharijieein teeinti, leinjiin
aina ijiin rai Cojoanonaa que neenihuru ne. recatoon, perla coretiin nenaa
Jana nii ajaena baasote, moconajaera ariirijieein amuhin, inae nii perla
letononeein nenacaauru ne. 39ॸJana nii coretiin nenaa eruhane, jataain nii corei
ajaena baaso temuherate, acaauru que eruhane coitucuhin rachoojoeein cuhin,
nejeratenaa moconajaera ne. Jana nii rai rucuhele que jitariin necoreteein, nii
taojiaera que aitocoaaunnete, inae ecu niicha eruhi perla corete nii recatoon.
tihane bana sarichaain cana cojoanonaane Nii rijijieeinte, itolere cachaacha jerei
que aite. Jana nii taain rucuheraaurute amurijiriin jataain nelateine Cana
anjeraaurune. 40ॸCharijieein teeinti, ajaena Coaunera Cojoanonaa.
baaso taojiaain mocohaca, nii rijijieeinte
ɗ͑ľѸË͑ʮ͑Ύ͑͑ľ¡̲͑ΎËΎ͑ΎʮΎɗ‫ڏ‬ Rede que ate mucuhera rijiicha Cana
niha cuurureein osa que leeochaauru Coaunera Cojoanonaane
saruhin nenacaauru moconajaera aina. 47-48ॸCharijieeinteeinti, nemuri cuhane
41ॸNii banane canu- Cacha Calaohineein rede jaaoruha ate mucuurerane jana,
nejanoanaanichaaunne canu rai itolere ate mucuha nii niicha jaori redene,
anjeraauru letoareeunni, nii cana inae memoha ate caaunne jana carene
cojoanonaa que nenacaauru baaso ichaain, ichoae inaain ate caohachaauru janijiin
osa que leeochaauru saruhin, naaonjoaain omari cuhane teein, nii baasooru
nenacaauru raain 42ॸusi charijibana foranacaauru jaaore nii ate mucuurera, nii
ʮË͑Ëȍф͑ľʮľľɗ͑͑ľ͑ʮ͑ʮΎ͑ʮӕ‫ڏ‬ rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaa.
ruhane, ľËӕ͑ľľɗ͑ӕȍӕȍнӕɗɗ͑Ëȍ͑ӕ‫ڏ‬ 49-50ॸNitohaneein techu, inae cana janonaa
rureein. 43ॸInae nitohanihane banate, satono que turuhane bana, caohachaain

esinae rauhijiriin Cana Coaunera jerenohin ichaonacaauru janijiin raain, baasoneein
ichaain tonoraain nenacaauru, aiha ichaonacaauru jaaorureein usi chariji bana
enotone tocohaneein jiquihaquiin conohin jacaelanaala nenaa jana anjeraauru. Nii
niha cuurureein, canu Inaca Cana banate chanaa cuurureein auhaauhaquiin,”
Coaunera Cojoanonaa que neein. Caa nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso.
ɗҡΎËΎӕ͑͑ľΎ͑Ëӕфӕ̲ɗɗ͑ɗфɗËȍΎ͑‫ڏ‬
caauru. Canacaanu relaane jaan aonaain
coitucuhacaanune bajaa Jesosone
Oro rijijieein nenaa coreti tesoro rijiicha 51ॸNiritiinte: ٘æɗ͑ффɗËɗҡΎΎ͑‫ڏ‬
Cana Coaunera Cojoanonaane
joan aonaaina coitucuhiche,” naain
44ॸCharijieein teeinti, leinjiin oro rijijieein canacaanu caje bajaa Jesosone janane:
nenaa coreti tesoro eruha leinjiin cachane, “Enjeen, aihacaanura Curuaanaa,”
nii eruhane jaaun teein conauteein ratiriin, naacaanu. 52ॸNii jaunte: “Coaracuche
rachoojoeein jitariin niicha sirii rucuhele nachuhinti leinjiin Cana Coaunera rai
que necorete nii cacha, nii niicha eruhi rauhi que cacha relaera- cacha
conautihane jaan atane coretihane coina. relaanete, ‘Naaonjoaan caa Ena Turunaa
Nii rijijieeinte, itolere cachaacha jerei Cana Coaunera Cojoanonaa Caohacha’
amurijiriin jataain nelateine Cana naain beein, ‘Naaonjoaan nii rauhi
Coaunera Cojoanonaa. inoaesi’ naain nii ena canuhacha bei
Cana Coaunera Cojoanonaa aina rauhi nainera,” naain jetao ereereje Jesoso
inoaesi que aitiin caohatiin cachaauru que rai letonocuru rai.
rai beein cachaauru relae,” nae Jesoso. 3-4ॸRai nocoala Feriƿ comasai Erodiasi
siriha comasaine que Erodesine jana

Rai nataneu Nasarete turuha Jesosone jetaote: “Jiaonriha chocoala comasai sirii ii
(Mr 6.1-6; Lc 4.16-30) comasaine quera,” naa Joaanne coreniha
53-54ॸInae nii nereretanaa rijijiei jetao, caresero cuhane Joaan enoaeratelu
parabola biha cachaauru raine cadena que ichoarateein Erodesi.
nainaainte, jelai caje canacaanu aina 5ॸNitohaneein caresero cuhane enoaain
amuhin rai nataneu turuhin, ecu nenaa jetaote, Joaan sohin jaonaa jerihane niha
sinacoca asaae enohin, ecu nenacaauru natiin, ichana nainenelu Erodesi, satiin
cachaauru relaane nunuhete Jesoso. Nii cachaauru Cana Coaunera letononiha
janate cojoelatiin: “Chuna jataain Joaanne esenetaauruhane jaun, cachaauru
cojoelanaacojoai ichaane coinane coasiha. 6ॸNejetaote, nejanoaane bajaanaa
maajeein nerelaete toritiin itolere bitoaane coina beseta ichaa Erodesine jana
coitucuhin ere. 55ॸTana enuha caje jetao, nii beseta bitoaa turunacaauru
itolere ichana inaera cacha calaohi acatiha raansae nii Erodiasi cacunu. Nii
nihane, jana rai neba niha Marihane. acaauru acatiha raansaa nii ranunane
Nii jana rai nejeraauru niha Saantiaao, coaraain jetaote, jataain rautatiin coaraane
Jose, Simoon, Jodasi, naaonjoainurine. jaun, 7ॸniicha jerei bajaa caje nii ranunane,
56ॸJana rai baihuru netonai cau cana Cana Coaunera notaracaae rai tihane coina
aina ichaaoruhane. Chaa cajena jataain aite Erodesi. 8ॸNii jaun jetaote, rai neba
nainaain itolere coitucuhin aite,” naaure suujuatenojoineein Erodesi rai: “Canu rai
ecu neein aonajeeurera cachaauru. aihane, leinjiin ojoaichu cuhane Joaan
57ॸNiritocuruhane jaunte inae Jesoso Baotisita coturi uhaau caraicha,” naa nii
esenetaain nere tonorana jerecurene ranunane jaun 9ॸinaderae rey Erodesi.
cachaauru. Nii jaunte acaauru rai: Nejetaote, satiin niicha cotihacuri acatiha
“Chunijiun cuhane jaaunrute niqui teein Cana Coaunera notaracaae, niicha
leinjiin profeta que suujua acateein jerei bajaa caje nii ranunane rai tihane
coitucuure laurinelanaala nenacaauru coina aitohane jaun, 10ॸcaresero cuhane
cachaauru. Nete laen esenetaaurene niha Joaanne jana coturi moloherateein
laurineein nenacaauru naraaichuru. raerate. 11ॸNii jaun jetaote, leinjiin ojoaichu
Niheichu nii loreri ichaohane jaaun cuhane Joaan coturi amaain teeuruha nii
nenacaauru niha natiin,” nae cachaauru rai ranuna raine jaun, neba rai te nii ranuna.
Jesoso. 58ॸͮɗɗʮӕ͑ҡľľËӕфʮɗɗ͑ËΎʮΎľ́͑‫ڏ‬ 12ॸInae nitohaneein teratiha Erodesine
cojoai ichaenelu, esenetaaureniha ecu coitucuhinte, Joaan jaberoco raain

nenacaauru cachaaurune jaun. conauteein ratiriin, biha uure Jesoso rai
Joaan sacuureraauru.
Oha Joaan Baotisitane
Saoqui oaraancai cacha
14
1ॸNii banate, Calileea batane
coroaatiha Jesosone
curuaanaaneein niha Erodesine
(Mr 6.30-44; Lc 9.10-17; Jn 6.1-14)
jaun, nii amuhemuheca Jesosone
coitucuriin: 2ॸ“Acate, Joaan Baotisitane. 13ॸNii jaunte, rai beeuruhane caje
Inae o caje ichanacaihara. Acanihane coitucuhin, nii nihane jaan jelai caje
jaunte, nii cojoelanaacojoai ichana canacaanu aina amuhin, canacaanuhacha
aina leinjiin bote cuhane fauhin, neniha Jesoso. 23ॸInae cachaauru rai necoihane
cachane jaan cue Jesoso. Nete nii bote baihate, jelai caje amuhin, acaachanejeein
cuhane fauhin amuhacaanu Jesoso ainane ichatane ucuuno que cue, ecu Cana
coitucuuriin, neseeuru cajeeuru uhacoaain Coaunera bajaane coina. 24ॸInae
sacuure atanechoae uhi cachaauru. 14ॸInae nocohejihane janate, cuu acaachanejeein
niicha coinetihu turuhin, bote caje fauhin, niha Jesoso nii ichatane ucuunone jana,
iniha cuha Jesosone janate, najiniha inae coriaeneein cue nii bote, atane auha
cunaitenacaauru uhaain arajiin neeuruha caje. Nii jana, mijiaaineein uha cujuana
cachaaurune jaun, cairichaaojoaain aina ƿchaƿchanaane jaunte, amusine nii
acaauru coaraane jaun, niicha uhaauri bote. 25ॸNii jana inae janonaa jerihane
cunaitenacaauru rautae Jesoso. 15ॸNii jana, janate, nii ichatane ucuuno nihane caje
inae nocohena jerihane jaunte, Jesoso uhin, canacaanu caaijie uhe Jesoso acau
rohan nichuuntaain: “Chajaain caa ichoae rurujueein. 26ॸNii jana acau ichoae
cachaauru rai necoeeute, nenajaun cauha rurujueein uhane coaraainne, coasiha
cuuruhinete, ӕËӕȍľфɗ́ľ͑Ύ͑ľËΎфľҡľËӕфӕ‫ڏ‬ cojioriin: “Nechu aansai coitucuchuhite
miin. Coatiha caa jana ichaohi cacha,” aicha,” naacaanu aina nerelanaa
naacaanune jana: 16ॸ“Chajaain inara nichaanune. 27ॸNii jaunte: ٘æΎ͑ľѸΎΎ͑ľ‫ڏ‬
acaauru coroaateeuche. æΎҡɗȍËΎȍËȍ‫ڏ‬ toache. Canune aihunra,” naain canacaanu
rihei ena caauruhane,” naa canacaanu rai rai iriha Jesosone jaunte: 28ॸ“Ii aaine,
Jesosone jaun: 17ॸ“Nihei canacaanu rai jereeune ii rene tiaain uhe acau ichoaera
lenone. Saoquijieein faan, itaque Curuaanaa,” naa Jesoso rai Fedorone
jerajejeein ate, naajeeinchate neeje,” jaunte: 29ॸ“Chajaaujian,” naa Jesosone
naacaanune janate: 18ॸ“Cajiha carai jaun, bote caje fauhin acau ichoae cuhin
uhauuche,” naain 19ॸomane choae ruruje Jesoso rene cuhin Fedoro. 30ॸNete
nelauriaauruha cachaaurune coina aitiin, jataain mijiaaineein uha cujuana aina
biji cuhane nii ate aina faan mucuhin ƿchaƿchanaane coaraain, nesoonetohane
teberiaain: “Narihara Cana Coaunera,” jaun, asaaun naluha cue Fedoro. Inae
naain Cana Coaunera bajaain cataun nii naluhane jaunte, nesoone caaun
faan teruhin aina nerelanaa nichaanune rai auhaquiin: “Curuaanaa, canu comaleeu,”
te Jesoso, chaluhacaanune coina. 20ॸNii naa Fedorone jaunte, 31ॸbiji que mucuhin:
ʮ͑Ѹҡɗɗ͑ËËȍӕфӕ͑ɗ͑ľľɗ͑Ëȍ́ӕȍË‫ڏ‬ “Chanuna jataain cha esenetaeneei.
nune janate, que lenoneein obeecuruhane Chanuna necoatohi,” nae Jesoso, Fedoro
jana, jaiti cautihane jaun, rai caute que rai. 32ॸInae bote cuhane faauruhane
lechoonca coroata omarii, omari rijieeoritiin, nesuruha nii ƿchaƿchanaa
memoaaure. 21ॸCanaanaihunru aina aina cujuanane janane, 33ॸJesoso acatiha
enecuru janijilanaala, quichaauruhacha neseeonraain: “Iite esinae rauhijiriin Cana
janijiinte, saoqui oaraancai cachaauru nii Coaunera Calaohineeincha,” naacaanu
lenonecure. satiin nii bote cuhane cuinichaanune.
Acau ichoae amuha Jesosone Jenesaree batane que turuhin,

(Mr 6.45-52; Jn 6.16-21) ecu nenacaauru cunaitenacaauru
22ॸNii baihate, ecu nedaain cachaauru rai rautaa Jesosone
(Mr 6.53-56)
necoihane tonohanau, bote cuhane fauhin
ichoaichaniha nemuri jera jaaohacaanune 34ॸInae
nii nemuri jerau turuhinne,
coina aina nerelanaa nichaanune letoae Jenesaree batane que turuhacaanu.
35ॸNiiJenesaree bataneu turuhacaanune neba, naaonjoain rai chaelai tenaa

janate, ˇľѸΎѸΎËΎɗҡӕËӕӕфľľËӕɗËȍΎ͑‫ڏ‬ nainenihane que aitocoiche. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
caauru cachaauru. Nii jaunte, jelai neeinte, Cana Coaunera aitoonjoan que
batane sacuritiin ecu turuha Jesosone jaolecohin tonoraeneeiche, nechu
coitucuhin, rene cunaitenacaauru jataain inara ichaohacha sacuhichene
uhaacoaain 36ॸturuhin, caje acaauru coina. 7ॸEsinae rauhijiriinte, necha
rautana nainihane bajaaure, jeriha ansaineein neeichene que aitiin, inara
Jesosone rai cajione auha mucuuruhane que laenaelu Cana Coaunera Ere bera
coina. Nii rai cajione auha mucuurera profeta inoaensi Isaihasi:
cunaitenacaaurute satiin nerautaaure. 8 ‘Caa cachaaurute,
rai nereecha que

Baasoneein cacha ichao tera canu coroajeein neeure.
que iriha Jesosone Jana
(Mr 7.1-23) acaauru suujua cuhane aihuruhi.
15
1ॸNii janate, Jerosaleen caje Cacajete
turuha uure Jesoso coaraa, coriaae ne acaauru suujua.
Moisesa aitoonjoan rauhi que cacha 9 Nii jaun,
relaaureraauru aina fariseeocuru nii chaque nelatejeehai,

tabaauru. Acaaurute, Jesoso rohan netaojiaain canu
nichuuntaain: coroaaecuruhane
2ॸ“Chanuna aihuruhalu canacaanu nechu jataain acaauru relaauruha
inoaesihurune rijijieein neeurene caa ii cachaaurune
aina nerelanacaauru. Chanuna jeriha que nejesinajeein ita relajeein
Ë͑Ë͑ӕɗËȍΎ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑́ľ͑Ύ͑ľËӕ‫ڏ‬ neeuruhane jaun,’
ruhane ajiniha, jauriaanejeein biji naelu inara que Cana Coaunera Ere bera
culeecurene,” naain Jesoso caje inoaensi Isaihasi,” nae acaauru rai
bajaauruhane janate: Jesoso. 10ॸNiritohane baihate, nii ecu
3ॸ“Chanunajian inara netonai Cana nenacaauru cachaauru cotijiaain:
Coaunera aitoonjoa tonoraelanaala, “Caohachaain caa inara rai
inara ichaohacha sacuhiche. 4ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ aitocoaaunne aonacuchete coitucuhiche.
neeichene jaunte: ‘Ii inaca, ii neba, 11ॸCoatiha baasoneein cacha ichao
naaonjoainuri ere tonoraain aasaehai joaereen lenone canaacha quii.

caohachaain ichaaoche. Necha ansai, Baasoneein suujua cuhane niicha
naain baasoneein rai inaca, rai neba, coacui, nujuae caje mitunaate laen,
naaonjoaain que ereein neite baasoneein cacha ichao aasaje,” naainte
ateinanohiniha cureein,’ naa Cana acaauru rai beebeje Jesoso. 12ॸNii janate
Coaunera Quiricha Inoaensi cuhane rohan nichuuntaain: “Nii aitohine
natiin tonoraelanaala ichaohiche. Ύ͑ʮľľɗ͑ʮҡɗ͑ɗɗнӕľ͑ľфľфΎʮΎľËӕ‫ڏ‬
5-6ॸCana Coaunera Quiricha Inoaensi ruha fariseeocurune aonaaina,” naain
cuhanete niqui ne rauhi, satiin cacha, caje bajaacaanu aina nerelaa
rai fojiaraauru rai cha teein nihane nichaanune janate: 13ॸ٘ͮɗɗËȍҡľ̲ӕ͑Ύ‫ڏ‬
coina. Nete inara: ‘Coatiha inara rai cha joinelanaala nenaa ajaenate, cojoaisi
tenaa nainihaaun, satiin quiicha sirii aina curuataain rocohin jaoreein Cana
inae Cana Coaunera que banijiaaineein Inaca Cana Coaunera. 14ॸAihane jaun,
nihane jaun,’ naain erei cacha, inaca, ËΎËӕфӕфľфΎȍľËËȍľҡľ͑ɗ͑ӕфӕ‫ڏ‬
miin. Maosa rijijieein neeuruhane Nete cana caaijie uujueein eheeheque,”

rijijieein nenacaauru relaeraneein naacaanu rohan nichuuntaain aina
neeuruhane jaunte aitocure. Chaen nerelanaa nichaanune. 24ॸNii jaunte:
techu leeocha maosa amanaa jeriha “Cana Coaunerate rai cachaneein
leeocha maosane, jiniiquiin atane jachu nenacaauru Isaraeli cocoaichacuru
cuhane naluhin nitajeeururihane nitajeeuruhane rai nenacaauru reneecha
rijiichuruhane jaun aitocure,” nae aina caletoaelu,” nae Jesoso. 25ॸNete,
nerelanaa nichaanune rai Jesoso. 15ॸNii nacatiha neseeonraain: ٘æ͑ӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
janate Jesoso rai: “Canacaanu rai, nii neeuchera Curuaanaa,” naa rai nii
aitohine jaan beeune coitucuhacaanu,” enene janate: 26ॸ“Coatiha caohacharihei
naa Fedorone janate: 16ॸ“Inara niha Cana Coaunera cachaneein nenacaauru
natiin inachura coitucueneeichete. que banijiaain nenaa ruluhin remaae
17ॸTana satiin cacha ujuae cuhane фɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľɗ͑ľнӕɗËȍľ͑ľфɗҡɗȍ͑ӕËȍľ‫ڏ‬
enonaa, cacha suri cuhane cuhin, nii nera,” naa Jesosone janate: 27ॸ٘kɗȍËȍľ‫ڏ‬
baiha cacha jaberoco caje mituhane chuhisi niquicha Curuaanaa. Nete
coitucuhichene. 18ॸJana cacha ujuae caje фľ̲ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑Ë͑Ë͑ӕËΎфɗ‫ڏ‬
mitunaate, cacha suujua caje mituhe. chene niha natiin, ҡɗɗ͑Ë͑ӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
Niite laen baasoneein cacha ichao neeuchera Curuaanaa,” naain Jesoso
aasaerane. 19-20ॸNitohanihane jaunte, tonorae nii ene. 28ॸNii jaunte: ٘тӕľѸľ͑ľ‫ڏ‬
cacha suujua caje mituha itolere taaine corenihate, inae ii jerenohi
baasone jaun, sonajaain jaohin, Ѹɗ͑ɗʮľф‫ڏ‬ фɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľфӕҡфľľɗ͑͑ɗɗɗɗËËӕ͑ӕ‫ڏ‬
nelanaala nenaa ene aina ichaohin, chera,” naa Jesosone rijieeoritiin, inae
asijiauhin, casejenetiin, ita cotaain, nerautae nii rai cacunu.
naaonjoaan cachanete laen, baasoneein
cacha ichao asaaerane. Jana nitohaniha Arajii cunaitenacaauru rautaa Jesosone
cana ichaone tonoraelanaala cana biji 29ॸJelai caje amuhinte, Calileea
culejelanaala lenonichaane, coatiha conemuri auhaniha turuhin, ichatane

baasoneein cana ichao aasaehai,” nae ucuunno que iniin, ecu nelauriaain
Jesoso. lauheque Jesoso. 30ॸNii janate, rene
netaojiaaure arajii cachaauru, ¡ËΎѸ‫ڏ‬
Leinjiin ene Jorionelanaala curu, maosacuru, ¡ɗʮɗнӕľʮɗӕфΎ͑‫ڏ‬
nenaa Jesoso esenetaane caauru, erenaacharaauru, leeochaauru
(Mr 7.24-30) arajii cunaitenacaaurune maajeein
21ॸJelai caje amuhin Tiro, Sidoon, uhaacoaain, ˇľѸΎѸΎËҡɗȍҡľ͑ʮӕ‫ڏ‬
naaonjoainuri batane nichae cuha ruhane acaauru rautaane coina.
Jesosone jaun aina cuhin, 22ॸinae ecu 31ॸNitohaneein rautanaacane janate, inae
turuhacaanune janate, eheehequiin: nerautaain, nichaauraain, amuure

“Curuaanaa Rabiri nefoerate, bacosacuru, maosaneeuruhane caje
cairichaaojoaain canu coaraau. ͅΎËΎ͑‫ڏ‬ conoe maosacuru nota, inae
jaera siriha canu cacunune jaunne nerautaaure biji que jiuronacaauru,
aitoonchera,” nae canacaanu caaijie erenaacharaauru niha natiin inae
uhin leinjiin Canaaun bene, natane caje ereeure, naaonjoaauruhane coaraainte,
uhin ecu ichaonaa. 23ॸͮɗɗʮ͑ɗ͑ӕȍľ‫ڏ‬ jataain cojoelatiin, Cana Coaunera
neecha aonajian Jesosone jaunne: Isaraeli Coaunera coroaecure nii ecu
“Chajaain caa ene rai aitoote amuhine. neein coarajeeurera cachaauru.
coina aitocure. Chaen esinae rauhijiriin,

Jena oaraancai cachaauru rai æ͑æΎӕ͑ľф́ľҡΎ͑Ύ͑ɗȍ͑ľËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
lenone faa Jesosone ruhane coinane maajeein.
(Mr 8.1-10) 2ॸNete acaauru rai: “Charijieein teeinti,
32ॸNii janate, aina nerelanaa nichaanune sonaina cafarane nocohaca dedene:
cotijiaain canacaanu rai: “Inae jataain ‘Caohatorichaain janonaa,’ naain
cairichaojoaain caa cachaauru coaracaaun. ereeiche. 3ॸJana, janone cafarane
Inae nichata janoha cau canu aina nocohaca dede nijichoriaaojoaaine:
neeuruhane. Nii jana nihei acaauru lenone. ‘Urichaain elo,’ naain ereeiche. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
Naininaaun coroatenajaelanaala acaauru neein dede caje itolere coitucuhin
letoaanu acaauru nenajaunne. Mijiintena naaonjoaainchene natiin, chanuna jana:
caaun aterocuruha bero cuhanene coataa,” ‘Naaonjoaane coinate caa aicha,’ naain
naa canacaanu rai Jesosone jaunne: caa enene cojoanonaa coitucunaa
33ॸ“Chuna caa araaine cacha rai lenone naineneeiche. 4ॸCaa cachaauru nechu
erurichaache, neniha cachane jaaun aansaineein suujua coitucuelanaala
nihacache natiin,” naacaanu aina nerelanaa nenacaaurute, cojoelanaacojoai
nichaanune janate: 34ॸ“Inatajajeein nihun ichacaaunne coina canu rai aitocure.
faan siriquiche,” naa canacaanu rai Jesosone Nene inae acaauru que coaaratesihalu
jaunne: “Caainsinejeein faan, coroatajajeein Jonasine jaun inae nenacaeneein
ate, naajeeichate neeje,” naacaanune janate, acaauru que cojoelanaacojoai
35ॸatane ichoae nelauriaauruha cachaaurune coaaratenaa jereneeun,” naane baiha
coina aitiin 36ॸrai biji cuhane faan aina ate acaauru ratiriin, jelai caje amuhe
mucuhin, Cana Coaunera bajaane baiha, Jesoso.
cataaun taturiin aina nerelanaa nichaanune
rai te, cachaauru rai chaluhacaanune coina. Faan jorerera- lebadora rijiicha
37ॸNii jaunne, Ѹҡɗɗ͑ËËȍӕфӕфɗËȍ́ӕȍ‫ڏ‬ fariseeocuru ichaone
caanune jana, inae nainaain lenonecuruhane (Mr 8.14-21)
saijieein cautihane jaun, rai caute que 5ॸInaeCalileea conemuri jerau
caainsine omari memoaaure. 38ॸæ͑‫ڏ‬ cuhacaanune jaun faan baiteein
nainuru, enecuru, uha elone jaun tabaacoaa ratirihacaanu aina nerelanaa
nucuhecuru aina uha cujuana tabaine nichaanune jaunte: 6ॸ“Aonacuche. Faan
janijilanaala quichaauruhacha janijiinte jena jorera rijiicha fariseeocuru aina,
oaraancaaure nii lenonenacaauru cachaauru. ѸĀΎѸľľΎËӕфӕɗËȍΎ͑ľнӕľ͑ľËΎȍ́‫ڏ‬
39ॸNii lenonecuruha cachaaurune baihate, jihuche,” naa canacaanu rai Jesosone
cachaauru rai necoeein, leinjiin bote cuhane jaunne: 7ॸ“Chanuna caa aite. Faan
fauhin, Maadala batane que cue Jesoso. uhaenihacachene jaunna caa aitohate,”
naacaanu ita raine aonajeeinte:
Cojoelanaacojoai icharatecuruha 8ॸ“Chanuna faan uhaeneeinchene que
sadoseeocuru aina fariseeocurune aitocoiche. Jataain asaaeriinchate
(Mr 8.11-13; Lc 12.54-56) quesenetaaiche. 9ॸTachu jaiti
16
1ॸNiijanate, Jesoso coaraa uure nainaquiche taolu saoquijiei faan
fariseeocuru aina sadoseeocuru. chaluheratihanu, saoqui oaraancai
Nitohaneeinte inae rene turuhin cacha raine jana, inata omariin rai caute
coulurujueeuruhane jaanu leranu ariha, taojiaaichelu. 10ॸNiheichu taolu,
acaauru rai cojoelanaacojoai ichaane caainsinejei faan chalueratihanulu jena
oaraancai cacha raine coaauheeiche, que nenaa naineeine coina, ichei chabi
ɗ͑ҡΎ̲фɗɗ͑ʮ͑фɗËӕҡľҡΎʮɗɗ‫ڏ‬ tereeunni. Caa chauratane que netiin,
chelu. 11ॸChanuna faan que inara rai iicha ichaite, Cana Coaunera
aitenihanune que nainaeneeiche. Faan Cojoanonaa que nereein. Jana caa
jorerera rijiicha fariseeocuru aina chauratane que netiin, jaolecohine
ѸĀΎѸľľΎËӕфӕɗËȍΎ͑ľнӕľ͑ľËΎȍ́‫ڏ‬ jaante, Cana Coaunera Cojoanonaa que
jihuche,” nae aina nerelanaa tihane bana jaolenereein,” naa Simoon
nichaanune rai Jesoso. 12ॸNii jaunne, Fedoro raine baihate: 20ॸ“Jiaonriha
faan jorerera que aitelanaala, cacha chuni rai: ‘Acate Mesihasine,’ naain
фľ́ӕфӕȍƸфɗѸľľΎËӕфӕɗ͑ѸĀΎѸľľΎ‫ڏ‬ beeichene,” nae aina nerelanaa
curune que aitoha canacaanu rai nichaanune rai Jesoso.
Jesosone que nainacaanu.
Orichaaine biha Jesosone
Mesihasi niha Jesosone biha Fedorone (Mr 8.31-9.1; Lc 9.22-27)
(Mr 8.27-30; Lc 9.18-21) 21ॸʊ͑ľ̲ɗ͑ʮɗфɗɗ͑ËɗфɗËȍӕфӕфɗ‫ڏ‬
13ॸInae Filipo Sesareea batane que chaain Jorioocuru bichauhenaauru,
turuhinte, aina nerelanaa nichaanune saseredotecuru curuaanaacuru, Moisesa
rai: “Tonacuruha cachaauru, Cana rai Cana Coauneraacha tei rauhi que
Coaunera Calaohineein cacha caje cacha relaaureraauru, naaonjoainurine
nejanoanaa nichaaunne que,” naa catainaane jaunte, Jerosaleeun
Jesosone janate: 14ॸ“Tabaaurute, Joaan curichaainne beebeje aina nerelanaa
Baotisita niha, ii beeure. Jana nichaanune rai Jesoso. Sohin
tabaaurute, Irihasi niha, ii beeure. Jana jaaoruhane nichata janone cuhane
leeochaaurute, Jeremihasi niha ii ichanarihanine que aitohane jaunte,
beeure. Jana tabaaurute, chunocoha 22ॸjelai Jesoso teteriin: “Jiaonriha
Cana Coaunera ere bera profetane caiha, nitohaneein chetecuruhane jeriha Cana
naaure,” naain tonoraacaanune janate: Coaunerane Curuaanaa. Nitohaneein
15ॸ“Tonaquiche jana inara. Cha nichaaun chetena nainecuruhi jerihane,” naain
jana Canu inara rai,” naain canacaanu caohatiha Fedorone janate, nauriteriin
caje bajaa Jesosone janate: 16ॸ“Iite esinae Fedoro coaraain: 23ॸ“Naain cacaje
rauhijiriin ichaaohin nenaa Cana amuura moconajaera. Nechu canu
Coaunera Calaohi Mesihasineei,” nae rai cairichaeranu quete aitohicha. Cana
Simoon Fedoro. 17ॸNii jaunte: ٘ѠΎҡΎ‫ڏ‬ Coaunera jerenohin aina, cha
joeeinte rausiaaenojineein neei, Jonasi coitucunaa nainiheei ii. æËȍӕ‫ڏ‬
calaohi Simoon. Chuni cacha ichei ruhacha jerenohinchate coitucuujueei,”
benihane janate, Canu Inaca Cana naane baihate: 24ॸ“Chunocoha canu
Coaunera ii que canu coitucuerate. esenetaain, canu aina nerelanaa
18ॸJana iite Fedoro neei. Canune ichei jerihane, rainuhacha que niicha coacuhi
aitoon. Iite canuhacha tei ajeri rijijieein, jianeein, itolere necairichanaa
canu coitucuuruha canu cachaneein abaataain canu sacuhine. 25ॸJana canu
neenihurune coina icharaneein colane rai nichao ichoteratena jererate,
neriquiin. Nii ii que canuhacha icharatei rai nichao itajereein. Jana, canu
amuritonaa nainerinaain chuni, coreniha necairichanaate, rai nichao
onaaniha natiin itajenaa nainerinaain. ichoteratereein. 26ॸCoatiha chaque
19ॸIi raine, Cana Coaunera Cojoanonaa nelatihei, itolere niicha jerei, niicha
coacui sirihane nihanatiin, nichao sacarine jana jetao: “Caate jataain

itajiha cachane. Inaaonjoaain coretihane belaain janijiin quiicha cocoainai Canu
niha natiin, nii nichao ichoteratena Calaohi ne. Rai nere tonoraain
nainihei cacha. 27ॸInae Cojoanonaa que neeuche,” naain jetao toni nii dede
turuhane banane turuha ureeunni sacari jana erenaa. 6ॸNiritiin toniha
esinae rauhijiriin canu- Cana Coaunera erenaane aonaain jetaote, atane ichoae
Calaohineein cacha caje nejanoanaa comoore jataain coasina caaun, nii
nichaaunne, canu Inaca Cana Coaunera nichatajaain aina cunacaauru aina
necaohacha que necaohachaain, rai nerelanacaauru. 7ॸNii jana jetaote,
letonocuru anjeraauru aina jiniiquiin. acaauru rene nichuuntaain mucunajaain
Nitohanihane banane, ́ľËËȍӕ‫ڏ‬ jetao:
ruhacha ichai cainareeunni “Nimichucuche. Coa casihache,” naa
acaauruhacha ichai rijiinanaain. 28ॸCau Jesoso acaauru raine jana, 8ॸcoaracuruhane
Ëľ͑͑ľ͑Ëӕфӕҡ¡ӕфӕҡľΎΎфľ͑ľ‫ڏ‬ jana jetao, inae neniha chuni ainane jana,
reein, itolere curuaanaa neein nihanune jelai acaachanejeein ecu ne Jesoso. 9ॸInae
coina turuhanu cacha caje nejanoanaa nii ichatane ucuuno caje jeelaiha fauha
nichaaunne Cojoanonaa coaraane cuuruna jaun jetaote: “Jiaonriha chuni rai
reentiaaojoaain,” nae aina nerelanaa caa inaraacha coarai beeichene, Cana
nichaanune rai Jesoso. Coaunera Calaohi cachaneein nejanoanaa
nichaaunne ohanune caje ichanacaaunne
Nejelauneein necoriha Jesoso jaberocone reentiaain,” naa aina nerelanacaauru rai
(Mr 9.2-13; Lc 9.28-36) Jesosone jana jetaote:
17
1ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ҡɗ͑ӕфӕфɗ‫ڏ‬ 10ॸ“Chanuna jana chaen: ‘Irihasite
chaainne bihane baiha, saota jaurihanejeein turuha ureein,’ naaure

janonejeeinte, Fedoro, Saantiaao, Cana Coauneraacha tei rauhi que cacha
Saantiaao ocoala Joaan, naaonjoainuri relaaureraauru,” naain jetao Jesoso caje
amaain jelai acaauruhacha aina jataain bajaaure aina nerelanacaauru.
ucuuneein nenaa ichatane ucuuno que 11ॸNii jaun jetaote: “Esinae rauhijiriin
cue Jesoso. 2ॸInae ecu turuhin jetaote, Irihasite ichoaichaniha turuha ureein. Acate
acaauru acatiha netiin, necoriha Jesoso itolere rucuhereein. 12ॸNena canu inara rai
jaberocone jana, rai nomeri netonai aitoon. Nii Irihasite inae ichoaaichaniha
enoto tocohaneein jiquihacohane jana, turuhelu. Nete, acanihane coitucuelanaala
rai cajione netonai cono tocohaneein que nocoatijiaain, mainajeriin cairichaaurelu.
jiquihaque. 3ॸNitohaneein necoriha Nii rijijieeinne acaauru bijiu necairichaa
nomeri aina rai cajionene jana jetaote, cureeunni Cana Coaunera Calaohi
Jesoso rene ecocohin aina ereeuruha cachaneein nejanoanaa nichaaunne,” naa
Moisesa aina Irihasine jana coarajeeure. acaauru rai Jesosone jana jetaote, 13ॸJoaan
4ॸNii jaun jetaote Jesoso rai: Baotisita que, acaauru rai aitoha Jesosone
“Curuaanaa, ËΎȍҡΎȍËӕ͑ɗȍË‫ڏ‬ que nainacure aina nerelanacaauru.
chene. Ii jereeinene nichatajaain loanari
Suujua cuhane coitucuchuhi siricha
jareeunni, leinjiin ii rai, leinjiin Moisesa
canaanai rautaa Jesosone
rai, leinjiin Irihasi rai, naaonjoaain,”
(Mr 9.14-29; Lc 9.37-43)
nae jetao rai Fedoro. 5ॸNiritiin ereereeca
Fedorone jana jetaote, luhecotariin 14ॸʊ͑ľ͑ɗɗËËȍӕфӕɗ͑͑ɗȍË‫ڏ‬
jiquihaquiin acaauru conaacotaa dede nune jaan turuuruhane janate, Jesoso

rohan nichuuntaain, ͑Ëҡɗȍ͑ľѸľľΎ͑‫ڏ‬ bijihu canu tiha cuurureein, 23ॸcasohin

raain: 15ॸ“Curuaanaa, cairichaaojoaain cajaaoruhane coina. Nena, nichata
canu calaohi coaraau. Araain saainte janone cuhane ichanareeunni,” naain
mijiaaineein mucuha rai cunaine, aina nerelanaa nichaanune rai biha
usihanauniha natiin comohin, Jesosone jaunne, jataain inaderaacaanu.
acauhanau niha natiin naluhe. 16ॸIi aina
nerelanacaauru raine niqui teeun, nete “Coriqui tihana Teenforo rai nii inara
rautasihurene,” nae rai leinjiin cacha. relaera,” naain caje bajaauruhane
17ॸNii janate: “Cha esenetaain, 24ॸNiicha relainichaanune aina
caohachaain suujua coaranacharaauru jiniquiin Caferenaaon turuha Jesosone
cachaauru. Cha carajaneeina inara aina janate, Fedoro coaraa uure, Teenforo
neein inara relaain, inara abaantareeun. asaae cacha caje coriqui bajaaureraauru.
Cajiha canu rene nii canaanai Inae Fedoro rene turuhinte: “Coriqui
uhaauche,” naain 18ॸnii canaanai caje tihana Teenforo rai nii inara relaera,”
ËΎɗҡӕËӕËȍӕȍɗѸɗҡˇľѸΎѸΎ͑ľфɗʮɗľľΎфɗ‫ڏ‬ naain caje bajaauruhane janate:
tiinte inae nerautae. 19ॸNii baihane, jelai 25ॸ“Ejeen, coriqui tiha,” naain acaauru
Jesoso teteriin: “Chanuna jana tonorae Fedoro.

Ë͑Ë͑ӕËΎɗҡӕËӕËȍӕȍɗѸɗҡ͑͑ɗ͑ľѸɗ‫ڏ‬ Nii janate inae loreri asaae enoha
nihacaanu,” naain Jesoso caje cuhacaanune jana, Fedoro rai: “Tonaai iite
bajaacaanu aina nerelanaa nichaanune Simoon. Charijihuru caje coriqui bajaaure
janate: caa chauratane que nenacaauru cachaauru
20ॸ“Jataain aasaaeriin esenetaaichene curuaanaacuru. Rai lauri cajena. Ainihane,
jaunte, rautana nainesineeiche. Esinae laurine lanaala nenacaauru cajena,” naain
фӕȍɗʮɗфɗɗ̲͑ΎѸҡѸӕËӕȍľҡ¡ɗ͑ľʮľľɗ‫ڏ‬ bajaa Fedoro caje Jesosone janate:
nijin esenetaaichene jana nihanete, caa 26ॸ“Laurine lanaala nenacaauru cajete
ichatane ucuunno rai: ‘Caalai caje bajaaure,” naa Fedorone jaunte: ٘ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
amuhin, tajiha cunihun,’ naaichene neein, acaauru lauri coretena nainenihane
amure jelai caje. Nihei chanerihei inara chujian, cana netonai coretena
rai cha, rauhijiriin esenetaaichene. nainerihaaca. 27ॸNete nabana chunocoha
21ॸNete laen, catohanei moconajaera ËӕфӕËʮľ͑ľ͑¡ɗʮɗľфҡΎËΎȍ͑ɗȍ‫ڏ‬
letono, cana suri couu neein Cana cane coataa, caohachae coretichaane.
Coaunera bajaae bajajeein sitanacai ne,” Chajaain taa nemuri cuhane ate cojunihu.
nae aina nerelanaa nichaanune rai Chaen jauriaanejeein dadaera ate raain, rai
Jesoso. nujuaaen cuhane coaraainete, cuhane
nereein coata caje coriqui. Acaachate
Caa quete orichaainne be nainejereein que canu rai aina ii rai
coroata saain Jesoso. impoesto coretichaane. Chaen amaain
(Mr 9.30-32; Lc 9.43-45) coretenihun,” nae Fedoro rai Jesoso.
22ॸInae nii canaanai caje coitucuchuhi
sitaane baiha, jiniiquiin Calileea batane Charijicha jataain nelateineein ne Cana

que amuhemuhecaaunne janate, aina Coaunera Cojoanonaa que.
nerelanaa nichaanune rai: “Cana (Mr 9.33-37; Lc 9.46-48)
18
Coaunera Calaohi cachaneein 1ॸNii rijieeoritiinne, Jesoso
nejanoanaa nichaaunnete necha rohan nichuuntaacoaain:

aansaineein nenacaauru cachaauru “Charijicha jataain nelateineein ne Cana
Coaunera Cojoanonaa que,” naain caje

bajaacaanu aina nerelanaa nichaanune. Carenero nitaje que cuaain relanajaane
2ॸNii jaunte, leinjiin canaanai cotijiaain, (Lc 15.3-7)
canacaanu cataaun teein: 3ॸ“Esinae 10ॸJiaonriha, chunocoha caa
rauhijiriine aitoon. Inara ichao coreein, canaanaihunru que jaolecohichene.
aiha caa canaanaine rijijieein nenaa Dedeeu neein itolere bana acaauru
naineneeichene, coatiha Cana Coaunera beraihuruha Ofa Cana Coaunera rohan
æΎʮΎ͑Ύ͑нӕľ͑ľ͑͑ɗ͑ľфɗȍľľɗ‫ڏ‬ neein rai letonocuru anjeraaurune
cheein. 4ॸCana Coaunera Cojoanonaa jaunne inara rai aitoon. 11ॸCanu- Cana
que nelateineein neite, leeochaauru Coaunera Calaohi cachaneein
amurijiriin nenaa coacuelanaala, aiha nejanoanaa nichaaunnena, nitajerai
caa canaanaine rijijieein rai nichao nenacaauru ichoterateraanu que turuhin
coreein ne. 5ॸChunocoha, canu coreniha neeun.
leinjiin canaanai raerate canu raa 12ॸAonacuche. Tana leinjiin cacha,
aicheein,” nae aina nerelanaa lefashaain niha rai carenerone jana,

nichaanune rai Jesoso. nitajiha leinjiinne, ichatane ucuunno
que nii iscoon choonca iscoonni ratiriin,
Jataainte alalacarae osa que 13ॸnii nitajenaa ariin eruhane, nii iscoon
nesarucuaane choonca iscoonneein nitajelanaala
(Mr 9.42-48; Lc 17.1-2) nenacaauru coroaecane amurijiriin,
6ॸ“Chunocoha, Ëľ͑æ͑ӕľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ esinae rauhijiriin niicha eruhi
raauru canaanaihunru saruheraniha osa coroaerihane. 14ॸNii rijijieeinte, nii
quene, nuluno que ajeri jaberoco leinjiinejein nitajeeuruha caa
tijichaain, cucuana ucuaano jelon canaanaihunrune jerene dedeeu nenaa
joaeraanete caohachae. 7ॸJataainte cana inaca Cana Coaunera.
cairichaaojoaaure caa chauratane que
nenacaauru cachaauru, enaaicha osa que Chatohaneein nainecure ita que suujua
sarunojoineein neeuruhane jaun. Itolere acatecuruha Jesocurisito coitucuurerane.
banate nitohaniha cureein. Nete acaauru (Lc 17.3)
amuritoheriin jataain cairichaaojoareein 15ॸChunocoha leinjiin inara caje
nii osa que acaauru saruhera cacha. 8ॸNii Jesocurisito coitucuera, baaso ichaain
jaunte caohachae, ii biji, ii tijia, niha chunocoha raine, jelai teein
naaonjoain osa que ii saruhin nihane, cotijiaain baaso ichaain niha raine
molohin jaohine. Nenacaeneein tejian coitucuerateein rai raotojoeein ereeine,
caohachare, ii biji, ii tijia, naaonjoain nii rai irihane jana rai nere tonoraain
mauhecaain ichaonaa esine que neeine. coitucuhin nihanete, inae jataain
Nabana, ii biji, ii tijia, naaonjoain, ii raotojoeein neriquicheein jiniiquiin.
saruhane coreniha, satiin ijiabereeo 16ॸJana ii ere tonoraenihane, leinjiin
chabana jacanaacharanejeein nenaa usi coroatajaainniji cotijiaain, acaauru aina

jana nijiaohine coataa. 9ॸJana, ii nota, osa jiniiquiin rai ereeuche, ii coroatajanena
que ii saruhane, rocohin jaao. ͮľ͑Ëľ‫ڏ‬ nainecuruha nii leeochaauru netonaine
neein tejian caohachare, leinjiin ii nota coina. 17ॸJana, acaauru ere nihanatiin
aina ichaonaa esine que neeine. Nabana tonoraenihane, netaojiaain Cana
jerane ii nota aina jiniiquiin chabana Coaunera coroaeraauru rai beein,
jacanaachara usi jana nijiaohine coataa. acaauru rai teeute rai ereeuruhine. Nii
netaojiaain Cana Coaunera coina acaauru que necoretihane coina

coroaeraauru ere tonoraenihane, Cana aite nii rey. ˇɗҡɗ͑фɗфľ¡ľËΎфľҡɗȍ͑ľ‫ڏ‬
æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľ́͑́͑ľ͑Ëӕфӕ‫ڏ‬ reein tiaaojoaain satiin jiniiquiin
neein teein, Roma curuaanaa rai cacha amihaneeuruhane coina. 26ॸNii jaunte,
cobaraain coriqui bajaaurera rijijieein nii rey acatiha neseeonraain:
coaracuche. ‘Curuaanaa, atiin caque ii suujua
18ॸCaa chauratane que netiin, inara acateein, canu cohacorihune ii rai
ichanohite, jerichanejeein dedeeu jitariin corete,’ naa rai nii cachane jana,
icharareein. Jana, caa chauratane que 27ॸcairichaaojoaain coaraane jaun, nii rai
netiin jaolecohichene jaante, dede caje rebe aninoaain que suujua acateein
jaonojoinereein. 19ॸCaa quene inara rai nirijieein jianerate. 28ॸNete inae jianiha
aitoreeunni. Caa chauratane que netiin, nii rebeeonajaane jana, caje cuhin rai
ita que jerajejeein neein ita suujua corihanera que coroatajajeein rebeeona
rijijieein coacuhin Cana Coaunera aina ita eruhin, nii rebeeoca quene
bajaain, cha bajanaa jeriquichenete, coreniha mucuhin rai raro tororohin:
inara rai inaraacha bajai tereein canu ‘Caque rebeeoquine jaan coreteeu,’ naa
inaca Cana Coaunera. 20ॸChunijiun raine janate, 29ॸnacatiha neseeonraain:
neeichene jaaunru, Canu coreniha, ‘Canu que ii suujua acateein, canu
coroatajaain, nichatajaain, naaonjoaain cohacune ii rai jitariin corete,’ naa rai
netaojiaain neeichenena canu netonai, nii leeochane saijieein, 30ॸtonoraelanaala
ecu inara aina nereeunni,” naa Jesosone caresero cuhane enoaerate, cuu niha
janate: rebe jitaain coretihane reentiaaine
21ॸ“Curuaanaa, inata saain canejera coina. 31ॸNitohaneein, caresero cuhane
que casuujua acatichaaunne caohachae, nii acaauru leeocha tihane coaraainte,
baaso ichaain niha caraine, caainsi jataain rautaaurenihane jaun, nii
saneeina,” naa Fedorone janate: 22ॸ“ acaauru curuaanaa rey rai biha cuure
‘Coatiha, caainsi saneein,’ nahaaun. leeochaauru. 32ॸNii jaunte, que suujua
‘Caainsichoonca saneein caainsinei acateein jianihane baiha nihane jaun,
quene aitoon, ii suujua acateeine coina,’ cotiharateein: ‘Nechu aansaineein
” nae Fedoro rai Jesoso. ichaonaa cacha. Nii rebe coreniha
rebeeoquine janane, ii que casuujua
Rai fatoroon cachaauru rebe aninoana acateein, carichaaojoaine jaun ii
jereniha acaauru beraichaneein nenaane jianeeunlu carai aitohine jaun.
23ॸ“Nitohanihane jaunne, naaonjoaa 33ॸChanuna jana, nii cairichaaojoaain ii
Cana Coaunera Cojoanonaane que inara coaraain casuujua acatichaaunne

rai aitoreeunni. Aonacuche. Rebe rijijieein, nii ii leeocha que, ii suujua
rucuhena jeriha leinjiin curuaanaa reyne acateneei,’ naain, 34ॸinae jataain
rijijiei nereretanaa quene inara obaecane jaun, caresero cuhane
relareeunni. 24ॸInae rebe rucuhena enoaerate nii rey, jitaain rebe
nunuhetihane janate, jataain arajiin que coretihane reentiaain,” naain nii
rebeeona rai cacha turuaa uure rene. nereretanaa que canacaanu relaane
25ॸNete, neniha cha coretihane jaanne baihate: 35ॸ“Nitohaneeinte inara
jaun, jitariin bereecuru, rai sinijera, rai casetecareein canu inaca Cana
rucuheleeuru, naaonjoainuri aina Coaunera, inara suujua aina cutaain
curuaecaain, letononeein neeuruhane inara amute cacha que inara suujua
acateein belaineeichene,” naainte aina jana, jaohin leeocha ene raanete, nii
nerelanaa nichaanune rai beebeje ene niicha rai coreniha inae osa que
Jesoso. nesarue nii quicha,ٚ͑ˇľѸΎѸΎƸфɗѸľľΎ‫ڏ‬
curu raine janate: 10ॸ“Nitohanihane jaun
Sinijera joaera quete cacha relae Jesoso. chujian, caohacharihei necoasajiaa
(Mr 10.1-12; Lc 16.18) cachane,” naacaanu aina nerelanaa
19 nichaanune janate: 11ॸ“Coatiha nitohanai

1ॸNiritiin acaauru rai irihane
baihate, ɗ͑͑ľфľ́͑͑ɗËȍ‫ڏ‬ coitucunaa nainesihuruhi satiin

nune aina Calileea caje amuhin, Jodea cachaauru. Acaihanijin coitucuuruhane
batane que turuhin, nucuhe Jorodaan coina, coitucueratiha Cana Coaunerane
jera que cue Jesoso. 2ॸNii janate, arajiin jaan curuhachate, ͑ɗɗËΎɗҡӕËӕӕʮӕľľӕфӕ‫ڏ‬
sacuure cachaauru. Ecute arajiin reein. 12ॸNiha araai lauriin nitohaneein
cunaitenacaauru rautae. 3ॸNii janate, necoansaijianaa nainelanaala niha
nechu cairichaauruhane jaan lera ariha, cachane jaanu. Tabaaurute, inae
Jesoso rohan nichuuntaain: “Tonaai. ͑ľʮ͑Ύľ͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ľËΎѸɗʮɗӕфľ‫ڏ‬
Caohachaana joaereen coreniha rai nihane coina. Jana tabaaurute acaauru
comasai jaoha cachane,” naauruha Ëӕ́ľфΎËΎΎфӕȍËӕфӕ̲ӕҡľËËȍӕ‫ڏ‬
Jesoso rai fariseeocuru tabaaurune rune jaun necoansaijianaa nainecurene.
janate: 4ॸ“Tana Cana Coaunera Quiricha Jana leeochaaurute raotojoeein Cana
inoaensi cuhane laenanohineein nenaa Coauneraacha tei amihanenaa que
ereretaain aonaquichene. ˇӕфɗȍ͑ľ‫ڏ‬ amihaneeuruhane coina necoansaijianaa
jeein itolere coaunaane nunuheneeinte, jerene. Nitohaneein ichaonaa
quicha, ene, naaonjoaain coaunaelu jereraauru, nitohaneein ichaaoruhine,”
Cana Coaunera. 5ॸNitohaneein acaauru naain ereereje canacaanu rai Jesoso.
coaaunaainte: ‘Rai fojiaraauru caje
Canaanainunru rausiaaeca Jesosone
amuhinte comasai raain, leinjiin
(Mr 10.13-16; Lc 18.15-17)
ËËȍ͑ľľɗ͑͑ľ͑фɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍΎфӕ‫ڏ‬
reein,’ naalune coitucuhichene. 6ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ 13ॸNii janate, canaanainunru uhaaure
nihane jaunte, lesajeein necoansajiaa Jesoso rene cachaauru, acaauru rai Cana
cachane, leinjiin ita jaberoco que Coaunera bajaain, biji que acaauru mucuhin
jaberoconaa rijijieein neeure, rai acaauru rausiaaecane coinane janane,
comasai aina. Niheichu ita caje, Cana acaauru que tacaain caohatihacaanu aina
Coaunera tenojoihunru batunaa nainihei nerelanaa nichaanune. 14ॸNii jaunte: “Coa
joaereen cacha,” naain acaauru tonoraa Canu rene turuuruha canaanainunrune
Jesosone janate: 7ॸ“Chanuna jana chaen, caohatihache. Cana Coaunera Cojoanonaate
comasai jaonaa jerera nihane, rai ita aihuruha caa canaanainunrune rijijieein
jaaoruhane jaan cocoiricha teein, nenacaauru raineein ne,” naainte, 15ॸbijique
comasai joaera coina aitelu Moisesa nii canaanainunru mucuhin rausiaae najaane
tenojoi rauhi,” naauruhane janate: baiha, jelai caje amuhe Jesoso.
8ॸ“Niritiinte aitelu Moisesa, nechu
͑Ѹɗ͑ľľɗ͑͑ľфľҡΎ͑Ύф͑ʮľфľ͑ľľɗ‫ڏ‬ Jesoso ainate ere leinjiin

chene jaun. Coatiha niqui jauriaanejeein enamanaa coriquihona.
nitohaneein niheilu. 9ॸNena laen canu (Mr 10.17-31; Lc 18.18-17)
inara rai aitoon. Chunocoha, chuni 16ॸNiijanate, Jesoso rene turuhin: “Cacha
quicha aina ichoaeniha rai comasaine relaera, chariji caohacha ichareeun, chariji
bana nitajenaachara ichaonaa que joaenreein cacha enohin nichotenaa

ichaohanune coina,” naa leinjiin enamanaa naine,” naa canacaanu rai Jesosone janate:
Jesoso raine janate: 17ॸ“Chariji caohachana 27ॸ“Canacaanune, ii sacuhacaanune coina
Canu caje bajaai. Caohachate ne ʮɗҡфɗɗ͑Ë͑Ë͑ӕȍËȍѸɗфɗɗфҡɗфɗȍË‫ڏ‬

leinjiincha. Nitajenaachara ichaonaa nulu. Cha jana rarichaanuhin canacaanu
caohacha que ichaonaa jereeine, aitohalu nii coreniha,” naa Fedorone jaunte:
Cana Coaunera rai Rauhine jaan tonoraain 28ॸ“Esinae rauhijiriinte, inae Cana
ichaao,” naa rai Jesosone janate: 18ॸ“Chariji Coaunera cojoanonaa que turuhane bana
Rauhina,” naain baajaane janate: ٘ॸَæΎ canu, Cana Coaunera Calaohi cachaneein
sonajaain jaoha. Jiaonrihachu, ii ͑ľʮ͑Ύ͑͑ɗËȍӕ͑͑ľɗҡΎ́ľфľËΎËΎɗ͑‫ڏ‬
comasaine lanaala nenaa ene dadaain, nacaaihuri amurijijiriin cocoainanohi
asijiauhin, leeochaauru cairichaa casaje nichaaunne jaan rori- trono ichoae
que ereein, naaonjoaain neeine. 19ॸChaen ii nelauriaanune banate, inara netonai
fojiaraauru ere tonoraain, ijiabereeo lechoonca coroatajai cocoainanacai
belaaine rijijieein, chamute cacha belaain nequichene rori- trono ɗËȍΎľ͑ľ́ӕфɗфɗ‫ڏ‬
ichaao,ٔॸٚ͑ˇľѸΎѸΎ͑ľʮ͑ҡľ: quicheein, nii lechoonca coroata lauriin
20ॸ“Jitariinne, nii chaitoonjoa tonoraaun. nenacaauru Isaraeli cocoaichacuru ichanaa
Chana nenacaaen carai lanare,” naa Jesoso coaraain, ‘Acaauru acaaurute caohacha
rai nii enamanaane janate: 21ॸ“Esinae ichae. Jana acaauru acaaurute baaso
rauhijiriin, chaque lanaelanaala Cana ichae,ٔ͑ɗ͑¡ľľɗ͑ËΎɗҡӕËӕȍɗ͑фӕËӕȍľнӕɗ‫ڏ‬
Coaunera aitoonjoa tonorana jereeine, chene coina. 29ॸChaen techu, canuhacha
chajaain jitariin nii iicha sirii que icharatei ichacuruhane coina, rai
necoreteein, cairichaaihuru rai tenihun. Nii bereecuru, naraaichuru, comasai,
banaachate, jelai amuritoeriin nereein fojiaraauru, rai natane, naaonjoain
iicha latei dedeeu. Nii baiha canu sacuu,” ratirichate, lefasha saneein jelai amurijiriin
22ॸnaa rai Jesosone aonaainte, jataain eruurureein. Chaen techu, chabana
inaderaain cauha cue nii enamanaa, nitajenaachara nejeein nenaa ichaonaa que
jataain coriquihocane jaun. 23ॸNii jaunte, ichaoreein. 30ॸChaen techu, caa ena
aina nerelanaa nichaanune rai: “Esinae ́ľľΎËȍӕфӕ̲ӕфɗʮɗфɗɗ͑͑ľ́ľҡΎȍ͑ΎËΎľҡΎ‫ڏ‬
rauhijiriinte caaintate, Cana Coaunera nacaauru, caa ena chaque nelatihei
æΎʮΎ͑Ύ͑нӕľľ͑Ύȍ́ľɗ͑ʮɗɗ͑ËΎфɗнӕɗȍΎ‫ڏ‬ rijijieein nenacaauru fautaain chaque
nane. 24ॸNacoauneeine aitoreeunni. nelatelanaala nedaaurureein. Jana ena caa
Charijieein teeinti leinjiin toro seeonjoan leeochaauru fautaain nelatihei rijijieein
amuritoojoaain nenaa camecho, oco jachu nenacaaurute, jataain nelateineein
cuhane situnaa nainene. Nii amurijiriin neeurureein,” naain Fedoro tonorae
enonaa nainihei leinjiin coriquihona Cana Jesoso.
Coaunera Cojoanonaa que,” nae aina
nerelanaa nichaanune rai Jesoso. Leinjiin ocoana erora- cacha amiharatera
25ॸNiritoha Jesosone jaunne, jelai rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaane que
amuritoheriin canacaanu suujua elonaane canacaanu relaa Jesosone
20
jaun: “Nitohanihane, chariji jana enohin 1-2ॸNiritoha
canacaanu raine
nichotenaa nainereein,” naacaanu ita raine baihate nocoana que cacha
janate, 26ॸcanacaanu coaariin: “Nihei chuni amiharatiha leinjiin ocoana erorane
raajenihane enohin nichotenaa nainihei. rijiicha Cana Coaunera Cojoanonaane
Nete laen Cana Coaunera jerihane que canacaanu relae.
Niritiinte: “Leinjiin cacha janohetiin ɗËȍΎľҡľľʮɗȍľ͑ΎҡΎ͑ľʮ͑͑ӕ͑ӕȍľ‫ڏ‬

nimichuhin, ͑ΎËΎ͑ʮ̲͑ɗȍ͑ľľӕ‫ڏ‬ teein amihanenacaaurune jana, le
ruha cachaaurune coina ariin, inae cachaauru corete jerichanejeein le
cachaauru eruhin, rai nocoana jana le jiichooneein, nii coretera. 10ॸNii janate,
jiichooneineein acaauru amihaneeo ɗ͑ľ͑ɗɗɗËȍΎɗËȍ͑ɗȍҡӕфӕȍɗ̲͑ɗȍ͑ľ‫ڏ‬
coretihane coina rucujueein, nii nacaauru coretihane jaan que turuhane
cachaauru letoae nii amihanenaa erora. jaun: َͮɗɗѸҡΎ͑Ύ͑ɗȍҡӕфӕȍɗ̲͑ɗȍ͑ľ‫ڏ‬
3ॸInae acaauru letoaane baiha, enoto nacaauru amurijiriin jecha, фɗ̲͑ɗȍ‫ڏ‬
chujutaaelalajeein nacoauneein mituhin neeo core raaurureein,’ naaure. Nete, nii
cuhin leeochaauru cachaauru arihane satononiha turunacaauru rijijieein,
janate, najiniha neeure nenaanaja jerichanejeein le jiichoo coreneein
cataaun nelanaaejeein cachaauru. 4ॸNii raaure acaauru netonai. 11ॸNii jaunte, rai
jaunte, nii nelanaaejeeunruhane ̲͑ɗȍ͑ľľΎËΎфľфӕфӕȍ͑ľӕËӕľ‫ڏ‬
coaraane jaun: ‘chajaain inara netonai toha nejesinajeein nii amihanenaa erora
amihanenihuche canu ocoana jana. rai: 12ॸ‘Caa canacaanu satononiha
Inara amihaneeon rijijieeine inara turunacaaurute, basiinjiincha
coretereeunni,’ naa nii amihanenaa amihaneeuruhane saijieein, canacaanu
erorane jaun cuure nii cachaauru. 5ॸNii coreteeine jeeoneein acaauru coreteei,
baihate coaiteen, enoto chujutaain mainajeein amihaneein, enoto ajaanone
mituhin cachaauru ariin, nii baiha maajeein abaantacaanune saijieein,’
sonaiha mituhin cachaauru ari nii naaure. 13ॸNiritocuruha nii amihanenaa
amihanenaa erora. 6ॸInae nuna macohi erora raine jaunte, leinjiin rai:
ichoae teejiha enotone jana, mituhin ‘Coatihana baasoneein ii coretihaaunte
nacoauneein cachaauru arihane jana, quiicha belaai. Tana canu aina, le
nenaanaja cataaun neeuruha rai janohineein ii coretichaaunne coina
namihaneeo colane nelanaaejeein rucuhequine coitucuhine. 14ॸAihana
cachaaurune jaun, erunajaain: ‘Chanuna jaun, nocoa ii amihaneeo core. Chajaain
sonafaajeein amihanelanaala neeiche,’ amuu. Canune, nii inara satononiha
naain acaauru caje bajaa nii turuhin amihanenacaauru rai, ʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬
amihanenaa erorane jana: 7ॸ‘Neniha jeein inara coretichaaunne jeeoneein
canacaanu rai amihanenaa terane coreteeun, 15ॸcarai niha rauhi cacoriqui
jaunna, amihanenihacaanu,’ aina quiicha jerei ichacaaunne jaanune
naauruhane jaunte: ‘Chajaain aihane jaun. Raunajetocoaaunne jaunna
inara netonai canu ocoana jana baasoneein canu coaraaite,’ naain nii
amihanenihuche,’ naain letoanajae nii cacha tonorae nii amihanenaa erora.
amihanenaa erora. 16ॸNii rijijieeinte, Ëľ͑ľ͑ľɗËȍΎɗËȍ‫ڏ‬
8ॸInae nocohena jerihane janate, rai ͑ɗȍ͑ľ͑ËӕфӕѸҡΎ͑Ύ͑ɗȍ͑ľľӕфӕ‫ڏ‬
cachaauru beraicha rai: ‘Chajaain, nii reein. Jana satononiha nenacaaurute,
cachaauru cotijiaain, acaauru nunuheneein neeurureein,” nae Jesoso.
satononiha turuhin amihanenacaauru
que nunuheteein coretenaacu, nii Orichaainne biha nacoauneein Jesosone
jauriaanejeein nunuheteraauru que (Mr 10.32-34; Lc 18.31-34)
satonoteein,’ naa nii amihanenaa 17ॸInae bero cuhane Jerosaleen
erorane janate, 9ॸinae ichoaichaniha nichaae cuujihacaanune janate, nii

cuuruha nii satononiha nuna macohi lechoonca coroatajaain aina nerelanaa
nichaanune cotijiaain, jelai canacaanu ichaalu Ofane jaancuruhacha raite,

teteriin: 18-19ॸ“Inae enate laen tenojoin niha cureein,” nae acaauru rai
Jerosaleeun cuhacache. Ecute, Cana Jesoso.
Coaunera Calaohi cachaneein 24ॸNii Jesoso caje bajaa Sebedeeo
nejanoanaa nichaaunne mucuhin, calaohichuru nebane aonaainne, nii

saseredote curuaanaacuru, chaen ËΎфΎҡʮɗɗҡ͑ľʮľфӕфӕнӕľ͑ľʮľфҡɗȍ‫ڏ‬
Moisesa rai Cana Coauneraacha tei caanu nii lechooncaain aina nerelanaa
rauhi que cacha relaaureraauru, nichaanune.
naaonjoainuri rai canu tiha cuurureein. Nii jaunte, 25ॸcanacaanu cotijiaain
Chaen techu nejelau atane caje canacaanu rai: “Inarate rai cachaauru
ӕ͑ËӕфӕËËȍӕфӕфɗËľҡľËӕфӕ‫ڏ‬ cairichaaeriin, acaauru amurijiriin niha
reein, caque nocoatijiaain, canu nocohetiin neeuruha Cana Coaunera
faojoaain coroso que canu teein canu coitucuhichuru curuaanaacurune
ateinaauruhane coina. Nena nichata coitucuhiche. 26-27ॸNete laen, inara
janojoin cuhane ichanareeunni,” naain nitohaneein nenaa naineneeiche.
aina nerelanaa nichaanune rai beebeje Aihana jaun, chunocoha inara jana
Jesoso. leeochaauru amurijiriin nenaa
coaaucane, ́ľľΎËȍӕфӕËΎфΎҡʮ͑ľ‫ڏ‬
Saantiaao aina Joaan nebaacha bajai miin. Jana, chunocoha leeochaauru
(Mr 10.35-45) amurijiriin nenaa coaaucane, rai
20ॸNii janate, Jesoso rene turuha uhe letononeein neeine.
Sebedeeo comasai, rai calaohichuru 28ॸNitohaneein nihanune coinane cau
Joaan, Saantiaao, naaonjoainuri aina. turuhin neeun canu- Cana Coaunera

Turuhinte, nii calaohichuru rai atiin Calaohi cachaneein nejanoanaa
chaelai ichaa Jesosone coina nacatiha nichaaunne. Coatiha carai quiicha latei
neseeonriaane jana: 21ॸ٘æȍҡľʮľфľнӕɗ‫ڏ‬ teein niha cachane coina cau turuhaaun.
cheta,” naain caje bajaa Jesosone Canune, cachaauru rai nelatichaaunne
janate: “Inae ii Cojoanonaa que coina letononeein neeun. Canune, osa
turuhane bana, atiin ii raotono nichajai caje nichotiha arajii cachaaurune coina
que nelauriaa leijiinne jana, ii jaabiji ohin cacoichana que coretiha
nichajai que nelauriamiinche caa cureeunni,” nae aina nerelanaa
leeochara,” naa Jesoso raine janate: nichaanune rai Jesoso.
22ॸ“Cha bajaaichene, coatiha coitucuhin
bajaheeiche. ͮľËɗфɗËȍ͑¡͑ҡфɗ‫ڏ‬ Coroatajai maosa rautaa Jesosone

chaaunnine rijijieeinna necairichanaa (Mr 10.46-52; Lc 18.35-43)
abaantana nainequiche,” naain acaauru 29ॸInae Jerico caje amuhacaanune
caje bajaa Jesosone janate: “Abaantana janate, Jesoso caaijie uure arajii
nainichaanu,” naain tonoraauruhane cachaauru. 30ॸNii janate, bero cuhane
jaun: babaecooruha coroatajai maosacurune
23ॸ“Nii necairichanaa abaantana jaun, acaauru rohan situha cuha
nainequiche niqui. Nete laen, canu Jesosone aonaain: “Canacaanu
raotono nichajai que, canu jaabiji Curuaanaa Rabiri nefoerateneein nenaa,
nichajai que, naaonjoaain nelauriana tana cairichaaojoaain canacaanu
naineneeiche, nitohanai rai tihanune coaraaine,” naauruha ehequiine janate,
coina nenihanune jaun. Banihateein 31ॸɗҡΎËӕфӕȍ͑ľËΎȍҡľľӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬
rune jana, que rutaain tonijiaain anajiin tabai ruhacaera

ehehequiin: “Canacaanu Curuaanaa narejeen laojoiri ichoae uhe,”
Rabiri nefoerateneein nenaa, ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬ naain beein laenaalu profeta inoaensine
joaain canacaanu coaraau,” naauru nainaane coina ailu.
janate ecu inacuhin acaauru cotijiaain: 6ॸNiritiin acaauru letoaa Jesosone jaun
32ॸ“Chatohanai inara rai ichacaaunne cuuruha nii coroatajai aina nerelanaa
jeriquiche,” naain acaauru caje bajaa nichaanune caje cunacaaurune janate,
Jesosone janate: 33ॸ“Conoha canacaanu nii beein letoanajaane rijijieein, 7ॸrai
notanena jerichaanura Curuaanaa,” narejeen aina boro eruhin, nichoae
naauru jana, 34ॸcairichaaojoaain acaauru cajione maritaain amanajaain, Jesoso
coaraane jaun, biji que acaauru nota фɗҡľ͑ʮӕ͑фӕȍɗ͑͑ľфľ́͑Ëӕ‫ڏ‬
dadaa Jesosone rijieeoritiin inae conoha rune jana, nichoae lautoroaain cue
acaauru notane jaun, Jesoso caaijie Jesoso.
uure, nii coroatajai maosacuru. 8ॸNii janate, najiniha neeure arajiin
cachaauru. Acaauru tabaaurute, bero

Jerosaleen turuha Jesosone Ëӕȍ͑ľËӕфӕËʮɗΎ͑ľ̲фɗфɗʮɗ‫ڏ‬
(Mr 11.1-11; Lc 19.28-40; Jn 12.12-19) coaaure. Jana tabaaurute, ajaena raain,
21 najiniha meriaacoaaure. 9ॸJana,

1ॸInae Jerosaleen catainajeein
leinjii nese Betafajee ichatane ichoaichaniha cunacaaurute, acaauru

ucuunno- Oliboneein acaauruhacha caaijie cunacaauru aina coroajeein
curuaatei rohan turuhacaanune janate, eheehequiin:
aina nerelanaa nichaanune caje “Rey Rabiri ichoala coroaaecuruhine.
coroatajai letoae Jesoso. 2ॸ“Chajaain taa Raotojoeein turuhine acaneein nenaa
niita canaacha coarajei neseu rijijieein Cana Curuaanaa- Cana
cunichuche. Ecute, cositenojoineein Coaunera letono.
leinjiin bene, leinjiin curuaanaa Dedeeune maajeein Cana Curuaanaa
narejeen, naaonjoaain borocuru coroaaecuruhine,” naaure Jesoso que.
eruriquicheein. æȍľ͑ɗ͑ľľфӕ͑ʮɗ‫ڏ‬ 10ॸNii Jerosaleen turuha Jesosone
chene, carai cajiha acaauru cosichuru coaraainte, satiin nii nese sacutaain que
rututaain uhanajaauche. 3ॸInae ѸӕӕʮӕфľфΎȍľËɗ͑Ëʮɗȍ͑ľľɗ̲ӕȍľ‫ڏ‬
uhanajaaichene jana, chunocoa inara mujueein: “Cha cajena unaa ne caa
caje bajaane: ‘Latenaaca curuaanaane cacha,” naain ita caje bajaain: 11ॸ“Caate,
jaunna amanajaacaanu. Enate jelaiha Cana Coaunera ere bera profeta Jesoso
acaauru cainaratereein,’ naain ne, taolu Calileea nenaa Nasarete
uhanajaauche,” naain letoanajae Jesoso. cocoaicha,” naaure cachaauru.
4-5ॸNitohanihalu:
Teenforo asajai caje cachaauru
“Sioon cocoaichacuru,
sitaa Jesosone
joaenreen rijijieein nenaa inara Rey
(Mr 11.15-19; Lc 19.45-48; Jn 2.13-22)
coaracuche.
Acate, inara rene turuha uhe 12ॸNiijana inae Teenforo asaae enoha
leinjiin boro laaojoiri ichoae. cuhane jana, najiniha neeuruha
Cabario ichoae amuuruha necoretenacaauru aina acaauru caje
leeochaauru curuaanaacurune coreteraaurune jaunte, jelai caje
saijieeinte, sitanajae Jesoso. Coriqui coreeuruha
leinjiin boro cachaauru raina jaan rori lacohitiin, ecu
serori que necoretiha nenacaauru rorine 20ॸNii coaraainte: ٘æȍѸɗɗ͑͑́ӕȍľËΎҡ‫ڏ‬
maajeein lacohitiin: riin ohe,” naauruha cojoelatiin aina

13ॸ“Cana Coaunera Quiricha cuhanete: nerelanaa nichaanune tabaaurune
‘Canu lorerite, acaihaniji Canu janate:
bajaaebajaaecuruhane jaan 21ॸ“Esinae rauhijiriin esenetaain,
coloherineein nereein,’ naain ne icharichaain Cana Coaunerane

laenanohineein. Nete, inara leinjiin esenetaain neeichene, caa ena iquera
asijiaunanaja coloherineein teeiche,” ɗËȍËӕ͑͑ľ̲ӕфɗʮɗфɗɗ͑ҡľ͑ɗ͑ľфɗ‫ڏ‬
naain acaauru cotai Jesoso. quiche. Caa ichatane rai: ‘Caalai caje
14ॸNii Teenforo asae, фΎȍ͑ҡӕфӕȍ‫ڏ‬ amuhin, cucuana cuhane cunihun,’
coaauruha maosacuru, bacosacuru, naaichene, nii aitocoichene rijieeoritiin
naaonjoainurine janate, acaauru rautae cucuana cuhane cure nii ichatane. 22ॸNii
Jesoso. 15ॸNii cojoelanaacojoai ichaain rijijieein techu, Cana Coaunera caje cha
acaauru notaaca Jesosone jana ecu bajaaiche, terichaainne esenetaainne,
͑ľľɗ͑ËΎфʮľľӕфӕȍѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕ‫ڏ‬ inara rai inaraacha bajai tereein Cana
naacuru aina Moisesa rai Cana Coaunera,” nae aina nerelanaa
Coauneraacha tei rauhi que cacha nichaanune rai Jesoso.
relaaureraauru, naaonjoainurine janate:
“Coroaaenojoinemiin rey Rabiri Cocoainaai letono niha Jesosone
ichoala,” naain cojiorichuruha (Mr 11.27-33; Lc 20.1-8)
canaanainunru Teenforo asaaene 23ॸNii baiha Teenforo asae enohin
aonaain obajeeinte: cachaauru relaa niha Jesosone janate,
16ॸ“Toon ii rai ereeuruhane aonaaina,” rene turuhin: ٘æȍҡΎȍ͑ɗæΎËΎɗ͑‫ڏ‬
naain bajaaure. nacai neeinna neei ii, catohanai
Nii jaunte: “Aihanu. Aonacaaun. Tana: ichaaine coina. Chana cocoainanacai
‘Canaanainunru, sisinacaaurune neein ii cocoainae,” naain Jesoso caje
maajeein ii coroaecuruhane coinate, bajaauruha saseredote curuaanaacuru
caohacha ichaai,’ naain laenanohineein aina Joriocuru bichauhenaaurune
nenaa reretaaichene,” naain acaauru janate:
tonorae Jesoso. 17ॸNiritoha acaauru 24-25ॸ“Canuhetonaina inara caje
raine baihate, ecu acaauru ratiriin, nii bajanaa jereeun. Cha Joaan letoaelu
nese caje amuhin, Betaniau cue Jesoso, cacha cojunacatihane coina. Cana
ecu sinihane coina. Coaunerana letoaalu, ainihane
cachaauru letononeeinna aihalu. Canu
Inacaenihane coina iquera rai beeichenena, canuhetonai inara rai
cojiotaa Jesosone canu cocoainaera bereeunni,” naain
(Mr 11.12-14, 20-26) acaauru tonoraa Jesosone janate:
18ॸInae janone jelaiha neseeu cuhane jana ٘ॸَæ͑æΎӕ͑ľфҡľ́ľҡΎľ́ӕ,ٔ͑ËËȍľ‫ڏ‬
mijiitohane jaunte, 19ॸbero auhaniha niha nete: ‘Chanuna jana esenetaeneeichelu,’
leinjiin iquerane jaun nichuuntaain coarae nareein cana rai. 26ॸNiheichu ‘Cachaaurute
Jesoso, inaacane lihane coina niqui. Nete letoaelu,’ nanaa nainihaacache acaauru
inacaenihane jaun: coasiha. Satiin cachaauru, Cana Coaunera,
“Inae chabana coaiteen inaariheeini,” Joaan letoaalune esenetaauruhalune jaun,”
naa Jesosone rijieeoritiin ohe nii naaure nejesinajeein ita rai. Niritiin ita
iquera. rerohecaainte:
27ॸ“Coitucuhaacaanu,” naauruha saseredotecuru aina Jorioocuru

Jesoso raina jaunte acaaentonai: bichauhenaauru rai Jesoso.
“Aihana jaun chujian canuhetonai,
inara rai canu cocoainaera benaa Nechu aansaineein ichaonacaauru
nainihaaun,” naain acaauru tonorae amihanenacaauru que cachaauru
Jesoso. relaa Jesosone
(Mr 12.1-12; Lc 20.9-19)
Coroatajai calaohichuru letoaa 33ॸ“Caa leeocha erenaa aonacuche.
leinjiin cachane rijijiei que Leinjiin cachate oba coocana sirihane
acaauru relaa Jesosone jaun, bino ichaane jaanu ichaain
28ॸNii baihate acaauru rai: corihateein, nii baiha ucuuneein rori jae
“Tonaquiche jana inara caa erenaa nichoae netiin amihanenacaauru
que. Leinjiin cachate coroatajaain beraihane coina. Inae satiin besautiaane
neeuruha rai calaohichurune jana, baihate, rai leruhin teeuruhane coina
leinjiin rai: ‘Canu calaohi, enene canu que amihanenaa inaaureraauru
ocoana jana amihanenihu,’ naa rai cachaauru rai teein ratiriin amue. 34ॸInae
inacane jana: 29ॸ‘Coatiha curinaaunni’ tainacaane janate, leruhin rai niicha
naain cunaa jerenihane baiha cue nii teeuruheni teeuruha raine coina
leinjiin rai calaohi. 30ॸNii baiha coaiteen, letonocuru letoaa nii ocoana erorane
nii rai calaohi coroataja letoaane janate: jana, cuhin bajaauruha nii letonocurune
‘Saan ahi. Inae curichaaunnicha ofa,’ jana, 35ॸtabaauru letonocuru faojoaain,
naane saijieein cuene. 31ॸChariji inara tabaauru atinaain, ajeri que tabaauru
rai, rai inaca ere tonoraain niicha bodoosiin, naaonjoainchuru sonajaaure.
icharatei ichae,” naain canacaanu caje 36ॸNii jaunte, nitohaneein rai letonocuru
bajaa Jesosone janate: letoaane jana, sonajaauruhane jaun,

٘ͮɗɗɗËȍΎɗËȍ͑ɗȍфɗɗ͑Ë́ľҡΎ͑Ύ‫ڏ‬ coaiteen jelai amuritoheriin, ľ͑ËΎӕ‫ڏ‬
jointe, inacaacha icharatei ichaain inaca neein letonocuru letoaane jana, ʮľфɗËȍ‫ڏ‬
ere tonorae,” naauru janate: ͑ľʮľľɗ͑ѸΎ͑ʮӕ͑фľ͑ɗɗ̲ɗȍ͑ľ͑‫ڏ‬
“Nii rijijieein techu, inara aineeichene caauru.
jana, Cana Coaunera Cojoanonaa que 37ॸNii letonocuru letoaane naineein
niha cuurureein Roma curuaanaa rai sonajatocuruhane jaunte, satononiha rai

cachaauru cobaraain coriqui bajaaurera calaohi letoae: ‘Canu calaohi nihane
aina ene cojoaelorohecuru. 32ॸæΎȍ‫ڏ‬ jaunte laen que suujua acatecurureein,’
chaain rai nichao coreein neeuruha naain niqui letoae. 38-39ॸNete inae cuha
cachaaurune coina, relanajaa uhalu nii rai calaohine jana coaraain ecu ita
Joaanne jana, ɗ͑фľѸľ͑ľҡľ͑ľľɗËȍľ‫ڏ‬ rai: ‘Caate laen, nerora calaohi nihane
lune jana, Roma curuaanaa rai jaun, jitariin cana caje caa rai inaca
ËËȍӕфӕËΎ¡фɗ͑ËΎфɗнӕɗ¡ʮӕфľ‫ڏ‬ raineein nenaa raa cureein satiin aina
raauru aina, nii ene cojoaelorohecuru nedaane coina. Coanete sohin
esenetaauruhalune jaunte, Cana jaohacache. Nii banate, satiin cana
Coaunera Cojoanonaa que neeurureein. raineein nedareein nii raineein neenu,’
Jana inara, coaraquichene saijieein naain nii rijia caje mitaain sohin jaaore
esenetaain inara ichao coreneeichene nii amihanenacaauru.
jaun, coatiha Cana Coaunera 40ॸAihana jaun, inae turuhane bana,
Cojoanonaa que neriheeicheein,” nae cha ichareein acaauru aina, nii

amihanenaa erora,” naain bajaa acaauru “Leinjiin rey, nisirihatiha rai

caje Jesosone janate: calaohine coina beseta ichaane jaunte
41ॸ٘ͮɗɗ͑ľËȍӕ͑Ѹɗ͑ľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬ niqui, 3ॸrai letonocuru letoae, nii
caauru cachaauru sohinte jaoreein, cotihanohichuru cotihacuruhane coina.
cairichaaojoaain acaauru coaraelanaala. Nete tonoraelanaala, nii beseta que
Sohin jaonajaainte, leeochaauru rai nii turunaa jerecurene. 4ॸNii turunaa
amihanenaa tiha cureein, inae ecu jerecurenihane jaunte, enacoauneein rai
tihane bana rai leruhin niicha taojiaauri letonocuru leeochaauru letoae: ‘Inae
teeuruhane coina,” naauru janate: jatoroainjete ne lenone. æΎľфľ͑ľҡΎ͑‫ڏ‬
42ॸ“Tana, Cana Coaunera Quiricha cuhane: naain nenacaauru nirihurujete soerate.
‘Nii ajeri, loreri ichacuruhane jaanu Chajaain beseta bitoaa uucheje,’ naain
que nenaa jaolecooruhane jaan cotihanaacuruhane janate, 5-6ॸtonorana
que temurateeinte jerelanaala nocoana jana cue leinjiin.
loreri jaaure nii loreri icharaauru. Jana leeochate, rai rucuhele que
Niine cojoelatohacaanu, necoretiha cue. Jana leeochaaurute, nii
nitohaneein ichaa Cana Coaunerane rey letonocuru mucuhin atinanajaain
jaun,’ sonajaaure.
naain laenanohineein nihane reretaain 7ॸNii corenihate jataain obajeein, rai
aonaquichene. soondarooru letoae acaauru rey, nii rai

43ॸNitohanihane jaunna inara rai aitoon, rai letonocuru sohin jaaoreraauru sohin
Cojoanonaa que neeichene coina tihalune jaohin, acaauru nese mocooruhane
saijieein nii inara rai niicha teilu ruluhin, coina. 8ॸInae nitohaneein turunaa
janijiin niicha ranojoinunru Cojoanonaanu jerecureniha niicha cotiharateeurine
que terichaain Cana Coaunerane jaun. jaunte, ‘Satiinte niqui inae jatoroaain
44ॸJana canu nii ajeri nichaaunne ichoae ne, caa nisirihatenaa beseta. Nete
comoite raajenihane chalutoroaain ͑ľ́ҡľËӕфľ͑ɗȍ͑ľʮӕ͑ҡӕфӕ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
nedareein. Jana, canu nii ajerineein rene nii jauriaanejeein cotihanohichuru.
chunocoha ichoae comohanunete ajane 9ॸAihana jaun, chajaain nese cataun
neein nedareein,” naain raajenihane neque Ѹɗҡӕ͑Ëӕфӕ¡ľфΎΎфӕËӕȍ͑ľËӕȍľËӕ‫ڏ‬

aite Jesoso. jeein, inaraacha erui cachaauru
45-46ॸNiritiin acaauru que aitoha Jesosone cotihacuchete, caa nisirihatenaa beseta
que nainacuruhane jaunte, ˇľѸΎѸΎ̲ӕËӕľф‫ڏ‬ bitoaa uuruhine,’ naain rai letonocuru
tena jerecuruhane saijieein, ɗËȍ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬ letoae nii rey. 10ॸNii jaunte, nese cataun
rene, satiin cachaauru coasiha nii saseredote situnacaauru berooru cuhane cuhin,
Ëӕфӕ͑Ëӕфӕɗ͑ˇΎфɗΎËӕфӕ¡ɗËȍӕȍľ‫ڏ‬ aansaineein ichaonacaauru, cachaauru
naauru, satiin cachaauru Cana Coaunera caohachaain suujua coaaraauru,
letono profeta ͑ɗȍˇľѸΎѸΎ͑ľľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬ ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕфɗ͑ľ̲ʮľľɗ͑ËΎҡɗȍËӕ‫ڏ‬
ruhane jaun. ruhane jaun, cacha que memoe loreri
asajai.
Leinjiin rey calaohi nisirihatihane 11ॸInae satiin nii reycha tei cajione
quete cacha relae Jesoso. jiaain neeuruha cotihanoichurune jana
(Lc 14.15-24) enohin coaraa rey janate, ecu ne
22
1-2ॸNitohaneeinte coaiteen leinjiin cacha reyËȍҡľɗ͑ɗѸɗфɗȍҡľľӕ‫ڏ‬
acaauru rai nereretanaa rijijie ruhane jaan cocoajione jiaelanaala
que cuaain ereerejeein: nenaa. 12ॸNii cacha raite: ‘Chasiina
nisiriatenaa cocoajione satiin rai tihacachene,” naain bajaaure Jesoso

canuhacha tei jiaeralanaala cau enohite caje. 18ॸNete, nechu cairichanaa
quiicha belaai,’ naa rai nii rey jana, ecu coacuhin letononeein aitocuruhane que
inauheneeicha neein aonaje nii cacha. nainaana jaun:
13ॸNiritiinte lenonecuruha cachaaurune “Casajenetiin cacha caohacha niha
jana coaaraneein nenacaauru rai: ‘Caa nocoetonacaauru, chanuna baasoneein
cacha biji aina, rai tijia ichojoaain cacairichaa canu coritana coaauquiche.
airiniha nocohenaanau jaaochete, ecu 19ॸCanu rai, nii enferadoro rai inaraacha
neein chanaaine,’ nae nii rey. 14ॸArajiite tei coriqui uhaauchena coarae,” naa
niqui cotihanohi ne; ͑ľҡľËΎфΎҡʮľ‫ڏ‬ Jesosone jaun, rai coata caje nenaa
cure janijiin ranojoinunri. Nii rijiicha coriqui denario teeuruhane jaun
Cana Coaunera Cojoanonaa,” naain que coaraainte:
jaolequiin nenacaauru que cuaain ecu 20ॸ“Chariji coujunaca cau caa ne, rai
nenacaauru cachaauru rai ereereje curuaa aina laenanohineein,” naain

Jesoso. acaauru caje bajaa Jesosone jana:
21-22ॸ“Caate enferadoro coujunacane,”
Roma curuaanaa rai coriqui naain tonoraauruhane jaunte:
bajaaurera aina iriha Jesosone “Aihana jaun chujian, nii enferadoro
(Mr 12.13-17; Lc 20.20-26) raineein nenaa teeuche enferadoro rai.
15ॸNiritiinacaauru que aitoha Jesosone Jana, nii Cana Coaunera raineein nenaa
que nainacuruhane jaunte, jelai caje teeuche Cana Coaunera rai,” naa
amuhin Jesoso coulurujeeuruhane jaanu ËӕфӕфɗˇľѸΎѸΎ͑ľʮӕ͑ҡľɗ͑ӕȍľ‫ڏ‬
leranu arihure ita suujua tacaain neeicha cojoelatiin ecu Jesoso ratiriin
fariseeocuru. Chaelai que aitocuruhane amuure.
jana, baasoneein acaauru tonoraa
Jesosone colurujeeuruhane coina. Oha cachane baiha ichanaa
16ॸNitohaneein coacuhinte, acaauru ere cachane bajaauruhane
tonoraeraauru, chaen Erodesi ere (Mr 12.18-27; Lc 20.27-40)
tonoraeraauru, naaonjoainuri letoaaure 23ॸNii bananeeinte, Jesoso coaraa uure
Jesoso rene, coulurujueeuruhane jaan sadoseeocuru tabaauru, oha cachane
lera ariha coritaauruhane coina. Nii baiha nacoauneein ichanaane
jaunte rene turuhin: esenetaaurenihane jaun, bajaauruhane
“Cacha relaera, iite iique tonaain iriha coina. Nitohaneein uhinte:
cachane tonoraelanaala, esinae 24ॸ“Cacha relaera, Moisesate
rauhijiriin aitiin jeriha Cana canacaanu rai aitelu, chunocoha

Coaunerane rijijieein ichaoha cachane leinjiiniji canaanai sirilanaala rai
coina relaai, rai suujua caje rocohin comasai ratiriin ohane, nii onaa ocoala
cacha relaauruha leeochaaurune nii rai ninana autana raa rai
rijijielanaala. Chaen nechu inanacaa comasaineein ne, nii onaa bereeneein
ËËȍɗËȍΎ͑ľËʮľËΎфɗ͑ËΎӕ́ӕфӕʮӕľ‫ڏ‬ teein, nii autana bereetihane coina.
neeine coitucuhacaanu. 17ॸNii jaunna, 25ॸNii janate, cau canacaanu aina
canacaanu rai beeine jerichaanu. neeurelu caainsineein ita nejera

æΎȍËȍ͑ѠΎ̲͑ΎËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬ nejesinaneein cachaauru. Nii acaauru
curu curuaanaa- enferadoroacha inanate, leinjiiniji rai comasai aina
bajaeratenojoi coriqui impoesto canaanai sirilanaala ohe. Nete leinjiiniji
canaanai sirilanaala ohane jaun, rai “Cacha relaera, chariji rauhi cana
nocoala rai, nii rai nautana teein ratiri. ichao rai leeochaauru amuritoeriin
26-27ॸNete jerichanejeein canaanai jataain nelateineein tenojoin ne,” naain
sirilanaala oha acaaentonaine jaun, que nechu coulurijiane jaan leranu ariha,
jaurii nocoala rai nii nautana teein Jesoso caje bajaane janate:
ratiri. Nirijieein cuaajeeinte satiin 37ॸ“Ii Curuaanaa Cana Coaunera belaihu,
ooruha nii ita nejera nejesinaaurune ii coichana, ii suujua, ii suujue, iicha

jana, ohe nii ene netonai. 28ॸAihana coacui, naaonjoain aina cuaritaain.
jaun, inae nacoauneein o caje ichanaa 38ॸCaritiinte jataain jauriaanejeein cana rai
cachane bana, chariji comasaineein nelateineein nenaa rauhi beratelu cana rai
nereein nii ene, satiin ita nejeraauru Cana Coaunera. 39ॸNii que jauriineein
comasaineein nihalune jaun,” naain tenojoite, jerichanetojoeein: ‘Chamute
Jesoso caje bajaauruhane jaunte: cacha belaain coaraau, ichaajenihane
29ॸ“Cana Coaunera Quiricha inoaensi ijiabereeo belaaine rijitojoeein,’ nae. 40ॸCaa
фľфľҡɗ͑͑ɗɗËȍɗËȍ͑͑ɗ͑ľɗËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬ coroatajai rauhite, jataain nelateein cana
neeichene jaunte, ËȍËΎɗҡӕËӕľ͑ľľɗ‫ڏ‬ ichao rai tenojoi ne. Acatechu nii Moisesa
chene jaun aitocoiche. 30ॸInae ohane caje aitoonjoa rauhichuru cana relaauruha
ichanaa cachane, ene, quicha, profetacurune jaan rauhi temuraneein ne,”
naaonjoainuri ita que nesinijerateein nae fariseeocuru rai Jesoso.
neeururinaain, inae Cana Coaunera
letono anjera dedeeu nenacaauru Cha caje nefoeratenaa ne
rijijieein neeururichaaine jaun. 31ॸTana o Curisito Mesihasi.
caje ichanacuruha onacaaurune que, (Mr 12.35-37; Lc 20.41-44)
raaje nujuae caje: 32ॸ‘Canune, Abaraaun, 41ॸNitohaneein jaiti netaojiaain ita
Isaca, Jacobo, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕфɗæΎӕ͑ľф‫ڏ‬ aina neeuruha fariseeocurune janate:
neeun. Aihana jaun, coatiha onacaauru 42ॸ“Tonaquiche inara Curisito Mesihasi
Coauneranihaaun. Canune ichaohin que. Cha caje nefoeratenaa neeicha ne,”

nenacaauru coauneraneeun.’ naain naain acaauru caje bajaa Jesosone
aitohalu Cana Coaunerane reretaain janate: “Rabiri caje nefoeratenaaneeinte
coitucuhichene,” nae acaauru rai ne Curisito Mesihasi,ٚ͑ɗ͑ҡΎ͑Ύфӕ‫ڏ‬
Jesoso. ruha fariseeocurune janate:
33ॸNiritiin sadoseeocuru relaa Jesosone 43ॸ“Chasiina jana nitohanihane, que
jaunte, cojoelatiin aonajeeure aitoroatiha Cana Coaunera Suujuene

cachaauru. jaun: ‘Canu Curuaanaa,’ naelu Rabiri,
Curisito Mesihasi que. Chaen techu:
Jataain leeochaauru amuritoeriin 44 ‘Canu Curuaanaa raite:
nelateein tenojoi Rauhi “Cau carohan,
(Mr 12.28-34) caraotono nichajai que nelauriaau,
34ॸNitohaneein acaauru relaa Jesosone ii que nejeratenacaauru amuritiin
jana, inauheneeicha aonajeeuruha ii tijia asaae tenajaanune
sadoseeocurune coitucuhinte, ita reentiaaincha,” nae Cana
taojiaaure fariseeocuru. 35-36ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Coaunera,’
neeinte, leinjiin acaauru caje Cana naain belu Rabiri.
æΎӕ͑ľффɗфӕȍɗнӕľËËȍфľ́ľф‫ڏ‬ 45-46ॸAihana jaun, chasiina Rabiri caje
neein nenaa fariseeo, Jesoso rai: nefoeratenaa nere Curisito Mesihasi:

‘Canu Curuaanaa,’ naalu rai Rabiri nelauriaaure. 7ॸNitohaneeuruhane

natiin,” naa acaauru rai Jesosone janate, jaunte, bero cuhane acaauru que
le erenaanejeeiniji tonoraaurenihane tacaain, acaauru que suujua acateein
jaun, inae nii caje coaauneein, caje cha iriha cachaaurune jereein: ‘Cacha
bajanaa jerecurene fariseeocuru. relaera,’ naa acaauru rai cachane
jereeinchuru aihure.
Fariseeocuru aina, Cana Coaunera 8ॸNete laen inara: ‘Canu relaera,’ naain
rai rauhi que cacha relaaurera inara rai iriha cachane jereein nenaa
ichao biha Jesosone naineneeiche, satiin inara ita
(Mr 12.38-40; Lc 11.37-54; 20.45-47) nejeraneein neeichene jaun, leinjiincha
23 niha inara Relaerane jaun. 9ॸNiheichu

1ॸNii baihate, ecu nenacaauru
cachaauru, chaen aina nainiheeiche chuni rai: ‘Canu inaca,’

nerelanaa nichaanune, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ɗËȍ‫ڏ‬ naain erenaa nainiheeiche, leinjiincha
nune rai: niha inara Inaca dedeeune jaun.
2ॸ“Cana Coaunera rai rauhi que cacha 10ॸNiheichu nainiheeiche: ‘Canu
relaaurera aina fariseeocurute, aitoha curuaanaa,’ naa inara rai cachane

nii rauhine jaan belanaala joaenreen jereein neeichene, leinjiin Curisito
cuaain cachaauru relaaure. 3ॸAtiin nichaaunne inara Curuaanaa neein
acaauru ere tonoraain acaauru nihanune jaun. 11ॸNitohanihane jaun,
aitoonjoa ichacuche. Nete laen leeochaauru amuritoheriin nenaa
caohachaene chaachacuruhane rijijieein coaauca chunocoha inara janane, cha
cha ichaquichene, tonaain ereeuruhane lateein neeuruha leeochaaurune,
nihanatiin, enaacha leeochaneein acaauru coroatajanemiin. 12ॸNitohaneein
chaachacuruhane jaun. 4ॸNitohaneeinte, leeochaauru amurijiriin nenaa
nii chabana nitohanei ichaonaa que jerenacaaurute leeochaauru fautaain
ichaonaa naineniha cachane saijieein, tenojoinereein. Jana leeochaauru
cachaauru rai caaintati ichaonaa teeure, fautaain neite, ́ľľΎËȍӕфӕ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬
nii acaauru nihanatiin nitohanei riin tenojoinereein.
ichaonaa que ichaonaa naineralanaala. 13ॸCoaraain nainacuche Cana
5ॸͮľËȍӕËΎȍËȍɗËȍ͑ΎËΎľҡΎËӕ‫ڏ‬ æΎӕ͑ľффɗфӕȍɗнӕľËËȍфľ́ӕфľ‫ڏ‬
ruhane coaracuruha cachaaurune raauru aina fariseeocuru. Inarate Cana
coinate, nitohaneein neeure. Nii jaunte, Coaunera Cojoanonaa que nenaa
rai naurichuru, rai bijihuru cuhane, ʮľфľËӕфӕȍ́ľľΎËȍӕфӕ͑ľËΎȍҡľф‫ڏ‬
naaonjoaain Moisesa rai Cana neein neeiche. Inara netonai que
Coauneraacha tenojoin rauhi ichaonaa naineneeichene jaunte, que
laenanohineein nenaa amaauruhane ɗËȍΎфӕȍ́ľľΎËȍӕфӕ͑ľËΎȍҡľф‫ڏ‬
rautatoore. Chaen techu jataain nelatiha neein neeiche. 14ॸCoaraain nainacuche
nocoetocuruhane jaan coujunacanu que, Cana Coaunera rai rauhi que cacha
cajione ererianohineein nenaa jiaainne relaaurera aina fariseeocuru,
maajeein aihure. 6ॸNii rijijieein techu autanaauru loreri nihanatiin ruluhin
niha lenonena jaaunru rori neeichene jaun. ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬
caohachaauru janijiin ichoae chene aninoaeraneeite, Cana Coaunera
nelauriaain lenoneein, sinacoca asaene bajaaichene carajaain bajaaiche.
maajeein enooruhane, rori Nitohaneein neeichene jaunte, jataain
caohachaauru janijiin nichoae caseteco coaraa curiquicheein inara.
15ॸCoaraain nainacuche Cana chunine, nii roriicha coreniha coatiha

æΎӕ͑ľффɗфӕȍɗнӕľËËȍфľ́ӕфľ‫ڏ‬ icharinaain, nii nichoae nenaa
raauru aina fariseeocuru. Inarate corenihane maajeeinte ichareein. 21ॸJana
chauratane sacuritaain cucuana Teenforo coreniha chaachaain nihane
cuhaneeuru amuhemujeein cachaauru coina aitohane, coatiha Teenforo
ariiriiquiche, nechu jataain Cana corenihacha ichaane coina aitorinaain,
Coaunera esenetaera niha nocoetiin Cana Coaunera quene maajeeinte
relanajaainchene, coroata saain inara aitoreein ecu nihane jaun. 22ॸJana dede
amurijiriin moconajaera cachaneein coreniha chaachaain nihane coina
neeuruhane coina. aitoha chuninete, Cana Coaunera
16ॸCoaraain nainacuche inara maosa nelaurianajaneein niha dedene jaun,
фɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľ͑ËӕфӕËËȍӕфӕфľ́ľф‫ڏ‬ Cana Coaunera quene maajeein
neein nenacaauru. Inarate chunocoha, aitoreein.
Teenforo coreniha cha ichaane coina 23ॸCoaraain nainacuche fariseeocuru
aitohane sainejeein nii naitonjoa aina Cana Coaunera rai rauhi que cacha
ichaeniha cachane, cha ujuaihoneein relaaureraauru, inaraacha ichai
nenihane que aitocoiche. Nete laen coitucuhin ichoaeneeichene jaun.
Teenforo corujele oro coreniha Caohacha ichaa nocoetiinte niqui
chaachaain nihane coina aitohane jana, jataain ansijiin laaojoiri niha natiin
ËȍҡΎȍ͑ɗɗËȍɗ͑͑ľ͑ɗȍ͑ľËΎËΎľ‫ڏ‬ Cana Coaunera rai teeiche. Nete jataain
raane que aitocoiche. 17ॸAaso aina nelatei Cana Coaunera rai rauhi
maosa rijijieein nenacaauru cachaauru. tonoraain neneeiche. ‘Caohacha
Cha jataain inara rai nelateein nenaane nejesinaacha ichaain, ¡ѸΎËΎËӕľ́‫ڏ‬
orona. Tana nii Teenforo coreniha que naala neein, cairichaaojoaain
banijiaineein niha nii orone jaun, leeochaauru coaraain, Cana Coaunera
ʮҡɗ͑͑ľ́ҡľɗ͑ľľɗ͑͑ɗȍ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬ ere tonoraain aca jerihane rijijieein que
chene. 18ॸChaen techu: Chunocoha, Cana asiin cha ichaelanaala neeuche,’ naa
Coaunera que banijiai lenonecuru Cana Coaunera rai rauhine sainejeein
mocohichene jaan rori- altar coreniha tonoraeneeiche. Nii leeocha
cha ichaane coina aitohane sainejeein ʮɗ͑ľ́͑́͑ɗɗфӕȍɗɗҡΎΎ͑ʮΎɗËȍнӕɗ‫ڏ‬
ichaenihane, cha ujuaihoneein nenihane chenete caohachae. 24ॸInarate, maosa
que aitocoiche. Nete laen, nii rori- Cana фɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľ͑ËӕфӕËËȍӕфӕфľ́ľф‫ڏ‬
æΎӕ͑ľфнӕľ¡͑ɗʮɗɗɗ͑ɗȍΎ̲ΎËΎȍɗ‫ڏ‬ neein neeiche. ˇҡɗ͑͑Ѹɗʮɗ͑́ΎʮΎɗфɗ‫ڏ‬
chene jaan- altar ichoae nenaa coreniha niha natiinte niqui tonoraain niha
cha ichaa cachane coina aitocoichene, cachane jereein neeiche. Nete jataain
esinae rauhijiriin nohanelanaala ichaane banejelanaala baaso ichaain neeichene
coina aitocoiche. 19ॸMaosa rijijieein coaraain coitucunaa naineneeiche.
nenacaauru cachaauru. Cha jataain 25ॸCoaraain nainacuche Cana
inara rai nelateineein ne. Nii Cana æΎӕ͑ľффɗфӕȍɗнӕľËËȍфľ́ӕфľ‫ڏ‬

Coaunera que banihateein tenojoin raauru aina fariseeocuru. Inara cacha
inihona, ainihane rorina. Tana nii rori coritaera nequichenete, acau cohichene
coreniha Cana Coaunera que jaan janoriicha culeequiche. Nete
¡͑ɗʮɗɗ͑ľľɗ͑͑ɗȍ͑ɗɗɗ͑ɗȍΎ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬ cuhanai culejeneeichene jaun jataain
chene. 20ॸAihane jaun nii rori coreniha calanine cuhanai. Nii rijiicha inara
chaachaain nihane coina aitoha suujua cuhanai, inara suujua cuhane
coacuhin baasoneein cacha basijiaauhin, neriquicheeinne caje nichoteriheicheein.

inara amute cacha caje cha chunaain, 34ॸNiicoinate inara rene profetacuru, cha
naaonjoaainchene jaun. 26ॸæȍËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬ cojoeluinanaa inaaurera, ËËȍфľ́ľф‫ڏ‬
lanaala nitajenaa neein nenacaauru curu, naaonjoainuri letoaanune jana,
fariseeocuru. Jauriaanejeein nii acau tabaauru sohin jaohin, coroso que
cohichene jaan janori culeequichene tabaauru teein, ҡ¡ӕфӕƸΎȍфɗнӕɗ‫ڏ‬
rijijieein, nii inara suujua cuhanai cheein sinacoca asae teein. Chaen techu,
itolere baaso ichaquichene jaan caaun ͑ľѸľľӕфӕ͑ľѸľľӕфӕ͑ɗ͑ľľɗ͑фɗ͑ʮфɗ‫ڏ‬
calanineein niha inara suujua cuhanaine quicheein. 35ॸNii jaunte inara, satiin
jaan jaaochete, somaraain neeiche. cacha caohachaauru atinanohichuru
27ॸCoaraain nainacuche Cana coreniha caseteco coaariquicheein.
æΎӕ͑ľффɗфӕȍɗнӕľËËȍфľ́ľф‫ڏ‬ Caohachaain suujua coaara Abeli
curu aina fariseeocuru, aiha atanebana atinaauruhalune que nunuheteein, Cana
airichai nichajaine rijijieein somaraain, Coaunera rai jelai teein nenaa
jana asaaun itolere onaa bucuuru calani teeuruhane jaan rori rohan nenaa
sirihane rijiicha inara suujua cuhanaine santuario rohan teein inaraacha soilu-
jaun. 28ॸNii aiha atanebanane rijijieeinte, Berequihasi calaohi Sacariasi que
cachaauru nota rai, inara jaberocohacha tiaaojoaain, ËѸľҡľËΎËΎфËӕфɗнӕɗ‫ڏ‬
cacha caohacha tocohaneein inanacae. cheein. 36ॸEsinae rauhijiriinte
Nete, inara suujua cuhane casajenetiin, nitohanihane coreniha, caseteco
cacha coritaeraniha caohacha ichaa coaracurureein caa enene nenacaauru
nocoetiin aaichene jaun, leinjiin calani cachaauru,” nae Cana Coaunera rai
rijijieein neeiche. 29ॸCoaraain rauhi que cacha relaaurera aina
nainacuche Cana Coaunera rai rauhi fariseeocuru rai Jesoso.
que cacha relaeracuru aina fariseeocuru,
ɗ͑фËȍɗËȍɗËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ɗËȍľ͑ľľɗ‫ڏ‬ Jerosaleen cocoaichacuru
chene jaun. Casajenetohichene jaunte, coreniha chanaa Jesosone
nechu cacha coritaeraniha, nii inara 37ॸNiritohane baihate: ٘æɗфɗËȍΎ‫ڏ‬
foerateracuru sonojoihunru profetacuru, joaaiche Jerosaleen cocoaichacuru, inara
cacha caohachaain suujua coaaraauru, rene Cana Coaunera letonocuru
naaonjoainuri cojunaca ichaquiche ajeri profetacuru sohin jaohin, Cana Coaunera
caje, ËΎȍҡɗɗ͑ɗҡΎ́ľфľнӕľËΎфӕʮӕľ́ľ‫ڏ‬ ere beracuru bodoosiiche ajeri quene jaun.
teein. 30ॸNitohaneein ichaainte: ‘Cana Araai saaine niqui, ii cocoaichacuru ranaa
ƸΎľфҡľфËӕфӕʮɗ͑ɗɗËȍɗ͑ɗËȍΎȍËËȍľ‫ڏ‬ jereeun, nitaro asae calaohichuru taojiaa
lune jana nihane, coatiha acaauru ataoharine rijijieein. ͮľҡľË͑ӕľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬
coroatajane rihahacache, profetacuru neeichene jaun canu rene unaa
sohin jaaoruhane jana,’ naain ereeiche. jereneeiche. 38ॸAonacuche. Ena caje
31ॸNiritiinte, inara raajenihane, nii coauneein, inae inara aina nerihaaunni.
inoaenlu profetacuru sohin jaaoreralu Aihana jaun, inae nerinaain inara beraicha.
nefoeratenequichene coitucuhiche. 39ॸInae nacoauneein canu coaariheeicheein,
32ॸInae nitohaneein nunuheteeuruhalu turuhanune bana: ‘Caa ena turunaa Cana
inara foerateracurune jaan Curuaanaa coroaecuruhine satiin
besautiaauche. chauratane que nenacaauru cachaauru,’
33ॸAcanocuru, Ë͑ΎËʮľ͑ľƸΎľфҡľ͑‫ڏ‬ nariquicheeine que tiaaojoaain,” nae
caauru. Coatiha usi tabai jana caseteco Jesoso.
janonaa satono que turuenereeincha.

Nitajerichaain Teenforone biha Jesosone 7ॸNejelau lauri nenacaauru ainate,
(Mr 13.1-2; Lc 21.5-6) sonaana que neeurureein leeocha lauri
24
1ॸInae Teenforo caje mituhin nenacaaurura. Nejelau atane que
jelai caje amuhane rai niha nenacaauruniha natiinte, leeocha atane
Jesosone janane, rohan nichuuntaacoain que nenacaauru aina sonaana que
caohatiin ichanohiniha nii Teenforone neeurureeincha. Chaen techu, itolere
coaracaanu aina nerelanaa nichaanune. sacuritaain niha mijetenane jana, araai
2ॸNii jaunte: “Caohatiin ichanohiniha laurii atanecuru que niha cureein
caa Teenforonena coarajeeiche. Esinae carorara. 8ॸNitohaneeinte nunuheca
rauhijiriine inara rai aitoon, coatiha nii cureein, inae cana cojoanonaa satono
leinjiinniji ita ichoae nerinaain caa ena que turuhelalajihane jana, jataain
inaraacha coarajei ajeri, inae satiin inaderaauruha cachaaurune jaan
nitajerichaaine jaun,” nae aina cojoanonaara.
nerelanaa nichaanune rai Jesoso. 9ॸͮɗɗʮ͑ɗ͑фҡľҡľ͑ΎʮΎɗ͑ɗȍËӕфɗнӕɗ‫ڏ‬
cheein cocoainanacaaihuri rai, inara

Nacoauneein tururichaain Curisitone faojoaain, inara atinaain, naaonjoaain
bajaauruha aina nerelanacaaurune inara teeuruhane coina. Chaen techu,
(Mr 13.3-23; Lc 21.7-24; 17.22-24) satiin cachaauru, canu coreniha inara
3ॸNii baihane, Oliboneein que nererojoecaaeriin neeurureeincha.
acaauruhacha curuaatei ichatane 10ॸNii banate, arajii canu esenetaera
ucuunno cuhacaanu, ecu turuhin jelai niquichene, inaraacha esenetai jianeein,

lauhecoha Jesosone jana, rohan ita que nererojoecaain, nejesinajeein ita
nichuuntaacaanu aina nerelanaa ËΎ́ӕфӕʮӕľľɗ͑ɗҡҡľфɗнӕɗËȍľľɗ͑ËΎËΎɗ͑‫ڏ‬
nichaanune. Nitohaneein rohan nacaaihuri rai.
nichuuntaainne: 11ॸArajiite profetaniha nocoetiin
“Canacaanu rai nii chaitoonjoan ҡӕфӕȍɗ̲͑͑ӕҡľËËȍӕфӕËΎфɗҡӕ‫ڏ‬

beeinene jerichaanu Curuaanaa. ruhane, acaauru esenetaaurureein arajii
Chabana nacoauneein cau tururiquiin. cachaauru. 12ॸNitohaneeinte, jataain
Chatohanaicha inae turuhe lalajeeine baaso coacuhin inae ita belaihuruhane
jana, ii turu cojoinaca beraneein jianeein niha cuurureein cachaauru.
coaarichaanuhin, inae saaelalajiha cana 13ॸNete laen, nii niicha esenetai
janonaane bana,ٚ͑ɗ͑Ëʮľ¡ʮË‫ڏ‬ esenetaane nunuhetihane caje

nune janate: coauneein, jerichanejeein satono que
4ॸ“Caohachaain necohalajiin neeuche, tiaain sacuera nichotereeincha. 14ॸCaa
͑¡͑ɗ͑фËΎфɗҡӕфӕȍËȍӕ͑ΎËΎȍ‫ڏ‬ ena nenaa ichaonaa erenaa raotono
curune coataara. 5ॸArajii cachaaurute, quiicha beebejei Cana Coaunera
canu niha nocoetiin inara coritana Cojoanonaate, satiin chauratane
jerecurureein: َæ͑ӕ͑ľæӕфɗѸɗҡΎͅľѸɗȍ‫ڏ‬ sacuritaain benojoinereein, satiin
sineeunra,’ naainte, arajii cachaauru cachaauru inae coitucuuruhane jana,
coritaaurureeincha. 6ॸNiha sonaana cau, besaute que turuha cana cojoanonaane
tajiha, naaonjoaaine coitucuhichene, coinara.
jiaonriha nesoonetohichenera, 15ॸProfeta Danieriicha laenailu
nitohanihate cureein nii ajinihara. Nete, reretaain coaarate nii coitucuhin

nitohanihane nihanatiin, jaiti cana nichotenaa nainereein. Aihana jaun,
inae nii Teenforo asaae jelai teein Cana ne,’ naauruhane nihanatiin jiaonriha
Coaunera que banijiaain altar ichoae cuhichene. Niheichu: ‘Nocoa caute ne
ecooca Cana Coaunera que nejeratenaa nasiincha,’ naa inara rai chunine,
casicheine coaraquichene, 16ॸJodeau jiaonriha esenetaaichene. 27ॸCharijieein
nenacaauru sorooruhine ichatane teeinti, enoto mitu nichajai caje
ucuunno que cuhincha. 17ॸJana, rai jilenetoha jiacane enoto soo nichaae
loreri janori ichoae nenaa, jiaonriha cuhine, satiin coaanojoi ne. Nii
fauhin rai rucuhele raane. 18ॸJana rai rijijieeinte, satiin coaanojoiniha cureein,
nocoana jana nenaa, jiaonriha rai inae nacoauneein cau turuhanu
nenajau cauhin rai cajione ranaa acaihaniji Cacha Calaohineein
coaaucane. 19ॸˇҡɗ͑ҡľËɗфɗËȍΎʮΎӕ‫ڏ‬ nejanoanaa nichaaunne bana. 28ॸæȍфɗ‫ڏ‬
rureein nii cojoanonaa que turuhane jieein teeinti, niha caanii setune que
bana ausurineein nenacaauru enecuru, fauha ichotarine caje coitucuerae. Nii
sisihajeein canaanai sirichaauru rijijieeinte coitucunojoinereein
enecuru, naaonjoainuri. 20ॸCana turuhanu canu Curisitonichaaunne
Coaunera bajaauche, nabana jelaronaa bana.
bana, niheichu nebetacanaa cojoanonaa,
naaonjoain bana niha nii sorohichene Tururichaain acaihaniji cacha
jaan cojoanonaane coataa. 21ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ calaohineein nejanoanaane
͑ľľɗ͑ҡľ͑ɗȍËӕфľľɗ͑ʮҡɗ͑͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ (Mr 13.24-37; Lc 21.25-33; 17.26-30, 34-36)
chanaa tabai, cana necoaauna caje 29ॸInae nitohaneein niha nii
coaauneein nii chabana niha necairichanaa tabai cojoanonaane janate,
nitohanaine que airijiin niheichu nocohenaneein nerotoreein enoto cono.
nerinaain nii baiha. 22ॸJana, nii Atene netonaite, conohane jianereein nii
cojoanonaa sarotiaeniha Cana cojoanonaa bana. Jana arasijieeurute, dede
Coaunerane, satiin cachaauru caje naluurureein. Dedeeu nenacaauru
nichotenaa nainecururihei. Nete, atiin nihanatiinte nerurujuaaurureein.
sarotiareein, janijiin niicha 30ॸNitohanihane janate laen, inanacareein
ranojoihunru belaitohane jaun acaauru dede caje inae fauha uhanu canu acaihaniji
coreniha. Cacha Calaohineein nenaa nichaaunne
23ॸChunocoha inara rai: ‘Caute ne bera. Nii jana, satiin chauratane
Curisito Mesihasicha. Chajaau tejian sacuritaain nenacaauru cachaaurute,
coaanicha,’ naa inara raine, jiaonriha ʮҡɗ͑ËΎѸɗ͑Ëӕ͑Ëȍ͑ɗ͑ËΎфËӕ‫ڏ‬
esenetaaichene. 24ॸTuruururichaain inara ruhane janane, dede sacari jana uhin fauha
rene casajeeuru profeta͑ɗȍ͑ΎËΎľҡΎ͑‫ڏ‬ ureeunni acaihaniji Cacha Calaohineein
caauru aina Curisito mesihasiniha nenaa nichaaunne, jataain necaohachaain
nocoetonacaauru. Nitohaneein itolere ichana naineein nelateein. 31ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
turuhinte, itolere cojoelanaacojoai neein turuhinne canu letonocuru
ichacurureein, janijiin Cana anjeraauru letoareeunni, tonijiaain jaaiha
Coauneraacha ranojoinunrune maajeein toteein, satiin chauratane sacuritaain,
coritana nainecuruhane coritacuruhane itolereneein satono tinonoritiin
coina. 25ॸNitohanihane ajinihane inara nenacaauru janijiin canu ranojoinunri
rai beeun, caje coitucuhin nainaain cachaauru taojiaauruha canu raine coina.
ichaohichene coina. 26ॸAihane jaun, 32ॸAihana jaun, caa uhera que inara
inara rai: ‘Nota tajiha cacha areroote relaanune jaan que nerelaauche.
Charijieein teeinti, inae rai nunecuru coroatajai enecurute, tutune jaa

caohatonanaain alohacoaain ujuanihane neeuruhane jana, ́ľɗ͑ʮɗɗ̲͑͑ΎʮΎɗ‫ڏ‬
caje, inae cataainjia ajaanaane nihane jana, leeocha ratirinojoinereein.
coitucuhiche. 33ॸNii rijijieein, caa inara 42ॸNitohaneein: ‘Cuu tiaainte, turuha
фɗËɗҡΎΎ͑ʮΎҡΎËΎȍ͑ɗȍ͑ľËΎфнӕɗ‫ڏ‬ ureein canu Curuaanaa,ٔ͑ɗ͑ËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬

chene, inae turuhelalajihanu acaihaniji neeichene jaun, tururichaaunnine que
Cacha Calaohineein nejanoanaa nainaain ichaaoche. 43ॸCharijieein
nichaaunne que nainacuche. 34ॸEsinae teeinti, leinjiin cacha: ‘Cuu tiha
rauhijiriinte, jaiti ooreniha caa enene janotiine janate turuha ureein cau
nenacaauru cachaaurune jana aicheein. asijiauto,’ naain coitucuhane que
35ॸġľĀľɗ͑Ëȍӕфҡ͑ľҡľ͑ɗҡʮľľӕфӕ‫ڏ‬ nainaane jaun, nii chuni rai loreri asae
reein. Nete laen, nitajenereein, caa enohane jerelanaala caohatiin rai loreri
caitoonjoa nainaane reeitiaain, canu ere. beraihane jaun, nenere basijiaera. Nii
36ॸCoatiha laen nihei chuni, rai rijijieein inara netonai jatoroaain
cojoanonaa aina, ‘Naaonjoain rijiu neeuche. 44ॸAihane jaun, Cana Coaunera
tiaainte aicheeincha,’ naain nii Calaohi cacha caje nejanonaa
coitucuera. Niheichu, Cana Coaunera ͑ɗËȍӕ͑͑ľҡӕфӕËΎʮΎ͑Ύ͑ËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬
letonocuru anjeraauru dedeeu neeichene jaun, inara netonai nainaain
nenacaauru nihanatiin coitucuuruhi; jatoraain canu cohacuche.
niheichu canu- Calaohinichaaune
saijieein coitucuhaaun canuhetonai. Fatoroon ere tonoraain nenaa cacha aina,
kËɗȍ͑ɗʮɗË͑ӕʊ͑Ëæ͑æΎӕ͑ľф‫ڏ‬ fatoroon ere tonoraelanaala nenaa cacha
chate, nii coitucuhin ne. (Lc 12.41-48)
37ॸNihalu Nohene bana aihalune 45ॸCha teeinti letoaain ratiriha rai
tocohaneeinte aicheein, ɗ͑ľ͑ËΎӕ‫ڏ‬ fatoroonne tonoraain, inae cuu tihane
neein turuha urichaaunni acaihaniji jana rai loreri asaae nenacaauru
Cacha Calaohineein nenaa nichaaunne cachaauru coroaate, 46ॸnii jataain
cojoanonaa que turuhane bana. 38ॸæΎф‫ڏ‬ raotojoeein neeine, nii letoaain
cuche nachuhinti, jaiti uheniha elo ratirihane jaan ichajihane jana eruha nii
tabaine jana, rai bote cuhane fauhin rai fatoronne. 47ॸNitohaneein rai
enoha Nohene que tiaaojoaain, fatoroon aitoonjoa tonoraain icharate,
raotojoeein lenoneein, acau cohin, esinae rauhijiriin satiin rai niicha sirii
necohansajiaain, naaonjoauruhalu beraichaneein tereein rai fatoroon.
cachaaurune. 39ॸNejetaote laen, 48-49ॸNete laen: ‘Jaitijiecha carajareein
ӕфɗËȍɗ͑ľ́Ύҡ¡ɗ͑ľËΎӕʮľľӕфľ‫ڏ‬ rai fatoroon,’ naain nii leeochaauru

nihane jana, uha elo tabaine jaun jetao, letonocuru faojoaain sonajaain,
jitariin acaauru joocalu ne. Nii rijijieein ajetoriaacuru aina netaojiaain lenoneein
nechu, coohatejeeureniha cachaaurune ajeein, naaonjoaan, 50ॸËȍËΎȍҡľʮľ́‫ڏ‬
jana, nacoauneein turureeunni naala nihane jana turuhane, nii nechu
acaihaniji Cacha Calaohineein aansai letono casetecareein rai fatoroon,
nejanoanaa nichaaunne. 40ॸNii 51ॸcaseteco coaracuruha nechu cacha
turuhanune rijieeoritiinte, ocoana jana coritaa Cana Coaunera coitucuha

neeurureein coroatajai cachaauru. nocoetonacaaurune rijijieein. Ecute catu
Leinjiinte, amanojoinihane jana, rioneein chanareein,” nae jetao aina
leeocha ratirinojoinereein. 41ॸNii jana, nerelanacaauru rai Jesoso.
nenacaauru ranunacurune jana, inae

Lechooncai ranunaauru turue nii nisirihateneni cacha. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
ichanohi que erenaa neein turuha nii cacha nisirihatenenine
25
1ॸ“Cana Coaunera Cojoanonaate, janate, aina jiniiquiin loreri asae
ɗȍӕфӕȍ́ľËȍΎΎ͑Ëɗф͑ӕ͑‫ڏ‬ ľ͑ΎΎфӕȍ¡ľѸľҡнӕľ͑ɗɗѸΎнӕɗɗф͑ӕ͑‫ڏ‬
curu nisirihatenaa beseta quene rijijie. curu nainaai nenacaaurune jana inae
Nii lechooncai ranunacurute, rai cono nefue acuujua. 11ॸNii janate, inae nii
erene que mocohin nenaa amaain, nii acuujuaniha turuhin: ‘Curuaanaa, atiin
nisirihateneni cohaca cuure turu jana canacaanu rai acuujua joaracaaune
raauruhane coina. 2ॸNii lechooncai canacaanu netonai enohacaanu,’
ranunacuru caje, saoquii ranunacurute, naauruha nii saoquii ranunacuru cha
͑ɗɗËȍɗËȍɗнӕľËΎȍËȍɗ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬ coacuelanaa nenacaauru, rai cono noinu
naala icharaauru ne. Jana, leeochaauru coretecuruhane caje turuhinne janate:
saoquii ranunacurute, jataain nainaain 12ॸَƄѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑ɗ͑фËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬
niicha ichai icharaauru ne. 3ॸNii saoquii nune coaalanaala,’ nae acaauru rai nii
ËȍËΎËӕľ́͑́͑ľ͑Ëӕфӕф͑ӕ͑‫ڏ‬ curuaanaa. Nii rijiichate cureein Cana
curute, rai cono amaauruhane saijieein, Coaunera Cojoanonaa.
nacoaauneein noitecuruhane jaanu 13ॸAihana jaun, itolere bana nii que
erene amaaurene. 4ॸNete laen, nii nainaai jatoroaain ichaaoche, َͮΎ͑‫ڏ‬

saoquii jataain nainaain nenacaauru, rai joai janonaa banate aicheein. Cuu
cono amaauruhane choae tacaain, le tiariinte aicheein,ٔ͑ɗ͑ËΎɗҡӕËӕľ͑ľľɗ‫ڏ‬
botichananaain rai noinu erene chene jaun.
amaaure. 5ॸNitohaneein cuuru jana, jaiti
Cachaauru rai coriqui teein ratiricha
turueniha nii nisirihatenine jaunte, inae
fatoroon rijiicha Cana Coaunera
siniitoruhane jaun, satiin sinihure nii
Cojoanonaane
ranunacuru. 6ॸNii janate, inae dede catai
(Lc 19.11-27)
rijiu: ‘Inae uha nii cacha nisirihateneni.
Chajaain que tacaain raauchera’ naain 14ॸCana Coaunera Cojoanonaate,
toniha eheeonane jaunte, 7-8ॸ͑ɗ̲ɗËȍӕËӕ‫ڏ‬ leinjiin cacha coriajai atane cuhane
taain rai cono noitecuruhane jana, nii jaun, rai cachaauru cotijiaain, acaauru
saoquii cha coacuhelanaala nenacaauru que coriqui beraichatera rijijie,
ranunacuru, nii saoquii nainaain cono 15ॸleinjiin rai saoqui oaraacai coreneein
noinu que erene uhaurera rai: ‘Atiin nenaa coata caje coriqui te. Jana
canacaanu sihuche aansijiin, nii inara leeocha raite, coroata oaraacaain te.
cono noi erene quera. Inae saa rai noi Jana leeocha raite le oaracaain te, le
erenene jaun, jacaa canacaanu conone cachaauru rai coretena nainecuruhane
jaunne aitocoaanura,’ naauruhane jeeonijihanaain teeinte amue. 16ॸNii
janate: 9ॸ‘Nainihaacanuta. ʊ͑фѸɗȍË‫ڏ‬ saoqui oaraancaain raera cachate, nii
nune, canacaanu rai nihanatiin nerihane coriqui que rucuhele coreteein, que
coaalanaalata. Chajaaincha que necoreteein saoqui oaraancaain nii
necoreteeuruhane jaun cuhin, ËΎфľҡľ͑ɗ‫ڏ‬ coriqui jojoe. 17ॸJerichanejeein techu,
chuchera,’ naaure nii rai cono noinu coroata oaraacaain niicha rai jojoe nii
amaain cunacaauru ranunacuru. 10ॸNete coroata oaraancaain raera cacha. 18ॸNete
nii rai cono noinu erene coretiha laen, nii le oaraancaain raera, niicha
cuuruha nii saoquii cha coacuelanaala bajei atane jachu cuhane nii rai
fatoroon tenojoi coriqui asi. 19ॸNii baiha coitucuhine saijieein, 27ॸchanuna chaen,
carajaain catiaainte, inae turue nii canu coriqui amaain teneei banco
acaauru curuaanaa coriqui teein cuhane. Bana nitohanihane jana nihane,
ratiricha. Nitohaneein turuhinte, nii canu turuneeine nii banco cuhane neein
acaauru rai niicha tei coriqui coreniha nejoocane jaanne maajeein rareeun,’
acaauru rebe bajae. 20ॸͮɗɗѸΎнӕɗΎф͑‫ڏ‬ nae nii curuaanaa. 28ॸNiritiinte, ecu
caain raerate ichoaichaniha turuhin: nenacaauru rai: ‘Caje nii le oaraancai
‘Curuaanaa, nocoha taolu canu rai, niicha sirii coriqui ruluhin, nii
saoqui oaraancaain iicha tei coriqui. lechoonca oaraancaneein siricha rai
ͮΎËΎËȍľ͑́ľľΎËȍѸΎнӕɗΎф͑‫ڏ‬ teeuche. 29ॸNitohaneeinte, siricha rai
caain joocaaune jaan,’ naain, nii coriqui ʮҡɗ͑ʮľ́ɗ̲ӕфɗҡΎȍľфɗɗ͑ҡľ͑ΎʮΎɗ͑ľ‫ڏ‬
niicha jojoi tiha nii rai cachane janate: reein, jelai amuritoheriin sirihane coina.
21ॸ‘Jataain caohachate ichaaicha, jelai Jana, cha sirilanaala nenaate, acaihaniji
amuritoriin nenaa beraichaneein ii niicha sirii, jitariin caje ruluerareein.
tereeunnicha. Aihana jaun, chajaain 30ॸAihana jaun, caa canu cacha baaso
Ë́ΎȍľфɗѸľľ͑ΎΎҡľʮɗ͑ɗɗнӕɗɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬ cha coitucuhi mucuhin, naain airiniha

jihacara,’ nae nii curuaanaa. 22ॸNii nocohenaanau jaaochete, ecu neein
baihate turue, nii cacha coroata mainajeein chanaaine,’ nae ecu
oaraacaain coriqui raera. Nitohaneein nenacaauru rai.
turuhinte: ‘Curuaanaa, nocoa taolu canu
rai coroata oaraancaain iicha tei coriqui. Rucuhenoinerichaain baaso icharaauru
Nocoa chaen coroata oaraancaain aina caohacha icharaauru ichaone
joocaaunne jaan,’ naa nii coroata 31ॸInae rai cono caohacha que conohin,
oaraacaain raera cachane jana jetaote: rai anjeraauru cataaun uhin turuhin rai
23ॸ‘Jataain caohachate ichaaicha, rori- trono ichoae nelauriaanu canu Cana
coroatajajei aina caohachaain erenaa Coaunera Calaohineein cacha caje
tonoraain ichaine jaunne, jelai nejanoanaa nichaaune banate, 32ॸsatiin
amuritoherii beraichaneein ii tereeunni. ́ӕфɗ́ӕфɗ͑ľ͑ËӕфӕËËȍӕфӕҡӕфӕӕфӕ‫ڏ‬
Aihana jaun, chaajaain caloheri asaae reein canu acatiha. Nitohaneein nacatiha
enoote, jiniiquiin rachoojihaca,’ nae nii turuuruhane janate, carenerocuru caje,
curuaanaa. jelai teein cabraauru leruha carenero
24ॸNete laen, nii le oaraancaain raera beraichane rijijieein, 33ॸraotono nichajai
cacha turuhin: ‘Curuaanaa, nechu que, nii janijiin niicha ranojoihunru- rai
aansai cachaneeine jaun, temueneeine cachaauru teein, najaabiji nichajai que nii
jaaunru jelai caje temule raain, ii rai cachanelanaala nechu aansaineein
ocoananelanaala nenacaauru caje nenacaauru tereein. 34ॸNitohaneein jelai
nihanatiin temule raain, 25ॸnaaojoaaine tihacoaain lerunajaainte, nii raotono
jaunna ii coasiha, atane jachu cuhane ii nichajai que nenacaauru rai: ‘Chajaauche
coriqui asihun. Nete cau ne nii ii cajiha satiin, ͑ɗɗË͑ӕʊ͑ËфӕѸɗľ͑Ύ‫ڏ‬
coriqui,’ naain nii coriqui cainaa nii joineein neiniquichene. Chajaauchete,
cachane jaunte: 26ॸ‘Iite, canu cacha cana rai chauratane coaaunaane caje
baasoneein bajeriti cacha neei. Inae coauneein, inara que banihateein canu
raotojoeein canu temulenelanaala nenaa Inaca Cana Coauneraacha rucujuei
niha natiin raain, canu ocoananelanaala Cojoanonaa que ichaohiche. 35ॸInarate,
nenaa caje temule raain naaojoaanune mijitichaaunne canu coroaateein,
cocoirichaaunne acau que cacocaain, canu coroaatelanaala, ËΎËΎɗфľľɗ͑ľɗɗËΎËΎľ́‫ڏ‬

nesurunaja colane amuhemuhecaaunne, naala, ii nenajanu lateeine ii rai telanaala,
canu nesurunajaanu teein, 36ॸlanaa canu rai cajione lateeine ii rai telanaala, cunaiteein,
cajionene, carai cajione teein, caresero cuhane neein naaonjoaaine jana
cunaitichaaunne turuhin cacoharaain, turuhin ii coaraelanaala, naaonjoan
caresero cuhane nihanune jana, turuhin rejetocoaanulu,’ naain bajaauruhane
canu coaraain, naaonjoaain canu rai janate: 45ॸ‘Esinae rauhijiriinte, satiin
nelateein nerejetocoiche,’ narichaaunni ËɗфɗËȍľɗ͑ľʮľľɗ͑͑ľ͑ËӕфӕËËȍӕ‫ڏ‬
acaauru rai canu Cana Coaunera Calaohi ruacha latei teneeichene canu raite nii
cacha caje nejanoanaa nichaaune. teneeiche. 46ॸґҡɗɗ͑͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬
Niritocoaaun acaauru raine janate: rute, chabana sanaachara caseteco que
37ॸ‘Curuaanaa, esinaaena mijiteeine ii neeurureein. Jana, coluunojoi suujuaquiin
coroaateein, cocoireeine ii cocoaain, 38ॸii nenacaaurute, chabana sanaachara
nesurunaja colane amuhemuhequine, ichei ichaonaa que neeurureein,’ naain
ii nesurunaja teein, ii cajione colane tonoranaareein nii acaauru Curuaanaa
neeine, ichei cajione teein, 39ॸcunaiteein, Rey,” nae canacaanu rai Jesoso.
caresero cuhane neein naaonjoaine turuhin
ii coaraain, naaonjoa rejetocoaanulura,’ Jesoso mucuuruhane coina
naauruha rai nii couluuonojoi suujuaquiin que ereereecuruhane
nenacaaurune janate: 40ॸ‘Satiin canu (Mr 14.1-2; Jn 11.45-53)
26
͑ľʮľфӕфӕËɗфɗËȍľɗ͑ľʮľľɗ͑͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬ 1ॸInae cachaauru rai niritohane
ruhacha latei terejetocoichenete, canu rai nainaainte, ͑ɗɗËȍфľ́ɗ͑ɗËȍ‫ڏ‬
tiha nii terejetocoichelu,’ naain acaauru nune rai: 2ॸ“Nii coitucuhichene
tonorareein nii acaauru Curuaanaa Rey,” rijijieeinte, coroata janoi cuhane
nae acaauru rai Jesoso. nereein Fasocoa beseta. Inae laen Cana
41ॸ“Niritohane baihate, nii najaa biji Coaunera Calaohi cacha caje
nichajai que rai cachanelanaala nejanoanaa nichaaunne mucuhin
nenacaauru rai: ‘Naain cacaje amuhin, ҡľľӕфӕфɗËȍɗ͑ËΎфΎѸΎнӕľËҡɗ͑ӕ‫ڏ‬
moconajaera aina rai letonocuru que ruhane coina,” nae Jesoso. 3ॸNii
banihateein ichanohin chabana jacanaa bananeeinte, saseredotecuru curuaanaa
charanejeein nenaa usi rene cunichuche, curuaanaa Caifasi loreri asae ita
nii coina neiniquichene jaun,’ naain usi ҡΎʮɗӕфľѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕɗ͑ˇΎфɗΎ͑ɗ‫ڏ‬
rene letoanajareein. 42ॸNiritiin usi rene chaanune bichauhenaauru, 4ॸJesoso
letoanajaainte: ‘Inarate, mijitichaaunne mucuhin, nechu nohaneein colurujueein
niha natiin, canu coroatelanaala, ѸΎȍɗ͑ʮΎľфҡľľӕфӕȍ͑ľнӕľËΎӕËӕ‫ڏ‬
cocoirichaaunne niha natiin, acau que ruhane coina. 5ॸNejetaote: ٘ͮɗ͑ɗȍ‫ڏ‬
canu cocoaelanaala, ͑Ύ͑ʮΎфľʮľҡΎËΎɗ‫ڏ‬ ËËȍľ¡ľѸľҡËΎʮΎ͑Ύ͑¡͑ɗËȍË‫ڏ‬
chelu. 43ॸNiheichu canu nesurunaja colane chene, nabana cachaauru suujua
amuhemuhecaaunne niha natiin, canu rerohecana coataa,” naaure jetao ita rai.
nesurunaja tiheeiche. Canu rai lanaa
cajionene niha natiin, canu rai tiheeiche. Jesoso ichoaete nejujuaauruhane
Niheichu cunaiteein, caresero cuhane jaan choohite leinjiin ene.
neein naaonjoaanune niha natiin turuhin (Mr 14.3-9; Jn 12.1-8)
cacoharaheeiche,’ naanu acaauru raine 6ॸBetaniau,“Nabero caje nerautanaa,”
janate: 44ॸ‘Curuaanaa, esinaaena ii naain niicha curuaateeuri- Simoon
loreri asae niha Jesosone janate, 7ॸajeri

coreti caje ichanohin boticha laaojoiri Aina nerelanaa nichaanune aina
cuhane, le curuhin jujuhin- jataain janotiin lenoniha Jesosone
coretiin nenaa amaain jetao, rori ichoae (Mr 14.12-25; Lc 22.7-23; Jn 13.21-30;
lauhecoha Jesosone jana, coturi ichoae Co I 11.23-26)
nii jujuhi choohite nii leinjiin ene. 8ॸNii 17ॸInae nunuheca jorerera colane
coaraainte obajeein: ichanohi faan quihuruhane jaan beseta

“Chanuna jataain coretohane saijieein, Fasocoa cojoanonaane janate, Jesoso
catohaneein jujuhi lanaje caa ene. rohan nichuuntaacaanu:
9ॸBana jataain coreein que necoreteein, “Chu Fasocoa cojoanaa nunuhe
nii rai core coriqui que, cairicheihuru cojoanotiin que, canaacha quiineni
coroatajanelanaala,” naacaanu aina lenone ichacaaunne jereeita,” naain
nerelanaa nichaanune janate: Jesoso caje bajaacaanu aina nerelanaa
10-11ॸ“Chanuna niritiin caa ene nichaanune janate:
rerohecaaiche. Jataain canu rai 18ॸ“Chajaain taa neseeu leinjiin cacha
caohachate ichae caa ene. Inae itolere loreri asaae cuhin: ‘Cacha relaerate
bana inara aina nerihaaunni. Jana, ichei, “Inae canu cojoanonaa que tihane
cairicheihurute laen itolere bana jaunne ii loreri asaae ureeun, cuu canu
neeurureein inara aina. 12ॸCaa jujuhi aina nerelanacaauru aina Fasocoa
choroha cajabereeo ichoae caa enenete, beseta bitoaanune coinara,” naain
canu conautecuruhane coina cajabereeo aitoroate ii rai,’ nanichuchera,” naain
rucuheca ichae. 13ॸEsinae rauhijiriinte, canacaanu caje tabaauru letoae Jesoso.
cana rai chauratane sacutaain caa osa 19ॸNiritiin letoanajaa Jesosone jaun
caje nichoterichaain cachane jaan que cuhin, nii naitoonjoa rijijieein Fasocoa
cachaauru relaauruhane jaaunru, caa cojoanotiin que canacaanuhacha
cajabereeo ichoae jujuhi tiha caa ene quiineni lenone ichacure aina nerelanaa
нӕľ͑ľ̲ʮľľɗ͑ËËȍӕфӕфɗľфľľфľËӕ‫ڏ‬ nichaanune tabaauru.
rureein. Nitohaneeinte, ËΎӕ͑ΎʮΎɗ͑ľ‫ڏ‬ 20ॸNitohaneeinte, inae nocohecane
reein itolere bana caa ene,” nae Jesoso jana, lechoonca coroatajaain aina
aina nerelanaa nichaanune rai. nerelanaa nichaanune aina lenoniha ne
Jesoso. 21ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑́ľ͑Ύ͑ɗȍ͑ɗȍË‫ڏ‬
Jesoso coulurujiha Jodasine nune janate:
(Mr 14.10-11; Lc 22.3-6) “Esinae rauhijiriin, leinjiin inara
14ॸNii jana, ͑ɗɗɗ͑͑ľфľ́͑͑ɗËȍ‫ڏ‬ cajete, cacoelaichaneei neeichene
nune lechoonca coroataja neein nenaa saijieein, caque nejeratenacaauru rai
Jodasite, saseredotecuru curuaanaa cacolurujueein, acaauru rai
coaraa cue. 15ॸNitohaneein cuhin jetaote: caetereeincha,” naa canacaanu rai
“Inaaojoaain carai coriqui tenaa Jesosone jaunne, 22ॸjataain inaderaain le
nainequiche, inara rai Jesoso tihanune cachanichaanune:
coinata,” naain acaauru caje bajaane jana “Curuaanaa, canu quenacha aitohi,”
nichata chooncaain coata caje nenaa naacaanu satiin aina nerelanaa
coriqui teeuruhane coina rai aitocure. 16ॸNii nichaanune janate: 23ॸ“Caa ojoaichu
jaun jetaote, jelai neeorihane jana inae Ëӕȍ͑ľƸ͑ѸľҡľʮɗфɗËȍҡľ͑ɗɗËËΎ́ӕфӕ‫ڏ‬
acaauru rai Jesoso tenaa nainihane jaan jueein caetereein. 24ॸNitohaneeine, canu
que coacuhin jetao, amuhemujue Jodasi. que aitiin laenanohineein niha Cana
Coaunera Quiricha inoaensi cuhanena Oliboneein niicha curuateeuri ichatane

rijijieein, Cana Coaunera Calaohi cacha ucuunno que cuhacaanune janate:
caje nejanoanaa nichaaunne, nii nainaa 31ॸ“Enene cojoanotiin cuhanete, satiin
cureeunni. Nete laen, ʮҡɗ͑ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬ inara, Canu esenetaain canu que

joareein nii canu colurujuera. æΎȍҡΎ‫ڏ‬ jaaequiin neeichene jianeein, ita caje
rihalu niqui nitohanesihane ajiniha riaaneriquicheein, Quiricha inoaensi
nejanoaenihalu nii cachane,” naa cuhane:
Jesosone janate: ‘Carenero beraicha sohin
25ॸ“Cacha relaera, canu quenacha jaaoruhane janate,
aitohi,” naa nii colurujueranu Jodasine ita caje riaaneeurureein
janate: niicha beraihuri carenerocuru,’
“Mmmjjjm, nii bajaaine rijijieeinte naain canu que aitiin besihalune
aicheein,” nae Jodasi rai Jesoso. rijijieein. 32ॸNena inae ohanune caje
26ॸNitohaneein lenonichaanune janate, ichanacaaunne, inara ajiniha Calileea
faan mucuhin: “Narihara Cana cureeunni, ecu nacoauneein jiniiquiin
Coaunera,” naain, cataaun nii faan nenaa coinara,” naa Jesosone janate:
tatuhin beeune beeuneein aina 33ॸ“Ii esenetaain ii que jaaecooruhane
nerelanaa nichaanune rai teein: jianeein, neeuruha leeochaaurune

“Caa quihuche. Caate, cajabereeo nihanatiin, coatiha laen canu ii
nenaaneein ne,” naain canacaanu rai esenetaain ii que jaaecohanune
teeinte, jerichanejeein nii faan ichaane jianerihaaunni Curuaanaa,” naa Jesoso
rijijieein 27ॸacau cooruhane jaan curu rai Fedorone janate:
cuhane, conacai bino mucuhin: 34ॸ“Esinae rauhijiriinte, ľ͑ľ͑ľËΎʮΎ͑Ύ‫ڏ‬
“Narihara Cana Coaunera,” naane baiha tiin cuhane jaiti ereniha ataohari
canacaanu rai nii conacai teeinte: curuaanane ajiniha, nichata saain canu
“Satiin jiniiquiin leruune leruunein caa coitucuha nocoetoeneriquiin,” naa
conacai cooche. 28ॸCaate cacoichananeein Fedoro rai Jesosone janate:
arajii cachaauru caohachanu que 35ॸ“Airihaauni bajiaata Curuaanaa. Ii aina
canuhacha ichaneni cojunacaneein chorohi curuaaecaain jereraa casohin cajaaoruhane

jaonojoinereein. Acate arajii osaonacaauru coinane nihanatiin, nainihaaun ii que
нӕľѸӕӕʮӕËҡľфɗËȍɗ͑ľËΎɗ͑ΎфɗËȍӕ‫ڏ‬ jaaecohanune jianeein ii coitucuha
nine cojunacane. 29ॸNena laen, inae nocoetoenihanunera Curuaanaa,” naa
nacoauneein inara aina jiniinquiin, caa oba Jesoso rai Fedorone janane, leeochaauru
caje ichanohin conacai coenereeunni, Ofa aina canacaanu netonai, nii aitoha
Cana Coaunera Cojoanonaa que inara aina Fedorone rijitojoeein aitocoaanu.
jiniiquiin neein nii bana ocoonaneein
nenaa bino cohacachene reeintiaaojoaain,” Jetesemanii netiin Cana Coaunera
nae aina nerelanaa nichaanune rai Jesoso. bajaa Jesosone
(Mr 14.32-42; Lc 22.39-46)
Coitucuha nocoetoenerichaain 36ॸNiibaihate, ɗ͑͑ľфľ́͑͑ɗËȍ‫ڏ‬
Fedorone biha Jesosone nune aina jelai caje amuhin, ˇľҡľѸľ̲‫ڏ‬
(Mr 14.26-31; Lc 22.31-34; Jn 13.36-38) niineein niicha curuateeuriu cue Jesoso.
30ॸNii baihane, Quiricha Inoaensi Inae ecu turuhacaanune janate:
cuhane laenanoineein nenaa salmo “Cau nelauriaain canu cohacuchena,
tabaauru que nenatichaanune nainaain, inara tonohanau tajiha cuhin Cana
Coaunera bajani,” naain 37ॸjiniichaain acaauru notane jaun, sinihuru jana

Fedoro, ËΎфΎҡʮɗґľ¡ľĀľľΎË́Ύȍɗ‫ڏ‬ erunajaane jaun jetao, 44ॸľËӕфҡɗфɗ͑‫ڏ‬
churu, naaonjoaihunri amaain jataain jaain jelaiha cuhin, Cana Coaunera
nererojoecaaojoaain naonaain jetao, bajaane nichatasatiha cue, ͑ɗɗʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬
jataain inaderae Jesoso. 38ॸNitohaneein jeein aitohane rijitojoeein Jesoso.
inaderaain jetaote: 45ॸNitohaneein jetaote, ʮľ́ɗȍ͑ËΎӕ‫ڏ‬
“Jataaine onaanajaanu rijitocojoaain ͑ľľɗ͑͑ɗɗ͑ľľӕфӕȍɗ͑͑ľфľ́͑Ëӕ‫ڏ‬

casuujua cuhane inaderaaunra. Cau rune jaun, acaauru rene turuhin jetao:
nedaain, canu jiniichaain ichaaojoeein “Jaitinachura caohacha nainetojoeein
cacohacuchera,” naain ratirinajaain siniichete. Inae laen, Cana Coaunera
jetao, 39ॸacaauru caje, nita cuhin coitucuhichuru bijiu tenojoinichaaun,
neseeonraain atane que coturi canu Cana Coaunera Calaohi cacha caje
temetaain jetao: “Ofa, icheine aitoon. nejanoanaa nichaaunne cojoanonaa que
Bana ii jereeine jana nihane, caa turuha. 46ॸChajaain nimichucuchete
necairichanaa tabai caje canu rocohi. amuhacachera, inae nichuuntajiha nii
Nena canuacha jerei rijijieein ichaaine acaauru rai caeteraanura,” nae jetao
jereneeun. Ii jereeine rijijieein Jesoso aina nerelanacaauru rai.
ichaainene jereeunra Ofa,” naain Cana
Coaunera bajaane nainaain jetaote, Jesoso mucuuruhane
40ॸjelaiha cuhin nii neeuruha aina (Mr 14.43-50; Lc 22.47-53; Jn 18.2-11)
nerelanacaaurune jaau turuha Jesosone 47ॸNiritiin,ʮɗҡɗɗ͑͑ľфľ́͑͑ɗËȍ‫ڏ‬
jana jetao, najiniha sinihuruhane jana nune aina ereereeca Jesosone janate,
erunajaain jetao Fedoro rai: turuha uhe, Jesoso aina nerelanaa
“Chanuna canu aina leratojoeein, nichaanune lechoonca coroatajaneein
sinilanaala ichaaojoeein nenaa nenaa Jodasi, ́ľҡΎ͑ʮӕфӕȍѸѸľфľĀΎ‫ڏ‬
naineneeiche. 41ॸSinilanaala tecuru curuaanaacuru curuaanaa, chaen
ichaaojoeein neein Cana Coaunera Jorionichaachene bichauhenaauru,
bajaauche, nabana chatohanai que naaonjoainurine jaun, enuha, sabere,
nesaruhin neeichene coataa. Inara naaonjoain que biji achunequiin
suujuate niqui aitona naine, nete inara nenacaauru arajii cachaauru uhaain.
jaberoco jataain nii abaantasine,” naain 48ॸJaiti Jesoso rene turuelanaalate, nii
jetao acaauru ratiriin jelaiha nii Cana aina cunacaauru rai jetao: “Inae cuu
Coaunera bajaane jaan cue Jesoso. turunaane: ‘Sohara cacha relaera,’ naain
42ॸNitohaneein inae coroata saain, rai nomeri lohitoreeuni, caje coitucuhin,
jelaiha cuhin Cana Coaunera bajaane aca mucuhichene coinara,” naain
cuhane jetaote: “Ofa, caa necairichanaa acaauru rai be jetao. 49ॸNiritiinte Jesoso
tabai canu cojuhin canu coaaranu caje rohan nichuuntaain: “Sohara cacha
canu roconaa jereneeine, ii jereeine relaera,” naain Jesoso meri lohitoha
rijijieein ichaau,” naain jetao Cana Jodasine janate:
Coaunera bajae Jesoso. 50ॸ“Cacoelaicha, ii jereeine rijijieein
43ॸNiritiin Cana Coaunera bajaane caje, coaraain chatohaneein caetecurumiin,”
nacoaauneein jelaiha cuhin, aina nae Jodasi rai Jesoso.
nerelanacaauru coaraa cuha Jesosone Nii janate Jesoso rohan nichuuntaain,
jana jetaote, jataain banetojoe niha Jesoso mucuure nii Jodasi amanojoinuri
acaauru rai sinirenane jaun nimirichaa cachaauru.
51ॸNii janate, rai sabere rocohitiin, que relaaurera aina fariseeocuru. 58ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
nii saseredotecuru curuaanaacuru neein, inae Jesoso amaauruhane janate,
curuaanaa letono uricho sauhitiin nita acaauru coarajeein cuujueein
beuhitoha leinjiin cacha, Jesoso aina sacuhin, Caifasi loreri chaje rohan
cunaane janate: neeuruha Teenforo beraichacurune
52ॸ“Jelaiha rai curu cuhane, nii ii jaaun, ecu acaauru aina enohin
sabere teeu. Satiin sabere que sonajaain lauhequiin, jelai caje coaauneein Jesoso
jaaoreraaurute, sabere que acaauru coaraje Fedoro: ٘æȍҡΎȍ͑ľфɗ‫ڏ‬
netonai sonojoiniha cuurureeincha. chaaincha,” naane jaun.
53ॸTana ena canu Inaca caje bajaanune, 59ॸNii janate, nechu jataain nohaneein,
canu rai lechoonca coroata lauriin colurujueein Jesoso atinaeratecuruhane

anjeraauru letoanaa nainiha, acaauru jaanu que coaaucure saseredotecuru
aina canu coreniha ita sooruhane curuaanaacuru, Ëȍľ͑͑ɗȍËȍҡΎȍ‫ڏ‬
coinane coitucuhine. 54ॸNene naine rucuheraneein nenacaauru
naineneeun nitohanai ichacaaunne. Inae Jorioocuru bichauhenaauru,
rai Quiricha inoaensi cuhane, ËҡΎȍ‫ڏ‬ naaonjoainuri. 60ॸNete, nitohaneein
neein caetecururichaainne que aitiin arajii cachaauru colurujeeuruha
laenaeratihalu Cana Coaunerane nohaneeine saijieein, nii chatohaneein
nainaane nihane jaun,” naainte nii teeuruhane jaanu lera erusichurene. Nii
mucuha unacaauru rai: jaunte inae satononiha coroatajaain
55ॸ“Chanuna necha aansai cacha nimichuhin:
mucuha unaa tocohaneein, sabere, 61ॸ“Esinaete chuhisi: ‘Nainichaaun caa
enuha, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕфɗнӕľ¡ɗʮɗËȍӕ͑ľ‫ڏ‬ ͑ľҡΎʮɗɗ͑æ͑æΎӕ͑ľфËΎфΎľËӕ‫ڏ‬

quiin canu mucuha uhiche. æΎʮΎ͑ΎΎ͑ľ‫ڏ‬ фӕȍ͑ľʮËΎ́Ύȍľфɗҽľľ͑ƸΎфΎËȍ̲ӕȍɗ͑‫ڏ‬
tojoeeine inara notaracaae, Teenforo tiin, ͑ɗËȍҡʮ͑ΎʮΎľɗ͑Ëӕȍ͑ľʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬
asaae cachaauru relaa nenajacoon. Nii jeein michuhanunera,ٔ͑ɗ͑ľфľ͑ʮ‫ڏ‬
saijieeinte, canu mucunaja queneeiche, quera,” naauruha nechu nohaneein
56ॸinae nitohaneriquicheeine que aitiin, colurijihane janate, inauheneeicha
rai profetacuru que laenaeratihalu Cana acaauru aonaje Jesoso.
Coaunerane nainaaichene coina,” naa 62ॸNii jaunte laen nimichuhin:
acaauru rai Jesosone janate, ecu jelai “Chanuna ereneei iitonai. Esinaena
ratiriin, satiin sorohacaanu aina rauhijiriin aitoine jaunna caa ii
nerelanaa nichaanune. colurujeeuruha,” naain caje bajae
saseredotecuru curuaanaacuru
Niha chatohanaine rucuheraneein curuaanaa, nete inauheneeicha aonaje
nenacaauru Jorioocuru bichauhenaauru Jesoso 63ॸNii jaunte rai nacoauneein:
acatiha niha Jesosone “Esinae rauhijiriin, Cana Coaunera
(Mr 14.53-65; Lc 22.54-55, 63-71; coreniha beeinena jereeun. Iina esinae
Jn 18.12-14, 19-24) Cana Coaunera Calaohi Mesihasineei,”
57ॸNitohaneein Jesoso mucuhinte, naa rai saseredotecuru curuaanaacuru
saseredotecuru curuaanaacuru curuaanaane janate:
curuaanaa Caifasi loreri asaae amaaure 64ॸ“Esinae rauhijiriinte, acanichaaunne
nii mucuureraauru. Nii janate, nii que aitohicha. Canu Cana Coaunera
Caifasi loreri asaae ita taojiaain neeure Calaohi cacha caje nejanoanaa
Moisesa aitoonjoa rauhi que cacha nichaaunnena, coarajeeichene jana canu
Inaca itolere ichana nainera Cana 72ॸ“Esinae rauhijiriin, Cana Coaunera
æΎӕ͑ľффΎҡΎ͑Ύ͑ɗËȍʮɗнӕľ́ӕȍľËΎ‫ڏ‬ notaracaae nii cacha coitucuaaunta,”

reeunnicha. Chaen techu, dede sacari naain nacoauneein suujue Fedoro.
ʮ͑ӕȍɗ͑Ƹӕȍӕȍ͑ӕ͑ľËΎфɗнӕɗ‫ڏ‬ 73ॸNii catiariinte Fedoro rohan
cheeincha,” nae nii saseredotecuru nichuuntaacoaain: “Esinae rauhijiriinte,

curuaanaacuru curuaanaa rai Jesoso. iitonai aina nenaaneein, ii ereecha
65ॸNii jaunte obaaecane cojunacaniha rai cajete necoitucuerateeicha,” naaure nii
cajione romaromaain: ecu nenacaauru Fedoro rai.
“Nechu jataain Cana Coaunera 74ॸ“Esinae rauhijiriin, Cana Coaunerate
baijiaate, caritiin ere caa cacha. Cha coaraje nii cacha coitucuenihanunera,”
nenacaaenneeina coaraain cana rai naain nesuujiha Fedorone janate, nii
colurujuera laterihacache. Inae inara rijieeoritiin inae ere ataohari curuaana.
netonai, Cana Coaunera baijiaeraanu 75ॸNii jaunte: “Jaiti ereniha ataoharine
rijitiin irihane aonaquiche. 66ॸҽΎ͑‫ڏ‬ janate, nichata saain cacoitucuhine

quiche jana inara, caa naitoonjoa que,” suujueriquiincha,” naalu rai Jesosone
naa rai leeochaauru rai janate: coacuhin, jelai caje mituhin amuhin,
“Esinaete chuhisi, ËËΎ́ӕфӕʮľľӕ‫ڏ‬ jataain inaderaain chanae Fedoro.
ruhane jaan ujuaihone. Aihane jaun
ohanete caohachae,” naaure. Filato rai Jesoso teeuruhane
67ॸNiritiinte, nomeri colunecuruha (Mr 15.1; Lc 23.1-2; Jn 18.28-32)
27
tabaaurune jana faohacure leeochaauru. 1ॸInae
janohane jana jetaote,
68ॸJana leeochaaurute: satiin saseredote curuaanaacuru
“Chajaain aihane, ii Mesihasineeine, aina Jorioocuru bichauhenaauru, ita
caa ii soera cojoeluinaaura,” naain rai suujua rijitojoeein ita suujuau tacaaure,
nomeri faojoaain soore. Jesoso sohin jaaoruhane coina. 2ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
neein jetaote, Jesoso ichojoaain amaain,
Jesoso coitucuha nocoeteniha Fedorone
ѠΎ̲ËΎËΎɗËȍ͑ľľɗ͑͑ľ͑ËΎ¡ľфľ͑‫ڏ‬
(Mr 14.66-72; Lc 22.56-62;
doro Filato rai teeure.
Jn 18.15-18.25-27)
69ॸNii tonohanau, ecu airiniha Oha Jodasine
lauhecoha Fedorone janate, rohan 3ॸInae nitohaneein Jesoso cairichaain
nichuuntaain: atinaaururichaainne que nainaain
“Iitonaite, Calileea cocoaicha Jesoso jetaote, jataain inaderaain netojoeete
aina nerejetohilu,” naa leinjiin ene nii coulurujuera Jodasi. Nii jaun jetaote,
coseenraneein nenaane janate: nii saseredotecuru curuaanaacuru
70ॸ“Nii aitohine jaan cacha curuaanaa, Ëȍľ͑ˇΎфɗΎΎËӕфӕ¡ɗËȍӕȍľ‫ڏ‬
coitucuhaaun,ٚ͑ɗ͑Ѹҡɗɗ͑Ύ͑ʮľľӕ‫ڏ‬ naauru, naaonjoainuri rai jetao:
ruha ecu nenacaaurune urichoo suujue 4ॸ“Osa quene nesaruun, inara rai
Fedoro. ҡɗ͑ɗËȍľ͑ľËΎɗ͑ËȍӕʮӕɗȍΎ͑ľ́‫ڏ‬
71ॸNii baihate jelai caje amuhin, rijia naala nenaa cacha teeincha,” naain nii
acuujua rohan cuha Fedorone janate, nichata chooncai coataneein nenaa
coaiteen coaraain: coriqui coretecuruhane jaan cainaa
“Caa netonaite, Nasarete cocoaicha Jodasine jana jetao, ranaa jerelanaala:
Jesoso aina nenaa ne,” naain “Nihei cha coitucunaa nainihaacaanu
leeochaauru rai biha leinjiine janate: nii aina canacaanuta. Iichate nii
coitucuujueeicha,” naaure jetao Jodasi curuaanaacuru curuaanaacuru aina,

rai. 5ॸNii jaun jetaote Teenforo asae nii Jorioocuru bichauhenaaurune jana
coriqui rialaaitiin ratiriin jelai caje jetao, cuu inauheneeicha aonajenajae
amuhin raajenihane rai raro ruluhi ohe Jesoso.
Jodasi. 13ॸNii jaun jetaote:
6ॸNii jana jetaote, nii coriqui raain ٘ҽΎΎ͑ɗɗнӕľľфľľɗ͑ɗɗËΎӕ́ӕфӕʮӕľľӕ‫ڏ‬
jetao: ruhane aonaaina,” naa Jesoso rai
“Caa coriquite, ichana corenihane Filatone jana jetaote, 14ॸËӕӕɗ͑ӕȍľ‫ڏ‬
jaun, leinjiin calaniheein ne. Aihana neeicha tonoraelanaala aonajian
jaun, jelai teein Cana Coaunera rai Jesosone jaun jetao, inae rai tonaain
canaacha tei coriqui curu cuhane, caa irihane jaanu coitucuene Filato.
coriqui tenaa nainihaacache,” naaure
ʮľҡΎɗҡфɗѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬ Jesoso ateinaauruhane rai neeuruhane
curu curuaanaacuru. (Mr 15.6-20; Lc 23.13-25; Jn 18.38-19.16)
7ॸNiritiin coacuhin ita suujua tacaain 15ॸBeseta bana naineein jetaote,
jetaote: “Atane rocooruha, caje janijiin: “Acate caohachae mituhanera,”

ojoaichucuru jaauruhane coinane jaan,” naauruha satiin cachaurune jaan mitai
naain niicha curuaateeuri jelai nejesinane caseteco nihane caje Filato.
coretecure nii coriqui coreniha, niha 16ॸNii bana jetaote, caresero cuhane niha
nejelau atane caje uhin onaane, cuu itolere sacutaain cachaauruhacha

teein conautecuruhane jaanu que. 8ॸNii coitucui Jesoso- Barabasineein
jaun jetaote, Ichana Batane neein jelai ËӕфӕȍËȍËӕфӕҡľɗËѸľҡľËΎ‫ڏ‬
curuaateeure enanetojoeein cachaauru. neeinne jaun jetao, 17ॸsatiin netaojiaain
9ॸNitohaneeinte: “Rai core nichata codohacooruha, ͑ɗɗˇľѸΎѸΎËΎ́ӕфӕʮľľӕ‫ڏ‬
chooncaain coataneein nenaa coriqui, rera cachaaurune jana:
Isaraelitacuruhacha cainai raainte, “Chariji caa coroatajaaihuri caje,
10ॸcoreniha: ‘Atane rocooruha, caje jianichaaunne jeriquiche. Caa Jesoso
ojoaichu ichacuruhane coinane jaan,’ Barabasina jianerihanu. Ainihanena caa
naain acaauruhacha curuaatei atane Jesoso Mesihasineein acaauruhacha
coretecure,” naain beratihalu profeta curuaatei jianerihanu,” naain jetao
Jeremihasi que Cana Coaunerane acaauru caje bajae Filato, 18ॸnechu
rijijieein, nii naitoonjoa nainaaure. necoelai caaun, nii coulurujeeuruha
raine que nainaane jaun.
Filato acatiha niha Jesosone 19ॸNiritiin jetaote, nii cha rucuhecane
(Mr 15.2-5; Lc 23.3-5; Jn 18.33-19.38) jaan rori ichoae lauhaca Filatone jana:
11ॸInae coberenadoro Filato rene “Jiaonriha chatohaneein nii cha
Jesoso amaain turuaauruhane jana ujuaihonelanaala nenaa cacha tenaa
jetaote: coaauquine. Janotiine nii cacha
“Iina Jorioocuru curuaanaacuru coreniha, jataain baasoneein
curuaanaa- Rey ineein,” naain caje sinicoonni,” naain jetao berate rai
bajaa Filatone jana jetaote: comasai.
“Esinaete, acanichaaunne que 20ॸNejetaote, satiin nii cuu nenacaauru
aitohicha,” naain Filato tonorae Jesoso. cachaauru suujuau tacaaure, ѸѸľфľĀΎҡľ‫ڏ‬

12ॸNii nainiha jetaote, cuu teein, Filato curu curuaanaacuru curuaanaacuru aina
rai coulurujeeuruha saseredotecuru Jorioocuru bichauhenaauru: “Nii
´ф¡Ѹɗʮɗ͑ľľɗ͑͑ɗɗˇľѸΎѸΎҡɗ͑ľф‫ڏ‬ amaain jetao, curuhacaain netaojiaain

teeu,” naauruhane coina. 21ॸNii jana neeure satiin coberenadoro rai
jetaote: soodarooru. 28ॸNitohaneein teein jetaote,
“Chariji jianichaaunne jeriquiche, caa rai cajione rocohin que cajione lanajai
coroatajaaihuri caje,” naain acaauru curuhacure. 29ॸChaen couturi que ojoa
caje nacoauneein bajaa coberenadoro caje ichanohin comai lauriaain jetao, rai
Filatone jana jetaote: biji raotono nichajai que otiha teeure.
“Nii Barabasi que tacaajeein Nii baiha jetaote, ͑Ëҡɗȍ͑ľѸľľΎ͑‫ڏ‬
jianeeinena jerichaanu,” naauruhane riaain: “Laraajiin ichaohine Jorioocuru
jana: curuaanaacuru Curuaanaa Reycha,”
22ॸ“Chajana laen ichareeun, caa Jesoso naain jetao, 30ॸcouluneeinchuru nii rai
Mesihasineein acaauruhacha curuaatei niicha teeuri otiha que jetao, rai couturi
aina,” naa Filatone jana jetaote: faoha facoaain que ninichaajeeure.
“Coroso que laen aca teeu,” naaure 31ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ̲͑ɗ͑ʮľľɗ͑͑ɗ͑ɗËȍʮľľӕ‫ڏ‬
jetao satiin. 23ॸNiritocuruhane jaun ruhane baiha jetaote, nii cajione lanajai,
jetaote: que niicha curuhacuri rocohin, ͑ËΎӕ‫ڏ‬
“Chatohanai baasona ichae,” naa neein nii rai cajione esine curujuaai
Filatone jana jetaote: amaaure coroso que teeuruhane coina.
“Chajaain coroso que teechaau,”
naaure jetao tonijiaain ehequiin. Coroso que Jesoso teeuruhane
24ॸNitohaneein Jesoso jianena jeriha (Mr 15.21-32; Lc 23.26-43; Jn 19.17-27)
Filatone saijieein, jianena jerelanaala 32ॸInae nii neeuruhane jaan jelai caje
rai suujua rerohecaauruha jelai ichoae Jesoso amaauruhane jaun jetaote,

jauhecotojoeriin cachaaurune jaun Sirene cocoaicha Simoon eruhin, que nii
jetao, acau raerateein jetao: Jesoso teeuruhane jaanu coroso
“Coatiha canu, orichaain caa cachane baijiaeratecure.
ujuaihoneein nerinaaunni. Inarate nii 33ॸInae nitohaneein cuhin: “Couturi
ujuaihoneein neriquicheein,” naain Bejero,ٚ͑ɗ͑ËӕфӕȍËȍËӕфӕ‫ڏ‬

jetao, satiin coarajeeuruha nii cuu teihu turuhin jetaote, 34ॸelonai que
nenacaauru cachaaurune jana jetao, rai jasisii bino que jetao Jesoso cocoaaure.
biji culeje Filato, nii ujuaihoneein Nejetaote, aansijiin cohin aonaain
nenihane coujunacaneein, nitohaniha conaa jerene Jesoso.
acaauru ichaone jaun. 35ॸInae coroso que Jesoso teein jetaote:
25ॸNiritoha acaauru rai Filatone jana “Chariji raineeicha nedareein,” naain
jetaote: jetao Jesoso cajione que nocoatijiaaure
“Satiin canacaanune, canacaanu soodarooru. 36ॸNii baiha jetaote, Jesoso
bereecuru aina jiniiquiin, oha caa asaae nelauriaacoaain beraihure.
cachane ujuaihoneein nerichaanuhi,” 37ॸNitohaneein teein jetaote, rai
naaure jetao Filato rai cachaauru. couturiniha nii casetecaauruhane jaan

26ॸNii jaun jetaote, Barabasi jianeein, leranu rai curuaa laenacure:
nii baiha Jesoso bisichateein acaauru Caate Jorioocuru curuaanaacuru
bijiu teein, coroso que terate Filato. Curuaanaa Rey ne.
27ॸNii jana jetaote, niha chatohanaine naain.
rucuhecuruhane jaan coloherineein 38ॸCuu jetao techu aina teein,
nenaa- loreri seeonjoa asae Jesoso coroatajai asijiautooru teeure coroso

que, leinjiin najaa biji nichajai que, 48ॸNii jana, leinjiin acaauru caje jetaote,
leeocha rai raotono nichajai que, soroneein jeluhariin cuhin jetao, sie
naaonjoaain. 39ॸJeloon situnacaauru tocohaneein nenaa ariin ruhin, elohanti
cachaauru jetaote, ËΎӕҡӕфɗʮɗѸɗʮɗѸɗȍ‫ڏ‬ bino sisiaain jetao, jiarana nujua que
naain jetao: nujuateein Jesoso ujuae que te, cohane
40ॸ“Teenforo chamuhitiin, nichata coina. 49ॸNii jana leeochaauru jetaote:
janojoeein nacoaauneein michuhin “Coa rerohecaate, ichoteratiha uha
jerichanejeein tiha nocoetona jereei ͑ɗɗËȍËΎҡɗʮɗɗʊфɗȍѸɗ͑ľËΎфʮɗȍË‫ڏ‬
inatiin, chajaain ichaajenihane ijiabereeo chera,” naaure.
ichoterateeu. Esinae rauhijiriin Cana 50ॸNejetaote, nacoauneein tonijiaain
Coaunera Calaohineeine, nii coroso caje auhaquiin inae ohe Jesoso. 51ॸͮɗɗфɗʮɗľľΎфɗ‫ڏ‬
faau,” naaure. 41-43ॸJerichanetojoeein tiin jetaote, ecui caje coauneein ocoai
jetaotechu: cuhin nesoaiheite Teenforo cuhanai
“Leeochaauru ichoteratihane saijieein, bujuaneein nenaa cajione. Nii jana jetaote,
tana laen raajenihane rai jaberoco nerurujuaa cana rai chauratanene jana
ichoteratena nainihane. Aca Isaraelitacuru jetao, netatujuacoae ajerichuru. 52ॸAtane
Curuaanaa Rey nihane, coroso caje banaaurune maajeein, netatujuacoaane
fauhinete cana netonai esenetaacache. jana jetaote, æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
Cana Coauneraacha que jaaecohane jaun, neein onacaauru cachaauru nihanatiin
chajaain ena ichoteratemiin Cana jetao, o caje ichanajacoaain ichaaore.
Coaunera, esinae rauhijiriin niicha belaai 53ॸNitohaneein jetaote, inae o caje ichanaa
nihanete, cana netonai esenetaacache. Jesosone baiha jetao, Cana Coaunera nese
Acate cana rai aitelu, Cana Coaunera ˇľфΎѸ́ľľӕ͑Ëӕӕфӕȍ͑ɗɗΎËʮľɗËȍ͑͑‫ڏ‬
Calaohi nihane que,” naain jetao que caaurune jana jetao, coaranaacure arajii
͑ɗ͑ɗËȍʮľľӕфľѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬ cachaauru.
curu curuaanaacuru, Moisesa rai rauhi que 54ॸNitohaneein uha carorane jana,
cacha ralaaureraauru, chaen Jorioocuru nihacoaa cojoelanaacojoaine jana coaraain

bichauhenaauru, naaonjoainuri. jetaote, jataain nesooneein jetao:
44ॸNii coroatajai asijiautooru coroso “Esinaete chuhisi, Cana Coaunera
que nenacaauru nihanatiin jetaotechu, Calaohine caa cacha,” naaure jetao,
nocoeje chanuure. soondarooru curuaanaa aina ecu Jesoso
beraiha nenacaauru.
Oha Jesosone 55ॸNii jana jetaote, caje icharaain
(Mr 15.33-41; Lc 23.44-49; Jn 19.28-30) netiin Jesoso coarajeeure arajii enecuru
45ॸNii jana jetaote, enoto chujutoroa ǽɗ́ľľËʮľËΎӕ͑ľľɗ͑ËΎфΎҡʮ͑ľф‫ڏ‬
caje coaauneein, nuna macohi neein sacuureraauru. 56ॸAcaauru aina
amuritoheriha enotone reein tiaaojoaain jetaote cuurelu Maadala bene Mariha,
nocojoe cana rai chauratane. 46ॸNii chaen Saantiaao aina Jose neba Mariha,
rijieeoritiin jetaote, tonijiaain ehequiin: chaen Sebedeeo calaohichuru neba,
“Cana Coaunera, Ëȍ͑ӕ͑ʮľ́ɗË͑ɗ͑‫ڏ‬ naaonjoainuri.
tejeei,” naane neein jetao: “Eli Eli lema
sabactani,” nae jetao Jesoso. Jesoso jaberoco rucuhecuruhane
47ॸNiritohane jana, tabaauru ecu neein (Mr 15.42-47; Lc 23.50-56; Jn 19.28-42)
aonajeeurera jetaote: “Profeta Irihasi 57ॸInae
nocohecane jana jetaote,
cotihacate aite,” naaure. turuha uhe leinjiin Jesoso ere tonoraera
coriquihonaneein nenaa Arimatea Nitohaneein sechaain jetaote, ecu

cocoaicha Jose. 58ॸNii Jose jetaote, Filato beraichanu que soondarooru ratiriin
coaraa cue, caje Jesoso jaberoco cauha cuure saseredotecuru curuaanaa
bajaane coina. Nii jana rai Jesoso curuaanaacuru aina fariseeocuru.
jaberoco teratiha Filatone jaun jetaote,
59ॸJesoso jaberoco raain, lino caje O caje ichanaa Jesosone
ichanohi shojoera que conajaain, 60ॸque (Mr 16.1-8; Lc 24.1-12 Jn 20.1-10)
28
banijiaain niicha bajerateilu ajeri jachu 1ॸInae situha nebetacanaa
cuhane Jesoso jaberoco rucujue Jose. cojoanonaane jana, inae ena
Nii baiha jetaote, ajeri que caohatiin nii janohajiha semana nunuhene jana
ajeri jachu bacuujua fuhin ratiriin jelai jetaote, ˇľѸΎѸΎʮ¡ľфΎËΎфӕËӕȍľËӕ‫ڏ‬
caje amue. 61ॸNii jana, Maadala bene ruhane jaan- ajeri jachu coaraa cuure
Mariha, chaen nii leeocha Mariha, Maadala bene Mariha aina leeocha
naaonjoainuri jetaote, nii ajeri jachu Mariha. 2ॸNii jana dede caje fauha
Jesoso jaberoco teeuruhane jaan acatiha anjerane jana jetaote, luhecotariin uhe
laurijiatiin nedaaure. jataain mijiaainetiin carora. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
neein fauhin jetaote, nii Jesoso jaberoco
Jesoso jaberoco rucuhecuruhane jaan
rucuhecuruhane jaan ajeri jachu
beraihuruha sondaroorune
fuuruhane jaan ajeri jaberoco raain
62ॸNii cojoanoo, inae nebetacanaa nichoae laujuae nii anjera. 3ॸNii anjera
cojoanonaa nihane jana jetaote, Filato jetaote, aiha jiacanene tocohaneein
coaraa cuure jiniiquiin saseredotecuru jiquihacoha rai jaberocone jana, jataain
curuaanaacuru curuaanaacuru aina somajae rai cajione aiha dede sacarine
fariseeocuru. Nitohaneein cuhin, inae tocohaneein. 4ॸNii coaraain jetaote,
rene turuhin jetaote: coasina caaun rijijijianeein onaa
63ॸ“Curuaanaa, jaiti ichaohane banate: rijiinanaain nedaaure nii beraihurera
‘Inae nichata janoha ohane baiha jete, o soondarooru. 5ॸNii jana jetaote, nii
caje ichanareein,’ naain ererejetoha nii coaraa cunacaauru enecuru rai jetao:
casajeneein ichaonaa cachane quene “Jiaoriha casiichene. Inae, nii coroso que
coaaucaaun. 64ॸAihane jaun, ͑ɗɗфӕËӕȍľ‫ڏ‬ teein niicha ateinaauri Jesoso ariha
curuhane jaan ajeri jachu beraichateeu aaichene coitucuhanura. 6ॸInae cau nihei.
nichata janoi reeintiaain. Ainihanete, Inae nii aitoroaetohane tocohaneein o caje
janotiin uhin rai jaberoco amaain: ‘O ichanaa. Chajaauchete, nii teeuruhalune
cajete ichanae,’ naain cachaauru jaan jelai coarae,” naain acaauru que nii
coritaaurure aina nerelanacaauru. Niite Jesoso jaberoco teeuruhane jaan jelai
laen, nii jauriaanejeein amurijiriin, coaarate nii anjera. 7ॸNiritiin jetaote:
jataain banejelanaala casaje nere,” ٘æȍʮɗ͑ľфΎʮΎľľɗ͑Ëӕȍɗ͑ɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬
naauruha Filato raine jana jetaote: caauru rai: ‘Inae jetao o caje ichanaa.
65ॸ“Caa nitohanei beraichane que Calileea cuhin jetaote, inara ajiniha
nenacaauru soondarooru aina cuhin, turureein. Ecu jetaote coaariquicheein,’
caohatiin jerequichene tocohaneein nii nanichuche. Inara rai bihanune coinane
ajeri jachu funichuche,” nae acaauru rai cau turuun,” naain jetao, nii enecuru
Filato. 66ॸNii jana cuhin jetaote, nii ajeri letoae anjera.
jachu niha Jesoso jaberocone jaan rai 8ॸNii jaun jetaote, ʮҡɗ͑ËѸɗȍӕ‫ڏ‬
fuera sechaaure leinjiin secho que. ruhane saijieein rachoojoeein nii Jesoso
atane bana jelai caje erojoeein uhin 15ॸNii jaun jetaote, nii coriqui raain
biha uure nii enecuru, aina nerelanaa ʮľфɗËȍ͑ľҡΎʮΎľľɗ͑͑ɗɗѸӕӕʮӕҡľ͑ʮӕ‫ڏ‬

nichaanune rai. 9ॸNii jana jetaote, ruhane rijitojoeein jetao, aitocure nii
uujueeuruha nii enecurune jana acaauru soondarooru. Nii jaun jetaote, niritiin
rohan neeoritiin acaauru rai iriha acaauru coritaauruhane jaun, ľ͑ľľ͑ľҡΎ‫ڏ‬
Jesosone jana rohan nichuuntaain, rai joeein nii esenetaaure Jorioocuru.
tijia que nebalurucaain cutujuaain jetao
coroaaecure nii enecuru. 10ॸNii jana Niicha icharatei ichacuruhane coina aina
jetaote: nerelanacaauru rai aitoha Jesosone
“Jiaonriha casiichenera. Chajaain (Mr 16.14-18; Lc 24.36-49; Jn 20.19-23)
Ë͑ľʮľф͑ľľɗ͑͑ľ͑Ëӕфӕфɗ¡ľ͑ɗËȍӕ‫ڏ‬ 16ॸNitohaneein canacaanu rai beratiha
chete, Calileea cuuruhine. Ecune ita Jesosone jaunne, Calileea nii naitoonjoa
coaarichaanuhi,” nae jetao, nii enecuru ichatane ucuunno cuhacaanu lechoonca
rai Jesoso. leinjiin Jesoso aina nerelanaa
nichaanune. 17ॸEcu turuhacaanune
Niicha coarai beeuruha soondaroorune janate, ecu canacaanu ajiniha niha
11ॸNitohaneein biha cuuruha Jesosone jaun, rohan turuhin jaiti
enecurune nainiha jetaote, ѸѸľфľĀΎҡľ‫ڏ‬ acanihane esenetaaureniha tabaaurune
curu curuaanaacuru curuaanaa rai jetao, saijieein coroaecaanu.
neseeu cuhin jitariin niicha coaracuri 18ॸNii janate canacaanu rohan
biha cuure nii atane banau Jesoso nichuuntaain:

ʮ¡ľфΎËΎ¡ľфɗȍ͑ľ͑ËӕфӕѸΎΎ͑Ā‫ڏ‬ “Canu Inaca Cana Coaunerate,
rooru tabaauru. 12ॸNii jaun jetaote, ita chauratane, dede, naaonjoainuri rai
suujuau tacaauruhane coina Jorioocuru cocoainacaineein nihanune coina
¡ɗËȍӕȍľ͑ӕфӕËΎфËӕӕфľѸѸľфľĀΎ‫ڏ‬ caeteein ne. 19ॸAihane jaun, chajaain
tecuru curuaanaacuru curuaanaacuru. satiin caa chauratane sacutaain lauri
Nitohaneein inae ita suujuau tacaain lauri nenacaauru cachaauru
jetaote, jataain arajiin soondarooru rai relanichuche inara relaanune
coriqui teein jetao: rijijieeinte, canu ere tonoraera
13ॸ٘ॸَˇ͑Ύҡɗɗ͑Ѹɗ͑ɗȍË͑ӕ͑ľҡΎ͑Ύȍ‫ڏ‬ neeuruhine. Chaen, Canu Inaca, canu-
naute, turuhin Jesoso jaberoco rai calaohinichaaunne, Cana Coaunera
amaaure aina nerelanacaauru,’ Suujue, naaonjoain nichaanune rai
naauche. 14ॸNii jana coitucuhin, canacaanu cachaneein nenaa jereraauru
chatohaneein inara tenaa coaauca cojunacateein baotisanajaauche.
coberenadoro Filatonena, ita suujua 20ॸChaen inara rai aitonajaaocaaunne
tacaain caohaterichaanuhi, nabana rijijieein, nii caitoonjoa tonoraain

baasoneein inara tihane coataa,” ichaaoruhane coina relanajaauche.
naain jetao, ͑ɗɗѸΎΎ͑ĀфΎΎфӕѸӕӕʮӕ‫ڏ‬ Jerichanejeeinne besautiha cana
teeure saseredotecuru curuaanaacuru cojoanonaane reeintiaaojoaain itolere
curuaanaacuru aina Jorioocuru bana inara aina nereeunni,” naain necoe
bichauhenaauru. Jesoso.
Marocohacha laenai
nenacaauru naaonjoainuri nii Joaan ere

Cana Coaunera ere beebejiha aonaa curejetecurelu.
Joaan Baotisitane Nitohaneein cuhin ecu turuhin esinae
(Mt 3.1-12; Lc 3.1-9, 15-17; Jn 1.19-28) rauhijiriin suujuelanaala osaaocuruhane
1
1ॸCaate nunuhe caje coauneein Cana beeuruhane jaun jetao, nucuhe
Coaunera Calaohi Jesocurisito que Jorodaan cuhane teein acaauru
erenaa raotono ne. 2-3ॸNiite inoaenlu cojunacatiha acaauru baotisarejete nii
nere bera inoaensi Isaihasi que Joaan.
berateein laenaratiha Cana Coaunerane 6ॸCamecho ujui caje ichanohin cajione
jaun, nii aitohane rijitojoeein: que cajionequin jetaote, jacari caje

“Nii Canuhacha letoai ichanohi que ichoraquiin, sisiincho,
Canu ere berate, irichaje, naaonjoainuri que jetao
ii ajiniha cuhin turuhine jaan lenoneein nerejetelu nii Joaan.
bero rucuhereein. 7ॸNitohaneein jetaote, Cana Coaunera
Nitohanihane jaunte: ere beebejeein jetao:

‘Cana Curuaanaa turunajaanu “Canu baihate ureein leinjiin jataain
bero raujiaauche,’ naain cacha canu amurijiriin nelateein nenaa.
areroo rohan situnacaauru Niheichu rai safato ichora rutuhanune
cotijiaain suujuatereein,” coina nihanatiin nelatejeerinaauni.
naain nere bera inoaensi Isaihasi que 8ॸCanune acau que inara camujuaain
berateein laenaratiha Cana Coaunera inara baotisaaun. Jana acate laen inara
4ॸNii rijijieein jetaote chuhisi, inae baotisaa ureein Cana Coaunera Suujue
cacha areroo cachaauru baotisaain: que,” nae jetao cachaauru rai Joaan.
“Inara osa jianeein, esinae rauhijiriin
Jesoso baotisaa Joaanne
Cana Coaunera coitucuhin nacoauneein
(Mt 3.13-17; Lc 3.21-22)
ɗ͑фɗËȍΎËΎфľľɗ͑͑ľľɗËȍľ͑ľËΎʮӕ͑Ë‫ڏ‬
͑ľľɗ͑Ëӕȍ͑ӕҡľľɗ͑¡ΎҡɗѸ͑Ύ‫ڏ‬ 9ॸNii cojoanonaa bana jetaote, Calileea
joineein neeichene inara osa caje inara batane que nenaa Nasarete caje amuhin,
ichoteratemiin Cana Coaunera,” naain nucuhe Jorodaan auhaniha turuha
belu jetao acaauru rai Joaan. 5ॸNii jana Jesosone jana jetao, ecu Jorodaan
jetaote, satiin Jodea batane que cuhane teein acaentonai camujuaain
nenacaauru aina Jerosaleeun baotisae Joaan. 10ॸNii baotisaa Joaane
75
ͅфΎËΎȍËȍ̞ľ͑ɗॷ1 76
jana acau caje mituhane rijieeoritiin coarae Jesoso, acauhanau rai rede
dede coaraa Jesosone jana jetaote, nalaaecuruhane jana. Nitohaneein
nejoracaa dede bacuujuane jana caje acaauru coaraain jetaote: 17ॸ“Chajaauche
uhin serori rijijieein nichoae fauha uhe canu aina. Aihate nii ate mucuhichene
Cana Coaunera Suujue. 11ॸNii jana rijijieein, canu rai cachaauru mucuhin
dedeeu tonii jetaote: raeraneein neeiche,” nae jetao acaauru
“Ii te jataain canuhacha jereein rai Jesoso.
canuhacha cocoainanohin cacalabineein 18ॸNii rijieeoritiin jetaote, rai rede
neeicha,” naain toniha erenaane jana ratiriin Jesoso aina cuure.

jetao aonajeeure. 19ॸNii caje basiinjiin cutiin jetaote,
coroatajai ate mucuurera- Sebedeeo

Baaso que Jesoso saruha Moconajaerane calaohichuru Saantiaao aina rai nejera
(Mt 4.1-11; Lc 4.1-13) Joaan eruha cue Jesoso, bote cuhane
12ॸNii baiha jetaote, cacha nenaja nihei neein redeeuru rucuheca neeuruhane
que Jesoso amae Cana Coaunera Suujue. jana. 20ॸNii coaranaacane rijijieeoritiin
13ॸNii jaun ucuae ataibinaecuru jana cotihanaacane jaun jetaote, bote cuhane
niha jena chonca janohin Cana acaauru coroatajaneraauru aina nii
Coaunera Calaohi Jesosone jana jetaote, acaauru inaca Sebedeeo ratiriin Jesoso
baaso que saruhane coina cojuhin aina cuure.
coaraa moconajaerane jana jetao,
Jesoso coroatajanecure Cana Coaunera Leinjiin cacha suujua cuhane niha
letonocuru anjeraauru. Moconajaera letonone
(Lc 4.31-37)
Calileea batane cuhin, 21ॸInae Caferenaaon turuhin jetaote,
rai namihaneeo nunuhetiha Jesosone nebetacanaa cojoanonaa bana ita
(Mt 4.12-17; Lc 4.14-15) taojiaain, Cana Coaunera rai rauhi que
14ॸʊ͑ľËфľѸľфΎËӕȍ͑ľˇΎ͑ľ͑Ύӕ‫ڏ‬ ereereecuruha Joriocurune jaan coloheri
ruhane baiha jetaote, Calileea batane sinacoca asaae cuhin cachaauru relaane
que cue Jesoso, Cana Coaunera ere nunuhetiha cue Jesoso. 22ॸNii jana
Erenaa Raotono que ereerejeein jetaote, cojoaelatiin aonajeeure
cachaauru rai bihane coina. cachaauru, Moisesa aitonjoan rauhi que
Nitohaneein inae ecu turuhin jetaote: cacha relaaurera amurijiriin esinae
15ॸ“Inae ichuunijiha Cana Coaunera rauhijiriin suujua caje coitucuhin
Cojoanonaa. Aihane jaun Cana aitohane jaun.
Coauneraacha beratenojoin Erenaa 23ॸNii jana jetaote, nii netaojiaauruha
Raotono esenetaain tonoraauche,” naain cachaaurune jaan coloheri sinacoca

beebeje cachaauru rai Jesoso. asaae ne leinjiin cachasuujua cuhane
Moconajaera letono siricha. 24ॸAca
Jenai cachaauru ate mucuurera jetaote ehequiin:
cotihaca Jesosone “Chanute canacaanu rene turuha uhita
(Mt 4.18-22; Lc 5.1-11) Nasarete cocoaicha Jesoso. Jerihane nechu
16ॸNii jana jetaote, Calileea conemuri jataain canacaanu itajeranu quete turuha
auhaniha cuujihane jaun jetao, uhicha. Raotojoeeinne canu, ii Cana
coroatajai ate mucueracuru Simoon, Coaunera Calaohi neeine coitucuunra,”
chaen nejera Aanderesi, naaonjoainuri nae Jesoso rai. 25ॸNii jana jetaote:
77 ͅфΎËΎȍËȍ̞ľ͑ɗॷ1
“Coa iriha. Caa cacha jianeein cachaaurune maajeein amaaure,

amuura,” nae jetao Jesoso, nii cacha acaauru rautaa Jesosone coina. 33ॸNii
suujua cuhane nenaa Moconajaera jaun jetaote, satiin nenaanajaauru caje
letono rai. 26ॸNii jana jetaote, фɗʮɗʮɗʮɗ‫ڏ‬ cuhin, ecu acuujua niha netaojiaaure
neein nii cacha teein, tonijiaain cachaauru. 34ॸNitohaneein jetaote, araai
ehequiin mitue nii Moconajaera letono, laurii cunai caaun cunaitenacaauru
nii cacha suujua caje. 27ॸNii jana satiin cachaauru rautaain, Moconajaera letono
nesoonetiin jetaote: sirichaaurune maajeein rautae Jesoso.
“Chatohanai cacha relaera cachana Nejetaote laen ereeuruha nii cacha
caa ai. Coatiha cacha relaauruha cacha suujua cuhane nenacaauru Moconajaera
relaaurerane rijijieein cacha relaai. letonocurune caohate Jesoso,
Caate laen nohanelanaala esinae raotojoeein acanihane coitucuuruhane
rauhijiriin cacha relae. Chaen techu jaun.
moconajaera letonocuru nihanatiin nere
tonoraain cacha suujua caje mituhin Calileea batane cuhin,
amuure,” naain jetao ita caje bajaaure Cana Coaunera ere beebejiha Jesosone
nii cachaauru. (Lc 4.42-44)
28ॸNii jana jetaote, coa carajaaeriin 35ॸInae janonaa jerihane jaun jetaote,
Jesoso benaa coitucuure satiin Calileea nimichuhin nii nese caje cuhin, jelai
batane que nenacaauru cachaauru. Cana Coaunera bajaa cue Jesoso. 36ॸNii
jaun jetaote, leeochaauru aina jiniiquiin
Simoon Fedoro tano rautaa Jesosone cuhin Jesoso ariha cue Simoon.
(Mt 8.14-15; Lc 4.38-39) 37ॸEruhin jetaote:
29ॸInae netaojiaain Cana Coaunera rai ٘ґҡɗɗ͑ËËȍӕфӕҡľɗɗфɗɗфɗʮɗ̲ӕȍľ‫ڏ‬
rauhi que ereereecuruha Jorioocurune muhecure,” naauruha Jesoso raine jaun
jaan coloheri sinacoca caje mituhin jetaote:
jetaote, Saantiaao, Joaan, naaonjoanuri 38ॸ“Chajaau chacuchete ichuun
aina jiniiquiin, Aanderesi aina Simoon nenacaauru leeocha nenanajaauru cuhin

loreri asaae cue Jesoso. 30ॸNii jana Cana Coauneraacha beratenojoin erenaa
jetaote, inae nii loreri asaae benichaache. Nii coinane jelai caje
turuuruhane jana, ajaa caaun cunaiteein mituhin cajiha uun,” naain acaauru
ecu tocoeeque Simoon tano. Nii jaun tonorae Jesoso.
jetaote, Jesoso rai beeuruhane jaun, 39ॸNitohaneein jetaote, cajihaneein
31ॸrohan nichuuntaain rai biji que nenaanajaauru amuhemujueein, satiin
michuhane jana jetao, inae caje amue Calileea batane sacuritaain Joriocuru rai
ajaa. Nii rijieeoritiin inae caje amuha netaojiaauruhane jaan coloherihuru
ajaane jaun jetaote, nimichuhin acaauru asaae Cana Coaunera ere beebejeein,
coroaate nii cunaitenaa Simoon tano. moconajaera letonocuru sirichaauru
ËËȍӕфӕ͑ľ̲ʮľľɗ͑фӕҡɗ̲͑ӕȍľ‫ڏ‬
Arajiin cunaitenacaauru rautaa Jesosone mujue Jesoso.
(Mt 8.16-17; Lc 4.40-41)
32ॸInae sohane jaun nocohecane jana Leinjiin cosibi siricha rautaa Jesosone
jetaote, ˇľѸΎѸΎфľ͑ľѸҡɗɗ͑Ëӕ͑ɗҡľ͑‫ڏ‬ (Mt 8.1-4; Lc 5.12-16)
caauru, Ëȍľ͑ѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľͅΎËΎ͑‫ڏ‬ 40ॸNiijana jetaote, Jesoso rene turuhin
jaaera letono sirichaauru, naaonjoainuri jetao: “Jereeine jana nihane canu
ͅфΎËΎȍËȍ̞ľ͑ɗॷ1ٍॷ2 78
rautaai caa canu cosibi caje,” naa leinjiin cacha jiurona amaaure jenai
leinjiin cacha cosibi caaun cunaitenaa, cachaauru. 4ॸNejetaote, jataain arajiin
nacatiha neseeonrihaainne jaun jetaote, turuha cachane jaun, Jesoso rene nii
41ॸcairichaaojoaain coaraane jaun ʮɗӕфΎ͑ËËȍҡӕфӕ͑͑ɗ͑ľËӕфľ‫ڏ‬
jetao, biji que mucuhin: nihana jaun jetao, loreri coarana
“Jerichaaun chujian. Ii caje amuhine joaracaain rai nela cuhane tijichaain,
caa ii cosibi,” naa nii cacha rai Jesosone nii niha Jesosone jaan jeloon nii jiurona
42ॸrijieeoritiin caje amuha nii cosibine cacha faaure. 5ॸͮɗɗËӕ͑ɗҡľ͑фӕҡфɗ‫ڏ‬
jaun jetaote, inae somaraain ne nii chaainne esenetaain amaauruha nii
cacha. 43-44ॸNii nerautaane rijieeoritiin amaaurerane coaraane jaun jetaote:
rai necoeein jetaote: “Inae ii osa caje ii ichoterateein, ii
“Aonaaun. Coa caa ii rautaanune biha que casuujua acatichaaunra cacalabi,”
chuni rai. Raujiaain Cana Coaunera ere nae jetao nii cunaitenaa rai Jesoso.
que cacha relaera neein nenaa 6-7ॸNii jana ecu neein aonajeein
saseredote coaanihun ii coaraane coina. jetaote: “Chanuna caritiin ere caa

Chaen inae nerautaai nii ii cosibi cajene cacha. Nechu jataain Cana Coaunera
coaracuruhane coina, aitoha Moisesa niha nocoetohane jaunte aite. Leinjiin
aitonjoan rauhine rijijieein, Cana Cana Coauneraachate nainere osa sitaa
Coaunera belaaine jaanu amaain cacha cajene,” naain jetao suujua
cunihute inae ii cosibi caje nerautaaine cuhane ereerejeein laurujualaurujuaain
coitucuurumiin satiin cachaauru,” naain aonajeeure Moisesa aitoonjoan que
jetao jataain suujuateein nii cacha cacha relaaureraauru tabaauru. 8ॸNiritiin
letoae Jesoso. 45ॸNii jana jetaote, satiin suujua cuhane coaaucuruhane que
cachaauru rai nii nitohaneein jaberoco nainaain jetaote:
rautaa Jesosone que nereretaa cue nii “Chanuna niritiin inara suujua cuhane
cacha. Nii jaun jetaote, inae neseeuru coaauquiche. 9ॸCha caaintanerihana nii
raotojoeein turunaa nainenihane jaun jiurona rai: َʊ͑ľɗɗΎѸËʮľɗËȍΎҡľфҡľ‫ڏ‬
jetao, neniha cachane jaaun cuhin nojoineein,’ naain irihaca ne. Ainihane:
amuhemujue Jesoso. Nejetaote, lauri ‘Nimichuhin chela seriin amuu,’
laurichuru caje cuhin coaraa cuure naacane. 10ॸCoarajeeuchenejian, Cana
cachaauru. Coaunera Calaohi cachaneein
nejanoanaa nichaaunne, itolere
Leinjiin jiurona cacha rautaa Jesosone curuaanaa neein nihanu caa cana rai
(Mt 9.1-8; Lc 5.17-26) chauratane quene coaaratete, rai nosa
2
1-2ॸNiibaiha janojanoheriin catiaain caje cacha ichotena nainichaaunne
jetaote, coaiteen Caferenaaon cue coitucuhiche,” naain jetao, nii jiurona
Jesoso. Inae ecu turuhin, loreri asaae rai:
nihane coitucuhin jetaote, rene turuha 11ॸ“Ii raine aitoon. Nimichuhin chela
cuuruha arajii cachaaurune jana jetao, seriin chenenajau caunihu,” naa

acaauru rai Cana Coaunera ere beebeje Jesosone rijieeoritiin jetaote, 12ॸsatiin nii
Jesoso. Nitohaneein arajiin turuuruha ecu neein coarajeeurera notaracae jetao,
cachaaurune jaun jetaote, jataain nimichuhin rai nela seriin jelai caje
nemoha loreri asajine jaun, nii acuujua amue nii jiuro caaun cunaitenaa. Nii
rohan nihanatiin nene turuha cachane jaun jetaote, satiin cojoelatiin jetao:
jaannu. 3ॸNii jana jetaote, Jesoso rene “Chabana catohani coarahaacacheta,”
naain jetao Cana Coaunera coroaecure

cachaauru. Suri couu netiin Cana Coaunera
bajaauruhane
Leinjiin cacha Lebi cotihaca Jesosone (Mt 9.14-17; Lc 5.33-39)
(Mt 9.9-13; Lc 5.27-32) 18ॸJoaan Baotisita sacuurera aina
13ॸNii baiha jetaote, coaiteen nemuri fariseeocuru sacuurera jetaote niqui, suri
auhaniha cuha Jesosone jana, rene couu netiin Cana Coaunera bajaebajaecure.
turuuruha arajiin cachaaurune jaun Nii jana jetaote, Jesoso rene turuhin jetao:
jetao, acaauru rai Cana Coaunera ere “Chanuna jana chaen, Joaan, fariseeocuru,
beebejeein acaauru relae Jesoso. 14ॸNii naaonjoaihunri relanojoinuru jataain Cana
caje cuujueein jetaote, Romanocuru rai Coaunera bajaae bajaaecure suri couu netiin.
impoestonu que cacha cobaraain coriqui Nete laen itolere bana ii aina nerelanacaauru,
raeraneein nihane jaun rai rori ichoae coaaerai cohin, lenoneein, naaonjoaunreta,”
lauhecoha Arafeeo calaohi Lebine jana naauruha Jesoso raine jana jetaote:
coaariin jetao: 19ॸ“Aiha chuhisi niqui. Nete ene ranaa
“Chajaau caniha,” naa Jesosone jaun jeriha cachana jaa beseta que neeuruhane
jetao, nii rijieeoritiin nimichuhin Jesoso jaun, suri couu nenaa nainecurene caa
aina cue Lebi. 15ॸNii baiha jetaote, nii cotihanohinchuru, jaiti acaauru aina niha nii
Lebi loreri asae lenoniha niha aina ene raeranu cachane jaun. 20ॸNete laen inae
nerelanacaauru aina Jesosone jana nii ene ranaa jerera cacha amaauruhane, suri
jetao, cuu nii Lebi aina lenoniha neeure couu neein inaderaa cuurureeincha,” naain
arajiin leeochaauru Romanocuru rai jetao: 21ॸ“Coaracuche nachuhinti, nihei chuni
impoestonu que cacha cobaraain coriqui obiri enachasine soaain, cajione siri que
raaurera, leeochaauru cachaauru- counera. Nitohaneein nii obiri enachasine
baasoneein ichaoha benojoihunri, soaihanete, nii obiri enachasine asaaere nii
naaonjoainuri. 16ॸNitohaneein Jesoso cajione siri. Chaen caohachaain nedanaa
aina lenoniha neeuruha nii nitohaneein nainerihei nii obiri enachasine, nii cajione
ɗËȍΎ͑ËӕфӕËËȍӕфӕ͑ľËΎфËӕ‫ڏ‬ siri que couneraane. 22ॸNii rijijieeinchu, nihei
ruhane jaun jetaote, nii Jesoso aina chuni inae conaca que tiha coaaeraine jana,
nerelanacaauru rai jetao: cuhane ichonai tera. Nitohaneein cuhane
“Chasiina taa Romanocuru rai teraa ichonainete naasaaere nii coaaerati.
impoestonu que cacha cobaraain coriqui Nitohanihane jaunte, caohachae coaaerai
raaurera, ¡ѸΎ͑ľľɗ͑ɗËȍΎȍ¡ľ͑ΎʮΎɗȍӕ‫ڏ‬ nejesinaneein niha coaaeraine. Chaen
nuri, naaonjoaihunri aina lenone inara ichonai, ichonai nejesinajeein nihane
relaera,” naaure jetao fariseeocuru aina caohachae,” naain jetao cachaauru tonorae
Moisesa aitoonjoan que cacha relaaurera, Jesoso.
Jesoso aina nerelanacaauru rai.
17ॸNii jana jetaote, acaauru aonajeein Nebetacanaa cojoanonaa bana aroso
jetao: rijijieein nenaa tirico moloonejeein
“Coatiha coichaera latecuruhi quihuruha Jesoso aina nerelanacaaurune
rauronacaauru. ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑Ëӕ͑ɗҡľ͑Ëӕ‫ڏ‬ (Mt 12.1-8; Lc 6.1-5)
ruhachate coichaera latecure. Coatiha 23ॸNebetacanaa cojoanonaa bana aina
osa colane nenacaauru cotihaca uhaaun. nerelanacaauru aina jiniiquiin temule

Osa aina nenacaaurune cotihaca uun,” jana situhin, amuhemuheca Jesosone
naain jetao acaauru tonorae Jesoso. jana jetaote, quihuruhane coina aroso
фɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľ͑ҡɗфɗËΎɗ̲͑Ύ́ΎΎ͑ľ‫ڏ‬ “Nimichuhin nii cacha cataaun

jeeure aina nerelanacaauru. 24ॸNii chujutoroaau,” naain jetao:
coarajeein jetaote: 4ॸ“Chatohanai ichacaane caohachae
“Chanuna nebetacanaa cojoanonaa nebetacanaa cojoanonaa bana, baaso

nihane jaun cocoaeraa nitohanai ichara ichaain cacha ichao itajihacanena.
natiin, nitohanai ichacure nii ii aina Ainihane cacha ichao rai caohacha
nerelanacauru,” naauruha Jesoso rai ichacaanena,” naain fariseeocuru caje
fariseeocurune jana jetaote: bajaa Jesosone jana jetaote, ɗ͑ӕȍľ‫ڏ‬
25ॸҽ͑͑ɗҡΎȍ͑ɗȍ́ӕѠ¡ɗфɗ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬ neecha curuaaequiin aonajeeure. 5ॸNii
chene: 26ॸ“Nii Rabiri jetaote, saseredotecuru jaun jetaote, ͑ɗɗ͑ľфľΎȍ͑ʮľфľËӕфľ‫ڏ‬
curuaanaa neein niha Abiatane bana nihane jaun, nererojoecaaojoaain
Teenforo asaae enohin Cana Coaunera que inaderaain, nii curuacaain nenacaauru
banijiaain nenaa faan qui, nii rai coaraain jetao:
corihacuru aina jiniiquiin mijiitooruhane “Ii biji raujiaau,” naa nii cacha rai
jaun, saseredotecuruhacha nii faan quinaa Jesosone jana, biji sijitaain raujiaa nii
nainihane saijieein,ٚҡ͑͑ɗ͑́ľ͑͑Ύȍɗ‫ڏ‬ cachane jana jetaote, inae nerautaain
niha Cana Coaunera Quiricha cuhanene neraujiae rai biji. 6ॸNii coaraain jetaote,
ereretaain aonaquichene. airiniha mituhin ita suujuatiha cuure
27-28ॸ“Nebetacanaa cojoanonaate ƄфΎĀľѸɗľфľҡΎ͑Ύфľфӕфӕɗ͑ƸфɗѸľľΎ‫ڏ‬
coaunaelu Cana Coaunera, bana curu, Jesoso sohin jaaoruhane coina.
nebetacanaa nainiha cachane coina.
Coatiha cacha cairichaeranu que Nemuri auhaniha netaojiaauruha
nebetacanaa cojoanonaa coaunaailu arajiin cachaaurune
Cana Coaunera. Nii jaunne laen canu 7ॸNii baihate, rene turuuruha arajiin
naineeun nebetacanaa cojoanonaa bana Calileea cocoaichacurune jana, nii Calileea
nihanatiin quiicha ichana jerei ichaain conemuri auhaniha cue aina nerelanaauru
nihanune. Nitohaneeinte inara rijijieein aina Jesoso. 8ॸJataain itolere ichaain,
cachaneein rai Calaohi nichaaunne cunaitenacaauru cachaauru rautaain,
cocoainaain letoae Ofa Cana Coaunera,” naaonjoaane coitucuuruhane jaun jetaote,
naain jetao fariseeocuru tonorae Jesoso. coaraa cuure Jodea batane, Jerosaleen,
Idomea batane, nucuhe Jorodaan
Jiurona bijii cacha rautaa Jesosone auhaniha neein enoto mitu nichajai
(Mt 12.9-14; Lc 6.6-11) cajeeurune maajeeinchuru cuhin jetao,
3
1ॸNii baiha jetaote, coaiteen Tiro, Sidoon, naaonjoainuri batane cajene
netaojiaain Cana Coaunera rai maajeein turuha cuure arajiin cachaauru.
rauhi que ereereecuruha Joriocurune 9ॸNii jaun jetaote, chajaain letona jatoraain
jaan coloheri sinacoca asae enoha cuha bote coaracuruha aina nerelanacaaurune
Jesosone jana jetao, cuu ne leinjiin coina, acaauru rai aite Jesoso, nabana
cacha jiurona bijii. 2ॸNii jaun jetaote, sururucuruha nii arajiin turunacaauru
nebetacanaa cojoanonaa bana nihane cachaaurune coataa. 10ॸJataain araai laurii
ʮӕ͑͑ɗɗˇľѸΎѸΎËΎфʮľľӕфľƸфɗѸľľΎ‫ڏ‬ cunai caaun cunaitenacaauru rautaane
curu, nii jiurona bijii cacha rautaane jaun jetaote, satiin cunaitenacaauru Jesoso
niha nechu jataain colurujeeuruhane jaberoco dadanaa jerecure nerataauruhane
jaan leranune coina. 3ॸNii jaun jetaote, coina. 11ॸͮɗɗʮ͑ѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľ̲ΎËΎ͑‫ڏ‬
nii jiurona bijii cacha rai jetao: jaenra letono sirichaauru jetaote, Jesoso
coaracuruhane jetao, ͑Ëҡɗȍ͑ľѸľľΎ͑‫ڏ‬ ecu rene arajiin netaojiaauruha

riaain: cachaaurune jaun jetao, nii aina
“Iite Cana Coaunera Calaohi neeicha,” nerelanacaauru aina jiniiquiin lenonena
naain jetao cojiorichure. nainecurene. 21ॸInae nitohaneein ecu
12ॸNejetaote aonajeeuruha cachaaurune niicha ichanenu coitucuelanaala niha
jana, que ereeuruha nii moconajaera Jesosone beeuruhane coitucuuruhane
letonocurune caohate jataain Jesoso. jaun jetaote, raa cuure naraaichuru.
22ॸChaen Jerosaleen caje turunacaauru
Afosotoorunu que, lechoonca coroatajai Moisesa aitoonjoan que cacha
niicha cocoainanenu janiicha Jesosone relaaurera netonai jetaote,
(Mt 10.1-4; Lc 6.12-16) “Moconajaeracuru curuaanaa
13-14ॸNiibaiha jetaote, ichatane ucuuno Beelseboote, caa cacha rai catohanei
que iniin caohachaain niicha coaracuri ichaane jaan teein ne, nii aina cacha
cotijiae Jesoso. ʊ͑ľѸҡɗɗ͑͑ľҡΎʮɗӕ‫ڏ‬ suujua cuhane nenaa moconajaeracuru
ruhane jana jetaote, janiinajaain letono sitaane coina,” naaure jetao ita
acaauru caje lechoonca coroatajaain rai.
nenacaauru cocoainae, corihaneein 23ॸNiritocuruhane aonaain jetaote,
jiniichaain amuhemujeein, chaen nere acaauru cotijiaain:

beraanu que naaonjoaaunruhane coina. “Chasiina nejesinanejeein, ËȍҡΎȍ‫ڏ‬
Nii lechoonca coroatajai niicha neein ita teein, ita sitanaa nainere
cocoainaauri jetaote, afosotooruneein moconajaera. 24ॸNiheichu leinjiin atane
curuaatenajaain letoanajaen, 15ॸcacha que ichaonacaauru, nejesinajeein itaque
suujua cuhane nenacaauru moconajaera nejerateein nihane raotiin ita aina
letonocuru sitaain, cunaitenacaaurune ichaonaa nainecururihei. 25ॸNiheichu
maajeein rautaauruhane coina. 16ॸNii leinjiin loreri asaei ita que nejesinajeein
lechoonca coroatajaain niicha janiichuri nejerateein nenaa nainecuruhi
jetaote, nii jauriaanejeein Simoonneein coroatajai cacha, lesajeein ita que
niicha curuaatei Fedoro, chaen 17ॸnejera nejerateein nihane raotiin ita aina
Joaan aina Sebedeeo calaohichuru ichaonaa nainecurenihane jaun. 26ॸNii
Saantiaao naaonjoainurine. Acaauru rijijieeinchu ita que nejesinajeein
jetaote, Boanerges neein curuaatenajae: ͑ľʮľфҡľľɗ͑͑ľ͑͑ɗ͑ľËӕфӕȍɗ̲ΎËΎ͑‫ڏ‬
“Arara calaohichuru,” naaneneein. jaera aina rai letonocuru, enaacha
18ॸChaen Aanderesi, Feriƿ, Bartolomee, jiniiquiin ita itajenaa nainecururihane
Mateeo, Tomasi, Arafeeo calaohi jaun.
Saantiaao, Tadeeo, Celoteneein niicha 27ॸNihei chunei jataain laraajiin nenaa
curuaatei- Simoon, 19ॸchaen nii acaauru cacha loreri asaae enohin niicha sirii
lechoonca coroataja, ˇľѸΎѸΎËΎ́ӕфӕʮӕľ‫ڏ‬ rulunaa nainera. Jauriaanejeein biji
ranu Jodasi Isacariote naaonjoainurine. ichohacane banaachate nainere caje
niicha sirii ruluhane.
Moconajaera letononiha Jesoso 28ॸCana Coaunerate, itolere baaso
beeuruha Moisesa aitoonjoan ichaain neosateein, itolere baaso que
que cacha relaaurerane ereein naaonjoaaunruha cachaaurune
(Mt 12.22-32; Lc 11.14-23; 12.10) niha natiin acaauru que suujua acateein
20ॸNii
baiha jetaote, leinjiin loreri ne. 29ॸNete laen rai Suujue que
asaae enoha cuha Jesosone jana jetao, baasoneein iriha cachane, chabana que
Suujua acatenereein Cana Coaunera. Nii acaauru relae. 3ॸNitohaneein acaauru

cacha baasoneein que ereite chabana relaain jetaote:
satonoelanaala caseteconiha cureein,” “Caohachaain caa quere aonacuche.
nae jetao Moisesa aitoonjoan que cacha 4ॸLeinjiin cacha, ucuhe riaacane jana
relaaurera rai Jesoso. 30ॸMoconajaaera tabaauru bero cuhane nalunacaaurute

letono siriha beeuruhane jaun jetaote, turuhin quihure tajaaecuru. 5ॸJana
acaauru rai aite Jesoso. tabaauru jataain neniha atane jioonone
jaun samaata choae nalunacaaurute
Neba aina turuuruha Jesoso nejeraaurune erojoeein omaroe, ucuacaain neniha
(Mt 12.46-50; Lc 8.19-21) atane jioonone jaun. 6ॸNete enoto ajaano
31ॸNii jana jetaote, turuha uure neba caun, neniha cojoaisine jaun ohe nii
aina Jesoso nejeraauru. Nejetaote loreri omarona. 7ॸJana tabaauru ucuhecuru,
asae enoelanaala, airiniha neein ojoa jana nalunacaaurute omarohane
cotiharateeure. 32ॸNii jana jetaote, nii saijieein amurijiriin omarohin soha
Jesoso curuhacaain nenacaauru ojoane jaun, inacae lanaala ohacoae.
cachaauru jetao: “Taute airiniha turuhin 8ॸJana tabaauru ucuhecuru atane
ii ariiriichure ii neba aina ii nejeraauru caohacha choae nalunacaaurute

aina ii baihuru,” naauruha raine jana omarohin caohachaain inaacane jaun, le
jetaote: ucuhecuru caje tabaauru nichata
33ॸ“Charijina canu neba, canu choonca ucujeein, saota choonca
nejeraauru, naaonjoainere,” naane ucuheneein, le fasha ucuheneeichuru
baiha jetao, 34ॸnii curuhacaain inacae,” naain acaauru relaain jetaote:
nenacaauru cachaauru coaraain jetao: 9ॸ٘æΎȍËȍɗ͑Ύ͑Ëӕфӕ̲ɗɗ͑ӕфɗËȍΎ‫ڏ‬
“Caaurute canu neba, canu nejeraauru, nacaauru,” nae jetao acaauru rai Jesoso.
canu baihuru, naaonjoainuri ne.
35ॸChunocoha jeriha Cana Coaunerane Acaauru relaa Jesosone jaan bajaauruha
rijijieein ichaohin, Cana Coaunera caje aina nerelanacaaurune
jerenohin icharate, canu neba, canu (Mt 13.10-17; Lc 8.9-10)
nejera, canu bai, naaonjoainurine,” nae 10ॸInae caje amuuruha nii cachaaurune
jetao acaauru rai Jesoso. jana, jelai nedaa Jesosone jana jetaote, nii
cachaauru relaane jaan bajaaure caje, nii
Ucuhe riaara que cuaain ́ľËȍΎΎ͑ËËΎфΎҡʮɗ͑ɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬
cacha relaa Jesosone caauru aina ecu rohan nenacaauru
(Mt 13.1-9; Lc 8.4-8) leeochaauru cachaauru, coitucuuruhane
4 coina. 11ॸNii jana jetaote, acaauru rai:

1ॸNii baiha nacoaauneein nemuri
auha niha teein cachaauru relaa “Inara quete asinojoineein nenaa rai
Jesosone jana jetaote, ecu arajiin Cojoanonaa coitucuerate Cana Coaunera.
netaojiaauruha cachaaurune jana, nii Nete laen rai cachane lanaala nenacaauru
nemuri cuhane niha leinjiin botene jaun que, nereretanaa que cuaain acaauru rai
jetao, cuhane fauhin nelauriariin be, 12ॸËΎфËӕфӕȍ͑ľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
lauheque Jesoso, nemuri auhaniha renihane coina. Niheichu aonacuruhane
neein coarajeeuruha cachaaurune jana. niha natiin, coitucuuruhane coataa.
2ॸNitohaneein bote cuhane fauhin ͮ¡͑Ύ͑ɗ͑ɗ͑Ëӕɗ͑ľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬
jetaote, ecu neein aonajeeuruhane jana ruhane, acaauru osa acaauru ichoterateein
araai laurii itolereeuru que cuaain acaauru que suujua acatiha Cana
Coaunerane coataa,” nae jetao acaauru rai Nii esenetaeraauru tabaaurute, le ucuhe
Jesoso. caje nichata choonca ucuheneein le tijirii
caje tera, saota choonca ucuheneein, le
Ucuhe riaara que acaauru relaane fasha ucuheneein tera, naaojoaain le tijirii
jaan coitucueratiha Jesosone caje teeurera rijijieein neeure,” nae jetao
(Mt 13.18-23; Lc 8.11-15) acaauru rai Jesoso.
13ॸNiritiin jetaote, aina nerelanacaauru rai
jetao: “Ta caa inara relaanune jaan aonaain Cono que cuaain cachaauru
coitucuhichene. Chatohaneeina jana relaa Jesosone
leeochaauru que cuaain inara relaanune (Lc 8.16-18)
coitucuriquiche. 14ॸNii ucuhe riaarate Cana 21ॸNiritiin jetaote: “Nihei chuni cono
Coaunera ere bera rijijieein ainaa ne. mocohin bujuaihu tera. Nitohaneein
15ॸNiha nii coina tabaauru tabaauru nii bujuaihu telanaalate, jianacoon conohanau
bero cuhane naluhin nitajenaa ucuhe neeuruha turunacaaurune coina ecuun
rijijieein nenacaauru cachaauru. Nii teeure. 22ॸNii cono aina cuaainte jianacoon
coinate Cana Coauneraacha beratenojoin coitucunojoiniha cureein coitucuerae
aonacuruhane niha natiin, inae acaauru lanaala itolere asinojoineein inaraacha
coritaa uha moconajaerane acaacha ichai. 23ॸAonacurumiin urichonacaauru,”
esenetaain, inae suujua cuhane Cana naain jetaote:
Coaunera coaaucuruhane jianecure. 24ॸ“Caohachaain nainaain inaraacha
16ॸNii leeocha cachaaurute, nii samaata aonai aonacuche. Charijieein teeinti
choae nalunaa ucuhe rijiichure. Nii jaunte leeochaauru coaraquiche, nii rijijieeinte
Cana Coaunera beratenojoin jereein inara netonai coaareein Cana Coaunera.
rautaain aonacuruhane baiha, 17ॸËΎȍ‫ڏ‬ 25ॸCaohachaain niicha jerei rijijieein
Ëȍɗ͑ËӕфӕѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľËΎӕËӕфľ‫ڏ‬ ichaohin nere tonoraerate, jeelai

nihane jaun, æ͑æΎӕ͑ľфľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬ amuritoheriin coroatajanereein Cana
ruhane jianecure. Nii jaunte Cana Coaunera. Nii rijijieein techu ena
Coauneraacha beratenojoin esenetaain canuhacha tei raera jelai amuritoheriin
neeuruhane jana, cairichanojoineein, rareein inae ecu tihane bana. Jana nii
cojunojoineein, naaonjoaauruhane, Cana canuhacha tei latelanaala nenaate cha
Coaunera esenetaaruhane jianecure. colane nedaareein inae ecu tihane
18ॸJana leeocha cachaaurute, nii ojoa jana bana,” nae jetao acaauru rai Jesoso.
nalunaa ucue rijijieein neeure. Cana
Coaunera beratenojoin aonacuruhane baiha Omaroha ucuhene que cuaain
niha natiin, 19ॸjataain acaauru ichaohacha acaauru relaa Jesosone
que suujua teeuruhane jaunte, nechu jataain 26ॸNiritiinjetaote: “Temule jaera cacha
raaje necoritaain coriquihonaneein nenaa rijiicha Cana Coaunera cojoanonaa.
jereein, itolere sirina jerecuruhane jaun, 27ॸCharijieein teeinti temule jaain,
caohachaain Cana Coaunera esenetaain janotiin berailanaala sinii, ʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬

tonoraaurenihane jaun nitajeeure. jeein jiichoo berailanaala nihane
20ॸJana leeochaaurute atane caohacha tonohanau coitucuenihane jana omaroe
choaae nalunaa ucuhe rijijieein neeure. nii niicha temui, nii rijiicha Cana
Acaaurute Cana Coaunera ere aonaain, Coaunera Cojoanonaa. 28-29ॸCharijieein
caohachaain Cana Coaunera teeinti, raajenihane omarohin, ͑́ΎʮΎ‫ڏ‬
esenetaaure, nii chabana jianelanaala. coaain, inacaain, inae tainaca que teein
cataa nii temulene taihure cachaauru, 36ॸNii jaun jetaote, ecu cachaauru
nii rijiicha Cana Coaunera cojoanonaa,” ratiriin, nii fauhin lauhequiin cachaauru
nae jetao acaauru rai Jesoso. relaa Jesosone jaan bote cuhane fauhin
amaauruha aina nerelanacaaurune jana
Mosatasa ucuhe que cuaain jetao, acaauru jiniichaain cuure leeocha
acaauru relaa Jesosone boteeuru. 37ॸNitohaneein cuuruhane jana
(Mt 13.31-32; Lc 13.18-19) jetaote, jataain mijiaaineein uha
30ॸNiritiin jetaote: “Chaaquenejianra cujuana tabai aina ƿchaƿchanaane jana
inara rai Cana Coaunera cojoanonaa que jetao, acaauru bote cuhane acau enoaa
cuaain aitete coitucuhicheta. 31ॸLeinjiin ƿchaƿchanaane jaun, inae nalunaa jere
mosatasa ucuhe temunacai rijiicha. Acate nii cuurunaja bote. 38ॸNii jana bote roe
itolere temulecuru ucuhe fautaain jataain cuhane binaao choae tocoeequiin sinii
aansijien. 32ॸNete inae temunojoineein siniicha Jesosone jana jetaote:
nihane, itolere temulecuru ocoana jana “Cacha relaera chajaain nocoo. Inae
nenacaauru amurijiriin neleereein fojoeein nalurichaacheje. Tana inae nalunaa
nuna seeonjoan nihane jana, nichoae jerichaachene que tonajeeine,”
tajeein loroore tajaaecuru, nii rijiicha Cana ͑ӕфӕȍ͑ΎËΎɗ͑ɗ͑͑ľфľ́͑Ëӕ‫ڏ‬
Coaunera cojoanonaa,” nae jetao acaauru rune jana jetaote, nimichuhin:
rai Jesoso. 39ॸ“Coaa inooniha. Chajaain nesuruu,”
naa nii nemuri ƿchaƿchanaa rai

Coitucunaa nainecuruha nereentiaain Jesosone rijieeoritiin jetao, nesuruha
araai laurii que cachaauru relaa Jesosone cujuana aina nii ƿchaƿchanaane jaun
(Mt 13.34-35) raotojoeein cuujeeure. 40ॸInae nesuruha
33ॸNitohaneein jetaote, araai laurii que nii ƿchaƿchanaane baiha jetaote:
cuaain itolere acaauruhacha coitucui- “Chanuna jataain nesooneeiche. Chanuna
acaauru ichao que cuaain cachaauru cha esenetaeneeiche,” nae jetao nii aina
relaain Cana Coaunera ere beebejeein nerelanacaauru rai Jesoso. 41ॸNejetaote
acaauru relae, aonaain coitucunaa jataain nesoonetooruhane jaun jetao:
nainecuruha nereentiaain Jesoso. 34ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ “Chatohanaineeinna ne caa cachate,
neein jetaote, rai cacha nelanaala nere tonoraain nesurue cujuana tabai aina
nenacaauru relaa Cana Coaunera nemuri ƿchaƿchanaa,” naaure jetao ecu
Cojoanonaa quene, acaauruhacha coitucui- ita rai nii aina nerelanacaauru.
acaauru ichao que cuaain relanajae. Jana
Cadara bataneu niha suujua cuhane
aina nerelanacaauru relaane jetaote,
moconajaera letono siricha cachane
rauhijiriin, “Naaonjoainte ne Cana
(Mt 8.28-34; Lc 8.26-39)
Coaunera Cojoanonaa,” naain Cana
5
Coaunera Cojoanonaa beein que relanajae. 1-2ॸNitohaneein cuhin inae nemuri
jerau turuuruha Cadara batane que
Fichaƿchanaa aina cujuana jana, iniha cuha Jesosone jana jetaote,
suruaa Jesosone que tacaain coinetiha cue leinjiin cacha-
(Mt 8.23-27; Lc 8.22-25) suujua cuhane moconajaera letono
35ॸNii cojoanotiin bananeein aina siricha. Nii cacha jetaote atane bana
nerelanacaauru rai jetaote: caje uhin ai, 3ॸecu ichaohane jaun.
“Jamaauchete nemuri jerau cunichaache,” ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑фɗѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľ̲ΎËΎ͑‫ڏ‬
nae jetao acaauru rai Jesoso. jaera letono sirihane jaun jetaote,
cadena que niha natiin ichohana 14ॸNii jaun jetaote, nii coaraain jelai
nainene chuni. 4ॸAraai saain tijia aina caje sorohin, neseeu cuhin, ͑ľ͑͑‫ڏ‬
biji ichohacuruha cadena quene niha jaaunru, naaonjoainu cuhecujueein biha
natiin jetaote, molomolonijihanaane cuuruha nii coosichuru beraihurerane
jaun, chatohaneein tenaa nainene nii jaun jetao, turuhin coaraa cuure
chuni. 5ॸNii jaun jetaote, janotiin, jiichoo cachaauru. 15ॸNii jana jetaote, nii niha
netojoeeinchuru ichatane janaauru Jesosone jaun turuuruhane jana jetao,
amuhemujueein, atane banaauru ichoae cojurihu cacha caohachaneein nenaa
amuhemujueein, eheehejeein, ajeri tocohaneein necoreeteein laujuae, nii
jaberoco ichoae comohin, naaonjoain suujua cuhane arajiin moconajaera
amuhemujue nii cacha. 6ॸNii jaun letono coitucuchuhi siricha cacha. Nii
jetaote, coriaae uujiha Jesosone jana coaraain nesoonetooruha nii
coaariin, jeluhariin coineteein nacatiha coaraa cunacaauru cachaaurune jana
neseeonriaain ehequiin jetao: jetaote, 16ॸnii coosichuru suujua cuhane
7ॸ٘ˇɗΎ͑фɗȍË͑ɗȍ͑ľ͑Ύɗ͑ËфľфΎʮΎľ‫ڏ‬ enooruha nii moconajaera letonocurune
caaine, acaihanijin nenaa Cana Coaunera jana, ooruha nii coosichurune jana,
Calaohi Jesoso. Jiaonriha atiin nohane nerautaa nii moconajaera letono siricha
Cana Coaunera coreniha chatohaneein cachane beeure nii coaraa cunacaauru
caeteeine,” nae jetao 8ॸnii cacha suujua rai, nii ecu neein coarajeeurera
cuhane nenaa moconajaera letono. Nii cachaauru. 17ॸNii jaun jetaote, chajaain
cacha suujua jianeein amuhane coina: “Nii erojoeein jelai caje amuha Jesosone
cacha suujua cuhane neein, cacha suujua luhecaaure cachaauru.
Ѹľнӕɗ͑ľËʮľ̲ɗҡӕȍɗ̲͑ӕӕф̲ΎËΎ͑‫ڏ‬ 18ॸNii jana, inae jelaiha bote cuhane
jaera letono,” naa Jesosone jaun. 9ॸNiritiin fauha cuha Jesosone jana jetaote, aina
jetaote: cuhane coina rai aite nii moconajaera
“Tonaa ii curuaa,” naain caje bajaa letono sirihane caje nerautanaa cacha.
Jesosone jana jetao, 19ॸNejetaote, aina cuhane jerelanaala:
“Jataain araaichaanune jaunte Lejion “Chajaaincha chenenajaun cauhin,

ne canu curuaara,” nae jetao Jesoso rai. charaaichuru rene turuhin, ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬
10ॸNejetaote, jelai batane caje jaoha joaain ii coaraain itolere ichaa iniha
ˇľѸΎѸΎ͑ľËΎȍҡľʮҡɗ͑͑ɗɗ̲ΎËΎ͑‫ڏ‬ Cana Coaunerane benihun acaauru rai,”
jaera letono nii cacha suujueniha nenaa. nae jetao rai Jesoso.
11ॸNii jana ichatane ucuuno rohan 20ॸNii jaun jetaote, Decapolis batane
lenoniha neeuruha arajiin coosichurune нӕľ͑ľ͑Ëӕфӕ͑ľ͑͑ʮӕфӕËӕȍľËӕ‫ڏ‬

jaun jetaote: jueein, itolere ichaa coreniha Jesosone
12ॸ“Atiin taa coosichuru suujua cuhane biha nii cachane jaun jetao, satiin
canacaanu letoaau,” naaure jetao Jesoso cojoelatoore aonajeeurera cachaauru.
rai, nii moconajaera letonocuru cacha
suujua cuhane nenacaauru. Jairo cacunu aina leinjiin
13ॸNii jaun caje bajaauruhane ene rautaa Jesosone
rijitojoeein jeriha Jesosone jaun jetaote, (Mt 9.18-26; Lc 8.40-56)
nii coosichuru suujuaniha enooruhane 21ॸNii baiha jelaiha nemuri jerau
jaun, ucui caje nomaroteein acauhanau cauha cuha Jesoso, bote cuhane jana
naluhin, acau que nereeonohin oore nii jetaote, najiniha arajiin netaojiaain
coroata oaraancai coosichuru. ËΎȍËӕфӕȍ͑ľ̲ӕфɗӕȍ͑ɗȍËËȍӕ‫ڏ‬
rune jaun jetao, ecu turuhin ne nii cachaauru cajanaain coarae Jesoso.
cachaauru aina Jesoso. 22ॸNii jana 33ॸNii jaun jetaote, nesoone caaun
jetaote, turuha cue leinjiin sinacoca rijijijianeein nacatiha neseeonriaain, nii

curuaanaa neein nenaa Jairo. 23ॸTuruhin suujue lanaala esinae rauhijiriin,
jetaote: “Naaonjoaain ii cajione mucuhanune
“Onaa jeriha canu cacunune jaunne ii rijijieeoritiinne caa canu cunai caje
coaraa uun. Chajaaute atiin nohane nerautaaun” naain be nii ene. 34ॸNii jaun
turuhin nichoae ii biji meracaete jetaote:
nerautaain ichaohine,” nae jetao Jesoso “Ii rautana nainichaaunne esenetaaine
acatiha neseeonriaain nii Jairo. jaunte, inae nerautaai. Raotojoeein
24ॸNii jaun jetaote, aina cuha Jesosone raurohin caunihun,” nae jetao nii ene
jana, jiniichaain cuuruha arajiin rai Jesoso. 35ॸNiritiin ereereeca nii ene
cachaaurune jaun jetao, jataain arajii rai Jesosone jana jetaote, nii ranuna
cachaauru cataaun cuujue. 25ॸNii arajiin inaca sinacoca curuaanaa Jairo loreri
cunacaauru cachaauru jana jetaote cue, caje turuha uure cachaauru. Rene
leinjiin ene lechoonca coroata turuhin jetaote:
jaanacaain jaberoco caje ichana “Inae oha ii cacunu. Coa inacojoeein
jaohajeein nenaa. 26ॸAca jetaote, nii rai nii cacha relaera rerohecaa,” naaure
chaque nelatejeecane que airijiin jitariin jetao nii cachaauru. 36ॸNejetaote, nii
niicha sirii jaohin arajii cacha acaauru aohana jerelanaala nii sinacoca
coicharaauru que nocoicharatihane niha curuaanaa rai jetao:
natiin nerautasilanaala jataain “Jiaonriha acaauru esenetaain
taaeneein cuujue nii rai cunai. 27ॸNii ene nesooneeine. Raujiaaincha rautaanune
jetaote, Jesoso benaa inaaoriin cuhin esenetaau,” nae jetao Jesoso.
coaraain, leeochaauru cachaauru jana 37-38ॸNitohaneein inae nii sinacoca
cutiin, Jesoso janori nichae marotiin curuaanaa loreri asae turuuruhane jana
cajione auha mucuuri, 28ॸ“Caa cajione tonijiaain cojioriin chanaauruha
auha mucuurihanune niha natiine cachaaurune jana jetaote, aina cuuruha
nerautareeunni,” naain esenetaane jaun. leeochaaurune jerelanaala, Fedoro,
29ॸͮɗɗˇľѸΎѸΎËʮɗΎ͑ľ̲ӕËӕȍ͑ľфɗʮɗľľΎфɗ‫ڏ‬ Saantiaao, chaen nii Saantiaao nejera
tiin nesuruha ichanane jana jetaote, Joaan, naaonjoainuri aina jiniiquiin
inae nerautanaaneein naonae rai enohin jetao:
jaberoco. 30ॸNii jana caje mituha niicha 39ॸ“Chanuna niritiin cojioriin
ichana nainei cacha rautaane jaaque chanaaiche. Coatiha ohane jaun aihei
nainaain jetaote, nii cachaauru caa ranuna. Sinihane jaunte ai,” naa
coaraain: Jesosone jana jetaote, 40ॸJesoso
“Chana toon cacajione mucue,” naa coenacure cuu nenacaauru cachaauru.
Jesosone jana jetaote, Nii jana jetaote, satiin nii cuu
31ॸ“Tana jeranu ii sururucuruha nenacaauru cachaauru mitaain, nii
cachaaurune coaraainete. ‘Chana toon ranuna inaca aina neba, chaen
cacajione mucue,’ naain bajaai,” naaure corihaniha cunacaauru, naaonjoainuri
ʮľҡΎˇľѸΎѸΎфɗ͑ɗɗɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ aina jiniiquiin nii ranuna rene enohin
caauru. jetao, 41ॸbiji que mucuuriin:
32ॸNejetaote, rai cajione mucuera “Talita coom,” nae jetao nii ranuna
coaraane coina, nii rohan nenacaauru rai Jesoso. “Icheine aitoon ranuna.
87 ͅфΎËΎȍËȍ̞ľ͑ɗॷ5ٍॷ6
Nimichuu,” naa jetaote aite Joriocuru nenacaauru cunaitenacaauruhacha

ere cuhane. mucuhin rautanajae. 6ॸNitohaneein
42ॸNii rijieeoritiin nimichuhin esenetana jerecureniha cachaaurune
ruharuhaca nii lechoonca coroata jaun jetaote, acaauru cojoelate Jesoso.
jaanacai ranunane jana jetaote, ËΎʮΎľ́‫ڏ‬
ҡɗɗ͑ËΎфʮľľӕфľ͑ɗɗËӕӕ͑ľľɗ͑ËΎфʮľľӕ‫ڏ‬ Cana Coaunera cojoanonaa
rera cachaauru. 43ॸNii jana jetaote, beebejeeuruhane coina aina
jataain chuni rai beeuruhane nerelanacaauru letoaa Jesosone
caohatihane baiha jetao, nii ranuna (Mt 10.5-15; Lc 9.1-6)
coroaateeuruhane coina aite Jesoso. Nii baiha jetaote, Nasarete rohan
nenacaauru neseeuru cuhecujueein,
Nasarete cuha Jesosone cachaauru relaa cue Jesoso. 7ॸNitohaneein
(Mt 13.53-58; Lc 4.16-30) jetaote, leeocha neseeuru cuhecujueein
6
1ॸNii baiha jetaote, ɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ ËËȍѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľ͑ľ͑Ëӕфӕ̲ΎËΎ͑‫ڏ‬
caauru aina jiniiquiin, jelai caje cuhin jaera letonocuru coitucuchuhichuru sitaain
rai nataneu cauha cue Jesoso. 2ॸInae cachaauru rautaauruhane coina nii
nataneu turuhin, nebetacanaa cojoanonaa lechoonca coroatajaain aina nerelanacaauru
bana sinacoca asae enohin cachaauru cotijiaain cocoainanajaain letoanajae
relaane nunuhetiha Jesosone jana jetaote, coroatajaanana coroatajaananaain Jesoso.
nii relanajaa Jesosone aonajeein jetao: 8ॸNitohaneein letoanajaain jetaote, acaauru
“Chuna nerelaete toritiin itolere atora, acaauru achano, coriqui, naaonjoain

coitucuhin que cacha relae. Chaa cajena amaelanaala, 9ॸacaauru safatocuruhacha
itolere coitucutiin, chabana coaaraai curujuaain, nii necoreeteeuruhane coina
cojoelanaacojoai ichaane coinane acaauru cajione amaelanaala, acaauru biji
maajeein nerelae. 3ॸTana caa, Mariha achuneecha baaejeein bero cuhane
calaohichuru Saantiaao, Jose, Jodasi, cuuruhane coina acaauru rai aite. 10ॸNiritiin
Simoon, naaonjoainuri nejera, tabara letoanajaain jetaote:
caje itolere rucuhele icharaneein nenaa “Leinjiin loreri asae turuhichene, ecu
carƿnteroneein nerejetohane. Tana sinihuche inaraacha ichai nainaain jelai
chaen rai baihuru cau cana aina caje amuhichene reentiaain. 11ॸChunijihun
ichaaoruhane,” naain jetao ita caje turuhichene jaaunru, caohachaain inara
bajaaure cojoelatiin, nii ecu arajiin ËΎ͑ʮľфľ́͑́ɗ͑фΎȍ͑ʮľфľËӕфľ‫ڏ‬
nenacaauru cachaauru. 4ॸNiritiin rai nere nihane, jelai caje amuuche, inara safato
tonorana jerecurenihane jaun jetaote: que nenaa utoone riariaain ratiriin, inae
“Itolere banate niqui cuhane jaaunru, nitajeeuruhane rai neeuruhane que
Cana Coaunera ere bera profeta que nainacuruhane coina,” naain jetao nii aina
suujua acateein esenetaain neeure nerelanacaauru letoae Jesoso.
cachaauru. Nete laen rai nataneu 12ॸNitohaneein cuhin jetaote, ͑ËΎӕ‫ڏ‬
nenacaauru naraaichuru que suujua neein Cana Coaunera coitucuhin aca

acateein esenetana jerecurene. Niheichu ʮľфɗȍ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľľӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬
nii nihane jaan loreri asaae nenacaauru rune coina acaauru rai aitiin, 13ॸarajii
niha natiin esenetaauruhi,” nae jetao moconajaera letono sirichaauru
acaauru rai Jesoso. cachaaurune maajeein raautaain, arajii
5ॸNiritiin jetaote, ecu cojoelanaacojoai cunaitenacaauru rautaaure erene que
ichaelanaala, coroatajajeein ecu rujuanajaain nii aina nerelanacaauru.
Calileea cocoaichacuru jataain

Oha Joaan Baotisitane nelatecuri cotijiaain beseta ichaa
(Mt 14.1-12; Lc 9.7-9) Erodesine jana jetao, Joaan sohin
14ॸNitohaneein itolere ichaa Jesosone jaohene rijitojoenajaaocane jana, suujua
beeuruha itolere sacuritaaine jaun rijijieein erue Erodiasi. 22ॸNii jana
jetaote, Erodesi netonai coitucue. jetaote, nii beseta ichaane jaa coloheri
Chaen jetaotechu: “Joaan Baotisitate asaae enohin raansaa cuha nii Erodiasi
ichanacaihara. Nii jaunte, nii itolere cacunune jana jetao, nii raansaane jana
cojoelanaacojoai ichana naineraneein rautatiin coaraje Erodesi, nii ecu aina
necaihara,” naa Erodesine jana jetaote; lenoniha nenacaauru aina jiniiquiin. Nii
15ॸ“Jerihanete Profeta Eliasinecaihara,” jana jetaote:
naaure leeochaauru. Nii jana “Joaaereen iicha jerei bajaau cacajene
leeochaauru jetaote: “Inoaenlu ichei tera. 23ॸCana Coaunera
profetacuru rijijieein nenaa profetate notaracaaene chaelai, iicha jerei bajaai
aicaihara,” naaure. 16ॸNejetaote, cacajene tereeunicha. Nainichaaun
niritocuruhane aonajihane jaun: “Acate cataaun leruhin caa quiicha beraai
Joaan ne. Rai nuluno moloeratihanulu atane tihanunera,” nae jetao araai saain
natiinte, inae nacoaauneein o caje nii ranuna rai Erodesi. 24ॸNii jaun
ichanacaiha,” nae jetao Erodesi. jetaote, jelai caje mituhin:
17ॸErodiasi coreniha jetaote, Joaan “Cha bajareeun cajete oma,” naa cuha
mucuerateein cadena que ichojoaain neba raine jana jetaote:
caresero cuhane terate Erodesi. Nii “Chajaain ena caje Joaan Baotisita
Erodiasi jetaote, Erodesi nejera Feriƿ couturi bajaau,” nae jetao nii ranuna neba.
comasaineein nelu. Nejetaote, 25ॸNii jaun jetaote, jelaiha soroneein
comasaineein sirilu Erodesi nii rai nejera enohin jetao,

comasainihane saijieein. 18ॸNii jaun jetaote: “Ena carai leinjiin plato cuhane Joaan
“Jiaonriha ii comasaineein taa inejera Baotisita couturi teeinene jereeun,” naa
comasai siriinera,” nae jetao Erodesi rai jetao cue nii ranuna Erodesi rai.
Joaan. 26ॸNii jaun jetaote, jataain inaderae
19ॸNiritoha Erodesi rai nii Joaane caje Erodesi. Nejetaote, satiin niicha
coaauneein jetaote, nii Joaan cotaairiin cotihacuri urichoo Cana Coaunera
sohin jaohene rijitojoeein nerejete notaracae aitohane jaun, nii caje niicha
Erodiasi. 20ॸNejetaote sohin jaonaa bajai tenaa nainenihane que aitona
nainene, esinae rauhijiriin leinjiin nainene. 27ॸNitohanihane jaun jetaote,
cacha- saantoneein Cana Coaunera nii rijieeoritiin leinjiin soondaro letoae
letononeein nihane coitucuhane jaun, Erodesi, Joaan couturi molohin raa
coasiha cocoaerateraneein niha cuhane coina. 28ॸNii jaun jetaote,
Erodesine jaun. Nitohanihane jaun caresero cuhane cuhin Joaan couturi
jetaote, iriha Joaane rautatiin aonaane molohin leinjiin plato cuhane uhaain,
jaun nii aina chatohanai niicha nii ranuna rai tiha soondarone jaun
ichanenu coitucuelanaala ne Erodesi. jetao, neba rai te nii ranuna.
21ॸNejetaote, nejanoa bajaanaa bitoaane 29ॸNii jana jetaote, inae nitohaneein
coina lenone jaain, que jauriineein Joaan teeuruhane coitucuhin jetao, nii
nenacaauru curuaanaacuru, chaen rai Joaan jaberoco raain conautiha cuure
soondarooru curuaanaacuru, chaen sacuureraauru.
“Aihana jaunna, coroata fashai

Saoqui oaraancai cachaauru denario coreneein faan coretiha
rai lenone faa Jesosone cuhacaanune jereei, ËӕфӕËΎфΎҡɗ‫ڏ‬
(Mt 14.13-21; Lc 9.10-17; Jn 6.1-14) chaachene coina,” naaure Jesoso rai
30ॸNitohaneein letoanajaa Jesosone aina nerelanacaauru. Nii le denariote le
caje turuhin jetaote, aina netaojiaain jiichoo amihanenaa core ne. ͮɗфɗҡΎËӕ‫ڏ‬
itolere ichaain Cana Coaunera ere que ruha aina nerelanacaaurune jaun
cachaauru relaain, naaonjoaaunruhane jetaote:
beeure Jesoso rai, nii lechoonca 38ॸ“Inatajaain faan siriquiche. Chajaain
coroatajaain niicha cocoainaauri coaanihuche,” naa Jesosone jaun,

afosotoorune jana jetaote: coaraain jetaote, “Saoquijieein faan, ita
31ॸ“Chajaauchete neniha cachane jaun que jerajejeein ate, naajeeichate neeje,”
cuhin, ʮľ́ɗфΎҡΎʮΎľľɗ͑͑ľ¡ľҡË͑ɗËȍ‫ڏ‬ naaure jetao aina nerelanacaauru.
chera,” nae jetao acaauru rai Jesoso, 39ॸNii jaun jetaote, joaenreen omane
cauhajeeuruhane niha natiin arajiin ichoae nelauriaauruha cachaaurune

turuhajeeuruha cachaaurune jaun, coina aitoha Jesosone jaun jetao,
lenonecuruhane teeureniha acaauru raine 40ॸtabaauru le fashaain, tabaauru saoqui
jaun. 32ॸNii jaun jetaote, leinjiin bote chooncaain, naaonjoaain neleruhin

cuhane fauhin neniha cachane jaun, jelai nelauriaaure cachaauru. 41ॸNitohaneein
Jesoso aina cuure nii niicha cocoainaauri laurianaacane baiha jetaote, nii saoquii
afosotooru. 33ॸNejetaote, arajii cacha faan aina coroatajai ate raaoriin
cuuruhane coarajihane jaun, nii cuuruhane jabaaequiin dede coarajeein jetao, Cana
jaan jelai coitucuhin, satiin neseeuru caje Coaunera bajaain cataaun faan taturiin
arajiin cuhin jetao, acaauru ajiniha aina nerelanacaauru rai te jetao Jesoso,
soroneein jeluhariin cuhin turuure. cachaauru rai chaluuruhane coina.
34ॸNitohaneein cuhin acaauru ajiniha 42ॸNitohaneein jetaote, jerecuruhane
turuuruhane jaun jetaote, ecu turuhin bote ʮӕ͑ҡɗΎʮΎɗ͑͑ɗ͑ɗ͑́ľ͑Ύ͑ľËӕ‫ڏ‬

caje iniha cunajaun jetao, arajiin ecu ruhane baiha, 43ॸlechoonca coroata
cachaauru coaraa Jesosone jana, beraicha omariin, nii faan aina ate caute que
colane nenaa carenerocuru rijijieein omari memoaaure.
aihuruhane jaun jetao, cairichaaojoaain 44ॸSaoqui oaraancai cachaauru jetaote,
acaauru coaraane jaun, ecu araai laurii nii saoquii faan que lenonecure,
niicha coitucui que relanajae Jesoso. 35ॸNii acaauru rai faa Jesosone jaun.
jana inae sohane jaun jetaote, rohan
nichuuntaain: Acau choaae amuha Jesosone
“Inae soha. Coatiha nihei caa jana (Mt 14.22-27; Jn 6.16-21)
cacha. 36ॸChajaain cachaauru rai 45ॸNii baiha jetaote, ɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬
͑ΎËΎľľӕҡľɗËȍӕӕ͑͑ľ͑Ëӕфӕ͑ľ͑͑‫ڏ‬ caauru letoae, bote cuhane fauhin
jaauru, neseeuru, naaonjoainuri cuhin, nemuri jerau Betesaaidau ichoaichaniha
chaelai lenone ariin coretiha turuuruhane coina. Nii tonohanau
cuuruhine,ٚ͑ӕфӕȍɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ jetaote, ecu nedaain cachaauru rai
caaurune jana jetaote: necoe Jesoso. 46ॸInae cachaauru rai
37ॸ“Niriimiin. Chajaain acaauru nocoihane baiha jetaote, ichatane
coroaateeuche inara,” naa Jesosone jana ucuuno que cuhin Cana Coaunera bajaa
jetaote, cue. 47ॸNii jana jetaote, ɗ͑ľ͑ΎËΎȍľ‫ڏ‬
jihane jana, nemuri cataaun cuujueeure cajione auha mucuuruhane coina.

nii aina nerelanacaauru bote cuhane. Nitohaneein satiin Jesoso cajione
Nii jana jetaote, ecu jelai atane choae mucuurera cunaitenacaauru jetaote,
jaiti nihane jana, 48ॸacaauru que tacaain nerautaacoaaure.
uha cujuanane jaun, necairichajeein
taraacajeein cuujeeuruhane coaraje Baasoneein cacha ichao tera
Jesoso. Nii jana inae janohe lalajihane (Mt 15.1-20)
7
jana jetaote, acaauru caaijie acau choae 1ॸNitohaneein jetaote, Jesoso coaraa
cuhin acaauru rohan situha cunaa ËӕӕфľˇľфΎѸ́ľľӕ͑Ëʮľҡӕфӕ͑‫ڏ‬
rijijieein acaauru nichae cuujue. caauru Moisesa aitoonjoan que cacha
49-50ॸNitohaneein acau choae cuujihane relaaureraauru aina fariseeocuru.
jana, satiin coaracuruhane jaun jetaote, 2ॸAcaauru jetaote, aihuruhalu acaauru
͑ľѸΎΎ͑ľҡɗɗ͑͑ӕËɗ͑ɗȍ¡ľľɗ͑ӕȍΎ‫ڏ‬ inoaensihurune rijijieein acaauru rai

cure. Nii rijieeoritiin jetaote, acaauru rauhi tonoraelanaala lenonecuruhane
rai: ajiniha biji culejelanaala lenonecuruha
“Jiaonriha inacojoeein nesoonetiin Jesoso aina nerelanacaauru tabaaurune
casiichene. Canune aihunra,” naain, coaraain jetao, acaauru que ereeure.
51ॸacaauru aina bote cuhane fauha 3ॸNitohaneein aihuruhalu acaauru
Jesosone jana jetaote, inae nesuruha inoaensihurune rijijieein ichaaoruha

cujuanane jaun, jataain cojoelatoore, fariseeocuru aina satiin Jorioocurune
52ॸnii cojoelanaacojoaain faan faain jaun jetaote, lenonecuruhane ajiniha
acaauru notaacane sainejeein itolere biji culejeein lenonecure itolere bana.
ichana nainihane que nainaelanaala, 4ॸJerichanejeein jetaote, lenone
“Naaonjoaanne jaunte catohanai ichae,” arihuruhane caje turuuruhane nii aitoha

naain coitucunaa nainecurenihane jaun. acaauru rai rauhine rijijieein biji
culejeein lenonecure. Nitohaneein
Genesareta bataneu turuhin
jetaote, araai lauriin ne acaauru ichao,
cunaitenacaauru rautaa Jesosone
lenonecuruhane ajiniha acau cooruhane
(Mt 14.34-36)
jaan curu niha natiin culejeein, acau
53ॸNitohaneein cuhin nemuri jera curu culejeein, coadarojoe culejeein,
jaaoruhane jaun jetaote, Genesareta acaauru sininaja jelai niha natiin
bataneu turuhin, ecu acaauru bote culejeein, naaonjoaaunruhane jaun.
jauriaain cositeeure. 54ॸInae bote 5ॸNitohaneeuruhane jaun jetaote:
cositeein caje inihuruhane rijieeoritiin “Chanuna nii aitoha rauhine rijijieein

jetaote, Jesoso nihane coitucuure nii aihuruhalu cana inoaensihurune rijijieein,
cocoaichacuru cachaauru. 55ॸNii jaun lenonecuruhane ajiniha biji culejeein
jetaote, satiin nii jelai batane lenonecurene ii aina nerelanacaauru,”
sacuritaain nii niha Jesosone jaan jelai naaure jetao Jesoso rai Moisesa aitoonjoan
coitucuhin jetao, rene cunaitenacaauru que cacha relaaurera aina fariseeocuru.
amaaure ela cuhane tijichanajaain. 6ॸNii jaun jetaote acaauru rai:
56ॸChunijihun nenaanajaaunru, neseeuru, “Esinae rauhijiriinte, inara que aitiin
berooru cuhane, naaonjoainu cuha laenaelu Cana Coaunera ere bera
Jesosone jaaunru jetaote, najiniha inoaensi profeta Isaihasi, nechu jataain
Ѹɗҡӕ͑ʮӕ͑фӕʮľ́ΎΎ͑ľ́ËȍΎľËӕ͑ɗҡľ‫ڏ‬ nohaniha Cana Coaunera coitucutoha
nacaauru teein, Jesoso rai aitocure, nocoenacaauru.
Nii que aitiin: Coaunera aitoonjoan tonorana

‘Caa cachaaurute, jerelanaala itajeein neeiche, ͑ľʮľѸɗ͑‫ڏ‬
nechu jataain nujuaaecha que jeein jelaaicha que ita relaain neeichene
canu coroajeein neeure. jaun,” nae jetao Moisesa aitoonjoan que
Nete acaauru suujua, cacha relaaurera aina fariseeocuru rai
cacaje coriaae ne. Jesoso.
7 Nii jaun 14ॸNiritiin jetaote, nacoaauneein nii
nii chaque nelatejeehai ecu nenacaauru cachaauru cotijiaain

netaojiaain jetao:
canu coroaecuruhane, “Satiin caa ena inara rai aitocoaaunne
nechu jataain jaan aonaain coitucuuche. 15ॸCoatiha
caitoonjoanelanaala nenaa que joaereen lenone quiha cachane coreniha
nejesinajeein ita relajeein que jaolequiin nihei Cana Coaunera.
aihuruhane jaun,’ Leeochaauru cairichanaa jerenacaaun,
naa Cana Coaunera acaauru quene suujua cuhane baasoneein coacuhin
laenaelu profeta Isaihasi. baaso ichaeraauru quete laen jaolequiin
8ॸChanuna nitohaneein Cana Coaunera ne Cana Coaunera. 16ॸEsinae rauhijiriin
aitoonjoan que jaolecohin inara urichocoichene aonacuche,” nae jetao
inoaensihuru rijijieein ichaonaa acaauru rai Jesoso.
jeriquiche inara,” naa acaauru raine 17ॸNiritohane baiha ecu cachaauru
baiha jetaote: ratiriin loreri asae enoha cuha Jesosone

9ॸ“Itolere bana inara inoaensihuru jana jetaote, nii cachaauru relaane jaan
ichao rijijieein ichaonaa jeriquichene bajaaure caje aina nerelanacaauru. 18ॸNii
jaunte, Cana Coaunera aitoonjoan que jana jetaote:
jaolecohin aohana jereneeiche. “Tana inara netonai aonaain
10 ‘Inara inaca, inara neba, coitucuhichene. Tana joaereen lenone
naaonjoainuri que quiha cachane coreniha que jaolequiin
inara suujua acateein neeuche. ͑ľ͑ɗȍæ͑æΎӕ͑ľф͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
Chateeinti chene. 19ॸNii cachaacha quii lenonete,
baasoneein neba, inaca, nii cacha suriicha cuhane enohin, nii
naaonjoain que ereein ne. baiha mitue, suujua cuhane
Niite ateinanohiniha cureein,’ enoelanaala,” nae jetao.
naelu jetao Moisesa. 11ॸNete inara Niritiinte, joaenreein lenone quiha
aitocoiche, leinjiin cacha, rai inaca, neba, cachane niha natiin, que jaoleconaa
naaonjoain rai. ‘Coatiha inara rai cha tenaa ͑ɗ͑ľ͑ɗȍæ͑æΎӕ͑ľф͑ľËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬
nainihaaun, satiin quiicha sirii corban rate cana que Jesoso. 20ॸ“Cacha suujua
neein nihane jaun,’ naane caohachae inara caje mitunaa baaso niicha coacui, niicha
rai. (‘Corban,’ naane jetaote, acaauru ere ichai, naaonjoain corenihate laen, cacha
cuhane, ‘Cana Coaunera que banijiaain que jaolequiin ne Cana Coaunera.
nenaa,’ naa aite.) 12ॸChaen techu, inara rai 21ॸNitohaneein suujua cuhane
caohachae, inae niritiin erei cacha, rai ¡ѸΎ͑ľľɗ͑ËΎËӕɗ͑¡ѸΎɗËȍľфӕ‫ڏ‬

inaca, neba, naaonjoain rai chaaelai tenaa rute, namute quicha aina niha natiin
nainenihane que aitocoichene. ichao jeracohin, asijiauharitiin,
13ॸNitohaneein inara inoaensihuru sonajaain jaohin, 22ॸsinijeranelanaala
ichao sacuhin neeichene jaunte, Cana nenaa ene aina ichaohin, laurijira
rucuhele jereein, namute cacha 29ॸ“Aihachuisi. Esinae rauhijiriinte
cairichanaa jerenacaaun que ereein, aitohi. Inae ii cacunu caje mituhin

namute cacha coritaain, itolere niicha ̲ӕȍ̲ΎËΎ͑ʮľф́ľҡΎ͑ΎËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬
jerei nejesina ichaain, ͑ľËΎľ́ʮӕȍфɗ‫ڏ‬ chuhi. ʊ͑ľ͑ɗ͑ľľɗ͑ʮľ́ɗȍËȍľ͑ľ͑‫ڏ‬
tiin, ̲͑ӕҡľËËȍËɗфɗËȍËѸʮľ͑ľ‫ڏ‬ jaun cauha cuhinera,” naa Jesosone
tiin, namute cacha que necohasitaain, jaun, 30ॸnenajaun cauha cuhane jana
suujua coaraain chaachaelanaala, jetaote, loreri asaae sininajaun niha nii
naaonjoaaunre. 23ॸNiichurute satiin cacunu ranunane jana eruha cue nii ene.
cacha suujua caje mituhin cacha que Nejetaote, inae nii ranuna suujua caje
jaolequii niha Cana Coaunerane jaan mituhin amue moconajaera letono
teraneein ne,” nae jetao acaauru rai coitucuchuhi.
Jesoso.
Urichoelanaala, raotiin eresilanaala
Leinjiin Jorio nihei naaojoaain nenaa cacha rautaa Jesosone
cacunu rautaa Jesosone 31ॸNii baiha jetaote, nacoaauneein Tiro
(Mt 15.21-28)
batane jelai caje amuhin, Sidoon
24ॸInae cachaauru relaane nainaain batane, Decapolis batane, naaonjoainuri
jetaote, jelai caje coaauneein Tiro nenacaauru neseeuru ichoae rauhijiriin
bataneu turuha cue Jesoso. Nejetaote, situhin nitihonohin cuhin jetao, Calileea
ecu turuhin leinjiin loreri asae enoe, conemuri turue Jesoso. 32ॸNitohaneein
coitucuuruha jelai cocoaichacurune inae ecu turuhane jana jetaote, rene
jerelanaala. Nii sainejeein jetaote, ecu leinjiin urichoelanaala, raotiin
turuhin nihane coitucuurihure. 25ॸNii eresilanaala, naaonjoaain nenaa
jaun jetaote, inae ecu nihane turuaain jetao, biji que dadaain nii
coitucuhane jaun, rene turuhin Jesoso cacha rautaane coina rai aitocure. 33ॸNii
acatiha neseeonriaa cue leinjiin ene, jaun jetaote, jelai cachaauru udaa nii
suujua cuhane moconajaera letono cacha amaain jetao, nuricho jachuuru
coitucuchuhi siriha rai cacunune jaun. cuhane biji couturichuru enoaain, lune
26ॸNii ene jetaote, Jorio niheichuru soriin lele ichoae teein, 34ॸecuun
Sirofenicia batane cocoaichacuru bene jabatoroaain dede coaraain neraain
ne. Aca jetaote, Jesoso rene turuhin jetao: “Efata,” naane jetao: “Najachuu,”
conujue cacunu suujua cuhane nenaa naa aite Joriocuru ere cuhane.
moconajaera letono coitucuchuhi 35ॸNiritohane rijieeoritiin, inae
sitaane coina. 27ॸNii jaun jetaote: najachuha nurichone jana jetaote, inae
“Coa canu rerohecaa. Naininaaun raotojoeein erenaa naine rai lele
Cana Coaunera cachaneein nenacaauru netonai. 36ॸNitohaneein rautaain jetaote
que banijiaain nenaa ruluhin tihanu niqui, nii chuni rai beeuruhane caohate
remaae raine,” naa rai Jesosone jana Jesoso. Nejetaote, jataain beeuruhane
jetao: caohatiha sainejeein jataain que
28ॸ“Aihachuhisi niquicha Curuaanaa. naurutaain beeure. 37ॸNii caje coitucuhin
Atiin ii araaichuru Joriocuru rautaaine jetaote: “Itolere banate caohacha ichae,
rijijieein canu cacunu rautaainene uricho saaecuru niha natiin urichohin,
jereeunra. Remaae rijijieein canacaanu raotiin eresilanaala niha natiin erenaa
coaraaine niha natiincha,” naa Jesoso naineein, naaonjoaanne jaun,” naaure
rai nii enene jana jetaote: jetao cojoelatiin cachaauru.
necoeein, 10ॸaina nerelanacaauru aina

Jena oaraancai cachaauru rai bote cuhane fauhin jetao, Dalmanotau
lenone faa Jesosone bataneu cue Jesoso.
(Mt 15.32-39)
Cojoelanaacojoai ichaa Jesosone coina
8
1ॸNii baiha nacoaauneein
aitocuruha fariseeocurune
netaojiaauruha arajiin cachaaurune
(Mt 16.1-4; Lc 12.54-56)
jaun jetaote, jataain neniha acaauru
lenonena jaun aina nerelanacaauru 11ॸNitohaneein jetaote, Jesoso rene
cotijiaain jetao: turuhin aina ereeuruhane baiha jetao,
2ॸ“Inae nichata janohinte canu aina nechu jataain coujuha, Cana Coaunera
neeure caa cachaauru. Jana nihei letononeein unaa nihane coaaratiha
caohachanainejeein lenonecuruhane acaauru quene coina cojoelanaacojoai
jaanu. ͮɗɗʮӕ͑͑ľʮҡɗ͑ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬ ichaane coina rai aitocure fariseeocuru.
joaain acaauru coaraaun. 3ॸæΎфΎҡľ͑‫ڏ‬ 12ॸNii jaun jetaote, jataain mijiaaineein
ʮľ́͑́Ëӕфӕ͑ľ͑ʮӕ͑́ľҡΎ͑ʮ‫ڏ‬ nerai raain jetao:

nunete mijitenacaaun aterona ٘æȍ͑ӕ͑ËӕфӕфɗËΎʮΎľ́͑ËΎ‫ڏ‬
nainecure, tabaauru coriae caje joai ichacaaunne coina aitocure caa
uuruhane jaun,” naa Jesosone jana cachaauru. Coatiha nii acaauru que
jetaote: chatohanai cojoelanaacojoai
4ॸ“Chaa caje eruhin najian caa jeeoni coaaratenaa nainihaaun,” naane jaun
cacha coroaaterichaache, caa jana jetao, 13ॸecu acaauru ratiriin jeelaiha
ichaoha chuni cacha, ËʮľËΎфľҡɗËȍ‫ڏ‬ bote cuhane fauhin nemuri jerau cue
chene jaanune coaalanaala,” naauruha Jesoso.
aina nerelanacaaurune jana jetaote:
5ॸ“Inatajaain najian faan siriquiche,” Faan jorerera lebadora rijiicha
naain acaauru caje bajaa Jesosone jana fariseeocuru ichaone
jetaote: (Mt 16.5-12)
“Caaunsinejeeinchate neeje faan,” 14ॸNitohaneein jelai caje bote cuhane
naaure jetao aina nerelanacaauru. fauhin amuuruhane jaun jetaote, rai
6ॸNii jaun jetaote, atane choae nachano baiteein leinjiin faancha
nelauriaauruha cachaaurune coina aitiin amaain cuure. 15ॸNii jana jetaote,
jetao, jerane biji que nii caaunsini faan acaauru nainalaaca jetao:
mucuhin Cana Coaunera bajaain, “Aonacuche. Faan jorerera lebadora
cataaun nii faancuru tatuhin aina rijiicha fariseeocuru aina Erodesi
nerelanacaauru rai tiha Jesosone jaun ichaone que caohachaain nainacuche,”
jetaote, jitariin nii cachaauru rai nae jetao aina nerelanacaauru rai
chaluure. 7ॸNii jana niha coroatajajeein Jesoso.
ate netonaine jaun jetaote, acaentonai 16ॸNiritoha acaauru rai Jesosone jana
mucuhin Cana Coaunera bajaain nii ate jetaote, neniha acaauru rai faanne que
nemaajeein chaluherate Jesoso. nejesinajeein ita rai ereeuruha aina
8ॸNitohaneein nainaain lenonecuruhane nerelanacaaurune aonajeein jetao:
baiha jetaote, caute que caaunsineein 17ॸ“Chanuna faan sirineeichene que
omari memoaaunre. 9ॸItolereneein jena ereereequiche. ˇҡɗ͑͑Ëȍӕф͑ɗ͑͑‫ڏ‬

oaraancai cachaauru jetaote, ́ľ͑Ύ͑ľ‫ڏ‬ chara nejeein coitucueneeichete.
cure. Nii baiha jetaote, acaauru rai Jataainte asoneeojoaain nainanachara
nejeeiche. 18ॸNiha niqui inacojoeein cue jetao, aina nerelanacaauru aina

inara nota, inara uricho, naaonjoaain. jiniiquiin Jesoso. Nitohaneein bero
Nete nii cha coaraain, cha aonaain cuhane aina nerelanacaauru aina
coitucunaa naineneeiche. 19ॸSaoqui cuujeeurunajau jetaote:
oaraancai cachaauru rai saoquii faan “Tonacuruha canu que cachaauru.
chaluhanune bana, inata omariin caute Cha nichaaunje,” naa Jesosone jaun
raaichelu,” naa Jesosone jana jetaote: jetaote:
“Lechoonca coroata omariin,” naauruha 28ॸ“Tabaauru cachaaurute Joaan
aina nerelanacaaurune jana jetao: Baotisita niha ii beeure. ˇ͑́ľľΎËȍӕ‫ڏ‬

20ॸ“Chajana jena oaraancai cachaauru rute, inoaenlu nenaa Cana Coaunera ere
rai caaunsini faan chaluhanune bana, bera profeta inoaensi Eliasi niha ii
inata omariin caute raaichelu,” naa beeure. Leeochaaurute, inoaenlu
Jesosone jana jetaote: nenacaauru profetacuru tabaauru niha ii
“Caaunsi omariineein,” naauruha aina beeure,” naauruha raine jaun jetaote:
nerelanacaaurune jaun jetao: 29ॸ“Cha nichaaun jana inara rai,” naa
21ॸ٘ͮɗɗѸɗʮɗľľɗ͑͑Ëȍӕфʮɗҡɗ͑ɗ͑ľ͑ľľɗ‫ڏ‬ acaauru rai Jesosone jaun jetaote:
chete,” nae jetao acaauru rai Jesoso. “Iite nii canacaanuhacha cohajei
Mesihasineein,” nae jetao rai Fedoro.
Betesaaidau leinjiin 30ॸNejetaote, chuni rai acaneein nihane
maosa rautaa Jesosone beeuruhane caohate jetao Jesoso.
22ॸNitohaneein cuhin Betesaaida
turuuruhane jana jetaote, Jesoso rene Orichaaine biha Jesosone
leinjiin maosa amaain rautaane coina (Mt 16.21-28; Lc 9.22-27)
conujeeunre cachaauru. 23ॸNii jaun 31ॸNii caje nunuheteein jetaote: “Canu
jetaote, biji que nii maosa mucuuriin Cana Coaunera Calaohi cachaneein
jelai cachaauru udaa amaain jetao, lune nejanoanaa nichaaunne cairichaaeriinte
que jerane nii maosa nota rujuarujuariin caque jaolecohin niha cuurureein
nichoae biji teein: “Inae chaelai coaana Jorioocuru bichauhenaauru aina
naineei,” naa Jesosone jana 24ॸnenotaain saseredotecuru curuaanaacuru, chaen
jetaote: Cana Coaunera aitoonjoan que cacha
“Nuna tocohaneeinte murimurihonanae relaaureraauru, naaonjoainuri.
carai cachaauru,” naa nii maosane jaun Acaaurute catinaa cuurureein, nena
jetaote, 25ॸnacoaauneein jerane nota ichoae nichata janone cuhane ichanareeunni,”
biji tiha Jesosone jana, nacoauneein nota naain jetao, 32ॸesinae rauhijiriin
jirichaane jana jetao, inae conoha notane cachaauru rai bee Jesoso. Niritiin esinae
jaun, caohachaain cha coarae nii maosa. rauhijiriin suujuelanaala aitohane jaun
26ॸNitohaneein rautaain jetaote, rai jetaote jelai amaain niritiin irihane
nenajaun letoaain jetao: caohate Fedoro. 33ॸNejetaote niritoha
“Coa taa neseu cauha,” nae rai Jesoso. Fedorone jaun, jaotoroaain nii aina
nerelanacaauru coaraain jetao cotaicha
Mesihasi niha Jesosone rijitiin: “Coa carerojoecaa moconajaera.
que aitoha Fedorone Cacaje amuun. Coatiha Cana
(Mt 16.13-20; Lc 9.18-21) Coauneraacha coacui coitucuheei- ii.
27ॸNii
baiha jetaote, Filipo batane que Joaaereein cachaauruhacha coacuhite
nenaa Sesareea nenacaauru neseeuru coaauqui,” 34ॸnaane baiha jetaote, nii
aina nerelanacaauru aina ecu notaracaae nejelauneein ocooca Jesoso

nenacaauru cachaauru cotijiaain jetao: jaberocone jana jetao, 3ॸjataain
“Aonacuche. Chunocoha canu ËΎȍҡɗɗ͑¡ɗËȍΎфΎ͑Ύȍɗ͑ËʮɗΎ͑ľ̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬
cachaneein nenaa jerihane suujua riin somajaain jiquihaquiin nedae rai
letono ichana jerihane jianeein, coroso cajione. 4ॸNii jana jetaote, ecu Jesoso
нӕľË͑ӕҡľľɗ͑Ë͑ӕËɗфɗËȍӕфӕфɗ‫ڏ‬ aina ecocohin ereeuruha inoaenlu
chaaine rijijieein necairichanaa nenacaauru Cana Coaunera ere bera
abaantaain caitoonjoa tonoraain, inoaensihuru, Irihasi, Moisesa,
jerichaaunne rijijieein neeine. 35ॸæȍӕ͑Ύ‫ڏ‬ naaonjoainurine jana coarajeeure.
coha canuhacha icharatei ichaelanaala 5ॸNii jaun jetaote,
neein nichao ichoteratena jerera, “Cacha relaera, jataainte caohate cau

coatiha nichoterinaain. Nete laen canu nihacachene. Coanete nichatajaain
coreniha, canuhacha beratei bihane loanari jaacache, leinjiin ii rai, leinjiin
coreniha, naaojoain coreniha nichao Moisesa rai, leinjiin Irihasi rai,
itajera, ichoteratenojoiniha cureein. naaonjoaain,” nae jetao Jesoso rai
36ॸChaaquena rai nelatere, itolere caa Fedoro.
chauratane que nenaacha que coacuhin 6ॸJataain nesoonetooruha nii Jesoso
rai nichao itajiha cachane. 37ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ aina cunacaauru, aina nerelanacaaurune

nihane jaun inaaonjoaain coretihane jaun jetaote, nii tonaain irihane jaa
niha natiin nii nichao ichoteratena coitucuenihane jaaun aite Fedoro.
nainihei cacha. 38ॸNitohanihane jaun, 7ॸNiritohane jana acaauru conaacotaa
chunocoha canu nichaaunne beein dede sacarine jaun jetaote, nii dede
quiicha beratenojoin biha caa necha sacari jana tonii: “Caate jataain quiicha
aansaineein osaaonacaauru cachaauru belaai canuhacha letoai canu
raine que nocoejihanena, canu- cacha Calaohinera, nere tonoraain neeuchera,”
calaohi nichaaunne inae que tihane naa erenaane jana jetao aonajeeure.
bana canu Inaca necaohacha que 8ॸNii rijieeoritiin roaichu coaracuruhane
necohachaain rai letonocuru anjeraauru jana jetaote, inae acaauru rohan neniha
aina nacoaauneein turuha uhanune chunine jana jetao, ecu jelai acaauru
¡͑͑ľË͑ӕȍľҡΎ͑ɗнӕľ͑ľËΎľʮľ‫ڏ‬ aina niha Jesosone jana coaracure.
reeunni,” nae jetao acaauru rai Jesoso. 9ॸNitohaneein jetaote, nii ichatane
9
1ॸNiritiin jetaote: ucuuno caje jelaiha faaujueein, nii niicha
“Esinaae rauhijiriin coatiha coaracuri beeruha chuni rai nii aina
oorurinaain cau ena canu aina nerelanacaaurune caohate Cana Coaunera
nenacaauru tabaauru, niicha ichaneni Calaohi Jesoso, inae o caje ichanaane
ɗËȍɗ͑ҡӕфӕȍæ͑æΎӕ͑ľфæΎʮΎ͑Ύ‫ڏ‬ baiha beeuruhane coina. 10ॸNii jaun jetaote,
naane coaracuruhane que tiaain,” nae suujuaacha cuhane nii niicha coaracuri
jetao acaauru rai Jesoso. ruhecure, oo caje ichanarihanine que
aitohane coitucuurenihane jaun ita caje
Nejelauneein ocooca Jesoso jaberocone bajaaebajajeein. 11ॸNii jaun jetaote:
(Mt 17.1-13; Lc 9.28-36) “Chanuna jauriaanejeein Irihasi
2ॸSaota janone baiha jetaote, ichatane tururichaaine que aitocure- Moisesa
ucuuno cue Jesoso, Fedoro, Saantiaao, aitoonjoan que cacha relaaureraauru,”
Joaan, naaonjoainuriicha amaain. Inae naain Jesoso caje bajaauruhane jana
ecu turuuruhane jana jetaote, acaauru jetaote:
12ॸ“Esinae rauhijiriinte niqui, itolere aina nereeun. Cha carajaneeina inara

rucueraanu que jauriaanejeein abaantareeun. Chajaain cajiha nii
tururichaain Irihasine que aitocurelu. enamanaa uhaauche,” naa acaauru rai
Chanuna jana Cana Coaunera Quiricha Jesosone jaun jetaote, 20ॸJesoso rene nii
inoaensi cuhane cacha Calaohineein enamanaa amaaure. Nii jana Jesoso
nenaa cairichanojoineein, jaoleneein coaariin jetaote, atane choae nii
niha curichaaine que aite. 13ॸAonacuche. enamanaa siheite nii suujua cuhane
Inae turuha uhalu Irihasine janate, que nenaa moconajaera letono coitucuchuhi.
niicha jerei ichaain cairichaaurelu, Nii jana jetaote, najaabu jabubuhin
nitohanihane coina Cana Coaunera nujuae caje lajaaqui mitujuae nii
Quiricha cuhane aitiin laenanohinihane enamanaa. 21ॸNii jana jetaote, nii
rijijieein,” naain jetao tonorae Jesoso. enamanaa inaca rai jetao:
“Chabana caje coaauneein caa
Moconajaera letono coitucuchuhi siricha catohane,” naa Jesosone jana jetaote:
leinjiin enamanaa rautaa Jesosone “Causine caje coaauneeinte aicha.
(Mt 17.14-21; Lc 9.37-43) 22ॸNii jaunte araai saain usihanaauru
14ॸʊ͑ľʮľ́ɗȍ͑ɗɗ͑ľľӕфӕȍɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ comaaichuru, acaauhanaauru comaain
caauru leeochaaurune jaaun turuuruhane ateinana jere nii suujua cuhane nenaa
jana jetaote, ecu acaauru aina neeure arajiin coitucuchuhi. Nitohanihane jaun, atiin
cachaauru. Chaen Moisesa aitoonjoan que cairichaaojoaain canacaanu coaraain,
cacha relaaurera tabaauru netonai ecu neein canacaanu coroatajaneeun, rautana
jetao acaauru aina ereereecure. 15ॸNii jana naineeine,” naa nii enamanaa inacane
uujiha Jesosone coaariin jetaote, que tacaain jaun jetaote:
satiin jeluhariin cuhin jetao, jataain 23ॸ“Tana rautana nainichaaunne
cojoelatiin rai iriha cuure. 16ॸNii jana jetaote, esenetaainete cacaje bajaai. Satiin
acaauru rai: quesenetaera raine niicha bajai ichaain
“Tonaai acaauru aina ereereequiche,” neeun,” naa Jesosone jaun jetaote:
naain acaauru caje bajaa Jesosone jana 24ॸ“Jataainnachujian chesenetaaun.
jetaote: Cacorataaneeune jataain jelai

17ॸ“Cacha relaera, coaraaine coinane, cau ii amuritoheriin chesenetaera,” nae jetao
rene canu calaohi uhaaun, moconajaera ehequiin nii enamanaa inaca.
letono coitucuchuhi siriha suujua cuhanena 25ॸNii jana arajiin netaojiaauruha
jaun, erenaachara neein nihane jaun. cachaaurune coaraane jaun jetaote, nii
18ॸNitohanihane jaunte, chunijihun cuhane enamanaa suujua cuhane nenaa
jaaunru baasoneein mucuhane naineein moconajaera letono coitucuchuhi rai
atane choaae tocojoaain tacaain, nujuae caje jetao:
lajaaqui mitaain, catu rihoneein, sefetaain te “Erenaachara neein urichoelanaala
nii suujua cuhane nenaa coitucuchuhi. Nii caa enamanaa tera coitucuchuhi,
jaunne niqui ii aina nerelanacaauru rai canune ichei aitoon caa enamanaa
aitoon nii suujua cuhane nenaa coitucuchuhi jianeein caje mituhin amuhine coina.
sitaauruhane coina. ͮľҡľѸɗҡ͑͑ɗ͑ľѸɗȍӕ‫ڏ‬ Jiaonriha nacoaauneein caa enamanaa
rene,” naa nii acaauru jana nenaa leinjiine suujua cuhane enohine,” naain suruaa
jaun jetaote: Jesosone jana jetaote,
19ॸ“Jataain cha esenetaaichuru 26ॸnacoaauneein baasoneein nii
cachaauru. Cha carajaneeinna inara enamanaa jaberoco teein cojioriae nii

suujua cuhane nenaa coitucuchuhi. “Chaaque ita rai ereerejeein uhicheein

Nitohaneein tihane baiha onaa rijijieein bero cuhane,” nae jetao acaauru rai
teein, caje mituhin amuhane jaun Jesoso.
jetaote, “Inae baasoneein jaberoco 34ॸͮľʮľҡΎҡľɗ͑ӕȍľ͑ľľËȍËӕфӕľ‫ڏ‬
tihane caaunte jerihane inae ohe,” quiin aonajeeure, bero cuhane uujueein,
͑ӕфľ͑ɗɗľËӕфʮɗɗ͑͑ľľɗ͑ËΎфʮľľӕ‫ڏ‬ “Charijina caa cana jana jataain
rera cachaauru. 27ॸNejetaote, biji que nelateein nenaane,” naauruha ita raine
mucuhin michuha Jesosone jana jetao, jaun. 35ॸNitohaneein inauheneecha
nimichuhin nichaaurae nii enamanaa. aonajeeuruhane jaun jetaote, ͑ľ́ӕфɗ‫ڏ‬
28ॸͮɗҡΎȍ͑ɗȍ͑ľ¡ɗȍɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ riin nii aina nerelanacaauru lechoonca
caauru aina jiniiquiin leinjiin loreri coroatajai cotijiaain jetao: “Leeochaauru
asaae enoha Jesosone jaun jetaote, jelai amurijiriin nenaa jeriha chunine,
ecu teteriin: acaauru rai nelateein itolereneein
“Chanuna canacaanu nii coitucuchuhi acaauruhacha jerei icharaneein neeine,”
sitanaa nainesinihacaanu,” naain caje 36ॸnaane baiha jetaote, biji que leinjiin
bajaauruhane jana jetaote: canaanai mucuuriin acaauru cataaun

29ॸ“Catohanai moconajaera letonote teein jetao:
nainichaa Cana Coaunera bajaacane 37ॸ“Canu coreniha caa canaanai
ainaacha sitaacane,” nae jetao acaauru raerate, jerichanejeein canu raane

rai Jesoso. rijijieein aicheein. Nii jaun canu raera
coatiha canuhacha raa airinaain,
Caa quete coroata sae ohane biha Jesoso. caletoaera Ofa netonai raate aicheein,”
(Mt 17.22-23; Lc 9.43-45) nae jetao aina nerelanacaauru rai
30ॸNitohaneein nii canaanai rautaane Jesoso.
jaan jelai caje amuhin jetaote, Calileea
turuhin rauhijiriin situujueein Canaacha ichai ichara,
cuujeeure. Nejetaote, nii acanihane coatiha cana que nejeratenaa nihei.
coitucuha chunine jerene Jesoso, 31ॸaina (Lc 9.49-50; Mt 10.42)
nerelanacaauru relanaa nainihane coina. 38ॸNii jana jetaote:
Nii acaauru relaane jaaun jetaote: “Cacha relaera, ii curuaa aina cuaain
“Cacha Calaohineein nenaate moconajaera letono coitucuchuhi sitaain
cachaauru bijiu tenojoinihane jana que suujuequiin nenacaauru rautaa
ateinaa cuurureein. Nete nichata leinjiinne janane eruhin caohatihacaanu,
janohane baiha ichanareein,” naain cana jana nenaaneein ainihane jaun,” naa
aina nerelanacaauru relaane jana Joaanne jana jetaote: 39ॸ“Jiaonriha
jetaote, 32ॸnii acaauru rai aitohane caohateein neeichene. Chunocoha canu
inaaureniha natiin jetao caje bajaaurene curuaaneein netiin cojoelanaacojoai
necoatocuruhane jaun. ichaera, nii baiha baasoneein erenaa
nainihei canu que. 40ॸCanaacha ichai
Charijina jataain nelateinneein nere ichara, coatiha cana que nejeratenaa
(Mt 18.1-5; Lc 9.46-48) nainihei. 41ॸChunocoha canu Curisito
33ॸNitohaneein cuhin, ɗ͑ľæƸľфľ‫ڏ‬ cachanequichene coreniha inara rai
naaon turuhin loreri asaae enooruhane esinaeca niha natiin terate, esinae
jana jetaote, aina nerelanacaauru rai rauhijiriin rai cainanohiniha cureein,” nae
jetao: jetao rai Jesoso.
jeloon nenaa Jodea batane que cue

Jataain alalacaraa osa que nesarucuaane Jesoso. Ecu jetaote, rai netaojiaauruha
(Mt 18.6-9; Lc 17.1-2) cachaaurune jana jetao, nacoaauneein
42ॸNiritiin jetaote: “Chunocoha ena canu relanajae Jesoso, cachaauru relanaa
esenetajeeureraauru saruha osa quenete, rautatohane jaun. 2ॸNii jana jetaote,
nii ajiniha caohachare nuluno que leinjiin rohan nichuuntaain jetao, nechu jataain
ajeri jaberoco tijichaain ichojoaain cairichaauruhane jaanu lera ariha jetao,
cucuana cuhane joaeraane. 43ॸJana osa que comasai jianena nainiha cachane
ii saruha ichohiine moloo. ͮɗɗ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬ bajaaure jetao Jesoso caje fariseeocuru
riintejian caohachare le jerajei ichohii aina tabaauru. 3ॸNii jaun jetaote:
Cana Coaunera cojoanonaa que neeine. “Tonaa inara rai Moisesa, comasai
44ॸNabana le jerajei ichoii coreniha, nii jianiha cachane que,” naain acaauru
chariji bana nii riano niha natiin ohin, nii caje bajaa Jesosone jana jetaote:
usi tabai jacanaachara jana cuhine coataa. 4ॸ٘ॸَæΎ̲Ѹɗʮɗ͑ɗȍËËȍ͑ľËΎɗ͑,
45ॸJerichanejeein osa que ii saruha ii tijiane jauriaanejeein comasai jianihane jaaque
moloo. Nii amuritoheriintejian caohachare aitiin nenaa quiricha teeuchete, aina
le jerajei ii tijia aina Cana Coaunera comasai jianemiin cacha,’ naainte aite
cojoanonaa que neeine. 46ॸNabana osa que Moisesa,” naauruha fariseeocurune jana
ii saruha ii tijiane coreniha nii riano niha jetaote:
natiin ohin, nii usi tabai jacanaachara jana 5ॸ“Aiha niqui. Nete, nere tonorana
cuhine coataa. 47ॸJerichanejeein osa que jerelanaala neeichelune jaun,

isharuha inotane, le jerajei inota rocoo. nitohaneein ichaquichene rautaenihane
Nenacaaeneetejian nii amuritoheriin saijieein ichaquichene coina aitelu
caohachare le jerajei inota aina Cana Moisesa. 6ॸNete jauriaanejeein itolere
Coaunera Cojoanonaa que neeine. Nabana coaaunaane nunuheneein, quicha, ene,
usi que isharuha inotane, 48ॸnii riano niha naaonjoaain coaaunaelu Cana Coaunera.
natiin ohin, nii usi jacanaachara, 7ॸNii jaaunte, inaca, neba, naaonjoain
naaonjoain jana cuhine coataa. ratiriin amuhin necoaansaijiae cacha.

49ॸԆѸɗʮ͑Ѹɗҡӕ͑фɗʮɗʮɗľľɗ͑ҡľ͑ɗËȍΎҡľ‫ڏ‬ 8ॸChaen leinjiin cachaneein nenaa
richaacheein satiin. 50ॸNelatiha niqui rijijieein coacuhin, jiniiquiin ita aina

tebe. Nete inae lenone cotebetenaa neeure. 9ॸNitohaneein niha cachane
nainenihane, inae nii chaque nelatene. coina ichaa Cana Coaunerane jaun, nii
Nii rijijieeinte chaque nelateneeiche comasai jianena nainihei cacha,” nae
inara que icharatenohi ichaain, jetao fariseeocuru rai Jesoso.
raotojoeein ichaaoruha leeochaaurune 10ॸInae loreri asaae enooruhane jana
jaan ichaeneeichene,” nae jetao acaauru jetaote, nii cachaauru relaane jaan
rai Jesoso bajaaure nacoaauneein caje aina
nerelanacaauru. 11ॸNii jaun jetaote,
Comasai jianiha cachane que acaauru rai:
cacha relaa Jesosone “Comasai jianeein leeocha ene
(Mt 19.1-2; Lc 16.18) raerate, osa que nesaruha aicheein.
10
1ॸInaeCaferenaaon caje amuhin 12ॸJerichanejeein techu, osa que
jetaote, aina nerelanacaauru nesarureein lana jianeein leeocha cacha

aina jiniiquiin nucuhe Jorodaan que nelanajaane ene,” nae jetao aina
auhaniha cuhin, enoto mitu nichajai nerelanacaauru rai Jesoso.
cairichanaa jerenacaaun chuni cacha

Canaanainuru rausiaaeca Jesosone coacuhin casaje que ereein niha. Chae
(Mt 19.13-15; Lc 18.15-17) efojiaraauru ere tonoraain caohachaain
13ॸNii jana jetaote, acaauru mucuhin acaauru aina neeun,’ naane coitucuhi,”
rausiaaeca cojiotanaaca Jesosone coina naa rai Jesosone jaun jetaote:
jetao, rai canaanainuru amaaure 20ॸ“Aihanu chujian. Canu enamanaca
acaauru fojiaraauru. Nejetaote, nii caje coauneeinne jitariin nii naitoonjoan

Ë͑͑ɗ͑ӕфӕ̲ӕфӕȍ͑ɗɗ̲ӕфľ‫ڏ‬ tonoraain ichaaon,” naa nii cachane
rane caohateeure nii Jesoso aina jana jetaote, 21ॸjataain cairichaaojoaain
nerelanacaauru. 14ॸͮɗɗфľ͑ľ̲͑ʮӕ‫ڏ‬ coaraain jetao:
ruhane caohateeuruhane coarajeein “Esinae rauhijiriin, Ëȍнӕľ́͑ľ́‫ڏ‬
jetaote, obajeein jetao: naala Cana Coaunera aitoonjoa
٘æΎËфľ͑ľҡӕфӕӕфӕȍË͑͑ɗ͑ӕ‫ڏ‬ tonorana jereeine, chajaain jitariin nii
rune caohatihachete, canu rene iicha sirii que necoreteein
turuuruhine. kɗȍӕфӕȍËË͑͑ɗ͑ӕ‫ڏ‬ cairichaaihuru rai tenihun. Nii
rune rijijieein nenacaauru raineeinte ne banaachate, jelai amuritoeriin nereein
Cana Coaunera Cojoanonaa. 15ॸEsinae iicha latei dedeeu. Nii baiha laen canu
rauhijiriin aiha leinjiin canaanaine aina uu,” naa rai Jesosone jaun jetaote,
rijijieein neniha cachane coatiha Cana 22ॸjataain nererojoecaain jelai caje amue
Coaunera Cojoanonaa que nenaa inaderaain nii enamanaa, jataain

nainerinaain,” 16ॸnaane baiha jetao, coriquihocane jaun.
jerane biji cuhane nii canaanaihuru 23ॸNii jaun jetaote, nii rohan
raane baiha jetao acaauru mucuhin, curuacaain nenacaauru cachaauru

acaauru rausiaaeca cojiotanajae Jesoso. coaraain, aina nerelanacaauru rai jetao:
“Jataainte caaintate Cana Coaunera
Jesoso aina iriha leinjiin æΎʮΎ͑Ύ͑нӕľ͑ľ͑ʮľфɗȍËΎфɗнӕɗȍΎ‫ڏ‬
cacha coriquihonane nane,” naa acaauru rai Jesosone jaun
(Mt 19.16-30; Lc 18.18-30) jetaote, 24ॸjataain cojoelatiin ecu
17ॸNitohaneein inae jelai caje amunaa aonajeeure aina nerelanacaauru.
jeriha Jesosone jana jetaote, rene Nejetaote nacoaauneein acaauru rai
jeluhariin cuhin turuhin jetao, nacatiha jetao:
neseeoriaain: “Cacoelaichaauru, jataainte caaintate
“Caohachanejei cacha relaera. Cha Cana Coaunera Cojoanonaa que nenaa
ichareeun charijibana nitajenaachara jerichaane. 25ॸLeinjiin oco jachu cuhane
ichaonaa raotono que nenaa situnaa naineniha leinjiin camechone
nainichaaune coina,” naain Jesoso caje amurijiriinte, jataain caaintate Cana
bajaa leinjiin cachane jaun jetaote: Coaunera Cojoanonaa que nenaa jeriha
18ॸ“Chanuna caohachanejei cacha neein coriquihonane,” naa aina nerelanacaauru
canu curuaateei, leinjiin Cana rai Jesosone jaun jetaote, 26ॸjataain jeelai
Coauneraachate caohachanejeineein ne. amuritoheriin naurutaain cojoelatiin jetao,
19ॸInae raotojoeein Cana Coaunera ecu nejesinajeein ita rai jetao:
aitoonjoan coitucuhi: ‘Jiaonriha “Nitohanihane nichotenaa naineriaain
sonajaain jaohine. Coa ii sinijerane chuni,” naauruha nii aitohane
lanaala nenaa ene aina ichaohin niha. aonajeeinne jaun jetaote, 27ॸecu
Coa asijiauha. Coa chamute cacha coaranaacane baiha jetao:
“Caaintatiin cachaauruhacha coaraite, naaonjoainuri rai caetecuruhane jana,

Cana Coaunera rai caaintajene,” naa catinanacanejeein nejelau cachaauru
Jesosone jaun jetaote: 28ॸ“Canacaanune Jorionelanaala nenacaauru bijihu
jitariin canacaanuhacha sirii ratiriin ii caetecurureein. 34ॸNii janate, caque
sacuhacaanulu,” naa rai Fedorone jaun necoatijiaain canu couluneein, canu
jetaote: bisiin catinaa cuurureein. Nena nichata
29ॸ“Chunocoha esinae rauhijiriin canu janohane baiha, nacoaauneein
coreniha, chaen, cacha ichoteratera ichanareeunni,” nae jetao nitohaneein
caitoonjoan- canu ere beebejeein, teeururichaainne que Jesoso.
naaonjoaanne coina, rai loreri, rai
nejeraauru, rai fojiaraauru, rai Acaauru coroatajaniha Jesosone coina
calaohichuru, rai natane, naaonjoain caje bajaauruha Saantiaao,
ratirichate, 30ॸcaa chauratane que neein Joaan, naaonjoainurine
jataain jeelai amuritoheriin lefasha saneein (Mt 20.20-28)
rai loreri, rai nejeraauru, rai fojiaraauru, 35ॸNiritohane jana jetaote, rohan
rai calaohichuru, rai natane, naaonjoainuri nichuuntaain jetao:

siricheein. Cairichaerinojoineein “Cacha relaera, Ëľ͑ɗËȍľɗË͑Ë‫ڏ‬
neeuruhane niha natiinte, turuha uheni nuhacha bajaaeni ichaainene jerichaanu,”
Cana Coaunera Cojoanonaa charijibana naauruha Sebedeeo calaohichuru, Joaan,
nitajenaachara ichaonaa que niha Saantiaao, naaonjoainurine jana jetaote:
cuurureein. 31ॸEna jataain arajii itolere que 36ॸ“Chatohanai inara rai ichacaaunne
nelaetoha nocoetonacaaurute, nii chaque jerequiche,” naa Jesosone jana jetaote:

nelatelanaala niha cuurureein. Jana ena 37ॸ“Canacaanu rai, inae ii Cojoanonaa
chaque nelatelanaala arajiin nenacaaurute, necaohacha que neeine bana, ii ajaabiji

nelateein niha cuurureein,” naain jetao nichajai que, ii raotono nichajai que,
Fedoro tonorae Jesoso. naaonjoaain nihacaanune jaanu ichaainene
jerichaanu,” naauruhane jana jetaote:
Caa quete inae nichata sae 38ॸ“Coatiha nohane inaraacha bajai
orichaainne biha Jesosone coitucuhin aitoheeiche. Caa necairichanaa
(Mt 20.17-19; Lc 18.31-34) abaantarichaaunnine rijijieeinoote,
32ॸJerosaleen nichaae cuuruhane jaun necairichanaa abaantanaa nainequiche
jetaote, ɗ͑͑ľфľ́͑ËӕфӕɗËȍΎɗ‫ڏ‬ inara. Chaen noote, nitohanihanune coina
chaniha cuujiha Jesosone jana jetao, cojunacatenohi nichaaunne rijijieein
cojoelatiin cuujeeuruhane jana jetao, nii cojunacatenohineein neeiche,” naa
niritohane que casiin jetao, cuujeeure acaauru rai Jesosone jaun jetaote:
acaauru caaijie cunacaauru. Nii jaun 39ॸ“Abaantanaa nainichaanu,”
jetaote, jelai nii aina nerelanacaauru naauruhane jana jetao:

lechoonca coroatajai cotijiaain jetao: “Inarate niqui, Ë͑ľËɗфɗËȍфɗ‫ڏ‬
33ॸ“Inae caa ena coitucuhichene chaaunnine rijijieein necairichanaa
rijijieeinte, Jerosaleen cuujihacache. abaantaain cojunacatenohineein niha
Inae ecu turunaate, canu inaraacha curiquicheein, cojunacatenohineein
cohajei cachaneein nejanoanaa nihanune rijijieein. 40ॸNena laen, canu
nichaaune mucuhin saseredotecuru raotono nichajai que, canu ajaabiji nichajai
curuaanaacuru rai, Moisesa aitoonjoan que, naaonjoaain nelauriaaichene coina
que cacha relaaureraauru rai, inaraacha bajai tenaa naineneeun, nii
coina inae acaauru que banihateein “Rabiriicha foeratei, ҡɗɗ͑ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬

rucuhenojoineein nenacaauru raineein joaain cacoharaau,” naa nii maosane
nihane jaun,” nae jetao acaauru rai Jesoso. jaun jetaote, 49ॸecu inacuhin jetao:
41ॸNiritoha acaauru rai Jesosone “Chajaain cajiha cotihanihuche,” naa
aonajeein jetaote, Saantiaao, Joaan, Jesosone jaun jetao:
naaonjoainuri aina obaaecure nii “Chajaauje nimichuhinte, toon ii
lechooncaihuri aina nerelanacaauru. cotihara coarae,” naauruha nii maosa
Nejetaote, acaauru cotijiaain jetao: raine jaun jetaote, 50ॸcajione buri
42ॸ“Inarate raotojoeein, Cana Coaunera rocohitiin siheeitiin ratiriin jetao,
coitucuhichuru, leeochaauru amurijiriin Jesoso rene jeluhariin turuha cue nii
nenaa jereein acaauru cocoainanacai maosa. 51ॸNii jana jetaote:
neeuruhane que suujua acateein neeuruha “Chatohaneein chetichaaunne
leeochaaurune jereein neeuruhane jereeita,” naa Jesosone jaun jetao:
coitucuhiche. 43ॸNete laen nejesinajeein “Conoha canotanena jereeunra cacha
nitohaneein nenaa naineneeiche inara. relaera,” naa nii maosane jana jetaote:
Nitohaneein nenaa coacuelanaala, 52ॸ“Inae jataain quesenetaaine jaun inae
nejesinajeein ita coroatajaneein neeuche. conoha inota. Inae naineein

44ॸJana leeochaauru amurijiriin nenaa amuhinera,ٚ͑фɗˇľѸΎѸΎ͑ľфɗʮɗľľΎфɗ‫ڏ‬
jerera, leeochaauru letononeein neeine. tiin jetaote, inae conoha nii maosa
45ॸCoaracuche nachuhinti canu Cana notane jaun jetao Jesoso jiniichaain
Coaunera Calaohi cacha caje nejanoanaa bero cuhane cue nii maosa.
nichaaunne canu coroatajaneeichene coina
tururichaaun. Arajii cachaauru osa caje Jerosaleeun turuha Jesosone
nichoteein jianacoon neeuruhane coinane, (Mt 21.1-11; Lc 19.28-40; Jn 12.12-19)
11
nii coreniha cajabereeo cairichaeratiha 1ॸNitohaneein cuhin, inae
uunlu acaauru coroatajaniha,” nae jetao Jerosaleen catainaauruhane
acaauru rai Jesoso. jaun jetaote, Betafajee, Betania,
naaonjoainuri rohan Olibo bichatane
Maosanihane caje Bartimeeo
turuuruhane jaun jetao, caje coaauneein
rautaa Jesosone
coroatajai aina nerelanacaauru letoae
(Mt 20.29-34; Lc 18.35-43)
Jesoso. 2ॸ“Chajaain taa nita canaacha
46ॸInae Jericoo turuhin jetaote, ecu coarajei neseu cunichuche. Inae ecu
basiinjiin neeoriin jelai caje amuha aina turuhichenete, ecu cositenojoineein
nerelanacaauru aina Jesosone jana jetao, ҡľľËΎȍʮɗҡɗËȍӕ͑ɗËËȍ̲ӕ͑ʮ͑ľ́‫ڏ‬
acaauru aina cuure arajiin cachaauru. Nii naala nenaa asno narejeene jana eruha
jana bero auhaniha lauhequiin coriqui bajaa curiquicheein. Cosi rutuhin uhaaichene
leinjiin Timeeo calaohi cairichei maosa jana: 3ॸ‘Chanuna cosi rutuhin amaaiche,’
Bartimeeone jaun jetaote, 47ॸNasarete naa chunocoha inara raine: ‘Latiha Cana
cocoaicha Jesoso nihane aohanriin jetao: Curuaanaane jaaunne raa uhacaanu.
“Rabiriicha foeratei Jesoso, Inae enate ichei jelaiha cainaratereein,’
cairichaaojoaain atiin cacoharaau,” naauche,” naain jetao letoanajae Jesoso.
naain eheeoca nii maosane jana jetaote, 4ॸNii jaun jetaote cuhin, nii acaauru
48ॸarajiin cachaauru, ehequiin aitohane rai aitohane rijijieein bero auhaniha
caohateeure inauheneecha nihane coina. teecoha cositenojoineein acuujua rohan
Nejetaote, que rutaain ehequiin: asno narejeene jana, eruhin jetao cosi
rutuhin amaauruhane jana jetao: 5ॸ“Cha coaraain jetao, coaraa cue Jesoso
ichaquiche inooneein. Chanuna nii asno mijiintohane jaun. Nejetaote, inaacane
narejeen cosi rutuhin amaaiche,” naain bana rijiu nenihane jaun, ninaa colane
jetao, acaauru caje bajaaure nii cuu nalohacha baaejeein ne. 14ॸNitohaneein
nenacaauru cachaauru tabaauru. inacaenihane jaun jetaote:
6ॸNii jaun jetaote, ͑ɗɗËӕфӕѸӕӕʮӕ‫ڏ‬ “Inae nacoaauneein inacaeneriquiinne
teein letoanajaa Jesosone rijitojoeein nii jaun, neriaain chuni ii inaa lerata,” naain
cachaauru tonoraauruhane jaun jetao, uhera cojiotaa Jesosone jana jetao, ecu aina
inauheneecha nii asno narejeen neein aonajeeure aina nerelanacaauru.
amaauruhane coarajeeure. 7ॸNitohaneein
jetaote, nii asno narejeen ichoae cajione Teenforo asaae necoretenacaauru
teein jetao, Jesoso rai nii asno sitaa Jesosone
amaauruhane jana jetao, inae rene (Mt 21.12-17; Lc 19.45-48; Jn 2.13-22)
turuhaauruhane jana nichoae 15ॸInae nacoaauneein Jerosaleen
nelauriaain cue Jesoso. 8ॸNitohaneein turuhin jetaote Teenforo asaae enohin,

asno ichoae nelauriaain cuhane jana nii Teenforo asaae chaelai que
jetaote, najiniha bero cuhane rai cajione necoreteein, chaelai coretiha,
buri maririjiacoaauruhane jana jetao, naaonjoaain nenacaauru sitaain,
leeochaauru elele alo rijijieein nenaa atanichoae coriqui coreeuruha
ajaena alo raain najiniha bero cuhane cachaauru raine jaa rorihurune
maririchure. 9ॸNii jana najiniha maajeein lacojoaain jetao, serori que
cunacaauru, caaijie cunacaauru, necoretenacaauru rorihurune maajeein
naaonjoainuri jetaote: lacojoaain, 16ॸnii Teenforo asaae
“Raotojoeein turuhine Cana Coaunera nenacaaen rucuhele enoaauruhane
rijijieein nenaa cana Curuaanaa. caohate Jesoso. 17ॸNitohaneein jetaote:
10ॸRaotojoeein turuhine Cana Coaunera “Cana Coaunera Quiricha inoaensi
Cojoanonaa, Ë͑ɗ͑Ύľ͑ѸɗȍӕфӕƸΎľфҡľ‫ڏ‬ cuhanete: ‘Cana Coaunera bajaauruha
raneein nenaa Rabiri nefoerate satiin chauratane sacuritaain que
cojoanonaa. Aihute coreniha nenacaauru cachaaurune jaan
raotojoeein neeurumiin dedeeu coloherineeite ne canu loreri,’ naain
nenacaaurune maajeein,” naaure jetao laenanohineein ne. Nete asijiaauruhane
cojioriin cachaauru. jaan coloheri rijijieein teeiche inara,”
11ॸNitohaneein Jerosaleen turuhin naain jetao ecu acaauru relae Jesoso.
jetaote, Teenforo asaae enohin, ecu 18ॸNiritiin cachaauru relaane aonajeein
basiijiin neeoriin jitariin nasajai jetaote, ˇľѸΎѸΎѸΎȍɗ͑ʮΎ͑ËΎӕËӕ‫ڏ‬

coaraane baiha jetao Betaniau cue ruhane jaun, sohin jaaoruhane jaanu
́ľËȍΎΎ͑ËËΎфΎҡʮɗɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ ́ľффɗȍӕфľѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬
caauru aina Jesoso, inae sohane jaun. curu, Moisesa aitoonjoanque cacha
relaaureraauru, naaonjoainuri. Ne
Inacaelanaala oha uherane jetaote, sohin jaaoruhane coasichure,
coina cojiotaa Jesosone nii acaauru relaa Jesosone jaan rautatiin
(Mt 12.18-19) aonajeeuruha satiin cachaaurune jaun.
12-13ॸNii cojoanoo Betania caje 19ॸInae nocohecane jana jetaote, aina
amuuruhane jana jetaote, niita bero nerelanacaauru aina jiniiquiin nii nese
auhaniha niha uhera alone jana caje amue Jesoso.
saseredotecuru curuaanaacuru, Moisesa

Inacaelanaala oha uherane aitoonjoan que cacha relaaureraauru,
(Mt 21.20-22) Jorioocuru bichauhenaauru,
20ॸNii cojoanoo janone nii uhera rohan naaonjoainuri.
situha cuuruhane jana jetaote, inae 29-30ॸNii jaun jetaote, acaauru rai:
cojoaisi aina curuaaequiin oha nii “Canuhetonaine inara caje bajareeunni.

uherane jana coaracure. 21ॸNii jaun Cha Joaan letoaelu, cachaauru
jetaote, cojiotaa Jesosone coacuhin que cojunacatiha uhane coina. Cana
nainaain jetao: æΎӕ͑ľф́ľҡΎľ͑ɗȍ͑ľ͑ËËȍӕ‫ڏ‬
“Cacha relaera, inae raca cojiotaaine ruhacha letoanojoineein uhalu. æҡΎΎ͑‫ڏ‬
jaunte, inae ohe taa uhera. Coaraau raain carai beeichenena, canuhetonai
nachuhinti,” naa Fedorone jaun jetaote: canu cocoainaain canu letoaera
22ॸ“Jataain Cana Coaunera bereeunni inara rai,” naain jetao
esenetaauche. 23ॸChunocoha esinae acaauru tonorae Jesoso.
rauhijiriin airichaainne esenetaain nii 31ॸNii jaun jetaote, ecu nejesinajeein
batoelanaala: ‘Niilai caje nefaruhin ita rai jetao: ٘ॸَæ͑æΎӕ͑ľф́ľҡΎ͑Ύ‫ڏ‬

cucuana cuhane cunihun,’ naa caa joineeinte uhelu,’ naacachenete:
ichatane ucuuno rainete, esinae nii َæȍ͑ӕ͑ʮ͑͑ľфľҡΎ͑Ύфɗ͑ľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬
aitohane rijijieein aihane ne. 24ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ neeichelu,’ nareein. 32ॸCoatihachu:
nihane jaaunne inara rai aitoon, ‘Cachaauru letoanojoineeinte uhelu,’
inaraacha latei eruhichene coina Cana nanaa nainihaacache,” naaure jetao ita
Coaunera bajaaiche, inara rai rai. Satiin cachaauru Cana Coaunera
ҡľфɗËȍɗ͑ľľѸľ͑ľҡɗ͑ľҡľľфӕфɗнӕɗ‫ڏ‬ letoanojoineein uhalu Joaane
cheein. 25ॸInara rai chatohanai esenetaauruhalune jaun, cachaauru
cotainacai ichaain neeuruha inara coasiha. 33ॸNiritiin jetaote:
amute cachaaurune niha natiin, acaauru “Chachaainti Joaan letoaain nelu.
que inara suujua acateein Cana Coatiha coitucuhaacaanu,” naauruha
Coaunera bajaaichene bajaauche. Jesoso raine jaun jetaote:
26ॸAihute baaso ichaain osa que “Aihane jaaunchujian canuhetonai,
nesaruquichene niha natiin inara osa caa catohanai ichacaaunne coina canu
que suujua acatemiin cana Inaca dedeeu cocoainaain canu letoaera berinaaunni
nenaa Cana Coaunera,” nae jetao inara rai,” nae jetao acaauru rai Jesoso.
Fedoro rai Jesoso.
Ocoana jaaurera necha ansaineein
“Cha ii cocoainae,” naauruha Jesoso raine ichaonacaauru que cuaain
(Mt 21.23-27; Lc 20.1-8) cachaauru relaa Jesosone
27ॸNii (Mt 21.33-46; Lc 20.9-19)
baiha jetaote, nacoaauneein
12
ˇľфΎѸ́ľľ͑ËӕȍËӕľɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ 1ॸNiritohane baiha jetaote,
caauru aina Jesoso. Inae ecu turuhin ocoana jaaurera que cuaain
Teenforo asaae enohin amuhemuheca cachaauru relaain jetao: “Leinjiin cacha
Jesosone jana jetaote, фΎȍ͑͑ɗËȍӕӕ͑‫ڏ‬ jetaote, ocoana jaain jitariin corihateein
taain jetao: bino jaauruhane jaanu coloherinu que
28ॸ“Cha ii cocoainae catohanai ichaain loreri jaain, leinjiin jataain ucuuneein
neeine coina. Chatohanai cocoainanacai ҡľľɗ͑фΎфɗʮľľËӕ͑ľľɗ̲͑ɗȍ͑ľ͑‫ڏ‬
neeinna neei,” naaure jetao Jesoso rai caauru beraihane coina. Nitohaneein
caohachaain rucuhecane baiha jetaote, cachaauru bijiu nii ocoana teriha

nii ocoana que amihanenacaauru rai beraihuruhane coina. 10ॸTana Cana
atane teein ratiriin amuhe nii atane Coaunera Quiricha inoaensi cuhane:
erora. Inae tainaca que turuhane bana ‘Ajeri jaolecooruha
ita rai leruuruhane coina. 2ॸNitohaneein loreri icharaaurune jaante,
teein ratiriin jetaote, inae tainaca que jauriaanejeein
tihane jaun, leinjiin rai cacha letoae, nii loreri nunuheneein ne.
amihanenacaauru caje que banihateein 11 Acate
niicha taihuri bajaa cuhane coina. jataain cana rai

3ॸNejetaote, nii cacha mucuhin faojoaain cojoelanaacojoaain ichae
sooruhane baiha, nii cacha letoaaure Cana Coaunera,’
cha colane nii temule erora rene. 4ॸNii naain laenanohinihane jaan reretaain
jaun jetaote, nacoaauneein leeocha aonaquiche chariji banane,” naain jetao
cacha letoaa nii temule erorane jana, ocoana icharaauru que cuaain
nocoejechanuhin, couturi cunaitaain cachaauru rai ereerejeein acaauru relae
cha colane acaentonai letoaaure jelaiha. Jesoso.
5ॸNii jana nacoaauneein leeocha cacha 12ॸNiritiin acaauru que cuaain
letoaane jana jetaote, acaentonai sohin relanajaa Jesosone que nainacuruhane

jaaore nii temule beraichacuru. Nii jaun jetaote, Jesoso mucunaa jerecure
baiha nacoaauneein arajiin rai ͅΎɗѸľѸɗҡΎΎ͑ʮΎ͑нӕľËËȍфľ́ӕфľ‫ڏ‬
cachaauru letoajeein sacuha nii temule raauru, saseredotecuru curuaanaacuru,
erorane jana jetaote, tabaauru sohin naaonjoainuri. Nejetaote, Jesoso aina
jaonajaain, ҡ¡ӕфӕƸΎʮΎɗ͑Ëӕ͑ɗҡ‫ڏ‬ neeuruha arajiin cachaaurune jaun
najaaure. cachaauru coasiha ecu ratiriin jelai caje
6ॸSatononejeein jetaote leinjiin jataain amuure.
niicha belaai rai calaohi neeorihane
jana, aca letoae: ‘Jerihane canu calaohi Impoestonu que coriqui teeuruhane
quete laen suujua acatecurureein,’ naain que iriha Jesosone
coaaucane jaun, sohin jaaoruhane (Mt 22.15-22; Lc 20.20-26)
esenetaelanaala. 7ॸNejetaote, ita rai 13ॸNitohaneein ecu ratiriin jelai caje
jetao: ‘Inae uha caa atane erora calaohi. amuuruhane baiha jetaote, Erodesi ere
Coanete sohin jaohacachete, cana tonoraeraauru, fariseeocuru, naaonjoainuri
raineein nedaaine caa atane,’ naaure letoaaure, rai ereeuruhane jana tonaain
jetao nii ocoana que amihanenacaauru acaauru tonoraa Jesosone nechu jataain
cachaauru, uha nii atane erora coulurujueeuruhane jaanu lera ariha
calaohine jana coarajeein. 8ॸͮɗфɗҡΎËӕ‫ڏ‬ cuuruhane coina. 14ॸAcaauru jetaote rene
ruhane jaun jetaote, inae acaauru rene turuhin jetao: “Ii que tonaain iriha cachane
turuhane jana mucuhin ateinaain nii niha natiin, tonoraelanaala esinae
ocoana udaa amaain jaberoco jaaore,” rauhijiriin ereein neeine coitucuhacaanu.
naain jetaote: Chaen techu nohanelanaala esinae
9ॸ“Tonaquiche jana inara, nii calaohi rauhijiriin jeriha Cana Coaunerane
sohin jaaoruhane que, tohanrihacha rijijieein ichaoha cachane coina cacha
jana nii ocoana erora. Raajenihane relaai. Aihane jaun, ËΎȍËȍ͑ѠΎ̲͑Ύ‫ڏ‬
Ëӕȍɗ͑Ëȍ͑ɗɗΎËΎ͑нӕľ̲ɗȍ͑ľ͑‫ڏ‬ curu curuaanaa rai impoestonu que coriqui
caauru sohin jaohin, leeochaauru tihacaanune. Ainihane chatohaneriha.
Coretena nainichaanuna. Ainihanena nejeraauru calaojoilanaala oore. Nii janate

niriiriha,ٚ͑ӕфľʮľҡΎˇľѸΎѸΎфɗƸфɗѸľľΎ‫ڏ‬ tabiicha nii ene netonai ohe. 23ॸAihane jaun
curu aina Erodesi ere tonoraeraauru. ooruhane baiha nacoaauneein ichanaa
15ॸNejetaote, nechu jataain cairichaa acaauru suujuene bana, chariji
aitocuruhane que nainaane jaun jetao: comasaineein jana nereein nii ene,
“Chanuna cacairichanaa coacuhin niritiin caaunsini ita nejeraauru aina nesirihateein
carai ereeiche. Carai cajiha nii coriqui nihalune jaun,” naain jetao Jesoso caje
uhaauchene coarae,” naa acaauru rai bajaaure sadoseeocuru.
Jesosone jaun, 16ॸrai coriqui teeuruhane jana 24ॸNii jaun jetaote:
jetaote: “Chaa curuaa caa laenanohineein ne ٘ͮľËȍӕʮҡɗ͑ʮΎľ͑фľľɗ͑ҡľľфľľфľľ‫ڏ‬

rai cojunaca aina,” naa acaauru rai Jesosone quiche inara, Cana Coaunera Quiricha
jaun jetao: “Romanocuru curuaanaa ereretaain aonaain niicha ichanenu
enferadoro curuaa,” naaure jetao rai. coitucueneeichene jaun. 25ॸOhane baiha
17ॸNii jaun jetaote acaauru rai: jerichanejeein jaberoconeein nenaa
“Aihana jaun chujian enferadoro que rijijieein ichanaain niha quichaauru,
banijiaain nenaa teeuche enferadoro rai. enecuru, naaonjoainuri suujuene, inae
Chaen Cana Coaunera que banijiaain nesirihatenaa nainecuruhi, dedeeu nenaa
nenaa teeuche Cana Coaunera rai,” anjeraauru rijijieein inae neeuruhane jaun.
naain acaauru tonoraa Jesosone jaun 26ॸTana ohane baiha jerichanejeein
jetaote, ecu jataain cojoelatiin jaberoconeein nenaa rijijieein ichanaa

aonajeeure. cacha suujuene que aitoha nuna laaojoiri
moconaau neein Moisesane jaa quiricha
Ohane baiha oo caje ichanaa cachane reretaain aonaquiche inarane. Ecu jetaote
bajaauruha sadoseeocurune Moisesa rai: ‘Canune Abaraaun, Isaca,
(Mt 22.23-33; Lc 20.27-40) Jacobo, naaonjoainuri Coaunera neeun,’
18ॸNii jana jetaote, Jesoso coaraa uure nae jetao Cana Coaunera. 27ॸCoatiha ohin
sadoseeocuru, oo caje ichanaa cacha nitajenacaauru coaunera nihei Cana
suujuene esenetaaurenihane jaun caje Coaunera- ohin nii baiha jerichanejeein
bajaauruhane coina. Acaauru jetaote jaberoconeein nenaa rijijieein nenacaauru
rene turuhin jetao: cachaauru coaunera Cana Coaunera.
19ॸ“Cacha relaera, Moisesate canacaanu Nitohanihane jaunte, jataain joaaereein nii
rai laenaain ratirilu, oha leinjiin cacha cha coitucuelanaala ereereequiche inara,”
nesirihateein nii comasai aina canaanai naain jetao sadoseeocuru tonorae Jesoso.
sirilanaalane, nii onaa comasai autana raa
nii onaa nejerane, nii onaa aina siricha Cana Coaunera aitoonjoan- jataain cacha
rijijieein canaanai sirihane coina. 20ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ ichao rai nelateein nenaa
nihane janate, ita nejera nejesinaneein (Mt 22.34-40)
neeuruha caaunsineein cachaaurune jana, 28ॸͮɗфɗҡɗɗ͑ľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑ѸĀΎѸľľΎ‫ڏ‬
ʮӕфɗ͑ľʮľľɗ͑Ëӕфӕ͑ľʮľф͑ľѸɗфɗȍ‫ڏ‬ curu tonoraa Jesosone jana aonajihane

teein, ͑ɗɗ͑ľѸɗфɗȍҡľ͑ʮ͑ɗ͑Ë́ΎʮΎɗ́‫ڏ‬ jaun jetaote, Jesoso rohan nichuuntaain
naala ohe. 21ॸNii jaunte, nii autana rae nii jetao:
onaa nejera. Nete acaentonai ohe aina “Chariji jataain jauriaanejeein Cana
calaojoilanaala. Jerichanejeein techu ohe Coaunera aitoonjoaneein cacha ichao
nii acaauru nichataja. 22ॸNii jaaunte, nii rai nelateineein ne,” nae jetao, rai
chunocohacuru nii caaunsini ita Moisesa aitoonjoan que cacha relaera.
29ॸNii jaun jetaote: aitoonjoan que cacha relaaureraauru.

“Jauriaanejeein cana ichao rai 36ॸæ͑æΎӕ͑ľфґӕӕʮӕľɗҡΎфΎҡľ͑Ύ‫ڏ‬
nelateein nenaa Cana Coaunera joineein:

aitoonjoante: ‘Aonacuche Isaraeli ‘ “Cau carautono nichajai que
cocoaichacuru. Cana curuaanaa Cana nelauriaau carohan,
Coaunerate, leinjiin acaacha itolere ɗËȍľɗ͑ľʮľфҡľ͑Ëӕфӕ̲ӕфɗҡΎȍľф‫ڏ‬
curuaanaa neein ne. 30ॸAihane jaun, ii teein,
suujua, ii suujue, ii coichana, itiha asaae tenajaanune reen
naaonjoainuri aina curataain cana tiaajeein,”
curuaanaa Cana Coaunera belaihu. naa Cana Coaunera cana curuaanaa rai,’
31ॸChaen ichaajenihane ijiabereeo naa Rabiri inatiin.
belaain coaraaine rijijieein chamute 37ॸAihane jaun, inasiina Rabiri
cacha belaain coaraau,’ nae. Nihei caa nefoerate caje nenaanere Mesihasi,
baiha jataain cacha ichao rai nelateein Cana Curuaanaa neein curuaatiha Rabiri
nei Cana Coaunera aitoonjoan,” nae netonai inatiin,” naa cachaauru rai
jetao Moisesa aitoonjoan que cacha Jesoso jana jetaote, rautatiin Jesoso
relaera rai Jesoso. 32ॸNii jaun jetaote: aonajeeure nii ecu arajiin nenacaauru
“Esinae rauhijiriinte chuhisi aitohicha cachaauru.
cacha relaera. Leinjiinte chuhisi ne
Cana Coaunera. Nihei nii baiha Moisesa aitoonjoan que cacha
acaneein nei. 33ॸCana suujua, cana relaaureraauru ichao biha Jesosone
suujue, cana coichana, naaonjoain aina (Mt 23.1-36; Lc 11.37-54; 20.45-47)
curitaain Cana Coaunera belaain, cana 38ॸNitohaneein cachaauru relaane aina
jaberoco belaichaane rijijieein cana cuaain jetaote:

amute cacha belaain, naaonjoaancanete “Caohachaain nocohalajiin ichaaoche,
chuhisi, itolere inihocuru, itolere ͅΎɗѸľѸɗҡΎΎ͑ʮΎ͑нӕľËËȍфľ́ӕфľ‫ڏ‬
jujuaihuru, naaonjoainuri mocohaca raauru que. Cacha relaauruhane jaa
rori ichoae teeinne amurijiriin jataain cocajione jiaainte, bero cuhaneeuru
nelateine,” nae jetao Jesoso rai Moisesa acaauru que suujua acatecuruhane
aitoonjoan que cacha relaera. 34ॸNiritiin coaarateein neeuruha cachaaurune
esinae rauhijiriin tonoraa nii Moisesa jereeinchuru amuure. 39ॸChaente
aitoonjoan que cacha relaerane netaojiaain Cana Coaunera rai rauhi que
coitucuhane jaun jetaote: ereereecuruhane jaan coloheri sinacoca
“Coatiha icharaain niheei Cana asaae enooruhane jataain nelateein
Coaunera Cojoanonaa que neeine coina,” nenaa rijijieein rori caohacha ichoae
naa Jesosone jaun jetaote, inae nii tonaai nelauriana rautatiin, beseta ichaain
caje chatohanai bajanaa coitucuene. lenonecuruhane jaaun niha natiin rori
caohachaauru ichoae nelauriana
“Chatohanai caje nefoeratenaa ne rautatiin aihure. 40ॸChaentechu,
Mesihasi” naain bajaa Jesosone autanaauru caje acaauru loreri niha
(Mt 22.41-46; Lc 20.41-44) natiin ruluure. Nitohaneeinte necha
35ॸNii baiha Teenforo asaae neein ͑Ѹɗ͑ľľɗ͑ɗËȍΎфӕȍ͑ľнӕľ͑ɗ͑Ëӕ‫ڏ‬
cachaauru relaane jaun jetaote: фӕȍËËȍӕфӕ͑ľËΎҡѸΎ͑Ƹʮɗ‫ڏ‬
“Chanuna Rabiri caje nefoeratenaa naaichuru Cana Coaunera bajaae
niha Mesihasine que aitocure Moisesa bajajeein ichaaore. Acaaurute
leeochaauru amuritoheriin caseteco

coaraa cuurureein,” naain jetao Nacoaauneein tururichaain Cana
cachaauru relae Jesoso. Coaunera Cojoanonaane
(Mt 24.3-28; Lc 21.7-24; 17.22-24)
Nichaonajaanu que niicha sirii coriqui 3ॸNii baiha jetaote, nii Teenforo
tiha Cana Coaunera belaiha leinjiin coarajeein rohan nenaa Olibo
autana cairicheine ¡ɗËȍҡ͑ľӕËӕľʮľҡΎɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬
(Lc 21.1-4) caauru aina Jesoso. Inae ecu
41ॸNii jana jetaote, coriqui teeuruhane turuuruhane jaun nelauriariin
jaan curu cuhane coriqui teeuruha lauhecoha Jesosone jana jetaote:
cachaaurune jana coarajiha lauhequiin 4ॸ“Chatohanai janonaa banana
Jesosone jana jetao, ʮҡɗ͑фɗ͑‫ڏ‬ nunuhereein nitohanai. Chatohanaina

naain coriqui teeure coriquihonacaauru. jana, inae jataain cataainjian
42ॸNii jana jetaote, turuhin jataain nitohanaine jana coaarareein,” naain
coroatajajeei coreein nenaa coriqui tiha caje bajaauruha jelai teteriin, Fedoro,
cue, nii teeuruhane jaa curu cuhane ita Saantiaao, Joaan, Aanderesi,
que jerajejeein, leinjiin autana jataain naaonjoainurine jaun jetaote: 5ॸ“Inara
cairichei. 43ॸNii coarajeein jetaote, aina coritaain niha chunine coataa
nerelanacaauru cotijiaain jetao: caohachaain nainaain neeuche.
“Esinae rauhijiriin satiin caa curu cuhane 6ॸArajiichurute canuniha nocoetiinchuru
coriqui teeurera amurijiriinte coriqui te turuhin: ‘Canune Curisito neeunra,’ naa

caa leinjiin autana cairichei. 44ॸJana satiin uuruhane, arajii cachaauru nii acaauru
caa coriquihonacaaurute, acaauru rai coritaauruhane esenetaa cuurureein.
cautena coriqui caa teeure. Nete laen caa 7ॸJiaonriha: ‘Ecuuru ecuurute ne
ene jataain cairicheinijian natiin, sonaana,’ naain coitucuhichene

acaihanijin nichaonajaanu que niicha sirii nesooneein casiichene. Nitohaneeinte
te jitariin,” nae jetao acaauru rai Jesoso. nunuheca cureein. Nete caa caitoonjoan
cojoanonaa satono que turuhane jaun
Itajenojoinerichaain Teenforone ainenereein. 8ॸLaurihu laurihu
biha Jesosone nenacaauru cachaaurute, leeochaauru
(Mt 24.1-2; Lc 21.5-6) aina nejerateein, ita que nererojoecaain
13
1ॸInaenii Teenforo caje mituha niha cuurureein. Jana leeocha atane que
cuha Jesosone jana jetaote rai ichaonacaaurute, leeocha atane que
jetao: ichaonacaauru aina sonaana que niha
“Cacha relaera, jataain caohatiin ajeri cuurureein. Chaentechu araai lauriin
caje ichanohiniha caa Teenforone aihane jaaunru, jataain mijiaaineein
coaraaina,” naa rai aina nerelanacaauru niha cureein carora tabai. Nii janate,
caje leinjiine jaun jetaote: niha cureein mijitena. Niite aasaaeriin
2ॸ“Jataainte niqui caohatiin tasiojoaain necairichanaa nunuheniha cureein.
ichanohineein coaraai. Nete inae turuha 9ॸAihane jaun caohachaain nainaain
cojoanonaane bana, nii leinjiinijin neeuche. Canu corenihate, ËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬

nenereein caa ajeri ita ichoae teein caihuru, reychuru, naaonjoainuri bijiu
ichanohineein inaraacha coarajei, satiin inara teeuruhane janate, sinacocacuru
itajenojoiniha curichaaine jaun,” naain asaaecuru teein inara bisiha cuurureein.
jetao aina nerelanaa tonorae Jesoso. Nitohaneein inara teeuruhane banate,
esinae rauhijiriin canuneein nihanune canaanai sirichaauru, naaonjoainuri.

biha curiquicheein acaauru rai. 10ॸJaiti 18ॸNabana elohena bana niha
nitohaneein satono que turuenihane nitohanaine coataa Cana Coaunera
ajinihate, satiin cachaauru chauratane bajaauche inara. 19ॸCana rai chauratane
sacutaain lauri lauri nenacaauru rai caa coaaunaain nihalu Cana Coaunerane
ËɗҡΎ͑ʮΎ͑͑ΎѸËʮľ͑ɗËȍΎҡľľӕфӕфɗ‫ڏ‬ baiha, nitohanai necairichanaa coaaraa
chaaine beebejiha curiquicheein. chariji banane que airijiinte, jataain
11ॸAihane jaun, cocoainanacaihuru rene niha cureein necairichanaa cojoanonaa.
inara amaauruhane, jiaonriha acaauru 20ॸNii necairichanaa cojoanonaa
rai ereeichene jaaque tonajeein sarotiaeniha Cana Coaunerane, nerihei

cuichene. Inae ecu ereeichene coina chuni nichotei nii caje. Nete rai
ҡӕфӕȍɗËȍľ͑ľËΎҡɗȍɗ͑фɗҡΎфɗȍľľɗ‫ڏ‬ cachaneein janijiin niicha ranojoinunri
cheein. Cana Coaunera aitoroatenojoin jataain belaihane jaun, ͑¡͑͑ɗҡʮľľӕ‫ڏ‬
Cana Coaunera Suujue letononeeinte ruhane coataa nii cojoanonaa
aitoriquicheein. 12ॸѠɗ͑ľʮľфӕфӕȍ‫ڏ‬ sarotiareein.
chate nejeraauru colurujiha cuurureein 21ॸAihane jaun chunocoha inara rai:
ateinanohineeuruhane coina. Jana rai ‘Caute ne Mesihasi. Ecute ne,’ naa inara
calaohichuruhachate colurijiha rene turuhinne, ʮɗΎ͑фɗȍľѸľ͑ľҡɗ‫ڏ‬
cuurureein acaauru inacaauru. Nii chene. 22ॸMesihasi niha nocoetiinchurute
janate rai inaca colurujueeuruha profetane lanaala nenacaaurune
acaauru calaohichurune jana, acaauru maajeeichuru, ɗ͑фËΎфɗҡËΎʮΎľ́͑‫ڏ‬
ateinaa cuurureein. 13ॸCanu cachaneein cojoai ichaa cuurureein. Janijiin Cana
neeichene corenihate inara cotaairiin Coaunera ranojoinuru niha natiinte
inara coaraa cuurureein satiin caa coritaaurureein. 23ॸAihane jaun,
chauratane sacuritaain nenacaauru caohachaain necohalajiin itolereneein
cachaauru. Nete nitohaniha sainejeein neeichene coinane caraajenihane inara
satono que tiaain caitoonjoan tonoraain rai aitoon, que nainaain neeichene
neite ichoteratenojoiniha cureein. coina,” nae jetao aina nerelanacaauru
14ॸAihane jaun caa reretaain aonaain rai Jesoso.
tonoraauche. Inae nii Teenforo asaae
jelai teein Cana Coaunera que Nacoaauneein tururichaain cacha caje
banijiaain altar ichoae ecooca Cana nejanoanaa Curisitone
Coaunera que nejeratenaa casicheine (Mt 24.29-35, 42-44; Lc 21.25-36)
coaraquichene, ichatane jana cuhin 24ॸNiritiin jetaote: “Nitohaneein inae
sorooruhine Jodea ichaonacaauru. niha necairichanaa cojoanonaane

15ॸEcuun rai loreri satono coarana ichoae baihate, nocoena niha enotone jana,
niha chunine jana niha nitohanaine, atene netonai conoenereein. 25ॸNii
jiaonriha rucuhele niha natiin roconaa janate, dede cajene maajeeichuru
coaaucane. Rauhijiriincha fauhi naluhacoaa arasijieeurune jana, nesoone
amuhine. 16ॸJana ocoana jana nihane caaun rijijijianiha cuurureein dedeeu
jana aihane, jiaonriha jelaiha nejenohin nenacaauru netonai. 26ॸNitohanihane
cajione ranaa coaaucane. 17ॸJataainte janate, itolere ichana nainihane
cairichaaojoaaurureein nii cojoanonaa coaarateein nelate que nelateein dede
que inae turuhane bana ausirineein sacari jana fauha uhanu canu Cana
nenacaauru enecuru, sisihajeein Coaunera Calaohi cacha caje
͑ľʮ͑Ύ͑͑ɗËȍӕ͑͑ľʮ͑ËΎфɗнӕɗ‫ڏ‬ turuhane jana letona jatoroaain

cheein. 27ॸAcate rai anjeraauru neneeichene coataa. 37ॸCaa inara rai
letoareein, nii janijiin niicha raauri, rai aitocoaaunne rijitojoeeine leeochaauru
cachaauru taojiaain raauruha satiin caa rai netonai aitoon, caohachaain
chauratane tinonoritiin nuurihuru nainaain cohaquichene coina,” nae
cajeeurune maajeein, dede uurihuru jetao, Fedoro, Saantiaao, Joaan,
cajeeurune maajeeichurune coina. Aanderesi, naaonjoainuri rai Jesoso.
28ॸCaohachaain nainacuche, caa uhera
que cuaain inara relaanune que. Inae Jesoso mucuuruhane coina

Ѹҡɗɗ͑͑́ӕȍ͑ӕ͑ľ́Ύ͑ľ¡ɗȍ͑ËΎӕ‫ڏ‬ ita taojiaauruhane
͑ľľɗ͑͑́ΎʮΎӕȍľф͑ľËΎфнӕɗËȍľ‫ڏ‬ (Mt 26.1-5; Lc 22.1-2; Jn 11.45-53)
14
nete, caje inae nichuuntaa ajaanaane 1ॸCoroata janohin lanajeeca
coitucuhiche. 29ॸNii rijijieein nainacuche jorerera colane ichanohin faan
caa caitoonjoan rijijieein aihane quihuruhane jaan beseta fasocoane jana
coaraquichene, canu Cana Coaunera jetaote, chunocoha que coritaerateein,
Calaohi cacha caje nejanonaa nichaaune Jesoso mucuhin ateinaauruhane jaan
inae nichuuntaa turuhanune que. ́ľффɗȍӕфľѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬
30ॸEsinae rauhijiriine aitoon, jaiti curu aina Moisesa aitoonjoan que cacha
ooreniha ena caa satiin canu aina relaaureraauru. 2ॸNii jana tabaauru
nenacaaurune janate, 31ॸnitajereein caa jetaote:
chauratane aina dede. Nete lae caa “Nainihei nitohanai ichacaache beseta
aitocoaaunne jaa quere, caa nunuhe banane. Nabana cana que
aitocoaaunne rijijieein que tihane nejerateeuruha ecu aina nenacaauru
reeintiaain nereein. cachaaurune coataa,” naaure jetao ecu
32ॸNete laen: ‘Naaonjoain cojoanonaa ita rai.
banate ecu tiaain aicheein,’ nene naain
nii chuni coitucuera. Niheichu dedeeu Alabastro caje ichanohi que curuhin
nenacaauru anjeraauru niha natiin nenaa jujuai choroha leinjiin ene
coitucuuruhi. Niheichu canu niha natiin Jesoso ichoaaene
coitucuhaaun, leinjiin Ofaachate (Mt 26.6-13; Jn 12.1-8)
coitucuujue. 33ॸNiique tihaneree tiaain 3ॸBetaniau cosibi ruhecaeraneein
caohachaain nainaain Cana Coaunera niicha curuaateeuri Simoon loreri asaae

bajajeein neeuche. Coatiha coitucueraai turuhin, ecu nelauriana najaan rori
nii airichaaine jaa cojoanonaa. 34ॸAcate choae lauhecoha Jesosone jana jetaote,
coriaji ataneu cunaa jeriha leinjiin alabastro caje ichanohi que curuhin-
cachane, rai cachaauru que loreri ujuane nejesina caje ichanohi jataain
beraichateein, le cacha cachaauru rai coretiin nenaa jujuai nardo amaain
amihanenaa teein, nii loreri beraicha turuha cue leinjiin ene. Nitohaneein
que beraichatenajaain ratirinajaain turuhin jetaote nii jujuai curu raiheitiin
amuhane rijijie. 35-36ॸAihane jaun, Jesoso couturi choae chorohe. 4ॸNii jana
caohachaain nainaain turuhane ecu neein coarajeeurera tabaauru
cohajeein neeuche inara. Coatiha jetaote obajeein jetao:
coitucueraai turuha nii loreri erorane, 5ॸ٘æȍ͑ӕ͑нӕľËɗфɗËȍɗȍӕфӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
sona naluque, dede cataaun, ataohari nena richaae, nichata fashai denario core
irihanau, janone, naaonjoaainijin, jeeoni amurijiriin nii jataain coretiin nenaa
jujuai nardo que necoretelanaala joaereen narejeen sooruhane jaan fasocoa beseta
nii jujuaain ichanohi jaohiche,” naain jetao cojoanonaa nunuhe bana jetaote:
nii ene que ereein nocoeje chanuure. Nii le “Chu fasocoa cojoanotiin que
denario jetaote le jiichoo amihanenaa core lenonichaachene jaanu que lenone jaa
ne. cuhacaanune jereei,” naain jetao Jesoso
6ॸNii jana jetaote acaauru rai: caje bajaaure aina nerelanacaauru.
“Coa nocoeje chanuhin, coa 13ॸNiritocuruha raine jaun jetaote,
rerohecaache. Jataain caohachate ichae coroatajai aina nerelanacaauru letoaain

catohaneein canu teein. 7ॸItolere banate jetao:
inara aina neeurureein cairicheihuru. Nii “Chajaain taa neseu cunichuche. Inae
jaunte, acaauru coroatajanena ecu turuhichene jana, baichaje cuhane
jeriquichene jaan que, ËӕфӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ acau baaibaaichaain cuujuiha leinjiin
nena naineriquicheein. Jana canu, itolere cachane jana eruhichene sacuuche.
cojoanonaa bana inara aina neriaauni. 14ॸChaen inae loreri asaae enohane, nii
8ॸCaa enete niicha ichana nainei ichae, loreri erora rai: ‘Cacha relaerate ii caje
cajabereeo jujuaauruhane jaanu que niicha bajaerate, Chariji ucuha cuhane canu aina
rucujui nihane jaun. 9ॸEsinae rauhijiriine nerelanacaauru aina lenonerichaanuhin
aitoon. Chunijihuunru chauratane fasocoa cojoanotiin que, naain bajaerate,’
sacuritaain nosa caje nichoteeuru richaaine naaiche rainete, 15ॸaca inara que ecuunetiin
ËΎɗ͑ËɗҡΎΎ͑ʮΎ͑Ë͑ӕľфľ¡ľľ¡ľʮľľӕ‫ڏ‬ coaranai loreri asaae, ËΎȍҡɗɗ͑фӕËӕȍľ͑Ύ‫ڏ‬
ruhane jaaunrute, caa catohaneein canu ʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľ͑ӕËӕȍѸľľΎʮΎ͑ËΎфҡľ‫ڏ‬
jaberoco jujuaa caa enene jaan coaauca reein. Chaen inae inara que coaaratiha nii
cuurureein. Nitohaneeinte coaaunojoi niha loreri erorane, ecu teein janotiin cana
cureein,” nae jetao acaauru rai Jesoso. lenonenu enoalaauche,” naain jetao, nii
aina nerelanacaauru suujuateein
Jesoso coulurujiha Jodasine letoanajae Jesoso.
(Mt 26.14-16; Lc 22.3-6) 16ॸNii jaun jetaote, nii neseu cuhin
10ॸNiiJesoso aina nerelanacaauru acaauru rai aitoha Jesosone rijijieein
lechoonca coroataja Jodasi Isacariote leinjiin cacha eruha cuure nii coroatajai
jetaote, saseredotecuru curuaanaacuru aina nerelanacaauru. Nii jana jetao
coaraa cue, acaauru aina ereein, Jesoso acaauru que leinjiin ucuha coaaratiha nii
rene amanajaane coina. 11ॸNitohaneein cachane jaun, ecu teein fasocoa cojoanotiin
acaauru rene turuhin amanajaane coina que lenonecuruhane coina lenone jaaure.
acaauru rai aitoha Jodasine jaun 17ॸInae nocohejihane jana jetaote ecu
jetaote, jataain coroajeein rai coriqui leeochaauru aina nerelanacaauru aina

tenaa jerecuruhane jaun, ʮľ́ɗ͑ľĀΎ‫ڏ‬ turuha cue Jesoso. 18ॸNitohaneein
riha Jesosone que coacue, rene lenonecuruhane jaaun neein jetaote:
amanajaane coina Jodasi. “Esinae rauhijiriin ena cau caniha
inara jiniichaain lenoniha nenaate, canu
Aina nerelanacaauru aina que nesuujueein cacoluruheca cureein,”
janotiin lenoniha Jesosone naa acaauru rai Jesosone jaun jetaote,
(Mt 26.17-29; Lc 22.7-23; Jn 13.21-30; 19ॸjataain inaderaain:
Co I 11.23-26) “Canuna ii coulurujuerichaaunte,”
12ॸJorereracolane ichanohin faan naain caje bajaaure le cacha cachaauru.
quiin, Cana Coaunera rai carenero 20ॸNii jaun jetaote:
“Ena, cau canu aina lechoonca coinate: ‘Carenerocuru beraicha

coroatajai nequichene caje nenaa, canu sooruhane janate, cajihaneein riaaniha
jiniichaain canu ojoaichu cuhane faan cuurureein carenerocuru,’ naain
setejiaain quichate acane. 21ॸCana laenanohineein ne Cana Coaunera
Coaunera Quiricha inoaensi cuhane Quiricha inoaensi cuhane. 28ॸNena inae
aitohane rijijieein itolereneein aihanete ichanacaaunne, ʮɗҡɗǽɗ́ľľҡӕфӕѸɗнӕɗ‫ڏ‬
ne. Nete jataain cairichaaojoareein nii chene ajiniha, Ë͑ӕɗ͑фɗËȍΎɗËȍ‫ڏ‬
caque nesuujueein cacoluruhera. niha ecu niha cureeunni,” naa acaauru
Jataainte caohacharelu, nejanoaenihalu rai Jesosone jana jetaote: 29ॸ“Satiin ii
nii cachane,” nae jetao acaauru rai ľѸľ͑ľҡӕфӕȍ͑ľʮɗ͑ľËӕфӕȍ͑ľ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
Jesoso. tiin coatiha laen airinaaunni canu,” naa
22ॸNitohaneein lenonecuruhane Fedorone jana jetaote:
ucuaetoha jetaote, faan mucuuriin Cana 30ॸ٘ƄѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑ľ͑ľ͑ľËΎʮΎ͑Ύ‫ڏ‬
Coaunera bajaain, cataaun tacaain tiin cuhanete, jaiti coroata saain ereniha
taturiin acaauru rai teein jetao: ataoharine jana, canu coitucuha
“Nocoa caa quihuche. æҡľËʮ¡ľ‫ڏ‬ nocoetelanaala nichata saain nesuujia
reeoneein nenaa ne,” naain jetao curiquiin,” naa Fedoro rai Jesosone jana
acaauru rai te Jesoso. jetaote: 31ॸ“Ii aina jiniiquiin ateinanohi
23ॸNii baiha, acaauru coconeein nenaa ͑ɗȍ͑ӕ͑ľËΎɗ͑ɗҡΎËӕфӕȍ͑ľ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
bino curu mucuuriin, Cana Coaunera tiin, ËΎҡɗȍ͑ɗɗɗËȍΎɗҡӕËӕȍ͑ΎËΎľҡľ́‫ڏ‬
bajaain acaauru rai tihane jana jetaote, naala nesuujuerihaaunni,” naa Jesoso
satiin ita rai leruune leruuneein rai Fedorone jana jetaote leeochaauru
cooruhane baiha jetao: 24ॸ“Caa canaacha netonai jerichanetojoeein aitocure.
coite canu coichana ne. Acate arajii
ËËȍӕфӕΎѸËΎфľ͑ɗȍ͑ɗʮɗΎ͑фɗ‫ڏ‬ Jetesemanii Cana Coaunera
chaainne coina Cana Coauneraacha bajaa Jesosone
icharatei ichacaaunne jerichaaunne jaan (Mt 26.36-46; Lc 22.39-46)
cojunacaneein nenaa ne. 25ॸEsinaae 32ॸNii baiha jetaote, Jetesemaniineein
rauhijiriin nacoaauneein caa baiha bino niicha curuaateeuri cuhin, inae ecu
corihaaunni, Cana Coaunera turuuruhane jana jetao:
Cojoanonaa necaohacha que neein ecu “Cau nelauriaain canu cohacuchene,
nenaa bino cohanune reentiaain,” nae inara tonohanau Cana Coaunera
jetao aina nerelanacaauru rai Jesoso. bajani,” nae jetao aina nerelanacaauru
rai Jesoso.
Coitucuha nocoetelanaala 33ॸNiritiin jetaote, Fedoro, Saantiaao,
nesuujuerichaain Fedorone biha Jesosone Joaan, naaonjoainuri amaain cuhin jetao,
(Mt 26.30-35; Lc 22.31-34; Jn 13.36-38) jataain inaderaain nererojoecae Jesoso.
26ॸNitohaneein jetaote, salmo que 34ॸNitohaneein nererojoecaain jetaote:
͑ľ͑ҡľľɗ͑æ͑æΎӕ͑ľфËΎфΎľËӕ‫ڏ‬ “Jataain onaanajaanu rijitocojoaainte

ruhane baiha jetao aina nerelanacaauru inaderae casuujua. Cau nedaauche
aina jiniiquiin Olibo bichataneu cue inara. Jiaonriha siniichene. Nirijieein
Jesoso. 27ॸInae ecu turuhin jetaote: ichaaojoeein canu cohacuche,” nae jetao
“Enene cojoanotiin cuhanete, satiin acaauru rai Jesoso.
canu esenetaaichene jianeein ita caje 35-36ॸNiritiin ratirinajaain acaauru caje
riaaneriquicheein. Nitohaneeichene nita cutiin jetaote, notoroaain atane que

nauri temetaain jetao: “Ofa, coatiha ii lechoonca coroatajaneein nenaa Jodasi.

rai caaintajerihei caa necairichanaa Acaauru letoaauruha saseredotecuru
tabai caje canu ichoteratena jereeine. curuaanaacuru aina Moisesa aitoonjoan
Nena canu jerichaaunne rijijieein que cacha relaaureraauru, Joriocuru
ichaaine jereneeun, ii jereeine rijijieein bichauhenaauru, naaonjoainurine jaun.
ichaau,” naain jetao Cana Coaunera 44ॸNitohaneein que nesuujueein
bajae Jesoso. 37ॸInae Cana Coaunera colurujueein jetaote: “Nii quiicha meri
bajaane baiha, jelaiha acaauru coaraa lioracaite acanereein. Chaen mucuhin
cuhane jana jetaote, sinihuruhane jana caohatiin biji ichojoaain amaauche,” naain
erunajaa cue. Nii jaun jetaote: ٘ʊ͑ľ͑‫ڏ‬ jetao amanajae Jodasi.
chura siniite Simoon. Jataainachura 45ॸNiritiin acaauru amaain jetaote, inae
aasaeriinijin sinirena abaantaain rene turuhin rohan nichuutaain jetao:

ichaaojoenaa naineneeite. 38ॸNabana osa “Cacha relaera,” naain jetao Jesoso
que nesaruquichene coataa sinirena meri lohite Jodasi. 46ॸNitohaneein
abaantaain ichaaojoeein Cana Coaunera jetaote, Jesoso mucuhin amaaure.
bajaauche. Jataainte niqui inara suujua 47ॸNii jana jetaote, sabere mucuhaneecha
cuhane ainaa jeriquiche. Nete jataain neeoriin leinjiin saseredotecuru curuaanaa

abaantasine inara jaberoco,” nae jetao cacha uricho beuhite, ecu acaauru aina
Fedoro rai Jesoso. nenaa cacha. 48ॸNii jana jetaote, nii
39ॸNiritiin jetaote, nacoaauneein jelaiha mucuha cunacaauru cachaauru rai jetao:
cuhin jerichanetojoeein Cana Coaunera “Chanuna necha aansai asijiauto mucuera
bajaa cue. 40ॸInae Cana Coaunera bajaane tocohaneein enuha, sabere, naaonjoain
baiha, acaauru coaraa cuhane jana jetaote uhaain canu mucuha uhiche. 49ॸItolere
jataain siniitooruhane jaun, sinihuruha cojoanonaa banane inara jana Teenforo
aina nerelanacaaurune jana erunajaa cue asaae neein cachaauru relanajacoon. Nii
Jesoso. Nii jaun jetaote, nii tonaain jana chabana canu mucunajaaoheeiche.
tonoraauruhane jaanu coitucuurene. 41ॸInae Nete Quiricha inoaensi cuhane aitoha
nichata saain jelaiha cuhane baiha Cana Coaunerane nainaaichene coinate
nacoaauneein turuhin jetaote: caa aaiche,” nae jetao nii mucuha
“Jaitinachura neloraain siniichete. Inae cunacaauru cachaauru rai Jesoso.
laen necha aansaineein osaaonacaauru 50ॸNii jana jetaote, ecu jelai Jesoso
bijiu Cacha Calaohi nichaaune mucuhin ratiriin, Ѹҡɗɗ͑ѸΎфΎΎфľɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬

teeuruhane rai nihane cojoinaca que tiha. caauru. 51ॸNii jana leinjiin enamanaa
42ॸChajaain nimichucuchete amuhacache. jetaote, shojoera que shoheshohequiin
Inae tajiha nichuutaa canu belaihane caaijie cuujihane jana jetao, Ëľ͑‫ڏ‬
saijieein canu colurujuera,” nae jetao aina tonai mucuuruhane jaun, 52ॸnii shojoera
nerelanacaauru rai Jesoso. ratiriin machohequiin cha colane soroe.
Jesoso mucuhin amaauruhane Jorioocuru bichauhenaauru- niha

(Mt 26.47-56; Lc 22.47-53; Jn 18.2-11) chatohanaine rucuheraneein nenacaauru-
43ॸͮɗфɗҡɗɗ͑ʮɗҡɗľфľľфľʮɗȍɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ Junta Suprema acatiha niha Jesosone
(Mt 26.57-68; Lc 22.54-55, 63-71;
caauru aina Jesosone jana jetaote, sabere,
enuha, naaonjoainuri que biji achunequiin Jn 18.12-14, 19-24)
arajii cachaauru que corianeraain turuha 53ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ‫ڏ‬
cue nii Jesoso aina nerelanacaauru naacuru curuaana rene Jesoso

amaauruhane jana jetaote, satiin ecu Inarate itolere ichana nainera neein
͑ľҡΎʮɗӕфľѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬ nenaa Ofa raotono nichajai que
curu, Joriocuru bichauhenaauru, lauhecohanune jana cacoarariquicheein.
ͅΎɗѸľѸɗҡΎΎ͑ʮΎ͑нӕľËËȍфľ́ӕфľ‫ڏ‬ Chaen techu, inae ecu tihane bana dede
raauru, naaonjoainuri. 54ॸNii jana caje, dede sacari jana uhin fauha
jetaote, nita coarajeein caaijie cuuje uhanune jana canu coaariquicheein,”
Fedoro, saseredotecuru curuaanaacuru nae jetao rai Jesoso.
curuaanaa loreri chajeniha tiaajeein. 63ॸNii jaun jetaote, Ύ¡ľË͑ľËΎʮӕ͑Ë‫ڏ‬
Inae ecu turuhin jetaote, Teenforo neein cajione soaisoaain jetao: 64ॸ“Cha
beraaihurera aina nelauriaain usi que nenacaaeneeina coaara lateriquiche.
nichaatiha nedae. Inara uricho quete, inae Cana Coaunera
55ॸNii jana jetaote, Jesoso sohin Calaohiniha nocoetiin irihane
ʮΎфӕȍ͑ľʮ͑ӕ́ľфɗфɗȍӕфľѸѸľфľĀΎ‫ڏ‬ aonaquiche. Tonaquiche jana nii que,”
tecuru curuaanaacuru, chaen satiin ͑ËӕфӕфɗѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ‫ڏ‬
Joriocuru bichauhenaauru- Junta naacuru curuaanaane jana jetaote,
Supremacuru, naaonjoainuri. Nejetaote, Ѹҡɗɗ͑ɗҡѸӕӕʮӕфɗʮɗҡΎʮΎľľɗ͑͑ɗɗËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬
nii chatohaneein teeuruhane jaanu lera jeeuruhane ujuaaihoneein aca ohane
eruurene, 56ॸnitohaneein nohaneein coina aitocure.
colurujueeuruha arajiin cachaaurune 65ॸNii jana tabaauru jetaote, ËΎ́ӕ͑ľľɗ͑‫ڏ‬
saijieein ita rijitojoeein aitocurenihane churu nota conajaain bisiin jetao:

jaun. 57ॸNii jana tabaauru jetaote, “Aihane caa ii bisicha coitucuhin beeu,”
nimichuhin nechu jataain nohaneein: naauruhane jana jetao, Teenforo
58ॸ“Canacaanu uricho quene beraichacurune maajeein nomeri
aonacaaun: ‘Caa cachaauruhacha ichai faohacure.
Teenforo itajeeinne, nichata janojoeein
cuhane leeocha ichana naineeun Jesoso coitucuha nocoeteniha Fedorone
cachaauruhacha ichanohinelanaala,’ (Mt 26.69-75; Lc 22.56-62;
naane jana,” naain jetao colurujueeure. Jn 18.15-18, 25-29)
59ॸNejetaote, ita rijitojoeein cuaain 66-67ॸNiijana jetaote, loreri chajeniha usi
colurujeeurenihane jaun esenetana que nichaatiha lauhecoha Fedorone
nainecurene. coaariin: “Ii netonaite Nasarete cocoaicha
60ॸNii jana jetaote, satiin nii ecu Jesoso aina amuhemuhena neei,” nae jetao
nenacaauru cataaun nichaauraain jetao: Fedoro rene turuhin saseredotecuru
“Chatohanaina ichaaite, toon toritiin curuaanaacuru curuaanaa coseenra.
ɗËȍΎ́ӕфӕȍľËӕфӕȍ͑ľʮ͑ҡΎ͑Ύф͑ʮľ‫ڏ‬ 68ॸNii jana jetaote: “Coatiha nii carai
neein,” naain jetao Jesoso caje bajae aitohine jaan cacha coitucuhaaun. Chaa
saseredotecuru curuaanaacuru que chaainti nii aitohi,” naain jetao
curaanaa. 61ॸNejetaote, tonoraelanaala neesuujue Fedoro. Niritiin jetaote, jelai
inauheneecha aonaje Jesoso. Nii jaun caje amuhin acuujuaniha neeorihane
jetaote, nacoaauneein rai jetao: jana, inae ere ataohari curuaanaa. 69ॸNii
“Iina itolere icharaanu que turuha jana jetaote, nacoaauneein Fedoro
uheni Cana Coaunera Calaohi Mesihasi coaraain leeochaauru rai jetao:
neei,” naain caje bajaa saseredotecuru “Caa netonaite, nere tonoraeraneein
curuaanaacuru curuaanaane jana nenaa ne,” nae jetao nii coseenra,
jetaote: 62ॸ“Ejeen, acaneeunchujianrana. leeochaauru rai.
70ॸNejetaote nacoaauneein nesuujue. cure. Chanuna jana tonaain acaauru

Nii baiha neeoriin jetaote, nacoaauneein tonoraeneei,” nae jetao rai Filato.
Fedoro rai jetao: 5ॸNejetaote, tonoraeniha Jesosone
“Rauhijiriinte bajiaa acaauru caje jaun: “Chatohanihane jaunna caa

nenaa neei. Nii choae tacaain Calileea catoonraene,” nae suujua cuhane Filato.
cocoaicha neei inatiin,” naaure jetao nii
cuu nenacaauru. Ateinanohi niha Jesosone
71ॸNii jana jetaote: “Esinae rauhijiriin coina rucuhecuruhane
Cana Coaunerate coaraje, ͑ɗɗɗҡΎËΎɗ‫ڏ‬ (Mt 27.15-31; Lc 23.13-25; Jn 18.38-19.16)
chene jaa cacha coitucuenihanune,” 6ॸNitohaneein beseta bana naineein
72ॸnaa Fedorone rijieeoritiin irihane niha chuni colurujuenojoine jetaote,
coroata satiha ataoharine jana jetaote: jerecuruha nii cachaaurune rijijieein
“Jaiti coroata saain ereniha ataoharine jianenajaque Filato. 7ॸNii jana jetaote,
ajinihate, cacoitucuha nocoetelanaala caresero cuhane ne leinjiin cacha
nichata saain nesuujueriquiin,” naalu Barabasineein niicha curuaateeuri. Nii
rai Jesosone coacuhin jetao chanae Barabasite leeochaauru aina acaauru
Fedoro. curuaanaacuru que nejerateein
sonajaain jaaorera ne. 8ॸNii jana jetaote
Coberenadoro Filato Filato rene turuhin, nii beseta bana
acatiha niha Jesosone naineein ichanajaaocane rijijieein ichaa
(Mt 27.1-2, 11-14; Lc 23.1-5; Jn 18.28-38) Filatone coina caje bajaaure cachaauru.
15
1ॸNii jana jetaote, jataain 9ॸNii jaun jetaote, acaauru rai jetao:
ʮ͑Ύȍľҡɗɗ͑͑ľҡΎʮɗӕфľѸѸľфľ‫ڏ‬ “Aihane jaunna, ɗ͑фˇΎфɗΎ͑ľнӕɗ‫ڏ‬

dotecuru curuaanaacuru aina chene Curuaanaa Rey jianichaaunne
Jorioocuru bichauhenaauru, Moisesa jeriquiche,” nae jetao acaauru rai Filato,
aitoonjoan que cacha relaaureraauru, 10ॸsaseredotecuru curuaanaa amurijiriin
chaen niha chatohanaine rucuheraneein coitucuhin cachaauru relaa Jesosone

nenacaauru- Junta Supremacuru, jaun, arajii cachaauru esenetaain
naaonjoainuri. Nitohaneein jetaote, sacuuruhane jaun que necoelai caaun
Jesoso biji ichojoaain amaain Roma mucuhin rai teeuruhane que nainaane
curuaanaacha letoai Jorionelanaala jaun. 11ॸNejetaote, cachaauru suujuau
nenaa- coberenadoro Filato rai tiha tacaaure saseredotecuru curuaanaacuru,
cuure. 2ॸʊ͑ľ͑ɗɗǗɗ́ҡΎфľ͑ľҡӕфӕӕ‫ڏ‬ Barabasi jianeratecuruhane coina. 12ॸNii
ruhane jana jetaote: jana jetaote, acaauru rai jetao:
“Iina Jorioocuru Curuaanaa Rey “Chatohanai jana ichacaaunne jeriquiche
niha,” naa rai Filatone jana jetaote: caa Jorioocuru curuaanaa Reyneein
“Ejeen. Esinae rauhijiriin inaraacha curuaatei aina,” naain acaauru
acanichaaunne quete aitohi,” nae jetao caje bajaa Filatone jana jetaote:
rai Jesoso. 13ॸ“Coroso que teeinene jerichaanura,”
3ॸͮɗɗʮ͑ѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬ naauruha ehequiinne jaun jetaote:
curu jetaote, jataain araai laurii itolere 14ॸ“Chatohanai baasonajian ichae,”
ichaain nihane que aitiin colurujeeure. naa acaauru rai Filatone jana jetaote,
4ॸNii jaun jetaote, nacoaauneein rai jetao: nacoaauneein ehequiin jetao:
“Aonaaun, jataain araai laurii itolere “Coroso que teechaaura,” naaure
ɗËȍɗ͑͑ľľɗ͑ľнӕľɗҡɗɗ͑ҡľɗËȍΎ́ӕфӕȍľ‫ڏ‬ cachaauru.
15ॸNii jaun jetaote cachaauru aina фɗˇľѸΎѸΎËʮɗΎ͑ľËȍ́ӕӕфľѸΎΎ͑Ā‫ڏ‬

caohachaain nenaa jerihane jaun rooru. 25-26ॸJanone nichae nuna macohi
Barabasi jianeein, Jesoso bisichatihane ichoae teejia enotone jana coroso que
baiha acaauru rai te Filato, coroso que teein jetaote: Jorioocuru curuanaa niha
teeuruhane coina. nocoetohane jaunte, “Jorioocuru
16ॸNii jana jetaote, nii cocoainanacai curuaanaa Rey ne,” naain que aitiin,
loreri chajeniha Jesoso amaain, sondaro laenanohineein nenaa tabara teeure
nejesinanejeein ecu satiin netaojiaaure. coturiniha. 27ॸChaen jetaote ecu aina
17ॸNitohaneein netaojiaain jetaote, que corotajai asijiautooru teeure coroso que,
cajione jichohajiojoaai lanajai leinjiin raotono nichajaique, leeocha rai
curujuaain, ojoa caje ichanohin comai najaabiji nichajaique, naaonjoaain.
lauriaaure coturi que. 18ॸNii baiha 28ॸNitohaneein jetaote: “Necha ansai
jetaote: asijiautooruneein nenaa rijijieeinte

“Acaneein neeine Jorioocuru nereein,” naain laenanohineein niha
Curuaanaa Rey,” naaure jetao ehequiin Cana Coaunera Quiricha inoaensi
nechu jataain cairichaa que nocoatijiaa. cuhanene nainae.
19ॸNiritiin jetaote, enuha que rai 29ॸNii jana jetaote, coturi rurujuaain:
couturi faojoaain coulunecuruhane “Ichalaraa. Chajaain aihane Teenforo

baiha, nechu jataain que ninichaajia itajeein nichata janojoin cuhane
nacatiha neseeonriaaure soondarooru. nacoaauneein michunaa jereeine
20ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ʮҡɗ͑нӕľ͑ɗ͑ɗËȍʮľľӕ‫ڏ‬ rijijieein 30ॸichaajenihane ijiabereeo
ruhane baiha jetaote, nii cajione lanajai ichoterateein coroso caje faau,” naain
jichohajiojoai que niicha curuhacuri jetao Jesoso nocoeje chanuure satiin
rocohin jetao, rai cajione esine ecu situnacaauru.
curujuaain, jelai caje amaain coroso que 31ॸSaseredotecuru curuaanaacuru,
tiha cuure. ͅΎɗѸľѸɗҡΎΎ͑ʮΎ͑нӕľËËȍфľ́ӕфľ‫ڏ‬

raauru, naaonjoainuri netonai jetaote:
Coroso que Jesoso teeuruhane “Leeochaauru ichoteratiha niqui, nete
(Mt 27.32-44; Lc 23.26-43; Jn 19.17-27) raajenihane jaberoco ichoteratena
21ॸNii jana jetaote, ocoana caje nainene. 32ॸChajaain aihane caa coroso
caaujiha Alejaandoro, Rufo, caje fauhine Mesihasi- Isaraelitaauru
naaonjoainuri inaca leinjiin cacha curuaanaa ReyҡľËΎфɗ͑ľѸľ͑ľҡ‫ڏ‬
Sirene cocoaicha Simoonne jana cache,” naain jetao que ninichaajeeure
coaraain jetao cotihacure, nii Jesoso nii Moisesa aitoonjoan que cacha
teeuruhane jaanu coroso amaane coina. relaaureraauru. Nii ecu jiniichaain
22ॸNitohaneein jetaote, Golgotau coroso que nenacaauru netonai
Jesoso amaaure. Golgota naane jetaote, jetaotechu Jesoso nocoejechanuure.
“Niha couturi bejerona jaan,” naane
aite. 23ॸInae ecu turuhin sacari mirra Oha Jesosone
jujuaain nenaa que jasiiteein bino que (Mt 27.45-56; Lc 23.44-49; Jn 19.28-30)
cocoanaa jerecuruhane jana jetaote 33ॸNii jana jetaote, enoto chujutora caje
conaa jerene Jesoso. 24ॸNitohaneein coaauneein nunuheteein nocohena ne
cairichaain jetaote coroso que teein, satiin caa chauratane nuna macohi ichoae
“Chariji raineeincha nedareein,” naain teejiha sonanereentiaain. 34ॸNii rijieeoritiin
que nocoatijiaain ecu nejesinajeein ita jetaote, jataain tonijiaain jetao:
“Eloi, eloi, lema sabactani,” naane cojoanonaa jana jetaote, 43ॸFilato coaraa
jetao: “Cana Coaunera cacorataaneeun, cue Arimatea cocoaicha Jose, Jesoso
chanuna catohaneein canu nainatejeei,” jaberoco bajaane coina. Nii Josete
naa jetao aite Jesoso. Jorioocuru rai nelateein nenacaauru
35ॸNii jana nii ecuneein aonajeeurera Jorioocuru bichauhenaauru- Junta
tabaauru jetaote: Supremacuru caje jataain nelateein nenaa
“Aonacuche profeta inoaensi Eliasi ne. Acaaentonaite tururichaain Cana
cotihacate aite,” naaure jetao ita rai. Coaunera Cojoanonaane cohajeein nelu.
36ॸNii jaun jetaote, leinjiin acaauru 44ॸNii jaun jetaote, rene turuhin inae oha
caje nenaa cacha jetao, jeluhariin cuhin Jesosone que aitohane jaun cojoelatohane
cajione que bino baaso elohanti sisiaain jaun jetao soondarooru curuaanaa
amaain jetao, Jesoso rai sijirichae cotiharate Filato, esinae rauhijiriin ohane
jiarana nujuan macohi que teein cohane biha raine coitcuhane coina.
coina. “Coa rerohecaachete aihane 45ॸNii jana rene turuhin inae ohane
coroso caje fauha uha Eliasine bihane jaun jetaote Jose rai nii Jesoso
coaracaache,” naain. jaberoco terate Filato. 46ॸNii jaun
37ॸNii jana jetaote, jataain tonijiaain jetaote, Jesoso jaberoco fauhin jataain
auhaquiin inae ohe Jesoso. 38ॸNii jaun cajione caohacha lino coreteein nii
jetaote, ecui nichajai caje nunuheteein cajione que conajae Jose. Nitohaneein
ecoai nichaae cuhin nesoaiheite nii conaacane baiha jetaote, ajeri jachu
Teenforo bujuatecuruhane jaan cajione. cuhane teein, rai bacuujua fuhin ratiri
39ॸNii jana, ecu neein coarajiha Roma rai ajeri jaberoco que. 47ॸNii jana jetaote,
soondarooru curuaanaane jana niritiin ecu aina neein nii Jesoso jaberoco
oha Jesosone jaun jetaote: teeuruhane jaa jelai coarajeeure
“Esinae rauhijiriinte, Cana Coaunera Maadala bene Mariha, chaen Jose neba
Calaohinecaiha caa cachara,” naain Mariha, naaonjoainuri.
jetao ecu coaraje.
40ॸChaen enecuru tabaauru jetaote, O caje ichanaa Jesosone
caje icharajeriin neein coarajeeuruhane (Mt 28.1-10; Lc 24.1-12; Jn 20.1-10)
16
jana, ecu acaauru aina ne Maadala bene 1-2ॸInae situha nebetacanaa
Mariha, chaen Jose ocoala Saantiaao cojoanonaane jana jetaote, semana

neba Mariha, chaen Salomee, nunuhe cojoanonaa tomiho bana jataain
naaonjoainuri. 41ॸNii ecu neein janohetiin enanejeein mituhajiha enotone
coarajeeurera enecuru jetaote, aina jana jujuaihuru coreteein amaain, que
cuhin Calileea niha Jesosone bana Jesoso jaberoco jujuaa cuure Saantiaao
coroatajaneraneein nenacaauru ne. neba Mariha, Maadala bene Mariha,
Chaen jetaotechu, ecu neeure arajiin Salomee, naaonjoainuri. 3ॸNitohaneein
leeochaauru cachaauru, Jerosaleeun cuhin jetaote ita rai:
cuha Jesosone jana aina cunacaauru. “Chana jana cana rai nii fueraneein
nenaa ajeri elonare,” naain jetao niqui
Jesoso jaberoco rucuhecuruhane
cuure.
(Mt 27.57-61; Lc 23.50-56; Jn 19.38-42) 4ॸNejetaote coaracuruhane jana,
42ॸInae nocoheca nebetacanaa elonanohineein ne nii ajeri seeonjoan
cojoanonaa que janohane coinane jana, fueraneein nenaa. 5ॸNii jana nii ajeri jachu
neruujeeuruha Jorioocurune jaa cuhane enooruhane jana jetaote, acaauru
raotono nichajai que lauhaca leinjiin

enamanaa somajaain tarararoti que Niicha cocoainaauri afosotooru rai,
cajionecohine jana coaraain nesoonetoore acaauruhacha ichaneni tiha Jesosone
nii enecuru. 6ॸNejetaote, acaauru rai: “Coa (Mt 28.16-20; Lc 24.36-49; Jn 20.19-23)
nesoonetohache. Coroso que niicha teeuri 14ॸNii baiha neeoriin jetaote, lenoniha
Nasarete cocoaicha Jesosona ariiche. Inae neeuruha nii lechoonca leinjiin aina
ichanaane jaun coatiha inae cau nihei. Nii nerelanacaaurune jana jetao, ecu
teeuruhane jaan jelai coaracuche. acaauru rai ococohin, nii o caje
7ॸChajaain jelaiha cauhin, Fedoro, chaen ichanaane coaraain beeurera esenetana
aina nerelanacaauru, naaonjoainuri rai: jerelanaala baasoneein rai suujua
‘Inae inara ajinihate Calileea cue Jesoso. coaracuruhane caohate.
Ucuaaete coaariquicheein, inara rai 15ॸNii baiha jetaote: “Chajaain caa
aitoroaetohane rijijieeincha, nanichuche chauratane sacuritaain nenacaauru satiin

acaauru raicha,ٔॸٚ͑ľʮľҡΎ͑ɗɗľ͑ľËӕфӕфɗ cachaauru rai, ͑ΎѸËʮľ͑ɗËȍΎҡľľӕфӕфɗ‫ڏ‬
anjera. chaaine coina jitariin caa caitoonjoan
8ॸNii jana jetaote, ʮҡɗ͑͑ľѸΎΎ͑ľҡΎΎ‫ڏ‬ beebejenichuche. 16ॸCaa caitoonjoan
ruhane jaun chatatajaneein jelai caje sorohin, beeichene jana esenetaain acauhanau teein
nii chuni rai belanaala inauheneecha neeure. nebaotisaerateite nichotiha cureein. Jana
caa caitoonjoan beeichene jana esenetana
Maadala bene Mariha rai ecooca Jesosone jeriheichurute caseteco coaraa cuurureein.
(Jn 20.11-18) 17ॸCanu esenetaain canu ere tonoraain
9ॸInae semana cojoanonaa nunuhe neeichenete canu neein nenaa rijijieein
bana ichanaane baiha jetaote, nii suujua moconajaera letonocuru sitaain, ͑ľʮľ́ӕ‫ڏ‬
cuhane caaunsini moconajaera letono neeichuru nereeuru cuhane ereein, 18ॸacano
siricha- niicha rautailu Maadala bene niha natiin mucunaa naineein,
Mariha rene ococoe jauriaanejeein naaonjoaain, corianiha natiin coichene nii
Jesoso. 10ॸAca jetaote, chanaain chatohaneein baasoneein inara tenereein.
ɗ͑Āľфӕфӕȍ͑ɗɗˇľѸΎѸΎɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ Nii choae tacaain techu, cunaitenacaauru
caaurune jana jetao, acaauru rene mucuhichene nerautaa cuurureein,” nae
turuhin biha cue. jetao niicha cocoainaauri rai Jesoso.
11ॸNitohaneein acaauru rene turuhin,
jerichanejeein jaberoconeein ichaoha Dedeeu cuha Jesosone

Jesosone coaraain biha cuha acaauru (Lc 24.50-53)
raine jana jetaote esenetaaurene. 19ॸNiritiin niicha cocoainaauri
afosotooru rai irihane baiha jetaote,

Coroatajai aina nerelanacaauru rai dedeeu iniin rai Inaca Cana Coaunera
ocooca Jesosone raotono nichajai que nelauriaa cuelu
(Lc 24.13-35) Cana Curuaanaa Jesoso. 20ॸNii jaun
12ॸNii baiha jetaote, bero cuhane jetaote, satiin chauratane sacuritaain
ËӕӕʮľľӕфӕȍËΎфΎҡʮɗɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ ̲ӕȍľ̲ӕʮľľɗ͑͑ΎѸËʮľ͑ɗËȍΎҡľľӕфӕфɗ‫ڏ‬
caaurune jana nejelauneein acaauru rai chaaine beebejiha cuuruhane jana jetao,
ococoe Jesoso. 13ॸNitohaneein acaauru nii acaauruhacha beebejei esenetana
rai ocoocane coaraain, leeochaauru rai nainecuruha cachaaurune coina acaauru
biha cuuruhane jana jetaote, nii acaauru aina cuaain cojoelanaacojoai ichae Cana
niha natiin esenetaaurene. Coaunera.
Locasiicha laenai
jetaote, esinae rauhijiriin jiniiquiin

Teoƿlo rai Locasiicha laenai quiricha Cana Coaunera esenetaain naitoonjoan
1
1ॸArajii cachaaurute caa canacaanu tonoraain neeurelu. Nitohaneeunruhane
ʮ͑ˇľѸΎѸΎɗËȍ͑ΎȍɗËȍӕфӕ́ľ͑Ëӕ‫ڏ‬ jaun jetaote nii chuni- acaauru que
relu. 2ॸNii laenaeraaurute nunuhe caje chatohanai ujuaitena nainecurenelu.
coaauneein aina amuhemujueein niicha 7ॸNejetaote, canaanai sirina inaeniha
coarai que canacaanu relaeraneein nii Isabeline jaun, leinjiinejei canaanai

neeuruhane coina tenojoineein sirilanaala jiniiquiin biinaaneeurelu.
neeurelu. 3ॸNii jaunna, canuhetonai 8-9ॸNitohaneein jetaote, inae Cana
satiin coitucuurera caje bajaaun, rai Coaunera notaracaae saseredote

nunuhe caje coaauneein colalajiin, neeuruhane ichanohin jujui
caohachaain coitucuhanune coina. Nii mocooruhane coina neeuruha Sacariasi
jana, carai netonai jataain caohachaane laurichurune jaa cojoinacaque tihane
jaunna carai nelatein neeine rai jaun jetaote, nitohaniha saseredote
laenaaunra Teoƿlo, 4ॸesinae rauhijiriin neeuruhane ichaone jaun, Sacariasi que
erenaa niha nii ii relaauruhalune jaa tacaajeein dadae, rori ichoaae teein
esenetaain caohachaain coitucuhin jujui mocoha Teenforo asaaene coina.
neeine coina. 10ॸNitohaneein jujui mocoha enohane
tonohanau jetaote, aerene neein Cana

Nejanoarichaain cacha baotisaera Coaunera bajae bajaecure leeochaauru
Joaanne biha anjerane saseredotecuru aina cachaauru.
5ॸJodea batane curuaanaa- rey neein 11ॸNii jana jetaote, Sacariasi rai
niha leinjiin Jorioneein nenaa Erodesine ecocohin, nii jujui mocohane jaa rori
bana jetaote, ichoaelu leinjiin Cana raotono nichajai que jetao chujujuae
Coaunera aina caohachaain niha Cana Coaunera letono anjera. 12ॸNii jaun
cachane coina rucuheraneein nenaa jetaote, nii anjera coaariin, nesoonetiin
saseredote Sacariasi. Aca jetaote, cojoaelatoha Sacariasine jana jetao:
acaauru inoaensi saseredotecuru Abiasa 13ॸ“Coa nesoonetohara Sacariasi.
lauri caje nenaanelu. Nii jana rai Bajaebajaequiine aonajian Cana

sinijera Isabeli jetaote, jauriaanejeein Coaunerara. Nii ii sinijera Isabelite
ѸѸľфľĀΎҡľ͑ľľɗ͑͑ľ͑kфΎΎ͑͑ľƸΎľф‫ڏ‬ leinjiin canaanai siricheeincha. Acate
teeuru caje nenaanelu. 6ॸAcaauru Joaan neein curuaateriquiincha.
118
119 ̞ΎËѸɗɗËȍ̞ľ͑ɗॷ1
14ॸChaentechu aina jataain raotojoein 22ॸNii jana jetaote, tabiicha acaauru
neriquiincha. Leeochaauru cachaauru rene eresilanaala Teenforo caje mituha

netonaite nejanoa coroaecurureein, uhe nii Sacariasi, acaauru rai biji
15ॸʮҡɗ͑æ͑æΎӕ͑ľффɗ͑ľ́ҡľɗ͑‫ڏ‬ nejesinaacha que bihajeein. Nii jaun
neein nerichaainne jaunra. Coatiha jetaote: “Jerihanete chaelai coaaratiha
bino, abariinti, naaonjoainuri Cana Coaunerane jaa coaracaiha
corinaainta. Acate esinae rauhijiriin Teenforo asaaera,” naaunre jetao ita rai.
Cana Coaunera suujue que suujuecoha Nii caje nunuheteein jetaote, erenaa
cureein nejanoaane ajiniha caje nainelanaala nelu Sacariasi.
coaauneeincha. 16ॸAcate, Cana Coaunera 23ॸInae nitohaneein teenmforo asaae
ƄфľҡΎ͑ΎфɗËȍľʊѸфľ́ɗËΎËΎɗËȍ͑ľľɗ‫ڏ‬ niicha ichanenu nainaain jetaote,

chene coina ichareeincha. 17ॸNii Joaante jelaiha nenajaun cauha cue Sacariasi.
turuha uheneni Cana Curuaanaa ajiniha 24ॸNii baiha neeonriin, inae ausirineein
cureein, Cana Coaunera ere bera jetaote, rai loreri caje amuelanaala
inoaensi Irihasi rai niicha tei suujueque ecuhacha ne saoqui ateein rai sinijera
suujuequiin- Cana Coauneraacha ichana Isabeli:
nainei ichaain naaonjoaaincha. Acate 25ॸ“Cana Coaunerate, caa catohaneein
aicheein calaohichuru aina jiniiquiin ita caete, nabana caque nererojoecaain

que suujua acateein neeuruha acaauru jaolecooruha cachaaurune coataa,”
fojiaraaurune coinara. Chaen erenaa naain suujua ereein.
tonorana jeriheichuru netonai erenaa
tonoraain naaonjoaaunruhane, Nejanoarichaain Jesosone
raotojoeein Cana Curuaanaa ranaa biha leinjiin anjerane
nainecuruhane coinara,” naa rai nii 26ॸInaesaota ateniha canaanai siriha
anjerane jaun jetaote: Isabeline jana jetaote, Calileea batane
18ॸ“Inasiine bajiaa nitohaneein que nenaa Nasareteu jetao, leinjiin
nerichaaunnine esenetareeun, inae letono anjera Cabirieli letoae Cana
casinejera aina jiniiquiin jataain Coaunera. 27ॸChariji bana quicha aina
biinaanihacaanu natiinta,ٚ͑ґËфɗ‫ڏ‬ ichoaelanaala nenaa leinjiin ranuna
sine jana jetaote: Mariha rene turuha cuhane coina. Nii
19ॸ“Canune, Cana Coaunera letono ranuna jetaote, cana inoaensihuru
Cabirieli neeun. Acate caletoae, ichei curuaanaa Rabiri nefoerateneein nenaa
caa erenaa raotono bihanune coina. Jose que nelanajaane rai ne.
20ॸͮľҡľËɗËȍľɗɗҡΎËΎӕ͑͑ľľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ 28ॸNitohaneein cuhin jetaote, nii niha
neeine jaun, ena caje coaauneei caa Marihane jaaun rene turuhin enohin
ichei caitoonjoan cojoinaca que jetao:
tihanereein tiaain erenaachara neein “Ii renena bedaeniha uunra, Cana
neriquiincha,” nae jetao Sacariasi rai nii Coauneraacha rausiajei. Jataainte ii
anjera. rausiaje Cana Coaunerara” naa rai nii
21ॸNii tonohanau jetaote, aerene neein anjerane jaun jetaote, 29ॸcoaariin
Sacariasi cohacuruha cachaaurune jana, nesoonetiin: “Chanuna caritiin ere canu
jataain carajaane jaun jetao, “Chana rai,” naa suujua cuhane Marihane jana
jataain ichae carajaain Teenforo asaae caje jetao,
mituenihane coina,” naain jetao ita caje 30ॸ“Coa nesoonetohara Mariha. Cana
bajaaure nii aerene neein coharaauru. Coaunerate ii janiji, ii rai caohacha

̞ΎËѸɗɗËȍ̞ľ͑ɗॷ1 120
ichaane coina. 31ॸInae leinjiin canaanai Isabeli suri cuhane neein nerurujuae nii
siririquiincha. Inae nejanoaane jana rai canaanai.
Jesoso neein curuaateeunicha. 32ॸAcate Nii jaun jetaote, Cana Coaunera Suujue
itolere cacha amurijiriin itolere que que suujuequiin jetao, 42ॸjataain tonijiaain:
nelateinneein, acaihaniji Cana Coaunera “Cana Coaunerate, itolere enecuru rai
Calaohineein nenaaneein coitucuha caohacha ichaane amurijiriin ichei
cuurureein cachaaurura. Nii jana Cana caohacha ichae. Nii rijijieeintechu nii ii
Curuaanaa Cana Coaunerate, nii rai calaohi rai netonai caohacha ichae.
foeratera inoaensihuru curuaanaa neein 43ॸNii jaun chaneeinna jana nereeun
nenaa Rabiri rijijieein reyneein tereein, canu, Cana Curuaanaa nebaneeine

inara Curuaanaaneein nihane, 33ॸrai nere saijieein carene turuha uhine coina.
ҡΎ͑ΎфɗËȍľɗ͑фʊѸфľ́ɗËΎËΎɗËȍ‫ڏ‬ 44ॸNii carene turuhin ereeine aonaainte,
neeichene, chabana satonoelanaala rachoojoenaa caaun canu suri cuhane

inara Curuaanaaneein nihane coinara,” neein nerurujuae carai canaanai. 45ॸNii
naa nii anjerane jana jetao: jaunte raotojoeein neei, ii rausiaaeca nii
34ॸ“Inasiine bajiaa nitohaneein leinjiin ichei aitoha Cana Curuaanaane
canaanai siricheeun nii chuni cacha esenetaain tonoraaine jaun,” naa
aina ichaohanune coaalanaalata,” naa Mariha rai Isabeline jana jetaote:
Marihane jana jetao: 46 “Aihanuchujian.
35ॸ“Cana Coaunera Suujuete aiha 47 Canu suujuate,
suruaane rijijieein ichoae fauha ureein, itolere niicha ichana naineei

leinjiin canaanai siriine coinara. Nii ichaain,
jaunte nii canaanai iicha sirii, Cana canu ichoterateein niha
Coaunera Calaohinereeincha. Cana Curuaanaa
36ॸIi araai Isabeli netonai techu, inae Cana Coaunerane jaun
leinjiin canaanai siricheeincha. Inae coroaje,
biinaa nihane sainejeeinte inae canaanai 48 rai chaneein nenihanune saijieein
siricha. ‘Canaanai sirina inaenihane canu janijiin canu rausiaaeca

jaun jete canaanai sirine,’ naauruhane Cana Coaunerane jaun.
jaate, inae saota atene rai canaanaicha. Nii jaunte
37ॸCoatiha Cana Coaunera rai caaintaai ena caje coaauneein
chata,” naa Mariha raine jana jetaote: Cana Coauneraacha rausiajeineein
38ॸ“Aihachuhisicha. Niicha belai cacurujuatiha cuurureein
nichaaunne rai aitohine rijijieein, niicha itolere janonaa bana cachaauru,
ichana jerei ichamiin Cana Coaunerara,” 49 nitohaneein
naa Marihane jana jetao, inae jelai caje jataain canu belaiha
amue nii anjera. itolere que nelateein
itolere ichana nainera
Isabeli rene turuha cuha Marihane Cana Coaunerane jaun.
39ॸNii bana jetaote, erojoeein cuhin Leinjiin acaachate
Jodea bichatane que nenaa neseu cuhin Acaneein ne.
Isabeli rene turuha cue jetao Mariha. 50 Nii Cana Coaunerate,
40-41ॸNitohaneein cuhin jetaote, inae cairichaaojoaai itolere bana
ecu turuhin Sacariasi loreri asae enohin, que suujua acateein
Isabeli rai iriha Marihane aonaain jetao, ichaonacaauru coarae.
51 Nitohaneein itolere niicha 59ॸInae fosa janoniha nii canaanai
ichana nainei ichaainte, nejanoane jana jetaote, amaain rai

nii chaque nelatelanaala neeuruha jaberoco cari saerateein jetao, rai inaca
nii itolere que nelaaetoha Sacariasi curuaa que jetao curuaatenaa
nocoetonacaaurune coina jerecure. 60ॸNe jetaote jerelanaala:
icharaneein ne. “Aihei, jiaohine. ˇΎ͑͑ľľɗ͑Ëӕфӕ‫ڏ‬
52 Chaentechu, curuanaacuru canete caohachae,” naa rai nebane jaun
reychuru nihanatiin, jetao:
53 inae cha nelanaala 61ॸ“Chanuna. ʊ͑Ѹɗɗ͑͑ɗȍ͑ɗфɗҡΎËΎ‫ڏ‬
neeuruhane coina ichae. joaain curuajaain charaaine coaalanaala

Chaentechu, niritocohare rai curuaa,” naain jetao
nii leeochaauru rai jerecurene.
chaque nelatelanaala 62ॸNiritiin jetaote, nii canaanai inaca
cairicheinejeein nenacaauru coujueluhin: “Tohanriani rai curuaata,”

rausiaeraneein ne, itolere que. naain jetao bajaaure coitucuuruhane coina.
Jana nii coriqui nebaneein 63ॸNii jaun jetaote, acaauru caje que
nenacaaurute, teein laenaane jaanu bajae jetao biji

nii cha colane bijiicha baaejeein nejesinaacha que. Nitohaneein bajaain
niha cuurureein. jetaote, “Joaan neein curuaacanete ne,”
54 Aihane jaunte naain jetao laenae rai inaca, jaiti
rai cacha Isaraelitanichaachene mituheniha rai nerene jaun. Nii jaun
cairichaaojoaain cana jetaote, satiin cojoelatoore cachaauru.
coaraane jaun, 64ॸNii rijieeoritiin inae nacoauneein
cana coroatajanereein, mituha nerene jaun jetaote, фËȍΎΎ‫ڏ‬

55 inae nitohaneein ichaane coina, joeiin Cana Coaunera coroaje Sacariasi.
cana inoaensi Abaraaun, 65ॸNii jana jetaote, nitohanihane jaun
nii rai inamacooru, ËΎʮΎľ́ҡΎΎфľфɗ́ӕфɗʮɗфËӕфӕËΎфʮľӕӕ‫ڏ‬

naaonjoainuri rai aitohalu rera. Nii jaun jetaote, itolereneein Jodea
Cana Coaunerane jaun,” bichatane batane sacuritaain coitucuhin
ita rai beebejerejetocurelu.
naain jetao Cana Coaunera coroaje Mariha. 66ॸNii aonaain cojoelatiin jetaote:
56ॸNitohaneein turuha cunajau nichata “Chatohanai neeinna nereein nii
ateein Isabeli aina nihane baiha jetaote, canaanai,” naaure jetao, esinae
jelaiha nenajaun cauha cuelu Mariha. rauhijiriin niicha jerenohineein nenaa
nihane coaaratiha acaauru que Cana
Inae nejanoaa cacha coujunacateein Coaunerane coaracuruhane jaun.
baotisaera Joaanne
57ॸInae nejanoaane que tiha nii Isabeli Rachoojoiha Sacariasine
rai canaanaine jaun jetaote, quicha 67ॸNii
jana, nii canaanai inaca
cojoaajineein janoae rai neba Isabeli. Sacariasi suujueniha neein que beratiha
58ॸNii jana jetaote, rene turuhacoaain Cana Coaunera Suujuene jaun jetaote:
jetao coroaeca cuure rai naraaichuru
aina rai laurijiracuru, rai caohacha 68 “Jataainte caohacha ichae
ichaa Cana Coaunerane coitucuuruha Cana Curuaanaa Isaraeli
raotojoeeine jaun. Coaunerara,
̞ΎËѸɗɗËȍ̞ľ͑ɗॷ1ٍॷ2 122
raotojoeein neeuruha Cana Curuaanaa ajiinchatera

rai cachaaurune coina, neein niha curiquiin,
ichoteratiha uhana jaunra. jeriha Cana Coaunerane rijijieein,
69 Nii jaunte, turunaa nainihane jaanu
cana inoaensihuru curuaanaa beebejeeine coina,
Rabiri nefoerateneein, 77 acaauru osa caje
jataain itolere amurijiriin acaauru ichoteraterichaain

nelateein laraajiin nenaa letoae, Cana Coaunerane
jianacoon cana mitaeraanu quera. coitucuuruha cachaaurune coinara.
70 Inae catohaneein 78 Jataain cairichaaojoaain
ichaane coinate, cana coaraane jaunte,

rai nere bera inoaensihuru dede caje cana rai
que beratelura. ena nenaa Cojoanonaa teein
71 Itolere ne Cana Coaunera,
cana que nererojoecaain, 79 nocohena tabai caje nichoteein,
cana aina nejerateein nenacaaru, nii rai Cojoanonaa que

naaonjoaihunri caje neconaain cuhin,
cana mitaane coina cana rai niicha tenojoin
aitohalune jaunte, raotojoeein rachoojoeein
72 nii baitena nainene, ichaonaanaja que
cairichaaojoaain turuhacachene coinara,”
cana inoaensihuru coaraain
aitohalune jaun, naain jetao nii canaanai inaca Sacariasi
Cana Coaunerara. suujueniha neein que beratiha Cana
73 Nitohaneein Coaunera Suujue.
esinae rauhijiriin ichaane coina, 80ॸNii jana jetaote, esinae rauhijiriin
cana foeratera inoaensi Abaraaun Cana Coaunera Suujue que suujuequiin

rai: jetao, fohejeein cuujue nii canaanai.
74 ‘Jianacoon, Nitohaneein fohejeein ichauhenaneein
cana aina nejeratenacaauru caje jetaote, cacha areroo amuhemujueein
jete cana mitaane, nelu, rai lauri Isaraelitacuru que
cha que casilanaala nere tonoraain necoitucueratihane reein tiaaojoaain.
leinjiin raaicha nelateein,
75 esinae rauhijiriin Nejanoa Jesosone
caohacha nejesina ichaain, (Mt 1.18-25)
2
baaso coacuelanaala 1ॸNii nejanoa rai niha Jesosone bana
inoaenlu netojoeein, jetaote, itolereneein cana rai
itolere janonaa bana chauratane sacuritaain cachaauru
nerichaacheeinje,’ letoaelu reychuru curuaanaacuru
naain belu Cana Coaunera, curuaanaa enferadoro Aogosto, satiin
cana foeratera inoaensi Abaraaun cachaauru janijiin acaauru curuaacuru
rai. cocoirichaauruhane coina. 2ॸͮɗɗʮӕфɗ‫ڏ‬
76 Jana ii, cacalabineeinete, ͑ľʮľľɗ͑ËËȍӕфӕËӕфӕËΎËΎɗфɗËȍӕ‫ڏ‬
acaihanijin Cana Coaunera ruhane bana jetaote, Siria batane
neein nenaa ere beraneein, coberenadoro neein nelu Sirenio. 3ॸNii
jaun jetaote, Ѹҡɗɗ͑ËӕфӕƸΎľфҡľф‫ڏ‬ coaraa cuhichene, baca coloheri asaae

curu atane cuhacoaain, quiricha cuhane Ύ̲͑ľɗËȍΎľфɗ¡ľ́ľнӕľËΎ͑͑Ύ‫ڏ‬
curuaa teratiha cuhacoaaurelu lauri ʮΎɗ͑ľľɗ͑ҡΎËΎľľËΎȍʮ͑ľфӕȍËӕфɗнӕɗ‫ڏ‬
lauri caje uhin ecu turunacaauru cheeincha,” 13ॸnaa acaauru rai nii
cachaauru. anjerane rijieeoritiin jetaote:
4ॸNii jaun jetaote, Calileea batane que
nenaa Nasarete caje cuhin jetao, Jodea 14 “Jataain rachoojoeein

batane que nenaa Beleeun cuelu jetao Cana Coaunera coroaecuruhine
Jose, jelai caje nejanoanaaneein nihalu dedeeu.
rai foeratera reyneein nenaalu Rabirine Raotojoeein rachoojoeein
jaun. 5ॸNii jaun jetaote, canaanai neeuruhine cau chauratane quene
cousurihu niha Marihane jana, aina maajeein
jiniiquiin quiricha cuhane curuaa niicha rausiajeineein
laenaratiha Beleeun cue jetao Jose, ita nenacaauru-
raauruhane rai netiin. 6ॸNii jana inae rai cachaaurura,”
nejanoaane que tiha nii Mariha rai
canaanaine jaun jetaote, nii Beleeun naain jetao Cana Coaunera coroaecure
neeurunajau nejanoaelu rai canaanai. dede caje arajiin ecoojoacoaain
7ॸNitohaneein, ɗ͑ľ͑ľʮ͑Ύ͑ɗɗʮӕфɗ‫ڏ‬ anjeraauru, nii leeocha anjera rohan
nejeein nenaa rai calaohine jana jetaote, ecocohin.
rai belaae que conaconariin jetao, baca 15ॸInae niritiin jelaiha dedeeu cuuruha
lenone omane ichoae tocoeecae rai nii anjeraaurune jana jetaote:

neba, neniha loreri turuurunajaanune “Chajamaaunchete aihane, caa cana
jaun baca coloheri asaae neeuru jana rai Cana Coauneraacha beratenojohin
nejanoaane jaun. coaanichaache Beleeun cuhincha.
Chatohanaiquecha aiteta,” naaure jetao
Carenero beraihurera renete
ita rai, nii letononeein carenerocuru
turuure anjeraauru.
beraaihurera- cachaauru.
8ॸNii jana jetaote, Beleen rohan neeure 16ॸͮɗфɗҡɗɗ͑ľфΎʮΎľľɗ͑Ëӕȍɗ͑ËΎфËӕ‫ڏ‬
fasoto jana janoaajihanaain, letononeein ruhane jana jetaote, Mariha aina Jose
carenerocuru beraihurera cachaauru. eruuruhane jana jetao, baca lenone
9ॸNii jana jetaote, acaauru rai ecooca Ύ̲͑ľɗËȍΎľфɗ¡ľ́ľнӕľËΎ͑͑Ύ‫ڏ‬
Cana Coaunera letono anjerane jana joineein tocoeeque nii canaanai.
jetao, acaauru curuhacaain jilinetoha 17ॸNitohaneein eruhin, nii acaauru rai nii
Cana Coaunera conone jaun, luaa canaanai que aitoha anjerane beeuruha
nesoonetoore eluhatohane jaun. ͑ɗɗ́ľҡΎ͑Ύ͑ľľɗ͑Ëфľ͑ľфΎËӕфӕ¡ľфɗȍӕфľ‫ڏ‬
10ॸNejetaote acaauru rai: ٘æΎ͑ľѸΎΎ͑ľ‫ڏ‬ rane jaun jetaote, 18ॸcojoelatoore jetao
tohachera. ѠΎҡΎʮΎľľɗ͑Ѹҡɗɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬ satiin ecu neein aonajeeurera
joeein neriquicheeine jaanune inara rai cachaauru. 19ॸNii jana, rai neba Mariha
jataain erenaa caohachaneein biha jetaote, rai suujua cuhane nitohanihane
uunra. 11ॸEnenete inara inoaensihuru coacuhin jetao, suujuaacha cuhane
curuaanaa Rabiri neseu nejanoae inara coaraje. 20ॸNitohaneein esinae rauhijiriin
Curuaanaa- inaraacha cohajei Mesihasi nii acaauru rai biha anjerane rijijieein,
jianacoon inara ichoterateraanura. jitariin coaracuruhane jaun jetaote:
12ॸCaa inara rai aitocoaaunne jaate, “Caohachate ichae cana rai Cana
Coaunerara,” naain Cana Coaunera coitucueratiha Cana Coaunera Suujuene

coroajeein jelaiha cauha cuure nii jaun coitucuhin, Teenforo asaae cuha
́ľҡΎ͑Ύ͑ľľɗ͑Ëфľ͑ľфΎËӕфӕ¡ľфɗȍӕфľ‫ڏ‬ Simeonne jana jetaote, que jiniichaain
raauru cachaauru. nii Jesoso causine turuaaure rai
fojiaraauru Teenforo asaae, Cana
Cacha que suujua acatiha Cana Coaunera aitoonjoan nainaaruhane
Coaunerane jaa coloheri Teenforo asaae coina. 28ॸNii jana jetaote, nii canaanai
Jesoso causine amaauruhane coaariin, raain baiichaain jetao:
21ॸInae fosa janoniha nejanoane jana
jetaote, nii canaanai jaberoco macohi 29 “Inae laen
cari saerateein, ˇľѸΎѸΎ͑ľľɗ͑Ëӕфӕ‫ڏ‬ nii iicha ichanenu
teeure, jaiti ausirineniha Marihane jana carai chaitoonjoan
aitohalu anjerane rijijieein. coaracaaunne jaun,
22ॸInae nii aitohalu Moisesane jaan inae laen nainichaaun ohanu
cojoanonaa rijiu que tihane jaun jetaote, iicha jerei icharanichaaunnera,
jiniiquiin nocoulucoherateeuruhane 30 itolere notaracae
baiha jetao, Jerosaleeun nii canaanai 31 iicha tei jianacoon
̲ɗ͑æ͑æΎӕ͑ľфнӕľËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬ canacaanu mitaeranu

tiha cuure. 23ॸNitohanihane coina: coaracaaunne jaunra.
“Satiin jauriaanejeein quicha 32 Acate Cana Coaunera
cojoaajineein bereeconaa Cana coitucuelanaala

æΎӕ͑ľфËȍнӕľ͑ɗɗфɗ¡ľфľľ¡͑ɗȍҡľ‫ڏ‬ Isaraelitaniheichuru
miin. 24ॸChaen coroatajai tajaae laaojoiri lauri lauri nenacaauru que
serori rijijieein nenaa torotola nenihane, acaauru aina
coroatajai serori aao uhaaine,” naain Cana Coauneraacha
aitohalu Cana Coaunerane rijijieein nii ichanenu coitucueratereein.
niicha bajai tajaae amaain cuure, rai Chaentechu
naitoonjoan rijijieein nii tajaae niicha raotojoeein rachoojoeein
amaauri mocohin que Cana Coaunera neeurureein Isaraelitaauru,
belaain, que nii beree banihateeuruhane acaauru lauri caje nenaa
coina. neein niha caa iicha letoaine jaun,”
25ॸNii bana jetaote, Jerosaleen
ichoaelu leinjiin cacha Simeon. Aca naain jetao Cana Coaunera coroaje
jetaote, esinae rauhijiriin Cana Simeon.
Coauneraacha jerei ichajeein, 33ॸNiritoha nii canaanai que Simeonne
tururichaain jianacoon Isaraeli aonajeein jetaote, ecu cojoelatoore nii

cocoaichacuru mitaeranune cohajeein canaanai fojiaraauru. 34ॸNii jana jetaote:
nelu. Aca jetaote, que coitucueratiha “Inara coroatajanemiin Cana Coaunera,”
Cana Coaunera Suujuene jaun, 26ॸnii naa acaauru raine baiha jetao, Mariha
niicha letoaeni Mesihasi coaraelanaala coarajeein:
ohenihane coitucuelu. 27ॸNitohanihane “Aonaaun. Caa canaanaite, arajii
jaun jetaote, nii cachaauru que suujua Isaraeli cocoaichacuru itolere que
acatiha Cana Coaunerane jaa coloheri ͑ľ́ľҡΎȍ͑ΎËΎľҡΎ͑Ëӕфӕ͑ľ́ҡľ́‫ڏ‬
Teenforo asaae Jesoso causine naala nedaauruhane jana, leeochaauru
amaauruha rai fojiaraaurune jana que ҡ¡ӕфӕɗҡΎ́ľфľнӕľ͑ľ́ҡľľɗ͑͑ľĀӕ‫ڏ‬
ruhane coina nenaane. Nitohaneein 42ॸNitohaneeuruhane jaun jetaote, inae

nihane corenihate, que jaolecoorureein lechoonca coroata jaanacaa Jesosone
arajii Isaraelitaauru, 35ॸsatiin que jana jetao, nitohaniha acaauru ichaone
acaauru ichao coitucueraterichaaine jaun satiin cuhin nii beseta bitoaa cuure
jaun. Nete jataain cunaain cacha Jerosaleen. 43ॸInae beseta bitoaauruhane
jaberoco sauha saberene rijijieein, baiha, jelaiha nenajaun cauha cuuruha
jataain cunaain ii suujuaque tacareein, rai fojiaraaurune jana jetaote,
que nejerateeriin neeururichaaine jaun,” Jerosaleeun nedae coitucuurenihane
nae jetao Mariha rai Simeon. 36ॸNii jana jana nii canaanai Jesoso. 44ॸNii jaun
jetaote, ecu nelu leinjiin ene netonoai- jetaote, “Inae jecha ichoaichaniha
Cana Coaunera ere beraneein nenaa. cunacaauru aina cauha cuha nii Jesoso,”
Acate Asere laurineein nenaa- Fanoeri naa fojiaraauru suuujuane jaun jetao, le
cacunu camotojoe Ana ne. Aca jetaote, janohin cuuru baiha, niicha coitucuuri,
jataain ranuna neein nelanajaain, naraaichuru, naaonjoaihunri jana
caaunsi jaanacanejeein lana aina arihure niqui rai fojiaraauru, nejetaote
ichoaelu. 37ॸNii baiha jetaote, eruurene. 45ॸNitohaneein eruurenihane
fosachoonca jena jaanacaaneein jaun jetaote, jelaiha nejenohin ariha
nirijieein autananeein ichaohin jetao, cuure Jerosaleeun.
suri couu netiinchuru janotiin 46ॸNitohaneein cuhin jetaote, nichata
inetojoeeinchuru, ѸΎ͑Ƹʮɗȍ͑ɗ͑‫ڏ‬ janohane cuhane jetao Teenforo asae,

churu Cana Coaunera bajaae bajajeein ͅΎɗѸľѸɗҡΎΎ͑ʮΎ͑нӕľËËȍфľ́ӕфľ‫ڏ‬
͑ľфľʮľҡľ́ӕ͑ɗɗҽľľ͑ƸΎфΎËʮľ̲ɗҡӕȍľ́‫ڏ‬ raauru aina, ita rai ereeuruhane aonajeein,
naala. 38ॸNii Ana jetaote, nii Jesoso acaauru caje nii ereeuruhane jaan bajaa
causine turuaauruhane jana ereereeca lauhequiinne jana eruha cuure. 47ॸNii jana,
Simeonne coaraain jetao, acaaentonoai jataain nainaain, nii ereeuruhane
nii Jesoso causine que ereereje, satiin aonajeein, acaauru caje bajaain, acaauru
nii nichoteeururichaain Jerosaleen tonoraane jaun jetaote, cojoelatoore satiin
cocoaichacurune cohajeraauru ecu neein aonajeeurera cachaauru.
cachaauru rai. 48ॸNitohanihane jana eruhin jetaote:
“Chanuna canacaanu rai belanaala

Jelaiha Nasarete caauruhane nitohaneeinte canaanai. Ii inaca ainane
39ॸInae nitohaneein jeriha Cana ii ariirijiacaanu, ͑ľľɗ͑ľʮËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬
Coaunerane rijijieein rai naitoonjoa nihacaanune jaun ii coinaderaain,” naa
ichacuruhane baiha jetaote, jelaiha rai rai nebane jana jetaote:
natane- Calileea batane que nenaa 49-50ॸ“Chanuna canu ariirijieeiche.
Nasarete jetao cauha cue Jose, Mariha Tana canu inaca loreri asaae nihanu
aina. 40ॸNii jana jetaote, fohejeein itolere ͑ɗɗËȍʮľфľ͑Ύȍɗ͑ľľɗ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗËȍľ‫ڏ‬
que nainaain ichauhenanihajeein sacue neta,” naain acaauru tonoraa Jesosone
nii canaanai, coroatajaniha Cana jana jetaote: “Naaonjoaiquete aitera,”
Coaunerane jaun. naain coitucusichurene rai fojiaraauru.
51ॸNitohaneein fojiaraauru jiniichaain
Teenforo asaae niha canaanai Jesosone Nasarete cauhin jetaote, rai fojiaraauru
41ॸAjaanaa naineein jetaote, ˇľфΎѸ‫ڏ‬ ere tonoraain nerejetelu.
leeun cuhin Fasocoa beseta bitoaa Satiin niriinanai jetaote, rai
cunajaaoncure nii Jesoso fojiaraauru. suujuaacha cuhane coarajerejetelu rai
neba. 52ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ƸΎȍľʮľľɗ͑ɗËȍӕȍľ‫ڏ‬ Satiin turiararoorute

nanihajeein, itolere que jataain nainaain nemoanojoinereein.
jetaote, satiin cachaauru aina Atane ucuunooru nihanatiinte
caohachaain ne nii Jesoso, ËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ ranaasiin macaracanojoi
neein aina caohachaain niha Cana nijihacoaa cureein.
Coaunerane jaun. 6 Nii banate,
satiin caa chauratane que

Cacha areroo niha cacha nenacaauru cachaauru
cojunacatera Joaan ne jianacoon cacha mitaeraanu
(Mt 3.1-12; Mr 1.1-8; Jn 1.19-28) letoaa Cana Coaunerane
3
1ॸInae lechoonca saoqui jaanacaain coaracurureein,ٔॸٚ
satiin cocoainanacaaihuri
curuaanaa enferadoro neein niha naain nii Joaan que aitiin laenaalu
Tiberione bana jetaote, Jodea batane rai profeta inoaensi Isaihasine rijijieein
coberenadoro neein nelu Ponsio Filato. jetaote ichae Joaan.
Nii jana Erodesi jetaote, Calileea batane 7ॸʊ͑ľ͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ËËȍӕфӕËΎʮӕ͑‫ڏ‬
rai coberenadoro neein nelu. Nii jana catiha acauhanau teein baotisaa
rai nejera Feriƿ jetaote, Taraconite, Joaanne coitucuhin, rene cuuruha
Itorea, naaonjoahuinri batane rai cachaauru, acaauru baotisaane coinane
coberenadoro neein nihane jana, jana jetaote: “Chaa inara osa coreniha
Abilinia batane rai coberenadoro neein caseteco tabai turu rai nenaa caje
nelu Lisania. 2ॸNii jana Caifasi, Anasi, nichoteein, jianacoo mituriquicheeine
naaonjoaihunri jetaote, saseredotecuru que inara rai aite, taibinaecuru.
curuaanaacuru- curuaanaaneein 8ॸNitohanihane jaun, nii ajiniha
neeurelu. Nii bana jetaote, Sacariasi caohachaain inara ichao coreein, Cana
calaohi Joaan rai jetao erelu Cana Curuaanaa Cana Coaunera coitucuhin
Coaunera, cacha areroo rai ecocohin. esenetaain neeuchete, Cana Curuaanaa
3ॸNii jaun jetaote, Jorodaan auhaniha coitucueraneein inanacaaichene
͑ľ͑Ëӕфӕ͑ľ͑͑ʮӕфӕËӕӕʮľËӕ‫ڏ‬ coaracurumiin cachaauru. Chaenchu
jueein jetao, “Jeriha Cana Coaunerane jiaonriha: ‘Abaraaun nefoerate
rijijieein inara suujua coreeuchete nichaanune jaun cha latihaacaanu
acauhanau teein cojunacatenohineein canacaanu,’ naain inara raajenihane
baotisanojoineein neeichete, inara osa necoritanaa nainiheeiche. Cana
caje inara ichoteratemiin Cana Coauneraachate nainere, caa ajeri
Coaunerara,” naain jetao, cachaauru rai jaberoco caje Abaraaun nefoerate
beebeje Joaan. 4-5ॸNitohaneein jetaote, coaaunaane. 9ॸChaentechu, inae
icharejete Joaan. Niritiin laenaalu Cana ajianojoineein ne tero, inaana inaeniha
Coaunera ere bera inoaensi Isaihasine temulene rai cojoaisi aina curuataain
rijijieein: sauhin usihanau mocohacane rijijieein,
inae jaoleneein neeuruha Cana
٘ͮľфɗËȍɗ͑ËËȍфľфΎΎľȍľľȍľ‫ڏ‬ æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕҡΎȍ͑ΎËΎľҡΎ͑Ëӕ‫ڏ‬
jeein: rune coina,” nae jetao acaauru rai
‘Cana Curuaanaa turunajaanu Joaan.
coeroteeuche, Niritoha acaauru rai Joaanne jaun
raujuiin cuaain. jetaote: 10ॸ٘æȍҡΎȍ͑ɗʮ͑ɗËȍфɗȍ‫ڏ‬
caanu canacaanuta,” naain caje ̲ΎËΎȍËȍфɗʮɗ¡͑ʮË͑Ëȍф͑ľ‫ڏ‬

bajaauruhane jaun jetaote: jeein nenaa usihanaau teeine coina. Nii
11ॸ“Coroatajaain obiri siricha, nii obiri rijijieeinte, nii jeriha Cana Coaunerane
colane nenaa rai leinjiin teeine. Chaen rijijieein nenaa jeriheichuru mocoha
lenone siricha, nii lenone colane nenaa cureein, jerihane rijijieein nenacaauru
rai teeinera,” nae jetao acaauru rai janijiin raaincha,” nae jetao satiin ecu
Joaan. rene turunacaauru cachaauru rai Joaan.
12ॸNii jana jetaote, Roma curuaanaa 18ॸNiritiin acaauru suujuateein jetaote,
rai impoesto nuque cachaauru cobaraain acaauru rai Cana Coaunera beratenojoi
coriqui bajaaurera tabaauru netonai, Jesoso que Erenaa Raotono beebeje
acaauru baotisaa Joaan necoina turuhin Joaan. 19ॸChaen jetaotechu, ËΎ¡ľфľ͑‫ڏ‬
jetao: doro Erodesi netonoai suujuate, rai
“Chatohanai jana ichariacaanu nocoala Feriƿ comasai Erodiasi siria
canacaanuta cacha relaera,” naauruhane comasaineeine jaun, chaen itolere
jana jetao: baasooru ichaain nihane jianihane
13ॸ٘ˇɗΎ͑фɗȍɗҡΎËӕфӕȍɗ͑фËӕфӕ‫ڏ‬ coina. 20ॸNejetaote, nitohaneein nii
naacurune amuritoojoaain cachaauru baaso ichaane ichoae tacaain, caresero
cobaraain leruhin basijiauhichenera,” cuhane Joaan enoae, rai niritohane
naa acaauru rai Joaanne jana jetaote: coreniha.
14ॸ“Chatohanai jana icharihacaanu
canacaanuta,” naain caje bajaauruha Jesoso baotisaa Joaanne

soondarooru tabaaurune jana jetaote: (Mt 3.13-17; Mr 1.9-11)
“Jiaonriha chatohanai ichaeniha 21ॸNitohaneein jetaote, jaiti caresero
chunine jana coulurujeein sonaa cuhane enoaeniha Erodesine jana,

coacuhin cotaain niicha sirii rulunaa acauhanau satiin cachaauru teein
coauquichene. Inara amihaneeo cojunacatenaaca acaauru baotisarejete
corenihacha ichaaochera,” naa Joaanne Joaan. Nitohaneein cachaauru baotisaa
jana jetaote, 15ॸʮҡɗ͑ҡӕфӕȍͅľѸɗȍ‫ڏ‬ Joaanne jana jetaote, Jesoso netonai
sine cohajeeuruhane jaun jetao: nebaotisaerateein Cana Coaunera
“Caa canaacha cohajei Mesihasi chara bajaane jana, nejoracaa dede
inae caa turuera,” naain jetao ita caje bacuujuane jana jetao, 22ॸnichoae fauhin
ˇΎ͑¡ʮӕфľ͑ɗɗľËӕ͑ľľɗ͑ËΎфʮľľӕ‫ڏ‬ nelauriaa uhe inanacaain Cana
rera cachaauru. Coaunera Suujue leinjiin serori rijijieein.
16ॸNiritiin ita caje bajaauruhane jaun Nii jana jetaote: “Iite acaihaniji quiicha
jetaote, acaauru rai: “Canune esinae jereei, quiicha janijiin cacalabineein
rauhijiriin, raujiaain acauhanau inara neeicha,” naain toniha erenaa dedeeune
teein inara baotisaaun. Jana nii jana jetao aonajeeure.
cacaaijie uhenite, Cana Coaunera
Suujue, usi, naaonjoain que inara Jesocurisito foerateeureraauru
baotisaa ureein. kËҡľʮҡɗ͑Ë̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬ (Mt 1.1-17)
riin nelateein cocoainaain letononeein 23ॸInaenii Cana Coauneraacha
ne. Nii rai safato ichora rutueranuque ɗËȍфҡľ͑Ύȍɗ̲͑͑ɗȍ͑ľľΎ͑͑ӕ͑ӕȍľ‫ڏ‬
nihanatiin nelatejeehaaun. 17ॸæȍľ͑‫ڏ‬ tihane bana jetaote, nichata choonca
techu leinjiin inaro uhareein que aroso jaanaca nelu- nii Jose calaohi niha
jiatuhin rai caohacha raain, rai bano acaauruacha bei Jesoso.
Nii jana nii Jose jetaote Eli calaohi Jana Mena calaohilu jetao Meleea.
nelu. Jana Matata calaohilu jetao Mena.
24 Jana Mataa calaohilu jetao Eli. Jana Nataan calaohilu jetao Matata.
Jana Lebi calaohilu jetao Mataa. 32 Jana Rabiri calaohilu jetao Nataan.
Jana Meriqui calaohilu jetao Lebi. Jana Isaihasi calaohilu jetao Rabiri.
Jana Janaa calaohilu jetao Meriqui. Jana Oberi calaohilu jetao Isaihasi.
Jana Jose calaohilu jetao Janaa. Jana Bosi calaohilu jetao Oberi.
Jana Matatiasi calaohilu jetao Jose. Jana Sala calaohilu jetao Bosi.
25 Jana Amoso calaohilu jetao Jana Nasoon calaohilu jetao Sala.
Matatiasi. 33 Jana Aminadaba calaohilu jetao
Jana Naaoso calaohilu jetao Amoso. Nasoon.

Jana Esili calaohilu jetao Naaoso. Jana Admin calaohilu jetao
Jana Nacaai calaohilu jetao Esili. Aminadaba.
26 Jana Maati calaohilu jetao Nacaai. Jana Esroon calaohilu jetao Armi.
Jana Matatiasi calaohilu jetao Jana Faresi calaohilu jetao Esroon.
Maati. Jana Jodaa calaohilu jetao Faresi.
Jana Semei calaohilu jetao 34 Jana Jacobo calaohilu jetao Jodaa.
Matatiasi. Jana Isaca calaohilu jetao Jacobo.

Jana Jose calaohilu jetao Semei. Jana Abaraaun calaohilu jetao
Jana Jodaa calaohilu jetao Jose. Isaca.
27 Jana Joanaan calaohilu jetao Jodaa. Jana Tare calaohilu jetao Abaraaun.
Jana Resaa calaohilu jetao Joanaan. Jana Nacoro calaohilu jetao Tare.
Jana Sorobaberi calaohilu jetao Resaa. 35 Jana Seroo calaohilu jetao Nacoro.
Jana Salatieli calaohilu jetao Jana Raco calaohilu jetao Seroo.

Sorobaberi. Jana Fele calaohilu jetao Raco.
Jana Neeri calaohilu jetao Salatieli. Jana Eberi calaohilu jetao Fele.
28 Jana Meriqui calaohilu jetao Neeri. Jana Sala calaohilu jetao Eberi.
Jana Adiin calaohilu jetao Meriqui. 36 Jana Cainaa calaohilu jetao Sala.
Jana Cosamii calaohilu jetao Adiin. Jana Arafasa calaohilu jetao Cainaa.
Jana Eremadaan calaohilu jetao Jana Sem calaohilu jetao Arafasa.
Cosamii. Jana Nohe calaohilu jetao Sem.
Jana Eri calaohilu jetao Eremadaan. Jana Lamee calaohilu jetao Nohe.
29 Jana Jesoso calaohilu jetao Eri. 37 Jana Matosalee calaohilu jetao
Jana Eliseri calaohilu jetao Jesoso. Lamee.

Jana Jorimi calaohilu jetao Eliseri. Jana Enoco calaohilu jetao
Jana Mataa calaohilu jetao Jorimi. Matosalee.
30 Jana Lebi calaohilu jetao Mataa. Jana Jaredi calaohilu jetao Enoco.
Jana Simeon calaohilu jetao Lebi. Jana Malareri calaohilu jetao
Jana Jodaa calaohilu jetao Simeon. Jaredi.
Jana Jose calaohilu jetao Jodaa. Jana Cainaa calaohilu jetao Malareri.
Jana Jonaaun calaohilu jetao Jose. 38 Jana Enoso calaohilu jetao Cainaa.
Jana Eliaquiin calaohilu jetao Jana Seti calaohilu jetao Enoso.

Jonaaun. Jana Adaan calaohilu jetao Seti.
31 Jana Meleea calaohilu jetao Nii jana Adaan jetaote, jauriaanejeein
Eleaquiin. Cana Coauneraacha coaunaineein nelu.
caje nemaroteeute coaracaa. 10ॸCana

Jesoso coujuhin coaraa moconajaerane Coaunera Quiricha inoaensi cuhane te:
(Mt 4.1-11; Mr 1.12-13) ‘Rai letonocuru anjeraauru
4
1ॸNiibaotisaa Joaanne baiha Cana letoarichaain Cana Coaunera
Coaunera Suujue que suujuequiin ii beraaihuruhane coina.
nucuhe Jorodaaun caje cauha cuha 11 Acaaurute rai biji que
Jesosone jana jetaote, cacha areroo ii michuurureein, nabana ajeri que

amaa Cana Coaunera Suujuene jaun necunaitaaine coataa,’
jetao, 2ॸucuaae niha jena choonca naain laenaerate Cana Coaunera, rai
janoneeinne jana, nechu cojuha sarue Quiricha cuhane,” naa moconajaerane
moconajaera. jana jetao,
Nitohaneein jenachoonca janoneein 12ॸ“Chaentechu: ‘Coa ii Coaunera
lenone lanaala nihane jaun mijiintohane coujuhin coaraara,’ naain laenaerate

jana jetaote: Cana Coaunera, rai Quiricha cuhane,”
3ॸ“Chajaain aihane esinae rauhijiriin naain tonoraa Jesosone jana jetaote,
Cana Coaunera Calaohi neeine, caa ajeri 13ॸecu ratiriin carajaaojoaain caje amuhe
jaberoco rai aitoote lenoneneein nii Moconajaera, neniha tonaain Jesoso

nerotomiincha,” naa nechu saruha rai coujuhin coaraane jaane coitucuenihane
moconajaerane jana jetao: jaun.
4ॸ٘ॸَæΎҡɗȍ́ľ͑Ύ͑ľľËȍнӕľɗËȍΎ͑
Calileea bataneu namihaneeo
nainihei cacha,’ aite Cana Coaunera, rai
nunuhetiha Jesosone
Quiricha cuhane,” naain tonoraa
(Mt 4.12-17; Mr 1.14-15)
Jesosone jaun jetaote, 5ॸluhecotariin
ecuun amaain, satiin caa chauratane 14ॸNitohaneein, Cana Coaunera Suujue
coaarateein jetao: que suujuequiin niicha ichana nainei
6ॸ“Canune jitariin canuhacha ichana coitucuhin, Calileea cauha cuha
nainei aina satiin caa chauratane que Jesosone jana jetaote, satiin atane
͑ľ͑ËӕфӕËӕфӕ͑ËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬ ѸËӕфɗҡɗ͑ʮľҡΎнӕľľфľľӕфľËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬
neein neeine coina, ichei tenaa coaain cachaauru. 15ॸNitohaneein cuhin
naineeun. Satiin acaauru canu raineein jetaote, netaojiaain Cana Coaunera rai
neeuruhane jaunne chunicoha jerera rai Rauhi que ereereecuruhane jaa coloheri
tenaa naineeun. sinacocaauru naineein cuhecujeein
7ॸAihane jaun neseeoriaain canu cachaauru relaane jaun jetao, satiin
coroajeein, canu bajae bajaequinete coroaecure cachaauru.
satiin ichei niha cureein,̲ٚ͑ΎËΎ͑‫ڏ‬
jaerane jana jetao, Nasareteu niha Jesosone
8ॸ“Nete, ‘Acaihanijin ii Coauneraacha (Mt 13.53-58; Mr 6.1-6)
coroajeein, rai nelateein niicha jerei 16ॸNitohaneein cuujue cuujueein
ichaau,’ naain laenaerate Cana jetaote, nii neein fohecalune jaan

Coaunera, rai Quiricha cuhane,” naain Nasareteu jetao cauha cue Jesoso. Nii
jetao tonorae Jesoso. jana jetaote, nitohaniha rai nichaone
9ॸNii baiha jetaote, Jerosaleeun amaain jaun jetao, nebetacaanaa cojoanonaa
ecuun Teenforo ichoae inaain jetao: bana sinacoca asae enoha cue, Cana
“Chajaain aihane esinae rauhijiriin Coaunera Quiricha ereretaane coina.
Cana Coaunera Calaohi neeine caalai Nitohaneein ecu enohin chujuhecohane
jana jetaote, 17ॸrai profeta inoaensi ichaajenihane nocohichaain canacaanu

Isaihasicha laenai quiricha teeure, notaacune coaracaanura,’ naain caque
ereretaane coina. Nii Quiricha ereeiche. Chaentechu jerihane, ‘Aihane
ereretaane coina jasasaane jana jetaote: itolere ichaai Caferenaaonne rijijieein,
cau chatane que jerichanejeein itolere
18 “Cana Coaunera Suujuete ɗËȍɗ͑Ë͑Ë͑ӕ͑ΎҡËӕ͑ľËΎфË‫ڏ‬
caniha ne, nura,ٔ͑ɗ͑ľфľľɗËȍľË͑ӕľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬
niicha jerenohineein, neeinchene jaun,” naain jetaote:
‘Inae raotojoeein neriquicheein,’ 24ॸ“Esinae rauhijiriine inara rai
naain cairichaihuru rai bihanune aitoreeunni. Coatiha esinae rauhijiriin,

coina. caohachaain ranojoineein niheilu chuni
Chaentechu, Cana Coaunera ere beraneein
‘Inae jianacoo neriquicheein,’ nenacaauru profetacuru rai nataneque.
naain casetecocuru rai bihanune 25ॸCoaracuche nachuhinti jataain arajiin
coina caletoae. neeuruhalu Isaraelitanichaachene

Nii choae tacaain techu, benecuru autanaaunru, nihalu Cana
maosacuru coichaain acaauru nota coaunera ere bera profeta Irihasine
rautaain, banane. Nii banate nichata jaanaca
cairichaihuru ichoteratichaaunne amurijiriin uheniha elone jaun,
coina caletoae, banejelanaala cana atane Isaraeli batane
19 nitohanerichaain sacuritaain nelu mijitena omaroeniha
inaraacha cohajei Cana Coaunera temulene jaun. Nete nii cana benecuru
Cojoanonaa autanaauru rene letono nenelu nii bana
coitucueratihanu inara quene nenaa profeta Irihasi. 26ॸNete laen
coina,” coriaae atane que leinjiin Sidoon nese
roha nenaa Sarepta neein curuajai neseu
20ॸnaain ereretaane baiha jelaiha nii cana lauri Isaraelitanelanaala nenaa
quiricha seriin, sinacoca curuaanaa rai autana reneecha letononeein cuhelu nii
teein nelauriariin lauhecoha Jesosone jana Irihasi, nii autana rai lenone faane
jetaote, chaque tonaelanaala coarajeeure coina. 27ॸJerichanejeein techu, arajii
satiin ecu nenacaauru cachaauru. 21ॸNii cana laurichuru Isaraelitacuru somane
jana jetaote: “Enenete esinae rauhijiriin cauun cunaitecuruhane jana, acaauru
caa Cana Coaunera Quiricha cuhane rautaaenelu Cana Coaunera ere bera
aitohane rijijieein, satiin inara acatiha profeta inoaensi Iriseeo, cana lauri caje
turuhe caa naitoonjoa coarajeeichene nenaa nihane saijieein. Nete laen,
notaracae,” naa acaauru rai Jesosone jana leinjiin Siria cocoaicha cana lauri
jetaote, 22ॸita rai ereerecure caohacha ichaa Isaraelitanelanaala nenaa Naamaancha
Jesosone que, satiin cojoelatiin coarajeein, jetaote rautaelu,” nae jetao acaauru rai
acaauru rai raotojoeein ereerecane jaun. Jesoso.
Nejetaote tabaauru: 28ॸNiritoha acaauru rai Jesosone jaun
“Tajian caa Jose calaohinihaneta,” jetaote, satiin aina jataain obaaecure nii
naain jetao ita caje bajaaure. sinacoca asaae nenacaauru cachaauru.
23ॸNii jaun jetaote: 29ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ɗ͑Ύ¡ʮľľɗ͑͑ɗ̲ɗËȍӕËӕ‫ڏ‬
“Jerihanete esinae rauhijiriin caque, taain jetaote, nii sinacoca caje sitaain,
‘Aihane, cacha coichana inaeraneeine, ichatane ecuunoo ichoae ichanohi niha
nii nesene jaun jetao, ecu amaaunre 37ॸNitohanihane jaun jetaote, satiin nii
jelai caje coaauneein nii Jesoso atane sacuritaain jetao, Jesoso que ita
saruhitocuruhane coina niqui, rai ereereecure cachaauru.
30ॸnejetaote, cha que tonajelanaala
acaauru cataaun situhin amuhe Jesoso. Simoon Fedoro tano rautaa Jesosone
(Mt 8.14-15; Mr 1.29-31)
Suujua cuhane coitucuchuhi siricha cacha 38ॸInae nii sinacoca caje mituhin,
(Mr 1.21-28) Simoon loreri asae turuha cuha
31ॸNitohaneein sitaauruhane jaun Jesosone jana jetaote, najiniha ajaa
amuhin jetaote, Calileea batane que caaun cunaiteein niha Simoon tanone
nenaa Caferenaaon cue Jesoso. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ jaun jetao, Jesoso rai aitocure rautaane
neein cuhin, ecu turuhin jetaote, ecu coina. 39ॸNii jaun jetaote, nichoae
neein nebetacanaa cojoanonaa bana, nenoracaain nii ajaa sitaa Jesosone jana
32ॸecu nenaa sinacoca asaae neein jetao, inae caje amuhe nii ajaa. Nii jaun
cachaauru relaane jana jetao, rautatiin jetaote, inae nerautaane jaun nimichuin
aonajeeure cachaauru, leeochaauru acaauru rai lenone chalue.
cacha relaaurera rijijielanaala, esinae
rauhijiriin rai suujua caje rocohin Arajii cunaitenaacuru rautaa Jesosone
acaauru relaane jaun. (Mt 8.16-17; Mr 1.32-34)
33ॸNii jana jetaote, nii sinacoca asaae 40ॸNiijana jetaote, inae nuna macohi
͑ľ́ľɗ͑ʮɗɗ͑фɗѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬ ichoae teejia enotone jana, araai laurii
chuhi siricha cacha. Aca jetaote, cunai caaun cunaitenacaauru turuaa cuure
tonijiaain ehequiin: Jesoso rene, acaauru rautaane coina. Nii
34ॸ“Coa canacaanu rerohecaara jana jetaote, cajanae cajanajeein acaauru
Nasarete cocoaicha Jesoso. Nechu ɗËȍΎľ¡ɗʮɗ̲ľфË͑ľʮӕ͑ʮľҡΎ͑ľфӕҡ‫ڏ‬
canacaanu cairichaain canacaanu coaaure. 41ॸChaen jetaotechu, suujua
itajihate uhicha. Canune raotojoeein cuhane moconajaera letono sirichaauru
ichoitucuunra. Iite acaihaniji Cana netonoai rautaane nii nerautanacaauru
Coaunera letononeein nenaaneeicha. cachaauru caje mituhin:
Canacaanu jianeeura,” naane jana jetao, “Iite Cana Coaunera Calaohi neeicha,”
35ॸ“Coaa maitaa. Nii cacha suujua naauruha cojioriinne jetao, ereeuruha
jianeein caje amuura,” naa Jesosone nii coitucuchuhichurune caohate Jesoso,
jana jetaote, satiin cachaauru acatiha Aca Mesihasineein nihane coitucuuruha
chatohaneein cunaitaelanaala atane nii coitucuchuhichurune jaun.
ichoae nii cacha siheitiin rai suujua caje
amue nii coitucuchuhi. Sinacoca asae Cana Coaunera
36ॸNii jana jetaote, satiin nesoonetiin cojoanonaa beebejia Jesosone
coarajeein jetao: 42ॸNitohaneein jetaote, ɗ͑ľ͑ľ̲ҡ‫ڏ‬
“Chatohanai cocoainanacaineein racaa janonaane jana, nii nese caje

nenaana caa cacha, jataain chaque amuhin neniha cachane jaa cue Jesoso.
tonajelanaala nere nejesinaacha que Nii jaun jetaote ariin, nii nihane jaa
caritohane jana caa cacha suujua caje turuhin, ʮľ́ɗËʮľ̲ӕȍ͑ľËΎȍҡľľӕ‫ڏ‬
mituha coitucuchuhi, rai nere tonoraainne ruha cachaaurune jana jetao,
coina,” naain jetao ita caje bajaaure ecu 43ॸ“Nena leeochaauru nenaanajaaunru
neein nii coarajeeurera cachaauru. cuhecujueein Cana Coaunera

Cojoanonaa beebejia cureeun, nii coina jetao, ate caaun nesoaiji nii acaauru rai
letononeein nihanune jaun,” nae jetao redeeuru. 7ॸNii jaun jetaote, leeocha bote
acaauru rai Jesoso. cuhane nenacaauru acaauru
44ॸNitohaneein jetaote, Jodea batane leeochaauru cotihacure biji que,
sacuritaain nenacaauru Isaraelitacuru acaauru coroatajaniha cuuruhane coina.
rai sinacocacuru naineein cuhecuje Nii jaun jetaote cuhin, nii coroatajai
niicha beeni beebejeein. bote nemoaauruha ate quene jaun jetao,
jataain naluhene rijijieein nelemue nii
Cojoelanaacojoaain ate mucuuruhane coroatajai bote. 8-9ॸNitohaneein jataain
(Mt 4.18; Mr 1.16-20) arajiin ate mucuuruhane jaun jetaote,
5
1ॸCalileea conemuri auhaniha ʮҡɗ͑ËΎʮΎľ́ҡɗɗ͑Ѹҡɗɗ͑͑ľѸΎΎ͑ľҡΎΎ‫ڏ‬
turuhin, ecu Cana Coaunera ruhane jaun, ˇľѸΎѸΎҡɗʮɗѸľ͑ľѸľľΎ͑‫ڏ‬
naitoonjoan que cachaauru relaa riaain jetao:
Jesosone jaun, aonaa turuuruha “Jataain osaaotohanune jaun ii rohan
arajiinne jaun jetaote, sururucure nenaa nainihaaunta Curuaanaa,” nae
cachaauru. 2ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ѸӕфӕфӕËӕ‫ڏ‬ jetao Simoon Fedoro nesoone caaun.
ruhane jana jetaote, caje fauhin 10ॸNii jana jetaote, nii Simoon aina
redeeuru culeecuruha ate mucuurerane neeurelu Sebedeeo calaohichuru, Joaan,

jana, Ëфľ͑ľнӕľËΎ͑ľфËΎ́͑ľËΎфΎҡ‫ڏ‬ Saantiaao, naaonjoaihunri, nii Simoon aina
jaain boteeuru coaari Jesoso. 3ॸNii jana, ate mucueraneein neeuruhane jaun.
Simoon rai niha nii ecu nenaa leinjiin Niritoha Jesoso rai Simoonne jana
botene jaun jetaote, cuhane fauhin, jetaote:
nemuri auha caje acau cataaunjeri nii “Coa nesoonetohara, Simoon. Inae ate
bote amaa Simoonne coina aite Jesoso. mucueraneein neriheeini. Ena caje
Inae nemuri auha caje acau cataaunjeri coauneeinte, cachaauru mucuhin
amaauruhane jana jetaote, nii bote raeraneein neriquiincha,” nae jetao rai
cuhane netiin, ecu nelauriariin caje Jesoso.
coaauneein cachaauru rai ereerejeein 11ॸNiritoha raine jaun jetaote, atane
acaauru relaje. ichoae acaauru rai boteeuru inaain,

4ॸInae acaauru relaane nainaain jitariin niicha sirii ratiriin jetao Jesoso
jetaote: aina cuure Simoon Fedoro, Joaan,
“Taa nemuri ucuaano que caa bote Saantiaao, naaonjoaihunri.
amaain, ecu caa inara rai redeeuru
Leinjiin cosibi ruhecaera
jaaochete ate mucuhichera,” naa
cacha rautaa Jesosone
Simoon raine jana jetaote:
5ॸ“Nena inae janoaajeein rede 12ॸNii baiha leinjiin neseu neeuruhane jana
jaohacaanu natiin, leinjiinnijin ate jetaote, Jesoso rene turuha cue leinjiin cacha
mucuelanaala janohacaanura cacha cosibi ruhecaain caaun cunaiteein, nitohanai
relaera. Nenachu ii aitohine jaun, cunai siricha cacha leeochaauru rohan
nacoaauneein caa redeeuru jaohin turunaa nainenihane saijieein. Aca jetaote,
coaraa curichaanura,” naain jetao ˇľѸΎѸΎËΎфɗɗ͑ҡ͑ľнӕľ͑ӕфɗҡӕфӕ͑Ë͑ľ‫ڏ‬
tonorae Simoon. jeein notoroaain jetao:
6ॸNiritoha acaauru rai Jesosone jaun “Ii jereeine canu rautaau caa canu
redeeuru jaooruhane jana jetaote, cosibi cajera Curuaanaa,” naane jana
jataain arajiin ate mucuuruhane jaun jetao:
13ॸ“Jerichaaun chujian. Ii caje 18ॸleinjiin cacha jiurona turuaa uure

amuhine caa ii cosibi,” naain biji que cachaauru, rai nela cuhane tijichaain
dadae Jesoso, nihei chuni cacha, amaain. Inae turuaain jetaote, loreri
nitohaneein cosibi ruhacaera dadanaa asae enoanaa jerecure, nacatiha coaraa
nainenihane saijieein. Nitohaneein Jesosone coina niqui. 19ॸNe jetaote, nene
dadaa Jesosone rijieeoritiin jetaote, inae enooruhane jaanu, jataain araaicha
caje amue nii rai cosibichuru. cachana jaun. Nii jaun jetaote, loreri
14ॸNitohaneein rautaain jetaote: coarana joaracaain jetao rai nela cuhane
“Inae nerautaaicha. Coa chaen chuni tijichaain, satiin cachaauru cataaun
rai: ‘Acate canu rautaera,’ naain caque jetao Jesoso acatiha nii jiurona cacha
iriha. Raujiaaincha Cana Coaunera aina faaure. 20ॸNii jana, esinaen rauhijiriin
ËΎȍËȍɗ͑͑ɗȍËËȍ͑ľËΎɗ͑фӕËӕȍľ‫ڏ‬ rautarichaainne esenetaain aihuruha nii
raneein nenaa saseredote rene cachaaurune coaraane jaun jetaote:
turunihute, inae coulunohineein ii “Inae ii que suujua acateein ii osa caje
cosibi caje nerautaaine coaramiincha. ichoteratenohineeicha cacalabi,” naa
Chaen nerautaaine coujunacane que nii Jesosone jana jetao, inae nerautae nii
aitohalu Moisesane rijijieein belaaine cunaitenaa cacha.
jaanu amaain teeu saseredote raicha. 21ॸNiritiin nii jiurona rautaa Jesosone
Aihute inae nerautaain somaraain neei aonaain jetaote:

nii ii cosibi cajene coaraain, inae “Chaneeinna ne caa cacha, caritiin
acaauru rohan turunaa naineeine ereein Cana Coaunera baijiaraanu
coitucuurumiin satiin cachaaurura,” rijitiin irihane coina. Leinjiin Cana
naain jetao letoae Jesoso. Coauneraachate nainere nosa caje cacha
15ॸNe jetaote, niritiin bihane caohatiha ichoterateein cacha que suujua acateein
Jesosone saijieein, acaauru rautaane nihanera,” naain jetao ereeure Cana
coinane maajeein jataain jelai Coaunera naitoonjoan que cacha
amuritoheriin turuhacoaain coaraain relaaurera aina fariseeocuru.
aonaa uure cachaauru. 16ॸNe jetaote, 22ॸNiritiin que ereeuruhane que
tabaauru que acaauru caje amuhin, nii nainaain jetaote: “Chanuna niritiin
neniha cachane jaau cuhin jetao Cana ereeiche. 23ॸChaquena caaintare: ‘Inae ii
Coaunera bajarejetelu Jesoso. нӕľѸӕӕʮӕËҡľľɗ͑ɗɗΎѸËʮľɗËȍΎҡľф‫ڏ‬
tenohineeicha,’ naenihacane:
Leinjiin jiurona rautaa Jesosone ‘Nimichuhin amuun,’ naacane. 24ॸæΎф‫ڏ‬
(Mt 9.1-8; Mr 2.1-12) jeeuchenejian, Cana Coaunera Calaohi
17ॸNii baiha, cachaauru relaa Jesosone cachaneein nejanoanaa nichaaunne,
jana jetaote, ecu nelauriaacoaain itolere Curuaanaa neein nihanu caa
aonajeeure fariseeocuru tabaauru, Cana cana rai chauratane quene coaaratete,
Coaunera naitoonjoa que cacha rai nosa caje cacha ichotena
relaaurera, naaonjoainuri, Calileea nainichaaunne coitucuhiche,” naain
batane, Jodea batane, Jerosaleen, jetao, nii jiurona cacha rai jetao:
naaonjoaihunri sacutaainchuru caje “Icheine aitoon. Nimichuhin chela
uhacoaain. Nii jana jetaote, aina cuaain seriin chenenajaun caunihu,” naane
niicha ichana nainei ichaa Cana 25ॸrijieeoritiin jetao, Ѹҡɗɗ͑ËΎфʮľľӕ‫ڏ‬
Coaunerane jaun, cunaitenacaauru ruhane notaracae nimichuhin, nii

rautaacoaa Jesosone jana jetao, tocohacane jaa nela seriin jetao, Cana
Coaunera coroajeein rai nenajaun cauha 31ॸͮɗфɗҡΎËӕфӕȍ͑ɗɗɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬
cue nii jiurohane caje nerautanaa cacha. caauru raine aonaain jetaote:
26ॸNitohanihane coaraain jetaote, “Coatiha coichara latecuruhi
satiin cojoelatiin Cana Coaunera raotojoeein raurohin nenacaauru.
coroaaecuruhane saijieein jetao coasiin: Leinjiin cunaitenacaauruhachate
“Charijibana coaaraa catohanaine que coichara latecure. 32ॸCoatihachu baaso
airijiinte, ľ͑ľ͑ľËҡΎȍ͑ɗËΎʮΎľ́͑ËΎ‫ڏ‬ ichacuruhane nihanatiin coitucunaa
joai coaracaachera,” naaure jetao ita jeriheichuru cotihaca uhahaun. Leinjiin
rai. osaaocuruhane coitucuureraaurune
cotijiaaun, rai suujua coreein jeriha
Lebi cotijiaa Jesosone Cana Coaunerane rijijieein neeunruhane
(Mt 9.9-13; Mr 2.13-17) coinara,” naain jetao tonoranajae
27ॸNitohaneein nii jiurona cacha Jesoso.
rautaane baiha, jelai caje mituha
cuuruhane jaun jetaote, leinjiin cacha, Ena Niicha Tei Ichaonaa
Roma curuaanaa rai impoestonu que que cacha relaa Jesosone
coriqui que cachaauru cobaraera Lebi 33ॸNii jana jetaote:
coaari Jesoso, nii coriqui teeuruhana jaa “Chanuna jana chaen, Joaan, ƸфɗѸľľΎ‫ڏ‬
rori ichoae lauheco jana. Nitohaneein curu, naaonjoaihunri relanojoinuru
coaariin jetaote: jataain Cana Coaunera bajaae
“Chajaau canihara,” naain cotihaca bajaaecure suri couu netiin cosinacaain.
Jesosone 28ॸrijieeoritiin nimichuhin ͮľҡľ́ľ͑ɗҡΎ́ľфľ¡͑ɗɗɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬
jetao, satiin niicha ichanenu ratiriin caauru, acau cohin, lenoneein,
Jesoso jiniichaain aina cue Lebi, caaijie naaonjoaunreta,” naauruha Jesoso raine
cunacaauru aina. jana jetaote:
29ॸNitohaneein Jesoso jiniichaain 34ॸ“Aiha chuhisi niqui. Nete ene ranaa
cuhin jetaote, nii baiha neenejeein jeriha cachana jaa beseta que
coroaena caaun rai loreri asae beseta neeuruhane jaun, suri couu neein
ichaa Lebine jana jetao, ecu neeure cosinacanaa nainecurene caa
arajiin leeochaauru Roma curuaanaa rai cotihanohinchuru, jaiti acaauru aina
impoestonu que coriqui que cachaauru niha nii ene raeranu cachane jaun.
cobaraaurera, chaen leeochaauru 35ॸNete laen, inae nii jianacoon teein
cachaauru, naaonjoaihunri. cacha ranaa jerera nichaaunne

30ॸNii jaun jetaote, Jesoso aina amaauruhane suri couu neein
nerelanacaauru rai: cosinacaain inaderaa cuurureeincha,”
“Chanuna cocoaeraa Roma curuaanaa naain jetao: 36ॸ“Coaraanachuhinti, nihei
rai impoestonu que coriqui que cachaauru chuni, obiri enachasine soaain que
ËΎ¡фӕфľфɗ͑́ľľΎËȍӕфӕΎѸΎ͑‫ڏ‬ cajione siri counera. Nitohaneein nii
caauru aina lenoneein, acau cohin, obiri enachasine soaihanete nii obiri
naaonjoainchene saijieein, nii acaauru aina enachasine asaaere, nii cajione siri.
netaojiaain lenonequiche,” naaure jetao Chaen caohachaain nedanaa nainihei nii
acaauru rai, nechu jataain acaauru que obiri enachasine, nii cajione siri que
iriha Cana Coaunera naitoonjoa que cacha couneraane. 37ॸNii rijijieeinchu, nihei
relaaureraauru fariseeocuru aina chuni inae conaca que tiha coaaeraine
leeochaauru fariseeocuru. jana cuhane ichonai tera. 38ॸNitohaneein
135 ̞ΎËѸɗɗËȍ̞ľ͑ɗॷ5ٍॷ6
cuhane teraa ichonainete naasaaere nii jetao, ecu acaauru jana niha leinjiin
coaaerai. 39ॸNiheichu coaaerati cohane cacha, rai biji raotono nichajai que
baiha ichohanti coera, ichonai jiuronane jaun jetaote: 7ॸ“Necha caa
amuritoheriin raotoha coaaeratine nebetacanaa janonaa bana nihane
jaun,” nae jetao, cacha relaauruha saijieein, ËʮɗӕфΎ͑¡ɗʮɗɗËËȍфӕҡфɗ‫ڏ‬
fariseeocurune rijijielanaala, ́ľľΎËȍ‫ڏ‬ chaainta,” naain jetao, Jesoso
neein cacha relaane jaun. cojoelaaure colurujueeuruhane jaan lera
ariha aihuruhane jaun, Cana Coaunera
Nebetacanaa janonaa bana tirico naitoonjoa que cacha relaurera aina
moloonejeeuruha Jesoso fariseeocuru. 8ॸNe jetaote, ͑ɗɗËΎʮΎľ́ӕ‫ڏ‬
aina nerelanacaaurune ruhane que nainaain jetao, nii jiurona
(Mt 12.1-8; Mr 2.23-28) bijii cacha rai jetao:
6
1ॸNebetacanaa janonaa bana tirico ٘ͮɗ̲ɗËȍӕȍɗ͑͑ɗɗľ͑Ëҡӕ͑͑ɗËȍӕ‫ڏ‬
coocana jana situujueeuruha aina raaura,” naa nii Jesosone jana jetaote,
nerelanacaauru aina Jesosone jana nimichuhin nichaauraa nii cachane jaun
jetaote, nii tirico moloonejeein biji jetao, nii fariseeocuru rai:
cuhane situsitunijihanaain nucuhe 9ॸ“Inara raine leinjiin erenaa bajanaa
quihure nii aina nerelanacaauru. jereeun. Chatohanai ichacaane

2ॸNii coaraain jetaote: caohachae. Nebetacanaa janonaa bana,
“Chanuna nebetacanaa janonaa bana cacha ichao rai caohacha ichacaanena
cocoaeraa nitohanai ichara natiin, caohachaa. Ainihane cacha ichao
͑ɗҡΎȍ͑ɗɗËȍËӕфľ͑ɗɗɗɗɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ itajihacanena caohachaa,”
caauru,” naain bajaauruha fariseeocuru 10ॸNii baiha jetaote, nii ecu satiin
tabaaurune jana jetaote: curuhacaain nenacaauru coaraain jetao,

3-4ॸ“Aiha niqui. Nete laenanohineein nii cacha rai aitoha jetao:
ne Cana Coaunera Quiricha cuhane. “Ichoii raujiaaute coaracaara,” naa rai
Tana lesajei que Cana Coaunera loreri Jesosone jana jetao, rai biji raujiaa nii
taberenacolo asae enohin Cana cachane jana jetao, jiurohane caje inae
Coaunera que banijiaineein niha nii nerautae nii cacha biji.
faan natiin, mijitenacaaun rai 11ॸNitohaneein nii jiurona rautaane
corihacuru aina jiniiquiin nii faan quiha coaraain jetaote: “Chana icharihacache
Rabirine ereretaain coaraquicheneta. caa aansai aina,” naain jetao, jataain
Acaihaniji saseredotecuruhacha nii faan Jesoso aina obaaecure nii ecu neein
quihane rai nihanatiinte quihurelu,” coarajeeurera fariseeocuru aina Cana
naain jetao: Coaunera aitoonjoan que cacha
5ॸ“Canu- cachaneein nejanoanaa relaaureraauru.
nichaaunnena, nebetacanaa cojoanonaa
Lechoonca coroatajai rai
amurijiriin cocoainanohineein neeun.”
afosotooru janiicha Jesosone
naain jetao acaauru tonorae Jesoso.
(Mt 10.1-4; Mr 3.13-19)
Jiurona bijihona cacha 12ॸNiibana jetaote, ichatane ecuunno que
(Mt 12.9-14; Mr 3.1-6) cuhin, ʮ͑Ύʮľľɗ͑æ͑æΎӕ͑ľф¡ʮľ¡‫ڏ‬
6ॸNii baiha jetaote, ËΎɗҡľľ͑͑ľ¡ľҡ‫ڏ‬ jajeein janoe jetao Jesoso. 13ॸInae janohane
canaa cojoanonaa bana, sinacoca asae jana jetaote, ͑ɗɗɗ͑͑ľфľ̲́ӕȍľ̲ӕȍľ‫ڏ‬
enohin cachaauru relaa Jesosone jana nacaauru jitariin cotihanajaain acaauru
caje janijiin lechoonca coroatajaihuri Coaunera cojoanonaa inara rai nihane

cocoainaain, afosotooru neein acaauru jaun.
curuaate. “Afosoto” naanete, “Letononeein 21ॸEna mijitenaanaun neeichene natiinte,
nenaa” naane aite. nerausiajeein neeiche, nii chaque

14ॸNii niicha janijiichuru jetaote, Simoon- lanaelanaala neriquicheeine jaun.
nii Fedoro neein niicha curuhateeni, chaen Ena chanaaiche natiinte, nerausiajeein
nii Simoon nejera Aanderesi, chaen neeiche, rachoojoeein enoanaain
Saantiaao, Joaan, Feriƿ, Bartolomee, neriquicheeine jaun.
15ॸMateeo, Tomasi, chaen Arafeeo calaohi- 22ॸCanu cachaneein neeichene coreniha,
Saantiaao, chaen Selote neein niicha inara cotaain, inara sitaain, inara nocoeje
curuaateeuri- Simoon, 16ॸchaen Saantiaao chanuhin, ɗ͑фнӕľʮΎ́ľнӕɗɗ͑͑Ύ͑ʮΎӕ‫ڏ‬
calaohi- Jodasi, Ëȍľ͑͑ɗɗˇľѸΎѸΎËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬ фӕȍË͑ӕËΎфľ͑ɗȍ͑ľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ҡľ͑ľфӕѸɗ‫ڏ‬
jueranu Jodasi Isacariote, naaonjoaihurine. jeein neriquicheein. 23ॸNitohaneein inara
teeuruhane nihanatiin jataain raotojoeein
Arajii cacha relaa Jesosone rachoojoeein neeuche, canu coreniha dedeeu
(Mt 4.23-25) raotojoeein neriquicheeinne jaun. æΎфËӕ‫ڏ‬
17ॸInae nitohaneeein ichatane ecuunno chenachuhinti, inara cairichaauruha inara
cuhin, nii rai afosotooru janijiin araaichurune rijijieein, Cana Coaunera ere
cocoainaane nainaain jetaote, acaauru aina beracuru profetaËӕфӕËɗфɗËȍľфɗɗ͑͑ľфľʮľҡӕ‫ڏ‬
jiniiquiin atane macararo que fauha cue curuhalu acaauru inoaensihuru.
Jesoso. Nii jana jetaote, ecu turuhin nii 24ॸæΎфɗ͑͑ɗ͑ËӕËȍľËΎфɗнӕɗȍΎ͑‫ڏ‬
aina amuhemuhenacaauru aina caauru. Inae ena aaichene rijijieein

netaojiaaure arajii cachaauru. Jodea rachoojoeein niha curieeicheein.
batane, Jerosaleeun, cucuhana auhaniha 25ॸCoaraain nainacuche ena
nenacaauru neseeuru- Tiro aina Sidoon, raotojoeein lenoneein nenacaauru. Inae

naaonjoaihunri cajeeurune maajeein nerinaain inara rai lenone.
turuhacoaaure. Acaauru relaa Jesosone Coaraain nainacuche ena enoanaain
aonanacanejeein, acaauru rautaa acaauru nenacaauru. Inae inaderanaa caaun
cunain cajene coinane maajeeinchuru chanaa curiquicheein.
turuuure jataain arajiin cachaauru. 26ॸCoaraain nainacuche itolere neein
18ॸNii coitucuchuhi ichanohineein atane sacuritaain coroaenohineein
cunaitenacaauru rautaane jana jetaote, nenacaauru. Nitohaneeinte profetaniha
nerautaacoaaure. 19ॸNii coaraain jetaote, ͑ΎËΎľҡΎ͑ËӕфӕËΎфΎʮľľɗ͑͑ľфľʮľҡΎËӕ‫ڏ‬
satiin cachaauru, Jesoso dadanaa relu inara inoensihuru.
jerecure biji que, aca jerihane rijijieein
͑ľфӕҡËΎӕфӕȍ͑ɗɗËӕ͑ɗҡľ͑Ëӕ‫ڏ‬ Ichei nejeratenacaauru belaihu.
rune coaracuruhane jaun. 27ॸNena laen inara canu ere tonoraera
nequichene rai aitoreeunni. Inara que
Raotojoeein neeuruha tabaaurune jana nererojoecaain jaolequiin nenacaauru
tabaaurute raotelanaala neeurureein. belaain caohachaain acaauru aina
(Mt 5.1-12) neeuche.
20ॸNii jana jetaote, ͑ɗɗɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ 28ॸNechu jataain inara cotaiha: ‘Coaraain
caauru coaraain jetao: nainacuche necha aansaihuru,’ naain inara

“Ena cairicheineein neeichene que ereein nei belaain, rai Cana Coaunera
natiinte, nerausiajeein neeiche, Cana bajaauche. 29ॸChunucoha lejerajei chomeri
faohitohane, rai jera netonai icharateeu. Jana baasoneein ereein neeichene, nabana,
chunucoha ii cajione buri ruluhane, rai ii nii leeochaauru ichaquichene rijijieein
obiri netonoai teeute amaaine. 30ॸˇľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬ inara tiha Cana Coaunerane coataa.
jeeinchu, ii caje chaelai bajaeranihane teeu. Chatohanai ichaa inara leeochaaurune,
Coa ii caje iicha sirii rulueranihane, coa acaauru que inara suujua acatecuchete,
tonaain iriha. 31ॸCharijieeinchaainti, inara inara que netonoai suujua acatemiin
belaiha cachane jeriquiche, nii rijijieein Cana Coaunera. 38ॸChaelai lateein
acaauru belaihuche inara netonai. neeuruha inara amute cachaaurune jana
32ॸInara belaichaauruhacha belaain rai teeichenete, inara rai inaraacha latei
neeichenete, aihuruha nii Cana tereein Cana Coaunera. Jitariin
Coaunera coitucuelanaala nenacaaurune inaraacha sirii teeichene nihanatiinte,
rijijieein neriquicheein. 33ॸͮɗɗфɗʮɗʮɗľľɗ͑‫ڏ‬ jelai amuritoheriin inara rai cainareein
techu, inara coroatajaneraauruhacha Cana Coaunera. Chaentechu
belaain neeichene, aihuruha nii Cana leeochaauru coaraquichene rijijieein,
Coaunera coitucuelanaala nenacaaurune inara netonain coaareein Cana
rijijieein neriquicheein. 34ॸChaentechu, Coaunera,” naain jetaote:
chaelai lateein niha cachane jana, inara 39ॸ“Coatiha nelaterihei, leinjiin maosa
rai cainaane coina teeichene, aihuruha amaeraanu que niha leeocha namute
nii Cana Coaunera coitucuelanaala maosane. Enaachate nitohanihane,
nenacaaurune rijijieein neriquicheein. leinjiin ecuha jachu cuhane naluhin
35ॸJana laen, nii inara que jaolequiin, jiniiquiin nitajenaa nainecurure.
inara que nererojoecaaeriin, 40ॸNiheichu nii chuni, rai relaera
naaonjoaain nenacaaru aina amurijiriin nenaa nainera. Nii inara

caohachaain neein, chaelai relaera rijijieein nerelaaichene
latecuruhane acaauru rai teeiche, inara banaachate nainereeiche, raujiaain
rai cainacuruhane latelanaalane, rijijieein neeichene.
caohachae. Nii rijijieein neeichenete, 41ॸChanuna inejeraacha baaso ichajeein
esinaen rauhijiriin jerihane rjijieein ichaohane coaraai. Tana iitonai jataain

ichaquichene jaun, inara rai nii amurijiriin baaso ichajeein ichaohine
cainareein Cana Coaunera, nitohaneein coaraaine. 42ॸChasiina iitonai baaso
acaauru belaiha natiin coitucunaa ichajeein ichaohine coitucueneeine, baaso
jerelanaala nenacaauru, neechu ichajeein ichaoha inejerane coitucureei.
aansaineein ichaonacaauru, Jauriaanejeein ii baaso ichajeein ichaohine
naaonjoaihunri belaain ichaa Cana coitucuhin jianeein ichaao. Nii baihate
Coaunerane jaun. 36ॸNii cairichaaojoaain laen nainereei inejera rai: ‘Baaso
cachaauru coaraa Cana Inaca Cana ichajeeinte ichaohi. Chajaain baaso
Coaunerane rijijieein, inara netonoai ichajeein ichaohine jianeein caohachaain
cairichaaojoaain inara amute cachaauru ichaao,’ naain erenaa nainereei.
coaracuche.
Rai ninaa cajete, coitucunacaine
Jiaonriha leeochaauru que temule caohacha
baasoneein ereein neeichene (Mt 7.17-20; 12.34-35)
(Mt 7.1-5) 43ॸNihei chuni temule caohacha, baaso
37ॸJiaonriha
leeochaauru amurijiriin que inaana nainei. Niheichu temule
nenaa coacuhin, leeochaauru que baasoniha natiin caohacha que inaana
nainei. 44ॸNitohaneeinte, rai ninaa caje jana jetaote, nii Caferenaaon ichoae
temule caohacha coitucuhaca. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ leinjiin Romanocuru rai soondarooru
nihane jaunte, chabana tijiemule que curuaanaa caƿtaan. Nii jana nii caƿtaan
inaana nainene ojoa. Jerichanejeeinchu letono- jataain belaain niicha sirii
chabana cajiauhi que, inaana nainihei jetaote, cunaiteein ohane rai ne.
ijiaaen soririji. 45ॸNii rijijieein techu, 3ॸNii jaun jetaote, nii Caferenaaon
caohachaain suujua coaara cacha, turuhin niha Jesosone inaaoriin jetao,

caohacha nejesina que ere, satiin Jorioocuru bichauhenaauru letoae nii
caohacha- rai suujua cuhane nihane caƿtaan, conujueein Jesoso cotihaca
jaun. Jana cacha, baasoneein suujua cuuruhane, nii rai letono cunaitenaa
coaarate baasoneein ere, satiin baaso- rautaa uhane coina. 4ॸNii jaun jetaote,
rai suujua cuhane nihane jaun. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ rene turuhin:
neeinte cacha ujuae caje mitue satiin rai “Iine cotihaca uhacaanu canacaanu
suujua cuhane nenaa. letoaa caƿtaane jaunra. 5ॸJataain
canacaanu araaichuru belaichaneein,
Coroata laurii loreri icharaauru rijiicha aca canacaanu rai sinacoca ichaerateein,
nere aonaera biha Jesosone naaonjoaain nihane jaunne, caa caƿtaan
46ॸChanuna itolere bana, ‘Canu coroatajaneein rai letono rautaaine
Curuaanaa,’ naainchene sainejeein quere jerichaanura,” naaure jetao Jesoso rai.
tonoraain quiicha jerei ichaeneeiche. 6ॸNii jaun jetaote, acaauru aina cuhin,
47ॸAonacuchena inara rai canu ere inae turuhe lalajeein cuujueeruha
tonoraain caitoonjoan icharaauru que erete Jesoso ainane jana jetao, rai
coitucuhiche. 48ॸCharijiein chaainti, loreri belaichaauru letoae nii caƿtaan:
jaane coina jauriaanejeein ucuaatiin bajeein, “Curuaanaa, coatiha nii chaque ichei
enuha suuji caohachaauru temuhin ichaa nelateein nihaaun canu loreri asae
leinjiin cachane jana, uha tabanaane jana turuhine coina. 7ॸͮɗɗʮӕ͑͑ľËфʮľ‫ڏ‬
que tacaa uujinaa mijiaaineein nihanatiin nii nihane ii cotihaca uheneeun. Acaihaniji
loreri comaene, caohatiin ichanohin nihane aitoote nerautamiin canu letono. Ii
jaun. Nii rijiicha cacha, canu ere tonoraain aitohine rijijieein nerautarichaain canu
caitoonjoan ichaa chabana jianelanaala ne. letonone coitucuhanune jaunne ichei
49ॸJana quere tonoraeniha cachanete, raujiaain berateeun.
araracaaeriin atane bajeein, baasooru que 8ॸNii rijijieeinne canu letoaauruha
banesijiateein loreri ichara cacha rijijieein ne. canu curuaanaacurune tonoraain neeun.
Nii jana uha tabanaane, que mijiaaineein Nii rijijieeintechu, canu bijiu
tacaa uujuinaane jana, beraujuaain nitaje nii nenacaauru soondarooru caje
loreri, nii rijiicha nii canu aonaane chunucoha letoaanune, canu ere
sainejeein, quere tonoraelanaala nenacaauru tonoraain cue. Jana chunucoha
cachaauru,” nae acaauru rai Jesoso. cotihacaaun uhane coinanete canu ere
tonoraain uhe. Jana canu letono
Romanocuru rai soondarooru curuaanaa letoaanu chaelai ichaane coinanete canu
caƿtaan letono rautaa Jesosone ere tonoraain ichae, nanichuchera,”
(Mt 8.5-13) naain letoaa caƿtaane jaun inae aitoha
7 cuuruhane jana jetaote, 9ॸcojoelatiin, nii

1ॸInae nii cachaauru rai irihane
nainaain jetaote, Caferenaaon cue aina amuhemuhenacaauru cachaauru

aina nerelanacaauru aina Jesoso. 2ॸNii coarajeein jetao:
“Coatiha Isaraelita nichaachene lauri 17ॸNitohaneein coaraain jetaote, satiin
jana, caa cacha tocohaneein jataain Jodea batane sacuritaain jetao

quesenetaera coarahaaunta,” nae jetao beeuruhane jaun, nii onaa ichatiha
acaauru rai Jesoso. Jesosone coitucuure.
10ॸNii jana inae jelaiha cauha cuuruha
nii caƿtaan loreri asae nii niicha Joaan Baotisita letonocuru

letoaaurine jana jetaote, inae acaauru (Mt 11.2-19)
ajiniha nerautaain niha nii rai letono 18ॸNitohaneein onacaauru ichateein,
cunaitenaane jana turuure. naaonjoan Jesosone coaraain jetaote,
Joaan rai biha cuure sacuureraauru. Nii
Leinjiin autana calaohi ichatiha caje coitucuhin jetaote, coroatajai
ohane caje Jesosone sacuurera cotijiaain jetao: 19ॸ٘ॸَʊɗ͑
11ॸNitohanihane baiha jetaote, aina esinae rauhijiriin canacaanuhacha
nerelanacaauru, chaen arajiin sacuurera cohajei turuha uhenenineei. Aca
cachaauru, naaonjoaihunri aina leinjiin neneeine canacaanu rai beeu, leeocha
nese Naain ineein curuajai nichae cue cohacaanune coina,’ naain bajanichuche
jetao Jesoso. 12ॸNii jana jetaote, inae rene turuhincha,” naain jetao letoanajae
turuhelalajeein cuujueeruha nii nese Joaan Baotisita. 20ॸNii jaun cuhin, Jesoso
quene jana jetao, leinjiin ene autana rene turuhin:
calaohi- leinjiin acaacha calaohineein “Joaan Baotisitate canacaanu letoae,
nenaa onaa conautiha jetao cuure. Nii ii esinae rauhijiriin nii canacaanuhacha
jana jetaote, nii nese caje cuhacoaain ËΎȍʮľɗҡӕфӕȍӕȍľ͑ľ͑ɗ͑ľľɗ͑ľ¡ʮË‫ڏ‬
arajiin corihaniha cuure cachaauru. nune coina. Aca neneeine leeocha
13ॸNii jana nii autana coaraa Jesosone cohacaanune coina,” naauruha Jesoso
jana, cairichaaojoaain coaraane jaun rene turuhin Joaan letonocurune
jetaote: “Coa chanaara,” naain jetao, 21ॸrijieeoritiin jetaote, araai laurii cunai
14ॸnii rijieeoritiin, nii onaa roha caaun cunaitenacaauru cachaauru
nichuuntaain, nii amaaunruhane jaa rautaain, arajii maosacuru nota teein,
rori dadaane jaun jetao, ecu inacuhin coitucuchuhi caaun cunaitenacaaurune
coarajeeuruha nii baijiaain amaaurerane maajeein rautaacoaane baiha jetao, nii
jana jetao: coroatajai Joaan letonocuru rai jetao:
“Enamanaa, nimichuhin 22ॸ“Chajaain Joaan rai caa ena
nelauriaaura,” naa Jesosone jana jetao, inaraacha coarai aina inaraacha aonai
15ॸinae nimichuhin nelauriaain ere nii benichuche. Chaen, inae maosa
onaa. Nitohaneein nii neba rai nii onaa neeuruhane caje notaauruha maosacuru.
ichateein tiha Jesosone 16ॸcoaraain Bacosacuru netonaite inae nichaauraain
jetaote, satiin acaneein nihane que amuure. Cosibinacaauru netonoaite inae
suujua acateein cojoelatiin jetao: cosibi caje nerautaacoaaure. Iricho
“Jataain itolere amurijiriin nelateein, saaecuru netonaite, inae irichohin
itolere ichana nainera profetate cana neeure. ͮɗɗʮ͑Ύ͑ËӕфӕҡľʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬
rene turuera,” naain jetao: jeein cacha neein jaberoconeein
٘æ͑æΎӕ͑ľфҡľфɗËËȍ͑ɗËȍ‫ڏ‬ nichaauraain neeure. ˇ͑ËɗфɗËȍľɗ͑ľ‫ڏ‬
chene coroatajaniha uhera,” naaure jeein nenacaauru raite, jataain acaauru
jetao Cana Coaunera coroajeein, rausiaaerichaain Cana Coaunerane
neebana nitohanai coaracuruhane jaun. beebeje. 23ॸNitohanihane jaunte,
nerausiajeein neeurureein canu que Cana Coauneraacha icharatenohi ichaa

jaaecohane jianelanaala nenacaauru,” Joaanne esenetaauruhane jaun. 30ॸJana
naain jetao, “Chajaain caritiin fariseeocuru aina Cana Coaunera
benichuche Joaan raicha,” naain jetao naitoonjoa que cacha relaaureraauru,
acaauru letoae Jesoso. itolere amurijiriin Cana Coaunera
24ॸNiritoha acaauru raine jaun, jelaiha coitucutoha nocoetocuruhane saijieein
cauha cuuruha nii Joaan letonocurune nebaotisaeratenaa jerecuruhilu, Cana
jana jetaote, nii Joaan que cachaauru Coaunera icharatenohi icharaneein aiha
rai ereereje jetao Jesoso. “Chatohanai Joaanne esenetana jerelanaala que
coaraa curejetocoichelu nii cacha areroo jaolecooruhane jaun.
cuhin. Leinjiin jiarana nujuan 31ॸNitohaneeinte itolere acaauru rai
cujuanaacha rurujuaina coaraquichelu. baaso ne. Nihei acaauru rai chabana

25ॸChatohanai coaraquichelu. Leinjiin caohacha.
ËËȍËʮɗΎ͑ľËΎȍËȍнӕľ͑ľËΎфľľ‫ڏ‬ 32ॸkËӕфӕҡľ͑ľ͑͑ʮËҡӕ͑͑ΎËΎҡɗ‫ڏ‬
teein neina coaraquichelu. Nete nii jiana jaun auno toteeuruha acaauru amute
cajione caohacha que necoreeteein canaanaihurune jana, raasanaa jerelanaala
nenacaauru, cocoainanacaihuru loreri neein, niheichu berane ichacuruhane jana
asae neeuruhane coitucuhiche chanaaurene acaauru amute canaanaihuru.
raotojoeein. 26ॸæȍҡΎȍ͑ɗʮɗ͑ËΎфнӕɗ‫ڏ‬ Nii rijiichuruha caa enene nenacaauru
chelu. Leinjiin profetana coaraquichelu. cachaauru. 33ॸNii rijiichuruhane jaunte,
Aiha jerihane, jataain profetacuru turuha Joaan Baotisita coaaerai conaa
amurijiriin nenaa leinjiin profetate inaelanaala, faan niha natiin quinaa
coaraquichelu. inaelanaala, naaonjoaaine jana, ‘Nechu
27ॸNii Joaan que tejian, rai Calaohi aansainihane jaunte ai, nechu jataain
nichaunne rai aitelu jetao: coitucuchuhi siriha rai suujua cuhanene
‘Chajinihane quere beranu que jaun,’ naain que ereeichelu.
leinjiin letoareeunni, 34ॸNii baiha canu- Cachaneein
turuhine jaanu rucuheraanu quera,’ nejanohanaa nichaaunne turuhin, coaaerai

naain belu Cana Coaunera, niicha cohin, lenoneein, naaonjoaanune jaunte,
laenaeratenojoi rai Quiricha inoaensi ‘Achotiritiinjiene tabaain lenoneein
cuhane. 28ॸCoatiha inoaenlu caje ajetoriaaneeun. Chaen jene nechu
coaauneein, enanetojoeein nihei chuni aansaineein ichaonacaauru cachaauru
nii Joaan amurijiriin nei cacha. Nete belaain, Roma curuaanaa rai impoestonu
laen ena turunaa Cana Coaunera нӕľËËȍӕфӕËΎ¡фɗ͑ËΎфɗнӕɗ¡ʮӕфľ‫ڏ‬
Cojoanonaa, canuhacha tei que nenaa rane maajeein belaitoon,’ naain ereeiche
cacha, leeochaauru fautaain nihane niha caque. 35ॸNete inae ecu tihane bana esinae
natiin jataain Joaan amurijiriin ne. фӕȍɗʮɗфɗɗ͑æ͑æΎӕ͑ľфËȍɗËȍфҡľ‫ڏ‬
29ॸNete cachaauru relaa Joaanne jana, nohi ichacaaunne coitucuha cuurureein
satiin aonaraauru cachaauru, nii Joaan satiin cachaauru,” nae jetao acaauru rai
нӕľËӕȍ͑ӕҡľľɗ͑͑ľ¡ΎҡɗѸľфҡľľӕ‫ڏ‬ Jesoso.
relu. Nii choae tacaaintechu, Roma
curuaanaa rai impoestonu que cachaauru Leinjiin fariseeoneein nenaa
cobaraain coriqui bajaaurera netonai Simoon rene turuha Jesosone
necha ansaineein neeuruhane saijieein 36ॸLeinjiin fariseeo jetaote, Jesoso
nebaotisaerateeurelu, esinae rauhijiriin cotijiae rai loreri asae turuhin lenoniha
cuhane coina. Nitohaneein cotihacane 44ॸNiritiin jetaote, nii ene coarajeein,
jaun cuhin, inae loreri asae turuhin, nii Simoon rai jetao:
lenonecuruhane coina rori ichoae “Caa ene coaraaunachuhinti. Coatiha
nelauriaa Jesosone jana jetaote, jauriaanejeein ii loreri asae turuhanune
37ॸturuha cue leinjiin ene cojoaeloroheri jana, catiha culeecaaunne coina carai
nii neseu ichaonaa. Nii ene jetaote, nii acau tiheei. Nete laen caa ene, rai nota
fariseeo loreri asaae turuhin lenoniha baca que catiha culejeein rai couturiji
cuha Jesosone inaaoriin jetao, lecuruhin que caruruhin jacorae. 45ॸCoatihachu
jataain coretiin nenaa erene jujui turuhanune jana canu meri lioracaheei.
amaain turuhin jetao, 38ॸchanaain Jesoso Caa enete laen turuhin enohane caje
tijia rohan nelauriaain, rai nota baca coaauneein canu tijia lioracaane
que jetao rai tijia rujuae. Nitohaneein jianene.
rujuaane baiha jetaote, rai couturiji que 46ॸNiheichu nii jujui niha natiin
caruruhin jetao liosiin, erene jujui que cacouturi ichoae tiheei. Jana caa enete
rujuae. laen catiha ichoae erene jujui chorohin
39ॸNitohaneein ichaane coaraain que catiha rujuae. 47ॸNitohanihane
jetaote: “Esinae rauhijiriin leinjiin jaunne ichei aitoon. Arajii rai nosate
profetanihane jana nihanete, caaoneein inae que suujua acate, jataain canu
tiha caa ene cojoaeloroerine jana, baaso esenetaain canu belaihane coaaratiha
nihane coitucure caa cachara,” naain caa ene ne jaun. Nete laen, nii
jetao suujua ereein coaraje nii Jesoso leeochaauru amurijiriin caohachaain
cotihara fariseeo. ichaoha nocoetonacaauru, rai nosa caje
40ॸNii jaun jetaote, nii fariseeo rai: chabana nichoteeurenereein, chabana
“Simoon, icheina erenaa jereeun osaaocuruhane coitucuhin canu belaina
aonaaine coina,” naa Jesosone jana jetao: jerecurenihane jaun,” naa nii fariseeo
“Saan. Aitoo caraine aonaera, cacha raine baiha jetao, 48ॸnii ene rai:
relaera,” naa nii fariseeone jaun jetao: “Inae itolere baaso ichajeein ichaohine
41ॸ“Leinjiin cacha jetaote, coroatajai caje ichoteratenojoineeichera,” naa
cacha rai coriqui te, jelai amuritoheriin rai Jesosone jana aonajeein jetao:
cainacuruhane coina niqui. Nitohaneein 49ॸ“Chaneeinna ne caa cacha, itolere
jetaote, leinjiin rai te saoqui fashaain. Jana baaso ichajeein niha caa enene jaan caje
leeocha rai jetaote, te saoqui chooncaain. niha natiin ichoterateein nihane coina,”
42ॸNe jetaote, coretena nainecurenihane naauruha nii aina ecu cotihanohineei
jaun, nii coroatajai que rebeeonacaauru neein aonajeeurerane coitucuhin jetao:
cachaauru cobaraelanaala acaauru que 50ॸ“Quesenetaaine jaunte, ɗËȍΎҡľфҡľ‫ڏ‬
suujua acate nii coriqui erora. Tonaai jana nojoineein neeiche, baaso ichajeein
nii que. Chariji jana nii coroatajaaihuri neeine jaan caje. ѠΎҡΎʮΎľľɗ͑Ëȍľ͑ľ͑‫ڏ‬
caje, jataain nii coriqui erora belaain jaun caunihuchera,” nae jetao Jesoso,
coaare,” naa Jesosone jana jetao: nii ene rai.
43ॸ“Jerihane nii leeocha amurijiriin
rebeeona cachate jataain nii coriqui Jesoso coroatajaneraauru enecuru
8
erora belaain coaraera,” naa nii 1ॸNitohaneein jetaote, itolereneein
Simoonne jaun jetao: neseeuru naineein, nenanajaaunru

“Esinae rauhijiriinte aitohicha,” nae naineein amuhemujueein Cana Coaunera
jetao Jesoso. ËΎʮΎ͑Ύ͑нӕľľфľľфľʮľľɗ̲͑ӕȍľ̲ӕȍľфľ‫ڏ‬
jete Jesoso, lechoonca coroatajai rai “Chatohanai quena nii temule jaera
afosotooru, 2ॸchaen coitucuchuhi caje, que cuaain cachaauru rai aitohi,” naain
joaenreein cunai caje, naaonjoaihunri caje ˇľѸΎѸΎËʮľ¡ʮӕфӕȍɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬
niicha rautaauri enecuru tabaauru que caaurune jaun jetaote:
corihaneraain. Niichuru aina jetaote cuelu, 10ॸ“Inaraacha quete rai Cojoanonaa
͑ɗɗËӕ͑Ѹɗ͑ľľɗ͑ѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬ coitucuerate Cana Coaunera. Nena laen,

chuhi sirihane jana nii Jesosohacha rautai nii canu esenetana jeriheichuru
“Maadala bene” naain niicha curuaateeuri cachaauru rai carijieein erenaa
Mariha, 3ॸchaen Erodesi amihaneeo parabola que cuaain acaauru rai beeun,
beraichaneein nenaa Cosa comasai Joana, nabana coaracuruhane nihanatiin
chaen Sosana, naaonjoaihunri aina coitucuurenihane coina, niheichu
leeochaauru arajii enecuru jetao, Ύ͑Ëӕфӕȍ͑ľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
ËӕфӕȍËȍѸɗфɗɗнӕľËӕфӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ ruhane coataa.
neraneein cuure.
Temule jaera parabola que cachaauru
Temule jaera parabola que erenaa relaane biha Jesosone
(Mt 13.1-9; Mr 4.1-9) (Mt 13.18-23; Mr 4.13-20)
4ॸNii jana jetaote, neseeuru caje 11ॸNii temule ucuhe riaara que
cuhacoaain Jesoso coaraa cuuruha arajii aitocoaaunne jaan erenaa parabolate,

cachaaurune jaun, фʮɗɗ͑͑ľҡΎʮɗӕ‫ڏ‬ Cana Coaunera beratenojoi rijijieein ne.
ruhane jaun jetao acaauru rai: ٘kΎ͑Ëӕ‫ڏ‬ 12ॸJana nii bero cuhane nalunaa
chene ena inara rai temule jaera nucuhe que caitoonjoante, Cana
parabola que erete coitucuhiche. Coaunera beratenojoin aonaain inae
5ॸLeinjiin cacha, ucuhe riaaca cuhane esenetaain neeuruhane jana, nabana
jaun jetaote, bero cuhane naluha nii niicha nichoteeuruhane coataa acaauru coritaa
riaajai nucuhene jaun shaaocure uha moconajaerane jaun suujua
cachaauru. Chaen tabaauru quihure elonaain nenacaauru cachaauru rijijie.
tajaaelinaacuru. 6ॸNii jana tabaauru ajeri 13ॸJana nii ajeri choae nalunaa nucuhe
choae nalunacaauru jetaote, omarohane que caitoonjoante, Cana Coaunera

sainejeein ohijiacoae. 7ॸTabaauru ojoa beratenojoin aonaain, coroajeein
neeonjoai jana nalunacaauru jetaote, esenetaain neeuruhane nihanatiin,
omarohane jana amurijiriin omaroha Ëфʮľ́͑́¡Ѹɗɗ͑ʮɗɗ͑ËȍľѸľ͑ľҡΎ‫ڏ‬
ajaenane jaun ohacoae. 8ॸJana tabaauru riin, inae necairichanaa coaracuruhane
atane caohacha choae nalunacaauru que nererojoecaain jianeraauru rijijie.
jetaote, caohachaain omarohane jaun, ele 14ॸJana nii ajaena jana nalunaa nucuhe
ucuhecuru caje ele fashai ucuheneeinchuru que caitoonjoante, ҡΎ͑Ύфɗ͑Ύ͑Ëӕ‫ڏ‬

nefae,” naain jetaote, acaauru rai ruhane nihanatiin, jeraaen jianejeein
tonijiaain: “Caa caitoonjoan coitucunaa cuaajeein, jataain niicha lateeicha que
jeriquichene aonacuche,” nae jetao Jesoso. coacuhin, coriquiquiin raotojoeein
neeururichaainne coacuhin, itolere bana
Temule jaera parabola que acaauru niicha jereeicha ichajeein, jeriha Cana
relaa Jesosone bajaauruhane Coaunerane rijijieein cha chana
(Mt 13.10-17; Mr 4.10-12) jerelanaala nitajerai nenacaauru rijijie.
9ॸNiritiin
temule jaera que cachaauru 15ॸJana nii atane caohacha choae
relaa Jesosone jaun jetaote: ͑́ӕ͑Ëӕфӕ͑ӕËӕȍľнӕľËɗҡΎΎ͑‫ڏ‬

joante, nii jataain jereein aonaain, nii

beratiha Cana Coaunerane rijijieein Fichaƿchanaa aina cujuana
naitoonjoan ichajeein, itolere bana suruaa Jesosone
tonoraain laraajiin jianelanaala (Mt 8.23-27; Mr 4.35-41)
nenacaauru cachaauru rijijie,” 22ॸNii baiha jetaote: “Amaauchete caa
nemuri jerau cunichaachera,” naain

Cono que cacha relaa Jesosone jetao, aina nerelanacaauru aina leinjiin
(Mr 4.21-25) bote cuhane fauhin cuhin jetao,
16ॸ“Nihei chuni cono mocohin 23ॸnemuri jera jaohajeeuruhane jana
bujuaihu tera. Niheichu arana asae jetao, uhe cujuana tabai aina
tenaa nainihei, nabana nocohenaanau ƿchaƿchanaa. Nii jana, sinitoha
turuuruha loreri asaae turunacaaurune Jesosone jana jetao, inae nemoha
coataa. ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑¡ӕʮӕɗȍӕҡľ́͑‫ڏ‬ acaune jaun, caaun nalunaa jere nii
late ecuun te, conohanau loreri asaae cuurunaja bote. 24ॸNii jaun jetaote
enooruha turunacaaurune coina. 17ॸNii nesoone caun
rijijieeintechu, ena caa inara relaanune “Cacha relaera, cacha relaera, inae
jaan coitucuelanaala nenacaauru, nalurichaacheje,ٚ͑ɗ͑ˇľѸΎѸΎ͑ΎËΎӕ‫ڏ‬
rijieeori bana coitucuurureein. ruhane jaun jetao, nimichuin cujuana
18ॸAihane jaun, caohachaain aina ƿchaƿchanaa suruha Jesosone jaun
aonacuche. Nii rijijieeintechu ena jetao, tonajelanaala cuujeeure.
canuhacha tei raera jelai amuritoheriin 25ॸNitohaneein cujuana aina
rareein inae ecu tihane bana. Jana nii ƿchaƿchanaa suruaain jetaote, nii aina
canuhacha tei latelanaala nenaate cha nerelanacaauru rai jetao,
colane nedaareein inae ecu tihane “Chanuna cha esenetaeneeiche,” naa
bana,” naain acaauru rai be Jesoso. acaauru rai Jesosone jana jetao,
nesoonetiin cojoelatiin jetao,
Rai neba aina Jesoso nejeraauru “Chaneeina ne caa cacha, nere
(Mt 12.46-50; Mr 3.31-35) tonoraain nesuruha cujuana aina
19ॸNiritiincachaauru rai ereerejiha ƿchaƿchanaane coina,” naain jetao
Jesosone jana jetaote, rene turuha uure nejesinajeein ita caje bajaaure.
neba aina rai nejeraauru. Ne jetaote,
rohan turunaa nainecurene, jataain Jerasa batane que nenaa
arajiin ecu turuuruha cachaaurune jaun. coitucuchuhi siricha
20ॸNii jana ecu nenacaauru tabaauru (Mt 8.28-34; Mr 5.1-20)
jetaote, 26ॸNirijieein cuujeein jetaote, tabiicha
“Taute aerene neeure ii nejeraauru, ii nemuri jera jaohin, najauriaa cuure

neba aina. Jataainte ii coaana jerecure,” Calileea jeraniha nenaa Jerasau batane
naain Jesoso rai beeuruhane jana que.
jetaote, 27ॸInaen ecu turuhin najauriaain, atane
21ॸ“Aiha niqui. Nete Cana Coaunera choae iniha cuha Jesosone jana jetaote, nii
beratenojoi esenetaain, rijijieein nese caje cuhin que tacaa cue suujue
ichaohin, naintonjoa rijijieein ichara cuhane coitucuchuhi siricha cacha. Nii
cachate, canu fojiara aina canu cacha jetaote, nii chaabana cajione jiaain,
nejeraaurunera,ٚ͑ɗ͑ʮľҡΎҡΎ͑Ύф͑‫ڏ‬ ͑ɗȍľɗËȍӕ́ΎфľфɗѸľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ɗËȍΎľ́‫ڏ‬
jaen Jesoso. naala atane bana ichoaecha ichoae.
28ॸAca jetaote, Jesoso coaariin 36ॸNii jana, nii cacha caje mituuruha
nacatiha auhaquiin semojoaain tacaain coitucuchuhichurune jana coaraauru

jetao; jetaote, esinae rauhijiriin nii nerautaane
“Coa caniha nenoaain carerojoecaara, rijijieein beeure leeochaauru cachaauru
acaihaniji nenaa Cana Coaunera Calaohi rai.
Jesoso,” nae jetao Jesoso rai, 29ॸcaje 37ॸNitohaneein coaraain jetaote, satiin
mituha, nii suujua cuhane neein aasaera nii Jerasa batane que nenacaauru
coitucuchuhi coina aitoha Jesosone cachaauru jetao, jelai caje amuha
jaun. Jesosone jerecure, ʮҡɗ͑ËΎѸɗËȍӕ‫ڏ‬
Nitohanihane jaun jetaote, araai saain ruhane jaun.
cadena que caohatiin biji aina tijia Nii jaun jetaote, bote cuhane fauhin,
ichohacuruhane nihanatiin, rai molohin jelai caje amuha Jesosone jana jetao,
cacha nenajanihu amaauruha nii 38ॸaina cunaa jere nii coitucuchuhichuru
coitucuchuhicurune, ecu nii cacha mitunaja cacha. Ne jetaote, aina cuhane

areroo ne. 30ॸNitohaneein rai irihane jerelanaala:
jana jetaote: 39ॸ“Jiaohine. Chajaaincha jelaiha
“Tonaa ichurujuata,” naain caje chenenajaun cauhin, ii rautaain niha

curuaa bajaa Jesosone jana jetao, Cana Coaunerane beebejenihun,” nae
“Lejioon niha canu curuaara,” nae jetao rai Jesoso.
jetao nii cacha, jataain arajiin suujua Nii jaun jetaote, ecu nedaain, satiin
cuhane neeuruha coitucuchuhicurune nenaanajaaunru naineein cuhecujueein
jaun. 31ॸNii arajiin suujua cuhane jetao, rautaain niha Jesosone
nenacaauru jetaote, usi jana acaauru beebejeein amuhemujuen nii cacha.
letoaa Jesosone coataa jetao, 32-33ॸɗËȍ‫ڏ‬
tane ucuunno que arajiin lenoniha Jairo cacunu. Chaen leinjiin
neeuruha coosichurune jaun jetao, nii ene Jesoso cajione dadaera
coosichuru suujueniha enooruhane (Mt 9.18-26; Mr 5.21-43)
coina Jesoso caje bajaaure. Nii jaun 40ॸNitohanihane baiha, jelaiha nemuri
jetaote, nii jereein caje bajaauruhane jerau cauha cuuruhane jana jetaote,
rijijieein jeriha Jesosone jaun jetao, nii jataain coroajeein Jesoso raaure,
cacha caje mituhacoaain nii coosichuru turuhane cohajeeuruhane jaun, satiin
suujueniha enooruhane jaun jetao, cachaaauru. 41ॸNii jana jetaote, turuha
nemuri cuhane nichorohin acauhanau uhe leinjiin cacha- sinacoca curuaanaa
naluhin ohacoaaure nii coosichuru. ͑ľľɗ͑͑ľ͑ˇɗфΎ͑ľľɗ͑͑ɗɗËȍËӕфӕ‫ڏ‬
34ॸNii coaraain jetaote, satiin jelai caje teeuri. Nii cacha jetaote, Jesoso tijia
sorohin, nenaanajaaunru, neseeuru, asae neseeoriaain jetao conujueein
naaonjoaihunri naineein biha cuure nii cotijiae, rai loreri asae turuha cuhane
coosi beraihurera cachaauru. 35ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ coina, 42ॸjataain ohane rai niha leinjiin
neein beeuruhane jaun, cuhin coaraa rai cacunu- ́ľËȍΎΎ͑ËËΎфΎҡʮ͑Ë‫ڏ‬
cuuruha cachaaurune jana jetaote, jine jaun.
Jesoso tijia asae lauhaca coujurihu Nii jaun cuha Jesosone jana jetaote,
cacha neein necoreeteein nii suujua caje jataain arajiin sacuuruha cachaaurune
coitucuchuhichuru mitunaja cachane jaun, sururucure cachaauru.
jaun jetao, coaraain coasichure nii 43ॸNii arajiin cunacaauru jana jetaote
cachaauru. cue leinjiin ene- lechoonca coroata

jaanacaain nirijieein ichana jaohajeein 51ॸNiritiin cuhin jetaote, nii Jairo
cunaiteein nenaa. Nii jetaote, jitariin loreri asaae turuhin, Fedoro, Saantiaao,
niicha sirii coriqui jaohin nocoicharate Joaan, chaen, nii ene fojiaraauru,
niqui. Nejetaote, rautasihurene nii chuni naaonjoaihunriicha enoae jiniichaain nii
coichaeraauru. loreri asae. 52ॸNitohaneein inae loreri
44ॸNii ene jetaote, Jesoso caaijie cuhin, asae enooruhane jana jetaote, jataain
rohan nichuuntaain rai cajione auha satiin coinaderaain nii ene coisichuruha
dadae. Nii Jesoso cajione auha dadaane nii loreri asaae nenacaaurune jaun:
rijieeoritiin jetaote, inae nesurue rai “Coa chanaache. Coatiha ohane jaun
ichana. aihei caa ranuna. Sinihane jaunte
45ॸNitohaneein dadaane jana jetaote: aicha,” naa acaauru rai Jesosone jana
“Chatoon canu dadae,” naain bajaa jetaote, 53ॸsatiin esenetaelanaala
Jesosone jana, satiin dadaauruhane coenacure- nii ecu neein coarajeeurera
suujueeuruhane jaun jetaote, cachaauru, esinaen rauhijiriin oha nii
“Cacha relaera jataain araaicha ranunane coaracuruhane jaun.
cachane jaunte, ii sururucure jerane,” 54ॸNii jana jetaote, biji que nii ranuna
naa rai Fedorone jana jetaote: onaa mucuhin tonijiaain jetao: “Ranuna,
46ॸ“Aihei bajiaa. Chunucohate jerihane chajaain nimichuura,” naa Jesosone
canu dadae. Cacaje mituha cacha rijieeoritiin nimichuhin jetao,
rautacaaunne jaan cajene coitucuunra,” 55ॸnacoaauneein raurononeein oo caje
naain jetao bajae Jesoso. ichanae nii ranuna. Nitohaneein

47ॸNiritoha Jesosone jaun, nesuujuenaa ichateein jetaote, corohateeuruhane
nainenihane jaun jetaote, rijijijianeein coina aite Jesoso. 56ॸNii jaun jetaote,
Jesoso acatiha neseeorihaain: ٘ͮΎ͑‫ڏ‬ jataain cojoelatooruha rai fojiaraaurune
joaain cunaitichaaunne jaunne, nii caje jana jetao: “Jiaonriha caa catoaneein
nerautasinihanune jaun, ii dadaaunra. ichateein nihanune beeiche chuni
Nii ii dadaanune rijieeoritiine inae rainera,” naain jetao suujuatenajaen
nerautaaun canu cunai cajera,” naain Jesoso.
satiin aonajera urichoo jitariin biha nii
enene jana jetaote; Cana Coaunera Cojoanonaa biha cuuruhane
48ॸ“Aihachuhisi. Jataain ii rautaanune coina aina nerelanacaauru letoaa Jesosone
esenetaaine jaunte, ii cunai caje (Mt 10.5-15; Mr 6.7-13)
9
nerautaaicha ene. Chajaain chaque 1ॸJelai lechoonca coroatajai aina
tonajelanaala chenenajaun caunihunra,” nerelanacaauru taojiaain, acaauru
nae jetao rai Jesoso. aina neein cocoainanajaain jetaote,
49ॸNitohaneein jaiti ereerejiha letoanajae Jesoso, cacha suujua cuhane
Jesosone jana jetaote, turuhin jetao: nenacaauru itolere coitucuchuhichuru
“Coa nenacaaeneein nii cacha relaera sitaain, cunaitenacaaurune maajeein
reroecaa. Inae oha ii cacunura,” naain rautaauruhane coina. 2ॸNitohaneein
jetao biha uhe letoaauruhane jaun leinjiin jetaote, Cana Coaunera Cojoanonaa
cacha, nii sinacoca curuaanaa Jairo rai. beein, cunaitenacaaurune maajeein
50ॸNiritoha nii cachane aonajeein jetaote, rautaauruhane coina acaauru letoae.
“Coa tonajian. Ѡӕʮɗɗ͑ËȍнӕľѸľ͑ľ‫ڏ‬ 3ॸNitohaneein letohanajaain jetaote:
taaute nacoaauneein ichanamiin oo caje “Coa inara biji achune, inara atora,
ii cacunura,” nae jetao Jairo rai Jesoso. inara achano, inara coriqui, ͑ľËΎфľľҡľľɗ‫ڏ‬
chene jaanu que inara cajione, letoaauri afosotoorune jana jetaote, jelai
naaonjoainuri amaain cuhache. 4ॸæȍӕ͑ɗ‫ڏ‬ cachaauru caje acaauru amaain, leinjiin
jihun loreri asae turuhichene ecu nese Betesaaidau amanajae niqui
neeuche jelai caje amuhichene Jesoso. 11ॸNejetaote, inae cuhane
reentiaain. 5ॸJana chunijihun nese que coitucuuriin, sacuhin, rene turuha
turuhichene jana, inara ranaa cuuruha cachaaurune jana jetao,
ʮľфľ́͑́ɗ͑фΎȍ͑ʮľфľËӕфľ‫ڏ‬ raotojoeein acaauru raain, Cana
nihane, jelai caje amuuche. Inara tijia Coaunera Cojoanonaa que acaauru rai
batane faofaohin riariaain ratiriinte, ereerejeein, cunaitenacaaurune
‘Coaraain cau neein nainacuche,’ naain maajeein rautae.
ichaquichene coitucuurumiin caje,” 12ॸNii jana inae sohane jaun jetaote,
naain jetao letoanajae Jesoso. Jesoso rohan nichuuntaain:

6ॸNii jaun jetaote, nii letoanajaane “Chajaain caa cachaauru rai aitoote,
rijijieein cuhin, neseeuru naineein taa ichuunucohacuru nenacaauru
cuhecujueein jetao, ichoteratenajaane neseeuru cuhin, nesurunajaanu aina
jaa erenaa rauhi raotono beebejeein lenone ariha cuurumiincha. Coatiha
jetao, cunaitenacaaurune maajeein nihei cau cacha caje lenone coreteein
rautaacoaaure. acaauru coroaatenaa jaanuta,”
naauruha nii lechoonca coroatajai aina
Suujua auhacaa Erodesine nerelanacaaurune jana jetaote:
(Mt 14.1-12; Mr 6.14-29) 13ॸ“Niriimiin. Atiin inara, acaauru
7ॸNitohaneein itolere ichaechajeein coroaateeuche,” naa acaauru rai
niha Jesosone coitucuhin jetaote, que Jesosone jana jetaote:
suujua auhacaain nererojoecae “Saoquijieeinchate neeje faan, chaen
Jorioocuru curuaanaa Erodesi. coroatajaain ate naajeeinchara. Coretiha
Tabaauru, “Joaan jete oo caje ichanaain cuhacaanune banaachate nenaa nainere
ai,” naauruhane jana, 8ॸleeochaauru, lenone, satiin caa cachaauru raicha,”
“Profeta Irihasi jiete, oo caje ichanae,” naaure jetao Jesoso rai, 14ॸitolereneein
naaure. Jana tabaauru jetaote, “Cana saoqui oharaancaain acaauru aina
Coaunera Ere bera inoaensi tabaauru neeuruha cachaaurune jaun.
jete, oo caje ichanaain ai,” naaure. Ne jetaote aina nerelanacaauru rai
9ॸNe jetaote, niritocuruhane jetao:
coitucuhin jetao: “Caraajenihanena nii “Saoquichooncaa nanaain ita rohan
Joaan uluno moloheratihanune jana teein acaauru lauriaauchera,” naa
moloorelura. Chaaquena jana, nii itolere acaauru rai Jesosone jaun jetao, 15ॸnii
ichaa beein ereeure,” nae jetao Erodesi. aitohane rijijieein, ita rohan teein
Nii jaun jetaote, jataain Jesoso coaana acaauru lauriaacoaaure nii aina
jere Erodesi. nerelanacaauru.
16ॸInae satiin nelauriaacoaauruhane jana
Saoqui oharaancai cacha rai jetaote, nii saoquii faan aina coroatajai ate
lenone tiha Jesosone mucuhin, coreniha dede coarajeein Cana
(Mt 14.13-21; Mr 6.30-44; Jn 6.1-14) Coaunera coroaecane baiha jetao, nii faan
10ॸInae nii letoanajaa Jesosone caje ɗ͑ҡľ¡ľľӕ͑ľ¡ľľӕ͑ľľɗ͑ɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬
turuhin, jitariin acaauruhacha ichai caauru rai jetao te Jesoso, jitariin
beeuruha nii cocoainaain niicha cachaauru rai chaluuruhane coina.
17ॸNitohaneein jetaote, ɗ͑ľ͑ľľӕ‫ڏ‬ 23ॸNii baiha jetaote, nii satiin ecu aina
ruhane jaaun tiaaojoaain lenonecuruha nenacaauru rai jetao:

satiin cachaaurune natiin jetao, “Chunucoha canuhacha relaineein
lechoonca coroata omariin, omari canu ere tonoraeraneein nenaa jerihane,
nemoaaure caute que. itolere suujua letono ichana jerihane
jianeein, coroso que canu teein canu
Esinae rauhijiriin Mesihasi ËɗфɗËȍӕфӕфɗËȍɗ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
niha Jesosone biha Fedorone chanaa abaataain caitoonjoan
(Mt 16.13-19; Mr 8.27-29) tonoraain, jerichaaunne rijijieein
18ॸNii baiha jetaote, jelai aina neeine. 24ॸNitohanihane jaunte,
nerelanacaauru aina cuhin Cana cacoreniha nichao itajera, nichotiha
Coaunera bajaane jaun jetao: cureein. Jana suujua letonohacha
“Tonacuruha canu que cachaauru. ichajeein, ɗҡΎ́ľфľ¡͑фɗËΎȍËȍ‫ڏ‬
Chanichaaunchata,” naain acaauru caje nuhacha coacuhin neite nitajereein.
bajaa Jesosone jana jetaote: 25ॸChaaquena nelatere caa chauratane
19ॸ“Tabaaurute, ‘Joaan Baotisita jete, que neein, itolere rai nelateeicha que
oo caje ichanaain ai,’ naaurera. Jana coacuhin rai nichao itajiha cachane.
tabaaurute, ‘Cana Coaunera Ere bera 26ॸChunucoha, canu que coejeein
inoaensi Irihasite ai,’ naaure. Jana caitoonjoa quene maajeein coejera

tabaaurute, ‘Cana Coaunera Ere bera quene necoejereeunni canuhetonai,
inoaensi caje leinjiin jete, oo caje canu- inaraacha cohajei Cachaneein
ichanaain ai,’ naaure,” naain nejanohanune, itolere ichana
beeuruhane jaun jetaote: nainichaaunne coaarateein, Canu Inaca
20ॸ“Tonaquiche jana inara canu que. necaohacha que necaohachaain rai
Cha nichaaun,” naain acaauru caje letonocuru anjeraauru aina turuha
bajaane jana jetaote: uhanune bana. 27ॸEsinae rauhijiriin
“Iite, Cana Coauneraacha letoai satiin cau nenacaauru tabaauru
Mesihasineeicha,” naain jetao tonorae cachaauru oorurinaain, Cana Coaunera
Fedoro. Cojoanonaa coaracuruhane reeintiaain,”
nae jetao acaauru rai Jesoso.
Orichaaine biha Jesosone
(Mt 16.20-28; Mr 8.30-9.1) Nejelauneein nerotoha Jesosone
21ॸNe (Mt 17.1-8; Mr 9.2-8)
jetaote, niritocuruha raine jana,
nii acaneein nihane beeuruha chuni 28ॸNii cachaauru rai irihane baiha, fosa
raine coataa, caohate Jesoso. janoneein catiaain, ichatane ucuuno

22ॸNiritiin jetaote: “Nii inaraacha cohajei que cuhin Cana Coaunera bajaa cuha
Cachaneein nejanohanune cairichaeriinte, Jesosone jana jetaote, corihaniha cuure
caque jaolecoha cuurureein Jorioocuru Fedoro, Saantiaao, Joaan,
bichauhenaauru aina saseredotecuru naaonjoaihuri. 29ॸInae ecu turuhin Cana
curuaanaacuru, chaen Cana Coaunera Coaunera bajaane jana, ecu neein
naitoonjoan que cacha relaaureraauru, coarajeeuruhane jana jetaote,
naaonjoainuri. Acaaurute catinaa itolereneein nejelauneein nerotoha
cuurureein niqui, nena nichata janohane nomerine jana jetao, rai cajione netonai
cuhane ichanaa cureeunnicha,” nae jetao jataain somajaain jiquihaquiin
acaauru rai Jesoso. nerotohane jana, 30ॸecu aina ococohin
aina ereeure coroatajai cachaauru arajiin cachaauru. 38ॸNii arajiin que

Moisesa, Irihasi, naaonjoainuri. tacaa cunacaauru cachaauru jana toniin
31ॸNitohaneein jetaote, jataain cono jetaote:
caohacha que conaeraain neein jetao, “Cacha relaera, atiin nohane caa
Jerosaleeun cairichanojoineein oha acaihanijin quiicha sirii canu calaohi
curichaain Jesosone que jetao ereeure. coaraau. 39ॸSuujua cuhane coitucuchuhi
32ॸNii jana jataain siniitooruhane sirihane jaunte, baasoneein tihane,
sainejeein jetaote, nirijieein ichaojoeein auhaquiin tocojoaain tacaane, nujuaae
jetao, cono caohacha cataaun neein caje lajane mitae. Jataainte, baasoneein
coroatajai cacha aina iriha Jesosone jaberoco teein jianena jerene. 40ॸNii
jana, coaraje rai corihacuru aina jaaunne niqui ii aina nerelanacaauru rai
Fedoro. aitoon, caje nii coitucuchuhi
33ॸInae Jesoso rohan neeuru caje sitaauruhane coina. Nete ichana
amuuruha nii coroatajai cachaaurune nainesihurene,” naa tonijiaain ehequiin,
jana jetaote: nii leinjiin cachane jaun jetaote:
“Cacha relaera, jataainte caohate cau 41ॸ٘ˇҡɗ͑ËȍӕфËȍľѸľ͑ľҡľ͑ľľɗ‫ڏ‬
nihacachene. Coanete nichatajaain chete nitaje rai nenacaauru cachaauru.

lohanari jaacache, leinjiin ii rai, leinjiin Inaaonjoan saneeina inara aina neein
Moisesa rai, leinjiin Irihasi rai, inara abaantareeun. Chajaain cajiha nii
naaonjoaain,” nae jetao Fedoro. ii calaohi uhaaura,” naa Jesosone jaun,
“Naaonjoaane coinate catohaneein 42ॸrohan nichuuntaa nii cunaitenaa
coaarate Cana Coaunera,” naain canaanaine jana jetaote, atane ichoae

coitucuenihane jaun nirite Fedoro. tacaain siheite nii suujua cuhane nenaa
34ॸNiritiin ereerejihane jana, acaauru coitucuchuhi.
conaacotaa dede sacarine jana jetaote, Nii jaun jetaote, nii suujua cuhane
jataain nesoonetooruhane jana jetao, nenaa coitucuchuhi suruaain jetao, nii
35ॸnii dede sacari jana toniin jetao: canaanai rautaain, rai inaca rai te
“Caate jataain jereein canuhacha Jesoso. 43ॸSatiin nii coaraain jetaote,
cocoainaain quiicha letoai Canu itolere que nelateein, itolere ichana
Calaohinera. Nere tonoraain nainiha Cana Coaunerane coaraain
neeuchera,” naain jetao toni erenaa. cojoelatoore.
36ॸͮɗфɗҡɗɗ͑ҡΎ͑ɗȍľфľ͑͑ľΎ͑ʮľľӕ‫ڏ‬
ruhane baiha, Jesoso coaracuruhane Orichaainne biha coroata saain Jesosone

jana jetaote, inae jelai ecu ne. Ne (Mt 17.22-23; Mr 9.30-32)
jetaote, nii bana nii chuni rai Nitohaneein cojoaelanaacojoai
͑ɗҡΎȍ͑ɗȍˇľѸΎѸΎ͑ľ¡ľ́͑́ɗ͑ӕȍľ‫ڏ‬ ichaain, acaauru notaaca Jesosone
neecha suujua cuhane coarajeein nii cojoaelatooruha satiin cachaaurune
chuni rai beeurene. tonohanau jetaote:
44ॸ“Caohachaain caa inara rai
Coitucuchuhi siricha leinjiin aitocoaaunne aonacuche. Coa
canaanai rautaa Jesosone baitichache. Canu acaihaniji inaraacha
(Mt 17.14-21; Mr 9.14-29) cohajei Cachaneein nejanohanaa
37ॸNii cojoanoo nii ichatane ucuuno nichaaunne, cocoainanacaihuru bijihu
neeuru caje jelaiha fauha cuuruhane tenojoiniha cureeunicha,” nae jetao aina
jana jetaote, Jesoso que tacaa cuure nerelanacaauru rai Jesoso.
45ॸNe jetaote, ËӕфӕнӕľËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬ coina ucuae cue Jesoso. 52ॸNitohaneein

teniha Cana Coaunerane jaun, nii cuhin jetaote, najiniha nere beraanuuru
acaauru rai aitohane coitucuurenihane letoaelu, turuhane jaanu ariha cuuruha
sainejeein, acaauru rai biha Jesosone leinjiin nese Samariaune coina. 53ॸNe
coina caje bajanaa nainecurene, ¡ʮӕ‫ڏ‬ jetaote, ecu ranaa jerecurenelu Samaria
ruhane que nocoatocuruhane jaun. cocoaichacuru, rauhijiriin Jerosaleeun
cuhane coitucuuruha raotojoeeinne
Chariji jataain nelateineein ne jaun.
(Mt 18.1-5; Mr 9.33-37) 54ॸNitohaneein, acaauru ranaa
46ॸNii jana jetaote: “Charijina, caa jerecurenihane jaun jetaote:
cana jana, ʮҡɗ͑́ľľΎËȍӕфӕ̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬ “Curuaanaa, jereeune acaauru ichoae
riin nelatineein nere,” naauruha usi letoaacaanute, satiin mocohin
͑ľʮľѸɗ͑ʮľľɗ͑ɗҡфɗɗ͑͑ľфľ́͑Ëӕ‫ڏ‬ nitajeeuruhine,” naaure jetao Joaan
rune 47ॸaonajeein jetao, leinjiin canaanai aina Saantiaao. 55ॸNe jetaote, acaauru
mucuhin rohan teein jetao: rene nauriteriin jetao:
48ॸ“Canu coreniha, caa canaanai “Caohachaai nitohanai ichaain
raerate, canu raane rijijieein aicheein. nihacachene,” naain jetao, acaauru
Jerichanejeein canu raain neitechu, cotaicha rijitiin caohate Jesoso.
caletoaera Ofa raa aicheein. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ 56ॸNiritohane baiha jetaote, leeocha
nihane jaun, cau inara jana nelatihei neseu jetao cuure.

rijijieein inaraacha coaraite, jataain
nelatineein ne,” nae jetao acaauru rai Jesoso aina cunaa
Jesoso. jerecuruha cachaaurune
(Mt 8.19-22)
Canaacha ichai icharate, 57ॸInae bero cuhane cuujeeuruhane
cana lauri rijijieein nenacaauru ne. jana jetaote:
(Mt 9.38-40) “Curuaanaa, cuhine jaaun niha natiine,
49ॸNii jana jetaote: “Cacha relaera, ii itolere bana ii aina nenaa jereeunra,” naa
́ľҡΎ͑Ύ͑ľľɗ͑͑ľ͑фɗʮɗʮɗľľɗ͑ËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬ Jesoso rai leinjiin cachane jana jetaote:
chuhi que suujuequiin nenacaauru 58ॸ“Aonaaun, arolarihuru niha natiinte,
rautaain niha leinjiinne janane eruhin sininajaanu siriin naaonjoaaurera.

nii caohatihacaanu, cana aina Jerichanejeeintechu, sininajaanu siriin
nenaaneein ainihane jaun,” naa Joaanne ne tajaaecurura. Nii jana canu
jaun jetaote: inaraacha cohajei- Cachaneein
50ॸ“Jiaonriha nitohanai ichara nejanohanune, coatiha nihei chunijihun
caohateein neeichene. Canaacha ichai neloraain nesurucuaaunne jaanuta,” nae
ichaain nenaate cana lauri rijijieein jetao rai Jesoso.
nenacaauru ne,” nae jetao rai Jesoso. 59ॸNiritiin jetaote, leeocha rai:
“Chajaau canihara,” naa Jesosone

Joaan aina Saantiaaocha ichana jana jetao:
jerei caohatiha Jesosone “Curuaanaa, jauriaanejeein canu
51ॸʊ͑ľʮľ́ɗȍĀľĀľӕËӕȍ͑ľËҡɗ͑‫ڏ‬ cohacune, oha canu inacane reentihaain
jeein jetaote, Jerosaleeun necairichanaa aina nenicha,” naane jana jetaote:
coaraane rai nihane saijieein, atiin 60ॸ“Niriimiin, ËËȍ¡͑͑ɗҡʮľ͑‫ڏ‬
nelararajiaain, nii Jerosaleeun turuhane chara quiicha tei ichaonaa ranaa

jeriheichuru, ecu nejesinajeein ita nerausiaejeein neeurureeincha. Jana

coaracurumiincha. Ii caniha uute, Cana ËΎȍËȍɗ͑фΎҡΎʮΎľľɗ͑͑ľ͑ʮľфľËӕфľ‫ڏ‬
Coaunera Cojoanonaa beebejeeicha,” nihane, coatiha nerausiaecururiaainta.
naa Jesosone jana jetaote, 61ॸleeocha 7ॸChaen chunijiun nese que turuhichene,
netonai: leinjiin loreri asaecha neein, ́ľ͑Ύ͑ľËӕ‫ڏ‬

“Curuaanaa, ii ainane unaa jereeun ruhane jaan que lenoneein, acau cohin,
canuhetonai. Jauriaanejeein canu naaonjoaaunchera. Niha rauhi,
cohacune, canu nenajaun nenacaauru coreteraauruha amihanenacaaurune
rai necoenicha,” naane jana jetao: jaanura. Jiaonriha lorerichuru naineein
62ॸ“Nete, Cana Coaunera Cojoanonaa cajihaneein amuhemuhequichenera.
que nenaa jeriha cachane, itolere bana 8ॸChaen chunijiun nese que turuhichene
niicha ichana jerei jianihane jaaun, caohachaain inara raain inara

caohachae,” nae jetao Jesoso. ËΎфΎҡľľӕфӕȍ͑ľʮ͑нӕľ́ľ͑Ύ͑ľËӕ‫ڏ‬
chera. 9ॸæȍľ͑ľËӕ͑ľľӕфӕȍËӕ͑ɗҡľ͑‫ڏ‬
Caainsi choonca coroatajai caaurune, acaauru rautaain, ‘Inaen
Jesoso letonocuru ichuunnijiha, inara caje Cana Coaunera
10
1ॸNitohanihane baiha jetaote, Cojoanonaara,’ naain acaauru rai
caaunsi choonca coroatajaain beeuchera. 10ॸLeinjiin neseu turuhichene
jetao aina nerelacaauru janijiin jetao, jana, ecu inara coaana jerecurenihane:
coroatajaanana coroatajaananaain 11ॸ‘Cau inara neseu turuhacaanune jana
najiniha letoanajae Cana Curuaanaa canacaanu tijia que nitiririchana

Jesocurisito, nii turuha curichaainne utoonena riariaain ratirihacaanu,
jaaun neseeuru naineein cuuruhane “Coaraain cau neein nainaacuche,”
coina. naain ichacaaunne que nainaquichene
2ॸNitohaneein letoanajaain jetaote: coina. Nete laen, inae ichuunnejeeoriha
“Esinae rauhijiriin arajiinte neeure Cana inara caje Cana Coaunera Cojoanonaane
Coaunera coitucunaa jereraauru Ѹɗʮɗľľɗ͑нӕľʮΎ́ľËΎȍɗËȍľ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
cachaaurura. ͮľҡľʮҡɗ͑ËΎфΎҡʮľ‫ڏ‬ chene caohachaera,’ naain acaauru rai
cure acaauru relaeranuurura. Aihane beein, jelai caje amuuchera. 12ॸNii inara
jaun Cana Coaunera bajaauchete neeine coiinteraauru cachaaurute, neecha
acaauru relaeranuurura. 3ॸNii aansaineein ichaonacaauru Sodoma
nitohanihane jaunne ena inara cocoaichacuru amurijiriin jataain
letoaaunra. Nete jataain alalacaraain nii caseteco tabai coaraa cuurureeincha,”
curiquicheein, taebiaen mululune jana naain nii rai niicha letoanojoinunri rai
ѸɗҡӕȍËӕȍɗфɗ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑Ëӕфɗнӕɗ‫ڏ‬ be Jesoso.
cheeinne jaunra. 4ॸJiaonriha inara
Erenaa tonoraaichuru cachaauru
coriqui, inara atora, inara safato,
(Mt 11.20-24)
naaonjoaihunri amaain cuhichenera.
Coa chunijiun inacuhin, chuni rai 13ॸNiritiin jetaote: “Cairichaaojoaaiche,
caeneenejeein ereein cuhache. 5ॸChaen Corasiin, Betesaaida, naaonjoaain nese

chunijiun loreri asae turuhichene, cocoaichacuru, jataain necairichanaa
‘Raotojoeein neeuche saain caa loreri coaariquicheeinne jaun. Bana inara rai
asae neinequichenera,’ naauche inara cojoelanaacojoai ichacaaunne rijijieein,
turuneeicha. 6ॸNii jana nii loreri asae Tiro, Sidoon, naaonjoaihun cana lauri
niha caohachaain nenaa jereraaurunete Isaraelitanelanaala ichaonacaauru rai
cojoelanaacojoai ichacaaunne jana niha janane coarajeeun. 19ॸCanune,

nete, acaauru ichoaichaniha inae Cana nitohaneein itolere que nelateein
Coaunera que suujua acatecuruhane laraajiin cuhin, acanocuru, canaaunru,
coaarateein, baaso ichajeein naaonjoaihunri ichoae situhin, itolere
ichaaoruhane jianeein neeuruhane coitucuchuhicuru amuritohiche, nii
coujunacane que inaderaain costaro siri necairichanaa coaraelaanaalane coina
caje nenaa cajione jiaain, ajane que inara letoaaun. 20ॸNete, nii nitohaneein
nerujuaain neeurure. ɗ͑фľфľҡΎ͑Ύфɗ͑͑ľľӕфӕȍËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬
14ॸNitohaneeichene jaunte, inae nii ËȍӕȍɗËȍӕфӕ͑ľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑нӕľфËȍΎΎ‫ڏ‬
cojoanonaa que turuhane bana, Tiro, joeein nenaa naineneeiche. Inae
Sidoon, naaonjoaihun cana lauri laenanohineein niha Cana Coaunera
Isaraelitanelanaala ichaonacaauru тӕɗфɗËȍËӕȍ͑ľĀľĀľľӕɗ͑фËӕфӕ‫ڏ‬
amurijiriin, caseteco tabai coaraa curuneecha quete laen nainequiche
curiquicheein. 15ॸJana inara Caferenaaon rachoojoeeichenera,” nae jetao acaauru
cocoaichaneeinchene, inacojoeein rai Jesoso.
dedeeu cuha nocoetona jereein
coaauquiche. Inarate, usi tabai cataaun Rachoojiha Jesosone
jaonojoineein nitajiha curiquicheein,” (Mt 11.25-27; 13.16-17)
naain bihane baiha jetaote: 21ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ҡӕфӕȍɗ͑ɗҡΎ́ľфľɗËȍËӕ‫ڏ‬
16ॸ“Nitohanihane jaun, caohachaain ruhane beeuruha nii rai letonocurune
inara raerate, jerichanejeein jaun jetaote, rachoojoeein Cana
caohachaain canu netonoai raa Coaunera Suujue que suujuequiin jetao:
aicheein. Jana, inara que jaolequiin, “Ii, dede, chauratane, naaonjoaain
inara ranaa jeriheichurute, ʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬ Coaunera neein, itolere Curuaanaa
jeein canu que jaolequiin canu ranaa neein neeine coroaecaaunra Ofa. Iite,
jerenihane jaun aihurureein. Nii nii itolere coitucutoha nocoetonacaauru
rijijieein techu, canu que jaolequiin, que coitucueratelanaala, nii cha que
canu ranaa jeriheichuru, jerichanejeein nelatihei rijijieein nenacaauru que nii
caletoaera Cana Coaunera que jaolecoha ËΎɗҡӕËӕľфľ́͑́͑ľ͑ËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
aihurureein,” nae rai nii letonocuru rai teeicha. Aihara Ofa. Nitohaneein
Jesoso. jereeine jaunte ichaaicha,” naa Cana
Coaunera raine baiha jetao:
Jelaiha cauha cuuruha caaunsi choonca 22ॸ“Ofate caque itolere coitucuerateein
coroatajai nii niicha letoanojoinunrine ne, coitucuhin nihanune coina. Nihei
17ॸNitohaneein letoanajaane jaaun chuni canu coitucunaa nainera, ËËΎɗҡӕ‫ڏ‬
cuhin jetaote, caje jelaiha rachoojoeein cuerateniha Ofane. Nii rijijieeinchu
turuhin jetao: canu, rai Calaohineein, нӕľËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
“Curuaanaa, ɗɗ́ľҡΎ͑Ύ͑ľľɗ͑͑ɗȍË‫ڏ‬ tenihanune, nihei chuni Ofa coitucuera.
nune jaunte irihacaanune, ËΎɗҡӕËӕËȍӕȍɗ‫ڏ‬ Canu, rai Calaohineein coitucueratenaa
churu nihanatiin canacaanu ere jerichaunne jaanruhachate Ofa
tonoraain neeure,” naauruha nii caaunsi coitucuurureein,ٚ͑ľʮľҡΎфËȍΎΎ‫ڏ‬
choonca coroatajai letonocurune jana joeein Jesoso.
jetaote: 23ॸNii baiha jetaote, jelai teein aina
18ॸ“Aihachuhisi. Jiacane amuneein nerelanacaauru rai jetao: ٘ͮľфӕѸɗ‫ڏ‬
dede caje naluha uha Moconajaerane jeeinte neeiche, caa ena inaraacha
coarai coaraain neeichene jaun. 24ॸArajii Jericoo cuhane jana, bero cuhane
profetacuru, chaen reycuru, eruhin, enuha que faofoaain sohin- rai
naaonjoaihunru inoaesihurute niqui, cajione ruluhin- jitariin niicha siriine
caa ena inaraacha coarai coaana jereein, maajeein ruluhin- ateinanee lalajeein
caa inaraacha aonai aohana jerecurelu. ratiriin amuuruha necha aansaineein
Nete, nii coaraain, aonaain, ͑Ύ͑ʮӕ͑‫ڏ‬ ichaonacaauru cachaaurune.
renelu,” nae jetao acaauru rai Jesoso. 31ॸNii jana jetao, nii jeelai bero cuhane
cuujiha leinjiin Isaraelitanichaachene

Samaria cocoaicha que parabola que lauri caje nenaa saseredotene jana,
cuaain, leinjiin cacha relaera najiniha niha nii cachane coaariin,
relaa Jesosone comarohin rauhijiriicha situhin amue.
25ॸNiritoha Jesosone jana jetaote, rene 32ॸNii jana jetao coaiteen caaijie cuujiha,
turuhin jetao, “Tohanrihanicha,” naain leeocha Isaraelitanichaachene lauri caje

nechu jataain coujuha jetao: nenaa Lebitane jaun, acaaentonai
“Cacha relaera, cha ichareeun chariji coaariin, inauheneeicha coarajeein
bana nitajenaachara ichaonaa que comarohin rauhijiriicha situhin amue.
ichaonaa nainichaaunne coina,” naa rai 33ॸNii jana jetao, acaauru caaijie cuujiha
leinjiin Moisesa naitoonjoan rauhi que leinjiin cana lauri Isaraelitanelanaala

cacha relaerane jaun jetao: nenaa inara jaole Samaria cocoaichane
26ॸ“Tonaainjia laenanohineein ne jaun jetao, coaariin, cairichaaojoaain
Moisesa aitoonjoan rauhi cuhane coaraane jaun jetao, 34ॸфľ͑ľ͑ɗËȍӕӕ͑‫ڏ‬
ereretaain coaraaine jana,” naa rai taain erene aina bino caje
Jesosone jaun jetaote: ichanohineein nenaa coi que culejeein
27ॸ٘ॸَˇҡɗ͑ɗѸȍӕӕʮӕ, ii suujue, ii jetao, nii nocoasaja coichaain, cajione
coichana, naaonjoain aina cutaain, ii que conajaain jetao rai cabario ichoae
Curuaanaa ii Coaunera que ii suujua lauriaain, coreteein turunaanaja leinjiin
acateein, aca jerihane rijijieein loreri asaae amaain ecu teein jetao
coitucuhin naitoonjoan ichaain neeu. berai.
Chaen ijiabereeo belaain coaraain 35ॸNii cojoanoon jetaote, rai coriqui
neeine rijijieein, chamute cacha belaain rocohin jetao nii nenaanaja erora corete
neeu,’ naainte ne nii rauhi cuhane,” jetao nii Samaria cocoaicha. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
͑ɗ͑ʮľҡΎҡΎ͑Ύфľ͑ɗɗͅΎɗѸľѸ͑ɗҡΎΎ͑‫ڏ‬ neein coreteein jetaote, ‘Atiin canu rai
joan rauhi que cacha relaera. caa cacha beraain coichaau. Caa cacha
28ॸNii jaun jetaote: coreniha ii coriqui jaohinene ii rai
“Jataain caohatiinte aitohi. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ cainareeunni caaujiataain,’ nae jetao nii
neein neeinete, ichaonaa chariji bana cacha, nii nenaanaja erora rai.
nitajenaachara que niha curiquiincha,” 36ॸNitohanihane jaun, chariji jana nii
nae jetao rai Jesoso. nichatajaihuri caje nii necha aansaineein

29ॸNii jaun jetaote, jaiti jitaain nii ichaonacaauru cachaauru sonojoi cacha
niicha coitucunaa jerei beniha raine que belaain coarae, rai jaberoco belaihane
nainaa Jesosone coina jetao: rijijieein,” naa Jesosone jana jetaote:
“Charijina camute cacha neein belaain 37ॸ“Nii cairichaaojoaain coaraain
ichaoreeun,” naa Jesoso raine jana jetao: belaain coichaera,” naa nii Moisesa
30ॸ“Aonaaun. Coaraaunachuhinti, aitoonjoan que cacha relaerane jaun
leinjiin cacha jetao, Jerosaleen caje jetaote:
“Inae laen coitucuhi. Nitohaneein Nihei chuni ii baiha ii rijijieein nei.

iitonai ichaau,” nae jetao, rai Jesoso. Dedeeu iicha jerei ichacuruhane
rijijieein,
Mariha aina Marata loreri cau chauratane que netonai
asaae turuha Jesosone ichacurumiin satiin chauratane que
38ॸNii baiha jetaote, jelai caje amuhin nenacaauru.
leinjiin neseu turuhane jana jetao, rai 3 Canacaanu rai lenone teeute
loreri asaae rae leinjiin ene Marata. canacaanu rai lanaeneeine lenone.
39ॸNii Marata nejera Mariha jetaote, ecu 4 Baaso ichaechajeein
turuhin ereerejiha Jesosone jaun jetao nihacaanune nihanatiin

Ύ͑͑ľËΎɗ͑фɗҡɗʮɗѸľ͑ľ́ӕфɗ‫ڏ‬ canacaanu que ii suujua acateeu,
riin lauheque. 40ॸNii jana jetaote jelai canacaanu rai baaso ichaain
niicha ichanenu aina ratiriin aihane nenacaauru que
jaun jetao, Jesoso rohan nichuuntaain Ë͑Ë͑ӕѸӕӕʮӕËҡľľɗ͑͑ɗȍË‫ڏ‬
jetao: nune rijijieein.
“Curuaanaa, ҡ͑ɗҡΎ́ľфľ͑ľľɗ͑Ë̲ɗʮɗ‫ڏ‬ Jiaonriha osa que nesaruhin
neeon aina jelai caratiriin aiha caa nihacaanune
canejerane coaraainete rai aiteneei canu nainatejeein neeine,’
coroatajaniha uhane coina.” naa naain Cana Coaunera bajaauche
Maratane jaun jetaote: bajaaichenera,” naain jetao acaauru
41ॸ“Marata, aonaaun. Jataain niha relae Jesoso.
iicha ichanenune jaunna jataaain 5ॸNiritiin jetaote:
nererojoecaai. 42ॸNete jataain leinjiincha “Coaracuchenachuhinti inara

ne cacha rai jataain nelatei. Caa tabaauru niha rai belaichane jana,
Marihate nii jataain cacha rai nelateein janotiin dede cataaun rai loreri asae
nei janijiin rae. Nii jaun nerinaain chuni turuhin: ‘Quiicha belaai, taa niha ii
caje ruluera,” naain jetao tonorae lenone cautene. 6ॸEna canu loreri asae
Jesoso. turuha jataain quiicha belaaine jaunne,
que coroaatihanune coina aitoon,
Cana Coaunera bajanaa que aina neniha rai canuhacha teeninune jaun. Ii
nerelanacaauru relaa Jesosone raine jeelai que corereeunni,’ naane
(Mt 6.9-15; 7.7-11) janate nainere: 7ॸ‘Coa carerojoecaa. Inae
11
1ॸJelai
cuhin Cana Coaunera canu bereecuru aina nesurucuaaunne
bajaa cuha Jesosone jana jaun nimichuhin tenaa nainihaaun,’
jetaote, inae nainaane jana jetao: naainte nesurunajaun neein tonorana
“Curuaanaa, aina nerelanacaauru nainere nii belaicha. 8ॸNetechu
relaalu Joaanne rijijieein canacaanu nimichuhin tenaa jerenihane saijieein
relaau Cana Coaunera bajanaa quera,” conujiha nii belaichane, atiin
naauruha aina nerelanacaaurune jana nimichuhin jitariin niicha latei tenaa
jetaote: 2ॸ“Saan ai. Cana Coaunera nainere. 9ॸNii rijijieeinte Cana Coaunera
bajaaichene: caje cha lateein bajaaichene, inara rai
‘Cana Coaunera, inaraacha latei tereein. Cha lateein ariin
ii acaihaniji Cana Coauneraneein bajaera raite, cha teein ne Cana
neeine coitucuhin neeurumiin satiin Coaunera. 10ॸSatiin cha lateein ariin
cachaauru. bajaerate, niicha latei eruhin ne.
Nitohaneeinte rohan nichuutaain cha rautaanune jaun, Moconajaera

bajaa cachane, фɗËȍҡľľɗ͑͑Ύ͑ʮΎ‫ڏ‬ letononiha canu beeiche. Nete inara
reein Cana Coaunera,” naain jetaote, coitucuhichene rijijieein, satiin caa
11ॸ“Coaracuchenachuhinti inara, inara atane que nenacaauru ita que
caje ate bajaain niha inara calaohine nejerateein neein ita sooruhanete,
jana, inara, inacaneein rai acano jiniiquiin ita ichao itajeeurureein. 18ॸNii
teriquiche. 12ॸAinihane inara caje taje rijijieein techu, nii coaauquichene
bajaane jana rai canau teriquiche. rijijieein, nejesinajeein ita que
13ॸCoaracuchenachuhinti inara nejerateein neeuruha rai letonocuru
baasoneein ichaohichene natiin, ainane, ɗҡɗËȍΎɗҡʮľľӕфӕфľľɗ͑ͅΎËΎ͑‫ڏ‬
caohacha nejesina teein neeiche inara jaera aina rai letonocuru. Nitohanihane
bereecuru raine. Nii amurijiriin techu ʮɗ͑ɗɗнӕɗɗ͑͑ɗɗËȍнӕľ͑ľ́ҡľľɗ͑͑ľľӕфӕ‫ڏ‬
lateein caje bajaain neeichene, rai rihei. ‘Nii coitucuchuhichuru curuaanaa
Suujue que suujuequiin neeichene Beelseboo caletoaane aina, coitucuchuhi
coina, nii bajaera rai Suujue teein ichanohineein cunaitenaa caa cacha
nereein dedeeu nenaa Cana Inaca Cana rautaa,’ canu beeichene jaunne caa
Coaunera,” nae jetao acaauru rai inara rai aitoon.
Jesoso. 19-20ॸInara tabaauru, chunocoha cacha
suujua caje coitucuchuhi sitanaa

Moconajaera ichanohineein niicha jerecuruhanete, ‘Cana Coauneraacha
ichai ichaa Jesoso beeuruhane ichaneni ichaeraniha’ beriquiche. Jana
(Mt 12.22-30; Mr 3.20-27) laen canu, ËËȍѸӕӕʮӕËʮľËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬
14ॸNii baiha jetaote, suujua cuhane chuhi rocohanune jaunte, َͅΎËΎ͑ʮľ‫ڏ‬
coitucuchuhi sirihane jaun, caaun raacha ichai ichaeraniha’ canu beeiche.
eresilanaala niha leinjiin cachane jana ‘Nete laen, ͅΎËΎ͑ʮľф́ľҡΎ͑ΎËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬
jetao, caje sitaain rautae Jesoso. Inae chuhi rocohanu cajene jaun, canu, Cana
caje mituhin amuha nii moconajaera Coauneraacha ichai ichaeraneein,
letono coitucuchuhine jana, inae iriha Moconajaeraacha ichai itajeraneein
nii eresilanaala nenaa cachane coaraain nihanune coaraquichene saijieein
jetaote, jataain cojoaelatoore nii ecu aitocoiche.
neein coarajeeurera cachaauru. 15ॸNe 21ॸNii rijijieein techu, jataain laraajiin
jetaote tabaauru: “Coitucuchuhichuru nenaa cacha, rai biji achune aina rai
curuaanaa Beelseboote caa cacha rai loreri beraihane, satiin rai loreri asaae
catohanai ichaane jaan tihane jaun, caa nenacaauru rai rucuhele rulunaa
catohanai ichaera,” naaure jetao Jesoso nainene caje chuni. 22ॸNete laen, jataain
coarajeein. amurijiriin jataain laraajiiin nenaa,
16ॸJana tabaauru jetaote, esinae turuhin caje nii rai rucuhele niicha
rauhijiriin aina niha Cana Coaunerane berai ruluha uhane, enaacha caje nii biji
coaracuruhane coina nechu cojuha achune ruluhin jitariin raine que nii rai
jetao, cojoelanaacojoai ichaane coina rucuheleeuru rulureein,’ naain jetao
caje bajaaure. 17ॸNe jetaote, nechu Moconajaera amurijiriin laraajiin itolere
cojuha aitocuruhane coitucuha ichana nainihane,” be Jesoso.
raotojoeeine jaun jetao: 23ॸNiritiin jetaote: “Nitohanihane jaun
“Inarate caa coitucuchuhi canuhacha ichai rautaelanaala coaarate,

ichanohineein cunaitenaa cacha canu que nejeratenaa neein nihane jaun
ai. Jana canu aina Cana Coaunera rai rune jaun jetaote, acaauru rai: “Caa
cachaauru ranaa jeriheite, moconajaera Moconajaera cojoanonaa que
aina nitajeeuruha cachaaurune jerihane nenacaauru cachaaurute, jataain necha
jaun ai,” nae jetao Jesoso aansaineein ichaooruhane jaun, acaauru
rai cojoelanaacojoai ichacaaunne
Jelaiha mitunaja rene cauha jerecure.
moconajaera letono coitucuchuhine Nete Isaraelita neeurenihane saijieein,
(Mt 12.43-45) dede caje cojoelanaacojoai coaracuruhane
24ॸNiritiin jetaote: “Nitohaneein leinjiin latelanaala, acaauru rai Cana
cacha caje mituhin amuha coitucuchuhinete, Coauneraacha beratei biha Jonasine jana
enohane jaanu ariirijie cajianeein joaereein esenetaaurelu Ninibe cocoaichacuru. 30ॸNii
amuhemujueein. Nii jana erusinihanete, rijijieeinne canuhetonai inaraacha cohajei
‘Jelaiha taolu mituhanune jaa rene cauha Cachaneein nejanohanaa nichaaunne, caa
cuhanunete caohachae,’ nae. 25ॸNiritiin nii enene cojoanonaa que ichaonacaauru
mituhalune jaa cacha suujua cuhane cachaauru rai Cana Coauneracha ichaneni
turuhane, aiha leinjiin loreri coneraelanaala beraneein neeun.
caohatiin lojoinojoineein rucuhenojoineeine 31ॸNitohanihane jaunte, inae satiin
rijijieein nii cacha suujua eruhane, cachaauru ichao coitucuhin rucuheca Cana
26ॸnacoaauneein jelaiha cauhin, caaunsineein Coaunerane Cojoanonaa que turuhane bana,
amurijiriin jataain baasoneein nenacaauru nimichureein Egipto bujuau nenaa atane
coitucuchuhicuru cotijiaain amaain, nii curuaanaa eneneein nenaa reina, caa enene
cacha suujua cuhane enohin ichaaoruha nii neiniquichene coulurujiane coina. Acate
coitucuchuhichurune, jauriaanejeein coriaji atane caje uhin turuelu, niicha
aihalune amuritoheriin jataain baasoneein coitucui biha Salomoonne jana aonaane
ichoae nii cacha,” nae jetao acaauru rai coina. Nitohanihalu natiinte, Salomoon
Jesoso. amurijiriin neinichaaunne saijieein, canu ere
aohana jereneeiche. 32ॸNii rijijieein techu,
Esinae rauhijiriin rausiaenojoineein inae enene cojoanonaa que ichaonacaauru
niha cachane jaan esine cachaauru ichao coitucuhin rucuheca Cana
27ॸNiritiin jaiti acaauru rai ereerejiha Coaunerane jaan Cojoanonaa que turuhane
Jesosone jana jetaote, nii cachaauru bana, inara colurujueeuruhane coina
jana toniin jetao: nimichua cuurureein Ninibe cocoaichacuru.
“Nerausiaaeca ene ii janoaain Aiha nii Ninibe cocoaichacuru, inae caseteco
efojiaralura,” naa rai leinjiin ene coaracuruhane rai neeuru jana acaauru rai
ehequiine jaun jetaote: Jonasi que beratiha Cana Coaunerane jana,
28ॸ“Aiha chuhisi niqui. Nete Cana Coaunera cojoaelanaacojoai coaracuruhane latelanaala
aitoonjoan aonaain tonoraain nenacaauru nii esenetaain nichao coreeuruhalune jaun. Nete
amuritoheriin nerausiaaecure,” naain jetao laen, Jonasi amurijiriin nei nichaaunne
tonorae Jesoso. sainejeein canu esenetaeneeiche,” nae jetao
acaauru rai Jesoso.
Cojoelanaacojoai bajaauruha necha
aansai cachaaurune Cacha cono niha cacha notane
(Mt 12.38-42; Mr 8.12) (Mt 5.15; 6.22-23)
29ॸNitohaneein netaojiajeein, jataain 33ॸNiritohaacaauru raine baiha
фʮɗɗ͑ҡӕфӕӕфӕȍËӕфӕȍËɗ͑ËËȍӕ‫ڏ‬ jetaote: “Charijieein teeinti, nene chuni
cono mocohin bujuaihu tera. Niheichu naaonjoaainchene coreniha inara suujua

rori asae nii cono telanaala ecuun nii cuhanai. 40ॸAsoneeojoaaichenaate. Tana
cono mocohin te, satiin nii loreri asaae nii jianacoon nenaa inara jaberoco
turunacaauru conohanau neeuruhane coaunera inara jaberoco cuhane nenaa,
coina. 34ॸNii rijijieein techu inara inara suujua netonai coaaunaane
jaberoco cononeein ne inara nota. coitucuhichene. 41ॸAihana jaun inara
Aihane jaun, esinae rauhijiriin jataain suujua coaraain inaraacha ichaneni
caohachaain cha coaraain coitucuhin ichaain neeuchete nuculocohin neeine
neeichenete, satiin jianacoon niha inara suujua aina inara jaberoco,” naain
cureein inara suujua. Nete laen jetaote acaauru rai,
ËΎȍËȍɗ͑ËȍËΎфнӕɗËȍľ͑ľ͑ɗȍ͑‫ڏ‬ 42ॸ“Cairichaaojoaaiche fariseeocuru,
ҡɗɗ͑нӕľʮΎ́ľнӕɗɗ͑ʮΎľ͑фľľɗ͑ËȍËȍ‫ڏ‬ cacha caohachaniha nocoetocoichene

quichene, jataain nocohena tabai jana coaracuruha cachaaurune coina, biha
niha cureein inara suujua. 35ॸAihane inara rai rauhine rijijieein nii lechoonca
jaun, cha coaraain coitucuhin turineein inaraacha taojiai inara temule
caohachaain nocohalajiin neeuche, caje le turii teeichene saijieein jeriha
nabana cha coaraquichene nihanatiin Cana Coaunerane rijijieein inara amute
que jaolequiin neeichene, ͑ΎËΎȍľ͑‫ڏ‬ cachaauru belaain, nii chuni que
neein nerotoha nii inara conaerane jaolequelanaala satiin ita rijijieein
coataa. 36ॸAihute itolere inaraacha cachaauru coaraain neneeichene jaun.
coarai coitucuhin ichaquichene, Aihane jaun, nii cacha caohachaniha
nocohena coaraelanaala satiin nocoetocoichene jianeein inara amute
jianaacoon neeine inara suujua, cacha belaain, nii choae tacaain aitoha
raafariin conohanau cha coaana inara rai rauhine rijijieein ichaaoche.
rijijieein, esinae rauhijiriin satiin itolere 43ॸCairichaaojoaaiche fariseeocuru,
coaraain neeichene,” nae jetao acaauru esinae rauhijiriin jataain nelateein

rai Jesoso. nenaa rijijieein sinacoca asaae rori
caohacha janijiin nichoae nelauriaain,
Cacha relaaurera aina fariseeocuru inara que suujua acateein, chunijiun
colurujiha Jesosone inara eruuruhane inara rai ereein,
(Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Lc 20.45-47) naaonjoaaunruha cachaaurune
37ॸInae niritiin cachaauru rai jeriquichene jaun.
ereerejihane nainaa Jesosone jana 44ॸCairichaaojoaaiche. Charijieein
jetaote, rai loreri asae lenoniha cuhane teeinti atane bana shaquiin nichoae
coina jetao cotijiae leinjiin fariseeo. situhin amue cacha, asaaun niha
38ॸNii jaun cuhin, rai loreri asae turuhin calanaine coitucuelanaala. Nii
nitohaniha acaauru ichaone saijieein rijijieeinte ne, inara suujue cuhane
biji culeje lanaanla rori ichoae nelauriaa calani neosateeichene coreniha,” naa
Jesosone jaun jetaote, cojoaelate jetao acaauru rai Jesosone jaun jetaote:
nii cotihara fariseeo. 45ॸ“Cacha relaera, fariseeocuru que
39ॸNii jaun jetaote: niritiin canacaanu quene maajeein
“Inara fariseeo neeichenete jataain ereeine jaunne, Ѹ͑ľľɗ͑фӕҡľ͑ɗȍ‫ڏ‬
inara jaberoco culeena inaaiche niqui. caanu,” naa acaauru caje leinjiin Cana
Nete nii saijieein jataain banejelanaala Coaunera aitoonjoan que cacha
calanaineein ne asijiauhin, naosateein, relaerane jaun jetaote,
46ॸ“Cairichaaojoaaiche inara netonai.
Nitohaneein ichaohiche inarane que Baaso ichacuruhane nihanatiin

ainaan tocohaneein, ichaonaa anajiin caohacha ichaa nocoetocuruhane
teein, inara amute cachaauru coataa cachaauru relaa Jesosone
12
cairichaaeriin neeichene jaun. 1ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑фɗΎȍф͑‫ڏ‬
47-48ॸCairichaaojoaaiche, Cana Coaunera Ëɗ͑͑ľҡΎʮɗӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬
ere bera profetacuru sohin jaooruha inara rune jaun jetaote, nejesinajeein ita
foerateracurune coitucuhin, baaso sururucuruhane jana jetao, aina
ichacuruhane coitucuhichene saijieein inara nerelanacaauru rai jetao: “Jiaonriha
netonai acaauru rijijieein neeichene jaun. aihuruha fariseeocurune rijijieein
49ॸNitohaneriquicheeine coitucuhinte: asinojoineein baaso ichaain caohacha
‘Acaauru raine, profetacuru, afosotooru, ichaa nocoetiin nihache. 2ॸNii
naaonjoainuri letoareeunni. Nii janate, asinojoineein coitucueraelanaala baaso
tabaauru sohin jaohin, tabaauru que ɗËȍɗ͑ËΎȍËȍɗËȍ͑ΎËΎľҡΎËΎɗ‫ڏ‬
nejerateein, acaauru que nererojoecaa chene nihanatiinte inae ecu tihane bana
curiquicheeincha,’ naain besilu Cana coitucunojoinereein. 3ॸNitohanihane
Coaunera, nitohaneeichene coitucuhane jaunte, inae nii cojoanonaa que inae
jaun. turuhane bana, nii coitucueraane coataa
50ॸNii jaunte, cana rai chauratane Ѹɗɗ͑ľфľľɗËȍľ͑ľʮ͑ËΎɗҡӕËӕ͑ΎʮΎɗ͑ľ‫ڏ‬
coaaunaalu Cana Coaunerane caje reein. Jana nii coaraa chunine coataa
coaauneein, nii inara foerateracuru aina nii asiin inaraacha beite satiin aonajera
inaraacha sohi inaraacha jaoorilu urichoo coitucunojoinereein.
profetacuru coichana core coaaratiha
cureein inara que Cana Coaunera. Esinae rauhijiriin coasinacai
51ॸNitohaneeinte nii Abeli sohin coichana 4ॸNitohanihane jaunne, jataain
jaohalune jaan caje coaauneein, Cana canuhacha belaaineeichene rai
Coaunera rai lenonecuru mocooruha aitoreeunni. Jiaonriha inara sohin inara
saseredotecuruhachane jaan rori aina jaonaa jerera que casiin neeichene, nii
santuario Ëҡӕ͑ҡľľɗ͑ɗ͑фƸΎľфҡľфËӕ‫ڏ‬ ɗ͑фҡɗ͑фӕȍ͑ľ¡ɗȍ͑ɗɗËȍҡΎȍ‫ڏ‬
ruhacha atinailu Sacariasi que tiaaojoaain ͑ľľɗ͑ɗ͑фҡľľɗ͑ɗ͑фɗҡʮľ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
caa enene neiniquichene que nii core renihane jaun. 5ॸNena laen esinae
coaaratiha cureein Cana Coaunera. rauhijiriin coasinacai que inara rai
52ॸCairichaaojoaaiche, Cana Coaunera aitoreeunni. Nii ohin niha inara
ere bera Moisesa naitoonjoan que cacha jaberocone baiha usi jana inara suujue
relaaurera; Cana Coaunera naitoonjoan itajeranu quete laen nainequiche casiin
coitucuhin neeichene saijieein tonorana neeichene. Aiha laen, nitohaneein cana
jerelanaala neein, ËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ҡΎ͑Ύфӕ‫ڏ‬ tenaa nainerate laen naine coasiin
ruha cachaaurune jerelanaalane ichaohacane.
maajeeine jaun,” nae caauru rai Jesoso. 6ॸTana nii coitucuhichene rijijieein
53-54ॸNiritoha acaauru raine jaun jataain corelanaala nenaa coroatajajei
jetaote, aina obajeein, nechu jataain moneda coriqui coreniha saoquii tajae
tonaane coulurujeeuruhane jaan lera laaoinaa que necoreteeichene. Nete
ariha jetao, Jesoso rerohecaaure Cana nitohaneein cachaauru rai jataain cha
Coaunera naitoonjoan que cacha que nelatenihane saijieein, ͑ɗɗ́ľɗ͑ʮɗɗ͑‫ڏ‬
relaaurera aina fariseeocuru. niji acaauru baitene Cana Coaunera.
7ॸNiirijijieein techu, leinjiana cachaauru caje leinjiin cacha jetao

leinjianaain janiinojoineein ne inara Jesoso rai:
couturijihuru. Aihana jaun, itolere “Cacha relaera, canu nejera rai
tajaae laaoinaacuru amurijiriin aitoote, canu rai canacaanu inaca
nelateein neeiche Cana Coaunera raine amureecha ratirii rucuhele canacaanu
jaun, jiaonriha casiin neeichene. raineein nenaa leruhin teeine canu
raicha,” naa Jesoso raine jaun jetaote;
Cachaauru que acaneein nihane 14ॸ“Chana jana chaen, ËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬
coitucuerateeuruhane jeriha Jesocurisitone caineein canu teein, ͑ɗҡΎȍ͑ɗфӕËӕȍľф‫ڏ‬
(Mt 10.32-33; 12.32; 10.19-20) neein inara rene caletoae inara inaca
8ॸChunocoha cacoitucuhin canu coreniha amureecha sirii rucuhele leruhin tihanu
laraajiin cachaauru acatiha netiin ereein inara raine coina,” naain jetao,
neine, inae Cana Coaunera Cojoanonaa que 15ॸsaain nii ecu neein aonajeeurera
turuhane bana, Cana Coaunera aina cachaauru rai jetao: “Jiaonriha itolere
letonocuru anjeraauru notaracaae netiin siriin necoriquijiaain nenaa coauquiche
canu, acaihaniji inaraacha cohajei inara netonaine. Coatiha coriqui siriin
cachaneein nejanohanaa nichaaunne aca nihacaneecha que nelateein nihei cana
coreniha erereeunni. 9ॸJana chunocoha, ichaota,” naain jetaote;
cachaauru que canu neein nihanune 16ॸ“Coaracuchenachuhinti niqui niha
coitucueratelanaala nenaane, acaaentonoai leinjiin cacha, jataain itolere siriin

coitucuha cuhenereeunni canuhetonai, Cana coriquihonane. Nii jaun jetao, jelai teein
Coaunera aina rai anjeraauru acatiha netiin. atane siriin, arajiin ocoana sirihane jaun
10ॸCanu acaihaniji inaraacha cohajei jataain arajiin rai temulecuru taojiae.
Cachaneein nejanohanune que baasoneein 17ॸNii jaun jetaote: ‘Cha laen ichareeun
ereein nei que nihanatiinte suujua acatena canu temulecuru canuhacha taojiai ainata.
nainereein ofa Cana Coaunera. Nete laen Inae nihei rucuhecaaunne jaanuta,’ naain
baaso neein Cana Coaunera Suujue que jetao coacuhin; 18ॸ‘Saan. Inae canuhacha
ereein nei que suujua acatenereein. ichaneni coitucuhanu. Jitariin canu
11ॸNitohanihane jaun inara colurujueein temulecuru coloherihuru comaain
inara amaauruha sinacoca asae Joriocuru jaohinne, nacoauneein leeochaauru
cocoainanacaihuri, joesiocuru, naaonjoainuri lorerichuru tabaihuri jareeun, jitariin
renene, jiaonriha chaque tonajeein catemuleeuru canuhacha taojiai
cuhichene. Coa: ‘Tonaainnera erereeunta,’ rucujueein, jitariin carujueleeurune
naain nocoatiin ereeichene jaanu coacuhin maajeein rucuhecaaun nasae teeinne
cuhache. 12ॸInae ereeichene coina neeichene coina. 19ॸNii baihane laen caraajenihane:
janate, caohachaain ereeichene coina inara Inae niha araai jaanacaneein ichaohin,
relaa cureein Cana Coaunera Suujue. Coatiha tonajelanaala acau cohin, lenoneein,
inara suujua caje rocohin ecu rachoojoeein naaonjoaanune jaanu,’ naain
ereriheicheein,ٚ͑ľʮľҡΎɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ ѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľɗфɗȍ͑ɗɗËΎфɗнӕɗËΎфɗнӕɗȍΎ‫ڏ‬
caauru rai Jesoso. nane jana jetaote; 20ॸ‘Asoneeojoaainaate,
ena cojoanotiin cuhanete oriquiincha. Nii
Jataain alalacaraa ii rucuhele inacojoeein arajiin rucujueein
coriquihonacaauru ichaone chunaain iicha sirii, chaa raineein chaainti
13ॸNitohaneein cachaauru relaa niha cureeinta,’ nae jetao rai Cana
Jesosone jana jetaote, nii arajii Coaunera.
21ॸNitohanihane jaunte, nechu jataain 28ॸNitohaneein mocohenineein niha caa
фɗ͑ľľɗ͑Ëȍнӕľ̲͑ӕҡľËËȍËΎфΎҡ‫ڏ‬ ajaena ujuanecuru natiinte, caohachaain

janelanaala rucuhele siriin nenaa cacha, omarohin neeuruhane jaanu teein ne
Cana Coaunera rai cairichainejeein ne, Cana Coaunera. Tana nii amurijiriin
nitajihane rai nihane jaun,” naain jetao inara- cachaneein neeichene cajione
nii coriquihona cacha que erenaa ҡľфɗËȍɗ͑æ͑æΎӕ͑ľф͑ľľѸľ͑ľҡɗ‫ڏ‬
parabola que acaauru relae Jesoso. cheneta.
29ॸNitohanihane jaun, coa lenoneein,
Nere tonoraain jerihane rijijieein acau cohin, naaonjoaaichene
ichaohin nenacaauru beraiha jaanuhacha que nererojoecaaeriin
Cana Coaunerane nihache.
(Mt 6.25-34) 30ॸSatiin caa chauratane que Cana
22ॸNiritohane baiha jetaote, aina Coaunera coitucuelanaala nenacaauru
nerelanacaauru rai jetao: “Caa quene cachaaurute, nechu jataain nitohaneein
inara rai erenaa jereeun. Jiaonriha nererojoecaaeriin neeure. Nete laen,
lenoneein ichaohiche jaanu aina inara satiin inaraacha latei coitucuhin
cajioneecha que nererojoecaaichene. teraneein ne Cana Inaca Cana Coaunera.
23ॸJataain nelateein niha lenonene 31ॸNitohanihane jaun jeriha Cana
amurijiriinte, jataain nelateein ne inara Coaunerane rijijieein ichaaoruha

ichao. Jerichanejeein techu nelateein cachaaurune jaan Cojoanonaa que
niha cajionene amurijiriin jataain coacuhin neeichenete lanaenereein
nelateein ne inara jaberoco. inaraacha latei,” nae jetao aina
24ॸCoaracuche nachuhinti temule jaain, nerelanacaauru rai Jesoso.
niicha quiineeuri rucuhecuruhane jaanu
coloheri siriin, naaonjoaain neeururiha Dedeeu charijibana satonohelanaala
rohirihuru. Nete laen Cana Coaunera, ichaonaana jaan
lenoneein ichaaoruhane coina (Mt 6.19-21)
acaauruhacha quiine teein ne. Inarate 32ॸNiritiin jetaote: “Jiaonriha casiin
rohirihuru amurijiriin jataain nelateein neeichene, charijieein teeinti carenero
neeiche. beraain neeure irilaain sirichaauru, nii
25ॸʊ͑Ύ͑ʮΎѸɗ͑͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ɗҡΎ́ľфľ‫ڏ‬ rijijieein inara beraain nerichaaunnine
neein suujua cuhane coaauca cachane jaun. ʊ͑фæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍľф‫ڏ‬
nihanatiin, nichao cariaain ichaonaa neeichenete, jataain coroatajajeein
nainihei. 26ॸChanuna aansijiin laaojoiri neeiche niqui. Nete jataain inara
que coacuhin neeichene nihanatiin, belaihane jaun rai Cojoanonaa que
ichana nainequichene coaalanaala inara rareein Ofa Cana Coaunera.
itolere que nererojoecaaeriin neeiche. 33ॸAihane jaun, jitariin nii inaraacha sirii
27ॸæΎфËӕËȍľ͑Ëȍӕȍɗ͑ҡɗËΎȍËȍľ‫ڏ‬ rucuhele que necoreteein, ËɗфɗËȍɗ͑ľ‫ڏ‬
nanaain omarohin neeuruha caa ajaena jeein chaelai que latejiojoiriin
ujuanecuru amihanejeein neeuruhane nenacaauru coroatajanecuche. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
que airijiinne. Nete aihuruha caa ajaena neein neeichenete, dedeeu charijibana
ujuanecurune tocohaneein jataain satonoelanaala nenaa Cana
caohachaain inanacaenelu rey Coauneraacha teeninu rariquicheein.
Salomoon, cajione caohacha que Nerinaain inara caje nii dedeeu inara
necoreeteein nihalune saijieein. raineein nenaa ruluera. Nii bana
asijiautooru nihanatiin ecu turuhin Curuaanaa, ainihane satiin raine

inara basijiahuna nainihei. Niheichu maajeeinna aitohi,” naain caje bajaa
cojoano nihanatiin ecu enohin asaaena Fedorone jaun jetaote,
nainihei. 42ॸ“Tana coitucuhichene. Chariji jian, nii
34ॸNitohanihane jaun jauriaanejeein jataain nelateein nere tonoraeraneein
caohatiin, nii chabana satonoelanaala loreri beraichanu que ratiri rai fatoroon,
nenaa, nii ena nitaje rai nenaa inara turuhanereen tiaain nii rai cachaauru
ichao, naaonjoai que coaaucuche. coroaateein acaauru sirihane coina. Tana
satiin canuhacha cocoainai neeichene,
Letonoa jatoroaain neeuche canu cachaauru beraichaneein neeichene
35ॸLetona jatoraain inara cajione jiaain coitucuhichene. 43ॸJataain raotojoeeinte
neeuche, inara siricho mocohin nereein nii nere tonoraera, nii letoain
conohanau. 36ॸCharijieein teeinti, ratirihane jaa ichaa jerihane rijijieeine
nesirihatenaa beseta caje cauhin, jana, eruha nii fatoroone. 44ॸNii banate,
acuujua dadaa fatoroone jana, acuujua esinae rauhijiriin jerihane rijijieein
joaracaain raaure nii letonocuru. Nii ichaohin nere tonoraain nihane, aca
rijijieein jatoraain neeuche. 37ॸѠΎҡΎ‫ڏ‬ cocoinaain itolere niicha sirii coaaranu que
joeeinte neeurureein nii rai letonocuru, tereein rai fatoroon.
sinilanaala neeuruhane jana acaauru 45ॸJana, ‘Jaitijiecha carajaain lanae turuha
eruha nii acaauru fatoroone. Esinae rai fatoroone’ naain coacuhin baasoneein
rauhijiriinte raajenihane rori ichoae niicha beraihuri quichaauru, enecuru,
acaauru lauriaain lenone que acaauru naaonjoainuri que jaolequiin acau cohin,
coroaatiha cureein nii acaauru fatoroon. lenoneein, ajeein, naaonjoaane jana
38ॸDede cataaun, janonaa nichae, 46ॸeruhanete, rai cachaaurunelanaala rai nere
naaonjoaain turuhane jana, sinilanaala tonoraaichuru cairichaa curichaain Cana

cohacuruhanete, фΎҡΎʮΎľľɗ͑͑ľľӕфӕ‫ڏ‬ Coaunerane rijijieein acaentonai cairichaa
reein. cureein nii rai fatoroon.
39ॸCaohachaain inara rai caitoonjoa 47ॸJana inae nitohaneein coitucuhane
aonacuchete coitucuhiche. Chunocoha saijieein, jatoroaain nelanaala nii letoaa rai

loreri erora turuhin basijiauha uha fatoroonne tonoraelanaala, ͑ľ͑ҡľËѸľҡľË‫ڏ‬
asijiatone coitucuhane, coatiha nii reein jataain banejelanaala bisiin rai
acuujua joracarihei, nabana enohin fatoroon. 48ॸNete laen coitucuelanaala nenaa
basijiauha nii asijiautone coataa. 40ॸNii rai cacha, ¡ѸΎɗËȍ͑ľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
rijijieein inara netonai nainaain ruhane saijieein baaso ichaeraauru fautaeriin
jatoroaain neeuche, turuha urichaain cairichanojoiniha cureein. Nitohanihane
nacoauneein nii jauriaa acaihaniji jaun, quiicha coitucui coitucuheratihanune
inaraacha cohajei Cachaneein jaancuru cajene, jataain jelai amuritoheriin
nejanohanaa que,” nae jetao acaauru rai bajareeunni, canuhacha jerei ichacuruhane
Jesoso. coina.
Letoaera tonoraera aina letoaera tonoraai Jesoso coreniha ita que

(Mt 24.45-51) nejerateeuruha cachaaurune
41ॸNiritoha Jesosone jaun jetaote: (Mt 10.34-36)
“Leinjiin canacaanuhacha ii aina 49ॸCanune
caa chauratane que usi
nerelanaanichaanune relanaa aitohi mocoha uun. Bajiaa nachuhinti chajaain
mocohane jana turueneeunlu. 50ॸJataain

necairichanaa tabai abaantanunete ne. Aina nejeratenaa aina
Nii jaunne, nii que turuhanereen tiaain, raotojoeeein niha cachane
que nererojocaeriin neeun. 51ॸʊ͑ËΎ‫ڏ‬ (Mt 5.25-26)
joeein chachu, ‘Caa cana rai chauratane 57ॸChanuna baaso ichaain neeichene niha
que jecha raoti ichaonaanaja turuaa natiin, baaso ichaquichene coitucuhi nenaa
uun,’ naaiche niqui. Aihei bajiaa. jereneeiche. 58ॸNitohanihane jaunte, inae
Raujiaain ita caje neleruhin niha ľ͑ËʮľËΎӕ͑ľľɗ͑ËΎ́ӕфӕʮӕľ͑ΎʮΎɗɗ͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬
cachane coinane turuunlu. 52ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ cheein. Aihane jaun, joesio rene inara
nihane jaunte, saoquiin le amaa inara colurujueranu ajiniha aina
lorerijieeincha ita aina ichaonacaauru, rucuecuche. Ainihanete, ɗ͑ľËΎӕ́ӕфӕʮӕľ‫ڏ‬
ena caje coauneein ita caje neleruhin, nojoi nequichene jaan cojoanonaa que
nii nichatajaihuri que nejeratiha turuhane bana, inara netonai colurujuiha
cuurureein nii coroatajaihuri. Jana nii nejerateeichene jaan jera joesio raine,
coroatajaihurite, nejeratiha cuurureein inara tiha coaridiaauru bijihune, caresero
nichatajaihuri que. 53ॸJana calaohi aina cuhane inara enohaurureein. 59ॸNii bana
te nejeratereein rai inaca. Nii jana jelai caje mituriheeicheein nii baaso
calaohite inaca que nejeratereein. Jana ichaquichene jaan core nainaaiche jitaain
acaauru nebate, rai cacunu que inara coriqui jaohinne reein tiaan,” nae
nejeratihane jana, rai cacunu netonai jetao cachaauru rai Jesoso.
13
que nejeratereein. Rai nacano que 1ॸNii bana jetaote, turuha cuure
nejeratiha nebaenene janate, nebaene cachaauru Jesoso rene. Nitohaneein

que nejeratereein rai nacano,” naain rene turuhin jetaote, “Jerosaleen nenaa
jetao Fedoro tonorae Jesoso. Teenforo asaae lenonecuru sohin mocohin,
Cana Coaunera coroaeca neeuruha Calileea
Janonaa cojoinacaauru
cocoaichacuru tabaaurune janate, acaauru
coitucuha cachane
sohin jaonajaain, nii lenone acaauruhacha
(Mt 16.1-4; Mr 8.11-13)
sohi coichana que acaauru coichana jasiite
54ॸNiibaiha jetaote, leeochaauru Filatora,” naain jetao Jesoso rai beeure nii
cachaauru rai jetao: cachaauru.
“Enoto soo nichajai que nijichorianaa 2ॸNiritocuruhane jana jetaote: ٘ॸَˇҡɗ͑
coaraaichenete, ‘Urichaain elo,’ naain naraaichuru amurijiriin osaaocuruhane

ereeichene, nii aitocoichene rijijieein ʮӕ͑ʮľËȍɗȍӕфľ͑ɗɗǽɗ́ľľËΎËΎɗËȍ‫ڏ‬
esinae rauhijiriin uhe elo. 55ॸˇľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬ curu’ naaiche niqui. 3ॸNete aine. Inara
jeein techu, enoto mitu coarajeein cana netonaite ohin nitajeriquicheein, inara
raotono nichajai caje uaain jiatuha ichao coreein jeriha Cana Coaunerane
cujuanane, ‘Ajaarotorichaain,’ rijijieein neneeichene.
naaichene esinae rauhijiriin ajaarote. 4ॸJerichanejeein techu jerihane, ‘Nii
56ॸCha coitucunaa jeriheichuru ́ľľΎËȍӕфӕˇľфΎѸ́ľľӕ͑ɗËȍΎ͑Ëӕ‫ڏ‬
casajeeuru. Nitohaneein dede, cana rai rulu amurijiriin jecha osaaotooruhane
chauratane, naaonjoain caje coaraain jaun, nii le choonca fosaneeuri ichoae
cha coitucuhiche natiinte, canu comoe nii ucuuneein ininaanaja nenaa
coaraaiche natiin, ‘Naaonjoaa Silohe,’ naaiche niqui. 5ॸNete aine. Nii
ichaonaane coinate aicha,’ naain canu aihuruhane rijijieein techu inara netonai
coitucunaa jereneeiche. ohin nitajeriquicheein, jeriha Cana
Coaunerane rijijieein inara ichao obaje nii sinacoca curuaanaa. Nitohaneein

coreein ichaonaa jereneeichene,” nae obajeein jetaote:
jetao acaauru rai Jesoso. “Niha saota janoneein amihanenaana
jaan cojoanonaa. Nii amihanenaana
Inacaeniha temulene que parabola que jaan cojoanonaa bana nerautaeratiha
cacha relaa Jesosone uuchera. Coa nebetacanaa cojoanonaa
6ॸNiritiin jetaote: “Leinjiin cacha nocoana bana nerautaeratiha uhachera,” naa
jana leinjiin temule sirihane jaun jetaote, cachaauru raine jana jetaote:
inaacane coaraa cue. Nii jana leinjiinniji 15ॸ“Chanuna nebetacanaa janonaa bana
inacaenihane jaun jetaote, 7ॸnii ocoana cha ichaain neeiche inara netonaine
beraicha cacha rai jetao, ‘Aonaaun. saijieein, ËȍɗËȍɗ͑͑ľľӕфӕȍ́ľľΎËȍӕ‫ڏ‬
Nichata jaanaca naineeinne niqui le rune jereneeiche. Tana inara netonai
jaanacaauru naineein turuhin caa temule nebetacanaa cojoanonaa bana, inara baca,
coaraa unajacoon. Nena chabana inaacane inara boro, naaonjoinuri cosi batuhin
jana coaraeneeun. Aihane jaun chajaain amaaiche jesinaaeca cohane coinane. 16ॸNii
ena sauhin jaao. Cha inacojoeeinte atane фɗʮɗʮɗľľɗɗ͑Ëľ͑ľk¡фӕ͑͑ľƸΎľфҡľ‫ڏ‬
lanaaeca nere,’ naane jana jetaote: neein nenaa, lechoonca fosa jaanacaneein
8ॸ‘Aihachuhisi niquicha curuaanaa. Jauriaa Moconajaera ichanohineein caaun
nirijieein coarajeeune, ena ajaanaa cuhane cunaiteein nihane caje, nebetacanaa
rai nasaji retuhin ajaena setuuru te cojoanonaa bana rautaaun,” naa Jesosone
temurau. 9ॸNitohaneein tihanune saijieein jaun jetaote, 17ॸjataain nocoejeeure jetao,
inacaenihanete laen nainere sauhin nii aina nejeratenacaauru. Ne jetaote
jaohine,’ naain jetao tonorae nii ocoana jataain itolere que nelateein, itolere ichaa
beraicha,” naain jetao cachaauru relae Jesosone coaraain jetao coroaecure satiin
Jesoso. cachaauru.
Nebetacanaa cojoanonaa bana leinjiin ene Mosatasa ucuhe que parabola que
janori rarohacaera rautaa Jesosone cuuaain cacha relaa Jesosone
10ॸNii baiha jetaote, nebetacanaa (Mt 13.31-32; Mr 4.30-32)
cojoanonaa bana sinacoca asae enohin jetao, 18-19ॸNiritiin jetaote: ٘æΎфËӕËȍľ͑‫ڏ‬
cachaauru relaa cue Jesoso. 11ॸNii jana chuhinti aansijihan mosatasa ucuhe
jetaote, ecu ne leinjiin ene- lechoonca fosa natiin, nocoana jana temuha cachane
jaanacanihane caje coauneein baasoniha jana omarohin fohecane, rai nunecuru
jaberocone jaun caaun cunaiteein. que nucuhateeuruha tajaaecurune. Nii
Nitohaneein jetaote, suujua cuhane neein rijiicha cacha inae Cana Coaunera
jaberoco asaaeca coitucuchuhine jaun, nii Cojoanonaa canuhacha tei que ichaoha
chariji bana neraujiasilanaala janori cachane,” nae jetao Jesoso.
rarohacaain ne. 12-13ॸNii ene coaraain jetaote,
cotijiaain nichoae biji meracaain: Faan jorerera que cuaain parabola que
“Inaen ii cunai caje nerautaaicha ene,” naa cacha relaa Jesosone
Jesosone rijieeoritiin, cunai caje nerautaain (Mt 13.33)
nichaauraain jetao, Cana Coaunera 20-21ॸNiritiin jetaote: ٘æΎфËӕËȍľ͑‫ڏ‬
coroajeein rachoojoe nii cunaitenaa ene. chuhinti faan ichacuruhane coina

14ॸNitohaneein nebetacanaa cojoanonaa bana neleeriha tabaain nii colihane jaanu que
cunaitenaa rautaa Jesosone coaraain jetaote, jorerera teein, nichata sajeein
coujunaca que arina coujunacate leinjiin enoto mitu nichajai coarajeein cana
ene, inae neleeriha tabaain nii colihane raotono nichajai caje, enoto mitu
jana caje arajiin faan jaane coina. Nii nichajai caje, enoto soo nichajai caje,
rijijieeinte neleeriha tabaain colihane naaonjoainuri nichajai cajeeurute
coina nenaa jorerera rijijieein, neruujiha turuha uurureein cachaauru, Cana
cacha ichaone coina nenaa ne Cana Coaunera aina rai Cojoanonaa que
Coaunera Cojoanonaa,” naain jetao neein nelauriaain lenonecuruhane
acaauru relae Jesoso. coina.
30ॸNitohanerichaainne jaunte, nii ena
Acuujua jaratoelanaala nenaa jaolecooruhane jaaunru nelatelanaala
(Mt 7.13-14, 21-23) nenacaauru tabaaurute, ichoaichaniha
22ॸNii baiha jetaote, Jerosaleeun ranojoineein niha cuurureein. Jana
cuuruna jaaun jetao, situuruna jaaunru leeochaauru amurijiriin nelaaetoha
nenacaauru nenaanajaaunru, neseeuru, nocoetonacaauru tabaaurute, ѸҡΎ͑Ύ͑ľ‫ڏ‬
naaonjoainuri naineein cachaauru jeein ranojoiniha cuurureein,” nae jetao
relajeein cuujue Jesoso. 23ॸNii jana acaauru rai Jesoso.
jetaote:
“Curuaanaa, ʮҡɗ͑͑ËΎфΎҡʮľËӕ‫ڏ‬ Jerosaleen cocoaichacuru
ruha caa nosa caje nichotenacaauru,” coreniha chanaa Jesosone
naain caje bajaa leinjiinne jaun jetaote: (Mt 23.37-39)
24ॸ“Eenjeen. Nitohanihane jaun, nii 31ॸNiritohane jana jetaote:
acuujua jaratoelanaala nenaa cuhane “Chajaain ena caalai caje amuu. Ii
enooche. Arajiite niqui enonaa jerereein sohinte ii jaonaa jere Erodesicha,”
nete nainecurenereein. ͑ӕфӕȍˇľѸΎѸΎфľ͑ľҡӕфӕȍɗ͑ƸфɗѸľľΎ‫ڏ‬
25ॸInae ecu tihane bana nimichuhin curu tabaaurune jaun jetaote:
acuujua fuha nii loreri erora nete, inara 32ॸ“Aiha niqui. Chajaain nii ataibinae
airiniha nedainequichene, ‘Curuaanaa, rai: ‘Enene, eresi, eresi cojoanoon,

acuujua joaracaaune enohacaanura,’ naaonjoaichurune coitucuchuhichuru
naaichene janate, ‘Inara coitucuhanune sitaain, cunaitenacaauru rautaain,
coaalanaala, cha nequiche chaainti,’ naa naaonjoareeunni,’ naain benichuche.
inara rai nii loreri eroranete, 26ॸ‘Ii ainane 33ॸNena laen enene, eresi, eresi
lenoneein, acau cohin, ͑Ύ͑ʮΎфľʮľҡΎËΎ‫ڏ‬ cojoanoo, naaonjoaainchuru canuhacha

nulu. Iite canacaanu relarejetohi ichaneni ichaaechajeein cuujuereeunni,
canacaanu berooru cuhanera,’ naaichene nii Jerosaleeun edaa onaa naineniha
janate, 27ॸ‘Inae inara rai aitocoaaun, cha leinjiin profetane jaun, ecu turuhanune
nequiche chaainti. Inara coitucuhaaun. reentiaaincha,” naain Erodesi rai
Naain cacaje amuuche, ¡ѸΎɗËȍľËȍ‫ڏ‬ beratihane baiha jetaote:
jeein ichaonacaauru,’ nareein. 28ॸNii 34ॸ“Cairichaaojoaaiche nohane satiin
banate, inara airiniha nedainiquichene Jerosaleen cocoaichacuru, inara rene

inara catu rihoneein chanaa curiquicheein, Cana Coaunera letonocuru, chaen
Cana Coaunera Cojoanonaa que neeuruha profetacuru, naaonjoainuri bodoosiin
satiin profetacuru, Abaraaun, Isaca, Jacobo, ajeri que sohin jaonajaaonquichene
naaonjoainurine coarajeeincha. jaun. Araai saaine niqui nitaro asae
29ॸNitohaneeinte enoto mitu nichajai calaohichuru sararaain siniha
coarajeein cana jaabiji nichajai caje, ataoharine rijijieein, inara ranaa
jereeun, nete cacoitucunaa jereneeiche. 6ॸtonoraelanaala inauheneecha

35ॸkɗȍ͑ľʮӕ͑ҡľɗ͑ľ͑ʮľ́ɗ͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬ aonajeeure.
cheein. Inae cacoharariheeicheein
nacoaauneein inara rene turuhanune Nesirihatenaa beseta que cotihanojoihuri
reeintiaaincha. Nii nacoauneein 7ॸNiritoha Jesosone jana, ͑ľ́ӕфɗ͑‫ڏ‬
tururichaaunine cojoanonaa banate: naja rori caohacha janijiin nichoae

َѠΎҡΎʮΎľľɗ͑ҡӕфӕȍɗ͑ľæ͑æΎӕ͑ľф‫ڏ‬ nelauriaauruha nii cotihanojoihurine
neein nenaa cana Curuaanaara,ٔ͑фɗнӕɗ‫ڏ‬ coaraain jetaote, acaauru suujuatiha:
cheein canu raicha,” nae jetao 8ॸ٘æȍӕ͑ΎËΎȍɗ͑фËΎҡɗȍË͑ľѸɗфɗ‫ڏ‬
cachaauru rai Jesoso. tenaa beseta quene, jiaonriha rori

ËΎȍËȍʮ͑ɗʮɗɗ͑͑ɗËȍΎľ͑ľ́ӕфɗɗ‫ڏ‬
Laracaain cunaitenaa rautaa Jesosone chene. Nabana turuha uha inara
14
1ॸNii baiha jetaote, nebetacanaa amuritoheriin nelateein nenaa
janonaa bana leinjiin curuaanaa cotihanohinete, 9ॸ‘Nii ii rori jianeeute
fariseeo loreri asae lenoniha cuha ecu nelauriamiin caa leeocha,’ naa uha
Jesosone jana jetao colurujueeuruhane nii inara cotiharane, coejetiin rori baaso
jaanu leratihane coaracuruhane coina, ichoae nelauriaa cunaa nainequiche.
“Chatohanaicha ichareein,” naauruhane 10ॸAihane jaun nii ajiniha inara cotihara
jaun jetao ecu coarajeeure leeochaauru nihane, rori baasonejeein nenaa ichoae
fariseeocuru. nelauriaauche. Nii banate turuhin,
2ॸNii jana, niritiin coaaucuruhane que Ѹҡɗɗ͑͑ɗɗɗɗфΎȍ͑фΎфɗɗËȍΎľ͑ľ́ӕфɗ‫ڏ‬
nainaane jaun jetaote, ecu rohan niha nacaauru notaracaae, ‘Caa rori
leinjiin cacha laracaain cunaitenaane caohacha ichoae nelauriaa uura quiicha
jaun jetao: belaai,’ naa nii inara cotiharane, ichei
3ॸ“Nainihana nebetacanaa janonaa caohachanere. 11ॸNitohaneein
bana rautaeraa leinjiin cunaitenaane. leeochaauru amurijiriin nelateein nenaa
Tonaquiche inara,” naain jetao Cana jerenacaaurute, necoeje chanunojoiniha
Coaunera aitoonjoa que cacha cuurureein. Jana nii nelatecuruhane
relaaurera, chaen fariseeocuru, coaaratelanaala nenacaaurute,
naaonjoainuri caje jetao bajae Jesoso. raotojoeein ranojoi niha cuurureein,”
4ॸNii jana inauheneecha curuaaequiin naain jetao suujuatenajae Jesoso.
aonajeeuruhane jaun jetaote, biji que nii 12ॸNiritiin jetaote acaauru cotihara
cunaitenaa mucuhin rautaain jetao cacha rai jetao:

letoae amuhane coina. “Cachaauru cotijiaain coroatenaa
5ॸNitohaneein cunaitenaa rautaain jereeine, jiaonriha ii nejeraauru,
jetaote: charaaichuru, iicha belaihuri, ii
“Chariji inara caje nebetacanaa laurijiracuru coriquihonacaauru,
janonaa bana naluha rai toro acau naaonjoainuri cotihaquine. Acaauru
netaojianaja atane jachu ucuacaain cotijiaain acaauru coroateeine jana, ii
nenaa cuhanene jana, inauheneecha cotijiaain ii coroaateeuruhanete, inae ii
rocoelanaala coarajere. Ainihane rai rai nii cainaenereein Cana Coaunera.
calaohi naluha acau netaojiana jaan 13ॸNitohanihane jaun beseta ichana
atane jachu cuhanene, nirijieein jereeine, cairichaihuri, nelatelanaala

rocoelanaala coarajere,ٚ͑ɗ͑ƸфɗѸľľΎ‫ڏ‬ nenacaauru, bacosacuru, maosacuru,
curu caje bajaa Jesosone jana jetaote, naaonjoainuri cachaauru cotihacu.
14ॸkËӕфӕҡľ́ľ͑ɗËȍľɗËɗ͑͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬ jetaote obajeein, ‘Chajaain soroneein

renihane nihanatiin, Cana Coaunera nese sacutaain cuhin, cairichaihuri,
ichei cainaa cureein, inae rai cacha nelatelanaala nenacaauru,
cachaneein nenacaauru ichatiha oo caje maosacuru, bacosacuru, naaonjoainuri
Cana Coaunerane bana,” nae jetao nii cotijiaain cajia uhanajaau,’ nae jetao rai
cotihara fariseeo rai Jesoso. fatoroon nii letono rai.
22ॸNii jaun jetaote, nii rai aitohane
Cana Coaunera Cojoanonaa que rijijieein satiin cachaauru chaque
cacha relaa Jesosone nelatelanaala nenacaauru cotijiaain
(Mt 22.1-10) jetao: ‘Curuaanaa, inae nii carai
15ॸNiritoha Jesosone jana aonaain aitohine jaa ichacaaun. Nete jaiti caute
jetaote: nelaurihananajaauru,’ naa nii letonone
“Bajiaanachuhinti Cana Coaunera jaun jetaote: 23ॸ‘Chajaain nenaanajaauru
æΎʮΎ͑Ύ͑нӕľ͑ľľɗ͑́ľ͑Ύ͑ľ͑ɗȍ‫ڏ‬ naineein cuhin, unaa jereraauru
cache,” naa Jesoso rai leinjiin acaauru leeochaauru cachaauru cotihanihute
aina rori ichoae nenaane jaun jetaote: nemomiin canu lorericha. 24ॸCoatiha
16ॸ“Coaracuchena chuhinti leinjiin ɗ͑ľË͑ӕ́ΎфľфɗѸľ́ľ͑Ύ͑ľËӕфӕ‫ڏ‬
cacha jetao, lenone jaain arajiin фɗȍɗ͑͑ɗɗʮӕфɗ͑ľʮľľɗ͑ËΎҡɗȍ͑Ύ‫ڏ‬
cachaauru cotiharate. 17ॸNitohaneein joinunrita,’ nae jetao nii letono rai
jetaote, inaen jatoroaa nii lenonene fatoroon,” naain jetao nii cacha tonorae
ʮ͑ʮľҡΎфɗ́ľҡΎ͑Ύ́ľҡΎľËΎҡɗȍ͑‫ڏ‬ Jesoso.
jaane coina.
Nii jaun jetaote, cuhin acaauru rene Jesoso cacha nena jerichaane,
turuhin: ‘Chajaauchejete lenone, inae necairichanaa abaantaacanete ne.
jatoroaa lenonera,’ naain cotihanajaane (Mt 10.37-38)
jana jetaote: 18ॸ‘Saan, naininaaun. Ena 25ॸJelai caje amuha Jesosone jana,
atane coretichaaunne jaun coaraa arajiin sacuuruha cachaaurune jaun

cuhanunete ne. Canu que ii suujua jetaote, acaauru rai: 26ॸ“Chunocoha canu
acateeu,’ naain jetao berate leinjiin. esenetaain canu cachaneein nenaa
19ॸNii jana leeocha jetaote: َ̞ľËȍΎΎ͑‫ڏ‬ jerihane, rai inaca, rai neba, rai
caain toro amihanenaa que nelatei comasai, rai bereecuru, rai nejeraauru,
coretichaaun enane jaunne, acaauru rai baihuru, rai jaberoco, naaonjoainuri
coujuhin coaraa cureeun, amihanenaa belaihane amurijiriin cacoelaain quere
que nelatecuruhane coitucuhanune tonoraain nihanete ne.
coina. Nii jaunne ichei aitoon caque ii 27ॸCanuneein nihanune coitucuhin
suujua acateeine coina,’ naain canu cachaneein nenaa jerera, coroso

beratihane jana jetaote, 20ॸleeocha que airichaaunnine rijijieein itolere
netonai: ‘Ena nesirihatihanune jaun necairichanaa abaantaain letohaanune
nainihaaun uhanune,’ naain jetao satiin jaan ichaain neeine. Jana ainihane,
ita rijitiin beratihacoaaure, acaauru que coatiha canu cachaneein nenaa nainihei
suujua acatiha acaauru cotiharane chuni.
coina. 28ॸTana inara tabaauru, leinjiin loreri
21ॸNii jaun jetaote, jelaiha cauhin nii janaa jerihane jauriaanejeein
rai aitocuruhane rijitojoeein biha cue nelauriaain: َͮľËȍ¡ľѸӕҡɗ͑͑ɗ͑ľфɗ‫ڏ‬
rai fatoroon rai nii letono. Nii jaun chaaunni,ٔ͑ɗ͑ËΎӕË͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
chene. 29ॸNitohaneein coacuelanaala

ichaain, nunuheniha nenaa tihane baiha Rai nitajenaa carenero eruha carenero
jianihanete, satiin ecu situhin beraichane que cuaain nenaa parabola
coaaraauru nainere: 30ॸ‘Caa leinjiin que cacha relaa Jesosone
cachate niqui caa loreri ichana jere. (Mt 18.10-14)
15
Nete jauriaanejeein besautiaane jaanu 1ॸSatiin naraaichuru Jorioocuru
que coacuhin ichaenihane jaun cairichaeriin Roma curuaanaa rai

nainaelanaala ecu jiane,’ naain erenaa impoestonu que coriqui que cachaauru
nainecurure que cachaauru. Aihane cobaraaurera, chaen leeochaauru
jaun jauriaa nejeein besautiana cachaauru baasoneein ichaonacaauru,
nainihane coitucuhane coina coaauca naaonjoainuri jetaote, Jesoso rene turuure
nii loreri ichara cachane rijijieein irihane aonacuruhane coina.
coaumiin canu cachaneein nenaa jerera. 2ॸNii coaraain jetaote, “Caa cachate
31ॸNii rijijieein techu jauriaanejeein ΎѸΎ͑ËӕфӕËËȍӕфӕфɗ͑͑ɗȍ͑‫ڏ‬
nelauriaain coaauna nainere leinjiin rey, tiin acaauru aina lenonenajaque,” naain
leeocha rey aina sonaana que nenaa jetao Jesoso necoeje chanuure Moisesa
jerihane: ‘Necha lechoonca oharaancani aitoonjoan que cacha relaaurera aina
soondarooru aina caa coroata choonca fariseeocuru.
oharaancani soodaroo aina nenaa rey 3-4ॸNiritocuruhane jaun jetaote, acaauru rai:
amuritonaa nainichaaun,’ naain coaaucane “Tana chunocoha inara caje lefashaain

jana, 32ॸnainenihane coitucuhanete, jaiti carenero siriquichene jana, nitajiha leinjiine
coriaae niha nii nejeratihane jaa reyne nii iscoonchoonca iscooni ratiriin nii
jana, raotojoeein jiniiquiin ita aina nitajenaa carenero ariha curiquiche
rucujueein ichaaoruhane coina jitariin nii eruhichenereein tiaaine. 5ॸNitohaneein inae
leeocha rey nejeratenajaacha bajai tihane eruhichenete raotojoeein baijiaain turuaain,
coina aitiin nere beranu letoare. 6ॸloreri asaae inaraacha belaihuri, inara
33ॸNii rijijieein coacuelanaala, niicha laurijiracuru, naaonjoainuri cotijiaain, ‘Canu
sirii jianena jerelanaala nenaa, coatiha coroaecuche. Inae carai nitajenaa carenero
canu cachaneein nenaa nainihei. eruhanu,’ nanaa naineriquiche.
7ॸNii rijijieein techu osaaocuruhane
Cotebihane jianihane, nii chaque
coitucunaa jerelanaala neeuruha nii
nelateniha tebene
iscoonchoonca iscooneeurine jana,
(Mt 5.13; Mr 9.50)
leinjiin cacha osaaocane coitucuhin,
34ॸCoaracuchena chuhinti jataain nelatiha Cana Coaunera lateein rene turuhane,
niqui tebene. Nete nii cotebihane jianihane, ͑ɗɗɗѸËΎΎ͑ËȍΎΎ͑ËɗѸËΎΎ͑͑ɗËΎфΎʮľ́‫ڏ‬
inae chaque nelateein nenere. 35ॸNiheichu naala, ͑ɗɗ́ľɗ͑ʮɗɗ͑ҡӕфӕ͑ËȍËΎфΎľ‫ڏ‬
temule jaacane coina, atane jasiitihacane cure dedeeu nenacaauru,” naain jetao
jaanu que nihanatiin nelaterihei. Nechu fariseeocuru tonorae Jesoso.
jataain joaereeinte jaoleneein nere.
Nii rijijieein nii chaque nelaterihei, Coretiin nenaa moneda nitajenaa
relaanune rijijieein ichaohane baiha, eruha enene que parabola
jianeein niha canu cachane. Caa 8ॸNiritiin jetaote: “Nii rijijieeintechu,
caitoonjoan aonacurumiin uricho leinjiin ene, lechooncaain moneda

nacaauru,” nae jetao nii arajiin jataain rai nelateineein nenaa caje
sacuurera cachaauru rai Jesoso. nitajiha leinjiinne, tana raafariin
mocohin, eruhanereen tihaain loreri canune jana. 18ॸˇľ́ɗȍËӕȍËӕȍ͑ӕ‫ڏ‬

asaji lojoiin caohatiin aririhane. nete ne ofa loreri asae. Chaenne inae
9ॸNitohaneeein ariin eruhane, tana ofa rene turuhanune: “Jataainine
niicha belaihuri, chaen rai laurijiracuru, banejelanaala baaso ichaaun Cana
naaonjoainuri cotijiaain, ‘Canu Coaunera aina, ii aina, naaonjoaaincha.
coroaecuche. Inaen canu rai nitajenaa 19ॸAihane jaun jiaonriha inae ii
jataain canu rai nelateineein nenaa calaohineein caeteeinera. Raujiaain

moneda eruhanura,’ nariha nii ene ne. ichei amihanenacaauru rijijieein
10ॸNii rijijieein techu, ita coroajeein caeteeura ofa,” nareeunni ofa raicha,’
neeure Cana Coaunera rai anjeraauru, naain jetao suujua ere nii cacha calaohi
nosa caje nichoteein niha leinjiin ocoala.
cachanera,” naain jetao acaauru relae 20ॸNiritiin suujua irihane baiha bero
Jesoso. cuhane cuhin jelaiha cauha cuha rai

inaca loreri asaene jana jetaote, jaiti
Rai calaohi ocoala que suujua ͑ɗҡ͑ɗȍ͑ľʮ͑ËΎфɗɗ͑ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬
acatiha rai inacane que parabola joaain coaraane jaun, soroneein
11ॸNiritiin jetaote: “Niha jetao leinjiin coineteein jetao que baluunetiin, jataain
cacha coroatajaain calaojoiin. 12ॸNii belaain rae nii rai inaca.
jana, nii rai calaohi ocoala jetaote: ‘Ofa, 21ॸNii jana jetaote: َˇҡɗ͑¡͑ľʮľ́‫ڏ‬
canu rai, ohine bana caraineein neeninu naalane baaso ichaaun Cana Coaunera
iicha sirii irihuru, ii atane, ii rucuhele aina, ii aina, naaonjoaaincha ofa.
naaonjoaihunri leruu,’ naane jaun jetao, Aihane jaun jiaonriha ii calaohineein
nii rai ninana aina acaauru naineein caeteeinera ofa,’ nae jetao nii calaohi,
jetao lerue nii acaauru inaca. rai inaca rai. 22ॸNejetaote niritohane
13ॸNii jana rai nocoala jetaote, nii jana: ‘Chajaain erojoeein cajione
baiha neeoriin jetao nii que banijiaai enachasine uhaain, caa rai cajione
que jitariin necoreteein jetao nii coriqui coreeuche. Chaen rai biji couturi que
aina coriajai atane cuhin, nechu jataain leinjiin anicho teein, rai tijia quene
joaereein jitariin rai coriqui jaohin maajeein safato curuhacuche. 23ॸChaen
nichao que ichoae. leinjiin baca narejeen coereneti
14ॸInaen jitariin rai coriqui jaohane soochete, lenoneein beseta ichacaache,
jana, nii nihane jaan neniha quinacaine 24ॸohin nitajihane rai ne caje turuha uha
jaun jetaote, ľËӕ̲ɗʮɗҡľ͑нӕľ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ caa canu calaohine jaun,’ naain jetao rai
chae. cachaauru letoae nii inaca.
15ॸNii jaun jetaote, nii nihane jaan 25ॸNii tonohanau jetaote, neeuruha
nenaa leinjiin cacha caje amihanenaa irihurune jaaun nihane caje cauha uhe
ariha cuhane jaun, rai cosichuru nii calaohi inana. Nii jana jetaote, inaen
beraihane coina jetao letoae nii cacha. nenaanaja catainaane jana jetao, auno
16ॸNii jaun jetaote, nii cosichuru toteein raansaauruhane jana erunajae.
lenone raain que lenonenee rijitocojoae. 26ॸNii jaun jetaote, nii leinjiin acaauru
Nejetaote nene rai cha tera. cacha cotijiaain jetao: ‘Chatohanai

17ॸNii jaun jetaote: ‘Arajiin neeuruha besetate ichaquicheta,’ naain caje
ofa rai amihanenacaauru natiinte, bajaane jana jetao, 27ॸَʊɗ͑ľʮľфҡľʮľфɗËȍ‫ڏ‬
itolere bana ne banejelanaala acaauru nejeein raurohin turuhane jaun, baca
lenonenu, cau mijitenacaaun ohajihanu narejeen coereneti soerateein beseta
ichae ii inacara,’ naain rai biha nii teein: ‘Chatohanai ichaaine jaunna, ii
acaauru cacha, nii calaohi inana raine biha uure canu rai. Chajaain jitariin
jaun jetaote, 28ॸjataain obajeein loreri chamijianeeocuru cocoirichaain uhane
asaae turunaa jerene. Nii jana jetaote, coitucue. Inaen nenacaen nainiheei
raajenihane coineteein raa cue nii rai canu loreri aina canu rucuheleeuru
inaca, acaauru aina nihane coina. beraichanu que neeineta,’ nae jetao nii
29ॸNii jana jetaote, ʮҡɗ͑фӕҡľ́‫ڏ‬ rai fatoroon.
naala jetao: ‘Iite raotojoeein araai 3ॸNii jaun jetaote: ‘Chana nohane jana
jaanacaain ichei nelateein nihanune ichareeun, camijianeeon caje canu sitaa

coitucuhi. Chaen nechu canu letoaaine canu fatoroone jana. Coatiha atane que
chabana coiintelanaala ichaain neeun. chatohanai amihanenaa ichana que
Nii sainejeein chariji bana leinjiin niji nelatejeecaaunne coaalanaalata. Chaen
carenero tiheei carai, canuhacha nechu jataain nocoejeeun cacha caje
belaihuri aina sohin beseta ichacaaune chaaelai bajaanune quera,’ naain
coinata. 30ॸNii saijieeinte turuha caa ii coaaucane baiha jetao 4ॸ‘Saan. Inae
calaohi, ene cojoaeloroeerihuru aina canuhacha ichaneni coitucuhanu, canu
nechu joaereein ii coriqui jaoinne amihaneeon colane nedaanune bana
janate, rai baca coereneti sohin teeicha,’ canu raa chunocoha loreri asaaene
naa coaetaain rai inaca raine jaun coina,’ naain jetao suujua ere nii loreri
jetaote, beraichanu que niicha ratirii.
31ॸ‘Aiha chuhisicha cacalabi. Iite 5ॸNiritiin jetaote, leinjiana leinjianaain
chuhisi itolere bana canu aina neeicha. jetao, ͑ɗɗфɗƸҡΎфΎΎ͑нӕľфľ¡ľľΎ͑‫ڏ‬

Nitohanihane jaunte satiin quiicha sirii caauru cotijiaain: ‘Inaoonjoaain
icheineein nera. 32ॸNete laen ena esinae rebeeoqui canu fatoroon queta,’ naain
rauhijiriin caohachae beseta ichaain bajaane jana jetaote; 6ॸ‘Lefasha
rachoojoihacachene, ohin nitajihane rai bareranei erene que ne rebecoonra,’
ne caje nacoaauneein turuha ii ocoalane naain jetao tonorae nii jauriaanejeein
jaunra,’ nae jetao rai inaca,” naain jetao niicha cotijiai. Nii jaun jetaote: ‘Saan,
acaauru relae Jesoso. aihachuhisi. Nocoa nii rebeeoquine
jaan, ninu nelauriaain saoquichoonca
“Caohachaain jecha ichareein,” naain bareranejeeicha laenaaura,’ naane baiha
loreri beraichaanu que cacha ratiriha rai jetao, 7ॸLeeocha cacha rai jetao: َʊ͑Ύ͑‫ڏ‬
fatoroonne que parabola joaain jana rebeeoqui ii, canu fatoroon
16
1ॸNiritiin jetaote, ɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ queta,’ naain bajaane jana jetaote:
caauru rai jetao: “Niha jetao ‘Lefashai costaronei tirico quene
leinjiin cacha jataain coriquihonaneein. rebecoonra,’ naain tonoraane jaun
Nii jetaote, rai loreri beraichaanu que jetaote: ‘Saan, aihachuhisi. Nocoa nii ii
́ľɗ͑ʮɗɗ͑ËËȍфҡɗфɗʮɗҡфɗɗ͑фɗфӕËӕȍľ‫ڏ‬ rebe. Fosachoonca costaronejeeicha cau
leeuru, rai cachaauru, rai coriqui, teein laenaaunra,’ nae jetao rai.
naaonjoaihunri beraichanu que. Nii jana 8ॸNitohaneein jetaote, jataain nainaain
nii rai rucuheleeuru itajihacoaane jaun rai caohachanuhacha que coacuhin

jetaote: ‘Inae ichujeleeuru itajeein, ii ichaa nii rai loreri beraichane que
coriqui que niicha jerei ichaa taa ii nainae nii rai fatoroon.
cachara,’ naain jetao biha cuure nii Nitohaneeinte Cana Coaunera
fatoroon rai. 2ॸͮɗɗʮӕ͑ʮľҡΎҡľËΎҡɗȍф‫ڏ‬ Cojoanonaa que neenihuru amurijiriin,
jataain nainaain rai caohachanuhacha Joaan Baotisitane que tiaaojoaain nelu.

que coacuhin neeure Cana Coaunera Nii caje coauneeinte beebejenojoineein
coitucuhichuru,” naane baiha jetaote: nelu Cana Coaunera cojoanonaa
9ॸ“Inara netonoaite nii rijijieein Cana canuhacha turuai. ͮɗɗнӕľҡľ͑ľËΎӕ͑ӕ‫ڏ‬
Coaunera tenojoi beraichaneein neeiche. jueeure nii canuhacha teei Cojoanonaa
Aihane jaun nii itolere inara rai Cana sirichuruhane coina.
Coauneraacha teei que, aca jerihane rijijieein 17ॸCanu Cojoanonaa que neeichene
niicha jerei ichaain neeuche, inae ohichene nihanatiin satiin Cana Coaunera rai
bana niha raotojoeein inara raeranune coina. rauhi inoaensi tonoraain neeichenete
10ॸNitohanihane jaun, aansijiin laojoiri raa caohachae.
cachane niha natiin caohachaain nii rai
teraacha jerei icharate, arajiin cha raane Comasai joaera que cacha relaa Jesosone
jerichanejeein caohachaain ichareein. (Mt 19.1-12; Mr 10.1-12)
11ॸNitohanihane jaun, caa nitajerai nenaa 18ॸLeinjiin cacha rai comasai jaohin
chauratane que cha siriin neeichene leeocha ene raanete jataain osa que
nihanatiin caohachaain ichaeneeichene nesaruha aicheein. Jerichanejeein techu,
coatiha nerinaai inara rai esinaen rauhijiriin lana joaera ene raain niha cachane osa
chabana nitajenaacharanejeein nenaa tera. que nesauruha aicheein.
12ॸAihane jaun, inara rai eroraqui tenojoi que
caohachaain cha ichaain neneeichene, Jataain coriquihona aina oha

coatiha nerihaain inara raineein neeninu cairichaineein nenaa Lasarone
tera. 19ॸNiha jetao leinjiin cacha jataain
13ॸNihei chuni coroatajai fatoroon rai coriquihonaneein. ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ËΎфɗнӕɗȍΎ‫ڏ‬
niicha latei icharaneein nenaa nainei, nabana cane jaun jetaote, itolere bana jataain
leeocha que jaolecohin, leeochaacha ere cajione caohacha que necoreeteein, lenone
tonorana nainihane jaun. Nitohanihane jaun caohacha nejesina que beseta ichanajaque.
Cana Coauneraacha ere tonoraain nenaa 20ॸNii jana jetaote, ľËӕ͑ľʮ¡ľфΎËΎ͑ɗ͑ľËΎ‫ڏ‬
jerichaane, nii canaacha jerei que coaauna joaain abero siriin leinjiin cairicheinejeein
nainihaaca,” nae jetao aina nerelanacaauru nenaa Lasaro. Aca jetaote, nii coriquihona
rai Jesoso. loreri chajeniha lauheque nejesinane
14ॸNiritoha Jesosone jana aonajeein jetaote, atanichoae. 21ॸNitohaneein cairicheinejeein
Jesoso necoeje chanuure fariseeocuru, nihane jaun jetaote, nii coriquihona rori
acaauru jataain coriquiicha que coacuhin caje nalunaa rai lenone coni raain que
neeuruhane jaun. 15ॸNii jaun jetaote, “Inarate lenonena jere nii cairichei. Nii jana
caohacha ichaa nocoetiin neeiche itolere remaaecuru jetaote, rohan turuhacoaain
bana cachaauru notaracaae. Nete inara nii rai nabero lojoihure.
suujua cuhane inaraacha coacui coitucue 22ॸNitohaneeinne baiha inaen oha nii
Cana Coaunera. Nitohaneein jataain cairicheinejeein nenaa- nii Lasarone

nelateineein cachaauruhacha coarai que te jana jetaote, amaaure anjeraauru
jaoleque Cana Coaunera. Abaraaun aina dedeeu nihane coina. Nii
jana jetaote, nii coriquihona netonai
Cana Coaunera rai rauhi inoaensi aina
inae ohane jaun conautecure.
Jesosohacha tei rai cojoanonaa 23ॸNitohaneein ohin necairichaauruha
16ॸMoisesa,
chaen profetacuru, onacaaurune jaan netiin necairichajeein,
naaonjoainuri cojoanonaate turuha nita icharajeriin neein Abaraaun
coaaraa nii coriquihonane jana jetaote, rijijieein, acaaauru rene ichanaain

Abaraaun rohan ne nii jaiti jiniiquiin turuuruha onacaaurune nihanatiin,
ichaaoruhane bana niicha cairichaerii esenetana nainecurunerera,’ naain
Lasaro. 24ॸNii jaun jetaote: auhaquiin: tonorae Abaraaun,ٚ͑ɗ͑ʮľҡΎƸфɗѸľľΎ‫ڏ‬
‘Cairichaaojoaain cacoharaaura ofa curu suujuate Jesoso.
Abaraaun. Atiin nii Lasaro rai aitoote,
esinaeca que biji coturi macohin Jataain necohalajiine osa
setejiaain calele jelaroaa uhinera. Caune que namute cacha saruera
jataain necairichajeeun usi tabai (Mt 18.6-7, 21-22; Mr 9.42)
janara,’ naane jana jetaote: 25ॸ‘Aiha
17
1ॸNiritiin jetaote:
chuhisi niqui. Nete jiniiquiin inara “Itolere banate nereein osa que
jaberoconeein ichaohichene bana, inara sarueranu. Nete laen jataain
ʮҡɗ͑фΎҡΎʮΎľɗɗËȍΎ͑нӕľɗËȍΎфľ‫ڏ‬ necairichanaa coaareein nii osa que
jetohilura cacalabi. Nii jana caa leeochaauru saruera cacha. 2ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
Lasarote, jataain ichaonaa baaso que neein caa ena Cana Coaunera
ichaohin cairicheinejeein nerejetelu. Nii coitucuhajeraauru sarueratiha osa
jaunte nii coacuhin, necairichaaequi quene ajinihate caohachare nulunoque
iine jana, aca caohachaain ranojoineein ajeri tijichaain cucuana cuhane
nera. 26ॸNii choae tacaain techu, cana joaeratenojoi nihane. Aihane jaun nii
cataaun ne jataain ucuacaain ucuha que necohalajiin neeuche.
jachu satonoelanaalara. Nii jaun nii 3ॸChatohaneein baaso ichaain niha ii
inara nichae situnaa nainecuruhi nejerane suujua teeu. Suujua teeine jana
cajicheique nenacaauru. Niheichu inara ii ere tonoraain caohachaain nichao
niha natiin nii cajicheique turunaa coreein nihane que ii suujua acateeu.
nainiheeicheta,’ nae jetao Abaraaun, nii 4ॸLejiichoo cuhane caaunsi saneein ichei
coriquihona onaa rai. baaso ichaain nihane nihanatiin,

27ॸNiritoha raine jaun jetaote: ‘Nii caaunsi saneein turuhin, ‘Inae laen
jaunne ichei aitoon, canu inaca loreri coaiterihaaunnita,’ naa uhane, que ii
asaae 28ॸnii neeuruha saoquii canu suujua acateeura,” nae jetao Jesoso.
nejeraaurune jaaun Lasaro letohaine,
acaauru rai iriha cuhane coina. Nabana Esinae rauhijiriin esenetaacane
caa necairichaecaaunne jaaun acaauru itolere ichana nainichaane
netonai uuruhane coataara, ofa 5ॸNiijana jetaote: “Jataain itolere ichana
Abaraaun,’ naa nii coriquihonane jana nainiha Cana Coaunerane esenetaain
jetaote; 29ॸ‘Nete Moisesa aina nihacaanune jaanu teeu canacaanu
profetacuruhacha laenanohin siriin raicha,” naauruha Jesoso rai niicha
neeure, nii tonoraain neeuruhinera,’ naa cocoainaauri afosotoorune jaun jetaote:
Abaraaunne jana jetaote; 30ॸ‘Aiha 6ॸ“Mosatasa ucuhe laojoiri jataain
chuhisicha ofa Abaraaun. Nete acaauru aansijieein nenaa rijijieein aasaeriin

rene ichanaain turuhin biha leinjiin esinae rauhijiriin esenetaaichenete caa
onaane, acaauru netonai nii esenetana shabeento rai: ‘Niilai caje nerocohin caa
nainecururera,’ naa nii coriquihonane cucuana cuhane omaronihunra,’ naaiche
jana jetaote; 31ॸ‘Aiha chuhisi niqui. Nete caa shabeento raine inara ere tonoraain
Moisesa, chaen profetacuru, aiche caa shabeentora,” naain jetao
naaonjoainuri esenetaaurenihalune acaauru tonorae Jesoso.
inaen cosibi caje nerautaain somaraain

Letononeein nenaacha ichaneni neeure, acaauru dadaelanaala aitoha
7ॸNiritiin jetaote: “Inara leinjiin Jesosone saijieein. 15ॸInae nitohaneein
cachaaoquichene jana, inara ocoana nerautaauruha acaauru cosibi cajene
jana temule jaane jaanu que atane coaraain jetaote, jelaiha nejenohin
retuhin, baca beraain, naaonjoaanne cuhin, tonijiaain ereein Cana Coaunera
caje cauhane janate rai: ‘Nelauriaaute coroajeein jetao, 16ॸJesoso acatiha rai
lenoneei,’ nanaa coacuhelanaala: tijia asae atanichoae neseeoriaain jetao,
8ॸ‘Chajaain ena canu lenonenu jaain, ena rachoojoe leinjiin cacha Samaria
uhaaune lenoneein acau coe. Nii cocoaicha Jorionelaanaa nenaa. 17ॸNii
baihate ii netonai lenoneein acau jaun jetaote:
coriquiincha,’ nariquiche. 9ॸNii choae “Tajian lechooncaauruhani caa cosibi
tacaain techu, ‘Narihara,’ nanaa caje nerautanacaaurune. Aancaauru
coitucueneeiche nii inara cacha rai, chaen leeochaauru iscoon neeurita.
letoaain neeichene jaan ichaain nihane 18ॸLeinjiin caa Jorionelanaala nenaa
coreniha. 10ॸNii rijijieein inara letoaain cacha estaraajerohachate jelaiha

niha Cana Coaunerane jaan nainaain nejenohin Cana Coaunera coroaeca uhe
neeichene bana, nainiheeiche: ‘Jataain rautaanune corenihara,” naain
cacha caohacha neeine nihacaanura’ 19ॸ“Esinae rauhijiriin esenetaaine
naain erenaa nainiheeiche. Raujiaain: jaunte, ii cunai caje nerautaai, chajaain

‘Canacaanu letoaain nihalune jaanchane nimichuhin caunihura,” nae jetao rai
inae nainacaanura,’ naauche,” nae jetao Jesoso.
acaauru rai Jesoso.
Naaonjoaain tururichaain quiicha tei
Lechoocaain cosibi aonaain caaun Cana Coaunera Cojoanonaane
cunaitenacaauru rautaa Jesosone (Mt 24.23-28, 36-41)
11ॸJerosaleeun cuhane jaun jetaote, 20ॸNii baiha jetaote, “Chabana
Calileea, Samaria, naaonjoainuri batane turureein Cana Coaunera cojononaa,”

cataaun situhin cue Jesoso. 12ॸNii jana naain jetao Jesoso caje bajaaure
jetaote, leinjiin neseu turuhane jana fariseeocuru.
jetao, nii nese caje que tacaa cuure 21ॸNii jaun jetaote: “Coatiha
́ľËȍΎΎ͑Ëɗ͑ËΎѸɗ¡ɗËӕ͑Ëӕ͑ɗҡľ͑‫ڏ‬ inanacaain tururinaain Cana Coaunera

caauru cachaauru. Nitohaneein cuhin cojoanonaa. Niheichu, ‘Caute ne.
jetaote, cocoaaeraa cacha rohan turuha Tajihate ne,’ naain coitucurieeicheein.
nitohanai cunai aonaera cachane jaun Inaen inara jana niha quiicha tei Cana
jetao, Jesoso caje coriaae netiin: Coaunera Cojoanonaa,” nae jetao
13ॸ“Cairichaaojoaain nohane acaauru rai Jesoso.
canacaanu coaraaura cacha relaera 22ॸNiritohane baiha jetaote, aina
Jesoso,” naaunre jetao Jesoso rai nerelanacaauru rai jetao: ٘ʊ͑ľ̲ӕȍ‫ڏ‬

ehequiin. 14ॸNiritocuruha raine jana nune baihate jaiti nacoauneein
jetaote: turuenihanune ajiniha le janojoeeinniji
“Chajaaincha saseredotecuru rene ena caa canuhacha tei janonaa coarana
ҡӕфӕ͑ɗËȍӕËȍľҡľɗ͑фËΎфËӕфӕ‫ڏ‬ jereriquicheein niqui, ͑ľҡľËΎфľ͑ľфɗ‫ڏ‬
miincha,” naa acaauru rai Jesosone quicheein. 23ॸNii jana tabaaurute inara
jaun, cuujueeuruhane jana jetaote, rai, ‘Caute ne. Tajihate ne,’ naaurureein.
Nete nelatene, niritocuruhane jana jelaiha fauhin inara loreri caje inara
acaauru esenetaain acaauru rucuhele ranaa coaauquichene.
sacuhichene. 24ॸNacoauneein turuha Niheichu inara ocoana jana neeichene
urichaaunni acaihaniji cachaneein jana aihane, inara loreri asaae caunaa
nejanohanaane Cojoanonaa que coacuelanaala rauhijiriincha sorooche.
turuhane banate, charijijieein teeinti 32ॸNitohanihane jaun, niicha ratirii
jeraneeojoaain dede conaa jiacanone, coaaucane jaun aihalu Loto comasaine

saain coaanojoineein ne. Nii rijijieeinte coacuhin nainaain ichaaoche. 33ॸAihane
saain coaanojoineein coitunojoiniha jaun rai rucuheleeuru queecha coacuhin
cureein inae nacoauneein turuhanune neite rai nichao itajereein. Jana nii
bana. 25ॸNete amuhanune ajiniha rucuhele que coacuelanaala nichao
jauriaanejeein jataain canu que фɗ͑ӕȍËȍнӕľËΎËӕȍɗ͑͑ľɗҡľ͑ɗËȍΎҡľ‫ڏ‬
͑ľфľфΎʮΎľËɗ͑Ë͑ӕнӕľʮΎ́ľËΎΎфӕ‫ڏ‬ reein,” naain jetaote,
reein, caa ena cojoanonaa que 34ॸ“Nii airichaainne cojoanotiin
nenacaauru cachaauru. banate, leinjiin eruhari cuhane niha

26ॸCharijieein teeinte nihalu Nohene cuurureein coroatajai cachaauru. Nii
bana ailu, nii rijijieeinte jerichanejeein jana leinjiin amanojoinihane janate, ecu
aiha cureein nacoauneein turuha uhanu nedaa cureein leeocha. 35ॸJana
Ë͑ӕËɗȍ͑ɗʮɗæËȍ͑ľľɗ͑͑ľʮ͑Ύȍ‫ڏ‬ coroatajai enecurute, ederi que chaelai
nune Cojoanonaa que tihane bana. tutuurureein. ͮɗɗʮ͑́ľɗ͑ʮɗɗ̲͑͑ΎʮΎɗ‫ڏ‬
27ॸCoaracuche nachuhinti nii chaque nihane janate ecu nedareein leeocha.
nererojoecaaeriin nelanaala, ͑ɗѸɗфɗȍ‫ڏ‬ 36ॸNii jana coroatajai quichaaurute
teein, lenoneein, acau cohin, nocohana jana neeurureein. Leinjiinte

naaonjoaaunruhalu cachaauru bote amanojoinereein, ́ľľΎËȍҡľфҡɗфɗ͑Ύ‫ڏ‬
cuhane enohin nichotiha Nohene joinereein,” naane jana jetaote:
cojoanonaa que turuhanereein tiaaine. 37ॸ“Chatoanai bana, ËȍӕËȍ͑ɗҡΎȍ͑ľ‫ڏ‬
Nii jana uha elo tabaine jaunte satiin reeinte Curuaanaa,” naain caje
ohacoaaurelu. bajaauruhane jaun jetaote:
28ॸͮɗɗфɗʮɗʮɗľľɗ͑ҡľËȍӕËȍËΎËӕľ́‫ڏ‬ ٘ʊ͑ľľËӕҡɗȍ͑ľ¡͑ҡľËΎɗҡӕËӕ͑Ύ‫ڏ‬
naala raotojoeein neein, acau cohin, joinereein, canii setu que fauha uha
lenoneein, netemulijiaain, namihaaneeo ɗËȍΎҡфɗ͑ľʮ͑ËʮľËΎфɗ͑ËΎɗҡӕËӕ͑Ύ‫ڏ‬
que necoreteein, niicha latei coreteein, joinihane rijijieein,” nae jetao aina
neloheriteein, naaonjoaaurelu nerelanacaauru rai Jesoso.
cachaauru nihalu Lotone bana. 29ॸNii
jana, Sodoma neseu ichaohane caje Joesio necha ansaineein nenaa rai cacha
amuha Lotone janate, usi aina naluha coulurujiha autanane que parabola
18
asofere dede cajene jaun caaun satiin 1ॸCoiinteerilanaala Cana
oorelu cachaauru. 30ॸNii rijijieeinte Coaunera bajaauruhane, Cana
ʮľфɗËȍ͑ľʮľľɗ͑ɗȍËӕфľľɗ͑͑ËΎӕ‫ڏ‬ Coaunera bajaauruhane coina parabola
neein turuha uhanu acaihaniji que cuaain acaauru relaa Jesosone.
cachaneein nejanohanaa nichaaunne 2ॸNiritiin jetaote: ٘æΎфËӕËȍľ͑‫ڏ‬
Cojoanonaa que turuhane bana,” naain chuhinti leinjiin neseu nihalu jetao
jetaote, leinjiin joesio cachaauru que suujua
31ॸ“Nii cojoanonaa bana inara loreri acatelanaala, niheichu Cana Coaunera
janori ichoae neeichene, jiaonriha batohane que casilanaala nenaa ne. 3ॸNii
jana jetao, nii neseu ichoae leinjiin ichoreniha ainacaauru tocohaneein

autana. Nii autana jetaote, nii joesio rai asijiautoneein, necha aansaineein
leinjiin cacha nejeratenaja colurujiha ichaohin, ʮΎľфľľɗ͑ľ͑ľË͑ӕѸɗ͑ɗʮľф͑ľ‫ڏ‬
cue. 4ॸNii jana jetaote, carajaain lanaala nenaa aina ichaohin,
nirijieein nere tonorana jerelanaala ne naaonjoaain nenihanu canune coreniha.
nii joesio. Nejetaote nii baiha: Chaen nechu, naraaichuru cairichaa
‘Cachaauru que nihanatiin casuujua Roma rai impoestonu que coriqui
acateein, niheichu Cana Coaunera bajaaurera rijijieein neneeun. 12ॸChaen
batocoaaunne que casiin nihaaun niqui. nechu, jataain ii coitucuhanune
5ॸNena raotojoeein nihanune esenetaaine coina, le semanacuru
rerohecaain, casuujua rerohecaain cuhane coroata saain casuri couu lenone
sacuha caa autanane coataa naitoonjoa lanaala neein ii bajaae bajajeein,
tonoraain ichareeun caihanihane coina,’ ́ľËȍΎΎ͑Ëɗ͑Ëȍľ́ɗф͑ӕË̲ɗʮɗ‫ڏ‬
nae nii joesio. 6ॸCoaracuchenachuhinti, neeo corenihane, rai lechoocani teein
jataain necha aansaineein nihane neeun ii raicha,’ naain jetao Cana
saijieein suujua coaraa nii joesione. 7ॸNii Coaunera bajae chujuhequiin. 13ॸNii jana
jaunte nii amurijiriin, nii janijiin nii nii naraaichuru cairichaeriin coriqui
raauri, janotiinetojoeein, ʮɗɗËȍΎΎ͑ľҡΎ‫ڏ‬ bajaera jetaote, caje icharaain neein
joeein, naaonjoaain bajaaebajaeraauru necoeje caaun najabaracaain dede
cocoaaeratenaa nainereein Cana coaraelanaala jetao: ‘Cairichaaojoaain
Coaunera. 8ॸNitohaneeinte carajaain cacoaraau osaaotohanune jaaunra Cana
cohacuruhane latelanaala enaacha Coaunera,’ nae nalarijia faone faoneein.
acaauru cocoaaeratere. Nena laen inara 14ॸNiritiin bajaane jaunte, inae que
caje bajaaun, canu inaraacha cohajei suujua acatiha Cana Coaunerane jana
cachaneein nejanohanaa nichaaunne, jelaiha nenajaun cauha cue nii
nacoauneein turuhanune naraaichuru cairichaa coriqui bajaera.
reeintiaainacha canuneein nihanune Nete laen nii fariseeo que suujua
esenetaain caitoonjoa ichaaechajeein acatene Cana Coaunera.
neeururichaain cachaauru,” naain jetao Nitohaneeinte nii leeochaauru
acaauru relae Jesoso. amurijiriin Cana Coaunera coitucutiin,
itolere que nelaaetoha nocoetiin
Roma rai coriqui bajaaurera aina nenacaaurute chaque nelatelanaala
fariseeocuru que parabola que cuaain jaoleneein neeurureein. Jana rai nichao
cacha relaa Jesosone coitucuhin leeochaauru amurijiriin
9ॸNii baiha jetaote, nii acaauruhacha nenaa coacuelanaala nenacaaurute
caohachaain niha nocoetiin leeochaauru nelateein ranojoinecurureein,” nae.
que jaoleconacaauru rai jetao, acaauru
ichaohacha que parabola que cuaain Canaanaihuru belaiha Jesosone
jetao: 10ॸ“Coroatajai cacha jetaote, (Mt 19.13-15; Mr 10.13-16)
Teenforo asae cuhin Cana Coaunera 15ॸJesoso rene canaanaihuru turuaa
bajaa cuure. Leinjiin jetaote, nechu uuruha acaauru mucuhane coinane jana
jataain naraaichuru cairichaa Roma rai jetaote, Jesoso rene turuanajaauruhane
impoestonu que coriqui bajaerane. Jana caohateeure aina nerelanacaauru. 16ॸNii
leeocha jetaote fariseeone. 11ॸNii fariseeo jaun jetaote, nii aina nerelanacaauru
jetaote, ‘Narihara Cana Coaunera cotijiaain jetao:
“Coa rerohecanajaachete canu rene coina. Jitariin nii iicha sirii rucuhele
turuuruhine nii canaanainuru. Jiaonriha que necoreteein, cairicheihuru rai
canu rene turuuruha canaanaihurune jitariin nii coriqui chaluu. Nii banate
caohateeichenera. Cana Coaunera dedeeu ichaonaa caohacha que
Cojoanonaate, aihuruha caa ichaonaa naineriquiin. Nitohaneein
canaanaihurune rijijieein nenacaauru ichaaine baiha canu aina uu,” nae jetao
raineein nenaa nera. 17ॸEsinaen rai Jesoso.
rauhijiriine inara rai aitoreeunni. 23ॸNejetaote niritoha rai Jesosone jaun,
Aihuruha caa canaanaaihurune rijijieein jataain inaderae nii cacha jataain

canu raain neniha chunine, coatiha coriquihocane jaun.
Cana Coaunera Cojoanonaa que 24ॸNii jaun jetaote:
nerihaain,ٚ͑ľʮľҡΎɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ “Jataainte caaintate Cana Coaunera

caauru rai Jesoso. æΎʮΎ͑Ύ͑нӕľɗËȍΎ́ľɗ͑ʮɗɗ͑ËΎфɗнӕɗȍΎ‫ڏ‬
nane. 25ॸNii Cana Coaunera Coajoanonaa
Jesoso aina iriha leinjiin que ichaaoruha coriquihonacaaurune
cacha coriquihonane coina caaintaane fautaain caaintarihei
(Mt 19.16-30; Mr 10.17-31) leinjiin camecho rai oco jachu cuhane
18ॸLeinjiin cocoainanacai jetaote, situhane coina,” nae jetao inaderaa nii
Jesoso aina iriha uhe. Nitohaneein rene coriquihonane coaraain Jesoso.
turuhin jetaote: 26ॸNii jaun jetaote:
“Caohachanejei cacha relaera, cha “Nitohanihane nichotenaa nainerinaain

ichareeun chariji bana nitajenaachara chuni,” naain caje bajaauruha ecu neein
ichaonaa caohacha que ichaonaa aonajeeunrerane jaun jetaote,
nainichaaunne coina,” naain Jesoso caje 27ॸ“Nii caaintatiin cachaauruhacha
bajaane jana jetaote; coarai, coatiha Cana Coaunera rai

19ॸ“Chanuna ‘caohachanejei cacha caaintajiehita,” naa Jesosone jaun jetaote,
relaera,’ naain cacurujuateei. Leinjiin 28ॸ٘æ͑Ë͑ӕ͑ľʮɗҡфɗɗ͑Ë͑Ë‫ڏ‬
Cana Coauneraachate caohachanejeein nuhacha sirii ratiriin ii sacuhacaanulu,”

ne,” naain jetaote: 20ॸ“Inae raotojoeein naa Fedorone jaun jetaote:
Moisesa aitoonjoan coitucuhi: ‘Jiaonriha 29ॸ“Esinae rauhijiriin chunocoha, Cana
nejelau ene ii sinijeranelanaala nenaa Coaunera Cojoanonaa que ichaohane

aina ichaohin neeine. Coa sonajaain coina, rai loreri, rai sinijera, rai bereecuru,
jaoha. Coa asijiauha. Coa chamute rai nejeraauru, rai fojiaraauru, naaonjoin
cacha cairichanaa jerenacaaun chuni ratirichate, 30ॸjataain nii amuritoheriin caa
cacha coacuhin, casaje que ereein niha. chauratane que siriin, nii choae tacaain nii
Chaen efojiaraauru que ii suujua turuha uheni Cana Coaunera Cojoanonaa
acateein acaauru coitucuhin neeun,’ que chariji bana nitajenaachara ichaonaa
naane coitucuhi,” naa rai Jesosone jaun siricheeincha,” naain jetao Fedoro tonorae
jetaote: Jesoso.
21ॸ“Aihanu chujian. Canu enamanaca
caje coauneeinne jitariin nii naitoonjoan Orichaainne bihane

tonoraain neeun,” naain tonoraa nii nichatasatiha Jesosone
cocoainanacaine jaun jetaote: (Mt 20.17-19; Mr 10.32-34)
22ॸ“Aihachuhisi niqui. Nete jaiti 31ॸNii
baiha jetaote, jelai nii lechoonca
lanajejen leinjiin tonoraain ichaaine coroatajaain niicha cocoainaauri
cotijiaain jetao: “Enate laen Jerosaleeun 41ॸ“Chate jereeita,” naain caje bajaa
cuhacache, cuu nii acaihaniji Jesosone jana jetao:

Cachaneein nejanohanaa nichaaunne “Canota rautaainene jereeunra
que aitiin laenacuruhalu satiin Curuaanaa,” naain tonoraa nii maosane
profetacurune nainaanune coina. jaun jetaote,
32ॸNitohaneeinte nejelau ataneu 42ॸ“Saan ai. ƄѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑нӕľѸľ͑ľ‫ڏ‬
nenacaauru estaraanjerooru bijihu canu taaine jaunte inae maosaneeine caje

teeurureein nechu jataain cacotaiha nerautaaicha,” nae jetao rai Jesoso.
baasoneein caeteein, canu nocoeje 43ॸNiritoha rai Jesosone rijieeoritiin
chanuhin, canu coluneein, ͑Ύ͑ʮΎӕ͑‫ڏ‬ maosanihane caje inae conoha rai

ruhane coina. 33ॸNitohaneein canu notane jaun jetaote, Cana Coaunera
teeinte, enuha que canu faohacuruhane coroajeein Jesoso sacue nii maosa.
baiha canu ateinaa cuurureein. Nena Nitohaneein nii maosa rautaane jana,
nichata janohane cuhane nacoauneein ecu neein coarajeeurera cachaaauru
ichanaareeunni,” nae jetao niicha netonai jetaote, satiin Cana Coaunera
cocoainaauri rai Jesoso. coroajeein rachoojoeeure.
34ॸNii niritoha acaauru raine jana
jetaote, nii naitoonjoan aonacuruhane Saqueeo loreri asae cuha Jesosone
19
saijieein esenetana nainecurene. 1ॸJericoo turuhin jetaote, nii
Jerico nese cataaun situha cue

Jericoo leinjiin maosa rautaa Jesosone
jetao Jesoso. 2ॸNii jana jetaote, ecu
(Mt 20.29-34; Mr 10.46-52)
ichoae leinjiin cacha, naraaichuru
35ॸNiritohane baiha jelai caje amuhin Jorioocuru cairichaeriin nenaa, Roma
Jericoo turue lalajeein cuujiha Jesosone curuaanaa rai impoestonu que coriqui
jana jetaote, bero cuhane lauhequiin bajaaurera curuaanaaneein nenaa
coriqui bajaa niha leinjiin maosane jaun coriquihona Saqueeo. 3ॸAca jetaote,
jetao, 36ॸarajiin situha cachane aonaain jataain Jesoso coitucunaa jerihane jaun
jetao: “Chaauruna toon situha cue,” coaana jere niqui. Nejetaote, jataain
naain bajaane jana jetaote: 37ॸ“Nasarete araaicha cachane jaun coaana nainesine
cocoaicha Jesosote sacuureraaura Saqueeo, ́ľľΎËȍӕфӕƸӕҡɗ͑ľËΎɗ͑ɗ‫ڏ‬
cachaauru aina situha cuera,” naain jihane jaun. 4ॸNii jaun jetaote, coaana
beeuruhane jaun jetao: 38ॸ“Atiin nohane nainihane coina soroneein najiniha
cairichaaojoaain cacoharaaura Rabiri cuhin jetao situha curichaain nii
nefoerate Jesoso,” naa ehequiin nii Jesosone jaaun nenaa leinjiin enuha que
maosane jaun jetao, 39ॸniritohane iniin jetao cohaca cue. 5ॸNii jana jetaote,
ËΎȍҡľľӕфľѸɗҡΎ͑͑ľËΎɗ͑͑ɗɗɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬ nii iniin cohacane jaan nenaa enuha
chaniha cunacaauru. Nejetaote, acaauru asaae situha cuhane jaun, jabatoroaain
ere tonoraelanaala jeelai amuritoheriin coaraain jetao:
ehequiin jetao: “Saqueeo, chajaain soroneein niilai
“Atiin nohane cairichaaojoaain caje fauha uu. Enenene ii loreri asae
cacoharaaura Rabiri nefoerate Jesoso,” nesurureeunni,” naa rai Jesosone jaun
nae jetao nii maosa. jetaote, 6ॸsoroneein nii enuha caje
40ॸNii jaun jetaote, ecu inacuhin fauhin jetao, coroajeein rai loreri asae
фľфҡľľɗ͑ʮľҡΎɗ͑ľ͑фΎȍ͑͑ɗËȍӕӕ‫ڏ‬ Jesoso amae jetao nii Saqueeo. 7ॸNii
taane jana jetao: coaraain jetaote: “Chanuna jataain
osaaona niha taa cachane coitucuhane coriqui chaluhin jetaote: ‘Caa coriqui
saijieein rai loreri asae aina nesuruha aina amihaneeuche turuhanune
cue,” naain jetao Jesoso que ereeure ecu reeintiaaincha,’ naain ratirinajae.
satiin neein coarajeeurera cachaauru. 14ॸNejetaote, ʮҡɗ͑нӕľ͑ľфľфΎʮΎľ‫ڏ‬
8ॸNiritiin Jesoso que ereeuruhane jana caaure nii natane que nenacaauru
jetaote, nichaauraain jetao: cachaauru. Nii jaun jetaote, caaijie
“Aonaaun Curuaanaa. Jitariin quiicha acaauru ere beranu que leinjiin
sirii rucuhelene leruhin tereeunni letoaaure ‘Coatiha canacaanu curuaanaa
cairichaaihuru rai. Chaen nechu rey ɗ͑ľľɗ͑͑ɗȍËËËȍ͑ľʮľфɗȍË‫ڏ‬
chaaelai que chuni basijiauhin nuta,’ naa cuhane coina.
nihanune, jena saain jelai amuritoheriin 15ॸNejetaote nitohaneein nere bera
cainareeunnicha,” nae jetao Jesoso rai letoaauruha caaijiene sajieein, rey

nii Saqueeo. ineein cocoainaauruhane jaun, rey
9ॸNii jaun jetaote: ineein jelaiha natane que turuha uhe.
“Caa cacha netonai inara rijijieein, Inae nenajaun turuhin jetaote, nii
Abaraaun nefoerateneein nihane jaunte, letonocuru coriqui teein ratirihane
enene caa rai loreri asae turue jaaunru cotiharate, ‘Inaaonjoaaincha
jianacoon osa caje mitaeranura. 10ॸNii Ë͑ӕËΎфɗнӕɗʮΎΎËӕфľ́ľËËȍËËȍӕ‫ڏ‬
acaihaniji cachaneein nejanohanaa ruta,’ naain coitucuhane coina.
nichaaunnena, caa chauratane que 16ॸNii jana nii niicha cotiharatei
turuun, nii jaolecohichene jaan ichoaichaniha rene turunaa jetaote:

cachaauru nitajenaa neein nenacaauru ‘Curuaanaa lechoonca saneeinte nefae ii
ariin, acaauru ichoterateein raanune coriqui,’ naa turuhinne jaun jetaote;
coina,” nae jetao rai Jesoso. 17ॸ‘Saan. Aihane jaun iite jataain caohati
canu cachaneein neei. Inae acaihaniji

Coriqui raaurera cachaauru que parabola que caohacha ichaai caa coroatajaji
que cuaain cachaauru relaa Jesosone coriqui ainane jaunne, lechooncai nese
(Mt 25.14-30) coaaranu que coberenadoroneein
11ॸNiritoha Jesosone jana, ecu neein chetereeunnicha,’ nae rai nii rey. 18ॸNii
aonajeeuruha cachaaurune jaun jetaote, jana leeocha jetaote: ‘Curuaanaa, saoqui
acaauru relae parabola que. Inae saainte nefae ii coriqui,’ naa turuhinne
Jerosaleen rohan nichuuntaauruhane jana jetaote, 19ॸjerichanetojoeein: ‘Saan.
jaun, “Inae jerihane turuhelalajiha Cana Aihane jaun saoquii nese coaaranu que
Coaunera Cojoanonaara,” naain coberenadoroneeinte neriquiincha,’ nae
coaaucuruhane jaun jetao acaauru rai: jetao rai.
12ॸ“Coaracuche jetao nihalu leinjiin 20-21ॸNii jana leeocha jetaote:
cacha rey araaineein nenaane. Nii ‘Curuaanaa, nocoa ii coriqui. Jataain

cacha jetaote, rey ɗ͑ľľɗ͑ËΎËΎɗ͑ӕ‫ڏ‬ necha aansai cacha neeine jaunne ii
ruhane coina jetao coriaji atane cue, coasiha, cajione que conajaain cau
inae rey ineein cocoainaauruhane jana rucujueeun. Chaen chaelai teneeine
jelaiha natane que cauha uhane coina. nihanatiin, enaacha temunojoi taain
13ॸInae amuhane rai jetaote, ́ľËȍΎΎ͑‫ڏ‬ raain, naaonjoain neeine coitucuhanune
caain rai letonocuru cotijiae, acaauru jaun,’ naane jaun jetaote; 22ॸَʊËȍʮľ‫ڏ‬
naineein jequiin coriqui chaluhane nihanete ii ereecha que necouluruhequi
coina. Nitohaneein acaauru cotijiaain canu cacha baaso. Chanuna chaen, nii
chaelai tihanune que airijiin, enaacha nii acaauru rai aitohane rijijieein nii
temunojoi taain, raain, naaonjoaanune ¡ΎфΎľфӕȍËӕӕфľ͑ɗɗɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬
coitucuhi raotojoeein inatiin, 23ॸbaanco caauru. 33ॸNitohaneein ecu turuhin, nii
cuhane nii canu coriqui tiha cueneei, boro cosi rutuhajeeuruhane jana
canu loreri asae turuhanune, jelai jetaote:
amuritoheriin carai cainaainerichaae,’ “Chanute nii boro cosi rutuhicheta,”
naain jetao, 24ॸnii ecu nenacaauru rai: naa acaauru rai nerorane jaun jetao:
‘Caje nii coriqui ruluhin, nii lechoonca 34ॸ“Cana Curuaanaate latihane jaun
saneein faera rai teeuchera,’ naane jana raeratera,” naaure jetao rai.
jetaote: 25ॸ‘Curuaanaa, chanuna inae 35ॸNitohaneein cosi rutuhin jetaote, nii
lechoonca saneein jelai amurijiriin boro ichoae rai cajione teein jetao,
siriha natiin nacoaauneein tenacare Jesoso rene amaaure nichoae
raita,’ naaunruha raine jaun jetaote: nelauriaain cuhane coina. 36ॸNitohaneein
26ॸ‘Inae inara rai aitocoaaun, jataain ͑ɗɗ¡ΎфΎ̲ɗ͑ˇľѸΎѸΎфľ͑ľҡӕфӕӕ‫ڏ‬
siricha raite jeelai amuritoeeriin ruhane jana jetaote, nichoae nelauriaain
terareein. Jana sirihei cajete, ËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ raotojoeein cuujiha Jesosone jana jetao,
jeein sirihane nihanatiin jitariin caje najiniha bero cuhane rai cajione
ruluherareein,’ naain jetaote: maririjiacoaaure cachaauru.
27ॸ‘Chajaain chaen nii rey ineein 37ॸInae Olibo neeonjoain bichatane
͑ɗȍ͑ӕ͑ľʮľфľ́͑́Ëнӕľ͑ľʮľфҡľ͑‫ڏ‬ ucuuno fauque cuujiha Jesosone jana

caauru uhaain cau canotaracaae teein jetaote, itolere cojoaelanaacojoai
sohin jaonajaauche,’ nae jetao nii rey,” ichanajaaoncane coaranajaaoncuruhane
naain jetao cachaauru relae Jesoso. jaun jetao, cojioriin Cana Coaunera
coroaecure satiin nii sacuurera
Jerosaleen cuha Jesosone cachaauru.
(Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Jn 12.12-19) 38ॸ“Raotojoeein turuhine aca neein
28ॸNiritohane baiha jetaote, Jerosaleen nenaa rijijieein cocoainaain Cana
cunajaun, 29ॸnii Jerosaleen rohan Coaunera letono Reycha. Dedeeu
ichuunejeein nenaa ichatane ucuuno raotojoeein nihacachene coina
Olibo neeonjoain neein niicha icharaneein nihane coitucuhin Cana
curuateeuri rohan nenaa Betafajee, Coaunera coroaecuruhine cachaauru,”
Betania, naaonjoainu turuhin jetaote, naauruha cachaaurune jana jetaote:
coroatajaain aina nerelanacaauru rai: 39ॸ“Cacha relaera, toon ii sacuurera
30ॸ“Chajaain taa cana ajiniha nenaa cachaauru rai aitoote, toritocuruhane
neseeu cunichuche. ƄËӕҡľËΎѸɗҡľ͑Ύ‫ڏ‬ jianecurumiincha,” naauruha nii
joineein teequi leinjiin boro chabana cachaauru jana cunacaauru fariseeocuru
cacha amunajaniheine eruriquicheein. tabaaurune jaun jetaote:
Chaen cajiha carai cosi rutuhin 40ॸ“Esinae rauhijiriine aitoonra.
uhaauche. 31ॸInae uhaaichene jana, Toritocuruhane caje inauheneecha

‘Chanuna nii boro cosi rutuhin neeuruhanete, cojiorichurureein caa
amaaiche,’ naa chunine, َæ͑æӕфӕ‫ڏ‬ ajerichurura,” naain jetao tonoranajae
naate latihane jaun raeratera,’ Jesoso.
naauche,” naain jetao letoanajae Jesoso. 41ॸInae Jerosaleen rohan nichuutane
32ॸNiritiin acaauru letoaa Jesosone jaun, inae inanacaa nii Jerosaleenne
jana, nii neseu cuuruhane jaun jetaote, coaraane jaun jetaote, ecu nenacaauru
cachaauru coreniha chanaain jetao:

42ॸ“Bajiaana chuhinti caa janonaa Nitohanai ichaane coina
cuhane jianacoon inara mitaeraanu que cocoainaain letononiha Jesosone
cau turuhanune coitucuhin neneeiche. (Mt 21.23-27; Mr 11.27-33)
20
Nete quesenetaain canuneein nihanune 1ॸTeenforo asaae nosa caje
coitucuhin coarana naineneeiche. ͑ɗËȍΎҡľľӕфӕфɗËȍɗ͑ËËȍӕ‫ڏ‬

43ॸNitohaneeichene jaunte, inaen nereein rune beebejeein, acaauru relaa Jesosone
itolere neein inara curuhacaain inara jana jetaote, ҡӕфӕȍËӕӕфľѸѸľфľĀΎҡľ‫ڏ‬
corihateein, inara mucuhin niha nii curu curuaanaacuru, Cana Coaunera
nejerateein neeiche jaa cojoanonaara. naitoonjoa que cacha relaaureraauru,
44ॸCaa inara nese fejeeinte itajeein, inara Joriocuru rai nelateein nenacaauru
cocoaichucuru soaajeein jaoha ichauhenaauru, naaonjoainuri. 2ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
cuurureeincha. Coatiha nerinaain neein turuhin jetaote:
leinjiiniji ajeri ita choae teein “Chatohanai cocoainanacaineeina
ichanohita. Inara ichoterateein, neei catohanai ichaaine coina. Chate
jianacoon inara mitaeraanu que turuha catohanai ichaaine coina ii cocoainaain
uhanu inara Coauneraneeinne jana canu ii letoaain neta,” naauruhane jaun
esenetaain cacoitucunaa jereneeichene jetaote:
corenihara,” nae jetao inaderaain 3ॸ“Saan. Canuhetonaina inara caje
Jesoso. ́ľɗ͑ʮɗɗ͑ľфľ͑¡ʮфľľӕ͑ËҡΎΎ͑фɗ‫ڏ‬
chene coina. 4ॸCha Joaan letoaain nelu
Teenforo couluuoca Jesosone
cachaauru baotisaain cachaauru
(Mt 21.12-17; Mr 11.15-19; Jn 2.13-22)
coujunacatiha uhane coina. Cana
45ॸInaeJerosaleen turuhin jetaote, Coaunera letoaenihanena, ËËȍӕфӕȍ‫ڏ‬
Teenforo asae enohin, ecu necoretiha chana letoaain nihalu,” naain acaauru
nenacaauru sitaain jetao: caje bajaa Jesosone jana jetaote, 5ॸecu
46ॸ“Cana Coaunera Quiricha inoaensi inauheneeicha aonajeein jetao: ٘ॸَæ͑
cuhanete aite: ‘Canu lorerite nasae Coaunera letononeeinte ailu,ٔ͑ËËȍľ‫ڏ‬
neein canu bajae bajaaecuruhane jaan nete: ‘Chanuna jana esenetaain
coloherine,’ naain. Nete necha aansai tonoraain neneeichelu,’ nareein.
asijiautooru ucuhaneein teeiche 6ॸNiheichu, ‘Cachaauru letononeeinte
inarara,” nae jetao nii cachaauru rai ailu,’ nanaa nainihaacache. ͮɗфɗҡΎËΎ‫ڏ‬
Jesoso. chenete ajeri que cana bodoosiin cana
47ॸNitohaneein cojoanoonetojoeein sohin cana atinaaurureein cachaauru,
Teenforo asae cuhin cachaauru relaa satiin Cana Coaunera letononeein aihalu
Jesosone jana jetaote, nechu jataain Joaanne esenetaauruhalune jaun,”
sohin jaaoruhane jaa lera ariha jetao, naain jetao, ecu nejesinajeein ita rai
Ëӕȍɗ͑ËΎфËӕфľѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕ͑‫ڏ‬ ereerejeeuruhane baiha jetao: 7ॸ“Coatiha
curu, Cana Coaunera naitoonjoa que coitucuhaacaanu. Chachaainti cacha
cacha relaaureraauru, ͑ɗɗ͑ľѸľËӕфӕ‫ڏ‬ baotisaain coujunacatiha Joaanne coina
naacuru, naaonjoainuri. 48ॸNejetaote, nii letoaain neluta,” naaure jetao.
chatohaneein teeuruhane jaan lera 8ॸNii jaun jetaote:
erusichurene, satiin cachaauru jataain “Niheichu canuhetonai nihanatiin

nii acaauru relaane jaa rautatiin ‘Naaonjoainte canu cocoainaain nihane
aonajeeunruhane jaun. ainane, caa catohanai ichaaunra,’ naain
benaa nainihaaun inara raita,” naain bajaacoaain jetao, 15ॸnii ocoana caje
jetao acaauru tonorae Jesoso. amaain sohin jaaore nii ocoana que
amihanenacaauru.
Necha aansaineein ichaonacaauru ocoana Nitohanihane jaun, tonaquiche jana
beraichacuru que parabola que cuaain nii que inara. Chatohaneeicha acaauru
cachaauru relaa Jesosone tereein nii ocoana erora, nii rai calaohi
(Mt 21.33-44; Mr 12.1-11) mucuhin sohin jaaoruhane jaun.
9ॸNiritohane baiha jetaote, necha 16ॸRaajenihane uhin inacha nii ocoana
aansaineein ichaonacaauru ocoana que amihanenacaauru sohin jaohin,

beraihurera que parabola que cuaain leeochaauru rai nii ocoana teriha nii
jetao: “Leinjiin cacha jetaote, leinjiin ocoana erora,” naain jetao parabola que
ocoana sirihane jaun jetao, que cuaain cachaauru rai ereerejeein
amihanenacaauru rai teein ratiriin jetao, relanajaen Jesoso.
coriajai ataneu cue, latihane naineein Nii jana jetaote:
raineein nenaa letoaauruha raine coina. “Jiaonriha icharaa nitohaninera,”
10ॸNitohaneein teein ratiriin jetaote, naaure jetao nii cachaauru.
inaen tainaca que tihane jana jetao, 17ॸNii jana jetaote, acaauru coarajeein
leinjiin letono letoae, ͑ɗɗ̲ɗȍ͑ľ͑‫ڏ‬ jetao:

caauru caje raineein niha nii ocoanane “Chaquena jana chaen, Cana
coreniha que banihateein niicha taihuri Coaunera Quiricha inoaensi cuhane: ‘Nii
bajaa cuhane coina. Ne jetaote, nii cha jaolecooruha loreri icharaaurune jaan
telanaala faojoaain sohin jelaiha ʮľфɗҡľʮӕфɗ͑ľʮľľɗ͑́Ύфľфɗ͑ӕ͑ӕȍľ‫ڏ‬
letoaaure. 11ॸNii jaun jetaote, ͑ËΎӕ‫ڏ‬ neein ichanohineein niha cureeincha,’
neein leeocha letono letoaa nii ocoana nae.
erorane jana jetao, nocoeje chanuhin 18ॸAihana jaun chunocoha nii ajeri
faojoaain sohin, cha colane acaentonai ichoae comoite, nichaluchaluriha

letoaaure. 12ॸNii jana coaiteen leeocha cureein. Jana chunucoha ichoae
letono letoaane jana jetaote, jataain comoha nii ajerinete jitohitoreein,”
cunaitaain jelai caje acaentonai sitaaure naain jetao be cachaauru rai Jesoso.
nii ocoana que amihanenacaauru. 19ॸNiritiin acaauru que cuaain,
13ॸNii jaun jetaote: ‘Cha laen ËËȍӕфӕфľ́ˇľѸΎѸΎ͑ľнӕľ͑ɗ͑Ëӕ‫ڏ‬
ichareeun. Satononejeein caa jataain ruhane jaun jetaote, nii rijieeoritiin
jereein canuhacha belaai canu calaohi mucueratenaa jerecure saseredotecuru
letoaanunete ne. Quete laen acaneein curuaanaacuru aina Cana Coaunera
nihane coitucuhin raotojoeein raain aitoonjoan que cacha relaaureraauru.
nere tonoraaurureein,’ nae nii atane ͮľʮľҡΎҡľËȍҡΎȍ͑ľľɗ͑ҡľ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
erora. rene cachaauru coasichuruhane jaun.
14ॸNejetaote niritiin nii rai calaohi
letoaane jana jetao, cuujihane jana Jesoso mucuuruhane jaan lera ariha
coaariin: ‘Taate caa atane erora calaohi Roma curuaanaa rai coriqui teeuruhane
ne. Acate inae oha rai inacane bana, caa bajaauruhane
itolere que banijiaain nenaa rareeincha. (Mt 22.15-22; Mr 12.13-17)
Coanete mucuhin sohin jaohacachete 20ॸNitohaneein sohin jaonaa
cana raineein nedaaine caa iolere que jerecuruhane jaun jetaote, acaauru
banijiaain nenaara,’ naain ita caje letono letoaaure, belaicha cacha
rijijieein turuhin Jesoso caje chaelai jaberoco rijijieein niha cacha suujuene
erenaa bajaauruhane jana, tonaain esenetaauruhi sadoseeocuru. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
acaauru tonoraane nohaneein neein cuhin rene turuhin jetaote:
colurujueeuruha coberenadoro raine 28ॸ“Cacha relaera, Moisesate
coina. 21ॸNii jaun jetaote, rene turuhin: canacaanu rai laenaain ratirilu, oha
“Cacha relaera, nii aitiin cachaauru leinjiin cacha nesiriateein nii comasai
relaaine jaane esinae rauhijiriin chuni aina canaanai sirilanaalane, nii autana
que suujuelanaala, satiin cachaauru rai raain aina canaanai siriha rai ocoalane
ʮľфɗËȍ͑ľҡΎʮΎľľɗ͑ɗҡΎȍɗ͑ľËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬ coina. Nitohaneein nii autana aina
caanu. Iite esinae rauhijiriin jeriha Cana canaanai siriha nii ocoalane, aca siricha
Coaunerane rijijieein ichaoha cachane rijijieein nii onaa calaohineein niha nii
coina aitiin cachaauru relaai. 22ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ canaanaine coina. 29ॸNii janate ita nejera
nihane jaunne ii caje bajaa uhacaanu. nejesinaneein caaunsineein neeure
Caohachaana Romanocuru curuaanaa cachaauru. Jauriaanejeein acaauru
enferadoro rai impoestonu que coriqui inanate, leinjiin ene aina nesirihateein,
tihacaanune,” naain jetao Jesoso caje nii leinjiin niji canaanai sirilanaala ohe.
bajaaure. 30-31ॸNii janate neeuruha coroatajaain rai
23ॸNii jaun jetaote, nechu jataain nejeraaurune jaun, oha coaiteen nii
baasoneein coacuhin que iriha nihanane jaun nii ene rae nii rai nejera.
aitocuruhane que nainaane jaun jetao: Nii rijijieein techu satiin nii ene raaure
24ॸ“Saan. æ͑ӕнӕľ́ľɗ͑ʮɗɗ͑͑ɗɗËΎфľҡľнӕɗ‫ڏ‬ acaauru ocoalacuru itolere bana ooruha
chene jaan coriqui coaarateeuche,” naane acaauru inanacurune jaun. Nete leinjiin
jana, que nii coriqui coaarateeuruhane niji canaanai sirilanaala oore nii
jana coaraain jetaote: “Cha cojunaca caa, caaunsineeuri ita nejeraauru. 32ॸNii
ecu laenanohineein curuaa siriin,” naa janate inae oohe nii ene netonai.
Jesosone jaun jetaote: “Enferadoro rai,” 33ॸAihane jaun chariji comasaineein
naauruhane jaun jetao: 25ॸ“Aihane jaun jana nereein nii ene, inae Cana
chujian- caa enferadoro raineein nenaa Coaunera Cojoanonaa que ichaaoruhane
teeuche enferadoro raicha. Jana Cana bana, caaunsineeuri ita nejeraauru aina
Coaunera raineein nenaa teeuche Cana nisiriatihalune jaun,” naain jetao Jesoso
Coaunera raicha,” nae jetao nii cachaauru caje bajaaure nii sadoseeocuru.
rai Jesoso. 34ॸNiritiin caje bajaauruhane jaun
26ॸͮɗфɗҡΎȍѸҡɗɗ͑ËËȍӕфӕ͑Ύҡф‫ڏ‬ jetaote:
caae Jesosone jaun jetaote, ͑ɗɗËȍҡΎȍ‫ڏ‬ “Caa chauratane que nenacaauru
neein mucuhin teeuruhane jaa lera quichaauru, enecuru, naaonjoainurite
eruurenihane jaun jetao, ecuhacha nisiriateein naaonjoaaunre. 35ॸNete laen
cojoelatiin inauheneecha neeure nii inae ooruhane baiha oo caje ichanaain
saseredotecuru letonocuru, niritiin Cana Coaunera rene turuhenihuru
acaauru tonoraane jaun. quichaauru, enecuru, naaonjoainuri inae
ΎΎËʮľɗËȍ͑Ëӕфӕȍ͑ľ͑ɗѸɗфɗȍҡľľӕфľ͑ľ‫ڏ‬
Chatohaniha cacha inae reein, 36ॸonaa inaaureniha anjeraaurune
oo caje ichanaane rijijieein neeururichaainne jaun. Chaen
(Mt 22.23-33; Mr 12.18-27) techu Cana Coaunera Calaohineein
27ॸNii
baiha jetaote, Jesoso coaraa neeurureein acaauru ichateein nerichaain
cuure nii ohane baiha jerichanejeein Cana Coaunerane jaun. 37ॸJerichanejeein
techu ohane baiha ichanaain neeuruha naineniha Mesihasine saijieein nii Rabiri
onacaaurune que laenaain coitucuerateein netonai, ‘Canu Curuaanaa,’ naain Mesihasi
nelu cana que Moisesa, nii nuna laaojoiri nichaaunne curuaatihalu natiin,” naain jetao
iihani netiin Cana Coaunera aina irihane bajae Jesoso.
bana, ‘Canune, Abaraaun, Isaca, Jacobo,
naaonjoainuri Coaunera, inara Coaunera Cana Coaunera aitoonjoa que cacha
neein neeun,’ naalu Cana Coaunera relaaurera biha Jesosone
Moisesa raine jaun. 38ॸAihane jaun coatiha (Mt 23.1-36; Mr 12.38-40; Lc 11.37-54)
ichaonacaauruhacha Coaunera neein nihei 45ॸNiritohane jana satiin ecu neein
Cana Coaunera, onacaauru nihanatiin rai aonajeeuruha cachaaurune jana jetaote,
ichaohin neeuruhane jaun,” naain jetao aina nerelanacaauru rai jetao: 46ॸ٘æΎȍ‫ڏ‬
sadoseeocuru tonorae Jesoso. chaain necohalajiin neeuche, caa Cana
39ॸNiritoha sadoseeocuru rai Jesosone æΎӕ͑ľфɗҡΎΎ͑ʮΎнӕľËËȍфľ́ӕфľ‫ڏ‬
jana jetaote: raauru que. Acaaurute acaauru que suujua
“Jataain caohatiinte acaauru rai aitohicha acatena nainiha cachane jaan cocoajione
cacha relaera,” naaure jetao Cana Coaunera jiaain, itolere coitucueraneein,
aitoonjoa que cacha relaaureraauru caohachaain niha nocoetocuruhane jaun,
tabaauru, acaauru laen oo caje ichanaa chunijihu nenaanaja cataaun nihanatiin,
cachane esenetaauruhane jaun. acaauru que suujua acateein niha satiin
40ॸNiritoha acaauru rai Jesosone jaun cachaaurune jereein neeure. Chaen techu,
jetaote, inae nenacaaen caje chatohanai sinacoca asae nelauriaauruha jataain
bajaanaa nainecurene. nelatenacaaurune jaan rori caohacha
janijiin, nichoae ichoaichaniha
“Cha caje nefoeratenaane Mesihasi,” nelauriaaure. Chaen techu ichoaichaniha
naain bajaa Jesosone nelaurianana jaan janiijiin, lenone rohan
(Mt 22.41-46; Mr 12.35-37) nelaurihaain lenonecure. 47ॸChaen techu
41ॸNii jana jetaote: cairichei autanaauru caje acaauru
٘æȍ͑ӕ͑Ѡ¡ɗфɗËʮľ͑ľƸΎľфҡľ͑‫ڏ‬ lorerichuru nihanatiin ruluhin
niha canaacha cohajei Mesihasine jaun, naaonjoaaunre. Nii choae tacaain techu
Rabiri amurijiriin nenaa naineniha nitohaneeuruhane jaun, jataain nohaniha
beeiche. 42ॸInasiina raajenihane, æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľф͑ɗȍ͑ΎËΎľҡΎËӕ‫ڏ‬
quiricha Salmo cuhane: ruha itolere amurijiriine jaun, satiin
‘Cana Coaunerate, notaracaae Cana Coaunera bajaauruhane
Canu Curuaana Mesihasi rai: carajaain bajaaure. Nitohaneeuruhane
“Cau carohan jaunte leeochaauru osaaonacaauru
canu raotono nichajai que cachaauru amurijiriin, jataain caseteco
nelauriaain coarajeeuna, tabai coaraa cuurureein,” nae jetao aina
43 nii iniha nejeratenacaauru nerelanacaauru rai Jesoso.
amuritiin,
ii bijihu tenajaanune reeintiaaicha,” Acaihaniji ichaaojihane jaanu
naa Cana Coaunera, Canu Curuaanaa coriqui tiha cairichei autanane
Mesihasi raicha,’ naain raajenihane Salmo (Mr 12.41-44)
21
cuhane bihalu Rabiri inatiin. Chanuna Rabiri 1ॸNiritiin Teenforo asae coriqui
amurijiriin nenaa nainenere Mesihasi. coreniha Cana Coauneraacha

44ॸInasiinna jana chaen amurijiriin nenaa icharatenohi amihanenaa ichacuruhane
coina curu cuhane coriqui teeuruha cojoanonaa que nihacachera,’ naauruha

cachaaurune jana, ecu coarajenajaa inara raine, ʮɗΎ͑фɗȍľѸľ͑ľҡɗ͑ѸËӕ͑‫ڏ‬
Jesosone jana jetaote, 2ॸleinjiin autana jaaichenera. 9ॸˇɗΎ͑фɗȍËȍӕ͑ľʮľѸɗ͑‫ڏ‬
jataain cairicheinejeein nenaa netonai ͑ľľɗ͑ɗҡѸΎȍɗ͑͑ľľӕфӕȍѸҡɗɗ͑Ëȍӕф‫ڏ‬
coroatajajeein jataain coretelanaala tane que nenacaauru cachaaurune
nenaa coriqui te, 3ॸjataain teeuruha coitucuhin neeichene nihanatiin
leeochaaurune fautaaine jaun jetaote: nesoonetohichenera. Nitohaneeinte jaiti
“Esinae rauhijiriine aitoon inara rai. nii cojoanonaa que turuenihane ajiniha
Caa cairichei autanate, leeochaauru aicheeincha. ͮľҡľ͑ɗҡΎȍ͑ɗȍ͑ľ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
amuritoheriin coriqui te. 4ॸSatiin caa tiin jaiti cana janonaa satono que
leeochaaurute nechu jataain inae turuhenereeincha,” nae jetao Jesoso.
acaauru rai cauteecha teeure. Jana caa 10ॸNiritiin jetaote: “Leeocha atane que
autanate, jataain cairicheinejiha natiin ichaonacaauru cachaaurute, lauriu

jitariin acaihaniji ichaaojoihane jaanu ichaonacaauru cachaauru aina ita
te,” nae jetao Jesoso. cotaiha cuurureein. Jana leinjiin atane
que ichaonacaauru cachaaurute,
Nitajerichaain Teenforone biha Jesosone leeocha atane que ichaonacaauru aina
(Mt 24.1-2; Mr 13.1-2) ita soorureein. 11ॸNii janate itolere cana
5ॸNii jana jetaote, caohatiin ajeri caje rai chauratane sacuritaain niha cureein
ichanohiniha Teenforone coaraain, jataain mijiaaineein carora, mijitena,
jataain caohatiin inanacaane coina, cunai, naaojoainuri. Nii jana dede quete
nasaae itolere niicha teeuri coaraain jataain coasinaacojoai coaraain, ËΎʮΎľ́‫ڏ‬
jetao que ereerejeeure cachaauru. Nii ͑ËΎʮΎɗËΎфËӕӕфӕфľľɗ͑ËËȍӕ‫ڏ‬
jana jetaote acaauru rai: rura.
6ॸ“Caa ena ajeri caje caohatiin 12ॸNete nii cojoanonaa que
ichanohineein inaraacha coarajeite, inae turuenihane ajiniha, inara rerohecaain

ľËӕҡɗȍ͑ľ¡͑Ƹľʮľľɗ͑ɗҡʮľ͑ΎʮΎɗ͑ľ‫ڏ‬ inara mucuhin sinacoca asae inara
reein,” nae jetao acaauru rai Jesoso. amaain, curuaanaacuru, chaen
coberenadorocuru, naaonjoainuri
Nerichaain cojoelanaacojoaine acatiha inara teein inara cairichaain
biha Jesosone caresero cuhane inara enohaa
(Mt 24.3-28; Mr 13.3-23) cuurureein canu ere tonoraera
7ॸNiritohane jaun jetaote: neeichene corenihara. 13ॸNitohaneein
“Cacha relaera, chabanacha aicheein inara teeuruhane banate, canu
nii chaitoonjoan. æȍҡΎȍ͑ɗËΎʮΎľ́‫ڏ‬ nichaaunne coitucuerateriquicheein
naacojoaicha inae que turuhelalajihane cachaauru quera. 14ॸJiaonriha,
jana coararichaanuhin,” naain jetao ‘Tonaainera erereeunta,’ naain inara
caje bajaaure. jabereco coreniha ereeichene jaanu que
8ॸNii jaun jetaote: “Caohachaain coacuhin cuhiche inara amaauruhanene.
nainaain necohalajiin neeuche, inara 15ॸCanune jataain nainaain ecu
coritaa chunine coataara. Inae ereeichene jaanu tereeunni inara raicha.

nerichaain arajii canu niha nocoetiin ͮɗɗ¡͑͑ɗɗҡΎ͑ɗ͑ɗ͑фҡΎ͑ΎфËӕ‫ڏ‬
inara coritaeraanuurura. Tabaaurute: ruhane jaanu coitucuhin neeururihaain
‘Canune acaneeunra,’ naaurureein. Jana nii inara aina nejeratenacaauruta.
tabaaurute: ‘Inae taolu caitoonjoa 16-17ॸNete laen inara cairichaeriin inara
cotaairiin nenacaauru coroatajaniha niha cuurureein. Nitohaneeinte Cana

cuurureein nechu jataain inara Coaunera coitucuhichuru, nii Jerosaleen
cairichaa, inara inacaauru, inara ͑ľ͑ËӕфӕɗҡʮɗȍËӕӕфӕфľľɗ͑ËΎȍҡľ‫ڏ‬
nejeraauru, inara araaichuru, inaraacha nojoiniha nitohanei ichacuruhane jaan
belaihuri, naaonjoainuricha. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ que turuhanereein tihaaincha,” nae
neeinte inara tabaauru sohin jaaoha jetao aina nerelanacaauru rai Jesoso.
cuurureein. Satiin caa chauratane que
nenacaauru cachaaurute Canu ere Nacoaauneein turuha urichaaunni Canu
tonoraera neeichene coreniha inara que cachaneein nejanohanaa nichaaunne
nererojoecaaeriin, inara cairichaeriin, (Mt 24.29-35, 42-44; Mr 13.24-37)
inara cotaairiin, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑͑ľľӕфӕ‫ڏ‬ 25ॸNiritiin jetaote “Enoto, atene,
reeincha. 18ॸNete nii leinjiiniji inara arasijie, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕфɗнӕľҡľËΎʮӕ͑Ë‫ڏ‬

couturiji nihanatiin nitajenereein. 19ॸNii teein coaaratenojoinereeincha. Nii jana
jaun caohachaain laraajiin nii inara satiin caa chauratane que nenacaauru
suujua corelanaala, raotojoeein cachaaurute, nesooniha cuurureein,
neeuchete nii caje nichotenaa ‘Naaonjoaanne jaunte caa aicha’ naain
nainequiche. coitucuurenihane jana jataain tonihaca
20ॸInae Jerosaleen curuhacaain coasinacaain ƿchaƿchanaa cucuanane
͑ľľӕфӕȍѸΎΎ͑ĀфΎΎфӕ͑ľËΎфнӕɗ‫ڏ‬ coaraaincha. 26ॸNitohanihane janate inae
chene, inae nitajerichaainne cojoanonaa nitajerichaain cana rai chauratanene
que turuhane que nainacuche. 21ॸInae coaracuruhane jaun, coasinacaaun
nitohaneeuruhane coaraquichene, Jodea acunoha cuurureein cachaauru. Dedeeu
nenacaauru naain ichatane ucuuno nenacaauru netonaite jataain
cuhin sorooruhine. Jana Jerosaleen nerurujuaa cuurureein. 27ॸNii janate
nenacaauru, nii nese caje coriaae jataain nelateein itolere ichana
amuurumiiincha. Jana chunocoha rai nainichaaunne coaarateein turuha
nocoana jana nihane jana nitohanihane, ӕӕȍ͑ӕæ͑ӕæËȍ͑ľľɗ͑͑ľʮ͑Ύȍ͑‫ڏ‬
jiaonriha jelaiha nii neseu turuha cunaa neein dede sacari jana uuhinne coaraa
coaaucanera. cuurureein cachaauru. 28ॸInae
22ॸInaen nitohanihane coina, niritiin nitohanihane nunuhetihane jana, nii
inoaenlu quiricha inoaensi cuhane satiin chaque tonajelanaala neeuche, inae
laenacuruhane jaa cojoanonaa nainaane inara que nejeratenacaauru caje
coina jataain caseteco tabai niha nichoteriquicheeinine coitucuhichene
curichaaine jaunra. 23ॸJataainte jaun,” nae jetao acaauru rai Jesoso.
cairichaaojoaa cuurureein nii 29ॸAcaauru rai niritiin jetaote, nechu
cojoanonaa bana ausirineein jataain nainacuruhane jaanu que jetao:

nenacaauru enecurura, chaen sisiajeein “Coaracuchena chuhinti iquera aina
canaanai siriin nenacaauru, joaenreein enuhacuru, satiin neroeeca
naaonjoainuricha. Nitohaneeinte nalone baiha 30ॸnacoaauneein omaroha
caseteco tabai coaraa cuurureein nii nalone, inae elohena que turunaa jerihane
Jodea batane que nenaa aina Jerosaleen que nainaquichene. 31ॸNii rijijieein techu
ichaonacaauru cachaaurura. 24ॸҽ¡ӕ‫ڏ‬ inae caa caitoonjoan cojoanonaa que
rute sabere que sohin jaonojoiniha tihane bana, inae coaraquichene,
cuureeincha. ˇ͑ҡ¡ӕфӕҡľ̲ӕËӕ͑Ύ‫ڏ‬ nichuuntaa Cana Coaunera Cojoanonaane
ʮΎɗ͑ľľɗ͑ËΎфɗȍʮɗҡ͑ľľӕфӕ̲͑ΎʮΎɗ‫ڏ‬ que nainariquicheeincha.
32ॸEsinae rauhijiriinte jaiti ooreniha jetao, “Chatohaneein ichanaareta,”

caa ena nenacaauru cachaaurune jana, ͑ɗ͑ËΎӕËӕфľѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ‫ڏ‬
satiin situha cureein caa caitoonjoan. naacuru aina Cana Coaunera aitoonjoa
33ॸDede, chauratane, naaonjoainurite que cacha relaaureraauru. Nabana
nitajiha cuurureein. Nete laen caa raajenihane mucuhin sohin jaaoruhane,
caitoonjoan leinjiiniji nitajelanaala chatohaneein acaauru teeuruha
satiin aitocoaaunne rijijieein aihane rai cachaaurune que necasacuruhane jaun.
ne. 3ॸNitohaneein inaen sohin jaaoruhane
34ॸkɗȍ͑ľʮӕ͑ËΎȍËȍɗ͑͑ľËΎȍ́‫ڏ‬ coina que nocousuujuaaruhane jana
jiin, nii cajihaneein inara suujua jetaote, nii aina nerelanacaauru
coacuelanaala, nii ajelanaala, nii inara lechoonca coroataja Jodasi Isacariote
ichaohacha que nererojoecaaeriin neein niicha curuaateeuri suujua saruha
neeichene jianeein neeuche, inae nii Moconajaerane jaun jetao, 4ॸbatirichuru
cojoanonaa que tihane bana, ujua curuaanaacuru, ҽľľ͑ƸΎфΎËӕфӕ͑‫ڏ‬
cuhane foroaa chaelaine rijijieein inara curu, naaonjoainuri coaraa cue:
foratiaa nii cojoanonaane coataa. “Canune naaonjoaain inara rai
35ॸItolere sacuritaain caa chauratane que naineeun, nii Jesoso mucuhinchene
nenacaauru cachaauru ichoaaete naluha coina ecu inara turuaanunera,” naa
cureein nitohanai. 36ॸAihane jaun letona acaauru raine coina.
jatoroaain itolere cojoanonaa bana 5ॸInae niritoha acaauru raine jaun
Cana Coaunera bajaaebajajeein jetaote, jataain coroajeein coretena

neeuche. Aihate caa caitoonjoan jerecure. 6ॸNii jaun jetaote, acaauru
tocoaneein situhane bana, caje suujua rijitojoeein cachaauru colane
nichoteein, nii acaihaniji Cachaneein niha Jesosone cojoae, ecu Jorioocuru
nejanohanaa nichaaunne acatiha bijihu Jesoso tihane coina Jodasi.
raotojoeein turunaa nainequiche inara,”
nae jetao caje bajaauruhane jaun aina Cana Curuaanaa aina
nerelanacaauru rai Jesoso. lenonecuruha afosotoorune
37ॸNitohaneein jetaote, jiichoonihane (Mt 26.17-29; Mr 14.12-25; Jn 13.21-30;
Teenforo asae cachaauru relaain, inae Co I 11.23-26)
nocohecane jana Oliboneein niicha 7ॸNii jana inae jorerera colane
curuaateeuri ichatane ucuuno cuhin ichanohin faan quiin carenero narejeen

nihane nesururejetelu Jesoso. 38ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ sooruhane jaan beseta cojoanonaa
neein jetaote, janohetiin Teenforo asae Fasocoa que turuhane jaun jetaote,
cuhin, acaauru relaa Jesosone aonaa 8ॸFedoro aina Joaan rai jetao:
curejetucurelu satiin cachaauru. “Chajaain Fasocoa beseta cosonaina

que canaacha quiine ichanihuchete que
Jesoso mucuuruhane coina lenonichaachera,” naain jetao acaauru
ita suujua tacaauruhane letoae Jesoso.
(Mt 26.1-5, 14-16; Mr 14.1-2, 10-11; 9ॸNii jaun jetaote:
Jn 11.45-53)
“Chujian ichacaaunne jereeita,” naain
22
1ॸInae jorerera colane faan jetao caje bajaaure.
quihuruhane jaa cojoanonaa 10ॸNii jaun jetaote:
Fasocoa beseta catainaane jana jetaote, “Inaen cuhin nii neseu turuhichene
2ॸJesoso sohin joaerateeuruhane coina janate, ¡ɗËȍʮľËӕȍ͑ľËӕ¡ɗ¡ɗ‫ڏ‬
chaain cuujiha leinjiin cachane jana cataaun nii faan tatuhin beeune
eruriquicheein. Chaen loreri asae beeuneein acaauru rai teein jetao:
enohane reentiaain sacuuchera. 11ॸChaen ٘æɗ͑ффɗË͑ӕȍËȍҡľɗҡľËʮ¡ľ‫ڏ‬
inae nii loreri asaae turuhichene, nii reeoneein ne. Acate jianacoon
loreri erora rai: ‘Taa cana relaerate, neeichene coina, inara coreniha
Chariji loreri asae nenaa ecuha cuhane, cairichanojoineein atinanohinereein.
Fasocoa beseta cosonaina que Aihane jaun, itolere bana canuneein
́ľ͑Ύ͑ľфľľӕ͑͑ɗË͑ӕɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ nihanune coacuhin que lenonecuche,”
caauru ainata, naain ii caje bajaeratera,’ nae jetao acaauru rai faan teruhin teein
naauche. 12ॸNiritocoichene janate, nii Jesoso.
loreri coroata coarana ecuha seeonjoa 20ॸNiritoha acaauru rai Jesosone jana
siricha coaaratereein inara que. Chaen lenonecuruhane baiha jetaote, nii faan
inae nitohaneein inara que coaaratihane que aitohane rijitojoeein, acaauruhacha
baiha, ecu sonaina lenonichaachene coheni teein jetao;
jaanu jelai rucuhecuchera,” naain jetao “Caa oba caje ichanohin binote, inara
letoanajaen Jesoso. caohachanu que cacoichana jaohin
13ॸNii jaun jetaote cuhin, nii acaauru canuhacha ichaneni icharihanuhinne
rai aitoha Jesosone rijijieein eruuruhane cojunaca nera. 21ॸNitohaneein caque
jaun jetao, ecu teein Fasocoa beseta nejeratenacaauru rai caeteraanute ena
bitoaain, cosonaina que lenonecuruhane cau cana aina lenoniha ne. 22ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
jaanu jelai rucuhecure. neein acaihaniji Cachaneein
14ॸInae nitohaneein enoalaauruhane nejanohanaa nichaaunne cairichaeriin
jana jetaote turuhin, ɗ͑ľнӕľ́ľ͑Ύ͑ľËӕ‫ڏ‬ neeuruhane coina, aitiin neeuruhalune
ruhane jaan rijiu tihane jana, rai rijijieein aihanete ne. Nete jataain
afosotooru aina rori ichoae nelauriae cairichaaojoaa cureein, nii caque
lenonecuruhane coina Jesoso. nerotohin cacairichaerateranu,” naain
15ॸNitohaneein rori ichoae nelauriaain jetao bino teberiaain Cana Coaunera
jetaote: “Jataaine inara aina carijieein bajaane baiha afosotooru rai te Jesoso.
caa Fasocoa beseta bitoaain, cosonaina 23ॸNii jaun jetaote, “Charijinachara
que lenonena jerenajacoon osichaaunne toon totohaneein que nerotohin aina

ajiniha. 16ॸCoatiha laen caa baiha, inaen nejeratenacaauru rai coulurujueein
caa Fasocoa beseta bitoaain inara aina cairichaeratiha cureein,” naain jetao ita
lenonerihaaunni Cana Coaunera caje bajaacoaaure aina nerelanacaauru.
Cojoanonaa que turuhanune
reentiaain,” naain jetao, 17ॸcuru cuhane, Charijina jataain nelateineein ne
oba caje ichanohin bino teberiaain Cana 24ॸNiritiinjetaote nejesinajeein:
Coaunera bajaane baiha jetao, acaauru “Charijina caa cana caje jataain
rai teein: nelateineein coaanojoineein ne,” naain
“Nocoa, inara nejesinajeein caa jetao ita caje bajaacoaaure aina
leruune leruuneein cooche. 18ॸInae caa nerelanacaauru. 25ॸNii jaun jetaote
baiha nacoaauneein caa oba caje acaauru rai: ٘æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľ́‫ڏ‬
ichanohin bino corihaaunni Cana naala nenacaauru curuaanaacurute,
æΎӕ͑ľфæΎʮΎ͑Ύ͑нӕľҡӕфӕȍ͑ӕ͑ľ‫ڏ‬ itolere amurijiriin nenaa jereein
reen tiaain,” 19ॸnaane baiha jetaote, faan cachaauru cairichaeriin neeure. Niite
mucuhin Cana Coaunera bajaain, ËӕфӕËɗфɗËȍӕфӕȍ͑ľËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
ruhane nihanatin coroaaecure caohacha jaera inara raane coina. 32ॸNena ii

ichaa benajaain. 26ॸNete laen inara coreniha Cana Coaunera bajaaun, canu
naineneeiche nitohaneein neeichene. ľѸľҡɗ͑ľʮɗ͑ľľɗ͑ľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑͑ËΎӕ‫ڏ‬
Nitohaneein nenaa coacuelanaala, neein nelalararajiaain Canu esenetaain
leeochaauru amurijiriin nelateein nenaa neeine coina. Aihana jaun, inae
jeriha chuni inara cajene, leeochaauru nacoaauneein canu esenetaaine bana,
ere tonoraain, letoaauruhane jaan inejeraauru coroatajanecuhin
ichaain neeine. Jana chunocoha caohachaain laraajiin, Ë͑ӕľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬
leeochaauru letoaeraneein nenaa фӕȍ͑ľʮɗ͑ľ́͑́фΎҡΎʮΎľľɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬
jerihane satiin rai, chachaeraneein joeein neeuruhane coina,” nae jetao
neeine. Simoon rai Jesoso.
27ॸNitohanihane jaun chariji jataain 33ॸNiritoha raine jaun jetaote:
nelateineein nere, nii lenonihane coina “Curuaanaa, canune ijiniichaain

rori ichoae nelaurianaana. Ainihane nii caresero cuhane enohin nihanatiin ii
lenone chaluherana nelateein neriha. coreniha onaa naineeun,” nae jetao rai
Aihei jerihane. Nii rori ichoae Simoon.
lenonihane coina nelaurianaate nii 34ॸNii jaun jetaote:
lenone chaluera amurijiriin nelateein “Fedoro, enene janotiin cuhanete,

niha nocoete. iriha janonaa rai ataohari curuaanaane
Nena laen canu nitohanelanaala, inara ajiniha, nichata saain canu coitucuha
letono rijijieein ena cau inara aina nocoetoeneriquiin,” nae jetao Fedoro rai
inaraacha latei icharaneein neeun. Jesoso.
28ॸInarate cajiniichaain necairichanaa
coaraain nenajaaonquiche. 29ॸNii jaunne Inae nichuutaa coujunojoiniha Jesosone

itolere Curuaanaa neein nelateein 35ॸNiritiin jetaote:
nihanune coina canu cocoainaain caeteein “Inara letoaain nihanulu coriqui curu,
niha Ofane rijijieein, inara netonai inara safato, inara atora, naaonjoain
cocoainaaain nereeunni. 30ॸNii banate inae colane janana lanaain nihalu inara rai
nii cojoanonaa que turuhane bana, cha,” naain acaauru caje bajaa Jesosone
cajiniichaain rorihuru ichoae nelauriaain jaun jetaote,
acau cohin, lenoneein, ͑Ύ͑ʮΎ͑фɗнӕɗ‫ڏ‬ “Aihei. Coatiha nii lanaailu canacaanu
cheein. Chaen techu baaso ichacurenihane, rai chata,” naain jetao tonoraaure.
caohacha ichacuruha lechoonca coroata 36ॸNiritocuruhane jaun jetaote:
laurii Isaraeli cocoaichacurune coaraain “Nete laen ena chateeinti coriqui curu
coitucuhichene coina cajiniinchaain nii siriin, natora siri, nii amaain cuhane
coina banijiaain nenaa rori ichoae caohachae. Chateeinti sabere sirine nii
nelauriariquicheein, inae nii cojoanonaa jelaronaa bana niicha jiai cajione
que tihane bana,ٚ͑ľʮľҡΎɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ burique necoreteein leinjiin sabere
caauru rai Jesoso. coretemiin.
37ॸInara raine aitoon, inae caque aitiin
Coitucuha nocoetenerichaain Quiricha inoaesi cuhane: ‘Naaonjoaain
Fedorone biha Jesosone cairichaaeriinte necha aansai caseteco
(Mt 26.31-35; Mr 14.27-31; Jn 13.36-38) coaraane rai nenaa ichara rijijieeinte
31ॸNiritiin
jetaote: “Simoon, inae Canu teeurureeincha,’ naain itolereneein
ѸËӕľф͑ľľɗ͑͑ľľɗËȍľ͑ľ¡ʮ̲ΎËΎ͑‫ڏ‬ niritiin caque aitiin laenacuruhalune
rijijieein situhane rai te ne,” naa

acaauru raine jaun jetaote: Jesoso mucuuruhane
38ॸ“Curuaanaa, caute ne corotajaain (Mt 26.47-56; Mr 14.43-50; Jn 18.2-11)
sabere,” naauruhane jaun jetaote: 47ॸNiritiin jaiti acaauru rai ereerejiha
“Inae nainejerichaain niriimiin,” nae Jesosone jana jetaote, turuha cuure
jetao acaauru rai Jesoso. arajii cachaauru. ͮɗɗɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬
caauru lechoonca coroataja neein nenaa
Olibo neeonjoaihu Cana Coaunera Jodasi jetaote, acaauru ichoaichaniha
bajaa Jesosone acaauru amaeraneein cue. Aca jetaote,
(Mt 26.36-56; Mr 14.32-42) Jesoso rohan nichuuntaain nechu
39ॸNiritoha acaauru raine baiha jataain belaicha rijijieein jetao rai
jetaote, ecu nesurunajaaoncane jaun, nomeri lioracae. 48ॸNii jaun jetaote:
Oliboneein niicha curuaateeuri ichatane “Jodasi, belaicha rijijieeina nomeri
ucuuno cuha Jesosone jana jetao, caaijie lioracaain nii acaihaniji cacha
cuure aina nerelanacaauru. 40ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ ǽΎȍɗ͑ľľɗ͑͑ľ͑ҡľľɗɗ͑͑ľʮľфҡľľ‫ڏ‬
neein cuhin, inae nii Olibo neeonjoaihu riin nenacaauru bijihute,” nae jetao
turuhin jetaote: Jesoso.
“Cana Coaunera bajaauche nabana 49ॸInae inooneeuruhane coaraain
osa que nesaruquichene coataara,” nae jetaote:

jetao acaauru rai. “Curuaanaa, ËΎ͑ľ͑ľɗɗËΎËΎľфҡɗȍ‫ڏ‬
41ॸAcaauru rai niritiin jetaote, nita caanu sabere quera,” naaure jetao nii
acaauru aonajeein cuhin neseeonrariin Jesoso aina nerelanacaauru.
jetao; 42ॸ“Ofa, ii jereeine caa jataain 50ॸNiritiin jetaote, ́ľɗ͑ʮɗɗ͑ѸѸľфľĀΎҡľ‫ڏ‬
necairichanaa tabai caje canu mitaaura. cucu curuaanaa letono uricho beuhite,
Nena canu jerichaaunne rijijieein rai raotono nichajai que tacaain sabere
ichaaine jereneeunra. Ii jereeine que, leinjiin nii Jesoso aina nerelanaa.
rijijieein ichaaura,” naain jetao Cana 51ॸNii jaun jetaote:
Coaunera bajae Jesoso. “Inae nirimiin, coa cunaitaa,” naain

43ॸNiritohane jana jetaote, dede caje jetao jelaiha nii saseredotecuru
ecocohin lararajiaa leinjiin anjerane curuaanaa letono uricho tirichaain jetao
jaun jetaote, aina suujua nunaaojoae. rautae Jesoso. 52ॸNitohaneein rautaane
44ॸNii aina jataain nesoonenaa cataau baiha jetaote, ѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ‫ڏ‬
neein jelai rutaain, Cana Coaunera naacuru, Teenforo beraihurera, chaen
bajaaebajaaeca Jesosone jana jetaote, Joriocuru bichauhenaauru, Joriocuru
atanichoae tabaanaain nalue rai rai nelateein nenacaauru, naaonjoainuri
doroana ichananeein. rai jetao:
45ॸNitohaneein inae Cana Coaunera “Chanuna leinjiin necha ansai
bajaane nainaain, aina nerelanacaauru ausijiautoneein sonajaain joaeraneein
coaraa cuhane jana jetaote, jataain nihanune que airijiin sabereeuru aina
cotaaena aina inaderanaa caaun enuhacuru uhaain canu mucuha uhiche.
sinihure. 46ॸNii jaun jetaote acaauru rai: 53ॸItolere cojoanonaa banara, inara aina
“Chanuna siniiche. Chajaain Teenforo asae nenajacoonna. Nii jana

nimichuhin Cana Coaunera bajaauche ͑ɗɗËȍҡΎȍ͑ľľɗ͑ËΎҡɗȍË͑ӕĀĀ͑‫ڏ‬
nabana osa que nesaruquichene jaaoheeiche. Nete inae nitohaneein
coataara,” nae jetao acaauru rai Jesoso. nocohena tabai osa que nesaruhin
namuritocohichene cojoanonaa que cacoitucuha nocoetelanaala nesuujueeine

tihane jaun aiiche inarara,” nae jetao jana erereein ataoharicha,” naa Jesoso
acaauru rai Jesoso. raine coacuhin nainaain jetao, 62ॸnii
neeurunaja loreri caje mituhin jetao
Jesoso coitucuha nocoeniha Fedorone jataain obajeein chanae Fedoro.
(Mt 26.57-58, 69-74; Mr 14.53-54, 66-72;
Jn 18.12-18, 25-27) Jesoso que ninichaajeeuruhane
54ॸNitohaneein (Mt 26.67-68; Mr 14.65)
jetaote, Jesoso mucuhin
saseredotecuru curuaanaa loreri asae 63ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ɗɗˇľѸΎѸΎ̲ӕËӕӕ‫ڏ‬
amaauruhane jana jetao, nita caaijie ruhane jana beraiha nenacaauru

coarajeein jetao cuujue Fedoro. 55ॸCuu cachaauru jetaote, que ninichaajeein
turuhin jetaote, jelarotohane jaun, faohacure. 64ॸNitohaneein faojoaain
nenaanaja cataaun teein usi mocohin, jetaote, nota conajaain:
curuhacaain nichaatiha neeuruhane jana “Aihane esinae rauhijiriin
jetao, Fedoro netonai cuu turuhin acaauru profetaneeine caa ii soera coitucuura,”
aina nichaatiha usi rohan lauheque. 56ॸNii naainchuru jetao sohin, 65ॸjataain que
ʮ͑ѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ͑ËΎѸľľ͑ф‫ڏ‬ ereeinchuru nocoeje chanuure.
neein nenaa leinjiin ene jetaote, cuu usi
rohan lauhequiin nichaatiha Fedorone Jataain Jorioocuru rai
jana, cuu coarajihane baiha jetao nelateein nenacaauru Junta Suprema
coujueluhin: acatiha niha Jesosone
“Caa netonaite aina nenaane,” naane (Mt 26.59-66; Mr 14.55-64; Jn 18.19-24)
jaun jetao: 66ॸNitohaneein teein jetaote, inae janohane
57ॸ“Ainaaunchenaate. Coatihana jana, ita taojiaaure Jorioocuru coaaraneein
Jesoso coitucuhaaunche canute,” naain nenacaauru bichauhenaauru, chaen
jetao suujue Fedoro. saseredotecuru curuaanaacuru, Cana
58ॸNii baiha neeoriin jetaote, leeocha æΎӕ͑ľфɗҡΎΎ͑ʮΎнӕľËËȍфľ́ӕфľ‫ڏ‬
netonai: raauru, naaonjoainuri, jataain Jorioocuru rai
“Caa netonaite acaauru aina nelateein nenacaauru Junta Suprema acatiha
nenaanera,” naane jaun jetaote; amaauruhane coina. Nitohaneein amaain
“Ainaaunnaate, coatihana aca nihaaunte,” inae cuu turuhaain jetaote:
naain jetao nii cacha tonorae Fedoro. 67ॸ“Esinae rauhijiriin Mesihasi neeine
59ॸNii baiha carajaaojoaain jetaote, Ë͑Ë͑ӕфɗ¡ľľӕ͑ľËΎɗҡӕËӕȍË‫ڏ‬
coaiteen leeocha netonai; nura,” naaunruhane jaun jetaote:
“Esinae rauhijiriin caa cacha ٘ॸَkË͑ɗËȍӕ͑Ëȍӕʮɗ͑,’ naanune
netonaite, aina nenaane. Nii choae nihanatiin, nii quesenetareeichene
tacaain techu Calileea cocoaichanera,” coaalanaalata. 68ॸNii inara caje erenaa
naane jana jetao: ¡ʮ͑ӕ͑ľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ËȍӕËҡΎΎ͑ффɗнӕɗ‫ڏ‬
60ॸ“Coatihana nii carai chaitoonjoan chene coaalanaalata. 69ॸNena laen inae,
cacha coitucuhaaunte,” nae jetao nii cacha enene caje coaauneein, itolere
rai Fedoro. Niritiin jaiti ereerejiha Coauneraneein nelateein nenaa Cana
Fedorone jana, nii rijieeoritiin iriha Coaunera raotono nichajai que
ataohari curuaanaane jana, 61ॸjaotoroaain nelauriaa cureeinni, canu acaihaniji
Fedoro coaraa Jesosone aina jetaote: cachaneein nejanohanaa nichaaunnera,”
“Enene cojoanotiin cuhanete, nichata saain nae jetao acaauru rai Jesoso.
70ॸNiritoha acaauru raine jaun jetaote,
satiin: Erodesi rene Jesoso letoaa Filatone

“Aihane jaunna, ii Cana Coaunera 6ॸNiritocuruhane aonaain jetaote:
Calaohineei,” naauruhane jaun jetao: “Calileea cajena nenaana caa cachate,”

“Esinae rauhijiriinte acanichaaunne que naain jetao acaauru caje bajae Filato.
aitocoichera,” nae jetao acaauru rai Jesoso. 7ॸNiritiin acaauru caje bajaane jana, “Aca
71ॸNiritoha acaauru raine jaun jetaote: chujianrana,” naauruhane jaun jetaote,
“Cha nenacaaeneein cana rai berana Calileea coberenadoroneein bana niha
laterihacache, inae raajenihane nujuaae Erodesine jaun rene letoae Filato, nii bana
caje acanihane que aitohane aonacaache nii Jerosaleeun turuhin niha nii Erodesine
natiin,” naaure jetao. jaun. 8ॸNitohaneein Jesoso letoaa Filatone
jana coaraain jetaote, jataain rachoojoe
Jesoso coulurejeeuruha Filato raine Erodesi, cojoelanaacojoai ichaane
(Mt 27.1-2, 11-14; Mr 15.1-5; Jn 18.28-38) coitucuhin, acaaentonai Jesoso coarana
23
1ॸNiritiin jetaote, Ѹҡɗɗ͑͑ɗ̲ɗËȍӕ‫ڏ‬ jeretohane jana rene letoaauruhane jaun.
cutaain coineteein mucuhin 9ॸNii jaun jetaote, araai saain niqui,
jetao, Filato rene Jesoso amaaure. 2ॸEcu “Chatohaneein nenaa neein,” naain caje
turuaain jetaote, Filato acatiha teein bajae Erodesi. Nejetaote, nere tonorana
Jesoso coulurujeeure: jerene Jesoso. 10ॸNii nainiha jetaote, ecu
“Caa cachane eruhacaanu, caa cana neeure saseredotecuru curuaanaacuru,
atane que nenacaauru cachaauru suujua chaen Cana Coaunera aitoonjoa que cacha
rerohecaain, Ë͑Ëӕфӕ͑ѠΎ̲͑Ύ‫ڏ‬ relaaureraauru, naaonjoainuri, jataain
curu curuaanaa enferadoro rai coriqui acaauru esenetaain, Jesoso cairichaa
tihacachene caohateein, ‘Aca jete nii Erodisine coina counujeein coulurujiha
canaacha cohajei Rey Mesihasi ne,’ neeure. 11ॸNitohaneein nere tonorana
naain cachaauru suujua auhacaane jereniha Jesosone jaun jetaote, coaetaain
jana,” naain jetao coulurujeeure. rai soodarooru aina jiniinquiin nocoeje
3ॸNiritiin coulurujeeuruhane jaun jetaote, chanuhin jetao cairichaain, ͑ΎËΎфľľҡľľӕ‫ڏ‬
“Iina chuhisi Jorioocuru Curuaanaa Rey ruha reychurune jaan tocohanai cajione
ineei,” naain caje bajaa Filatone jaun jetaote: que jetao Jesoso cajione corerate Erodesi.
“Esinae rauhijiriin acanichaaunne Nitohaneein teein jetaote, nacoaauneein
quete aitohicha,” nae jetao rai Jesoso. Filato rene letoae Erodesi. 12ॸNitohaneein
4ॸNiritohane jaun jetaote, saseredotecuru Jesoso cairichaauruhane bana caje
curuaanaacuru, Ëȍľ͑ľËӕ͑ľľɗ͑Ύ͑ʮľľӕ‫ڏ‬ coaauneein jetaote, ita que nejerateeriin
rera cachaauru, naaonjoainuri rai jetao: neeuruhane baiha jetao, ita belaichaneein
“Coatiha chatohaneein baaso ichaa neeure Filato aina Erodesihuru.
caa cachane coarahaaun canuta,” naa
acaauru rai Filatone jaun jetaote: Jesoso atinaauruhane coina
5ॸ“Nete cachaauru relaane aina cuaain rucuhecuruhane
satiin cachaauru suujua auhacae. (Mt 27.15-26; Mr 15.6-15; Jn 18.39-19.16)
Nitohaneeinte Calileea batane caje 13ॸNitohaneein Filato rene letoaa
nunuheteein, caa Jodea batane netonai Erodesine jana jetaote, saseredotecuru
que jerichanejeein ichana jerera,” naain curuaanaacuru, chaen cocoainacaihuru,
jetao jataain acaauru esenetaa Filatone satiin ecu nenacaauru cachaauru,
jereein counujeeure. naaonjoainuri taojiaain jetao:
14ॸ“Inarate canu rene caa cacha turuaa 23ॸNiritoha acaauru raine jana jetaote,
uhiche, ‘Cachaauru suujua reroecaain jachaatoraain ehequiin jetao, “Coroso

jete, cachaauru suujua auhacae,’ naain que tihachaaura,” naauruha araai saaine
coulurujeein. Nena caraajenihane inara cotabeniha jetaote, 24ॸnii aitocuruhane
acatiha teein caje bajaaunune janate, nii rijijieein jetao ichae Filato. 25ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
chatohaneein cotainacai ichaain, nii neein jetaote, nii Romanocuru que
ËΎӕ́ӕфӕʮľľɗËȍľ͑ľʮ́ľфËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬ nejerateein sonaana que neein sonajaain
neeun. 15ॸNiheichu caa cana rene jelaiha joaera caresero cuhane nenaa,
letoaera Erodesi nihanatiin, nii acaauruhacha jianeratei cacha mitaain
chatoanai ichaane jaa lera coitucuhi. jetao acaauruhacha jerei rijijieein jetao,
Aihane jaun inae coaraquiche inara, acaauru bijihu Jesoso te Filato.
nihei nii chatoaneein cairichaain
ateinaacachene jaan lera. 16ॸѠӕʮɗɗ͑‫ڏ‬ Coroso que Jesoso teeuruhane
chane casetecaain nii baiha (Mt 27.32-44; Mr 15.21-32; Jn 19.17-27)
jianereeunni, 17ॸFasocoa beseta naineein 26ॸNii jaun jetaote, coroso que Jesoso
niha coulurujuenojoine, nirijieein teeuruhane coina, amaauruhane jana,

jianenajaaoncaaunne rijijieein,” naa situujiha cuha leinjiin cacha Sirene caje
acaauru rai Filatone jana jetaote, unaa Simoonne jaun jetaote, cotijiaain
18ॸsatiin ita rijitiin jachaatorohaain que nii Jesoso teeuruhane jaanu coroso
jetao: baijiaeratecure. Nii jaun jetaote Jesoso
“Jiaohine. Jiaonriha nii Jesoso caaijie, nii coroso teeuruhane jaanu
jianeeinera. Nii Barabasi jianeeujian amae. 27ॸNitohaneein amaauruhane jana
laenra,” naaure jetao Filato rai jetaote, arajii enecuru, quichaauru,
Jorioocuru. naaonjoainuri jetao, caaijie cuure. Nii
19ॸNii Barabasi jetaote, caresero caaijie cunacaauru jana cunacaauru
cuhane enohaaure, ͑ɗɗ͑ľѸľӕѠΎ̲͑Ύ‫ڏ‬ enecuru jetaote, cojioriin chanaaure
curu que nejerateein, acaauru aina Jesoso coinaderaa. 28ॸNii chanaauruhane
sonaana que neein leinjiin cacha sohin jana acaauru coaraain jetaote:
jaohane coreniha. 20ॸNitohaneein nii “Jiaonriha cacoreniha chanaaichenera
chatohaneein Jesoso cairichanaa Jerosaleen benecuru. Inara bereecuru,
jerenihane jaun jetaote, nirijieein inara jaberoco, naaonjoain coreniha
jianihane coina jetao niqui, ͑ËΎӕ‫ڏ‬ chanaauchera. 29ॸInae nerichaain inara
neein acaauru rai ere Filato. cairichaauruhane jaan cojoanonaa. Nii
21ॸNejetaote, jataain tonijiaain jeelai banate: ‘Caohatoriha canaanai
rutaain jachaatoroaain jetao: sirilanaala nihacachene niqui,ٔ͑фɗнӕɗ‫ڏ‬
“Letonanocoriin coroso que teeute ecu cheein. 30ॸNii banate ichatane ecuunooru
neein ohinera,” naaure jetao ita rijitiin. rai, ‘Canacaanu ichoae neranuu,’ naa
22ॸNiritocuruhane jaun jetaote: cuurureein cachaauru. Jana atane
“Chatohanai baasonajian ichae. rarororooru raite, ‘Canacaanu asihu,’
Coatiha cairichaain atinaanune coina naaurureein. 31ॸCoaracuche nachuhinti
chatohaneein baaso ichaain nihane chatohanai baaso ichaain nenihanune
coarahaaun canuta. Raujiaainchane sainejeein catohaneein caetecuruhane.
casetecaain, nii baiha nirijieein Nii jaun chatohaneein teeinti inara
jianereeunnicha,” nae jetao acaauru rai teeurureein inae amuhanune baiha,”
Filato nichata saain. nae jetao acaauru rai Jesoso.
32ॸNii Jesoso jiniichaain jetaote, jetaote, nechu jataain cairichaa cotaiha

coroatajaain necha aansai baaso jetao:
icharaauru cachaauru amaaure, sohin ٘kɗȍ͑ľľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑ͅľѸɗȍ‫ڏ‬
ateinanajaauruhane coina. 33ॸInae nii sineeine, ichaajenihane ijiabereeo
“Couturi Bejero” neein acaauruhacha ichoterateeute coaracurumiin, chaen
curuaateihu turuhin jetaote, coroso que canacaanune maajeein ichoterateeune
Jesoso aina jiniiquiin nii coroatajai coaracaanura,” naane jana jetaote:
necha aansai baaso icharaauru teeure. 40ॸ“Coa niritoha. ҽ͑ɗËȍѸľҡľËфɗ‫ڏ‬
Leinjiin jetaote, Jesoso najaabiji chaain Cana Coaunerane coasiine.

nichajai que teeure. Jana leeocha Itonai rijijieein caseteconeein
jetaote, raotono nichajai que teeure. neeinatiinachura aitohite. 41ॸCanatejian
34ॸNitohaneein coroso que teeuruhane esinae rauhijiriin itolereneein baaso
jana jetaote: ichacaane coreniha necairichaecaa cau.
“Caa catohaneein caetecuruhane Jana caa cacha, nii chatohanai baaso
coreniha, acaauru que ii suujua ichaain nihane coreniha caa aihei,”
acateeura Ofa, cha coitucuurenihane 42ॸnaane baiha jetao:
jaunte aihurera,” nae jetao Jesoso. Nii “Canu coaaucuhin ii Cojoanonaa que
jana jetaote, ecu nejesinajeein ita rai neeine banara Jesoso,” naa nii baaso
Jesoso cajione chaluure soodarooru. icharaauru coroso que nenaa leeochane
35ॸNitohaneein teeuruhane jana jetaote, jana jetaote:
ecu neein coarajeeure cachaauru. Nii 43ॸ“Enenete esinae rauhijiriin
nainiha jetaote, cocoainanacaaihuri raotojoeein ichaonaana jaun caniha

netonai: neriquiincha,” nae jetao rai Jesoso.
٘æȍʮɗ͑ɗȍ͑ľľ͑ľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗ‫ڏ‬
фɗɗ͑æ͑æΎӕ͑ľфҡľ͑ΎʮΎɗͅľѸɗȍ‫ڏ‬ Oha Jesosone
sineein niicha janijiineein nihane, (Mt 27.45-56; Mr 15.33-41; Jn 19.28-30)
raajenihane rai jaberoco ichoteratemiin 44ॸNitohaneein inae ohane rai niha
leeochaauru ichoteratihane rijijieeinte Jesosone jana jetaote, enoto chujutora

coaracaachera,” naaure jetao nechu caje coaauneein jetao, ËΎȍËȍ͑ɗ͑ľ‫ڏ‬
jataain cairichaain que ninichaajia. ʮľľɗ͑͑ΎËΎľ͑͑ľľɗ͑͑ľĀľѸҡɗɗ͑Ëȍӕф‫ڏ‬
36ॸNii jana soodarooru netonai jetaote, tane, nuna macohi ichoae teejiha
Jesoso que ninichaajeein nechu jataain enotonereetiaain.
cairichaa rohan nichuutaacoaain jetao, 45ॸNitohanihane jana jetaote,
bino elorajiojoaain nenaa que jetao neleruhin nesoaihacoae nii Teenforo

cocoaain: leruera cajione, ecu bujuaneein nenaa.
37ॸ٘kɗȍ͑ľľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑ˇΎфɗΎΎ‫ڏ‬ 46ॸNii jana jetaote, jataain tonijiaain
curu rai Rey neeine, ichaajenihane auhaquiin jetao:

ɗʮɗ¡ľфľľΎɗËȍΎҡľфҡľľӕ͑ľËΎфË‫ڏ‬ “Ii bijihune canu suujue teeunra Ofa,”
nura,” naaure jetao rai. naain jetao inae ohe Jesoso.
38ॸNitohaneein coroso que teein 47ॸNii jana ecu beraiha nenacaauru
jetaote, rai bichoeniha teein jetao: Roma rai sondarooru caƿtaaun jetaote,
“Caate Jorioocuru rai Reyneein ne,” Cana Coaunera coroajeein jetao:
naain laenacure. “Esinae rauhijiriinte, nii chatoanai
39ॸNii jana nii necha aansaineein baaso ichaain nenecaiha caa cachara,”
coroso que nenaa cacha coroataja nae jetao.
48ॸNitohanihane jana ecu satiin neein caohachaain coaracuruhane baiha

coarajeeurera cachaauru jetaote, jetaote, nenajaun cauhin jetao, meetoon
nesoone caaun rai nalarijia faojoaain rijijieein jujuaain nenaa ichacuruhane
jelai caje cauhacoaaure. 49ॸNejetaote, nainaain jetao, Quiricha inoaensi
satiin nii Jesoso coitucuureraauru, cuhane aitoha Cana Coaunerane
chaen Calileea caje coauneein sacuurera rijijieein, nebetacanaa cojoanonaa bana
enecuru, naaonjoainuri jetao ecu neein nebetacaaure nii enecuru.
coarajeeure jelai caje amuelanaala nita
netiin. Oo caje ichanaa Jesosone
(Mt 28.1-10; Mr 16.1-8; Jn 20.1-10)
Ajeri jachu cuhane Jesoso jaberoco
24
1ॸNitohaneein nebetacaauruhane
rucuhecuruhane
cojoanoo janohetiin jetaote, nii
(Mt 27.57-61; Mr 15.42-47; Jn 19.38-42)
teeuruhane jaan ajeri jachu coaraa
50-51ॸNii jana jetaote, ecu ne leinjiin cuure nii acaauruhacha ichai jujui
cacha Jodea batane que nenaa Arimatea amaain nii enecuru. 2ॸEcu turuhin
cocoaichaneein nenaa Jose. Aca jetaote, coaracuruhane jana jetaote, elonanohi
caohacha cachaneein, satiin Jorioocuru ne nii ajeri jachu fuuruhane jaa ajeri
rai nelateein Jorioocuru coaaraneein jaberoco. 3ॸͮɗɗʮ͑ľ͑Ύȍɗ͑ËΎфËӕ‫ڏ‬
nenacaauru- Junta Suprema tabaneein ruhane jana jetaote, inae ecu Cana
nihane sainejeein, turuha uha Cana Curuaanaa Jesoso jaberoco eruurene.
Coaunerane Cojoanonaane cohajihane 4ॸNii jaun jetaote, niicha ichanenu
jaun jetao, nitohaneein nii Jesoso coitucuelanaala nesoonetooruhane jana

teeuruha nii rai leeochaauru Junta jetao, somaratohanai que cajionequiin,
Supremacurune rautaain coaraene. 52ॸNii ecu luhecotariin acaauru aina ecocohin
Jose jetaote, Filato caje Jesoso jaberoco temeenete coroatajai cacha. 5ॸNii
bajaa cue, rucuhecane coina. 53ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ coaraain jetaote, nesoone caaun, suujua
neein bajaain jetaote, coroso caje fauhin ËҡľËӕфӕȍ͑ľËΎфҡɗȍ͑ľ͑ΎфËӕ‫ڏ‬
jetao, shojoera que conajaain jetao, jaiti ruhane jana jetao:
chuni onaa teeurenihane jaan ichatane “Chanuna onacaauru jana, ichaohin
ramara que nenaa ajeri jachu cuhane nenaa ariiche inara. 6ॸInae ichanaane jaun,
jetao rucuheca cuure. 54ॸNitohaneein coatiha cau nihei. Tana Calileea inara aina
jetaote, inae nunuheneelalajiha nihane bana inara rai: 7ॸ‘Acaihaniji
nebetacanaa cojoanonaane jaun, inae cachaneein nejanohanaaneein nenaate,
niicha ichanenu ichana nainecuruhane necha aansaineein ichaonacaauru rai
nainejeein jetao, luhecaain nii Jesoso tenojoineein niha cureein. Nii janate
rucuhecure. coroso que teein ateinaa cuurureein. Nete
55ॸNitohaneein Jesoso jaberoco nichata janohane cuhane ichanareein,’
rucuheca cuuruhane jana jetaote, ͑фľʮľҡΎȍɗ͑ффɗ͑ľнӕľ͑ɗ͑нӕɗËȍľ‫ڏ‬
acaauru aina cuure Calileea caje neta,” naaure jetao ecu ecoonacaauru
coaauneein jiniichaain unacaauru cachaauru.
enecuru. Nitohaneein cuhin jetaote, 8ॸNiritocuruha acaauru raine que
caohachaain rai jaberoco rucuhecuruha nainaain jetaote, acaauru rai aitoroaetoha

ajeri jachu cuhanene coaracure. Jesosone coaaucure. 9ॸNitohaneein inae
56ॸNitohaneein ajeri jachu cuhane rai nainaain, nii atane bana caje jelaiha
jaberoco rucuhecuruhane jana cauhin jetaote, jitariin nii acaauruhacha
coarai biha jetao cuure lechoonca leinjiin “Nasarete cocoaicha Jesoso, satiin
afosotooru rai, chaen satiin acaauru aina cachaauru notaracae nere que irihane
nenacaauru cachaauru, naaonjoainuri rai. naitoonjoan ichaain, itolere que
10ॸNitohaneein coaraain afosotooru rai biha laraajiin Cana Coauneraacha letoai
cunacaauru jetaote, Maadala bene Mariha, profetaneein nihanatiinte 20ॸRomanocuru
chaen Joana, chaen Saantiaao neba rai coulurujueeure saseredotecuru
Mariha, chaen leeochaauru enecuru curuaanaacuru, Ëȍľ͑Ë͑фɗËΎËΎɗ͑‫ڏ‬
acaauru aina cunacaauru, naaonjoainurine. nacaihuri, naaonjoaihunri, coroso que
11ॸNitohaneein turuhin beeuruhane jana teein ateinaauruhane coina.
jetaote, acaauru esenetana jerecurene 21ॸCanacaanune niqui, ËɗфɗËȍľфɗ͑Ύ‫ڏ‬
afosotooru. 12ॸNejetaote, nii acaauru joineein neeuruha Isaraeli cocoaicha

esenetaaurenihane sainejeein soroneein nichaachene ichoteratihane cohajihacaanu.
jeluhariin cuhin turuhin, nii atane bana Nete inae nichata janoha nitohaneein
cuhanai coaraa Fedorone jana jetao, nii ateinaauruhane saijieein, 22ॸcanacaanu aina
conaacuruhane jaa shojoeraacha ecu nenacaauru enecuru tabaauru, janonaa
codoheque. Nitohaneein shojoeraacha aonaain cuhin natane bana coaraa
eruhane jaun jetaote, jataain cojoelatiin cuuruhane jana, 23ॸecu Jesoso jaberoco
jelaiha nenaanajaun cauha cue Fedoro. eruurenihane jaun, jelaiha nenaanajaun
cauhin canacaanu rai beein canacaanu
Emaoso nese coero cuhane cuuruhane socoinaaure. Acaauru rai ecocohin jete: ‘
(Mr 16.12-13) “Coatiha cau nihei Jesoso jaberoco, inae
13ॸNii bananeein jetaote, enoto chujutora oo caje ichanaane jaunta,” naaunre
rijiu fautaain amunaanaja itaanejeein nii anjeraauru,’ naain beeure. 24ॸNiritocuruha
Jerosaleen caje nenaa Emaoso neseu jetao, turuhinne jaunte, canacaanu caje
ËӕӕфľËΎфΎҡʮɗˇľѸΎѸΎɗ͑͑ľфľ́͑‫ڏ‬ nenacaauru tabaauru netonai cuhin, nii
caauru. 14ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ˇľѸΎѸΎҡľɗ͑ӕ‫ڏ‬ atane bana coaraa cuure. Nii janate
ruhane que ereerejeein bero cuhane chuhisi, nii aitocuruha enecurune rijijieein,
cuujeeuruhane jana jetaote, 15ॸjaiti que inae ecu nene Jesoso jaberoco. Niheichu
ereerejeeuruhane jana, acaauru rohan nii Jesoso nihanatiin coaracuruhi,” nae
nichuutaain jetao, acaauru aina bero jetao rai Cureeofasi.
cuhane cuujue Jesoso. 16ॸNejetaote, 25ॸNiritohane jaun jetaote acaauru rai:
acanihane coitucuurene, acanihane “Chanuna cha esenetana jerelanaala, nii

coitucuuruhane jereniha Jesosone jaun. aitocuruhalu profetacurune coacuhin
17ॸNitohaneein jetaote, acaauru rai: esenetana jereneeiche. 26ॸҽ͑ʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬
“Chaaquena bero cuhane ereerejeein jeein dedeeu cusihane ajiniha, catohaneein
cuujueeiche,” naa acaauru rai Jesosone ͑ľËɗфɗËȍфɗËȍɗ͑ͅľѸɗȍѸɗ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
jaun jetaote, ecu inaderatonanaain cheneta,” naane baiha jetao, 27ॸMoisesa
inacuhin jetao: quiricha caje coaauneein nunuheteein
18ॸ“Ii netonai Jerosaleeun neeinatiinna: jetao, que aitiin laenacuruhalu
‘Naaonjoain ichacuruha caa janonaacha profetacurune beebejeein jetao, acaauru rai
cuhanera,’ naain coitucueneeite,” naain ereereje Jesoso.
tonoraa nii bero cuhane cuujuenaa 28ॸNitohaneein nii cuuruhane jaan,
coroataja Cureeofasine jaun jetaote: Emaoso neseu turuuru jana jetaote,

19ॸ“Chatohaneeuruhanaate aitohi,” rauhijiriin situujiha cunaa rijijieein
naane jaun jetao: cuujue Jesoso. 29ॸNejetaote:
“Cauna canacaanu aina nesuruure. jetaote, luhecotariin acaauru cataaun

Inae jataain sohane jaun nocohejia neeoritiin:
natiin,” naain jetao chunaaure. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ “Raotojoeein neeuche,” naa acaauru
neein chunaauruhane jaun jetaote, ecu rai Jesosone jaun jetao: 37ॸ“Rai corii
acaauru aina nesurue Jesoso. jecha coaracure,” naauruhane jaun
30ॸNitohaneein acaauru aina nesuruhin jetao jataain nesoonetoore. 38ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
jetaote, lenonecuruhane coina neein nesoonetooruhane jana jetaote:
nelauriaauruhane jana jetao, faa “Chanuna jataain nesoonetohiche.
teberiaain Cana Coaunera bajaane baiha Chanuna nainanacharanejeein, baasoneein
jetao, acaauru rai beeunebeeuneein te. inara suujua cuhane coaauquiche.
31ॸNitohaneein faan tihane que nainaain 39ॸCacoiichuru, catihacuru, naaonjoaihunri
jetaote, Jesoso nihane coaraain coaracuchenachuhiti, ʮľľ́ɗËʮ¡ľфľľΎ‫ڏ‬

acanihane coitucuuruhane jana jetao, neeinte neeure caa cajabereeocuru.
inae acaauru caje jianatoroaain amue. Cajabereeo mucuhin cacoharaauche.
32ॸNitohaneein jianatoraain amuha Leinjiin onaa corii, caa cacoaraaichene
acaauru cajene jana jetaote: ecu jelai tocoaneein bucuhin, jaberoconeein
nedaain ita rai nejesinajeein, nichaauraain nenaa naineriheita,” nae
“Esinae rauhijiriin acanihane jaun jetao acaauru rai Jesoso.
jiara bero cuhane uujueein, ereerejiha 40ॸNiritiin jetaote, coroso que teein, rai
Cana Coaunera Quiricha inoaensi quene tijia, biji, naaonjoain curuabaauruhane

jana, aca netoojoaain naonae cana jaacuru coaarate acaauru que. 41ॸNejetaote,
suujua cuhanaina,” naaure jetao ita rai. jataain esenetana jerecurene, jataain
33ॸNiritocuruhane baiha jetaote, Ëľ͑ľľ‫ڏ‬ cojoelatiin rachoojoeeuruhane jaun.
nejelanaala jelaiha bero cuhane soroneein Nitohaneeuruhane jaun jetaote:
cuhin Jerosaleen, ita taojiaain neeuruha “Tana cau enohalanohineein niha cau
lechoonca leinjiin nenacaauru afosotooru chaelai lenone nijine,” naain acaauru
aina acaauru leeochaaurune jaan cauha caje bajaane jaun jetao,
cuure. Inae nii Jerosaleen nenacaauru rene 42ॸniha ate basichone jaun, rai
turuuruhane jana jetaote: teeuruhane jaun jetao, 43ॸecu acaauru

34ॸ“Esinae rauhijiriinte inae ichanae Cana notaracae netiin que lenone. 44ॸNitohaneein
Curuaanaara, Simoon raite inae ecocoera,” lenonihane baiha jetaote acaauru rai:
naain jetao acaauru rai beeure. “Caa catohaneein caetecuruhanene
35ॸNiritocuruha acaauru raine jana jetaote, quene inara rai berejetoonlu, jaiti canu
bero cuhane acaauru rai netonai ecocohin atinaaurenihane jana inara aina
acaauru aina cuujihane beein, acaauru aina nihanune bana. Inae catoaneein
lenoneein faan teberiaain, Cana Coaunera caetecuruhane coina, rai quiricha
¡ʮɗ͑Ëӕфӕфɗҡɗȍ͑ľнӕľ͑ɗ͑Ëӕ‫ڏ‬ cuhane itolereneein caque aitiin
ruhane beeure jetao nii acaauru ajiniha laenaalu Moisesane nainaain, chaen
netaojiaain nenacaauru rai, nii coroatajaihuri aitiin quiricha cuhane laenacuruha
Emaoso coero cuhane cunacaauru. profetacuru, Salmo naaonjoain
cuhanene rijijieeine inae nainaaun,” naa
Aina nerelanacaauru rai ecooca Jesosone acaauru raine baiha, 45ॸCana Coaunera
(Mt 28.16-20; Mr 16.14-18; Jn 20.19-23) Quiricha inoaensi cuhane aitoane
36ॸNiritiin
acaauru rai bero cuhane rijijieein acaauru que coitucuherateein
ecoocane que jaiti ereereecuruhane jana jetaote:
46ॸ“Laenanohineeinte ne, canu raaichene reeitihaaineta” nae jetao

Mesihasi nichaaunne ohanune baiha, acaauru rai Jesoso.
nichata janohane cuhane ichanacaaunne
que. 47ॸAihana jaun, canuhacha Dedeeu cauha
cocoainanohineein Jerosaleen caje cuha Jesosone
nunuheteein, satiin atanecuru (Mr 16.19-20)
sacuritaain cachaauru rai, ‘Esinae 50ॸNiritoha acaauru raine baiha
rauhijiriinte, ËΎфľ͑ɗȍɗËȍΎҡľфҡľ‫ڏ‬ jetaote, Jerosaleen caje amanajaain

nohineein nerichaacheein,’ naain jetao, Betaniau turuanajaain, ecuun biji
beeuchete, nacoaauneein Cana sijirichaain jetao acaauru cojiotae.
Coaunera coacuhin suujua coreein 51ॸNitohaneein acaauru cojiotaain
neeuruhine acaauru osa caje acaauru coroaenaacane baiha jetao, inae dedeeu
ichoteratiha Cana Coaunerane coina. cauha cue, ecu acaauru ratiriin. 52ॸNii
48ॸInarate caa ohanune caje jana jetaote, ecu Jesoso coroaecuruhane
ichanacaaunne coaaraneein neeiche. baiha, jataain rachoojoeein jelaiha
49ॸCanune inara rai Ofa aitoonjoalu Jerosaleeun cauha cuure. 53ॸNitohaneein
tereeunni. Aihane jaun, jiaonriha caa cauhin jetaote, itolere bana Teenforo
Jerosaleen caje amuhiche, laraajiin Ѹľæ͑æΎӕ͑ľфËΎфΎľфľʮľҡľËӕ‫ڏ‬
neeichene jaanu dede caje unaa relu.
Joaancha laenai
11ॸCaa niicha coaunai chauratane que

Cana Coaunera Ere turuhane janate, que jaolequiin
1 raaurene cachaauru. 12ॸNii janate, atiin

1-2ॸJaurianejeeinte nenaa ne caa
Erenaa. raain esenetaaure coroatajajei

Itolere, dede, cana rai chauratane, cachaauru. Nii corenihate, calaohi raane
naaojoain coaunaa Cana Coaunerane rijiijieein acaauru rae Cana Coaunera.
ajiinihate nelu caa Cana Coaunera Ere, 13ॸJoaereein cacha calaohi rijiijieein
jelai Cana Coauneraneein. nihei inae Cana Coaunera ere

3ॸNii jelai Erenaa quete itolere esenetaane cacha. Rauhijiriinte Cana
coauneratelu Cana Coaunera. Nihei nii Coaunera calaohi rijijieein nereein nii
colane necoaunaain nei. Erenaa esenetaane.
4ॸNii Erenaate ichaonaa teraneein ne. 14ॸNii Erenaate, cachaneein nejanoain
Nii ichaonaa teerate, cacha cononeein canacaanu aina ichoae. Nii jaunna aina
ne. 5ॸNii Erenaate, cononeein nocohena amuemujueein coaracaanune jaun,
conaeraneein ne. Jacatiasihei nocohena leinjiin acaihanejeein Cana Coaunera
tabai. Calaohineein nihane coaracaanu
Charijieein teinti cana rai chauratane canacaanu nota que, jerichanejeein
conae caa enoto. Nii rijijieinte cacha Cana Coaunera rijijieein chabana
suujua conae nii Erenaa. Amuritonaa nohanelanaala rauhijiriin canacaanu
nainesihei nocohena tabai. belaihana jaun. 15ॸNii janate, turuha
6-9ॸInae chauratane que turuelalajia nii uhane jana: ٘ҽнӕľ͑фɗҡΎ͑ʮ‫ڏ‬
cono esine, Ѹҡɗɗ͑ËËȍӕфӕËΎ͑Ύľф‫ڏ‬ coonra, ‘Canu caaijiete turuha ureein
nune janate, Joaan letoae Cana canu ajiniha nenaara,ٔ͑ɗ͑ɗҡΎ͑ʮ‫ڏ‬
Coaunera, nii cono que ereerejeein coon,” nae Joaan, nii Erenaa cojoeluhin.
cachaauru relaane, aonaain esenetaain 16ॸInetono janonaa banate, satiin cacha
coitucuuruhane coina. belaain cana coroatajane nii Erenaa.

10ॸNii Erenaa quete, chauratane 17ॸMoisesa quete rai naitoonjoan
coaunerate Cana Coaunera niqui. Nete berateein laenaeratelu niqui Cana

cajia chauratane que turuhane jana Coaunera. Nete tonoraaurene
coitucuurene caa chauratane que cachaauru. Nii natiinte, atiin cachaauru
nenacaauru, niicha coaunanohineein belaiha ichaonaa rauhi que cachaauru
neeuruhane saijieein. relaane coina turue Cana Coaunera
196
197 ˇΎ͑Ëȍ̞ľ͑ɗॷ1
Calaohi Jesocurisito, nii cacha relaana 26ॸ“Acauhanau teeinne canu,
ʮ͑ɗËȍΎ͑фӕȍɗфӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬ cachaauru cojunacatiha baotisanajaaun.

rune coina. 18ॸChabana Cana Coaunera Inae turuha urichaain canu caaijie
coaracuruhi cachaauru niqui, nete inaca inaraacha coitucuhi cacha. 27ॸCanu
Cana Coaunera coitucuhane jaun, nii caaijiete turuha ureein, nii inoaelu
inaca que cana relae, acaihanejei nenaa cacha- jataen canu amuritoeriin
Calaohineein nihana jaun. cocoainanacai,” naain acaauru rai be
Joaan.
Turuha urichain Jesocurisitone beebejiha 28ॸNitohaneeinte, Jorodaan jeraniha
Joaan- cacha coujunacaterane nenaa Betabarau niha Joaanne jana,
19ॸJoaan renete batirichuru letoaaure Jerosaleen caje uhin Joaan rene turuhin
͑ɗɗˇľфΎѸ́ľľ͑͑ľ͑Ëӕфӕ¡ɗËȍӕȍľ‫ڏ‬ bajauruhane janate: “Canuna laen cacha
naauru: “Chaneeita,” naain Joaan caje areeroo eeheehejeein cacha cotiaraneein
bajaauruhane coina. neeunra,” naain acaauru rai be Joaan-
20ॸInae Joaan rene turuhin bajauruhane cacha coujunacatera.
janate: “Curisito nihaunta,” naain
rauhijiriin tonoranaaca Joaanne jana: Cana Coaunera carenero narejeen
21ॸ“Chaneei najian. Cana Coaunera ere 29ॸNii cojoanoote, tajia uujiha Cana
bera Eliasineeina,” naain coaiteen Coaunera Calaohi Jesosone jana
bajaauruhane jana: coaariin: “Notara Cana Coaunera
“Aca nihaunta,” naain coaiteein carenero narejeenta. Taate itolere caa
tonoranaaca Joaanne jana: chauratane que nenacaauru cachaauru
“Aca neneeina jaun, chaneei najian. caje osa itajeranu que oha cureeincha.
ͮɗɗҡӕфӕȍ͑ɗɗËȍʮľфľËӕфɗË͑Ë‫ڏ‬ 30ॸTaa quenara aitonajacoonra, ‘Canu
nuhacha cohajei Cana Coaunera ere caijiete turuha ureein nii canu ajiiniha
beranecaai,” naauruhane janate: nenaa cacha,’ naain aitonajacoon.
“Ahan- aihei, aca nihaunta,” naain 31ॸInae niqui inoaelu caje coauneein
tonoranaaca coaiteenne jana: nesianiha niqui, nete caa cacaijie turuha

22ॸ“Chaneei najian. Beeinete ne, uhe. Canu netonaichu coitucuhaunlu
bihacaanu canacaanu letoaurera raine jauriaa nejeein. Jianacoo cana
coina. Chatoanai icharaneei najian,” mitaeraunu que Cana Coaunera
naain bajauruhane jana: letononeein nihane coitucuhaunlu.
23ॸ“Canu quetejian, nerichaain leinjiin Nena laen inae ena coitucuun, carai
cacha, ËËȍфľľфΎΎËӕȍɗ͑ľľȍľľȍľ‫ڏ‬ biha caletoaerana jaun. Isaraeli
jeein cacha cotiaranura: ‘Turuha cana cocoaichacuru que coitucueratihanune
curaanaane jaan coero raujiauchera, coinate, carai beein caletoae caletoaera.
naain beranura,’ naa Isaihasi najaan 32-33ॸOsa caje cana mitaeranu que
nichaaunra,” naain biha Joaanne jana: letononeein nihane coitucuhaunlu niqui.

24-25ॸ“Chanuna jana chaen, acau que Nena, ‘Leinjiin cacha choaae fauha uha
cachaauru coujunacateei, nii canaacha ѸľфΎфɗфɗʮɗɗʮɗľɗ͑æ͑æΎӕ͑ľфґӕӕʮӕľ‫ڏ‬
cohajei Mesihasi neein, niheichu Eliasi nete, Cana Coaunera Suujue que
neein, niheichu leeocha Cana Coaunera coujunacatihate aicheeincha,’ naain
ere bera- profeta neein, naaonjoainuri carai biha caletoaerana jaun, choaae
neein nenaalanaala,” naain bajaauruha fauha uha dede caje serori rijijieeine
nii fariseeocuru letonocurune janate: coaracaunna jaunna coitucuun. 34ॸNii
ˇΎ͑Ëȍ̞ľ͑ɗॷ1 198
jaunna, ‘Acate Cana Coaunera Calaohi tacauruhana jaun: “Caniha neeorihura,”

inecaihara,’ naaun, nitoanihane nae Cana Coaunera Calaohi Jesoso,
coaracaunna jaun,” naain be Joaan. Feriƿ rai.
Fedorooru nese Betesaaida caje unaa
Ichoaechania Jesoso Ere tonoraerauru nii Feriƿ netonai.
35ॸNii cojoanoote jelaiha Betabarau Niritiin cotihacane jaunte, Natanaaeli
coroatajai nere tonoraerauru Simoon ariha cue Feriƿ. Ariin, eruin: “Inae
Fedoro ocoala Aanderesi, chaen canu, turuha nii Cana Coaunera Quiricha
naojoaain nihacaanu Joaan ainane jana, Inoaesi cuhane turuha uha niicha
36ॸsituha uhe Cana Coaunera Calaohi jerecuri eruhacaanura. Nii cacha-
Jesoso. Nii janate: “Taa Cana Coaunera canacaanuhacha eruhite, Jose calaohi-
carenero narejeen coaracuchera,” naain Nasarete cocoaichanera,” naain biha
biha Joaan canacaanu raine jaun, Feriƿ, Natanaaeli raine jana jetaote:
37ॸCana Coaunera Calaohi Jesoso ٘æȍнӕľҡľ͑ľ́ҡľфľͮѸфľҡľËΎËΎɗ‫ڏ‬
coaariin caijie cuhacaanu. 38ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ chata,” naane jana jetao:
neein caaijie cuhacaanune janate, “Chajaachaautejian coaanicha,” naa
jaotoraain canacaanu coaariin: Feriƿne jaun, Feriƿ jiniichaain uhin
“Chate ichaquiche niriirijieeinta turuha uhe.
cachaauru,” naa Cana Coaunera Calaohi 47ॸNii janate, inae rohan nichuuntaa
Jesoso canacaanu raine jana: Natanaaeline jana: “Nocoa inae uha

“Chute neei aaita cacha relaera,” Isaraeli cocoaicha esine- coritanacae
naacaanune jana: lanaala nenaara,” naa Cana Coaunera
39ॸ“Chajauchetejian coaanicha,” naain Calaohi Jesosone janate:
canacaanu amaane jana, inae enuna 48ॸ“Inasiinte cacoitucuhita. æËΎɗҡӕ‫ڏ‬
macoijiu teejia enotone jaun, cuu aina cuhi inachute,” naane janate:
sonafaacaanu. “Eejeen- aihanura. Ii cotihaca uha
40-41ॸNii baihate, nihana Simoon Fedoro Feriƿne ajinihana inae ii coitucuun. Nii
ariha cue nii Aanderesi. Ariin, ruhin: “Inae uheraneein curajaain enuha asaae
canaacha cohajei jianacoon cana neeine janana, ichoharajeeunra,” naane
mitaeranu que- Cana Coaunera letono janate:
Curisito eruhacaanura,” naain nihana 49ॸ“Iite Cana Coaunera Calaohineein
Simoon Fedoro rai biha cue Aanderesi. canacaanuacha cohajei Isaraeli

42ॸNii baihate, Cana Coaunera Calaohi curaanaa Rey neeicha cacha relaera,”
Jesoso rene, Simoon Fedoro turuaa uha naa Jesoso rai Natanaaeline jana:
Aanderesine jana, Simoon coariin: 50ॸ“Nii uhera asaae neeine
“Jonasi calaohi Simoonneei niqui, coaracaunne que aitocoaunne

nete Fedoro nereein ichurujuara,” naain najaanchana canu esenetaai. Inae
Fedoroneein curaate Cana Coaunera jataain nii amuritoeriin coaariquiincha.
Calaohi Jesoso, aca laraajiin nere 51ॸRauhijiriina aitoonra. Inae nejoracaa
beraneein nerichaine coitucuhana jaun. dede bacuujuane janate inaraacha

cohajei Cacha Calaohi nichaunne choae
Feriƿ aina Natanaaeli cotihaca Cana fauhin, jelaiha iniha cuuruha Cana
Coaunera Calaohi Jesosone Coaunera letonocuru aanjeraurune
43-46ॸNii
cojoanoote Calileea batane coaariquiincha,” nae Cana Coaunera
que cuna jaaun, Feriƿ aina itaque Calaohi Jesoso.
Nii jaunte nii bino cohin aonaain:

Nisirihatiha cachane beseta 10ॸ“Raotoha caa bino,” naain, ٘æȍʮ‫ڏ‬
2
1ॸNii baihate nichata janohi catiariin taauraa,” naain, nii ene ranaa jerera
Calileea batane que nenaa- Canaau cotijiain: “Raaotoha caa ii bino.
͑ľľɗ͑Ëӕфʮɗ͑͑ľ͑͑ľѸľӕ͑ľ͑ɗѸɗфɗȍ‫ڏ‬ Aihuruha leeochaaurune rijijieein, bino
tiha cachana jaan beseta. ËΎȍËȍнӕľ͑ӕ͑ӕľҡľľɗ͑Ë͑ËΎËΎľ‫ڏ‬
Nii jaunte, cuu nii beseta bitoaa cue rate lanaalate aaita. Taoniin nunueniha
Cana Coaunera Calaohi Jesoso neba. canaacha coi amuritoeriinte raaotera,”
2ॸNii janate Cana Coaunera Calaohi nae nii beseta erora, nii ene ranaa jerera
Jesoso netonai cotihacure nii beseta rai.
que, aina nerelanacaauru aina cuhane 11ॸNitohaneeinte Calileea batane que
coina. nenaa nese Canaau, binoneein

3ॸNitohaneein inae nii beseta que jesinaaeca rotoe Jesoso, esinae Cana
neeuru jana jetaote, inae saa binone æΎӕ͑ľф́ľҡΎ͑Ύ͑ľľɗ͑͑ɗȍ͑ľËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
jana: “Inae nihei binota,” naain Jesoso ruha cachaaurune coina.
rai biha nebana jaun: Nii coaraaina, esentaacaanu aina
4ॸ“Saan. Chanuna niriitohi caraite nerelanaa nichaanune.
oma. Inasiina jaiti turuha canu Nitohaneein nunuheteeinte, itolere
amihaneeon nunuhetihanune jaan cunaitenacaauru rautaain, itolere ichae
cojoinaca que ne coalanaala,” naa neba Cana Coaunera Calaohi Jesoso.
raine janate: 12ॸNii baihane Caferenaaon cuha
5ॸ٘æȍʮɗ͑Ëȍ͑ɗҡΎΎʮΎ͑ËȍɗËȍËӕ‫ڏ‬ Jesosone jana, corianiha cuhacaanu,
chera,” nae nii cuu bino chaluurera rai nejeraauru, neba, aina nerelanaa
Jesoso neba. nichaanune naaonjoaain, Ëӕӕ͑ľľΎфɗȍ‫ڏ‬
6-7ॸNii janate cuu ne Jorioocuru rai caanu inata janojoeine coina.
saotaneein baichaje tabaanaain- atane
Jerosaleen nenaa Teenforo caje
caje ichanohineein, Cana Coaunera
necoretenacaauru sitaa Cana Coaunera
notaracaae biji culejeein itolere acaauru
Calaohi Jesosone
lenonecuru culejeein ratirihuruhana
(Mt 21.12-13; Mr 11.15-18; Lc 19.45-46)
jaanu que jesinaaeca teeuruhana jaan.
Nii jaunte: “Caa cuhane acau raain 13ॸNii janate Jorioocuru beseta
teeuche nainecolijiaanaaincha,” nae Fasocoa que turuelalajihana jaun,

Jesoso nii bino chaluurera rai. turuha cue Cana Coaunera Calaohi
Nii le baichajete baichaje seeojoan Jesoso.
cuhane coroata baichajihanaai (Fasocoa besetate bitohaure Jorioocuru
curujuae. ajelanaala, nii Teenforo asaae. æɗфɗËȍľ‫ڏ‬
Inae nii baichaje nainecolijiaanaain acau rinajaain niha Egipto curaanaane caje
raain, teein beeuruhane janate: 8ॸ“Soriin jianacoo mitanajaa Cana Coaunera najaan-
amaain, taa beseta erora cocoanihura,” cojoanonaaniha nii Fasocoa besetana
naa Jesosone jaun, soriin amaain nii beseta jaunte, nitohaneein Fasocoa beseta
erora cocoae nii acau chaluurera. cojoanonaa bana Teenforo asaae
9ॸNii janate Cana Coaunera Calaohi itataojiain Cana Coaunera coroajeein
ˇľѸΎѸΎȍËȍфΎҡΎɗ͑ɗȍ͑ľËΎɗҡӕËӕľ́‫ڏ‬ bajaaure Jorioocuru.)
naala coe nii beseta erora. Acaihanejein 14ॸNii janate Jerosaleeun nenaa Cana
nii acau raureraachate coitucuure. Coaunera rai ita taojiauruhana jaan

ˇΎ͑Ëȍ̞ľ͑ɗॷ2ٍॷ3 200
loreri inoaesi- Teenforo asaae canacaanu suujua neeoritohana jaun, nii

necoretiha neeure Jorioocuru, itolere aitoha Jesosone esenetacaanu, Cana
baca, carenero, serori naaonjoain que. Coaunera Quiricha Inoaesi cuhane
Nii janate ecu jelai teein ne cachaauru aitohana jaun.
rai coriqui coreeurera. Niite acaauru
coriqui choae laurujua laurujuauruhane Satiin cacha suujua coitucuha Jesosone
jana, 15ॸsicho coinori que rajirajinajaain, 23ॸFasocoa bana cuu Jerosaleeun neein,
nii acaauru rai bacaauru, carenerocuru, bacosacuru, maosacuru, urichosae,

naaonjoain aina curuaataain, acaauru naaojoaunri rautaane coaraainte, Cana
sitaain, nii coriqui coreeurera rai Coaunera Calaohi Jesoso esenetaacoaaure
coriqui riariae atane choae. Acaauru arajii cachaauru. 24ॸNete, “Naaojoaainte
coriqui rori raatiin sieitiin, 16ॸËȍӕʮӕȍľ‫ڏ‬ chuhisi, ľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑нӕľѸľ͑ľҡӕфӕ‫ڏ‬
coha nii serori que necoretenaane jana: reeincha,” naene Jesoso, acaauru suujua
“Naain caa serorichuru amaauchera. coitucuhana jaun. 25ॸ“Naaojoaaunruha caa
Coa caa Ofa Cana Coaunera loreri asaae cachaaurura,” naain biha chuneine que
necoretihachera,” naain sitanajae Cana airijiinte, cacha suujua coitucuhana jaun,
Coaunera Calaohi Jesoso. saneein esenetanajaene Cana Coaunera
17ॸNii jaunte, ٘ˇҡɗ͑ɗɗ́Ύфľфɗ¡ľфɗȍ‫ڏ‬ Calaohi Jesoso.
nunete ne,” naain aitosihalu Cana
Coaunera Quiricha Inoaesi cuhane nii Jesoso rene turuha Necodemone
canacaanuhacha cohajeine jaun, “Aca
caara,” naain canacaanu suujua cuhane
Jesoso coarajiacaanu aina nerelanaa
3 (Niha lelauriin Jorioocuru fariseeo
neein curuajaain. Niichurute,
“Acaauruhachajete jataain leeochaauru
nichaanune. amuritoheriin Cana Coaunera ere
18ॸNii jaunte sitanajaa Jesosone jaun: tonoraaure,” naaure.)
“Chatohanai jana ichaain canacaanu 1ॸLeinjiin fariseeo Necodemo neein
notaareei jana, esinae Cana Coaunera curajaain nenaate nii lelauriin

letononeeine coitucuhacaanune Jorioocuru bichauhenaneein ne,
coinata,” naain Jesoso caje bajaauruha acaauru rai jataain nelateineein. 2ॸNiite
Jorioocurune janate: janotiin Cana Coaunera Calaohi Jesoso
19ॸ٘ææ͑æΎӕ͑ľф́ΎфľфɗËȍ̲ӕȍɗ‫ڏ‬ rene turuha uhe. Turuhinte:
tiin jaohichenena, nichata janojoeincha ٘Ƅ́ľҡΎæ͑æΎӕ͑ľф͑ľËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬
Ëӕȍ͑ľ̲ɗËȍӕфľľӕ͑͑ɗ͑ËΎӕ‫ڏ‬ caanura. Iite itolere bacosacuru aina
neeincha,” naane janate: cunaitenacaauru rautaeraneein neeicha.
20ॸ“Inasiinte jenachoonca saota Nitohanai ichana nainihei jelai cacha
jaanacaain ichacuruhalu jetao natiin, Cana Coaunera colaneta, cacha relaera,”
iicha nichata janojoeeincha cuhane naa Necodemone janate:
michureeita,” naaure Joriocuru Jesoso 3ॸ“Esinaena rauhijiriin aitoreeunni.
rai. Enacoaauneein nejanoaeniha cachane,

21ॸRai jaberocohacha quete aite, nii Cana Coaunera aina jiniiquiin nenaa
Cana Coaunera loreri que ujuaiteein. Nii nainihei” naa Jesosone jaunte:
jaunte nichata janojoeein ichanae 4ॸ“Inasiina enacoaauneein nejanoare
Jesoso- oo caje. 22ॸNii jaunte nichata ichauhena. Inasiinte coaiteen neba suuri
janojoeein ichanaane coaracaanune cuhane neloroaain nejanoare
jaun, inae jauriaa aitosihana jaun, ichauhena,” naa Necodemone janate:
5ॸ“Esinaena rauhijiriin aitoon. Nihei chujuraa cuurureein, 15ॸnitajenaachara

acau nejei, Cana Coaunera Suujue ͑ľʮľľɗ͑͑ľ͑ɗËȍΎ͑фнӕľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬
naojoain que coujunacatenoineniha rane coina,” naain,
cachane, æ͑æΎӕ͑ľфƄфľҡΎ͑Ύфľф‫ڏ‬
neein nenaa nainihein cacha. 6ॸJana, Chauratane que nenacaauru belaitoha
cacha caje nejanoanaate- jelai Cana Coaunerane
cachaneeinne. Jana, suujua culejeein 16ॸ“Jataain caa chauratane que
caruruhin coriha Cana Coauneranete, nenacaauru cachaauru belaitoha Cana

Cana Coaunera cachaneein ne. Colane Coaunerana jaunte, acaihanejein calaohi
aihei. 7ॸCana Coaunera Calaohi nichaaunne letoae caa chauratane que
coitucuhin esenetaain nere tonorana Cana Coaunera, nitajenaachara nejeein
jereraaurute nejanoaain Cana Coaunera ͑ɗȍнӕľѸľ͑ľҡɗ͑ËËΎɗҡӕËӕӕфľфËËȍӕ‫ڏ‬
cachaneein nereein. Coaa caa ichei rune coina. 17ॸCoatiha cacha casetecaanune
caritocoaaunne cojoaelatiincha caeneein coina calaohi nichaaunne letoaai Cana
aonajiha,” naa Jesoso, Necodemo rai. Coaunera. Jianacoo osa caje cacha
8ॸNiritiinte, “Charijieein teeinti tiririjiin mitaanune coinate, cau calaohi
uha cujuanane, ‘Naaojoain cajete nichaaunne letoae Cana Coaunera.
uhera,’ naain coitucueneei. Niheichu 18ॸNii Cana Coaunera Calaohi
‘Cuute cuera,’ naain coitucuheneei. Nii nichaaunne esenetaa cachane, caseteco

rijijieein techu, ‘Naojoainte cacha rai coaarinaain. Jana Cana Coaunera Calaohi
ichaonaa te Cana Coaunera Suujue,’ nichaaunne esenetaaite, caseteconeein
naain coitucueneeicha,” naa Jesosone niha cureein, acaihanejein Cana Coaunera
janate: Calaohi nichaaunne esenetaenihana jaun.
9ॸ“Chatohanihana,” naa Necodemone 19ॸCono rijijieeinne turuun caa chauratane
janate: que Cana Coaunera Calaohi nichaaunne,

10ॸ٘ˇҡɗ͑ʊѸфľ́ɗËΎËΎɗËȍфľ́ľф‫ڏ‬ cacha conaeranu que niqui. Nete nii cono
neei inatiin, ta carihanai coitucuhine. jerecurene nii Cana Coaunera Calaohi
11ॸEsinaena rauhijiriin aitocoaanu, nichaaunne esenetaauruhi cachaauru.
canacaanu nota que coaracaanune jaun. Acaihanejein nocohena janaachate nenaa
Nete, aitocoaanune esenetaeneeichera. jerecure, nocohenaanau neein suujua
12ॸCaa cana rai chauratane que coaraelanaala baaso ichacuruhane coina. Nii
aitocoaunne esentaeneeine, ËȍҡΎȍ‫ڏ‬ corenihate caseteconeein neeurureein.
neein jana dedeeu ichaonaa bihanune 20ॸBaaso ichacuruhane coaracuruhane
esenetareei. coataate, cono rohan nichuuntanaa

13ॸNihei chunei dedeeu iniin coaara. jerecurene saain nii baasoneein nenacaauru
Canuna laaen dedeeu nihanune caje cachaauru. 21ॸˇ͑ËΎȍËȍɗ͑ɗËȍΎфӕȍ‫ڏ‬
uhin cau turuun cachaneein, itolere caa nete, cono rohan nichuuntaaure, Cana
chauratane que nenaa cacha rijijieein æΎӕ͑ľфʮľфľ͑Ύȍɗ͑ɗËȍËӕфӕȍ͑ľËΎфËӕ‫ڏ‬
nihanune coina. Canuna Cacha ruhane coina,” naainte Necodemo rai aite
Calaohineein inaraacha cohajeineein Cana Coaunera Calaohi Jesoso raaje neque.
neeun. 14ॸCharijiieein teeinti, coaata caje
acano ichaain, enuha que nujuateein Enacoauneeinte Jesoso que ereereje
chujuraa Moisesane coitucuhi chachu Joaan- Cacha Coujunacatera
natiin. Nii rijijieein techu, enuha que 22ॸNii
baihate Jodea batane que cue
nujuateein Cacha Calaohi nichaunne Cana Coaunera Calaohi Jesoso, aina
nerelanaa nichaanune aina, cuu inata cachanete, esinae rauhijiriin aitoha

janojoeei nejeein neeoriin, acauhanau Cana Coaunerane coitucuha cureein,
cachauru teein coujunacatenajaain jelai Cana Coaunera Suujue que
baotisanajaane coina. 23ॸNii janate, suujuecoha Cana Coaunera Calaohi
Salim rohan nenaa Enoon, cachaauru Jesosone jaun.
coujunacatiha ne Joaan, cuu niha 35ॸCana Coaunerate, nii letono calaohi
tabaain acauna jaun. Nii janate cuu belaitohana jaun, itolere cacha
turuhajeeure cachaauru, acauhanau curuaanaa nihane coina cocoainae. 36ॸNii
teein coujunacatenajaain baotisanajaa jaunte Cana Coaunera Calaohi
Joaanne coina. esenetaera, nirijijieein nitajenaachara
24-26ॸInae Joaan enoaene lalajeeuruha nejeein nenaa ichaonaa raa cureein.
caresero cuhane janate, acauhanau teein Jana, nii Cana Coaunera Calaohi
cachaauru coujunacateein baotisaa Jesosone esenetaite nitajiha cureein Cana
jaun, ita cotaicha rijiitocure Joaan ere Coaunera casetecanohi neein,” nae
tonoraaurera, leinjiin Jorioo aina. Nii baihate Joaan- Cacha Coujunacatera, nere
Joaan rene turuhin: ٘ॸَæȍ,’ naau. Taolu ii tonoraaurera rai. Nitohanihalu inae
aina Jorodaan jeraniha nenaalu leinjiin Joaan enoaene lalajeeuruha caresero
cacha canacaanu rai iicha beebejeilute, cuhane rai.
ľ͑ľ͑ľËӕȍ͑ӕҡľľɗ͑ËËȍӕфӕËΎӕʮӕ͑‫ڏ‬
cateein baotisanajaa ne. Saainte inae aca ere Samaria bene rai iriha Jesosone
4
tonoraaure,” naauruha Joaan rai nere 1ॸJoaan cacha coujunacatera ere
tonoraaurerane janate: tonoraauruhane amuritoheriinte,
27-28ॸ“Saan. Jeriha Cana Coaunerane Jesoso ere tonoraaure arajii cachaauru.
jaunte aihure. Inae inara rai rauhijiriin Chaen “Aca jete, Joaan amuritoheriin
aitonajaaocaaun, ‘Coatiha Curisito Ëӕȍ͑ӕҡľľɗ͑ËËȍӕфӕËΎӕʮӕ͑Ë‫ڏ‬
nihaun,’ nanajaaocaaun. Canute letoae teein baotisanajae.” naain coitucuure
Cana Coaunera nii beraanu que. fariseeocuru. 2ॸ(Coatiha aca, acauhanau
29ॸCharijieein teeinti, inae comasai raa ҡľľɗ͑ËËȍӕфӕËΎӕʮӕ͑Ëҡľľɗ͑¡ΎҡɗѸ‫ڏ‬
cachane coroaje rai belaicha. Nii najaai. Acaihanejein canacaanu aina
rijijieein inachu canu netonai ͑ľфľ́͑͑ɗËȍ͑ӕ͑ľËȍ͑Ëӕȍ͑ӕ‫ڏ‬
coroajeeun, Cana Coaunera Calaohi ҡľľɗ͑ËËȍӕфӕËΎӕʮӕ͑Ëҡľľɗ͑¡ΎҡɗѸ‫ڏ‬
Jesoso ere tonoraauruha cachaaurune. najaacaanu.) 3ॸNii jaunte nii coitucuhin,
30ॸAca ere tejian tonoraa cuurureein Jodea batane caje mituhin, Calileea
cachaauru, jelaichoae jauhecotojoeriin. cauha cue Cana Coaunera Calaohi
Jana canu erete tonoraa cuurureein Jesoso.
fautojoeriin. 31ॸNii dede caje unaate, 4-5ॸNii Calileea batane que turuhane
itolere cacha curuaanaa neein ne. Jana coina, nii Samaria batane choae situhin,
chauratane que nenaa cachate, niicha Sicaraneein curuajaain nenaa neseu
coaraaicha coitucuujue. Jana aihei dede turue Jesoso, calaohi Jose rai
caje unaa. Itolere dedeeu nenaa, itolere Jacoboacha tei atane rohan.
caa chauratane que nenacaauru, 6ॸNii jaunte cuu niha atane jachu
naojoainte coaraain coitucue. 32ॸAcate ucuaatiin acau mitunajaan Jacobo

itolere niicha coarai coaraain be niqui, curuaa siriina jaun, enoto chujutaae
nete esenetaaurene caa chauratane que lalajeein rijiu ecu lauturoaain lauhecoha
nenacaauru. 33-34ॸJana esenetaa Jesosone tonohanaune, 7-8ॸnii nese
Sicarau, lenone coretiha cuhacaanu coataara, enacoauneein coaiteen acau

saain. raanuchene coataara,” naane jana
Nii jana jetaote canacaanu caaijie jetaote:
tocoriin tajiha acau raa uhe leinjiin 16ॸ“Ii sinijiera cotihachanihuchera,”
Samaria bene. naa Jesosone jana jetaote:

Nii jaun jetaote: “Caisichuche nii ii 17ॸ“Niheiche casinejerata,” naane jana
acau quera,” naain acau bajaa Jesosone jetao:

jana jetaote: “Esinaete chuhisi, rauhijiriin niicha
9ॸ“Chanuna Joriooneeinche natiin, que aitocoichera. 18ॸJauriaate niqui
cacaje acau bajaaiche, Samaria saoquiin sinijieraoquichelura. Chaeen
beneneein nihanuche natiin,” nae jetao nii ena ii aina nenaate rauhijiriin
nii Samaria bene Jesoso rai, Samaria isinejera neein nenecheta,” naa
cocoaichacuru aina ita belaihureniha Jesosone jaun jetaote:
Jorioocuruna jaun. 19ॸ“Cana Coaunera Ere beraneeina
10ॸNii jaun jetaote: “Ichei Cana ichoaraaunchera. 20ॸCaa atane ucuuno
Coauneraacha tenaa jerei coitucuhin, нӕľҡľæ͑æΎӕ͑ľф¡ʮľ¡ʮľфľҡΎΎ‫ڏ‬
canu nichaaunne coitucuhin cacaje фľËȍľ́ӕË͑Ë͑ӕƸΎľфҡľфɗ͑ΎľѸɗȍӕ‫ڏ‬
laaen bajaaichene jana nihanena laaen, ruchera. Jana inara Joriooneeichenete,
canu cocoirenachara nejeein niha cacha naain Jerosaleeun cuhin Cana Coaunera
najaan acau ichaonaa tera tereeunche bajaebajaecaanune jerequichelura,” naa
icheicha,” naa Cana Coaunera Calaohi nii Samaria benene jana jetao:
Jesosone jana jetaote: 21ॸ“Quesenetaauchera. ʊ͑ľɗËȍӕӕ͑͑ľ‫ڏ‬
11ॸ“Chaquena acau soriin rariquiche, jeeonria caa atane ucuuno que uhichene
фɗ͑ʮ͑͑ӕѸɗфɗʮɗľľнӕɗËȍľ͑ľËΎ́͑‫ڏ‬ laatelanaala, nii Jerosaleeun cuhichene
lata. Ucuhatohache caa atane jachu laatelanaala, chunijiu niha natiin Cana
natiinta. Cha cajete ichaonaa tera acau Coaunera bajaebajaequichenera.
tereeiche caraita. 12ॸCanacaanu foeratera 22ॸSamaria cocoaicha neeichene, coatiha
inoaesi Jacobohacha ratirineein nihache ͑ɗɗɗ͑фËȍ¡ʮľ¡ʮʮľɗËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬

caa atane jachu natiinta. Caje raain niha jueein aitoheeiche. Jana canacaanu
nete acau corejetecurechelu Jacobo ˇΎфɗΎΎ͑ɗËȍ͑ӕ͑ľ͑͑ɗɗË͑Ë‫ڏ‬
calaohichuru, rai nirihuru, ͑ΎʮΎɗȍӕ͑‫ڏ‬ nuhacha bajaebajajei coitucuhin laaen
richera. Iina amurijiriin nenaa aitocoaanuche, Jorioocuru caje ecoona
jereeichete,” naa Samaria benene jana nihache nii jianacoon cacha mitaerane
jetaote: jaun. 23ॸEnene caje coauneein, caa atane
13ॸ“Satiin caa caje acau raain coorerate, ucuuno que unaa laatelanaala, nii
jerichanejeein enacoaauneein cocoiriha Jerosaleeun cunaa laatelanaala, фӕȍɗʮɗ‫ڏ‬
cureeinchera. 14ॸJana, canuhacha tei acau riin suujua cuhane Cana Coaunera
coha cachanete, coaiteen enacoauneein bajaauruhineche nere tonoraeraauru
cocoirenereeinchera. Quiicha tei acaute, esineeuru. Nitohaneeinte jereche Cana
cacha suujua cuhane marohemarohereein, Coaunera, 24ॸsuujue nejeesiha
cacha rai nitajenaachara nejeein nenaa nijihachena jaun,” naa Jesosone jana
ichaonaa teranu quera,” naa Jesosone jana jetaote:
jetaote: 25ॸ“Raotojoeeina turuha urichain Cana
15ॸ“Saan. Carai aihane nii acau Coaunera letono Curisitone
uhauche coaiteen cocoirichaaunchene coitucuunche. Acate laen cana relaa
ureeinche itolere que,” naa nii enene 39ॸNii neseu turuhin niriitiin
jana jetaote: cachaauru rai beein, “Naaojoain itolere

26ॸ“Saan. Canuna acaneein caa ichei ichacaaunne quete aitera,” naa nii
aitoonchera,” nae jetao Cana Coaunera enene jaun jetaote esenetaaure arajiin
Calaohi Jesoso. nii Samaria cocoaichacuru. 40ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
27ॸNii janana eruhacaanu aina neein Cana Coaunera Calaohi Jesoso
nerelanaa nichaanune, nii ene aina rene turuhin: “Canacaanu aina
ereeree jana. Nii natiine, “Chaquena neeorihura,” naauruhana jaun, acaauru
ereereequiche,” naain bajanaa ɗ͑ËΎфΎҡʮ͑ΎʮΎľľɗ͑͑ľľΎфɗȍË‫ڏ‬
nainenihacaanu, jataain cana curuaanaa nuna jaun, 41ॸjataain jelai amuritoheriin
nihane jaun. esenetaacoaaure, nujuaae caje raaje
28ॸNii jaunte cuu baichaje ratiriin, aitohane jaun.
canacaanu que janoriin naain neseu 42ॸNitohaneeinte nii jauriaanejeein
biha cue nii Samaria bene. 29ॸInae neseu Jesoso aina erenaa Samaria bene rai: “Ii
turuhin jetaote: “Chajaauchete, taa Ëʮľ͑Ѹľфɗɗ͑ËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ľѸľ͑ľҡË‫ڏ‬
leinjiin cacha coaraera. Acate nuchelu. ʊ͑ľ́ľ͑ľ͑ľ͑ľľѸľ͑ľҡË‫ڏ‬
naaojoaain itolere ichacaunne que aite nuche jataain nujuae caje raaje aitohane
caraicha. Jerihane acate Cana Coaunera aonacaanuchene jaun. kËҡľæӕфɗѸɗҡΎ͑ľ‫ڏ‬
Letono Curisito necaihara,” naa nii chera. Acate caa chauratane que
neseu nenacaauru rai turuhinna jaun nenacaauru itolere cachaauru jianacoon
30ॸtajiha jiniichaain uhin, nii ratiriha mitaera nechera,” naaure nii ene rai.
najaun turuhin coaraa uure.
31ॸNii tonohanauna jaiti uujeeuru jana: Jorioocuru curuaanaacuru curuaanaa rey
“Chaelainejein quiorihura,” naain rai cocoainanacaineein nenaa calaohi
lenonihane coina counujichaanune rautaa Jesosone
janate: 43ॸCoroata janohin Samaria batane que
32ॸ“Niha caleeonne inaraacha nihane baihate, caje amuhin naain Calileea
coitucuhine lanaalara,” naa Jesosone batane que cue Cana Coaunera Calaohi
jaun: Jesoso. 44ॸ“Naaojoainte Cana Coaunera
33ॸ٘ˇľфɗȍ͑ľËȍӕ͑ɗËΎȍ͑ľʮľɗ͑ҡľËΎфΎ‫ڏ‬ Letononeein nera,” naain caohachaain
tecaihara,” naacaanu itaraine janate: coitucuhin, belaain, raaurenerichaain
34ॸ̞٘ľ͑Ύ͑ľľɗ͑ɗ͑фѸӕӕʮӕ͑ӕ͑ɗ‫ڏ‬ naraaichurune coitucuha raotojoein
chene rijijieeina, casuujua nunaaun inatiinte, atiin Calileea cauha cue Jesoso.
caletoaera amihaneeon ichaain 45ॸInae Calileea turuhacaanune janate,
jitaanune. Acate caleonne nera. caohatiin Jesoso raaure jelai batane que
35-38ॸInoaelu nere bera que catohaneein ichaonacaauru. Jaurianejeein
turuhanune beratiha Cana Coaunerana Jerosaleeun Fasocoa bitoauruhane jana
jaun, turuhanune cohajeein neeuruha ËӕӕɗҡΎ́ľфľɗËȍˇľѸΎѸΎ͑ľËΎфËӕ‫ڏ‬
cau nenacaauru cachaaurune jaunna ruhane jaunte caohatiin raaure.
inara letoareeunni, inae turuhanune 46-47ॸNii jaunte Calileea nenaa nese-
beebejeeichene esenetauruhane, Canaau turuha cue Cana Coaunera

nitajenaachara nejeein nenaa ichaonaa Calaohi Jesoso, nii jauriaanejeein bino
raauruhane coina,” naa Cana Coaunera neein jeesinaaeca rotoha najaun.
Calaohi Jesoso, aina nerelanaa Nii janate coitucuuriin coaraa uhe
nichaanune rai. Jorioocuru curuaanaacuru curuaanaa
205 ˇΎ͑Ëȍ̞ľ͑ɗॷ4ٍॷ5
rey rai cocoainanacaineein nenaa, saoquiin niha lohanarine jana nasaae

Ëӕ͑ɗҡɗȍË́Ύȍɗ͑ʮӕ͑нӕľфӕҡľф‫ڏ‬ daraacoore arajiin cunaitenacaauru,
tihane coina. Tajiha turuhinte: “Atiin maosacuru, bacosacuru, neluhinaauru,
canenajau Caferenaaon turuha uute jiuronacaauru, niichuru daraaque
carai canaanai rautaaicha,” naa nii nerurujuaa nii acau netaojiane cohaca.
cocoainanacaine jana: 4ॸNii acau netaojia jetaote, tabaque
48ॸ“Saan. Chatohanai coaraeneeiche nichoae fauha Cana Coaunera Letonone,
inara nota quene, cha esenetaheeiche,” nerurujuae nii acau. Nitohaneein
naane janate: nerurujuaane jana, ichoaaichaniha
49ॸ“Chajaaojoaau atiin osiha carai cuhane fai cunaitenaa jetaote nerautae.
canaanaine ajiinihara curuaanaa,” 5ॸCuute ne leinjiin cacha, nichatachoonca
naane janate: fosa jaanacain cunaaicha aina nei. 6ॸNiite

50ॸ“Chajaaincha chaque tonajelanaala tocoeecohane jana coarae Cana Coaunera
caunihu. Inae nerautaa ii rai Calaohi Jesoso. Coaraane jana, inae
canaanaicha,” naa Jesosone jaun, nitohaneein carajaain cunai aina nihana
esenetaain cauha cue. jaunte, rai: “Nerautanaa jereeina,” naain
51ॸNii jana jetaote, inae turuhelalajeein caje bajaa Jesosone janate:
cuujihane jana jetao, tajiha que tacaain: 7ॸ“Eejeen, aihanu niquicha. Nete nene
“Inae nerautaa ii calaohicha,” naauruha caa acau netaojianaja cuhane canu

que tacaain cachaaurune jaun jetao: faeraanura. Faunaa jerichaaunne
52ॸ“Chu teejia enotone jana nejelajaain naineeinte, canu ichoaechaniha faaure
nerautaeta,” naain bajaane jana jetaote: leeochaaurura,” naa nii cunaitenaane
“Raca enoto cafetaainte nejelajaain janate:
nerautaera,” naaurua najaun jetaote: 8ॸ“Saan. Chajaain nimichuhin chela
53ॸ“Nii rijiute chujian aite carai seriin amuute coaracaara,” naa Jesosone
Jesosora,” naain jetao, nii caje janate, 9ॸ͑ɗɗфɗʮɗľľΎфɗҡɗɗ͑ËΎËȍ͑ɗ͑ľ‫ڏ‬
coaauneein jetao Cana Coaunera jeein nerautaain, ͑ľ́Ѹľфɗɗ͑͑ɗËȍӕ‫ڏ‬
Calaohi Jesoso esenetaaure saain, raain jelai caje amue nii cunaitenaa.
sinijiera, bereecuru, naaojoain aina Nii janate nebetacanaa janonaa bana
jiniiquiin. nitohanai ichaane jaun, coaraain: 10ॸ“Ta
54ॸͮɗɗнӕľҡľËΎфΎҡѸɗ͑ËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬ cocoaeraa chaelai baijiera enenene
ruha cachaaurune coina niicha ichai coitucuhinete, nebetacanaa cojoanonaa
ichae Cana Coaunera Calaohi Jesoso, nihane saijieein anajiin baijiaai,”
Jodea caje Calileea nenaa neseu turuna naauruha rai Jorioocurune janate:
jaun. 11ॸ“Aihanu niqui, nete caletoae canu
cunai caje carautaera,” naane jana:

Jiurona rautaa Cana Coaunera 12ॸ“Chate nii nitohanai ichaaine coina
Calaohi Jesosone eletoaeta,” naain niqui bajaauruhane
5 jana 13ॸcoitucuene, arajii cacha jana

1ॸNii baihate Jerosaleeun cauha cue
Jesoso, Jorioocuru beseta bitoaane nitajeoriha Jesosone jaun.

coina. 14ॸNii baihate nii Jerosaleeun nenaa ita
2ॸNii Jerosaleeunte, carenero taojiaain Cana Coaunera bajauruha
bacuujuaneein curuajaain nenaa Joriocuru najaan Teenforo asaae eruhin:
acuujua rohan ne Beteseta neein “Aonaau, inae laaen nerautaicha.
curuajaain acau netaojia najaan. 3ॸEcute Nijiaonria coaiteen naosatenaa
coauquine. æΎɗҡľľɗ͑ľҡľʮľ́ɗ̲ӕфɗҡΎľ‫ڏ‬ cacha coujuhin coaraaunnuque, 23ॸchaen

riin coaraa curiquiincha,” naa Jesoso rijijieein jataain curuaanaa neein
raine jaunte, 15ॸJorioocuru rai biha cue: nihanune coitucuhin, фɗ͑ľфľҡΎ͑Ύфӕ‫ڏ‬
“Acate carautaera,” naain. 16ॸNii ruhane rijijieein quere netonai
jaunte Jesoso aina nejerateein, jataain tonoraauruhane coina. Cha teeinti quere
sohin jaonaa jerecure Jorioocuru, tonoraene, niite caletoaera Ofa ere
nitohaneein nebetacanaa janonaa bana tonoraenereein.
cacha rautaana jaun. 24ॸCaletoaera ere esenetaain, quere
17ॸNii jaunte: “Joaenreein bana tonoraain naaojoain neeichenena inara
amianiha Ofana jaunna, jerichanejeein coujuhin inara coaraelanaala rauhijiriin
ichaaunra,” nae Cana Coaunera Calaohi nitajenaachara nejeein nenaa ichaonaa
Jesoso. tereeunni inara rai, jaoleneein
18ॸNiritoha Jesosone jaunte, jataain neeichene coataa. Esinaena rauhijiriin
jelaichoaae jauhecotojoeriin aina aitoon.
obajeein sohin jaonaa jerecure. Chaen 25ॸEnene caje coauneeinte Cana
nebetacanaa janonaa que aitocuruhane Coaunera Calaohineein nihanune ere

tonoraelanaala, “Cana Coaunera Calaohi aonacuruha Cana Coaunera coitucuhi
nihane jaun jete, ichaa Cana cachaaurune jana, quere tonorauruhane,
Coaunerane rijijieein ichae,” naane acaauru suujua coriha cureein Cana
ËΎфľ͑ɗȍ͑ľ̲ʮľľɗ͑ʮҡɗ͑фӕҡӕ‫ڏ‬ Coaunera. 26ॸRaajenihane ichaonaa
rene Jorioocuru. nitajenaachara nejeein nenaa ichaonaa
teraneein niha Ofa Cana Coaunerana
Rai inaca Cana Coaunera jaunna, jerichanejeein rijijieen nenaa
cocoainanohineein niha rai calaohi nichaunna jaun canu netonai
Cana Coaunera Calaohine nitajenaachara nejeein nenaa ichaonaa
19ॸNii jaunte: “Esinaena rauhijiriin teeun. 27ॸInaraacha cohajei- cacha
aitoreeunni inara rai, Coatiha casuujua calaohi nichaaunne cocoainaainte
caje coaauneein quiicha jerei ichana caletoae, caohachaain ichaaoruhane
nainihaun, Cana Coaunera Calaohi coaraain baasoneein ichaonacaauru
nichaun natiin. Acaihanejein Ofaacha ichao rucueranu que. 28ॸCoaa caa
jerenohichana ichaaun. Itolere Ofaacha aitocoaunne cojoaelatohache. Inae
ichaichana ichaaun canu netonai. cojoinaca que turuhane banate, rai nere
20ॸCacoelaiha Ofa Cana Coaunerana aonacurureein. 29ॸNii banate natane
jaunte, itolere niicha ichai que bana caje mituurureein satiin
canotajae. Chaaen techu jeelai choae onacaauru, caoacha icharaauru
jauhecotojoeriin caque itolere ichaain nitajenaachara nejeein nenaa ichaonaa
inara notaaratihane, nii cojoaelatiin raauruhane jana, baaso icharaaurute
coaraa curiquicheein. 21ॸOnacaauru caseteco coaraa cuurureein.
ichateein acaauru rai ichaonaa tiha Ofa 30ॸCoatiha casuujua caje coauneein
Cana Coaunerana jaunna, canu netonai cacha coujuhin coarahaaun. Aitiin

quiicha belaihuri ichateein acaauru rai caletoaa Ofane rijijieeina rauhijiriin
ichaonaa teeun. 22ॸChabana cacha cacha coujuhin coaraaun.
coujuhin coaraai Ofa Cana Coaunera. 31ॸ‘Cana Coaunera Calaohi nichaunra,’
Coatiha ichana nainenihane caun aihei. ͑ɗ͑ɗфɗȍ͑ӕËфʮľ͑ɗ͑ľ͑ľËΎȍËȍ‫ڏ‬

Nii jaunte canu cocoainaain caletoae rihei. 32-33ॸʊ͑ľˇΎ͑Ëʮľ¡ʮľфҡľɗ‫ڏ‬
chene jana, rauhijiriin inara rai bihalu 44ॸCana Coaunera coacuelanaala
Joaan. Aihana jaun, esenetaaichenete itaacha coroajeein, ‘Iite caohati

caohachae, Cana Coaunera ere cachaneein neeicha,’ naain neeichene
beraneein niha Joaanne coitucuichene jaunte, quesenetana naineneeiche.
jaun. 45ॸCoatiha Ofa rai inara coulurujuenaa
34ॸEsinaete rauhijiriinte caque aite coauhaaun canu. Nii Moisesa inaraacha
Joaan- acauhanau teein cachaauru esenetaite laen Cana Coaunera rai inara
coujunacateein baotisaera, caje colurujuereein. 46ॸMoisesa aitoojoan
bajaaichene jana niqui, nena cacha esenetaaichene jana nihanete, нӕľѸľ͑ľ‫ڏ‬
aitohane lateneeun. Jianacoon mituhin tareeiche, catohaneein turuhanune que
neeiche osa cajene jerena caaunna, caa aitiin laenaalu Moisesane jaun. 47ॸNii
niritiin aitoon. aitiin niicha laenai esenetaeneichene,
35ॸAca aiha leinjiin conone rijijieein ËȍҡΎȍ͑ľľɗ͑ʮ͑ɗҡΎËΎӕ͑͑ľľѸľ͑ľҡ‫ڏ‬
niha Joaanne jaunte niqui, coroajeein reeiche,” nae Jesoso.
neeichelu basiijiin reeintiariin.
36ॸChaaen techu, ‘Acate canaacha Saoqui oharaancai cacha rai
cohajeinera,’ naain inara rai biha lenone tiha Jesosone
6
rauhijiriin Joaanne choae tacaain techu 1ॸNii baihate Calileea conemuri
niqui, inara nota que itolere jeraque cuha Jesosone jana,
ichacaaunne coaraquiche. Nii quiicha 2ॸsacuha cuure arajiin cachaauru,
ichaina ichaaun, esinae rauhijiriin Ëӕ͑ɗҡľ͑Ëӕфӕфӕҡ͑ľËΎфËӕ‫ڏ‬

caletoaa Ofa Cana Coaunerane ruhana jaun.
coitucuhichene coina. 3ॸNii janate cuu atane ucuuno choae
37-40ॸChariji bana Cana Inaca Cana iniin nelauriariin lauheque Jesoso, aina
Coaunera coaraain nere aonaheeiche nerelanaa nichaanune aina, 4ॸJorioocuru
niqui. Nete, nere bera inoaesihuru que beseta Fasocoa catainajeein.
catohaneein turuhanune berateein 5ॸͮɗɗʮӕ͑ҡľфʮɗɗ͑ҡӕфӕӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬
laenaeratihalu Cana Inaca najaan que rune jaun: “Chu lenone coreterihacache,
nerelaaiche niqui, caje ichaonaa caa arajii cachaauru rai,” naain bajae Feriƿ
nitajenaachara nejeein nenaa raaichene rai Cana Coaunera Calaohi Jesoso. 6ॸNiicha
coina. Nete nii aitohane rijiijieein ichaneni coitucuha natiinte bajae Jesoso
Ë́ľҡΎæ͑ʊ͑Ë͑ľľѸľ͑ľҡľ͑ľľɗ‫ڏ‬ Feriƿ caje, “Toohanrichaaincha,” naain.
chene jaun raenereicheein. 7ॸNiritiin bajaane jana: “Coroata fashai
41ॸNii jaunna caque tacaain canu janonei amihanenaa core jeeoneein faan
coroajeein caraaichene jereneeun. coretichaachene niha natiin coatia caa
42ॸChaaen nachu raotojoeein Cana arajii cacha naineriheta,” naa Feriƿne
Coaunera jereein, nere tonoraain baihate:
neneeichene coitucuun. 8-9ॸ“Caute ne caa canaanai rai
43ॸCana Inaca Cana Coaunerate niqui saoquijieein faan, nii baiha coroatajaain
caletoae. Nete, caohachaain caranaa ate, naaonjoaain niqui, nete caa araainein
jereneeiche. Jana inara rene turuhin, cacha nainenere carijiei,” naa nii Simoon
‘Canuna Cana Coaunera letono Fedoro ocoala Aanderesine jaunte:
neeunra,’ naa inara rene turuhin Cana 10ॸ“Saan. Acaauru rai aitocuchete
Coaunera letono niheinete laen nelauriaauruhine satiin,” naa Jesosone

caohachaain rariquiche. jaunte:
“Nii omane choae nelauriaauchera,” choaae rurujueein uhin. Nitohaneeinte

naauruhane jana, nelauriaaure nii acau choae uhin canacaanu rohan
saoqui oaraancai quichaauru nejeesina, nichuuntaain, nii acau jiheeitohane
enecuru, canaanaihunru, naaojoain jana, ƿchaƿchanaa tabai nihane jana,
janijilanaala. nii bote nalaaene amuniha canacaanu
11ॸNii janate nii faan teberiaain: rai janate coaracaanune jana, tajiha
“Nariha,” naain Cana Coaunera bajaane acau choaae uhin rurujue, nii bote
baiha, nii aina nerelanaa nichaanune rai nichaae uhin. Nii jaunne coasiha
nii faan te Cana Coaunera Calaohi nesoonetohacaanune janate:
Jesoso, chaluhacaanune coina. æȍ́ӕȍ‫ڏ‬ 20-21ॸ“Coaa nesoonetohachera. Canuna
caanune janate, nii saoqui oharaancai aihunra,” naane jaun, que tacaain
cacha naine nii faan. Jerichanejeein coroajeein, nii bote cuhane fauhin
techu nainecohanajae nii ate. amaacaanu. Nii janana cohaneeoriin
12ॸNii janate, inaeneeuruhana jana turutoha cuhacaanu canacaanuhacha
cautihana jaun: “Caa caute curujuaain coinetihu.
raauche nijiaohanne coataa,” naa 22ॸNii cojoanoote, Ëɗȍ͑ľʮľɗ͑ѸҡΎ͑Ύ‫ڏ‬
Jesoso, aina nerelanaa nichaanune raine niha jera jaoha cunaa bote cuhane
jaun, 13ॸcuruhacaanune janate ne, fauhin jera jaoha cuhacaanune jana,
elechoonca coroata omariin faan caute. canaacaanu aina uheniha Jesosone jaun,
Nitohaneeinte caute, nii saoquijiei faan nii que ereereecure. 23ॸNii jana jetaote,
nefaain. Tiberia nese caje uhin turuha uhe
14ॸNii coaraainte: ٘æҡľËËȍӕф‫ڏ‬ leinjiin bote. Turuhin jetaote, najauriaa
tane que turuha uha niicha jerecuri uhe nii Cana Coaunera bajaain niicha
Cana Coaunera letono canaacha tei faan quihuruha najaan rohan. 24ॸNii
cohajeinecaihara,” naaure cachaauru. jana cuu nenihacaanune jana, Jesoso
15ॸNii jaunte jataain acaauru netonai niha natiin nenihana jaun, nii
curuaanaa rey neein Jesoso tenaa bote cuhane nefaujuaain cuhin, nii
jereein, counujueein amanaa nihacaanune jaaun Caferenaaon turuhin
jerecuruhane coarajihana jaun, acaauru ariha uure.
que janoriin amue rautaenihana jaun.
Nitohaneeinte acaauru que janoriin “Ichaonaa esine tera lenoneneeinne
amuhin, atane ucuuno que iniha cue neeun,” naa Jesosone
Jesoso, cuu jelai basiijiin neeorihane 25ॸNii janate jera jaohin coaraa
coina. uuruhane jana, cuu nii Caferenaaon ne
Jesoso. Nii jaunte rai: “Chabana cau
Acau choae amuha Jesosone turuhite cacha relaera” naauruhane
16-17ॸNii janane, inae nocohecane jaun, janate:
jaiti turueniha Jesoso atane ucuuno 26ॸ“Nii quiicha ichai coaraquiche natiin,
cajena jaun, fauha cuhacaanu. Fauhina, ‘Naaojoain caara,’ naain inara suujuau
leinjiin bote cuhane naain jera jaoha erenaa coacuelanaala, nainaain obejeein
cuhacaanu, Caferenaaon turuhacaanune lenonequichene jaunte cariirijieeiche,”
coina. Nii janate inae nalaaquiin cuhin naainte, 27ॸ“Coa sanaa inaera lenone
nocojoe. 18-19ॸNii janate, inae bote corenihacha amihanihache. Acaihanejein
cuhane fauhin cuujihacaanune jana, ichaonaa tera- chabana sanaachara nejeein
canacaanu sacuha uhe Jesoso, acau lenone coreniha amihaneeuche. Nii
nitajenachara nejeein niha cacha najaan 38ॸCoatiha quiicha ichana jerei
lenone tihanune coinate caletoae Ofa Cana ichacaaunne coina, dede caje uhin
Coaunera. Canuna inaraacha cohajei turuha uhaaun caa chauratane que.
Cacha Calaohi ineeunra,” naa Jesoso Acaihanejein caletoaera Ofa Cana
acaauru rai janate: Coauneraacha jerei ichacaunne coinana
28ॸ“Chatohaneein nerichaanu Cana cau turuun. 39ॸNabana nitajeuruha
Coaunera jerenohi ichacaaunne coina,” cachaaurune coataate caletoae Ofa Cana
naain bajaauruhane janate: Coaunera. Nii jaunna satiin nii carai
29ॸ“Caa niicha letoai nichaunne niicha teeuri cachaauru ichateein
esenetaichenete jere Cana Coaunera,” michunajaa cureeunni inae saa cana
naa Jesosone janate: janonaane bana.
30ॸ“Chatohanaina ichaain canacaanu 40ॸͮɗɗæ͑æΎӕ͑ľфǽΎȍɗËΎфËӕ‫ڏ‬
notaareei, coaraain esinaaen rauhijiriin фӕȍ͑ľľѸľ͑ľҡӕфӕȍѸҡɗɗ͑ËËȍӕфӕ‫ڏ‬

æ͑æΎӕ͑ľф́ľҡΎ͑Ύ͑ľľɗ͑ľľѸľ͑ľҡ‫ڏ‬ nete jere caletoaera Ofa Cana Coaunera,
caanune coina. 31ॸCarene tabai que chabana nitajenaachara nejeein nenaa
amuhemuhecuruha najaaun jetaote, ichaonaa raa esenetaeraaurune coina.
neniha lenonene jaun jetao, dede caje Nii jaunna inae saa cana janonaane
faan rijijieei nenaa manaa neein bana ichateein michuunajaa cureeunni,”
curuajaain nenaa que jetao ichaohin naain acaauru tonorae Jesoso.
amuhemuhecururejetelu canacaanu 41ॸNiritiinte, “Canuna dede caje faunaa
inoaesihuru. Nitohaneein jetaote, faan neeunra,” naa Jesosone jaun

neniha lenonene jaun, ‘Dede caje nenaa nocoeje chanuure Jorioocuru.
faan rijijieein nenaa manaa te Cana 42ॸNitohaneeinte ita rai: “Ta Jose
Coaunera,’ naa Cana Coaunera Quiricha calaohi Jesoso niha caane. Raotojoeein
inoaesi cuhane” naauruhane jaunte: inaca, neba, naaojoain coitucuhacache
32ॸ“Coatiha Moisesa nii dede caje natiin, dede caje faunaa nereta,”
nenaa faan manaa tihei. Acaihanejein naauruha ita rai Jorioocurune janate:
Ofa Cana Coauneraachate nii dedeeu 43ॸ“Inae canu necoeje chanuhichene
nenaa faan esine teraneein ne. 33ॸNii Ofa jianecuchera. 44ॸChunei carene unaa
Cana Coauneraacha tei faante turue caa nainihei, nii jereein neniha caletoaera
chauratane que, cachaauru rai ichaonaa Ofa Cana Coaunerane. Inae saa
chabana nitajenaachara nejeein nenaa janonaane banana nii carene uhine
teranu que,” naa Jesosone jaunte: ichatiha cureeunni. 45ॸ‘Satiinte relareein
34ॸ“Atiin canacaanu rai inetono Cana Coaunera,’ naa Cana Coaunera ere
janonaa bana, nii faan que canacaanu beracuru ioaensiuruhacha laenai
sihura curuaanaa,” naauruhane janate: quiricha cuhane jaunte, satiin Ofa ere
35ॸ“Canuna cacha rai ichaonaa tera faan Ύ͑ɗ͑ҡΎ͑Ύфɗ͑нӕľ͑ľфľ́͑Ëӕ‫ڏ‬
neein neeun. Cha teeinte carene uhe aca rute, carene ureeincha.
mijiteriaain. Cha teeinti quesenetae, aca 46ॸChabana Ofa coaraai chunei.
cocoireriaain. 36ॸNete inara rai Acaihanejein canuhachana coaraaun

aitocoaaunne esenetaeneeiche, inara nota caje unaa nichaunna jaun.
que quiicha ichai coaraquiche natiin. 47ॸEsinaena rauhijiriin aitoreeunni.
37ॸSatiin Ofa Cana Coauneraacha Quesenetaerate ichaonaa chabana
letoaite carene uhe. Nii jaunna carene nitajenaachara nejeein nenaa raa
uhi nihane sitaenereeunni. cureein.
48ॸCanuna ichaonaa chabana 58ॸNii dede caje faunaa lenone quena
nitajenaachara nejeein nenaa tera aitoon. æΎҡɗȍ͑ɗɗɗ͑фɗ͑ΎľѸɗȍӕ‫ڏ‬

lenoneneein neeunra. ruhacha quii manaa rijijieein nihei. Nii
49ॸNeniha leinjiinejein cacha najaaun manaa quihuruha niqui inara
carene tabai choae amuhemuhecuruha inoaesihuru, nete satiin oore nii
inara inoaesihurune janate, que quihurera. Jana nii caitoojoan dede caje
ichaaoruhane coina cojoanoo netojoeein faunaa lenone quiha cachanete,
manaa neein curuajaain nenaa quinacai chabana nitajenaachara nejeein niha
nalae Ofa Cana Coaunera, que cureein,” 59ॸnaain relanajae Jesoso,
ichaaoruhane coina. Nete, satiin oore Caferenaaon, acaauru rai sinacoca asaae
nii quihurera- inara inoaesihuru inae netaojiauruha Jorioocurune jana.
binaaneein. 50ॸCanuna dede caje faunaa
lenone neeun. Nii faan nichaaunne Nitajenaachara nejeein nenaa
quicha, chabana orihain. 51ॸCanuna nii ichaonaa tera erenaa
lenone neein dede caje faunaa neein 60ॸCaritiin relanajaa Jesosone jaunte:
neeun. Nii lenone que ichaohin neite “Caaintatoha jataain caa naitoojoan.
nirijijieein nitajenaachara nejeein niha Chate nere tonorare,” naauruha nii
cureein. caaijie arajiin cunacaauru cachaaurune
Nii lenone quiicha tenaa jereite, janate, 61ॸaohanriin:
cajabereonneein ne. Acane tiha cureeunni, “Ta aihane carautaaichene. 62ॸҽΎΎȍ͑‫ڏ‬
que ichaohin neeuruha caa chauratane que reichecha, jauriaa nihanulune jaaun
nenacaaurune coina,” naa Jesosone janate, jelaiha iniha cuhanune coaraquichene.
52ॸ“Chatohaneeina rai jaberoco que 63ॸCaa quere aonaain esenetaeraaurute,
cana coroaatere,” naain nejesinajeein chaelai janonaa bana nitajenereein.

ita cotaicha rijitocure Jorioocuru. Jana, caa aitocoaunne esenetaelanaala
53ॸNii jaunte: “Esinaena rauhijiriin erenaa tonoraauruhite, ichaoha
aitoreeunni inara rai. Canuna Cana jaberoco niha natiin, nitajiha cureein
Coaunera Calaohineein, jelai Cacha suujue. Cha que nelatihei cana jaberoco,
Calaohineein inaraacha cohajei ineein cana suujue colane. 64ॸNete jaiti caa
neeun. Cajabereeon quiin cacoichana aitocoaunne jaan esenetaaurene inara
coheneeichene, nihei ichaonaa esine tabaauru,” nae acaauru rai Jesoso, inae
ranaa nainiheeiche. 54ॸCajabereeon quiin inoaelu caje coauneein, “Acaauru
cacoichana coerate, Ëȍ¡͑͑ɗҡʮľ͑‫ڏ‬ acaaurute quesenetaenereein. Jana,
chara nejeein nenaa ichaonaa raa acate naaonjoain cacoulrujueein
cureein. Acane, saa cana janonaane naaonjoain caeteratiha cureein,” naain
bana ichateein michuha cureeunni. coitucuhana jaun.
55ॸIchaonaa tera lenone esine neein niha 65ॸNii jaunte: “Nii jereniha Ofane, carene
cajabereeonne janate, ichaonaa tera unaa nainihei chunei,” naa Jesosone

conacai ineein ne cacoichana. 56ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ caijiete, 66ॸjianijihacoaaure nii arajiin aina
neein cajabereeon quiin, cacoichana ͑ľфľ́͑͑ɗËȍ͑ӕ͑ľɗ̲͑ӕȍľ̲ӕȍľ͑‫ڏ‬
coerate, caniha jiniiquiin nereein. 57ॸNii caauru niritoha Jesosone jaun.
caletoaera Ofa Cana Coaunerate 67ॸNii jaunte: “Inara netonaiha
ichaonaa siri. Nii jaunna que ichaohin cajaohin caratiriin amuriquiche,” naain
neeun. Nii rijijieein techu, cacoreniha bajaa elechoonca coroatajai nichaanune
ichaoha cureein caque lenoneein nei. cajene jana:
68ॸ“Ahan aihei. Chuna nenacae ichacuruhane que rauhijiriin

curichaacaanu. Nii canacaanu relaina aitocoaunne coreniha. 8ॸʊ͑фËӕ͑ɗËȍӕ‫ڏ‬
jaan tejian nenacaae ichaonaa chabana chete beseta bitoaaiche. Jaiti curihaunni
nitajenaachara nejeein nenaa teraneein canu, turueniha cuhanune jaan
ne. 69ॸæ͑Ë͑ӕ͑́ľ͑ɗɗľѸľ͑ľҡ‫ڏ‬ cojoinaca quene jaun,” naain 9ॸnii
caanu. Nii jaunna acaihanejein Cana Calileea nedae Jesoso.
Coaunera Calaohi Curisitoneein neeine
coitucuhacaanura,” naa Fedorone Lohanari beseta bitoaaurera jana turuha
janate: Cana Coaunera Calaohi Jesosone
70ॸ“Canuna lechoonca coroatajai 10ॸͮɗɗ¡ɗȍҡľɗ͑ľËӕӕфӕȍ͑ΎËΎ́Ëӕ‫ڏ‬
niquichene cotijiaain raain neeun niqui. rune jana, acaaentonai cue acaauru
Nete, nii inara lechoonca coroataja caaijie nasina rijijieein, acaauru aina
nechu aansain moconajaeraneein ne,” beseta bitoaa.
nae Jesoso canacaanu rai. 71ॸNii Simoon 11ॸNii janate inae nunuheca besetane
calaohi Jodasi Isacariote quete aite jana ariirijieeure Jorioocuru: “Aancacha

Jesoso, aina nerelanaa nichaanune nii cacha,” naain 12ॸcuu nejesinajeein
lechoonca coroataja niha natiin coaucuhin ita rai ereerejeein:
coulurujuerichaaine coitucuhana jaun. “Acate caohachanejein cachaneein
7
1ॸNii baihate, Calileea batane que ne,” naauruha tabaaurune janate,
nenacaauru neseeuru neseeuru tabaauru:
cachaauru relaa amuhemujue Cana “Caohachanejein cacha nihei jana
Coaunera Calaohi Jesoso. Jodea batane canacaanu rai, cacha coritaain
que cunaa jerihei, cuu sohin jaonaa naojoaanna jaun,” naaure tabaauru.
ʮľфľËӕфӕȍËӕӕ͑ľ͑ËӕфӕˇΎфɗΎΎËӕ‫ڏ‬ 13ॸNete, rauhijiriin “Aca,” naain chaque
runa jaun. 2ॸNii janate, ɗ͑ľɗËȍӕӕ͑ľ‫ڏ‬ erenaa nainene chunei Jorioocuru

jeonriha lohanari beseta bitoaauruha coasiha.
Jorioocurune jaun: 14ॸNii janate, netaojiauruhana jaan
3ॸ“Coa cau niha. Jodea cunihunte cuu loreri Teenforo asaae enoha Jesosone
chaaelai ichaaine coaracurumii cuu jana, inae sanaa jere nii beseta.
nenacaauru ii coitucuurera. 4ॸCoitucuha 15ॸNii janate cuu relanajaa Jesosone
cachane jeriha chuneine, asiin cha jana cojoaelatoore Jorioocuru. æΎʮΎľ‫ڏ‬

ichana nainihei. Aihana jaun, ́ľҡΎ͑Ύ‫ڏ‬ latiinte:
neein satiin coarajeeurera notaracaae ٘æȍҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ɗфɗʮɗľľɗ͑͑ľфľ́ľ́‫ڏ‬
ichaaute coaracurumii,ٚ͑ľ͑ΎËΎ́‫ڏ‬ naala itolere coitucue,” naauruhane
curu. 5ॸNihei nocoalacuru nihanatiin janate:
esenetaaurenihana jaunte aitocure. 16ॸ“Coatiha casuujua caje quiicha rocohi
6ॸNii jaunte: “Inasiina jaiti turuha nihei- caa inara relaanune jaan. Caa inara
cuhanune jaan cojoinacane coaalanaala relaanune jaante, nii caletoaera caje unaa
cureeun. Inara raite laaen caoachae ne. 17ॸNii jaunte inae jatoroaain Cana
joaenreein bana cuhichene, 7ॸneniha Coaunera jerenohi ichana jererate
chatohaneein inara aina nejerateein, aitocoaunne aonaain coitucuha cureein.
inara cotaain, chatohaneein inara tenaa Nitohaneeinte esinaae rauhijiriin casuujua
naineniha caa chauratane que caje rocohin aitenihanune coitucuurureein.
nenacaaurune jaun. Canihate laaen 18ॸCharijieein teeinti: ‘Canuna caoacha
nejerateeure, itolere baaso cachaneein neeun,’ naain suujua caje

rocohin raotono que ereereecane, coinane,” naauruha nii Jerosaleen

ereereje cacha raotojoeein: ‘Caate nenacaaurune jana, 26ॸ“Nocoa chujianra
jataain caohachanejeein cachaneein ne,’ jianacoo neein satiin coarajera
naain caohachaain belaain coaracuruha notaracaae ereerejena. Chanuna
cachaaurune coina. Nete rai letoaera colaraain inauhene coarajeeure.
curuaanaa coitucuhin coroaecuruhane Jerihanete acaauru esenetaain, ‘Acate
coina, esinae rauhijiriin aite. Aihana Cana Coaunera letono Curisitone,’
jaun, Nihei nii que: ‘Casaje,’ naain naaurucaiha cocoainanacaihuru.
ereereecuruhane jaanu. 27ॸCanacaanuna laaen, nii uhana jaan
19ॸ‘Cana Coaunera ere bera Moisesa coitucuhacaanu. Jana turuha Curisitone,
ere tonoraacaanu,’ naainte ereeiche ‘Naojoain cajete uhera,ٔ͑ɗ͑ËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬
niqui. Nete: ‘Coa sonajaain jaohache,’ rariaain,” naauruhane janate, 28ॸcuu nii
͑ɗ͑ɗҡΎȍͅΎɗѸľѸ͑ҡɗɗ͑ҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬ ita taojiaauruhana jaan loreri Teenforo
neeichene jaun, casohin cajaonaa asaae aonajenajaain,
jerequiche,” naa Jesosone janate: “Esinaena aihana jaun, canu unajaan
20ॸ“Chana ishohin ijiaonaa jerete coitucuhiche. Coatiha casuujua caje
aansai,” naauruhane janate: coauneein uhaaun. Inaraacha coitucuhi
21ॸ“Chanuna jana chaaen, nebetacanaa Cana Coaunerate caletoae. 29ॸDede caje,
janonaa bana cunaitenaa rautaanune aca caletoana jaunna coitucuun caje
jana, cojoaelatiin obaaequichelu caniha. uhanune jaun,” nae Cana Coaunera
22ॸ‘Quichaneein nejanoaa inara bereene, Calaohi Jesoso tonijiain.
inae fosa janoniha nejanoaane jana, rai 30ॸNiritohane corenihate mucuhin
nacatichei cari jiununuhin saauche,’ naa amaain caresero cuhane Jesoso enoanaa
Moisesane jaunte niqui, nii tonoraain jerecure niqui, nete jaiti cuu tenihana
nebetacanaa janonaa bana niha natiin, jaun, chatoaneei que biji teeurene.
canaanai nacatichei cari jiununuhin 31ॸNete, atiin esenetaain:
sauhin naaonjoaain neeichelu. “Turuha Curisitone, coatiha aiha caa

23ॸChanuna chaaen nebetacanaa janonaa cachane amuritoheriin araai saain
bana lesajeein cunaitenaa rautaanune niicha ichai ichaain cacha notaariaain,”
coreniha, caniha obajeein caque naaure arajii cachaauru.
nererojoecaaichelu. 24ॸ‘Cana Coaunera
aitoojoaan tonoraacaanu,’ naaiche inara Teenforo beraihurera folisiaacuru que
suujua cuhane natiin, esinae rauhijiriin Cana Coaunera Calaohi Jesoso mucuhin
Cana Coaunera aitoonjoan coitucuhin raerateeuruha fariseeocurune
tonoraain niheeiche. Esinae rauhijiriin 32ॸˇľѸΎѸΎнӕľľËȍľфľľӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬
Cana Coaunera aitoonjoa coitucuhin rune que urichocuruhana jaunte,

neeinchene jananihane, caniha obajeein фӕҡӕфľ͑ɗȍ͑ʮӕ͑͑ľфľҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬
caque nererojoecaain neriheeiche,” nae raauru Teenforo beraihurera folisiacuru
acaauru rai Cana Coaunera Calaohi letoaaure nii fariseeocuru, nii cuu nenaa
Jesoso. batirichuru curuaanaacuru, naojoaihuri,
Jesoso mucuhin raacuuruhane coina.
“Naaojoain cajena unaa neeun,” naa Cana 33ॸNii jaunte:
Coaunera Calaohi Jesosone “Basijiin reeintiariina cau neeorihun.
25ॸNii janate: “Tana caa cacha Nii baihana nii caletoaera rene cauha
ariirijieuruha sohin jaaoruhane cureeunni. 34ॸCanu aririquicheein niqui.
Nete caurueneriquicheein, nii cuhanune “Acate nii turuha uha niicha jerecuri
jaun turunaa naineneriquicheei Cana Coaunera ere berane,” naauruhane
najaun,” naa Cana Coaunera Calaohi jana,
Jesosone jaunte, 35ॸnejeesinajeein itarai: 41ॸ“Acate Curisitonera,” naacoauruha
“Chuna curute, ariirijiacachene niha leeochaaurune janate, tabaauru jana:

natiin eruhenerihacache. Jerihanete “Inasiin jetao Calileea caje uriha
Curiecocuru que najasiiteein nenacaauru Curisitone coaalanaala. 42ॸَˇľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬
Jorioocuru ataneu cunaa jere, Curiecocuru jeeinte curuaanaa inoaesi Rabiri
relaane coina. 36ॸChatohanerichaain naate rijijieein Beleen cocoaichaneein nereein
aite: ‘Canu ariichene niha natiin, Curisito, curuaanaa inoaesi Rabiri
caururiheicheein cuhanune jaun turunaa ichoalaneein nenaa,’ naa Cana Coaunera
naineneriquicheeine jaun,’ nae,” naainte Quiricha Inoaesi cuhane natiin, Curisito
itacaje bajaebajaecure Jorioocuru. nere Calileea cocoaicha,” naaure.
43ॸNiritiinte Jesoso coreniha cuu ita
“Cocoirei carene uhinena rerohecaain ita caje nelerucure.
cocoae,” naa Jesosone 44ॸTabaaurute mucuhin amaain
37ॸNii beseta satono janonaa banate, caresero cuhane tenaa jerecure niqui,
beseta nunuhe bana, bajaauruhane nete ichana nainene chunei.
amuritoheriin Cana Coaunera bajaaure
jiniiquiin nii beseta bitoaa turunacaauru. Jesoso esenetaaureniha
Nii jaunte beseta satono que nimichuhin cocoainanacaihurine
tonijiain, nii cuu nenacaauru rai: 45ॸNii jaunte, Jesoso colane turuha
“Cocoirei carene uhinena cocoae. uuruha nii Teenforo beraihurera

38ॸAitoha Cana Coaunera Quiricha Inoaesi folisiaacurune jana:
cuhanene tocohaneein, quesenetaera cacha “Chanuna mucuhin uhaeneeiche,”
suujua cajete mitureein acau rijijieein ͑ɗ͑¡ʮӕфӕȍËӕӕ͑ľ͑ƸфɗѸľľΎ‫ڏ‬
sorohin, ʮľ́ɗȍѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľ̲фΎľ̲‫ڏ‬ curu, batirichuru curuaanaacuru,
roereein, suujua rucujueein rai ichaonaa naaonjoaihurine jana:
nitajenaachara nejeein nenaa teraaunu 46ॸ“Cha corenihana mucuhin
que, chaen leochaauru rai niha natiin uharichaanu joaereein coreniha. Nihei
tihane coina,” nae Cana Coaunera Calaohi chunei cacha irihane rijijieein erei,”
Jesoso, nii beseta bitoaaurera rai. naauruhane janate:
39ॸNitohaneein Cana Coaunera Suujue 47ॸ“Inae nachu inara netonai coritaate.
фӕфӕфɗËȍɗ͑ľѸľ͑ľҡľфӕфӕËËȍӕ‫ڏ‬ 48ॸEsenetaauruha cana curuaanaacuru,
rune quete aite Cana Coaunera Calaohi fariseeocuru, naaonjoainurine coaalanaala

Jesoso, coitucuuruane coina. Jaiti dede esenetaaiche. 49ॸAcaihanejein Cana Coaunera
curuaanaaneein Jesoso enoaenihana Ere coitucuuruhi, Cana Coaunera jaolecuru
jaunte, esenetaeraauru rai suujue cachaaurute esenetae,” naauruhane jana:
letoaene Cana Coaunera. Nii quete aite 50-51ॸ٘ͮɗ͑ɗȍľɗʮΎľфľľɗ͑͑ľфľΎ͑ľ́‫ڏ‬
Cana Coaunera Calaohi Jesoso. naala, joaereein: ‘Naojoainte ichae,’

naain, caohachaain coitucuhelanaa,
Jesoso coreniha ita caje cacha casetecaacachene, niritiin aitoha
nelerucuruha cachaaurune cana quiricha inoaesi cuhanene jaunne,”
40ॸNii
jaunte niritoha Jesosone jaun naa nii janotiin Jesoso rene turuha
tabaauru: cunaa fariseeo Necodemone janate:
52ॸ“Ii tonaina Calileea cocoaicha neei. ajeri que,” 8ॸnaain coaiteen notoroaain
Nihei chunei Calileea caje ecocohin atane laenaje biji couturi que Jesoso.
Cana Coaunera ere bera. Cana Coaunera 9ॸNiritoha Jesosone jaunte, aihuru
Quiricha cuhane arihute coitucuhi,” bana acaauru netonai baaso

naauruha leeochaauru fariseeocuru ichacuruhana jaun, acaauru suujua que
Necodemo rai janate, 53ॸnenajau cauha tacaana jaun, coejeein, biinaa que
cuure nii cuu nenacaauru. ichoaichaain leinjihana leinjihanaain
mituhin cauha cuure. Inae satiin
Ene cojoaelorohe ̲ɗҡӕȍɗ̲͑ӕӕфӕȍ͑ɗɗľ͑ľËΎӕ́ӕфӕʮӕľӕ‫ڏ‬
8
1ॸNii janate acaauru que janoriin, rerana jaun, nii eneecha que jerajejeein
naain Oliboneein curuajaain nenaa neeorihana jaun, 10ॸ͑ɗ̲ɗËȍӕȍɗ͑͑ɗËȍӕ‫ڏ‬
atane ucuuno cue Cana Coaunera raain:
Calaohi Jesoso. 2ॸInae janohane janate “Aancaauruche icholurueraauruta. Ta
naain Jerosaleeun cauha cue, coaiteen ishohin ijiaohache chuneine,” naain nii
enacoaauneein cuu nenaa Teenforo ene caje bajaa Jesosone janate:
asaae enohane coina. 11ॸ“Aiheicheta curuaanaa. Nihei
Nii janate rene turuhajeeuruha arajii casohin cajaohiche chuneita,” naa nii
cachaaurune jaun, nelauriaain relanajae enene jana:
Jesoso. 3ॸNii janate nejelau quicha que “Niheichu, Ë͑ӕ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ËȍҡΎȍ‫ڏ‬
nicharatihane jana ene cojoaeloroe neein cheteein, ishohin ijiaonaa
eruhin, mucuhin, tajiha turuaa uure, nainihaaunche. Inae caunichuche.
Cana Coaunera aitoonjoa que cacha ˇɗΎ͑фɗȍË¡ɗȍËΎɗҡľľ͑͑ΎѸҡľɗ‫ڏ‬
relaaurera fariseeocuru. 4ॸNitohaneein chenera,” naain nii ene jiane Jesoso.
turuaainte, nii cuu nenacaauru cataaun
Cana rai chauratane
teein:
cononeein niha Jesosone
“Naaojoaain nejelau quicha ainane
janana, caa ene eruhin mucuhin 12ॸNii baihate coaiteen cachaauru rai
uhaacaanura cacha relaera. 5ॸCana beebeje Jesoso:

Quiricha Inoaesi cuhanete laenaain cana “Canuna caa chauratane que
rai rauhin teein letoaelu Moisesa, nenacaauru cononeein neeunra. Quere
nitohaniha ene cojoaelorohe ne, sohin esenetaerate ichaonaa tera cono
jaohacache ajeri que botosiine coina. siricheein. Chabana nocohenaanau
‘Tonaai jana ii,ٔॸٚ6ॸnaain bajaaure, nii amuhemuheriaain,” naa Cana Coaunera
ene sohin joaeratenaa jerenihane Calaohi Jesosone janate:
coulurujueeuruhane coina. 13ॸ“Nohaneeicha. Ichaajenihane
Nii janate acaauru tonoraelanaala aitiinte aitohicha. Nii jaun chaque

notoroaain, biji couturi que atane nelatihei nii aitohine jaanta,” naauruha
laenaje. 7ॸNii janate cuu tonoranajae fariseeocurune jana:
lanaala atane laenajiha biji couturi 14ॸ“Caraajenihane aitiin aitocoaaunne
quene jana, cuu jeelai coaineeinejeein niha natiinte, nelate quere. Canuna nii
bajaebajaecuruhana jaun, couturi uhanuluna jaan jelai coitucuun. Jana
michuriin: inara coitucuheeiche. Niheichu canu
“Niha cau leinjiin inara jana osa que cunajaanu coitucuheeiche. 15ॸNechu
lanaala, chabana baaso ichae lanaala ʮҡɗ͑æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľ͑ľľɗ‫ڏ‬
nenaa ne, nii ichoaechaniha focoine chene jaunte, joaenreein inara suujua
cuaaichene jaun, ʮΎľ͑фľľɗ͑ľфľľфľľ‫ڏ‬ curiquicheein osa caaun, canuneein

quiche. k͑ËËȍӕ͑ľɗËΎӕ́ӕфӕʮӕľфɗ‫ڏ‬ nihanune esenetaeneeichene jaun,” naa
chaaun canu. 16ॸCanu, ËËȍËΎӕ́ӕфӕʮɗ‫ڏ‬ Cana Coaunera Calaohi Jesosone jana:
nunete, ľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑ËΎӕ́ӕфӕʮӕľ͑Ύ‫ڏ‬ 25ॸ“Chaneeina jian,” naain bajaauruha
joineei ne, canuhacha jelai caitono Jorioocurune jana:

nenihana jaun, caletoaera Cana Inaca ٘ʊ͑ľɗ͑ффɗɗҡΎËΎËӕ͑ҡӕфӕȍ‫ڏ‬
aina aitocoaunna jaun. 17ॸCharijieein nune caje coauneein. 26ॸNiha arajiin
teeinti ‘Ita rijiitojoeein ereeuruha erenaa inara rai quiicha beenei. Nii
coroatajai coaraaurune, esenetaacache caletoaerate rauhijiriin esinae aite.
nete ne,’ naain aite inara quiricha Cauricho que aonacaaunna jaunna
inoaesi cuhane, ͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ɗËȍнӕɗ‫ڏ‬ jerichanetojoeein beebejeeun, caa
chene coina. 18ॸNirijieeinna coaaraneein chauratane que neniquichene rai,” naa
aitoon, nii caletoaera Ofate Cana Coaunera Calaohi Jesosone
cajiniichaain coaaraneein ne. Nii jaun 27ॸjanate coitucusichurene, “Naaonjoain
quesenetaaichenetene,” naa Jesosone Cana Coaunera quete aitera,” naain

jaunte: coitucuurenihane jaun.
19ॸ“Aanca aihane nii chaca,” naain 28ॸNitohaneein coitucuurenihana
bajaauruhane jana: jaunte:

“Cacoitucueneeichene jaun, Ofa “Inara araaineein nihanu natiinte,
coitucuheeiche. Cacoitucuhichene jana enuha que ecuu canu nujuateein canu
nihanete, Ofa netonai coitucuriquiche,” chujuuraa curiquicheein. Nii banate
20ॸnaain relanajae Jesoso, nii ita Curisitoneein nihanune coitucuhin,
taojiaauruhana jaan loreri Teenforo casuujua caje rocohin aitenihanune
asaae, nii coriqui teeuruha cachaaurune coitucuha curiquicheein. Acaihanejein
jaaun neein. Niritoha Jesosone jaunte carelaa Ofa Cana Coaunerana jaan que
mucuhin enoanaa jerecure. Nete aitocoaaunne coitucuha curiquicheein.
enoaaurene, jaiti nitohaneein 29ॸChabana jelai caratirihei caletoaera
teeuruhane jaan cojohinaca que Ofa, niicha jerenohin ichacaaunna

turuenihana jaun. jaun,” 30ॸnaa Cana Coaunera Calaohi
Jesosone jaunte esenetaaure arajiin
“Nii cuhanune jaaun cunaa cachaauru.
nainiheeiche,” naa Jesosone
21ॸNii Jelai teein Cana Coaunera cacha, jelai
baihate coaiteen aitiin:
٘ʊ͑ľ̲ӕȍ͑ӕ͑ľ¡ɗȍҡľËфɗɗфɗʮɗľфɗ‫ڏ‬ teein Moconajaera cacha
quicheein inacojoeein. Nete inara osa 31ॸNii baihate esenetaaurera Jeroocuru
caaun cauhacha neein oriquicheein, nii rai:

cuhanune jaun cunaa naineneeichene “Rauhijiriin quere tonoraaichenete,
jaun,” naa Jesosone jaun: Ë͑ӕľфľҡΎ͑ΎфľфľѸɗ͑ľ͑ľľɗ͑͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬
22ॸ“Jerihanete raajenihane nesohin cheein. 32ॸNii banate esinae rauhijiriin,
nijiaonreein. Nii jaunte nii cunajaun Cana Coaunera jerenohi coitucuhin
cuenerihacacheeine que aite,” naain ita фΎҡΎʮΎľľɗ͑ʮɗ͑ËΎΎɗËȍΎ͑͑ɗ͑ľфɗ‫ڏ‬
rai ereereecuruha Jorioocuruna jaun: quicheein,” naa esenetaerauru rai Cana
23ॸ“Inarate, caa chauratane que Coaunera Calaohi Jesosone janate:
neeiniquiche. Canuna jana, cana choae 33ॸ“Canacaanu foeratera Abaraaun caje
caje nenaa neeinneeun. 24ॸNii jaunte oha coaauneein nihein chunei fatoroon
canacaanu cailichaera. Inasiinte nii Coaunera te caletoae. 43ॸQuere

aitohine tocohaneei enene cuhaneeicha esenetana jereneeichene jaunte, caa
ichoreniha jianacoo mituhin inara rai aitocoaunne aonasineeinche.
nerichaanu. Nechu jataaina inoaelu caje 44ॸMoconajaerate inara inaca ne. Nii
ËΎӕ͑ľľɗ͑фΎҡΎʮΎľľɗ͑фľфΎȍľËľфľ́‫ڏ‬ jaunte, caje nenaa neeichene jaun

naala ichohacaanu,” naauruha nii niicha jereeicha ichaquiche. Nii
esenetaaichuru Jorioocurune janate: Moconajaerate inoaelu caje coauneein
34ॸ“Satiin quere tonoraauruhite jataain soserejeein ne. Chabana rauhijiriin
mululuhin osa tabai aiha ne. Nii chaque irihei. Chaque irihanete nohane,
chunijiu cuhin nichotenaa nainerihaain. nichaon nihana jaun, casaje nujuaneein
35ॸCana Coaunera Calaohineein nihana jaun. 45ॸEsinae rauhijiriin
nihanune jaunte ne carai rauhi jianacoo aitocoaunna jaunte quesenetaeneeiche.
nii osa caje inara mitaanune coina. 46ॸChariji inara caje osaquiin nihanune
36ॸæ͑ӕ͑ɗɗËʮľʮɗ͑ËΎΎɗ͑ф̲ɗҡ͑ӕ‫ڏ‬ coitucue. Chanuna esinae rauhijiriin
nete esinaae rauhijiriin jianacoo aitocoaun natiin quesenetaeneeiche.
mituhin neriquicheein. 37ॸAbaraaunte 47ॸCana Coaunera cacha nequichenetera,
chuhisi inara foeratera ne niqui, nete Cana Coaunera ere rautaain aonaain
casohin cajaonaa jerequiche, quere tonorareeiche. Cana Coaunera cacha
esentaeneeichene jaun. 38ॸCarelaa Ofa neneeichena jaunte, Cana Coaunera ere
najaan quena inara rai aitoon. aohana jereneeiche.
Charijieein teeinti, inara relaa inara
inacana jaan ichaquiche, nii rijijieeina Abaraaun ajinihate nesihane Curisito
canu netonai caletoaa Ofane jaa 48ॸEsinaete rauhijiriin osaoquicha-
ichaaun,” naa Jesosone janate: Samaria cocoaicha,” naain Cana
39ॸ“Abaraaunte canacaanu inacane,” Coaunera Calaohi Jesoso cotaihuruha
naauruha Jorioocurune janate: Jorioocurune jana:
“Esinae rauhijiriin Abaraaun calaohi 49ॸ“Nihei aansijieein nejein osaaohaun.
neeichene jana nihanetera, ɗËȍľʮľҡΎȍ‫ڏ‬ Nechu acaihanejein Ofaacha jerenohin

lune rijijieein neriquiche inara netonai. ichaain nihanune corenihate caansaine
40ॸNete esinaae caletoaa Cana que ereeiche. 50ॸCoatiha, ‘Canuna
Coaunerane que aitocoaaunne coreniha caohacha cachaneeun,’ naain irihaun.
casohin cajaonaa jerequiche. Chabana Curuaanaaneeinte caeteein ne Ofa.
nitohanai que nerurujuanaa jeriheilu 51ॸEsinaena rauhijiriin aitoon, quere
Abaraaun. 41ॸInarate aiha inara inacane tonoraerate chabana nitajenaachara

rijijieein neeinche,” naa Cana Coaunera nejeein nereein,” naa Jesosone janate:
Calaohi Jesosone janate: 52ॸ“Esinaete osaaoquicha. Inasiinte
“Coatiha unosineein nihaacaanu, Abaraaun, satiin Cana Coaunera ere bera

Cana Coauneraachate canacaanu inoaesihuru, ͑ΎʮΎɗȍӕ͑фӕɗ͑ľΎΎѸɗËȍӕ‫ڏ‬
inacane,” naauruha Jorioocurune ruhalu inoaelu natiin, chere tonoraeraacha
janate: nitajenaachara nejeein neeurureta.
42ॸ“Cana Coaunera inara inaca niha 53ॸAbaraaun amurijiriinna nereei iite. Inae
netera, canu belaicheeiche, Cana ohane jana ohacoaauruhalu Cana

Coaunera caje uhin cau turuhin Coaunera ere bera inoaesihuru netonai
nihanune jaun. Coatiha casuujua caje natiin. Chaneeina jana ii nereei,” naauruha
coaauneein cau uhin turuhaaun. Cana Jorioocurune janate:
54ॸ٘ॸَæ͑ӕ͑ɗ͑фËӕфӕ͑ËΎȍҡɗ ne, nainichaaunne cojoataa. Inae caa

neeun,’ naain irihanune caohacharihei. baiha nainerihaaunni. 5ॸCau chauratane
Nete caque: ‘Caate acaihanejein canu que nihanune quena, chauratane
calaohine. Nere tonoraauche,’ nae Ofa cononeein neeun,” 6ॸnaainte, atane
Cana Coaunera. ‘Cacoaunera,’ naaiche choaae lune churutaain, biji couturi que
niqui. Nete 55ॸcoitucuujueneeiche. laculacunejeein, itacariin nii maosa nota
Canune laaen coitucuun. Inara rijijieein rujuaain:
casaje nichaaunnena, ‘Coitucuhaun,’ 7ॸ“Inae laaenra, taa necaojoanaa
nareeun. ƄѸɗ͑ľ͑фӕȍɗʮɗфɗɗ͑Ëфʮľ‫ڏ‬ najaan Silohe inota culeenihura,” naa

nihane coaracaunna jaun, nere Jesosone jaun, cuhin culeecane caje
tonoraain caletoaana jaan ichaaun. turuhane janate, inae conoe nii maosa
56ॸInara foeratera Abaraaunte, cau nota. (Silohe nanaate, Letono nanaa
chauratane que catohaneein ne.)
tururichaaunine coitucue. Nii jaunte 8ॸInae nerautaa jana coaraainte: “Caana
inae ena cau turuhanune jaun lauhajelauhajeein coriqui bajanajaaoca,”

coroajeein rachoojoe,” naa Cana naain ita caje bajaaure nii laurijiracuru- nii
Coaunera Calaohi Jesosone jaunte: jauriaa nitohaneein coaaraauru.
57ॸ“Inasina saoquichoonca jaanacaaine 9ॸNiritiin ita caje bajaainte:
coaalanaala, canacaanu foeratera “Aca chujianrana,ٚ͑ӕфӕȍҡ¡ӕ‫ڏ‬

Abaraaun coaareei,” naauruha Cana rune janate:
æΎӕ͑ľфǽΎȍɗˇľѸΎѸΎфɗˇΎфɗΎΎËӕ‫ڏ‬ “Aca nihane coaalanaala. Tocohaniha
rune jana: chuhisi niqui, nete aca nene,” naaure
58ॸ“Aihanu. Esinaena rauhijiriin leeochaauru.
aitoon. Inae inoaeluna Abaraaun ajiniha Nii janate raajenihane:
nesiha neeun canu,” naa Cana Coaunera “Acaneeun chujianrana,” naa raajene
Calaohi Jesosone jaun, 59ॸʮľфɗ̲ӕËӕӕ‫ڏ‬ jaun:
taaure, que botosihuruhane coina. Ajeri 10ॸ“Inasina jana enene conoe inota,”
mucuutaauruhane janate, jianatoroaain naain bajaauruhane janate:

acaauru cataan cuhin, Teenforo caje 11ॸ“Nii leinjiin cacha- Jesoso neein
mituhin amue. curuajaain nenaate, atane choae lune

churutaain, ¡ɗʮɗËΎӕҡӕфɗнӕľ́Ëӕ́Ëӕ͑ľ‫ڏ‬
Maosa rautaa Jesosone jeein, tucuacaain canota rujuaain: ‘Inae
9
1ॸAmuhemujuena jaunte leinjiin laaenra, necaonjoanaana jaaun Silohe
cacha maosaneein nejanoanaa culeenihura,’ naain caletohana jaun: ‘Ai,’
coarae Cana Coaunera Calaohi Jesoso. naain culeecaunne janate, inae conoe caa
2ॸCoaraane janate: canotara,” naain bihane janate:
“Chanuna maosaneein nejanoae caa 12ॸ“Aanca chaen nii cacha,” naain
cacha. Rai fojiaraauru osa caaun bajaauruhane janate:

nenihane, rai nosa caaunna,” naain “Jm, jm, jm. Aancachaainti.
Jesoso caje bajaacaanune janate: Coitucuhaun,” nae nii maosa nerautanaa.
3ॸ“Aihei, coatiha nosa caun nihei.
Nii nerautanaa maosa caje bajaauruha
Niheichu fojiaraauru osa caaun nihei.
fariseeocurune
Cana Coaunera ichanohi coaraa cachane
coinate catohaneein nejanoae. 4ॸInae 13ॸNii
janate nii maosa nerautanaa
caletoaeraacha icharatei ichacaaunnete amaauruha fariseeocuru renene janate:
14-15ॸ“Inasiinte enene conoe inotata,” 24ॸNii janate coaiteen nii maosa niicha
naain cotaain bajaaure fariseeocuru nii rautain cotijiain:

cacha caje, nebetacanaa janonaa bana “Esinaen rauhijiriin beeu, Cana
atane choae lune churutaain biji couturi Coaunera notaracaae. Osaaotoha nii
que laculacunejeein tucuacaain nii cachane coitucuhacaanu,” naauruha
maosa nota rujuaain, rautaa Jesosone Jorioocuru curuaanaane janate:
jaun. Bajauruhane janate: 25ॸ“Osaaotoha nii cachane
“Itanicha que canota rujuarujuariin coitucuhaaun canu. Acaihanejein maosa

culeeratihane jana, culeecaaunne janate nihanune caje, inae enene conoha
inae conoe canotara,” naane janate: canota neeinchana coitucuujueeun,”
16ॸ“Cana Coaunera caje nenaa nihei naane janate:
nitohanai cacha, amihaniha 26ॸ“Chatohaneeinte chete nitohaneein
nebetacanaa janonaa banana jaun,” conoha inotane coinata,” naain

naauruha tabaaurune janate: bajaauruha coaiteenne janate:
“Inasiinte Cana Coaunera tocohaneein 27ॸ“Inaera inara rai aitoonna.
ichaa natiin, osaona nihane nitohanai Chatonaaina nenacaaen bereeun. Chanuna

ichanaa nainerihei bajiaa,” naauruha nii coaiteen enacoaauneein inara rai bihanune
leeochaauruna jaunte, 17ॸcoaiteen jerequiche. Jerihane inara netonaite nere
enacoauneein: tonorana jerequiche,” naane janate:
“Tonaai jana ii, nii ichautaera cacha 28ॸ“Iite laaen nii cacha ere tonoraai.
que,” naain bajaauruhane jana: Canacaanuna jana, jelai teein Moisesa

٘ॸَˇľфɗȍ͑ľËҡľæ͑æΎӕ͑ľфƄфľ ere tonoraacaanu. 29ॸMoisesa aina iriha
berane,’ naanu canu,” naa nii æ͑æΎӕ͑ľф͑ľľɗËȍ͑ËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬
nerautanaa maosane janate, 18ॸľѸľ͑ҡӕ‫ڏ‬ caanu. Jana nii cacha coitucueraai
rene. Esenetaaurenihana jaunte, caoachanainejeein. Chacaje chaainti
fojiaraauru caje bajaaure: ecoonane,” naain nii maosa nerautanaa
19ॸ٘æ͑ɗ͑фË́Ύȍɗ͑ľľɗ̲͑ΎѸ‫ڏ‬ cotaicha rijitucuruhane janate:
neein nejanoaa. Inasiina jana enene 30ॸ٘ҽфË͑Ύҡҡɗȍ͑ľËʮľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
conoe rai nota,” naain bajauruhane chene. Niheichu: ‘Naaojoain cajete uhe,’
janate: naain coitucuheeiche. 31ॸCana Coaunera
20ॸ“Aca chujian, acate canacaanu calaohi bajaa osaaonaaurune tonoraeniha Cana
maosaneein nejanoanaa ne. 21ॸInasiin Coaunerane coitucuhacaanu raotojoeein.
chaaiti conoe enene rai nota. Niheichu nii Acaihanejein nere tonoraain niicha jerei
rautaera coitucuhaacaanu. Cajejian ichaain nenaa cacha bajaanete coroatajane
bajaauche. Inae canaanai nihane Cana Coaunera. 32ॸNihei chunei, inoaelu
coaalanaala. Acate naine raaje bihane,” caje coauneein nitohaneein maosaneein
22ॸnaaure nii fojiaraauru, Jorioocuru nejanoaa leinjiin cachane jana nota cono
curuaanaa coasiha. “Acate Curisitone,” tera. 33ॸCana Coaunera caje unaa nenihane
naain iriha chuneine, “Cau sinacoca asaae noote catohanai ichare,” naane janate:
enohane jererihacacheein,” naauruha nii 34ॸ“Osaaotiin nejanoaaina jaun noote
Jorioocuru curuaanaacurune raotojoeein canacaanu relanaa jereeita,” naain nii

coitucuuruhana jaunte: 23ॸ“Cajejian maosa sitaaure ita taojiaauruhana jaan
bajaauche. Inae canaanai nihane loreri caje.
coaalanaala. Acate naine raaje bihane,” 35ॸInae nii maosa sitaauruhane
naaure nii fojiaraauru. coitucuuriin, coaraa cuha Jesosone

janate que tacaa uhe. Nii jaunte caje cuujihane jana, caaijie cuure nii
bajae: carenerocuru, acaauru beraicha nihane
“Cana Coaunera Calaohi esenetaaina,” coitucuruhana jaun. 5ॸJana nejelau
naain bajaane janate: cotihanaacanete, que janoriin soroore,
36ॸ“Eenje. Carai beeuna, rauhijiriin nejelau ere nihane coitucuuruhana
Cana Coaunera Calaohi nihane jaun,” 6ॸnaain niqui relanajae Cana
coitucuhin esenetaera Curuaanaa,” Coaunera Calaohi Jesoso, ËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
naane jana: ruhane coina niqui. Nete, “Naaonjoain
37ॸ“Canuna acaneeun,” naa Cana quete aite,ٚ͑ɗ͑Ύ͑ɗ͑ËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
Coaunera Calaohi Jesosone janate, rene.
38ॸnacatiha neseeonraain:
“Esenetaanura Curuaanaa,” naane Cachaauru corenihate oha cureein Jesoso

janate: 7ॸNii jaunte, rauhijiriin aonacuruhane
39ॸ“Canuna caa chauratane que turuun, coina:
maosacuru niha natiin, conoha rai “Leinjiin canuhachana jianacoo cacha
notane coina. Jana, ͑Ύҡ͑ΎËΎľҡΎ͑‫ڏ‬ mitaeranu que nenaa neeun. Cacolane
caauru maosaneein nihane coina,” naa cana Inaca Cana Coaunera rene turunaa
Jesosone janate, 40ॸcuu aonajeeuruhana nainihei chunei. 8ॸNii jauriaa cajiniha
jaun: unacaaurute, nechu jataain cacha
“Canacaanu netonainoona coritaeraaunu que unacaaurulu ne
maosaneein nihacaanu,” naa tabaauru niqui. Nete, ͑ľфľҡΎ͑Ύфӕфľ͑ľËËΎɗҡӕ‫ڏ‬
fariseeocurune janate: cueranuuru cachaauru. 9ॸLeinjiin
41ॸ“Maosa neeichene, caseteco cacorenihachate naine, cana Inaca Cana
coaariheeicheein osa coreniha niqui. Coaunera bijiu tacaain aina neeichene.
Nete, ‘Itolere canacaanuhacha ichai 10ॸArajiite inara curuaanaaneein nenaa
coaraain coitucuhin ichacaaunne jaun jere, nechu jataain nohaneein inara

maosa nihaacaanu,’ naaichene jaun, coritaain. Acaauru esenetaain, acaauru
caseteco coaraa curiquichein nii ere tonoraeraaurute caoachanainejeein
coreniha,” nae fariseeocuru rai Cana nitajiha cuurureein. Canuna turuun,
Coaunera Calaohi Jesoso. raotojoeein rachoojoeein cha
latelanaala Cana Coaunera aina
“Chariji teeinti, acuujua edaa enoe. Niite neeichene coina. 11ॸCanuna esinae
asijiauto ne,” naa Jesosone rauhijiriin inara curuaanaanu que
10
1ॸNiritohane baihate: “Esinaena letononeein neeun. Nii jaunna oha
rauhijiriin aitoreeunni. Carenero cureeunni satiin canu cachaauru
ucuha acuujua edaa enoite asijiauto ne. coreniha, nabana necairichaauruhane
2ॸJana, rauhijiriin nacuujua cuhane coataa, Ѹҡɗɗ͑нӕľфľҡΎ͑Ύфɗ͑ľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬
enoite beraicha esine ne. 3ॸAcuujua raauru, necairichanaa coaraelanaala
beraichate, janone acuujua joracaain, rauhijiriin Cana Coaunera aina nihane
enohin curuaacuru curuaacuru que coina. 12ॸNii curuaanaa neein nenaa
curuaateein, nii carenerocuru jereraaurute, nechu jataain core
cotihacane tajiha uure, acaauru coinaacha aihuruhana jaun, niha
beraicha nihane ere coitucuuruhana acaauru aina nejerateein acaauru
jaun. 4ॸNitohaneein cotihanajaain, inae coineterane, cachaauru jaohin ratiriin
saain mituuru jana, acaauru ajiniha sorooruhane acaauruhacha mucuhin
sooruhane, cajihaneein ita caje

riaaneeure. 13ॸNitohaneeinte rai Cana Coaunera Calaohi Jesoso
cachaauru ratiriin soroore, nechu raaureniha Jorioocurune
jataain curuaanaa neein nenaa 22ॸInae elohena nihane janate, ˇľфΎѸ‫ڏ‬
jerecuruha core coinana jaun, coaraain leeun ita taojiaain nii loreri inoaesi
cuu nainaauruhane coina. 14-15ॸæ͑ӕ͑‫ڏ‬ Teenforo besaute beseta bitoaaure
jian nenacaaen caohacha nejeein Jorioocuru. 23ॸNii jana nii Teenforo
curuaanaaneein neeun. Charijieein coonri seeonjoan- Salomoon curuaa
teeinti cacoitucuhiche nii rijijieeina Ofa siriin nenaa asaae amuhemuheca Cana
coitucuun. Nii rijijieein inachu, canu Coaunera Calaohi Jesosone jana
cachaauru coitucuun. Jerichanejeein 24ॸcuruaacotaain, acaauru cataaun
techu coitucunajaanune rijijieein teteriin:

cacoitucuure. Canuna canu cachaauru ٘æȍËфʮ͑ľфľфľľɗɗɗËΎɗҡӕËӕȍË‫ڏ‬
coreniha caraajenihane neteein oha nune coina. Rauhijiriincha letonoaneein
cureeunni. 16ॸNihachu naain nejelau ereeu, esinaae Curisitoneeine,”
canu cachaauru, cotihanaacaaun nete naauruha Jorioocurune jana:
ne, ita aina inara tihanune coina. 25ॸ“Inae bihanulu. ͮɗɗʮ͑нӕľѸľ͑ľ‫ڏ‬
Cotianaacaun nete, quere tonoraain taheeichelu. Inae caletoaa Ofana jaan

uurureein. Inae nitohanihanena leinjiin ichacaaun inara notaracaae. 26ॸNii
canuhacha inara curuaanaa neein niha coaraquiche niqui. Nete jauriaa
cureeunni, nitohaneein ita aina inara aitocoaaunne tocohaneein canu cacha
tihanu ne. neneeichene jaunte, caje nainaain
17ॸNere tonoraain caletoaana jaan quesenetaeneeiche. 27ॸCoitucunajaain
ichacaaunna jaunte, jataain cacoelai nihanune rijijieein techu, cacoitucuhin
cana Inaca Cana Coaunera. Nii quere tonoraain neeure canu cachaauru.
corenihana caraajenihane netiha 28ॸCanuna acaauru rai nitajenaachara
cureeunni, casohin cajaaoruhane coina, nejeein nenaa ichaonaa teeun. Chaaelai

nena ichanaa cureeunni. 18ॸCanu janonaa bananeriaain nitajeeuruhane.
jerenihanune, nihei chunei casohin Niheichu chaaen cacaje rulunajaera.
cajaonaa nainerihei. ͮľ͑Ëфʮľ‫ڏ‬ 29ॸSatiin curuaanaacuru curuaanaa Ofa
nihane netiha cureeunni, ͑ɗҡΎȍ͑ɗȍ‫ڏ‬ Cana Coaunera carai tenajaana jaun,

nune coina caletoaa Ofa Cana nihei chunei cacaje rulunajaera.
Coaunerana jaun,” nae Cana Coaunera 30ॸCanuna, Ofa aina leinjiin Cana
Calaohi Jesoso. 19ॸNiritoha Jesosone Coauneraneein nihacaanu,” naa

esenetaeraauru Jorioocurute, nii Jesosona jaunte, 31ॸajeri mucuutaaure
esenetaauruhichuru caje nejelau Jorioocuru, que bodoosihuruhane coina.
neleruhin neeure. 20ॸNiichurute: 32ॸNii jaunte: “Itolere caohachana
“Chanuna caa osaaonaa nechu aansai ichaaun satiin coarajeeichene

jaeloroheneein nenaa cacha ere notaracaae, Ofa letononeein.
tonoraaure,” naaure tabaauru itarai. Chatohanei corenihana nitoaneein ajeri
21ॸNii jana nii esenetaaurerate laaen: que canu bodoosicheeiche,” naa Cana
“Osaaocane noote caritiin erere. Coaunera Calaohi Jesosone janate:
Chasiina jana osaaocane maosacuru 33ॸ“Caohacha ichaaine coreniha ajeri
nota cono tere,ٚ͑ӕфľɗҡфɗ͑ľʮľѸɗ͑‫ڏ‬ que ii bodoosiriahacaanu. Cana

jeein. Coaunera niha nocoetiin, Cana
Coaunera rerohecaaina jaunna ichana

jerichaanu. Cana Coaunera niheei. Oha Lasarone
11
Raujiaain cachaneein natiinte Cana 1ॸNaain Betaniau coroatajai
Coaunera niha nocoetohi,” naauruhane baihuru aina nenaa Lasaroneein

jana: curuajai jetaote, banejelanaala cunaite.
34-36ॸ“Inarate casohin cajaonaa 2ॸMarata, Mariha, naa nii baihuru
jerequiche, ‘Ofa cana Inaca calaohi curuaa. Nii Marihate, Cana Coaunera
nichaaun,’ naanune coreniha. Chaaen Calaohi Jesoso tijia choaae erene jujui
techu nii coreniha, ‘Ofa cana Inaca Cana jataain coreti chorohin, couturiji que
Coaunera rerohecaa,’ cacoeeiche, Cana jacoraera ne.
Coaunera chujian raajenihane, ‘Canu 3ॸNii jaunte cunaitiha nii acaauru cona
Ë́ΎȍɗËȍӕфӕٔ͑ɗ͑Ύľ́ӕɗËȍӕȍľ‫ڏ‬ Lasarona jaun, “Cunaitiha iicha

naauru rai, rai quiricha inoaesi belaaicha curuaanaa,” naain Jesoso rai
cuhanena jana, esenetaaichelu satiinina berateeure.
jaun chujian, caa chauratane que 4ॸNii jaunte Jesoso rene turuhin
caletoaa Ofa cana Inaca, niicha jerenohi beeuruhane jana: “Coatiha nii
ichacaaunne coina natiin. Inasiina Cana cuaaetoha nii cunai caaun orihaain.
Coaunera rerohecareeun, ‘Ofa Cana Cana Coaunera coitucuhin, ‘Caohatoha
Inaca calaohi nichaaun,’ naanune Cana Coaunera Calaohi,’ naain Cana
coreniha. 37ॸIchaa Ofane tocohaneein Coaunera Calaohi coitucuuruha satiin
cha ichaenihanune coa canu cachaaurune coinate cunaite nii cacha,”
esenetaache. 38ॸAihane jaun, canu naainte cuelanaala cuu coroata janohin
esenetaeneeichene nihanatiin, nii ne Cana Coaunera Calaohi Jesoso. 5ॸNii
Ë͑ӕȍËȍɗËȍɗËΎфɗ͑ľѸľ͑ľҡɗËȍľ‫ڏ‬ baihuru aina curataain belainaaca
nete caohachae. Nii ainate canu aina natiinte 6ॸ“Cunaitiha Lasaro,” naain
niha Ofa Cana Coaunerane jana, canu berateeuruhane jana. 7ॸcoroata janohi
rai Calaohineein aina nihanune cuu nihane baiha:
esenetaaichene caohachae,” naa “Chajaauchete coaiteen Jodea
Jesosone jana, cunichaache,” naa Jesoso, aina
39ॸcoaiteen mucuhin amanaa nerelanaa nichaanune raine janate:
jerecuruhane jana, acaauru que janoriin 8ॸ“Jaitinootera carajaje, ishohin
amue Jesoso. ijiaonaa jerecuruha Jorioocuru, ajeri

40ॸAcaauru que janoriin amuhinte que ii bodoosiine. Nii atiin inachura
Jorodaan jerau cauha cue. Nii jauriaa coaiteen ucuaae cunaa jereeite cacha
cachaauru coujunacatihalu Joaanna relaera,” naacaanune janate:
jaaun turuhin cuu ne. 41ॸNii janate rene 9-10ॸ“Tana, cojoanonaateein caletoaa
turuha uure arajiin cachaauru. Cuu Ofa Cana Coaunerana jaan ichacaaunne
turuhin coaraain: nihane coitucuhichene. Ichaenihanune,
“Esinaete chuhisi rauhijiriin aite canuhachana baasoneein nedareeunni,”
Joaan, caa cacha que. Niicha ichai nae Jesoso.
ichaain cana notaaca Jesosone rijijieein 11ॸNii baihate: “Siniha cana belaicha
cana notaacane que airijiinte, esinae Lasaro, nocoa inae nocoaa curichaaun,”
rauhijiriin aitohane tocohane,” naainte naa Jesosone jana:
42ॸJesoso esenetaaure cuu nenacaauru 12ॸ“Aihana jaunte chujian, sinihana
cachaauru. jaun nerautareein,” naacaanu. 13ॸEsinae

sininaa que jecha aite naacaanuna natiin, chabana nitajenereeinche. Caa

jaunte, caitoonjoan esenetaaichena,” naa
14ॸrauhijiriin: “Inae oha Lasaro. Jesosone jana:
15ॸCaoacha quete cuu nenihanune jana 27ॸ“Eenjeen, iite Curisito neein- Cana
ai. Inae laaen jataain quesenetaa æΎӕ͑ľфǽΎȍɗ͑ľľɗ͑Ëȍľ͑ľľѸľ͑ľҡ‫ڏ‬

curiquicheein,” naa Jesosone jana: nuchera. Iite caa chauratane que turuha
16ॸ“Chajaauchete cana netonai aina uha niicha jerecuri canacaanuhacha
cunichaache, aina jiniiquiin ohacachene cohajei ineinchera,” nae Marata.
coina,” nae nii Tomasi canacaanu rai.
(Nii Tomasite curuaateeure Faƿone Lasaro atanebana choae chanaa Jesosone
neei, faƿone nihana jaun.) 28ॸNiritohane baihate, nocoasai Mariha
cotihaca cue Marata. Rene turuhinte:

Onaa ichateein, rai ichaonaa tera niha “Taute turue cacha relaera. Ichotijiaeratiha
Cana Coaunera Calaohi Jesosone jaunna ii cotihaca uun,” naa Maratane
17ॸNii janate Betaniau turuha Jesosone jana, 29ॸluhecotariin nimihuritiin Jesoso
jana, inae jena janoha atane neruujuene coaraa uhe Mariha. 30ॸNii janate nii ratiriha
beeure. 18ॸSaaneein itaraeniha Maratana jaaun jelaiha ne Jesoso, jaiti nii
Jerosaleen caje nii Betaniane jaunte, neseu turuelanaala. 31ॸLuhecotariin
19ॸtajiha caje turuhacoaaure Jorioocuru, nimihuritiin uha Marihana jaunte caaijie
nii onaa cacha baihuru Marata, Mariha, uure nii loreri asaae aina neein suujua
naaonjoain suujua nunaauruhane coina. nunaa nenacaauru Jorioocuru, “Naain
20ॸNii janate turuelalajeein tajiha atanebana choaae jecha inaderaa cue,”
uujiha Jesosone coitucuuriin que tacaa naain niqui caaijie cuure nii Jorioocuru.
uhe Marata. Jana, Marihate, loreri asaae 32ॸNii janate Jesoso rene turuhin
nedae. nacatiha neseonraain:

21ॸNitohaneein cuhin Jesoso que “Cau neeichene jana nihane, oriheiche
tacaain: “Cau neeichene jana nihane, canejerata Curuaanaa,” naain 33ॸchanaa
oriheiche canejerata curaanaa. 22ॸNete, Marihane jana, aina chanaauruha
chaelai bajaaichene ichei tiha Jorioocuruna jaun, jataain inaderaain:
cureeinche Cana Coaunera,” naa 34ॸ“Chu atane rucuhecure,” naain
Maratane jana: bajaa Jesosone jana:

23ॸ٘ʊËȍ͑ɗ͑ҡľËΎɗҡľľ͑͑ɗËȍӕф‫ڏ‬ “Nota taute atane rucuhecurera
reeinche,” naa Marata rai Jesosone Curuaanaa. Chajaautejian coaanicha,”
jana: naauruhane jana 35ॸchanae Jesoso.
24ॸ“Eenjeen airichaainche chuhisi. Inae 36ॸNii jaunte: “Jataainte coinaderae,”
besautiha cana janonaane banate, naaure Jorioocuru tabaauru.

coaiteen ichanaain ichaoha 37ॸNii jana leochaaurute jana: “Tajian
cuurureeinche oonacaauru niquicha,” caa cacha, maosa nota cono tihalune.

naa Maratane jana: Tajian jana naineriha chaaelai ichaa
25ॸ“Canuna onaa ichateein, rai oheniha Lasarone coinane,” naaure nii
ichaonaa nitajenaa charanejeein leochaauru Jorioocuru.
nenaana jaan teraneeunche. тӕľѸľ͑ľ‫ڏ‬
taerate, ohane niha natiin ichaoha Oo caje ichanaa Lasarone
cureeinche. 26ॸSatiin jaiti ichaohin 38ॸNii
jaunte atane bana rohan turuhin,
nenacaauru quesenetaanete, ohane niha coaiteen inaderae Jesoso. Ajeri jachu
cuhane ita rucuhecuruha Jorioocuru, ichaa inae. 48ॸNaajeein inauheneeicha

jelai ajeri que fuhina jaun: coarajihacachenete, esenetaacoaauruha
39ॸ“Joracaauche,” naa Jesosone janate: satiin cachaaurune, Ë͑ËɗфɗËȍӕфӕ‫ڏ‬
“Inae jerihane nirinihache cacha фľľɗ͑ѠΎ̲͑ΎËӕфӕфɗËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬
natiinta. Inae jena janohache aiha caihuri. Cana raite caa ita taojianaana
cachane natiinta Curaanaa,” naa nii jaan loreri Teenforo chamuhitiin cana
nijiaonaa cacha bai Maratane jana: cairichaaurure,” naaure jetao
40ॸ“Inaera ichei, ‘Esenetaaichenete Jorioocuru curuaanaacuru.
Cana Coaunera ichanohin caohati 49ॸNii jana jetaote, cuune leinjiin
coaariquicheeincha,’ naain ichei Caifasineein curuajaain batirichuru

aitoonchena,” naa Cana Coaunera curuaanaa. Nii jetaote:
Calaohi Jesosone jana 41-42ॸʮΎфËӕ‫ڏ‬ “Joaereeinte ereereequiche. 50ॸNita
ruhane jana, dede coarajeein: coitucuhichene, cana caohachanu que
“Nariha Ofa, ii bajaanune satiin tejian oha cureein nii leinjiin cacha,
quiicha bajanojoin tenajaaoqui nabana necairichanaa coaracaache
bajaanune naineeine coreniha. Nii satiin Isaraeli cocoaicha nichaachene
jaunna ichei aitoon, aonacuruha coataa,” nae jetao acaauru rai nii
͑ӕфɗËȍΎнӕľËӕ͑ľ͑ËӕфӕËËȍӕ‫ڏ‬ Caifasi.
rune coina, aonaain esinae rauhijiriin ii 51ॸ(Coatiha suujua caje coaauneein
caletohaine esenetaauruhane coinara rocohin aitohi nii Caifasi. Nii ajaana

Ofa,” naane 43ॸbaihate: cuhane batirichuru curuaanaa neein
“Lasaro, mituu nii lai caje,” naa Cana nihana jaunte coroatajane Cana
Coaunera Calaohi Jesoso tonijiaine jana, Coaunera, ͑¡͑͑ľËɗфɗËȍˇΎфɗΎΎËӕ‫ڏ‬
44ॸtajiha conaara tijianeein mituha rune coataa oha curichaain Cana
uhane jana: “Batuhichuchete jianacoon Coaunera Calaohi Jesosone que
mituhine,” nae Cana Coaunera Calaohi aitohane coina. 52ॸæΎҡɗȍˇΎфɗΎΎËӕ‫ڏ‬
Jesoso. ruhacha coreniha oha curihaain niqui.
45ॸNii ainate Cana Coaunera Calaohi Satiin chauratane sacutaain riaaneein
Jesoso esenetaaure le lauriin ͑ľ͑Ëӕфӕæ͑æΎӕ͑ľфË́Ύȍɗ‫ڏ‬
Jorioocuru, nii Mariha corianiha churu jitariin taojiaane coinate
cunacaauru. aicheein.) 53ॸNitohaneein oo caje Lasaro
ichatihane caje coauneeinte, Cana
Jesoso mucuuruhane rai æΎӕ͑ľфǽΎȍɗˇľѸΎѸΎнӕľ͑ľËΎѸӕӕ‫ڏ‬
neeuruha fariseeocurune ʮӕӕфľˇΎфɗΎΎËӕфӕфɗËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬
(Mt 26.1-5; Mr 14.1-2; Lc 22.1-2) caihuri, sohin jaaoruhane coina.
46ॸNii jana, acaauru tabaauru jetaote 54ॸͮɗɗʮӕ͑ҡľˇΎфɗΎΎËӕфӕфɗËΎËΎɗ͑‫ڏ‬
turuhin biha cuure fariseeocuru rai. nacaihuri rai ecocoelanaala nii Jodea
47ॸͮɗɗʮӕ͑ʮľҡΎҡľɗҡҡΎʮɗӕфľƸфɗѸľľΎ‫ڏ‬ batane caje mituhin naain Efaraaiun cue
curu, batirichuru curuaanaacuru, saain Jesoso. Cacha areroo rohan nenaa neseu
cocoainanacaihuri nii que ita rai Efaraaiun cuhin cuu ne, canacaanu
ereereecuruhane coina. Nii jaun jetaote aina.
ita rai: 55ॸFasocoa cataihajeein, neseeuru
“Inae itolere ichaa nii cacha. neseeuru caje naain Jerosaleeun

Inasirihacacheta. Maosacuru rautaain, cuhajeeure, acaauru necoaauna rijijieein
onaa ichateein, lenone faain, itolere naunatajaain, necaaonjoaain jatoroaain
Fasocoa beseta bitohauruhane coina. netojoeein arajiin cairichaihuri. Coatiha

56ॸNiiJerosaleeun turuhinte cuu inoaelu netojoeein cau nerinaaunni
cajianeein Jesoso ariirijieeure. Cuu inara aina,” nae Jesoso.
nenaa ita taojiahuruna jaan Teenforo
asaae ita taojiaain: Lasaro sohin jaonaa
“Beseta bitohanacha urichaai,” naain jerecuruha Jorioocurune
itacaje bajaaure, 57ॸ“Chunocoha, ‘Cuute 9ॸNii baihate, Betaniau niha Jesosone
ne,’ naain coitucuhane, beeinete coitucuuriin coaraa cuure Jorioocuru.

mucuhin raeratihacaanu,” naauruha Coatiha acaacha coaraa aihuruhi.
fariseeocuru, batirichuru curuanaacuru, Lasaro- nii oo caje niicha ichatei
naaonjoainurine jaun. coaracuruhane coinane maajeeinte
aihure.
Jataain Jesoso belaiha Marihane 10ॸNii jaunte ita suujua rijitojoeein, ita
12
1ॸSaota janonejeein lanajeeca suujuau tacaain, “Chatohaneeinte
Fasocoa janonaane janate, nii acaentonai sohin jaonaaneeineta,” naain
oo caje niicha ichatei Lasaro coaraa cue 11ॸnii Lasaro netonai que necosuujuaaure
Jesoso naain Betaniau. 2ॸNii janate cuu batirichuru curuaanaacuru. Ohane jana
beseta bana rijijieein Jesoso ɗËȍҡɗȍˇľѸΎѸΎ͑ľËΎфɗ͑ľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬
coroaateeure, raaoti lenone que. Lasaro ruha le lauriin Jorioocuru, acaauru
bai Maratate, acaauru rai lenone jianeeinna jaun.
lauriae.
3ॸNii jana litoro cataaun uujoaain Jerosaleeun turuha Jesosone
erene jujui coreti uhaain, que Cana (Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Lc 19.28-40)
Coaunera Calaohi Jesoso tijia rujuaain, 12ॸNii janate Jerosaleeun cuhacoaaure
couturiji que jacoraa Marihane jana, arajiin cachaauru, Fasocoa beseta
juujijiain bijiihaque nii loreri asajai. bitoaa.
4-5ॸNii jaunte: “Chanuna nichata fashai Nii cojoanoote turuha urichaain
janonei amihanenaa core tocohaneein Jesosone coitucuure. 13ॸNitohaneein
necoretelanaala aihure, cairichaihuri coitucuhinte, elele alo saaujiin amaain
coroatajanenarichaae,” nae nii que tacaa cuure. Que tacaain:
canacaanu lechoonca coroataja Simoon “Caohacha quete uhicha- canacaanu
calaohi Jodasi Isacariote, nii Jesoso coroatajaneraunu que Cana Coaunera
coulurujueranu. 6ॸCoatiha esinaae letono. Cachuura,” naain, “Caa Cana
rauhijiriin cairichaihuri coroatajanena Coaunera letono belaihuruhine itolere
jerihane caaun aitohi. Asijiautonihana cachaauru. Caa Isaraeli Curuaanaa Rey
jaunte aite, nechu jataain aca nii belaihuruhinera,” naain, ehequiin
coriqui raane jerena caaun. Aca coroajeein Jesoso raaure. 14ॸNii janate
canacaanu coriqui beraichaneein nihana cabario tocohaneein nenaa boro ichoaae
jaun raotojoeein basijiauhane coinate iniin laulauquiin turuha uhe Jesoso,
aite. aitoha Cana Coaunera Quiricha Inoaesi
7ॸNiritoha Jodasine janate: “Coa cuhanene tocohaneein:
rerohecaa. Cajabereeo rucuhecuruha 15 “Coa coasichachera
najaannu que niicha rucujuei nihana Jerosaleen cocoaichacuru.

jaunte ichae. 8ॸæɗфɗËȍɗȍӕфɗËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ Coaracuche, boro choaaete
nena jereeinete, nereein inoaenlu laulauquiin turuha ureein
inara Curuaanaa Reycha,” techu ne cacha netonai. Niicha jereeicha

naa Cana Coaunera Quiricha Inoaesi ichaa cachanete, temueraeniha ne, aiha
cuhanene tocohaneeinte turuha uhe arosone rijijieein jerichanejeein ne.
Jesoso. Nirijieeinte, nechu jataain joaereein
16ॸNii janana caoachanae netojoeein niha cureein. Jana cha que casilanaala
aonajihacaanu aina nerelanaa Cana Coaunera jerenohi ichaa
nichaanune. Nii baiha inae dedeeu cuha cachanete, Cana Coaunera bijiu tacaa
Jesosone janate, canacaanu suujuau cureein. Jana, ainihanete nitajiha
neeorite, niriitiin aitoha Cana Coaunera cureeincha. 26ॸQuere tonorana jerera,
Quiricha Inoaesi cuhanene tocohaneein quere tonoraaine. Nii quere tonoraerate,
aihane coaracaanune jaun. nii cuhanune jaun niha cureein caniha.
17ॸOo jana nii Lasaro ichatiha Jesosone Chaen techu, quere tonoraera, Ofa rai
coaraauru cachaaurute nii leochaauru coroaaenacai ichareein,” nae Jesoso.
rai beeuruhana jaun, 18ॸnitohaneein
onaa ichatihane coitucuuruhana jaun, Orichaaine biha
Jerosaleeun turuha Jesosone jana, que Cana Coaunera Calaohi Jesosone
tacaa cuure. 19ॸͮɗɗʮ͑͑ËΎфʮľ͑‫ڏ‬ 27ॸNii baihate: “Nererojoecaa jataain
jaain: “Inae coaraquiche. Inae cha casuujua. Chatohanerihanu coaetaata.
chana nainihaacacheta. Coaracuchera. Nihei, ‘Cacorataaneeu Ofa, casohin canu
Saainte aina cuurera,” naain ita rai ateinaauruhane coataa,’ naain erenaa
ereerejeeure fariseeocuru nejesinajeein. nainihaun, nii coina cau turuhanune
jaun,” naane baihate, 28ॸ“Ofa, coaiteen
Jesoso arihuruha Curiecocurune iicha ichana jerei ichaain caa cachaauru
20ॸNaain Jerosaleeun cuhin Fasocoa notaacu, aihute coaraain, ‘Caohatoha
beseta bitoha cunacaauru aina Cana Coaunerara,’ naaurumiin satiin
cunacauru 21ॸCuriecocuru tabaaurute cachaauru coaraaincha,” naain Cana
Jesoso aina nerelanaa Feriƿ rene Inaca Cana Coaunera bajaa Jesosone
turuhin: “Jesoso coaana jerichaanura janate dedeeu tonii:
curaanaa,” naaure. (Nii Feriƿte Calileea “Inae ichacaaun cacoitucuuruhane
batane que nenaa Betesaaida coina. Inae coaiteen icharichaaunni
cocoaichane.) 22ॸNii janate Aanderesi rai ËΎфɗ͑Ë͑ӕ͑ɗËȍӕ͑͑ľËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
bihana jaun, jiniiquiin cuhin Jesoso rai ruhane coina,” naain toni dedeeu. 29ॸNaa
biha cuure. Jesoso rai beeuruhane dedeeu toniine jana:
janate: “Arara jecha,” naaure nii cuu neein
23ॸ“Inae laen ecu tiha ohanune aonajeeurera cachaauru. Nii jana
cojoinaca. Canuna inaraacha cohajei tabaauru: “Cana Coaunera letonote
cachaneein neeun. Ohanune baihate aite,” naauruhane jana:
satiin curuaanaacuru curuaanaa niha 30ॸ“Coatiha canu rai aitohi. kΎ͑нӕɗ‫ڏ‬
caenoaa cureein Ofa Cana Coaunera,” chene coinate inara rai aite. 31ॸInae
nae Jesoso. 24ॸNiritiinte, “Esinaena chauratane curuaanaa Moconajaera aina
rauhijiriin aitoon. Charijieein teeinti jaoleneein neeururichaain inae Cana
lecuhejeein temueraeniha arosone, Coaunera coitucuuruhi. 32ॸInae ecuun
omaroelanaala jerichanejeein ne. Jana coroso que nihanunena, Ѹҡɗɗ͑нӕľѸľ͑ľ‫ڏ‬
atane choaae naluhane, omarohin taaurera raa cureeunnicha,” nae Cana
arajiin inacaain nefae. 25ॸNii rijijieein Coaunera Calaohi Jesoso. 33ॸNiritohane
ainate, “Naaonjoaainte oha cureeincha,” nota que coaraain

naain coitucuure satiin cachaauru. nesoone caaun
Niritoha Jesosone jaunte: 34ॸ“ enaraa coitucuuruhane coataa.
‘Onaachara nejeeinte nirijieein niha Nitohaneeinte
cureein Curisitora,’ naa canacaanu tenajae Cana Coaunera,”
quiricha inoaesi cuhane natiin, ËȍҡΎȍ‫ڏ‬ naainte 41ॸlaenaelu Isaihasi inoaelu,
neeina coroso que ecuun nere nii cajiha cana rai chauratane que turuha
cachaneein nejanohanaa. Charijina nii uha Jesosone ajiniha. Ichoaichanihate
cachaneein nejanohanaa ne,” naauruha nii coaraain caritiin laenaelu Isaihasi
Cana Coaunera Calaohi Jesoso rai jana: inoaelu.
35ॸ“Canuna cacha cononeein neeun. 42ॸNii natiinte saain esenetaurenihane
Basijiin reintiariinne inara aina caniha, esenetaaure araijiriin. æΎËΎɗ͑‫ڏ‬

neeorihun. Quesenetaauche, inae inara nacaihuru tabaauru niha natiinte
ratirihanune, ͑ΎËΎȍľ͑͑ӕ͑ɗҡʮľľɗ‫ڏ‬ esenetaaure niqui. Nete chunei rai
chene coataa. 36ॸCau jaiti nihanune beeurene, nii ita taojiauruha najaan
cojoataa quesenetaauche, canu ́ΎфľфɗѸɗ͑ËΎËËʮľѸɗҡ͑ʮƸфɗѸľľΎËӕ‫ڏ‬
cachaneein neeichene coina,” naane rune coataa. 43ॸAcaauru belaiha Cana
baiha jianatoroaain acaauru caje naasi æΎӕ͑ľф͑ľфӕҡӕфӕȍ͑ľ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬
Cana Coaunera Calaohi Jesoso. riin acaauru belaiuruha acaauru
araichurune jerecuruhana jaun.
Jesoso esenetaaureniha Jorioocurune
37ॸItolere Nereecha que cachaauru
maosa rautaain, onaa
ichateein, lenone faain, naojoaan coulurujiha Jesosone
acaauru notaracaae Jesoso natiinte, 44ॸNii jaunte tonijiaain: “Quesenetaera,
esenetaaurene Jorioocuru. coatiha canuhacha esenetarinaain. Nii
38ॸInae niritiin laenaain bihalu inoaelu Ë́ľҡΎľфϘƸ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ҡľľѸľ͑ľҡ‫ڏ‬
Cana Coaunera Ere bera inoaesi Isaihasi reein quesenetaera. 45ॸCacoharaerate nii
najaunte, nii laconaa nainene: caletoaera netonai coarae.
“Cha canacaanuhacha 46ॸCanuna caa chauratane cono neeun.
beebejei esenetaete Canuna caa chauratane que turuun,

curuaanaa,” ͑¡͑͑ΎËΎȍľ͑͑͑ɗȍнӕľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬
naainte: rane coataa. 47ॸQuere tonoraeniha
“Chariji jana iicha ichai Ëȍӕ͑ľɗ͑ľËΎҡɗȍË͑ӕËΎӕ́ӕфӕʮӕľ‫ڏ‬
coaraain esenetaete rinaauni. Coatiha caa chauratane que
curuaanaa” nenacaauru coulurujueranu que uhaun.
naain laenaelu Isaihasi. 39ॸNii jaunte Jianacoon niha caa chauratane que
esenetana jerecurenihaluna jaun nenacaauru cachaaurune coinana
coaiteen laenaain: turuun. 48ॸChariji teeinti, ‘Caohachaaita,’
40 “Jauriaa esenetana naain quere tonoraene. ͮɗɗҡľËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬
jerecurenihana jaun, jiha cureein caa quicha beebejei Erenaa,
inae acaauru suujua anioaan inae saa cana janonaane bana,
Cana Coaunerana jaunte, 49ॸcasuujua caje rocohin aitenihanune
turuha Cana Coaunera Calaohine jaun. Caletoaera Ofa aitoonjoaacha

jana quena caa aitiin inara relaaun. 50ॸOfate
coitucuurene, caletoae nitajenaachara nejeein niha
canu ere esenetaain tonoraerane coina. 9ॸ“Aihana jaun, coa catihacha culeeca,
Nii jaunna caletohane rijijieein, caa cacoii, cacoturi naaonjoaine maajeein

aitoon,” nae Jesoso. culeecura Curuaanaa,” naa Simoon
Fedorone jana:
Aina nerelanacaauru tijia 10ॸ“Enanejeein necaojoanaa, jitariin
culeeca Jesosone jaberocone maajeein culeera latiheei.
13
1ॸLe janojoeein lanajeeca Leinjiin rai tijia culeeraachate late,
Fasocoa besetane janate, inae enanejeein necaojoane baiha niha natiin
Cana Inaca rene cauha cuhane necalanoaaeca rai tijia najaun. Saainte
catainaaecane coitucue Cana Coaunera niqui culeenohineein neeiche. Nete ne
Calaohi Jesoso. Itolere janonaa bana inara jana leinjiin jaiti 11ॸËӕ́ľľ͑ΎʮΎɗ͑ľ́‫ڏ‬
chauratane que nenacaauru cachaauru naala,” nae Jesoso, Jodasi Isacariote
belaiha coichana aina cutaainna jaunte, que, ËΎӕ́ӕфӕʮӕľфɗËȍɗ͑ˇΎĀѸɗʊѸËфɗΎ‫ڏ‬
esinae rauhijiriin belainaacane tene coitucuha najaun.
coitucuuruhane coina raajenihane 12ॸAcaauru tijia culeecane baihate,
netiha cureein. 2-4ॸNii jaunte aina nobiri curujuaain, coaiteen mesa choae
nerelanaa nichaanune aina lenone nelauriaain: ٘ॸَͮΎ͑ʮΎ͑ľʮӕ͑ҡľË
Jesoso. Nii janate cuune canacaanu aina cana tijia culeje,’ naain coitucuuche.
Simoon calaohi Jodasi Isacariote, suujua 13ॸRauhijiriinte caque, ‘cacha relaera,’
saruha Moconajaerana jaun Cana naaiche. Chaen techu, ‘Curuaanaa,’

æΎӕ͑ľфǽΎȍɗˇľѸΎѸΎËΎӕ́ӕфӕʮӕľ‫ڏ‬ naaiche, rauhijiriin aca nichaaunna
ranu. Nii jana satiin curuaanaa neein jaun. 14ॸCanu, inara relaeraneein, inara
tiha Cana Inaca Cana Coaunerane baiha, curuaanaa neein nihanu natiina, inara
Cana Coaunera caje uhane coitucuhin, tijia culejeeun. Nirijieein inara suujua
inae jelaiha cauha cuhane coitucue coaraain ita tijia culeequichenete
Cana Coaunera Calaohi Jesoso. Nii caohachae. 15ॸCharijieein teeinti aihun,
janane jaiti nitohaneein nerichaaine nirijiein chabana necoasitaelanaala,
coitucuelanaala lenonejihacaanune jana, raotojoeein ita belaain neeuche.
lenoneeo jiaaeriin, nobiri rocoriin, jaleri 16ॸInara curuaanaa neein, inara relaera
que faino balutaain, 5ॸbaandeja cuhane neein nihanu natiin, inara tijia culejeein
acau chotaain, canacaanu tijia culejeein, nihanune jaun, jerichanejeein
nii rai faino que canacaanu tijia jacorae carijijieein satiin cachaauru belaain,
Cana Coaunera Calaohi Jesoso. inara suujua caje coauneein niha natiin,
6ॸNii baihate Simoon Fedoro tijia chaelai ichacuche, ‘Naaonjoaain
culeena jeriha Jesosone jana: nihanune jaun, naaonjoain ichana
“Iina catiha culeena jereeite nainihaaun,’ nanaa coacuelanaala
curaanaa,” naa Fedorone jana: ichacuche. 17ॸInara suujua coaraain, ita
7ॸ٘ॸَͮΎ͑ʮΎɗ͑ËΎɗ͑ҡľËɗËȍľ,’ coroataja neein, ita belaain, caa caitono
naain coitucuheei. ͮɗɗ¡ɗȍҡľËΎɗҡӕËӕфɗ‫ڏ‬ aonaain tonoraaichenete, raotojoeein
quiin,” naa Jesosone janate: neriquicheein. 18ॸNete, ËΎȍËȍ͑ɗ͑ľ‫ڏ‬
8ॸ“Chaaelai janonaa bana nihei catiha jeein satiin ena neeichene rijijieein
culeequine jerichaaunne,” naa Fedorone nenereeicheein. Janijiina satiin inara
jana: raain neeunlu niqui. Nete, ‘Caniha
“Ii tijia culejenihanune, canu aina nejeratereein leinjiin caniha lenonei,’
nenaa naineriheini,” naa Jesosone jana: naalu Cana Quiricha Inoaesi cuhanene
rijijieeinte, caniha nejeratereein leinjiin. jecha beseta rai chaelai inejei

19ॸJaiti aihei niqui, nena letonoha inara coretihane coina aite,” naacaanu.
rai beeun, inae caque nejeratihane, “Ainihane, cairichaihuru rai chaelai
Cana Coaunera Calaohi Curisito inejei coreteein tihane coina jecha aite,”
nichaaunne coitucuhichene coina. naacaanu coitucuenihacaanune jaun.
20ॸEsinaena rauhijiriin aitoreeunni. Nii janate aine. 30ॸNii setejiariin
Chunocoha quiicha letoai raanete, Jesosohacha tei faan quihane baihate
jerichanejeein canu raane rijijieein mituha cue, inae nocohecane jana
rareein. Nii canu raane rijijieein techu, Jodasi.
caletoaera Ofa Cana Coaunera rareein,”
nae Cana Coaunera Calaohi Jesoso. Namu biha Jesosone
31ॸInae mituha cuha Jodasine janate:
Coulurujiha Jodasine biha Jesosone “Inae laaen caohatiin, rauhijiriin
(Mt 26.20-25; Mr 14.17-21; Lc 22.21-23) inaraacha cohajei Cacha Calaohi
21ॸNii janate: “Esinaena rauhijiriin nichaaunne coitucuriquicheein, chaen
aitoreeunni. Leinjiin inara caje cachate techu canu aina cuaain, ‘Naaonjoaan
cacoluruheca cureein,” naain be Cana æ͑æΎӕ͑ľфٔ͑ɗ͑ϘƸËΎɗҡӕËӕфɗнӕɗ‫ڏ‬
Coaunera Calaohi Jesoso. Niritiinte cheein. 32ॸCharijieein teeinti, aca neein
jataain inaderae Jesoso, ËΎӕ́ӕфӕʮӕľфɗ‫ڏ‬ niha Ofane coitucuerateeun inara que.
chaain niicha belaaina jaun. Nii rijijieein techu, inara que canu neein
22ॸNii janana, itaacha cajanacajanaain nihanune coitucueratereein inae ena
itaacha coaracaanu aina nerelanaa sorotiin Ofa Cana Coaunera. 33ॸInae
nichaanune, “Caa quete aite,” naain nii carajaain inara aina nerihaaunni
naitoonjoa coitucueniha caanune jaun. canaanaihuru. Canu aririquicheein
23ॸNii jana Jesoso roan neein lenonejianune niqui. Nete, aitocoaaun Jorioocuru raine
jana, 24ॸcanu cojoeluhin: ٘æȍ͑ɗËȍΎ́ӕфӕȍľ‫ڏ‬ rijijieein, Ë͑ӕËӕ͑ʮ͑Ëӕ͑͑ɗ͑ľ͑ľ‫ڏ‬
rete, curuaanaa” naain caque bajaeratiha riquicheein. 34ॸInae ena nenaa caa
Simoon Fedorona jaun, 25ॸJesoso roan erenaa bihanu inara rai, cacoichana
naurutaain nuricho nainejeein metoroaain: aina cutaain inara belaihanune rijijieein
“Charijina icholuruherete, jiniiquiin ita belaain neeichene coina.
curuaanaa,” naain bajaanune janate: 35ॸSatiin chauratane que nenacaaurute,
26ॸ“Saan. Coarajeeujia. Obene que faan quiicha relaaurineeichene coitucuha
setejiariin tihanune jana raerate, aca cuurureein, jiniiquiin ita belaaichene
nereein,” naain obene que faan setejiariin, coaracuruhane,” nae Cana Coaunera
Simoon calaohi Jodasi Isacariote rai te Calaohi Jesoso.
Jesoso. 27ॸObene que setejianohin faan
raain quiha Jodasine rijieonritiinte, Jodasi Jesoso coitucuha nocoeniha Fedorone
suujua sarue Moconajaera, Cana Coaunera (Mt 26.31-35; Mr 14.27-31; Lc 22.31-34)
Calaohi Jesoso coulurujiane coina. 36ॸNiritoha Cana Coaunera Calaohi
Nii jaunte: “Letonoaneein, ena nii Jesosone jaun:

iicha ichana jerei ichaau,” nae Jesoso, “Chuna cureeite Curuaanaa,” naa
Jodasi rai. 28ॸNii janana, “Naaonjoain Simoon Fedorone janate:
ichaane coinate aite,ٚ͑ɗ͑ËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬ “Cuhanune jaun jaiti casaauna
nihacaanu. 29ॸNii jaunna, “Aca nainihei. Nii baihate casaaureeini,” naa
canacaanu coriqui beraicha nihana jaun Jesosone jana:
37ॸ“Chanuna ii sacunaa nainenereeunte raerate Cana Inaca coarae. Aihana jaun,

curuaanaa. Nainichaaun ichoreniha chanuna Cana Inaca Cana Coaunera
ohanune,” naa Fedorone jana: coaaratihanu inara quene jerequiche.
38ॸ“Esinae chachu naineei cacoreniha Tajian, ‘Cacoharaerate Cana Inaca Cana
ohine. Esinaena rauhijiriin ichei Coaunera coarae,ٔ͑͑ӕ͑ľΎ͑нӕɗ‫ڏ‬
aitoreeunni. Iriha ataoharine ajinihate, chene. 10ॸTa Ofa suujua que suujuaquiin
nichata saain, ‘Jesoso cacha nihaunta,’ nihanune coitucuhichene. Coatiha
naa curiquiin,” nae Jesoso, Fedoro rai. casuujua caje rocohin quiicha jerei que
irihaaun. Acaihanejeein Ofaacha
Cana Inaca rene turunaa najaan jerenohichana ichaaun, Ofa suujue que
neein niha Jesosone suujuequiin nihanune jaun. 11ॸAihana
14
1ॸ“Coa nererojoecaache. Cana jaaun Ofa suujue que suujuequiin
Coaunera esenetaaichene nihanune esenetaeneeichene nihanatiin,
rijijieein quesenetaauche. 2ॸLanaai Ofa itolere ichacaunne coaraquiche inara
loreri asaae turunaa najaan cuu turuhin nota que najaun esenetaaichenete ne.
raotojoeein neeichene jaanu. Nenihane 12ॸEsinae rauhijiriine aitoreeunni.
jananihane coatiha berihaun. Aihana Quesenetaerate quiicha ichai ichareein

jaunna, inara turunajaanu rucuheca camuritoheriin niha natiin, Ofa rene
cureeunni letonoa inara ajiniha. 3ॸInara tacaain aina nerichaunina jaun. 13ॸCuu
nenajaanu rucuheca cuhanune baihana nihanune jana, cacurajateein chaelai
coaiteen ureeunni, inara raa tajiha inaraacha latei bajaaichenena, tiha
caniha neeichene coina. 4ॸInarate nii cureeunni. Nitohaneeina Cana Inaca
curichaunnine jaan coitucuhiche. Nii Cana Coaunera ichanohin coaaratiha
jaunte nii cuhanune jaun turuha cunaa cureeunni, Cana Inaca Cana Coaunera
nainiquiche tonajelanaala,” naa Cana coitucuhin coroaequichene coina. 14ॸNii
Coaunera Calaohi Jesosone jaunte: jaunna, chaelai bajaaichene tereeunni.
5ॸ“Nii cuhina jaan coitucuhaacaanuta 15ॸRauhijiriin esinae cacoelaichene,
Curuaanaa. ʊ͑Ѹɗɗ͑ËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ӕфɗËȍ‫ڏ‬ quere tonoraauche. 16ॸNitohaneein

nuta,” naa Tomasine jana: neeichenena, Cana Inaca bajareeunni,
6ॸ“Quere esenetaain tonoraaichenete, inara Coroatajanera letoaane coina.
æ͑ʊ͑Ëфľ͑ľҡӕфӕȍɗ͑ɗ͑ɗËȍΎфɗ‫ڏ‬ Inoaelu netiin chabana satonoe
quicheein. ͮľҡľ́ľ͑ËËΎ́͑ľҡӕфӕľ͑ľ‫ڏ‬ lanaalate inara aina niha cureein inara
reein chunei, rauhijiriin ichaonaa rauhi Coroatajanera. 17ॸAcate, esinae Cana
tera nihanuna jaun. 7ॸRauhijiriin Coaunera Suujue nereein. Nii Cana
cacoitucuhichenete, Ofa Cana Coaunera æΎӕ͑ľфґӕӕʮӕľËΎɗҡӕËӕ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
coitucuhiche. Inae laaen enene caje ruhi cacoitucuuruhi. Inarate laaen,
coauneein Ofa coitucuhiche, inae raotojoeein coitucuhiche inara aina
cacoharaichene jaun,” naa Cana nihana jaun. Inoaelu netiinte, chabana
Coaunera Calaohi Jesosone jana: satonoe lanaala inara aina niha cureein.
8ॸ“Cana Inaca Cana Coaunera 18ॸCoatiha inara jaohin, inara ratiriha
coarateeujian canacaanu quena, nii aina cainerinaain. Turuhana ureeunni,

raotojoeein nihacaanune coinara coaiteen inara aina nihanune coina.
Curuaanaa,” naa Feriƿne janate: 19ॸʊ͑ľËËΎȍфӕфӕфɗ͑ɗ͑нӕľѸľ͑ľҡɗ‫ڏ‬
9ॸ“Inae carajaain inara aina nihanu. Ta churu. Inaraachate laaen cacoharaa
jaiti cacoitucuhichenete, Feriƿ. æËΎȍ‫ڏ‬ curiquicheein, inae coaiteen
turuhanune. Ϙȍ͑ӕ͑ľËʮľɗËȍ͑фɗȍ‫ڏ‬ neriquicheein. Nii caletoaera Ofa renene

nuhina jaunte, ʮľфɗËȍ͑ľʮľľɗ͑͑ɗҡʮľ͑‫ڏ‬ cureeunni, jelai choaae jauhecotojoeriin
chara nejeein niha curiquicheein, inara coroatajanihane coina. 29ॸk̲ӕȍ‫ڏ‬
ichaohin nihanune rijijieein. 20ॸInae nune ajinihana aitoon, inae
inara suujua cuhane enoha Cana ichacaaunne, ‘Esinaete aitelu,’ naain
Coaunera Suujuenete, Cana Inaca aina esenetaaichene coina.
nihanune coitucuhin, canu aina 30ॸInae nenacaaeneein inara rai
neeichene coitucuhin, coitucuha ereerejerinaaunni, inae urichaain canu

curiquicheein. 21ॸQuere tonoraain neite, coitucuuruhi cachaauru letoaeranu
esinae rauhijiriin cacoelaicha nereein. Moconajaerane jaun. æ͑ӕʮľфľ͑ɗȍ‫ڏ‬
Niite belaiha cureein Cana Inaca Cana nune, caniha cha chana nainerihei.
Coaunera. Canu netonainiha natiinna 31ॸNena, inauhene coarajereeunni,
inara belaain, ɗ͑фнӕľ͑ľËΎȍфľфҡľ‫ڏ‬ Ë́ľҡΎľфϘƸ¡ľ́ɗ͑͑ľфľҡΎ͑Ύф‫ڏ‬

reeunni, фΎҡΎʮΎľľɗ͑фӕȍɗʮɗфɗɗ͑ËËΎɗҡӕ‫ڏ‬ nune coaracuruha satiine coina.
cuhichene coina,” naa Cana Coaunera Chajaauchete amuhacache. Inae jitariin
Calaohi Jesoso canacaanu raina jaun: bihanu inara rai, coitucuhichene coina,”
22ॸ“Chanuna canacaanuhacha rai naainte canacaanu amaain amue Jesoso.
ecocohin, ́ľľΎËȍӕфӕнӕľ͑ľËΎȍфľф‫ڏ‬
tenereeite Curuaanaa,” naa nii leeocha “Canuna esinae rauhijiriin lenacai oba
Jodasine jana: esine rijijieein neeun,” naa Jesosone
15
23ॸ“Cacoelaichate quere tonorae. Niite 1-2ॸNii baihate aina nerelanaa
belaiha cureein Ofa Cana Coaunera. nichaanune rai:
Chaenna aina jiniiquiin Ofa aina niha “Canuna lenacai oba esine rijijieein
cureeunni. 24ॸCacoelaiheite, caa quiicha neeun. Charijieein teeinti, lenacai oba
beebejei esenetaene. Caa inara rai une beraihaca, ajaanaa naineein.
quiicha beebejei inaraacha aonajeite Caohatiin anasitiin inaana nuune
caletoaera- Ofa Cana Coaunera ere ne. cataaun uhajeein sauhin jaohaca,
25ॸCau inara aina nihanune cojoataana, caohatiin nujua cutujuaain inaacane
caritiin inara rai beebejeeun. 26ॸChaaen, coina. Jana inacaeniha le unene, temura
Cana Inaca rene cuhanunete, cacoreniha nainejeein tacaain sauhin jaohaca.
Suujue letoareein Ofa Cana Inaca, inara Nii rijijieein techu, cacoitucue
suujua lararajiaain, inara suujuateein, lanaala, suujua coaraelanaala, rai
inara coroatajanihane coina. Acate suujua letonohacha ichara, naaonjoain
itolere que inara relareein, itolere jaoha cureein moconajaera rene Ofa
caitoojoan que coauquichene coina. Cana Coaunera. Jana quere tonoraain
27ॸRaotojoeeinna inara rai necoeeun. canuhacha icharatei icharate, jeelai
Canuhachana, Cana Coaunera tenojoin- amuritoheriin suujua lararajiaain
raotojoeein neeichene jaannu teeun. coroatajanereein Ofa Cana Coaunera.
Nerinaain cabaiha nii rijijieein 3ॸInara relaanune jaan Ofa Cana
raotojoein neeichene jaannu teraanu. Coaunera aitoojoan esenetaain,

Aihana jaun, chaque casilanaala, tonoraain neeichene jaunte, inae inara
raotojoeein neeuche. suujua culeje Cana Coaunera, jianacoo
28ॸEsinae rauhijiriin besichaaunlune neeichene coina.
rijijieeina, cau niha ureeunni coaiteen. 4-5ॸCoanete jiniiquiin Ofa Cana
Esinae cacoelaaichenete rachoojoeein Coaunera jerenohin ichacaache.

Ainihane, jelai chujutoroaain cacolane ɗËȍΎȍɗ͑͑ľľӕфӕȍË͑Ëȍ¡ľ́ɗȍӕ‫ڏ‬

ichana naineriheeiche. Charijieein rine jerena caaun. 14ॸInarate quiicha
teeinti, nujua caje nebeuha lenacai oba belaiineein neriquicheein, caa inara
unene, ojoiin inae inaana nainene. Nii letoaanune jaan ichaain neeichene.
rijijieein techu cacolane, jelai 15ॸ‘Canu cachaauru,’ narihaunni. Ѡӕȍɗʮɗ‫ڏ‬
caohachaain Ofa Cana Coaunera riichana, ‘Canu belaichaauru,’

jerenohi ichana naineneriquiche. Jana, nareeunni. Chabana, ‘Naaonjoainte
jiniiquin canu aina ichaquichenete ichae,’ naain curuaanaacha ichai
laaen esinae Ofa Cana Coaunera coitucuhin neniha cachana jaun. Nii
jerenohi ichariquicheein. jaunna, ‘Canu belaichaauru,’ naaun
6ॸChunocoha inara tabanejei, quere inara que. Carai aitiin caletoaa Ofa
tonoraane jianihanete, nitajiha cureein najaan coitucueratihanu inara quena
cahoachanainejeein, Moconajaera rene jaun, nainihaun canu, ‘Canu cachaauru,’
jaorichaain Ofa Cana Coaunerana jaun. naain irihanu inara quene. 16ॸCoatiha
7ॸEsinae rauhijiriin quere tonoraain inara, cariin carene uhin niheeichelu.
neeichene, jiaonriha inara relaanune Canuna inara ariin inara raain neeunlu.
jaan baitiquichene. Chaelai inaraacha Nii jaunna Ofa Cana Coaunera rai
latei bajaaichenete, tereein Ofa Cana arajiin cacha ariin raeraanu que inara
Coaunera. letoaaun, inoaelu netiin neeneinu que.
8ॸNere tonoraain, naitoojoan Nitohaneein neeichenete, chaelai
beebejeeiche cachaauru rainete, inara latequichene, bajaaiche cacorenihane,
coaraain, Ofa Cana Coaunera coroaeca tiha cureein Ofa Cana Coaunera,” nae
cuurureein inara coaaraauru. Nii banate Cana Coaunera Calaohi Jesoso.
esinae rauhijiriin quere tonoraera neein 17ॸNii baihate: “Aonacuchena caa que
neriquicheein. aite, raotojoeein jiniiquiin ita belaain

9ॸCacoelaiha Ofa Cana Coaunerane neeuche.
rijijieeina inara belaihun. Caa inara
belaihanune rijijieein, inara suujua Rai cachaauru aina curuataain Jesoso
coaraain cacha belaain neeuche. 10ॸCaa cairichaaeriin neeuruha caa chauratane
ËɗҡΎΎ͑ʮΎ͑ҡΎ͑Ύфɗ͑ɗËȍɗ͑͑ľľɗËȍľ‫ڏ‬ que nenacaaurane
nena, itolere bana inara belaicheeunni. 18ॸInara coaana jerelanaala, inara
Charijieein teeinti caletoaa Ofa Cana belaihureniha caa chauratane que

Coaunerana jaan tonoraain ichaain nenacaaurune, nii caje nainaauche,
nihanune jaun, canu belaain ne, nii nenacaaen canu nichaun natiinte,
rijijieein. cacoharanaa jerelanaala cacoelaihurene.
11ॸʊҡΎ́ľфľ͑ľľɗ͑фΎҡΎʮΎľľɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬ Nii jaunte jelai amuritoheriin inara
joeein canu aina jiniiquiin neeichene belaihurenereein. 19ॸChauratane que
coinana aitoon. 12ॸCaa inara belaain nenaa cacha neneeichena jaunte, inara
nihanune rijijieein, ita belaain neeuche. belaain, inara coaana nainecurenereein
Nitohaneein neeuche, caa inara rai caa chauratane que nenacaauru
aitocoaunne rijijieein. cachaauru. Canuna caa chauratane que
13ॸNainihei chatohanai, onaa niha nenacaauru caje inara raaunlu. Nii
natiin coasiin nihacane. Cana jaunte inara belaain inara coaana
belaichaauru coreniha cana raaje netiha nainecurene caa chauratane que
cuhacanetejian, nenacaaen caohachae, nenacaauru cachaauru, ɗ͑ľËËȍӕф‫ڏ‬
16
tane que nenaa cacha neneeichene jaun. 1ॸNii jaunna inara rai aitoon, inara
20ॸAitocoaaunlune tocohaneein, nihei rerohecaauruhane, nererojoecaain
chunei rai curuaanaa amurijiriin nei. inara letoaanune jaan jianeeichene
Nenacaen canu rerohecauruhaluna coataana, caa caritiin aitoon inara rai,
jaunte, jerichanejeein inara rerohecaa laraajiin abaantaain neeichene coina.
cuurureein. тӕľфľľѸľ͑ľҡɗ͑ҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬ 2ॸAcaauru ita taojiaauruhana jaan loreri
raurute, jerichanejeein inara ere asaae enohichene janate, caje inara sitaa
tonoraain esenetaaurureein. 21ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ cuurureein. Chaaente, chunicoha inara
nihate, cuurureein nii caletoaera tabanejei sohin jaooruhane, ‘Jeriha Cana
coitucuuruhi nechu aansaineein Coaunerana jaunne, caa ichaaun,’ naa
nenacaauru cachaauru. Nitohanihate cuurureein. 3ॸͮɗɗËȍ¡͑ϘƸËΎɗҡӕËӕľ́‫ڏ‬
cuurureein, canu ere beebejeichene naala, canu nihanatiin coitucuurenihana
coreniha. jaunte, nitohanain ichaa cuurureein. 4ॸInae
22ॸAcaauru rene turuhin, acaauru cuutihane bana, ‘Esinaete aitelu,’
relaenihanune jana nihane, chaelai naaichene coinana caa aitoon.
ujuaihoneein neeururihei niqui. Nete
inae enene acaauru osa coreniha Chaaelai ichana nainiha
chunijiun nichoteeurenereein. 23ॸNii Cana Coaunera Suujuene
ËËΎȍф͑ʮľфľ́͑́нӕľфľҡΎ͑Ύфɗ‫ڏ‬ Jaiti jelai inara ratirihanune rai
churute, jerichanejeein nii caletoaera nenihanune jaunna, jauriaa caa que inara
Ofa Cana Coaunera ere tonoraaurene. rai erenajaqueneeun. 5ॸInae laaen
24ॸItolere, lenone faain, ɗҡΎ́ľфľËӕ͑ɗҡľ‫ڏ‬ curichaaunni nii caletoaera aina nihanune
nacaauru rautaain, itolere ichaain coina. Nihei chunicohanejein nii cunaa
acaauru notajaain, naaonjoaain jerichaaunna jaan bajaane que airijiin,
inatiinte, coaracuruha nota que natiin, 6ॸsatiin inaderaachaquiche caa que
canu batohin, Ofa Cana Coaunerane aitocoaunna jaun. 7ॸInara rai tejian
maajeein batohin neeuruhane caohachare cuhanune. Jana cuenihanune,
corenihate caseteco coaraa cuurureein. urihei inara corianeein inara suujua
ͮɗɗËΎфËӕфӕȍ͑ҡɗɗ͑ľѸľ͑ľҡӕфľ‫ڏ‬ lararajiaain, inara coroatajaneraaunu.
nihane colane aihururihei. 25ॸAitoha Acate inara suujua lararajiaain, inara
acaauru quiricha inoaesi cuhanene corihaneein inara coroatajanereein. Inae
rijijieeinte, aihure. ‘Nechu jataain, cuhanunena, canu letoareeunni. 8ॸAca inae
joaereein corenihate aina nejerateein turuhanete, cacha relaa cureein, ΎѸΎËӕ‫ڏ‬
jerecurenereein,’ naain aitoha acaauru ruhane coitucuuruha cachaaurune coina.
quiricha inoaesi cuhanene rijijieeinte Chaaen techu, caohati ichaonaa que cacha
aihure, inae nitohanihane coina relaa aicheein. Jana ichaonaa caoacha
laenanohineein nihana jaun. sacunaa jeriheichurute, casetecaa cureein
26ॸʊ͑ľҡӕфӕȍӕфɗËȍɗ͑ɗ͑фËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ Cana Coaunera, 9ॸosaaocuruhane saijieein
neraanu. Canuna Ofa caje letoareeunni. Nii quesenetaaurenihane coreniha. 10ॸNii
inara coroatajaneraanu- Cana Coaunera banate, esinaae rauhijiriin ichaonaa esine
Suujuete esinae rauhijiriin caitoojoan que teraneein nihanune coitucuha cuurureein,
inara relaa ureein. 27ॸNii ainate chaque Ofa nenajaun tacaa curichaaunnine jaun.
casilanaala laraajiin canu aitoonjoan Cana Inae canu coaariheicheein cuutihane
Coaunera ere beebejeriquicheein reeintiaain. 11ॸNii banate, Moconajaera
cachaauru rai. aina jiniiquiin nosa coreniha caseteco
coaraa cuururichaaine coitucuha nejanoaane, inae nii cuna coacuelanaala

cuurureein cachaauru. raotojoeein rachoojoeein ne, nii
12ॸNiha arajiin inara rai quiicha beeni canaanai coroaaeca.
niqui, nete ‘Quete toon aite,’ naain 22ॸNii rijijieeinte nererojecaaiche niqui
coitucunaa naineneriquiche. 13ॸInae turuha ena. Nete, turuhin inara coaraa

Cana Coaunera Suujuenete, rauhijiriin uhanune, ɗҡΎȍɗфɗʮɗҡΎʮΎľľɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬
inara relaa cureein. Coatiha suujua caje joenaa neein niha cureein inara suujua
rocohin aitoriaain. Aitoha Cana Coaunera cuhanai. Nihei chunei inara caje nii
najaan quete aitoha cureein, nitohaneein rulunaa nainera.
situsihane ajiniha coitucuhin neeichene 23ॸNii bana inae cacaje, ‘Chatohanein
coina. 14ॸAcate coroajeein canu nichaaunne icharihacaanu,ٔ͑ɗ͑ËËʮľËȍ¡ʮфɗȍľɗ‫ڏ‬

biha cureein, cacoitucuhin neeichene cheein, inara netonai coitucuriquicheeina
coina. 15ॸCharijieein teeinti, itolere jaun. Chaaelai inaraacha latei bajaaiche
coauneraneein ne Cana Inaca. Niirijijieein cacorenihanete, tiha cureein Cana Inaca.
inachu canu netonai neeun, Cana Inaca 24ॸNihei caniha neeichene caje coaauneein,
calaohi nichaaunne. Aihana jaun, coaa cacoreniha chaaelai bajaheeiche. Bajaaiche

cojoaelatohache canu coitucueratiha Ofa cacorenihanete, tiha cureein Cana Inaca,
Suujuene. raotojoeein rachoojoeein neeichene coina.
25ॸInae cuutihane bana caritiin,
Inaderaichene baihate necoriha cureein ‘Charijieein teeinti naojoaen,’ naain cuaain,
inara suujua rachoojoenaa neein inara rai berihaaunni. Inae cuu tihane
16ॸSatonoote, caa basiijiin cacoharaa banane, nechu jataain rauhijiriincha
curiquicheein. Nii baihajirite canu cuaain Cana Inaca aitoojoan que inara
coaraa curiquicheein coaiteen,” nae relareeunni, фӕȍɗʮɗфɗɗ͑Ύ͑ɗ͑ËΎɗҡӕËӕɗ‫ڏ‬
Cana Coaunera Calaohi Jesoso. chene coina. 26ॸNii banate, inara raaje
17ॸNii jaunte ita caje: “Tonaa nena, inaraacha latei bajaa curiquicheein.
‘Satonoote cacoharaririquicheein, Cana Nitohanihane bana, coatiha canu Cana
Inaca rene curichaaunnine jaun. Nii Inaca rai aitorihaunni, 27ॸinae raujiaain caje
baihajirite cacoharaa curiquicheein,’ uhanune esenetaaichene coreniha inara
nae. 18ॸChatonaa nena aite,” naacaanu belaiha Cana Coaunerana jaun. 28ॸCanuna,
ita rai. Cana Inaca nenaja caje mituhin, caa
19ॸNii jaunte, Ëʮľ¡ʮ͑ʮľфɗËȍ‫ڏ‬ chauratane que turuha uun. Inae caa
nune coarajihane jaun: “ ‘Satonoote chauratane ratiriin, Ofa Cana Inaca Cana
basiijiin cacoharaririquicheein. Nii Coaunera rene curichaaunni,” naa Cana
baihajirite cacoharareeicheein,’ Coaunera Calaohi Jesosone janate:
naanune jaunna ita caje bajaaiche. 29ॸ“Inae laaen aonacaaun rauhijiriin
20ॸEsinaena rauhijiriin aitoreeunni. aitohina jaun. 30ॸNii jaunna esinae
ʊ͑Āľф͑Ëӕ͑ҡľËȍ͑Ëӕфɗнӕɗ‫ڏ‬ itolere coitucuhin, esinae rauhijiriin
cheein. Nii janate inara coroaaeca Cana Coaunera caje uhine esenetacaanu.
cuurureein caa chauratane que Aihana jaun, ͑ɗȍľɗ͑ľ͑Ëľ͑Ë͑Ë‫ڏ‬
nenacaauru cachaauru. ͮľҡľфËȍΎΎʮΎľ‫ڏ‬ nuhacha bajaaenenu, ɗ͑ľËΎɗҡӕËӕȍË‫ڏ‬
naaneein necoriha cureein inara suujua. nuna jaun,” naacaanune jana:
21ॸCharijieein teeinti, nejanoana jeriha 31ॸ“Nii jaunchana esenetaaiche. 32ॸInae
rai canaanaine nererojoecaaure enecuru cojoinaca que tiha. Enenete satiin ita caje
cunaa caaun. Jana inae lesajeein riatoroaain, jelai cajaohin caratiriin
amuriquicheein, nena jelai caa neneeun, Niichurute, chere aonaain tonoraain

caniha niha Ofa Cana Coaunerana jaun. neeure. 7ॸInae laaen cacorataaneei jaan
33ॸCoitucuhichene jerena caunna caa aitoon, aina caletoai jaan ichacaaunne jaunte
quesenetaain raotojoeein rachoojoeein coaraain inae esenetaaure. 8ॸCaletoaaina
neeichene coina. Chaaen inara netonai, caa jaan que acaauru rai aitocoaaunna
chauratane que necairichanaa coaraa jaunte tonoraaure, carai iicha
curiquicheeina jaunna, raotojoeein tenojoihuru cachaauru.
rachoojoeein necairichanaa abaantaichene 9ॸCoatiha caa chauratane que nenacaauru
coinana aitoon. Caa chauratane curuaanaa cachaauru, ii coitucuuruhi coroatajaneeine

Moconajaera amuritohanune jaun, inara coina ii bajahaun. Caa carai iicha teeuri
netonai laraajiin caa chauratane curuaanaa ËËȍӕфӕɗËȍľɗ͑ľľɗ͑͑ľ͑ËӕфӕËΎфΎҡ‫ڏ‬
Moconajaera amuritohichene coinana, janeeine coinana, canu Inaca neeine
coitucuhichene jerena caaun aitoon,” nae bajaaun. 10ॸSatiin canu cachaneein
Cana Coaunera Calaohi Jesoso, aina nenacaaurute, jerichanejeein ii cachaneein
nerelanaa nichaanune rai. neeure. Jerichanejeein techu, canu
cachaneein neeure ii cachaauru. Nii jaunte
Cana Inaca bajaa aina nerelanaa jerichanejeein aihanune rijijieein ichaoore.
nichaanune coreniha Jesosone 11ॸInae taenetojoeein caa chauratane
17
1ॸNiritohane baihate, que nerihaunni. Acaaurute jana jaiti caa
jabatoroaain dede coarajeein: chauratane que nedaa cuurureein.
“Inae caletoaina jaan ichacaaunne jaan Canuna laaen inae ureeunni, ii aina
cojoanonaa que turuha. Chajaain laaen nihanune coina. Ofa, carai caa iicha
cacorataaneeu, ii jerenohi ichacaaunne tenojoihuru cachaauru coroatajaneeu
coina. 2ॸIite ii calaohineein nihanune iicha jerei chana que. Charijieein teeinti
cocoainaain, caa chauratane que caletoaai, canu coroatajaneein canu rai iicha tei
satiin carai iicha teeuri cachaauru rai ichana que, nii rijijieein acaauru
nitajenaachara nejeein nenaa ichaonaa coroatajaneeu. 12ॸEnanetojoeein
teraaunu que. 3ॸ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ɗɗËȍҡľ͑ɗҡʮľ͑‫ڏ‬ cacorataaneeine que, caa carai iicha
chara nejeein nenaa ichaonaa teraneei. Nii tenojoihuru cachaauru nihei leinjiinejei
jana canuna, leinjiin ii letono nitajihei. Leinjiin caa, ii quiricha inoaesi
Jesocurisitoneein neeun. Nii jaunte cuhane beein laenaerateeilune rijijieein
nitajenaachara nejeein neeurureein cana cacoluruheraachate, inae nitaje.
coitucuhin nenacaauru. Coatiha chabana 13ॸInae laaen enene, nii neeina jaaun
nitajeeururinaain. 4ॸInae caa chauratane urichaaunni iniha nihanune coina. Jaiti

que nenacaauru que ii coitucueratihanu. caa chauratane que nihanune
Chaaen nachu inae caletoaaina jaan cojoataana aitoon, фΎҡΎʮΎľľɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬
nainaaun. 5ॸInoaenlu, jaiti necoaunaeniha joeein nihanune rijijieein, acaauru
caa chauratanene ajiniha, ËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬ netonai canu rijijieein raotojoeein
caineein nihanulune rijijieein, ii rene rachoojoeein neeuruhane coina. 14ॸIi ere
turuhanune, coaiteen cocoainanacaineein bihanu acaauru raine jana, esenetaain
caeteeu, coaracuruha satiine coinara Ofa. tonorauruhana jaunte, acaauru belaain,
6ॸInae caa chauratane caje raain carai acaauru rautaain, acaauru coana
iicha tenojoinhuru cachaauru que ii nainecurene ii coitucuuruhi, aihanune
neeine coitucueratihanu. Icheineeinte rijijieei, inae caa chauratane que nenaa
neeure, caa carai iicha teeuri cachaauru. cachaneein neeurenihana jaun.
15ॸOfa Cana Coaunera, coatiha ena, coina, nii caje nainaain esinaae ii
caa chauratane caje ranajaain dedeeu Ë́ľҡΎɗ͑ľËΎɗҡӕËӕӕфӕȍËËȍӕф‫ڏ‬
amanajaaine coina caitono nihei. tane que nenacaaurune coina. Aihute,
Acaauru que Moconajaera janoriteein, cacoelaaine rijijieein, belainaaquine
acaauru coroatajaneeine jerena caunna coitucuuruhine.
aitoon. 16ॸMoconajaera cachaneein 24ॸCarai tenajaaina jaunna, caniha nii
nenihanune rijijieein, carijijieein nerichaunnine jaun caniha neeuruhane

acaauru netonai inae Moconajaera jereeun, nii ii necaohacha aina canu
cachaneein neeuruhi. 17ॸIi raihuruneein necaohacha coarajeein neeuruhane
neeuruhana jaunna aitoon, acaauru coina. æȍľ͑͑ľËΎӕ͑ËËȍӕфҡ‫ڏ‬
suujua rucujueein, ËӕфӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ nene ajiniha caje coauneein cacoelaaine
neeute, nejelau suujua cuaelanaala coaracuruhane coinara Ofa,” naain te,
leinjiin ii jerenohicha ichacurumii. Ii 25ॸ“Rauhijiriin itolere coaunera Ofa
erete esinaae rauhijiriin ichaonaa neeine coitucuuruhi caa chauratane que

caohacha teraneein ne. Chaelai janonaa nenacaauru niqui. Nena laaen canu
bana nihei nitajiha ii ere esenetaain ichoitucuun. Caa carai iicha teeurite
tonoraain nenacaaurune. 18ॸCharijieein laaen, esinaae ii caletoaaine coitucuure,
teeinti, casuujua lararajiaain canu 26ॸesinaae ii neeine coitucueratihanune
cocoainaain caletoaai, nii rijijieeina jaun. Jelai choaae jauhecotojoeriine, ii

acaauru cocoainaain acaauru letoaaun, coitucueratihajeein sacureeunni, esinaae
ii ere beebejiha cuuruha caa chauratane cacoelaaine rijijieein acaauru belaaine
que nenacaauru raine coina. 19ॸAcaauru coitucuuruhane coina, canu netonai
corenihana nejelau casuujua nihanatiin acaauru aina nihanune
cuaelanaala caletoaina jaancha ichaaun coitucuuruhane coina,” naainte Cana
caraajenihane, acaauru netonai Inaca Cana Coaunera bajaaebajaje Cana
aihanune rijijieein nejelau suujua Coaunera Calaohi Jesoso.
cuaelanaala relanajaanune rijijieein
letoanajaanune jaancha ichacuruhane Caseteconeein Cana Coaunera Calaohi
coina. Jesoso amaauruha Romanocurune
20ॸæΎҡɗȍËӕфӕȍËȍËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ (Mt 26.47-56; Mr 14.43-50; Lc 22.47-53)
18
neeine coina caitono nihei. Canu ere 1ॸCana Inaca aina irihane baihate,
beebejeeuruhane, canu esenetaaichuru aina nerelanaa nichaanune

suujua rucujueein coroatajaneeute, amaain, Sedroon neein curuajaain nenaa
21ॸjiniiquiin aihacane rijijieein, ita aina nucuesoro jera que cue Cana Coaunera
jiniiquiin raotojoeein neein, nejelau Calaohi Jesoso, cuu nii enuha inaa
suujua cuaelanaala ita coroatajaneein, necojoai turuha canacaanu ainane coina.
neeuruhinete, esinaae ii caletoaine 2ॸNii jaunte raotojoeein Jesoso cunajaa
esenetaauruhine caa chauratane que coitucuhana jaun, canacaanu caaijie

nenacaauru. 22ॸJeelai, nii canu turuha uhe Jodasi. Belaichaneein niha
cocoainaain neeina jaana teeun acaauru Jesoso natiin, Jesoso coulurujueein
rai, ita neein nihacane rijijieein, soondarooru uhaain turuha uhe. 3ॸNii
acaauru netonai ita neein neeuruhane soondarooru, chaaen batirichuru
coina. 23ॸChaaen nachu, casuujua cuhane curuaanaacuru, fariseoocuru,
neeine rijijieein, acaauru suujua cuhane naaonjoainuri letono folisiaacuru uhaain
neeun, jeelai ita neein neeuruhane turuha uhe nii Jodasi. Rejoon, sabere
rijijieein nenaa- esefara, naaonjoain que 13ॸNitohaneein mucuhinte Cana Coaunera
biji achunequiin, raafariin, cohinee, Calaohi Jesoso amaaure soondarooru, Anasi

naaonjoain que conoquiin turuha uure. loreri asaae. (Nii Anasite, Caifasi tanaa ne.)
4ॸNii jaunte inae raotojoeein nitohanai que Nii janate, nii ajaanaa cuhane batirichuru
siturichaainne coitucuhana jaun, acaauru curuaanaaneein ne nii Caifasi. 14ॸNii Caifasite,
que tacaain: “Chate ariicheta,” naain bajaa jauriaa Jorioocuru rai “Cana caohachanu
Cana Coaunera Calaohi Jesosone jana: quetejian, cana atane coreniha ohane ore
5-6ॸ“Nasarete cocoaicha Jesosona leinjiin cachara,” naain Jorioocuru rai
arihacaanura,” naauruhane jana: erenaane.
“Saan. Canune aca neeunra,” naa
acaauru rai Jesosone janate, nii niicha Fedoro caje bajaa nii acuujua beraichane
uhauri soondarooru aina jiniiquiin janori (Mt 26.69-70; Mr 14.66-68; Lc 22.55-57)
nichaae richootoroalaain tocojoaai tacae 15ॸCanacaanuna, Simoon Fedoro aina
nii Jesoso coulurujuera Jodasi. 7ॸNii jaunte: Jesoso sacuha cuhacaanu. Nii jana, canu
“Chate esinaae ariicheta,” naain coitucuha batirichuru curuaanaa jaunna,
coaiteen enacoauneein bajaa acaauru Jesoso jiniichaain enoon batirichuru
caje Jesosone jana: curuaanaa loreri asaae. 16ॸJana Fedorote
“Nasarete cocoaicha Jesosona nedae airiniha acuujua rohan. Nii jaunna,
arihacaanura,” naauruhane jana: acuujua beraicha ranuna rai ereeun,
8ॸ“Inae rauhijiriin bihanu inara rai. Fedoro enoaane coina.
Canuna aca neeun. Cariha aaichene, caa 17ॸNii jaunte Fedoro enoaain: “Tana taa
caniha nenacaauru jianecuchete cacha aina nerelanaaneeine,” naain bajaa

amuuruhine,” nae acaauru rai Jesoso. Fedoro caje nii acuujua beraichane jana:
9ॸ“Coatiha leinjiinejein nitajerinaain “Acanihahaunta,” naain benaa jerene
carai Ofa tenojoinunri cachaauru,” Fedoro. 18ॸNii jaunte, jelarotohana jaun
naain inae aitosiha Cana Coaunera usi mocohin que nichaateeuruha Anasi
Calaohi Jesosone jaunte nitohane. cachaauru, Jorioocuru rai folisiaacuru,
10ॸNii janate sabere sirihana jaun naaonjoainurine jaun acaauru aina
rocohitiin, que leinjiin uricho raotono nichaatiha ne Fedoro.
nichajai beuhite Fedoro. Nii niicha
uricho beuhitite batirichuru curuaanaa “Chaquete cachaauru relaaita,”
cachaneein nenaa- Malco ne. naain, Jesoso caje bajaa
11ॸNii jaunte: “Jelaiha curu cuhane nii batirichuru curuaanaane
ishabere teeura. Ta caletoaa Ofana jaan (Mt 26.59-66; Mr 14.55-64; Lc 22.66-71)
ɗËȍфɗËȍӕ͑͑ɗ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ͑нӕľѸľ͑ľ‫ڏ‬ 19ॸNii jana, cuu nii loreri asaae ucuha
taaineta,” nae Fedoro rai Jesoso. cuhane niha Cana Coaunera Calaohi
Jesosone janate:
Batirichuru curuaanaa Anasi rene,
“Chaauru caa iicha relaaurineein ne.
caseteconeein Jesoso amaauruha
Chaquete acaauru relaaita,” naain bajaa
soondadoorune
Jesoso caje batirichuru curuaanaane
(Mt 26.57-58; Mr 14.53-54; Lc 22.54)
janate:
12ॸNii jaunte Cana Coaunera Calaohi Jesoso 20ॸ“Satiin aonajeeuruha cachaaurune
mucuure caseteconeein soondadooru acatiha teeinna canu, rauhijiriin

acaauru curuaanaa aina uhin, chaaen aitonajacoon. Coatiha asinojoineein
Jorioocuru rai folisiaacuru, naaonjoahunri. cachaauru relahaun. Sinacoca asaae,
satiin itataojiauruha Jorioocuruna jaan nainecurene Jorioocuru, enooruhane

Teenforo asaaene acaauru relanajacoon. ǗѸΎËΎ¡ľѸľҡ¡ɗҡΎ͑͑ɗ͑ľËӕфľ‫ڏ‬
21ॸChanuna nii bajaai cacaje. Nii nihane coataa. 29ॸNii jaunte airiniha
relanajaanune jana aonaraauru caje mituhin:
bajaaute, raajenihane acaauru “Chatohanai ichaane corenihana caa
relaanune jaan beeuruhine,” nae Jesoso. cacha colurujueeiche,” naain bajaa
22ॸNiritoha Jesosone janate, ecu niha coberenadoro Filato, Jorioocuru cajene
Teenforo rai folisiaana jaun: “Niritiina jana:
erereei batirichuru curuaanaa rai te,” 30ॸ“Nechu aansai taebinaen neein
naain Cana Coaunera Calaohi Jesoso nenihanenoona, ɗËȍľɗËΎ́ӕфӕʮӕľфɗ‫ڏ‬

meri faohitohane jana: chaanu,” naauruha Jorioocurune jaunte:
23ॸ“Baaso neeinoona aitoon. Chanuna 31ॸ“Saan. Aihachuhisi niqui. Inara,
caque ichohi teein aitohi,” nae Cana amaain jeriquichene tocohaneein

Coaunera Calaohi Jesoso nii Teenforo teeuche,” naa Filato, Jorioocuru raina
rai folisiaa rai. jaunte:
“Nihei canacaanu rai rauhi, chunei
“Acanihahaunta,” naain sohin jaohacaanune coinata,” naaure
nesuujiha Fedorone Jorioocuru Filato rai.
(Mt 26.71-75; Mr 14.69-72; Lc 22.58-62) 32ॸRauhijiriin coitucuhin, ٘ͮΎ͑‫ڏ‬
24-25ॸNiibatirichuru curuaanaa Caifasi joaainte catinaa cuurureeincha,” naa
loreri asaae niha Jesosone tonohanaute, Cana Coaunera Calaohi Jesosone
jelai cuu inae neeoriha Fedorone jana: rijijieeinte, rauhijiriin ichacure.
“Ta ii taa cacha aina nerelanaa neeine,” 33ॸNii jaunte coaiteen enacoauneein
naain bajauruhane jana: loreri asaae Jesoso cotijiain, caje bajae

“Acanihahaunta,” naain benaa Filato: “Ii ina Jorioocuru curuaanaa rey
jereniha Fedorone jana: neei,” naain bajaa caje Filatone jana:
26ॸ“Tana, ii coaracaaunlu aina, enuha 34ॸ“Ishuujua cuhane aitiina bajaai.
inaa neeonjoai jana neeine jananeta,” Ainihane leochaauruna ichei Jorioocuru

naain bajaa leinjiin batirichuru curuaanaa nihanune que aitoha,” naa
curuaanaa cacha- nii niicha uricho Filato rai Jesosone janate:
beuhiti cacha araineein nenaane janate: 35ॸ“Chasiinna Jorionichaaunne
27ॸ“Acanihahaunta,” naain nesuujiha coalanaala caraajenihane aitiin
coaiteen Fedorone jana, inae ere aitoreeun. Charaaichuru, batirichuru
ataohari. curuaanaacurute carai icholurujue.
æȍҡΎȍ͑ɗ͑ʮɗ͑ɗËȍɗҡľɗËȍΎ́ӕфӕȍľ‫ڏ‬
Jesoso coulurujeeuruha Filato raine cure,” naa Filatone jana:
(Mt 27.1-2, 11-14; Mr 15.1-5; Lc 23.1-5) 36ॸ“Coatiha cajiha caa chauratane que
28ॸͮɗɗʮ͑ҡľæɗƸѸɗ́ΎфľфɗËʮľËΎ¡ľфľ‫ڏ‬ nenacaauru curuaanaa nihaaunta. Caa
nadoro Filato loreri asaae Cana chauratane que nenacaauru curuaanaa
Coaunera Calaohi Jesoso amaauruhane nihanunetera, sonaacurure quere
jana, inae nemataracajiha janonaana tonoraeraauru, catohaneein caetecuruha
jaun, enonaa nainecurene Jorioocuru, Jorioocurune coataa,” naa Jesosone
coberenadoro loreri asaae. Jorioo jana:
neniha nii coberenadorona jaunte, 37ॸ“Aihana jaun, iina curuaanaa rey
coberenadoro loreri asaae enonaa neeite,” naa Filatone janate:

“Ejeen, aca nichaaun. Nii aitohine cajionequiin mituha uhe Jesoso. Mituha
rijijieeine acaneeun. Canuna caa uha Jesosone janate: “Caa cacha
chauratane que uhin nejanoaaunlu- coaracuchera,” nae Filato.
cachaneein, esinae Cana Coauneraacha 6ॸNiritoha Filatone jaunte, Jesoso
jerei rauhi coitucuuruha cachaaurune coaraain: “Coroso que teeuche. Coroso

coina. Satiin Cana Coauneraacha jerei que teeuchera,ٚ͑ɗ͑͑ӕʮӕľѸΎɗѸΎɗӕ‫ڏ‬
rauhi tonoraaurerate quere tonorae,” ruha batirichuru curaanaacuru,
naa Jesosone jaunte: folisiacuru naaonjoainurina jaun:
38ॸ“Chatohanai Cana Coauneraacha “Inara amaain coroso que teeuche.
jerei rauhi esinena,” naain bajaa Filato, Neniha carai que chana jaunna,
Jesoso cajene baihate, enacoaauneein nitohaneein tenaa naineneeun canu,”
coaiteen mituhin Jorioocuru aina iriha naa Filatone jana:
cue. 7ॸ“Canacaanu quiricha inoaesi
“Coatiha chatohanai ichaai carai caa cuhanete aite, nitohaneein nei nihane
cachata. 39ॸInarate, Fasocoa beseta sohin jaohacaanune coina. Cana
naineei, Fasocoa beseta catainajeein, Coaunera Calaohi niha nocoetohane
naaonjoaain niha catohanai casetecone, corenihate caohachae, sohin
nii beseta situ reeintiaain jianerate jaohacane,” naauruha Jorioocurune
najaaoquiche. Tonaquiche, jerecuchene 8ॸaonajihane jaunte, jataain casi Filato.
caa Jorioocuru curuaanaa rey jiane 9ॸNii jaunte nacoauneein loreri asaae
beseta situ reeintiaain,” naa Filato, enohin:

Jorioocuru raine janate: “Chaa cajena unaaneei,” naain bajaa
40ॸ“Aihei. Coa nii jianiha. Nii Barabasi Filatone jana, inauhene chujuhequiin
jianeeujian laaen,” naainte nujuaae aonaje Cana Coaunera Calaohi Jesoso.
soaisoaihure Jorioocuru, Filato rai, nii 10ॸNitohaneein tonoraeniha Jesosone
Barabasi asijiautoneein nenaa que. jaunte: “Chanuna catoonraeneei. Tana
19
1ॸNii jaunte Cana Coaunera cocoainanacaineein nihanune
Calaohi Jesoso bisichate rai coitucuhine. Canune nainereeun coroso
soondarooru que Filato. que ii teratihanune. Chaaen nachu
2ॸNitohaneein bisihuruhane baihate, naineeun caa ii colurujueeuruhane jaan
ojoa caje janojoin comai curuhacure caje jianacoo chetichaaunne,” naa
Jesoso couturi que. Nii baihate coaiteen Filatone jana:
que cajione lanaajiojoai curuhacure. 11ॸ“Cocoainanacaine lanaala cheteein
3ॸNitohaneein teeuruhane baihate, nii jereniha Cana Coaunerane, canasia
Jesoso rohan turuhin: “Caa Jorioocuru nainihei. Nii jaunte, chamurijiriin
curuaanaa rey coaracuchera,” naain osaque caa catohaneein ichei caetera,”
Jesoso meri faohafacoaaure biji que naa Cana Coaunera Calaohi Jesosone
Romanocuru rai soondarooru. jaunte, 12ॸJesoso jianena jere Filato
4ॸͮɗɗʮ͑ҡľʮľ́ɗËʮľ̲ɗҡӕȍɗ͑ˇΎфɗΎΎ‫ڏ‬ niqui. Nete:
curu rai: “Coaraquichene coinana caa “Jiaohine jianeeine. Aca, curuaanaa
cacha mitaa uun, neniha que chatoanai rey neein nenaa jerihane jaun,
baaso ichaenihane coaracaunna jaun,” caohacharihei jianeeine. Jianeeinete,
nae Filato. satiin inara curuaanaacuru curuaanaa
5ॸNii jaunte, ɗ͑ľΎʮΎнӕľʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬ enferadoro aina nejeratenaa neriquiin,”
jeein comaiquiin, lanaajiojoai que ͑ӕфӕȍ͑ӕʮӕľѸΎɗѸΎɗ͑ˇΎфɗΎΎËӕ‫ڏ‬
rune jaun, 13ॸJesoso raerate, nii Cabata cuhane teeinte laenaaure, nii que
naauruha Ebereeo ere cuhanene jaan- erenaa inaurera ereretaauruhane coina.
ajeri caje ichanohineein nenaa 21ॸNii jaunte: “Coa, Jorioocuru
aranichoae uhauruhane coina. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Curuaanaa rey͑ľľɗ͑ҡľľɗ͑́ľ͑ф‫ڏ‬

neein raerateeuruhane jaun, raain tihara,” naaure Joriocuruneein
turaauruhane jana, nii casetecocuru batirichuru curaanaacuru Filato rai. “Nii
neruujuena jaaun nelauriariin lauheque Jorioocuru curuaanaa rey niha nocoeti,
nelaurianaana jaan rori choaae, 14ॸenoto nasiin laenaerateeura,” nauruhane jana:
chujutaain Fasocoa catainajeein. Nii 22ॸ“Nii rijieeincha nedaainera,” nae
jaunte nitohaneein raerateein: acaauru rai Filato.

“Nocoa inara curuaanaa rey,” naa 23ॸNitohaneein coroso que Cana Coaunera
Filato Jorioocuru raine jana: 15ॸ“Coroso Calaohi Jesoso curaboaain teeuruhane

que teeuchete coaraain cuu ohine,” baihate, Cana Coaunera Calaohi Jesoso
naain nujuae soaisoaiuruhane jana: cajione raaure jenai soondarooru. Rai
“Chasiinna inara curuaanaa rey nobirine maajeein raaure. Rai nobiri,
tereeun coroso que,” naa Filatone jana: coaracuruhane jana nirijieein ijiabereeonu
٘ѠΎ̲͑ΎËӕфӕËӕфӕ͑ľ͑ƸľфĀΎ‫ڏ‬ farueraelanaala tocoonojoi inelanaala niha
rohachate canacaanu curuaanaa rey nii rai nobirine jaun: 24ॸ“Coa soaihachete
neein nera. Nihei nii baiha curuaanaa naajeein amaacache, nenacaaentejian
reyta,ٚ͑ӕфӕȍ¡ҡɗфɗËȍӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬ caohachare naajeen amaacachene. Aihute
curu Filato raine jaun, 16ॸacaauru que que necoatijianaa neeine, chariji rai neeincha
Jesoso amaerate Filato. nedareein,” naaure soondarooru. “Ita raite
17ॸNii jaunte nii Jesoso amaain, que cacaijione leruhin raaurureein que
corosonu baijieratecuruhane jana, necoatijiain,” naa Cana Coaunera Quiricha
Couturi Bejeroneein curuajaain nenaa Inoaesi cuhanene jaunte, nii Cana Coaunera
atane ucuuno que baibaichaain amaain, Quiricha cuhane aitohane nainaane coina
nii coroso tiha cue Jesoso. (Nii Ebereeo nitohaneein teeure soondarooru.
ere cuhane Colocota naauru najaan- 25ॸNii jaunte, inae Jesoso mucuuruhane
Couturi Bejeroo.) coitucuuriin, coroso asaae cuhin coaraje rai

18ॸNii janate cuu coroatajai coroso que, neba, nichatajai enecuru aina. Nocoasai,
Ëӕӕ͑ľľӕфӕȍËΎфΎҡʮɗ͑ѸΎѸľфľ͑‫ڏ‬ Cureeofasi comasaineein nenaa- Mariha,
caaurune jaun, acaaru cataaun Jesoso Mariha- Maadala bene, naaonjoaain. 26ॸNii
teeure coroso que, leinjiin jera que, janana cuu nihacaanu, jataain niicha belaaii
leocha jera que, naaonjoaain. nichaanune temeecohacaanu neba ainane
19ॸNii janate, cuu Jesoso curuaa jana, neba coaariin:
laenaerate Filato. “Nasarete cocoaicha “Nii ii calaoita oma,” naa neba raine baiha:
Jesoso, Jorioocuru curuaanaa rey” 27ॸ“Nii chobata,” naa caraina jaunna
nasiin laenerate coroso que, tabara que jerichanejeein cafojiara raanune

teein Filato. 20ॸͮɗɗʮ͑фʮɗɗ͑ˇΎфɗΎΎËӕ‫ڏ‬ rijijieein raain amaaun caloheri asaae.
rute nii Jesoso curuaa Filatohacha
laenaeratei ereretaaure, nii Jesoso Oha Jesosone niha
teeuruha coroso quene jaan caje (Mt 27.45-56; Mr 15.33-41; Lc 23.44-49)
icharaeniha Jerosaleenne jaun. Ebereeo 28ॸInae nitohaneein nihane coina
ere, Curieco ere, Romano ere, letoaa Cana Inaca Cana Coaunerane
naaonjoain que nichata lauriin erenaa nainaane coitucuha raotojoeinne jaunte,
inae Cana Coaunera Quiricha Inoaesi inauhene coarajiha cuurureeincha,”

cuhane aitosiha inaena jaun: ٘æΎËΎɗɗ͑‫ڏ‬ naain aitohane rijijieein coarajeeure.
tohanura,” nae Cana Coaunera Calaohi
Jesoso. Oo jana ajeri jachu cuhane Jesoso
29ॸNii janate baichaje laaojoiri jaberoco teeuruhane
nainecojoain ecu niha bino baasone (Mt 27.57-61; Mr 15.42-47; Lc 23.50-56)
jaun, enuha que sie rijijieein nenaa 38ॸNii janate Cana Coaunera Calaohi
nujuateein, nii bino sisiaain Jesoso Jesoso jaberoco bajae Filato caje
ujuaae que suesuecaauruhane jana, 30ॸnii Arimatea cocoaicha Jose, фӕËӕȍľËӕ‫ڏ‬
bino baaso cohane baiha: “Inae ruhane coina. (Nii Josete asinojoineein
laaenra,” naain ocoai couturi tijitiaain Cana Coaunera Calaohi Jesoso ere
ohe Cana Coaunera Calaohi Jesoso. tonoraera ne, leeochaauru Jorioocuru
coasiha.)
Jesoso jaleri rucuaitoha leinjiin Nii jaunte, Jesoso jaberoco jianiha
soondaro rejoon quene Filatone jaun, Jesoso jaberoco raain amae.
31ॸLe janojoeein lanaa Fasocoa 39ॸͮɗɗʮ͑ҡľҡӕфӕȍӕȍľ͑ɗɗʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬
besetane janate, Filato rai aitoha cuure jeein janotiin Jesoso rene turuhin
Jorioocuru, coroso que nenacaauru erenaa Necodemo netonai, ͑ɗËȍҡ‫ڏ‬
anaae bacoerateein, naain nii coroso choonca quironeein meentoon
caje rocoeratenajaain, ͑ɗ͑фӕËӕȍľ͑‫ڏ‬ tocohaneein nenaa ujujuai uhain.
ratiha Filatone coina, nabana 40ॸNitohaneein Jesoso jaberoco amaain,
nebetacanaa janonaa bana cuu nii juujijiai que rujuaain, cajione que
neeuruhane, coaranaaca cachaaurune baluluhin conajaain, Jesoso jaberoco
coataa, acaauru rai jataain beseta rucuheca cuhe Jose, Necodemo aina.
tabaineein niha Fasocoa besetana jaun. Nitohaneeinte onaa rucuhecure
32ॸNii jaun soondarooru letoaa Filatone Jorioocuru, nitohaniha acaauru ichaona
jaun, cuhin nii Jesoso ajiniha coroso jaun.
que nenacaauru anaae bucu bateeichure 41ॸNii Cana Coaunera Calaohi Jesoso
soondarooru. teeuruha Jorioocuruna jaaunte ne

33ॸNii baiha Jesoso rohan turuhin enuha inaa neeonjoai. Nii enuha inaa
coaracuruhane jana, inae oha Jesosone neeojoain janate ne atanebana. Ecute ne
jaun, rai nanaae bacoorene. 34ॸNete achasineneein ajeri jachu- jaiti
laaen rai nanaae bacoorenihane caniha lesajeeinejein onaa teeurenihana jaan.
laaen, rai jaleri rucuaaite leinjiin 42ॸCuhanete Jesoso jaberoco teeure,
soondaro rejoon que. ichuunejeein niha cajene jaun, chaaen

Nii janate rai jaleri rucuaitohane jana inae beseta bitoauruhane coina
chujuhare ichana, acau que jasisiin. neruujihajeeuruha Jorioocurune jaun.
35ॸCanuna coaaraneein aitoon inara
rai, inara netonai rauhijiriin aonaain Ohane baiha ichanaa

esenetaaichene coina. Cana Coaunera Calaohi Jesosone
36ॸ“Nihei chatohaneei bacoorurihaainta,” (Mt 28.1-10; Mr 16.1-8; Lc 24.1-12)
20
naa Cana Coaunera Quiricha Inoaesi 1ॸSemana nunuhe tomiho
cuhanena jaunte, Jesoso bucu bacoorene. cojoanonaa bana nocohejiriin

37ॸCana Coaunera Quiricha Inoaensi cuhin, jaiti nocohetoojoaane jana
leeocha cuhanete “Focooruhane janate, turuhin coaraa Mariha Maadala benene
jana, inae fueraene nii ajeri jachu. 2ॸNii ٘æфɗËӕфӕ͑ʮ¡ľфΎËΎ̲ӕ‫ڏ‬

jaunte soroneein jelaiha uhin, Fedoro, ruhana jaunna coisiunra. Chu chaainti
canu, naaonjoainihacaanune rai biha amaain teeureta,” naane baiha, 14ॸʮΎҡΎ‫ڏ‬
uhe. “Aanca chaainti cana curuaanaa. roain janori nichajai coaraa Marihane
Chu chaainti amaaureta,” 3ॸnaain biha jana, rai chujuhaca Cana Coaunera
canacaanu raina jaun coaraa Calaohi Jesocurisitone jana, acanihane
cuhacaanu. coitucuene.
4ॸNii jaun, ita jiniichaain soroneein 15ॸNii jana: “Chana coisiite ene. Chana
cuhin coaraa cuhacaanune jana, Fedoro arii,” naa Jesocurisitone jana:

reroriin cuhin, turuhin 5ॸmetoraain “Nii enuha inaa beraicha niha,” beein:
coaracaunne janate, cuu ne cona. Nena “Ii amaaine, carai nii amaain teeine jaa
laaen enohin coaraeneeun. jelai beeune coaanicha,” naa Marihane
6ॸNii janate canu caaijie turuhin, janate:
enohin, coaraa Fedorone jana, cuu ne 16ॸ“Mariha,” naa Jesocurisitone jana,
jaberoco conaauru. 7ॸNii janate nejelau nejaorocoaain rautaain Jesoso coaraain:

ne nii Cana Coaunera Calaohi “Raboni,” nae Mariha.
Jesocurisito couturi cona, nejelau “Cacha relaera,” naanete aite Ebereeo
maromarorinohineein seeque. ere cuhane.
8ॸNii janane canu netonai enohin 17ॸNiritiin coineteein mucunaa jeriha
coaracaunna jaun, ichanaa Cana Marihane jana: “Caiha neeu. Jauriaa

Coaunera Calaohi Jesocurisitone coaa cadadaara, jaiti iniin Ofa
esenetaaun. 9ॸCana Coaunera Quiricha coaraenihanune jaunra. Chajaaincha
Inoaesi cuhane besihane jana niqui, cacoelaichaauru rai canu benihura.
“Naaonjoarichaaine quete aite,” naain Jaitina iniin, Ofa Cana Inaca Cana
coitucusinaaunlu. Nena canacaanu nota Coaunera rene iniha cureeunnicha,” naa
que coaracaanune jaun, caohachaain Cana Coaunera Calaohi Jesocurisitone
coitucuhin esenetaacaanu. jaun, 18ॸnii Cana Coaunera Calaohi aina
10ॸNitohaneein coaracaanune bihane nerelanaa nichaanune rai biha uhe
nenaanajaun cauha cuhacaanu. Mariha Maadala bene.
Oo caje ichanaain ecooca Jesosone Aina nerelanacaauru rai ecooca Jesosone

(Mr 16.9-11) (Mt 28.16-20; Mr 16.14-18; Lc 24.36-49)
11ॸNii janate cuu nii ajeri jachu rohan 19ॸTomiho cojoanonaa bana nihana
nedaain chanaechanaje Mariha- jaunna, nii cojoanotiin cuhane ita
Maadala bene. Chanaaechanajeein taojiaacaanu nii Cana Coaunera Calaohi
metoroaain nii ajeri jachu coaraane Jesocurisito aina nerelanaa nichaanune,
jana, 12ॸcuu laurujua laurujuaaure Cana caohatiin acuujua fuhin Jorioocuru
Coaunera letonocuru anjeraauru coasiha.
somanerei que cajionequiin Cana Nii janate enohin, canacaanu cataaun
Coaunera Calaohi Jesocurisito jaberoco neeoritiin: “Raotojoeein rachoojoeein
teeuruhana jaaun, leinjiin couturi neeuchera,” nae canacaanu rai
nichajai que, leeocha tijia nichajai que Jesocurisito.
naaojoain. 20ॸNiritohane baihate, biji que curabo
13ॸNiichurute: “Chate coisiita,” cure, jaleri que rejoon cure, naaonjoain
naauruhane jana: coaarate canacaanu que.
Nii jaunna rachoojihacaanu aina joeein, rachoojoeein neeuchera,” nae

nerelanaa nichaanune, coaiteen canacaanu rai Jesocurisito.
canacaanu aina nihana jaun. 27ॸNii baihate: “Tomasi, caa canu biji
21ॸNii baihate enacoauneein: ٘ѠΎҡΎ‫ڏ‬ larijia cuhane, ii biji couturi enoain
joeein rachoojoeein neeuchera. coaraau. Chaaenchu caa canu jaleri que
Charijieein teeinti, caletoae Ofa, rejoon cure cuhane, ii biji couturi
nirijieeinna caa inara letoaunra,” nae enoain coaraain esenetaachaau, baaso
canacaanu rai Cana Coaunera Calaohi coacuelanaala,” naa Jesocurisitone jana:
Jesocurisito. 28ॸ“Canu Curuaanaa Cana Coaunera”
22ॸNiritiinte canacaanu couturi jiririin: naa Tomasine jana:
“Cana Coaunera suujue raauchera. 29ॸ٘ʊ͑ľ́ľ͑æ͑ӕľѸľ͑ľҡɗɗËȍʮľ‫ڏ‬
23ॸChunei osaaona que inara suujua nihane coaraina jaun. Raotojoeeinte
acatequichenena, canu netonai nii niha cuurureein, catohaneein nihanune
osaaona que casuujua acatereeunnicha. coaraelanaala quesenetaeraauru,” nae
Jana aineeinchene, canu netonai rai Jesocurisito.
airihaaunnita,” nae canacaanu rai
Jesocurisito. Esenetaaichene coinate,
laenanohineein ne caa erenaa
“Tomasi, caa canu biji alarijia cuhane 30ॸItolere ichaainte coaarate Cana
ii biji couturi enoain coaraau,” Coaunera Calaohi Jesocurisito. Nete
naa Jesosone satiin laenanohineein nene caa quiricha
24ॸNii janate, inae amuha Cana cuhane. 31ॸCana Coaunera Calaohineein
Coaunera Calaohi Jesocurisitone jana, niha Jesosone esenetaaichene coinate,
turuha uhe Tomasi, nii faƿone neein, laenanohineein ne, esenetaaichene,
niicha curuaateeuri. Nii Tomasite ichaonaa caohacha, chabana nitajeniha
Jesocurisito aina nerelanaa nichaanune cachane jaan raaichene coina.
lechoonca coroataja ne.
25ॸTuruha Tomasine janate: “Cana Rede jaohajihacaanune jana,
Curuaanaa coaracaanura,” naain canacaanu rene ecooca Jesosone
21
bihacaanu Tomasi raine janate: 1ॸNii baihate Calileea conemuri
“Biji larijia que curabo cure auhaniha, aina nerelanaa

coaracaaunne banaachane, ľѸľ͑ľҡ‫ڏ‬ nichaanune rai ecocoe coaiteen Cana
reeunni. Chaaen cuhane canu biji Coaunera Calaohi Jesoso, rede jaoha
couturi enoaain, chaaen jaleri que nihacaanune jana. 2ॸNii janana laaen
rejoon cure cuhane canu biji couturi Fedoro aina nihacaanu, Tomasi nii
enoaain, naaonjoain coaracaaunne faƿone naauru najaan, chaaen nii baiha
¡͑Ëȍ͑ľ͑ɗ͑ľфľľӕ͑͑ɗľѸľ͑ľҡ͑ӕ‫ڏ‬ Natanaaeli, Calileea caje unaa Canaau
nera,” nae Tomasi, rai bihacaanune cocoaicha, chaaen Sebedeeo calaohi
jana. nichaaunne, Ëȍľ͑ľ́ľľΎËȍËΎфΎҡ‫ڏ‬
26ॸNii baihate foosa janonei cuhane, jaain, naaonjoaain nihacaanu Fedoro
coaiteen jelaiha enacoauneein ita aina. 3ॸNitohanihane coinanu quete:
taojiacaanune janate laaen, canacaanu “Redena jaoha cureeun,” naa Fedorona
aina ne Tomasi. Nii jana caohatiin jaun:
fueraa acuujuane saijieein enohin “Tana iniha uhacaanu,” naacaanune
canacaanu cataaun neeoritiin: ٘ѠΎҡΎ‫ڏ‬ jana:
“Chajaauchetejian aihane 13ॸNii janate, tajiha uhin nii faan
cunichaache,” naa Fedorona jaun, cuhin raaoriin, canacaanu nainetiin chalue.

bote cuhane fauhin, cuhin janoaajeein Jerichanejeein techu, nii ate basicho
rede jaohacaanu niqui. Nii janane chalue canacaanu nainetiin. 14ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
leinjiinejein ate mucuujenihacaanu. 4ॸNii niha Cana Coaunera Calaohi Jesoso, oo
jana, inae mataaquiin uha janonaane caje ichanaain, canacaanu rai ecoocane
jana, nemuri auhaniha ecocoe Cana nichata sai cuhane.
Coaunera Calaohi Jesoso. Nii janana,
aca nihane coitucuenihacaanu. “Cacoelaaina” naain bajaa
5ॸNii janate: “Enamanaacuru, ta ate Jesoso, Fedoro caje ne
mucuhichene,” naane jana: 15ॸInae nainaain canacaanu suri
“Aihahacaanuta,” naacaanune janate: noitichaanune janate: “Jonasi calaohi

6ॸ“Cana raotono nichajai bote jera que, Simoon, cau nenacaauru leeochaauru
rede jaohichenete ate mucuriquicheein,” amuritoheriina ii coichana aina cutaain
naane jana, ͑ɗɗ¡ΎҡľʮľфнӕľʮΎȍË‫ڏ‬ cacoelai” naain bajaa Cana Coaunera
nune jana, esinae ate mucuhacaanu. Calaohi Jesoso, Simoon Fedoro cajene
Nii jaunna ate anaai caaun nii rede jana:
tijichasinihacaanu. “Ejeen. Iite ichoelaihanune
7ॸNii janate: “Cana Curuaanaate coitucuhicha curuaanaa,” naane jana:
aitera,” naanu Simoon Fedoro raine “Aihane quere esenetaurera
jana, aohanrihane rijieeoritiin beraihura,” naane baihate coaiteen:
torosaacha baaejeein nihana jaun, 16ॸ“Jonasi calaohi Simoon ii coichana
luhecotariin cajione curujuain aina cutaain cacoelaaina,” naain bajaa

acauhanau fautiin Jesoso rene turuha Jesocurisitone jana:
cue Simoon- Fedoro. “Iite ichoelaihanune coitucuhicha
8ॸNii janane bote cuhane caaijie curuaanaa,” naane jana:
cuujueein turuha cuhacaanu rede ٘kɗȍ͑ľнӕľфľľѸľ͑ľҡɗ͑ҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬
tararajeein, ate caaun lemuequiin, raauru beraihu,” naane jana coaiteen:
lefasha metoroneein lanaa nemuri auha 17ॸ“Jonasi calaohi Simoon, ii coichana
cajena jaun. 9ॸNajauriaain inihacaanune aina cutaain cacoelaaina,” naain nichata

jana, cuu ne canacaanu ajiniha usi saain bajaane jaunte, inaderaain:
lanarotiin. Nii jana nii usihanau niha “Ejeen. Iite itolere coitucuhin, esinae
leinjiin atene jana, cuu ne faan. ichoelaihanune coitucuhicha
10ॸNii janate: “Nii ena inaraacha curuaanaa,” naane jana:
mucuhi ate uhauche,” naa “Aihane quere esenetaain tonoraeraauru
Jesocurisitone jaun, 11ॸbote cuhane beraihu. 18ॸEsinaena aitoonra. Ƅ̲͑͑‫ڏ‬
fautiin nii rede tararae Simoon Fedoro, neeinne banate, necoreeteein, chunijiu cunaa
carene choaae. Lefasha saoquichoonca jereinajaaun curejetohi. Jana, inae biinaa
nichatajaa ate tabai inatiinte, nii rede neeinete, ichoii caaecaaecaaine jana,
soaine. ichajione curujuaain, cunaa jereeneina jaaun
12ॸNii janate: “Chajaauchete inara niha natiin chamaaurureeincha,” nae
suuri noite,” naane jana, “Chaneeina” Simoon Fedoro rai Jesoso. 19ॸNiritoha Jesoso,
naain bajanaa nainenihacaanu, “Naaonjoainna Cana Coaunera ere
raotojoein Cana Curuaanaa Jesoso tonoraanune coreniha oha cureeunni,” naain
nihane coitucuhacaanune jaun. coitucuha Fedorone coina.
Nii baihate: “Quere tonoraeraneein oenerihanuhinne que aitohi. Netechu

neeu, inoaelu netiin,” naane jana, jataain, “Chaquena aasare ichei. Canu
20ॸjaotoroaalaain canu coaari Fedoro, jerichaaunnete, coaiteen turuhanune
acaauru caaijie cuhanune jaun. que tiaaojoaain ichaore,” nae Fedoro rai
21ॸNii jaunte: “Chataaenriha jana caa,” caque Cana Coaunera Calaohi Jesoso.
naa Fedorone janate: 24ॸCaraajenihane coaraain, ́ľ͑‫ڏ‬
22ॸ“Chaquena aasare ichei. Canu nune jaunte, esinae rauhijiriin erenaa
jerichaaunete nacoauneein turuhanune ne.
que tiaaojoaain ichaonaa naine, Ii laaen 25ॸItolerete niqui ichae Cana Coaunera
quereecha tonoraau,” nae. Calaohi Jesoso nete saain

23ॸNiritohana jaunte, orihaunnijiecha laenanohineein neene. Satiin
naaure ita rai nii canu aina Cana laenanohineein nihane, nerihei caa
Coaunera Calaohi coitucuurera. Coatiha chauratane que tenaana jaan.
Cana Coaunera Calaohi Jesoso Cocoainanohichuru
Afosotooru
Ichanohichuru
Nete inara chaabana nejein Cana

Afosotooru rai, tururai niha Cana Coaunera Suujue que, baotisaain
Coauneraacha letoanaa jerei- Cana ËΎʮΎӕ͑Ëҡľ͑Ύȍɗ͑ľľɗ͑͑ɗȍËӕфɗнӕɗ‫ڏ‬
Coaunera Suujuene cheeincha,” naain jauriaanejeein
1
1-2ॸNii nunuhe caje coauneein, acaauru rai beelu jetao Cana Coaunera
niicha ichanohin ichaain, cachaauru Calaohi Jesocurisito nitohanihane
relaalu Cana Coaunera Calaohi Jesoso coina.
dedeeu cauha cuhane que tiaaojoaaine
Dedeeu iniha Cana Coaunera
quene, caa ichei beein, jauriaanejeein
Calaohi Jesosone
laenaunlu, jataain ii belaichaaunna
jaunra Teoƿlo. 6ॸJesoso aina ita taojiaain neeuru
Chaen techu dedeeu cauha cuhane najaaun jetaote:

ajiniha, rai afosotooru- ͑ɗɗËȍËΎËΎɗ͑ľ͑ľ‫ڏ‬ “Enenena coaiteen jianacoo Isaraeli
nuuru cotijiaain raain suujua tenajaerate cocoaicha nichaachene mitareeita
Cana Coaunera Suujue que acaauruhacha Curuaanaa, raotojoeein cana ichao que
ichanenenu coitucuhin ichacuruhane ichaohacachene coina,” naain
coina. 3ॸOhane baiha jetaote, jenachoonca bajaauruha niicha cocoainanenuurune
janoneein cachaneein ecocohin, acaauru jana jetaote:
rai Cana Coaunera Cojoanonaa que 7ॸ٘ͮɗ͑ɗȍľľɗËȍľɗ͑ф͑ɗɗËΎɗҡӕËӕȍɗËȍľ‫ڏ‬
ereereje esinae rauhijiriin oo caje nera. Chatohanai bana chaainti, nii

ichanaain enacoauneein ichaohane ichaa cureein Ofata. Leinjiin acaachate
esenetaauruhane coina. nii coitucue niquicha. 8ॸNete inara
4ॸJaiti Jerosaleeun niicha cocoainaauri ichoae fauha Ofa Cana Coaunera
afosotooru aina nihane bana jetaote: Suujuene, nii aina itolere ichana
“Jiaaonriha caa Jerosaleen caje naineriquicheein inara netonaicha.
chunijiun cuhichenera. Aitocoaaunne Chaente chatohanai que casilanaala,
rijijieein inara rai Ofaacha tenaa jerei laraajiin itolere Jerosaleen sacutaain,
cohacuche jauriaara,” naain chunijiun itolere Jodea batane, Samaria batane,
cuuru caohateein jetao, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕфɗѸËӕҡɗ͑Ëȍӕфӕ̲ӕȍľ‫ڏ‬
5ॸ“Esinaete rauhijiriin acau que cacha ̲ӕʮӕľľɗ͑Ë͑ӕľфľ¡ľľ¡ľʮɗȍËӕфɗнӕɗ‫ڏ‬
baotisaain cojounacateraaete Joaan. cheein, itolereneein chauratane
245
ʊËȍ͑ΎȍɗËȍӕфӕॷ1 246
sacutaain canu coitucuuruhane jetaote, acaauru cataaun nichaauraain

coinara,” nae jetao acaauru rai Jesoso. jetao, acaauru rai:
9ॸNiritoha acaauru raine jaun jetaote, 16ॸ“Jesocurisito coreniha canejeraauru,
coarajeeuruhane jana jetao, dede sacari ɗ͑ľтӕɗфɗËȍʊ͑Ύľ͑ѸɗËӕȍ͑ľ́ľ͑ľф‫ڏ‬

jana nitajeeoriin dedeeu cauha cue teein Rabiri que beratihalu Cana
Jesoso. æΎӕ͑ľфґӕӕʮӕľ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑Ѹɗҡӕȍ͑ľ‫ڏ‬
10ॸNii jaun jetaote, coaarihurenihane tene. Nii jaunte Jesoso mucuha
jaun, cuu caaijie cojoaelaauruhane jana cunacaauru aina cue Jodasi, acaauru rai
jetao, somaratohanai que cajionequiin beranu que. 17ॸCanacaanu aina nere
acaauru rene ecoocure coroatajai beranu quete niqui ranojoineein nelu.
anjeraauru Nete nitohaneein ichae. 18ॸNii Jodasi
11ॸNitohaneein ecocohin jetaote: jetaote, coretecuruhane jaan coriqui
“Chanuna dede cojoaelaaichete coreniha atane coretihane jaun jetao, nii
Calileea cocoaichacuru. ͮɗɗËΎфʮľľɗ‫ڏ‬ baiha nemarote. Nemarotihane jaun
chene jana dedeeu cauha cuhane jetao, couturi que chujujuaain tacaane
rijijieeinte, coaiteen turuha ureein jaun jetao, nefohitoha rai surine jaun,
Jesosora,” naaure jetao acaauru rai. jianacoon chatolene cacha suri. 19ॸNii
coitucuhinte, nii atane curuaateeure
Jodasi coreenraniha Matiasi raauruhane ˇľфΎѸ́ľľ͑ËΎËΎɗËȍËӕфӕkфľѸľф̲‫ڏ‬
12ॸNii jaun jetaote, nii Oliboneein neein. Acaauru ere cuhane, ‘Areserama’
curuajaain nenaa ichatane ucuunno naanete, ‘Ichana core- coriqui coreniha
neeuru caje cauha cuure Jerosaleeun, ranojoin atane.’ naane aite. 20ॸCana
Jesosohacha cocoainaauri afosotooru, Coaunera Quiricha Inoaensi- Salmo
ichuunnejeein le oaraanca metoro cuhanete:
fautaeriin nebetacanaa janonaa bana ‘Rai loreri quete jaole que.
amuuruha cachaaurune jerecuruha Nihei nasaae ichoai.’
Jorioocurune itaanejeein. 13ॸInae nii naain laenanohineein ne. Chaen techu:
neseeu turuhin jetaote, ecuunetiin ‘Niicha ichaneni neein nenaa
coroatajaain coaranai loreri asaae sinii icharaaunu quete enoe
aihuruhane jaun jetao, iniha cuure ita coreenranu que leeocha cacha.’
caaijie, Fedoro, Saantiaao, Joaan, naain, Cana Coaunera Quiricha Inoaensi
Aanderesi, Feriƿ, Tomasi, Bartolomee, cuhane laenanohineein ne.
Mateeo, Arafeeo calaohi Saantiaao, 21-22ॸNete, cau canacaanu aina neeure-
chaen, Selote naaurunaja- Simoon, Cana Curuanaa Jesoso baotisaa Joaanne

chaen, Saantiaao calaohi- Jodasi, caje coaauneein- ĀľĀľľӕËӕȍËӕȍ͑ľ‫ڏ‬
naaonjoaainunri. 14ॸSatiin nii afosotooru reein tiaaojoaain- canacaanu corihaniha
jetaote, inetono janonaa bana ita amuhemuhenacaauru cachaauru.
taojiaain, æ͑æΎӕ͑ľф¡ʮľ¡ʮľËӕ‫ڏ‬ Aihana jaun, canacaanu lechoonca
rurejetelu, Jesoso nejeraauru, chaen coroatajanu que, chunocoha acaauru
neba Mariha, chaen leeochaauru caje enohanete caohachare, canacaanu
enecuru, naaonjoaainunri aina. aina, esinae rauhijiriin ichanaa Jesosone
15ॸNii cojoanonaa bananeein jetaote, coaracuruhane jaun, canacaanu aina
ita taojiaaure lefasha coroata beraanu que,” nae jetao Fedoro.
chooncaain nenacaauru- Cana Coaunera 23ॸNii jaun jetaote, “Barasaba Josto”
Calaohi Jesoso esenetaeraauru. Nii jana naain acaauruhacha curuaatei Jose,

247 ʊËȍ͑ΎȍɗËȍӕфӕॷ1ٍॷ2
Matiasi, naaonjoainuri, jelai ita rohan sacutaainchuru caje unacaauru- Cana

tenajaain jetao, niicha jerei biha æΎӕ͑ľфɗҡΎΎ͑ʮΎфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬
acaauru rai Cana Coaunerane coina caauru Jorioocuru, ecu Feentecosetesi
jetao: beseta bitoaauruhane coina. 6ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
24-25ॸ“Cana Coaunera, iite saatiin cacha neein inae acaauru ichoaae fauha Cana
suujua coitucuera neein neeicha. Iite, Coaunera Suujuene jana jetaote,
canacaanu que nii coitucueratenaa ҡΎ͑ɗʮɗɗ͑ľфľľӕфӕȍˇľѸΎѸΎľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬
naineeicha. Chariji, caa coroatajaihuri raaurune jana jetaote, Ѹҡɗɗ͑ËΎĀΎΎ͑ľ‫ڏ‬
caje nainere, niicha jereeineein nosa toore nii lauri lauri caje unacaauru
coreniha cunaa jerena jaaun cunaa cachaauru, acaauru ereeuru cuhane
coreenraniha, iicha teei amihanenaa aitocuruhane aonaain. Nitohaneein
ichana nainereta,” naain jetao, Cana jetaote, suujuanu inaaoritelanaala
Coaunera bajaaure acaauru rai. 7ॸcojoaelatonajaain:
26ॸͮɗфɗҡɗɗ͑æ͑æΎӕ͑ľф¡ʮӕ‫ڏ‬ “Calileea cocoaichacuru nihanatiin,
ruhane baiha jetaote, niha ajeri catu, 8ॸinasiina cana ere cuhane aitocure
cojunaca siriina jaun, “Cojunaca siricha aonacaachene coina. 9ॸCaute nihacache

mucuerate aca nereeincha,” naauru jana itolere sacutaain caje uhinichaachene,
jetaote, rauhijiriin nii cojunaca aina Partia batane caje unacaauru, Media
nenaa mucue Matiasi. Nii rijieeoritiin batane caje unacaauru, Elam batane caje
jetaote, lechoonca coroatajaaure unacaauru, Jodea batane caje unacaauru,
Jesocurisito letonocuru, lechoonca Capadosia batane caje unacaauru, Poonto
leinjiin neeuruhane baiha. batane caje unacaauru, chaen Asia batane
caje- unacaauru, 10ॸFirijia batane caje
Fauha uha Cana Coaunera Suujuene unacaauru, Paanƿlia batane caje
2
1ॸJorioocuru beseta Feentecosetesi unacaauru, chaen Egipto batane caje
janonaa bana nihane jaun jetaote, unacaauru, tajiha Sirene bujua nenaa Libia
satiin le laurijieein ita taojiaain neeure, batane caje unacaauru. Chaen techu, cau
Cana Coaunera bajaauruhane coina neeure cana aina Romanocuru netonai.
Jesocurisito esenetaeraauru. 11ॸAcaauru tabaaurute Jorionecure. Jana
2ॸNii jana jetaote, cuu le lorerijieein leeochaaurute, Jorionecurenihane saijieein
satiin codohacooruhana jana, ́ӕȍľËΎҡ‫ڏ‬ Joriooneein nerotocure. Chaen techu cau
riin tonijiaain cujuana rijitiin fauha uhe neeure cana aina Cureta batane caje
Cana Coaunera Suujue dede caje. unacaauru, chaen Arabia batane caje
3ॸNitohaneein tonijiaain fauhin jetaote, unacaauru, naaonjoaainunri. Nitohaneein
nii satiin- ecu nenacaauru suujueniha araai laurii caje uhacachene saijieeinte,
neeoritiin, acaauru bichohe naainetiin, satiin lauri lauri caje uhin nichaachene
ӕѸɗ́͑фΎҡΎËΎȍ͑ľľɗ͑́͑́͑Ύ‫ڏ‬ ľфľľӕфӕËӕȍ͑ľæ͑æΎӕ͑ľфËΎфΎľËӕ‫ڏ‬
nanae. 4ॸNii aina jetaote, nejelau ruhane jana aonajihancache,” naain jetao
nejelaauru, lauri laurichuru caje uhin satiin cojoelatoore.
cuu turunacaauru cachaauru rai, 12ॸNitohaneein cojoelatiin jetaote:
acaauru ere cuhane ereeure satiin “Chatohanihana,” naain ita caje bajaae
Jesocurisito esenetaeraauru, erelanaaca bajaaecure satiin.
Cana Coaunera Suujuene rijijieein. 13ॸJana acaauru tabaauru jetaote:
5ॸNii bana jetaote, cuu nii Jerosaleeun “Chaquena ereeure caa ajenacaauru,”
turuhin neeure lauri lauri atane naain acaauru batocure.
ichana, usi tabai,

Cachaauru raite ere Fedoro. suruaa neeonjoaain,
14ॸNii jaun jetaote, lechoonca leinjiin naaonjoainuri chauratane
aina ecu nenacaauru afosotooru aina sacutaaincha.
nichaauraain jetao tonijiaain: 20 Nii banate conoenereein enotora.
“Aonacuche satiin Jorioocuru. Satiin Jana atenete,

cau Jerosaleeun neiniquichene raina ichana tocohanai jana niha
aitoreeunni coitucuhichene coina. cureeincha.
15ॸCoatiha aitocohichene jana, ͑Ѹɗʮɗɗ‫ڏ‬ Nitohanihate cureein
nijin ajeeuruhi caa cachaauruta. inae ichuun nejeeonriha
ʊ͑Ѹɗɗ͑ʮɗҡɗʮ͑Ύ͑ľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ʮľľӕфӕ‫ڏ‬ turu rai niha inara Curuaanaane
reta. Ena nuna macojiu teejiha enoto janara.
natiin, cha caaunna ajeeurure. 16ॸNete Nii cojoanonaa banate,
catohanihane coina, inoaenlu inae aitiin coasinacaain elunareeincha.
besihalu Cana Coaunera Ere bera Nerinaain nii caje nichotei cachata.
inoaensi Joherine rijijieein: 21 Nete, cairichaaojoaain coaraa
17 ‘Inara rai quiicha tei janonaa Cana Curuaanaane coina
besautelalaje raina, bajae bajajeein ichaonacaauru,
satiin chauratane que nenacaauru satiin nii caje nichotiha
choae cuurureeincha.’
canu suujue letoareeunnicha. naain nere bera inoaensi Joheri que
Nii banate, beratihalu Cana Coaunerane rijijieeinte,
quiicha chana jerei coaraain inae caa aihane jana coaraquichera.
beebejiha cuurureein canu 22ॸAihana jaun, caohachaain rautaain
coreniha, aitocoaaunne aonacuchena, caa que

inara nefoerateeurura. ľфľҡľΎ͑нӕɗËȍľфʊѸфľ́ɗËΎËΎɗËȍ‫ڏ‬
Enamanaacuru niha natiinte, curu. Satiin coarajeeichene notaracaete,
acaauru que quiicha coaaratei itolere ichaain inara notaarate Nasarete
coaracurureeincha. cocoaicha- Jesoso que Cana Coaunera
Binaacuru nihanatiinte, rai letononeein nihane coitucuhichene
quiicha coaaratei coina niquicha. 23ॸNete, inae inoaenlu
coaraa cuurureein acaauru sinihura. nitohaneein teeichene coina, niicha jerei
18 Nitohaneein inae cutihane banane, rijijieein ichaa Cana Coaunerane jaun,
saain canu cachaauru, inara rai tiha nii terane jana, amaain
enecuru, quichaauru, teeiche nechu aansai cachaauru raine
naaonjoainuri choae jaun, coroso que teein sohin jaaorelu.
canu suujue letoareeunni 24ॸNete onaa caje ichatelu Cana
canu ere beebejeeuruhane coinara. Coaunera, onaa caje colucohin,

19 Chaenna, naain dedeeu amuritonaa nainesiniha onaane jaun.
jataain cojoaelanaacojoai 25ॸInoaenlu jaiti caa chauratane que
coaratiha cureeunnicha. turueniha Jesocurisitone janate,

Jerichanejeeinachu, aitorichaain Jesosone rijitojoeein:
Ëȍӕфҡ͑ľнӕľËΎфҡɗȍËӕфľľӕ͑‫ڏ‬ ‘Itolere janonaa banate,
nicha. ËËΎфҡ͑ľфľľɗ͑æ͑æӕфӕ‫ڏ‬
Nii banate ecooca cureein naara.
249 ʊËȍ͑ΎȍɗËȍӕфӕॷ2
Aihana jaun, caohacha nainejeein jitariin

nerinaain chatohaneein canu terata. coitucuhana jaun, Jesoso coaara
26 Nii jaaunte, rijitojoeein belu curuaanaa inoaensi
raotojoeein rachoojoeein ne canu Rabiri.
suujuara. 32ॸNii jaunna esinae rauhijiriin
Chaen nechu, bihalune rijijieein, canaacaanu netonai,

chaque casilanaala raotojoeein canaacaanu nota que ichanaa Jesosone
ichaaon, coaracaanu, ichatiha Cana Coaunerana
27 curu cuhane nitajiha canu jaun. 33ॸNitohaneein ichateeinte,
jaberecone nainatejelanaala, enacoauneein dedeeu rae Cana
niheichu Coaunera, rai raotono nichajai que, aina
ѸľҡӕȍË͑ӕʮ¡ľфľËΎ͑ľ͑ɗ͑ҡľʮľ͑ľ‫ڏ‬ jiniiquiin nihane coina. Chaaen techu,
reeinine jaunra. nitohaneein dedeeu raain, nii rai niicha
28 Iite canu que, tenaa jerei rai Suujue te. Niite, caa inara
onaa caje ichananaja coaarateeicha. notaracae canaacaanu nainetiin
Nii jaunna, chaluhane jaun, satiin coaraain
raotojoeein rachoojoeein aonaquiche. Aihana jaun, inae laen
nereeunni,’ coitucuhiche raaotojoeein. 34-35ॸCoatiha
narichaain Jesoso, Cana Coaunera raine Cana Coaunera ere bera- curuaanaa
rijitojoeeinte belu curuaanaa inoaensi inoaensi Rabiri, dedeeu iniha cuhilu.
Rabiri que beratiha Cana Coaunerana Cana Coaunera Calaohi Jesosote iniha
jaun. cuelu. Nii jaunte,
29ॸJesocurisito coreniha canejeraauru, ‘ “Iite satiin Curuaanaa neeicha.
jerecuchene esinae rauhijiriin inara rai Cau caraaotono nichajai que
aitete aonaquiche. Nii coitucuhichene carohan nelaurihaau,
rijijieeinte, ohalu cana foeratera ii que nejeratenacaauru amuritohine
Rabirine jana, conautecuruhane jaun coina
cau ne rai natanebana. 30ॸNete, esinae ichacaaunne reentiaaincha,”
rauhijiriin rai nere bera inoaensi niha naa Cana Curuaanaa rai Cana
Rabirina jaun, rai nichoala- cana Coaunerara,’
curuaanaa- Rey neein tihane coina, rai naain Jesoso belu Rabiri, beratiha que
besihalu Cana Coaunerane jaun, coaara Cana Coaunerane jaun.
rijijieein coitucuelu- curuaanaa inoaensi 36ॸAihana jaun, satiin Jorioneeichene
Rabiri: фɗ͑Ë¡ľľӕ͑фΎҡΎʮΎľľɗ͑ËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
‘Ii ichoala ichoalacuru calaohite, chene coina. Nii coroso que teein
Jorioocuru curuaanaa Rey niha inaraacha focoi- inaraacha atinai
cureeincha.’ naain que coitucueratiha Jesosote, Ѹҡɗɗ͑æӕфӕ͑ͅľѸɗȍ‫ڏ‬
Cana Coaunerane jaun. sineein te Cana Coaunera,” naa
31ॸNii jaunte, inoaenlu jaiti turueniha Fedorona jaun jetaote, 37ॸque suujua
Cana Coaunera letono- Mesihasine jana, rerohecaain, jataaen inaderaain:
nota que coaara rijitojoeein: “Jesocurisito coreniha canejeraauru,
‘Naaonjoaainte, turuha ureeincha. cha charihacaanuta,” naain
Nihei nitajerinaain rai jaberecota. bajaauruhane jana jetaote:
Niheichu ecu seturinaainta. Oo cajete 38ॸ“Cana Coaunera notaracae baaso
ichanareein Mesihasicha,’ naain ichaain, osa que nesaruhin naosateein,

ʊËȍ͑ΎȍɗËȍӕфӕॷ2ٍॷ3 250
naaonjoaain neeichene jiaaneein, Cana asaae nihanatiin jetaote, ita taojiaain,

Curuaanaa Jesocurisito coreniha ita rai lenone chaluhin lenonecure
nebaotisaerateeuche satiinte, inara osa jiniiquiin, raotojoeein rachoojoeein
caje inara mitaain, inara rai- rai Suujue 47ॸCana Coaunera coroajeein. Chaen
teeine Cana Coaunerara. 39ॸCatohaneein jetao techu, caohachaain neeuruhane

tihane coinate, inoaenlu beratelu Cana coaracure satiin ecu nenacaauru
Coaunera. Niite nenacaae inara cachaauru.
caohachanu neein ne, satiin inara Cojoanoonetojoeeinte, niicha
calaohichuru aina, satiin coriaae ichoteratecuri tiha acaauru aina, Cana
nenacaauru raine maajeein. Satiin Coaunerane jaun nejeeotejeein sacuure.
niicha cotihacuri raite, rai Suujue tiha
cureein Cana Curuaanaa- Cana Nerautaa leinjiin bacosane
Coaunerara,” 40ॸnaain acaauru
3
1ॸNuna macohi choae teejiha
suujuatiha, nii cachaauru- baasoneein enotone jana jetaote, nii ita
ichaonacaauru caje mituuruhane coina, taojiaauruha Jorioocuruna jaan loreri
Fedorone jaun jetaote, 41ॸnii niicha Teenforo asae cuure Fedoro, Joaan,
beebejei esenetaain tonoraeraauru naaonjoainuri cuu Cana Coaunera
jetaote, ¡ΎҡɗѸɗ͑ËΎʮΎӕ͑Ëҡľ͑Ύ‫ڏ‬ bajaauruhane coina. Jelai rijiu enoto
joineein, Jesoso esenetaeraneein neeure, tiaajianaain jetaote, ita taojiaaure satiin
nii bananeein nichata oaraancai Cana Coaunera bajaauruhane coina.
cachaauru. 2ॸNii jana jetaote, ͑ɗɗҽľľ͑ƸΎфΎËӕӕʮӕ‫ڏ‬
42ॸNii jaun jetaote, satiin rauhijiriin niha ne leinjiin bacosaneein nejanoa
ichaaore, фľ́͑ʮӕфӕȍ͑ɗɗƸΎѸΎҡΎΎ‫ڏ‬ caje coaauneein nenaa cacha. æΎʮΎ͑ΎΎ‫ڏ‬
rune rijijieein, ita suujua rijitojoeein netojoeein jetaote, nii Teenforo
jiniiquiin ita coroatajaneein, ita acuujua- Caohachajeineein-
taojiaain ita aina Cana Coaunera acaauruhacha curuhateihu amaain
bajaain, ita aina jiniiquiin lenoneein teeure, coriqui bajaa ecu enonacaauru
naaonjoaaunre. cajene coina. 3-4ॸNii jana jetaote, enooru
coina iniijina cuuruha Fedoro aina
Raotojoeeinte ichaaore Jesocurisito
Joaanne jana jetaote, acaauru caje
esenetaeraauru.
coriqui bajae nii bacosa. Nitohaneein
43ॸNiijaun jetaote, Ѹҡɗɗ͑ËΎʮΎľ́‫ڏ‬ coriqui bajaa acaauru caje, nii bacosane
toore, itolere ichaain- cachaauru jaun jetaote, coarajeein jetao:
notaaratiha afosotooru que Cana 5-6ॸ“Aonaaunra,” naa nii bacosa rai
Coaunerana jaun. 44ॸґҡɗɗ͑͑ɗɗľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ Fedorone jana,

raauru jetaote, ita suujua rijitojoeein “Chaelai teeuruhane coina jecha aite,”
neein, ita rai chaaelai sirichuruhane ita naain acaauru coarajihane jana jetaote,
sihure ita acatiha tacaain. 45ॸChaelai “Nihei nohane canacaanu rai coriqui.
ËӕфӕȍËȍѸɗфɗɗнӕľ͑ľËΎфľҡľľӕ‫ڏ‬ Nena quiicha sirii tereeuni icheicha.
ruhane nenainetiinete, ita aina nii core- Nasarete cocoaicha Jesocurisito
coriqui teein ita rai leruhin raaure, coreniha, nimichuhin nichaauraain
raotojoeein latecuruhane rijiinanaain. amuunte coaracaara,” 7ॸnaain nii bacosa
46ॸCojoanoonetojoeein jetaote ita biji- raotono nichajai que mucuhin
taojiaaure, ita taojiaauruhana jaan michuha Fedorone jana jetaote, nii
coloheri- Teenforo asae. Rai lorerichuru rijieeoritiin caohachanainejeein
nerautae nii bacosa tijia aina- rai nihanatiinte, jianena jeriha Filatone
tajichocuru. 8ॸNii jaun jetaote, jana, caohateein neeichelu. Coinanaa,
nimichuhin nichaauraain, nii ita nechu aansai sonajaaineein nenaa
taojiaauruha Jorioocuruna jaan loreri jianeratequichelu. 15ॸNitohaneeinte, nii
Teenforo asae enoha cue jeluhate ichaonaa tera sohin joaerateeichene
jeluhatiin Cana Coaunera coroaejeein. jana, ichatelu Cana Coaunera. æ͑Ë‫ڏ‬
9-10ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ɗ̲ɗËȍӕȍɗ͑͑ɗËȍӕ‫ڏ‬ nuna, nii ichatiha Cana Coaunerane
raain amuhin, Cana Coaunera coaaraneein nihacaanu. 16ॸNii Jesoso
coroaecane coaraain jetaote, satiin corenihate nerautae caa cacha-
cojoaelatiin coasichure situuruhane inaraacha coitucuicha. Jesosohacha
naineein Teenforo bacuujua- æΎȍËȍ‫ڏ‬ corenihate, caoachanainejeein nerautae
jeineein- acaauruhacha curuaateihu caa cacha inara notaracaaera,” naain
lauhequiin coriqui bajaera nihane jetao:
coitucuhin. 17ॸ“Acanihane coitucueneeichene jaun,
ѸΎȍɗ͑ʮΎľфҡľľɗËȍľ́ӕɗ͑фËӕфӕ͑‫ڏ‬
Teenforo chajeneein nenaa loreri curu aina jiniiquine coitucuhanu
Salomoonneein- acaauruhacha raotojoeeincha canejeraauru. 18ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
curuaateihu neein ereerejiha Fedorone neein situhin nihanetene. Inae nere bera
11ॸNitohaneein jetaote, Fedoro aina inoaensihuru que, ‘Naaonjoaaite
Joaan caje coriaae nalunaa jerene nii cairichaaeriin inae nirijieein cuaajeein
bacosa nihane caje nerautaanaa cacha. sohin jaoha cuurureeincha,’ naain nere
Nii jana jetaote, Teenforo chajeneein bera inoaensihuru que beratihalu
nenaa loreri Salomoonneein curuajaain inoaenlu Cana Coaunerane jaunte, Cana
nenaa asaae neeuruhane jaun, soroneein Coaunera ere nainaane coina,
ruhanihajaaintiin cuhin cojoaelatiin nitohaneein nii inoaenlu- ɗ͑фËΎфΎҡ‫ڏ‬
coarajeeure satiin nii cuu nenacaauru janeraaunu que- niicha letoanaa jereilu
cachaauru. 12ॸNii jaun jetaote, acaauru Mesihasi teeichelura. 19ॸAihane jaun,
rai: chatohaneein baaso ichaain neeichene,
٘æȍ͑ӕ͑Ë͑Ë͑ӕËΎʮΎľ́ҡΎȍɗ‫ڏ‬ suujuelanaala jitariin beein, jiaaneein
chete Isaraeli cocoaichacuru. Coatiha Cana Coaunera ere tonoraain neeuchete
canacaanuhacha nejeein nihane caseteco coaraquichene rai neeichene
nerautarihei caa cachata. Niheichu caje inara ichotemiin- Cana Coaunera.
jataain leeochaauru amurijiriin, Cana 20ॸChaen techu nitohaneein neeichene,
æΎӕ͑ľфľфľҡΎ͑Ύфľф͑ľľɗ͑͑ɗȍË‫ڏ‬ nii inoaenlu- inara coroatajaneraaunu

nune jaun niheinta,” nae Fedoro. que- niicha letoanaa jereilu- Mesihasi-
13ॸNiritiin jetaote: Jesoso letoareein nacoauneeincha.
“Nii cana inoaensihuru- Abaraaun, 21ॸNete jaiti itolere rucuheca Cana
Isaca, Jacobo, naaonjoainuri coaunera- Coaunerane reentiaan, dedeeu niha

Cana Coaunerate, jataain nelateein cureein nere bera inoaensihuru que,
nihane coina, cocoainaain rai letono inoaenlu beratiha Cana Coaunerane
Jesoso letoaelu. Acate, ͑ɗɗËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬ tocohaneeincha. 22ॸNii quete, cana
caihuri rai teeichene jana, jiaanena inoaensihuru rai:
jeriha coberanadoro Filatone saijieein, ‘Caa nere beraneein caletohane
caohateein jianena jereneeichelu. rijijieeinte, inara caje nacoauneein rai
14ॸNitohaneein caohachanejesina ichara nere bera letoareein Cana Coaunerara.
Itolere que tonaane, nere tonoraain natiin onaa ichatena nainiheita,” naain
neeuchera. 23ॸͮľфľҡΎ͑Ύф͑ʮľфɗȍľɗËȍӕ‫ڏ‬ cachaauru relaauruhana jaun.
rute, caohachanainejeein nitajiha 3ॸNitohaneein obajeein jetaote, Joaan
cuurureeincha.’ naain belu cana aina curuataain Fedoro mucuhin

inoaensihuru rai Moisesa. amaain, inae sonaina nihana jaun,
24ॸCaritiinte aitoroaeetoorelu Cana ËфľѸľфΎËӕȍ͑ľҡľ͑ʮɗ͑Ëӕӕʮ͑Ύľф‫ڏ‬
Coaunera ere bera inoaensi- Samoeri tenajaaure.
caje coaauneein satiin nere bera 4ॸNii inatiin jetaote, atiin esenetaaure
inoaensihuru, catohaneein turuhane nii cuu aonajeeurera- arajii cachaauru.

quera. 25ॸNii jaun inarate, nii nere bera Nii jaun jetaote, ita que jooraain
inoaensihuru que beratihalu Cana quichaauru nejesina janijiin, saoqui
Coaunerane rijijieein, nii naitoonjoa oharaancaelalajeein Jesocurisito
sirichaneein neeichera. Chaen techu, esenetaeraneein neeure, enecuru,
inoaenlu cana foeratera inoaensi- canaanaihuru, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕфɗʮ͑ɗʮɗ́‫ڏ‬
Abaraaun rai: naala.
َґҡɗɗ͑ËËȍӕфҡ͑ľнӕľ͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬ 5ॸNii cojoanoo jetaote, nii que ita rai
rune, caohachaain teratiha cureeunni ii ereeuru coina, Jerosaleeun ita

nefoerateeuru coreniha.’ naelu Cana taojiaaure Jorioocuru curuaanaacuru,
Coaunera, cana foeratera inoaensi- satiin acaauru bichauhenaauru, chaen
Abaraaun rai. 26ॸNiritohane jaunte, oo Cana Coaunera Quiricha Inoaensi que
caje nii Calaohi ichateein, ʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬ cacha relaaurera, naaonjoainuri. 6ॸChaen
jeein inara rene letoaelu Cana jetao techu, cuu neeure saseredotecuru
Coaunera, nii coaraain neeichene, baaso curuaanaacuru Anasi, chaen Caifasi,
ichaaechajeein neeichene jianeein Joaan, Alejaandoro, Ѹҡɗɗ͑͑ɗɗѸѸľфľĀΎ‫ڏ‬
neeichene, inara coroatajaneein nihane tecuru curuaanaacuru araaichuru,
coinara,” nae jetao Fedoro, nii cuu naaonjoainuri. 7ॸAcaauru jetaote,
nenacaauru cachaauru rai. caresero caje rocoeratenajaain, Fedoro
aina Joaan raerateein, acaauru cataaun
Cocoainanacaihuri acatiha neeuruha tenajaain acaauru rai:
Fedoro aina Joaanne “Cha cocoainanacaineein inara tihane
4
1ॸNiritiin jaiti cachaauru rai aina caa aaicheta. Cha corenihata,”
ereereeca Fedoro aina Joaanne jana naain Fedoro aina Joaan caje
jetaote, ҡʮɗȍҡӕфӕȍӕӕфľѸѸľфľĀΎҡľ‫ڏ‬ bajaauruhane jana jetaote, 8ॸËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
curu, Teenforo beraihurera- ƸΎ́ɗѸɗȍ‫ڏ‬ niha Cana Coaunera Suujuene jaun, cha
curu- curuaanaa, sadoseeocuru, que casilanaala jetao:
naaonjoainuri. 2ॸTuruuruhane jana: “Aonacuche satiin caraaichuru
“Coaraanachuinti oo caje ichana curuaanaacuru, satiin Isaraeli
nainiha cachana jaun, oo caje ichanaalu cocoaichacuru bichauhenaauru. 9ॸNii
Jesosone. Nii jaunne esinae rauhijiriin cunaitenaa rai caohacha ichara
oo caje ichana nainiha cachane coitucunaa jereein bajaaichene jaaunna,
coitucuhacaanu,” naain cacha inara rai berichaanuhincha, coitucuhin
relaauruha Fedoro aina Joaanne neeiche satiine coinara. ‘Nitohaneeinna
aonajeeuruhana jaun jetaote, obaaecure nerautaa caa cachate.ٔ͑ɗ͑ËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
sadoseeocuru: “Nihei chunei onaa chene jerena caaunra. 10ॸґҡɗɗ͑Ύ͑ʮľľɗ‫ڏ‬
ichatera. Nihei Cana Coaunera niha chene urichoone berichaanuhin, satiin
Isaraeli cocoaicha neeichene coitucuhin ‘Casaje.’ naain, irihacacheneta.

neeichene coinara. Nii coroso que 17ॸCoanete, taeneein cuajeein, Jesoso
terateein- inaraacha sohin- inaraacha que- cacha relaauruhane coataa, nii
joaerateilu Nasarete cocoaicha caohatichaachete jianecurumiin, nabana
Jesocurisito- oo caje Cana Coauneracha chunei cacha rai, Jesoso que ereein
ichatei corenihate, caohachanainejeein neeuruhane coataara,” naain jetaote,
cunai caje nerautaain, caa canaacaanu 18ॸFedoro aina Joaan cotijiaain:
aina inara acatiha ne caa cunai caje “Jiaonriha Jesoso coacuhin que
nerautanaa cachara. Inae satiin, inara ereerejeein chunei cacha relaain
nota que, caohachanainejeein neeichenera. Nii jianeechacuchera,”
nerautaane coaraquichera. 11ॸCaa cacha naauruha acaauru raine jana jetaote:
rautaera- Jesosote, letoae Cana 19ॸ٘ʊ͑фѸӕӕʮӕËΎфËӕËȍľʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬
Coaunera, Ѹҡɗɗ͑ËËȍËΎфΎҡʮ͑ľ‫ڏ‬ jeeincha. Inasiina Cana Coaunera ere

raaunu que niqui. Nete, nere aonana tonoraacaanune jianeein inara ere
jerelanaala, que jaolequiin neeichera. tonorarihacaanu, Cana Coaunera ere
12ॸAcate letoae Cana Coaunera, nabana tonoraacaanune colaihaje tacaainta.
nitajeein nihacachene coataara. Nihei 20ॸͮɗ͑ɗȍË͑ӕ͑ɗɗнӕľľфľľфľʮɗȍË‫ڏ‬
chunei, leeocha cacha tihei Cana nune jianichaanuneta. Inasiina,

Coaunera, caa chauratane queta. canacaanu uricho que- canacaanuhacha
Leinjiin acaachate, chabana nitajenaa aonai, canacaanuhacha coarai, Ë͑Ë‫ڏ‬
charanejeein nihacache jaanu teraanu nuhacha coitucui, naojoaihunri que
que- letononeein nenaa ne, itolere baaso cachaauru relanaa jianerihacaanuta,”
caje- jianacoo cana mitaeraanu quera,” naain tonoranaacuruha Fedoroorune
naa acaauru rai Fedorona jaun jetaote: jaun jetaote, 21ॸcacha relaauruhane
13ॸ“Caaurute, ˇľѸΎѸΎɗ̲͑ӕȍľ̲ӕ‫ڏ‬ caohateein:
jeein nerelanacaauru nera. Coatiha “Nenacaen nitohanai ichaain, ѸËӕȍɗ‫ڏ‬
jataain cana tocohaneein, caohatiin- chenena, jelai choae jauhecotojoeriin
quiricha inaaurera niheita. Nete jataain inara casetecarichaanuhincha,” naaure
coitucuera rijitojoeein, erenaa inaaure jetao, acaauru rai cocoainanacaihuru.
caa cachaaurura,” naaure cojoaelatiin Nitohaneein jetaote, ËѸľҡľË͑ʮľ́‫ڏ‬
nii cocoainanacaihuru, cha que naala, nirijieein jianenaacure.
casilanaala ereeuruha Fedoro aina Jianenaana jerecuruhi jetao niqui. Ne
Joaanne jaun. 14ॸChaen, cuu acaauru jetaote, ͑ɗɗËËȍфӕҡӕфӕȍǗľĀΎфΎΎ‫ڏ‬
aina, chujuhecoha nii cunai caje rune coaraain, æ͑æΎӕ͑ľфËΎфΎľËӕ‫ڏ‬
nerautanaa cachana jaun jetaote, nii ruha satiin ecu nenacaauru cachaaurune
chaque tonaain erenaa nainecurene. jaun jetao acaauru jianecure.
15ॸNii jaun jetaote, nii ita taojiaauruhana 22ॸNii cojoelanaacojoaain nerautanaa
jaan caje, mitaeratenajaaure. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ cacha jetaote, jenachoonca jaanaca

neein, mitaeratenajaain jetaote, cuu amurijiri.
nejesinajeein, ita cotaicha rijitiin:
16ॸ“Cha charihahacache, caa cachaauru Cana Coaunera bajaauruha
ainata. Itolere caa Jerosaleeun Jesoso esenetaureraauru, acaauru
nenacaauru cachaaurute, ËΎʮΎľ́͑ËΎ‫ڏ‬ lararajihane coina.
joai ichaain, Ë́ľɗ͑ʮɗɗ͑ËËȍфӕҡӕ‫ڏ‬ 23ॸNitohaneein jianenaacuruhana jaun
ruhane coitucuurera. Nii que, nainihei, jetaote, nii neeuruha acaauru
leeochaaurune jaun, turuha cuure 29ॸAihana jaun, enene caje coauneein,
Fedoro aina Joaan. Cuu acaauru rene canacaanu casataauruhane coaraaine,

turuhin jetaote, “Naaonjoaainte, ʮľ́ɗ̲ӕфɗҡΎȍľфɗɗ͑Ë͑Ë͑ӕËΎфΎҡ‫ڏ‬
canacaanu teeure canacaanu casataain, janeeuna, cha que casilanaala,
cana araaichuru bichauhenaauru, cachaauru rai, ii ere beebejihacaanura,
saseredotecuru curuaanaacuru ainara,” Cana Coaunera. 30ॸChaen, laraajiin
naain jitariin, nii acaauru leeochaauru itolere ichana nainichaanune jaannu
rai beeuruhane jaun jetaote, 24ॸcuu teeu, canacaanu rai, cunaitenacaauru
jiniiquiin, aonajeeuruhane baiha: rautaain, cojoelanaacojoai ichaain
“Cana Coaunera, iite cana janonaa naaonjoacaanune coina, esinaae
coauneraneein neeicha. Iite cana rai rauhijiriin nii ii letono Jesoso
dede, chauratane, cucuana, naaonjoaain letononeein nihacaanune coaracuruha
coauneraneein neeicha. Iite itolere satiin cachaaurune coinara,” naain jetao
cautenurijihuru coauneraneein neeicha jiniiquiin Cana Coaunera bajaaure.
Cana Coaunera. 25ॸIite, ii Suujue que 31ॸInae Cana Coaunera bajaauruhane
berateein, ii ere bera inoaesi Rabiri que nainaauruhane rijieeoritiin jetaote,

berateein: nerurujuaa nii netaojiaauruhana jaan
‘Chanuna joaereein jelaiine jana, acaauru suujuau
rai suujua auhacaain neeoritiin, acaauru suujua lararajiae
nererojoecaaure Cana Coaunera Suujue. Nii aina jetaote,
laurilauri nenacaauru cachaauru. chaque casilanaala, ËȍнӕľҡΎ͑ʮľ́‫ڏ‬
Chanuna nitohaneein naala, satiin cachaauru notaracaae
baasoneein suujua coaracure laraajiin, Cana Coaunera Ere
inacojoeein cachaauru. beebejeeure.
26 Chaen techu
Cana Coaunera amurijiriin nenaa Satiin rucuhelete,

coacuhin, satiin acaauru raineein ne.
nii niicha letoai Mesihasi que 32ॸSatiin Jesoso esenetaeraauru jetaote,
nejerateeure jataain arajiin ita aina neeuruhane
cana rai chauratane coaaraneein saijieein, ita suujua rijitojoeein
que nenacaauru aina reycuru.’ coacuhin jetao, “Coatiha leeinjiin cana
naain aitiin berateeilune jaun, niritiin rainuhachanu que, nihei caa canaacha
bihalu ii ere bera inoaesi Rabirine sirii rucuheleta. Satiin cana raineeinte
rijijieeinte, 27ॸѠΎ̲͑ΎËӕфӕËӕфӕ‫ڏ‬ nera.” naaure jetao, satiin, ita rai.
naacha tei Jorioocuru curuaanaa Nitohaneein jetaote, satiin raineein ne
Foonsio Filato, Jorioocuru rey Erodesi, nii itolere acaauruhacha sirii.
chaen nejelau atane nenacaauru, chaen 33ॸNitohaneein jetaote, jelai choae
Isaraelitaauru, naaonjoainuri, caa jauhecotojoeriin, laraajiin, oo caje

neseeu netaojiaain nejerateeure, nii ii ichanaa Cana Curuaanaa Jesosone
jerenohin icharaanu que- ii letono beebejeeure jetao nii afosotooru, itolere
Jesoso- iicha janijii iicha rai Mesihasi ichaain, acaauru coroatajaniha Cana
ainara. 28ॸNitohanihane coina, inae Coaunerane que cachaauru notajaain.
inoaelu coacuhin ichaailune rijijieeinte, Nitohaneein jetaote, jelai choae
aihurera. Nitohaneeinte, aitohine jauhecotojoeriin, satiin, acaauru
nainaaurera Cana Coaunera. coroatajane Cana Coaunera. 34ॸNii jaun
jetaote, nii chunei leeinjiinejeein, notaracaae canacaanu coritaai,” naa

chaque lanaain neeurene. Tabaauru Ananihasi rai Fedorone jaun jetaote,
atane sirichaauru, tabaauru loreri 5ॸcuu aonajeeorihane baiha, tocojoaain
sirichaauru, naaonjoainuri jetao, que tacaain, inae cuu ohe Ananihasi. Nii
necoreteein, 35ॸnii afosotooru rai uhaain coaraain jetaote, satiin nii coasichure
niicha raauri coriqui teeure, banetojoelanaala nii ecu neein
latecuruhane rijiinanaain acaauru rai coarajeeurera cachaauru. 6ॸNii jana
leruuruhane coina. 36ॸCoaraaunachuinti jetaote, tajiha nichuuntaain coaraain,
jetao, nii acaauru jana nenaa Lebita- rai jabereco conajaain amaain
Joseneein curuajaain nenaa- Chifere conautiha cuure cachaauru.
cobena que nejanohanaa- ´ľфľ͑¡ľľ‫ڏ‬ 7ॸNii baiha jetaote, nichata oraai
neein afosotooruhacha curuaatei. cuhane, tajiha turuhin enoha uhe nii

“Berenabeen” naanete, “suujua onaa Ananihasi autana Saƿra: ٘ͮΎ͑‫ڏ‬
nunaera” nae. 37ॸNii cacha jetaote, atane joaara,” naain coitucuelanaala,
sirihana jaun jetao, que necoreteein, caohachanaenetojoeein. 8ॸNii jana
coreniha coriqui raain jetao, jitaain nii jetaote:
coriqui tee, afosotooru rai. “Esinaena rauhijiriin, nii beeichene
jeeoneei coreneein, inara rai atane que
Osa que nesaruhin, nohaneeuruha necoreteeiche,” naain bajaa Fedorone
Ananihasi, Saƿra, naaonjoaihunrine jana jetaote:
5
1ॸNejetaoteacaauru aina ne leeocha “Ejeen. Nii bihacaanune jeeonejeeine,
cacha- Ananihasineein curuajai, rai necoretihacaanuchera,” naane jana
comasai Saƿra aina. Aca jetaote, nii jetaote:
comasai aina leeinjiin atane que 9ॸ“Chanuna ita suujua rijitojoeein,
necoreteein, 2ॸita suujua rijitojoeein Cana Coaunera notaracaae canacaanu

leruhin rai core raain, esi rijijieein coritaquiche. ͮΎҡҡʮɗȍӕӕʮӕľľӕ‫ڏ‬
jitariin amaera rijitiin: “Nocoa coriqui,” ruhache ii sinijera amaain, ËΎ͑ӕҡľ‫ڏ‬
naain afosotooru rai teeure. 3ॸNii jana raauru cachaauruchera. Inae itonaai
jetaote, amaaururichaainchera,” naa Fedorone
“Ananihasi, chanuna ishuujua cuhane rijieeoritiin jetaote, 10ॸFedoro tijia asaae
enoha Moconajaerane rijitojoeein, Cana tocojoaain tacaain, cuu ohe nii ene. Nii
Coaunera Suujue rai nohanena jereei jana jetaote, rai lana conautecuruhane
leruhin coriqui raain. 4ॸNihei chunei caje turuhin, enoha cuuruha nii
ichei, ‘Caa atane que necoreteeura,’ cachaaurune jana, inae oha nii enene
naain ereein neita. Nitohaneein, jaun, rai jabereco amaain, rai lana
eletoaera que necoretenaa lanaalate, rohan teein conautecure. 11ॸNii jaun
icheineein niha satiin coriquine jetaote, banetojoelanaala coasichure nii
maajeein inatiin, leruhin raain satiin Jesoso esenetaeraauru, satiin nii
nohaneeicha. Nii atane necoreteeina nitohanihane coitucuurerane maajeein.
jaan, coatiaa nejelau raineein nihein.
Afosotooru aina cuaain, itolere
Nii jaunte niqui, satiin, coriquine
cojoaelanaacojoai ichaain cachaauru
maajeein icheineein nera. Chanuna
notaaratiha Cana Coaunerane
nitohanai ichana coacuhin ichaai.
‘Canacaanuacha jecha coritaai,’ naai 12ॸNiiafosotooru aina cuaain jetaote,
jerihane niqui. Nete, Cana Coaunera itolere cunai caun cunaitenacaauru,
bacosacuru, maosacuru, naaonjoaihunri æΎӕ͑ľфËȍҽľɗʊËȍΎ͑¡ľľ¡ľʮľľӕ‫ڏ‬

rautaerateein, itolere icharateein cacha chera,” naain jetao, letoanajae Cana
notaarate Cana Coaunera. Nii bana Coaunera letono anjera. Nii jaun jetaote,
jetaote, nii Teenforo chajeneein nenaa mituhin cuhin, 21ॸjanohetiin nii Teenforo
Salomoonneein curuajai asaae ita asaae enohin, beebejeein cachaauru
taojianajaaocure afosotooru, satiin relaaure.
Jesocurisito esenetaeraauru, Nii nainiha jetaote, saseredotecuru
naojoainunri. 13ॸNejetaote, nii chunei curuaanaa, chaen acaauru aina
acaauru aina netaojiana jerecurene casi nenacaauru, naaonjoaihunri, satiin-
caun, jataain belainaacuruha natiin. acaauru bichauhenaauru cotihacure,
14ॸNejetaote, arajiin cachaauru enecuru netaojiaauruhane coina. Nitohaneein,
netonaine maajeein Cana Curuaanaa ita taojiaain jetaote, nii afosotooru
esenetajeein nejeeotejeeure. 15ॸNii jana raerateeure, caresero caje. 22ॸNii jana
jetaote, ɗҡΎ́ľфľËӕ͑ɗËӕ͑Ëӕ͑ɗҡľ͑‫ڏ‬ jetaote, turuhin nii caresero joracaain
caauru mitaacoaain, cacha situnajaun coaracuruha nii acaauru letonocuru-
bero auhaniha teeure, nela choae, rai folisihacurune jana, nii leeinjiinejeein,
rori choae, naaojoaain, tabaauru que cuu neeurene. Nii jaun jetaote, ́ľҡΎ͑‫ڏ‬
neconaa Fedoro beraerane, ͑ľфӕҡӕ‫ڏ‬ jaaurera rai, biha cuure. 23ॸTuruhin jetao
ruhane coina. 16ॸChaen nii Jerosaleeun te:
rohan nenacaauru- neseeuru “Caohatiin funojoineein, acuujua
͑ľ͑ËӕфӕËËȍӕфӕ͑ľҡΎ͑ɗ͑ɗȍ͑‫ڏ‬ naineeinchuru soondarooru que
tiin jetaote, tajiha turuha uure itolere caohatiin beraichaain nihanatiinte,
cunai caun cunaitenacaauru, itolere joracaain coaracaanune jana, neeurene
coitucuchuhi cairichanojoineein leeinjiinejeeincha,” naain beeuruhane
ichaonacaauru, naaonjoainuri uhaain. jaun jetaote:
Niichuru jetaote, rai cunai caje 24ॸ“Nitohaneeuruhane, chachaainti
rautanaacuruhane, jataain raotojoeein ichaa cuurureein nirijieein taeneein

satiin nerautaaure. cuaajeeinta,” naaure, Ѹҡɗɗ͑ѸѸľфľĀΎҡľ‫ڏ‬
curu curuaanaa, saain Teenforo
Afosotooru que nejerateeuruha beraichacuru- folisihacuru curuaanaa,
cocoainanacaihunrine ʮҡɗ͑͑ľ́ҡľľɗ͑͑ľ͑ËӕфӕѸѸľфľĀΎ‫ڏ‬
17-18ॸNiijaun jetaote, itolere cacha, tecuru, naaonjoaihunrine jana jetaote,
acaauru belaihana jaun, nechu jataain 25ॸtajiha turuhin:
necoelai caun, nii afosotooru mucuhin “Nota Teenforo cuhanete, cachaauru

amaain, caresero cuhane tenajaaure nii relaa neeure caresero cuhane inaraacha
saseredotecuru curuaanaa aina, nii oo enoanojoihurura,” naain, acaauru rai
caje cacha ichatena nainiha Cana beenajae leeinjiin cacha.
Coaunerane esenetaaichuru- ѸĀΎѸľľΎ‫ڏ‬ 26ॸNii jaun jetaote, nii rijieeoritiin
curu. 19ॸNii jana jetaote, janotiin cuhin, rai folisihacuru amaain, ranajaa
caresero bacuujua joracaain, acaauru cue folisihacuru curuaanaa. Nitohaneein
mitae Cana Coaunera letono- anjera. cuhin jetaote, inae erunajaain, acaauru
20ॸNitohaneein mitanajaain jetaote: uhae, ËȍҡΎȍ͑ľľɗ͑Ëӕ͑ɗ͑ĀĀ͑ʮľ‫ڏ‬
“Naain Teenforo cuhane enohin, lanaala cunaain, ËȍҡΎȍ͑ľľɗ͑ҡľ͑ʮӕ‫ڏ‬
cacha cataaun nichaauraain, cachaaru ruhane, ajeri que bodoosinajaauruha
rai beebejeein, caa Ena- Cana cachaaurune coataa. 27ॸNitohaneein,
turuanajaain jetaote, ˇΎфɗΎΎËӕфӕËӕфӕ‫ڏ‬ coitucueraneein, Ëľ͑ҡΎ͑ɗËΎËΎɗ͑‫ڏ‬

naacuru, saseredotecuru curuaanaa, nacaineein, jataain suujua acatecuruha
naaonjoaihunri acatiha tenajaain jetao: itolere cachaaurune jaan ne. Nii jetaote,
28ॸ“Inae inara rai, nii cacha que, nimichuhin nichaauraain, basiinjiin
cachaauru relaaichene coataa aitiin, afosotooru mitaerate, aerene. 35ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
caohatihacaanulura. Nii saijieeinte, neein, inae mituuruhane jana jetaote:
enanetojoeein, nii jianena jereneeichera. “Aonacuche, satiin- ʊѸфľ́ɗËΎËΎɗ‫ڏ‬
Cha ichaquiche, nii que cacha relaainta. chacuru. Caohachaain necohalajiin
Inae itolereneein Jerosaleeun sacutaain, aihuchera. Nijiaonriha, joaenreein
nii que cachaauru relaaichera. coitucuera lanaala, chatohaneein caa
Chaentechu, canacaanu que, ohalu nii cachaauru terateein neeichene. 36ॸAihalu
cachane ujuaitena jerequichera,” naa Teeodane coaucuchenaainti. æΎфËӕ‫ڏ‬
acaauru rai, ѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ‫ڏ‬ chenachuhinti, leesajei que niqui, ‘Aca
naane jana jetaote: jete, jataain itolere amurijiriin
29ॸ“Cacha ere tonoracaanune choae nelateineeinera.’ naane jaun niqui,
jauhecotojoeriin jataain Cana Coaunera esenetaain sacuuruha jena fashai
ere tonoraacaanune jaunna aihacaanura. cachaaurune. Nii jana, sohin jaooruhane
30ॸNii cana inoaesihuru Coaunera- Cana jaun, ita caje riaaneein, jianecuruhalu-
Coaunerate, nii coroso que teein, sacuureraauruneta. 37ॸCoaraaunachuinti,
inaraacha sohi inaraacha joailu- Jesoso itolere sacutaain nenacaauru cachaauru
ichatelura. 31ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ʮӕфɗȍ͑ľ‫ڏ‬ janiichatiha Romanocuru curuaanaane
jeein, oo caje ichateeinte, raotono bana, coaiteen Romanocuru aina
nichajai que lauriaain, nii Jesoso nejeratiha leeinjiin- Calileea cocoaicha-
cocoainae, itolere curuaanaa nihane Jodasine jana, jerichanejeein, Ëľ͑ҡΎ‫ڏ‬
coina, Cana Coaunerara. Chaen, itolere noai sohin jaooruhane jaun, rai
baaso caje- cacha mitaeraaunu quene sacuurera netonoain, ita caje
maajeeinte, te Cana Coaunera, Isaraeli rihaaneein, jianecuruhaluneta. 38ॸNii
cocoaichacuru coroatajaneraaunu que, rijijieeintechu, Cana Coaunera
itolere baaso ichaechajeein neeuruhane ́ľҡΎ͑Ύ͑ľľɗ͑ɗȍӕфľ͑ɗȍËËËȍӕ‫ڏ‬
jianeein neeuruhane, acaauru que rune, raajenihane jianiha cuurureeinte,
suujua acatena nainiha Cana rerohecanacaaurureta. 39ॸAihana jaun,
Coaunerane coinara. 32ॸCanacaanuna, nii Cana Coaunera letononeein aihuruhane
coitucuhin, coaaraneein, нӕľľфľľфľʮɗȍ‫ڏ‬ jana, acaauru aina nejerateein, acaauru
caanu. Chaen, nii nere tonoraain rerohecaaichenete, Cana Coaunera aina
naitoonjoan icharaauru rai, Cana netonai nejerateriquicheeincha. Aihana
Coauneraacha tei Cana Coaunera Suujue jaun, coaa Cana Coaunera aina
netonoaite, canacaanu que nii nejeratenaa amunena coaucachera,” naa
coaaratera,” naain tonoranaacure, Camalieline jaun jetaote, nere
Fedoro aina, leeochaauru afosotooru. tonoraaure.
33ॸNiritiin, tonoranaacuruhane jaun 40ॸNitohaneein nere tonoraain jetaote,
jetaote, obajeein, acaauru sohin, raujiaain nii afosotooru cotijiaain

acaauru jaonaa jerecure. 34ॸNii jana bisichatenajaain, “Nijiaonriha nenacae
jetaote, nii cocoainacaihunri aina cuu Jesoso que cacha relaain neeichenera,”
ne leeinjiin fariseeo Camalieli. Aca naain jetao, cacha relaauruhane
jetaote, Cana Coaunera Quiricha Inoaesi caohateein, jianenaacure. 41ॸNitohaneein
jianenaacuruhane jaun jetaote, nii coinara. 4ॸCanacaanuna laen, satiin rai,

cocoainanacaihunru notaracaae Cana Coaunera bajaebajajeein, Cana
raotojoeein rachoojoeein, jelai caje æΎӕ͑ľфľфľ¡ľľ¡ľʮľľɗ͑ѸËӕфɗËȍ‫ڏ‬
cauha cuure, bisiinajaain mainajeein, nuhicha,” naauruhane jana jetaote,
acaauru necoejechanuuruha, Jesoso 5ॸsatiin, ita suujua rijitojoeein jerecure.
coreniha, Cana Coaunera notaracaaene Nitohaneein, jereein jetaote,

jaun. 42ॸNii atiin jetaote, jianelanaala Jesocurisito ere esentaain- Cana
cojoanoonetojoeein, nii acaauruhacha Coaunera Suujue que suujuequiin nenaa
cohajei Mesihasi niha Jesosone Eseteba, chaen Feriƿ, Poroocoro,
beebejeein, cacha relaaure, Teenforo Nicanori, Timoon, Paramenasi, chaen
asaae, loreri naineeine maajeein. leeinjiin cacha- Antioquiha caje nenaa-
Joriooneein nerotona- Nicolasi,
Caainsineein acaauru naaonjoainuri janijiin raaure. 6ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
coroatajaneraaunu teeuruhane neein janijiin ranajaain jetaote, tajiha
6
1ॸNitohaneein jetaote, nii bana ҡӕфӕ͑ʮӕӕфľ͑ɗɗ͑ľľӕфӕȍƸΎѸΎҡΎΎ‫ڏ‬
nenacaen nejeeontejeein cuujueein, rune jaaun. Nii jana jetaote, acaauru
фʮɗɗ͑͑ľƸӕфľˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ couturi choae biji merecaain, Cana
raauru cachaauru. Nii jaun jetaote, Coaunera bajaaure, acaauru cocoainaa
nererojoecaaure nii Curieco ere cuhane Cana Coaunerane coina.
erenacaauru- Jorioocuru, nii Ebereeo 7ॸNii aina, itolere sacutaain riaaneein,
ere cuhane erenacaauru que. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Cana Coaunera ere beebejeeuruhana

neein, nererojoecaain jetaote: jaun jetaote, nenacaen jelai choae
“Chanuna lenone chaluuruhane, inara jauhecotojoeriin, Jerosaleeun, jataain
aina nenacaauru autanaauru rai ͑ľʮľľΎ͑ҡľľӕфľˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬
teeuruhane fautaerihanaain, canacaanu raauru cachaauru. kфʮɗɗѸѸľфľĀΎҡľ‫ڏ‬
aina nenacaauru autanaauru rai curu- Joriooneein nenacaauru niha
quinacai teeure chaluurerata,” naaure natiinte, Jesocurisito esenetaaure.
Ebereeo ere cuhane- erenacaauru rai.
2ॸNii jaun jetaote, jitariin, nii Eseteba mucuuruhane
Jesocurisito esenetaeraauru taojiaaure 8ॸNii Eseteba jetaote, coroatajaniha
nii lechoonca coroatajai Cana Coaunera Cana Coaunerane jaun, itolere que
letonocuru- afosotooru. Nitohaneein, laraajiin, itolere cunaitenacaauru
taojianajaain jetaote, acaauru rai: rautaain, itolere ichaain cachaauru
“Coatia caohacharihei, Cana Coaunera notajae. 9ॸNii jaun jetaote, æɗфɗËȍľфɗ͑Ύ‫ڏ‬
ere beebejihacaanune jiaaneein, cacha ʮΎɗ͑ľľɗ͑ͮľľӕфӕȍ͑ľæʮľͅɗҡ͑Ύ‫ڏ‬
rai lenone teeurera beraichaneein joihuru neein curuajai sinacoca
nihacaanuneta. 3ॸAihana jaun, nenacaauru- Sirene caje, Alejaandiria
canejeraauru, caaunsine cacha- itolere caje, Silisia caje, Asia caje, naaojoainuri
coitucuurera- Cana Coaunera Suujue caje unacaauru tabaauru jetao, Eseteba
que suujuequiin nenacaauru, inara caje, aina, ita cotaicha rijitocure. 10ॸNe jetaote
chariji chaainti esinaae rauhijiriin amuritonaa nainesihurene, Eseteba
nitohanai ichana nainaeraaurune, suujuatiha Cana Coaunera Suujuene que
niichuru janijiin beeuchene, canacaanu, laraajiin irihana jaun. 11ॸNii coreniha
acaauru rai amihanenaa tihacaanu, jelai obajeein jetaote, tabaauru coretecure,
teein, nii coaaraneein neeuruhane nechu joaereein caje rocohin, irijiaain:
“Baasoneein Moisesa que ereein, Cana jetaote, Mesepotamia batane nihane

Coaunera netonai quete erera,” naain jana, rene ecocohin: 3ॸ‘Caa ii atane
acaauru aina coulurujueeuruha, nechu jiaaneein, satiin ii araichuru ratiriin,
joaenreeine coina. 12ॸNii jaun jetaote, ichei quiicha coaarateeni atane que
niritii beeuruhana jaun, Eseteba que ichaonihura.’ naa Cana Coaunera,
nejerateein, codoonetiin Eseteba Abaraaun raine jaun jetaote, 4ॸCaldea
mucuure- satiin cuu nenacaauru, satiin- atane caje mituhin, naain nejelau
nii Cana Coaunera Quiricha inoaesi- ataneu- Araaun neein curuajaihu
coitucuurera, satiin- Ëӕфӕ¡ɗËȍӕȍľ‫ڏ‬ ichaoha cuelu Abaraaun. Nii baiha
naauru, naaonjoainuri. Nitohaneein jetaote, inae oha rai inacane jana, caa
mucuhin jetaote, tararaain amaain, ena nihacachene jaan atane que
acaauru curuaanaacuru rai teeure, nii Abaraaun letoae jetao- Cana Coaunera
rucuhecuruhane coina. 13ॸNii choae niqui. 5ॸNe jetaote, nihei aansijineeiniji,
tacaain jetaotechu, nohaneein acaauru rai atane tenelu Cana Coaunera. Ne
aina colurujueraanu que- casaje jetaote, nii caaniha jetao: ‘Ohine
cachaauru arihuruhana jaun: baihate, ii calaohichuru rai, ËȍɗËȍΎ́‫ڏ‬
“Canacaanu netonaina chuhisi, curu rai, naaonjoainuri rai niha cureein
aonajenajaaocaanura. Inetono janona atanera. æȍľ͑ËΎфΎҡʮʮľľɗ͑͑ľƸӕфӕ‫ڏ‬
bana te, ‘Chaque jete nelatere cana rai rihaain ii nefoerateeuruta.’ nae Cana
Teenforo. Chaque jete nelatere cana rai- Coaunera, Abaraaun rai. Nii bana, jaiti
Moisesa aitoonjoa- Moisesa ere. 14ॸNii neniha leeinjiinejeein Abaraaun rai-
Nasarete cocoaicha Jesoso jete, cana rai canaanai inatiin jetaote, Abaraaun rai
Teenforo chamuhitiinjien jaohaje nirite Cana Coaunera.
cureeinjien. Nii ichoae tacaain jete, 6ॸNiritiin jetaote, Abaraaun rai:
cana rai Moisesa aitoonjoa, cana ichao ‘Jauriaanejeeinte, ʮľ͑ƸѸȍʮ͑Ë‫ڏ‬

corereeinjien.’ nanajaaonca chuhisicha,” neein, eroraqui nejelau atane que
naauruha nii cocoainanacaihuri rai, nii ichaoha cuurureein, belainohine
casajeeurune jaun, 15ॸnii Eseteba lanaala, nechu caseteco rijijieein ii
coarajeeuruha- saain- nii cuu nefoerateeurura. 7ॸNena, nii acaauru
nenacaauru- cocoinanacaihuri, satiin- cairichaerichaauru cachaauru
nii cuu nenacaauru- cachaaurune casetecaain, jelai caje Isaraelitacuru
maajeeine jana jetaote, Cana Coaunera rocoerateein, nii caitoonjoa- acaauru
letono anjera nomeri tocohaneein que banihateein- quiicha rucujuei atane
necore satiin rai nomeri. que teratenajareeunni, acaauru que
banijiaain atane que ichaohin, quere
Jabereco coreniha iriha Esetebane tonoraain ichaooruhane coinara.’ nae
7
1ॸNii
jaun jetaote: “Esinaaena Cana Coaunera, caa nihacachene jaan
rauhijiriin, ii que erenaaniha,” atane que. 8ॸChaen techu esinaae
naain Eseteba caje bajaa- ѸѸľфľĀΎҡľ‫ڏ‬ rauhijiriin, Abaraaun rai aitohane
curu curuaanaane jana jetao: coujounacanu que: ‘Quichaneein
2ॸ“Aonacuche canejeraauru, satiin nejanoha ichei canaanaine, jaberoco
ichauhenaauruna, nii que rauhijiriin cari jiununuerateein saerateeura.’ naa
aitete, aonaquichera. Cana Coaunerana jaun, nejanoaa rai
Jaiti Araaun ichaoha cueniha cana calaohi Isacane jana jetao, fosa
foeratera inoaesi Abaraaunne ajiniha janoneein nejanoha baiha catiaain
jetao, coriha cari jiununuerateein baiha, coroata saain cuuruhane cuhane

saerate Abaraaun. Nii jaun jetaote, jetao te: ‘Inara caje- nenaa neeine
jerichanejeein rai calaohi Jacobo neeunra.’ naain nihanacuru que,
icharate Isaca. Jerichanejeein necoitucuerate Jose. Niritohane jaun
jetaotechu, nii lechoonca coroatajai rai jetaote: ‘Acaauru caje nenaa neeina
Ë́ΎȍɗËȍӕфӕʊѸфľ́ɗҡӕфӕƸΎľфҡľф‫ڏ‬ nihate,’ naain Jose coitucue Egipto
nuuru icharate Jacobo. curuaanaa- Faraaon. 14ॸNitohaneein
9ॸNii Jacobo calaohichuru jetaote, jetaote, nii baiha neeoriin, acaauru
cana inoaesihurune. Acaauru jetaote, nii inaca- Jacobo raerate, ʮɗҡфɗɗ͑Ë́Ύȍɗ‫ڏ‬
acaauru ocoala Jose que nererojoecaain, churu aina curuataain, satiin Egiptoo,
que necoreteeure Egiptoo cunacaauru- cuuruhane coina, raeratenajae, rai
cachaauru rai, Egiptoo amaain, que nejeraauru que Jose. Itolere neein,
necoreteeuruha Egipto cocoaicha raine caaunsichoonca saoquii- nenacaauru
coina, nechu jataain nocoelai caun naraaichuru raerate jetao. 15ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
cotaiha. Nejetaote, atiin nii jana, Jose neein jetaote, Egiptoo ichaoha cuelu
coroatajane Cana Coaunera, itolere jetao Jacobo. Cuu neein jetaote, ohelu.
necairichanaa caje mitaain. 10ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Chaen jetaotechu, cuu oorelu nii
neein jetaote, itolere necairichaanaa calaohichuru, cana inoaesihuru netonai.
caje mitaain, coroatajaniha Cana 16ॸNii baiha carajaain neein jetaote, nii
Coaunerana jaun, itolere coitucuha Egipto caje mituurelu cana inoaesihuru

Josene coaraa Egipto curuaanaa ichohalacuru- Isaraelitaauru. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
Faraaonna jaun: ‘Acate, caque neein mituhin jetaote, nii acaauru
jauriineein- itolere coaaraneein- itolere rinaja- Jacobo bucuuru rocohin amaain,
curuaanaa neein- nerora rijijieein Siqueeun, Amoro calaohichuru caje-
nihane caohachaera.’ naain, ËΎ¡ľфľ͑‫ڏ‬ Abaraauncha coretei- atane que rai
doro neein nii Jose cocoainae jetao bucuuru amaain rucuhecurelu.
Faraaon. Nii jaun jetaote, itolere- 17ॸNii baiha carajaaojoaain catiaain
Faraaoncha sirii erora rijijieein, itolere jetaote, inae Abaraaun rai jinateein,
atane curuaanaa neein coberenadoro Isaraelitaauru rai- atane tenaa jeriha
neein nelu jetao Jose. Cana Coaunerane cataiinaaecane jana,
11ॸNii baiha jetaote, carajaaojoaain inae arajiin nefaaecure- Isaraelitaauru
catiaain, necairichaaurelu satiin cana Egiptoo. 18ॸNii bana jetaote enoelu, Jose
inoaesihuru, caohachanainejeein neniha coitucuelanaala nenaa- Rey, Egipto
quinacai, Canaaun, ͑ɗɗƄǣɗЙҡΎΎ͑ɗȍ͑‫ڏ‬ curuaanaa- nihane coina. 19ॸNii Rey
tiina jaun. Itolere caa cana atane jetaote, cana inoaesihuru- Isaraelitaauru
sacutaain, niheilu chunijihun quinacai coritaain cairichaain, acaauru
arihuruha cana inoaesihuru- cana bereecuru- ena nejanoanacaauru-
fojiaraaurune jaanu. 12ॸNejetaote, nii quicha cojoaajihuru joaerate, nabana
bana Egipto curuaanaa rai niha tiricone arajiin nefaauruhane, ƄǣɗЙҡΎËΎËΎɗËȍ‫ڏ‬
coitucuuriin, rai calaohichuru- cana curu que nejerateeuruhane coataa,
inoaesihuru letoae Jacobo, Egiptoo necohalaai caun.
tirico coretiha cuuruhane coina. Nii 20ॸNii bana jetaote, nejanoaelu
tirico coretiha cuuru que jetaote, Moisesa. Nii nejanohaa Moisesane jana
jauriaanejeein, Egiptoo cunaa jetaote, jataain belaain coaraelu Cana
nunueteeurelu- cana inoaesihuru. 13ॸNii Coaunera. Nii jana jetaote, nichata
atejeeincha sirichurelu asinojoineein rai neein jetaote, ucuae sorohin, ËΎфΎҡ‫ڏ‬

fojiaraauru. 21ॸNii baiha jetaote, acaauru jaain quicha cojoaajineein canaanai
bereecuru- quicha cojoaajihuru siriin, nejelau ataneu nenacaauru aina,
jaohacoaauruhane coina, aitoha- nii ecu ichoaelu Moisesa.
Egiptoo curuaanaana jaun jetao, nemuri 30ॸNii baiha, jena choonca jaanacai
auhania, caohachajeein curuteein, nii baiha jetaote, cacha areroo- desiereto

Moisesa jiaanecure- rai fojiaraauru. cataaun- ichatane ucuuno- Sinaaineein
Nitohaneein, curuteriin nemuri curuajai rohan, chujuhecoha Moisesane
auhaniha teeuruhane jana jetaote, jana jetao, iihane- ecu chujuhequi-
coaraain raain, rai beree rijijieein- nii enuha laaojoiri cacaaerii. Nii jana
Moisesa fojiae- nii curuaanaa- Faraaon jetaote, nii enuha laaojoiri iihaneei
cacunu. 22ॸNitohanihana jaunte, Egipto cataaun ecooca leeinjiin aanjerana jaun
cocoaichacuru rijijieein, acaauruhacha jetao, 31ॸcojoaelatiin coarajeein,
coitucui coitucuhin, acaauru caohachaain rautaain coaraane coina,
relanojoineein, leeinjiin cacha rohan nichuuntaaoriin coaraa
mijiaaineein, nere que, nichanaa, Moisesane jana jetaote:
naaonjoainunru que laraajiin nelu 32ॸ‘Canuna, ii inoaesihuru Coaunera-
Moisesa. Inara Coaunera neein neeunra. Canuna,

23ॸNinitohaneein jetaote, inae jena ii inoaesihuru- Abaraaun, Isaca, Jacobo,
choonca jaanacaanihane jana, naaonjoainuri- Coaunera neein
naraaichuru Isaraelitaauru rene, turuha neeunra.’ naane jana jetao, ËΎ͑ľľ͑ľ‫ڏ‬
cue Moisesa. 24ॸNii jana jetaote, cuu tojoelanaala coasiha nesoonetiin
leeinjiin- Isaraelita sohajiha- Egipto rijijijianiha Moisesane jana jetaote:
cocoaichane coaraain niqui, nii naraai 33ॸ‘Nii ii safato rocoora. Canu turuna jaan
Isaraelita cocoaeratiha, nii Egipto nihana jaun, nainiheei nii ii safato

cocoaicha sohin joae- Moisesa, 25ॸnii caje ruhacaain caaelai shaaoquineta. 34ॸNaain,
nainaain: ‘Caate, letoae Cana Coaunera, Egiptoote, inaderaain necairichanaa caun
cana coroatajaneraanu quera, ͑ӕфӕфɗ‫ڏ‬ chanaaure canu cachaaurura. Nii jaunna,
chaain jecha, ͑ɗɗ͑фɗËȍӕфӕʊѸфľ́ɗ‫ڏ‬ coaracaauna jaun, cau faaun, nii caje
taauru.’ naain. Nete caohacha jianacoo tenajaanune coinara. Nii jaunna,
naenetohecure. eletoareeuni Egiptoo, jelai caje canu
26ॸNii cojoanoo jetaote, ɗҡѸΎȍʮľľӕ‫ڏ‬ cachaauru rocoeraanuquera.’ nae Cana
ruha coroatajai Isaraelitaaurune jana, Coaunera, Moisesa rai.
runajaain: ‘Chanute nejesinajeein ita 35ॸJauriha nejeein Moisesa batohin:
sohicheta,’ nae niqui Moisesa, nere ‘Chaate, canacaanu curuaanaa nuque, ii

tonoraa jerenajaain. 27-28ॸNejetaote: cocoainaain, nii coaaranuque eletoaeta.’
‘Chate, nii coaaranu que chenoaain, naauruhalu natiin jetaote, esinaae
canacaanu curuaanaanu que eletoaeta. rauijiriin letono aanjera que Moisesa
Raca, ƄǣɗЙҡΎËΎËΎɗËȍɗËȍɗ͑ľҡΎËΎȍ‫ڏ‬ letoaerate Cana Coaunera, nii enuha
neein inoonte, casohin cajaonaa laaojoiri- iihanei cataaun ecocohin
jereeita.’ naain cotaain, Moisesa cocoainaain, nii cairichaeriinajaauruha
saruhite nii eleeocha sohajera Isaraelita. ƄǣɗЙҡΎËΎËΎɗËȍËӕфӕ͑ľËʮľʊѸфľ́ɗ‫ڏ‬
29ॸNiritiin saruhitohane jaun jetaote, taauru rocoeranu que.
jelai caje sorohin, Madiaaun batane 36ॸNii jaun jetaote, nii Moisesa, Egipto
cuhin ichaoha cuelu Moisesa. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ caje cana inoaesihuru rocoera nelu
jetao, nii atane que, itolere ichaain lenone nihane sohin teein, beseta
cachaauru notajaain. Nii Egipto rohan bitoaera tocohaneein ichaain, ecaanto-
nenaa Cucuana Lanajaijihu jetaote, nii chosi coroaecure. 42ॸNii coaraane jaun
rai biji achune tochataain jetao, aiha jetaote, acaauru aina obajeein, ËΎфΎҡ‫ڏ‬
berone rijijieein, nii cucuana tabai janenaacane jiaane Cana Coaunera,
jacoraain, acaterate, jera jaooruha acaauru chosichuru niha acaauruhacha
Isaraelitaaurune coina. Chaen cacha bei- dedeu nenacaauru, enoto, atene,
areroo- ĀľѸɗľфľҡΎΎʮľ͑ËȍΎΎ͑Ëʮ͑Ë‫ڏ‬ arasijie, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕ͑фӕȍËȍËΎфΎľËӕ‫ڏ‬
neein, itolere acaune maajeein ecoteein, ruhane coina. Nitohanihane jaun
itolere ichaaechajeein, cachaauru jetaote, nere bera inoaesihuru que aitiin
notaarejetelu jetao Moisesa. laenaerateein:
37ॸNii Moisesa jetaote: ‘Leeinjiin inara ‘Isaraelitaauru:
cajete, ecooca cureein caa caletohane coatia carai, nii jenachoonca
rijijieein Cana Coaunera letononeein rai jaanacaneein, cacha areroo-
nere beraneein neenicha.’ naain belu desieretoo neeichene bana,
cana inoaesihuru Isaraelitaauru rai. carai lenone sohin nihane
38ॸNii Moisesatechu, cacha areroo terejetoheeicheluta.
desieretoo nasaae nedaauruha cana 43 Nete, acaihanejeein biji que
inoaesihuru Isaraelitaaurune jana, jelai cachaauru ichanohin inara chosi

nii ichatane ucuuno- Sinaain ichoae niha- inaraacha bei- Moloco
ucuun iniin, Cana Coaunera letono raiichate,
aanjera aina erelu. Nitohaneeinte, lenone nihane sohesojoeein,
aanjera caje, nii cana rai Ichaonaa Tera terejetocoichelura.
Erenaa raain telu, cana inoaesihuru rai, Chaen, Refaan neein curuajai
cana rai beeuruhane coina. inara raajenihane inara chanaa-
39ॸNitohaneein, nii raane coina, nii inara chosi neein inaraacha bei-
ichatane ucuuno que, siichoha arasijie,
Moisesane tonohana jetaote, фľ͑ҡΎ‫ڏ‬ ͑Ύ͑ʮΎɗфɗËȍҡľҡľфľʮľҡΎËΎɗËȍľ‫ڏ‬
norae lanaala, Egiptoo cauha cunaa lura.
jerecurelu jetao cana inoaesihuru Nii jaunna, inara atane caje inara
Isaraelitaauru. 40ॸNitohaneein jetaote, rocohin,
acaauru rai saseredote inoaesi- Aaroon naain Babiloniaun bujuaau inara
rai: ‘Cha que chaainti nerurujuae, sitareeunnicha.’
Egipto batane caje canacaanu rocohin, naain, nii ajiniha bihalu Cana
canacaanu uhaeralu- Moisesata. Nii Coaunerana jaun, nii rijitojoeein
jaunna, canacaanu rai, ecaantooru laenacurelu nere bera inoaesihuru.
rijijieein chosichuru ichaaine 44ॸNitohaneein nere tonoraelanaala,
jerichaanu, cana coroatajanecuruhane que jaolecooruhane saijieein jetaote,

coinara.’ naauruhana jaun jetaote, Moisesa que coaarateein jetao, canii cari
41ॸjeriha Aaroone jaun, baca calaohi caje nenaa loreri Taberenacolo icharate
rijijieein ecaanto ichacure. Nii rai Cana Coaunera, nii cacha arero-
nihane jetaote, lenone sohin teeure, desieretoo amuhemuhecuruhane
Cana Coaunera rai ichacuruhane jaaunru, acaauru jiniichaain, ͑ɗɗҽ¡ľфľ‫ڏ‬
rijijieein. Nitohaneein jetaote, acaauru nacolo amaauruhane coina. Nii
biji que ichanohin- ecaanto- chosi rai, taberenacolo jetaote, acaauru rai telu
Cana Coaunera, ‘Naaojoaainte cana aina 51ॸ“Nete, leeocha Cana Coaunera
ne- Cana Coaunerara.’ naain itolere coitucuuruhi rijijieein, nere tonorana

bana coaucuruhane coina. Nii asaaete, jereneeichene jaun, urichosae rijijieein
nii ajeri que teein- laenanohineein neeiche, aohana jereneeichene jaun.
nenaa Cana Coaunera Ere rucuhecure Aiha, inara inoaesihurune rijijieeinte,
jetao. 45ॸNii Taberenacolo jetaote, inae inara suujuatenaa jeriha, Cana
oha Moisesane baiha carajaain neein, Coaunera Suujuene jana, aina
uhaaurelu nii Moisesa coreenraniha nejerateein, aohana jereneeichera.
nenaa Josoe aina cunacaauru- cana 52ॸSatiin inara inoaesihurute, Cana
inoaesihuru. Nitohaneein jetaote, nii Coaunera Ere bera inoaesihuru

acaauru rai Cana Coauneraacha tenaa cairichaaeriin, sohin jaoorurejetelu.
jerei- atane que nenacaauru aina, Jerichanejeein techu, nii turunaalu-
sonohanaque nichaauraain, acaauru cana coroatajaneraanu que Cana
amuritoorelu, acaauru caje nii atane Coaunera letono turu beebejeeurerane
raauruhane coina coroatajanenaaca maajeein, sohin jaoorelu nii inara
Cana Coaunerana jaun. Nitohanihalu inoaesihuru. Nii esinaae rauhijiriin,
jetao, enoha curuaanaa inoaesi beeuruhane rijijieein turuhane janate,
Rabirinereein tiaaojoaain. que nererojoecaain, nere aohana
46ॸNii Rabiri coroatajaniha, itolere que jerelanaala, colurujueein, sohin
Cana Coaunerane jaun jetaote, turuha joaerateein neeinchelu- inara netonai.
cana foeratera Jacobo Curuaanaa- Cana 53ॸInara inoaesihurutejian niqui,
Coaunerane jaannu que Teenforo ichana laenanohineein Cana Coaunera Ere

jerelu niqui. 47ॸNe jetaote, icharatiha raaurelu, laenarateein letono aanjera
Rabirine caohatiha Cana Coaunerana que, teratiha acaauru rai, Cana
jaun ichaenelu. Nii janate, inae oha Coaunerane jaun. Nete tonorana
Rabirine baiha jetao, nii Teenforo jerecurenelu inara inoaesihuru. Nii
icharatelu nii calaohi Salomoon, Cana inara netonai nihanatiin, tonorana
Coaunera turunajaanu que. 48ॸCoatiha jereneeichera,” nae jetao acaauru rai
niqui, cacha ichanohineein nenaa loreri Eseteba.
Teenforo asaae ichaohi niqui Cana
Coaunera. Nitohanihane jaunte, rai nere Eseteba sohin jaooruhane
bera inoaesihuru que beratihalu Cana 54ॸNiritoha acaauru rai Esetebane jaun
Coaunerane jaun, nii aitoroatihane jetaote, obajeein, corajeein nujuae cari
rijitojoeein: calaaure. 55ॸNejetaote, Cana Coaunera
49 ‘Caa dedete, canu nelaurihana jaan Suujue suujuatenojoineein, ͑ʮ¡ф‫ڏ‬
ne. Jana chauratanete, catiha caain dede coaraa Esetebane jana jetao,
rorine. nejoracaa dedene jaun jetao, Cana
Chaen techu, chatohanai lorerina Coaunera coarae. Nitohaneein coaraane
ichacurure, cuu nebetacaanune jana jetaote, Cana Coaunera raotono
coina. nichajai que chujuheque Cana Coaunera
50 Tana, canu, caa itolere coaunaain Calaohi Jesoso. 56ॸNii jaun jetaote:
nihanulune coitucuuruhaneta,’ “Coaracuchejian inara netonai. Nota,
naa Cana Coaunerara.” nejoracaa dedene jana, Cana Coaunera
naain beeurelu rai nere bera raotono nichajai que chujuheque nii
inoaesihuru. canaacha cohajeilu- Cacha Calaohineein
nenaa Jesosora,” naa acaauru rai lorerichuru naineein enohin, enecuru

Esetebane jana jetaote, 57ॸnuricho aina curuataain- quichaauru tararaain
mucuutaain aohana jerelanaala, nujuaae amaain, caresero cuhane teratenajaain,
soaisohaain, codoonetiin mucuure. cairichanajae Saoro.
58ॸNitohaneein mucuhin jetaote, nii nese
caje naain amaain, acaauru cajione Jesoso beebejeeuruha Samariaune

buuri rocohin jetao, leeinjiin cacha- 4ॸNitohaneein, rerohecanajaauruhana
Saoroneein curuajai que nii acaauru jaun, nii Jerosaleen caje soronacaauru
cajione buuri beraichateein jetao, ajeri jetaote, turuuruna jaunru naineein,
que Eseteba bodoosiin sohin atinaaure- jianacoo osa caje- cana mitaeraneein
nii coulurujueracuru. 59ॸNitohaneein, niha- Cana Coaunera Calaohi- Jesosone
ajeri que bodoosijieeuruhane jana beebejeeure. 5ॸNii jana, leinjiin acaauru
jetaote: caje nenaa- Feriƿ jetaote, nii Samaria
“Canu Curuaanaa Jesoso, ËËΎфҡ‫ڏ‬ batane que leeochaauru nese amurijiriin
neeun. Casuujue raaura,” naain Jesoso nenaa nese tabaihu cuhin jetao, inae
bajae Eseteba, rai suujue raane coina. cuu turuhin, cuu nenacaauru rai, Cana
60ॸNiritohane baiha, semotorohaain Coaunera Calaohi- Jesocurisito beebeje.
auhaquiin: 6ॸNitohaneein cuu turuhin Jesocurisito
“Canu Curuaanaa, ʮɗΎ͑фɗȍËҡΎȍ‫ڏ‬ beebejiha Feriƿne jana jetaote, satiin

neein caeteein, naosateeuruhane netaojiaain, niicha beebejei rautatiin
ujuaiteei acaauru quenera,” naain inae aonajeeure- cachaauru, chaen itolere
ohe Eseteba. Ëӕ͑ɗҡľ͑Ëӕфӕфӕҡ͑ľËΎфËӕ‫ڏ‬
8
1ॸNitohaneein, Eseteba sohin ruhana jaun. 7ॸNitohaneein jetaote, rai
jaooruhane jana jetaote, rautatelu ѸӕӕʮӕľËӕȍ͑ľËΎɗҡӕËӕËȍӕɗËȍӕфӕѸɗфɗËȍӕ‫ڏ‬
nii Saoro. ruha tabaaurune, acaauru caje sitaane,
auhaauhaquiin, acaauru caje amuure nii
Jesocurisito ranojoihunru coitucuchuhichuru. æȍľ͑ʮɗȍӕфΎ͑‫ڏ‬
rerohecaa Saorone caauru nihanatiin jetaotechu, rautaain,
Nii bana caje coauneein nunuheteein bacosacuru nihanatiin- rautaa Feriƿne
jetaote, satiin, Jesocurisito Ere jaun jetao, 8ॸ͑ľľ¡͑͑ɗҡΎȍ͑ɗËΎфËӕ‫ڏ‬
esenetaain tonoraeraauru aina ruha, nii neseeuna jaun, cojoaelatiin
nejerateein, cairichaaerihure coarajeein, rachoojoeeure- satiin nii
Jerosaleeun. Nii jaun jetaote, ita caje nere aonaa turunacaauru cachaauru.
riaaneein, Jerosaleen caje soroore satiin 9ॸNii jana jetaote, cuu ne- leeinjiin
Jesoso esenetaeraauru, Jodea batane cacha- ґɗ̲ΎΎ͑͑ľľɗ͑͑ɗɗËȍËӕфӕ‫ڏ‬

sacutaain, satiin, Samaria batane teeuri- benane. Aca jetaote, batohi aina,
sacutaainchuru cuhin soroore. Jana, nii Samaria cocoaichacuru coritae jetao,
afosotooruhacha jetaote, nii Jerosaleeun “Aca jete, itolere cacha amurijiriin,
nedaaure. itolere que, jataain nelateeineein ne,”
2ॸNitohaneein Eseteba atinaauruhane naain esenetaauruha cachaaurune coina.
jana jetaote, ̲ɗ͑ʮľľɗ͑ËΎɗѸɗɗ͑ËΎ͑ӕҡľ‫ڏ‬ 10ॸNitohanihane jaun jetaote, ËΎËΎɗ͑‫ڏ‬
cure caohachaain rai suujua coaraain nacaihuri nihanatiin, coritaa, rai batohi
ichaonacaauru cachaauru tabaauru. ainana jaun, rautatiin esenetaain,
3ॸNii nainiha jetaote, Jesoso aonacuruhane jaun: “Caa cachate, Cana
esenetaain- tonoraeraauru rerohecaain, Coaunera letono nera,” naaure jetao, nii
Simoon que, satiin cachaauru, ËΎËΎɗ͑‫ڏ‬ 19ॸ“Carai netonai, nitohanai teeuchena,
nacaihuri, naaonjoaihunri. inara corete coriqui quete, chunicoa-

11ॸNitohaneein jetaote, enanecoriin cacha ichoae nihanatiin, cacoi
que airijiin esenetaain tonoraaure, rai meracaain, Cana Coaunera bajaanune,
batohi aina, acaauru coritaana jaun. rai Suujue tiha Cana Coaunerane
12ॸNete, nii saijieein Feriƿcha beebejei- coinara,” naa acaauru rai Simoonne
Cana Coaunera Cojoanonaa, Cana jana jetaote:
Curuaanaa Jesocurisito, naaonjoaain 20ॸ“Coaraain, nii ichoriqui aina
esenetaauruhana jaun, quichaauru, jiniiquiin nitajeeura. Inacojoeein

enecuru, naaonjoaihunru- ͑ľ¡ΎҡɗѸľф‫ڏ‬ chachu, ‘Coriqui que jecha, ËΎфľҡľ͑‫ڏ‬
teeure. 13ॸNii jaun jetaote, nii- benane- caine Cana Coauneraacha tenojoin,’
Simoon netonai, ľѸľ͑ľҡɗ͑͑ľ¡ӕҡɗѸľ‫ڏ‬ naai chachu inacojoeeincha. 21ॸEsinaae
rateein, Feriƿ corihaniha amuhemujue, rauhijiriin, ľѸľ͑ľҡɗ͑͑ľфľҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬
itolere ichaain cojoelanaacojoai ichaa neeine jaunte, ichei nii tenaa nainene
Feriƿne coaraana jaun, cojoelatiin. Cana Coaunerara. 22ॸNii ishuujua baaso
14ॸNitohaneein, inae Cana Coaunera jiaaneein, Cana Coaunera bajaaute,
beratenojoin esenetaain, tonoraauruha- ichei suujua acatena nainihane, suujua
Samaria cocoaichacurune coitucuhin acatemiin Cana Coaunerara. 23ॸJataainte,
jetaote, acaauru rene, Fedoro, Joaan, banejelanaala necoelaain, osa tabai que
naaonjoaihunri letoaaure- afosotooru- nesaruhi rauhineerilanaalara,” naa
Jerosaleeun nenacaauru, nii Samaria Fedorona jaun jetao te:
nenacaauru coaraa cuuruhane coina. 24ॸ“Atiin carai, Cana Coaunera
15ॸNitohaneein, letoanajaauruhana jaun bajaauche, nii aitohine tocohaneein,
cuhin jetaote, acaauru rene turuhin, nii chatohaneein caeteein niha Cana
Jesocurisito esenetaain- tonoraeraauru rai, Coaunerane coataara,” nae jetao, nii
Cana Coaunera bajaaure, ËӕфӕËΎфΎҡ‫ڏ‬ benane- Simoon, Fedoro rai.
janeein, rai Suujue letoaa Cana 25ॸNitohaneein, nii Samaria neseeu,
Coaunerane coina, 16ॸjaiti leeinjiinejeein- Cana Coaunera Ere beebejeeuruhane

acaauru caje nenaa ichoae fauheniha- baiha jetaote, nii Samaria batane
Cana Coaunera Suujuene jaun, sacutaain nenacaauru- neseeuru cuhe
raujiaaincha- Jesocurisito corenihacha- cujeein, Cana Coaunera Calaohi
baotisaain cojounacatenohineeincha, Jesocurisito que Erenaa Caohati
neeuruhana jaun. 17ॸNii jaun jetaote, beebejeeuruane baiha jetao, Jerosaleeun
acaauru couturi ichoae, biji meracaain cauha cuure Fedoro, Joaan, Feriƿ,
Cana Coaunera bajaauruha- Fedoro aina naaonjoaihunri.
Joaanne jana jetao, tajiha, acaauru ichoae
fauha uhe, Cana Coaunera Suujue. Feriƿ aina, ita que tacaauruha
Nitohaneein jetaote, Cana Coaunera Etiopiha cocoaichane
Suujue rauure- Samaria nenacaauru- 26ॸNii baiha jetaote, rai letono aanjera
Jesocurisito esenetaeraauru- cachaauru. que Feriƿ letoaerateein:

18ॸNitohaneein, acaauru ichoae, biji “Chajaain nimichuhin enoto mitu
meracaain, Cana Coaunera bajaauruha uuri- cana raotono nichajai jeloon
afosotoorune jana, fauha uha, acaauru cuhin, naain Jerosaleeun caje- Casau
ichoae, Cana Coaunera Suujuene cunaa bero cuhane cunihura,” nae jetao,
coarajihana jaun jetaote: Cana Curuaanaa letono aanjera. Nii
bero naitoonjoate, cacha areroo jeloon Nitohaneein sohin jaooruhane jaun,

situnaane. 27ॸNiritoha rai aanjerana jaun nerihaain rai neferate,”
jetaote, nimihoritiin cuha Feriƿne jana, naain profeta Isaihasiacha laenailu
bero cuhane leeinjiin cacha- Etiopiha ereretaain coaraane baiha jetaote, Feriƿ
cocoaicha aina, ita que tacaaure. Nii caje:
Etiopiha cocoaicha jetaote, Etiopiha 34ॸ“Atiin carai beeuna coitucuera. Cha
batane curuaanaa eneneein nenaa rai- quena aite, raaje ne quena aitoha caa
coriqui beraichaneein nenaa ne. Aca Quiricha laenaera profetate, ainihane
jetaote, Jerosaleeun cuhin, Cana leeocha quena aitohate,” naain bajaa,
Coaunera coroaejeein bajaae bajaaecane nii Etiopiha cocoaichane jana jetaote:
caje, 28ॸtajiha cabario que tararaeraain 35ॸ“Jesoso sohin jaoorurichaaine quete
nenaa namunaja cuhane lauhequiin, aitera,” naain jetao, nii Cana Coaunera
Cana Coaunera ere bera inoaesi Quiricha Inoaesi- Etiopiha cocoaichacha
Isaihasicha laenai quiricha ereretajeein ľфľфľҡɗ͑ӕ͑ӕȍľËʮľËΎӕ͑ľľɗ͑͑ӕ͑ӕȍľ‫ڏ‬
cauha cue, jelaiha rai nataneu. teein jetao, Jesoso que Erenaa Caohati
29ॸNii jana jetaote, Feriƿ rai: “Nii beebejiha Feriƿne jana, 36ॸniha acauna
cacha rohan nichuutaain ereeura,” naa jaan rohan nichuuntaauruhana jaun
rai, Cana Coaunera Suujuena jaun jetao, jetaote, Feriƿ rai:
30ॸrohan nichuuntaa Feriƿne jana jetao, “Caute ne acaura. Taacha nainereei,
Cana Coaunera Ere bera inoaesi- cau canu baotisaain, Ë͑ӕËΎӕʮΎӕ͑Ë‫ڏ‬
Isaihasicha laenai quiricha ereretate- nii teeineta,” naa nii curuaanaane jana
Etiopiha cocoaichane jana jetao: jetaote:
“Nii iicha ereretai aonaaina, 37ॸ“Ichoichana aina cutaain,
coitucuhi,” naain caje bajaa- Feriƿne esenetainete, naainera,” naa Feriƿne

jana jetaote: jana jetao te:
31ॸ“Aihaaunta. Cha cajena coitucuhin “Cana Coaunera Calaohi niha
aohanreeunta. Niha chunei carai berane Jesocurisito ne esenetaanura,” naane
coaalanaalata. Chajaaute iniin cau jana jetao, 38ॸnii acaauru amaera-
carohan nelauriaera,” naa Etiopiha Ë¡фɗΎнӕľҡфľф͑ľľɗ͑͑ľ͑Ѹӕфľф‫ڏ‬
cocoaichane jaun jetaote, 32ॸiniin teein, jiniiquiin fauhin, acauhana fauha
nelauriaain, nii niicha ereretai jelai cuure. Nitohaneein fauhin jetaote,
coaraa Feriƿne jana jetao: baotisaa Feriƿne jana jetao, 39ॸinae acau
“Carenero chacuruhane rijijieeinte, caje inihuruhane jana jetao, Feriƿ
amaa cuurureein, sooruhane coina. amaa- Cana Coaunera Suujuene jaun
Nii rijijieein techu, jetao, inae coaraene- nii curuaanaa.
nujuin saaujiha saaujichane jana Nejetaote, raotojoeein, rachoojoeein
inauhene aonajiha carenerone bero cuhane cuujue.
rijijieein, 40ॸNitohaneein amaa Cana Coaunera
inauhene aonajenajaain, Suujuene jaun, cuhin jetaote, Asotoo

caohachanaainejeein erenereein. turuhe Feriƿ. Nitohaneein Asotoo turuhin
33 Nitohaneeinte jetao, caje coauneein, nunuheteein,
batohin joaereein coulurujueein, nirijieein cuujue cuujeein, Sesareea
cojoaisi aina ajaena rocohin jaonaa turuhanereein tiaain, neseeuru neseeuru
rijijieein, turunajaauru, Jesocurisito que Erenaa
sohin jaoorureein. Caohati beebejeein, cuujue jetao Feriƿ.
nesoonetoore, nii Saoro- corihaniha

Jesocurisito esenetaeraneein cunacaauru cachaauru, nii erenaa
nerotoha Saorone aonacuruha natiin, nii chuni cacha
(Ich 22.6-16, 26.12-18) coaracurenihana jaun. 8ॸNii jana, atane
9
1ॸNii tonohana jetaote, Cana ichoae tocoha baiha nimichuhin,
Curuaanaa ere esenetaain, ҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬ nenotaain coaraa Saorone jana jetaote,
raauru que, nejeratihajeein, atinanaana caohachanainejeein conohene rai nota.
jereein sacuhane jaun jetao, ѸѸľфľĀΎҡľ‫ڏ‬ Nii jaun jetaote, ɗ͑ľËΎȍËȍ͑ɗ͑ľ‫ڏ‬
curu curuanaa coaraa cue Saoro, 2ॸcaje jeein conoheniha rai notana jaun, rai
nitohanai ichana nainihane jaan- biji que mucuhin, ̲ӕфӕȍġ̲ѸΎ‫ڏ‬
cocoiricha bajaane coina. Nii rai cone jana jetao, 9ॸcuune nichata janohin,
cocoiricha teeuruhane, aina naain maosaneein notaelanaala, ͑ɗɗ́ľ͑Ύ͑ľ́‫ڏ‬
Damasoco cuhin, ucuaae nenaa ita naala, nii acau nihanatiin coelanaala.
taojiaain Cana Coaunera bajaauruhane 10ॸNitohanihane jana jetaote, nii
jaan sinacoca asaae enohin, nii Ena Damasoco ichoae leeinjiin cacha-
ͮľ͑ʊËȍΎ͑ľѸľ͑ľҡɗ͑ҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬ Ananihasineein curuajaain. Acate,
raauru ariin, quichaauru aina Jesocurisito Ere esenetaain, tonoraera
curuataain, enecuru tararaain uhanajaa ne. Nii jetaote, notajae Cana Curuaanaa
caseteconeein Jerosaleeunne coina. Jesocurisito, rai irihane coina. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
3ॸNejetaote, inae nitohaneein ichaain neein, notajaain jetaote:
cuujiha, Damasoco nese catainajeein, “Ananihasi,” naain bajaane jana jetao:
turuhelalajiha, Saorone jana jetao, “Cauna neeura Curuaanaa,” naane
luhecotariin conotiin, dede caje jilenete jana jetaote:
Cana Coaunera Cono. 4ॸNii jaun jetaote, 11ॸ“Chajaain nimichuhin, nii bero-
coasiha atane ichoae nalatoha Saorone Rauhijirineein curuajai cuhane cuhin,

jana jetao: Jodasi loreri asaae enohin, Taroso caje
“Saoro, Saoro, chanuna jataain caque unaa leeinjiin cacha- Saoroneein
nejerateein, cacairichaeriin ichaohi,” curuajai bajaaura. Acate, Ofa- Cana
naain toniha erenaane jana jetao: Coaunera bajaebajaecane jana,
5ॸ“Chaneei inaate Curuaanaa,” naain notaacane jaun, 12ॸcoaraane jana,
bajaa Saorone jana jetaote: leeinjiin cacha- Ananihasineein
“Canuna, nii nejerateeine jaan neein curuajai- turuhin, nichoae rai biji
iicha cairichaerii Jesoso neeunra. Canu merecae, nacoauneein conoha rai
ľѸľ͑ľҡľфӕфӕËɗфɗËȍɗ͑ľ͑ɗȍ͑‫ڏ‬ notane coinara,” naa cana Curuaanaa
tiinte ichaajenihane ijiabereeo- Jesocurisito, Ananihasi raine jana
cairichaa nii aaicha,” naa jana jetaote, jetaote:
coasiha rijijijihaneein: 6ॸ“Chatohanai 13ॸ“Netejian, ‘Nechu aansai- ataibiaen
ichacaaunne jereeite, Curuaanaa,” naain rijijieein niha,’ beeurera. Nitohanihane

bajaa Saorone jana jetaote: jaun jete, Jerosaleeun, ii ere esenetaain-
“Nimichuhin nichaauraain, nii neseeu tonoraeraauru cairichaaeriin ne,
turunihunte, cuu ichei, iicha- naauruha, coitucueracuru natiinta.
ichanenenu beeuruhinera,” naain 14ॸCoaraaunachuhinti, saseredote
tonorae, nii erenaa. curuaanaa caje, niicha rocohi erenaa

7ॸNiritohane jaun jetaote, nuricho que uhaa aina, satiin- ii ere tonoraeraauru
aonacuruha acaauru netonoaine jaun, mucuhin, caseteconeein, amaain tiha,
saseredotecuru curuaanaa raine Tana, caa jeelai cacha coaiteen cau

coinaneta, Curuaanaa,” naa Ananihasine turuhalu, Jesoso esenetaeraauru jitariin
jana jetaote: tararaain amanajaain, saseredotecuru
15ॸ“Chajaaincha cunihura. Nii cachana curuaanaacuru rai tenajaane coina
raain neeun, nejelau ataneu- neta,” naaure jetao, cojoelatiin cuu
nenacaauru rai nihanatiin, canu ere nenacaauru cachaauru.
beebejeein nihane coinara, itolere, 22ॸNe jetaote, ͑ɗфɗҡɗɗ͑ËΎʮΎľ́ҡΎΎ‫ڏ‬
acaauru curuaanaacuru rai nihanatiin, ruhane jana, ͑ɗɗнӕľфӕҡɗ͑͑ľ́фф‫ڏ‬

canu ere beebejeein, chaen, ʊѸфľ́ɗ‫ڏ‬ jiaain laraajiin, canaacha cohajei-
taauru raine maajeein beebejihane Curisitoneein niha Jesosone beebejiha
coinara. 16ॸAcaentonaite, canu ere Saorone jaun jetao, rai suujua
beebejihane coreniha, necairichanaa auhacaaure Damasocoo nenacaauru-
coaraa cureein, baneje lanaalara,” naain Jorioocuru.
letoaa Cana Curuaanaane jaun jetaote,
17ॸnii niha Saorone jaan- loreri asaae Jorioocuru caje, nichotiha Saorone
turuha cue Ananihasi. Cuu, loreri asaae 23ॸNii nitohaneein araai janohin
turuhin jetao te, nichoae biji merecaain: Damasocoo niha Saorone jana jetaote,
“Ichaso Saoro, nii uhina jaan bero ita suujuau tacaain, Saoro sohin jaonaa
cuhane, ichei ecoona Cana Curuaanaa jerecure Jorioocuru. 24ॸNe jetaote, nii
Jesosote caletoae, ichoae cacohi sohin jaonaa jerecuruhane coitucue
merecaain bajaanune, enacoauneein Saoro. Nitoaneein, que necousuujuaain
conoha inotane, ii suujueniha enoha jetaote, ajeri caje ichanohineein nenaa,
Cana Coaunera Suujuene coinara,” naa nii nese tionoritiin nenaa rijia ucuuneti
Ananihasine 18ॸrijieeoritiin, jeranu nota bacuujuaniha, janotiinetojoeein beraain
caje naluha- ate reje rijiinanaine jana cohacure, mituha cuhane mucuhin
jetaote, inae conoha rai notana jaun, amaain, sohin, jaooruhane coina niqui.
nimichuhin nebaotisaerateein, inae 25ॸNe jetaote, omari seeonjoa cuhane
cojounacatenohineein ne- Saoro. 19ॸNii teein jetao, janotiin tijichaain, loreri

baiha jetaote, inae lenoneein suujua chaje nichajai que nii nese tionoritiin
nunaain, nii Damasoco nenacaauru- nenaa rijia bujuaniha faaure
Jesocurisito ere esenetaain- ҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬ ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľфľľѸľ͑ľҡɗ͑ҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬
raauru aina ne, janojanoheriin. raauru, nii nese caje mituhin
nichotihane coina. Nitohaneein jetaote,
Damasocoo Cana Curuaanaa onaa caje nichote Saoro.
Jesoso Ere beebejiha Saorone
20ॸNiibaiha jetaote, ita taojiaain- Cana Jerosaleeun turuha Saorone
Coaunera bajaauruhane jaan- sinacoca 26ॸNiinitohaneein nichoteein jetaote,
asaae enohin, cachaauru rai, esinaae inae Jerosaleeun turuhin, cuu
rauhijiriin, Cana Coaunera Calaohineein nenacaauru- Jesocurisito Ere esenetaain
niha Jesosone beebejiha Saorone jaun tonoraeraauru aina netaojiana jeriha
jetao, 21ॸcojoelatiin coarajeein: Saorone jana jetao, coasiha netaojiana
“Taajian, caa cacha, Jerosaleeun, jerecurene, inae acaentonoain,
Jesoso aina cuaain Cana Coaunera Jesocurisito Ere esenetaain- ҡΎ͑Ύфľф‫ڏ‬
bajaebajaeracuru que nejerateein, ͑ľľɗ͑͑ɗȍ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ľѸľ͑ľҡӕфľ‫ڏ‬
cairichaaerinajaain nenaa nihaneta. nihana jaun.
27ॸNe jetaote, afosotooru rene Saoro leeinjiin cacha- Eneasineein curuajai.

amaain: “Naaonjoaain jetaote, bero Aca jetaote, fosa ajaanacaain, niirijieein
cuhane cuujihane jana jetao, notajaain, amuelanaala, nenajauhacha tocoeecoha,
rai erelu Cana Curuaanaa Jesocurisitora. mucuha jiuronane jaun jetao:
Nitohanihane baiha jetaote, chaque 34ॸ“Eneasi, Jesocurisitote ii
tonajelanaala, nii chaque casilanaala, rautareeincha. Chajaain nimichuhin,

nii Damasoco nenacaauru rai, chela seriin amuunra,” naa Fedorone
Jesocurisito Ere beebejera,” naain jana jetao, nii rijieeoritiin, nimichuhin
acaauru rai, be Berenabeen. nela seriin amue- Eneasi. 35ॸͮɗɗɗËȍľʮľ‫ڏ‬
28ॸNitohaneein acaauru rene turuaain, tenihane baiha nimichuhin, amuha
ËӕфӕнӕľËΎɗҡӕËӕľфҡɗȍ´ľфľ͑‫ڏ‬ Eneasine coaracuruha- satiin- Lidau
beenne jaun jetaote, inae raauruha nenacaauru, Saroon nenacaauru,
raotojoeein, nii Jerosaleeun nenacaauru naaonjoaihunrine janate, Cana
afosotooruna jaun, cuu acaauru aina Curuaanaa Jesocurisito ranojoihunru
neein amuhemujueein, ËȍнӕľҡΎ͑ʮľ́‫ڏ‬ neein nerotojoacoaaure.
naala, cuu cachaauru rai, 29ॸCana
Curuaanaa Jesocurisito Ere que Oo caje ichanaa Dorocane
ereerejeein, Curieco ere inaaunrera 36ॸNii bana jetaote, nii Jofe neseeu
Jorioocuru aina, ita cotaicha nelu, leeinjiin Jesocurisito Ere
rijitiinchuru, ereereeca Saorone jana esenetaain- tonoraera- Tabita neein
jetao, sohin jaonaa jerecure, nii ita curuajai. “Tabita” naane jetaote,
cotaicha rijitohane jaancuru- Curieco ere cuhane, Doroca ne. Nii ene
Jorioocuru. jetaote, caohachanejeein- caohacha ene
30ॸNe jetaote, nii sohin jaonaa neein ichoae. Nii jetaote, chaaelai
jerecuruhane coitucuuriin, Sesareeau, latecuruha cairichaaurine, ËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
Saoro amaain jetao, caje coauneein neein, naaonjoae. 37ॸNirijieein, ne
Tarosoo letoaaure, ˇľѸΎѸΎƄфľľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ lacuritiin jetaote, cunaiteein. Inae caun
raauru. ohane jaun jetao, rai jabereco culejeein,
31ॸNii inatiin jetaote, Jodea, Calileea, naain ucuun nenaa loreri coroata
Samaria, naaonjoaihunri batanecuru coarana ichoae- ucuha cuhane, rai
nenacaauru que, Jesocurisito Ere jabereco rucujueein teeure. 38ॸNii jana,
esenetaain- tonoraeraauru, jeelai choae Jofeu caje, coriaae neniha, nii niha
jauhecotojoeriin, raotojoeein, nii baaso Fedorone jaan- Lidane jaun jetaote, cuu
coacuelanaala, Cana Curuaanaa Jesoso niha Fedorone coitucuuruha
Ere tonoraaure, acaauru coroatajaniha, Jesocurisito Ere esenetaeraaurune jaun
æ͑æΎӕ͑ľфґӕӕʮӕľ͑ľɗ͑͑ľʮľľΎҡľ‫ڏ‬ jetao, coroatajai cacha letoaaure:
jeein. “Chajaau jera, Jofeu luhecotariincha,”
naauruha rene turuhine jaun jetaote,
Nerautaa Eneasine 39ॸacaauru aina cue Fedoro. Inae nii niha
32ॸCajianeein amuhemujueein, ene jaberecone jaan turuhin niha
Jesocurisito Ere esenetaeraauru rene Fedorone jana jetaote, curuaacaain
bedaenihane ucuaetoha jetaote, Lidau codohaquiin chanaain, Fedoro que, jaiti
nenacaauru- ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎƄфľľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ ichaohane bana- acaauru cajione niicha
raauru rene netonoai, turuha cue tococoi- Ëӕфӕфɗ͑ɗɗËȍҡľɗΎ¡ɗфɗËȍӕ‫ڏ‬
Fedoro. 33ॸNii jana jetaote, cuu ne, rune maajeein coaarateeure-
autanaauru. 40ॸNii jana jetaote, jelai caje “Corenerio,” naa nacatiha turuhine jana
jitariin mitanajaain, nii ene jabereco jetao, 4ॸcuu anjera coaraain, ͑ľѸΎΎ͑ľ‫ڏ‬
rohan, neseeonraain jetao, Cana tiin:
Coaunera bajaain, nii ene jabereco “Cha ichei ichareeunte, Curuaanaa,”
coarajeein jetao: naain tonoraa Corenerione jana jetaote:
“Chajaain, nimichuura, Tabita,” naa “Bajaebajajeein neeine aonaa Cana
Fedorone jana jetaote, nota toretaain Coaunerara. Chaen techu, cairichaihuru
Fedoro coaraain, nelauhitohane jetao, coroatajaneeine coaraain, satiin
41ॸrai biji que mucuhin, michuhitoha caohacha ichaaine rautate- Cana
Fedorone jana, nichaauraane jana jetao, Coaunerara. 5ॸAihana jaun, Jofeu cacha
satiin Cana Curuaanaa Jesocurisito Ere letoaaute, leeinjiin cacha- Simoonneein
esenetaerauru, satiin, nii autanaauru curuajaain nenaa- Fedoro cotihaca
aina curuataain, cotihanajaain jetao, cuhinera. 6ॸNii cuu nenaa cucuana
jabereconeein chujuriaain acaauru que auhaniha loreriquiin nenaa- jacari
coaarate- Fedoro. 42ॸNii nitohanihane nojoenlaain rucuhera rijitocojoai
coitucuhin jetaote, Cana Curuaanaa curuajai- leeocha Simoon loreri asaaete
Jesocurisito Ere esenetaain tonoraaure- nera,” nae jetao, rai Cana Coaunera
nii Jofe neseeu nenacaauru- arajiin letono anjera.
cachaauru. 43ॸNitohaneeinte, araai 7ॸNiritohane baiha, inae amuha nii
janohin, nii neseeu ne Fedoro, canii cari aina erenaa- Cana Coaunera letono
rucuhera- Simoonneein curuajai cacha anjerane jana jetaote, coroatajai nere
loreri asaae. tonoraeraauru, chaen leeinjiin
soondaro- Cana Coaunera ere tonoraain-
Corenerio aina, Fedorone jataain Cana Coaunera coitucuera rai
10
1ॸNii jana jetaote ne, leeinjiin suujua rijitojoeein nenaa niichuru
cacha, soondarooru curuaanaa- cotijiaain jetao, 8ॸrai aitoha Cana
Corenerioneein curuajaain, Sesareea Coaunera letono- anjerane bee jetao,
neseeu. Nii jetaote, saota fashanei Corenerio. Nitohaneein, acaauru rai
Romanocuru soondarooru, Italia bihane baiha jetaote, letoanajae Jofeu.
cocoaicha neein acaauruhacha 9ॸNii cojoano jetaote, ľ͑ΎҡΎËȍӕʮӕҡľ‫ڏ‬
curuaatei, lefashai- curuaanaa caƿtaan lalajeein, turuelalajeein cuujueeuruha,

neein ne. 2ॸAca jetaote, ͑ɗнӕɗѠΎ̲͑Ύ‫ڏ‬ Jofeune jana jetao, loreri janori
neein ne. Nejetaote, atiin rai sinijiera, macararo ichoae, ucuun iniha cue jetao,
rai bereecuru naaonjoaihunri aina Fedoro, cuu Cana Coaunera bajaane
jiniiquiin, jataain Cana Coaunera ere coina.
tonoraeraauru ne. Aca jetaote, 10ॸNii jana jetaote, rai banetojoe niha
cairichaineein nenacaauru- Jorioocuru mijiitenane jaun jetao, lenonenee

rai nihane, coriqui nihane tee tejeein, rijitocojoaain jetao, Cana Coaunera
coroatajanenajae. Chaen jetaotechu, bajae, ́ľ͑Ύ͑ľľ͑Ύȍ́ӕфӕȍɗËȍфӕ‫ڏ‬
inetono janonaa bana, Cana Coaunera rune cohaca. Nii jana jetaote, notaaca
bajaebajajeein ne. 3ॸNii jaun jetaote, Cana Coaunerane coina, 11ॸnejoracaa
letono anjera que, coaarate Cana dede bacuujuane jana jetao, caje mituha
Coaunera, sona nichae. uhe, shojoera tocohaneein- jaraantiin.
Nii jana jetaote, coarajihane jana, nii Nitohaneein ecocohin jetaote, tajiha
nihane jaun turuhin enohin: fauha uhe, jena turiin rulunojohineei.
12ॸNii jana, coaraane jana jetaote, nii “Aonaaun, nichatajai cachaaurute ii

shojoera tocohanai nainecojoaain jetao, ariirijiera. 20ॸChajaain nimichuhin,
uhe itolere cautenu rijihuru, atane acaauru aina cunihu necoatelanaalara.
ichoae terei lenone, itolere tajaaecuru, Canuna acaauru letoaaun ii renera,” nae
itolere ataibinaae acanocuru, itolere jetao, nuricho rai Cana Coaunera
Jorionecuruhane lenone niheichuru, Suujue.
naaonjoaihunri jetao, ӕȍľ͑ɗ͑ľËΎ‫ڏ‬ 21ॸNii jaun jetaote, fauhin nii
joaain. 13ॸNii jana jetaote, coarajihane Corenerio letonocuru- cachaauru

jana jetao dedeu toniin: coaraain jetao:
“Nimichuhin nichaauraain, niichuru “Canuna- nii inaraacha ariirijiei
soote que lenoneeicha Fedoro,” naain neeunra. Chate raaicheta,” naa
toniha dedeeune jana jetaote: Fedorone jana jetaote:
14ॸ“Chabana, ˇΎфɗΎ͑ɗËȍ͑ӕ͑ľ́ľ͑Ύ͑ľ‫ڏ‬ 22ॸ“Canacaanu letoaa, canacaanu
nihei quinaa nainihaaunta, lanichana curuaanaa caƿtaan Corenerione jaunne,

nainihaaunta. Nihei ataibinaae quinaa uhacaanura. Acate, caohacha
nainihaaunta, Curuaanaa,” naain cachaneein, jataain Cana Coaunera ere
tonoraa Fedorone jana jetaote: tonoraeranera. Nii jaunte, jataain que
15ॸ“Coa Cana Coauneraacha, ËΎӕ́ӕӕ‫ڏ‬ suujua acateein, belaihure satiin
nojoi que, ‘Calanichareta. Ataibinaae Jorioocurura. Acate, ii cotiharate, rai
quinaa nainihaaunta.’ naain irihara. beein, que ii cotiharatiha Cana
Jauriaate chuhisi niqui, nainenelu que Coaunera letono- anjerana jaunra. Nii
lenonequichenera, nete inae enene, que jaunne, ii cotihaca uhacaanu, nenajaun
́ľ͑Ύ͑ľ͑͑ɗ͑ľнӕɗËȍľ͑ľËΎɗ͑ËΎӕ́ӕӕ‫ڏ‬ cuhin, iicha coitucui que rai ereeine,
nojoinera. Aihana jaun, Cana aonaane coinara,” naaure jetao, Fedoro
Coauneraacha coulucohi que, nainihein rai.
niritiin ereeineta,” naain jetao, dedeeu 23ॸNiritocuruhane jaun jetaote, nii
toni. 16ॸNitohaneein nichata saain notaaca Cana Coaunerane que nainaain

ecoocane baiha jetaote, inae jelaiha jetao, nii nihanejaan loreri asaae
dedeeu iniha cue, nii shojoera ranajae Fedoro, Jorionecureniha nii
tocohanai. cachaaurune saijieein. Nii jaun jetaote,
17ॸNii jaun jetaote, nii que suujua cuu aina sinihuruhane cojoanoon, cauha
rerohecaain, cuu suujuaau ereerejeein, cuuruhane jana jetao, acaauru aina cue
“Chatohanai ichacaaunne coinacha, Fedoro, corianiha cunacaauru- Jofeu
catohaneein canotajae Cana Curuaanaata.” neseeu nenacaauru tabaauru-
naain suujuaau ereereeca Fedorone jana Jesocurisito esenetaeraauru aina.
jetaote, turuure acuujuaniha nichatajai 24ॸNitohaneein cuhin jetaote, cojoanoo
cachaauru Corenerio letonocuru, Simoon Sesareea turuha cuure.

loreri bajaebajajeein. 18ॸTuruhin jetaote, Nii jana jetaote, le laurii naraaichuru,
acuujuaniha netiin jetao, tonijiaain: jataain belaichaauru, naaonjoaihunri
“Cauna niha caa loreri asaae, leeinjiin cotijiaain, acaauru cojoae- Corenerio.
cacha- Simoon- Fedoroneein acaauruhacha 25ॸInae turuha Fedorone jana jetaote,
curuaatei,” naain jetao bajaaure. mituhin raain jetao, ͑Ëҡɗȍ͑ľѸľľΎ͑‫ڏ‬

19ॸNii jana jetaote, cuu jaiti, nii rene raain coroaeca Corenerione jana jetaote:
ecoona que suujuaau ereereeca 26ॸ“Nichaauraaura. Canu netonaina,
Fedorone jana jetao: ichejijieein cachaneein neeunra,” naain

michuha Fedorone jaun jetaote, nihacachera. Nii jaunna, canacaanu rai

27ॸereerejeein, enoha cuuruhane jana, Cana Coauneraacha beratei que, ereeine
cuu najiniha netaojiaain cohacure arajii aohana jerichaanura,” naain jetao,
cachaauru. 28ॸNii jaun jetaote, acaauru Fedoro tonorae Corenerio.
rai:
“Inarate raotojoeein coitucuhiche, Nereretaa, Corenerio
canacaanu Jorionichaanune, nejelau loreri asaae, Fedorone
cachaauru Jorioniheichuru aina, 34ॸNii jaun jetaote, acaauru rai:
netaojiaain nenaa nainenihacaanunera. “Inae laen coitucuhanu, coatia
Niheichu. Nejelau cacha loreri asaae nejelauneein, chunein cachaauru
enonaa nainihaacaanuta, nitohane niha coaraain nihein, Cana Coaunerata.
canacaanu ichaona jaunta. Nete, nii 35ॸJerichanejeeinte, satiin coaraain,
que, canu notajaain carelae Cana naain coriajai ataneeu nenacaauru

Coaunera, nabana chunein cacha que nihanatiin, nere tonoraane, rae Cana
jaolequiin, ‘Nechu aansai ataibinaae,’ Coaunerara, caohacha ichaain
naain irihanu chunein nejelau neeuruhanera. 36ॸNitohanihane coina,
cachaauru quene coataara. 29ॸNii jaunna, Isaraeli inamacooru rai, baaso ichaain,
cacotijiaaichene rijijieein inauheneecha, Cana Coaunera que nejeratenaa neein,
cha que erelanaala uunra. Nii jaunna, niha cachane niha natiin, niha leeinjiin,
‘Chanunacha cacotijiaaureta.’ naain, nii rucuhera, raotojoeein neeuruha Cana
coitucunaa jerichaaunne jaun, carai Coaunera aina cachaaurune que
beeichene jereeunra,” naain jetao, beratelu Cana Coaunerara. Acate,
acaauru caje bajae Fedoro. Jesocurisitoneein- Ѹҡɗɗ͑æӕфӕ͑‫ڏ‬
30ॸNii jaun jetaote: neein nenaa nera. 37-38ॸInarate,
“Inae, jena janoha, enarijiu, cau canu cachaauru rai, baaso ichaain
loreri asaae, cosinacaa casuri couu, neeuruhane jianeein, ͑ľ¡ΎҡɗѸľфҡľľӕ‫ڏ‬
canu ichaoneein Cana Coaunera ruhane, raotojoeein acaauru raa Cana
bajaebajaecaaun sonainane jana, jataain Coaunerane coina, biha Joaanne
somajai que, cajionequiin, cau, caatiha coitucuhiche raotojoeeincha. Nii
neeorite- leeinjiin cachara. 31ॸNii baihate, Nasarete cocoaicha- Jesoso
cachate, carai: ‘Corenerio, ¡ʮľ¡ʮľ‫ڏ‬ baotisaa Joaanne jana, nii Jesoso
quine aonaa- Cana Coaunerara. Chaen ichoae, rai Suujue letoaa Cana
techu, cairichaihuri coroatajaneeine Coaunera, itolere ichaain nenaa
coarajeein, nii coacuhin coroaje Cana nainihane coinane coitucuhiche. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
Coaunerara. 32ॸNitohanihane jaun, neein baotisaa Joaanne caje
cachaauru letoaaute, Jofeu, ґɗ̲ΎΎ͑‫ڏ‬ coaauneeinte, Jodea batane sacutaain,
neein curuajaain nenaa Fedoro cotihaca amuhemujuelu Jesoso, ǽɗ́ľľ͑ӕ͑ӕȍľ‫ڏ‬
cuuruhinera. Nii cucuana auhaniha, teeinte, itolere caohacha ichaain,
loreriquiin, cuu nenaa jacari nojoelaain moconajaera ichanohineein cunaiteein
rucuhera rijitocojoai curuajai- leeocha necairichanacaaurune maajeein
Simoon loreri asaaete nera.’ naa carai rautaelura.
nii cachara. 33ॸNii jaunne, nii rijieeoritiin 39ॸNii jana, canacaanune, itolere
ii cotiharateeunra. Caohachate jataain ichaain niha Jesosone coaaraneein

ichaai uhincha. Aihana jaun, caute nihacaanu, aina amuhemuecaanulu,
jiniiquiin, Cana Coaunera notaracae itolere Jodea batane sacutaain,
Jerosaleeun nese sacutaain, naaonjoaina 47ॸ٘ॸَͮɗ͑ɗȍËËȍľË͑, caa
jaunra. Nitohanihane baihate, inae ËËȍӕфӕ¡ΎҡɗѸɗ͑ËΎӕʮӕ͑ËҡľËȍ‫ڏ‬

coroso que teein atinaaurelura. 40ॸNete, chene, Joriooneeurenihane jaunneta.’
atinaauruhane jana, nichata jano naain erenaa nainihaacache cana, inae
cuhane, ichatelu Cana Coaunerara. cana rijiijieein, Cana Coaunera Suujue
Nitohaneein ichateeinte, canacaanu rai, que, coujunacatenohineein neeuruhane
ecoocane coina, letoae Cana jaunta,” naa Fedoro nii corihaniha
Coaunerara. 41ॸCoatia, satiin cacha rai, cunacaauru Jorioocuru raine baiha
ecoohai. Leeinjiin canacaanu- Cana jetaote:
Coauneraacha janijii nii beraanu que- 48ॸ“Jesocurisito coreniha, baotisaain
niicha ranojoi nichaanune raiichate coujunacatenohineein neeuruhinera,”

ecocoera. Nitohaneein oo caje ichanaa nae jetao, acaauru rai Fedoro. Nii jaun
Jesosone baihana, aina lenoneein, aina jetaote, nii baiha, Fedoro chunaaure,
acau cohacaanura. Inae inoaelu, acaauru aina, inata janojoeein
nitohanihane coina, Cana Coauneraacha neeorihane coina.
ranojohineein nihacaanulune jaunte,
42ॸcanacaanu letoae, ɗҡΎ́ľфľɗËȍΎ͑‫ڏ‬ “Chanuna Jorioniheichuru aina
caauru, onacaauru, naaonjoaihunri lenoneei,” naain Jerosaleeun nenacaauru
coaraanu que- nii Jesoso teein nihalu Jesocurisito ranojoinunru Jorioocuru
Cana Coaunerane beebejihacaanu, tabaaurune
cachaauru raine coinara. 43ॸChaen techu,
11
1ॸJodea bataneu netiin jetaote,
inoaelu najiincha caje coaauneein, nii ɗ͑ľæ͑æΎӕ͑ľфľфľľѸľ͑ľ‫ڏ‬
Jesoso beebejeretocure, nere bera taain tonoraauruha Jorioniheichuru
inoaesihuru: َͮľфľҡΎ͑Ύфɗ͑ľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ netonaine coitucuure Jesocurisito
raaurute, baaso ichacuruhalune niha letonocuru afosotooru aina- cana
natiin, coreniha caseteco caje nichotiha nejeraauru Jesocurisito ranojoihunru.
cureeincha.’ naain beratihalu, nere bere 2ॸNitohaneein coitucuuruhane jaun
inoaesihuru profetacuru que, aitiin Cana jetaote, inae Jerosaleeun turuha

Coaunerane jaunra,” naain jetaote, Fedorone jana jetao, necoejechanuure-
acaauru rai beebeje- Fedoro. Jorioneein Jesocurisito ranojoihunru
tabaauru. Niritiin necoejechanuhin
Cana Coaunera Suujue raauruha
jetaote:
Joriooniheichuru netonaine 3ॸ“Chanute cocoaaeraa- Ë͑ˇΎфɗΎ͑ɗ‫ڏ‬
44ॸNii jana jaiti niritiin beebejiha chaachene ichao rai, Jorioniheichuru
Fedorone jana jetaote, nii satiin nere rene turuhin, acaauru aina, ͑Ύ͑ʮΎ‫ڏ‬
aonajeeurera choae, fauha uhe Cana cachene natiin- acaauru aina
Coaunera Suujue. 45ॸNii jaun jetaote, lenoneeita,” naain bajaaure jetao,
coarajeein cojoaelatoore, nii Fedoro Fedoro caje.
aina unacaauru- ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ 4ॸNii jaun jetaote, satiin niicha coaraai
raauru- Jorioocuru, Jorioniheinchuru bee jitariin nunue caje coauneein:

rai netonai, tenojoi niha Cana Coaunera 5ॸ“Naain nii Jofe neseeu nihanune
Suujuene jaun, 46ॸchaen, Cana Coaunera jaaunna niqui, Cana Coaunera

coroaecuruha, nejelau ere cuhane bajaaunra. Nii jana, canu notaaca Cana
cuaain- nejelau ere que erenacaaurune Coaunerane jana coaracaaunne janate,
jaun. Nii jaun jetaote: shojoera tocohaneei jaraantiin, jenaain
rulunojohineein dede caje faauha uhe ‘Acau quete niqui cacha camujuaain,
caatiha, nii nihanune jaunra. 6ॸNii jana, cacha coujounacate Joaanra. Nete inara
rautaain cuhanai coaracaaunne janate, laaen Cana Coaunera Suujue que,
cuu ne, itolere ataibinaaecuru, atane coujunacatenohi niha curiquicheeincha.’
ichoae terei lenone, tajaaecuru, naain aitohalu Cana Curuaanaa
acanocuru naaonjoaaunricha. 7ॸNii Jesocurisito nera. 17ॸAihana jaun,
janate, carai dedeeu tonii: َæȍʮΎ‫ڏ‬ Jesocurisito esenetaacachene jana, cana
joaain nimioritiin, soote que rai rai Suujue tihane rijijieein,
lenoneeicha.’ naane janana: leeochaauru rai netonai, rai Suujue tiha
8ॸ‘Jiaohinera, Curuaanaa. Chabana Cana Coaunerane, nainihaaun nii
cujuaae cuhane aansai calaani caohatera rijitiin, irihanu canu neta.
enohaaunta.’ naanune janate, 9ॸdedeeu Chaneeina nereeun canu, Cana
toniin: ‘Coaa, “Aansai calaani,” naain Coaunera colaihaje cuaain, nii
iriha, ii coauneraacha coulucohi quera.’ caohatera rijitiin irihanuneta,” naa
naain 10ॸtoniha nichata saain dedeeune Fedorone janate, 18ॸɗ͑ӕȍľ͑ľËӕӕфҡΎ‫ڏ‬
janate, jelaaiha dedeeu iniha cue- nii raain, cuu aonajeeure nii Jerosaleeun
shojoera tocohanaicha. 11ॸͮɗɗфɗʮɗľΎфɗ‫ڏ‬ nenacaauru- Jesocurisito coreniha cana
tiinte turuure, Sesareea caje uhin, nejeraauru.
nichatajai canu ariha unacaauru Nitohaneein aonajeeuruhane baihate,
cachaauru, nii nihacaanunejaan loreri Cana Coaunera coroaecure, “Caohacha
asaaera. 12ॸNii janate, caletoae Cana quete, ˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗËȍӕфӕ͑ľҡΎ͑ɗËΎфΎҡ‫ڏ‬
Coaunera Suujue, necoatoelanaala jane Cana Coaunera, acaauru netonai
acaauru aina cuhanune coinara. Nii suujua coreein ichaonaa- chabana
janate, canu aina cuure caa saotaneein nitajenaa charanejeein nenaa
Jesocurisito coreniha- Ë͑͑ľʮľфӕ‫ڏ‬ raauruhane coinara.” naain.
rura. Nitohaneein cuhina, Sesareea
turuhin, nii canu coitihaca unacaauru Antioquiha neseeu Jesocurisito
letoaera- cacha loreri asaae enohacaanu ranojoineein nenacaauru
saaincha. 13ॸNii janate, canacaanu rai: 19ॸEseteba sohin jaooruhane baiha
‘Naaojoaainte, cau ecocoe Cana neeoriinte, leeochaauru Jesocurisito
Coaunera letono aanjerara. Caute esenetaeraauru netonai ariin,
chujuhequiin, “Cachaauru letoaau Jofe rerohecaaure. Nii jaun jetaote tabaauru
neseeute, Simoonneein curuajai- Jodea batane caje sorohin, Fenisiau,
Fedoroneein acaauruhacha curuaatei chaen Chifereu, Antioquihau,
cotihaca cuuruhinera. 14ॸAcate, َͮΎ͑‫ڏ‬ naaonjoaihun- cuhinchuru
joaain neeute, satiin, isinejiera, Ëȍфɗ‫ڏ‬ sorohacoaaure. Nii cuhin sorooruhane
churu, ichoerejeeuru, naaonjoaihunri jauncuru turuhin jetaote, leeinjiin
aina, raotojoeein jianaacoo neeincha.’ Jorioocuru raiicha Jesocurisito
naain ichei bereeincha,” ’ naa beebejeein, que relanajaaure. Coatia
canaacaanu raine naainaa- nii loreri jetao laen, leeocha cachaauru-
erorane jana, 15ॸacaauru rai irihanune Jorioniheichuru relaauruhi. 20ॸNe
nunuetihanune janate, acaauru chochae jetaote, nii baiha, Chifereu, Sireneu
fauha uhe Cana Coaunera Suujue, cana naaonjoaihun nenacaauru- Jesocurisito
chohae fauha uhalune rijijieeincha. esenetaeraauru tabaauru, nii Antioquiha
16ॸNii janate casuujuaniha neeorite, neseeu turuure. Cuu turuhin jetaote, nii
cuu nenacaauru Jorioniheinchuru rai, carajaaojoaain quinacai, Jodea batane

Cana Curuaanaa Jesoso que Erenaa sacutaainta,” naain be nii Acabo, que
Caohati beebejeein, que acaauru beratiha Cana Coaunera Suujuene jaun.
relaaure. 21ॸNii aina, ËӕфӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ Nii mijitena jetaote nelu, Romanocuru
niha Cana Coaunera Suujuene jaun curuaanaacuru- curuaanaa niha
jetaote, jauriaa acaauruhacha esenetai enferadoro- Culaodione bana. 29ॸNii
jianeein, Jesocurisito esenetaaure arajii niritoha Acabone jaun jetaote, naain
cachaauru. Jodea nenacaauru Jesocurisito coreniha
22ॸNii coitucuuriin jetaote, ٘æȍҡΎȍ͑ľľӕ‫ڏ‬ cana nejeraauru- coroatajanena
ruhachata,” naain Antioquihau jerecure, nii Antioquihau nenacaauru
Berenabeen letoaaure, Jerosaleeun Jesocurisito esenetaeraauru. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
nenacaauru- Jesocurisito ranojoihunru. neeinte, ita jeeonijianaain coriqui teein,
23ॸInae Antioquihau turuhin, acaauru taojiaaure, le cachaauru cachaauru caje,
coaracuruhane jana jetaote, caohatiin tenaa nainecuruhane rijiinanaain.
acaauru coroatajaniha Cana Coaunerane 30ॸNitohaneein taojiaain jetaote, nii
coaraana jaun jetao, jataain coroaeje ˇΎĀľ͑ľ͑ËӕфӕˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬

Berenabeen. Nitohaneein coroajeeinte, raauru- bichauhenaauru rai letoaaure,
esinaae rauhijiriin Jesocurisito esenetaain, Berenabeen, Saoro, naaonjoaihunri
baaso coacuelanaala esinaae rauhijiriin aina.
nere tonoraauruhane coina, suujuatenajae
Berenabeen. 24ॸCaohacha cachaneein, Cana Saantiaao sohin jaohinte, caresero
Coaunera Suujue que suujuequiin, jataain cuhane Fedoro enohaaure.
12
Jesocurisito esenetaera nihana jaunte, 1ॸNii bana jetaote, Jesocurisito
nitohane Berenabeen. Nitohaneein jetaote ranojoinunru aina nejeratihane

suujua coreein Jesocurisito ranojoinunru nunuheteein, tabaauru mucuerate jetao,
aina neeure arajii cachaauru. Isaraelitaauru curuaanaa rey Erodesi.
25ॸNii baiha jetaote, Tarosoo cue 2ॸNitohaneein jetaote, sabere que, Joaan
Berenabeen, Saoro arihane coina. nejera Saantiaao sohin joaerate. 3ॸNii

26ॸNitohaneein cuhin jetaote, cuu eruhin, rautatiin, coaracuruha Jorioocurune
amae Antioquihau. Cuu jetaote jaun jetaote, Fedoro netonai mucuerate
neeurelu, itolereneein lejaanacaain, cuu Erodesi. Jorerera colane ichanohin- faan
nenacaauru Jesocurisito ranojoihunru quihuruhane jaan- ¡ľѸľҡËΎʮΎ͑Ύ͑‫ڏ‬
aina cuu nenacaauru cachaauru relaa. curu bana jetaote, nitohaneein Fedoro
Nii Antioquihau jetaote, jauriaanejeein, mucuure. 4ॸNii mucuherateein
“Curisitianoneein” Jesocurisito raeratihane baiha jetaote, Fedoro
ranojoihunru curuaateeuruhane enoaerate caresero cuhane- Erodesi.
nunuheteeurelu. ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ËфľѸľфΎËӕȍ͑ľľ͑Ύľф‫ڏ‬
27ॸNii bana jetaote, Jerosaleeun caje teein jetaote, caohatiin beraichate. Jena
cuhin, Antioquihau turuha cuure- lauriin, jenaananain, nenacaauru
profetacuru tabaauru. 28ॸNiichuru taba- soondarooru que, ita rerohererojoeein
Acaboneein curajai jetaote, ɗҡҡΎʮɗӕ‫ڏ‬ caohatiin beraihuruha le laurichuru
ruha Jesocurisito esenetaeraaurune jana, cajene coina, letoanajae, nii Fasocoa
acaauru cataaun nichaauraain: beseta bitohariin, satiin coarajeeurera
“Aonacuchena, inara rai caa bete, notaracae, caresero caje rocohin,
coitucuhichera. Nerinaain jetao coaraain chatohaneein teeuruhane
coina. 5ॸNitohaneein caresero cuhane mituhin, le cocoaantaain bero cuhane

caohatiin beraichaain niha Fedorone cuujueeru baiha jetaote, jelai Fedoro
tonohanau jetaote, ita taojiaain, rai ratiriin amuhe- Cana Coaunera letono
Cana Coaunera bajaaure mainajeein anjera.
Jesocurisito ranojoihunru. 11ॸNii jaun jetaote, nainacori Fedoro.
Nainacoriin jetaote: “Esinaaete, фӕȍɗʮɗ‫ڏ‬

Caresero Caje Fedoro mitaa riin letono anjera letoae- Cana
Cana Coaunerane Coaunera. Jataain caque necosuujuaain,
6ॸNii jaun jetaote, eresinejeeonriin canasineene rijitoha Erodesi aina
lanajeeca, satiin coarajiha cachane Jorioocurune janate, ͑¡͑ËȍҡΎȍ‫ڏ‬
notaracae, chatohaneein Fedoro neein caetecuruhane coataa, letono
tihanerai niha- Erodesine jana jetao, anjera letoae Cana Coaunera, canu
coroatajai soondarooru cataaun, jeranu ichoteratihane coinara,” nae jetao
cadena que cosiin sinitoha Fedorone Fedoro.
jana, acuujua nihacuru neein- ¡ľфɗȍӕ‫ڏ‬ 12ॸNitohaneein, inae nainaain jetaote,
ruha soondaroorune jana jetaote, 7-8ॸrai Joaan Maroconeein curuajai- neba-

letono- anjera letoae jetao, Cana Mariha rene turuha cue. Nii jana
Coaunera. Nii jaun jetaote, luhecotariin, jetaote, cuu najiniha, nii Mariha loreri
Fedoro rohan neeoritoha Cana asaae, ita taojiaain, Cana Coaunera
Coaunera letono anjerane jana jetao, bajaa neeure arajii cachaauru. 13ॸNii
jiichoo rijijieein conoe, caresero cuhane. jana jetaote turuhin, nii aerene nenaa
Nii jana jetaote, sinitoha Fedorone jana, enonaanaja rijia acuujua faofaorihane
jaleri dada dadariin nocoaain jetao: jana jetao: “Cha cha aite,” naain, coaraa
“Chajaain nimiichuura,” naa Cana cue leeinjiin ranuna Rodee. 14ॸNii
Coaunera letono anjera, Fedoro raine jetaote, Fedoro ere nihane aonaain
rijieeoritiin jetao, фɗ¡ɗʮɗËʮľ͑ľʮѸʮ‫ڏ‬ jetao, coroaena caun jetao, nii acuujua
sariha- nii biji ichora cadenane jana joracae lanaala soroneein biha cue:
jetao: “Chajaaojoaain nimioritiin “Fedoro te aitera,” naain. 15ॸNii jana
ichajione jiaain, ii safato jiaain, canu jetaote: “Esinaaenna aitohite,”
jiniichotaaura,” naa, nii Cana Coaunera naauruhane jana jetao:
letono- anjerane jana jetaote, nii “Esinaae rauhijiriin acate aicha,”
aitohane rijijieein jiniichotae jetao, naane jana jetao:
Fedoro. “Rai suujuete jerihane ai caihara,”
9ॸNitohaneein jetaote, mituha cue, naaure.
Cana Coaunera letono- anjera caaijie 16ॸNii tonohanau jetaote, ͑ɗɗËӕӕʮ‫ڏ‬
cuhin, coetacaineein cuhin, mituha niha neein, nii acuujua faofaonijianae,

cuhane esenetaelanaala, “Nechu jataaen acaauru bajaebajajeein Fedoro. Nii jaun
sini anuu jecha aite.” naain. 10ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ jetaote, ͑ɗɗËӕӕʮӕʮΎфËɗ͑ËΎфËӕ‫ڏ‬
neein cuhin jetaote, jaurihaanejeein ruhane jana, esinaae aca nihana jaun,
acuujua beraicha caje situure. Nii cuu nesoonetiin coarajeeure. 17ॸNii jana
leeocha caje situhin jetaote, nii coata jetaote, acaauru rai, biji sarasarari,
que bacuujuana jaun, turuuruhane jana nabana tonaain ereeuruhane coataa.
jetao, raajenihane nejoracae, nii coata Nitohaneein jetaote:
que bacuujuanaa, naain aerene nenaa “Naaonjoaainte, caresero caje, canu
enonaanaja rijia bacuujua. Nitohaneein mitaerateein, canu ichoterate, Cana
Coaunerara. Caritiin, Saantiaao rai nelauriaain jetao, ereereje Erodesi. 22ॸNii

benichuchera. Satiin, cana nejeraauru- jana jetaote:
Jesocurisito coitucuurera rai netonai “Coatia caritiin erenaa nainihei, cana
beeuchete, coitucuuruhinera,” naain rijijieein cachata. Caate cana
beratihane baiha jetaote, jelai caje chosinera,” naaure jetao, eehequiin
mituhin jetao, amuhe Fedoro. satiin nii cuu nere aonajeeurera
18ॸNii jana jetaote, jano jana, cuu cachaauru, nechu jataain acaauru
neniha Fedorona jaun, nesoonetiin: belaiha Erodesine coina. 23ॸNii jana,
“Cha quena nerurujuae, caa aansai,” coroaeca Erodesine jaun jetaote, nii
naain jetao, acaauru suujua auhacaain rijieeoritiin, letono anjera letoae- Cana
nererojoecaaure- nii beraihurera- Coaunera, nichoae cunai nalutiaane
soondarooru. 19ॸNitohaneein, nenihana coina. Nii jaun jetaote, cunaiteein
jaun jetaote, arihuruhane coina, corianohin rihano jitanojoineein ohe,
acaauru letoaa- nii curuaanaa Erodesine Cana Coaunera nujuaneein coroaeca ne
jana, nitohaneein Fedoro arihuruhane jaun.
jana, ruurenihana jaun, nii beraihurera 24ॸNii jana jetaote, inae jelai
choae nalutiaain jetao, acaauru sohin amuritoheriin, Cana Coaunera ere

joaerate jetao Erodesi. Nii baiha jetaote, coitucuhajeein cuujueeure cachaauru,
nii Jodea batane caje mituhin Sesareeau itolere sacutaain, amuhemujueein
ichaoha cue jetao Erodesi. beebejeeuruhana jaun.
25ॸNii jana jetaote, inae Jerosaleeun,
Oha Erodesine niicha ichanenu nainaauruha najaun
20ॸTiro,Sidoon, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ËΎËΎɗ‫ڏ‬ jetao, Antioquiha cauha cuure, ´ľфľ͑‫ڏ‬
chacuru aina jetaote, niqui obaje been aina- Saorocuru, acaauru
Isaraelitaauru curuaanaa rey Erodesi. jiniichaain “Maroco” naain
Nii jana jetaote, ita suujuau tacaain: acaauruhacha curuaatei- Joaan amaain.
“Coanete, atiin rene turuhin
raotojoeein erenaa neeinera,” naain Letononeein amuhemujueein, Jesocurisito
jetao, jaurihaanejeein, nii que jaurii- beebejeeuruhane nunueteeuruha-
nere tonoraera Balasito rene turuhin Berenabeen aina Saorone
13
jetao, ereeure nii curuaanaa Erodesi rai, 1ॸNihalu jetao, Antioquihau
nii Erodesiicha beraai atane cajeecha Jesocurisito ranojoinunru

quinacai raajeein ichaaoruha, nii Tiro, coaaraauru jelai teein, Cana Coaunera
Sidoon naaonjoaain cocoaichacurune caje- ľфľ͑фɗ͑Ëӕфӕфɗ¡ľľӕфľ‫ڏ‬
jaun. Nii jaun jetaote, nii curuaanaa raauru profetacuru, chaen Cana
Erodesi rai: æΎӕ͑ľфɗҡΎΎ͑ʮΎнӕľËËȍфľ́ӕфľ‫ڏ‬
“Coanete, ͑ɗɗËËȍӕфӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ raauru, naaonjoainuri. Niichuru aina
nena neeinera,” naa nii Erodesi que jetaote neeurelu, Berenabeen, chaen
jaurii- Balasito najaun jetao, 21ॸ٘´͑‫ڏ‬ Simoon- jichojoaineein acaauruhacha
jian uunite coaana neeinera,” nae jetao, curuaatei, chaen Losio- Sirene
nii curuaanaa Erodesi. Nii jaun jetaote, cocoaicha, Ëȍľ͑͑ɗɗǽɗ́ľľËΎ¡ľфľ͑‫ڏ‬
nii aitohane bana, фľ͑ľ͑ľҡΎʮɗӕ‫ڏ‬ doroneein nenaalu- Erodesi aina fohena-
ruhane jana jetaote, curuaanaa nihane Manaaen, chaaen Saoro, naaonjoainuri.
cajione jiaain jetao, nii curuaanaa 2ॸNiichuru jetaote, coroatajanenaaca
nihane nelauriana jaan- rori choae Cana Coaunerane coina, cosinacaa suri
couu ita taojiaain, Cana Coaunera coberenadoro jetaote, nii Pafosoo

bajaae bajaaecuruhane jana jetaote: turuhin neeuruha- Berenabeen aina-
“Carai nii Berenabeen aina Saoro Saorone coitucuhane jaun jetao,
letoaauchete, jelai teein acaauru rai cotiharatenajae, nenajaun cuhin, rai
quiicha teei amihanenaa ichaa Cana Coaunera que ereereecuruhane
cuuruhinera. Nii ichacuruhane coinane aohana jerihane jaun. 8ॸNe jetaote,
cotihanajaain ranajaain neeunlura,” nae Berenabeen aina Saoro que nejerate nii
jetao, acaauru rai Cana Coaunera benane- Barajesoso- “Elima” neein
Suujue. Curiecocuruhacha curuaatei, nabana
3ॸNii jaun jetaote, coaiteen cosinacaa acaauru esenetaa nii coberenadorone
suri couu neein, Cana Coaunera bajaae coataa. 9-10ॸNe jetaote, Cana Coaunera
bajaaecuruhane nainaain jetao, acaauru Suujue que suujuequin jetao, nunajeein
choaae biji merecaain, Cana Coaunera coarajeein:
bajaaure. Nitohaneein acaauru rai, Cana “Nechu aansai. Casaje. Moconajaera
Coaunera bajaauruhane baiha jetaote, nebaneein nenaa. Ii te itolere caohacha
acaauru rai necoeeure. aina nejeratenaaneein neeincha.
Chanute Cana Coaunera tenojohin
Chifereu turuuruha, nii Cana Coaunera ichaonaa caohacha auhacaaita,” nae
Suujue letoaeratenojoihunru- jetao Saoro- “Faboro” neein curuaaneni.
afosotoorune 11ॸNiritiin cotaicha rijitiin jetaote:
4ॸBerenabeen aina Saoro jetaote, Cana “Nitohaneein neeine corenihate,
Coaunera Suujue letononeein Seleosiau ichasetecareein Cana Coaunerara.
cuure. Jelai caje coaauneein jetaote, ͅΎѸ͑ľľɗ͑ҡľ͑ľĀфɗнӕɗɗ͑ËфʮΎ‫ڏ‬
Chifere cunaa bote cuhane fauhin, joaaincha. ͮɗȍľɗʮɗɗËȍΎΎËΎфɗфɗȍľľɗ‫ڏ‬
cucuana cuhane coriaae cuuhin turuure, nita,” naa Faborone rijieeoritiin jetaote,
nii Chifere coobenau nenaa nese- maosaneein nedae nii benane.
Salaminau. 5ॸNii nese Salaminau turuhin Nitohaneein nocohenaneein nedaa rai
jetaote, ͑ɗɗËӕӕ͑ľ͑ɗҡҡΎʮɗӕ‫ڏ‬ notana jaun jetaote, rai biji que
ruhana jaan loreri- sinacoca asaae mucuhin- amaeranu ari, amaa ne coina-
netaojiaauruha Jorioocurune jana jetao, nii Elima, inae conoeniha notana jaun.
cuu enohin, acaauru rai, Cana Coaunera 12ॸNii jaun jetaote, cojoaelatiin, jataain
ere beebejeeure. Joaan Maroco netonai caohatoha nii Cana Curuaanaa-

jetaote, acaauru aina cue, acaauru Jesocurisito que aitiin, acaauruhacha
coroatajanera rijijieein. beebejei- Cana Coaunera ere esenetae-
6ॸSalaminau neeuruhane baiha jetaote, nii coberenadoro.
caje cuhin, jitariin nii obena tinonohin
cuhin jetao, nii cu nenaa leeocha nese- Pisidia batane que nenaa- nese leeocha-
Pafosoo turuure. Nii Pafosoo Antioquihau turuha Faboro aina
turuuruhane jana jetaote, cuu nee- Berenabeenne
leeinjiin benane- ˇΎфɗΎ͑ľľɗ͑ËѸʮľ͑ľ‫ڏ‬ 13ॸNiiPafosoo neeuruhane baiha
tiin- Cana Coaunera letononiha jetaote, leeinjiin bote cuhane fauhin,
nocoetiin- cachaauru coritaera- Paanƿliau cue nii corihaneraauru aina-
Barajesoso. 7ॸNii benane jetaote, cuu Faboro. Jelai caje coaauneein jetaote,
jataain nainaain nenaa- Coberenadoro atane ichoaae cuhin, turuha cuure, nii
Serijio Faoro aina nei nejesina ne. Nii cuu nenaa nese- Perejeu. Nii jana, Joaan
Maroco jetaote, cuu ratirinajaain, acaauru rai neein niha nii atanene
Jerosaleeun cauha cue. 14ॸNii Perejeu coina, Canaaun batane que,
caje cuhin jetaote, nii Pisidia batane Ëӕ͑Ѹɗ͑ľľɗ͑͑ľ͑͑ľѸľнӕľɗËȍΎ͑‫ڏ‬
roohan nenaa- nese Antioquihau caauru cachaauru itaje jetao Cana
turuure nii Berenabeen aina Faboro. Coaunera. 20ॸItolereneein, Egiptoo
Cuu jetaote, nebetacanaa janonaa bana- cuuruhane que jojohin jetaote, jena
ita taojiaauruna jaan- sinacoca asaae, fasha saoqui choonca ajaanacaneein
ita taojiaauruha Jorioocurune jana, cuu jetao, acaauru que banihateein inoaelu-
enohin nelauriaain, aonajenajaaunre. niicha tenaa jerei- atane que tenajae
15ॸNii jana jetaote, ËӕӕΎ͑ʮľ͑ʮӕ‫ڏ‬ jetao Cana Coaunera.
ruhane jana, Cana Coaunera Quiricha Nii baiha jetaote, ËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬
Inoaesi ereretaaure. ʊ͑ľ͑ɗɗ͑ɗ͑ӕ‫ڏ‬ curu tihacoae, Cana Coaunera, enoha
ruhane baiha jetaote, acaauru rai: nere bera inoaesi- Samoerinereein
“Chasocuru, niha chaaelai que tihaojoaain. 21ॸNii jana jetaote, itolere
ereeichene jaanne, ereeuche te, aonaain curuaanaaneein- itolere sirichaaunu que
suujua lararajiaauruhine- caa jetao leeinjiin rey bajaaure jetao. Nii
cachaauru,” nae nii netaojiaauruna jaun jetaote, Beenjamiin lauri caje
jaan- sinacoca curuaanaacuru. neferatenaaneein nenaa Sisi calaohi-
16ॸNii jaun jetaote, nimichuhin Saoro tee jetao, Cana Coaunera, jena
nichaaurariin, acaauru rai, biji choonca ajaanacaneein, acaauru rai-
sarasarari Faboro, inauheneeicha reyneein nihane coina.
curuaequiin aonajeeuruhane coina. 22ॸNii jana jetaote, renaatonorae
Nitohaneein acaauru rai, ¡ɗʮɗѸфѸф‫ڏ‬ lanaala, jeriha Cana Coaunerane

riin jetaote: rijijieein, ichana jereniha Saorone jaun
“Aonacuche satiin- Isaraelitaauru, jetao, Rabiri que core jetao Cana
satiin Jorioniheichuru netonai- Cana Coaunera, Ѹҡɗɗ͑ʊѸфľ́ɗҡӕфӕËӕфӕ‫ڏ‬
Coaunera ere esenetaain tonorana naaneein- itolere sirichaneein- reyneein
jerenacaauru. 17ॸEgiptoo cuhin nihane coina. Nitohaneein teein jetaote:
ichaooruhane ajiniha jetaote, cana ‘Inae laen, casuujua rijitojoeein nenaa-
foerateeurera Isaraeli cocoaichacuru cacha ruhanura. Acate, Isaihasi calaohi-
janijiin ranajaelu Cana Coaunera. Nii Rabiri inera. Acate laen, jatoroaain ne,
baiha, rai natane nihei que cuhin, itolere quiicha jerenohi ichaane
nejelau ataneu- Egiptoo ichaooruha coinara.’ naain jetao Saoro mitaain,
cana inoaesihuru Isaraelitacurune jana Rabiri tee jetao, coreeraniha, Cana
jetaote, arajiin fanajaelu Cana Coaunera. 23ॸͮɗɗѠ¡ɗфɗËʮľ͑ľƸľфҡľ͑‫ڏ‬
Coaunera. Nitohaneein nii nejelau caauru inamacooru caje nenaaneein
ataneu netiin, inae arajiin nefaauruhane jetaote, nenaanelu Jesoso. Aca jetaote,
jana jetaote, jelai caje, niicha ichana letoaelu Cana Coaunera, nere bera
nainei coaarateein roconajaelu Cana ɗ͑ΎľѸɗȍӕфӕнӕľ¡ľфҡɗȍ́ӕ͑ľҡΎËΎȍ‫ڏ‬
Coaunera. 18ॸNii Egipto caje roconajaane ͑ľľɗ͑ʊѸфľ́ɗËΎËΎɗËȍËӕфӕɗËȍΎҡľф‫ڏ‬
baiha jetaote, nere tonoraaurenihane tihane coina. 24ॸInae turu catainajiha
saijieein, atiin acaauru abaantaelu, Jesosone jana jetaote, Joaan letoae
jenachoonca janacaneein desieretoo jetao Cana Coaunera, satiin itolere
Cana Coaunera. 19ॸNitohaneein nere Isaraeli cocoaichacuru sacutaain,
tonoraaurenihane saijieein jetaote, beebejiha Joaanne coina. Nii jaun
jetaote: ‘Caohachaain inara suujua rucuhecure- ajeri jachu cuhane. 30ॸNete,

rucujueein, coaiteen Cana Coaunera nii jana, oo caje ichate Cana Coaunera.
aitoonjoa esenetaain tonoraain neeuche 31ॸNii jaunte, nii Calileea caje
te, ¡ΎҡɗѸɗ͑ËΎʮΎӕ͑Ëҡľ͑Ύȍɗ͑ľľɗ‫ڏ‬ coaauneein, Jerosaleeun tiaetiajeein

chera.’ naain, Isaraeli cocoaichacuru rai namu corihaniha amuhemuhenacaauru
aite jetao, Joaan. 25ॸInae ohane rai ecocohin, cuu araai janohi acaauru
catainaane jana jetaote: ‘Coatia nii aina nerejetelu. Acaaurute, enene
inaraacha cohajei- cacaaijie- nii turuha itolere sacutaain amuhemuhejueein, nii
uhenenu nihaaun. Canute, letoae Cana Jesoso que ereereecure, itolere
Coaunera, nii beraaunu que. Acate laen, cachaauru rai.
caichoaae jauhecotojoeriin, jataaen 32-33ॸInara caohachanu quena, inara
cocoainaain letoanojoineein ne. Nii rai, caa caohati erenaa bihacaanu,

jaun, rai safato ichora rucuheraane que coitucuhichene coina. Caa quete, cana
nihanatiin, nelatihahaun.’ naain jetaote, inoaesihuru rai aitelu Cana Coaunera,
rauhijiriin be jetao, acaauru rai- Joaan. catohanihane coina. Nii jaunte, acaauru
26ॸChasocuru, k¡фӕ͑Ëʮľ͑ľƸľфҡľ‫ڏ‬ inamaconeein nihacachena jaun, cana
naaneein nenacaauru, satiin- ˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬ rai, cana inoaesihuru rai naitoonjoa
churu netonai- Cana Coaunera ere nainaane coina, catohaneein ichae Cana
tonorana jerenacaauru, satiin, caa inara Coaunera. Acate, oo caje Jesoso ichate,
rai quiicha beebejeite- jianacoo cacha rai Quiricha Inoaesi- Salmo- coroatajai
culucohin mitaeranute, satiin- inara rai cuhane aitohane tocohaneein. Raite,
beratenojoineein ne. 27ॸSatiin- nii ‘Iite, canu calaohineein neeicha.
Jerosaleeun nenacaaurulu, acaauru Canuna, chacaneein neeunra.’ naain
curuaanaacuru, naaonjoaihunrite, cajiha laenaeratelu Cana Coaunera, rai
turuha Jesosone jana, coitucuurenelu. Quiricha Inoaesi cuhane. 34ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
Nere bera inoaesihuru quete niqui, nihane coinate, nii ajiniha: ‘Oo caje
laenaerateein beratelu Cana Coaunera. jene, ichatereeuni, nabana setuha rai
Nii jaunte niqui, nii Cana Coaunera ere jaberecone coataara.’ naain nii ajiniha-
bera inoaesihuruhacha- laenanohilu rai Quiricha Inoaesi cuhane belu- Cana
ereretai nejesinanecure, nebetacanaa Coaunera. Chaentechu: ‘Satiin Rabiri rai
janonaa bana naineein. Nitohaneein, ita caitoonjoane, ichaa cureunnicha.’ naain
taojiaauruhana jaan- sinacoca asaae belu Cana Coaunera. 35ॸNitohanihana
ľфľфľҡɗ͑ľʮľѸɗ͑͑ľËӕфӕȍ͑ľѸʮɗ͑ľ‫ڏ‬ jaunte, coaiteen leeocha cuhane, ‘Coatia
jeeinte, cajiha turuha Jesosone jana, laen, setuha nii ii letono jaberecone
‘Aca caara.’ naain coitucuurenelu. Nii naihatejeriheeinita.’ naain laenaelu
jaunte, sohin joaerateuruhana jaun, Rabiri. 36ॸAihana jaun, esinaaente niqui,
aitiin: ‘Naaonjoaante, cuureeincha.’ Rabiri letoaa Cana Coaunerane
naain nere bera inoaesihuru que rijijieein, nii nihane bana nenacaauru
laenaeratihalu beein- Cana Coaunerane cachaauru coroatajanelu. Nete, nii baiha
nainauruhane coina, 28ॸFilato rai ohin, rai foerateeurera ainane jana, rai
colurujueein, sohin joaerateeurelu, jabereco inae setuelu. 37ॸNete, nii Cana
Filato que, lera colane. 29ॸNitohaneein Coauneraacha ichatei- Jesoso jabereco
teeinte, inae satiin aitoha Cana laen cuu neein setuenelu. 38-39ॸAihana
Coaunera Quiricha Inoaesine nainaane jaun, chasocuru, Ëɗ͑ффɗË͑Ë‫ڏ‬
jana, nii coroso caje fauhin, rai jabereco nuhacha beebejei- Jesosohacha
corenihate, atiin, osaaocane nihanatiin, aina- Jorioneein nerotonacaauru- Cana

rauhijiriin esenetaane, nosa caje Coaunera ere tonorana jerenacaauru,
nichotenaa nainereein- saain cachaauru, naaonjoaihunri. Nii jaun jetaote,
Jorioniheichuru nihanatiin. Aihana acaauru rai: “Nijiaonriha, inara belaiha
jaun, nii nosa coreniha caseteco nere aina cuaain, inara cotihaca Cana
coaracuruhane rai niha- Moisesaacha Coaunerane jaan jianequichenera.
benojoinurute, Jesoso coreniha laen Nirijieeincha, jianelanaala, nii jelai
nainecurureein nii caseteco caje sacuuchete, inara coroatajaneein, inara
nichoteeuruhane. Aihana jaun, satiin- belaine Cana Coaunerara,” naain jetao,
nii Jesoso esenetaeraaurute, atiin acaauru suujuateein, acaauru ratirihure.
coreniha- osa caje rocohin- culuhoca 44ॸNii baiha jetaote, leeocha nebetacanaa
cureein Cana Coaunera. 40ॸCaohachaain janonaa bana coaiteen, netaojiaaure- nii

coaracuche, ¡ҡΎȍɗ͑ľѸľ͑ľҡ͑ʮľфľ͑ľľɗ‫ڏ‬ nese sacutaain caje uhin- coroatajaje
chenete, inara choaae nalureein inoaelu lanaanla cachaauru, acaauruhacha
laenaratihalu Cana Coaunerane jaun, beebejei- Cana Curuaanaa Jesocurisito
laenacuruhalu profetacurune rijijieein: beratenojoi aonacuruhane coina. 45ॸNii
41 ‘Aonacuche. jaun jetaote, nitohaneein coroatajaje
Satiin caohacha ichaonaa- lanaala, turuuruha cachaauru, Faboro aina
caitoonjoa que jaolequiin Berenabeen aonaana jaun, nechu jataaen,
nenacaauru acaauru que necoelai caun, nabana
cojoaelatooche. esenetaauruhane coataa, “Nechu aansai
Nitajihate curiquicheein, inae ecu casaje cachaauru,” naain, Faboro necoeje
tihane bana. chanuure Jorioocuru. 46ॸNii jana jetaote, nii
Nii cojoanonaa banane, que nelararajiaain, chaque casilanaala:
itolere ichaain inara notaaca “Inara Jorioneeichene raite niqui,
cureeunnicha. jaurihaanejeein nere beebejihacaanune
Chunicoha inara rai, nii que ereein coina canaacaanu letoaain ne Cana
bihane, esenetariheeicheta.’ Coaunera niquicha. Nete, naitoonjoa
naain laenacuruhalu profetacurune batocoichene jaun, rautaain aohana
rijijieein,” naain jetao, nii Antioquihau jerelanaala que jaolecohichera. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
nenaa sinacoca asaae- netaojianacaauru neein, inara rai, ɗËȍΎ͑Ѹ͑Ëȍф͑ľ‫ڏ‬
rai ereerejeein jetao beebeje Faboro. jeein nenaa bihacaanune coinate niqui,
42ॸInae, nii que irihane nainaain canacaanu letoaain ne- Cana
jetaote, nii ita taojiaauruha Joriocurune Coaunerara. Nena aohanna jereneeiche
jaan- sinacoca caje corihaneraauru aina coarajihacaanune jaun, Jorioniheichuru
mituha cue Faboro. Nii jana jetaote, rene curichaanuhin. 47ॸNitohaneein
jiniichaain cuhin mituha cunacaauru- canaacaanu letoaainte:
Jorioneein nerotonacaauru jetaote: ‘Canuna, inara letoareeuni,
“Coaiteen leeocha- nebetacanaa satiin- caa chauratane que
janonaa bana uhin, coaiteen nii que nenacaauru- Jorioniheichuru rai
ererejiha uuni, canaacaanu rai,” naain nihanatiin,
jetao, Faboro cotihacure. 43ॸInae amuhemujueein beein, canu neein
sinacoca asaae netaojiaauruhane nihanune coitucuerateein,
nainaain jetaote, Ǘ¡ΎфΎɗ͑´ľфľ͑‫ڏ‬ acaauru ichoterateein neeichene
been caaijie cuure- arajii Jorioocuru coinara.’
naain Isaihasi que beratihalune rijijieeinte, jana jetaote, ͑ɗɗËӕӕ͑ľ͑ɗҡҡΎʮɗӕ‫ڏ‬

ena canaacaanu letoae Cana Curuaanaa- runa jaan- sinacoca asaae netaojiaaure
Cana Coaunerara,” naauruha Faboro aina Jorioocuru. Nii jana jetaote, cuu
Berenabeen, Jorioocuru raina jaun jetaote, turuhin, enohin, Jesocurisito
48ॸcoroaaecure- nii Jorioniheichuru. beratenojoi beebejeeuruha rauhijiriin,
Nitohaneein coroajeein jetaote, rauhi cuhane cuaaine jaun jetao,
esenetaain, “Caohatoha jataaen cana rai, esenetaacoaaure arajii- Jorioocuru,
Cana Coauneraacha beratenojoincha,” Jorioniheichuru naaonjoainuri
naain esenetaaure, satiin- nii ichaonaa netonaine maajeein, esenetaacoaaure
sanaa charanejeein nenaa raaureraanu que arajiin. 2ॸNii jana, esenetaaichuru
nenacaauru- Jorioniheichuru. 49ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Jorioocuru jetaote, nii Jorioniheichuru
neein jetaote, nii jelai batane sacutaain suujuateeure jetao, esenetaauruhane
nenacaauru- jelai cocoaichacuru rai, Cana coataa, ¡ѸΎ͑ľľɗ͑Ǘ¡ΎфΎɗ͑´ľфľ͑‫ڏ‬
Curuaanaa- Jesocurisito beebejeeure. 50ॸNii been que ereein, nechu jataain acaauru
jaun jetaote, nii rautaain coaracurenihana cotaiha. 3ॸNejetaote, cuu carajaain
jaun, nii caohachaain suujua coaaraain acaauru aina neeururejetocurelu jetao,
Cana Coaunera bajaaurera- enecuru nii Jesocurisito letonocuru afosotooru.
suujuau tacaaure- Jorioocuru. Nii cuu Nitohaneein jetaote, ËӕфӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
nenacaauru- Ëӕфӕфɗʮҡľ͑͑ľ́ҡľ͑‫ڏ‬ ͑ľфɗËȍɗ͑æ͑æӕфӕ͑͑ľËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
caauru cachaauru- suujuaune maajeein ruhane jaun jetao, cuu neein Cana
tacaaure, satiin ita suujua rijitocoriin, Curuaanaa ere beebejerejetocurelu
acaauru que nejerateein, jelai caje jetao, nii afosotooru. Nii jaun jetaote,
Berenabeen aina curuataain, Faboro acaauru coroatajaniha- æ͑æӕфӕ‫ڏ‬
sitaauruhane coina. 51ॸNitohaneein, jelai naana jaun jetao, jataain cacha belaiha
caje sitanajaauruhana jaun jetaote, Cana Coaunerane beebejeein jetao,
mituuru neein, nii acaauru safato que cunaitenacaauru rautaain cacha
nenaa- utuune faofaohin, riariaain, ratiriin notaacure, esenetaauruhane coina,
amuure. Nii jetaote ichacure: “Aihana jaun, Faboro aina- Berenabeen. 4ॸNe jetaote,
inae canacaanu, nii ujuaihoneein nelerujuacoaaure, nii jelai nese
nihaacaanu. Coaraain aihane nitajeeuche.” cocoaichacuru cachaauru. Tabaauru
naauruhane coina. Nitohaneein rai safato jetaote, Jorioocuru cocoaaeratiha jetao,
que nenaa- utuune faofaohin riariaain jelai teein nelerucure nejesihajeein. Nii
ratiriin jetaote, jelai caje amuhin, Iconio jana, afosotooru cocoaaerateeurera
cuure Berenabeen aina Faboro. 52ॸNe netonai jetao, jelai teein nelerucure.
jetaote, rachoojoenaa cataaun nedaaure, 5ॸNitohanihana jaun jetaote, ËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬
nii Antioquiha nenacaauru Jesocurisito caainuru aina ita suujuau tacaaure jetao
ranojoihunru, acaauru suujueniha, niha Jorioocuru Jorioniheichuru aina,
Cana Coaunera Suujuena jaun. Faboro aina- Berenabeen que
nejerateein, ajeri que bodoosinajaain
Iconio turuuruha Faboro sonajaauruhanene coina niqui. 6ॸNii jana
aina Berenabeenne jetaote, nii coitucuuriin jetao, Iconio
14
1ॸAntioquihau neeuru baiha, caje, Licaoniha batane cuhin, Listrau,
jelai caje amuhin jetaote, Derebeeu, naaojoainunri rohan
Iconioo turuure jetao- Faboro aina nenacaauru neseeuru cuhin jetao
Berenabeen. Nii Iconioo turuuruhane sorohin, 7ॸamuemujueein, Jesocurisito
beratenojoi- erenaa caohati beebejeeure chure jetao, Faboro aina- Berenabeen.

jetao. Nitohaneein, nainacoriin jetaote, nobiri
soaisoaain jetao, acaauru jana cuhin,
Listrau, Faboro bodoosihuruha acaauru rai nujuaaen soaisoaain:
ajeri quene 15ॸ“Chanuna nitohanain ichana
8ॸNitohaneein, nii Listrau turuuruhane jeriquiche, inara rijijieein, cacha neein
jana jetaote, ecu ne- leeinjiin nihacaanu natiin. Nitohaneein
bacosaneein nejanohanaa cacha. Nii neeichene jianequichene coinana turuha
jetaote, chabana nichaauraain uhacaanu, inara rai bihacaanune, nii
amuhene, nejanoha caje coaauneein. jiaaneein neeichene coinara. Nii
9ॸAca jetaote, Cana Coaunera ere jiaanecuchera. Coatia chaaelai que
beebejiha Faborone jana, rautatiin, cuu nelatejeehai niita. Inae nii jiaaneein,
lauhequiin aonaje. Nii jana, rautaain Cana Coaunera eesine- itolere dede,
coaraa Faborone jana jetaote, esinaae cana rai chauratane, cucuana, nii
rauhijiiriin, nerautaane esenetana cuhane coneracuru, naaonjoaain
nainihane coarajiha, suujua cuhanena coaunera- Cana Coaunera coroajeein,
jaun jetaote, 10ॸrai tonijiaain: nere tonoraain neeuchera. 16ॸInoaelute
“Nimichuhin nichaauraute niqui, niicha jerei ichaa cachane
coaracaara,ٚ͑фɗǗ¡ΎфΎ͑ľфɗʮɗľľΎфɗ‫ڏ‬ nihanatiin, ɗ͑ӕȍľ͑ľľËȍËΎфʮľфľʮľ‫ڏ‬
tiin jetaote, chujuleneein, jeluhatiin telu Cana Coaunerara. 17ॸCoatia,
inae ruharujuae nii cacha. 11ॸNii chaaelai janonaa bana, caohacha
coaraain jetaote, ita rijitiin jachaleneein ichaain nihane jianihei- Cana
jetao, nere cuhane cuaain jetao: Coaunerata. Nete, ‘Naaonjoaaine
“Chosichurute cacha neein cana rai neeunra,ٔ͑ɗ͑Ëȍ¡͑͑ľËΎȍфľф‫ڏ‬
faaurera,” naaure jetao, Licaoniha ere tene cacha notajaaincha. Acate, inara
cuhane cuaain. coroatajane, temulejaain
12ॸNiritiin jetaote, nii acaauru naaonjoaaineeichenera. Inara temule
ichanohineein nenaa, acaauru setejiaeraanuque, elo letoaain
chosineein acaauruhacha tei Seoso naaonjoaera. Setejiaane, caoachaain
jecha naaure jetao, Berenabeen que. marohin, caohatiin tihane, jeeojoiriin
Jana Faboro que jetaote, leeocha chosi nihane, raotojoeein quihajeein- aina
Eremesi jecha, naaure jetao, aca irihane raotojoeein neeichene jaan- teraneein
jaun. 13ॸNii jana jetaote, turuha uhe nenaanera,” 18ॸnaain acaauru rai
jetao, nii nese coenorau nenaa- acaauru beeuruha Faboro aina Berenabeenne
chosi Seoso rai Teenforo rai saseredote. sainejeein jetaote, erenaa tonorae
Nii saseredote jetaote, Seoso rai, lenone lanaala jetao, acaauru chosi rai ichara
nihane sohin, mocohin tenajaaocane tocohaneein jetao, nii irihuru sohin,
tocohaneein tajiha itolere torocuru, mocohin, acaauru coroaejeein, acaauru
chaen, ËΎȍҡɗɗ͑Ëӕфӕҡľľɗ͑фӕËӕȍľ‫ڏ‬ belaain, acaauru ranaa jerecure.
nohineein nenaa- enuha juane, 19ॸNii jana jetaote, Antioquiha caje,
naaonjoaain uhaain turuha uhe jetao, Iconio caje, naaonjoaain caje uhin, tajia
que Faboro aina Berenabeen belaain turuha uure- Jorioocuru. Nitohaneein,
coroaecuruhane coina. 14ॸNii jana turuhacoaain jetaote, nii ecu
jetaote, nii coaraain, acaauru chosiniha nenacaauru suujua elonaauruhana jaun
benajaauruhane que, ɗ͑ľ͑ɗ͑ËΎфɗ‫ڏ‬ jetaote, ajeri que Faboro bodoosiin
jetao soore. Nitohaneein sohin jetaote, Paanƿliau batane turuhin jetaote, nii
“Inae jecha atinaauruha,” naain jetao, neseeu- Perejeu, Jesocurisito
tararaain amaain, nii nese caje, naain beratenojoi beebejeeure, nii cuu
jaoha cuure. 20ॸNii jana jetaote, sacuhin, nenacaauru rai. Nii baiha jetaote,
curuhacaain netaojiaain coarajeeuruha Ataliau cuure jetao, Ǘ¡ΎфΎɗ͑´ľфľ͑‫ڏ‬
Jesocurisito ranojoihunrune jana jetao, been. 26ॸCaje coaauneein jetaote, bote
nimichujuaaite Faboro. Nitohaneein cuhane fauhin cuhin, Antioquihau
nimichuhin jetaote, coaiteen nii neseeu turuure. Nii neeuruhalune jana, acaauru
cue. Nii cojoanoo jetaote, Berenabeen teeuruhalu acaauru leeochaauru, Cana
aina, naain Derebeeu cuure. Coaunera icharatenojoi ichacuruhane
21ॸNii Derebeeu turuhin, cuu coinana jaun jetao, turuure, inae nii
raotojoeein, Cana Coaunera Ere Caohati niicha icharatenojoi jitaauruhana jaun.
beebejeeuruhane jaun jetaote, 27ॸNitohaneein cuhin jetaote, inae
Jesocurisito esenetaeraneein nedaaure Antioquihau turuhin jetao, jitariin cuu

arajii cachaauru. Nitohanihana jaun nenacaauru- Jesocurisito ranojoihunru
jetaote, cuu neeure arajiin Jesocurisito taojiaain jetao, acaauru rai, acaauru
ranojoinunru. Nii Derebeeu, cacha coroatajaniha Cana Curuaanaa- Cana
relaauruhane baiha jetaote, Listrau, Coaunerana jaun, Jorioniheichuru
Iconioo, Antioquihau, naaonjoaainunri netonoai- rai suujua coreein, inae
coaiteen cuure. 22ॸCuuru turuhin jetaote, esenetaauruhane beebejeeure Faboro
Jesocurisito esenetaeraauru aina, Berenabeen. 28ॸNitohaneein jetaote,
suujuateeure jetao, caohatiin, nirijieein cuu acaauru aina, Ëфʮɗ͑͑ľľӕфӕфľʮľ‫ڏ‬
jianelanaala, esenetaain tonoraauruha, tecurelu Faboro aina Berenabeen.
caoachaain rauhijiriine coina. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
neein jetaote: “Cana Coaunera Netaojiaauruha Jerosaleeunne
15
Cojoanonaa que ichaonaa jerichaane, 1ॸNii Antioquihau neeuruha
itolere necairichanaa coaraain, ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ Faboro aina Berenabeenne bana

chanaa abaantaacanete nera,” naain jetaote, Antioquihau cuure nii Jodea
jetao, suujuatenajaaunre. 23ॸNiritiin, nenacaauru tabaauru. Nii Antioquihau
suujuatenajaain jetaote, le laurichuru turuhin jetaote, nii cuu nenacaauru-
Jesocurisito ranojoinunru nainetiin, Jesocurisito coreniha cana nejeraauru
acaauru coaaraanuurune que, acaauru relaaure jetao, aitoha Moisesane jaan
bichauhenaauru tihacoaaure. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ que. Inoaelu aitoha Moisesane
neein, tihacoaain jetaote, acaauru rijitojoeein:
coroatajaniha Cana Coaunerane coina, “Inara jabereco cari jiununuhin
suri couu neein cosinacaain, Cana saaerateneeichene, inara osa caje inara
Coaunera bajaain, nii acaauruhacha culucohin, inara ranaa nainerihei Cana
esenetai- Cana Curuaanaa bijiu Coaunerata,” naaure jetao. 2ॸNii jaun
tenajaain ratirinajaaure. jetaote, coreniha acaauru aina, ita
cotaicha rijitocure jetao Faboro aina
Siria batane que nenaa Antioquihau
Berenabeen. Nii jaun jetaote, inae
jelaiha cuuruha Faboro aina
Faboro aina Berenabeen que tacaajeein
Berenabeenne
jetao, acaauru aina, nii cuu nenacaauru
24ॸPisidia
batane choaae situhin cuhin tabaauru naaonjoaainunri letoaaure
jetaote, Paanƿliau turuure. 25ॸInae jetao- nii cuu nenacaauru- Jesocurisito
ranojoihunru- bichauhenaauru, nii que naaonjoainuri, nii que ita rai ereein,
iriha cuuruha nii Jerosaleen coitucuuruha jiniiquiine coina. 7ॸCuu nii
nenacaauru- Jesocurisito ranojoinunru que ereereecuruhane jana jetaote,
bichauhenaauru, afosotooru, Fedoro netonoai nimichuhin:
naaonjoainuri ainane coina. “Curisito coreniha- chasocuru, inarate
3ॸNitohaneein jetaote, ́ľҡΎ͑ʮӕ‫ڏ‬ raotojoeein, inae carajaa catohaneein
ruhane jaun, nii Antioquihau- nese caje, canu cotijiaain canu raa Cana
Jerosaleeun cuure- Ǘ¡ΎфΎɗ͑´ľфľ͑‫ڏ‬ Coaunerane coitucuhiche, jianacoo nosa
been, cuu nenacaauru- tabaauru aina. Ëʮľ̲ɗҡӕ͑͑ɗ͑ľËӕфӕȍˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬
Nitohaneein cuhin jetaote, Fenisia churu netonaine coina, Jorioniheichuru
batane, Samaria batane, naaonjoainuri rai nere beebejihanune, esenetana
choaae situuruneein jetao, nii cuu nainecuruhane coinara. 8ॸLeeinjiin- Cana
nenacaauru- Jesocurisito ranojoihunru Coauneraachate, satiin- cacha suujua
rai beeure: coitucuujuera. Nii Cana Coaunerate,
“Naaojoaainte, Jorioniheichuru cana que coaarateein, Jorioniheichuru
netonai coroatajane Cana Coaunera, rai, rai Suujue tera. Nii jaunte
jauriaa acaauruhacha sacui jianeein, фΎҡΎʮΎľľɗ͑Ëӕфӕф͑ľËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬
nere tonoraauruhane coinara,” naain cache, cana rai, rai Suujue tihalune
beeuruhana jaun jetaote, coroaaecure rijijieein, acaauru rai netonai, rai
jetao- nii cana nejeraauru- Jesocurisito Suujue tihane jaunra. 9ॸæΎҡɗ͑ľʮľ́ӕ‫ڏ‬
ranojoinunru, acaauru rai nii neein, Jorioniheichuru coaraain nihei-
beeuruhana jaun coitucuhin. Cana Coaunerata. Satiin cana coaraane
4ॸInae nii Jerosaleeun turuuruha- rijijieeinte, joaereein cacha coaraain ne
Faboro aina Berenabeen jana jetaote, Cana Coaunera. Nii jaunte, ľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬
raotojoeein acaauru raaure satiin- nii ruha acaauru netonaine jaun, acaauru
Jesocurisito ranojoinunru, saain nii suujue coulucoe Cana Coaunera, cana
acaauru bichauhenaauru, saain nii rai ichaane rijijieein. Satiinte, itaneein
afosotooru, naaonjoaainunri. Nii jana ne cacha. 10ॸAihana jaun, chanute inara
jetaote, satiin itolere ichaain, acaauru raajenihane, Cana Coaunera leratenaa
coroatajaniha Cana Coaunerane jerequiche, caa nere esenetaeraauru rai
beebejeeure, acaauru rai. 5ॸNii jaun caaintati ichaonaa- anajiin tenaa
jetaote, nimichuhin, nichaauraain jetao: jereeinta. Nihei, canacaanu nihanatiin,
“Nii Jorioniheichuru Jesocurisito nitohanai- ichaonaa abaantana nainera
esenetaeraauru raite caohachae lanaalata. Niheichu cana inoaesihuru
aitocoaachene, aitohalu Moisesane nihanatiin, nitohanai ichaonaa sacunaa
фɗʮɗʮɗľľɗ͑фɗʮ¡ľфľËΎËфɗѸľфҡľľӕ‫ڏ‬ nainesihuruhalune coalanaalata. 11ॸNete,
ruhane coinara. Nii choaae tacaainte rai Calaohi Jesoso coreniha atiin nechu
caohachae, satiin Moisesa aitoonjoalu nirijieein core colane, cana suujue
rijijieein ichaohin, ľѸľ͑ľҡɗ͑ҡΎ͑Ύфӕ‫ڏ‬ ichoterateein, couluuoca Cana
ruha nii Jorioniheichurunera,” naaure, Coaunerane coitucuhacachera, ʮľфɗËȍ‫ڏ‬
tabaauru fariseeocuru- Jesocurisito nejeein acaauru suujue couluuocane
ranojoinunru. rijijieeincha,” naa acaauru rai Fedorone
6ॸNii niritocuruhana jaun jetaote, jana jetaote, ereeuruhane jianeein jetao,
satiin netaojiaaure- afosotooru, nii cuu 12ॸcuruatoroaain, satiin- curuaequiin
nenacaauru ichauhenaauru, aonajeeure. Nitohaneein:

“Naaonjoaainte, canacaanu aina ruha natiinta. 20ॸRaujiaainchate naine,

cuaain cojoelanaacojoa ichaain, quiricha cuhane laenaain: ‘Jiaonriha,
canacaanu coroatajane Cana Coaunera, cacha ichanohineein nenaa chosi rai
Jorioniheichuru aina nihacaanune niicha teeuri lenone quichenera.
janara,” naain acaauru rai jetao Jiaonriha, Ѹɗ͑ɗʮɗľфΎнӕɗËȍľ͑ľ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
beebejeeure, Faboro aina Berenabeen. tiin, nejelau ene aina naosateeichenera.
13ॸInae ereeuruhane nainaauruhane jana Niheichu, sinijieraquelanaala neeichene
jetaote, acaauru rerohariha jetao ere nihanatiin, jiaonriha jelai teein
Saantiaao: raelanaala, ene aina ichaohichenera.
“Aonacuche satiin Jesocurisito Jiaoarihachu, enecuru nihanatiin,
coreniha canejeraneein nenacaauruna, sinijieraaocane nihanatiin, nejelau
caa que erete aonaquichera. 14ॸَͮΎ͑‫ڏ‬ quicha aina ichaohanera. Niheichu,
joaainte, jauriaa Jorioniheichuru jiaonriha lanaquelanaala nihane
raenihane baiha, inae enene janijiin nihanatiin, jelai teein raelanaala quicha
niicha ranojoinunru- Jorioniheichuru aina ichaohanera. Niheichu, jiaonriha
coroatajane Cana Coaunera, acaauru raro ruluhin sonojoin lenone quiin
netonoai nichao que ichaooruha naaonjoaichenera. Niheichu chaen,
jerihane rijiijieeine coinara.’ naainte ichana niha natiin, ʮɗΎ͑фɗȍнӕɗɗËȍľ‫ڏ‬
canacaanu rai be Simoon- Fedoro. nera. 21ॸNii coataate neeure, inoaelu caje
15ॸNiritiin inoaelu beein, nere bera coauneein, neseeuru nainetiin, ͑ľ¡ľҡ‫ڏ‬
inoaesihuru que laaenaeratihalu- Cana canaa janonaa bana nainetiin, nii
Coaunerane tocohaneein: netaojiaauruna jaan- sinacoca asaae
16 ‘Rabiri inamacooru caje netaojiauuruhane, nii Moisesa aitoojoan
neferatenaaneein nenacaauruna, ereretaain que cana relaeranuurura.’
coroatajaniha cuureeunni. naain laenaain letoaacachenete
Leeinjiin canuhacha jerenohicha caohachare,” naain jetao acaauru rai
ichana jerenacaauruna, ereereje Saantiaao.
coroatajaniha cureeunnicha,
17 itolere chaauruatane sacutaain Jorioniheichuru rai Jerosaleen caje
canu ere beebejeeuruhane, letoanojoineein nenaa- quiricha
cacoitucuhin carohan nichuuntanaa 22ॸNii jaun jetaote, saain Jesocurisito
nainecuruha ranojoinunru, acaauru bichauhenaauru,

Jorioniheichuru netonaine coinara. afosotooru, naaonjoaain jetao
18 Caritiinte, ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎф͑ΎʮΎɗ͑ӕ͑фӕ͑ľʮľѸɗ͑͑ľ‫ڏ‬
inoaelu caje coaauneein berateein jeein netiin, coacuhin jetao, acaauru
Nere laenaeratelu Cana Coaunera, tabaauru janiichure, Antioquihau,
coitucuhacachene coinara.’ Faboro, Berenabeen, naaonjoainunru
naain Quiricha cuhane laenacuruhalu aina, letoanajaauruhane coina. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
Cana Coaunera ere bera- profetacurune neein tabaauru janijiin jetaote, Jodasi-
rijijieeinte, nii nainaauruhane coina Barasabaneein acaauruhacha curuaatei,
aihurera. chaen Silasi, naaonjoainunru letoaaure.
19ॸAihana jaun, coa Jorioniheichuru Acaauru jetaote, nii Jesocurisito
rai, caaintati ichaonaa tenaa coaucache, ranojoinunru- cana nejeraauru rai,
inae jauriaa acaauruhacha esenetai jataain nelatineein neeure. 23ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
jianeein, æ͑æΎӕ͑ľфľфľҡΎ͑Ύфӕ‫ڏ‬ neein letoanajaain jetaote, acaauru aina
quiricha laenaain jetao letoaaure, naain joineeinte, canacaanu rai caohachae,

Antioquihau nenacaauru- Jesocurisito inara rai ichaonaa caaintati tenaa
ranojoinunru rai, nii Jerosaleen nainenihacaanura. Raujiaainchane
nenacaauru- afosotooru, acaauru inara rai aitiin laenacaanu: ‘Jiaonriha,
bichauhenaauru, naaonjoainuri. cacha ichanohineein nenaa- chosi rai
Nii quiricha- acaauruhacha laenai niicha teeuri- lenone quiichenera.
cuhane jetaote: Jiaonriha, raro ruluhin sonojoin
lenone quiin naaonjoaaichenera.
“Saainna- afosotonichaanu nena, Niheichu chaen, ichana nihanatiin,
inara coaucaanura. Saain, Jesocurisito jiaonriha quiichenera. Jiaonriha,
ranojoineein nenacaauru- cana sinijieraaoquichene nihanatiin,
nejeraauru bichauhenaauru ainane, nejelau ene aina naosateeichenera.
inara coacuhin, Ë́ľ͑ɗ͑́ľҡΎË‫ڏ‬ Niheichu, sinijieraquelanaala
nura. Saain Jesocurisito coreniha- neeichene nihanatiin, jiaonriha jelai
canacaanu nejeraneein, Antioquihau, teein- фľ́͑́ľ͑ľɗ͑ɗËȍΎȍɗËȍľ‫ڏ‬
Siriau, Silisiau naaonjoainun- ˇΎфɗΎ͑ľ‫ڏ‬ nera. Jiaonrihachu, ľ͑ľËӕфӕ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
lanaala- neniquichene raina, caa tiin, sinijieraaocane nihanatiin,
laenaain letoacaanu, 24ॸcanacaanu nejelau quicha aina ichaohanera.
letononelanaala, caa Jerosaleen caje Niheichu, jiaonriha lanaquelanaala
cuhin, inara suujua rerohecaa nihane nihanatiin, quicha raelanaala
cuuruha, inara jabereco cari jelai teein aina ichaohanera,’ Nihei
molohiche, aitoha Moisesane nenacaaen nii baihata. æɗҡΎËΎ‫ڏ‬
rijijieeine que aitiin, ́ľľɗ͑ʮɗɗ͑ËȍËΎɗ‫ڏ‬ nune rijijieein, ҡΎ͑Ύфɗ͑ɗËȍΎȍɗËȍľ‫ڏ‬
tucuhi rijijieein, inara tenaa nete, caohachaain ichaain,
jerecuruhane coitucuhacaanune ËΎȍËȍɗ͑ɗËȍΎ͑͑ɗ͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬
jaunra. 25ॸNii jaunna, satiin coacuhin, cheeincha. Raotojoeein neeuchera,”
coroatajaain canacaanu caje
nenacaauru- cachaauru letoaacaanu, naain jetaote, nii Antioquihau-
jataaen canaacha belaihuri- acaauruhacha letoaaene- quiricha
Jesocurisito coreniha- cana laenaaure, letoaauruhane coina.
nejeraneein nenacaauru- Faboro, 30ॸNitohaneein jetaote, ɗ͑ľ͑ɗ͑ӕ‫ڏ‬
Berenabeen naaonjoainunru aina, ruhane jaun jetao, ita rai necoeein,

canacaanu aina nenacaauru coroatajai Antioquihau cuure nii Faboro, ´ľфľ͑‫ڏ‬
cachaauru letoacaanu, inara coaraa been, Jodasi, Silasi naaonjoainuri. Nii
uuruhane coinara. 26ॸNii Berenabeen Antioquihau turuhin jetaote, nii cuu
aina Faboro ichaote, jataaen nenacaauru- Jesocurisito ranojoinunru
lunajeriin ne, Cana Curuaanaa jitariin taojiaain jetao, nii acaauru rai-
Jesocurisito ere tonoraain, nere afosotooruhacha letoai- quiricha teeure
beebejeeuruhane corenihara. jetao, acaauru rai. 31ॸNii jaun jetaote,
27ॸNitohaneeina, nii Jodasi, Silasi joracaain ereretaain coaraain jetao,
naaonjoaain letoacaanu acaauru coroaaecure jetao, nii cana nejeraauru-
ainara. Acaaurute, inara rai ereein, Jesocurisito ranojoinunru, caohatiin
jitariin inara rai niriinanai biha acaauru suujuaateein, acaauru suujua
cuurureein, nujuaaen cajera. 28-29ॸCana lararajiaain, ichacuruhana jaun. 32ॸNii
Coaunera- Suujue- Ѹӕӕʮӕҡľ͑Ύ‫ڏ‬ Jodasi aina Silasi netonai jetaote, Cana
Coaunera caje erenaa raauruhane, cacha corianeraaunu que. Nitohaneein

rai beebejeraneein neeure. Nii jaun cotijiaain jetaote, aina Chifereu cuure
jetaote, niha acaauru rai rauhina jaun jetao, ucuae cunaa bote cuhane fauhin.
jetao, nii Jesocurisito ranojoinunru rai 40ॸNii jana, Faboro jetaote, jelai teein,
ereein jetao, acaauru suujua lararajiaain corianeraaunu que Silasi cotijiae. Nii
jetao, acaauru suujua nunaaure, jana jetaote, acaauru coroatajaniha
acaauru rai ereein acaauru suujuateein. Cana Coaunerane coina jetao, acaauru
33ॸNitohaneein jetaote, ËӕӕËфʮΎ‫ڏ‬ фɗæ͑æΎӕ͑ľф¡ʮɗ͑́ľҡΎ͑‫ڏ‬
joaain neeuruhane baiha jetao, inae jaaunre nii Antioquihau nenacaauru-
acaauru rai necoeeure nii Antioquihau Jesocurisito ranojoinunru. Nitohaneein
nenacaauru- Jesocurisito ranojoinunru. jetaote, jelai caje nerocohin cuure jetao,
“Raotojoeein caunichuchera.” naain 41ॸSiriau, Silisiau naaonjoainun. Cuuru
jetao, acaauru rai necoeeure, 34ॸjelaiha turuuruna jaaun jetaote, nii cuuru
Jerosaleeun cauhacuuruha, ͑ɗɗ́ľҡΎ͑‫ڏ‬ nenacaauru- Cana Curuaanaa
jaaurera rene, Jodasi aina Silasichurune Jesocurisito ranojoinuru rai ereein
coina. 35ॸNii jana, Berenabeen aina jetao, acaauru suujuateeure,
Faboro jetaote, cuu nii Antioquihau caohachaain rauhijiriin, jianelanaala
nedaaure. Nii cuu arajiin nenacaauru Cana Coaunera ere tonoraain, niicha
aina jiniinquiin, cuu jetaote, ËΎʮΎ͑ΎΎ‫ڏ‬ jerenohicha ichacuruhane coina.
netojoeein Cana Curuaanaa ere
beebejeein, cachaauru relaaure. Faboro aina Silasi corihaniha
cuha Timoteeone
Misionero neein amuhane
16
1ॸNitohaneein cuhin jetaote,
coroata satiha Faborone
Derebeeu, chaen Listrau, ͑Ύ͑‫ڏ‬
36ॸNiibaiha carajaaojoaain neein joaihun, turuha cue Faboro. Nii jana
jetaote: jetaote, cuu leeinjiin cacha- Jesocurisito
“Coanete, turunichaaca, satiin nii esenetaera- Timoteeoneein curuajai- Jorio
jauriaa Cana Curuaanaa beratenojoi bene que nebaain- Curieco que inacanaa
beebejihacaluna jaaunru- neseeuru ruha cue Faboro. Nii neba jetaote,
sacutaaincha. Chatohaneeincha neeure, Jesocurisito esenetaera ne. 2ॸSatiin- Listrau,
nii cuuru nenacaauru- cana nejeraauru- Iconioo, naaonjoaihun nenacaauru-
Jesocurisito ranojoihunruta,” naa Jesocurisito coreniha cana nejeraauru
Faboro, Berenabeen raina jaun jetaote jetaote, “Aca jete, jataain, caohacha
niqui, 37ॸacaauru aina Joaan naain cachaneein ne,” naaure jetao que,
curuajai- Maroco amanaa jeriha aina- coitucuureraauru. 3ॸNiritiin, rai beeuruhane
Berenabeenne jana jetaote, 38ॸфӕҡΎ‫ڏ‬ jaun jetaote, acaauru corihaniha cuha
joaenihana jaun, jerecojoaene jetao Timoteeone jere Faboro. Nitohaneein
Faboro, jauriaanejeein cuuru bana, acaauru corihaneraanu que amaauruhane
Paanƿliau ratirinajaain, cauha cuhalune coina jetaote, Timoteeo jabereco cari
jaun jetao, acaauru jiniichaain- acaauru jihununurateein, saerate Faboro. Nabana
amihaneeon ichajeein sacuenihalune rautaelanaala, que nererojoecaauruha cuu
jaun. 39ॸNitohaneein jataaen amaane nenacaauru- Jorioocurune coataa jetaote,
jerelanaala, jataaen coiintiha Faborona nitohaneein terate Faboro, inae, satiin cuu
jaun jetaote, jelai teein jetao, nii nenacaauru- Jorioocuru, Curieconeein
Maroco cotijiae jetao Berenabeen, niha Timoteeo inacane coitucuuruhane
jaun. 4ॸNitohaneein, acaauru aina Timoteeo fauhin, cucuana cuhane cuujueein,

amaain cuhin jetaote, situuruna jaun rauhijiriin Samotoroasi cobenaun,
nenacaauru neseeuru naineein, ˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬ tacanacanejeein cuhacaanu. Nii
churu- Jesocurisito esenetaeraauru rai cojoanoo cuhine, turuha cuhacaanu
jetao, aitiin berateeuruha afosotooru aina- Neapolisihu. 12ॸJelai, cajena, atane
Jerosaleeun nenacaauru- Jesocurisito choaen cuhin, Filipoo turuha
ranojoihunru- coaaraaurune rijitojoeein cuhacaanu. Nii Filipo te, Masedonia
beebejeein jetao cujueeure. 5ॸNitohanihana batane que nenaa- nese tabaaineein-
jaun jetaote, jelai choae jauhecotojoeriin, ѠΎ̲͑ΎËӕфӕ͑ľʮľѸɗ͑нӕľËΎËΎɗËȍ‫ڏ‬
esenetajeein cuujueein nejeeonteejeein, quiin nenaane. Cuuna inata janojoeein,
sacuure Jesocurisito ranojoihunru. neeorihacaanu. 13ॸNitohaneeinna, cuu,
nebetacanaa janonaa bana, naain nese
Leeinjiin Masedonia cocoaicha que, edaa cuhacaanu, nucuhe auhaniha
Faboro notaaca Cana Coaunerane cuhin. Cuu niha netaojiaain- Cana
6ॸAsia batane que nenacaauru rene cuhin Coaunera bajaauruha- Jorioocuruna
beebejeeruhane jereniha Cana Coaunera jaan coitucuhacaanuna jaun. Cuuna
Suujuene jaun jetaote, rauhijiriin cuure, turuhin, nelauriaain, Ëӕӕ͑ľҡΎʮɗ͑‫ڏ‬
Forijia batane, Galasia batane, caauru- enecuru rai, Jesocurisito que
naaonjoaihunri jeloon situhin. 7ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ ereerejeein beebejihacaanu. 14ॸNii cuu
neein jetaote, rauhijiriin cuhin, Misia netaojianacaauru jana nenaa- leeinjiin-
batane- nunuhe que turuha cuure. Jelai ene curuaate, Lidia ne. Acate Tiatira
caje coauneein jetaote, Bitiniau bataneun nese caje unaaneein, cajione caohacha-
que turuha cunaa coaaucure niqui. Ne lanaajihojoaain que- necoretiha nenaa
jetaote, cuuruhane caohate jetao, Jesoso ne. Nii enete, aihuruha Jorioocurune
Suujue. 8ॸNii jaun jetaote, nirijieein, rijijieein, Cana Coaunera coroaera
rauhijiriin Misiau turue lanaala, rauhijiriin nihana jaun, coroatajane Cana
situhin, Toroasi cofauhanaun, turuure. Coaunera, rautaain, Faborohacha
9ॸEcu netiin jetaote, janotiin sinihu coetacai beebejei aonaane coina. 15ॸNii jaunte,
rijitojoeein leeinjiin cacha- Masedonia saain loreri asae nenacaauru
cocoaicha que notaaca Cana Coaunerane naraaichuru aina jiniiquiin, ¡ΎҡɗѸ͑Ύ‫ڏ‬
jaun jetao, nii Masedonia cocoaicha aina, joineein neeuruhane baiha:
itaque tacaa cue Faboro. Que tacaain “Esinaaen rauhijiiiriin Cana
jetaote, nacatiha nichaauraain: “Atiin, Curuaanaa esenetaeraneein nihanune
Masedoniau, turuha uute, cuu canacaanu esenetaaichene, caloheri asaae, siniha
relaaicha,” nae jetao, Faboro sinihu. uuchera,” naain canacaanu chunaa
10ॸNitohaneein notaaca Cana Coaunerane Lidiana jaun, cuu nihacaanulu.
biha Faborone jaunne, nii rijijieein 16ॸInae, ita taojiaain- Cana Coaunera
neruujueein, Masedoniau cuhacaanu. bajaauruhane jaan cuhacaanune janate,

“Jerihane, cuu Jesocurisito que erejeein leeinjiin ranuna- coseenraneein nenaa
beebejenaa coinate, cuu cana cotiharate, aina ita eruhacaanu. Nii ranunate,
Cana Coaunerara,” naaina, cuhacaanu. saruha Moconajaerane que, enaacha,
chaaelai nihane, cojoeluhinae. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
Filipoo turuuruha Faboro aina Silasine neein, enaacha chaaelai nihane,
11ॸNitohaneeina, Toroasi cofauhanaun cojoeluhinaane jaunte, que nihane,
caje, nesaruna- leeinjiin bote cuhane chaaelai cojoeluhinaerateein, coreniha
arajiin coriqui nihane, raerajeeure, nii nainihacache, cana Romanonihacachene

sirichaauru. 17ॸNii ranunate Faboro aina, jaunta,” naaure jetao.
cuujihacaanune jana, canacaanu caaijie 22ॸNii jaun jetaote, satiin acaauru aina
uhin, ehequiin: obajeein jetao, mucunajaauruhane jana,

“Caa cachaaurute, acaihanejei Cana acaauru cajione rocoerateein jetao,
Coauneraneein nenaa- aitoonjoa enuha que bisichatenajaaure joesiocuru.
beebejeeureranera. Acaaurute, 23ॸNitohaneein, ̲ɗ͑ʮľфɗɗ͑¡ɗѸɗËȍҡľ͑‫ڏ‬
raotojoeein caseteco caje nichoteein jaauruhane baiha jetaote, caresero

jianacoo nenaa nainiha cachanejaan cuhane enohanajaaure, caohatiin
beeureranera,” nae, ehequiin- nii berainajaan caresero beraichane coina,
ranuna. aitiin. 24ॸNiritiin suujuateein letoaauruha
18ॸNii jaun jetaote, ËΎʮΎ͑ΎΎ͑ľҡΎ‫ڏ‬ joesiocuruna jaun jetaote, caresero
joeein, niriti nejesina nihane jaun, fuuniha, tenajae, sefo que acaauru tijia
inauhene aonajenajaaocane baiha, inae mucuerateein, nii caresero beraicha.
tabiicha, coaetae Faboro, araai janohin, 25ॸNii jana jetaote, cuu dede cataaun, Cana
niritonajaaocane jaun, coaetaain jetaote, Coaunera bajaebajajeein, nenatecuruha-

nii chaaelai cojoeluhinaa- enaacha- nii Faboro aina Silasine jana jetaote, cuu
ranunane jaan rai: aonajeeunre, nii cuu nenacaauru
“Cana Coaunera Calaohi- Jesocurisito leeochaauru- casetecocuru. 26ॸNii jana jetaote,
coreniha, nii ranuna caje mituhin luhecotariin uhe cana lialiaera, mijieeinetiin.
amuura,” naa Faborone rijijieein jetaote, Nii jaun jetaote, mijieeineein nerurujuaa nii
caje mituhin amue, nii ranuna saruhera. caresero cuhanaine jana jetao, nejoracaacoaa
19ॸNii jaun jetaote, ɗ͑ľ͑ľ͑ɗȍѸфӕȍľ‫ڏ‬ caresero bacuujuaarune jana, satiin- nii cuu
rane jaun, chaaelai cojoeluhinasinihane nenacaauru- casetecocuru caje nerojoirojoiri
coaracuruha nii ranuna sirichaaurune nii acaauru biji ichoracuru- cadenacuru. 27ॸNii
jaun inae coreniha coriqui erunaa jana jetaote, jitoroaa nii caresero beraicha
nainecurenihane jaun jetaote, Faboro notane jana, nii caresero coaraane jana,
aina curuataain Silasi mucuure nii satiin jetao, nejoracaacoae nii caresero
ranuna sirichaauru. Nitohaneein, bacuujuaauru. Nii jaun jetaote, “Inae jecha
mucunajaain jetaote, amanajaaunre, sorooruha, nii casetecocuru,” naain jetao, rai
cocoinanacaihuri acatiha, naain nese esefara rocohite, raajenihane nesohin
cataaun nenaa- ita colurujueeuruhana nijiaohanne coina. 28ॸNii jana jetaote, rai
jaun amanajaaunre. 20ॸNitohaneein, ehequiin:
amanajaain turuhanajaain jetaote, “Coaa ichaajenihane, chatoaneein
joesiocuru rai, nechu jataain, acaauru necunaitaara. Satiina cau nihacaanura,”
cotaiha nohaneein jetao: nae jetao, rai Faboro.
“Caa Jorioocurute, satiin canacaanu 29ॸNii jaun jetaote, cono bajaain,
nese sacutaain, satiin- cachaauru soroneein cuhin, enohin jetao, Faboro

rerohecaaurera. 21ॸChaentechu, cana aina- Silasi acatiha, rijijijianeein coasina
Romanonihacachene ichao corenaa caaun jetao, acaauru acatiha neseonrae
jereein, ͑ľʮľ́ӕɗËȍΎ͑нӕľɗËȍΎȍ‫ڏ‬ nii caresero beraicha. 30ॸNii baiha
cachene coina, que cana relaaurera. jetaote, caresero caje mitanajaain jetao:
Aihana jaun nainihei, nii que ereein, “Cachaauru, cha ichareeun, ͑ɗҡʮɗȍ‫ڏ‬
нӕľËËȍфľ́ӕфӕȍ͑ľʮľфɗËȍËȍľ‫ڏ‬ nune coataa, nichotihanune coinata,”
nera. Nitohanei ichaonaa que ichaonaa naain bajaane jana jetaote:
31ॸ“Cana Curuaanaa- Jesocurisito raajenihane uhin, canacaanu mitaa

esenetaaute, nichoteei, ii sinijiera, ii uuruhinera,” nae jetao, Faboro, nii
calaoichuru, satiin ii loreri asaae folisihacuru rai.
nenacaauru, naaonjoaihunri ainara,” 38ॸNii jaun jetaote, turuhin beeuruha
naain jetao, tonoraaure, Faboro aina nii folisihacuru, joesiocuru raine jaun
Silasi. 32ॸNiritiin tonoraain jetaote, rai jetao, nesoonetoore jetao, Romano
Cana Curuaanaa Jesocurisito neeuruhane beeuruha acaauru raine
beratenojoi beebejeeure, satiin- nii beeuruha, nii acaauru letonocuru-
loreri asae nenacaauru raine maajeein. folisihacuruna jaun. 39ॸNii jaun jetaote,
33ॸNitohaneein, ĀľĀľËҡɗфɗʮɗȍӕ͑ɗȍ͑‫ڏ‬ raaje cuhin jetao, turuhin, Faboro aina
tiin jetaote, temuha acaauru que- Silasi joracaerateein jetao:
acaauru bisihuruhane jaaunne jaun “Atiin, inara rai, ¡ѸΎ͑ľľɗ͑ɗËȍË‫ڏ‬
jetao, acaauru rai culeje nii caresero nuneque, canacaanu que inara suujua
beraicha. Nii baiha jetaote, inae rai acateein, atiin, caaelai caje amuuchera,”
sinijiera aina, saain rai loreri asaae naaure jetao, nii joesiocuru, acaauru
nenacaauru aina jiniiquiin, ¡ΎҡɗѸ͑Ύ‫ڏ‬ mitaain. 40ॸNitohaneein, caresero caje
joineein neeure. 34ॸNitohaneein jetaote, inae mitanajaauruhane jaun jetaote,
rai loreri asaae jetao, Faboro aina mituhin jetao, Lidia rene, turuha cuure
curuataain Silasi amaain jetao, ËΎфΎ‫ڏ‬ jetao, Faboro aina Silasi, cuu
tenajae nii caresero beraicha. nenacaauru- Jesocurisito coreniha- cana
Nitoaneein jetaote, rai loreri asaae nejeraauru coaraain, acaauru
nenacaacuru aina jiniiquiin satiin- suujuateein, ËӕфӕѸӕӕʮӕ́ффʮɗӕ‫ڏ‬
sinijiera aina jetao coroajeein, ruhane baiha jetaote, jelai caje amuure.
raotojoeein neeure, inae Cana Coaunera
esenetaauruhane jaun. Tesalonecau turuuruha Faboro aina
35ॸInae jano jana jetaote, folisihacuru Silasine jana, acaauru que nererojoecaain,
letoaaure jetao, joesiocuru, Faboro aina acaauru aina baaecuruhane
17
Silasi joracaeratiha cuuruha, caresero 1ॸTesalonecau turuuruhane coina
beraicha quene coina. 36ॸNii jaun jetao jetaote, Anƿpolisi, chaen
te: Apolonia, naaonjoaain neseeuru choae
“Caraite, nere letoaaure joesiocuru, situhin, cuhin jetao, turuha cuure
inara joracaain, inara jianichaaune Tesalonecau Faboro aina Silasi. Cuu
coinara. Aihana jaun, inae nainiquiche, jetaote, ita taojiaauruhana jaan
raotojoeein mituhin, amuhichenera,” coloheri- sinacoca sirichure cuu
naa nii caresero beraicha, Faboro raina nenacaauru Jorioocuru. 2ॸNii asaae
jaun jetaote, 37ॸnii folisihacuru rai jetao: jetaote, turuha cue Faboro, nitohaniha
“Canacaanu Romanonihacaanu rai nichaona jaun. Nitohaneein jetaote,
natiinte, caohachaain rautaain, nebetacanaa janonaa bana naineein
canacaanu rai bajaaorihei amuneein, jetao, nii sinacoca asaae cunajaque
satiin coarajiha cachane notaracae Faboro. Cuu jetaote, Jorioocuru aina
canacaanu bisiin, Ë͑Ë͑ӕľ͑Ύľф‫ڏ‬ nihane, ita cotaicha rijitonajaaocure
teeure caresero cuhanera. Nii natiinte, jetao, cuu acaauru rai, Cana Coaunera
nechu jataaen asinojoineein, inae Quiricha Inoaesi ereretaain, nichata
canacaanu mitaeratenaa jerecurera. semanaai reeintiaain. 3ॸCuu nihane
Aihana jaun coatia miturihaacaanuhi, jetaote:
“Inae nitohanihane coina, letononeei jana raotojoeein ranajae, caa Jasoonra.

nihana jaunte, ohin caje ichanaelu Acaaurute, Romanocuru curuaanaacuru
Mesihasi, Cana Coaunera Quiricha curuaanaa eenferadoro- aitoonjoa
cuhane aitohane nainaane coinara,” ichoae iniin: َͮɗȍʮľ́ľľΎËȍËӕфӕ͑‫ڏ‬
naain jetao, rauhijiriin beebeje Faboro. curu- curuaanaa- Jesosoneein
Niritiin beein jetaote: “Caa inara rai- curuajaicha.’ naaure,” naain jetao,
quiicha beebejeite, jeelai Jesosoneein, coulurujuenajaaure Jorioocuru
canaacha cohajei- Mesihasine,” naain letonocuru- ͑ľËȍӕ͑Ѹɗ͑ľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬
jetao, beebeje Faboro. caauru.
4ॸNii jaun jetaote, ҡ¡ӕфӕˇΎфɗΎΎ‫ڏ‬ 8ॸNii jaun jetaote, niritocuruhane jaun
curu, arajii Curiecocuru- Jorioocuru jetao, Ύ͑Ëӕфӕȍ͑ľнӕľ͑ľфľфΎʮΎľ‫ڏ‬

aina ita taojiaain- Cana Coaunera caaure saain- nii cuu nenacaauru
bajaaurera naaonjoainuri jetaote, cachaauru, nii cocoainanacaihuru,
esenetaacoaaure, arajii enecuru- naaonjoaihunri. 9ॸNejetaote, nii
caohachanejeein nenacaaurune cocoainanacaihuru rai coriqui tee jetao,
maajeein jetao, esenetaain jetao, Jasoon, nii aina nenacaauru aina, inae
Faboro, Silasi, naaonjoainuri aina nii nese caje mituhin amuuruha
neeure. 5ॸNii jaun jetaote, acaauru que Faboroorune jana, ËӕфӕфɗËɗ͑Ëӕ‫ڏ‬
necoelai caaun jetao, acaauru aina ruhane coina. Nii aina jetaote, ʮɗ͑ľ͑‫ڏ‬
obajeein, chachaelanaala, nelanaae cure.
Ëӕ͑¡ľфΎËӕȍ͑ľ̲ӕȍľ̲ӕȍľ͑‫ڏ‬
caauru- ͑ľľËȍӕ͑Ѹɗ͑ľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬ Bereau turuuruha Faboro aina Silasine
caauru ariin jetao taojiaaure, nii 10ॸInae nocohecane jana jetaote,
esenetaichuru Jorioocuru nii nese luhecotariin, naain Berea nichae,

sacutaain acaauru aina cachaauru Faboro aina Silasi letoaaure jetao,
rerohecaain, ËËȍӕфӕѸӕӕʮӕӕȍËľ‫ڏ‬ Jesocurisito coreniha- cana nejeraauru,
raanu que. Nitohaneein jetaote, arajiin ucuaae cuuruha soronacanejeeine coina.
cacha taojiaain jetao, Jasoon loreri Cuu turuhin jetaote, cuu nenaa-
asaae jetao, codoonetoha cuure jetao, sinacoca asaae turuha cue jetao, Faboro
Faboro, Silasi, naaonjoaain ariha, aina Silasi. 11ॸNii cuu nenacaauru-
runajaauruhane, acaauru mucuhin, Jorioocuru jetaote, naain Tesalonecau
tararanajaain, ËËȍӕфӕфɗҡľ͑ʮӕ‫ڏ‬ nenacaauru- Jorioocuru amuritoheriin
ruhane coina jetao, niqui. 6ॸNe jetaote, jetao, caohachaain suujua coaraain
cuu Faboro aina Silasi ruurenihana jaun neeure. Nii jaun jetaote, nii
jetao, Jasooncha aina curuataain- cuu Faborohacha beebejei- Jesocurisito
nenacaauru- Jesocurisito coreniha cana beratenojoi aonajeeure, coroajeein. Nii
nejeraacuru- tabaauru amaaure, jaun jetaote, cojoanoonetojoeein, Cana
tararanajaain, cocoainanacaihuru rene. Coaunera Quiricha Inoaesi ereretaaure
Nitohaneein, amanajaain jetaote, jetao, jiniiquiin, esinaae rauhijiriin
cocoainanacaihuru acatiha turuanajaain aitocuruha Faboro aina Silasine
jetao, ehehequiin: rijiichane coaracuruhane coina. 12ॸNii
“Satiin cana rai chauratane sacutaain, jaun jetaote, esenetaaure arajiin
cachaauru rerohecaain, cachaauru cachaauru- Jorioocuru, фʮɗɗ͑æӕфɗľËΎ‫ڏ‬
suujua auhacaaurerate, inae cau netonai curu aina acaauru benecuru- caohacha
turuurera. 7ॸNii inatiinte, turuuruhane nejeein nenacaauru, naaonjoainuri.
13ॸNejetaote, nitohaneein, Bereau neein, “Nejelau ataneu nenacaauru rai

Cana Coaunera aitoonjoa beebejiha chosichuru- bera necaihara,” naaure
Faborone coitucuuriin jetao cuuhin, jetao leeochaauru, raotojoeein, oo caje
cachaauru suujua rerohecaa cuure jetao ichanaa Jesosone beebejiha Faborona
coaiteen, nii Tesalonecau nenacaauru- jaun. 19ॸNitohaneein jetaote, niha
Jorioocuru, acaauru que nejerateeuruha jataain chatohaneein, mijieineein
nii Bereau nenacaaurune coina. 14ॸNii rucuhenacaine, ɗҡҡΎʮɗɗ͑фӕËӕȍľËӕ‫ڏ‬
jaun jetaote, Ëȍʮɗ͑Ëľ͑ľľ͑ľʮľ́‫ڏ‬ ruhana jaun jetao, ichatane ucuuno-
naala, nii Bereau, Timoteeo aina Silasi, ajerineeojoaain- Areopago neein,
naaonjoaain ratiriin, luhecotariin jelai acaauruhacha curuaateihu jetao, Faboro
caje mituhane coina jetao, Faboro cotijiaain amaain, cuu turuaain jetao:
letoaaure jetao, cana temura nichae- “Nii canaacaanu rai- iicha beebejei-
cuu nenacaauru- Jesocurisito coreniha ena ecoona- erenaa benaa naineeina,
cana nejeraauru. 15ॸNii jaun jetaote, canacaanu rai, 20ॸˇҡɗ͑Ë͑Ë‫ڏ‬
Faboro corianiha cuure jetao, nii aina nuhacha coitucuhi que ereeina jaunna,
amuhemuhenacaauru, Atena neseeu ‘Naaonjoaain quene aitoonra.’ naain,
tiaain. Nii baiha jetaote, cuu Faboro canacaanu rai beeine jerichaanu, jataain
ratiriin cauha cuure, chajaaojoaain coitucunaa jerichaanune jaunra,”
coaraa cuuruha Silasi aina- ҽɗ̲ΎҡľľΎËӕ‫ڏ‬ naaure jetao, 21ॸѸҡɗɗ͑kҡľ͑ËΎËΎɗËȍ‫ڏ‬
rune coina aitiin, acaauru letoaa neeuruhane, chaen nejelau atane caje
Faborona jaun. uhin- cuu nenacaauru naaonjoaihunri,
niha chatohanaine, aonaain, que ita rai
Atenau niha Faborone ereereena rautatooruhana jaun.
16ॸNii Atenau neseeu neein, Silasi, 22ॸNiritiin Faboro caje bajaauruha, nii
Timoteeo, naaonjoaain cohaca nihana niha chatohanaine rucuhecuruhane

jaun jetaote, cuu itolere- araai laurii- jaan- ichatane ucuuno- Areopago
cuu nenacaauru ichanohi- ecaanto netiine jana jetaote, acaauru cataaun
coaraain jetao, jataain nererojoecae nichaauraain jetao:
jetao, Faboro. 17ॸNii jana jetaote, ٘ґҡɗɗ͑ɗ͑фkҡľ͑ËΎËΎɗËȍ͑ľľɗËȍľ‫ڏ‬
sinacoca asaae, Jorioocuru aina ita nete, esinaae rauhijiriin, inara
cotaicha rijite jetao, leeochaauru- ita chosichuru coroajeein ichaohin neeiche.
taojiaain- Cana Coaunera coroaeraauru 23ॸNii jaunte, ita taojiaaichene jaancuru
ainane maajeein. Nitohaneein jetaote, naineein, coaracaaunne jana, cuuru ne-

cojoanoonetojoeein jerichanetojoeein, ɗ͑фËȍΎѸɗËȍӕфӕфɗ́ľ͑Ύ͑ľ̲ΎËΎȍɗ‫ڏ‬
jeelai que aitiin, ɗҡËΎҡɗËȍфɗʮɗҡΎ͑‫ڏ‬ chene jaancuru rorihuru. Nii rorihuru
jaque, nese cataaun netaojianacaauru naineein coaracaaunne janate, ‘Chabana
aina. 18ॸChaen, cuu coroata lauriin coitucueraai Cana Chosi rai’ naain
nenacaauru- itolere coitucueracuru laenanohine- nii leeinjiin rori. Nii
ƿlosofooru, le laurii “epicoreeocuru,” le coitucuelanaala, inaraacha coroajeite,
laurii “estooicocuru,” naaonjoaihunri Acaihanejei Nenaa- Cana Coaunerane.
aina jetaote, Faboro aina, ita cotaain Quena, caa inara rai ereere jeein
jetao: beebejeeun.
“Cha quena ereereje caa nereretanaa 24ॸAcate, Cana Coauneraneein, itolere,
inatoroa,” naauruha tabaaurune jana cana rai chaauruatane Coauneraneein,

jetao: itolere, нӕľ͑ľ͑Ëӕфӕæӕфӕ͑‫ڏ‬
neein, itolere, satiin cana janonaa rucujuei que tihane bana, ËËȍӕфӕ‫ڏ‬
sirichaneein ne. Coatia, raajenihane- tane que, satiin- neinichaachene
cacha ichanohineein nenaa loreri- coaareein Cana Coaunera, esinaae
Teenforo asaaecha ichaohi. 25ॸNieichu rauhijiriin rai cachaneein neein-
chaen, rai chaaelai icharaaunu latihei. caohachaain suujua coaaraauru
Acate, itolere cana rai ichaonaa teein, coitucuha- nii leeinjiin cacha janijiin
neraain ichaonaana jaanu teein, niicha ranojoi aina cuaaine coina. Niite
itolerene maajeein coaunaelu cana rai. raotojoeein coitucuhacache, aca rai, nii
26ॸChaen jetaotechu, jauriaanejeein ichaeraanu que, oo caje ichateein
leeinjiin cacha coaunaelu, caje arajiin nihalune jaun,” nae jetao Faboro.
nefoerateein, laurilauri catohaneein- 32ॸNiritiin, oo caje ichanarichaain
cana rai chauratane sacutaain- neenenu cachane biha Faborone jaun jetaote, oo
que. Nitohaneein, cacha coaunaain baiha ichanaain nenaa nainiha cachane
jetaote, nenajaauru nenajaauru esenetaaurenihana jaun jetao, batocure
neeuruha le laurichurune coina, tabaauru. Jana leeochaauru jetaote:
acaauru ichaona jaannu jelai beein “Leeocha banana, ɗɗľфľΎȍфɗȍË‫ڏ‬
jetao, cuu ichaooruhane jinatelu Cana nuhincha,” naaure jetao Faboro rai.
Coaunera. 27ॸChaen, esenetaain 33ॸNiritocuruha raine jaun jetaote, cuu
coitucunaa nainihane, coitucuha ratirinajaain amuhe jetao, jelai caje

cachane coinate, nitohaneein ichaelu Faboro. 34ॸNii jana, tabaauru jetaote,
Cana Coaunera. Coatia niqui, cana caje esenetaauruhana jaun, caaijie cuure. Nii
corihae nihei Cana Coaunera. 28ॸCana jana jetaote, cuu acaauru aina cue
Coaunera corenihate, ichaohin, ͑ľфӕфӕ‫ڏ‬ leeinjiin cacha- Dionisio. Nii jetaote, nii
juaain, naaonjoaain ichaohacache. ita taojiaauruna jaan- Areopago-
Inara araaichuru tabaauru- raotojoeein netaojianacaauru bichauhenaneein,
erenaa que ereereena inaaureraauru niha chatohanaine rucuheraneein
jetaote: ‘Cana Coaunera cajete, ͑ľƸΎľф‫ڏ‬ nenaane. Chaen leeinjiin ene- ġ̲фɗ‫ڏ‬
tenaaneein nihacache,ٔ͑ɗ͑ľфľфľʮľҡΎ‫ڏ‬ sineein curuajai, chaen leeochaauru
cure. 29ॸNitohaneein, Cana Coaunera naaonjoainuri jetao, Faboro caaijie
caje, nefoeratenaaneein nihacachena cuure.
jaun, nainihei nejelauneein, cana suujua
cuaain, ‘Aiha coata, ajeri, naaonjoaain Coriintoo turuha Faborone
18
caje- cacha ichanohineein nenaa- 1ॸNii baiha jetaote, nii Atena
chosichuru- ecaantoorune tocohaniha caje amuhin, Coriintoo cue-
jecha, Cana Coaunera,’ naain cana Faboro. 2ॸCuu jetaote, Poonto batane
suujua cuaain nihacachene. 30ॸInoaelu caje unaa- leeinjiin Jorio- Aquila neein
jetaote laaen, coitucuurenihaluna jaun, curuajai aina, ita ruure. Aca jetaote, rai
niicha rautaai ichaa cachane jana, comasai- Firisila aina, enanejeein Italia
inauheneeicha coarajerejetelu jetao, caje turuhin neeure Coriintoo. Nii bana,
Cana Coaunera. Jana, enenete laaen, Romanocuru curuaanaacuru curuaanaa-
inae jinatihana jaan que tihana jaun, eenferadoro neein nenaa- Culaodio, nii
coitucuhin nere tonoraa, itolere Roma caje, Ѹҡɗɗ̲͑ɗҡӕӕфӕȍˇΎфɗΎΎËӕ‫ڏ‬
sacutaain cachane coina berate. rune coina, mijieinetiin aitohane jaun
31ॸNitohaneein beratihana jaunte, inae jetao, jelai caje mituure. Nii jana
Cojoanonaa- que banihateein- niicha jetaote, acaauru rene turuha cue jetao,
Faboro. 3ॸJerichanejeein, acaauru esenetaain coroajeein, tonoraera ne.

rijijieein, jacari caje lohanarinu que, 8ॸNitohaneein jetaote, sinacoca
acaauru ichanaa que amihaniha curuaanaa- Curisifo, saain rai bereecuru,

acaentonaina jaun- coaranaaca cue rai comasai, saain rai loreri asae
Faboro, cuu acaauru aina neein, nenacaauru aina jiniiquiin, Cana
jiniiquiin acaauru aina amihanihane Curuaanaa ere esenetaaure. Nitohaneein
coina. 4ॸCuu jetaote, nebetacanaa jetaote, arajii- æΎфɗɗ͑ҡΎËΎËΎɗËȍ͑ľËӕ‫ڏ‬
cojoanonaa bana naineein, ita taojiaain- ruhane jetao, beebejiha Faborone
æ͑æΎӕ͑ľф¡ʮӕфӕȍˇΎфɗΎΎËӕ‫ڏ‬ aonaain esenetaauruhana jaun, ¡ΎҡɗѸ‫ڏ‬
runa jaan loreri- sinacoca asae turuha nojoineein neeure.
cuhin nejesina ne Faboro. Cuu 9ॸLe janotiin cuhane jetaote, coetacai
Jesocurisito beratenojoi beebejeein, rijitojoeein jetao, Faboro siniha cue

Jorioocuru relaain, Jorioniheichurune Cana Curuaanaa. Sinihu, rai ecocohin
maajeein relaane, ľѸľ͑ľҡ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬ jetaote: “Coaa canu ere beebejeeine
ruhane coina. jianihara. Jiaohine casiin jianeeinera.
5ॸInae Masedonia batane caje, rene 10ॸCanuna, ii aina nereeunicha.
turuuruha Silasi aina Timoteeocurune Nerihaain, ËΎȍËȍ͑ɗ͑ľʮľľɗ͑ËȍҡΎȍ‫ڏ‬

jana jetaote, jacari caje lohanarinu neein cheterata, cau, caa nese que
namihaneeo jianeein, æ͑æӕфӕ‫ڏ‬ neeuruha arajiin canu cachaaurune
naacha beratenojoi benaacha que ne jaunne ichei aitoonra,” nae jetao, Cana
Faboro, rauhijiriin, aitoha Cana Curuaanaa, Faboro sinihu. 11ॸNii jaun
Coaunera Quiricha Inoaesi cuhanene jetaote, coroata jaanacai cataaun tiaain
rijitojoeein: “Jesosote esinaae rauhijiriin jetao, nii Coriintoo neein, jelai
canaacha cohajei Mesihasi ne,” naain cocoaichacuru rai, Cana Coaunera ere
coitucuruha Joriocurune coina. 6ॸNe beebeje jetao Faboro.
jetaote, rautaaurenihana jaun, aina 12ॸNe jetaote, kËɗȍ¡ҡ͑ľËΎ¡ľфľ͑‫ڏ‬
obajeein cotaain, Faboro necoeje doro neein niha Calioonne jana jetao,
chanuure Jorioocuru. Nii jaun jetaote, Faboro aina nejerateein jetao, ita
rautaaureniha Jorioocuruna jaun, jelai taojiaaure Jorioocuru. Nitohaneein, ita
caje mituhane, cojounacanu que jetao, taojiaain jetaote, Faboro mucuhin
cuu cajione romaromaain jetao, amaaure, ita colurujueeuruhana jaan
“Inaraacha jerei ineeinte, ËѸľҡľËΎ‫ڏ‬ coloheri- tribonal asae. 13ॸNitohaneein,
neein nitajeriquicheeincha. Inae canu mucuhin amaain, coberenadoro acatiha
enene caje coauneein, cha ujuaihoneein turuaain jetaote:
nihaaunra. Inarate, nii ujuaihoneein “Caa cachate, cachaauru suujua
neeiche. Inae aihane amuhanu. Ena caje tacaain, nejelauneei Cana Coaunera
coauneeine Jorioniheichuru rene aihane coroajeein tonoraauruha cachaaurune
cureeunnicha,” nae jetao Faboro, jereein ne, cana rai cocoaeraa nitohanai
Jorioocuru rai. ichaonaane saijieein, фӕҡ͑ËΎʮΎľ́‫ڏ‬
7ॸNitohaneein, nii ita taojiaauruhana naalara,” naauruhane jana, 14ॸcuu
jaan sinacoca caje mituhin jetaote, irihane coina, aonajiha Faborone jana
rohan nenaa- leeijiin cacha- Tisio Josto jetaote, cuu Jorioocuru cotaicha rijitiin
loreri asae turuha cue Faboro. Nii cacha jetao:
jetao, Jorionihei. Ne jetaote, esiaaen “Jataain baaso ichaain, sonajaain
rauhijiriin laaen Cana Coaunera ere jaohin, naaonjoaain que inara ere
nihane jana nihanena, nainereeun canu relanajae Faboro. 20ॸNii jaun jetaote, cuu
rerohecaaichene latelanaala, carajaain acaauru aina nihane coina,
jeriquichene rijijieein, inara- ˇΎфɗΎ͑ľ‫ڏ‬ Faboro chunaaure. Ne jetaote, ainaa
quichene aonacaaun tonajelanaalanera. jerelanaala, acaauru rai:
15ॸNena, inara aohana naineneeun, 21ॸ“Jeriha, Cana Coaunera nena, caa
joaereein, nitohaniha inara ichaona baiha inara rene turuha ureeunicha,”

jaun aitiin, inara raajenihane inaraacha naain jetao necoe acaauru rai Faboro.
coacui que aitocohichene jaunra. Inara Nitohaneein, necoeein jetaote, leinjiin
nii rucuhecuche. Coatia canu, nii que bote cuhane fauhin, Efeso caje amuhe
enonaa nainihaaun, ͑ɗҡΎȍ͑ɗфӕËӕȍľ‫ڏ‬ Faboro. 22ॸNitohaneein amuhin jetaote,
ranu que nenihanune jaun,” naain jetao, Sesareea turuhin, jelai caje coauneein,
16ॸnii ita colurujueeuruhana jaan atane choae cuhin, Jerosaleeun turuha
coloheri- tribonal caje, nii Jorioocuru cue Faboro, cuu nenacaauru
sitae, coberenadoro Calioon. Jesocurisito ranojoinunru coaraane
17ॸNii jaun jetaote, sinacoca coina. Nii baiha jetaote, caje
curuaanaa- Sosetenesi mucuhin jetao, Antioquihau cue jetao- Faboro. 23ॸNii
faohacure, nii ita colurujueeuruhana baiha carajaaojoaain neein jetaote,
jaan coloheri- tribonal acatiha teein. Ne coaiteen amuhemuhena nunuheteein,
jetaote: “Coaraain nainauruinera,” itolere Galasia batane, Firijia batane,
͑ɗ͑ʮľҡΎËӕӕËΎфʮľ͑ʮľËΎ¡ľфľ͑‫ڏ‬ ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕфɗѸËӕҡɗ̲͑ӕȍľ̲ӕ‫ڏ‬
doro- Calioon. jueein, Jesocurisito esenetaeraauru
suujuateein, acaauru suujua lararajiae
Antioquihau cauhin, jelai caje jetao Faboro.
nacoauneein misioneroneein cuhane
nichata satiha Faborone Efesoo Jesocurisito que
18ॸAraai ereerejiha Aforone
janohin, Coriintoo nihane
baiha jetaote, Jesocurisito coreniha- 24ॸNii jana jetaote, amuhemuheca
cana nejeraauru rai necoeeure jetao, Faborone naniha, Efesoo turuhe jetao,
Aquila- chaen rai sinijiera Firisila, leinjiin cacha- Alejaandiria cocoaicha-
naaonjoaain aina jiniiquiin- Faboro, Aforoneein curuajai. Nii jetaote, caohatiin
Siria bataneu cuuruhane coina. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Cana Coaunera Quiricha Inoaesi
neein cuhin jetaote, cucuana cuhane coitucuhin, raotojoeein ereerejeein, cacha
cuujueein, Sencurea turuhin jetao, caje relanaa coitucue jetao. 25ॸAca jetaote,
amuhane coina bote cuhane fau rai, rai esinae rauhijiriin, Cana Curuaanaa
couturi loroaecaain joaerate jetao aitoonjoa coitucuhin, esenetaain, tonoraain
Faboro, æ͑æΎӕ͑ľффɗ͑ɗҡΎΎ͑‫ڏ‬ nenaane. Nii jaun jetaote, raotojoeein
joanlu nainane cojounacaneein. ereerejeein coroajeein, rauhi cuhane
19ॸNitohaneein cuhin, inae Efesoo cuaain, Jesoso aitoonjoa beebejeein, que
turuhin jetaote, cuu Aquila ratiri, rai cacha relae. Ne jetaote, Jesocurisito
sinijiera Firisila aina. Nitohaneein cuu esenetaeraauru rai, rai Suujue tiha Cana
ratiriinajaain jetaote, naain nenaa Coaunerane coitucuhelanaala, Ëɗȍ͑ľ‫ڏ‬
sinacoca asae turuha cue jetao- Faboro. jeein Cana Coaunera ere tonoraera neein
Cuu turuhin jetaote, enohin cuu niha cachane coujounacanu que, cacha
nenacaauru- ita taojiaeraauru- baotisaa Joaan neeicha coitucuujiha natiin
Jorioocuru rai ereerejeein jetao, jetao, nitohaneein cacha relae jetao, Aforo.
26ॸNitohaneein jetaote, chaque tonaje “Aihahacaanuta. Coatia chaabana

lanaala, ita taojiaauruha Jorioocuruna jaan niritiin, esenetaeraauru rai, rai Suujue
loreri- sinacoca asae cacha relae, satiin ҡɗȍæ͑æΎӕ͑ľф͑ľËΎɗҡӕËӕȍË‫ڏ‬
aonajera urichoo. Nii jana cuu neein nuta,” naain tonoraauruhane jaun
aonajiha Aquila, rai sinijiera Firisila ainane jetaote:
jaun jetao, cotijiaain bujuaihu amaain 3ॸ“Chatohanai quetejian, ¡ΎҡɗѸ͑Ύ‫ڏ‬
jetao, rauhijiriin jeriha Cana Coaunerane joineein neeicheta,” naain bajaa

rijijieein jetao, beeure Aforo rai, jelai Faborone jana jetaote:
amuritoheriin coitucuhane coina. 27ॸNii “Cacha baotisaain coujunacatihalu
baiha jetaote, Acaiha batane cunaa jeriha- Joaanne rijijieeinchate, canacaanu
Aforone jaun jetao, quiricha laenaain, aina cojounacateein neeurelura,” naain
letoaaure, nii Acaiha nenacaauru- tonoraauruhane jaun jetaote:
Jesocurisito esenetaeraauru rai, 4ॸ“Aiha chuhisicha. Nii Joaante chuisi
caohachaain belaain raauruhane coina. фӕȍɗʮɗфɗɗ͑æ͑æΎӕ͑ľфľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬

Inae Acaiha turuhin jetaote, Cana raauru cojounacaatelu baotisaain.
Coauneraacha belainojoineein- Chaentechu nii caaijie turuheneni-
Jesocurisito- esenetaeraauru coroatajane ˇľѸΎѸΎľѸľ͑ľҡӕфӕȍѸɗ͑ËËȍӕ‫ڏ‬
jetao, jataain Aforo. 28ॸNitohaneein jetaote, rune coina beebejelu,” naain beebejiha
rauhi coaraain, rauhi cuhane cuaain, acaauru rai Faborone jaun jetaote,
Jorioocuru rai ere, satiin aonajera urichoo. 5ॸCana Curuaanaa Jesocurisito coreniha,
Nitohaneein, acaauru rai ereerejeein inae baotisaain cojounacatenohineein

jetaote, acaauru rai Cana Coaunera neeure. 6ॸChaen, acaauru choae biji
Quiricha Inoaesi ereretae jetao, Cana merecaain, Cana Coaunera bajaa
Coaunera jerenohineein, letononeein Faborone jana jetaote, acaauru choae
Mesihasi niha Jesoso ne que, aitoha Cana fauha uha Cana Coaunera Suujuena
Coaunerane beein. Nii jaun jetaote, jaun, itolere nejelau ere que ereein,
chunijiu cuaain tonaain Aforo batiin aitoroatiha Cana Coaunerane
tonaain erenaa nainecurene jetao, beebejeeure. Nitohaneein jetaote, rai
Jorioocuru, acaauru que coaarateein nere cuhanene maajeein Cana Coaunera
aitohana jaun. beratenojoi ita rai beebejeeure. 7ॸʊҡΎ́ľфľ‫ڏ‬
neein jetaote, lechoonca coroatajaaure,
Efesoo turuha Faborone nii cachaauru- Cana Coaunera Suujue
19
1ॸCoriintoo niha Aforone nainiha raeracuru.
jetaote, Efesoo cue Faboro. Efesoo 8ॸNichata ateein, cuu neein jetaote,
turuhane coina jetaote, ichatane tabai netaojiaauruha- Jorioocuruna jaan

ucuuno que iniin, ichatane tabai choae loreri- sinacoca asaae cuhin, Cana
situhin, turuha cue jetao, Efesoo Faboro. Cuu Coaunera ere beebeje jetao, Faboro,
jetaote, le laurijieein Jesocurisito chaque casilanaala. Cuu jetaote,
esentaeraauru aina ita eruure jetao. 2ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ “Naaojoarichaain nii Cana Coaunera
neein, runajaain jetaote, acaauru rai: Cojoanonaa- Ena Turunaa,” naain
“Tana, Jesocurisito esenetaichene beebeje, esenetaauruha cachaaurune
nunuheteeichene bana, inae Cana coina. 9ॸNe jetaote, tabaauru, nechu
Coaunera Suujue raain neeicheluneta,” jataain, ËΎҡɗȍľѸľ͑ľҡ͑ʮľфľËӕфľ‫ڏ‬
naain acaauru caje bajaa Faborone jana nihana jaun, esenetana jerelanaala
jetaote: jetao, satiin aonajeeurera urichoo
baasoneein, nii Ena Turunaa Ichaonaa neein ne. 15ॸNe jetaote, ËΎɗҡӕËӕËȍӕȍɗ‫ڏ‬
que ereeuruhane jaun jetao, cuu churu sitanaa jerecuruha, que
ratirinajaain, cachaauru relaa- leeinjiin cojoeeonaa cajene jana jetao:
cacha- Tiranoneein curuajaine jaan- “Canuna, Jesoso coitucuhin, Faborone
coloheri asaae, ͑ɗɗˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ maajeein coitucuunra. Jana laaen, inara
raauru- jitariin amaain jetao, nelonae coitucuhaaun. Cha nequiche chaainti
Faboro. Cuu jetaote, ËΎʮΎ͑ΎΎ͑ľҡΎ‫ڏ‬ inarata,” 16ॸnaa nii cacha suujueniha
joeein, Cana Coaunera ere beebeje netiin- nii coitucuchuhine rijieeoritiin
jetao, Faboro. 10ॸNitohaneein jetaote, jetaote, acaauru choae tacaatiin jetao,
cuu coroata jaanacaain, cacha relaane sonajae jetao, acaauru amuritiin
jaun jetao, Asia batane sacutaain nunujuetohana jaun jetao, ¡͑ľʮľ́‫ڏ‬
nenacaauru, Jorioocuru, ˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗËȍӕ‫ڏ‬ naala jataain cunaitanajaain, jitariin
rune majeeinchuru, Cana Curuaanaa acaauru cajionene majeein, ËΎȍËȍ‫ڏ‬
aitoojoan beebejiha Faborona jaun, nainejeein, soaisoairiin sonajae jetao,
aonacure. nii coitucuchuhi que- cojoeeona cacha.
11ॸNitohanihana jaun jetaote, Faboro Nii jaun jetaote, ̲ËȍΎфΎʮΎ̲ËȍΎфΎ‫ڏ‬
aina cuaain jetao, ɗҡΎ́ľфľËΎʮΎľ́͑ËΎ‫ڏ‬ joaain jetao, nii neeurunajaa loreri caje
joai ichaain jetao, cachaauru notajae- jetao, soroore. 17ॸNii nitohanihana jaun
Cana Coaunera. 12ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ËΎфΎҡ‫ڏ‬ jetaote, satiin- nii Efesoo nenacaauru
janiha Cana Coaunerana jaun jetaote, Jorioocuru, Jorioniheichuru,
Faboro que, cajione turuaain, amaain naaonjoaihunri- satiin, nii coitucuhin
jetao, cunaitenacaauru dadaauruhane casihure. Nii jaun jetaote, itolereneein,
jetao, nerautaaure- itolere cunai caaun Cana Coaunera Calaohi niha Cana
cunaitenacaauru, ɗҡΎ́ľфľËΎɗҡӕËӕËȍӕȍɗ‫ڏ‬ Curuaanaa- Jesocurisitone coitucuure
churu ichanaaneeinchuru- Ëӕ͑ɗҡľ͑‫ڏ‬ jetao, beebejeeuruhane jaun.
caauru caje jetaote, ͑ɗɗËΎɗҡӕËӕËȍӕȍɗ‫ڏ‬ 18ॸNitohaneein jetaote, arajiin
churu sitae. cachaauru nii coaraain esenetaeraauru,

13ॸNii jana jetaote, neeurelu- ¡ľ͑͑ľ‫ڏ‬ satiin, aonajeeuruha cachaaurune jana
neein nenacaauru- Jorioocuru- ̲ӕȍľ‫ڏ‬ jetao, jauriaa jaiti coitucuelanaala
mujueein- moconajaera ichanaaneein itolere baaso- acaauruhacha ichai
cunaitenacaauru rautaeraniha beeure jetao, ʮɗҡфɗɗ͑ËΎȍËȍ͑ɗ͑ľ‫ڏ‬
nenacaauru. Niichuru jetaote, “Jesoso jeein. 19ॸChaen, arajiin benanecuru
coreniha mituuche,” naain, nii suujua jetaote, nii nerelaauruhana jaan-
cuhane moconajaera letono sirichaauru acaauru quiricha jitariin uhaain jetao,
caje sitaauruhane coina jetao, coacuhin, satiin coarajeeurera notaracae teein,
ichaa Faborone rijijieein jetao, nii jitariin mocoore. Nii acaauruhacha
̲ΎËΎ͑ʮľфɗËȍ͑Ύȍɗ͑ľľɗ͑ËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬ mocoi- acaauru quiricha core
chuhi que, cojoeeonacaauru rai jetao: rocooruhane jana jetaote,
“Faborohacha beebejei- Jesoso coreniha, saoquichoonca oaraacani, acaauru
nii cacha caje mituhin amuura,” naaure coriquineein jataain coretineein jetao
jetao. mitue rai core. 20ॸNii jaun jetaote, itolere
14ॸLeeinjiin Jorio- Esesebaneein sacutaain, jelai amuritoheriin Cana
curuajai calaohichuru- caaunsineein Curuaanaa Jesocurisito esenetaain jetao
nenacaauru jetaote, nitohanecure. Nii neeure cachaauru. Nii jaun jetaote,
Esesebate, ѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬ esinaae rauhijiriin nelateein- itolere
ichaa- æ͑æΎӕ͑ľф͑ľËΎфËӕӕ‫ڏ‬ jaunna, inara cotijiaaun, nii que erenaa

ruhane jaun jetao, leeochaauru coinara,” nae jetao, nii coata caje-
cachaauru netonoai esenetaaure. ecaanto ichaera- Demetirio. 26ॸNiritiin
21ॸNii nitohanihane baiha jetaote, jetaote: “Inara netonaite, raotojoeein
coaiteen Masedonia, Acaiha, coitucuhin, inara uricho que, nii
naaonjoaihunri, cunaa jere jetao, aonaain neeichera. Nii Faboro naain
Faboro, nii caje cuaain, Jerosaleeun acaauruhacha curuaatei cachate,
cuhin, caje coaauneein Romau cunaa cajianeein amuhemujueein, cachaauru
jerihane jaun. 22ॸNitohaneein coacuhin rai: ‘Nelatihejie caa canaacha ichai-
jetaote, ichoaichania coroatajai- cacha ichanohineein nenaa- cana
coroatajaneraauru- Timoteeo, Erasto, chosicha.’ naain, arajii cachaauru rai
naaonjoaihunri letoae jetao, ͅѸľĀΎ‫ڏ‬ bihana jaun jetaote, inae esenetaaure
niau, Faboro, turuha curichaaine arajiin cachaauru. Coatia leeinjiin cau
beeuruha- ichoaichaniha, amaaine Efesohacha nitohanai ichaaita.
coina. Nitohaneein, ichoaichania Itolereneein, Asia batane sacutaae
letoanajaain jetaote, nii Asia batane que lalajeeinte, amuhemujueein, nii chosi
nedae jetao, Faboro. ľѸľҡӕфӕȍ͑ľʮɗ͑ľËӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬
rune coina relanajaane jaun, ľѸľ͑ľҡ‫ڏ‬
Faboro aina, rai corihacuru que coaaure. 27ॸNiite laaen, jataain cana rai
nejerateein, ita rerohecaauruha Efesoo ulunaain nedaera. Nabana chunei, cana
nenacaaurune amihaneeon coretena nainenihane, cana
23ॸNii bana jetaote, satiin- nii Efesoo amihaneeon niha natiinte, nitajenaa
nenacaauru jetao, ita que nejerateein, naine. Chaentechu, Asia batane
ita rerohecaaure nejesinajeein, nii Ena sacutaain, satiin chauratane sacutaain
Turunaa Ichaonaa que, acaauru coroaenojoineein niha, jataain nelateein
relaauruhane jana, esenetaauruhane nihane corenihane saijieein, caa cana
coreniha. 24ॸLeeinjiin cacha- ġľ̲ľҡɗфɗΎ‫ڏ‬ rai chosi- kфľҡľ̲ɗѸнӕľʮΎ́ľËΎΎфӕ‫ڏ‬
neein curuajai- coata que amihanenaa reein cachaaurura. æȍľ͑ɗ͑ľҡӕфӕӕфӕ‫ڏ‬
jetaote, nii leratera ne. Nii Demetirio rihaain rai Teenforo asaae, coroaeca,”
jetaote, itolere ecaantoneenanain ichae nae jetao Demetirio.
jetao, coata caje, nii acaauru 28ॸNii jaun jetaote, nii aonaain
chosineein- acaauruhacha tei- eneneein obajeein nujuae soaisoaain jetao:

nenaa- Aretemiasa rai Teenforo “Caohachaain laraajiin neeine- Efeso
cojounaca sirijiacoaain. Nii que coretiin cocoaichanichaachene- chosi- kфľҡľ̲ɗ‫ڏ‬
que cachaauru rai necoreteein jetaote, sara,” naaure jetao, nii coata que-
͑ɗɗɗ̲͑ɗȍ͑ľ͑ËӕфӕËΎфľҡľ͑‫ڏ‬ amihanenacaauru.
jaque jetao, jataain coretiin. 25ॸNii 29ॸNitohaneein jetaote, cajiaaneein, ita
Demetirio jetaote, ʮɗҡфɗɗ͑ËΎфΎҡʮ͑ľ‫ڏ‬ cotaicha rijitiin jetao, nii coroatajai

raauru cotijiae jetao, leeocha cachaauru- Faboro corianiha cunacaauru-
cachaauru- acaauru rijijieein- jelai- Masedonia caje unacaauru- Caiho, chaen,
ecaanto icharaneein- amihanenacaauru nii leeocha- Arisitaroconeein curuajai
cotijiaain jetao, acaauru rai jetao: naaojoaihunri curuataain jetao, ËΎĀΎΎ͑ľ‫ڏ‬
“Niha naaonjoaain- raotojoeein tiin mucuunajaain jetao, acaauru tararaain,
amihaneein- фΎҡΎʮΎľľɗ͑ɗËȍΎȍËËȍľ‫ڏ‬ ita taojiaain- chaaelai coaracuruhana jaun-
najaan- cana amihaneeo core aasaerane teatro neein acaauruhacha curuaateihu
amanajaain jetao, ita taojiaeraauru acatiha “Aonacuche, ƄƸľѸΎ͑ľѸľËΎËΎɗËȍ‫ڏ‬

jetao, tenajaa cuure. 30ॸNii jaun jetaote, curu. Satiin- itolere cachate, nii jataain-
acaauru coreniha enohin, cachaauru rai, cana rai nelateein nenaa- cana chosi
iriha cunaa jeriha Faborone jana jetao, loreri- Teenforo, chaen, nii dede caje-
caohateeure, ecu nenacaauru- Jesocurisito- ajerineein Aretemiasa tocohaneein
esenetaeraauru, nabana, chatohaneein nalunaane maajeein beraihane coina
teeuruhane coataa. 31ॸNii cuu- Asia batane nenaaneein niha- Ë͑ľѸľËΎËΎɗËȍ‫ڏ‬
nenacaauru- cocoainanacaihuru tabaauru nihacachanene coitucuurera. 36ॸNihei
jetaote, Faboro belaichaauru nihana jaun chunei, nii que, ‘Nohanenaa,’ naain
jetaote, “Jiaonriha jera, nenoainera,” iriha chuneine jaanu. Nii jaun, inae nii
naerateeure jetao. 32ॸNii nainiha jetaote, nii jiaanecuchera. Coa obaaecache. Coa
ita taojiaauruhana jaun jetao, ita rai caohachaain inara suujua coarihei
cajianeein nujuae sooaichure jetao, ita amuneein, chatohaneein, baaso chana
rerohecaain. Jana, tabaauru jetaote, coaaucachera. 37ॸCoatia, chatonaain
٘ͮΎ͑ʮΎɗ͑ËΎɗ͑ҡľ͑ľË͑ľҡΎʮɗ‫ڏ‬ cana chosi que ereein, niheichu
naara,” naain jetao, coitucuurene. 33ॸNii ҽľľ͑ƸΎфΎѸľѸɗʮɗӕȍɗ͑͑Ύ͑ʮΎӕ‫ڏ‬
jaun jetaote, acaauru tabaauru jetao, ruha caa inaraacha mucuhin inaraacha
“Naaonjoaana jaunte, nii rucuhecuruhane uhaauri- cachaaurune coaalanaalata.
coina, netaojiaaure,” naain jetao, leeinjiin 38ॸChatonaain, acaauru colurujueein
cacha- Alejaandoro neein curuajai rai, niha, nii coata que amihanenaa-
beeure. Nitohaneein rai berateein jetaote, Demetirio, nii aina amihanenacaauru
acaauru ajiniha teein jetao, Alejaandoro ainane, taute neeure- nii rucuheraaunu
sarasaracaain amaaure Jorioocuru, nii que nenacaauru- joesiocuru, chaen,
netaojianacaauru acatiha, Ëӕӕ͑ɗËȍӕ‫ڏ‬ acaauru curuaanaacuru, naaonjoaihunri.
raain, nii ita rerohecaeraauru rai, iriha Niha chunicoha, ËӕфӕËΎӕ́ӕфӕʮӕľ‫ڏ‬
Jorioonecuruhane corenihane coina. Nii rane, taa, nii rucueraaunu que
jaun jetaote, turuhin, nii netaojianacaauru nenacaauru rene amanajaauchete,
rai jetao, biji sarasarari, curuatoroaain neruujueeuruhine, ecu le cachaauru
aonajeeuruhane, acaauru rai, satiin jabereco coreniha irihane coinara.
urichoo, Jorioocuru coreniha, irihane 39ॸNiha esinaae rauhijiriin chatohanaine,
coina. 34ॸNitohaneein, irihane jana jetaote, rucuhenaa jerequichene, satiin

nere cajeecha nainacorichure, acaaentonai, cocoainanacaihuru aina, ita taojiaain,
Jorionihane que. Nitohaneein, nainacoriin nii rucujueein neeuchera. Nii banate,
jetaote: esinaae rauhijiriin, caohachaain ita
“Caohachaain, laraajiin neeine, Efeso ҡΎʮɗ͑ľѸɗ͑ľ͑ľľɗ͑фӕËӕȍľфɗнӕɗ‫ڏ‬
cocoaichanihacachene- chosi- Aretemiasara,” cheeincha. 40ॸJana, jerichanejeein,
naaure jetao, ita rai nujuaen soaaijiin, sacunaa coauquichenete, cana
carajaain, coroata oraain, acaauru chosi colurujuenaa nainecurureein, ‘Cana
niha- Aretemiasa beuruhane jana, ľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬ jecha cachaauru suujua rerohecache,’
reniha Jorioocurune coitucuuruhane jaun. naain. Nii quete, jataain lunaain
35ॸNii jana, nii neseeu- acaauru rai- nihacachera. Charijieein nejeein,
chaaelai que- ereeuruhane- laenaain coitucuhin, cana caje, ‘Chatoaneein,
rucuhera- “secretario” jetaote, inae lerateein, ita rerohecaaureta,’ naain
aitoha acaauru raine jaun, ѸɗҡΎ͑Ύ͑‫ڏ‬ bajaauruha cocoainanacaihurune,
joauruhane jana jetao, acaauru rai: tonaainte berichaacheta,” naain jetao:
41ॸ“Chajaaincha cauhachanichuchera,” leeinjiin bote cuhane, jorerera colane

nae acaauru rai, nii chaelai que ichanohi faan quihuruhana jaan
ereeuruha nii neseeu nenacaaurune- cojoanonaa- ǗѸΎËΎ¡ľѸľҡ¡ɗҡΎË‫ڏ‬
laenaain- rucuhera. nune baiha. Nitohaneein nesaruhin
cuhina, saoqui janone cuhane, turuha
Masedonia, Curesia, naaonjoaihunri cuhacaanu Toroasihu. Cuuna canacaanu
turuha cuha Faborone cohacuruha, nii ichoaichania
20
1ॸInae nitohaneein, cajianeein, cunacaauru- Jesocurisito coreniha- cana
ɗҡфľфΎȍľËӕфӕȍ͑ľʮɗ͑ľËӕ‫ڏ‬ nejeraauruna jaun, cuu erunajaacaanu.
ruhane baiha jetaote, jitariin, nii Nii Toroasihuna, caaunsi janoneein
Jesocurisito coitucuurera cotijiaain nihacaanu.
jetao, suujuatenajae- Faboro. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
Toroasihu nenacaauru
neein, suujuatenajaane baiha jetaote,
rene bedainiha Faborone
acaauru rai necoeein, Masedonia batane
cue jetao. 2ॸCuu jetaote, neseeuru 7ॸCuuna, semana nunuhe cojoanonaa
neseeuru naineein, cuu nenacaauru- bana ita taojiacaanu, cana coreniha

Jesocurisito coreniha cana nejeraauru ohalune coaaucuruha, Ѹҡɗɗ͑ľѸľ͑ľҡľфӕ‫ڏ‬
rene bedaeneein, cuu acaauru rune coina, faan chaluhin quihalu-
suujuateein, jelai amuritoheriin Jesocurisitone rijijieein, ita aina jiniiquiin
Jesocurisito esenetaauruhane coina, faan chaluhin quihacaanune coina.
acaauru rai ereereje Faboro. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Nitohaneein netaojiaacaanune janate,
neein, acaauru rai ererejeein, acaauru Jesocurisito coreniha cana nejeraauru rai,
suujua lararajihane baiha jetaote, carajaain itolere que, dede cataaun tiaain,
Curesia batane cue jetao Faboro. ereereje Faboro, nii cojoanoo, jelai caje
3ॸNitohaneein, Curesia batane turuhin amuhane nihane jaun. 8ॸNitohaneeina,
jetaote, cuu ne nichata ateein. Cuu leeinjiin loreri ucuunetiin nenaa nichata
nichata ateein nihane baiha jetaote, coarana saatono que, netaojiacaanu.
inae Siriau cuhane coina, bote cuhane Cuurute, nihacoae arajiin conooru,
fau rai, nihane jana jetaote, que moconojoineein. 9ॸNii janate, jelai caje
necosuujuaauruha Jorioocurune nemarote, leeinjiin enamanaa- Eoticoneein
coitucuuriin jetao, jelaiha atane ichoae curuajai. Acuujua laaojoiri bacuujuaniha
cauha cunaa jere jetao, nacoauneein lauhequiin, cuu carajaain ereereeca
Masedonia choae situhin cuhin, Faboro. Faborone aonajihana jaunte, amuritooriha
4ॸNii janate, canacaanu corihaniha uure, sinirenana jaun, nemarote, nii loreri
Berea cocoaicha- Firo calaohi Sofate, ucuunetiin nenaa nichata coarana caje. Nii
chaen Tesaloneca cocoaichacuru- janate, soroneein fauhin, michuuruhane
Arisitaroco aina Secoondo, chaen jana, inae ohe nii enamanaa. 10ॸNii jaunte,
Derebe caje unaa Caiho, chaen fauhin nii enamanaa que baluunetiin, cuu
Timoteeo, chaen Asia batane caje nenacaauru cana nejeraauru rai:
unacaauru- Tiquico aina- Toroƿmo, “Coaa nesoonetohachera. Esinaaete
naaonjoaihunri. 5ॸSatiin niichurute, niqui inae ohera. Nete, inae ichanaera,”
ichoaichania amaain, Toroasihu, nae Faboro.
canacaanu cohaca cuure, Masedoniau 11ॸNii baihate, jelaiha iniin, faan
canacaanu ratiriin. 6ॸNii janana, beeunebeeunein chaluhin quihane

canacaanu, Filipo caje nesaruhacaanu, baiha, coaiteen janohajeein ereereecane
baihate, inae jelai amue. 12ॸNitohaneein, inara caohachanu que, tabaauru que
nemaroteein oha nii enamanaane jana, inara loreri asae, tabaauru que
oo caje ichatiha Faboro aina cuaain nenaanaja cataaun, naaonjoaihun
Cana Coaunerane jaunte, jataain que teeinchuru, satiin aonajeeurera urichoo
nelararajiaaure. inara rai, Cana Coaunera ere beebejeein,
inara relarejetoonlu. 21ॸChaen nechu,
Toroasi cajene Miletoo cuhacaanu. Jorioocuru rai, Joriooniheichuru,
13ॸNiijanana, ichoaichania bote naaonjoaihunri raine maajeein:
cuhane cuhin, Asoo, Faboro cohaca ‘Coaiteen enacoauneein Cana Coaunera
cuhacaanu, aca nitohaneein jereein, ere tonoraain, rai Calaohi- Jesocurisito
atane ichoae cuhana jaun. 14ॸInae nii netonoai esenetaain tonoraauchera,’
Asoo, ita ruhacaanune janate, narejetoonlura. 22ॸEnana laen, inae
canacaanu aina, bote cuhane faain cue Jerosaleeun cureeuni, ucuae caletoha
Faboro, Mitileneu. 15ॸJelai caje Cana Coaunera Suujuene jaun. َͮΎ͑‫ڏ‬
nesaruhinna, cojoanoo Quihoo situha joarichaauni cuura,ٔ͑ɗ͑ËΎɗҡӕËӕľ́‫ڏ‬
cuhacaanu. Nii cajena, le janohin naalana, caa cureeunicha. 23ॸLeeinjiin,
turuha cuhacaanu, Saamo cofauhanau. neseeuru naineein, cuhanunejaauru
Cajena cojoanoo cuhin, turuhacaanu naineeinchurute, cuu turuhanune,
Miletoo. 16ॸAsiau jeloon cuhin, carajanaa caresero cuhane caenoaain, ËËɗфɗ‫ڏ‬
jerenihana jaunte, Efesoo cunaa jerene chaaururichaaine benajaque canu rai,
Faboro, Jorioonecuruhane beseta- Cana Coaunera Suujue, acaihanejei
Feentecosetesi bana Jerosaleeun nenaa niichane coitucuujueeun. 24ॸNena,
jerihana jaun, chajaaojoaain chaque tonajeneeun. Coatia chaque
Jerosaleeun turuhane coina. nelatihei canu rai, canu ichao. ͮľ͑Ëľ‫ڏ‬
najian, cacairichaauruhane que
Efesoo nenacaauru- Jesocurisito nelararajiaain, rachoojoeein caletoaa
ranojoihunru- bichauhenaauru rai Cana Coaunera Calaohi- Jesocurisitona
ereerejiha Faborone jaan nainana jereeun. Niicha beratei-
17ॸInae Miletoo turuhinte, jelai caje erenaa caohati beebejeein, jataain cacha
coaauneein, Efesoo nenacaauru- belaiha Cana Coaunerane maajeeinna
ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎф͑ΎʮΎɗȍӕ͑фӕ¡ɗËȍӕȍľ‫ڏ‬ beebejereeunni.
naauru cotiharate Faboro. 18ॸInae 25ॸEsinae rauhijiriine, satiin, cau
turuuruha nii niicha cotiharateeurine neniquichene raina, beeoricheeuni,

janate, acaauru rai: Cana Coaunera Janonaa beebejihanune
“Cau caa- Asia batane que turuhanune aonajera neeichene, coatia inae chunei
caje coaauneein, inara ainaacha enacoauneein cacohararihaain. 26ॸNii
ichaohanulune jaunte, inara raotojoeein jaunna, enene inara rai aitona jereeun,
canu ichao coitucuhichera. 19ॸItolere rauhijiriin, nihei chunei coreniha, cha
janonaa banana, joaereein cacha ujuaihoneein nenerihanuhine jaun, 27ॸnii
rijijieein inara aina amuhemujueein, chunei que suujuelanaala, satiin cacha
Cana Curuaanaacha jerenohi ichajeein urichoo, Cana Coauneraacha jerei
nerejetoonlu, casuujua fononoichuru, beebejihanune jaunna, cha ujuaihoneein
itolere necairichanaa abaantaain, nenereeunni. 28ॸAihana jaun, itolere que
canasinee rijitocuruha Jorioocurune nainaain, necohalajiin, caohachaain
abaantaain. 20ॸNena, atiin jianelanaala, necoeraain neein, Cana Coaunera rai ita
taojiaeraauru beraihuche, acaauru coarateein, inara rai aitoraaetoonlu,

coreniha, coroso que ohalu rai chaelai que jataaen carichainejeein
Calaohine jaun. Niicha ranojoihunru nenacaauru coroatajanequichene coina:
beraichanu quete, inara cotijiaain, nii ‘Nenacaetejian, tihacane, raacane
beraichaanu que inara te Cana amuritoheriin raotojoeein nenaa
Coaunera Suujue. 29ॸInae amuhanune nainichaa, chaaelai que, ËɗфɗËȍɗ͑ľ‫ڏ‬
baihate, turuha uurureein nechu aansai jeein nenaa rai, Ëȍҡľľɗ͑ËΎфΎҡʮ͑ɗ‫ڏ‬
ataibinaaeneein cacha quicha rijijieein chaane.’ naain cana relaalu Cana
nenacaauru- cachaauru, nechu jataaen Coaunera Calaohi Jesosone coacuhin
Jesocurisito ranojoihunru itajeene ichaquichene coina,” naain jetao,
rijitiin. 30ॸChaente, inara tabaauru acaauru suujuate Faboro.
nihanatiin, nechu jataaen joaereein caje 36ॸNiritoha, acaauru raine baihate,
rocohin, relaa cuurureein, nii casaje neseeonraain, acaauru aina jiniiquiin

esenetaain, acaauru aina cuuruha Cana Coaunera bajae Faboro. 37ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
Jesocurisito ranojoihunrune coina. nihane janate, satiin Faboro que baalu
Nitohaneeinte, nechu jataaen casaje baluuneeinchuru, loalocoaainchuru
que, cacha relaa cuurureein, suujua caje coisichure. 38ॸ٘ʊ͑ľËËȍ͑ɗʮɗËËΎȍ‫ڏ‬
rocohin. 31ॸNii jaun, inara aina, nichata rariichenera,” naain rauhijiriin biha
ajaanacaain nihanune bana, cojoanoo Faborone jaunte, jataain coinaderaaure.
netojoeein, janotiin inetojoeeinchuru, Nii baihate, corianiha cuure, nii cunaa
inara suujuaterejetocoaaunlu, casuujua jerihana jaan- bote nenajaun tiaain.
fononohine coacuhin, que nainaain
necohalajiin ichaooche. Jerosaleeun cuha Faborone
21
32ॸNii jaun, Jesocurisito coreniha- 1ॸNitohaneein, cuu Jesocurisito
canejeraneein nenacaauru, caa inara coreniha cana nejeraauru
rai- quiicha beebejei- naitoonjoa nerete, ratiriin, leinjiin bote cuhane fauhin,
inara coroatajanereein, ʮľ́ɗ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬ cucuana cuhane, rauhijiriin cuhinna,
riin caohachaain coitucuhin, ľѸľ͑ľҡɗ‫ڏ‬ Cos cobenau turuha cuhacaanu. Nii
chene coina. Cana Coaunerate naine cojoanoona, Rodasi cobenau
satiin rai cachaneein neeninuru rai turuhacaanu. Jelai caje coauneeina,
aitohane tocohaneein, ɗ͑фËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ turuha cuhacaanu, Patara neseeu. 2ॸNii
nihane, nitohaneein coitucuhin Patarauna, leeocha bote Fenisiau cunaa
esenetaeraauru coroatajanihane coina eruhin, cuhane fauhin cuhacaanu.
aitohaluna jaun. 33ॸCoatia, canu 3ॸNitohaneein cuhinna, Chifere cobena
caohachanu que, ɗ͑ффľ́фľʮľ‫ڏ‬ coarajeein situujihacaanu. Caje

tohaaunlu, nirijieein core colane. situhinna, cana ajaabiji nichajai que
Nieichu, Ëȍӕ͑ľɗËËȍËʮɗΎ͑ľ¡ʮфľʮľ‫ڏ‬ tacaain, nii Chifere ratiriin cuhacaanu,
tohaaunlu. 34ॸNii jaunte, inara rauhijiriin Siria batane tiaain. Nii Siria
raotojoeein, cacoii que amihaneein auhaniha nenaa Tiro cofauhanau, niicha
quiicha latei raain, canu aina amai rucuhele ratirihane niha nii
nenacaauru rai netonaine, botena jauna, cuu najauriha cuhacaanu.
acaauruhacha lateine majeein ranune 4ॸCuuna, nii Tiro neseu, Jesocurisito
coaraain coitucuhichelu. 35ॸNitohaneein, esenetaeraauru eruhin, acaauru aina

inara netonai, itolere janonaa bana caaunsi janoneein nihacaanu. Nii janate,
ichaohichene coinana, inara que acaauru que coitucueratiha Cana
Coaunera Suujuene jaun, coitucuhin, Jorioocurura,” 12ॸnaain, bihana jaunna,

Jerosaleeun cuha Faborone caohateeure. ˇľфΎѸ́ľľӕ͑ËӕȍǗ¡ΎфΎ͑ľËΎȍҡɗȍ‫ڏ‬
5ॸNena, caaunsi janoneein, cuu, acaauru caanu, nii Sesareea nenacaauru aina,
aina nihacaanune baiha, inae jelai caje niqui. 13ॸNete:
amuhacaanu. Nii janate, satiin, “Chanuna chanaain, Ë͑ӕɗ͑Āľф‫ڏ‬
canacaanu corianiha uure, acaauru quiche. Canuna, itolere que jatoroaain
sinijieraauru, acaauru bereecuru, neeun. Coatia, leinjiin canu ichojoaain,
naaonjoaihunri aina jiniiquiin, naain nii camaauruhaneeicha coina jatoroaain
nese bujuau tiaain. Cuuna, carene nihaaun. Canuna naineeun, Cana
ichoae, acaauru aina neseeonraain, Curuaanaa Jesoso coreniha ohanu
Cana Coaunera bajaacaanu. 6ॸNii Jerosaleeunne,” naainte, canacaanu
baihana, acaauru rai necoeein, bote tonorae Faboro. 14ॸNii jaunne, inae
cuhane fauha cuhacaanu. Nii janate, tonaain chunijihu cuaain caohatenaa
inae acaauru netonai, nenajaun cauha nainenihacaanune jaun jihaneein:
cuure, canacaanu que janoriin. “Coanete aihane, aina niicha jerei
7ॸTiro caje cuhinna, cucuana ichamiin- Cana Coaunerara,” naain
cuhaneeincha cuujueein Tolemaidau jianichaanu. 15ॸNii baihana, inae
turuhacaanu. Nii Tolemaidauna turuhin, neruujueein Jerosaleeun cuhacaanu.
cuu Jesocurisito coreniha- cana 16ॸNii janate, canacaanu corianiha uure
nejeraauru eruhin, acaauru neeuruhane nii Sesareea nenacaauru- Jesocurisito

coitucuhin, cuu acaauru aina nihacaanu, esenetaeraauru tabaauru. Acaaurute,
le janohin. 8ॸNii cojoanoonna, jelai caje canacaanu amaaure Chifere cocoaicha-
nesaruhin cuhin, Sesareea turuha Manasoon rene, cuu sinihacaanu ainane
cuhacaanu. Cuu turuhinna, Feriƿ rene coina. Inae carajaa Jesocurisito
turuha cuhacaanu. Acate, Jesocurisito esenetaera neein niha nii Manasoonne.
coitucuuruha cachaaurune coina
amuhemujueein- Jesocurisito bera- Saantiaao rene turuha cuha Faborone
٘ľԮ͑ǣľ́ɗѸҡٚ͑ľľɗ͑ƸΎѸΎҡΎΎфӕËΎфΎҡ‫ڏ‬ 17ॸInae Jerosaleeun turuhacaanune
janeraauru caaunsine ne. 9ॸNii Feriƿte, janate, canacaanu coroajeein, canacaanu
jenaain cacunuque, ɗËȍӕȍľ͑͑ɗȍ‫ڏ‬ raaure, cuu nenacaauru- Jesocurisito
coaain lanaquelanaala. Nii Feriƿ coreniha cana nejeraauru. 18ॸNii
cacunucurute, Cana Coaunera caje cojoanoote, canacaanu aina cuhin,
erenaa raain- cacha rai beeurera- Saantiaao rene turuha cuhe Faboro. Nii
profetacuru ne. 10ॸInae janojanoheriin, janate, cuu neeure satiin Jesocurisito
cuu nihacaanune janate, tajiha turuha esenetaeraauru coaaraneein nenacaauru-
uhe Jodea caje, Cana Coaunera caje bichauhenaauru. 19ॸNitohaneeinte, nii
erenaa raain- cachaauru rai bera- jitariin acaauru neeuruhane coitucuhane
profeta Acabo. 11ॸAcate, canacaanu rene baiha, acaauru rai jitariin nunuhe caje
turuhin, Faboro ichora raaoriin, coauneein, itolere que aina cuaain,
canacaanu acatiha, raajenihane biji aina Jorioniheichuru netonoai coroatajaniha
tijia taotaain nichojoaainte: Cana Coaunerane beebeje Faboro. 20ॸNii
“Cana Coaunera Suujuete, carai be. jaunte: “Caohatoha Cana Coaunerara,”
Catohaneein jetaote, Jerosaleeun, caa naain, Cana Coaunera coroajeein:
ichora erora teein, nejelau ataneu “Inae coaraai- ichaso. kфʮɗɗΎȍф͑‫ڏ‬
nenacaauru bijihu tiha cuurureein canei cana araaichuru Jorioocuru
netonoaite, esenetaaure. Satiin rene turuhin nenacaauru- Jesocurisito

acaaurute, jataain cana rai nelatiha esenetaeraauru coaaraauru Jorioocuru-
ͅΎɗѸľѸɗҡΎΎ͑ʮΎ͑ľнӕľɗҡɗɗ͑ҡΎ͑Ύф‫ڏ‬ bichauhenaauru, Faboro rai.
cachene jerecure. 21ॸNete satiin, nejelau
ataneu nenacaauru- Jorioocuru rai jete, Ita taojiaauruna jaan loreri- Teenforo
Moisesa aitoonjoa tonoraauruhane asae Faboro mucuuruhane
caohateein, quichaneein nejanoha 26ॸNii jaunte, niritiin Faboro
canaanaine, jabereco macohi cari saera letoauruhana jaun, nii jenaain cuu
teeuruhane caohateei, chaen cana nenacaauru- Jorioocuru amaain, nii
ichaonijihanai que ichaooruhane cojoanoo Teenforo acatiha jetao,
jianeein ichaooruhane coina jete aitohi, acaauru aina jiniiquiin neculucoore. Nii
naain ii beeure. 22ॸTonareei jana, baiha jetaote, Teenforo asae enohin
canacaanu rai, nii queta. Cha jetao, “Naaonjoai banana, caa Cana
icharichaacheta. Satiin cachate, cau Coaunera rai canacaanu aitoonjoa
turuhine coitucuha cureeincha. Nihei nainarichaanuhincha. Jana naaonjoaain
chunei coitucuelanaala nainejerinaainta. banana, Cana Coaunera belaihacaanune
23ॸAihana jaun, cana Jorionichaachene jaan- itolere terichaanuhicha,” naain
ichao rijijieein, ɗËȍΎȍɗ͑ľËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬ jetao bee Faboro.
ruhane coina, cau caa jenaain 27ॸInae caaunsi janone naiinane
canacaanu aina nenacaauru- cana lalajeeuruhane jana jetaote, Teenforo

araaichuru, Cana Coaunera rai asae Faboro eruhin, cachaauru suujua
naitoonjoa nainacuruhane coina- rerohecaaure- Asia batane caje
nenacaauru 24ॸamaau ii jiniichaaincha. unacaauru- Jorioocuru. Nitohaneein
Chaen iitonoai, Jorioniheichuru jana Teenforo asae Faboro eruhin jetaote,
neein iicha ichai caje nuculucohine 28ॸrene cuhin ruhanihajaaintiin
coina, ii coturiji loroaecaain joaerateein, leeochaauru Isaraelitaneeuruhane

nii ii aina unacaauruhacha teeninuuru- cotijiaain, nujuae soaijiin:
itolere coreteeute, rai coturiji “Canejeraauru, Ë͑Ë͑ӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
́ΎфΎľËɗ͑ʮΎľфҡľ͑͑ɗ͑ľËӕфӕ‫ڏ‬ necuche. Caa cachate, itolere atane
miincha. Nii banate: ‘Acaaentonaite, sacutaain, cacha relaa amuhemujuera.
Moisesa aitoonjoa tonorae. Aihana jaun Itolere Jorionichaache neecha rautai
chujian nohanihate, joaenreein nere que, nechu jataaen cana cairichaa,
rocohin coulurujueeure.’ naaurureein- ɗҡΎ́ľфľͅΎɗѸľѸɗҡΎΎ͑ʮΎ͑ҡΎ͑ΎфË‫ڏ‬
satiin cachaaurura. 25ॸNena laen, chene caohateein, chaen, caa ita
Joriooniheichuru netonai esenetaaurera taojiaain- Cana Coaunera bajanaanaja-
rai, quiricha cuhane: ‘Coa acaauru Teenforo quene maajeein ereeinchurura.
chosineein acaauruhacha tei- ecaanto Chaentechu, nejelau cachaauru-
rai- inara araaichuru tenojoi- lenone Curiecocuru cau enohain, caa ita
quihachera. Nijiaonrihachu, ichana taojiananaja- Teenforo aansaerate,
jabereco quiichenera. Nijiaonrihachu jataaen colalajinacai niha, Cana
chaen, raro ruluhin sonojoin lenone Coaunera loreri nihana jaun natiincha,”
niha natiin quiichenera. Nijiaonrihachu, naaure jetao.
nejelau ene- inara sinijierane lanaala 29ॸJauriaa Efeso caje unaa Toroƿmo
nenaa aina ichaohichera.’ naain aina, nii neseu coaracuruhane jaun

laenecaanulura,” naaure nii Saantiaao jetaotera, “Teenforo asae jecha nii
Toroƿmo enoaelu Faboro,” naain jetaote, ininaana jaaun turuaain jetao,

aitocure. baijiaain Faboro inaaure soondarooru,
30ॸNii jaun jetaote, cajihaneein suujua nabana chatohaneein Faboro
cuaain, satiin obajeein, soroneein teeuruhane coataa, 36ॸsatiin caijie cuhin
ruhaneeure, satiin- nii neseu nujuae soajiin:
nenacaauru cachaauru, codoonetiin “Coaraain atinaauchera,” naain
Faboro mucuuruhane coina. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ nujuae soaichuruhana jaun.
neein inae mucuhin jetaote, ҡфҡф‫ڏ‬
caain mitaaure, nii ita taojiaauruhane Satiin cacha notaracae
jaan Teenforo caje. Nitohaneein ereerejiha Faborone
tarataracaain mitaain jetaote, ľ͑Ύ͑‫ڏ‬ 37ॸInae nii soondarooru loreri asae
naja- acuujua fuhitocure jetao, 31ॸcuu enoanaa jerecuruhane jana jetaote,

atinanacaneein Faboro sooruhane coina, enoaauruhane ajiniha, nii le laurii
niqui. soondaro curuaanaa- comaadanti rai
Nii jana jetaote, ́ľ́ӕфɗɗ͑ѠΎ̲͑Ύ‫ڏ‬ jetao:
curu soondaro curuaanaa- ËΎ̲͑‫ڏ‬ “Erenaa nainichaunna, ii aina
daanti rai beeorihure: basiinjiin,” naain bajaa Faborone jana
“Leinjiin ainate, satiin nejerateeure jetaote:
Jerosaleeun nenacaaurura,” naain jetao “Curieco ere inaainajian, 38ॸTaa ii,
beeure. 32ॸNii jaun jetaote, coitucuuriin jauriaa Egipto cocoaichaneein- cacha
luhecotariin nii rijieeoritiin, acaauru areroo jena oharaancai sonajaain
curuaanaacuru, ËӕфӕфɗѸΎΎ͑Ā‫ڏ‬ ʮΎфľфӕфӕɗ͑Ëӕȍɗ͑ѠΎ̲͑Ύ͑ɗËȍ‫ڏ‬
rooru, naaonjoaain jitariin taojiaain nune aina nejeratenaa neeineta,” naain
jetao, soroneein cuhin, nii neeuruha bajae. 39ॸNii niritiin bajaane jana jetaote:
ËËȍӕфӕ͑ľʮӕ͑ҡӕфӕȍËӕľËΎ̲͑‫ڏ‬ “Canuna Joriooneein, jataaen
daanti. Nii acaauru curuaanaacuru, nelateein nenaa- Romano nese tabai-
acaauru soondarooru, naaonjoaain aina Silisia batane que nenaa- Taroso
cuha nii acaauru comaandaantine cocoaicha neein neeunra. Atiin
coaariin jetaote, Faboro faohacuruhane jereeunna, cachaauru rai erete, Ύ͑Ëӕ‫ڏ‬
jianecure. 33ॸNitohaneein cuhin jetaote, rumiincha,” naa Faborone jana, 40ॸjeriha
Faboro roha turuhin, Faboro mucuhin, nii comaandaantine jaun jetaote, nii
coroatajai cadena que ichoharate. Nii ininaanajaaun nichaauraain, cachaauru
baiha jetaote, acaauru caje bajae: rai biji sarasarari Faboro, inauhene
“Chatohanaina caa cacha. æȍҡΎȍ‫ڏ‬ curuatoroaain, Ëӕфӕľнӕɗɗ͑Ύ͑ʮľľӕ‫ڏ‬
naina ichae,” naain bajae. ruhane coina. ͮɗɗʮӕ͑Ëӕӕɗ͑ӕȍľ‫ڏ‬
34ॸNii jana jetaote, cajihaneein neeicha, curuatoroaain aonajeeuruhane
joaereein nujuaen soaaichure. Nii jaun jana jetaote, Ebereeo ere cuhane
jetaote, cajihaneein, ohaohacooruhana cuaain:
22
jaun, caohachaain rautaain aonaain, 1ॸ“Canu ere aonacuche,
rucuhenaa nainene nii soondarooru canejeraauru, ichauhenaauru,

curuaanaa- comaandaanti. Nii jaun naaonjoaihunrina, canu jabereco
jetaote, soondarooru que amaerate, coreniha caa que ere inara raite,
acaauru loreri asae Faboro aonaquichera,” 2ॸnaain jetaote, acaauru
amaauruhane coina, ËӕфӕËΎ̲͑‫ڏ‬ ere- Ebereeo cuhane cuaain, acaauru rai
daanti. 35ॸInae acaauru lorerihu turuaain aitohane aonaain jetao, curuatoroaain,
inauhene curuaaequiin aonajeeure. Nii canu cunaja caje nalatoon atane ichoae.
jana jetaote, inauhene curuaaequiin, Nii janate, canu curuaa que, ËËӕфӕʮӕ‫ڏ‬
aonajeeuruhane jana jetao: teein: ‘Saoro, Saoro, chanuna, jataain,
3ॸ“Canuhetonoaina- Joriooneeun. caniha nejerateein cacairichaaeriin,
Silisia batane que nenaa Tarosone, carerojoecaaita.’ 8ॸnaain tonihana
nejanohanaaneein neeun. Nena laaen janane:
cau, Jerosaleeun fojianohineein ‘Chaneein inaate Curuaanaa.’ naain,
nenaaneeun. Jataain itolere coitucuhin bajaanune janate:
nenaa- Camalieli relanojoineeina, ‘Canuna, nii iicha cairichaaerii
rauhijiriin cana inoaesihuru jerenohi Nasarete cocoaicha- Jesoso neeunra.’
rijijieein nerelaain neeunlu. Nii jaunna, naain catoonrae nii erenaa. 9ॸNii canu
itolere bana, cacoichana aina cutaain, corihaniha cunacaauru netonoaite, nii
Cana Coaunera jerenohin ichana cono coaraain, acaauru netonai
jereeun, ͑ɗɗľ͑͑ľҡΎʮΎľľɗ͑ɗËȍнӕɗ‫ڏ‬ nesoonetoore. Nete laaen, nii carai
chene rijijieein. 4ॸCanuhetonainachu, caa irihane aonacurene. 10ॸNii jaunna:
Ena Nenaa Ichaonaa Caohacha ‘Chatohanaina ichareeunte,
esenetaain tonoraain- sacuurera Curuaanaa,’ naain bajaanune janate:
rerohecaain, atinanacaneeinchuru, ‘Chajaain nimichuhin, nii cuujueeine
tabaauru mucuhin caresero cuhaneeuru, jaaun Damasoco neseu cunihute, cuu,
teratenajarejetoonlu, satiin quichaauru, ichei, iicha chanenenu beeuruhinera.’
enecuru, ͑Ύ͑ʮΎɗȍӕ͑фӕɗ͑Ëӕфӕľ‫ڏ‬ naain, catoonrae Cana Curuaanaa.
caain. 5ॸSatiin batirichuru curuaanaa, 11ॸNii jana, maosaneein caratiriha nii
satiin Jorionichaachene coaaraneein conone jaunte, canu biji que canu

nenacaauru ichauhenaauru, mucuhin, canu taraetaraecaain,
naaonjoaaihunrite, rai nota que nii camaaure nii canu corihaneraauru,
coaaraneein neeure. Acaaurute, nii Damasoco neseu tiaaincha.
Damasoco nenacaauru cana araaichuru- 12ॸNii janate, cuu nelu, leinjiin cacha-
Jorioocuru rai, quiricha letoaaure, Ananihasineein curuajaain, nii

jerecuruha acaauru netonoaine, Damasoco neseu. Nii jetaote, jeriha
Jesocurisito esenetaeraauru ariin Cana Coaunerane rijijieein, rauhijiriin
mucunajaain, cau Jerosaleeun caohacha ichaain, Moisesaacha laenailu
uhanajaanune, caseteco coaracuruhane tonoraeraneein ne. ‘Acate, caohacha
coina,” naain jetaote: cachaneein nera.’ naauruha que, satiin
Damasocoo nenacaauru- Jorioocuru.
Jesocurisito coitucuhin, esenetaane 13ॸNii Ananihasite, turuhin cacoharaain:
nunuhetihane beebejiha Faborone ‘Ichaso Saoro, coaiteen, enacoauneein
(Ich 9.1-19, 26.12-18) conohine inotara.’ naane rijieeoritiinte,
6ॸ“Nete mucunajaanune coina, ˇΎфɗΎ͑ɗ‫ڏ‬ inae enacoauneeein conoha canotane
chaachene coaaraneei nenacaauru jaun, nii Ananihasi coaraaun.
ichauhenaauru caje erenaa rocohin, 14ॸNii baihate, carai:
aina Damasoco cuhanune jana, enoto ‘Cana inoaesihuru Coaunera- Cana

chujutaain turuhelalajeein, bero cuhane Coaunerate, ii coaraain, ichotijiae,
cuujihanune jana, luhantiin, dede caje niicha jerenohi coitucuhin, esinae
conotiin, luhecotariin canu que jilenete. rauhijiriin caoacha nejesina icharaneein
7ॸNii jaunne, coasiha nuluna caaun, nii nenaa coitucuhin, chaen raaje nujuae
caje ichei irihane aonaaine coinara. “Ichaonaa nainihein caa cachata.

15ॸIite,
ichaajenihane, nii iicha coarai Letonoaneein, caa cana rai chauratane
coaaraneein, aohanraneein, beebejiha caje betacaainera,” naauruha 23ॸnujuae
curiquiin, itolereneein chauratane que- soaijiin, ËʮɗΎ͑ľ͑ľ̲ʮľľɗ͑фΎ̲Ѹɗɗ͑‫ڏ‬
nenacaauru sacutaaincha. 16ॸChajaain, churu, cajihaneein ucuun cuaainchuru,
caeneeneje lanaala cuhin, Cana butuuneneenanain riajaainna jaun
æӕфӕ͑ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ¡ʮɗ͑͑ľ¡Ύҡɗ‫ڏ‬ jetaote, 24ॸsoondarooru loreri asae,
saerateeute, ii colucomiincha.’ naain Faboro joaerateein jetao, bisichate niqui
caletoae nii Ananihasicha,” naain soondarooru curuaanaa- comaandaanti,
jetaote: “Naaonjoain ichacaaunne corenihate,
caniha obajeein caque nejerateeurera,”
“Naaonjoaainte, Joriooniheichuru rene naain biha Faborone coina niqui.
caletoae Cana Curuaanaara,” naain 25ॸNejetaote, inae bisihuruhane coina,
beebejiha Faborone ichohacuruhane jana jetao:
17ॸ“Inae Damasoco caje cauhin, “Roma rai sioraranooru nihanatiin,
Jerosaleeun turuhin, cuu nenaa Teenforo bisichene coina nootejian- ËΎËΎɗ͑͑Ύ‫ڏ‬
asae enohin, Cana Coaunera bajaanune joineein neeicheta,” naain bajaain
janate, carai ecocoe Cana Curuaanaara. jetaote: “Nii ichoae tacaain, niheichu,
18ॸCarai ecocohinte: ‘Chajaain luhecotariin ‘Naaonjoaain corenihate, ai caa
caa Jerosaleen caje amuura. Cauhacha cachara.’ naain coitucueralanaala, Roma
neein canu ere beebejeeine, coatia фɗѸɗΎфф͑ΎËѸľҡľË͑͑ɗ͑ɗȍľľɗ‫ڏ‬
chesenetaaururihaainta.’ naane janane: cheta,” naa nii comaandaanti que jaurii-
19ॸ‘Canu Curuaanaa, acaaurute, caƿtaan rai Faborone jaun jetaote, 26ॸnii
raotojoeein, satiin sinacocacuru naineein ii comaandaanti coineteein jetao:
ere tonoraeraauru mucuhinchuru raanu, “Coaraain aihu, taa cacha ainara,
caseteconeeuruhane coinane coitucuurera. Roma rai siorarano jetaora,” naain jetao
Chaentechu, tabaauru faoharatihanune be nii caƿtaan.
coitucuure raotojoeeincha. 20ॸChaen, ii ere 27ॸNii jaun jetaote, Faboro rohan
beebejera Eseteba sohin jaooruhane coina, nichuuntaain jetao:

mucuhin, ajeri que bodoosihuruhane “Esinae chachu rauhijiriin, Roma rai
janane, cuu neeunlu canuhetonoai, sohin siorarano neeinta,” naain bajaa nii
jaooruhane coarajihanune coinara. comaandaantine jana jetaote:
Chaennachu, canu, nii soeraauru “Esinae rauhijiriine aca neeunra,” naa
cachaauru- cajione beraichaneein Faborone jaun jetaote:
neeunlura.’ naanune saijieeinte: 28ॸ“Caraite, banejelanaala core coriqui
21ॸ‘Chajaain cuhachanihura. Canune que, Roma rai siorarano nihanune
eletohaaun, coriajai ataneeuru nenacaauru coinara,” naa nii comaandaantine jana
rai, canu ere beebejiha cuhine coinara.’ jetaote:
naain caletoae, Cana Curuaanaara,” naain “Canu nejanoha caje coauneeina aca
jetaote, acaauru rai, beebeje Faboro. neein neeunra,” naain jetao, tonorae
Faboro.
Comaandaanti bijihu niha Faborone 29ॸNiritoha Faborone aonaain jetaote,
22ॸNii
jaun jetaote, inauhene caje amuhacoaaure nii bisinaa
aonajeeonrihuruhane baiha jetao, jereraauru. Nii comaandaanti netonoain
nujuae soaijiin jetao: jetaote, coasiha nesoonete, Roma rai
siorarano nihane saijieein, cadena que 5ॸNii jaun jetaote,
Faboro ichoaratihana jaun. “Batirichuru curuaanaa nihane

coitucuhaaunnaate, chasocuru,” naain
Jorioocuru curuaanaacuru, tonoranajaain jetao, “Cana Coaunera
acatiha niha Faborone Quiricha inoaesi cuhane: ‘Coaa inara
30ॸNii cojoanoon jetaote, caohachaain curuaanaa que, tonaain baasoneein
rauhijiriin, Faboro colurujueeruhane iriachera.’ naa natiinna, ËΎɗҡӕËӕľ͑ɗȍ‫ڏ‬
jaan leranu coitucuha rauhijiriine coina nune jaun aitoonra,” nae jetao Faboro.
jetao, jauriaanejeein Faboro caje 6ॸNii baiha jetaote, “Caa batirichuru
cadena batuhichateein, jitariin curuaanaacuru tabaaurute, sadoseeone.

Jorioocuru curuaanaacuru, batirichuru Jana tabaaurute, fariseeocurune,” naain,
curuaanaacuru, ͑Ύ͑ʮΎɗȍӕ͑фɗҡΎʮɗľ‫ڏ‬ nainaain coaranajaain jetaote:
rate comaandaanti. Nitohaneein, “Chasocuru, canuhetonaina fariseeo
taojianaarateein jetaote, nii baiha neeun, fariseeo caje nefoeratenaaneein
Faboro raerateein, acaauru acatiha te nenaa nichaaunna jaun. Canuhetonai,
jetao, cuu irihane aonajeeuruhane ichanana nainiha onacaaurune
coina. esenetaanune corenihate, ËËΎ́ӕфӕȍľ‫ڏ‬
23
1ॸNii jaun jetaote, nii Jorioocuru cure,” nae jetao tonijiaain Faboro.
curuaanaacuru netaojiaain 7ॸNiritoha Faborona jaun jetaote,
nenacaauru coarajeein jetao: nejesinajeein, ita cotaicha rijitocure nii

“Chasocuru, enanetojoeeine ichaaojoeein fariseeocuru aina sadoseeocuru. Niritiin
raotojoeein casuujua coaraain neeun, Cana jetaote, ita cotaicha rijitiin jetao, ita
Coaunera notaracaae,” nae jetao Faboro. caje nelerucure, 8ॸ“Ohane baiha jera,
2ॸNii jaun jetaote, cuu niha batirichuru caje ichanaai nihei cacha. Chaen jera
curuaanaacuru curuaanaa- k͑͑ɗȍ‫ڏ‬ nihei Cana Coaunera letono- anjeraauru.
sineein curuajaine jaun jetao, nii Faboro Chaen jera nihei cacha suujue, cacha
roha nenacaauru letoae jetao, nii corii,” naauruha sadoseeocurune jaun.
Faboro ujuae faohitocuruhane coina. Jana, fariseeocurute laaen, niha
3ॸNii jaun jetaote, ͑ɗɗ¡ҡɗфɗËȍӕфӕËӕфӕ‫ڏ‬ nitohanaine esenetaaure, itolereneein.
naacuru curuaanaa rai: 9ॸNitohaneein, cuu ita rai nujuae
“Cana Coaunera netonaite, ɗѸȍΎľфҡľ‫ڏ‬ soaichuruha, satiin cuu nenacaauruna

reein, coitucuha nocoetohi inatiin, jaun jetaote, fariseeocuru laurineeuruha
caohachaain ishuujua coariheei nii cuu nenacaauru cacha relaaurerana
rijitohina jaunra. Esinae rauhijiriin jaun jetao, Faboro cocoaeratiha
baaso ichacaaune coaraaine, aitoha nimichuhin jetao:
Cana Quiricha cuhanene tocohaneein “Coatia chatohaneei baaso ichaain
ichaaine coinate, nii ii nelauriana jaun, nihei caa cachata. Jerihanete, leeinjiin
nelauriaai. Coatia aitoha Cana Quiricha suujue, rai erecaihara. Ainihane, Cana
cuhanene reroitiin, casoerateine coina Coaunera letono leeinjiin anjerate rai
niheita,” naain jetao tonorae Faboro. erecaihara,” naaure jetao, nii Cana
4ॸNii jaun jetaote, Coaunera Quiricha Inoaesi que cacha
“Niritiina, Cana Coaunera rai relaaurera- fariseeocuru.
batirichuru curuaanaacuru curuaanaa 10ॸNii jaun jetaote, ʮľ́ɗËȍΎľʮӕȍľËΎ‫ڏ‬
nocoeje chanureeite,” naaure jetao, nii tojoeriin, nejesinajeein ita suujua

cuu- nenacaauru. rerohecaain, ita que nejerateeuruhana
jaun jetao, nabana cunaitaain, Faboro rijitojoeein eresi: ‘Caohachaain rai

teeuruhane coataa jetao nii coasiha rai rucuhenacai bajaacaanu cajene coina.’
soondarooru tabaauru cotijiaain jetao, naain esine rijitojoeein, comaandaanti
nacoauneein jelaiha soondarooru loreri caje bajaain, cotihacuchete, inara rene
asaae jetao Faboro joaerate, ͑ɗɗѸΎΎ͑Ā‫ڏ‬ jaoha uuruhane jana cojoaain, ҡӕфӕѸɗ‫ڏ‬
rooru curuaanaa- comaandaanti. churuhane ajiniha, sohin jaohacaanura,”
11ॸNii cojoanotiin, Faboro rai ecocohin naaure jetao.
jetaote: 16ॸNii jana jetaote, beeorihuruhana
“Chaque casilanaala, laraajiin, chaque jaun jetao, coitucuuriin, nii Faboro rai
tonajelanaala, raotojoeein neura. Cau biha cue jetao, soondarooru loreri asae
Jerosaleeun, quere beebejeeine turuhin, rai calaohi riji- rai bai calaohi.
rijitojoeein, jerichanetojoeein, Romau 17ॸNiritiin bihane jaun jetaote, leinjiin
cuhin, Romau nenacaauru rai netonai, caƿtaan cotijiaain jetao,

quere beebejeeinete nera,” nae jetao ٘æфɗËľ̲̲͑͑ӕËΎ̲͑‫ڏ‬
Faboro rai, Cana Curuaanaa. daanti renete, leinjiin erenaa beeinera,”
nae jetao Faboro.
Ita suujuau tacaain, 18ॸNii jaun jetaote, nii enamanaa
Faboro sohin jaonaa jerecuruhane amaain jetao, comaandaanti acatiha
12ॸNii cojoanoon jetaote, janone ita turuhaain jetao,
suujuau tacaaure Jorioocuru tabaauru, “Nii caseteconeein nenaa Faborote,
Faboro sohin jaooruhane coina. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ carai ereein caletoae, ii rene caa
neein, ita suujuau tacaain jetaote: enamanaa turuanune, ichei leinjiin
“Faboro sohin jaonaareein tiaain, coatia erenaa bihane coinara,” naain jetao,
lenoneein, acau coriahacacheein. Jana, biha nii caƿtaan, nii comaandaanti
nii saijieein, Faboro sohin joaelanaala raine jana jetao, 19ॸbiji que, nii
lenoneein, acau cohin, ͑Ύ͑ʮΎË‫ڏ‬ enamanaa mucuuriin taratarajiaain,
chene, cana carichaaine Cana jelai amaain jetao:
Coaunerara,” naaure jetao, “Tonai erenaate carai benaa jereeita,”
13ॸjenachoonca amuritiin Jorioocuru, naain bajaane jana jetaote:
Faboro sohin jaooruhane coina, ita 20ॸ“Jorioocurute, ita suujuau tacaaure,
suujuau tacaain. 14ॸNitohaneein, ii caje bajaauruha eresine, nii

coaaucuruhana jaun jetaote, batirichuru coaaraneein nenacaauru rene Faboro
curuaanaacuru, Jorioocuru coaraauru letoaaine coina jetao. Esine rijitojoeein:
bichauhenaauru, naaonjoaihunri rene ‘Caje rai rucuhenacai bajaacaanu
turuha cuure jetao. Turuhin jetaote: raotojoeeine coinara.’ naaurureein jetao.
“Faboro sohin jaohacaanune reein 21ॸNijiaonriha, nii esenetaain neeinera.
tiaain, coatia lenoneein, ËӕËΎфɗË‫ڏ‬ Jena choonca amuritiin acaauru

nuhinta. Jana, nii saijieein, Faboro cachaaurute, cohacure, bujuaihu netiin,
sohin joaelanaala, lenoneein acau cohin, letonoa jatoroaain, Faboro sohin
naaonjoaacaanune, canacaanu jaooruhane coinara. ‘Faboro sohin
carichaaine Cana Coaunerara,” naaure jaonaa reein tiaain, coatia lenoneein,
jetao, acaauru rai. 15ॸNiritiin jetaote: acau coriaacacheein. Jana, nii saijieein,
“Aihana jaun, ɗ͑ф́ľ́ӕфɗɗ͑͑ľɗ͑ɗнӕɗ‫ڏ‬ Faboro sohin joaelanaala, lenoneein
chene, inara leeochaauru aina, nii acau cohin, naaonjoaacachene, cana
coaaraneein neiniquichene, esine carichaaine Cana Coaunerara.’
naauruha jetao. Leinjiin, ii letoaineeicha 28ॸNitohaneeinna, ‘Cha jaun cha.
jetaote, cohajeeure,” naain biha nii Cha corenihacha caa colurujueeureta.’

enamanaane jana jetaote: naain caraajenihane coitucuhanune
22ॸ“Nijiaonriha, caa carai beeine coina, ËӕфӕËΎфӕфӕ¡ɗËȍӕȍľ‫ڏ‬
rijitiin, chunei cacha rai beeinera,” naauru- rene amaaunlu.
naain jetao, nii enamanaa suujuateein 29ॸNitohaneein, amaain bajaanune
letoae nii comaandaanti, cauha cuhane janate, acaauru quiricha cuhane

coina. aitohane rijijieein que aitiin, joaereein
colurujueeure. Niha chatohaneein,
Coberenadoro Ferisi acatiha neruujue sohin jaooruhana jaan lera colane
coina, Faboro letoaauruhane techu, sohin jaonaa jerecure niqui.
23ॸNiijaun jetaote, coroatajai rai caƿtaan‫ڏ‬ Nieichu, nii caresero cuhane nihane
curu cotijiaain, letoanajae jetao, coroata jaanu lera nihanatiin, nete, nii choae
fashai soondarooru taojiaauruhane, tacaain, sohin jaonaa jerecure.
tijiaacha que cuuruhane coina. Jana, 30ॸNitohaneein, sohin jaonaa
caaunsi chooncaneein cabario choae ËΎӕËӕфӕȍˇΎфɗΎΎËӕфӕ͑ľËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬

cuuhenenuuru, naaonjoaain neruujueeuru rina, caa ii rene letohaun. æȍľ͑‫ڏ‬
coina. Jana coroata fashai rejoon aina nachu, raotojoeein, ii acatiha,
cuhenenuuru, naaonjoaain jetao caohachajeein colurujueeruhana jaan
neruujueeure, Sesareea cuuru coina. lera beein, фӕËӕȍľËӕфӕȍËËΎ́ӕфӕ‫ڏ‬
Nitohaneein jetaote, netoona rijihu jueeurerane coina aitoonra,”
amuritoheriin, Sesareea cuuruhane coina
jetao, niritiin erenaa te nii comaandaanti. naain jetaote, quiricha laenaain letoae
24ॸChaen jetaotechu, nichoae cuha Coberenadoro Ferisi rai, ͑ɗɗËΎ̲͑‫ڏ‬
Faborone coina, leeijiin cabario terateein daanti.
jetao: ٘ͮɗʮɗΎ͑фɗȍËȍҡΎ͑ľľɗ͑Ëӕ͑ɗҡӕ‫ڏ‬ 31ॸNitohaneein, erenaa teein letohanajaa
ruhane nainatejeein amaaichenera. comaandaantine jaun jetaote, Faboro

ͮɗфɗʮɗľľɗ͑фΎҡΎʮΎľľɗ͑фӕфΎ͑Ύҡӕфӕ͑ɗËȍӕ‫ڏ‬ amaaure jetao, janotiin nii soondarooru,
chera,” naain jetao, ËΎȍҡɗɗ͑¡ľфɗËȍ‫ڏ‬ Antipatriau tiaain, nii letoanajaane rijijieein.
teein, Coberenadoro Ferisi rene, Faboro 32ॸNii cojoano jetaote, jelaiha soondarooru
turuaerate jetao nii comaandaanti. loreri asae cauha cuure nii tijia que
25ॸChaen jetaotechu, acaauru aina quiricha cunacaauru soondarooru. Jana cabario
laenaain letoae, Coberenadoro rai, nii choae cunacaauru jetaote, Sesareea tiaain
comaandaanti. Cuu jetaote, nii niicha cuure jetao, Faboro jiniichaain. 33ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
letoai quiricha cuhane jetao: neein, cuhin jetaote, Sesareea turuhin jetao,
nii Coberenadoro rai, nii comaandaanti
26ॸ“Jataaen caohati Coberenadoro letono- quiricha teein jetao, Faboro netonai
Ferisi neeine raina, ii coacuhin caa teeure jetao. 34ॸNii jaun jetaote, quiricha
laenaain, ichei letoaaun. Canuna jasaracaain ereretaain coaraane baiha jetao:
Calaodio Lisihasi neeun. 27ॸˇΎфɗΎΎËӕ‫ڏ‬ “Chaa cajete, unaa neeita,” naain
rute, caa leinjiin cacha mucuhin, Faboro caje bajaa nii coberenadorone
sohin jaonaa coaaucure. Nena, Roma jana jetaote:
rai siorarano nihane coitucuuriin, “Silisia batane cajena unaa neeunra,”
canu rai soondarooru taojiaain, naain jetao rai be Faboro. Niritiin rai
acaauru aina cuhin ichoterateeun. biha Faborona jaun jetaote:
35ॸ٘ʊ͑ľҡӕфӕӕфӕȍ͑ɗɗɗËȍΎ́ӕфӕľфӕ‫ڏ‬ corenihana, mucuhacaanulu. 8ॸCaje

runena, ii ere aohareeunicha,” nae jetao nachuinti bajaaute, esinae rauhijiriin,
Faboro rai, nii coberenadoro. ɗҡΎ́ľфľɗËȍ͑ľËΎфľ͑ɗȍËËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬
Nii baiha jetaote, nii caohatiin ajeri jihacaaune coitucuhi,” naain jetao, nii
caje- Erodesi charatenohin- loreri asae Ǘ¡ΎфΎËΎӕ́ӕфӕʮӕľ͑ɗɗɗҡËΎӕ́ӕфӕʮӕľľӕ‫ڏ‬
Faboro fuerate, caohatiin beraichateein. ruha joricocurune, ËӕфӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
nera- abogado Teeorotorosi, ËΎ¡ľфľ͑‫ڏ‬
Coberenadoro Ferisi acatiha doro Ferisi rai.
ereejiha Faborone 9ॸNii jana jetaote, jerichanetojoeein
24
1ॸSaoqui janohi baiha neeoriin cuaain coulurujeeure nii cuu
jetaote, ҡӕфӕȍӕȍľ͑ɗɗ¡ҡɗфɗ‫ڏ‬ nenacaauru leeochaauru Jorioocuru
churu curuaanaacuru curuaanaa- netonai. 10ॸNii ainate, Faboro rai, biji
Ananihasi, acaauru bichauhenaauru lalari jetao nii coberenadoro, iriha
tabaauru, ɗҡËΎӕ́ӕфӕʮӕľľӕфľфËΎфΎҡ‫ڏ‬ Faborone coina. Nii jaun jetaote:
janera Teeorotorosi neei curuajai “Nihei chaque tonajelanaalana, ichei
abogado, naaonjoainuri uhaain turuha erereeuni cajabereeo coreniha, ii cana
uhe. Acaauru jetaote, nii coberenadoro atane rai- itolere rucuheraanu que
acatiha nichaauraaure, Ǘ¡ΎфΎËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬ nenaaneei, bajaanacaain, inoaelu caje
jueeuruhane coina. 2ॸInae nitohaneein, coauneeine coitucuhanune jaunra.
Faboro mitaain, turuaauruhana jaun 11ॸLechoonca coroata janoheca,
jetaote, nii coberenadoro rai ere jetao Jerosaleeun turuhin, Cana Coaunera
nii abogado Teeorotorosi: bajaebajaecaaunera. Ichaajenihanete
“Jataaen narihara, Ëӕфӕ͑æΎ¡ľфľ‫ڏ‬ bajanaa naineeicha. 12ॸCoatia chunei
nadoro. Ii corenihate, raotojoeein cacha aina, ita cotaihajihaanune jana
nihacache. Narihara, itolere coitucuhin, caurucuruhi, chaaelai janonaa banata.
caohachaain cana atane rucuheca, Niheichu chaen, ita taojiananaja-
nitohaneein ichaaine coreniha. 3ॸItolere Teenforo asae nihanatiin, chunei
sacutaain, nitohaneein ichaaine cachaauru rerohecahaunta. Niheichu,
coitucuhacaanu, inetono janonaa bana. ɗҡҡΎʮɗӕфӕȍ͑ľʮ͑ËӕфӕѸɗ͑ËΎË‫ڏ‬
Jataaente, caohati coberenadoro neein curu asae nihanatiin. Niheichu, cuu
neeicha, Ferisi. Jataaena, ɗɗËΎфΎľʮɗȍ‫ڏ‬ netiin chunijiun cachaauru
caanu banejelanaalara,” naain irihane rerohecahaun. 13ॸNii jaun, nihei,
baiha jetaote, ɗ͑ľǗ¡ΎфΎËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬ Ëȍӕ͑ɗʮɗӕ͑Ëӕɗ͑ҡΎ͑ɗ͑ËËΎ́ӕфӕľËӕ‫ڏ‬
juenaa nunuheteein jetao: ruha caa cachaaurune jaanuta. 14ॸNena
4ॸ“Nabana, ii rai caeneenejihacaanune caraajenihane, canu ichao bereeunicha,
coataa, atiin canacaanu aonaauna rauhijiriin. Canuna cana inoaesihuru
irihacaanu. 5ॸCaa cachate, itolere baaso coauneraneein nenaa Cana Coaunera rai
uhai nejesina ne. Acate itolere, cana rai niicha jerei icharaneein neeunra. Nii
chauratane sacutaain amuhemujueein, Ena Ecoona Ichaonaa Caohacha-
Jorioocuru lerurucoai nejesina ne. Acate Jesocurisito tenojoine, canu, esenetaain
le laurii cacha- nasarenoneein tonoraaun, Cana Coaunera ere bera
curuajaihuri curuaanaa neein nenaa inoasiuruhacha laenanohineein nenaa
nera. 6-7ॸChaentechu, rautaenihacaanune nihana jaun. Nete, nii canacaanuhacha
asajainejeein, nejelau cachaauru enoae esenetai que, ‘Chaqueje nelatihei,’
Jorionichaanune rai Teenforo asae. Nii naaure, caa canu coulurujueracuru.
15ॸAihuruhane rijijieeina, canu netonai corenihacha nachura, cacoulurujueein,

inae cuu tihane bana, satiin onacaauru canasina coauquichete.’ naaunlura,”
ichaterichaain Cana Coaunerana jaun, naain jetao be Faboro.
ichanacururichaain nechu aansaineein 22ॸNii jaun jetaote, inae raotojoeein,
onacaauru, caohacha cachaneein Nii Ena Ecoona Ichaonaa coitucuha, nii

naaonjoainurine esenetaaun. 16ॸNii coberenadoro Ferisine jaun jetao,
jaauna, caohachaain rauhijiriin, jeriha nirijieein nii ratiriin:
Cana Coaunerane rijijieein, casuujua “Inae turuha comaandaanti Lisihasine
coaraain neeun, Cana Coaunera banana, ɗ͑фËΎҡɗфҡľфľľӕ͑ɗľ͑ËΎӕ‫ڏ‬
notaracae, satiin cachaauru notaracaene neein, nii neruujue coina,” nae jetao,
maajeein. 17ॸItolere sacutaain, Ferisi.
Ëʮɗȍ͑ľľɗ̲͑ӕȍľ̲ӕȍľËӕ͑¡ʮ͑‫ڏ‬ 23ॸNiritiin jetaote, nirijieein
caaine baihana, coriqui uhaain, jelaiha mucuhineein Faboro sirichuruhane

canu ataneu caaun, ɗҡΎ́ľфľнӕľ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ coina, caƿtaan rai aite Ferisi. Chaen
chajeein ichaonacaauru rai teein raotojoeein Faboro rene turuhin, rai
acaauru coroatajanichaaunne coina, niicha latei teein naaonjoaain, aina
chaen, Cana Coaunera bajanaanaja erenaa nainecuruha belaichaaurune
coloheri Teenforo asae, Cana Coaunera coina jetao aite. 24ॸNii cojoanoo
rai, itolere lenonecuru sohin tihanune cojoanoo jetaote, nacoauneein turuha
coinara. 18-19ॸNii ina ichaaun, ͑ӕËӕ́Ύ‫ڏ‬ uhe Ferisi, rai comasai Dorosila aina.
cohin, canu couturi loroaloroariin Nii comasai jetaote, Jorioocuru bene ne.
joaeratihanune baiha, aitoha cana ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ҡӕфӕȍɗ͑Ǘ¡ΎфΎËΎҡɗȍф‫ڏ‬
Quiricha Inoaesi cuhanene rijijieein. tiha Ferisine jaun jetaote, turuhin
Coatia arajii cacha codoriaain, acaauru rai Jesocurisito esenetaain,
ichahaaunluta. Niheichu chunei cacha tonoraane que, acaauru rai ereerejiha
rerohecaenihanune janate, nii ita Faborona jaun jetao, cuu rautatiin
taojiananaja Teenforo asae canu aonajeeure, itolere que, acaauru rai
coaracurelu- Asia batane caje unacaauru ereerejihana jaun. 25ॸNe jetaote,
tabaauru Jorioocurura. Acaaurutejian “Caohacha nejesina ichaechajeein
uhin, cacoluruhecuruhane laaen ichaoinete caohachae. Jana baasohacha
caohachae, esinae rauhijiriin chatohanai ichajeein ichaohine caoachaai, inae cuu
baaso ichacaaunne coaracuruhane. tihane bana, satiin colurujiha curichaain
20ॸNete uurene. Caa cau turunacaauru Cana Coaunerana jaunra,” naain rai
Jerosaleen caje unacaaurute, Jorioocuru biha Faborona jaun jetaote laen
curuaanaacuru, ¡ҡɗфɗËȍӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬ nesoonete, nii Ferisi. Nesoonetiin
curu, naaonjoaain acatiha teein, jetaote:
acaauru rai, cacoluruhecuruhana jana, “Inae, chajaain caunihu. Inae
ecu neeurelura. Acaaurute aihane jaun nainichaaune banana, coaiteen ii
naine, chatohaneein baaso ichacaaunne cotiharatereeunicha,” nae jetao, Faboro
coitucuhin cacoluruhecuruhane rai, Ferisi.
caohachae, nete nainecurenera. 26ॸNiritiin jetaote, coriqui que,
21ॸAcaihanejei, nii cacoluruhecuruhane coretiha Faborone jeriha, jianihane
banaachana, satiin codoaquiin coinana jaun jetao, araai saain nihane
aonajeeuruhane jana, tonijiaain: cotijiae, rai irihane coina Ferisi.
‘Ichanana nainiha onaane esenetaanune 27ॸNirijieein, coroata jaanacaain ichaane
baiha jetaote, coberenadoro nihane caje Faborone jana jetaote, фΎȍ͑͑ɗËȍӕӕ͑‫ڏ‬

jetao mitue Ferisi. Inae mituha Ferisine taacoaain jetao, coulurujueeure
jana jetaote, coreenraniha enoe- Forisio Jerosaleen caje uhin turunacaauru-
Fesetoneein curuajai. Ne jetaote, Jorioocuru. Itolere baaso cuhane
jerecuruha Jorioocurune rijijieein cuaaichuru, joaereein caje erenaa
ichaane coina jetao, caseteconeein rocohichuru, coulurujueeure jetao,
Faboro ratiriin jetao, mitue Ferisi, baaso ichaenihane sainejeein. Nii jaun
͑¡͑¡ѸΎ͑ľľɗ͑ËΎҡɗфɗɗ͑ËΎфËӕ‫ڏ‬ jetaote, esinae rauhijiriin erenaa nihane
ruha Jorioocurune coataa. coitucuurene. 8ॸNii jaun jetaote, Ëľ͑‫ڏ‬
tonai, rai jabereco coreniha jetao:
Feseto acatiha niha Faborone “Coatia chatonai baaso que irihaun,
25
1ॸInae coberenadoro nihane Jorioocuru aitoonjoa, Jorioocuru ichao
coina, Sesareea turuhin, ËΎ¡ľфľ‫ڏ‬ coacuhinta. Niheichu, ita taojiananaja
nadoro neein enohane baiha jetaote, Teenforo coacuhin irihaunta. Niheichu
nichata janohane cuhane jetao, Sesareea Romanocuru curuaanaa coacuhin irihaun
caje, Jerosaleeun cue jetao Feseto. 2ॸNii baasoneeinta,” naain jetao, ere Faboro.
jana jetaote, ËӕӕфɗǗ¡ΎфΎËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬ 9ॸNii jaun jetaote, caohachaain
jueeure jetao, nii Jerosaleeun Jorioocuru aina nedanaa jerihane jaun

nenacaauru, batirichuru curuaanaacuru, jetao:
Jorioocuru rai jataaen nelateein “Cureeina Jerosaleeun, cuu teein nii
nenacaauru naaonjoainuri jetao, Faboro ichei rucuhenacai rucuhecaaunne
coulurujueeure. 3ॸNitohaneein, ËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬ coinaneta,” naain jetao, Faboro caje
jueein jetaote: bajae Feseto.
“Atiin canacaanu rai, cau Jerosaleeun 10ॸNii jana jetaote:
nii Faboro joaerateeura,” naain bajaaure “Nena jerichanejeein, Romanocuru

jetao, bero cataaun coharateein, Faboro curuaanaa- cana netonai curuaanaa-
sohin joaerateeuruhane coina coacuhin eenferadoro icharatenohi neruujuenaanaja
niqui. 4-5ॸNe jetaote: coloherihu tribonal asae caa neeun, cau teein
“Cuute, Sesareea caseteconeein neruujuenaa nainichaaune coinara,” naain
nedaelura. Nena, ena chajaaojoaain jetao, tonorae Faboro. Niritiin tonoraain
jelaiha cureeunnicha. Inae jelaiha jetao te: “Ii te, raotojoeein Jorioocuru rai
cuhanune janate, nainecure baaso ichaenihanune coitucuhin neeicha.
cajiniichaain uhin, cuu teein, chaaelai 11ॸEsinae rauhijiriin, jataain baaso ichaain,
que situha, nii cachane, coulurujuenaa baaso que situhin nihanune coaraain, nii
nainecure inara rai jataain nelateineein coreniha casohin cajaaonaa jerera nihane,
nenacaauru- cocoainanacaihurura,” coatia nii caohaterihaaun, coatia onaa
naachae jetao, acaauru rai Feseto. coasihaaun. Jana, esinae rauhijiriin, erenaa
6ॸNii Jerosaleeun, fosa janone nihane, nenihane, nihei chunei acaauru rai canu
lechoonca janoneein nihane baiha tenaa nainihei, casohin cajaooruhane coina.
jetaote, jelaiha Sesareea cauha cue jetao Nii jaunna, ii caje bajareeunni, raajenihane
Feseto. Nii cojoanoo jetaote, ita canu rai- rucuhenacai rucuheca Romanocuru
coulurujueeurera rucuhecuruhana jaan curuaanaa- eenferadorone coinara,” nae
coloheri- tribonal asae rori ichoae jetao Faboro.
nelauriaain jetao, Faboro raerate. 7ॸInae 12ॸNii jaun jetaote, nii cuu nenacaauru
Faboro turuaauruhane jana, enoha rai coroatajaneraauru caohachaain

suujua rauhi coaaraauru caje jetao bajae coreniha jecha carene letoaaure.’ naain
Feseto. Nitohaneein, bajaane baiha niqui. 19ॸNete, leinjiin acaihanejeein, nii
jetaote: acaauruhacha esenetai que aitiin, chaen
“Inae Romanocuru curuaanaa, ii nii onaalu Jesosoneein curuajai queecha
rucuhecane coina bajaaina jaunte, maroaain coulurujeeure, ‘Enanetojoeein
Romanocuru curuaanaa rene jete, ichoae,’ naa que Faborona jaun.
curiquiincha,” nae jetao Feseto, Faboro 20ॸNii jaunna, nii aina, ËȍËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬
rai. nihanune jaun, Faboro rai: ‘Cureeina

Jerosaleeun, cuu nii ichei rucuhenacai
Curuaanaa Aquirifa acatiha rucuhequine coina’ naain bajaaun. 21ॸNii
niha Faborone janate, ‘Cana curuaanaa, Romanocuru
13ॸNii baiha neenejeein jetaote, curuaanaa eenferadoro jete, rucuhere
namujera Berenisi aina jiniiquiin cuhin, raajenihane,’ naain bajae, Ë͑Ëӕфӕ‫ڏ‬
Sesareea turuha cue, curuaanaa rey- naacha rucuhecane coina. Nii jaunna,
Aquirifa, Feseto coaraane coina. 14ॸCuu фӕËӕȍľËľľ͑ƸľфĀΎфΎ͑ľËΎɗ͑́ľҡΎ͑ӕ‫ڏ‬
araai janohin aina niha- ͑ɗɗËӕфӕ‫ڏ‬ nereein tiaain, caseteconeein nihane
naana jaun jetaote: coina aitoon,” naane jana jetaote:
“Cautene leinjiin cacha caseteconeein 22ॸ“Canuhetonaina, iriha nii cachane
Ferisiicha ratirilura,” naain jetao, bee aohana jereeunra,” nae jetao, curuaana
Feseto. 15ॸNiritiin beein jetaote: ٘ˇľфΎѸ‫ڏ‬ rey Aquirifa, Feseto rai. Nii jaun
leeun turuhanune janate, ËфɗËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬ jetaote:
jeeurelu batirichuru curuaanaacuru, “Eresite aohanriquiincha,” naain jetao
saain Jorioocuru bichauhenaauru, tonorae Feseto.
naaonjoainuri, casetecaanune coinara. 23ॸNitohaneein jetaote, nii cojoanoo,
16ॸNena, acaauru rai: ‘Coatiha nainihei ita taojiaauruha cachaauruna jaan
aonaeniha cachane jana, ͑ľĀËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬ coloheri asae, netaojiaauruhane jana,
jueein niha namute cachane, nii enoha cuure jetao, jataain nelateineein
coulurujuenojoi cacha casetecaain, neeuruhane coaarateein Berenisi aina,
chatoaneein teein, sohin joaera jereein, rey Aquirifa, chaen soondarooru
naaonjoaain niha Romanocuru rai curuaanaacuru aina nii cuu nenacaauru
rauhineta. Niha ita coulurujueranete, ita nese cocoaichacuru, jataain nelateein
acatiha netiin, nii colurujera aina iriha nenacaauru naaonjoainuri aina
͑ɗɗËΎӕ́ӕфӕʮӕľ͑ΎʮΎɗ͑ľҡľʮľфľѠΎ̲͑Ύ‫ڏ‬ jiniiquiin. Nii jana jetaote, Faboro
curu rai rauhicha.’ naaina acaauru rai joracaerateein jetao, raerate caresero
beeunra,” naain jetao beebeje Feseto. caje, Feseto. 24ॸNii jana jetaote, inae
17ॸNiritiin beebejeein jetaote: “Nii turuaauruhane jana:
jaunna, cau turuuruha nii satiin “Rey Aquirifa, satiin cau canacaanu
coulurujueeurerane jana, ͑ɗɗËΎʮΎ͑ΎΎ‫ڏ‬ aina netaojiaain nenacaauru, nocoa- caa
necoriin, cacha rucuhecaaunna jaan cacha coulurujuenojoin. ґҡɗɗ͑ˇΎфɗΎΎËӕ‫ڏ‬
coloheri tribonal asae rori ichoae rute, carai coulurujueeure. Saain
nelauriaain, nii cacha raerateeun, nii Jerosaleeun nenacaauru, cau Sesareea
rucuhecaaunne coina, 18ॸinacojoeein nenacaauru, naaonjoaihunrite nujuaen
niqui, ‘Chatohaneein jecha sosereein, soaisoaihanaain, ‘Sohin joaerateeura.’
chatohaneein Romanocuru curuaanaa naain jataain ohane jerecure. 25ॸNete,
aitoonjoa tonoraa cachane caohatihane chatoaneein baaso ichaene, caa cacha.
Nihein sohin jaoha- cachana jaan leranu jaunna, atiin quere aonaaine jereeunra-
carai. Nete raajenihane rucuheca- cana curuaanaa,” naain jetaote:
curuaanaa- Romanocuru curuaanaa-
eenferadorone coina, bajaana jaun, inae Jaiti Cana Coaunera coitucuhin,
nii jerichaauna jaun, ӕËӕľ́ľҡΎфľľӕ‫ڏ‬ esenetaenihane bana, rai
nicha,” nae jetao Feseto. 26ॸNiritiin nichao biha Faborone
jetaote: 4ॸ“Satiin Jorioocurute, canu ichao
“Nete nene, ‘Naaonjoaain que situhin, coitucuure, Ëӕфӕɗ͑ɗËȍΎфľʮľҡΎ‫ڏ‬

naaonjoaain ichaana jaunte, caa cacha coaaunlu, canu ataneu, chaen
coulurujueeurera.’ naain beein, Jerosaleeun, naaonjoaihun, canu
laenaain, canu curuaanaa Romanocuru enamanacane caje coauneeina jaun.
curuaanaa- eenferadoro rai, beein 5ॸChaen techu, raotojoeein fariseeoneein
quiicha letoaaene. Nii jaunna, satiin cau nihanune coitucuhin, rauhijiriin benaa
neeichene jaun, caa raerateeun, nainecure ii rai, jerecuruhane. Nii
caohachaain, ii cau neeina jaunra coitucuhichene rijijieeina, leeochaauru
curuaanaa Aquirifa. Inara acatiha teein, amuritoheriin jataain rauhijiriin,
bajaanune, raotojoeein tonaain canaacha esenetai tonoraera neein
ereeuruhane, laenaain letoanaa nihacaanu. 6ॸCana inoaensihuru rai Cana
nainichaaun, Ë͑Ëӕфӕ͑ľľ͑Ƹľф‫ڏ‬ Coaunera aitoonjoa nii niicha letoanaa
doro raine coinara. 27ॸJana, َͮΎ͑‫ڏ‬ jerei canaacha cohajei esenetaain
joaain corenihana, caa ii rene, caa tonoraanune corenihate, ËËËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬
cacha letoaaunra.’ naain chaaelai que jueein, ËËȍҡɗȍË͑ӕҡӕфӕľфҡľľӕ‫ڏ‬
tonaain benihanunete, ‘Chanuna rera. 7ॸCanacaanu lechoonca coroata
joaereein, caa cacha letoae, lera colane.’ laurii Isaraeli cocoaichacuru- ƸΎľфҡľ͑Ύ‫ڏ‬
naain nii que, nererojoecare cana joineein nihacaanunena, nii cana
curuaanaa- Romanocuru curuaanaara,” foerateeurera rai Cana Coaunera
nae jetao Feseto. aitoonjoa cohajihacaanu enanetojoeein.
Nii jaunte, Cana Coaunera coroajeein
Coulurujueeuruha Jorioocuru najaa lera bajajeein, naitoonjoan niicha jerenohin
biha curuaanaa Aquirifa rai Faborone ichacaaun, jiicho, janotiin, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑‫ڏ‬
26
1ॸNii jaun jetaote, Faboro rai: churu. Nii cana inoaensihuru rai Cana
“Inae laen naineein, ii jabereco Coaunera aitoonjoa- canaacha cohajei
coreniha ereeinera,” naa rey Aquirifane ere tonoraanune corenihate, caa
jaun jetaote, acaauru rai ucuun biji cacouluruhecure Jorioocurura, rey
sijitaain jetao: Aquirifa. 8ॸChanuna onacaauru ichatiha
2ॸ“Jataaenna coroaejeeun, rey neeine Cana Coaunerane esenetaeneeiche
acatiha, cau ererichaaunine jaunra, rey inara.”
Aquirifa. Aihana jaun, atiin canu ere
aonaaunna, ɗҡΎ́ľфľнӕľËËΎ́ӕфӕȍľËӕ‫ڏ‬ Jesocurisito ranojoihunru rerohecaain
ruha Jorioocuru najaa que, erete cairichaerichaaetohalune biha Faborone
aonaain coitucuhicha. 3ॸIite laen, jitariin 9ॸ“Canuhetonainechu, jauriaa,
itolere Jorionichaanune ichao ‘Caohacha jecha ichaaun,’ naain,
coitucuhin, ita rerohecaain ita rai Nasarete cocoaicha Jesoso ere
ereereecaanune jaanne maajeein esenetaain tonoraeraauru rerohecaain,
coitucuhin neeicha- curaanaa. Nii acaauru cairichaain, 10ॸJerosaleeun
batirichuru curuaanaa letononeein beein, ii que caa baiha- quiicha

caresero cuhanena maajeein arajii coaaratenenine maajeein beein,
ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡľфӕфӕҡľфҡľфľʮľ‫ڏ‬ canuneein nihanune coitucuerateeine
toonlu. Chaennachu, tabaauru sohin coinara. 17ॸCanuna, Jorioniheichuru,
jaooruhane rautatiin coroaerejetoonlu. Jorioocuru, naaonjoaihunri caje, ii
11ॸInaaojoan saneein chaainti, acaauru ichoteratiha cureeunicha. Acaauru
casetecaraetoonlu, ‘Inae jian laaen, renena caa ena elotoareeunnicha.
tonorarihaacaanuhinta.’ naain, nii 18ॸCoanaanihute, Ëӕфӕ͑ΎҡʮɗфɗËȍľ‫ڏ‬
acaauruhacha esenetai acaauruhacha ranuque, acaauru rai canu ere

ere tonorai- Jesoso ere tonoraauruhane beebejeeite, Acaauru Coaunera
jianecuruhane coina. Jataaenna, nechu nichaanune coitucuhin, quere tonoraain,
ansaineein mijiaaineein, acaauru canune maajeein coitucuuruhine,
rerohecaeraaetoonlu, naain coriaae nabana taeneein cuajeein, moconajaera
nejelau ataneu- nenacaauru neseeurune ere tonoraain sacuelanaala, canu, nosa
maajeein cuhinchurura. ËʮľËËȍ̲ɗҡľф͑ɗËȍӕ͑͑ľËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
ruhane, nosa coreniha caseteconeein
Coaiteen, ‘Naaonjoaaina, nunuheteein, neeuruhane rai- neeuru caje nichoteein,
Jesocurisito coitucuhin esenetaain Acaauru Coaunera nichaanune rene
tonorana nunuheteeunlura.’ tacanaa nainecuruhane coina,
naain biha Faborone leeochaauru Jesocurisito ranojoihunru
(Ich 9.1-19, 22.6-16) aina jiniiquiin neeuruhane coinara.’
12ॸNitohaneein, Damasoco neseeu naainte caletoae Cana Coaunera Calaohi
nenacaauru mucuhin raanune coina Jesosora,” naain jetao:
coaucuhin cuhanu, batirichuru
curuaanaa letononeeine janate, 13ॸbero Rai ereein letoaa Jesocurisitone
cuhane cuujihanu, turuelalajeeine jana, tonoraa Faborone
enoto chujutaain, luhecotariin, canu, nii 19ॸ“Nii jaunna, dede caje ecocohin-
canu aina unacaauru, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ɗȍË‫ڏ‬ caletoaera lacoelanaala, 20ॸʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬

nune rohan enoto cono amurijiriin jeein Damasoco neseeu nenacaauru
conotiin, luhantiin lanaanete dede rene turuhin, acaauru rai Jesocurisito
cajera, rey Aquirifa. Nii jaunne, saain ere beebejeeunra, Rey Aquirifa. Nii caje
jiniiquiin, 14ॸҡ͑ľɗËȍΎľ͑ľ̲фΎҡɗȍ‫ڏ‬ cuaaina, Jerosaleeun nenacaauru rai
caanune janate, carai Ebereeo ere beebejiha cuun, itolereneein Jodea
cuhane cuaain: ‘Saoro, Saoro, chanuna batane sacutaain nenacaauru raine
jataen caniha nejerateein carerojoecaai. maajeeinchuru, chaen Jorioniheichuru
Nechu jataaen ichaajenihanete, baaso raine maajeeina beebejeeunra, baaso
ichaain, ijiabereeon cairichaain, ichajeein, neosatihajeein ichaooruhane
cunaitaa nii aaicha.’ naain canu caje jianeein, Cana Coaunera esenetaain,
bajaane jana ne: 15ॸ‘Chaneeinaate niicha jerenohi rijijieein ichaohin, inae
curuaanaa.’ naanune janate: ‘Canuna- esinae rauhijiriin Cana Coaunera
nii iichaa cairichaaerii- Jesoso neeunra.’ esenetaeraneein ichaooruhane
naainte: 16ॸ‘Chajaain nimichuuna, ichei coaarateeuruhane coinara. 21ॸNii
erete aonaaicha. Cauna ecocoon, ichei corenihate, ita taojiananaja Teenforo
irihanune, canu letononeein neeine asaae canu eruuruhane jaun, canu
coinara, chaen ena, caa iicha coarai mucuhin, casohin, cajaonaa jerecure
Jorioocurura. 22ॸNete atiin, ËËΎфҡ‫ڏ‬ coitucuhin nihane jaun. Coatia chaaelai

niha Cana Coaunerane jaun, ľ͑͑ľҡΎ‫ڏ‬ asinojoineein nenaa que caitono nihei.
joeein jaiti ichaojoeein, Cana Coaunera 27ॸCana Coaunera ere beracuru-
ere beebejeein sacuunra, satiin- profetacuru inoaesihuru aitoonjoa

cairicheihuru rai, Ѹɗ͑ËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬ esenetaaina, Rey- Aquirifa. Rauhijiriina,
caihuru raine maajeeincha. Coatia itonai esenetaaine coitucuunra,” naa
chaaelai janonaa bana, Cana Coaunera Faborone jana jetaote:
ere bera inoaensihuru- Moisesa, 28ॸ“Basijiin lanajeje, caque jererateeine
naaonjoaihunri aitoonjoa jojohin, jaun, canuhetonai Jesocurisito raineein

rerohin irihaaunta. Jerichanetojoeeina, nihanunera,” naa curuaanaa rey
rauhijiriin, ‘Naaonjoarichaain jetao,’ Aquirifane jana jetaote:
narejetocuruhalune rijitojoeein: 29ॸ“Coatia jerihane, iicha aiheeita,
23ॸ‘Ohanete ne nii Cana Coaunera curuaanaa. ґҡɗɗ͑Ëӕ͑ľľɗ͑Ύ͑ʮľľӕ‫ڏ‬
letononeein unaa- Mesihasicha. Nete, rera raina, Cana Coaunera bajaaun,
nitohaneein ohane baiha, aca niicha esenetana nainecuruhane, caa aihanune
ranojoihunru ajiinchateraniha, oo caje tocohaneein cadena нӕľËΎѸɗҡľ͑Ύ‫ڏ‬
ichanananeein niha cureeincha. Nii joineein nelanaala esenetaauruhane
baihate, itolere sacutaain, ¡ľľ¡ľʮľ͑Ύ‫ڏ‬ coinara,” nae jetao Faboro.
joineein niha cureein, satiin cacha nota 30ॸNii jaun jetaote, nimichuhin, naain
jirichaeraaunu quera, nii aina, Cana jelai cuure coberenadoro aina

Coaunera coitucuuruha, satiin cana curuaanaa Rey Aquirifa, chaen,
araaichuru necoina, chaen nejelau Berenisi, chaen, nii leeochaauru cuu
ataneu nenacaauru niha natiinine acaauru aina nelauriaain nenacaauru,
coinara.’ naain aitoroaetooruhalune naaonjoaihunri aina, cuu jelai teein,
rijitojoeeina aitoonra,” naain Aquirifa 31ॸnii que ereeuruha nejesinajeein, ita
rai beebeje Faboro. raine coina. Cuu jetaote, ita rai

nejesinajeein:
Jesocurisito esenetaain, tonoraa “Coatia chatoanei baaso ichaai caa
curuaanaa Aquirifane jereein, rai cachata. Cha corenihate, sohin
ereerejiha Faborone joaerareta. Nainiheinchu, caresero
24ॸNiritiin, ereereejiha jabereco cuhane nihanatiin caseteconeein
coreniha Faborone jana jetaote, rai nihaneta,ٚ͑ӕфľʮľҡΎɗҡфɗ͑ľʮľѸɗ͑‫ڏ‬
nujuae soaisoaain: jeein. 32ॸNiritiin, ita rai ereeuru baiha
“Mainajiriin nerelaacha neeine jetaote, Feseto rai:
jaunna, nesooneeojoaain joaereein ٘Ѡʮľ͑ɗȍ͑ľфӕËӕȍľËѸҡɗɗ͑Ëӕфӕ‫ڏ‬
ereeite, Faboro,” naa rai Fesetone jana naaneein nenaa- eenferadorone coina,
jetaote: aitoha caa cachane colanete, jianena
25ॸ“Coatiana nesooneeojoaain naaineeicha,” nae jetao Rey Aquirifa,
joaereein irihaaunte, ËΎȍҡɗËΎ¡ľфľ͑‫ڏ‬ coberenadoro- Feseto rai.
doro Feseto. Caa aitocoaunne jaante,
esinae rauhijiriin erenaane. 26ॸCaute ne, Romau, Faboro letoaauruhane
27
caa curuaanaa rey Aquirifa- itolere 1ॸInae Italiau canacaanu
niriinanai coitucuera. Nii jaunna, letoanaa jerecuruhana jaunte,

chaque tonajelanaala, nacatiha caa casetecocuru coaraain raeraanu que le
ereerejeeun, acaentonai niriinanai laurii soondarooru- Eenferadoro
raineein- curuajaihuru rai caƿtaan- auhanihacha rauhijiriin cuujueein,

Jorio neein curuajai rai, leeochaauru Laseaneein curuajaai nese rohan nenaa-
caseteconeein nenacaauru teeuruhane Caohatiin Cofauhanaineein curuajaihu
jiniichaain, rai Faboro netonai teeure. turuhacaanu.
2ॸNii jaunna, Andaramitio cofauhana 9ॸInae carajaa cuhacaanune jaunte, nii
caje cucuana cuhane cuhin coriae tonohana inae cujuana aina jelarona
nenaa- Asia batane que nenacaauru que turuhelalajihana jaun, luhante-
neseeuru- cofauhanau tiaain cunaa bote cucuana cuhane amunaa, banejeniha
cuhane fauhin, nesaru rai nihana jaun, cujuanane jaun. Nii jaunte, acaauru rai:
cuhane fauhin cuhacaanu. Nii janate, 10ॸ“Aonacuchena caa que erete,
ecu neein, canacaanu corihaniha uhe- aonaquiche. Jataaina banejelanaala,

Masedonia batane que nenaa cana rai lunaa curichaain, caa
Tesaloneca cocoaicha Arisitaroco. 3ॸNii amunaane coitucuun. Baana cauhacha
cojoanoo, Sidoon cofauhanau turuhin, nelanaalate, aihacachera. Saainte, nii
cuu najaurihacaanune janate, jataain iicha amai rucuhele aina jiniquiin
Faboro belai, nii soondarooru nitajiha cureein, caa botera. Cana niha
curuaanaa Jorio. Caseteconeein cuha natiinte, onaa nainichaachera,” naain
Faboro natiinte, bote caje iniin, niqui suujuatenajae Faboro.
belaichaauru rene bedaeniha Faborone 11ॸNete, nii bote erora, nii bote
coarajeein, cuu rai niicha latei curuanaa caƿtaan, naaonjoainunru,

teeuruhane coaraje, belaiha caƿtaan ereecha tonorae, nii soondarooru
Jorio. 4ॸNii Sidoon caje nesaruhina, curuaanaa- caƿtaan, Faboro ere
canacaanu que tacaain uha cujuanane tonoraelanaala. 12ॸNii jaunte, ËΎȍËȍΎ‫ڏ‬
jaun, nii cujuana que acateraain, joaeniha saneein, nii neeuruhane jaan
Chifere cobene jeloon cuujihacaanu. cofauhanane jaun, cuu neein cujuana
5ॸNitohaneein cuhina, cucuana jera aina jelarona bitoanaa jerecurene. Nii
jaoha cuhacaanu, Silisia batane auha jaunte, satiin lalajeein, leeocha
jeloon. Inae cucuana jera jaohina, fauhana- nii jeelai Cureta cobena que
Silisia, Paanƿlia, naaonjoainuri batane nenaa- Fenisiau cunaa jerecure, cuu
auhaniha situhin cuhin, Lisia batane cujuana aina jelarona bitoaauruhane
que nenaa neseu- Mira turuhacaanu. coina. Jelaite, enoto soo jeloon neein,
6ॸCuute, Alejaandiria caje unaa leinjiin cana raoto nichajai que, cana ajaabiji
bote Italiau cuujenaa rue, ͑ɗɗѸΎΎ͑Ā‫ڏ‬ nichajai que naaonjoaain inanacae.
rooru curuaanaa- caƿtaan. Nii cuhanete,
canacaanu fauherate, Ëӕȍ͑ľËӕȍË‫ڏ‬ Cucuana cuhane niha cujuana tabaine
nune coina. 7ॸNitohaneeine, araai 13ॸNitohaneeinte, “Tonaje lanaala
janohin, jataain jeraaen cuujihacaanu. jecha cuujuerichaanuhin,” naain
Nii jaunna, necairichajeein turuhacaanu nesaruhin cuhacaanu, enoto soo jeloon
Nidoneein- niicha curuaateeuri jeraniha. neein ajaabiji nichajai caje uha
Nii jana, jaiti canacaanu que tacaain raujiaain aasaaeriin jouhaquiin-
uha cujuanane jaunna, Cureta cobena cujuanane jaun. Nitohaneein cuhina,
nichaae nitinonohin, Salomoonneein Cureta auhaniha cuujihacaanu niqui.
acaauruhacha curuaatei cobene jeraniha 14ॸNete, nii baiha neeoriin, enoto soo
situha cuhacaanu. 8ॸNitohaneeina, nichaae cuujueein cana raotono nichajai

necairichajeein cuhin, Cureta que, enoto mitu dararo caje uhe jataain
mijieeinetiin cujuana. Niite, bote que chachu, cuu raotojoeein nihacache.

tacaain, richorocoae. 15ॸNitohaneeinte, Colane, ËҡΎȍ͑ɗ¡ѸΎнӕľѸɗҡӕфɗȍ‫ڏ‬
richorocoaain, cuanaa jerichaanune cache. Nii colane, chaaelai que
jaan edacai que, bote cuae nii cujuana, siturihaacache. 22ॸNijiaonriha joaereein,
que tacaain macohi auriteein, acatena inara suujua cuaaichene. Coatia
nainenihacaanune jaun. Nii jaunna, cuu leinjiinejeein orihaain chunei cacha.
canacaanu amanaa jerihane jaan jeloon, Caa botete laaen, nitajiha cureein.
canacaanu amaane coarajihacaanu. 23ॸEnene cojoanotiinte, canu rene, rai
16ॸNitohaneein cuhina, leinjiin obena cacha neein- letononeein nihanune rai,
laaojoiri Caaodaneein curuajai rohan letono anjera letoae- Cana Coaunera.
situha cuhacaanu. Ucuajai que saneein 24ॸCanu acatiha ecocohinte: ‘Coaa
mijieeinetiin tacaeniha cujuanane casihara, Faboro. Atiinte, Romanocuru

jaunna, jataain necairichaaoriin, curuaanaa- eenferadoro acatiha
tijichaain canacaanuhacha amai- naluha tururiquiincha. Ii corenihate, atiin onaa
botene nichoteeuruhana jaan- bote caje nichotiha cuurureein saain nii ii
laaojoiri inacaanu. 17ॸNitohaneein aina bote cuhane nenacaaurura.’ nae
mucuhin tararaain inaacaanune baihate, carai Cana Coaunera letono- anjera.
cuu, inori que, nii cuhacaanune jaan 25ॸAihane jaun, cha que tonajelanaala,
bote ichohacure, nunaane coina. joaenreein inara suujua cuaelanaala,

Nitohaneeinte, carene araraca- caa caitoonjoan esenetaachacuche. Nii
Sireteneein curuajai que tacanaa aitoha Cana Coaunera letono anjerane
coasichuruhane jaun, cujuana aina tocohanihate cureein. Esinaete
amuuruhane jaan bela serichure, ocoai rauhijiriin aite. Canuna, esinae
nichaae cuaain, cujuana ainaacha rauhijirin aitohane coitucuhin
cuujueeuruhane coina. 18ॸNii cojoanoo, esenetaun. 26ॸNete laen, leinjiin obena
jaiti mijieeinetiin uha cujuanane jaunte, que tacaain baulenetoha caa botene
cucuana cuhane, nii bote coneracuru jana, cuu nerarichaacheeincha,” naain
jaonaa nunuheteeure. 19ॸNitohaneeinte, bee Faboro.
nesarucuaanune nichata jano cuhane, 27ॸʊ͑ľËΎфΎҡѸľ̲͑͑ľѸфӕËӕ‫ڏ‬
bela nujuaauru tabaauru, chaen itolere nunena janate, Ariaticoneein curuajai

nii nichotihacaanune que nelatelanaala cucuana cuhane cuujihacaanu, janotiin.
nenacaaurune majeein jaoore. 20ॸͮɗҡΎ‫ڏ‬ Nii janate, dede catai rijiu, cuu
neeine, фɗʮ͑Ύȍɗ͑ľ͑ΎҡΎËΎфɗ́‫ڏ‬ cajianeein bote amaa cujuanane jana,
naala, ͑ɗɗфѸɗʮɗľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ËΎфɗ͑ɗȍ‫ڏ‬ ɗ͑ľËӕËӕ͑ӕȍ͑ɗȍ͑ɗËȍӕӕ͑ҡË‫ڏ‬
caanu. Nechu jataain nirijieein nune que nainacure bote beraihurera-
nesurocorihei rijijieein, bote nalaaene marinerooru. 28ॸNitohaneeinte, inae
amuneein sacuha ƿchaƿchanaane coitucuuruhane jaun, nucuhaano
jaunne, “Inae jecha ecu ohacaanune cojounacateein coaracuruhane jana,
nitajerichaanuhin,” naacaanu niqui. nichatachoonca saota metorone rai
21ॸNitohaneein, фɗʮ͑Ύȍɗ͑́ľ͑Ύ͑ľ́‫ڏ‬ nucuaano. Nii caje cuujueein, coaiteen
naala nihacaanune jaunte, satiin ͑ӕËӕ͑ΎËΎʮΎӕ͑Ëҡľľɗ͑ËΎфËӕ‫ڏ‬
canacaanu cataaun nichaauraain: ruhane janate, coroatachoonca caaunsi
“Coaracuche cachaurute, quere metorone rai nucuaano. 29ॸNii jaunte,
tonoraelanaala, cuhacha nenaa richae, ajeri que tacanaa coasia, bote roeniha
Cureta caje cana uhaichelu. Colane jenaain anajiin nenaa coata- aancla
nalaaure, cuu bote acateein, cuu

mucuhane coina. Nii nalaecuruhane Cucuana cuhane naluha botene
nainihate, æ͑æΎӕ͑ľф¡ʮľ¡ʮľ‫ڏ‬ 39ॸNii janate, inae janoe. Nete,
cure, chajaain janohane coina. 30ॸNii “Caaelai caara,” naain, nii atane
janate, bote macohiniha anajiin nenaa coitucuurene nii bote beraihurera
coata- aanclaauru nalaera rijijieein, nii- marinerooru. Nete atiin, cuu -cucuana
naluha botene nichoteeuruhana jaan- auha leororo- carene siricha coaraain,
bote laaojoiri faunaa nunuheteeure nii cuu nii bote jauriaanaa coaucure niqui.
bote beraihurera- marinerooru, nii bote 40ॸNitohaneein, cuu jauriaanaa
caje sorooruhane coina. 31ॸNii janate, coacuhinte, nii bote laracaauruha acau
coaranajaain, nii soondarooru cataaunna jaan anajiin nenaa coata-
curuaanaa caƿtaaun rai beein, nii aanclaauru ichora saujiin ratirihure.
soondarooru raine maajeein beein: Nitohaneein teeinte, bote cocoihacuru,
“Berainajaeneeichenete, caa bote roeneraaunu que nelateein nenaa cosi
ratiriin sorooruha acaauruhachane, lecoaracaaure. Nii baihate, ¡Ύҡľ̲ËΎȍɗ‫ڏ‬
nenereein nichoteeichene jaanura,” nae niha nenaa bela tocoore. Nii jaunte, nii
Faboro. aina inae erojoeein cucuana auhania
32ॸNii jaunte, acaauruhacha amaemajei nichuuntae nii bote. 41ॸNitohaneein
bote laaojoiri ichora saaujihure, nii cuhinte, nichuuntaain carene araraca
soondarooru, acauhanau naluhane rarohaqui choae, baulenetoha cue nii
coina. bote. Nii jaunte, caohatiin baulenetoha
33ॸInae janonaa raite, satiin acaauru nii bote macohi nichajaine jaun, carene
rai, lenonecuruhane coina: rarohaco choaae liquiinetiin, фӕфӕʮӕ͑‫ڏ‬
“Inae coroata semanaa, nirijieein caje lanaala nedae nii bote macohi. Nii
caohachaain lenonelanaala neein, situha jaunte, jataaen mijieineein tacaa-
cujuana aina ƿchaƿchanaane cohaqui‫ڏ‬ ƿchaƿchanaana jaun, ƿchaƿchanaa
chenera. 34ॸAihana jaun, chajaain caaun, nefejeein, nichalunihaje bote roe
chaaelainiji que lenonecuchete, nii aina nichajai. 42ॸNii jaunte, nii caseteconeein
abaantaain nichotenaa nainequichene, cunacaauru sohajeein jaonaa jerecure
nichoteeiche. Coatia nitajerihaain nii casetecocuru beraihureraauru
leinjiinejeein nihanatiin chunei soondarooru, nabana joichohin
couturiujicha,” nae Faboro. sorooruhane coataa. 43ॸNete, caohate nii
35ॸNiritohane baihate, satiin acatiha soondarooru curaanaa caƿtaan, Faboro
teein, faan teberiaain, nichoae Cana coreniha, nabana Faboro netonai sohin
Coaunera bajaane baiha, nii faan tatuhin, jaooruhane coataa. Nitohaneein
beeunebeeuneein que lenone Faboro. 36ॸNii caohateeinte, joichona inaurera letoae
jaunte, lenonena coaujueeurenihane baiha, ichoaichania, acauhana naluhin cuhin,
inae satiin lenonecure. 37ॸItolereneeina, atane que cohanaacuruhane coina.
coroata fasha caaunsi choonca saotaneein, 44ॸJana, leeochaauru, acaauru caaijie
nii bote cuhane nihacaanu. 38ॸNitohaneeine cuuruha tabara choaene jana, tabaauru
jerenihacaanune jaun tiaaojoaain, leeochaauru netonoai cuuruha nii- bote
nainaain lenonichaanune baiha, nii nichalunenaa jerooru choaaene coina,
canacaaunu lenone tirico caute jaohacaanu letoanajae- nii caƿtaan. Nitohaneeine,
cucuana cuhane, nesaracaa nii botene satiin, leeinjiin obene que neraain, onaa
coina. caje nichotihacaanu.
nichoae Cana Coaunera bajaane baiha,

Malata cobena neraa Faborone nichoae biji merecaain, dadaain
28 aonaane rijieeoritiin inae nerautae. 9ॸNii

1ॸSatiin, obene que neraaina,
Malataneein curuaaca nii coitucuhinte, satiin uure nii obene que

obenene coitucuhacaanu. 2ॸJelai ͑ľ͑Ëӕфӕ́ľľΎËȍӕфӕËӕ͑ɗҡľ͑‫ڏ‬
cocoaichacuru cachaaurute, jataain caauru. Nii jaunte, rautanaaca Faborone
caohacha nejeeuruhana jaun, saain jaun, nerautaacoaain caaure. 10ॸNii
canacaanu belaihure. Nii janate, jaunte, satiin canacaanu belaihuruhane
uheuheca elone jaun, jelarotohane jaun, jaun, jelai caje amuhacaanune coina,
enuha codoriaain mocohin, iihane jana, bote cuhane fauhacaanune rai,
canacaanu cotihacure, ͑ɗËȍҡɗȍË‫ڏ‬ cuujueein canacaanuhacha quiinenu
nune coina. 3ॸNii janate, enuha cohi que- canacaanu achanojoaaure, itolere
taojiaain raane jaun, usi jana tihajiha amunaa rai nelatecuri teein.
Faborone jana, iihaniha usine jaun,
Romau turuha Faborone
ajaano caaun sorohalaain, Faboro biji
que tijileneein calae acano. 4ॸNii Faboro 11ॸNitohaneein, cuu nichata ateein nii
biji que tijileneein calaa acanone obeneu nihacaanune baihana, leinjiin
coaraainte: “Jerihanete, soserena bote- Alejaandiria caje unaa- cuu
necaiha caa cachara. Cucuana cuhane cujuana aina jelaronaa bitoha nenaa
naluhin, onaa caje nichotihane jaunte, bote cuhane fauhin, cuhacaanu. Nii
ichaohane jerene, dedeeu nenaa- nii botete, coujunacanu que nihane coina,
rucuherara,” naaure Faboro coarajeein, faƿone neein, acaauru chosichurune que
nii cuu nenacaauru cachacuru. Curiecocuruhacha tei- Castaro, Polosi,
5ॸNii janate, nii usi iihanei cataaun, nii naain curuajaihuru ecaantooru-
acano chatachataain siheitiin, cuu coujunaca amaerane, bote macohiniha
tonajelanaala nee Faboro. 6ॸNii jaunte, teein. 12ॸNitohaneein cuhina, turuha
satiin, “Laraarichaain jecha,” naain cuu, cuhacaanu, Siracosa cofauhanau. Cuuna
laraacane coarajeeure. Nii janate, nihacaanu nichata janohin. 13ॸNii cajena,
laracaene. “Luhecotariin jecha cora nesaruhin cuujihacaanu, cucuana
aonaain, tocojoaain tacaain oreein,” auhaniha, фӕȍɗʮɗфɗɗ͑ѠľʮɗΎΎҡӕфӕȍË‫ڏ‬
naainte niqui, cuu, Ëфʮɗ͑ËΎфʮľľӕ‫ڏ‬ nune coina. Nii cojoanoonte, Ëӕӕʮɗȍ‫ڏ‬
ruhane jana, tonajeerinihane jaun, caanune jana, canacaanu cunaja bote
suujua elonaain: roe caje uhe, raujiaan jouhaquiin
“Leeinjiin chosi necaihara,” naaure cujuana. Nii cojoanoon cojoanoonna,
Faboro que. turuhacaanu Poteeolihu. 14ॸCuuna,
7ॸNii nihacaanune jaan rohante ne nii Jesocurisito coreniha cana nejeraauru
obene que nenacaauru coaara Fobirio tabaauru ruhacuhacaanu. Acaaurute,
neein curuajai cacha rai atane. Nii canacaanu cotijiaain, cuu canacaanu
Fobiriote, canacaanu belaain, chunaaure, le semanaain acaauru aina
canacaanu rae, rai loreri asaae. Nii nihacaanune coina. Nirijieein inacuhe
jaunne, cuu aina nihacaanu nichata inacujueein cuujueeina, tabiicha
janohin. 8ॸNii janate, ajaa que jeraain turuujihacaanu Romau. 15ॸNitohaneein
ujuee caaun cunaiteein ecu niha nii cuhin, atane ichoae inacuhe inacujueein
Fobirio inacana jaun, rene turuha cue cuujihacaanune coitucuuruha nii
Faboro. Rene turuhinte, coaraain Romau nenacaauru Jesocurisito
coreniha cana nejeraaurune jaunte, chene coinara. Cana Isaraelita

canacaanu que tacaa uure, Apio rai Foro nichaachene, canaacha cohajei
neseu tiaain. Nii jana, leeochaaurute, esenetaanune corenihane, cau caa
Nichatajai Taberenaneein- cadena que cositenojoineein neeunra,”
acaauruhacha curuaatei neseu naa acaauru rai Faborone janate:
canacaanu cohacure. Nii cuu 21ॸ“Coatiha chaelai quirichanejeein
neeuruhane coaraainte, coroajeein, letoaauruhi Jodea caje canacaanu rai, ii

Cana Coaunera bajae Faboro. Nii ainate, que, ‘Acate, naaonjoaain que situhin
raotojoeein suujua aonae Faboro. 16ॸNii nera.’ Nii jaunna, ɗɗ¡ľфľ͑ËΎɗҡӕËӕȍľ‫ڏ‬
jana, Romau turuhacaanune janate, nihacaanura. Niheichu, ucuajai caje
jelai loreri asae teein, nirijieein turunacaauru- cana araaichuru-
caseteconeein, jianacoo teein, leinjiin Jorioocuru nihanatiin, ‘Acate, baaso
soondaro que beraichaain, Faboro ichaechajeein ne jetaora.’ naain, ii que
sirichuruhane coina jerecure. ereeuruhita. 22ॸNena laen, nii le
laurijieein- enanenaa Jorioocuru ichao
Romau niha Faborone beeine jerichaanura. Tonaai ii, nii
17ॸNitohaneein, nichata janojoeein queta. Itolere sacutaain, baasoneein nii
turu baiha neeoriinte, nii Romau que ereeuruhane coitucuhacaanune
nenacaauru- naraaichuru Jorioocuru rai jaunna, ii, coitucuhina jaun, nii beeine
nelateein nenacaauru- jitariin cotiharate aohana jerichaacaanura,” naaure
Faboro, acaauru rai irihane coina. Inae Romau nenacaauru Joriocuru, Faboro
satiin turuhacoaain, netaojiaauruhane rai.
janate, acaauru rai: 23ॸNiritiinte, “Naaonjoaain cojoanonaa
“Caraichuru, chaelai janonaa bana banana, turuha urichaanuhin, nii que ereei
cana Jorionichaachene que baasoneein canacaanu raine, coitucuhacaanune
irihaaunta. Niheichu, chaelai janonaa coinara,” naaure. Nii jaunte, nii
bana, cana inoaesihuru ichao coacuhin aitocuruhane cojoanonaa bana,
baaso neein irihaaunta. Nii atiinte, netaojiaaure arajii cachaauru, nii niha
Jerosaleeun cacoulurujueein, baaso Faborone jaan loreri asae. Nii jaunte,
ichara nihane rucuheraaunu que janone caje coauneein, acaauru rai
Romanocuruhacha cocoainanohi rai ereereje Faboro, Cana Coaunera
canu teeure Jorioocurura. 18ॸNii janate, Cojoanonaa que, sonafaajeein.
jitariin caohachanainejeein, cacaje Nitohaneeinte, Moisesa aitoonjoa quene
bajaauruhane baiha, caihanenaa maajeein, chaen Cana Coaunera ere bera
jerecure, neniha casohin cajaooruhane inoaesihuru profetacuruhacha laenai,
jaan- leranune jaun niquicha. 19ॸNena, naaojoainunru aina cuaain, acaauruhacha
onaa caje nichotihanune jerecureniha cohajei Mesihasineein niha Jesosone
nii cacouluruheraauru Jorioocurune esenetaauruhane coina, acaauru que
jaun, canu rucuheca satiin- curuaanaa jererateein, acaauru rai beebeje. 24ॸNii
neein nenaa eenferadorone coina ainate, tabaauru, nii aitoha Faborone
bajaaun, nii neniha caraaichuru esenetaain tonoraaure. Jana, ́ľľΎËȍӕ‫ڏ‬
coulurujihanune jaan lerane rute, esenetana jerecurene. 25ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
saijieeincha. 20ॸNitohanihana jaunna, neeinte, ita suujua rijitojoenaa jerelanaala,
inara jitariin cotiharateeun, inara mituhajeein caunaa nunuheteeuruhane
coaraain, ɗ͑ффɗɗфɗȍ͑ӕ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬ jaunte, acaauru rai:
“Esinaete, rauhijiriin nitohaneeichene acaauru rautaain nihanune

coitucuhin, inara foerateeurera rai biha coataara.’
nere bera inoaesi Isaihasine coina, naain rai nere bera inoaesi- Isaihasi que
berateein: beratelu jetao, Cana Coaunera Suujuera.
26 ‘Caritiin benihu, 28ॸAonacuche. Caa acaihanejeein Cana
taa cachaauru rai: Coaunera tenojoin jianacoon cana

Aonaquichene nihanatiin, mitaeranu esenetana jerelanaala,
caohachaain aonaain, aohana jereneeichene jaun, ena caje
coitucunaa naineriheeicheeinta. coauneein, Jorioniheichuru rai
27 Chaen, beebejiha cureeunicha. Acaaurute laen,
nii coaraquichene nihanatiin, aonaain esenetaain, tonoraa
coaranaa jeriheeicheeinta.’ cuurureeincha,” naa Faborone jaunte,
naain berateein: 29ॸnejesinajeein, mainajeein ita cotaain
‘Banejelanaala nauhacaa cauha cuure Jorioocuru.

acaauru suujuane jaunte, 30ॸNitohaneeinte, cuu itolereneein,
raajenihane aonana jerecurene, coroata ajaanacaain neelu Faboro, nasae

acaauru rai beraane nihanatiincha. nihane coreniha coretejeein, niicha sirii
Niheichu, loreri asae. Nii jaunte, rene turuha
acaauru notaracaae nihanatiin, cunacaaurunihane, cuu ranajaque.
coana jerecuruhita. 31ॸNitohaneeinte, cuu tonajelanaala,
Nii jaunte, Cana Coaunera Cojoanonaa beebejeein,

coitucunaa nainecurenera, Cana Curuaanaa Jesocurisito quene
nabana nesoone caaun, maajeein ereerejenajaque, nii chunei
canu rene necohaleeuruhane, rerohecaera colane.
Roma nenacaauru rai
Faborohacha letoai
ranojoineein neein rai cachaneein

Inara coaaucaaun. neeichene coina inara raelu Cana
1
1ॸæ͑ӕ͑ľˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ́ľҡΎ͑ΎǗ¡ΎфΎ‫ڏ‬ Coaunera.
neein inara rai caa quiricha Satiin inacaneein nenaa Cana
laenaaun. Cana Coaunerate canu janijiin Coaunera, rai Calaohi Jesocurisito
canu raain nelu, jelai teein rai letono naaonjoainuri inara rai raotojoeein
afosotoloneein cacha ichoteraneein neeichene jaanu teeurumiin.
enachasine ichaonaa beebejihanu
Romau bedainiha cunaa jeriha Faborone
cachaauru raine coina.
2ॸNiite rai nere bera inoaensihuru 8ॸJesocurisitoaina cuaaine satiin le
profetacuru que berateein laenaeratelu cachanequichene coreniha, jataain Cana
rai Quiricha Inoensi cuhane Cana Coaunera coroajeeun, esinae rauhijiriin
Coaunera. 3-4ॸNii niicha berateite, Rabiri esenetaaichene coitucuuruha itolere
inamoconeein cachaneein niha Cana sacutaaine coitucuhanune jaun. 9ॸRai
Curuanaa Jesocurisitone beraneein letononeein casuujua aina cuaritaain rai
nenaa ne. Nete rai Suujue aina cuaain Calaohi que ereereecaaunne jaan- Cana
onaa caje ichateein, rai itolere que Coaunerate, itolere bana bajaanune
laraajiin nihane jaanu teein rai naineein inara coaaucaaunne coarajera
Calaohineein nihane coitucueratelu ne. 10ॸChaen nechu aca jerihane,
Cana Coaunera. tabiicha inara coaraa uhanune coina
5ॸNii rai Calaohi Jesocurisito aina itolere bana caje bajaaebajajeeun.
cuaainte, rai letono afosotolo nihanune 11ॸJataaine inara coaana jereeun, jeriha
jaanu teein nelu Cana Coaunera. Acane Cana Coaunerane rijijieein inara rai
beebejeeun, chauratane sacuritaain beein, inara coroataja nichaaunne, inara
satiin laurilauri nenacaauru cachaauru suujua corelanaala ijiin neeichene coina.
netonai Cana Coauneraneein nihane 12ॸJiniiquiin esenetaacachene rijijieein,
coitucuhin, nere tonoraain neeuruhane ita suujua que corajerateein

coina. 6-7ॸInara netonai nii Romau nihacachene coinane caa aitoon. 13ॸCana
ichoainiquichenete laurilauri Coaunera coreniha cajeraauru,
nenacaauru cachaauru aina jiniiquiin coitucuhichene jerichaaunne jaunne
niicha ranojoineein neeiche. Inara inara rai bereeuni. Araain saaine niqui
belaitohane jaunte, Jesocurisito inara coaraa unaa jereeun. Nene
325
ѠΎ̲ͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ1 326
enanetojoeein nainesineeun. ͑Ѹɗ͑ľľɗ͑ɗËȍΎ͑ËӕфӕËѸľҡľËфɗ‫ڏ‬

Charijieeinteeinti leeochaauru lauri chaain dede caje coaauneeinne coaarate
lauri nenacaauru aina acaauru rai cana que. 19ॸAcaaurute niqui, nii
caohacha ichaa aihun; nii rijijieein inara acaauru que Cana Coauneraacha
rai netonai caohacha ichacaaunne coitucueratei coitucuure raotojoeein,
jerenacaaunne inara rene turunaa raajenihane coaaratihane jaun. 20ॸCana
jereeun. 14ॸChaque nelatenihanune Coauneraacha ichai asinojoineein
saijieein canu rai Cana Coaunera tenojoi nenaate coitucunaa nainichaache,
raeranichaaunne jaunne, satiin cha caohachaain cana suujua coaraain
coitucuelanaala, aansijiin relanojoineein niicha ichai que coaaucaachene.
nenacaauru, itolere coitucueracuru, cha ͮľËΎӕ͑ɗ͑͑ɗȍ́ӕË͑фɗËȍӕфҡ‫ڏ‬
coitucunaa jeriheichuru, nene caje coaauneeinte, esinae
naaonjoaihunru rai, nii quiicha ranojoi rauhijiriin Aca Cana Coauneraneein
tenaa jereeun. 15ॸNii jaunne, nii Romau nihane jaun chabana satonoenerihani
neiniquichene rai, jataain enachasine ͑ɗɗ͑ɗɗËȍɗËȍ͑͑ɗ͑ľɗ͑ľËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬
ichaonaa que inara rai erenaa jereeun. cache. Nii jaun, nechu aansaineein
ËΎɗҡӕËӕ͑ʮľфɗȍľɗËȍӕфӕ͑ɗɗӕʮӕɗȍΎ‫ڏ‬
Itolere ichana nainiha ͑ľľɗ͑͑ľľӕфӕȍ͑ľËʮľ͑ɗËȍΎҡľľӕфӕ‫ڏ‬
enachasine ichaonaane rinaain. 21ॸNitohaneein raotojoeein, Aca
16ॸCoatiha nii cana rai beratenojoi Cana Coauneranihane coitucuuruhane
enachasine ichaonaa bihanune saijieeinte, chabana nere tonoraain
coejihaaun, aca niicha ichana nainei esenetaain, niheichu chabana acanihane
ichaa Cana Coaunerane jaan nihane coroaecurene. Nitohaneein nenaa
jaun, satiin esenetaeraauru Jorioocuru coacuelanaalate, baasohacha que
ΎѸËʮľʮӕфɗ͑ľʮľľɗ͑ɗËȍΎҡľфҡľ͑ΎʮΎɗ‫ڏ‬ coaaucuruhane jaun, inae nauhacaa
niha cuururichaaine jaun. ˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬ acaauru suujuane jaun, nocohenaanau
churu esenetaeraauru netonaite nenaa rijijieein neeure. 22ॸItolere
nichoteeurureein. 17ॸNii cana rai coitucueranihate niqui nocoetocure.
beratenojoite, Ë͑нӕľľѸľ͑ľҡË‫ڏ‬ Nete cha coitucuhin aitocurene.
chene coreniha, cha ujuaihonelanaala 23ॸNitohaneein cha coitucuurenihane
nihacachene coina jianacoon cana tiha jaunte, æ͑æΎӕ͑ľфËȍËΎӕ͑‫ڏ‬

Cana Coaunerane coitucuerate. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ nohineein- onaa inaeraneein nenaa
neeinte ichae Cana Coaunera, nechu cacha tocohaneein nenaa ecaanto
esenetaacachene jauncha. Nitohanihane jaaure. Nii choae tacaain techu,
coinate: “Leinjiin acaacha esenetaerate, tajaaecuru, atane choae terecuri, atane
niicha ichai ujuaihonelanaala nenaa choae tijiariin amunacaauru,
rijijieein ichaoreein,” naain naaonjoainuri tocohaneein ecaanto
laenanohineein ne, Cana Coaunera jaainchuru que chabana ohelanaala
quiricha cuhane. nenaa Cana Coaunera necaohacha
coreeure.
Niicha ichai ujuaihoneein 24ॸNitohaneeuruhane jaunte, nii
niha satiin cachaaurune acaauru suujua baaso letono
18ॸCana Coaunerate, caohacha que ichacuruhane coina, inae acaauru
ichaaoruhane coina cachaaauru rai jianiha Cana Coaunerane jaun, ͑ľʮľѸɗ͑‫ڏ‬
niicha tei caohateraauru nechu jeein ita rai coejenacai ichacure.
327 ѠΎ̲ͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ1ٍॷ2
25ॸEsinae rauhijiriin Cana Coaunera niha baaso ichaain, inaca ere tonoraelanaala,
Cana Coaunerane saijieeinte, aca 31ॸchacoitucunaa jerelanaala, tonaain
ËΎфΎľ͑ËΎËӕľ́͑́͑ɗɗËȍËΎӕ͑‫ڏ‬ ereeuruhane nihanatiin chabana
nojoihunri coroaaecure. Nii Cana ichaelanaala, nihei chuni belaihuruhi,
Coaunerate, acaauru netonai cacha que suujua acatena inaelanaala,
coaaunaain nihalune jaun, itolere bana chabana cairichaaojoaain namute cacha
leinjiin acaacha coroaenojoinihane coaracuruhi, naaonjoaaunre. 32ॸѠΎҡΎ‫ڏ‬
caohachae. Nitohanemiin. joeeinte niqui, satiin nitohaneein
26ॸNii jaunte, inae acaauru que ichaonacaauru atinanohineein
jaolecoha Cana Coaunerane jaun, neeuruhane coina, nitohanei rai rauhi
ɗҡΎ́ľфľËΎľʮľ͑ËɗɗËȍʮľľɗ͑͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ tihalu Cana Coaunerane coitucuure.
chaaure. kËӕфӕ¡ľ͑ľËӕфӕ͑ɗȍ͑‫ڏ‬ Nete, enanetojoeein nitohaneein
tiinte, inae aina niicha jerei ichaa neeuruhane jianecurenihane jaun,
acaauru lanaaurune jerelanaala, inae leeochaauru netonai nitohaneein
nichao coreein namute ene aina niicha neeuruhane rautatiin coaracure.
jerei ichacure. 27ॸNii rijijieein techu,
acaauru cocoichacuru netonai, inae Cana Coaunerate, esinae rauhijiriin
acaauru comasaihuru aina niicha jerei niicha ichai ujuaihoneein
ichana jerelanaala namute quicha aina nenacaauru casetecareein.
2
niicha jerei ichacure, baasoneein 1ॸNitohanihane jaun coatiha ii que
acaauru letoaa acaauru suujuane suujua acatena nainerinaain Cana
rijijieein necoejelanaala. Nitohaneeinte, Coaunera, ii netonai acaauru rijijieein
necha aansaineein, ľфľ͑ҡΎ͑Ύфӕфľ‫ڏ‬ neeine saijieein acaauru que ereeine
nihane jaun, caseteconeein raajenihane jaun. æȍҡΎȍ͑ľɗ͑ľľɗ͑͑ľľɗ͑ľ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
jaberoco cairichaaure. tiin coatiha nii caje nichoteriheeini.
28ॸkË͑ɗȍ͑ľËΎɗҡӕËӕ͑ʮľфľËӕфľ‫ڏ‬ Acaauru rijijieein ichaohine saijieein
nihane coreniha, acaauru suujua baaso acaauru que ereeine jaunte, ii
letononeein niicha ichai coitucuelanaala raajenihane necoluruhequi.
ichacuruhane coina, acaauru que 2ॸNete nitohaneein ichaonacaauru
jaolecoha Cana Coaunerane jaunte casetecaane bana, esinae rauhijiriin

nitohaneein neeure. 29ॸNitohaneeinte acaauruhacha casetecarihanine
caohacha ichana coacuelanaala baaso coitucuhacache raotojoeein. 3ॸAihane
nejesinaacha ichaain, itolere bana jaun acaauru rijijieein ichaohine
niicha lateeicha que coacuhin baaso saijieein, acaauru que ereeine jaun
ichaain, ̲͑ӕҡľËËȍнӕľ͑ľËΎľ́‫ڏ‬ jiaonriha ii casetecarihani Cana
jaauharitiin, sonajaain jaohin, suujua Coaunerane caje nichotenaa
acatelanaala, enaacha nohaneein, coaauquine. 4ॸNitohaneeinte iicha
acaauru ichaonihei que ichaohin, jerenohicha ichaain neeine que
namute cacha cairichaa casajenetiin, nainaain, aca Cana Coauneraneein
naaonjoaain neeure. 30ॸChaen techu, nihane coitucuhin neeine coina, ii
leeochaauru coacuhin acaauru que cojoaain ne Cana Coaunera, chabana
baasoneein ereein, Cana Coaunera que cacha belaitohane jianenihane jaun
nejerateein, cha coitucueralanaala niqui. 5ॸNete ii suujua coitucueneeine
enaacha cacha tonoraain, itolere jaun, Cana Coaunera coitucunaa
baasohacha coacuhin necohasitaain, jerelanaala baasohacha ichaaine jaun,
inae ecu tihane bana baaso icharaauru 14ॸNete Jorioniheichuru, nii Moisesa rai
casetecaain, 6ॸlecachaauru naineein æ͑æΎӕ͑ľфҡľ͑ΎʮΎɗ͑фӕȍɗËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
acaauruhacha ichai nainijianaain renihane saijieein, nechu acaauru
acaauru coretiha Cana Coaunerane bana ichaoneein nii rauhi aitoonjoa
caseteco coaariquiin. 7ॸNitohaneeinte ichacuruha suujua caje rocohinne, jelai
ʮҡɗ͑͑ľ́ҡľɗ͑ľľɗ͑Ëȍ¡͑ѸҡΎ͑Ύľ́‫ڏ‬ teein nitohaniha acaauru rai rauhine
naala necaohachanaa coaracuruhane jaun aihurureein. 15-16ॸNii jaunte,
coina itolere bana caohacha nejesina acaauru nerurujua caje inanacareein nii
ichajeein ichaonacaauru rai, chabana rauhi acaauru suujua cuhane
sanaachara ichaonaa tereein Cana acaauruhacha sirii. Acaaurute baaso
Coaunera. 8ॸNete laen, cha coitucunaa ichaain, caohacha ichaain,
jerelanaala caohacha icharaauru que naaonjoaaunruhane coitucueratereein
nejerateein baaso ichara neein acaauru suujua inae saa cana janonaane
͑ľ͑ËӕфӕËΎфΎҡʮ͑ľфӕфӕËѸľҡľË‫ڏ‬ bana, Calaohi Jesocurisito aina cuaain
reein obajeein. 9ॸґҡɗɗ͑¡ѸΎɗËȍфӕ‫ڏ‬ satiin suujua cuhane asinojoineein
rute inaderanaa aina necairichanaa cachaauruhacha ichai coitucuerateein
coaracurureein. ˇΎфɗΎΎËӕфӕҡľɗËȍΎɗËȍ‫ڏ‬ rucuhereein Cana Coaunera, caa inara
niha casetecanohiniha cuurureein. rai aitiin inara relaanune rijijieein.
Jorionihechuru netonai nihanatiinte
jerichanejeein caseteco coaracurureein. Moisesa rai rauhi rijijieein niha
10ॸNete laen satiin caohacha ichajeein nocoetocuruha Jorioocurune
ichaonacaauru rai, rai necaohacha aina 17ॸIite niqui Jorioneeine jaun, Moisesa
jataain nelateineein nihane jaan tereein rai rauhi coitucuhin, ɗ͑ɗ͑ľ͑ľËΎѸɗ‫ڏ‬

Cana Coaunera. ˇΎфɗΎΎËӕфӕҡľɗËȍΎɗËȍ‫ڏ‬ taain Cana Coaunera aina niha
niha nitohanai raeraneein neeurureein. nocoetohi. 18ॸInarate niqui Cana
Jorionineichuru nihanatiinte nitohanai Coauneraacha jerei coitucuhin, itolere
raeraneein neeurureein. ËΎȍËȍ͑ľʮľѸɗ͑ʮ͑ɗʮɗɗ͑ËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
11ॸNitohanihate cureein leeochaneein tiha ii que nii rauhine jaun, itolere
itolere cacha coaraeniha Cana caohacha coitucuhi. 19ॸNii ainate
Coaunerane jaun. 12ॸґҡɗɗ͑ˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬ maosaneein nenaa rijijieein cha
churu- nii Moisesa rai Cana Coaunera coaraelanaala nenacaauru, 20ॸcha
tenojoin rauhi coitucuhelanaala coitucuelanaala nenacaauru,
onacaaurute, nii rauhi colane oorureein. naaonjoainuri relaain neeine coina
Nii rijijieein techu Jorioocuru, nii jatoroaain niha nocoetohi, ii Cana
Moisesa rai Cana Coaunera tenojoin Coaunera rai rauhi coitucucuhine jaun.
rauhi sirichuruhane jaun, inae 21ॸNitohaneein leeochaauru relaeraneein
raotojoeein coitucuuruhane saijieein neeine saijieein, chanuna jana chaen ii

osaque nesarucuruhane jaun, nii raajenihane ii suujua coaraain relaanaa
acaauruhacha sirii rauhi aina cuaain naineneei. “Coa asijiauha,” naain
ËΎ́ӕфӕʮӕľ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑ËѸľҡľËΎËΎфËӕфӕ‫ڏ‬ ereeine saijieein chanuna asijiauhi.
reein. 13ॸCoatiha nichoterinaain nii 22ॸChaen techu, “Nainihei nejelau ene
chuni nii rauhi aonaane saijieein aina ichaoha cachaneta,” naainte ereei
tonoraelanaala nenaa. Nii rauhi niqui. Chanuna jana chaen, ii nejelau
aonaain, aitohane rijijieein tonoraain ene aina ichaohi. Chosichuru
ichoaite laen, nii caje nichotereein. ecaantooru quete niqui jaolecoha
nocoetohi. Chanuna jana chaen nii rauhine lateein aihei. Niite Cana
saijieein, acaauru rai Teenforo asaae Coaunera Suujue ichanohineein ai.
coretiin nenacaauru ecaantooru Nitohaneein ichoai cacha, coatiha
basijiauhi. 23ॸCana Coaunera tenojoi rijijiei cacha caohacha ichaane
rauhi tonoraain cha chaain ichaonaa coitucuhane coina coujuhin coarana
rijijieeinte niqui ereereequi. Nete rai nainerinaain. ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑æ͑æΎӕ͑ľф‫ڏ‬
rauhi tonoraain cha chaeneeine jaun, chate rai nichao coujuhin coaraain
baasoneein Cana Coaunera coaaratiha coitucureein.
aitohi. 24ॸNii quete esinae rauhijiriin
3
1ॸNitohanihane jaun, chaque nelate
nitohaneeichene que: ٘ʊ͑фˇΎфɗΎ͑ľнӕɗ‫ڏ‬ Jorio neein, cana jaberoco macohi

Ëȍľ͑ľҡľæ͑æΎӕ͑ľфнӕľʮΎ́ľËΎ͑‫ڏ‬ cari saerateein, naaonjoaain nihacane.
neein Jorioniheichuru terateeiche,” 2ॸAraai laurii coinate niqui nelate Jorio
naain laenanohineein ne, Cana nihacane. Jauriaanejeeinte, Jorioocuru

Coaunera Quiricha cuhane. rai nere beratelu Cana Coaunera,
25ॸEsinae rauhijiriinte niqui nelate esenetaauruhane coina. 3ॸAihane jaun
Moisesa rai rauhi tonoraain nihane, rai chachareein nii naitoonjoa rijijieein
jaberoco macohi cari saerateein niha neeurenihane coreniha. Nii naitoonjoa
cachane. Nete nitohaneein nihane rijijieein neeurenihane corenihanacha,
saijieein, nii rauhi tonoraain aitohane jaan ichaenerichaain Cana
ichoaenihane, nirijieein jaberoco Coaunera. 4ॸAihei jerihane. Cana
macohi saeratelanaala nenaa cacha Coaunerate, casajenetooruha satiin
rijijieein ne. 26ॸͮľҡľ́ľ͑ˇΎфɗΎ͑ɗȍľ‫ڏ‬ cachaaurune nihanatiin, itolere bana
churu, фɗʮ¡ľфΎËΎ̲ËΎȍɗѸľфҡľ́‫ڏ‬ naitoonjoa rijijieein cha chaain nereein.
naala neeuruhane saijieein, nii aitoha Nitohanerichaaine quete:
rauhine rijijieein tonoraain “Inae cuu tihane banate,
ichaaoruhane, jaberoco macohi esinae rauhijiriin aitohine rijijieein
saerateein nenaa cacha rijijieein chachaaine coitucuurureein.
coaanojoinecurureein. 27ॸNii jaberoco Nii banate,
macohi saeratelanaala nenaa, nii aitoha ɗɗľѸľ͑ľҡӕфӕȍɗËѸľҡľËɗ͑Ύȍ͑ľ‫ڏ‬
rauhine rijijieein tonoraain ichoaite, nii lanaalane
rauhi siriin rai jaberoco macohi cari coitucuurureein.
saerateein neeuruhane saijieein nii Nitohaneeinte
rauhi siriin tonoraelanaala nenacaaru ʮΎľ͑фľľɗ͑ɗɗËΎ́ӕфӕʮӕľф̲ӕфɗҡΎфɗ‫ڏ‬
colurujueeurureein. 28ॸNitohanihane quiin,”
jaun, coatiha esinae rauhijiriin Jorio naain ne laenanohineein Cana Coaunera
esine nihei nii jaberocohacha que Jorio Quiricha inoaensi cuhane.
nihane coaarateein nenaa. Niheichu 5ॸͮľҡľ͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ɗҡΎËӕфӕȍҡ¡ӕ‫ڏ‬
coatiha Jorio nihei nii jaberocohacha rune rijijieein canaacha ichai baaso,
macohi cari saeratera. 29ॸEsinaen jataain necaohachaa Cana Coaunerane
rauhijiiriin Jorio esinete, satiin rai coaaratihane, chanuna jana chaen nii
suujua cuhanene maajeein aca ne. Nii baaso ichacaachene coreniha cana
jaunte, rai suujua caje coaauneein casetecae Cana Coaunera. Nete nii
coacuhin, rai jaberoco macohi baaso ichacaachene coreniha cana
saeratihane latelanaala Jorio esine casetecaa Cana Coaunerane nihanatiin
neein ne. Coatiha laenanohineein niha baaso icharaniha benaa nainenihacache.
6ॸCoatiha nitohanihei. Nitohaneein Acaauru ujuaaete,

baaso icharanihane, coatiha satiin aiha acano catu corane rijijieein
chauratane que nenacaauru cachaauru cacha cunaitaeraniha ne.
ichao cojuhin coaraain rucuhena 14 Jana acaauru ujuaae cajete
nainerihei. enaacha mituhe cacha cotaain,

7ॸNitohaneein nohaniha cachane aina nechu aansainiha beeuruha ne.
jataain necaohachaa Cana Coaunera 15 Enaachate
beeichene saijieein, chanuna jana chaen sonajaain jaaonaa

osaaotoha canu beeiche. 8ॸͮɗҡΎȍ͑ɗȍ‫ڏ‬ jerecuruhane jaun
nete satiin baaso icharichaache, niha cuhin sonajaain jaaore.
caohachane coina. Niritiinte, cacha 16 Amuuruhane jaaunrute
relaa canacaanu beeure, nechu acaauru aansijiiniji cautijiaelanaala

esenetaain, canu que jaolecooruhane niicha eruuri itajeeure.
coina. Nete niritiin erenacaauru 17 Nii jaunte,
cachaauru inae caseteco coaracureein. chabana caohacha ichaain,

raotojoeein ichaonaa nainecurene.
Satiinte cana osa ujuaihoneein nihacache. 18 Nii chabana
9ॸChatonaain chaainti coaauquiche. acaauru casetecarichaain
Cana Jorio nichaachenena, Jorio Cana Coaunerane que
͑ɗȍľɗËȍӕфӕ̲ӕфɗʮɗфɗɗ͑ËËȍËΎȍËȍ‫ڏ‬ coacuhin casihuruhi,”
neein nihacache. Aihei jerihane. Inae naain ne laenanohineein Cana Coaunera
inaraque, Jorioocuru, Jorioniheichuru, Quiricha cuhane.
͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕ͑фӕɗ͑Ѹҡɗɗ͑ΎѸΎ͑‫ڏ‬ 19ॸNete satiin nii rauhi aitoonjoan
neein nihacachene coitucueratihacaanu. tonoraain nenacaauru netonai, ΎѸΎ͑‫ڏ‬

10ॸNii quete: neein neeuruhane coitucuhin
“Nihei chuni cacha, neeuruhane coina aitoha nii rauhine
canu rai caohacha ichaain nei. coitucuhacache. Aihane jaun cacha
Nihei caohachanainejeein leinjiiniji. coujuhin coaraa Cana Coaunerane bana,
11 Nihei leinjiiniji nerinaain nii que tonaain erenaa nainei.
Cana Coaunera coacuhin 20ॸNii jaun coatiha rauhi tonoraain
caohacha coitucuhin ichara. necaauru nihanatiin, ͑ɗɗфӕȍɗҡΎ͑Ύфӕ‫ڏ‬

12 Satiinte ruhane coreniha acaauru osa caje
baaso jeloon suujua cuaain ichoteratenajarinaain Cana Coaunera,
caohacha ichana coacuelanaala nii rauhi, ľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑ΎѸΎË‫ڏ‬
baaso ichacure. chene coitucunaa coinaacha nelatihane
Nii jaunte jaun.
nene leinjiiniji caohacha ichara.
Nihei caohacha nainejeein Esenetaacachene aina cuaainchate
leinjiiniji. nichoterichaacheein
13 Acaauru rarote 21-22ॸNetelaen, inae ena nii rauhi
leeinjiin calani ne, colane cana ichoteraterichaaine
neforacaa atanebanane rijijie. coitucuerate Cana Coaunera. Niite
Jana acaauru lelete, coitucunaa nainichaache, nii rauhi aina
enaacha cacha coritaauruhane nere beracuru profetacuru laenanohi
jaaneein ne. ereretaain coaraain. Leinjiin
Jesocurisito esenetaacachene aina netonai Coauneraneein nihane.

cuaainchate naine, cana osa caje cana Aihanete ne. Satiin lauri lauri
ichoteratiha Cana Coaunerane. Nii nenacaauru netonai Coauneraneeinte ne
rijijieein techu, satiin esenetaain Cana Coaunera. 30ॸCoatiha nihei nii
nenacaauru netonai ichoteratereein. baiha chuni Coaunera. Acate rai
23ॸSatiin osa que nesarucuruhane jaunte, jaberoco macohi cari saeratelanaala
Cana ichoteraneein niha Cana neein esenetaeraaurune maajein
Coaunerane saijieein que jaolequiin ichoterateraneein ne. 31ॸNitohanihane
neeure. 24ॸNete jataain cana belaitohane jaunna, ͑ɗɗË͑ËȍľѸľ͑ľҡɗľѸľ͑ľҡ‫ڏ‬
jaun, Jesocurisito aina cuaain inara cachene jaun, inae chaque nelateniha
ichoterate core colane Cana Coaunera. nii rauhi. Coatiha aihei. Nii ainate
Coatiha rai caohacha ichaain neeichene esinae rauhijiriin nelatiha nii rauhine
jaun, inara ichoteratihei Cana que aitocoaache.
Coaunera. 25ॸNitohaneein jeriha Cana
Coaunerane jaunte ohelu Jesocurisito, Cana Coaunera esenetaa
rai coichana aina cuaain cana osa Abaraaunne que erenaa
4
aninoaain, cana que suujua acatena 1ॸNitohanihane jaun, tonarihacache
nainihane coina. Nechu queecha cana foeratera inoaensi Abaraaun
jaequiin nihacachene corenihachate, que. 2ॸEsinae rauhijiriin caohacha
cha ujuaihonelanaala nenaa rijijieein ichaane coreniha, osa caje
cana teein cana coaraane coitucuerate colunohineein nenaa raane rijijieein
Cana Coaunera, 26ॸesinae rauhijiriin teein raa Cana Coauneranete laen
luhecotariin cha coaetana inaenihane caohachare caohacha icharanihane que
jaun. Enate esinae rauhijiriin caohacha aitoha Abaraaunne. Nete neniha
ichaain, canaacha ichai ujuaihoneein leinjiinniji caohacha icharane jaun,
͑ľ͑ËʮľѸҡɗɗ͑ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ caohacha icharanihane que aitoha
ranichaachene ichoteratihane coaarate. cachane rautaene Cana Coaunera.
27ॸNitohanihane jaun, coatiha chaelai 3ॸNitohanihane quete: “Esenetaa
que nelatihei Cana Coaunera coitucuhin Abaraaunne jaunte, osa caje

rai caohacha ichaa nocoetiin necoasitaa colunohineein nenaa raane rijijieein
cachane. Nii necohasitanajate, caohacha teein rae Cana Coaunera” naain
nainejeein nitaje. Aihane jaun coatiha laenanohineein ne Cana Coaunera
nii rauhi tonoraane coreniha, osa caje Quiricha cuhane. 4ॸChunocoha
nichoteein nihei chuni cacha. Nechu amihaneein nihane jana, rai coreteraa
Cana Coaunera esenetaane corenihate nii rai namihaneeonne, coatiha que
nichoteein ne cacha. 28ॸNitohaneeinte, nirijieein joaereein coreniha belaiha rai
nii rauhi tonoraain nihacachene, cana tihei nii coretera. Nii rai namihaneeon
ichoteraterichaaine coina aitelanaala coretihane jaante, nii namihaneeon
ľѸľ͑ľҡËËȍľ͑ľËΎфľ͑ɗȍΎѸΎË‫ڏ‬ cainaeraniha rai tenojoi ne. 5ॸNete laen
chene caje cana ichoteratihane coina Cana Coauneraacha que jaaequiin neein
aitoha Cana Coaunerane coitucuhacache esenetaera, nii esenetaaneecha coreniha
inae. osa caje colunohineein nenaa raane
29ॸ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ˇΎфɗΎΎËӕфӕȍËȍæΎӕ͑ľф‫ڏ‬ rijijieein teein rae Cana Coaunera,
neeinna niha Cana Coaunera. Tana niicha ichai coreniha rai cha chaain
satiin lauri lauri nenacaauru cachaauru neeuruhane que airijiin. 6ॸNitohaneein
osaaocane nihanatiin, esenetaain niha raane rijijieein ranajae Cana Coaunera.

cachane, osa caje coulunohineein nenaa 12ॸJerichanejeein techu, jaiti rai jaberoco
neein teein raa Cana Coaunerane quete: macohi cari saerateein nelanaala,
7 “Rachoojoeeinte neeure, esenetaalu Abaraaunne rijijieein neein
¡ѸΎɗËȍʮľľɗ͑ΎѸнӕľ͑ľѸфӕËӕ‫ڏ‬ esenetaeraauru cachaauru inacaneein ne
ruhane nihanatiin, nii Abaraaun. Nii rijijieein techu,
osa caje coulunohineein jaberoco macohi cari saerateein neein,
nenaaneein teein nii aihalune rijijieein esenetaeraauru
Cana Coauneraacha ranojoinunri. netonai inacaneein ne nii Abaraaun.
8 Rachoojoeeinte ne,
nii nichotenaa cacha, Esenetaacachene aina cuaainte, cana rai

rai nosa coreniha naitoonjoa tereein Cana Coaunera.
casetecaenerichaain Cana 13ॸCana Coaunerate Abaraaun rai aitelu,
Coaunerane jaun,” rai nefoerateeuru aina nirijieein core
naain niha erenaane rijitojoeein aitelu colane acaauru rai chauratane tihane,
cana inoaensi Rabiri amure. neroraneein neeruhane coina. Coatiha,
9ॸѠɗʮ¡ľфΎËΎ̲ËΎȍɗËфɗѸľфҡľľӕ‫ڏ‬ Moisesa rai rauhi tonoraain niha
rera circuncidadoËӕфӕфɗËȍɗҡľ͑ɗȍ‫ڏ‬ Abaraaunne jaun, nii rai chauratane tihane
nena, nirijieein rai jaberoco cari coina aitohilu Cana Coaunera. Nechu
saeratelanaala nenacaauru raine esenetaane jaunte, nii rai chauratane
maajeein niritiin niha nii erenaa. Inae tihane coina aitiin, osa caje
acaihaniji que esenetaaneecha coreniha coulunohineein nenaa raane rijijieein teein
osa caje coulunohineein nenaa raane raelu. 14ॸNii rauhi tonoraeraauru, nii Cana
rijijieein teein Abaraaun raa Cana Coauneracha tenaa jerei raeranuneein
Coaunerane coitucuhacache raotojoeein. neeuruhane jana nihane, coatiha chaque
10ॸChatohaneein niha Abaraaunne jana nelateein nerihei nii canaacha esenetai.
osa caje coulunohineein nenaa raane Inacojoeeinte esenetarichaache, nii tihane
rijijieein raelu Cana Coaunera. Inae rai coina aitohalu Cana Coaunerane jaan
jaberoco macohi cari saerateein nihane nihanatiin cana raineein nerihei. 15ॸNii
janana osa caje colunohineein rauhite cha ujuaihoneein caseteco
nenaaneein teein raalu Cana Coaunera. coaracaachene coina nenaaneein ne. Nii
Coatiha aihei. Jaiti rai jaberoco macohi ͑ɗȍфӕȍɗ͑ľËΎ́͑ľ͑ľфɗȍľɗËȍӕʮӕɗȍΎ‫ڏ‬
cari saeratenihane janate raelu Cana neein caseteco coaraane rai nei.
Coaunera. 11ॸInae nitohaneein osa caje 16ॸNii jaunte satiin nii rai nefoerateeuru
colunohineein nenaa raane rijijieein aina Abaraaun rai niicha teeni tiha core
teein raa Cana Coaunerane baihate laen, colane esenetaauruhane aina cuaaine
nii cojunacanu que rai jaberoco macohi coina aitelu Cana Coaunera. Aihane jaun,
cari saeratelu Abaraaun. Nitohanihane coatiha nii rauhi tonoraeraauru raaicha nii
jaunte, satiin rai jaberoco macohi cari tihane coina aitohilu Cana Coaunera.
saeratelanaala neein, osa caje Acate esenetaalu Abaraaunne rijijieein,
ËΎ́ӕ͑Ύȍɗ͑ľľɗ͑͑ľ͑фɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľľӕфӕфɗ‫ڏ‬ satiin esenetaeraauru raineein nenaa ne.
chaaine esenetaeraauru netonai Nitohaneein esenetaane jaunte, satiin cana
inacaneein ne nii Abaraaun. Nii inacaneein ne Abaraaun. 17ॸRai Quiricha
rijijieein techu, nii esenetaauruhane Inoainsi cuhane: “Canune, arajii lauri lauri
coreniha osa caje coulunohineein nenaa nenacaauru cachaauru inacaneein ii
tereeunni” naain rai aitohalu Cana Coaunera aina raotojoeein nihacache.

Coaunerane rijijieeinte, nii Abaraauncha 2ॸNii Jesocurisito esenetaacachene aina
esenetai Cana Coaunera, onacaauru rai cuaainte, cana coroatajane Cana

ichaonaa teein, ʮɗҡɗËΎӕ͑͑ΎʮΎɗ͑ľ́‫ڏ‬ Coaunera. Nii ainate cana suujua letono
naala nenaa, naaonjoainuri Coauneraneein ichana coacuelanaala rachoojihacache,
nenaa ne. rai Cojoanonaa que nerichaacheeinne
18ॸInae calaohirichaainne esenetaeniha cohajeein. 3ॸCoatiha acaacha nihei. Nii
Abaraaunne janate: “Arajii lauri lauri rijijieein techu, ͑ľËɗфɗËȍ͑ËΎфË‫ڏ‬
nenacaauru cachaauru inacaneeinte chene nihanatiin rachoojoeein
neriquiincha” naa rai Cana Coaunerane nihacache, nii necairichanaa aina
esenetaain acaacha cohajihane jaunte, cuaain jelai amuritoheriin laraajiin
acaauru inacaneein ne Abaraaun, “Caa itolere abaantaain nihacachene
jeeonihate cuurureein ii nefoerateeurura” coitucuhacachene jaun. 4ॸͮɗɗ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
naain que arasijie coaarateein rai aitohalu chanaa abaantaain laraajiin nenaate,
Cana Coaunerane rijijieein. 19ॸInae lefasha inae esinae rauhijiriin ijiin neein
jaanacaneelalajeein ichaohane jaun, inae Ë͑ËȍËΎȍʮľɗËΎȍ͑͑ɗ͑ľфɗËȍ‫ڏ‬
rai comasai Sara aina jiniiquiin cheein. 5ॸNii canaacha cojoai coatiha
biinaaneein, leinjiiniji canaanai sirilanaala inacojoeein cohahaacache, rai Suujue
ooruhane rai neeuru saijieeinte, nii rai cana rai niicha tei aina cuaain jataain
aitoha Cana Coaunerane esenetaane cana belaiha Cana Coaunerane jaan
jianenelu Abaraaun. 20-21ॸNitohaneeinte, nihane jaun.
esenetaane jianena coacuelanaala, jelai 6ॸNitohaneeinte, cana osa caje
amuritoheriin esinae rauhijiriin nii rai nichotenaa nainelanaala nihacachene

naitoonjoan icharihani Cana Coaunerane jana, inae cojoinaca que turuhane jana,
esenetaane jaun, Cana Coaunera Ë͑¡ѸΎɗËȍф͑ɗËȍËȍľ͑ľËΎфľľ͑ф‫ڏ‬
coroajeein, acaacha cohajeein nelu niha ohelu Jesocurisito. 7ॸCoatiha
Abaraaun. 22ॸNitohaneein esenetaane nerihei chuni, leeocha cacha baaso
jaunte, osa caje coulucohin raelu Cana ɗËȍфËΎфľľ͑ф͑ɗȍ͑ľѸΎȍɗ͑͑ɗʮɗΎľ͑ф‫ڏ‬
Coaunera. teein nei. Niheichu caohacha ichara
23ॸCoatiha nii esenetaa Abaraaunne jaun, cacha coreenraniha nihanatiin nesohin
leinjiin acaacha raane coina aitiin nijioaeratenaa nainihei chuni. Coaraain
laenaeratiheilu Cana Coaunera, 24-25ॸcana aihane nihane chachu jerihane, leinjiin
netonai quete aitiin laenaeratelu. Nii caohacha ichara cacha coreenraniha
jaunte, cana netonai esenetaacachene jaun, nesohin nijiaoenratere chuni. 8ॸNete
cana colucohin cana netonai rae Cana jataain cana belaitohane coaaratiha,
Coaunera. Satiin cana osa coreniha cana cana osa coreniha oha rai Calaohi
coreenraniha ohalu. Cana osa ujuihoneein Jesocurisitone coina letoaelu Cana
nenaa caje cana mitaeranu que Cana Coaunera. 9ॸInae nitohaneein cana osa
Curuanaa Jesocurisitone esenetaacachene coreniha ohalu Jesocurisitone jaun, inae
jaunte, cana netonai rae Cana Coaunera. cha ujuaihonelanaala nihacachene
jaunte, nii amuritoheriin aina cuaain
Inae cha ujuaihoneein nihaacache. caseteco caje nichoterichaacheein.
5
1ॸAihane jaunte, esenetaacachene 10ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ʮɗҡɗнӕľ͑ľʮľфҡľ͑‫ڏ‬
coreniha Jesocurisito aina cuaain neein nihacachene jana ohalu rai

inae cha ujuaihonelanaala Cana Calaohine aina cuaain, aina raotojoeein
jiniiquiin nihacachene coina ichaalune nelateein, satiin cachaauru rai caohacha

jaun techu, nii amuritoheriin cana ichaeraneein ne. 16ॸNii naosatiha leinjiin
ichoteratereein Cana Coaunera, inae Adaane jaan, coatiha chaque nelateein
cana que suujua acatihane jaun. nedaai, nii cana belaiha Cana
11ॸCoatiha niicha nijihei. Rai Calaohi Coaunerane jaan aina cuaain. Nii jaunte
Jesocurisito aina cuaainte, Cana niqui, leinjiin cacha osa coreniha, satiin
Coaunera coroaecaache. Nii Curisito, caseteco coaracuruhane rai neeurelu
Cana Coaunera que nejeratenaaneein cachaauru. Nete nii cana rai niicha tei
nihacachene caje, aina jiniiquiin aina cuaain, nosa que namuritiin niha
raotojoeein cana teraneein nenaa cachane nihanatiin, ɗ͑ľ͑ɗɗӕʮӕɗȍΎ‫ڏ‬
nihane jaun. neein neeureniha cachaaurune coina
aitelu Cana Coaunera. 17ॸNitohaneein
Adaan aina Jesocurisito leinjiin cacha coreniha, cachaauru que
12ॸNii rijijieein techu, leinjiin cacha niicha ichana nainei ichaain satiin
caje nunuheteein caa chauratane que cachaauru itajiha nii onaane jaunte, nii
turuhin nelu osa, cacha itajeranu que. amurijiriin niicha ichana nainei
Nii cacha itajeranu onaate satiin ichacurureein, jataain acaauru
cachaauru lomohelu, ΎѸнӕľ͑ľѸфӕËӕ‫ڏ‬ belaitohane jaun, Jesocurisito aina
ruha satiine jaun. 13ॸNitohaneeinte jaiti cuaain enachasine ichaonaa que
neniha Moisesa rai rauhine jana, inae ichaohin neeuruha nii core colane osa
nii ajiniha nesilu chauratane que osa. caje Cana Coaunera roconojoinunru
Coatiha niqui coitucueraailu nii osa, cachaaurune coina.
jaiti neniha nii rauhine jaun. 14ॸNii 18ॸCharijieein teeinti, osa que nesaruha
jaunte nihalu Adaane caje coaauneein Adaane coreniha satiin cachaauru

nihalu Moisesane que tiaaojoaain osa caseteco coaracuruhane rai neeurelu.
que nesarucuruhane jaun, ohin nitaje Nii rijijieein techu, ËѸľҡľËΎËΎфËӕ‫ڏ‬
rai neeurelu satiin cachaauru. Coatiha ruhane rai neeuruha cachaaurune jana,
niqui, ́ľɗ͑ʮɗɗ͑фӕȍɗҡΎ͑Ύфɗ͑͑ľľӕфľ‫ڏ‬ niicha ichai aina cuaain, jianacoon osa
nihane coreniha osa que nesaruhin caje cacha rocoheranu ichaonaa uhaain
neeuruhilu aiha Adaane rijijieein. turuhelu Jesocurisito. 19ॸNitohaneeinte
Charijieein teeinti, nii jaurianejeein erenaa tonorae niha Adaaneecha
nenaa Adaan- jauriaanejeein osa raain coreniha arajii cachaauru osa que
nelu, nii rijijieein techu, nii Adaan nesarucurelu. Nii rijijieein techu, erenaa
amurijiriin nenaa canaacha cohajei- tonoraain niha leinjiin cachane
leinjiin cacha ichaonaa turuaain nelu. coreniha, jianacoon neeurureein cha
15ॸNete nii Adaancha ichai nii chaque ujuaihonelanaala arajii cachaauru.
nelateein nedae ne, amurijiriin jataain 20ॸMoisesa rai rauhite niqui, osa que
nelatiha nii cana belaiha cana rai Cana nesaruhane coitucuhin jianiha cachane
Coauneraacha teine jaun. Nitohaneeinte coina nenaanelu. Nete nii saijieein aina
baaso ichaa leinjiin cachane coreniha, ʮľ́ɗ̲ӕфɗҡΎȍľфɗɗ͑ΎѸнӕľ̲͑ӕфɗҡΎËӕ‫ڏ‬
satiin osa que nesaruhin nitajenaaneein relu cachaauru. Nete nitohaneein
neeurelu satiin cachaauru niqui. Nete jataain osa que namuritocuruha
core colane cana belaiha cana rai cachaaurune jana, jeelai amuritoheriin
leinjiin Jesocurisito aina cuaain Cana jataain cachaauru belaitohane coaarate
Coaunera tenojoi, nii amurijiriin cana que Cana Coaunera. 21ॸCharijieein
teeinti cachaauru lomohin ne osa, naosatenaa nainihei. 8ॸNii rijijieein techu

cachaauru atinaain itajihane coina. Nii inae Jesocurisito aina onaaneein cana
rijijieein techu itolereneein cachaauru jaberoco tihacachelune jaun, aina
lomoritin ne, nii osa caje cacha ʮɗ͑ɗɗнӕɗɗ͑ɗËȍΎфɗËȍËȍľľɗ͑ľËΎȍʮɗȍ‫ڏ‬
mitaeranu que cacha belaitohane jaan cache. 9ॸChaen techu, inae onaa caje
Jesocurisito aina cuaain ichaonaa ichanaalune jaun inae nacoauneein
satonohelanaala nenaa Cana Coaunera Ύȍľ͑ľфɗȍ͑ɗˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ͑ľËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬
tenojoin. cache, inae aina chachana naineniha
onaane jaun. 10ॸNii ohalu
Osa coreniha onaaneein nihacachene Jesocurisitonete, osa itajeranu que
nihanatiinte, Jesocurisito coreniha lesajeeincha ailu, ɗ͑ľËȍ¡͑͑ËΎӕ‫ڏ‬
ichaorichaacheein. neein ohenihane coina. Nete laen inae
6
1ॸkɗȍ͑ľʮӕ͑Ëȍʮ͑ɗËȍфɗȍ‫ڏ‬ enene, Cana Coaunera rai ichaonaa que
cache. Osa que nesarujueeinna ichoae. 11ॸNii rijijieein techu, inara
ichaorichaache, jelai amuritoheriin cana netonai osa coreniha onaaneein inara
belaiha Cana Coaunerane coina. 2ॸAihei jaberoco teein, Cana Coaunera rai
jerihane. Inasiina inae osa jianeein ichaonaa que Jesocurisito aina jiniiquiin
ichaonaa saijieein, nacohauneein osa ichaohichene caohachae.
que nesarujueein ichaorichaache. 3ॸTana 12ॸAihane jaun jiaonriha nenacaeneein
inae cana baotisaauruhane aina cuaain, inara jaberoco ohane rai nenaa
aina jiniiquiin o caje ichanaalu amuritonaa jeriha osane rijitojoeein,
Jesocurisitone rijijieein inae inara jaberocohacha jerei ichaain
nihacachene coitucuhichene. 4ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ neeichene. 13ॸJiaonriha inara jaberoco
neeinte Jesocurisito aina jiniiquiin cana aina cuaain niicha jerei baaso ichaa
jaberoco conauteraneein ne cana osane coina, rai inara jaberoco teein
baotisaauruhane jaan. Aina ohin, nii o neeichene. ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ľ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬
caje ichatihalu, jataain itolere niicha naala, ohin caje ichanaain ainaa
ichana nainei ichaain Cana Coaunerane rijijieein, Cana Coaunera rai inara
rijijieein, cana netonai nii onaa rijijieein jaberoco teeuchete, coujuriu Cana
nenaa caje enachasine ichaonaa que Coaunera rai caohacha ichaeraneein
ichaohacachene coina. neeiche. 14ॸNitohaneein neeichene,
5ॸAihane jaun inae aina jiniiquiin onaa coatiha inae inara amuritonaa
rijijieein nihacachene jaunte, o caje nainerinaain osa, inae Moisesa rai rauhi
ichanaain nihalune rijijieein cana aina nelanaala, inara belaiha Cana
netonai aina jiniiquiin cana o caje Coaunerane jaancha aina neeichene
ichanaain nerichaacheein. 6ॸͮɗɗʮӕфɗ‫ڏ‬ jaun.
͑ľʮľľɗ͑Ë͑ɗËȍΎнӕľɗËȍΎȍËËȍľ‫ڏ‬
Jaiti osa aina ichaonaa bana
lune jaante, inae Jesocurisito aina
jiniquiin coroso que tenojoineein 15ॸͮɗҡΎȍ͑ɗȍ͑ľʮӕ͑ËȍҡΎȍ͑ľфɗȍ‫ڏ‬
itajenojoi nelu. Nii cana ichao rijijieein cache. Inae Moisesa rai rauhi aina
ichaohin naosatenaanaja itajenojoineein nelanaala, cana belaiha Cana
nihane jaun, inae nainihei cana saruha Coaunerane jaan aina nenaa jaunna, osa
osane rijitojoeein nacoauneein que naosatihajeein ichaorichaache.
neosatihajeein nihacachene. 7ॸLeinjiin Coatiha aihei. Nainihei nitohaneein
cacha inae ohane, inae nacoauneein ichaohacachene. 16ॸInarate raotojoeein
ѠΎ̲ͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ6ٍॷ7 336
leinjiin fatoroon letononeein rai niicha caohachanu que ichaquiche, Cana

jerei ichaquichene coina aina cuhin Coaunera que banijiaain nenaa
neeichene, leinjiin acaacha letononeein ichaonaa que ichaoha aaichene jaun,
rai nere tonoraain neeichene chabana satonoelanaala nenaa ichaonaa
coitucuhiche. Nii rijijieein osa rariquicheein. 23ॸNii inara osa inaraacha
letononeein nenaa jeriquichenete, ohin sacuhite, nechu inara rai onaa teein,
nitajeeichene rai neriquicheein. Jana inara itajeranu que nelu. Nete laen, nii
Cana Coaunera esenetaain, Aca jerihane ena inara belaiha Cana Coaunera
rijijieein neeichene coina ichohichenete, tenojohin, ichaonaa sanaacharanejeein
фӕȍɗʮɗфɗɗ͑ɗËȍΎ͑ľѸɗ͑ľнӕľɗËȍΎфɗ‫ڏ‬ cana Curuanaa Jesocurisito aina
quicheein. 17ॸNete jataain caohacha jiniiquiin ichaohichene teraneein
ichae Cana Coaunera, inae inara jauriaa nereein.
osaacha sacurejetocoichene jianeein,
inae inara suujua aina cuaritaain inara Inae nisirihateein nihane aiha
relaacaanune jaan tonoraain acaacha cachane rijijiei que erenaa
esenetaain neeichene jaun. 18ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
7
1ॸCanejeraauru, inarate raotojoeein
neeinte osa letononeein neeichene caje, Moisesa rai rauhi coitucuhin
inae jianacoon neein rauhijiriin neeiche. Nii jaunte nii rauhi, jaiti
ichaonaa esine que ichaonaa tera ichaoha cachane tonohanau rai
letononeein ichaohichene coina nelatejeecane coitucuhiche raotojoeein.
neeiche. 2ॸCoaracuche nachuhinti, nii rauhi,
19ॸAitoha joaereein cachane leinjiin ene nisirihateein nihane, oha nii
rijitojoeeine caa inara rai beebejeeun, lanane reeintiaajeein ainaacha
jaiti joaereein cacha rijijieein neeichene ichaohane coina aitohane. Nete inae
jaun coitucunaa nainesineeichene oha nii lanane, inae nii rauhi lanaacha
coataa. Charijieein teeinti inara aina ichaohane coina aitohane caje
jaberoco teeichelu nii baaso icharaneein jianacoo ne nii ene. 3ॸNitohanihane
nenaaa rai, aina cuaain baaso ichaane jaunte niqui, jaiti ichaoha rai lanane
coina, nii rijijieeinchu nii inara jaberoco tonohanau, leeocha quicha aina niicha
teeuche nii caohacha ichaera rai, aina jerei ichaane, osa que nesarurichaainne
cuaain caohacha ichaane coina. que aite nii rauhi. Nete inae oha nii
20ॸJaiti osa letononeein neeichene lanane, inae leeocha quicha raane
bana, coatiha nii rauhijiriin ichaonaa nihanatiin osa que nesaruha aihane que
ľѸɗ͑ľфɗËȍËȍľф͑ľľɗ͑ɗËȍΎȍľľɗ‫ڏ‬ aitene nii rauhi.
chelu. 21ॸNete inara ichao rai 4ॸNii rijijieein techu inara netonai inae
caohachanu erunaa naineneeichulune Jesocurisito o aina cuaain rauhi caje

jaun, ohin nitajeeichene coinaacha nichoteeichene jaun, inae inara aina cha
inara sarueranihalu nii baasone jaun, chana nainene nii rauhi. Nitohaneeinte
inae enene taolu inara ichao coejeein inae nii o caje ichanaai nenaa
ichaohiche. 22ॸNete laen inae enene, inae Jesocurisito raineein neeiche. Inae
nii inara osa letononeein neeichene caje nitohanihane jaunte, jataain Cana
jianacoon neein, jeriha Cana Coaunera notaracaae rai jataain
Coaunerane rijijieein inaraacha ichai nelateinneein ne cana ichao. 5ॸJaiti
ichaain neeichene coina jatoroain joaereein cacha rijijieein naosatihajeein
neeiche. Niite laen jataain inara ichaohacachene banate, cana jaberoco
337 ѠΎ̲ͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ7
aina cuaain baaso coacuhi baasohacha caohacha ichara canu ichao itajeriha.
ichajeein nihacachene jaun, inae ohin Coatiha aihei. Nii osa te, esinae
nitajihacachene rai nihacachene rauhijiriin osa nihane coaaratiha canu
coaaratiha cana quene coinaacha quene coina caohachaneein nenaa rauhi
nelateein nelu Moisesa rai rauhi. 6ॸNete aina cuaain canu atinaain canu itajelu.
laen inae ena aitoha rauhine tonoraain Nitohaneeinte jataain banejelanaala
naitoonjoaacha ichajeein nihacachene baasoniha naosatenaane coitucuerate
itajeein jianichaache. Inae colane canu que nii rauhi.
jianacoon neein, Cana Coauneraacha 14ॸRaotojoeeinte Cana Coaunera
jerei ichajeein, rai Suujue tenojoi tenojoineein niha niicha tei rauhine
ichaonaa que ichaohacache, raujiaain coitucuhacache niqui, nete canu
inoaenlu rauhi laenanohineein nenaa jaberoco, osa letononeein nihanune
tonoraain ichaohacachene jianeein. jaun, itolere bana baaso ichaaun.
15ॸChanuchaainti nitohaneein neeun.
Moisesa rai rauhi colane osa Coatiha canuhacha ichai coitucuhin
coitucuhaacache. ichahaaun. Nena laen, enaacha
7ॸNitohanihane jaunna osa que cana canuhacha ichana nainihei ichaaun.
saruhane coina nihalu rauhine que 16ॸNii canuhacha ichana jerihei
aitorichaache. Aihei, coatiha osa que cana ichacaaunnena laen, aina cuaain jataain
saruhi Moisesa rai rauhi. Nihalu nii caohacha icharaniha nii rauhine
rauhine colane, coatiha “Naaonjoaite osa coitucureeun. 17ॸNitohanihane coatiha
ne” naain coitucurihaanulu. Niheichu: canu raajenihane ichahaaun, canu
“Jionriha chamute cachacha sirii jereein jaberoco cuhane nenaa osate nii ichae.
coaraain que necoelaaine,” naain biha nii 18ॸNii joaenreein cacha rijijieein
rauhine colane, coatiha chabana nii osaaotohanune jaunte, canu jaberoco

coitucurihaaun. 8ॸNete nii rauhi aina cuaain cuhane neniha caohachane jaun,
nelararajiaain, nechu itolere baaso ËΎȍËȍɗËȍ͑ʮľфɗËȍӕ͑͑ľ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
coacuhin aca jerihane rijijieein tiin ichana nainesineeun. 19ॸNii jaunne
ichacaaunne coina canu sarue nii osa. Nii caohacha canuhacha ichana jerei
rauhi colane nerihei naosateein nihane ichaelanaala, baaso canuhacha ichana
coitucuhin nei. 9ॸNii jaunna jaiti neniha jerihei ichaaun. 20ॸNitohaneein
rauhine jana, “Caohachaainne ichaaon,” canuhacha ichana jerihei ichacaaunne,
narejetoonlu. Nete, inae niha nii rauhine coatiha canu inae nii ichahaaun. Nii osa
aina cuaain canu ichao coaracaaunne jana, canu suujueniha nenaate ichae. 21ॸNii
ohin nitajenaaneein niha canu ichaone ainane caohacha ichana jerichaaunne
coitucuunlu. 10-11ॸNitohaneeinte, canu rai nihanatiin, itolere bana baaso
ichaonaa telanaala, ohin nitajihanune nejesinaacha ichacaaunne que inae
coina, cacha itajera rai canu te osa, nii naihaaun.
rauhi aina cuaain nelararajiaain canu 22ॸCanu suujua cuhanena niqui Cana
coritaain canu itajihane coina. Coaunera rai nii rauhi rautatoon. 23ॸNete
12ॸNii inara rai aitocoaaunne canu suujua cuhane ne canu rai
rijijieeinte, nii rauhi leinjiin acaneein caohacha coaaucaaunne caohatera.
ne. Chaen nii rauhi naitoonjoante Acate nii osa rai rauhineein canu suujua
casajenelanaala jataain caohachaneein cuhane neein baaso ichacaaunne coina
nenaa ne. 13ॸNitohanihane jaunna, nii canu suujua sarueraneein ne.
24ॸCairichaaojoaanu nohane. Chajana ichaonacaauru, Cana Coaunera Suujue

nohane, nii canu suujua siriha onaane jerenohicha que coacuhin ichaaore.
caje, jelai caje canu suujua rocore. 6ॸNechu jeriha cana suujuane rijijieein
25ॸCana Coaunera canuhacha coroajeite, coaaucaanete, ohin nitajihacane coina
rai Calaohi Jesocurisito aina cuaain aihaca. Nete jeriha Cana Coaunera
nainere, nii caje canu rocohin nihane. Suujuene rijijieein coaauncaane laen,
Nete jaiti joaereein cacha rijijieein jataain raotojoeein ichaonaanaja que
nihanune jaun, jaiti canu rerohecae osa. ichaohacane coina aihacache. 7ॸNii
Inae satononejeeine Cana Coaunera rai jeriha suujuane rijijieein coacuhin
rauhi tonoraain nihanune coina aitoon. ichaonacaauru cachaaurute, Cana
Coaunera que nejeratenaaneein
Jeriha Cana Coaunera Suujuene ichaaore, jeriha rai Suujuene rijijieein
rijijieein ichaohacachene nenaa jerelanaala, niheichu tonorana
8 jerecurenihane jaun. 8ॸNii jaun jeriha

1ॸNitohanihane jaun coatiha inae
caseteconeein neeururinaain osane rijijieein coacuhin ichaonacaauru

leinjiinniji Jesocurisito cachaneein Aca cachaaurute, Cana Coauneraacha jerei
jerihane rijijieein aina ichaonacaauru. ichana nainecurene.
2ॸNitohaneeinte Cana Coaunera Suujue 9ॸNete laen inara, nitohaneein
rai rauhi, Jesocurisito aina cuaain cana coacuhin ichoaelanaala, inae jeriha
rai ichaonaa tera, cana atinaain cana Cana Coaunera Suujuene rijijieein
itajihane rai niha osa rai rauhine caje coacuhin ichaohiche. Aihachu esinae
cana rocoeraneein ne. 3ॸRai nichaohacha rauhijiriin inara suujueniha niha Cana
ѸËӕȍɗ͑Ѹҡɗɗ͑ΎѸΎҡΎΎфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬ Coaunera Suujuene. Suujueniha
rune jaun acaauru aina cha ichana Jesocurisito Suujue sirilanaala nenaa
naineniha Moisesa rai Cana Coaunera cacha, coatiha Jesocurisito cachanihei.
tenojoin rauhine janate, Cana Coaunera 10ॸNete inara suujueniha niha
laen nii Moisesa rai rauhicha ichana Jesocurisito Suujuene, inara rai
nainesiheilu ichaelu. Nii icharaanu ichaonaa tiha aicheein Cana Coaunera,
quete leinjiin cacha rijijieein nenaa rai ɗ͑фΎѸËΎфľ͑ɗȍɗ͑ľΎȍɗ͑͑ɗҡʮľľɗ‫ڏ‬
Calaohi letoaain nelu Cana Coaunera. chene rai neeichene jana, nii caje inara
Nitohaneeinte turuhin joaenreein cacha ichoterateein nihalune jaun. 11ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
osaaona rijijieein, satiin cana osa neein inara suujueniha ichaoha nii o
amuritiin coreniha ohelu cana amute caje Jesocurisito ichateralu Cana
cacha rijijieein Jesocurisito. 4ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Coaunera Suujuenete, nii jeelai
neeinte ichaelu Cana Coaunera, satiin ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎɗËȍҡľф́ӕΎȍɗ͑͑ɗҡʮľľɗ‫ڏ‬
cana nii aitoha rauhine rijijieein chene rai neeichene caje inara ichateein
tonoraain nihacachene, joaereein cacha inara rai ena nenaa ichaonaa tereein nii
rijijieein naosatihajeein ichaohacachene Cana Coaunera Suujue inara suujueniha
jianeein, jeriha rai Suujuene rijijieein nenaa.
ichaonaa coina. 12ॸAihane jaun coatiha cana letoaa
5ॸJoaereein cacha osaaona rijijieein cana suujuane rijijieein, leeochaauru
ichaonacaauru cachaaurute, joaereein osaaonaneein nenacaauru cachaauru
suujua letonohacha ichajeein queecha ichao rijijieein ichaohacachene coina
coacuhin ichaaore. Nete laen jeriha letononeein nihaacacheta canejeraauru.
Cana Coaunera Suujuene rijijieein 13ॸNitohaneein osaaona cacha rijijieein
coacuhin ichaohichenete, ohichene jianacoon tenojoinecuruha Cana Coaunera

bana nitajeriquicheein. Nete laen Cana calaohineein nenacaaurune que nenaa
Coaunera Suujue aina cuaain, nii baaso nainiha acaaentonaine coina. 22ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
inaraacha coacuhi baaso itajeeichene, neeinte necairichaa canaanai cuna aina
nitajenaacharanejeein nenaa ichaonaa nebane rijijieein, enanetojoeein
que ichaoriquicheein. necairichaaeca nii Cana Coaunera
14ॸJeriha Cana Coaunera Suujuene coaaunanojohine coitucuhacache.
фɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ɗҡΎΎ͑ʮΎɗËȍʮľľɗ͑ɗËȍΎ͑Ëӕ‫ڏ‬ 23ॸCoatiha acaacha necairichaai. Cana rai
rute, satiin Cana Coaunera calaohineein niicha teeni ajiinchateranu que, rai Suujue
neeure. 15ॸNii Cana Coaunera Suujue tiha cana rai Cana Coaunerane saijieeinte,
inaraacha ranojoin coatiha coasinacai cananetonai necairichaacache.
nihei, ΎѸфľ͑ľËΎɗҡľľ͑ËËȍ̲ľф͑ľ‫ڏ‬ Nitohaneeinte, Cana jaberoco netonai
nihane jaun. Acate esinae rauhijiriin Cana jataain mainajeein necairichae, inae rai
Coaunera Suujueneein rai calaohineein calaohineein cana raain, ena nenaa cana
inara terane. Nii rai Suujue canaacha rai jaberoco tiha Cana Coaunerane que
aina cuaainte, æ͑æΎӕ͑ľфËΎӕË‫ڏ‬ turuhane cohajeein. 24ॸNii canaacha cohajei
chene naineein, “Ofa” naain coaaucaache. corenihate, ichoteratenojohineein
16ॸNii jeelai Cana Coaunera Suujuete, cana nihacache. Inae nii canaacha cohajei
suujue aina jiniiquiin ne, inae Cana coaracaachene jananihane, coatiha inae
Coaunera calaohineein nihacachene coharihaacache. 25ॸNete nii Canaacha
bihacachene coina. 17ॸNitohaneein rai cohajei coaraenihacache jaitine jaun,
calaohineein nihacachene jaunte, nii cana itolere bana cana suujua corelanaala neein
que niicha banihatei naitoonjoalu cohacaachene caohachae.
raeraneein nerichaacheein. Niite 26ॸNii rijijieein techu, ͑ľËɗфɗËȍË‫ڏ‬
Jesocurisito aina jiniiquiin rarichaacheein, chene nihanatiin, ͑ɗɗË͑͑ľËɗфɗËȍ‫ڏ‬

esinae rauhijiriin rai Cojoanonaa que naja que cana coroatajane Cana
nihacachene coreniha necairichaacachene. Coaunera Suujue. Cana Coaunera
bajaacachene nihanatiin, coatiha inaain
Rai Cojoanonaa que turuhenenu bajahaacache. Nete nii rai Suujue cana
18ॸCoatiha cha nihei, cau caa ena rai niicha tei, cana rai Cana Coaunera
necairichaaecaachene jaan, cana rai caa bajae, canaacha coitucuhi erenaa
baiha rai necaohacha niicha teeni aina cuhane cuaain. 27ॸNete itolere cachaauru
teein coaracaane. 19ॸItolere Cana Coaunera suujua coitucueraneein nihane jaun,
coaaunanojoinurute, ËΎɗҡӕËӕľфҡľ͑ΎʮΎɗ͑ľ‫ڏ‬ caje nii rai Suujue bajanojoi coitucue
curuha Cana Coaunera calaohineein Cana Coaunera, nii Cana Coaunera
nenacaarune que turuhane luhecaain jerihane rijijieein niicha ichaneni
cohaje. 20-21ॸNitohanihalu cana necoaauna, bajanaa jerecuruha cachaaurune
coaaunanojoineein nihalune baiha rijijieein bajaane jaun.
cojiotanohineein nihalune jaun. Coatiha
sujuua caje coaauneein aca jerihane jaun Itolere laraajiha nocoetonacaauru
nitohaneein niheilu. Cana Coaunera amuritoeraneeinte nihacache.
nitohaneein ichaane jaunte ailu. Nete osa 28ॸæȍľ͑ҡľËȍӕфɗËËȍ͑ľľɗ͑¡ľ́ɗËȍ‫ڏ‬
que nesaruhin necairichanaa tabai que neein nenacaauru rai, inae nitohaneein
ichaohane caje mitanojoinerichaaine ichaane coina coaausihalune rijijieein,
cohaje itolere bana, jataain necaohachaain itolere caohacha icharaneein niha Cana
Coaunerane coitucuhacache. 29ॸInae nii cana amuritora amuritiin nihacache.

ʮɗ͑ɗȍËʮľËΎӕ͑ľľɗ͑͑ɗɗËȍËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬ 38-39ॸNii jaunna nenerihani nii cana
rite, rai nejeraneein teein raelu rai calaohi belaitoha Cana Coaunerane jaan caje,
Jesocurisito, tabaauru rai nocoalaneein, cana rocoerane esenetaaun. Onaa,
tabaauru baineein, naaonjoaain ichaonaa, aanjeraauru, moconajaera
neeuruhane jana, Aca acaauru inananeein letonocuru, ena nenaa, cabaiha neenihu,
nihane coina. 30ॸNii nunuhe caje dede, chauratane, leeochaauru Cana
ËΎӕ͑ľľɗ͑͑ɗɗËȍф͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľľ͑ɗȍӕ‫ڏ‬ Coaunera coaaunanojoineein
rune maajeeinte cotijiaain, niicha ichai nenacaauru, ͑Ύ͑ʮΎɗȍӕ͑фɗ͑ɗ͑ľËӕфӕ‫ڏ‬
ujuaihoneein neeuruhane caje jianacoon rinaain, cana belaitoha Cana
mitanajaain rai Cojoanonaa que Coaunerane caje cana rocooruhane.
neeuruhane coina tenajaen. Niite cana que coaarateein coitucuerate
31ॸTonarihacache jana nii que. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Cana Coaunera, rai Calaohi cana
neein cana cocoaaeratera neein niha Cana Curuaanaa Jesocurisito aina cuaain.
Coaunerane jaun, nerinaain chuni cana
inasina nainera. 32ॸCana coreniha oha rai Isaraelitacuru janijiinte raelu
Calaohine coina Cana caje chunaelanaala Cana Coaunera.
9
teein nihalune jaunte, nii amurijiriin rai 1ॸJesocurisito esenetaeraneein nihanune
Calaohi rai niicha teeni tereein, Calaohi jaunne, inara que asilanaala esinae
aina jiniiquii raacachene coina. 33ॸNii jaun rauhijiriin caa aitoon. Coatiha nohaniha
nerinaain chuni Cana Coauneraacha aitohaaun. Nii ichoae tacaainte, Cana
janijiin niicha ranojoinunru colurujuenaa Coaunera Suujue coitucueratenojoineein,
nainera, æ͑æΎӕ͑ľфɗ͑ľËȍӕʮӕɗȍΎ‫ڏ‬ esinae rauhijiriin nohanelanaala
neein neeurenihane que aitiin jianacoon aitocoaaunne coitucue canu suujua.
tenajaane jaun. 34ॸChajana acaauru 2ॸJataaine itolere bana inaderaaun. Itolere
casetecareein. Jesocurisitote cana coreniha banate jataain cunae casuujua. 3ॸCanu

ohin, nii caje ichanaain ena Cana фɗ͑ľľɗ͑͑ľ͑ËӕфӕËΎфľ͑ɗȍ͑ľËѸľҡľËΎ‫ڏ‬
Coaunera raotono nichajai que neein, cana neein nenaa jereeun, jelai teein Jesocurisito
coreniha bajaaebajaje. 35ॸCha cana colane, ͑ɗɗËΎфľ͑ɗȍ͑ɗËȍΎҡľ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
belaitoha Jesocurisitone jaan caje cana ruhane coina niqui. 4ॸAcaaurute niqui Isaraeli
rocohin nere. Necairichanaa, caaintati nefoerateneein neeuruhane jaun, rai
ichaonaa que ichaohin, arinojoineein, calaohineein nenaa rijijieein neeuruhane
mijitena, cajione que latejiojoiriin, onaa coina ranajae Cana Coaunera. Aca techu rai
coasina, naaonjoaihunrina cana belaitoa necaohacha jana acaauru aina neein,
Jesocurisitone jaan caje cana rocohin acaauru rai tonoraain neeuruhane coina
neriha. 36ॸNii quete: Moisesa rai rauhi teein, ita taojiaain
“Ii corenihane saatiin ohacaanune coroajeein neeuruhane coina aitiin, cana rai
coina jatoroaain nihacaanu. niicha teenine maajeein belu. 5ॸAcaaurute
Carenero sooruhane coina soera cana foerateeurera inamaconeein neeurelu.
rene amaauruhane rijijieeinte Acaauru caje nenaaneeinte cacha neein
canacaanu teeure,” turuelu Mesihasi jeelai itolere Coauneraneein
naain ne laenanohineein Cana Coaunera nenaa. ʊҡΎ́ľфľ¡͑Ë͑ɗȍ͑ľËΎфΎľËӕ‫ڏ‬
Quiricha cuhane. ruhine satiin cachaauru. Nitohanemiin.
37ॸNete nitohanihane saijieein, nii cana 6ॸCoatiha Isaraeli rai ichaane coina
belaitora aina cuaain, itolereneein nii naitoonjoan aninoaa Cana Coaunerane

jaun, ͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ËѸľҡľËΎËΎфËӕ‫ڏ‬ berichaache. Aihei. Coatiha niritiin

ruhane rai neeuruhi nii Isaraeli erenaa nainihaacache. 15ॸNitohanihane
inamaconeein nenacaauru. Esinae coinate:
rauhijiriin Isaraeli inamaconeein “Canu suujua acatena jerichaaunne
neeureniha tabaaurune jaunte aihure. jaan quena casuujua
7ॸNiheichu, Abaraaun inamaconeein acatereeunni.
nenacaaru nihanatiin, coatiha Abaraaun Chaen nechu cairichaaojoaain
inamaco esineneei neeuruhi tabaauru. canuhacha coaana jerei,
Nii quete: “Ii inamaco esineneei cairichaaojoaain coarareeunni,”
neenihurute, ʊѸËËȍËʮľ͑ľƸΎľф‫ڏ‬ naain Moisesa rai belu Cana Coaunera.
tenaa neein neeurureein,” naain 16ॸAihane jaun raa Cana Coaunerane
Abaraaun rai belu Cana Coaunera. coina chatohanineein nenaa jeriha

8ॸNiite chuni Cana Coaunera cachane nihanatiin coatiha cha que
calaohineein nenaa naineniha nechu rai nelatihei, cairichaaojoaain niicha
lauri coreniha cachane coitucuerate coaraaicha raa Cana Coaunerane jaun.
cana que. Nii cana rai niicha teeni 17ॸNitohanihane jaunte, Egipto
bihane esenetaain coreniha rai curuaanaa rai: “Canune curuaanaaneein

calaohineein nenacaarute laen esinae ii teeunlu, ii que canuhacha ichana
rauhijiriin rai calaohi esine neein nainei ichacaaunne, canuneein
coitucunojoineein neeure. 9ॸNii coinate: ͑ɗȍ͑ӕ͑ľËΎɗҡӕËӕӕфӕȍѸҡɗɗ͑Ëȍӕф‫ڏ‬
“Enene rijiu nacoauneein turuhanune tane sacutaain nenacaauru cachaaurune
janate, inae canaanai siricheein ii coina,” naalu Cana Coaunerane jaan,
comasai Sara,” naain Abaraaun rai laenanohineein ne rai Quiricha Inoaensi
niicha ichaneni belu Cana Coaunera. cuhane. 18ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ҡľËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬
10ॸNete acaachanejene. Coaracuche ʮΎɗ͑͑ɗɗËȍËΎф͑ʮľфľɗËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬
nachuhinti coroatajaain, Rebeca aina cana joaain coarae Cana Coaunera. ˇľфɗËȍ‫ڏ‬
foeratera Isacaacha sirii rai calaohichuru, nejeein techu cairichaaojoaain niicha
nii Isacaacha que inacaain neeuruhalu ËΎф͑ʮľфɗȍľɗËΎфľ͑ľËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬
niquine. 11-13ॸNete jaiti nejanoa que joaain.
telanaala, niheichu jaiti baaso aina 19ॸNete chunocoha nainere: ٘ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
caohacha ichaain neeurenihane jana: “Rai nihane cha corenihana jana cha
inanate rai nocoala cachaneein nereein,” ujuaihoneein cacha tere Cana Coaunera,
naain acaauru neba Rebeca rai bihalu niicha jerei ichaane jana, niha rai nii
Cana Coaunerane rijijieein neeurelu. caohateein neine coaalanaala,” naain
Nitohanerichaainne que techu: bajaane. 20ॸChaneeina nereei ii, Cana
“Jacoboacha belaainne Esao Coauneraacha ichai que ereeine coina.
coiintereeuni,” naain ne laenanohineein Coaraaunachuhinti atane codarojoe
Cana Coaunera Quiricha cuhane. jaera rai: “Chanuna catohaneein canu
Nitohaneeinte inae nunuhe caje coaunaain neei,” naain jaera caje
coaauneein coacuhin, chatohanei ichaa bajanaa naineriha. 21ॸNii atane caje
cachane nihanatiin, niicha ichai coitucuhi darohe janaa inaerate, aca ichana
rijijieein, niicha janijiin raain nihane coina jerihane rijijieein ichana naine. Nii
aitohalune nainaelu Cana Coaunera. jeelai atane cajete naine jataain rai
14ॸNitohanihane jaunna casajenetiin nelateineein neeni, chaen raujiaain rai
baaso icharaniha Cana Coaunera nelateneni, naaonjoaain ichana naine.
22ॸNechu cacha casetecana nainihane Cana Coaunerane jaun,”

coitucuuruhane coinate, niicha ichana naain belu Isaihasi.
nainei coaarateein, ͑ɗɗËȍËѸľҡľË‫ڏ‬ 29ॸNii ajiniha techu:
nohineein nitaje rai nenacaauru “Nirijieein

abaantaain cohanajae Cana Coaunera. cana foerateracuru coarajeein
23ॸNii aina cuaainte cairichaaojoaain nihalu Cana Coaunerane
cana coaraane jaun, jataain rai colanete,
necaohacha coitucuhin nihacachene aihalu
coina, ɗ͑ľ͑ɗɗʮɗ͑ɗȍË͑фɗфӕËӕȍľ‫ڏ‬ æΎ̲Ύфɗ͑ґΎĀΎ̲ËΎËΎɗËȍËӕ‫ڏ‬
sihalune jaun, cana netonai rai rune rijijieein
necaohacha sirichaneein nihacache. nerichaache,”
24ॸNitohanihane jaunte tabaauru naain aitelu Isaihasi.
Jorioocuru caje, ҡ¡ӕфӕˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬
churu caje, naaonjoaain neinichaachene Jorioocuru aina ena nenaa
cotijiaain raain ne Cana Coaunera. 25ॸNii Cana Coaunera Ere
quete, 30ॸTonarihacache jana nii que. Cana
٘æ͑ӕËËȍ͑ľ́͑́͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬ æΎӕ͑ľфҡľľѸľ͑ľҡӕфӕȍˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬
rune, churune coreniha ichoteratenaajain
ɗ͑ľË͑ӕËËȍ͑ľľɗ͑ҡľľɗ͑ф͑ʮ‫ڏ‬ nelu, nitohaneein nichoteeuruhane
reeunni. coacuelanaala neeuruhane jana. 31ॸNete
Canuhacha belainohinelanaala laen Isaraelitacuru, Moisesa rai rauhi
nenacaaurune, tonoraain nichotenaa coaucuruhane
inae canuhacha belaaineein teein saijieein nainesihurene, nii aitoha
belaicheeunni. rauhine jitariin tonorasihurenihane
26ॸJerichanejeein techu, taolu jaun. 32ॸæȍ͑ӕ͑͑ɗËȍΎҡľ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
‘Coatiha inara, rene. Esenetaauruhane coreniha
canu cacha niheeiche,’ ͑ɗËȍΎҡľ͑͑ɗ͑ľËӕфӕȍ͑ľľѸľ͑ľҡľ́‫ڏ‬
naa Cana Coaunerane jaaun naala, niicha ichai coreniha nichotenaa
nenacaauru raite, coaaucuruhane jaun. Nii jaunte nii
‘Ichaonaa Cana Coaunera lacurocuruhane coina tenojoi ajeri que
calaohineein neeure,’ lacurocure.
naaurureein,” 33 “Leeinjiin ajerine teeun Sioon. Nii
naain laenaelu rai Quiricha cuhane ajeri quete lacuroha cuurureein

profeta Osiasi. cachaauru.
27ॸIsaihasi netonai techu Isaraelitacuru Nii jaunte nii ajeri que jaaequiin
que: nenaa jaoleneein nenereein,”
“Cucuana cuhane nenaa- naain Jesoso que aitiin laenanohineein
carene catuneji jeeoneeite niqui ne Cana Coaunera Quiricha cuhane.
10
nefaaurureein Isaraelitacuru. 1ॸCanejeraauru, nichotenaa
Nete acaauru cautecuruhacha, nainecuruha Isaraelitacurune

coroatajajeein ichoteratenojoineein coinane, acaauru que jataain coacuhin
neeurureein, Cana Coaunera bajanajacoon. 2ॸJataainte
28 inae nii aitohalune rijijieein, niqui jeriha Cana Coaunerane rijijieein
satiin chauratane sacutaain nenaa jerecure. Nete esinae rauhijiriin
naitoonjoa icharihani ËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ɗȍӕфľ͑ɗȍ͑ľʮӕ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
rene. 3ॸCacha ichoterateraneein niha laenanohineein. 12ॸCoatiha nejelau

æ͑æΎӕ͑ľф͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬ cachaneein neeuruhi Jorioocuru aina
renihane jaunte, niicha letoai esenetana Jorioniheichuru, leinjiin Curuaanaa-
coacuelanaala, rai suujua letonohacha satiin acaauru Curuaanaa neein- caje
sacuure raajenihane nichotenaa acaauruhacha bajai teraneein nihane
coacuhin. 4ॸNii rauhi aitoonjoante jaun. 13ॸNii coinate: “Cana Curuaanaa
nelatelu turuhalu Jesocurisitone que ËΎɗҡӕËӕȍɗ͑нӕľľфľľфľʮľľɗ͑ɗËȍΎ͑Ëӕ‫ڏ‬
tiaajeein. Caje coaauneeinte laen nechu rute nichoteeurureein,” naain aitelu.
Jesocurisito queecha jaequiin 14ॸChasiina que ereereena nainecurure,
esenetaauruhane coreniha niicha ichai coitucuhin esenetaauruhane coalanaala.

ӕʮӕɗȍΎ͑ľľɗ͑͑ľľӕфӕȍ͑ľËʮľËΎӕ́ӕӕ‫ڏ‬ ͮɗȍľɗËȍӕËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ľѸľ͑ľҡ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
nojoineein neeure satiin esenetaeraauru. ruhi, нӕľËӕфӕфɗľфľľɗ͑͑ľɗΎ͑Ëӕ‫ڏ‬
5ॸNicha bei rauhi tonoraain nihane renihane jaun. Niheichu aonana
coreniha nichotenaa coacuhin nei raite: nainecuruhi neniha acaauru rai
“Leinjiiniji cautijiaelanaala caa rauhi beratenojoi berane jaun. 15ॸChasiina nere
tonoraain ichoai cachate, coreniha acaauru rai bera, ͑ɗȍËӕфӕËΎфΎҡ‫ڏ‬
nichotereein,” naain laenaelu Moisesa. janeein acaauru letoaeranune
6ॸNete laen nii esenetaauruhane coaalanaala. “Jataainte caohate cana
coreniha couluunojoineein nihane coina rene turuuruha Ena nenaa ichaonaa tera
aitiin, “Cha inicheein dedeeu, caje Jesocurisito que erenaa turuaaurerane,”
Jesocurisito fauhane coina,” coa naain naain niha Cana Coaunera Quiricha
coaaucache. 7ॸNiheichu, “Cha onacaauru cuhanene rijijieein.
rene faureein ucuun Jesocurisito inaane 16ॸNete satiinelanaa tabaauruhacha,
coina,” coa naain coaaucache. 8ॸ“Nii ichoteratenojoineein neerurichaaine

erenaate inae ii rohan neein ii suujua, ii coina beratenojoin esenetaaure. Nii
ujuaae, naaonjoaainunri cuhane ne,” quete: “Curuanaa, cha ii beratenojoi
naain ne laenanohineein. Caa erenaate canuhacha beebejei esenetae,” naelu
ľѸľ͑ľҡɗ͑͑ľ͑Ëӕфӕфɗ¡ľфҡľ͑Ύ‫ڏ‬ Isaihasi. 17ॸNii jaunte, nii canaacha aonai
joineein nenaa ne. Nii quene caa inara caje unaaneein ne nii canaacha esenetai.
relaacaanu. 9ॸAihane jaun, cana Jana nii canaacha aonaite, Jesocurisito
Curuaanaa niha Jesocurisitone que aitiin beratenojoi ne. 18ॸNena canu
coitucuhin que ereerejeein, ii suujua aitoon, Ëӕфӕфɗ¡ľфҡľ͑ΎʮΎɗΎ͑Ëӕ‫ڏ‬
aina cuaritaain o caje ichatihalu Cana renihane jaunna esenetaaureniha. Aihei
æΎӕ͑ľф͑ľľѸľ͑ľҡɗ͑ľҡľ͑ɗËȍΎҡľфɗ‫ڏ‬ jerihane, aonacuruhane saijieeinte
quiin. 10ॸNitohaneeinte, cana suujua aina esenetaaurene. Nii que te aitiin:
cuaritaain esenetaain nihacache, “Chauratane sacutaainte
couluunojoineein canaacha ichai amuhemujueein que ereereecure.
ujuaihoneein nenaa caje nichoteein Nii jaunte itolereneein
nihacachene coina. Jana cana ujuaaete chauratane sacutaain nenacaauru
ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ɗ͑ľ͑ɗËȍΎҡľфɗ‫ڏ‬ rene turuhe
chaacheeinne jaan beraneein ne. nii erenaa,”
11ॸCana Coaunera Quiricha cuhanete: naain laenanohineein nelu Cana
“Esinae rauhijiriin icharihanine Coaunera Quiricha cuhane. 19ॸNii que
esenetaain acaacha cohajeein nenaa, jaiti nainacurenihane jaunnacha
coatiha inacojoeein airinaain,” naain ne esenetaaureniha Isaraelitacuru. Aihei
jerihane, nainacuruhanete ne. ˇӕфɗ‫ڏ‬ chane jaiti ichaaojoeeun. Canune

nejeein acaauru rai: maajeeinte inae sohin jaonaa jerecure,”
“Canu cachanelanaala nenacaauru naain Cana Coaunera bajaa Irihasine
que laenanohineein nihane coitucuhichene.
necoelaaichene coinane, 4ॸNete niritohane jana: “Inae acaauru
acaauru aina canuhacha ichaneni chosi Baal coroajelanaala, caainsi

ichaain, oaraancaneein nenacaauru cachaauru
cha coitucunaa jerelanaala jelai tihanu canu cachanu que,” naain
nenacaauru aina tonorae Cana Coaunera. 5ॸNii rijijieein
nejerateeichene coina ichareeunni,” techu, ena coroatajajeeincha neeure
naain beratiha acaauru rai Cana Isaraelitacuru nichaanune cautecuru,
Coaunerane jaun belu Moisesa. 20ॸNii cairichaaojoaauruhane jaun acaauru
baihate: belaiha janijiin ranajaa Cana
٘æȍ¡͑Ë͑ӕɗ͑͑ľ͑ËΎËӕľ‫ڏ‬ Coaunerane jaun. 6ॸNitohaneein acaauru
lanaala nenacaaurute, belaiha acaauru raa Cana Coaunerane
canu aina neeurureein. jaun, coatiha rai caohacha
Chaen nechu ichacuruhane coreniha ranajaain nihei
canu coitucunaa coacuelanaala Cana Coaunera. Caohacha ichacuruhane
nenacaauru quene coreniha ranojoinecuruhane, coatiha
necoitucueratereeunni” chanerihei cana belaitohane jaan cana
naain, rai Cana Coauneraacha tei.
21 “Itolere banane 7ॸNii jaunte nirijieein rai suujua
erenaa tonoraelanaala letonohacha ichajeein nichotenaa

nechu aansaineein nenacaauru coaaucuruhane jaun, ͑ɗËȍΎҡľľӕфľ͑ľ‫ڏ‬
cachaauru reein Isaraelitacuru. Nete laen janijiin
cotijiaain cohajeeun,” Cana Coaunera ranojoineein
naa Isaraelitacuru nichaanune que Cana nenacaauru nichoteeurureein. Jana
Coaunerane belu Isaihasi. leeochaaurute suujua letonohacha
ichajeein neeuruhane jaun nichotenaa
Janijiin ranojoin nihalu Isaraelitacurune nainecurene. 8ॸCana Coaunera Quiricha
11
1ॸNii quene canu aitoon. Rai cuhane:
cachaneein nenacaauru que “Cana Coaunerate
jaolecohane jaunnacha aitoha Cana niicha ichai coitucunaa
Coaunera. Coatiha aihei. Canuhetonaine nainecurenihane coina ichae.
Isaraelita neeun, Abaraaun ichoala Nii jaunte enanetojoeein
Beenjamiin lauri caje nefoeratenaa cha coitucunaa nainelanaala neeure,
nichaaunne jaun. 2ॸInoaenlu caje nechu cha coarana nainecurenihane
coaauneeinte rai cachaneein neeuruha jaan que
Isaraelitacurune coina ranajaain nelu acaauru nota teein,
Cana Coaunera. Nii jaun coatiha ena cha aonana nainecurenihane jaan
acaauru que jaolecohin nihei. Tana rai que
Quiricha inoaensi cuhane Isaraelitacuru acaauru irichotihane jaun,”
que: 3ॸ“Cana Coaunera, ichei profetacuru naain laenanohineein nihane rijijieeinte
sohin jaohinte ichei rorihuru- altar aihure. 9ॸRabiri netonai techu:
ranuusiin itajeeure. ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑Ë͑ӕȍ‫ڏ‬ “Ita taojiaain lenone jaain,
lenonecuruhane jaan baaso ichaain coina. 15ॸNii ranojoinelanaala neeuruha

osa que nesarucuruhane jaaneein Jorioocurune coreenraniha, inae Cana
neeinete Coaunera que nejeratenaa rijijieein
caseteco coaracurumiin. neeuru caje, ranojoieein Cana Coaunera
10 Acaauru nota nihanatiin ɗ͑фΎҡΎʮΎľľɗ͑͑ľľӕфӕȍˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬
conoeneeinete, churune jaunte, nii amurijiriin
cha coarana nainelanaala ranojoineein nenaa nainecure
baaso ichaain neeuruhane, Jorioocuru. Nii jaunte ohin nitaje rai
chabana satonohelanaala neeuru caje inae nacoauneein ichaohin
caseteco coaracurumiin,” sanaacharanejeein nenaa que ichaaore.
naain aitelu. 16ॸCoaracuche nachuhinti, coliha caje
ichoaichaniha ichanohi faan, jelai teein

Nichoteeuruha Jorionihechurune jaan Cana Coaunera que banijiaain nihane
11ॸCanune aitoon. Nitohaneein baaso jaun, satiin nii coliha netonai que
ichaain inae casetecanohineein banijiaineein nihane. Nii rijijieein techu
neeuruhane jaunacha, ɗ͑ľËΎȍËȍ‫ڏ‬ leinjiin enuha cojoaisi Cana Coaunera
nainejeein jaoleneein neeuruha que banijiaain nihane, rai nunecuru
Jorioocuru. Aihei, coatiha caohacha netonai que banijiaineein ne.
nainejeein jaoleneein neeuruhi. 17ॸCharijieein teeinti toroonjoan
Nenacaaen tejian erenaa tonoraaureniha nujuan sauriin cuhane limoon uune

Jorioocurune aina cuaain, ɗ͑ľɗËȍΎҡľфľ‫ڏ‬ temuhacane, rai nujuan que nujuaain
ҡľ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľľӕфӕфľľɗ͑ˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬ nenaa rijijieein inacae nii limoon. Nii
churu netonai. Nitohaneein inae rijijieein techu, inara Jorioniheichuru
ichoteratenojoineein neeuruhane nequichene nii limoon uune rijijieein
coaracuruhane banate, acaauru que neeichene jana, Joriocuru nii inara
necoelaihurureein Isaraelita nichaaunne nujuan toroonjoan nujuan rijijieein
laurichuru. 12ॸAihane jaun baaso ichaain neeure. Nitohaneeinte nii toroonjoan
caseteco coaracuruha Jorioocurune, uune sauhin jaohin, ɗ͑фˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬
Cana Coaunera coitucuelanaala churu nequichene nii limoon uune
nenacaauru Jorioniheichuru rai rijijieein nii toroonjoan nujuan
caohacha ichaa aihuruhane jaan cajete, necuruha nii Joriocurune jaun, acaauru
jataain nii amurijiriin caohacha que temuratenojoineein neeiche.
icharichaain, inae nacoaunneein 18ॸAihane jaun jiaonriha uune sauhin
Jorioocuru raane bana Cana jaonojoineein nenaa coreenraneein

Coaunerane coitucuhacache. neeine jaun, nii uune esineneein
13ॸNena laen canu, ɗ͑фˇΎфɗΎ͑ľ́‫ڏ‬ neinichaanune amurijiriin nenaa
naala neiniquichene rai erenaa jereeun coauhin nihache. Jiaonriha rai nujuan
coitucuhichene coina. Nii coinate inara esine neein neinichaanune cuhane teein
Jorionelanaala neiniquichene rene ҡľ̲ӕ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľľɗËȍľ͑ľ¡ɗҡɗнӕɗ‫ڏ‬
caletoaain nelu Cana Coaunera. Nii chene.
jaunna jataain inara aina neein, jataain 19ॸNete, “Aiha niqui. ͮľҡľ͑ɗɗʮӕфɗ‫ڏ‬
corajeein canu amihaneeon ichana nejeein uune neein nenacaauru sauhi

jereeun, 14ॸinara que necoelaain, canu jaohin, canu temuurelu coreenraniha,”
foeratera caje nenacaauru tabaauru nariquiin. 20ॸNete esenetaenihacaanune
netonai nichotenaa nainecuruhane jaun, sauhin jaonojoin rijijieein
nihacaanune jana, inara esenetaaichene ranojoineein neeuruhane que

jaun canacaanu coreenraniha tiaaojoaain. 26ॸInae satiin ranojoineein
ranojoineein neeiche. Aihane jaun ͑ľľӕфӕȍʊѸфľ́ɗҡ͑ľ́͑́͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬
jiaonriha niique necohasitaain rune janate, satiin ichoteratenojoiniha
neeichene. ͮľËΎȍѸɗҡ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬ cuurureein Isaraelitacuru. Cana
naala casiin neeichenete caohachae. Coaunera Quiricha cuhane:
21ॸNii, rai nune esineneein nihacaanune “Sioon jelai cajete ureein
saijieein jaonojoineein nihacaanulune jianacoon cacha mitaeranu.
jaun techu nii amurijiriin inara que Baaso ichajeein niha Jacobone cajete,
suujua acatena nainenereein baaso nii baaso rocoreein caje.
ichaquichene Cana Coaunera. 22ॸkΎ͑‫ڏ‬ 27 Nitohaneeinne
cuche. Jataainte caohachaneje Cana acaauru aina caitoonjoan

Coaunera. Nete laen suujua letonohacha canuhacha ichaneni ichareeuni,
ichaa cachane abaantaene. Nitohaneein inae acaauru osa caje jianacoon
naitoonjoa esenetaauruhi casetecaa tenajaanune bana,”
natiinte inara raain nelu. Nete laen naain nii coina ne laenanohineein.
inara belaiha inara raain nihalune 28ॸͮľҡľ¡ľфҡľ͑ΎʮΎɗ͑ɗȍɗËȍΎҡľфҡľ͑Ύ‫ڏ‬
rijijieein ichaohichene caohachae, inara joineein neeururichaain cachaaurune aina

netonai sauhin jaonojoineein neeichene cuaain, Cana Coaunera que nejeratenaa
coataa. 23ॸJorionichaanune netonaite, neein neeure Jorioocuru, ɗ͑фɗËȍΎɗËȍ‫ڏ‬
esenetaenihacaanune jianeein inae niha coitucunaa nainequichene teranu que.
nacoauneein esenetaacaanune, jelaiha Nete enanetojoeein cairichaaojoaain
nune que tenojoinerichaanuhi, niicha acaauru coarae Cana Coaunera, acaauru
ichana nainei ichaain, jelaiha canacaanu foerateracuru janijiin raalune jaun.
temurichaain Cana Coaunerane jaun. 29ॸCoatiha cana rai niicha teeni ruluhin
24ॸæΎфËӕËȍľ͑Ëȍӕȍɗ͑ҡɗɗ͑фˇΎфɗΎ͑ľ‫ڏ‬ nihei Cana Coaunera. Niheichu janijiin
lanaala neiniquichene, limoon uune niicha raauri que jaoleconaa nainihei.
фɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľľɗËȍľ͑ľѸɗʮɗľľɗ͑ҡľ̲ӕ͑Ύ‫ڏ‬ 30ॸJauriaalute inara netonai Cana Coaunera
joineein neeiche, nii toroonjoan uune ere esenetaain tonoraelanaala neeichelu.

esine neein neinichaanune coreenraniha ͮľҡľ͑ľфľҡΎ͑Ύф͑ʮľфľËӕфľ͑ɗȍˇΎфɗΎΎËӕ‫ڏ‬
tenojoineein ne. ͮɗɗʮӕ͑ҡľËȍӕˇΎфɗΎ͑ɗ‫ڏ‬ rune jaun, inae enene cairichaaojoaain
chaanune inara amurijiriin nacoauneein inara coarae Cana Coaunera. 31ॸNii
jelaiha nii rai nujua esine que teein jauriaalu nere esenetaain tonoraelanaala
temunojoineein nenaa nainerichaanuhi. neeichelune rijijieeinte, enene nere
esenetaain tonoraelanaala neeure
Satononiha ichoteratenojoineein Jorioocuru, nechu cairichaaojoaain inara
neeururichaain Isaraelitacurune coaraain nihalune rijijieein, ľ͑ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬
25ॸCanejeraauru, Cana Coauneracha joaain acaauru netonai coaraa Cana
ɗËȍ͑ľ͑ɗѸɗ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľ͑ËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬ Coaunerane coina. 32ॸCana Coaunerate
chenena jereeun, nabana cha coitucuera nitohaneein ita rijijieein nere tonoraeniha
niha nocoetiin neeichene coataa. cachane coina ichae, ita rijijieein jiniiquiin
Isaraelitacurute baaso ichacuruhane cairichaaojoaain cacha coaraain nihane
jaun, æ͑æΎӕ͑ľфнӕľ͑ľʮľфҡľ͑‫ڏ‬ coina.
neein jaoleneein neeurelu, satiin 33ॸJataainte banejelanaala caohacha
Isaraelitanelanaala nenacaauru netonai icharaneein, itolere ichara neein, cha

coitucueraneein ne Cana Coaunera. teeinti cana ichao rai nelatihane coina

Coatiha nihei chuni, niicha coacui aina araai lauriin nihacoae cana jaberoco
niicha ichaneni coitucuhin beranu. 34ॸNii que cana nerurujuana jaan. 5ॸNii
jaun, “Cha Cana Coaunera suujua rijijieein techu arajii Jesocurisito
coitucue. Cha sujuatenaa nainere. 35ॸCha esenetaeranichaachene, ita ichao que
rai cha teein nelu rai cainaain nihane ichaohin Jesocurisito aina cuaain
coina,” 36ॸItolerete Cana Coaunera caje leinjiin que jaberoconaa rijijieein ita
unaa neein ne, ͑ɗɗËȍËΎӕ͑͑Ύ‫ڏ‬ jaberoco que jaberocohin nihacache.
joineein nihane jaun. Nii jaunte satiin 6ॸNitohaneeinte le cachanichaachene
itolere raineein neeure. rai aca jerihane rijijieein tenaa jerihane

Itolere bana coroaenohineein neeine jaancuru rai, lauri lauri canaacha
Cana Coaunera. Nitohanemiin. ichaneni ichana nainena jaanu teein ne
Cana Coaunera. Aihane jaun, rai nere
Cana Coaunera que banijiaineein beraneein cana letoaa Cana Coaunerane
nenaa ichaonaa esenetaacachene rijijieein coitucuhin
12 ichacaachenete ne. 7ॸLeeochaauru

1ॸCanejeraauru inara raine
aitoon. Jataain inara belaitoha coroatajanera neein nihachene coina,
Cana Coaunerane jaun, inara cana teein niha Cana Coaunerane,
raajenihane rai inara ichao teeuche jelai ʮľфľËӕфӕȍ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ËӕфӕËΎфΎҡ‫ڏ‬
teein que banijiaineein, rautaa Cana janichaachenete ne. Jana chunocoha,
Coaunerane rijijieein. Niite laen jataain cacha relaeraneein nihane coina aca
Cana Coauneraacha jereineein, rai tiha Cana Coaunerane, leeocha ichana
caohacha neein ichariquicheein. coacuelanaala acaacha ichamiin.
2ॸJiaonriha suujua cuhane coacuhin 8ॸJerichanejeein chu, chunocoha cacha
ɗËȍΎфӕȍæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬ suujua anihoaeraneein nihane coina

churune rijijieein, inae nenacaaen ҡľ͑ΎʮΎɗ͑ɗȍ͑ľËËȍѸӕӕʮӕ͑ɗȍΎľф‫ڏ‬
ËΎËӕȍɗ͑Ëӕфӕфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬ ͑ľľɗ͑͑ľľɗ͑ľ́ľľΎËȍɗËȍ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬
chene. ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ɗËȍΎ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬ naala. Chunocoha cha teein niha
naala, inara suujua coreein ichaaochete, leeochaauru raine, chunaelanaala
inara ichao coreein ichaohin, Cana teeine. ˇ͑Ëȍӕ͑ΎËΎȍËËȍ́ľҡΎľф‫ڏ‬
Coaunera jerenohineein, “Naaonjoainte neein nihane, ËΎӕʮӕфɗӕфɗ̲͑ɗȍ͑ľľΎ‫ڏ‬
caohachae. Naaonjoaite rautae Cana neein nihane coitucuhin ichamiin.
Coaunera. Caate esinae rauhijiriin Cairicheihuru rai cha teeichene,
caohacha ne,” naain coacuhin, tonajelanaala rachoojoeein teeuche.
caohacha nejesina coitucuhin ichajeein
Naaonjoaainte caohachae ichaoha
ichaohiche.
3ॸJataain cana belaitoha Cana Jesocurisito ranojoineein nenaane
Coaunerane jaun, canu cocoainaain 9ॸIta que asilanaala jiniiquiin ita suujua
caletoaain beratihane jaunna satiin rijijieein ita belaain neein, itolere baaso
inara rai aitoon, nabana leeochaauru ichana coacuelanaala caohacha
amurijiriin nenaa coacuhin niha nejesinaacha ichacuche. 10ॸJesocurisito aina
chunine coataa. Aihane jaun jiaonriha cuaain ita nejeraneein neeichene
esenetaaichene coreniha inara rai Cana coitucuhin, jiniiquiin ita belaain ita suujua
Coauneraacha tei rerohin, cha coacuhin rijijieein coacuhin, itaque inara suujua
ichana jereein neeichene. 4ॸCharijieein acateein ichaaoche.
11ॸNelararajiaain coiintelanaala coroaateeu. Jana cocoirihane acau que

corajeein inara suujua aina cuaritaain cocoaerateeu. Aihute nocoejeein
Cana Coaunera jerenohin ichacuche. aonamiin. 21ॸJiaonriha baaso nejesina
12ॸRachoojoeein neeuche nii inaraacha coacuhin jeriha inara suujuane
cohajei coreniha. Chaen laraajiin neein rijitojoeein neeichene. Nitohaneein
necairichanaa abaantaain itolere bana baaso ichaelanaala caohacha nejesina
Cana Coaunera bajaaebajajeein ichajeein baaso amuritooche.
13
ichaaoche. 1ॸSatiin cocoainanohineein niha
13ॸCha lateein neeuruha Cana cocoainacaine jaun, satiin rai nere
Coaunera cachaneein nenacaaurune, tonoraain aca jerihane rijijieein neeuche.
inara raajenihane cha latera rijijieein Nihei chuni cocoainanacai, Cana Coaunera
acaauru coroatajanecuche. Inara rene tenojoinelanaala nei. ґҡɗɗ͑ËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬
turuhin niha cachane, raotojoeein caihurite Cana Coaunera tenojoineein
cotijiaain raauche. cocoainanohineein neeure. 2ॸNii jaunte
14ॸInara rerohecaeraauru rai caohacha Ëȍӕ͑ΎËΎȍËΎËΎɗ͑͑ËɗľфľҡΎ͑Ύфľ́‫ڏ‬
ichacuche. Jiaonriha, “Coaraain naala nei, Cana Coaunera jerenohin
nainamiin,” naain acaauru que tonoraenihane jaun aicheein. Chaen techu
ereeichene. caseteco coaracurureein, ͑ɗɗ͑ľфľҡΎ͑Ύфӕ‫ڏ‬
15ॸѠËȍΎΎʮΎľ͑Ëӕфӕɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬ ruhi, 3ॸËΎȍËȍɗËȍфӕфӕËѸľҡľËľ́‫ڏ‬
joeein, inaderaain chananacaauru aina naala, ¡ѸΎɗËȍфӕфӕȍËȍËѸľҡľËф‫ڏ‬
inaderaain chanaauche. neein niha cocoainanacaine jaun. Aihane
16ॸIta rijijieein coacuhin ichaaoche. jaun ii casetecaa cocoainanacaine
Jiaonriha chuni amurijiriin nenaa coasiinne, baaso ichana coacuelanaala
coacuhin neeichene. æɗфɗËȍľфɗ͑Ύ‫ڏ‬ caohachaain neeute, esinae rauhijiriin
joineein ichaonacaauru rijijieein ËΎȍËȍɗ͑͑ľľɗ͑ľËΎф̲ɗɗ͑ËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬
ichaaoche. Jiaonriha leeochaauru caihuri, 4ॸacaauru jeriha Cana Coaunerane
amurijiriin cha coitucueraneein nenaa rijijieein, ii rai caohacha ichacuruhane
coaauquichene. coina neeuruhane jaun. Nete laen baaso
17ॸJiaonriha chuni inara rai baaso ichaain ichaain neeinne, cocoainanacai coasiinne
nihane, inara netonai rai baaso ichana ne, esinae rauhijiriin baaso ichara
coacuhi nihache. ͮɗҡΎȍ͑ľ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬ casetecaane coina teein niha Cana
naala satiin notaracaae, caohacha nejesina Coaunerane jaun. 5ॸNii jaunte jeriha
ichajeein ichaaoche. 18ॸAtiin leeochaauru cocoainanacaine rijijieein nere tonoraain
aina jiniiquiin raotojoeein acaauru ichaohacachene caohachae. Coatiha cana
cotainaa coacuelanaala ichaaoche. casetecaane coasihacha nihei. Caohachaain
19ॸCanejeraauru, jiaonriha inara cairichaera cana suujua coaraain ichaohacachene
cairichanaa coacuhin neeichene, Cana coinate aihacache. 6ॸNitohanihane jaunte
Coaunera, baaso ichaeraauru ichanohin cocoainanacaihuri rai coriqui teein
coitucuhin casetecarichaaine jaun. Nii neeiche, Cana Coaunera jerenohineein
coinate rai Quiricha inoaensi cuhane: leinjiin rai namihaneeocha ichajeein
“Canune baaso icharaauru coitucuhin neeuruhane jaun.
casetecaain, caohacha icharaauru 7ॸLe cachaauru naineein, inara caje
coretereeunni,” acaaruhacha raaeni teeuche. Niha

naain aite Cana Coaunera. 20ॸAihane chatohanei inaraacha coretenenine rai
jaun iicha cotaairii mijitihane coretecuche. Niha chatohanei,
cobiereno rai inaraacha coreteneni jianeein coujurihu Cana Coaunera

impoestone coretecuche. Niha cacha cachaneein nenaa tocohaneein
inara suujua acatequichene jaaneeine nihacachene coaarateein nihacachenete
que inara suujua acatecuche. Niha caohachae. Charijieein teeinti letona
cacha inaraacha belainenine jatoraain ne sondaro, rai curuaanaa
belaihuche. aitoonjoan ichaane coina. Nii rijijieein
8ॸJiaonrihachu chuni que nerebeteein techu cana netonai jatoroaain
neeichene. Nete laen jiniiquiin ita nihacache, Cana Coaunera aitoonjoan
belaaichene caohachae. Chunocoha ichacaache chuni que asilanaala satiin
namute cacha belaain ichoaite, aitoha notaracaaene coina. 13ॸAihane jaun
Cana Coaunera rai rauhine rijijieein, caohacha nejesina ichacaachene
inae ichaohane jaun aicheein. 9ॸCana coaracuruha cachaaurune coina,
Coaunera rai rauhi cuhanete, “Jiaonriha nainihaacache joaenreein ene jereein,
ii sinijieranelanaala nenaa ene aina ajetoritiin enaacha joaenreein cha
ichaojeraquiin neeine. Jiaonrihachu ichaain, niheichu canamute cacha
sonajaain jaohine. Jiaonrihachu cotaairiin coaraain, canamute cacha que
asijiauhine. Jiaonrihachu chamute necoelaain, naaonjoaain nenaa
cacha rucuhele, rai nirihuru, rai sinijera, nainihaacache. 14ॸAihane jaun
naaonjoaaihunri jereein neeine,” naain nitohaneein nenaa coacuelanaala,
ne laenanohiheein. Nete satiin nii coujuriu Cana Curuaanaa Jesocurisito
naitoonjoan coitucuhin nihacachene cachaneein neeichene coaarateein
coina: “Ii raajenihane ijiabereeo laraajiin neeuche, joaereen cacha
belaaine rijitojoeein chamute cacha фɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗ͑фѸӕӕʮӕ́ľҡΎ͑ΎҡΎ͑Ύфľ́‫ڏ‬
belaihu,” naain ne laenanohineein. naala.
10ॸAihane jaun namute cacha belaain
ichoai, coatiha nainihei baaso ichaa Jiaonriha inara nejera

namute cacha raine. Nitohaneein ichao que ereeichene.
14
jiniiquiin ita belaain nihacachenete, 1ॸInara rene turuhin niha cana
satiin aitoha nii rauhine rijijieein nejera canaacha esenetai aina
ichaohacachene jaun airichaacheein. ijilanaala nenaane, rai tonaain erenaa
11ॸґҡɗɗ͑Ѹɗ͑ɗ͑фɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍΎȍË‫ڏ‬ coacuelanaala raotojoeein raauche.
chene caje nocohin cana ichao coaraain 2ॸCoaracuche nachuhinti tabaauru
coitucuhin ichaohacachene cojoanonaa itolere lenone que ita rijijieein

que turuhane que nainacaachenete lenoneein neeuruhane. Jana tabaauru
caohachae, inae jauriaanejeein cana rai iijilanaala nenaa, iniho quilanaala
¡ľфҡľ͑ΎʮΎɗ͑ɗȍ͑ľʮ͑ľѸľ͑ľҡË‫ڏ‬ jasisichuruhacha que lenoneeine.
Ëȍľ͑ľ¡̲͑ӕфɗҡΎȍľфɗɗ͑ɗ͑ľɗËȍӕӕ͑ľ‫ڏ‬ 3ॸAihane jaun, itolere lenone que
jeeonriha ichoteratenojoineein lenoneein nenacaauru, nainihei nii

nerichaacheeinne jaun. 12ॸʊ͑ľѸҡΎ͑Ύȍľ‫ڏ‬ ɗҡΎ́ľфľ́ľ͑Ύ͑ľнӕľ́ľ͑Ύ͑ľ͑͑ɗ͑ľ́‫ڏ‬
lalajiha caa nocohenaanau ichaonaa naala nenacaauru que ereein
rijijieein ichaohacahene jaan janonaa. neeuruhane. Jerichanejeeinchu nainihei,
Inae turuhelalajiha nii ena nenaa nii itolere lenone que lenoneein nenaa
janonaa canaacha cohajeine jaun, que erenaa nainihei nii itolere lenone
nocohenaanau nenaa rijijieein que lenonelanaala nenaa, Cana
baasohacha ichajeein ichaohacachene Coaunera acaaentonai raain nihalune
jaun. 4ॸAihane jaun chaneeina neei ii, ٘æ͑ӕɗËȍΎËΎфľ͑ɗȍľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗ‫ڏ‬

leeocha rai niicha latei tera que baaso riin airichaainne quene
ichaa beein que ereein neeine coina. Nii aitoreeunni.
acaauru letoaeraneein nenaa Cana Satiin cachaaurute canu acatiha
Coauneraachate baaso ichaain neseeonriaain canu nichaanune
aihurenihane, caohacha ichaa coitucuhin Cana Coaunera
aihuruhane coitucureein. Nete coroaaecurureein,”
itolereneein caohachaain raotojoeein naa Cana Curuaanaane ne
neeurureein, Cana Curuaanaa laenanohineein Cana Coaunera Quiricha
raotojoeein neeuruhane coina Inoaensi cuhane ne. 12ॸNitohaneeinte le
icharaneein nihane jaun. cachanichaachene, cana raajenihane
5ॸNiha coaiteen tabaauru, jataain canaacha ichai berichaacheein Cana
leeochaauru janonaa amuritoheriin Coaunera rai.
nelateineein lejanohane coaaraauru.
Jana tabaaurute satiin janonaa ita Jiaonriha inara nejera ichao
rijijieein nelatihane que aitocure. Nii lacuroaaichene.
jaunte lecachanichaachene, canaacha 13ॸAihane jaun inae nainihaacache cana
esenetai coitucuhin esenetaacachene nejeraneein nenacaauru que baasoneein
caohachae. 6ॸLeeochaauru janonaa bana ereein, chatohanei ichaain, naaonjoaain
amuritoheriin le janonaa coaraain, bana nenaa nainihaacache. Chatohanei ichana
Cana Coaunera coroaena jerihane, nii coacuelanaala neeichenete caohachae,
janonaa bana coroaemiin. Jana Cana ͑¡͑ľѸľ͑ľҡË͑͑ľʮľф͑ľ́ËӕфΎɗ‫ڏ‬
Coaunera rai caohacha ichaa itolere chene esenetaane jianihane coataa.
lenone que lenoneein nenaa jerihane, 14ॸCanune esinae rauhijiriin Jesocurisito
itolere lenone que lenoneein Cana esenetaeraneein aitoon. Nihei chuni

Coaunera coroaemiin. ˇľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬ lenone, calanineein quichaenihane coina
jeeinchu Cana Coaunera rai caohacha coaaunanojoi. Nete lenone tabaauru,
ichaa itolere lenonecuru que lenonena leeochaauru cachaauru rai lenoneneein
nainiheichuru, quilanaala neein Cana nene. 15ॸNiheichu nainiheei quinaa
Coaunera coroaemiin. inaelanaala nenaa ii nejera notaracaae rai
7ॸCoatiha cana jerichaachene jaun baaso ichara tocohaneein quiine. Ii
ichaohin, ohin, naaonjoaain nihaacache. lenoneecha coreniha nitajeein niha ii
8ॸNii rijijieein techu ohin, ichaohin, nejera, coreniha netonai ohin nihalu
naaonjoaain nihacachene nihanatiin Jesocurisitone saijieeine coataa.
Cana Coaunera raineein nihacache. 9ॸNii Nitohaneein neeine coatiha chamute cacha
coinate ohin, o caje ichanaain, belaaine coaaratiha airiheeini. 16ॸAihane
naaonjoaelu Jesocurisito, ɗËȍΎ͑‫ڏ‬ jaun itolere lenone que lenonena naineein
caauru, onacaauru, naaonjoaainunri neeichene jaan aina cuaain nainiheeiche
Curuaanaaneein nihane coina. baasoneein inara que ereein neeuruha
10ॸChanuna jana chaen nitohanihane cachaaurune jaanu ichaain neeichene.
saijieein, ii nejera ichao que ereein rai 17ॸJeriha Cana Coaunerane rijijieein rai
necoeje chanuhin neei, Cana Coaunera Cojoanonaa que ichaonaa jerichaachene,

acatiha satiin tururichaacheein aca coatiha joaenreein lenone que lenoneein
canaacha ichai coitucuhin rucuherichaaine nihacane latihei. Nete laen esinae
saijieein. 11ॸNitohanerichaaine quete: rauhijiriin baaso ichaelanaala rai Suujue
aina cuaain rachoojoeein ichaohin, raauruhacha ichai que tonaain erenaa

raotojoeein nihacachene caohachae. nainihaacache. Atiin acaauruhacha
18ॸNitohaneein ichaohin Jesocurisitohacha ichai rautaenihacachene nihanatiin
jerei ichaa cachanete laen rautatiin coarae abaantaacachenete ne. 2ॸSatiin canate,
Cana Coaunera. Cachaauru nihanatiinte canamute cachaauru rai caohachanu
esinae rauhijiriin caohacha ichaane que cha ichaain nihacachene caohachae,
coaracurureein. caa canaacha esenetai aina iijieein
19ॸAihane jaun, atiin ita aina raotojoeein sacuhajeein ichaaoruhane coina.
ɗËȍΎȍɗ͑͑ɗȍËËȍľ͑ľʮ͑ӕȍËȍɗËȍË‫ڏ‬ 3ॸCoaracuchenachuhinti Jesocurisito
chenete caohachae. Nii banate laen esinae netonai, aca jerihane rijijieein nenaa
rauhijiriin, jiniiquiin ita coroatajaneein, nainenihane jaun: ٘ʊɗ͑ľËΎľʮľËȍ͑ӕӕфľ‫ڏ‬
jeriha Cana Coaunera Suujuene rijijieein raauru coreenranihane canu caseteco
nerichaacheein. 20ॸNainihei lenoneecha coaaraaun,ٚ͑ɗ͑нӕľɗҡɗɗ͑́ľ͑͑Ύȍɗ‫ڏ‬
coreniha Cana Coaunera ichanohin itajeein nihane nainaalu, rai suujua letono
nihacachene. Esinae rauhijiriinte niqui, rijijieein nenaa coacuelanaalane. 4ॸSatiin
satiin lenonecuru lenone caohachaneein Quiricha Inoaensi cuhane
neeure. ͮľҡľËΎȍËȍľ͑ľнӕľ́ľ͑Ύ͑ľ́‫ڏ‬ laenanohineein nenaate, Ë͑Ѹӕӕʮӕҡľ‫ڏ‬
naala nenacaauru notaracaae que raanu que laenanohineein nelu, itolere
lenoneein acaauru suujua lacuroaera bana jianelanaala, cairichaaojoaain
tocohaneein nihacachene. 21ॸNii jaunte cana coaraane aina cuaain canaacha
caohachaene, iniho leeochaauru cohajei ranaa nainichaachene coina.
quinojoinelanaala nenaa quiin, bino cohin, 5ॸNii Cana Coaunera itolere bana
naaonjoaain nihacachene. Niheichu cairichaaojoaain cana coaara, inara

leeochaauru suujua lacuroaera coroatajanemiin. Cana relaalu
tocohaneein nainihei joaenreein Jesocurisitone rijijieein 6ॸjiniiquiin ita
chachanaa nainihaacache. 22ॸAihane jaun ii belaain rachoojoeein Cana Coaunera
joaereen lenone que lenoneeine, Cana coroajeein ichaoche, jeriha Cana
Coaunera notaracaaecha que lenoneeu. Coaunera Cana Curuaanaa Jesocurisito
Rachoojoeein neeine suujua cuhane Inacaneein nenaane rijijieein neeichene
nocoatelanaala joaenreen lenone que coina.
lenoneein nenaa. 23ॸNete laen inae
roaotojoeein quinaa naihenihane Jorioniheichuru rai benojoiniha
coituhane saijieein que lenoneein nei, aca Jesocurisitone que erenaa
nii ujuaihoneein ne, niicha quiinelanaala 7ॸAihane jaun Cana Coaunera rai
nenaanihane coitucuhane saijieein quihane caohachanu que inara raain nihalu

jaun. Nii jaunte inae canaacha ichana Jesocurisitone rijijieein, inara netonai
nainihei ichacaa raotojoeein coitucuhane jiniiquiin raotojoeein ita raain neeuche.
saijieeine, osa que nesaruha aihaca. 8ॸEsinaena aitoreeunni inara rai. Inae
cana foeratera inoaensihuru rai,

Ii rainuhacha que caohacha ichana nitohaneein ichaane coina aitosihalu
coacuelaanaala chamute cacha rai Cana Coaunerane nainaane coinate,
caohacha ichaau. Jorioocuru nichaanune rai nelatihane
15
1ॸInae cana, jeriha Jesocurisitone coina turuhin nelu Jesocurisito, caje
фɗʮɗʮɗľľɗ͑́фʮɗɗ͑͑ľɗ͑ɗËȍ‫ڏ‬ esinae rauhijiriin nohanelanaala tihane
chene, ͑ɗɗľ͑͑ӕ͑ӕȍľҡľľɗ͑ѸËӕȍʮľ‫ڏ‬ coina, naitoonjoan ichaa Cana
Coaunerane coaracuruha cachaaurune 14ॸCanejeraauru, saain inara
coina. 9ॸChaen techu Jorioniheichuru leeochaauru belaain ichaohin, itolere

netonai, aca Cana Coauneraneein coitucuhin, jiniinquiin ita suujuatenaa
nihane jaun, cairichaaojoaain acaauru coitucuhin ichaohichene coitucuhanu.
netonai coaraane coitucuhin, Acaneein 15-16ॸNena laen caa quiricha inara rai
͑ɗȍ͑ľËΎфΎľËӕфӕфɗËȍɗ͑ľËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬ canuhacha laenai cuhane inara que

tihane coinane maajeein turuhin nelu. asilanaala inara rai aitoon, nabana
Nii ajinihate nitohanerichaaine que: baitequichene chatohanei ichaquichene
“Nitohanei ichaaine corenihane coataa. Nitohaneein Jorioniheichuru rai
lauri lauri nenacaauru cachaauru caohacha ichaa Jesocurisitone
aina neein- beebejihanune coinate, canu rai
ɗɗ͑ľľɗ͑͑ľľɗ͑ľËΎфΎʮľľɗ͑͑ľ͑ҡľ‫ڏ‬ caohacha ichaane coina canu raain nelu
reeunni,” Cana Coaunera. Nii jaaunne Cana
naain laenanohineein ne Quiricha æΎӕ͑ľф¡ľфҡľ͑ΎʮΎɗɗËȍΎҡľфҡľ͑Ύ‫ڏ‬
Inoaensi cuhane. 10ॸQuiricha Inoaensi joineein neeururichaainne beebejeeun.
cuhane techu coaiteen: Nii canuhacha beebejei esenetaauruha
“Cana Coaunera cachaneein Jorioniheichurune, Cana Coaunera rai
͑ľ͑Ëӕфӕɗ͑ʮɗ͑ɗɗнӕɗɗ͑фËȍΎ‫ڏ‬ iniho mocohin teeuruha saseredotecuru
jeeuche Jorioneei nenacaaurune rijijieein, Cana
lauri lauri nenacaauru cachaauru,” Coaunera rai, jeriha rai Suujuene
naain ne laenanohineein. 11ॸRai Quiricha фɗʮɗʮɗľľɗ͑ËΎӕ́ӕӕ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑ˇΎфɗΎ͑ɗȍľ‫ڏ‬
Inoaensi cuhane techu coaiteen: churu tihanune coina.
“Lauri lauri neiniquichene 17ॸCoujuriu Jesocurisito letononeein
Cana Coaunera cachaneein nenaa tocohaneein, Cana Coauneracha

nenacaauru aina jiniiquiin jerenohi ichaain nihanune jaunne
Cana Coaunera coroaaecuche,” raotojoeeun. 18ॸͮɗɗʮӕ͑͑ľˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬
naain ne laenanohineein. 12ॸIsaihasi churu relaain nihanune jeriha Cana
netonai techu: Coaunerane rijijieein neeuru coina,
“Isaihasi caje nefoeratenaa- canu relaain nihalu Jesocurisitone jaan
Isaraelitacuru curuaanaa neein nenaa- caje cuaain, leeochaneein cuaain
Rabiri cajete Jorioniheichuru relanaa coacueneeun.
ocooreein leinjiin Curuaanaa, Niine ichaaun acaauru rai ereerejeein,
Isaraelitanelanaala nenacaaurune acaauru aina neein canu ichao que
maajeein acaauru notajaain, 19ॸcojoelanaacojoai
curuaanaa neein nihane ichana nainichaaunne jaan aina cuaain,
acaacha que jaaequiin neeuruhane Cana Coaunera Suujue aina cuaain,
coina,” naaonjoaain. Nitohaneeine cana
naain laenaelu. ichoterateraneein niha Jesocurisitone
13ॸCanaacha cohajei teraneein nenaa beebejihanune nainaaun jataain
Cana Coaunera, Aca acaneein nihane caohatiin, Jerosaleeun caje nunuheteein
esenetaeraniquichene rai, raotojoeein itolere sacutaain Iliria batane que
rachoojoeein jiniiquiin neeichene jaanu tiaaojoaain. 20ॸNitohaneeine chabana
teein, inara aina niicha ichana nainei turuureniha leeochaaurune jaaunru
ichaa rai Suujuene coina ichamiinte, cuhecujueein chabana aonaeraeniha
leinjiin acaacha cohajeein neeiche. Jesocurisito que erenaane jaaunru
Jesocurisito beebejeeun, nabana churu netonai, ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡľф‫ڏ‬

leeochaauru amihaneeona jaaunru ͑ľľɗ͑͑ľ͑ËӕфӕˇΎфɗΎΎËӕфӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
turuhin, Ëӕфӕ̲ɗȍ͑ľľΎфľфΎȍľË‫ڏ‬ necure, acaauruhacha sirii taojiaain
nune coataa. 21ॸNitohanei ichana letoaain. 28ॸNii jaunne inae nii
coacuelanaalane, leeochaauru coroatajaniha
“Chabana que erenaa acaauruhacha taojiai amaain tihanune
aonaelanaala nenacaaurute, baihane laen, Españau cureeunni. Nii
inae aca Acanihane coaracurureein. ucuaetohane laen cuujihataain inara
æȍ¡͑Ύ͑ľ́͑́͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬ rene bedaenereeunni. 29ॸInara rene
rute, bedaenichaaune, Ë͑ËΎфΎҡʮ͑ľфɗ‫ڏ‬
aonaain coitucuha cuurureein,” chaain jelai amuritoheriin
naain laenanohineein niha Cana Jesocurisitone coitucuhanu.
Coaunera Quiricha cuhanena rijijieein 30ॸInara raine aitoreeunicha
ichaaun. canejeraauru. Atiin Jesocurisito aina

cana belaiha cana rai Cana Coaunera
Romau cunaa coaauca Faborone Suujue tenojoi coreniha, caohachaain
22ॸJaitinii ichajihanune jaaunne, araai cuha canu amihaneeone coina, canu rai
saain inara coaraa unaa coaaucaaunne atiin Cana Coaunera bajaauchete,
nihanatiin nainesineeun. 23ॸNene laen 31ॸcanu que chachana nainecureneeine
inae ena canu amihaneeo nainaaun, nii Jodea nenacaauru Cana Coaunera
Ë͑ӕȍËȍ¡ľľ¡ľʮľɗҡ͑ľѸËӕҡɗ͑Ëȍӕ‫ڏ‬ coitucuhichuru. Chaen Jerosaleen
rune jaun, inae inara coaraa unaa turuhanune raotojoeein canu ranaa
jereeun araai jaanacai baiha. 24ॸNii nainecuruha ecu nenacaauru cana
jaunne Españau cuhanune ucuaetoha, nejeraaurune coina. 32ॸJeriha Cana
cuujihataain inara rene bedaenereeuni, Coauneranena inara rene turuhin
bajiaanachuhinti aineeun. Nene laen bedaenereeunni, ɗ͑фËΎфɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬
atiin, ɗ͑ľ͑ɗ͑ɗ͑ɗ͑ффľ͑ľ¡ľĀɗ͑ɗ‫ڏ‬ ʮΎľľɗ͑ľËӕɗ͑фɗ͑͑ľľɗ͑͑ľ¡ľҡË‫ڏ‬
chaaune baiha, jelai caje amuhanune nune coina. 33ॸRaotojoeein nihacachene
coina canu coroatajaniquichene jereeun. teraneein nenaa Cana Coaunera, inara
25ॸNene jaiti ena Jerosaleeun cureeunni, coroatajanemiim. Nitohanemiin.
ecu nenacaauru coroatajaniha
leeochaauru cana nejeraauru taojiai Arajii cachaauru coaauca Faboro.
tihanu acaauru raine coina. 26ॸͅѸľĀΎ‫ڏ‬
16
1ॸJesocurisito rai iclesia neein
niau nenacaauru, Acaihau nenacaauru, nenacaauruhacha latei que
naaonjoainurite suujua caje coaauneein, acaauru coroatajaneraneein Cencrea
Jerosaleeun cairicheinejeein nenacaauru nenaalu- cana nejeraneein ene neein
coroatajaniha letoaauruhane coina, nenaa- Febe quene inara rai aitoreeunni,
niicha letoaenihunru taojiaaure. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ 2ॸcoujurihu Jesocurisito esenetaeraneein
neeinte rai suujua caje coaauneein nenaa tocohaneein, inara rene turuhane
coacuhin, jataain caohacha ichacure. raotojoeein Jesocurisito coreniha raain,
27ॸCharijieein teeinti Jorionecurenihane Ѹҡɗɗ͑͑ɗɗËȍ́ҡľɗнӕľËΎфΎҡʮ͑ľнӕɗ‫ڏ‬
saijieein, acaauru que Jesocurisito chene coina. kËҡľ́ľľΎËȍӕфӕËΎфΎҡ‫ڏ‬
coitucuerateeurelu, Jorioocuru janeein canune maajeein coroatajanelu.
Jesocurisito esenetaeraneein 3ॸCanu rai Jesocurisito tenojoi
nenacaauru, ͑ɗɗфɗʮɗʮɗľľɗ͑ҡľˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬ amihanenaa que canu coroatajanera

neein nenacaaurulu- Aquila, Firisila, naaonjoainuri coaaucaaune beeuche

naaonjoainuri coaucaaunne beeuche acaauru rai.
acaauru rai. 12ॸJerichanejeeinchu Jesocurisito
4ॸAcaaurute canu coreniha nichao icharatenohi icharaneein nenacaauru-
itajerateeuruhane rai neeurelu, canu Tirifena, chaen Tirifosa, naaonjoainuri
sohin canu jaonaa jerecuruhane bana. rai acaauru coaaucaaune beeuche.
Nii jaun coatiha canuhacha acaauru Chaen cana nejera, Jesocurisito
coaauhaaun, satiin Jesocurisito rai coreniha- cana baineein nenaa- Persida-
iclesianeein nenacaauru- ˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗËȍӕ‫ڏ‬ nii mainajeein Jesocurisito tenojoi
rute acaauru coreniha Cana Coaunera amihanenaa icharaneein nenaalu rai
bajanajaaocure. netonai coaaucaaune beeuche.
5ॸJerichanetojoeeinchu Aquila, Firisila, 13ॸRofo rai netonai coaaucaaune
͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕ͑фɗ́ΎфľфɗѸľ͑ľҡΎʮɗ͑‫ڏ‬ beeuche. kËҡľ́ľľΎËȍӕфӕ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬

caauru canejeraauru coaaucaaune riin Jesocurisito esenetaeraneein nihane
beeuche acaauru rai. Jataain canuhacha coaarate.
belaai- Efeneto coaaucaaune beeuche. Chaen rai nebate canu neba rijijieein
Acate jauriaanejeein Asia batane que cacoelaichaneein nelu.
Jesocurisito esenetaera neein nelu. 14ॸChaen Asiincrito, Fleconte, Eremesi,
6ॸTaolu carajaain inara jana neein, Patrobas, Eremasi naaonjoainuri, chaen
inara coroatajaneraneein nenaa Mariha acaauru aina nenacaauru canejeraauru
netonai coaaucaaune beeuche. netonai rai acaauru coaaucaaune
7ॸChaen canu araaichuru canu aina beeuche.
ʮɗ͑ɗɗнӕɗɗ͑ËфľѸľфΎËӕȍ͑ľ͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬ 15ॸChaen Filologo, Jolia, Nereo aina rai
rulu- Andronico, Joniasi, naaonjoainuri bai Olimpias, naaonjoanunri rai acaauru

rai acaauru coaaucaaune beeuche. coaaucaaune beein, canaacha esenetai
Acaaurute afosotooru que caohacha coreniha canejeraauru rai netonai
cachanecuruhane coaarateein, canu acaauru coaaucaaune beeuche.
ajiniha Jesocurisito esenetaeraneein 16ॸJiniiquiin raotojoeein ita rai ereein
neeurelu. neeuche, ita nejeraneein nenaa

8ॸJesocurisito coreniha jataain rijijieein. Satiin Jesocurisito esenetaain
canuhacha belaineein nenaa- Ampliato rai cachaneein nenacaauru netonainte
rai coaaucaaune beeuche. inara coaaucuruhane berateeure inara
9ॸChaen canu rai Jesocurisito tenojoi rai.
̲ɗȍ͑ľ͑нӕľË͑ӕËΎфΎҡʮ͑ľф‫ڏ‬ 17ॸInara canejera neeichene raine
neein nenaa- Orobano, canuhacha aitoreeunni, atiin nii jelai leeochaauru

belaai Estaquis, naaonjainunri lerueraneein- ɗ͑ф̲ɗȍ͑ľľΎ́ËӕфΎľ‫ڏ‬
coaaucaaunne beeuche acaauru rai. raneein nenacaauru coaraain, acaauru
10ॸJesocurisito esenetaeraneein nihane que nainaain ichaohichene coina.
jaun, mainajeein coujunojoineein Nitohanei icharate relanojoineein
nenaalu- Apeles netonai coacuhin, ͑ľľɗËȍľ́ӕ͑ľʮ͑ɗËȍнӕɗËȍľ͑ľËΎȍҡľ‫ڏ‬
Aristobolo aina rai naraichuru raneein aicheein. Aihane jaun jiaonriha
coaaucaaune beeuche acaauru rai. acaauru rohan neeichene.
11ॸChaen canu araai Erodion, nii baiha 18ॸˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎȍËȍʮľфľɗɗËȍ͑ËΎËӕľ‫ڏ‬
Narsiso aina nejeraauru Jesocurisito lanaalate nechu acaauru jerecuruhane

esenetaeraneein nenacaauru, rijijieein- raihunhacha que chachaain
neeure. Chaentechu enaacha cacha netonaite inara coacue. Chaen cana

coritana inatiin aihuruhane jaun, nejera Coarto netonaite inara coacue.
acaauru coitucuelanaala nenaa cacha 24ॸCana Curuaanaa Jesocurisito, satiin
coritacure enaacha. inara coroatajanemiin. Nitohaneeine.

19ॸSatiinte Jesocurisitohacha jerei
tonoraain ichaohichene coitucuure. Nii Raotojoeein rachoojoeein

jaunne jataain rachoojoeeun inara Cana Coaunera coroaecuche.
coreniha. Aihane jaun baaso ichana 25ॸCana ichoterateraneein niha
coacuelanaala, itolere coitucueraneein Jesocurisitone que inara relanaanune
neeichene coaarateein caohacha rijijieein, leeinjiin Acaacha jerihane
nejesina ichacuche. 20ॸAihate inara tijia rijijieein neeichene coina icharaneein
asaae jaoleneein niha nii baaso nenaa Cana Coaunera coroaecuche. Nii
icharatera moconajaerane coina inara relaanulune jaante, chuni que
ichamiin raotojoeein nihacachene coitucueratelanaala sirihane caje, cana
teraneein nenaa Cana Coaunera. Inara que coitucuerate Cana Coaunera. Acate
coroatajanemiin Cana Curuaanaa asinojoineein sirilu, jaiti cana rai
Jesocurisito. chauratane coaunaenihane ajiniha caje
21ॸæ͑ӕ̲ɗȍ͑ľľΎнӕľËËΎфҡ͑ľф‫ڏ‬ coaauneein Cana Coaunera. 26ॸNete laen,
neein nenaa- Timoteeo netonaite inara inae enene cana que coitucuerate nere
coacue. Chaen canu araaichuru- Locio, bera inoaensihuru- profetacuru que, aca
Jasoon, Sosipater, naaonjoaihunri. jerihane rijijieein beein laenaeratihalu
22ॸCanu caa Faboroacha laenaeratei Cana Coaunera chabana satonoelanaala
quiricha laenara- Tersio nichaaunena nenaane rijijieein. Nii niicha ichaneni
canuhetonai cana Curuaanaa coreniha asinojoineein nenaate, satiin lauri lauri
inara coacuun. nenacaauru cachaauru que coitucuerate
23ॸChaen caa nihanune jaan- loreri Cana Coaunera, esenetaain tonoraain
erora Caiho netonaite inara coacue. neeuruhane coina.
Acate rai loreri tee, satiin iclesianeein 27ॸLeinjiin itolere coitucuhin nenaa
nenacaauru- turunacaauru nasaae Cana Coaunera necaohacha coitucuhin

netaojiaauruhane coina. Chaen caa coaracurumiin chabana satonoelanaala
nihacaanune jaan nese cocoaichacuru rai Calaohi Jesocurisito aina cuaain
rai coriqui beraichaneein nenaa- Erasto satiin cachaauru. Nitohanemiin.
Coriintoo nenacaauru rai
Faborohacha letoai leinjiin
coroatajane Cana Coaunera, niicha

Chatohaneein neeiche jerenohin coitucuhin que ita rai
Coriintoo neiniquichene. raotojoeein ereeichene coina. 6ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
1
1ॸCanune Faboro neeun. Cana nihane ainate, esinae rauhijiriin erenaa
Coaunera jerenohi neeinne, niha Curisito quene coitucuhin
Jesocurisito cocoainanohi afosoto neein esenetaain rijijieein neeiche. 7ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
neeun. Cana nejera Sosetenesi aina nihane jaun, inara rai lanarinaain
jiniiquiin neeinna 2ॸcaa quiricha caohacha ichaquichene coina inara rai
laenacaanu. Satiin Coriinto neseu Cana Cana Coaunera tenojoin, ocooca uha
Coaunera que banijiaineein rai Cana Curuaanaa Jesocurisitone
iclesianeein nenacaauru cana coaraquichene que tiaojoaain. 8ॸInara
nejeraauru raina, caa laenaain berairichaain Cana Coaunera satono que
letoacaanu. tiaain, inara suujua letono ichaelanaala
Satiin inarate Cana Curuaanaa neeichene coina, nabana turuha Cana
Jesocurisito aina cuaain araai laurii caje Curuaanaa Jesocurisitone bana niha
ranojoineein neeichene saijieein, Cana inara que tonaain ereine coataa. 9ॸItolere
Coaunera que banijiaineein le laurii caje banate, satiin naitoonjoa ichae Cana
nenaa rijijieein neeiche, itolere Coaunera. Acate inara cotijiae,
sacutaain Jesocurisito coroaejeein jiniiquiin rai Calaohi Jesocurisito aina
nenacaauru aina jiniiquiin. ichaohichene coina.
3ॸCana Coaunera, Cana Curuaanaa
Ita caje nelerucuruha
Jesocurisito, naaonjoainuri inara
Jesocurisito ranojoinunrune
coroatajanemiin raotojoeein neeichene
coina. 10ॸCanejeraauru, Cana Curuaanaa
Jesocurisito corenihane inara rai aitoon,

Jesocurisito aina cuaainte ҡɗɗ͑ɗҡѸӕӕʮӕфɗʮɗҡΎʮΎľľɗ͑͑ɗɗ́ľľΎËȍ‫ڏ‬
rausiaenojoinichaache. neein inara suujua cuaelanaala
4ॸJesocurisito aina cuaain inara jiniiquiin raotojoeein ichaohichene
rausieca Cana Coaunerane corenihane, coina. Rachoojoeein ichaaoche ita
itolere bana coroajeeun. 5ॸNii rai Calaohi rijijieein coacuhin, ita rijitojoeein
ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľфľҡΎ͑Ύфɗ͑ľѸľ͑ľҡɗ‫ڏ‬ abaantaain. 11ॸNejesinajeein ita
chene aina cuaainte, jataain inara cotaairiin neeichene coitucuhanu Clohe
356
357 æΎфɗɗ͑ҡΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ1
laurichuru cajene jaunna, caa inara rai Coaunera ichanohineein. 19ॸRai Quiricha
aitoon. 12ॸChaen techu, inara aina Inoaensi cuhane:
nenacaauru tabaaauru, “Canune Faboro ٘ʊҡΎ́ľфľËΎɗҡӕËӕӕфľфӕфӕËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬
lauri caje neeun,” jana leochaaurute, nojoi itajeeinne,
“Canune Aforo lauri caje neeun” jana ͑ɗ͑ɗ͑ɗËȍΎфӕȍ͑ɗ͑͑Ëӕ‫ڏ‬
leochaaurute, “Canune laen Fedoro lauri rune jaan itajereeunni,”
caje neun” jana leochaaurute, “Canune naain bihalu Cana Coaunera.
laen Curisito lauri caje neeun,” naaure. 20ॸInae cha que nelateein nedaauruhi
13ॸChasiinna araai lauriin neleruhin niha itolere coitucuureraauru aina cacha
Curisitone coalanaala niritiin relaaureraauru. Niheichu nelateein
ereriquiche. Coatihachu canu Faboro nedaauruhi, caa cana rai chauratane
nichaaunne inara coreniha coroso que нӕľ͑ľ͑ËӕфӕɗҡΎ́ľфľËΎɗҡӕËӕӕфľ‫ڏ‬
ohanulune coaalanaala. Niheichu, raauru niha natiin. Satiin itolere
Ǘ¡ΎфΎ͑ɗËȍӕ͑͑ľËΎфľ͑ɗȍ¡ΎҡɗѸ͑Ύ‫ڏ‬ coitucutoha nocoenacaaurute, leinjiin
johi niheeiche. 14ॸCana Coaunera aaso rijijieein ratiri Cana Coaunera.
coroaaejihanu, Curisifo, Caiho, 21ॸCana Coaunerate niicha coitucui
naaojoainunri baotisaanune baiha ichae, nabana nii niicha coitucui aina

́ľľΎËȍӕфӕËËȍӕфӕ¡ΎҡɗѸľ͑ɗȍ͑ӕ‫ڏ‬ cuaain niicha tei ichaonaa coitucuhin
lune jaun. 15ॸNitohanihane jaun nii ͑ɗËȍΎҡľ͑͑ɗ͑ľËӕфӕȍ͑ɗɗËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
chuni, Faboro nichaaunne laurinihane churune coataa. Nitohanihane jaaunte,
coreniha baotisanojohiniha nocoetiin rai nere letoae, satiin esenetaain jeriha
erenaa nainihei. 16ॸChaen nechu cachane jianacoon ichaonaa nainihane
Esetefana lauri baotisaaunlu. Coatiha nii coina. Nete, nii nere esenetaaichuru,
baiha chuni baotisaanune coitucuhaaun. ʮΎľ͑фľľɗ͑͑ľ́ҡɗȍľɗфɗʮɗʮɗľľɗ͑Ύ͑Ëӕ‫ڏ‬
17ॸCoatiha cacha baotisaanune coina ruhane niha natiin, esinae rauhijiriin
caletoaailu Curisito. Raujiaaincha jianacoon cacha mitaeraneein ne.
jianacoon nenaa nainecururichain 22ॸNitohanihane jaunte, ËΎʮΎľ́͑ËΎ‫ڏ‬
cachaaurune bihanune coinate joai coaana jerecure Joriocuru

caletoaelu. Coatiha amurijiriin cha nichaaunne. Jana Curiecocuru, cha
coitucueraneein nihanune coina coitucuuruhane jaanu ariiriichure.
caletoaailu. Nitohanihane saijieein cha 23ॸNena canacaanu, jianacoon cacha
coitucueraneein nenaa rijijieein nere mitaeranu que Cana Coaunera letono

bihanune, cha que nelaterihei cana coroso que onaalu beebejihacaanu. Niite
ichoteraneein nihane coina coroso que ˇΎфɗΎËӕфӕфɗ́ľɗʮɗɗ͑͑ľфľфΎʮΎľË͑‫ڏ‬
ohalu Curisitone. neein acaauru tee. Jana Jorione lanaala
nenacaaurute, nechu joaenreein
Curisitote, niicha ichana naine aina nelatihei rijijieein aonacure. 24ॸNete
niicha coitucuhi ichaa Cana Coaunerane Cana Coaunera cotihanoichuru,
jaan ne. Jorioneein, Curieconeein, naaonjoaain
18ॸNii
coroso que ohalu Jesocurisitone nihacachene niha natiin, nii letono
que erenaate aonacure nii cha que Mesihasi Curisitote jeelai Cana
nelatihei rijijieein nii nitajeeuruhane Coaunera ichanohin ichaain, niicha
coina nenacaauru coitucuhichuru. Nete ËΎɗҡӕËӕɗËΎɗҡӕËӕȍɗ͑͑ɗȍ͑ľËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬
́ľ͑Ë͑фɗʮɗ͑ËΎΎ͑ËËȍ̲ɗҡľф‫ڏ‬ cache. 25ॸCana Coaunera beratenojoin,
neein ne nii erenaa, jeelai Cana joaereein nelatihei rijijieein coaraa
æΎфɗɗ͑ҡΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ1ٍॷ2 358
cachane niha natiinte, satiin cachaacha ichae Cana Coaunera. 31ॸNitohanihane

coitucui amurijiriin nelate. Chaen techu quete: “Caohachaai cana raajenihane
Cana Coaunera icharatenohi, ͑ľ́ҡľ́‫ڏ‬ Ë͑ËȍɗËȍɗËΎфľ͑ɗȍ͑ľËΎȍѸɗҡË‫ڏ‬
naala coaraa cachane niha natiin, chene. Cana Curanaacha ichanojoiincha
jataain cachaacha ichai amurijiriin, coroaecaachenete laen caohachae,” nae
laraajiin mijiaineein nereein itolere Cana Coaunera Quiricha Inoaensi
bana. 26ॸCanejeraauru, coroatajajeeincha cuhane.
inara tabaauru cha coitucuera rijijieein
neeichene saijieein, jitariin inara Coroso que atinanojoin
cotijiaain niha Cana Coaunerane que Curisito beratenojoin
2
nainaain ichaaoche. Nii ichoae tacaain 1ॸAonacuche canejeraauru. Inara rai
techu coroatajajeeincha inara tabaauru Cana Coauneraacha ichaneni

nelateinneein nenacaauru cachaauru coitucueraelanaala nenaa que iriha
lauri caje neein, cocoainanacaineein, uhanune bana coatiha inaraacha
naaonjoaineein neeichene saijieein coitucunaa nainihei que irinaaunlu. 2ॸNii
jitariin inara rae Cana Coaunera. Nii inara aina nihanune bana, coatiha
que nainaain ichaaoche. 27ॸNitohaneein leeocha coacuhin que inara rai
itolere que nainaa nocoetonacaauru irihaaunlu, esinae rauhijiriin coroso que
necoeje chanunaa jerenacaaunte, neein onaalu Jesocurisitohachane
jaolecooruha nii nainanacaaurune coacuhin que inara relaaunlu. 3ॸChaen
jaancuru cachaauru janijiin cotijiae ͑ľËȍӕɗ͑ффľ͑ľҡӕфӕȍ͑ӕ͑ľ͑ӕ͑ӕȍľ‫ڏ‬
Cana Coaunera. Chaen techu nii neein, joaenreein cacha chaque
leeochaauru amurijiriin nelatenacaauru nelatihei rijijieein turuunlu. 4ॸNiheichu
raelanaala, nii nelatelanaala Cana Coaunera jerenohin que inara
acaauruhacha coaracuri cachaauru фľ́͑ӕ͑ľ¡͑ËΎҡɗȍË͑ӕľѸľ͑ľҡɗ‫ڏ‬
raain ne Cana Coaunera, acaauru chene jerenacaaun nii aitocuruha nii
necoeje chanunaa jerenacaaun. itolere coitucuurerane rijitiin ereein
28ॸNitohaneeinte jerenohinelanaala, inara relahaaunlu. Nena rai Suujue aina
coiintenojoineein, nelatelanaala, itolere ichana nainiha Cana Coaunerane
naaonjoaain cachaauruhacha coarai ʮ͑ɗ͑Ëӕɗ͑ɗ͑фнӕľʮľфľфҡɗ‫ڏ‬
cotijiaain ranajaain ne Cana Coaunera, chaaune jaun nii aina esenetaaichelu.
͑ľËȍӕ͑ɗɗËӕфӕȍËȍɗҡΎ́ľфľ̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬ 5ॸLeinjiin Cana Coauneraacha ichanenu
riin nelatiha nocoenacaauru que esenetaain que jaaecohichene coinane,

jaoleconaa jerenacaaun. 29ॸNitohaneein nitohaneein inara relanajacoon, nabana
Cana Coaunera acatiha nihacachene suujua caje rocohin cachaauruhacha
jaun, nainihaacache leeochaauru coitucunojoi que jaaecohichene coataa.
̲ӕфɗʮɗфɗɗ͑͑ɗȍËËȍľ͑ľËΎфҡɗȍË‫ڏ‬
chene. 30ॸCana Coaunerate raajenihane Rai suujue aina cuaainte
inara raain ne, rai Calaohi Jesocurisito necoitucuherate Cana Coaunera
aina neeichene coina. Chaen techu nii 6ॸNena laen inae acaauru suujua
rai Calaohi Curisito coreniha chabana cuhane niicha esenetai aina iinacaauru
canaacha coitucuhi coitucuhin, coreniha rai jelai amuritoheriin canacaanu que
osa caje mituhin, cha juaihoneein nenaa Cana Coaunera coitucueratenojoi que
caje ichoteratenojoineein, jelai teein irihacaanu. Coatiha caa chauratane que
que banijiaain raotojoeein nenaa coina nenacaauru cachaauruhacha coitucui
359 æΎфɗɗ͑ҡΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ2ٍॷ3
que nihei. Niheichu acaauru rai Suujuene raacaanu, aina cuaain jataain
cocoainanacaaihuri nitajerai cana belaitohane jaun, cana rai niicha
nenacaauru coitucunojoineein nenaa tei coitucunojoin aonaain coitucuhin
que aitohaacaanu. 7ॸAcate caa cana rai nihacachene coina. 13ॸCanacaanu relaa
chauratane coaunaane ajiniha, enene Cana Coaunera Suujuene jaan quene
cana necaohachanu que niicha aitocoaanu. Coatiha canacaanu suujua
ichanenine que inae coaausilu Cana cuhane canacaanuhacha coacuhi que
Coaunera. Nii quene caa inara rai aitohaacaanu. Nitohaneeinna Cana
irihacaanu. 8ॸNii coitucueraelanaala Coaunera Suujue beratenojoi bihacaanu,
nenaa niicha ichanenu coaausihalu Cana Coaunera Suujue coitucuhin
Cana Coaunerane coitucuurenihane nenacaauru rai.
jaunte, coroso que teein nii cana rai 14ॸNitohanihane jaunte, Cana
caohacha icharaannu que letono Coaunera Suujue raenihane coina

atinaaurelu. Coitucuuruhane ichaonaa, nii Cana Coaunera Suujue
jananihane, coatiha coroso que teein jerenohi coitucuhin tonorana nainene,
atinaaururiheilu caa chauratane que nii chaque nelatihei rijijieein aonaane
nenacaauru cocoainanacaihuri. 9ॸNete jaun. Niheichu aonaane niha natiin
Quiricha Inoaensi cuhane: coitucunaa nainihei, Cana Coaunera
“Cana Coaunerate Suujue sirinihane jaun. 15ॸNete laen
belaichaauru rai, Cana Coaunera Suujue siricha itolere
chabana coaanojoinelanaala nenaa coitucuhin coulurujuenaa nainereein.
aonanojoinelanaala nenaa, Nerinaain que tonaain que ereein aca
naaonjoainuri ichaain coulurujuenaa nainera. 16ॸNitohanihane
acaauru que banihateein rucujue. coinate, “Nihei chuni suujua cuhane
Niheichu chuni, Cana Coauneraacha coacui coitucuera.
‘Naaonjoanrichaain’ naain que Niheichu chuni suujuatenaa nainera,”
coaaura,” nae rai Quiricha Inoaensi cuhane. Nete
naain beratihalune nainaane coina ichae laen cana, coaauca Jesocurisitone
Cana Coaunera. 10ॸNii niicha ichaneni, rijijieein coaaucaache.
niicha coacuilute cana que coitucuerate,
rai Suujue aina cuaain Cana Coaunera. Canacaanune Cana Coaunera
Nii Cana Coaunera Suujuete, satiin letononeein ita amihaneeon
niicha ichaneni coitucue, satiin suujua coroatajaneraneein nihacaanu.
3
cuhane niicha coacuine maajeein. 1ॸCanejeraauru, nii jauriaanejeein
11ॸNihei chuni ita suujua coitucuna inara relaa uhanune bana, coatiha
nainera. Leinjiin nii suujua cuhane Cana Coaunera Suujue letono rijijieein
nenaa, rai suujuete naine cacha suujua inae ijiin ichaonacaauru cachaauru
coitucuhane. Nii rijijieein techu nene relaanune rijijieein inara relanaa
chuni Cana Coaunera Suujua coitucuera. nainihaaunlu. Nii jaunna Cana
Acaihaniji rai Suujue rai suujuaacha Coaunera coitucuhichuru cachaauru
cuane nenaachate rai suujua coitucue. rijijieein ichaohichene jaun, Cana
12ॸCoatiha canacaanu, caa Cana Coaunera Suujue letono rijijieein inara
Coaunera coitucuelanaala nenacaauru relanaa naineneeunlu. 2ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ‫ڏ‬
cachaauru rijijiein Moconajaera suuje chene jaunte, caaintaelanaala inara
rahaacaanu. Acaihaniji Cana Coaunera relaanulune jana, tonoraelanaala
æΎфɗɗ͑ҡΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ3 360
abaantana naineneeichelu. Niheichu leinjiin loreri rijijieein neeiche Cana

enanetojoeein nihanatiin tonorana Coaunera rai. 10ॸJana canune, inara que
nainiheeiche. 3ॸAihuruha Cana Coaunera amihanenaa nunuheteraneein neeun
ËΎɗҡӕËӕȍɗËȍӕфӕ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ľ͑͑ľҡΎ‫ڏ‬ Cana Coaunera letononeein. Jana
joeein inara suujua coaraquichene leeochaaurute, nii quiicha banesijiatei
jaunte, nii ita que necoelaain, ita que bucutejeeure. Nete, ́ľËËȍ͑ɗËȍ‫ڏ‬
nererojoecaain, naaojoaain neeiche, chene caohachaain ichacaachene
aihuruha satiin Cana Coaunera coaraain ichacaachene caohachae.
ËΎɗҡӕËӕľ́͑́͑ľ͑ËӕфӕËËȍӕ‫ڏ‬ 11ॸNihei chuni nainihei nii banesijia
rune rijijieein. 4ॸ“Canune Faboroacha ere quiicha tenojoin coreein leeocha tenaa
tonoraaun,” jana leeochaauru “Canune nainera. Nii banesijia canuhacha teite
Aforoacha ere tonoraaun,” naain Jesocurisito ne. 12ॸNii rai banesijia
ereeichene jaunte, jaiti Cana Coaunera quiicha temunojoin ichoaete nainere,
coitucuelanaala nenacaauru cachaauru coata coreti, ajeri coreti, enuha, elele,
rijijieein ichaohichene jaun aitocoiche. jiarana nujua, ͑ΎʮΎɗ͑Ëʮľ͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
5ॸCoatiha canu Faboro nichaaunne rure loreri ichacuruhane. 13ॸNete, inae le
chanihaaun. Niheichu cha nihei Aforo cachanichaachene ichao cojuhin coaraa
netonai. Canacaanune raujiaain Cana Cana Coaunerane cojoanonaa que
Coaunera letononeein, inara aina niicha turuhane bana, le cacha cachaauru
ichaneni coitucuerateraneein canacaanu amihaneeon inanacaa cureein. Nii
letoaa Cana Coaunerane rijijieein, banate, usi tabaineein ureein nii cana
niicha icharatenohin icharaneein ichanaa cojuhin coaraane coina.
nihacaanu. 6ॸCanune inara que 14ॸChariji ichanaa teeinti mocohelanaala
Jesocurisito coitucuerateraneein neeun. nii usi abaantae, nii icharate core raa
ˇ͑kƸΎфΎҡľËΎȍËȍɗ͑ËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬ cureein. 15ॸJana mocoha nii niicha
chene coina que inara relaeraneein ne. ichainete, ͑ɗҡʮɗȍËӕфľľɗ͑фɗ̲͑ɗȍ‫ڏ‬
Nete laen Cana Coaunera, nii aina neeo. Jana nii que amihaneite, nii usi
cuaain chabana nitajenaachara caje nichotereein cha colane.
ichaonaa teraneein ne inara rai. 16ॸTana Cana Coaunera loreri
7ॸNitohanihane jaun, nii inara que neeichene jaun, inara suujue cuhane
coitucueratera nichaaunne, nii inara niha Cana Coaunera Suujuene
relaera aina chaneein nihaacaanu. Cana coitucuhichene. 17ॸNii Cana Coaunera
Coaunerate laen nii inara relaacaanune loreri neeichene jaunte, osa que inara
jaan aina ijiin ichaohichene coina saruhin baasoneein inara teranihane,
icharaneein ne. Cana Coaunera loreri aasaeca aicheein.
8ॸNitoanihane jaun, canu inara que nii Niite aca itajiha cureein Cana Coaunera,
Cana Coauneraacha ichai cotucueratera acaihaniji rai loreri neeichene saijieein
nichaaunne, nii que inara relaera aina inara ichao asaaecane coreniha. Inarate
jiniiquiin ita rijiichaanu. Nete laen nii nii rai loreri neeiche.
ɗ͑фнӕľ͑ɗɗËȍɗËȍ͑ľ͑ɗËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬ 18ॸCoa inara raaje necoritaache Cana
tihacaanune cainareein Cana Coaunera. Coaunera coitucuhichuru rijijieein

9ॸCanacaanune Cana Coaunera itolere coitucuha nocoetiin. Nitoaneein
letononeein canacaanu rai niicha tei neeichene, nii baiteein enacoauneein
amihanenaa que ita coroatajaneraneein Cana Coaunera coitucuhin neeuchete,
nihacaanu. Inarate leinjiin ocoana aina esinae rauhijiriin cha coitucueraneein
neeiche. Nii banate laen esinae naaojoaain ichacaaunne coitucunaa

фӕȍɗʮɗфɗɗ͑ËȍËΎɗҡӕËӕľф͑ľľɗ͑͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬ nainihaaun. 4ॸNena, nii casuujua cuhane
cheein. 19ॸNii quete, ٘ͮɗɗɗҡΎ́ľфľËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬ baaso ichaenihanune coaucaaunne,
toha nocoeeuruhane jaan aina canu baaso ichacaaunne coitucunaa
фʮľ͑ɗȍ͑ľ͑ľËΎфɗҡӕфӕȍнӕľʮΎ́ľËΎ‫ڏ‬ naineneeun. Cana Coaunerate laen,
nacaaurune coinate ichae Cana baaso ichaain, caohacha ichaain,
Coaunera,” naain ne laenanohineein naaonjoaannune coitucuha cureein.
Cana Coaunera Quiricha Inoaensi 5ॸAihana jaun, “Acate baaso ichae,”
cuhane. 20ॸChaen techu coaiteen, “Nii naain leeochaauru que erenaa

itolere coitucutoha nocoenacaauru ͑ɗ͑ɗȍľľɗËȍľËӕфӕɗËȍΎËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
coaunojoite, nii cha que nelatenihane lanaala. Jauriaanejeein turuha cana
coitucue Cana Coaunera,” naain ne Curuaanaane cohacuche. Acate laen
laenanohineein Cana Coaunera Quiricha nainereein, jitariin nii suujua cuhane
Inoaensi cuhane. 21ॸNitohanihane jaun acaauruhacha coacuhi, acaauruhacha
chunocoha cacha, joenreein namute ichai, naaonjoainuri coitucuhane. Nii
cacha rijijieein ichaohane nainihei, banate caohachaain icharaauru
фΎҡΎʮΎľľɗ͑͑ɗȍ͑ΎËΎľҡɗɗ͑͑ľËΎȍѸɗ‫ڏ‬ lecachaauru coroaereein Cana
taane. Satiin itolere inaraacha lateite, Coaunera.
inara rai teein ne Cana Coaunera. 6ॸCanejeraauru, inara caohachanu
Aihana jaun, Cana Coauneraachate quene caa inara rai Aforo, canu,
coroaaena nainequiche, inara rai itolere naaonjoain nichaanune ichanohin que
teein nihane coreniha. 22ॸCanu, Aforo, cuaain inara rai beeun, caje coauneein
cana rai chauratane, cana rai ichaonaa, canacaanu ichanohi que coacuhin,
caa ena nenaa, cabaiha neenihun, rijijieein ichaquichene coina. Nabana
niichurute Cana Coaunera tenojoineein Quiricha cuhane aitohane edaa cuaain
neeure inara rai. 23ॸJana inarate Curisito ichaquichene, nabana leeochaauru
rainequiche. Jana Curisitote Cana amurijiriin cha coitucueraneein nenaa
Coaunera raine. coacuhin, acaauru que jaolecohichene
coataa. 7ॸChariji inara rai leeochaauru
Afosotooru amihaneeo. amurijiriin neeichene jaannu teein ne.
4
1ॸCanaCoaunera ichanohi Chariji inaraacha sirii, Cana Coaunera
coitucuheraelanaala nenaa que tenojoinelanaala siriquiche. Tana Cana
æӕфɗѸɗҡΎ́ľҡΎ͑Ύ͑ľľɗ͑фɗËËȍфľ́ľф‫ڏ‬ Coaunera, inara rai itolere tihane
neein nihacaanune coitucuhichenete coitucuhichene. Nii saijieeinte inara
caohachae. 2ॸChaelai icharaanu que raajenihane cha eruhera rijitiin inara
letononeein nihacanete, nii cana necohasitaacha que neeiche.
letoaera suujua rijijiein nere tonoraain 8ॸNitohaneeichene jaunte, itolere
ichacaane caohachae, nere tonoraain inaraacha jerei siriin, itolere cacha

nihacane coitucunaa nainiha nii cana curuaanaa rey niha nocoetiin,
letoaerane coina. 3ॸNena laen canacaanu latiha nocoeteneeiche.
¡ѸΎ͑ľľɗ͑ɗËȍËӕ͑͑ľËΎɗҡӕËӕľф́‫ڏ‬ Bajiaanachuhinti esinae rauhijiriin rey
͑́Ë͑ӕнӕľľфľľɗ͑͑ľľɗËȍľËΎËΎɗ͑‫ڏ‬ esineneein neneeiche, inara caje
nacaaihuri ainane nihanatiin, cha que canacaanuhacha latei bajaain, inaraacha
tonajeneeun. Niheichu canu raajenihane sirii sirichaneein nihacaanu canacaanu
nihanatiin baasoneein, caohachaain, netonaine coina. 9ॸCanacaanu afosotooru
nichaanune raite, jataain leeochaauru inara que, nii enene inaraacha esenetai
amurijiriin necairichanaa coaraain Jesocurisito coitucuerateein, nii osa caje
ohacaanune coina ichara tocoaneein nichotiha cachane jaan ichaonaa,
canacaanu te Cana Coaunera. Chaen naaonjoain beraneein inara inacaneein
nechu, satiin anjeraauru, cachaauru, neeun. 16ॸNitohanihana jaunne inara rai
naaonjoainuri notaracae nihacaanu, nii aitoon, Ë͑ӕɗËȍΎфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬
cairichei coaraain. chene coina.
10ॸCurisito esenetaain niicha jerenohin 17ॸͮɗɗɗËȍΎȍ͑ӕ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬
tonoracaanune corenihane, aaso cha chene coinane, nii Cana Curuaanaa

coitucuhi rijijieein nihacaanu. Jana coreniha cacalabi- casuujua rijijieein
inarate, itolere Curisitoacha jerenohin nenaa Timoteeo letoaaun. Acate
coitucutoha nocoetiin neeiche. Chaen Jesocurisito esenetaeraneein nihanune
techu, joaereein nelatihei rijijieein ichao rijijieein, Jesocurisito
nihacaanune jana, ɗ͑фɗҡΎ́ľфľ̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬ ranojoihunru rene turuhanune jaaunru
riin laraajia nocoetiin neeiche. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ inara relaanune coauquichene coina
neeichene jaunte, inara leeochaauru inara rai bereein.
aina jiniiquiin, canacaanu que 18ॸInara tabaaurute inae itolere
jaolecohiche. Jana leeochaaurute, inara coitucuha nocoetiin raotojoeein neeure,

que suujua acatecure. inae inara rene nacoauneein
11ॸEnanetojoeein mijitena, cocoiinina, tururichaaunine esenetaaurenihane
cajione, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑нӕľ͑ľËɗфɗËȍË‫ڏ‬ jaun. 19ॸNena Cana Curuaanaa jerihane
nune jianihacaanu. Nii canacaanu que enanocoojoa inara rene bedaeniha
jaolecooruhane ichoae tacaain techu, ureeunni. Nii banane, nii itolere
canacaanu que nererojoecaaure. coitucutoha nocoenacaauru
Niheichu nii canacaanu nenaja niha coaareeunni, nii nelatecuruhane
natiin. 12ॸChaen nechu cotaaecaanu coaracaaunne coina.
canacaanu bijiicha que amihanejeein. 20ॸCoatiha erenaacha nihei Cana
Canacaanu cotaicha raine, caohachaain Coaunera Cojoanonaa. Acate canacaanu

nihane coina irihacaanu. Chaen nechu cocoainae, itolere ichana naineein,
canacaanu rerohecaauruhane niha itolere rucuhena nainichaanune jaannu
natiin abaantaacaanu. teein. 21ॸAihana jaun cha jeriquiche.
13ॸCanacaanu rai baasoneei iriha Rauhijiriin inara casetecaa uhanunena
cachanena, raotojoeein tonoraacaanu. jeriquiche. Ainihane jataain inara
Nitohaneeinte caa cana rai chauratane belaain inara coaraa uhanunena
que jaoleneein nenaa utoone rijijieein jeriquiche.
canacaanu coaraain, enanetojoeein
canacaanu que jaolecoore. Baasoneein ichoai sitaauche inara caje.
5
14ॸCoatiha inara necoeje chanuha 1ॸLeinjiin nii inara jana nenaa, rai
aitiin laenahaaun. Inara suujuatihane inaca comasai- nebaene siriha rai

ichaaun. Inara belaihanu canu calaohi comasaineeinne coitucuhanu. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
rijijieein neeichene jaun. 15ॸInara neein ichaonaate, jataain coasinacai ne.
Jesocurisito ranojoineein neeichene Nii Cana Coaunera coitucuelanaala
relaeraneein neeuruha lechoonca nenacaauru niha natiin, nitohaneein
oaraancaneein niha natiin, coatiha ichaonaa nainecuruhi. 2ॸNii saijieeinte
acaauru inara inacanihei. Canune laen ËΎȍËȍɗËȍ͑ΎËΎľҡɗɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬
joeeiche, bana nii baaso ichaquichene ichanohi faan quihacache. Nii rijijieein
que coacuhin inaderaelanaala. Aihana techu nii jorerera colane ichanohin faan
jaun inara jana nitohaneein ichaoa rijijieein, aihalu Jesocurisitone rijijieein,
cachane sitaauche. Ë͑ʮ͑¡ѸΎѸɗфɗ́͑́ɗËȍΎȍË‫ڏ‬
3ॸCanu jaberoconeein inara aina chene caohachae.
nenihanune niha natiinne, canu sujua 9ॸNii leeocha quiricha, inara rene canu
cuhane inara coaaureeunni. Nii jaunna letoanojoin cuhanena beeun inara rai,
caa inara rai canu jaberoconeein netiin nabana namute quicha aina, leeocha
aitocoaaunne rijitojoeein aitoon, canu ene aina, canaanaihunru aina,
Jesocurisito cocoainanohineein nii naaonjoaainunri aina niicha jerei ichana
caitoonjoa tocohaneein baaso ichara jereein nenacaauru raain neeichene
casetecaaichene coina. coataa. ͮɗɗфɗʮɗʮɗľľɗ͑Ëȍӕľ͑ľËӕфӕ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
4ॸIta taojiaaichenena canu suujua tiin namute ene aina, leeocha quicha
cuhane inara coreniha Cana Coaunera aina, canaanainunru aina,
bajareeunni, caohachaain inaraacha naaonjoaainunri aina niicha jerei ichaai
ichaneni ichaquichene coina. Chaen ichaonacaauru ranaa nainiheeiche.
techu Cana Curuaanaa Jesoso netonai 10ॸæΎҡɗȍ͑ɗɗæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľ́‫ڏ‬
ecu nicha ichana nainei letoareein, ecu naala nenacaauru, namute quicha aina,
inara aina nihane coina. 5ॸNii jana laen, leeocha ene aina, canaanaihunru aina,
nii baasoneein ichaonaa cacha teeuche naaonjoaainunri aina niicha jerei ichana
Moconajaera rai, nitajiha rai jaberocone jereein nenacaauru caje amuhichene
niha natiin, inae turuha Cana coina aitohaaun, Chunijiun cuhichene
Curuaanaa Jesosone bana rai suujue nii niha natiin lanaenerichaain baaso
caje nichotihane coina. icharaaurune jaun. 11ॸRaujiaaine inara
6ॸNitohaneein neeichene jaun, rai aitoon nabana nii Cana Coaunera
nainiheeiche caohacha ichaa nocoetiin coitucuhin neeuruhane saijieein, nii
ereeichene. Inarate, “Coaerai curu nejelau sinijeranelanaala nenaa aina
cuhane jorerera tihacanete enaaicha ichaonacaauru, ¡фɗΎ͑ľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬
coaerae,” naa erenaane coitucuhiche. caauru, nii ichanohineein nenaa
Charijieein teeinti nii jorerera lomohe coauneraacha esenetaeraauru, ËѸʮľ͑ľ‫ڏ‬
nii coaaerai, nii rijijieein techu inara tiin, ajetoritiin, asijiauharitiin,
ichao aasaeraneein ne nii inara jana naaonjoaain nenacaauru aina,
nenaa baaso ichara cacha. 7ॸAihana jaun “canejera,” naain acaauru rai ereein
charijieein teeinti jorerera jaohin, neeichene coataane aitoon. Jiaonriha
jorerera colane faan jaaure Fasocoa æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍ͑ΎËΎľҡΎËӕ‫ڏ‬
beseta bana quihuruhane coina. Nii фӕȍ͑ľѸɗʮɗľľɗ͑͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬
rijijieein nii inara jana nenaa cacha baso Ëӕфӕɗ͑͑ľ́ӕфɗȍɗ͑́ľ͑Ύ͑ľнӕɗ‫ڏ‬
jaaoche, nabana rai nichao baaso aina chene.
inara ichao asaaecane coataa. Curisitote, 12-13ॸCoatiha nii joaenreein Cana
carenero sooruhane rijijieein Fasocoa Coaunera coitucuelanaala nenacaauru,

bana cana coreniha sohin jaaorelu, baaso ichacuruhane niha natiin acaauru
jianacoon nihacachene coina. rai ereein rucuhena nainihaaun canu.
8ॸCharijieein teeinti baaso ichara Cana Coaunera telaen, nii baaso
cojunacaneein niha jorerera jaun, ichacuruhane coitucuhin, acaauru que
Fasocoa beseta bana nii jorerera colane niicha ichaneni coitucureein. Nete laen
inara nainequiche, nii cana rijijieein nejesinaneeinne, ita rai baaso ichaain
Cana Coaunera coitucuhin nenacaauru neeichene nihanatiin niha leinjiin inara
baaso ichacuruhane rucuhequichene ʮ͑фӕËӕȍľ͑͑ɗ͑ľф͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
caohachae. Aihana jaun, nii inara jana chene. 6ॸChaen techu nii ita nejera
baasoneein ichaonaa cacha sitaauche. nejesinajeein ita cotaaichene, nirijieein
ʮɗ͑ľ͑ËΎËӕľ́͑́ËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬
Jiaonriha nejesinajeein inara rai niha caaihuri- æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľ́‫ڏ‬
chatohanai rucuhenacaine Cana Coaunera naala nenaa rene amaain
coitucuelanaala nenaa cocoainanacai naaonjoaainche. 7ॸNitohaneeinte,
rene cuhichene. nejesinajeein ita rai aasaeriin baaso
6
1ॸChunocoha inara rijijieein Cana ichaquichene coreniha ita coulurujueein
Coaunera coitucuera, inara rai jataain banejelanaala baaso ichaquiche.
baaso ichaane jana colurujuenaa æȍ͑ӕ͑¡ѸΎɗËȍɗ͑ɗҡËΎӕ́ӕфӕʮӕľɗ‫ڏ‬
jeriquichene, nainihei nii Cana chene ajiniha, baaso icharanihane
Coaunera coitucuelanaala nenacaauru abaantaeneeiche. Chanuna coaraain
cocoainanacaihuri jaesiocuru rene inara basijiaauruhane abaantana
coulurujueeichene. Raujiaainchate naineneeiche. 8ॸNete nii abaantana
nainere Cana Coaunera coitucuurera coacuelanaala, Cana Coaunera
bichauheneeuru rai beeichene, coitucuhera nejesinaneein ita
ËΎȍËȍľËӕфӕËΎɗҡӕËӕȍɗ͑фӕËӕȍľ‫ڏ‬ basijiauhin naaonjoaainche.
curuhane coina. 2ॸTana Cana Coaunera 9-10ॸTana nitohaneein necha
coitucuelanaala nenacaauru, baaso aansaineein nenacaauru, Cana Coaunera

ichaain, caohacha ichaain, æΎʮΎ͑Ύ͑нӕľ͑ľ͑͑ɗ͑ľËӕфľ͑ľфɗ‫ڏ‬
naaonjoaaunruhane coitucuhin, фӕËӕȍľ‫ڏ‬ chaainne coitucuhichene. Nitohanihana
фɗËȍËȍľľɗ͑æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬ jaun jiaonriha inara coritaauruha Cana
neeine coitucuhichene. Nitohaneein æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍɗËȍӕфӕ͑ľľѸľ͑ľҡɗ‫ڏ‬
Cana Coaunera coitucuhichuru chene. Coatiha Cana Coaunera
ichanohin coitucuhin rucuheraneein Cojoanonaa que neeururinaain namute
nerichaacheeinne saijieeinte, nii quicha aina, leeocha ene aina,
aansijiin laaojoiri caaintaelanaala nenaa canaanainunru aina, naaonjoaainunri
rucuhena naineneeiche. 3ॸTana Cana aina niicha jerei ichana jereein
Coaunera letonocuru, anjeraaurune nenacaauru, nii rijijieenchu enecuru
maajeein baaso ichaain, caohacha nihanatiin namute ene aina, leeocha
ichaain, naaonjoaauruhane coitucuhin quicha aina, canaanainunru aina,
фӕËӕȍľ͑͑ɗ͑ľфɗËȍËȍľľɗ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬ naaonjoaainunri aina niicha jerei ichaai
chene. 4ॸAihana jaun chanuna jana ichaonacaauru, namute cacha
chaen jaiti cau nenaa ichaonaa que ichanohineein nenaa coauneraniha
ichaohichene jana inara aina baaso niicha beeuri belaichaauru, Ѹɗ͑ɗʮľфΎËӕ‫ڏ‬
ichaa inara rijijieein Cana Coaunera ruhane niha natiin leeocha ene aina
coitucuherane, nii Cana Coaunera ichaojeraquiin nenacaauru, namute
coitucuurera rai chanelanaala quicha aina ichaonacaauru,
nenacaauru joesiocuru rai coulurujueein asijiautooru, coriquiicha que coacuhin
naaonjoaainche. 5ॸNocoejequichene jaan ichaonacaauru, ajetoriaacuru, namute
nuquene caa aitoon inara rai. Tana ËËȍËɗфɗËȍËѸʮľ͑ľҡɗɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬
inara Cana Coaunera coreniha ita nejera caauru, nii nechu namute cacha
cairichanaa jerenacaaun baasoneein inara jaberoco teeichene. Nitohaneein

suujuateeureraauru, naaonjoainurine jerihane inara jaberoco tenaa
coitucuhichene. 11ॸNii rijijieeinte nainiheeiche. 16ॸTana leinjiin ene
nerejetocure inara tabaauru netonai. cojoaeloroe aina, niicha jerei ichaa
ͮľҡľɗ͑ľľ͑ľ͑ľ͑ɗɗËʮľËΎӕ́ӕӕ͑Ύ‫ڏ‬ cachane, inae ita jaberoco que
joineein jianacoon neeiche, Cana jaberocoha cachane coitucuhichene.
Coaunera cachaneein. Chaen techu, inae Cana Coaunera Quiricha cuhane techu,
nii ujuaihoneein neeichene caje, inae “Ene aina ita raain niha cachanete,
Cana Curuaanaa Jesocurisito, Cana jiniquiin ita jaberoco que jaberoconaa
Coaunera Suujue, naaonjoainuri rijijeein ichaaorureein” naain ne
coreniha jianacoon neeiche. laenanohineein. 17ॸNitohanihane jaunte
Cana Coaunera coitucuhane, Cana
Suujua letono ichana nainihei cacha. Coaunera suujue aina suujue te cacha.
12ॸChaen techu, “Nainichaaun 18ॸNitoanihane jaun leeocha ene jereein
joaenreein quiicha jerei ichacaaunne,” coaraain, aina inaraacha jerei ichana

naain ereeiche. Esinae rauhijiriinte coaauquichene jelai caje amuuche
niqui aitocoiche, nete caohachaene tonoraelanaala, nii rai sinijeranelanaala
satiin itolere joaereeincha ichana nenaa ene aina naosatelanaala. Leeocha
jerichaane. Aihana jaun nainihei cana osa que neosatiha cachane niha natiin,
jaberoco amuritoeratihaca nii canaacha coatiha laen rai jaberoco aasaehai. Nii
ichai que ne. 13ॸEsinae rauhijiriinte comasainelanaala nenaa ene aina niicha
niqui, “Itolere lenonete coaunanojoi ne, jerei ichaain niha cachanete laen,
que lenoneein ichaohanune coina. Nii raajenihane rai jaberoco aasajeein
rijijieein techu jatoroaain ne, canu suri naosatiha ai. 19ॸTana inara jaberoco,
jitariin canuhacha quii raane coina,” Cana Coaunera tenojoin rai suujue
naain ereeiche. Nete inae ecu tihane nenaja nihane jaun, inara suujue cuhane
bana, lenone, cana jaberoco, naaonjoain ichaoha Cana Coaunera Suujuene
satonotereein Cana Coaunera. coitucuhichene. Aihana jaun coatiha
Nii rijijieein techu cana sinijera inara, inara raajenihane inara jaberoco
ainaacha ichaohacachene coina cana eroraniheeiche. 20ॸCana Coaunera
coaaunaain nelu Cana Coaunera. jataain coreein inara coreteein nihalune
æΎҡɗȍʮΎľ͑фľľɗ͑Ë͑Ѹɗ͑ɗʮľф͑ľ́‫ڏ‬ jaunte, acaihaniji raaichaneein neeiche.
naala nenacaauru aina canaacha jerei Aihana jaun naitoonjoan tonoraain
ichaai ichaonaa coina nihein. niicha jerei ichaain neeichenete
Nii jaun nainihaacache joaenreein caohachae.
naosateein nihacachene. 14ॸNitohanihane
jaunte, Aca jerihane rijijieein tonoraain Nisinijerateein niha
nenaa, Cana Curuaanaa ichatiha O cachane que suujuatera
7
cajene rijijieein cana ichatiha cureein 1ॸEnane laen nii quiricha inaraacha
Cana Coaunera. 15ॸTana nii nitohanihana letoai cuhane, canu caje inaraacha
jaun, Curisito jaberoco niha inara bajai bereeunni inara rai. Caohachariha
jaberocone coitucuhichene. Aihana jaun niqui ene raelanaala niha quichane.
nainihei, Curisito jaberoco niha inara 2ॸNete enaaicha joaereein ene aina
jaberocone jaun, leinjiin coriqui jeriha niicha jerei ichana jeriha quichane jaun,
quicha aricha ene jaberoco rijijieein le cacha cachaauru comasaihocane
caohachae. Nitohanihane jaunte, nii rai lana jaohin niha nii enene,
enecuru netonai niha natiin caohachae jiaonriha nacoauneein leeocha quicha
nelanajaain neeuruhane. ranaa coaaucane. Chaen techu naine
3ॸChaen techu jiniiquiin nii rai lana nacoauneein nii quicha niicha joai rai
aina, ita ere tonoraain raotojoeein ereein, ajeteein cainaa nii enene
jiniiquiin ita coiintelanaala neeuruhane caohachae. Nii rijijieein techu rai
caohachae. 4ॸCoatiha nii ene inae comasai jaonaa nainene quicha netonai.
lanaaocane raaje jaberoco eroranihei. 12ॸCaa caitoonjoa caje cuaainna laen
Rai lanate rai jaberoco erora ne. casuujua caje rocohin inara rai
Niheichu nii quicha niha natiin aitoreeunni. Coatiha laen Cana
comasaihocane raaje jaberoco erora Curuaanaa aitoonjoan nihei. Chunocoa
nihei. Rai comasaite rai jaberoco erora cana nejeraauru inae sinijieraquiin
ne. 5ॸAihana jaun nainihei inara sinijera neein Cana Curuaanaa esenetaera
aina ita coiinteein neeichene. Cana nihane jana nii ene Cana Curuaanaa
Coaunera bajanaa jeriquichenete laen esenetaelanaala nenaa niha nii enene,
jiniiquiin cosinacaaichene coina ainaacha ichaonaa jeriha nii enene,
nainequiche inara sinijera rai beein, ita nainihei nii ene jaoha nii cana nejerane.
ѸӕӕʮӕфɗʮɗҡΎʮΎľľɗ͑ËΎËӕȍɗ͑ɗËȍнӕɗ‫ڏ‬ 13ॸJana ene, inae leeinjiin quicha aina
chene caohachae. ͮɗɗ¡ɗȍҡľ͑ɗ͑ľфɗ‫ڏ‬ nisinijerateein neein Cana Curuaanaa

quiche coaiteen jiniiquiin raotojoeein esenetaera neniha nii rai lanane,
inaraacha jerei ichaquichene caohachae, ainaacha ichaonaa jeriha nii lanane,
nabana inara amuritoha moconajaerane nainihei nii rai lana jaoha nii enene.
osa que nesarucuichene coataa. 14ॸNitohanihane jaunte nii quicha, Cana
6ॸæΎҡɗȍɗ͑ф́ľҡΎȍӕ͑͑ľËΎ͑Ѹ‫ڏ‬ Curuaanaa esenetaelanaala nenaa nii
jiaaichene coina. Niheichu nii coatiha, Cana Curuaanaa esenetaera ene que
“Coa necoansajiaache” nahaaun. sinijeraquiin nihane jaun, Cana
7ॸRaujiaainchane niqui canu rijijieein Coaunera que banijiaain ne. ˇľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬
neeichene jereeun. Nete Cana Coaunera jeein techu Cana Curuaanaa esenetaera
ҡľ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľʮľ́ӕ͑ɗȍËΎɗ͑ɗËȍΎȍ‫ڏ‬ ene, Cana Curuaanaa esenetaelanaala
cache, tabaauru leeochaneein, nenaa quicha que lanaaocane, inae
naaonjoaain. acaentonai Cana Coaunera que
8ॸEne colane nenacaauru, autanaauru, banijiaain ne, nii Cana Curaanaa
naaonjoainuri raine aitoon, nirijieein esenetaera que sinijeraaocane jaun.
sinijieraaona coacuelanaala neeuruha Nitohaneein nenihane, coatiha Cana
canu rijijieeinne coina. 9ॸJana nichao æΎӕ͑ľфнӕľ¡͑ɗʮɗɗ͑͑ľľɗ͑͑ľľӕфӕ‫ڏ‬
¡ľфɗ͑͑ɗ͑ľËӕфľ͑ɗȍ͑ľ͑ľËΎ͑Ѹɗ‫ڏ‬ rihei inara bereecuru. Nete Cana
jiauruhine. Nii amuritoeriinte Coaunera que banijiaain nenaa
caohachae sinijeraaocuruhane, nabana bereeneein neeuruhane jaun, ʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬
inacojoeein necairichaauruhane coataa. jeein inara rijijieein Cana Coaunera
10ॸInae sinijera aina nenacaauru raine cachaauru aina jiniiquin neeurureein.
laen aitoon, casuujua letononeein que 15ॸAihana jaun nii ene, quicha,
airijiin, caa caitoonjoante Cana naaonjoainuri Cana Curuaanaa

Curuaanaa aitoojoanne. Jiaonriha inae esenetaelanaala nenacaauru, nii rai
leesajeein nisinijerateein niha enene, nii sinijera Cana Curaanaa esenetaera
rai lana jaonaa coacuhin nihane. 11ॸJana jaonaa jerihane jaohine. Nitohanihanete
nii ene cana nejera, nii quicha netonai rijijieeinte Cana Curuaanaa jerenohin
cana nejeranihane, ͑ɗɗӕʮӕɗȍΎ͑ľľӕ‫ڏ‬ esenetaane coina cotihanohichuru
ruhane caje jianacoon neeurureein. osaaonacaauru, inae enene rai nosa caje
Cana Coaunerate inara raain nelu, jianacoon, Cana Curuaanaa letononeein
raotojoeein caohacha ichaonaa que neeure. Jerichanejeein techu nii
ichaohin neeichene coina. 16ॸTana ii lana ́ľҡΎ͑Ύ͑ľ́͑́͑ľ͑ËӕфӕËΎҡɗȍ͑Ύȍɗ‫ڏ‬
nihane jaun, ɗɗËΎфľ͑ɗȍɗËȍΎҡľфҡľ͑Ύ‫ڏ‬ churu, enene Curisito letononeein rai
joineein jianacoon nenaa nainerihanine niicha jerei icharaneein rai esclavo
coitucuhine. Jana ii, lananeeine tana ii neein neeure.
coreniha ichoteratenojoineein jianacoon 23ॸCana Coaunerate jataain coreein
nenaa nainerihani ii comasaine inara coreteein nelu. Aihana jaun

coitucuhine. nainiheeiche inara amute cacha
17ॸAtiin nainequichene rijijieein, inara letononeein nenaa coaauquichene.
rai cha chaquichene jaanu teein nihalu 24ॸAihana jaun canejeraauru, atiin
Cana Curuaanane rijijieein neein, nii jerichanejeein nii cotihanohineein

inara cotijiaain nihalu Cana Coaunerane neeichene bana ichaohichelune
jana ichaohichelune rijijieein ichaaoche. rijijieein, ɗ͑фɗËȍΎËΎфľ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬
Caa inara rai aitocoaaunne jaan quene, naala Cana Curuaanaacha jerei rijijieein
satiin Cana Coaunera ranojoineein ichaaoche.
nenacaauru rai aitoon. 18ॸAihana jaun 25ॸNii necoansajiaeniha cachane que,
chuni jaberoco macohi cari molonojoin carai beniha Cana Curuaanaane jaunna
nihane jana cotijiaain niha Cana coitucuheneeun rauhijiriin. Nete aca
Coaunerane, jiaonriha molonojoin niha canu coroatajanihane aina cuaain, inara
rai jaberoco macohi carine suujihane. rai rauhijiriin beeun. 26ॸCaraite nii
Jana chunocoha jaberoco macohi nihane rijijieein, comasaihocane
moloeratelanaala nihane jana cotijiaa comasaiquelanaala, lanaaocane,
Cana Coaunerane, jiaonriha rai jaberoco lanaquelanaala, naaonjoaain neeuruha
cari moloeratihane. 19ॸCoatiha chaque enecuru aina jiniiquiin quichaaurune
nelatihei, molonojoineein, ̲Ύ́Ύ͑ΎʮΎɗ͑ľ‫ڏ‬ caohachae, caa ena caaintati ichaonaa
lanaala, naaonjoaan cacha jaberoco que ichahocachene jaun. 27ॸAihana jaun
carine. Cana Coaunera aitoonjoan comasaihoquichene jiaonriha
tonoraain ichaohacanete nii amurijiriin jaohichene. Niheichu inara comasai
nelate. colane neeichene jiaonrihachu
20ॸNitohanihane jaun satiin Cana ariichene. 28ॸNete necoansajiain
Coaunera cotihanohichurute naine, nii neeichene naosatiha aineriquicheein.
cotijiaain nihalu Cana Coaunerane jana Niheichu leinjiin ranuna niha natiin
ichaohalune rijijieein jerichanejeein nelanajaane naosatiha aihei. Nete laen
ichaohane caohachae. 21ॸAihana jaun necoansajiaain neeichene necairichaa
inara amute cacha letononeein core curiquicheein, nitohaneeichenena niqui
colane rai amihanejeein esclavo jereneeun.
neeichene jana inara cotijiaa Cana 29ॸCanejeraauru, caa quene inara rai
Coaunerane, coa nii que tonajeein erenaa jereeun. Inae ichuunnejeeonriha

nihache. Nete laen inae ena nii esclavo cana rai janonaa. Aihana jaun nii
neeine caje nichotena naineine, sinijeraaonacaauru, rai sinijera colane
raotojoeein jianacoo nichoteeu. 22ॸNii nenaa rijijieein neeuruhine. 30ॸJana nii
onaa coinaderaa nenacaauru, beseta que cuhane sinijeraquenihane coina

nenaa rijijieein rachoojoeeuruhine. Jana coaaucane, niite rai caohachanu que
nii beseta que nenacaauru onaa aicheein. 38ॸJerichanejeein techu
coinaderaera rijijieein inaderaauruhine. caohacha ichareein, nii niicha jerei
Itolere rucuhele sirichaauru, cha sirihei raain nihane. ˇ͑͑ɗфɗʮɗľľɗ͑Ѹɗ͑ɗʮľф‫ڏ‬
rijijieein neeuruhine. 31ॸJana caa cana quelanaala nihanete, jelai amuritoheriin
rai chauratane que netiin raotojoeein caohacha ichareein.
necoriquijiaain itolere niicha latei siriin 39ॸInae lanaaocanete nii rai lanaacha
ichaonacaauru, cha sirihei rijijieein sacunaa naine nii ene, oha nii rai lanane
ichaaoruhine, caa janonaa canaacha que tiaaojoaain. Jana inae oha nii rai
coarajei saa curichainne jaun. lananete nainere chunocoha raain niha
32ॸLeeocha que coacuhin neeichene rai lananu quene caohachae, aihachu
cajene niqui inara rocohene rijitojoeeun. Cana Curuaana coitucuera quicha aina.
Aiha sinijera colane nenaa, Cana 40ॸNii amuritoheriinte niqui nenaa naine
Coauneraacha jerei que coaacuhin raotojoeein, ͑ËΎӕ͑ľľɗ͑́͑нӕľ́‫ڏ‬

nihane jaun. 33ॸͮľҡľ́ľ͑ɗ͑ľËΎ̲Ѹɗ‫ڏ‬ naala nihane. Caritoha canu suujua.
quiin nenaa, Cana Coaunera que Chaen nechu Cana Coaunera suujue
coaaucane jianeein, rai comasai rai siriin caa aitoon.
caohachanuhacha que coacuhin ne.
34ॸNitohaneeinte ita caje neleruhin Ichanohineein nenaa choosi
neeure. Jerichanejeein techu enecuru ecaanto rai tenojoin lenone
8
lana colane nenacaauru, chaen chabana 1ॸEnane laen ichanohineein nenaa
lanaque lanaala nenacaauru, choosi ecaanto rai tenojoin lenone

naaonjoainuri Cana Coauneraacha jerei que erereeunni inara rai. “Satiinte
que coacuhin neeure, Ëӕфӕʮ¡ľфΎËΎ‫ڏ‬ itolere coitucuhacache,” naain
neein, acaauru suujueneein, irihacache. Nete nii canaacha coitucui
naaonjoaain que banijiaain neeuruhane aina, inae leeochaauru amurijiriin
jaun. Jana lanaaonacaaurute, acaauru ɗҡΎ́ľфľËΎɗҡӕËӕľф͑ľľɗ͑͑ľ͑ʮľфɗËȍ‫ڏ‬
́͑фɗËΎȍËȍ͑ӕȍËȍнӕľËΎӕËӕ‫ڏ‬ chene chaque nelatene. Jana laen Cana
ruhane jaun Cana Coauneraacha jerei Coaunera Suujue jerihane rijijieein
que coaaucurene. jiniiquiin nihacachenete caohachae.
35ॸCoatiha inara rai caohatiha 2ॸkɗȍ͑ľʮӕ͑Ëȍӕ͑ΎËΎȍËȍËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬
aitohaaun. Nenacaeneeinjian inara raneein nenaa coaaucane, coatiha

caohachanu quene aitoon, caohachaain jitariin nii niicha coitucunaa jerei
ichaohin Cana Curuaanaacha jerei coitucurinaain. 3ॸNete laen Cana
ichajeein ichaonaa nainequichene coina. Coaunera belaain niicha jerei ichaa
36ॸChunocoha nii niicha jerei ene cachane, nii belaicha coitucue Cana
ranaa coaauca inae ichauhena nihane Coaunera.
jaunne, rai caohachaa nii coaucane 4ॸIchanohineein nenaa choosi ecaanto
tocohaneeinne, nii niicha coacuhi rai tenojoin lenone quiha cachane niha
rijijieein nii ene raaine. Coatiha natiin, cha ichana naineniha nii
naosatenaa nihei ene raain niha ichanohineein nenaa choosi ecaantone
cachane. 37ॸJana chunocoha nii cha que coitucuhacache raotojoeein. Nete laen
tonajelanaala jelai jinacoon netiin ne, rauhijiriin leinjiin Cana Coaunera.
niicha jerei ichaane coina, rai suujua 5ॸNeeuruha dedeeu, chauratane que,
naaonjoain nii acaauru choosichuru. nii chosi rai tenojoin iniho que
Tabaaurute ichanohichurune. Arajiinte lenonihanene saijieein, inae ii
neeure nii acaauruhacha esenetai raotojoeein coitucuhi natiin, notaracaae
choosichuru. 6ॸNete laen cana rai ne nii iniho que lenoneeine jaun, Ëľ͑‫ڏ‬
leinjiin cana inaca Cana Coaunera- tonai coreniha ohin nihalu Curisitone
itolere Coaunera neein nenaa. Chaen saijieein. 12ॸNitohaneein cana nejeraauru
techu coreniha rai cachaneein caohachaain coitucuelanaala
nihacache. Nii rijijieein techu, ne nenacaauru, ͑ɗɗËȍľѸľ͑ľҡɗľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬
leinjiin Cana Curuaanaa Jesocurisito. ruhane jana, acaauru rai bacohin
Corenihate ne itolereeuru. Cana neeinchene jaunte, inae Curisito que
netonaite coreniha nihacache. 7ॸNete nejeratenaaneein, inara raaje osa que
satiin Jesocurisito esenetaeraauru nii nesarucuiche. 13ॸAihana jaun lenone que
coitucuhin neeurenihane jaun, tabaauru cana nejera saruhin nihanu canune,
jaiti enanetojoeein nii choosi ecaanto caraite caohachare chabana iniho
ichanohineein nenaa rai tenojoin que quilanaala nihanune, nabana osa que
lenonecure, chaelai que nelatiha beein. leeocha saruhin nihanune coataa.
Jaiti nii acaauruhacha esenetai aina
caohachaain ijiniha acaauru suujuane Esinae rauhijiriin afosotoneein nihacane
9
jaunte, jaiti aasaeriin nii choosi ecaanto 1ॸCanune laen cha ujuaihonelanaala
esenetaauruha acaauru netonaina jaun, jianacoon neeun. Chaen techu ne
“Baasojecha ichacure,” naaure. 8ॸNete canu rai rauhi afosoto nichaaunne jaun.
Cana Coaunera jerihana jaun, joaereein Nii ichoae tacaainechu, Cana Curuaanaa
lenonichaane niha natiin, chaachaene Jesoso coaraaun. Inarate, canu
nii canaacha quii. Niheichu nii amihaneoo caje ecoona neeiche, Cana
canaacha quii coreniha jeelai Curuaanaa icharatenohineein.
amuritoheriin caohachaain nenaa 2ॸTabaauru jerihane afosotonichaaunne
nainihaacache. Niheichu quilanaala esenetaain coaana jerecuruhi. Inarate

nihacachene nihanatiin, ʮľľ́ɗ̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬ laen afosotonichaaunne coitucuhiche.
riin baasoneein nerihaacacheein. 9ॸNete Nii Cana Curuaanaa esenetaaichene
inae inara ijiin neeichene jaun, jaan caje coaauneeinte, canu esinae
leeochaauru jaiti ijilanaala nenacaauru rauhijiriin acanichaaunne coitucuhiche
saruhin, osa que acaauru nalutiaaichene inara. 3ॸCaate, nii canu que erenacaauru
jianequichene caohachae. 10ॸIi tonoraanune jaan ne. 4ॸNiha carai rauhi
raotojoeein coitucuhi natiin, nii joaenreein lenone, conacai,
ichanohin choosi rai tenojoin lenone naaonjoainuri tera nihane, raain
quiiche nelauriaainne jana, inara naaonjoannune coina. 5ॸChaen nechu
coaraain niha leeocha cana nejera naineeun leinjiin ene Jesocurisito
ijilanaala nenaane, acaentonai esenetaera que comasaihocaaunne,
nelauriaain nii ichanohin choosi belaiha aihuruha leeochaauru afosotooru, Cana
tenojoin lenone quinaa nainere. jaiti Curuaanaa nejeraauru, chaen Fedoro,
caohachaain coitucuenihane jaun rai naaonjoainurine rijijieein. 6ॸCanu,
cocoaeraa nitohanei icharane saijieein. Berenabeen, naaonjoinichaanune rai
11ॸNitohaneeinte jaiti caohachaain netonai te ne rauhi, canacaanuhacha
coitucuelanaala nenaa cana nejera ́ҡľɗҡľľӕфӕȍæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
itajerateein neeiche, jaiti rai cocoaeraa rerane coina. 7ॸNihei chuni raajenihane
aiha soondarone rijijieein namihaneeo ichaoane coina. 15ॸNene chabana

coreteein nei. Niheichu chuni temule nitohanai ichana jereneeun. Niheichu
temuhane inae nihane bana quilanaala coatiha carai cha teeichene coina caa
nei. Niheichu chunei, carenero aitiin laenahaaun. Jataaine raotojoeein
beraihane rai nitaari niicha rocoi neeun, cha teneeiche canu raine jana
coelanaala nei. 8ॸJiaonriha cacha suujue inara relaanune jaun. Nii colane raotiin
caje nenaa niha caa erenaa beeichene. nenaa naininaaun. 16ॸCoatiha carai
ͅΎɗѸľѸɗҡΎΎ͑ʮΎ͑͑ľҡΎ͑ɗҡľʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬ coretera coina cacha relahaaun nii
tojoeein be. 9ॸJerichanejeein techu rauhi jianacoon cacha mitaera que. Jataain
rai quiricha cuhane, “Jiaonriha rojoene carai caohacha nihana jaunna, ËȍҡΎȍ‫ڏ‬
jaera buey ujuae conaaquichene,” naain neein niha natiin, cacha relareeunni.
ne laenanohineein. Niheichu coatiha æɗфɗËȍΎʮΎфɗËȍӕ͑ËËȍфľ́ľ͑ɗȍ‫ڏ‬
buey que coaaucane jaun aitohi Cana nune. 17ॸNii nitohanihane jaunte, canu
Coaunera. 10ॸCana quete aite canaacha raajenihane cacha relaanune, inae carai
que coaaucane jaun. Cana corenihate cainanojoineein ne. Jana coiintihanune
laenanohineein nelu nii rauhi siricha saijieein ichacaaunnena jerichanejeein
quiricha. Aihana jaunte nii rai nucuhe caletoaa Cana Coaunerane jaan
rojoera aina, nii atane retuurera netonai ichareeunni. 18ॸAihana jaunne, nii carai
ita rijijieein inae taojiana que turuhane cainaane jaan aina, jataain raotojoeein
jana, acaauru netonai leruhin core bajaelanaala cacha relaaun. Nii
raauruhane coina ichacure. 11ॸæ͑Ë‫ڏ‬ canu rai rauhi tonoraelanaala, core
nune mainajeriin inara coreniha bajaelanaa cacha relaanune jaaunna,
amihanihacaanu, Cana Coaunera caa aitoon. 19ॸCoatiha niqui nii chuni rai
coitucunaa nainequichene coina. Aihana cha icharaneein ninaaun, nena satiin rai
jaun coatiha baasonerihei coreniha niicha jerei icharaneein neeun,
Ë͑Ë͑ӕËΎфΎҡʮ͑ľнӕɗËȍľË͑Ë‫ڏ‬ nainichaaunne jeeoneein Curisito rai
nuhacha latei quene. 12ॸCoaracuche cachaauru tenaa nainichaaunne coina.
nachuhinti leeochaauru acaauru 20ॸNii jaunna Joriocuru aina nihanune
coroatajaneein neeichene jerecuruhane, acaauru rijijieein neeun, ľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬

ËȍËӕ͑͑Ë͑Ë͑ӕËΎфΎҡʮ͑ľнӕɗ‫ڏ‬ ruhane reeintiaain. Esenetaauruhane
chene jerenerichaanu canacaanu coinane, nii Moisesa aitoonjoa rijijieein
netonai. ichaonacaauru cachaauru rijijieein
Nene jaiti chabana jerenihacaanu. canuhetonai neeun, nii Moisesa
Raujiaainchane abaantajeein nihacaanu, ɗҡΎΎ͑ʮΎ͑фɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľ͑͑ɗ͑ľ͑ɗȍ‫ڏ‬
͑¡͑æӕфɗѸɗҡΎнӕľľфľ͑фľфΎȍľË‫ڏ‬ nune saijieein. 21ॸJerichanejeein nechu
caanune coataa. 13ॸInarate raotojoeein Moisesa aitoonjoan tonoraelanaala
coitucuhiche, satiin Teenforo asaae nenacaauru que coitucueratenaa
amihanenacaauru, nii Teenforo asaae jerenacaaun, acaauru jana turuhanune
nenaa que ichaaoruhane. Nitohaneeinte, acaauru rijijieein neeun. Cana Coaunera
nii iniho mocooruhane jaan coaaraneein aitoonjoan rijijieeina ichaaon, inae
nenacaauru, nii iniho Cana Coaunera rai Curisito aitoonjoan tonoraain rijijieein
niicha teeuri caute que lenoneein ichaonune jaun. Nii saijieeina nii
ichaaore. 14ॸNii rijijieein techu aitelu acaauru rijijieein neeun. 22ॸNii jaiti ijii
Cana Curuaanaa, nii niicha jerenohi que lanaala nenacaauru rene turuhanunena,
cacha relaera, nii namihaneeocha que acaauru ichao rijijieein ichaaon,
coitucunaa nainecuruha acaauru que lenoneein 4ॸcuuruhane corihanune

netonoaine coina. Satiin rijijieeinchane que Cana Coaunera tenojoin ajeri caje
neeun, tabaauru ichoteratichaaunne nalunaa acau que netonai cocohin
jianacoon nenaa nainecuruhane coina. cuuruhane jaun, jerichanetojoeein Cana
23ॸSatiin caa caitoonjoaaunrune ichaaun Coaunera tenojoin acau que cocohin
jianacoon cana mitaera coreniha, ecu neeurelu. Nii ajeri, ËӕфӕËΎфɗȍ͑ľ‫ڏ‬
nenaa nainichaaunne coina. raanu que Cana Coaunera tenojointe
24ॸInarate coitucuhiche, jiniquiin Curisito nelu. 5ॸNete nitohaneein
soronacaauru satiin sorooruhane niha acaauru coroatajaniha Cana Coaunerane
natiin, leinjiincha rai core raane saijieein niicha rautaai ichacuruhane
coitucuhiche. Aihana jaun inara netonai jaun, cacha areroo neleruhin amurijiriin
sorohichenete ne, nii aihuruhane ohacoaaurelu.
rijijieein rai core raaichene coina. 6ॸNitohaneeinte nabana cana netonai
25ॸNocoatijianacaaurute inae leeocha rai baaso ichana coaauna coataa, nii
aina nocoatijianaa jerecuruhane, que nainaain ichaonaa jaan nuque
chatohaneein acaauru jaberoco tenaa nitohaneein ichaelu Cana Coaunera.
nainera que necohalajiin neruujueeure. 7ॸNitohanihana jaun, jiaonriha Cana
Aiha leeinjiin ajaena jujuhin enaaicha Coaunera aina iriha niha Moisesane
ohina inaeraneein nenaa caje nenaa tonohanau nii acaauruahacha ichai
comai que coretenajaera coina. Jana choosi ecaanto coroaecuruhalune
canate necairichaaecaache coreniha rijijieein inara netonai ecaanto
chabana ohina charanejeein nenaa coroaequichene. “Satiin nelauriaain
raacachene coina. 26ॸAihana jaun coatiha lenoneein cocooruhane baihate, satiin
canu joaereein coitucuhelanaala nimichuhuin rachoojoeeure,” naalu
sorohoaaun. Niheichu coatiha joaereein Cana Coaunera Quiricha Inoaensi
sonacaaunne faoracahaaun. 27ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ cuhanene rijijieeinte aihure. 8ॸAihana
nihana jaunna caraajenihane cajabereeo ʮӕ͑͑ɗȍľɗËȍӕ͑ɗ͑ɗȍËËȍľɗȍӕфӕȍ‫ڏ‬
cairichaaun, casuujua tonorana lune tocohaneein nejelau ene dadaain
nainichaaunne coina. Nabana nihacachene. Nitohaneeuruhane
leeochaauru relaeraneein nihanune corenihate coroatachoonca nichata
saijieein, cha colane baasoneein oaraancaain oorelu lejiichoo cuhane.
nedaanune coataa. 9ॸJiaonrihachu inara casetecaa
Curisitone coujuha chatonaain

Cana Coaunera nelanaala nenaa choosi baasoneein que ereein neeichene.
ecaanto belaihuruhane coataate, Tabaauru nitohaneein baasoneein
suujuatenajae Faboro. erenacaaurute acano calanojoineein
10 ohacoaaurelu. 10ॸNii rijijieeinchu inara

1ॸCanejeraauru, jiaonriha
acaauru conaaca dede sacarine netonai baasoneein Cana Coaunera que
jana, satiin jana cuhin, Cucuana Lanajai erenaa nainiheeiche, tabaauru Cana
jera jaaoruhalu, cana foerateracurune Coaunera que baasoneein ereeuruhane
baitequichene. 2ॸNitohaneein nii Moisesa jaun cacha atinaera aanjera letoaa Cana
aina nii dede sacari que amaeraain Coaunerane jaun, atinanaacane rijijieein
cucuana jera jaaoreraaurute ita rijijieein inara atinaeratihane coataa. 11ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
ichaaorelu. 3ॸJerichanejeein techu, satiin neein jetaote cana foerateracuru
jiniiquiin Cana Coaunera tenojoi lenone casetecaeratelu Cana Coaunera, nii caje
nainaain ichaonaa coina. Chaen techu mocoori iniho quihuruhane, acaauru

cana satiin enene ichaohacachene rai nii raajenihane tera rijijieein saain que
beeraanu que Cana Coaunera Quiricha lenonecuruhane. 19ॸCoatiha chaque
Inoaensi cuhane laenanohineein ne. nelatiha Cana Coaunera coitucuhichuru
12ॸNitohanihane jaun chunocoha baaso chosine jaun aitoaaun, niheichu rai
ichana coacuelanaala, jeriha Cana niicha mocoori iniho leeocha iniho
Coaunerane rijijieein satono que tiaain amurijiriin nihane jaun aitoaaun. Acate
nenaa jerihane, ËΎȍËȍɗ͑͑ľËΎȍ́‫ڏ‬ joaenreein leeocha iniho rijijieein ne.
jiin neeine. 13ॸNete inara jaiti chabana 20ॸCana Coaunera coitucuelanaala
ËËȍ͑ľʮľѸɗ͑͑ľľɗ͑¡͑ҡ͑Ëɗ͑ľ́‫ڏ‬ nenacaauru, acaauru chosi rai

naala, inara coujuera coaraeneeiche. lenonecuru mocooruhanete, ̲ΎËΎ͑‫ڏ‬
Aihana jaun Cana Coauneraacha que jaera rai ichacure. Nitohanihane jaun
jaaecoochete inara beraaine, nabana coatiha nii moconajaera aina
inara cairichaain inara nainatijihane, enohichene jerihaaun. 21ॸAihana jaun
jataain abaantanacaelanaala nenaa que nainiheeiche nii Cana Curuanaa que
cairichanojoinequichene coataa. Nii banijiaain nenaa, rai coco bino
banate inae niha baasoneein inara cohichene baiha, nii moconajaera
teranune jana, Ëʮľɗ͑фɗËȍΎҡľфҡľ‫ڏ‬ coroaaeca acaauru chosi rai niicha
reein, abaatana nainequichene coina, ichacuri iniho quiha nenacaauru aina
Cana Coaunera. 14ॸAihana jaun nenaa nainiheeiche. Niheichu nii Cana
canejeraauru, jiaoriha Cana Coaunera Curuaanaacha tei bino cohichene baiha
nelanaala nenaa choosi ecaanto nainiheeiche, moconajaera coroaaeca
ËΎфΎľфӕфӕɗ͑Ëӕȍɗ͑ËΎфΎľнӕɗ‫ڏ‬ ËΎËΎ͑Ëӕфӕɗ͑ËΎËΎɗ͑͑Ύ͑ʮΎɗ‫ڏ‬
chene. 15ॸʊ͑фҡľËɗ͑ффɗËɗҡΎΎ͑‫ڏ‬ chene. 22ॸChasiina Cana Curuaanaa
joan coitucuhiche. Nii jaunte baijiaeraanu tocohaneein, jianeein
baasoneein aitenihanune caohachaain leeocha sacurichaache cana casetecaane
aitocoaaunne coitucunaa nainequiche. abaantanaa nainerichaachene
16ॸNitohanihane jaunte Cana Coaunera coaalanaala.
coroajeein satiin cana ichao coreniha
orichaaine rai neein rai coichana niha Leeochaaururuhacha coacuhi que suujua
beein Cana Curuanaacha coi, rai coco acateein niha Jesocurisito ranojoine
bino cohacachene, nii rai coichana aina 23ॸ“Chunite nainere joaereein niicha
cuaain coichana que coichanaquiin jerei ichaane” naaiche niqui. Esinae
nenaa rijijieein nihacache. Nii rijijieein rauhijiriinte aitocohiche. Nete
techu nii jaberoco niha beein niicha caohachaene itolere bana joaereeincha
taturii faan quihacachene, inae rai ichacaane. Chunite niqui esinae naine
jaberoco aina cuaain aina ita jaberoco niicha jerei ichaane. Nete tabaauru
que jaberoconaa rijijieein nihacache. joaereeincha ichana jerichaane, coatiha
17ॸCharijieein teeinti arajiin nihacachene cana coroatajanihei nii canaacha ichai
nihanatiin, satiin nii leinjiin faan Cana Coaunera jerenohin ichacaane
quihacache, nii rijijieein techu leinjiin coina. 24ॸNitohanihana jaun caohachaai
jaberoco que jaberoconaa rijijieein cana rai caohachanuhacha ichacaane,
nihacache. 18ॸCoaracuche nachuhinti satiin rai caohachanu ichacaanete
cana foerateracuru inoaensihuru caohachae. 25ॸInara rai teraa joaenreein
Isaraelitacuru, Cana Coaunera rai niicha iniho ne, inae coitucuhichene jaun
bajaelanaala que lenonecuche, 26ॸsatiin jaan tonoraain neeichene coreniha.

caa cana rai chauratane aina que 3ॸNena laen Curisito satiin quicha
nenacaauru, Cana Curuanaa rai nihana nichaachene couturi nihane jana, rai
jaun. 27ॸChunocoha esenetaeranelanaala comasai couturi niha satiin quichane
nenaa inara cotihaca lenonequichene rijijieein, Curisito couturi niha Cana
coinane jana, cunaa jeriquichene inae Coaunerane coitucuhichene jereeun.
coitucuhichene jaun, bajaelanaala inara 4ॸNitohanihana jaunte, leinjiin quicha,
rai niicha teeuri que lenonecuche. 28ॸNii couturi conajaain Cana Coaunera
lenonequichene coina, ɗ͑фËΎҡɗȍËӕ‫ڏ‬ bajaain, Cana Coaunera ere beein
ruhane jana, chunocoha inara rai, “Caa naaonjoaanne niha natiin rai couturiji
inihote leinjiin canacaanu choosi rai conaaca, rai couturi niha Curisitone
moconojoine” naain bihane jiaonriha saijieeinna jaun, nii letoaa rai couturi
quiichene. Chaen inae raotojoeein Curisitone tonoraenihana jaun aicheein.
coitucuhichene jaun, nabana nii inara 5ॸJana enete laen naine couturiji
rai bera cairichaaichene coataa. conajaain, Cana Coaunera bajaain, Cana

29-30ॸTabaaurute, “Chanuna nainichaaun Coaunera ere beein naaonjoaanne
joaereein lenonichaaunne saijieein caohachae. ˇ͑ËΎӕҡӕфɗʮɗËΎ͑ʮľ́‫ڏ‬
caohatere nejelau cacha, itolere bana naala aihanete, rai couturineein nenaa
‘Nariha Cana Coaunera’ naanu rai lana tonoraenihane jaun aicheein,
lenonichaaunne naineeinne saijieein, loroaecaain jaonojoiniha rai couturiji
chasiinna canu que ereeurure,ٚ͑ӕфӕ‫ڏ‬ jaun aihane rijijieein. 6ॸNitohanihane
reein. 31ॸNitohanihane jaan caje jaun leinjiin ene, фɗËΎӕҡӕфɗʮɗËΎ͑ʮľ‫ڏ‬
coaauneeinte, lenoneein, acau cohin, nihanete caohachare rai couturiji
cha ichaain, naaonjoaaichene Cana loroaecaain joaeratihane. Jana nii
æΎӕ͑ľффɗËΎȍËȍ͑ӕнӕľɗËȍнӕɗ‫ڏ‬ couturiji joeratiha loroaaecaainne
chene caohachae. 32ॸJiaonriha baaso coejiha nii enene, rai couturiji
ichaain leeochaauru relaain neeichene, conaamiin. 7ॸJana quicha laen nainihei
niheichu nii Joriocuru rai niha natiin, rai couturiji conaacane, Cana Coaunera
niheichu Jorioniheichuru rai niha rijijieein neein, rai cacha neein nihane
natiin, niheichu Cana Coaunera coaaratihane coina. Enete laen lana que
cachaneein nenacaauru rai niha natiin suujua acatihane coaaratiha rai couturi
ichana nainiheeiche. 33ॸCanune laen conaacane caohachae. 8ॸEne caje nenaa
satiincha rai caohachanu ichana neniha quicha jaberocone jana, quicha
jereeun, canu raaicha caohachanu jaberoco caje nenaa niha ene
coacuhelanaala, acaauru netonai jaberocona jaunte nitoha ne. 9ॸCoatiha
nichotenaa nainecuruhane coina. ene ichao coreniha necoaunaain niheilu
11
1ॸCaa canuhacha ichai rijijieein quicha. Jana enete laen, quicha ichao
cha ichaain neeuche. Charijieein coreniha necoaunaain nelu. 10ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
teeinti, cha ichaain nihalu Curisitone nihana jaunte anjeraauru naaonjoainuri
rijijieein cha ichaain neeun, nii coreniha, nii cojunacaniha rai couturiji
rijijieein. conaaca enene caohachae. 11ॸJana Cana
Curaanaa Jesocurisito coitucuhin
Inara aina netaojianacaauru enecuru rai esenetaera nichaachene raite laen, ene
2ॸJataaine
inara coroajeeun, itolere colane ichaonaa nainenere quicha, jana
bana canu coacuhin inara relaanune ene netonai quicha colane ichaonaa
nainihei. 12ॸNitohanihane jaunte, esinae lenonihane jana, tabaauru mijitenaana

rauhijiriin quicha caje necoaunaain neeure, jana nitonohana leeochaauru
nenaa niha enene rijijieein, quicha ajeein naaonjoaane jaunte, baaso
netonai ene caje nejanoaain ne, ichaquiche. 22ॸChanuna leeochaauru
nitohaneein jeriha Cana Coaunerane sinaa jereneeichene, inara loreri
jaun. 13ॸCaohachaana inara rai couturiji asaaecha lenonelanaala, Cana Coaunera
conajaelanaala Cana Coaunera bajaa cachaauru que jaolecohin, cha colane
enene. 14ॸNitohaneein niha cana nenacaauru necoeje chanuhin
necoaaunane jaan caje coaauneeinte, naaonjoaainche. æȍѸɗɗ͑͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑‫ڏ‬
necoejenaa ne leinjiin quicha rai chene inara coroaaena nainereeun.
couturiji fojiaane. 15ॸNete laen enecuru, Inara coroaaena naininaaun nitohaneein
nelatecuruhane coujunaca nihane jaun, neeichene jaun.
rai coturiji fojiaauruhane caohachae, nii
coina tenojoi niha acaauru couturine Cana Curuaanaa que
jaun. 16ॸChunocoha caa aitocoaaunne banijiaain nenaa lenone.
jaan que tonaain erenaa jerihane, Cana (Mt 26.26-29; Mr 14.22-25; Lc 22.14-20)
Coaunera ranojoihunru aina jiniiquiin 23ॸCanune laen Cana Curuaanaa caje,
leeocha ichaonaa coitucuenihacachene caa inara relaanune jaan raain neeunlu.
coitucuhin aitomiin. Nii coulurujuenojoin nihane cojoanotiin
cuhanete faan mucuhin teberiaain,
Baasoneein Cana Curuaanaa que “Nariha Cana Coaunera” naane baiha,
banijiain lenone que lenonecuruhane 24ॸcataaun tacaain nii faan tatuhin, “Caa
17ॸCaa, que jauhecaain canuhacha faante inara coreniha quiicha tei canu
laenai cuhane laen, inara coroaena jaberoco ne. Caa ena ichacaaunne
naininaaun, netaojiaaiche inara rijijieein ichacuche canu coacuhin,”
caohachanu quene niha natiin, baaso naelu Cana Curuaanaa Jesoso.
ichaquichene coreniha. 18ॸˇӕфɗ͑ľ‫ڏ‬ 25ॸJerichanejeein techu inae nainaain nii
jeeinte canu rai beeurelu, Cana faan que lenonihane baiha, bino
Coaunera coroaequichene coina mucuhin teberihaain, “Caa binote ena
netaojiaaichene, ita caje neleruhin nenaa Cana Coauneraacha tei rai rauhi
netaojiaaichene que aitiin. Nii jaunna coujunaca cacoichana ne. Aihana jaun
acaauru aitoonjoa tabaauru esenetaaun caa ena ichacaaunne rijijieein ichacuche
esinae aitocuruhane jaun. 19ॸNii ita caje canu coacuhin,” naelu Cana Curuaanaa.
nelerujuacoaain netaojiaaichenete 26ॸNitohanihane jaun nacoaauneein
ichaquiche, le nelerucuru coaaraauru turuha Cana Curuaanaane que

esinaen rauhijiriin Cana Coaunera tiaaojoaain ohalune beeichene raite ne,
sacueraneein neeichene coaarateeichene nii lenone que lenonequichene naineein,
coina. 20ॸͮɗɗ͑ľ́ľфӕʮӕËΎɗ͑͑ľҡΎʮɗɗ‫ڏ‬ chaen nii acau niicha cohi coohichene
chene jaun, Cana Curuaanaa que naineein.
¡͑ɗʮɗɗ͑͑ľ͑́ľ͑Ύ͑ľнӕľ́ľ͑Ύ͑ľнӕɗ‫ڏ‬
chene niha natiin, coatiha jeriha Cana Cana Curuaanaa lenone
Curuaanaane rijijieein ichaeneeichene que lenoniha cachane.
jaun, que banijiaain nenaa lenone que 27ॸNitohanihane jaunte chunocoha nii
lenoneriheeicheein. 21ॸͮɗɗ́ľ͑Ύ͑ľнӕɗ‫ڏ‬ bino, nii lenone, naaonjoain que

chene rai neeichene jana, tabaauru inae lenonihane, jeriha Cana Curuaanaane
tocohanelanaala ichaane, Cana coitucuhin esenetaeneeichene bana, nii

Curuaanaa jaberoco rai coichana chosi ecaanto ichanohineein nenaa rene
naaonjoain sarue osa que nii ichara. inara amaauruhane, aiha maosane
28ॸAihana jaunte nii lenone que rijijieein curejetocohichene
lenoneein, nii bino cohin, naaonjoaanne coitucuhiche raotojoeein. 3ॸNitohanihane
ajiniha, jaurianejeein rai suujua coaraa jaunte inae enene chuni, “Nechu
cachane caohachae. 29ॸJaurihanejeein aansaineein ichaonaa Jesoso,” naain
suujua coaarii amuneein, “Naaonjoaane erenaa nainene, inae enene Cana
jaunte caa Cana Curuaanaa jaberocone. Coaunera Suujue letononeein irihane.
Naaonjoaane jaunte caa Cana Nii coitucuhin ichaohichenena jereeun.
Curuaanaa coichanaane,” naain Chaen nihei chuni, “Jesosote Curuaanaa
coitucuhera amuneein que bino cohin, ne,” naain erenaa nainihei cacha, Cana
lenonihanete, raaje rai jaberoco Coaunera suujue letononeein erenihane.
casetecaa aicheein. 30ॸNitohanihane 4ॸAraai lauriin cha ichana nainihane
jaunte inara tabaauru cunaiteein, jaannute ranaa naine cacha, Cana

aterojoeriin, tabaauru oore. 31ॸæΎȍ‫ڏ‬ Coaunera tenojoineein. Nete laen nii
chaain cana suujua coaraain tera, jeelai Cana Coaunera Suujueneein
nihacachene jana nihane, coatiha cana leinjiincha ne. 5ॸNiha araai lauriin rai
casetecarihei Cana Curuaanaa. 32ॸCana nelateein nihacane jaanu, cana que
casetecaane niha natiinte, raujiaain jeelai Curuaanaa icharatenojoineein.
nacoauneein baaso ichaelanaala, jeelai 6ॸJerichanejeein techu araai lauriin ne
amuritoheriin caohacha ichana que nelateein cha ichana nainiha cachane

nerelana coina cana casetecae. Coatiha jaannu. Nete araai lauriin nihane
͑ɗɗËΎɗҡӕËӕӕфӕȍɗËѸľҡË͑ľҡΎËΎȍ‫ڏ‬ nihanatii nii jeelai Cana Coaunera caje
neein nitajenaa coina cana casetecaai satiin unaaneein ne. 7ॸCana Coaunerate
Cana Curuaanaa. 33ॸNitohanihane jaan aina nihacachene coitucuhacachene jaa
caje coaauneein, ita taojiaaiche Cana te rai cachaneein neinichaachene rai, nii
Curuaanaa lenone que lenonequichene aina raotojoeein nihacachene coina.
coinane, ita jiniichaain lenonecuche. 8ॸRai Suujue aina cuaainte, le cachaauru
34ॸJana chunocoha mijitena caun ҡ¡ӕфӕфɗËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ľфľ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
leeochaauru ajiniha lenonena jerihane, ruhane jaannu te Cana Coaunera.
nenajaun lenonemiin, nitohaneein Jerichanejeein techu jataain
baasoneein ichacuruhane coreniha inara itolereneein cha coitucuhin neeuruha
casetacaa Cana Curuaanaa ne coataa. cachaaurune jaanu teein ne, nii jeelai
Nitohaneein neeichenete caohachaera Cana Coaunera. 9ॸҽ¡ӕфӕҡľľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬
canejeraauru. Inae inara coraa uhanune ruhane jaannu rae, jeelai Cana
banane, inara rai leeocha rucuhenacai Coaunera Suujue tenojoineein. ҽ¡ӕ‫ڏ‬
rucuhereeunni. rute, nelateein cunaiteenaa rautaane
jaannu rae. 10ॸҽ¡ӕфӕҡľËΎʮΎľ́͑‫ڏ‬
Niicha nainei ichaa cachane jaanu tiha cojai ichaain nelatihane jaannu rae.
Cana Coaunera Suujuene. Jana tabaaurute, Cana Coaunera caje
12
1ॸCanejeraauru, niicha nainei unaa erenaa bihane coina, nelatihane
ichaa cachane jaanu tiha Cana jaannu rae. Tabaauru te, Moconajaera
Coaunera Suujuene coitucuhichenena suujue ichanohin aina Cana Coaunera
jereeun. 2ॸInarate jaiti Cana Curuaanaa suujue ichanohin coitucuhane jaanu rae.
Tabaauru raite, leeocha erenaa cuhane turijieeincha ijiabereeonu niha cana

erenaa nainecuruhane jaannu te. Chaen jaberoco, rai neleru colanene coatiha
techu, tabaauru rai nii leeocha erenaa nerihei cana jaberoco esine. 20ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
cuhane ereeruhane jaan aonaain benaa nihane jaunte araai turiin neleruha cana
nainiha leeochane jaannu te. 11ॸSatiin jaberocone niha natiin, rauhijiriin leinji
niichurute te, tenaa jerihane jaaunru cana jaberoco. 21ॸNii nitohanihane jaan
rai, nii jeelai Cana Coaunera Suujue; caje coaauneein, cana nota nainihei
janijiin niicha rai cachaauru rai. cana biji que, “Latinaaun,” nanaa
nainihei. Niheichu cana couturi niha
Araaichaache niqui nete leinjiin que natiin cana tijia que, “Latinaaun,”
jaberoconaa rijijieein nihacache. nanaa nainihei. 22ॸNete nii nelatihei
12ॸCacha nichaachene jaberocote, araai rijijieein canaacha coarai cana jaberoco-
lauriin neleruhane niha natiin, jeelai jataain nelateineein ne. 23ॸNii cana
cana jaberoconeein netiin ai. Nii jaberoco leeochaauru fautaain canaacha
rijijieeinte satiin nihacache araai laurii colalajiite cajioneteein sirichaache. Jana
caje nihacachene nihanatiin Jesocurisito nii cana jaberoco, coanojoinelanaala
cachaneein neinichaachene. 13ॸNii nenaate, ʮľľ́ɗ̲ӕфɗҡΎȍľфɗɗ͑ËʮɗΎ͑ľ‫ڏ‬
rijijieein techu satiin cana, Joriocuru, teein sirichaache coaara coataa, 24ॸnii
Jorioniheichuru, letononeein cacha notaracaae nenaa sirichaachene
nenacaauru, letononelanaala amurijiriin. Cana Coaunerate,
nenacaauru, naaonjoainuri aina nitohaneein cana jaberoco coaaunae, nii
jiniiquiin coujunacatenohineein ËΎфľ́͑́Ë͑ËȍѸɗфɗɗ̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬
nihacache, leinjiin jaberoco que riin nii cacha notaracaae nenaa belaain,
jaberocohin nenaa rijijieein nihacache, caohatiin beraain sirichaachene coina.
Cana Coaunera Suujue ichanaaneein. 25ॸNabana jeelai jaberoco neein nihane
Nii rijijieein techu nii jeelai Cana saijieein, rai jaberoco nelerucuru
Coaunera suujue caje ocoona que satiin leeochaneein coaraelanaala, rai
cocohin nihacache. 14ॸCoatiha le nelatena nainihane coina. 26ॸNii
turijieeincha nihei cana jaberoco, araai nitoanihane jaunte, chatohaneein
lauriinte ne cana jaberoco nelerucuru. necunaitaa le turijieein cana jaberocone
15ॸNii nitohanihana jaun cana tijia, niha natiin, Ѹɗ͑Ë͑ʮ¡ľфΎËΎ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
“Cacha biji nenihanune jaun coatiha chae leinjiin coreniha. Nitohanihane
cacha jaberoco nihaaun,” naane, coatiha jaunte, cha lateein niha cana jaberoco
cacha jaberoco neein nihane jianerihei. nelerune jana, rai teraa nii niicha
16ॸCana uricho netonain, “Chanuna nota lateine, satiin cana jaberoco rachoojoe.
neneeun,” naain irihane, coatiha cana 27ॸNii rijijieein techu inara, Curisito
jaberoco que nihane jianerihei. 17ॸSatiin jaberoco neleruneein neeichene jaun, le

cana jaberoco cana nota nejesina cachanequichene naineein inaraacha
nihane, coatiha cha aonaain ichaonaa ichaneni siriin neeiche. 28ॸNii coinate
nainerihaacache. Satiin cana jaberoco jere, satiin rai cachaauru iclesianeein
cana uricho nihane, chaelai juuno nenacaauru jana niha afosotooru, Cana
aohanna nainerihaacache. 18ॸNete lauri Coaunera suujue aina cuaain ichaonaa
lauri cana jaberocooru coaaunaain rai coitucuhin beeurera profetacuru, cacha
caohachaain inanacaane jaan jeeloncuru relaaureraauru, cojoaelanaacojoai
teein coaaunaelu Cana Coaunera. 19ॸLe icharaauru cachaauru, cunaitenacaauru
rautaeraauru, ́ľľΎËȍӕфӕËΎфΎҡʮ͑ľ‫ڏ‬ cana rainuhachaque coacuelanaala,

raauru, cachaauru coaaraneein ́ľľΎËȍӕфӕ̲ӕфɗʮɗфɗɗ͑͑ľ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬
nenacaauru, nejelau erena cuhane naala, 5ॸerenaa baaso que erelanaala,
erenacaauru, naaonjoainuri neeuruhane niheichu itolere bana cana rai
jerelu Cana Coaunera. 29ॸNete saain rai caohachanuhacha que coacuelanaala,
cachaauru afosotonena nainecurene. obajelanaala, baaso icharaauru que
Niheichu saain profeta͑ľ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬ cana suujua acateein, 6ॸbaaso ichacuruha
ruhi. Niheichu satiin cacha relaeraneein leeochaaurune coroajelanaala, caohacha
nenaa nainecuruhi. Niheichu saain icharaacha coroajeein nihacane te
cojoaelanaacojoai ichana nainecuruhi. caohachae. 7ॸCana coichana aina cutaain
30ॸJerichanejeeinchu saain cunaitenaa belaina inaacanete, Ѹҡɗɗ͑Ëȍ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
фӕҡӕфӕȍ͑ľËΎɗ͑͑ľ́ҡľ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬ chanaa abaantaain, Ë͑ËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
ruhi. Niheichu saain leeocha erenaa nihane cojoaain, itolereneein
cuhane erenaa nainecuruhi, ʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬ esenetaain, itolere abaantaain,
jeeinchu nihei saain nii leeocha erenaa naaonjoaain nihacane caohachae.
Ëӕȍ͑ľľфľ͑ËӕфӕΎȍ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬ 8ॸNii cana coichana aina cutaain
ruhi. 31ॸNii jaunte inara jataain belaina inaacane chabana sarihaain.

caohachaain nelatei jerena nainequiche. Inae ecu tihane bana, coatiha nerihaain
caa Cana Coaunera ere bera profetacuru.
Cana coichana aina cutaain Niheichu coatiha leeocha erenaa cuhane
belaina inaacane erenacaauru niha natiin nerihaain.
13
1ॸLeeocha cacha ere cuhane 9ॸAihana jaun caa canaacha coitucui
ereein, anjeraauru ere cuhane aina cana rai profetacuruhacha bei,

niha natiin irihanune saijieein, coatiha jitariin canaacha coitucuheni
cacoichana aina cutaain belaina coitucueratihei. 10ॸNete inae turuha nii
inaelanaala aihanunena, leinjiin coata cana relaera esine chaaeloon baaso
tonijiaain nenaa fautaain chaque sirilanaala nenaane, sareein nii
nelaterinaaun. 2ॸJerichanejeein techu aasaeriin canaacha coitucui.
Cana Coaunera que ereerejeein, niicha 11ॸJaiti canaanainichaaunne banane,
ichanenu coitucuhin, leinjiin atane canaanainichaaunne ere que ereein,

ucuunno rurujuanaa nainichaaune coina canaanainichaaunne suujua que coacuhin,
esenetaanune niha natiin, esinae naaonjoan rejetoonlu. Nene inae enene
rauhijiriin cacoichana aina cutaain ichauhenaneein nii canaanaineein
belaina inaenihanune, coatiha chaque canuhacha coacuhi jianeeun. 12ॸEnate
nelaterihei canuhacha ichai. aasaeriin inanacaa cana suujuane jana
3ॸCairicheihuru rai jitariin quiicha sirii coaracaache. Charijieein teeinti, acuhanau
teein, cajabereeone maajeein tihanu inanacae cana cojunaca nii rijijieein. Nete
acaauru corenihane nihanatiin, esinaen inae ecu tihane bana, caohachaain
rauhijiriin cacoichana aina cutaain coaraain coitucurichaacheein. Aihane jaun
belaina inaenihanune coatiha nii cha caohachaain jaiti ena coitucuaaun. Nene
que nelaterinaaun. inae ecu tihane bana charijieein teeinti
4ॸEsinae rauhijiriin cana coichana aina cacoitucue Cana Coaunera nii rijijieein
cutaain belaina inaacanete abaantana canuhetonai coitucureeunni.
coitucuhin, caohachaain leeochaauru 13ॸNichata lauriinte ne itolere bana
aina neein, chaque necoelailanaala, canaacha coacuheeni. Jauriaanejeein

Cana Coaunera esenetaain ichaohacane, caohachane, nii leeocha erenaa cuhane

nii baiha cana ichao rucujueein niha irihacane amurijiriin. Niite amuoora
Cana Coaunerane cohajeein nihacane, latelanaala aonaain, jelai amuritoeriin
satononejeein esenetaain jereein coitucunaa nainecure Cana Curuaanaa
ichaohacane, naaonjoaain nihacachene ranojoineein nenacaauru. 6ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
te caohachae. Nete nii nichata laurii nihana jaun canejeraauru, coatiha
caje ne jataain nii coroatajai amurijiriin nelaterihei inara coaraa uhanune bana,
jataain itolere que nelateineein nenaa. inara rai leeocha erenaa cuhane
Acate cana coichana aina cutaain irihanune. Caohacharihei inara rai cana
belaiha inaacane jaan ne. ere cuhane Cana Coaunera aitoonjoa
que erelanaala, leeocha erenaa cuhane
Leeocha erenaa canaacha irihanune. Ainihane ichaonaa rauhi que
aonaai cuhane irihacane. inara rai erelanaala, leeocha erenaa que
14
1ॸAihane jaun atiin inara irihanune caohacharihei. Niheichu
coichana aina cutaain belaina caohacharihei leeocha erenaa cuhane,
inaeraneei neeuche, chaen inara rai inara rai irihanu, Cana Coaunera
Suujue tiha Cana Coaunerane corajeein beratenojoi erenaa que ne. Niheichu
jerecuchete, inara que niicha beratei, caoacharihei, inara relaelanaala,
que erenaa beeichene jaannu que leeocha erenaa cuhane inara rai
nelatei teeine inara rai. 2ॸͮɗɗΎ͑ľ́‫ڏ‬ irihanune.
naala nejelau erenaa cuhane ereite, 7ॸSatiin auno aina, ita rijitojoeein
Cana Coaunera rai iriha aite. Coatiha toniha quitarane, coatiha nejelauneein
cacha rai aitohi. Nii jaunte aohana aohanrarihei rai toni. 8ॸNii rijijieeinchu,
nainecurene cachaauru. ͮɗɗ͑ɗҡΎΎ͑‫ڏ‬ coatiha neruujueeururihei ita soha
joante Cana Coaunera Suujue caje nenacaauru, nii ita sooruhane bihane
unaanihane jaun chuni coitucuene. toni rijitojoeein, toroonfeta toteniha
3ॸNete laen Cana Coaunera aitoonjoa toterane. 9ॸNii rijiiquiche inara netonai,
bera, satiin que coitucuerate, aonacuruhane coina ereeichene
leeochaauru quene maajeein. Chaen saijieein, leeocha erenaa cuhane
techu acaauru suujua aninoaain acaauru ereeichene. Chasiina inara ere aohanre,
suujuate jeriha Cana Coaunera Suujuane nejelau erenaa cuhane ereeichene, nii
rijijieein neeuruhane coina. 4ॸNii nejelau ereeichene jaancuru. ͮľËȍӕʮΎľфľľɗ͑‫ڏ‬
erenaa coitucueraelanaala nenaa cuhane chate ereereeriquiche inacojoeein.
ereite, jelai acaachanejeein Cana 10ॸEsinae rauhijiriinte niqui ne, araai
Coaunera Suujue coitucuhin aina ijiin lauriin caa cana rai chauratane que
ne. Nete laen nii Cana Coaunera erenaa. ͮɗɗҡľ́ľ́ӕфɗËȍӕфӕ͑ľʮľ́ӕ͑ɗȍ‫ڏ‬
aitoonjoan berate, Cana Curuaanaa coaain ne rai toni. 11ॸNii nitohanihane
ф͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľ͑ËӕфӕнӕľËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬ jaun, canu rai, nere cuhane iriha
rate aina ijiin, Aca jerihane rijijieein nejelau cachane coatiha canu rai chaque
caohachaain neeuruhane coina. nelaterihei nii erenaa. Nii rijijieeinchu
5ॸNitohanihane jaunne niqui, Cana nii nejelau cacha rai canu ere cuhane
Coaunera Suujueecha tei erenaa cuhane irihanune jana aonaenihane, chaque rai
satiin ereeichene jereeun. Nena nii nelatihei canu ere netonai. 12ॸInae inara
amurijiriin, Cana Coaunera aitoonjoan netonai Cana Coaunera Suujue caje
beeichene jereeun. Acate jataain nenaa sirina jeriquichene jaun, nii Cana
Curuaanaa ranojoineein rai iclesianeein caohachae. 21ॸIchaonaa rai rauhi rai,

nenacaauru que jeelai amuritoheriin quiricha cuhanete, ٘ॸَ̞ľľΎËȍľфľ͑
coitucuerateraneein nenaa raauche. cuhane ne, caa cachaauru rai erereeunni.
13ॸAihana jaun, nejelau erenaa cuhane Chaen nechu, nejelau caje unacaauru
erei, Cana Coaunera caje bajaainete, rai cachaauru que canu ere beratereeunni.
amuucane jaannu teeine. 14ॸCanu nejelau Nitohaneein acaauru rai beratihanune niha
ľфľ͑Ëӕȍ͑ľæ͑æΎӕ͑ľф¡ʮ͑ӕ‫ڏ‬ natiin, coatiha canu ere tonoraaururinaain’
nete, canu suujue ainaacha Cana naa Cana Curuanaa,ٚ͑ɗ͑͑ľ́ľ͑͑Ύȍɗ͑‫ڏ‬
Coaunera bajaaun. Nete laen, canu neein. 22ॸAihana jaun, leeocha erenaa
suujua coitucunaa nainene. 15ॸAihane cuhane irihacanete, Cana Coaunera
jaun Cana Coaunera bajaanune, canu coitucuhichuru que, Cana Coaunera
suujua, canu suujue, naaonjoain aina coituhacachene cojunacaniha aitocoaache.
jiniiquiin bajaanunete caohachae. Coatiha laen Cana Coaunera coitucuurera
Nenatichaaunne niha natiin canu suujue rai cojunacaniha aihaacache. Nete laen,
aina jiniiquiin canu suujua cuhane Cana Coaunera aitoonjoan bihaca, Cana
coitucuuhin aitocoaaunnete caohachae. Coaunera coitucuurera raine, Cana
16ॸAihana jaun, inara suujue ainaacha Coaunera coitucuurera rai Cana Coaunera
æ͑æΎӕ͑ľфËΎфΎʮľľɗ͑нӕľľфľľфľľ‫ڏ‬ coitucuhacachene cojunacaniha
quichene jana, nii inara aitoonjoan aitocoaache. Coatiha, Cana Coaunera
coitucuelanaala nenaa, inara aonaane coitucuhichuru rai nihei. 23ॸSatiin Cana
niha natiin, nii inara aitoonjoan Coaunera rai iclesianeein neiniquichene
coitucuenihane, coatiha inara aina netaojiaain netiin, leeocha erenaa cuhane
turuhin nii aitocohichene jaan aohanna ita rai ereereequichene jana, inara rene
nainerihei. 17ॸNii inara aitoojoante niqui enohin aonaa neechu joaenreein nenaa
jataain nelateinere, nete, leeochaauru cacha aina Cana Coaunera coitucuelanaala
coroatajanena nainene, jeriha Cana nenaa cachanete nainere, ٘æËËȍӕ‫ڏ‬
æΎӕ͑ľфґӕӕʮӕ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬ фӕҡľʮΎľ͑фľľɗ͑ľфľľфľʮľľӕфľʮľ́ΎфΎȍľфɗȍӕ‫ڏ‬
ruhane coina aonacurenihana jaun. ruhane jaun,” naain erere. 24ॸNete laen
18ॸNariha Cana Coaunera, leeocha inara ere cuhane Cana Coaunera caje unaa
ľфľ͑Ëӕȍ͑ľɗфɗȍ͑ӕɗ͑ф̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬ erenaa que ereereequichene jana, enoha
riinne coreniha. 19ॸNena, Cana Coaunera uha inara rene nechu joaereein cacha,
coitucuurera rai irihanune, saoquijiei leeocha cacha Cana Coaunera coitucuhi,
erenaa acaauruhacha aonai cuhane naaojoaaurine, le cachanecuruhane laen
erenaa jereeun, aonaain acaauru nainere, nii aitocoichene jaan aonaain
netonai nerelaauruhane coina, raajenihane osaaocane coitucunaa naine,
inacojoein leeocha erenaa cuhane jitaain nii aitocoichene aonaane jaaun.
lechooca oaraancaneein erenaa que 25ॸNii banate, satiin rai suujua cuhane
acaauru rai irihanune niha natiin niicha coacuhi coitucuhin, neseeonraain

aonacurenihane ajiniha. Cana Coaunera coroajeein, inara aina niha
20ॸCanejeraauru, jiaonriha suujua Cana Coaunerane coitucureein.
coaauca canaanaine rijijieein inara suujua
coaauquichene. Itolere baaso rai, canaanai Cha ichaquichene caohachaain ichacuche,
rijiiquichenete laen caohachae. Nete laen, joaaenreein ichaelanaala.
inara caohachanu que coaauquiche 26ॸCanejeraauru,aihane jaun caa inara
ichauhenaneeichene suujua que cuaainne rai caitono tocohaneein netaojiaaichene,
tabaauru salmo que nenatemiin. Jana inauheneeicha erelanaala neeunruhane.

tabaaurute nainere cachaauru relaane. Coatiha laen jereraai ereeuruha
Tabaauru que Cana Coauneraacha enecurune. Aitoha Cana Coaunera rai
coitucueratei que ereereemiin. Jana rauhine rijijieein rai lanaacha ere
tabaauru leeocha erenaa cuhane tonoraain jerecuruha acaauru
ereerejeein, leeocha erenaa aonacuruhi rai lanaaurune rijijieein neeuruhine
beeine, nii niicha beebejei aonaain enecuru. 35ॸAihana jaun, cha bajanaa
coitucuhin aina iichuruhane coina. jerecuruha enecurune, rai lana caje
27ॸChaen leeocha erenaa cuhane erenaa bajaauruhine rai loreri asaae neein.
jeriquichene, coroatajaain nichatajaain Caohachaai leinjiin ene iriha
netiin ita rerohererojoeein aitocuche le netaojiaanaa que netiinne.
cachanequichene. Jana chunucohate 36ॸCoatiha inara janaacha nunuheteein
nainere, nii aitocoichene jaan biha leeocha benojoineein nihein Cana Coaunera ere.
erenaa aonacuruhi raine. 28ॸJana neniha Niheichu, coatiha inaraacha nii Cana
cacha, ͑ɗɗľфľ͑Ύ͑ɗ͑¡ľ͑ËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬ Coauneraacha beratei sirichaneein
lanaala, nii Cana Coaunera rai iclesianeein niheeiche. Nii que, itolere bana
nenacaauru janane, jiaonriha nii leeocha nainaain ichaaoche. 37ॸChunocoha, Cana
erenaa cuhane ereeichene. Nii leeocha Coaunera aitoonjoan bera profetaneein
erenaa cuhane erenaa jeriquichene, le nenaa coacuhin, Cana Coaunera Suujue
cachaauru ereeine jelai netiin Cana aitoonjoa rijijieein nihanete, caa inara
Coaunera aina. 29ॸJerichanejeein techu, rai quiicha laenai, Cana Coaunera
Cana Coaunera aitoonjoan erenaa que letononeein ichacaaunne coitucureein.
erenaajeriquichene, ͑ɗ͑ľнӕɗËȍľËΎфΎҡ‫ڏ‬ 38ॸJana coitucueniha nete, Cana
jaain, nichatajaain, naaonjoaain netiin Coaunera coitucuhenihana jaun

ereeichene caohachae. Nii jana coitucuenereein. Niheichu Cana
leeochaauru, nii inara aitoonjoan que Coaunera niha natiin acaaentonain
coaaucuruhine. 30ॸJana, Cana Coaunera rai coitucuriaain. 39ॸCanejeraauru,
ereeichene jana, nii ecu lauhequiin nitohanihana jaun, jataain corajeein
aonajera rai irihane coina aitoha Cana Cana Coaunera aitoonjoan beeuche.
Coaunerane, jauriaanejeein irihane jianiha ˇɗΎ͑фɗȍËȍӕ́ľľΎËȍľфľ͑ËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬
nii ichoaichaniha erenaane cohamiin. 31ॸNii raelanaala nenaa cuhane ereeuruhane
banate satiin le cachaauru irihane jaan que caohateeichene. 40ॸͮľҡľËȍɗËȍнӕɗ‫ڏ‬
turuhane naineein, Cana Coaunera Ëȍľ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑ʮΎľ͑фľľɗ͑ɗËȍľ́‫ڏ‬
aitoonjoan bihane, satiin nerelaain suujua ͑́́ľɗ͑ʮɗ͑́ľɗ͑ʮɗ͑ɗ͑ɗËȍнӕɗ‫ڏ‬
aninoaain jeriha cuurureein acaauru chene caohachae.
netonai. 32ॸCana Coaunera aitoonjoan que
ereite, nainere nii rai aitoha Cana Oo caje ichanaa Curisitone.
Coaunerane rijijieein sacuhane. 33ॸCana
15
1ॸCanejeraauru, enane laen inara
Coaunerate, jianacoon raotojoeein relaanulune jaan, Ë͑ɗËȍΎҡľф‫ڏ‬

nihacachene Coauneraneein ne; coatiha neein nenaa erenaa coaauquichene
joaereein coaunera nihei, Cana Coaunera. jereeun. Nii inara rai canuhacha bei
Satiin Cana Coaunera cachaneein erenaate esenetaaichene jaun, nii
nenacaauru ichanaa rijijieein sacunaa ɗҡΎȍ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑¡ѸΎɗËȍ͑ËΎËӕľ‫ڏ‬
jaun, 34ॸľ͑ľËӕфӕҡľ͑ɗ͑ľфľ͑ľҡΎʮɗӕ‫ڏ‬ lanaala neeiche. 2ॸChaaen techu, nii
ruha Cana Coaunera cachaaurune jana, inara rai beratenojoin erenaa coreniha
фΎҡΎʮΎľľɗ͑ʮɗ͑ËΎΎ͑ɗËȍΎҡľфҡľ͑Ύ‫ڏ‬ laen caa caitoonjoan Cana Coaunera

joineein neeiche. Aiha nii naitoonjoan aitoonjoan ne. Acate nii esenetaaichelu
rijijieein, baaso ichana coacuelanaala inara.
neeichene. Jana aineeichene,
inacojoeeinte inara relaanune bana Oo cajete ichanacure onacaauru.
esenetareeichelu. 12ॸCanacaanune oo caje ichanaa
3ॸJaurihanejeeine, ɗ͑фнӕľ͑ľфľ́‫ڏ‬ Curisitone que inara relaacaanu.
nulune coitucuerateeunlu. Chaen nechu, Chanuna jana chaen inara tabaauru oo
cana osa coreniha ohalu Curisitone que ËʮľɗËȍ͑͑͑ɗ͑ɗȍËËȍ͑ľľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬
inara relaaunlu; 4ॸAjeri jachu cuhane lanaala ereeure. 13ॸOo caje ichanana
conautecuruhane janate, “Nichata naineniha cachane jana nihane, coatiha
janone cuhane ichanae,” naain oo caje ichanarihei Curisito. 14ॸNiheichu
laenanohiniha Cana Coaunera Quiricha coatiha nelaterihei naitoonjoan inara
inoaensi cuhanene rijijieein. 5ॸChaen relaacaanune jaan, oo caje ichanaeniha
techu, Fedoro rai ococoe. Nii baihate, Curisitone. Niheichu chaque nelaterihei
lechooncai coroatajai afosotooru rai nii inaraacha esenetai. 15ॸNitohanihane
ococoe. 6ॸNii baihate laen ococoe saoqui chujianra nechu casajeneein Cana
fashai amurijirii cana nejeraauru rai. Coaunera que ererichaanuna, Curisito
Tabaaurute jaiti enanetojoeein ichaaore, ichatihane que irihacaanune jana,
inae ohacoaauruha leeochaaurune esinae rauhijiriin oo caje ichanaeniha
saijieein. 7ॸNii baihate ococoe Saantiaao onacaaurune jana aitocoaanune.
rai. Nii caje cuaainte leeochaauru 16ॸEsinae rauhijiriin oo caje ichanaeniha
afosotooru rai ococoe. 8ॸSatononihate onacaaurune coatiha oo caje ichanarihei

ɗ͑ľĀľĀľľӕËӕȍ͑ľ¡ɗȍËфʮΎ‫ڏ‬ Curisito netonai. 17ॸJana oo caje
joaain catiaain canu rai netonai ococoe, ichanaeniha Curisitone, coatiha nii
jauriaanejeein niicha ranojoineein chaque nelaterihei nii inaaraacha
nihanune que airijiin, esinae aca cana esenetai. Jerichanejeeinte inara osaacha
Curuaanaa nihane coitucuhanune coina. aina ichaoriquiche. 18ॸNii oo caje
9ॸNitohanihana jaunna jataen ichanaeniha Curisitone chujianra,
leeochaauru afosotooru fauhecaain ͑ɗҡʮľľӕфӕфľ͑ɗɗľѸľ͑ľҡɗ͑Ύ͑Ëӕ‫ڏ‬
nelateeun. Cana Curuaanaa cachaauru runa. 19ॸCurisitoaacha cohajihacache caa
rerohecaain sorejetocoaaunne jaun ichaonaa que netiinne jana, oo caje
chanihaaun canu afosotoneein canu ichanaenihane chujianra, Cana
curuaateeuruhane coina. 10ॸNena atiin Coaunera coitucuhichuru amurijiriin
jataain canu belaiha Cana Coaunerane cairichaaojoaain nerichaache.
coreniha canuneein neeun. Nete nii 20ॸNete esinae rauhijiriin oo caje
canu belaiha Cana Coaunerane ichanae Curisito. Acate jaurihanejeein

inacojoeein aine. Nii jaunna mainajeriin ichoaichaniha oo caje ichanaelu.
amihaneeun, jataain leeochaauru 21ॸCharijieein teeinti caa cana rai
amurijiriin caraajenihane aihanune que chauratane que leinjiin cacha coreniha

airijiin; jataain cana belaihana jaun, turuhelu onaa. Nii rijijieein techu
cacorataaniha Cana Coaunerane aina. leinjiin cacha coreniha turuhelu, onaa
11ॸCoatiha canu ichacaauneecha que caje ichanaa cachane jaanu. 22ॸNii
caohacharihei, niheichu leeochaauru rijijieein techu Adaan coreniha saain
ichaane niha natiin caohacharihei. Nete ohe cacha, nii rijijieein techu Curisito
coreniha satiin rai nereein ichaonaa. esenetaeraneein neeichene coreniha.

23ॸNete laen le cachanichaachene 32ॸChaen nechu Efesoo nii necha aansai
dadaane rijijieein nerichaacheein. taibinae neein nenanacaauru

Curisitote nunuhe neein nereein. Nii amuritoonlu mainajeein necairichanaa
baihate rijijieein neeurureein rai coaraain. Chaque jana canu rai jelaiha
cachaauru, inae nacoauneein turuhane caaujue nii necairichaanune. Chanuna
bana. 24ॸͮɗɗ¡ɗȍҡľ́ľ͑͑ɗɗËӕфӕ͑‫ڏ‬ jana neniha onaa caje ichanaa cachane
neein nenacaauru, cocoainanacaineein jaanne, inacojoeein necairichareeun.
nenacaauru, nii nelaaetiin niha Aihana jaun chujianra, “Lenoneein,
nocoenacaauru, naaonjoainuri amuritiin acau cohin ichaoacache, eresi onaa
itajeein, rai cojoanonaa tiha Cana ajiniha,” naauruha tabaaurune rijijieein
Curuanaa Cana Coaunera raine janate, ichaorichaachena. 33ॸJiaonriha inara
inae Cana Coaunera Cojoanonaa que coritaauruhane esenetaaichene.
turureein. 25ॸCurisitote nii rucuhecane Chunocohate inara rai, “Chanuna baaso
rai ne, satiin que nejeratenacaauru, rai ichaquiche. Nechu joaenreein casajete
tijia asae neseeonriaauruhane nii ichaquiche. ͮɗɗʮɗ͑ľľɗ͑ËɗȍË‫ڏ‬
reeintiaain. 26ॸSatononiha niicha nune rijijieein ichaaoche,” naain inara
itajeenite nii cana que nejeratenaaneein suujua auhacaaurureein. 34ॸAihana jaun
nenaa onaa ne. 27ॸCana Coaunerate nacoauneein caohachaain inara suujua
satiin itolere Curuaanaa nihane coina coaraain neeuche, ͑ΎѸҡľ͑ËΎËӕȍľ‫ڏ‬
nitohaneein telu niqui. Nete laen itolere lanaala. Inara tabaaurute jaiti Cana
Curuaanaa nihane coina aitoha Cana Coaunera coitucuurene. Necoejeeichene
Coaunera natiin, Cana Coaunera jaan nuquene caa inara rai aitoon.
Curuaanaanena nainene, Cana Coaunera
itolere Curuaanaaneein cocoainaain Chatohaneeinna oo caje
tihane jaun. 28ॸInae satiin Curuaanaa ichanacurure onacaauru
niha Curisitone coina ichaa Cana 35ॸTabaaurute jerihane, ٘æȍҡΎȍ‫ڏ‬
Coaunerane baihate, inae satiin itolere neeinna oo caje ichanacurure

bijiu nihane jana, nii rai Calaohi onacaauru. Nitohanihane chatohanai
Curisito, Cana Coaunera rai jitaain nii quena jana jaberocore,” naaure.
itolere tiha cureein. Nii banate Cana 36ॸJataain aasohachate nainere niritiin
Coaunera itolere Curuaanaaneein coaaucane. æȍľ́ɗӕËӕȍľҡľ̲ӕȍË‫ڏ‬

nereein. nete ohe, nii rai nucuhe ichaohin
29ॸAihana jaun nii onacaauru coreniha omarona nainihane coina. 37ॸAihana
camujuaain baotisanojoinunru niriimiin. jaun coatiha canaacha temuhi nii
ϘΎËʮľɗËȍ͑͑͑ɗ͑ľ͑ɗȍΎ͑Ëӕ‫ڏ‬ ajaena neein omarohi. Nechu jataain
rune, nainihei acaauru coreniha aansijiin nenaa cajete omarohe, tirico
camujuaain baotisanojoinichaane. caje, leeocha ucuhe caje, naaonjoaain.
30ॸChanuna jana chaen, neniha 38ॸJana Cana Coaunerate Aca jerihane
ichanaa oo caje onaane jaanne saijieein, rijijieein teein le laurichuru rai acaauru
necairichaaecaache itolere bana. jaberoco te. 39ॸCoatiha saain jaberocohin
31ॸCanejeraauru, esinaae rauhijiriine neinichaachene, ita rijijieein
inetono janonaa bana ohanune rai jaberocohaacache. æ͑ËËȍ͑ɗËȍ‫ڏ‬
neeun. Nii rijijieeinechu raotojoeein chenete jelai teein ne cana jaberoco.
neeun, Cana Curuaanaa Jesocurisito Jana lenonecurute jelai teein rai
jaberoco que jaberocoore. Tajaaecurute nojoineein nelu. Jana, nii baiha nenaa
jelai teein jaberoco que jaberocoore. cachate laen dede caje nenaane. 48ॸCaa
Ateeuru netonainte jelai teein jaberoco chauratane que nenacaauru jaberocote,
que jaberocohin neeure. 40ॸNii rijijieein nii atane caje nenaalu cacha jaberoco
techu ne dedeeu itolere jaberocoori. rijijie. Jana nii dedeeu nenacaauru
Jerichanejeein techu jaberocohacoaain jaberocoorute, nii dede caje nenaa
ne itolere caa cana rai chauratane que. jaberoco rijijie.
Nete laen nii dedeeu nenaa nihane 49ॸͮɗɗËËȍҡ͑ľËʮľËΎӕ͑‫ڏ‬
ʮ¡ľфΎËΎ͑ľËΎȍËȍнӕľ͑ľËΎȍ‫ڏ‬ nohineein nenaa tocohaneein

chaain neeure. Jana caa chauratane que nihacachene rijijieein techu, nii dede
nenacaaurute, chauratane que neeuru Ëʮľ͑ľ͑ËËȍҡΎËΎȍ͑ľľɗ͑͑ľфɗËȍ‫ڏ‬
jaberoco caohacha que necaohachaain cheein.
neeure. 41ॸEnoto cono niha natiinte 50ॸCanejeraauru, inara raine benaa
nejelauneein conohe, atene, arasijie, jereeun, jaberocohin bucuhin nenaa

͑Ύ͑ʮΎɗȍӕ͑фɗËΎ͑Ύɗ͑ɗҡфɗʮɗʮɗľ́‫ڏ‬ cacha, Cana Coaunera Cojoanonaa que
naala. Jerichanejeein techu arasijieeuru nenaa nainihei. Aihana jaun nii setunaa
niha natiin nejelaunihacoaain conohe, inaera, niha nii setuhelanaala nenaane
ita rijijieein conohelanaala. jaun nenaa nainihei. 51ॸNena laen
42ॸͮɗɗфɗʮɗɗËȍΎΎËʮľɗËȍ͑Ύ͑Ëӕ‫ڏ‬ ËΎɗҡӕËӕľфľ́͑́͑ľ͑ËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
rune jaan. Rai jaberoco conautenohinte chene jereeun. æΎҡɗȍѸɗ͑ΎфɗȍË‫ڏ‬
setuhe, jana rai suujue ichanana coatiha cheein. Nete laen, corenejoin niha
chabana setuhi. 43ॸJaberoco canaacha cureein cana jaberoco. 52ॸInae tonihane
conautei nii cha que nelatihei. Jana rai satonotiha jaihane janate, cana nota
suujue ichananate laen, nelateein mitaain cana nota toretana rijijieein,
necaohacha que necaohachaain ne. Nii inae turureein Cana Coaunera
jaberoco conautenohin, nii cha que Cojoanonaa. Inae Cana Coaunera
nelatihei. Jana, rai suujue ichananate Cojoanonaa que turuhane janate,
laen nelateein ne. 44ॸNii jaberoco ichanaa cuurureein onacaauru, inae
conatenohinte jaberocohin bucuhin ne. chabana ooruhane coina que airijiin. Nii
Jana nii rai suujue ichananate suujue jana canate laen, corenojoin niha
nejesinaneein ne. Nete aiha jaberocohin curichaacheein. 53ॸNii cana jaberoco setu
cachane rijijieein ne, rai suujue netonai. rai nenaate, necoriha cureein setunaa
45ॸCana Coaunera Quiricha inoaensi inaai que. Jerichanejeein techu nii cana
cuhanete, “Jaurihanejeein cacha jaberoco onaa inaera nihane caje, onaa
nunuheneein nenaa Adaante cachaneein inaelanaala nenaa que corerareein.
ichaoin nelu. Jana nii baiha cacha 54ॸInae nii cana jaberoco setunaa inaera,
satononeein nenaa Adaante, suujue setunaa inaai que coreraain, nii cana
nejesinaneein ichaonaa teraneein ne,” jaberoco onaa inaera netonai onaa inaai
naain ne laenanohineein. 46ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ que necorihane janate, inae Cana
͑ɗȍ͑ľʮӕ͑ËΎҡɗȍѸӕӕʮӕľ͑ľʮľѸɗ͑‫ڏ‬ Coaunera quiricha cuhane, “Onaate
neein nenaa ichoaichaniha niheilu. corenojoinne, chabana onaa inaain que.
Jaberocohin nenaate, ichoaichaniha 55ॸChu neeinte onaa. Itolere amuritiin
nelu. Nii baihate laen ne nii suujue nenaa jerei. Onaa, chu ne cachaauru
nejesinaneein nenaa. 47ॸͮɗɗʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬ cairichaeriine jaan,” naain
ʮľľɗ͑ËËȍ͑ľ͑ҡľҡ͑ľËʮľËΎӕ͑‫ڏ‬ laenanoineein nihane que turureein.
56ॸNii cacha cairichaa onaane jaante osa Cana Curuaanaa ne. 8ॸNena laen Efesoo
ne. Jana nii inoaenlu rauhi, acaauru nereeunni, Feentecosetesi janonaa bana
aitoonjoante nii osa lararajiaera ne. que tiaaojoaain. 9ॸAiha jataain ecu Cana
57ॸNariha Cana Coaunera. Cana Curuaanaa rai amihanihanune,
Coaunerate, nii onaanaja itajerate Cana caohachaain mituha canu
Curuaanaa Jesocurisito aina cuaain. amihaneeonne rai nihane jaun. Arajiin
58ॸCanejeraauru, aihana jaun nii baaso caque nejeratenaaneein neeuruhane
coacuelanaala, raotojoein itolere bana saijieeinna aicheeunni.
neeuche. Itolere bana, ʮľ́ɗ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬ 10ॸInae inara rene turuha Timoteeone
riin Cana Curuaanaacha jerei ichajeein caohachaain raauchete raotojoeein

neeuche. Inarate, Cana Curuaanaa aina inara aina neeine. Acaaentonainte
jiniiquii canaacha ichai inacojoeein jerichanejeein canu rijijieein Cana
nenihane coitucuhiche. Curuaanaa amihaneeon ichana coitucue.
11ॸAihana jaun jiaonriha chuni nere
Coriqui taojiaauche cana nejeraauru rai. tonoraenihane. Raujiaaincha namu que
16
1ॸæ͑ËȍľѸľ͑ľҡɗľѸľ͑ľҡľф‫ڏ‬ ËΎфΎҡʮ͑ľËӕËȍľҡľ͑ɗɗËȍнӕľѸɗҡӕȍľ́‫ڏ‬
neein nenacaauru- cana naala raotojoeein canu coaraa uhine.
nejeraauru rai coriqui taaojiaaichene, Cauna leeochaaauru canejeraauru aina
Galasia bataneun nenacaauru, Cana cohajihacaanu.
Coaunera coitucuureraauru relaanulune 12ॸCanejera Aforo netonai raine
rijijieein ichacuche. 2ॸTomiho bana maajeeinne niqui aitoon, leeochaauru

naineein, inara amihaneeo coreniha cana nejeraauru aina uhin inara coaraa
inaraacha eruujuei neleru rucuhecuche uhane coina. Nete unaa jerene. Caa
jelai teein, nabana turuhanune janaacha baiha nainihane banate ureein.
taojiana coaauquichene coataa. 3ॸAihune
Satononihate necoe Faboro.
inae turuhanune bana, inaraacha
letoaenenuuru cachaauru letoae, 13ॸCaohachaain nainaain necohalajiin,
acaauru rai quiricha laenaain teein, nii itolere que laraajiin baaso ichana
coriqui inaraacha taojiai aina amaain coacuelanaala neeuche. 14ॸChaelai
teeuruha cana nejeraauru raine coina. ichaquiche leeochaauru raine, jataain
4ॸCanuhetonai cunaa jerichaaunnena, belaain corajeein ichacuche.
acaauru aina jiniiquiin curichaanuhin. 15ॸCanejeraauru, inarate rai
͑фɗËȍӕфӕɗ͑Ëӕфӕľнӕɗɗ͑ʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬
Coriintoote cunaa jere Faboro. jeein Cana Coaunera esenetaalu
5ॸInae inara rene turuha uhanunena, Esetefana, Acaiha batane quene
Masedonia batane jeloon cuhin, caje coitucuhiche raotojoeein. Chaen techu
coaauneein laen Coriinto turureeunni. Ëӕфӕ͑ɗɗË͑͑ľʮľфӕфӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
6ॸJerihanena, carajaaojoaain inara aina neraneein neeure, canaacha esenetai
nereeunni. Nainichaaunena inara aina coitucuuruhane coina. 16ॸNitohanihana
nereeunni, situha elohenane reeintiaain. jaunna nii Cana Coaunera coitucuurera
Nii banate, Ë͑ӕËΎфΎҡʮ͑ľ͑͑ɗ͑ľфɗ‫ڏ‬ aina, Ѹҡɗɗ͑ËӕфӕËΎфΎҡʮ͑ľфӕ‫ڏ‬
quicheein, jelai caje chunijiun cunaa rune maajeein, que inara suujua
jerichaaunne. 7ॸCoatiha canu situneeicha acatequichene jereeun.
inara coaana jerihaaun. Nii jaunna inara 17ॸJataainne rachoojoeeun inara
aina carajaeriin nenaa jereeun, jeriha aina nenihanune jana, canu rene
turuuruha Esetefana aina Forotonato, coreniha. 20ॸSatiin cana nejeraaurute

Acaico, naaonjoainurine jaun. inara coaaucure. Raotojoeein ita rene
18 ॸAcaauru ainate raotojoeein nedae turuhichene ita raain neeuche.
casuujua, jerichanejeein inara 21ॸCanune Faboroneein inara rai canu
rijijieein aihuruhane jaun. Acaauru raajenihane cacoii que caa laenaaun

rijijieein caohachaain nenacaauru inara coacuhin. 22ॸChunocoha Cana
cachaauru coitucuhin neeuche. 19ॸAsia Curuaanaa belainihane, baaso jana
batane que nenacaauru Cana nijiaoine. Inae cataainjian Cana
æӕфӕ͑ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎф͑ΎʮΎɗ͑ӕ͑‫ڏ‬ Curuaanaa. 23ॸCana Curuaanaa
rute inara coaaucure. Aquila, Firisila, Jesocurisito, inara rai caohachaain
Ëȍľ͑фɗ́ΎфľфɗѸľ͑ľҡΎʮɗ͑‫ڏ‬ neeinchene jaanu teeine. 24ॸSatiin
caauru naaojoainunrite inara inarane jataain belaihun cana
coaaucure, Cana Curuanaa Curisito Curuaanaa Jesocurisito coreniha.
Coriintoo nenacaauru rai
Faborohacha letoai coroataja
cairichaaojoaain acaauru coaraain

Coriinto cocoaichacuru rai “Raotojoeein acaauru suujua nunaain nenaa coina
neeuche,” naa Faboro. ichae Cana Coaunera. 5ॸNii mainajeein
1
1ॸCanuna Faboroneeun. Cana necairichaalu Jesocurisitone te,
Coaunera jerihane jaunne, rai canacaanu que nerotohane jaunne nii
ǽΎȍɗˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ́ľҡΎ͑ΎƸΎѸΎҡΎ‫ڏ‬ aihalune rijijieein necairichanaa
neeun. Cana nejera Timoteeo aina abaantaacaanu. Nii rijijieein techu nii
jiniiquiina, Acaiha batane que nenaa ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎɗ͑Ëӕɗ͑ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬
Coriintoo Jesocurisito ranojoineein joaain leeochaauru coaraain nihacaanu.
iclesianeein neiniquichene rai, chaen nii 6ॸNitohaneeine necairichaacaanu, inara
Acaiha batane sacutaain Cana Coaunera netonai ichoteratenojoineein inara

cachaneein satiin neiniquichene raine suujua nunaeraanu siriin nenaa
maajeeine caa quiricha laenacaanu. nainiquichene coina. Nii rijijieein techu,
2ॸCana Curuaanaa Jesocurisito, Cana Cana Coaunera canacaanu suujua
Inaca Cana Coaunera, naaonjoaihunri nunaane, inara netonai suujua
raotojoeein jianacoon rachoojoeein nunanohineein neriquicheein, aina
neeichene jaanu teeuruhine inara rai. cuaain itolere necairichanaa abaantaain
neeichene coina. 7ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬
Necairichaane biha Faboro. cheeine esenetaacaanu. Charijieein
3ॸCana Curuaanaa Jesocurisito teeinti necairichaacaanune rijijieein
Inacaneein nenaa Cana Coaunera inara netonai necairichanaa abaataain
coroaecaachenete ne. Acate satiin Cana neeiche. ͮɗɗфɗʮɗʮɗľľɗ͑ҡľËȍӕËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬
Inacaneein nihane jaun, ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬ joaain cana coaraain cana suujua
ʮΎɗ͑Ë͑ËΎфɗ͑Ë͑͑ľËɗфɗËȍ‫ڏ‬ nunaain cana rai Cana Coauneraacha tei
naja caje cana suujua nunaeraneein ne. sirichaneein neeiche.
4ॸAcate satiin itolere necairichaacachene 8ॸCanejeraauru, Asia batane que
jaaunru caje, cairichaaojoaain cana necairichaacaanulune coaaucuche.

coaraain, cana suujua nunaeraneein ne. ƄËӕ͑ľʮҡɗ̲͑ɗʮɗɗ͑ľľɗ͑ËɗфɗËȍ͑Ύ‫ڏ‬
Nitohaneeinte cana netonai nii joineein cojunojoinichaanulu. Nii
cairichaaojoaain cana coaraain cana jaunne inae abaantasinihacaanune jaun,
suujua nunaane rijijieein, ͑ľËɗфɗËȍӕ‫ڏ‬ “Inae jecha orichaanuhi,” naacaanu,
ruha leeochaaurune coaraain, 9ॸohacaanune coina ichara tocohaneein
386
387 æΎфɗɗ͑ҡΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗæΎфΎҡʮॷ1
cairichanojoinichaanune jaun. Nete canacaanu netonai raotojoerichaanuhi

æ͑æΎӕ͑ľфΎ͑ɗËȍҡľľɗ͑ɗËȍΎҡľф‫ڏ‬ inara coreniha inae turuhane bana.
nihane que jaaequiin nihacaanune coina 15ॸNiritiin esenetaainna niqui, ʮӕфɗ‫ڏ‬
necairichaacaanulu, Cana Coaunera nejeein inara coaraa unaa jereeunlu,

colane nenaa rijijieein canacaanu ҡɗɗ͑ËΎфΎҡѸɗ͑ɗ͑ффľ͑ľ¡ľĀľ͑ɗ‫ڏ‬
jaberocohacha nejesina que itolere bana chaaunne coina. 16ॸJauriaanejeeine
jaaecohacaanune coataa. 10ॸNii Cana niqui, Masedoniau cuujihataain inara
Coaunerate, necairichaain ohacaanune rene bedaenena jereeun, coaiteen caje
rai nihacaanune caje canacaanu Ëӕʮɗȍҡɗ͑͑ËΎӕ͑ľľɗ͑¡ľĀɗ͑ɗ‫ڏ‬
ichoteratelu. Nii rijijieein techu satiin chaaunne baiha jelai caje coaauneein
cana ichoteratereein, ohin nitajenaa rai Jodea cuhanune que, nainequichene
nenaa caje. Acatechu ohacachene bana canu coroatajanequichene coina.
nitaje rai niha cana suujuene caje, cana 17ॸNiheichu canuhacha ichaneni
suujue ichoterateraneein nereein. coaucaaunne, coatiha inara coritaa inae

11ॸNitohaneeinte cana ichoteratejeein leesajeein “Airichaaunni,” naanune,
sacureein, Ë͑Ë͑ӕɗ͑¡ʮľ¡ʮľ‫ڏ‬ canu suujua cuhane “Airihaaunni,”
quichene. Arajii cachaauru canacaanu naain coacuhin irihaaun. 18ॸCana
coreniha Cana Coaunera bajaanete, Coaunerate, inara rai cha que erenaa
arajiin netonai Cana Coaunera jerichaanune “Airichaanuhi,ٚ͑Ë‫ڏ‬
coroaecurureein, canacaanu rai ͑ӕ͑ľË͑Ë͑ӕѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľ٘kɗфɗȍ‫ڏ‬
caohacha ichaane coreniha. caanuhi,” naenihacaanune coaraje. 19ॸNii
rijijieein techu, canu, Timoteeo,
Coriintoo cuenihane biha Faborone Siribano, naaonjoainichaanune, inara
12ॸJataaine raotojoihacaanu inara rai canacaanuhacha beebejei Cana
coritana coacuelanaala, niheichu Coaunera Calaohi Jesocurisito esinae
chatohaneein caa chauratane que baaso rauhijiriin acaneein ne. Nii
ichaelanaala, niheichu inara aina Jesocurisitote esinae rauhijiriin ichaane
nihacaanulune bana inara rai baaso coina, “Icharichaaunni,” naa Cana
ichaenihacaanulune jaun. Coatiha Coaunera, suujua cuhane
canacaanu raajenihane cha coitucuera “Icharihaaunni,” naelanaalane jaane.
nihacaanune jaun aihahacaanu. Cana 20ॸNii aina cuaainte, satiin niicha
Coaunerate jataain canacaanu ichaneni niicha coacuilu ichae Cana

belaitohane jaun, ͑ɗҡΎȍ͑ľľɗɗËȍΎȍ‫ڏ‬ Coaunera. Nii jaunte, Cana Coaunera
caanune jerihana jaunna aihacaanu. coroajeein bajaacachene, “Nitohaneein
13ॸCaa inara rai canacaanuhacha ichamiin Cana Coaunera, Jesocurisito
laenanajaqui quirichaauru cuhane, aina cuaain” naacache. 21ॸChaen techu
coatiha leeochaneein inaraacha Aca cana janijiin cana taojiaain
coitucunaa nainihei laenahacaanu. Jesocurisito aina cana teein, “Caaurute
Bajiaanachuinti jitaain aonaain canu cachaauru ne” naelu Cana
caohatiin coitucueneeiche. 14ॸNii Coaunera. 22ॸNitohaneein cana janijiin
reretaain aonaain coitucuhichene cana raainte, rai cacha cojunacatihane
rijijieeinte, canacaanu coreniha jaanque cana cojunacateein, cana rai rai
raotojoeein neriquicheein, ɗ͑ľ͑ËΎӕ‫ڏ‬ Suujue telu Cana Coaunera, esinae
neein turuha Cana Curuaanaa rauhijiriin cana rai niicha teenu
Jesocurisitone bana. Nii rijijieeinechu ichoaicha teranu que.
æΎфɗɗ͑ҡΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗæΎфΎҡʮॷ1ٍॷ2 388
23ॸNena jaiti nii coaaucaaunlune niicha ichanenu coitucuenihane coataa.

rijijieein Coriinto inara rene turuha 8ॸNii jaunne inara rai aitoon, ʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬
uhenihanune, inara rai caohacha ichaa jeein belaiquichelune rijijieein
aihun. Cana Coaunerate inara rai belaaichene coina. 9ॸEsinae rauhijiriin,
caohacha ichaa aihanune coitucue. Ë͑ӕľфľҡΎ͑Ύфɗ͑фɗʮɗɗʮɗľľɗ͑ɗËȍнӕɗ‫ڏ‬
24ॸCoatihachu inae caohatiin coitucuhin chene coaracaaunne coinane, nechu
esenetaaichene jaun inara rai, ٘ͮΎ͑‫ڏ‬ inara cojuha inara rai quiricha cuhane
joain ichaquichenete caohachae” naain aitiin laenaaunlu. 10ॸNitohanihane
erenaa nainihacaanu. Raujiaainchana jaunne, inara suujua acatequichene
inara coroatajanena jerichaanu, jaanque canuhetonai casuujua
фΎҡΎʮΎľľɗ͑фËȍΎΎʮΎľľɗ͑ľѸľ͑ľҡɗ‫ڏ‬ acatereeunni. Aiha niha chatohanai que
chene rijijieein neeichene coina. casuujua actichaaunne jaanunena,
2
1ॸNitohanihane jaunne nabana inara Jesocurisito notaracaae que casuujua
inaderaacaaunne coataa, ͑ËΎӕ‫ڏ‬ acatereeunni inara coreniha. 11ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
neein inara coaraa unaa jerichaaunne neein ichaohacachene, coatiha canaque
baiha aineeun. 2ॸInara inaderaacaaunne, niicha jerei ichana nainerinaain
͑ľ͑ľфɗȍфΎҡΎʮΎľľɗ͑Ë͑ӕфËȍΎΎʮɗľ‫ڏ‬ moconajaera, inae raotojoeein rai
raanune jaun. 3ॸNii jaunne inara rene nerurujua coitucuhacachene jaun.
turuelanaala, raujiaaincha inara rai
quiricha cuhane aitiin laenaaunlu, canu Toroasihu turuhin raotocojoaeniha rai
inaderaaquichene coina inara rene suujuane biha Faborone.
turunaa jerenihanune jaun, inae 12ॸJesocurisito beratenojoi beebejihanu
ҡӕфӕȍ͑ӕ͑ľ¡͑ɗ͑Āľф͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬ cachaauru raine coina, Toroasihu

naala, nenacaeneeinjia jiniiquiin turuhanune janate, Cana Curuaanaa
rachoojihacachene coina. 4ॸNena laen nii jerenohi ichacaaunne coina jatoroaain
quiricha laenacaaunlune bana, jataain neeunlu. 13ॸNena ecu cana nejera Tito
inara coacuhin que nererojoecaain eruhenihanune jaun, raotenelu
chanaaunlu. Coatiha nii que coacuhin casuujua. Nii jaunna ecu nenacaauru rai
inaderaaichene coina nii beein necoeein jelai caje amuhin Masedoniau
laenahaaunlu, jataain inara cuunlu.
belaichaaunne coitucuhichene coinane
niritiin beein inara rai laenaaunlu. Jesocurisito ainate namuritoroatena
coacuelanaala nihacache.
“Nii canu que nejeratenaa que inara 14ॸNariha Cana Coaunera itolere bana
suujua acatecuche” naa Faborone. namuritoroatena coacuelanaala, cana
5ॸNitohaneein inara rai baaso ichara aina cuaain Jesocurisitohacha ichai
cacha, canu raaicha inaderanaa tiha naitoonjoa beratihane jaun, itolere
aiheilu, inara rai netonaite inaderanaa sacutaain bihacachene coreniha. Nii
tiha ailu. Amuritiin rerohin aitona canaque naitoonjoa niicha berateite,
jerenihanune jaunne caa caritojoeein aiha jujuhine rijijieein itolere lomoritiin
aitoon. 6-7ॸInae nii cacha aina riaaneein aonanojohi ne. 15ॸæ͑Ë‫ڏ‬
nejerateein mainajeriin casetecaaichene nuna Cana Coaunera rai
jianeein, que inara suujua acateein, Jesocurisitohacha mocoi jujui rijijieein,
belaain coroatajanecuche, nabana inae nichotenaaneein nenacaauru rene,
joaenreein suujua cuuaain inaderaane nitaje rai nenacaauru rene,
389 æΎфɗɗ͑ҡΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗæΎфΎҡʮॷ2ٍॷ3
naaonjoainuri rene letono neein teratenojoineein neeichene coaracure

nihacaanu. 16ॸNitajerai nenacaauru raite, cachaauru. Coatiha nii aiha quiricha
leinjiin jujui cacha atinaeraanuneein laenanohine rijijieein niheeiche. Inarate
toni nii canacaanuhacha beebejei. Nete Cana Coaunera Suujue ichanohineein
laen nichote rai nenacaauru rai, leinjiin nitohaneein neeiche. Niheichu atane
jujui ichaonaateraneein toni nii jeeu que teein laenanohi rijijieein
canacaanuhacha beebejei. Nihei chuni quiricha neein niheeiche. Inarate
cacha nitohanei ichana naineraneein cachaauru suujuau canacaanu aina
nei. 17ॸChabana aihuruha leeochaaurune cuaain Cana Coaunera teratenojoineein
tocohaneein, Cana Coauneraacha nenaa que suujuequiin neeiche.
beratenojoi beebejihacaanune coreniha, 4ॸNii jaaunne, Jesocurisito aina cuaain,
canacaanu coretera jerenihacaanu. nii aitocoaanune rijijieein ichaa Cana

Nenacaaennejian nitohaneein nenaa Coaunerane esenetaacaanu. 5ॸCoatiha
coacuhelanaala, esinae rauhijiriin canacaanu raajenihane nitohanei ichana
nohanelanaala Cana Coaunera nainerihacaanu. Cana Coaunerate,
notaracaae, coujurihu rai letononeein nitohanei ichana inaeraneein canacaanu
netiin inara relaacaanu, rai calaohi teein ne. 6ॸNii jaunte Aca canacaanu
Jesocurisito cachaneein nihacaanune relae, nii enachasine rauhi naitoonjoan
jaun. beraneein nihacaanune coina. Nii rauhi
coatiha laenanohineein nenaa nihei.
Ena nenaa Rauhi Cana Coauneraacha tei Acate jeriha Cana Coaunera suujuene
3
1ॸNiritiininara rai irihacaanunete, rijijieein nenaa ne. Nii laenanohineein
jerihane nechu caohachaain nenaa rauhite, tonoraeniha cachane
Ë͑Ë͑ӕфӕфӕȍɗҡΎ́ľфľËËȍӕ‫ڏ‬ ohin nitajihane coina aitelu. Nete laen
rune coina necoasitaa aitoha, canacaanu nii ena nenaa rauhi jeriha Cana
beeiche. Niritiin coaauquichene coataa, Coaunera Suujuene rijijieein chabana
coatiha aihuruha nii leeochaaurune nitajeniha cachane coina ichaonaa tera
rijijieein, cajihaneein amuhemujueein: ne.
“Canacaanune naaonjoaineeinne 7ॸNii rauhi atane jeu que teein
nihacaanu,” naain cachaauru rai ereein laenanohineein nenaate, uhaa

nihaacaanu. ͮɗȍľɗËȍӕɗ͑ффɗ͑ɗȍ͑‫ڏ‬ Moisesane jana, rai nomeri coaana
tiin chabana, “ ‘Naonjoaineeinte nainecurenelu Isaraelitacuru, jataain
neeure,’ naain canacaanu beein jiquihacoha nii niicha uhai caun rai
cachaauru rai quiricha laenacuchete nomerine jaun. ͮɗɗфɗËΎ͑Ύʮɗнӕɗȍ‫ڏ‬
aina canacaanu raauruhine,” naain quite, jacaain satonohelu. Nete, nii
chabana inara rai irihacaanu. 2ॸʊ͑ф‫ڏ‬ rauhi cana atinarateraneein nihane
chane latichaanu, inara aina cuaain saijieein, ʮҡɗ͑͑ľËΎȍËȍɗ͑ËΎʮΎľ́‫ڏ‬
inanacaa canacaanu suujuau tenojoin naacojoaain ococohin nelu. 8ॸNii jaun
que inara relacaanune coaarateeiche ҡľËȍӕʮҡɗ͑͑ɗɗ̲ӕфɗҡΎȍľфɗɗ͑͑ľËΎȍ‫ڏ‬
cachaauru quene coina. Nii ainate chaain cojoelanaacojoae nii ena turunaa
canacaanu ichanaa coaraain canacaanu Cana Coaunera rai rauhi- cana suujue
coitucuurureein cachaauru. 3ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ cuhane niicha tei rai Suujue. 9ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
neeinte, quiricha laenanohineein nenaa neein, ɗҡΎ́ľфľË͑ËȍɗËȍɗӕʮӕɗȍΎ‫ڏ‬
rijijieein, Jesocurisito ichanohineein, neein nihacachene coina tenojoinihane
cachaauru rai canacaanu aina cuaain saijieein, cojoelanaacojoaain nihalu, nii
cha ujuaihoneein nenaa coina tenojoine ichaohin, ËȍӕʮӕɗȍΎ͑ľ́͑́͑ľľӕфӕ‫ڏ‬

jaunte, ͑ɗɗ̲ӕфɗҡΎȍľфɗɗ͑ËΎʮΎľ́͑ËΎ‫ڏ‬ reein cachaauru. 18ॸInae cana,
joaain nereein ena nenaa rauhi Cana Jesocurisito ranojoineein nihacachene
Coaunera tenojoi, cha ujuaihonelanaala jaunte, inae cana caje nii cana suujua
nenaa coina canacaanuhacha beebejei. aina cana nota conaara itajihane jaun,
10ॸNitohanihane jaun, coatiha inae aiha esefejo conone rijijieein conohe,
Ëȍнӕľ͑ľ́ҡľľɗ͑͑ɗȍľɗ͑ɗɗʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬ cana aina jataain caohacha ichaa
jeein nenaa rauhi, caa ena nenaa rauhi Jesocurisitone jaan cono. Nii jaunte
jataain caohachaain cojoelanaacojoaain Cana ichao corihajeein sacuha itolere
amurijiriin nihane jaun. 11ॸNitohaneein, bana Jesocurisito rai Suujue aina
nitajerai nihane saijieein, jataain cuaainne jaun, фɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗ͑ľɗËȍΎȍ‫ڏ‬
cojoelanaacojoaalu nii jauriaanejeein cache.
4
nenaane jauntechu, nii amurijiriin 1ॸCairichaaojoaain cana coaraane
jataain cojoaelanaacojoaain nereein nii jaun, canacaanu rai nii amihanenaa

chabana satonoelanaala neenihu. tiha Cana Coaunerane jaun, nii
12ॸNitohaneein nii que jaequiinne, canacaanu rai niicha tei amihanenaa
satiin acatiha queecha ereerejihacaanu bihacaanune coiinteein jianena
cachaauru rai. 13ॸCoatiha aihalu nainenihacaanu. 2ॸNii jaaune coejenacai
Moisesane rijijieein, canacaanu meri ichana coacuelanaala, niheichu
conajaain aihacaanu canacaanu. asinojoineein cha ichaelanaala, itolere
Moisesate, nabana jacajeein cuha nii que jaolequiin satiin notaracaae niicha
nomeri jiquihaquine coaracuruha icharatei ichacaaun. Coatihachu chaen
Isaraelitacurune coataa, rai nomeri canacaanu esenetaa cachane
conajaain ererejetelu acaauru rai. jerenacaaun, nohaneein nii Cana
14ॸͮľҡľ͑ɗɗ͑ɗҡΎΎ͑ʮΎ͑Ύ͑ɗ͑ËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬ Coaunera beratenojoi udaa cuaain
sichurenelu Isaraelitacuru. Ƅ͑͑ľҡΎ‫ڏ‬ cacha relahacaanu. Nitohaneeinne
joeeinte nii inoaenlu nenaa cana aina cacha coritana coacuelanaala, esinaen
æ͑æΎӕ͑ľфËȍɗËȍ͑ľ͑ӕ͑ɗҡΎΎ͑‫ڏ‬ rauhijiriin nii canacaanu coitucuhichene
joan ereretaauruhane nihanatiin rijijieein, Cana Coaunera notaracaae
aonasihurene, jaiti acaauru suujua aina, aitocoaanu. 3ॸAihane jaun chunocoha,
acaauru nota caje itajenojoineniha nii ͑ɗɗΎѸËʮľË͑ɗËȍΎҡľф͑ӕË͑Ë‫ڏ‬
conaarane jaun. Jesocurisitohachate nuhacha beebejei aonaane saijieein
naine, nii conaara itajeein niha cacha coitucuenihanete, inae nitaje rai nihane
caje ne. 15ॸNitohanihane jaunte, ľ͑͑ľҡΎ‫ڏ‬ jaun aicheein. 4ॸInae esenetaaurenihane
ʮΎľľɗ͑͑ɗɗͅΎɗѸľѸфɗфӕȍɗľфľфľҡӕ‫ڏ‬ jaunte, maosa rijijieein acaauru te
ruhane nihanatiin, acaauru suujua moconajaera, ͑¡͑ʮҡɗ͑͑ľËΎȍ‫ڏ‬
aninoaane jaun coitucusichurene chaa Jesocurisito Cana Coaunera
cachaauru. 16ॸNete laen naosatihajeein rijijieein nenaa tenojoin ichaonaane
ichaohane jianeein, Jesocurisito coaraain coitucunaa nainecuruhane
esenetaain ichaoha cachane, nii cha coataa. 5ॸCoatiha canacaanu ichaoque
coitucuhane coataa, rai suujua conaara inara relahacaanu. Acaihanijin Cana
itaje rai Jesocurisito. 17ॸCana Coaunera Curuanaa Jesocurisito ichao quene
Suujueneein niha Cana Curuaanaa inara relaacaanu. Jataain canacaanu
Jesocurisitone jaunte, itolereneein niha belaitoha Jesocurisitone jaan aina
nii rai Suujuene jaaunru, raotojoeein Ëӕɗ͑͑ľɗ͑ффɗËΎȍËȍ͑ӕɗËȍľф‫ڏ‬
neein nihacaanu. 6ॸCharijieein teeinti canacaanu netonai jerichanejeein

nocohena jana conoha conone coina esenetaacaanune jaun, нӕľľфľľфľľ‫ڏ‬
aitoha Cana Coaunerane jaun neconaelu caanu. 14ॸNitohaneeine nihacaanu,
cono. Nii rijijieein techu nii jeelai Cana ohane caje Jesoso ichatihalune rijijieein,
Coaunera canacaanu suujua cuhane rai onaa caje canacaanu ichaterichaain
cono teein ne, aina cuaain Jesocurisito Cana Coaunerane esenetaacaanune jaun.
̲ľфɗнӕľËΎ͑ΎȍфɗËΎ͑Ύ͑ľËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬ Nitohaneeinte onaa caje cana ichateein
caanune coina. cana rareein nacatiha rai calaohi aina
jiniiquiin nenaa coina. 15ॸNitohaneeinte,
Canaacha esenetai aina cuaainte jataain caohacha ichae inara rai Cana
ichaohacache. Coaunera. Nitohaneein araai laurii que
7ॸNete laen nii Cana Coaunera tenojoi inara coroatajaniha Cana Coaunerane
jataain nelatei raain, chaque nelatelanaala coaracuruhanete, araai laurii cachaauru
aiha atane codarojoene rijijieein nenaa netonai Cana Coaunera necaohacha
cana jaberoco cuhane sirichaache. coroaecurureein. 16ॸNii jaunna chabana
Nitohaneeinte chaneei nenihacachene bihacaanune jianena coacuelanaala,
saijieein cana aina cuaain rai nelate ͑ɗȍľɗËȍӕ̲͑ӕфɗҡΎфΎҡľ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬
coaarate Cana Coaunera. 8ॸNitohanihane naala nihacaanu. Cau caa ichaonaa que
jaunne necairichanaa coaracaanune ichaohinte inae binaanihacache. Nete,
nihanatiin, canacaanuhacha ichanenu cana suujua cuhane, itolere janonaa
chacaanu, chaque casilanaala. Coatiha bana nenamanacainaacache. 17ॸCau caa
chabana amuritonojoineein nihaacaanu. Ëȍӕфҡ͑ľнӕľɗËȍΎȍɗ͑͑ľËɗфɗËȍ‫ڏ‬
9ॸCanacaanu ariiriichuruha canacaanu naate sorotiin sareein. Nete, ͑ɗɗ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
sohin jaaoruhane coina niqui, nete chanaa coreniha, ʮҡɗ͑͑ɗɗ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬
canacaanu nainatejene Cana Coaunera. riin, chabana sanaacharanejeein nenaa
Canacaanu comaauruha niqui, nete ichaonaa rarichaacheein. 18ॸAihana jaun
canacaanu itajenaa nainesihurene. nainihei itolere cana notaracaae
10ॸItolereneein cuhacaanune jaaunru nenaacha que coaaucaachene. Nii
nihanatiinte, aihalu Jesocurisitone rijijieein chabana, coaaraelanaala nenaacha que
cairichanojoineein ohacaanune rai coaaucaachenete caohachae. Nii satiin
nihacaanu, ichaohalune rijijieein canaacha coaracurite, satiin nitajerai ne.
Ë͑Ë͑ӕɗ͑Ëӕɗ͑фɗ͑ɗËȍΎËΎфËӕ‫ڏ‬ Nete laen nii chabana canaacha coaraai
ruha cachaaurune coina. 11ॸJataaina chabana nitajenereein.
5
necairichaacaanu, Jesocurisito coreniha 1ॸCana jaberocote cana amunajau
canacaanu atinaauruhane rai neeuruhane leinjiin loanari sorotiin nelatenenu

jaun. Nitohaneeinne Jesocurisitohacha tei rijijieein ne. Nete laen chatohaneein
ɗËȍΎ͑нӕľɗËȍΎȍË͑ӕ͑ľËΎфҡɗȍ‫ڏ‬ itajenojoiniha nii cana jaberecone niha
caanu. 12ॸNitohaneeinne ohacaanune rai natiin, dedeeu cana jaberoco ena nenaa
nihacaanu. Nete laen inara, inae фӕËӕȍľËæ͑æΎӕ͑ľф͑ľËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬
raotojoeein ichaonaaque ichaohiche, cache. 2ॸNii jaunte ichanohineein nenaa,
canacaanu que inara rai niicha teratei chabana nitajenaachara jaberoco
ichaonaa coreniha. cuhane inae ichaoha cunaa jere
13ॸNiique te, “Esenetaanune jaunne canacaanu suujue. 3ॸNii jaberoco te laen
ereeun,” naain aitoha Cana Coaunera canacaanu suujue que necurujuareein,
Quiricha cuhanene rijijieeinne, machoequiin nenaane rijijieein nihane
æΎфɗɗ͑ҡΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗæΎфΎҡʮॷ5 392
caje. 4ॸJaiti nii loanari rijijieein nenaa ichaaoruha cachaaurune coina acaauru
Ë͑ʮ¡ľфΎËΎнӕľʮ¡ľфΎËΎȍɗ͑ɗËȍΎȍ‫ڏ‬ que jereratiha acaauru rai ereereecaanu.
caanune jaunne, cha lateein, ͑ľфľфΎʮΎľ‫ڏ‬ Cana Coaunerate canacaanu coitucuhin,
caaeriin, naaonjoaain ichaohacaanu. canacaanu suujuane maajeein coitucue.
Coatiha itolere bana, nii canacaanu Bajiaanachuhinti esinae rauhijiriin rai
jaberoco que ichaohacaanune colatiha letononeein Aca jerihane rijijieein
aihahacaanu. Inae nii canacaanu que ichaohacaanune coitucueneeiche inara
banihateein Cana Coaunera ichanohi netonai. 12ॸCoatiha canacaanu
jaberoco que ichaohacaanunete, nii raajenihane necohasitaa caa
canacaanu jaberoco jauriaanejeein aitohacaanu. Nenacaaenejian
loanari rijijieein nenaa, nii ena nenaa raotojoeein coitucuhin nainaain,
canacaanu jaberoco jana nitajereein. ͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľËΎф́‫ڏ‬
5ॸæ͑æΎӕ͑ľфҡľ͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ɗȍË‫ڏ‬ ͑́͑Ύȍ͑ľľɗ͑ɗ͑ффľ́͑ΎËΎľҡΎ͑‫ڏ‬
nune coina canacaanu relaain nii ichoae caauru tonorana nainequichene coina
tacaain canacaanu rai, rai Suujue te, nii caa inara rai aitocoaanu, nenacaaen
cana rai naitoonjoan sirichaneein inara coritaauruhane esenetaaichene
nerichaanuhine cojunacanu que. 6ॸNii coataa. 13ॸJeriha Cana Coaunerane
jaune satiin nii canacaanu rai rijijieein itolere ichaain nihacaanune
naitoonjoa terichaaine coitucuhin jaunte, leinjiin jaelorohe nerurujua cha
esenetaacaanu. Jaiti canacaanu que nelatihei rijijieein coaracure
jaberoconeein ichaohin nihacaanune leeochaauru cachaauru. Jana inara,
jaunne, æ͑æӕфӕ͑фΎȍ͑͑ľ͑ɗȍ‫ڏ‬ esinae rauhijiriin caohatiin coacuhin
caanu. 7-8ॸEna niqui coarahaacaanu aihacaanune coaraquichenete, inara
rohan jaiti nenihacaanune jaun. Nete ËΎȍËȍ͑ӕнӕľɗȍË͑ӕ͑ľËΎɗҡӕËӕфɗ‫ڏ‬
͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ľфɗËȍ͑ӕȍɗ͑ľËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬ quicheein. 14ॸJataain cana belaitohane
caanu, jataain esenetaacaanune jaunte, cana ichao rucuheraneein
coreniha. Inae niqui caa canacaanu beraichaneein ne Curisito, aca satiin
jaberoco ratiriin Cana Curuaanaa rene ɗËȍΎËΎфľ͑ɗȍΎȍ́ӕ͑ľËΎɗҡӕËӕȍË‫ڏ‬
turunaa jerichaanu. 9ॸNii jaunne cana chene caje coaauneein nunuheteein. Nii
Curuaanaa jerihane rijijieein itolere ohane aina cuaainte satiin cana netonai
bana ichaorichaanuhin, ohin, ichaohin, ΎȍËËȍľ́ӕфɗɗËȍΎ͑нӕľɗËȍΎȍË‫ڏ‬
naaonjoaacaanune nihanatiin. 10ॸInae chene coina. 15ॸNitohaneeinte satiin
itolere baaso ichara, caohacha ichara, cachanichaachene coreniha ohelu
naaonjoain ichao coitucuhane coina Jesocurisito. Inae satiin cana coreniha
niha Cana Coaunerane bana nacatiha ohalune coitucuhin, esenetaain
tururichaacheein, baaso ichaain, nihacachene jaun jeriha cana suujuane
caohacha ichaain, naaonjoaacachene rijijieein ichaonaa coacuelanaala, Aca
coitucuhin, lecachanichaachene jerihane rijijieein ichaohacachene coina.
ichanohi coitucuhin rai niicha tenaa 16ॸCanacaanu netonaine niqui, nii
jerei tihane coina. namute cacha que coaaucuruha Cana

Coaunera coitucuhichurune rijijieein
Aina raotojoeein nihacachenete ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ͑ľҡΎ͑ɗнӕľËΎӕфľʮľҡΎ‫ڏ‬
jere Cana Coaunera. coaanulu. Nena laen inae enene
11ॸNiijaunne inae coitucuhacaanune nitohaneein coacuenihacaanu. 17ॸAihane
jaun, jeriha Cana Coaunerane rijijieein jaun inae Jesocurisito aina jiniiquiin
esenetaain ichaoha cachanete, inae nii Chaen nechu

jauriaanejeein nenaa rai nichao jianeein nichotenaajereein,
nii ena nenaa ichaonaa enachasine que canu ariirijieeine jana,
ichoae cacha. ii ichoterateeun,”
18ॸNitohaneeinte Jesocurisito aina naain beein laenaeratelu, nii coina Cana
cuaain ichae Cana Coaunera, que Coaunera.
nejeratenaa rijijieein nenaa caje aina Enate, inae nii aitohalune rijijieein
jiniiquiin ita belaain raotojoeein ichoteratenojoin nequichene caohachae,
nihacachene coina. Nii jaunte inae rai cojoanonaa nihane jaun.
Ë͑Ë͑ӕ́ľҡΎľɗ͑фнӕľËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬ 3ॸCoatiha chatohaneein baaso ichaain
tihacaanune, inara netonai aina chuni notajaain nihaacaanu. Nabana

jiniiquiin raotojoeein neeichene coina. canacaanuhacha ichai baaso rijijieein
19ॸCana Coaunerate nitohaneein cha ichaain neeuruhane, inara rai
ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎɗ͑Ëӕɗ͑Ѹҡɗɗ͑ËËȍ͑ɗ‫ڏ‬ Ë͑Ë͑ӕȍËȍ¡ľľ¡ľʮľɗľѸľ͑ľҡľ́‫ڏ‬
chaachene osa que suujua acatihane, naala que jaolecohichene coataa.
aina raotojoeein jiniiquiin nenaa coina 4ॸNitohaneein nenaa coacuelanaalane,
ichaain, nii niicha ichai beranu que æ͑æΎӕ͑ľф́ľҡΎ͑Ύ͑ľľɗ͑͑ɗȍË‫ڏ‬

canacaanu telu. 20ॸNii jaunte acaneei nune coaaratihacaanu, ɗҡΎ́ľфľ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
nenaa rijijieein canacaanu teein inara chanaa, latijiojoiriin, caaintati ichaonaa
rai bihacaanune coina berate Cana que ichaohin, 5ॸtaba que canacaanu
Coaunera. Niine raajenihane aitoha bisihure, caresero cuhane canacaanu
Cana Coaunerane rijitojoeein, caa inara enoaain, taba que canacaanu que
rai bihacaanu. Nitohaneein Jesocurisito nererojoecaaure, jataain mainajeriin
letononihacaanune jaunne, inara rai amihanenaa, sinerena, mijitena,
aitocoaanu, atiin caa inara rai Cana naaonjoainurine abaantacaanu chabana
Coaunera beratenojoi tonoraain nererojoecaelanaala. 6ॸJerichanejeein
esenetaain neeichene, inara osa que ͑ľËȍӕľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑͑ɗɗËȍҡΎȍ‫ڏ‬
suujua acatena nainihane coina. ͑ľľɗ͑¡ѸΎɗËȍľ́͑́ɗËȍΎȍË‫ڏ‬
21ॸCoatiha aansijieeinniji osa que nune coaaratihacaanu, esinae rauhijiriin
nesaruhin niheilu Jesocurisito niqui. canacaanu aina niha Cana Coaunera
Nete, satiin cana osa coreniha caseteco Suujuene coaracuruha cachaaurune
coaraelu, aina cuaain cana osa que coina, chunique asilanaala satiin
suujua acateein jianacoon cana tihane cachaauru belaain ichaoin. 7ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
coina nainatejiha Cana Coaunerane neeina nihacaanu, esinae rauhijiriin
jaun. canacaanuhacha beebejei esenetaain,
6
1ॸNitohaneein niicha ichai que Cana canacaanu aina cuaain niicha ichanenu
æΎӕ͑ľфËΎфΎҡʮ͑ľф͑ľľɗ͑͑ɗȍË‫ڏ‬ ichaa Cana Coaunerane coaracuruha
nune jaunne, inara rai aitocoaanu. Nabana cachaaurune coina. Nitohanihacaanune
jataain inara belaitohane jaun inara rai jaunne, ¡ѸΎ͑ľľɗ͑Ë͑Ë͑ӕҡľ͑ʮľ‫ڏ‬
Cana Coauneraacha beratenojoi que rera nihane, chatohaneein baasoneein
ʮΎ́ľËΎ͑ËΎËӕľ́͑́нӕľ͑ľфӕѸɗľ‫ڏ‬ tenaa coacuhelanaala, rauhijiriin
quichene coina. 2ॸNitohanihane coinate rai nohanelanaala rai irihacaanu. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
Quiricha inoaensi cuhane: neeine canacaanu rai baaso
“Canu bajaae bajaaequine icharanihane, baaso ichaelanaala
aonajihanu. ɗËȍΎ͑ľѸɗ͑ľнӕľɗËȍΎȍɗ͑͑ɗȍË‫ڏ‬
nune que cuaain acaauru rai ereein neeichene. ´ѸΎɗËȍʮľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬

necocaaeratihacaanu. caauruhacha ichai ichana nainihei
8ॸNete taba que canacaanu que suujua caohacha nejesina ichajeein ichaonaa
acateein, taba que canacaanu cotaain, cacha. Nii rijijieein techu jiichoo
taba que canacaanu que raotojoeein amuritonaa nainene nocohena. 15ॸæȍфɗ‫ڏ‬
ereein, taba que cacha baasoniha jieein teeinti moconajaera belaina
canacaanu beein, naaojoaain canacaanu nainene Jesocurisito, nii rijijieein techu
que ereeure cachaauru. Nitohaneeinte nainene moconajaera cacha aina
nohanelanaala cachaauru rai irihacaanu chatohanai ichaain nenaa nainene Cana
natiin, nohaneein cachaauru coritaa Coaunera cachaneein nenaa. 16ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
canacaanu beeure. 9ॸChaen techu neein nenaa nainihaacache cana, inae
canacaanu coitucuuruhane saijieein, Cana Coaunera rai Teenforo rijijieein
canacaanu coitucuhi rijijieein niha cana jaberocone jaun. Nitohaneein
canacaanu coaracure. Canacaanu nihacachene coinate:
sohinte niqui canacaanu jaonaa “Inara aina neeine inara aina
jerecure, nena jaiti ichaaojihacaanu. jiniiquiin amuhemuhereeunni. Canuna
Canacaanu casetecaauruha niqui, nete inara Coauneraneeun. Inarate jana canu
canacaanu atinaaurene. 10ॸJataain cachanequiche,” naain raajenihane
inaderanaanajaanu tocohaneeinte niqui aitelu Cana Coaunera. 17ॸNitohanihane
canacaanu ichacure, nena atiin coina techu:
raotojoeein rachoojoeein nihacaanu. “Acaauru aina neeichene caje amuhin
Leinjiin cha coitucuhi cairichei jelai neeuche. Jiaonrihachu acaauru
rijiichaanu niqui, nene arajii cachaauru chosichuru rai lenone acaauruhacha tei
rausiaecaanu canacaanuhacha coitucui dadaain neeichene. 18ॸCaa inara rai
que, raotojoeein neeuruhane coina. aitocoaaunne tonoraain neeichenena
11ॸCanejeraauru satiin Coriintoo inara rareeunni, inara Inacaneein
neiniquichene. Esinae rauhijiriinne nihanune jana, inara canu calaohineein,
canacaanu suujua aina cutaain, inara canu cacununeein, naaonjoaaineein
coreniha canacaanuhacha coacuhi que neeichene coina,” naain aitelu itolere
inara rai caa suujuelanaala aitocoaanu. icharaneein nenaa Cana Coaunera.
7
12ॸCoatiha aansijieeinniji inara que asiin 1ॸNiritiinte aite cana rai Cana
irihacaanu. Nete laen inara niha Coaunera. kɗȍ͑ʮӕ͑Ë͑ËѸľҡľ‫ڏ‬

chatohaneine nihanatiin canacaanu que carihanine que casiin, cana ichao
asiiche. 13ॸNii jaunne atiin inara rai aasajeein, cana suujuene maajeein
aitoon, nere tonoraane coina bereecuru itajenaa nainera que necohalajiin
rai iriha cachane rijijieein. Esinae nihacachenete ne. Nii jaun baaso
rauhijiriin caa inara rai aitiin nihanune ichaelanaala raujiaaincha cana rai Cana
rijijieein, canu que cha suujuelanaala Coaunera aitoonjoan rijijieein ichaoha
beein neeichene coina. cachenete caohachaera canejeraauru.
Cana Coaunera rai Teenforo Cana Coaunera coitucuuruhane

rijijieeinte nihacache. coaarateeuruha Coriinto
14ॸJiaonriha chatohanai ichaain cocoaichacurune.
͑ľľӕфӕȍæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍɗËȍӕ‫ڏ‬ 2ॸCaohachaaininara suujua coaraain
rune, acaauruhacha ichai ichaain canacaanu aonacuche. Coatiha chuni rai
baaso ichaain, chuni cairichaain, chuni laenacaaunlune coroajeeun. Coatiha

coritaain, naaonjoahaacaanulu. inaderaaichelune coroaehaaun. Nii
3ॸCoatiha inara que iriha aitohaaun. inaderaaichelune aina cuaain inae
Inara rai aitocoaaunlune rijijieeinne, nacoauneein jeriha Cana Coaunerane
casuujua aina cutaain inara belaain rijijieein ichaohichene jaune coroajeeun.
inara aina jiniiquiin neein ohanune Inarate jeriha Cana Coaunerane
coina jatoroaain neeun, nii te rijijieein nii inaderanaa abaantaain
raotojoeein coitucuhiche inara. 4ॸEsinae neeichelu. Aihane jaun coatiha inara rai
rauhijiriina inaraneein neeichene ¡ѸΎɗËȍ͑ɗɗнӕɗфɗËȍ́ľ͑ȍË‫ڏ‬
coitucuhin, nii chuni que asilanaala nulu. 10ॸNitohaneein jeriha Cana
inara rai aitoon, raotojoeein canu Coaunerane rijijieein, inaderanaa
coitucuhin neeichene jaun. Itolere abaantaain cana ichao coreein nihacane,
necairichanaa coaraain nihacaanune nii coreniha nichoterichaacheeine jaun,
saijieeine, inara coacuhin jataain nihei chaque netojoeena jaanu. Nete
raotojoeein corajeein rachoojoeein laen Cana Coaunera coitucuhichuru
neeun. nechu baasohacha que coacuhin, itolere
5ॸMasedoniau turuhacaanune caje bana inaderaauruha, niha leijiin itolere
ËΎӕ͑ľľɗ͑͑Ѹɗʮɗľľɗ͑͑ɗʮɗ͑ľ¡ľҡËΎ‫ڏ‬ necairichanaa caje cana rocoerane que
rihacaanu. Itolereneein turuhacaanune coacuelanaalane jaun inae nitaje rai
jaaunru naineeine necairichanaa neeure. 11ॸNete laen inara, jeriha Cana
coaracaanu. æȍľ͑͑ľËȍӕ͑ľËɗфɗËȍľ‫ڏ‬ Coaunerane rijijieein inaderaain, cha
curuha leeochaaurune coaracaanune abaantaain neeichene jaun, inara rai
jaun, canacaanu suujua cuhane ¡ɗȍ͑ӕ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍɗ͑Ë͑ӕËΎËΎľ‫ڏ‬
casihacaanu. 6ॸNete Cana Coaunera, cha rateeichelu. Chaen techu nii choae
ichana coasiha cachane nihanatiin, tacaain obajeein, casiin, ͑Ύ͑ʮΎɗ‫ڏ‬
enaacha que ichana corajerateraneein chelu. Nete atiin, nii baiha canu coaana
nihane jaun, canacaanu que corajerate jereein, nii inara jana baaso ichara
turuha Titone aina cuaain. 7ॸCoatiha casetecaaichene coina inae jatoroaain
turuhane jaauncha nihei, raotojoeein neeichelune jaun, esinae rauhijiriin
neeichene coaraane jaun, acaaentonai inara nii ujuaihoneein neneeichene
suujua aninoaain corajihane jaunne, coaarateeichelu. 12ॸNii inara rai quiricha
canacaanu netonai canacaanu suujua laenacaaunlune bana, coatiha nii baaso
aninoaain corajihacaanu. Acate jataain ichara cacha que coacuhin, niheichu nii
canacaanu coaana jeriquichene que baaso ichaane jaan cacha que coacuhin,
aitiin, canu coreniha inaderaain canu naaonjoaain laenahaaunlu. Cana
que coaauquichene beebeje canacaanu Coaunera notaracaae canacaanu
rai. ͮɗɗʮӕ͑ľʮҡɗ͑ʮľľ́ɗ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬ coacuhin aitocoaanune rijijieein
riin rachoojoeein neeun. 8ॸInara rai ichaquichene coaarateeichene coinane
quiricha laenacaaunlune jaun, coaraain inara rai laenacaanulu. 13ॸNiite jataain
inaderaaichelune que inae enene canacaanu suujua nunaain, canacaanu
netojoehaaun. Jariaalune niqui, nii suujua aninoaelu.
inara rai quiricha laenacaaunne jaun, Nete nii amuritoheriin canacaanu
inaderaaichelu carajaelanaalane rachoojiae Tito, inae raotojoeein
coitucuhin netojoeetoonlu. 9ॸNena laen neeichene coaraain suujua aninoaain
inae enene nii inara rai quiricha ͑ËΎӕ͑ľľɗ͑͑ɗɗËȍɗËȍ͑ľ͑ɗËΎфʮľф‫ڏ‬
teeiche quene jaun. 14ॸNii Tito raine, inaraacha taojiai raa uha inara caje,
ËȍҡΎȍ͑ľľɗ͑ɗ͑ффɗ¡ѸΎɗËȍľ͑ɗȍ‫ڏ‬ jauriaa aihalune rijijieeine coina. 7ॸInara
nune jaun, jataain inara aina leeochaauru amurijiriin esenetaain
raotojoeein nihanune que aitoonlu. Nii neein, cha que tonajelanaala
nohanelanaala inara rai aitocoaanulune leeochaauru rai erenaa inaain, itolere
rijijieein nechu, inara coreniha coitucuhin inara relaacaanune jaan
raotojoeein nihacaanu que aitocoaanulu rijijieein jereein neeichene coina
nohanelanaala Tito rai. 15ॸChaen techu jatoroaain, naaonjoaain neeichene jaun,
nere tonoraain que inara suujua nii rijijieein leeochaauru amuritoheriin,
acateein raaichelune coaaucane leeochaauru latijiojoiriin nenacaauru
naineein, inara ainaacha itolere bana ËΎфΎҡʮ͑ľнӕɗËȍľ͑ľËΎɗ͑ɗËȍнӕɗËȍľ‫ڏ‬
nenaa jere nii Tito. 16ॸˇҡɗ͑ľфËȍΎΎ‫ڏ‬ nete ne. 8ॸCoatiha inara letoaa inara rai
joeeun, inae inaraacha ichaneni binaaun. Caohatiin ichacuruha
coitucuhin nenaa nainequichene leeochaaurune coitucuhin aina cuaain
esenetaanune jaun. leeochaauru belaaichene coaarateein
inara netonai tenaa nainequichene
Arajiin niicha teenihuru taojiaauruha coina ne aitoon. 9ॸInarate jataain itolere
Masedonia nenacaaurune. нӕľ͑ľ́ҡľľɗ͑ɗҡΎ́ľфľɗËȍ͑͑ɗ͑ľф‫ڏ‬
8
1ॸCanejeraauru enane laen, ͅѸľĀΎ‫ڏ‬ neein nihane saijieein, jataain inara
niau nenacaauru Jesocurisito belaitohane jaun, ɗ͑Ëӕɗ͑фӕѸɗľ͑Ύ‫ڏ‬
ranojoineein nenacaauru belaitohane joineein raotojoeein neeichene coina,
coaaratiha, acaauru que Cana inara coreniha cha que nelatihei
Coaunerane berichaanuhin inara rai. rijijieein cairichei coaraain nihalu
2ॸJataain maainajeriin cojunojoineein Jesocurisitone coitucuhiche.
neeuruhalune jaun, ͑ľËɗфɗËȍӕфӕȍ‫ڏ‬ 10ॸInara rai caohachanu quene, nii que
lune saijieeinte, ɗ͑ľËȍнӕľҡΎ͑ʮľ́‫ڏ‬ inara rai aitoon. Inae inara, leeocha

naala raotojoeein enene neeure. Nii jaanaa bana inae nitohanei ichana
jaunte cairicheinejeeunruhane saijieein, nunuheteeichelune jaun, satono que
coriquihonaneein nenaa rijijieein tiaain ichana corajeeuche. 11ॸAihane
jataain arajiin, Cana Coaunera rai nii ʮӕ͑͑ɗɗʮӕфɗ͑ľʮľľɗ͑ҡľ͑͑ӕ͑ӕȍľ‫ڏ‬
niicha teenihuru taojiaaure. 3ॸCanuna teeichene bana corajeein teeichulune
jataain arajiin nii tenaa nainecuruhane coaarateeichelune rijijieein, enene tenaa
amuritoheriin, chunaelanaala nii Cana nainequichene jeeonijihanaain tihajeein
Coaunera rai niicha teenihuru leeochaauru coroatajaniha inaraacha
teeuruhane coaraaun. 4ॸChaen techu teenu taojiaaichene nainacuche.
canacaanu rai aitocure nii niicha 12ॸChunocoha Cana Coaunera rai cha
taojiaauri amaain, Cana Coaunera tenaa jereein tenaa nainihane

cachaneein nenacaauru rai tihacaanune jeeonejeein tihanete, raotojoeein nii
coina. 5ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ҡľҡΎʮɗӕфӕфɗ‫ڏ‬ niicha tei rareein Cana Coaunera.
chaaine coaucaaunne amuritoojoaain Coatiha cha sirinihane saijieein, cha
teeure. Jauriaanejeein Cana Coaunera tiha cachane jerihei Cana Coaunera.
rai benatecuruhane baihate, jeriha Cana 13ॸCoatiha cha sirineeichene nihanatiin,
Coaunerane rijijieein canacaanu rai ́ľľΎËȍӕфӕфɗËɗȍ͑ɗʮɗҡľľɗ͑͑ľËɗфɗ‫ڏ‬

teeure. 6ॸNii jaunne Tito rai aitocoaanu chaaichene coina erenaa nihein.
leeochaauru rai caohacha ichaa, Raujiaain ita rijijieein ita coroatajaneein
niha cachane coinate erenaane. 14ॸEnate itolereneein caohachaain ichana

inara, acaauruhacha sirihei siriquichene jerichaanu.
jaun, acaauru rai tenaa nainequiche. 22ॸAcaauru jiniichaai nechu
Acaauru netonai cabaiha inaraacha leeochaauru cana nejeraauru caje unaa

sirihei sirichuruhane, inara rai netonai leinjiin cana nejera letoaaun. Acate
tenaa nainecuruhane coina. ͮɗҡΎȍ͑ɗȍ‫ڏ‬ satiin canacaanuhacha ichai que
nete ita rijijieein inaraacha latei siriin canacaanu coroatajaneein, acaaentonai
neriquicheein, ita amuritoheriin sirina ichaane coina jatoroaain nihane
coacuelanaala. 15ॸCana Coaunera coaarate. Nii jaunte teriquicheein inara
Quiricha cuhane: “Nihei cautihei netonaine esenetaane jaun, jataain ena
amuritoheriin raera rai. Niheichu lanaai jeelai amuritoheriin ichana jere.
fautaeriin raera rai,ٚ͑ɗ͑́ľ͑͑Ύȍɗ‫ڏ‬ 23ॸChunocohacuru inara caje: “Chariji
nihane rijijieein. cachana caa inara aina uhin turue”

naain Tito bajaauruhane: “Caate Faboro
Rai corihaneraauru aina Tito corihaneraneein, cana coroatajanihane
letoaauruhane. que coroatajaneraneein nenaane,” naain
16ॸNariha Cana Coaunera inara que acaauru rai beeuche. ˇľфɗËȍ͑ľҡΎ‫ڏ‬
coaaucaaunne rijitojoeein inara que joeeinchu, nii coroatajaain aina
coaauca Titone coina, casuujua ӕ͑ËӕфӕË͑͑ľʮľфӕфӕ¡ʮľф‫ڏ‬
rijitojoeein rai suujua tihane coreniha. nihane: “Caaurute leeochaauru
17ॸNii jaunte acaaentonai inara que Jesocurisito rai iclesianeein nenacaauru
coaaucane jaun, rai aitocoaaunne letononeein unacaauru ne. Chaen techu
tonoraain inae suujua caje coaauneein Jesocurisito ere tonoraain, naitoonjoan
inara coaraa uhe. 18ॸNii Tito jiniichaaine icharaneei nenacaaurune,” naain
inara rene leinjiin cana nejera letoaaun. acaauru rai beeuche. 24ॸChaen jataain
Acate raotojoeein coitucuure acaauru belaaichene coaarateeuchete:
leeochaauru Jesocurisito ranojoihuru, “Esinaenachuhisi catohaneein
acaauru rai ichoteratenojoineein ichaaoruhane jaun, acaauru coreniha
nerichaacheeine beebejia raotojoeeine raotojoeein neeuruhate,” naain inara
jaun. 19ॸNii jaunte nii ichoae tacaain aca coreniha raotojoeein nihacaanune
janiichure Jesocurisito rai iclesianeein esenetaauruhine leeochaauru
nenacaauru, Ë͑Ë͑ӕɗ̲͑ӕȍľ̲ӕ‫ڏ‬ Jesocurisito rai iclesianeein nenacaauru.
jueein, cairicheinejeein nenacaauru rai
Cana Coaunera que canacaanu suujua Leeochaauru cana nejeraauru rai
acateein nere tonoraain leeochaauru inaraacha teenu.
9
ËΎфΎҡʮ͑ľ͑ʮľфɗËȍ͑ӕ͑ľËΎфҡɗȍ‫ڏ‬ 1ॸInaeraotojoeein inara rai
caanune coina, taojiaain letoanojoin bihanune latelanaala, tenaa
фľф͑ӕнӕľË͑Ë͑ӕËΎфΎҡʮ͑ľ‫ڏ‬ nainequichene coitucuhanune jaunna
raanu que. 20ॸNitohaneeine ichana canaacha esenetai coreniha cana
jerichaanu, nabana tonaain canacaanu nejeraneein nenacaauru rai, taojiaain
que ereein neeuruha cachaauru, nii inaraacha letoaaenu que aitiin inara rai
leeochaauru coroatajaniha tenojoi laenaeneeun. 2ॸNii jaunna itolere bana
canacaanuhacha taojiai quene coataa. raotojoeein Masedoniau nenacaauru rai,
21ॸNii jaunna Cana Coaunera notaracaae, inara Acaiha bataneu nenaa Coriintoo
cachaauru notaracaae, naaonjoaain neiniquichene, inae taolu ajaanaa
æΎфɗɗ͑ҡΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗæΎфΎҡʮॷ9 398
situsina bana caje coaauneein inae tihane coina conujiha chunine. 8ॸItolere
nitohaneein leeochaauru cana quete inara coroatajanereein Cana
nejeraauru coroatajanequichelu Coaunera, itolere bana latequichene
jatoroaain neeinne beebejeeun acaauru rijijieein inaraacha latei siriin neeiche
rai. Nii ainate caohacha ichaa cauteeinne, nii caute que leeochaauru
leeochaauru coroatajaniha ichaquichene coroatajaniha acaauru rai teein,
coaraain, neleruhin amurijiriin acaauru naaonjoaain caohacha ichajeein
netonai ichana corajeein, inae ichaohichene coina. 9ॸCana Coaunera
jatoroaain neeure, acaauru netonai Quiricha cuhane:
ichacuruhane coina. 3ॸNii coaaranu “Cairicheinejeein ichaonacaauru
quene caa cana nejeraauru letoaaun cachaauru raite,
inara rai beranu que, letona jatoroaain chunaelanaala
neeichene coina. 4ॸNabana inae uhanune acaauruhacha latei te.
bana, canu aina uuruha Masedoniau Acate
nenacaauru tabaaurunijine, acaauru chabana satonoelanaala
aina uhin jaiti ichaeneeichene jana itolere bana
inara rene turuhacaanune coataa. caohacha nejesina ichareein,”
Nitohaneein ichaquichene esenetaain naain laenanohineein ne. 10ॸCana Coaunera
leeochaauru rai beebejihanune saijieein, temule jaera coina rai nucuhe teraneein
ʮɗҡɗɗËȍľ͑ľľɗËȍľ͑ľʮ͑ҡӕфӕȍË͑ӕ‫ڏ‬ lenonene maajeein teranihane jaun, nii
nete laen jataain canacaanu rai rijijieein Aca inara rai arajiin nucuhe
necoejenaa tiha airiquicheein. Chaen tereein arajiin temuhin arajiin taojiaain
techu, inara raajenihane inara rai neeichene, latejiojoiriin nenacaauru
nocoejenaa tiha airiquicheein. 5ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ coroatajaniha teeichene coina. 11ॸNii ainate
nihane coataanejian, jauriaanejeein itolere siriin, cha latelanaala raotojoeein
ichoaichaniha uhin inara coaraa uruha neein, jelai amuritoheriin leeochaauru rai
nii cana nejeraaurune jerichaaunne tenaa naineriquicheein.
jaun, acaauru rai aitoon inara coaraa Nii canacaanu aina, inaraacha letoaaenu
uuruhane coina. Jaiti nii aitocoichelune inaraacha taojiai corenihate, Cana
ҡΎËΎȍ͑ľľɗ͑ҡΎʮɗɗËȍľ͑ľ͑ɗ͑ľ͑ľľɗ‫ڏ‬ Coaunera coroaecurureein leeochaauru
chene, inara coroatajanecuruha taojiana cana nejeraauru. 12ॸCoatiha acaauru rai
quene coina. Nitohaneein inae lanaane jauncha, nii acaauru rai inaraacha
jatoroaain taojiaain neeiche jana, inara taojiai amarihacaanuhin, nechu Cana
rene turuhacaanunete laen, esinae Coaunera coroaecuruha inara corenihane
rauhijiriin chunaelanaala tenaa jereein coinane amarichaanuhi. 13ॸJesocurisito aina
teeichene coaaratiha leeochaauru cuaain, ľ͑ËȍѸɗ͑ľɗËȍΎ͑нӕľɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬
amuritoheriin teriquicheein. chene coaaratihate nii inaraacha sirii
6ॸ“Chunocoha coroatajajeein temule taojiaain letoaaiche. Nii te coaraain Cana
jaerate, coroatajajeein taicheein. Jana Coaunera coroaecurureein. 14ॸNii ichoae
arajiin temuerate arajiin taicheein,” tacaain techu, jataain inara belaain, inara
naain niha erenaane que coaaucuche. rai Cana Coaunera bajaaurureein, inara
7ॸAihana jaun le cachaaurute naine belaitoha Cana Coaunerane coaaratiha
suujua cuhane coacuhin tenaa jerihane ichaquichene coreniha.
jeeonijihanaain tihane caohachae. 15ॸNarihara Cana Coaunera, nitohanei
Nainihei chunocoha tenaa jerenihane, ichana nainichaachene jaanu tihane

coreniha. ͮɗȍľɗнӕľҡΎ͑ɗ͑ľфľ͑͑‫ڏ‬ icharate, canacaanu netonai

jaanu. Jesocurisitohacha jerei ichacaaunne
coaraain coitucureein. 8ॸæËΎËΎɗ͑‫ڏ‬
Afosotoroneein cocoainanohinihane nohi nichaaunne rerohin canu ere
coaaratenaa jeriha Faborone. ҡΎ͑ΎфɗËȍľ͑ľËΎɗ͑ɗ͑фËΎӕ͑ӕʮɗ‫ڏ‬
10
1ॸCanuna Faboroneein inara chaaunne que coatiha coejinaaun. Cana
belaiha Jesocurisitone rijijieein Coaunera, canacaanu cocoainaain
inara belaaichaaunne jaun inara rai ͑ɗȍ́ӕɗ͑фнӕľkË͑ɗȍ͑ľËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
aitoreeuni. ٘ʊ͑фËʮľËΎфɗľ͑ɗȍ͑ӕ‫ڏ‬ tihacaanune, nere tonoraain neeichene
nejene, enaacha inara rai tonaain coinana jaun. æΎҡɗȍɗ͑фɗҡʮɗȍË‫ڏ‬
ereeun,” naauruhane coitucuhanune nune coina, canacaanu cocoainaain
jaun. 2ॸNii jaunna inara rai aitoon, nii niheilu Cana Coaunera. 9ॸNiheichu caa
joaereein cacha rijijieein, cha ichaa quiricha cuhane cuaain inara casataa
canacaanu beracuru aina, nii rucujueein aitohaaun. 10ॸInara aina nenacaauru
neeichene jana, inara rene turunaa tabaaurute: “Nechu quiricha
jerichaaunne jaun. Inae niritocuruhane cuhaneeicha cuaainjene mijiaaineein
rucuhecaaun acaauru ainane coina inara rai aitoon. Nete laen inae inara
jatoroaain urichaaunni. 3ॸEsinae aina nihanune, inara rai tonaain
rauhijiriina niqui cachanichaanu, nena mijiaaineein erenereeuni. Coatihaje
niha chatohanei rucuhenacaine, cacha rai irihanune tonijiaain cacha rai
ɗȍӕфӕȍæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľ́‫ڏ‬ erenaa nainichaaunne coaalanaala,”
͑́͑ľ͑Ëӕфӕ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑фӕËӕʮӕľ‫ڏ‬ naaure. 11ॸNena laen mijiaaineein erenaa
nihacaanu. 4ॸCoatiha niha chatohanaine nainenihacaanune saijieein, coriaae caje
caa chauratane que nenaa que biji quiricha cuhane cuaain mijiaaineein
achunequiin neein rucuhehaacaanu. Nii aitocoaanune rijijieein, inae inara rene
canacaanu biji achunete Cana turuhacaanune bana icharichaanuhine
Coauneraacha ichana nainei caje coitucuha nii aitine jerichaanu.
unaaneein, itolere que laraajiin nenaa 12ॸæΎҡɗȍ͑ɗɗфʮľ͑ɗȍ͑ľ͑ľËΎȍѸɗ‫ڏ‬
jerenacaauru amuritiin itajenaa taain nenacaauru rijijieein nenaa

naineraneein nenaa ne. 5ॸNitohaneeine jerihacaanu. Nete laen acaauru cha
canacaanu que ereein, Cana Coaunera coitucuurenihane jaun, leeochaauru
coitucuuruha cachaaurune coina amurijiriin niha nocoetiin raajenihane
beebejihacaanune caohateraauru necohasitaaure. 13ॸCanacaanu laen
itajerichaanuhin. ʊҡΎ́ľфľËËȍӕ‫ڏ‬ coatiha canacaanuhacha ichana nainei
ruhacha coacuine Jesocurisito rai teein rerohin necohasitanaa nainihaacaanu.
nihacaanu, leinjiin Acaacha tonoraain Nii rijijieein chu Cana Coaunera
neeuruha cachaaurune coina. 6ॸNii cachaauru relaacaanune jaaunru
jaunne esinae rauhijiriin, Ë͑Ë‫ڏ‬ cojunacateraneein nihane jaun, nii
nuhacha beebejei esenetaain tonaraain canacaanu rai cojunacatihane jaan
neeichene, nii tonoranajerelanaala rerohin turunaa nainihacaanu. Nii
nenacaauru casetecarichaanuhin. jaunte Aca canacaanu turuaelu
7ॸInarate itolere bana inaraacha coarai Coriintoo neiniquichene rene
cacha esenetaquiche, itolereneein tiaaojoaain. 14ॸAihana jaun coatiha nii
coitucueralanaala. Aihana jaun Ë͑Ë͑ӕфɗËΎʮӕ͑ËфľфΎȍɗ͑ҡӕфӕȍ‫ڏ‬
chunocoha Jesocurisitohacha jerei caanu. æȍ¡͑ɗ͑ффľ͑ľҡӕфӕľ͑ɗȍ‫ڏ‬
caanune saijieein, ena turuhacaanune enecurune rijijieein, leinjiin

jana nihanena laen, canacaanu rai Jesocurisitohacha ere tonoraain
cojunaca rerohitiin tururichaanu. neeichene coina, rai inara teein inara
Canacaanune jaiti inara rene turueniha que coitucuerateeunlu. Nii jaunna
chunine jana, ichoaichaniha inara rene leinjiin Acaacha ere tonoraain queecha
turuhin, Ichaonaa Enachasine teraniha coaauquiche leeochaneein inara suujua
Jesocurisitone beebejihacaanulu inara cuaelanaalane coina aitoon. 3ॸNena laen
rai. 15ॸæΎҡɗȍËȍ¡͑ҡӕфӕľ͑ɗȍË‫ڏ‬ Eba coritaalu acanone rijijieein inara
nune jaan turuhin, chuni amihaneeo coritaeranihane esenetaaichene
ruluhin neroraneein nihaacaanu. coasihun. Nabana Jesocurisitohacha que
Nitohaneein canacaanu turunajanihei coacuhin neeichene jianeein, leeocha
cunaa coacuelanaalane, inara ainaacha que coaauquichene coataa. 4ॸInarate
neein Cana Coaunera icharatenojoin inara relaacaanune jaan nihei que,
amihanenaa ichajerichaanuhi. Aiha nechu nejelauneein cuaain Jesocurisito
leinjiin Acaacha esenetaain ichaohin, nihei que inara rai ereeuruhane
ɗËȍËӕ͑͑ľʮľфľнӕɗËȍľ͑ľ͑ľɗфɗËȍ‫ڏ‬ rautatiin neeichene jaun, Cana
nuhin. 16ॸChaen nechu, nii neeichene Coaunera Suujue inae inaraacha
jaan jelai caje coriaae cuhin, osa caje esenetailunihei esenetaain, osa caje
nichotenaa nainecururichaaine ichotenojoineriquicheeine jaan,
beebejenaa jerichaanu leeochaauru rai. inaraacha esenetailunihei esenetaaiche.
Nene laen, inae cachaauru relaauruha 5ॸCoatiha nii inaraacha esenetacuri,
́ľľΎËȍӕфӕ͑ľʮӕ͑ҡӕфӕ͑ʮľфľ͑ɗȍ‫ڏ‬ afosotonichaanune amurijiriin niha

caanu. Nabana leeochaauru amihaneeo nocoetonacaauru fautaain nenaa
фӕ́ӕȍɗ͑͑ľËΎȍѸɗҡ͑ҡΎËΎȍ͑ɗȍË‫ڏ‬ jerinaaun. 6ॸCacha rai irihanune que
nune coataa. nelatinaaun niqui, nena laen esinae
17ॸæȍӕ͑ΎËΎȍфʮľ͑ɗȍ͑ľ͑ľËΎѸɗҡ‫ڏ‬ rauhijiriin coitucuun banejelanaala.
naajerihane, Cana Coaunera Niite raotojoeein coitucuhiche inara,
coasitaainne. 18ॸæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬ satiin canacaanu ichanaa coaaraneein
raneei rai cachaneein nenaa cachate, neeichene jaun.
Cana Coauneraacha ichanohicha 7ॸInara rai baaso ichaana, inara caje
coasitaain ichoae, chabana raajenihane core bajaelanaala inara fautaeriineein

necohasitanaa coacuelanaala. nenaa rijijieein neein inara relaaunlu
ichoteratenojoineein nerichaacheeine
Afosotoneein niha nocoetonacaauru que que, canu amurijiriin neeichene
ereereeca Faborone. jerenacaaun. 8ॸNitohaneeine inara caje
11
1ॸBajiaanachuhinti cha coitucuhi chaelai bajanaa coacuelanaala,
jaelorohe rijitojoeein inara rai leeochaauru Jesocurisito ranojoineein
ereereecaaunne rautaain aonaeneeiche. nenacaauru coriqui ruluera tocohaneein
Atiin aonacuchene inara rai aitete raaunlu, inara coroatajanena
coitucuhiche. 2ॸJataain leeochaauru nainichaaune coina, canu rai
esenetaain acaauruhacha ere tonoraain, teeuruhane rijitojoein raanune jaun.
ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡɗËȍľ͑ľʮɗ͑ľнӕɗ‫ڏ‬ 9ॸCoatihachu inara aina nihanune bana,
chene jaun rautaeniha Cana Coaunerane inara caje cha lateein cha bajaain
jaan quene inara rai aitoon. Canune rai nerejetohaaunlu. Masedoniau caje uhin
lanaacha ere tonoraain neeuruha turunacaauru cana nejeraauruhachate
canu rai canuhacha latei terejetocurelu. reeunni. 19ॸInarate niqui itolere

Aihana jaun coatiha inara caje cha coitucuhiche. Nete cha coitucuelanaala
bajarejetohaaunlu. Nirijieeine itolere nenacaauru cachaauru inara
bana nereeunni. 10ॸNitohaneeine satiin relaauruhane, acaauru aonaain acaauru
Acaiha batane sacutaain turuhanune rautatiin neeiche. 20ॸNitohaneeichene
jaaunru naineein neeunlu, esinae jaun te inara basijiauhin, inara
rauhijiriin Jesocurisito coitucuhin coritaain, inara que jaolequiin, inara
rijijieein naitoonjoan tonoraain meri faoracaain, naaonjoauruhane niha
nihanune jaun. Nerinaain canu caje nii natiin acaauru abaantaain neeiche.
ruluera. 11ॸCoatiha inara cotaiha 21ॸJataaine coejeeun, nelatihei rijijieein
aitohaaun. Jataain inara belaichaaune ͑ɗɗɗȍӕфӕȍ͑ľҡΎËΎȍ͑ľľɗ͑͑ľ͑͑ɗ͑ľ‫ڏ‬

jaunne aitoon. Cana Coaunerate jataain nihacaanune jaun. Nene laen, ͑ľËΎѸɗ‫ڏ‬
inara belaichaaunne coitucue. 12ॸNena tanaa coaaucuruha nii leeochaaurune
laen inara aina inae canuhacha ichailu canuhetonai necohasitareeunni. Cha
ichajeein sacureeunni, nabana nii coitucuhi rijijieeine ena caa ereerejeeun.
canacaanu rijijieein raotojoeein nenaa 22ॸ“Canacaanune Ebereeo nichaanu”
coaauca nocoenacaauru rausiaecaaunne naauruhane, canuhetonaine Ebereeo

coataa. 13ॸAcaaurute nechu casejeneein, neeun. Jana, “Canacaanune Isaraelita
ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ́ľҡΎ͑ΎƸΎѸΎҡΎ͑ɗȍ͑ΎËΎľҡΎ‫ڏ‬ nichaanu” naauruhane, canuhetonaine
cure. Nete esinae acaneein aitocurene. Isaraelita neeun. Jana, “Canacaanune
14-15ॸCoatiha enaacha nihei nitohanei. Abaraaun nefoeratenichaanu”
Moconajaera netonai, Cana Coaunera naauruhane, canuhetonaine Abaraaun
cononiha nocoetiin tocohaneein nefoerateneeun. 23ॸJana, “Canacaanune
nedaane jaunte, rai letonocuru netonai Jesocurisito letononeein nihacaanu,”
rijijieein neeuruhane jaun, cacha naauruhane, canune jataain acaauru
caohacha rijijieein inanacaaure. Nete, amuritoheriin acaneein neeun. Cha
caohacha ichacurenihane jaun, ecu ËΎɗҡӕËӕȍɗфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗҡΎËΎӕ͑͑ľ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
tihane bana casetecaain itajenojoiniha tiine, esinae rauhijiriin aitoon. Canune
cuurureein moconajaera aina jiniiquiin. acaauru amurijiriin amihaneein
фɗѸɗ͑ËфľѸľфΎËӕȍ͑ľľ͑Ύ͑Ύ‫ڏ‬
Jesocurisito letono afosoto nihane jaun joineein, Ëӕфӕ̲ӕфɗʮɗфɗɗ̲͑ɗ͑ʮľ‫ڏ‬
necairichaa Faborone. riin bisinojoineein, araai saain onaa caje
16ॸNacoauneeine coitucuhichene coina nichoteein, naaojoaain neeun. 24ॸSaoqui
inara rai aitoreeunni. Jiaonriha cha sai cuhanete, nichatachoonca isocoon
coitucuenihanune jaun leinjiin jaelorohe tacanei bisicha que canu casetecaaure
rijijieein iriha canu biha chunine. Atiin Jorioocuru. 25ॸNii rijijieein techu nichata
canu aonacuchene inara rai aasaeriin sai cuhane enuha que canu faojoaain,
necoasitaete aonaquiche. 17ॸCoatiha lesajei que ajeri que canu bodoosihure.
jeriha Cana Curuanaane jaun nii Nichata saicuhanetechu naluha
necoasitarihaauni. Nechu cha coitucuhi cuhanune jaan botena jaun ohanune rai
rijijieein ereereecaaune jaune neeunlu. Nii jaunna lesajei que cucuana
aitoreeunni. 18ॸCoaracuchenachuinti, cataaun, lejiichoo lejanotiineein
Suujua caje rocohin niicha ichai neeunlu. 26ॸAraai saain nucuhe cuhane
coasitaauruha nii leeochaaurune, nii amuhanune jaaunrune necairichanaa
фɗʮɗʮɗľľɗ͑ľËȍӕË͑ӕȍľҡΎ͑ɗ͑ľËΎȍѸɗҡ‫ڏ‬ coaraaun. Tabaauru quene canu
basijiaauruha asijiautoorune que,

chatohaneein canu teeuruha canu Notajaain que necoitucueratiha
araaichuru Jorioocurune que, nejelau Jesocurisitone beebejiha Faborone.
12
cachaauru nihanatiin chatohaneein 1ॸNihei chaelai que rai cainera,
canu teeuruhane que, naaonjoaainunri raajenihane necohasitaain niha
que casihun. Jerichanejeeinechu, cachane. Nena laen canu, canu
neseeuru nihanune jaaunru, bero notajaain canu que niicha ichai
cuhane, cucuhana cuhane, coitucueratiha Cana Curuaanaane
naaonjoainunru nihanune jaaunru, bereeunni inara rai. Aihana jaun
necairichanaa coaraain neeun. Nii coatiha canu raajenihane necohasitaa
rijijieeinechu, necairichanaa coaraain aitorihaauni. 2ॸInae lechoonca jena
neeun, nii Jesocurisito coreniha cana ʮ͑ËˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡľф͑ɗ‫ڏ‬
nejera niha nocoetonacaauru cataaun chaaunne dede nichata burihu
nihanune. 27ॸChaenechu mainajeriin amanojoinichaaunlune. Nechaainti canu
amihaneein necairichanaa coaraaun. jaberoconeein amanojoine nihanulune
Tabaauru que sinilanaala, tabaauru que canu suujueneein amanojoin
mijitena aina cocoirena abaantaain, nichaaunlu. Coatiha coitucuhaaun, Cana
naaonjoaaun. Araai saain tabaauru que Coauneraachate coitucuujue. 3-4ॸNena
lenoninaaun. Jelaronaa caaunne taba laen esinae rauhijiriin dedeeu
que necairichaaun neniha canu amanojoineein, ecu chabana aohanraai
cajionene jaun. erenaa aonaaunlu. Nechaainti canu
28ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ɗҡΎ́ľфľнӕľ͑ľËɗфɗËȍ‫ڏ‬ jaberoconeein netiin aonaenihanulune,
nune saijieeine, jeelai amuritoheriin satiin canu suujueneein netiin aonacaaunlu,
Jesocurisito ranojoineein nenacaauru Cana Coauneraachate coitucuujue.
iclesiacuru que coacuun. 29ॸNii jaunna Nihei chuni cacha que chabana
chunocoha cunaitihane inaderaaun aohanratenojoineein nihei nii
coreniha. Jana chunocoha suujuateeuruha canuhacha aonai erenaa. 5ॸChunocoha
baasoneein suujua coaraane coinanete, nitohaneein nihanena naineeun
jataain canu baijiae. 30ॸæ͑ӕ͑ľËΎѸɗҡ͑ӕ‫ڏ‬ coasitaanune. Nene laen caraajenihane
nena nelatenihanune nainejeein niritiin necohasitaanaa naineneeun.
canuhacha ichai que necoasitareeuni. 6ॸCoatiha esinae niqui, necohasitaanune
31ॸCana Curuaanaa Jesocurisito Inaca Cana nohaniha aitorihaaun, esinae
Coaunera itolereneein coroaenojoineein rauhijiriine casajenelanaala aitoreeun.
nenaate, esinae rauhijiriin nohanelanaala Nena aitona jereneeun, nabana
aitocoaaunne coitucue. ainihanune saijieein nechu canu
32ॸDamasoco nihanulune banate, rey esenetaera coina aitoha canu beeuruha
Aretasi rai coberenadoroneein nenaa rai cachaaurune coataa. 7ॸNitohaneein canu
coardiaauru letoaelu, nii nese rai rijia notajaain niha Cana Coaunerane aina
bacuujuaaru naineein neein canu cuaain nabana canuneein nihanune
cojoaain canu mucuuruhane coina rerohin necohasitaanune coataate,
niqui. 33ॸNete nii coitucuuriin, omari leinjiin moconajaera tenojoi cunai
seeonjoa cuhane canu teein, nii nese rai tocohaneein, ΎʮΎнӕľƸΎËΎ͑ΎʮΎɗфɗʮɗҡΎËΎ‫ڏ‬
rijia bujuau, acuujua laojoiri ucuun joaain canu jaberoco cunaitaerate Cana
nenaa cuhane cuaain canu faauruhane Coaunera. 8ॸNii jaunne niqui, canu
jaun acaauru caje nichoteeunlu. jaberoco caje nii cunaitaera jaohane
coina nichata saain Cana Coaunera rai bajarejetocoaaunlune rijijieein, inara

aitoon. 9ॸNete, “Nelatelanaala caje canuhacha latei bajaenihanune
nenacaauru aina cuaain canuhacha jaaunne jerihane, inara rai baaso
ichana nainei coaaratihanune coina ichaaunlu.
ichacaaune jaunte aaicha. Jataain, ii 14ॸInae jatoroaain nihanu, nacoauneein
belaitohanune jereeine jaunte nii inara coaraa uhanune coina. Quete

aaicha,” naain canu tonorae Cana nichata sareein inara rene turuhanune.
Coaunera. Nii jaunne, canu rai niritoha Nenechu inara caje canuhacha latei
Cana Coaunerane jaun, ʮҡɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬ bajaanune coina ainereeunni. Coatiha
joeein neeun, chaque nelatenihanune inaraacha sirii latichaaune jaun coina
saijieein canu aina cuaain niicha ichana airinaauni. Inara caohachanu que inara
nainei ichaa Jesocurisitone coina. 10ॸNii coroatajanichaaune coinane inara rene
jaunna nelatenihanune que ereein, turuha ureeunni. Rai bereecuru caje cha
latijiojoiriin, arinojoineein, Jesocurisito lateein nelanaalate, rai bereecuru rai
coreniha necairichaain, naaonjoaain acaauruhacha latei teein ne acaauru
nihanune saijieein jataain rachoojoeein inaca. Nii rijijieeinechu canuhetonai
ichaaon. Nitohaneeine, itolere que inara inaca rijijieein nihanune jaun,
nelatihei rijijieein nihanune saijieein, inara rai nelatichaaune coina neeun.
jataain itolere que laraajiin neeun. 15ॸNii jaunne, acaihaniji canuhacha
ichana nainei ichareeunni inara

Coriintoo Jesocurisito ranojoineein caohachanu que. æ͑ӕʮ¡ľфΎËΎ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
necaauru iclesiacuru que jataain tiine inara coreniha tereeunni. Nete,
coaauca Faborone. nitohaneein inara caohachanu ichaain,
11ॸInaracanu rai lerateeichene jaune, ʮҡɗ͑ɗ͑ф¡ľ́ɗ͑ɗ͑фËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
cha coitucuhi jaelorohe rijijieein inara nena jereein nihanune saijieein, canu
rai ereerejeeun. Inara, canu coreniha que nererojoecaain, canu coointeein,
erenaa nainequichene saijieein, acaauru naaonjoaain neeiche.
fautaain nelatenihanu que, inara rai 16ॸCoatiha niqui inara rai chatohanei
ereeuruha nii Jesocurisito letono ichaain nihaaunlu. Nete inara tabaauru:

afosoto niha nocoetonacaaurune jana, “Acaauru coritaainjena baasoneein osa
acaauru rijijitojoeein acaauru que acaauru ichao saruerateeun,”
esenetaain acaauru ere tonoraquichene naaure. 17ॸNiheichu coatiha nii
jaunna aitoon. Coatiha nii canu cachaauru canuhacha letoaauri que,
amurijiiriin nenaa jeriha nocoeein inara coritaeratihaaunlu. 18ॸCanu
ereeuruhane que tonajihaaun. 12ॸNena jerichaaune jaunna, nii coroatajai cana
laen canu Jesocurisito letono esine nejeraauru aina Tito letoaaunlu, inara
nichaaune jaun, inara abantaain itolere coaraa uhane coina. Chaen techu inara
cojoelanaacojoai ichaain inara notajaain raotojoeein Tito aina ita rijijieein ita
neeunlu. Nii cajete esinae rauhijiriin suujua que suujuaain, ɗ͑фËΎфΎҡʮ͑ɗ‫ڏ‬
canu afosoto esine nichaaunne chaanulune coitucuhiche. Nii jaun
coitucuhiche. 13ॸInara rai cotainacai que chasiina inara coritare Tito.
irihanune, canu que inara suujua 19ॸJerihanete: “Canacaanu que inara
acatecuche. Jerihane leeochaauru suujua acatequichene coinajecha inara

Jesocurisito ranojoineein nenacaauru rai aitocoaanu,” naaiche. Nete aine.
iclesiacuru caje, canuhacha latei Nitohanei coacuelanaalane Cana
Coaunera notaracaae, cojoerihu esenetaeneeichene jaun. Coatiha chaque

Jesocurisito letononeein nihacaanune nelatenihane jaun, inara aina niicha
jaun, coitucuhichene coina aitocoaanu. ichanenu ichaai Jesocurisito. Acate
Satiin caa inara rai canacaanu inara que itolere que laraajihane
aitoonjoate, jelai amuritoheriin Cana coaaratenaa naine. 4ॸEsinae techuhisi
Coaunera coituhin ichaohichene cairichei ichara rijijieein coroso que
coinanera canejeraauru. 20ॸInara coaraa teein atinaaurelu niqui. Nete niicha
uhanune bana, baasoneein neeichene ichana nainei ichaain ichatihalu Cana
jana inara eruhanune rautaenihanune, Coaunerana jaun enanetojoein ichoae.
inara netonai rautaeneeichene coataane Nii rijijieein nechu, canacaanu netonai
aitoon. Nii jauna ita suujua rijijieein nelatihei rijijieein nihacaanune
coacuelanaala, ita que necoelaain, ita saijieein, niicha ichana nainei ichaa
cotaairiin, inara rainuhacha que Cana Coaunerane aina, aina jiniiquiin
coacuhin, leeochaauru cairichaa ichaohin laraajiin nerichaanuhin inara
nohaneein, ita que ereein, ͑ľËΎȍѸɗ‫ڏ‬ coroatajanichaaunne coina.
taain, ita caje neleruhin, naaonjoaain 5ॸAihana jaun inara raajenihane inara
neeichene jana, inara rene turuhanune ѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡľф‫ڏ‬

que necoatoon. 21ॸæȍľ͑͑ľËȍӕ͑ËΎӕ‫ڏ‬ neein neeichene jaun, esinae rauhijiriin
neein inara rene turuha uhanune jana, baaso ichaeneeichene coaracuche. Tana
inae Jesocurisito esenetaeraneein ɗ͑фɗ͑͑ɗȍˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
neeichene saijieein, chabana nitohanei chene. Nii jaun coujunojoinequichene
osa que nesaruna naineniha cachane rijitojoeein inae baaso ichaquichene
saijieein, inara amute quicha aina osa coitucuriquichene. 6ॸNena laen canacaanu
que nesaruhuin neeichene Cana ʮľфɗËȍ͑ľʮľľɗ͑͑ɗɗ́ľľΎËȍ͑ľľɗ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬
Coaunera notaracaae inara que ͑́͑ɗȍË͑ӕ͑ľËΎфɗ͑ËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
necoejeein chanareeunni. chene jerichaanu. 7ॸNii jaunna Cana
Coaunera bajaacaanu inara coreniha.
Acaauru suujuateein necoiha Faborone. Nabana nenacaaen baaso chaain neeichene
13
1ॸNii inara coaraa urichaaunine coataa. Coatiha canacaanu baaso
quete, inae nichata sareein inara ichacaaunna jaun nihei. Nechu inara
rene tururichaaunine. Aihane jaun nii caohachanu ichaquichene jerichaanuna
caitono tocohaneein niha chatohanei jaunna canacaanu baaso ichara rijijieein
rucuhenacaine, ͑ɗȍ͑ľҡľ͑ľËΎфΎҡ‫ڏ‬ aitocoaanu. 8ॸNitohaneeine nihacaanu,
jaain nichatajaain, naaonjoaain baaso canacaanuhacha esenetai que jaoleconaa
ichaane coaarain beranu. 2ॸNii jauriaa nainenihacaanune jaun. Acaihaniji nii
osa que nesarunacaauru rai, satiin inara Ë͑Ë͑ӕȍËȍľѸľ͑ľҡɗфɗËΎȍËȍ‫ڏ‬
rai, naaonjoaain raine caa coriaae caje nuhachane ichana jerichaanu. 9ॸNii jaunna
coauneein aitoreeunni. Nii inara coaraa nelatihei rijijieein nihacaanune que
uhanune coroata sacuhane, Ëфʮľ‫ڏ‬ rachoojoeein nihacaanu. ͮɗɗɗ͑͑ľ́фф‫ڏ‬
nihane inara rai aitocoaaunlune jiaain Aca jerihane rijijieein, baaso
rijijieein, inae nacoauneein inara coaraa ichaelanaala neeichene coinana, inara rai
uhanune bana, niha chatohanei ichara æ͑æΎӕ͑ľф¡ʮľ¡ʮʮľľɗ͑͑ľфɗËȍ‫ڏ‬
inara janane inae laen nii baaso ichara nuhi. 10ॸNitohanihana jaunna inara coaraa
que canu suujua acaterinaauni, uhane ajiniha caa inara rai beein laenaaun.
3ॸJesocurisito letononeein aihanune Nabana Jesocurisito cocoainanohineein
nihanune coaarateein, jataain mijiaineein Esinae rauhijiriin corajeein, raotojoeein ita

inara rai aitocoaaunne coataa. Coatiha suujua rijijieein coacuhin ichaaoche.
inara itajihanune coina, cocoainanohineein Raotojoeein ichaohacachene coina cana
nihaaunlu, raujiaain esinae coujuriu Cana ¡ľ́ɗҡΎфæ͑æΎӕ͑ľфҡľɗ͑фËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
Coaunera cachaneein neein, itolere bana nereein. 12ॸCoujuriu Cana Coaunera
jelai amuritoeriin coitucuhajeein cachaneein, jelai amuritoheriin ita belaain
ichaoichene coina, ɗ͑фËΎфΎҡʮ͑ɗ‫ڏ‬ ita rai ereein neeuche. 13ॸSatiin Jesocurisito
chaaunne coinane cocoainanohineeun. coreniha cana nejeraneein nenacaaurute
11ॸInae satononejeeine jianichaaunne inara coaaucure. 14ॸCana Curuaanaa
coina caa aitoreeunicha canejeraauru. Jesocurisito, inara rausiaemiin cana
Jataaina jiniiquiin raotojoeein ichaohin, belaicha Cana Coaunera aina. Cana
inara ichao rucujueein baaso ichana Coaunera Suujue itolere bana inara aina
coacuelanaala ichaohichene jereeun. neeine raotojoeein neeichene coina.
Galasia batane nenacaauru rai
Faborohacha letoai
jaolequiin leeocha cana ichoteranihei

“Inara coaaucaaun,” naa Faboro. erenaa sacuhichene jaun. 7ॸNete nene
1
1ॸCanuna Faboroneeun. Coatiha, leeocha cana ichoteraanu erenaa. Inara
cachaauru canu cocoainaain canu laurijiracuru tabaaurute, inara rerohecaain,
letoaain nihei. Jesocurisito aina rai nii inara ichoteraneein niha Jesocurisitone
Inaca Cana Coaunera- nii ohane caje que erenaa corenaa jerecure. 8ॸNete laen,
ichateralute canu cocoainaain inae nii inara relaacaanune jaan corenaa
caletoaain nelu. 2ॸCau canu aina coacuhin leeochaneein nenaa erenaa que
nenacaauru- canejeraauru aina inara relaera nihane casetecareein Cana
jiniiquiin neeinna, satiin Galasia batane Coaunera. Canu leeocha erenaa que inara
нӕľˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎф͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľɗ͑ɗнӕɗ‫ڏ‬ relaanune nihanatiinte canu casetecareein
chene rai caa quiricha laenaaun. 3ॸCana Cana Coaunera. Leinjiin anjera dede caje
Inaca Cana Coaunera, rai Calaohi fauhin, leeocha erenaa que inara relaane
Jesocurisito, naaonjoainuri aina nihanatiinte casetecareein Cana Coaunera.
jiniiquiin raotojoeein neeichene jaanu 9ॸJerichanetojoeeine nacohauneein caa
teeuruhine inara rai. 4ॸNii Jesocurisitote aitoreeunni. æȍӕ͑ΎËΎȍɗ͑ľ͑ɗɗʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬

cana osa coreniha ohelu, ËӕËȍӕф‫ڏ‬ jeein nenaa erenaa inara relaacaanune
tane que itolere curuaanaaneein niha jaan coreein leeochaneein inara relaerate
moconajaerane jaun aina jiniiquiin casetecareein Cana Coaunera. 10ॸCoatiha
caseteco coaracaachene rai nenaa caje, baaso ichaenihanune caohacha
aina cuaain cana ichoteratihane coina, ichacaaunne coaracuruha cachaaurune
nitohaneein jeriha Cana Coaunerane jerenacaaun aitohaaun. Cana Coaunerate
jaun. 5ॸNii coreniha Cana Coaunera baaso ichaenihanune caohacha
coroaaecuruhine itolere bana. ͮɗҡΎȍ͑ľ‫ڏ‬ ichacaaunne coitucureein. Jana jerecuruha
miin. cachaaurune rijijieein jerichaaunne coatiha
esinae rauhijiriin Jesocurisito letononeein
“Coatiha nihei nii baiha cana nerihaaun.
ichoterateraanu,” naa Faboro
6ॸJataaine Jesocurisito letono Afosoto niha
inara cojoelatoon, inara
nunuhetihane biha Faboro.
belaiha rai Calaohi Jesocurisitone coreniha
inara raain nihalu Cana Coaunerane 11ॸAonacuche canejeraaurune caa que
saijieein, nii niicha tei erenaa que inara rai aitete coitucuhiche. Coatiha
406
407 Ǿ́Ѹɗ´ҡ͑ľͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ1ٍॷ2
cacha suujua caje unaa nihei nii osa caje niheilu nii baiha chuni. 20ॸCana
cana ichoterateraanu erenaa- caa inara Coaunera notaracaaene esinae
rai canuhacha beebejei. 12ॸNiheichu, rauhijiriin nohanelanaala aitiin caa
leinjiin cacha nii que canu relaain laenaaun inara rai.
niheilu. Leinjiin Jesocurisitohachate 21ॸNii baihane Siria, Silisia,
canu que nii coitucuerateein nelu. naaonjoaiunru batanecuru cuunlu.

13ॸNii coitucuhichene rijijieeine, 22ॸNete, ʮɗҡɗфʮľ͑ɗȍ͑ľË͑ӕËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
canuhetonai jaiti Jorionichaanune ichao renelu Jodea nenacaauru- Jesocurisito

que ichaohanune bana Cana Coaunera ranojoineein nenacaauru iclesiacuru.
rai Jesocurisito ranojoineein 23-24ॸRaujiaainchate: “Taolu jauriaa cana
nenacaauru- iclesiacuru laurichuru que que nejerateein cana rerohecaain cana

nejerateein, acaauru rerohecaain itajenaa jerera jetaote, inae enene
acaauru itajenaa jereeunlu. 14ॸNii amuhemujueein caa canacha esenetai
Jorionichaanune ichao que jaiti erenaa que cachaauru relae,” naain
ichaohanune banane, jataain canu benaa coitucuhin, canu coreniha
leeochaauru canu araaichuru, canu rijiu Cana Coaunera coroaecurelu.
nenacaauru amurijiriin canacaanu
foerateracuru ichao rijijieein ichaohin, Afosoto niha Faborone esenetaauruha
nii canacaanu ichao corera caohateein leeochaauru afosotoorune
beraain nerejetoonlu. 15ॸNete, inae
2
1ॸLechoonca jena jaanacaain nii
catohaneein rai letononeein nihanune baiha catiaainne, nacoaauneein
coina- jaiti nejanoaenihanune jana canu Jerosaleeun cuhacaanulu Berenabeen
janijiin canu raain nelu Cana Coaunera, aina. Chaen nechu canu jiniichaain Tito
jataain canu belaitohane jaun. 16ॸNii netonai amaaunlu. 2ॸNitohaneein
jaunte, inae nitohaneein jerihalune jaan cuhanune jeriha Cana Coaunerane
que inae tihane jaun, canu que rai jaunne ucuaae cuunlu. Inae turuhinne,
Calaohi coitucuerate, coreniha osa caje ecu nenacaauru Jesocurisito
nichoteeururichaain cachaaurune ranojoihunru coaaraneein nenacaauru
beebejihanu Jorioniheichuru raine aina nejesinajeein ita taojiaain, ٘ͮΎ͑‫ڏ‬
coina. Coatiha nii chuni aina ereein ʮΎɗ͑͑ľˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗËȍӕфӕфɗɗËȍΎҡľфҡľ‫ڏ‬
aihaaunlu. 17ॸCoatihachu, Jerosaleeun nojoinichaachene que erenaa
nii canu ajiniha Jesocurisito letono beebejeeun,” naai beeun acaauru rai,
afosoto neein nenacaauru coaraain nabana joaereein cachaauru relaa canu
acaauru rai irihanune coina cuhaaunlu. ¡ľľɗ͑¡ѸΎ͑ľľɗ͑Ëľҡľ͑ËΎӕËӕ‫ڏ‬
ͮɗҡΎȍ͑ľ͑ËΎËӕľ́͑́͑ľʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬ ruhane coataa. 3ॸNete, ecu niha canu
jeein Arabia batane cuhin- nii baiha aina Tito- Curiecocuru caje nenaanihane
Damasocoo cauha uunlu. saijieein, jaberoco macohi cari
18ॸNii baiha nichata jaanacaain saeratihane coina aitocurene saain nii
catiaainne Jerosaleeun cuunlu, ecu ecu canu aonajeeureraauru. 4ॸNii janate,
Fedoro coaraain coitucuhanune coina. nechu joaaenreein acaneein nelanaala
Ecuna aina neeunlu lechoonca saoqui Jesocurisito coreniha cana nejeraauru
janohin. 19ॸNena laen, leeochaauru niha nocoetonacaauru- canacaanu que
afosotooru coaraeneeunlu, acaihaniji nasiin turuure nechu esinae rauhijiriin-
cana Curuaanaa Jesocurisito ocoala Moisesa rai Cana Coauneraacha tei
Saantiaaochane coaraaunlu. Ecu, rauhi tonoraelanaala Jesocurisito
Ǿ́Ѹɗ´ҡ͑ľͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ2 408
ɗҡΎΎ͑ʮΎËȍҡΎ͑ΎфË͑ӕ͑ľËΎфËӕ‫ڏ‬ relaacaanune jerecure. 10ॸRaujiaainchate

ruhane coina. 5ॸNena nii aansijiiniji laen inae jauriaalu caje coaauneein
acaauru ere tonorana jerenihacaanu, coaaucaaunlune rijijieein, cairicheihuru
nabana inae inara relaacaanune coacuhin acaauru coroatajanichaanu
saijieein nii inara relaacaanune jaan chaelai quene coina canacaanu rai
jianeein acaauru esenetaaichene aitocurelu.
jerenihacaanune jaun.
6ॸNii iclesianeein nenacaauru Antioquihau Fedoro suujuatiha Faboro ne
curuaanaa neein coitucunojoineein 11ॸNena laen, Antioquihau nihanune jana
nenacaauru, coatiha nii canuhacha canu rene turuha uha Fedorone bana, rai
beebejei baiha cuaain cha beeuruhi. nacatiha neein aitoonlu raujiaain baaso
Nete leeochaauru curuaanaa neein ichaane jaun, 12ॸjauriaanejeein
neeuruhane niha natiin, canu curuaanaa Jorioniheichuru aina lenoneein
neeurene, namute cacha rai chaneein naaonjoaane saijieein inae ecu turuuruha
niha cachane niha natiin leeochaneein Saantiaao laurichuru- Jorioneein
coaraeniha Cana Coaunerane jaun. ͑ľ͑Ëӕфӕ͑ľʮ͑ɗ͑ľ͑ɗɗˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬
7ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑Ë͑ӕфľ́͑ËΎËӕľ́͑‫ڏ‬ churu caje nelerue Fedoro, nii ena turunaa
late, Cana Coaunera, Jorioocuru rene jaberoco cari macohi moloorera coasihane
cuhin acaauru relaa Fedorone coina jaun. 13ॸNii jaunte nitohaneein baasoneein
letoaalune rijijieein, Aca, ˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬ ichaa Fedorone rijijieein ichacure
churu rene cuhin, acaauru netonai osa leeochaauru Jesocurisito esenetaeraauru
ËʮľɗËȍΎҡľфҡľ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľľӕфӕфɗ‫ڏ‬ Jorioocuru, Berenabeen netonaine
chaaine beebejihanune coina canu maajeein. 14ॸNii jaunne, nitohaneein esinae
letoaane que inae nainacure. 8ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ фӕȍɗʮɗфɗɗ͑͑Ύ͑ʮΎɗ͑ΎѸËʮľɗËȍΎҡľфҡľ‫ڏ‬
neeinte, nii jeelai Cana Coaunera, nojoineein nerichaacheeinne que cana
afosoto neein Fedoro cocoinaain фľ́́ӕˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍËӕфľ‫ڏ‬
Jorioocuru rene letoaera- afosoto neein nihane coaracaaunne jaun, satiin ecu
canu netonai cocoainaain canu letoaelu Jesocurisito esenetaeraneein nenacaauru
Jorioniheichuru rene. acatiha nii Fedoro teteriin: “Chanuna
9ॸNii jaunte, nitohaneein inae Cana jataain baaso ichaai Jorioniheichuru
Coaunera, nii canu rai amihanenaa rerohecaain, Jorioneein nihacachene ichao
tihane esenetaauruhane jaun, acaauru rijijieein ichaaoruhane coina. Ii Jorioneein,
amihaneeo que acaauru coroatajanera inae acaauru ichao rijijieein jauriaa
neein Berenabeen aina canacaanu ichaohilune saijieein,” naain rai aitoonlu.
raauruhane coaaratiha, satiin
notaracaae canacaanu belaain Esenetaauruhane corenihachate
raotojoeein canacaanu raaure, nii ecu Jorioniheichuru aina jiniiquii osa caje
nenacaauru rai jataain leeochaauru nichoteeurureein Jorioocuru
amurijiriin nelateineein acaauru 15ॸCanate cana foerateracuru caje
coaaraneein nenacaauru, Saantiaao, coaauneein Jorioneein nihacache. Coatiha

Fedoro, Joaan, naaonjoainuri. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ leeochaauru cachaauru, nechu Cana
neein canacaanu raainte, Jorioocuru Coaunera coitucuelanaala neein osa que
aina neein acaauru relaauruhane nesarujueein nenacaauru rijijieein
tonohanau canacaanu netonai nihaacache. 16ॸNete laen, nii Moisesa rai Cana
Jorioniheichuru rene cuhin acaauru Coaunera tenojoi ichaonaa rai rauhi tonoraa
cachane niha natiin, itolere niicha ichai esinae rauhijiriin cana coreniha Coroso
ujuaihonihane caje nichotenaa nainenihane нӕľΎȍ́ӕˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ͑ľËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
coitucuhacache raotojoeein. Jesocurisito teein, inara que coaarateein inara
esenetaa cachanete laen, itolere niicha ichai relaacaanulu. 2ॸѠӕʮɗɗ͑Ë͑ӕҡΎ͑Ύфɗ‫ڏ‬
ӕʮӕɗȍΎ͑ľľɗ͑͑ɗȍ͑ľËʮľɗËȍΎҡľфҡľ͑Ύ‫ڏ‬ chene coinane, inara caje bajareeunni:
joineein nereein. Nitohaneein nii Moisesa rai Moisesa rai rauhi tonaraaichene jaunna,
Cana Coaunera tenojoi- rauhi esenetaain inara rai Suujue teein nihalu Cana
tonoraain niha cachane nihanatiin, itolere Coaunera. Tana, nii inara relaacaanune
niicha ichai ujuaihoneein nihane caje esenetaaichene jaun inara rai Suujue
nichotenaa naineniha cachane jaunejian, tihalu Cana Coaunerane coitucuhichene.
Ë͑Ë͑ӕ͑ľҡΎ͑ɗˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡ‫ڏ‬ 3ॸJataainachura cha coitucuhi rijijieein
caanu. neeiche, inae acaihaniji que Cana

17ॸNitohaneein itolere canaacha ichai Coaunera Suujue raaichelune saijieein,
ujuaihoneein nenaa caje cana ichoteratiha jerecuruha cachaaurune rijijieein
Jesocurisitone jaaunna, osa que nesaruhin ichaohin nichotenaa coaauquichene
nihacache. Aihei, coatiha Jesocurisito coinate. 4ॸJataainachura inacojoeein, nii
esenetaacacachene osa que nesaruha caohacha- inaraacha esenetai
aihaacache. 18ॸInae nii Moisesa rai Cana jianeriquiche caohacha nainejeeinte.
Coaunera tenojoi rauhi jianichaaunne Aihei jerihane. Coatiha inacojoeein
saijieein, nacoauneein rijijieein nenaa nihei. 5ॸNii inara rai Suujue teein
jerichaaunena laen osa que nesaruha cojoelanaacojoai ichaa Cana
aicheeun. 19ॸEsinae rauhijiriin, Cana Coaunerane, coatiha nii Moisesa rai
Coaunera tenojoi ichaonaa que ichaohanune rauhi tonoraaichene jaaun ichaai. Inae
coinane Moisesa rai jauriaa niicha teilu rauhi nii inara relaacaanune jaan aonaain
tonoraain ichaohanune jianeeunlu. 20ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ esenetaaichene jaunte ichae Cana
neeinte coroso que ohin, itolere baaso Coaunera.
ichajeein ichaohanune jaan itajeein canu 6ॸCoaracuchenachuhinti, rai aitoha
ichao coreein, canu suujueniha rai Suujue te Cana Coaunerane esenetaain queecha
Jesocurisito. Aihana jaun, jataain canu jaaecoha Abaraaunne jaun, nii
belaitohane jaun, canu coreniha ohalu Cana esenetaane corenihacha niicha ichai
æΎӕ͑ľфǽΎȍɗˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ͑ľľѸľ͑ľҡ‫ڏ‬ ujuaiho nelanaala teein raa Cana
nune jaunne, acaacha que jaaequiin ichaaon. Coaunerane. 7ॸAihane jaun, satiin Cana
21ॸCoatiha canu belaihane jaun, canu rai Coaunera esenetaain que jaaequiin
Cana Coauneraacha tei ichaonaa que nenacaauru, Abaraaun nefoerate esine
jaoleconaa nainihaaun. Nitohaneein itolere neein neeururichaaine coitucuhin
canaacha ichai ujuaihoneein nenaa caje cana neeuche. 8ॸInoaelu jaiti turueniha
ichoteraneein niha nii Moisesa tenojoi Jesocurisitone ajiniha caje coaauneein,
rauhine chujianra, inacojoeein cana coreniha nitohaneein Jorioniheichuru netonai,
orelu Jesocurisitona. itolere niicha ichai ujuaihoneein
neeuruhane caje niicha ichai ujuaiho
Moisesa rai rauhi aina canaacha esenetai. nelanaala tenajarichaaine jaunte:
3
1ॸGalasia cocoaichacuru- aansocuru. “Satiin caa chauratane sacutaain
Cha inara suujua auhacaain inara nenacaauru cachaaurune ii aina cuaain
ichao core, cha coitucuhi rijijieein rausiaereeunicha,” naain Abaraaun rai
ichaohichene coina. Nii coataane niqui, beein, nii caohati erenaa raotono
laenaeratelu Moisesa que rai Quiricha chera canejeraauru. Leinjiin cacha, chaelai
Inoaensi cuhane Cana Coaunera. ichaane coina aitiin laenaain, ecu teein
9ॸAihana jaunte, nii esenetaalu Abaraaun curuaa laenaa ne. Nihei nii niicha laenai
ne rijijieein esenetaerate rausiaereein jojohin, niheichu nii niicha laenai jaonaa
Cana Coaunera. nainihei chuni. 16ॸNii rijijieeinte, Abaraaun
10ॸNitohanihana jaunte, nii Moisesa rai aina rai nefoerate, naaonjoain rai, esinae
rauhi tonoraain ichaoha cachane rauhijiriin niicha teenu tihane coina aitelu
nihanatiin caseteco coaraa cureein, Cana Coaunera. Coatiha: “Nefoerateeuru,”
“Caseteco coaraate cureein, jitaain caa naain laenanohinihei Cana Coaunera
rauhi laenanohi tonoraelanaala nenaa,” Quiricha cuhane. Nitohaneein arajii que
naain beein laenaratihalu Moisesa que aitelanaalate leinjiincha que: “Ii
Cana Coaunerana jaun. 11ॸNitohanihane nefoerate,” naain laenanohineein ne.
jaunte, rauhijiriin nii Moisesa rai rauhi Jesocurisito quete nii aite. 17ॸNaaonjaain
tonoraain ichaoha cachane coreniha quene inara rai caa aitoon; Cana
coatiha caohacha ichaeraneein teein Coaunerate, Abaraaun aina cuaain cana rai
rarinaain Cana Coaunera. “Jesocurisito niicha teeni tihane coina esinae rauhijiriin
esenetaain queecha jaaequiin nenaate nohanelanaala aitelu. Inae jauriaanejeein
caohacha ichaeraneein teein rareein Cana Abaraaun rai besihalune baiha jena fasha
Coaunera,” naain laenanohineein nihane jaanacaneein catiaainte nenaa ne nii
rijijieein. 12ॸNete laen, nii Moisesa rai rauhi, Moisesa rai rauhi. Nii jaunte, ͑ɗɗɗËȍΎɗËȍ‫ڏ‬
raujiaain esenetaa cachane coreniha niha Abaraaun rai aitosihalune jaan
ichoteratihane coina aitelanaala: “Esinae itajenaa nainene Cana Coaunera. 18ॸNii
rauhijiriin aitoha nii rauhine rijijieein, Moisesa rai rauhi aina cuaain nii Abaraaun
leinjiin niji cautijiaelanaala tonoraerate rai niicha benatei tiha Cana Coaunerane,
ichaoreein,” naain laenanohineein ne. coatiha chaque nelaterihei nii cana rai
13ॸNitohaneeinte, cana cairichaeranu que niicha benatei. Nete niha Moisesane
niha nii rauhine jana, ËʮľË͑ɗËȍΎҡľф‫ڏ‬ ajiniha Abaraaun aina cuaain cana rai
tihane coina leinjiin osaaona rijijieein cana niicha teenu tiha core colanene coinate
osa coreniha ohelu Jesocurisito. Nii quete: aitelu Cana Coaunera. 19ॸAihana jaun
“Niicha ichai ujuaihoneein nenaa- saain chaque nelate nii Moisesa rai rauhi. Acate,
enuha que ucuun teein atinanohi cacha,” turuha nii nefoeratenaa- nii Abaraaun rai
naain Cana Coaunera Quiricha cuhane naitoonjoane reeintiaain, esinae rauhijiriin
laenanohineein ne. 14ॸNitohaneeinte tonoraain ichaaoreniha cachaaurune
ichaelu Cana Coaunera, satiin cachaauru coaaratihane coina tenojoineein nelu. Rai
rausiaaecane coina, Abaraaun rai letono aanjera quete nii rauhi teratelu
aitohalune rijijieein, Jesocurisito aina Cana Coaunera. Jana Moisesate cachaauru
cuaain Jorioniheichuru netonai rausiajeein, rai beraneein nelu. 20ॸNete laen, bera
nii esenetaain queecha jaaecohacachene, colane raajenihane nii niicha teenu que
nii naitoonjoan rai Suujue tiha cana raine aitelu- leinjiin acaacha neein nenaa Cana
coina. Coaunera.
Moisesa rai rauhi aina, cana rai tihane Naaonjoaain coinate nelu nii rauhi.
coina Cana Coaunera aitoonjoan. 21ॸCana Coauneraacha ichanenu aina ita
15ॸAonacuchene inara rai, joaenreein rijijieein niha nii Moisesa rai rauhina jaunna
ËËȍфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗ͑ффɗɗҡľҡľËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬ nii niritiin niha. Aihei, coatiha ita rijiihai. Nii
rauhi, cana rai ichaonaa teranihanechujianra, neeninete, jerichanejeein letono

satiin nii rauhi tonoraain nenaa, itolere rijijieein ne, esinae rauhijiriin satiin nii
canaacha ichai ujuaihoneein nenaa caje rucuhele erora nihane saijieein, jaiti
nichoteein nerichaachena. 22ॸNete, Cana canaanai nihane jaun. Nitohaneeinte
Coaunera Quiricha aina cuaain, satiin nii leeocha cacha que beraichaain ne jinaa
Moisesa rai rauhi tonoraain nenihacachene tiha inacane jaan que tihane reeintiaain.
coreniha osaaonaneein nihacachene 3ॸNii rijijieein techu, jaiti turueniha
coitucuhacache. Nitohaneein coitucuhin, Jesocurisitone bana, nechu cana

Jesocurisito esenetaacachenete, inae nii Cana itajeranuneein caa chauratane que
æΎӕ͑ľфËȍҡľľ͑ӕф͑͑ɗ͑ľфɗËȍ‫ڏ‬ nenaa que beraichaain nihacachelu.
cheein. 4ॸNete, inae nitohanihane coina jinaa
23ॸNii jaunte, jaiti turueniha nii canaacha tihalune jaan que inae turuhane jaun,
esenetai jaaeconaanajane jana, caseteco rai Calaohi letoaelu Cana Coaunera,
coaracaachene coina mucuhineein cana cachaneein leinjiin ene caje nejanoaane
sirilu nii Moisesa rai rauhi, turuha nii coina. Acaachate cana amute
canaacha esenetaine reentiaaojoaain. 24ॸNii cachaneein nii Moisesa tenojoi rauhi
Moisesa rai rauhite, canaanaihuru amaa tonoraera rijijieein ichoaelu. 5ॸNii
beraichane rijijieein, Jesocurisito rai cana corenihate cana cairichaeraneein niha
amaeraneein nelu, nii Jesocurisito nii rauhine caje cana rocohin nelu, rai
esenetaacachene, itolere canaacha ichai calaohineein cana teein cana raa Cana
ӕʮӕɗȍΎ͑ľľɗ͑͑ľ͑ËʮľɗËȍΎҡľфҡľ‫ڏ‬ Coaunerane coina. 6ॸNii jaunte, inae
nohineein nihacachene coina. 25ॸNii jaunte esinae rauhijiriin rai calaohi
laen ena, inae turuha nii jaaecohacachene nihacachene coaaratiha rai Calaohi
jaan canaacha esenetaine jaun, cana Suujue te cana suujueniha Cana
beraichaneein niha nii rauhine caje Coaunera. Nii rai Suujuete cana
mituhacache. 26ॸNitohaneein inae suujueniha neein: “Ofa,” naain Cana
Jesocurisito esenetaaichene jaunte, satiin Coaunera bajae. 7ॸAihane jaun inae ii,
inara, Cana Coaunera calaohi rijijieein nii rauhi tonoraeraneein niheei. Iite,
neeiche. 27ॸInae nii esenetaaichene aina inae Cana Coaunera calaohineein neei.
cuaainte baotisaain coujunacatenohineein Nitohaneein rai calaohineeine jaunte,
Jesocurisito aina neeichene, niicha tei Aca jerihane rijijieein, ii que
ichaonaa que ichaohiche. 28ॸAihana jaun, banijiaineein nenaa raeraneein
Jorioneein, Curieconeein, letononeein, neriquiin.
nirijieein letononelanaala, quichaauru,
enecuru, naaonjoaaineein neeichene Jesocurisito esenetaeraauru
nihanatiin, inae nihei nii que cha. Inae que suujuaa Faborone
Jesocurisito aina jiniiquiin neeichene 8ॸJaiti,
Cana Coaunera coitucuelanaala
jaunte, lelaurijiei caje ranojoineein nenaa neeichene banate, cha nelanaala nenaa-
rijijieein neeiche. 29ॸNii jaunte, Jesocurisito cana coaunera niha nocoetonacaauru
esenetaeraneein neeichene jaun, Abaraaun letononeein nerejetocoichelu. 9ॸNete
nefoerateneein, nii rai tihane coina Cana laen, inae enene Cana Coaunera
Coaunera aitoonjoalu raeraneein neeiche. coitucuhichene jaun, inara coitucue
4
1-2ॸNaaonjoaane jaunne caa inara rai Cana Coaunera. Aihana jaun, chanuna
aitoon. Jaiti canaanainiha nii coaiteen nacoaauneein nii chaque
itolere rai inaca rucuhele eroraneein nelatiheichuru- cairicheineein
nenacaauru tonoraain letononeein inara tenaa jerenacaaun aihurene.

nenaa jeriquiche. 10ॸNitohaneein Nechu canacaanu que jaolequiin,
neeichene jaunte, nii enanetojoeein acaauruhacha tonoraain neeichene
jauriaa aichejetocoichelune rijijieein, coinate aihure. 18ॸEsinaetechuhisi niqui
atenecuru, cojoinacaauru, ajaanaacuru, caohachae, leeochaauru cachaauru rai
naaonjoaaihunri cojoinaca que turuhane caohacha ichacaane coina coaaucaane.
inara rai chosichuru coroajeein Aiha esinaen rauhijiriin acaauru rai
bitoaaiche. 11ॸNii jaunne jataain casihun, nelatenenu nihane. Nete itolere bana
ËËΎɗËȍ͑ɗ͑Ëӕҡɗ͑ɗ͑ффľ́͑ӕ‫ڏ‬ coacuelanaala, inara aina nihanuneecha
lune saijieein nitohaneein neeichene que coaacuruhane nelatene. 19ॸCacalabi
jaun. rijijieein neiniquichene corenihane,
12ॸCanejerauru, canu Jorionichaaunne jataain coacuhin cunaiteeun.
jaunne niqui nii taolu inoaelu nenaa Charijieein teeinti, canaanai janoanaa
rauhi tonoraain ichaorejetoonlu. Nena jerihane cunae rai neba, nii rijijieeine
ɗ͑ľľ͑ľ͑ľ͑ɗɗʮӕфɗ͑ɗɗфӕȍɗҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬ inara coreniha cunaiteeun. Nirijieeine,
lanaala ichaorejetocoichene rijijieein itolere bana cunaiteeriin nereeuni,
inae enene ichaaon. Aihana jaun esinae rauhijiriin jeriha Jesocurisitone
nacoauneein nii rauhi colane inoaenlu rijijieein neeichene reeintiaaojoaain.
ichaohichelune rijijieein ichaaoche. 20ॸBajiaana chuhinti ena inara aina
Nii jauriaanejeein inara relaanulune neneeun, canu raajenihane inara rai

bana coatiha canu que jaoleconaa leeochaneein raotojoeein aitocoaaunne
coaauheeichelu. 13ॸNenacaaentejia coina. Nena inara caje coriaae nihanune
cunaitichaaunne saijieein jauriaanejeein ʮӕ͑ɗ͑фɗ͑ËȍËȍ͑ËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬
ɗ͑ффɗɗËȍΎҡľфҡľ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬ neeun.
cheeine beebejihanune bana, jataain
rachoojoeein canu coroajeein canu Acara aina Sara
raaichelu canu coiintena coacuelanaala. 21ॸInara, Moisesa tenojoi- rauhi
14ॸNii cunaitichaaunlune banate, esinae tonoraain nenaa jereraauru, canu rai
rauhijiriin, nii canu cunai coreniha canu aitocoichenena jereeun. Tana esinae
que jaolequelanaala, niheichu canu rauhijiriin, aitohalu nii Moisesa rai
coiintelanaala, naaonjoaain leinjiin rauhine aohanraneein neeichene.
Cana Coaunera letono- anjera aina 22ॸAonacuche: “Coroatajaainte canaanai
Jesocurisito raera rijijieein canu sirilu Abaraaun. Leinjiin rai calaohite

raaichelu. 15ॸChanuna jana chaen, inae sirilu rai coseenra neein nenaa Acara
ľ͑ľ͑ľ͑ɗɗɗËȍľ́ӕ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬ aina. Jana, nii leeocha rai calaohi
joeein nenaa naineneeiche. Esinaete coroatajate sirilu rai comasai esine
chuhisi niqui, nii cunaitichaaunne jana neein nenaa Sara aina,” naain aitohane
rachoojoenaa caaun roconacainiha inara coitucuhichene. 23ॸNii jaunte, nii rai
notane jana nihane, inara nota rocohin coseenra aina Abaraauncha sirii- rai
teriquichelu canu rai. 16ॸNitohanihane calaohi cachanichaachene ichao
saijieein rauhijiriin nohanelanaala inara rijijieein nihane coina nejanoaelu. Nete
rai aitocoaune jaaunna inara que laen, nii rai comasai esine- Sara aina
nejeratenaa nichaaun. niicha sirii- rai calaohi, rai aitosihalu
17ॸNii cachaaurute niqui jataain inara Cana Coaunerane jaan nainaane coina
aina nenaa jerecure. Nete, caohachaain nelu. 24ॸNaaonjoaane jaunte nii
nitohane, nii coroatajai Abaraaun aina, nii ii rucuhele eroraneein nihane,”

comasaichurute, coroatajaain cana aina naain laenanohineein ne Cana Coaunera
niicha ichanenenu ichaa Cana Quiricha cuhane. 31ॸAihana jaun, coatiha
Coaunerane coujunacaneein neeure. Nii nii coseenraneein nenaa nefoerateneein
Acarte Sinaai bichataneu, Moisesa rai nihaacache. Nii comasai esineneein
ajeri caje nenaa- tabara que teein nenaa nefoerateneeinte nihacachera
laenanohineein nenaa- rauhi tihalu canejeraauru.
Cana Coaunerane coujunaca ne. Nii
фӕȍɗҡΎ͑Ύф͑͑ɗ͑ľ́͑́͑ľľ͑ɗȍӕ‫ڏ‬ Inae Moisesa tenojoi rauhi
rute nii coina nejanoaain neeure. caje jianacoon nihacache.
5
25ॸNitohaneeinte, nii Arabia nenaa- 1ॸJesocurisitote, Moisesa tenojoi
Sinaai bichataneu Moisesa ranojoi rauhi фӕȍɗËΎфľ͑ɗȍËѸľҡľËΎËΎфË‫ڏ‬

tonoraeraneein, ˇľфΎѸ́ľľ͑ËΎËΎɗËȍ‫ڏ‬ chene rai nenaa caje cana rocohin
neein nenacaauru foeratera ne Acara. nihane jaun, inae raotojoeein jianacoon
26ॸNete laen cana, nii Jerosaleen cana nihacache. Aihana jaun, nainiheeiche
que banihateein coaaunanojoi nacoauneein nii Moisesa tenojoi rauhi
cocoaichaneein nihacachene coina, nii tonoraain nenacaauru aina
comasai esine Sara aina Abaraauncha acaauruhacha ichai ichaain nihache.
sirii nefoerateneein nejanoaain 2ॸæ͑ӕǗ¡ΎфΎ͑ɗËȍӕ͑͑ľΎ͑Ëӕ‫ڏ‬
nihacachelune jaun, rai calaohi chena, inara rai aitete aonaquiche.

esineneein nihacache. 27ॸNii quete: Aitocuruha Jorioocurune rijijieein nii
“Rachoojoeein neeu canaanai sirina Moisesa rai ruhin tonoraain inara
inaelanaala nenaa ene, cojioriin jaberoco macohi cari saerateeichene,
rachoojoeeu chabana canaanai coatiha inara rai cha que nelateein
sirineeine saijieein. nerinaain jianacoon neeichene coina
Jaoleneein neeinne nihanatiin, Jesocurisito esenetaaichene jaan.
lanaaona amurijiriin arajiin 3ॸCoaiteen nacoauneeine aitoon.
canaanai siririquiine jaun,” naain Chunocoha Jesocurisito cachaneein

laenanohi ne. nenaa Moisesa tenojoi rauhi caje
28ॸCanejeraauru, ichaane coina ichoteratenojoineein nihalune saijieein
aitohalu Cana Coaunera, Abaraaun nacoauneein nii rauhi tonoraane coina
raine rijijieeinte nenaanelu Isaca. Nii rai jaberoco cari saerateein nenaate
rijijieeinte inara netonai nenaaneei leinjiiniji cautijiaelanaala nii Moisesa
neeiche. 29ॸNii bana cachanichaachene rai rauhi tonoraanete ne. 4ॸInara, inae
ichao rijijieein Acara aina Abaraauncha jauriaa jeriha Jesocurisitone rijijieein
sirii rai calaohite nii Cana Coaunera ichaohichene coina esenetaaichene
Suujue ichanohineein nejanoanaa Isaca saijieeinte, ena Moisesa rai rauhicha
ichao rerohecaelu. Nii rijijieein techu tonoraain nenaa jeriquiche, Jesocurisito
enanetojoeein inara netonai aina inara belaiha Cana Coaunerane
rerohecaaure nii Cana Coaunera Suujue jaan que jaolequiin. 5ॸNete laen cana, rai
ichanohinelanaala nenacaauru Suujue cana rai niicha tei aina cuaain
cachaauru. 30ॸNete nii que: “Nii rai esenetaacachene jaun, itolere canaacha
calaohi aina, nii ii coseenra sitaaute ɗËȍɗӕʮӕɗȍΎ͑ľľɗ͑͑ľ͑Ëʮľ͑ɗËȍΎҡľфɗ‫ڏ‬
amuhine. Coatiha nainihei, nii ii ËȍËȍľľɗ͑͑ľнӕľʮľнӕɗɗ͑ËΎȍʮɗȍ‫ڏ‬
comasai esine aina iicha sirii- ii calaohi cache. 6ॸAihana jaun, Jesocurisito aina
jiniiquiin nihacachene, inae nelatihei neeichene. Nenacaaentejia caohachae

Ë͑ʮ¡ľфΎËΎ̲ËΎȍɗËфɗѸľфҡɗȍË‫ڏ‬ nii amuritoheriin, ita belaain, cha
chene. Esenetaain queecha jaaequiin lateein niha leeochane coroatajaneein,
nihacachenete laen nelate, nii naaojoaain neeichene. 14ॸSatiin nii rauhi
esenetaain nihacachene aina cuaain ita aitoonjoan cajete leinjiincha neeje.
¡ľ́ɗ͑ɗËȍΎȍËËȍľ͑ľËΎɗ͑ɗËȍфɗȍ‫ڏ‬ Acate: “Chamute cacha belaain ichaao,
nine jaun. ii raajenihane ii jaberoco belaaine
7ॸInarate niqui inae esenetaain rijitojoeein,” nae. 15ॸAihane jaun, nii que
queecha jaaequiin neeichelu. Chariji necohalajiin neeuche. ˇ͑͑ľËΎȍ́ʮɗ́‫ڏ‬
cacha inara coritaane jaun, nii naala nejesinajeein ita aina obaaejeriin,
inaraacha esenetai tonoraain neeichene ita cotaairiin, naaonjoaain neeichenete
jianequiche. 8ॸTana Cana Coaunera inara raajenenihane nitajeriquicheein.
jerihane jaun inara cotijiaain nihalune
coitucuhichene. 9ॸNete, “Aansijiin Joaenreein cacha ichao aina, Cana
coaerati que rai coliha jasiitihacanete, Coaunera Suujue tenojoi ichaonaa
jitaain nii rai coliha ichonai coaeralae,” 16ॸNii jaauna inara rai aitoon, ʮľфɗнӕɗ‫ڏ‬
naain nihane coitucuhiche. Nii chene rijijieein baasohacha que
rijijieeinte leinjiin cacha inara ichao coacuhin ichoaelanaala, jeriha Cana
auhacaain aasaeraneein ne. 10ॸNena Coaunera Suujuene rijijieein coacuhin
canu, leeochaneein inara suujua ichaohichene coina. 17ॸNii cana suujua
cuaaichene coataa, ɗ͑фËΎфΎҡʮ͑ľфɗ‫ڏ‬ cuhane baaso canaacha coacuite, cana
chaain cana Curuaanaa Jesocurisitone aina Cana Coaunera Suujue ichanenu
esenetaaun. Nete laen, nii joaenreein caohateraneein ne. Nii rijijieein techu
ɗ͑фѸӕӕʮӕӕȍËľфËËȍËѸľҡľË‫ڏ‬ nii cana suujua, Cana Coaunera Suujue
reein Cana Coaunera. Coatiha que nejeratenaaneein ne. Nii corenihate
chunocoha aihane nihanatiin que inaraacha ichana jerei ichana
Suujua acatena nainerinaain. naineneeiche. 18ॸNete esinae rauhijiriin,
11ॸCanejeraauru, jauriaa aihanulune inaraacha ichanenu ichaquichene coina
rijijieein enanetojoeein rai jaberoco inara rai beraneein niha Cana Coaunera
macohi saerateeuruha satiin Suujuene, inae nii Moisesa tenojoi rauhi
Jesocurisito esenetaeraaurune coina фɗʮɗʮɗľľɗ͑ËȍɗËȍнӕɗËȍľ͑ľʮɗ͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬
acaauru conujichaaunne, coatiha canu cheein.
cairichaaururihei Jorioocuru. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ 19ॸCaaintiaai, “Acaauru acaaurute,
neein jerecuruhane rijijieein nii jeriha suujuane rijijieein baaso

Jesocurisito beratenojoi beebejihanune ichajeein ichaaore,ٚ͑ɗ͑ËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬
acaauru baijiaenerichaaunne jaun. cane. Nitohaneein ichaonacaaurute,
12ॸNete, raajenihane jitariin rai jaberoco sinijeranelaanaala nenaa ene que
molohin jaaoruha nii inara suujua ichaojeraquiin, rai chosi rai niicha
rerohecaeraaurune caohachae. teeuri iniho que lenoneein,
13ॸCanejeraauru, ɗ͑фҡľËȍӕʮӕɗȍΎ‫ڏ‬ naaonjoaaunre. 20ॸChaen techu, acaauru
nelanaala jianacoon raotojoeein chosichuru coroajeein, benaneneein, ita
neeichene coina, cotijiaain ranojoineein coiinteein, ita coaana jerelanaala, ita
neeichelu. Nete, ɗ͑ľËȍӕʮӕɗȍΎ͑ľ́‫ڏ‬ que necoelajaauharitiin, enaacha
naala neeichene jaun, naineneeiche obajeein, ita amurijiriin nenaa
inara suujua letono rijijieein cha ichaain coacuhin, ita caje neleruhin,
acaauruhacha coaaucuruhane rijijieein lajiin jataain belaain rai aitocoichene

neeuruha leeochaaurune jereein, caohachae. 2ॸNejesinajeein itolere que
21ॸajetoritiin, achotoritiin, naaojoaain ita coroatajaneein neeichenete, esinae
neeuruhane cajete enaacha nitohaneein rauhijiriin jeriha Jesocurisitone rijijieein
ichaonacaauru cachaauru coitucuhaca. ichaoriquicheein. 3ॸJana chunocoha,
Nacoauneeinne inararai aitoreeunni, chanelanaala nihane saijieein
que nainaain ichaohichene coina. ́ľľΎËȍӕфӕ̲ӕфɗʮɗфɗɗ͑͑ľ͑ËΎӕË‫ڏ‬
Nitohaneein ichaonacaauru, coatiha nete raajenihane necoritareein. 4ॸNii
Cana Coaunera Cojoanonaa que jaunte caohachae, le cachaauru baaso
ichaonaa nainecuruhi. ichaelanaala caohacha ichaane
22-23ॸNete laen Cana Coaunera Suujue coitucuhin, raotojoeein rachoojoeein
tenojoi ichaonaa, ita belaain, фËȍΎΎ‫ڏ‬ nihane caohachae. Nete laen,
joeein, raotojoei ichaonaa que ichaohin, leeochaauru baaso ichacuruhane
cha abaantaain, cana rai chaelai que coaraain, acaauru que necohasitaain
cainaane latelanaala cacha rai cha teein, rachoojoeein nihane caohachaene.
nii cana ichao corenaa coacuelanaala, 5ॸAihana jaun, le cachaaurute naine
́ľľΎËȍӕфӕ̲ӕфɗʮɗфɗɗ͑͑ľ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬ itolere niicha ichai coitucuhin rai

naala, Ë͑Ѹӕӕʮӕ́ľҡΎ͑ΎҡΎ͑Ύфľ́‫ڏ‬ suujua coaraain ichaane caohachae.
naala nihacachene coina, naaonjoaain 6ॸEna Nenaa Cana Coaunera Ere que
nihacachene jaanu teraneein ne. relanojoineein nihane, nii relaera

Coatiha nihei nii chuni rauhi coroatajanemiin itolere niicha sirii que.
nitohaneein ichaohacachene caohatera. 7ॸJiaonriha inara raajenihane
24ॸNitohanihane jaunte, Jesocurisito necoritaaichene. Chateeinti baaso ichae,
ranojoineein nenacaauru, inae coroso niite baaso raeraneein nereein. Jana
que teein itajera rijijieein, itolere rai caohacha ichaerate caohacha raeraneein
nichao rijijieein ichaohin neosateein nereein. 8ॸNitohanihana jaunte,
necairichanaa, rai suujua baaso, chunocoha rai suujua letono
naaonjoaihunri itajeein inae ichoae. baasohacha ichajeein ichaonaa
25ॸNii jaun, inae ena Cana Coaunera itajereein nii baaso- rai suujua cuhane
Suujue aina ichaohacachene jaun, coacuhin niicha ichai. Nete laen,
coanete jeriha Cana Coaunera Suujuene chunocoha jeriha Cana Coaunera
rijijieein ichaohacache. 26ॸAihane jaun, Suujuene rijijieein itolere caohacha
necohasitaain, ita amuritonaa coacuhin, nejesina ichajeein ichaohane, nii
itaque necoelaain, naaonjoaain nenaa caohacha- rai suujua cuhane coacuhin
nainihaacache. caohacha niicha ichaite chabana
sanaacharanejeein nenaa ichaonaa que
Le cachanequichene ita coroatajanecuche. tereein. 9ॸAihana jaun, caohacha
6
1ॸCanejeraauru, osa que nesaruha ichacaachene coiinteein jianena
chunocohane coaraquichene, inae nainihaacache, inae cojoanonaa que
inara Cana Coaunera Suujue que ҡӕфӕȍ͑ľ¡͑Ë͑фɗËɗ͑͑Ύȍɗ͑ľфɗ‫ڏ‬
suujuecohichene jaun, rai aitocuchete chaain nii canaacha ichaine jaun. 10ॸNii
raajenihane baaso ichaane coitucuhin jaunte, satiin rai, nainichaachene jaan
rai suujua coaraain ichaohine. Nete que leeochaauru belaain coroatajaneein
inara netonai, ͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ËΎӕʮӕ͑Ύ‫ڏ‬ nihacachenete caohachae. Chaen jeelai
ʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľľɗËȍľ͑ľËΎҡнӕľ͑ľËΎȍ‫ڏ‬ amuritoheriin nii canaacha esenetai
coreniha cana nejeraneein nenacaauru neein, canu coreniha coroso que ohalu
coroatajaneein nihacachenete Jesocurisitone jaun, coitucuelanaala
caohachae. ichaonacaauru cachaauru ichao
rijijieein ichaonaa nainihaaun. Niheichu
Acaauru suujuateein acaauru æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍɗËȍӕфӕ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
rai necoiha Faborone tiin, canu arinaa nainecuruhi acaauru
11ॸEnane laen, canu raajenihane canu rijijieein ichaohanune coina. 15ॸCoatiha
biji que caa quiricha laenaaun. Nii chaque nelatihei, cana jaberoco macohi
jaunte, tabaanae caa canuhacha laenai. cari moloerateein, moloeratelanaala,
12ॸNii inara jaberoco macohi cari naaonjoaain ichaohacane. Jesocurisito
̲Ύ́ΎȍɗËȍľ͑ľËΎɗ͑ɗ͑ффľфΎȍľËľфӕ‫ڏ‬ esenetaacachene jaunte, ľ͑ËΎӕ͑‫ڏ‬
rute, nechu rai lauri aina caohachaain nojoi nihacache. Niite jataain nelate.
nenaa jerenacaaun aitocure. Nabana 16ॸSatiin caitoonjoan tonorain
Jesocurisito esenetaeraneein ichaonacaauru cairichaaojoaain

neeuruhane coitucuhin acaauru coaramii Cana Coaunera, raotojoeein
sooruhane coataa acaauru coasiha. neeuruhane coina, satiin Cana
13ॸNete, acaauru jaberoco macohi cari Coaunera cacha esineeuru aina
moloerateein neeuruhane nihanatiin, jiniiquiin.
satiin aitoha nii Moisesa tenojoi rauhine 17ॸEna caje coaauneein, inae
rijijieein tonorana nainecurene. Chaen nenacaaen canu cairichaerateeichene

techu, inara netonai inara jabereco jerinaaun. Inae esinae rauhijiriin
macohi moloerateeichene, inae Jesocurisito letononeein nihanune
coujunaca siriha inara jaberocone que coujunacaneein cajabereeo que, canu
necohasitaauruhane coina nii inara bisihuruhane jaan cure sirichaaune
rerohecaaure. 14ॸNena laen canu, jaun.
joaereein coreniha necohasitanaa 18ॸCanejeraauru, cana Curuaanaa
naineneeun. Canu coreniha coroso que Jesocurisito jataain jelai amuritoheriin

ohalu Jesocurisitone corenihachane coroajeein neeichene jaanu teeine inara
naineeun acaacha coasitaanune. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ rai. Nitohanemiin.
Efesoo nenacaauru rai
Faborohacha letoai
rausiaeca jataain niicha belaai- rai

“Chatohaneeiche,” naa Faborone Calaohi Jesocurisito aina cuaaine
1
1ॸCanune, Cana Coaunera corenihate, itolere bana Cana Coaunera
jerenohineein rai Calaohi coroaaecaache. 7ॸJataain cana
Jesocurisito cococainanohineein rai belaitohane jaunte, rai Calaohi coichana
afosoto Faboro neeun. Efesoo satiin, aina cuaain cana osa caje cana rocohin,
Cana Coaunera cachaneein rai Calaohi cana que suujua acatelu Cana Coaunera.
Jesocurisito esenetaeraauru raine caa 8ॸNii cana rai itolere coitucuhin, itolere
quiricha laenaaun. 2ॸCana Coaunera aina que nainaain, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ɗËȍΎȍË‫ڏ‬

rai Calaohi Jesocurisito inara rai chene jaannu tihane cajete jataain cana
raotojoeein neeichene jaanu belaitohane coitucuhacache. 9ॸChaen
teeuruhinete raotojoeein neeiche. techu nitohaneein cana belaitohane
jaun, cana que nii asinojoineein nenaa
Naaonjoaainte Jesocurisito aina cuaain ͑ɗɗËȍɗËȍ͑ľ͑ɗ͑ɗɗËȍËΎËӕɗËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬
rai cachaauru rausiaje. rate. 10ॸInae cuu tihane banate, nii aitiin
3ॸCana Curuaanaa Jesocurisito Inaca coaaucalune rijijieein nii naitoonjoan
Cana Coaunera coroaecaachenete ne. nainaain, satiin nere tonoraauruha
Acate dedeeu cana suujue que itolere chauratane que nenacaauru, dedeeu
caohacha ichaain cana rausiaje, rai nenacaauru, naaonjoainurine coina
Calaohi Jesocurisito cachaneein satiin curuaanaaneein rai Calaohi
nihacachene jaun. 4ॸJaiti cana rai tereein Cana Coaunera.
chauratane coaunaane ajinihate, cana 11ॸAcate cana janijiin cana raain nelu,
janijiin cana raain nelu Cana Coaunera, rai Calaohi Jesocurisito aina cuaain rai
rai Calaohi Jesocurisito aina cuaain cha calaohi rijijieein cana que banihateein
ujuaihonelanaala notaracaae que niicha rucujuei tiha nii coaausihalune
banijiaineei rai cachaneein nenaa coina. rijijieein, niicha jerei ichaane coina.
5ॸJataain cana belaihane jaunte, rai 12ॸNitohaneeinte jauriaanejeein cana
Calaohi Jesocurisito aina cuaain rai raain nelu Cana Coaunera, rai Calaohi
calaohineein nenaa coina ichae Cana Jesocurisito esenetaain queecha
Coaunera, nitohaneein coaausihalune jaaequiin ichaohacachene, cana ichao
rijijieein. 6ॸNitohaneein raotojoeein coaraain, niicha ichai coroaecuruha
nenaa coina cana belaiha cana cachaaurune coina. 13ॸNii rijijieein
417
ƄƸľѸΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ1ٍॷ2 418
techu, esinae rauhijiriin inara osa caje laraajiin mijiainetiin nenaa niicha
nichoteriquicheeine beeuruhane ichana naineite coaaratelu, o caje rai
aonaain, Jesocurisito esenetaain Calaohi Jesocurisito ichateein que
jerihane rijijieein ichaohichene jaun, rai jauriineein teein, 21ॸɗҡΎ́ľфľËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬
Suujue aina cuaain rai cachanequichene caaihuri, curuaanaacuru, naaonjoainuri
cojunacate Cana Coaunera, nitohaneein amurijiriin cocoainanacaineein niha ena
ichaane coina aitohalune rijijieein. 14ॸRai janonaa que, chaen nii baiha neeni
Suujuete nii cana que banihateein janonaa que, naaonjoain quene coina.
͑ɗɗËȍфӕËӕʮӕľɗҡɗȍ͑ľʮ͑ффɗËȍ‫ڏ‬ 22ॸNitohaneein itolere curuaanaaneein
cheeinne cojunacaneein ne. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Jesoso cocoainaainte, satiin niicha

neeinte ichareein Cana Coaunera, satiin ranojoihunru, rai cachaneein
nosa caje ichoteratenojoniha rai nenacaauru iclesia curuaanaaneein telu,
cachaneein neenihurune coaraain, acaauru suujua raujiaeraneein nihane
itolere ichana nainihane coitucuhin coina. 23ॸNii jaunte, satiin niicha
coroaecuruha cachaaurune coina. ranojoihunru- rai jaberoco iclesianeein
neeuruhane jaun, itolere que
Coitucuurera rai, cha coitucuuruhane Jesocurisito corihaneraneein neeure. Nii
jaanu tiha Cana Coaunerane Jesocurisito corenihate ne satiin itolere.
coina bajaa Faborone. Nihei colane nenaa nainihei itolere
15ॸNitohanihane jaunne, Cana cautene rijihuru.
Curuaanaa Jesocurisito esenetaain,
satiin Cana Coaunera cachaneein Jataain cana belaiha Cana Coaunerane
nenacaauru aina ita belaain neeichene corenihate cana osa caje
coitucuhanune jaun, 16ॸinara coreniha nichoterichaacheein
2
bajaanune naineein inara coacuhin, 1-2ॸJauriaalute, ichaaoruha cana rai
Cana Coaunera coroaenajacoon. 17ॸCana chauratane sacutaain nenacaauru
æӕфӕ͑ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎʊ͑Ë͑ľËΎȍ‫ڏ‬ cachaaurune rijijieein, ¡ѸΎɗËȍľËȍ‫ڏ‬
chaain nenaa Cana Coaunera cajene jeein osaque nesarujueein ichaohichene
bajaaun, inara rai inara suujue cuhane jaun, nitajenaaneein nerejetocoichelu,
chacoitucuhin neeichene jaanu tihane, Cana Coaunera coitucunaa jeriheichuru
nii caje inara aina niicha ichana jerei suujua saruera moconajaera inara
coitucuhin, jelai amuritoheriin ѸӕӕʮӕѸфӕȍ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ËȍɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬
Acanihane coitucuhin neeichene coina. chene jaun. 3ॸNitohaneeinte jauriaa
18ॸChaen nechu, ٘ͮΎ͑ʮΎɗ͑ËΎȍʮɗȍË‫ڏ‬ joaereein cana suujua letono rijijieein,
chene coinate cana raain nera,” naain baaso ichaechajeein jerichaachene
coitucuhichene coina inara suujua que rijijieein ichaorejetocoaachelu satiin.
coitucueratiha Cana Coaunerane coina Nii jerichaachene rijijieein, cana suujua
caje bajaaun. Jataainte itolere caohacha letononeein baaso ichaechajeein, osa
amurijiriin necaohachae satiin rai que nesarujueein ichaohacachelune
cachaneein nenacaauru que banihateein jaunte niqui, cana casetecaane rai nelu
niicha rucujuei. 19ॸNii rijijieeinechu Cana Coaunera. 4ॸNete jataain
chabana satonoelanaala nenaa niicha cairichaaojoaain cana coaraain cana
ichana nainei ichaain, esenetaeraneein belaihane jaun, nii osa que nesaruhin
nenaa coina ichaane coitucuhichene inae nitajenaa neein nihacachene jana,
coina caje bajaaun. 20ॸNii jeelai jataain 5ॸrai Calaohi Jesocurisito aina cuaain,
419 ƄƸľѸΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ2
cana osa caje cana coulucohin nelu acaauru Jorionecuruhanete, rai jaberoco
Cana Coaunera, chabana nitajenaa cari molooruhane jaun: “Canate laen,
charanejeein nenaa ichaonaa que Jaberoco cari moloorera neein
ichaohin nenaa nainichaachene coina. curuaacaache,ٚ͑ɗ͑фʮľ͑ľËӕфӕʮӕҡľ‫ڏ‬
Jataain caohachanijihane jaunte, inara cure. 12ॸEsinaente chuhisi jauriaalu, inara
osa caje nichoteeichene jaanu terate Jorioneneeichene jaun, Jesocurisito
inara rai. 6ॸNii jeelai Acate, inae cachaneein nenaa nainelanaala, niheichu
ohacachene bana, nitaje rai niha cana Isaraelitacuru rene turuhin, ita rai ereein,
suujuene jana, o caje rai Calaohi naaonjoana nainerejeteneeichelu, nii que
Jesocurisito ichatihane jiniichaain cana coacuhin neeuche. Chaen techu, nii niicha
suujue ichateein raain, rohan cana ichanenu naitoonjoan tenaa nainenelu
suujue lauriaelu dedeeu. 7ॸNitohaneeinte inara rai Cana Coaunera, inara que
ichaelu, caa baiha rai Cojoanonaa neeni jaolecohane jaun. Nii jaunte colane nenaa
que neein jataain cana belaiha rai rijijieein, inara coroatajanerihanine cohana
Calaohi Jesocurisito aina cuaritaainne coacuelanaala nitajenaaneein neeichelu.
coitucunojoineein nihane coina. 8ॸInara 13ॸNete satiin coreniha ohalu rai Calaohi
belaiha Cana Coaunerane jaunte nii Jesocurisitone jaun, nii rai coichana aina
esenetaaichene jaan aina cuaain nii cuaain coreniha atiin Jorioneneeichene
nichoteeichene jaan raain neeiche. Nii saijieein inara raain ne, inara netonai
jaun coatiha inara raajenihane esenetaaichene jaun. 14ॸNii Jesocurisitote,
inaraacha eruineein nihei. Acate inara canacaanu Jorionichaanune, ɗ͑фˇΎфɗΎ͑ľ‫ڏ‬
rai Cana Coaunera tenojoineein ne. neeichene aina ita que nejeratenaaneein
9ॸCoatiha inara raajenihane inaraacha ita coarajenaa caje, ita jaberoco que
ichai que nii inara osa caje jaberoconaa rijijieein raotojoeein ita
nichotiheeiche. ͮɗɗËȍɗËȍΎҡľфҡľ‫ڏ‬ belaain, ita coroatajaneein, naaonjoaain
nohineeinte nii inara osa caje nenaa coina, nii ita que nejeratenaaneein
nichoteeiche. Nii jaun nainiheeiche nihacachene jaan itajeein, lelaurijiei caje
inara raajenihane, nii inara osa caje nenaa rijijieein rai cachaneein cana te.
nichotenaa rijitiin, nii que ereein 15ॸNitohaneeinte nii tonoraain niha cachane
necohasitaaichene. 10ॸAcate rai Calaohi coina nenaa rauhi cacha relaalune jaan
Jesocurisito aina cuaain cana itajelu nii Jesocurisito. Nitohaneein
coaaunaain nelu, coujuriu rai itajeeinte, le laurijiei caje nenaa rijijieein
cachaneein, aca- Cana Coaunera nihane cana raain ne, jiniiquiin raotojoeein neein
coroajeein, ita belaain, chaaelai lateein le laurijieein rai cachaneein nenaa coina.
neeuruha leeochaaurune, acaauru 16ॸCanacaanu Jorionichaanune, inara
coroatajaneein, naaonjoaain nii Jorioneneeichene aina lenoneein, inara

inoaenlu coaausihalune rijijieein loreri asaae turunaa nainelanaala,
nihacachene coina. naaonjoaacaanune janate, coroso que ohin
nii itajeein, jiniiquii raotojoeein Cana
Jesocurisito corenihate, leeochaneein nii Coaunera cachaneein nenaa coina, ita
chuni coaraelanaala ita aina raotojoeein jaberoco que jaberoconaaneein cana te
nihacache Jesocurisito.
11ॸInara Jorioneneeichene jaunte, 17ॸNitohaneeinte Cana Coaunera
“Jaberoco cari moloelanaala nenacaauru,” cachaneein nenaa naineneeichene caje,

naain inara curuaateeure Jorioocuru. Jana coreniha inae canacaanu aina jiniiquiin rai
ƄƸľѸΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ2ٍॷ3 420
cachaneein nihacachene coina, cana rai nii teein nelu Cana Coaunera. 3ॸAcate canu
ľ͑ËȍѸɗ͑ľɗËȍΎ͑нӕľɗËȍΎфɗËȍ‫ڏ‬ que nii asinojoineein coitucueraelanaala
cheeine bera Erenaa Raotono turuaelu nenaa niicha ichanenu coaarateein
Jesocurisito. 18ॸJataain caohachate ichae coitucuerate, nii inara rai beein
cana rai Cana Coaunera, rai Calaohi laenacaaunne rijijieein. 4ॸInae ereretaain
Jesocurisito aina cuaainte coreniha coaraquichenete, esinae rauhijiriin
Jorioniheichuru, Jorioocuru, leeochaauru Jesocurisito aina cuaain Cana
cachaauru, naaonjoaihunru aina leinjiin rai Coauneraacha ichaneni asinojoineein
Suujueecha coreniha rai inaca Cana ͑ľ͑ËΎɗҡӕËӕȍ͑ӕ͑ľËΎɗҡӕËӕфɗнӕɗ‫ڏ‬
Coaunera rene turunaa nainichaache cheein. 5ॸCoatiha niqui nii chuni que nii
satiin. 19ॸAihane jaun inae enene nejelau coitucuerateein niheilu jauriaa. Nete
natane edaa ichaonaa cacha rijijieein inae enene rai afosotooru, rai
niheeiche. Inae inara netonaite, aihuruha profetacuru, naaonjoainuri que
Jorioocurune rijijieein ne inara rai rauhi. coaarateein coitucuerate rai Suujue aina
Jerichanejeein rai cachaneein neeuruha cuaain Cana Coaunera. 6ॸNiicha ichaneni
Jorioocurune rijijieeinte, inara netonai, rai asinojoineein coitucueraelanaala nenaa
cachaneein neeiche. 20ॸInarate loreri niicha coitucuerateite, nii osa caje cana
ichacuruha icharaaurune rijijieein, loreri ichoteraanuneein nenaa esenetaauruha
ichanohi rijijieein neeiche. Nii jaunte, nii Jorioniheichuru netonaine jaun, inae
loreri nunuheneein nenaa ajeri rijijieein acaauru netonai Jorioocuru rai niicha
neeuruha Jesocurisito cocoainanohichuru teeni raauruhane rai neeure. Inae
afosotooru aina profetacurune jana, inara acaauru netonai, rai jaberoconeein
acaauru ichoae tenojoineein neeiche. Jana neeuruhane jaunte, rai Calaohi
Jesocurisitote, nii loreri ichoae satononiha Jesocurisito aina cuaain niicha teeni
nunaera aina janori bucuneein ne. 21ॸæȍфɗ‫ڏ‬ eroraneein neeurureein.
jieeinteeinti loreri jaane, jauriaanejeein 7ॸˇҡɗ͑¡ѸΎɗËȍľËȍʮľľɗ͑ɗËȍΎфľ‫ڏ‬
anesijia temuhin jitaain bucutejeein loreri jetocoaaunne saijieeinte, itolere ichana

besautiae ichara. Nii rijijieein techu nainihane jaan ichaain, quichao coreein,
Jesocurisito ranojoinichaachene, inae niicha ichanenu beebejihanune coina
satiin jiniiquiin rai cachaneein canu telu Cana Coaunera. 8ॸNitohaneein
nihacachene jaun Cana Coaunera loreri leeochaauru, rai cachaneein nenacaauru
rijijieein nihacache. 22ॸNii rijijieein techu amurijiriin baasoneein chaque
Jesocurisito ranojoineein rai loreri nelatenihanune saijieeinte, canu janijiin
Teenforo rijijieein neeichene jaun, inara canu cocoainaain Jorioniheichuru rai
suujue jana ichoae Cana Coaunera Suujue. janiinacajelanaala caohacha icharihani
Jesocurisitone que, caohati erenaa
Jorioniheichuru rai Cana Coaunera ere beebejihanune coina canu raain nelu.
beebejihane coina letononiha Faborone 9ॸChaen techu niicha ichaneni itolere
3
1ॸNitohaneeine canu Faboro bana coitucueraelanaala asinojoineein
nichaaunne, Jesocurisito coreniha nenaa coaarateein, ɗ͑фнӕľËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬
caresero cuhane neeun, ɗ͑фˇΎфɗΎ͑ľ‫ڏ‬ ratihanune coina caletoae nii itolere
neeichene rai caohachanuque. 2ॸInae Coauneraneein nenaa Cana Coaunera.
coitucuhichene rijijieeinte, jataain inara 10ॸNitohaneeinte ichaelu, ena caje
belaihane jaun, nii inara rai caohacha coauneein janijiin niicha ranojoihunru
icharichaaine beebejeranu que canu aina cuaain, itolere niicha coitucui
421 ƄƸľѸΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ3ٍॷ4
ichana nainihane coaracuruha dedeeu Coaunera bajaaun, Aca Acaneein nihane

mijiainetiin nenacaaurune coina. 11ॸCana coitucuhin, Acaacha cohajeein queecha
necoaauna ajiniha caje coaauneein, jaaequiin neein leeocha coacuelanaala
chabana satonoelanaala inae Cana Coaunera ainaacha neeichene
nitohaneein icharihanine coina coina.
coaausihalune jaunte, nii coaaucalune 20ॸAihane jaun, Acaneein nihane
rijijieein rai Calaohi Cana Curuaanaa coitucuhin Aca coroaaecaachenete ne,

Jesocurisito aina cuaain ichae. 12ॸNii jataain coaaucaachene amurijiriin cana
jaunte rai calaohi Jesocurisito aina aina cuaain itolere niicha ichana nainei
Ëӕɗ͑ɗ͑ľфľ͑ľҡӕфӕ͑͑ɗ͑ľфɗËȍ‫ڏ‬ ichana nainihane jaun. 21ॸˇľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬
cheein, tonajelanaala acanihane jeeinchu coroaecuruhine, rai Calaohi
esenetaacachene jaanu teranihane Jesocurisito aina cuaain niicha
coitucuhin. 13ॸNii jaun nainiheeiche, ranojoihunru cachaauru, cana janonaa
inara coreniha caa caresero cuhane besaute que turuhanereein tiaain.
nihanune que nererojoecaain, inara Nitohanemiin.
relaanune jaan rijijieein neeichene
jianeein neeichene, nenacaaenejia inara Cana Coaunera Suujue aina
rai caohacha ichaane ainun, que cuaain ita jaberoco que
nelararajiaain neeichene coina. jaberoconaa rijijieein neeuche.
4
1ॸNii jaunne Jesocurisito coreniha
Naaonjoaainte cana belaite Cana
cau caresero cuhane netiin atiin
Curuaanaa Jesocurisito.
inara rai aitoon, esinae rauhijiriin
14-15ॸNii corenihane, satiin rai caohachaain inara suujua coaraain Cana
cachaneein dedeeu, ËË͑фɗËȍӕф‫ڏ‬ Coaunera ranojoineein neeichene jaun
tane que, naaonjoaain laurilauri nitohaneein ichaaoche. 2ॸLeeochaauru
neinichaachene Inacaneein nenaa Cana amurijiriin nenaa coacuelanaala,
Coaunera bajanajacoon neseeonriaain. leeochaauru belaain, chatohanai ichaa
16ॸJerichanejeeinnechu inara rai, Suujue chunocoha inara leeochaaurune niha
aina cuaain chachana naineein laraajiin natiin que inara suujua acateein
neeichene coina, acaihaniji rai jataain abaantaain, jiniiquiin ita belaain
caohachaneein nenaa tiha inara neeuche. 3ॸAtiin rai Suujue aina cuaain
suujuaune coina Cana Coaunera inara coroatajanihane aina, itolere bana
bajaaun. 17ॸChaen inara suujuau jiniiquiin ita suujua rijijieein coacuhin
ichaonaa nainiha esenetaaichene jataain raotojoeein neeuche. 4ॸLeinjiin
coreniha Jesocurisito Suujuene coina, Jesocurisito jaberocohachate
nitohaneein nii jataain inara belaiha iclesianeein ne. Jerichanejeein techu
Jesocurisitone esenetaain, jerihane leinjiincha ne Cana Coaunera Suujue.
rijijieein neein sacuhichenete, 18ॸsatiin 5ॸLeinjiin Jesocurisitohachate Cana
esenetaeraauru aina jiniiquiin, Curuaanaa ne. Leinjiinchate ne cana osa

naaonjoaain itolere cautenu rijihuru caje cana ichoteraanu canaacha
ichaa cana belaiha Cana Coaunerane esenetai. Jerichanejeein techu
coitucuriquicheein. 19ॸNitohaneeinne leinjiincha ne cana coulucohin cana
jataain coitucunaa nainichaachene cojunacatecuruhane jaan baotisimo.
amuritoheriin cana belaiha Cana 6ॸNii rijijieein techu leinjincha ne Cana
Coaunerane coitucuhichene coina Cana Coaunera, satiin Inacaneein, satiin

ƄƸľѸΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ4 422
ichoae neein, satiin suujue cuhane neein caohachae, esinae rauhijiriin ita suujua
aina cuaain itolere icharaneein. rijitojoeein, ita rai ereerejeein, jeriha
7ॸNete laen tenaa jerihane jaancuru rai ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗɗʮɗľľɗ͑ɗËȍΎȍ‫ڏ‬
le cachanichaachene nainetiin aina cachene caohachae, aca cana suujua
cuaain cana que niicha icharatei ichaain temura rijijieein nihane jaun. 16ॸNii
nihacachene jaanu te. 8ॸNii quete: jaunte rai jaberoconeein nenaa rijijieein
٘ġľĀľľӕËӕȍɗ͑ҡľʮɗ͑ɗɗËȍɗ͑ËѸľҡľËΎ‫ڏ‬ neein ita suujua rijijieein coacuhin
neein nenacaauru amaain, cachaauru raotojoeein nihacache. Nitohaneein
que niicha icharatei ichacuruhane jaanu neeinte, cana rai niicha tei aina cuaain
te,” naain belu rai Quiricha Inoaensi jiniiquiin canaacha ichana nainei
cuhane. ichacaachene aina raotojoeein ijiin
9ॸNii Dedeeu cuhalune que aitohane nihacache.
jaante, ʮӕфɗ͑ľʮľľɗ͑Ë͑фɗËȍӕф‫ڏ‬
tane que turuhin nihalune baiha, jelaiha Jesocurisito ainate, enachasine
cuhalu dedeeune que aite. 10ॸNii jeelai ichaonaa que ichaohacache.
dede caje unaate, jelaiha dedeeu cuelu, 17ॸAtiin Jesocurisito corenihane, caa que
Aca acaneein itolereneein dedeeu inara rai erenaa jereeun. Jiaonriha inae
netonai Acaneein nihane coaaratihane nenacaaen aihuruha, Cana Coaunera
coina. 11ॸAcatechu, ҡ¡ӕфӕѸËӕӕфľ‫ڏ‬ coitucuuruhine rijijieein ichaohichene.
фӕфӕËΎËΎɗ͑ľƸΎѸΎҡΎ͑ľľɗ͑Ëӕфӕ‫ڏ‬ Acaaurute joaereein suujua letonohacha
tenajaain. Jana tabaaurute cocoainae ichajeein, niicha ichai coitucuelanaa
profetaneein, jana tabaauru nosa caje chachaain neeure. 18ॸNii jaun coatiha niicha
jianacoo neeururichaain cachaaurune tei ichaonaa que ichaaoruhi baasohacha
beraneein, jana tabaauru esenetaain rai coaauca acaauru suujuane jaun, nii niicha tei
cachaneein nenacaauru beraicha ichaonaa que jaolecooruhane jaun. 19ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
fastoroneein cocoainanajaen, jana neein nauhacaa acaauru suujuane jaunte,
tabaaurute acaauru relaeranuurune que inae ichaonaa baaso que ichaohin, rai nichao
cocoainae. 12ॸNitohaneeinte acaauru colalajilanaala itolere baaso ichajeein
relae ita belaain ita coroatajaneein ichaaore. 20-21ॸNete laen inara nabana
neeuruhane nefaa rai jaberoco iclesiane nitohaneein ichaohichene coataa,
coina, 13ॸjerihane rijijieein, jiniiquiin ita Jesocurisito coitucuhin neeiche, esinaen
suujua rijijieein coacuhin niicha rauhijiriin naitoonjoan aonaain tonoraain
ichanenu ichaane coitucuhin neeuche. 22ॸAihane jaun nii jauriaanejeein
nihacachene coina. Nitohaneein inara ichao, nechu inara coritaa inara
nihacachenete laen, esinae rauhijiriin suujuane sacuha baaso ichajeein
itolereneein jiniiquiin canaacha esenetai ichaohichene jaan jianeein ichaaoche.
aina ijiin, aiha Jesocurisitone rijijieein 23-24ॸInarate inae nainequiche inaraacha
nerichaacheein. 14ॸInae laen aihuruha coacui coreein, inara suujue coreein,

canaanainurune rijijieein, joaereein naaonjoain ichaohin, nii ena jerihane
cana suujua letonoacha ichajeein, rijijieein ichaohichene coina Cana Coaunera
joaenreein cana relaera esenetaelanaala tenojoin ichaonaa que ichaohin, inae esinae
neein nechu jataain baaso que cana rauhijiriin ichaonaa esine que ichaohichene
coritana jeriha cachaauru baasoneein coaarateein neeichene caohachae.
ɗËȍΎ͑Ëӕфӕ͑ľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ľѸľ͑ľҡфɗ‫ڏ‬ 25ॸAihana jaun inae ita jaberoco que
cacheein. 15ॸNenacaeneeintejian jaberoconaa rijijieein nihacachene jaun,

le cachanequichene inae nainiheeiche rijijieein cana coreniha rai jaberoco telu

inara amute cacha coritaaichene. Jesocurisito, nii rijijieein inara coichana
Chaelai que erenaa jeriquichene, aina cutaain jiniiquiin ita belaain
esinaen rauhijiriin nohanelanaala ichaaoche.
aitocuche. 26-27ॸJiaonrihachu ita que 3ॸInae inara, rai cachaneein neeichene
nejerateein ita sonaa coacuhin jaun, inae nainiheeiche leeocha ene

neeichene. Itaque nejerateeichene nii coacuhin, niheichu que ninichaajeein,
rijieoritiin baitecuche. Coa inara suujua erenaa baaso que ereeein, inaraacha
cuhane enoha moconajaerane jaanu tera lateeicha que coacuhin, barijiitiin,
tocohaneein sonafaajeein obaaecache. naaojoain ichaonaa nainiheeiche.
28ॸAsijiautoneein ichaorejeti, asijiauhane 4ॸJiaonriha erenaa baaso que ereein
jianeein amihaneeinete, chaelai neeichene. Coatiha cha que nelatejeehai

sirijieecane, chalateraauru rai chaelai niritiin iriha cachane. Nenacaaentejian,
tenaa nainemii. 29ॸJiaonriha erenaa niritiin erenaa coacuelanaala, Cana
baaso que ereeiche leeochaauru raine. Coaunera coroajeein ichaohichene
Erenaa caohacha nejesina que ita rai caohachae. 5ॸInae coitucuhiche, Ѹɗ͑ɗʮľф‫ڏ‬
ereeuchete, ËΎȍҡɗľфľ͑нӕľɗҡΎËΎɗ‫ڏ‬ nelanaala nenaa ene aina ichaohin,
chene aonaain, jeelai amuritoheriin erenaa baaso que ereein, niicha
esenetaain tonoraain neeuruhine lateeicha que coacuhin, barijiitiin
aohanraauru cachaauru. 30ॸInae ecu ichoae, nii Cana Coaunera aina
tihane bana, ɗ͑фΎѸËʮľ͑ɗËȍΎҡľľɗ‫ڏ‬ Jesocurisito Cojoanonaa que ichaonaa
Ëȍľ͑ľËΎɗ͑ʮľ́ɗҡľľɗ͑фɗËËȍ͑ľнӕɗ‫ڏ‬ nainihei. 6ॸJiaonriha rai suujua caje
chene jaan cojunacaneein inara rocohin joaenreein inara rai chaque
cojunacatiha Cana Coaunerane jaan rai iriha cachane tonoraain neeichene.
Suujue nocoeje chanuera tocohaneein Nitohaneein joaenreein rai suujua caje
nenaa nainiheeiche. rocohin erenacaaurute, raujiaerilanaala
31ॸJiaonriha obajeein, ita cotaairiin, ita casetecareein Cana Coaunera, rai
que nererojoecaaeriin, leeochaauru que aitoonjoan tonoraelanaala que
ereein, naaonjoaain neeichene. 32ॸæȍфɗ‫ڏ‬ jaolequiin aitocuruhane coreniha.
jieinteeinti Jesocurisito coreniha, inara 7ॸAihana jaun acaauru rijitiin ereein,
osa que suujua acateein ne Cana acaauru rijijieein ichaonaa nainiheeiche

Coaunera, nii rijijieein ita que inara inae inara. 8ॸInae nocohena tabai jana
suujua acateein, jiniiquiin ita belaain nenaa rijijieein ichaorejetocoichelune
ichaaoche. caje, ena Jesocurisito esenetaain
naitoonjoan tonoraaichene jaunte, inae
Chatohaneein nainere ichaoha Cana nii nocohena caje jianacoon ena
Coaunera cachaaurune. ichaohiche. Aihane jaun cojoeriu
5
1ॸJataain inara belaain rai jianacoon ichaohichene coaarateein,
calaohineein teein inara raa Cana 9ॸËȍľ́ɗ́ҡľľɗ͑͑ľľӕфӕȍ́ľľΎËȍӕ‫ڏ‬
Coaunerane jaun, inara netonai belaain rune acaauru coroatajaneein, esinae

naitoonjoan tonoraain ichaaoche. rauhijiriin baaso ichaelanaala, niheichu
2ॸCharijieein teeinti rai coichana aina nohanelanaala, naaonjoaain ichaaoche.
cutaain jataain cana belaihane jaun 10ॸAtiin Cana Coaunera jerenohicha
chaaelai jujui mocohin que Cana ichajeein ichaaoche. 11ॸJiaonriha nii

Coaunera belaihuruha saseredotecurune nocohenaanau nenaa rijijieein, ËȍËȍľ‫ڏ‬
фӕфӕËËȍӕфӕфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬ Curuaanaa coroajeein rachoojoeeuche.

chene. Acaauru rijijieein ichaonaa 20ॸItolere bana Cana Curuaanaa
coacuelanaala, nii nocohena caje Jesocurisito aina cuaain, Itolere

acaauru mitaauchete, acaauru netonai Inacaneein nenaa Cana Coaunera
jianacoon mituhin, niicha ichai coroaecuche itolere niicha tei coreniha.
coaraain coitucuhin ichaaoruhine.
12-13ॸˇҡɗ͑ҡľËΎľʮľ͑Ëɗ͑¡ľ͑ËҡΎËΎ‫ڏ‬ Raotojoeein sinijiera aina ichaaoruhine
joelanaala nihanatiin, asinojoineein Jesocurisito ranojoihunru.
chachaain neeure. Nete inae nii 21ॸJesocurisito que inara suujua
nocohena caje mitanajaaichene acatequichene coaarateein, jiniiquiin ita
jianacoon neeuruhane, jitariin niicha suujua rijijieein ita belaain ichaaoche.
ichai coitucuhin coaraain neeurureein, 22ॸEnecuru nihanatiin jeriha Cana
inae jianacoon nocohena caje mituhin Coaunerane rijijieein jerecuruha

neeuruhane. 14ॸNitohanei que tejian: acaauru lanaaurune rjijijieein
“Sininaa rijijieein neeichene caje neeuruhine. 23-24ॸCharijieein teeinti
inara nota jirichaauche. niicha ranojoihunru iclesia neein
Ohin nitajeeichene rai neeichene nenacaauru coturineein niha
caje Jesocurisitone jaun, rai jaberoconeein
Jesocurisito aina ichaaochete, itolereneein jerihane rijijieein neeure
inara que itolere coarateeinete, niicha ranojoihunru, nii rijijieein rai
coaraain coitucuhichera,” sinijiera coturineein neeuruhane jaun,
naain ne erenaa. 15ॸAihana jaun rai lana jerihane rijijieein nere
ËȍҡΎȍ͑ľɗɗËȍнӕɗËȍľ͑ľнӕľ͑ľËΎȍ́‫ڏ‬ tonoraain ichaaoruhine enecuru. Nii
jiin neeuche. Jiaonriha chacoitucuhi jeelai Jesocurisito techu, nii rai
cacha rijijieein ichaohichene, itolere jaberoconeein nenacaauru iclesia
coitucuhin, itolere que nainaain ichoterateraneein ne. 25ॸCharijieein
ichaaoche. 16ॸAtiin necohalajiin neeuche, teeinti rai coichana aina cutaain, jataain
jataain baasoneein ichaonacaauru niicha ranojoihunru belaihane jaun,
cachaauru cataaun ichaohichene jaun. acaauru coreniha rai jaberoco telu,
17ॸJiaonriha chacoitucuelanaala sohin jaaoruhane coina Jesocurisito, nii
nenacaauru cachaauru rijijieein, rijijieein rai coichana aina cutaain
joaereein chachaain nenaa coacuhin sinijiera jereein belaihuruhine acaauru
neeichene. Atiin jeriha Cana lanaauru. 26ॸNitohaneeinte niicha
Coaunerane rijijieein inaraacha ichai ф͑ΎʮΎɗȍӕ͑фӕËΎӕ́ӕËΎľ́ӕфɗ͑ɗҡΎΎ͑‫ڏ‬
ichaain ichaaoche. 18ॸJiaonrihachu joan aina cuaain, acau que camujuaain,
ajeeichene, nabana ajenaacha que 27ॸesinae rauhijiriin niicha ranojoi iclesia
ËΎËӕȍɗ͑¡ѸΎȍËȍɗËȍʮľľɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬ neein, jelai teein raineein que banijiaain

chene, inara ichao aasajeein neeichene necaohachaain osa colane neeuruhane
coataa. Nenacaaen tejian, ajenaa coina. 28ॸCharijieein teeinti ii rai
coacuelanaala Cana Coaunera Suujue caohachanu ichaain neei, nii rijijieein ii
jerenohi nejesinaacha que coacuhin, comasai rai netonai caohacha ichaain
jerihane rijijieein ichaohichene neeu. Rai comasai belaain ichoai
caohachae. 19ॸNejesinajeein ita rai salmo cachate, raaje rai caohachanu ichaa
beebejeein, nenatenanaja que nenateein, aicheein. 29-30ॸNihei chuni raajenihane
inara suujua aina cutaain Cana rai jaberoco que nejerateein nei. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
neein nenaa coacuelanaalate, naala, naaonjoaain neein letoaane jaan

raotojoeein lenoneein, rai jaberoco ichamiin rai cacha, Jesocurisito rai
colalajiin ichoae. Nii rijijieein techu, rai ichaane rijijieein. 6ॸCojuriu Cana
jaberoco rijijieein neeuruha niicha Coaunera cachaneein neeichene jaun,
ranojoihunrine jaun, acaauru colalajiin jerihane rijijieein inara fatoroon
ichaolanajaen Jesocurisito. Canate nii icharatenohin ichaain neeuche.
jaberoconeein nihacache. 31ॸNii quete: Jiaonriha nechu inara aina caohachaain
“Nii jaunte rai inaca aina rai neba nihane coina, notaracaaecha
naaonjoain ratiriin, rai sinijiera raain caohachaain chachaain neeichene.
nereein cacha, ita jaberoco que 7ॸInara letoaane jaan ichaquichene,
jaberoconaa rijijieein neeuruhane jiaonriha rai ichaquichene que coacuhin

coina,” nae Cana Coaunera Quiricha ichacache, Cana Curuaanaa Jesocurisito
cuhane. 32ॸNiite asinojoin rijijieein rai ichaquichene que coacuhin,
nihane jaun, coitucunaa nainene chuni. corajeein ichacuche. 8ॸFatoroon
Nene laen canu, aiha niicha cachaneein neein, ƸҡΎфΎΎ͑ËËȍ͑ľ́‫ڏ‬
ranojoinunru iclesia aina Jesocurisitone naala, naojoaain netiin, caohacha ichaa
que aitoon. 33ॸAihane jaun le cachaauru cachane, rai cainarihani cana Curuanaa,
rai jabereco belaihane rijitojoeein rai niicha ichai rijijieeine coitucuhin
sinijiera belaain neeuruhine. Enecuru neeuche.
netonai rai lana que suujua acateein, 9ॸJana inara acaauru fatoroon
niicha jerei rijijieein neeuruhine. nequichene, nii leeochaneein chuni

coaraeniha Cana Coaunerane
Inaca ere tonoraain ichaaoruhine coitucuhin, nii inara que suujua
acaauru calaohichuru. acateein jeriquichene rijijieein neeuruha
6
1ॸRanunacuru, enamanaacuru, inara cachaaurune rijijieein, inara
naaonjoaineeichene, Cana netonai acaauru que inara suujua
Coaunerane belaaichene rijijieein inara acateein nii chatohaneein acaauru tenaa
inacaauru belaain acaauru ere tonoraain coacuhelanaala, naaonjoaain acaauru
neeuche. 2ॸJauriaa nejeein tonoraain belaain neeuche, inae acaauru aina
ichaoha cachane, rai tihane coina Cana jiniiquiin Cana Coaunera cachaneein
Coaunera aitoonjoate: “Ii inaca, ii neba, neeichene coitucuhin.
naaonjoainuri belaihu Cana Coaunera
Jesocurisito aina cuaain
belaaine rijijieeine, 3ॸraotojoei ichaonaa
laraajihururichaain niicha
que nerausiaaejeein ichaohi,” naain ne
ranojoihunrine.
Cana Coaunera Quiricha cuhane.
4ॸAihana jaun, inara acaauru 10ॸJesocurisitoaina jiniiquiin neein, nii
inacaneein, inara belaain inara relaa itolere que laraajiin neeichene jaanu
Jesocurisitone rijijieein, inara bereecuru niicha teenu aina cuaain, itolere que
baijiaelanaala belaain, chatohanei laraajiin neeuche canejeraauru.
ichaane coataa suujuateein relaauche. 11ॸNabana inara coritaa moconajaerane
5ॸͮɗɗфɗʮɗʮɗľľɗ͑ËȍӕËË͑фɗËȍӕф‫ڏ‬ esenetaain neeichene coataa, que
tane que acaauru fatorooneein acatena nainequichene coina, inara biji
nenacaauru ere tonoraain, que suujua achune, inara rai Cana Coaunera tenojoi
acateein, ̲ӕфɗʮɗфɗɗ͑͑ľ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬ que acateein tonoraelanaala neeuche.
naala, нӕľѸɗ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑ËȍËΎËӕľ́‫ڏ‬ 12ॸCoatiha cana tocohaneein cachaneein
bucuhin nenaa, cana que nejerateein Suujue jerenohin rijijieein neeuche.

cana saruhin nihein. kËӕфӕҡľ̲ΎËΎ͑‫ڏ‬ Itolere que nainaain jatoroaain inara
jaera letononeein dede caje uhin, nechu suujua corelanaala neein, satiin rai
joaenreein baasoneein cacha saruhin, cachaneein nenacaauru coreniha Cana
Cana Coaunera coitucuelanaala Coaunera bajaauche. 19ॸBajaaichene
nenacaauru que niicha ichana nainei naineein, atiin canu coacuhin canu rai
ichaane coina letononeein nenaa netonai bajaauchete, canu rai laraajiin
neeure. 13ॸAihana jaun inara rai ereein nihanune jaanu teeine ne, aina
nitohanei acateein neeichene jaanu que, laraajiin ereein Aca cana osa caje cana
inara rai Cana Coauneraacha tei aina ichoteranihane beebeje coitucuelanaala
jatoroaain neeuchete, chatohaneein nenacaauru raite coitucuurumii. 20ॸAcate
inara tenaa coaauca moconajaerane ËΎфľľ͑ф͑ɗȍË͑ӕҡľľɗ͑фɗ͑ɗҡΎΎ͑‫ڏ‬
niha natiin, abaataain amuritiin joan beebejihanune coina caletoaain ne.
neeiche. Inaen leesajeein jatoroaain Nii corenihate caa caresero cuhane canu
neein amuritohichene, ͑ɗɗ̲͑ӕфɗҡΎф‫ڏ‬ enoaauruhane jaun, ena caresero
tena coacuelanaala neeuche. cuhane neeun. Chaque casilanaala,
14ॸNitohaneein namuritoratelanaala, Acanihane beebejihanune coina canu
niheichu nohanenaa coacuelanaala, rai atiin bajaauche.
naaonjoaain neein esinaen rauhijiriin
ichaohichene que necouhateein Necoiha Faborone.
neeuche. 15ॸItolere bana jatoroaain 21ॸCanu rai Cana Coaunera tenojoin
neeuchete, Ena Nenaa ichaonaanaja que amihanenaa que casuujua rijijieein
jiniiquiin raotojoeein neriquicheeinne cacorataanera cana nejera Tiquicote,
ËΎɗ͑¡ľфҡľ͑ΎʮΎɗ¡ľľ¡ľʮľľɗËȍľ̲ӕȍľ‫ڏ‬ inara rai canuhacha ichai beein, canu
mujueein. 16ॸNii itolere caje inara ichaone maajeein bereein. 22ॸ٘ͮΎ͑‫ڏ‬
ichoteratena nainera inaaraacha joaainne nihacaanu,” naain inara rai
esenetai, moconajaera rai usi cofatojoi beein, inara suujua aninoaane coinane
bujuateein caje inara ichoteratemiin. nii inara rene letoaaun. 23-24ॸCana Inaca
17ॸJana inara rai Suujue tenojoi rai Nere, Cana Coaunera, rai calaohi Jesocurisito
inara biji achune neeine. Jana nii aina esenetaain jiniiquiin ita belaain
jianacoon cha ujuaihonelanaala raotojoeein ichaaoruha canejeraaurune
neeichene coina inara mitaera, inara jaannu teeine. Jerichanejeeinchu
asihoneein inara coturi bujuatera niha itolereneein, satiin belaain naitoonjoan
neeine, chatohaneein inara amuritonaa rijijieein jianelanaala nenacaauru
nainiha moconajaerane coataa. 18ॸItolere canejeraauru rai, raotojoeein
bana Cana Coaunera bajaebajajeein, rai neeuruhane jaanu teeine.
Filipoo nenacaauru rai
Faborohacha letoai
nejeein rucuhejeein sacureein, ľ͑ËΎӕ‫ڏ‬

Caresero cuhane neein Filipoo neein turuha rai Calaohi Jesocurisito
nenacaauru Cana Coaunera coitucuurera nereein tiaan. 7ॸCacoichana aina cutaain
rai laenaa Faborone satiin inara belaihanuna jaunte ne carai
1
1ॸCanuna Faboro neeun. Timoteeo rauhi, nitohaneein inara que
ainane Cana Coaunera Calaohi coaucaaunne coina. Caresero cuhane
Jesocurisito cachaneein nihacaanu. nihanune janate, cacoelaain cacorataane
Satiin nii Filipoo neiniquichene Cana Cana Coaunera. Chaen techu nii choae
æΎӕ͑ľфǽΎȍɗˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ tacaain, cocoainanacaaihuri acatiha
raauru raina caa laenain letoacaanu. teein cacorataane, esinae rauhijiriin
ґɗ͑͑ɗɗɗ͑ф¡ľфɗȍӕфľфɗËȍӕȍľ‫ڏ‬ jianacoo cana mitaera neein niha Cana
naauru, Ëȍľ͑͑ľËȍӕ͑ɗɗɗ͑фËΎфΎҡ‫ڏ‬ Coaunera Calaohi Jesocurisitone que
janeraauru- diaconooru, naaonjoainuri irihanune coina. Nii cacoratanihane
rai reein tiaaina caa letoaacaanu. rijijieein inara coroatajanerichaain Cana
2ॸRaotojoeein neeichene coina, inara Coaunerane coitucuhanu.
belaain inara coroatajaneeine Cana 8ॸEsinae Cana Coaunerate coaraje,
Inaca Cana Coaunera, Cana Curuaanaa inara belaain inara jeriha Cana
Jesocurisito, naaonjoain. Coaunera Calaohi Jesocurisitone
rijijieeina jataain inara belaihun.
Cana Coaunera Ere esenetaeraauru rai 9ॸJeelai amuritoheriin Cana Coaunera
Cana Coaunera bajaa Faborone Ere coitucuhin, Cana Coaunera Calaohi
3ॸInara coaaucaaunne naineeine, Jesocurisito jereein, 10ॸnii que inara
“Nariha” naaun Cana Coaunera rai suujua coarain, ɗ͑фѸӕӕʮӕËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
inara coreniha. 4ॸCana Coaunera chene coinana Cana Coaunera bajaaun
bajaanunena, rachoojoeein bajaaun inara rai. Nitohaneein neeichenete
inara rai, inara coroatajanihane coina, nenereein inara que cha, coaiteen
5ॸnunuhe caje coaauneein, Cana turuha Jesocurisitone bana. 11ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
Coaunera Calaohi Jesocurisito Ere que nihanete inara coroatajanereein Cana
cacha relaacache jiniiquiin ena Coaunera Calaohi Jesocurisito,
netojoeeina jaun. 6ॸRauhijiriina raotojoeein jiniiquiin ita coroatajaneein
coitucuun, inara suujua rucujueein leeochaauru aina ita belaain neeichene
coriha Cana Coaunerana jaunte, ʮľфɗËȍ‫ڏ‬ coina. Nitohaneein neeichenete,
427
Ǘɗ́ɗЙΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ1 428
caohatiin inara coroatajaniha Cana 20ॸͮɗɗʮӕ͑͑Ëȍӕ͑ľɗнӕľ͑ľËΎľʮľ́‫ڏ‬
Coaunerane aina cuaain rai caohacha naala nihanune jereeun. Jerichanejeein

ichaquichene coaraain, nii coreniha cuaajeein nenacaaen nauruta
Cana Coaunera coroaaeca cuurureein naurutaain Jesocurisito rijijieein
cachaauru. nihanunena jereeun. Chanu nihei
ohanune jerichanetoheca carai.
“Chanu nihei ohanune, jerichanetoheca 21ॸIchaaojihanunena jataain Jesocurisito
carai,” naa Faborone ere tonoraera neein niha cureeunni.
12ॸAonacuchena inara rai erete Jana ohanunena jian nenacaen
aonaquiche. Caresero cuhanete niqui raotojoeein aina nereeunni. 22ॸJana
caenoaain, cacairichaaure niqui. Nenacaen ainihanena carijieein atiin ichaaojoein
tejian carausiaaeca catohaneein caetecure, sacuhanunena, cana Curuaanaa
nenacaaen jeelai amuritoheriin Cana Jesocurisito tenojohin amihanenaa
Coaunera Calaohi Jesocurisito Ere ichana nainereeunni. Chariji teeinti
beebejihanu cau nenacaauru raine coina. carai caohachare. 23ॸTabaquena ohanune
13ॸNii jaunte Jesocurisito ere luhecaaun, Cana Coaunera Calaohi
tonoracaaunne coreniha, caa caseteco Jesocurisito aina niha cuhanune coina.
neein nihanune coitucuure saain Roma Niite laen jataain carai caohachare.
curuaanaa rai soondarooru, saain cau 24ॸNete laen inara caohachanu que
nenacaauru, naaonjoainunru. 14ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ caohachae carijieein ichaaojoeein

͑ľľɗ͑ËѸľҡľËΎ͑ľľɗ͑͑ɗȍ͑ӕ͑ľËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬ sacuhanune. 25ॸAihana jaunna jaiti
ruhane jaunte, nii que nelararajiaain ichaojoereeunni, ɗ͑фËΎфΎҡʮ͑ɗ‫ڏ‬
laraajiin nihei chaque casiirilanaala Cana chaaunne Jesocurisito ere esenetaain,
Coaunera Ere beebejeeure cana nejeraauru tonoraain raotojoeein rachoojoeein
Cana Coaunera coitucuurera cachaauru. jeelai amuritoheriin neeichene coina.
15-16ॸTabaaurute caichoae ininaa 26ॸNitohanihana jaunna coaiteen
coacuhin Jesocurisito ere beebejeeure. enacoauneein inara aina nereeunni. Nii

Leeochaaurute laen esinae rauhijiriin, banate raotojoeein Cana Coaunera
suujua coaraain Jesocurisito ere ǽΎȍɗˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎËΎфΎľʮľфɗнӕɗ‫ڏ‬
beebejeeure cacoelaain cacorataanena cheein, caohatiin cana belaihana jaun.
jerena caun, laraajiin Jesocurisito ere 27ॸAtiin coujurihu Jesocurisito
beebejihanune coreniha cau casetecoo coitucuera neein nenaa tocohaneein,

neein nihanune coitucuuruhana jaun. inara suujua coaraain inara ichao que
17ॸNii caichoae ininaa coaauraaurute, ichaaoche. Inara coaraana uhene
suujua coaraelanaala Jesocurisito ere rijitojoeeun niqui, ͑ľËȍɗ͑ҡɗ͑ɗ͑ľфɗ‫ڏ‬
beebejeeure, cacairichanaa jerena caaun chaaunni. ˇ͑ɗ͑фËΎфӕȍľ͑ɗȍ‫ڏ‬
niqui. 18ॸChanu nihei caohatoha nune nihanatiin, jiniiquiin laraajiin
nitohanai caraina jaun. Joaenreein Jesocurisito ere tonoraain neeuche atiin.
cacha Jesocurisito Ere beebejihanena Nii inara aina nejeratenacaauru
nenacaaen rachoojoeein nereeunni. coasijirilanaala raotojoeein neeuche
19ॸNitohanihana jaunna carai Cana atiin.
Coaunera bajaebajaequichene coreniha 28ॸNitohaneein neeichenete chaque
cacorataanerihani Jesocurisito suujuene casineeichene coaracuruha inara aina

coreniha, raotojoeein jianacoo nejeratenacaaurune, raajenihane
miturichaaunine coitucuun. Moconajaera rene tacaa cuururichaine
429 Ǘɗ́ɗЙΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ1ٍॷ2
coitucuha cuurureein. Nitohaneein natiinte, “Naaonjoaina Cana Coaunera

coitucuhinte esinae rauhijiriin Cana rijijieein neeun,” naain erenelu.
Coaunera coreniha jianacoo neeichene 8ॸNitohaneeinte nejanoaain ichauhena
coitucuha cuurureein, que acaauru neein letoaa Cana Coaunerana jaun,

notaarichaain Cana Coaunerana jaun. nere tonoraain leeocha ataibinae
29ॸCoatiha raujiaain esenetaaichene necojenaachara rijijieein coroso que
coinaacha jianacoo inara mitaai ohe, æ͑æΎӕ͑ľффɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ɗȍ͑‫ڏ‬
Jesocurisito. Coreniha necairichanaane tiin.
maajeein abaantaain neeichene coinate 9ॸͮɗɗʮӕ͑ҡľѸҡɗɗ͑́ľľΎËȍËΎËΎɗ͑͑‫ڏ‬
jianacoo inara mitae. caihuri choae jauhecotojoeriin

30ॸIta rijitojoeeinte necairichanaa Jesocurisito cocoainae Cana Coaunera,
abaantaain laraajihacache. Inarate 10ॸjataain cocoainanacai neein nihane
necairichanaa abaantaanulu laraajiine coitucuhin, nere tonoraauruha saain

coaraquichelu. Nii rijijieeine chu nii dedeeu nenacaauru, caa chauratane que
inara rai beeuruhane tocohaneein nenacaauru, saain cana asae
laraajiin enanetojoeein necairichanaa nenacaauru, naaonjoaihunri nihanatiin
abaantaain neeun. nere tonoraauruhane coina. 11ॸJataain
acaauru curuaanaanu que Jesocurisito
Suujua coaraa Jesocurisitone rijijieein tiha Cana Inaca Cana Coaunerane
inara suujua coaraain neeuche. coitucuhin, “Iite Cana Curuaanaa neei,
2
1ॸInaderaaichene nihanatiin inara nitohanein jeriha Cana Coaunerana
belaain, inara coroatajaneein, inara jaun,” naain ereeuruha saain caa
suujua lararajiaain, naaonjoaan chauratane que nenacaaurune coinate
Jesocurisito suujuena jaun, 2ॸita belain satiin leeocha cocoainanacaihuri choae
raotojoeein jiniiquiin neeuche, jauhecotojoeriin Jesocurisito cocoainae
coujurihu Jesocurisito ere tonoraera Cana Coaunera.
neein nenaa tocohaneein. Aihuna inara
Chauratane que nenacaauru rai cono
coaracaaunne, raotojoeein rachoojoeein
rijijieein neeuruha Cana Coaunera
ne.
3ॸCoa leeochaauru choae ininaa esenetaaurerane
coacuhin, ́ľľΎËȍӕфӕнӕľ͑ľËΎȍѸɗ‫ڏ‬ 12ॸAihana jaun, caa ena inara caje
tanaa coacuhin nihache. “Acaaurute coriaae inara caje nihanune jaun, inara
jian cana amuritoherihure,” naaiche ɗ͑͑ɗȍ͑ӕ͑ľ¡͑нӕľфľҡΎ͑Ύффľ‫ڏ‬
neechate caohachae. tohichene amuritoheriin quere
4ॸCoa inara caohacha nuhacha que tonoraauche. Inara suujua coaraain,
coacuhin inaraacha ichai ichaain raotojeein Jesocurisito ere tonoraain
nihache. Leeochaauru rai netonai neeuche atiin, inara casetecaa Cana
caohachanu quene maajeein nelateneni Coaunerane coataa. 13ॸʊ͑фËΎфΎҡʮ͑ľ‫ڏ‬
coacuhin ichaain neeuche. richaain Cana Coaunera, inara suujua
5ॸCharijieein teeinti suujua coarae coaraain nere tonoraain niicha jerei
Cana Coaunera Calaohi Jesocurisito. Nii ichaquichene coina.
rijijieein inara suujua coaraain neeuche. 14-15ॸChatohanai amihanenaa que inara
6-7ॸJerichanejeein Cana Coaunera letoaera nihane, nii inara letoaera que
rijijieein niha natiinte, Cana Coaunera chaque ere lanaala raotojoeein
letono neein cacha neein nejanoaa ichacuche, nabana baaso chaquichene
inara necoejechanuha chuneine coataa. neeinte caohatiin cacorataane Cana

Nechu aansai ataibinae cachaauru quete Coaunera Ere beenaa que nii Timoteeo,
laurijiraquiin neeiche. Aihana jaun coa Fojiara coroatajaniha rai calaohine
nohaneein, cacha coritaain, asijiauhin, rijijieeinte cacorataane.
naosateein, naaonjoaain nihache, Cana 23ॸCha teeinti ichacurureein caniha
Coaunera Calaohineein neeichene jaun. cocoainanacaihuri. ʊ͑ľ͑ɗɗËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬

Aihute neneeine inara que tonaain nunena letoaaene rijitojoeeun, inara
baasoneein chaque erei. Cana Coaunera coaraa uhane coina niqui. 24ॸJeriha Cana
Ere tonoraaichene corenihate jianacoo Curuaanaanena, canu netonai inara
osa que lanaala neeichene coitucuha coaraa ureeunni enanecoojoa.
cuurureein nii inara curuhacaain 25ॸæфɗҡľËΎȍËȍфľ͑ɗɗËËΎфҡ͑ľ‫ڏ‬
nenacaauru, æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬ raannu que inaraacha letoailu cana

ruhi cachaauru. ͑ľʮľфƄƸƸΎфΎҡΎ́ľҡΎ͑ӕɗËȍΎɗËȍ‫ڏ‬
16ॸNitohaneeinte coitucuha cuurureein, nihane. Acate laraajiin cacorataane
ichaonaa tera Cana Coaunera ere que camijianeeo que. 26ॸCunaitihane
ereeiche acaauru raine. coitucuichena jaunte, nii que suujua
Nitohaneein neeichenena raotojoeein rerohecaaeriin nihana jaun jataain inara
nereeunni, coaiteen enacoaauneein cau coaana jere. 27ॸEsinaete chuhisi
turuha Jesocurisitone, inacojoeein rauhijiriin banejelanaala ninauhene
́фʮɗɗ͑ɗ͑ффľ́ľ͑ɗȍ͑ӕ͑ľËΎɗҡӕËӕфɗ‫ڏ‬ neein cunaitelu niqui. ͮľҡľËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬
chaaunine jaun. joaain coaraana jaun rautae Cana
17ॸChanu nihei coaraain casohin Coaunera. Coatiha leinjiin acaacha
cajaaoruha Cana Coaunera Ere bihanu cairichaaojoaain coaraai Cana
inara raine coreniha ne. Nenacaaenna jian Coaunera, canu netonai nihanatiin
raotojoeein nereeunni ohanune nihanatiin, techu cairichaaojoaain coaraana jaun
atiin Cana Coaunera Calaohi Jesocurisito rautae Cana Coaunera, ohane ena
ere tonoraa curiquicheeina jaun. amuritoheriin jataain inaderaain
18ॸNitohaneein raotojoeein nihanune nihanune coataa.
jaun, carijitojoeein caniha raotojoeein 28ॸNii jaunna letoanaa jereeun, ́ӕȍľËΎ‫ڏ‬
neeuche inara netonai. tariin turuhin inara coaraa uhane coina.

Inara netonai coaiteen coaraain
Timoteeo letoanaa jeriha Faboro ne raotojoeein rachoojoeein neeichene
19ॸJeriha Jesocurisito nena, coina. Nitoanihanena canuhetonai
enanecoojoa Timoteeo letoaaene raotojoeein niha cureeunni. 29ॸInara
rijitojoeeun, inara coaraa uhane coina, coaraa uhane, coroajeein belaain
inara coaraain chunocoha que carai raauche, coujurihu Cana Curuaanaa
beratihane raotojoeein nihanune coina. Jesocurisito coreniha ita nejera neein
20ॸCoatiha nihei nii Timoteeo rijijieein nenaa tocohaneein. Jerichanejein chu
coaaucaaunne rijijieein inara rijijieein nenacaauru belaihuche.
caohachanu que coacuhin nei. 21ॸCana 30ॸBasiijiin lanajeje Jesocurisito
Coaunera Calaohi Jesocurisitohacha jerenohin ichaane coreniha oha ne.

jerei ichana amuritoheriin ʊ͑ффʮľ͑ɗȍ͑ľË͑ӕËΎфΎҡʮ͑ľ͑‫ڏ‬
acaauruhacha ichana jereeicha que naine neeichene janate, lunaa nitohanai
coaaucuruha saain nii leeochaauruna ɗËȍ͑Ѹɗʮɗľľɗ͑ËËȍË͑ӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
jaun. 22ॸͮɗɗËΎɗҡӕËӕȍɗËȍľ͑ľҡΎËΎȍ‫ڏ‬ nelu.
431 Ǘɗ́ɗЙΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ3
7ॸNitohaneeinte carai nelateeinneein

Ena nenaa Cana Coaunera Ere nelu carai nii Moisesa aitoonjoan niqui.
rauhi que acaauru relaa Faboro ne Nena inae canu ichao coriha
3
1ॸCana Curuaanaa Jesocurisito Jesocurisitona jaun, inae enene
coitucuera neein neeichene jaun jianeeun, inae nelateniha caraine jaun.
raotojoeein rachoojoeein neeuchera 8ॸNitohaneeinte inae Cana Coaunera
chasocuru. Jauriaana inara rai Calaohi Jesocurisito coitucuhanune

laenasihunlu niqui. Nena jerichanejeein jaun, carai inae nelatene, nii jauriaa
coaiteen enacoaauneein caa laenaain carai nelatei. Cana Coaunera Calaohi
letoareeunni, raotojoeein coitucuhin Jesocurisito ere tonoraanuna jaunna
neeichene coina. jitariin nii itajeeun. Coatiha canu rai
2-3ॸCoaracuche, “Esinae rauhijiriin chaque nelatejeehai nii jitariin
Cana Coaunera Ere tonorana canuhacha itajei, ɗ͑ľнӕľʮΎ́ľËΎȍ‫ڏ‬
jeriquichene, inara jaberoco cari nune jaun. Cana Curuaanaa Jesocurisito
sauhichenete neere,” naain inara coritaa coitucuhin 9ॸaina nihanune coreniha
nii nechu aansai, jaberoco cari inae chaque nelatihei nii jauriaanejeein
saaurerane coataa. Nitoaneeinte niqui nenaa. Coatiha nii Moisesaacha
cojunacaacoaa nitohanaine coina cacha aitoonjoan tonoraanune coreniha
relaelu Moisesa inoaenlu niqui. Nete jianacoo caeterihei Cana Coaunera.
inae cau chauratane que turuha Jesocurisito esenetaanune corenihate,
Jesocurisitone jaun, inae nene jianacoo caete Cana Coaunera.
nitohanai, inae Jesocurisito Suujue que 10-11ॸAihana jaunna Cana Coaunera
cana suujua cojunacatiha Cana Calaohi Jesocurisito suujua que

Coaunerana jaun. suujuaquiin nihanune jereeun. kËɗȍ‫ڏ‬
4ॸCanuhetonaina Isaraeli nefoerate nejein nitohaneein nihanunena coacuun.
esine neein- Moisesa aitoonjoan Charijiein teeinti necairichanaa
tonoraera neein neeunlu jauriaa itolere abaantaain ohane caje ichanaain nelu
amuritoheriin. 5ॸInae fosa janoniha Cana Coaunera Calaohi Jesocurisito. Nii
nejanoaanune janate, cajabereeon cari rijijieeina canuhetonai nenaa jereeun.
jiununuhin moloorelu, Isaraeli esine
Itolere jianeeinna satono que turuhane
nichaaun- Isaraeli niha canu inacane
reentiaain laraajiin nereeunni.
jaun. Canuna Beenjamiin lauri caje
nefoeratenaa neeun. Ebereeo ere quete 12ॸCoatiha, “Inae esinae rauhijiriin aca
ereeure cafojiaraauru, jerichanejeeina jerihane rijijieein nihanu,” naain
chu acaauru rijijieein Ebereeo ere que irihanune jaun aitohaaun. Nena laen
ereeun. Canuna fariseeo neein Moisesa Aca jerihane rijijieein sacureeunni, caa
aitoonjoan rijijieein ichaera neein baiha rijijieein nihanune coina.
neeunlu. 6ॸCasuujua coaarihei 13ॸCoatiha, “Rijijieeinna inae neeun,”
amuneeinne Cana Coaunera Calaohi naanune caun aitohaaun. Itolere

ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľфľҡΎ͑ΎфӕфľфËɗфɗËȍľ‫ڏ‬ canuhacha icharaaetilu jianeeinna jelai
riin nerejetoonlu. Jataainna rauhijiriin choae jauhecotojoeriin laraajiin nereeunni
ͅΎɗѸľѸɗҡΎΎ͑ʮΎ͑фɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍфľ‫ڏ‬ satono que tiaain, 14ॸJesocurisito aina
toonlu. cuaain cana rai niicha teeni tihane coina
Nii jaunte caque chaque erenaa cana raain nihalu Cana Coaunerane jaan
nainenelu chunei. raanune coina.
Ǘɗ́ɗЙΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ3ٍॷ4 432
15ॸæɗҡΎ͑ΎҡΎËΎȍ͑ľľɗ͑ËΎӕËËȍľ‫ڏ‬
nete ne, esinae rauhijiriin cana suujua Raotojoeein inetono janonaa bana
coitucuhin, Jesocurisito esenetaeraneein rachoojoeein neeuche
4
ijiin niha cana suujuane coina. Jana 1ॸNitohaneein rauhijiriin Cana
ainihanete, inara que nii coaaratereein Curuaanaa ere tonoraauchera
Cana Coaunera, inara netonai nii cacoelaichaauru chasocuru. Jatainna
coaraain coitucuichene coina. 16ॸNete inara coaana jeretoon. Inara ainana
laen inae nii coitucuujihacachene raotojoeein rachoojoeein neeun,
rijijieein tonoraain ichaohacachene quesenetaaichene coreniha Cana
caohachae. Curuaanaa coitucuhichene jaun.
17ॸChasocuru charijieein teeinti cha 2ॸAonacuchena inara rai aitete, acaauru
ichaain neeun, nii rijijieein inara rai aitocoiche. ʊҡɗ͑Ύ¡ľʮľфɗȍӕ‫ڏ‬

netonai cha ichaain neeuche. Chaen nii ruhane jianeeincha, jiniiquiin ita
aihacaanune rijijieein nenacaauruhacha belaijieeincha neeuruhine, nii Ebodia,
ichai rijijieein cha ichaain neeuche Siintique, enecuru, naaonjoaihunri
inara netonai. coujurihu Cana Coaunera coreniha cana
18ॸInae araai saain aitocoaaun. Niite nejera neein nenaa tocohaneein.
jataen canu inaderajae. Atiinne 3ॸNii Filipoo nihanune bana saain
coaiteen aitoreeunni. “Cana Coaunera Culemente, leeochaauru, naaonjoain

coitucuhanu,” naainte niqui ere cacha aina cajiniichaain ichaonaa tera erenaa
tabaauru, nete satiin coreniha coroso que amihaneeuruhalune jaun. Acaauru
que ohin nihalu Jesocurisitone curuaate inae laenanohineein ne
Ѹɗʮɗľľɗ͑ɗ͑͑ľʮľфҡľ͑ҡΎËΎȍ‫ڏ‬ ichaonaa tera- Cana Coaunera Quiricha
neein ichaaore, ʮΎľ͑фľľɗ͑͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ cuhane.
chanaa abaantanaa nainecurenihane 4ॸRaotojoeein inetono janonaa bana
jaun. rachoojoeein neeuche, Cana Curuaanaa

19ॸNitohaneein ichaonacaaurute Jesocurisito aina neeichene jaun.
nitajiha cuurureein, necoejenaa Aonacuchena coaiteen inara rai aite.
charaneein ataibinae rijijieein Raotojoeein rachoojoeein neeuche.
ichaaoruhana jaun. Cana Coaunera 5ॸAihute esinae rauhijiriin inara amute
coacuelanaala, Ëɗȍ͑ľʮľɗ͑ËËȍӕф‫ڏ‬ cacha belaina inaera cachaneein

tane que nenacaauru itolereeicha que ͑ľľɗËȍľ͑ľËΎфɗ͑ɗ͑фËΎɗҡӕËӕӕфӕ‫ڏ‬
coaucuruhane jaun. 20ॸNitohaneein miin saain cachaauru itolere bana. Inae
nihaacache laen cana. Dede curuaanaa cataainjia turuha Cana Curuaanaane.
neein niha cana Curuaanaa 6ॸJiaonriha aansijiin laaojoiri coreniha
Jesocurisitona jaunte, dede cocoaicha nererojoecaaiche ne. Niha inara que

neein nihacache. Aihana jaunte chatohanaine Cana Coaunera coroajeein
enacoauneein dede caje fauha uha nii bajaain, rai beeuchete coitucuhine.
jianacoo cana mitaera Jesocurisitone 7ॸNitohaneein ichaquichenete, inara
cohajihacache. 21ॸAcate cana jaberoco suujua rachoojiaa cureein Cana

coriha cureein culocohin rai jaberoco Coaunera, raotojoeein neeichene coina.
ҡΎËΎȍ͑ľľɗ͑͑ľËΎȍËȍнӕľ͑ľËΎȍ‫ڏ‬ Nitohaneeinte itolere cachaauruhacha
chaain. Itolere amuritonaa nainihane coitucunojoi amurijiriin raotojoeein
jaan aina cuaainte nitohaneein ichaonaanaja tereein inara rai Cana
ichareein. Coaunera. Nii Cana Coaunera tenojoin
433 Ǘɗ́ɗЙΎΎͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ4
cana suujua rachoojiaerate inara suujue coitucuhin neeun. Inae nitohanei

suujuatereein Jesocurisito aina coriaanune jaunna, neniha chaaelai
jiniiquiin neeichene coina. caraine nihanatiin chaque tonajelanaala
neeun. 13ॸJatoroaaina neeun, ËȍҡΎȍ‫ڏ‬
Coa cajihaneein inara suujua coaracache neein caetera nihane abaantaain
8ॸSatononejeeinne ena cuhane ichei nihanune coina. Nitohaneeinna
caa que erereeunni. Coa cajihaneein joaenreein abaantana naineeun,
inara suujua coaracache. Acaihanejein casuujua lararajiaa cacorataaniha Cana
rauhi cuhane cuaain cana suujuatera Coaunera Calaohi Jesocurisitona jaun.
erenaa que inara suujua ereein nii que 14ॸChaen caohachate ichaquiche, ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
coaaucuche. “Leeochaauru belaain, chaaecaaunne jana canu rai coriqui

caohatiin leeochaauru coaraain, letoaain.
caohatiin camijianeeonne maajeein 15ॸCoaauquiche chachu inara netonai
ichaain, naaonjoain nihanunete natiin, taolu inara ratiriin Masedoniau

caohachae,” naain inara suujua cuhanune bana techu, inara Filipoo
tocharaain inara suujua coaracuche. Jesocurisito ranojoineein neiniquichene
9ॸNii inara relaanulune jana aonaain coaiteen carai coriqui letoaaichelu.
esenetaaichelune tocohaneein neeuche. Acaihanejein inaraachete Jesocurisito
Charijieein teeinti cuu nihanune bana que cacha relaanune nunuhetihanune
quichao que ichaorejetoon, nii rijijieein caje coaauneein cacorataanera neein
inara netonai caohachaain inara ichao neeiche, Cana Coaunera Calaohi
que ichaooche. ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ľľɗËȍľ‫ڏ‬ Jesocurisito que inara relaanune
nete, inara aina niha cureein cana cainaera rijijieein. 16ॸAtiin Tesalonecau
suujua rucuhera Cana Coaunera, nihanune jana techu, coroata sai cuhane
raotojoeein neeichene coina. coaiteen le cachaauru cachaauru caje
coriqui taojiajeein carai letoaaichelu.
Cairicheineein nihanune nihanatiina 17ॸCoatiha cacorataaneeichene coina
jerichanejeein raotojoeein nereeunni. caitono nihei. ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ËËΎфҡ‫ڏ‬
10-11ॸҽ¡ɗɗËȍËфʮɗ͑ËËΎӕнӕɗ‫ڏ‬ neeichene corenihate jeelai choae
chene jaunna, Cana Curuaanaa jauhecotojoeriin nii cainaa cureein
coroaejeeun. Naaonjoaainte, ٘æËΎӕ‫ڏ‬ Cana Coaunera dedeeu.
curenera,” coatiha naa casuujuane 18ॸEna cuhanena raaun latichaaunne
caaun caitono nihei, neniha chuni amuritoheriin Efaforoto aina inaraacha

letoaichene jaannune jaun, ËËΎľ́ɗ‫ڏ‬ letoai que jojohin. Nitohaneein inara
chene jaannu coriqui letoaeneeichene suujua caje coaauneein ichaquiche Cana
coitucuhanune jaun. Coatiha inara caje Coaunera notaracaaena jaunte, nii
chaaelai bajaa caitono nihei. coaraain rachoojoe Cana Coaunera,
Cairicheineein nihanune nihanatiina nitohaneein ichaera cacha rautaana jaun.
jerichanejeein raotojoeein nereeunni. 19ॸNii jaunte chaelai lateein neeichene inara
Inae nitohaneein nerelaain nihanune rai ecotiha cureein Cana Coaunera,

jaun. 12ॸAihanune banana necairichanaa Jesocurisito ere tonoraera neeichene jaun.
coaraain neeun. Ai banana, chaque Acaachate Cana Coauneraneein nihana
latijiojoiri lanaala neeun. Nii jaunna jaun nitohanai ichana naine.
itolere necairichanaa, mijitena, 20ॸAihana jaun coanete Cana Inaca
naaonjoaain ichaonaa que ichaonaa Cana Coaunera coroaejeein nihacache

inoaenlunetiin. Nii rijijieein neeine coaaucure. 22 ॸRomanocuru

atiin. curuaanaa loreri asaae nenacaauru
netonai techu inara coaaucure,
“Inara coaauca jera Faboro,” saain cau nenacaauru Cana
naain beeuche. Coaunera coitucuurera netonai
21 ॸSatiin nii cuu nenacaauru techu inara coaaucure.
Jesocurisito coitucuurera rai, “Inara 23ॸInara suujua lararajiaain, inara
coaauca jera Faboro,” naain coroatajaneeine Cana Curuaanaa

beeuche. Cau caniha Cana Coaunera Jesocurisito.
Calaohi coitucuurerate chu inara Inae jianichaaun.
Colosau nenacaauru rai
coaauneeinte, nii inaraacha cohajei

Chatohaneein neeiche Colosau sirichaaneein neeiche. 6ॸNii erenaa inara
neiniquichene. rai beratenojoite, itolere chauratane
1
1ॸCanuna Cana Coaunera sacutaain coitucuhin, inae rijijieein
jerenohineein, rai Calaohi ichaaore cachaauru. Charijieein teeinti
Jesocurisito letono- ƸΎѸΎҡΎфΎǗ¡ΎфΎ‫ڏ‬ esinae rauhijiriin cana belaitoha Cana
neeun. 2ॸJesocurisito coreniha cana Coaunerane beeuruhane aonaaain,
nejera Timoteeo aina jiniiquiine caa esinae rauhijiriin erenaa nihane
quiricha laenacaanu, satiin Cana esenetaaichelune rijijieein. 7ॸNii quete
Coaunera cachaneein, canacaanu suujua jeriha Jesocurisitone rijijieein inara
rijijieein Colosau Jesocurisito coreniha relaain nelu, nii jataain canuhacha
canacaanu nejeraneein neiniquichene belaineein nenaa Efaforasi. Acate
rai. Cana Inaca Cana Coaunera jeelai canacaanu amihaneeon que canacaanu
amuritoheriin inara coroatajaneeine coroatajaneraneein, inara rai jeriha
jiniiquiin raotojoeein neeichene coina. ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ËȍɗËȍľф‫ڏ‬
neein nenaa ne. 8ॸAca techu canacaanu
Jesocurisito esenetaeraaru rai Cana rai, inara suujuatiha Cana Coaunera
Coaunera bajaa Faborone Suujuene rijijieein leeochaauru belaain
3ॸʊ͑ффɗæ͑æΎӕ͑ľф¡ʮË‫ڏ‬ ichaohichene benaa belu.
nune naineeine, itolere bana: “Narihara 9ॸNii jaunna coituhacaanune caje
Cana Coaunera,” naain Cana Curuaanaa coaauneein jianelanaala inara rai Cana
Jesocurisito Inaca Cana Coaunera Coaunera bajaacaanu, inara que jeelai
coroaecaanu, 4ॸaiha Jesocurisito ̲ӕфɗҡΎȍľфɗɗ͑͑ɗɗËȍʮľфľɗËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
esenetaain neein, satiin Cana Coaunera teein, itolere inaraacha ichai coitucuhin,
cachaneein nenacaauru aina jiniiquiin rai Suujue jerenohin coitucuhin,
ita belaain neeichene coitucuhacaanune naaonjoaainchene coina. 10ॸNii ainate
jaun. 5ॸInae dedeeu inara que banijiaain Cana Curuanaacha jerei rijijieein itolere
rucuhenojoineein nenaa rariquicheeine ËΎȍËȍ͑ľʮľѸɗ͑ɗËȍɗ͑͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬
cohajeein neeichene jaunte, cheein, jeelai amuritoheriin Cana
leeochaauru aina ita belaain neeiche. Coaunera coitucuhin coujuriu Cana
Cana osa caje cana ichoteraneein nenaa Coaunera cachaneein nenaa
erenaa caohacha aonaquichene caje tocohaneein. 11ॸNii coinana itolere
435
æΎ́ΎѸӕͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ1 436
amurijiriin niicha ichana nainei aina ajiniha o caje ichanaelu. Nitohaneeinte

cuaain, inara lararajiaa Cana nelu, ɗҡΎ́ľфľнӕľѸҡɗɗ͑ɗËȍΎɗËȍҡľф‫ڏ‬
Coaunerane, ́фʮɗɗ͑͑ľфľфΎʮΎľËľ́‫ڏ‬ neein nihane coina. 19-20ॸJesocurisito
naala neeichene coina bajaacaanu. 12ॸNii aina itolere bana nenaa jerihane jaunte,
ainate rachoojoeein, nii satiin aina cuaain satiin itolere cana rai
notaracaae rai cachaneein nenacaauru chauratane, dede, cana janonaa,
rai niicha teenu- rai Cojoanonaa raain naaonjoainuri que neein, нӕľ͑ľʮľфҡľ‫ڏ‬
neeichene coina, inara rai teranuneein naaneein neeuruhane caje, aina
nenaa Cana Inaca Cana Coaunera raotojoeein neeuruhane coina ichaelu
coroaequiche. Cana Coaunera. Niite ichaelu, coroso
13ॸCana Coaunerate, Ë͑Ëӕфӕ͑‫ڏ‬ que rai coichana jaohin ohalu
neein niha moconajaerane jana, caje Jesocurisitone aina cuaain.
cana ruluhin Cana Curuaanaa niha rai 21ॸJauriaalute niqui Cana Coaunera
Calaohi Jesocurisitone coina rai cacha nelanaala aina inara suujua

Cojoanonaa que cana telu. 14ॸNii rai cuhane que nejeratenaaneein neeichelu,
Calaohi corenihate cana osa caje cana ͑ľËȍӕ¡ѸΎȍËȍɗËȍʮľľɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬
ichoterateein, cana que suujua acatelu chene jaun. 22ॸNete laen inae enene, aina
Cana Coaunera. raotojoeein rai cachaneein que
banijiaaineein neeichene coina, inara
Ohalu Jesocurisitone corenihate Cana que suujua acatelu Cana Coaunera. Nii
Coaunera aina raotojoeein ichaohacache. coinate joaenreen cacha rijijieein,
15ॸæȍ¡͑æ͑æΎӕ͑ľфËΎфȍ‫ڏ‬ atinanohinelu rai Calaohi Jesocurisito.
cache niqui. Nete rijijieein nenaa- rai Nitohaneeinte inara coulucoelu,
Calaohi Jesocurisito coaracaache. Acate, nacatiha cha ujuaihonelanaala, osa
jauriaanejeein rai Calaohineein nelu, colane neeichene coina. 23ॸNete
itolere coaaunaane ajiniha caje nitohaneein nenaa jeriquichene, inara
coaauneein. 16ॸAina cuaain techu itolere rai benojoiniha ichoteratenojoineein
dedeeu neenihuru, chauratane que neriquicheeine jaanune jana, aonaain
neenihuru, chabana coaanojoinelanaala esenetaaichelune rijijieein, leinjiin
neenihuru, chabana inanacaelanaala acaacha cohajeein, leeocha ichana
itolere ichana naineraneein itolere que coacuelanaala neeichene caohachae. Nii
mijiaaaineein neenihuru, naaonjoainuri jeelai inara rai beratenojointe, satiin
coaaunaeratelu Cana Coaunera. Satiin chauratane sacutaain benojoineein ne.
niichurute raineein nihane coina, aina Chaen canu Faboro nichaaunnena nii
cuaain coaaunanojoineein nelu. нӕľËËȍӕфӕфľ́ӕфľфËΎфΎҡʮ͑ľф‫ڏ‬
17ॸNitohaneeinte itolere ajiniha neein neeun.
nenaanelu Jesocurisito. Chaen techu
coreniha, Aca jerihane rijijieein neeure Jesocurisito cachaneein iclesiacuru
satiin niicha coaaunaauri. 18ॸChaen coroatajaneraneein niha Faborone.
techu satiin niicha ranojoineein 24ॸEnainara coreniha necairichanaa
nenacaauru, rai iclesia neein neeure. Nii coaracaaune jaunna rachoojoeeun. Nii
iclesiate Jesocurisito jaberoco ne. Jana Jesocurisito jaberoco- niicha
nii jaberoco coturite jeelai ranojoineein nenacaauru- iclesiacuru
Jesocurisitohacha ne. Aca techu itolere coroatajanena quete Jesocurisito
ajiniha nihalune rijijieein, aca satiin coreenraniha necairichanaa coarae
437 æΎ́ΎѸӕͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ1ٍॷ2
cajabereeo. 25ॸNitohaneeinte Jesocurisito inara rai ereein, osa que inara saruhane
ËËȍ͑ľľɗ͑ɗË́ľѸɗËӕфӕËΎфΎҡʮ͑ľф‫ڏ‬ jana, esenetaaichene coataane caa inara
neein nihanune coina, canu telu Cana rai beeun. 5ॸʊ͑фɗ͑Ë͑ӕʮ¡ľфΎËΎ‫ڏ‬
Coaunera, inara caohachanu que, inara neein nenihanune niha natiine, itolere
rai niicha beratenojoi beebejihanu, aca bana canu suujua cuhane inara
jerihane rijijieeine coina. 26ॸNii niicha coacuun. Nii jaunna jiniiquiin
coitucuerateite inoaenlu caje rauhijiriin inaraacha ichai ichaain
ËΎӕ͑ľľɗ͑Ëȍӕ͑ɗнӕľËΎɗҡӕËӕľфҡľ́‫ڏ‬ neein, Jesocurisito esenetaaichene jaun,
naala asinojoineein sirilu Cana aca jerihane rijijieein ichaohichene
Coaunera. Nete laen inae enene, satiin ËΎɗҡӕËӕȍ͑ӕ͑ľʮӕ͑ʮҡɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬
rai cachaneein neinichaachene que joeeun.
coitucuerate. 27ॸͮɗɗʮҡɗ͑ËΎȍËȍ‫ڏ‬
neein niha Jesocurisitonete, satiin Ena nenaa ichaonaa teraneeinte ne
Jorionelanaala nenacaauru que Jesocurisito.
coitucuerate Cana Coaunera. Nii 6ॸNitohanihane jaun jeriha
Ѹɗ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľ͑͑ɗɗËȍËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬ Jesocurisitone rijijieein ichaohichene

teite, Jesocurisitoneein inae inara coina esenetaaichelune jaun, itolere
suujueniha ne. Acaachate cohajeeiche. bana aca jerihane rijijieein ichaaoche.
28ॸNii jaunna Jesocurisito que 7ॸAihana jaun, leinjiin acaacha jerihane
cachaauru relaacaanune, itolere niicha rijijieein inara suujua aina cutaain

ichai coitucuhin ichacuruhane coina ichaohin nii acaneein nenaa rijijieein
acaauru suujuatihacaanu, esinae ɗËȍΎȍɗËȍľ͑ľËΎɗ͑ɗ͑ффľ́ӕфӕȍ‫ڏ‬
rauhijiriin caohachaain aca jerihane lune jaan esenetaaichelune rijijieein,
rijijieein, ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎфɗҡľ͑ʮË‫ڏ‬ itolere bana Cana Coaunera
nune coina. 29ॸNitohanei amihanenaa coroaecuche. 8ॸItolere que necohalajiin
ichacaaunne coina canu lararajiaain, neeuche, nabana nechu joaereen nichao
itolere ichana nainichaaunne jaanu tiha que inara coritaain nenaa jereranihane,
Jesocurisitone ainana caa niicha esenetaain neeichene coataa. Nii cacha
icharatei ichaain neeun. coritaeraneein nenacaauru, coatiha
2
1ॸLaodiseau nenacaauru, chae inara, Jesocurisitohacha jerei icharaneein
chaen chabana canu coaraelanaala neeuruhi. Acaaurute nechu Cana
nenacaauru- Ë͑ӕ¡ľ͑ËʮľËËΎɗҡӕ‫ڏ‬ Coaunera coitucuelanaala nenacaauru
cuureraauru, naaonjoainuri neeichene cachaauru ichao que cacha relaain,
corenihane, ʮҡɗ̲͑ɗ͑ʮľфɗɗ͑͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ moconajaera icharatenohin icharaneein
chaaun. 2ॸNitohaneeinne caohachaain rai neeure.
suujua lararajiaain, jeelai amuritoheriin 9ॸJerichanejeeinte rai Inaca Cana
jiniiquiin corajeein, itolere bana ita Coauneraacha ichai ichana naineraneein

belaain neein, nii chuni que Cana ne nii rai Calaohi Jesocurisito. 10ॸNii
Coauneraacha coitucueratelanaala jaunte Jesocurisito aina neeichene jaun,
nenaa- Jesocurisito coitucuhin rai Inaca Cana Coaunera aina netonai
neeichene coina jataain laraajihun. neeiche. Nii Jesocurisitote, itolere que
3ॸEsinae rauhijiriin Jesocurisito laraajiin satiin Cana Coauneraacha
coitucuhin neeichenete, rai caohacha ËΎËΎɗ͑͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľ͑Ëӕфӕæӕфӕ‫ڏ‬
aina itolere coitucuhin neriquicheein. naaneein ne. 11ॸChaen techu inae
4ॸNabana chuni inara coritaa raotojoeein Jesocurisito aina neeichene jaun, inae
æΎ́ΎѸӕͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ2ٍॷ3 438
cojunacatenohineein neeiche. Coatiha bitoaain neein, atene ujuarichuru bitoaain,

rai jaberoco que coujunacatenohineein naaonjoaauruhane rijijieein ichaohichene
neeuruhalu Jorioocurune rijijieein nihei. ËΎɗ͑ɗ͑фËΎӕ͑ӕʮľľӕ͑фӕȍ͑ľҡΎ͑Ύфɗ‫ڏ‬
Niite inae necoriha inara suujuane jaun, chene. 17ॸNete satiin necorereein inae ecu
ɗ͑Ύľ͑́ӕΎѸнӕľ͑ľѸфӕʮӕľľɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬ tihane bana. Jana Jesocurisito tenojoi
Ëȍľ͑ľʮɗ͑ľľɗ͑͑ľľɗËȍľ͑ľʮ͑ËΎʮӕ͑Ë‫ڏ‬ ichaonaa chabana necorerinaain, niheichu
neein rauhijiriin Jesocurisito caje unaa chabana satonorinaain. 18ॸJiaonrihachu
neein ne. 12ॸͮɗɗҡɗ͑ɗ͑ËΎ͑ӕҡľ͑Ύ‫ڏ‬ baaso ichaa inara beein, acaauru rijijieein
joineein nihalune caje ichanaalu neeichene coina, inara rai aitiin neeuruha
Jesocurisitone rijijieeinte, inara atinaain nii Cana Coaunera letono aanjeraauru
inara itajihane rai niha osane caje, letononiha nocoetiin, acaauru notaaca
Curisito aina cuaain nichoteeichene Cana Coaunerane beein, nechu jeriha
ËΎӕʮӕ͑Ë͑ɗȍËӕȍ͑ӕҡľľɗ͑¡ΎҡɗѸ‫ڏ‬ acaauru suujuane rijijieein ichaohin
nojoineein neeichelu. Nitohaneeinte necohasitaacha que nenacaaurune
neeiche, niicha ichana nainei ichaain oo tonoraain neeichene. 19ॸJesocurisito
caje ichateralu Cana Coaunera ËËȍ͑ľľɗ͑фɗѸӕӕʮӕËӕȍ͑ľѸɗфɗËȍӕфľ‫ڏ‬
esenetaain neeichene jaun. 13ॸInara nihane jaunte, jeriha Cana Coaunerane
Jorionelanaala neiniquichenete jauriaa rijijieein, jiniiquiin neein ita belaain
ɗ͑фʮ¡ľфΎËΎнӕľËΎӕʮӕ͑Ëҡľ͑Ύȍɗ͑ľ‫ڏ‬ ichaohacahene coina cana teein niha
lanaala neeichelu, jauriaanejeein nenaa Jesocurisitone saijieein ita caje neleruha
Moisesa tenojoi rauhi tonoraelanaala cachane jerecure.
nitajenaaneein neeichelune jaun. Nete 20ॸJesocurisito esenetaain neeichene
laen inae ena, Jesocurisito aina jaunte, inae nii jauriaanejeein inara
jiniiquiin ichaohichene coina, inara rai relaauruhalune jaan jianeein neeichelu.
ichaonaa teein ne Cana Coaunera, nii Aihana jaun, inae nainiheeiche ichaaoruha
ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎË͑ΎѸËʮľË͑ɗËȍΎҡľф‫ڏ‬ Jesocurisito coitucuelanaala nenacaaurune
teraneein nihane jaun. 14ॸͮɗɗʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬ rijijieein ichaohichene. 21-22ॸNii jaiti
ʮľľɗ͑͑ľ͑ͅΎɗѸľѸфɗфӕȍɗҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬ Jesocurisito coitucuelanaala ichaohichene
nihacachene jaunte niqui, caseteco bana: “Jiaonriha dadaain, niheichu
coaracaachene rai nihacachelu. Nete quiichene. Niheichu inara biji cuhane
coroso que ohalu Jesocurisitone aina teberiana nainiheeiche,” naain dadaain
cuaain, nii itajeein nelu Cana Coaunera. quiichene caohateein inara relaauruhalune
15ॸNitohaneeinte Jesocurisito aina jaante, nechu cachaauru suujua caje
cuaain, moconajaera aina rai unaaneein nihane jaun inae nitaje.
́ľҡΎ͑Ύ͑ľľɗ͑͑ľ͑Ëӕфӕ̲ӕфɗҡΎȍľф‫ڏ‬ 23ॸEsinaete chuhisi niqui rauhijiriin Cana
telu Cana Coaunera, Ѹҡɗɗ͑ËΎфʮľľӕ‫ڏ‬ Coaunera coitucuera rijijieein neein

rera notaracaae tenajaain. aitocure. ͮľҡľË͑ʮ¡ľфΎËΎËɗфɗËȍľф‫ڏ‬
neein ne. Nii acaauru aitoonjoan osaacha
Itolere dedeeu nenaacha que que coacuhin nenaa caje cana suujua
coacuhin neeuche. corenaa nainenihane jaunte, nii chaque
16ॸAihana jaun, inara ichao que ichaohin, nelatene.
3
inara lenone que lenoneein, inara coco que 1ॸNitohaneein inae ohin nitajenaa
cocohin, naaonjoaain neeichene, nihei rijijieein neeichene caje

chuni nii que ereein nenaa nainei. Jesocurisito esenetaain neeichene jaun,
Jiaonrihachu nebetacanaa cojoanonaa rai Inaca Cana Coaunera aina jiniiquiin,
439 æΎ́ΎѸӕͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ3
rai raotono nichajai que niha inara ichaone jaun, jiaonriha jaiti
Jesocurisitone jaan- dedeeucha que necoreniha inara ichaone bana,
coacuhin ichaaoche. 2ॸNii jaun, inae inaraacha ichai ichaain, ita coritaain,
͑ɗ͑ɗȍľľɗËȍľæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľ́‫ڏ‬ naaonjoaain ichaohichelune rijijieein
naala nenacaauru rijijieein coacuhin ichaonaa nainiheeiche. 10ॸNitohaneeinte,
neeichene. Dedeeu nenacaauruhacha ena nenaa ichaonaa que ichaohin, ena
que coacuhin neeuche. Jiaonriha caa nenaa cachaneein nenaa rijijieein, jeriha
chauratane que nenacaauruhacha que æ͑æΎӕ͑ľф͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬
coaauquichene. 3ॸNitohanihana jaun, chene, ɗҡΎ́ľфľ͑ľľɗ͑͑ɗɗËȍʮľфľɗËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬
inae jauriaalu nenaa inara ichao que riquicheein. 11ॸAihana jaun, coatiha
ichaoheeiche, ena nenaa inara ichaote, chaque nelatihei, Curieconeein,
Jesocurisito aina Cana Coaunera aina Jorioneein, Jorionelanaala, leeocha
asinojoineein ne. 4ॸNitohaneein cachaneein, cha coitucuelanaala
Jesocurisito, inara ichao sirichaneein cairicheineein, letononeein, ́ľҡΎ͑Ύ͑ľ́‫ڏ‬
nihane jaunte, inae ecu tihane bana naala, naaonjoaineein nihacane.
nacoauneein turuhane bana, aina Jesocurisito cachaneein nihacanete,
jiniichaain inara ocotiha ureein, aina jataain itolere amurijiriin nelate.
jiniiquiin necaohacha que ichaohichene 12ॸJataain inara belaitohane jaunte, rai
coina. cachaneein neeichene coina, inara

janijiin inara raain nelu Cana Coaunera.
Jauriaanejeein nenaa ichaonaa Aihana jaun, coujurihu inara ichao
aina ena nenaa ichaonaa. coreein nenaa tocohaneein esinae
5ॸAihane jaun, coaaucuruha Cana rauhijiriin cairichaaojoaain ita coaraain,
Coaunera coitucuelanaala nenacaaurune ita coroatajaneein, ́ľľΎËȍӕфӕ̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬
rijijieein coacuhin ichaohichene riin nenaa coacuelanaala, ita que
jianecuche. Jiaonriha joaenreein ene nererojoecaelanaala, naaonjoaain
aina ichaohin, quicha nejesina neein ichaaoche. 13ॸJiniiquiin ita que
ichaohin, ene nejesinaneein ichaohin, nererojoecaelanaala neein, tonaain
naaonjoaain Cana Coauneraacha ɗҡнӕľľфľľɗ͑͑ľľӕфӕȍËȍӕ͑ΎËΎȍËӕ‫ڏ‬
rautaainelanaala nenaa ichaain, rune, que inara suujua acateein,
chaaelai siriquichene chunaain, naaonjoaain neeuche, inara que suujua
͑Ύ͑ʮΎɗ͑ËȍнӕľËΎËӕȍɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬ acateein nihalu Cana Coaunerane
chene. Nitohanei ichaonaate jataain rijijieein. 14ॸItolere baaso caje inara
cana ichao aasaaera ne. 6ॸͮľфľҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬ suujua coreein, ita belaain jiniiquiin
lanaala nitohaneein ichaonacaaurute, neeuche. 15ॸNitohaneein neeichenete,
jataain mainajeein casetecaeratereein inara suujua raujiareein Jesocurisito,
Cana Coaunera. 7ॸNii rijijieeinte inara raotojoeein neeichene coina. Nii coinate
netonai ichaorejetocoiche, jaiti inara raain nelu Cana Coaunera,
necoreniha inara ichaone bana. 8ॸNete jiniiquiin rai jaberoco rijijieein
inae necoriha inara ichaone jaun, ita neeichene coina.
cotaairiin, ene aina ichaohichene 16ॸItolere bana inara rai
coinaacha baasoneein coacuhin, inara Jesocurisitohacha beratei coaaucuche

amute cacha baijiaain, rautanacaai que inara suujua cuhane. Inara suujua que
ereein, naaonjoaain ichaohichene coitucueratiha Cana Coaunerane
jianequiche. 9ॸInae nitohaneein necoriha rijijieein, jiniiquiin ita relaain, ita
æΎ́ΎѸӕͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ3ٍॷ4 440
suujua aninoaain, chatohanai ichaain neeichene, esinae rauhijiriin corajeein

niha chunine coataa ita suujuateein, ichacuche, inara amute cacha rai
naaonjoaain neeuche. Inara suujua aina ichaquichene que coacuelanaala,
cutaain Cana Coaunera coroajeein, Jesocurisito rai ichara rijitojoeein.
salmo que nenateein, itolere nenatena 24ॸInarate inae ecu tihane bana, inara rai
Cana Coaunera coroaenanaja que aca cana Curuaanaa nihane rai niicha
nenatecuche. 17ॸItolere inaraacha ichai jerei ichara neein neeichene jaun,
ichaquichene, jeriha Jesocurisitone raineein nenaa que inara coreterihani
rijijieein aina cuaain ichacuche. ˇľфɗËȍ‫ڏ‬ Cana Curuaanaa Jesocurisitone
nejeeinchu chaelai que ereein neeiche coitucuhiche raotojoeein. 25ॸNii choae
cacha raine, aca jerihane rijitojoeein tacaain coatiha nejelauneein chuni
ereein neeuche. Chaen chu, nii rai coaraain nihei Cana Coaunera.
4
Calaohi Jesocurisito aina cuaain, rai 1ॸInara, fatoroon neeichene, inara
Inaca Cana Coaunera coroaecuche. letonocuru aina caohachaain inara

suujua coaraain, rauhijiriin acaauru
Curisito ranojoineein nenacaauru ichao. aina neeuche. Inara netonai leinjiin
18ॸInara ene neeichene, inara lanaauru dedeeu nenaa Curuaanaa letononeein
ere tonoraain jerecuruhane rijijieein neeinchene jaun, rai inaraacha ichai
neeuche, acaachate inaraacha beeichene rai neeichene que nainaain
ichanenineein ne, coujuriu Jesocurisito ichaaoche.
esenetaeraneein nenaa tocohaneein 2ॸItolere bana Cana Coaunera
neeichene coina. 19ॸJana inara lananeein coroajeein bajaae bajajeein itolere que
inara comasaihuru belaain neeuche, nainaain ichaaoche. 3ॸCanacaanu rai
jiaonriha inara comasaihuru cotaairiin netonai Cana Coaunera bajaauchete
coaraquichene. canacaanu rai acuujua joracaaine ne
20ॸCanaanaihuru nihanatiin, rai itolereneein cuhin Jesocurisito que
fojiaraauru ere tonoraain neeuruhine. Erenaa coitucueraelanaala nenaa- niicha
Nitohaneein neite rautaain coarae Cana beratei beebejihacaanu. ͮɗɗËΎɗҡӕËӕľфľ‫ڏ‬
Curuaanaa Jesocurisito. 21ॸJiaonrihachu, lanaala nenaa Erenaa canuhacha
inara acaauru inacaneein, inara beebejei corenihane, caa caresero
bereecuru baijiaain neeichene, nabana cuhane neeun. 4ॸCacoreniha Cana
caoacha coroaecuruhane jianecuruhane Coaunera bajaauchene raotojoeein
coataa. aohana nainecuruhane coina, rauhijiriin
22ॸFatoroon letononeein nenacaauru, nii Erenaa beebeje cachaauru rai.
ËӕËȍӕфҡ͑ľнӕľËӕфӕƸҡΎфΎΎ‫ڏ‬ 5ॸæȍľ͑ҡľËȍӕæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
neein nenacaauru ere tonoraain churu que caohacha nejesina ichajeein

neeuruhine. Jiaonriha coarajeeuruhane itolere bana ichaohichene coaarateein,
notaracaaecha acaauru belaihuruhane caohachaain coacuhin nii canaacha
jerenacaauncha acaauru ere tonoraain esenetai que acaauru rai raotojoeein
neeuruhane. Coaracurenihane jana beebejeeche caeneenejelanaala. 6ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
nihanatiin, suujua aina cutaain, neein ereeichene raotojoeein ereeuchete
jerecuruha acaauru fatorooncurune itolere bana rautatiin aonacurumiin
rijijieein neeuruhine, nitohaneein jeriha aohanraauru. Chaen tonaain ereeuruhane
Cana Curuaanaa Jesocurisitone jaun. nihanatiin, фΎҡΎʮΎľľɗ͑¡ѸΎËΎËӕľ́‫ڏ‬
23ॸItolere inaraacha ichai ichaain naala acaauru tonoraain neeuche.
441 æΎ́ΎѸӕͮľ͑ËӕфӕѠɗॷ4
nitohaneein, Laodiseau nenacaauru,

Necoiha Faborone Erapolisiu nenacaauru, chaen inara,
7ॸCanu suujua rijijieein, Jesocurisito naaonjoaineeichene que, jataain
ɗËȍфҡľ͑Ύȍɗ̲ɗȍ͑ľ͑нӕľËËΎфҡ‫ڏ‬ ËΎӕ͑ʮΎË͑ɗɗƄƸƸΎфѸɗ͑ľËΎфʮľ‫ڏ‬
nera- jataain canuhacha belaai- najacoon. 14ॸCanuhacha belaaineein
Jesocurisito coreniha cana nejera nenaa- docotoro Locasi netonaite inara
Tiquicote, inara rai canu benaa bereein. coacue, chaen Demasi netonai.
8ॸNii coinane inara rene aca letoaaun, 15 ॸLaodiseau nenacaauru
inara rai: “Naaonjoaaine nihacaanu,” Jesocurisito coreniha cana

naain inara suujua lararajiaane coina. nejeraneein nenacaauru rai acaauru
9ॸAinate uhe inara laurijiraneein coaaucaaunne beeuche. Chaen Ninfasi
nenaalu- jataain canuhacha belaai- aina rai loreri asaae netaojianacaauru
Jesocurisito coreniha cana nejera coaaucaaunne beeuche. 16ॸInae
Onesimo. Acaaurute inara rai caaelai nainaain caa inara rai canuhacha
benaa beeurureein. 10ॸCanu aina ́ľ͑ɗнӕɗфɗËȍфľфľҡɗ͑ËΎфнӕɗ‫ڏ‬
caresero cuhane nenaa- Arisitarocote, chene nainaquichene, Jesocurisito
inara coacue. Chaen Berenabeen ranojoineein Laodiseau nenacaauru
calaohiriji- Maroco netonaite inara rai letoaauchete, acaauru netonai
coacue. Inae inara rai bihanulune reretaain coaracurumiin. Acaauru
rijijieein, inara rene bedainiha nii netonai, acaauru rai quiicha letoai
Marocone raotojoeein raauche. 11ॸChaen quiricha, letoaauruha inara rene ne,
techu Josto neein acaauruhacha reretaain coaracuche inara netonai.
curuaatei- Jesoso netonai inara coacue. 17ॸChaen Arquipo rai: ٘ॸَkҡɗɗ͑ɗËȍľɗ
Acaauruhachate canu araaichuru- Cana Curuaanaacha icharatei

Jorioocuru caje, Cana Coaunera amihanenaa ichaauje, ͑ɗɗɗËȍфҡɗȍ‫ڏ‬
ɗËȍфҡľ͑Ύȍɗ̲ɗȍ͑ľ͑нӕľËËΎфҡ‫ڏ‬ lune rijijieeincha.’ naainte ichei nere
neraneein, ʮҡɗ͑Ë͑ӕѸӕӕʮӕ͑ӕ͑ľф‫ڏ‬ letoae Faboro,” naain beeuche.
neein neeure. 12ॸInara laurijiraneein 18ॸInae satonotichaaunne raine Canu
nenaalu Jesocurisito cachaneein nenaa- Faboronichaaune caraajenihane, caa

Efaforasite inara coacue. Acate itolere quiricha cuhane inara coaaucaaunne
bana inara rai Cana Coaunera bajaae laenaaun. Atiin Caresero cuhane
bajaaenaja que, ́ľľΎËȍɗËȍ͑ËΎËӕľ‫ڏ‬ nihanune que coaaucuche. Jeelai
lanaala itolereneein Cana Coauneraacha amuritoheriin inara coroatajanemiin
jerei ichaquichene coina. 13ॸCanune Cana Coaunera.
Tesalonecau nenacaauru rai
5ॸCoatihajoaenreen erenaa rijijieein

Tesalonecau nenacaauru rai nihei caa cacha relaacaanune jaan Cana
laenaauruha Faboroorune Coaunera Ere. Mijiaainetiinte cacha
1
1ॸCanuna Faboro neeun. Inara raina suujua que tacae, nitohaneein tiha Cana
Siribano, Timoteeo, naaonjoain Coaunera Suujuene jaun. Nitohanihana
͑ɗËȍ͑ӕ͑ľ͑́ľ͑ɗ͑́ľҡΎфɗËȍ‫ڏ‬ jaunna esinae rauhijiriin Cana Coaunera
nuhin. Saain nii Tesalonecau Ere neein nihane coitucuhacaanulu.
nenacaauru Cana Coaunera rai ita Inarate canacaanu ichao coitucuhiche,
taojiaera neeichene raina caa laenaain inara aina nihacaanune bana inara nota
letoacaanu. Saain nii Cana Inaca Cana que canacaanu coaraquicheluna jaun.
Coaunera, Cana Curuaanaa Jesocurisito, Nenacaen inara caohachanu que tejian
naaonjoain coitucuhin neeichene raina canacaanu coaraquichelu inara nota
caa letoaacaanu. Inara belain, inara que, jerichanejeein caohachaain
coroatajaneeine Cana Inaca Cana ichaohichene coina.
Coaunera, Cana Curuaanaa Jesocurisito 6ॸNii jaunte jerichanejeein canacaanu
naaonjoainte raotojoeein neeiche. ichao rijijieein, Cana Curuaanaa

2ॸCana Coaunera bajaacaanune Jesocurisito naaonjoain rijijieein inara
naineeina, “Nariha,” naain coroaejeein, netonai inara ichao que ichaohiche.
ɗ͑ффɗ¡ʮË͑ӕɗ͑фËΎфΎҡʮ͑ľ‫ڏ‬ ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ËΎȍËȍɗËȍɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬
jeein sacuha Cana Coaunerane coina. chene corenihate inara rerohecaain,
3ॸNitohaneeina inara coaucuhin inara cairichaerihure niqui, nete inara
nihacaanu, Cana Inaca Cana Coaunera coroatajaneein naaonjoaan Cana
bajaacaanune naineeinna rauhijiriin Coaunera Suujuene jaun, raotojoeein
inara coroatajanerichaain Cana rachoojoeein Cana Coaunera Ere
Coaunera Calaohi Jesocurisitone aonaain tonoraaiche atiin.
esenetaain, caohachaain laraajiin 7ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ҡɗɗ͑́фʮɗɗ͑͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
necairichanaa abaantaain amihaneein chanaa abaantaain raotojoeein

leeochaauru belaain neeichene jaun. neeichene jaunte, inara coitucuuruhana
4ॸCoichana aina cutaainte inara belai jaun, jerichanejeein inara rijijieein
Cana Coaunera. Aihana jaunna, janijiin ichaonaa caohacha que ichaonaa
Cana Coaunera ranojoineein neeichene coaaucure saain Masedonia, Acaiha,
coitucuhacaanu. naaonjoaihunri nenacaauru Cana
442
443 ҽľѸ́Ύ͑ľËӕͮľ͑ËӕфӕѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ1ٍॷ2
Coaunera coitucuurera. 8ॸNitohaneeinte rauhijiriin aitocoaanu natiinte

Masedonia batane, Acaiha batane, canacaanu ataibinaene beein,
itolere sacutaain Cana Curuaanaa Ere ͑Ύ͑ʮΎӕ͑фľË͑Ë͑ӕ¡ľ́ɗȍľɗ‫ڏ‬
coitucuerateeichene jaun, esinae churu, chaelai chunei coritana coacuhin
rauhijiriin Cana Coaunera esenetaain joaenreein canacaanu ereniriaala que
rauhijiriin nere tonoraain neeichene aitona rijitiin.
coitucuure itolere neein. Nitohaneein 4ॸCanacaanu suujua coarajihana
ɗҡΎ́ľфľ͑ľľɗ͑фΎҡΎʮΎľľɗ͑ɗ͑фËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬ jaunte, canacaanu letoae Cana

ruhana jaunna, inae cha que erenaa Coaunera, jianacoon cana mitaain, Cana
nainenihacaanu canacaanu inae. Rai Ichaonaa Tera Nere bihacaanune
9ॸNii jaunte inae acaauru rai cha que coina. Coatiha canacaanu belaain niha
irihacaanune latecurene, jauriaa nejeein cachane jerena caaun cacha relaain
inara rene turuha uhacaanune jana, nihaacaanu. Canacaanu belaiha Cana
canacaanu belaain, canacaanu raain, Coaunerane jerena caaunna jerihane
canacaanuhacha beebejei Cana Coaunera tocohaneein cacha relaain nihacaanu.
Ere esenetaain tonoraain, nii enuha caje 5ॸNii coitucuhichene tocohaneein,
cacha chanohineein nenaa inara coaunera coatiha canacaanu coretequichene coina

niha inaraacha tei jianeein raatiriin, esinae inara belaihaacaanu. Esinae Cana
rauhijiriin nii ichaohin nenaa Cana Coaunerate coaraje.
Coaunera Esine Ere esenetaain tonoraain, 6ॸCanacaanu cocoainaain canacaanu
nii beebejeeiche leeochaauru raine letoaain niha Cana Coaunera Calaohi

coitucuuruha itolere neeina jaun. Jesocurisitona jaunte niqui neere
10ॸChaen techu enacoauneein dede canacaanu rai rauhi. Nena “Naaonjoain
caje turuha uha nii Cana Coaunera canacaanu que suujua acateein neeine
Calaohi, nii oo caje Cana Coaunera cachara,” naain erenihacaanu inara rai
ichatenohin Jesosone cohajeeichene nihanatiin. 7ॸNechu jataen joaenreein
beebejeeure. Nii Cana Coaunera Calaohi cacha rijijieein turuhin, canacaanu
Jesosote cana casetecaeratihane rai niha nerotohin inara belaain inara jana
Cana Coaunerane jana jianacoon cana amuhemuhecaanulu. Charijieein teeinti
mitaeraneein ne. bereecuru belaain fojiae neba. Nii
rijijieeina inara belaain inara
Tesalonecau namihaneeo ichaa Faborone relaacaanu. 8ॸCoatiha Cana Coaunera
2
1-2ॸNii
coitucuhichene tocohaneeinte Ereeicha que inara relaacaanuneeicha
jauriaa nejeein Filipoo turuhacaanune coina turuhin inara aina nihaacaanulu.
jana, canacaanu batohin, canacaanu Inara netonai canacaanu ichao coaraain
necoejechanuhin, Ë͑Ë͑ӕнӕľʮΎ́ľËΎΎ‫ڏ‬ jerichanejeein canacaanu rijijieein
ruha natiinte, inae enene esinae rauhijiriin ɗËȍΎȍɗËȍľ͑ľËΎɗ͑͑ɗҡΎ́ľфľ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
aitocoanune coitucuure. ͮɗɗËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬ chanaa abaantaain turuhin nihacaanulu,
chene tocoaneeinte canacaanu aina canacaanu coichana aina cutaain inara
͑ľʮľфҡľľӕфӕȍ͑ɗɗҽľѸ́Ύ͑ľËËΎËΎɗËȍ‫ڏ‬ belaain nihacaanune jaun.
curune jana, canacaanu coroatajane Cana 9ॸJauriaana janotiinnetojoeein,
Coaunera, acaauru que casilanaala ́фʮɗɗ̲͑ɗ͑ʮľľɗ̲͑ɗȍ͑ľфľҡΎË‫ڏ‬

laraajiin inara rai nere bihacaanune coina. nulune coaauquiche chachu natiin.
3ॸNitohaneeina joaenreein caje rocohin Nitohaneeina canacaanu raajenihane
inara relaenihacaanu. Nitohaneein amihaneein, coreniha canacaanuhacha
ҽľѸ́Ύ͑ľËӕͮľ͑ËӕфӕѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ2ٍॷ3 444
latei coreteein, Cana Coaunera Ere rijijieein Cana Curuaanaa Jesoso sohin
beebejeein ichaorejetocoaaunlu, nabana jaaorera ne. Nitohaneeuruhana jaunte
inara cairichaacaanune, chaelai que acaauru aina nihacaanune bana
latejihojoiriin neeichene coataa. canacaanu sitaaurelu. ͮɗȍľɗ͑Ѹɗʮɗľľɗ‫ڏ‬
10ॸ“Baaso chaainjene nihacaanu,” niji Cana Coaunera jerenohin ichana
naain iriha cacha natiin, chatohaneein coaaucuruhi, nechu satiin cacha aina
baaso chaain nihaacaanu. Inara, Cana obaejeriin ichaaoruha neechate laen
Coaunera, naaonjoain neeichenete jerecure. 16ॸNii jaunte jianacoon mituhin
rauhijiriin canacaanu suujua coaraain, neeuruha Jorioniheichurune coina,
Cana Coaunera coitucuera neeichene Jorioniheichuru rai Cana Coaunera Ere
нӕľË͑Ë͑ӕѸӕӕʮӕËҡľľɗ͑͑ɗȍË‫ڏ‬ benaa jerichaanune, caohateeure.
nune coarajerejetocoichelu. Nii jaunte Nitohaneeuruhana jaunte jataen
nene nihei chaelai que ujuaiteein mululuhin osaquiin neeure. Nii jaunte
canacaanu coulurujiha chuneine jaannu. tabiicha acaauru abaantana nainene
11ॸNii choae tacaainachu calaohi Cana Coaunera. Nii jaunte inae cuu
suujua nunaain lararajiaa inacane tihane, nii core coaraa cuurureein
rijijieein inara suujua nunaain acaauru notaanaa.
lararajiaain nihacaanune coitucuhiche.
12ॸNitohanihana jaun, coujuriu Cana Coaiteen Tesalonecau turuha
Coaunera coitucuera neein nenaa cunaa jeriha Faboro ne
tocohaneein rauhijiriin ichaooche, nii 17ॸInara caje amuhacaanune caje
ʮӕфɗɗ͑ффɗɗҡΎËΎ͑ӕ́ӕ͑ľҡΎËΎȍ‫ڏ‬ coaauneeina, inara coacuhin nihacaanu.
neein raotojoeein rachoojoeein aina Carajaain ita coaarinihacache natiine
neeichene coina inara cotijiaain nihalu ʮľфɗËȍ͑ľʮľľɗ͑ɗ͑фËΎËӕȍɗ͑͑ɗȍË‫ڏ‬
Cana Coaunerana jaun. nune jaun, inara coaraa uhene
13ॸCoatiha joaenreein cacha ere rijitojoihacaanu.
aonajenaa rijijieein Cana Coaunera Ere 18ॸInara coaraa unaa jerichaanune
aonajiheeichelu inara rai bihacaanune ͑ɗ͑ľľɗ͑ҡľË͑Ë͑ӕËҡľͅΎËΎ͑‫ڏ‬

jana. Nii jaunna Cana Coaunera jaera. Canuna Faboro neein caraaje
bajaacaanune, “Nariha,” naain nihane inara coaraa unaa jereeun araai
bajaacaanu. Nii caje coaauneeinte saain.
esinae rauhijiriin caohachaain inara 19ॸInae coaiteen cau turuha Cana
ichao coreein ichaohichene coaarateein Coaunera Calaohi Jesocurisitone

neeiche. Nitohanihane cajete esinae banana, raotojoeein rachoojoeein
rauhijiriin Cana Coaunera Ere nihane nereeunni, cacoreniha coitucuhin rai
que necoaarate. cacha neeichene jaun. 20ॸNii jaunna
14ॸCana Coaunera Calaohi Jesocurisito ľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑фΎҡΎʮΎľľɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬
ere tonoraaichene corenihate inara aina joeein nihacaanu.
3
nejerateeurelu inara araaichuru. Nii 1ॸJataenna inara coaraa unaa
rijijieein techu nii Jodeau nenaa Cana jeretohacaanu niqui, ͑ľ͑͑ɗ͑ľ͑ľ‫ڏ‬

Coaunera Calaohi Jesocurisito ere richaanuhin. Nii jaunna cau Atenau
tonoraaurera aina nejerateeurelu nerichaanuhin. 2ॸAcaihanejein cana
acaauru araaichuru Jorioocuru. 15ॸNii nejera Timoteeochana letoarichaanuhin
Jorioocurute acaauru rai Cana Coaunera inara coaraa uhane coina. Acate Cana
ere beera inoaensi sohin jaaoruhane Coaunera letononeein canacaanu
445 ҽľѸ́Ύ͑ľËӕͮľ͑ËӕфӕѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ3ٍॷ4
coroatajane, Cana Coaunera Ere benaa 10ॸNii jaunna janotiin netojoeein Cana
que. Nii jaunte inara coaraa ureein, Coaunera bajaain nihacaanu, canacaanu
inara suujua lararajiaain nihane, nii coroatajanihane inara rene turuhin
aina nelararajiaain, inara suujua inara rai beebejihacaanune, jataain jelai
nunaain neeichene coina, 3ॸnabana amuritoheriin esenetaain queecha
chatohaneein nejelau suujua cuaain jaaequiin neeichene coina.
niha chuneine coataa. Inarate 11ॸkɗȍ͑ʮӕ͑͑Ë͑Ë͑ӕËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
raotojoeein niriinanai coitucuhiche. niha Cana Inaca Cana Coaunera, Cana

Saain nitohaneein necairichanaa Curuaanaa Jesocurisito naaonjoaine
coaraain nihacache nete ne. 4ॸNii inara jerichaanu inara coaraa uhacaanune
aina nihacaanune bana, inara rai coina. 12ॸInara coroatajaneeine Cana
aitocoaanulune tocohaneeinte nelu cana Curuaanaate jelai amuritoheriin
suujua reroecaeraauru. Nitohaneeinte esenetaain, tonoraain neein ita belaain,
situelu, nii coitucuhichene tocohaneein. cachaauru belaain, naaonjoaain neeiche
5ॸNitohaniha jaunna inara inara belaichaaunne rijitojoeein.
coaarateeunlu. “Esinaete chuhisi 13ॸAihute nitohaneein rauhijiriin inara
rauhijiriin Cana Coaunera Calaohi suujua coaraain ichaohichene jana inara

Jesocurisito ere esenetaain tonoraain eruhine Cana Coaunera Calaohi
neeure,ٚ͑ɗ͑͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬ Jesocurisito, raineein nenacaauru aina
nune jerena caaunna inara turuha uhane bana.
coaarateeunlu. “Baaso que sarunajaain
niha Moconajaerane, baaso chaain Nitohaneein ichaoha cachane
neeuruhane inacojoeein inachujian jeriha Cana Coaunerane
4
acaauru rai Cana Coaunera Ere benaa 1ॸCana Curuaanaa Jesocurisito
que amihanihacaanulu,” naanune coitucuera neeichene jaunna, atiin
jaunne, inara coaarateeunlu, inara rai aitorichaanuhin, nii jauriaa
nitohaneein coitucuhanune coina. inara relaacaanune rijijieein ichaohin
6ॸNii jaunna nitohaneein esinae neeichene coina. Nenacaenjian jelai
rauhijiriin Cana Coaunera Ere esentaain, choae jauhecotojoeriin neeichene
tonoraain ita belaain, raotojoeein coinana aitocoaanu, nitohaneein jeriha
neeichene coitucuun, inara caje turuhin Cana Coaunerana jaun.
biha Timoteeo canacaanu raina jaun. 2ॸInarate nere coitucuhiche, canacaanu
Chaen techu canacaanu belaain que inara relaeratiha Cana Curuaanaa

canacaanu coacuhin, canacaanu coaana Jesocurisitona jaun. 3ॸAcaiha nejein nere
jeretohichene be. ʊ͑фËΎ͑ʮľфľҡΎȍ‫ڏ‬ tonoraaiche neechate jere Cana
caanune rijitojoeein canacaanu coaana Coaunera. Nabana ita raelanaala ene
jeretohichene be canacaanu rai. aina ichaojeraquiin niha chuneine
7ॸNii jaunna necairichaacaanu natiin, coataa. 4ॸAcaiha nejein sinijiera
raotojoeein nii que nelararajiaain atiin ainaacha ita jereein jiniiquiin suujua
rachoojoeein nihacaanu. 8ॸNitohaneein coarain niha cacha nete caohachae.
rauhijiriin Cana Curuaanaa ere 5ॸCaohachaai, æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
tonoraain neeichene jaunna, cha que ruhi rijijieein inara suujua coarihei
tonajelanaala nihacaanu. 9ॸNii jaunna amuneein neeichene. 6ॸCoa nejesinajeein
inara coreniha, “Nariha jataen,” ita coritaain ita shaquiin nihache.
naacaanu, Cana Coaunera notaracae. Nitohaneein neinihanete banejelanaala
ҽľѸ́Ύ͑ľËӕͮľ͑ËӕфӕѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ4ٍॷ5 446
choae osa nalutiareein Cana Curuaanaa, 15ॸNii jaunna inara rai aitocoaanu,
nii core coaraain nihane coina, nii inara cacha relaa Cana Curuaanaane
rai aitiin inara relaain bihacaanulune rijitojoeein. Cha teeinti, coaiteen turuha
tocohaneein. 7ॸCoatiha canaacha jerei uha Cana Curuaanaa nereen tiaain
ichaechajeein ichaonaa coina cana ichoae, nii ichoaichaniha onacaauru
cotijiaain, cana raain niheilu Cana ajiniha Cana Curuaanaa aina niha
Coaunera. Rauhijiriin cana suujua curinaain. 16ॸLetonocuru- anjeraauru
coaraain ichaohacachene coinate cana Ëӕфӕ͑нӕľ¡ľфҡɗȍæ͑æΎӕ͑ľф‫ڏ‬
raain nelu Cana Coaunera. 8ॸCha teeinti, nete inae toniha Cana Coaunera rai
caa inara relaacaanune jaan batoe. jaihane jana, dede caje fauha uha nii
Nihei canacaanu batoha aitorinaain. Cana Curuaanaane, ichanaa cuurureein
Nechu nii rai Suujue que cana suujua esenetaain onacaauru. 17ॸNii baihate
lararajiaera Cana Coaunera batohate acaauru aina jiniiquiin nihacachene
aitoreein. coina, dede sacari jana Cana Curuaanaa
9ॸJiniiquiin raotojoeein ita belaijieein aina ita ruhin curichaacheein jiniiquiin.
saain itolere cacha belaain neeichene Nitohanihanete Cana Curuaanaa aina
coina, inara relaa Cana Coaunerana ͑ɗȍËӕфɗËȍËȍľľɗ͑Ëȍ¡͑ѸҡΎ͑Ύľ‫ڏ‬
jaunna, inae nii que inara relanaa lanaala. 18ॸAihana jaun caa erenaa que
nainenihacaanu. 10ॸNitohaniha jaunte, ita suujua lararajiaain neeuche
saain Masedonia nenacaauru Cana raotojoeein.
5
Coaunera coitucuurera belaain neeiche. 1ॸ“Naaonjoain banate turuha ureein
Nii jaunna jelai choae jauhecotojoeriin Cana Curuaanaara,” naain

inara suujua coaraain inara amute coitucuhi chunei, nii coitucuhichene
cacha belaain neeichene jereeun. tocohaneein. 2ॸNii coitucuhichene
11ॸInara letoacaanune tocohaneein tocohaneeinte cha coatajeniha chuneine
raotojoeein ichaohin, nihei casaje que jana turuha ureein. Charijieein teeinti
erenaa coacuelanaala inara janotiin turue asijiauto. Nii rijijieeinte
amihaneeocha ichacuche. 12ॸAihute turuha ureein. 3ॸNitohanerichaine
ɗ͑фнӕľѸӕӕʮӕËҡľľɗ͑͑Ύ͑ʮΎ͑‫ڏ‬ banate, ٘ˇҡɗ͑фΎҡΎʮΎľľɗ͑ҡľɗËȍΎȍ‫ڏ‬
ruhine Cana Coaunera coitucuuruhi. cache. Coatiha nihei cana que
nejerateein chatohaneein cana ichao
Coaiteen turuha uha Cana Curuaanaane itajeranu,” naain ereein neeurureein
13ॸ“Naaonjoaainte neeure Cana Cana Coaunera coitucuuruhi cachaauru.
Coaunera Calaohi Jesocurisito Nii lacuritiinte caseteco coaraa
esenetaain onacaauru,” naain inara cuurureein luhecotariin, acaauru
netonai coitucuhichenena jerichaanu. casetecaa Cana Coaunera ne. Nihei
Nabana cha coitucueneeichene ohin Ëȍӕ͑ɗʮɗȍӕ͑Ëӕȍɗ͑͑ɗËȍΎҡľ͑͑ɗ͑ľËӕфӕ‫ڏ‬
naaonjoan chuneine, nabana Cana rinaain. Charijieein teeinti, canaanai
Coaunera coitucuuruhi cachaauru siriha enene, inae saa rai batenene, rai
rijijieein jataen tabai inaderanaa que cunaane, cuna caje nichotenaa nainene.
inaderaain neeichene coataa. Nii rijijieein techu luhecotariin cau
14ॸCharijieein teeinti, ohin ichanae turuha Cana Curuaanaane acaauru
Cana Coaunera Calaohi Jesoso, nii casetecaane nii cuna aonacurureein.
rijijieein techu aina ichanaa cuurureein 4ॸˇ͑ɗ͑ф́ľ͑͑ľѸΎΎ͑ľ͑ËΎфɗȍľľɗ‫ڏ‬
esenetaain onacaauru. cheein, cohajeeichene jana

447 ҽľѸ́Ύ͑ľËӕͮľ͑ËӕфӕѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ5
tururichaaina jaun. 5ॸCana Curuaanaa acateein, nere tonoraain neeuche, Cana

jerenohin coitucuhin tonoraaichene Coaunera coitucuurera beraichaneein
jaunte, jiichoo conaera- cono neeuruhana jaun. 13ॸNii jaun acaauru
cachaneein neeiche. Coatiha Cana que inara suujua acateein belainajaain,
Curuaanaa ere tonoraauruhi rijijieein leeochaauru aina jiniiquiin raotojoeein
nocohenaana nenaa cacha neein neeuche.
nihaacache. 6-7ॸNii jaun nainihei 14ॸAmihanenaa jeriheichuru cotaicha
ninauhene neein ajenacaauru rijijieein rijitiin suujuateein letoaauche. Chaen

nihacachene. Itolere bana cana suujua chu nererojoecaain nenacaauru belaain
coaraain nihacache nete caohachae. suujuateeuchete, suujua tocharaain
8ॸCharijieein teeinti, nalarijia que coata suujua nunaain neeuruhine. Chaen chu
teeure soondarooru, acaauru jaberoco nacanacaenaauru coroatajanecuche.
acateraanu que, nabana chatohaneein Raotojoeein satiin acaauru suujuateein,
tenajaera nihane, acaauru que temuhin acaauru suujua lararajiaain neeuche.
nihane coataa. Nii rijijieein techu inara 15ॸCoaracuche, jiaonriha inara rai
netonai, cana acateraanu que Cana baaso chara nihane coa nacatiha tacaain
Curuaanaa esenetaain, tonoraain, ita cainaain nihache. Ita belaain, saain
belaain, cacha belaain, naaonjoain itolere cacha, æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
nihacachenete cana acatera niha ruhi nihanatiin belaain neeuche.
nereein nii canaacha esenetai. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ 16ॸRaotojoeein rachoojoeeriin neeuche
niha cachenete cana rohan nichuutaain inetono janonaa bana. 17ॸCana Coaunera
Ë͑ËΎфɗҡ͑͑ɗ͑ľ͑ľфľľɗ͑ͅΎËΎ͑‫ڏ‬ bajaebajajeein neeuche inetono janonaa
jaera. Charijieein teeinti, coata caje bana. 18ॸChatohaneein inara tera nihane
ichanohin asiho lauriae soondaro, nihanatiin coroaaecuche, nitohaneein
nabana chatohaneein couturi tiha aina coujuriu Cana Coaunera Calaohi
nejerateine coataa. Nii rijijieein techu, Jesocurisito esenetaera neein nenaa
chatohaneein cana suujua tenaa tocohaneein neeichene jeriha Cana
nainenereein Moconajaera, batoelanaala Coaunerana jaun.
esinae rauhijiriin jianacoo cana mitaa 19ॸInara suujuatenaa jeriha Cana
Cana Mitaerane esenetaacachene. Coaunera Suujuene, aonaain

9ॸCoatiha caseteco coaraain nihacachene tonoracuche.
coina, cana raain nihei Cana Coaunera. 20ॸCana Coaunera Ere biha Cana
Rai Calaohi Jesocurisito coreniha Coaunera letonone, nijiaonriha batohin

jianacoo mituhin nihacachene coinate neeichene. 21ॸEsinae rauhijiriin suujua
cana raain ne Cana Coaunera. 10ॸϘȍË‫ڏ‬ coaraain inara relaacaanune rijitojoeein
chene nihanatiin aina nihacachene inara relaauruhane esenetaain
coinate cana coreniha ohe Cana tonoraauche. 22ॸItolere baaso jianeein
Coaunera Calaohi Jesocurisito. 11ॸNii neeuche.
jaun nii aaichene rijijieein jiniiquiin ita 23ॸAcaiha nejein nere esenetaain
suujua lararajiaain laraajiin neeuche. tonoraera neein neeichene coina inara

suujua coreeine atiin cana rai raoti
Satono nejeein Cana Coaunera ichaonaa tera Cana Coaunera. Aihute
coitucuurera suujuatiha Faborone neculocohin neeine inara jaberoco,
12ॸAonacuchena inara rai irihacaanu. inara suujue aina coaiteen turuha Cana
Nii inara beraihurera que inara suujua Curuaanaa Jesocurisito nereein tiaain.
ҽľѸ́Ύ͑ľËӕͮľ͑ËӕфӕѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ5 448
24ॸNitohaneeinte ichareein nii Inara ͑ľʮľфӕфӕæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬

Cotiharalu, nitohaneein nihana jaun. rera rai.
27ॸAihana jaun acaauru rai caa
Laenaane satononiha acaauru canuhacha laenai ereretaauche, Cana
coroajeein acaauru coaaucane biha Curuaanaa letoaeratenojohin neein
Faborone nihana jaun.
25ॸCana Coaunera bajaauche 28ॸInara coroatajaneeine Cana
canacaanu rai atiin. Curuaanaa Jesocurisitote raotojoeein

26 ॸ“Inara coaaucuruha jera neeiche.
Faborooru,” naauche satiin cana Nitohaneein neeine.
Tesalonecau nenacaauru rai
caohachae. 7ॸInae dede caje turuha uha Cana

“Chatohaneein neeiche” naa Faborone Curuaanaa Jesocurisito, rai letonocuru
1
1ॸCanu Faboro nichaaune, Siribano, mijiaainetoori- anjeraauru ainane banate,
Timoteeo, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑͑ɗËȍ͑ӕ‫ڏ‬ nebetacanaa tereein cana rai Cana Coaunera.
nena caa laenaain letoarichaanuhin. Nebetacaacachene jana, acaauru cana
Saain nii Tesalonecau nenacaauru Cana rerohariha necairichaauruhane coina. 8ॸCana
Inaca Cana Coaunera, Cana Curuaanaa Coaunera esenetaauruhi, chaen nii jianacoo
Jesocurisito naaonjoaunri coitucuurera cana mitaera Jesocurisito ere esenetaauruhi,
raina caa laenaain letoaacaanu. 2ॸInara casetecaa usi tabai quene coinate turuha
coroatajaneein Cana Inaca Cana ureein Cana Coaunera Calaohi. 9-10ॸæ͑Ë‫ڏ‬
Coaunera, Cana Curuaanaa Jesocurisito nuhacha beebejei esenetaaichene jaunte,
naaonjoainte raotojoeein neeiche. Cana Curuaanaa coroaecurureein saain
esenetaeraauru inae turuhane bana. Nii
“Nariha” naain coroajeein banate caseteco coaraa cuurureein, cha bana
Cana Coaunera bajaa Faborone jelai caje mituuruhane coina que aina
3ॸƄѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑ʮľ́ɗËȍΎľʮӕȍľËΎҡΎ‫ڏ‬ rijijieein. Nii banate coriae Cana Curuaanaa
joeriin Cana Coaunera esenetaain, ita coarihei rijijieein niha cuurureein nii nere
belaain neeichene jaun, “Nariha,” naain esenetaauruhi.
Cana Coaunera rai inara coroaecaanunete 11ॸNii jaunna inara rai Cana Coaunera
caohachae. 4ॸNii jaunna Cana Coaunera rai itolere amurijiriin nenaa bajaacaanu,
ita taojiaeraauru rai raotojoeein inara inacojoeein inara cotijiaeniha Cana
beebejihacaanu, Cana Coaunera Calaohi Coaunerana jaun. Chaen nachu
Jesocurisito coitucuhichene coreniha inara caohachaain coaauquichene rijijieein inara
rerohecaain, inara cairichaauruhane tiha Cana Coaunerane coina Cana
nihanatiin, cha que erelanaala abaantaain Coaunera bajaacaanu. Chaen nachu nii
itolere necairichanaa abaantaain neeichene nunuheteeichene rijijieein, jerichanejeein
jaun. 5ॸNitohaneein abaantaain neeichene inara amihaneeo ichaain neeichene coina
jaunte esinae rauhijiriin caohatiin inara Cana Coaunera bajaacaanu, esenetaain
raain niha Cana Coaunerane coaraa ichaquichene jaun. 12ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ɗËȍнӕɗ‫ڏ‬
cuurureein inara coaaraauru. chene jaunte, inara coreniha Cana
6ॸNii inara cairichaaeriin nenacaauru Curuaanaa Jesocurisito coroaecurureein
cairichaain niha Cana Coauneranete satiin. Nitohaneein Jesocurisito
449
ҽľѸ́Ύ͑ľËӕͮľ͑ËӕфӕѠɗæΎфΎҡʮॷ1–3 450
letononeein neeichene jaunte inara Jesocurisitone, neraaicha que jiheitiin

coroaeca cuurureein, nitohaneein jeriha itajiha cureein Cana Curuaanaa
Cana Coaunera, Cana Curuaanaa Jesocurisito. 9ॸNii nechu aansai ataibinaen
Jesocurisito, naaonjoaine jaun. osaaonate turureein nechu aansai
atebinaen Moconajaera letono neein,
Inae cuu tee lalajiha Cana Curuaanaa nechu jataen itolere ichaain cacha
turune janate niha cureein coritaeraanu que, nohaneein itolere
leinjiin cacha coritaraanu ichaain cacha notaaranu que. 10ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
2
1-2ॸ“Naaonjoaainte turuha ureein Cana neeinte itolere que nohaneein ichaonaa
Curuaanaa Jesocurisito,” naain rauhi aonana jerecuruhi coritaa cureein.
bihacaanulu inara raina jaun, coa inara 11ॸNitohaneeinte casajeje esenetaauruhane
coritaera nihane esenetaain nihache. Inara coina, inauhene coarajenajareein Cana

rene turuhin, “Canacaanu rai beein Coaunera, 12ॸnitajeeuruha nii nere rauhi
beratiha Cana Coaunerana jaunna coaiteen jerelanaala casajeeicha tonoraeraaurune
turuha Cana Curuaanaane bihacaanune coina.
coina, cau inara rene turuha uhacaanu,” 13ॸNii jaunna inetono janonaa bana,
naa chuneine nijiaonriha esenetaaichene. “Nariha,” naain Cana Coaunera

Chaen chu, “Canacaanuhacha letoai je,” coroaecaanu inara coreniha. Jataaente
naain inara rai quiricha tera nihane inara belai Cana Curuaanaara,
nijiaonriha esenetaain neeichene. 3ॸͮɗʮɗΎ͑‫ڏ‬ canejeraauru, jauriaa nejeein inara que
riha chatohaneein nihanatiin, tonaain tacaajeein inara raa Cana Coaunerana
inara coritana jerera nihane esenetaain jaun. Nere rauhi esenetaaichene
neeichene. Inae cuu tee lalajiha Cana corenihate, rai Suujue que inara suujua
Curuaanaa turune janate niha cureein coreein inara rae Cana Coaunera. 14ॸNii
leinjiin necha ansai cacha coritaera, Cana jaunte nii canacaanuhacha beebejei nere
Coaunera niha nocoetiin. Nii erete tonoraa aina cuaain inara cotijiae Cana Coaunera
cuurureein, Cana Coaunera ere tonorana aina Cana Curuaanaa Jesocurisito rijijieein
coacuelanaala. Niqui nete nii aina neeiche caohatiine coina.
acaauruhacha ere tonorai itajiha cureein 15ॸAihana jaun nitohaneein rauhijiriin
Cana Coaunera. 4ॸNiite Cana Coaunera aina ichaaoche. Coa nii quiricha cuhane reein
nejerateein, niicha tonorai tonoraa tiaain inara suujuateein nihacaanune jaan
cachane, aina nejeratereein. Acaihanejein baitichache. 16-17ॸInara suujua lararajiaain,
acaacha ere tonoraacachane jereein Cana nunaaine Cana Curuaanaa Jesocurisito, Cana
Coaunera niha nocoetiin nelauriaa cureein Inaca Cana Coaunera nii inoaenlu caje
Jerosaleen nenaa Cana Coaunera Loreri coaauneein cana belaicha, nii cha bana
asaae. satonohane que ainaa rijijieein aina niha
5ॸCoauquiche chachu natiin, inara aina curichaacheine tera. Aihute inara suujua
nihanune banana chu caritiin inara rai coaraain raotojoeein ereerejeein caohacha
bihacaanulu. 6ॸInarate cojoinacatiha Cana ichaain neeiche, Cana Coaunera coreniha.
Coaunerane ajiniha turuenerihanine
Cana Coaunera bajaauchete,
coitucuhiche raotojoein. 7ॸInae nunuejiha
canacaanu coroatajaneeine
nii Osa Neba amihaneeon asinojoineein.
3
Inae jianiha nii acatera neechate cohaje, 1ॸInae satono nejeeine caa inara rai
8ॸecooca nii nechu aansai atebinaene coina. aitoreeunicha canejeraauru. Cana
Nii banate turuha uha Cana Curuaanaa Coaunera bajaauchete canacaanu
451 ҽľѸ́Ύ͑ľËӕͮľ͑ËӕфӕѠɗæΎфΎҡʮॷ3
coroatajaneeinete, itolere sacutaain nulu, jericha nejeein canacaanu

turuhine caa canacaanuhacha beebejei rijijieein neeichene coina. 10ॸNii inara
Cana Curuaanaa ere. Aihute nii aina nihacaanune bana inara rai
aaichene rijijieein caohachaain aitocoaanulune rijijieein, “Chunei
esenetaain, ËΎȍҡɗɗ͑фɗ͑ҡΎ͑Ύфӕ‫ڏ‬ amihanena jerenihane coa lenoniha,”
ruhine. 2ॸEsenetaeniha saain cachana naacaanulu. 11ॸNii inara laurijiracuru
jaun, aihute nii aansaineein nenacaauru tabaauru jetaote, “Nechu jataen
canacaanu que janoriteeine Cana nirijieein amihanelanaala nechu jataen
Coaunera, nabana chatohaneein amuhemujeeure, joaenreein
canacaanu teeuruhane coataa. 3ॸCana acaauruhacha jerei ichaechajeein,”
Curuaanaate inetono janonaa bana naaina coitucuhacaanu. 12ॸAihana
inara suujua lararajiaain inara jaunne Cana Curuaanaa Jesocurisito
beraicheein, nabana chatohaneein inara cocoainanohi neein nihacaanune jaun
tiha joaenreein chaelaine coataa. aitorichaanuhin, ËӕфӕфɗɗҡΎËΎɗ‫ڏ‬
4ॸNitohaneeinte esinae rauhijiriin inara chene raotojoeeincha amihaneein
coroatajaniha cureein Cana Curuaanaa ichaaoruhane coina.
caa canacaanu aitoonjoan rijijieein 13ॸCoa caohacha ichaain neeichene
ichaechajeein ichaohichene coina. jianichache coiinteein. Jericha

5ॸʊ͑фËΎфΎҡʮ͑ľľɗ͑ľæ͑æӕфӕ‫ڏ‬ nejeeincha sacuuche.
naate, inara belaain niha Cana 14ॸCha teeinti, erenaa tonoraelanaala
Coaunerane coitucuhin, aiha Curisitone caa quiricha cuhane aitiin, ɗҡΎËΎ‫ڏ‬

rijijieein chatohanai nihanatiin nune tonoraene; nitohanei nihane,
abaantaain neeiche. nijiaonriha tonaain ereichenete
6ॸCana Curuaanaa Jesocurisito necoejeeine. 15ॸNijiaonriha aina obajeein
cocoainanohineeinna mijiaainetiin inara nejerateeichene. Coujuriu Cana
rai aitiin letoarichaanuhin, chunei cana Coaunera coreniha ita nejera neein
nejera, Cana Coaunera coitucuera nenaa tocohaneein, raotono que cuaain
amihanena jerelanaala, caa inara suujuateein neeuche.
relaacaanune jaan tonorana jerenihane
ratiriin caje amuuche. 7-8ॸInarate Satonotihane rai,
raotojoeein coitucuhiche, inara aina “Raotojoeein neeuche” naa Faborone
nihacaanune bana chaelai janonaa bana 16ॸʊ͑ľҡΎ͑Ύʮ͑Ύ͑¡͑ɗ͑фËΎфΎҡ‫ڏ‬
nirijieein amihanelanaala nirijieein core janeeine cana rai raoti ichaonaa tera
ËΎ́͑ľɗ͑фËʮľ́ľ͑Ύ͑ľ¡ʮɗ͑͑ľ͑ɗȍ‫ڏ‬ Cana Curuaanaate, raotojoeein neeiche.
caanune coitucuhiche. Nitohaneeina Satiin inara coarajeeine Cana
janotiin inetojoeein amihaneein Curuaanaa.
coreniha canacaanu lenone coreteein 17ॸCanuna Faboro neein caraaje nihane
nerejetocoaanulu, nabana canacaanu cacoii que laenaain caa quiricha

coreniha chaelai que latejiojoiriin niha letoaaun. Catohaneeina laenaain
chuneine coataa. 9ॸNiha canacaanu rai letoaun canu.
rauhi, inara caje chaaelai bajaacaanune 18ॸSatiin inara coroatajaneeine Cana
͑ҡɗɗ̲͑ɗȍ͑ľľɗ͑ËΎфľ͑ɗȍË͑Ë‫ڏ‬ Curuaanaa Jesocurisito.

͑ӕȍËȍ́ҡľɗËΎфľҡľľɗ͑͑ľфľʮľҡΎËΎ‫ڏ‬ Nitohanemiin.
Timoteeo rai
tonoraacachene coina cana letoaera

Jauriaa nejeein Timoteeo rai nihei. Rauhijiriin relanajaau Cana
Faboroacha letoai quiricha Coaunera esenetaain tonoraauruha
1
1ॸCanuna Jesocurisito letono Faboro caohatiin saaine coina.
neeun. Cana Coaunera corenihate 5ॸBaaso coacuelanaala caohatiin inara
jianacoo nihacache. Aihana jaun, suujua coaraain, esinaaen rauhijiriin

Jesocurisitohachate cohajihacache Cana Coaunera esenetaain, ita
coaiteen enacoauneein cau turuhane belaaichene coinana caa caritiin inara
chabana satonoelanaala rai Cojoanonaa rai laenaun. 6ॸBaaso erenaa que ita rai
que nihacachene coina. Cana Coaunera, ereerejeein, Cana Coaunera Ere esine
Calaohi Jesocurisito, naaonjoainte canu tonorana jihaneein raaje nitajeeuruha
cocoainaain caletoae. tabaaurune jaunna aitoon. 7ॸͮɗҡΎфɗ‫ڏ‬
2ॸIi raine caa quiricha laenaunra jihanei cachaaurute, cacha relaeraneein
cacalabi Timoteeo. Cacoreniha Cana nenaa jerecurureein nechu jataen
Coaunera Calaohi Jesocurisito joaenrein.
coitucuhina jaunte, cacalabi neeincha.
Jeriha Acane rijijieein ichaoha cachane
Raotojoein neeine coina rai raotonoque
coinate, aitiin Naitoonjoan laeneratelu
ii rausiajeein ii coroatajaneeine Cana
inoaenlu Cana Coaunera
Inaca Cana Coaunera, Cana Curuaanaa
Jesocurisito, naaonjoain. 8ॸAcaihanejein Cana Coauneraachate,
rauhijiriin caohacha ichae. Baasoneein

Baasoneein cacha relaaurera que ichaoha cachane coataate niicha jerei
necoeraain niha Timoteeone coina tocohaneein aitiin laenaeratelu inoaenlu
suujuatiha Faborone Cana Coaunera, Moisesa que. Aihana
3ॸMasedonia cuhanulune ajiniha ichei jaun, caohachaain rauhijiriin Cana
aitocoaunlune tocohaneein nii Coaunera Aitoonjoan tonoraacachenete
Efesohacha neeu. Coa baaso que nii caohache. 9ॸCoatiha caohacha cachaauru
quiicha relaauri relaeranihane, coa suujuateraanu que aitiin Naitoonjoan
inauhene coarajiha. 4ॸCoa nereretanaa laenaeratiheilu Cana Coaunera. Erenaa
inoaesi baasoque nereretanacaauru aina tonoraauruhi, ɗҡΎ́ľфľËËȍ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬
inara suujua cuaain nihache. Coatiha riin suujua coaraain niha nocoetocuri
Cana Coaunera Aitoonjoan ichaain suujuateraanu quete aitiin Naitoonjoan
452
453 ҽɗ̲ΎҡľľΎѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ1ٍॷ2
laenaeratelu Cana Coaunera. Nechu neeunlu niqui. Nete atiin cacoelai Cana
aansai osaaonaauru, Cana Coaunera Ere Coaunera, osaonaauru nujua belaiha
tonoraauruhi suujuateraanu quete Cana Coaunerane coitucuuruha satiin
nitohaneein laenaeratelu Cana cachaaurune coina. “Charijieeinteeinti
Coaunera. Fojiara que suujua Faboro belai Cana Coaunera. Nii
acatieichuru, sonajaain jaorera, rijijieeintechu canu belaichein,” naain
10ॸchaenchu sinijeranelanaala nenaa ene Cana Coaunera esenetaerate nitajenaa
aina ichaojeracoori, ene rijijieein charanejeein nenaa ichaonaa raa
namute quicha aina ichaojeracoori, cureein.
quicha rijijieein namute ene aina 17ॸNii coreniha coanete caohatiin
ichaojeraqui, cacha basijiauhin chabana onaa charanejeein nenaa Cana

necoretenacaauru, casajeeuru, chaenchu Curuaanaa que raotojoeein ereerejeein
“Cana Coaunera te coaraje,” naain nihacache. Coanete acaihanejein
nohanenacaauru, naaonjoainuri chabana coaarai Cana Coaunera ere
suujuateraannu quete niicha jerei tonoraain, caohatiin que ereerejeein
tocohaneein aitiin Naitoonjoan nihacache inoaenlu netojoein.
laenaeratelu Cana Coaunera. Caohati
cacha relanaanajaa caohateraneein Timoteeo suujuatiha Faborone
nenacaauru suujuateraannu quete, 18ॸNere beracuru que eletoaeratiha
͑ɗɗËȍʮľфľɗҡΎËΎȍ͑ľľɗ͑ɗҡɗɗ͑ͮɗҡΎΎ͑‫ڏ‬ Cana Coaunerane rijijieein, laraajiin,
joan laenaeratelu Cana Coaunera. neeunaain nere tonoraain ichaaura
11ॸCaa inara relaanune jaan caletoaera cacalabi Timoteeo. 19ॸTabaaurute Cana
Cana Coaunera Ere rijijieeinte aite caa æΎӕ͑ľфѸËӕ͑ʮľфľËӕфӕȍ͑ľ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
Cana Coaunera Aitoonjoan Inoaensi. tiin, suujua coaraelanaala neein, фӕȍɗʮɗ‫ڏ‬
riin ichacurenihane necairichanaa
Faboro letoaa Cana Coaunerane coaracure. 20ॸNitohaneeinte situurelu
12ॸJataainna coroajeeun, laraajiin Imeneeo, Alejaandoro, naaonjoaunri.
cacha relaanune coina caletoaa Cana Nii caaijiena Moconajaera que
Curuaanaa Jesocurisitona jaun. casetecaeratenajaaunlu, coaiteen
Caohachaain rauhijiriin enacoauneein Cana Coaunera que
icharichaaunnine coitucuhana jaunte baasoneein ereeuruhane coataa.
caletoae niicha jerenohin ichacaaunne Nijiaonriha iitonai nitoanein situhine.
coina.
13ॸBaasoneeinna Jesocurisito que erein Bajaebajaecuchete satiin cachaauru
͑ľфľҡΎ͑ΎфӕфľфËɗфɗËȍľфɗËȍľ‫ڏ‬ coroatajanemiin Cana Coaunera
2
toonlu. Nii atiinte atiin cacoelaain carae 1ॸJauriaanejein Cana Coaunera
Cana Coaunera. Nii bana esenetaain bajaebajaecuchete satiin cachaauru
coitucuenihanuluna jaunna nitohaneein coroatajanemiin. 2ॸBajaichenete, satiin
nerejetoonlu. 14ॸJataen cacoelaiha Cana curuaanaacuru, cocoainanacaihuri,
Curuaanaana jaunna, nii ucuaetoha caa naaonjoaunri suujuatiha Cana
esenetaain jereein neeun. Coaunerane, raotojoeein Cana Coaunera
15-16ॸEsinaente rauhijiriin turuha uhe ere tonoraain ichaaorureein cachaauru.
caa chauratane que Jesocurisito, 3ॸNitohaneeinte jeere nii jianacoo cana
jianacoon osaonaauru mitaane coina. mitaera Cana Coaunera. 4ॸAcate satiin

Jana canuna osaonaauru nujuaneein jianacoo neein, nere esine coitucuhin
ҽɗ̲ΎҡľľΎѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ2ٍॷ3 454
neein nihacachene jeere. 5ॸJana, ichoteratenajarichaain Cana Coaunerane

Jesocurisitote laen, Cana Coaunera aina esenetaain nere tonoraaurera enecuru.
caohachaain nihacachene coina, nii
rucuheraanu que nenaa ne. Cana Cana Coaunera cachaauru
rijijieein cachaneein nihana jaunte beraicha neein nenacaauru
naine. 6ॸInae nitohaneein letoaa Cana
3
1ॸEsinaena rauhijiriin aitoreeunni.
Coaunerana jaunte, raajenihane cana Cana Coaunera coitucuurera

coreniha coroso que ohe Jesocurisito, beraicha neein nenaa jeriha chuneinete,
coreniha osa caje jianacoo nihacachene caohati amihanenaa ichana jererein.
coina. 2ॸCaohachaain ichaohanete caohachae,
7ॸNii jaunna Jorio niheichuru neniha cotaichane coina. Leinjiin ene
relaeraannu que Cana Coauneraacha lananeein nihanete caohachare. Chaen
letoanojoineein neeun, rauhijiriin suujua coaaraneein nihanete caohachae.
Jesocurisito coitucuuruhane coina. Chaen nenajaun turuhi nihane,
Curisito esenetaera nihanuna jaunna, caohachaain raeraneein neinihanete
rauhijiriin aitoon noanenaanelanaala. caohachae. Chaen caohachaain cacha
relaanete nere. 3ॸNiheinchu chaen
Caohachaain suujua coaraain neeuruha
ajetoritelanaala, cacha leratelanaala,
quichaauru aina enecurune
que tonaain chaque ereinihane
8ॸNii jaunna itolere sacutain, Cana abaantaain, coriqui mucuhanajaacha
æΎӕ͑ľф¡ʮӕфӕȍѸҡɗɗ͑ËËȍӕ‫ڏ‬ que coacuelanaala, naaonjoain nihanete
rune jereeun canu. Ita baijiaelanaala, caohachae. 4ॸChaen, caohachain sinijiera
raotiin suujua aina neein, biji michuin suujuateein, bereecuru suujuateein,
Cana Coaunera bajaa satiin nere saain nii loreri asaae nenacaauru
tonoraeraaurune jereeun. suujuateein nihanete caohachare. Chaen
9ॸCoa cajione jataen coreti que suujua acateein, erenaa tonorain
necoreeteeuruha enecuru. 10ॸCoujuriu neeuruha bereecurunete caohachare.
Jesocurisito esenetaeraneein nenaa 5ॸInasiinte comasai suujuatenaa
tocohaneein cacha belaihuruhine inaelanaala, niheichu bereecuru

enecuru. 11ॸCacha relaa relaerane, suujuatenaa inaelanaala nihane, chaen
inauheneeicha aonajeein nerelaauruhine Cana Coaunera coitucuurera beraiche-
enecuru. 12ॸCoatihachu chaen beraichacuru. 6ॸChaenchu ena Cana
quichaauru relaauruha enecurune Coaunera aina enonaa nihane,
jerinaaun. Nijiaonria quichaauru caohacharihei leeocha cachaauru
amuritiin letoaauruha enecurune, amuritoheriin suujua coaraain itolere
13ॸnecoaunaa Ebane ajiniha, Adaan inaa nocoetohane. Charijieein teeinti ai
coaunaain niha Cana Coaunerana jaun. Moconajaera, nii rijijieein situhane
14ॸCachaauru coaunaa Cana Coaunerane casetecaa Cana Coaunerane coataa.
bana, coatiha nii Adaan coritaai 7ॸChaenchu Cana Coaunera coitucuuruhi
Moconajaera. Acaihanejein nii cachaauru rai nihanatiin, suujua

Ebaachate laen coritae. Nii jaunte osa coaaraneein nihanete caohachare,
que nesaruelu nii ene. 15ॸNii jaunte ͑¡͑¡ҡΎËӕфӕȍ͑ľËΎфɗҡͅΎËΎ͑Ύ‫ڏ‬
canaanai sirihane, inae janoaane rai jaerane, nabana baasoneein ichaane
cuna caaun necairichanaa coaareein coataa. Nitohaniha Cana Coaunera
ene. Nete atiin jianacoon niha cuururein coitucuurera beraichanete caohachae.
455 ҽɗ̲ΎҡľľΎѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ3ٍॷ4
nainerichaaunni. 15ॸNii jaunna inaen

Cana Coaunera coitucuurera ichei caa quiricha letoareeunni,
coroatajanera- diaconooru cojoainihanune, coujuriu Cana
8ॸSuujua coaaraneein niha Cana Coauneraacha ranojoineein nenaa nicha
æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕӕфľфËΎфΎҡʮ͑ľф‫ڏ‬ tei idesia neeichene jaan tocohaneein
nete caohachare. æȍľ͑ËȍӕËѸʮľ͑ľҡľ‫ڏ‬ caohachaain neeichene coina. Cana
lanaala, ajetoritelanaala, niheinchu Coaunera Ere Rauhi acateranihate
chaen coriqui basijiauna coacuelanaala, neeure Cana Coaunera ranojoinunru
9ॸchaenchu chatohaneein teeinti cachaauru. 16ॸJataainte caohate esinaae
nerejetelu Jesocurisito, caohatiin nii rauijiriin nii canaacha esenetai
coitucuera nihanete caohachare. Jesocurisito niqui, nete coitucuurene
æȍľ͑Ëȍӕ͑ɗɗ͑ɗɗËȍËΎɗҡӕËӕɗѸӕӕʮӕľ́‫ڏ‬ Cana Coaunera coitucuuruhi cachaauru.
naala nihanete caohachare. 10ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Caa chauratane quete ecocoe
neein neeuruhane acaauru coujuhin Jesocurisito cachaneein.
acaauru coaracuchete, neniha acaauru Nii janate coujuhin coaraa Cana
rai lanaine Cana Coaunera coitucuurera Coaunera Suujuene jana caohate.
coroatajaneraneein neeuruhine. Coujuhin coaraane janate,
11ॸJerichanejeein enecuru netonai, coarajeeure Cana Coaunera
ËΎȍËȍɗ͑ѸӕӕʮӕËΎфɗ͑͑ľľӕфӕȍ‫ڏ‬ letonocuru anjeraauru.
nete caohachare. æȍľ͑ËȍӕËѸʮľ͑ľҡľ‫ڏ‬ ͮɗɗʮӕ͑ҡľ̲ӕȍľ̲ӕʮӕľľɗ͑́ӕфɗ́ӕ‫ڏ‬
lanaala, niheinchu erenacaaotelanaala richuru nenacaauru cachaauru rai
neeuruhanete caohachare. Itolereneein beebejeeure Cana Coaunera
rauhijiriin caohachaain neeuruhanete coitucuurera, itolereneein caa
caohachae. Nitohaneein neeuruha Cana Ëȍӕфҡ͑ľѸËӕҡɗ͑ËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕӕфľфËΎфΎҡʮ͑ľф‫ڏ‬ ruha cachaaurune coina.
neein nenecaauru- diaaconooru Chaentechu enacoauneein dedeeu
enecurunete caohachae. 12ॸJana quicha rae Cana Coaunera. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
nihane leinjiin ene sinijieraneein neeinte saain coitucuhacache.
nihanete caohachare. Chaenchu,
sinijiera suujuateein bereecuru Baaso que cachaauru relaaurera
4
suujuateein, saain nii loreri asae 1ॸRijieeori banate Cana Coaunera
nenacaauru suujuateein nihanete ere jianeein ratiriin casaje que
caohachare. Nitohaneein neite acaauru relaain, acaauru coritaa
caohachae Cana Coaunera coitucuurera osaaonaaurune esenetaain tonoraa
coroatajanera- diaacono neein nihane. cuurureein tabaauru. 2ॸNitohaneeinte
13ॸNitohaneein caohatiin acaauru necoejenaa charaauru casaje cachaauru
amihaneon ichacuruhanete, acaauru ere tonoraa cuurureein, niritiinte be
belaiha cuurureein cachaauru. rauhijiriin Cana Coaunera Suujue.
Chaentechu jeelai amuritoheriin 3ॸNitohaneeite ene ranaa jeriha cachane
laraajiin Jesocurisito que cacha relanaa caohatiha cuurureein. Chaentechu

nainecurureein. nelanajanaa jeriha ene ne caohatiha
cuurureein. Chaentechu joaenreein
Cana Coaunera ranojoihunru cachaauru lenone que lenoniha cachane caohatiha
14ॸEnanecoojoana turuhin ichoharaa cuurureein. Raotojoeein coroajeein
uhene rijitojoeun niqui, nechaainti æ͑æΎӕ͑ľф¡ʮɗ͑нӕľ͑ľ́ľľΎ͑ɗ‫ڏ‬
jiaain niha Cana Coaunera Ere coroatajanihane amuritoheriin.

coitucuhin esenetaaurera cachaaurune 11ॸCaritiin suujuatenajaain relanajaau.
coina, itolere lenone coaaunaain niha 12ॸEnamanaa neeina jaun, ii batohin, ii
Cana Coaunera natiinte, нӕľ͑ľ́ľľΎ͑ɗ‫ڏ‬ necoeje chanuuruhane niha natiin, coa

jiaain niha cachane caohatiha tonoraa. Aihana jaun, atiin caohacha
cuurureein. ichaain neeute, ii coaraain ichejijieein
4ॸʊҡΎ́ľфľæ͑æΎӕ͑ľфËȍËΎӕ͑‫ڏ‬ caohachaain neeuruhine Cana Coaunera
nohinte caohachae. Nii jaun nainihei esenetaaurera. Caohatiin ereerejeein,
chaque irihacane. Nitohanihana jaunte, caohatiin ii ichao que ichaohin, Cana
coroajeein Cana Coaunera bajaain Coaunera, leeochaauru, naaonjoaainunri
joaaereein raacachene caohachae. belaain, Cana Coaunera Ere esenetaain,
5ॸNitohaneein biha Cana Coaunera Erena ishuujua coaraain, naaonjoaain neeu
jaunte caohachae. Chaenchu atiin.
lenonichaachene ajiniha bajaacachenete 13ॸTuruhanune reeintiaain, ita taojiaa
caohachae. cachaaurune jana Cana Coaunera Ere

coaraain itolere bana ereretaau.
Jesocurisito letono esine Chaenchu Cana Coaunera coreniha cana
6ॸCaa caitoonjoan que cana nejeraauru suujuateein relanajaau.
nejeraauru- Cana Coaunera cachaauru 14ॸJiaonriha ichei Cana Coauneraacha tei
relaainete, esinaaen rauhijiriin amihanenaa jianeeine. Acaauru letoaa

Jesocurisito letono esineneein niha Cana Coaunera Suujuene jaunte,
curiquiin. Charijieein teeinti, ichouturi ichoae biji teein, ii
́ľ͑Ύ͑ɗȍ͑ľ¡ɗȍфΎҡΎʮΎľľɗ͑͑ľ́фф‫ڏ‬ ËΎËΎɗ͑ӕ͑фľæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
jiae cacha. Nii rijijieeinte Cana rera ichauhenaauru, nii niicha tei
Coaunera ere coitucuhine laraajiin niha amihanenaa nainaaine coina. Aihana
curiquiin, nii caohati nerelana najaan jaun, coa jianiha.
coitucuhin tonoraaine. 7ॸAihana jaun, 15ॸAtiin itolere bana ii amihaneeon
casaje tonoraelanaala Cana chaaechajeein neeute, ҡľ͑ľľɗ͑͑ӕфӕҡ‫ڏ‬

Coauneraacha jerenohincha naurutaain cuujiha ii amihaneeonne
ichajeeincha neeu. coaracurumiin satiin cachaauru.
8ॸNajaicharoaa cana jaberocone 16ॸAonaau. Caohatiin ishuujua
coinate nelate cojoanoonetojoeein coaraain necohalajiin neein rauhijiriin

necoatijiaacane. Nii amuritoheriinte cachaauru relaau laraajiin. Nitohaneein
nelate itolere que rauhijiriin Cana ichaainete, nichoteein jianacoo
Coaunera Ere tonoraacachene. nerequiin ii ere aohanraauru aina.
9ॸEsinaaena aitoon, aihane jaun
esenetaaichenete ne. 10ॸAcaihanejein Cana Coaunera coitucuurera

Cana Coaunera esenetaacachena jaunte aina suujua coaraain nihane
5
cana batohin, Ë͑͑ľËΎľʮľËȍ͑ӕӕ‫ڏ‬ 1ॸ´ѸΎ͑ľľɗ͑ɗËȍËȍӕ͑ľɗɗËȍӕȍľ‫ڏ‬
ruhane niha natiin, neeunaain nane, ËΎËΎҡɗËȍфɗʮɗҡɗɗ͑Ѹӕӕʮӕ‫ڏ‬

mainajeein amihanihacache. tiha. Charijiein teeinti chaca
Satiin cachate coroatajane Cana suujuateeine suujuateei. Nii rijijiein
Coaunera. Jana esinaen rauhijiriin raotojoeein belaain suujuateeu.
esenetaauruhanete, nii esenetaaurera Chaenchu chocoalacuru belaaine
coroatajaniha cureein, leeochaauru rijitojoeein enamanaacuru belaihu.
457 ҽɗ̲ΎҡľľΎѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ5
2ॸJericha nejeeinchu choba aina coitucuurerane jana jataen belaain raera

caoachaain neeine rijijieein enecuru neein, necairichaa chuneine jana
aina caoachaain neeu. Jericha coroatajanera neein, naaonjoaain
nejeeinchu ii baihuru aina caoachaain neinihanete caohachare.
neeine rijijieein ranunaauru aina 11ॸJana jaiti ena nichauhenane cataaun
netonai caoachaain neeu. tiha autanane, coa curuaa laenaa quiricha

3ॸͮɗȍӕҡ͑͑ľľɗ͑ľ͑ľ͑ľËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ cuhane. ͮ¡͑٘ʊ͑ľËΎɗҡľľ͑͑ľ́͑ʮ‫ڏ‬
neeu, esinaen rauhijiriin cairichaineein riaunni,” naain iriha Jesocurisito raine
nihane. 4ॸJana, niha calaohi, nichoala, baiha, 12ॸJesocurisito ere tonorana
naaonjoainne fojiaraauru nihane coiinteein enacoauneein nelanajaane,
coitucuhin, coitucueracuru neein nihane caseteco coaraane coataa. 13ॸChaenchu
coitucuhin coroatajanecuruhinete, nii bajeritiin neein, le lorerichuru asae cuhin
acaauru fojiaa acaauru fojiarane acatiha cajihaneein casaje que ereerejeein itolere
tacaain cainaauruhine, nitohaneein cachaacha rautaai que enohane coataa.
jeriha Cana Coaunerana jaun. 14ॸNii jaunna, jaiti ranunaniha autanane
5ॸCanaanai sirilanaala jataen jelai nelanajaane jereeun. Nelanajain bereecuru
nihanete, Cana Coaunera bajaebajaecure fojiaain, rai namihaneon ichaane jereun,
janotiin netojoeein autanaauru esineeuru, nihei cha que lerateein coulurujuenaa
acaauru coroatajanena nainiha Cana naineniha Moconajaerane coina. 15ॸTabaauru
Coaunerane coitucuuruhana jaun. 6ॸJana, Cana Coaunera jianeein, Moconajaera ere
itolere rucuheleeuruhacha coacuhin tonoraauruha autanaaurune jaun.
caohatiin neruujuein raotojoeein ichaonaa 16ॸæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬
coaauca autananete, ninauhene nenaa raauru enecuru, autananiha chuni

rijijiein niha cureein. naraaine coroatajanemii. Nabana jataen
7ॸCaritiinchu acaauru relaau, suujuatera ̲ɗ͑ʮľľɗ̲͑ɗȍ͑ľľɗ͑ËΎфΎҡʮ͑ľËӕ‫ڏ‬
latecuruhane coataa. 8ॸChunicoha chaelai ruha Cana Coaunera rai ita taojieraauru
latiha naraaichurune jana coroatajanena cachaaurune coataa. Nitohaneein
jerenihane choae tacaain fojiaraauru ichaquichenete, esinaen cairicheineein
coroatajanenaa jerenihanete, Cana nenacaauru autanaauru coroatajanena
Coaunera coitucuuruhi fautaeriin nereein, nainecurureein Cana Coaunera rai ita
“Cana Coaunera coitucuhanu,” naane niha taojiaeraauru cachaauru.
natiin, Cana Coaunera Ere tonoraenihane.
9ॸCoa joaenreein autana curuaa laenaa, Cana Coaunera rai ita taojiaeraauru
autana esine canaacha coroatajaneeni cachaauru ichauhenaauru
curuaacuru siricha quiricha cuhane. coroatajanecuche
Caohachaain saota choonca ajaanaca 17ॸAtiin caohatiin Cana Coaunera rai
niha autanane curuaa laenaau. Chaen ita taojiaeraauru cachaauru suujuateein
leijiin quicha aina neein autana nihane, beraihurera ichauhenaauru belain
curuaa laenaau. 10ॸChaenchu jaiti coroatajanecuruhine. Chaenchu
jiniiquiin ichaohin neeuruhane caje acaihanejein Cana Coaunera Ere
coauneein, caohatiin bereecuru fojiara beebejeein cachaauru relaaureraacha
neein, rene bedaenecuruha niicha coroatajanecuruhine, leeochaauru
coitucuuruhi cachaaurune jana coroatajanecuruhane amuritoheriin.
caohatiin raera neein, фľ͑ľ¡ľĀľ͑ľËӕ‫ڏ‬ 18ॸ“Baca amiharateeiche aroso
ruha cana nejeraauru- Cana Coaunera rojoeenaa quene, coa aroso quihane
coataa borasa que nujuaen conajain cachane. ˇ͑ʮӕфɗ͑ľʮľľɗ͑ɗ͑͑Ëľ‫ڏ‬

amiharatihache,” aitoha Cana Coaunera nihane nihanatiinte nirijieein cuaajeein
ere cuhanaine jaun, amihanihane inanacaa cue.
coreniha quihanete caoachae. Nii
rijijiein core raauruha nii Cana Niha fatoroonne
6
Coaunera Ere beebejeein cacha 1ॸRebeeocuruha fatoroon quene,
relaaurera ichauhenaaurunete nere tonoraauruhine. Nabana Cana
caohachae. Coaunera que ereein, nii Jesocurisito
19ॸNeniha coroatajaain, nichatajaain, que cacha relaacachene que ereein cana
naaonjoain coaraaurune jana ii rai que baasoneein ereeuruhane coataa.
ichauhena coulurujiha chuneine coa 2ॸChaenchu Jesocurisito coitucuhin
tonoraa. 20ॸæȍľ͑Ëȍӕ¡ѸΎɗËȍľËȍ‫ڏ‬ ľѸľ͑ľҡľф͑ɗȍƸҡΎфΎΎ͑͑ľʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬

jeein nosatihajeein sacuha chunei jeein nere tonoraauruhine. Jesocurisito
ichauhenane, ɗҡҡΎʮɗӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬ coitucuha fatoroonne coreniha acaauru
rune jana, aonajeeuruha satiinne nejera rijijiein nihane coreniha, coa
urichoo mijiainetiin rai aitiin baasonein nere tonoraauruha. Nii choae
suujuateeute caje coaraain casihuruhine jauhecotojoeriin coroatajanecurumiin
nii leeochaauru. nere tonoraain, Jesocurisito esenetaera
21ॸChunei jataain ii suujua acateeine fatoroon nihane.
jaan niha natiin baaso ichaane, ita
taojiaauruha cachaaurune jana acaauru Itolere coitucuha nocoetocuri
suujuateeu, caa aitocoaunne tocoaneein. 3ॸCaritiin relanajaeniha chuneine,
Cana Coaunera, Cana Curuaanaa Cana Curuaana Jesocurisito ere rauhi
Jesocurisito, chaen janijiin nii niicha tonoraelanaala neeuruhane coataa,
raauri letonocuru anjeraauru, rauhijiriin cana relaa cana relaaurerane
naaonjoaihunri notaracaaena caa jaan tonoraelanaala nenaate, 4ॸitolere
caritiin eletoaun, atiin nitohaneein coitucuera niha nocoetoreein. Niite ita
ichaine coina. cotainaa jererein joaenrein casaje
22ॸEna Jesocurisito esenetaera nihane, coreniha nejesinajeein. Nitoaneeinte ita
coa Cana Coaunera rai ita taojiaeraauru inasinee rijitoherijitojoeein, ita cotaain,
bichauhenaneein enoha, nabana enoin ita que ereein, ita esenetaelanaala, 5ॸita
baasoneein ichaane, coroatajaneraneein que nejesinnajeein nejerateein ita
ii nerotohine coata. Atiin ishuujua cotaairiin neeururein. Nitohaneeinte
coaraain neeu. neeururein esinaen erenaa rauhi
23ॸCunaitejerii ii suriquene rijijiein, baiteein naasaenacaauru. Nitorijia
coa jeesiaanca nejeesinaacha coha. neeinchurute necoriquijiaain, ͑ľфӕʮӕľ́ľ‫ڏ‬
Aansijiin bino cohin coaraau. tein nenaa coacuhin Cana Coaunera Ere
24ॸInanacaa tabaauru osaque tonorana jererein inacojoeein. Nitohanai
nesaruhane, “Naaonjoaainte nera,” nain nihane, caje neloonau.
que iriha chuneine latelanaala. Jana 6ॸJataaente nelate, caa chauratane que
tabaauru raite inanacaene, ͑ľ͑фӕËӕȍľ́ľнӕľË͑Ѹӕӕʮӕҡľ́‫ڏ‬

“Naaojoaainte nera,” nain que erei naala, raotojoein Cana Coaunera
colane. esenetaain tonoraacachene.
25ॸJericha nejeeintechu nii rijijiein 7ॸCharijiein teeinti nejanoaacachene
inanacae caohacha ichaain niha cha colane nejanoaacache. ͮɗɗфɗʮɗʮɗľɗ͑‫ڏ‬

459 ҽɗ̲ΎҡľľΎѠɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ6
techu ohacachene, cha amaelanaala Coaunera- canaacha belaai satiin

curichaachein dedeeu. 8ॸAihana jaun curuaanaacuru curuaanaa. 16ॸAcate
neejiha cana lenone, cana cajione chariji bana onaachara nejeein ne.
naajeine, niicha aina raotojoeein Chabana cacha turunaja nihein cono
nihacachenete caohachae. tabai jana ne nii Cana Coaunera
9ॸJana coriqui, rucuhele, naaonjoain inanacaelanaala nenaa. Acate acaneein
ҡΎʮɗ͑ʮľфľфӕфӕҡľфʮľ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ nereein itolere amuritoheriin laraajiin
chaaurure. Inacojoeein necoriquihana itolere bana coroaenohineein.
que suujuateeinte, raajenihane Nitohaneein neeine.
necoritaain necairichaaurureein
nitohaneein nenaa jereraauru. 10ॸæΎȍ‫ڏ‬ Coriqui nebaauru suujuatihane
chaai jataen coriquiicha jeriha cachane, 17ॸCoriqui neba niha chuneine, coa
cacha aasaeraneein niha coriquina jaun. “Chabana, cha lateriaunni,” naain
Nii corenihate Cana Coaunera esenetain leeochaauru que necohasitaain niha.
tonorana jianeein, фʮľ͑ɗȍ͑ľ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ Enaaichate nitajihane, nitajeeoricheein
chaaure cacha tabaauru. coriqui. “Cana coroatajanerihani Cana
Coaunerana jaun cha lateriaunni,”
Jesocurisito esenetaain neunaain ichaau naauruhine. Acate canaacha latei
11ॸJiaonriha nitohanei ichaain neei teraneein ne, raotojoein cha latelanaala
Cana Coaunera coitucuera neeina nihacachene coina. 18ॸAihana jaun
jaunne. Cana Coaunera Ere tonoraain, cairichaihuru coroatajanejeein neein,
Cana Coaunera Ere esenetaain, Cana raotojoeein neein chaelai latecuruha
Coaunera belaain, cachaauru belaain, leeochaaurune, acaauru rai tihajeein
joaenreein abaantain, ishuujua neeuruhine coriquihonaauru. 19ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
coaraain, naaonjoaain nii ichaonaa neein neeuruhanete, nii acatiha tacaain
caohachaacha sacuu. belainaanca Cana Coaunerane, nii
12ॸArajiin aonajeeurera urichoo, “Inaen ͑ɗɗËȍҡľɗɗËȍΎ͑Ëȍ¡͑͑ɗҡʮľ͑‫ڏ‬
Cana Coaunera Calaohi Jesocurisito chara nejeein nenaa raa cuurureein,
esenetaain nere tonorarichaunni,” ͑ľËɗфɗËȍ͑ËӕфӕËΎфΎҡʮ͑ľËӕ‫ڏ‬
naailune jaun, laraajiin neeunaain, ruhane jaun.
caohachaain nii sanaachara nejeein
nenaa ichaonaa caohati que nemucuhin Satonotihane rai Timoteeo
atiin ichaau. Nii ichaaine coina suujuatiha Faborone
ichotijiaa Cana Coaunerana jaan ichaau. 20-21ॸCaa ichei caitoonjoa erenaa
13ॸItolere cachaauru rai ichaonaa tera rauhi tonoraau inoaenlu netojoeein.
Cana Coaunera notaracaae, chaen nii Coa caa chauratane que ecocohin
cocoainanacai Ponsio Filato rai caohati nenaa erenaa tonoraa. Coa,
erenaa que erei Jesocurisito coitucuhera rijitiin turuhin casaje que
notaracaaena, ichei caa aitiin eletoaun. inara relaeranihane coa tonoraa.
14ॸCaa ichei aitocoaunne rijijiein Nitohanai tonorauruhane, Cana
rauhijiriin ichaau. Nabana coaiteen caa Coaunera bero rauhi edaa cuuruha
chauratane que turuha Jesocurisitone tabaaurune jaun.
bana que necocauhatiaaine coataa. Ichoelaain ii beraaine Cana
15ॸInae cuu tihane banate, Jesocurisito Coaunerara Timoteeo.
ecotiha cureein acaihanejein Cana Inaen saa.
Timoteeo rai
Loira, choba Eonise, naaonjoaaihunri.

Coaiteen enacoauneein Timoteeo rai Nii jaunna, “Daae, rai neba,
quiricha laenaa Faborone naaonjoaaihunri rijijieeinte esinae
1
1ॸJeriha Cana Coaunerana jaunte rauhijiriin Cana Coaunera tonorae
caletoae, Jesocurisito que cachauru Timoteeo,” naain casuujua ereerejeun.
relaanune, esenetaauruhane ichaonaa
Atiin coejelanaala, “Canacaanu
esine raauruhane coina. 2ॸIi raine
Curuaanaa Jesocurisito ere
enacoauneein laenaunra quiicha belaai
tonoraera nichaaun” naain
cacalabi Timoteeo. Raotojoein neeine
joaenrein cacha rai beeu.
coina, rai raotonoque ii rausiajeein ii
coroatajaneeuruine Cana Inaca Cana 6ॸNii jaunna ichei aitoon, atiin
Coaunera, Cana Curuaanaa Jesocurisito, enacoauneein que nemucuhin, nii Cana

naaonjoain. Coaunera tenojoin amihanenaa ichaaine
coina. Nii ichouturi choae cacoii
“Nariha,” naain ichoreniha meecaanune jana Cana Coauneraacha
Cana Coaunera coroajeeun tei amihanenaa ichaau. 7ॸCoa casiha.
3ॸJerichanejeein aichejetocuruha Coatiha casiinaa najaannu que rai
caferateracurune rijijieina Cana esenetaera suujua corihei Cana
Coaunera belaain, nere tonoraain Coaunera. Laraajiin, neunaain, Cana
casuujua coaraain neeun. Itolere banana Coaunera, leeochaauru, naaonjoain
janotiin netojoein Cana Coaunera belaain nererojoecaelanaala neein,
bajaebajaecaaunne jana casuujuaniha suujua coaraain nihane coinate
neeoritohine, “Nariha,” naain esenetaera suujua core Cana Coaunera.
ichoreniha Cana Coaunera coroajeeun. 8ॸAtiin coejelanaala, “Canacaanu
4ॸItolere banana inonta baca Curuaanaa Jesocurisito ere tonoraera
raainaaine coaaujeeun. Nii jaunna nichaaun,” naain joaenreein cacha rai
ichoaranaa jereun, jataen raotojoein beeu. Coa caresero cuhane caseteco
raachoojoein nihanune coina. 5ॸIshuujua neein nihanune que necoejiha,
coarain Cana Coaunera esenetaaine Jesocurisito que cacha relaanune
quena, casuujua ereerejeun coreniha caseteco neein nihanune jaun.
coaaucaaunne. Jerichanejeein techu Aihana jaun, iitonai Jesocurisito que
Cana Coaunera esenetaaurelu edaae cacha relaaine coreniha, iitonai
460
461 ҽɗ̲ΎҡľľΎѠɗæΎфΎҡʮॷ1ٍॷ2
rerohecaauruhane, atiin laraajiin Fijelo, Eremojene, naaonjoaaihunri

neeunaain neeu. Ii coroatajanerichaain nihanatiinte saain caque jaolecoore.
Cana Coaunerana jaunte, abaantaain 16ॸOnesiforo sinijiera, bereecuru,
neunanaa naineriquiin. naaonjoain belaain coroatajaneeine

9ॸCaohachaain nihacachene que ainaa Cana Coaunera atiin carai, araai saain
tocohaneeinte, cana cotijiaain cana rae cacoelaain cacorataanihane coreniha.
Cana Coaunera, acaihanejein nere Acate caseteco neein nihanu natiin,
tonoraera neein nihacachene coina. cacoreniha necoejelanaala cacorataane.
Niritiin jauriaanejeein aitiin cacha 17ॸCau Romau turuhinte, mainajeein
coaunaane jaunte, Jesocurisito cacha amuhemujueein caariin, tabiicha

nichaachene coreniha cana belaain cana cauruhin atiin cacorataane. 18ॸNii choae
rae Cana Coaunera. 10ॸNitohanihana tacaain techu, nii Efesoo nihaca
jaunte jianacoon cana teranu que jiniiquiine bana, ʮҡɗ͑Ë͑ËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
Jesocurisito letoae Cana Coaunera, nelu nii Onesiforo. Nii coreniha atiin
coaraain coitucuhacachene coina. Cana belaaine Cana Curuaanaa Jesocurisito,
coreniha ohin ichanaa Jesocurisitona inae coaiteen cau chauratane que
jaunte, ohacachene necairichanaa turuhane bana.
coaraelanaala, ͑ľËӕ́ӕËΎȍɗ͑Ύ͑Ëȍф‫ڏ‬
nejeein nerichaachein coaiteen turuha Coujuriu Jesocurisito ere tonoraera
Jesocurisitone. neein nenaa tocohaneei
11ॸNii jaunte canu cocoainaain necairichanaa abaantaain neeu
2
caenoaain caletoae Cana Coaunera, rai 1ॸLaraajiin atiin neeunaau,
nere beebejeein Jorioniheichuru ichorataaniha Jesocurisitona jaunra

relaanune coina. 12ॸNii jaunna chaque cacalabi.
casilanaala nere beebejeein cachaauru 2ॸCha teeinti letoaera nihane erenaa
relaanune coreniha, caa catohaneein tonorain ichae, nii coaraain relaaute

caseteco neein neeun niqui, nena leeochaauru relaera neein neeine. Inae
coejelanaala caa neeun, Ë͑ËΎфΎҡʮ‫ڏ‬ araai saain cachaauru relaanune jana,
nera coitucuhanune jaun. Acate laen aonajerejetohilune jaun, nii rijijieein
naine cacorataaneein cacoeraiha ne, acaauru relaau.
coaiteen enacoauneein turuhane 3ॸCharijiein teeinti letoaa acaauru
reeintiaain. curuaanaane, atiin necairichanaa

13ॸNii jauriaa ichelaanulune rijijieein abaantain ichacure caohati soondarooru
ichaechajeein neeu. Jesocurisito cacha laraajiuruhane. Nii rijijieein coujurihu
nichaachene jaun, coanete Jesoso Jesocurisito ere tonoraera neein nenaa
esenetaain, Cana Coaunera, leeochaauru, tocohaneein necairichanaa abaantaain
naaonjoain belaain nihacache. 14ॸCana neeu. 4ॸJoaenreein cacha rijijieein
suujua cuhane ichaoha Cana Coaunera ichaonaa nainihei soondaro. Curuaanaa
Suujuena jaun uhaain, atiin que neeunaain ere tonoraain nihanete ne. Nii rijijieein
nii ichei Cana Coauneraacha tenojoin chu cana Curuaanaa neein niha
erenaa rauhi tonoraain ichaau. Jesocurisitona jaun, abaantaain nere
tonoraacachenete ne, rai letono neein
Cacoelaain cacorataaniha Onesiforo ne
nihacachene jaun.
15ॸNii
coitucuhine tocohaneeinte caque 5ॸCharijieein teeinti necoatijiaacane,
jaolecoore saain Asia cocoaichacuru. ËËȍ̲ӕфɗҡΎ͑͑ɗ͑ľ͑ɗȍË͑ľËΎҡɗ‫ڏ‬

ҽɗ̲ΎҡľľΎѠɗæΎфΎҡʮॷ2 462
ʮɗ͑¡ľфɗËȍľфľҡΎ͑Ύфɗ͑͑ľËΎҡɗ‫ڏ‬ Nitohaneein laen niha acana jaun.

jiae nihacane. Nii rijijieein techu nii
Moconajaera amuritonaa nainenihaca Caohachaain suujua coaraain
Cana Coaunera Ere tonoraenihacane. niha Timoteeone
6ॸCharijiein teeinti temule jaacane jana 14ॸCaohachaeniha nitohanaina jaunna
inae nihane, tonajelanaala caje raain ichei aitoreeunni, suujuatenajaain

que lenoneein nihacache. Nii rijijieein neeine coina, nabana nitohaneein
techu Cana Coaunera tenojoin neeuruhane coataa. “Coa erenaa
amihanenaa ichacaachene, ҡΎ͑ʮľ́‫ڏ‬ laaojoiriicha coreniha ita cotaaine
naala raotojoeein nerichaacheein, rijitocoache,” naain Cana Coaunera Ere
itolere que cana belairichaain Cana beeurera suujuateeu, atiin Cana
Coaunerana jaun. Coaunera notaracae. Nelatihei erenaa
7ॸCaa caitoonjoan que ishuujua laaojoiriicha coreniha ita cotaicha
ereerejeein coaaucute, coitucueneeine rijitiin iriha cachane, nabana que
ichorataanemiin Cana Coaunera, nererojoecaain neeuruha aohanraaurune
aonaain coitucuhine coina. coataa.
15ॸAtiin naineeine jaun uhajeein Cana
Jesocurisito que coaaucu Coaunera Ere que relanajaaun rauhijiriin,
8ॸCana Curuaanaa inoaainsi Rabiri charijieein teeinti ai leeinjiin cacha,
feratenojoineein niha Jesocurisitone que laraajiin amihanihane letoaera que
ishuujua ereerejeeu. Acate ohane caje necasaene nii rijijieein Cana Coaunera
ichanae. 9ॸNii beebejeein relanajaanune acatiha caohatiin ichei amihanenaa niicha
corenihate, leeocha ataebinae chara tei ichaau. “Caohatoha chamijianeeonra,”
tocohaneein cadena que canu cositeein, naain ichei iriha Cana Coaunerane coina.
catohaneein cacasetecaaure niqui, nete Jana rauhijiriin relanajaeneeinete ii
caa quere cacha relaanune jaan necoeje chanureein Cana Coaunera.
cositenaa nainecurene laen. 16ॸAihana jaun, coa Cana coaunera
10ॸNii jaunna itolere necairichanaa coitucuuruhi rijitiin erenaa baaso que
abaantaain atiin Cana Coaunera irihache, nabana nirijiein cuaajeein
janiinohinchuru relaaun, Jesocurisito Moconajaeraacha ere tonoraaichene
coreniha jianacoo neein, nitajenaa coataa.
charanejeein neeuruha Cana Coaunera 17ॸCharijieein teeinti, nijiiriha cachane,
janiinohinchuru cachaaurune coina. inae suujua lomoha nii cunaine ohe. Nii
11 Esinaena rauhijiriin aitoreeunni. rijijieein techu, nii erenaa baaso que
Cana Coaunera esenetaain ereerejeein tonoraaichene, inara suujua
ΎȍËËȍľ͑ľҡľɗ͑ɗËȍΎфɗËȍ‫ڏ‬ lomoha nii erenaa baasone nitajiha
chein. curiquicheein. Nii corenihate nitajeeure
12 Necairichanaa abaantaacachenete, Imeneeo, Fileto, naaonjoaaihunri,
aina rai Cojoanonaa que 18ॸ“Chabana oo caje enacoauneein
nerichaachein. nejaberecaain nichaauraain nerinaain

Que jaolecohacachenete, acaaetonai cacha,” naauruhana jaun. Niritiin
cana que jaolecoreein. ereeuruhana jaunte, nererojoecaaure
13 æ͑ɗҡΎΎ͑ʮΎ͑ɗËȍľ͑ɗȍËËȍľ‫ڏ‬ acaauru aohanraauru tabaauru.
nete, aca laen naitoonjoan ichaa 19ॸNii jaun, “Cana Coaunerate esinaen
cureein. esenetaeraauru suujua coitucue. ‘Cana

463 ҽɗ̲ΎҡľľΎѠɗæΎфΎҡʮॷ2ٍॷ3
Coaunera coitucuera nichaaun,’ naain suujua coriha Cana Coauneranete,

iriha chunei cachane, baasoneein ľфľ͑фӕȍɗËΎɗҡӕËӕӕфӕȍ͑ľËΎȍËȍ‫ڏ‬
ichaohane jianemiin,” naa Cana nainejeein nichotiha cuurureein
Coaunera Erena jaunte, esinaen Cana Moconajaera caje.
Coaunera cachaneein nihacachene
coitucuhacache, inae nii jianeein Naaonjoaante curureein cana janonaa
nihacachena jaun. satono rai coaiteen cajiha
20-21ॸCharijieein teeinti coriquihona turuhelalajiha Jesocurisitone bana.
3
loreri asaae ne itolere coata coreti caje 1ॸAonaaute coitucuhi. Cana janonaa
ichanohin ojoaichu, baichaje, atane caje satonohelalaje raite, Cana Coaunera
ichanohin ojoaichu, baichaje, darohe, coitucuurera cairichaeriin rerohecaa
enuha caje ichanohin jecoro, coshara, cuurureein Cana Coaunera coitucuuruhi.
erauru, naaonjoain; tabaauru nelateein 2ॸNitohaneeurite nelaaetoha nocoetiin,
joaenreein lenone curunu que; jana jataain coriqui mucunaa coacuhin

tabaauru nechu jataain joaenreein leeochaauru que necohasitaain, ita
calani joanaana jaannu que nelatei. Nii cotaain, niheichu fojiaraauru ere
rijijieein techu, osa jianeein Cana tonoraelanaala, nechu jataain aansai
æӕфӕ͑ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľфľҡΎ͑ΎфË‫ڏ‬ ataibinaen rijijieein Cana Coaunera Ere
chene, nelatiha curichaacheein tonoraelanaala niha cuururein. 3ॸæȍľ͑‫ڏ‬
Jesocurisito cachaneein joaenrein techu necairichanacaauru coroatajanena
amihanenaa caohati ichacaachene. coacuelanaala, casajenetiin, baaso
22ॸAonaau. Enamanaa neeine rai ɗËȍ͑ʮľфľËӕфӕȍ͑ľѸӕӕʮӕËΎфľ́‫ڏ‬
caohacha tocohaneein nenaa baaso caje naala ichaain, naaonjoaan cuurureein.
naururuu. Suujua coaaraauru cachaauru Chaen techu nechu aansai ataibinaen
ɗ͑ʮɗ͑ɗɗнӕɗɗ͑æ͑æӕфӕ͑¡ʮľ¡‫ڏ‬ rijijieein itolere ichaonaa caohacha aina
jajeein neeu. Cana Coaunera tenojoin nejerateein, naaonjoaan cuurureein.
ichaonaa rauhi sacuhin, esenetaain 4ॸChaen techu itolere coitucuha
Cana Coaunera, chamute cacha nocoetiin niicha jerei ichaain niha

naaonjoain belaain raotojoeein neeu. cuurureein, Cana Coaunera arinaa
23ॸCasaje que ita rai ereereecuruha coacuelanaala. 5ॸBaaso neein ichaohinte
leeochaurune coa iriha, nabana ita Cana Coaunera coitucuha nocoetoha
baijiaain ita cotaaichene coataa. cuurureein.
24ॸNainihei Cana Curuaanaa Jesocurisito Coa nitohanai cacha raa. 6ॸNabana
ere que cacha relaeraneein nenaa raaichene jana, nechu aaso ene
namute cacha aina nejerateein nihane. cojoaelorohe coritaain nihane coataa.
Itolere cacha aina jerichanejeein ita Nitohaneeurite, suujua coaraelanaala
belaain nihanete caohachae. Chaenchu niicha ichana jerei ichaain neeururein.
raotojoeein caohatiin rai suujua 7ॸItolere banate niqui nerelaaurureein,
coaraain, cotailanaala relaain 25ॸraotono ͑ľҡľËȍ¡͑ɗËȍΎ͑фӕȍɗËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬

que cuaain cacha suujuateein nihanete renereein.
caohachae. Caitono tocohaneein 8ॸCharijieein teeinti Moisesa ere
nihanete jerecureniha tabaaurune tonoraaurene nii coroatajai benanecuru-

nihanatiin, acaauru suujuateein acaauru Janesi, Jambresi, naaonjoaaunri. Nii
suujua corenaa nainereein Cana rijijieein techu Cana Coaunera Ere
Coaunera. 26ॸInae nitohaneein acaauru Rauhi tonoraaurenereein nitorijianei
ҽɗ̲ΎҡľľΎѠɗæΎфΎҡʮॷ3ٍॷ4 464
cachaauru. Naasaaheca acaauru suujua ichaonaa rauhi coitucuhin caohachaain

cuhanena jaunte, Cana Coauneraacha ichaoha cachane coina. 17ॸItolere Cana
ҡľɗɗËȍΎ͑фӕȍɗѸľ͑ʮľфľËӕфӕ‫ڏ‬ Coaunera jerenohin amihanenaa ichaain
reein. 9ॸˇҡɗ͑ËȍҡΎȍ͑ɗɗËȍËӕфӕ‫ڏ‬ niha Cana Coaunera coitucuurerane
riaain, nechu aasoneeojoaaunruhane coina.
coitucuururichaain saain cachaaurune
jaun. Charijieein teeinti aihure nii “Atiin aohana jerecureniha cachaaurune
Moisesa ere tonoraauruhi. Nii nihanatiin beeu,” naa Faborone
4
rijijieeinte situha cuurureein 1ॸCana Coaunera aina nii turuha
nitohaneeuri. uhenenu, nii cau chauratane que
nenacaauru ichaonacaauru, saain
Timoteeo suujuatiha
onacaauru, naaonjoaaihunri rucuheranu
necairichanaa que Faborone
notaracaaena caa mijiaainetiin
10ॸIchelaanune tocohaneeinte chuhisi eletoaaun Cana Coaunera Ere
caohachaain neei. Chaen techu beebejeeine coina. 2ॸAtiin aohana
cachaauru relaanune jaan coitucuhin, jerecureniha cachaaurune nihanatiin
quichao coitucuhin, camijianeeon rauhijiriin beeute esenetaauruhine.
coitucuhin, esenetaain quiicha belaai Baaso ichacuruhane raotojoeein
coitucuhi. Chaen techu neunaa raujiaain cuaain suujuatenajaaun, 3ॸinae
casuujuane coitucuhi. 11ॸChaen techu ecu tihane bana erenaa rauhi aohana
Ë͑ɗȍ͑ľʮľфҡľľӕфӕȍ͑ľʮ͑¡͑ҡ‫ڏ‬ jerecurenerichaaine jaun. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
nune coitucuhi. Antioquiha, Iconia, neeinte, baasoneein coacuhin arajiin
Listra neein curuajaihuri neseeuru acaauru relaeranu ariha cuururein,
nihanune janate, caniha nejerateein acaauruhacha jerei tocohaneein baaso
carerojoecaauruhane jana, jianacoo que relanajaeraanu que. 4ॸNitohaneeinte
camitaa Cana Coaunerane coitucuhi. erenaa rauhi aohana jerelanaala que
12ॸEsinae rauhijiriina caa aitoon. janoriin amuurureein. Amuhin
Jesocurisito ere tonorana jereraaurute joaenreein casajeeicha esenetaain
rerohecaa cuurureein niqui, nete tonoraain raaje necairichaaurureein. 5ॸIi
13ॸraajenihane necairichaa cuurureein laen ishuujua coaraain necairichanaa
nechu aansai casajeeuru. Nechu jataain abaantaain Cana Coaunera Ere
nii rijijieeinte ita coritajeein jeelai beebejeeu, jianacoo osa caje mituhin
amuritoheriin necairichaa cuurureein neeuruha esenetaaurerane coina.
nechu jataain casajene jaun Nitohaneein caohatiin chamijianeeon
14ॸIi laen rauhijiriin nii que nerelaaina ichaau.
jaun iicha esenetai sacuu. Iite nii
ichelaera coitucuhi. 15ॸCanaanai neeine Inae Cana Coaunera tenojoin
caje coaauneeinte, Cana Coaunera amihanenaa jitaanu
Quiricha coitucuhi. Nii Cana Coaunera 6ॸInae ichuunejeeonriha ohanune que
тӕɗфɗËȍнӕľ͑ľфľ́ɗ͑ľѸľ͑ľҡɗËȍľ‫ڏ‬ tihane.
nete, jianacoo inara tereein Jesocurisito. 7ॸInae Cana Coaunera tenojoin
16ॸSatiinte Cana Coaunera tenojoineein amihanenaa jitaanu jianelanaala
ne Cana Coaunera Quiricha. Acate rauhijiriin ichaain. 8ॸInae nerichaain
cacha relaain, cacha suujuateein, cacha canu amihaneeo core, Ëнӕľ¡͑ɗȍ‫ڏ‬
suujua raujiain, naaonjoainu que nelate, teein Cana Coauneraacha rucujuei,
465 ҽɗ̲ΎҡľľΎѠɗæΎфΎҡʮॷ4
acaachana inae caa cohajeeun. Inae caratiriin amuure satiin. Nii coreniha
turuha nii Cana Curuaanaa Joesio, jiaonriha chatohaneein tenajaa Cana
caohacha nejesina ichara neein Coaunerane.
nenaanete, Aca nii canu amihaneeo 17ॸNii janate, canu coroatajaneein
coretereein. Coatiha canuhacha rai casuujua lararajie Cana Curuaanaa. Nii

coreterinaain. Satiin nii turu jereein jaunna, itolere caa chauratane que
cohajeraauru rai netonaite coretereein. nenacaauru Jorio niheichuru rai Cana
Coaunera Ere beebejeeun, jianacoo
Saatono neeuruha esenetaaurerane coina.
9ॸCacoharaa uu atiin chajaaojoaain. Nitohaneeinte necha aansai ataibinaen
10ॸCaquete jaoleque Demasi, ËËȍӕф‫ڏ‬ leeon ujuaae caje jichorocoaain
tane que nenacaauru itolere rucuhele jianacoon caete Cana Curuaanaa.
cautenu rijihuru jerihana jaun. Nii 18ॸItolere baaso cajete canu mitaain canu
jaunte naain Tesalonecau cue. Jana beraicheein, aina dedeeu nihanune

Cresentete Galasia bataneu cue. Jana coina. Coanete Cana Curuaanaa
Titote Dalmasia bataneu cue. 11ॸkËɗȍ‫ڏ‬ coroajeein belaihacache inoaenlu netiin.
nejein Locasichate caniha ne cau. Nitohaneein neeine.
Maroco ariin cotijiaain ijiniichaain
uhaau. Acate laen camijianeeo que Cana Coaunera esenetaeraauru
cacorataanena naine. rai necoiha Faborone
12ॸTiquicona laen letoaaun Efesoo. 19ॸ“Inara coaaujiha jera Faboro” naain
13ॸToroasihu nihanune banana Carpo beeu, Firisila, Aquila, Onesiforo
loreri asaae quela ratirihunlu, uhaau araaichuru, naaonjoaihunri rai.
carai uhine. Chaenchu nii canu 20ॸCoriintoote nedae Erasto. Jana
quirichaauru nii quiicha laenajacoaine Toroƿmona ratirihun Miletoo,

maajeein uhau. cunaitihana jaun. Naineeine elohena
14ॸͮɗɗËΎҡнӕľ̲ɗȍ͑ľ͑ḱľʮ͑‫ڏ‬ ajiniha uu. 21ॸEobolo, Poreente, Lino,
dorote, jataain baaso neein caete niqui, Cularia, naaonjoaihunrite ii coaaucure.
nete inae cacocaeratereein Cana Chaenchu saain cana nejeraauru Cana
Curuaanaa. 15ॸCoaraau. Necoeraain Coaunera coitucuurerate ii coacue.
neeu, Cana Coaunera Ere- canaacha 22ॸIi aina neeine cana Curuaanaa
beebejei que nejeratihana jaun. Jesocurisito. Satiin inara belaain inara

16ॸCamucuhin, cacaje bajaauruha coroatajaneeine atiin Cana Coaunera.
cocoainanacaaihurine janate, cajaohin Nitohaneein neeine.
Tito rai
Faborohacha letoai
“Inara coaaucaaun” naa Faborone Curetau Cana Coaunera

coitucuurera relaa Titone
1
1ॸCanu Faboro nichaaunnena, nii
coitucuhiche raotojeeinne rijijieein, 5ॸNii Curetau cobenau ii ratirihanune
Cana Coaunera jerenohineein rai ajiniha taone, jaiti rucuhera coina

ǽΎȍɗˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎ́ľҡΎ͑ΎƸΎѸΎҡΎ‫ڏ‬ lananacaauru rucujueein, iclesiacuru
neeun. Acate caletoae, satiin chauratane ͑ɗ͑ľľɗ͑æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕӕфľ‫ڏ‬
sacuritaain janijiin nii ranojoihunru rai raauru- canaacha relaauri coaaranu que
amuhemujueein beebejihanune, acaauru bichauhenaauru cocoainaaine
2ॸrauhijiriin coreniha cana osa caje coina ichei aitoonlu. 6ॸNii le iclesiacuru
nichoteein jianacoon neein, chabana ¡ɗËȍӕȍľ͑ӕфӕ¡ɗËȍӕȍľ͑ËΎËΎɗ͑‫ڏ‬
satonoelanaala nenaa ichaonaa nohichuru, cojuriu nitohanei
teranihane cohajihacachene coina. coaaraneein nenaa tocohaneein suujua
Chabana cana coritaai Cana Coaunera. coaraain ichaohine, nabana que tonaain
Acate nitohaneein cana rai ichaonaa iriha chunine coataa. Chaen techu
tihane coina aitelu, cana rai chauratane leinjiin eneecha que sinijeraaocane
coaaunaane ajiniha. 3ॸInae nii jihanteein caohachae. Jana rai calaohichuru
aitohalune jaa que turuhane jaaunte, netonai Jesocurisito esenetaeraneein,
inae nii aca jianacoon cana osa caje caohachaain suujua coaraain erenaa
cana mitaeranihane coitucuerateein tonoraain neeuruhine, nabana
beebejihanune coina caletoaelu Cana baasoneein erenaa tonoraelanaala
Coaunera. ichaaoruhane, acaauru que ereein niha
4 ॸNii jaunna caa ichei quiricha chunine coataa. 7ॸNii Cana Coaunera
laenaain letoaaunra Tito. Iite ranojoinuri iclesia coaaraneein- acaauru
esinaen rauhijiriin canu calaohineei, bichauhenaneein nenaate, jeriha Cana
cacoreniha nii canaacha esenetai Coaunerane rijijieein caohachaain
Jesocurisito esenetaaine jaun. Cana suujua coaraain, que Cana
Inaca Cana Coaunera, Cana Ichotera Coauneraacha icharatei ichaain
Jesocurisito, naaonjoaain rauhijiriin ichaohane caohachae.
raotojoeein neeine jaanu teeuruhine Nainihei erenaa tonoraelanaala, namute
ii raite aina raotojoeein jianacoo cacha coiintetiin, ajetoritiin, ita
neeine coina. cotainaa rautatiin, asijiautoneein,
466
467 ҽɗҡΎѠɗॷ1ٍॷ2
naaonjoaain ichaohane. 8ॸNitohaneein nii suujua caje rocohin relanajaaunruha

baasoneein ichoaelanaala, turuhin niha Joriocurune jaancha esenetaauruhane
cachane belaain, cotijiaain, loreri asae coataa. Niheichu nainecuruhi
raain, naaonjoaain ichaohine. Chaen Jesocurisito esenetaeraneein
techu caohacha ichaera cachaneein, neeuruhane sainejeein que jaolequiin,
caohatiin suujua coaraain, Cana nii naitoonjoan tonoraelanaala
Coaunera que banijiaaineein neein, nenacaauru ere tonoraauruhane.
chabana jeriha suujuane rijijieein 15ॸCaohachaain suujua coaraain niha
ichoaelanaala, naaonjoaain nihane cachanete, itolereneein nichanaane

caohachae. 9ॸNii esinaen rauhijiriin maajeein caohachaain coaanojoi ne.
aitiin relaeraalune jaacha tonoraain, Jana canaacha esenetai esenetaelanaala
acaacha esenetaain que leeochaauru nenaate baaso nejesina que coacuhin
relaaine, acaauru netonai leeochaauru itolere bana baasoneein ne, nichanaane
suujua lararajiaain nerelaacachene jaan maajeein, nechu jataain baasoneein
coitucuerateeuruhane coina. Chaen nii coacuhin cha ichacuruhane jaun. 16ॸCana
caohateein erenacaauru relaain acaauru æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕҡΎȍҡľ͑ɗнӕɗ͑ΎËΎľҡΎ‫ڏ‬
suujua baaso aninoaainete, acaauru cure, nete acaauru ichanaacha caje
netonai esenetaauruhine. coitucunojoinecure baasoneeuruhane.
Namute cacha cotairiin, namute cacha
Relanajaaurera baaso que erenajaauharitiin, ľфľ͑ҡΎ͑Ύфľ́‫ڏ‬
10ॸArajiichurute, nii acaauru relaacane naala neein, nii charijibana caohacha
jaan tonorana jerelanaala, ٘ˇΎфɗΎ͑ɗȍľɗ‫ڏ‬ ichaain neeuruhi.
Ëȍӕфӕʮ¡ľфΎËΎ̲ËΎȍɗËфɗѸľфҡľ́‫ڏ‬
naala nenaa, nainihei Cana Coaunera Nohanelanaala relanajaacachene jaan
2
esenetaeraneein ranojoineein nihane,” 1ॸCaohachaain nii ichelaanune jaan
͑ɗ͑͑ľËȍӕʮҡɗ͑ËȍËΎɗҡӕËӕӕфľ‫ڏ‬ tonoraain, esinae rauhijiriin que
nihane jaun cachaauru coritaaure. acaauru relainete caohachae. 2ॸNii
11ॸNiritiin erenacaauru erete, caohachare acaauru bichauhenaaurute, esinae
niritocuruhane coataa caohatihacane. фӕȍɗʮɗфɗɗ͑ҡΎ͑ɗ͑ľфľľӕфӕȍËȍËȍ‫ڏ‬
Nii casaje aina cuaainte laurijiracuru curuhane coinane, nii naitoonjoa
aina arajii cachaauru suujua auhacaain, ichaain ichaaoruhane caohachae. Esinae
cachaauru coritaain, arajii coriqui ranaa rauhijiriin nii niicha esenetai rijijieein
coaaucure. neein, satiin belaain, laraajiin,
12ॸCoaraaunachuhinti nii Cureta naaonjoaain ichaohine, ɗҡΎ́ľфľ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
cobenau nenaa profeta, nii jeelai chanaa abaataain nenaa nainihane
acaauru araaicha: “Satiin Cureta coina. 3ॸJerichanejeein techu, coujuriu
cocoaichacurute casajenetiin, necha inara bene bichauhenaauru jeriha Cana
ansai ataebinae rijijieein neein, Coaunerane rijijieein ichaohin,
bajeritiin, achotoritiin, naaonjoaaunre,” ajetoriaanelanaala, erenacaaotelanaala,
naain acaauru ichao bihalune. 13ॸEsinae naaonjoaain que coacuelanaala,
rauhijiriinte acaauru ichao coaraane caohachaacha que coacuhin neeuruhane
jaun aitelu. Aihana jaun, caohachaain caohachae.
laraajiin acaauru relaau, coujurihu æΎӕʮӕфɗȍӕф͑ӕ͑ӕфӕ¡ɗËȍӕȍľ͑‫ڏ‬
Jesocurisito esenetaeraneein nenaa neein nenaa tocohaneein, ranunaauru
tocoaneein neeuruhane coina, 14ॸnabana, notajaain, 4ॸrai sinijeraauru aina rai
ҽɗҡΎѠɗॷ2ٍॷ3 468
¡ľфľľËӕфӕ¡ľ́ɗ͑͑ľľӕфӕȍф͑ӕ͑ӕ‫ڏ‬ nihacachene jianeein, caohacha que

rune coina acaauru relaain, 5ॸËΎȍ‫ڏ‬ coacuhin, coujuriu Cana Coaunera
chaain itolere que nainaain suujua cachaneein nenaa tocohaneein
coaraain, loreri asae nenacaaurune rauhijiriin Cana Coaunera coroajeein
maajeein beraain, osa que nesaruhin, caa chauratane que ichaohacachene
barijiitiin, naaonjoaain neeuruhane coina. 13ॸNitohaneeinte nii cana rai
coataa acaauru suujuateein nihanete tihane coina naitoonjoan nainaane
caohachae. Chaen acaauru sinijeraauru cohajeein raotojoei ichaonaa que
aina ita suujua rijijieein coacuhin ichaohin, turuha urichaain nii Cana
neeuruhine, nabana tonaain Cana Coauneraneein cana ichoteraneein
Coaunera coitucueraneein neeuruhane necaohachaain nenaa Jesocurisitone
sainejeein acaauru que iriha cachane cohajeein nihacache. 14ॸAcatechu itolere
coataa. baaso canaacha ichai cana osa caje cana
6-7ॸJerichanejeeinchu caohacha ichoteratihane coina rai jaberoco teein
nejesina ichaain nii enamanaacuru nelu, oha cana corenihane, nii baaso
notajaain acaauru que corajerateeu. caje cana coulucohin rai cachaneein
Acaauru relaaine caohachaain ii suujua caohacha ichanaacha que coacuhin
coaraain, coujuriu ichauhenaneein nenaa coina ichaelu.
nenaa tocohaneein, 8ॸraotojoeein 15ॸNii ichei aitocoaaunne rijijieein,
acaauru rai ereein canaacha esenetai coointeeuruhane nihanatiin, acaauru

que aitiin acaauru relaau, nabana que corajerateein acaauru relaau,
tonaain baasoneein cana que erenaa coujuriu cocoainanohineein nenaa
nainiha chunine coataa. Nitohaneein tocohaneein, nabana nii relanajaaine
ichaainete cana que nocoejeeurureein jaan tonoraelanaala ii que jaolecoha
nii acaauru relaacane jaan caohatera chunine coataa.
rijitiin erenacaauru.
9ॸChaen rai fatoroon ere tonoraain, Esinae rauhijiriin caohachaain suujua
letoanajaa acaauru fatoroone jaan coaraain neeuruha Cana Coaunera
ichaain, tonaain baasoneein tonorana coitucuurerane
3
coacuelanaala neeuruha rai letononeein 1ॸNabana baitecuruhane coataa,
nenacaaurune coina suujuateein acaauru rai nacoaauneein aitoote,

relanajaau. 10ॸJiaonrihachu asijiauhin ËΎӕʮӕфɗӕæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
neeuruhane. Baaso coacuelanaala neein nenaa tocohaneein, rai curuaanaa,
caohatiin suujua coaraain neeuruhine. cocoainanacaaihuri, naaonjoainuri ere
Nii banate, acaauru ichao caje jataain tonoraain itolere bana jatoroaain
caohatoha Cana Coaunera cana neeuruhine caohacha nejesina
ichoterateraneein nenaa que acaauru ichacuruhane coina. 2ॸJiaonriha tonaain
relaacachene jaan coaracurureein satiin baasoneein chuni coacuhin ereein
cachaauru. neeuruhane. ͮɗȍľɗËȍӕɗҡѸΎ͑ËΎËӕľ‫ڏ‬
11ॸCana Coaunerate cana belaitohane lanaala caohacha cachaneein ichaohin,
coaaratiha, satiin caa chauratane que jiniiquiin ita belaain, caohachaain
rai cachaneein neinichaachene neeuruhane coarateein neeurumiin.
ichoteraanu letoaelu. 12ॸAcate cana 3ॸJauriaalute cana netonai tonaain
relae, Cana Coaunera coitucuhichuru ɗфɗȍËËȍľ͑ľʮΎľ͑фľľɗ͑ľфľфľʮľҡΎ‫ڏ‬

rijijieein baaso ichaaechajeein coaache, æ͑æΎӕ͑ľфľфľҡΎ͑Ύфľ́‫ڏ‬
469 ҽɗҡΎѠɗॷ3
naala nechu jataain nitajenaaneein Moisesa aitoonjoan que ita rerohecaain

neein, cana suujua letono rijijieeincha naaonjoaain nenaa naineneei. Niite
itolere baaso ichaonaa ichaaechajeein nechu jataain nohanenaaneein nii
nerejetocoaachelu. Nitohaneeinte baaso chaque nelatene cana rai.
ichaaechajeein ichaonaa jana, cana que 10ॸNiha nitohanei que cachaauru
nererojoecaeriin nerejetecuruha relaain lerunaa jererane, coroata saain,

leeochaaurune rijijieein ita que nichata saain, naaonjoaain cotijiaain rai
nererojoecaaeriin nerejetocoaachelu. aitohine jana chere tonorana jerenihane,
4ॸNete satiin caa chauratane que jelai caje sitaaute amuhine. 11ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
cachaneein ichoainichaachene neein nenacaauru cachaaurute itolere
belaitohane coaaratiha, Ѹҡɗɗ͑ËËȍ͑ɗ‫ڏ‬ osa que nerotocuruhane jaun aihure.
chaachene ichoteratelu cana osa caje Nitohaneeinte acaauruhacha ichai caje
Cana Coaunera. 5ॸCoatiha rai caohacha osa que nesarucuruhane coaanojoi ne.
ɗËȍËËȍľ͑ľʮӕ͑͑ɗɗË͑ɗËȍΎҡľф‫ڏ‬
tiheilu. Cairichaaojoaain cana coaraane Nicopolisihu canu cohacu
jaunte, nii cana osa caje cana 12ॸʊ͑ľɗËȍľ͑ľkфҡľ̲Ѹɗ́ľҡΎľ͑ɗȍ‫ڏ‬
coulucohin cana ichoteratelu. Rai nune, Tiquico letoaanune, ҡɗɗ͑ͮɗËΎЙΎ‫ڏ‬

Suujue aina cuaain cana coulucohinte, lisi cuhin canu cohanihute ecu ita
nacoauneein nejanoaain nenaa rijijieein coaracaa. Ecune jelaronaa bitoaanune
nenaa coina cana rai nacoauneein ena coina ucuae ureeunni. 13ॸChaen nii ecu
nenaa ichaonaa telu Cana Coaunera. nenaa abogado Senasi aina Apolo
6ॸJataain cana belaitohane jaunte, rai coroatajaneeun acaauruhacha latei
Calaohi cana Ichoteraneein nenaa teein, nabana nii cuuruhanejaun
Jesocurisito aina cuaain, cana turuuruhane reetiaain lanaa acaauru rai
rausiaaeca jelai amuritoeriin rai Suujue acaauruhacha lateine coataa.
telu cana rai Cana Coaunera, 7ॸitolere 14ॸCanaacha relaineein nenacaauru,
ujuaihoneein nenaa caje caohachaain itolere que caohacha ichaain, cha

neein nii chariji bana sanaachara ́ҡľľɗ͑͑ɗȍËȍӕ͑ӕËΎȍ͑ľËΎфËӕ‫ڏ‬
nejeein nenaa- canaacha cohajei фӕȍ͑ľËΎфΎҡʮ͑ľ͑нӕľ͑ľфľ́ӕфӕ‫ڏ‬
ichaonaa que nenaa coina. miin, nelateineein niha acaauru ichaone
8ॸEsinaetechuhisi nitohaneein cana osa coina.
caje cana coulucohin cana raain ne
Cana Coaunera. Nii jaaunna ichei Raotojoeein neeuruhane coina aitiin
aitoon, ͑ɗɗæ͑æΎӕ͑ľфľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ necoiha Faborone
raauru itolere bana caohachaacha que 15ॸSatiin caniha cau nenacaaurute ii
coacuhin neeuruhane, nii leeocha coaaucure. Nii ecu nenacaauru

relanajaera ere tonoraelanaala canaacha esenetai Jesocurisito coreniha
neeuruhane coina acaauru rai aitohine canaacha belaihuri- cana nejeraauru
coina. Nitohaneein ichaohacachenete, coaucaaune beeu acaauru rai. Satiin
jataain cana rai nelateineein nereein. raotojoeein neeichene jaanu teein, inara
9ॸNete laen nii cana rai aitocuruhalu coroatajanemiin Cana Coaunerate
cana coitucueracurune esenetaain, raotojoeein neeiche.
Filemoon rai
Faborohacha letoai
caohacha icharaneein, canacaanu

Acaauru coaaucane biha Faborone coroatajaneraneein niha Jesocurisitone
1ॸCanune Faboroneein Jesocurisito coitucuhin neeine coina, Cana Coaunera
coreniha caresero cuhane neein cana bajaaun ii rai. 7ॸJataaina jeelai
nejera Timoteeo aina, ii canacaanu amuritoheriin corajeein rachoojoeeun
̲ɗȍ͑ľľΎнӕľË͑Ë͑ӕËΎфΎҡʮ͑ľ‫ڏ‬ casuujua cuhane. Jataainte caohacha
raneein neeine rai, caa quiricha ichaai canejera, ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡľф‫ڏ‬
laenaain letoaacaanura Filemoon. neein nenacaauru belaain, acaauru
2ॸChaen Jesocurisito ranojoineein suujua nunaaine jaun.
iclesianeein nenacaauru- ii loreri asaae
Atiin canu coreniha ii
ii aina netaojianacaauru, chaen
letono Onesimo raau.
canacaanu amihaneeo que canacaanu
coroatajaneraneein nenacaauru- cana 8ॸCanu Jesocurisito rai afosoto
nejera ene neein nenaa- Apia aina nichaaunne jaunte niqui ne canu rai
Arquipo, naaonjoainuri rai netonaine rauhi, iicha chanenu ichaaine coina ii
caa laenaain letoaacaanu. 3ॸCana Inaca letoaanune coina. 9ॸNena raujiaain nii
Cana Coaunera, rai Calaohi Jesocurisito, canaacha belaaineein canaacha esenetai
naaonjoainuri jeelai amuritoeriin inara coreniha ichei aitoreeunni. Canuna
coroatajanecurumiinte raotojoeein Faboroneein- inae biinaaneein-
neeiche. Jesocurisito coreniha caresero cuhane
netiin ichei aitoon, 10ॸcau cajinichaain
Coichana aina cutaain belaina inaain caresero cuhane neein, Jesocurisito
esenetaain niha Filemoonne coreniha cacalabi rijijieein nenaa
4ॸCana Coaunera bajaanune naineeine, Onesimo belaaine coina.
itolere bana ii coacuhin Cana Coaunera 11ॸJauriaalute niqui ichei chaque
coroajeeun, 5ॸCana Curuaanaa nelatelanaala, ii letononeein nelu

Jesocurisito belaain jataain esenetaaine Onesimo. Nete laen inae ena jiniiquiin
rijijieein satiin Cana Coaunera cana rai jataain nelateinneein ne. 12ॸInae
cachaneein nenacaauru belaaine nacoauneein jelaiha ii rene cauhane
beeuruhane jaun. 6ॸNii jaunne ii coina letoaanu. Atiin canu coaraaine
canacaanu rijijieein acaacha esenetaain rijijieein nii coaraain neeu. 13ॸCana
neeine jaun, jataain canacaanu rai Coaunera ere beebejihanune coreniha,
470
471 Filemoon Rai
cau caresero cuhane nihanune jaunne, rijijieeina, canu ichei coretereeuni.

iineein nenaa rijijieein canuhacha latei Nainichaaun niqui canu que ijiabereeo
icharaneein nihane coina, cau canu aina coreniha rebeeoquine coaaucaaunne.
nihane jereeun niqui. 14ॸNena jereneeine 20ॸAihara canejera. Cojuriu Jesocurisito
coataa aihane jereneeun. Nabana canu ii cachaneein nenaa tocohaneein caa ichei
caje bajaanune jaauncha jereeine bajaanune rijijieein atiin ichaain,
coataa, ii suujua caje coauneein jereeine Jesocurisito coreniha canejeraneeine
jerichaaunne jaun. 15ॸJerihane ena jaun canu suujua nunaau. 21ॸCanuhacha
chabana satonoelanaala ii aina nihane bajai amuritoheriin ichariquiin quere
coinate, ii caje amuhin nelu- nii ii tonoraaine esenetaanune jaunne caa
letono Onesimo. Nete inae naineneei ii ichei aitiin laenaaun. 22ॸNii choae
letono siriine rijijieein siriine. ҡËɗ͑ľËȍӕҡӕфӕȍ͑ӕ͑ľʮ͑ӕфӕËӕȍľ‫ڏ‬
16ॸѠӕʮɗɗ͑ɗɗ́ľҡΎ͑ΎѸɗфɗɗ͑ľ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬ quine jereeun, caresero cuhane
riin, ii nejeraneei teein belaain coaraau. nihanune jaun, ËËΎфľ͑ɗȍ¡ʮľ¡‫ڏ‬
Jataaina belaain coaraaun canu. Nete jaaequichene tonoraain, inara coaraa
nii amuritoheriin joaenreein cacha uhanune jererichaain Cana Coaunerane
rijijieein coaraelanaala, Cana Curuaanaa cohajihanune jaun.
Jesocurisito coreniha, ii nejeraneei teein
coaraaine caohachae. Ii coaaucuruha raotojoeein neeu.
17ॸAihane jaun canaacha esenetai 23ॸJesocurisito
coreniha caresero
coreniha ii nejeraneein canu coaraain cuhane canu aina nenaa Efaforasite ii
neeine, nii canu coaraain neeine coacue. 24ॸChaen Maroco, Arisitaroco,
rijijieein acaaentonai coaraain raau. Demasi, Locasi, naaonjoainuri canu
18ॸIchei chatohaneein baaso ichaain, coroatajaneraneein nenacaaurute ii
ichei rebequiin, naaonjoaain nihalune coaaucure.
canu cobaraau coreniha. 19ॸCanuna 25ॸCana Curuaanaa Jesocurisito
Faboroneein ichei aitiin caraajenihane ʮľľ́ɗ̲ӕфɗҡΎȍľфɗɗ͑ɗ͑фËΎфΎҡʮ‫ڏ‬

caa laenaaun. Nii ichei aitocoaaunne nemiin.
Ebereeocuru rai
letoai
Coaunera raotono nichajai que rori- trono

Rai Calaohi aina cuaainte cachaauru rai ichoae nelauriaa cuelu.
erelu Cana Coaunera.
Anjeraauru amurijiriinte
1
1ॸInoaelu jetaote nere bera
cocoainanojoineein ne
inoaesihuru- profetacuru aina cuaain
Cana Coaunera Calaohi.
araaisaain cana inoaensihuru rai ere Cana
Coaunera, ecoetacaaeneein mituhelanaala, 4ॸJataain rai letonocuru anjeraauru
taba que acaauru sinihu, taba que cocoainaane amurijiriinte, rai Calaohi
letonocuru anjeraauru letoae, acaauru rai cocoainaelu Cana Coaunera, acaauru
ecocohin beeuruhane coina, naaonjoaain. amurijiriin nihane coina. 5ॸNitohanihane
2ॸNete laen inae enene Calaohi que nere jaun, nihei chuni letono anjera rai:
berate Cana Coaunera, Cana Coaunera “Iite cacalabineein
nihane coitucuhacache itolereneeinne canuhacha jereineein
coina. Nii rai Calaohi aina cuaainte, itolere canuhacha teineein
cana rai chauratane, dede, itolere cautenu nenaaneeicha,”
rijihuru, itolere cana janonaa, naain irihei Cana Coaunera. Niheichu
naaonjoainuri coaaunaain niichuru chuni letono anjera que:
Curuaanaa neein telu Cana Coaunera. “Leinjiin acaacha
3ॸNihei chunei cacha niqui Cana canu calaohineein nihane janana,
Coaunera coaraai. Nete caje uhin Canu, leinjiin
canaacaanu rene ecooca rai Calaohine inaca neein nereeunicha,”
jaun, canaacaanu rohan turuaain naain irihei Cana Coaunera. 6ॸCaa
coaracaanune jaun, “Naaonjoaan Cana chauratane que nenacaauru cachaauru
Coaunera,” naain coitucuhacaanu, jeelai que, leinjiin acaacha rai calaohineein
æ͑æΎӕ͑ľфҡΎËΎȍ͑ľľɗ͑͑ľËΎȍ‫ڏ‬ nihane coitucueratihane coinate laen:
chaain nichao que ichaohana jaun. Acate “Quere tonoraain
Cana Coaunera Calaohineein itolere canu coroaaequichene rijijieein,
sirichaneein coaaraneein ne. Acate Cana jerichanejeein nere tonoraain
Coaunera Calaohineein caa chauratane que coroaaecuche satiin,”
ohelu, jianacoon osa caje cana mitaeranu nae, rai letonocuru anjeraauru rai, Cana
que. Nitohaneeinte inae osa caje cana Coaunera. 7ॸNii rai letonocuru
mitaeranu que ohane baiha, rai Inaca Cana anjeraauru quete laen:
472
473 Ƅ¡ľфľľΎËӕфӕѠɗॷ1ٍॷ2
“Canu letonocuru- anjeraaurute laen ii chabana satonoelanaala

aiha cujuanane rijijieein, usi ichaoriquiin,”
rijijieein naelu rai Calaohi rai Cana Coaunera.
͑Ύ͑ʮΎɗ͑Ë͑ӕȍËȍʮľфľɗɗËȍф‫ڏ‬ 13ॸNii jaun coatiha chuni, rai letono
neein neeurureein,” nae Cana anjera rai:

Coaunera. “Chajaaute
8ॸJana rai Calaohi quete laen: ËфΎҡΎ͑Ύ͑ɗËȍʮɗнӕľ͑ľ́ӕ‫ڏ‬
“Chabana sarinaain riaena,
itolere Curuaanaa neein- ii tijia asaae
itolere Coaunera neein neeine. iniha nejeratenacaauru
Chaen techu amuritiin tee te coaraaicha,”
chabana satonoenereein naailu Cana Coaunera. Chabana nii
caohacha ichaain neeine. Calaohi que aitohane rijijieein letono
9 Nii rijijieein techu anjeraauru que irihei.
caohacha nejesina ichara 14ॸͮľËȍӕфӕʮɗɗ͑ɗËȍΎҡľфҡľ͑Ύ‫ڏ‬
curuaanaa neein neeina jaun, joineein nerichaacheeinne rai, cha

esinae rauhijiriin beraneeichate suujueneein Cana
baaso ichaain nenacaauru aina Coaunera tenojoineein neeure rai
nejerateein, anjeraauru.
caohacha icharaauru belairiquiin.
Nii coinane Cana ichoterateraneein nenaa que
Canu, Itolere Coaunera neein jaoleconaa nainihaacache.
2
ii Coauneranichaaunne 1ॸNitohanihana jaun, nere beracuru
ii teein neeun, que Cana Coauneraacha beratei

ii, jataain aonaain tonoraain- esenetaain
leeochaauru amuritoheriin nihacachenete caohachae. Jana nii cana
raotojoeein rachoojoeein rai niicha beratenojoin aonaain
neeine coina,” ËΎȍҡɗɗ͑ËΎɗҡӕËӕ͑Ѹɗʮɗľľɗ͑ҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬
nae Cana Coaunera. nihacachenete, ɗȍӕфӕȍËΎɗҡӕËӕľ́‫ڏ‬
10ॸChaen techu: ͑́͑ľ͑Ëӕфӕ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ɗҡʮľфɗ‫ڏ‬
“Ii canuhacha tei chaacheein. 2ॸCoaracuche nachuhinti, nii
Curuaanaa neeinete, rai letonocuru- anjeraauru que niicha
jauriaanejeein teratei niha nii rai jauriaanejeein nenaa-
nunuhe caje coaauneein niha rauhine saijieein tonoraelanaala
cana rai chauratanene coina naosatenacaauru cachaauru- esinae
aitiin dede coaaunaailu. rauhijiriin baaso ichacuruhane coreniha
11 Satiin iicha coaaunanojoite sareein. caseteco coaracuruhalune. 3ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
ˇ͑ɗɗҡľ́ľ͑Ëȍ¡͑͑ɗҡʮľ͑ľ‫ڏ‬ nihane jaun, caseteco caje nichotenaa
reeini. nainerihacacheein, nii jauriaanejeein
12 Inae ecu tihane banate, nenaa amuritoheriin, Ë͑ɗËȍΎҡľф‫ڏ‬
siriteein saa cajionene jaohin, neein nenaa esenetaenihacachene.
enachasine que coreein jianaa Esenetaain nihacachene coinate,
rijijieein, jauriaanejeein raaje nihane cana rai
janonaa coreriquiin. beein nelu Cana Curuaanaa Jesocurisito.
Nete laen, Nii baihate cana rai beeurelu aina
Ƅ¡ľфľľΎËӕфӕѠɗॷ2 474
amuhemujueein nota que coaaraauru. itolere curuaanaacuru Curuaanaa neein

4ॸNii ichoae tacaain techu, cana que nihane cojunacaneein necaohachaa
coitucuerate Cana Coaunera itolere æ͑æΎӕ͑ľф͑ľнӕľËΎ̲ɗҡľ͑Ύ‫ڏ‬
cojoelanaacojoaihuru ichaain. Chaaen joineein ne.
techu Aca jerihane rijijieein, le cacha 10ॸSatiin itolerete Cana Coaunera
nichaachene rai niicha tei- Suujue aina raineein ne, niicha coaaunanojoineein
cuaain cana que coitucuerate. niha itolerene jaun. Nii jaunte niicha
coaaunanojineein rai calaohi neein
Cana nejera rijijieein niha Jesocurisitone nihacachene jaun, rai Cojoanonaa caa
5ॸCoatiha rai letonocuru anjeraauru, baiha neeni que nihacachene jere Cana
nii cabaiha neenihu rai Cojoanonaa caa Coaunera. Nii jaunte cana coreniha
ereereecaachene jaan coaaraneein necairichaa Jesocurisitone aina cuaain,
neeuruhane coina aitohi Cana Coaunera. nii aansijiiniji osa colane telu, satiin
6ॸNitohanenihane quete: niicha coaaunanojoinunru ichoteraneein
“Chaneein ne cacha. nihane coina. 11ॸNitohanihane jaunte, ita
Chatohanaineeina nenaane cacha. Inaca que Inacaain nihacache, nii cana
Chanuna acaacha coacuhin, osa caje cana ichoteratera aina
jataaen queecha coaauqui. jiniiquiin. Nii jaunte, rai nejera neein
7 Jauriaanejeeinte niqui inae nihacachene jaun coejelanaala:
ii letonocuru- anjeraauru “Canejeraauru,” nae cana rai Cana
cocoainaaine fautaain cocoainaailu. Coaunera Calaohi. 12ॸNiritorichaaine
Nete nii baiha laen, quete:
jataain leeochaauru amurijiriin “Canejeraauru raine
cocoainaain, Iineein neeine beebejeein,
que itolere Curuaanaa nihane comai netaojiaain
lauriaain, Ii coroaeraauru cataaun
8 satiin nere tonoraain nenatereeunni,”
neeuruhane coina ichaain, naalune, laenananohineein nelu Cana
tijia asaae que nejeratenacaauru Coaunera Quiricha cuhane.
teeilu,” 13ॸChaen techu:
naain ne laenanohineein Cana Coaunera “Leinjiin Acaachane

Quiricha cuhane. Nitohaneein satiin niicha ichai ichaane coina
nere tonoraain nihacachane coina, cohajereeunni,”
ËΎËΎɗ͑ɗ͑фɗҡɗʮɗѸľнӕľ͑ľʮľфҡľ‫ڏ‬ naain.
nacaauru tihane coina, aitohane “Cauna neeun,
saijieein jaiti nitohaneein ichaa Cana canu rai Cana Coaunera
Coaunerane coarahaacache. 9ॸNete laen, tenojoihunru- cacalabihuru
inae anjeraauru fautaain nelatihei ainara,”
rijijieein turuhin nihalu carajaaojoaain naain ne laenanohineein.
Jesocurisitone coaracaache. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ 14ॸCharijieein teeinti, ita araaineein
neein turuhinte, фɗËȍ͑ľľɗ͑͑ľ͑ɗȍË‫ڏ‬ niha cachane, ita iniho que inihoquiin,

chene saijieein, jataain cana belaitohane ita coichana que coichanaain,
jaun, cana coreniha ohane coina ichaelu naaonjoaen cacha, nii rijijieeinte cacha
Cana Coaunera. Nii cana coreniha iniho que inihoquiin cacha coichana
cairichanojoineein ohalune corenihate, que coichanaain naaonjoaelu
Jesocurisito, caa chauratane que ohin, icharane jaun neein naaonjoaen. Nete
͑ɗɗËËȍɗҡʮľф͑ľľɗ͑͑ľ̲͑ΎËΎ͑‫ڏ‬ laen Cana Coaunera coaaunaane jaun,
jaera amuritohane coina. 15ॸNitohaneein neein naaonjoaen itolere. 5ॸNii rijijieein
moconajaera amuritiinte, Ύȍɗ͑͑ɗҡʮľľӕ‫ڏ‬ techu, rai cachaneein nenacaauru rai
фӕфɗËȍɗ͑ľнӕľѸҡɗɗ͑ËѸɗɗфɗɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬ Cana Coauneraacha icharatei
caauru- cachaauru ichoteratelu. icharaneein nihane jaun, raujiaain nota
16ॸAihane jaun, coatiha anjeraauru que coaraain, que niicha beratei
coroatajanihane coina turuhin niheilu, beraneein nelu Moisesa. 6ॸNete laen rai
Abaraaun nefoerateneein nenacaauru Calaohi Jesocurisito, cana rai
coroatajanihane coinate turuhin nelu. cachaneein- rai loreri rijijieein
17ॸNitohanihane coinate, jerichanejeein nihacachene amurijiriin, cocoainaain
cana nejeraneein, nihacachene rijijieein cana inana neein telu. Nii jaunte, rai
tenojoineein nelu, Cana Coaunera loreri rijijieein nerichaacheein, esinae
͑ΎҡфËľËΎӕʮӕфɗȍӕË͑фɗѸѸľфľĀΎ‫ڏ‬ rauhijiriin jerihane rijijieein neein,
tecuru curuaanaacuru Curuaanaaneein, chabana cohajihacachene coiinteein
cairichaaojoaain cana coaraain, cana ʮɗ͑ľ́͑́Ë͑ËȍËΎȍʮľɗËΎȍʮɗȍ‫ڏ‬
coreniha cairichei coaraain ohane, cachene.
satiin cachaauru osa que suujua acatena
nainiha Cana Coaunerane coina. Acaauru que Cana Coauneraacha
18ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑фʮľ͑ɗȍ͑ľ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ banihatihu turuurenerichaain rai
chanaa coaraain, cojunojoineein cachaauru tabaaurune
nihalune jaunte, rijijieein necairichanaa 7ॸNitohanihane jaun, rai Quiricha
coaraain, cojunojoineein niha cachane Inoaensi cuhane:

coaraane, coroatajaneein naaonjoaen. “Enene cojoanonaa
cuhane inara rai niicha jerei
Moisesa amurijiriin biha Cana Coaunerane,
cocoainanohi niha Jesosone 8 jiaonriha
3
1ॸCanejeraauru, aihane jaun Cana inara suujua aohana jerelanaala,
Coaunera ranojoineein, inae rai aihuruhalu nere tonoraelanaala,
cachaneein neeichene jaun, niicha nechu acaauru casetecaa
icharatenohi icharaanu que niicha tei- Cana Coaunerane cojuhin coaraa
Jesocurisitohacha que coaaucuche. cacha areroo ichatane janane
Nariha jataain coreniha chabana rijijieein nihache.
satonoelanaala esenetaacachene jaun. 9 Ecute
2ॸJerihane rijijieein nere tonoraain niha jenachoonca jaanacaneein
Jesocurisitone jaunte, niicha icharatei mainajeriin acaauru notajaain,
icharaanu que cocoainaain nelu Cana acaauru coroatajanichaaunne
Coaunera. Nii rijijieein techu, Cana saijieein,
Coaunera cachaneein nenacaauru aina, acaauru casetacaanune coujuha
niicha icharatenohi icharaneein nelu quere tonoraaurenelu- ɗ͑фƸΎľфҡľ‫ڏ‬
Moisesa. 3ॸCharijieein teeinti, niicha jai racuru.
loreri amurijiriin jataain nelateineein ne 10ॸNii jaunna,
loreri ichara, nii rijijieeinte, jataain nii inara foerateracuru aina

Moisesa amurijiriin nelateineein nelu obajeein:
Jesocurisito. 4ॸItolere lorerite, niha ‘Nechu itolere bana
Ƅ¡ľфľľΎËӕфӕѠɗॷ3ٍॷ4 476
joaenreein rai suujua cuaauruhane tonorana jerecurenelu,” naaichena.

jaunte, Acaaurute, satiin Egipto batane caje
acaauru que Moisesaacha rocoorinelu. 17ॸNii
canuhacha coitucueratenaa jeelaihuru que techu, nitohaneein nere
jerei coitucunaa jerecurene.’ tonoracurenihane jaun, acaauru que
naain: nejerateein acaauru coroatajanihane
11 Aihane jaun, jianiha jenachoonca jaanacaneein Cana
coatiha acaauru que banihateein Coaunerane jaun, ichataneu cacha
canuhacha rucujueihu areroo satiin ohacoaaurelu. 18ॸChaen
turuururinaain,” techu nii jelaihuru, rai nitohaneein nere
naain biha Cana Coaunera Suujuene tonoracurenihane jaun, esinae
jaun ne laenanohineein. rauhijiriin acaauru que banihateein
12ॸAihane jaun canejeraauru, le cacha niicha rucujuihu enoorenerichaaine que
nequichene- inara netonai nabana cana aitelu Cana Coaunera. 19ॸNii jaunte,
rai Cana Coaunera beratei esenetaain esenetacurenihane coreniha nii acaauru
neeichene jianequichene coataa, que que banihateein niicha rucujuihu
nainaain necohalajiin ichaaoche. turuurenerichaaine coitucuhacache
13ॸNitohaneein nenaa coacuelanaala, raotojoeein.
4
jianeein lecacha nequichene jiniiquiin 1ॸAihane jaun, jaiti cana rai niicha
ita suujua lararajiaain neeuche: “Enene teeni, rai nebetacanaa cojoanonaa

cojoanonaa,” naain aitoha Cana tihane rai niha Cana Coaunerane jaun,
Coaunera Quiricha cuhanena jaan que ecu turunaa nainichaachene coina,
turusihane ajiniha. Nabana inara jataain necohalajiin ichaohacachenete
tabaauru saruhin niha osane, caohachae. Nabana inara tabaauru, ecu
rijitojoeein chatohanai ichaquichene, turunaa nainecurenihane coataa.
inara netonai canaacha esenetai 2ॸNitohaneein cana netonai ecu
ľѸľ͑ľҡľ́͑́͑ɗҡΎΎ͑ʮΎ͑ҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬ turunaa nainichaachene coinate, nii

neeichene coataa. 14ॸNitohanihane jaun, Moisesa que beratihalu acaauru raine
esinae rauhijiriin Jesocurisito aina rijijieein, cana rai netonai beratelu.
nenaa jerichaachene, ͑ɗɗľѸľ͑ľҡË‫ڏ‬ Nete laen inacojoeein acaauru rai
chene bana canaacha cohajei que beratelu, aonacuruhane saijieein,
turuhane reeintiaain esenetaacachenete aihuruha nii niicha beratei esenetaain
ne. tonoraeraaurune rijijieein, acaauru
15ॸNii coinate: netonai esenetaaurenihane jaun.
“Enene cojoanonaa cuhane 3ॸNete laen cana, esenetaera neein
inara rai niicha jerei biha nihacachene jaun, nii Cana Coaunera
Cana Coaunerane, aitoonjoan- ͑ľ¡ľҡË͑ʮӕ͑ľ͑ΎфɗËȍ‫ڏ‬
jiaonriha cheein. ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ľфľҡΎ͑Ύфӕфӕфɗ‫ڏ‬
inara suujua aohana jerelanaala, chaaine jaun, aitorichaaine quete:
aihuruhalu “Nii jaunna obajeein,
nere tonoraelanaala esinae rauhijiriin
nenacaaurulune rijijieein nihache.” nebetacaanune jaaun
nae Nere Inoaesi. turuurenerichaaine que aitoon”
16ॸ“Charijihuru Cana Coaunera ere naain belu Cana Coaunera. Nete cana
aonacuruhane saijieein nii baiha nere rai chauratane coaaunaane nainaalune
477 Ƅ¡ľфľľΎËӕфӕѠɗॷ4
caje coaauneein nelu, nii nebetacanajaa nebetacaauruna jaanu. 10ॸCharijieein

cojoanonaa naitoonjoa. teeinti itolere coaaunaane nainaain
4 Nii jaunte rai Quiricha Inoaensi nebetacaelu Cana Coaunera, nii
cuhane: rijijieein techu, rai namihaneeo caje
“Caainsi janone cuhane jetaote, nebetacaa aicheein, nii Cana Coaunera
itolere coaunaane nainaain- bana nebetacanajau turuhin nei. 11ॸAihane
nebetacaelu Cana Coaunera,” jaun, nii nere tonoraelanaala
naain laenanohineein ne. nenacaauru rijijieein nenaa coataa, atiin
5ॸNii baihate coaiteen rai Quiricha caaintati ichacaachene coina cana
cuhane, nii Isaraelitacuru que: ́ľҡΎ͑ľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑͑ľфľҡΎ͑ΎфËËȍľ‫ڏ‬
“Coatiha canu nebetacana jaaun nete ne, nii rai nebetacanajau turunaa
turuururinaain,” nainichaachene coina.
naalu Cana Coaunerane, ne 12ॸNii cana rai Cana Coaunera
laenanohineein. beratenojoi Erenaate, cana ichao

6ॸNete, ͑ľфľҡΎ͑Ύфɗ͑ɗËȍΎҡľфҡľ͑Ύ‫ڏ‬ coreein, cana rai leeocha ichaonaa
joineein neeururichaaine aonacuruha teraneein, naaojoaineein nenaa ne.
ichoaichaniha natiin, esenetacurenihane Acate aiha soondarooru rai sabere-
jaun, nii nebetacana jaan Cana jerane ajinaain nenaane amurijiriin
Coaunera aitoonjoaun turuureniha nihane jaun, cana suujua cuhane enohin
Isaraelitacurune coina aitohalune cana suujuene maajeein coitucue. Nii
saijieein, jaiti neeure satononiha nii jaunte cana suujua cuhane canaacha
naitoonjoan esenetaeraauru, acaauru coacui, canaacha ichana jerei,
coreenraniha nii nebetacana jaaun naaonjoainuri baasoneein, ËΎȍËȍ‫ڏ‬
turuheninuunru. neein, naaonjoaane coitucue
7ॸNii jaunte, nii nacoauneein le raotojoeein. 13ॸNitohanihane jaun, nihei
janonaa que cojoinacate Cana Ëȍӕ͑ɗæ͑æΎӕ͑ľфËΎӕ͑͑Ύ‫ڏ‬
Coaunera: joineein nenaa, que nasiha nainera.
“Enene cojoanonaa,” Acate inae ecu tihane bana rai canaacha
naain. Nii Quiricha Inoaensi caje beenei coitucue.
coitucuhichene rijijieeinte, que beratiha
Cana Coaunerane jaun: Saseredotecuru curuaanaa
“Enene cojoanonaa cuhane Curuaanaa Jesoso
niicha jerei beratiha 14ॸCana Coaunera Calaohi Jesosote,
Cana Coaunerane, acaihaniji cana rai saseredotecuru
jiaonriha tonoraeneeichene,” curuaanaacuru Curuaanaa neein dedeeu
naain belu Rabiri. cuelu. Aihane jaun, leinjiin acaacha
8ॸNii aina cunacaaurulu- Isaraelitacuru esenetaain cohajihacachene rijijieein,
turuaalu Josoene jaan jelai que, itolere bana jianena coacuelanaala
aitohalu Cana Coaunerane jana nihane, beebejeein, acaacha cohajihacachenete
coatiha leeocha janonaa berihei Cana caohachae. 15ॸkËҡľË͑фɗѸѸľфľĀΎҡľ‫ڏ‬
Coaunera, rai nebetacana jaaun curu curuaanaacuru Curuaanaa nihane
nihacachene que aitiin. 9ॸNitohanihane jaun, coujunojoinichaachene enaacha
jaunte, satiin Cana Coaunera osa que nesaruna nainichaachene
cachaneein nenacaauru rai, ne jelai coitucue; acaaentonai aihacachene
teein acaauru que banijiaain фɗʮɗʮɗľľɗ͑ËΎӕʮӕ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľфľʮľҡΎȍ‫ڏ‬
lune jaun. Nete laen, nii saijieein ichoteratiha Cana Coaunerane coina,
chabana osa que nesaruenelu. 16ॸAihane jataain chanaain, caje bajaa
jaun, chaque tonajelanaala, atiin cana Jesocurisitone janate, jataain nere
belaicha Cana Coaunera rori- trono tonoraeranihane jaun, coroatajanelu nii
rohan netichaachenete ne; ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬ cairichaaururichaaine abaantana
joaain cana coaraain, latichaachene nainihane coina rai Inaca Cana
naineein cana rai caohacha ichaain cana Coaunera. 8ॸNitohaneeinte Cana
coroatajanena nainihane coina. Coaunera Calaohinihane saijieein,
5
1ॸґҡɗɗ͑ѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬ necairichaanaa coaraain nelu
curu curuaanaate, cachaauru jana Jesocurisito, jeriha rai Inaca Cana
janijiin, Cana Coauneraacha teineein Coaunerane rijijieein nenaa
ne, aca cachaauru osa coreniha, Cana jerenacaaun. 9ॸNitohaneein jataain Inaca
Coaunera rai itolere teein, inihocuru ere tonoraeraneein nihane jaunte, Aca,
mocoeranu sacriƿcios que nihane coina. satiin nere tonoraain neinichaachene
2ॸNii jaunte acaaentonai joaenreein ichoterateraneein ne. 10ॸNii jaunte
cacha rijijieein nihane jaun, ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬ Melquisedee rijijieein nenaa saseredote
joaaincha coitucuelanaala nenacaauru, neein cocoainaelu Cana Coaunera.
nitajerai nenacaauru, naaonjoainuri
coarae. 3ॸNitohaneein joaaenreein cacha Jataainte elunae esenetaain
rijijieein nihane jaunte, rai nosa, nihancane jianichaane.
cachaauru osa, naaonjoain coreniha, 11ॸNiha jataain arajiin inara rai
Cana Coaunera rai itolere lenonecuru irihanune jaanu niqui. Nete jataain
sacriƿcios sohin mocoe. 4ॸNihei chuni caaintate inara rai bihanune, cha
raajenihane jerihane rijijieein, Ύ͑нӕɗËȍľ͑ľ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ËΎɗҡӕËӕѸɗ͑ľľɗ‫ڏ‬
saseredote neein cocoainanohineein nei. chene jaun. 12ॸInae niqui carajaa, inara
Aaroon janijiin raain cocoainaalune cacha relaeraneein neeichene jaanu
rijijieein, raain cocoainaa Cana rijijieein Jesocurisito coitucuhin
Coaunerane banaachate laen saseredote neeichene. ͮľҡľľ͑͑ľҡΎʮΎľľɗ͑Ëɗ͑ҡ‫ڏ‬
neein nenaa naine cacha. 5ॸNii jelanaala cana relaa Cana Coaunerane
rijijieeinchu coatiha raajenihane jaan que nihanatiin nacoauneein inara
saseredote neein nihane coina, relaera jerequiche. Nii jaunte aiha
cocoainanohineein niheilu Jesoso, Cana leinjiin canaanai ujuarine rijijieein
Coaunerate cocoainaain nelu. Acate rai: neeichene jaun, iniho quinaa
“Iite canu calaohineein, nainenihane jaun, itariicha cohajiha
enene canuhacha teineein canaanai ujuarine rijijieein jataain
neei,” caaintaelanaala nenaa que inara relaera
naelu. 6ॸChaen techu, rai Quiricha jerequiche. 13ॸNii itari coha canaanai
Inoaensi cuhane: ujuarine rijijieein, caaintajelanaala
“Iite chabana satonoelanaala relaera jereraaurute, leinjiin canaanai
saseredote neein neriquiin, фɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľľɗ͑͑ɗɗËȍɗËȍɗËΎɗҡӕËӕľ́‫ڏ‬
aihalu Melquisedee ne naala ichoae. 14ॸNete laen nii iniho que
rijijieeincha,” cuaain inara relaanune jaan Cana
naain ne laenanohineein. Coaunera Ere neein nenaa ne. Acate,
7ॸJaiti cana rai chauratane que inae acaauruhacha coacui coitucuhin,
ichaohane bana, atinaaururichaaine caje “Naaonjoainte baaso ne,” jana, ٘ͮΎ͑‫ڏ‬
joainte caohacha ne,” naain coitucuhin jaera rai ojoa aina omane neeojoaain
nenacaauru rai benojoi ne. niha nii temulene rijijieein neeichenete,
6
1ॸAihane jaun, inae caohatiin ́ľ͑ɗ͑фËΎʮɗΎҡɗ͑ɗ͑ф̲ΎËΎľфҡľ‫ڏ‬
jauriaanejeein Jesocurisito que reein Cana Coaunera.
nerelacaachelune jaun, ɗ͑ľ́ľľΎËȍ‫ڏ‬
neein coacuelanaala, ainaacha iicha Canaacha cohajeite leinjiin acaacha
Ë͑Ѹӕӕʮӕ͑ľфľľ͑ҡɗɗ͑ѸËӕȍËËȍľ‫ڏ‬ cohajihacachene icharaneein ne.
nete ne. 9ॸNete, inara rai caritiin aitocoaaunne
ʊ͑ľ͑ɗ͑ɗȍľɗ͑ËΎӕ͑ľľɗ͑ʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬ rijijieein, inara inae jeriha Cana
ʮľľɗ͑ľѸľ͑ľҡËËȍľ͑ľ͑ӕ͑ӕȍľҡɗȍË‫ڏ‬ Coaunerane rijijieein ichaohin
chelune rijijieein neein, ¡ѸΎɗËȍнӕɗ‫ڏ‬ iiquichene coina, nichoterichaacheeine
chene coreniha cana nitaje rai ľѸľ͑ľҡɗËȍľ͑ľËʮľËӕɗ͑́ľľΎËȍ‫ڏ‬
͑ɗȍËËȍľ́ӕ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľ͑͑ɗ͑ɗȍ‫ڏ‬ neeein coacuelanaala neeichera
cache. 2-3ॸRaujiaain Cana Coaunera canejeraauru. 10ॸNii jaunte, chabana
esenetaain, cachaauru baotisaain, biji baaso ichaenihane jaun, ͑ɗɗľ͑͑ľҡΎ‫ڏ‬
que Jesocurisito esenetaeraauru dadaain joeein ichaquichene rijijieein,
acaauru rai Cana Coaunera bajaain, o leeochaauru cana nejeraauru- canaacha
ËʮľɗËȍ͑ɗ͑͑ľľӕфӕфɗËȍɗ͑Ύ͑Ëӕ‫ڏ‬ esenetai esenetaeraauru belaiquichene
rune, ͑ľфɗËȍɗ͑Ëȍ¡͑ѸҡΎ͑Ύľ́‫ڏ‬ coaarateein, coroatajanequichelune
naala casetecone, naaonjoainuri baitenereein Cana Coaunera. 11ॸNete
coitucuhacache caohatiine jaun, laen, jataain ainaacha iiquichene
jianeein nenaa coacuelanaala que reeintiaain, acaacha cohajeein, esinae
leeochaauru relaacachenete ne. Jeriha rauhijiriin corajeein ichaquichene
Cana Coauneranete nitohaneein coaarateein, ɗ͑фËȍɗËȍɗɗËȍнӕɗ‫ڏ‬
icharichaacheein. chene caohachae. 12ॸCoatiha chaque
4ॸNitohanihane jaun, inae le sajeein nelatihei chachaain neeichene
itolere coaraain coitucuhin, Cana coiinteein ichaquichene. Charijieein
Coaunera Suujue siriin, 5ॸjataain teeinti itolere bana jianelanaala
caohatoha cana rai Cana Coaunera esenetaain neeuruhane jaun acaauru rai
beratenojoine coitucuhin, itolere que tihane coina Cana Coaunera aitoonjoa
jataain nelateineein nerichaain caa raeraneein neeure esenetaeraauru, nii
baiha neeni janonaa quene coitucuhin, rijijieein neeuche inara netonai.
6ॸnaaonjoaain neeichene saijieein 13ॸAbaraaun rai niicha teeni tihane
jianequichene, inae nacoaauneein jeriha coina aitohalune banate, leinjiin

Cana Coaunerane rijijieein ichaonaa Acaacha itolere amurijiriin nihane jaun,
naineriheicheein, coroso que inae neniha amurijiriin neine jaun, aca
Jesocurisito teein, ͑ΎËΎľʮľËȍ͑ӕӕфӕȍ‫ڏ‬ Cana Coaunera neein coarajeein
lune tocohaneein rai nocoeje chanuha icharichaaine coina: 14ॸ“Canune ii
airiquicheeine jaun. 7ॸNete laen atane coroatajaneein, фʮɗɗ͑ʮ͑ɗɗ͑Ëʮľ́‫ڏ‬
caohacha que temule jaera rai, atane naala nefaauruha iicha foerateeurine
setejiaa elone caohatiin omarohin coina ichareeunicha,” naain Abaraaun
inacaain nihane rijijieein, jeriha Cana rai biha Cana Coaunerane jaun,
Coaunerane rijijieein neeichene, inara 15ॸluhecaelanaala carajaain cojoaain, nii
фɗËΎȍËȍɗËȍɗ͑ɗ͑фËΎфΎҡʮ͑ľ‫ڏ‬ rai tihane coina Cana Coaunera

reein Cana Coaunera. 8ॸJana nii temule aitoonjoa raelu Abaraaun. 16ॸNete laen
cachaauru cha chana jerecuruhane, caaujiha Abaraaunne jana, que tacaain

“Cana Coaunera coarajihane jana cuhin, coroatajaniha Cana Coaunerane
icharihanine que,” aitiin ichae. Nii aina leeochaauru amuritohane que
jaunte, cha chana jereein nihane esinae aitiin cojiotaain coroajelu. 2ॸNitohaneein
rauhijiriin icharihanine esenetaera coroaaecane jaun jetaote, nii
coina, “Cana Coaunera notaracaae leeochaauru amuritiin sohin acaauru
icharihanine coina,” aitohane, inae nene caje niicha ruluhi lechooncanu telu rai
nenacaaen rerohecaera. 17ॸNii rijijieein Abaraaun. “Melquisedee” naane jetaote:
techu, nii niicha teeni raeraneein “Caohacha ichara curuaanaa” naane
neenihuri rai, aansijiinniji nii aitohane aite. Jerichanejeein jetao techu:
corelanaala, esinae rauhijiriin “Saleen” naane: “Raotojoeein nenaa”
icharichaaine coitucuuruhane coina, aca naa aite. Nii jaun jetaote, nii Saleen
Cana Coauneraneein coarajeein batane curuaanaa nihane jaun: ٘ѠΎҡΎ‫ڏ‬
icharihanine que aitelu Cana Coaunera. joeein nihacachene tera curuaanaa”
18ॸCana coritaelanaala niicha teeni naaure Melquisedee que. 3ॸNihei
naitoonjoan, aca- Cana Coauneraneein coitucueraai rai inaca, rai neba, ƸΎľфҡľ‫ڏ‬
coarajeein icharihanine coina, Cana racuru, naaonjoainuri. Niheichu
Coaunera aitoonjoante raacache, Aca coitucueraai nejanoa, ohin,
itolere baaso caje cana beraichaneein naaonjoaane. Nii jaunte, acaihaniji
nihane coina, naitoonjoaacha cohajeein chabana satonoelanaala nenaa Cana
nihacachene jaun. 19ॸNii cana rai niicha Coaunera rai saseredoteneein ne, aihalu
teeni- canaacha cohajeite, nitajihane Cana Coaunera Calaohine rijijieein.
coataa cana suujue nunaeraneein ne. 4ॸCoaracuche nachuhinti jataain
Charijieein teeinti, cujuana nichajai que nelateineein niha nii Melquisedee ne

auriteein bote nunae rai nunaera- ancla, jaun, nii leeochaauru curuaanaacuru
nalaa ƿchaƿchaanaane coataa nii cachaauru sohin, ͑ɗɗËȍфӕ́ӕɗ́ľËȍΎΎ͑‫ڏ‬
rijijieein. Nii canaacha cohajeite canu tihalu rai, cana foeratera inoaensi
chabana turunaa nainenihacache Abaraaunne. 5ॸMoisesa tenojoi rauhite
Teenforo cuhanai bujuaneein nenaa ne niqui, ̞ľ¡ɗ͑ľƸΎľфҡľ͑ľľɗ͑͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬
jaaun- cana turuhaeranu que ruhacha- saseredote neein leinjiin
nenaaneein ne. 20ॸNitohaneein ecu cana acaauruhacha, satiin cachaauruhacha
turuaeranu quete cana rai chabana sirii lechooncanu raauruhane coina
satonoelanaala nenaa saseredoteneein aitelu, satiin cachaauru, acaauru
nelu Jesoso, aihalu Melquisedee ne araaineein- acaauru rijijieein Abaraaun
rijijieein. nefoerate neeuruha acaauru netonoaine
saijieein. 6ॸNii Melquisedee coatiha laen
Saseredote inoaensi- Melquisedee niqui, Lebi inamoco nihei. Nete nii
rijijieeinte nelu Jesoso. saijieein, nii Cana Coaunera aitoonjoa
7
1ॸNii Melquisedee jetaote- Cana raeraneein niha Abaraaun natiin, caje
Coaunera rai saseredote neein, nii niicha rului lechooncanu bajaain
Saleen batane curuaanaa neein nelu. Nii Abaraaun cojiotaain coroaje. 7ॸNii
Melquisedee jetao techu, leeochaauru coitucuhacachene rijijieeinte, nii
curuaanaacuru reychuru cachaauru ËΎʮɗΎҡɗ͑͑ɗɗËȍËΎфΎʮľɗËËȍ̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬
amuritiin sohin jitariin acaauruhacha riin nelateineein ne, nii cojiotaera.
sirii ruluha acaauru cajene baiha 8ॸSatiin caa chauratane que cachaauru
caje acaauruhacha sirii lechooncan nii ena nenaa cana Curuaanaa-

raaurerate ooruhane rai neein aihure. saseredotene coitucuhacache. 16ॸAihane
Nete laen nii Cana Coaunera Quiricha jaun, coatiha aihuruha leeochaaurune
cuhane, Melquisedee que naitoonjoa rijijieein, “Acate rai laurineein ne,”
enanetojoeein jaiti ichaonaa que aitona naain rauhi cuhane laenanohineein
rijitojoeein aite. 9ॸNii rai niicha rului nihei. Acate chabana nitajenaachara
tiha Abaraaunne cajete, nii Lebi ichaonaa caje unaaneein ne. 17ॸNii
inamoconeein nenacaauru- ѸѸľфľĀΎҡľ‫ڏ‬ jaunte, nii rai:
curu, enene cachaauru caje “Iite Melquisedee rijijieein
acaauruhacha sirii lechooncanu bajaain chabana satonoelanaala
raeraneein neenihuru netonai, ͅľ́нӕɗ‫ڏ‬ saseredote neein neriquiincha,”
sedee rai niicha sirii teeuruhalune naa Cana Coaunerane, ne
coitucuhacache. 10ॸNii que tacaa cuha laenanohineein Quiricha Inoaensi
Melquisedeene jana, rai jaberoco cuhane.
cuhane jaiti najanoaelanaala neeuruha 18-19ॸNitohaneeinte nii jauriaanejeein
niicha foerateenihurune jana, rai niicha nenaa rauhi, Moisesa rai rauhi,
rului tihalu Abaraaunne jaunte, jaiti naaonjoain aina chaque nelatenihane
nejanoaelanaala netiin acaauru netonai jaun, jeriha Cana Coaunerane rijijieein
acaauruhacha sirii lechooncanu teein cachaauru ichao rucuhena nainenihane
neeurelu. jaun, itajeein nacoauneein jataain
11ॸNii coitucuhichene rijijieeinte, Aaroon amurijiriin nelateineein nenaa te Cana
foeratenojoineein nenaa- Lebi inamocooru- Coaunera. Acate laen Cana Coaunera
saseredote neein nenacaauru aina cuaain, rene cana turuaeraneein ne.
Isaraelitacuru rai rauhi teein nelu Cana 20ॸChaen techu, aca Cana Coaunera
Coaunera niqui. Nete nii rauhi ͑ľľɗ͑ËΎфʮľľɗ͑Ëȍ¡͑ѸҡΎ͑Ύľ́‫ڏ‬

tonoraeraauru, esinae rauhijiriin jeriha Cana naala nihane coina, cocoainarihanine
Coaunerane rijijieein neeurenelu. Nii jaunte esenetaacachene coina raajenihane
nacoaauneein saseredote letoaelu Cana aitelu. Jana leeochaauru saseredotecuru,
Coaunera. Nete laen, nii niicha letoai Aaroon coatiha chabana satonoelanaala
nefoerate caje nenaanelanaala nihalu neeuruhane coina, aca Cana Coaunera
Melquisedeene rijiijiein nenaane. 12ॸNii neein coarajeein cocoinaane coina
jaunte, nitohaneein necoriha saseredotene aitohi Cana Coaunera. 21ॸNete laen cana
jaun, Cana Coaunera rai rauhi netonai Curuaanaa, chabana satonoelanaala
necore. 13ॸNii ena nenaa cana rai saseredote- nihane coina, aca raajenihane
cana Curuaanaate, leeocha Isaraelitacuru coarajeein cocoainaane que:
lauri caje nenaa nihane que aitiin “Canune
laenanohineein ne Cana Coaunera Quiricha Cana Coaunera neein
cuhane. 14ॸNii jaunte, nii coitucuhacachene caraajenihane coarajeein
rijijieein, Jodaa lauri caje nenaaneein nelu icharihanuhine coina aitoon.
cana Curuaanaa. Jana Moisesa coatiha nii Nii jaun
Jodaa lauri caje nerichaain saseredotene nii caitoonjoan corerihaaunni.
coina coacuhin iriheilu, neeururichaain Iite chabana satonoelanaala
saseredotecurune bihane bana. saseredote neein neriquiin,”
15ॸNii jaunte, jataain caohati naain ne laenanohineein rai Quiricha
saseredote Melquisedee rijijieein niha, Inoaensi cuhane.
22ॸNitohaneeinte nii jauriaanejeein saseredote neein nihane coina

nenaa amuritoheriin nenaa, cana rai cocoainaelu Cana Coaunera.
Cana Coauneraacha teeni terateraneein
nenaane Jesoso. 23ॸ̞ľľΎËȍӕфӕʮӕфɗ‫ڏ‬ Ena nenaa- cana rai, Cana Coauneraacha
nejeein saseredote neein nenacaaurute, teeni terateraneein niha Jesoso ne.
8
cana rijijieein cachaneein neeuruhane 1ॸͮɗɗË͑фɗѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕ͑‫ڏ‬
jaun, arajiin neeurelu, ohin nii baiha curu Curuaanaa- caa inara rai
ichanana nainecurenihane jaun. 24ॸNete ereereecaaunne jaante- jataain itolere
laen Jesoso ohin nitajenaa nainenihane amurijiriin nelateineein Cana Coaunera
jaun, ́ľɗ͑ʮɗɗ͑ËËȍËȍ¡͑ѸҡΎ͑Ύľ‫ڏ‬ rijijieein nihane jaun, Cana Coaunera
lanaala cana rai saseredoteneein ne. nelaurihanaja raotono nichajai que
25ॸNii jaunte, aina cuaain Cana nelauriaelu Cana Coaunera rohan.
Coaunera coacuhin ichaonacaauru 2ॸAcate cana rai esinae rauhijiriin
ichoteratereein chabana satonoelanaala saseredote esine neein Cana Coaunera

nihane rijijieein, acaauru netonai ichanohineein nenaa- santuario cuhane
chabana satonoelanaala Cana Coaunera neein, Cana Coaunera rene cacha
aina neeuruhane coina. Nitohanihane turuaeraneein ne. Coatiha aihuruha
jaunte, chabana ohenihane jaun, itolere leeochaauru saseredotecurune rijijieein,
bana satiin esenetaeraauru coreniha raajenihane cacha ichanohineein nenaa-
bajaae bajaaereein Cana Coaunera caje. santuario cuhane nihei. 3ॸSatiin
26ॸNitohaneeinte esinae rauhijiriin saseredotecuru Cana Coaunera rai
Ë͑Ëȍ́ҡľɗѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ‫ڏ‬ chaaelai teraneein, inihocuru mocohin
naacuru Curuaanaa neein letono neein teranihane coina cocoainanohi nihane
ne Jesoso. Acate Saantoneein baaso jaunte, Jesocurisito netonai nii rijijieein
colane- niheichu osaquelanaala- cana osa coreniha raajenihane netelu
osaaonacaauru caje, jelai dedeeu atinaauruhane coina. 4ॸCoatiha caa
tenojoineein ne. 27ॸCoatiha leeochaauru chauratane caje nenaa nihane,
saseredotecuru rijijieein, jauriaanejeein saseredote nenaa nainerihei. Inae caa
rai nosa coreniha, nii baiha cachaauru chauratane que arajiin neeuruha
osa coreniha, naaonjoaain iniho saseredotecuru, Moisesa rai rauhi
mocohin Cana Coaunera rai tihane cuhane aitohane rijijieein niqui, Cana
coina nenaa nihei. Nitohanelanaalate, le Coaunera rai nii Teenforo asaae
sajeein chabana coaiteen ohenihane lenonecuru sohin mocooruhane coina.
coina, raajenihane cana coreniha rai 5ॸNii saseredotecurute, nechu dedeeu
jaberoco telu sohin atinaauruhane ichacuruhane cojunacaneein nitohanei

coina. 28ॸJana nii Moisesa rai rauhi que icharaneein neeurelu. Canate esinae
cocoainanohineein nenacaauru rauhijiriin, nechu dedeeu nenacaauru
saseredotecurute- nechu joaereein rijijiei icharaneein ichacuruhane
cachaneein osaaonaneein neeurelu. Nete coitucuhacache, santuario ichaa
laen, ͑ɗɗͅΎɗѸľѸфɗфӕȍɗнӕľËΎËΎɗ͑‫ڏ‬ Moisesane coina rai: “Aonaaun. Nii
nohichuru baiha, ena nenaa saseredote ɗËȍľɗɗËȍҡ͑ľӕËӕӕ͑͑ΎËΎфҡɗȍ͑ӕ‫ڏ‬
cocoainaane coina, aca Cana Coaunera lune rijijieein ichaaura,” naalu rai Cana
neein coarajeein icharihanine que Coaunerane caje. 6ॸNete cana rai
aitohalune jaan, rai Calaohineein saseredote laen, jataain nii leeochaauru
osaquelanaala- chabana satonoelanaala amurijiriin, jataain cana rai caohacha
ichaain, cana rai tihane coina aitohalu naaonjoainuri,

Cana Coaunerane rijijieein, Cana inae Canu que
Coaunera rene cana turuaeraneein ne. ita relaauruhane latelanaalate,
7ॸBana caohachaain cachaauru ichao Canu,
rucuhena nainiha, nii jauriaanejeein acaauru Coaunera nichaaunne
nenaa Cana Coauneraacha teine, coitucuurureein
coatiha neriheilu Jesocurisito caa ena satiin ichauhenaauru,
niicha tei ichaane coina. canaanaihunru,
8ॸNete nii jauriaanejeein niicha tei naaonjoainuri.
rijijieein neeureniha cachaaurune jaun: 12 Nii banane
“Inae cojoanonaa que turuhane baaso ichacuruhane que casuujua

banane, acateein,
Isaraeli, Jodaa, naaonjoainuri aina, acaauru osa que canu suujua
enachasine canuhacha ichaneni acatereeunni,”
ichareeunnicha. naelu Cana Coaunera.
9 Nii ena acaauru aina 13ॸNii cana rai nacoauneein enachasine
canuhacha ichanenu, ͑ɗɗËȍɗËȍ͑ľ͑ӕ¡ɗȍæ͑æΎӕ͑ľф‫ڏ‬

coatiha nete, inae chaque nelatelanaala nitaje
Egipto batane caje rai niha nii jaurihaanejeein niicha
acaauru foerateracuru ichanenune coitucueratiha aite.
rocohanulune coina,
canuhacha ichailu rijiirinaai. Santuario chauratane que nenaalu aina
Nene, dedeeu nenaa santuario.
9
nii acaauru aina 1ॸNii jauriaanejeein Cana
canuhacha ichanenu Coauneraacha teite, caa chauratane
tonoraelanaala que rene nichuuntaauruhane jaanu que
ichaaoruhane jaun, santuario neein telu Cana Coaunera.
acaauru que jaolecoonlu. 2ॸNitohaneeinte, nii jauriaanejeein
10 Nii caa baiha Isaraeli aina santuario neleru asaae jetao nelu leinjiin
canuhacha ichanenute, usi nujua, leinjiin mesa Cana Coaunera que
acaauru suujua cuhane banijiaain nenaa faan siriin, naaonjoaain.
laenanohineein niha 3ॸJana, que jauriin nenaa bujua cuhane
Canu rai rauhine, jetaote, jelai teein Cana Coaunera

suujua caje coaauneein turunajaneein curuajaelu. 4ॸNii cuhane
coitucuuruhane coina jetaote, nelu oro caje ichanohineein nenaa
canuhacha ichanenu ne, rori, jujui- incienso mocooruhane jaanu
Canu, que, chaen camela itolereneein oro que
acaauru Coauneraneein carihanojoineein nenaa. Nii camela cuhane
nihanune coitucuhin, jetaote nelu, oro caje ichanohineein nenaa-
canu cachaneein neeuruhane coina. leinjiin baichaje, cuhane manaa neein
11 Nii bana, curuajaain nenaa quinacai- manaa siriin.
inae le cachaauru, Chaen jetao techu, nii camela cuhane nelu
leeochaauru, Aaroon bastoon omaronalu, Cana
acaauru laurichuru, Coaunera rai rauhi- ajeri caje nenaa tabara
acaauru araaichuru, que teein laenanohineein nenaa,
naaonjoainuri. 5ॸNii camela ichoae jetaote saseredote neein niicha ichai ichaane
nelu- ËΎфΎҡʮɗËËȍфɗʮɗɗ͑͑ɗɗҡфΎΎʮɗ‫ڏ‬ jaan- santuariote, esinae rauhijiriin
naain. Acaauru jetaote, ecu niha Cana nesineneein nenaa ne. Coatiha
Coaunerane beraneein jetao, nii nitaro que raajenihane cacha chanohineein nenaa
nii camela fuera asaaraneein ne. Nete ena nihei, niheichu cau chauratane que
nelatene jitariin nii coitucuerateein niique nihei. 12ॸNitohaneeinte santuario cuhane
irihacane. 6ॸInae nitohaneein satiin enohelu Jesocurisito, coatiha aihuruha
ichanohineein nihane jana jetaote, itolere caa chauratane que nenacaauru
bana nii nunuheneein nenaa- Cana saseredotecurune rijijieein, Cana
Coaunera rene nichuuntaauruna jaaun Coaunera rai, cabara curuanaa, toro
turuure saseredotecuru, ecu Cana narejeen, naaonjoainuri coichana tihane
æΎӕ͑ľффľ͑ľ͑ɗËȍӕӕ͑ҡɗ͑ľфľľфľľËӕ‫ڏ‬ coina nihei. Acate raajenihane rai
ruhane coina. 7ॸNejetaote nii que jauriin coichana tihane coina, le sajeein
nenaa- jelai teein Cana Coaunera turunaja enohelu chabana coaitenihane coina.
neein nenaau jetao, ѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕ͑‫ڏ‬ Nitohaneeinte cana rai ichaonaa
curuhacha ecu turue le sajeein le chabana satonoelanaala nenaa teraneein
jaanacaauru naineein. Ecu enohane nihane jaanu raelu. 13ॸEsinaete niqui, nii
naineein jetaote, lenonecuru coichana toro narejeen coichana, cabara
amaaure, jauriaanejeein rai nosa coreniha curuaanaa coichana, baca narejeen
teein, ͑ɗɗ¡ɗȍËΎɗҡӕËӕľ́͑́͑ľΎѸҡľľӕ‫ڏ‬ moco bajane, naaonjoaainunri que,
ruha cachaaurune coreniha tihane coina. Ëȍľ́ɗæ͑æΎӕ͑ľфнӕľ¡͑ɗʮɗľ́‫ڏ‬
8ॸNiite cana que coitucuerate Cana ͑́͑ľ͑Ë¡ӕӕфӕȍ͑ľËΎӕ́ӕΎΎфľʮľ‫ڏ‬
Coaunera Suujue, nii nunuheneein nenaa- telu, Cana Coaunera que banijiaaineein
Cana Coaunera rene nichuuntanaanaja nihane coina. Nete laen cacha suujue
neein nihane jaun, jaiti neniha nii jelai couluoona nainenelu nii ichanacuru.
teein Cana Coaunera turunajaaun cana 14ॸNete laen jataain nii amuritoheriin
turuaerane jaaun, ľËӕҡӕфӕ͑͑ɗ͑ľ͑ɗȍ‫ڏ‬ nelateineein ne Jesocurisito coichana,

cachene que. 9ॸSatiin niite, nechu cau jaiti aca Cana Coaunera Suujue, chabana
ichaohacachene tonohanau cana que nitajenaacharanejeein nenaa aina
coitucuerateranu que nelu. Nii itolere cuaain, raajenihane Cana Coaunera rai
inihocuru mocohin Cana Coaunera cana coreniha ohane coina netihalune
belaihuruhane jaan, coatiha nitohanei jaun. Nitohaneeinte cana suujua
ichaain coroaeraauru cachaauru suujua letononeein, canaacha ichai coreniha,
couluoona nainiheilu. 10ॸAcate raujiaain cana nitaje rai nenaa caje, cana suujua
lenonecuru, conacaihuru, naaonjoainuri coreein nelu nii rai coichana- osa colane
couluooraneein, cachaauru netonai nenaa- Cana Coaunera jerei ichaain
chatoanai ichacuruhane, rai jaberoco caje nihacachene coina.
niicha ichai jaaoruhane coaarateeuruhane 15ॸNii coinate ohelu Jesocurisito, ena
jaanu que nelatelu, cana suujue coriha nenaa Cana Coauneraacha ichaneni aina
æ͑æΎӕ͑ľф͑ľнӕľҡӕфӕȍ͑ľфľľ͑ҡɗ‫ڏ‬ cuaain, ɗËȍΎɗËȍ͑ɗȍ͑ľľɗ͑Ύ͑Ëӕ‫ڏ‬
jeein. rulu, ena neinichaachene, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ɗ‫ڏ‬
11ॸNete laen inae turuhelu Jesocurisito. chaachene Cana Coaunera aina cana
kËҡľľ͑ľ͑ľɗ͑ľË͑фɗѸѸľфľĀΎҡľ‫ڏ‬ tihane, nii inoaenlu jauriaanejeein
curu curuaanaa Curuaanaa esineneein- niicha ichai, raujiaain cachaauru osa
chabana satonohelanaala nereein. Nii bujuateraneein nihane caje, acaauru osa
que suujua acatena nainiha Cana 23ॸNitohaneeinte carenerocuru sohin rai
Coaunerane, satiin niicha ranojoineein coichana que, nii dedeeu nenacaauru

nenacaauru netonai nii naitoonjoa cojunaca neein nenaa couluoocurelu.
niicha teeni chabana satonohelanaala Nete laen, jataain nii amuritoheriin
nenaa ichaonaa raeraneein neeuruhane couluoora latelu nii dedeeu esineneein
coina. 16ॸOha cachane baiha, rai nenaa.
rucuhele niicha cocoirichai raauruhane
coinate, jauriaanejeein oha nii cachane Cana osa caje cana rocoeranu
coitucuuruhane rai ne. 17ॸNii jaun, jaiti quete ohelu Jesocurisito.
oheniha nii rucuhele erora cachane, 24ॸCoatiha nii Cana Coaunera nenaja
coatiha nii niicha cocoirichai rucuhele esine cojunacatiha cachaauruhacha

ranaa nainihei cacha. Inae ohane ichai asaae enohilu Jesocurisito. Acate
baihate laen naine nii rucuhele raa nii rauhijiriin Cana Coaunera nenaja
banihatihane jaan ne. 18ॸNitohanihane dedeeu cuhin, Cana Coaunera rai, enene
jaunte, nii jauriaanejeein nenaa Cana cana coreniha iriha ne. 25ॸCoatiha
Coaunera ichai tonoracuruhane coina, ɗȍӕфӕȍѸѸľфľĀΎҡľËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬
Ëфľ͑ľфΎѸΎȍɗ͑фɗËΎɗËȍ͑ËȍΎфΎфľʮľҡӕ‫ڏ‬ curu, le jaanaca naineein nejelau
curelu. 19ॸJerichanejeein jetao techu, coichana teeuruhane coina araai saain
aina nenacaauru cachaauru rai jetao, nii nii santuario enohine rijijieein, araai
Cana Coaunera aitoonjoa rauhi bihane saain ohilu Jesocurisito. 26ॸNitohanihane
baiha jetao, carenero ujui caje, lana caje chujianra, ͑ľËΎӕ͑Ë͑фɗËȍӕф‫ڏ‬
ichanohi cajione lanajai aina, leinjiin tanene caje coaauneein, ore araai saain
enuha- isopo uune raain jetao, toro Jesocurisitona. Nete aca satononiha
narejeencuru, cabara curuaanaa, ecocohin- le sajeeincha raajenihane
naaonjoainuri coichana acau que neteein ohelu- chabana satonoelanaala
jasiitenohineein nenaa que setejiaain cana osa caje cana rocoeranu que.
jetao, Cana Coaunera tenojoi rauhi 27ॸCharijieein teeinti le sajeein ooruhane
laenanohineein nenaa ichoae riajaain caseteco coaracure cachaauru, 28ॸnii

cachaauru ichoae netonai riajae rijijieeinte le sajeein atinaain, arajii
Moisesa. 20ॸNitohaneein acaauru ichoae cachanichaane, osa aina nenaa caje
riajaain jetaote: “Caate nelaterichaain cana rocoeranu que tenojoineein nelu
nii cana rai tonoraacachene coina Cana Jesocurisito. Inae nacoauneein
Coaunera tenojoine coitucuhichene tururichaain niqui. ͮľҡľΎѸΎ͑Ë‫ڏ‬
coina, coitucuerateraneein nenaa Cana curu ichoteratihane coina ainereein,
Coaunera icharatenohi ichananera,” nae esenetaain acaacha cohajeein
jetao Moisesa. 21ॸChaen jetao techu, nenacaauru ichoteratihane coinate
loanari santuario aina, nasaae enohane aicheein.
10
saseredote rai nelatenei corujueleeuru, 1ॸNii Moisesa rai rauhi, nechu
naaonjoainuri ichoae riajae Moisesa. raujiaain nii turuha uhenenilu

22ॸNitohaneeinte, satiin itolere coichana rijijieein nihalu nesinenelanaalane
que rujuaain, ʮľ́ɗҡľľɗ͑Ëӕ́ӕΎΎ͑Ύ‫ڏ‬ jaunte, acaauru osa caje- nii le jaanaca
joineein nihane coina aitelu nii rauhi. naineein- araai saain jeelai lenonecuru
Nii jaun, neniha coichana joaera cana mocohin Cana Coaunera rai teeurera
corenihane, nerihei cana osa que suujua couluoona nainenelu. 2ॸBana nii acaauru
acatiha Cana Coaunerane jaanu. osa caje acaauru couluooca nii Moisesa
rai rauhine jana nihanete, inae osa caje coina. 10ॸNitohaneein jeriha Cana
couluoonohineein neeuruhane Coaunerane rijijieein, le sajeein chabana
coitucuhin, inihocuru mocohin teeuruha coaitenihane coina, cana coreniha
Cana Coaunera raine jianecurure. ohane coina, raajenihane rai jaberoco
3-4ॸNete nii toro narejeencuru, cabara tihalu Jesocurisitone corenihate, cana
curuaanaa, naaonjoainuri coichana, osa caje cana couluocoelu Cana
acaauru osa caje, acaauru couluoona Coaunera.
nainenihane jaun, osaaonaneein 11ॸChabana osa caje cacha couluoona
neeuruhane coaauca, nii le jaanacaauru naineniha lenonecuru sohin teeuruhane

naineein, nii inihocuru mocohi teeure saijieeinte, satiin saseredote Jorioneein
Cana Coaunera rai. nenacaauru, araai saain itolere bana
5ॸNitohanihane jaunte, ɗ͑ľËȍӕф‫ڏ‬ lenonecuru sohin teeurelu. 12ॸNete laen
tane que uhane rai: Jesocurisito, le sajeein, chabana
“Ii rai lenonecuru teein, coaiteen ichaenihane coina, osa
que ii belaihuruhane coreniha rai jaberoco tihane baiha,
jereneeine jaunte, Cana Coaunera rohan nelauriaelu.
ii rai canu jaberoco tihanune coina 13ॸEcute ena neein, que nejeratenacaauru
caletoaaicha. amuritoeratiha Cana Coaunerane

6 Niheichu cojoae, 14ॸrai jaberoco teein coreniha
acaauru osa caje Cana Coaunera cachaneein neeuruha
couluoonaaquine coina, cachaaurune coina couluoocane jaun.
ii rai iniho mocohin teein, 15-17ॸJana Cana Coaunera Suujuete:
chaaelai que “Inae chabananiji

ii belaihuruhane coina jeriheei. acaauru rai canuhacha ichanenite;
7 Aihane jaun, nocoaaun, acaauru suujua cuhane
nii Quiricha cuhane laenanohineein niha
laenanohineein nihane rijijieein, Canu rai rauhine,
iicha jerei icharaneein ѸӕӕʮӕËʮľËΎӕ͑ľľɗ͑ËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
nihanune coinara ruhane jaan nereein.
Cana Coaunera,” Nii jaun inae nenacaaeneein
naelu Jesocurisito Cana Coaunera rai. ËӕфӕΎѸɗ͑¡ѸΎɗËȍËӕ‫ڏ‬
8ॸͮɗфɗҡɗɗ͑͑ɗɗËӕфӕΎѸËʮľËΎӕ́ӕΎΎ͑‫ڏ‬ ruhane coaaurihaaunni,”
jaane coina, rai lenonecuru sohin teein, naain aitohalu Cana Coaunerane
chaaelai que belaihuruhane coina aitiin, coitucuerate cana que.
rai lenonecuru mocooruhane coina 18ॸAihane jaun, inae nitohaneein cana
aitiin, naaonjoaan, rai naitoonjoan rauhi osa que suujua acatiha Cana
rijijieeine saijieein, rautaeniha Cana Coaunerane jaun, inae nainihei
Coaunerane que rai aitohane baihate: nenacaaen osa coreniha iniho mocohin
9ॸ“Nocoa inae cuhanu iicha jerei tenaa nainihei cacha.
ichacaaunne coina” naain aite Cana
Coaunera rai. Nitohaneeinte nii Cana Coaunera rohan
lenonecuruhacha sohin teeuruhane nichuuntaacachenete ne.
coina nenaa rauhi itajeein, raajenihane 19ॸNitohanihane jaunte rai coichana
rai jaberoco tee, ena nenaa cana rai jaohin ohalu Jesocurisitone coreniha,
Cana Coauneraacha teineein nihane aina cuaain, inae enene nainichaache,
chaque casilanaala tonajelanaala Cana ͑ľËɗфɗËȍ͑ËΎфɗ͑͑ɗҡʮľľӕфӕфɗ‫ڏ‬

Coaunera nenaja esine santuario chaain Cana Coaunera coitucunaa
turuhacachenera canejeraauru. jerelanaala que nejeratenaa rijijieein
20ॸNitohaneeinte Cana Coaunera rene nenacaaurune que banijiaain
ҡӕфӕ͑͑ɗ͑ľ͑ɗȍËËȍľ͑ľʮ͑¡ӕʮӕҡľ‫ڏ‬ nenaachate cohajerichaacheein.
raneein nenaa itajeein, nii ena nenaa 28ॸChunocoha, Moisesa rai rauhi
ichaonaa que turunaa nainichaachene tonoraelanaala nihane jana, neeuruha

jaanu ajiinchateraneein, rai jaberoco nichatajaain coaraain beeureranete,
telu Jesocurisito. 21ॸNii jaunte cairichaaojoaain coaraelanaala, sohin
Jesocurisito cana rai saseredote esine jaaorurejetucurelu. 29ॸTana, ͑ɗɗ̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬
neein nihane jaun, aca Cana Coaunera riin casetecanohiniha cuururichaain,
nenaja acatiha cana turuaeraneein ne. chaque nelatihei rijijieein Cana
22ॸAihane jaun cana suujua cuhane Coaunera Calaohi teein, cana coreniha
asinojoineein cha coacuelanaala, ohin rai coichana jaohin naaonjoaan,
niheichu leeocha coacuelanaala, cana belaiha Cana Coaunera Suujuene
canaacha cohajeeicha que coacuhin, saijieein, que jaolequiin nenacaaurune
esinae rauhijiriin cana suujua cuhane coitucuhichene. Nii rai coichana cana
coitucuhachene saijieein, chachaain coreniha ohin niicha joailute niqui,
nihacachene jianeein, Jesocurisito aina acaauru rai niicha teeni terichaain Cana
cuaain couluoonojoineein Cana Coaunerane coitucuerateein, jelai teein
Coaunera rohan turuhacachenete ne. Cana Coaunera cachaneein neeuruhane
23ॸNii jaun coujurihu Jesocurisito coina, acaauru couluooraneein nenaane.
esenetaeraneein nihacachene jaun, 30ॸChaen techu: “Canuna cachaauru rai
itolere bana esenetaacachene rijijieein caohacha icharaneein coretereeunni,”

nihacachenete ne. Inae ecu tihane bana, naain “Cana Coaunerate rai cachaauru
cana rai niicha teenu naitoonjoalu rucuhereein,” naelu Cana Curuaanaa.
terichaain Cana Coaunerane jaun. 31ॸNii jaunte, jataain coasihacaine Cana
24ॸNitohanihane jaun ita rijijieein Coaunera nere tonoraain nenihacane.
caohachaain neein, itolere bana ita 32ॸNete inara, jauriaanejeein
belaain nihacachene coina, ɗҡËΎфΎҡ‫ڏ‬ ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡɗËȍľ͑ľ͑ӕ͑ӕȍľ‫ڏ‬

janeein nihacachenete caohachae. neein, ɗҡΎ́ľфľнӕľ́фʮɗɗ͑͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
25ॸAihane jaun nainihei aihuruha Ëȍ͑¡͑ҡɗËȍľ́ӕ͑ľËΎӕнӕɗ‫ڏ‬
leeochaaurune rijijieein, ita aina chene caohachae. 33ॸInara tabaaurute,
netaojiaain ereerecaachene coiinteein satiin notaracaae teein nocoeje
jianena nainihaacache. Coiintelanaalate chanuhin bisihururejetelu. Nii jana
naine, inae tururichaain Cana inara tabaaurute, inara aina jiniiquiin
æӕфӕ͑ËΎʮΎ͑Ύ͑нӕľҡӕфӕľ́́‫ڏ‬ necairichaaururejetelu inara coinaderaa.
jihane que nainaain, jiniiquiin itaque 34ॸJerichanejeein techu, cairichaaojoaain
corajerateein, ɗҡфɗËΎɗҡӕËӕľфҡɗȍË‫ڏ‬ caresero cuhane nenacaauru coaraain

chene caohachae. acaauru coinaderarejetocoichelu. Chaen
26ॸJana inae raotojoeein Jesocurisito techu inara rucuhele ruluuruha inara
coitucuhin nihacachene saijieein, cajene nihanatiin, фΎҡΎʮΎľľɗ͑фËȍΎΎ‫ڏ‬
naosatenaa coacuhin nihacachene inae ʮΎľľɗ͑͑ľфľʮľҡΎËΎɗËȍľ́ӕËΎËȍӕ͑ľ́‫ڏ‬
nerinaain nacoauneein cana osa naala. Inae nii amurijiriin chabana
coreniha ohenu. 27ॸNechu usi tabai jana nitajenaa nainelanaala dedeeu niha
inaraacha raenine coitucuhichene jaun. chabana cachaacha coaraai caje

35ॸAihane jaun, jiaonriha nitohaneein coaaunanojoineein nene, caa enene
rariquicheeine esenetaain ichaohichene canaacha coarai.
jianiquichene. Acate inara rai jeelai 4ॸCana Coaunera esenetaane jaun
amuritoheriin cainareein. 36ॸNii jaunte, techu, nii rai nihana Caain amurijiriin,
ʮҡɗ͑ʮľľ́ɗ̲ӕфɗҡΎȍľфɗɗ͑͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ jataain caohacha nejesina mocohin que
chanaa abaantaain nenaa nainequichene Cana Coaunera belaiha Abeline jaun,
jaanu que, itolere que laraajiin caohacha icharaneein raain nii rai
neeichene jaanu latequiche. Cana niicha tei raelu Cana Coaunera. Nii
Coaunera jerei ichajeein ichaohichene, jaunte, ɗ͑ľΎȍ́ӕ͑ľѸɗʮɗľľɗ͑ľ͑͑ľҡΎ‫ڏ‬
tihane coina naitoonjoa raeraneein joeein Abeli coaaucaache, Cana
neeichene coina. 37ॸNitohanihane Coaunera esenetaeraneein nihane
coinate: coitucueratiha cana quene jaun.
“Inae ena caeneenejelanaalate 5ॸCana Coaunera esenetaane jaun
turureein nii turuha uheni. techu, nabana ohane coataa jaberoco

Coatiha inae carajarihaain. neein Enoco raa Cana Coaunerane jaun,
38 Canu cachaneein, canuhacha inae nii baiha coaarihurenelu. Cana
esenetaain ichaonacaaurute, Coaunera Quiricha inoaensi cuhanete,
chabana nitajeeurenereein. Nena jaiti raeniha Cana Coaunerane ajiniha,
laen canu cachaneein jeriha Cana Coaunerane rijijieein
nihane jianeein, jauriaa ichaohalune ichaohalu Enocone que aite. 6ॸNete
rijijieein ichoai que esenetaenihane Cana Coauneraacha
nejeratereeunni,” jerei ichajeein ichaonaa nainene chuni
naalu Cana Coaunerane, ne cacha. Cana Coaunera aina nenaa
laenanohineein rai Quiricha inoaensi jerichaanete, niha Cana Coaunerane
cuhane. 39ॸJana cana, coatiha nii rai esenetaain, aina nenaa jerenacaaun,
cachaneein neeuruhane jianeein, jauriaa niicha jerei ichajeein ichaonacaauru
ichaoruhalune rijijieein ichaonacaauru cainaeraneein niha Cana Coaunerane
caseteco coaracuruhane rai nenacaauru esenetae esenetaera.
nihaacache. Canate esenetaain 7ॸCana Coaunera esenetaane jaun
ichaaoruhane jaun, ichoteratenojoineein techu, inae chabana acaauruhacha

neeururichaaine rai nenacaauru coaraai icharichaaine beein suujuatiha
rijijineein nihacache. Cana Coaunerane tonoraain, leinjiin
bote tabai jaelu Nohe, cuhane rai
Cana Coaunera esenetaain niha cachane comasai aina saain rai bereecuru aina
11
1ॸEsinaerauhijiriin Cana nichotihane coina. Nitohaneein
Coaunera esenetaacanete, esenetaane jaun techu, ͑ɗɗľѸľ͑ľҡľ́‫ڏ‬
chabana canaacha coaraai terichaain naala chauratane que satiin nenacaauru
cana raine cohajeein ichaohaca. 2ॸCana cachaauru caseteco coaracuruhane jana,
ƸΎľфҡľфËӕфӕҡľфӕʮɗɗ͑ľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬ ľѸľ͑ľҡɗ͑͑ľ͑ËӕфӕɗËȍΎҡľфҡľ͑Ύ‫ڏ‬
ruhane jaun, cacha caohacha rijijieein ʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľľфӕȍ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍΎҡľфҡľ‫ڏ‬
acaauru coarae Cana Coaunera. nojoineein nelu Nohe.
3ॸCana Coaunera esenetaacachene 8ॸNii rijijieein techu, Abaraaun netonai
jaunte, nereecha que chauratane Cana Coaunera esenetaane jaun,

coaaunalune coitucuhacache. Nii jaunte, cotihacane tonoraain rai natane ratiriin,
nii cunaja jelai coitucuelanaala cuhin, ͑ɗɗʮľľ́ɗ͑ҡ͑ľľËȍнӕľËΎӕËӕ‫ڏ‬

esenetaeraneein nihane cainaeraneein, ruhane jana nihanete, ʮľ́ɗȍËӕфӕ‫ڏ‬
rai Cana Coaunera teenu atane que relu. 16ॸNete nii acaauru rai Cana
ichaoha cuelu. 9ॸNitohaneein Cana Coaunera teenu atane raauruhane coina,
Coaunera esenetaane jaunte, nii rai jelaiha caunaa nainecurenelu. Nii atane
Cana Coaunera teenu atane que leeocha acaauruhacha raaenute dedeeu nenaane.
atane caje unaaneein ichoaelu Nii jaunte, nitohaneein acaauru que
Abaraaun. Ecu jetaote, ͑ľ́Ύȍľфɗҡľ́‫ڏ‬ leinjiin nese banihateein rucuhecane
naala raujiaain loanariicha asaae jaun, acaauru Coauneraneein nihane
ichoaelu, aihuruhalu nii rai, Cana coejene Cana Coaunera.
Coauneraacha tei raeraneein 17ॸNitohaneein Cana Coaunera
neeninunru Isaca, Jacobo, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕ‫ڏ‬ esenetaane jaun techu, esenetaane

rine rijijieein. 10ॸCana Coauneracha cojuha rai calaohi Isaca sohin mocohane
ichai- chabana nitajenaachara nese que coina, rai aitoha Cana Coaunerane jana,
ichaonaa jerihane jaunte, leeocha neseu Isaca sohin mocoha nejerelu Abaraaun.
cuhin ichoaelanaala loanariicha asaae 18ॸNitohaneeinte: “Ii calaohi Isaca cajete
ichoaelu Abaraaun. nefoerateeurureein iicha foerateeuricha”

11ॸCana Coaunera esenetaane jaun naa rai Cana Coaunera natiin, acaihaniji
techu, inae camotojoe nihane jaun rai calaohiniha Isaca ne saijieein rai
canaanai sirina naineniha Sarane jana, sohin mocoha Abaraaun ne jere Cana
inae Abaraaun netonai biinaa nihane Coaunera. 19ॸOhane caje, cacha ichatena
saijieein, rai naitoonjoan icharihani nainiha Cana Coaunerane esenetaane
nohanelanaalane esenetaane jaun, jaunte, nii rai calaohi atinaain tihane
lararajiaa Cana Coaunerane aina jere Abaraaun. Nii jaunte, Cana
nelararajiaain canaanai sirilu Abaraaun. Coaunera rai tihane baiha, nacoauneein
12ॸNitohaneeinte, inae jataain biinaa nii rai calaohi raelu. Nitohaneeinte
nihane saijieein, janiinacajelanaala jataain chaque nelateineein nelu nii
cucuana cuhane nenaa carene catu aina Abaraaun.
arasijie jeeoneein, ËËȍӕфӕƸΎľфҡľф‫ڏ‬ 20ॸCana Coaunera esenetaane jaun
neein nelu Abaraaun. techu, rai calaohichuru- Jacobo, Esao,

13ॸSatiin nii cachaaurute ohelu, jaiti nii naaonjoainuri coroatajanerichaain Cana
acaauru rai tihane coina Cana Coaunera Coaunerane coitucuhin cojiotaelu Isaca.
aitoonjoa jitaain raelanaala. Nete 21ॸCana Coaunera esenetaane jaun
jataain Cana Coaunera esenetaauruhane techu, inae ohane rai netiin, rai calaohi
jaun, nota que coaara rijijieein Jose calaohichuru- le cachaauru
coitucuuruhane jaun, nechu leeocha cojiotaain coroatajanerichaain Cana
atane caje unaaneein, caa cana rai Coaunerane que aitiin, rai nunera que
Ëȍӕфҡ͑ľнӕľɗËȍΎфӕȍ͑ľËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬ netemeriaain, Cana Coaunera coroajelu
relu. Jacobo.
14ॸNitohaneein ichaaoruhalune 22ॸCana Coaunera esenetaane jaun
coitucuhacachene cajete, jaiti caa techu, inae ohane rai netiin, Egipto caje
chauratane que, nii acaauru rai Cana mituururichaain rai naraaichuru
æΎӕ͑ľфËȍҡľľ͑ӕËȍ¡͑ѸҡΎ͑Ύľ́‫ڏ‬ Isaraelitacurune que aitiin, rai jaberoco
naala acaauru ichaonajaanu atane amaauruha acaauru jiniichaaine coina
raaurenihalune coitucuhacache. 15ॸBana aitelu Jose.
23ॸCana Coaunera esenetaauruhane 30ॸCana Coaunera esenetaauruha
jaun techu, canaanaihuru soaajeratiha Isaraelitacurune jaun techu, caainsi

Egipto curuaanaa reyne jana, nejanoaa janoneein cojoanoonetojoeein cuhin,
Moisesane jana casilanaala, nichata Ëɗ͑ѸɗѸ͑ľľɗ͑ˇľфɗËΎΎ͑ľѸľҡɗ͑Ύ͑ΎËӕ‫ڏ‬
ateein asinojoineein aina sirichurelu, ruhane jana, neranuha tinonoritiin
jataain caohachajei canaanai nihane nenaa nii ajeri caje ichanohineein nenaa
jaun, rai fojiaraauru. nii nese tinoritiin ucuuneti rijiane jana,
24-25ॸCana Coaunera esenetaane jaun satiin cocoaichacuru sohin jaaorelu.
techu, Rey Faraaon cacunu, calaohi 31ॸCana Coaunera esenetaane jaun techu,
rijijieein nenaa jerenihane jaun, inae nii Jericoo nenacaauru cachaauru sohin
ichauhenaneein rai naraaichuru- Cana jaaoruhane ucuaetoha, nii ecu nenaa
Coaunera cacha neein nenacaauru aina ene cojoaelorohe sohin jaaorenelu.
jiniinquiin cairichanojoineein nelu Nitohaneein esenetaane jaun, acaauru
Moisesa. Jaiti caa chauratane que letonocuru coroatajai cunacaauru raa
osaonacaauru aina ichaohane bana. raotojoeein rai loreri asaaene jaun.
26ॸNitohaneeinte, jataain Cana Coaunera 32ॸJaitite lanacure Gedeeon, Baraca,
esenetaane jaun, rai cainarichaain Cana Saansoon, Jefete, Rabiri, Samoeri, chaen
Coaunerane coitucuha nota que coaara profetacuru, naaonjoaainunri que inara
rijijieeine jaun, Egiptoo raotojoei rai irihanune, nena inae jianeeun.
ichaonaa que ichaonaa nainihalune que 33ॸSatiin niichuru jetaote, Cana
jaolequiin, jataain nii amuritoheriin Coaunera esenetaauruhane jaun, lauri

nelateineein cacha ichoteratera- lauri nenacaauru atanecuru ruluhin
Mesihasi rijijieein cocoainanohineein jetao, jeriha Cana Coaunerane rijijieein
necairichanaa jerihane jaun, ichaain jetao, acaauru rai niicha teeni
naraaichuru rene cuelu Moisesa. Cana Coaunera aitoonjoan atane
27ॸCana Coaunera esenetaane jaun raaurelu. Tabaauru leeon ucuha cuhane
techu, sohin jaohane coina arichatiha jaonojoinecuruhane nihanatiin quinaa
curuaanaa reyne jana, casilanaala nainenelu leeon, leeoncuru ujuae
Egipto batane caje amuhin, ecu aina fuhane coina, rai anjera letoaa Cana
neein coarajiha Cana Coaunerane jana Coaunerane jaun. 34ॸJana tabaauru
ainaan rijijieein, Aca jerihane rijijieein jetaote, æ͑æΎӕ͑ľфľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬
nelu Moisesa. 28ॸNitohaneein esenetaane ruhane jaun, ӕѸɗҡ¡ɗʮ͑ʮΎ͑ΎʮΎɗ͑ľ‫ڏ‬
jaun techu, besetaneein neeni- Fasocoa curuhane nihanatiin, tonajelanaala usi
janonaa nunuhe bitoaain, Ѹҡɗɗ͑ʊѸфľ́ɗ‫ڏ‬ caje nichoteeurelu. Chaen tabaauru
tacuru nenaja bacuujuaauru rujuaerate jetaote, sabere caje nichoteein sonaana
ichana que Moisesa. ͮ¡͑ʊѸфľ́ɗҡ‫ڏ‬ que casihuruhane saijieein, nii baiha
neeuruhane calaohichuru ajichacuru nelararajiaain sonaana que acaauru que
atinaa Cana Coaunera letono anjerane nejeratenacaauru amuritoorelu.
coataa. 35ॸTabaauru enecuru rai jetao techu,
29ॸCana Coaunera esenetaauruhane ËӕфӕфɗËȍӕфӕΎ͑ËӕфӕɗËȍҡľËӕ‫ڏ‬
jaun techu, atane jacoro que ainaa relu.
rijijieein, ËӕËӕ͑ʮľфʮΎфľ́ӕʊѸфľ́ɗ‫ڏ‬ Jana tabaaurute cairichanojoineein
tacuru. Jana Egipto cocoaichacuru ͑ľľӕфӕȍ͑ľËʮľ͑ɗËȍΎҡľ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬
acaauru caaijie cuhalaain satiin naluhin naala oorelu, ooruhane nihanatiin Cana
oorelu. Coaunera aina raotojoei ichaonaa que
ichaaorurichaaine esenetaauruhane ҡľф͑ľľɗ͑ËË͑ѸӕӕʮӕфӕËӕȍľф‫ڏ‬

jaun. 36ॸJana tabaaurute acaauru neein niha Jesosone jaun, queecha
nocoeje chanuhin bisinojoineein, coaaucaachenete ne. Inae nii baiha
cadena que ichoanojoineein caresero raotojoeein rachoojoeein Cana
cuhane tenojoineein, naaonjoaaurelu. Coaunera rori- trono raotono nichajai
37ॸJana tabaaurute, ajeri que bodoosiin, que nelauriaain nerichaainne
sera que cataaun terunojoineein, sabere coitucuhane jaunte, rai nocoeje
que sonojoineein, naaonjoaain oorelu. Ëȍ͑ӕȍɗ͑ËΎфΎѸΎнӕľҡľľɗ͑ҡɗ͑ӕ‫ڏ‬
Chaen techu, Ëʮɗȍ͑ľľɗ̲͑ӕȍľ̲ӕ‫ڏ‬ ruhane jana, coejenelu.
jueein cairicheinejeein, carenero, cabra, 3ॸNitohanihane jaun, itolere bana
͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕфɗӕʮӕɗнӕľËʮɗΎ͑ľËΎΎ‫ڏ‬ Jesoso cairichaaeriin neeuruhalu

joeein, ËɗфɗËȍ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľфľфΎʮΎľ‫ڏ‬ osaaonacaauru cachaaurune que, inara
caaeriin, naaonjoaain neeurelu. 38ॸNii suujua cuhane coaaucuche. Aihane jaun,
cachaaurute chauratane que, nelatihei ËȍҡΎȍ͑ľɗËΎфɗ͑͑ľľɗËȍľ͑ľ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
rijijieein, cunaja coitucuelanaala tiin, jiaonriha coiinteein esenetaaichene
cajihaneein, cacha areroo cuhin, jianequichene. 4ॸNiheichu nii osa que
ichatane ucuunno cuhin, ajeri jioararo nesarucuhichene coataa necairichanaa
jachu cuhane neein, atane jachu ËΎфнӕɗËȍľ͑ľʮӕ͑ËΎфľ͑ɗȍΎфɗȍľľɗ‫ڏ‬
ucuacaain nenaa cuhaneeuru cuhin cheein. 5ॸNete inae inara, rai calaohi
amuhemujueein nerejetocurelu. suujuatiha casetecaane rijijieein, inara
39ॸNete nitohaneein esenetaain suujuatiha inara casetecaa Cana
neeuruhane coreniha cacha caohacha Coaunerane jaan baitequiche. Rai
rijijieein coaranaaca Cana Coaunera Quiricha cuhanete:
natiin, chuni rai naitoonjoan niicha “Jiaonriha
teeni tenelu, 40ॸcana coacuhin cana rai ii suujuatiha, ii casetecaa
jataain caohachaneein niicha tei Cana Curuaanaa que jaolecoinera
esenetaeraneein neinichaachene aina cacalabi.
cuaain, acaauru netonai cana aina Niheichu
jiniiquiin esinae rauhijiriin caohacha baaso ichaaine coreniha
icharaneein ranojoineein neeuruhane ii casetecaane,
coina. nainiheei
esenetaaine jianeeine.
Jesoso coarajeein nenaa rijijieein, itolere 6 Niicha belaaite suujuate
bana queecha coaaucuche. Cana Curuaanaa.
12
1ॸNitohaneein inae cana que Jerichanejeein techu,
Cana Coaunera esenetaauruhane rai calaohi rijijieein
coaarateein coitucuherateeuruhalu nii niicha rai casetecaain ne,”
cachaaurune jaun, jeriha Cana naain ne Cana Coaunera Quiricha
æΎӕ͑ľф͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍΎ͑ʮľфɗËȍ‫ڏ‬ cuhane.
chene nihanatiin itolere bana osaacha 7ॸNitohanihane jaun, inara casetecaane
ichana coacuhin nihacachene coina abaantaain neeichenete, rai calaohi

cana acateraneein nenaa jianeein, belaihane rijijieein inara belaicheein Cana
canaacha esenetai jerenohi ichajeein Coaunera. Nihei chuni canaanai-
laraajiin ichaohacachenete caohachae. inacaacha suujuateinelanaala nei. 8ॸJana rai
2ॸAihane jaun, nii esenetaacachene jaan calaohi rijijieein nenacaauru casetecaa
suujuatihane rijijieein inara suujuatiha, coataa. 16ॸJiaonrihachu chunocoha inara

inara casetecaeniha Cana Coauneranete, caje, nejelau ene aina ichaohane. Niheichu
rai calaohi esinenelanaala, rai nere tonorae rai Cana Coauneraacha tei que jaoleconaa
neeichene jaun aicheein. 9ॸChaen techu, nainihei. Nitohaneein ichaane jaunte,
caa chauratane que nenacaauru- cana nechu lenoneecha coreniha, aca nihana
fojiaraauru- cana casetecaain cana saijieein, raineein nenaa telu rai nocoala
suujuateeuruhane, ҡΎ͑Ύфɗ͑͑ľфľʮľҡΎËΎ‫ڏ‬ rai Esao. 17ॸNii jaunte, nii coitucuhichene
chelu, tonaain erenaa coacuelanaala. rijijieein, rai caohachanu tiha rai inacane
Nitohanihane jaun, cha caaunna nii coina bajaane saijieein tenelu rai inaca.
amuritoheriin dedeeu nenaa Cana Inaca Mainajeein chanaain bajaane saijieeeinte,
Cana Coaunera cana suujuatiha, cana tenelu inae nitohanihane jaun.
casetecaane abaantaain nenerihacache, 18ॸNete laen inara, ɗȍӕфӕȍ́ӕʊѸфľ́ɗҡ‫ڏ‬
chabana satonohelanaala nenaa ichaonaa curune rijijieein, chatohanai dadaain

raacachene coina. 10ॸCana fojiaraaurute, coaanacai, usineein iihanei, nocohena
jaiti caa chauratane que ichaohacachene tabai, cujuana tabai aina nocohena,
jana, nechu raujiaain acaauru ͑Ύ͑ʮΎɗ͑͑ľ͑фΎȍ͑͑ɗɗ͑ɗËȍӕӕ͑ҡľ‫ڏ‬
jerecuruhane rijijieein nihacachene coina, neeiche. 19ॸNiheichu toniha jaihane
cana suujuateeurelu. Nete Cana Coaunera aonaheeiche. Niheichu toniha Cana
laen, Nesineneein caohacha icharaneein Coaunerane aonaheeiche. 20ॸNii
nihane jaun cana rai caohacha ichaa cana aohanraauru jetaote laen, nii naitoonjoan
suujuatiha cana casetecae. 11ॸCoatiha niqui tonorana nainesihurenihane jaun, ¡͑ҡ‫ڏ‬
raotohi caseteco coaracaane, rijieeoritiin silanaala acaauru rai iriha Cana
cunaain tacaane jaun. Nete nitohaneein Coaunerane jianeratecurelu. “Chunocoha,
Ë͑ҡľľɗ͑Ë͑фľ́ľфҡΎ͑Ύфɗ͑ɗËȍΎȍ‫ڏ‬ caa nihanune jaan- ichatane ucuunno
cane, rauhijiriin raotojoei ichaonaa que rohan nichuuntaain, ecu turuhin, jelai
ichaohaca. shaquiin, naaonjoainte ajeri jaberoco,
rejoon, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑нӕľѸΎȍɗ͑ʮΎ͑ΎʮΎɗ͑ľ‫ڏ‬
Jataainte elunae cana rai Cana reein, lenone neein aihane nihanatiin”
Coauneraacha beratei que jaolecohacane naain iriha Cana Coaunerane jaun.
12-13ॸAihane jaun, ͑ËΎӕ͑ľľɗ͑͑ľ́фф‫ڏ‬ 21ॸNitohaneein jataain coasinacaa, nii
jiaain caohachaain ichaaoche. Nacoaauneein acaauruhacha coaraine jaun jetaote:

caohachaain rauhijiriin inara suujua coaraain “Jataaine rijijijianeeun canu nesoone
ichaohin, jerichanejeein nacanacaaena caaunra” nae jetao Moisesa. 22ॸNete laen
coacuelanaala neeichene coina. inara nii amuritoheriin, Cana Coaunera
14ॸSatiin cachaauru aina raotojoeein nenaja esine Sioon bichatane ucuunno,
ichaaoche, cojoerihu jeriha Cana dedeeu nenaa Jerosaleeun nichuuntaaiche.
Coaunerane rijijieein ichaohichene coina. Chaen techu oaraanca neein netaojiaain
Jeriha Cana Coaunerane rijijieein Cana Coaunera coroaecuruha coina,
ichoaeniha cachane, nihei chuni Cana netaojiaain neeuruha anjeraaurune jana
Curuaanaa coarana nainerinaain. 15ॸAtiin coaraquiche. 23ॸChaen techu, ichoaichaniha
jiniinquiin, jeriha Cana Coaunerane Cana Coaunera calaohi neein dedeeu
rijijieein, ita coroatajaneein neeuche. cocoirichanojoineein nenacaauru rohan
Nabana chuni nitohaneein nihane turuhin coaraquiche. Nitohaneeinte satiin
jianihane, cacha atinaa ajaena corainei caohachaain ichaonacaauru cachaauru,
rijijieein leeochaauru ichao aasaecane aca jerihane rijijieein teein niicha
ranojoihunru rai Joesioneein nenaa- Cana 2ॸNiheichu inara rene turunacaauru

Coaunera rene turuhiche. 24ॸChaen techu belaain raaichene jianeein nenaa
nii ena nenaa Cana Coauneraacha teratei nainiheeiche. ͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬
teraneein nenaa Jesocurisito- rai coichana rute, acanihane coitucuelanaala Cana
que cana couluoorane maajeein Coaunera letonocuru anjeraaurune
coaraquiche. ͮɗɗфɗËΎɗËȍ͑ҡľʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬ maajeein raaurelu rai loreri asaae.
jeein cana cairichaeranu que nihalu Abeli 3ॸAitiin caresero cuhane nenacaauru
coichana jana, jataain nii amuritoeriin netonai coaaucuche, acaauru aina

cana rai nelateineein ne. jiniiquiin caresero cuhane nenaa
25ॸNitohanihane jaun, cana rai ereein niha rijijijieein. æȍľ͑ËȍӕËɗфɗËȍľфɗ͑Ύ‫ڏ‬
Cana Coaunerane que jaolecohin, batiin joineein nenacaauru netonai
neeichene que necohalajiin neeuche. coaaucuche, inara netonai acaauru
Coaracuche nachuhinti nii jaiti cau rijijieein cairichanojoineein nenaa
chauratane que ne bana, suujuatenajaane nainequichene jaun.
coina Cana Coauneraacha cotihacurilu, caje 4ॸNitohanihane jaun, inara quichaauru,
nichotenaa nainecururiha. Aihane jaun, nii enecuru, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ľľɗËȍľ͑ľ͑ɗѸɗфɗȍ‫ڏ‬

amuritoheriin nichotenaa nainerihacacheein teein neeichene, itaque inara suujua
dedeeu netiin cana suujuatihane que acateein, leeocha inara sinijerane
jaolequiin nihacachene. 26ॸNii iriha Cana lanaala nenaa coacuelanaala, inara
Coaunerane bana jetaote, nii rai nereecha sinijiera ainaacha ichaaoche; satiin
caun nerurujuaelu canarai chauratane. Nete baaso ichaain rai sinijerane lanaala
ena laen: “Nacouneeina chauratane nenaa aina ichoai casetecarichaain Cana
rurujuareeunni le sajeein. æΎҡɗȍæȍӕфҡ‫ڏ‬ Coaunerane jaun.
neecha nerurujuarinaain, cana rai dede 5ॸJiaonrihachu coriquiicha que
netonaite nerurujuareein,” nae Cana coacuhin neeichene. Inara rucuhele

Coaunera. 27ॸNiritiin: “Nacoauneein le inaraacha sirii ainaacha raotojoeein
sajeein” naain aitohanete, satiin niicha ichaaoche: “Chabana nihei inara
coaunanojoineein nerurujuanaa naineein jianeein inara que jaolecohanune”
nenacaauru itajihane jana, nerurujuanaa naalu Cana Coaunerane jaun.
nainelanaala nenaacha nedaane coina aitoha 6ॸNiritohalu cana rai Cana Coaunerane
Cana Coaunerane coitucuerate cana que. jaun chaque tonajelanaala

28ॸNii cana rai Cana Coauneraacha tei- rai nainichaache:
Cojoanonaate chabana nitajenaa nainene. Nii ٘æ͑æΎӕ͑ľфҡľË͑ӕËΎфΎҡʮ͑ľ‫ڏ‬
coreniha “Narihara Cana Coaunera,” naain raneein ne.
jiniiquiin rai cachaneein neeuruhane Nii jaun chaque casinaaun.
coaarateein aca jerihane rijijieein Chatonai ichana nainihei canu que
coroaeraauru aina coaroaecaachenete ne, camute cacha,” naain erenaa
29ॸitolere baaso itajera- usi rijijieein niha Cana nainichaache.
Coaunerane jaun. 7ॸInara suujuateein Cana Coaunera ere
que inara relaaureralu coacuhin,

Naaonjoaain, rai suujua rijijieein acaauru ichao que coacuhin, esenetaain
nihacachenete jere Cana Coaunera. ichaaoruhalune rijijieein ichaaoche.
13
1ॸJiaonriha ita nejeraneein 8ॸJesocurisitote jeelaineein nereein,
nenaa rijijieein, jiniiquiin ita chabana satonoelanaala. 9ॸAihane jaun

belaain neeichene jianeein neeichene. ʮɗΎ͑фɗȍ͑ľʮľ́ӕËӕɗ͑ɗ͑ффľ́͑‫ڏ‬
jerera nihane, rijitojoeein esenetaain inara aina nichanaa beeuruhane rai

neeichene. Nii amuritoeriinte jataain neeuruhane jaun. Aihane jaun, acaauru
nelate, jeriha Cana Coaunerane rijijieein jerecuruhane rijijieein, inaraacha ichai
cana suujua ilaain ichaohacachene. ichaain neeuche; acaauruhacha rautaai
Coatiha chaque nelatihei, nii niicha ichaelanaala. Jana aineeichene, coatiha
quiinelanaala nenaa iniho quiniha inara rai chaque nelateriaain inaraacha
cachane nihanatiin. Coatiha chabana ichai.
cana rai chaque nelatejeehai nii. 18ॸAtiin canacaanu coreniha Cana
10ॸCanate coroso que ohalu Cana Coaunera bajaauche. Jataain raotojoiha
Coaunera Calaohi Curisitone coreniha canacaanu suujuanena jerichaanu;
jianacoon osa caje nihacache. Nii ɗҡΎ́ľфľнӕľËΎȍËȍɗ͑ɗËȍ͑ʮľфɗËȍ‫ڏ‬
santuario teein saseredotecuru ichanaa nune jaun. 19ॸˇҡɗ͑ɗ͑фɗ͑͑ËΎӕ‫ڏ‬
coatiha inae chaque nelateein nedaai. neein nenaa jerichaaunne jaunna, inara
11ॸJana jauriaanejeein nenaalute, ѸѸľфľĀΎ‫ڏ‬ aina nihanune coina Cana Coaunera
tecuru curuanaacha lenonecuru sohin, bajaaichene coina, inararai aitoon.
santuario cuhane rai coichana terejetelu
osa anihoaeraanu que. Nete laen, nii Raotojoeein jiniiquiin neeuche.
lenone jaberocooru, acaauru loanari caje 20ॸRai coichana aina cuaain chabana
naain amaain jelai teein mocorejetocurelu. satonoelanaala nenaa ichaonaa tera- rai
12ॸNii rijijieein techu Jesoso netonai, naain cachaneein nihacachene beraichaneein
nese caje amaain jelai teein atinanohinelu; nenaa- nii o caje Jesoso ichatera Cana
rai coichana que satiin rai cachaneein Coaunera, 21ॸinara ichao rucuerateeine
neinichaachene culuocane coina. 13ॸAihane Jesocurisito que, aca jerihane rijijieein
jaun, aina jiniiquiin nese caje cha chaain neeichene coina. Chaen
amanojoineein cana netonai necarichanaa Jesocurisito aina cuaain canacaanu que
abaantacachenete ne, aihalune rijijieein. niicha jerei ichamiin. Itolere bana
14ॸCoatiha caa chauratane que nihei cana satonoelanaala, Curisitoneein niha
фɗ́ľľɗ͑ʮɗɗ͑͑ľѸľËȍ¡͑͑ɗҡʮľ͑Ëȍф‫ڏ‬ Curisitone coitucuurumiin satiin
nejeein nei. Nii jaun, Ëȍ¡͑͑ɗҡʮľ͑‫ڏ‬ cachaauru. Bajiaanachuhinti aihurene.
charanejeein nenaa ariirijiacachenete ne. 22ॸAtiin raotojoeein caa inara suujua
15ॸAihane jaun, itolere bana Cana Coaunera nunaeraanu que inara rai canuhacha
coroaecaachenete ne, rai Calaohi laenai raauchera canejeraauru. 23ॸCana
Jesocurisito aina cuaain. Nii Cana nejera Timoteeote, inae caresero caje
Coaunera coroaecaachenete belaiha rai mitue. Enanocoojoa turuhanena, inae
canaacha teenineein nereein. Aihana jaun inara coaraa uhanune, canu jiniichaain
cana ujuaae caje coroaecaachenete ne. uhareeunni.
16ॸJiaonriha caohacha ichana baiteein, 24ॸSatiin inara bichauhenaauru aina,
leeochaauru rai inaraacha sirii teein satiin Cana Coaunera cachaneein

naaonjoaain neeichene jianequichene. nenacaauru rai, acaauru
Nitohaneein ichoaite rautaain coarae Cana coaaucaaunne beeuche. Italiau
Coaunera. nenacaauru netonoaite inara
17ॸInara relaaurera ere tonoraain coaaucure.
jerecuruhane rijijieein neeuche. 25ॸJataain jeelai amuritoeriin inara
Acaaurute nebetacaelanaala inara coroatajanemiin Cana Coaunerate,

beraaihure, Cana Coaunera rai jitaain satiin raotojoeein neeiche.
Saantiaaocha
letoai
coitucuhichene jaanu tereein, Cana

Jesocurisito esenetaeraauru Coaunerate canaacha latei tera ne
rai Saantiaao letono quiricha chaque tonajelanaala. 6ॸCana Coaunera
1
1ॸCanuna Saantiaao neeun Cana bajaaichene, esinae rauhijiriin
Coaunera ere tonoraera neein, esenetaain necoatoelanaala bajaauche.
calaohi Jesocurisito naaojoain ere Necoatiin Cana Coaunera bajaerate,
tonoraeraneeinne neeun. Nii Cana esinaae rauhijiriin Jesocurisito ere
Coaunera Calaohi Jesocurisito ere tonorana nainene, cajianeein suujua
esenetaain nenacaauru, caa cana rai letono sacuhane. 7ॸNitohaneein
chauratane sacutaain riaaneein neeichene, inara coroatajanena
nenacaauru raina, caa quiricha ͑ɗ͑ľфɗȍľɗæ͑æΎӕ͑ľфľѸľ͑ľҡľ͑ľľɗ‫ڏ‬
letohaun. chene, 8ॸleinjiincha que suujua cuaain
2ॸAonacuche satiin Cana Coaunera nenaa naine niha nitohaneein
Calaohi coreniha canejeraauru. nenacaauru cachaaurune jaun.
Chatohaneein nihanatiin inara tera 9ॸCairichaineein neeichene jana, inara
nihane chaque tonajelanaala raa Cana Coaunerana jaun, raotojoeein

raotojoeein rachoojoeein neeuche. rachoojoeein neeuche. 10-11ॸCana Coaunera
3-4ॸCana Coaunera esenetaaichene coitucuhin esenetaera coriquihona neein
ËΎфľ͑ɗȍɗҡΎ́ľфľнӕľËΎӕʮӕ͑ΎʮΎɗ͑ľнӕɗ‫ڏ‬ nihane, coriqui que nanejiaane niha natiin
chene coitucuhin, nelararajiaain itolere raotojoeein rachoojoeein neeine, Cana
necairichanaa abaantaain neeuche. Coauneraacha tenojoin amuritoheriin
ͮɗҡΎȍ͑ɗȍ͑ľ¡͑ҡľɗҡΎ́ľфľ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ jataaen nelatena naineniha coriquine
Ëȍ͑͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑¡͑ҡ͑͑ɗ͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬ coitucuhin. Cana rai Cana Coauneraacha
cheein aina iiquichene. Nii banate tei ichaonaa laen, chaaelai janonaa bana
esinaae rauhijiriin Cana Coaunera nitajenaa nainihei. Nii coitucuhin
jerenohi ichana naineriquicheein. raotojoeein rachoojoeein neeine.
Aihute coujurihu Jesocurisito ere
Chabana nitajenaachara ichaonaa
tonoraera neein nenaa tocohaneein
terichaain Cana Coaunerane
neeiche rauhijiriin.
5ॸʊ͑фËȍËȍ͑ľ͑ӕËΎɗҡӕËӕȍľ͑ľľɗ‫ڏ‬ 12ॸͮľфӕѸɗľнӕɗËȍľľѸɗ͑ľ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
chene, Cana Coaunera caje bajaauchete chanaa abaantaain Cana Coaunera

inara coroatajanemiin. Acate inara rai coitucuhin, esenetaain, jereein, nere
495
ґ͑ҡɗΎËȍ̞ľҡΎɗॷ1ٍॷ2 496
tonoraain neeichenete, chabana Coauneraacha jerenohi ichaai. 21ॸAihana

nitajenaa charanejeein nenaa ichaonaa jaun itolere baaso nejesina inaraacha
caohacha esine tereein inara rai Cana sacui jianecuche. Nii Cana Coaunera
Coaunera, belaain nere tonoraeraauru ere, inara suujua cuhane inaraacha
rai nitohaneein tihane coina aitiin rucujuei Cana Coaunera ere
nihalune jaun. tonoraauche, caohachaain inara suujua
13ॸChunei chatohanei baaso ichana coaraain. Acate osa caje jianacoo inara
coacuhin nihane, coaa “Cana Coaunerate suujue mitareein.
jere caa baaso coaucaaunne coina,” naain 22ॸCana Coaunera ere coitucuhin
iriha. Coatiha joaereein cacha rijiijieein neeichene jaun, tonoraain Cana Coaunera
chabaaso coacuhin nihei Cana Coaunera. jerenoicha sacuuche. Aineeichene nelatihei
14ॸNii cana raajenihane canaacha coacuite, raujiaain aonaquichene. Niite nechu
ecocoe cana suujua caje baasoneein. ʮҡľ͑ɗ͑ффʮľ͑ɗȍ͑ľ͑ľËΎфɗҡфɗнӕɗ‫ڏ‬
Aihana jaun baasoneein sacuichechene cheein. 23ॸCha teeinti Cana Coaunera ere
coataa, caohachaain coaracuche. beebejiha beebejerane aonaa natiin
15ॸBaasoacha coacuhin nenaate, nechu tonoraene. 24ॸNiite enaaicha Cana
jataaen caohacha nainejeein nitajiha Coaunera ere baitereein. 25ॸCha teeinti
cureein. Coatiha Cana Coaunera jerihane aitoha Cana Coaunera erene baitelanaala
jaun, nii baaso neein ichaoheeiche. rauhijiriin tonoraain ne, niite raotojoeein
Niheichu nii nitajiha chuneine jerihei Cana nereein. æ͑æΎӕ͑ľфľфľҡΎ͑ΎфËËȍľ‫ڏ‬
Coaunera. ͑ľҡľ͑ɗ͑ɗËȍËȍľËΎȍËȍɗ͑ɗËȍΎȍË‫ڏ‬
16ॸCoaa inara raajenihane nohanihache chene. Niicha jerenohicha ichacaachenete
canejeraauru. 17ॸCoatiha Cana Coaunera caohachae. Nii jaun Cana Coaunera ere
caje uhi chabaaso. Coatiha chaaelai ҡΎ͑Ύфɗ͑͑ɗҡΎΎ͑ʮΎ͑ɗËȍʮľľɗ͑ѸËӕȍË‫ڏ‬
janonaa bana suujua lonaai Cana chenete caohachae, cana aina niha
Coaunera. Leinjiin acaachate aca neein ne. caohachaain Cana Coaunerane raotojoeein
Itolere neeincha caohacha nejesinaachate ichaohacachene coina.
uhe Cana Coaunera caje. Acate itolere rai 26ॸ“Aitoha Cana Coaunerane rijiijieeina
cono neein ne. Aca techu enoto, atene, caohachaain rauhijiriin neeun,” naa natiin
arasijie, naaojoainunri coaaunaelu dedeeu. joaenreein baaso neein leeocha cacha que
Chabana coreenrai Cana Coaunera. 18ॸNii irihanete raajenihane necoritae. 27ॸCha
jaunte nere berate cana rai, aonaain, ́ҡľľɗ͑͑ľľӕфӕȍӕʮӕҡľʮľľӕфӕ͑ľËΎфΎҡʮ‫ڏ‬
coitucuhin, esenetaain tonoraacachene neein, cha lateein niha autanaaurune
coina. Nii jaunte, ͑ľфľľѸľ͑ľҡɗ͑ҡΎ͑Ύф‫ڏ‬ coroatajaneein nihacanete, esinaae
cachene jaun, ichaonaa esine tee cana rai, rauhijiriin aitoha Cana Coaunerane
raotojoeein Cana Coaunera nihane rijiijieein nerichaacheein. Nainihei Cana
coroaejeein niicha jerei ichacaachene æΎӕ͑ľфǽΎȍɗˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎËΎɗҡӕËӕӕ‫ڏ‬
coina. ruhi rijiijieein nihacachene.
19ॸNii coreniha canejeraauru,
caohachaain rauhijiriin esinaae Cana Nejelauneein leeocha cacha coaana

Coaunera ere aonaain, Cana Coaunera naineniha cachane
2
ere tonoraauche, Ëȍľ͑Ëȍӕľфľ͑ËΎ‫ڏ‬ 1ॸNitohanihane jaun Cana Coaunera
telanaala, chaaenchu joaereein coreniha Calaohi Jesocurisito esenetaera

obaje lanaala, naaonjoaain. 20ॸJoaereein neein neeichene jaun, ʮɗΎ͑фɗȍ͑ľʮľ́ӕ‫ڏ‬
coreniha obajei cacha, nihei Cana neein chunei coaraain neeichene. 2ॸIta
497 ґ͑ҡɗΎËȍ̞ľҡΎɗॷ2
taojiaain Cana Coaunera bajaaichene sacuhin neeichene coreniha.

jaan coloheri- Teenforo asaae ita Caohachaain inara belaihuruhane
taojiaaichene jana, enoha leinjiin coaraelanaalate inaraacha acaauru
coriquihona, oro que anichoquiin, belaaiche, cairichaihuru belaaichene
cajione caohacha que necoreeteeine amurijiriin. Coaa nitohaneein nihache.
jana, cajione siri ruhecaain enoha 8ॸQuiricha cuhane aitoha Cana
cairichaiineein nenaane, 3ॸnii oro que Coaunerane tocohaneein, charijieein

anichoquiin cajione caohacha ruhacaera teeinti nii raotojoeein ichaonaa jereein
belaain, rori caohacha choaae lauriaain, neeiche. Nii rijijieein raotojoeein
nii cairichai cacha rai, “Nihu ichaonaa nainecuruha acaauru
chujuhecoo. Ainihane nihu atanichoaae netonaine coina, nii leeocha cachaauru
nelaurihau,” naaichenete, 4ॸbaaso coroatajanecuchete, acaauru netonai
ichariquicheein, caohachaain cairichai raotojoeein ichaonaa nainecurumiin.
belaain coaraeneeichene. Nii Nitohaneein neeichenete esinaae
coriquihona belaaichene rijiijieein, rauhijiriin Cana Coaunera aitoojoan
cairichaihuru belailanaala, “Nelatihei ichariquicheein. 9ॸInara araaichuruhacha
cairichaihuru belaihacane,” naaichene caohachaain coaraain belaain, ËΎфΎҡ‫ڏ‬
jaun. Satiin coriquihona, cairichai, janeein, nii nejelaauru coroatajanena
naaojoainunri belaihacanete caohachae. ʮľфľ͑ľľɗËȍľ͑ľҡľΎѸнӕľ͑ľѸфӕфľľɗ‫ڏ‬
Nihei cana belaihuruha caohachaaine cheein, Cana Coaunera notaracaae
jerena caaun nihei. ͮɗҡΎȍ͑ɗɗËȍнӕɗ‫ڏ‬ aitoha Cana Coaunerane tonoraelanaala,
chenete baaso ichariquicheein. nitohaneein rauhijiriin ichaeneeichene.
5ॸCaohachaain aonacuchena inara rai 10ॸæ͑æΎӕ͑ľфɗҡΎΎ͑ʮΎ͑ҡΎ͑Ύф‫ڏ‬
caa que aite te coitucuhiche. Nere caache neniha natiin, jitariin caohacha
esenetaain tonoraa cairichaineein nenaa nainejeein Cana Coaunera aitoonjoan
cacha netejian, nenacaaen belaain tonoraenihacachenete, Ë͑͑ɗɗӕʮӕɗȍΎ‫ڏ‬
coroatajane Cana Coaunera, jeelai neein nerichaacheein. 11ॸNabana
amuritoheriin esenetaain tonoraain nitohaneein neeichene coataa:
nihane coina. Cairichaineein caa cana “Jiaonriha chu chaaen nejelau ene,
rai chauratane que nihane niha natiinte, inara sinijerane lanaala nenaa aina
belaain coroatajane Cana Coaunera, naosateein neeichene. Chaaen techu
aitohane tocohaneein chaaelai janonaa jiaonriha sinijera nelanaala nenaa
bana satonoelanaala aina nihane coina. quicha aina naosateein niha enene,” nae
6ॸNete inara, ËɗфɗËȍɗȍӕфӕ͑ľËΎľʮľËȍ‫ڏ‬ Cana Coaunera. Chaen techu,
nuhin neeiche. Coatiha cairichaihuru, “Jiaonriha sonajaain jaohine,” nae Cana
inara necoejechanuhi, ɗ͑фËɗфɗËȍɗ‫ڏ‬ Coaunera. kɗȍ͑ľʮӕ͑фɗѸɗ͑ɗʮľф͑ľ́‫ڏ‬
riin neeuruhi chaaelai janonaa bana. ͑́͑ľ͑ɗ͑ɗËȍΎľ͑ɗȍ͑ľ͑ɗȍ͑‫ڏ‬
Coriquihonaaurutejian, ɗ͑ф͑ľËΎľʮľ‫ڏ‬ tiin sonajaain jaohanete, Cana Coaunera
chanuhiriin, inara cairichaaeriin neeure. rai rauhi tonoraenihane jaun aicheein.
Cunaa jereneeichene niha natiin, inara 12ॸAihana jaun coa nejelauneein chunei
tararaain inara amaain cocoaina coaraain nihache. Cairichaineein

nacaihuru rai inara teeure, ËѸľҡľËΎ‫ڏ‬ nihacachene sajainejeein, cana belaain
neein neeichene coina. 7ॸChaaen techu Ë͑фæ͑æΎӕ͑ľф͑ʮӕ͑ʮľфɗËȍ‫ڏ‬
inara que baasoneein ereein neeure, nejeein belaain cacha coaraain
Cana Coaunera Calaohi Jesocurisito nihacachenete caohachae. 13ॸInae ecu
ґ͑ҡɗΎËȍ̞ľҡΎɗॷ2 498
tihane banate caseteco coaraa coitucuhin esenetaera nihanete,

cuurureein nechu ansaineein quiricha cuhane aitoha Cana
nenacaauru, necairichanacaauru que Coaunerane rijijieein ichaa cachane
“cairichaaojoaa” naelanaala laaen esenetana nainichaache. 19ॸ“Cana
nenacaauru. Necairichanacaauru Coaunera coitucuhanu canu,” naa
coroatajanena jeriheichurute, chuneine, caohacharia niqui Cana
٘ËɗфɗËȍΎʮΎٚ͑ľ́͑́ËѸľҡľËľ‫ڏ‬ Coaunera esenetaane niqui, nete nechu
ratiha cureein Cana Coaunera. Jana, ͑Ѹɗҡɗ¡ɗ͑ľËӕфӕËΎɗҡӕËӕËȍӕȍɗ‫ڏ‬
necairicha nacaauru que, ٘ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬ churu niha natiin, niha Cana
joaa” naain coroatajaneraaurute, Coaunerane esenetaain que casihure
caseteco caje nichotiha cuurureein. nere tonoraaurenihane coreniha,
Niite belaain raa cureein Cana acaauru casetecarihani Cana
Coaunera. Coaunerane coitucuuruhane jaun.
20ॸNiicha jerei ichaelanaala, raujiaain
Cana Coaunera coitucuhin esnetaane esenetaa cachane rarihaain Cana
coaaratiha cachane Coaunera. Tana nii coitucuhin neeiche
14ॸCana Coaunera coreniha ne.
canejeraauru, chaque nelatihei raujiaain 21-23ॸæΎфӕ͑Ëȍӕȍɗ͑ҡɗ͑ɗɗËΎɗҡӕËӕȍɗ‫ڏ‬
æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ľѸľ͑ľҡľф͑ɗ‫ڏ‬ chene tocohaneein, nihei leinjiinejeein

chaaun naain iriha cachane. Coatiha nii canaanai sirilanaala biinaa niha
coreniha osa caje jianacoon nerianaain Abaraaunne jana jetaote, “Inae nerichaain
jeriha Cana Coaunerane rijijieein cha ichai leinjiin canaanaicha,” naa Cana
lateein niha namute cachane belaain Coaunerane jana, esenetaa Abaraaunne
coaraain coroatajaneein netiin jaun, laenaeratelu quiricha inoaesi cuhane
naitonone nihane jaun. 15ॸLenone, Cana Coaunera. Nitohaneein Cana
cajione, naaojoain que, anejiin niha, Coaunera esenetaa Abaraaunne jaunte,
Jesocurisito coreniha cana nejera, cana caohachaain rae Cana Coaunera. Nii
bai naaojoain ine jana, 16ॸ٘æɗфɗËȍΎ‫ڏ‬ baihate Abaraaun coujuhin coarae Cana
joaa nohane, bajiaa nachuhinti Coaunera, nechu jataaen coujuha, “Carai
chunijihu lenone, cajione, naaojoain nii acaihanejein leinjiin nenaa ichalabi
eruujue ne,” naaca cha telanaalane, Isaca uhaain, sohin mocoo carai,” naa
nihei cairichai coroatajanihaaca. Niicha Abaraaun rai Cana Coaunerane jana, nere
laatei teein coroatajanichaa nete tonoraain calaohi sohin jaohane coina,
caohachae. 17ॸ“Cana Coaunera inae anojoan mucuha Abaraaunne jana:
coitucuhanu,” naaichene jaun esinaae “Ichalabi sohin jaohine coataa, caa
Cana Coaunera coitucueraneein carenero soora. Coa canaanai sohin
neeichene, leeochaauru notaaquiche jaohara. Esinaete chuhisi quesenetaain
nete caohachae. Jana leeochaauru quere tonorana jereeina jaunte, caohacha
notajaelanaala, raujiaain esenetaaichene ichaaicha,” nae Abaraaun rai Cana
chaque nelateein nedariheeicheein. Coaunera. Nitohaniha Abaraaunne jaunte
18ॸInasina caohacha ichaain cacha Cana Coaunera belaichaneein Abaraaun
notajaenihane, “Esinaete chuhisi Cana curuaateeure satiin cana inoaesihuru.
Coaunera coitucuhin esenetaera ne,” 24ॸJerichanejeein techu coitucuhin,
naain coitucuurure cachaauru. Jana nere tonoraain, caohacha ichaain

esinaae rauhijiriin Cana Coaunera nenacaauru rae Cana Coaunera. Coatiha
499 ґ͑ҡɗΎËȍ̞ľҡΎɗॷ2ٍॷ3
raujiaain esenetaaneecha coreniha cache neniha natiin. Nihei caaintiaai

nihei. baaso que irihacachene. Chateeinti
25ॸCharijieein teeinti ai leinjiin ene- tonaain baaso que erene. Niite itolere
Raba neein curuajaain nenaa, ʮӕфɗȍ͑ľ‫ڏ‬ neein caohachaain ichaonaa naine.
jeein jaelorohe neein nihane jianeein, 3ॸAonacuche. Tasinojoaan cabario
esinae Cana Coaunera coitucuhin natiinte nujuae cuhane coata laaojoiri

esenetaane jaun, coroatajaniha Cana teein, que raujiaeraujiajeein jerichaane
Coaunerane que tonajelanaala, nihei jaan jeloon rauhijiriin amaaca. 4ॸˇľфɗËȍ‫ڏ‬
chaque casilanaala Jericoo turuuruha nejeein techu timoon laaojoiri que,
coroatajai Isaraeli cocoaichacurune jerihanajaan jeloon raujiaeraujiajeein
jana, coitucuuriin arinajaauruha sohin rauhijiriin bote seeojoan niha natiin
ʮΎ͑ʮӕфӕȍ͑ľËΎɗ͑Ѡ¡фɗËȍӕ‫ڏ‬ amae timoon inaera. 5-6ॸCharijieein
rune jana, acaauru coasilanaala nii teeinti ocoana mocohaca fosocoro busi
coroatajai Isaraeli cocoaichacuru asi laaojoiri quene, nii fosocoro busi
loreri asaae teein Raba, ѸΎȍɗ͑ʮΎ͑ʮӕ‫ڏ‬ laaojoiri caje necoaaunaain tabaain
ruha Jerico cocoaichacuru Cana neleereein, jitariin ocoana mocohe nii
Coaunera coitucuuruhine coataa usi. Nii rijijieein techu chatohaneein,
ichoteratenajae. cacha cunaitaain cacha itajenaa nainere
Nitohaneein caohacha icharate baasoneein cana ujuae caje mitunaa
belaain rae Cana Coaunera. 26ॸEsinaae cana ere, chatonaain, cacha inauhene
rauhijiriin Cana Coaunera esenetaerate, cunaain cacha janoriteein nihaca ne.
nere tonoraain naitoonjoan ichaain ne. Moconajaerate nii que cana saruhin ne,
Jana “Cana Coaunera coitucuhanu,” ͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ӕѸɗҡ¡ɗнӕľËËȍѸфӕľф‫ڏ‬
naain iriha natiin Cana Coaunera nihane jaun.
jerenohi ichaelanaala nenaate Cana 7ॸCaaintatohane sainejeeinte, itolere
Coaunera coitucuene. Nitohaneein niha nunaana nenacaauru, itolere tajaaecuru,

cachane coatiha ichaonaa chabana itolere atanichoaae teerei cana lenone,
sanaacharanejeein nenaa ranaa itolere ataibinae, janolari, acano, itolere
nainerinaain. acauhana nenacaauru, taji, itolere
cautenu rijihuru irilaaure irilaeraauru.
Caaintaeniha baaso que iriha cachene 8ॸNete chunei, rai nere baaso jianeein
3
1ॸCana Coaunera ere benaa que nenaa nainene. Charijieein teeinti cacha
ËËȍфľ́ľф͑ľľɗ͑͑ľ͑ʮľфɗнӕɗ‫ڏ‬ calaa acanone nii acano catu caje cuhin,
chene caohachaain aonacuche. Nelatihei nii cacha coichana lomoha nii acano
joaereein cacha, caohachaain suujua catu corane, ohe nii acanoacha calai.
coarae lanaala Cana Coaunera ere Nii rijiicha cana suujua baaso caje
benaa que arajiin enonaa jerihane. Niite coaauneein, cana ujuae caje mitunaa
͑ľфľΎȍ͑фӕфӕɗËȍΎľʮӕľËΎҡΎʮΎľ‫ڏ‬ cana ere, ́ľľΎËȍӕфӕË͑́ӕфɗʮɗф‫ڏ‬
riin caseteco coaraa cureein, nii cacha curu, naaojoainunri jitariin aasaecane
rai beebejihane rijiijieein Cana jaun.
Coaunera ere tonoraenihane. 9ॸNii jeelai cana suujua baaso, cana
2ॸInaaojoan saneein chaainti Cana ujuae caje mitunaa Cana Inaca Cana
Coaunera rai baaso que nesarucuaache Coaunera coroaecaachene jaan quete
satiin. Chaen techu inaaojoan saneein rijijieein niicha coaunanojoineein
chaainti baaso que irihacache, ʮľфľ͑ɗȍ‫ڏ‬ nihane baiteein, “Cha quete nelatere caa
cacha,” naain irihacache obajeein cacha cachane jerihei Moconajaera. ͅΎËΎ͑‫ڏ‬

aina nererojoecaacachene, “Coaraain jaerate ita belai lanaala, itaque
nainaaine caa aansai,” naain irihacache, nejeratiha cachane jere. 16ॸNenainetiin
coaraain cuu necairichaane coina, rai caohachanuhacha que coacuhin
chatohaneein necairichaa cachane nenacaauru cachaaurute, ita que
coaracaachene. 10ॸNii jeelai cana ujuae nererojoecaain, ita que necoelaain
caje mitunaa quete, Cana Coaunera naaojoaauruhane jaun, nainecurene ita
coroaaecaachene jaan que techu belaain leeochaauru cachaauru aina
cachaauru cotaihacache. Caohachaai caohachaain nenaa nainecurene. 17ॸNii
nitohaneein nihacachene, canejeaauru. æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕȍɗ͑͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬
11ॸCharijieein teeinti le curuhacha caje rute, nejelauneein caohachaain
mitunaa nainene acau ichonai, acau ichaaore. æ͑æΎӕ͑ľфľфľҡΎ͑Ύфӕ‫ڏ‬
elonai, naaojoain. Nii rijijieein techu ruhana jaunte, caohachaain ichaaore,
cana suujua cuhane nefaa baasone, фɗËΎȍËȍ͑ӕȍËȍнӕľËΎӕËӕ‫ڏ‬
ľфľ͑ËΎȍËȍнӕľľфľ͑͑ɗ͑ľ͑ɗȍ‫ڏ‬ ruhane jianeein, leeochaauru belaain,
cache. ita belaain, ita que nererojoecaelanaala,
12ॸCharijieei teeinti leeocha enuha inae nohanelanaala, leeochaauru
inaaque inaana nainene iquera, nihechu coroatajaneein, Ëȍ́ҡɗȍ́ľľΎËȍӕ‫ڏ‬
acau cotebei nihana natiin ichonaineein rune teein, suujua coaraain, naaojoaain
nerotona nainihei. Nirijieein techu neeuruhana jaun. 18ॸNitohaneein
caohacha que erenaa nainene cacha, neeichenete, Cana Coaunera jerenohi
baasoneein niha rai suujuane. ichaaechajeein, nauruta naurutaain
cuujeein, jelai choaae jauhecotojoeriin
Cana Coaunera coitucuhane caohachaain ichaohichene, ita aina,
coaaratiha cachane leeochaauru, naaojoainunri ainane
13ॸEsinaae rauhijiriin Cana Coaunera coaraanete, raotojoeein nereein inara
jerenohi coitucuhin neeichene, inara aina Cana Coaunera. Acate inara suujua
suujua coaraain, leeocha cachaauru rai cuhane raoti ichaonaa esine tereein,
caohacha ichaain, itolereneein rachoojoeein neeichene coina. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
caohachaain raotojoeein neeuchete, ͑ľľɗ͑фΎҡɗɗËȍΎ͑ľѸɗ͑ľнӕľɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬
esinaae rauhijiriin Cana Coaunera chene, coaracuruha leeochaauru nete,
jerenohi ichana coitucuhichene acaauru netonai nii inara rai raotojoeein
coaracurumiin cachaauru. 14ॸJana inara ichaohichene jaan ichaonaa esine teera
leeochaauru que necoelaain, inara Cana Coaunera, ľфľҡΎ͑Ύф͑ʮľфľËӕфӕ‫ڏ‬
suujua cuhane obajeein, inaraacha jerei reein.
ichaquichene, “Cana Coaunera
coitucuera nihanu,” naain coa raotiin Caa chauratane que nenaa baasohacha
nenaa coaaucache. Niite laen jereein sacuha cachane
4
nohanenaa ne, æ͑æΎӕ͑ľфľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ 1ॸNitohaneein Cana Coaunera
nihana jaun. 15ॸNitohaneein neeichenete jerenohicha, ichana coacuhincha
Cana Coaunera coitucuuruhi cachaauru ichae lanaala, inaraacha jereeicha
rijiiriquicheein. Acaaurute nitohaneein coaauquichene jaunte, ita que
coaaucure, nitohaneein acaauru suujua nejerateein, ita que nererojoecaain
tiha Moconajaerane jaun. Nihei neeiche, leeochaauru aina ita belaain
leeochaauru cachaauru aina, ita belaiha neeichene jeriha Cana Coaunerane niha
natiin. 2ॸCha teeinti chaaelai sirihane Enate ichaonaa baaso que ichaohiche.
jana, ɗ͑ффɗ͑ľ͑ɗȍ͑ľнӕľ͑ľËΎȍľ‫ڏ‬ Nii jaun Cana Coaunera bajaauche.
laain, nii niicha sirii rucuhele coreniha Aihute inara suujua rucujueein,
que nererojoecaain cotaain, coaraain baasoneein neeichene caje jianacoo
inae nii niicha sirii basijiauhichene jana inara mitaain, inara coroatajanemiin
tonaa nii nerorane, inae coreniha sonaa Cana Coaunera. Aihute nii baaso
coacuhin que nererojoecaain, tabaque ichaquichene jianeein itolere bana Cana
sohin jaohin, naaojoaainche, cha lateein Coaunera jerenohicha ichaquiche.
͑ľľɗËȍľ͑ľæ͑æΎӕ͑ľфËʮľ¡ʮľ́‫ڏ‬ Aihana jaun cajihaneein inara suujua
naala. 3ॸTabaque bajaaichene niha natiin coaraquichene jianecuche. Coaa
inara rai terihaain Cana Coaunera, cajihaneein inara suujua coaracache.
niicha jerei ichana coacue lanaala 9-10ॸæ͑æΎӕ͑ľфʮľфľ͑ΎȍɗɗËȍнӕɗ‫ڏ‬
leinjiin inara raihuancha que chene jianeein neeichene coejeein, inara

bajaaichene. jaberoco coinaderaain, baaso ichaain
4ॸCana Coaunera coitucuuruhi neeichene coitucuhin, rauhijiriin
cachaauru. Tana caa chauratane que suujuelanaala beein Cana Coaunera
nenaacha jereein sacuera cacha, Cana bajaauche. ´ʮɗËȍľ͑ľҡľɗ͑фËΎфΎҡ‫ڏ‬
Coaunera que nejeratenaa neein nihane janereein jeelai choaae jauhecotojoeriin
coitucuhichene. Aihane jaun chunocoha Cana Coaunera.
caa chauratane que nenacaauru jereein
Cana Coaunera aitoonjoan que Cunaain nejera coacuhin niha cachane
jaolequiin nenaate Cana Coaunera que 11-12ॸCanejeraauru jiaonriha cunaain
nejeratiha aicheein. 5ॸͮɗɗнӕľ͑ɗ͑нӕɗ‫ڏ‬ ita coacuhin, ita janoriteein neeichene.

chene jaanu quete quiricha inoaesi Chunei Cana Coaunera coreniha rai
cuhane, laenaera que laenaerateein nejera inauhene nejerateein nenaate
aitoha Cana Coaunerane rijijieein, Cana Coaunera rai baaso ichareein.
esinaae rauhijiriin aitohane rijijieein Inasiina Cana Coaunera colaihaje
inetono janonaa bana inara suujua tacaain nejelaauru ichao coaraain,
letonohacha ichana jerequiche. 6ॸNete “Acate naaojoaain ichoae,” naain
jataain cana belaihane jaun, itolere coulurujuera rijitiin ereriquiche. Leinjiin
janonaa bana cana coroatajane Cana Cana Coaunerate laen, chatohaneein
Coaunera, rai Quiricha Inoaensi cuhane baaso ichaain, caohacha ichaain,
ɗҡΎȍ͑ľҡΎËΎȍ͑ľľɗ͑ҡľнӕľ͑ɗ͑ɗËȍ‫ڏ‬ naaonjoaain ichaonacaauru coaraain,
jenaa tocohaneein rai baaso icharaauru nii que, “Acaauru acaaurute, naaojoaain
que nejerate Cana Coaunera. Jana jataaen baaso ichaechajeein ichaaore,”
esinae rauhijiriin esenetaain nere Jana, “Acaauru acaaurute laen
tonoraeraaurute belaain coroatajane caohachaain suujua coaraain
Cana Coaunera. 7ॸNitohanihana jaun caohachaain ichaaore,” naain cacha
nelararajiaauche, Cana Coaunera ere ichao coitucuhin que erenaa naine.
tonorana que. Atiin nii Moconajaera Aitoha quiricha cuhane Cana
sitaauchete inara caje amuhine. 8ॸAihana Coaunerane tonorae lanaala,
jaun, Cana Coaunera rai caohacha rene ́ľľΎËȍӕфӕɗËȍΎËΎфɗ͑ËΎӕ́ӕфӕ‫ڏ‬
nichuuntaain Cana Coaunera juera rijitiin ereeichenete, chatohaneein
jerenohicha ichajeein ichaaoche. Aihute inara itajeein, chatohaneein inara tenaa
inara rohan neeine Cana Coaunera. nainereein Cana Coaunera. Aca techu
chaen naine, jianacoo baasoneein nelaterinain, cororoneein setuhin

neeichene caje inara mitaane. naaojoanrichaaine jaun, chaen
quirichaain cojoanone jaun. 3ॸCoriqui
“Naaojoanrichaain eresi,” naain niha natiinte, caohatiin rucuhequichene
coitucueniha cachane niha natiin nitajiha cureein.
13ॸTabaaurute, “Naaojoain neseuna Inae saa cana janonaane banate satiin
cureeunni, cuu amihanenaa que baaso icharaauru itajeratereein usi tabai
necoreteein coriqui taojiaa,” naaure. que Cana Coaunera. Nii banate, nii
Caohachaai nitohaneein coauquichene. nacododojoanei acaauruhacha rucujuei
14ॸNiheichu, “Naaojoanrichaauni eresi,” rucuhele, chabana lateein neeuruha
naain coitucuheeiche. Inoaelu cairichaineein nenacaaurune, acaauru
netojoeein inoo tejian ichaoriquicheine coroatajaneein, naaojoaunrenihane
coitucuhiche. Tana janoneecha mituhin coaraane jaun, ͑ɗɗËΎфľ͑ɗȍËΎфɗнӕɗȍΎ‫ڏ‬
nii baiha nitajiha suruaa neeojoaine naneein nenacaauru casetecareein Cana
rijiicha inara ichaone coitucuhichene. Coaunera. 4ॸNitohaneein cairichaihuru
15ॸRaujiaaincha caohachaain cairichaauruha acaauru amihaneeo
coaaucuche. “Cana Coaunera jerihanena corete lanaalanete rautaene jataain
ichaaojoihanune caa ichaain, leeocha Cana Coaunera. Cana Coaunerate jana,
ichaain, naaojoanreeunni,” naauche. ͑ɗɗËɗфɗËȍɗȍӕфӕËËȍӕфӕËɗфɗËȍľ‫ڏ‬
16ॸNii inatiinte chaelai nihane coasitaain riin neeuruha coriquihona neein
ereeiche. Caohachaai niritiin irihacane. nenacaaurune coaraje. Nihei chaen
17ॸæ͑æΎӕ͑ľфʮľфľ͑ΎȍɗËΎɗҡӕËӕȍ‫ڏ‬ aohana jerecuruhi rai namihaneeon
cache natiin, nii canaacha coitucuhi coreniha aitucuruha cachaaurune. Cana
caohachaain ichaenihacache nete osa æΎӕ͑ľфҡľ́ľ͑ɗҡΎËӕфӕȍËɗфɗËȍɗȍӕ‫ڏ‬
tabai que nesarurihacacheein. rune aonaje.
5ॸґҡΎ͑ΎΎҡľфΎҡΎʮΎľľɗ͑ËËȍӕф‫ڏ‬
Caseteco coaracuururichaain tane que ichaohiche, itolere inaraacha
cairichaihuru cairichaaurera latei que nerujueleteein, nete inae nii
coriquihonaaurune coreniha inara que, nii core coaaratiha
5
1ॸAonacuche satiin coriquihona cureein Cana Coaunera inae cuutihane
neein nenacaauru, ͑ɗɗнӕľËΎȍ‫ڏ‬ bana. 6ॸJoaereein lera colane cairichai
chaain casiin neeichene coina. Tabai cha coitucuuruhi cachaauru sohin
ɗ͑Āľф͑Ëӕ͑ҡľËȍ͑Ëӕфɗнӕɗ‫ڏ‬ jaohin naaojoaaiche, inara rijijieein
cheein, ecu tihane bana necairichaa neeurinaauruhane jaan que airijiin. Nii
curiquicheeina jaun. Satiin nii inara corenihate inara casetecaain, jataain
coriqui aina caohacha nainejeein inoaelu netojoeein inara cairichareein
nitajeeichene coina, tururichaain Cana Cana Coaunera.
Coaunerana jaun. 2ॸInara coriquihona
Cana Coaunera bajajeein raotojoeein
neeichenete arajiin coriqui jaohiche,
cohacuruhine Cana Coaunera
leinjiin inaraacha latei corenihacha.
coitucuurera
Nihei chaque nelaterinaain nii
inaraacha sirii rucuhele. Nii inaraacha 7ॸNitohaneein cuu tihane bana nii core
rucujuei rucuhele nacodohaqui, nii coaraterichaain Cana Coaunerane jaun

inara coriqui, inara cajione, inara coa nererojoecaache. Nii inara
lenone nacodohaqui, nechu inacojoeein cairichaaurera aina abaantaain, turuha
Cana Coaunerane reeintiaain Coaunerane coitucuhin esenetaain

cohacuche. Charijiijieein teeinti, neeuche.
nocoanajaauruhane, temule jaauruhane, 12ॸCaohachaain aonacuchena inara rai
omarohin nihane cohajeeure, inacaain, aite. Baasoneein ichaonaa corihaaichena

tainacaa que turuhane taihuruhane jaunte joaenreein, “Cana Coaunerate
coina. 8ॸNii rijiijieein turuha Cana coaraje. Acate esinae aitocoaaunne
Coaunerane reeintiaain cohacuche. coitucue,” naain esinae rijitiin
Jiaonriha Cana Coaunera ere tonorana nohaneeiche. Coa niritiin nohanihache
jianiquichene. Atiin cohacuche, inae inara casetecaa Cana Coaunerane
carajarinaain turuha caa cana rai coataa. “Icharichaaunni,” naain chaelai
chauratane que Cana Curuaanaa que ereeichene ichacuche. Jana,
Jesocurisitone. Nii coreniha atiin inara “Coatiha icharihaaunni,” naaichene coa
suujua lararajiaain, Cana Coaunera ere ichacache. Jiaonrihachu chaen, “Cana
tonoraain sacuuche. 9ॸCanejeraauru Coaunerate coaraje,” naain nohanenaa
jiaonriha ita que inara suujua coaauquichene, nabana inara casetecaa
rerohecaain ita que nejerateein Cana Coaunerane coataa.
neeichene. Nitohaneein neeichenete 13ॸChatohaneein necairichajeein niha
inara casetecaeratereein nii chuneine, Cana Coaunera bajaaine. Jana

rucueraaunu que nenaa, nii turuha chunei inae raotojoeein nihane, фËȍΎΎ‫ڏ‬
uhenenu Cana Coaunera. joeein Cana Coaunera coroaejeein
10ॸChatohaneein necairichaaichene nenatemiin.
niha natiin, Ëȍфɗʮɗľľɗ͑ҡľľɗ͑ҡɗɗËȍľʮľҡľ‫ڏ‬ 14ॸChatohaneein cunaitiha chuneine,
curelu profetacuru, nii rijijieein neeuche. æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕӕфľфɗËȍӕȍľ‫ڏ‬

Inoaelu aitiin acaauru letohaa Cana naauru cotihacuchete, erene que rujuaain
Coaunerana jaan que, cachaauru rai rai Cana Coaunera bajaauruhinete, nii
ereerejeein beebejeeure, ʮҡɗ͑͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ cunaitenaa rautaaine Cana Coaunera.
chaauruhane niha natiin. ͮɗɗ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ 15ॸEsinae rauhijiriin, nii cunaitenaa
chanaa abaantaain, nihei Cana rautarichaain Cana Coaunerane esenetaain

Coaunera ere beebejeeuruhane bajaauruha nete, nerautareein nii
jianelanaala, nii aihuruhalune rijiijieein cunaitenaa. Aihute, chaen chatohaneein
nihacachenete caohachae. 11ॸAcaaurute osa que nesaruhin nihane niha natiin, atiin
jataain caohatiin neeurelu Cana que suujua acatena nainemiin Cana
Coaunera aina. Coaraauna chuhinti, nii Coaunera. 16ॸNitohanihane jaun, ËȍҡΎȍ‫ڏ‬
ɗ͑ф͑ľҡΎ͑ɗËΎɗҡӕËӕȍɗËȍľ͑ľҡΎËΎȍ‫ڏ‬ neein baaso ichaain osa que nesaruhin
neein jetao, tabai inaderanaa que neeichene suujue lanaala ita rai beein, ita
situhin nihalu Joobe ne. Nii baiha rai Cana Coaunera bajaauche jiniiquiin. Nii
caohacha icharichaain rai Cana banate, chatohaneein baaso ichaain osa
Coaunerane esenetaana jaunte, que nesaruhin naaojoaain neeichene niha
nitohaneein jeelai amuritoheriin natiin, atiin inara que suujua acatena
coroatajaniha Cana Coaunerana jaun, nainereein Cana Coaunera. Caohachaain
enacoauneein calaojoiin, cacunuquiin, nere tonoraera caohachanejein cacha bajaa
baca siriin, caohatiin raoti ichaonaa que nete tonorae Cana Coaunera.
ichaohin nelu Joobe. Aiha Joobene 17ॸCoaraauna chuhinti Cana Coaunera
rijiijieein necairichanaa abaantaain, ere bera inoaesi Irihasi. Cana rijijieein

inara coroatajanerihani Cana cacha neein niha natiin jetaote, uheniha
ґ͑ҡɗΎËȍ̞ľҡΎɗॷ5 504
elone coina Cana Coaunera bajaane nete jere Cana Coaunera, Cana
jana, nichata jaanaca cataaun Curuaanaa Jesocurisito naaojoaain,
tiaaojoaain uhene elo aansijieeinijin. acaauru netonai Cana Coaunera
18ॸNii baiha coaiteen Cana Coaunera esenetaain nere tonoraauruhane nii
bajaa Irihasine jana jetaote, elo letoae ¡ѸΎ͑ľľɗ͑͑ľľӕфӕȍ͑ľËʮľфΎËΎ͑‫ڏ‬
Cana Coaunera, atane setejiaane jaain ranajaa Cana Coaunerane coina.
enacoaauneein omarona nainiha Chaen techu tabaauru Cana Coaunera
temulene coina. coitucuurera, inae nere baiteein
19-20ॸAonacuche, saatono neeina baaso ichacure. Nabana caseteco
inara rai aitoreeunni. Chunei baaso coaraa nii Cana Coaunera baiterane
ichaaechaejeein ichaoha Cana coataa, caohachaain aina ereein
Coaunera baiteein inete, ohane bana coroatajanecuchete nacoaauneein
cuhanete nereein necairichana jaun, æ͑æΎӕ͑ľфľфľľѸľ͑ľҡɗ͑ҡΎ͑Ύф‫ڏ‬
cuu nitajihane coina. ͮɗȍľɗ͑ɗҡΎȍ‫ڏ‬ miin. Nitohaneein osa que nesaruha
neein chunei casetecana jerihei Cana namute cachane jana, Cana Coaunera
Coaunera niqui. Esinae Cana rai caohacha que namute cacha
Coaunera esenetaera neein nenaa suujua raujiaain nenaate, osa que
tocohaneein, nii Cana Coaunera namuritohane niha natiin que suujua
ľѸľ͑ľҡӕфӕȍɗфɗľфľľɗ͑фľ́ËËȍľ‫ڏ‬ acatereein Cana Coaunera.
Fedoroacha
letoai leinjiin
ichaonaa caohacha inaraacha cohajei

Inara coaaucaaun. tereein. Nii inara rai niicha teeni nii
1
1-2ॸCanuna Jesocurisito letono chatohaneein nitajenaa nainerinaain.
afosoto Fedoro neeun. Inae 5ॸNitohaneein esinae rauhijiriin inara
jauriaalu caje coaauneein coaausihalu ichoteraterichaain Cana Coaunerane

cana Inaca Cana Coaunerane rijijieein esenetaain neeichene jaunte, niicha
nii niicha ranojoinequichene, Poonto, ichana nainei ichaain inara beraicheein,
Galasia, Capadosia, Asia, Bitinia, ʮɗ͑ËΎΎ͑͑ľľɗ͑͑ɗɗɗ͑фɗËȍΎҡľфҡľфɗ‫ڏ‬
naaonjoainuri batane que cuhin inara chaaine jaan que turuhichene, inara que
atane udaa riaaneein neinequichene ¡͑ɗȍҡľľɗ͑͑ɗɗËȍфӕËӕʮӕľɗËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
raine caa quiricha laenaain letoaaun. tiha inae ecu tihane bana inara quene
Nitohaneein rai cachaneein naitoonjoan coina.
tonoraain neeichene coinate, jelai teein 6ॸNitohaneein neriquicheeine jaunte,
rai Suujue que inara suujue teein, raotojoeein rachoojoeein neeiche ena, itolere
Calaohi Jesocurisito coichana aina que coujunojoineein cairichanojoineein
cuaain inara coulucohin inara raain neeichene nihanatiin. 7ॸCharijieein teeinti
nelu. Aihane jaun, jeelai amuritoheriin usihanau oro teein mocoore caje mituha
inara coroatajanemiin Cana Coaunera baasone coina, nii rijijieeinte inara netonai
jiniiquiin raotojoeein neeichene coina. coujunojoineein neriquicheein. Inae
͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ËΎӕʮӕ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑ËΎ͑ΎʮΎɗ͑ľнӕɗ‫ڏ‬
Itolere bana canaacha cohajei ichaonaa chene jana, itolere necairichanaa abaantaain,
3ॸCairichaaojoaain cana coaraain, cana inara sarunaa jeriha moconajaerane
coreniha ohane baiha caje ichanaa tonoraelanaala, itolere que laraajiin
Jesocurisitone aina cuaain, ͑ËΎӕ‫ڏ‬ neeichenete, nii jataain coreti- nitaje rai
neein ena nejanoaain nenaa rijijieein nenaa oro amurijiriin nelateineein
nenaa jaun, cana Curuaanaa neriquicheein. Nitohaneein coujunojoineein
Jesocurisito Inaca Cana Coaunera neeichene abaantaain laraajiin neeichenete,
coroaecaachenete ne. Nii Cana coroaenojoineein neriquicheein inae turuha
Coaunerate itolere bana canaacha cana Curuaanaa Jesocurisitone bana.
cohajei ichaonaanaja tereein cana rai. 8ॸCoatiha niqui charijibana
4ॸChaen techu aca inara que banihateein Jesocurisito coaraain niheeiche inara.
dedeeu Cana Coauneraacha rucujuei- nii Nete coaara rijitojoeein jataain belaain
505
ǗľĀΎфΎËȍ̞ľҡΎɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ1 506
coroajeein rachoojoeein neeiche. Chaen coaraain, nacoauneein turuha uha

techu, “Naaonjoaan,” naain inara ere Jesocurisitone jana inara rai Cana
nejesinaacha que benaa nainiheeiche, Coauneraacha tenaa jereiicha que
jataain necaohachanaa nihane jaun. jaaequiin neeuche. 14ॸCoujuriu Cana
9ॸNitohaneein inae ichoteratenojoineein Coaunera calaohineein nenaa
niha inara suujuene jaunte, raotojoeein tocohaneein naitoonjoan tonoraain
rachoojoeein neeiche. Nitohaneein neeuche. Jiaonriha jauriaalu Cana
neeichene coinate Jesocurisito Coaunera coitucuelanaala inara suujua
esenetaain neeiche. letono rijijieein ichaohichelune rijijieein
10ॸNitohanihane coinate inoaenlu caje ichaohichene. 15ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ɗËȍΎľ́‫ڏ‬
coaauneein jianacoon cana ichoteraanu naala, Cana Coauneraacha que
que cuaain caohachaain coitucuuruhane banijiaaineein saantoneein ichaaoche,
coina que nerelaain, cairichaaojoaain nii inara cotihara acaihanejei Cana
cana coaraain ichoteratenojoi Coauneraacha Saantoneein nihane jaun.
nichaachene jaanu terichaain cana rai 16ॸNitohanihane jaunte rai Quiricha
Cana Coaunerane beebejerejetecurelu inoaensi cuhane: “Acaihanejei inara

profetacuru. 11ॸNitohaneeinte inae Coauneraneein Saantoneein nihanune
jauriaalu caje coaauneein profetacuru jaun, canu que banijiaineein
que coitucueratelu Jesocurisito Suujue, saantoneein leinjiin canuhacha
ateinaauruhane baiha nacoaauneein cachaneein ichaaoche,” nae Cana
ichanaain rai caohacha icharaanu que Coaunera.
tiha Cana Coaunerane coitucueratelu. 17ॸ“Cana Inaca Cana Coaunera,”
Nii jaunte niqui: “Charijicha nii naaiche Cana Coaunera quene jaun, aca
aicheein. Chatohanai banacha chuni ichotelanaala canaacha ichai caje
aicheein,” naain niqui coitucunaa cana ichao coaraain rucuheraneein
jerecure, acaauru que coitucueratiha ͑ɗȍ͑ľËΎɗҡӕËӕȍɗ͑ľѸľ͑ľҡɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬
Cana Coaunera Suujuene jaun. 12ॸNete chene coaarateein ichaaoche, jaiti cau
acaauru raineein nenerihani nii Cana chauratane que ichaonaa que neein.
Coauneraacha beratenojoi- inara rai 18ॸInara foerateracuru ichao rijijieein
caohachaneein neeninu coitucueratelu nii chaque nelatelanaala nitaje rai

acaauru que Cana Coaunera. Nii jaunte nenaa ichaonaa que ichaohichene
nii ichoteratenojoineein neeichene jaan, janate, inara ichoteratelu Cana
inae inara que coitucuerateeure nii Ena Coaunera. Nii jaunte inara nii nitajerai
Nenaa Cana Coaunera Ere beracuru nenaa oro, coriqui, naaonjoain que
dede caje letononeein nenaa Cana coretenohineniha nii inara ichaone
Coaunera Suujue aina cuaain. Niite raotojoeein coitucuhiche. 19ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
niqui jataain caohatiin coaraain ͑ľľɗ͑ҡľËΎȍҡɗɗ͑Ëȍľ́ΎΎ͑¡ѸΎ͑ľľфɗ‫ڏ‬
coitucunaa jerecurelu Cana Coaunera lanaala nenaa carenero narejeen sohin
letono anjeraauru netonai. ËӕфӕΎѸËΎфľ͑ɗȍËΎɗËȍ͑ҡľфľʮľҡΎ‫ڏ‬
curuhalu cana inoaensihurune rijijieein,
Esinae rauhijiriin aca jerihane nii chaeloon osaaojoejelanaala nenaa
rijijieein ichaonaa coinate cana Jesocurisito sohin, coichana jataain
cotijiaain ne Cana Coaunera. ͑ľËΎȍËȍɗ͑͑ľ͑нӕľËΎфľҡľ͑Ύ‫ڏ‬
13ॸNitohanihanejaun jatoraain niicha joineein ne nii inara ichao. 20ॸInae
que coacuhin coujurihu inara suujua nitohaneein cana coreniha orichaaine
507 ǗľĀΎфΎËȍ̞ľҡΎɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ1ٍॷ2
coinate jaiti necoaunaeniha cana rai tiin, inara amute cacha cotaairiichene
chauratanene ajiniha caje coauneein nihanatiin belaicha rijitojoeein rai ereein
nesilu Cana Curuaanaa Jesocurisito. Nii neeichene coaarateein neeichene jianeein
jaunte inae ecu tihane jaun jeriha Cana neeuche. 2ॸAiha ena nejanoanaa canaanai
Coaunerane jaun, nii bana inara ujuari, itaariicha que coacuhine rijijieein,
caohachanu que ecocohin nelu. Cana Coauneraacha jerei que coacuhin,
21ॸJesocurisito aina cuaainte, nii oo caje aca jerihane rijijieein ichaohin, inara
ichateein rai caohacha icharaanu suujua ilaauchete ichoteratenojoineein
teraneein nenaa Cana Coaunera neeiche. 3ॸNitohaneeinte neriquicheein,
coitucuhin esenetaain neeiche. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ esinae rauhijiriin caohacha teraneein niha
neein inara coroatajaneraneein niha Cana Coaunerane coitucuhin esenetaain
Cana Coaunerane jaunte, leinjiin neeichene.
acaacha cohajeein que jaaequiin
neeiche. Ajeri neloheriteeuruhane jaan
22ॸInae nitohaneein Cana Coaunera rijiicha Curisitone que cuaain
beratenojoi esenetaain tonoraain acaauru relaa Fedorone.
neeichene jaunte, inae couluunojoineein 4ॸNii Cana Coaunera rai ajeri ichaohin
ne inara suujue, jataain inara suujua nenaa Jesocurisito, nii chaque nelatihei
aina cutaain jiniiquiin Jesocurisito фɗʮɗʮɗľľɗ͑ʮΎ́ľËΎȍɗ͑͑ľľӕфӕȍ́ӕʊѸфľ́ɗҡ‫ڏ‬
ranojoineein nenacaauru canejeraauru curune jaancha que coacuhin raaicha
aina ita belaain neeichene coina. nelateein neeuche. Nitohaneein nelatihei
Nitohaneein le cacha nequichene atiin rijijieein coaracuruhane sainejeeinte, ajeri
ita acatiha tacaain, inara suujua aina ichaohin jataain itolere que nelatineein
cutaain ita belaain neeuche, nii baaso janijiin Cana Coauneraacha tenojoineein
coacuelanaala. 23ॸEnate nacoaauneein nenaa ne. 5ॸNirijieein techu esinae
nejanoaain nenaa rijijieein neeiche. фӕȍɗʮɗфɗɗ͑Ëʮľфɗȍ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬
Coatiha cacha onaa inaeraneein nenaa chene- ajeri ichaohin nenaa caje Cana
jaberoco caje nii nejanoaheeiche. Cana Coaunera lorerineein ichanohin Teenforo
Coaunera Ere chabana nitajenaa rijijieein rai saseredote esine neein Cana
charanejeein satonoelanaala nenaa aina Coauneraacha jerei ichajeein saantoneein
cuaainte nii nacoauneein nejanoaaiche. neriquicheein. ͮľҡľɗ͑Ύľ͑́ӕɗËȍľʮľҡΎËӕ‫ڏ‬
24ॸNitohanihane coinate: “Satiin cachate ruha saseredotecurune rijijieein, Ëфľ͑ľфΎ‫ڏ‬
nejanoaain fojoeein ichauhenaneein ËӕфӕѸΎȍɗ͑ËΎɗËȍ͑ҡľф͑ľľɗ͑͑ľ͑ľфľľɗ‫ڏ‬
inae biinaanihane ohe. 25ॸNete laen Cana cheein. Inarate Jesocurisito aina cuaain
æΎӕ͑ľфľфľ͑ɗɗËȍфɗʮɗ¡͑ѸҡΎ͑Ύľ́‫ڏ‬ Cana Coauneraacha jereineein, rai
naala nereein,” naain laenanohineein ne cachaauru suujuateraneein neriquicheein.
Cana Coaunera Quiricha cuhane. Nii 6ॸNitohanerichaaine quete:
inara rai beratenojoineein nenaa Erenaa “Sioon neseeune, ajeri jataain

esenetaaichene jaunte, ɗ͑ľɗËȍΎҡľфҡľ‫ڏ‬ nelateinneein nenaa quiicha janijii
nojoineein neeiche. teeun.
2
1ॸʊ͑ľ͑ɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ɗËȍΎҡľфҡľ͑Ύ‫ڏ‬ Aihana jaun esinae rauhijiriin
joineein neeichene coina, inara rai caohachaniha nii ajeri quiicha
beratenojoin Erenaa esenetaaichene jaun, teeine coitucuhin esenetaain
jauriaalu baasoneein ichaohin inara amute nenaa que
cacha cairichaa nohaneein, ͑ľËΎľ́ʮӕȍфɗ‫ڏ‬ chabana jaolecorinaauni,”
naain laenanohineein ne Cana Coaunera Coaunera coroaecurureein, inae le

Quiricha cuhane. cachaniquichene caje inaraacha ichanohi
7ॸCana, esenetaera nichaachene rai nii rucuhecane cojoanonaa que turuhane bana.
Cana Coauneraacha tei ajerite jataain 13ॸInae Cana Coaunera cachaneein
nelateineein ne. Nete Cana Coaunera neeichene jaun, satiin inara amute
тӕɗфɗËȍËӕȍ͑ľ́ľ͑͑ɗɗľѸľ͑ľҡľ́‫ڏ‬ cachaauru- cocoainanacaineein
naala nenacaauru que: nenacaauru ere tonoraain neeuche. Chaen
“Jaolecooruha loreri icharaaurune leeochaauru cocoainanacaihuru
jaan ajerite, amuritoheriin cocoainanacaineein nenaa
loreri nunuheneein temuraneein enferadoro ere tonoraain neeuche. 14ॸNii
nerotoha cureein. rijijieeinchu nii rai letonocuru- baaso
8 Acate leinjiin ajeri jaberoconeein icharaauru casetecaain caohacha
lacurocuruhane jaaneein nereein,” ichaeraauru coroaeraneein nenacaauru ere
naain laenanohi nihane rijijieeinte, inae tonoraain neeuche. 15ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑͑ľľɗËȍľ‫ڏ‬
lacurocure, nitohaneeuruhane coina nete jere Cana Coaunera, nabana tonaain
inae ichanohineein neeuruhane jaun. ereeuruha inara que caohacha ichaera
9ॸNete inara le lauriineeichene, Cana cacha nocoeje chanuheriin ichaonacaauru
Curuaanaa rai saseredoteneein niicha aina cha coitucuhichuru cachaaurune
janijiineein, Cana Coauneraacha jereineein coataa.
rai cachaneein neeiche. Nitohaneeinte 16ॸInaraacha jerei ichana nainequiche
inara raain nelu Cana Coaunera, jataain rai niqui. Nete laen nii inaraacha ichai aina
caohachaneein nenaa niicha beratei cuaain naineneeiche leeochaauru rai baaso
beeiche leeochaauru raine coina. Acate ichaquichene. Aihana jaun coujuriu Cana
nocohenaanau nenaa rijijieein neeichene Coaunera cachaneein caohacha ichaain
jana, inara cotijiaain nelu, фɗËΎȍËȍ‫ڏ‬ neeuche. 17ॸSatiin que inara suujua
neein nenaa Cojoanonaa que neeichene acateein jiniiquiin ita belaain- jeriha Cana
coina. 10ॸJauriaalu niqui cairichaaojoaain Coaunerane rijijieein neein- enferadoro
inara coaraain niheilu Cana Coaunera, rai que inara suujua acateein neeuche.
cachaneein neneeichene jaun. Nete inae
enene rai cachaneein neeichene jaun, inae Cana relaeranu que
cairichaaojoaain inara coarae Cana necairichaain nihalu Curisitone
Coaunera. 18ॸNitohanihane jaun rai fatoroon ere
tonoraain aca jerihane rijijieein neeine
Cana Coauneraacha icharatei letononeein nenaa. Jiaonriha caohachaain
ichajeein ichaaoche belaain aca jerihane rijijieein siriha
11ॸCanejeraauru, atiin inara suujua fatoroone jauhancha nere tonoraain
coaraain, inae nejelau cachanequichene nihane. Nechu aansaineein cotaitiin niha
ichao que ichaaoche, nabana nitajiha inara fatoroone nihanatiin nere tonoraain
suujuene coataa. 12ॸæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬ neeine. 19ॸJeriha Cana Coaunerane rijijieein
lanaala nenacaauru aina neeichene ichaohacachene coreniha, lera colane rai
nihanatiin, coujurihu Cana Coaunera cacha nihacachene corenihacha cana
coitucueraneein neeichene coaarateein casetecaain cana cairichaane nihanatiin,
neeuche. Nitohaneein ichaohichenete, baaso jianelanaala abaantaacachenete jataain
ichara niha inara beeuruhane nihanatiin caohate. 20ॸJana esinae rauhijiriin baaso
caohacha ichaquichene coaraain Cana ichaquichene coreniha inara casetecaain
neeuruhane abaantaain neeichene, coatiha nenacaauru inara lanaauru, 2ॸesinae

caohacha ichaa airiheicheein. Nete laen rauhijiriin caohachaain neein, nii baaso
caohacha ichaquichene coreniha, inara ɗËȍľ́͑́ɗ͑фѸӕӕʮӕËҡľľɗ͑ɗËȍΎȍɗ‫ڏ‬
casetecaain inara cairichaeranihane, chene coaracuruhane. 3ॸEsinae rauhijiriin
soroelanaala abaantaaichene Cana caohachaain nenaa jeriquichene, nii
Coaunera notaracaae caohacha ichaa nitajenaa inaaurera rucuhele oro caje
airiquicheein. 21ॸNitohaneein neeichene ichanohichuru, cajione caohachaauru,
coinate, inara cotijiaain nelu Cana naaonjoainuri que coacuelanaala, 4ॸinara
Coaunera. Inara coreniha necairichanaa suujua aina cutaain esinae rauhijiriin
abaantaain nihalu Curisito inara que Jesocurisito suujue que coacuhin
coaarateeine rijijieein, inara netonai neeuchete raotojoeein neeiche.
necairichanaa abaantaain neeuche. Caohachaain Cana Coaunera notaracaae
22ॸCoatiha niqui aansijieeiniji osa que nihacanete jataain nelate. 5ॸNii rijijieein
nesaruhin nihei chuni coritaain niheilu techu nerejetocure cana inoaensihuru
Curisito. 23ॸNiheichu nocoejechanuuruhane benecuru- jeriha Cana Coaunerane
͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑ËΎҡɗȍËӕфӕ͑ΎËΎľʮľËȍ‫ڏ‬ rijijieein ichaonacaauru. Nitohaneein
nuhin nerejetohilu. ͮɗȍľɗËȍӕËɗфɗËȍӕ‫ڏ‬ jeriha Cana Coaunerane esenetaauruhane
ruhane nihanatiin tonaain ereein jaunte, jeriha acaauru lanaaurune rijijieein
nerejetohilu. Cana Coaunera esinae acaauru ere tonoraain neeurelu nii acaauru
rauhijiriin baaso icharaauru coitucuhin nii benecuru. 6ॸNitohanihane jaun techu:
rucuhecane coinaachate aitoraaetelu. 24ॸNii “Canu curuaanaa,” narejete lana Abaraaun
Curisitote jaberoco aina cuaain cana osa rai Sara, nere tonoraain aca jerihane
amaain coroso que ohin aina jiniiquiin rijijieein nihane jaun. Nii aihalu Sarane
cana osa atinaelu, aina cuaain ichaonaa фɗʮɗʮɗľľɗ͑ËѸɗ́͑́ËΎľʮľ́͑́͑ľľɗËȍľ‫ڏ‬
esine que ichaohin osa colane nenaa coina. nete, rauhijiriin coujuriu nii Abaraaun aina
Nitohaneeinte cana osaacha que Sara nefoerateneein nenaa rijijieein
nesarujueein nihacachene caje cana neriquicheein.
mitaeranu que coroso que ohelu Curisito. 7ॸJana inara acaauru lananequichene,
25ॸJaurihaalute niqui aiha beraicha colane jeriha inara sinijeraaurune rijijieein
nenaa carenerone rijijieein nitajenaa neein jiniiquiin ita suujua rijijieein neeuche.
nerejetocoaachelu. Nete laen inae ena Coa ene neeuruhane amihaneeon
carenerocuru beraiha beraichane, amurijiriin, inara sinijeraauruhacha
nitajenaa nainecurenihane rijijieein inara ichanenu teein nihache. Inara rijijieein
beraain niha Curisitone jaun, nitajenaa acaauru caohachane quete, nitohaneein
naineneeichene jaan ichaonaa que acaauru rai ichaonaa teein nelu Cana
ichaohiche. Coaunera. Aineeichenete Cana
Coaunera bajaain neeichene, inara ere
Naaonjoaai ichaaoruhine tonoraenereein Cana Coaunera.
sinijeraaonacaauru.
Satiin Cana Coaunera ranojoineein
3
1ॸAihanajaun inara lanaauru ere
nenacaauruhacha ichanenu
tonoraain neeuche enecuru. Aihute
inara ichao cajeecha coaraain, acaauru rai 8ॸAihana jaun ita suujua rijijieein
erenaa latelanaala, nii Cana Coaunera neein ita janojera rijijieein ita belaain,
beratenojoin erenaa coitucuhin esenetaain leeochaauru coroatajaneein, nii
neeuruhine esenetana jerelanaala ́ľľΎËȍӕфӕ̲ӕфɗʮɗфɗɗ͑͑ľ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬
naala neeuche. 9ॸJiaonriha tonaain jaan,” naain bajaa inara cajene,

baasoneein inara que ereein neinihane, raotojoeein belaain beeuchete
nii tonaain que baasoneein ereeichene. coitucuhin neeine. 16ॸNete acaauru
ͮɗȍľɗËȍӕɗ͑ф͑ΎËΎľʮľËȍ͑ӕȍľф‫ڏ‬ amurijiriin nenaa coacuelanaala,
nihane, coa inara netonai nocoeje acaauru que inara suujua acateein
chanuhache. ͮɗҡΎȍ͑ľ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬ acaauru rai beeichene caohachae.
naala acaauru rai caohacha ichacuche. Nitohaneein coujuriu Jesocurisito
Nitohaneein inara rai caohacha ichaane esenetaeraneein caohacha nejesina
coina inara raain nihalu Cana ichaain neeuchete nocoejecurumiin
Coaunerane rijijieein. 10ॸNii coinate: inara que baasoneein erenacaauru.
“Chunocoha nichao colalajiin 17ॸBaaso ichacaachene coreniha
raoti ichaonaa que ichaonaa ͑ľËɗфɗËȍ͑ËΎфËËȍľ͑ľ̲ӕфɗҡΎľ‫ڏ‬

jerihane, riintejia nenacaaeneein caohachae
namute cacha que baasoneein caohacha ichacaachene coreniha
erelanaala, necairichanaa coaracaachene,
nii casajenelanaala, nitohaneei jeriha Cana Coaunerane
11 baasoneein ichaonacaauru aina jaun. 18ॸNii rijieein techu Jesocurisito
nelanaala, netonai lesajeeincha cana osa coreniha
caohachaacha ichaain cairichanojoineein ohin nelu. Coatiha
raotojoeein ichaohane jaanuhacha niqui nii chatohanai baaso ichaain osa
ariin que nesaruhin niheilu aca, nete erenaa
acaacha sacuhine. ҡΎ͑Ύфľ́͑́¡ѸΎ͑ľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬
12 Cana Coaunerate caauru coreniha necairichaain nelu, rai
caohachaain suujua coaraain Inaca Cana Coaunera rene cana amaane
ichaonacaauru beraichaneein coina. Joaenreein cacha rijijieeinte
nihane jaun, niqui ohin nelu rai jaberoco. Nete aca
bajaauruhane aonaain ne. Cana Coaunera suujuenihane jaun oo
ͮľҡľ́ľ͑¡ѸΎɗËȍʮľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬ caje ichanaain enanetojoeein ichaohin
caauru que ne. 19-20ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ҡľѸӕӕʮӕľ͑ľʮľѸɗ͑‫ڏ‬
jaoleconaa rijijieein ne,” neein cuhin, acau tabai itajenojoineein
naa Cana Coaunera Quiricha inoaensi moconajaera casetecanohineein
cuhane. nitajenacaauru suujue relaelu.
13ॸNitohaneein itolere bana caohacha Acaaurute bote nainaa Nohene
nejesinaacha que coacuhin neeichene, reentiaain esenetaauruhane cohaca
nerihei inara rai baaso ichara. 14ॸNete Cana Coaunerane sainejeein, ľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬
laen caohacha ichaquichene coreniha renihane jaun nitajeeurelu. Acaauru
necairichanaa coaraquichene nihanatiin tabaauru esenetaeraauruhachate,
фËȍΎΎʮΎľľɗ͑͑ľфӕѸɗľʮľľɗ͑͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬ itolereneein fosanejeein acau tabai caje
cheein. Jiaonriha nii chuni que casiin nichoteeurelu. 21-22ॸNii acaute cana osa
nesooneein neeichene. 15ॸNesoonenaa ʮɗ͑ľľɗ͑ɗËȍΎȍËËȍľ͑ľËΎɗ͑¡ΎҡɗѸ‫ڏ‬
coacuelanaala raujiaaincha inara suujua nojoinichaane jaa cojunacaneein
cuhane Cana Curuaanaa Jesocurisito nenaanelu. Nii aina cuaainte, inae
coacuhin bajaebajaecuche. Chaen letona ichoteratenojoineein nihacache cana
jatoroaain neeuche chunocoha inara netonai. æΎҡɗȍфӕʮɗɗ͑Ëӕ́ӕΎ͑ΎʮΎɗ‫ڏ‬
caje, “Chatohanihana nii jaaecoichene niha cana jaberocone coina baotisanojoi
nihaacache. Acate raujiaain cana æΎӕ͑ľф͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑Ѹӕӕʮӕľ͑ľʮľѸɗ͑‫ڏ‬

jaberoco coulocohin, oo caje ichanaai neein ichaohin neeuruhane coina.
dedeeu cuhin Cana Coaunera raotono Jerichanejeein techu niqui, aitocuruha
nichajai que neein, itolere anjeraauru cachaaurune rijijieein caohacharelu jaiti
amurijiriin, ËΎËΎɗ͑͑Ëɗȍӕфӕ̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬ ʮ¡ľфΎËΎ͑ľľɗ͑͑ľľӕфӕȍ͑ľ¡͑фӕËӕȍľ‫ڏ‬
riin nihane coina nenaa Jesocurisito nohinihalu niine.
aina cuaain, aina nenaa coina cana 7ॸInae satonoha itolerene que
suujue coulooca Cana Coaunerane jaan tururichaje. Aihane jaun inara que Cana
neein ne. Coaunera icharatenohin ichajeein Cana
Coaunera bajaae bajajeein ichaaoche.
Cana Coaunera tenojoi inaraacha 8ॸItolereneein inara suujua aina cutaain
ichana nainei que leeochaauru jiniiquiin ita belaain ichaaoche. Jataain
coroatajanecuche. ita belaain ichaoha cachanete arajii rai
4
1ॸAihane jaun cana coreniha nosa que suujua acatereein Cana
jaberoco cairichaain nihalu Coaunera. 9ॸInara rene turuhin niha
Curisitone rijijieein, inara netonai chunine tonaain leeochaauru que
necairichanaa coaraquichene coina erenaa coacuelanaala inara loreri asaae
jatoraain neeuche. 2ॸSuujua letono raauche. 10ॸCoujuriu lauri lauri inara que
rijijieein ichaohane jianeein Cana Cana Coauneraacha icharatenohi
Coaunera jerenohicha ichaane coreniha icharaneein nenaa tocohaneein, ichana
necairichanaa coaraain neite osa caje nainequichene rijijieein inara rai Cana
nichotereein. 3ॸJauriaalute inara netonai Coauneraacha tenojoi aina cuaain
ɗȍӕфӕȍ͑ɗɗæ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕľ́‫ڏ‬ leeochaauru coroatajanecuche.
͑́͑ľ͑Ëӕфӕ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľфľʮľҡΎ‫ڏ‬ 11ॸChunocoha tonaain erenaa jerihane
coichelu. Nitohaneeichene jaunte, jaa que irihane, jeriha Cana Coaunerane

jataain baasoneein ichaohin, inara rijijieein ereein neeine. Chunocoha
suujua coaraelanaala necha ansaineein coroatajanera latihane, ii rai Cana
nerejetocoichelu, jianelanaala cocohin, æΎӕ͑ľфËȍҡľɗнӕľ́фʮɗɗ͑ËΎфΎҡ‫ڏ‬
tonijiaain ichaain ajenacaauru aina niha janeeu. Itolere iicha ichai ichaaine,
natiin neein, nii ichanohichuru itolere bana caohachaain ichaaute ii
ecaantooruniha natiin coroajeein, coroatajaniha Cana Coaunera aina
naaonjoaain nerejetocoichelu. 4ॸNete Jesocurisitone coaraain coroaecuruhine
laen inae enene, chabana jianelanaala cachaauru. Acate rai necaohacha que
¡ѸΎɗËȍɗ͑͑ľ͑Ëӕфӕɗ͑ɗËȍΎфľ‫ڏ‬ ͑ľËΎȍËȍɗ͑ɗҡΎ́ľфľɗËȍ͑͑ɗ͑ľф‫ڏ‬
jetocoichene jianequichene jaun, inae neein ne- chariji bana satonoelanaala.
inara coaracureniha acaauru aina Nitohanemiin.
nejaun inara cojoelatiin inae baasoneein
Coujuriu Jesocurisito ranojoineein nenaa
inara que ereeure. 5ॸNete inae ecu tihane
tocohaneein necairichanaa abaantaauche.
bana onacaauru, ichaohin nenacaauru,
naaonjoainuriicha ichai coitucuhin nii 12ॸCanejeraauru, jiaonriha mainajeein
rucuheraanu que nenaa cojoanonaa que coujunojoineein neriquicheeine que
tihane bana, raajenihane niicha ichai jatoroaelanaala neeichene.
biha cuurureein. 6ॸNii onacaauru raite 13ॸRaujiaaincha aihalu Curisitone
Cana Coaunera ere berejetecurelu, ohin rijijieein necairichanaa coaraain

neeuruhane nihanatiin aitoha Cana neeichene nihanatiin rachoojoeein
ǗľĀΎфΎËȍ̞ľҡΎɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ4ٍॷ5 512
neeuche- inae turuha necaohachane bana. 2ॸNii inara que Cana Coauneraacha
bana rachoojoeein neriquicheeine jaun. beraichatenojoi, rai cachaneein
14ॸCurisito cachaneein neeichene nenacaauru beraihuche. Nii coinate inara
coreniha inara batohin nei nihanete, que beraichatenajae Cana Coaunera.
nerausiaaequiche jataain caohachaain Caohachaain inara suujua coaraain jeriha
nenaa Cana Coaunera Suujue inara aina Cana Coaunerane rijijieein acaauru
nihane jaun. 15ॸNitohanihane jaun beraihuche. Jiaonriha inara letoaera
necoejemiin, sonajaain jaohin, ѸɗʮɗΎҡΎ‫ڏ‬ lateein core coinaacha ichaquichene.
neein, leeochaauru rai cotainacai Raujiaain jeriha Cana Coaunerane rijijieein
ichaain, naaonjoain ichaane coreniha corajeein ichacuche. 3ॸkËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬
cairichanojoineein nenaa. 16ॸJana neein nenaa coacuelanaala, raujiaain
Jesocurisito cachaneein neeichene caohacha nejesina ichaain neeichene
coreniha inara casetecaain neinihane, coaarateeuche acaauru quete, acaauru
jiaonriha nocoejequichene. netonai inara caje nerelaaurumii. 4ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
Raujiaaincha coreniha Cana Coaunera neein neeichenete, inae turuha cana
bajaain coroajeein neeuche. beraicha esineneei nenaane bana, inara
17ॸInae cana rai cachanichaachene que rai necaohacha que necaohachaain
ichanohi rucuheca Cana Coaunerane nenaa- comai lauriareein inara couturi que.
cojoanonaa que turuha. Nitohaneein rai Nii comai chariji bana setuhin
cachanichaachene que nunuheteein, naasaerinaain.
nitohaneein icharichaainne jaun, ËȍҡΎȍ‫ڏ‬ 5ॸJana inara enamanaacuru,
neeururichaain Cana Coaunera ere jerecuruha inara bichauhenaaurune

tonoraelanaala nenacaauru. 18ॸCoaracuche rijijieein neeuche. Satiin ita suujua
nachuhinti rai cacha nichaachene saijieein, фɗʮɗҡΎʮΎľľɗ͑ɗҡ̲ӕфɗʮɗфɗɗ͑͑ľ͑ËΎËӕľ‫ڏ‬
͑ľËɗфɗËȍ͑ËΎфɗ͑͑ɗËȍΎҡľфɗËȍ‫ڏ‬ lanaala nii:
cheeine. Nii jaun chatohaneeururichaain “Cana Coaunerate,
chaainti, ͑ľËȍӕ͑Ѹɗ͑ľľɗ͑ΎѸΎ͑‫ڏ‬ itolere amurijiriin nenaa jereraauru
caauru. 19ॸNitohanihane jaun, Cana lacuroaeraneein,
Coauneraacha jerei ichaquichene coreniha cairichanojoineein nenacaauru
necairichanaa coaraain neeichene cairichaaojoaain coaraain
nihanatiin, itolere bana caohacha ichajeein coroatajaneraneein ne,”
ichaohin, naitoonjoa rijijieein cha naain niha erenaane que nainae.
ichaeraneein nenaa Cana Coaunera bijiu 6ॸAihane jaun Cana Coaunera bijihu
inara suujue teeuche. neein, nii chaque nelatihei rijijieein

neeuche. Acate inae ecu tihane bana
Jesocurisito ranojoineein jataain nelateineein neeichene coina
nenacaauru suujuatera ichareein. 7ॸCoa itolereecha que
5
1ॸEnane laen nii inara aina ita coacuhin nererojoecaaeriin nihache,
ҡΎʮɗľфӕфӕ¡ɗËȍӕȍľ͑ӕфӕѸӕӕʮӕ‫ڏ‬ itolereecha que inara berairichaain
tenaa jereeun. Canuhetonaine acaauru Cana Coaunerane jaun.
rijijieein ichauhenaneein cana coreniha 8ॸAihana jaun caohachaain jataain
necairichaalu Jesocurisitone beraneein itolere que nainaain neeuche.

neeun. Nii rijijieeinechu canuhetonai Charijieein teeinti jatoraain quihane rai
acaauru aina jiniiquiin Cana Coaunera netiin nesari ariirijie janolari, nii
Cojoanonaa que nereeunni, inae ecu tihane rijijieeinte jatoraain inara ariirijie
513 ǗľĀΎфΎËȍ̞ľҡΎɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ5
moconajaera inara itajihane coina.

9ॸCharijieeinijinchatohanai que inara Satono tihane rai nocoiha Fedorone.
sarunaa jereranihane, jiaonriha 12ॸCasuujua rijijieein nenaa cana
rijitojoeeichene. Raujiaaincha nii nejera Siribano quene caa quiricha

inaraacha esenetai aina cuaain laraajiin, laenaerateeun inara rai- ËȍнӕľҡΎ͑ľ́‫ڏ‬
satiin chauratane sacuritaain naala inara suujuatiha. Chaen jataain
nenacaauru cana nejeraauru netonai, nii esinae rauhijiriin inara belaiha Cana
jelai necairichanaa abaantaain Coaunerane jaun, coujunacaniha
neeuruhane coitucuhin abaantaain rausiaenojoineein neeichene jaanu
neeuche. 10ॸNete inae carajaaojoaain tihane coitucuhichene coina. Aihane
necairichanaa abaantaain neeichene jaun jataain inara belaiha Cana
baiha, inara coroatajaniha Cana Coaunerane jaun, aca jerihane rijijieein
Coaunerane aina rauhijiriin baaso ichaaoche itolere bana.
ichana coacuelanaala laraajiin acaacha 13ॸJanijiin inara raain nihalune
esenetaain neriquicheein. Nii jeelai rijijieein, Babiloniau janijiin Cana

Cana Coaunerate, jataain cana Coaunera ranojoineein nenacaaurute
belaitohane jaun, rai calaohi inara coacue. Cacalabi rijijieein nenaa-
Jesocurisito aina cuaain cana cotijiaain Maroco netonaite inara coacuhe. 14ॸIta
cana raain nelu, rai Cojoanonaa que rene turuhin neeichene, raotojoeein
aina nenaa coina. 11ॸNitohaneein itolere jiniiquiin ita belaain ita raain neeuche.
ichana naineraneein neeine chaabana ґҡɗɗ͑ˇľѸΎËӕфɗѸɗҡΎËËȍ͑ľľɗ͑͑ľɗ͑ɗнӕɗ‫ڏ‬
satonoelanaala. Nitohanemiin. chene raotojoeein neeuche.
Fedoroacha
letoai coroataja
5ॸAihana jaun, jereniha inara suujuane

Acaauru coaaucane biha Fedoro nihanatiin, atiin jeelai amuritoheriin
1
1ॸCanuna Jesocurisito letononeein- rai jeriha Cana Coaunerane rijijieein
afosotolo Simoon Fedoroneeun. Cana esenetaain cha coitucuheraneein
Coaunera, chaen nii cana ichoteraneein neeichene coaarateein, 6ॸinaraacha
nenaa Jesocurisito, naaonjoainuri chabana coitucui aina cuaain caohatiin coacuhin,
nohanelanaala cana rai caohacha jataain baasoneein coaauquiche inara suujua
͑ľ́ҡľɗҡľф͑ľľɗ͑͑ľľӕфӕȍ͑ľľѸľ͑ľҡľф‫ڏ‬ cuhanene tonoraelanaala, ͑ľфľфΎʮΎľËľ‫ڏ‬
nequiche canacaanu rijijieeine raine caa lanaala neein, 7ॸinara belaiha Cana
quiricha laenaaun. 2ॸNii Cana Coaunera Coaunerane rijijieein jiniiquiin ita
aina Cana Curuaanaa Jesocurisito belaain ichaaoche.
coitucuhichene jaan aina cuaain, itolere 8ॸNitohanai ichaain ichaohichene,
inaraacha latei que inara rausiaemiin Cana coatiha inacojoeein nelatelanaala

Coaunera, jeelai amuritoheriin raotojoeein nerinaain inara ichao. Niheichu
neeichene coina. inacojoeein Cana Curuaanaa
Jesocurisito coitucuriheeicheein. 9ॸNete
Jesocurisito ranojoi ichao laen, nitohanai ichaelanaala nenaa,
3ॸCana Coaunerate itolere niicha ́ľɗ͑ʮɗɗ̲͑ΎѸфɗʮɗʮɗľľɗ͑ËȍËΎфľ́‫ڏ‬
ichana nainei ichaain, cana ichao rai naala nihane jaun, jauriaalu rai nosa
canaacha latei teein, leinjiin cana caje couluonohinihane baiteein nihane
suujua coaraain nihacachene jaanu jaun aicheein. 10ॸCanejeraauru,
teein ne. Nitohaneeinte nii niicha nitohanihane jaun, inae inara janijiin
ichana nainei ichaain, Ë͑ËΎҡɗȍф‫ڏ‬ inara raain nihalu Cana Coaunerane
neein nenaa coitucuerate cana que Cana jaun, esenetaaichene ilaauche inara
Coaunera. 4ॸSatiin nii cana rai niicha tei suujua cuhane. Nitohaneein neeichene
aina cuaainte, cana rai tihane coina coatiha chabana esenetaaichene
naitoonjoa jataain itolere amurijiriin jianeriheeicheein. 11ॸChaen techu
itolere que nelateein nenaa te Cana nitohaneein neeichene, cana Curuaanaa
Coaunera. Nii aina cuaain niicha tei Jesocurisito Cojoanonaa chabana
ichaonaa que ichaohin, nii itolere bana satonoelanaala nenaa bacuujua
baaso coacuhin nitajerai niha cachane ͑ľʮΎфË͑ľʮ͑ф͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬
jaan jianeein ichaohichene coina. cheein.
514
515 ǗľĀΎфΎËȍ̞ľҡΎɗæΎфΎҡʮॷ1ٍॷ2
12ॸNii jaunne, inae caohachaain inara rai mituhin conoha soaaene rijijieein,
relaauruhane jaan coitucuhin jeriha inara suujua cuhane conaeraneein
Cana Coaunerane rijijieein ichaohichene nereein, turuha rai cojoanonaane que
nihanatiin, itolere bana inara rai tiaain. 20ॸAihana jaun, esinae rauhijiriin
coaaureeunni nabana baitequichene berejetocuruha profetaËӕфӕ͑ľľѸľ͑ľҡɗ‫ڏ‬
coataa. 13ॸJaiti ichaaojihanune jaunte ne chenete ne. Nii jaun, satiin Cana
carai rauhi inara suujuateein nihanune Coaunera Quiricha cuhane
coina. 14ॸCana Curuaanaa Jesocurisitote, laenanohineein nenaa, coatiha suujua
inae enanocoojoa orichaaunine caje rocohin aitocuruha profetacurune
coitucuerate canu que. 15ॸNena atiin jaan nihei. 21ॸAihana jaun, satiin
nainichaaunne jaaun tiaajeein inara profetacuru coatiha rai suujua caje
coroatajanereeunni, inae ohanune baiha rocohin aitoroaetocuruhi, Cana
satiin canuhacha ichai coacuhin æΎӕ͑ľфґӕӕʮӕľËӕфӕнӕľËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬
neeichene coina. ratihane jaunte, ËӕфӕнӕľËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
tihane rijijieein berejetocurelu.
Itolere amurijiriin niicha ichana
nainei ichaa Jesocurisitone Nechu joaenreen nohaneein
16ॸNii cacha relaauruhane.
niicha ichana nainei ichaain,
2
turuhalu Cana Curuaanaa Jesocurisitone 1ॸIsaraelitaauru jana nihalu
que inara relaacaanune jaan, coatiha nohaneein cacha relaaurera

raujiaain nereretanaa neein nenaa nihei. profetacurune rijijieeinte, inara jana
Niheichu coatiha canacaanu suujua caje netonai neeurureein cacha coritaain
rocohin cojoeluinaain nohaniha cacha relaaureraauru. Acaaurute
aitohacaanu. Canacaanu nota que jerichanejeein inara relaa nocoetiin,
itolere ichaa Cana Curuaanaa inara que asinojoineein nechu
Jesocurisitone jana coaracaanune jaan nohaneein inara relaaurureein suujua
quena aitocoaanu. 17ॸCoarajihacaanune baaso caje rocohin. Nitohaneeinte inara
jana techu, rai necaohacha teein jataain ichoteraneein niha Jesocurisitone
erenaa raotono que ereein rai Calaohi saijieein, acaacha esenetaaichene
nihane cocoainaa: “Caate jataain caohateraneein neeurureein. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
canuhacha belaaineein, janijiin ͑ľľӕфӕȍ͑ľʮӕ͑ҡľɗҡʮľ͑ΎʮΎȍɗ͑ľËӕфӕ‫ڏ‬
canuhacha tei cacalabine,” naain rai nii reein. 2ॸArajiichurute nechu nichao
Calaohi cocoainaelu Cana Coaunera. aasaaeraanu que acaauru ichao baaso
18ॸNitohaneeine que banijiaain nenaa rijijieein ichaaorureein. Nii coaraainte
ichatane ucuunno neein, Cana chabana satonohelanaala nenaa
Curuaanaa aina jiniiquiin neein, dedeeu ichaonaanaja coero cuhane cana
neein rai iriha Cana Coaunerane jana amaeraneein niha Jesocurisitone
aonacaaunlu. saijieein que baasoneein ereeurureein
19ॸNiite, ľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑¡ľфľʮľҡΎËӕ‫ڏ‬ cachaauru. 3ॸNitohaneeuruhane jaunte,
ruha profetacurune coitucuhin coriquiicha que coaaucuruhane jaun
esenetaain neeichene jaanu neein nenaa inara cairichaaurureein, inara coritaain
ne. Aihana jaun, caa canacaanuhacha inara relaauruhane coreniha. Nete inae
beebejeite, leinjiin nocohenaanau ɗ͑Ύľ͑́ӕËʮľËΎӕ͑ľľɗ͑ËѸľҡľË‫ڏ‬
jeraaen conohajeein conoha conone nohineein neeuruhane coina, inae
rijijieein inara conoaera neein, janonaa ichanohineein nihane jaun caseteco
ǗľĀΎфΎËȍ̞ľҡΎɗæΎфΎҡʮॷ2 516
coaracuruhane rai neeure. Nerihaain nii neeinte letoaa suujuane rijijieein

caje acaauru ichotera. baasohacha ichajeein, Cana Curuaanaa
4ॸCana Coaunerate, osa que nesaruhin Jesocurisito batojoeriin nenacaauru
neeuruha rai letonocuru aanjeraaurune casetecareein Cana Coaunera. Chaen
jana, acaauru que suujua acatelanaala, techu erenaa tonoraelanaala enaacha
usi tabai aina nocohena tabai jana joaenreein cha chaain, chaque
cadena que ichohanohineein jaonajaelu, casilanaala acaauru amurijiriin
satiin coulurujuenojoi niha cachaaurune nenacaauru necoeje chanuhin
cojoanonaa que turuhane reeintiaain naaojoaaunre. 11ॸNete laen anjeraauru
cuu neeuruhane coina. 5ॸNii rijijieein Ëӕфӕ̲ӕфɗҡΎȍľфɗɗ͑ËΎËΎɗ͑‫ڏ‬
techu satiin coitucuelanaala nenacaauru nohineein neeuruha natiin, acaauru
cachaauru que suujua acatenelu Cana amurijiriin Cana Coauneraacha
Coaunera, inoaenlu acau tabai que cocoainanohineein nenacaauru nocoeje
chauratane jooratihane bana. Acaihaniji chanunaa nainecurene.
Nohechate esinae rauhijiriin aca 12ॸNii suujua letono rijijieein baaso
jerihane rijijieein ichaohin nihane ichajeein ichaonacaauru cachaaurute,

coaaratihane jaun ichoterateein, chaen nechu aiha leinjiin ataebinaene rijijieein
aina caainsineein nenacaauru cachaauru cha coitucuelanaala ichaaoruhane jaun,
ichoteratelu. 6ॸJerichanejeein techu, cha coacuelanaala joaereein niicha ichai
Sodoma, Gomora, naaojoaihunri ichacure. Chaen techu sohin
neseeuru cocoaichacuru mocoeratelu jaonojoineein itajenojoineein
ajaneneein nitajeeuruhane que neeuruhane coina inae ichanohineein
tiaaojoaain Cana Coaunera. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ neeure. Chaen techu niicha coitucuhi
neeinte ichaelu Cana Coaunera, nii que nihanatiin enaacha baasoneein
baiha neenihuru baaso ichajeein ereeure. Nete ooruha ataebinaecurune
ichaonacaauru cachaauru notaaca niqui, rijijieein ohin, 13ॸacaauru netonai
nii caje nainaain baaso ichaelanaala leeochaauru cairichaain neeuruhane
ichaaoruhane coina. 7ॸNete laen Loto coreniha cairichei coaracurureein.
ichoteratelu, aca caohachaain ichaohin, Raotojoeein niha nocoetiin niqui
nii baaso ichacuruha necha aansaineein rachoojoenaa nitaje rai nenaa que
ichaonacaauru cachaaurune rautaain rachoojoeeure. Chaen techu jataain
coaraenihane jaun. 8ॸNitohaneein coejenacai aina osa que inara saruha
jetaote, cojoanoonetojoeein baaso inara aina rachoojoeeure nechu inara
ichaain neeuruhane coaraain, coritaa beseta ichaain neeichene.
baasoneeinchuru ita rai ereeuruhane 14ॸChaen techu ene coaracuruhane
aonaane jaun, que suujua rerohecaeriin itolere bana jereein coaracure. Nii
niha Lotone jana ichoteratelu Cana jaunte chabana osa que nesarucuruhane
Coaunera. coejeein jianena nainecurene. Chaen
9ॸNitohaneeinte esenetaain rai techu enaacha osa que leeochaauru
cachaneein nenacaauru ichoterate saruhin, itolere niicha latei jereein,
cairichanojoineein neeuruhane caje queecha coacuhin nechu aansaineein
Cana Coaunera. Nii rijijieein techu, ichaaore. 15ॸNitohaneein neeuruhane
caseteconeein neenihuru casetecae, rai jaunte, inae nitajenaaneein neeure;
cojoanonaa que turuhanereein tiaain Cana Coaunera bero rijijieein rene cana
caseteco neeuruhane coina. 10ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ turuaeraneein niha Jesocurisitone
517 ǗľĀΎфΎËȍ̞ľҡΎɗæΎфΎҡʮॷ2ٍॷ3
saijieein, sacuelanaala jianeein jeelai naro qui remaae. Caohatiin

neeuruhane jaun. Nii jaunte aihalu Beor culeenojoinihane saijieeinte inae
calaohi profeta Balaamne rijijieein nacoauneein naticho cuhane cue coosi,”
neeure. Aca jetaote coriqui jeriha baaso naa acaauru que erenaane rijijieein
ichana jerihane jana jetao, 16ॸrai suujua neeure.
coaarihei amuneein baaso ichaa cuhane
coataa jetao, cacha rijitiin rai ereein, Nacoauneei tururichaain Jesocurisitone
3
baaso ichaane caohate nii amaera 1ॸCaa quete, inae coroata sae
cabario rijijieein nenaa asno. quiricha laenaain letoaanu jataain
17ॸNitohaneei cacha relaeraneein canuhacha belaaineein neiniquichene
nenacaaurute, caohacha que cacha rainera canejeraauru. Nii coroatajai
relaelanaala, nechu cacha ichao canuhacha laenai quiricha cuhanena
asaaeraneein nenaa que cacha relaaure. inara suujuateeun, caohachaain inara
Nii jaunte chabana satonoelanaala suujua coaraain, baaso coacuelanaala
nenaa nocohenaanau caseteconeein rauhijiriin coacuhin neeichene
neeurureein. 18ॸItolere quete niqui jerichaaunne jaun. 2ॸInoaenlu inara rai
ereeure. Nete jataain joaenreein berejetocuruha Cana Coaunera
aitocure. Nitohaneeinte, acaauru ichao tenojoineein nenacaauru profetacurune
rijijieeein ichaaoruhane jianeein, ena coacuhin, inara relaerateein nihalu rai
æ͑æΎӕ͑ľфËΎɗҡӕËӕ͑͑ӕ͑ӕȍľҡľ‫ڏ‬ afosotooro que cana ichoteraneein
jeeureraauru- cachaauru saruure osa nenaa Jesocurisitone coacuhin neeuche.
que. 19ॸItolereneein niicha ichana jerei 3-4ॸInae caa baihate nechu inara
ichaa cachane jereeinte niqui ereeure. necoeje chanuha: “Aanca Jesocurisito.

Nete acaauru itajeranu letononeein Nacoauneein turuhane coinate niqui
netiin aitocure, satiin cacha, rai suujua aitelu. ʊ͑ľΎȍËΎӕфӕȍË͑ƸΎľфҡľ‫ڏ‬
saruhera tonoraain nenaa rai racuru niqui, nete jerichanejeein sacue
letononeein nihane jaun. 20ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ necoaaunaa cana rai chauratanene caje
nihane jaunte inae Cana Coaunera coaauneein nihane rijijieein,” naain
coitucuhin, cana ichoteraneein nenaa ereeururichain nechu jeriha acaauru
Jesocurisitone maajeein coitucuhin suujuane rijijieein baaso ichajeein
nihane jaun, inae Cana Coaunera ichaonacaauru cachaaurune que
coitucuelanaala nenacaauru ichao nainaain ichaaoche. 5ॸNitohaniha
rijijieein ichaohane caje nichoteein acaauru ichaone jaunte, ʮɗҡɗ͑ľËΎӕ͑ľ‫ڏ‬
nihane saijieein, nacoauneein nii niha satiin itolerene ajiniha, inae nesiha
jauriaalu aihalune rijijieein ichaohin dedene jana, acau nejesinaneein niha
niha cachane, jauriaa aihalune caa chauratanene jana, nitohaneein
amuritoheriin baasoneein ichoae. jeriha Cana Coaunerana jaun, acau caje
21ॸNitohanihane coataate niqui nirijieein, coaunanohineein nihalu caa cana rai
cana ichoteraneein niha Jesocurisitone chauratanene coitucuhin esenetana
coitucuelanaala neeuruhane caohachae. jerecurene. 6ॸNii rijijieein techu, elo
Nabana acaauru rai tenojoineein niha tabai aina cuaain itajenojoineein nelu
nii cana rai beratenojoi Cana Coaunera caa cana rai chauratane. 7ॸNete laen, caa
Ëʮľ͑ľ͑͑ľѸɗʮɗľľɗ͑нӕľʮΎ́ľËΎΎ‫ڏ‬ ena nenaa dede, chauratane,
ruhane coataa. 22ॸͮľҡľɗ͑ľ͑ɗҡΎȍ͑ľľӕ‫ڏ‬ naaonjoainuri, inae nitohaneein jeriha
rurichaaine que: “Narohane baihate Cana Coaunerana jaun, usi tabai que
ǗľĀΎфΎËȍ̞ľҡΎɗæΎфΎҡʮॷ3 518
nitajeeuruhane coina rucuhenohineein 14ॸCanejeraauru, aihana jaun, nii que
neeure. Nii usi tabai, baaso icharaauru turuhane cohajeein, caohachaain

itajeranuneein nenaate, acaauru ichaaochete osa colane raotojoeein cha
mocoreein cana janonaa satono bana. ujuaihonelanaala neeichene jana, inara
8ॸCanejeraauru, jiaonriha Cana eruhine Cana Coaunera. 15ॸAihana jaun,
Coaunera rai le jiichoo, le oaraanca satiin nichotenaa coina, cana cohaca
jaanacanei carajanihane jana, le jaiti turueniha cana Curuaanaane
oaraanca jaanacanei le jiichoonejihane coitucuhin que nainaain neeuche. Nii
baitichache. 9ॸCoatiha niqui aitocuruha quete inara rai niicha laenai quiricha
esenetaaichuru tabaaurune rijijieein, cuhane beein laenaeraete cana nejera
cana rai naitoonjoan tihane baitihane Faboro, que coitucueratiha Cana
jaun, caeneenejihei Cana Coaunera. Coaunerane caje coitucuhin. 16ॸLe
Chuni nitajihane jerenihane jaunte, quirichaauru niicha laenai nainetiinte,
saain nichoteein niha cachane jerihane nii que aitiin beein laenaeraaete cana
jaun, jaiti inara cojoae Cana Coaunera. nejera Faboro. ͮľҡľҡ¡ӕфӕËΎɗҡӕËӕ͑‫ڏ‬
10ॸNete inae ecu tihane bana, ËΎɗҡӕËӕľ‫ڏ‬ caene caaintatiin aitohane jaun. Nii
raelanaala turuha asijiautone rijijieein, jaunte, leeochaauru Quiricha
coitucueraelanaala turureein cana laenanohineein nenaa ichacuruhane
Curuaanaa Jesocurisito. Nii janate rijijieein, acaauru jerecuruhane rijijieein
tonijiaain coasinacaain neranuha rotohi que cacha relaaure, tabaauru
cureein caa canaacha coarajei dede. caohachaain suujua coaraelanaala
Itolere, que nenacaauru netonaite nenacaauru cachaauru. Nii corenihate,
itajereein usi. Jana chauratanete satiin caseteco coaracurureein inae ecu tihane
que nenacaauru aina jiniiquiin coaraain bana.
benojoinereein Cana Coaunera rai. 17ॸCanejeraauru, nitohanihane jaun,
11ॸNitohaneein nitajerichaain itolerene inae nii ajiniha caje coaauneein nii
jaun, leeocha que coacuelanaala, jeriha coitucuhin neeichene jaun, inara
Cana Coaunerane rijijieein ichaaoche. ËΎфɗҡӕфӕȍ͑ľËȍӕ͑ѸɗËËȍӕ‫ڏ‬
12ॸAihana jaun, chajaain jeriha Cana rune esenetaaichene coataa que
æΎӕ͑ľф͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľľӕËȍľҡľËфʮľ‫ڏ‬ nainaain ichaaoche. Nabana inara
lanaala turuhine. Inae turuhane banate, coritaauruhane esenetaain inara
usi tabai que itajenojoiniha cureein caa suujua coreein acaauru rijijieein
dede canaacha coarajei. Itolerete nii usi neeichene coataa. 18ॸNete jeelai
jana neein mocoreein. 13ॸNete amuritoheriin cana ichoteraneein
nitohanihane nihanatiin, cana laen ena nenaa Cana Curuaanaa Jesocurisito
nenaa dede, ena nenaa chauratane, coitucuhin, jiniiquiin aca jerihane
naaonjoaihunri cana rai tihane coina rijijieein ita belaain neeichene
æ͑æΎӕ͑ľфɗҡΎΎ͑ʮΎËΎȍʮľфɗËȍ‫ڏ‬ caohachae. Aca acaneein nihane
cheein. Ecu coatiha inae nerinaain coitucuhin coroaecuruhine chabana
baaso, caohacha nejesinaachate nereein. satonoelanaala. Nitohaneein neeine.
Joaancha
letoai leinjiin
rachoojoeein jiniiquiin nihacachene

Ichaonaa esine tera erenaa coina.
1
1ॸNecoaunaa cana janonaane ajiniha
Cacha cononeein niha Cana Coaunerane
inoaelu caje coauneein nesina,
canacaanuhacha aonai, canacaanuhacha 5ॸCaa erenaa- canacaanu relaa
coarajei, naaonjoainne caa beein inara Jesocurisitone jaan- ɗ͑ффɗË͑Ë‫ڏ‬
rai laenaain letoacaanu, canacaanu nota nuhacha beebejeite, cacha cononeein
que coaraain, biji mucuhin, ͑Ύ͑ʮΎ‫ڏ‬ niha Cana Coaunerane jaun, nota
caanune jaun. Acate, ichaonaa chabana beroteniha cachaacha ichaine jaan ne.
nitajenaa charanejeein nenaa esine tera Nihei charijieein niha natiin jetao, que
Erenaa ne. 2ॸCanacaanu rene ecocohin nasina nainihei chaaelai, Aca
iriha nii ichaonaa esine chabana itolereneein baaso ichaain nihacachene
sanaacharanejeein nenaa terane jaunna, nii coarajeein nihane jaun. 6ॸ“Ainate
inara rai nii que ereereecaanu. Acate, jiniiquiin nihacache,ٚ͑ɗ͑ɗфɗȍË‫ڏ‬
Inaca Cana Coaunera aina nelu. Nii chene saijieein, asiin canaacha jerei
jianeein ratiriin turuhinte, canacaanu ichacaache suujueeinete, cana
aina neein, jianacoon teteriin satiin rai фʮľ͑ɗȍ͑ľ͑Ύȍ͑ľľɗ͑͑ľËΎфɗҡфɗËȍ‫ڏ‬
beebeje, amuhemujueein itolere cheein. 7ॸNete laen satiin acatiha cana
sacutaain. 3ॸNitohaneeinte itolere ichao teteriin aiha Cana Coaunerane
ichaain satiin cachaauru notajae. Niine rijijieein asinojoinelanaala chachaain
canacaanu raajenihane coaraain jiniiquiin ita suujua rijijieein
beebejihacaanu, inara netonai nihacachene, cana osa culeereein rai
canacaanu aina jiniiquiin esenetaain coichana que rai Calaohi Jesocurisito.
neeichene coina. Charijieein teeinti 8ॸ“Chatohanai baaso ichahaaun.
canacaanu, Cana Inaca Cana Coaunera, Coatiha chaque osaaojoeehaaun,” naain

rai Calaohi Jesocurisito, naaonjoain irihacachenete, cana raajenihane
aina jiniiquiin nihacaanu, nii rijijieein necoritarichaacheein. Cuute casajenetiin
inara netonai canacaanu aina jiniiquiin nedarichaacheein. 9ॸˇ͑́ľ͑ËȍҡΎȍ‫ڏ‬
raotojoeein neeichene coina. 4ॸNii neein baaso ichaain nihacachene,
jaunna, jitariin beein inara rai laenaain suujuelanaala beein, Cana Coaunera
caa letoaacaanu, inara netonai nitohanei rucuheraneein nihane que
coitucuhin neeichene, raotojoeein jaaecohacachenete, cana osa coreniha
519
ˇΎ͑Ëȍ̞ľҡΎɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ1ٍॷ2 520
caseteco coaracaachene rai nihacachene ichaohalu Jesocurisitone rijijieein

caje, cana que suujua acateein, itolere ichaohine.
baaso ichacaachene berotiha cureein
cana caje Cana Coaunera. 10ॸ“Chaaelai Ena nenaa Cana Coaunera aitoonjoan
janonaa bana, chatohaneein naosateein 7ॸChasocuru, caa inara rai canuhacha
nihaaun,” naain irihacachenete, Cana laenai canuhacha letoai- Cana Coaunera
Coaunera ere tonoraene richaacheein. aitoonjoan, coatiha ena ecoonaneein
Cuute casaje tocohaneein Cana nihei. Acate inoaelu caje coauneein,
Coaunera ratiririchaacheein. inara rai beratenojoineein nenaane. Nii
Cana Coaunera aitoonjoante, inae
Cana Coaunera acatiha cana rai cha inoaelu caje coaauneein inae inaraacha
rucuheranu Jesocurisito aonai ne. 8ॸNete laen, caa ena inara rai
2
1ॸCana Coaunera coreniha cacalabi quiicha laenai quiicha letoaite, ena
rijijieein nenacaauru, nabana Cana Cana Coaunera aitoonjoan- ena nenaa
Coaunera ere lacohin, chatohaneein ne. Esinae rauhijiriin Curisito aina
nosateein neeichene coataane jiniquiin nenaa neein, inae nocohena
catohaneein laenaain letoaaun. caje mituhajeein, jihanacoo jiichoo
Chunocoha chatohaneein baaso ichaain mituhichene jaunte, inara raajenihane
osa que nesaruhin nihane, niha cana rai ͑ɗɗËΎфɗ͑ËΎɗҡӕËӕ͑͑ɗ͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬
Cana Coaunera acatiha nii rucuheranu cheein.
Jesocurisito- esinae rauhijiriin caohacha 9ॸ“Cana Coaunera cono conohanau
esine coitucuhin rucuheraneein nenaa. neeinne, jianacoon teteriin chachaain

2ॸOsaotohacachene caje cana que suujua neeun,” naa natiin nejelau namute
acatiha Cana Coaunerane coinate cacha belainiha chunocohanete, jaiti
raajenihane netelu Jesocurisito, coroso moconajaera aina nocoenaana nihane
que teein atinaauruhane coina. Coatiha jaun aicheein. 10ॸChunocoha nejelau
leinjiin cana corenihacha aiheilu. Satiin namute cacha belaain neite, jianacoon
caa chauratane sacutaain que ichaohane coaaratiha aicheein. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
nenacaauru caje osa berotihane coinate neein ichaohane nerinaain chuni osa
nitohaneein nelu. que sarunaa nainera. 11ॸJana, namute
3ॸEsinae rauhijiriin naitoonjoan cachaauru aina nejerateein belaiheite,
tonoraacachenete, esinae rauhijiriin nocohenaana joaenreein moconajaera
Cana Coaunera coitucuera nihacachene aina jaiti amuhemujue aiha maosane
coitucunaa nainerichaacheein. 4ॸJana rijijieein, nii nocohena rai suujua
tabaauru: “Cana Coaunera aninoaane jaun.
coitucuhanu,” naa natiin naitoonjoan 12ॸNii jaunna, cacalabihuru rijijieein
tonoraenihanete, nechu jataain neiniquichene rai caritiin rauhijiriin

casajenetohane jaun aitoreein. 5ॸEsinae inara rai beein laenaain letoaaun,
rauhijiriin, nere tonoraerate esinae inoaelu beratihalune tocohaneein nere
rauhijiriin Cana Coaunera belaichaneein nainaane coina, Acaneein nihane aina
nihane coitucunaa nainereein. Nii cuaain inara caje inara osa beroteratiha
ainate esinaae rauhijiriin jiniiquiin, aina Cana Coaunerane coitucuhichene coina.
nihacachene coitucunaa nainichaache. 13ॸSaain ichauhenaauru, inara rai
6ॸChunocoha “Jeriha Cana Coaunerane netonaina caa laenaain letoaaun,
rijijieeine ichaaon,” naain erei, nii inoaelu caje coauneein nii nesina
521 ˇΎ͑Ëȍ̞ľҡΎɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ2
coitucuhin neeichene jaun. Saain Nii jaunte, inae uhe lalaje nii Curisito
enamanacaauru raine maajeeinna, caa aina nejerateein nenaa cacha
caritiin laenaain letoaaun moconajaera cairichaera moconajaera. Nitohaneeinte,
amuritiin ichoae iniichene jaun. inae caa arajiin ocoojoacoaaure
14ॸCana Inaca Cana Coaunera Jesocurisito que nejerateein
coitucuhin neeichene jaunna, caa nenacaauru. Nii cajete inae besaute
caritiin inara rai laenaain letoaaunra nichaae cuujiha cana janonaane
cacalabihuru. ґɗ͑ɗ͑фɗËȍӕȍľ͑‫ڏ‬ coitucuhacache. 19ॸæ͑ɗ͑ҡľ͑ľľӕфӕ‫ڏ‬
neeichene raine maajeeinna laenaain rejete niqui, nete mituhin amuurelu
letohacaanu, nii inoaelu caje coauneein cana caje. Coatiha acaauru, cana suujua
nii nesina coitucueraneein neeichene rijijieein coacuhin neeuruhilu. Baana
jaun. Saain enamanacaauru raine cana suujua rijijieein coacuhin
maajeeina letoaaun, chaae inara aihuruhalunete enanetojoeein cana aina
coichana aina cutaain Cana Coaunera neeurure. Nitohaneeinte neeurelu,
Ere esenetaain, caohachaain laraajiin acaauru caje esinae rauhijiriin cana
moconajaera choae iniichene jaun. suujua rijitojoeein neeureniha cana aina
15ॸCoa nechu jataain cacha sarueraanu nenacaaurune coitucunaa coina.
нӕľËËȍӕфҡ͑ľËӕфӕ̲͑ΎËΎ͑‫ڏ‬ 20ॸNitohaneeinte inara rai Cana
jaera tenojoin nichaae inara suujua Coaunera Suujue teein nelu Curisito,
letoaache. Chunocoha nii moconajaera aina cuaain inara itolere coitucuhin
tenojoin itolere nichaae suujua neeichene coina. 21ॸƄѸɗ͑ľ͑Ύȍ͑ľ́‫ڏ‬
letoaerate, nechu Cana Coaunera que naala erenaa niha Curisito que erenaane
jaolequiin belainihane jaun aicheein, coitucueneeichene jauna caritiin inara
16ॸCana Coaunera caje nenaa neniha nii rai laenaaun, coatiha coitucueneeichene
chauratane que tenojoine jaun. Nii jaun nihei. Nitohanihane jaun inarate
chauratane que tenojoite, nechu jataain coitucuhiche, casajenelanaala nenaa
osa que cacha sarueraanu que nenaa ne. caje mitunaa naineniha casajene.
kËҡľË͑͑ΎҡфɗËΎȍҡɗҡΎËΎȍ‫ڏ‬ 22ॸAihana jaun, chateeinti casajenetiin
nihane nichaae suujua letoaera, niicha ichoae, niite: “Canaacha cohajei

sirii aina cuaain leeochaauru amurijiriin Mesihasi nihei Jesocurisito,” naain
nenaa coacuhin, naaonjoaain niha Jesocurisito esenetaelanaala que
cachane jaan tera ne. 17ॸNete inae cuu erereein. Acatechu, nii rai Inaca Cana
tihane bana, chauratane aina jiniiquiin Coaunera aina rai Calaohi Jesocurisito
nitajiha cureein, nii satiin cacha batohin acaauru que nejeratenaaneein
sarueranu tera moconajaera. Nete laen ne. 23ॸChunocoha cacha, Jesocurisito
chaaelai janonaa bana nitajenaa coitucunaa jerenihanete, acaaentonai
charanejeein niha cuurureein Cana ranaa jerenereein rai inaca Cana
æΎӕ͑ľфʮľфľ͑ΎȍɗɗËȍʮľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬ Coaunera. Nete laen chunocoha, nii rai
caauru. Calaohi Jesocurisito coitucuhin
leeochaauru que coitucuerateraneein
Esinae rauhijiriin nohanelanaala nihane, acaaentonai coitucuhin rareein
niha leinjiin ereine, nii caje rai Inaca Cana Coaunera.
mitunaa naineniha casajene. 24ॸNii inoaelu caje coauneein, inara rai
18ॸAonacuche cacalabihuru. Inae beratenojoin inaraacha aonai rucujueein
besaute nichaae cuujiha cana janonaa. sirichuche, inara suujua cuhaneeicha.
Chaen jiaohine Cana Coaunera Calaohi nenacaauru cachaauru Cana Coaunera

caje naluhichene. Aihate Cana Coaunera coitucuurenihane jaun. 2ॸCanejeraauru,
caje netonai naluheneeiche. 25ॸNii cana inae esinae Cana Coaunera calaohi
rai tihane coina aitoha Jesocurisitone neeinte nihacache. Nete nii baiha:
jaante chabana nitajenaacharanejeein ٘ͮΎʮΎɗ͑ɗ͑ľľɗ͑ҡľ͑ɗȍËӕфɗËȍ‫ڏ‬
nenaa ichaonaa esine ne. chein,ٚ͑ɗ͑фӕȍɗʮɗфɗɗ͑ËΎɗҡӕËӕľ͑ɗȍ‫ڏ‬
26ॸNabana inara coritacuruha nii inara cache. Leinjiin, coaiteen enacoauneein
coritana jereraaurune coataane, caa inara cau turuha Jesocurisitone bana,
rai aitiin laenaaun. 27ॸNete laen inara, inara rijijieein niha curichaacheinnete laen
relaain inara suujuateranu lateneeiche, coitucuhacache, aitohane rijijieein,
Jesocurisitohacha teratenojoin, Cana jerichanejeein coaraa curichaacheinna
Coaunera Suujue siriin neeichene jaun. Nii jaun. 3ॸSatiin acaacha esenetaain
inara rai niicha teratei Cana Coaunera queecha jaaequiin nenaate, raajenihane
suujuete, caohachaain rauhijiriin inara ɗҡΎ́ľфľ¡ѸΎËʮľ͑ľËΎӕ́ӕËΎȍɗ͑͑ľľӕфӕ‫ڏ‬
relaa cureein, inara suujuateein. Inara rai reein, baaso colane ichaoha
cha bihane, coatiha nohanenaa nerinaain. Jesocurisitone rijijieein ichaaoruhane
Esinaete erenaa nereein. Aihana jaun, coina.
æӕфɗѸɗҡΎľѸľ͑ľҡɗËȍľ͑ľʮɗ͑ľ͑ËΎËӕľ́‫ڏ‬ 4ॸNete laen, satiin osa que nesaruhin
naala aina jiniiquiin neein inara relaa rai nenacaauru baaso ichaain neeure, baaso
Suujuene rijijieein ichaaoche. icharaneein niha satiin osane jaun.
28ॸAihana jaun cacalabihuru, enene 5ॸInara netonaite cana caje osa
caje coaauneein, jiaohine Jesocurisito beroteraanu que caa chauratane que

esenetaaichene jianeein neeichene. turuhalu Jesocurisitone raotojoeein
Aihate chaque casiin necoatelanaala coitucuhin neeiche. Coatiha Aca
jiniiquiin queecha jaaequiin, niheichu charijieeinniji chaque osaaojoejeein
Jesocurisito que coejelanaala nihacache niheilu. 6ॸNitohanihane jaun, Cana
enacoaauneein turu bana. 29ॸInarate Coauneraacha jerei ichajeein
raotojoeein esinae rauhijiriin caohacha jianelanaala nenaate, osa que nesaruna
ichaeraneein ichaoha Jesocurisitone nainenereein. Nete osa que nesaruhin
coitucuhin neeiche. Nii rijijieein techu, nenacaauru, coaracuruhane niha natiin
baaso ichaelanaala esinae rauhijiriin chabana coitucuurenereein, nii jaun
caohacha nejesina ichara cacha, Cana coatiha rai cacha necururinaain. 7ॸCoa
Coaunera calaohineein inae nihane inara coritaain neeuruha nejelau
coitucuhin neeiche. cachaaurune esenetaain nihachera
cacalabihuru. Chateeinti baaso que
Cana Coaunera calaohineein nenacaauru jaolequiin caohacha nejesina ichae,
3
1ॸAonacuche. Jataain mainajeein niite caohacha ichara ne, aiha nii
cana belaain niha Cana Inaca Cana caohacha nejesina icharane rijijieein.
Coaunerane que nainaain coitucuhin 8ॸChateeinti osa que nesarujueein ichoae,
neeuche. Nii jaunte nainecure, Cana nii te moconajaera raineein nihane jaun
æΎӕ͑ľфË́Ύȍɗɗ͑ľľɗ͑Ë͑Ëӕфӕ‫ڏ‬ aicheein, inoaelu caje coaauneein osa
teeuruha cachaaurune, esinae rauhijiriin neba niha moconajaerane jaun. Nii
acaneein nihacachene jaun. Nii jaunte jaunte caa chauratane que turuha uhelu
cana coitucuhin, cana belaain cana Cana Coaunera Calaohi, ͑ɗɗ̲ΎËΎ͑‫ڏ‬
coaana nainecurene caa chauratane que jaera ichanaa itajeein beroteraanu que.
523 ˇΎ͑Ëȍ̞ľҡΎɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ3
9ॸCana Coaunera coitucuin, Cana coitucuhin neeiche, nitohaneein nechu

Coaunera calaohineein nenaa, inae osa aansai sonajaain nenaa, coatiha chabana
que nesarujueein ichaonaa nainihein, ichaonaa nitajenaa charanejeein nenaa
inae rai Cana Coaunera tenojoi ranaa nainihei. 16ॸCoichana aina cutaain
ichaonaa que ichaohane jaun. Chaen cana belaiha Jesocurisitona jaunte, Cana
inae Cana Coaunera calaohi nihane osa corenia coroso que neteein ohalune
jaunte, inae osa que nesarujueein coitucuhacache. Nitohanihana jaunte,
ichaonaa nainene. 10ॸæΎɗҡӕËӕ͑Ύ‫ڏ‬ raotojoeein jianacoon ichaoha cana amute
joineeinte neeure Cana Coaunera cachane coina coreniha itolere
calaohichuru. Nii rijijieein techu ͑ľËɗфɗËȍ͑¡͑ҡɗ͑ËӕфӕËΎфΎҡ‫ڏ‬
coitucunojoineein neeure moconajaera janeein nihacachene caohachae. 17ॸѠΎҡΎ‫ڏ‬
calaohichuru, caohacha ichaelanaala, joeein ichaohane jaanu que coriqui siriin
namute cacha belailanaala, naaonjoaain niha chunine jana, jataain cairichei
nenacaauru, Cana Coaunera cachaneein inejeein coroatajanera lateein niha leinjiin
neeurenihane jaun. namute cachane jana tenihanete, aina
cutaain Cana Coaunera belainihane jaun
Leeochaauru aina jiniiquiin aicheein. 18ॸCacalabihuru, nainihei cana
ita belaain nihacane ereecha que cana amute cacha belaiha
11ॸCaate nitohaneein nihacachene nocoetiin ereein nihacachene. Esinae
coina: “Jiniiquiin ita belaain, leeocha фӕȍɗʮɗфɗɗ͑Ë̲͑ӕҡľËËȍ¡ľ́ɗËȍ‫ڏ‬
cachaauru niha natiin belaain, chene, niicha latei teein belaichaachenete
naaonjoaain ichaaoche,” naain inoaelu ne.
caje coauneein beratenojoineein nenaa
ne. 12ॸAihana jaun, nainihaacache Chaque necoatoelanaala tonajelanaala
moconajaera cacha neein nihalune jaun Cana Coaunera acatiha nihacachene
͑ΎËΎ́ѸΎȍɗ͑ʮΎȍ́ӕæɗ͑͑ľҡΎËΎȍ‫ڏ‬ 19ॸNitohaneein nenaate, esinae rauhijiriin
neein ichaohacachene. Chanuna ichaonaa chabana nitajenaa charanejeein

nocoala sohin joae Caain. Caohachaain nenaa tera aina esinae nihacachene
suujua coaraa nii rai nocoalane jaunte coitucuha curichaachein, Cana Coaunera
sohin joae, baasoneein ichaoha nii acatiha nenaa bana. 20ॸChatohanei ichaain
Caainne jaun. nihacachene coreniha cana coulurujiha
13ॸInara belaihureniha Cana Coaunera cana suujuane sainejeeinte, canaacha ichai
ËΎɗҡӕËӕӕфӕȍɗ͑ľËΎ͑ɗɗнӕľ͑ľфľфΎʮΎľ‫ڏ‬ coitucueraneein ne jianacoon cana tera-
caache. Coatiha enaacha inaraacha coarai Cana Coaunera, kËɗҡΎ́ľфľËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬
inerinaainta canejeraauru. 14ॸOhin neein nihane jaun. 21ॸCanejeraauru, jana
nitajenaa rai nenaa janate nii caje cana cana suujua cuhane chatohaneein baaso
ichoterate, chabana nitajenaa charanejeein ichacaachene coaracaachene jana,
nenaa ichaonaa que ichaohacachene coina. chatohanei ichaeniha cachenete, Cana
Nii jaunte cana amute cachaauru belaain Coauneraacha que jaaequiin nacatiha
naaonjoaacache, inae raotojoeein nerichaacheein. 22ॸAcate satiin canaacha
coitucunaa jaun. Chateeinti namute cacha bajai tereein, cana rai naitoonjoan
belaine, niite ohin nitaje rai nihane jaun tonoraain, Aca jerihane rijijieein chachaai
aicheein. 15ॸSatiin namute cacha que nihacachene jaun. 23ॸNitohaneein tonoraain
jaolequiin nenacaaurute leinjiin nechu nihacachene coina cana rai naitoonjoante,
aansai sonajaineein ne. Inarate raotojoeein rai Calaohi Jesocurisito esenetaain, le
cacha nichaachene jiniiquiin ita belaain tenojoin ichoae jauhecotojoeriin. 5ॸkËӕ‫ڏ‬

ichaohacachene coina ne. 24ॸґҡɗɗ͑͑ɗҡΎΎ͑‫ڏ‬ rute jelai teein caa chauratane que
joan tonoraain nenacaaurute, ͑ɗɗ͑ɗҡΎΎ͑‫ڏ‬ nenacaauru neein neeure. Nii jaunte
joan jianena coacuelanaala, aina jiniquiin raujiaain caa chauratane que nenacauru
neeuruhane jaun, acaaentonai acaauru itolereeicha que ereereecure. Nii jaunte
aina ichoae. Nitohaneeinte cana aina acaauru ere aonaain esenetaain tonoraaure
ichaohane coitucuhacache, cana que acaauru rijijieein caa chauratane que
coitucueratiha nii cana rai niicha tei rai nenacaauru cachaauru. 6ॸJana canate Cana
Suujuene caje. Coaunera caje nenaa nichaache. Nii jaunte
Cana Coaunera coitucuurera, cana ere
Cana Coaunera Suujue aina nejeratiha aonaain tonorae. Jana Cana Coaunera
moconajaera suujuene coitucuuruhite cana aohana jerene. Niicha
4
1ॸkΎ͑ËӕËȍľË͑ľʮľф͑ľľɗ͑ËËΎľ́ɗ‫ڏ‬ cajete nainacaache, “Acate Cana Coaunera
chaauruna caa que erete aonaquiche. Suujue siri. Jana acate casaje moconajaera
Coa Cana Coaunera letono niha nocohetiin suujue siri,” naain coitucunaa
inara rai satiin erenacaauru esenetaain nainichaache.
nihache. Nitohaneein inara coritana jerera
Jataain cacha belaiha Cana Coaunerane
nihane, esinae rauhijiriin Cana Coaunera
Suujue sirichuruhane coitucuhichene coina 7ॸCanejeraauru, ËΎ͑ľҡľË͑́ӕфɗʮɗф‫ڏ‬
coujunajaain coaranaacuche, jataain curu, chaen nejelau cachaauru,

lanaeniha arajiin caa chauratane que naaonjoainuri belaain nihacache, Cana
casajeeurune jaun, tabaauru cana Coaunera caje coaauneein unaaniha ita
Coaunera letononiha nocoetiin ereuruhane belaichaachene coinane jaun. Satiin
jaun. 2ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ËΎӕʮӕ͑ʮɗ͑ËΎф͑‫ڏ‬ nitohaneein namute cachaauru belaichate
quichenete, esinae rauhijiriin Cana Cana Coaunera calaohineein ne. Niite
æΎӕ͑ľфґӕӕʮӕľѸɗфɗËȍËΎɗҡӕËӕфɗнӕɗ‫ڏ‬ esinae rauhijiriin Cana Coaunera
cheein. Satiin, cachaneein turuhin coitucureein. 8ॸChateeinti namute cacha
nejanoaalu Jesocurisitone coitucuhin belaine, niite Cana Coaunera coitucuene.
nenacaaurute, esinae rauhijiriin Cana Cana Coaunera coitucuera, aiha Cana
Coaunera Suujue siricheein. 3ॸJana Coaunerane rijijieein jataain cacha
nitohaneein niha Jesosone coitucunaa belaihane jaun. 9ॸCana quete jataain cana
jerelanaala nenacaauru, coatiha Cana belaitohane coaarate Cana Coaunera, caa
Coaunera Suujue siririnaain. Leinjiin chauratane que acaihanejeein rai Calaohi
Curisito aina nejeratena moconajaera letoaain, nitajenaa charanejeein
suujuete siricheein. Inarate coitucuhin nihacachene coina. 10ॸBelaain cana
neeiche, inara uricho que bera aonaain arihacachene que ainaa tocohaneein cana
naaonjoaain neeichene jaun. ͮɗɗ̲ΎËΎ͑‫ڏ‬ belaiha Cana Coaunerana jaunte Calaohi
jaera suujuete inae caa chauratane que letoaelu, cana osa coreniha raajenihane
turuhin ne. Acate Curisito que nejeratenaa onaa que netihane coina, nabana cana osa
nera cacalabihuru. coreniha necairichanaa coataa, atiin cana
4ॸJana inarate Cana Coaunera Suujue ichoterate cana osa coreniha necairichanaa
siriin neeichene jaun, nii casajeeuru ichoae caje.
inii neeiche. Nii inara suujua cuhane 11ॸAonacuche canejeraauru. Nitohaneein
inaraacha siriite, jataain mijiaainetiin ne, jataain cana belaain niha Cana
caa chauratane que nenacaauru rai Coaunerane jaun, coanete cana netonai
525 ˇΎ͑Ëȍ̞ľҡΎɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ4ٍॷ5
cana laurijiracuru, nejelaauru, naaonjoain nachuhinti, notaracaae neeuruha nii

belain nihacache. 12ॸCoatiha Cana namute cachaaurune saijieein acaauru
Coaunera coaraain nihei chunei cacha belairiha. Nii jaun techu, ͑ɗɗ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬
niqui, nete, ita belaain, cana laurijiracuru, riin Cana Coaunera belaina nainene,
nejelau cachauru, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑¡ľ́ɗËȍ‫ڏ‬ chabana coaraain esenetaenihane jaun.
chene cana aina nereein Cana Coaunera. 21ॸJesocurisitote cana rai: “Chateeinti
Nii cajete cana belaitoha Cana Coaunerane Cana Coaunera belaain ne, nii namute
rijijieein ichaohacachene coaracurureein cachaauru belaain neeine,” naain cana
cachaauru. 13ॸNitohaneeinte aina letoaain cana ratirilu.
nihacachene jana, acaaentonai cana aina
nihane coujunacanu que cana rai Suujue te Canaacha esenetai aina cuaainte
Cana Coaunera. 14ॸCanacaanune, caa moconajaera amiritohacache.
5
chauratane que osa caje cachaauru 1ॸSatiin Cana Coaunera letono
ichoteratihane coina, nii rai Calaohi letoaa ͅľѸɗȍѸɗ͑ɗȍˇľѸΎѸΎ͑ľľѸľ͑ľҡӕ‫ڏ‬
Cana Inaca Cana Coaunerane coaaraneein rerate Cana Coaunera calaohineein
caa beebejihacaanu. 15ॸSatiin cacha, Cana neeurureein. Nii cana inaca Cana
Coaunera Calaohineein niha Jesosone Coaunera belaichate, satiin rai
coitucuhin berate Cana Coaunera aina ne. calaohineein nenacaauru belaicheein.
Jana Cana Coaunera netonaite, aina 2ॸCana Coaunera belaichaache esinae
nereein. rauhijiriinete, cana letoaane jaan

16ॸNitohanihane jaunna Cana belaiha Cana icharichaachein. Nii banate Cana
Coaunerane coitucuhin esenetaacaanu. Cana Coaunera calaohineein nenacaauru
Coaunera cana belaichaneein nihane jaun, ͑ľҡΎ͑ɗ¡ľ́ɗËȍËȍľ͑ľËΎɗҡӕËӕфɗËȍ‫ڏ‬
rijijiein namute cacha belaichate, Cana cheein. 3ॸCana Coaunera belaihacanete,
Coaunera aina ne. Jana Cana Coaunerate nii cana letoaane jaan tonoraain
aina netonai ne. 17ॸNitohaneeine esinae rijijieein chaachacaane ne. Niheichu
rauhijiriin jianacoo teteriin cacha belaain coatiha caaintai ichaonaa nihein nii
nihacaanune jaun, chaaelai que casilanaala, naitoonjoan. 4ॸSatiin Cana Coaunera
chaque tonajelanaala nerichaanuhin, inae calaohineein nenacaaurute, chauratane
cacha coulurujuihane coina coaitee turuha que nenacaauru itolere baaso choae ini.
Cana Coaunera Calaohi Jesocurisito bana. Satiin nii canaacha esenetaite cana
18ॸEsinae rauhijiriin cana amute cacha suujua lararajiain cana coroatajane,
belaain ichaohacachene, nihei chaque casiin chauratane que nenacaauru cana que
ichaonaana jaanu. Ita belaain ichaohacanete, nejeratenacaauru amuritoeraneein
jaoleneein ne nii cana casataera cana nihacachene coina. 5ॸCana Coaunera
casetecaeraanu. Jana chaque casiin Calaohineein niha Jesosone que
nihacachenete, cana amute cacha belaai jaaequiin nenaate, caa chauratane que
ichaoenihacachene jaun airichaacheein. nenacaauru moconajaera letonocuru
19ॸCanacaanune Cana Coaunera amuritoreein.
belaain nihacaanu, aca jauriaanejein
ichoaichaniha canacaanu belaain Caa nichata laurii erenaate,
nihalune jaun. 20ॸChunocoha: “Canune “Naaonjoaaineeinte ne Jesocurisito,”
Cana Coaunera belaihun,” naain iriha naain berane.
natiin, namute cacha belainihane, acate 6ॸCauchauratane que niha
leinjiin casaje neba ne. Coaracuche Jesocurisitone janate, Ëӕнӕľ¡ΎҡɗѸ‫ڏ‬
ˇΎ͑Ëȍ̞ľҡΎɗ̞ľɗ͑ʮɗɗ͑ॷ5 526
nojoineein neein, coroso que ohin rai 14ॸCana Coauneraacha quete jaaequiin
coichana jaohalune que, naaonjoain que nihacache, jeriha rai Suujuene rijijieein
cojunacatenohineein nedaelu. Cana caje cha bajaain nihacachene cana rai
Coaunera suujuete esinaaen nii canaacha bajai teraneein nihane
nitohanihane coitucuerate cana que. Nii coitucuhacachene jaun. 15ॸNii caje cha
Cana Coaunera Suujuete chabana bajaacachene aonaa Cana Coaunerane
nohanelanaala cana rai beraneein ne. coitucuhin nihacachene rijijieein techu,
7ॸNichatajaainte neeure rai Suujue que, cana rai nii canaacha bajai terichaaine
nii Aca nihane coitucuhin beracuru. 8ॸNii coitucuhin nihacache.
coitucuhin nenacaaurute, Cana 16ॸOsa que nesarujuiha chunei cana
Coaunera Suujue, acau, ichana, nejerane coaara chuneine, rai Cana

naaonjoainuri ne. Acaaurute ita suujua Coaunera bajaaine. Aihate jianacoon
rijijieein beraneein neeure. 9ॸCachaauru, osa caje teeine Cana Coaunera, jataain
cana rai nii acaauruhacha coarai nitajena jaanu osa tabai nenihane. Jana
beebejeeuruane esenetana nainichaache nitajena jaanu que, jataain osa tabai que
niqui. Nete jataain nii amuritoeriin nesaruhin nei nihane, coa rai Cana
nelate, “Naaojoaan” naain biha Cana Coaunera bajaache. 17ॸSatiin itolere
Coaunerane, nii rai Calaohi que osate baaso neein ne. Nete ne cacha
aitohane jaun. 10ॸCana Coaunera Calaohi itajeranune lanaala nenaa osa.
esenetaerate, esinae rauhijiriin aitoha 18ॸSaain canate, inacaneein teein Cana
Cana Coaunerane rucujueein siricheein Coaunera coitucuera, inae osa que

suujua cuhane. Chateeinti Cana nesaruna nainenihane coitucuhacache.
Coaunera esenetaene, niite casaje Inae Cana Coaunera Calaohi que
tocohaneein Cana Coaunera tereein, beraichaain nihane jaun inae dadanaa
Calaohi que aitoha Cana Coaunerane nainihei moconajaera. 19ॸCanate Cana
esenetaenihane jaun. 11ॸNii erenaa cajete Coaunera caje nenaa nichaachene
cana rai chabana nitajenaa charanejeein coitucuhacache. Jana caa chauratane
nenaa ichaonaa tiha Cana Coaunerane sacutaain nenacaauru Cana Coaunera
coitucuhacache. Jana rai Calaohi coitucuuruhite satiin moconajaera bijiu
Jesocurisitote nii ichaonaa chabana neeure. 20ॸChaen techu rai Inaca Cana
satonoelanaala nenaa teraneein nenaa Coaunera coitucuhin nenaa coina turuhin
ne. 12ॸChateeinti Cana Coaunera Calaohi cha coitucuhin nihacachene jaanu teein
esenetaain ne, nii netonaite chabana cana que rai Inaca Cana Coaunera esine
ichaonaa nitajenaa charanejeein nenaa neein nenaa coitucuerateein nihalu rai
rareein. Jana Cana Coaunera Calaohi Calaohi Jesocurisitone coitucuhin
esenetaaite raenereein. nihacache. Nii jaunte, nii esine neein
nenaa rai Calaohi Jesocurisito aina
Niicha letoai satonotihane rai acaauru ichaohacache. Acate Cana Coaunera esine
suujuatiha Joaanne. neein, ichaonaa chabana nitajenaa
13ॸCanaCoaunera Calaohi esenetaera charanejeein nenaa teraneein ne. 21ॸæË́‫ڏ‬
niquichene raina caa caritiin bihuru caohachaain necoeraain neeuche,
laenareeunni, ichaonaa chabana nabana inara coritana coaaucuruha nechu
nitajenaa charanejeein nenaa raeraneein aansaineein nenacaauru, Cana Coaunera
neeiche inara netonaine coitucuhichene letononiha nocoetonacaauru casajeeurune
coina. coataa.
Joaancha
letoai coroataja
6ॸNii cana letoaa Cana Coaunerane

Ichaonaa rauhi aina ita belaain nihacane jaante, belaain neein ichaohacachene
1ॸCanuna, Cana Coauneraacha jaan ne. Nii nunuhe caje coaauneein
ʮ͑ɗʮɗɗ͑ľľɗ͑фɗɗҡҡΎʮɗɗ͑ËΎфΎľф‫ڏ‬ aitoha Cana Coaunerane aonaquichene
neein neiniquichene bichauhenaneein, rijijieein ita belaain ichaaoche.
inara rai caa quiricha laenaain letoaaun.
Cachaauru coritaa amuhemuhenacaauru
Jataaine casuujua aina cutaain inara
belaihun. Coatiha canuhacha nii inara 7ॸæËȍӕфҡ͑ľѸËӕҡɗ͑ҡľ̲ӕȍľ‫ڏ‬
belaihaaun. Satiin nii canaacha esenetai mujueeure nechu jataain casajeeuru

ɗËȍΎ͑͑ɗҡʮľ͑ËȍфҡľфľѸľ͑ľҡľ‫ڏ‬ cacha coritaa. Acaaurute itolere que
raaurute inara belaihure. 2ॸIchaonaa nelatei cachaneein cau nejanoaain
chabana nitajenaa charanejeein nenaa turuhalu Jesocurisitone esenetaain
tera coitucuichene corenihane inara coitucunaa jerecurene. Nitohaneein
belaain neeun. Nii ichaonaa niicha tei ichaonacaaurute, Jesocurisito que
cana suujua cuhane nenaate cuu niha nejeratenaaneein ichaoruhane jaun,
cureein, nirijieein inoaelu netiin aihure. 8ॸCoaracuche, nabana inara
nitajenaa charanejeein. 3ॸAtiin coritaain neeuruhane nii esenetaain
cairichaaojoaain inara coaraain inara neeichene, joaenreein nitajiha inara
belaain inara coroatajanemiin Cana relaacaanune jaanne coataa. Aihute
Coaunera, rai Calaohi Jesocurisito aina. coreniha inara rai nii cainaain neeine
4ॸJataaina rachoojoeeun, jeriha Cana Cana Coaunera. 9ॸChateeinti, cacha
Coaunerane rijijieein caohachaain relaalu Jesocurisitona jaan edaa cuaain
ichaaoruha inara caje nenacaaurune cacha relae. Niite Cana Coaunera
jana erunajaanune jaun. 5ॸAonacuche coitucuenihane jaun aicheein.
quiicha belaihuri canejeraaurune caa Chateeinti, jerichanetojoein rauhijiriin
que inara rai aite, inara laurijiracuru, aitoha Jesocurisitone rijitojoeein cacha
nejelauru cachaauru, naaonjoain relae. Niite Cana Inaca Cana Coaunera
belaain ichaaoche. Coatiha niqui ena coitucuhin, nii Calaohi netonai
ecoona cana letoaa Cana Coaunerane coitucuhana jaun aicheein.
jaan nihei, jeelai inoaelu caje coauneein 10ॸJana, caa caitono tocohanelanaala
cana letoaa Cana Coaunerane jaan rauhijiriin cacha relaelanaala, ͑ľʮľ́ӕ‫ڏ‬

quene, aitiin caa inara rai laenaaun. neein cuaain cacha relaeraneei, inara
527
Joaancha Letoai Coroataja 528
rene turuhane, coa inara loreri asaae jaunna inara rene turuha unaa jeretoon
raache. Coachu tonaain rai irihache. caraajenihane. Inae turuha uhanune
11ॸChateeinti, rai ereein loreri asaae banana inara rai beebejereeunni, inara
raain ne. Niite nii baaso turuaane netonai nii coitucuhin neeichene,
ujuaihoneein nereein. jiniiquin raotojoein rachoojoeein nenaa
coina.
Satononejeeinne caa inara rai 13ॸCana Coaunera rai ita taojiaain
aitoreeunni. Cana Coaunera bajaaurera aina
12ॸBanejelanaalate
ne inara rai nenacaauru- janijiin Cana Coaunera
irihanune jaanu niqui. Nena quiricha ranojoinunru inara nejeraaurute saain
cuhane cuaain aitona jereneeun. Nii inara coaaucure.
Joaancha
letoai nichataja
acaauru belaain caohatiin ichaain

Caiho coroaeca Joaanne neeine beebejeeure. Atiin chaaelai
1ॸCanu inara bichauhenaneeinne, caa latecuruha namuna jaan raine quene
quiricha laenaain letoareunni jataain acaauruhacha latei teeu, jeriha Cana
esinae rauhijiriin quiicha belaai Caiho Coaunerane rijijieein. 7ॸAcaaurute
rai. Jesocurisito que erenaa beebejenaa que
2ॸCana Coaunera coreniha quiicha amihanenaa ichaa nii uure. Coatiha
belaai Caiho, icheina Cana Coaunera acaauru coroatajanena jerecuruha Cana
bajaaun ichorataanihane, nii ena Coaunera coitucuhichurune jana
caohatiin jeriha rai Suujuene rijijieein jerecuruhi. 8ॸNii jaunte, cana itolere que
neeine tocohaneein raotojoeein acaauru coroatajanichaachene
raurohin neeine coina. 3ॸJerichanejeein caohachae, aina raotojoeein abaantaain
caohachaain rauhijiriin ii suujua Cana Coaunera ere beebejeeuruhane
corelanaala Cana Coaunera aitoonjoan coina.
tonoraain neeine beeuruha cana
Baasoneein ichaa Diotrefesine jana,
nejeraauru tabaauru turuhinne jaunna,
caohacha ichaane coaaratiha Demetirione
nii coitucuhin jataain rachoojoeeun.
4ॸ“Esinaete chuhisi aitoha Cana 9ॸCana Coaunera rai ita taojiaain Cana
Coaunerane tonoraajeein neeure Cana Coaunera bajaaurera raina leinjiin
Coaunera coreniha cacalabihuru,” quiricha laenaain letoaaunlu. Nete
naaina jataain rachoojoeeun. cocoainanohineein nihacaanune ere
5ॸCasuujua aina cutaain quiicha belaai, tonorana jerene Diotrefesi, acaacha
jataain caohatiinte erenaa tonoraain nii cacha letoaane rautatohane jaun.
cana letoaa Cana Coaunerane jaan 10ॸChaente jataain casajenetiin, nechu
ichaain neei. Leeochaauru cana jataain joaenreein canacaanu ere

nejeraauru coroatajaneein, nii coriajai rocohin canacaanu irijiae. Nii jaunna
Ëʮľӕȍɗ͑ҡӕфӕ͑ËӕфӕË͑͑ľʮľфӕ‫ڏ‬ rautaenihacaanu. Chaen jetaote, Cana
rune maajeein coroatajaneeine jaunte, Coaunera coroaecuruhane coina ita
jataain jelai amuritoheriin caohacha taojiaauruhane jana turuuruha cana
ichaai. 6ॸNii jaunte, turuhin satiin nejeraaurune, enooruhane caohateein
aonajeeuruha Cana Coaunera sitanajae. Chaen jetaote, niha cotijiaain
ranojoineein nenacaaurune jana, jataain ranajaerane caohate. Niina jataain
529
Joaancha Letoai Nichataja 530
rautaenihanune jaun, inae turuha

uhanune bana cotijiaain rai aitoreeunni. Niicha laenai quiricha
11ॸAonaaun canejera. Jiaonriha ii netonai, satono tiha Joaanne
nitohaneein baaso jeloon ii suujua cuaain 13ॸJataainte ne banejelanaala ichei
neeine. Caohachaacha que ii suujua coaraain irihanune jaanu. Nena quiricha
neeun. Caohacha ichaera cachate, Cana cuhane cuaain ichei aitona jereneeun.
Coaunera aina nereein. Jana baaso ichaera 14ॸNii jaunne ena ichoharaa unaa
cacha, Cana Coaunera aina nerinaain. jereeun, caraajenihane ichei

12ॸSatiin cachaaurute caohachaain suujua aitocoaaunne coina.
coaara cachaniha Demetirione beeure, esinae 15ॸChaque tonajelanaala raotojoeein
rauhijiriin caohachanejeein nihane jaun. neeun. Satiin cana belaichaaurute ii

Canacaanu netonainechu caohachanijihane coaaucure. Atiin, ٘ʊ͑фËΎӕËӕфӕȍ‫ڏ‬
bihacaanu. Iite chabana nohanelanaala jera,” naain nii cuu nenacaauru cana
irihacaanune coitucuhi. belaichaauru rai beeu.
Jodasiicha
letoai
aasaaeraneein nenacaauru ne. Chaen

Inara coaaucaaun techu cana eroraneein nenaa- Cana
1ॸJesocurisito cachaneein Saantiaao Curuaanaa Jesocurisito coitucuha
nejera Jodasi nihanunena caa quiricha nocoetelanaalane maajeein aihure.
laenaaun, Cana Inaca Cana Coaunera 5ॸInae niqui coitucuhiche inara, nena
niicha jereineein niicha cotihacuri- nacoaauneein inara rai benaa jereeun,

Jesocurisito berainojoineein nenacaauru Egipto caje coitucuurera Isaraeli
rai. 2ॸCairichaaojoaain inara coaraain cocoaichacuru rocohane baihate,
inara coroatajanemiin Cana Coaunera, esenetaaurui cachaauru itajelu Cana
leeochaauru aina jiniiquiin ita belaain Coaunera. 6ॸCoaracuche nachuhinti
raotojoeein neeinchene coina. coujurihu Cana Coaunera letononeein
nenaa tocohaneein neeurenihalu
Nechu jataain nohanenaa anjeraaurune jaun, Ëȍфɗʮɗ¡͑ѸҡΎ͑Ύľ‫ڏ‬
que inara relaaureraauru lanaala nenaa nocohena tabai jana
(Fe I 2.1-7) neeuruha, satiin rucuheca Cana
3ॸJataaina niqui inara aina jiniiquiin Coaunera que tihanereen tiaaine.
cana ichoterateraneein nenaa que 7ॸNirijieein techu ailu Sodoma, Gomora,
cuaain laenana jereeunlu niqui inara rai, naaonjoainuri cocoaichacuru aina

canejeraneein neeinchene jaun. Nete curuaequiin, rohan nenacaauru
laen jataain ena caohachae inara rai neseeuru cocoaichacurune maajeein,
laenacaaunne, Cana Coaunera nejelau ene aina ichaohin, ajenaacha
cachaneein neeichene jianelanaala, que namuritiin, namute quicha aina
canaacha esenetai esenetaain ichaojeraquiin naaonjoaaunrelu,
neeinchene coina. 4ॸInae Cana Coaunera nitohaniha cana ichaone que airijiin. Nii
Quiricha cuhane besihalune rijijieein, jaunte charijibana satonoelanaala nenaa
inara aina neeuruha nechu jataain usihanaun caseteco coaracure. Niite
nohaneein cacha relaaureraauru, satiin cana suujua coaraain, que
ËѸľҡľËΎËΎфËӕфӕȍ͑ľфɗ͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬ nainaain ichaohacachene coina ailu.
rune coitucuhanune jaun. Acaaurute 8ॸNitohaneein inae coitucuuruha
jataain necha aansai cachaauru ne. sainejeeinte, nii inara rene

Necha jataain cana belaiha cana rai turunacaauru cachaauru, nechu
Cana Coaunera tenojoineein nenaa joaereen raaje osa que jaberoco
531
Jodasiicha Letoai 532
aasajeein, sini anuu caje cha coitucuha jaiti cunajaun turuelanaala, ͑ΎËΎľ͑‫ڏ‬
nocoetiin cachaauru relaain, Cana naun nitajia arasijiene rijijieein nitajiha
Curuaanaa Jesocurisito nocoeje cuurureein nocoenaanaun acaauru
chanuhin, Ëӕфӕ̲ӕфɗʮɗфɗɗ͑ËΎËΎɗ͑‫ڏ‬ netonai.
nacaineein nenacaauru quene maajeein 14-15ॸæȍľ͑ҡľËȍӕ͑ɗҡΎȍ͑ľľӕфӕфɗ‫ڏ‬
mainajeein ereeure. 9ॸCoaraanachuhinti chaain nii cachaaurune que aitoroatiha

nenacaeneein Moisesa jaberoco amanaa Cana Coaunerane jaun, Adaan que
jeriha moconajaerane jana, nii tonaain jauriichuru baiha, acaauru caaunsini
batohin, que baasoneein ereein nocoeje ineein nenaa- Enoco netonai jetao:
chanunaa coacuelanaala, raujiaain “Satiin nere tonoraeraauru cachaauru
acateein: “Ii suujua raujiaaine Cana janijiin raain, jataain necha aansaineein
Coaunerara,” naain nihalu moconajaera ichaonacaauru, naansaine aina cuhaain
rai anjeraauru curuaanaaneein nenaa nocoejenaa charaneein, osaaocuruhane
Miqueline. 10ॸNete niritiin erenaa jaun naansaine caaun que baasoneein
nainiha cacha natiin, niicha coitucuhi erenacaauru casetecaain itajenajaane
que nihanatiin ereein neeure cachaauru. coina, araai oaraancanei rai nere
Nechu jataain leinjiin ataebinae tonoraeraauru anjeraauru uhaain uha
rijijieein neein, nitajia acaauru Cana Coaunera Calaohi Jesocurisitone
jaberocone coina, jaberoco teeure. janane coaraaun,” naain belu beratiha
11ॸJataainte cairichaaojoaaure, aihalu Cana Coaunerane jaun. 16ॸChaen techu
Cainne rijijieein ichaaoruhane jaun. acaauru cha coitucueraniha nocoetiin,
Aihalu Balaam aina Corene rijijieein satiin que nererojoecaain, satiin que
coriquiicha que coaaucuruhane jaunte, maihajeein ereein, niicha jereeicha que
æ͑æΎӕ͑ľфѸËӕӕфӕȍ͑ľʮɗ͑ľËӕ‫ڏ‬ coaaucure. Nechu jataain cacha que
ruha erenaa tonoraelanaalane jaun niicha jerei ichacuruhane coinaachate,
nitajerai neeunre. 12ॸIta belaaihuruhane cacha rai raotojoeein ereeure.
jaa beseta bitoaaiche jiniiquiine
jaaunrute, nechu jataain inara rai Cana Coaunera coitucuurera
nocoejenaa tiha, inara aina lenoneein rerohecaeraauru
acau cohin rachoojoeein naaonjoaaunre 17-18ॸCanejeraauru, inara rai: “Cana
nocoejelanaala, ͑ɗɗËȍӕ͑ɗѸɗ͑ËΎËӕľ‫ڏ‬ janonaa satonoelalaje raite nereein,

lanaala. Cacha beraicha niha nocoetiin nechu jataain baasoneein suujua
churute aihure. ͮľҡľ͑ɗɗËȍӕ͑ɗ¡ľфɗ́‫ڏ‬ letonohacha ichajeein ichaonacaauru
naala, nechu jataain jaberocohacha cachaauru,” naain inara rai beeuruhalu
beraihure. kËӕфӕҡľ͑ɗɗËΎ͑Ëɗ͑ľ́‫ڏ‬ Cana Curuaanaa Jesocurisito rai
naala nenaa acau rijiichure. Aiha afosotoorune coaaucuche. 19ॸAcaaurute
temule inaacane cojoanonaa bana, ita caje neleruhin niha cachane jereein,
inacaelanaalane rijijieeinte neeure. nechu jataain suujua letono rijijieein
Chaen cojoaisi aina curuataain enuha ichaohin ichacuruhane jaun, Cana
rocohin jaohacane rijijieeinte neeure. Coaunera Suujua sirichurenihane jaun
13ॸEnaachate baaso ichaa cucuana aihure.
cuhane ƿchaƿchanaane rijijieein, 20ॸNete inara, coujurihu Cana
chunijihun nihanatiin baaso ichacure Coaunera esenetaeraneein, rai

coejelanaala. Chaentechu sona nalu cachaneein Cana Coaunera Suujue que
rijijieein mituhin janoaajeein cuujueein, suujuequiin, æ͑æΎӕ͑ľф¡ʮľ¡ʮ‫ڏ‬
533 Jodasiicha Letoai
jeein neeiche inarane caohachaera ichaohin nichao aasajeein neeuruhane

cacoelaichaneein nenacaauru jaun.
canejeraauru. 21ॸCairichaaojoaain inara
raain, inara belaain nihalune rijijieein Raotojoeein rachoojoeein neeuche
ichaohin, chariji bana satonoelanaala 24-25ॸAcaihanijincana ichoterateraneein
nenaa tiha Cana rai Cana Coaunera nenaa Cana Coauneraachate, inara
Calaohi Jesocurisitone cohajeein beraicheein chatohaneein baaso ichaain
neeunche. neeinchene coataa. ͮɗɗËȍľ́ΎΎ͑¡ѸΎ͑ľľ‫ڏ‬
22ॸAtiin cairichaaojoaain nii esenetana rilanaala, aca Cana Coaunera nihane
jeriheeichuru coaraain neeuche. acatiha rachoojoeein turuhin neeinchene
23ॸNabana nitajeeuruha usi tabai jana nii coina. Jauriaa caje coaauneein nii chariji
esenetaichurune coataa, ËɗфɗËȍΎ‫ڏ‬ bana satonoelanaala, aca itolere que
joaain acaauru coaraain, tabaauru laraajiin cocoainanacaineein niha Cana
ichoteratecuche usi tabai caje, acaauru Coaunerane coitucuerateein neeine Cana
que nocohalajiin, jataain baasoneein Curuaanaa Jesocurisito. Nitohanemiin.
Jesocurisitohacha Coaaratei
Afocariƿsi
Coaunera, rai nelaurianajaan- trono

“Naaonjoanrichaain,” naain acatiha caainsiineein suujueneein
coaaratiha Jesocurisitone nenacaauru aina, 5ॸchaen esinae
1
1ॸCaate, ɗ͑ľ͑ɗËȍӕӕ͑ҡ͑ɗҡΎȍ͑ľфɗ‫ڏ‬ rauhijiriin, aca jerihane rijijieein neein
chaainene jaun rai cachaneein nere beraneein nenaa Jesocurisitone
nenacaauru que coaaratiha rai Calaohi maajeein. Acate jauriaanejeein ohane
Jesocurisito aina cuaain Cana Coaunerane caje ichanaelu. Nii jaunte, Ѹҡɗɗ͑Ëȍӕф‫ڏ‬
jaa ne. Nii jaunte rai nere beraneein nenaa ҡ͑ľѸËӕфɗҡɗ͑͑ľ͑ËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬
Joaan nichaaunne rene, rai nere bera curu curuaanaaneein ne Jesocurisito.
anjera letoae Jesocurisito, canu que niicha Nii Curisitote jataain cana belaitohane
coaaratei coaaratiha nii anjerane coina. jaun, rai coichana aina cuaain osa caje
2ॸNii jaunna, canu que coaaratiha cana rocoelu. 6ॸNitohaneein cana teeinte,
Jesocurisito aina cuaain Cana Coaunerane jelai teein rai cachaneein aihuruhalu
rijijieein, esinae rauhijiriin nii coaaraneein saseredotecurune rijijieein- rai Inaca
coaracaaunne rijijieein laenaaun. Cana Coaunera rai caohacha
3ॸNerausiaecururichaain caa Cana icharaneein- ͑ɗɗËȍʮľфľ͑Ύȍɗ͑ɗËȍË‫ڏ‬
Coaunera beratenojoin reretaera aina chene coina cana teein nelu. Aihana
aonaain caa laenanohineein nihane jaun Cana Coaunera necaohacha aina,
rijijieein tonoraain nenacaauru, inae itolere niicha ichana nainei itolere bana
ichuunejeeoriha nitohanerichaainene Jesocurisito raineein neeine. ͮɗҡΎȍ͑ľ‫ڏ‬
jaun. miin.
Caaunsi laurineein Jesocurisito 7 Inae nacoaauneein dede sacari jana

ranojoineein nenacaauru iclesiacuru uhin fauha uha Curisitone janate,
rai laenaa Joaanne satiin coaanojoinereein.
4ॸAsia batane que caainsii laurineein Nii sohin jaaoreraluniha natiinte
Jesocurisito ranojoineein nenacaauru coaraa cuurureein.
iclesiacuru raine canu Joaanneein caa Nii jana caa chauratane que laurihu
laenaaun. Raotojoeein neeichene jaanu ́ӕфɗȍӕɗËȍΎ͑ËӕфӕËËȍӕ‫ڏ‬
teein neeuruhine- nii nunuhe caje rute,
coaauneein neein- ena acaneein neein chanaa cuurureein coreniha.
turuha uheneni neein nenaa Cana Aiha nitohanerichaain.
534
535 Afocariƿsiॷ1ٍॷ2
8ॸ“Canune nunuhe caje coaauneein rai nerete, jataain mijiaaineein caraturi

itolere coauneraneein satono que tiaain toni rijitiin tonihane jana, 16ॸrai raotono
acaneein neeun,” naa Cana Curuaanaa nichajai que caainsiineein arasijie siri
Cana Coaunera- itolere curuaanaaneein biji cuhane. Nii jana rai nujuae cajete
turu rai nenaa. mitue jerane jataain ajinaain sabere. Nii
jana rai merite, jataain conotiin conoha
Jataain caohacha que necaohachaain enotone tocohaneein jiquihaque.
necoaaratiha Jesocurisitone 17-18ॸNii jaaunne coaariin tijia asae
9ॸCanune satiin inara nejera comoon onaa rijijieein. Nete biji
Joaanneeun. Jesocurisito corenihate, raotono nichajai que canu mucuhin:
canu nejeraneein neeiche. Nii rijijieein “Jiaonriha casiine. Canune ichaohin
techu, jiniiquiin coujunojoineein itolere coaaunaain satono que tiaain
necairichanaa abaantaacache, laraajiin Coauneraneeun. Canune niqui oonlu,
cana coroatajaniha Cana Coaunerane nene ichanaaun. Inae charijibana
jaun. Nitohanihane jaunne, Cana orinaaunni. æ͑ӕ͑ľË͑Ѹľ͑ɗҡʮľ͑‫ڏ‬
Coauneraacha jerei Jesocurisitohacha caauru rai chabi sirihun. 19ॸCaa ena
coitucueratei beebejihanune coreniha nenaa iicha coarai laenaain, caa baiha
caseteconeein Patmo cobeneu neeun. neeninu iicha coarai laenaaun. 20ॸCaa
10ॸEcute tomiho cojoanonaa bana, canu biji raotono nichajai que
caniha neeoritoha Cana Coaunera caainsiinei arasijie, chaen caainsiinei
Suujuene jana, canu janori nichaae cono nujuaneein nenaa oro,
toniin: 11ॸ“Leinjiin quiricha cuhane iicha naaonjoainuri iicha coaraite,
coarai laenaain, caainsii laurineein Asia charijibana coitucueraelanaala
batane que nenacaauru- Efeso, Esmirna, asinojoineein nenaa ne. Nii caainsiinei
Pergamoo, Tiatira, Sardisi, Filadelƿa, arasijiete Cana Coaunera ranojoineein
Laodisea, naaonjoainun Jesocurisito nenacaauru- iclesiacuru beraihurera
cachaneein nenacaauru rene letoaau,” anjeraauru ne. Jana nii caainsiinei cono
naain mijiaaineein toniha carai jaiha nujua oro caje ichanohinte, caainsii
rijijieein nenaa- toroonfeta rijitiin laurineein Cana Coaunera ranojoineein
erenaane jana aonaaun. 12ॸNii carai nenacaauru- iclesiacuru ne.”
ľфľ͑ËΎфËӕ͑͑ľËΎɗ͑͑ӕфɗҡľфɗ‫ڏ‬
Caaunsi laurinei iclesiacuru rai
chaaunne janate, tirichotiin jiquihaquiin
beratenojoin. Caate nii caainsii
ne ecu caainsineein cono nujua- oro caje
beratenojoi caje Efesoo Cana Coaunera
ichanohin. 13ॸNii caainsiineein cono
ranojoineein nenacaauru iclesia beraicha-
nujua- oro caje ichanohin cataaunne
anjera rai beratenojoine
cacha tocohaneein- tijia que uujoai
2
cajionequiin, somajain cajione que 1ॸ“CaritiinEfesoo Cana Coaunera
cajionequiin- nalarijia que uujoaain oro ranojoinuri- iclesia beraichaneein
caje ichanohin sintoroon que ichoraane nenaa- anjera rai laenaau.
coaraaun. 14ॸNii jana rai couturi ujuite
dede sacari tocohaneein somajae. Jana, ‘Aonacuche, caritiinte inara rai
rai notate tirichotiin usi lanaro laenarate nii biji raotono nichajai que
tocohane. 15ॸNii jana rai tijiaaurute, caainsinei arasijie siichaain- cainsinei
orono cuhane tucuhacaain ichanohin oro caje ichanohi usi nujua cataaun
bronce tocohaneein jiquihaque. Nii jana amunaa: 2ॸCanuna, itolere iicha ichai
Afocariƿsiॷ2 536
coitucuhin, caaintatohane niha natiin ‘Aonacuche, caritiinte inara rai

jianelanaala neeine coitucuun. Chaen laenaerate nii nunuhe caje coaauneein
nechu, ͑ɗɗ͑ľËȍ͑Ѹɗ͑ľľɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬ satono que tiaain acaneein nenaa-
caauru abaantasineeine coitucuun. ohalune caje ichanaain nenaa: 9ॸCanune
Chaen techu, afosotooru niha jataain necairichanaa abaantaain,
nocoetonacaauru niha natiin coujuhin cairichainejeein neeichene coaraaun.
coaraaine jana aca necurene. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Nete chaque lanaeneriquicheein dedeeu.
neeinte casajenetooruhane coitucuhi. Chaen nechu jataain baasoneein ichei
3ॸItolere banate coiinteein jianelanaala ľфľľӕфӕȍˇΎфɗΎΎ͑ɗȍ͑ΎËΎľҡΎ͑Ëӕ‫ڏ‬
jataain canu coreniha necairichanaa rune coitucuun. Acaaurute esinae
abaantaai. rauhijiriin moconajaera letono
4ॸͮľҡľʮӕфɗ͑ľʮľľɗ͑ɗ́ӕ͑ľҡΎËΎȍ‫ڏ‬ laurineein neeure. 10ॸJiaonriha
neein corajeein quiicha jerei icharaneein necairichanaa coaariquiine que casiin
neneei. 5ॸAihane jaun, ʮӕфɗɗËȍľʮľ‫ڏ‬ neeine. Moconajaerate caresero cuhane
tohilune que coacuhin, nii nunuheneein inara tabaauru enoaeratereein, nii aina
corajeein icharejetohilune rijijieein cuaain satiin inara coujunojoineein
nacoauneein corajeein quiicha jerei coaanojoinequichene coina. Jataainte
icharaneein neeun, jeriha Cana necairichariquicheein lechoonca janohin.
Coaunerane rijijieein. Ainihanena, nii Nete ohichene que tiaaojoaain nirijieein
nihane jaa jelai caje, nii cono nujuaneein jianelanaala abaantaain sacuhichene,
nenaa rulureeuni ii caje, nacoaauneein canu nii cainaraanuque chariji bana
Cana Coauneraacha jerei icharaneein nitajenaacharanejeein nenaa ichaonaa
ichoaeneeine. 6ॸNete caohacha ichaai, nii tereeunni inara rai.
Nicolasa sacuureraauru ichanohichuru 11ॸAohana jereraauru caa Cana
rautaain coaraeneeine jaun. æ͑ӕȍľҡΎ‫ڏ‬ Coaunera ranojoinunru- iclesiacuru

naichu acaauru ichanohichuru rautaain фɗæ͑æΎӕ͑ľфґӕӕʮӕľ¡ľфҡľ͑Ύ‫ڏ‬
coarahaaun. join aonacurumiin. Laraajiin itolere
7ॸAohana jereraauru, caa ereretaain necairichanaa amuritiin nenacaauru-
Cana Coaunera ranojoinuru- iclesiacuru coatiha ooru baiha nacoaauneein ohin
rai Cana Coaunera Suujue beratenojoin nitajerinaain acaauru suujue,’ naain
aonacurumiin. Itolere necairichanaa laenaau Esmirnau Cana Coaunera
abaantaain satono que tiaain sacuerate, ranojoinuri iclesia beraichaneein
nii chariji bana sanaachara ichaonaa tera nenaa anjera rai,”
enuha inaa Cana Coaunera nenajaun
nenaa que lenonereein,’ naain laenaau nae nii canu nae nii canu notaara.
Efeso beraicha- anjera rai,”
Pergamoo Cana Coaunera ranojoineein
nae nii canu notaara. nenacaauru iclesia beraicha- anjera rai
beratenojoi
Esmirnau Cana Coaunera ranojoineein 12ॸ“CaritiinPergamoo Cana Coaunera
nenacaauru iclesia beraicha- anjera rai ranojoineein nenacaauru iclesia
beratenojoi beraicha- anjera rai laenaaun:
8ॸ“Caritiin Esmirnau Cana Coaunera
ranojoinuri- iclesia beraichaneein ‘Caate aitiin laenaerate nii

nenaa- anjera rai laenaau: nujuaae cuhane jerane jataain
537 Afocariƿsiॷ2
ajinaain sabere siricha: 13ॸRaotojoeeine coitucureein,’ naain laenaau

moconajaera rori rohan ichaohichene Pergamoo Cana Coaunera ranojoinuri
coitucuun. Nete atiin caitoonjoa iclesia beraichaneein nenaa anjera
esenetaain canuhacha icharatei rai,”
ichaquichene jianelanaala neeiche.
Niheichu nii canu ere bera Antipas nae nii canu notaara.
sohin jaaoruhalu, nii moconajaera
neseu natiin, canu esenetaain Tiatirau Cana Coaunera ranojoinuri
neeichene jianeein niheeiche. beraicha- anjera rai beratenojoin
14ॸNete neeje ichei baaso, iniha 18ॸ“Jerichanejeeichu, Tiatirau janijiin
nenacaauru que ichei aitocoaaunne Cana Coaunera ranojoineein

jaanu coitucuhine coina. Nii iniha nenacaauru iclesia beraicha- anjera rai
nenacaauru tabaaurute, Isaraeli laenaau:
inoaensihuru relaain nihalu Balaamne
jaacha tonoraain jianena jerecurene. ‘Caritiinte aitiin laenaerate nii usi
ͮɗɗ´̲́ҡľ¡ѸΎнӕľ´́ËѸӕӕʮӕ‫ڏ‬ lanaro tocohanei notaain- coata
tihane jaun, ecaantooru que lanajai jicharoanohi tocohanei tijiaain
¡͑ɗʮɗɗ͑͑ľ͑́ľ͑Ύ͑ľнӕľʊѸфľ́ɗ‫ڏ‬ nenaa- Cana Coaunera Calaohi:
taauru coroaateein, itolere osa que 19ॸCanune jitariin iicha ichai
sarueratenajaaine maajeein coitucuun, jataain cachaauru belaain,

naaonjoaenlu. 15ॸChaen techu, iicha esenetai esenetaain, itolere
tabaauru iniha nenacaauru acaauru necairichanaa abaantaain itolere
relaain nihalu Nicolasa sacuurerane ichaaine coitucuhanu. Chaen nechu,
jaan jianena jerecurene. jataain jauriaalu amuritoheriin ena
16ॸAihana jaun, chajaain ena caohachaain ichaaine coitucuun.
ľѸɗ͑ľæ͑æΎӕ͑ľфľѸľ͑ľҡľф‫ڏ‬ 20ॸNete neejen ichei aitocoaaunne
neein jeriha Cana Coaunerane jaanu, Canu cachaneein nenacaauru

rijijieein quiicha jerei icharaneein coritaa, nechu Cana Coaunera
neeuche. Ainihanena ena inara rene coitucueraniha nocoetiin, ecaantooru
uhin, nii canu ujuae cuhane jerane que banijiaain nenaa lenone que
ajinaai nenaa- sabere que acaauru acaauru coroaateein, chabana
soreeunni. nitohanai osa que nesaruna naineniha
17ॸAohana jereraauru Cana cachane saijieein itolere osa que
Coaunera raonojoinuru iclesia rai acaauru rerohecaa nii ene Jesabeline
Cana Coaunera Suujue beratenojoin abaantaaine jaun. 21ॸCanune niqui
aonacurumiin. Itolere necairichanaa Cana Coaunera coitucueraneein
abaantaain satono que tiaain nihane cojoaaun. Nete ainaa
ѸËӕӕфľффɗ͑ľËȍфɗʮɗ¡͑ËΎфľ‫ڏ‬ jerelanaala, niheichu osa tabai que
lanaala asinojoineein nenaa manaa nesaruhane jianena jerene.
que acaauru coroaatereeunni. Chaen 22-23ॸNii jauna, nii ene cunaitaain
nechu, ͑ɗɗËȍфɗʮɗ¡͑ËΎɗҡӕËӕľфľ́‫ڏ‬ bereecurune maajeein ateinareeunni.

naala nenaa- cacha curuaa siriin Chaen nechu, nii ene aina ichaojeraquiin
laenanohineein leinjiin ajeri somajain neeuruhane jianelanaala nenacaauru
nenaa tereeuni acaauru rai. Nete laen ateinaain, jataain necairichanaa tabai
nii ajeri raera, nii curuaa erora que cairichanajareeunni. Nitohaneein
Afocariƿsiॷ2ٍॷ3 538
ichacaaunne banate, suujua cuhane ‘Canune jitariin iicha ichai coitucuun.

cachaauruhacha coacuhi coitucuhanune Ichaohate niqui ii beeure. Nete inae ohi.
que nainaa cuurureein satiin Cana 2ॸAihana jaun, itolere que caohachaain
Coaunera ranojoineein nenacaauru nainaain nii cautenacaauru lararajiaau.

iclesiacuru. Jana inara raine, le cacha Inae ohin nitajeeuruhane raite neeure.
cachanequichene rai, inaraacha Chaen nechu esinae rauhijiriin Cana
ichanohin rijijieein inara rai tereeunni. Coaunera notaracaae, caohachaain iicha
24ॸͮľҡľ́ľ͑ɗ͑фҽɗҡɗфӕ͑ľɗ͑ľнӕɗ‫ڏ‬ ichai ichaain neneeine coitucuun. 3ॸNii
chene, nii relanajaain neeuruhalune jaan jeriha Cana Coaunerane rijijieein,
moconajaera suujua asinojoineein nenaa caohachaain ichaohin neeine coina
coitucuhin tonoraain neneeichene, nihei nerelaailune coacuhin- nacoaauneein
nii que tonaain inara rai irihanune jaanu. caohachaain ichaao. Canu jerichaaune
25ॸAihana jaun, turuhanune reentiaain rijijieein, itolere que nainaain caohachaain
jerichanejeein sacuuche jianelanaala. ichaeneeine ne, coitucueniha cachane jana
26ॸItolere necairichanaa abaantaain turuhin basijiauha asijiautone rijijieein cha
satono reentiaain canuhacha jerei ËΎҡľʮľ͑ľľɗ͑ľʮ͑ҡӕфӕȍɗ͑ɗɗËѸľҡľË‫ڏ‬
ɗËȍʮľľɗ͑ѸËӕӕфľфӕфӕ͑ľËΎËΎɗ͑‫ڏ‬ reeunni.
reeunni, lauri lauri nenacaauru 4ॸͮľҡľ͑ɗɗґфĀɗѸɗȍӕ͑ľľӕфľËΎфΎ‫ڏ‬
cachaauru curuaanaaneein neeuruhane ҡʮʮľľɗ͑Ëȍ¡͑ËʮɗΎ͑ľË́͑Ύʮľ́‫ڏ‬

coina. 27-28ॸCharijieein teeinti canu naala nenacaauru. Acaaurute cajione
cocoainaain nelu Ofa Cana Coaunera, nii ѸΎ̲ʮɗʮɗɗ͑Ëʮɗ͑ɗɗËȍɗ̲͑ӕȍľ‫ڏ‬
rijijieeine inara cocoainareeunni, lauri muhecurureein, nitohaneein
́ӕфɗ͑ľ͑ËӕфӕËËȍӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬ neeuruhane coina nelatecuruhane
neein neeichene coina. Nii banate coata jaun. 5ॸItolere necairichanaa
Ëʮľ͑ľ͑Ύҡɗȍнӕľľфľ͑ҡΎ͑Ύфľ́‫ڏ‬ abaantaain, canu jerichaaunne
͑́́ӕфɗ́ӕфɗ͑ľ͑Ëӕфӕҡӕҡľ͑ľфɗнӕɗ‫ڏ‬ rijijieein nenacaaurute, nitohaneein
cheein, darohe tutenecuruhane rijijieein. ËʮɗΎ͑ľѸΎ̲ʮɗнӕľ͑ľËΎфľľҡľľӕфӕ‫ڏ‬
Chaen nechu nii choae tacaain reein. Nii choae tacaainchu, canu
janonaarai mitunaa arasijie tereeuni quiricha caje acaauru curuaa
acaauru rai. elonarinaaunni. Chaen nechu, canu
29ॸAohana jereraauru, caa Cana Inaca, rai anjeraauru, naaonjoainuri
Coaunera ranojoinuri iclesiacuru rai, acatiha teein acaauru coitucureeuni.
Cana Coaunera Suujue beratenojoin 6ॸAohana jereraauru, Cana
aonacurumiin,ٔॸٚ Coaunera ranojoinuri iclesia rai Cana

Coaunera Suujue beratenojoin
naain laenarate nii canu notaara. aonacurumiin,ٔॸٚ
Sardisihu Cana Coaunera ranojoineein

naain laenarate nii canu notaara.
nenacaauru iclesia beraicha- anjera rai
beratenojoi Filadelƿau Cana Coaunera ranojoineein
nenacaauru iclesia beraicha- anjera rai
3
1ॸ“Caritiin Sardisihu Cana Coaunera
ranojoinunru beraicha anjera rai beratenojoi
laenaau, naain laenaerate nii caainsiinei 7ॸ“Caritiin Filadelƿau Cana Coaunera
Cana Coaunera suujue aina caainsiinei ranojoineein nenacaauru iclesia-

arasijie siricha: beraicha rai laenaaun:
539 Afocariƿsiॷ3
‘Caate aitiin laenaerate nii Rabiri anjera rai Cana Coaunera Suujue
rai chabi siricha- Cana Coaunera beratenojoin aonacurumiin,ٔॸٚ
esineneein nenaa. Acate acuujua
joracaane, nii chuni funaa nainene. naain laenarate nii canu notaara.
Jana acuujua fuhane, nihei chuni
joaracaera. 8ॸCanune jitariin iicha Laodiseau Cana Coaunera ranojoineein
ichai coitucuun. Aonaaun, ii raine nenacaauru iclesia beraicha- anjera rai
joaracanojoineein canu acuujua beratenojoi
siricheeunni, nerinaain chuni funaa 14ॸ“Caritiin Laodiseau Cana Coaunera
nainera. Jataain laraajiin neeineque ranojoineein nenacaauru beraicha-
airijiinte, quere tonoraain quiicha anjera rai laenaaun.
jerei icharaneein neei. 9ॸCanune
ichareeunni nii nechu moconajaera rai ‘Caate aitiin laenarate nii Cana
cacha raeraneein nenacaauru- nii Coauneraacha ichai coaaraneein,
ˇΎфɗΎΎ͑ľľӕфӕȍ͑ľнӕľɗфɗʮɗɗ͑ˇΎфɗΎΎ‫ڏ‬ nohanelanaala beraneein itolere Cana
niha nocoetonacaauru- casajeeuru Coauneraacha coaaunai Coaunera Esine
itiha asae neseeonriaauruhane coina. neein Nenaa: 15ॸCanune jitariin iicha
Nii banate, jataain ii belaitohanune ichai coitucuun. Bajianachuhinti canu
coitucuha cuurureein. 10ॸEsinaete jerichaaunne rijijieein, corajeein quiicha
rauhijiriin, itolere bana caitoonjoan jerei ichaeneei. Jana ainihane corajeein
tonoraain canu jerichaaunne rijijieein moconajaeraacha jerei ichaeneei. 16ॸNete
neei. Nii jaaunne, ɗ͑ľËΎʮӕ͑ΎʮΎɗ͑ľËӕ‫ڏ‬ quiicha jerei corajeein ichaelanaala,
ruhane coina, Ѹҡɗɗ͑ËΎ́ӕфľʮľ͑ΎʮΎɗ͑ľ‫ڏ‬ niheichu moconajaeraacha jerei
cururichaain caa chauratane que corajeein ichaeneeine jaun, nii chaneein
nenacaaurune bana, ii beraicheeunni neneei. Nitohaneein ajajaineein
chatohaneein teraaine coataa. niheichu, jelajerilanaala, naaojoaain
11ॸEnane nacoaauneein turureeunni. neeine jaun, chaneein neneeine jaunne ii
Aihane jaun, caa ena neeine rijijieein naroaareeunni canu ujuaae caje. 17ॸIite
jerichanejeein sacuu, nabana chuni ii niqui Inae jataain raotojoeein nihanu
que banijiaain nenaa ruluhin raane cha latejelanaala, inae caohacha
coataa. 12ॸItolere necairichanaa ichacaaune jaun, naain ereei. Nete
abaantaain sacuureraaurune, Cana jataain cairichaaojoaai, ËɗфɗËȍ͑Ύ‫ڏ‬
Coaunera loreri banesijianeein tihanune, joineein aiha leinjiin cairichai cha
nii chariji bana satonoelanaala caje colane nenaa rijijieein neein- maosa
mituelanaala ecu neeurureein. Chaen rijijieein neeine jaun. 18ॸNii jaunne ichei
nechu, acaauru jaberoco que teein Cana aitoon, canu caje mocohin tucuacanohin
Coaunera curuaa laenaain, dede caje ena oro coreteeine coina. Nii banate esinae
nenaa Cana Coaunera nenajan rauhijiriin canu jerichaaunne rijijieein
Jerosaleen curuaane maajeein neein, aiha leinjiin cairichainejeein cha
laenareeunni, acaauru jaberoco que colane nenaa rijijieein neeine caje, cha
teein. Chaen nechu acaauru jaberoco caohacha ichaain, caohachaain
que teein ena nenaa canu curuaa chaachaain neeine coaraain neriquiin.
laenareeunni. 19ॸCanune satiin canuhacha belaai
13ॸAohana jereraauru, Cana canu cachaauru baaso ichaain
Coaunera ranojoinuri iclesia beraicha- neeuruhane coaracaaunne, acaauru
ËΎҡɗ͑ËӕфӕѸӕӕʮӕҡľľɗ͑ËɗфɗËȍ‫ڏ‬ 2ॸNii rijieeoritiin, caniha neeoritoha
najaaun. Aihane jaun, nii baaso Cana Coaunera Suujuene janane,

ichajeein neeine jianelanaala dedeeu jataain caohatiin nelauriananaja
baasoneein jerichanejeein sacuhinene rori- trono coaracaaunne janate, ecu nii
ii cairichareeunni. Aihane jaun, nelauriananaja rori- trono ichoae
Ëȍʮɗ͑ľ͑ËʮľËΎӕ͑ľľɗ͑͑ӕ͑ӕȍľ‫ڏ‬ laujuae leinjiin. 3ॸNii nelauriananaja rori
teein jeriha Cana Coaunerane ichoae nenaate, ajeri jataain caohati
rijijieein ichaao. colohin nenaa- jaspe tocohanenihane
20ॸAonaaun, canune itolere bana cornalino tocohaneein jataain caohatiin
Ëӕӕʮӕ¡ľфɗËȍфɗʮɗʮɗľľɗ͑Ëӕӕʮӕ‫ڏ‬ colohe rai jaberoco. Nii nelauriananaja
niha neein inara cotijiaaun. Chateeinti rori tinonoritiinte, tinohanre leinjiin
bajaae bajaaecaaunne aonaain canu iino, jataain conotiin beraurosihojoaain
raain ne rai suujua cuhane, nii ainane colonaa esmeralda tocohaneein. 4ॸChaen
jiniiquiin lenonerichaanuhin. nechu nii nelauriananaja rori- trono
21ॸChateeinti itolere necairichanaa tinonoritiin niha jataain caohatiin
abaantaain jerichanejeein jianelanaala coroata choonca jenaain rori
sacue, nii raine canu rohan caohachaaurune jana coaracaaune
nelauriaane jaanu rori tereeunni. janate, ecu nichoae neeure coroata
Charijieein teeinti, ɗҡΎ́ľфľ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ choonca jenaain ichauhenaauru,
chanaa abaantaanune jaun, canu somajaain cajione que cajionecohin, oro
Inaca Ofa nelaurianajan rori ichoae caje ichanohin comai siriin. 5ॸNii rori-
jiniichaain nelauriaaun, nii rijijieein. trono cajete, jataain mijiaaineein mitue
22ॸAohana jereraauru Cana jiacano, erenaa, arara, naaonjoainuri.
Coaunera ranojoinuri iclesia beraicha- Nii janate, nii rori acatiha lanalanaque
anjera rai Cana Coaunera Suujue caainsineein siricho. Nii caainsine
beratenojoin aonacurumiin,ٔॸٚ lanalanaqui sirichote, nii caainsine Cana
Coaunera suujueneein ai. 6ॸChaen techu,
naainte laenarate, nii Cana nii rori- trono acatiha cucuana baca
Coauneraacha ichai coaaraneein tocohaneein, jataain ajiarojoeritiin
nohanelanaala beraneein- itolere Cana asaaun tiaain jiquihaquiin inanacae. Nii
Coauneraacha coaaunai coaunera esine nelauriananaja rorihuru cataaun nenaa
neein nenaa. rori tinonoritiinte ne, jenaain cacha
tocorijianeein, janori, nacatichai,
Dedeeu Cana Coaunera coroaecuruhane naaonjoain jeloon notaacoaain. 7ॸNii
4
1ॸNiritoha caraine baiha dede leinjiinte aain tabai- leeon tocohane.
coaracaaun jabatoroaainne janate, Leeochate jana, baca curuaanaa toro
joaracaeratihaneein ne cana dede tocohane. Jana nii acaauru nichatajate
bacuujua. Nii janane, jauriaanejeein leinjiin cacha tocohane. Jana acaauru
leinjiin jaiha rijijieein nenaa- toroonfeta nejenate, uujuirii tabai- aquila
rijitiin tonihane jana aonacaaunne tocohane. 8ॸNii jenai jelai rai nichao que
janate: ichaohi nenacaaurute, nenainetiin
“Chajaau cajiha iniha uune, caa baiha saotaneein itarohin, jianacoon, asaaun,
nitohaneein airichaaine coaarate ii ͑Ύ͑ʮΎɗ͑Ëӕфӕʮ¡ľфΎËΎ͑ɗ͑ľËΎ‫ڏ‬
quete coaraaicha,” naain carai toni joaain nota sirichure. Janotiin, jiichoo,
eheeona. naaonjoaainte:
“Cana Curuaanaa Cana Coaunera esine, 3ॸNete dedeeu, Ëȍӕфҡ͑ľҡɗ͑Ύ͑ΎËΎфɗ‫ڏ‬
itolere que laraajiin tiin, chauratane asaae, naojoaain niha

itolere ichana naineraneein nenaa, natiin nene chunei nii quiricha
iite iineein neeilu, joaracaain coaana nainera. 4ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
enanetojoeein acaneein neei- neein neniha chunei nii coina nelateein
iineein turuha uriquiin,” nii quiricha joracaain coaraain
ereretanaa nainera cachana jaaunne
naaure jiichoo, janotiin, naaonjoaain jataain chanaaun. 5ॸNii janate: “Coa
jianelanaala. jataain chanaa. Niha leinjiin nii coina
9-10ॸͮɗɗËËȍҡΎËΎȍ͑ľľɗ͑͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬ nenaa- nainera. Acate Joda lauri caje
rute, acaneein necaohachaain niha- nii nenaa Leeon- cana curuanaa inoaensi
rori caohacha ichoae- nii chariji bana Rabiri nefoerate ne. Niite nitohanei
ohelanaala nenaane coroaaecure. Nii ichana nainihane coina itolere amuritiin
nainihate coroata choonca jenai nihane jaun, nii cainsineein nenaa rai
ichauhenaauru, nii ecu nenacaauru fuera soaain joaracareein,” nae canu rai
nacatiha neseeonriaain coroajeein, nii leinjiin acaauru bichauhena.
rori acatiha acaauru rai comai siheitiin: 6ॸNii janate, nii nelauriananaja rori
caohacha- trono aina nii jenaain rai nichao

11 “Iite esinae rauhijiriin, que ichaohin nenacaauru, nii coroata
canacaanu Curuaanaaneein choonca jenai ichauhenaauru,
canacaanu Coauneraneein- naaonjoaainunri cataaun niha Carenero
ii necaohacha que iineein neei, Narejeen ne jana coaraaun. Nii Carenero
laraajiin. Narejeen coaracaaunne janate ecu
Iite itolere coaaunaain neeilune chujuheque, ËɗфɗËȍɗ͑ҡɗ͑͑ΎʮΎɗ͑ɗȍ‫ڏ‬
jaaun, lune saijieein, Cana Coaunera Calaohi
ii jereeine rijijieein necoaaunaain Jesosoneein. Nii Carenero Narejeente,
nihacoaelu,” caainsiniha rai jichone jana caainsine rai
nota. Niichurute Cana Coaunera
naaure coroaecuruhane naineein. suujueneein satiin chauratane que
letononeein neeure. 7ॸNii Carenero
Quiricha laenanohineein nenaa aina Narejeente cutiin, nii rori caohacha choaae
carenero narejeen raotono nichajai que quiricha siichaain
5 lauheconaa caje quiricha raaori. 8ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬

1ॸNii
janate nii rori caohacha choaae
lauheconaa coaracaaunne jana biji neein nii quiricha raaoriha nii Carenero
raotono nichajai que leinjiin Quiricha Narejeenne rijieeoritiinte, neseeonriaaure
sichaain lauheque. Nii quirichate nii Carenero Narejeen acatiha, nii jenaain
retutonohineein, jeranu laenanohineein ichaohin nenacaauru aina, nii coroata
ne, caainsinei fuera que caohatiin ËȍΎΎ͑Ëʮľ͑ɗ͑͑ľ͑ËӕфӕɗËȍӕȍľ‫ڏ‬
funojoineein. 2ॸNii jana coaracaaunne naauru. Satiin acaaurute, nenainetiin
janate ecu ne leinjiin anjera jataain quitara rijijieein nenaa- arapa sirichure.
itolere ichana nainihane que nelateein. Chaen techu, nenainetiin oro caje nenaa
Nii anjerate jataain tonijiaain: “Chana acau cooruhane jaancuru nainecojoaain
jataain nelate que nelateein, caa enuha sacari jujuaain nenaa sirichure- nii
quiricha fuera beuhin joracanaa coroata choonca jenai ichauhenaauru. Nii
naaine,” naain bajae. enuha sacari juujuite Cana Coaunera
bajaauruha Cana Coaunera cachaneein itolere nerausiajeein nihane jaanu,

nenacaaurune jaan neein ne. 9ॸNitohaneein itolere coitucuhin nihanu jaanu,
neeinte ena nenaa nenatena que nenateein: itolere que laraajiin nihanu jaanu,
coasitanojoinihane jaanu,
“Iite nii quiricha fuera soaain necaohacha que necaohachaane
joracanaa naineei. jaanu,
Ii sohin jaaoruhane janate, coroaaenojoineein nihane jaanu,
ii coichana que acaauru coreteei, naaonjoaain raeraneein ne,”
acaauru ranaa nainiha Cana
Coaunerane coina. naaure nii araai oaraanca milloonneein
Nitohaneeinte, nenacaauru anjeraauru.
satiin caa chauratane tinonocoritiin 13ॸNii rijieeoritiinne, ereereecuruha
lauri lauri neein nenacaauru satiin Cana Coauneraacha coaunanohine

cachaauru, jana aonaaun. Satiin dede que teein
lauri lauri nere que ereein, niicha coaaunai, atane que teein niicha
naaonjoaainunri caje raain, coaaunai, nii baiha satiin cana temurau
cachaauru coreteei cucuana cuhane nenacaauru, atane
acaauru ranaa nainiha Cana cuhane nenacaauru, naaonjoaainunri
Coaunerane coina. Cana Coauneraacha coaaunai ere
Nitohaneein ichaaina jaunte, aonaaun.
quiricha fuera soaain joracanaa
naineei. “Nii rori choae lauheconaa,
10 Nitohaneeinte acaauru cocoainaai, chaen nii Carenero Narejeen, ͑Ύ͑‫ڏ‬
saseredote neein, curuaanaa neein, joaaihunrite,
naaonjoaineein neeuruhane coina. coroaenojoineein aca neein
Nii jaunte, satiin chauratane necaohacha que necaohachaain
sacutaain curuaanaa neein nelate que
neeure,” nelateein neeuruhane jaanu teeure,”
naain nenatecure nii coroata choonca naain ereereecure.

jenai ichauhenaauru. 14ॸNii janate, “Nitohaneein neeine,”
11ॸNii baiha coaracaaunne janate, ecu naaure nii jenai ichaohin nenacaauru.
ereereecure arajiin nii rori- trono caohacha Nii jana, nii coroata choonca jenai
rohan nenacaauru anjeraauru. Nii baiha nii ichauhenaaurute, nii Carenero Narejeen
jenai ichaohin nenacaauru, ͑ɗɗËΎфΎҡ‫ڏ‬ acatiha neseeonriaain coroaaecure.
choonca jenai ichauhenaauru
naaonjoainuri. Nii janate ecu neeure Caainsine fuera
6
jataain arajiin oaraanca milloonneein 1ॸJaurihanejeein, leinjiin fuera
amurijiriin. 12ॸAcaaurute jataain tonijiaain: joracaa nii Carenero Narejeenne
jana coarajihanune janate, nii jenaain
“Jataainte nelate ichaohin nenacaauru caje leinjiin ere
nii sohin jaonojoineein nenaalu arara rijitojoaaintiin tonijiaain toniin:
Carenero Narejeen. “Chajaau cajiha,” naane jana,
Nii jaunte, 2ॸcoaracaaunne janate ecu leinjiin
itolere ichana nainihane jaanu, cabario somajain choaae laujuae leinjiin

543 Afocariƿsiॷ6
cacha tenuna sijiaain. Nitohaneein ichana nainei ichaane jaanu teeure, ita
comai teeuruha nii cacha raine baihate, sohin ita jaaoruha arajiin cachaaurune
amue nii que nejeratenacaauru coina, tabai mijitena caaun ooruha
amuritiin, itolere bana acaauru cachaaurune coina, cunai caaun ooruha
amuritoeraneein nihane coina. cachaaurune coina, cachaauru sooruha
3ॸNii janate, nii fuera que jaurii atane que nenacaauru aain tocohaneein
joracaa nii Carenero Narejeenne jana, nenacaauru coitucuchuhichurune coina.
nii ichaohin nenacaauru coroataja: 9ॸInae nii fuera nesaoqui joracaa
“Chajaau,” naane jana aonaain Carenero Narejeenne jana coaracaaunne

coaracaaunne jana, 4ॸecu mitue leeocha janate, Cana Coaunera belaihuruhane
cabario lanajaain. Nii janate nii cabario jaan rori- altar asaae neeure Cana
choaae nelaurianaa rai nelatei teeure, Coaunera beratenojoin beeuruhane
ita sohin ita jaaoruha caa chauratane coreniha atinanohichuru. 10ॸNitohaneein
sacutaain nenacaauru ne coina. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ ecu neeinte jataain tonijiaain: “Itolere
neeinte leinjiin Sabere seeonjoa teeure curuaanaacuru amuritoheriin
nii cabario choaae nelaurianaa cacha Curuaanaa- osa colane nenaa saanto-
rai. cha ichaaine coina aitohine icharaneein
5ॸNii baiha, nii fuera nichataja joracaa nenaa, chatohanai bana caa chauratane
æфľ͑ľфΎͮфľʮľľ͑͑ľʮ͑ËΎфʮɗȍ‫ڏ‬ que nenacaauru ichao colurujueein,
nune janate, nii ichaohin nenacaauru canacaanu atinaeraauru cairichareei,”
caje acaauru nichataja: naaure nii ecu nenacaauru onacaauru.
“Chajaau” naane jana coaracaaunne 11ॸNiritocuruhane janate, acaauru rai
janate, ecu mitue cabario jichojoaain. cajione somajain teein: “Jauriaa

Nii janate, nii cabario jichojoai choaae nebetacaaorihuche coa carajaaeriin.
lauheconaa leinjiin balaansa siichae. Jaiti lanajeeca, inara sohin jaaoruha ne
6ॸNii janate, nii jenai ichaohin rijijieein, leeochaauru inara nejeraauru
nenacauru caje ecu toniin: Jesocurisito beratenojoin beeuurera
“Le quilojoei aroso rijijieein nenaa sohin jaaoruhane nainaauruhane
tiricote corereein le janohin reeintiaain cohacorihuche,” nae acaauru
amihanenaa neein. Nii jana, nichata rai.
quiloi aroso rijijieein nenaa sebadate 12ॸNii fuera nesaotane joracaa Carenero
corereein le janohin amihanenaa neein. Narejeenne jana coaracaaunne janate, uhe

Coa laen erene, bino, naaonjoaain jataain mijiaaineein carora tabai. Nii
aasaeca,” naain toni erenaa nii jenaain janate, jataain jicholeneein conoene enoto.
ichaohin nenacaauru cataaun toniin. Nii janate, atene netonai conoelanaala
7ॸNii fuera nejena joracaa nii Carenero ichana tocohaneein ne. 13ॸNii janate,
Narejeenne janate: “Chajaau,” nae nii jataain mijiaainetiin uhin liaaca cujuanane
jenai ichaohin nenacaauru caje leinjiin. jana naluha iquera inaa nujuarine
Nii jana coaracaaunne janate, 8ॸecu ne amuneein nalue dede caje chauratane
cabario somaajiojoaain. Nii cabario choaae arasijie. 14ॸNii janate, фľҡӕҡӕ͑Ύȍɗ‫ڏ‬
choaae nelauriaain cunaa curuaate niha faferone tocohaneein nereetuhitiin
Onaane. Nii ichohachaniha unaa caaijie nitajiheite dede. Nii janate, ͑ľфӕфӕʮӕ‫ڏ‬
unaate onaa curuaanaa moconajaerane. coaain nelonae satiin situha cataaun
Nii Onaa curuaanaa- moconajaera raite, nenacaauru obenecuru aina ichatane
chauratane neleru nejena que niicha ucuunooru. 15ॸNii jaunte, chauratane que
satiin curuaanaa neein nenacaauru atane tenihacachene jana, chauratane, cucuana,

jachuuru cuhane, ichatane cataaun nunacuru, naaojoainunri aasaaecache,”
nenacaauru ajeri cuhaneeuru nasichure, naain, eeheeque nii leinjiin nii jenaai
tabaaihuri aina jiniiquiin, chaen naraai aanjeraauru rai.
soondarooru curuaanaacuru, ËΎфɗнӕɗȍΎ͑‫ڏ‬ 4ॸNii jana, aonacaaunne janate, le
caauru, jataain itolere que laraajiin faasha jena choonca oaraancaain satiin
nenacaauru. Cairichanojoineein Isaraelitaauru lauri caje nauri que Cana
nenacaauru, chaen cha ujuaihonelanaala Coaunera cojunaca seecho sirichaauru
nenacaauru, naaonjoainuri nasichure atane curuaacuru janiichure. 5ॸNitohaneeinte,
jachu, ajeri jachu, naaonjoaainunri Jodaa lauri caje lechoonca coroata
cuhane. 16ॸNitohaneeinte: “Canacaanu oaraancaain nauri que Cana Coaunera
choaae nefaruhin canacaanu asihu, cojunaca seecho que cojunacatenoine.
canacaanu coaraa taa rori caohacha- trono Jana Robeen lauri caje lechoonca
choaae laujuaine coataa, jataain coroata oaraancaain.
necairichanaa cuhane canacaanu casetecaa Jana Gada lauri caje lechoonca
Carenero Narejeenne coataa. 17ॸInae coroata oaraancaain.
catohaneein caseteco coaraain 6ॸJana Asere lauri caje lechoonca
necairichanaa cojoanonaa que turuhane coroata oaraancaain.

jaun, nerinaain chunei abaantanaa Jana Nefatalii lauri caje lechoonca
nainera,” naaure. coroata oaraancaain.
Jana Manasee lauri caje lechoonca
Isaraeli laurichuru coroata oaraancaain.
cojunacatenohineein nenacaauru 7ॸJana Simeon lauri caje lechoonca
7
1ॸNii baiha coaracaaunne janate, enoto coroata oaraancaain.
mitu jeloon, enoto soo jeloon, enoto Jana Lebi lauri caje lechoonca coroata
soo coarajeein cana raotono jeloon, enoto oaraancaain.
soo coarajeein cana ajaabiji jeloon, Jana Isacara lauri caje lechoonca
naaonjoainuri jeloon chujurijiatocure coroata oaraancaain.
jenaain anjeraauru. Ecu neeinte situha nii 8ॸJana Saboloon lauri caje lechoonca
jenai laurii jeloon caje uhin cujuanane coroata oaraancaain.

coataa acatecure. Nabana situhi Jana Jose lauri caje lechoonca coroata
chauratane, cucuana, nuna, naaonjoainuri oaraancaain.
ichoae situhin jiatuhane coataa. 2ॸChaen Jana Beenjamiin lauri caje lechoonca
techu coaracaaune jana, enoto mitu asajai coroata oaraancaain naaonjoaain Cana
caje uhe leinjiin anjera. Acate Cana Coaunera cojunaca siricha seecho que
Coaunera ichaohin nenaa cojunaca seecho ËӕфӕӕфɗнӕľËΎʮӕ͑Ëҡľ͑Ύɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
siri. Nii anjerate tonijiaain eheque, nii ruhane janiichuruhane jana aonaaun.
jenaain nenacaauru anjeraauru,
Arajiin cachaauru somajai que
chauratane, cucuana cuhanai,
cajionecooruhane
naaonjoainuri aasaaena nainecuruhane
jaanu raaurera rai. Nitohaneein tonijiaain 9ॸNiibaiha coaracaaunne janate, ecu
ehequiinte: araai lauriinchuru satiin chauratane
3ॸ“Jiaonriha jaiti Cana Coaunera sacutaain nenacaauru, araai lauriin nere
cachaneein nenacaauru nauri que Cana que ereein nenacaauru, jelai natane que
Coaunera cojunaca siricha seecho ichaohin nenacaauru, naaonjoainuri
545 Afocariƿsiॷ7
cachaauru ecu arajiin neeure. Acaaurute naain, Cana Coaunera cocoasitaaure

rori caohacha- trono aina Carenero satiin nii ecu nenacaauru anjeraauru.
Narejeen acatiha ecu arajiin chujuhacoore 13ॸNii janate, nii coroata choonca jenaain
janiinacaje lanaala. Nitohaneeinte cajione ichauhenaauru caje leinjiin canu rai:

somanerei que cajionecohinte, elele “Chaauruna caa somajai cajione que
tocorijiane siijiariin cuure. 10ॸNitohaneein cajionecohacoaain cau ne. Chaaelai
cuhinte, tonijiaain ehequiin: cajena uure,” naain canu caje bajaane
janane: 14ॸ“Iite acaauru coitucuhicha
“Cana Coaunera- rai rori caohacha- curuaanaa,” naain tonoraaun.
trono ichoae nenaa aina nii rai Nii jaunte canu rai: “Caa cachaaurute
Carenero Narejeente, necairichanaa tabai abaantaauruhana
arajiin itolere, que nejeratenacaauru jaaun, Carenero Narejeen coichana aina
amuritoeraneein ne,” cuaain somarianohiniha acaauru
cajionene jaaun nesomariaain nedae
naaure tonijiaain nii ecu satiin caa acaauru cajione.
chauratane sacutaain nenacaauru araai laurii 15ॸNii jaaunte,
cachaauru. 11ॸNii janate nii rori caohacha

ɗ͑͑ɗɗËΎфΎҡËȍΎΎ͑Ëʮľ͑ɗɗËȍӕȍľ‫ڏ‬ nii Cana Coaunera rai rori
naauru, nii jenai ichaohin nenacaauru, caohacha- trono acatiha neeure,
naaonjoainuri tionoritiin chujuhacoore satiin jiichoo, janotiin, naaonjoaain Cana
anjeraauru. Nitohaneeinte nii rori caohacha Coauneraacha jerei ichacuruha
acatiha neseeonriaain, atane que nauri rai Teenforo asaaene coina.
turuanacanejeein nenorocoaain Cana ͮɗɗфΎфɗËΎȍËȍËȍΎľ́ӕȍľËΎ‫ڏ‬
Coaunera coroaaecure nii anjeraauru. naate acaauru beraicheein
acaauru rohan neein.
12 “Nitohaneein neeuruhine. 16 Mijitena, cocoirena, enoto ajaano,
Jataain caohatoha Cana Coaunerane ajaaronaa, naaonjoaain niha

coitucuuruhine itolere bana. natiin acaauru reroecarinaai,
Necaohacha que necaohachaa Cana 17 acaauru beraiha nii rori caohacha
Coaunerane coitucuuruhine cataaun nenaa Carenero Narejeen

itolere bana. ne jaaun.
Jataain itolere coitucueraneein niha Nii Carenero Narejeente acaauru
Cana Coaunerane coitucuuruhine beraicheein, Ëфľ͑ľфΎ¡ľфɗȍӕ‫ڏ‬
itolere bana. ruha beraihurerane rijijieein.
‘Narihara,’ naauruhine acaauru Acate, esinaaeca caohacha-
rausiaaeca Cana Coaunerane ɗËȍΎ͑ҡľфнӕľËӕфӕËΎËΎ‫ڏ‬
coreniha itolere bana. reein,
Jataain nelatiha Cana Coaunerane raotojoeein ichaaoruhane coina.
coitucuuruhine itolere bana. Inae acaauru coroatajaniha Cana
Acaneein nihane coitucuhin, itolere Coaunerane jaun
icharaneein laraajiin nihane ͑ľËɗфɗËȍ͑ËΎфɗ͑Ëȍ͑ӕфӕ‫ڏ‬
coitucuuruhine. rinaai chabana,”
Nitohaneein neeuruhine chabana
satonoelanaala. Nitohaneein nae nii coroata choonca jenaain
neeine,” ichauhenaauru caje leinjiin.
chauratane neleru nichataja que

Nii fuera caainsine aina jujuai nenacaauru nunacuru, chaen
mocooruhane jaan curu oro caje nenaa omanecuru, naaonjoaainunri mocoe.
8
1ॸNii fuera caainsine joracaa 8ॸNii jana rai toroonfeta totiha nii
Carenero Narejeenne janate, anjera coroatajane janate, dede caje

ËфʮΎʮΎɗ͑ËӕфӕҡΎфɗ͑Ëӕфӕľ‫ڏ‬ nalue jataain tabai usi jaberoco cucuana
coore dedeeu nenacaauru. cuhanene jana, nii cucuana neleru
2ॸNii catiariine ecu caainsinei anjeraauru nichataja neleruhin ichana tocohaneein
coaraaun Cana Coaunera acatiha nedae rai baca. 9ॸNii naluha usi
chujurujua chujurujuaauruhane jana. Nii jaberocone jaunte, itolere nii cucuana
janate nii caainsiine anjeraauru nainetiin cuhane nenacaauru nichata saain
nii toroonfeta teeure. 3ॸNii janate uhe neleruhin oore. Nii cucuana cuhane
leeocha anjera, jujuai mocooruhane jaan nenacaauru boteeuru netonaite nichata
curu oro caje nenaa uhaain. Nitohaneein saain neleruhin mocohin nitajeeure.
uhinte, nichaaurae nii Cana Coaunera 10ॸNii janate, rai toroonfeta totiha
belaihuruhane jaan rori altar acatiha. Nii anjera nichatajane jana, ѸɗфɗËȍΎҡΎËΎȍ‫ڏ‬
janate tabaain nii enuha sacari jujui neein mocohin dede caje nalue arasijie
teeure, nii rori caohacha oro caje ichanohi seeonjoa, satiin nucuhecuru nichata
altar acatiha, ichoae teein mocohane ͑ľ́ľфӕɗ͑ҡ͑ľʮËȍӕËʮľ̲ɗҡӕ͑‫ڏ‬
coina. Nitohaneeinte mocohane nainiha caauru esinaaeca ichoaae. 11ॸNii arasijie
Cana Coaunera bajaaure nii ecu satiin curuaate Elonaine. Nii jaunte nichata
Cana Coaunera cachaneein nenacaauru. saain neleruhin elonaa nucuhecuru baca
4ॸNitohaneein nii enuha sacari jujuai ɗ͑ҡ͑ľʮËȍӕËʮľ̲ɗҡӕ͑ľѸɗ͑ľ‫ڏ‬
mocoha nii anjerane janate, rai biji caje cane jaun, ohacoaaure arajiin
Cana Coaunera acatiha ecuun cue rai cachaauru.
cousuraca. Mocohane nainiha Cana 12ॸNii janate rai toroonfeta totiha nii
Coaunera bajaaure nii ecu satiin Cana anjera nejenane jana, nichata saain
Coaunera cachaneein nenacaauru. 5ॸNii nelerujuacoaain nocohejaaitiin
baiha, nii enuha sacari jujuai mocohane naasajeein conoene enoto, atene,
jaan curu raaoriin, Cana Coaunera arasijie, naaonjoaainunri. Nii jaaunte,
belaihuruhane jaan rori caje, usi biine jiichoo aina nocohena nichata neleru
taotaoriin nii curu cuhane teein, usi biine que carajaain conoene nii enoto, atene,
joae nii anjera atane choaae. Nii janate, arasijie, naaonjoain.
toni arara, erenaa, jiacano, carora, 13ॸNii jana coaracaaunne janate, dede
naaonjoaainunri jataain mijiaaineein. catai jeloon jiaauluhin situha cuha

leinjiin uujuirii tocohaneeine jana
Toroonfeta toteeuruha anjeraaurune aonacaaunne janate: “Jataainte
6ॸNiijanate, inae neruujeeure nii cairichaaojoaaurureein caa chauratane
caainsine anjeraauru acaauru rai que ichaonacaauru cachaauru, inae
toroonfeta toteeuruhane coina. toroonfeta toteeuruha nii leeocha
7ॸInae rai toroonfeta totiha nii leinjiin nichatajai anjeraaurune,” nae leinjiin
anjerane janate, chauratane ichoae uujuirii tocohanei tonijiaain.
9
nalue jelajinaa jaberoco aina usi ichana 1ॸNii janate, toroonfeta totiha anjera
que jasisiin. Nii jaunte chauratane nesaoquine jana dede caje naluha
neleru nichataja mocohane jaun, satiin uha arasijie chauratane choaaene jana
547 Afocariƿsiॷ9
coaraaun. Nii arasijie raite, cana asajai atane jachu cuhane nenaa anjerane.
cochabi teeure. 2ॸNii cana asaae nenaa Jana rai curuaate Ebereeo ere cuhane
atane jachu bacuujua joaracaane janate, Abadoonne. Jana Curieco ere cuhanete,
jelai caje mitue suruaa orono caje Apolihoonne.
aihane tocohaneein. Nii suruaate 12ॸͮɗҡΎȍ͑ľľɗ͑ҡľѸɗҡӕľ͑ɗɗ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬
nocohenaneein enoto teein, cujuanane chanaa nunuhe. Nete jaiti lanae

maajeein nocohena neein te. 3ॸNii janate, coroatajai.
nii suruaa caje mituhin chauratane 13ॸInae rai toroonfeta totiha nii anjera
sacuritaain riaaniha sisiincho nesaotanene janate, Cana Coaunera

semanaane jana, aiha canaunne acatiha oro caje nenaa rori- altar que
rijijieein cacha cunaitaane jaanu teeure jenaain nenaa jicho caje toni eheeona.
rai. 4ॸNitohaneeinte letoanajaain, omane, 14ॸNitohaneein toniinte:
ajaena, enuha, naaonjoaainunri “Nii jenaai anjeraauru ichoharaain

aasaaecuruhane caohateein, nii nauri nenacaauru jihaneeu. Acaaurute nucue
que Cana Coaunera cojunaca siricha tabai Eofarate auhaniha
seecho que cojunacatenohine lanaala ichohanohineein neeure,” nae nii
nenacaauru cunaitaauruhane coina eheeona.
aitocure nii sisiincho semanaa rai. 5ॸNete 15ॸNitohaneeinte, nii jenai anjeraauru
cachaauru atinaauruhane coina jianecure, cachaauru nichata neleru

letononeeurene. Raujiaaincha cacha sohin jaaoruhane coina. Nitohanei
atinaelanaala cusihane, canaun cusi ichacuruhane coina jatoroaain
rijitocojoaain cunaain saoqui ateein neeuruhane bajaanaa, rai batene,
cacha cunaitaauruhane coina aitiin cojoanonaa, naaonjoain que inae tihane
letononeeure. 6ॸNii cojoanonaa banate jaun. 16ॸNii jana aonanaacaaunne janate,
niqui onaa jerecurureein cachaauru, ecu neeure coroata fasha millonneein
nete oorenereein jaiti ooruhane jaan Ë¡фɗΎËȍΎľËӕ͑ËӕфӕѸΎΎ͑Ā‫ڏ‬
que turuenihane jaun. 7ॸͮɗɗѸɗѸɗɗ͑ËȍΎΎ‫ڏ‬ rooru.
rute, sonaana que neeuruhane coina 17ॸͮɗɗË¡фɗΎËȍΎľ͑ľ́ӕфɗ͑‫ڏ‬
relanojoineein nenacaauru cabario caauru coaracaaunne janate, usi lanaro

tocorijianeein, oro caje nenaa- comai ҡΎËΎȍ͑ľľɗ͑͑ľ͑нӕľ¡ӕʮӕҡľ͑Ύȍɗ͑ɗ‫ڏ‬
tocohanei que asihocoin cacha meri jiacoae acaauru nalarijiaauru. Nichata
tocorijiane acaauru meri. 8ॸNii lauriinte coloe nii acaauru nalarijia que
sisiinchooru couturi ujuite caratohanae nenaa coata, beraurusiojoaain, ́͑ʮɗΎ‫ڏ‬
ene couturi ujui tocohaneein. Rai catute joaain, asofere tocohaneein,
aain tabai tocohaneein nenaa- leeon naaonjoaain. Jana nii cabariocuru
catu tocorijiane. 9ॸAcaauru jaberocote, ËΎӕҡӕфɗҡľʮ͑Ύ́фɗËΎӕҡӕфɗҡΎËΎфɗʮɗ‫ڏ‬
coata que bujuaain ne. Jana acaauru nihane jana acaauru ujuae caje mitue
itarote jataain mijiaaineein toni suraa, usi, asofere, naaonjoain. 18ॸNii
jiaauluuruha ne. Sonaana que neein Ë¡фɗΎËӕфӕӕʮӕľËʮľËËȍËɗфɗËȍľ‫ڏ‬
caro tararaa cabarione jana tonihane ranu que mitunaa suraa, usi, asofere,
rijitocojoaain toni. 10ॸJana rai cusite rai naaonjoaain caaunte nichata saain
nuseei que ne, canaun cusi tocohaneein. neleruhin ohacoaaure cachaauru.
Nii rai cusi que cacha cunaitaraneeinte 19ॸNitohaneeinte rai nujuaae cuhane, rai
neeurelu saoqui ateein. 11ॸNii nuseei que, naaonjoaain nii nitohanei

sisiinchooru curuaanaate cana asaae ichaane jaanu rai nelate sirichure nii
Afocariƿsiॷ9–11 548
cabariocuru. Nii rai nuseeite acano 5ॸNii ereeuruha caainsinei araracurune
tocohane. Chaen rai coturi quete cacha catiaaeriinte, nii cucuana choaae
cunaitaaure. Arajii cachaaurute ohe nii raotono nichajai tijia chujuhecaain,
necairichanaa caaun. chauratane que jera chujuhequera,
20ॸͮľҡľËӕфӕËӕҡľËӕфӕ͑ɗɗ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ raotono nichajai biji sijitae.
chanaa caje nichotenacaauru, ľ͑͑ľҡΎ‫ڏ‬ 6-7ॸ“Inae nenacaaen nerinaain cojoanonaa.
joeein baaso ichacuruhane jianecurene. Inae toroonfeta totiha nii anjera

Nii jaunte, ͅΎËΎ͑ʮľфËӕфӕ¡ʮľ¡ʮľ‫ڏ‬ necaainsinene janate, inae asinojoineein
Ëӕфӕȍ͑ľʮɗ͑ľËӕфľ͑ɗȍ͑ľʮӕ͑ʮľфɗËȍ‫ڏ‬ Cana Coauneraacha sirii que turuhane jaan
nejeein oro caje nenaa ecaantooru, aicheein, nii aitiin berejetocuruhalu nere
coata- bronce caje nenaa ecaanto, coata bera inoaensihurune rijijieein,” nae, itolere
plata caje nenaa ecaanto, ajeri caje bana ichaohin, dede, chauratane, cucuana,
nenaa ecaanto, chaen enuha caje nenaa chaen itolereeuru coneraneein nenacaauru,
ecaanto, naaonjoaain bajaebajaecure, naaonjoaainunri coauneraneein nenaa Cana
ichaohin, nerurujuaain, amuhin, ereein, Coaunera notaracaae neein aitohane
notaain, naaonjoaauruhane que airijiin. coaarateein nii anjera.
21ॸNiheichu sonajaain jaohin, benane 8ॸCoaiteen nii dedeeu toniin quiicha
neein, nitohanai osa que nesaruhin aonai erenaate:

nenaa naineniha cacha natiin namute “Chajaain cuhin, nii cucuana aina
quicha aina ichaohin niha natiin, baaso chauratane choaae chujuhequi anjera caje
osa que nesaruhin, asijiauhin, nii quiricha laojoiri joracanojoineein-
naaonjoaain ichaaoruhane jianecuruhi. niicha siichai raaorinihu,” nae canu rai.
9ॸNiritoha canu raine jaun, cuhin nii
Quiricha laenanohi siichaa anjerane quiricha bajaanune janate:
10
1ॸNii jana coaracaaunne janate, “Nocoa. Quihu. Chujuaae cuhanete
dede sacari catauun, couturi irichaje rijitocojoaain ichohantoreein. Nete
ichoaae iino baijiaain, dede caje fauha laen ii suri cuhane elonaineein
uhe- jataain nelate que nelatei leeocha nerotoreein,” nae carai nii anjera. 10ॸNii
anjera. Enoto tocohaneein jiquihacoha jana nii anjera biji caje nii quiricha
rai merine janate, usi lanaro tocohane raaoriin quihanune janate, canu ujuaae
rai fero. 2ॸNitohaneeinte biji cuhane cuhane irichaje rijitocojoaain ichohante.
retutunohineein joaracanojoi quiricha Nete inae quihanune baiha, canu suri
sichaain, cucuana ichoaae rai tijia cuhane elonaineein nerotoe. 11ॸNii janate:
raotono nichajai teein, rai jera najaa biji “Coaiteen, araai laurii cachaauru, lauri
nichajai te chauratane ichoae. 3ॸNii ́ӕфɗʮľ́ɗҡľľɗ͑ҡ͑ľѸɗфɗɗ͑нӕľɗËȍΎ͑‫ڏ‬
anjerate, nesari corajiha mijiaaineein caauru, nere que ereein nenacaauru,
aitoha aainne rijitiin tonijiaain ere. Nii itolere curuaanaacuru, naaonjoaainunri
jana, caainsinei araracurute tonihure. que aitiin Cana Coauneraacha beratei
4ॸNii toniha caainsinei ararane baiha, beebejiha cuhinete ne,” naaure canu rai.
quiricha cuhane laenana jerichaaunne
Niicha icharatei coaaranuuru letoaa
janate:
coroatajaain Cana Coaunerane
“Ii suujua cuhane aitiin toniha nii
11
caainsinei ararane jaan rucuhecu chunei 1ॸNii baihate, carai jiarana
rai belanaala. Coa quiricha cuhane tocohaneein leinjiin bara teein:

laenaa,” naain dedeeu toni. “Chajaain nimichuhin cuhin
549 Afocariƿsiॷ11
Jerosaleeun nenaa Cana Coaunera quene jaan nese coero cuhane nereein
bajaauruhane jaan coloheri, Cana acaauru jaberoco. Jerosaleen nihane
Coaunera belaihuruhane jaan rori, saijieein Sodoma, Egipto,
naaonjoaainunri cojunacateeu. Chaen ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ľľɗ͑ËӕфӕȍËȍËӕфӕ‫ڏ‬
ecu janiichu, inaaojoaaincha Cana teihu. 9ॸNichata janohin cataan uujue
Coaunera coroaaeca neeurureein. 2ॸCoa banate acaauru jaberoco coaraa
Cana Coaunera bajaauruhane jaan cuurureein araai laurii nenacaauru,
ËΎ́ΎľфɗфΎȍ͑͑ľ͑ɗфɗ͑ɗȍËΎʮӕ͑Ë‫ڏ‬ coriaae caje unacaauru, lauriu lauriu
tiha. Niite teeure Jorioniheichuru rai. nichao que ichaohin nere que ereein
Acaaurute Cana Coaunera nese nenacaauru cachaauru, naaonjoainuri.
cocoaichacuru amiharateeurureein, Nete, Ëӕфӕʮ¡ľфΎËΎËΎ͑ӕҡľËӕ‫ڏ‬
jataain cairichanajaain, jena choonca ruhane caohatereein. 10ॸNii nainihate
coroata ateineein. 3ॸCanune coroatajai ʮҡɗ͑фËȍΎΎʮΎľľӕфӕфľľɗ͑ËËȍӕф‫ڏ‬
canu ere beeurera letoaareeunni, uhin le tane que nenacaauru cachaauru, ooruha
oaraanca coroata fasha saota choonca nii coroatajai Cana Coaunera ere
janoneein canu ere beeuruhane coina,” beebejeeurerana jaun. Nitohaneeinte
naain canu letoaaure. rachoojoeein beseta ichaain ita belaiha
4ॸNii coroatajai Cana Coaunera ere cuurureein itolere nijihanai que, jataain
beracurute coroatajai olibo nujuan aina acaauru cairichaeranuneein aihuruha
coroatajai usi temura neein neeure, nii coroatajai Cana Coaunera ere
cana rai chauratane coauneraneein beebejeeurera rautaaurenihane jana,
nenaa Cana Coaunera acatiha. 5ॸæȍӕ͑Ύ‫ڏ‬ inae atinanohineeuruhane jaun.
coha chatohaneein acaauru tenaa jerera 11ॸNete coaiteen nichata janohin
nihanete, acaauru ujuaae caje usi cataan uujue bana acaauru ichatiha
mitaaurureein jitariin acaauru que Cana Coaunerana jaaun ichanaain
͑ľʮľфҡľ͑Ëӕфӕ̲ΎËΎȍ͑ľ͑ɗҡʮľľӕ‫ڏ‬ nimichucuruhane coaraain jataain
ruhane coina. Nitohaneeinte oorureein casihure satiin nii acaauru coaaraauru
nii acaauru rerohecaeraauru. 6ॸNii cachaauru. 12ॸNii catiaaeriinte, dedeeu
coroatajaihurite nelate que nelateein, mijiaaineein toniha erenaa jana,
cana dede funaa nainecurureein Cana “Chajaauchete ini,” naain toniha nii
Coaunera ere beebejeeuruhane jana uha erenaane aonacure nii coroatajai Cana
elo ne coataa. Chaen techu, ichana Coaunera ere beebejeeurera. Niritoha
neein acau corenaa naainecurureein. Nii nii erenaane aonaainte nii acaauru que
rijijieein techu, фɗ́ӕфɗɗ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ nejeratenacaauru notaracaae dede
chanaa turuanaa nainecurureein caa sacari aina cuhin dedeeu iniha cuure.
cana rai chauratane que, acaauru 13ॸNii rijieeoritiinte uha carora tabaine
jerecuruhane tocohaneein. ʮӕ͑ËΎ̲Ύľ͑ɗɗ͑ľѸľ͑ľ́ľфӕ́ľËȍΎΎ͑‫ڏ‬

7ॸInae acaauru que Cana caniu nenacaauru lorerichurune jana,
Coauneraacha beratenojoi benaa oorureein caainsi oaraancani cachaauru.
naainaauruhane janate, mitureein cana Nii jana acaauru caute- ľËӕ͑ľĀ͑‫ڏ‬
asajai caje leinjiin neecha aansai caauru cachaaurute nesoone caaun
ataebinae tabai, acaauru sohin acaauru Cana Coaunera coroaecurureein.
jaohane coina. 8ॸNitohaneein acaauru 14ॸNitohaneeinte situe nii necairichanaa
sohin acaauru jaohane janate, Cana tabai coroataja. Nete nii baiha coaiteen
Coaunera Calaohi cairichaauruha coroso ureein necairichanaa nichatajanu.
itolere canaanaihuru, ɗËȍӕȍľ‫ڏ‬

Toroonfeta totiha anjera necaainsinene naauru, naaonjoaain.
15ॸNii baiha, toroonfeta totiha nii Nitohaneeite
anjeraauru caainsinene janate, itolere caa chauratane que
mijiaaineein dede que toniin: nenacaauru itajeraneein nenaa
itajeriquiin,”
“Caa chauratanete
Cana Coaunera aina rai Calaohi naain Cana Coaunera coasitaaure.
Jesocurisito raineein nihane jaun, 19ॸNii janate, nejoracae dedeeu Cana
acaauruhacha satonoreein tiaain caa Coaunera coroaaecuruhane jaan

chauruatane Curuanaaneein coloheri Teenforone jana ecu
neroranereein,” inanacaain ne Cana Coaunera rai rauhi
curu camela. Nii janate dede caje
naaure. 16ॸNii jana, nii coroata choonca ococoe jiacanocuru, tonijiainunri,
jenaain rai rori ichoae Cana Coaunera araracuru, caroracuru, jelajinaa
acatiha neein laurujualaurujuanacaauru jaberocooru, naaonjoainuri.
ichauhenaaurute neseeonraain atane
Leinjiin ene aina leinjiin ataebinae dragon
que tiaain nenorocoaain:
12
1ॸNii janate dede que ecooca
17 “Ii, nunuhe caje coaauneein satono leinjiin cana dede cojunacane
que tiaan jana, inanacae leinjiin ene- enoto que
itolere Coauneraneein- conaanojoineein que cajioneconaa
itolere ichana naineraneein neeine rijijieein- rai tijia asaae atene siriin,
coroaecaanura Cana Coaunera. leinjiin comai lechoonca coroatajai
Iite ichaohin itolere janonaa bana arasijie siricha lauhecaain. 2ॸNii enete
neein canaanai cosuriu nihane jaun janoanaa
itolere que laraajiin chabana jereein cuna caaun necairichajeein
satonoelanaala auhauhaque. 3ॸNii catiaaeriinte coaiteen
Curuanaaneein neeine ecooca cana dede cojunacane jana
nunuheteei inae. inanacae leinjiin ataebinae- dragon
18 Ii ainate niqui obaaecure lanajai tasinojoain- caainsinei couturiin
caa chauruatane que nenacaauru ii lechoonca jichohin. Satiin nii caainsinei
coitucuhichuru. couturi nainetiinte ne rai comai. 4ॸNiite
Nete inae turue acaauru rai nuseei que dede nichata neleru caje
cairichaaine jaan cojoanonaa. arasijieuru joae chauratane ichoae. Nii
Inae turuha onacaauru rucuequine ataebinae- dragonte ococoe nii ene rene,
jaan cojoanonaa. nii beree nejanoaneni quiha nejanoha
Ii letonocuru- ii ere beebejeein rijieeoritiinne coina. 5ॸNii janate, inae
amuhemuhenacaauru quicha cojoaajiineein nejanoae nii ene
profetacurute beree. Aca satiin chauratane que lauri
coroatajaniha curiquiin; lauri nenacaauru curaanaa nihane
acaauru ii cachaneein ii jereeine coina- coata caje nenaa otiha que biji
rijijieein neeuruhane jaun. achunequiin. Nete inae nejanoa
Inae ii sacuurera coroatajaniha rijieeoritiin nii beree raain amaaure
curiquiin, Cana Coaunera aina rai rori acatiha.
6ॸNii jaaunte, neniha cachane jaan cuhin 12ॸѠËȍΎΎʮΎľľӕËȍľĀľĀľľӕ͑ľɗ͑ɗнӕɗ‫ڏ‬
soroe que banihateein Cana chene. Jana, chauratane que

Coauneraacha rucujueihu cuhin nii ene, nenacaauru, cana temurau- cucuana
ecu teein beraichateein coroaaterate le cuhane nenacaauru, naaonjoaainunrite
oaraanca coroata fasha saota choonca jataain cairichaaojoaaure, ɗ͑ľɗËȍӕӕ͑‫ڏ‬
janohin Cana Coaunera. nijia necairichanaa coaraane
7ॸNii baihate, nii dedeeu ita soore nii cojoanonaa que turuhane que nainaane
tabai ataebinae- dragon aina, Miqueli jaun, acaauru rene fauha cuha jataain
aina rai anjeraauru. 8ॸNitohaneein ita obajeein Moconajaerane jaun,” naane
sooruha nii tabai ataebinae ainane jana aonajeeun.
janate, Ëӕфӕ̲ӕфɗҡΎ͑͑ɗ͑ľѸɗȍӕ‫ڏ‬ 13ॸChauratane choaae jaonojoinihane
rene nii ataebinae rai anjeraauru. Nii que nainacoriin, nii ene canaanai
jaaunte, ɗ͑ľĀľĀľнӕľ͑ľ͑͑ɗ͑ľËӕ‫ڏ‬ janoaera coineteein soha cue nii nechu
rene nii tabai ataebinae aina rai aansai ataebinae. 14ॸNii janate, nii ene
anjeraauru. 9ॸNitohaneeinte, nii itaro jaaure tasionjoaain uujuiri tabai
ataebinae- dragon tabai jaaore dede itaro tocohaneein, coriaae cuhin nii
caje. Nii ataebinae- dragonte inoaenlu acano inoaensi caje soroha neniha
caje coaauneein nenaa acano tabai cachane jaaun cuhine coina. Ecu teeinte,
inoaensi- Moconajaera ne. Acate satiin nii ene coroaateeure nichata jaanacai
Ëȍӕфҡ͑ľҡɗ͑Ύ͑Ύфɗҡɗɗ͑ËËȍËΎфɗҡľф‫ڏ‬ cataaun reein tiaain. 15ॸNii acano
neein ne. Acate, nii rai anjeraauru aina inoaensite nujuae caje acau mitaain
ʮɗ͑ɗɗнӕɗɗ͑Ëȍӕфҡ͑ľнӕľʮΎ͑ΎʮΎɗ͑ľ‫ڏ‬ nucuhe jae, raotojoeein nii ene sohin
cure. jaohane coina. 16ॸNete, ͑ɗɗľ͑ľËΎфΎҡ‫ڏ‬
10ॸNii janane dedeeu mijiaaineein jane chauratane, nujuaae caje acau
toniin: jaohin nucuhe jaa nii ataebinae tabai-
“Inae ichoteratenojoi niha cachane dragon͑ľʮ͑́ɗËȍӕфӕʮӕɗҡɗɗ͑ʮËΎ́Ύȍɗ‫ڏ‬
jaan cojoanonaa que turuha. Niicha tiin. 17ॸNii jaaunte, jataain nii ene
ichana nainei ichaain itolere curuanaa cotaain coraje nii ataebinae- dragon. Nii
neein niha Cana Coaunera aina jaaunte cuhin, nii eneecha foerateeuri
cocoainanacai niha Mesihasine jaan aina rai bereecuru, satiin Cana
cojoanonaa quete inae turue. Inae Cana Coaunera ere tonoraain Jesoso
Coaunera sacuurera coulurujuera cachaneein neeuruhane beeuruhane que
Moconajaera jaaoruha. Acate acaauru casilanaala nenacaauru, naaonjoainuri
coulurujue, jiichoo, janotiin, itolere soha cue nii ataebinae tabai.
cojoanonaa bana, naaonjoaain Cana
Coaunera acatiha neein. 11ॸCana Coroatajai ataebinae tabai
13
Coaunera coreniha cana nejeraneein 1ॸNiijanane caainsine couturiin,
nenacaaurute cana osa coreniha le choonca jichohin, naaojoaain
atinanojoineein nenaa Cana Coaunera cucuana caje mituhin iniha uha leinjiin
Calaohi coichana aina, niicha beratei ataebinae tabaine jana coaraaun. Le
acaauruacha beebejeei, naaonjoainuri jichooru naineein niha comaine janate,
aina cuaain inae amuritoore. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ Cana Coaunera baijiaraanu rijitiin
͑ľľɗ͑ҡľæ͑æΎӕ͑ľфľфľ¡ľľ¡ľľʮľľӕ‫ڏ‬ couturichuru naineein laenanohineein
ruhane coreniha coasilanaala ooruhane ne erenaa. 2ॸNii ataebinae tabai
coina jatoroaain neein aihure. canuhacha coaraite, leinjiin aain
Afocariƿsiॷ13 552
tocohaneein acomari tijia tocohane rai que ereein, lauri lauri natane que
tijia. Nii jana rai nujuaaente, aain ichaohin, naaonjoainuri curuaanaaneein
tocohaneein nenaa leeon ujuaae nihane coina cocoainae. 8ॸNii janolari
tocohane. Nii leeocha ataebinae- tocohaneein nenaa ataebinae
dragonte, nii aain tocohaneein nenaa coroaeraaurute, satiin caa chauratane
rai, jataain nelateein nihane jaane que ichoteratenojoine lanaala nacaauru
maajeein rai teein cocoainaain, cachaauru neeure. æΎҡɗȍ́ľ͑͑Ύȍɗ‫ڏ‬
nelaurianaja rorine maajeein rai te. 3ॸNii nihei acaauru curuaa nii necoaaunaalu
aain tocohaneein nenaa ataebinae Ëȍӕфҡ͑ľ͑ľËʮľËΎӕ͑ľľɗ͑͑ɗËȍΎҡľľ‫ڏ‬
couturi leinjiinte, ohane coina neeuri curuaacuru siriin nenaa quiricha
ichanohin tocohaneein jataain temuhin cuhane. Nii quirichate cana coreniha
cunaitanohi ne. Nete nii rijijieein sohin jaonojoin Carenero Narejeen rai
ËΎɗËȍ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑ľфӕҡ͑ɗɗ͑ľËΎѸ‫ڏ‬ nichoteeneeuri curuaa cocoiricha ne.
jane coaracuruhane jaun, jataain
cojoelatiin coaraain, ͑ɗɗʮ͑Ύ́фɗҡΎËΎȍ‫ڏ‬ 9 Chunocoha aonana naineraauru
neein nenaa ataebinae tabai esenetaain aonacurumiin:
sacuure, satiin chauratane sacuritaain 10 Caresero cuhane neeuruhane coina
nenacaauru cachaauru. 4ॸNii jaunte, nii nenacaaurute, caresero cuhane

aain tocohaneein nenaa cocoainaa nii amanojoinecurureein.
leeocha ataebinae- dragonne jaun, ˇ͑Ѹ¡ľфľнӕľѸΎȍɗ͑ʮΎ͑ΎʮΎɗ͑ľËӕ‫ڏ‬
acaneein neeuruhane coroaecure, “Cha ruhane coina neeninurute sabere
caa leinjiin ataebinae tabai- aain que sohin joaeracurureein.
tocohaneein nenaa amuritonaa naine.
Nihei chuni amuritonaa nainera,” naain Caute coaarareein esinae rauhijiriin
acaneein niha nii aain tocohaneein itolere que laraajiin, niicha esenetai
nenaa ataebinae tabaine coroaecure, nii esenetaauruha Cana Coaunera
leeocha aina curuaecaain. cachaneein nenacaaurune.
5ॸChaen techu, Cana Coaunera 11ॸNii baihane, atane caje iniha cuha
baijiaraanu rijitiin, itolere que leinjiin ataebinae tabaine jana

nelaetoha nocoetiin iriha nii janolari coaraaun. Nii jana rai jichote carenero
tocohaneein nenaa ataebinae tabaine narejeen jicho tocohaneein coroatajae.
jereein, jena choonca coroata ateein Nete nii leinjiin ataebinae- dragon tabai
cocoaina nacaineein nihane coina rijitiin ere. 12ॸAcate nii jauriaanejeein
cocoainae nii leeocha ataebinae- dragon. nenaa ataebinae tabai rijijieein jataain
6ॸNitohaneeinte, Cana Coaunera cocoainanohineein ne, nii jauriaanejeein
baijiaraanu rijitiin que nejerateein, rai nenaa acatiha neein. Nii jaunte, nii
nenaja santuario quene maajeein ereein, jauriaanejeein nenaa ataebinae tabai-
dedeeu nenacaauru quene maajeein temuhin cunaitanohin couturii-
nejerate. 7ॸChaen techu nii ichoae coroaecuruha satiin caa chauratane que
tacaain, coaiteen nii leeocha ataebinae nenacaauru cachaaurune coinane
cocoainae nii dragon. Cana Coaunera maajeein ichae. 13ॸChaen techu, satiin
cachaneein nenacaauru que nejerateein, ËËȍӕфӕ͑ΎҡфËľɗҡΎ́ľфľËΎʮΎľ́͑‫ڏ‬
acaauru amuritohane reentiaain cojoai ichaain, dede caje atane choaae
sonaana que nihane jereein, lauri lauri usine maajeein nalutiae. 14ॸͮɗɗʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬
nichao que ichaohin, lauri lauri nere jeein nenaa ataebinae tabai notaracae
cojoaelanaacojoai ichaane aina naaonjoaain jataain mijiaaineein toniha

cuaainte, caa chauratane que dedeeune jana aonaun. Aonacaaunne
nenacaauru cachaauru coritaain- janate, arajii quitara rijijieein nenaa
acaauru que nii sabere que temuhin arafa toteeuruha arajiin cachaaurune
cunaitanohin niha natiin ichaohin rijitiin netonijiae. 3ॸNitohaneein
nenaa ataebinae tocohaneein ecaanto netonijiaainte ena nenaa nenatena que
jaerate. 15ॸNii ataebinae tocohaneein nenatecure, nii rori caohacha ichoae
niicha ichacuri ecaanto rai ichaonaa nenaa, chaen nii cacha tocorijianeein
teeinte erelarate nii ataebinae tabai jenaain nenacaauru, Ëȍľ͑͑ɗɗɗËȍӕȍľ‫ڏ‬
coroataja. Nii jaunte, Ѹҡɗɗ͑ËΎфΎʮľ́‫ڏ‬ naauru, naaonjoainuri acatiha neein.
naala nenacaauru cachaauru sohin Nihei nii chuni, nii nenatena que
joaerate nii ecaanto acaauruhacha ichai. nenatena nainera. Acaihaniji caa atane
16ॸNii choae tacaain techu, satiin Ëʮľ́ľƸѸȍʮľ͑ËȍΎ͑Ëʮľ͑Ύф͑‫ڏ‬
canaanaihuru, ichauhenaauru, Ëɗ͑ɗËȍΎҡľфҡľ͑ΎʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬
coriquihonacaauru, cairichaihuru, ruhachate, nenatena naine nii nenatena
letononeein nenacaauru, ́ľҡΎ͑Ύ͑ľ́‫ڏ‬ que. 4ॸAcaaurute, chabana suujua
naala nenacaauru, naaonjoainuri, biji corelanaala niheichu nii chuni acaauru
raotono nichajai que, acaauru auri que, suujua corera tonoraelanaala neein-
naaonjoaaine maajeein rai cachaneein cunaa jerihane jaaun cuha nii Carenero
neeuruhane coujunacaneein acaauru Narejeene jiniichaain amuhemujeein
coujunacaterate. 17ॸNitohanihane jana neeurure. Niichurute, satiin cachaneein
coaracaaunne janate, chuni nii neinichaachene caje ichoaichaniha
ataebinae curuaa aina rai coujunaca ichoteratenojoineein nii Carenero
sirilanaala nenaa, nii chaelai coreteein, Narejeen aina Cana Coaunera belaiha
chaelai que necoreteein, naaonjoaana tenojoineein neeure. 5ॸAcaaurute, nii
nainecurene. chariji bana casaje ujuaihonelanaala-
18ॸCaute laen coaarareein itolere niheichu baasoneein ereein,
coitucuurera. Coitucuerate, nii naaonjoaain neeurene.
ҡľ¡ɗ͑ľËΎӕʮӕ͑Ëʮ͑ɗʮɗɗ͑ËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬
reein. Nii ataebinae coujunacate, cacha Nichatajai Cana Coaunera
coujunaca rijijieein ne. Acate, saota letono anjera benojoin
fasha saota choonca saotaneineein ne. 6ॸNiijanane dede catai jeloon
jiaauluhin situha uha leinjiin anjera, nii
Nenatecuruha le fasha jena choonca chariji bana satonoelanaala nenaa
jena oaraancai cachaaurune beratenojoin erenaa biha uha, lauri
14
1ॸNii baiha, Sioon bichatane lauri natane siriin nenacaauru, lauri
ucuuno ichoae chujuhecoha lauri nichao que ichaonacaauru, lauri
Cana Coaunera rai Carenero Narejeene lauri nere que ereein nenacaauru, lauri
jana coaracaaunne janate, ecu rai nauri lauri nenaja que nenacaauru,
que Carenero Narejeen- atinanohineein naaonjoainuri raine jana coaraaun.
nenaalu curuaa aina rai Inaca curuaa 7ॸNitohaneein jiaauluhin situhinte:
siriin ecu aina neeure le fasha jena “Baaso ichara casetecaera niha Cana
choonca jena oaraancaain cachaauru. Coaunerane coitucuhin Cana Coaunera
2ॸNii janane, caraturi caje naluha acaune coroaecuche. ʊ͑ľËΎȍËȍɗËȍľ͑ľľɗ‫ڏ‬
rijitiin, toniha ararane rijitiin, chene, baaso ichaquichene coitucuhane
jaa cojoanonaa que inae turuha. Cana ooruhane que tiaaojoaain nere
rai dede, chauratane, cucuana, atane tonoraain ichaonacaauru,” naain toniha
suujua caje nalunaa acau, naaonjoainuri dedeeune jana:
coauneraneein nenaa Cana Coaunera “Aihachuhisicha. kËӕфӕҡľ͑ľ¡ľҡ‫ڏ‬
coroaecuche,” nae tonijiaain ehequiin. caaurureein namihaneeon caje. Canune
8ॸNii baihate coaiteen caaijie uhe rai acaauru que acaauru amihaneeon
coroataja- leeocha anjera. Nitohaneein coaaratereeunni,” naain tonorae Cana
uhinte: “Inae nitajeeuruha Babilonia Coaunera Suujue.
cocoaichacuru, nechu joaereein jataain
baasoneein ichaoha cachane coina ichao Caa chauratane que nenacaauru taojiaera
ajaelaera que satiin chauratane lauri 14ॸNii jana coaracaaunne janate, dede
laurii ichaonacaauru cachaauru ichao sacari jana laujuae leinjiin cacha

ajaelae ajaelajeein nerejetilu,” nae nii tocohaneein nenaa- coturi que oro caje
anjera coroataja. ichanohin comai siriin- sabere ajihanti
9ॸNii baihate coaiteen caaijie uhe rai que biji achunequiin. 15ॸNii janate
nichataja leeocha anjera. Acate: Teenforo asajai caje mitatiin: “Chajaain
“Chunocoha nii ataebinae tabai nii taojiaaine jaanu que iicha amai que-
coroajeein nii tocohaneein nenaa nii iicha raaeninuru taojiaain ranajaau,
ecaantone maajeein coroajeein, rai inae cataa caa iicha raaeninuru- caa
nauri, biji, naaonjoain que cojunaca chauratane que nenaa- inae rai
sirichate, 10ॸobajeein nitohanai cojoanonaa que turuhane jaun,” naain
icharaauru caseteco coaracuruhane eheque nii leeocha anjera, dede sacari
coina acaauru que banihateein Cana jana laujuai rai. 16ॸNii jaunte, nii niicha
Coauneraacha rucujei bino que cocohin, amai sabere que niicha raaeninuru
asojoere tocohaneein moconaa usi tabai taojiaain, caa chauratane caje ranajae
jana mocoorureein, Cana Coaunera rai nii dede sacari jana laujuai.
anjeraauru, rai Carenero Narejeen, 17ॸNii baihate coaiteen dedeeu nenaa
naaonjoainuri acatiha netiin. 11ॸNii Teenforo caje mitue leeocha anjera-

chariji bana satonoelanaalate itolere acaaentonai sabere ajinai que biji
janonaa bana mocoha cuurureein, achunequiin. 18ॸNii janate Cana
janotiin, jiichoo, naaonjoaain nii Coaunera belaihuruhane jaa rori caje
ataebinae coroajeein, nii tocohaneein mitatiin: “Chajaain nii ii sabere que nii
nenaa ecaantone maajeein coroajeein, chauratane que nenaa oba inaa saau.
rai curuaa cojunacane maajeein Inae cataa nii oba inaacuru,” naain
sirichaauru,” nae ehequiin nii ehequiin nii sabere que biji achunequiin
anjeraauru nichataja. nenaa cotijiae, nii leeocha anjera- usi
12ॸEnate laen itolere que laraajiin curuaanaa.
neeuruha Cana Coaunera cachaneein 19ॸNii jaunte, Ѹ¡ľфľнӕľ͑ɗɗËȍӕф‫ڏ‬
nenacaauru, nere tonoraain itolere bana tane que nenaa oba taain, raain, фӕËӕȍľ‫ڏ‬
jianelanaala jeriha Jesosone rijijieein cane jaa cuhane te, ecu teein oba baca
ichaaoruhane necoharareein. rocohane coina. Nii oba tainaate inae
13ॸNii jana aonacaaunne janate: caseteco tabai letoaa Cana Coaunerane
“Aonaain laenaau: Nerausiaecate beraneein ainaa ne. 20ॸNitohaneein nii
Ëӕӕфӕфľľɗ͑ľ͑ËʮľËΎӕ͑ľľɗ͑͑ӕ͑ӕȍľ‫ڏ‬ rucuhecuruhane jaan cuhane rucujeein,
teein Cana Coaunera esenetaain nese udaa nii oba baca rocooruhane
555 Afocariƿsiॷ14–16
janate, ichananeein mituhin nichata natane que ichaonacaauru

fasha oaraanca metoroneein jelaai jojoe cachaauru ii coroaecurureein,
cabario ujuaae ucuunejeein ucuacaain. itolere baaso, caohacha, ͑Ύ͑‫ڏ‬
joain ichaain coaarateeine
Caaunsine anjeraauru- caainsii laurinei jaaunra,”
itolere necairichanaa satono uhaaurera
15
1ॸNii jana dede coaracaaunne naain nenatecure.
ʮ͑ҡľнӕľΎËΎËΎľʮҡɗ͑ËΎʮΎľ‫ڏ‬ 5ॸNii baiha nojoracaa dedene jana
lanaacojoai- coaara coina ecotenojoin coaracaaunne janate, ecu niha acaauru
tasionjoaain. Nii janate, ecu neeure aina niicha ichaneni ichaane coina Cana
caainsiineein anjeraauru, ɗҡΎ́ľфľ͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ Coauneraacha icharatei Teenforone
chanaa que cacha cairichaeranu uhaain. jana, ecu ne Cana Coauneraacha
Nii quete, jataain nobaaeneein niicha turunajaanu jeelai santuario. 6ॸNii Cana
coacui satonote Cana Coaunera. Coaunera turunajaanu jeelai cajete
2ॸNii jana cucuana baca coaracaaunne mituure caainsiineein anjeraauru,
janate, usi que jasisii tocohaneein itolere caainsii laurini que cacha
ajiarotiin ne. Nii cucuana baca cairichaeranu amaain cunacaauru.
tocohaneein ajiarotiin nenaa Cajione somaratiin jiquihaqui que
auhanihate, acaauru rai Cana cajionecohin, jaleri cataaun oojoaain
Coauneraacha tei quitara rijijieein oro caje ichanohin siintoroon que
nenaa arafa siijiariin neeure arajiin siintorooncohin.
cachaauru, nii ataebinae tabai, chaen 7ॸNii cacha tocorijianeein ichaohin
nii tocohaneein nenaa ecaanto, chaen jenaain nenacaauru caje leinjiinte, nii
nii coujunaca aina curuaa, caainsiineein nenacaauru anjeraauru
naaonjoainuri amuritooreraauru rai, oro caje ichanohin cocoorunajaan
cachaauru. 3ॸAcaaurute, Cana Coaunera curu nainocojoaain casetecocuru que
ere bera inoaensi Moisesa nenate que banijiaain nenaa- nii chariji bana
nenatecure. Chaen Cana Coaunera rai satonoelanaala nenaa Cana Coaunera
Carenero Narejeen naaonjoainuri nenate caje unaa te le anjeraauru nainetiin.
que nenateeinte: 8ॸNitohaneeinte, itolere que laraajiin
necaohacha que necaohachaane

“Jataainte, cojoelanaacojoaain coaaratiha Cana Coaunerane jaan-
janiinacajelanaala itolere que suruaa caaun nocojoe nii Cana
laraajiin, esinae rauhijiriin Coaunera turunajaan- santuario. Nii
aitohine rijijieein caohacha jaunte, nii chuni ecu turunaa nainene,
ichaaicha Cana Coaunera. ͑ɗɗËɗ͑Ѹɗɗ́ӕфɗ͑ľɗнӕľËËȍËɗфɗËȍľ‫ڏ‬
Iite, satiin lauri lauri rai natane que ф͑ӕʮɗҡфɗɗ͑¡ľфΎҡľËӕфӕȍ͑ɗɗ̲ӕфľ‫ڏ‬
ichaonacaauru cachaauru raauru caainsiini anjeraaurune reen
curuaanaa Reyneein neeicha. tiaain.
4 Nihei nii chuni ii que suujua
Casetecocuruhacha coheni curu muruaae
acatelanaala naineijeita Curuaanaa.
16
Neiheichu nii chuni ii coroajelanaala 1ॸNii janane nii Cana Coaunera
nainejei. turunaja santuario tonii:

Nii jaunte, leinjiin iicha saantoneein ٘æȍʮɗ͑͑ɗɗËѸľҡľËΎËӕфӕнӕľ¡͑ɗȍ‫ڏ‬
neeine jaun, satiin lauri lauri rai teein Cana Coauneraacha tei caainsii
curuneein nenaa- muruaae cuhane nae nii nucuhe bacaauru esinaaeca

nenaa chorocuche chauratane ichoae,” asaaecane coina que banijiaain nenaa
naa tonijiaain nii caainsiini anjeraauru Cana Coaunera rai anjera.
rai erenaane jana aonaaun. 2ॸNii janate, 7ॸNii janate, Cana Coaunera rai jujuai
͑ɗɗËӕфӕ̲ӕфӕľËӕȍ͑ľ͑ľ͑͑ľËɗфɗ‫ڏ‬ mocooruhane jaan rori rohan toniin:

chanaa tera choroha leinjiin anjera “Aichuhisi laesinaera, itolere ichana
chauratane ichoaene jana, ataebinae naineraneein neeine jaunra Cana
cojunaca siriin nii tocohaneein nenaa Coaunera, esinae rauhijiriin nii baaso
ecaantone maajeein coroajeein ɗËȍľ́͑́͑ľ͑ËӕфӕËѸľҡľËľ́‫ڏ‬
nenacaauru cachaauru jaberoco que naala, baaso icharaneein nenacaauru
cunaain mitue abero jataain casetecaeraneein neeine jaunra,” naane
tasionjoaain. jana aonaaun.
3ॸNii janate, cucuana cuhane leeocha 8ॸNii janate, nii niicha amai muruaae
curu muruaae cuhane nenaa necairichanaa conera chohitoha enoto ichoae nii
tera choroha nii anjera coroatajane jana, anjeraauru nejenane jana, nii aina
ichana nejesinaneein nerotoe cucuana cuaain niicha ichana naine ichaain
baca esinaaeca, sonajaain jaoha cachane cachaauru mocoe najaano que nii enoto
aihane tocohaneeine jaun satiin oore nii cono. 9ॸNii jaunte, jataain banejelanaala
cucuana cuhane ichaohin nenacaauru. mocoore. Nete nitohaneein mainajeein
4ॸNitohaneeinte, nucuhe cuhane, atane mocooruha natiin, Cana Coaunera
jachu caje acau nalunajaaunru cuhane, coroaaena coacuelanaala baijiaraanu
naaonjoaain nii necairichanaa tera rijitiinchuru jataain baasoneein que
choroha nii curu muruaae caje anjeraauru ereeure, ͑ɗɗɗҡΎ́ľфľËӕ͑ɗȍӕфӕ̲ӕфɗʮɗ‫ڏ‬
nichatajane jana, ichana nejesinaneein riin niicha ichana nainei icharaneein
͑ľфΎҡΎËӕфľ͑ɗɗ͑ӕËӕȍľ¡ËӕфӕľѸɗ͑ľ‫ڏ‬ niha Cana Coaunerane saijieein.
caauru. 5ॸNii catiariin aonacaaunne janate: 10ॸNii jana, nii niicha amai muruaae
ËΎ͑ľфËȍΎȍɗҡΎȍ͑ɗɗҡľ¡ɗ͑ľ͑ľ́ӕфɗ‫ڏ‬
“Iite, esinae rauhijiriin nitohaneein najan rori ichoae nii anjeraauru
caohacha aina baaso icharaauru nesaoquine janate, jataain caohacha
coaraain casetecaraneein neei. nocohenaneein nedae rai cojoanonaa.
Iite Cana Coauneraneein acaihanejei Nii jaunte, nii mocooruhane curiha
ґ͑ҡΎ͑ľľɗ͑ɗ͑Ύľ͑́ӕËʮľËΎӕ‫ڏ‬ cuna caaun lele calaaure cachaauru.
neein neei. 11ॸNete nitohaneeuruha natiin, nii baaso
Chaen techu, nii chariji bana ichacuruhane jianelanaala, nii acaauru

satonoelanaala neriquiin. abero aina acaauru moco curihuruha
6 Acaaurute ii cachaauru sohin jaohin natiin, Cana Coaunera que nejerateein
ii ere beebejeraneein nenaa baijiaraanu rijitiin ereeure.
profetacurune maajeein sohin 12ॸNii jana, nucuhe Eofarate cuhane nii
jaaorelu. niicha amai muruaae conera chohitoha

Nii jaunte, nii niicha sohin niicha anjera nesaotane janate, jera jaonaa
ʮΎфɗ́ӕËΎɗËȍ͑нӕľËΎËΎΎ‫ڏ‬ nainecuruha enoto mitu nichajai caje
ruhane coina unacaauru reychurune coina jacoroe nii
acaauru cairichaa ichaai, nucuhe baca.
baasoneein ichaaoruhalune jaun. 13ॸNii janane, nii ataebinae tabai-
Nitohaneein terate latecure,” dragon ujuae caje, chaen nii necha

aansai ataebinae tabai caje, chaen nii sacuritaain nenacaauru neseeurune

profeta niha nocoeti, naaonjoainuri janate, nii Babilonia nese tabai coacue
ujuae caje mituha dari tocorijianeein Cana Coaunera, nii nobaaeneein
nichatajaain nechu coitucuchuhi casetecocuru cocoaane coina niicha
suujuene jana coaraaun. 14ॸAcaaurute nii rucujuei bino elonai que acaauru
nichatajai coitucuchuhi suujueneein cocoaane coina. 20ॸNii jana satiin
itolere cojoelanaacojoai ichaain, satiin obenecuru, ichatane ucuunooru,
chauratane sacuritaain rai cachaneein naaonjoainurite nefaruusiin nitajihane
nenacaauru reychuru taojiaain sonaana jana, 21ॸdede caje cachaauru ichoae
que niha uurureein, inae itolere ichana naluhacoae ajeri jaberoco rijijieein
nainera Cana Coaunera Cojoanonaa que nenaa- jelajinaa jaberoco jeenachoonca
turuhane bana. quiro amurijiriin anajiin. Nii jaunte,
15ॸ“Aonacuche, nii nainajeneeichene acaauru ichoae nichoroha dede caje
janane aiha leinjiin asijiautone rijijieein uhin nii ajeri jaberoco rijijieein nenaa-
inara rene luhecotariin neeoritoreeuni. jelajinaa jaberocone jaun, jataain
Jataainte nerausiaeca cureein necairichanaa tabai caseteco nihane
caohachaain nainaain letona jatoraain jaun, Cana Coaunera que nejerateein
cajione ruhecaain canu cohara, nabana baijiaraanu rijitiin ereeure cachaauru.
machoharohane, nii machoharohane
que coejeein cacha cataaun nihane Jataain ene cojoaeloroheri esineneein
coataa,” nae Cana Coaunera. nenaa casetecaauruhane
17
16ॸNitohaneeinte, nii nere cuhane 1ॸNii caainsii laurinei cacha
Armajedoonneein Ebereeocuruhacha cairichaeranu curu muruaae

curuaatei ita taojiaaure- nii satiin amaaurera caainsiini anjeraauru caje
chauratane sacuritaain nenacaauru leinjiinte: “Chajaaune, naaonjoaain
reychuru. casetecanohinerichaain taa cucuana
17ॸNii janate, joaereein nii curu ¡ËɗËȍΎľ́ӕȍľнӕɗľ͑ľËΎʮΎľ́Ύ‫ڏ‬
muruae cuhane nenaa cabuhitoha nii rohene coaarate ii que. 2ॸCaa chauratane
anjera caainsiinene jana: “Inae curuanaa reychurute, ҡľ͑ľËΎʮΎľ́Ύ‫ڏ‬
jatoroaa,” naain tonijiaain toni erenaa roheri aina ichaojeraquiin neeure.
dedeeu nenaa Cana Coaunera turunaja Chabana nitohanai ichaain ichaonaa
santuario- nii nelaurianaja rorihu naineniha cachane saijieein, rai nichao
toniin. baaso aina cuaain satiin chauratane que
18ॸNii janate, jataain mijiaaineein niha nenacaauru ichao aasajeein osa que
jiacanone jana, jataain mijiaaineein toni sarunajaelu,” nae canu rai nii anjera.
erenaa arara aina. Nii janate jataain 3ॸNii baihate, Cana Coaunera Suujue
mijiaaineein luhecotariin uha carorane coaaratenojoin coaracaaunne jana,

jana, jataain mijiaaineein nerurujuae cacha areroo canu amae nii anjera. Nii
atane, niha caa chauratane que janate, ecu niha leinjiin ataebinae
cachaaurune jaan caje coaauneein niha tasionjoaain lanajaainne jana, nichoae
leeocha caroracurune amurijiriin jataain laujuae leinjiin ene. Nii ataebinae
mijiaaineein uhane jaun. 19ॸNii janate, tabaite, Cana Coaunera baijiaraanu
mijiaaineein uha carorane jana nichata rijitiin jaberoco sacuritaain
turiin nefaruhe Babilonia nese tabai. Nii laenanohineein rai curuaa siriin,
jana nefaaruusiha satiin chauratane caainsiine couturiin lechooncae rai
jicho. 4ॸNii jana nii ene cajionete, curuaa sirilanaala caa chauratane que
lanajaain jichohajiojoai que jasisiin, oro nenacaauru cachaaurute, nii necha
caje ichanohin que corujuelequiin, aansai ataebinae tabai cojoelatiin
jataain coretiin nenaa ajeri jaberoco coaraa cuurureein, inoaenlu ichaohalu
que urerianohineein, jiquihaquiin nenaa natiin inae nitajihane jaun. Nete inae
perla, naaonjoainuri que urerianohine nacoaauneein ichaoreein.
rai cajione. Oro caje ichanohin acau 9ॸæӕҡľ́ľ͑ľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑ËΎф‫ڏ‬
cooruhane jaa curu muruaae que biji reein niicha coitucui coitucuhin biha
achunecohin, nainecojoaain rautaain coitucuerane. Nii caainsiinei couturiite,
coaanacaaojoaelanaala nenaa siri, caainsiinei ichatane ucuuno nii lauhaca
͑ľËȍӕʮҡɗ͑́ľɗ͑ʮɗɗ͑Ë́͑ɗĀĀ͑‫ڏ‬ ene cojoaeloroherine jaan beraneein
caaojoaelanaala nenaa amae nechu aiha ne. æȍľ͑͑ɗɗËɗ͑Ѹɗɗ͑ľɗËΎӕҡӕфɗ‫ڏ‬
ʮΎľ͑фľľɗ͑ËËȍӕфӕнӕľɗËȍΎʮľф‫ڏ‬ churute nii caainsiinei reychuru
quiin neosateein nihane jaun. beraneein ainaa ne. 10ॸNii saoquii
5ॸNitohaneeinte: “Babilonia nese tabai, reychurute inae chaque nelateein
ene cojoaeloroherihuru nebaneein satiin nedaaurene. Leinjiinchate jaiti itolere
Ëȍӕфҡ͑ľѸËӕҡɗ͑ɗҡΎ́ľфľËËȍӕ‫ڏ‬ curuaanaaneein ne. Nii jana leeochate
ruhacha rautaai icharaneein nenaa,” jaiti turuene. Nii acaauru caaijie
naain laenanohineein curuaa siri nauri nedanaa turuheneni inae turuhane bana
que, chabana coaaraa nitohanaine que coatiha carajaain nerinaain. 11ॸNii
airijiin. inoaenlu ichaonaa necha aansai
6ॸNii baihane nainaaun, Cana ataebinaete, acaauru curuaanaa
æΎӕ͑ľфËËȍ͑ľľɗ͑фɗ͑ľфľ¡ľľ¡ľʮľ‫ڏ‬ reyneein acaauru fosaneineein nelu.
raneein neeuruhane coreniha, chaen Nete inae nitaje. Nii choae tacaain
Jesocurisito beebejeeuruhane coreniha techu, nii caainsiineein nenacaauru caje
ateinanohineein nenacaaurulu, nenaa nelu. Nitohaneeinte, jataain
naaonjoainuri coichana caaun ajiha nii caohachanainejeein raajenihane
ene cojoaeloroherine que. Nii jaunne itajeranu ichajeein sacue.
ËΎфɗȍ͑ӕ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑ʮҡɗ͑ËΎʮΎľ́‫ڏ‬ 12ॸNii lechooncaain jicho iicha
toon. coaraite, lechooncai reychuru neein jaiti

7ॸNii jaunte canu rai: “Chanuna jataain curuaanaaneein cocoainanohi nelanaala
cojoelatohi. Tane ichei caa ene ichao nenacaauru ne. ͮľҡľɗ͑ľËфʮľ́‫ڏ‬
coitucueraelanaala nenaa aina nii naala, nii necha aansai ataebinae
caainsiinei couturiin lechoonca jiniichaain aihuruha reychurune
jichohin- nii amaera ataebinae tabai, rijijieein cocoainanohi neeurureein.
naaonjoainuri beete coitucuhi. 8ॸʊ͑Ύľ͑‫ڏ‬ 13ॸNii lechooncai reychurute, ita suujua
lute niqui ichoaelu nii iicha coarai rijitojoeein niicha ichana nainei ichaa
necha aansai ataebinae tabai, nete inae nii necha aansai ataebinae tabaine
nitaje. Nii jaunte, caohacha nitajeeriin coina cocoainaa cuurureein. 14ॸͮɗҡΎȍ‫ڏ‬
nitajesihane ajiniha, nii chariji bana neeinte, nii Carenero Narejeen aina ita
satonoelanaala nenaa atane jachu caje soha cuurureein. Nete acaauru
inicheein. Nii necoaaunaa cana rai amuritoha cureein nii Carenero
chauratanene jaa caje coaauneein Cana Narejeen. Nii suujua rijijieein janijiin
Coaunera coitucuurera curuaacuru Cana Coaunera ranojoinurilu rai
siricha quiricha cuhane laenanohineein cachaneein nenacaauru aina, satiin
curuaanaacuru curuaanaa neein, satiin coitucuchuhi, ҡʮľËӕфӕËΎɗҡӕËӕ‫ڏ‬

reychuru rai Reyneein niha nii Carenero chuhichuru, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕфɗӕËӕȍ‫ڏ‬
Narejeenne jaun,” nae carai nii anjera. neein inae nerotoe.
15ॸChaen techu canu rai: “Nii lauhaca 3 Nitohanihane jaunte,
nii ene cojoaeloroherine jaan- iicha chabana nitohanai ichaain ichaonaa

coarai acaute, nenaanaja, cachaauru, naineniha cachane saijieein,
nere que ereein nenacaauru, natane que rai nichao baaso aina cuaain,
ichaohin nenacaauru, naaonjoainuri satiin chauratane que nenacaauru
beraneein ainaa ne. 16ॸJana nii necha cachaauru ichao aasajeein osa
͑Ѹɗҡľ¡ɗ͑ľҡ¡ɗʮɗËȍΎ́ľËȍΎΎ͑‫ڏ‬ que sarunajaelu.
caain iicha coaracurite, ͑ɗɗľ͑ľËΎʮΎľ́Ύ‫ڏ‬ Chaen techu,
roheri que nejerateein, machorocoaain que ichao jeraquiin nerejetocure
que jaolecohin, rai jaberoco quiin satiin chauratane que nenacaauru
usihanau mocoorurichaaine jaan curuaanaacuru.
beraneein ainaa ne. 17ॸCana Coaunerate, Chaen techu,
acaauru suujua jichochoe, aca jerihane Ѹҡɗɗ͑ËËȍӕфҡ͑ľнӕľ͑ľËΎфľҡľ‫ڏ‬
rijijieein niicha jerei ichaain, jiniiquiin nacaauru coriquihocure,
ita suujua rijitojoeein, nii reyneein nechu jataain joaereein baaso
cocoainanohineein neeuruhane jaan ichacuruhane jaanuhacha que
teeuruha nii necha aansai ataebinae necoreteein,”
raine coina. Nitohaneein jeriha Cana
Coaunerane que tihane jaan que nae carai nii anjera.
tiaajeein. 18ॸNii ene iicha coaraite, 4ॸNii janate, nacoaauneein dedeeu
itolere amurijiriin nenaa Babilonia nese tonii.

que satiin chauratane sacuritaain
nenacaauru reychuru amuritoeraneein “Chajaain nii nese caje amuuche
nenaa beraneein ainaa ne,” nae carai nii inara canu cachanequichene.
anjera. Nabana nii osaaonacaauru aina
neeichene
Nitajiha Babilonia nesene
acaauru osa leruhiche acaauru
18
1ॸNii baihane niicha ichana ainane,
͑ɗ͑ľɗɗËȍ͑ľËΎɗ͑ËΎËΎɗ͑‫ڏ‬ ͑ľËɗфɗËȍɗËȍľ͑ɗɗ͑ľËɗфɗËȍӕ‫ڏ‬
nohineein, фɗ͑ľËΎȍËȍнӕľ͑ľËΎȍ‫ڏ‬ ruhane jaan quene coataa.
chaain dede caje fauhin chauratane 5 Dede quete
jiliitoha rai cono necaohacha que turuhelalajeein laujuae jataain

leeocha anjerane jana coaraaun. 2ॸNii acaauru osa tabai.
janate tonijiaain: Nii jana Cana Coaunerate,
nii baaso chacuruhane coitucuhin
“Inae nitajiha itolere amurijiriin chabana baitenereein.
nenaa Babilonia nese tabai. 6Leeochaauru cairichaane amurijiriin,
Inae moconajaera nenajaneeinte, coroata saain jeelai amuritoheriin

itolere lauri lauri coitucuchuhi que nii niicha coheni jataain coaaerai
suujuequiin, jasiiteein que cairichaau.
chaen rautaain coaanacaaojoae 7 Jataain necairichanaa tabai que
lanaala nenaa itolere ataebinae cairichaau,

́ľľΎËȍӕфӕËɗфɗËȍ͑ľ̲ӕфɗҡΎȍľ‫ڏ‬ coinaderaain chanaa cuurureein. Inae

riin. nenerihani nii coroatajajelanaala
Nechu jataain joaereein nocohasitaa acaauruhacha sirii rucuhele coreterane
nocoetohane jaunte, jaun. 12ॸNii itolere, oro, plata neein
rai suujua cuhane: curuajaain nenaa coata coreti, ajeri
‘Caune aiha curuaanaane rijijieein jataain caohatiin coreti, jataain cajione
raotojoeein neeun. caohacha, cajione lanaajionjoai, cajione
Coatiha aiha autanane rijijieein lanajai, itolere araai laurii enuha jujuhi
necairichanaa coaarinaauni,’ caje nenaa, ebucu caje ichanohichuru
naain necohasitae. rucuheleeuru, enuha jataain coretiin
8 Nii jaunte, nenaa, coata lanajai boronce, leeocha
le jiichonijin cuhane nichoae lauri coata, ajeri jaberoco jataain
nalureein itolere necairichanaa, nojoeein nenaa, 13ॸarajiin jujuaain nenaa
onaa, mijitena, nererojoecana, canera, sacari jujuaain nenaa, miraa
naaonjoainuri. chaen leeochaauru jujuaain nenacaauru,
Chaen techu perfume, bino, erene, arina caohacha,
usihanau moconojoiniha cureein. tirico, atane choae terei anajiin
Jataain itolere que laraajiin niicha icharaauru, carenero, cabario, cabario
ichana nainei ichaain que tararaeraain nenacaauru, chaen
ËȍфӕËӕȍľф͑ɗȍ͑ɗɗËѸľҡľËľф‫ڏ‬ cachaauru letononeein nenacaauru,
neein nenaa Cana Coaunerane naaonjoainuri que necoreteeuruha, nii
jaun,” Babilonia cocoaichacuru raine jaun,
jataain coinaderaaure. 14ॸNii janate
naa erenaane jana aonaaun. jataain inaderaain:
9ॸInae moco caaun suruaa tabai niha
nii nesene coaracuruhanete, jataain “Inae nihei iicha rautati rucuhele

inaderaain chanaa cuurureein caa coreti satiin iicha sirii.
Ëȍӕфҡ͑ľнӕľ͑ľ͑ËӕфӕËӕфӕ͑‫ڏ‬ Inae chabana nihei jerichanejeein
curu, nechu joaenreein nichao aasajeein sirii neeine,”
nii nese aina ichaojeraconacaauru, nii
baaso ichacuruhane que netojoejeein. ͑ӕфӕфľľɗ͑͑ɗɗ͑ľѸľӕ͑ľËΎфľҡľ͑‫ڏ‬
10ॸNii jaunte, inae caseteconihane caauru.
ËΎфËӕфӕȍ͑ľËΎѸɗȍфΎȍ͑͑ɗËȍӕӕ͑‫ڏ‬ 15ॸNii neseu necoretenacaaurute jataain
tanaa nainelanaala caje coriae netiin: coriquihotiin neeure. Inae caseteco

coaraane janate, ËʮľËΎфɗľ͑ľľɗ͑ËΎɗ͑Āľ‫ڏ‬
“Jataainte cairichaaojoaai itolere raain chanaain coarajeeurureein jataain
que laraajiin niha coasina caaun. Chaen techu jataain coisiin:
nocoetohi natiin Babilonia nese
tabai, coatejeneeine 16 “Jataainte cairichaaojoaai, itolere
jana luhecotariin ii rene turuha nese amurijiriin tabaain nenaa.
casetecone jaun,” Cajione caohacha que necoreeteein,
lanajaain jichohajiojoai que
naaurureein coarajeein. necoreeteein oro,
11ॸSatiin chauratane sacuritaain ecu chaen jataain coretiin nenaa ajeri
necoretenacaauru techu, nii nese jaberoco, perla, naaonjoainuri
que urerihanohin cajione que anjera, nii leinjiin ajeri jaberoco

͑ľËΎфľľҡɗȍ́ľɗ͑ʮɗɗ͑ľ͑ľ͑ľҡΎËΎȍ‫ڏ‬ seeonjoan- cha tutuuruhane jaa
neei niqui. tocohaneein nenaa baihataain cucuana
17 Nete luhecotariin coacueneeine cuhane siheitiin:
jana, inae nitaje nii itolere iicha
sirichuri,” “Catohaneeinte,
itolere amurijiriin nelaetiin niha
naaurureein. nocoetohinatiin,
Satiin bote cuhane curuaanaaneein inae chaque nelatelanaala neei
nenacaauru curuaanaacuru caƿtaan‫ڏ‬ Babilonia nese. Inae chaelon
curu- ËӕËӕ͑Ëӕȍ͑ľ̲ӕȍľ̲ӕȍľ͑‫ڏ‬ ͑ɗȍľɗ͑ËΎӕ͑ľľɗ͑ʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬
caauru, chaen marinerooru, satiin ʮľľɗ͑͑ľľɗ͑ľʮ͑ɗËȍΎȍфӕ‫ڏ‬
cucuana cuhane nichao que ichaohin ruhane.
raotojeein amuhemuhenacaauru, 22 Inae chaelai janonaa bana nihei
naaonjoainurite coriae netiin nacoaauneein ii que aohanraa,

coarajeeure. 18ॸInae moco caaun suruaa nenateein quitara rijijieein nenaa
niha, nii nesene coaraainte: “Coatiha toteein, aunone maajeein toteein,
catohaneein jataain leeochaauru coreneta tocohaneein nenaa
amurijiriin jataain caohatiin nenaa nese toroonfeta, ͑Ύ͑ʮΎɗ͑ӕфɗҡΎҡľľӕ‫ڏ‬
caa catohaneein nedaai,” naaure ruhane.
tonijiaain. Inae nerinaain ii que amihaneeni.
19ॸChaen techu, coinaderaain ͮɗȍľɗËȍӕΎȍ͑ффɗ͑ɗ͑ҡΎ͑ɗʮɗɗ‫ڏ‬
chanaain, couturi ichoae atane bujuinaa niha natiin ichaain cha tutuera.
chorohin: 23 Chaenchu
chaelai janonaa bana nihei, ii que

“Jataainte cairichaaojoae taa nese niha conone jana,
itolere amurijiriin nenaa, naain ii que aohanraa tonijiai ichaain
chanaaurureein, nisirihateeuruhane jaa besetane.
satiin nii cucuana cuhane bote sirii Coatiha
amunacaauru, inae chaque nelateein neeuruhi
͑ɗɗ͑ľѸľɗ͑Ëӕɗ͑ËΎфɗнӕɗȍΎ͑‫ڏ‬ ichei rucuhele que necoreteein
neein nedanacaauru. nenacaauru,
satiin chauratane que nenacaauru
20 Nii nese cairichaa Cana Coaunerane amurijiriin itolere que nelaetoha
coroaaecuche nocoetiin neeuruhalu natiin.
dedeeu Cana Coaunera cachaneein Chaen techu,
janijiin niicha cotihanohineein benaneniha nocoetohine que,
nenacaauru, satiin lauri lauri nenacaauru
chaen afosotooru, profetacuru, cachaauru coritaain nerejetohi,”
naaonjoainuri. kËӕфӕËѸľҡľ‫ڏ‬
caane ucuaetohate, inara rai nae nii anjera.
caohacha ichae Cana Coaunera,” 24ॸNii nese quete erunojoi ne niicha
sohin niicha jaaorilu profetacuru

21ॸNiijaunte, nii itolere que nelateein, coichana, chaen nii janijiin Cana
niicha ichana nainera neein nenaa Coauneraacha ranojoinurilu rai
cachaauru, chaen satiin caa chauratane Curuaanaa coroaaecuche. ͮɗҡΎȍ͑ľ‫ڏ‬

que sohin niicha jaaorilu coichana, miin,” naain Cana Coaunera coroaecure,
naaonjoainuri. nii coroata choonca jenaain nenacaauru
19
1ॸNii baiha jataain arajiin ichauhenaauru, chaen nii jenaain cacha
dedeeu tonijiaain ereeuruha tocorijianeein ichaohin nenacaauru
cachaaurune jana aonacaaunne janate: naaonjoainuri. 5ॸNii janate, nii
curuaanaa nihane jaan rori- caje toniin:
“Cana ichoteraneein nenaa cana
Curuaanaa coroaecuche. “Satiin inara canaanainuru, ɗËȍӕȍľ‫ڏ‬
Nii itolere ichana naineein, naauru, naaonjoaineeichene
rai necaohacha que necaohachaain, Cana Coaunera coroaaecuche,
naaonjoaain nihane jaunte nelateein acaneein nihane que
Ë͑ɗËȍΎҡľф͑ľľɗ͑æ͑æΎӕ͑ľф‫ڏ‬ ËѸɗɗËȍľ͑ľËΎфҡľľɗ͑͑ľɗ͑ľнӕɗ‫ڏ‬
neein ne. chene,”
2 Acate
esinae rauhijiriin baaso icharaauru naain toniha erenaane jana aohanrae.

coaraain
casetecaeraneein ne. Rai cachaneein nenacaauru aina beseta
Nitohanihane jaunte, ichaa Carenero Narejeene jaan
rai jaberoco aina cuaain cojoanonaa que turuhane
satiin chauratane sacuritaain 6ॸChaen nechu tonijiaain toniha arara
nenacaauru cachaauru saruhin aina caraturine rijitiinchuru iriha arajii
niha osa quene jaun, cachane jana aonaaun. Nii janate:
nii ene cojoaeloroheri rijijieein “Cana ichoteraneein nenaa Cana
nenaa casetecae. Curuaanaa coroaecuche.
Cana Coaunerate Inae itolere Curuaanaa neein nihane
rai cachaneein nenacaauru nunuhetiha cana Curuaanaa,
ateinaain nihalune itolere que nelateein,
core coaarate que,” itolere ichana naineraneein nenaa
Cana Coaunera.
naaure. 7 Aihane jaun
3ॸNii baihate nacoaauneein: coanete rachoojihacache.
Esinae rauhijiriin
“Cana ichoteraneein nenaa cana rai necaohacha que necaohachaain
Curuaanaa coroaecuche. ͑ɗȍæ͑æΎӕ͑ľф͑ľËΎфΎľ‫ڏ‬
Nii chariji bana jianelanaalate caache,
ľËӕӕ͑ɗ͑ɗȍËӕфľľɗ͑͑ɗɗľ͑ľËΎʮΎľ‫ڏ‬ inae nisirihatiha Carenero
loroheri rijijieein nenaa- Narejeenne jaan cojoanonaa que
Babilonia nese moco cousuruca,” turuhane jaun.
Inae letona jatoraain neruujiha rai
naaure dedeeu tonii. comasainu.
4ॸNii janate, curuaanaa nihane jaan 8 Nitohaneein jereraane jaunte,
rori- trono ichoae lauhaca Cana somajai cajione caohacha jiquihaqui

Coaunerane jana, ͑Ëҡɗȍ͑ľѸľľΎ͑‫ڏ‬ que necoreete nii Carenero
riaain: “Cana ichoteraneein nenaa cana Narejeen comasainu.
Nii cajione caohacha somajaain cabario somanerei ichoae uhin. 15ॸNii

jiquihaquiin nenaate, janate rai nujuaae caje mitue sabere
esinae rauhijiriin jeriha Cana ajihantiin, Ѹҡɗɗ͑́ӕфɗ́ӕфɗ͑ľ͑Ëӕ‫ڏ‬
Coaunerane rijijieein фӕфӕ̲ӕфɗҡΎȍľф͑ľľɗ͑͑ɗȍ͑ľËΎʮӕ͑Ë‫ڏ‬
niicha ranojoineein nenacaauru ne,” neein. Acate coata caje nenaa otiha que
biji achunequiin, acaauru Curuaanaa
naain tonijiaain toni erenaa. Satiin rai niha cureein. Acate, cana tijia que oba
cachaneein nenacaauru raa Cana shaoquiin, rai baca rocohacane
Coaunera Calaohi Jesocurisitone que. rijijieein, baaso icharaauru coaraain
9ॸNii janate canu rai: “Caa laenaaun: casetecaain, фɗ͑Ύ¡ľ͑ľľɗ͑ËѸľҡľËΎ‫ڏ‬
‘Raotojoeein turuuruhine nii Carenero curu que banihateein niicha rucujei-
Narejeen beseta que cotihanohichuru.’ bino que acaauru cocoaa cureein nii
naa caraine baihate: ‘Caa erenaate, inae itolere que nelateein- itolere ichana
rauhijiriin Cana Coaunera beratenojoin naineraneein nenaa Cana Coaunera.
erenaane,ٔॸٚ͑ľËфɗ͑ɗɗ͑ʮľф. 16ॸChaen techu rai cajione, rai nanaae,
10ॸNii jana coroaaecaaune coina, nii naaonjoain que:
anjera tijia asaae neseeoriaanune janate:
“Coa nitohanai ichana coaauca. æ͑ӕȍľ‫ڏ‬ Reychuru rey-
tonaine Cana Coaunera cacha neein curuaanaacuru Curuaanaa
neeun, jerichanejeein nii aaine rijijieein.
Aihuruha nii ii nejeraauru, acaauru rai naain laenanohineein ne Acaneei nihane
aitoha Jesocurisitone rijijieein, ͑ɗҡΎΎ͑‫ڏ‬ coitucueratera rai curuaa.
joan tonoraain nenacaaurune rijijieein. 17ॸChaen nechu enoto conohanau
Aihane jaun, Cana Coauneraacha chujuhecoha leinjiin anjerane jana

coroaaecu,” nae canu rai nii anjera. coaracaaunne janate, satiin tajaae iniho
Nii Jesocurisito que erenaa techu, нӕľ́ľ͑Ύ͑ľľɗ͑ľËӕӕ͑ʮɗӕ́ӕȍɗ̲͑ӕ͑‫ڏ‬
profetacuru que beratenojoineein nelu. caauru rai tonijiaain: “Chajaauchete
netaojiaete tabai lenone que inara
Cabario somajain ichoae cunaa coroaatemiin Cana Coaunera. 18ॸAihate
11ॸNiijanate dede que ecooca Curuaanaacuru reychuru, soondarooru
somajaain cabarione jana, nichoae curuaanaacuru, laraajiin nenacaauru
laujuae- nii suujua rijijieein nesineneein cachaauru, cabariocuru, nichoae
curuajai. Acate esinae rauhijiriin baaso cunacaauru, itolere inihocuru, ́ľҡΎ͑Ύ͑ľ‫ڏ‬
icharaauru cachaauru ichao rucujueein, lanaala nenacaauru, letononeein
que nejeratenacaauru amuritiin nelu. nenacaauru, nelatelanaala nenacaauru,
12ॸRai notate jiquihaquiin usi lanaro nelateein nenacaauru, naaonjoainuri
tocohane. Nii janate, arajiin rai coturi iniho que lenonequiche,” naain
que comai amaane jana, que ehequiin nii iniho que lenonenacaauru
laenanohineein ne rai curuaa. Leinjiin tajaaecuru cotihacane aonaaun.
acaachate nii curuaa coitucuujue. 13ॸNii 19ॸNii baihane, nii necha aansai
jana rai cajionete, ɗËȍ͑нӕľ́Ύ̲Ύ͑Ύ‫ڏ‬ ataebinae tabai aina, Ѹҡɗɗ͑ËËȍӕф‫ڏ‬

join tocohane. Jana rai curuaate: “Cana tane que nenacaauru curuaanaacuru
Coaunera Ere,” nae. 14ॸNii janate caaijie aina sonaana que neeninuru acaauru
uure dedeeu anjeraauru- cajione soondarooru coaraaun. Acaaurute, nii
caohacha somajai que necoreeteein- cabario ichoae lauheconaa aina rai
anjeraauru sooruhane coina ËΎфɗ͑фӕËӕȍľф͑ӕнӕľËΎËΎɗ͑‫ڏ‬

netaojiaaure. 20ॸNii janate, nii necha nohineein nenacaauru. Chaen nechu,
aansai ataebinae tabai mucuhin Cana Coaunera aitonjoan beebejeein,
casetecaaure, nii rai profeta- nacatiha ʮҡɗ͑ľѸɗ͑ľфӕȍɗʮɗфɗɗ͑¡ľфҡľ͑ΎʮΎɗ‫ڏ‬
neein itolere cojoelanaacojoai ichara nihane rijijieein Jesocurisito aitonjoan
aina curuaaecaain. ͮɗɗɗҡΎ́ľфľËΎʮΎľ́‫ڏ‬ tonoraauruhane coreniha, coturi
naacojoai ichaane aina cuaainte, nii molonojoineein onacaauru suujue
necha aansai ataebinae tocohaneein netonai ecu neeure. Acaaurute, rai biji,
niicha ichacuri cojunaca terateein rai nauri, naaonjoain que nii necha aansai
ecaanto coroaeraauru cachaauru coritae ataebinae coujunaca teeuruhane
nii rai profeta niha nocoeti. Nii jaunte, jerelanaala, chaen nii necha aansai
nii profeta ͑ɗȍ͑ΎËΎľҡɗɗ͑Ëӕфӕľ‫ڏ‬ ataebinae tabai aina nii tocohaneein
caain, nii necha aansai ataebinae tabai nenaa ecaantooru coroajelanaala
jaaore ichaaojihane jana, usi conemuri nenacaauru nelu. Acaaurute nii
asojoereneein moconaa cuhane. 21ॸNii ooruhane baiha nacoaauneein ichanaain
jana leeochaaurute, ѸΎȍɗ͑ʮΎ͑ΎʮΎɗ͑ľ‫ڏ‬ le oaraanca jaanacaneein Cana
cure, nii cabario somajai choae Coaunera Calaohi Jesocurisito
laujuaain cunaa ujuaae caje mitunaa jiniichaain curuaanaaneein neeuruhane
sabere ajainai que. Nii janate, nii jana coaraaun. 5ॸͮɗɗËȍӕфӕҡľɗËȍΎɗËȍ‫ڏ‬
onacaauru iniho quihure nainaain niha oo caje ichananacaauru ne.
obejeein nii iniho que lenonenacaauru Leeochaauru laen ooruhane baiha
tajaaecuru. ichanacuruhi, le oaraanca jaanaca reein
tiaaain. 6ॸJataainte nerausiaaejeein niha
Le oaraanca jaanacaneei ichohanojoi niha cuurureein nii ichoaichaniha oo caje
moconajaerane ichananacaauru, inae Cana Coaunera
20
1ॸNii janane, cadena que biji cachaneein aina jiniiquiin neeuruhane
achunequiin atane jachu chariji jaun. Oha cachane baiha itajeraneein
bana satonoelanaala nenaa cochabi ͑ľ͑ËΎҡɗȍËӕфӕɗ͑ËȍËȍ‫ڏ‬
uhaain fauha uha leinjiin anjera dede sihei. Acaaurute Cana Coaunera aina rai
cajene jana coaraaun. 2ॸNii anjerate Calaohi Jesocurisito rai saseredoteneein
fauhin, nii ataebinae tabai acano le oaraanca jaanacane reein tiaain aina
inoaensi- moconajaera ichojoae, le curuaanaa neein neeurureein.
oaraanca jaanacai que tihane reein
Moconajaera amuritooruhane
tiaaojoaain. 3ॸNitohaneein ichojoaainte,
nii chariji bana satonoelanaala nenaa 7ॸInae le oaraanca jaanacanei baihate,
atane jachu tabai cuhane fuhin, nii caseteconihane caje mitanojoi niha
fuera que nii cochabi te, le oaraanca cureein atane jachu tabai caje nii
jaanacanei que tihane reein tiaaojoaain, moconajaera. 8ॸNitohaneein mituhinte
nabana caa chauratane que nenacaauru satiin caa chauratane que lauri lauri
cachaauru coritaane coataa. Inae le natane que ichaonacaauru cachaauru
oaraanca janacanei que turuhane banate rene cuhin, enoto mitu nichajai jeloon,
jianenohiniha cureein carajaelanaala. enoto so nichajai jeloon, enoto mitu
4ॸNii jana, nii curuaanaacuru rori- nichajai coarajeein cana ajaabiji
trono coaracaaunne janate, nichoae nichajai jeloon, enoto so coarajeein
launereeure nii baaso icharaauru cana ajaabiji nichajai jeloon,
naaonjoainuri nii Gog aina Magog neein jana satiin nii cucuana cuhane
niicha curuaateeuri coritareein. ͮɗҡΎȍ‫ڏ‬ jaonojoineein onacaaurute caje mitaain
neeinte cucuana cuhane nenaa carene tenojoinecure. Jerichanejeein techu nii
catuniji jeeoneein acaauru cachaauru ohin aina nenacaauru te, nii onaa
taojiareein sonaana que nihane coina. curuaanaa neein nenaa. Nii janate satiin
9ॸNitohaneeite satiin chauratane ËӕфӕȍËȍɗËȍɗфɗʮɗʮɗľľɗ͑фӕËӕȍľ͑Ύ‫ڏ‬
sacuritaain cuhecujeein, jataain nii johineein neeure le cacha cachaauru.
Cana Coauneraacha belaai nese 14ॸNii baihate, usi conemuri cuhane
tinonohin, nii Cana Coaunera jaonojoineein ne nii onacaauru

cachaneein nenacaauru curuacaain curuanaa neein nenaa, nii nitajerai
tinonocure. Nete inae dede caje naluha nenacaauru aina jiniiquiin. Nii usi
usine jaun, jitariin acaauru mocohin conemurineein nenaate, oha cachane
acaauru itaje. 10ॸNii jana, nii acaauru baiha cacha itajeraneein nenaa ne.
coritaera moconajaerate, usi conemuri 15ॸEcute jaonojoineein neeure, chabana
asofere neein mocohin nenaa cuhane nitajenaachara nejeein nenaa ichaonaa

jaonojoineei ne, nii profetaniha nocoeti que ichaoenihuru curuaa siricha
aina curuaaecaain, nii necha aansai quiricha cuhane laenanohineein curuaa
ataebinae tabai jaaoruhane jaan cuhane. sirilanaala nenacaauru.
Ecute janotiin, jiichoo, naaonjoaain
caseteconeein mocoha cuurureein nii Ena nenaa chauratane
chariji bana satonoelanaala. aina ena nenaa dede
21
1ॸͮɗɗ¡ɗȍ͑ľľ͑͑ľ͑Ëȍӕф‫ڏ‬
Rori somajai acatiha teein caohacha
tane, ena nenaa dede, ͑Ύ͑‫ڏ‬
ichacurenihane, baaso ichacuruhane
joaain coaraaun, inae nitajiha nii
coitucuuruhane
jauriaanejeein nenaa dede, chauratane,
11ॸNii jana curuanaacuru rori- trono cucuana, naaonjoainurine saijieein. 2ॸNii
somajai coaracaaunne janate nichoae janate, dedeeu Cana Coaunera acatiha
lauhaca leinjiine jana notaracaae jataain nihane caje fauha uhe Cana Curuaanaa
caohacha nitajeeriin nii chunijihun nese neein nenaa- enachasine
coaarinojoinelanaala nitaje chauratane Jerosaleen. Charijieein teeinti, ͑ľ́͑‫ڏ‬
aina dede. 12ॸNii janane itolere que janaa jerihane caohatiin necoreeteein
nelateein nenacaauru, Ëȍнӕľ͑ľ́ҡľ́‫ڏ‬ ne leinjiin ene, nii rijijieeinte jataain
naala nenacaauru, naaonjoainuri ËΎȍҡɗɗ͑фɗ͑ľËΎȍËȍнӕľ͑ľËΎȍ‫ڏ‬
onacaauru coaraaun, nii curuaanaacuru chaain niha nii ena nenaa Jerosaleenne
rori- trono acatiha chujunereeuruhane jana coaraaun. 3ॸNii janate, nii Cana
jana. Nii janate, ecu joaracaeraain Coauneraacha nelaurianajaan rori
nihacoaa quirichaaurune jana, nii caohacha tonii: “Inae ena caje
chabana satonoelanaala nenaa ichaonaa coaauneeite, cachaauru aina ichaoreein
que ichaohenihuru curuaa siricha Cana Coaunera. Nii janate, acaauru aina
́ľľΎËȍнӕɗфɗËȍ͑ľҡΎ͑ɗľËӕʮΎфËľ‫ڏ‬ ichaohane jana, rai cachaneein niha
raain ne. ͮɗɗΎ͑ËӕфӕҡľËΎ́ӕфӕʮӕľ͑Ύ‫ڏ‬ cuurureein. Chaen techu nii jeelai Cana
ʮΎɗ͑ľľɗ͑͑ľľӕфӕȍ͑ľËʮľфӕËӕȍľ͑Ύ‫ڏ‬ Coaunera, acaauru Coauneraneein
joineein neeure- acaauruhacha ichai acaauru aina nereein. 4ॸNii bana inae
rijijieein, nii quiricha cuhane nerinaain chananaa, nerinaain onaa,
laenanohineein nihane rijijieein. 13ॸNii inaderanaa, cunaeriin niha cachane
jaan, naaonjoaainunri. Nitohaneein “Chajaaute caa coarae. Caate

inoaenlu nenaa ichaonaate inae nitaje,” Carenero Narejeen comasainu que
naa erenaa dedeeu toniine janane nenacaaurune,” nae carai, nii satiin
aonaaun. Jesocurisito ranojoineein nenacaauru
5ॸNii janate: coaarateein.
“Canune nacoauneein enachasine 10ॸNii janate, nii canu que Cana
neein itolere coaaunaain neeun. Caa Coaunera Suujue coaaratenojoin

erenaa ichei aitorichaaunine jaan ichatane ucuuno seeonjoan que canu
laenaaun. Acate esinae rauhijiriin amaain, dede caje Cana Coaunera
nohanelanaala ichei aitorichaaunine acatiha fauha unaa Cana Coaunera nese
rijijieein airichaainne coina erenaa ne,” Jerosaleen coaarate canu que, nii
nae canu rai, nii rori caohacha ichoae leinjiin anjera. 11ॸNii janate, conoha
laujuai. æ͑æΎӕ͑ľф͑ľËΎȍËȍ͑ľҡΎËΎȍ‫ڏ‬
6ॸNii baihate: neein, jataain caohatiin cono te nii nese.
“Inae nitohaneein ichanohiniha. Jataain coretiin nenaa ajeri jaberoco
Canune itolere nunuheteraneein satono tocohaneein jiquihaquiin, ajeri jataain
teraneein neeun. Chateeinti cocoirihane nojoeein nenaa jaspe tocohaneein
jesinaeca arihane rijijieein Canu ariin asaaun tiaain inanacatiin. 12ॸNii nese
ne, niine core colane cocoareeuni, nii tinonocoritiinte ne, jataain ecuuneein
chariji bana satonoelanaala ichaonaa rijia lechoonca coroata bacuujuaain. Nii
tera jesinaeca que. 7ॸChateeinti itolere janate, nii acuujua nainetiin neeure
necairichanaa abaataain satono que leinjihanaain anjeraauru. Nii nese
tiaain ne, nii raite cainanohiniha bacuujua nainetiinte ne, laenanohineein
cureein. Chaen techu rai Coaunera lechoonca coroata lauriin nenacaauru
nichaaunne jana, aca canu calaohineein Isaraelitacuru nefoerate curuaacuru.
nereein. 8ॸNena laen nii Canu sacunaa 13ॸNichatajai acuujuate ne, enoto mitu
jeriheichuru, nii Canu esenetana nichajai que. Jana nichatajai acuujuate

jeriheichuru, namute cacha cotaairiin ne, enoto soo nichajai que. Jana
nenacaauru, sonajaain jaaoreraauru, rai nichatajai acuujuate, enoto soo
sinijeranelanaala nenaa ene aina ichao coarajeein cana raotono nichajai que ne.
jeraquiin nenacaauru, namute quicha Jana leeocha nichatajai acuujuate,
aina ichao jeraquiin nenacaauru, enoto soo nichajai coarajeein cana
benaneein nenacaauru, ͑ɗɗɗËȍ͑Ύȍɗ‫ڏ‬ ajaabiji nichajai que ne. 14ॸNii ajeri
churu ecaanto coroaeraauru, satiin laenanohineein niha lechoonca
casajeeuru, naaonjoainurite, nii ohane coroatajai Carenero Narejeen rai
baiha cacha itajeraneein nenaa usi afosotooru curuaacurune jaan ajeri
conemuri asofereneein moconaa cuhane quete temurae nii nese coriha rijiha.
jaonojoiniha cuurureein.” nae canu rai. 15ॸNii canu aina erenaa anjerate, oro
caje ichanohin cojunacatihane jaannu

Ena nenaa Jerosaleen nese amae, que nii nese coujunacateein
9ॸNiijanate, nii caausineein anjeraauru acuujuaauru, rijia, naaonjoainuri
nii caainsii muruaaeneein satononejeein cojunacatihane jaanu que. 16ॸNii janate,
ËËȍËɗфɗËȍľф͑ӕнӕľ¡ɗʮɗËȍӕ͑ľ‫ڏ‬ rai caare aina ita jaraaone rai jaratono.
quiin nenacaauru caje nenaa leinjiin Nii cojunacatihane jaanu que niicha
anjera: amai que, nii nese cojunacatiha nii
anjerane janate, coroata oaraanca Curuaanaa itolere que nelateein itolere

coroata fasha quilometorone rai caare, ichana naineraneein nenaa Cana
jaratono, nucuuno, naaonjoainuri. 17ॸNii Coaunera, rai Calaohi- Carenero
baiha nii rijia ucuuno cojunacatiha, Narejeen aina ecu nenaa Teenforo
ʮΎľ͑фľľɗ͑ËȍËΎʮӕ͑ËҡɗȍËËȍӕ‫ڏ‬ neeuruhane jaun. 23ॸNii jaun coatiha
rune rijijiei metoro quene janate, saota enoto, atene, naaonjoainuri lateein
choonca saoqui metoroe. nihei nii nese conaeranu que, inae rai
18ॸAjeri jataain nojoeein nenaa jaspe caje necaohacha que conaa Cana
ichanohiniha rijiane janate, bidirio Coaunerane jana, rai cono neein niha
jicharoaain ichanohin tocohaneein, oro Carenero Narejeene jaun. 24ॸSatiin lauri
nejesina caje ichanohi ne nii nese. 19ॸNii lauri ichaonacaauru cachaaurute, nii
janate, jataain coreein nenaa araai laurii nese que conaeraain nii nese que
ajeri caohacha que urerianohineein ne, nii amuhemuhecurureein. Nii jana satiin
rijia temuracuru ajerichuru. ͮɗɗʮӕфɗ͑ľ‫ڏ‬ ËËȍӕфҡ͑ľнӕľ͑ľ͑ËӕфӕËӕфӕ‫ڏ‬
jeein nunuhe neein nenaa rijia temurate, naacuru reychurute, itolere
ajeri nojoeein nenaa jaspe caje ichanohi acaauruhacha latei teeurureein acaauru
ne. Jana nii coroata temurate, ajeri rai. 25ॸNiheichu nii chariji bana
caohacha saƿro neein niicha curuaateeuri nefurinaain acuujua. Niheichu ecu
caje ichanohi ne. Jana nii nichatajate, nerinaain nocohena. 26ॸSatiin lauri lauri
jataain jiquihaquiin nenaa agata caje ichaonacaauru cachaaurute, raotojoeein
ichanohi ne. Jana nejenate, esmeralda caje neeuruhane jaanu, acaauru necaohacha
ichanohi ne. 20ॸNii jana nesaoquite, ajeri que necaohachaain neeuruhane jaanu,
onesi caje ichanohi ne. Nesaotanete, naaonjoinunru amaaurureein nii neseu.
lanaajiojoaain nenaa cornalino caje 27ॸNete laen, ͑ɗɗËȍфɗʮɗ¡͑ľ͑ΎΎфľ͑ľ‫ڏ‬
ichanohi ne. Jana caainsiinite, jataain фľľɗ͑͑ɗɗæ͑æΎӕ͑ľффɗËΎȍËȍ‫ڏ‬

jiquihaquiin nenaa crisolito caje ichanohi nelanaala baasoneein nenacaauru.
ne. Jana fosanite, berilo caje ichanohi ne. Niheichu, nii namute cacha cotaairiin
Jana isconite, topasio caje ichanohi ne. casajenetiin nenacaauru enonaa
Lechooncanite, beraurosiojoaain nainecururinaain. Leinjiin nii Carenero
asaauntiaain inanacaain nenaa curisoprasa Narejeen nii chabana satonoelanaala
caje ichanohi ne. Jana nii lechoonca nenaa ichaonaa que ichaoenihuru
leinjiinte, jataain coretiin nenaa ajeri curuaa siricha quiricha cuhane
jasinto caje ichanohi ne. Jana nii ́ľ͑͑Ύȍɗ͑ľľɗ͑ËӕфӕѸɗфɗËȍӕфӕȍ‫ڏ‬
lechoonca coroatajate, jichosijiojoaain chate, enonaa nainereein nii neseu.
nenaa amatista caje ichanohi ne. 21ॸNii
22
1ॸNii baihate, leinjiin nucuhe
lechoonca coroatajai acuujuate ichanohi ajiarojoeritiin nenaa ichaonaa

ne, lechoonca coroatajaain jataain ajeri tera nucuhe coaarate canu que nii
caohachaneein nenaa perla caje. Le anjera. Nii janate, Carenero Narejeen
bacuujuaauru acuujuate ichanohi ne, nelaurianaja aina, Cana Coaunera
leinjihanaai ajeri perla caje. Jana nii nese nelaurianaja rori trono jeelai caje mitue
cataaun cunaa nese coerote, bidirio nii acau- ajiarojoeritiin asaaun tiaain
tocohaneein jiquihaquiin asaaun tiaain inanacanaa. 2ॸNii nese cataaun cunaa
inanacaain oro nejesina caje ichanohi ne. bero cuhane, chaen nii nucuhe
22ॸNii jana coatiha nii leinjiinijin auhaniha, naaonjoaainte ita jeraniha
Teenforo coaarinaaun nii neseu, cana omarohin le ateeuru naineein inacae nii
ichaonaa tera enuha. Nitohaneeinte le 9ॸNete canu rai:
jaanaca cuhane lechoonca coroata saain “Coa nitohanai ichaa. Canu netonaine
inacae nii enuha. Jana nii enuha aaine rijijieein, Cana Coaunera
ɗËȍΎ͑ҡľф́Ύҡľ͑ľ́ҡľнӕľ͑ľËΎɗËȍ‫ڏ‬ cachaneein neeun. Satiin ii nejeraauru,
curuha lauri lauri ichaonacaauru ËнӕɗфɗËȍфľфľҡɗ͑ËΎфɗ͑ҡΎ͑Ύфľ‫ڏ‬
cachaaurune coina. 3ॸNerinaain ecu raauru, Cana Coaunera ere que
nechu aansaineein ichoai. Cana erenacaauru- profetacuru, naaonjoainuri
Coaunera aina Carenero Narejeente, nii rijijieein neeun canu netonai. Cana
neseu nereein jelai Curuaanaa neein Coauneraacha coroaaecu,” nae nii
cocoainanacaineein. Nii jana rai anjera canu rai.
cachaaurute coroaeca cuurureein. 4ॸCana 10ॸNii baihate coaiteen aite carai:
Coaunera ainate ita acatiha neein ita “Coaa leeochaauru rai belanaala caa
coaraain rai nauri que Cana Coaunera quiricha cuhane laenanohineein nenaa-
curuaa sirichurureein. 5ॸEcu nerinaain Cana Coaunera ere rucuheca ii
nocohena. Cono laatecururinaain nii rai suujuaacha cuhane. Leeochaauru rai
cachaauru. Ƅ͑ΎҡΎ͑ɗȍ͑ҡɗɗ͑́ҡľËӕфӕ‫ڏ‬ beeu. Inae jataain ichuunijiha nitohanai
rinaain. Cana Coaunerate, acaauru cono cojoanonaa que turuhane. 11ॸChunocoha
neein nereein. Nii rai cachaneein cacha Cana Coaunera ere aohana
nenacaaurute curuaanaa niha jerenihane, nihei tonaain erenaa
cuurureein chabana satonoelanaala. najaanu. Nirijieeincha baaso ichajeein
ѸËӕȍ͑ľËΎɗ͑фľфΎľË͑͑ɗ͑ɗȍ‫ڏ‬
Ichuunijiha turuha Jesocurisitone cache. Esinae rauhijiriin caohachaain
6ॸNii baihate: suujua coaraain Cana Coaunera sacunaa
“Caa erenaate esinae rauhijiriin, nii jeriha cachane, jelai teein Cana
nohane lanaala ichei aitorichaaunine Coaunera cachaneein nihane jeriha
rijijieein airichaaine coina erenaa ne. Cana Coaunerane rijijieein sacuhane
Nii Cana Coaunera, nere beebejeeuruha raite ne,” nae nii anjera canu rai.
profetacurune coina berateralute rai 12ॸNiritiinte: “Aiha. Carajaelanaalane
anjera letoae, inae ichuunejeeonriha turuha ureeunni. Chaen nechu,

nitohanerichaainene jaun, rai acaauruhacha ichai nainejeein
cachaneein nenacaauru que cainacaaune jaanu uhaain ureeunni, le
coaaratihane coina,” nae canu rai nii cacha cachaauru rai tihanune coina.
anjera. 13ॸæ͑ӕ͑ľʮӕфɗ͑ľʮľľɗ͑ɗҡΎ́ľфľ͑ӕ͑ӕȍľ‫ڏ‬
7ॸNii janate aonacaaunne jana: teraneein satonoteraneein nenaa neeun”
“Carajae lanaalane inae turuha nae Cana Curuaanaa Jesoso.
ureeunni. Nerausiaaecate cuurureein 14ॸNerausiaaecate cuurureein canu
caa quiricha cuhane laenanohineein esenetaauruhane coreniha rai nosa caje

nenaa Cana Coaunera beratenojoin canu ichoteratenojoineein nenacaauru,
tonoraain nenacaauru,” nae Cana nii ichaonaa tera enuha inaa leein, Cana
Coaunera Calaohi Jesoso. Coauneraacha rucujuei nenaanajaun
8ॸCanune Joaan neein coaraain enonaa nainecuruhane jaun. 15ॸNete laen
aonaaun. Nii coaraain aonacaaunne enoelanaala jianacoon nedaaurureein,
baihane, nii canu que coaaratera anjera nii Cana Coaunera coitucuelanaala
tijia asaae neseeonriaaun, ËΎфΎľ‫ڏ‬ nenacaauru, baasoneein ichaonacaauru
caaune coina. cacha baasooru, benaneneein
nenacaauru, sinijerane lanaala nenaa aitocoaaunne rijijieein situreein.

ene aina ichaojeraconacaauru, enecuru Chunocoha cau caa quiricha cuhane
nihanatiin rai lananelanaala nenaa nihane amurijiriin jojoin nenaate, caa
quicha aina ichaojeraquiin nenacaauru, quiricha cuhane laenanohineein niha
sonajaain jaaorera, ichanohin ecaanto caainsii laurini cacha cairichaeranu jaan
coroajeein nenacaauru, satiin nechu que cairichaa cureein Cana Coaunera.
jataain coritaraacha ichajeein, acaacha 19ॸJana chunocoha caa canuhacha
ichajeein nenacaauru, naaonjoainuri. beratei quiricha cuhane laenanohineein

Nii janate: nenaa coreein, que cacha relaelanaala,
16ॸ“Canune Jesosoneein caa canu rai anjera naaonjoain nenaa cajete, nii ichaonaa
letoaaun, satiin caa aitohane rijitojoeein, tera, que banihateein niicha rucujei
janijiin canuhacha raauri canu cachaauru rai enuha inaa rulureein. Chaen caa
biha cuhane coina. Canune Rabiri caje quiricha cuhane laenanohineein nenaa
nefoeratenaaneein neeun. Canune janonaa Cana Coaunera nese neein nenaane
rai mitunaa arasijie rijijieein neeun,” nae. maajeein caje rulureein.
17ॸCana Coaunera Suujue, Carenero 20ॸCaritiin aitiinte: “Aiha, Ëфʮľ́‫ڏ‬
Narejeen comasai, naaonjoainurite: naalane inae turuha ureeunni,” nae

“Chajaau,” naauruhane jana: “Chajaaujian,” Cana Curuaanaa Jesoso.
naaurureein aohanraauru. Chunocoha Nitohanemiinjian. Chajaain sorotiin
cocoireein acau conaa jereein uhite, nii core uu Cana Curuaanaa Jesoso.
colane ichaonaa tera acau coreein. 21ॸCana Curuaanaa Jesoso itolere
18ॸSatiin caa quiricha cuhane ɗ͑фËȍ́ҡľɗҡľľɗ͑ɗ͑ффӕѸɗľ‫ڏ‬
laenanohineein nenaa caitoonjoante miinte raotojoeein neeiche.

Urarina Bible - New Testament

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Urarina Bible - New Testament

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

Cana Coaunera Ere

Primera edición, 2006

Usted es libre de copiar, distribuir y comunicar

ͅҡľľΎËȍ̞ľ͑ɗॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · ·ॷ(Mt)ॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · ·ॷॷॷ5

Jana Oriasi comasaineein nenaalu

Jana Josafa calaohilu jetao Joraam.

inacanelu. quicha aina ichoaelanaala nenaa

nefoerateeurelu, nejanoaa Curisitone jetaote, nii rai aitoha Cana Coaunera

caohachaain suujua coaaraniha Josene que nenaa Beleeun nejanoaelu

naaonjoainuri cotiharate Erodesi: “Chu coaraain jetaote, jataain rachoojoeeure

turuhin jetaote: loreri asae enohin coaracuruhane jana

Curuaanaa letoaera Erodesine jaan jeloon situhin

Canaanaihuru soaajeratiha Erodesine Cana Coaunera Ere beebejiha

jetaote, jataain obajeein, ena nenaa cacha areroo ecocohin, ecu

Raquerite “Nerichaain cacha areroo

nainaane coina. turuhacoaauruha acaauru baotisaane

baotisareein. Acate jataain canu amurijiriin æ͑æΎӕ͑ľфґӕӕʮӕľ̲͑Ύ‫ڏ‬

nenacaauru jelai teein mocoha cureein, cue moconajaera.

rijijieein ichaohanete nainere, ʮľфɗËȍ͑ľ‫ڏ‬

Coaunera Quiricha inoaensi cuhanete: 15 “Cucuana auhaniha Jorodaan jerau

‘Rai letonocuru anjeraaurute Saboloon aina Nefatalii atane-

coaraaine,’ naain laenanohineein ne,” nichuuntaa Cana Coaunera cojoanonaa.

cachaauru mucuhin raeraneein ucuuno que iniin jetao, ecu nelauriariin

rai redeeuru rucuheca neeuruha rai inaca ichaonacaauru.

ratiriin caaijie cuure. amurijiriin nenaa coacuelanaala

naineein enohenojoeein cachaauru relaain, rauhijiriin jeriha Cana Coaunerane rijijieein

nenacaauru neseeuru, Decapolis, ѸӕӕʮӕËΎфɗ͑ËΎȍËȍɗ͑ɗËȍΎ͑‫ڏ‬

nerelanacaauru aina jiniiquiin ichatane Coauneraacha jerei ichacuruhane

coreniha mucunojoineein, ËѸľҡľË͑Ύ‫ڏ‬ coaarateein, ËӕфӕнӕľËΎɗҡӕËӕľф‫ڏ‬

cachaneein neeichene coreniha inara Cachaauru relaa Moisesane jaan- rauhi

фɗʮɗʮɗľľɗ͑ҡľ͑¡͑͑ɗҡʮľľӕфӕȍËËȍӕ‫ڏ‬ leinjiin leeochaauru fautaain nelatihei

joaerate caseteco coaareein,’ naauruha suujua cuhane ene jereein coaarate,

baaso ichaquichene coretequichene ‘Jiaonriha Cana Coaunera notaracae netiin,

nichaauraa Cana Coaunerane jaan nihane aitoon. Inara que nejeratenacaauru

cainaane coina chaaelai bajaain niha coaracuruha cachaaurune coinaacha

asaae, bero cuhane, naaonjoaain cacha 9ॸAihane jaun Cana Coaunera

belaihure. Jiaonriha acaauru rijijieein bajaaichene:

cainanohine acaauru rai. Caa chauratane que iicha jerei

cainareein cana Inaca Cana Coaunera. canacaanu que ii suujua acateeu,

Coaunera bajaaure, nechu jataain suujua acateein, acaauru aina caohachaain

tereein ii Inaca Cana Coaunera. Coaunera bajaaichene, jiaonriha

inara, inara suri couu netiin Cana baasonihane coaraquichene saijieein,

omarohin, jataain caohatonanaain acaauru que ereein neeiche, inara,

aitocoaaunne jaan tereein Cana bajaaichenete, inara rai inaraacha latei

acuujua siricha jeloon enooche. Nii Curuaanaa,’ naain erenacaauru, Cana

toore satiin cachaauru, 29ॸMoisesa nenaate cunaiteein ne canu loreri asae,

chunine que airijiin, rohan nichuuntaain enoto so nichajai, naaonjoainuri cajeeuru

ľѸľ͑ľҡɗ͑ʮľфľľɗ͑ľфɗʮɗʮɗľľɗ͑͑ľфӕҡ‫ڏ‬ naaonjoaaunre. Jerichanejeein techu

mucuha Jesosone rijieeoritiin jetao, inae nejesinajeein Cana Coaunera coitucuhi

Arajii cunaitenacaauru rautaa Jesosone Cujuana aina ƿchaƿchanaa

ƿchaƿchanaane jaun raotojoeein nemarotihacoaain nereeonohin

“Chatohanaineeinna ne caa cacha, caje sorohin jetao, neseu turuhin nii

cunaitaane jaun, ͑ľ͑ľËȍӕ͑ɗ͑ɗɗ͑ľľӕфӕ‫ڏ‬ cuhane leinjiin jiurona cacha turuaa

ichoteratichaaunne coina, ËËȍӕф‫ڏ‬ ichaoha nocoetonacaauru. 13ॸChajaain

Mateeo cotihaca Jesosone Suri couu neein cosinacaain Cana

nichaaunne, Roma curuaanaa rai taain:

curuaaecaain Jesoso coroaateeun. Nii cosinacaain inaderaaurure ene ranaa

caauru rai: obiri enachasine soaain, cajione siri que

cuhane teraa ichonainete naasaaere nii coenacuruhane saijieein, jitariin nii

٘æΎҡɗȍËȍ¡͑ËҡΎȍ͑ɗËΎфȍ‫ڏ‬ rautaacaanune coina. 2ॸNii lechoonca

fariseeocuru. Mateeo nichaaunne Roma curuaanaa rai

ËΎ́͑ľ͑ľ͑Ëфľ͑ľфΎфɗʮɗʮɗľľɗ̲͑ӕȍľ‫ڏ‬ aina nerelanaa nichaanune letoaainte

caaun cunaitenacaaurune maajeein inara cajione necoreeteeichene jaanu,

inara safato, inara biji achune, teeuruhane, coa acaauru tonoraain