Migne. Patrologia Latina Tomus LXXXIX.

Octavi saeculi ecclesiastici scriptores maxima ex parte recensentur... accurante J.-P. Migne,.... 1850.
1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.
Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence
2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.
3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :
*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.
4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.
5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.
6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.
7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

CURSUS €OMPLETUS
- -' - siv?
BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, GOMMODA, OECONOMIGA,
6MNIUM SS. PATRTJM, DOCTOMM/SGMETORUMQ.Ul ECGLESIASTICOMM:
AB MVO APOSTOLICO AD INNOCENTII III TEMPORA

"'"'..'''"'FLORUETRUNT
;. .
-' -RûsiêiaB^-OLOGleiA
-./-
OMSXIJJM
" QVM EXSTITERE MONUMENtORUMCATllOLIC^ TRADITlONlS PER DUOBECtMPlttOHA
- '' 'ECCLESLE SJSCULA, . - -
JUXTAEDITIONES' ACCURATISSIMAS , INTERSE CUMQUI! NONNULLIS CODICIBUS BANUSCRtPTIS COLLATAS,
PERQUAM DILIGENTER CASTIGATA ',
MSSERTATIONIBUS, COMMENTARIIS LECTIONIBUSQUE VARIANTIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA ;
OMNIBUS OPERIBUS POSTAMPLISSIUAS EDITIONES QVJETRIBUSNOVISSIMIS SyECULlS DEBENTUn ABSOLUTAS
. . -. DETECTIS, AUCTA ;
1NDICIBUSFARTICOLARIBUS ANALVTICIS, SINGULOS SIVETOMOS, SIVEAUCTORES ALICUJUS MOMENTl
. ' '
. .-'_ SUBSEQUENTD3US, DONATAJ
'.1GA.PITIU.I8 I«TRAIPSUM TEXTUM RITEDISPOSITIS, NECNON ET TITULIS SINGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPEMOIIEM
DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICANTIBUS, ADOHNATA ;
' . OFERIBUS CUHDUBIIS TUMAPOCRYPHIS, ALIQUA VERO AUCTORITATE IN ORDINEADTRADITIONEM
-'.'. ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA ;
DUOBUS INDICIBUS GENERALIBUS LOCUPLETATA : ALTERO SCILICET RERUM, QUOCONSULTO, QUIDQUID
.: UNUSQUISQUE PATRUM INQUODLIBET TIIEMASCRIPSEMT UNOINTUITU CONSPICIATUli; ALTEBO
SCRIPTUILE SACRJ5-, EX QUOLECTORI COMPEUIRE SIT OBVIUM QUINAM PATHES
ET IN QUIBUS OPERUM SUORUM LOCISSINGULOS SINGULORUM LIBRORUM
.'" r SCIUPTUR^: TEXTUS- COMMENTATI SINT.
KDiriOACCUBATISSIMA, CffiTERlSQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA , SI PERPENDANTUR : CHARACTERUM NITIDIT~6
CHARTiE QUALITAS, lNTEGRJTAS TEXTUS,PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUUB.ECUSORUM TUMVARIETAS
TOlfNUMEIMJS', EORMA V0LUMWUM PERQUAM-COMMODA^SIBIQUE IN.TOTO.OPERISJ>ECURSU CONSTANTEU
"' ;" SmiLIS,PRETIIEXIGUITASjPRiESEnTIMQUE-ISTACdLLECTIO,
' UNA,METHODICA ETCHRONOLOGICA^^^^N.
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE. HACTENUS HIC ILLIC SPARSORUM, /. ^/fyy\
; PRINUH AUTEMIN NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPERIBUS AD OMNES vETATES, /© / ^V*<\V
LOCOS,LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS , COADUNATORUM. I / Z~- \J£,V
" " *
SERIES SEGUNDA,- ". -.' c
JH' ^\
1N QUAPRODEUNTPATRES,DOCTOUES SCRIPTORESQUE.KCCLESLE LATIN/4l""!l-. <~J '\ <~~>\
'. A GREGORIOMAGNOADINNOCENTIUMIII. \£*. -3 V%.\
Stccuranfe %^. 9Ri&>«»
BIBLIOTHEG£ GLERI UUZVER&E, \
SIVE
CHBSnOMCOMPLETORUM IN SIHGULOSSCJENTI2B ECCLESIASTIC.55 RAMOSEDITORE
PATROLOGIiE TOMUS LXXXIX.

MAXIMA PARS AUGTORDM OCTAVI SJEGULI.
TOMUSUNICIJS.
VKKITSEPTEMKRANCIS"
GALLICIS.
PARISHS, APUD EDITOREM,

IN VIA DICTA DWMBOISE, PROPE PORTAM.VULGO.D>ENFE1\. NOMINATAM,
SEU PETIT-MOWTROTJGE.
18S0
OCE.AVI S_ECUI-I
ECCLESIASTICI SCRIPTORES
MAXIMA EX PARTE RECENSENTUR.
QUOMJM -
OPERA OMMA
NOVA ET, QUOD ANTEA PRORSUS INAUDITUM FUIT.
COMMUNI EDITIONE DONANTUR,
NOMINAQUEIN SUBJECTA SERIE EVOLVUNtUa ;

: ' '
NE.MPE
_ SERGIUSPAPA I, JOANNESVI, JOANNESVII, S. ALDHELMUS,CONSTANTJNUS PAPA,
EEOLERIDUS,FELIX' RAVENNATENSIS . BENEB-ICTUS
CRISPUS. S. EGBERTUS, GREGORIUSPA & H»
S. VILLIBRORDUS,GREGORIUSPAPA 111, S. BONIFACIUS. '..
MOGUNTWUS,S. ZACHARIASPAPA, STEPHANUSPAPA II, S. PIRMINIUS
ABBAS,CYPRIANUSMONACHUS,S. CHRODEGANGUS, S. PAULUS
PAPA I, ALANUS,S. -&MBROSIUS CADURCENSIS, STEPHANUSPAPA III, S. STURMIUS
S. AMBROSIUSAUTPERTUS.
ACCURANTE J.-P. MIGNE, fcvi,^

BIBLIOTHECiE GLERI «NIVBHSffl, ^^/li^
SIVE ' . '
^CURSUUM 1N SINGfULOS
COMPLETORTJM SCIENTI.EECCLES_ASTIC..E
RAMOSEDTORE.
TOMUS UNICUS.
VENIT 7 FRANCISGALLICIS.
PARISHS, APDD EDITOREM,

IN VIA DlCtA D-AMBOISE, PROPE PORTAM VULGOD'ENFER NOMINATAM,
SEUrETIT-.MONTROUGB.
1850
"
':-• 'f.ELENGHUÂUCTORUM '"-
QUORUM OPERi m HOC LXXXiX TOMO CONTiNEWTUR.
Sergiuspapa I. col. 9;
Joannes papa VI. > 35
Joannes papa VII. '-•__'.'.. . 82
S. Aldhelmus. . 63
Gonstantinus papa. |3I5
' '..',','
Ceolfridus. 3W
Felix episcopus Ravenn. 357
Benedictus Crispus. §61
S. Egbertus ':'''''''/: i3TT -
'
Gregorius papa II. . &b3:
S. Villibrordus. 585
Gregorius papa III. 557
S. Bonifacius Moguntinus. 597;
S. Zacharias papa_ . 891
-
Stephanus papa II. 957:
S Pirminius. . 1029
Cypnanus monachus. 10W
S. Chrodegangus. ."'''". :-."..'.". r 1053
S. Paulus papa I. - . • H25
-. -"'' ' 1197
Alanus.
S. Ambrosius Cadurcensis. Ibid.
S.epbanns papa III. 1235
' ^
S.Sturmius. 1237
S. Ambrosius Autpertus. 1265
lix typisMIGNE,au 1'etil-Monlrouge.

ANNQDOMINIDCC.. , ;" . :
ROMATCUS PONTIFEX.
NOTITIA HISTORICA IN SERGIUM PAPAM.
(Lib. -Ponlif.ex var. edd.}

a Sergius, natione Syrus, Antiochiaeregionis, orlus A per ordinem
ascendens, a sanctae memoria. Leone
ex palre Tiberio in Panorino Sicftiae, sedit annos 7 pontiiice in litulo sanclae Susannse, quod.satf duas
sni, nsenses VHI, dies ^xxm. Hhrveniens Romam domos vocatur, presb}ier ordinatus est. b Hic lem-
sub sanctaememoriae Adeodalo ponlifieeinter derum pore presbyteratus sui impigre per coemeieria diversa
Romanse Ecclesise connumeralus est. Et quia studio- . missarum solemnia celebrabal. Post septennium vero
sus erait, etc-apax in officio caniilense 2 priorum can- defunclo beatae inemoriae Conone apostolicae sedis
torum pro doeirina est tradiius, et acolylbus factus, 2 praesiile, ut fieri assolet, 4 Romanus populus urbis in
VARIANTES LECTIONES.
a God. Luc., qmtuordecim. 4 Cod. Luc.,
s Cod. Luc., piorum; a!., priori; populus Romanm urbis Theodoriim
archipresbyleruni <?_Paschalem archidiaconum.
,3Cod. Luc,qni; Lab. qute; &]., qmet.
VARIORUMNOTM.
- Sergius, etc. Conone -posl undeeim mensiurn quse certis inliserent chafacteribus temporum.ut os-
-pontilicatumolieuntesupremumdiern, 2) Septembris _" lendam, longeutaliis adjumentum afferai, sibi dctri-
an. 687;interponiificium duorum niensium acdierum mentum importat, detegens novum mendum quo ipse
sxiu successoris ordiriationem prareurrit, quemadmo- laborat. Leviori scaterii vitio' Colbertini jirimus, se-
dum docenl t.mnes Codd., prseier sMazarinum, qui cundus, tertius ; liee non Palatirio-Vaiicanus, Lueen-
diem addit, ciii asiipulantur catalogi tertius et quln- sis, el Farfensis, qui mensem detraliunt. Veronensis
lus Colbertini, ac Veronensis, omnibus tamen mirum quoque binc niinns diligensesse-coepit non amplius
in modum cousentienlibus : nam exclusa emorluali Tnemorarisdies pontificum emoriuales,: in.Serîo au-.
die sunt xxm, eade.mque.inclusa xxiv dies, praeter lerh nou modo parum diligeris, sed aperle ineitdosus,!
menses duos, inierponlifrcii. llaqueSergius, Cononis solido anno auget ejus sedem edntra omnium_ fidenx.
sniccessor,delusacompclitoris arcliidiaconi ainbilione, De unius diei ailditione apiid omnes Golbertinos,'
e.im sceiere conjuncta, de qua loquebar in Cononc, praeter secundnm,-et quintum, et apud alios passim
ordinams est poniifex die 15 Decembris prsedicti catalogos, occurrente, eadem repeto quaede interpon-
anni 687, ut F lit. Dom. oslendit, sedemque aposlo- lificio dixi, includendo nempe vel excludendo emor-
-licam diulius quam sui pr_edecessores adininislrans, lualem , omne discrimen arrioveri. A prirno igitur ad
clausit s_eeulumsepiimum, etoctavijam sesevolven- uliimum concludens, aio quod Sergius, ordinatus die
lisaniro primo, vi Idus SepXembris,seudie 8 ejusdem 15 Depemb. 687, seditan. XIII, m. vm, d. XXIII,ac
inensis, oecubuit mortem, indictione quinta deciina, vitam cum morie" commuiavit die 8 Septemb. 701.
ul recie liabent Codd. vulgatus, Freheriamis, et Ca- CENNUS. . |
vcnsis, qnae indiciio resppndet anno 701, emortuali Sergius. Ab hoc pontifiee.teste Molann, in indice
Sergii. ReliquisaneCodd. quibus utorhabetit indici. 14, sanciorum Belgii, consecratiis est sanctus lluberius,
quse indicat Seplembrem arini superioris 700. Cum C Leodiensis episcopus, dignissinius sancti Lainiierii
vero omnes iidera Codd. cum aliis conseniiaiitin Ser- martyris successor, nobilis.genere. qui ul.snbditos
i>ii poniiflcaius duratione"noianda annor. xm, men<. sibi in cathoiic_e fldei observanlia et sanctse Ki>ma-
viii, de xxm, liquido consial mendosos essee sCodil. nae Eccle?i_eobedieniia, a quo sanctum Evangelium
qui habenl ind. 14, tmn ex aetatibus praedecessorum accepisênt, culiu perpetuo (irmiier conlineiei, et
recle consiituiis, tum ex monumento quod Ant. P_i- posieros eodem vinculo obligaret, iradidit iis pjubli-
gius Bedaeacceptum referl, confirmanie initium pon- cuin sigillum sancti Lamberli martyris imaginescul-
iificalus Scrgii (l'ag. 689, •». 5). Est id epilaphium plum, atqu« hujusmodi inscriptione nplatiim : San- .
Cedwallse rogis ila desinens : sub die xn Kalend. cla Legid llomanm Ecclesioj.Filia. Bis. el LABB.
Maiar., indici. %,ponlificante apostolico viro domino . Sergius'. Tiberii mercatoris Filius, palria Auiiocbe-
Sergio papa anno secunde. Quod si irifeiiseApriliaiinl nu?i, Adeodati poutiflcis lempore Romam veniens in.
689 Sergius agebalannumseeundiim, non est dubium clerum iAoirianura asciscitur, carionicus mox regula-
quinreete ab anno 687ejus sedis iuiiium deducaiur, ris, deiude presbyter cardihalis lit. sanctae ûsannte
nenipe a supremo anni mense Decernbri, ut supra. ad duais domos a Leone 11papa fadus, lantum sibi
monui; Huc accedil quod nulla prorsus aulCodd. aut nbminis comparavit, lit moriuo Conone in iocum
catalogorum aueiorjtale Sergii obitus poiesl reiraiii ejus fuerit sulfeetus,.xu Kal. et consecratus vm Kal.
anno soiido. Nam calalogus Uergomas, qui uniis ojii- Januarii, die"' Natalis Domini, irieunte " anno C87. CIA->
iiioneinhancfiileit,proannis xiiiliabensxii, cum cou- .CpNlUS. . . ' % .;' . .
,
seniiatcum aliis in successorum iEtaiibus defiiiieudis. ,. h Hic iethporepresbyleratils sui impigre per c&me-~.
_ - PATEOL. LXXXIX. . i '
'
U '_ .SERGU.S-PAPA '«"
duas partes divisus est, et nna quidem pars elegii A sonarn demmiinati Sergii « vrnerabilis lunc presLy-
Theodorum archipresbylerum ; alia vero pars«. Par . leri concordanies se coii-iilenmt, eumque de medio
schalem arcbMiaconum. El quidem Theotlorus archi- populi lollenles iri oraculum beati C_esarii marlyris
presbyter cum populo qui ei.favebat perveniens, in- Chrisli, 7 ijuod estinlra sacrosanclum siiprascriplnm
leriorem parlem patriarchii Jentiit. Paschalis-vero palatiuni, introduxerunt, et exinde in Laieranenso
exleriorem paflem ab oratoriosanctiSilvestriêi 1 ba- episcopium cum lauduni 8 declamalionibus deduxe-
silicarn domus iuliae, qure super campum respicii, - runt. Etquarovis fores palriarehii inlrinsecus essent
occupavii. Cumque unus * alio Iocum non eederet, munilae, e_ clarâe, lamen pars, quae praedielurn ve-
sed utrique a immaniler pordurarerit, ut unus aliutii nerabilem viruui elegerat, quia et validior eiat, prae-
superaret, inilo cohsilio prjmates judicum, et exerciT valuit, et ingressa esu
ms Romanae militise, vel 4 cleri plurima pars, et pr_e- Quoingresso unus e duobuseleciis, id est Theodo-
-sertim sacerdolum, alque civium multitudo, - ad sa- fns archipiesbyler illico quievilac se humiliavit. •
crum palatium perrexerunt, et diu perlraetanles, quid Et ingressus denominalum sanctissimum eleclum sa-
fieri deberel, qualilerve duorum-altercantium ele- iutavit ac osculatus esi. Paschalem yero nullo modo
otorum sopiretur *•contentio, Deo annuente, iu per- 8 cordis duritia id iacere sinebal, don.;c coaclus, et
VARIAjNTESLECTIONES.
i Cod. Luc, basilica. * Cod. Lue. et al., inieniio.
5 Cod.Luc, atii. 6 Al., venertuittunc presbyteri.
" Cod. Luc, unanimiier. ' Al., quod est intra palalium inlroduxerunl.
Cod. Luc, cleti seditiosi; _&V.,cleri si dici est plu- BCod Luc, acclamationibus.
yitna. - * Al., praz cordis durilia.
VARIORUMNOTJS.
4ena diversa missarum solemnia telebrabal. In ccerne- prmsentem diem. Consuetudinem vero Ecdesiai, qum
ierils erant oraiorja, seu aliaria, in quibus fiebant in singulis voluminibus per unumquodqueofflciumerat
slationes et conventus Chrislianorum orationis-cau- scripta, abslulit, et- igne consumit.Qats scilicet om-
sa, et missse celebrabantur. Anaslas.,in Gregor. III: nia erant ab archidiacono Ravenriatensi. .custodila.
Ilem in cmmeterio sanctai Pretronillm stalionem an- BENCINUS.
nuam dari insiituit. Hinc tempore Decii veiilum b AdsacrumPalatiumperrexerunt. Sficrum palalium,
Cbrislianis ne in coemeieria pedem inferrem. Pon- ad quod e Laterano major pars cleri el primates
lius diaconus, in Vii. Cyprjani, apud Surium, Sept. exercit.us perrexeruni, ut de res.inguendp.scliismaie
Ak : Praiceperunt etiamne.in aliquibus Idcis concilia- iriter Theodorum archipresbylerum et Paschalem ar-
bida fiant, nec cce.meleriaingredianlur. Populum Ale- C chidiaconum, consilium inirent, silum erat non in
xandrinum ne communicaret cum Georgid pseudo- Palatino, ubi olim Ca^sarum aedes fucrei sed haud
-episcopo.oraiionis causa in ccemeleriuni secessisse , procul a liinlo sancti Sixii in eo locoiubi via Appiaa
narrat Socrales, lib. n, eap. '23': Tj 16Sof/.Kotp.-~~tx Laiiua divertil. Peramplae elenim ceiiles illic conspi-
T/JVpsjlv.il'TrsvTyjKoo-Tnv6"1KO_-vr.0T£u_r<sj-egijMe xapo. ciebantur diciae sacrum palatium, eraiitque usui sive
T'6_xoi^5_Ti.ptov SUEKO-SCZI.
Hebdomade enimquai est posf ppntificis, sive imperaloris, si quando Romaeadesse
sanclam Penlccoslen, .popvlus cumjejurtassel, oralio-. centingerel. Inlra sacrua. palaiium oratorium vel
nis causa, regressus eslad ccemeterium.Idem Theodor ecclesia saricti Cxsarii coxisirucla erat, quam sub
rit.,»"lib. n, cap. !_-. ALTASEBRA. riomine liluli sancli Coosarii in Palalio nobililatam
Paschaleni arclMiaconum. Quod iii superioribus fuisse, lum coroplura vetusta monimenta tesianiur, -
circa Bonifacii 111consiiluiuui annoiavimus, qui in lum aclasacr8esynodiTrideniiri_e, quibus subscriptus
syriodo LXXIIepiscoporum deliuierat utnullus, pon- iegilur Chrislopborus cardinafis Madrucius presbyier
ti/iceviventc aut episcopo pioilatis suaz,prmsumqtloqui sancti C;csarii in Palalio. At e mtmero.tiiuioruni ex-
de successore, au.l partes sibi {acere, nisi ter.liodie de~ - puiaitecclesiam iiauc Sixtus V, quod, nimia vetus-
positionis ejus, id luculentius apparei iri eiectione late collapsa, penitiisque inaecessasua ajlate eadem
Sergii, ubi ratio et necessitas editi consiituti ad prseerat.In velerem lamen formam iiaud mulio post, se-
cavenda niala quaeex ambitu candidalorum orieban- dcnte Clemente V111,fuit excitata, qui insuper, ut
tur aperle deprehenditur. Conon, Anasiasio teste in pristiiiam dignitatem ecclesioeilli sartam leclam pos-
ejus" Viia, pio roga, seu presbyierio, ut vocabant, teritati retinerei, eamdem denuo ih nuaierotituSorum
ctcricis lai:giendo, ceriam auri summam Jegaverat, l^ descripsit. IJKCanimadverto ex eruditissimo Baronio
ejusque dislributioni plerumque arcbidiaconus prae- (cd ' c
annutn 6'03, num. 2). MAFEUS.
eral. Pcsschalis igilur archidiacpnus, Conone aegro- Et ingressus denominaium sanclissimum elecium
lame, auruin iliud haudquaquam disiribub, sed salulavil acosculalus e&t.TbeodoroelPaschali jn con-
joanni exarcho promisit, modoeum in eleciiohe ad- cursu electis, Sergioque schismaiis solvendi causa
juvaret. Hiricortiim scbisma inter Pasch:ilem archi- clecto, Theodorus unus e duobus in schismale electis
diaconum et Tlieodoruinarcliipresbyieiuin. Dearchi- ad Serginm uccessil per adoralionem et osculum,
diaconi aucloriiaie in clero regundo, videnrius Agnel- Cardinales et episcopi admiituntur quasi fratres ad
Jus in Vila Tlieodori Ravennaiensis. Rarrat eriim de osculurn. summi pontificis, imoeiipsiabbatesexem-
summa frumenti carilate agens : Cum aulem sacer- pii (Cap. Cum olim, de Priviteg.)i Episcopi etiam pro-
dotes non invenirent imde emerent, ierunl ad illum pier i everentiam ordinis admiilunlur ad osculinn
atpplicanl.es, ul auxilium tribueret illis. llle auieni ac- principis. Ambros., episi. 27, de legatione ad Maxi-
cersiium archidiaconum, nomine.TUeodorum..... dixit inuni Tyrannum Treviris sedenlem : Ubiseditin con-.
ad eos : Dicite sacerdotibusEcclesim, et clero universo: sislorio, ingressus sum, assurrexit ul osculum darei.
tQuare vos inopia famisconswnil? Si dimillitis omnem Hilar. lJiciav., contraConstaniium: Osculo sacerdotes
quarlam Ecctesice.,et tdntum per anni circulum pro excipis, quo et Chrhtus prodilus es(. Lafci In ordiua-
quuria donum accipialis, secundum providenliampon- lione Rom. ponlificis.osculaniur pedes. Anastas., iii
ti[icis, medo relevaboinopiam vestram.i Qui diu casti- Valentino : Ac deinde condignis glorim laudibus ct
gati, gravescenle fame, consensery.nl,et abillo lempore honoris amplitudine ad Lateranense patriarchium ab
quaria a clericis iHius Ecclesia; sublata esl uscjite'in ipsis deductus,-et in poniipcali esl posiiusthrono, cujus
iS. NOTITIA HISTORICA IS SERGIUM PAPAM. U
confusus, volens nolens, suum domimim el electum j 1 quod ab eodem Paschali stiprascripto exarclio pro-
-ingressus -saliitarei. Q_uieliain Pasdialis clanculo missum fuerat, id est, ceninm' auri librarum a parto
non cessavit Ravennam suos mitlere missos, promis- Eeclesioe expetente, Sergio sanciissirrio electo pro-
saque peeuniavel aliis diversis denis, Joannem pairi- clamante, quod rieque promisissel dare, ueque pos-
cium, et exarcbiun, cognomentc Platyn, cum suis sibilitas dandi suppetat, et ut ad compunctionem
juJicibus, neminescienteRomam venirepersuadcre. animos videniium eommoveret, canlharos, et coro-
"Qui sic abdile venit, nt nec signa, nec banda cum nas, quas aiile sacrum aliare, et conressionem beati
iiiilitia Remani exercilus occurrissenl ei juxla con- Pelri aposloli ex antiquo pendebant/deponifecit.eta
suetudinem in competenli Ioco, nisi a propinquo pignori tradi. Sed nec in hoeflexa est ejusdem exar-
Romanae civitatis. Qui dum venissel, et oriines iri chi durilia, donec cenlurh, ui dictum.est, ' librarum
personam Sergii sanctissimi invenisset corisensisse, auri accepil. Et licei, utB prsefalum esl, iicclesisi
illi quidem suffragari non valuit. Ecclesiae tamen Christi, 4 ideo miserrimus Paschalis dispendium e_
beati Petri apostoli idern exarchus per ejusdem I'a- damnum s infixii; tamen Cbristo favente S.ergiu»
schalis miseriam' stipendium et damnum intulil, I presbyter et electus in sede beati Pelri apostolib Pon-
_ VARIANTES LECTIONES.
1 Cod. Luc, eo quod. 1 AL, idem.
s Al., libras. * &\., wfixerii.
* Al., prmdiclum*
VARIORUMNOT_E.
omnler abomni Romanorum senalu pciibus osculalis, b Pontifex ordinatus esl. P.ischalis, Ecclesise fto^
eic. Etianrcardinales in ordinalione pomilicis demit- manae diaconus, quo facilius post<_ononis rnorie.m
ttint se ad osculum pediim. Radevic, de gest. Fride^- poniificaiumadipisceretur,ruieras ad Joannem novum
TIC, lib. II, cap 66 : Deinde sicut mos esl, Domini exarchum Ravennalenseiff rnisit, eique earn. auri
•eardinalesel clerus Romanus, iolus qui prmsenseral, et quantitatem, qtiam Benediciiis papareliquerat, quam-
quiposlea confluxerai, populiqueRomanipars maxima, que tiim clero, lum monasieriis Conon distribui jus-
pedes ejus osculati sunt. Ei Petrus Damiani, cardina- seral, obtulii, si ejus opera
•
ad pontificatuin eligere-
lis et Hostiensis episcopus, consultus de Cadalono tur. Posl seplem dies a defuncto beaiae memori_e
aulipapa, et Alexandro II, uler verus ponlifex judi- Conone, ul iieri mos eral, desuccessoris eleciione
candus essel, lib. m, epist.4: Matius do, inquit, plan- agieceplum. Populoduas in fa.ciioiies,diviso, scliisma
las osculor, el non modo ipsum aposlolicum, sed etiam factum esl. Pars ima Theodoro arcliipresbytero, Pa-
aposWltim,si jubetis, appello. Eliam ipsi imperatores scliali afcbidiacouofavebat aliera. (Jna elegii Theo-
osculaniur pedes po_nificis~. Conslantini G
poniificis pe- dorum, alteraPaschalem. Theodorus cmn populo qui
des osculaius est Jusiinianus Ii, de quo Anaslas. in ei favebat inleriorem pariem p ilriarcbii leniiii, Pa-
€onsiantino : In die autem qua se~invi'cemviderunt, schalis exteriorem partem. ab oratorio sancti Silve-
AugustusChrislianissimnscum regno in capite sese_pro- stri etbasilica domus Juliae, quae siiper cainpum re-
stravit, pedes esculans ponliftcis. Siginolfus princeps spicit, bccupavit. Cumque-unus alteri locum cedere
Beneventanor.um a Sergio II benedictioiiem suscepit, noliel, primales judicufn el exercitus Romanae mili-
prius osculatnspedes poniificis. Anasias.,in Sergio II: li.e, et cleri plurima pars et praeserlim sacerdoium,
Quem prmsul cutn suscepissel,solo prostratus, pretiosos ,ad sacrum palafium perrexere, etdiu quid agendum
ipshis pedesfiumiliter osculatus est, ei ab eo benedic- esset pertraclantes, Deo annuente, summo consensa .
-iione suscepla, ab ejus eonspecluegressus est. Denique tertium elegorunt, Sergium scilicet S. R. E".presby- .
- in eleciiune Rom. pontificis mos aiiiiquus fuil-oscu- lerum, natione Syrum, patria Ariliochennm, Tiberii
landi pedes elecii. ideiri in Leorie IV ; Qui morem filium, Panorhii in.Sicilia educatum, quem Adeodatus
conservatiles antiquum, omnes osculnti sunt pedes. poniifex in Roiriauum clerum adopiaverat, el Liio II
Idem ih Benedicio III: Et procedentes vcstigia ipsius - presbylerum ordinarat. Eum itaque de medio populi
tscuiari cceperunl.ALTASEBRA. . tollenies in.oraculum B. C_esarii inanyris ChrisLi,
d Pignori tradi. Episcopi in pnblicis Ecelesiae ne- quod est inlra__palaiium,introduxerunt,"et exinde in
cessiialibus sacra vasapignori dahanl, ipsasqueetiam Laterariense episcopium cum laiidmu, acclamatione
personas quae servilio Ecelesiae addictaa erant. Sic deduxerunt. Sergio legitimo pontilici sponle cessit
t-Oiiori, cum ii qui in Sicilia ad curandiim sancii.Pe- Theodorus; Pascbalis, in scliismate perlinax, coaclus
iri patrimonium morabantur loco- pignoris essent JJ ipsum saluiavit, "sed su:e laciionis hominibus Raven-
apud niilitiam; redimere eos curavit. Unde in ejus nam missis, dicium Joannem cognomento Platyn
"Viia Anaslasius : Aliamjussionem direxil, ul reslilue- exarcbunV Romam advocavil, qui ipsi ponlilicium
relsr [dmilia suprascripti patrimonii, et Siciliw, qum nomen ae dignitalem assereret: exarchus, curn Ser-
iu pignore a mililia delitiebatur. Pariier cum "Agape- giuiii legitimis suffragiis ex cotnmiini consensu vidis-
itis porilifex,ad ili;r Cpiim. pro Ecclesiae necessiiaii- set in sedesancii Petri collocaium, Paschali sulfra-
hus suscipiendiim, pignorassei sacra vasa regiis ar- gari non valuil, sed a Sergio exegi.t centum auri li-
cariis, re cognita, senaior jussit restiiui, ut legiiur hras, quas ipsi promiserai Paschalis. Quas cuin se
apiidCassiodonim, lib. XII, epist. 20, pag. 197 : Qua- nec promisisse conlestareturSergius, nec illissolven-
propier noslra prmceplionecommomli, el regia jussio- dis Ecclesiam saiis esse, et ad llecleiidum exarchum
ne securi, sanclorum tiasa cum obligalione Cliirographi _ canlharos el coronas, quae anie sacrum altare, ei
aclor.bus sancli Pelri aposloli sine aliqua dilalione confessionem beaii Peiri ex aniiquo pendebant, de-
refundite, ul lucrose reddtla celeriter impelrala videan- poni jussissel, et in pignus tradi, niliilo magis ccm-
lur; cplata , referanlur manibus levitarum miuisteria molus est boino peeutiiae avidus, nec' Ecclesiaj ino-
loio orbe narrdnda; donetur quod.proprium fuit, quo- lestus esse deait, donec centum auri iibras accepis-
niam jusie per largitatem recepit. Pignora persoiiarum set. Nori mullo "post magiae convictus Paschalis ,
sustulit Jacobus II, rex Aragonia?, ann. 1269: jVo/u- ponfilicis senlentia ab arcliidiaconatus officio deje-
mus quod persona ahcujus pignorelur, vel ratione ali- clus est, et in tnonaslerium detrusus, ubi postqum--
cujus pignoriscaphtlur,aul detinealur pro debilo alieno quennium impoeniiens obitt. Haec conslant ex Ana-
in terra nostra... quotvam-cum vicutus pro vicino pi- stasio. PACITIS. .''"'
gnoratur, suffiat quod res et ttoti pcrsona pignoretur.
Itoiemos.
*3 SERGIUS PAPA. . - m
lifex ordinams esl. a Prasdielus vero Paschalis non A iiilervenieiUejmlicio.privalusest, etin menaslerium
posl multum ternpus, et ab officio .archidiacona- relrusus, post quinquennium prs cordis duritia.im-
tns pfo aliqulbus incantationibus,'* et lucis, quos- penitens defunctus est.
colebat, vel soriibus, quas cum. aliis s respectoribus . -- Hujus itaque temporibus c Jusiinianus imperalor
traciabat, Dei beafique apostolorum principis Petri d concilium in regia urbe
jussit fieri, in quo et
i Cod. Lue. ct al., el luculk. * Ced. Luc,
respectatoribus ; al., inspectoribus.
, VARIORUMNOT_E.
' Praidiclus vero
Paschatis, non post mullum tem- erant legati ponlificis, -ut in antiquis monocanonis
pus, el ab officio arclndiaconalus, pro aliquibus incan- scripium reperiiur. Verum,- ut taceam de ponlificia
lalionibus ellucis. quos colebat, velsorlibus quas cum legatione.qua episcopus Heraclese nunqiiam ornams
aliis respecioribus tractabat, Dei beatique aposlolorum fifil, acla ipsa Trullani convehtus, quaehodie exsiant,
principis Pelri interveniente judicio, privatus est. Pa- Balsamonis manifeslant mendacium;Corinthiusenim
schalis, archidiaconus.EcclesiaeRouian_o,deppsiUisest episcopus ordinarius apostolicae sedis legatus, nee
obaiiquasincaniatipnesetculiumluccrumqupscolebat non Ravennae, Heraclese et Sardiniae episcopi, ab
cum aliis respectoribus, id est,eulloribus. Eram-qui £ illo abfuere, charta pura eisdem relicta, ut solu-
ad afbores vel fontes vota et preces faciebant. Syn. tam synodiim. e«rum subsignarent nominibus : T6-
Anliss., can. 5 : Non licet inler senles aularbores.sa- 7T0?TOU'llpaxltiag , TOU ~\apdma_;, TOU'PaSfavris,
ad
crivosvcl fonles vola exsolrere. Respectare, verlmm TOUEopivOav.ln superiore etiam loco Sergio ponlifici,
frequentalivum, idem quod colere, eum revereniia utpoiecapiti sacerdoium nmnitim, chartam puram
respicere. Velleins Patercul., lib. n : Iinpetratbqueut pseudosynodus reliqnit : T6KO_; TOUe.yiazxzov no.Ka-
manum conlingeret, reversus in nav'wulam,sine fme "Pufixif; sed eamdem Sergius rejecit; uam.ex duobirs'
respecians Cmsarem,ripm suorum appulsus -est. lnde snpra centmn canonihus, quos complectitur, licet
r^speclores. ALTASEBRA. aliqui vaf.le luudandi sunt, aliqui tamen-improbandi
*>.Hujus itaque temporibus Juslinianus imperalor, sunt plurimum. Canene 5, nec singnlos scribendo
concilium in regia urbe.jussil fieri, in quoet legali se- niiriime presequor, oetpginia quinque apostnlprum
dis apostolicteconvenerant. Horum quidern legatorum Canones decerminlur recipiendi, quos oinnes inter
subscrjptiones non appareni,-nisi.forte hnjusinodi apoerypha solemni in toto orbe decretci Gelasins
ctedenda est subscriptio Basilii Gortynae episcopi cenjeceral. Canone 13 lex Ecclesiasiici C-slibatus
Grsetaemetropolis, qui ita subscribit: Basitius epi- concutitur, et castissima.Romanae Ecclestedisciplina
scopus Gortyniorum meiropolis Chrislo aniabilis Crmtm reprehenditur, qua sacrorum administri ab usu pro-
insulm, et locum lenens lotius synodi sanctm Ecclesim hiberUur conjugii. Canone S5 damnatur jejunium
Roirianff, definienssubscripsi.,[Coricil.Quiuisexl.)Qaa- Sabbati in Romana Eccles.ia moris antiijuiiale cele-
nropler dici oportet cum Pelro Marca, Anastasius berriinum. Canone 67 abs.lineniia a sangiiine elsuf-
legalos npminans, inlelligerc apocrisarium, aut Ad- fo.catopraecipitur, ciericis quidem sub pojna deposi-
niinistrum, qui.jussu pontiticis apud aulam Cpoleos.C tionis, laicis verp sub poena exeommunicationis,
morari consiieverat.gesturns negolia sanctae sedis, perinde quasi-lacie semper nosnielipsos deberemns
et si quse alia evenirent; jiirisdiciionis tamen expcr- murire, quod infantes lac primum coepimus sugere,
lem-, ita ul de rebus defmire, prsnsertim momenli, Verum de hac synodp plura qui cupit, ccnsulai Anr
nbsquespecialimandaio non possei; solo quippe jure _.iialium ecclesiasiieorum paremem {Ad anuum Christi
pollebat eas rererendi., summique jussa pontificis - 692). -
MJIFEUS.
exspectandi. Jmperator Justinianus II subscripsil pri- Concilium in Regia urbejtissil fieri. Cum in syn-
tnus cohcilii decretis; in summa autem parte cata- odis generafibus quinta et sexta, nulli canones ediii
logi omnium Patrum locus subscriptioni Sergii debi- essent, ad disciplinse restaurationem et refermaiip-
lus fuii relictus. bis verbis notaiis/. Locus sanclis- nem morum, Jusiinianus imperator Trnllanam syno-
shni papm Romatii. Caalerasatis perspicue Anastasius dum cengregavit, ad supplendas quintam et sextam
tum. liac, tum seq. sectione. Sp.uaiiEn. synedPs. Hanc synpdi causam indicant qui ad illam
.' Justinianus imperator concilium in regia urhe convenere episcopi, in sua ad imperaterem allecu-
jnssil fieri. Ad supplendam quintam el sextam syno- lipne : Quoniamauletn, inquiunt, sanclmel universales
dos, a quibus nulli canones ad-discipliriam spectandum synodi (v riimirum et vi) sacros canones nequa-
tcs edili erant, habitum fuis.se hoc conciiiabulum in quam conscripserunl, sicut reliqumquatuor universales
eodem Trullo CP. Ecclesice, ubi ante annos decem synqdL... proplerea er.gotum vielatis jussu in hnc Dei
sexta sjiiodus oscumenica coacta fuit, episcopi pseu- observalriceel imperante urbe congressi, sacros cano-
dosynodi in prafafipne ad Justinianum Juniorem te- D. nes scripshnus. Hinc Quinisexia hsec synodus appel-
siaiitur. QuamobremaTheedori-.Ralsamone schisma- lata, quod velut ad supplemenlum utriusque facla
ticerum patrono c-uvpSo?TzevOixvn,id esl synodus • fit; quam et erralicam alii appellavere. Truliana
quinisexla nominatur. Ad hanc legatos aposlolicae eliam dicta, quia liabita in Trullo magni palaiii, ut
sedis convenisse.deceplesque eidem subscripsiise, habel Balsamon. De Trullo vide dicta in Agathone.
inquii nesler, qued npn ila debet intelligi ulSergius Verum unde habuere Graecinon posse celebrari syn-
legalos suam exprimentes personam ad hunc convcn- edum cecumenicam absque canpnum editione, cum
tum miseril, qnem damnavit,, -sed sensus.est inlerea;, utLeopapa docet, ad exslinguendam-liaeresim,
fuisse responsalem apostolicae sedis, qui jam iiide a,- et lidem calbolicam confirmandam celebrenttir ?
_.ustinianiPrimi asiale CP- degebat, fideique negotia, Tres sunt de anno celebralienis hujus synodi npi-
ei disciplinae proeurabat, nuilamque injussus attin-. niones. Aliqui cum Tarasip episcopp, Cpnslaniinpiioli
gere poteral jufisdictionem. Basilius archiepiscopus tempore seplimae synudi generalis sedente, velunt
Gortinae in Crela tum solus eam obibal Jegaiionem, eam celebratam, quatuor aut quinque annis pest sex-
nemineque Rcmanse"Ecclesise se subseripsil conci- tam synodum cecumenicam, ideoque anno sexcente-
iiabulo.. Praeter iiunc RalsatiiP, ut erraiicse synodo simo octcgesimo sexto. Sed hsec opiniosustineri nou.
"jhoc eriim n.omine eam veteres appellavere] oecume- pelest; in caneue enim lerlio dicitur eam689 eelebratam
uic:B.auclor.iialem oblineat, eidem ceniendit subscri-. currente indiciione quinla, anno autem currebat
psisse,. cimi quemdam Rayenriatem anlistitem syn- indiclie decima quarla. Prseterea ex dicendis mani-
odi Bomanae vicem gereiiierii, -imn episcopos Thes- fesium tiet ejus epochain ligeridam-esse sub pnniili-
isalonicse, Sardiiiia;, ileracles, el Corinthi, qui tunc catsi Sergii, qui mense lamum Decembri anni 687
s? NOTITIA HISTORICA IN SERGIUM PAPAM.. -.- 18
° legati sedis aposlplicaeccnvenerant, eldeeepti sub- J sed nullatenus acquievit, pre eo quod qu33dam.capi-
1
Bcripseranl.Compellebalurautem elipse Subscribere, tula extrarilum ecclesiaslicum fuerantin eo annexa.
Cpd. Luc, ipse papa.
VARIORUMNOT.fi.
orilinatus est ponlifex. Tandem deceplum esse Tara- Anaslasins Jerosolymonnn, Joannes Novai Jusliniano-
sitim, paiei ex eo quod etiam asserat, qui suhscri- poteos, Rasilius Gortinm metropoleos Cretes hisulcs-ac
psere suh Constaniino Pogonalo sextre synodo, lolius synodi sanclm Romanm-Ecclesim vices gercns.
eosdem et sub Justiniano praesenti synodo subscri- Ila namqueposlimveraloris subscriptionempatriarcha-
psisse. Huic enim subscripsit Paulus episcopus Con- rum el melropolilarum singuli proprium nomen ac.
stanfmopolitanus, sexlse synodo, Georgius. liuic Pe- , dignitalem veleribus.in tibris signaverunt. Anasiasius
trus episcopus Alexandrinus,sex-iaeidem Peirusâdhiic tamen Bibliolheeariiis, in.synodi vnad*Joann*m ylU
presbyter Alexandrini patriarchse vicarius. Huic papam praefalione, asserit patriiircbas ne quidem per
Anaslasius episcopus jerosolyinilanus, sexiae Geor- legatos ei adfuisse. Auetor libelli synodici episcopos
.giiis. prcsbyler Jerosolymitanae Ecclesiae-iioniine. CCXL,-Balsamon el Zonaras ccxvu, liuic synodo iri- -
Tandem, ui de aliis laceam, huic synodp subscripsit terfuisse scribunl; in hediefnis lamen exeniplaribus
Georgius episcopus Antiochkc, sextae adfuit Macarius subscripti tantum.reperi"uniur ccxi, inler quesexsti-
ejusdem Ecclesia; pairiarcha, cl deposilipnis senlen- B tere ques prpbiias, dpctrina et sanctit^s cnmmeuda-
tiain tulit. bilesreddebat. Barpnius el Biuius, ime ei nupertis
Secundaopin_oeslTheophanis,scriben_is,hancsyn- ancier annnymus Delectus acinrum Ecclesise~uiiiver-
odum-,habiiam anno lncarnationissecunrtum Alexan- salis seu Novae sumniae coriciliorurn, scribuni Calli-
drines 699, qui inchoalur Kalemlis Seplembris anni =nicum,Pauli Constantinopobtani paTiarchse.succes-
crse noslrae sepiingeniesimi sexti, a qnibiis ideo et sorem, hujus synodi auctorem et prsesidemfuisse;
infra synodum incboalum existimat-; uiide addit.a sed illud.dicilnr contra manifcstam suliscriptioniim
sexia synodo ad Trullanani fiuxisse annos viginti se- /iilem, contra Balsamonis cilati lestimonium, cctilra
ptem, el eos.nugari qui scriptis suis celebratossexti Nicephorum, in Cbronico, et Theophanem, qui Pauli
concilii capiiulares lypos, exactis postmodum annis mortem cum anno 695 et Callinici iriilium. conjnn«
qualuor, edilos affirmanl,; ubi Tarasium indicat, g iut. Eam tamen Barouii senlenliam secutiis est Lu-
.ejusque opiiiioneni suggillat. Sed ea quam prnpon.t piis, iri dissert. de synodi TruHanse causa el tem-
Ipnge improbnhilior est, cum Pauius episcopus Con- pore.-ubi addit: Ejus (nempe Callinici) ut viriinfa-
siantinopol.itanus, qui liuic synodo praeluit, amio mis,nomen exhtimem erasum a posterioribus sytiodi -
scxcenlesimo nonagesimo leriio obier.t, et Callinico patrotds, ac inlrusum nomen Pauti. At Callinicuin
vaetiam sedem reliqneril, ipso etiam Theoplwne nullus antiquorum alicujus criminis reum facit, et
teste. Secundo auctor libelii synodici, postqiiam lo- gralis diciiur nomen Pauli in locum nominis Callinici
cuius. est desynodp Trullana, ait : Cum autem Leon-- subrogatum fuisse. DeCallinico infra sermo erit.
tius imperium invasissel, et Justinianum abscissis na- Apostolieam Iegationem huic synodp adfuisse, di-
ribusChersotiemrelegassel,Arlemius, qui et Anastasius p serte tesiaiur Anaslasius in Vita tiergii papae, in qua
dicilur, Lconlio successil; quare non anno Ghrjsli 707, scribil : Hvjus ponlificis lemporibus Jusiinianus im-
seil ame anniini 695, quo Jnsiinianus depositus esi a perator cdncilium in Rcgia urbe fieri jussit, quo el le-
LeoiiiiOj.T.tulbna synodus-congregata. Tertius Ana- gati sedis aposlolicmconvenerant,,el deceplisnbscripse-
siasiusdiseriis veibis asserit hanc synedum ceaclam, rmit. llanc legaiieriem- varie explicant recenles
Sergie - primo Ecclesiam Romanam adininisiranie, Hislorici, inter-ques Marca, lib. v de Conccrdia^
cique tuto fides adhiberi debet: in Yita enim ejus-ita cap. 18, rem exactius expesuisse videtur. Observat
accnrate narrat quae Jiisliniano Augusto primum. im- enim Rpmaiips poriiificessolitns tuisse legalos ad iin-
peranie Romte gesta sunt, quo ûinisextae synodi - peratores Christiarios initlere, pro negotiis Eccle-ia.
derretis Sergius subseribere compjilleretur, ut eum universalis procurandis. Ili legati, qurapocrisarii e.t
de hujus synodi leiripore prohe edoctum fuisse cer- responsales diccbaritur, assidni erant in comitaiu
ium videatur, cum insuper Reda, qrii liae aatalevive- principiSj.et proprias Eccle_iseKomansecausasapud
bai, lih. de Sex aciatibus, ei Pauius Diaconus, qui eum prpsequebaniur, ac pro negetiis fidei et disci-
saeculosequenii floruit, lib. \i de Gestis Longobanl., plinse excusabant; Jurisdictienis lamen nullam par-
eap. 11 , anclons Thei phane -antiquiores, eid.in lem ailingebant, nisi ex delegatione speeiali. Quae
Amistasio suifragentur. cauiio non inutilis erat ad vitandas patriafcharum '
Cuui ilaque in laudato tertio synodi Trujianse ca- Cpolilaiiorum machiiiationes; qui, suae sedis ampli-
none dic:ilur eam celebratam pr&ierilo anno sexies ficationi semper iii.tenli, lerrore ct minis principis,
millesimocentesimo nono, et utriusque opinionis de- assensum legati ad res riovas conslitueiidas extor-
fensores fateaniur biine locum corruptum esse, et ex quere potuissenl, ut saltem non incolorala videri
Tlicophanead annuin lncarnaiipmsseeundiim Alexan- D possel immutatio, quae apostolicre sedis'aucloritale
drinos 6y7 coirigenduui,legeii_lumque anno sexies aliqua munirelur. Atiamen prudenlia sua obtinere
milleihno cenlesimo nonagesimo nono. ille aulem an- ponlifices Romiint non potuerunt quiri in ees laquees
nus mundi, secunduni eram Constantinopoliianam iuciderenl, a quibus tam smdiese sibi cavcbanf. Eie-
desinat eum meu.seAugusto aimi sexcentesimi nona- nim in hac synodo Trullana, ut color aliquis novis
gesimi primi, eo paritcr anno congregata est synodns decreiis quas in ea condita sunt quoesilus videreiur,
Trullana; Kalendis enim Septembris illius anni in- ilia ajcunienicae tiiulum assuriipsil oh Romanae sedis"
choalus est annus 6200, et indictio quiuta, quibus auctoritatem adbibitain. Legati enim, seuapocrisarii
obiiiienlibus, synodus habita esi„ et laudalus canon vel responsales aposiolicae sedis, qui munere siig-
aiiteiiiiiiuni.mensis Fe-bruariianni 692 condiiiis est. gestionis apud principem Justinianum fungebanfur,
Plura hncde reauctor Criiieae Baronii, qui iu disser- buic syuodo inierfuere. Cerie Sergius-papa legaii\s
latione de Periodo Graeco-Roinaiialomo primo prae- niandatis suis inslruclos ad eum couvenium non mi-
lixa,_erain iliam.niundi Consianiinopoliiaiiam, alias- serat, eum quippe daimiavit ut illicitum, ut mox vi-
queaeras Graecorum tam mundi quani Imarnatioiiis ' debitnr". Basilius, episcnpus
" Gorlinae provincia; Cfeire.
fuse explicai.. . -, . -"" melropolilanus,
Mattliaiiis ISlastares, in proojmio sui Nomocanonis
de synndo Triillana, seribii : Principes.ejus sytioui . " Legali- sedis apostolicm. Inlellige cpiscopos.
celebrabantur 'Pautus Coiistaiilinopolitanus, Puulus Gr;rci:u illos qui in Oricute Homaiii-poiiiificis vicariL
. (!<'gcaduuiPetrus) Alcxnndricr, Geor.giusAtV.iochia', cuiislitmi fucrunl. BIN.e>LA;D.
*y. SERGiys. PAPA.. §0
» Quas el quasi synodaliter delinita, §1 iji sex lomis ,/j urbem ad conlirniandum, vel in
superiori loco sul.-.
tlescripta a-tribus patriarchis^ id est 1, Alexandrino, scribendjuni Seigio pontifici, uipoie capiti cmuiui»
Consianiinopolilaiio, et Antiocherio, vel caeleris a sacerdotum, direxit. Qni beaiissimus pontifes, ut
eosjsulibus, qui 3 in tempore iliic convenerant, sub- dictum est, penitus eidem Jusiiniario Augusto non,
fccriptaerant, manuque imperiali confirmata,bmissis acquievil, nec eosdem tomos suscipere.aul 5Iectione-
4 '
iu Liicellum.nuod scebrumcarnale vocitatur in banc panderepassus esl. Porro eos ui invaiidos respuit,
VAiUANTES LECTIONES.
' Al., Constant., Alexand. 4 Cod. Lnc, chartate ;. IPCUS
corruptus; al., scebro,
*Cod. Luc. et al., prmsulibus. carnutivocilalur.
' Eod. Luc, eo 8 God. Luc, leclioni.-
lempore..
VARIORUMNOMJ.
inetropoliianus, eam iegalionem tunc solus ohibat, num 1L Salius erit Anastasiana verba huic loco sub-
iinde in calce canonum synodi se inscribit legatum jicere, ut quisque unico obtutu deprehendat an ab.
uiiitis synodi Erclesiae Romanse, exemplo trinm lega- eodem calamo potuerint prrtiicisci, uim ea qnse du
tnrum Agatbonis el synodi Oeeidentalis, qui in sexta duobus supra centiim canonibiis synodi erraticse hic
iynffd.phpc nomen assunipseraiil. g leguntur, tum ea quae de eisdem iri utraque praefa--
Ceutum et dup caupnesin hac synodn edili sunt, lione eniiutianiur. in prima ba:c habet Auasiasius :
iii teslanlur sanctus Tafusius, seplima syuodus in Regulas quas Gra'ci a vi synodo perhibent edilas, ita-
refu.tatio.ie convenlus iconoclasiici, Photius in No- in liac syn.do principulis sedes admitlit, ul iiultalenus
iniiiianone, et auctor libelli synodici. Ex illis plures ex his iilm recipianlur, qum prioribus canonibus vel
siintoptimi, et qui anthiuam Ecclesiqediscipbnam ut decreds sanclorum hujus sedis ponlificuiri, aul certe
olurimum redolent.' Unde cum plurimi sint laudatl- bonis moribus , hweniunlur udversm, ^quamvis omnes
jiireque laudandi,. ndn sunt omnes ab Ecclesia Uo- haclenus ex lolo maneanl apud Latinos incognilm,quia
mana rejecii, sed lanlum quinque, nempe canou 2, nec intetpretaltv. Sod nec in cmlerarum palriarcliatium-
quo oetoginta quinque aposiolorum canones et con- sedium, licel Grmca ulantur lingua, reperiunlur archi-
siitutiones decernuntur adiiiitlendae, siculi et ca- vis, nimirum quia nulia earum, cum ederentur, aul
non 15, quo lex ecclesiastici cselibatus concuiiliir, et promulgans, aut- consenliens, aul saltem prmsens in-
eas.issima Romanae Ecclesiae reprehendiuir disci- ventaest. -Quanquam eusdem Pat,es illas Grmci pro-
plina, qua sacris minislris ustis conjugii inlerdici- mulgare perhibeant, qui in sexlu sijno_dosunt invenli.
tur. Quin eliam eos qui presbyleris, uiucoiiis, sub- Sed koc ntdlis probare cerlis possunl indiciis. ln al-
diacoois conjunelionem et eonsueiudinem cum legi- mra vere praefaliene : Grmci, iuquil, etalid oslendunt
lima uxore prohih.ierint aiialheinate ferit istecanon, regutarum numerosa el prmsumpluosa saltscapiiuta^
Non esl etiam approbatus canou 53, quo lejuniiuii priscm tradilioni pene omnia valde contraria,-qum a vi
Sabhatiin Ecelesia Romana celeberriinum dauiiiatur. synodo perhibent promulgata, cum vi sgnodns nullam
Nec.etiain eanon 67, absiiueiiiiam a saugiriiie et suf „ periulerit prmter fidei regulam. Sed quas ejus asseve-.
focalo clerieis.sub deposiiionis poena laicis suii pcena *-*ranl regulas, lonqeposlw synodum apud ipsos conslut
excommunicalioiiis, proldbens, e.imque abslineiitiain penes sa privalimque depromptas. MAFEUS.
velut ex divinas Scripiurae mandalo etiamnum ohli- h Missus.in locellum, quod scebrum carnale vocita-
ganie imponens.. Kec omiii ex parte appmbatus e>t tur, in hanc Romanam mbem ad 'cdnfirmandum. See--
eanon 82, qiio probibetur ne Christus Salvator de- hriim est liorrcum , inde emeiidaiidus lngiilphus,.
pingalur in imagine agni, sieul oslensus est pairibus in Chronic. Cioyland. : Cmpit, largienle^Doinino ,,
ni ligura , sed in imagine hoininis, qua demiiin bonis omnibus abundare, ul tam in thesauris ac scau-
oinnes simt adimpleta; figurae. ris, quamin -terris ac tenemenlis, eipro primis amissis,
Alii eanones, quos jure laudandos diximus, ut ex duplicia poslmodum redderenlur. Pro scauris, lego
eorum lectione elexamine cuilibet patebit, non suut scebris, ' vel sceafts. ALTASERIU .
ab Ecclesia Romaiia rejeeli. Ut enim hic.da primo Porro eos ul invaiidos-respuil. Quod.pnseipue
et ultimo taniuni.lo.|iiar, prinius lideiii a sex conci- movit pomificem ad id cuiiciliiiin rejicieudum, fuit
lii> oecunicsiiciscouliuiiauun el ahapnsiiiLxis iradir cpiscoporiiin Orienlis temerilas, qui adversus caeli-
tam inviulabiliier servmidam esse doeel. Ullinius batuin presbyteruruui ct (iiaionorum, euin c.vertendi
. vero pnaeslaniissimas pro excipienda cinfessipne le- aiiimo, iia deliniuut: Quoniam Romunce Ecclesiwpvo.
ges et prxcepta continet, et qiiam prudenter erga canone tradhuni esse cognovhnm -w_p-omovendi ad
pceiiiienies sacerdos seêrere debeat. Ipsum nempe. diaconalum, vel presbyleralum, prvfiieanmr se non-
considerare debere peceati qualiiaiem, peccatoris amulius suis uxoribus conjungendos, nos, anliquum
proconversione a_stuans desiderium, et inorli!)con- canonem avostolkw perfectionis ordinisque servanies,
venieiUem mediciiiam. Debere examinare an malum ly ho i.inum qui sunlinsacris leqilima conjttgia deinceps
«rialurex habilu, an ex infirmilatej an ex prava af- quoque firma et stabilia esse volumus, nequaquatn
ierltoiif. Denique paslorvalisipsius esêofficii erran- eoruin cuni useribus conjunctionem dissolventes, vel
leiii.ovem reducere, ideoque negue per desperationis eos mulua tempore convenienliconsuetudine privaitles.
prmcipilia impellat peccaioiem, nec ad viim dissolu- Quamobrem si quis dignus invenlus fueril, qui hypo-
tionem el contcmptum[rena relaxet. Deomnibus Trul- diaconus, vet diaconus, vel presbgler ordinetur, js ad~
' laiise synodi caiioiiibus lam appiqbalis quam repro-> lalem gradum assumi nequaquam prohibealur si cum
batis legendiisLnpus, in notis et scholiis-nd canonc-s legilima uxore cohabitet. Sed neque ordiv.alionis4em-
coiicilii Trullam. PAGIUS, vore ab eo postuletur ut pr.o/ileatur se a lcgitinia cum
a Qumel quasi synodaliler de/inita. Hic locuseliam uxoreconsuetudine abstenturmn..:. Si quis ergo [ueril
addi p.olest probationibus quas eruditissimus prsesul ausus, prmlcr uposlolicos canones inatatus, aliquem
Ciainpinus _adduxit (In Examine libri Ponlificalis, eorum qui sunl in.sac-ris,presbyterorum iiiquhnus, vel
sect. 6) ut evinceret, Anastasium BibSiotliecariuiiian- diaconorum; vel hypodiaconorum, conjunctiorie cum
ciorein non esse omnium Yiluriini pontificum qu_e in legitima uxore et consuetudine privare, depo.natur.Si-
eodem Poniilicaii sunt scriplai, qua. sub ejus nomine mililer el si quis presbyter, -veldiaconus,saa,n uxorem
lypis vtiigala; sunt. Auctor eniin bujus Vitae Sergii .1 pietalis yrmtextu ejecerit, segregetur; et si perseveret,
»cribit in hac secfuine pugnantia adversa Ironle cuni deponatur (C'.n. 131.
i.s quae Anastasiusrefertiii praefatiouibussynoijonim, Praeterea hoe Couciiium. canones habebnt alins
S-ii.iisepuimflead Joannem VIII, tum octavaead Adiia- minime recipiendos, ut qui adiuiui juLet qumque er
• 22-
rj .KOTITIA HISTORICA LN SERGIUM PAPAM.
. aique objeeit, eligens ante riioii, quarii novitatum A apostolorum principe; suffragante, suamque Eccle-
'
errpribus ccnsentire. Qui a imperater Sergium - siam immulilalam servante, excilatum est cor Ra-
magis.riamim in spreiuni praenomjriati pontifids . vennatis militiae, ducatus etiam Pentapolifani, et
Romam mittens, Joannem Deo amabilem Periuen- ciicumquaque parlium 'non pennitlere pontificem
«em episeepum,.seu.c Benifacium cpnsiliariutn apo- sedis apostoIiciE in regiam asfcendere urbem. Cum-
stiilic!»sedis, secum in regiam abstulit urhem. . que ex omrii parte miiltitudo "milife converiiret,.
- Deinde Zachariam immaiiem suiim prolospata- ZachafiaS E spalarius perlerrilus, et trepidans, ne a
rium cuih jussione direxit, ut prsedictum pontilicem - lurba niililiae occideretur," portas quidem civitatis
siniiliier in regiam deportarel urbein.Sed, misericor- claudi et teneri * pontificem postulabat. Ipse vefo in
dia Dei prseveuienie, bealeque Petro'apostolo, et cubidulo pontificis tremebundus refiigit, deprecans
'
VAUIANTES LECTIQNES. .
1 Cad. Luc, u. iwn permitterenl. * Ced. Luc, prolospalarius.
* Labb. et Mans., malitim. *•Cod. Luc, aponliftce ad pedeii pomificis.
VARIORGMNOT_<E.
octoginla can.enes appstpiprum npmen praeferenies; ,n ginta dies.dedit ei spatium sanctmmem. Pater noster
qui prehibet jejiiniiim Sabbaterum Quadragesiniae papa Benedictus', et per singulos dies mittebat ad eum
(ieri, vel iu Romana Ecclesia ; qui ab suffpcatb et Donifaciuni consiliarium; el comnioniloriisverbis docc- .
sanguine abstineri jubet cleficos, depositipnis poena bal eum divina Scriplura; 'et nunquam voluii cortigi.
proppsita, laicosaiuem sub poenaexcommuniealionis; Hoc autem faciebat ul persuaderet el corrigerel eum.~
ac demum, qui veiat depirigi Dominum nosirnm Je- Imperator itaque Justinianus animadveriens a Sergie
siim Christum :sub (igura agni a praecursore Joanne denegatam cenlirmatiimem Trullanorum cannnum
indicali, cum Salvalcr repraesentari tantum debeat . suggesiiene, ut videbatur, Benilacii consiliarii,
bumana imagine, per quam omnes celeras complevit iitriimque Cplim. •adduci voluit, facti rationem edi-
{Canri.2, 55, 67, 82). SOMJHLK. tUrOS._BENCI.TOS.
a lmperalor Sergium magislrianumin sprelum pns- d Deinde Zacliariam, elc Omnia in synodo acla in
nominali pontificis Romam millens. Magis.riani suril Romanamurbem adconfirmanduttt vel iii superiori loco
agenies in rebus, sic dicti, quia inler officia palatina subscribendum Sergio ponlifici, utpole capilt sacerdo-
mililabantsub dispositione magistri dfficiorum. Am- luiti omnium, Justinianum imperatorcm direxisse
bros., de Offic, Lib. n, cap. 29 : Legebdtur rescripti scribii Anastasius; cum enim Justinianus gesta hu-
forma direclicr, magislri officiorum slatuta, agensin jus .'ynedi sex tomis comprebensa ab episcopis
rebus imminebal. ALTASERBA.. etimperiali manu confirmaia, ad Sergium
1 Magistrianum. Cum imperialia jussa.mnjore ce- subseripla,papam misit, charta pura in Codice coucilii relicta
leritale exsequenda erani, magislriaiii miuebaiiiur. est ante caeteros patriarchas, pPst.Justiii.anum inip.
Qna ratione niuiio pridem Leo imperator ad compri- ut eam subscriptjone suarepleret. Ecdern plane mo-
mend.os lumultus quos in __£gypteTiinotheus _®!urus V dp charta pura relieta esiepiscppis absentiLus Tlie.^.-
Eutychianista excitaverat,. misit magislrianos per . salpnieensi, Ravennae, Sardiniae, et Heracleffi, ut sal-
oibem ad episcopos, ut per eucyclicas quid de sedi- tem ppst solutam syi.pdum aciis s.ubscribererii; 'quoil
liosis haereiicis deceniendum essei, ima omnes fide iisdem verbis in Codice adnotatumest: Locus Tlies-
elmeniereseriberent-.BEisci-.us. salonicensis,locus li/xaennaiis,etcaeieforum. Sed Ser-
- Donifaciumcoiisiliarium. Apud Romamim clerum gius actaconfirniarerecusavit: Compellebaturautem
- et poii.lificemdignilas consiliarii sedisapostelicis erat el ipse, inquit.Anasiasius, subscribere, .sed nutlatenus
iiiler speciabiliores. Qui enini hee munere liingeba- acquievit, pro eo quodquwdam capitulq exlr.a ritum
lur in gravioribus publicisque conlroversiis velut ccclesiasticumJuerant in eo annexa, qumet quasi syn-
assessor pontilici et clero astabai; et si quando va_ca-_ odaliler deftnila, el in se-xlomis descripta, etc. Qui bea-
ret sedes, una cum aliis regehat Ecclesiam. Oe illrus lissimus pontifex penilus_eide.m Justiniano Augusio
olficio Ipquitur Gregerius M., lib. n , episi.'.5'_. notvacquievit, 'nec eosdemlomos suscipere aut leciioni
Quippe in conlroversia privilegiorum Ecclesise Ra- paridere passus esi. Porro eos-ulinvalidus respuit alque
vciinalensis poliordisquisitip sedis apostolicsa Con- rejccit, cligens niagis rndri quam npvilatum' erroribus
îli.rio demandaia esl. imo eum Copronymus, in consentire. De iis cannnihus in Joarine YH.rursus
epist. ad Carolum M., coiiquereremr de Chrislophoro, serftie redibit. Cum iiaque Sergius, Jiistiniani inip;
a.iostolicae sedis coiisiliario, Pnulus Iponiifex pro precibus haudquaquain fractus, Quinisexlae syne.li
eo scripsilapologeticain epistolam ad Carolum, quae, cancnes -rejecissei, imperaior Zachariam protespa-
etc, in Codice Carolino, tomri III Script. rerum tarium suum Rpmam niisit, qui ppntificem Cciistan-
Fraiic.DucheMiii, atque inier alia inquii: Nam iliud D tinppplim depprtaret. Sed militia Ravennae, vicina-
in ij_5_ssuis apicibus afferiint, quoddileclus^filius no- rumque parlium, jussa principis nefaiidacpiiteiiinens,
ster Chrislophorusprimicerius el consiliarius, sine no- non permisit _ea exsecutioni mandari. Quare cum
slra auctoritate, nobis quasi ignordntibus , suggestiones emni ex pane mullitudo mililiae conveniret, Zadia-
illas dirextmus, fecisset,elatius pro aliis ejus etvestris rias proipspatarius, iri timorem pfopriae salutis ad-
missis relegisset; et in tesiemet jndicem proferhnus ductus, ad pciilificem protihus se recepii.aique ?d
Deum, quod ila nequaquam sil; nihil enim ipsecon- pedes prostratus veniam supplex oravil, ei ne furori
siliarius extra noslram voluntalem aliquundo egit,-vel niilitum se dederet bbsecravit. Pontifex bohum ipsf
agere prmsumsil,quoniam nosiri -prmdecessoriset ger- aniiiium haberejussit, inde ad placandum prOlectus
matti dotnni Stephani papm simul et noster sincerusat- exercitum, ;.ro basilica Tiieodori pontificis, patefactis
cfueprcbalissimusfidelis exslilit,-el in omnibusexislit, valvis assedit, ac militihus et populo sedatis, qiioilT
et satisfacti sumus de ejus imtnaculala fide ei firma pro salute sua taiita alacritateârma sumpsissent
cordis eonstaniia. Ex his liquet consiliarlum in fidei gratias egit. Nec lainen anteiniLites uibe excedere
disciplinseque concerfaiionibus docirina sua et" voto. volueruui, quam onuslum conlunreliis elinelu per-
poniificibusadfuisse. Quaprouler bic Bonifacius tle- lerfitum inue Zachariam exegissent. Hoec consiani
letlus est ad coiiviricenduriiilac.irium Ariliocheiiuio, eic'Anaslasioin Yila Sergii, Beda, lib. deSex gslali-
queni exsilio multaverat -synodus vi, ut leghniis act. bus, et ex Paulo Diacono, lib. vi de Gestis..Longp-
1 synodi vn, pag. 03 : Eunim Ronw iii cxsUio.eral bardi, cap. 11. PAGIDS.
ilacariiis hmrelicusa sexta synodo missus; el quadru- -e'Cor Ravduiqlis miliiiw. Cuai Zacliarias inipe;
23- SERGIUS PAPA. U
Saciymabililer ut sui petitifex misererelur, nec per- A lam Ecclesiae Dei, quamque sanetissimi ponlifieis,
niiUerrt quemquam ejus animse infesiari. Exercilus jam a paliiarehii castodia .« rion recesseriint, quo-
auiem Ravennatis ingressus. per portam. beati Petri usque deneminaturn spatariiim cum injuriis et cou-
apostoli, cum arruis et- turbainLateranense episce- lumeliis a civilate Roinana- Joris 7 depellerent.--
a Nam et is qui illum lniserat
pium._venilFpontificem videre aesiuaiis, quem,, fama, ipso etiam lempore-
vulganle, per noctem sublatum etjn navigium misr esi, Domino retribuenle,'. regno privatus. Sicque
sum fuisse.' cegnpverant. Duirique fores pairiarcbii Ecclesia Dei imperiiirbala cum suo praesule, Chrislo
tam inferiores quam,superiores esseht clausce, has in fayenie,. servata esi."
3 mina-
lerram,. hisi velocius aperirentur, mittere Ilic bealissimus vjr in sacrano oeati Petri apostoli
reiitur, pr_enimia limoris angustia, et vitae despera- capsam argenieam in angulo obscurissimo' jacenlem
lione Zacharias spatarius sub * lectum pontificis in- ' ei, ex nigredine transactae annositatis, nee si esset ar~
gressus sese abscoiidii, ila ut mente excideret, et gentea8ipparentem,Deoeirevelanle,reperil.bOratione
perderetsensum.Quem.beatissimus papa confortavit, itaque facta, sigiilum expressum abslulit, locellum
dicens ut "nuilo modo timeret. Egressus vero idem aperuit,, in quo interius plumaceum ex holoserico
beatissimus pontifex foris liasilicam domni Theo- superpositumj qnod stauracis dicitur, s invenit. Eo-
dpri papae, apertis Bjanuis in sedem quae vulge ap-"3B que ahialo, inferius crucem diversis_ acpreliosis
peJIatur-su6 Aposlolis, generalitatem miliiiae et iapidibus perornatam inspexil, -° de qua, tractis qua-
pepuli qui pro ep occurrehant honprifice. suscepil; luor petalis, in quibus gemmse clausse efant niirse
datoque aptoet suavi responsoêorum eorda linivit; magnitudinis, d et ineffabilem porlionem salutaris
quanquam illi. zelo- dueli pro amore et reverentia ligni dominicce crucis invenit. Quse etiam ex die illo
1 Al., tuba; Cod. Luc'., turbd iionmodica i_ 6C6d. Lnc.,' cuslodia recederent; Labb.et Matis.y.
'
Cpd. Luc, audierant. custodia, recesserunt.
? Cod. Luc, minabantur. , rCod. Luc, expulissent. -
1 Cod. Luc, et al., lecto. 8 Al., jacentem irivenit.
' .
?'Cod.Luc.,. sedens insede; al., in sedem sub dpor _'AL,.iriter_iusrepositaininven.it,
slolq qenemliialem.
YARIORUMNOTFJS.
rialis prolospatarius Sergium pontificem compre- mario exprnata. Inde plumarii spnt arlifices, qui i#
hendere anniteretur, ut capiivum ad imperaiprem genus vestis eonlexunt, L. 2,God. deexcus, arlific,
mitteret, stetit ad poritificis defensionem militia Ita- iib. x. Jul. firmic, Malhes. lih. m, cap.iO,- Lin-
lica, nee a Sergio discessil, nisi postquam iniquus Q~teones | aut .plumarii. Idem, capr 1S ejusd. lihii : Fa-~
imperialis exseculcr abiissel. Ea vero in iis pptissi- cient linieones, aut luhicarum lextores ptumarios. Et-
mutn urbibus degebat quse sub episcopi Ravennalen- lioc genus vesiis preiiosissimum fuit. Vopiscus, in-
sis domiiiaiione erant; ei quas recenset Agnellus in Carino : Quid tineas pelilas JEgypto loquar, quicl
suo pontificali, part. 2, praesertiin cum variaesubin- Tyro et Sidone tenuilate perlucidas, micanies purpura,
de concertationes iiiler pontifices et episcopos lia- plumandi difflcutlaie pernobiles. Nec mbdo vesleSi,.
vennatium exarserint. BEI.CINUS. imo et IorieiB solebant conlexti sijiiammis seu lami-
a Nam.et is quiitttim miseral, eie.' Leomius pfse- iiis ferreis Iu modum plumarum. Virgil., xi JJnetd. ~
fectus, accepto a Gra;ci's imperio-Justioiahum naso Ouempellis ahenis
inincaium Chersonesum in cxsilium relegavit anno . In jilumamsquammis,auro eonsertalegefet-.
Chfisli 614, qiii crat 10 imperii Justiniani. Rei "ge- El vela anlelores aedium plumario opere-lexla poni
siaecirciimstaiilias describunlCedreiius, Theephanes s.olebanl. Anastas., iri GregoripLV, iri fin.: E_ veljirn.
et Zeiiafas, aliive annalium . Graecerum scriptcfes. ante jduuas linieum plumatum unum..Ail ex holose-
Justo Dei iridicio.hancpcenam merito sustinuii iiii- rico quod stauracis dicilur. Vela de siauracio sunf
pius Justinianus, qui, cum suasu Callinici patriar- vela e serico vel purpura variis floribiis vel figuris-*
c.haeIIOVPScanones sancivisset, iisque oriehialem inlexta, quas e Tyro pelebaniur; unde et Tyria di-
Ecclesiain penifus deformassef, Stimino studlo eia- cla. Anas., de stauracis seu Tyria. ALTASERRA.
boravit ut yel Romana Ecclesia eadem turpitudine c De qua traclis qualuor petalis, in quibus gemmar
aflicereuir, vel saltem ipse summus puntifex, si re- clausm erunt. Petalum, a Graeco Ki-od.ov, est corona
sisteretmaridato imperaioris, per vimRomainurbem n aurea quam geslabant. sacerdoles, vel qui erant e
regiam abdiiceretur. Bis. <_.LABB. *~genere sacerdotum, ut Joarines apostolus et Jaeo-
,1 Oralione. itaque facia, sigillum expressum abstu- ' bus fraier Domini. De Joanne Euseb., lib. m, cap.
lit, locellumaperuit, in quo inlerius ptumatium ex ho- 25 : '_____- ljfm~n-hpivs, TO •ni-a^m~e<popvir,£>~. Cum
toserico superpositum, quod staiiracis dicitur, invenii. esset sacerdos, petalum gestavit. De Jacribo Epiphan.,
Capsa argeniea, in qua erat portio ligni crucis do- ' in Panar., haeres. 29 : 'A),).K-/.«E SO7reT«).oy
' ZQ-TL
[Leg.
niinicae, sigillo erat "obsignaia. Theca; r(eliquiarum TTSjOt] l§_ivKUTW
-Jj; r.£<pu7;~_: .aipzv». _
splebaiit sigillo obsignari. Gregor. Tjiron., d_e,Mi- - • El ineffabilem porlionemsalutmis ligni dominicm "
d
r.ie. Martyr.,. lib. i, ^cap. 55: Veniens vero abbas,. cr.ucisinvenil, qum eliam ex ilto, pro salule humani
atiato ab armario sigillo, capsani reperil pbseralam. generis ab omni populo Chrisiiano die Exaltationis san-
Ligno crucis superposilum erat plumacium ex holo- clmerucis.in basilica Sqlvaloris, qum appelldlur Con-
serico. Plurnacium ,erai velum e papuo seric», in stantiniana, osculatur ac adoratur. ln die Exaltationis
mpduiri plumaruni ayium contexto. Ambros., epist. ciucis dominicae solemnisinstituta est adoratio cru-
27 : Cum de eo conveniremcomites ejus, ne sine veste, cis per oseubmi in basilica Laleranensi. Pagani etiam
sine plumalio palerentur extrudi senem. Et hoc est solebant osculari signa deuruni', inde signa deoruni
quod vocabant opus phmiarium seu plumaiile. Plau- videbanlur trita osculis. Lucret., lib. i:
tus, iii Epid.ico : Cumaliieiut.plumulile.—Plumatuih . , - , Tum portaspropler ahenas .,
_'Pelron., iri Satyric : Pluniate amictus aureo Babylo- Signa manusdextras ostcnduntatienuari -
nico. Greg. Turon., de Mimc. Martyr.i lib. i, cap. ' Siepe salulaulumtacttipraeteraue lneantum, "'_
" ' 'ALTASERRA,
97 : lixstai mensa nheis vetala mantilibm, opere plu-
25 NOTITIA HISTORICA IS SERGIUM PAPAM. 2-1
pro salute humani gener.is ab omni populo Chrisnairo i singules libras triginla, qui sunt ' super" trabes' ad
die Exalialionis sanclae cfucis in basilica Salvatoris, ingressurn corifessionis. ;
- Ilie fecit iri circuitu allaris basilicae .suprascri-
quseappellalurConstantiniana, osculatur ac adoratur. ~
IiicfeeitimaginemMieatiPetriaiiestpIi.quseesiinparte plse Helravila cci'c,,quatuor ex albis, el 6 quatuor
mulier.um. a Hicfecit ihymiamaterium aureum.nfajiis ex coecinc. Hic,' tecturri et cubicula quae circuni-
cum columnis, et cooperculo, quod suspendit anle quaque ejusdeiii basilieae shnl-, "quae per Ibnga lem-
8
imagines tres aureas beatf Pei.fi apbslqli, in qup pcra stillicidiis et rudefibus fueraiu disrupta, stu-
incensum el od(.r suavilatis feUis diebus dum missa-. -diosius innovavit, ac reparavil.- Hic musivum, qiipd
rum solemnia celebrantur omnfpbtenli 'Ceo opu- ex parte in fronte atrii ejusdem basilicse fuerat di-
lentius mitlitur. Hic disposuit in absida basilicse rulum, innovavii. Similiter et specula-ejusd.em ec-
2 9
suprascriptse super sedem apal.laream argetit.eam, ciesise, quie super sedem sunl, vel regios arcus
peiisanlem singul. lihras cenlum vigiriti. rI_icferit-Iri rnajofes sunt, renevavit. * Hic cefpus be.ali Leoriis;
basilica suprascripta faros argenleos sex,a pensantes probatissimi Pafris, atque pontiiicis, quod iii' 10ah-
VARIANTES LEGTIONES.
1 Al., imaginem auream. . ------ _ '~ A1., ieghurii. • .
3 Cod. Luc, appellariam. Coii.Luc, dissipala. '-,[_
~ - . 9A1., tam Ecclesim-tamqtim super sedem vel regias
Al., pensanles libras.CIXX.
* Cod. ''-.-•
Luc, trabes; al,, lelra velas octo, quatuor ex argenleas majores sunt, renovavil. .
coccino. -'...-.'- '"'•Cod. Luc, abditis inferioribus; a\.,~abdiio " ittfe-
"
*Cod. Luc, ex eis albos. -. . • ' rioribus. ._...--. ',
4 Cod. huc, quatuor coccineos.
VAR.ORmLNOT._E.-
° Hic fecil ihymiamalerium.. Usum porf o eprum ][} Gallicanae lib, n, pag.Li.8, duo Kalehdaria : Cor-
vel similiurii vasbrumrin quibus tbura et varii pdo- "beiense iieiiipe,-.qued.yix' amplius uno-pest Mariri-
ves iiicenduniiirin soleihni oblaiione, ex aposiolica . cium sseculo;ex!i,ratum;dicil, in quo ad xv-Kalendas
traditiene et Mosaicae legis exemplo pfofluxis_,e, Februarii legitur depositio sanctasMarise'virginis^;'et.
oslendit cardinalis; Bo.na, lib._i Rer. lilurgic,-cap. ex alip perantiquo Floriacensi, in quo, -eodcni die,
25," riurii, 9,; solemne enini fuitpmni iiationi quan- ea depositio arinotatur._Festum autem iJlud a Mau-
Uuuvis barbafae, eLverso reljgipiiis experti, ut iiul- . ricip. imperalore' ad djem xv Augusii. iranslatum
. lum -sacrificium rile peragl posse crcdiderint .sine esse probai Floreiiiiniusjaudaijis .ex Nicephori Cal-
ineenso, ve.I aliquo sallem odorifer.o suffimento.. listi Jib..xyn, cap. 28, .-ubi-soribii^Jrfem-.imper.rtor
Magi tbure Chrisluiii Deum yeneraii et professi suiii; (riemp.e Justiii.ianus) tum pritnumBervaioris exceplio-
similimpdo poeuri a divinilaiis..protestaiione llriiris __em__(id.est occtirsum.seu Hypapameni, quam. Puri-
oblalionem inseparabilem este pulabant.Ovidius aii.:' fi.ealioneni Virginis dicimus) tmo orbe lerrarum feslo
'
Templa libislatuam, reddam libi JlrjrJsîiorioreiii/ - die honorgre hislituil, siculnon.ila Justinus de -sancta Chri-
C'iiislaniinus Magnus, referente eoderii aiietorefibri- Mauricius sti-.Nqlivilate.feci.k Attfue longo posftetiipore
.sacrosiinclte Dei- Genilricjs Dormilionem
Pontificalis in Siivestro, obinlii ibyniiainateria diio quindechng^ mensis _die xete.brari prmcepii':
ex auropurjssimo. Usum vero adolendi altaria intra" Aftgusli':
ex "verbis refeft Fiorenlinius, ijuod cum Ni-,
spleiniiia divini elficii veiuslissimum esse "iiid cat Quibus cephorus, in Justiniani et Justini sanctio.iibus, nihil
Ambrosius, ad i
cap. Lucse, dicens :'Atque illinam decohsiitutodie aitdid.erii, de festo vero Dormitb)-
nobis quoque adoleniibnsallaria sacrificiutri deferenti- iii Mauricii Conslituiione diem 15 Augusii pr_e-
bus assislat a~ngelus!"P\iinihae de^re-Borfa iaudaius'..'Q^nis Cisesignaveril, eum noriôhscure indicare lestum
Qiiilius ornamentis basilicas ..sarictprum -'Pelfl et hoc--iriill„um,di.emAugusti jiieusis trarislaium potius
Pauli, aliasque urbis exernaverij, narrai.A_iasia"sijis, fuisse quain-receiUefiiisiitiiiiirii. Sed si vera .scribit
qui et scribit ipsum ceristituisse ut liianiae a.sanctp de -Mauricio, riiihi ianieii vidbair falli iu
Adriano quotannis diiêrenlur-diebus Annuiiiiaiionis Nicephofiis eo quod.aii, .Jusiitium iinp. cpiistiliiisse ul -fesium
Doiii.ini, N:iiiv'Uaiis-etDormiiioriis sanctse Dei <5eni- ' Nutalis Chrisli per totum orhem terraruin celebrare-
tricis^ seinperque virginis Mariae, ae sancli Simeo- tur ; in JuJio enim papa nsteiidimus lynge ajite Ju--
nis, quam Hypapaniem Gracci, Lalini P.urificationeni . slinum festum Natalis_Christi, tiim in
appellaiu. Quodidem habet Albinus Flaccus, lib. de ttim in Orleni.e; veldie'25 Decerribfis, vel-Oecidente, die sex.tn
divin. Olfic, doriiinicae crucis pariem in carjsula Januarii soleriirie fuisse, et
argenlea.-reco.nditiori loco ahsconditam, Iionesfiori noii Justinum, lala legc statuisse Jusliiiiaiium'aniio.551,
- lit d.ie.2_J-"Decein-
' ac celebriori IPCP reposuit.' Ordinavit per diversas bris eoleretnf; quod ideih aniea prseceperat de fe-
provincias episcopos noii3ginta septem. Feeit autem sto
ordinationes duas per mensera Martium , ordinavii- fixit,Purificalipnis,- quod diei -secundae Februarii af-
ui constat.cx hisTheoplianis, lib. xvi Hist.., et
que presbyieros decem et ectp, diaeei.ios qiiatupr. - Landulphi Sagacis, in^Yita Jusiiniani, vefbis : Anno
Ex-his Anastasii verbis refeilitur eerum epinio <jui quitito xlecimoimperii Justiniani,-mense
asserunt fesium Dormitipnis, seu Assumpiionfs.bea- Octobri, facla
est mortalitas Ryzanlii, -e. eodem anno Hypdpante
la; Mariaevirginis saeculo larituin octavo. celebrari. sumpsit inilium-, ut celekrurelur upud
coepisse; iU.eiiimobservatl?raiiciscus Maria Floren- -secunda- Februarii. De Justini consliuuioiie Byzahlium die
linius, in notis ad MatlyrolpgUim-Hierppyrriia.mim, iJ alihi scripium inveni >quae *i'vera sii, diei nihil
ad diem 18 mensis Januarii, ante Mauribii imperain-- "eam-a;Jus,liniane iinpefatpre innovaiam ppssei
ris tempera, ideoque anie sexti saeciili'finem As- qtied ,IIPI).pbservaretur. De. ieste fuisse, en
Purificaliciiis, -lege-
sumptionis festum--celebrabatur, ef quidem diede- Critieam .Baronii, ad annum 542,. de aitroque veris"
cima cclava Januar.ii. Id aulem prebal tum ex ee-" festo
dem Marlyrologio i-ancto Hieronymo atlributo, et a dum,.Martene, lege euiridein Mabillonium laudatum ei Edmuii'
40111.-lV^de Antiqua Eeclesise- disci-'
se edito., tuni ex aliis quaelaudat. Fuse eiiim de ejjis, in divinis celebr-andis. officiis: De festo landeiri
fesli iiistilutioue disserii, autumaiqne ilfud a inensis plina
Januarii die decimo octavo, ad, deciiiium-.quintuin . Nativiia.lis .beatoe Mariae icge dicenda- -iii-liinoceii-
._ -._' '- -
mensis Augusli,'*a Mauricio imperatore translasuiii" lioj.y." I'ACIUS_ ....
fuisse. His addil Jo.-mies Mabilioiiius, iri Lituigiae; L--JF/ic-ccrpus beali- Leonis probqlhshhi_Pairi'f o/-'
27 , SERGIUS PAPA. 2$
dito inferioris secrutarii praedic_aubasilieae pusilum A basilica sanctorum CPSUUE et Damiani, ubi el mulia
fuerat, facia diligentius tumba, in deneminata _basi- dpna pbtulit. i>Trullum vero ejusdem ec.clesia;fusis
lica publico loco (' ubi sibi fuerat relevatum) repo- chartis plumbeis cooperuit atque munivit. Hic cybo-
suit, ac locum ipsuinornavit.Hic fecit paienam au- rium basilicie ..ancise Susanna;, quod ante ligueum
ream majorem liab.enierit* gemmas ex albis, et in fuerat, -ex marmore fecit, diyersa quoque cymilia
~
medio ex byaeinto, efsmaragdo, crucem.pensaniem aurea, el argentea, vel immobilia loca illuc cou-
libras viginli. Uic f teclum et cubicula iiniversa in donavit. Hic basilicam sanciae Euphemiae, quse per-
circuitu basilicse beati Paulfaposlpli, quse longa per in.ulta.ieilipora fuerat delecta, cooperuit, ei reuova-
lemppra yeiusiate.cenfeciafuerant, studiesius inno- vit. Hic-° basi.licam saneiseAureae in ' osiiis, quae
vavit ac reparavil. Simililer et trabes fecit deGala- simiiiter fuerat s delecta, vel dirupta, cooperuil,.
Lria adduci, et quae in cadem hasilica vetusiissimas- suoque s.ludio renovavil. '-Hic oratorium sancli.An-
invenit renevavil. llic * iniaginem a apestolorum drem apostpji, qupd '• ppnitur Lav.icana, a splo re-.
veluslissimam, quse erat super fores ejusdem basi- fecit.
ilcas mutavil. Hic fecit ambonem, et- cyburium in d HIc slaluitut tempore confraclioriis doiriinicL
1 Labb., ut. " Cod. Luc, illis.
1 Al., habentemin ggro _gemmas;Cod. Luc, gem- ~Cod.
Luc, ostiis (Tiberinis).
'ias.albas. " 5AL, distecta et renovavit.
3 Al., trgnum. . " : ' Al. bm. Hic...cooperuit
refecit.'
*A1., vetustisstmas. , - . ,0AI., posiium esi; Cod. Luc, poriuur tia.
* God.hnagihes...
Luc, ciborium.
VARIORUMNOTJE.
que.'.-pon'ifici$:-Corpus Saneli Leonis Magnidiciiur B !>Trulliim vero ejusdem ecclesimfilsis charlis plum-.
primuinfuisse, qued ex confessoribus poiiiificibus in beis cooperuit, alque 'tnunivil. Ti.ulla vasviiiariunv
Valicaiiani.basilicamhonoris causa illalumsit, depo- concavuin. 51.Tull., Verr_.lj : Erql etiam vas vhia-
siiumquc iu basilicae ejusdemvestibulo. Posl smi- num, ex' una gemmqperiyr<iHG.i_Apiiius,,de Re culin.^
ctuni Leonem iia. nuiiti .ooniifices ibidenf lumulali lib. 4 : Quotquqliagana posueris,lol elimritrullas hn-
sunt, ui ejus sepulcrnm aliornm sepulcris obrntuiii plelo^ desuper adjicies vinum. Iliiic detrullare eidem-
delitesceret, cuin a Sergio 1 papa diviiiiliisâdino- paulo-ante, |fro -e liulladilTnndere : Et in patella a'l-
nilo, corpus sancti pontilicis e locp obscuriore in tertds delrullare convenil. Trulla escavata cuiii ina-
deceniioretn iranslaiuui est,-videlicei in oraloriuiriad iiubrioaureo. Ilinc trulliis uici poi.uii fornix.seii c:ir
dexieram maoris abddisprope sancli Petri aram,tit niera ecclesia;, quia erat in iimdutii irullae, cl inde,
auciiif Romm'subieiranew lestalur.-Haec fuif prima irullus nomen palalii imperaluris Co:.si:uitiiiopoii.
tramdalie corporis sancii Leonis (aliaeeniiii faclaa- Tecium ecclesise, e ciianis, id est, labulisplmubeis.
suuf sei|uentibus sscculis)ab Anastasio narrata, quam Anasuisi,- iu Gr-egor. 111: llem in Basilka sancUc
coiifiriual veiusluiu epilaphitini, quod inter alia in Dei Gewtricis, qum AUMARTYBI:S'--..«'<W, teclumvelu-
basiiica-sancti Pelri repertum cl. Mabillonius-fJii sla incuria demoliliim, purguri fecit ad purum, ei
Aiudectis, tomd 111) fecii publicijuiis,-elestsequens ' " cutn.calce abundantissimaseu chards plitmbeis-a-novo
.ad Oxonieiiseni Codiceui enieiidaiutn.' '- festauravit. ALTAJERIIA. -
' " Rasilicam sancimAuremin osliis. II_ecesl hasilica
Hujus-aposloliei prinriiiiiesi hic corpushiimatuin,
- (Juodibrel el tumuiodigniisin arce Petri. saiicla)Aurea; virginis et inariyris in osiiis Tiberis_.
- lliuc vatuniproeeruiiKHiecoliors, 1'
' . - '- p- Slartyrol. R., 24,Augiist. : Apttd-.Os.iaT.beririasan-
quoscernis-ades-.e,-
. . Meuibrasub ojfregia-sunliidoperla domo. ctceAitremvirgiaisettnurtyrh. liinc euiendandiislociis
Sedtludiimut paslornmguiisLeo sepla gregeuniuo iiiendosus Anastas. iu_Leone.III : Sarla tecla veio
Qiiislicolaiiiservans janiior arcis eraL.
'• Couimouete liiiiiulo,qijoJ gesseraLipse supeisles, .. ecciesiiB. beatatAurem(sic) sito;in pslia, omnia noviter-
-' Ke lupusinsicliaiisvaslel.p.ileDei.. ' rt;j.ira!)i/,'Lege Aureiu_,llauc e<(iend:itioiieiiituetur
Teslanlurniissi pro reclo doginalelibri, . - Leo iVjin can. Igilur^lt, q. 8 : Summus autempne-
- (Juospia cordaeoluiiL,quos malalurba limel. - sul missatn in ecclesiabeaiw Auremcelebravil.Aurea;-
:_.'tugiit,el pavi_la-slU|'ueruul cordaferaium; . jioinen tribiitum PetronillaePetri apustnli filias.Eju.
slii
Pasiorisque jiissa seiiuuntur oves. iiioiiumeiiloinsciipLum, Aurem Pelionillm, relert S>
Hielaineiiexliemo iacuil sul) mariiiuretempli, gebcri. in Chronic., ad ami. 7SS. ALTASEHBA. .
(Jiienijam punlilicumplura.sepulcrateguut. <~Hic italuil.ul teinpoieconfraclionisdominicicor-
Sefgius aiilisles,Uivinoimpulsusauiore, DEI,QUlTPLLIS
Huncin tionle sacrietrans-lulitiudeliomus. poris, AGNUS FfXCATA MUI.M, MISEr.ERS,
-' Exoruansrulilampreiiosoiiiarinoreluiribaiii, KOjis, a clsro et populo dtcahtareiur. Sergius ponlilex
Ip.quoposceutes-iuirasuperunvident. ah;Anaslasi")dicitur auctor hujus iiistituij, ui~Agmu
-Elquia pr&iuicuiliuiiis virmUbusolun, Dei decaiitetur iu celehiaiioue niissse.ilujus insiituu
lillima poulilicisgloiiainujoreril. nieiuinlt .Alcuinus, de divm. Oflic, cap. 40. Alii
Ad hujus -epitaphii calcem legilur apud Mabillo- taiiien volunt liocinstiluuini in eoncil. Nicieno, quod
iiium hoc -clironiciim addiiauieiiiiim.: Sedit in epis- probant-ex ipso.eonc Nicsen.Arabico. Auno 1185
copalu annos ssi, mensem unuin, dies xiii. Depusi- Mariam Virgiiiem fa.bro lignario apparuisse, eiqiM •
tusesl lerlio Idus snpj.le Apriles, et ilerum trans- _iiadidi-se sigillum iinngine sua et Chnsli nati inscul-
latus Ivxc kealo - Sergio . iv. Kai. Jidii, indicl. p. D |iiuui hac iiisiiipiione circiinisigiiaiuiii : Agnus Dei,
Bpllandjani (tpmo secutuh)mensis AprUis, pdgiiia21) qui tolcis peccala mundi, dmta nobis pacein, tradit.
hisieriam proferunt elev.ai ei translati coipiiris ex Koberl. abbas Monl-.iisis,in Supplciii.Sigehert. -AL-..
ms., caialogo- ecclejBia.sancii Pelri, qnani lege, si TASt.lUU.
plura.de ijaiislatioiiibus saiicti Leonisdesideras. Hic sltituit, ete. SergLus papa staluit ttl letnpore..
Vide. eiiatn Aiiunt. illusirisb-iiriipra-sulis iJlauthini canfraclionisDominicicorporis, AGNUS DEI,QUITPLLIS
(tom Il.i, pag. -1S9hujus -jrfitioiHs);M__FEUS. '• PliCCATA liUSDI,MISEREUE KuiilS, a clefO £l.pupillo
•'-.Imaijinem apostolorum velustissimam. Appa.rel decutueiur, inquii auctcr libri Pontilic-alis. Et i5ei>.
liineaiuiqiius sacrarum iuiaînum usu.-, earriiiique - gius yuidem insiiliiit ler .diti miserae uobis;. seJ
III eccle-iis coilocatio. Qna de.re ci nsulendus Ciam- iiiiillis iosloa iiigrueiiiilnis licelesia; ndversilalibiis,
'piuus iuopeie de Musin-. BE.NCKHS; ut aii liinocenlius.lil, Jib. vi de My=le:iis uiiS;_er
S9 NOUTIA HISTORiCA IN SERGIUM PAPAM SO'
corporis Agnus het, qui -totlis peccala mundi, mise- A"tis, et Dormitionis sanctae Dei Genitjicis, semperque
rere nobis, "a clero.et pnpuIo_decaiiieiiir; a. Consiituit virginis Marise, acsancli Simeonis, b qufadilypapaii-
aaieni, ut diebus Annuiitiaiionis DpininU et Nativita- lem Gnr-ci appellaiif, litaiiia exeat a sancto Adriaim,
VAR!Ol.UMNOT_4_;.
cap. 6, sive ad lollendum schisma, ut "aiii scribuni, sliniani 15, mense Oclobrio, [acla Rgzanlii mortalitas,
siatutum fuit in tertio diceretur dona nobis pacem : el eodetn anno Hypapante sumpsil iniliitm, nt celebra-
qiii ntus ubique receptus. est, excepta Basiiica Laie- '- relur apud Byzcmlium2 die Februarii. Eadem habel
ranensi, in qua adliuc servaiur inos aiitiquusdi- , Laiidulplms sagax (In Vita Jusliitiani), Sigcbertus,
cendi ler miserere nbbis, quia, ut observat Juaunes in Chroiiico (Ad annum 542), et M3riyio5ogium U-
Diacunus, irr libro de Ecclesia Lateranensi, cap. 6, siiafdi, in quo secunda"die Febrnarii ita Jegilur. Hy-
haio coejestis Eccleshe lypum gerit: In ea, inquit,- panle Dotnini, el puiificalio bealm Virginis.quod fe-
isoiicaulatur ad.missas AGNUS DEI QUITOLLIS PECCATA stutn lempore Justiniani imperaloris apud Bqiiantium
Mur.Dij.BGXA.NOisis-PACEM, quoniam ibi summa pax ju- seu Constanlinopolimsumpsit-exordium.Q_uiinajofeni
storutriipse Chrislusxrit. A.quo ponlifice facia sit haee liuic >festo antiqiiiiaiem assignani, ejns voliini me-"
miitaiio, caiiiaudi rfojianobis pacem, cardiualis Bona, minisse sanciHiiiMeliiodiuniepiscqpum primoOlyinpi
lib, II Rer. Lituigic, cap. 16,.IIUIII. 5, nnsquam se ei-Pa"iar;B inariiimaruiii Lyciae-uiijium, iimiTyrriii
legisse fateiur. Al si' verax est, iiiquit Buua, Ro- Plioenicia, qui iiieunie quario s_eculi)Mariyrii coro-'
beiuus >abbas Moiuensis, iii siippleinenlp Chrbniei B nam est adeplus. Paler'Combefisius, iii Amphilochio,
Sijjebertij.hanc pacis posiujatioium altulit e coelo. ileruin ly.pis commi it homiliain hoc fesio hahiiam a
heaia Virgo. Appariiil enim, ut Robehus refert,. Sancio Melhodio, cui sequcns piaelixus est lilulus .
amio 1183,, cuidaiu fahrc lignario oipils facieiiti iu Ms6o5_ouitiLcrxotzoM UaTapaiv,xcd oiaptvpa', ci; TOV 2t-
silva, dedilque illum Sigillum ciuii imagine sua -et psuva; y.xieisTijv"Aviju TV) Y.aisi:~
f,p.ifa 'i_jr«7fKVTi.cr£6)j,
Filii cum hac inscriplione : Agttus Dei, qui toilis Tijv ayiav 6COTOZOV. Ailduill praeierea iiiin sanctum
peccala mundi, dona nobis pacem; jussilque ul-ferret - Cyrillum episcopum llierosoly'miiiiiium_,scriploiem
ad episcopum, alque ei diceret ut iiui vellent paceni itidem - (jiiarti' saeciili,-"inagiiuiiiqueriiiiuiii ccclesiaa
Ecclesiae, faeerenl hiijusmodi sigilla, et pqrtarent mystam, qui-decatsrenidiiia;eliam cereorinn.aiihihitu
in signum pacis. PAGIUS. lioc lesto,_ verba fecil,' lum lioiiiiiillos alios ei
- a Couslituiluulem •_;.diebus Annunlialiopis Domini, Orleiilalibus Pairiiius, qiii aiUe.1usiiniai.ium in-hu-
Naliviuilis et lwrmiiionis_.saiicta~.DeiGenitricis sem- maiiis degebant,. qiionfin catalogum videre poteris
perque ».rgi.iis. Maricv, ac sancii Shn_eonis,quod Hy- apud -Boliaiidiauos, toiuo primo irierisis Eebruarii."
papuritemGrmci appellant, litania exeal, el ad saucuim Uuainpbrem auciores-hiijus senleiuiae asserunt, vel
Alariam populus. occurral. ilypaiue seii Hypapante, Justiniaiium iustituisse GiuistanLinopoli,"cuin assi-
Graicis est fesmm uc.cuisus, qiud apiid Latiims fe- duis luneriljiis urbs exiiaiuiretur, iiovuinlioclestuiri,.
stuui Puriiicatioiiis dicinir ab oeciirsii.Simeonis.Paif. quod aliu1-Eceiesiie, et praesertim Hierosolymiiaiia.,
Diac, I.ib.xvi, in Jiisliniaiio : El eodpn anno Hypa- antiqiiuiii liabeb,iiit; Vei quod sanctfjii) erai, nova
panle Doniini sumpsit iuilium, ut celebraretur apud «anciione iusiaiira»sc; eonrodn quo Sixiris VJaiiti-
Byzanliumsecundadie Febiuariimensis. Siilvid.Presh. 1(_;quuni resliini Priesentationis filariae,muuis Griico-
Misiiens. Epitoinl iib. n, ad anii. 551 : Sub Pelagio rum. Patram oraiionibus celebre, iieque ignoiiim
Papa _et Justiniauo' imperatore sumpsit inhium apud LaJnis, uova con.-tilulione jion laui insiituit liovum,
Conslqnlinopo.ini,' ul 'y-~_avzvi Domini, id esl, Purifi- qiiam vetus restiiuit, dum celebrins deiiiceps in Ee-
ctilib bealw Mar.w virginis, solemii_itir..celebraretur. clesia voluit babefi. lu liocTesto prncessiiiiies fiuiit
Ideni Ana_las., in Hisl. : AJ.IIOdechnq quinlo hnperii ex aiiiiquo more ardeiiiibus tereis, quoruin "usuni
Jusliniaiti Hypapanle Domini sumpsil initium, ui ccie- proiluxisse- a deletis sacris Februi, id est, Plutonis,
braretur apud Jiyzanlium diesecunda Februarii men- stiperslitione scilicet iii veiain religi.oiienrufuiata,
sis. ALTASEIIUA. . siribuni sanctiis Ildefonsus, qui floruit anno '644
t Qtwd Hypapantem cppeilanl. ~Airbxi~;\nzmi-r__:, (Serm. de Pfirificut.), ef sancius Eligius episcopus
s\sa'xn:ar:a-j-~_saut JtraTav-rjaeas, iioi; esl ab__occuir Novipuiensis, -i.nGallja, qui ohfu aimo Gu5(Uotnil.1
SII,"vel dbviutio.ne,asene Sineoiie elAun.i vidua tum ht Puri(icai.)~. Pio iinpetranda siquideni niorluoiiiiii
Oiuiiiuo lacta, cum a ;pan;nlibus Maria el Joêp.hjn quieieRouiaiii diebus Ftbruarii, circa-sepulcra pia-
leiiipluiu jiui-r Jesus fuii delatus,-lesium purilicaiie- culis et sacriliciis inanes placabant, cereis et facibus
nis bealte Mariaei.virgiuis,llyjiaiite vel irypapanie.a accensis, nt Macrnbiustestis esl (14. iSalurn., cap.
Graecis .rioiuiiiaiur. Ab aliquibus -dicilur Hypanie 15)'.. C.ciisei canl. Baronius (In-nons ad Mariyrolo-
Domini, ab aliis Ilypante S.incbuis et. Annae, a TiieOr giuin) caeremoiii.aeIuuiiiiariiim viani uptruisse Gela-
(ibylaclo auiein Siniocalta;(Li7ii(/ \m_Hi.sl. cap,.&) sinm,cum*usluluLuperca'lia, quae Februarie nlense
appedatur nuinero rolundo lEo-aapoir.oo-zYi •rip.ipccxn; Romae agebaniiir, cujus- conjectura paruiii solidiiaiis
r/ttib\iay.riSnawi-fvpeoisTOU uiyai.av&EOJlwou, ld est, r_ videlur habere,' cum iu apologia Gelasii adversus
quadriigestmadtescelebrilutisnaialium tnagm Deimascu-Jesus. Andromachuui senaloreiii, iu qua iiluribus ludos Lu-
Ex praecepio eiiim velci is Legis inulier.quat! perciiriiin noii' iniiius" supersliiiu.-os quam lascivos
.Juiu eralenixa, elapsis quadraginla diebus, purilica- cojivellit, nulluiii vefbum ue ritu-lumiiiariuiu occur-
balur in labernaeulo, etpost lempluin a SaJomoue rat.- Auctoreiii liujus proeessionis--Surgiiim papaui
excil.atuni, in lemplo, viclimis a lege praescriijtiSi exslitisse tfadit auctorlibii Puniilicaiis' libc loco, cui
yuaie beatissima.Virgo, quae de Spirnu sa.ucio con- Ordo liuniaiius coiistiiitii. Veruui cuui aiue Scrgium
cepii.a saluiileio part», quadri.giniadiebiis expletis, mos gestandi Juuiina die Pui ilicaliouis obliritierii tum
voluiL C-eteris piierperis se couformare, quanquaiu in Hispanfa, luiu in G.allia, ul patet ex laudatishb-
purjssima esoTo/.ofiiulla prorsus-piirilicatione iu- miliis sanciuruui lldetoiisi,ei Eligii, qiii iaergii pou-
digerci, uf osiendi iu nolis ad Sigojijanam Hebraeo- lificaiuii) aniecesscre-, sequilur -Sergiuin banccoii-
rum Remp., qu;e exsiaru loino IV Collecl. Mediolan. suetudiuem'Jn Romanain . licclesiaiii priinum aut
(Pajf. 224, qnnot. 58, 59). Festum Hypantes prius iuvexisse, aul Jortasse verius, lucum (lelerniiiiasie
iustituiurn. fuisseapud Grsecbs, ijuam apud Lalinos, processioiii bujus diei ab ecciesia __aiictiAdriani ai
hiier rerum ecclesiaslicarum scripiores satis^cpnve- saiietam Mariaui Majorein, iu qua processione cleruiu
uit. .Cedreiius, au aiinum muiuiii Jusfmi Jlagni, reei -pleijemuiiiversaiii gesiasse cereos ardeiuesa pou-
feit iliius -Jijstitulionenij cum Aniibcbia corruit iii- tifice datos_refert Ileda [Ue Ratione temp'.;~cap. " '" 10).
genli terrae inoli: quassata. Anaslasius JJiblipthnca- A1AF£US. - •
IIIIS,(in Uisi. ECLICS'.) s-ecusu.iTheqphanein, illam.
leiiipuriiius Jiislijiiaiii consiguat ; Aimo, iinpiit, Jr.-_
51 , - ; SERGIUS PAPA. 52
et ad sanclain Mariam popnlus occurrai. Ilicjecit in A quiiiium.universaie concilium, ulpote errahtes, sus-
basilica sancti -Laureniii marlyris, qua; appeHatur. cipere diffidebant,-ejusdem bealissimi papae*"mo-
tiliilus Lucinae, arcus argenteos qualuor. a Hujus nilis atque- doclrinis instfucli, conversi suut, iidem- -
temporibus b Aquilegiensis Ecclesiaearchiepiscopus, que venerahile concilium s cum satisfaciionesusce-
et synpdus, quaesub eo. congregata esl, qui sanclum perunt. Et qui prius j»nberroris vitio tenebantur,
"
YAKIANTES LECTIONES.
.*Al., SpirilualibKsmoiiilis. 8 God. Luc, Saiisfacti, pfo cuni salisfactione.
VARioRUM mtm.-
n Hujus temporibusAquilegiensis, etc Eadem scribit sunt quae ex Ueria retulimus. BENMNUS.
Paiiius liiaconus, lib.v, cap. 14. I5IN.et LABB. Aquileiensis Ecctesim archiepiscopus, et Synodus
Hujus.lemporibus AquilegiensisEcclesia. Anno cir-- qum ab eq congregata est. AquileiensisEcclesia cuni'
citer sexcenlesimo ripnagesimeoctavo, Tiberie Apsi- Venetiaruni' atque Istriie episcopis diu contra uni-
inaro imperaute, et Sergio papa. Romae-sedenle, versalem synodum -Quinlan\ depugnavit, tria , ut
firiem accepit schisma EcciesiaeAquileiensis de tri- aiunt, capiiula a-Chaiceilonensibus Patribus non
buscapilulis. Paulus cnim Diaconus, lib. de Gestis firoscripla, a quoquam negans.posse proscribK Pau-
Longobard., cap. U, postqiiam Tiberium iniperium iinus Aquileiensis, calhedr;e invasor; et turbarum
invasisse narravit, quod conligit .anno 1)98,scribit: incentor, Aq.uileiaectini suis schismaticis episcopis .
Hoc tempore synodus Aquileiwfacta, ob imperjliam conlra Syncdum Quintiim, inqua adversus tria ca-
fidei, quintum universale conciliumsubcipere diffidil, 3 pitula prununtiatum erat anathema, conciliabulum;"
donecsalutaribus beaii pdpmSergii monilis iitstructa, iiabuit circa_anmim S57, sedente in, Romana sede
el ipsa cum cmterisCiirisliEcclesiis annuerecbnsenlil. V-igilio.Sergio eliain Romaesedente, alia'01de eadenr
Eadem (ere verba.habel in Sergio auctof. libri Pon- causa pseudosyriodumhabilarii fuisse, licc esfcirca
lificalis.errore vulgari Anastasio attribuli, qui. hoc". annum C98, Noster hoc loco lestaiur^ a quo Sergib
ipso lempbre vivebat. -Paulus.verp Diaconus-non - tandem Aquileienses instructi, verierabilem quintam
multo-postiioc tempus vixit, Cardinalis quidem N07 synodum suscepere ad uniiatem Eccleshe calholiea',"
risius^ in dissert. de quinla-synodo, cap. 9, § 1",-- ejurato schismate, redeiintes. Cardinalis Norisius,
coiitendit: ex loce Bedae, in lib. de.Sex aetatibus, in dissert. de v syriodo (Cap. 9, parag. p.), putat
synndum illam Aquileiensem esse synndum a Pau- • noyum"conciliabulilm sub.Sergio minime coactuin
lino Aquileiensi .pairiareha-cnnlra,quiiitam syneilum fuisse, contra quam narralur ab Anastasio. Bedam
saeculc supericri ccactam : Synodjis, -unquii- Ceda,' vero cum nostro consemientem (iiam in' Chronic(>
Aquileimfaclq, ob .imperitiam fidei.,.quin'iuin univer-- de sex aetivtibus,Tiberio Absimiiro imperanie aii-
sale conciliutn suscipere di/ftdil-,.donec sdlutaribits' 1107, quo tempore Sergins Romanam regebat Eccle-
beali papw Sergii tnonilisinstructa et ipsa huic cum-' siam : Synodus, inquit, Aquileiw[acra;ob imperiliam
cwteris Chrisli Ecclesiis adnuere consensit, quu-ex , fidei, cjttintum urinershle concilium-susciperediflidit,
adverbio, dpnec, cardinalis dectissimus npn obsctire rionec,salutaribus bentiSergii papmmohilishislrucla, ec
colligi. ait.Iiedam loqui de. cpncilip'atite Serghmi ipsa huiccumcwlerisClirisliEcclesiisannuere consentit)
cengr.egatp..Sed praelerquam quod yerosimile non iia iriterpreiaiur, ul conciliimi -a- Pauline centra v
esl, Paulum Diaconumin Bedae_sensum non pene- „'-' synpdum habiiurii Beda significet, cujus error et"
trasse; eliamsi. hoe.concedereliir, non tamen inde pravum de synpdo v judiciurn diu irivaluif, donec
seqiieretur scbisma Aquileierisis Ecclesiaeante Ser- Sergii monitis Aquileienses instr.ucli,'eam, errore
giuni'penitus exsiinctum esse, cum iJiidemBeda~as- deposilo, ciiih c_elefisEcclesiis suscepermu.' Id au-
serat illam Ecolesiam,sqlularibns_beati papm Sergii tem erudilissiiuus cardinalis ex eo probal, qnpd
monitis instruetam, qninto concilio t.rim cmlerisChri- synpdp Laleranensi habitae anno -(SiQsubscriptus
sii Ecclesiis qdhuer_econsetisisse.Ai ratioiieslejibdem legiluf MaximusAquileiensis cpiscopus; et suh san-
. cardinalis-respondimus in poniificatu sancli Grego- . cic Agathcne papa, quiSergii pontificalum quiri-
ili. Acta sancti Aldhelmi-.abbatisMalmesburieiisis quetinio solum praecessit, adfuere iri Roinana syuodo
iri Anglia,' quau exslant apud S.ur_uri),.addieni 25 cum Agathone Aquileiehsi melropolita csteii suf-
Maii, jnodurit Sergium papam caluniniam passum, fraganei iitteras subscrihenles, ex quihus coliigitur
quasi stupri reus. esset, quod nempe pater esset synndum quiniani eos suscepisse. Sed duo suht quo-
puerj receris,i>ati, quem ciiinAldlielmus.l-Cm.eexi- . riim causa doclissimc NcrisiP lion as-erilio, credo-
siens bapiizaret, coram astantibus.ei.praecepit edi- que duas pseudosynodos Aqiiileiae.ccactas fuisse :
cece, si paier ejus.esset is qui vulgp dicebatur^ pue- uriafn, anno 5»7, a Paulino.; allerarn, aiino 698, a Pe-
rum verp respendisse, non se esse genitum illius tro, qui Aquileienseriisedem lum obtinebal.:Primiim
opere.quem -vanusin hoc refercbal populus, sicque estsynoduin a Paulino congregalam fuisse, ul dijudi-
ppnlificem ab.infamia, iiberaiu.m. Sed" haec.narraiip caret de generaii synodo v, quam rcjecil, ut labefa-
jure. ineriio a Baronio in dubium v.ocalur, revera ciaiilem concilium Chalcedonense damnaLionetrium
fi.iiniiion tiabeuir in sancii AldhelmiVila, a Willelmo capiiulorum, qucd cpnstal ex iis Iragmehtis episto-
Malmesburiensiehicubrala," licet legatur in alia Vka D larum Pelagii I quaee tenebris primum eruit Lucas
saiic.liAldlielrni, scripla ab aucloreanonyiiio mona-- Llolstenius. In tertie siquidem - legitur : Nec iicuit
clib MaJmesburieusj, .qui_paulo anie Wjlbelmum aliquando, riecIkebil, particularemsytiodiim ad diju-
Malrijesburiensein vixit, ut_<is.tendir Ilenschenius,- dicandum generalem synodum c6ngrcgarii~Synpdus
qui eam puhlicavif, addiem ^SJiiaii.Aldiielnii Viiam'- - veio a Bedaniemeraia obimperiiiam lidei dilfidebat
a ^Villel,iiio.MaJiiiesburiensi jicrpiam fecital Mabil- duuiaxal quinlam synodum generalemreciperei Aliud
lonius parte 1 Saec.iv Beiiedietini. PAG-,US_. siquideiri est universale conciliuni rejicere, aliud ob
b. Aquiteiiiensis........Syiiodus, Anaslasiiis haec,,ut iuiperitiam illud non suscipere. Prinium esl per con,-
- iuinaciani universale c.enciliuiricoiuemnere, alteruin-
alia noiijiulla, descripsit.e_i fieda, qui in lib; de sex,-
Mrdi. ait_; Synodus Aq.uileim facta ob.imperiliam.fi- . ob ignorantiam de illo suscipiendo dillidere. Secun-
dei quinlum-univei-sateconcilium susciperediffidit, dum e;l perspicuum testimonium Pauli scriptoris
donecj.salutaribus_beali papmSergi' monilisinstmcia, Aquileiensis proviiicise,-et diaconi AquileiensisÊc-
eiipsa liuic cum cmlerisChrisii.Ecciesii.sadnuerz con- clesioe,octavc saeculpviia functi'; quia si.in bac syn-
scntit..'Pauius.qupque Djacoinis,.lib. vi, c, U,- cum - odo -indicanda Beda ballucinatus luisset, emendas-
cnarrassel iinperium anno 98 a Tiberioiuisse invar serillum- sine dubio,npii illius verba exscripsisset;
. SIIIH,scribit : iloc temporestjnodus'Aquileimfacta, Paulus igiltir (Li6. vi Uisi. Langob., cctp. 14) asse-
ob wiperitiam fidei, clc. Qme scquuutur gcmina iis ril-synoduui sedente Sergio Aquileiijeeuactamfuisse'
o3,... SERGH PAP_iE1 EPISTOLA AD CEOLFRWUM. _ 54
doctrma. aposlelie» sedis illuminali, cum pace con- A.nice archiepiscopuin. Hic brdinavit per di.versas pro-
sonantes verltali, ad propria ' relaxati suni._ Hie fe- viricias episcopos nonaginta septem. Feeit autem et
cit coppeftpria, vel vasa aurea, et argentea s plura ordinaiiones duas per mensem Marlii, presbyleros
per diversas ecclesias, ad usum et ornatum ecclesia- : xvni,diaconosq'uatuor, quietiamsepulttis est ad bea-
rum Christi.-Hic ordinaviiDamianuto archiepiscopum lum, Pelrum apostolum":*'. vi. Idus Septembris, in-
sanctae Eeclesiae Ravennaiis, *, atque Clementem dictione 7 xv, Tiberio Augusto, et eessavit episeppa-
* Frisonorum, Hiccrdinavits Ber.echyaldum'Briian- tus mensem unum,.dies.Viginti.
* Cod. Luc, reversi. _> •~-Cod. Luc, Frisonum.- .
s AI. om. plura. ... - . 5 CoiL-Luc, Bereciudldum.
a"Al. RavennatU* Hicordinavit Bertoaldumnrcliie- 6 Cod. Luc, quinlo'.
piscopum,alqueClementemin geriiemFrisoriorum. Hic 7Al., XIV.
ordinavil per di_versas,elc; - ' --."•'"
_ YARIORUMNOT/E-.
Ivosiquamenim Tiberium Absimarum lnvasisse-riar-* Aquileienses; riam erant catholici melropolilae ejus
ravit imperium : Hoc tempore, subdit, synodus Aqui- Ecclesi.ac, in insula tam.en Grado ordinali. Nondum
ieice facla, ob imperiliam fidei, quintum universale enini meiropolis Aquileiae in duas dissecia fuerat,
toncilium suscipere diffidil, donec beali Sergii papm Rquod postea Gregorii II auctorilale factumTuit: Uiia
mojtilisinsiru tq,-el-ipsacum c_wleris.ChristiEcclesiis metropolis erat, inquit Jaudaiijsauctor, quae sclii-
imnuere conseniii. Ilaec jam animadverteram de srriate Jacerabatur; ubuni.cbrpus tium duplici'caipiiej
•aliera'pseudosynodo Aquileiensi conira quinliim altefo sctiismatico, altero catholico; ac alteri sana
iiniversale coii.cilium,-cum ad manus venit eruditis- niembra adhaerebaut, alteri morbosa. Calholicus
sima di.ênatio de schismate Ecclesiae Aquileiensis metropolita dicebatur Gradensis, quod fn insula
cl. Pairis Bernardi Mariaede Rubeis, in qua (Cap. 5,; Grado eligefetur; scliismaticus appellaius est Aqui-
19) osiendit synodum diversam ab illa Pai1li.ni.Be7. "leieiisis, qurid Jb,anni_'S,cailiclicpCaiidianpoppositus,
dam signilicare. Ad oppbsitam vero ratioriem de-. jii vetere luerit-ordihaius Aquileia. Ulerque se gere-
sumptam tum ex subscriptione Maximi Aquileiensis; . ibat:pro'Aquileiensi, ac sihi jufa-in totaiii metropo-
synodo Laieranensi, tum ex synedica Romanaesyn- lim vindicabat. Favore Larigobardorum fruebatur
odi sub sanclo Agathone, cui subscripsit Agatlio scliismalicus': catholico favebant Romani pontifices,
Aquileiensis cum suis suffraganeis, respondet idem' exarchi, et Cbristiaiiissima Veneiorum respublica.
docLissimusscriptor, Maximumet Agalhonem non ad Sed de hislcria hujus schismaiis plura qui desiderat,
Aquileiensem Ecclesiam, sed ad Gradensepi specta- legat eamdem disseriationem, a qua schismati Aqui-
re. Neque vero miraudurri est eoS se subscripsisse leiensi iriulluiii lucis aifunditur,."MAFEus.
SERGII PAPiE I EPISTOEA

AD CEOLFRIDUM ABBATEM MONASTERIl DIVORUM PETRI ET' PADLIT
QUODEST.AD WlRlilUNDAM ET INGERVIJM
,- 7
DE BEDA- VKNERABiLI r;OMAM TRANSMITTENDO.
{Mans.Coll.Coinc,tom'.XII.) - - - :
Sergius episcopus servus servorum Dei Ceolfrido G ferendum arie Jilieratufie im.buii.siciii decel Deo
religioso abbali jsalulem.' > . devotum auxiliaiorem sanctae raairis. liniversalis. Ec-:
Quibus verbis ae rriodis clemenllam Dei. nostri clesiai, obedientem devotioriem-huic noslfae' hbrta--
atque jnenarrabilem' provlderitiani possumus clfari," lioni non desjstas accommodafej sed absque aliqua
et dignas gratiarum actiones pro immensis circa rios remoratione religiosum Dei famulum Bedam, vene-
ojusbeneficiis pefsolvere, quriri tenebris et umbra ; rabilis monasterii tui presbyleriim, ad limin? apeslp-'
mortis posilos ad"lumen scienliae produeit ? Etin- Iprumprincipum.dpmiiiorum. meerum Pelri et Pafili-
fra. Benediclionis interca gratiam; quam nobis per amatorum luorum ac proieciorum, ad noslrae mer
praesentem . porlilorem lua misit devola -religio, li-- diocrilatis conspectum non moreris dirigere, quem,
benter et liilari animo, sicuti ab ea direcla esi, nos - fayente Dee,' sanctis tuis precibus' nbii diffidas pro-
suscepisse cognosce. Opporturiis ergb ac dignis am-, spere ad .le redire, peracta praemissorum. capitulo-
plecteridaeluse sollicitudinis petitionibus arclissima rum cum auxilio Dei-desiderata solemnilate"; erit
devotione favenfes, liertamur Dep dileclam tuae re- enim, ut-ceiifidimus, etiaib cuiictistibl creditis prb-
ligiesitatis bonitatem, ut quia exorlis quibusdam ec- futurum quidquid Ecclesiae generali claruerit per ejiis
clesiaslicarumcausar.um capiluiis non sine examina- prueslanliamimpertilum. .' '-.---
tione Iongiusinnolescendis, optis nobis sunt adcoiir
55 . JOANNES PAPA VI. . 8S
PRIVILEGIDM A SERGIO PAPA I AD RERONEM LINGONDM-PRJISDLEM DATUM.""

Sergius gratia Dei pontifex Romanus HeroniLiri- A decessor vesler, adhortalu prxfiiti lharlyris, mona-
gonum.oraesuli saluteni et.apostolicain benedictio- sterii ipsius coiislnictor,'uirisque vivissancivii iinum
nem. - . '
quo sancius jacet concofditer coemeteriunv ita rio-
• Quamprimum nobis .attendcnduni, cbarissime, ne strae auctorilatis Jitterae censuerunt cnrroborandiim.
bosiis malignus gregem Chrisli ;perturbet aliqua oc- Quique etiam a torrenie qui ulrtimque Burgum divi-
casfone ; Divionensium namque monachorum mar- rlitauferre ab eoBurgp vel clauslro aliquid, excepto
lyri Benigno snb regione Wlfechranni ahbaiisdevote abbale vel nionacbis, p.raesumpserii, siinili senleiuia
famulantium reelamaiio ad nos pervenii, cleficos se daninalum noverit. Bene valele. Daia per manus
jam dicl.i castri ad se eorumque cosmeterium irans Joannis, bibliuthecarii sanclaesedisapestolira., anno
lerre conari. Hoc, quia praedecessoris mei Joannis '
poniificauis domini Seigii universalis pap_e deeimo,
Benedicti..jfiique successoris, centradicil jdecYelis, in sacraiissima sede beati Pelri' aposloii-,.indictiono
atieioiifale-beati Petri el noslra prohibeliif sub per- _' undecima. - - - ~
cussione anathemaiis. Nam sicul Gregorius plim prae-
' '
_ ...... -. _- ' ANKODOMINlDGCV_: .. - • ..
' ' " "r '

''..';. \ - ''--- liONANUS'PONTIFEX. > .
'
N0TITIA'MST6RIGA IK JOANNEM PAPAM-YI - •"
,;-
- (Liber Pcnlificalis,ex var. edd.J
-*Joannes VI,,_ lialipne Grsscus",sedit annps tres, Ijmenses difos, dies duodecim. * Fuit auiem lempori-
_ -- • VARIANTES LECTLONES. •:"•"'.
' Fuit aniem lemporibus- Tiberii Augitsti,. deest-in n).,. , - >- ...
. . VARLORUMNofiE. ..
..ttJoannes VI. Qui-a Sergioad Gregoriiim III gesia diebus - Dominicis ordinatos esse contendit (Sup.,
pontilicum collegil, prailerquam quod litieraruni - tom. II, png. 25). Idqne moniimeiilis comprobari
expers eral, ul novii Ciampinus (Exam. tib.Ponl. aflirmans, ex librp ipso PoiUificali-exernpiuiiiaflerl,
ser.t. 5), raiionem lemporum usque adeo neglexii, _nempe. iiiteraninensis episcopi aZacharia ordinati
ut diu imilltimque Chronologos receniiores vexave- die Doniinica. Qnin. eliam, quod Blaneliini opinio-
rit. PraUerea Godd.' et Caialogor., qna silemium, nem magisastruit, animadversionedigiiiim est.quorl
qua discrepafuia, alios iu. aliam seriteiiiiam perira- liber itlem Pontilicalis Zachariae itiiierarinm enar-
xerunt, Dtio pracserjim pcnlilices, Jpanne.s VI et Si- rans,. sect.- 209 et seijq., dies, singuLiis"riumerando
siniiius, juxta Ohronologiam libri Pontificalis ordi- recensef; at veniens ad dicm Dbminicam, nnri secus
riaii videiifur exlra diem Dcminicam';" et ita esse alque per ordinationeih episcopi dies agnoscereliir",*
factum docuit Aiiienius Pagfus. quentalibi hac in ie eam nequaquam noininat; deinde ad alias res trans-
deceplnm vidimus, ac proinde non eril insolens no- " iens, prpsequiiur,: Eodem die Domiriico, etc. At or-
vos ejus lapsris deiegere. De ulroque auiem pomi- dinareiitur necne caeieri omnes episcopi diebus Do-
fice cum suo loco didemlum sit, hic de Joanne lo- miriicis, nec Imjiis ioci, nec mei insiituiiest inda-
quar, diclurus postmodo de' Sisimrio in noiis ad' gare; ad poniiiicias igitnr «rdinationes revertor.
eum specianiibus. Audienda jgiiur est in priniis Inier soleuiuioies di.es a Pagio hiemoratos,- quibus
doctrina Pagii de peniiliciis ordinaiionibus. Hasfieri fiefi auiumat consecrationes pomilicum, liaud dubie
coeptas docet post deviclum a Coiistantino Maxen- receiiscntiir Nalivitas Doniini, Anriuiiliaiio Domi-
lium, paceirique Ecclesiae reddiiam (Ad _an. ti8, nicai Lncarualionis , el lialivitas praiciirsoris Chrisli;
nhm. 2i))-aut Do.minicis,-ani solerinioribus diebus. iis laiiien die.biis, quos prae aliis nbmino, qnia.pon-,
iiinc est qund SEcpeUarmiium secus seiiiieiitem re-, ilfices.qtiarii hujus-iomi spectandos prqpino, Domi-
preiiendit, incipiens ab ipsa ordinaiioiie Silveslri, nicas prijelatas esso, aul prieveiiieiido-ordinatibnem^
ncmpe ab ipso aiino pacis reddita; 514, quamjreli'a- si praecedebant aui prasierenndo si sequebaniur, pa-
hit ad supremum Januarii diem ex lialendis Fe- lam laciunt Boiiilacins V, Jnannes TV et- Siepha- -
hruariis, qiiibuscum Barnniuseam illigaverai. Cujns niis IIL^lionifac.us siquidem V, qui absque jussione.
doctrinae parlem primam, nempe pontitiees ordina- prineipis, ob causas memoraia.s pag. 26, an. 019,
tos esse diebus Dominicis, erudiii alii aiiie 1'agium ordinabatur, die 24 Deceminis, id est, pridieNaiivi-
tradiderunl, etpost euiri niiihi secuii sitni.. Prae aliis latis dominicae, sie volente recepio jam mpre, ordi-
Blanchinus, rujus ego vestigiis insisto, non inmio . natns est. Pari tnodo Jo.tnnes IV, anno 640, hidui
oontilieus Ronianps, .virum eiam episcopos alios anie eamdem solemnilatem luit consecralus, neniie
"
$? NOTITIA IIBTOIIICA INJOMNNEM PAPAM VI -5S
Ims a tiberii Augti.ui. llujus ieiivporibus 11ven.it TliVo-A cnnyeiiii apud "haiie Ronianam civiiatem, volci,s
pb)'Jartus cubicularhispairicius, et exarchus Italise prfeTaiiiinexarcliiim iribulare. * Pro cujus ponlifcx,
de parte Siciliae in urbem RoriJam.Ciijus advenlum no aflligeretur, persona sese f rnedium dedit. Poftas
* cognoscentes c militia "jtotiuSlialiae tumulluose civiiatis ciaiisit, * Sacerdotfis apud fossatuin, in qubiH
1 God. Luc, cognoscens. . %Cod. Luc, in medium fossaruni.
-. * Cnd. Luc, Pro cujus persona,-
-YARIORUM-NOT^.-,
2o Deeembris oiim die Ddminica concurren.e. Qiiq.i. - dica'ni.70o. Dies yero emorliialis niilii est undecima,;
si laiid:iii duo ponlifices palam faciiini-ne siilemiiita- qiieiiiadmodiiiri Pagip esti-nonaob bidui 'discrepan-
.ee- Jiai_i-.in,;cpiIocanda ordinatioiie; uier nbstfum di-
lem.qujdem Naiivilalis D<uriinicae-ordiiia..tioriibii"s
iebrandis apiani ceriseri, _acproindeordinatos. sese iigentius ae reciius, in sequenii nota plaaum fiet.
esse anle eam solemniiatem die ordinatioiii debilo,Ste- PAGIUS: "-•".' . , -
phanus 111ostendit solemniofi aiiqua dieoccttrreiite Joaitnes: Anno Dofrrin;"701," Octobris.as.ipost
praelerenndum fuisse.ul adveniens Doiuinica exspe- iiuerregnum uriiiis' mensis el 20 idibr.uin,;Joannes
ctaretur. Etenim anno 755-,Zacbaria denaio die 15 hujus nominis sexms pontifex creatur.- BiNêiLABB.
Martiij.crea.cqueponlifice quodamStephanp,quianl,e --B Joannes VI. Graccuspatria et genere luit, Paierni,
ordinatiiinem occulmil die quafio ab eleetioiie, sta- ' alias Petronii (ilius, imperatore Tiberio Absimaro
tim eligilnr alter Stephanus, et quabquain adfesset Aiigusf.iy 'sedit in poiuificntii ariiios tres, tiifenses
Annuntialio dominicce iiicarnatipiiis cnrii. Sabbato diiosV-diesduodecini,creatus iv KaL, consccfatirsiii
concurrens, quae nrdinalionem pfaevertisset-'(npn Kal..'Noveii)b"ris.Ohiit Roihae vn" idiis Januar. aniio
enim eam.ampli.i5 morabauir jussib priiicipisj. ta- 70S. Vacat sedes 'meriseniuiium, dies decein et octo.
men ad" seqiienterii diem 26 ordinatio dilata est, ut Mariyrio (utquidam volinU) aflecfus; sed'a'quo
debila die peragerelur. Abaliis exei)iplis'tempe_;ari_- mariyrium: passus^ sit,. noit coiistst, qiiemadniodiini
dum jam dixi, quormn nonriulla iri quintovoluriiine nec liquet"sepulfum fuisse'ad caiaeumiras sancti
nohis. suppelent. llaec cum iia siril, id' firuiurii ra-: Sehasliaifij via Appia, quod quidam aflinnaiit. •&*-
lunique Liaberiveliin, quod ROniarii ppntifices, po"sl; :, - CPNIUS. _,': '-
pacem Ecelesiaeredditaiii, diebus duritaxat domiiiicis- a F-uitautemtemporibws Tiberii. Quem Jiisiiniaiius
ordinari consuevernni. Id-siquidem decet-Vrdp Rp- ab exsilio reversus; el per aqu.aeduciuiiiclani urbem
«lanus apud-Mabillan. xii, aniiquissiriiusveodem Ma-_ ingressuspest multa ludibfia eidem illala vlta~shnur
•bijlonio lesie, ac proinde a Felice .Contelorio abjudi- et imperio spoliavit; idijue"justo" Dei jiidicib acci-
catus Cencio, qui. inerus scriplor antiqiii Rilualis disse videlur, ut qiii ,fn Romaiium-ppiitificem per.
putandus.est.-Verba;auteni Ordiriis, nuriu 8I,'h'uju"s- Theppliylactum cu_bicul«iriumi:et -exarcbiiiiisUiiiii.v
niodi sunt : Pml iimcaulemin proxima die Dximinica ut descrihitAnasfasius siipra,' iiisiirre'xerat, a jasti-
-011111
oiniiifc.iisordinibui sacripalaliiet tiobili- nianu,- pb Sergii -pentifieis:perse.cuiiunem, naiibiis-
~eleclus.
bus Roinanis vgait.ad ecclesiam beali PeCri,ubi ad P ( obtriiticatn, eademqiie de'eausa iiiiperialj dignitaie
altare majus, prouiin-Ordine cohiinetnr, abipiscopd spoiiato, eadem Viiaeet imperii spoliaiioiieiri susii- .
Ostiensi speciatiler el aliis episcopis de curia cbnsecra- nerel.-Eodem Dei judicio factum esso apparet,- ut
tur. Qiiamobrem "corruit senlentia Pagii.-qui Joan- CaHiriicus patriarcha Coristantinopojitaiius, quimi-
nem VI esse or.diuatum contendit die 28 Oclobris,- mero-episcoponim multuin p'ollens;supr.nficli cpriei-
naiali beatorum aposlolorum Simonis Chauaiiaei_et ,liabuli canonibiis orientalem Ecclesum ibeiavil, cl
Tbadpi sacra, qu;eanna70iin ferianf sexlam jncide- in Roinariani insiirrejEjl, ah eodemimneralofeviri-
hat; ordiuaiumqiie eumdem esse .proxime.sequehli ctus- oculisqoe oVbafus.. in exsiJiiiin liiissus fueril
Dominica, 50 die praedicli mensis, ex ihierponlilicio . llpmam; ut <jui adep' superbein itniiiaiiu.ii pnrifjli'..
post ejus mcrlem Iuce clarius censtat, ut iuffa' osten-' cem caput exiulerat, ab eodem vilae slipem liumifia'-'
dam.Interea vacaiione.msedispost Sergiumexpend.o. lus atciperel. Ilaec e'x Theophanisêt Cedr-enf aiijia-
Posi Sergii.moriem,.unaiiimfconsensu-;ohihes.CP.dd.- Jihus. Bis. e'tLABB. . - -"
ef catalpgi. vacasse -sedem alfirmant dies L, seu _b-VenitTheppliylaclus'cubicUlqrius, etc Primrir-
meusein unum, dies xx, urhabet eorurn pars, nullo dia sui pentificatus illusjraVitJeaniies Vi .^diiohe-..
alio prorsus discriiuiiie occurreiile. llaquesi ah nigneac generose gefens,-quae magnarn e'i aeSiinfav
eraorluali d e Sergii, 8 Septembris apud Anasta- tionem: et glpriam "peperernrit. Qued scibcei jiri-
sium deflnila, L dies nuinereiiiur, ad diein Ociobris :• mumgessit, idtuit, lueri ThebpbyJactum exarchuin,"
29 ,yix veiitiim eril; ae proinde vel Anaslasiiis'pi)suii quia Tiberio impera.lore jussus R.sinam venerat ,"jn-
dieni sepuilufae proemortnali, ut putaiit-Baronius, certum qua de causa," cum.hisieria sileat ; vetcfm,
ei_ Aringliius, qui jegunt v Idns, seu'die'9,Septem- qimdrfacile cenjicl potesl, noii venerai. uf saiictai
:
bris; sive, qiiod mihi est .probabilius nec cum Mar- D sedis aut Pomificis. ccinmpdis inservi.ret. Eteinm
yrologiis pugnat,. nocte dieni rionarn • praecedente = : ubi l.taliaeexercitus
idagiioverurit, eo kaiiitradvo-
Sefgius occubuit, ita ut duhium lenianserit-xxni ari "larunt,-multumque intulssent laborisExarclid ,.nisi
xxiv dies prieter annos et menses -darentur illius pontifexiiuercedeiis tuniiillum compqsuisset.
sedi.; uibil vero dubitaium iiierit de .die-noiia Sep- veco altefurn gessit, in sequenli seciioiie Quod
' ' nariat Aiias-
' - -' "'
teinbris. deposilioni assignanda;' hoc eniui ,pacto L UlSitlS.-SOMMIER. '-- .
ilji dies recte implent interpoiitificium, et ad diem 0 ililitiu loitus Italim. Italia; exar-
Dcminicam 50 Oclpbris, qua haud dubie.Joarines est chus, poiitifici-frifensiis,Theepliylaclus,' irrtiefeln ejus pefsenam
consecralus, pervenitur, exclusis de more extremis.- leiuavit;sed. nequidquairi,resisienie militialtalica,
JSeditauiemJbannes annos III, menses H, dies xn, cujus z-;fus et constantia in"fide ae de-
_sive xm, ut habe.il catalogus Bergomas',-ei pi-imus leudendis. saepius emicuit. Ea aiitem pontilieilnis
ac lertius Codd. .Ainbrosiani, caetefa mirum in. mo- Rav.eiinaterisibus, Penlapolitaiiis, et coalescebatex ab' '
dum consemieniibus universis ; aique idcirco mor-- eo lemppfe-salubre.censiliiimiiiiefant Vcnetis, qui "
Jem ejus illigo cuni.die 11 Januarii anui 70S, ad quein . libenatem a jugo pro italialii
liucor per feciam -sed.isenumeiaiiojiem, silenlibus ' rum lyr..•^nriide, Lai.gl_bardprum,"alqiie exarcho-
vitidifcauda.Hos eriirn in BuJJsidiuin
praeter more.m Cpdicibus p.erisque annum, omnibus - ab Aisiulpho" quandpque accefsitos fuisse, '
'"
diein. Fanieîanus, .Regi.us, Mazarimis, Thuanus Agii-dJus'.BENCINUS. - :- - .- - ' prpdif
d ._.'"
alter, et ires_Anibrosiaiii pDesefeninl iudicU-5 Tibe- Sacerdoiesxtpudfossatum, mquo in ununi coh_-
rio Augusio regnante, quie certo cerlius aniniiiiin-. veiier(iitt;in.'titum misiij Joannes poiilifexuiisit sa-
3? • JOANN.ES PAPA.VI.' , . 40
unum.conv.enerant, mislt, et moniijs salutaribus tu- "Aet usque in Iocuni qui Honrea dicitur fossatum * fle-
multuosam eorum sediiionem sedavit. Dum vero rct, nullusque exstitisset, ,q.il ei.potuisset resistere,
infanies queedam personae capitulare adversus qrios^ denomihatus pontifex, ' missis sacerdolibus cum
daiii Roriianaeurhis habitaiores fecissent, et praeno- apostplicis donariis, universos captivos. de. eorum
minato exarclio, ut a propriis substantjis denuda-' manibus redemit, *>et illur» cum suo hoste ad
pro-
rentur, tribuissent, » hi. juxla sui pperis 2 pdeiiam pria ..'repedare fecit. Hic fecit in basilica beati An-
multati sunt. dreae apostoli, qute pofii.iur infra-ecclesiam beali Petri
a Deinde vero, dum s Cisolphus dux gentis Lon- . principis
aposiplorum, ambonem novlter. Hic super
gobardqrum Beneveuti, cum omni sua viriuie,, in altare ecclesiae sancti "Marcf coopertorjum fecit, et
Campaniam veniret, inceridia, ct depracdafibnes iii basilica beati Paiilf.apostoli inter coluninas aila-
multas exerceret, captiyosque non paucos cepisset•_ ris- dextera Jsevaque c vela alba. Hic fecit* ordina-
VARJANTES LECTIONES.
1 AL_ Ai juslam sibi operis pcendm; *_Cod. Luc.,, fecissel; st\.,. figerh;
? Coii.Luc, jnercedem dignd pmnas " ,AI.„ ordinaiionem unam
*3,Cod, LhC., Cisulp/uts. presbylontin 1X,-diac. n.
"._.-,
VARIORUMNOT_£.
cerdotes ad Compescendum" tumultum miiitum ,qui B simo.secundo Gisulphus Beneye.riianusdux Roma-
erant apiid.fossatum, id est-, in castris juxta urbem. norum ditiones praedabundus incursavlt, muliamqiie
Fpssaisi _suuf- casira tnilitunrt, quia vallo.Jjeu fossa indepraedam eolligbns, domum reyerstis est. Ante-
miihijaerani. Aiiasjas., Infr..;.epd..: Et Msque in loco qu.am reverteretur, cum captivos plurimos cepissef
qui horrea. dicitur, fossatunv fecissel. Idem," In Ste- Joaiines.poniifex charitatem apostolicam eommen-
phaiio lfl;. Ipsi vere Jfranci mtroeunles- ciusaS,-_cun- davit.; missis cnim ad eum in castris degentcm sa-
cluiri.fpssatitm. Longobardoryfii posl. pemctdm cmdpn cerdeiibus eum apostolicis donariis, universos cap-
absluleruni. Jriein." in Gregorip 1\., de inunitipne tivps de.ejus nianibus redemit, et illurri curn suo
Osliae : Ela' foris non longe db_ei%de~ii muris ips.am exercilu ad prppria repedarefecit, ut tradunt Ana-
civilalemalliori fossalo prmcinxit, Inde .munilienes-in stasius iri ejus Vita, ct Paulus Diaconus, lib. vi de
liriiiie _disposl_ecastra "dicfa, _qiiia'e casirisjni.li.im - Gesfis Longobard., cap. 27. PAGIUS.
coepere, Ahnal. Eranc.,' ad ann. 801 ; Alter Sarra- _ Ditm Gisdlphus dux gentis Longobard. etc
cenus de Africa legatus amirali Abrahanvqui in cqnfi- Dux. Eangobardorum Gisulphus per Campantaiii
nio Afr.icm, in fossalo, pjmsidebat,- Etiam praeforiae excurrens, eam nujlo resistenie penitusdevastahaf
coliprles juxta murbs.urbis castfa. posu.ere. Tacit., Quare pontifex, missisad.eum episcopis cum donis
vi 'Annal., de Sejano pra:feeio, piielorio : Vim_.prce- captivos omnes ex ejusmariibusliberavit, coegilque
feclurtB-nt.odicam qntea huendil, dhpersas.per urbeni illum cum;sui.SjCopiisad suareverti. SosiMiisR.' -
coliartes una in caslra. cbnducepdo. llinc praetoriani GisS/p/iMs..EademPaulusJliaconus,- " lib. vi ' can
milites,"ljcet;in urbe ii_ilitent,.prp-abseritibus_reipu- -2(j,.npvaeEditipnis. Bis et LABB. : .
blicae causa- habehtur ;. /, Limites,,li Qui niitluntur,. Q îsolphus. Ex>Paufo, iib1.vn,._c. 27,'hsee descri-
S., E.x.quibus caus. mqjor. ALTASERRA..-^ Apud fos- psit Anaslasius. -Scribil enim. ille : Hac- denique
satum,~ld ,est castramilifum. Baron., anri. 702^ n. 2. mlale,:GisulphusBenevenlanorum ducior, Suram Ro-
BJN.JS(LABI).' . -..,-''•_• ": • -•
• manofum /civitaleoi, Hispinos ntqu~e Arcom, pari
a.beinde J>ero.dutii Gisulpltus; Gigiilpliiim, Bene-. modo,oppida -, cepil. Qui Gisulphus tempore-Jounnis
ventanorum d.ucem,Jngressifm..valido cum. exercitu pqpw cum omni sria virtute Campaniam venti;~incen-
fmcs Campanja;, Rbnianoruni ditionei.n piaedabun- dia, el deprmdaiiones faciens, multos-captivorum ce-
dum incursasse, - a.begisseque .ingenlein -iipminum- , pit^ et-nsqiie in tocumqui.Harra dicilur, castrameta-
praedairi, qiiam mukis donariis Joannes "papa VI_re- tus esl, nullusque ei resistere poluit. Ad hunc pontifcx
demit, riarfat eiiam Pa'ulus Diaconus (lib. \i, cap. missis sdcerdotibus cum upostoiicis donariis 'uni-
127) : flac denique mtaie,. inquit, Gisulphus Bene- versos captivos de.eorum mahibus redemit., ipsumqne
ventanoruni duciqr S,6rari_i liomanorum xivitatem.', ducem cum suo .sxercitu ad propria repedare fecii..
Arpinum alque Arcanum, pari.modo,. oppida, cepji. - BENCINUSi.!:.,' " .
Qui Gisulphus tempore Joqnnis papm cum omni sua K Et illum cum.mo hosle ad: propria rep.'kare fecit
virtute Caibpaniam venit, incendia el deprmdationes __Hostis-est exercilus,, >sie dictus, quia in hosiem "in-
faciens, muttos caplivorum fecit, elusquein.locum siruilur.Aimpjii.ccminualpr., lib. v, cap. 22 : Sar-
qui Horrea dicilur,, j;qslrqmetalus.est',nul_lusqueeire- . raceni-deJ3aira egredientes, ei Itostem Ludovici posl
sistere potuit. Ad hunc pontifex', mississacerdotibus^~Jeryum-sequenles. Idem , cap. 28; ejusd. lib. :lnde
cum apostolicis dqnartis, uitiversos caplivos.de.eorum hoslem quammaximum poluil, cum Carlomanno di-
manibus redemii:, ipsumque ducem.cum suo exercitii jyrexil. .Vjjlelm. Tyrius. -iih. i-x, cap. 3•: (Jl interim
ad 'propria repedjir.e..fecii. Camillus Peregrinus, in cum suishostibus mregno mnrdm facere possef aile-'
Hisipria Pfincipurii.Langobardorum, recusa.lomo 11 ._ srqto...lveCaniol., episl. 28 ; Et excommunicatos_in
Tleriim Italicarum t sugillat (Pagina -524) Paiilum hostem,mitiere nmVdebeo. Panl. Varnelrid., degest.
Diaconum, el Anaslasium , quod banejrruptiohem Lorigobard., lib; n , cap 52 : His diebus mutti nobi-
Gisulphi ijarranf. suh Jpanne yj, qu.anr-ipse sub lium Rpmqnorum , ob cupiUitatemhderfecli sunl,re-
Joanrie V vult accidisse. .Ve.rum iiim Paulo, lunr i liqui vero per hosles divisi, ul terliam parlehvsuarum
Anaslasio stai sua fides, ut djluc.ide.probat cl. Jb-. ; frugum Langobardispersolveiei.it, "iributarii effwiuri--
seph Aritonius Saxi, in, nolis ad Sigonium,-de . tun ALTASERIU.-. • - • -
llegno Tiaili-e, .in. quibus--(A(. arinum ,&95,;. 704f. c Velq alba. Inler Ecclesiarum ornamenta;varii
discussaeiironoiogiaduc-imBeneve.nlanerum, yasta-^ colpris, et non exigui-pretii, eranlvela qaae_"adalia-
tioijem a Gisulpbofactam spectare pjsteiidit a.d.lem-- riaprseser.lim conlegenda, ad martyrum tumbas,
pora Jbaiinis VI, licet. incer,ium «sse. fatealuri. an -majoris conciliandae venerationis.ergo, appendebini-'"
eadem acclderii .anno 702,. ul jscribit JBaroniuSj an tur. lpsa.olim tribunalia judicuin , alque impefato- .
704,'ut enVrat Sigpniiis, cuni documenta _ripn suprum^velis.obteclaiegimus. De cariiefa imperalofis
petant, ut-qiite' potior senienlia, Iiabenda «it.decer-- ..Orientis CyrillusSeythopolitanus, apudCotelerium, ".
nalar. MArEus.. ... . ._-„•'. _Tom. HlMonument.r.Teferens sanetumSabam cori-
Deinde vero duiri Gisolphus.. Anno sep.iingenie' _Venissehniieratnrem, et ad eum iniroduciurn ait
- " CAUSA VTILFRIDIANA/ ' '
«I . - .- ~A?
tionem preshyterorum-seu diaconorum unam, id A etiam sepullus csf ad beattim Pefrum aposloluui,,
est, presbyleros iioverir, diacehos duos. Fecit aulem et cessavit episeopalus mensem ununi, diesxvui,
et pe-r diversa loca episcbpds * quindecim ,s qui
VAR!ANTES,LFCTIONES
1 Al. "JUJW.MI.- * A\. om.qui eliam....ap6slotum
'" '' " ' '"'"
'_..'' . VARIORUMNOT_$_.. .,
pag. 299. POITOcumesset httravetiim; cernilimpe- sub vesiimentis injectofilo, crucis ob hoc signaculuin
rator atigelicamquainddm formaih prmeunlem.Velo- depinxi. Et cap'. 2 : Aceessi iterum qumferesanita-
rum iii.saeris.usus erat Sptidgeriies freqiieriiissinms: tem ad iuntulutit, taclusquea dependenlibusvelis, pro-
quippe saciificiorum. tempqre, el soleriinibus festis iinus stetit venm pulsns. Jdcirco vela quae a lidelibus
ab aliaribus et iimulacris vela deducebanuir. Iliric appendenda ad altare miUebanlur, solemni ritu fes-_-
Apuieius narrat quemaduiodiiiii, isidi vola persoiu- toque excepia sunl, ut.docet gariclus Gregorius M.,
turus, ingressus templum : El dum, velis candentibus ' lib. ix , epist. 5.8, pag. 542, ubi de v.elisoblalis et .
redaclis-in diversuni, Dem venerabilem cotispectum susceptione epruindem agii : Ea autem (vela)-e.c
apprecamur. L.ib.xi Metamorph.-,'p. 585f"Paritef sa- purissimo sincerisshnoquecorde beato Pelro apostolo-
cratus iniliaiione lsiaca, obiturus frequenti pbptilo rritn principi transmhisti, prmsente omni clerp sus-
sacerdbialia munera, stetit intra veliirri, ut ait pag. cepta, atque illic suspensa sunt.'Filius'enim tneus vir
55)8: Sic adinstar solis exornalo, et in vicemsimulacri veneyandus domnus Sgmmqchus, qui mgrolum me ex
conslituio, repente^velis reduclis, 'aspeclum populi B 1 podagrm dolore.... scripta vestra_mihi dare dislulit,
inefrabam. -El hinc feslivissimum celebravindtaiem ,. el postmullumlemporis'quaihvelqsuscepldsunt dedit.
ei-su_ir_.sep_._as,, el fausta convivia. Fuerunl et.apud Postniodum vefo,in scriplis excelleniiwvestm inveni-
Hebrreos prelibsissima.vela, quibus Tabernacuiuin - mus ul cum lildnia ad beati Pelri ecclesiampottari
cooperiebalur, el januae sancia-sanclorum, quac sa- •- debuissenl. De usu autem velorurn siibjungit mox
zopliylacio ad trabem argenteum.appensa c.ustodie- Gregorius iIii cujusinetiatii pieiate confido'quia.ciijus .
- hamur. Agit de iis Josephus, lib. xiv-Aiuiquii., corpus cooperuistis terra, ejus vos iiitercessio'ab
c. 13 : Tradidil vero ei itanc.ltabeni custos.pecunia- ; omnibus peccqtisproiegal in.caelo. El niulto. pridem
rum Eleakarus tiomine sacerdos , nonmalevolo. ahi- de ho.um vafielaie, opere, et pretio , dixerat Ter-
wio-, Cutnjiislus el bonuserat, _sed dum commissa lnllianus in lib. de Ilabitu mulierum : Sed et parietes
fuisset eicuslodia velotum templi, qum tnira pulchri-:: Tyriis.el Hiucyntlitnis, vel jllisregiis velis,, ifumvos
tudhie el conslructionepreliosissimd resplendebantiti operoseresoluiu Iransfiguratis, pro pictura abuttiniur.
hac urbe pendetiiiq. Eadern vela in basiiicis aique Develis albis L_hristianp iv saeculo ad.Martyrum
sedibus Chrisliancrum passim fueruiu adhibita,.cum sepulcra adhibitis, ita, loquituf Paulitius, in Na-
ofnaiueiitis et figuris quae varias aut sanciorum ima- tali 5,: . , •',.'-,.
gines aut hislorias repraesentarent,'qued'.freqiienlis- ," Aureanunc niveisdecoranturliminavelis.^
_ sime in hisce geslis ponlificalibus aiiitcialuin vide- Et in Natali .6 : •
jnus. Aliare, qued plerumque cclumnas quatuer et
cibprium hahebat, yelis intef ipsas cclumnas appen- , Cedo,aliipreliosa feruiitdoaaria,ne,qu_e. ---
- • ,- Oificiisuniptusiiperent, qnsepulclirategendis
sis ornatum fuisse, iisque albis, et pretiesae lexturae (t< _ ^Velaferantfor-ibus,seu puro splendidalinb,
accessione decoraiis, saepius bic et aliis inlocis re- . Seu coloratistextumfucatafiguris.
fert Anaslasius. Ipsa ornamenla sepiilcroruin, in
quibiis maflyres, aliive sancli quiescerent, vela _ Sed'ea polissimum vela a saeculo quarfo et deln-
crant usiiaiissima, ad locum "veneraiionis "gratia ceps obtinuerunt, quaesacras histerias repraesenta--
obumbfandum. De sancti Martini loculo scribil bant. Qua de re piura qui cupit adeat el. Ma-
firegorius Turonensis, Jib. iv, c. 1 : Accessi haud biflonium, de Re Diplomafica, lib.,vi, pag. 4(j2.
leiiierarius ~adlocum sepuicri, -projeciusquesolo ora- BHNClNOS. -. . " , . . ' '
tiohem fudi, alque secrelius a pendehlibusvelis, uno.I. , . • - • '
CAUSA WIJLFRIDIANA.
' Ex MansiConcil.Collec.t. XII.)
ANTONII PAGI OBSERVATIONES.

Sedente Roniae Joanne VI papa, sonc.i Wilffidi ___) bushumUilir, ul eoruniobtuiibusdignarelurprmsenldri,
causa yentilari. iterum ab episcopis ccepla. Exsula- prothiiientesper.nunlios suosslatulacunonicqde frditde
verat ille a sede sua Eboracensi jamab anno G92., antiqua rutionem se reddituros, si ad illorum converi-
etdudum Seiîuspapa-eumresiituenduiridecreverat; ': lumnonnegarel perveniie;clc Poslquamverdin locum
sed Aldfridus Northumbria; rex, etBriihuaidus Can- _' ubi synodalis dispulalio debtierh esse,' conveniret;.
tuariae arcliiepiscopus haclenus moras nectendo, deinde non ila conligil, sicul ei promissumfuerat: sed
pontificis jussa suspenderant : nuric-vero pielalis, tnulimet magrimallercaiioriumquwstionesaffeisexortat
speciempr_etexenles,cpiscoporum conciliumcogunt; ehierserunl, maxime ab illis pontifwibusEcclesiarum
eo yVilfridum vocant, corianturque eum, queni Vi {quihus spoLialus fuerat Wilffidus) : cumvoiuntate.
expijleraht, veldjlandiinenlis ad lihituni suum inQe- tanien Alfridi. regis el consensu.quorumddmgbbqtum
cterfe,vel si non consentirel, opprimere. Rem gestam id fecisse (Episcopos istps) hon dubium habelur,q_ii
narrat Eddius in ejus Vita, cap. 4&: Alfredorege cum ^.pacem Ecclesiarum, avarilia insliganle, nultalenus
sanctoBerlhnaldoarchiepiscopoettotiuspeneBritannim habere concupiverunl, et mulla falsg objicientes,qum.
_. episcopiscongregatasynodoincampo,qui dicilur One- niitla. ratione verilalis compiobarepoluerunt; insuver
' strefelda (hudie Nestrefeld, qui.Iocus quinque mil- - secundum slaiuta et jussiones Theodori archiepiscopi
liaribus disiat a Ripe versus bureani); deinde legatis censendumpotitificemnoslrum confirmaverunt,eic.
ad prmsentiamsanctiWilfrjdiepiscopimissts, roganli- Wfifridus deinde multiset duris sermonibuseoritm
iMTROL.LXXXIX. _ 2
4-3 S. JOANNES PAPA VI.
pertinaciatn obslinalionis, quia per viginti e.tduos an- A et inimici sancti Wilfiidi annuntiabantinterim eiim
nos aposlolicam poleslalemnon limuerunt contentioê ei socios a sortefldelium esse segregatos, el vasaDei
resisiendo exercere, increpavit. Hinc habemus lempus quibus vescebanlur, lavari prius, quasi sorde pollula,
quo celebraia est synodus Onestrefeldensis. Nam sub jubebanl, anlequamab itlis conlingerentur,liilEM\u-,
finem anni 679 episcepi Britanniei in synedp sub cap. 46, qui cap. sequenti su.bdit, Wilfridum ctun
Egefrido Northumbriaerege cougregatieceperunisese suis navem ascendisse, et a'd sedem apostolicam ve-
immerigeres exhiberepraeceptis apestplicaesedis cirea nisse, primo verescilicet, et man aperte.utcpniicere
cansam Wilfridi: Poslquam,jnquit Eddius, cap. 52, licet.
qumdam difficilia sibi ei sumvoluntati.contraria lecta Anne Chrisli 704 S. Wilfridi causa cpram.Jpanne
audiverunt, conlnmaciterrespuerunt, elc.; quare hu- papa examinata, aecusalicnum capita excussa. isque
jusce contenliosaepertinaciae annus 22 completus est innncens prominliatiis. .Baronius quidem Wilfridi
sub linem anni 701, el hoc anno vere saltem habiia protectionem Rbmanam, ejusque. absolulionein iu
haec synodus. Necobstatquod dixerilin hac synodo annum sequentem , quo Joannes VII Ecelesiam Ro-
Wilfridus, Nonne sine aliquo realu suspicionisoffendi- manam adriiinistrabat, referl. Verum recte observat
culum faciam cunctis qudiemibuenominis niei divul- MaLmesburiensis, Iib. 111de Gesl. pontif. Angl., p.
gationem, qua episcopi vocabulo, quamvis indighum, §66, Wilfridum jam sepluagenariuin mare transisse ,
per iQ prope annos nuncupabar? Nam non solum qui Urbemque inlroiisse, ideoqiig hoc vel superiori anno,
58 annos in episcopaiu exegit, sed qui.55 aut 56, cum Wilfridus, testeEadmero in ejus Viti, quod et
dici pbtest per 40prope annos episcopum fuisse; nul- cx Eddio eiiam colligitur, natus sil anno 654. Edilius
lum enim annum deierminalufn sigiiat haeclociilio. U in ejus Vita, cap. 50, ait: Per plura spatia- dierutn
Gesla hujus synodi sic narrare pergii Eddius : el mensiumab omni piaculo,scelere degradandj pure
tlitus ex minisiris regis ponlificinoslro valde devotus, perfectequeexcusalusprobabilis sanctus ponlifex nosier
quemille d primmvovagientis'wtatulmincunabulo enu- apparuil. Nam per menses quatuor, et sepiuaginta
irivit, ex tentor.30regis lalenter erupit... dicetis: Hac conciliabula sanctissimv sedis, de fornace ignis exa- '
omnino fraude le moliunlur decipere, ul primilus per minandi (vel examinandus) dposlolica poleslale hoc
scrip.ionem proprim tnanus conjirmes eorum lanlum- modo auxilianle purificatus (ut dicam) evasit; mcita-
thodo judicium ... ut poslquam islo alligalus fueris tumquebreviler, quia in sancto pasclia, lerlia die, ter
districlionis vinculo, de cmleroimposterum permutare beatissimiAgathonis synodus adversum.pravitaiesJim-
nullalenus queas. Ita siquidem erit illoyumjudicii relicorumcum cxxv orlhodoxisepiscopisconstiluta est:
dperlio, utquidquid intlltra-Umbrensium aliqudndo teram ex quibus unusquisque pro sua provincia et civilate
lerra possidere visus fuisli, vel in episcopalu, velih fidem confessusesl, el subscriplidne sitaconfir'
inpnasteriis, vel in qualibet re_,cuneta dimillas; et si inavit,... quiper 40 e. 50 amplius annos Episcopalus
qtiid iriMcrciorumregna subseculuseras subEthelredo ima ojficiofungebatur... el ideo dignisunt pmnas luere, in
rege, omniareddendo.archiepiscopocoacteretinquas, ab carceris dnguslia usque ad finem morlis incarce-
ipso donandum cuivult: ei ad postremum iemetipsum. fati, accusatores scilicet ejus, ut.nonnulli dixere.
dotando, de luo tn sanctitalis honore cum subscriplione Quihus ex veibis aliqui perperam deduxere inde
degraderis ... Ad 'uliimum- duin diulius mullis agno- cerlp coiisiare synodum Romanam sub Joanne VI
scenlibus causam celare non poleranl, priino dixerunt hoc aifnb absolutam fuisse. Nam haee locutio 40 et
(inimici scillrel Willridi) Sanclum famulum Dei om- amplius annos rion minus annunv4icurrenteni,quaiii
nec in Vllra- G 42aul 45 designare pbtesf. Sed alia mox momenta
nibusjfactdtatibusspqliare laliler velle, ulminimam
Vmbrensium regno, .riec.in Merciorum qui- aiferemus, quibus eonstabit ihanc Synodum liuic an-.
dem vnius domunculm porliunculamhaberel. Hujus 110necessario alligandam esse.
autem judicii incteinenlia ab archiepiscopo et fege Taudem Eddius cap. 51)refert senteniiam ahsn-
diffinita, el ipsosjam inimicositorruit, dicenlesimpium lulionis Wilfridi a JOanne VI 'prelalam : B. Wilfri-
. esse\ lam fahwsum virum in circuilu nalionibusabsque dus, Deo aihabilis episcopus,\in'quo nullani criminis
ulto capilali criinineomnibus bonissuis privare.-Novis- per tol -concdiabulanoslra examinando tam diligenler
simumnero aliquid humanias perlractantes censuerunt, objectidnem invenimus.,B. Pelri aposloli el apostolo-
u.t monaslerium tanlumtnodo, quod conslruxit (Wii- rum principis auctorilale, qui habei poleslalemsolvendi
Iridus) jn Rypis, et dudum cum omnibus ad itlud per- tigandique, ab occultisdelicns exsolutussit. -Tum, cap.
linenlibus, sancto Pelro donans conimendavcrit,p.r- 51, epistolam, seu decreium Joannis papae.adEthel-
papa abbali redum regein Merciorum, ei Alfridum Deirorum et
teplumque privitegium a sanclo Agalhoneredderent
familimque ibidem conversatm delulit; in Berriiciorum, id est Northumbriae regem, scriptam
possessionem,ea lamen inlerposita dictiope, ut prapria producil, qua eosdem moneu Wilfridum fuisse ab-
manus conscriptione firmiler contestarelur, quodillic solutum, saltem provisorie,! donec, iriquil Joannes,
quietus consederet, sepla monaslerii absque licenlia ipsmprincipales personw, de quibus contenlio exorta
regis non transmearet, nec aliquid sacerdolalis officii est, prmsentes necesse
adfuerinl (Romae scilicet), <JTHOS
aningerel; sed ul suum de semetipso(quod diclu hor- erat, ut cqnlentiofinem accipiqt, advenire el consedere;
ribile eral) gradum honoris abjicerel, sub teslimonib et idcirco admonetnusBerihuatdum prmsulem S. Can-
confirmationis plurimum cogentescompiilerunl. X) tuariormn Ecclesim,quemaucloritaleprincipisaposto-
Quo audilo, sanclus Wilfridus episcopusnoster con- lorum afchiepiscopumibidem cenfirmavimusreveren-
stanter et intrepida voceelevala locutus erat, dicens: tissimum (haec confirmatio Anasiasium in errorem
Qua ex causa me compellilis, ul lam lugubri calami- induxit: scripsit enim Bertlfualdum fuisse a Sergio
talis miseria - in memelipsum gladhim dirm.interfe- consecratum ; cum tamen confinnaius tanlum fuerit
ctionis, hoc est subsvriptiohemproprimdamnalunis, a'Jpanne VI multis post ejusdem Berthualdi ordina-
converlam? ... Sed di huc noviler orta qucEUione,qua lionem annis) ul synodum convoceluna cum Wilfrido
ine vossariclitalis hdbitumviolare esiis condli, fiducia- episcopo: at concilio regulariier celebrato, Bozam
'liter sedem appello apostblicam..... jffrecaudieniesar- (Eboracensem) _.((7MbJoanHe.).'(Haugusialienseii)) epi-
chiepiscopus et rex dixerunt: Modoutiqueculpabilis scoposin Synodum faciat advenire, vocesque parlium
factus ,0 nobis nolatus damnetur, quodmagisillorum audiat, ut hmccausasynodalilerle.rmmQturitisi non
(scilicet Romanorum) quatn nostrum eligit judicium, p.ossit, ad hanc sedetn apostolicamsimul occurranl, ul
etc. Post has serniocinaliones,inquil Eddius, cap. 45, ampliori concilio flagiletur. ac decidalur, etc. Sed
solvilurinulile concitiumex utraque parle, etc.,, nosler loco flagitetur, videtur Jegendum, agvetur. Cum igi-
aulerixsaiiclus pontifex pergens devenitad Elhelredum lur Joannes papa ad Etlielredum regem de ahsolu-
regem, deuuniians ei cunclam dirm .locutionis in- tione Willridi, et de iis, quae agenda restaient, litte-
feslalionem, qum a prmsulibus conira illius. prm- ras scripserit,. isque anno Cbrisli 704 regnum abdi-
ceptum illata eral. Promisil autem rex se Ro- carit, ut tam ex Beda quam ex auclorihus Anglicis su-
mam nuutios prpprios vel scripta praeinissurum, pra ciialis liquel, ceriuin esl, npn lanlum-Joamie_Vl
"
|g CAUSA WILFRIDIANA. . . «5
Ron.anae Eeclesiae pnesiden'(e~c'ausam Wilfridi agi- A anno celebrata fuerit,. et suspicaliis sit, adactiim , in
fatam esse, sed etiam "synoduniad eam decidendam eade canonibus ,in Quini-sexta syncdo sextani
coactani, hoc anno fineni accepisse. , generalem adjectis ; cuni ta"piencertum sit, lectaqui-
Beda. Jib. v, cap. 20, uno tenere recitat, quae_con- dem esse in synodo Romana aiuio 704 habila, quae-
tigere in cau.saS. Wiifridi; sed quia stficiim et bre- dam contenta in concilio liomano conlra. Monolhe-
viter res narrat, non mirurri si Baronius, destilutus lilasab Agalhone.papa-coacto, sed ea tantum quae
quibus nunc abundamus subsidiis, discernere pen ad causam Wilfridi facefeni, non vero ad Monoihe-
potueril, an synodus Rpmana, in qua Wilfridus ab-_ liiartim darinnatioaem.
solutus, Joanne VI aut Joanne VII sedente, quove
MQHUMENTA' CORTEMPORANEA. •
': " h tiiei jucundam faciem tuam videant, et benedicat

Concilium sub Alfrido r-cqe•Nordanhymbrorum , ei . tibi anima mea antequam meriar. Age efgb (fili m"i)
Bcrlitvsldg archiepiscoîo Cantuarim habiium tem- - laliler de illb praefatpsanciissimo, sicut fe deprecaT
' pore Joannis Vj papw, anno Chrisli pcci in quc fus sum. si luo non lorige de libc saeculo
Witfrjdo dfchiepiscopo Ebqrac_ensinovm. struuritui recessuro Quod palri
machiriarwnes;llle denuo' appellans ad- Johannem g obedieris', mullum tibi
' proiiciet ad salu-
~ y
papam,-itiimicos opprimit. terii. Vale. •"_*'_". -;
- Jjim Egfridus in belLo Pictorum occubuerat, jam Vcnienii ergo ad rcges cum epistolis-archiepiscopi
Theoilorus in mortem yergebat, qui de peccatb in
"Wilfridum commisso saiiciatiis conscienliam , ipsum -Wilfridp, salutatio impertita, induitus favor. AlfrL
el ErkenwaJdum episcopum evocavit Londoriiam-: -dus,. qui eum quondam probe nossei, ad se sp.onte
ipsis'.omiila- peccata - confessus, illo se.petissimum irivilatp -prius cosnobium Heugsieldeim, binc defini-
pjrmoreri scrupulo dixit, qupd in sanctum coiiimi-
lione. concijii Eboracensem episcopafum, el Rip<s
sisset, passuseum_conlra fegulas spoliaYi, vel apena
irisianlia, vel occulta patieutia. Et quia, inquit, finis mpnasterium liberaliter indulsit. Stetit h._ecamicitia
mihi futurp annn-immiiiel,,sieu.l Deu praenunliante inter eos vix annis qtiinque,. quoad, virosa consilia,
cognovi, ei frequens.aegrituilo \_AL, aegriludo admo- in finibus quorum.dam eonfotaKeruperunt :in publi*
net], rogo te, sanctissime poiuifex, ut.benignus niilii
cominissunf indulgeas", et sedem arcliiepiscopatus cum;' quibns prasventus rex Alfridus, monasferium
mei subeas•-_quippe qni sis: omniuih- Anglorum in Ripense,possessionibus propriis muiilans bpiscopa-
Romanis: legibus peritissimus; ego. Deo dbhanle lum ibi coustiiuere meditabatur, assereus decfetis
conabiir, ut veleres offensas recenti pf/iciorum sedu- Theodori
lilate deleam, rpgesot.aucterilate et precibus amices archiepiscopi'cpnsentiendum non priino et
facfurus. Placide.ad haec, etut viriim sanctum dece-_ ultimo fempore"pro!atis; sed illis qiiae.mediis diebus
liat, respondil Wilfridus : sed ut archiepiscopaiuiri G edicta_discordia agiiare noseuntur. Quibus infensus
sine. riiajorisdefinifiene concilii susciperet, nori coh-
sentit [At, consensif]. Tolis ergo viribus fliebdbrus Wilfridus, ad regem Mereiefuni Eihelredum atrii-
exsurrexit, til Wilfridus episcopalum reciperet., cumsuum discessit. Subeo plurjme cpnversatus
missis legatis et scriptis ad Alfridum . regem. Nor- lempere,-Sexwulfg Licetfeldensi. episcopo, defuncio,:
ihumbrpiMim,qui Egfridn.successerai, et sorerem episcopatum iilum. rexit,. omnibus
ejus Elfledam abbaiiss,am de Streiiesliallt, ut siriiul- .provincialibus
latibiis refrpppsiiis iucunctanier' cbariiatcm ejus ainandus juxta et feverendus: plurima macliinamen-
cernplectereiuur; Cfljus sludii "uf-fervor paiescat. la rege_ Alfridp et Berlhwaldo, archiepiscopo,; qui
epistblam, quam regi Merciorum Ethelrede direxit, -Tli.eodoro.successerat, in Wilfridum slruentibus et
hic pnnam. , ' '"""''
:; II: '. - '. delerentibus,- .. , _
-
GloriQsissimoel excellenlissimq-regi Merciorum Theo- Hoc-tandem-sedit, ut cum spe pacispraeteriia vo-
dorus Dei gratia archiepiscopus in Domino peren- carent ad conciiium, ibi vel blandimentis ad iibitom
nemsalulem.' -
«uum iuflecterent,.vel,. si non cpnsentiret, opprime-
-Cognoscat, fili dilectissime, lua mirarida sanctitas rent. Ille doli nescius, et -alios ex rectitudine animi
paceni me Iiabere.cum venerandoepiscopoWilfrido, .: siiirhetiens, ad concilium perrexii ": sed longe aliud,
ef ideo, cbarissime, le admoneo;et in Christi cha- . quam sperayerat, expertus est. Siqmdem cum eum
ritate praecipio libi, nlejus sanctae' devotioni, quan- conviciis et falsis objecfibnibiis criminum diu faiigas- -
tiim yircs suppetunt, patrocinium,- sicul semper fe-_ sent, ad ultimum eum inlerrogarunt, si Theodori
cisti, quandiu vivas indulgeas, quia longo tempore archiepisccpi decrelis cbedire vellet. Querum ille
propriis orba.tus stibstantiis, multum inter paganos iri nequitiam persenliens, eallido responso- frustralus
Dbmirio labofavit.Etidcireo egoTheodorus,iiumilis esi.dicens se Jibenler illis Theodori deliniiionibus
episcopus, decrepitaasiate; hoe tuaeheaiitudini sugge-' qbediturum , quae sanctis canonibus ccnsonarehi;
ro,qui aaposlolica, hoc, sicul scls.commendat aucto- Deinde longa' djsputatione inipsos invectus; acriter
fitas, et vifllle sanclissimus in patientia suavpossedit et vere- quod jam. per viginti duosannps praeceptis
ariimamsiiarn, el injuriariim sibi irrOgalarum,-miti's trium aposiolurum, Agatlionis,
f.enedicti, Sergii,
et buinilis, caput suum sequens, -medicinam exspb-
" iifcredulv.Thebdofi-archiepiscopi decrela per dissen-
ciavil; ei, si-inveni graliam in conspeciu tup Ticet ,sionem'acta diligerenl, quievitfet jam
tibi pro longinquilate itineris grave videaluf, ociili bari't Alfrido.surge-
crista;, adeo ur.arcliiepiscopo diceret : Si prae,-
.47 S. JOANNES PAPA VI. > .' . AS
cipis, pater, opprimam eum' per violenliam. Quod A nimbrorum epistolam habeam, ut omnia mea mihi
cum eiiam inimicis displicuisset, ut lanli. nominis reddat. Quod si forle sibi grave vidcbitur, ut episco-
vir, ef qui eorurri fiducia captus ad conciliiim venis- paium Eboracensem habeam, pra;videat aposiolica
set, suslinere oppressionis praejudicium, aliq ilinere sedes, quis ibi babeatur episcopus: ego tanien mo-
gradieudum pularunt. Itaque- quasi pacifiee suadere nasteria duo in ea prpvincia posifa Ripis et Hagustal-
adorsi sunt, ut quia frequenlissime dissensiones in delae, qiiae fundavi, non amittam: Infine quoque
Ecclesia Dei ejus causa pullnlabant, ipse voluntate sppndeemeemnibus'decretis Rfethwaldi [Bertliwaldi]
sua possessionibus'et episeopatu cederet, el hanc archiepiscopi parituriim, quse contra praedecessorum
renuntiaiionem scripto firmarel; hoc ejus commen- vcstrorum fundalissima decreta erga meam pa.rvita-
daret famam, hoc aceumuiaret gloriam si privalus lem non fueriui. His cum accusatores a Rerihwaldo
mallet sub quiele degere, quam.pro suo ponlifieaiii, archiepiscopo missi respondere jussi essent, hoc
velpersevel per alios procellas seditionum inovere. primum dixerunt : Esse crimen capitale, qued in
cpncilic in Brilannia cnngregato decretis Britovvaldi
"Sensitpater in-his minis [At., nimis] implicitum
se nbn obediturum Wilfridus contuma-
ncgptium, el respondit, nibil apque ad cumulum in- archiepiscopi
famiaebomini valere.quam si se sua damnaret voce. citer dixisset. De bqe stans.in medio pontifex se ex-
B
Se primum-fuisse, qui verum Pasclia in.Northariim- purgavit, ut diceretse sic non indefinite resporidisse,
sed liis tanfuhnnodo pariturum, quac contra canonuiri
bria Scotis ejeclis docuerit, qui canlus ecclesiaslicos .
decreta non essent : esse aulem conlra regulas, 4it
aniiphonalim instituerii, qui sanclissimi" Benedicti . se sine ullo crimjnis objectu adjudicaret.
regulam a monachis observari jusserit, pro quibus ipse Haec tam probabiliset facilis responsio cumlae-
omiiibus nunc senem ef septuaginta fere annorum
tum Romanis excilasset, jussi.stint acctisa-
ponlifieein boc in muiiere fecipere, ul cogatur se- leresplausuin
, demtim-redire, dicenlibus episcepis, qued
ipsum scripto damnare. Nossent crgo se illud non cancmibuscautum esset, ut accusator primo
facturum, quod esset sibi dedecus, calamifas sub- quamvis
- jeclis, incommpdum curiclis : quin potius, sederh accusationis. capiiulo decidens, ulteriusad aliorum
laf et si eerum ecclesiasti- lentamentum noh assurgeret, se lameh pro reveren-
aposlolicam appe e, Jjuis tia Brilhwaldi archiepiscopi non defuluros; quinom-
cum cenflicium praesuirierei, ea revoeare.""
nia per ordinem discuterent; faclumque eslut qua-.
Jam ergo septuagenarius. itefum labores-, iterufn
tuor mensihus, sepiuaginta conciliabula coacla, vel-
Romam meditatur, nec dju mbratus mare transiit,
-Urbem propter boc solum, vel lioc prsecipuum.-finemglo-
viamque permensus inlroiit, susfmuitque riosum Wilfrido, jgnomiiiiosumaccusatorihus habue-
aliquantis diehus accusatores dum venirent;; qui, " Romanis maxima impensa mirantibus illorum
' cum venissent, illLcausam suam rint,
epistolis, ipse quod
ad se attiiiebat, 'hocallegavit < impudenliain-, . illius eloqueuliam , dum quidquid
- mpdb.
"' ''"' accusalionum objecissent, ille nullo excogitato re-
.•''•" III; -"
Dei et veritatis fultus auxilie, quasi
Doiiiinobealissiniouniversali papm Joanni Wilfridus sponsq, sed
supplex et humilis sefvusservorumDei episcopus. casses aranearum prime motu labibrum disculeret
• Cognoscat sanctilas vestra, quod perturbationibus et subruer.et; boc pronius episcopi mirabantur causi-
nuper in Rrilannia orlis ex parte eorum qui,- cpntra dicprum audaciam, qunnipdp ecclesiasliccrum gra-
decreta beatissimi Agalhonis papae illiusque succes- duum imniunes (uisiquedunus eorumdiaconus es-^
sorum venerabilium Patfum, sibimet episcepatum, et set) pr_esumereril accusare venerandum senem se-
menasteria , terrasque curii omnibus _facullatibus ptuaginla annorum poiuificem, torrentem eloquentiae:
meis usurpabant, cempulsus hanc sacrcsanclam' inter se ergo multum diuque graeeizanles, landem ad
apnstplicam sedem appeilavi, conteslans ees per om- noslra verba conversi, damnafunt missos .dignos
nipotenlem Dnmimim, et.healum Pelrum appstpluin,' carcefe, missorem arguerunt stultitiaej Wilfridura
. ut sf.quis aiiquam accusalienem contra mehaberet, pronuntiarunt exsortem abomnicrimine.
ad vestram praesenliam venir.et, sicut bealissimi..n Hic subjicerem. -quaritum cmolumenti causae iilius
Sergii praedecesseris vestri scripta decernehant: et attulerit synodus Agalhonis papaelecla, sed et illud ,
ideo petifionem humilitatis meae gloriosaepraesentiae quod in Meldiscivilaie Franciae ab orieiile Parisii
vestrae offerendam curavi, ut vos Iargiflua pietatis posita, cum domum redirel infirmilate pressus, vi-
benevolenlia confirmare dignemini, quae a bealissi- sioue sanalussit angelica, nisi Beda Venerabilis
mis antecessoribus vestris .erga meafn parvitatem . hisloricus.dignus pro se sermonum sobrietate credi,
decreta sunt; et si guis contra me accusator adye- _ narralionem praeverlisset. Nos ab ipso omissa scri-
nerit, per veslram jussionem productus in medium, ptune perstricie inserirnus. Quamvis igilur antisies
quod voluerit objiciat: et s.i quidlibet vel roinimum rem obtinuisset, anibiebat tamen Romaeremanere,
objeclum non probabililer cassavero, paralus sum . senilem spiritnra sub dominorum apostolicorum pe-
seyeritatem canonum experiri.-Deiude rogo, ut lit- dibus.cffusurus. Reslitit pio voio ponlificis Jonnnis
teras commeiidalorias de yestra celsitudine ad Elliel- ratio, qua dicereteum Angliaenecessarium, ideoque
redum regem Merciorum adipiscar, ut omnia mona- jussit.ntquod su.pererat._evi,non in peregrinis auris
sleria mea, guae in ejus sunt provincia", quielem, ha- [oris] corisiimere',. sed patriae_commodis impende-.
Ijeant aidAlfrjdum [AL, Alfrilhum], regeni Norlha- ret, etc. - .
*9 ... CAIJSAWILFRIDIANA. -50
'
.-IV. .; •__.-. . ulumus. sedis Wdfridi iuciderit jn anhum Domini
. A
Joannis pnpm VII Epistolq.dd Ethelredum regetn. , 709, illum qui est-quintus pnsl illani.synp lum iinitam ,
q"ua a calumniis advefsarlpruni abselulum
(Vide infra.) fuisse Ueda lib.v, cap. 20, reJert ln'S:verbis:
'
. vv « Post quinque annos, inquit, denue accusatusab
Joannis papm VII Epislola ad.archiepiscopos,presby- eedemipSpfege, Aldffide.scilice.t,et plurimis.episce-
leros et diaconos el universosclericos per.-Anglorum i . pis , praesulatu pulsus est: veniensqueRomam,cum
'
pqlriam constilutos.(Vide infra.) "- ': -.
- praesenlibus
accusateribus acciperet.lbcutnse defen-
VI-'"•" : dendi.considentibus episcopis.pltiribuscum appsloliGO
''-.-' '-'"' -, -papa loanne, bmniuiu judieio probaluni est, aceu-
5. AldhelmiSchireburnensis episcbpi Epistola ad •salores ejus nonnulla jn parle falsas conlra eumcsso
. Cternm W--fridi.-.(Vide.infra.).; machinatos caluriinias. Scriplumque est a praefato
VII. . ." papairegibus.Anglorum Edilredo et Aldfrido, uteum
in episcopatum suum (eo quod injuste fuerit con-'
S. Aldhelmi SchirebufnensisepiscopiEpistola ad- d.emnatus) facerent recipi. Ju.vil.aulem cabsam-ab-
-
Wilfridum. (Vide infra:) -sqluiibiijs ejus lectio s.ynpdi bealae-memeriae papa»
"'"- . - VILl. Agathpnis quaequpndam ipso praesenlein ur-beatque
. in epdem concilio interepiscopcs residente (ut pfae-
ad
Cori«Jii_mRomanumduciotitate Joannispapm VII, '.' diximus) acla esl. Cum.ergo, causa cxigente ,-syrio-
instatitiajnJusliniaui imveraioris,procanonibussextm; g dus eadem coram nobilibus el Jfequenlfa pbpuli, ju-
tynodi confirmandisvet-reprobahdis,ihdiclum,anno' bente apostolico papa, diebus aliquot Jegerelur ,
redemplofisDCCV,'tempore Joannis FLL._ venlum est adlocum ubi seriptum erat : Wilfridus
Qua occasictie iiaec syiiodus Romae coacta fueritt Deo amabilis episcopus Eboracensis eivitalis, apostp-
SridicatAnastasius supra in Vita Joannis VII., nimi- licam sedem de sua causa appellans, ei ab bac pp-
rum quia per epislblas. et legationem ab jmperalore i testate de certis incertisqtie rebus absolulus, ete;,
Jusliniano peiilum est, ul sancilos Cbristanlinoppli - quae 'jsupra posuimus. Quod ubi leclum esl, stupor
, canories-Joannes pa.:a corigregalo,coriciiio.examina- appreheridit a.udi"enles: et sileme-leclore, ccepeiunt
ret, et quos caiholicaediscjplinacconseniienles re- alterutrum requirere, .quis esset ille Wilfridus epi-
pefissel, rejectis caeieris, probaret' ei ceniifmarel. scopus. Tum Bonifacius.consiliarius apostolici papae,
Indecenti paslulaio nihiflfontifex detulit, et jrecie,: et alii perplures-, qiii eum (emporibus Agalhonis
riam iricenveiiiensestetvalde indecerum, vel. inini- papaeibi videruril, dicebant jpsum esse episcopum ,
nium approbare_eorum quaein pFeudosynodocoristi- qui nuper Romanf accusatus a.suis,,atqueab aposto-
itita fiieririt. Vide quae dixi supfa in Vita Joannis , lica sede,judicand_is,-advenerat.
yerbe Concilhim.Hac eadem synodo Wilfridus, Ebo- •. < Quijamdudum, inquiunt,- aeque accusalus Iiuc.
racensis episcopus, poslqifam jahi'ante:s'ub Agaihone : adveniens, riiox audita et dijudicata causa et cohlro-
papa seniel injiiste accusaius, in Romano concilio _versiaulriu.sque partis , a beatae riiemoriae papa
sub eodem "Agathone Romaoabsohitus Msset,. ab_ Agathorie probatus estcontra fas"a suc episcnpatu
Aldfrido rege seeundo accusajuSj^securidbsyriodali repulsus": el tante apudeum liabitus est honore , ut
judicio Romaeabsblulus fuit. Ha;e,_testeBeda, acci-,.,., * ipsum in concilio quod cpngregarat episcopertim
derunt anrio uuaftb arite pbiiuin^Wilffidi, adeoque ^-quasi virum iiicerr'upt_e.fidei.etanimi prebi residere
arino Christi 703, tempore Joannis papae VII. Nam praeciperet.vQ.uibusauditis, dicebant omn.e.suna cuiri
cum lestetur eurifdem posl hancsynodumquadrien- ipso pontifice, virurn tanlae auctoritaiis, qui per qua-
nio'_vj'xisse,"aiinoredemplofis nostri 709, poslobi- draginla prppe.annps_episcepatufungebaiur, nequa-
tuiri Osrediregis quarto, episeopalus sui .
annp 43 quam .da_nnari,.dehere, sed ad inlegrum culpisac-
dierii siium obifsse, iiegari non pptesl Iianc synodum cusaiionum absolutum in patriani cutri houpre re-
praedicib "lempore celebfalam fuisse. Scribit enim verti.-'» '-'-.'-
Beda, lib. y, cap.- 20, eumdeni Wilfridum annis • _ ix. •"-*'-.•
ibepiscopatum tenuisse ; et rursum lib. m, cap. 26_, -
afftrmat primuni annum sedis illius cum annb Do- *Concilium ad fluviuth Nidde in Norlhumbria, ab
niini 6t4 coincidisse ; unde necessarib infeilur quod. Osredo ibidem rege, et Berlhwaldo archiepiscopo
a Conciliuin.]Cum post impetralam absblulionefo sa Eberacehsis, Joarines Ilag.uslafdensiSj,et Eadfri-

Wilfridus Roma decessisset," veiiiensquei.in Galliam dus L\niMarhieas\s)xum_abbaiibus:.nechon el beata
in mprbum gravissimum incidisset", appariiierie e,t Aelfleda abbalissa ( Stieaneshalensis monasierii,
medeia saiiwi Micbaelis miraculese liberalus, hoc fiiia Oswii Northumbria; regis) semper tolius provin-
arino venit in Angliam. Cumque, leetis epislolis cim cohsolalrix, optimaque poncilialrix; Berihualdus
apostplicis, ab archiepiscepo, Iicherilice aeciperelur, quoquedrchiepiscopuset Wilfridus episcopus simulin
ab.Alfridoauiem rege aecusatoresui coniemnerelur, D | una die adveneruht. Deindesedenlibusrege et episco-
post moitem regis subito defuricti faclum est, inquit .piscum principibuseorum.in loco synodali, utriusqpe
"fieda, lib. y,cap. 20, ui regndnte Osredq filio ejus, libri a priricipie usque ad firiem iecli sunt V a.rciii-
moxsynodo facta juxta fluvium Ni~dde,.posldliquan- episcopus aulem dixit; apostplicam potestatein cen-
tuni ulriusque parlis confliclum,landeincunclis faveri- suisse,, u.t praesules Ecclesiarum illius provinciati
tibus, inprwsulalum sh sumreccplus Ecclesim, sicque C.Wilfrido recoiicilienlur. E.piscopiresislenles dixe-
annis, id esi, usque ad diem obitusjsui,vilain runt, nullum posse immulare quaejam faela fuissent.
- qudluor
duxit in pace. H_ecBeda praedictolbco.. BINIUS.r_- . Sed cum .summbpere favereiit Wilfrido abbatissa
Eddius in Vjta S. Wilfridi, c. 57,.de" libc cbncilio; Aeifleda,et princeps Berechtfridus, et. pfo eodem
in quo pax reformala est, loquens inquit: Iti_pihno praesulemul.lain syriododixissebt, ut videfeest apud
(scil. aiiriq) Osrediregis, Beilhtialdus Cdnluariorum Eddjum, episcopi sibi muluo separali ab aliis inire
•Ecclesim; et pene toiiiis Brilannim Archiepiscopus~de consilium cceperuht; aliqnandocum eis qrchiepiscopus,
Austfo veniens, Itabensex_prmceplo qpostolicm sedis aliquahdo vero.sapieritissimavirgo Aelfledd: et- hujus
aquilopaliitm regem cuw omnibtisepiscopis suis; et ' sancli concilii tdlis fints exslilit, ut oinnes episcopi et
abbalibus, el lolius .regni ejus principibus, ad-syno- rex cutn suis oplhnalibuspurm pacis cottcsrcliath citin
daiem locum de causa B, Wilfridi episcoft dliigeitief ~S.:^Witfrid6_episcbpo,inieiinl,'quam intef se usqtie-ad
invilare, elita faclum est. Nam in unuhi locumjhxla,. finem vitm cohsc-rvaveriint,reddenles ei. duq, priina'
fiuviumNidde ab ofienleeohgrexialirex(s'c\i;Osr_e_Uis).cieimbia,qiim itiRypis et Hagiislaldeme cum oynnibus
~~-
suiri principibmsvis, ettres episcopiejtts (nempe 8d- reditibussuis. PKQIVS,
"5L:" - S.'JOANNES PAPA VI. 52
Cantuaricv , monifit Joannis papm VII anno' Chrisii,A nunlios direcla, et per semetipsum slmitiier atlata, ut
DCCVcetebratum; in qrio accepla Joanris-papm 'epi- ea-in prmsenlia revereniim veslrm recilenlur humili
• siola , Wilfridus demum in archiepiscopatu sub prece deposcimus. Quibus venerabiles domini licen-
~
Eboracensi confirmalur. '_ < tiam dederunt ; et corani synodo, omnibus audienti-
Postquamfquae relulimus) decoucilio sub Alfrido bus, utriusqiie libn a principio usque ad finem lege-
rege, et Derihwaldo arcliiepiscripo, anno graliae ~iOi bantur. Post lectibnem antem; cunctis laceniihus,
perorassel Malmesburius, ad Niddense lioe coneiliiim Berecifridus,-secundus a rege princeps, ad arcbje-
transiens^ sic ordi.ur : _ Rediii igiuir (Wilfridus) piseopum- dixit: Nos qui interpretaiioneindigetnus,
et aposloiicas epistnfas.regi Merciorum jam monacho quid dposlolica aucloritas dical audire deleclat. Et
F.thelredn atiulit. Humiliief ille et genu flexo digna- respondit ei archiepiscopus dkens : Judicia aposlo-
lionem salutaiionis apostolicae suscepil, et periectis licmseclis longo circuhu ei qmbagibusverborum unum
'cliariisiquod_ienor earum jubebat, aKeriredofiiie tamen inlellectuni de eadem.tilrique libri pstenduhl,
fratris Wlfarii.quem sibi regem suffecer"at,ceiiipleii qudrum brevi sermone sensum tanlutn explicabo. Apo-
non-gravate obtinuil. Efat enim et ille timp.re Dei slolica-namque poteslas, qumprimum Peiro aposlolo
pleiius, siciil pest<]uadrienniumvpluntari;ifegniabre- el priiicipiappslblorum ligandisolvendique dpnala est,
nuoiiatiene muudp apprebatum esf: neCsegnius Brith- sua auctorilale de heato Wilfrfdo. censuit, ut in prw-
vvaldus archiepiscopus pacem non-aspernanter am- sentia mea, licel indignus, el omnis conventus, prm-
biens inunanimitalem fraiernae cencordiaa accurrit. suies Ecclesiarum hujus provincim, onliquam ininiici-
Exleriifum' minis apostolic_e*edisaiunl, legatisdam- tiam pro salute animarumretinquentes, bealo Wilfrido
nalionein suam gravibus queriinoniis aggerentibus, ]__, j episcopo in.bono.reconcitientur.-Nam his. coepiscppis
quariivis Willfidus eos jarn adjtfdicalos exemisset. 'meise duobus ab aposlolica sede judiciis optio dqtur;
'Solus Alfriihus rex Nortbanimbrorum obstina- ulrum voluerint, eligant, ulaut cntriWilfrido episcopo
tioris animi senieiiiiam \AL, seniitam] terehs, per- pqcem plane perfecleque ineani, et parles Eiclesiarum,
vicaciam lenuit. Nuntiis enim ad se ex parie Wil- - quas olim ipse. regebat', sicui sapienles itiecum'judica-
fridi "directis seren.um primo responsum retulit : veriht, festiluqnt;-aut si.hoc optiiiium noluissent, otn-
sed' depfavalus (ut credilur) malevolonini cpnsilfis, nes simul dd apostolicam sedem pergerent, ibique riia-
quibus exira suam dignitatem nimis indulgebat, re- jori consilio dijudicenlur. Si quis.;ver'o cohiemttens
<leuntes ad se die condicto iali sententia ceniristavit: (quod ab.sil) neutrum e_xhis duobus implere' voluerii,
se.quidem legatorum personis,- quod essent et vita ' sciat se, si'rex. sil dut laicus, a corpore et sanguine
-graves, etâspectu honorabiles, honoreiri'ot pareiiti- Chrisli excomtnunicaluin; si vero episcopiis aut presby-
bus deferre : caeiefwii asênsum legaiipni omniuo ' ler (quod ' est-exsecrabiliuset diclu horrendum), ab omni
abnuere, qnod esset conlra rationem "iiomini jain gradii ecclesiaslicm dignitatis degrddari. Hmc sunt
bis a loto Anglorum conciliodamnatp-propler quae- .'judicia'apostolicm;sedis, brevisefmone exposita. Epi-
libet apostolica scripla conimuiiicare. Sed nec ipse -scopi verb resistentes, dixerunt: Quod prmdecessorep
mulio post in hac vita moratus est lempore. Statim noslri olim Theddorusarcltiepiscopus ab apostolicasede
enim, lilis abeumibus, acerba-correplus.valeltidiiie, emissus,.el Ecfridus rex censuerunt,_etposleain campo
ad„ moftem exereebatur. Amariludo tormehti ra- qui Estrefeld dicilur, una nobiscum petie lotius Bri-
-tionern olim.iii aniuo regali sopitam elicuil, ei se- tanniai episcopi, suaque archiepiscopali prmsenlia ex-
-cunduhipropheiam, vexatio dedil htlelleclumaudilui fr. u celtentissjmacunl rege Alfridojudicavimus,. quomodo
~(Isai.i%L). Iuielligens euim se inerite inbbedienliae immuiare quis.vfltecit? Inl.erea autem beatissima Ael- .
plexum , prtimisit (lmneui emendalionem facti-Wil- fleda abbatissa benediclo ore suo dixit : Vere in
lfidoexiiibilurum ," si sibi vivenli adduci potuisset; Christo dico leslamenlum Alfridi regis in£a inftfiniiale,
. nec, cessavit, quaulum _.ii_e_pra_elusam vocem loqui qua vilam fihivit, qui votum-vovilDeo el sanclo Pelro
potuit, idem prpmillere, el si ipse voti.effeclu care- dicens: eSi vix«ro,_orrinia_judicia-apostolic-esedis,qu_e
rei, haeredem suum.iu faceret adjur-are :'et'ille qiii- antea renui audire, de' beato epLcppo.Wilfrido, lm-
dem maiure defunctus, aposlolicas lilteras se spre- . plebo. Si. tamen diem oJiiero, dicite tamen baaredi
visse sero indoluit, quarurh iuinas effugere non me- " meo in nnmine Domirii, lit pro femedio animae meaa
rait: quas, quia crebro cqiumemoravi, hic abbre- -judicium de Wilfrido episcopo "aposiolicuinfftpleat.»
viaiasponere fert ammus, ul palam sit quaniaini- Haecea Ipquenie Bereclfridus praefeciusregis-p.rinceps
seria-involvat ni.irtale=-,quod illi viri; quos -sanciis- fespondens dixit: Hwc esl voluhlas regis_etprinciputn
simos celebrat anliqui.tas,_Theodorus, Berlhwaldus, ejus, ul ntandatis apostolicwsed':s, et prmceplis Aifridi
Joannes^Bosa, hec non ci Hilda_abb'aiissa_digiadia- regis in pmnibus obediamus. Nant quando, in urbe ,
bili-o.dio ii.ipetierint Wilfridum Deo , ut ex ante dic qum BebbamljUfg dicitur, obsessi, el_uhdique circutn-
:tis prohatuf, acceplissiifmm. i cincti in hoslili-maiiu angustiaque rupis lapidem man-
fleddiusin Vita S. Wilfridi,'cap. S8, quem -Mal- 'sitnus, iiiilo consiiio inler nos, s. Deus.nosiro recjali
inesburiensis fequitur, longiore-Iilo acta bujus synbdi puero regnum palris sui concessisset, qum mandavit _
quem hic adjicere lriijei.-' sancia aposlolica auctoriias de S. Wilfrido episcopo_
-produxit,
< In primo anno Qsredi: regi-i fferclwaidus, Gan- -
adimplere Deo spoporidihtus : et slalim posl.vola mula-
luariorum Ecclesiseef peiic toiius Britanniaearcliie- O lis animis inhhicorum concito ciirsu orimes cuttijura-
-piscopus, de ausiro 1 veniens, babens "ex praeeeplo jnento in amiciliam noslram conversi ~sunt~,aperlis ja-
aposloliciB sedis aijuflpnallui» regem cuni oinnibhs nuis de angustia liberati sumus,' fugatisininiicisnoslris,
cpiscopis suis et abbaiibus,' et loiius" regrii ejus "regniim dccephnusi
pfincipibiis, ad synbdalem Iqcrim de causa B. Wil- . «"Ppslquani Ii.cc verba finita sunt, episcnpi sihi
fridi cpiscopi diligeriterinvifare; ei ita factum est. mutue separati- ab aliis.inire censilium ecsperunt;
Nam in unum lbcum juxta ffuvium Nid ab prierite . aiiquande cum eis arcliiepiscppus, aliquando vero
coirgregati, rex cum suis, et tres episcopi ejusciiih "sapientissinia virgo Aelfleda-; _et bujus sancti concilii
abbaiibus, nec non et heala Aelfieda abbatissa, senir lalis linis exsiilit, ui omnes episcopi el rex cum snis
per totius provinciae consolatrix, opiimique consilia- optimatibus, purae-pacis concordiam cum sancto"Wil-
tfix; Berclwaldtis quoque afchiepiscopus et Wilfri- fridoepfscopo inierint, quaminter se usque ad finein
dus episcopus simul in 4ina die aHverierunt. Deinde vit_ecoi)servaveruni, reddentes ei dub opiima cosno-
sedeiitibus rege et cpiscbpis eum principibus eorurii _ibia,qua; in HRypis et.in "Haguslaldeiisecum omnibns
in loco synodali,' tiali modo ar.clii'episci)pu_iloqui in- reditibussuis. Et illa die omries episcopi s.einvieem
cipiebat: Oremus Doniinum Deuin noslruni, ut pacis "osculantes et amplexantes ',- panemque frangentes
concbrdiqtn in cordibus noslrisper Spirituni sunclum pommuhicaverunt; et gratias agentes Deo omnis
iridulgeaU Habeihus enim , ego £t'beatus Wilfridus - -bijjus beaiitudinis ,' •in pace Christi ad stia loca re-
episcopus,~scripldaposloliccesedis patyitaii mecs pet mearunt,» . "_
ANSO DOMINlDCCVI.I.
"
IIQMANUS PONTIFEX.
. NOTITIA IN JOANNEM, P.APAM VII.
- _ (__ib.Pon_i._c.) ". .'
« Joannes VII natione Graecus , patre Plalbiie , A que auri et argenti quanlilatem muJlam expendil, et
sedit annos n, menses vu , dies xvn. * Euil aulem venerabilium Pairuni dextra Jaevaque"vulius efexit.
temporibus Tibefii Augusti et Justiniani imperateris, Jlic restauravit basilicam sanctaa Engeniae quas Iongo
vir eruditissinuis, et facundus elcquentia. Hic fecit teinpore * delecta alque dirupta fuerat.", Laboravit
oralerium sanelse Dei Gehitricis inlra ecclesiam beati aritem et iri'co3ineferiis beatorum mariyrum Marcel-
Pelriapos.oli, cujus parietes rimsivo depinxit. lllic- iini el Marci, Damasique sancii oontificis. i Fecit
- "
r'.- V-ARIAJNTES LECTIONES.
'
1 AI. oin. _fuil 'autem..... hhperaloris. " _ * Al.,, dislecla.
'
_
' '
. VARIORUMNOT_E. . -
a Joannes ,V1I. Sedis Apo;lolicae vacalienem pos^ net, inter se valde discrepant. Catalogi siquidem
mortem Jearinis VI, usque ajl alterius Joannis ordi Veronensis et Colberiinus sextus babent menses-viu;
nationem, calaIo.ii.et Godd. riiagno consensu deff Bergomas, Lucensis, Farfensis, tres Colberiini,
niunt unius mensis, ac dierum octodeeim, 'praetei quartus, quinlus et sepi.mu«, una cum Godd. vul-
cataLogumVeronensem uno minus die riumeranfem, galo, -ambobus Freberiahis, TJiuano aitero, Cavensi,
<_uodprocedit exclusis extremis , et Colbertimmi et Farriesiano, menses vn; Palatino-Vaticanus, duo
tenium aperle mendosum, nam dies numeral omninc Colbertini ^secundus, et lertius, cum Codd. Reg.
triginta. Recle igiiur per nos epnsjituta die emor- Mazarino, Tbuanp pfimo, Ambrosiano item primo,
tuali praedecessoris II januarii, djes ordinationis quibus suffraga,tur JLuitprandus, -menses vi. Ex Iiis
Joannis VII per sepatet-; quippe ab il Januar. 70S vero tam-yariis opinionibus potior haud dubie est
per mensem unutri diesque octodecim inlerpontificii a quaeJoanni tribuit menses vn. Pariierque inter alias
desceudendo,Calenda;Martiaeoffendii"nlur,qu_ecodem aliorum senientias de dierum nnmeroi eaeligenda
anno 705 cum Dominica cbncurrebarit, utlit. dom. fuitquse seplemdecimjiumeral. Eteniin Joannes VII
- D fidem faeil. Easdem Kalendas Martias et Pagius anno 70S,RaIendis Mariiis, ordinatus,postquam'-sedit
tribtiere ordinationi Jpannis est. conipulsus, quia •anrios n, menses vn,_dies xvn, xv-Kal. Novembris,
nullum festum diem habuit obvium, quod suam seu 18 Oclobris, sepultus est. ad beatum Pe.trum
Obronplpgiam aeqiiaret. Quid vero? Quemadmedum apestplum, -iiidictiotie 6, seu anno 707, ut tradit
is iidui retraxit erdinalipnem praedecesscris, ejus- Anastasius. CEKNUS.
que depesilioiiem, ila bidui nunc distat ab iisdem Joannes VII. Ponlificalum. adeptus est anno
Kalendis Mauiis. lllud vero m recuperet arleutitur Chrisii 70S, prima die Marlii, cui recens electo hoc
plane-singulari, quam ipsius verbis proppnendam prope miraeulose contigit, ut homo Graecus opera
arbiiror,ûtlegenti sit patentlor : Veruin, iriquit de Grascorurii.e numero cardinalium-aliorum in sede
interpontificio, loco diesxvm legendum diesxix,.e_c- apostolica collocalus, apostolicum spiritunV haere-
cluso eiiamdie emprtuali lam a sede Joannis VI, quam diiaverit, atque imperalori haerelico, conciliabuli
ab inlerpbntificio, isque errof ul videlur, tribuendus Coiistantiiiopolitani, dequosupra, cOnfirmationein
Anastasio. Duo hic -peceat vir eruditissimus, idque petenti, nequaquam acquieverit. BiNe_LABB.
eo quod removit crdinatienem a die Deminica; ar- Joannes, VII. Platbne Janidega patrenatus, Ros-
guitnempeerrerislptam ealalcgprum et Codicum se- sani Magna Graecia?, et Calabria. dictae, ortus, XIV
fiem, eque suis theeis unam eruit diem, ut biatum, papa regi)icola,.diac'onus cardinalis sanetae Mariae
si fieri pessit, compleat; curhque adhuc desit dies j Novae. sedit annos n, menses vn, dies xn, creatus et
una, emormalem Joanriis VI perire jubet; - quam consecrafus die Dominico, Kal. Martii. CUCONIUS.
prorecio si perire jusserat pdst Sergiuin, curisensui |" Fecitvero et imagines per divefsas ecclesias, qtias
Gpdicumet caialogurum eum adversari nuu ppprle- quicunquenosse desiderat iri eis ejus vultum depictum
bat: nam a die 9 Septembris "Ldies iiumerans, in reperiet-.Slatuae et.imagines imperatoriimiidoraba"n-
interpentificii extrema 29 Octobris, quae Joanriis VI lur, et passim ponebantur in tehiplis- et foro. Am-
ordinationem praecessit,- desinebat; ita tamen ut bros.r Hexamer. lib. vi, c. 9 : Solamrefuxa pririci-
emortualem ipsam, seu depositionis diemabinter- pum capita,et ducli vultus de mre, velmarmore, 6b
poniificio excluderel, cumque"Sergii sede conjunge- Itomitjibus adoraniur. Idem; de Inlerpell., cap. 9 :.
Tet.Quod si tantus Codd.omnium consensus Pagium Vide quetnadmodum in civitatibus bonorum principum
r
cpmpulit-ad diem ordinaiionis recie stahiliendum imagines persevefent, deteanlur imagines lyrannorum.
TfaleudisMarliis, pari eorumderri consiantia in emdf- Corippus, de Iaudib. Justin., iib. m :
tuali die definienda 48 Octobris, hinc Joannis exitum-
...... . Piclusubique .
remoyeri noii posse evineilur, quidquidmira de sedis Justiniauus eral, doaiinispietura placebat, .
duratione dissensio secus suadeat. Et sane omnes Gaudebantquei genitoris imagine visa.
sui
quos vidiCodd.etcalalogi tribiiunt Joanni VII ponti- -
licatus annos n,; ad menses autem et dies quod atli- : ALTASEIinA.,
- '
55 JOANNES PAPA VII. -. '56
vero et imagines per diversas ecclesias, quas qui- A episcopium, quantum ad se ' constituere maluit, il*-
cunque nosse desiderai," in eis ejus vultuin depictum licque ! pontificatus sui tempus explevit. Hic fecit
reperiet. Basilicam itemque sanctae Dei Genilricis , calicem aureum praecipuum, peiisanlem libras vi-
, quse anliqua.vocalur, piclura deeorayit, illicque am-~ ginti, qu.em et gemniis!pfeciosiSdecora vii.
bonem noviter feeil, et super eamdem Ecclesiam fcllujus lemporibus Ariperlus rex Longobardorum
., VAUIANTESLECTIONES.
.* Cod. Luc, conslruerevoluit.' - * AI., vilam explevit. ~ '
' . ;
. ". VARIORUMNOT-E. ''"'"
n In eis ejus vuttumdepictum. Porilifex cum varias • DiaconP pariter exscripsit.illegitimam
usurpatiunem
imagines in ecClesiismusivo opere tlepingi juberet,- earunidem Alpium Geltiarum, et paulo post subse-
nt Su&metimago adderetur curavii. Quod in opefe' cntam jtfslam restitutionem factam a Luitpraudo.
de musivis observat Ciampinus, ef non semel prodit Eo tempore, inquit Anastasius , Luitprandus rex do-
Asuellus, dum reeenset id. genus.imaginesab ar- riationem palrhnonii Alpium Cotliarum, quam Ariper-
chiepispopis Rayennaiemjibus ordlnatas. Qui autem tiis rex fecerat, liicquerepelierat, admonitione lanii
.
vivenles depingebanlur , ad instar oranlis . figufari viri (Gregcrii II) vel increpalionereddilam conftrma-
consueveriint. BENCINUS. .. vil. Et bic vides repetitam eam.demvocem patrhno-
h Hujus temporibusAriperlvs Rex Longqbardorum nii, quednon casu factum-, sed' prudenti consilio ad
I
B
donalionem palrimonii Atpittm Colliarum, quw longa declarandum bonorum iranslalionem a regalibus juri-
. per lemporaa jure Ecclesiwprivaimfuerat, ac ab eddem ,bus ad jura sanclae sedis facile inlelligi potest.
geniedesiruebatur, injibris aureis exaralam ~ jure pro- Annd '71ff, Longobardi ddlo potiuntur castro Cu-
pdo beaii aposlolorum principis Pelri reformavit. mano, uliqueadRoman-eEcclesiaediiionem perlinen-
D.onalio regia in Ecclesiam aureis lilteris seripta mete. Poulilexfepelit sibi injusteereptam possessionem,.
nip.ratur. Diplomata iniperaloruih aurea .Bulla obsi--•• quam, obtinefe precihus frustfa nisus, socialibusar-
-gnata tradit Pachymeres iii Paleologo, lrb: y, cap. mis Neapolitaui principis usus , nftmerata eitiem pe-
20 : '0 J_iK_r_),»-if
KU-r.Ka irpo--a-T£i; _____
3;6yor-ir.rWs- cunia redemit. Cumanumeliam casirum, inquit Aiia-
Jussu impefatoris evulgalum sla-" stasius iu Vita Gregorii II, ipse.fuerat temporea Lon-
?ai _^/)-Jtro§ou).),£_o_-.
tim diploma esl, aurea munitumbulla. Idem in Amlro- gobardis pacis dolo pcrvasum. Qnoaudile, emnessunl.
niC'., lib. I, cap. 2 : At yap §t« ;£pvtro§ou)).stMV).oytav redditi tristes. Adhonatts eliam sanclissithusponlifex,
crto-Tstr.Nam, fid.es datu diplomatibus aurea bulta et commonens Longobardos, ut redderenl, qui si non
munUis.ALTASEBEA.- acquiescerent,in irainse divindmincidereprodolo quem
Hujus lemporibusAripertusrex Longobardorumdo- feceranisuis scriplis deleslabalur, natn ei tnunerd eis
nalionem-palrimonii Alpium Guliarum , quwlonga per dare iil resliluerenlvolaitmulta.Sed ilti turgidu meitle',
tempora a jure Ecclesim privatdfuerdl, ac ab eadein . neque tnonilis qudire, necreddere sunt passi. Vndeni-.
gente detinebalur., in litleris aureis exnralariijure pro- . mis ideni sanctus-indbluit ponlifex, sesequespei conlu-
prio beali apbslolorum-principisPelrireformavit. Hunc lil divinw, atqiie in munilione ducis Neapolitani et
Jocum auctoris libri Po.niificalis,seupotius Pauli Dia- populivocans, ducatum eiqualiter agerettt quotidie
coni, ex quo in libr-umPuniificalem facile tfariscri- iC scribendb prcesentabat.Cujusmandato obedienles, con-
psil-Ana^tasius ,-aul si qui alius ejnsdenfauclor, vel --silio inilo , mwniaipsius castyi virtule sub nocturrio
.jiiterpolator, illnsire dociimenium repraesenlare anti- ingressi sunt silenlio. Joannes scilicetdux cum Theodi-
quissimae posse.ssionisdiiionis-temporalis iniavorem . mo_subdiacono., el reclofe, alque exercilu, el iTongo-
sanciae Romanaesedis, qui noii sit illi plns aequo in- bardos pene trecenloscum eoruni Castaldioiieinterfe-
feii'sus,.mecurn.agnoscere haud gravabitur. HaecAI- . cerunl, vivos eliamamplius quingenloscomprehehdeii-
pium Cottiariim sivedonatip, sive resliuuio, narraiur.'.' . les capios-Neapolhn duxerutit. Sic castrum recipere
lacia arinp 7.04,sub poiiiifiealujoannis VII, non lon- poluerunl. Pro cujus redemptione sepiuaginld a.uri li-
.ge ab aetate Pauli Diaconi rem.narrantis, qui florebat brasipse sanclissimus papa, sicut promiseral anlea;de-
ad aniium 770, quique nedum lilteris corisignalam dil. Ex lipc testimenin, qupd vplui iniegrum prpferre,
affirmat,sed litteris «iiireis^,quam ipse pptuit siiis elarcdeducitur per.ea iempera Romanam Ecclesiam
oculis usurpare.Non haeefuil donatio massaealicujus, possedisse jure incontroverso lerras, et castra, ad
aiitfiindi.auiliorii, aut oliveti, cujusniodi iilliniias quaeretineii.da,,aut amissa recuperanda., nullam non
nobis exbi.beiilmarmora, et tiiulieeclesiarum,'ul op- operam impenderunlsancli pontilices , precihus.nio-
lime-adimiavil iu pracfaiiprie/adAnasliisium (Tom 1; do usi, el minis, modoetiam armis el pecunia, Vidisii,
nuni.. 45 et seqq_)illustrissinius praesul, et rerum ec- lector,\\&comnientariumiusiruitBaôiiiussuper reci-
clesiasticarum expertissiinus Franciscus Blanchinus, lalo textu Anaslasii, sanclum-pontificemmque ac Gre-'
cujus jaclurain charlae hae, quas ad Jinem usque ne- goriutn P.i\imum,in nuinerumsanclorum receplum, bo-
lis suisi!lus'rarenon potuit, magno legeniium damrio na ecclesiaslicadb hoslibusinvasaminimeconlempsisse,
intelligunl,-et lacrymaiilur ; sed donatis ingeiuis n.vel recuperafe desiisse;quantumlibet impossibilispro-
iracttis .lerrarunTa Gajlicis finibus per Alfobrogos, et ~ petnodumviderelur ejus expugnalio loci, sed quod mi-
Segusium, Bobium usque exciirretitis, in Ronrariam nus possel suis, id alienis armis recipere procurasse,
provinciam olim a Nefene redacli , ut allirmai Sue- omnique sludio prmsio fuisse consilio, ope, pecunia
lonius in Vita Neronis : ltein.Alpinm(regmiiii)<-i./u._- ~~ adjuvisse , subdiacqnieiiam Ecclesiw Rotnanw opera
cto Cotliain provincimfdrmamrcdegit. Nolabileeliam usuitivsse. Sed bbserva ordineni.quo'processil, nhni-
est non appellariIias lerras vocabulo simplici Alpium, rutnut priihumpalerhis monilionibusreinagerei; dein-
stidpatrimonii Afpitim,,.cujusnominis promfscua est de ul contetnplores ecclesiasticiscensuris' exierreret ,-_
usurpatioiH velerilius .labiilis ad signilicanda cum - deinum vero ut in.eos ha?comnia fonlemnentes-ageret..-
liona fidelium pietaie beino Pelro dicaia",luin bona armis, eiSquecasliuin expuynandumcurareU Sic Deus
regalihusjuribus asuicta. Praeclarumhocmonuriieii- retn tanlam agcjredivoluii ponlificemet doclrina, el
tum Juriufn Uomanoe.Ecclesiae"niire illusiranl,. et "sahctitale ihbignem,ejusqueexempiosunciridisciplinam,
coiifirmant Anaslasi.anaregesta, vertente hoc saeculo, quq successoreserudili ablata bona ecclesiaslka ab ini-
doriaiionuin, restilutioiiuni, recuperaiionum terra.rum quis ppsses.soribusvindicarenl, etiamsi opus sit arntis;
et pai.rimonioruriia regibus Longobardis, et Francis- si cwiera.reme.dia contemnaiitur.Sed de hac refu-
cis saiieta; 'Uoriiauae Ecclisi-fi factaruro. Jiivat hic sius ct opportunius cum de Adriano I sermo occur--
unam aut alieram in aniecessiim feferre iu argunien- • ret. ISALDINCS.. : . . - • 7-
•li conlirmalioneni. Adarmum 714 , legimus in Viia Aripertus. ilaec Anastasius ex Panlo Diac, lib. vi,
Gregoriill, penesAnarlasium, qui fortasse ex Pau!o<:. c.-12,-28vdescripsil :~Hoc lemporeAriperiusrexLon-
67 NOTITIA IHSTORICA IN JOANNEM PAPAM VII. 58
ifuriatipnem palrimenii Aipium * Guliarum, quae A coram omni populo jugulari leC.t, ct obtinuitprinci-
longa per lempera a jure Ecclesiao privata fuerat, patum de quO antea tiimultubse frierat dejecius,qui
jic ab eadem gente delinebatur, in litleris aureis illico ut palaiiumingre"ssus est,. prepriumque ade-
es-aralam jure prcprio beatifapostolorum principis Pey ptus est imperfum, * tumps « quus anteasuh dein.no
tri reformavil. IIujus lemporibiis a Juslinianus iriipe- Sergip apostolicae niemcrias- pontifice Romam di-'
rator a panibus 2 Zachariae per loca-BulgariJe.riiixi.lio rexerat, in quibus divers.a capitula Romariae Eccle-
-Trebellii, Culgarorum regi.s usque ad.regiani urbeiri. siae.eonlraria scfipla ineranl, perdues metrepplitanos
yeniens, regnum proprium, dequoprojeclus fuerat, episcopns demandavlt, dirigeris per eos et sacram,
adeptus est. 3 Leonem b"eliam, etTiberium, qui lo- per quarh denominaiunf ponlificem conjiiravit ac
cuin ejus usurpaverarit, cepit, ef in medio-4 circulL adhoriatus est ut appstolieae Ecelesiae conciliuui
VARIANTE3 LECTIONES.
' Cod. Luc,'Coctiarum;'al.-, Corciarum. 4 Cod. Luc., circo; al., circus. -
s Cod.Luc. .et al , Gazarte.- c AU, prolomos.
'
s_Cod. Luc, Leontium et.:
VARIORUMNOT^l.
gobardorumdonaliohem patrimoriii Alpium Colliarutn, B que coricludit: Suiii! .quiAlpes Cottias et Apenninas
qumquondam ad.jiis p.ertinuerant apostolicmsedis, sed -cit unain dicunl essijprovinciani-;.sed hos.Vietgrini revin-
a Longobqrdisritidto tempofe fueranl.ablatw-, restiluit, Historia, qute Alpes Coltias per se provincidm ap-
el hanc donalionem aureis exaralam lilleris ,-Romdm petlat-. PA&JIJS.',. _--.-- ---""-'
direxh. Ad.Joannis ponlificalum, atque ad huncanr Arimrlus rex Longbbardorum donalionem pqtrimo-
num rpip.ea donatio -coritigit,Ileffnannus Contracitis, nii. Posiquam.Langobardfadeptisunlltaliam/jn eo-
insuoChronico.qupd.edidirCanisius , haec anrinta- rririi ditionem venerarit el Alpes Cottiae , ea nempe
vit: Anno 707. iiodtempore Aribertus rexLangoiar- regio, quae media est inter Sedunum el Ebredurium,
dotum possessiohemAlpium~Coltiarutn,duduma -Lati- inadversa parte horuminontium in Gallia Cisalpina."
gobafdis cqplam alquedetentqiri, per pfivilegiumxiureis Haee olim.AIpes perlinebanlad sancfam sedem, cujus
liiterisscriplum, sancto Peiro) J oannique.papmlradi- palrimonii pars era.nl; cuiiique illas, nullo jure usur-
dit. BENMNUS. , _ ;---' patas; diuiissimesfetinuissent: Langob irdi, eorum rex
Hujus lemporibus Ariperlus. Jcanne seplimo se-. _ Aripertus divo-Petro ejusque successori Jpanni VII
denle, Ariberliis, seu Aripeftiis.-IiiijusnominiSv II, restituit; aureisque censignatairi litieris donationem
rex.Longobardorum, donationem patrimonii Alpium ad cum-niisit, ut lestafurHoc Paulus-Diacotius-(<feGest:
Cplliarum, quae ad jiis Romanae Ecclesise "perlinue- Lang.lib. vi, cap. 28);: lempore Aripertus rex
raritj-sed a Longohardis multo lempore fuefant ab- Lohgobardomin-dorialionempalrimonii Aipium Coltia-'
ialae, restitriit, et bane. donationeni aureis exafatam. 'runi; qum quoiidamad-jus pertinuefanl,'apostolicw se-
lilteris Romam direxit, ht testis estPaulusDiacoiius, ' dis, sed a Longobardis tnulto tempore fuerant ablatw,
lib. vfde-Geslis Lpngobard^cap. 28, qui ei cap; 43 ^ restituit, _ethanc donationem aureis exaratam litteris
ejusdem lib.i scribu Luitpraiidum, Ansprandi.iilium Rotham^direxii: SoimiEn. "..
et successerem,. resiituiipnem illafn Remame Eccle- - . &justinidnus;.EC.haecsumpta sunt ex Paulo, c. 51.
siaefactam canfirmasse. Anastasius quidem id factum At vero Juslinidm~~s,qui,amisso principalu, in Ponio'
dicitsedenle Jeaniie VI; sed IJermannus Contractus, exsulabqt,auxilio Trebellii Buigaforum regis, regnuiii ,
in Caiiisi.anaClironici sui-Editione, eam donatiohem rursus recipiens, eos qui se expuleranl patricios occidit.
conjungit cuin aiino 7.0.7,qno Joannes VII adhuc se- ,Leonerii.quoque,.elTibefium, quilocum ejus usurpa-
debat ; ad eum enim aniiiimscribii: Anno 707. IJoc. verarir, cepit,-.et .in medip circicofam omni populo
tempore Aribertus, rex.Longobardorum, nossessionem jngulari fecil. Gatlicinum vero patriarcham CPnum,
Alpium Colliarum, dudum a Lorigobardiscaplain at- . erutis oculis $ Romam misil Cyrumque abbglem, qui
que-delentam, per privilegiiim aureis lilteris scriptum, eum in Pomo cxsulem uluerat, episcbptimiii loce Gal-
saiiclp Pelro Joannique pqpw reddidit. Porrp.Alpiu.ni. _ .licini cohslijuiu De qxe.rcita'.a Justiriiano CPli ad-im-.
Gpitiarum, sic aTege Cetlio, qui eas perdomujt,.dic- perium restifuto," saevi.ticet feritate, cbnstilendus "aii-
tarum, iniiiu.m Aiiimianus MarcelJinus, lib, xy, cap. ctorMiscellae, pag. 14-2;de iis vero quae iri-Ravenna--
10, sumit a Segusione oppido;" io Itinerafio vero tenses depfehensos conjurationis fautores ,' molilus
BurdigaLensi earum i.nitium sumiiurabxEibrediino estimperatbr, agit prolixe Agnellus, in Vita Felicis
oppido in Delpliinatiilio.dierno^ sic enim iri eo "legir llavennatensis, eap.,2, pag.lbO.-BENCjNus. -
tur": Mansid Ifebriduno M. 10. Inde incipiuiit Alpes h Leonem eliatriet Tiberium, qni locum ejus usur-
Cotlicw; et infra : -Ciuilas Secussione M. 10. Inde paveranljCepitf-elinmedioCircb coram oinni pdpulo
htcipil Ilalia. Sed Paulus Diaconus laudatus, lib. n; jugulgri fecit. Leo et Tiberius, inyasores.imperii, in
cap. 16,enumerans.Iialiaeprov-inci-as, scribitj. Alpes D circo stante pop.ulo trucfdalf. In . circo coneiones.et
Cbllias, sic a Coltto recje ,_ qui.Neronis lempore fuit, conciliajiabebanlur. Liviusj iibr. IV: Concilitiin. po-
.appellatas, a Liguria in Eurjm versus; usque ad ma- putorumamhium hnbenlibus Atidgnihiis incirco, quem
re Tyrrhenum exiehdi, abocciduo vero Galloruin D- marilimum. vocani. Ammian., lib.- xxvlri,. de pnpulo
nibiis copulari; in eaque-provincia,. quam quintam Roniano : Eisque iemplum elhabilaculum el concio et
haliaeiiunieral, dicithaberi Dertonam.et monasterium: -• '. spes pmriis ,-quia largitiones populares fiebant in
Bebium, Genuam qunque-et Sa"P'iamcivilates. Scd circo'et theatro (Jl Chrijsoslom., de divas. uirius-
qued spectat ad Hegem-CbtliuufPaulus Diaconusfal- queTeslam. ioc, serm. dedrco). Qiia.de causa im-'
litur, quando dicheum fuissc Neroriis.tempore: Ani- peratofes-impefium ineunles procedebanl in circuin
jiiiaiius.eniin, loco laudato, asserit eum in amicitiam iargiiionis causa. (Gregor. Tur., Hb. v,cap. 50,.el
Octaviani principis, sciiicet Augusti, fuisse receplum;. .' lib.vi; cap. 5ti). ALTASERRA. '-'..'.
Dicil deinde, cap. 18, Paulus.Diaconus nonani llalice c Tomos, Jniellige canones cbriciliabuli illius Coii-
provinciam csse inApenninis Alpibus, qvai mcie oti- staniinopbliiaiii.deqiiosupersub Sergib. BiN.aL.Aim.
ginem capiunl, ttbi CeUiarumAipes fimuuiur, landeiu- Tomos, qtwsdnle subdomno jSerîo:Canoijes TrulU
-§S ' JOANNIS_PAP_£ VII '60
aggregiirel, ct quaeijue ei \isa essenl slabilirel, ei A et -ocio. 3 Qui eliam sepullus est ad beatum Petrum
qiue adversa renuendo n excluderet. * Sed ~hic hn- -Apostoluhi ante altare oratorii sanctae DeiGenitri-
mana fragilitate limidus , hos nequaquani tomos cis, qued ipse construxil snb. die 1S Calend. Ne-
.emendans per suprafatos metropolilas direxit ad vembris , indiclione sexta , Justiniaho Romanam
Principem, post quae nbn diu inbac vita durayit. Rempuhlicam gubernanle, et cessavit Episcepatus
Ilie fecit episeopbs per diversa loca numero decem mens. 5.,
1'Al.j cessarel. -3 Ai. om. Qui eliam..., -gubertante
2 A'l. om. lomos. ~
VARIORUMNOT/E..'
nae, seu quiiiiseslaesynodi ad Jijannein VII traiismis- _ -ut superiiis dictum esl, confirmalionem synodi Qni-
sos a'b Justiniano juniore, ut eorum quos veliet re- , nisexlaa posuilavit, et repulsam tulit; sed eam eiiam
jiceret, probalis reliquis; eosdemque intaclos Cpoli m petiil a Joanne-VTI,qui,"ut subdit Anastasius, hutna-
a penliliceafferrijusses, satis aperle narrat Riblie- nci ftagililate timidus, hos neqmqudm lomqs emencfahs;
tbecanus. Quod vere animadvenendum esi, alii ponti- per suprafqtos metropolitas direxil ad prihcipem , posl
ficem fragilitaiis ac timiditatis ea cccasicne -iiisimu- qum non diu in hac vita duravit. Joaiinem itaque VII
Jant; alii dicunt niPincongruum futurum fuisse, uti- arguit Anastasius quod noluerit cribrare canones syn-
lia qute jnulta sunt a multo paucipribus inutilibus odi qninisexlaa, et iriliciim a palea separare.NVc
separare (Christ. Lup.,in not.-et sclwl. ad can. Trull.). sine lundamento, inquit Lupus in notis et scboliis.
Caeterum pontifex, si ad aequum examen res revoce- ad canones concilii Trullani, vere enim de hae syno-
tur, majori uti prudentia non pptuit quarii ebruni ni- B'do ait libellus synodicus : omissosin quinla el sexla
hil piiininp approbans qviae conflata eranf acoetu synodo canones edidit, et gb omni Grmca, id e-l, gen-
oecumeiiiei concihi nomen, llomano pontifice convo- -l\[\,atque Judaica,-quinethmreiica tradhioneEcclesias
cationis ac celebrationis prorsus inscio, sibi arrogan- purgavit. Habet bsec synodus bonamalis misla,ciinu-
te ; cum pr* sertim in eo regnaverit spirilus.snperDise lileab inutili non vitiatur ; quare poluerat separari,
.eiinvidise.adveisus apostolicam sedem. Noiihe quo- inqnit idem Lupus.
lidie accidit ut sancia eadem sedes rejieiat damnet- a_SedJoannes humancifraqiliiale.limidus. Justinia-"
que iniegros libros" ob malas aliquot. propositiones nus junior, per Trebelliiiin-iJulgaronnii regerii iri-ini-"
multis bonis admistas, -nec tamencaialogum singilla- perhimrestiluius, jussii Tiberiuni Absjmarum-capite
tim conliciat. eorum quse rejici. damnarique debue- plecti, rebusque suis iiece muliorum in itito posiiis,
runt?SOMMIER. - - j . ad Jnauneui VLIdups 'i.nelropolitarios legavit, ut su-
• Tomos quos anle, eic. llic auclor loquens de res- prenio judicio aposlolicaesedis canPnes synedi erra-
titutione Jusiiiiiani in imperiuni, quae, ut mox diclum lica; subjicereiitur, Pustulabat ul quaecuiiqiie in iis
est, rirca finem ejnsdeni anni 705 cbnligil, scribit :, pontifici visa essent laudanda, ipsestabiliret, et quaj
JUico ut.pataiitim ingressus est, propriumque adeptus emendandaccrrigeret. Sed quamvis aequa videbatur
est hnperium, tomos, quos aritea sub domino-Sergio baec imperaloris petitio, oontifextamen,-ad majesta-
apostolicmmemorim ponlifice Romam direxefat, m lem cathedrae Petri rafusspeclare.illanon approbari
quibus diversa capitula Romanm Ecctesim contraria . quae a conciliabulo essent decreia, eosdem synodi
scripia inerani , per duos melrppolitariosepiscqpos -de- canones, nec-ex parte qnidemcoiilinhatos, per dictos
mandavit,
~ dirigens per eos et sacram, per qugttijoan- "_ metropoiitario.s ad imperatorem remisit. Haeeauiem
nem VII pontificeinconjuravit ac adhortatus est ut esl causa cur npster iioc ioco liunianac Iragilitaiis
aposioticw Ecclesim conciliuni aggregaret, et quw ei suggillai Joannem , quod ne rem ingralam laceret
visa essent.'stabiliret, el qum adversa renupndo exclu- iniperatori, trilicuui a pale ifunuitsegregare. MAFEHS.
.deret. 'Jiistiniamis ifaque neu solum a Sergio papa ,
• - JOANNIS J?AP-M\YU EPISTOLA -; "..'; "'-

AD ETHELHEDUM REGEM MERGfORDM, ET ALFRIDUSI REGEM DEIRORUM , ETC.
Berthwaldum archiepiscopum Cantuarim commonet ut synodum convocel; Wilfridumque et
( adversarios suos aut convenire faciat,'aut Romam accurrere.
"
(Mansi,Col.cone. lom. XII.)
Dominiis eminentissimis Eihelredo regi Mercio- clesiae.archiepiscopo, hine illuc mandato, et ab Hil-
rum, et Alfrido regi Deirbrum, et Berniciorum j da religiosae memoriae abbatissa missi,. venisseht,
Joannes papa» episcopi lunc hic de diversis parlibus eongregatj rem
- De vestrae.quidem religionis aceessibus gratia Ijei. regulariter quaesierunt *t definierunt, eamdemque
riooperanle gaudemus,-fer_vorem ifitieicernenles in -senlenliam successores ejusdem poritiflcis praedeces-
vebis, quam ex praedicatione prineipis apestplprum, spres noslri leriuerunt; sed neque Tbeodorus ar-
Dep vestrps animos illuniinante, percepisiis, eteffica- chiepiscopus obviasse cognoseitur, qui nunquam
citer tenetis; el ntinam gaudium nosiruni meliorum postmndum aliquani huic accusationem demandavit.
excessus amplificet. Inextricabilis vero qiiorumdam Nunc quoque eorum accusationes, qui contra Wil-
dissensio ripslros. animns afflcit, quani npprtet cerri- fridum episcopum- hjic de Britannia advenerunt,- et
gij ne apostoiicorum prsecp.pierum praevaricaipres, cjus excusationes apud conventum reverendissimO-
sed cusipdes esse invenianiini. Dudum-enim-sub rum episcoporum qui Iiic inventi sunt per dies ali-
apostolicae memoriae Agathone papa, cum Wilfridus quot fieri proeurayimus, lam de epistolis anleriofi-
episcopus'pro sua causa tedem hane appeilasset; el bus et modernis, quam quae verbialiter partes deiu-
- accusalores a Theodorp, sanctae Canluariorum Ec- Ierunf, dum principales personae, de-qnihus conlentio
61 EPISTOLA AD ETIIELREDCM REGEM. 62
oniiiis exorta est, bic non adfuerint, quas necesse (sacratissime archiprsesul), sialim ccrlant obseqtiela,
est, ui-conieiiiiofinein accipial,.advenire. omnis in nostrum assensum accurrit provineia. Puer
Idcirco commenemus Berthwaldum archiepisco- regius in regem levalus, hostis abaclus, tyrannus
pum frairem nffstrum ut synodum -convocet una exstincttis. Est igitur regiae voluntafis ut episcopus
cum Wilfrido, et Rosam atque Joannem in syoedum VVilfridusrevestiatur. His dictis emotaedissensionum
faciat convenire, vocesque panium" audiat, et consi- A nehulae, serenitas pacis infusa ; cucurrit episcopalis
deret quid sibi invicem parles valeant approbare ; et gravitas in amplexum, et concordibus animis quan-
si quidem apud illam synodum potuerit remdeter- tum superfuit aivi exegil.
minare, gratum eriinobis. Sin aulem, moneat eos .' Dimissis Wilfrido duobus coenobiis, Ripis et Hen-
ad sedem apostolicam accurrere,,ut majori concilib gesteldein, ille inccncussa pace poliius, post quatuor
deeidatur qiiod hactenus terminari non poluif. Sciat reditus annos, ut Miehael arcliangelus praedixerat,
autem quod quicunque venire contempserii, seipsum tenlatus eslcadem infirmilate, qua qucndamin Mel-
-dejectioni-submitlit, nec liic, nee ibi pro episcopo dis, fam valide, ut suhite sensu et voce careret. S.ed
amplius suscipiendus; veslra proinde regalis subli- -suisad eum crantibus ut saltem ad divisionem rerum
mitas facial concursum, ut ea quae Christo aspirahte suarum.lpquelam mereretur; resumpsil. ingenue, ut
perspeximus perveniant ad effectum; qui.cunqueau- et, Joquerelur coniinuo, et post dies salutis, vigore
tem cujuslibet persoDae audaci temeritate contem- fefuso, cuncta loca sua obiret [Al., ariibirel]; lum,
pserit, non erita Deo impunitus, neque sinedanino profrequentibus morbis, vicina; mortis non.dubius,
coelilus alligatus evadel. quidquid anle in aliquibus bonis tepidius fecisse vi-
[Qum infra narrantur, Epistolm Joahnis a Matisi.sub- debatpr supplevil , praepositps pmnibus coeiinbiis
jeclas unii] Bordinavit, gazas.in quatucr divisit, unam, et eam
Defunclo ergo Alfrido, Edulfusquidam.lyrarinidem optimam, portionem Romanaedaiidam Ecclesiae,cujus
meditatus, furorem queque malesanae meiftis in Wil- auctoritate cunclis semper injuriis exemptus et Iio-
fridum evomuit, quasi in vecordiam Alfridi juratus . noribus restitutus iberil, quod el per se implere
esset. Cum enim eum pontifex, quondam, recordatus quamvis annis gravis. meditarelur, nisi ferrea quies
amicum esse, non inconsultum êstimaret adire, adeo ". cogifanlein anticiparet; secundam pauperibus, ter-
siultus efferbuit,"ut eum conlinuo de regno suo exire tiam coenobiorum praepositis delegavii, qua potentio-
juberei, ni omnibus suis exspoliatus eum dedecore - rum ainiciliam.redimerent, qua contrariorum impe-
ejici vellei. Sed enim post duos menses yita el.regno lum refringerent; quartam illis qui, laborum suorum
privatus, captivo diaderiiate meribundus bunium.. individuircomites, necdiim terras quibus se susienta-
pulsavit, proceribus regui filium Alfredi Osredum-so- r.ent acceperant. Sic accepta licentia a Ripensibus,
lio resliuientibus : quorum et_ maximus flde. et au- "quos praecipuo semper amore colueral, el coeteris
cloritate Bertlifridus submonilus a Berthwaldb ar- Norlhanimbris, ad colloqnium Cejredi regis Mercio-.
chiepiscopo concilium in Norlhanimbria fleri con- rum quo irivitabalur, siniul ut et monasteriorum suo
sentit, iit landem justa Wilfridi causa placabilem ' ruin, quae in illa regione plurima per indulgentiani
terniirium acciperet; ibi ex praecepiis aposlolicis dala ^ fegum inslituerat, quietem proeuraret, prorectus est.
est optio episcopis,_ut aut Wilfrido in sua episcopa- Ibi ergo cunctis circuitis et auctis, exacto anno et
tus sede cedereni, aut Romam pro sua defensanda semis postquam secundo proximi obitus fuerat ad-
causa.pergereni;qui his resultandum pularei exsors a monitus, apud insulam Inundalum, Janguore irruenie
communionefieiet. Episcopis suo more obnitenlibus, agitatus, exlremum diem sibi serisit, adesse, pau-
beatissima virgo Elfleda, soror Aifridj, abbatissa, cisque, quantum vires suppetebant, allocutus filips,
• post Hilciamde Streneshald, lermirium negotio fixit, sacramque benediciionem impertiens, omnis, ut
dicens : t Dimissis ambagibus, lestanienlum Jralris . videbaiur, expers angoris, (inem inivil, recensito jam
mei, cui praesens interfui, profero, quod si conva- a monachispsalterio usqueadillum versum : Eniiile
lesceret.-jussa se apostolicae sedis. incunctanter fa- spiritum tuum, el creabuntur (Psal. cin), elc. Exces-
. ctururn promisisse, vel quod morte inlervenienle sit anno aelatis-76, eplscopatus A6 : vir pre jusiitjae
facere nequiret, baeredi suo faciendum transmisisse merilu mullis jactatus periculis/quique in-ipsis ex-
cognoscitur.» Tum Berfridus [Berlhfrithus] verbis siliis nen plip deditus, sed coenebiis et episcppali-
virginis conglutinans sua : c Ego jussionibus papae bus fundandis indusiriiis esset; egregie factus ad
obediendum censeo, inquil, praesertim ciim.eor.um',p. projnerendam gratiam principum apud quos exsu-
robori accedat et regis nostri jussio, et nostrae ne- larel, idemque pro rigore jusfuiae compalriotis regi-
cessitatis sponsio;'namque dum-.nos posi.morlem .bus odiosus. Reliquit coanofjiaquol nullus, qua; solus
cjus inimicis urgeniibus iii Bebbaburb inclusi- esse- aggregaverat , multis- dividens haeredibus. Curpus
mus, in obsessionis.angusto, in vila; pericu.lo, vovi- ejus in.Ripis pertalum,.et.multa,..revereniia condi-
mus Deo impleluros nos. jussipnem papae, *i- pbtuis- tum. Hax ei hucusque Malmesburius. _ .
- semus evadere. Vix veium fuiieranius, el faleer
63 I , S. ALDilELMUS, SCWREBURNENSIS EPISCOPUS. 64
a
JOATNNIS-.PAPitTIl "EPISTOLA
AD EPISCOPOS BRlTANNliE
(Mansi,Coll.Conc.lem XII,)
Joannes episcopus archiepiscopis, presbyleris, et. A sancii Gregorii laicalein el sjnuosum, sed et cunc-
diaconibus.et uniyersis clericis per Anglorum patum "habitumdbponenles, lalares tunicas secundum
triam constitulis. Romanum morem induerent. Hujus rei gfatia, quia
Congregatis omhibus Anglorum prnceribus,' qui _etvos pari modo in sanctae Ecclesiae nostrae corporri
tunc ad beattim Petrum degebanl apestplum, post veluti propria membra amplectimur, pro deponendis
alterutrarum. partium -congriias ratioeinaliones, apo-' laicalibus Vestimenliset sumendis. ciericalibus infu- -
stolicae senteniia usqueadeo sedis praevaluit, ut volis secundum Romanae Ecclesiae niofein auctoritaie
luniarie-ornnes Aiiglorum clerici sub ipsis yigiliis aposlolica monemus.'
a An
epistola ha;c, quamexBaJuzip, Miscell. t. V, sanclus"WiJfridus secutn eo adduiferat "ad causarii.
pag. 478, profero, adjpannem VII, seu potius ad suani defendendam." Quae si valuerit conjectura,' ad
Joannem VI, periineat, ambigo, cum Angli illiRoroae. Jpannem VI potius refererida est,. MANSI. -
congregali non a.liihabendi' vide*anluf, qiiam qubs-
• ' . • "
ANNODOMlKl DCCIX. ; .: '.-- .
SGHIREBUBNENSIS EPISCOPUS.
' '
(Ex.Edilibnea Doctore3. A.fiilesrecenter.Londi.ii dala.}~.- _ _ '""
_;VITA S..ALDHEI,MIFARICIO'^^
Hgnc, inquit Doctor Giles,-legenaam inter Acta Sanclorum edilam conluli de novo cutn mgnuscriptp qui in
Mus. Bril. servaiur (Fmist. B. IV), Opusin islb codice breviora capilula habet qtiam edii. inipr. -- - . _
" "'•
•| PROLOGUS. -, ,G lia, sed et quae curiose indagandn,, in multis fepefi--
Sanclorum" Palrum pia ceriamina . studiose reco- mus barbarice aique Laiine pagihis assignata; quo-
lentes, triplici rationefactum esse arbilramur.-quod • rum aliqnam partem Romana priviJegia diversorum-
scriptoreseorum, subsequeniluni uiilitati servientes, que reguin.ifa"ditiones, stib mulierrim praesulum"ab-
ea summopere cliarlis commendafunt. Prima quidem balhmve [esfimoniis inscripia, ncslris adbuc testantur
et • laiidabilior exstillt caeteris, ut 'Deus, qui pdehas leiripnribus : necnen ea qnaea veridicis el regularifer .
fidelibus qnocunque modo prb se illatas in eorum monasiiceprdine degeniibus.velabaliisdiverscordine
cofporibus patitur, quique virlutem lolerantibus catholice conversanlibus, saepe audivimus facta per
praestat, sua in majesiate laudettir. Secunda vero, merifa servi sui, quse. ipsi aut cofporeis oculis vide-
quaieous sancti, qui tPt sudbfes, jejunia, vigilias, 6p- runt, atit a primoribus suis, jam in -coelesti gaudio
probriaj atque algeres spohlanee a semelipsfs sive . ante divinae conspectum clementiae cbngaudenlibus,
ab inimicis.perpessisurit, a pesteris verae fidei cul- frequenter audierunt; qui se volumen ex virlutibus
loribus magnifice celebrentur. Tertia autem subse- ejus. lucido sly.lo"dicebaut legisse, sed.Danofum
quitnr, ut nos iliorum. iristrenui alque imbecilles suc- - tempore, curii adhuc Christi Ecelesiampersequeren-'.
cessores," tania eorum legendo"velaudiendo viclorio- luf, perdidisse: qui omnia Deo nostro,-illis ignoto,
sissima gesta, mentis nesirae pculcs sublevandoj s"e-JD dedicata, arit pedibus conculcabant, -arit, ira supe-
qiianmr horum inblfensa vesligia. '-''";'" ranle rationem,' igne"concremabanl, seu" quocunque
Biide nos fragilies idiotae, qui nequaquara .opera modp poterant annullabant. Mulia -etiam suorum
monachi, sed laritum indigrie poftamus nornina , factcrum;in-scrinin, nnn mullum post nbiiumejus
sanciissimi Aldhelmi praesulis ortum et vilam, mira- factc, in qub beata cjus ossa servabantur, antiquio-
cula atque doclrinam, utcunque.describere, fideliter; res Palres nostri argenteis laminis ad memoriam
tamen aggredimur. Verumtamen non ea tanluni quae posterorum a.primis patribus assignata viderunt; et
oer eum, summo Opificfc.praestanle, vidimus magna- quia istud eral negligentia ei yefustaie jam pene cun-
.gg . VITA S. ALDHELMI FARICIOAUCTORE. _" 66
1
sumptum, prsesul quiflam cum aliis Deo famiilanti- iA parentibus legitur, hnne sibi dediljilium, qualem
bus inaliud, novltaiis causa, ad successorum memo- hujus nostri; opusculi vob'is monstrabit intentio.^
riam, in quo adhuc .videntur,.eadem,transtulerunr. qu.emtempore congruo fidelium .assuetudineDeo in
Fuerunt quoque,.post prima instiluta sancii viri, ecclesia pe.r sacerdotuiri manus devqte obtulit, ca-
sui loci familiares anifctores, sicut archipraesul Dun- teebumeriumque fieri posiulavit: cui non absquedi- •
starius, _de-cujus sanctttate nen dubitatur,' et alii virio nutu Aldhelinum nomen imposuit. Ald. enim,
quamplures praesyles, qucrum" sacra essa"in eadem ut aiunt bafbarice, Latine senex inlerprelatur; inde
requieseunt basilica; qui si haec prierum relaiu vera Aldbelmus quasi senexralmus. Tcre enim, etsi juve-
nort credefent, illaesa usque ad nestram memoriairi nis cprppre, aniriw senili yivebat et laudabili opere.
dubip non relinquerent, De quibus studiose Post Iwc ahnis succedenlibiis puer ablaciaiur, ef
1 absque
plura dimisimus, el coruni quac.videbantur-digna fe- -' sacris litterarurh stiidiig a genitore Chrislianissimo
laiu,'pro feferenlium. auctpritaie.-parlem decerpsi- traditurs.Qua 1n re futurorum pfaescius Deus illius
mus : ea namque quae nos ipsi-in pnesentia saepe vi- tantopere aperuit ingenium, ut-docloris animus jn
d.imus, verairi fidem praeteriioruin faciunt. jQua iri re seipsb saepe miraretiif iiimium, quod tam facile ca-
jieminem nbs accusare debere videmus : -quia bea- peret, iam aciile retineret memoriier, quae sibi _os-
tum Gregorium iri Dialogorum libris itidem fecisse B lendebat" per singulos dies. Meus namque ejus,, ccer
conspieimus :. atque (sicut ipsemet relulil) Lucas _ lesti ror.e perfusa, liujus rei fuerat causa : quippo
quoqfje medicus, cujusLlaus per omnesEcclesias (ut '-" gratia Dei erat cum illo, illiiis scilicet, qui per pro-
gentium Doclor ait) est "in Evangelio.; et~ Marcui, pheticum dixlt eloquium (Pu LXXX , \\),-. Aperi bs
Alexandrinus palriarcba et Petri discipulus, nequa- luum, et egq adimplebo. illud dogmale meo. Trium
.quam scripsere visa, sed tanturii audila, in'Evange_- quippe preprietate linguarum, nen soluui vulgaritate"
lipfumvoluminibus. Non, quod absit, utnos in mi- rerrim, verum etiam"litterarum dpgmate, sanciissi-
nimo iilis quoque aequiparemus, vel noslros iilorum- mus iste peritus exstitit. Mire denique.modo'gratiao
que rqlatores in animo.conemur reddere similes; facundise omnia idipmata sciebat, .el qtiasi Graecus
verimilameri , qnod niajeribus in larii maximpôpere natione , "scripiis et verbis pronuniiabat. Mirum
licu.it, in minimc npbis infimis et_lainen fidelibus li^- namque non fuerat, quia et sauctiSpifitus gralia sibi
cuissefideliter opinamur, Aliosquoquemjiltos divi- in ep habilaculum fecerat, et, illius linguae binos
nis paginis e.t Scripluris idem hoc egisse reperimus: doctbres apprime peritos pTacclarissimus Ina rejs,
tres vero tantum, quos supra posuimus ,- fldei inie- quem supra-ppsuimus, ad confirmandam illius liue-
grilate catliolicbs, moribus et opere sanctissimos, _ ralem scientiam,- ab Aihenis conduxerat. Laliuae
imitari hac in re, quamvis longe iricedeiide, pro - quoque scientiaevalde potatus rivulis', etiam proprie-
posse nostro cupimus, ' taie partium aliquis eo melius uequaquam usus est
' -
''__" ..CAPUT PRIMUM. - ppsl Yirgilium : ita enini in ahtiquariis suae lingnae
Familia regia, studia, mdmchatus, _elabbqlis^munus. legiiurl Prophefarum exempla, Davidis psa.lmos, Sa- -
Ad sancti igitur Aldhelmi genealbgiam flectamus., lompnis triaynluniina, Hebraieis litieris.behe nevii,
ingenium, el pro posse nobis.a -Deodaio, ex qua siti et legem Mosaicarn. Musicaeaiitem artis emnia in-_
orlus.propagme, explicemus. Hic igitur regia slifpes " slrumenta.ûae fidibus.vel listiilis aut aliis varieiali-
descendil, aclarissimis natus progeniloribus, orlho-. bus melodiae fieri possunt, et memoria tenuit et in
doxaeque religioriis verissimis indesinentef culleri- quotidiann usu habuit. Et ul paucis mulla et grandia
bus : .quibus tahtc exstitit in flde lucidier et opere.' parvis constringamus, ne ea quae dicimus taefliosis
divinicullus preiicsior, quanlum rosa-ex quibus ori-'. vilesc"ant, ut Vir undecunque eruditissiinus, plenus'.
" '
lurspinis, etlloslilii unde lurgescit cespite proprio. fuit scientia omnium rerum. .
Hujus siquidem praeclara; sebolis Anglnmm fex Inai Sed quid moramur in parvis? Ad altibra stylunf
"sapienlissimus, fulgens vita.et meribus, bellis sffe- vertamus, ul qubmpdp iste sanctus^vir a pueritia de-
nuisshnus el clarus virtutibus,-quantum attinet ad.re-. jj-guit estendere valeamus; -et qualiler' in moriaslico
giairi suhlimitatem,. fuit prineipium. Istius nemeni habituinler liominesconversando.eiPauLumcum An-
- Primalis multum ieximium, secsinde -loco. fratfetill toniPjeremitarum primes, imifando vixerit,
pro nostri
fuisse Kenten^ vifum prohum, sanctilate Iautum,, parviiate ingenii^siendamus. Menachus siquidem in
lionestate magnificum, antiquissimis Aiiglicanae.lin- Melduiiensi ecciesia effectus, quam Eleutherius vir
giiaescheduiis saepius ex liiterprete legendo atidivi- perfectus. gubernabat SUPstudio : ita inier caeteros.
mus. tjui apbsloli pfacepla Pauli adimplere sludens,t Dei famulqs vir isle cpmmprabalur; ut quanquam
" virtute
non.modica Seum praeomnibus metuehs, in\ Iiomiium utereturaspeciibiis, serriper mente interes-
uxoris casiaevivebat copula. Is equidem non idcircoj . set ciyibus angelerum. Hic autero praecepta trans-
nsoiiVintrabai cubiculum, quo carnis, ut morisest t cendens regularia , lali modulo praesentis saeciili
quorumdam, exercere cuperet desiderium; sed ut,, fungebatur.vila, qupd omnia decora visu et audiiu
quemadmodiim -Sainuelem Anna, latem. generarett dulcia corde. castissimo yilipehderet, veluii periliir
iilium, qui, nt Scr.ipiura"docet, iota aiiimi virtute>. ras feni, qu.isqriilias. Jmitahatiir hic religiosissimus_
diligeref Dominum. Vota deriique ejus Deiis.ex altb> Tcstamenti Veferfs jusiissimos Patres, in;sua unum-
prospiciens, Bicul de beatissimi Nicolai fevefendiss quemque ahimi sancla virtnte : Abraham scilieet, in
" -
67 S. ALDHELMUS, SCHlREBURNENSIS EPISCOPUS. C8
hospitalitatis reverende studio, atque in perseverantia A pastor epere cempetenti ad effeclum, perducebat,
bbedientiae, quse bonoriim operum creditur perfectio; sedule cupiens referre luerum de talenta sibi a Deo
Jeremiam quoque, in solitariis degentem scrobibus, commissp. EP tempere illius previncise-pnpulus, per-
aiqae Laudabili remolioiie a coiispectu homintim ; versus epere, quamvis subditus fidei hustrae, eccle-
Job quoque virum sumina' virlulelaudabilem, in pa- siam npn frequentabat, nec sacerdefum satis curahat
tientiae fervore indesinenter -assequitur, ne iri eo , imperium : quein vir biandus verbis monens sriavi-
(quod absit) fiefi posset qubd alicubi Iegitiir : n Oni- bus, et divina saepe (ut locus inerat) eloquia re-
niSAirtus est vidua, quam forlis nori flrmat p.atien- lexens , saeciilarifiusad ecclesiam inodeste convoca-
tia; > in cbariiatis iervore David, belligeri. Golialh lis, praeceptis eos fecundabat salutaribus. Qria in re" -
(ut refert Scriptura) victorem iypicurn, quem sequi- Doctorem gentium imitabatur, qui rudibus lac pri-
tur isle, invidiae superando vitium : in.castitate rniim praabuit, et postea ferles cibo solido pavit. Una
utriusque substanliae Joannem, charum Christo apo- nanique sabbali ad eamdem urbem, mercalOrum ex
slolum, quem cognoveral qubdammodo hac etiaui diversis partibus multiludo congregabatur maxima.:
pietateplus aliis eidem Domino complacuisse. Caete- cui pater iste, aposlplprum imitator,exlra urbem
rum in verae compassionis proposito, .quem vir isle veniebat obviam; acsuper pontem stando landiu di-
sarictissimus sequebatur, nisi ipsurn rerum omnium " vina subministrabat pabula, quo "quidameorum, per
i'actorem,'qui pro totius generis humani delicio, servi sui opus divina concedente gfalia, pro quibus
amarae mortis guslavit poeulum ad lempusJIsta stfb venprant relinquentes ad- lempus mercimonia, ad
brevitate, non ad fastidiiim alicujus, sed ad aediflca- sahetorum- hunc sponte sequebanlur saiicta ovilia;
lionem ideo ita irafiscurrimus, quia, sancto juvante sicque in ecclesia persistendo, sancta reverenter au-
Spiritu, ad alia multa, sed tamen
' ejusdem viri facla scultabant officia :" post hacc, peraclo pro quo xerie-
riarranda venire disponimus. fant negotio, repedabant ad propria. aniniabus suis,
Vir namque omriino Christo deditus, hoc sibi cum divino pfius officio saginalis.
caeteris spontaneum inferebat _maftyrium, quaiehus CAPCT II.
imriiensum triumphum sibi acquireret ex hoste ne- Acta Romm : libri ab Aldhelmo scripti.
quissimo ; si quando aestuanlis Inceritiva sentiret Huncautem in tanta persislenlemboriioperis"per-
libidinis,armatus toto cbrpofe inexpugnabili Lerica Severanlia, apostolicse sedis summus pontifex, ma-
fidei,.et caput cfnatus galea justiti_e, spem accendens gnaa sanctitaiis vir Sergius, asciverat; quia etsi loiige
fervcre coelesiis gloriae, talem Imponebat verecun- pbsitum ampla •terrarum spalla; scopulosi mbntes,
diam spiritui, carnalis uequiliae administratori. Vir- _ .scabrosaevalles separarent et aequofa, haec lamen
ginem siquideni, secundum periturse carriis spurci- quaedjcimus, et multa quae lapsa a memoria stylus
i.iaih admodum pulchram , in suo feeit castissims non perafabit, de eo persaepe audierat. Moxvero
straiu taridiu seeum quiescefe, ddnec in coelum spi- ui Sanctus tanli patris Rbmanaeque curiae monita au-
rilu intento tolum Psalfefium riiceret ex ordine; hec' diVit, iter arripuit, quamvis arduum, ingenli quidem
sie ei in aliquo potefaf malignus spirifus obsistere. referlus laetitia, quia siiccessit ei' causa principum
0 virum. lohge laudabilem, qui, sestuahtis barallirf, Aposlolorum videfe diu desideraia limina ; dolens
etsi inieresset, nullatenus sensit voraginem ! Hic vero, quod velad tempus corporeo fermino tania
namque illud est liohorabile Jignum.de quo Salohib- ,felinquebat' frairuiri consortia.- Ut auiem vir pretio- .
nis verba lestantiir, quia.-secus aquarum lluenta plan- sissimus Remam veuii, laetabundus pre peracta obe-
~latum, ad sancti Spiriiushumorem prolulil indeficien- dientia, sirie qua impossibile est alicujus animam
tem radicem, coiicivem scilicet angelorum virginita- unquam posse, salvari, apostolici viri bonorifice re-^ >
-
tem, et non metuit exterius aesiuin ab inimico sibi ceptus colloquio, et pro velle"iri omnibus illius pro-
illatum, quia infrinsecus divino rore fueral plenarie pter inhabitantehi graiiam Dei usus contubernio,
jrrigatum. Hic etiam 'est yir ille magniflcus, dequo benelicio nostris temporibus inaudito decoratur a
Scriptura dicit : Beaius homq qui semper est pavidus. rv Deb,"cui'se devote dederat; quo magis a tanto ponr
Ille vefo praecepta secutus divina, lumbos^suos casti- tifice omnique populo venerafetur. Vir quippe lau-
tale circuiriligavit eximia, tenens ardenfes lucerrias dabilis secum, quocunque ibat; uf adimpleret sibi
in manibus, intraturus cum Sporiso ad nuptias spiri- coniriiissa officia, veslimenta sacerdblalia deferebal.
iuales alque ccelestes. Quibus in Lateranensi ut sacramenla offerret pres-
Quem Eleutherius antisles laudabilis vita et mori- -byterio indutus, subsequens miraculum ostensum est
-ljtis, cujus facif menlioneni Beda verierabilis presby- omnibus. Juste et pie peraclo missae officio, eodem-
ier in Anglorum Historia eeclesiasiica, dignum conque miiiistris suis porrigente casulam, indubiiantei
siderans sacerdolali offlcio, etper serogando et aliqs ibi praesideritedivina; majestafis putehtia, ita firmiter
fide catholicos bortando, ad lantum ofdirieoi pr.omo- et constanier solis radio pependit, ac si aiicujus soli-
iit. ln quovir Dei aliquandiu vielitans irrepreberi- dae materiei sustentaretur adminicuio : baee aulem in
sibiliter niinisterio, ab eodem praesule pater mona- Meldunensi hacteiius babetur ecclesia, in sanctitalis,
cliofum nieruit constitui in. pfaediclo iMeldunensi ut decel, magna reverenlia. 0 vere noyum magiii
cffiiiobi.o. Quibus rion sponte praepositus, quidquid Elfaeprodigiuml Illum, discipulo cernente, ad coe-
assiilue docebat pollenti eloquio, lommqurisi bonus lum currus levavit igbcus; htiic, inullis miraniibus,
C9' VITA S. 'ALDHELMI FARICIQ AUCTORE. . 7C
in rloniana uroe solis seivivit radius; ille in remntaa ,_\ in honore sancti Joannis condilum super fluvitim
cosli parte claro devecius est Jurnine, istius indu-- qui dicilurFrorii, ab omni saeculari servilio redderel
menla sacefdotis in simili pependere elemento. Sedd absoluta, .episcoporumque caihedris, ordine, jussis
absit ut Uluin saneto aequiparemus Elias! ille eriim n el .-.yiiodis,Et, si quando aliquo ordine ecclesiastico,
propbeta magnifi_cus:adhucvivit, quo conira filium n ve) etiam i.ndigerenl presbytero, a quocunque vellent
. iniquitatis dimicet, quin etiam moriendo et resurgendoo illum faeerentordinari, caiholico lamen existente
divinum praecedatjudiciimi; bic vero sanctus confes- episcopo ; siautem religiosum abbatein obirecaniin-
sor, de perceplo prosmio ante Dei tribunal exslai.lae-- geret, et ad_alteiius electionem veiilum esset, illiini
lissimus, ubi sua pietale iiilercedal pre cimctis fide-- quem Teligiosa congregatioservorum Deieligeret
lihus : verumtamen, quanquam dispari meriio, si fass omnium communi consilio, hunc e vesligip prpmb-
esl dicere verufn, ainbo valde placuere Deo.- - . vendum. Jam tunc enim ambitic mnnacherum inole-
Post hasc saiicto viro apud praedictum ,papam diuu verat : jam nen ut pastpr per pstium,.sed ut fur
moranie, divino ingerenie Spirilu.rogalus est ab ep,, aliunde.volebat mercenarius inlrare, ideeque divinae.
ut quemdam baptizaret puerum ; de cujus utique ge- rei previsor isla poscebat. Quae lamen inbabitantium
nitere in pepulp absqueevideniiae causa-satis du- vitiis et ambitione querumdam -Pmniainulaia viden-
bium :-quia, ut meris est fere cmnium gentium,, B J tur ; nam ad nihilum pene redacla religione, spretis-
plebs rumigefula, Iiunc genuisse apesiplicum aestima- apestplprum adJiprtaiipnibus , quae ipso coniineniur
bal. Falsc enim gens inscia lioc de tante aniistite__ privilegio,non soluni in ilJp IPCP,verum.etiam in mut-
opinabalur, quia pef vitaemerilum in registrissuis 5 tis Jecis Angliae,inlicrieslali.el lurpibus lueris servien-
aliisque Seripturas- lecis vir apcstplicus declaratur, les, sui eisuariim rerurri libertalem jusie Dei judieio
Cujus patris vcluntalibus sanclus Aldbelmus obse-. amiserunt. Sanctis etenim viriset emni linnestate praa-
cundans, puero, nonnisi novem dierum-spatiurii, utt , dilis, ul ipse. apeslplieus in centexiu suaa cratipnis
perl)ibelur, gerente, fidelium more in ecclesia cate-. ait, talis libertas debetur et ccnceditur. Nani si pre-
chizatP, coram asiantibus furbis praecepil edicere, sii pri* vplunlaii servientibus, et terrenis coinmcdis in-
paier ejus.esset is qui vulgo dicebatur. Illico infans,, liiantibus, larila libertatis lacultas tribueretur, decer
quanquam nimium parvulus, reiriotis contra Tialurami viLeet sanclitatis habitus non mcdice'deturparetur.
linguae obstrusionibus , fecit quod abbas ille jusseratt . Quae libertatis scripta sanctus is.lead praetitulaia
sahctissiriius. Loculione enim sibi diviiiitus data, sa- monasteria detulit-, atque duobus tunc in Anglia re-
lisque intelligibili, oslendii omnibus non se esse-ge-' gibus ostendit, Inae scilicet sup avunculo, regi
nitum illius opere, quem vanus in lioc referebaf po- / Saxenum, et.EtlielredP, regi Merciorum : quacetiam
pulus. Mirum quippe nequaquam est, quia novitate ca- idem sttenuissimi el Dei z_elurepleti reges siia au-
rel: ille namque qui asinaeriiditatem humano eloquip, cterilate sanciverunt, quia incerruptibili auclcrilate
fecit [lefitam, idem ipse islius linguam infanlis ad[ apostolica firinala ccgnbvefunl : et eujuscunque
religiosissimi viri jussus reddidit erudiiam. 0 virrirni madi expeditinnis sive belli turbaiie inier ccnfines
multa laude dignum, niiriia refertuhi sanctilale'. quii fleret, Jbca supradicti Pafris sanctitaie et scienfia-
tali usus discrelionis stndio', el patrem ab ignoto sibij reverenda, libera ab ornni staluerurit fore servitio-; .
peccamlne liberavil,ei seipsum , cujus meriti apud.[ et posleris suis itidem ea custodienda lilteris, suis
Deufn existerei,.tantae urbis populo declaravit. manibus impressis, reliqueruni; Sed occasio ndu
Vir iste litteraruni scientia ap'prime etinterprimos ! tenendi"succrevit: quia cnim cereis figuris tarilo-
eruditus, die qiiadam cum in regina rifbium aposto- rum Patrum statuta non invenerunt assiguaia _,
Joruni ecclesiam ingrederetur, ad laudem eorum me- ideo non -custcdienda ( ul perhibent) amiserurit :
moria dignam lios edidit versus, -
quasi plus. valefet ad^probaiienem, pefituraecera;
[Ilic, etc. Vide inffa poetnq X.) impressio, quarii apostoliea-vel regurii jure servanda".
Ul aiilem monachoruni riorma AldheJmus, tanti facta inslilutio. Nondum enim trarismarina qnoruin-
viri, summaesedis rectoris, benigne funclus contu-. „T darii Liburnis vecia fuerat astuiia , neque loto-orbe
befnio; et uf alter alterius, uti consuetudo est sancto- quanquam traiisitura tanlum adliuc debacchaveral
rum Patrum , bene erat instrucius colloquio , repe-." avarilia ; adhuc eniin in menlibus muliorum fidei
dare ad propria , et ad prius statuit redire proposi- rcgnabatjntegrilas , nondtini Deo dediia"in laiilum
lum. Tunc a sancto papa, ad siiorum poslerorum uti- sibi affectabat huinana cupiditas..
litatem , uti sine iriquieludine debiia: Dei servliia Post haec, revolhio aliquanli "lemporis curriculo,.
celebrare possent, hasc quae infra Leguhtur-quaesivit duni sanctus vir in Meldunensi ecclesia, et iempo-
sancta dbnaria; non auri vel argenti aut cujusque • rali-pace, el angelorum solalio fruerelur ;• regnante
metalli pondera,'quia securus de crastino-iiullius Anglorum rege Osredo, anno domiriicaeIncarnalio-
nisi Dei quserebat adminiculuni. Peliitergo edictum, nis sepiingenlesimo sexto,quidam Britonum riomine
summi Patris auctoriialesau.cijum; quatenus mona- tcnus praesuleshaeretizabant "de paschali lermino et
sieria, quae Deo anmiente sollicita mente gubernabat, de aliis pluribus ecclesiasticae oi lliodoxitalis inslilu-
Meldunense scilicet, ubi iiilhronizalus fu.erat (quod lionibus. Quarc Saxunum orientalis plagaesanctaTsyn-
Meldunsanct* memoriae , de cujus stirpe sancius odus, venerabilem Alilhclmiim abbatem , el adhuc
iste descendit, condiderat) alqut huic subditum aiind tanium presliytefum (nondum cnim s.arictus ei viia
• - " S. "
71 ALDHELMUS, SCHIREBURNENSIS EPISCQPUS. 72
et rnnribus in erdine periebalur pentificum)^ prnj A fabricare_,iioe pro eo virginetis natus, ad sui laudera.
sanctitatis sii* reverentia regavit, librum cempp-' suaequegenilricis.lionprem atque istius famam , de-
iiere.egregium, que maligna, quae tunc-supra-me- claravit mirabile factum. Denique cum ad" templi
dum pullulabat, haeresis Rritcnum desiruereiur. hujus alta fasligia diversi maehina instfnmenti riia-
Quem Saneliis, ut erat sermene nilidus, sapienlia gnae trabes levarentur, quaedam earuma bipennige-
refertus, et sanctitate conspicuus, argumeriiis ple- ris reperitur minima, ijuae tamen _ad longitudinem -
nus, ei syllegismis- praedkus, liberalibus insuper aiiarum studiose ab.eis fuerat resecala. Sed omni-
scripturis et ecclesiaslicis sententiis jeruditissiriius, polehs Deiis ideo hanc, iit sibi placuit, decurlavit,
el, ut Be'da narrai, ih omnibus prudenlissimus,. ' qualenus jn boo etiam servi sui mefilum homiiiibus -
Israelitafura repleius institutionibus,-jEgyptiorum- nolificaret.-Tunc opifices-pernimium tristes,. quia
que, de hoc muliis invehiionibus et sanctorum Pa- haec partieipari secunde loeo debebal initium, quid
trum aulhenticis tradilionibus, sed et carmine Pa- facerent dubii,'ad sancli Palris hujus concurfunt
chomio abhaii~alj- angelis tradito, el "aliorum-reli-. . consilium. Quos ille, etsi mente. anxius redderetur,
giosoruni dogmate salis aperlp, supradictis hereticis de misericordia Dei confisus/behigne aljoquitur^:.
ir.ansmisit, per quosdahi-domesticos fidei et satis ad -t Eia, fratres, ad caelerarum mensuram si lineata
hoc fideles minislros. Ipse vero s61us_inrafflictione Bfuerit_disciie,
1 deque beatae "Del genitficis .auxilio
positus orabat assidue ut Deus ab tariiae baereseos devote corifidite; quia quae lacte virgo pavit hami-
implicatione menlis lllos digriafetur_"eripere ; .sicque nem Deuni, absque difficultale hujus laberis nostrum
ad dominicae verae fidei regulain ,„£t ipsos praesules, potestadimplere desiderium, » Tunc "audacler per-
et innumeram populi revocavit multitudinehJ.'<}ua- ' gens ad slipitem , populuirilioriabalur, quo surrimo
in re omnipolentis Dei magnam possumus conside- conamine tTabem in superiora trahefentj'- non haesi-
rare.pieialis nilsericordiam, quae sic sanctos suos, , tantes de longitudine illius. Mox-plebs suffuLiatanli.
ubi, et quando et quomodp vull, plene justificai, ut Palris auxilio, corde.devoto Dpminum interpeilans,
per ees, etiam absenies cerppre, tauta operetur \it- quain paler jussit continuo trabem levat.Tum, divina
tutum insignia. Iste eniin sanctus iter illuc pedibus . cooperanle misericordia, pro famulatu servi sui,
baudquaquam fecerat, sed egregio encbiridione mo- supportant_eam.jam longiorem caeieris,"ad "quarum
nitos, sedulaque oratiorie sublevatos, ad veritatis mensuram prius fuerat incisa. Inquo opefe imitaius
. reduxerat viam. Imiiabaiur iste nimirum, gra.tia Dei estbealum.Donatum, Reatinae urbis episcopum, qui
plenus, et in-jioc facto AposloIum,qui Coriruiiios et. calicem vilreum, paganorurii impetu cnnfracfum scla
Galatas , Colosserises etiam a pseudb-apostolis prae^ - oratione restauravit^ Patrem quoque nostfum, mirae
venlos ad verae fidei staturh per Epistolas revocat; 'G sanclitatis virum, abbalem Benedictum, qui Longa
apostolus siquidem et in hoc negetip.pater-Aldhel- positus niagriaemolis saxum-pia prece amovit a locp;
mus exstilit, quia ,"sicu.tPelrus crim caeleris, sahclo. ubi quidam fralres coencbium furidare satagebant.
Spiritu monenle 1, Paulum et Barnabam ad D.eiopus IIlo deriique modo refum Creator, sed. lypo dispari,
scgregavit, Lta sancta synodus ad hane elongayit, quo praesulis.IsraeliticK plebis vir-_
' supradicla-negotia'
Uune, eligendo admovit. '.,'-_ gam virerefecit el fecundavit. Hia vero partum in--
-Scripsit-ergo jEuigmaia, ej, de Laude virginum tactaevirginis praefigiiravit : hxe certe sanc-litalem
geminato opere, pros_a.scilicet-et carmine,-.librum tanti viri in.immensum crescere asiantiecclesiae prae-
eximium.. Conlexuit vero septifdrmem libellum , uolavit; illa fruclus-rietulit et folia, hssc patris AI-
Novi ac Veteris Tesiamenii floribus-, et de Seplena dhelmi, quaefulu.ra essent opera demonstravit. Oe
supputatione, ex disciplinis collecta philosophoruni, isthac'autem re nuric isla sufiiciant, quia iransire
pertirienie acl sepiiibrme donum Spirilus sancti. animus cupit.ad ejusdem alja.
Seripsil et de Admonitione fraternae charitalis volu- Post hsec"verodeciirso non multi lemporis spatio,
men unuin. De inseiisibilium rerum nalura, qriae paler B.erthwaldus, Cantuariorum pontifex, vir reve-
secundym metaphoram sermpcitiari figuranlur, com-r rendusvita et moribus.Iiiterarumetecclesiasiicorum
posuit alterum. De pedum, fegubs, metaplasmo,.-. scientia vaide eruditus, pro sanclitatis et yirtulum
synaloepha , scansione, el.eclipsi vefsuum. De me-, hujus viri magniludine; litferarumque liberalium et
irica alterna inierrogationisêt respbusionis vicissi- . divinarurii studiis et scienlia,.hunc seciim, si quiret,
tudine , duabus lilieris discreta. Scripsit et alia non- saepius habere cupiebat; quem directis legatis ad se
nulla, ulpote vir undecunque dpctissimus ; nam et causa cbnsiliandi de rebus ecelesiasticis venire roga-
sermone nitidus, et scripturaru.m (ut diximus) tam vit. Cui.sanclus, ut erat milis, libenter obediens,
liberalihm quam- ecclesiasticarum eral eruditione venil ad eum, moralusque est quandiu ipse voluit.
. mirandus. Haec de quodam. antiquissimo codice, in Expleiis ergp_ri te pro quihus ad eum venerat negoiiis,
ejusdem ecclesiae armario repertp, in hujusppus- adcaslrum disposuit ire Doroberniae : qubd.ideo
culi' volumine ponere dignum duximus.
' Deus fecilj ut longinquis quoque .terrarum parlibus
- - . CAPUTIII. .\. hnjus. sancti yirtutum merita osienderet. Cum seeus
;Miracula palrata,episcopalus, obilus^sepullura. pDrium sederis eqtio. pergeret, quamdam navem ad
Viraulem sanctissimus, dum cla~rioperis%mpDaste- ripam maris mercatores volebant'appellere :. sed
rium quoddam Mcldun ad honorera genilricis. Dei nequaquam peluerunl, denec iste yir admirabiiis
73 - ¥1TA S.ALDHELMI.FARIGIO AUCTORE, 74
praeciperet,elsi- lerriis vicibus.hpc molirenturrnagno A _ cujus unam partem Danielûbernavit, vir in mul-
vlriufh ccuaniine. Prius latijen illos lhodesle ipterro- iis,sirenuissinius ; ad regimeu vero alterius dieece-
gavit, si, qu.iddefef'reiit:qii_odibret utile quot.idiano sis", pfiinates,- cleri ef copicsa multitridn pppuli',
ushiecclesiae; qiiem.i.lli inofe superbofuni spe/nen- quasi uriavpce cencbrdes, jrixta caiienuin ahtiqaa
rles, quia vili legmine tegebalur, cliam eum conspi- ..praecepla, sanctum hfinc elegefunt Aldhelmuiri : cui
rae dedigiiab.aiittir.Caelerum ille Deus, pro cjujus •bec summnpere suffragabatur, qued vpcatus; renue-
amore seipsumita vilem liabiiu reddiderai, exallavit bat, altractus -quantum-pelerat resislebat;" Pater-
illum ;(ui.semper facit suos) in eprum . praesemia. quippe Deo aiuabiiisy nec- ambifioiie est- attractus,
ExpTelis eriim saepe incassum multis conamiiiibus,. necJnobedienfiatandem retractus; sedTn -rilroque
- trisies slabant et liriiidi, irt inane lass.atis. vjribus. . _servavit-nieduni,-i)ullabpriilaie r.emeta. Vefe in eb -
Tunc, ex iis quidam nauclcf.us suossic socios flendo fuerat', quod.Apostolus gentiufri Timblbeo dixerat
alloquitur : \ Spbro equidem indubitanlerque creuo, jn Epistola . Opoflei episcopiimirreprehensibilemesse
illum iquem in liltore cernitis viru.m.bsse Clinstia- (J.Tim.. fn, 2). In quo hno praeceplfi ab Aposlolb
-nissimum, _cui;nosinflalj superbia, nec„ eliam ver- . '.dato omnia subsequentia cohtihentur, quanivis prb
bum fecimus.; sie ill.ius humiliiate nostra reiuridiiur iiilelleefu s ngiila non nolnhientur.Istb namque, ut
superbia,,il!ius_prbbilate npstra cprilerifur jieriina- B de bonis praelaiis ait sanctus Gregbrius-, slcut prae^-
cia.-Quid verp nunc aganius, nescio, njsi ut_ corde erat in hon.oris c'ulmine,ita prjecedebat siblsubje-
purn .depreceniur. ipsiiis misericordiam , quaferius ' ctos-in-oinujuin boniiatum amplifudiiTe. Quidquii
devoiussuis precibus,iiobis';p!acatus Deus concedat. enim.ore praedicabat, prius bpere sirie«latioriife iu-
porius el litlora. i liufo mox consllio, sanclum virum riiore prariions.trabai. Qiii durii episcbpatbm per ^n-
-eonsfernaiis meniibus suppliciter rogant, .quod ad -.nos qualuor stfenuosissime-fexisset, bpiscepii offi-
eos venire eisque opem ferre suis oratiofiibtis jnon cio,."m6nasieriis, qnae pfovidente diviria cleuientia
differati epfuiiique-irispicefe scapharii; officfoque ante id officii gubernavefat, palres- praeponere-\6-
sho, si quid ulile fugrit, accipere ncn recuset. ,Tunc Juit. Gaeterum:pia congregaiioiium^mulliiudo', suli
Dei famulus, nen illeciusprpmissoab iis umnere, . pio paire yictitans- feliciter-, respuit eb "supefsfitb
sed quia cbaritate cpgebatur iis praestafe.auxiliiini, alium praeter eum habere patrorium. Tuiic vir sari-.
. sagenulam ascendit, et ees cenlmiip npn dedignatus ctus, ecrufii benignissiniaih considerans yoluhtalerir,
adivit :"'siatiriiaulerii. ul sancirisille iiaviculam. suo p.oiiendoqiie alium .fiihens bfdiriis-collidere stabili-
corporepondcravii, turbatuiri pri.usmare, iranqiiillui» latem,/abbas,-ut prius fuefal, iis.reriiansit-: atqufi,
ad iiavigandum se praebuif.;-S.c Deumîn sepvo Ina rege conseniiente, et ceepiscopb ejusDaiiiele
lSudando nautica multitudo iritfawl poftum.ciim iae- G lestificante," ne aliquis ecclesiasiicae dignilatis vel-
tilia. saecularis sublifnis pofeiitias.abbaleih, prietef quein
Mox illi offeruhtsanctb yoljimen, Veteri a'e Novo pi.a com;enlio frairum eligeret, ponefe auderet, pri-
Testamento.coriipacluin : saiiclus vero_-6blalipneiii' viiegium'sancivif cum anafliemaie, quodpaslea ri
nori respuit.; et suaruni rerum majora.iis munera,, totius Arigliae synodo , eo id- ageiite, laudafiini,, iii
praebuilj^quanquamnolleni; ne (quod absiQ.aliquis Meldunensiseeclesiaearuiario repesriif raliim'; qiibd
intelligefet actum esse pretiq quod iis sunfmaejus etiam usquelipdiebabeluf ; sed-, ut supefius-dictutri
praebuerat de.votio.Quo viso, ejus prbstfati pedibus, est, peccalis praepedientfbus etpr.ielatoriifn ^jigfitiii
rogabprit ut eos Deo sriis precibus cummehdaret. 0 ingruenie^âd.tempus nobis irritum esse noscitur.
virum charitaie" reter.tuiri-, pietale jjlenum ! qui Is sane impedittis jebus saecularibus,;iri fepis"copio'",
beali. Nicolai vesiigia secutus; et naulas periculo ,ul mbs esl brrihium (uti de-B. Martino T-uronehsium
liberavit ;• ct-.quid Deus operarelur per suos adhuc- praesuleiegitur)', haud postea.fahtuni valuitiri-vir-
-incafne degentes -fideles, alieuigeiiLs";dieclaiavit. tuiibusi quanium prius vajebat. Vefumtaiiien rrie-'
Librum; vero, bonitalis ope acquisiluni, jid' Meldu- ritoille sanclissiinus_vocaiur; qiiahquam soiilis non
iiense ccenobiumdetulit; queni ibideni ffatresadhuc j, abundet virtiltibus^ quisquis devote, sibi "a Dumino
p.psilum,.cb janli. viri rever.enliam, . dighe Custo- coihmissum implet olficiiim in ompibus; quod bic
- diunt. In hujus- principio anathfeiria scfipium'j :nei fecit pater juslissimus.-S.ed liis ita -relatis , ad ejus.
'•*'
quis_eum indeâuferret, vidimus. llaque vir-isi6'Deo gloriosum obituhi.relereiidurii-veniaiiius'.
plenus in eodein.lbcq yixii abbas-exiihiusj donec -In episcopio-siquidem.bis bino- peracto'annpfrim
per Berthwaldi maiitis iuiposiiipnem i canehice ad circulb, carnis itifirmitaie gravatus, convocat gregeiii
episcopatus.officiuin ductus .est ,.qupd lioc-ordihe. riiohachofum, caUipliciini clefuin,-et Terme omrieiii
vel causa geslum-esli '.-. ;. ..; - popnlum :. pacisquc;unitaleiri et ciiaritaiis vinculurii
, TemporeOsredi, f raeclari Anglorum'f egis^ Hed- • praedjcaris, sine quibus niilla Deo placet Ecclesia;
da, 'sanciissiriius. -antistesj. cujus-vitam laudabileiii sicutbbnus paslor bves suas, Dbhfihn cphiniendavit,
Beda venefabllis presbyter, inilistoria narrait eccle- Post hasc rogaf. familiares sibi et -fide -dbmesticesj'
siastiea, defunetus viia, coeleslem migravit-ad gld- quatenus"i.h.cceiipbip.Melduhensi;"quod, pfaeca;teris
rianK Cnjusparpchfa, praecireuilus. sui inagiiliudiiie, dilexerat,'-ejiis buinareiur .cofpuscuium. Sic; facia-
qriia ab uriq gubernari'non ppierat; ecclesiaslice- Deo.digua oraiioiie, el diyinis armatus sacramentis,
ftiin .patriim regumque. ccnsi.lio divisa jest in duas : glofiosus uiigravita saetulo: quemMicbael cum ccbtii.
PITROL. LXXXIX; g
*> S. ALDIIELMUS, SCHIREBURNENSIS EPISC0PU3. 76
suscepit angeiico. Quo defuncto in Dunting villa, ad A t saururii, corpus scilicet illius, lam magnis adoTnatum
quam pro salute eorum quos sub Dei lutela guber- virtutibus, levari fecit de sarcophago, etiniocello
nahat perrexeral, ut pius paslor parochiam suam Jionorifice collocari- argenteo, nbi et qusdam illius
circumiens: utraquecongregalio fidelium primum in- opera, de libro scilicet, el trabe, elpuero, ef casula,
ler se modoste tantum ccepit habere ligitium, quo iamiriis auratis adhue apparent insculpta, '
tanti patroni corpus ad sepeliendum portarelur. Sed ' Requievere au.lem illius sarictissima ossa in-su-
pars. illa raiione praevaiuit ad qnam idem se portari pradiclo ferelro per aliquanti lemporis spalitim,
ad lumulaiidum praecepii. In eadem yero villa, in quou.sque sahclus Dunstanus, divina favenfe clemen-
eo scilicet Joco quo vilae finem fecefat , lignea lia, archipraasulatus Cantuariorum, suscepit' infu-
capella coristrucla fueral; sedvpost ejus obitum ibi- lam, et-Danofum super Anglos fufere coepit saevi-
dem de Glastonia qilidam religiosus monachus, la- tia. Qui lariti viri audiens opera et perinde ejus
jpide inciso, quoddam Fecit oratoriuni : quod cum ad crebra cernens miraculai, coepit ilhid, ppsthabiiis
jillius hoiipreni dedicari faceret, arius quaadam, qnae caeleris, excepte sub in qub inihrpnizatus, difigere
-roulte tempore proprio luniine orbata fuerat; lunii- coenobium,-muiiaque eecles.iaslico congrua serviiio
:,nis recepit visum, aique ul juvencula ccepit videre. ibidem ponere de -rebus prbpriis, quarum plura us-
-Eo auiem -tempore saucius Egwinus, Vigorniensis & ^ que ad id.lemperis iii coenobio habenlur: iiiqulbus
Ecclesiaa cpiscopus, vir quidem et ipse dpctrina el eliam anaihemata illius, rie quis ea elimihare ad Ec-
opere.probatissiinus, Romam pergens orationfs clesiae daniimm auderet, metrice-iriscripla videntur.
causacum-compedum vinculo, divino (ut fas estcre- In organis scilieet, quae ad lanli palris honofem ar-
dere) monims alloquio, Meldunurii praesul venit, _ut.. chipraesul-dederat, baec sunt leffeislitteris assignata
defuncto pontifici debitum redderet obsequium. Quo " carniina * - - - "
utdignmn fuerat tumrilato, iter inceptum peregit Organado sancto'praesulDonslanusAdelmo,
•atiiistcs ille sanclissimus, Romaeque divina virtute Perdathic a>lernurn,qui vult liinclollere, regnum. '
soluta fuit iila calenarum circumligatio, -sieut in ejus Ih "hydridla; quam, ut miriistrjs altaris lympbairi
Vitae legitur volumine. Istc vero,- apud Deum om- fundefet, Tabricari feceraf, riasc vidimus metrice
nium invocantium se advocatus, coelesti in splio su- ' .
scripta:
blimatu.s, precibus assiduis supradieti loci .gregem Hydriolamhauc fundiDunstarimandaverat «rchi- -;
regit silji devote subdjtum.; plurimaque percurifibi- PrKsul ul iii-tL-mpIosaiictoserviret Adelirio.'- - .'
dem praestantur beneficia, ad illius laudem , cui In campaiiiila, quai aui'ata' in refectorjp majpri
est bonor et gloria per infinita saecula .saeculoruiii. mensae praeeminei, ebrizeis figuris Lioc impressum
" - P
Amen.
' _" . . vidimus :
'"-_ CAPUT-IV.' . ca'li nunquamcontendalad aulam.,. -
' E.lysiam
-\or_pussaiicli Aldhetmi eievatum, el a sahcto Dunsla- Qui ieralbanc nolatnAldefinide sede bea.li".
1 no in- lumulo lapiJeg collocatum. Pertecuiio Ddni- . Sed el alia ibi signa, quae a beatd Dunstano quadra-
ca. Miracula faita. - ,. genis iibris empfa fuere. Plura quoque dedit alia,
His igitur sub breyitate, etsl rusticiter, noti ta-r quae a nobis-idcirco relinquunlitr intacta, ne audien-
.Hien absque rei veritate, de vita sanetissimi- patris tihus genereni fasiidia. _ ' -
Aldheimi,.inelyti-coufessoris et ortliodoxi praesulis, Tempore vero postmoduni liujus reverendi anlisti-'
secundum nostri ingenioli parvitatem rite tfanscurr lis, gens DanPrum perfida verique'Dei adhue inscia,
sis, ad ea. qua; per eum post illius obilum Bominus cum multiiudine classium insulam invasit Briian-
in eodem coDnobiodignatus est operari miraeula ve- niae. Cujus -feritate longe perleirita" gensAngliae,
niamus,. Tumulatus -siquidem -in ecclesia sancti Mi- sicut mbris est -tinieiuium,'summae Trinilati assidue
chaelis archangeli, illiecclesiae quain -pater fabrica- devota mente referebat Ifymnodiani.," u't salvaret,
verat contigua, jacuit usque nd tempus Edwii, fra- qrios -redemerat, persistentes in fide catliolica, de"
tris. Edgari regis, qui ante Edârum infaritiae suae! rj-nimiacrudelitaie barbarorumj et-eahctoruni suis iif
ignavi.a per deyia quaeque iricedens, nulliusque prebii locis immoia servaret beata corpora, quorum preci-
viri consilip fruens, et regnum dissipandp^ divisit, ett bus plebs adjuta fidelis, ejusque imperio- subdita,
- eeelesiarum bcna intestinis praedpnibus" distribuit,-,- crudelium hostium calamitatis sarcinam posset eva--
Jste quoque cosnpbitas religiesps utriusque :sexu"s-a i dere. Tunc supfadicius ponlifex; iniquorum hostium
dpniiiiicis ovilibus segregavii,"et lascivientesgulae-- cognosceris perversitalem, ef in cliariorisiuelaJIi
.que illecebris - servienles, -pbilargyriaeque" inhianter-_ - specie,eorum-spurcam cogitans aviditatem, timens-
luera -seetantes, neti innres .canonicos ui-deccrei dique ne auri argeniive in ferelro exfstenlis illecti
ligentes, sed saecularia desideria iurpiter impuden-. amore, tahli-patris rcliquias-pollulisinanibus cohtiri-
terque cupfentes, utriusque generis clericosiu-eccle- .' gerenl, et tractatas- foede pejus relinquerent,-vej
sisj coiloeavit.., Misertus tartien omnipotens Deus3 (quod absi.t) si_ceclesiae ornatus tollerent, tantum
Melduneissi coenoblo, qni lucernam suam hon didi thesaurumalicubi projicerenl, sanctissimum corpus
laiere sub modio, sed ut .luceret omnibus, erigere__ reverenter traxit de feretro, et in lumulo lapideo
. -voinit.su.percandelabrum; -per clerico^ tune ibi com-- sericis linteaminibus involutum cbllocavit.- Haiic-
- autem tfanslatioriem el^ ut verius dicam, fidelem
iiioraiiies, supradiclis tainen dissimiles, lantum Ihe--
;7 VITA S. ALDHELMI FARICIO AUCTORE. 78
ah^cpnsionem'"saiicti cprporis,. fecit -terlio npnas J.Vpr&'misif per civitates ante proedicalionis suae ad-
Maii,-ut multii lesiantur Marlyrplogiav Vcrumlamen veiilum, quia lantae pefsecutionis aestus ingruerai,
Deus cuslps fidelium boe.peccairici geritiintulit im- qund nulli eerum iicuit chartis cemmendare "aetuum
eerum sequeniia. Ap.udDeum lamen eerum npn mi-
properium, per "sui servi beati Aldhelmi merilum;
jCinn per tptius Angliae regibnem exercitus nefandc- nus exstat meritum, aut inter hemines aucioritas,
riim Iiae.illacqiie discurreret.-iandem ad Meldunense quia frequenter viderit quae pereos Deusosteridere
cceticbium pervenit, obi indigenam popuhim, lanli . dignatur. haud minima facta, pro quibus pfius'fion
ponlilicis defensione. confidenlem, auri copiam de: scripla fideli corde retineiitur sine ambiguitale tra-
tulisse audiverat. Qui, u't frendebs leo. per deserlum dita. Et-quiaaccedendum est.adistiussancti facta,
discurrit; nullius ferae timens occursum, caecus esu- supradiclorum -utique nequaquam ininima, quan-
riei ardore, lanlum qtiaeritfliiid deyoret, ecclesiam. quam a Deo ppst multprum sint ostensa annorum
irrupit, ac usque ad sanela sanclorum vesahusac- curricula, de islhac re mine ista in praesehti suffi-
cessit. Mox ut illorum quidam, accepto arcano, laciant. '"'--_'"•'.' '
pillos cupivit pretiosos trahere e feretro, ainisso.lii- Tempore mullo poslquam Danortim atque Ndrwe-
niine-divina ultione continuo cecidit in pavimenium. gensium crudelissimi reges devastavere Britanniain,
Tuncemenlalijiosles eaeleri, omnia quae in niona,- B nonnullas, ut moris est barbarorum "hostium, jiul-
"
sterip erant, quanquam holenles,' fecerrint relinqui chriores duxere virgunculas. Inter -quas quaedam
(excepiis bis quae plebs provaga.jam in officinis ac- valde nobilis, Helphildis nomine, cum captiva duce-
ceperat), atque viam inhianter profugi arripuere. retur, cuidam primaium pulchriludinis "pausavalde
Sic quippe Deus locura illum liberavit a,rabie frau- cpmplacuit: qui legale, quod prius Iiabuerat juxta"
daiorum preee sui farnuli :magni enim apud Deum gentis suse morem, deslituens conjugium-,'dum bae
exsiat iste sancius.merili,-qui (u.t dixirnus). populum forte uterelur concubina, morte superveniente.de-
sibi charum a.timofe lanli eruit perieuli.Huncergo funetus est. Haec.veroorbata iilius consilio, reman-
el nos castocorde, prohis quoque.exqremus voeb- sit inter alienigenas media. Ad quam Danortim ar-
iiu.s, quatenus_nos indignos vita et moribus, a pee- chimandrita, cupiens quod subsequilur efficere, quia
. catis expurgaios,.apudD.eurn.menle- exaltatos, suis -" carebat-liberis, etsi uxoresuperstite, una lanlunl iti-
reddat precibus, quo cum.ep ppst h.ane vilam pplia-" gressus nocte, genuit filium. Quo cogiiito, rex pie-
mur. coelica, Naium vi.dendo êdere Palris a.d dex- tale motus, quiaadvena eral,- et amore geniturae
.tfam, cui sit viftus, honor etgloriacum.Pneumat.e quam in ea fecerat illecius, ut eam servaret,ufque
sancto per immensa saecula. - neeessaria ei tribuerel, uxoris iraini cahte metiiens,
, Post h.aecDanorum cpnyentus, Den edibilis, -im- I" cuidam Dcum'limenti conimendavil episcopp, qui a
manitale seelerum, et Christianae fidei eyacuafiene, Dpmino capere.relributioiiem ambiens, Jominique
post varies evenlus bellorum i.n diversis lpcis, post sui benevolentiam habere cupiens, Usqueijuo puer
castellorum flestruclionem ac multarum evefsionem ablaetaretur, earri liberaliter fecit custodiri. Abla-
. urbiuni, omni undique ullra.modum deyaslata re- ctalo- denique infaiitulo,- fex ille obiit: liaee vero
giene, toleranle Deo, ad tempus regnurn habuil in noele rapiens filium, fugaepeiiit Jaiibulum, reginas
siia perversa ditione. Qua re attritis orthodoxitalis vivehlis adhuc incurrere limens periculum. - *•
culloribus, mendicitaie opum corpnrumque multis Peracto hinc septenriio auditum esl a'multis, eam
iribiilaiionibus, templa non frequeniahaniur:assuetis non procul esê in femotis partibus; time pro" ea
ingressibus fidelium, nec 'monaclioruiri vel sancti- Dani misere, quo filium reduceret utpaterno fruere-
nionialium fidel.iuui turma nocturuis. sive diuriiis" tur solip. Qupd et faclum.est, verumfamen ideiri re-
ulebalur synaxibus. Unde contigit sancti corpus diu . gulus, anne et semis in cuimine regni transacte, hac
pansa.re in lumulo, uhia sancto Dunslano reposilum luee defunclus est. Tune Helphildis, desclatam se
. fuerat, ponlifice virlulum, cengerie clarissimc: quod raprie nati censiderans, el praeteritorum aerumnam,
-omnipolensDeus, quaiiquamyili laieretsubtegmine, et futurorum multam.miseriam corde saepe volutans,
magnis adornabu virtuiibus. Saepe enim etdiversis " stabilivit si pbsset.repedaread propria, ubi per san-
iemporibus mulios uiriusque sexus, variis'possessos ctorum Deo cbara merita, jainjamque ad nibiJum.
languorfbus, liberavii, quae, ut faculias fueril,. et ferreua repulans, coelestemposset acquirere gloriam.
' exinde mem.oria
snccreverit, -in suis locis ordina- . Venit igitur ad nativitatis solum, Britanniairi; atque
tius singula describenlur ; illa scIHcet.quaeper eum trium villarum beneficium ex censu emit quem se-
Deus"fecit pesl destructam per praedicatpres Dano- cum attulit. Hac ergoin.pacis quiete longissime de-
rum saevitiam, el pest. devictain pgr bellatores viros guit, Deique limorem ciinv sancloriim reverenlia,, in
illorum invisam audaciam. Ea enini anliqu.ofum.me- arcanoeofdis indesirienler habuit.
„ moria nulla tenuit, etsi magna forent.quaeper.eg.it _Verumtamen,.'div>no lacla verbere (eo scilicel quo
Danorum inibi superslite perfidia, quia el-bonpruni servos suos,iit ad meliofa proliciant, quandoque
virbrum eo tempefe magna fuit inopia, et malorum, novitaffligere; uti patientissimum-Job, ut eura in
peccalis exigentibus, irmuiherabiiis copia. Quod et exemplura po.sterisponeret, ut seipsum quis.fofeL
rauliis cpntigit martyribus, quinetiam et.quibusdam quiret agnos.cere, misericordia^divinaquondam car-
disoipjiloruro. qnos ipse sumihus Paslor el ppminns naliter afflixii), membrortim eiiervafionem , -quain
..79 S. ALDIIELMUS, SGllifeEBKRXENSlS EPISCOPUS, isO
.Craeco voeabulo paralysin dieurii, .per. triennium A dem circumquaque ad ea loca ubi audierant quormn-
passa est. Iniiium^vero hujus. passionis laliterrsibi dam :sanctorum-corpora requiescefe, ut fuerat A-4rf-
:£venisse dicebat, Yoverat, priusqriam remearet a -culis astrictus, festini satagunt perducere. Verumla-
. Dania, se nunquam carnis, comesluram-alimoniaih-, -men Condilor ferum, qui 'quotidie suomoreexaltat
quod illibate leiige servaverat; C*Eierutri;sacerdetum" humiles ct -deponit superbe lumeriies, Jiancgloriam
quorunidam bonaeconyersationis supplicata monitu, famnlo suo reservavitj humiilimo Patri Aidhelrao."
eum .secum plures essenl in convivio, ut setnel- tari- -Cuni igitur ad ejus mohasteriunrMelduiii-cum vcsa-
.tum gustaret, eorum precibus vix invita acqiiievit, nb venistent,.monaclios Jraterna cliarilate inibi vic-
•moxque divina.eam percussit ultio supradiclae *li- titanles.supplici vocealloquiinlur, ut- Dei' precaren-
-mulo paralyseos.. Miro. equidem -modq cfnnipotens lur clementiam, qualeuussuperhuncenergunieiiuiii,
•Deusdiversa menlis inlerilione peccantes "dissimilis "per servi sui Aidhelmi meritum, ostenderet aissueta
.__poence gravat vinculo, e.l iri. omiiibus , suis. factis se, miracula. At-monachi boe eis salubre dedererespon»
•jusluih judicem elpium esse Domirium demonstral. sum": «Tlodie vigilia Ascensionis Redempioris om-,
Anariiain nauique et Sapphiraiu, quia cerdis' livida - -njum est, qua earnem, ;de iniemerata Virgitie acce-
inlentione-cecidere, irrevpcabili sentenlia ferire"non piani; et mortis - passione glorificalam, portavit-ad
riistulit j-liahc yerc, quia inyita et quadam clfaritaiis R cceluni^ûbi Deus el honio, unus Chrislus, in dexte-
.specie peecavit, ad leinpus coriigere voluit. Quibus fa Dei sedens dijhdicat, atque^ animarum languores
cxemplis=q"uisquecavere debet, ut aul, non "Wveat, sahat et corpbrum. ^Juapropter.-.ciiarissimi.-fraifeSj
aut post VQtuni.promissa persoIvat,_elqua intentio- in-ecclesia pernoctale, ac.inlento'-corde sacras excu-
ne difficultalis.quae.Deoobiulit postea non -frangaf. bias"cplebraie, el sine.ambiguitate credite' quod iila
Haecagitur, sanclimonialium amicfa. velaniine, cir- qui enm in tariium' sublimavit ut secum iri coslo gra-
cumquaquein rbedae velriiulo a- suis satellitibus .ad lulari faceret, ipse Idem per euiri-quod quaeritis.de-
sanclorum,patrocinia se deducere, faciebat; uli' per -monstrabit.» Astantibus ergo illis ante icoiiiaiii no-,
eorum sancta suffragia illius reviyiscerent unorlua stri Redemptofis nocturno officio","divirfa 'hfifmuiu
membra. Altameii.non ul eorum Deus Omnipotens tetigit miseficordia,- pro famulisui meritb. Nam pos-
quos semper .glorificai. suorum . fidelium. sperneret sessorem-suae fahficae cum codpieleuti sibi expulit
.orationem, sedquo famam'servi.sui Aldhelmi saspius coiiiuulelia"; ita sarium reddelfi irilirmiim, ac si foe-
osteiidende.miracula facerfet sublimiorem, iUam.in di hoSpilis milla eum rinquam leiigissef- molestia.
-iiifirmilaiis. periculo tandiu -misericordilcf detinuit, Quoviso, omnes qul aderani,'qifiiiue auditislaefitiae
quousque Meldunerisecpenpbium^veniret sicut dispo- vdcibus advenerant, sonaniibus signis, devolione-
suerat. Denique cum ibidem in sanctf.istius Jestivi- G cordis et sono-vbcis, sempiieriii Regis laudaruiit nia-
tatis vigilia, devpta mente.Dei exspectansêr servi gnalia. -..:'..-.-•--
sui merinun consolatienem, prcslrala,' quia. sfare , Alio quoque teinpere vir qhidairii.a?ger, pedibus
liequ batr.jaceret,-duuique- religiosa monachprum aique coxis adl]3esis'cruribus,,,lantiliunisibi quod
culiors.vposi soleniiies maluiiiios,-corisrieto morei ad erat iiinefis- vix.selo reptando manibus peragehat.:
l.onorom sanclae -Mariae-Ceiiilricis.Redenipioris no- qui la'ndem,-.Iabofe defeetus assiduo, quouiodp Dei
siri hymnum decantaiet, divinb -mbx la.cla- medica- clemeiitiam, ut sui miseferetur,' cujusve saiicti ad-
miiie, sensit membra. prius. arida reviviscere, et ihiniculum, peslularet, curiosa niente sedulo seeuni
propere sana surrexit, atque usque ad locurrt quo volvebat. Tandem, periotius proviiiciSelatitudihem
sanclissimum corpus fuerat sine duclore .pervenit-; fama volahte; cognovit" quouiam in ofatorio qubd
quae ab ipsa-die quidquid.potuit.habereillius saluti- Christi ecelesia -Anglice vocaiur, omnipoieiis Deus'
feii sui ecclesiae-cdntulii, atque inibi carne defuncta solilas dperaretur virlules, scilicet quod diverspruiu
in .pace.quievit- oppressis languorum gravamine, ut pius huinahi
'.'.'. . CAPUT .v. • -. . gerieris reslauralor, innumeras redderet: sanitates.
Energumenu', conltMlus, el cmcus.sanati. Revelaiio Illo igitur utcunque, quasi sine ullo vestigio, cdepit
, ,, . .,- corporis. - - .-". - - tendere gressum,-ut sieut credulitatis fueratcbinpVis,
Accidit.auiem postea, cum.ibidemsacras in-nocie iia.sanilaiisquifelesSeparticeps. Consumptp denique
A«censipnis:Domini,celebrarent vigilias, longe ad- aiiquet dierum uumefo, eisi paf vo itinere, -vix cqiii-
mirabile factum. -Nam -ejusdemparochiae quidani dem tandem ad Jileldunense, quia in.ipso ejus iiinere
rusticus.-peccatis illjus ,cxigentibus,;fueratcorreptus situm esl, deveiiit coenobium, Mox ui veteranus idem
a dsemoiiio..Quem^consanguinitatcpropinqui, qui monasteri.ufnirigressus est/serisit inesse sibi aiiquod
ceniebanl furore agitari, et iri Deum ejusque Fideles de menibrorum torpdre' quasi lenitatis remediuihr
Llasphemias nonnullas spuipantioreprojicere.atque Pernoctaviligilur, mane"die altefO recesstirus, qiio
•iti eos.eoruraque vicinos, saxa, ignem» arma,:deni- eum compuferat iifientio, hisi hic Dehs,' per sahcli
queûaecunque furor «linistraret insanus; capero, confessofis"sui meritum,'- suae pietatis dignafeiuf
vinculis.quideui ferreismaneiparunt, ac sic~sub so- "prsebere'subsidium. Eral enirii dies' Sabbati iii ye-
lerli cura,:in..quanlum"ill.oruminufbanitas permitte- speris," ct; infrai supradicii Patfis octavas restivitafis.
bat, <lie noctuque aliquanlisper babuerunt. Junc, 8Iane- aufem jafn facto, et srilis fervbfe robbfato,
'Mto^consilio, pef quos noTCraht sapientiores, euhV pritnaque hofa dieia^congregationeitatrum ibidctu_
Si . VITA S. ALDHELMI FARICIO AUCTORE 8^
cbmmoraniium decanlaia, chm jam praepararelur J.A reddal. > His siqriidem adhortationibus multolics ab-i
prbcessio in cborum," cumcieieris^prncedere. volen-. ainicis, iqtiamvis rusticis, sapientibus fameiii herie
. libQs, seqiii-ul poluifj veriit Infirmus; ubi tamliii riionitus, ad monasieririm,' nln diyersi- debiles conve-;
v
riraiidp-i:icuit',dbnec moreseliio per cJaustfum offi-"; nerant, tierrexit; qui tres annos illic iifftfmiiale'
cinasque pergerel, ac bnde ierat remearet.fralrum; ; laborans deguil. Sedpius et misericors.Patef, quifin-
jorigfegalin. Cantantcatitem liionachpfum caterva, momeiito quodcurique vull efficit, in lafti longo
ct miiliiiudiiie iaicali aslarite/divina claudus mpx teiiipore desideriuih iilbis,; misericorditer iif-euni
aftacluspieiate, sliipnremagno quasi extra sefaeiys, operans, adimplere noluit. .Praescius itaque quid
de loco iri quo jacebal exsiliil "sanus, ac si nulLa fufurum _sil,cui eiiam reservafet gloriam laudis
imquam corporis sui serisisset detrimenta, atqtie ad siiae, siccliam femorando sanilalis clbnum;demalo
saiictissimi cofppris lumlfain acciirrif,\ul qiiantuias- faciebait- pr.iris bVnuiii.^-Poslremonocteiina in ciibilf
cunque pessel D.eP"in servo suo "gratias referrei. ' siio proslralus, per visum ih soinnls admbriitus esl-
tjuo-viso, omnes qni iiiiefferani, Dei omiripoteritis,'. qu'odad-"Meldiinensem'ccclesiaih, ubi servi-_sui Ai-
qtii sancii sul precetalia fecerai, laudarunt magna- dhelmi corpus- requiescebat, gressum lenderet,
Ila. Is veroquisaiiilalis ila habilri Utebalur remedio," ibique, Deo jttvanle,-ac sancti sui prece hdcexigeiile,
miiliis feuiporibris ad ejusdem sancli Iaudem jn.ee **amissuii tandiu_ liimeu recuperarei. Ilis diciis; a
degiiil moiiasierio ; et adbuc istbic superstiiu niulti Deo praemonitus, 'ad Melduriensemecclesiam coinile
degeiues.in riiohasiicohabilu qui euni prjus etpostea pra;ehute,-esl addUclusiii craslino. lllicquidemseplem- -
_berie'novciiint,'quibusrelaioribus ifosisla scfipsimiis' coiitiiiuis diebiis', vigiliis el"oraiipnibus,D'ei 'niiseri^
deeo, ad Redemptoris noslfi gloriam aloue saricti cofdiarii cum sifriclorurb suof umsufffagiis deprecaluri,
ejus laudabiLeufmemoriam. ul qui vener.it peccatbres salvos facere-ad" prioris-
•''-Inter. alia nonnulla, quae' pro servi sui meritis. lumTnis-sfaiiimeum digharelur adducere. Sustenta-
"«nniipolerisDeuspafelecii feverenda opera, quoddam-; bafur-interim fratrurri cleemosynis,-qui sic deside-
admifabile-d-ctu, "qued sequilur, ilii- osierishm est fabal giatiaur Dohiini.-' Septinio auieni. Dbmiriicoj
mira.culiini. Tempbre." primi= Willelmi'. Angloruih die, Reile nptore noslro ilii rvofeiite roisericordiam'
slrenuissimi regis,: alque Wafrini alibalis eamdem" praestare, atque' Tidelis sui famam eliam et in 1i«c
Ecclesiam regnlafi liioderamine gubernantis,' in propalare (utsitvera illa senteritia [Joan. xiv, 13] .'
qiiadam inshla qu;e Wiclilaiid Ariglice nuncu- Si quid pelicritis Palreni in nomihe meo,-fiet vobis),
patur, quidam- piscator morabatur, -qui, necessi- "isiiiis sancli precibus atque suffragiis- alior.;nv]ue
lalis -SU:Einopia -coactus, qholidie per aeqnera _ sanctorum ibideni qiiiesccnliiim, visum quein ami-
piscarido laborabat; et inarinis.pericuiis sacpe se serat ila recepil. Duni in Dominica die ifipnachl
Ingerendo, manu el arle viclutn quaerebai.Quadam mpre.seiito per clausira monaslerii ad processienem
- yero die, eo per mare vagaute, cbnfestini ex-adversa irent, alqtie ad intfoittim ecclesiae canendo rediis-
parte- rieliula quadam irruente, lumina oculorum,_ ,. sent,' illo-in medio teropli anle crucifixum. in
peecatis suis forsitan sic exigeniibus, tali occa ione:. oralionibus jacenle, lanta Spirilris sancli gratia
ainisit. Qui. diu errafisper devia aequofum, Iitici supereumdesceiiditjUl, cerneniibitscunclls,.saifguis
iflucque allernanfibus undis, taiidem seciorum auxi- ex oculis ejtis guttatiin defluerei, et -cadenlibus.
lib.quiin aliis naviculis erant, adjiilus,. ad litlorai squamis se jJim videre clamaret. Siaiimque corisur-.
usqiie pervciiil, aique,ducloris fretus admitiiculb,i _gens, q.ui anie sine duc.tofe ire nequlveralj- ad.:
ad consuetum rediit hospiiioium. 'Deinde cascifatisi sepulcru.m sancti solus veijire feslinat; qui diu ibii
liiijus fama' volans liac illacque per provinciam,, prae" gaudio flendo.pfosiratus; landem conshrgens,^.
amicbrum freqiiehlia, qiiorum auribus -irisonuif,, iiluc -unde venerat est reversus. Haec yidenles
cufavit qiiam" cili.us ad- eiim veriife;" itilerroganss emnes qui aderant Dee laudes devole feferebant,
- qualiter insperatae orbitatis sibi centigissel advef-- .cui honor et gloria in sxcula saeciilorurii. Aroeu.'*"
silas. Quibus," flebili vOfceexorsus, omne qyod sibii n Superiiisserielectioiiisreluliniris,.sacraiissimaossa
acciderat pfdinedeclafavii. "PosiTiaecab eisqiiaerere) Patfis ribsfri Aldhelmi, propter Danorum perfidiam,.
eoepit quid- ageret, apud qtiera sanctbrum sperarentf a reverendo anlisltite"Dnnsiaho Cantuarigrum irifra
eum inisericordiam.inventhrum:" Sibi aufem propin-;. marmoream-tumbam lionorifice,- sericis Uidumcntis,.
quorum mmsta congregatio sic respondisse fer.tur •: - lignefstheeis, fiiis-e coliocata; niiricautem quantum'
t Melins tibi, rrater,consiliumhiijiis rei dare nesci- lemporis ihler utrorumque obiium praesiilum fuerit,
nuis, nisl. ut quani cilius festines ad Christi ecclesiae
? quaritumvepnsi Dunstahi dormitionem jaciiere, qtia-
iimjna in Occiderttali parie, uhi diviria mifaculai literve et- a quibus sint elevata, "feferre curarnus:
saepius fiunt; sicut enim populafi rumofe fertuf, ihii Fueral vir iste a beato Eleiuherio, Saxoriiim quarto
fliversariim infirmitalum geriefa evacuantifr; _qub ini -episcopo, Jielduni, in ecclesia apostolorum Petfi et
leco bmnipoieniis Dei clemenliam piis, precibuss P.auli, abbasordiriauis,. aniiodominicae Incarnalionis
tandiu effiagiies",prseteritorum peccatorum satisfac- sexcentesimo sexagesimo el circiter sexto,'episeO''
tioiieni inslariter promitlas, eleemosyiiis quihuss pus yero, anno ejusderii veri Salvaloris in riiund.
poteris malefaeta tuaredimas, (loiiec.ie diviiise pe- securidum cariiem nativitaiis seplingentesimo er-,
tSqtias largamiseratio pristinsa' saiiiialiinco.himemi qiiinfp, a Blilhwalilo siiccessorc Tjieoderi, Cajiliiarjor..
85 , S". ALDHELMUS, SCIilREBURNENSIS EPISCOPUS. 84
runi arqhipraesule; viro ecclesiasticis rebus valente, Afi sancti corppris ambp abbates litnore pleni venere
bonorumqhe morum bonestate longe praedito; defun-" taniulum. Cum quibus duo fratres, quicis ad levanT
ciusque est annb septingenlesirr.e uono; qni secundum _ dum lapidem^praebuereauxilium ; .quorum alter Hu-
lianc supputaiionem conjnncti fuerint quadragiriia. bertus nominer vir el ille mjraepatientiae, qui (ut no- -
et ires, ex quibus quatuor irreprelrensibililer in epi- bis saepius idem retulil) cujusdam infirmitalis grava-'
seopiovixit, sicut supra diclum est;reliquis in abbatis batur pondere, stalim ut sensil sanctarum-reliqiiia-
lanluiii ordine, non tamen unius tantum. abbatia;, rum fragrantiam, in terra cum caeleris fixis genibus,
sed multarum magister exsiilil. Praecesslt equidem Dei omnipntenlis latidavit clemenliam, quae sic san-
istius in Cliristo archiantistilisDunslani obilumannis clos suos glorificayit, ul et in coelo aconcivibus ange-
ducentis septuaginla novem, e.t pausavere illius reve- licis spirilibus,'et intermertales hpnoreniur,corppra.
rendae relfquiaein loco.ubi aDunstanofuerant ppsitae, Qui post orationis instantiam ut surfexit, bene sanum
posl ejasdem. arcliipnntificis migratinnem , annis _ se sensit, sicul riobis saepjus dixil, et rios ipsi cum
npnaginla duobus, unde relevari hoc denique niodo multistestificamur, uui eum satis infirmum prius
vidinius. ... noveramus. Abbatesautem recluseruntsarcophagum,,
Praeerat iu eodem coenobioabbas Warinus, plu- . et iia usque ad_ eclavum diem, que ejus futura erat
ribus rebus vir erudjtus:et monaslicae religiositatis B * festivilas, diraisere inlactum. In die autem ejus fe-
doctriua praditus, qtii vita et moribus ppllentem gre- stivitatis, ascitn ab abbalelpci illius dicecesis Osmundo
gem sibi cemniissum regebat monaslicis traditioni- ortlio.doxo episcopo, viro humilitate , sapientia. et
bus. Qui aliquantisperrie cnrppre dubilans sanclis- sanciitafe iionorando atque laudabili, ,e't reiigiosp
sime, indicit lid.eli cengregationi triduarihiu. agere abbate Glocestrensi supradicto^ cum multiludine
jejuniunij psalmos deyote~locis cpngruis decan-- cleri el magno populo, principum turba et catervis
lare, emnibusque modis anle divinae conspectum mjlilum, facta est ejus secunda reyelatio, ex tumulo
clfiineniiae humiliari, quatenus omnipotentis Dei quo posilus est. ab archipraesuJe Dunstano, et in fe-
misericordia tanti praesulis reliquias reperirent. Gio- retro auraie honpranda per Dei servos loeatio : ubi
cestrensium eliam religibsa congregatio, quia huic ea die et deinceps, beneficiis illiris,. ef alioruiri ibi
ch.iritaiis conjuncia fuerat vinculo, jubente illi Patre requiescentium sanctorum iheritis,.praestantursani-_
Seflone, religione nionastica reyerendo, hoe idem tatuiu dona multis, ad laudem et gloriam Domini no-
fecit jejuiiiuin, in diebus sanclum diem Pentecostes stri Jesu Christi, qui vivit etregnat per omnia saecula
praecedentibus. Tertia vero die snpradiclae solemniT saeculorum. Amen. '.. . _..-
latis, faclO cum reverentia matulinali officio, ad
•ALIA VITA -
S.-ALDHELML ;
E "CAPGBAVII, LEGENDIS NOVIS ANGLI^;.
J5eatus Al.dhelimis splerididissirab Anglorum ge- (G stilaenim illa , ad miraeuli memoriam , Meldunen-
nere oriundus, atavis etiam regibus est editus. Paier sem hacteiins decoravit ecclesiam. -Per idem lempus
siquidem ejus," nomine Kentenus,, Vir Deo devotus,' cpntigii Romaeul puerex incesla matre iiicesteqne
Inse regis Wesl-Saxonuin fuit germanus. Hic igilur patre editus famam apostelici lacderet, quia enim, ut
Kenlenus ex uxore sua filium geiiuil nomine.Aldhel- fieri snlet, vulgaris opiniocx pontifice.geniium.cie-
muni. Aldbelmus enim Anglice, Latine velus galea derel. Anxius Aldhelmus mulla amicitia fcederatum
interprefalur., quia galea salutis" capnt protectus , sibi praesufem tali foederari infamia, puerum, novem
optimam de hoste ,in eoelum revexit vietoriam. Pue- dies a nalivitate habenlem/exhiberi praecepil,.iuipe-
rilibus elapsus annis, liberalibus studiis traditus est; raiqtie in virtute et in nomine Jesu Christi.ul faleatur
ubi adeo iii brevi refloruit, nt doctoribus quosGrae- si Sergius irieesti conscius habelur. Respondit-infans
cns et Latin.os habebat prasferendus aeslimaretur. In - absolutissirao-sermene antistiiein affinemcriminis uon
Melduneosi demum monasterio, modo Malmesbiria esse, nihil illum commune cuiu secuiido.sexii habe-
voeato, primo monachus, debiric presbyter et abba.s re. Aldbelmus iiaque.et_ab amico poiitifice depujit
effectus, cibi potusque abstinens , vigiliis etoralioni- infamiam , et sibi accumulavit graliani. Ciim auteni
hus vaeabat. Fama enim ejus multis praeconiis illuin coanobip suu ecclesiam saneue Mariae.construeret,
strata jam mare fransierat, Alpesexcesêrat, _et Ro- D inia trabitim. necessaria curtior aliis' inventa fiiit.
mani penetraverat. Qua incitaliis papa Sergius scri- Aldbelmus igilur, fusa ad Deurn prece, trabem rnox
plis eurii ascivit et honprifice suscepit. Dum enim -jiixta volum elongatam inyenit. Ea lempeslate a Ber-
quadam die in Lateranensi ecclesia missarii celebras- ihvvaldp arcbiepiscopo ad cplloquiuni ascilinn^ eo
set, et casul.amexuisset, pbrrexit e.am relro se, ratus juxta litlus maris traitseunte,iiautiE quidara ipsuhi
alicui miiiistrorum illam tradere. Sed quia sefvien- vestibus sordidum conteriinere et deridere non yere-
lium defuit indiistria, divina raox adfuii provideulia. bantur. El ecce contrario llante veino mare insurgit,
, Confestim uamque radius solaris per feneslram ir- liiems ssevit, tempestas invales.cil. Peric-litaiues.crg;i
rumpeus casulam excepit ef eam diu suslinuit. Ca- nautac ci moi-iis bcram cxspcctauics, reauim suuni
83 EXCERPTA DE S. ALDHELMO.. 80
cum laerymis coiifitentur , et sancli AlcTlielihisuffra- A mus subrogatur, post Heddara episcopriui, qu. ulri-
gium inclamitarit. At ille scapham ad iriferendum que. provinciaeprassidebati Aldhelmus veroin sehe-
auxilium conscendit, etiriox iiisaiiclus lembum cor- ctute bona, pleritis virtutibus,et sanclitate,.migravTt-
pofe sup pressit, ad omnem tranquillitatemse para- ad Dbininumcctavo Kalendas Junii, et iri monasterip
lurti mare prsebuit, et nautas cum nave t6rras"appu- suo Meldunensi, id est Malmesburyrium fnagiio bo-.
lit. Hic autem vir sanclus-multos conscrlpsil Jibros , nore sepelitur. Cujus obitum sanctus Egwinus divi-
utpnle undecunque doctissimus., intef quos librum nitus pr;pnoscens, in qubdam" sub scripto sic ait:
de Virginum laude.el de Pugna septeth principalium i.Post duos annos Aldhelmus, feligiosus episcopus ,
riiiorum, de Disciplinis philosophorum, de Admoni- . migravit ad Dominum; "quod:ego per revelatioriem
. tione fraternae cliaritalis, multosque alios composuit agnpsceris, convocalis fralribus, excessum venerari-'
_ libros. Feeit quoque coanobiunfjuxta fluvium qui-vp- di patris eis aperui; conciioque gradii.ad Iocum ubi;
caturFrorae, ubiadbue slai ecclesia"in honore san- sacrum corpusjacebat quihquaginta fere millibus ul-
cli Joannis Baptislae.constructa ,'et apud Bradeford tfa Meldunense monasterium positum deveni, et.ad
terlium construxit monasterium. "Sed illa mpnasteria sepulturam adduxi, ct honorifice sepelivi, mandans ut
s Danispasiea fuerunt deleta. et desfructa. Nusquam i'n quocunque Joco saerum eerpus in aspprtatidne
eniin a menasferip, njsi necessitate magna cdaclus , B pausaverat,. sacrae crucis signacula erigerentur. Ma-
prcgrediens, pecuniarrim minime avidus exstitit, sed nenl adhuc omnes cruees,.nec ulla ecrufn vetustalis
omnia sibi crcgata in usus uliles et pauperum expen- sensitinjurias, quarum una in claustro menachpruiu
debal ;_ut autem carnem suam fragiiem domare pos- videri usque hedie pelest. Cum enim In quadam val-
_set, fonli qui proximus est mohasterio, qui fohs san- le, dum viveret,, ad praedieandum pergeret, et ser-
cti Aldhelmi vocalur., se liumero lenus-immergebat. ...rnenem ad.piebeui faceret, forte baculum fraxineum
Ibi, nec glacialera rigorem curans, noctibus durabal qtio utebatur terrae fixit, ct interimperDei virtutem
psalierium loluin deeanlans.- Feminarum cqnsortia miram in.magniludinem excrevisse succo animatus,
non fugiebat; imo vel assidens vel cubilans aiiquam cprtice indulus; foiiorum et frondium decorem emi-
detinebat, quousque, carnis tepescenle Iubrico, quie- sisse dicitur: ,Objii aulem anno Domini seplingente-
"loel immoto discederetanimo. Berideri se videbat sirao nono,_ab.anno quo faclus est. abbas tricesimo
diabolus, cernens adbaerenlein feminam, virumque, .quarlo, et episcopalus sui anno quinto. Posfducentos
alias avocatp animo, insisientem cantande psalie- quadraginla annos post obilum ejus , scilicet anno
riuin; et yalefaciebat sancius mulieri, salve pudore, Domini nongentesimo quadragesimo nono, elevatuni
illaesa castitale. Sanctus cnim Aldbelrous vice qua- fuit corpus ejus sacrum de terra et ih serinio cum
dara detulit secum de Roina allare ex marmofe can- magno honore collocaium. Narrat enini Beda, libro
dido , habens lii grossiludine sex pedes , in longitu- quinto, capilulo oclavo decimo, quod Aldhelmiis, iu
dine quatuor, jn latitudine tres palmos. Hunc lapi- . ecclesiastieis rebus et scientia Scripturarum' nobi-
dem usque".ad Alpes secum detulit camelus, .et ibi liler inslructus, scripsit,.jubente syriodo suaegentis,
propter praerupta viae concidit et ruina jumenluni librum egregium adversus errprem Bfitpnum, quo
contrivit, etmarmor in jluas paftes -fregit. Quo viso, vel, Pascba non suo tempore celebrabant, vel alia
AldhelmuSjfusa ad Deuni prece et data benedictione, perplura ecclesiasticae castitatiefpacicontrariagere-
salulis vigorem animali reddit-, et ffactura lapidis, barit, mullosque eorum. &&.caihplicam domjnicse
quae non recta Iinea, sed quodam anfractu dissiliens Pascbas celebrationem imjus libri Iectionem perdu-
crepuerat ,_slatim se inôlidum compegit: in mira- xit. Scripsit et de Virginitate librum eximium, quem,
culi tamen memoria adbuc cicalrix scissurae osten- jn exemplum Sedulii,-geminato opere et versibus
diluf, sanata quidem niiraculo, sed.curioso laInen•, hexametris etprosa compesuil. Scripsit et alia non-
perspicua oculo. Lapis ille modo dicitur esse in quo- riulla , ulpete vir-undeeutique dectissimus, uam et
dam cananicprum pripratu nomine Britonum in So- sermcne nilidus, el Scriptnrarum,.ut dixi, lam libe-
mersetana provincia.--PrOcessu.tandemtemporis Vêst- ,. ralium quam ecelesiasticarum eraterudilieneniiraiir
Saxonica plaga in duos episcopatus.divisa exslitit, et • dus. Haec Beda.
Daniel Wintoniaepraeflcitur, et Sehirebtirniae Aldhel-
"EXCERPTA DE S; ALDHELMO.,
Ex BedmHist. Ecctes. v, 18. , - et episcepalem vilam sive doclrinam magis insito sibi
Anne dnminicaeincarnatiouisseptiiigentesime qiiin- virlutum amore quam lectionibns inslilutus cxercebat.
te, Alfridus, fex Neribanhuniibrprum, defunctus esi, Deniquer.everendissimusantistes Pecbtelmus, deqno
anno regni sui vicesimn necdum impleto; cui succe- in.sequenlihus sQoioeo dicendum esl, qui cuni suc-
- cessore suo Aldiielmo multo tempore adliuc diaco-
dens in imperium (ilius suus Osredus, puer oeto cir-
citef annorum, regnavif annis undeciro. Htijusregiii nus sive monacbus fuit, referne est splitus , quod in.
principio anlistes CrientaliumSaxonumlledda coele- loco ijuo defuncttis est, ob meril-Jimsanciitalis ojus,
«letn iiiigravit ad vilam ; benus quippe erai ac justus, mulia sanilalum siut patrata mirucula , lioiiiiiicsqiie
87. S. ALDHELMI OPERCM PARS 1: —EPISTOLî 88
provinciae illi.us solitos abiatum inde pulverem pro- A , cani-doriiiniei Pascfiae celebratloneia bujus lectione
pier laiiguenles in aquam mittere atque hiijus gustum perduxji. Scripsilet. de.Virgihitate librnrri.exirtiium
sive aspersiqnpm multjs sanitaiem aegrplisct hominl- quem.inexempl.um Seduiii, geniinaio,.opefe,"et yer-
bus et pecoribus conferre; propter quod frequenU sibus'hexametrisetprosa, composnit.Scripsil etalia
ablatjone pnlveris sacri fpssa sit ibidem facta nqri nonniilla ,- utpoie Vir undecunque doetissimus : namj
iuinima. --.' .. , ' et.scrmone nitidus et scripturafum , ut dixi7 tain II-.
-"
Qtfp.d.efuncto, epjscopatus prqyinci33,IUius-iiiduas beralium quam ecclesiastjcarum erat erudilione mi-
parochias d,iyisusest.: unadata T)anieli, qu.atn nsque r/indus. Quo defiyicto , ponlificatum prbeo.susce.pit
liodie regit;, altera-Aldhelmo, cui annis quatnoi; stre-r. .Fortliefe,'qui usque hodie supefest; vir _et ipse in
nuissime praefuit: ambe et in,rebus ecclesiasticis etin Scripturis sancijs multum eruditus.
scieiuia S.cripturarupi sufficienler inslructi. Deniqne, ..- [ - Ex Will. Mainis.-De Regg, ....
Aldheljiuis, cum adhuc esset presbyter.el.abbas mo- Fecit duo monastefia-: unum sibi, aUeruni. sorcrt.
iiaslerliqupd-Maild.ufrurbem nominaut, scripsit, ju- Sororis. cosnobium appellalur Berekingum, in Ialere
benlesynodo suae gentis.;librum egregium adversus. L.nndonijs-adpcto milliaria situm. Ibi iila Etbelberga"
errorem Britonum, quo vel Pascha nonsuo tempore;.. vocaia, ."lfabiiit cohaerentes sibi sauciitatis et.pietatis
celebrant,,yel. alja perplura ecciesiaslicae castitati et 'B-socia.sHildelidam proîmo locp successofem.ad qriain
paci coniraria gerunt,multpsque eqrum quiOccidpn- exs.tat: emissus beatissimi. Aldheirai. de yirginum"
talibus Saxon3I)ussubditi erant.Britpnes ad ealboli- laude.GbiJeji. , '
.. ."
" "
-SCHIREBURNMSISEP.ISCOPI \
. , ? SIYE., -. .'.---
'; EXUS.'OPE"RU-]I-PRIMA'PARS; \"
EPISTQLA I. . G iani sub diseiplina :c'6euobii solerier exerceat, atie.

ALDilELMI ADGEIUJNTIUM., certe, cuiictor.iim-ihorialiuin^coiUuberniadeclinansy-
in squalida solitudine remntus ccntemplalivam afia-;
["Ha?cepistola inter BoriifaciiMarl. Epislt. reperitur :,
lnde huc traiislaiae.GILES.]'""-'-'". cbofeseos, peragat viraih"?Igtiurut cer.ljiisv.estfa:sa-;.
Domino-gloriosissimo; oeeidentalis reghi.scepira gacitas aniiii.adveriere queat proquibus cansis mea,
gubernantij quein ego* ut mihi scrutator.cprdis-et re-: mediocritas scripta-difexerif, compendiose ct breVi-.
rum testis est, fraterna cliaritateamplecfer, Geruntip ter ehiicleabo. Aridiium nainque ei diversis rumo-
regi, simulque cunclis Dei sacerdotibus per Doriinpnia rum relaliyis compeftum ..nobis est quod sacerdoies
conversantibus, Aldhelmus; sine meriterrim praero- vestri iri catliolicas fidei reguia,: secundum Scripturae
gaiiva abbalis nfficio functus, optabilem.ifi-Domiiio praeceptum, minime concordent, el per eorum ,si-
salutem. - - . . - limliaies et pugnas verborum, in Ecclesia Christi
Nuper cum essem in concilio.episcoporum, ex tola grave ^chisma et crudele scandaluni nascatur, quod.
pene Britannia" innumefabilis Dei sacefdotum ca- Psalihogfapbi senfentia teslatur-dicens : Pax tnulta
terva confluxil, ad-hoc praesertim.coiigregata, uipro _ dilig'enlibus'n,oinen tuum, et nonesthiittisscandar
Ecclesiarum spllieitudine -et animariim. salute.-ab lum. Pacem quippe rejigionis pia coneofdia copulai,
omnibus. decreta canoimm et Patrum sialuta tracta- D sicut eharilalera.dira eoritentio eontaminat. Nam ad
rentur,et in ccmmune.CliristppalrPcinium praeslante, . unitafeio. fiaternilatis reCtae fidei sectatores Psal-
cbnservarentur. Hisigilur-rite precatis., cmnesacer- mista horfatur, inquiens : Deus qui habitare fdcii
rfetale concilium, meam parvitaterii pari praecepto et unanimes in domo. Dpmus vero haee, secundum
jimiii sententia compiilerunt, ut ad vestrae pie^taiis allegeriarn, Ecc'esia-per ictos. mundi cardines dif- "
praesebiiam eplstolares litterafum apices. dirigerem, fusa intelligilur,, Hsar.etici namque et schismaiici ab
et eorum palefnam petitlonem, salubremque sugge- -Ecclesiavspcielaie extraiiei, per conlenliQiiiim.argu-
slionem, per scfiptae stylum inlimarem, hpe esl,.de ' mehta, in-mundo pullulantes, et, v.eluli berrenda
Ecclesiae catholicffi unitate et Cbrislianae religionis zizanior.um seminain. medie fecundae segejis saia,
concordia; sine quibus btiosa tofpescit,* et merces dominicam messe.m.maculant..S.ed liiijiiscemedi al-
fiitura fatiscit. Quid cnim prosunt.bpnprum.operum -tercatipnis opprobrjum apostblica compescit. - buc-
emolumenta, si extra callielicam gerantur Eecl.esiam, e.ina. Qui.vult, inquit, conlenliosus es.se, nqs taleni
etbira si aliquis aclualeni rigidae conversalionis regu- . consueiudinem iioa, habetnus, »iec-Etclesia Dei, qum ,
•
89- EPISTOLA i. .90
hori habel maculam aut nijam.Tacem rianfque, Ca- h cimaqoarta luna usque ad vjgesimam priniain sup-
iliolicqrifmmalrettf,' el filforum Dei genitricem esse, - putationis seriem, et pa^clialis calculi term.ininri tra-:
evaiigelicapremiilgant oracuja : Beatt pacifici, qtio- didefuiit, quem anticipare et transgredi -cbnira jus
niam*fitiiDM~vocabuniur_\5n~i_e Deinihoet .Salvalofo . el fas illicitum fore cerisiierurit. Porfo isti secundom
noslro asum.mo "ccelorum fastigiodescendenie, ut decenhem novennemqne Anattflii eomputatum, aut-.
chirogfaplium protoplasii delerel,- et muii3iim-jia"ce' polius juxta Sulpicii Severi Tegulam'; qui.Lxxxiv aif-
sequeslfa reconciliaret, arigelica cecihlt melodia,: ' norum cufsum descripsit, decima quartaluna cum-
Glorid ih excelsis Deb eViritefra pdx hominibus borim Judieis-paschale sacrahienturii.celebrarif, _cuin heu-
vblunlatis. Et Psaliriista : Fiat,. iriquit, pax in vit- ^ trum Ecclesiae Roniana; pontifices iad perfectam cal-
tuletila, et apuridan.tidin tjirribus tuis,Llleniqiie rif- culi' rationem seqiiantur... Sed-nec Viclorii paschaiis
mnr Ecclesiaefiilei .coflfrarlusTonge, latequ.e _p,efrre-; ."Iaierculi'.cufriculum, quiDxxxn anhorum circulis-
biiit,"quod sirit in proviricia veslfa qtiidam sacerdoi continelur, -posteris-sectandum decreverunt. Erat
I6s et deriei' lonsufani sancli Petri apbslol.orurri nanique genusijboddam haereticortimâpud Orienfa-
principis peritnacitet refiilanies, seque t.ali rixcri.sa-" . lesj.quod lessareskaidekalitai vocaturT idest; quafta»
tiqnis apolbgiapeftlnacilef defehderites vTvunl,quod decimani, eo quod quarladecipia luna cum Judaeis
auclorum etpraecessorum sriorum tonsufam.imiien- B Christiim blasplibmantihus, et margariias Evangelii
- uir, quos diviua illusiratos gratia fuisse grandiloqnis rim pofeorum' calea.ntihus Paschae solemnitaiefn
assertiohibus conteslaritur, qui. sPa.npbis sollicite peraguntj-et bb hoe aliehi abeata orthodosoruni so-
sciscitentur.quis-pfimus auctof rasufae hujhs ef lon- . -dalitaje iiiter schismaiicorum-coiiciliabula injeliciter
surae exslileritj erimino ant verifateni "igriorandb/ ; fepulantur, quod beatum Augusiiripin in.libro de
autTalsilalerii dissimularidobbmiifeseutil. Nos autena, nohaginia haeresibus scriptocommemor-asse.meinini.'
gîiridum"pIufimoruriropi'nibnem, Simbnem magica; Hlud vero quani valde' a" fide cathoiica disercpa(, et-
a.riis invenlorem' hiijris lerisurae princjpem fuisse ' ab evarigeJfca traditiorie discordal,-qubd ullra.SaV
comper.imiis.qiiia qualein quaiilumque necromantiae briiiae fluroiiiis fretum Demeiarum sacerdoles, • de;
fallaciarii' ceritra beatum Pelhim TraudulenTer'riia- privata propria -conversatienis munditia.-gloriantes,
cliinaret.nr, 'certameri- apbsiojorum ef decerii libfi nosiratricommuiiioiiem magnopereJabominanluriîii
.Clemehtis-"tesles sunt_; rios,, _inquam,-secuiiduii_i lantum, iil=nec in EccJesia nobiscum orationum-.oBi--
sacrbsanctam Serijuiirae aueioritatem ,,"de lonsura ciaicelebfafe.nec ad mensam ciborum.fercula.;ipro
nosira
- -- veiilatis tesiimoniuhi
' - -'' pefhibentes:
-' ' diversas
- charifatis gratia, pariter perciperedigiieiitur : qiiin
_ -v siim-
oii caiisas" Peiruni apistdltira hune ritunf imo: fragmehta) ferciilofum . et reliquias' eprilarura
psisserissierimhspriihiliis.ut fnrmam et similiiudi- - lurcofium canum riciibus el 'iminundis devorandas
nem ChfisiT in capite gestaret; dum.pre redem- pofcis projiciuiit. Vascula-quoque et-phialas siutare.-,
pliniid n.oslrawueis patibulumsubitufus, a hefarida- riosissablonuni glareis>aut fulvis favillarum Einer.ia
JiidaeufujrtgenleTacuiisspiiiafum aeuTeis cfudelilef busexpiaiida" purgandaque prifecipiuntvNonsalufalio-
- eofonafeliif; fijeihde iu "sacefdotes Veteris et Nbvi paelfica praabeiuf, non -osculum- piae'.fraterriitatis."
Testamenti in forisufa- et liabitii tlisbeJriierentur ; oflertur,. dicente ApostPlp :~~Salutatevosin oscuto.
postrenib' ut ffem' apostolris suique' suceessofe's ef $ancto,nm fnanibus, lomenlnm, .«ht latex cum- ma-l
seijnipbdie ri.diciilbsumganiiaturae* ludibrium in. po- -hutergio cx!iibefur,rieque'pedibiis adlavacrum pel-..
pulo Romanp; porlafeni, qiiia 'et ebrum barenes et vis~appririitiir, cum Salvator", sinddne-praecincliis
hostes cxercilu superates sub ceroha vendere sole- discipuJorani pedes abluens,, hOrmam nobis tradjde-
bant. Caetenirii-in.Veteri Tes!ahienlo_'tonsnr_e sig- ritimiiandivdicens :' Sicut ego'feci,.ila elvos fgcile
iium a -Nazareis, id esi,sauciis, - ni .fallor^sumpsit aliis. Astverbsi quilibeil de nostris,id est,.CalhoIir.
exordium.Esi eninf regale et sacefdbta.le sieihihatis cisa]l eos, habitandi gratia, perrexcrint, man prius
. ijidiGiuiri.Nam li.ara apud veleres in capiie sacer.de- ad..corisortium -sbdalitalis suae asciscereldignaiituf,
1tum cnhsliluebatur.
llaechysspTelorlo folmida erat «quam quadfaginia dierura spa.tia ih poenifendo;per-
qtfasi sphaera media, ei lioc' significatur in-parie agerecompellaninr.-Et in-lioc baerctieos infeliciter
capitis lonsa: ^Gorona- ajii-em, Jalifudo aufea est imiianluf, qiii se Kalharos, id est muhdos niineujiari.
'circuli quaareguni capiia cirfgiu Ctrumque -itaque voltierunt. Heu!, Iieu, pro Uiniis error-ibus! '.ppliiif
sigrium ejtprimitur in capite: clericorum.-Pelro di- -qriahi EvaxIEvax'! lacrymnsis vecibus et querelpsis-
cente -. Vos estis genus eieclum, r.egate sacerdbtium. _ -sjngurtibhs lugubriW ingeminandum reor, elioiinn
fibcrilu tondendi ctradendi nl vitia resecentur sig- lipecontra Evangelii pra;cepta secundum' Pharisiro-.
natiir, et 'crinibbs' car.nis hostra qiiasi crihiinibus rum irianes traditiones agere rioscuntnr", Christo.ve-
' '
exuamur. . • ."--"- raciter asilpulante (Mvtth. xxiu) -:' Vmvobis, Scribm
Esl auiferii aitera-Cnfdelior aflimariim pernieies, eUPhdriswi, quiinundatis qnod foris est calicisel^pa-
qtiod , in sacrbsaricla pasciiali splenmitate ; cccxvin rcpsidis. Nam Dnminus cuinpublicanis'ct pecealori-
Palrum regulamnpn seetatur, quiin Nicaennccnci- bus convivia celobrasse describitur, utverusnifidi'-.
lie deceimevenalem' latefculf circiiluiii-perogdoa- cus-purulenfis animarum ûlneribus-divime pieiatis
dahi "et. beridelradam-usqiie ad finera mu-idi-recto medicairiiria-el'coeleslis clemeniiae caiaplasma Com-
tr.ariiiie decursu.ni srigaci saJeftiaânxeniiu."Eta.de,- pogerel. Idcirco.peccatarain consortia, PJiar-is:?,orriiiii
'
91- - S. ALDIIELMI OPERUM-PALiS.j. — EPISTOL^. 92
inore, iniiiime despexit, sed poiius illam peccafricem A' clionis eleganter aiteslatur.(/ Cor. xni): Si noverim
pollutas.vitae piacula lugubriter deflentem, et Domi- omnem pr_ophetiam_,et omnia mysleriq, si.habeam
nicps pedes-fusis lacrymarupi imbribus .Iiuipeclan- fidein, iiaul. monles iratisferam, -efsi tradiderocorpus.
teni, aeselulis et(Iaxis cincinnerum crinibus tergen- meiim ut ardeqm, charilalem aulem non habeam, ni-
temseliiaclementiamisericerditerrefecillav.it dieens hil milii ptpdesl. J5t ut-lirevis senieniiue claustello
(Luc. vn ,47) : Remillunlur illi peccatq mutta, quia puncta cpncludanlur, frustra de;fi.le catholiea iria-
dilexitvinltum,-. "__-__ . . niter.gloriatur, qui dogma et.regulam sancti Petri
Qiiae.cum'ita se babea.nt, prepter commiinein C03T nbn êclatur. Fundamentum quippe Ecclesia; et fir-
lestis patrbe.sortem ,et angelicae .sodaliialis colle- mamentum fidei prjncipaliter in.Christo. et se.quen-
gium, subnixis precibus et flexjs poplitibus vestrani ler in.P.elrp cbllpcafum nequaquam ingruenlibus
fralernilatem-adjuraiues suppliciler efflagitamris, _u.t. lempesfalum turbinibus nutabunduni vacillabit, iia_
ulierius jfoctrinani et decreta beati Petri centumaci,, Apesiplp pfpmulgante (1 £or. ui, 11): Fmtdamentum
cnrdiSiSupercilio el.prptervo peelore non abomjlie- . aliud netno polest ponere prmier. id quod,posi.um est,.
mifli, et traditioneni Ecclesjae Romanae proplef pri- quqd esl Jesus Christus. Petre auiera vei iias ita pri-
sca priorum sialula vestrorum nequaquam lyranniea vi'egium saiixit Ecclesia; (_Matth.xvj) :'Tu es.Pelrus,
freii pevlinacia, arroganter aspernemini.Peirus iiain- « et super hqnc pelram mdificabo Ecclesiam meani.
" ^-
qu.elM Fjlium beatavpce confessus audirerneruit ,' ": :EPISTOLA II, , . .
esPelrus, el Itanc pelrmnjsdi- ULDHELWI AD.OS6ITHAH SPBPBEM. . - "
{Malth. XVI),::TM super
ficabo Ecclesiatn meam, etporlce inferi nbn prmvaie- [B<ecepistola sicut efprsecedens reperilnr inler Boni-
bunl adversvs eam, el tibi dqbo ctaves regni cmlorum; facii Mart. Epistt.; inde huetranslata.GiLss.]
et.quodcunque Mgaveris;super, lerram, eril ligalum et .Dileclissimae atque amantissimae sorori, et mibi
in co~lis,et quodcunque splver.issupet terram, erit so- sincerbcharilatis affectu veiie'raiidae,,Af(ihe.Iiiius,siqj-
Lutum et in cmlo. Si ergo Petro claves cpjlesiis regni plex,:indignp abbatis vpcabulo-funcius, "
in Domino
a Ciiristo collatae sunl, de.quo ppela ait: . salutem. -.
Olavjgenastbereus,pbrlam qui pandil iu-aetbra; Cognoscat veslra almitas de-bap.iisino soroiis me
quis-Ecclesiaecjus staluta priiicipalia speriiens, et iiiterrogasse p.onlificein, qui licentiam deditbaplizari "
doclrinae mandata contemnehs, per coalestis.paradisi illara sanciimpnialem, sed taiitum.clam ef iaiemer,
portam gralulabundus Ingrediiur ? et.si i.pse_potesia- Saluto-te diligenier, Osgitlia, ex intimo cordis cubi-
teni- ligandiaique monarcbiam solvehdi in-coelb et culo, subnixis.precibus pbspcraris , ut assidua Scri-
in ferra felicisoite et peeuliari. privilegio riccipere pturarum meditaiione meniem luani pecupare non
festi et tpnsurae ^* desislas,, .quatenus .Psafmograplii senten.tiam com-
promeruit, quis paschalis regulam
Romanae ritum fefulaiis, non potius se strictis nexi-, pleas dicentis (i, -2) -: ln lege ejus meditabitur die-ac
bus inextricablliter obligandum quam absolyendjiin nocte. Etidem Psalmisla^hoc itemie.>tatur dieens
clerneiUerullaienus arbitretur?- Sed forlasse quilibel -.' (cxix, 103) : Quam dulcig.faucibus.meis eloquiq ttia !
strophosus librorum Ieclor, ac sagax «cripluraruin ct.reliqua. Oralionum vero mearuiii utinemores sint
disceptatbr tali se excusatienis clypeo defendat,el la- omnes sorpres, per Cliristuiu suppliclter cbsecra,
lis apologiae parma proiegat: Ego, inquiens, ulrius-T qui dicit apestplo (Jac. v, M-i).: M_ultu»ivalel depre-
que Insirumenti praecepla sincera fide veneror, ac calio justj. assidua. ValeJ decies dileciissima, imo
. sanctae Trinitaiis unain ess.entiairi,unamque substami cenlies etmillies.' Te Deus valerefacjat.
liahi, et triiiam-personarum substantiam cordecre- - , EPISTOLA III.
dulo coi)fiieor,-Domiiiic8elnearnationissacrarae.nlum, ' ALOilELMI _VDEAnFKIDUM ES IIJBERNIA, J.NfATfilAM-
et passionis patibulum, ac resurrectionis .Iropaeura • - - .• «EVEBSUM.
voee libera per populuni praedicabo. Supremum vir • [Exstat.in Usserii EpislolarumHiberriieariirnSjilnga, et
in 'WliarLoiii" Auciario ad Usserii Histi dogm. p. 530, i".
vorum et mortuorum examen, .quando singulis qui- Lond;,1690.Nibilin-Codjcems:Lond. ihveiiiquoi.hic re-
busque pro iheritorum. diversitate dispar,retribulio ^ferre operaspretium esset. GILES.]
asquissimisjudicii- laneibiis trutinabilur. diMgenter Domiiio-^venerabili praeconio cfferendo.etsancto-
.denunliabo, et liujus fidei.privilegio in Calbolicorum rum raerilis magnopere henoraiido Eahfrido, Aldbel-
cuelu glomeratus sine aliquo infelicitaiis obstaculo nius.exiguiis in:Domii)p aelernam.saliitein.
coniiumerabor. Sed' hujus excusationis. propugnacu- Primilus(pariterumprpcerum praetnruinquepio,po-
lum, sub quo se delitescere confidunt,. apostolica; lissimum, palernequepraeserlim priviiegio) panegy-
easligatiOnis balista soloteiius.dirulum conquassare ricum poemataqtie passim prosatbri sub pp.Io prp.
et confringere nitar. Ait-namque Jacobus., matertera; ifniJgantes, str-idula vecum syiuplionia, ac meloilia;
Domini-filius : Tu credisguia untis esl Deus, el.quia caniilenseque carmine modulaturi,iiymiiizemus, pne-
perironiam duodecira tribubus in dispersione gen- cipue quia tandem alm.ae editum puerperae sobolem
liumconstitutls loquebatur,;siatimûbjunxit: Beue ôb inextricabile sens prolopiastoruni) piaeuluni pri-
facis ; et dmmonescredunt el conlremiscuhl,-quiafides scorum .cbirographum peccaminum obliUeraluriiin ,
sine operibusmortna est. Fides nempeca.llioliea et fra- lerris fantumdem deslinare digoatus esl, Juridum
icrnae charitalis .concpfdia inspparabiliter pari tra- qui linguis ch.elydrum trisulcis rancida virulentaque
inite lendrint, sicut pradicalor egregius et Vas ele- vomentem per aavum venena toirenda telra; loilio-
'""' ' ifi
S5 EPISTOLATII,
nis iri tarlara irrisit. El ubi pridem;ejusdem nefaftdse A. na excedal, quod Pacificuscflelesfi ainhrosia praedt-
nalricis ermriJi cervulique eruda fanis colebantur lus(subrogaibs.geniiore jure haereditario, bis quater-
stolidilale in profams, versa vice discipulorum gur- nis lemporuiri lustris Tsraelitieae - pl'ebi's imperii.
"
gostia (imo aliriaooraminum aedes) architecti' ingenio sceptro fnngens), alino auctus spiramine prpmpsil,
fabre conduntur. -- dicens 4 Bibe aquain de cisterna tiia, et fluenla<pulei
fateor, isodalilatis fraternae eliens, altique mimici- tui; derivenlur fonles tui foras, el in plaleis aquas dj-
patus municeps, postquam vestfam repedanlem isthue vide;solus habeto eas, nec sint aiieni parlicipestui.
auibrosiam ex lliberniae brumosis circionum insulae QuaprOpier his saeris imbutus sagminibus, jugi co-
climatibus" (ubi-ter-bino cifciter aniiorum circulo namine ortliograpliiae aperito gurgitem, et silienlia-
uber sophise sngens melabatur) lerritorii margiifem rigato arva menlium, quaienus gerineii aethralis ex-
Brilaiinici sospiiem applicuisse, rumigerulis referen-- staseos (vivis fepundisque in orlliodoxonihi,saloris
Ubus, cpmperimus, illico (ut Qariimigerflagransque . sudore, sulcis satum) nullo lorrid* obsiaculo sic-
flagitabat amor) ineffabiles alfuhrono grales, pansis citatis oblinente; pullulans gliseal,et uberliin spissa,-
in.edite ufririque velis, tripudiantes obtulimus; pb-' Dei suffragio, seges dcmum maturescat. Nam idcirco
tissimum, qupd te exsulem "almiis arbiler priscam" supplex tara obriixe Jiaec ceruitiir oramen sugges-
palerni visfiantem clienlelam -ruris (cserula penli "' sisse, quod.noriiiulli superna uoscuiitur sophia prae-
trans glauci, enermesque dodrantiuin giareas atque diti, et arcana luce enormiter referli ;altamen quod
spiim.iferas lympbae nempliae obstirpationes, circili . gratuiia ccelbus munificentia, Deiqiie dapsili dedi-
carina procellosiini sulcante saluin) reducere, ovante lione •.Teceptantes ("proprio facessente meritorum
navarche, dignatus esl; ut ubi dudura incunabilis quaestu) adepli sunt, iiequaquam (gazophylacio scien-
iiTOcinii edilus rudibus adulio tenus pubertatis aevo tise reserato) plene promulgaiites, sed pafticulatim
adoleveras, nunc versa vice (supefna opitulaiili prae- lurconibus largientes; Nam (kata.evangelicae expe-
rogativa affatim fullus) ab ineolatu exterrii ruris re- rimenlura auctorilatis) neqiiaquam flagrans lyclmus
patrians, praeceptcris vpcamine- indepte soniieque clancule luscala letrae occulitur latebra urna;, tjui
' •
fretus fiingeris. - • - candelabri summilaie cunctis iimpido lumine luceie
Illud aequealmhati beatitudinis veslr:erex peiielra- decuil; iiecnon frnstra talenli fenora subferraneis
"biiibus praecerdir-nequaquatn pfpmens dissiraulo clanculanlur obsiructa sabloriibus,quaetrapezitariim
pi-opalare (ad auginentum,.mystisque ut reoftripu- humefosis monetae oportuissent iiumismatibus pro-
dium, imoad doxam cnomatis Kyrii)"magnppere in- iiigari; ne forte ut iners adepto (segnitia torp.ens)
olevisse-: quod praccoriio-citra modum rumoris Sco- iijaacipium lalenlo, supremes efgastulertiiii in squa-
tico in solodegeniium (quorum Conlubernjo pafumper leres irusus praecipitetur; sed pclius evax eugeque
fretus es) ceu loniifiiali quodam boaiu fragore niiri- ingressurus tripudium a presafpre pie premereatur.
lieso.emergeiiii, aiiditus nestri quaiiuntur, el per ibt Unde Psalmigraphus valesj bh hpc propriae piaculi
tantaque tellnris' stadia lectionis epinio, pagis prp- explans flagitium conscientiae, sacro prcesagio.prsus
viiiciisijiiedivnlgata, erebrescit. Siquidein tam creber inDt : Justiliam tuam tton abscondi, et reliqua.
mealus est (isthinc illincque, islbuc illucque) navi- Sed baec misellus liomuncio-dictando. volvens,
gere jcqupreas ffetantium calie gurgites, velut quae- scrupulo-ancipiti exieniplo quatiens •angebar; cur,
dain cntribula apium gormariitas neclar fabfc coii- inquain, Hibernia, quo catervaiim- isiliinc lectores
firjeniiiim Nam quemaduiodum alternaiini, reciproca classibus advecti coiifluunt, ineffabili qundam.pri-
lacessente noclis nebula, mellifluum examen (emer- Yilegie efferaiur, ac si Jsthic, fecunde Brilanhije.in
genleaxe lenus aelhere Tilanae) gliscenlium culmina ctspite, didascali Argivi Rnmanive Quirites reperiri
liliarum perflorult'iila,ad cratesgraciles, sarcinatum, ininime qucant, qui ccelestis tetrica enpdanies/bJ!-
flava-bajulans gestamina aspor.tat, eodem modo, ni bliethecae.problemala sciolis reserare se sciscitanii-
fallor, Iurconum conglobatio lectorum (dunning tac bus valeant? Quamvis enim praediciurolliberniaerus^
fridk) ac residua sagax discipulorum caterva, florige- ,[j disceniiuro opu!-ans ve_mansfiue,-ut.-ila,dixerim,:pa-
ris hagiograph* ex arvis, non solum arles grammati- scuosa numerosiiate leclerum, quemadniodum peli
cas atque genmetricas bis lernasque omissas physjcae cardines astriferis micantium jirnentur vibraminibus
arlis machinas, quinimo allegoricae poiiora ac tropo- siderura, ast lamen' climatis- Briiannia. eccidui iif
logicaedispulationis biperlita bis oracula.(aetliraJibus exlremn ferme orbis-mafgine sita (verbi gratiaj;ceu
opacorum mellila.in aenigraatibus problematum) si- sobs flammigeri et luculento IUIIK specimine poii-i-
liculose sumentes carpurit ,_et in alveariis sophiae, -lur; id esl,..Theodoro infula poniificaiusfungenii, ab
Jugi meditatione Ioco tenus servaiidaeondentes, \ab- ipso 'tirociiiio riidimeiilorum in flore philosopliicae
dunt. E quorum catalogp tuam proficisci'solerliam, artis adiilto,. necnon et ejusdem sed.ilitatis cljente
pripda oiiuslam alque lorreiUe fluenfis sacrosancii Adriano duntaxat urbainitale enucleala ineffibiliter
prppinaiam redundantemque excelleiis fama percre- . praediio. ,. , -'_.•
buit.. - ' Et audacter in propatulo conteslans, pellaci fal-
Quamebreni tuura affabileindiscipuLatum, ceu^cer- sltatis liivolo neglecto, aequa verilatis.censura truti-
nuus siiiguliaiim arcualis poplitibus subnixisque nante, dis.cemam;, eliamsi beaiae memoria; Theodo-
precibus elllagito, m oblitferatn riequaqtiam iriemo- rus, sumuiisacerdotii gubernaeula regcns, Hiberi.ea
-
$5 S. ALDHELHI OPERUM PARS Ir—EPISTOLiE. 9S,
sium glbbo discipulorum (seu aper. iruculenlus Mo-.A prolilos, cum-caeteris, qualiter varietur; qui versus,
lossorum caiasta ringente vallalus) stipelur,Iimato. monoschemi, qui pentoscliemi, qui decascliemi, cerla
pernicitergraromaiice dente (jactura dispeudii ca- . pediim mensura trulinentur;. et qiia ratione cala-
rensjrebelles phalariges dis.cutit, et (litpote.belliger lectiei, bracliycalaleclici seu Jiypercatalectici -ver-
in meditullio campi arcister, legionum phalangibus sus, sagaci argumentatione cognoscantur.-II:ccv ut
septus -temulorum_spissis) mox nervosis-lenso lacer- reor, et liis similia, brevis temporis Inlercapedine
toruin volis arcu, spiculisque ex pharetra exemplis, . inonientaneoqiie ietii apprehendi. nequaquam posr
Iioccst, Chronograpiiiaeopacis aculisque syllogis.mi.s; sunt. . . . -
lurina snpercilii lyplio lurgens, amissa aneilium les- . De ratiohe vero calculalionis qtfid coinmemoran-.
tiidine, terga dantes, lalebras anlrorum atras, triuiiK dtim ? cum tanla suppulalionis.iinminens desperath».
phante victore, praepropere petunt., , colla raentis oppresserit, ut omnem praeteritum le-.
Neii lamen haee philosophando, Scolicos sciolos, ctionis laborem parvi penderem, bujiis me pridem.
quorum gemmato tua sagacilas dogmatum favo ali- . secreta cubicula nosse creilid.erani;. et iitseiileiitia,-
quantisper.abusa est, sugillare a quoqiiam autumer;- beaii Jlieronymi utar, qui mihi prius vjdebar. seio-_
quippe cum satagerem praeconium cudeii» affabiliter . lus, rursus coepi esse discipulus, dum se.bccasic ob-r
lexereiriostrorum, non sugillaiionem ridiculose ca- B tulil, sicque landem , sn.pema gratia frelus^ difficiJr,
chinuans rumigerare veslrorum, sed potius, jpcistae -lima rerum argumenta -et.calculi suppulaiienes,
seurraeque r.ilu dicacitale temeraria lequenlium, fra- qnas pariesnumeri-appellant, lectienis instanlia re-,.
teriiae ironia dilectienis oblenlu" cavillabatur.. Si peri. Pprrp de zpdiaco et duedecim signorum, ,quae_
vero quippiam, inseiiia suppeditante, garrula fron- vertigine cceli volvuntiii-," ratione, ideo tacendurii-
Hoseconvincilur paginaprompsisse, ut versidicus ail: arljitror, ,ne res opaca et profunda , quae lbnga ex,-
planandaru.m rerum raliene indiget, si-v.ili interpre-..
Digna (iatfante glingiogurgofugax fambulo: tatipnis-serie propalala fuerit,. ihfanielur et vilescai,
Keu limeal scriplor terrenlls carpere chartas, _."
- ,UJ,caperliirsulusrodet cumdente racemos;
Kee lamen emendantlitubaiilisgrammapoetse. praesertim cuirf astrologicae artis peritia, et per,-
plexa horoscopi combutatio, elucubrata doetioris-
. EPISTOLA IV. ihdagaiione egeat. - . '
. _ ALDIIELMI-AD HEDDAM EP1SC0PUM.-- Ilaec id.cireo, cbarissime Pater, cursi.m .pedetenlim
[Exstat inler Epist. Bonif.,unde huc n)igra.vil;lex"u perstrinximus, non garrulo verbosiiuis sirepiiu, ih
piiuliiniinelior.iloex eollalione ejusdem
----- epistola;a WiJ. lecti, sed ut scias lanta
Malm.servaUB:GILES.] - rerupi arcana exaiuussini.-
Dumino rSvercndissimo, miniqne virlutum cona- •non posse intelligi, nisi frequens el prolixa medita-
mine venerando, et posl Deum peculiari patrono, C tio fuerit adhibita. ^ . -:
supplex 'almiiaiis vestrae "veriiaculusin Ddinino sa-; ., Salulale in Christo omnem sodalium meorum ca-.
lutem. tervam a minimo usque ad maximum , quos obsecro,
Fateor, obeaiissime praesul, me dudumdecre- et adjurO per clenientiam Christi til pro.me pecca- '
visse, si rerum ratio ac lempofuni volitans vicissi- lorum ppnd.ere-et criminnri) sarcina oppresso preces.
tndo pateretur, vicinam oplati Natalis Domini solem- Doinino.fundant. ...
nilatem,'.'ibidemîn consortio fratrum tripudians . EPI.STOLA V.
ANPNVMICDJUSDAM SCOTI.AD ALDIIELMD.M ABBATEM,
celebrare, et postmodurn vitacomite vestra eharita-.. MALMESBUniENSEM.
lis-affabili praeseniia fruf. Sed quia, diversis impe-
fVideat lectof au anonymusisle Scotus idenisil cum.
dimentorum obsiaculis relardati, quemadmodum la- Cellano,cujus infra exslat epistola. GILES.]
lof,praesenlium viva voGeplenius promulgabit, illud Domino sanclo, sajjieiitissimo, Clirisio ipiidcm,
pefficere nequivimus, idcircO d.fficnllalis veniam, eharissimo Aldbelmo; Scolus ignoli nnmiiiis in Deo
precor, jmpendite. Neque enim parva temporum in- aelerne salulem. .
lervaila in hoc leciionis studio prolelanda sriut ei . Dum to praestantera; iugeriio, faeuridiaque Ro-
duntaxat qui, sagacilale Iegendi succensus, legum j. mana, ac vario flore lilterarum {eliam-Graecerum
Romanarum jura,riieduilitiis rimabitur, et cuncla- mere) non nesciam.ex ore.tup, fpnte videlicet scien-
jnrisconsultorum secreta ex inlimis praecordiis scru- liac purissime, discere malp, quatri ex alie quolibet
~labitur,ct, quod Ms multo afetius ac perplexius est, potare, turbulente magistro praesertim. floc scito
centena scilieet metrorum. gehera pedeslri regulai praenoscens,-qued idcirco te ffiucialiter itaobsecro,
discernefe, etadniista^cariijlenae modularaina recto ul me suscipias doceasque, ^quoniam fulgor (eeu
syllabarum tramile luslrare. Cujus rei stndiosis. le- dicium est) sapieniiae-prae multis in le fulgel lecto-
cloribus lanto inexlricabilior obscuritaspraelenditur, ribus, ac peregrinorum mentes cupientium sapieiir
quanio rarior doctorum nrimerosilas reperilur. -SedI . tiarridiseerecogripscis: quia tu Romae advena fuisti,
de his prolixo ambilu. verborum disputare epistola- insupef quod a qubdam sancto viro riVnostro genere
ris angustia minime sinit, quoraodp videlicet- ipsius; nutrilus es. Haeecompendii causa «urficiant, qhia si
ihetricap.artis clandestina instrtimerila lilteris, syl- humiliter per ciiariiatem volueris aitendere,-non
labis, pedibus, peeticis fignris, versibus, tbuis, tem-: niirius perpauca verba , quam per pluriuias sermo-
pnribijsqueconglomeraiiltir; poeiicaquoqueseplenac : einationes perspicies. Haec libi- quoquc siiiCGriter
disisionis diseiplina, hoc e.st acephalos, Iagajos,, disserp. Libellujn qncnidaui.habes,; q.uirion eslm%-~
i.7 EPISTOLA VI. U8
qor acceplorio duaruin seplfmanarum, quem ego A , edoeeudo imbuere. Quapropler, mi amaniissimepurae.
-
'legpre cupio. Hoe autem breve lempus praedico,.. institulionis praecepter, qualentis affectu consequente
iion eo quod milii p'lus nori opus sit,- sed-ne haeci-pte- fidem.verborura haud difflculter adhibeas, operae
tftio fastidium in lurimente creet. Minislrum quoque pretiuiu censeiiius,- talibus sacrae Scriplurae oraculis
equosqueut opinorj adipiscar. In hoc aulera leiri- instimuJatus {Prbv." vi, \) : Fili mi, si spoponderis
pore messis, ]a_.tumate responsum sperabo. t)fan- pro amico tuo, deficiistittpud exlraneum riiunum iuam,
tem pro nobis beatiludinem luam diviua gratia cu- _ itlqqueatus''es verbis.oris tui. Et jam dico, si nuilis
•slodife dignetur. - " te capacibus prblatae promissionis relinacrilis per-
' 'JGliriste
' YPXsummi pelens fefurii, redeutilis coriditor asvi, plexnm involutumque reminisceris, tamen cum me-
sensusqueBei, quem fudif ab alta. metab ipsis tenerrimae cunabulis infanliae fovendo,
" Menle
Pater, tautique dedit consortia regni. amahdo, pedeteiillmque delicalioribus solerliae cibis
Impia tu noslrae dohiuisti cfimiiia vilse,- • fe"creando, ad vegetam iisqrie pbberiatein prpvexlsti,
Passus corporea rriundum veslife figura, diguuin ab.bmiiibus sanae iiilelligenliae esse jiidica-
Affarique palam popules, Iiomineuique falferi. Tur, qiiatenus, confolo jam pahulo terierioris ingenii,
• utero inclusum Mari_e, mox niimine viso des- cibbs solidiores quoque profundioris sophiae.
' 'Quemque
tumuere sinus, innuptaqUe nialer " Tameh si humillima subjectae deyotionis instaniia
Virginei
' ' Arcano
stupuit compleri viscefa _parlu, impoftune insisiens expelit affaiiin "alendo epulas,
Auctorem-paritura suum, merlalia corda impendere noh deneges; meque", licet nullius mb-
' Artificein texere memi ducas, vestrae subliinitatis adbptivanf pfolem
' Pars Mt humani pbli, mundique reperlor
generis, latuftque sub urio s ex omni palernac pfudentiae diviii censu aliquatenus-
- ad lempus ditarenon fecusesj ne quando invisi au-
Pectore,"qui lotum late coniplectitur bfbem.,
Et qui non spaliisjerr», non aequorisunda 'dacium'_eniulorum curiei crispanti bpiaiae iiriproba-
7 iSec capitur coelo,parvos conlluxit in arlus, - tibiiis cachinno tripudiahtes
coiigraiulenlur, si sbbb-
- Quin el lerh opulenii'paierna; philbsophiae censu exbaefedfeiri
' Ct nes supplicii riomen, nexusque subisti,
surriperes lelhe,: niortemque.fugares penuriaeque feralis irisipieritiaeiexperieiitem compe-
Morielu_a,''mex ffitberias evectus in auras' riunt.Et non incongfue'mihi iile Roboam, geherbsa
Purgata repetehs laetum te luce parentem de stirpe faniosissimi larii laridabilis sapieniisc!excel-
Augustura foveas feslisut ssepe diebus . lenti^cnofmitateirijharii bliairi bpiiiiis rerum faculta-
Annua sinceri celebret "jejuriia sacri. tibus regis Salomonis,-'infelici fusus' oftu , omnis
- - pene patern_e felicitaiis expers; lugubriier coaequari
EPISTOLA VI. . _. I
^-
' queat; Denique, jain "nunc irifpJeturus vota pbrsolve,
_' ETUELWALDI AD ALDrtELMUili: - et ineejptrini largae ihs.iiuiiohis beneficium cohcjtus
' XExsial sed prbcnldubioMocum cemple,-sciens lehaud dubie majerem indeperpetuae
:nterEpislola__Boiiif_,cii;
stbiin liaeedjtioiie.jure vinJicat.„-,cuin uomenAldbelmi
versibusqui isli epistolasaunexi suul.prasfixiun
' inveuitur..'. remuiieiationis~gipriain adepturum, Duihiiid-asiipu^
GII_ES.] . . \ "_."'"'• lante, quia(_l/a»/i. x) qui persevCrdveriiusque in^fi-
--"Sacrbsancto abbali Aidiielrao, uiiiil irtextficabilis nem,;hicsalvus erit.- Hulc-aulem riestrae parvitafis
ignitae cliarilatis nodis, utmerita poscurif,' astriclo, epislol_e.tr.ina eanlali niodulairiihis cafmiria binis ge-
Elhelwaldus, luae piae paternitatls supplex aliimiius, iieribusdigestasubdidiniifs"; quoruin priinufn daciylicb
perpetham ih Domino sospitaiis. salutem. her.oicf poemaiis hexamefro ac pedestri, lit autumb,
1
jEstivi.igitur temppfis cursu, quo inimen.sis fera- regula enucleat.el trutinatum eliiiLXXcosequahtiuiri
liuiri passiifi congressionum expeditionibus haec mi- versurim formulas, casu-ita obtingetite,' ef, iit verlus
serfima patria lugubriter, invidia vasiairiee, defana- dicara, supernae dispeiisationisnutU' modefa.nte, di-
lur,.tecum Iegeudi studio, converssiiusdemorabar. visum. Tcrlium qiioqhfcnpn.pedurn mensura elucu-
toui inihi"fiat indigno, (uSebeatitbdiiiis sricrpsaiicta bratum, sed ocioriis syllabis in -imo quolibet versu
sagacitas oinriibiis/uf reor.-propeihodum panegyricis -ri composilis una eademque.Jliilera comparibus .linea-
lam saecularium lliterariae verbositaiis fachndia edi- rum tramitibus ajjlata.cursim calamp perarante ,ca-
torum, quarn etianr spiritualiiim ecclesiadtici do- .faxalum tibij sagdcissime sator, transrniitens.dicavi.
gmalis siylo eluciibratoriim plenissime' vbluminum Medium vero meo -tudque clierili Winfrido de trans-
seriplis imbuta, arcana liberalium liiterariuri stti- raarini scilicet iiinerisperfigriiiatibne, similliinis
dia, opacis -duniaxaf mysteriorum secretis,'ignafis itidem versuum et syjlabarum iirifcis confecium -re-
quibusque mentibusobsirusa, abrepio properespissae praesentans porrexi. Haec. idcirco vestrae beaiitudi-
stolidifatisvelaraine, palefacieris iiquidissiine' propa- nis venerandis bbtutuum iuminibuS-rbpraesentaiida
larat. Qiiibus ad infegrum exubefantis i_.g_.riiiepiilis. fore necessarium duxi,quod noslrae par-vitai.isjiidir
ambroriibus siticulosae intelligentiae faucibus, avide. cio dignum esse visum est, omiiem tibi; ulpoie Pairi,
absumpiis, meam adhue pallentem hebefudinis' ma- mearum litterarum. editiunculam primum pandens
ciem largissimaeblaiidae sponsibiiis ep.iraeniaaffluen- - propalarem, quatehus vesirae sublimitalis probabili
tef refocillabat, polliciians.omni me desideratae le- fatibiiis.judicio coiiiprobala, et ad sequitaiis nprniu-
ciionis instrumento, quo polissimum riifesemediocfi- lani derivata, oinnibus deinceps lectorum numerosb:
tatis industriam satis inhiantem agnoverat, libenter taiibus'.acc'eptabiiis exstat. V.alein Chfisto
_»9 S. ALDHELMIOPERUM PARSL—EPISTOL/E, 100
EPISTOLA VII. A
_ cbarissime,licet adolescens aetalecxistis, vanissiinis
ALDHEL51I AD ADRIANUM. tameu oblectamentis Jiujus mundi nequaquam teni-
JReverendissimoPatri meaeque rudis infantiaevene- mium subjicias, sive in quotidianis potalipnibus et _
rando praeceplori Adriano. Aldhelmus. vernaculus cpnviviis usu. frequenliore ac ,preli.\iore-inlipnesle
familiae Chrisli et vestrae pielatis supplex alumnus superfluis, sive in.equilandi vagatiene culpabili, seu
salutem, elc. In quibuslibel corpere_e delectaticnis voluplatibus
Faterir, ml charissime, quem gratia purae dileclio- exseerandis.- Memento semper quid scriptum- esl:
nis amplector, postqiiam a soeiaii contiibernio vesiro Adolescenliaet voluptas vana sunt. Admenui quoque,
ante trienniuih circiter discedens a Cantia seques- vebemenliori pecunia; et omni saecularis gloriae-Deo
trabar, quod nostra _parvitas haclenus ad consor- semper odibili jactanlia; nequaquam ulira modum
tium veslrum ardenti-desiderio flagrabat; quod et inservias, illius senienliae.reminiscens : Quid pro--
jamdudum cogitarem, quemadmodum in votis est, dest homini, si totum mundum lucretur, anhnm vero
adimplens pefficere, si rerum ratio ac-temportim sumdelrimenlum paliatur ? Filius enim iiominis venlu-
vicissiludo paieretur, et nisi me diversa impedimen- rus est in gloria sua et.sanclorum angelorum; et.retri-
torum obsiacula relardarent, praesertimque corpo- buet unicuique secundum opera sua. Sed mullo magis,
reae fragilitaiis- valetridine medullitus labentia mem-_B mi amantissinie, vel lectionibus divinis,vel oratiohi-
bra coquente non sinerer; qua quondam, dum ppst'' . bus sacris semper invigila. Si qhid vero praeterea
- saecularium litterarum nosse lahoras, ea tantummodo
prima eiemenia iterura apud yos essem, domum
redire coaelus sum. - causa id facias, ut quoniani iri lege divina vel oronis
EPISTOLA VIII. . - vel pene omnis verljprum lexlus artis omnirio ,ra-
CELLANI ALDHELMO. tione grammatica; consislit, lanto ejusdem elpquli
Domiiio lectricibus . dilalo sludiis, mellifluisque-. divini .prqfundissimos atque sacralissimos seusus
ornato . lucubratiuncplis , Aldhelmo arcliiman.drilae._ facilius legendo intelligas, quanio illius rationis qua
Saxonum, mirifice reperienliMn oris quod nonnulli conlexilur diversissimas regulas pleni.us didiceris...,.
cum laboribiis et sudoribus in alieno. aere-vix lu- Hanc.autem episioiam jugi.ter inler c_eieros quos
crantur, Cellanus iri Hibernensi insuia nalus-~~mex- legis libros babere non omittas,, ut videlicet ejus
tremo Francoruin limitis latens anguloexsul, famo- leclione creberrima de his quae.inea scripta sunl, im-
sae coloniaeCliristi extreinum et yile mancipium, in plendis riiea vice pessis adninneri, Vale..
tota et lula Trinilate salulem. ... . EPISTOLA XI. '.
Quasi peimlgero volatu ad nostcae pauperlatis ac- ALDHELMI ADCLERUM WILFRIDIEPISC0W.
cessit aufes yestrae Latinitalis panegyricus rumor,' G Nnper furibunda tempestatis perlurbatie, sicuf
quem. agiliutrilectorum npn horrescunt auditus sine " experimenla d.idicisiis', fundamenta Ecclesiae, sicut
sanna aut aniurcali inipostura, notus.propfer Albur- quedam iiJimenso terrfe moiu, concussit; cujus stre-
num dictrieis[Fo»^.,almum duelrieis] Romaniae de- pitus per. diversa lerrarum spalia, velut" lonitruali
eorem. Etsiteprsesentemnonmeruimusaudire,luos fragore, longe lateque pererepuit. Etideifco vos
tameiibona Iance cons.lructos legimus faslo.s diver- viscerales contribulos, -flexis genuum popliiilins^
sorum deliciis florupi depictos. Sed si peregrini triste subnixa exposco-.prece, nequaquam bujus pertur-:
reficis corculum,. paucos iransmitle sermunculos balionis stropha scandalizari, ne quisquam veslrum
illius.pulcherrimae labiaejuaey decujus fonlepurissi- riientis segnilie fide torpeseat, eliamsi rerum neces-
mb dulces .multorum possit reficere mentes, ad ^siias exigat cum praesule proprio pontificatus apice
locum ubi dominus Furseus in sancto et integro privalo lellure paterna propellij et quilibet oporteat
pausat corpore. .'-__' latorum regnorum .transmarinaaggredi-rura. Quis
EPISTOLA IX. enim, quaeso-, lam durus atroxve labor.existens, ab
ALDHELMl JEPISTOL/E ib CELLANUM - iiio vos antistite separansarceat; qui vos ab ipsp
' -J "
[Fragmentum]. tirociriip rudimentnrum et a primaeva,tenerae setatis
Miror quod me taniillum homuneuluiri de famnso ~ infantia usque adulfae pubertatis ilorem nutriendo,
et florigero Francbf um fure veslrae ifariite [Fors., .docehdoi casligaudo, provexit pietaie; etquasi nu-
Francicae] fraleriiilalisiiidtislria interpellat Saxonicae " frix gerula dilectos. extensis ulnarum siui.bus_refo-
prblis prosapiagehitum et sub Arcios axe lerieris cillaris, sic cbaritatis greraio fotos clementef ample-
infanliae cuiiabhlis. xus esi. Perpendite, quaeso, creaiurarum ordinem,
' : ' =" '"
EPISTOLA X-. .-' eisque diviiiitus insiiam naturam ; quatenus ex' mi-
ALDHELMI ABETHELWALDUM. iiimafum rerriin collatione fl.exibilem cpmtniseraiio-
Dileelissiino mihi filio et simril diseipulo Ethel- nis" formam, Chfisto juvanie, capiatis; quornodo.
waldo Aldbelmus extremris servortim pfeUsalutem. examina apum calescente coslitus caumate, ex al-
Quemadmodum te vivavoce aliquoties de aliquibus veariis nectare flagranlibus cerlatim emergaut, et ea-
adinoiierechfavi, ila et riuriciabsentem/paiefna se- rum auetbre linquente, brtimalia mansionum rece-
cundum Beiim auclofitate ffetus,~liiteris exhorlari ptaeula , densafum cavernarum cohortes , rapido
nun piget. Hbc eriirii ideo agimiis,- qiibd chariias i vplatu ad _elhera.,glenierante, .exceptis dunlaxat an-_
Cbfisii, sicut ait Apostolus, urgetri.bsYIlau.ue,Tili mi tiquanim sedium servatricibus ad propagationem
Ifll -, -• EPISTOLA XIV. -102
^- sobplis fuliir.fi; relictus, ihquam; mirabilitis_diciu, A i praesagmina, refulatis pliilosppliprtmi cpmtnehtiiiis,
rex earum, spissis ^sodalium agrainjbiis vallalus, legite. Absurdumenim arbitrer, sprela rudisac vete-
cum hiberna eastra, gregatim egreditur. et cava - ris Inslrumenti inextricabili nofma, per lubrica du-
sljpitiim rpbora rimatur-, ,_si pnlveruleiita-sablonis mosi ruris diveriicula, imo perdyscolcs philbsopho-
aspergine^praepeditus, seu repentinis imbribus cala- rum-anfractus, iter carpere. Seu cefte oporiaiis vi-
. racta-OJympi guttatim roraritibus retardaius fuerit, treprum fontium limpidis laticibus,. palustres pontias
cl adgratam cratem sedenique prislinam reveriatur; lutulentasque iimphas.siticulose- potafe-; in queis ,
flmnis-pRjtinus exerciiusxensuela yestibula perrmn- atra bufonumturmacalervaiimscatet, atque garru-
pens,-prisca cellarum clauslra gralulabiindus ingre- lilas ranarum-wepiiaiis-coaxat; Quidnam, rogiians
<iitur..... .Si erge taliter crealura fatione carens,. quaeso, orthodpxae' fidei sacfamerilo coihmodi affert
- qrianrviia et natura in.dita absque ibgibiis scr-iptis circa tem.eratum
spurcae Proserpinae' incesttim, quod
ghbernanl, reciprocis.iemperum successionibus du- abhorreo fari, eriucleate legendo seriiiaridnque sur-
cloris praeceptoparet, respondete, regP, ufrum non descere, aut Hermibnem' petulantem Menelaiet He-
liorrendce abomittaiionis-"irifamia-sint exprobrandi, lehaeSPbpJem",quae, ul prisca preduntopuscula, de~
qni cpncessa septifermis Spirilus gratia praediti, desp.ondebatur pr-idem jure doiis Oresli, demtnnque,
votae siiljjeciienis frena ritu phrenetico frangunt. B ] sententiamutala, Neoplolemo nupsit,. leciionis prae-
Cur autem diversarum rerum, ratiocinationes con- conio venerari; aut Lupercbrum bacchanlium anlisli-
g*obans, ad instiganda vestfi: pectoris pfaecordia tes, ritu lactanlium Priapo parasitnrum, hereiepslylo
«trlderile oalamo pefcurram, audile. Ecce sseculares historiae caraxare;.quse altato quondam sceptri in"
divinae scientiae exlorres", si devotum dominum quem vertice chelidro Hebraeaecautionis obtutibiis pfaesen-
in prosperitate dilexerunt, cessante felicitalis ppu- "lato, hoc est, alma liiorlis morte slipite paiibuli af-
lenlia, et ingruenle calamiiaTis fldv_efsilaie,^dese.-c -Jixa, ôlo tenus diruta evaiiuefe? Porrb fuurii disci-
ruerint, et secura dulcis patriae otia exsultanlis do- pulatnm ceu cerriuus arcuatis poplitibus flexisque
mini pressufae praelulerinl, noiine exsecrabilis .ca- sufifagTnibus; feculenla fama compnlsus, poseo,ut
chinni ridiculo et ganhatiirae slrepilu ab omnibus ' nequaquam proslibula lupanarjum, nugas in queis
.ducuntur? Quid ergo de vobis dicetur, si pontilicem . pompulentae-preslitutae delitescunt, lenocinantc luxu
qui vos nulrivit et extulit in exsilio solum dimiseri- ad eas,,qriae obrizo rutilahte.periscelidis armillaque-
lis ? etc. lacerloruni tereti utpole faleris faleratae curules
EPISTOLA Xil." - ~ cpmuritur, sed magis'edito aulae fasligio sprcto, quo
ALDBELMI ABWINBERTUM. /" pairicii ac praetores potiuntur, gurgustii humili re-
Domino in dpminprum Ddminp dilectissime Win- eeptaculo eontenta tua ffatefnitas feliciter frualur ;
berto Aldhelmus, servus servorum Dei, in anguJari nec rion conira gelida brumarum flabra e climale
duorum lesiamenlorum lapide de suinmis monliiim olim. seplenlfiofiali emergentia negleclo, ut docet
verlicibus abscisso, qui statuam quaterno metallo- : Christi disciplina, fucato ostro„pqtius lacernae gra-
rum genere fabrefaetam, quaterna populofum regna cilis amictu ac maslruGae legminc iricoropto utatur.
signanlem crura tenus, aurato capite, oppressit, sa- -• EPISTOLA XIV.
lutem. .-_-- BEATIALHHELMI PRyESULlS , 0MMBUS CONGnEGATIONIBUS
Cerulum litterarum ad veslrae pietatis pfaesentiam . _-. CONCESSX ; StiBEJUS KiiGlMINECONSTITUTIS. .
[Eregislro ms.-Malmes. abbat.
destinavimus, qui vobis viva voce de_ causa liostrae •Annal,Eccl.Ang.,II, excerpla. Vid.-AIf,,
481.] '-.'
necessilatis imminenti pieriius promulgabit, id est --- De Liberlate proprim eleetionis.
- rieierra, quam -nobis yenerandus patricjus Baldre-
" dus -Nihil inbofc saeculo prolixa feliciiatefruitur, ni-
possideiidam accepto pretio oblulit, praecipue liil diuturna dominalione pdtitur, nihil
quod non ad
pro.captura piscium apto et competentiloco. El-iil- fatalem vitaeterminum, veloci cursu, tendere videa-
circo dufn in nostri r.egis.polestate.-daia et collata tuf. Et ideo sic nobis
muridanarum rerum patfimo-
csse videtur, obnixe .preeamur ut eamdem agri par- D ] nia sunt lamen seternae patriae -emo-
tem per juae cliarilatis -patrocinium obtiiipre et ha- Iumeiuis perfruehda,'ut
liunquain fraudareniur. Hinc est-eriim1 qubd
bere firmjter Valeamus, rie eadein possessienc.per. •
Aiahelmus, postquam irie Hnmeritum,- nullisqub
violeriliaih privali, quia plerumque justiiiae-jura Va- ego
- - - praedignis mbribus comprobatum; in""pontificaitus
cillanl, fraudeniur, etc, -. t_' -'..__ offieiisedem, divina gralia subthrohizasset, prbpbsui
EPiSTOLA XIII. - - • afcano mentis meae affectu, nt irionasferiis -mels;
ÂLDHELMI. AD_» VFILFBIDIJM. - MaiJdunesbui-g, Frome, BradanI'ord,-quibus
- jariidu-
Domi.no venerabiliter >diligendo et- delcctabiliter rium in abliatis graduiri constitutus, suffragariie.Do--
venerando Wilfrido Aldlielrous vernaeulus"supplexin . rainb, regulariter.praefui, religibsum abbat.ern, quem
'
Cbristo perennem saiulem. .. ''-'..-- sibi =spehtaneafainiliarum inearuni optio," consoiia:
Perlatum est mihi, rumlgerulis referentibus, de voce_elegisserit, canonica creatione atque fegulari-'
vesirae...chari.lalisindiistria.quod-iransmarinuiri iler,--' sanctione.consiituerent.- His voluniariis pfbppsitiO.--
.gtibernanie Domino, capere, sagacUale- legendijsuc- nibus meis, pia monacliorura>meofum restitit pefti-
censa, decreverit. Et. idcircp vitacomile oplatum-• naciias; et cum hoe.sediilo saepius, in conventu ffa»
Hiberniae porlum tenens,- sacrosancla poiissimuin trum meerum, fidueialilef narrasseiu-, nnlltis liis vo-"
• "
10?!. S. ALDIIELMI OPERUM PARS II, — TRACTATUS. 104
tismeis- placidissimum praebebat assensum, dieen-,,A crae crucis signaculo confirmavi. liidemidemivene-
tes : Quandiu vilali vegetafis spifitu, nobiscum pras- -randus rex, etpraenominaius ponlifes:, pari devotio^
sentis.vila; studio deputaris,- luae semper dominalio- nismanu subseripserunt.-Nec multo posl, iusacro-
nis jugo humillime coila subdere hondedignamur. sancto concilio,- quod juxta fluvium quidieiluf Wo-
Sed:.hpc supplici.icbmmmiique rogatu deprecamur, dor, congregatum esse rdignoscilur,. idem omnium
quodsiib sacra Scripnirarum.lesiiflcatione et favo- Saxonicae ,gentis archimandrilaruin, ciiiii regali
-
rabilium yirorum claro .consensu cprrobores, ut -polentatus, assensu ef pontificali prioralus-nutu',
nu.llhspost obitum luura neeregalis audacilas nec consensil'ahctoritas. Si quisvero.conlra-haec -tam
pontificalis auctoritas, vel tiliquis ecclesiasticae,. seu illustrium-personarhm decfeta nioiiri machihetuf; et
saecularis dignitatjs yir, sine nostro voluntalis arbi- sacra prassentis schedulie scita praevaricari --pfie-
tfio, in nobis sibi vindicet principatum. sumpserit, sciatse; ante"terribilem divinae Majestatis.
. Huic debilae monachorum' meorum,.maxime, fa- Ihronura, cuni-praevaricatoribus praeceploruni Dpmi-
mulorum-Dei, petiiioni libeu.tissime.conseiisi;-el in ni, lugubri damnatioiiis _judicio:.percellenduni.-Scri-
monasteriOj.qupd juxta fluvitim. qui dicitur Wen- pia est hujus confirmalioiiis- cbarlula ablncarna-
bvrnia, cul venerandiregis nostri germana Cutii- tione Dothini rriosirf Jesu Cbristl "0S-, -Indic.ione
berga praesidet, cum pplabili famosissinii regisTnii B lerlia..
consensu, et reverendissimi ffatris - ef-coepiscopi f Signum manus Daiiielisreprscopi. - ,
mei Dauieiis, praesentaias promissionis devoto. nuuv f "Signum-Ihii rfegis. "•-__.
deceiitissimam vernarum Doniini jiosltilaiionem, sa- f Sighum .m"aniis,palriciiEllielredi. '•"-''-••
. . -SCHIREBURNEiN-SIS.EPlSGbPI. '','. ~ -. .
'"",'' , ...
.;Y" ,.-'.;
"" - ^TRAGT^TDS:';'';:;*'">_-
-.--- -- --
S1VE :-.- . .- 6 _
'
' '
'. - EJUS OPERUM-PARS SEQUNDA. " --- -'
- -" - M LAUDIBUS TiMMTATIS -'

>' V''"
' ' -
, ., '.,_. '• -' - - SIVE - .;. ., -, - ,r. _. '<_ - \ .".
'V"DE VIRGINITATE'SAJTCTORUM.;'';'./;..", .,."' _.

' . corilhJipMmiun.ciim Ms. Colleg. Caio-Gont.; post textum jam inipressum
[Opus prosaicumdeVirginilate iiBruii
.-. contuli cum.-MS. Bodleiano(97). GifcES.]- ;. . _- • - _
I.-Reverendissimis Chrislt virginibus omriique deyo- C pollicitatione spopoiidistis,-uheriim cIariierunt-,-ve-
tae germanitatis affectu -yenerandis, ;et non soluin rum eiiamTrtelliflua'divinaru_m*s[udiarScfipluraruni
corporalis pudicitiae prajconip celfebrandis _ gubd sagacissiina serinonum serie patuerurit.. Ciinique
plurimorum esi, verum etiam spiriiualis caslimoiiiai, singulos epistolarum textds recitahs," perriicibus
gratia glbriiibandis,-quo,dpaucorum est, scilicet Hil- pupillarum obtutibus specularbr, atqbe riaturali qua-
delitbse regularis disciplinaj, el roonastiese couver- daro, ul mjlii insituin lertuf, laJeiitiiim rCrum curio-
salioiiis magistr^, simulque .Justinifi ac Cuibergaj, sitate Conleinplafer, iiberrimamque verbdriim facun-
necnpnbisburgse, mihi cbhlribulibus.necessitudinuni diain ac virginalem urbariiiatis"desertiiudinero [Bbdt. _
ne.xibus conglhtiiiatiE, -Aldgidae ac Scholasiicaft,Hid- diserlitudinem] magno|jereadmirafer,en, inqriam, in^-
burgae et Burngidse[M-t. Bodl.:, Berengidap],. EuJa- effabili:gratulatur 'tfipudibillesuperiregnalorOiympii
lise,,ac T-eclae.iruniores&hciilalis.cohcordiier.Eccle- et rectOrcceli,"cumtaliier caiholicas Christi vernaculas;
siam ornantibus, Aldhelmussegnis Cliristicrucicolaj imo adoptivasregeiierahtisgratiaifilias, sxfeeundo ec-
el supplex Ecclesiafcvernaculus.optabilemvperpetuse-- clesiasticae.conccptionis titero,1spifituaiis verbi se-
prosperilatis-saluibnii. "-.-•. ':-•''; -j) roine progenltasi--pef maternam 'viderit'sdlliciiudi-
, II. Jamdhdum ad pontifiea.leproiiciscens concilia- nem. diviriis. dogmatibus serudirii ac -veiui sagaces
bulum, jraternis sodSlium caterVis cbmitaius^ almi- - gymiiosophistas subperitissimoijuodam agonoiliera
lalis: yestras scripta meae. mediocrilati allatasatis paJifiStrifeisdiscipliniset gy.mnicis.ariibiis iri gymnfi-
libenier. suscipiens^ erectis" ad .seiheraijalmis, im- sio exerceri. Qui-Jaboriosi certaminis corouam "et
mensas. Ghristo. pro.sospilate A/eslra. gralulabundus Olyiiipiaci âgpnis Iriumphom; ilifficilJiniis^jropfia:
impendere grates curavi, quo stylo non solum.eccle- - exerciiatioiiis.viribasnavitefmanciscuiiiur.' Ita-diiii-
siaslica promissorum volorum- fcedera, qua; fida laxatjhl .alius' slrefiua- aihletarunr Jiictariiiha cuiif
iOS. r ---"-BE.LAUPIBUS.VIRCINITATIS. ': . . . - . *'iOG
: amulo sinuosis latefum flexibus, desudans,;rh medi-,;-A defrulo, quod regalibus.ferciiliseoiifii-itur, avida yi-
mllio seamihatis fragfanle delibutus lubrici liquoris, scerum receplfieula certatini iropleiie. cpntendunl;
nafdo,- solerter excfcefe. sludeat. Alius. jaculbrum" : modo flaêscep.tes salicnJas [Bodl.^ saiiculosVet cro,-
1 :-- - 'cata
eatapullas; et sagiiiariimspiculade.obsirusis plia-- ênistarum ca.cum.iiia.cifcum.vallantcs,..feriilen.i
reirae latibulis deprohiens, non :ut passi.vos oculo--L pr_edapi.humefpsis criiribus'et' coxafum loneri.bus-.
rbm obtutus, ljbefe peraalherairelaxai, sed ut:,cer-los; i .adveIiuiitr:,quib_u.S cereacasira cpnficibnt; mbdb.le-
pupijlarum conspectus demonsifarel' [Bodl.; deihoiJr.. reles-iieriefarum cprymbos, et levisslnfos"jlofeniis
- slrat] pando Strep~ente'arcu,'et nervo stfidente, -adi -;tiliae',.surCulois.cohsi.ipahieSj mulljrorihem:/avofiim
desttriaium. indeclinabiliter dirigit. lociittu Aliusari*-. .. machinam.angulosis" etop.ertis^.cellulis •con.s.triiunt,-
Iielanlium; iii-stadio' cursbrum plantis fideps perhiT..' GufuSar-tismolimeh.egregiuspoeta, metrica;faicun-
"eibus. De quibusegregius agbnisia, et divirii ser- ... dia.fretus', «aialecticp versu credilurceiiluisse, cum-
monis' dbgniatista : Omnes, inquit, currunt, «n«s. ta-.' -diceret.i' .-~^'_ .î_.•''"-h'. ':< •' /-, -.'c../' .- '
men qccipit brdviuhi; HurmaVludi paflieipesj et laV.. >.;,;. - -Cere^''gemmatis,'lJave'scuni inella^caiiistrls,;""=.,-.
- horiscohsortes.superans'victofjae -palroa,_f6ftunatus , et ihfrabracliycataleeticpi.siye colppho ; '., :^
cum caterva coritribulium", -". .. - . Colliicentque.suisaurea'.vasa_favis. _~. - :..'"_•'
felieiler perffuiiur. -Alius
vectus -calcaribus cruen-. B Naniquemadmodum, exameh, arcla; fenesjtrarum- fo? •
phaleralb cprnjpede, quera
: ranfiinS-ct.angusla ajvearii-yesiibula.cater.vaiiiii per.
talum,-et -flagris cassum, auieisreohiunt"ofnamerita: " '~ lurmas egreissumâriioena arvorum praia-pppuiaiur.,
lupaiis : de'-quo facelus poeta-i'." :'..-. _s. "'- -_ .
- _ Quad.ripedaDle pulreiiicursu qiiatit-ungulacr.mpuiirr, '.. eodem .inpdo yes.lrum, hi fallbrj mempriale' .meniis;
perniciier implieans orbes-orbibus; spaiia lerrariim" ingenium pbr florulenta'Scripturafum .-arvalate ya-
metitur. Alius, classicis nauiarum cplipriibus stipa-__...garis3.bibula curiosiiate decurrit; Nunc-diyina prisco-'
lus, et densis remigantum agmiriibiis circumseptus, rhm, propbetarumr.oracula_ certls asii.pulaijonibiis,.
per rvilreos Oceani ;gurgiles celerririianiageris libur--•; jamdiidum 5alvatorls adveritiim v.aticiiiantiaeiiixius
nam autlintrem, insiahter hortanle proreta, ct crb-.-.- investigandp; nuric an.liqifariini.arcana Jcgum ab illb .
pahte.naueleri rportiseulo [Bodt., poniculb], spumo^ ; mirabiliterdigesta, qui' bis ipiinis MempTiitica.regna
sis algosisquer.enioriim-lraciibiisTrudii. ' -'• ".'"'• saayissimis plagaruni"afflictibnibus cfudejiter percus-.
: III. Ei quideni, uiiiversa haec,-'qiiae pef gymhbsO---, sissei;el rubic^hdi tumerites Ocearifgurgiles.ac reei-v
-'
phistas exerderi deprompsirauSj iriter scliblares.-.sifi-" .prbcaspumanlis.pe.lagi fltisira; saerbsancii lactuyi-
cularium-disejplirias/apud vestri-discipulatus" indu-: : jninis. ex colubrp niiper transfiguraii Ah simulacfo..
jstriam,"non.exleriorls iboniinijfmotibus aguntur^sed macefiaj.allri.nsecus sequesl.rasse,;et post' coeleste
interiorisgerunlurgesiibus. Siquidem micfoeosnium,- .colloqiiiiim cbrnutis vullibusincredulum/iigasse.viil--.! ,
id esi, -hiindfem mundumyex -duplici-bt gemina ma-V;.' gus descfibitur, isbllicita inleritione scrritando-^nune
. teriae substaniia constafe vestrSe sagacitatis sblerliam 7, quadrifafiam "JSodL, qiiadrifafia] cyapgelicae fela- .
nori-^rbltroT Jaiere; rquin.,poiius sicut exteriorls ho'-.'.' lionis dicta, in-ysticis.cailiolicpruni Patrum cbriimen-
minls natura,'qui in propalulb:formalus yisibililer; i. tariis CKposila,s-ef ad. medullam usque spiri.tiialiter
- conspicituf,' hauil difficillime depreheridi poiesl, ita". eriucleata,..:ct quadriforihis.ecclesiasticaj traditioiii^ .
interioris.qualitatem, jjiii coelesti ,afflaius siiiraculb,-.'" nprmulis^secunduhi bistoriamjallegbriam,: tropolp-"
juxla Geneseos reiaiitm^ cfeditur,-a veslrapfudenlia-' ', îam, "anagogen, digesla, sblertef indagando; nimc •
membraliiri et parliculalini subtililer. iiiyesligaiam pfiscas -historiographorum fabulas et ehronpgraplio-
"r£or. Elenim cclebefrimus •IJle Ciirisii noroinis (gfe-;', :'. ruhi Seriem, ijui foftbilas praeteritorum;per,niutatip- -
rulus,ad exempbim-mil.iiiie Cliristianofumâgonem:_ ~.hes;ieniporuin ;tenaci raemqfiae \%x\v__ tfadiderunt,,
pfolulil gymnieorum dicens z-Et ilii quidem;ut cqr-.. rilerimando; hunegrammatiipo.riim regjilas:.et"p_r-.
.ruplibilem iorjanam accipiaiil-: pos auieriiincormplam;- . tliograpljorumdisGiplinas, lon.is e.t ^tempbribus trutV.
et-alibi : Non quasisaer.em-_verb'erans'~; -fet ,qu.>mvis:. . na.tas,rpedibus"'poelicis.comp'aclas per cpla et.-comr
;^gynmicorum êxempla/quaeâgilita.te..cbrporis.thea- wmataj i hoc est, ,per; pentliemimerin, et.heptemimefin -
.
" trales. populi .pompas:cl prasconia.circerisium ;adi-,- diretiiptas, imp _eentenis~meirb.riimgenerib.us -
seque-.:,
piscuritur,'riie congruant ad comparalioiienrebrum- •siratiin discretas, sagaciler inquirendb; ." ; .^. ,
qui per ampla Scripturarum_-stadia deeurfcnies jsa-'-". Y.. Apis, "inqijani, propter' ppculiaris cast.impnjse .
"
gacissimain aniriii industriani et viyaeis ingenii qu.a^"r- 'privilegium, pudicissimaa virginitatis lypum et Eecie- .
litaiem.assidua lectioriis instahtia exercere noscuritur.; siae,"portendere speciem; jnduljiiala" .Scfipluraruni .
"IV. - Attamen solerlissimae:a"pis'indusifi.am..pfaa--is, auetoritate astipulatur^.QuêÎ.ofentes saltubni cespi-,,
dictis exemplprum formulis ôaptarj possej uberriraa- ' tes-ineffabili,prada depopulans, dulclavnatorum pi---
rerum.experimehla'liquido declarant,-quae roscido. , gjiora, nesciens conjugii, illeeebrosa consortia fetosa .
facessente crepusculOi;el exbrto Ji,mpidissimi.so]is .:q,uadam':suav,issimisucci concretione prpducit; Ec--:
'
fnbare, densps exlemplp ,lfipudiariUum,:iu"rmafuih elesia-vero, bis acuto Teslnpientorum mucrone homi-..
. esercilus per. palentes c-arnpps.gregaiiin .diflurtdun;; niim yitaliler. cprda transverberans, liareditariam ",
Eiodb-mell.igcris caJlar.urii frpndibus seu;.purpureis.,. logjiimae ifiie.rpi.tiitis.soboleip caslo -ye^lii fecundat -
liialvariiin floribus -ineuba.rites, mjulsa nectaris^-siilli-:.-' .-'' semine.j " -., _'- .:--,- ".; -.- ..•-"• .. -' ;--•.:. w
-"ddiagultali.m fpstrpilecerpunt, el velul ]ento_careiii-.,, : Yl.llludr eliam ..cpmmempfarid.uin\de âpum con- -
" ' " A
--. . pixROL. LXXXIX.'; '"•,- '• •'
-.'.;'-_ -'.-, .-.'. .- "•;*
107- S. ALDHEL5II OPERTJMPAIIS JI. — TRACTATUS. 108
cordi sodaiilale, et theatrali quodam spectaculosiu- A ,dofninici,pectoris aecubitof, el quartus paradisi .gur- . -
pciidhm •autiimo": ulironeiim videiicet vbiuutariae. ge.s\qui potissimum scptenas Ecelesias Asia_j".iiiexr
-serViiulis affecium., quein e'fga; sudrum obsequia hauslis dogmalhm imbribus irrlgavit, specialemdi-
principum-exercefe noscuniur_ Nonne sub, hujusce- vinae dileciioriis pKcrogativam' ac privatam amoris
niodi eohtemplatibnis iriiuitu ohiriis mohasiie_e coh- munificefltiam' anle caeJera apbstolorum" prajeonia'.
viisationis discipliiia et.fegulariaccenobiorum insti- - promerueril. Quia Christo, qui -est cupidus castitaiis
(liia^-simjllimacolialibnedeclarahtur? Quandiueninr: araatpr et aelotypus sanclimoniaj-informator, grata
antiquas inhabitare sedes, et.cxigua fovere-luguria •vifginilalisllbamina pblaturus, spbnlanea deyotione
gracillimis' cohtexia,' ylmiriibus -seu cavaiis cpnsuia litarat. Quamobrein -yerax' medieus dum vulnera la-'
cortieijjus,, ilJe qui inler caeierds niagisiratus olflcio cinoruui et cicatrices criminum eonsidefans, quibus
furigitur decfeverit, nulla ex immensa roultiludine- ariimai .egrotoruin crudeli slrage slernebaniur, salii-
-fugitivis discursibus"-et pa.ssivis volaiibuspei aeihera berrimum corripdneret-malagma.flbrisque virulenio
vaâtur.. Asi.si, cerlis.exigeiiiibus "causls, et cogente spiritualis neguifiae-poculo leihaliterinfectis ccelestis-
peregrinandi riecessilate", illa [Bo'dl.,\\le] cui consu- niedicihaeanlidotum vitali.er.propinarei, ae verticem-
Jatus vicejegimen caeleraruhi commissum est.-exlerna gabuli scandens sexta -Sabbati,-boc est Parasceve,"
B
qiiairefe regpa ftialuerit, nusquani apud nfortaJes vi-I pateretur, maternae memof' veneramiae,. diseipuip
deaXexiorfem propria pulsurii pairia taihdensisexef-" iriter disefimina perlldorum -uiiliium evehius rerum
cituum agriiiiiibus.iamqtie spissis -rlegionunicohbrli- praesiolantigenelricem pie praecepittuendahi, uinpn
busponstipafi- iia-.prorsusuf.mulfb libenlius bbfeve- incoiivenjenier carmine rliyihriiico dici queal: "- -
Christus " .
reritiam priiicipis'ad i.iicolarnm peregfe profleiscaiur '.-.'-,'.- passus
- Atque-IseLi palilmlo: :. ; -
latibulo,- .."'-. ...
[Bodl., iricoialum.... proflciscanurr]', quarh domesii- ' - -" ' Virgiiiei-1'Virgo
Virgini '""- ,----
cis assuetas deliciis, et-verriacula .cbriientae quiete _, " : Commendabaltuiahiini..- .- -_. -." .'.
- firfcellulis commiireiilur. Qiiid enihi, qiiaesb,-"inre- ls posimodum . labentibus; lemporum -lustris a^Do-,
rum v.sibilium videri.valei.nalufa, quid [J_.o<.._")qiiod]miliaiio, qui per idein leropus iceptris iniperialibus: -
lam irigenii siudio auctpris sui praeceplo pareat et . fretus, sieya lormenioruiri suppiicia orlhodoxae fldei
culioribus irrogabat; extorris in Palhmo relegatus:..
regisJriiperihminiprere cohlendaf? m meriio pfopier
intactae virginitaiis typum et sponianeum-devoioa septiesvicena et,quate_r'[_5od(;, vic.isiqueier] d.ena -
shJijectionis Tamtilatum,' quo exemplum obedienliae virginum jriijlia dulcispnis melodiae conceiiiibus cab-
moxlalibus in-valle lacrymarum degenlibus -praebei,-. ticurii rude canentia, japtus ih oramale exslaseos aus—'
prae cseteris creaturis _nect;-;retjmconiiciai eduliuni, c~ .cullare et caslis -bbtutibus coiuemplaii -mefuil. •de-
u ',
ei muls'80'dulcedinjs" alimoiiiam flavescenticeraruni quibus dictum. est: Virgines enitn suni et sequunlur .
gurgnstib fecondal,;quae-3ionro,odocuncia deHeiafum; Agnutn quocunque ieriu Caeteri.Ddeles audituri. Ista.
fercula et. piperatas pulnientoruiiJ saginas praecejlai; sancti [Bodl., Isii sancta] Hiodulaturi sunf.cafroina
omnecpie Wagrahtis ambrosiae ihyrhiama, ac nardi._ -et cum Agno.pariier'-per- angustain astliralis-regui.
- -,
spifantis olfac.iim vincat, verum eiiam,, ut,- omissa" gloriaiii^gradituri.
specialiiate, ad generalitatem sermonis praiio decuf- yjJI. Nec tamen virgiiialem .pudiciii_e_g!oriamim-
;"
rat, universam iniiiidanae'suavitaiis dulcedinem, opu-J' - mensis-laudibus accumulanies, el_ad exeinplumrrl-
lentique luxris exquisita superet oblectamenta et gidae conversationi-i et ardui.fbfniam pfbposili ani-
haiistum defruti despiciat. '. , m_bs niilitantium Ghfisio instigaules, immaeulala
Vil.-lgiiur si sanclse virgihitalis gloiia angelicae juialrimonii-conlubernia, _et legitimuin legaiis lliori
beatitudinis germana creditur, et' pulchfa-super"no- coniiubium (sicut scbisniaticorum deliramenta gar.-;.
ruiri ciyium sodalilas merito pudicitiae praedicaluf, fiuni) spernendum duciihus. Quod absit a caiholica
. debitis allollenda est praeconiis,' quae inler caeieras Ecclesiarum, flde,-prajsertim cuni pro -cefto nove-
.virtutum infulas suirimi principatus sceplra et re- rinius priscis lemporibus patriarciias diviuae, san-
gnandi monarchiam.gubemare dignbscitur. Siquidefti Ij ] clionis praecepla conjugii foedera servaiites, supernje.
ut Iiuriianis laiicibus et niortalium palato omiie quid- "gfatos. Majeslaii exsiitlsse, et «acrosancii: Spiritus.
quid jiicundum ac^delec.tabile illatum seniitUr mel- charismale refertos futurae Incarnatioiiis. .cunabula"
litsB dulcedinisv.guslum -admbduiri iricbmpafablliter propheticis praesagioruin voClbus;.vaticinass.e,ut est,
praecellil, itadivina- Majestas (quod tamen cum.pace^; iHudI: Nbri. auferelur-sceplium de Juda, et _dux ~de
et feverenlia sanctorum loquar.quondam jugaliiatiis femoribusejus; donecveniat qui milfendusesl et.ipse
neSibus foederatorum) omnibus generalium-virtulunf -eritexspectaliogentium;(_lre\ifina, qupd hiillena (e-
:gradibus,.quae. in catalogo charismatum ehuhieran-" j-limOnibnimcongerieliquido probarielcxperiri potesi.
tur, speciale virginitaiis.privilegiumpfaeposuiu Cu- Sed eliain furvofacessanteVeieris.liistrnmeiiti um-
jus-fei salis evidens indicium _constat,'.duma suiiimo braculo et clare [Bo_.i;,dara] corhscanie Evangelil
ccelorum fastigio ;venerand'a Dei prbles descendens, gfalia , lafluim jnlef virginiialis-floreset jugaiilaiis..
overa erraneam redemptura, et drachinam perdilam morus diSlare diciriius, qtiantum. disiaioriens ab
'
qiiaesitura, alvum ineontaiiiinalaj virgiiiaii puerperio occasu.Unde quidarii ca.tholicofum floridain virgini- -
praeditoe, sihe periculo perpeiuae puiiiatis et dfspeb- laiis glorhpi explanans de jugaliiatis siirpibus.
dio castitatis intraret Ob bbc.etia.ra "reor quod sacef oriuhdarri, subTiguâ iropi.itaêieganler exorsua ;
im /..- -• "DELAUDteUSYmGMTATIS ':'•-- . ; •"- 'U.o--
L-ego,.ihquitj de terra aufum, de spina' rosain, VdeJ l Jt.g'fii'dus,--omninpinferius:spfeia^ seu legitim-e
concba niaTgarilam".- . '.
' "<-~ - - ~
' '',. jiigalifaii.-i'-Tecuhditas- ob' liberbrum .pbstcfitalbm
;'. .
: IX. Non'enihi splendida niefrargehiispecies l~u_i-_ _ sUrhpTa^dt&ljjief^quaieâ;!; nec in comparaiione
- piter -Serorniaitir,. • - Th-uTuscearodftbn'nu'm^dehoriestarLvideQ,- sed '-qiiod'.
quamvis' obryzum fujilantis buii
_ iiieiallum prseferatur; neque[m.armpris .candidi ve-_ meliusestprbpbiisluslaudari censeo. -._- :
mistas dgtrimehtufh decoris"-paiituf, cum^fdrmosiorp- X.-Ettainen^plefumque^prolfdolor!) immutaiis'
- ordinibuSj-,vfersa.vice coiitirigere sTolef.ut infefioris
-rubentis gemmaepulchrifudb pfsedicetur, aut. lanea
'-
•fllorum stainina.ex glpniere el 'panniciilis revoluta viiie-gradusûsquequaque pa'ulatim:pfoficiens,-Vupc-"
, negligeiilervileseunt, etiani sibonibycihiim purpurje rjorem tepide iorpenieiri pfaeoccupBt, et acerrimae
.peplurh et serica iihpeiaiofuni" irabea polihs'" fulge-: siimulo compuiictroiiis ijistiga_tus,4udum supenorem
seaft. Nuriquid mala^punica^ciiiisgranisquerr_,ubeiitibus yoti;compos'vi'ctorem"ahticipei,et;qui-exisiirii.abatur
fefefta etsimplo librpfuin tegniine coritecta contern-. praelefitae'cbnversalionis negligentra "pbster.ior, delri-
; plibilem naiuras "calumniam perpeti pulaiit.uf; licetrt ..'cepsdivmae-cliariiaiis fl_iinina succerisus exisiat ah- -.
niellifluos palmelis daclylos et riiulsum "neciaris jNK'T teriof, _-evangelic_ercminiScens serilebtiae : Ctii-ihui-
colaum longe incomparabililer pfaestare _cfedanius~. ?__ • tutridimiltitur; mulluni diiigit, etquieoniemptamundi'
Neq'uaquaniscabr_e.incudis commodiias.seu rigida_j;Bjflandfmenia velut fjuisquili.ariim peripsema respuens
tundeniis niallei^duriues-yel rubiginos._eforeip.is sfc c ac cariiallst luxus lenocinia refutan.s,,in saiielb'pro-!.
forflcistenaciiasspreiadespicitur,quanquam ballbus§ "posito...successor exsiiiefaty.sumptowiliier castai
builifer et, diadema fegni ac diyersa .ofnarrientprum' IJ- conyersatibhis-tirodnlbi-Iiorrendum-gelienn-e larta--
glbria ex iisdein praefatjs fefri liisirurrieritis confeclj'% jumcontreniisceflsêt-aelefnsevitaedesidefioflagfahSj ,
",-.et- fabficala praaferalur. Neque teres lunafis glpl-i- ,;" gratuita Gbrisli gratia ffetus, cuni- sudofis iijdustria-..
r
circulus jaclufath' propriae pulcliriiudinis paiilur,. cflicitur r anlecessori; quod'i,Jiis dphiaxat-inutrbque
licet liiculen.tus.Jihipidissimi solis spleiidof_.tTi.qua- •'- sexu.lacrymosisluctuurii- singuilibUslugubriter \ri;
"dram hiuridi folani ciarius iiiustrare^credaiur. Nun- mentariduni et com prolurido'pracordiorumjiuspirip
"{juid pfofundiitn putei Jaticem, aul, gelidam cistefn_e-. . querulosis.questibus flebililef ijigemiseendiirti au-_ "
" iympham",'quanj'anliilia,'h6c est, ibia [Bqdi.j rota].. 1 tuino. Qui,'tuniidoelaiibiiiShs'up'efciIioirtflali,deso!a
bauriloria exantlanius,._paryi" pendenda puianius, carhisjiuegritateglorianlur,_durii illi de peficuloso
quamvis reciprbea purissimlfpntis redundahtia- pfic-l - ' saeCuli_pab"fra'gio_ et grassante difaeHempestatrs.-tuiv-'
- cellere.,el perpesaquaedUctuumdetiifsus crebris ab. ^ bine, :velfft inter Scyllam' Siciliae"et" Mratrum wra.' .
«elsis.arcuum ibfhicibus" iii_edijo '-sublimaiuiriubo."-( ginis navigantesad pprtum coenobialis,.vit_e-feslinaib-"
catara_ciisque vofanfibus praestafe videaiitur? Non„ ^tes, Iicet*aliquafftii!um quassalis cymbae compagi-
•enirti.furva voracis mergulaB-factura coiilunditur;. et;'t _ /bus, Ghristo gubernahte, feliciter-peryehef.untvJsii;
afra cbrporis cfeaiura conlemiiiluf,. licet "vefsicolor r" vero, :cumrintegris-aniihae ratibus et salva"inconta-
payonis glbria-lereii circulorumrotunditaieprtecellat, minati corpofis linire,':slhe' discrimine scopulbruni'
"
cujus pennae pulcbriludo~nune crocea qualilale fla- l sanetae conversaiioiiis liabitiim.peientes, tanlp minu..
vescii, ant-purpuFea.,ve"niisi-ile;fubescitîiuric glarico 0 .:. Iameritorum"fleiibus incumbere'gesliunt et lacryma^' .
colofis^pirore fulgescif,'au't '.flaya aiirT fepbciespleii-_ rum imbrjbus vultum rjgafe cbiitendunt ,•quaiitose'
descit. Cujus decbris dignilas Iiaud frustra virgiiiali 15, nullis nsevofum maeulis defprmaios.,"nullo s_eciilafis
-
fofiii.ulaecoihparaiareliqua -riimidi crepuhdia conteih--_. scofi_e atraniento fbedatos' fuisse conlidunk iiii eo-
"nit, et phalerata"sae'o.uli. orhainenia parvi pendit.,- riiagis ôscidis oculorum fontibus" et pajpebris-stil--
Siquidem beatus Auguslinus^ itiiibfo CivLlalis Dei,j . lanlibus mcestam faciem humectare-jiigiter.-noji de^-
qbod pulpa'"pavbnis' ihJpuiribilis naltir_e sit"expei;i-,__. sinuni, quo se qutedam velita etlegisausteritaiein- '
mefiiis se comprobasse resiaiur. Nam [Bqdl., Nuin]- -i_ ierdicta ex mundi consor-tio illicileperpetrasse. me-
- arb-qruni''silves_fium natura, a- minerurit^ isiiverb quod se_ci-Iibes;,:cast6s, etab
foliorunique infecurtda"
-' viriditas, aui succulentus herbarum lerfeslrium"cau-•„:i. omni.spurciii_e sciiiiaa fundilus immunes, arbitreif-'
j
liculus cbnteiiiiiitur, c'uih,jjurpiirei el rubicundi flo-. ._ fuf, fiducia virgiriitaiis "inflati, arfoganiefintume-
fes;ex'.ipsis lignbrum ramusculis exbfti, .seuvefnan- scunt; ;et nequaquam crudeJissimam superbiae; bale--
tispraiioluscuiis pfbgeniti, pulclirius rubescant ett nam caeterarum viriulum ' J- devoratricem liumiliiatiif
suaviodorisfragraiilia dulcius redoleant, cum consie.t.- circilo declinaht . -: :'_ . :' ?'. "'','•',
ex floribuS seculura" fructuuih emolumenta exube-'- .. XI. Naiiiih conflielu ocfo principaliiiin vlt.iorum, 11-'
fante redilu-ei, ihultiplici questu mirabiliter niaiure- cel ultima poriaiur,'iariieu,j quasi airbx regina, tj>ran-.:
'.- _.eefe_;froi}deniia.veio sufculor-um fdlia et sjiissos; s nicae poteslatisjmperium "et dortiinandi monarchiani . .
palihilum painpiiios, cessante librorunr succo.-riiise-.'.- -.-.- prae cajiefis sibiusurparedignoscitiir", quia sin'e"au-
. fabllirer nfarcescere , et "toffido/adyenianie au-'_ cipiti ainb^guitatis scropnlo vefaciter credendum e'st_
lumiii fefvore in mdduni^deiisissiiiiaj stragis -ca-^- -- quodprius Lucifcr, parasiiofum Vodaiibus,
valiaius.;-
jervalim cailefe"? Non, inquaft.; ita' laudaudaj vTrgii-.-. - et api)siaiafuni satelljiibus glbmeratus, ih pfofuiiduin," .
njtatis .subliinitas qiiaisi prsecelsa pharus in editbo superbiaebarairumet ietrum elalio.nis lumidte iaria-
, rupis proinontbrio posila splerideseit,' ut arcla con-- rijmcassabundtis' corfriiisel, quaih»proloplasius'"re-
Jugii\Bedl:,"cas.ifaiis].co"htinen_3a, qui seciindus'esi;'t centis paradisi coloiius et. iolius ieff.estfis crealurS,
•" ~
iiir S. ALDIIELMI OPERUM. PARS H.—_ TRACTATUS. . 112
q.inm leres vertigp coeliin'modum rotantis fundibaJi A j cruenta capessunt,,- bellum horrendum jnstaurant,
circumgyrat, rudis. pbssesspr buccis am.bronibus et redivivacertamina voti compotibus inslfuurit.Quani-
.l.ibris Iurconibns vfetitam"degustans alimoriiam, iri obrem primo impoftuiius gaslrimargiae draco,qui .
gasirimargiae.yoragirieni. crudelitef cecidisset ;"«juod pesiifenim praevaricatiohis"virus rudibus -flor.iileriiae
si angelica "siipernoruhi civiumcelsiludo,- elalionis leliuris colbnis de venenosa fauceleilialiier.evomuit,-
tanlutn stipercilibjurgescens, 1beato cae.erprum con- frngalilalis abstinentiaexplodaiur; ad extremum-vefo
iuberhio.et deificae conieniplaliohisâriicipippfiva- tfiicuJeiitus superbi.ae-nairix,;quP beatam coeli fami-_ -
baiur, quanlomagis graciIlimaihori.aIiunrffagili.as, liam et alihae. civitatls mijnicipes lugubriter cqntur-
sj de pfopriis,merilorum emolumentis.ut.inflata ve- bavit;de.lalebrosis;aiiim_c liosirae recessibus el elarir
sica-jinlbmuerUi.el de vifginali castimonia decerpe.re destiiiis .pfaecordinfurii laiibulis eliminatus, procul
quasi speciali. sanciimOnia fumusculos girigivis <?._r divino ferrorc traditur [Bojti, trudatur].. Quemad-
vsSsgiKr.coeperit,. a Cjdeleslissponsi iriclinio Jnfeli- riiodbm Hebraeorum phalanx duodecies quinquagenis
citer fraudabitur? Ideireb yirginibus-Christi.et lirun-. , expediiionuinmillibus, ef.peditum lurmis.procedens,
culis.-Ecclesiae conlra horrendam superbiae bestiam avido Pb.afaonisexefciiuRubrirnarisgurgiiibussub-;
siiriulque coiilra has viruleritorum.êpleiias.vitiorujn, merso, ej-profundis pelagi flusiris .suffbeaio, per
Ijeliuas, quae rabidis molaribus et--verienosisgirtgivis, '? quem gaisiriniargia figuralur^ septpni gentes.Cliana-
inerraes quosque, ac yirglnitaiis lorica spdliatosrpudi- riaeoruhi; qu_«seplenos viliofum cuiieos lypice obum-
ciiiaeque parma. exutos atrociter discerpere niiunlun, bKirtt^cr.ebr.a inlerneeionis strage ambronis brci fau-
_,acerlosjs.viribus,dimir.andum.est, el quasi adversus, cibusiradidii, ierrarhque reprbmissionis, quandiu
ferocissimas barbaroruni legiones, qu_e manipulalim Decalogi sanctionibbs -noh. refiagabafuf,.duodec__n
'
tiroriJim Clirisil lesiudinem,'slrofos_e 'fraudis;halisla. tribubus, sorte lerritbrii dirempta, feliciier incoluit, _
quaiere non cessant, spiritualis armaturae spiculjs et .sicque paiefnoe generatibnis prosapia per atavos et._
ferratis virtuliinjyenabulis^naviter cerlandum [Bodl., tritavos fujuraeposte.ritatis nepotibus ei-proiiepotibus
ceriandum esl], ac nuilateuus tiihidofum more mili-"' legitiiri-C haereditaiis jiire pefpetuo pbssidendanf de- "•".
lum liorrorem belli et -classieie saJpilae [BodU, sal- ,relibuit.' •' ,,-•:' . :"-.
pistgp.].muliebiitcr meluemium, S-evissimls hoslibus_ vXIII. Ast vero si yestfa sagaciiaiis pervigiI_sollici- .
scapularum tergai pro scutorum uinbonibus segniler ludo solerter. nosse desiderat qiiahtae legionum lur^
pfacbeaitius^-^Qu.inppiius. ciErtobialis mililiae pugiles.,. iriae:praedietis spirilualium nequitiarum ducibu_TeV
Ifonlem vexillo crueis afmaiam audactef iEmulorum ietris ienebraruni principibus fariiulentur; quot ly-- .
aginihibus offeren.cs ,, et armorum instrumenla.-bel- fannici miJitoriurif cbmnianipulares humanae natura;'
lica, quae, p.rignalbregregius enumerat, hoe est, di-V fV- noeituri subsequaniur, -quot scelei-atofum saielliies
vihi maojieram. verbi et lorjcam fideiinexlrleabilem, ad i.mpugnandam- bosirbrura aci.em conspirali et fi-
cum tuta' pella prolecii contfa spirilpalium nequitia- • , dei propugnacuia subruenda manipulaiim-congloiije- -
riim- inille nb.cendr aftes .perjih.aciter portaritesy ai , Teril,; btqupmbdo ejusdem nefaindaeriiilithejam ca-
Christb femuneralore nostro debitiini vicloriaaJriujn- Iones, etclientcs cum.Iixarum ccetibus ad inferio-
pbum.perceptiiri, in supern:s sedibiis etcoslesli glb-' - rieni gfaduhi pertiiieiit.es, quam satrapae etproceres
fia graiulalmndi feliciter.-iuncJripudiabimus,- sijiuric i flagiiiosum ^sibi eofunidem spirjluiim ifibunaium vin-r
sdversus prihcipalus Leyiathan et poiestaibsj Jerie-: -..dicantes,ceriisyocabuibr'uni propi.ieiatilius hoinina-"-
brarum mundique.rectores, ceu bellatbres flomihicii tirn nuricupentur., qui .profanos.A-lIophylorum.cxer-
pertinaciier pevtinacibus" repugriantes, in fronte dueilii . citus.in cenlurii.s etrriiiiibus adyersum Israelitas in
ibfliter, diraicemus. .__.-. .....-'.-- _. vertjce mpnlis Gelbo_econglobaios instanier horlari-
XII, Piimitus, ut dixi.,_principaliuri_'bis qualefnos.- tur ad. bellum, idcst, irivisbfum horfeiida viliorum
. yitiorurti duces, quibus_Cerethi:crimiriu'm etPeletlii i . agmina, qu_e cohlra calholieaift Ecelesiicparocliiam,
, facinbrum cuni horrendo belli. apparalu mancipari- cuin dueibus sibi praelatls; gregatim ingruere fnq--
tur^ divino. freti suffragio, yiricere laboreni.usj. qu.ij-,. liunliir, venenaiisque. piaculorum -sjjiculis,' et dira
corijra tirbnum Chrisli catervas el bellicosas virgi- 'faciiiOrumiiamea, nori.solum segiies sauciapl, ve- -
_unm.-Cohdr.tes4ruculentisihimieorum.exercitibiis;cuni. i. rum emerjsos CliristL milites interdum yirulento.
innumera stropharuni phalarica et densis.;.deceplio- castitalis yulhere leihaliler [Bodl., el' lethali -toxa..]
"num telis infaligabililer certare noii cessant, quamviss proslerbtihl, ul. non -immeri,lb;iriiellectu.alis David,
saepe, patroeinium Chrislo prsestante suofuraquee quid[BbdL,:qui] esi ilqs virgultide radice Jesse de-
s scendens, populis Ecclesiaa vltiorum slragecaief-va-
plialariges miiilum .cum' praedestiiiataepalnia vietprias' -
cohortante, turpitef terga fugacia yertant. Sed, proh!i ::iiiri caderitibus, carihen. funebre _et cajiiicuriibnnen-
dolbf! non esl luta indeptae pacis prospefilas, riequee ""-ta_jiie,.quo'depiilifenibn, et epiiaphipri yocatur, com
ncquisilorum, secura triuniphorurij felicitas, autiiir r patienlis affectu lugubiiter componat ;.liaec iiiquaiii,
flexibile et diulurnum; fal.Ienlis foruinae, tropajmi. .i' si vesira eiiribsae,spIlieiiudinis-sok;rila pleriins anirn-
Narti hosies qui putabantui; usque ad interneciohejiil adverti m.a]uerit,-non rnodo x collaiioues Patrum a
supreriia, strage.trueiler bblrifncaii/el optaiis even- Cassiano Massiliensis. paroclii.fi. arcliimaudrila pe.cn^ "
-tijum;successlbus feliciler iupbrati, denuo versa vice,, Ijariieridiclandifacmfdia "praediip.di|estae paienier
yictores ad iniportunuiii praelium. provbcanVarma i, propalabuBtj .verum etiam Gregofius sedisaposip:
. - - - . ;DE LAUDIBUS VIRGI.IJITATis.' .'.' H-J
i&.
licce praesul, aqupj.rudimentajidei.ct baplisrni s.a- A j rogaiiyanisine caeierarum. adjiimento vifiutum.s.uffi-
erariienta^suscepinrius, in libris Moraliuni xxxper cere sibi aii capessbndain.plene perfectioriem coiifl-
ailegoriam luee clarius elimavil. Sed no.s de;flagi... dal, et quasi bab lantum servaia absque reliquor.uin
tiosis VIIIvitiorum fadicibus. unde,feliquprum,:.per- ^confl.clu vitiorumferijitus.etsecuru.s existatti-Qifiii-'
niciosa -facinoruui frulei.a velut :spissa .yirgu.torum imb; rie singularis geiieroste .virgii)ilalis..iibbilitas
vimina lenlis frondilfus.sucerescunt, ea potissimum etiam hiinus coriipta vilescal, fesjduo pf"_Eceptoruiii;
eausadiseeptare et disputare.coegil, quqd nonriujli, '.legaliirin•suffragiofulciatur, el muitimoda inandalb-
edito virgiriilajis fastigio.subIfmali,.et.pubix*_[Bo(...':,. ..rumvafietalfed.eeenier deCoreiur;.;nt juxia Psalnio- '
. pudieae] conversaliqnis.arcibus exaltati _.secundum graphi. ênfeiitiain ,'quasi regina a .dextris'diyin_e
castitatis graduni, ac si cqritemptibilem; sibique,-f Majestatis in veslitu.deaurat.b radians,et circiim-.
.Ionge disparera arbilraniesi-eaelerdrum praeconia s~g anilcta .meritorum varietiale respleridenSi";Biipernis
lficomparabiliter.transcendere confidunl, jilud quo - comitala cohortibus jngitef assistere et- iriseparabili
daraniodo oblitierantes et ipost tergum .poiienies'.: angelicae-sodalitaiiscpllegio perfrui feliciler merea--
Qmnis4iii se exqitqi huthiliabilur, _plqui se rhumilial lur. Alioqum.incomp.ta virginitatis indiislria siuefe-
£x-altabii_u>: Si enim npbis.lncoriiamiuata.Mariae mxr . liquarum .admihiculo virlutum non bpujehta eecle-
ginitas incariiatum Dei "Vefbum coelesii, puerperjo; ;B siaslicae segetis ubertate cum centenis.-meritPruhi
peperitjtanien, emenso uniuS"beddbniadis curflculbi -mariipulis flltabitur,: sedMufructuosa et infecunda
Anna fllia Phanuerproplietissaeumdem. Redemplo- stefilitatemarcesceris>,cum faluis virginibus exstiu-
• rcni sacrosaneii Spifiius -praesagio vaticihabatur. Et ^ctas..lampadas, geslaniibus mul(ab.ituf,= Siquidem
: ideo.ulefque gradus ih divin.ae natiyltalis; exordio .cortinaruintsivestr-igularum textiirp, nisi pinnicii-
virginib.us.et-viduis..cbhsecfalus clarescit, quaterius .lae"purpurei-s,.imo diyersis colofum varietalibus fu-
centenae-_frugis' copia, liberlini locupletalus nequa- cat_e inter densa filOrurnslaininai ultfo' cilfoque de-
quam sexagenii jnanipuloruni fasejculis ditatumja- jcurrarit,. _el iarle plumaria bnme texlf iiium opus di,-
clanlerparvi pendere pr_esumai, rie occasiocprpofeae versis imaginum toraciclis perornent, sed.unlfbriiii.
-virglnilauVvulnus in merite:gigriat elationis,'aut;re- coloris fuco.-sigillalimconrecla.fuerit, liquet profe-
medium sospitatis foriiltem nulriat-perditiQnis..^pe-. ,cto qup.d riecoculorum oblutibus.jucunda, nec^brnS-
flenda.namqueest calami.tas, «I. alma humililatis. rheritorum pulcherrimae.yenusfaii fofmosa;'yidebitur.
materia, qua reiiquarurn'incrementa 'virtutuni salu-. Nam.pt Cbrfinaeyeleris.delubrinon -simplici el siif*
briter corisefvantur,' sanclae virginitali- retinaculiim fulari-tincturaegeriere splendiiiss.eleguniur,se'd-ex
jsuperbiaeaut iendiculuin. [Borf/.,*reliaciilum..'. ten- auro,;hyacintlio, purpura,_bis.tiiicto eucco, sive ver-
.ticulumêlationisconnectat, et si Jheriaca vel anli- 'iJC micuio.eum bysso cretbrLci,:"dispari inuficefulsisse
dotaquae Iethiferum-virusanferre solent, immutatis. _ describuntur. Sed quidde fucorum muricibus ûbti-
delrimenta salulis exislant.r^- .'-___...-i lilef corrtrijinisciinur?; en ipsiusauri pbryiza laniiiia,
' ttrdinibus,
.-.&XViE contrario aulem norinulli beata_iyit_e'_emu: • ûod c_e.tera.'argentiret;eleciri-si_innique:me.tallapr_e-
laiofcs, qul ab ipsonasceiit.is.iiifaiiliae rudjmerito.in celiit, sine.topacio et carbunculo, el rubicuiida.gem?
siimmo virginitatis--propbsi[.o'irifaligabiliter:perseye-- marum. gloria vel- succini; dracon.tia- quodaminodo
rare-non desistunt,>et sine aliquo.pufiialfe offeiidi:-.. vil.escere videbiiur.Has verb distirictas cblorurii va-,
"culo .indisruplapudici.iasrepagula.-flnfe: terius-felici- rielales, ei-metallorum species pro augeridiset am-
•ler servare coniendurit, et tamen ila divinae dilectio- plificandis pudiciti_e meritjsâssiiniplas per aliegoriie
"nis sliniulo .copipungurituf, 'et.sejntillante superni regulam ririiamlni, et mysticis Palriiin explariaiioiii-
1 ardofis facula inflamihai|-lUr;, ut-_quotidie-de mtfndi bus per.typicuin trppologiae scfulinium scrutamini.
ealamitale _•iranslali. c corppris ergaslulo 'emigrare _- "XVIv.Jgiiur yera et lioiifrivola delieataS virginita-
inhianter gestiant,.et;ad-coelesfem,paradisi- pairiam. . tis glor;ia, vefa ef iioi.i-falsa humilitatis. caujela iute-
• se '
quahlociusproperare frugalitalis parcimbnia.pro- tur, et.quasi. teriefrima nobilis Ihfanlise laseivia.-iufo
daril.D.um. furtivls ;psalinodiae caritibus' et falsis la- -. disciplin.ae.paedagogio-refreiietur^qiiia liieassum de
"
crymaruiri fpntibus afderis -mentis 'desi"d,eriuuidissi-.' sola pudicilia: mens- exfolliiuf, quse el [Bodl. bin.
.niulare nequeant, ac per crebfa compuncliohis SHS» et] elaiionjs jaculoVuliieraiuf j: et fraisita spiriius.de
pifia imis-pra3COfdioruni;ilibus. prolaja . graTvitef iutegritatiS-^graliagratatur {Bddl/, gfatuiaturj.-ii lu-
-irigemiseant. Sicque Jheoricae" .vitqi- obleclamehto meniis arfogahliiJespiculo sauciatiif. Denique'pje*
suaviter satiantur, et. nectafeo cbritenipiaiivae. dul- rumque; ut expef,lisumuS',.caisliiatis.cohscieritia ela-
cedinis edulib-sagirianlur, ut hullus jn praciic'_eeoiiT tjonis piil.satur Keyb§6S-6._êt.uhde se adeptai sariciita-
'
yersatiohis itudio, .quani actualem vocitamiis,-eiiarii lis merito praestantiorehi csetbiis iii-EccIesia'fldeli^
commissa.,fletibus diliieris. nofmam vit.ae/seqiiiparare-. busopinaiur,inde debitb recpmpensaiibnis emolii-
valeat. His jgituf lalibus, <]iiiin [Bpdl. bm. iri] hu- mento..ffaudaljitur,' el JabOfiosi cerlaininis 'paim.a
'
juseempdi viflutum suppieniento et morurn sancti- 1 privabilur..;Non' ehirii omnesbis quirias, yirgiiijim •_
late virgiriilatiS-_glofiain_aecumuIafe.rioscurilur,^ce- catervas coelesiis sporisi tiialanio .recipiendas bt pari'
-dit- omnis .continentiurii eniih.ens magniiudo, cedi': Iripudibiii coelesti gloria gfafulabundascvangeiicus -
oniriis conjugalof um sublimiscelsitudo. .'' __. ': • sefmo. spopondit, sed illas ianiiitnquae, cbruscis pu*
-'- XV.-.-guamobrein
riullus.lianc:sblam,p"ufilatisprai diciti-c lampaidibus et lyclmis oIeb''casiim.oni_e:cbii- .
. *!5 . S. ALDIIELMl'OPER.HM PARS II..— TRACTATUS. ll|
.fl-igrauijijus spousalia sei;vahtes_ decreia,' snpefboj A _. riempe quod arctissima sil violentia et difflciilima
. repeilanti. sponsofeli.ciler oecurrere" merebiiriiur.. .refum conditioi ut homo '
qiiem majerna fecimditas
JQtia de re operae pretium videtur ut prius riequiti-ei "geriuina nativitaiis matriceiri mundtim edidit, spfe--
. graniina • et elationis fruteta funditusevellaiitflr, ett tisnalurailegibus, individuus
angelica; casfilatis co-
jiberrimaarhoris maliferse plaularia -flb.ren.lfronde_ mes existere^cpgatur, et antequam suprema resuri
-feciindennrr. Qualenus, exStirpatis vitiorum fomitirT reclionis gloria borrendae moriis imperium in fetra .
bus et.efutis passionum fadicibus, fructiferos.virtu- . tartara Lrudat, e.t
iijcorruptibile-[_9orf/.,xorruptibilt'] -
tiinlsureulos pastinare Chrislo plantante .possi.mus. Jioc indiiat incorruptionem, riiirum io mbdum terreni
Ergo n-equaquam.carnalis-.inlegritas cortipfobatuf,, "caelibes -superni coeliles fleri compellunluf; uiide
.nisi consors spiritualis -casiimonia comiieiur," Oride> Domirius riosier faetiosam phafisaicse lentationis ca-
y«s e.leclioiiis,: .Ut'sii,-mqaiP, sancta corpore et spi-. lumniam verae responsionis argumenio.confutans
ritu. En apostolicis manifeslatur vocibus qubd solai explodit :'I_riresurrectione,
iriquiens,nonriubentneque
carnalis .pudicitiae inaniunitas eoelestis regni claiistrai. nubenliir,- sed.erunt "sicut angeli ih 'ecelb.0 praiclafa
teserare nequeat, ei solitaria nequaquam paradisii vifginitalis gratia, quae.veiul.rosa.senticosis eiorta
yalyam:,reeludere;valeat,.queni cherubin roiiipliaea. i surculispurpUfeo fldre'rubescit, et nunquam. diefe- '
-versatili et flammifera eonclusisse recapiiulatio Ge-I .-B.cfu dirae mortaJitatis maTcescit, ci.iicel mofibundfe
'neseos' origiualiler. declarat,. nisi utrinqtie duplex__-• carnis fessa fragilitas faiiscat, et propinquanie fali
sanctimenia;concordi_cr candescat. Unde idem, J/a- i " termino ^cewiua curvaque- veluslaie senescat, liaec
.cerq, IxiJrjuil,'cqtpits-meum, ~etin servkulem tcdigq,, sbla in- iiiodum jucnhdae pubertalis usquequaque,
videlicet ne caro eonlra spiritum. tyrannica pbleslale3 virescit et jugiter adoIesciL! -De' virghiibus, inquit
eonlumacifer insoieseat, et, protervo libertalis fastui Aposlolhs, prdceplum Dqmininonitqbeo, lit-.poiioris
iritum,escei_is,!egiiima_sefvitmis jiigp subdere collaj sit merili munhs quod libero spontaiieae-volunlatH ,
contertinat. Ergo pura inco'nlamin"atae--wginiialiss afbitrio offerlur, qtiahi quod_vio!enti. praicepii ri-
perseveranlia Deo maneipatur-indefessa cogitaiionis5 gido imperio complendUm jubetuf. Olirii cum-tri-_
-inslani:ia, et e' diverso effrerialae'Jugalitaiis-Iiberlas5, quadra mundi latitudo-nondum fecimdajsobolis pfb?,
ef_icitur,secur_e:immunitati_ieapiiva pauperlas.;, ;sapia replerelur, divina/taliter sahxerunt .edicia":
. XVil. Hanc" bjpaftitam vitae .qualilaiem hoemodoj Ctescileeimulliplicaminiel teplele tertam. Nm~c_vero
egregius praedicator dirimit: Divisa esty iriquii, mn- ejusdemregis decreta pfo teiiiporunf qualitate mu-
-lier elvirgo : innupia cogilat qum sunl Dqmini, quor- lantur,- et aliter fegem*promulgare~puiaiur" [Bodl.-,
vwdo piuceal Deo ; nutri c/um-nuptq esl cogilal -ffum t -putanlur]: Qui polest cqpere, [iriquit, capiat; ll_eeûi-
mnlinuhdi, nt placeat-viro. Revera grande constat.l ;dem liumaiiae fragiliiaiis praescius, flon rigido praa-
iritervallufti et larga spaliosae iiitercapedinis diffe-' ceptI_stiriiulo,rsed cleirientf suggesiibnis^consilio
rertlia,.'iitter diyihaedileetioii.is munificeiitiairict in-- suadere videlur, hl siffguli quique, libcro volunlatis
fimi %m,brisdiligentiam _:una se angelicae castitaiis; ..ex.aniini
. dediti ei, electioriis jarbiti-io praediti, facul-
-comiiein jbrfe gralulaiur, altera.se niaritalis Jasciviae> .la.tem virium. :'expe,riri.queapt, qualHateinque pro-
fom.item laetaUrf. Isia" collum" Ionuli?-ellacerios > priae virtutis Inrlagaiiies, lpngariimem patieutiae Ia-
dexlralibus orna.fi ac gemmiferis digitpruni annulisi ,. borem folerafe sludeant; cujusmuneris beata pos-
-Goini cqn.cupiscil; illa pulclierriino fjilgeutis pudici-- ;sessio'-cum pfopriae virtutis induslria--spe'c-ialjtera
iice cultu splehdescer.e, et auratis yif tuturii jnonilibpsJ Christo.impbftuuis .precibus jmpetratur, ipso atte-"."
roiilare,JsimuIque ciindidis meritorum margaritis> Slante : Non OmnescapiuntverbuiiiisiM, sed quibus
decorari,.desiderat. Isia tortis ciiieiriiiorum.crinibus? duiupi est. Ergo cum di.vina.indulgenlia cpncordat
calamistro .crispantiljus.delicalc-conipoiij- et.rubro J humana diligenlja-; et iri id quod fideli prece insUuw
.eoloris stibio genas ac maridibulas sualim fucaresa- ; ter poscihius, congruis quoqhe operum effeeiibiis ;-
tagit- illa inculta criniculofum caesarie ct negligen;; concurrartius.- Deincepsca vero agoriollieta.cursum
Jer squaleiitecapillaiura cum palm.a yirginitatisco-T- ii certaminiscontemplante .fidehter patiehtiaepalmam
. ronam glori.fi,incapile proferel. Isla' stolidis^.orna-; - praestblante- |_Be_I/-.,.praesioIantes],;qiiamprocul dur-
mentofum pompis infruiicans,.-ad instar illius.mu-- bio .finilo agonis femporetunc percipere merebitur,'
liefis, aurep cajice pipsijbuii-,poculum letiferurai quLnunc pro virgiriiiatescrvandaiiequaquamlasse^
'-.pr.opinaniis,-quam Apocaly-psis-superbesiiauisedisse'i • scere videbiiur,- ul, deyiciis. .emulbruni iioslibiii>V.
d.escribit, composjla, pulcbrum pariter et pei-tiicio- dulcem melodiam-hymnista- modulalunis proclamet-
sum cerrientiljus spectaculrjm praestat; illa. easlae1 ef apostolicae-i.ubilatlenis tfipudio carmen triurh- -
conversationis; dooumenta. et. supernor.um -civiuni; i - phale, gfalulabundus decantel: Bonutii certamen eer-
- exempla -aemulari.cupjehiibusji-ionstrare nori eessai-. tavi; :cursum consuminavi, fidem servavi. De xmler.o,
....XVHi.-.Igitur fuiura angelicae vilsa" celsiludp abi) teposita. esl. cetona'justiiiw,:.quam-reddet mihi Bomi-
illaesiByirginitatis sectatbribus a.c; seciatricibus. ju-- nusin ilta-diiijusius judep, -, _ .;.-_. -_"-"
: cunduin.rDep
jriyase .fti-Jili-ihesaurum geslantiljuss ". XlXi Porroiripariilam humahi ge.neris dislantiani.
jam quodammodo violenief ,.ariticipattir, .licet uJiro--. orlliod.oxaj fidei cullricenl calholiea recipiLEeclesia, - _
" Jieis. affectibus,
spjBiile^prdeoceripelur, ;_qma liegqiimi sicut in quodam volumine .aiigeliea-relatioiierefer-'
_c_elorum-vimptttitur__£t .violenli rapiutxi .illucl. Liqne!I tur,:qiiomod'o vifginitas:, casjiias,;. jugalUas ;iripar.ti-":
1-17 •_-_-, D.E LAUDIBUS.VlRGlNITATia... . '. _ 113
lis gradibus separatiai differanl, _qU_e. sicut trifariai A deseribitur, significans idoloiairiae lapsum et simu-
disparis vjtaequalitate singillaiim sequestranlur, ila_ iacrorum caeremohias explodendas, nbnne propfer
discretismerijorumordinibus ifipliciter dirimurilur,:,: piidiciiiae vifginalis infulam iiiagis.lri.freius ineloie
"
Angelo hoc modbtiliernatim distinguenie :-Ul;sil t inprmem Jprdaiiisgurgitern diremit, pubefes cuin
aurum, caslitas argenium,- jugalitas _era-- ganiiilurae ludibrio vaii.insuliantes rabidis "ursjhae
_>"rrgiiiilas
meutiim, Ul sit virgini_as"diyiti_e,.casliias.medipcri-- - ferocitatis rictibus tradfdit,. cadaveri gelidae moriis
las, jugalitas pbuperlas.. U.tsil.-virginitaspax, casiitasi faucibiiSBuffocaib,. eiiam ipse Jellio sopitus ' vitalein
- redeniptio, jugaiiias captivilas.- Ut sit-v-ifginiiassol,, 'reddiditspi.ritiim? . .
casiilas luna, jugalitas tenebrae.Ut silyirginitas dies,, ._.En sanetus Jeremias ad_exempium virginalis ma-
casiiias aiirora, jugalilas nox. Ut silviiginitas regina,-,- tefiaeln propatuio nobis bccurril, quiaiilequam ma-
castiias doniina, jugalilasaneilla. Ut sil_y.irgini_asp_a- tefnis ederetuf parlubus, beaia prifidestiiiatfone-Do-
tria,;castilas portus, jugalitas pelagus.Ut .siivirgini-- '-." rnino dicatur ei ab ipsa rudi cun.a.bulbruriiteneriiu-
las liomo, castitas semivivus;jugalilas corpus. ,Ut sitt dine vjrginitaii cori.secratur, de qiio divina.prpmul-
vifginitas.purpura,- castitasrediviva, jrigalitas. lana,-,• - gal sententi.a; Anlequam prqcecieresde vuivk; sancti-
: -Omniahaec non suril exlfa palatiuniregis', sed aliter ficavije, -pulchro vid.elicef virginilatis pr,aesagip;.ii!i
sedet incarruea pfaefecluroedignitas, alitef-mulio- -B- inquam, quanlum propheiicae dignltalls gfalia ehi--
rium vilitas, aJIler mii pedibus cohLinel mulas, etta- . .. tuerit, fulsefjit, ilorueril,. quis urbana. verbbriim fa-
men sub rino imperalore.jnililare noscunlur, etc._ ,. Cundia'ffelqs enarrare_sufliciat?
Cujtis differehtiaeargumento êonjici et colligi datur, XXI.Datiiel vero praesagb.nomi.nis,vbcabulo judi-
tjuod virginitas sit quae -ab. pnini-.spurci.lia carnalii ciu.ni Dei, :ob indagandasecretorumjifcana, jib a.f-'
illibata sponlaneo cseiibatus _afl'ectupudica perseve-- chaiigelo; saepe vir dpsideriorum yoci(aius,;iisque
-ral; castilas vero,. qiiae paclis sporis.alibus sorlitai supremam fugacis vitae clausulam gfatissimum sjiori-
-mairimoiiiicommef.cia regni cceiestis causa contem- taneae/virgiriitatis-murius velut ffagfanlis: iripensi
psit, jugalitas quse ad prbpagaridum posieritatis so-- ihimiama p.arti [Bodl.y Jhymiairia. pairi].-spirituuin
bolem, et liberorum procreandorum fjralia licilis.con-- ultroneusvoblulisse memoratur. ts_denique, norid.um
nubii.nexibns nqdaiur." Hisigifur tribus gradyum. of- clarigenle,eyarigelica buccina Quipqteslcaperecapiai, .
dinib.us,-quibus. credentiuhi _multiiudp in-callipli.cai iirimuiiis'laraen ab omni spurcitia carnali et securus
florens Ecelesia discerniluf, evangeiic.uiri paradiginai ..abillecebrarum culludio pudicissiraus exstilisse li-
- ceiilesimum
.sexagesiirium et Jricesimuni ffucliimi fluido declaratur.'; cuipro.vicissiiudirie ca.stitatis rer
juxta merilorum mercimoniam spopondit, licetqui- -. : perisanda piae caeieris.mortalibus. abdita patesciint
dam centesimi frucius manipulos evangelicis riovali- ct.mysticis -sacrainehtoftim operculis clausa coelitus
bus ubertim pullulariles ct gfanigera spicarum glu--.^_ reserantuf. Quis ,eniin pfophetafum yenlura vaiici- "
- muia germinanies riiaftyribus sacrum proChrislianas._.; nanlium',.qu'orum mentes.gramiia sacrpsancli Flatus
confessionistiiulo.cruorem ritu rivi rofanlis depu<- . . gratia jnspirans'_pr_jesagis' vifluiuni iriuneribus-af-
tare soleant. "Sed rie foflein=:-[-Bod/.;for,le]-propriae '
_ fluenler fecundabat," uberius ' et ihanifestius de di-
'".-'_' -. , '.'.'•-'--."".•"?
dispuiationis verbosa garrulitas- aut garrula verbo-_ . yina Incarnaiione oraculoruni seriem texuisse digno-
silas firmo-Seripluraruriifulcimerito carens a quoli- scilur;--decies [Bodl., sepiies^riamque.sep.lenis an-
bel cfiminelur, purpureos pudici.iajflpf.esex sacro- norurh. hebdbmadibus qub supputationis. Iaterculo.
"rumvoluniinuinpralo.decerperis pulfeherrimamvirgi- num.cro.ccccxc anni calculantur, salvatrix superni
niiatis coronam Clirislo favenie contexere.riitar. , , ducisnalivltas-praeiiguratur. Quiqtie staluam, qua-
.XX. Elias vates,-vifghiitaiis-gralia decoralus et; lerno .metaliofuni genere faTjrefaciam, toti.dern fc-
spifiiu afflatus prophetico., cceli claustrai et-nlmbo- gnoruni.saecula signanlem, angulari. duorum Testa-
rum obslacula precibus patefecit, gemiriosque iriili- . mentorum Japide de.collis cacumirie, sine>iri -vbja
tum pcriteconlaicos coelestis-fbci fuimine. flagranles, [Bodl.,'_yo\o], -hoc est, mariial.i conii)lexu,,;absciso
cl supernis arsuros incendiis crudeJi flamma comlju- j)"minuiatim.ac.
] niembratim exponit percussain, ,Arbo-
. sios, exlorruit, qui ef-deinceps, _ut poeta -heroico remquoquespissis yirgullorumramuscplis pullulan-
liexameiro-refert, ';- , - : - .... ... lem, et -friictifefis - stipitum . vimiijiljus'flbreiijem,.
Aiirea ffammigeriseveclu?in aslra quadrigis , cujus imrtiensae proceriiaiis ceisiiudo polo lenus in
_.' S-dereumpeiietravititer, curriiquecorusco; - -aJium porr.ecta subrigitur, congriia interpretalioms
ei-inffa huniarii meiairi-nbii cdiiiigii aevi siibSalusin , co_rijectura-expIanaL,,qu.e_s_ib cono sublimi .verticis
ccjlum, in.quadara secreti climaiis regibnediuturiia -pennigeras. vplucrum turmas.praepeti -vplatu ninib.o-
liienibforurii vegetaiionej-yitaliter degens, liactenus. rum obsiacula perielfanles., simulque muJlirnodas
geriefali "mortis debitb caruisse dignbscituf,' quairi ferarura -riaiuras,. quadripedanle' cursu per .orbeni
cuncii.vioientisnaturiae legibus addicti bt.pfima. prae- lustfarite^, sumptuosa pabulorum alimpriia uberilni
•yarieailonisnexibus aslricii,:qua'si irievitabjle veeti- J.pascebat; doneocoelesii nuniine nutabundacrudeii- .
-
gal eiflseaie tributum peiidere,coguutur.- : ier.:Corrueret; etsuperuae potesialis irtsirumerilo.iu-
Elisaeusvefo", ejusde_ri_Eliae'dupIbditatusspirituct guJjffler succisa procunjberet, an per sep.tem [Bndl.,
gemina pfaediius graliaijh cujus-exoriu aurea qua:-:'' cclo]-aniiorum circuloi'luxuriaiil.e. foliprum yiridi-
drupesiriGalgaiis bonibbsab 'voci^mbgiium reboasse -.liiiee! nialiferJs";Surculo.rumfrondibus fiaudarctuf.
119 S. ALDliELMl OPERUM PARS II. — TRACTATUS. \^b
prophetica relatio.ie dfgessit; neenon terrificos pal- A nis fastigiuniet divinai contemplationis culmeh iri
iriaecoelesiisar.ieulos flexis liiteraruihapicibusin qua- altumsurrexit, ul nierilo.êxlum eyangelicne beaii-
dfala parietis pagiria charaxatis, iyfamiici pbtentatus tridinisgradumcbnsequi credatuf.de quo evangeli-.
riiinam etregalis moDarchiaediscfiriienportendentes, sla tropicus florentisparadisi lates, quem Ezecjiiel"
sub trinaverborum significatibne, hocest, Mene,_Te- vultu declarat humano, ita congruenier aslipulalur:
cbe],. Pliares,' qubd intefpreiatum dicitur,.nMi»eraw/; Beati.mundo corde, quoniam ipsi Deum videbunt. 0
pensavit, div.s.-,.sagaciter exposuisse meriioratur. - quarii Jinipida v.irginalis pudicitiae pupilla coruscai ...
E-a-tempestate etiani tres pueri, avita'Hebra_orum_ _ Oquam splfendidapite caslitatisacies illuslraf, quas
stifpe'progei)iti,;et.in ifansmigrationeBabylbniae ad nee carnalis "caiigo.'illecebfas obtundit, riec sjiineae
"Clialdaeo.sabducti,; riequaquam carhalis 'copulae vo- /obscenitafis glaucoma suffundit, quo plerumque (lieu
luptatibiis operafif dedisseiegunlur,' sed in arctb dolendurii diclum!,[__?o.._.,dictul]')'etiamperfeclorum
spori.arieaevirglnilatis prbppsilb permahsisse hiemo-.'__jjalpebrae gravilef gfossescunl, et qui putabantur, pu-
raniufvquarriyislhipbfturia Judaeofum gafrhiilas fri- , dicilia pfaediii, dum"s3apehuniarthm falliturjudiciuni,.
yola falsitatis deliramentaconfingat, asseieiis.nequa- quasi scotpmaticbrum lumina leiris lenebrispbtufan-.
quam eosdem puberes, aut pr__.faiiimcbllegani:ex- tur. Dequa fetidairiipurii.aiis.s.erilina animarumli-
lern__eperegrinaiioiiis participem, ultronebs caslita- " burnicas Iugubritef submergente waciler ammunes.
lis c-Jclibes, sed irivi.os spadories exstilisse, qui" se- fpre crediinfurqiii gloriosa non fictas puriratis palma
cundo euiiuchbrurii gradui. eyangelica veritalis asti- perfecle potiuntur, ei dum caterva (castsevexillationis
pulalione deputatur. Hi deriiquein lantum paternae . -vietricia vexiila'velientes,per pbrlas coelesiisHiero-
tfadiiioiiis feguiam' ef. divihae' sanctionis censurairi solymae.;gregalim gradituri anie 'angelicum .coelestis
, seryasse describuntur., ut eliain ad. obtinendam, _in- theatri corisessum et.lerribile tr-ibunal Judieis singu-
.tegritaiis et contiiienlia. gioriani, ppuJeritas-fegaJium lorum facik jusia discretioriis lance Jibfantis, virgi-
fefcuipfum deliGias el priftcipajis alimoniae pulmen- nalis Iriumpiii tropaeiim et illsesa [Bodl., illaesaej
liini in lenerririia puberlale cbnlerripserint ;-Vilibus castilalis labara lseli ges.tabunt. ' r.
tantuto-leguriiihibus yjtamsust.eiiiai-e .cnnleriti, Iasci- . XXIII.-Joannes sacer,materrianonduineditus.ma-
vam jhventulis. petulanliam reffenarurit. Quamob- •irice, prbpheta Veteris Iristfumenli meta, etrprima
-reui enbfme'Chaldaici regiiatbris.simulacrnin, quod rudi duiilaxatriegharite gralia asperrima; [Bodl., asr
{.o.oss.sublimi.alem eeriteriis ac septenis.pedlbus in -perrimae] po3niiudinis iima vox Verbi salebrosos
alto porieclain bis lriceria">ciilji_qru"rti-:proceritaie , complanans- .anfractus -, praico regis saluberfimuih
yincebat, licet liorrehdus salpicum cfarigbf incre^ _ .C.hristi devulgahs adventuin, supernae:'prolis pafa-
. puefit, et inusica sambucorum-harmbiiia pefsultaiis nymphus, primitivaedispensans" Ecclesis rudimeri-
insonuerit,.siinulque flammivoma cairiinl incendia tum,ndniie.pro inlegritaie castimoniae lotius casti-
"haptafum'fomile..safmen.tortimque' jiutfimjpe suc- ta"tisabctbrein pplo paiente vbce per .eiliera fonan;-
consa terribililer^torruerint, fiexis '.popiitibus siis- te Spiritu in' simulacro alilis desceridenle.,, Jordanis
picere' fefiagabarilur," et prb ihflexibilirigidae men- -gurgite tincium.muiidus mundum, et vifgo virgineni
caslitatis afdo-
' lis constarilia, angeJico fulti'suffragio, ambuslas. -baptizasse descfibilur; quiqueJorrido
malleoli niachiuas crepiiantesque clibanrglobbs'fide -reflagrariSj.vetilos regalis Ihori hymenaeos compes-
' " "
invicia :vicerurit_. . . : " . cens, blidaruihque polluta jaupliarum .contubernia
XXII. Sed quid in. veteribus viris, quibiis priseae aporians,_asperrimae-ihYectionisseverltaie coercuit, .
legisiicentla nupiiales tlialambruni'cbpulas;pro "ne- . el hujus rei gralia putidos ergasluli squalores liben - _.
jiotuiriprosapiactposierofurh.'progenie propagarilla ler laturus, purpureo carnis cruore .rubris fibrarum
elementer. iridulsit, tliesauriim virginitatis e.y aniussi rivulis decursb sacrani Redemptoris passionem mys'-_
; .-
inquirenles, velul apes de diversis pratdrum floribns -ticis praesagriiihibus poriendii., -..
flaveriliumfavoriim machirias tenaci gliitine sarcien- Joaiines quadripertitae scripibr, hisloriae, et^verax
ies, mora.riim vinciila riectiinus etotia teriipofum.t.i--T»eyangelicae relaii.bnis.tetrarcJia, .quern Satvator uni-
rihius? Cum etiam in rudibus et nbolericis ralliolicae camundi redemptio el conservandae castitatis aJma
fideisectaloribiis, poslquatri latebf osa prioris Inslru- pnefiguratio,, propter virginalis pudiciliae gloriam,
menli latibula fuiidilus ^ evanuefunt, et "limpida" se-. inter caeteros .peculiariier pio diligebat afliectu,mifis
queniis Teslamenii Iiiminaria pergfatiain evangeli- viilutum signis per toLum orbem claruii. Eteiiim vi- ,
cae pfaedicatronis.crassie noctis caligiiiemallustrantia mina Virgultorum'silveslria ;e frondbsis nemoribus
- allaia mulavil in
in triquadrb terrarum ambilu diffusius Bpargereniur, obryzum flayentis aufi melallum.
inriumera bealae yjrginitatis exempla adfatim exube- Teretes. quoque' .scbpuloruni rglareas. ei rofundos
rent et liberihn subpediient, e quibus haec paucula, - ^cfupeorum lapil.lulos deafenosis litlorum sabloni-
quae ad membriahi verierant,cafplim-etcursim con- bus adduGlos contra creaturae rituni in fubicun-
gessimus, qup faeilius' eunctis- voliviim Iritegritaiis ila.s gemmarum congeries, superria frelus pote.-
muriusniercariiibusin projiathlo-patenter clarescat, . stale, facillime convertit._Nec. non-dispersa-genmia-
1
qnibusi auc-bribus edita pudicitiaepfoeeritas, velut rum_ffagmina, qu« debept.a"Germanorum simplici-
.
praesiantissimus ohifrniiiivirtutum pliarris, seu ^quai-. Jas-, secundum- siolidissimi .sopliisl-e. nionita ; ad
drati roLunflusobolkci•glpbu'=.'a<Jlariium- perfcctio-_ speclaeulum vulgi-.iriinulbtiiri'in frusLa' fricabat, iu^-
'
m DE LAUDIBUSVJRGINITATIS; ,122
. piisiinu.m reformavit slalurri, sed.eliairi inalfoham ,-_A fidei sequipedas pliis quidpiam quam canbiiicae veri- ••
quam sup.rema sprs gemina mprtis muliaveral urna, talis.censura promulgat credefe, et.cictera apocry,-
tufbis pauperculorum subnixa. prece, poscentibus , phbrum deliramenta^velul horrisona verborunjto-
quos sumpluosa erogatae slipisalimonia.susieiitabat, nitrua periitus abdicare etprbcul eliniinare, orlhodp-
oralione sequeslra, de lelhifefo sopore.suseitavit; xoruih Palrum scita scriplis decretalibus sanxerunt.
; cumqueJuriuurida pagahorum- ferocitaie cfudeliter : Lucas praesago.vitulisimulaero ab.Ezechiele desi-
cogerelurut.inorliferum poculi haustuui, in quo dignalus, el teflius evangelicaepracdicaliouis hislorio-
rorum virulentus graminum succus simulque trucu- graphus,qui,'apud Anliochiam medieinale cataplasma
leiila regulorum et.aspiduiri venena ad qiiae quadru- prociirans, primo .puruientas"corporum valeludiues
; pi.yis'robe't8e[-Bo--/.,:alque q. rubetae]-et spalangii • et aegrotas.visceruniflbras, ae deinde spiritales ani-
pestifera confeclio humana; naturae nocitura habeba- - marum incommoditates, toffjdo.dbgraatumcaulerio,
>i_ir,.poiando corisuineret,-praemisso Cliristi. labaro,; seu divini -verbi pblebolomo, salubriler sanabat,'us-
tiitus et.Ciirisli vexillo armalus, nec venenala dra- que sepiuagenarium-ac quafiuni _elatis annum illiba-
. cQnum-detfirnentaIremeijundus-extiinuit, nec liofri- tae castitaiiscomespudicissimusuiapsisse memoralur.
daihortis discrimina pallidusrexpayit..Gemina. quor , Igilur cumgenerale mortis. naiuraefBod/,, inaibrae ]
que defutic_orumcadavcra, quos .Ielhaie yirus eru- B debitum supremasorie persblyerit, Constantinp orbis
deli mortis exilio perniciler prostraverat, in prisli- .gubernaiite monarchiam, ossa iliius ad tutelam regni
nuni vitse slalum resliiuit, et sic in caslitate florens RpmaniConslantinopolim Lranslala ieguritur. ''
usque cygnaeamvetul_eseheelutis. canicieih;felieiier . XXV. Glemens, coelesiis.clayicularii_priraus supr
permansit. Nonnulli vero eumdeiri. nbn -generali . cessor et secundus Romarise Ecclesiae dispensator
morte defunctum, sed speciali sorono soporalum, in (Quaiiquam nbnnulli Linum et 'Cletum in ponlifica-
sarcophago vitaliter ,quiesc.ere contendunt, pro. eo tus fegimine iiequidquara praefe.rant),quod caelibatus
quod Salvalor lixerif : 'Siceum volo manete4<>nec .caslimoniam, etiam anlequani.salulifero lavacri ba-
-i'ejiiam,,.pr_e_serlim cum de^sepulcri luinba. pulvis ptisterio.mefsus abpriginali piaculo purgarelur.me-
ebulliat, et quasi i,eciprbco_spirantis,flalu insuper- dullitus dilexefit, jpse propriis litlerarum apici.bus
ficie antri sensim scaluriat. , ., propalal, dicens : Ego CjemenSj-inufbe Roma natus,
'
"... Didymus quoridain dominicae fesurrectionis incre- aprinia aelatepudicitiaestudium gessi. Ergo si quid
dulus negator, sed""visis vulrierjjm eicalricibus ere- praekantissimum ;esse constat in. cunctis -virtutuni
. duJus praedicator, qui Eoae triperlilas Indiae_provin- gradibus et.morialium nalurae difflcillimumnondum -
cias sereriocvangeJicaeprasdieat.iqnislumineillnstra- regeneratus sibi usurpanstahtoperelaxaverat, quanlo -
vlf, el exsecranda sacellorum.lustramenla et iriepta ~" magis credere fas est, utpbstaeceptafldeirudimenta,
. ppniificu.mflamipia fundjius.evacuavit.cum pudicos sprelp genlilium ritu,"dum per proviricias.Pelruni se-
'
tbalami cbnsorlesinstruens, de virginUatis laudibus queretur, -divini yerbi semina serenlbin et propagi-
ioqueretuf: Habetis, iri-iuit, integritatem,qu_e est nes,eyangelicae vitisrcredenliuni scrobibus pastinan-
omiiium regina virliitum, el frucius perpetuae yirgi- lem/alque Siriipnicae.Ielhiferas necroriianciae labfu-
nitaiis. Yirgmitas soror est-angelorum et/oranium scas radicitus exstirpaiitem, plenius;,ac •perfectiiis
bbnorum pqssessio; virginitas vicloria libidinum,: conservayerii, qui.deinceps -itinerarium Petri deceni
tropaeura fidei, vicioria "_'deinimicis, ct vilae seternae v.bluminlbusdjgeslum' Iuee;clarius elimavit,,Rufino
securitas. En apostolicae ciaiigor buccinae, velul toni- -_in Latinumex Graecoriim.biblioihecis Ver.tenteI -,
-truali fragbre coherepans, devotas; virgiiium- mentes - "Sylyester.qui apud Riomartiportlificalis caihedrae
ad irilegriialls-cultum cohortalur,- dumeam imirien- :susce'pi't.sacerdotium, per_bmiies,Europ_e'pfoviricias
__:sr.uriioiumlaudibus prosequitur. ". . , .. et-flprentis Ausoniaeparochias.quam gla.cialesAlpium'
-
XXIV. Paulus,"duduiri Saultfs, vas eleclionis, -lypi- salliis pfaerupiis-scopulorum caiitibus cingunt, sigttis
cus Benjainincrepusculo devorans,pimdas, vespeti diri- mifaculoruin crebreseeniibus claruit/siquidein in-
ihens manubias; quipytlionissam necromanlise spiritu.L^conlaminala.cbrporispudicitia fretus, et jugi.absti-
ialsitaiis frivolavatlcinantem-et db hoc suihpl.uosas . , nentiie parcimoiiia - praedilus, ad ietliiferumi-Roinae .
procerurri.opiileritias afflueiiter cuniulanlem, 'gazas- dracoue^m in clandestino cryplae spelaeo latitaritem.,
que. qusesluuin delicibsas adfatim . locupletante.in, qui virulenfis faucibus et pestifero spirilus anbelitu '
mutaelaciturnilalis valvairi labris prccacibus. oppo- "aethera corruriipens miserum populuin atrocifer vexa-
s "nere imperio terrenie
cbegit; quique (inirum dielii) bat, per certtenos Iatebrarum i gradus inlrorsum
.qualersenas in-fundo maris profundo.sospes-lrans- descendisse fertur,- el eamdem.mirae magniludi-
egit.hofas, atque quinquies quadragenas acerrirrib cru- nis bestiam, cui pagahorum decepta genlilitas ad se-
deliiatis tbririeiito una minus accepif; nonne' ob dandam furoris vesariiam fanaticae lustratiohis spur-
"
-.pur_eintegritatis praerbgativam, terlium polum per- caiia tliurificabat, .inextricabilicoHario cbnstrictam
isgrans, supernorum civium areana caslis oblutibus perpetuaeullionis aniniadversione perenniter miilla-
-ronlemplatur, et coeleslis mililiae abstrusa ineffabiii vit, el Ronramfallacis idolplatriijeculiricem a fuiieslo
-' ferum relaiu rimaiur,
.JicelReyelaiio, qnam dicuut \ viclirtiariim'rilu evangeiicis. asserlionibus et signis
Pauli, innave aurea.florentis.-paradisi delicias eiitri- :.pariler cbruscaritibus.cofrexit. lllud-eiiam noh omit-
'deni adisse gafriat; Sed fi~ '"divinuni.yelat catholicse lehdum rbbr, in gup.p.raecipiiiiniconservaliecaslitaj- .
.25 -S.. ALDJIELMltiPERUM PARS-li; —'TKACTATUS. iU
tis documehtuin- deciaratur, vidoiicet qu<d impera- Asomiiiuin quod priiis viderat, etoflefeiisDeomuiiera,
toris Constan.ini dintiirna valeludo et eleptiantinosa et conimunicans sacrameritum dominicum;- ascendil
corporis incommodilas, accCplo baptismalis sacra- equuni, et perrexil quo eum duxitarigelus Domirii,
mento, stalim ab eodem salubriter dicto citius cura- atque per__,emiiaslabari funiiamenta ereverunt. Ap-
relor, et lam ititerioris liominis gestus quam exterio- •pellata est autem civitas Constaulini, quod Gncco
ris aeslus per coeleste calaplasma duplici medicamine -sefnioiieiiilerpfetaturConsianlinopolis, usque in ho-
sirie tricarum obsiaculo sanaretuivPfselerea [Bodl., dierhum diem: Igitnr Sylvester, transacto pontiflca-
Prbpteiea J absurdum fore siispicabar. si celeberfi- lus offlcio,-eiconsummato viiae chrriculq, cum palma
murii lllud spectacuii genuspertolos.mundi cardines _;-virginitatisscalarri Jaetsb scandens angelorrim cbeti-
vu.galum.taciiufriiialis siieniip oppilaluhi vileseeret, bus admiscetur, et beato supernorum consortio feli-
eta nosiris liiterarum apicibus intactuih delitesceret, ciier perfruliur. • '-" .
;in quo triuiriphantis Chrisli vicioriablSylvesiri cer- -' XXVl.-Ambrbsium yero superni necians ambrosia
lariiiscaslimonia ^gemintelahclis prseconio cfebres- redoleritera sublaciturnitatis velamento delitescere
cunt. Nam Conslaniirio orbem -gubefnanle, ad syno^:. nbn.patiar, CUJUSmelliflu-im dogmatum duicedinem
•dale concilium populis catervalini .confluenlibus,. .- et purae virginilatis praefogativam pulclira praesagia
diiodenos judaebriim " praeceptores et Pharisaebrum' »poflendebant. Siquidem infaniulus cum in cunis
-rabbites dira disputationurtf- spicula contra Clirisli "supinus quleseerel, ex improviso examen apum ora
lironera truciier lofqueiiles, divirio conflsus clypeo labraque siiiepericulopausaniiscomplevit, qrii ingre-
coBfulat. Idera quoque praesul somnium Constantini, dieridi etegrediendi per lenera pueruli Jabra ceftatim
reriim laieniiurii praisagia porlendens, m.ira sagaci- yices -frequeniabant. Ac demum gen.ilore Ambrosio
tate prudenter patefecit. Siquldem imperaior, in ci- evenium fei prsestolanie, et vernae, quaealtrix infantis
viiateqii-e Byzartiium vocabatuf, cum membra sopori fueral, neabigerenlur Imperanie;, supernls" coeli
dedissel, et debitum nalufae solveret, apparuit ei in climatibus per aethera -avolahies catervatim mpfta-
visione nbciurna quaedam anicula saiis decrepila, lium visus aufugiunl. Qualisauterii velquariiusidem
eliani pene ni.Ortua,quam i.mperante Sylveslrb susci- patriarclia virtriiuni gloria. et iiiifaculoriim signis
iareorando jubetur. Oraiile auiein Goristantino, illa . cffulserit, neminem rebr expertum, nisi qui gesia
anicula surrexlt, et facta est juveiicula' pulchefrima, conversalioiiis illius a Paulino viro veiierabili digesta
"'
veltit rubicundo venuslEe pubeftatis flore pubescens ; didicerit. "• /_".''..
quae cum casia coritenjplaiione" regalibus piacuisset Nec pudeat Clirisii ctelibps strictis piidicitiae Iegi-
obtuiibus,'induit eam clilamydem suara, et diadema "buslascivam naturaj petulamiam coareianles corpo-
auro obryzo gemriiisque purpureis brnatum" posuit "- reosque lilillationum gestus velut jndoiniios bigarum
supercaput.ejus. Helena autem mater. ejiis dicebat " subjugales, ferralis saliyaribus [Bodl., .salinaribus]
ei -.iiacc tua erii, et hon ropriel.ur, nisiiftfme mundi." refrenantes, Turonici feriiinisci ponlificis, queni
Igilur expergefactiis imperator fulurarum igiiofaritia aniequam regerierarilisgraliaevtilvaparturirel [Bodl.,
reruin acriter arctatuf, donec per simplarii Iiebdoma- parturirelur] ei sacrosaneli. bapiis.iiaiis fudimenla
dis iniercapedinem- corpore frugalitatis parcimoriia cogriosceret, ih caiecliumeiiorum gradu. et compe-
macilenio fursus in soporem solvitur, cni vir yifae -tentium-sialu siipem pauperculis pbrfigeniem aga-
vencraijilis Sylyesterseplima die jejunii sui adest, pemqueegenlibuserpgantem, cum riocturnae membra
iteruni ei in yisione dicens :_Anus decrepita, hbc est quieti dedisset, cceleste beavit oraeulum.. quique pro
civilas in qua lu moraris, nomine Byzantium; cujus adepla integritatis corona et fauslayirginitatis infuia,
-muri jam prae vetusiaie consumpli sunt, etpene om- quam velut fegale diadema ae gemnialas crepundio-
nia nioenia 'ejus eorruerunt. Asceride ilaqiie illuiri. rnm lunulas, iiidefessis viribus me.la lenusser.vafe
iequum luuiri iifquVbapiizalus ih albis sedisii in urbe salagebat,riiiris virlutum sighis effulsisse memoratur.
Rbma, el aposlolorum ei marlyrum limina circuisti, Etenim catechumeni cadaver, quem dira, "ut dicunt,
ei hunc secleris, lene labarum iuura, quod signo iv • fbnunae ferocilas et parcarum grassatrix 11011 ulli -
Clirisii ex ariro et geminis est pictum. Hoc labafuiii.' parcenFum atrocitas, iirib gelidae mortis inclemehtia
tenens in dextefa tua dimitte frenum equi, ut qub regeueranlis gratiae'sacramenio privalum pernieiter
eura duxerit angeJus Dei, illuc eat. Tu autera fixum oppfesserat, deporta-morlis redivivurn erexit ad
cuspidem.labafiin terra sic trahe erim, ut semitam luinina yitae. Alios qubque binos cfudejimortis meia
faciat trarisiius sui, per quana semitam exslrui facies •multatos el optalis vitae manubiis ^spoliatos de lale--
mufos ; et banc veleranani civilalera et pene mor- broso leihi baratro el ifucis. larlari" tormento yoti
liiam Injuvenculatn suscitabis, et tui nominis ^voca- compos red.uxit -ad superos. Procefum frondentis
bulo nominabis, ila ut reginam illam facias omhium . pini slipitera yelltis paganorum caeremoniis deputa-
. ,urbium_ Eril eniin inea nomen Doriiini Jesu Cliristi tum,,' quamvis obliqua feclinem curvatura Jcrcbri""
fnagniflcum, el_eruritin ea templabei ad libnorein bccolafum bipennes certatim' succiderint [BodL,
bmnium sanciorum consiructa, ef filii lui post te et succiderent]., intrepidus hutabundum acpexii, _et,
iilii filiorurii tuofum fegnabuntin ea.Evigilans aulera . Jfagore horrisbno cassabundum-cpnlempsi.t.pellaces
Conslantinus statim ad ecclesiam perrexil, ihdicaris- . Analolii nebnlonis pi;aesiigias, quas liyidorum frau-
que episcopo civiiatis viro sancfo nbmine Sislnnlo-- dulehla aemulorum factio mille' Ttbceiidi anibus
'
m ;".. - --"'. DE LAUBliSUS-ViRGiNITATIS.' •"••:", IJK.
arroala oslenso.fallacis.pepli-ludibrio-auiiacteriiige--.• -A cibnaridi gehere prasfatus aiilisies sermocinari credi-
.. rebat," praepollenie iheriiorum gfatia, fundiius fates-- -tur, qui 'neqhaqaim extrinsecuscaruaiis tantrini
cere,,et "proculul ridicuiosuni phantasma :evariescefe; -pudicitiae immunilatem- ad pcbrrieperidas .sirenuae^
-
-fecit, priscorum delubra-paganorura :a-.cementarioj - integrifaiis; infulas idorieam fore ratus; est,'' nisi
poliiissimis compacta peffis/ f.ubrisqrte tegrilafuriir ' spirilus quoque castiriioiiia.cujus impefio iridorniia-
- rimbrieibus
tecia, Tnortalium diiiidehs ailminiculo, ett cbrporaiis ,Iascivi_e petulariiia- refrerietur. Siciu
angelorum frelus suffragio, quiajjiBod.., quij.bastaii i , vernacuia necontumaciier 1050166031,:inaironie
"et scuiait famrilo Dei prtcsldiumvlaturi yeriisse; 3 nutibus mancipatur, intririsecus contubernali soda-
'leguntur, solp 'terius- dirutaquassavit, . lilate cbncordifef ;-adh_efescat.-•Exstilit qiiidarii
everlii,":de-
slfuxft. - - ' _" - "' '•"•*"" ~~"
;-"• - pbntificalidigniiale decoratus merito EeJix et no-
_-"-XXVII. JjJregoriiis, NazianzenaeTEcclesiaegubefna-. riiine, qui cum-pro iider consiantia-a tortoribus
lor,_apud Albenas (qua perideni leinpusruniigerula i Jorquerefur ,-e.t:"horrendis. earniffcum cruciatibus
grammalicorumjf lorla brclandeslinum" Academicae j ..agonizans maflyrizaretur, exclamasse fertur : Gra-.
. dispuiaiionis sopliisiria pollebant) caeterls incompa-. ;iias libi ago,-Cliriste, __viannos.in.saecuio virginita-
-
Tabilitereruditusf Basilii hi philosopbicis dpgriiatibus.' ' tem/ineanavciisiodivi. - _ -'.-.-".
-cbridiscipiilus, sicut xi "Ecciesiastic_eliber liistqriaj• B • -XXyilL Anthonius ccelesiis -afatri^stivarius et
.nianifestat, cum;a rudis Jnfaniiae ieneriiudine . evangeiici; sefmonis ;sator, a -qrio priraiius per
cbrpbralis illecebrafcdnie'rripior-;et'7,eloiypris'castir - iÊgyplum fertilis -cbBnbbibrum.siges' et fecunda
tatis amafbf exisleret, 'pule_ira_f"yisi.bnis'ofbmaiie, cbnversatibiiis Occa granigCris germinavit spicis,
.. som.nb -sopUum clemenfer.solatur, cui pfopier vir- unde pgslmpdo;"Meriiphyi,ica -tellus,, quarii Nilus
ginalepucioris prbpositiim etgymnicum philosopbiaes . Tecipfocis fecundat iluentis, miilenos aniraarum -
sjudium, irigeminp feminini sexus' simulacrb casti-. riiariipulos in' fruciireris Ecelesiae riovalibus pullu-
- -Jasetsapientia"persbporema.pparuissedescribunt.ur. lantesprolulit, quosangelici inessores (cum Jigura.
,;Hoc modpsariclum ad-~integriialis crironamcohor- mundi in ictu et aiomo evanuerit, et enbfrtiia crea- .
tantes aHoquunlur ~."Allera eriirii' ex nobjssapientia', _ liirafuni eieriienta, iri, melius •.cbiriiriutata clafuerint)/
altera castitas .dicitur; et" mi__sse,siimus._a Dbmitioi sequestrati.s lolibrum fasciculis in inexbausta cbelestis
Jecuni babitare, quia iucundurii nbbis et "saiis muii- 'regni.horrea calef-valiiri adyectabunt, nonnepfbpter
duni in corde lupbabitaculuni, prtepafasfi. Cifjusi egregiam anim.aepudicitiam irieffabili virlutuhigfaiia
somnii ebhjeclura colligi et-his arguriienlis jariiiri-'" praeditus; usque supremos ierrarum cafdiriesrumore
adverli fas. est. eumdem ' Iiujuscembdi meritorum clarus percfebuil, quod-p_lehius.deejus virtute rhira-
_ jnunificentia pr_ediium, iilaesae' pufitaiis cbronam ^culoiuiri Alhanasius, 'Alexandfinus a.nlisies,: simplo
iisquead nielam soflis supfetnae Indefessis yiribus vblurpine,patefecit..Evagrioih Latjhiim transfererile.'
usquequaque cuslodisse, praeseftimxUin de illocan-" Paulus ilidem incIytus-eVP.atfuhiceleb.srriirius, qui
tiim [BorfI.jxCa_ilumJ.sit: Hujus neque vlta iiliquid a pellaci geriefotaecae/ciipidinis pliyJargiriaTdecepin ,
probabiliusel sanctius, ne.que eloqueiitia clarius et conlf a jura naturiseprodiius e.t publicatus, a pfimaevo
illustrrus, heque fide purius"et recjius, rieque scierilia pubertatis tlrociriio Mempljiticae sblitudinis:desefla
pleniiis et perfecfius-iiiveniri pdlest ;-quod"Ruffirius, " penetrans, qua.carnaiis""spurciti.ae bJahdiniejiia fa-
niira verboriim - rirbariilale praeditiis ,^ "in pfologo tescurit, et riiundafii lu.ctus [BodL, Iuxus] oblecta-
apologeLico-plenius exposuit:Basilius poiitifex.et merifac yilescunf, horreiidos. belJurirum barritiis et
celeberriniusrCappadox, Allienis-aeque ut praefajus irucuientos leonum fremitiis, ardenlis fidei defensa-
,epllega rbeibficis sopliismatiim edoclus" disciplinis,. culo fretus, intrepidus cpnlempsefai, "consuta dun-
qiii "fegulafenj morias.ieacconversatioms jiormaih taxat palriiarum pleeta, 1et pro dulci daclylorum sa-
reciprbcis scliedaYum seiscitatlpiiibus viearia lillera- gina;squa!i.diim sustentaris -corpuseuium, haturae de-
riini relatione resppndehs4uce' clariusad liquiduni bitiimsolvit, nonne propterilorentispiidiciii_e castf- -
digessit, necnbn zpya-a ''EEKÊ/JWV, id est, opera'sex jiy iriomam fine fehus iriextricabili repagulo consefvaiarii
dierum, quae in. Laiinuro. translatay legurilur;iriira' " bissenis temporum iustriSj.id est, vieies lerna an-
eloqueriti_e diseriitiidine fr^fus edidii;.is inquaro, norum: intercapedirie biiccellaiii crustulae.semi-ple.-
"
quod .ihtegriiaiis gfafia inebfruptus corppralilef , . haih , quarii 'pgnijiger.-pfaepes.indbfessls famulaii-
Uoruerit ex. ipsius elogio coiijeciuram cap"essb/i(a biis-et reeiprbcis vplalibus biuico advexefat rostro,
prosequentis :'Et femlnara lion - cogriosco etvifgb iisque decrepitaifa'-yils..senectanv inexhauslam graiu-
-non ;siim; vetus quippe consuetudo; perilofum' esse. labundus acceptb ferrepfbriie/uit?
feriur cpnciqriatorum, qui pro rpslris incdito slariies, XXIX. "Ililarion .bpiriatissimus/PaJrfisliiiaesoliliidi-.
popularibus ;calefvis coneiorianluf, ut. in, _diversa. nis, accola., eibnicis pafeiilibus idojoriirn ciilturae
'concioriiscurieo ei dispari sesu, cen propria ila in- deditis oriundus.rosa^.ut dicitiir, fubicunda de spi-
Verdum a.liena.'fr.uiiiscahliir persona-. [Bodf.; frri- nelis vulgo nasceiilibus-florens, _ea lempesfate qna'
fiscaiiiiir 'persoriae], atque' aJtori.iiis auditoriljtis praedietus Antonius per"_2_Egypturii celebri fama vul-
iguarisque auscuJtatofibus arcaria "meritls ipsofum gabatur claruiti cujus vitani Iliefonymuscbelesii^
ff.cludentes", el, absirusa praecofdibfurn- ieserariles' -bi.blfpthecae'egregius'T-uiior. universar,uirique inter-'
facunili seimoiiis'.c5ave palefaclaii.t. floc ergo cbii- pretuni prapstantissimus"taiilis opiriiehum. ruin.uscu-
127 S. ALD.ili_i_MIOPERUM PARS II. —/TRACTATUS. 128
lis exlollii, ul Homerum quoque si ab iriferis emer- yA videndi mujieres, ef praecipue ex quo iu iJlius.Tiipis
gcret;vel iiiyideremaleriae dicat, yel succumbere, se monasteriojconclusissel, idcirGOpro adeptae iriie-
qui ,^-ob integri.talem, casijmoniae. cpnservandam , gritaiis chlamide, quamangelic_8 puritaiis liniamento
itioriaiiiin.cqniubprnia. declinans, primo pubeilaiis .yelul domeslica sodaliiate.asciscebat [Bodh, qua...
jeiripore squalenlis. eremi. yastitalem .liislraiurus, adsciscebatur] , lutura -prbplielic_e divjnaiipnis ora-
j.rius pene coritemp.a.ivani quatn practicam, contra. .' culaquaereliquos JaLueriutmortaies praesagoafflatus
ferum naiuram , fudis iiabitajor exercpit yiiam, spifitu expertusvest. . T _ • .- .'
'
. Jiiscivarii. selaiis "pelulaniiam - famelica. frugalitatis ,-• XX-X.Necpr_eiereunduiri arbitrorbeatEemeinorise.
'parciinoniiicrudelifer-castigans. Ego le^-inquil, sisel- .Benr'dicHiin',.qtiem ab; ipsis Intaiiliae cunabiilis ita -
luiii faciam, ut noncaiciires;; nbn le hordeo aiam, ^ foribnaiuni yoeabulipraesagium.pascebat, ul.pehiLus ~
sed paleisetfame cpnficianii Quapropler iiinumeris -aliter in proposito diyincereligionls viyere nequiret,
iriiraculorum prodigiis.coruscaris, aiitiquis sequipa- quani propriae appeilationis dignitas et cailestis.
rabatur pairiarchis; siquidem liorrendhm sqiiammoso'- _evloyia.;:praerbgaliya permiilere!.. Nam cum graiuita
corpoffe dfacoiiem-,juxta Epidauruni Dalnialiae.mu- shpef hae liberalitaiis ..muniflcenlia maclus puef pol-
liicipium, qiiehi boam vocanl, ab eo; qiiia ian.tae" :" lesceret, et seerindis rrieritprumsuceessibus per au-
-'-iiibritiitaiUexistalut boyes .virulenlis mapdibularum;;j{-gusluin Hesperi_e;fegnuin late crebresceret, haud
denifbus iracidans, gulosa"verilris irigluyie voraciter 'fruslra^cuhi adyocato e.t -Redemptore noslro felii
gluiire sbleat, ei.rioii solum armenta ct pecudes.sed yocabuli; priyilegium participavit. De quo .l3_lan.es'
- agricolas qupque alque bubulcos-el subulcos ads.e ; evajjgplici conspna yicis [Bbrf/., y_pci.s]ibarnibnia
iractos vi spiriius absorbeal (o superi, ialem terrisi psallehtes, concorditer ceeinefurit : Benedictus _qui
. avertite.gypsam !.) armis_prationum :exslinxi.l..Hoc: vfinitin~nomine Domhn. Cujus rci regulam nosira
niodo :pyram, strue stipitum in editp construetaini quoque medi.oefitas, autlientica:veterum auctoritaie
et flammarilibussci.ndulis succerisam pfaefafum miraei subriixa, iri .'sacrosancia palmarum soleriinitnte binis
magnitudinis basiHscum , vulgo speetanle, scahderei classibus canora yoce Cflrierepans,et gemiiiis concen-
- terrificaeûssionis.iriiperio 1compel.leris, squamigef esi tibus Osanna persullaii_s„'cuin jucundce jubilatjonis
cosiarum.crales rigidamque_spin_e curvaiufaiHprq- '•
melodia, concelebrai.. ;
nis cbqueniibus extorrui.. et" assanlibus liii.onumi . Igilur praefatum Christi.lironem , propter iucof- -
gjobis crjideliter coiriburens., plehem a leihifefisi rupia el jugiier stellantia ihniafcescibilis pudicitiae
besLi-efla[ibuserjpuii;r_ecnon.etIam feryentis Oceanii _seri.asan.claB Trinitatis lufela proiectum, prophetica
fluslra ei spumaritis calaclismi c_erula,,cum.propfiosi iigri| sequebanlur et superna miraeula cpslitus comi-
egred.efeni.ur termiiips,' et. quasi divinae ppteslaiis'<iC LabanLur.siquidem.post dirula simulacfbrura. sacella
.ceiisura diiuvii iriuptio-iem rtiinafciur, _seu iri.an- ..ei;dissipatas_fanatic_e.geniili.aiis; cpereirioriias.quae
tiquum chabs oniriiaj-edire cogefeniuf, accolae Epi- y.ifamveritatis expenem falq [Bodi:, faiu] foriunse
dauriiani. eumdem.DeLfariiuIu.m cohira fresiJCriles et genesi.gubernarifBo-//., gubefnare] juxja mathe--
|
fluctus ei salsasgurgituni rrioles, inexpef to eompulsi1 maticprum.cqiistella.ioneiii. arbitralur, bisseria cqiir
_ terrore, opp-bsuerunt; qui cum tefna, paiibuli,signa- strukisse coeriqbia, scribilur ,. in quibus" opuleuia _
- cula in glarigefjs sulcafet sablonum Jit.tpribus, mirun»1 sanclae conyersaLionJs'-lucra et- copibsa 'animaruiii
"dictu, qupmodp turgescens pp.ntus in cumuluni cre- .eiuolumenia -brihodoxis dpgmatiJJus ubertim adqui- '
verit-et iri quanta proceriiale; ut.niurus glacialis arite\ sUa-Christpprpvenerunt, quaejiqmin.icae,gnarus.cuf-
eum steterii. 0 quania est pudicitiae virtus, "quae J .tpr yineae.velut maturescentes palnjituiri bptros ac
bacclian.lis.belluaeTabiera,'humillima :pr.ece compe-• ,rubicundos=sarmentoi'um racemos. e.vangelica falee
'scuit.el tumenteni aequbris insaniam indulia potesl3te~ 3 succidens, eiJ[Bedl.gm. ,et].referiis flscellis onus.-
compressit, Danielis prophelae \factum sequiparans3 Lisque cbrbibu.s ad praelumcalcandos et. Ecclesiai-
in .dracone, legislalorem aemulans in aequpre. Joaii-- torcularibus regulafitef exprimendbs adyexii ,.ait
nerti yero Niloiicae-sblitudinis bremilam, qui, Theo-. - . merulenta defecati nectaris deffuta apoilieeis cce-
dosio mundi mbnarchiam. gubernante, quaterderiis" 3^D'1eslibus recondenda et 'angelicis caup.o.nibus cbrif-
annorum circulisiiipraciic_e,cPnversaiipliis.siudio de-i- mittenda feliciter-inferret, .quaie.nus,supernoru_m~
ûdans (quam Maflha LazarigermanavotiyumChrisli i coriyivia bujuscembdi mnneribus de teirefib".iiuii-
[__.orf/.,Clirislo]humaniiatisobseguium pfaebensprae- dinarum. inercaiu allatis graCulabunda- glorifica1-,
, figural) mifum devoiionis fervor.ein exegit, ac demuml rentur. '; ._•'''
quinquies bilustfis lemporum circulis in rcinoto^de- , XXXI. Magna _est igiiur puritatis praerpgativa,
lilesceris Jugurio,. Iheoribaih anachoreseus trarisegitt quam qui aniitiefe pef vim compellitur^ sj ob Iioc
vitam, ex. lioe purae virginitalis niunu's illibatuml bumanum exosus consortium conuhuni yifa sponte
risque Jionagenariam .decrepitae yetusfalis seneeiami carueri_l,"apudCXLIV. niiljia virginale carmen canen-
•Jiquef servavisse, rquod. cliiliarchbj.id esl,, tribunp> lia- iri coelesli conlubernio gfatulabiiur glbriosus.-
mililum importunis precibusde^conjugis. incommo- Quod Eusebius Graeeofurii liisipriograplius. virgines
•diiate suppliciter consuiia flagiianti ui se [Bedl.,, Deo devotas fecisse jiestatuf, quae se pro integrilatis
se-iiium]. invisehduin, adire. patefelur ,. intentlonee puiiiCitia cohseryaiida rapacigurgiiis alveo.per prae,-
,rigidarespondisse ferlur, sibi nimquain-morisfuisseE ceps inmerseruut; unde. quidam PalFUin : Propria
"
32? :-', - DELAUpiCUSYJRGMTATIS: - m-
înquii) maiiu.perire non lieet, absgue eo ulii casiir .A.prajriigativa, qua catlioliceriim iarides crclirescuiit-;
taspericlilatuf, 0 mirandnm negotium- et ' propeinb- bblijuhliVofis zelo succenditu'r.;;ut tameii [Bodl.,
•- .* _,, - r • '-.' . '
diim'..irivesiigabile deefetum ca.ieris facinoruni fla- taih];favorabiIe.viri De.i"praecpnium falsi.s-suspicio,-
giliis, ijuae riiundi stauifri lugubritei eoiiturbant, cum • ii_u.ii argumehtis m.utabundurii elidefei.-Na.in stro-
' rpjiispiam marieipafiliivitus cogitur, ef, spreio libef- phosi fallaciaruin.fabricatores Satis^prbbrosuni-faci-.
"laiisarbilrio, rea.tum sceleris perpetfare coiiipeiliiiif., nus elinaudithrii cfiriien •adyefsus-eurri in_catheriia
si sub.praetextucavendi rioxam et ileclinandi delietii, pesiiientiae-"_.edentes..in".-concilid sub. tribbs ..lestibns
quolibet exitii genefe vim vilae-cfudeliter iiiiulerit, fallac'nef_perjura_ritibus"conciniiaTit,'utPsalmlsta'clii-
exifaneus ob boeabEccle"si_e societate inter.bioilia- rographaiur. ; ~lrisur~rexerunt:iii"me 'iesles; ihiqui ,""et
Jiatos' feputabitur..i Qua "de ie conjiei dalur, quaro thenlitq esljitiquilas «.(... Qtioruin unus -ita neiaic
pfeiiosa .slt supefnismunicipibus pudiciti_e.genero- cfepilantb torr.ereiuf veracitef ;se . fari. iesialialiir.
siias. quarri nec illud abolere el bblitiefai-e rjuolibei Aliusitane vifulenta-regiae pesiis incpninioditatepo-
pacto potcstjquod perfectbrurn meritaludificare,-ef .puJ,areInf;rTertius.riei.tagemeilis^bc.uioruiri.obtulibiis
rconcta'virtuium genera" evaciiare valeij u.hde Mai- orljafeiur. Jla Nafcissus Deo ,conflsus.ne'qiiaquaiii
- fibus "cum patehi_e;se.verilali_._violentia; 'simiilque _ apologeticam, iit soiites et iiisontes soieiit, .defensio-
iriaieina gravitale,' •qiij.successuTae_posteritali -_cbn-_B. nem ex.quirit,, sed.ponliflcalis jcatiiedfae apicpm -liac "
suiebant/jid carnale cbnsofiium cbgere_Iur,;clisiiia- -occasio.rieinv.erila,r.eliriqueiis,;abstfusaineremi vastir:
' tis obfenluct
fegrii eoelesiis-eaus.aeontemnefeidecfek . "•tatera peliit,-et iriyola airiiulorum maciiin_imeni-a,
vitj.sed cuih,.ob cognatae_
" propinquitalis cufam, ac- . cbnciririaiasque Taciiones-fugieris.deliteoCit.--Porfo
"cepio conversationis fervore, pauJatiiri tepescerel,. ., pellaces tesiium' persbnas , qu_e presbyteros cbnifa
et lbrridq-c._enobialis"vitaerigbfe insifuclu slrophosi Susannarii: mussiiaiiies aemulabautur,, TiJtrjx^diviiii
lioslis discessurus serisim refrigesceret, a Safacenis poieniaJus censura ejsdem cladibUs-qUibuspeijuraii--
praedonibus _el Ismaeli.tis grassalpfibus obvia-quaete? se devoverant [BMl..,:- deyotabaiit']. cfudeliter _
,que-atrociler vaslaiftibus, captiis,:'nf«eryilis verna percussif. Quoruin- pfiinus"cum bmiii dohiesticae s --
famularlJubeiur/iusLOrvaJde.-jOdLcio., ut qui inter- _ idalitatis-cjientela.ei proplriqnae.-ne.eessitudjiiis-coii-
dictrim repelebat pbstiiriiiniumi'servir,et utvileman"- tfibulibus.in proprli .domatis.ligillo ullricibu"s--ilaiii-..
-
cipiurii; __quatemisqui .Sodb.mitiiiium-.pereurtiis feV .marum glpbis conflagrasse fn.eiiioratui;, S.ecuridus.â
- jfiiinae.-dispencliii.iiimliiime .per.timesceret,:-prblixa_ Jfiplicissummitale.eerebrl plaVtaJenus.morJjofegio'.
.- seiviiutis.flelrimenlum ct -invisum berffaraulatum -turgescens., _ut dudurii. demeiisfbt ijnpudens procax
afro.ctlef-sentifet; ei.duni.aratriiSii.vam pbst lerguni -împreeabatuf, feliduih,-exlialayit spiraculu.m.'.Ter-
respicierts-pegligenter regeret,_.ruptis sulcqrum gJe- jG lius, Infelicem sodaliuni forluuani.animadverteiiSi
bulis, jugefum bcca jiugaciief -deperiref,. cuinque iimne concihnati.Taclnoris.-piacuJum.sera poeniteriiia
ibidem bpiataecasiilatis -ins"ignibusquae iri- genilaii _ejincli_s.au'scultanlibus in propalulopatefecil, tantis-.
solb sefvavefat carere. siricla rmacli_bfa'exiorqiiere- que lamehtoruhi siiigulli.ljuset tam raucidis jieiuiiin
turv'"maluil;ihucfone transfossus. cruaelilef ;be- . fluestibiis iacrjmabundus ..iugubriier flevii, donec
-'. bunibere, ijuain pudieiliae jura prqtanando vijamde-: • geiiieflis pupiliariifti, Iuniiiiibus lunditus ffaudarctuiv,
,_fendere,:nequaquam ahimaepericulum pefliiiiescens, ; undg cautu.m z%.l-:.Mihi'xindic't_qm;kegQretribuamr,
"si inlegiae/virginitatis ~status effusipne sanguinis"spr-:-. -dicit,Dqmirius. '; :__•...,, ,."'_ :', — . _" :
-vareluf.. ... -.>. ~~''; -'-- -,-'-- ---.-• •'' .''.. ' ;• - ; Quid refe,rarnvsanciae recordaiionis Mianasiinnj
- - XXXil. Pf aelei'eabealae memoriae
Jârcissjtni, iam xujus. rnmlgerula .mcritorum jjldria ef flbrigerae pudi-
' -îrg~irtalis]pudicili_eprivilegioj3f_e_dilu_m,:quam pbnli- ;Eifi_e_pf.-econiaquanquanT-specialiter. apiid _Aiexan-
-flcalis iniulae auctoriiate"-decbratum, sub siJentii lati- -_driam.,.et;^gypturii ;clarescer.enI,• pef- tptius tanren-
biilo delilescere nqn fefani ,,cu]"usyiia.adeosigois.et muhdi cardiries ,-ubi fidescaihpiica fruciiferjs^palhii-
.ihiraculoruin prodigiis-corii.scant.ibusc!aruit,;ut, cbn- tibus.fforidescil, longe, laleque percfebuit C;cujiis-ai-
.' tfa fefurarialufamj iiquentls •elehienti qualitaleiii soli . tor et dpgmaiista be.atus Alexaiidef. Alexandriaj pori-
_E)eo,mutabIlem,-ofatioriumaririatura fretus^ inâliud D tifexy. ab jpsa cunabulorum; teneriludine cxstitisse
.genus corivefteret, siquid.eih.in;vigiliis paschalibus-, •lnembratur., tam .hptaripruni characteres, quam _
quandbreciprocis annorum curriculis -Anastasisdo,-, ;grammaticprum peiyodos,. colo.ei cohimaie. serjue-
-minicasblitesoleinniialis Iripudio celebrabafiir._fo.rluV' , Jsiraiini.'dislirictas'affabiJi.ter'.,insirueiido,qu'i;Via.elicel
to contigilut iycJihis etlampadibus eceiesi_e piriguis Alexandef. pdsiquahi-iiia- Arii sehiKmatici in abstrri;.
oleiliquorcppbrlumjs-defuiss.et.-Tum vir De.odedi- sum latfinacijuiiiculum Jufpitbr deflu xeranl, Ecclesiae
. tus liquidas foritlumJymplias-exorciz.ans.et sacrae be- iriiimpiiali Jfopaeo sublimatuf? sed -qjiid.miruro H
' Atbanasius
nedictibnisubertatefee'uhda"ns,siupendo -yifiuiis spein suiiimb.-graduum fastigio diyiiia.ciiariT.
ciaculo piiiguescere"fecitjitaduniaxatuflatexlueer^ .sirial.uni .gratia pbllescerel.; ;c_Um,eiiam. .tenefrima
nafuni cicindilibus infusus, in,'-olei. cfassitudinem - ..aeiaiulainfaniis iiequaquam pra;sagb indolis prodigip
perhiciter yefiereiur, etpapyrtisin ceniropositus ye- - \caf.ueril; -seclpuerilis Judprhmr_ges!iC!i!ai.o_pbnliflcar-
lurfonies afvina vel sevo [BijdL, a""ssuii«iaj- pro &ry..v, remfutiifipraesulisauctbfitatein portende.rii.rJEteiiiin
' sevfl] rn_adefaciussoiitq ctarius.lucescefet.-Verum an- •peraclis mjssafp.in sacrariieritis,-conspicaWr Alexari-
Hiqu.usiiumaaigerierlsgfassaior, pfc ianlarumoris der-inv.esles.pueroruin .caterviiscjri marinjs liiipru.ri
131 S. ALDHELMi OPERUM PARS II. — TRACTATUS. 532
glareis sacerdolalem AOiana.sioco.nlulisse reveren- A , tremebundus. et pallidus expavit^lune.ad palatinas
ilam, efquosdam-calechumenos et competenies ab diicitur-Zelas , et imperiali.s hipppdromi vestibulum,
eoderii mysticoljaptismatis offlcio regeneratos exsti- qhatenus cum rege furiestoirecipi-oriscon-lictjb.us.ct
tisse, quod seenico Indorum joco geslum decretis syr _ aliernis vicibus disputans aUercareluf; >ed mentem
npdalibus.serio conflrmalura.'est.;IgiturAtliahas.ius, Deo -dicatam nec.minarum ferocilas refleciit, nec
ppstobitum AJexandri/sumpto Ecclesiae praesulatu , bJanaimenloruiri'ienitas demulcet, ht a.calIioIic_eil-
jjnanias baereti,corum_machinas-expertus sit, quot_ dei perpendiculo- ad toflas simulacrorum c_eremo-
frauduieiilas;scliismatfcorum-- strophas' perlulerit-, nias.vergereiur, mox imperante Augusto, ad caluni-
quasf adyefsus. insonlem subdbla faelione conciimae niam pontificis et "infamiam cleri,' hoias in co.lloet
lianl, decimus Ecciesiaslicae histofiae liber a Ruffino •. - compedesjii. cruribus neelunt. Insiip.er exquisitis p<B-
charaxalus ,.astipulatur. Ila pr-orsus , ut Gonslaiitio nafum machinamentis, sacfatissimos vfventis lioslii"
Augusto, qui Orjentis imperii sceptra gubernabat, - artus racriler dilacerant, nec non et tres gerrnanos
evulsum cadaveris lacertum et in safcophago dela- piierulosj-quos Rabylas sub dis"eiplinaRp_edagogio fe_-.-
tiimoslendereni, quem ab Allianasio magicaefraudis gul.ariter insiruendos acccp.erat, ad fegis praeseiiliaiii
necromartiia de Arsenikcoipore sublalum-fallaciier simul ihttpdueunf, qubs imperator.niira .fidei con-
">etulerunt>Quapropter iriiperator, commenlis liaere- "' staniia rmunitps , cum .verborumarguraentis fallero
ticorum lenocinaniibusjllectus ,.et probrosis faclib- nequire.t, cfuentis verberum ictibus vapulare prae.ce-
nibiis.dereplus, in concilio pf_esulem.inconsuIfe conr. pit. Cernens autem furibuhdus princeps inviclarh
demiiaripraecipit. Yernm Afseriius, qui quondarii in. pafyuloruni cpnstantiam , percunctalur veneraridurii
pulpiloiectoris officio fungebaiur,-.omnem eoncinnati prajsulem utrum iiliLsui vefaciter essenl, qui respon-
' seeleris scenam disse Iegilur.: Filii.-meiveresunt secundum Deum,
"prodidit, et sacrum flamihem alam
flagiiiosis. faciriofibus imniunem" esse declaravit. 0 niulierem ari.femcoram Deo meo.iiou cognovi, ex qub
_ q.ian.tus quosdam.attritae frontis pallor ob-deleclum natus sum. Tum sancius Babyias .decoljandi soititus
scejeris fealuni* Iremebundos arguit,- el e diyerso rSenienliam, crim tribiis alunihis capite truricatur-,_4t
quoruiridam: vuJlus' purpureus genarum rubor yelut rubris venarum rfvulis sacratur.. -'..." '....-
stibio depiiixit, cum in concili.o valenteiri sospitem '., XXXIV. Sed et operse pretium reor ut celeberri-
[Bodi.; et sospiteiri] specrilareniur, quem-abseisis mos.spirilalis-mililiae bellatores.et coglestis.mbdi--
uervorum nexibus niancuiri et debilem faiebantrirl -ciiiaearcliialros.Cosmam el Damianuiri iiequaqiiarii
^Verum hujuscembdisancla victoria confutati _ aliUd , ab hislorlca virginuin relatione dirimenles, veliit
. argumenti genus moJientes comminiscuniur,-ul pfo-
' indignos caeteroruiii .eonspfiio sequestrennis, quos
. stiata ['Bodl., prostituia ] pellex yiruin caslissimum r iil sUperrio Hierosolymae niuiiicipaiu praedestinalos.,
- pfosiibuli-slupro, quorpenilus apub.eftale ineorruplo et. aethralis IitteraJiifae albo descriplos cum praedicjis
corporecaruit. insimularc precaciter macbinarelur; .commanipiilaribus laetabuftdos fpre fiducialit.er.con-
qusecuin hhiyersunvfa!s_egarfulitatis inceslum velut fidimus.-_Temporibus .namque bio.cletiani el Maxi-
- felidam nielancholiae nauseam d_ereeessibiis falsi pe- miani3 olyrripiade ducenlesima sejiagesiriia septima,
eiofis evoiuuissel-, slaiiiri per Timolheuni presbyle- cumediciis crudelibus catliolicae;fidei cultores,__quos-
rifni, quem nefandis ulriariim_gfem'iispfooax obim- Chrislicolas ,et crucicolas nuncupabant,- ad thurifl-
cabal apolqgeiica verborum verilale," ac si fixa pelta- cainduni statunculis. etlinicor.umcogerentur, noleh-
rhin tesiudine, defenditur. Verurnlamen aeiiiulorum tes auiem aposlatare, id est,.ad apostasi_e voluja-
>?esai_i_ecedens, qui contra vifuni Dei zelantes ran- brum:.reverti;, capitalem compulsi sunt subire sen-
cida livofis-iiividia torquebaniur, pr.ofugus longe lentiam,-qua tempesiate praedicuis Clirisfi,tirunculos
proficiscens, exsulat, adeb ut-sex annofuhi iriterea- religiosa genilfix gemellos enixa est,,qul pedeteiitirh
pedine inarida cisiemaj latebra.delitescens nequa- irj puberlaiis .primordio.insirumenLis- mbdicinalibus
quarii liriipido solis radjo poiiretur, sed mens.Deo.de-. imbuti, tam valetudines hydropicorum ,- cl-Jnelan-
..dila cole dtirior , ferro fortidf, adamanie rigidior , -n cbolias viscerum, quam incommodiiaies-animarum
Vjiniiescalariiilaiiim insfeclatiories, •qua"sclandesiiria per coelestecataplasina curabanl. Visiim scilicet
iividorum conspiraiio IiosLiliter irrogabai, inflexi cajcis, et. malagma nibnoplithalmis iiiiperlieiido,
- cordis consfaiitia-equaniniiier perferebat. - niulis, iaciluriiitatis valvam reserartdb, surdoruni
-XXXlir.Quid be!.lum Babylara1oqiiar,;qui,domi- auribus barmbn.ias rerurti-reslaurando, balbis êl
nici gregis excubias el mandras .Ecclesiae adversus , Llaesis rectiludinem. lpquelae la.rgiendo, claudos et
irucuJeniam tyraririerum rabiem', vefut eonira feri- ihancos iiieolumitafi prisiinae restituendo , energu-
nam lupbriim-ferocitatem, rio.nmore niereenarii, sed. menos.et.scolomaticos i.neriioruin gratia refocillaijT
soleflia pasiorali iriebailur, cum essef summi pontili- do, ipsbs.etiani fp__lunae:casi__us oppressos ad sripe-
catus infula praediius. Numerianiim' Augustuni inter- ros reyocando. .Yerumiameri hujuscemodi viitutum
• feclpfum cruoreconiaminaiuin .-,non pefmisit basiii- - iiiunificeiilia. praediii,- non philargyriaj coriimercib,
caesacrariuii) inlrando po.lluiis pedibus pofanare, sed-graluila liberalilaie optalam.acgroianiibus. sospi-
sed acerrimae castigaiibnis;cerisufa, a saeris Ecclesiae iaiern coutulefunl evangelico epnciirdaiiies.oraeulo :,
iuininibns funesti regis ihlroiium arcebat-,.- iiequa- ' -. Ctatis accepislis , gralis dqle. Jnlerea praediciorum
quain dairinarerum formidans.yel vifjedisjipiidiuni-' lempesiaie persecuioruiri, cumsancii mariyres^Tit .
" '
135 .' -. DE LAUDJBUS VmqiXITATIS'. - 134
oves occisionis "cruenlis carnificum mucronibhs nia- _\ supplicio, sed blandinientorum lenocinio, natuni a"d
ciarentuf, et nequaquam. conslernati Ecclesiarum suoslibiiusflectere.nitituf, :aufeferis illiim de efga-
atblelaj, veiut in scammaie palestrarum', luciaren- siulo squalerite, ojbsericis' e"t bombypinis InduUim
iur, ûanlis et' qualjljns praefati confessores^ Lisia vestibus misit in triclihium ,'ubi, piilcherrinioe virgl-
pro iribunali sedente, suppliciorum macbiriariienlis nes' preliosis ,c'o,mplae"cycladibusdelicatas defruti
torquerentur, quis referre sufficiat ? Siqiiidem Jigatis 'deliciasjet suinpluosa fereulorum convivia praepa-
iaceflis, et co.niiexis.surariim arfubus, iiv prpfurida rarerit, effrenaios Iseiifiaecaciiirinos , et jocosbs Jii-
'
pelagi fluslra demersos, sed.-angelico.fullos suffra- doriim.amplexus miscenies, ut in -ialibus. blaridi-
-gio, effera fluciuum ferociias coiilihgere: non au- mentis ferrea juvenis__praecofdia.mollescerenLSed
dens,- illajsos litioribusêsiiiuii.llursus iruculenius. vir" Deo dediius uec niulsa epuiarum sagina supe-
^pi-Eses, larn claro'sanclprumi lironuhi- triiimplio rafur, ^nefc;formosa .yirglnuiii veniistate a propositi
.conrusus et confutatus, ebsderri. in:clibaiium-plu- rigbre reflecliiuf, sed mbllia puellarum iabra; ut
rimo sacranientorum foftiite suecensum,.el diversis nociyV.viperarum veneria decl.inaf,1 paryi peiiden.s.
slipitum.iitibriibus crepitanieui, tfuciier irudi ~~ru~_-epilhalairiii elbgiura, in qii.o.canfuimesl':' - '
cepit. Ast illps.velut salamanilras-, quas riatiiraliier ;.--• Mellealiinc foseis h_erescunt.lahialabris '
lbrreii.es prunarum globi assare yel cremate [JSorf/.,B Deinde quidam.de conlribulibus librtabnir patrem.
creiparej.nequeuiit, nequaquam flagraruis;camiiii ut filius biandis cbnnubii riexibus iibdaretur, e't ille-
incendia combusserjjiit: exiii,- eculei, lorniento ve- cebrpso Jnalrimoiiii JenopiiiioMncefetur ; quatenus;
xalbsj el.gabuli paiibulo-susp.ensos,, jnsuper.diris. Daria yirgo;Yest_ilis sa.lis.puJchra, el elegariti.for-
sagitiafum iciibus obruios, angelicum protexit pa- ina, genuiiis-auroque radians;ad.Chfysantum' pfb-
tro.cihium.; Ad. uliinium decollaiidi sonili senten- -ca.citer ingrederctur, ut ipHitem Clifisti lam urbana
tiam,~cuni palma virginilatis 'etariuiiiphomar.tyrii A'erborum facundia, quaih pii.aleratacoiii' creprih- .
' '
; 9go.niza"runl. -•;',. ,-•',__'.- . dia, ad thalami .Gopulam-incliiiaferit. 'S.ed: seciis-
• XXXY. Nee meminlsse pigeaf iriclyti militis Chri- cessif "qham ralj suni. Oriiur riaihque iriiereos
sli Chfysanli, querii paier 'ab Alexaridria profitis- salis .prolixa serriionum eonceriaiio, ei reciproca
cens Romie gymnosoplilsiis' el rhetbribus tradilurii 'sehlenllarum-.dispuiatio, eb quod Daria dialec.iicis
cuncfis. liberalibus lilteraruhi studiis erudiri-fecit. ariibris iuijjula el caplibsis syiloglshii coiicliisiijriibus
Erat. eninf; iilferlurj taiii; ardeniis ingeiiii, et.ca- . instructa fuisse ferebaluf; ita-diiniaxal,' ni .disbrtis-
paeis memorl-e, ut quidquid lectitando et scrutandq simi oraiores lam sagax virgiiiis/iiigeniuni alierho'
enixius .rimarelur, yeful-viscojluijriatum praeprbpere ex{jeriri confliciu vererenluf. Qiiid-pliira ?. taiideni
iri praeeordiis puerilibuslehiesceret, eiiiiira-sagar. ^* vir yitie yenerahilis hou lraudisargumenio^sedfa-
cis"afiimi eonclave radfcafurii iiaerescerel.; Igitur, _ lionis-dbcumeiito, in reciprocis coiifliclibus-victoriae
.consummalisr"gramriSalicofuin"studiis, el philoso- paimam adeplus, eanidem" Dariam jarii catl.iclicie
phorura disciplinis, qu_e"yn. speci.ebus-diriinriniur, lidei sacranienla' crederiiem suscipieris, sirntiJatb
id esf, grammatica ,; rhelorxa,- dialecfica, ariihriie- . liymenaei commercib simul'cojiversaiur, donec ipsa
lica, mrisica; gebmelrica_, astronomia;,' [A/., ar., salubris/la.vacri Jaiice lusiralur.. Mox ibliciis diafe-
geeni.Vririus.j-asirPii., .alji.trel.,-mecb.,jnedic.,] cuiia clicorurti discipliiiir, 'quibus duduni in. gymnasiis '
ad ;saeratissimes -.EvartgeliOrum apices .'-venisset, . [Bodl. , gymnasii ] ;.siud'io exercebalur, canohicis
quaiilbciiis curicia Sloieorum argumerita eUAristp- ScripLufis etjcohitaerilis.spifitalibiis. insiruiiuf; nec
felic.is.Caiegorias,quse.xpraedicainentbfum.generibus ' laterculb dinUinefari, hee calculo^coriiputari., ulla-
d_istinguunlur,:di.Gto cjiius dispexiif Bodl., despexefu], ienusrvalel-qu.ania multitudo promisciii sexusiilbr-,
dum solefler ariimadverleref quaiilumcoeleslis "pli.i- fu"m;magislerio a faualica delubroruiri su'perslitioiie
losopiiise dogma muifdi" discipliiias"-el .mortaliuhi ad fidem "calhplicam-caieryatiin corifluxefit. iliijus
coiiimeiiia, praestarel.; Cumque regerierantis graiire. . rei gratia beatus Clifysantus, jiibente Claudio ,tii-
yulva conceplus, el feiosisb.apjisierii.pariubus.edi- bhho^ LXXmiliiibus diversb poenariihi cfuciatutof-
B
-tus iii .venerandis Ecclesiae. cunabulis riulrireiur,. quendus iradiiur, iiisi-AiijpJiitryoniad|e ,: id est^
'
exteinplo post rudimeuta fidei.,heo.phytus disclpulus Herculis saeeiio' etlinicorum f ilu jliurificare co.n'-
eflicilur dogmaiista pr_Ecipuiis,dum Ghrisltun Dei sehliret ;tune hiilitbs pertinaciicr refraganiemudis"
1
Filium nequaquam pei:fldoi;umdiscriniiiia perlimes- -ef crudis nefvorurri nexibiis.crudeliter- vinciurif, iii'-
ceiis cuhclis publica. voce prbpaiat/Qiiod geriitor in tofrido sblis caumate" sensim siccantibus neryis
affinium et coiiiubernalium relatjone ubi coinperit, vim stfictufse ferre iiequirel.sed iii puricto lern-
*umdem'Jiliuni conira__jrira riatufaj lalibiilis cafce- pofis ,- . dirai viriculorum
/.,'•- ^ - ' "coelesti
.ligamiha - >- -niiiui erin'-
ralibus arctanduni,- -et: famis .ih.edia hiaceranduiri dantur. Item iri riodbsi cippi clajislruni yifi J)ei
includit, Alioquin.ei.pfoscriplionem reruih; et pa-: libias«l surasastringunt/siatihi rigeniis cippi""du--
trimonii' jacluram irisupef et c.apitale disefimen fitia, ihvisibili-contrita poiesiate,ad;nibiluiii redi-
perhprrescit, rie ab imperatoribus locuplesgazarura gilur; sed;milites,"magica.piiiantos prsestigiages.tuih,
opuienlia cum vilse detrim.e.riiofuiiditus.inliscareiur. -piiteiitissimis illurii.perfuhduni Idiii bdofibus, qiii-
Ergo cUni animadvcrlerei Xvhristianps acerbitaiehi bus afbilraritur cuncla Ghaldaebruiribl Hieropliania'-"
poenaruin-libenter latures 'jaui, non 'tbfmeivioriim rum. plianlasmala; simulqiie ariplorum et Marsonini"
153 S. ALDHELMI.OPEI.IUM PARS II. — TRACTATUS. . iS6
macliinas ev._meseere,.sedTeten.lis"lotiilustrarnenluni. A illorum sfirpe privafeturripsi.ulailpalriarcha la-
jnJragfaniem yerlitur-ambrosiam_ et in fosatum _ crymabilem deproinens .queriraoriiam, canos; srios c
ijeclaris mutalUr. odofem. Tunc bucuiam. irijpefanl eum, dblore du.centes.ad-inferos0ptal_egenef_a"lioriis
deglubere, ui r.eceniis cofii crudilal.e nuda marlyris - Iiaeredibiis et fuiuris nepoium.riepoiibus.funditus-
meinbfa cingerentur, quatenns.sub flagrariiissimo Jfaudarentur." Idcir.cb puberem :;subriixis.precibus- et
,'solis ardore iri_yiriditale birsaetruc.iter forreretur; iriauditis blandimentorum .JiortaraentisJIectere nitc-
sed, Cliristi.suffragip fretris, experspericuli.etsospes bantur, ut. ad^jbalami ttedas et copulae eonsortium.
eyasit. Mox ferreis caleriarum nexibiis collum cuin "ferre.os Juvenculi.affectus. iiiio adamante duriofes,
lac-eflis et suris simul aslringentes, in' alfarn erga- inclinarent.. Ad afgumeriiiim etiam hoftandae.suasio-
. siuli Jafebramprojiciunt; sedperniciierBlri.cta Iiga- riis aposlolieis utunlur.oraculis, quibus ait, Volo ju-
iuina iit stuparJfm puia.niina ruihpuntur, êt velut . vehes ~hubere_;paires familjas- -esSe"jilios procrear_e,
limpidissimo laiilerri* lyclfno tenebrbsa.caiigo- fa- nullahi darites occasionenimaligrio,.quibusifa respon-
liscil. Ad ultimuni cum-.yirgujis et.rio.dosis yimini- dissescribitur : Nec velunLalis, nec aeiaiis est tem-
bus criienla.carriificum .saeyitia eaedefeturVêptrinae .pus-, 'uMaciam qu.aebenaminii Iteni cjipipefsevefa--
virgae , fluae prius nodosa duriiia .rigebant, plunia jrgnj- pertiiiaeifer in pre.cibus, a.it: Nec prpriiiit.endr
moJliofes et papyro efFeclaesuntieviof es. Haeetanla B riiihi est faeulias, fiecne^-mdipotesias; quod hor-
jjrpdigia cerriens Cla"udius-tribuiius "bbsiup.uit,., et - tamlni Dei mei pplestaiiebmniUtb.,ctc.Uiii.us.ta'meii ,
corde,cpjiipuiiclus ciim LXXmililibuset bmnifami-- hebdomadis inducias a pafeniibus pbposcit;utnutum
et vernacula clicniela; rina cum parasilis et -. supernae jmajestatis argumeniis evidentibus experi-
' iia,
" sbdaiiljus -, credidif; Dei Filium "saJvantem. saecula , retur; qria peracla intefeapi.dirie, .soninb sop-tusêt
Chrisljirri. El"fiatim.-omripsbaptismalis unda. rege-: sopbre oêpressus,.vidi.lChrisluin iriofbrtiate dfxisse:
rierali,' purpureas' paradisi coronas, fiiso feliciier Exsurge, iie timeas nec.s.uasione_s-vefboruni, vel ,vb-
-crudre-,- capessunt -qubrurn saricta cadaverain c.u-"- iuntaleni parentum bbrrescas;accipiesenimconjugem,
niculo ;sub.terr.aneo parifer humata.. qriiescunt, • in *quaete bori polluendo a me separetv.sed per:fe virgo_
.snprenib examihe surrectura in gloriain.. Iiis a'd . perseyefet. ei-.infra mulii juvenesel virgines perve-:
.cpelummigranLibus, superstites Ciirysantus-etDaria strarn doctrinam yef "yltaniad coelesteiriascens.uri
reciprocls cruciaiibus-sjrigillatim arciabaii.tur. llle -'. surit- ckercitum; .Suscipitiir igifiir deihalajtiobeaia
iu latebrpsum ;laulumiae_.lalibulu_n.,ribi cloacarum._. .virgo vocabuli praesagio Basilissa, IJO.C,est, -regina
.cunicuii putores slercbrum ingesserunt, ferfo ceri- 1 fbrnibsa froniis effigie, sedforrapsiof cordiscasiitate.
slricius mittiiur. Sed puibr.ei.caligo Juce. serepa et Veriusla,inquain, linianientis meiiibratliri cprpofaii-
cdorameniis fugantur. rieclareis : isla. adprpstibula' '^ bus", sed-plusveiiusia ;sualim; cycJadi.bus coriipli -
scortorum-et tnerblricuin, conlubernia tfuditur,; quo spirltualibus.. 0 ;quanta catprv.a.credeniiiirain ulro-
Icb.de clalris: amphillfealri ad lutelam sacrais yif-;- que. sexu fetidas. faciuofiim cloabas calcilrafis,, ct
ginis Def lfutu dirigiluf, ut si quispeiulcus incesla-: ;r piitida îliorum ;-vplutabra abomiriaris, illbrum ma-
jor ellascivus scortator tagabundus [Bpdl..~ vaga- giste.rio ad fidem calhplicaih,cbnv.ersa,.cuihmartyrii-
bundis] gestibus lupariar ingredimaluisset, feriuis tropaeo triuriiphanS agonizavit !-JJ_iiqiiidem.pIura nio-"
riclibus suggiljafetur.,Sed de.eongesla virtuiuni co- - nacKorum ergasieija. in celeberfimbAlexaridriae mu»
pia Iriferdum .efficilur .verbofum; irippia, Kaiij. in- f nicipio, .quaejeslm"e.Li;opolis jEgypli, opilulanleCbfi-
•genii,_riir.aculoiuiri.raele yictus,,".brevim.is>conipcn-.: - sto",coiistfu_xefe;inq'uibusmiliiuni ,Cbrisii':circiter x
dio plura 'praetei;ep. P.pst haec, dec.reto.Nunieriani riiillia.sub.districtojiili-ini regirhine conversantia, et
Augusti parilerin una erypla marlyrizantes occti-... - nequaquam a sancte religipnis tramite, pef obliquos..
buerrinf,; iri cbnsqr.iib sanetorum;limul !perceptufi anfracius.Mexira l.aevaque-,declinariiia.;_r.eguiariter
praemia m.efiLorum", sieut ' siriiuipariicipes exstite- vixeruiit,. Basilissa.yero beo,dicatabis quirigenienos
'• . : sanctae; messis .manipulos evarigelitaepraDdieatjonis
funt-tofmenipfum. ..-; .
._TXXXV'L1.Porro vifginalern-Jiilianimartyrisglprjam. 'falce. melehs, in afea fofibris lr,iiUTaudoS ;et hOrreis.
snb clahdestihp lacilurniiatis iatibulo.deiiiescere nori coelestibus coridendbs invexit. Postfemo.rcum.eflera
patiar, qui teiriporibus Djocleliani et Maxiriiiani n_o- perseciilofum' rabies in sacrosancios Ecelesiae tiro-
biii. prosap.ia" briondus fuitj-ijuem cupi parenfes in nes • feralibus ediciis, ef fefocibus iprmeritofuni cru-^
prirriaiyo ..pueritiae- rudirneriio, ilofenlem,;iani.diaIer cialibiis, trueiter .iiigrueris^rassarctuf, eteatliolicae • _
. ctieie arlis compolem, quam, rhetpricae ariis [Bodl.; fldei p.rbpugnaeulum saeeulairis argumehtrbalisia
partis]partici,perafecissent, pxdagogis quo.quectdida- quassalrira.. airbcisque, macbjnae afieiibu.s.siibrufuni
.scolis tradithm niullimodis .philbsophoruriidisciplinis-- .fuhditus_:evert,ere mbi.ireliir, qriis uberlim.abgusto.
inibuissentj et.jam in> teriero;-puberialis. fudimentoi " styli lextueffari- valeat -quaifla.Ideni Juliariuscurir.
adultum ..parenles animadvertefent, euraque amatb- caeleris_ comiriaiiipuiaribus-«tejusdemjroppsiti so-^
rcm. cathoiicae fidei sacrisque JDccl.esiEe liihiriibus;r -daiibus. maftyrizarido perpessus est; Marciano.praj-
adh-efentem, necnon ergastula. cpnfe.ssorum cr.ebror side in" alto Lflbunalis culmihej veltbealii pulpiio,.
frequenlarilem coniperissentjVperlimescebaritmagno- . cpncionante, "npdosls. fustibuset cruentis njasiigiis, ;
pere ne"~[Bodl." yt]. si unicum.pignus ob reJiîonis; siiie respectu ;pie_iaiis, .flagellaius a cultura CJiristi -
praerogat.ivam. et sancta; cbiivefSationis haJjiluni abi. flecti iftfquivji;-.-jjuinimb pupillam _percussorisbvul-
- ' *5S
137 DE LAUDIBUS VIRGINlf AliS.
ad qtioruin
iam,'qui siliicrudeuler flagromm vibices irrogabal, A, cruoris rivo perfusus feliciter occubuit;
cumdecem Leprosi, qnos dira
quamvis ut magus pulenti lotio Iiumectaretur, inco- verierabiles sarcophagos
iurtiem resiituit. Insuper nefandas simulacrorum ef- cutis callositas elepliantino labo delurpans, npn par*
figies plusquam quingentas.quibus poniifices delu- licula.lim, sed membratim maculavefat, veriisseBt;
brorUih libamina lilarites bacchanium ritu thurifica- illico, [BodL, illico et s.] secuildaenativitatis gratia
bant, ad solumdiruit, quassavit, everlit,Iiem'JuIianus in baptislerio regenerati qui in sabanis et siridonibus
cum juvenculo fdio praesidis ut epbebo hircitalio, qui bajulabantur aegroti, sanctbrum meritis sbsplles. et
neophyius et nuper ad fideni conversusfueral, in voti compoles salubiiter abscedhnt,
Jundum ergastnli. profundum retrusus, ubi felida XXXVII. Amos primus Nilriaefaihosus aecola, qui
,damca"iOrumcadavera diuturno temporisiniervallp cum a pareniibus inviius ad nupiiarum commercia -
liorrida vermium examina ebulliebant, squaloris cogeretur; et lnmen invitus nequaquam pudicitiae
.nauseam perpetilur, sed versa vice pietas divina, paima priyarelur, magis niagisque invisi oblatam ma-
..quaesuorum semper reminiscilur nsilitum, pro fe- tritnoiiii sortem, ac.si squallenlis ceni contagia yel
tenti sterquiimio, olfacium ambrosiae et neclaris venenalum aspidis riiorsum, refragabatur; Hic ergo
fragra.iliam.carceris illoviem et Jatebras loleranti.bus Amos gerierosa prosapia oriundus fuif, qui pracpol-
.cumluce limpida clemenler contulit. Hueclanta pro- i3 lenti gazarum affltieiiiia,et sumptuosa palrimouii opu-.
digia milites ad excubias confessorum.deputali cef- Ienlia, apud ^gypiuhi celebris Jiabebalur.[Bo_//.,
nentes, sprcta fanalicae superslilionis cultura , habebantur]. Hujus ergo parentes aiiianiissimaiii so-
orlhodoxoruin plmlangibus agglomeraniur. Inlerea bolem cum adultaro, et jain pubescenleni . in aimis
defuncii cadaver prolixis lasciarum ambagibus "con- juvenilibus deprehenderent, quasi seculurae poste-
nexuni, nondum in sarcopbagi theca bumatuni, fla- rilaii. consulentes, ad nuptiales llialaiui copulasj
gitante praesidc, fusis ad polum precibus, suscitavil. licel magnopere refragantem , invitant : quorum
-Qui omiiem istbinc euiidi tragoediam, et illinc red- obsiiriatam imporiunilatein cum refulando frustrari
:euiidi clemeniiam, atlonitis. spectaloribus, resurgens non posset, simulata ..matrimonii cbhibenlia, invjfus
,de tariari profunriopatefecit. Igitur, urgenle impe- annulo subarratara sortitnr virgunculani,"quam in
: ratorum decrelo, sanctiniarlyres iu circi speclaculo abstruso thalarai cubiculo clahclesiiiiis yeiboruin
ter denis.cuparum gremiis includuntur, quaeintrin- -ljortamenlis ad pudiciliae praemia persuadet; cujus
=secus _atrae picis massa, et biiuminis fomile sulphu- precibus, et monilis obsecundans, ad summuui vir-
• risque fetore farciuntur, et exlrinsecus .suppositis ginilalis fasligium anhelat; qui prolixa temporum
- crepitanlis rogi torribu.s et. sarmentorum faculis intercapedine, pariter in castiraonia Deo tantuni
- conflagrantiljus succendunlur. In lanlum ul flamman- ^ lesie vixisse feruntur, et in rigido sanctae coriyersa-
• tis pyrae cacumlna minacem obelisci procerilatem et lionis proposito cum virtutum incremeinis usquequa-
rolunduro sphaerae apicein.triginta cubilis in conum que prospefabantur; sub quorum magisterio, ad
pr«cellerent. Sed Jamen delofrenleiricendiosuperna Chfisii fideui et contemptum . mundi . numerosa
; polestaie compresso, iriumplialesviri, velutobryzum utriusque sexus caterva confluxit, cum.que secundis
- rutilans, specianle c;.rci caterva, in publicum pro- meritorum successibus in practica polleseeret, bor-
• cessere. Exin reciproea tortoris nefandi ferocitas, renlem eremi vasiitalem
adgressus^t.Iieoricain ana-
quae sempef iiisontum poenis pnsciiur, et fuso san- cboreseos exercuit vilam, inflnilis a vero; remunera-
- guine saginalur, alhleiis et agorioiheiis Chrisli tore virlutum prodigiis donatur. Nam
quidam.juven-
- macia marlyrii merita cunjulavit. Diim liciis olei de culusrabidi molossi riclibus,. in. vesaniam versus,
. liquore delibutis digitdrum articulps et palmarum slrictus caienarum.nexibus, ad eum deductus, aiclu-
. pollices obvolverent, siinulquepedum alloees truci- ium incolumitaie prisiina douatus est.Sed ea con-
. ter adnectereni, sed liciorumfilisflammacombusiis, ditione prius iiii.erpositiijiu pauperculae direpia el
-athletas Dei, in,scammate mundi rilu palaestricoago- depecUlata [Bodl., depeculiata] mulierculae redde-
- nizantes, a fiiroigabundisflammarum glohis immu- renirir. At illi.stropliam in abdito perpetratatn pro*
nes divina lulela protex.il> Verum hac confessorum Dphetica viriule propalatam, cognoscentes ea, quae.
-Ghrisli victoria coiifulaiusinanipliiliieatranisanctos, fraude abegerant, sponte, restituunt. Sed et iliud
ferreis collariis.connexos, cfuenius.carnifex imperat striciihi-et summalim- comraemorandum quod duo
;duci, qiialenus patefactis cavernaruhi clustellis, et quidam doiium se viro Dei delaturos sppponderunt,
apertis claiforum obstaculis ursorum giugivis carpe- . e quibus aller, dum pollicila fefellisset" abeunlem
renlur etleoiium riclibus rodererilur. Sic stolida gibbuni amisil camelum : alius promissa complens,
praesidispraecordiaDeoque invisa spes pascebat ina- . -isellosospite perfruilur. Quanta vero sit pudicilicc"
-nis, duni furibunda ferarumrabies, "et gulosa beliua- virlus, ex lioc manifesiius liquebit, quod vir Dei dum
rum ingluvies coeles.ii nutu compressa bblatam prae- . Nilotica gurgUis fluenta transife satageret, ct spo-
dam Iurcare non audens .: hiulcas faucium gurgu- . liare se melote et amiculis erubesceret, ne pudiliunda
- lioues oppilavit, utpoeta.de propheia dicit : . corppris-nuditas et indecens obscenitas caslos offen-'-
. Eldidicere truces praedam.seryareleones. derel obtulus, exlemplp in cileriorem. ajvei margi-
Ad ultinium bealus Julianus cum caeleris commiJiloiii- nem divina virlute translatusiegitur; et ne_-hoe iji-
bus stricta roachera crudeliierpercussus.etrubicuiido credibile videatur, memento qualiter Ababuc disci^
PATROL. LXXXIX. 5 .
159 S. ALDHELMIOPERXJMPARS II. — TRACTATUS. IM
fer me_rsorumfercula e J udaeaad Chaldaeosangelico) A l usqtiam aut aliorsum ulterius progredi valentes. Sed
frelus offlcio, in puncto temporis perni.ciler detulerr cuiriconiperissenl rem per virum Dei gestam, ilieo
•rit, et in Iepnum lacu rudentium per lanla lerraruma missis legaipriisspoponderuni, si eis faculias abeundi
iniefvalla, famelicumDei prophetam affaiim paverit,,, daretur, omnibus spretis caeremoiiiarumculluris, sa
el ubertira saginaveri.t. Hrijus itaque Amos spirilumn fideirt -catbolicam credituros.et frivolam simulacrl
Ab.onius eremila, cum carnalis ergastuli vihcujiss effigiemin frusia ffacturos, aul in favillam aul cine-
enodaretur, a cceleslis militi_e manipulo asiriferiss rem crematuros, quod ita gestuni rerum probavit
inferri coeloium agminibusconspexil. evenlus. Lis aliquandb propemodum. satis cruenta
XrXXVlII. Tempore sceleslissimi Juliani, qui abb inier dub populosa credenlium etincfedulofum prse-
ecclesiastico clericatus gradu discedens, et a recto0 dia gerebatur : forluilo casu contigit, ut praefatusvir
Teligionistramite errabundis anfractibus exorbitans,, Dei armatas peltarum tesludine catervas jam jamque
rjiu gentiliumliigubriler aposiare [Bodl., aposlaiare]1 strictis mucronibus alternaiim se jiigulaturas offen-
cceperat, fuitquidam apud.Thebaidam viiae venera- dissel, qui cuni verbis pacilicis confusam utriusque
bltis, Apollonius nomine, qui anno oetatis qriinto __ vulgi simultalem magnopere riiitigare niteretur et
deeiirto vasiaesoliludinis secreta penelrans et mor-- exortam furenlis cunei crudeliialem sedafe leniaret,
lalium_ coniubernia subterfugiens delituisse. fertur. °' quidam bellicosus incenior, et fautor cerlaminis ac
liaud procul a veterriino delubro, in qpo Redeniptorr .crudescenlis signifer duelli, fertur bacchariti et furi-
nosier.ingressus, quem nefanda Antipalri proles In— - biiiido strepitu festitisse, dicens se spreta pace se-
sectabatur, omnes simulacrorum toraeiclas ad solumi qtiestraleto lenus pugnatufum; tune»diiL-rus:Optata,
cernuas diruit, secunduni praesagum Esaiae vaiici-. inquit, tibi verbis fortuna cohtingal. Caeteriseniia
'
"niuin: Ecce Dominus sedel super nubem levem, etl Violalifoederis clasroa concbrdiler reconcilianlibus,
veniet ih Mggptum, et commbvebuntutmanufacta! solus ultricem cruentae morlis vindictam exsolves.
'
. jEgypiiormria facie ejus, el cqdenl in terram. Nubes3 Insuper nefandum cadaver nequaquam, ul caeteros
inquit Jevis, caslissimum videlicet Mariae virginis_ moriali-S, sepuJcfi sarcophagus receptet, sed volu-
gremium, humanae corruplionis spurciliis, et virilii crum rostrislaceratus et bestiaruni rictibus corro-
complexucarens, praeflgurat. Denique praefatus Dei' j- sus, comrauni sepultura carebis.Ita vero cruenla fofs
"fariiulusoctonis lemporum lustris, hoc est, quater-. evenit ut propheiicus serrao prsedixit. Tempore
denis annorum curriculis liorrorem deserti non las- "qupdain, cum sacrosancia pasclialis solemniias, inira
sabundis, sed indefessis viribus tolerans, quiiigcnlo- spelfeumcelebr.arelur,el plures ad viri Dei spelun-
ruin cireiter mohachorum archimandrita et reetor , cam, velut examen ad alvearium, pro festiviiaie fre-
•lcxstiterat, qui ob praeclaram virginitatis gloriam, quenianda certatim glomerareutur, qua peracia soli-
multis miraculorum signis et prodigiis coruscans5 tae frugalitatis dapibus saginaiilur, id est, siccis-et
cenlies diurnis, et totidem noclurnis hbraruni spatiis3 pauculis panum' crustulis, el sale aspersis blerum
Deuiii interpellans, genua curvo poplite flexisse scri-. r fasciculis, tum fusis ad polum.precibus Dei palroci-
bilur, cujus colobium cuin de stuppce slamiiie, vel[ "\njum iideliler implorat, el diciocitius pro foribus
potius putamine, sine pompulenta pannicularum va-. veslibuli tamas deliciarum affliienlias- gerulis quos
rielate ordiretur, sindonis peplum ex lereti filoriim_ iiunquam noverant gesianiibus solila pielale Chrislus
glomere fusoque netum radiis slridenlibus el pectine.. Tamelicis suis tam uberLim contulit, ut usque ad
pulsante texebalur, quaelongiuscule illo iri desertisi .' Pentecosten, qui seplenis hebdomadarum curriculis
deiiiescenie, per-tol lemporuni volumina penitus; calculatur sicul Jubileus septenis anribfum latercu-
nunquam velustaie exiricabaniur, cujus alimoniaimoi lis supputatur, divinitus allata epularum slipe quo-
parcinionia tam frugalis fuisse ferebalur, ut polissi-. lidie affatim pascerentur. ;Qupdauiem cojlestis mu-
mum viridibus "herbarum fasciculis, et recenlibus , riificeiiiiaestipendium potius, quam humanae libera-
horloruni holusculis sic vesceretur, quasi condilo, litatis xenium fuerii, ex hoc.certissimisexperimen-
culinaj pulmentario poiiretur, cum tamen cbcturam D J lls colligltur, quod frucluosum eulbgiaehiunusculum
autassaluram alimentofumin focularibiis prsepara- ignolis allaium parasitis, leiupore phcpostero, id
tam ad eduliuiri refutaret. Hic aliquando "cuiriJulia- ' est, vernali, non autumnali, divinitus impendebaiur,
" nus lioe est, mala punica, quae et mala.granata nuncu-
qui tyrannidem et apostasiara pariter;arripuit,
nonmodo in clericali gradu constilulos, sed eliam -pantur, cum paJmeli daclylis, quos nicolaos vocant,
monachica professione fungentes ad militiae cingu-• " favos, uvas, et palatas, id est,.caricarum massas,
ium cogeret, acenlurionein ergastuli Ialibulum tru- cum novcriraus vinearum antes, et palmituni propa-.
- ditur; sed ihteiripestaenoclis conticinio angelus Iim-• -gines verequidem frondescere ei flbrescere, sed au-
pidissimo lucisradio respleudens, tremebundiscusto- tumnofacemis turgerilibus, el bntris flavesceritibus
dibus claustra carceris reserans, virum Dei de late- milescere ac maturescere : contigit aliquando' duin
brosis lautuniiae squaloribus- eripuit. Quadarn die calamitosafames atrocitate in proiiiiscuum _4_.gypli
Apollonius, cum iter carperet, gentilium trirmas cir- . vulgus-erudeliler grassarelur, plures ad.eum cater-
cuiriquaque eu.msimuiacro debacchantes. orationumi valirn slipis gralia confliixisse.Asl ille tres sportnlas
vinculis quasi radicitus fixas subdivo ellbrrido solisi crust.uliset torteUis reierias.unius diei tantum inter-:
' cauinaieimmobiles.manere fecit___ne
[BodL, nec] I vallo fralribus vicius aliihouiani praebiluras, fertili
141 DE LAUDIBUS VIRGINITATIS. \l%
benediclione fecundans famelicis vulgi lurmis, exhi- ii baptismails fonte renatos visibililer angelicis ptit-
buit, quae quaiubr mensibus cu.m panis copia.plebis frui conspectibus fecit, quibus coelicola ab aslfis
'
inopiam refocillanles ab imminentis famis inedia el destinatus candidis acpurpureis contexta serta flo-
discrimine defendunl; hoc idem de farris simila et ribus obtulit: Istas, inquieiis, coronas immaculatp et
polIine,.simulque crassa olei pinguedine fecisse me- mundo corpore custodiie, quia de paradisO Dei eas
moratnr. In priori quidem"miraeuIo corbes, et fis- ad vos attuli.
cellos imilalur evangelicos. In secundo lecliithum XLL Sed et celeberrirous virginis Agalbae rurtior
olei, et pugillum farinaeab Helia propliela fecundae ea le.iiipestate longiuscule crebrescens, qua Diocle-
benedictionis uberfale refertos aequiparat. tiarius imperator augusl_e potestaiis monarchiam
. XL..ExpIetis igitur, licef suinmatim, masculini gubernans, iruculenta tormetitorum edicta ortliodoxae
sexus exemplis, qui nequaquam nulabundo integri- fidei cultoribus irrogabat, lotam Trinacrias, provin-
tatis fundamento castae conversalionis struciurarn ciam penetravit, cujus integriiaiis castimoniam nec
suslenlabant., ad inclylas itidein secundi sexus per- membrorum crudelis dilaceraiio compescere, riec
sonas, quae in sanctae virginiiatis perseyeraniia lictoruih alroj; vexalio praepedife, riec"acra testnla-
inflexibili riientis rigore usquequaque. dunferunl. _. rum fragmina irifr.ingere vel torrida carbbrium in-
[Bodl., duraverunl] verborum. gressibus gradaiim B cendia ullatenus. vincerb valuerunt: quin potius. ut
spatianles, ab eisdem pulcherrimos pud.iciliaeflores adamantinus scopulus. conlra'illata carnificum Ttor-
feliciter carpere conlendamus, Quatenus aeternac^v menia ferro fortior induruil; ciijiis rei documenta,
- beatitudinis coronam illo clemenler adminiculum et hon Hciae veriiatis indicia Siculus' indigena et
patrocinii praeslante, quivirgo ex virginis alvo na- Cathenensis oppidi municeps concorditer asiipulan-
scitur, el protoplasti [BodL, nascilurus prpt.] pia- lur. Qui cum Ethnae. mbntis incendia favillis Iate
cula expiavit,et totius mundi slaium profligatisle- scinlillantibus biiljirent, siilpliureisque flammafiim
nebrarum principibus beavit, inexlricabili pleclro globis fervlda torrentium llumina in praebeps cur-
plumemus, et .quemadmodu.m pridem ex ulroque rentia crepilarent, sacram sarcpphagi tunibaih qua
testamentorurii lenore principalis tanti sexus exem- virginale corpusculum claudebaiur, quasi turris bb-
pJacastitaiicongrueniiacougessimus, cui potissinium staculum, et muri propugnaculuni ruiluris ignium
prae caeierisvirtiiium.charisma.libus virginale propo-.- imbribus ppposuerunt, et mox hprrendos focorum
siium siiperni atria paradisi et ccelestis regni vesti- ardores obvia qiiaeque cremaiuros, et iiquefacias
bula patefecit, eodem modo in feminint sexus prosa- scopulorum congeries voraturos dicto citius cum
pia, sicul infra experimentis astipuJabimur, uber-, m virginis suffragip sopierurit.
rima pudicitiae documenta solertef enucleare nita- XLJI. Mihi qubqiie bperae pretium videlur, ut •
mur. sanciae Agathae fumores castissimae virginis Luciae
En [Bodl., Deinde], ul supra retulimus, beata Ma- pfaeconia subsequaritur, quas praeceptor et paedago-
ria, virgo perpetua, hortus conclusus, fons signatus, gus noster Gregorius in canone quotldiano, qiiaiido.
rirgula- radicis : gerula floris, aurpra solis, nurus raissarum solemriia "celebraniur, pariter copulasse
palris, genelrix et germana fliii simuique ,sponsa ,ae cognoscitur, hbc modo in caialogo- martyrum po-
felix yernacula, sanctarum socrus animarum, super- iiens, Felicitate, An_istasia, Agatha, Lucia, quatenus
norura regina, civium, columba inier LXreginas et nequaquam litterarum serie sequestrentuf quce cbn
bis quadragenas pellices, proptef perenne puritatis tribuli pbpulo apud Siciliam genitae simul in coelesli
privilegium , obsidem.saeculi, inonarcliani [BodL, gloria gratulantur. Etenim sicut Cathenense muni- -
monarcliuhi] mundi, rectofem polf, - redemptorem cipium p.rae caelefis Trinacri_e urbibus Agatbae mar-
soli, arcliangelo pronunfiante, Paracleto obum- tyrib feliciter corPriatur, ita famosissimaeChristi ti-_
branle, praecordiis tripiidiantibus, feliciler suscipere runculae Luciae praerogaliva S/racusae oppidura Si-
meruit. Verum mihi de Mariae perpetua virgini.tate, ci!i_eprosperis successibus sublimaiur; quae genilr-i-
quae ante sacri sermonis recepiaculum virgo favo- __)cem prolixa valetudine faligaiam et meritis Agalhae
rabilis exsiiiit, el post coeleslis puerpefii praeco-" a rivo cruoris curaiani cum alternatim confabula- .
niufn virgo favorabilior permansit, sollicite scfiberiti rentiirhnjuscemodi precibus inlerpellans:Per ipsam,
lepente ad inomcrhni retliitr, quombSo Cecilia virgb iuquil, te depfecor,. quse le salvavii,.ne l.u mihi
sacratissima iridulta jugalilaiis consortia, ae pacta 'Spijiisuin riomines, nec de mea poslerilate'fructum
procl sponsalia obleniu casiitalis refutans, veluf niprtaliiatts jiiquiras, sed omnia quae milii eunti ad .
spurca lalrinarum pufgaroenta laudabili spirilusier- cbrruptionis ineiB aucforem hominefn nioriturnm
Yore cdnlempserit, dispexerlt, respuerit; quae licet eras daiura da mihi eiinii ad iniegrilatismeae aucfo-
organica bis quinquagenis et ter quinis soiioruro rum [Bodl., auctoremj Dbmiiium nosirum Jesum
vocibus concfepafeiiiarmoriia, ac si Jeibifefos sire- Clirisium. Matre igilur conseritiente, fllrerum re*
narum concenlus cum inexpertos qubsque ad vitae . peiitlna distractio, arearura clustella reserantur,
pericula pellexerint, sub praetextu iritegriiaiis siirdis niancorum marsupia.replentur; sponsalia erogantur
auribus auscultabal. Quairiobrem procum propfium, crepuudia, et cosli-"comparantur triciinia; ac dun?
el futurum, si virginifaiis foftuna patereiur, Jevi- cainale stirpatur patrimonium, spirituale exerceiui
runi, a supersiitiosa delubrbfum cultura cbnverteiis, niercimonium. Verura pro hujusmodi negotib, spon-i
m S. ALDIIELMLOPERUMPARS II. — TRACTATUS. U*
siis iraeuudiae facibus 'inflairimatur. Pascasius consulI A'apicem feliciter perveniret.' Justina vero non solum
tribuiiica potesiate fretus, acri angore afficjtur, eqp integritatis gloria fine tenus farombiliter praediia
quod Chrisli tiruiicula , ncc sermonum seveiifatee' perriiansit, verumeiiam ad capessendam passio.nis
Casiigala, nec lenonuiri fallaci Jenocinio iradita, a palmam adamante duriordiversis lormentorum cru-
rigido virgiriiiaiis proposilo penilus inflecli yaluit,, cialibus maceraia non cessit, quia invictae mentis.
quamyis teslibus.[Bodl., restfbus] coristficlam ad1 fundamina nequaqnafn arenosis sablonum glafeis
delestabile prollibulum, et invisum Iupanaf schrto- ultro citroque^ nutabundis subdiderai, sed ediiam
rum trahere vel irudefe nitereniur. Sed. sanctam,, aiulaestructuram, ut ille sapiens quem evangelicum
ab omni inagorum machina illaesam et afuspicum1 describir ofacitlum, _robustissim_e pelrae imposuit,
supersLitioheinconlaminatam Christi lulela prolexit. quaedum crudis nervorum flagris truciter caederetur
Postremo furibundus consul JJanimivomisassandam1 et crebris palmarum con.tunsionibusexalaparetur, tan-
torribus iradfdit :.ita ut atroe picis bffulaset fesinae~ - dem in sartaginem fefream sevo ct pice efepitaniem,
fpmenfiim cum scintillanle oleo rbgorum incendiai rit in. tanto_ tormento tenerrima virgo lorrerelur,
cuniularentur. Sed hrec divinaepoleslalis imbribus3 seandere jussa est. Sed Christus clemeniia sua solita,
sopita dicto citius labuerunt : igilur beala Luciai qua medibcribus consutens ei conlriiis co.rde uitro
virgo, salvo pudoris signaculo etcorisummato vitce; B miserescit, flammantis foci poteslatem compressit,
cu.rriculo, gloriosum marlyrii: triuriiplium meruit,, ad [jSo/rf., et ad] inciyta.m nominis sui gloriam vir-
diiin mucrone confossa maluit purpureum sangui- gineos artus ab ingrueuii sartagiuis exilio potenier
neui fundere. quam pretiosarii pudicitiam perdere. protexii..Poslfemo Claudio C_csaro ultroneos Del
Nec tamen cruenius carnifex obeuntem virginenii maftyres ergastuli sqiiaHoribus..cruciante el ediclis.
graiulabundus conspexit, sed catenarum nexibus> crudelibus ad delubrprum caeremonias cogente. sen-
constrictus et ab omni Xfinactia ul barbanis proedo J ientiam deeollalionisaccipiens, una cum Cypriario
vel crudelis archipirata spreius esl; qui cum ad ur- rion jam necroriiantia freto, sed portiificatu prsdito,
beuiRomuli rigidis collaribus pra'gravaius ducere- sacrosancto [BodL, sacrosancii] cruoris ostro.pur-
tur, a Roraano senatu capitalemsortiius sententiam,-
,- purescit. :
" -
I.ugubrepraebuii.speclaculunn. XLIV. Quid vero beatam Eugeiiiam loquar peren-
"
XLIIl. Denique Justina justifaa vernacula, ab of-. nis pudicitisesertis coronatam et florida; virginitatis
tliodoxis non contemnenda virgo, cum Diocletianusi vexillo armatam,.quaecum lilteris liberalibus Imbuta,
imperii sceptris infeliciter fungeretur, quania vel[ omnes philosophoruin syllogi.mos et Epicuri secias
qualia. apud Anliochiam pro. virginilale servandai L i atque Aristotelis argiimenta, simulque quinqueiraem
perlulerit, quis mediocri fietus ingenio. expedire se: . Stoicorum taciiurnitalem perfecte juxta sophisma-
posse glorietur ? ni cuncta signorum et prodigiorum.i. tum disciplinas didicisset, a Philippo patre Jnterpel-
gesta, quaelillerarum apicibus inceria leguutur dili- lata, ela pfoco generpsis orlo natalibus ad nuptias
genier didiceril. Quafn neqne procus ab integritatisi petita, OJJpoliorem virginitaiis gloriam, ut spurea
arce detrudere^ nec.magica maleflc.orumnecroman- sterqiiiliniasprevit, ut projecta [BodL.om._projecta]
tia ullalenusrvincere valuit. Sed omnis praestigiarumi peripseiha coiitempsit, ut cacabaium furvae fuliginis
sc-ena/quam callido pliaiilasmate falsi nebulones; alramenlurii exhorruii, el ad maicrnum sanclae Ec-
sehematizarunt, ut fuinus .evaiiesceiis disparuit, ut; clesiae greinium spreio baslefnae vehiculo, et riilictis
cera liquescens emarcuit, ul uinbra- faliscens dictoi parasilbrilm pedisequis, geniinis tanlrim comitaia
cilius dissnlvebalur.. Hanc inquam cum Cyprianus, spadoriibus perrexit.lbique baptismatis sacramentum
<jui per idem tempus.aruspicum celeberrimus et; ' perceptura, ac coenobialismilitiaelyrocinium, non
post Zoroastrem ei Simonem magorum pnaestaniissi- mulicbriter quajsilura, rasis cineinorum criniculis sub
mus fuissememofalur, adhibitisleyiathan argumenlisi _loiisiira njasculini sexus contrajura naturaesanctorum
slropbosisque deceplionum muscipulis adlbalanii i ccetibus aggregatur ,; et inililonuui Chrisi cafervis
copulam et -mariiale.consortium fleclere neijuiret, fj { sine caslitaiis cicatrice salvp pudorissignaculoascis-
illico per castissimam Juslinae virginilaleiri , qua citur.Quam cum omnis pareiitelae pia propinquitas
omnes rerum contrariarum [BodL, omn. contrariarum et familiafis clientelaedoraesfica sollicitudo forluitis
vinulum] macliirias e-_lerminans,eliminaverat, invi- ademptam casibus arbilraretur, et velut Proserpinam
ctum Christi iropaeum et ineluciableiiray.ium, licet (ul poetafum figmenta.fe.ruut a Plutone rapiara ) Ia-
paganus prudenter inlelleul: Ita prorsus, ut actu- crymosis singultibus lugubriter lamentareiur, statim
lum' ecclesiaslico exorcismo catecIuV.aiuset parlu- a pilhonibus el afuspicibus vana falsitatis deliramenta
rientis gratire vulva in baplis.terio regeneratus, ubi garrienlibus, qui sibi prae caeterismortalibus frusira
Ijis seni vel bis lerni gradus colloeantur,. catliolicb- Iatentiura refum periiiam adplaudunt, stolida consulla.
.rum coetib.us ascisceretur, quaten.us qui magorum poposcit. Verum illis frivola. scrupulum movenlia
tnolimina fundiius everleret et medulliitis amilteret, conringenlihus ,, quae prophelica -veriiate veraciter
versa vice^supernorum.sacramenta coelituscognosce- carerenl [BodL, caruerinl], sblita Salvatorisclemen-
Tet cl efficereluf impavidus praedicator, quifuit per- tia.mun.icipium in. morile positum et lichhum sub
vicax (idei refragator, sicque per septenos Ecclesiae modio coruscantem, clam diutius delilescere non pa^.
gradus paulalim proficiens ad summum pomificalus tilur, dum [Bodl., deJ saevo.infamis caJumnioeim-
US" DE LVUDIBUS VIRGINITATIS.; . -Mifi
prbperio latentis pudicilise praecoriiuin propalalur. _. A niciter perculsus occubuil, et \eluii Oza arcam tesla-
Quamvis auctor integritalis virginale munus clancu- - menti, ubi virga pontiiicalis, quaefroriduerat, e.tnriia
-Jis occultare lalebris deiiberarel, et divinae duntaxat aurea.coelesti raunere referla simulque tabnlae Deca-
. raajestatis nbtitiae, cui abdita secretorum arcana prb- Jogi Jitteris sulcalir, recondebanlur, pfofanis manibus
-dunlur, cognilum fore salageret. Nam. cmn eidem contingefe non meluens, illico immaturae' iiiofiis
Eugenia) fatsum prostibuli. siuprum el lupanaris in- vindictam exsolvil. Sed rursusad poliorem Dei glo-
cesli piaculum Melanlia virgO nominis praesagiO tra- riam, et insultalores calbolicae fidei, qui cogilaverunt
ducia, riiaifonalis pudiciiiae oblivisceiis , quam lasci- coiisilium, quod non potuerunt stabi.Jire, balbis buc-
vae obscenitatis Iudihria carrtisqueineeritiva illece- . carum labellis obmulescerent el porcinus paganorum
brosis slimulis agliabant-, pellaciler impingefe moli- slrepitus conlra immunem Ecclesiae castilatein sae-
relur, velut ferrato apologelieae defensiohis clypeo .vieiis spumosis dentibus pcriler grunnire desisteret,
. retundens stropliosaeaccusallbnis caiap.ulias de falsi- eunidein rediviva sospilate-subnixum.de inferni vb-
tatis phafetra prblatas in ipsos a quibus dirigunlur, ragirie reduxit ad" iuriiina .vilae, etmox roseo pur-
retorsil; quod lettus Jibelli Eugeniae uberius.expla- purei crupris rubore perfusa, imniaculatam virgini-
nat, quemadmodum anliquitus Susaniiam,.cuui fabri- tatis viciiinam Christo offerenS martyrizavit; cujus
catores falsilatum polius quam presbyleri.populonira, " tumba in crjemeterio posita gravissimam Consiantinae
quos adulleriiiaj tilillaiiortis calcar incesii crimine vlrginis valetudinem, cujus menlionem iufra caraxa-"
..crueniabat, dissona sermonum procacilate fallaciter bimus, velut coelesli"medicamine fotam incolumitaii
insimulare machinarentur, densis dirisque lapiduni pristinae restituit. .
iuibribus obruti crudele moriis speciaculum praebue- ' XLYI.Necnon eliarogloriosasillusirium.puellarum
runt; ul merilo Psalmograplii senlenlia deulrarum- personas, Teclae et Eulaliae ad formain virgiualis
que prosperis vitae suceessibus Iiistorialiter \qua- inateriae congruenles, praeterire incommoduni duxi; -
drare et congruere videatur; quamvis de Redempiofe quarum Tecla devota Chrisii virguncula, cura de-
«ecuiiduin ariagogen vaticinaia credaiur: lnsurrexe- spopsata primo pubescerel ajvo et casiis pudicitioe
runiin me tesles iniqui, et menlila est iniquitas sibi'; moribus nonduin lavacribaptisierio renata adolesce-
et quasi pro liac calumniarum eoiUumelia, quam in- ret, audita egfegii dogmatistae.doctrina dciiitegrita-
•sonles a fallacibus tolerarit, apta vicissiludo sequa- tis dono disserehtis, nec maternis.coacta blaiidiiiien-
tur, PssJmisla ita promulgaiite : Credo videre bona - lis, nec Proci compulsaprecibus, ad tiiori contober-
Dumini-interra vivenlium, nia, et nuptialia iriclinia inclinatur; quae anle thea-
lXLV. Sed [BodL; Sed ei] operae pretium videtur, ,g.lrales spectaeuli clatros cruenlis cariiificiun manibus
ulgloriosum illuslris Aguae"cxemplaf, coelibesiiile- adlata, ut pudicitiae praemio privarelur enixe niten-
griiatisajmulaiores el carnalis spurciliaeconL.empio- libus, in disrupta lamen casiilaiis crepundia, efpre-
- res niinime laleal.
Quinimo ejusdem virginalis.pro- tiosani virginilatis stolam intef severos leoinim ru-
pbsiti participibUsetcastaesodalitaiisconsortihus in- giiusel feroces. ursinoe rapaciiaiis riclus, Ghristo
notescat, quaepro ihtegritale servanda, omneinor- patrocinium praestanle, inviolabilem conservavii. Sgd
namentoruin gloriain a Proco pfsefecti filio oblatara, et crepitantes ertoririium rogoruin torres el semjustas
quateuus oblata inipetrarel cbnnubia,,ui lurida felen- pyrarum faculas coelestis cleirienliae (ouiibus resiin-
tis clpacae_volulabra cpntemnens bujusceihodi recias incolumis ac sospes feliciter evasit. Eulalia Tero
. spoiisa reddidisse fertur.: Discede a-me, fomes pec- duplici praedita friumplio, ef geminoornaia lrop_eo
cati, nutriiuentuni facinoris, pabulum morlis, quia cursum consuinmalura ef fidem servatura cbelesli
jam ab alio auiaiore praeventa suin, qui me anriulo inscribilur albo. Nam post _ruinigerul_e virginilatis
fidei suffi suJjafravit, circumdedit me vernantibus gloriam, qua carnalis cloaca>spurcitias exhpfruit, et
atque cbruscanlibus gemmis [BodL, gemmispreiio- nuplialis copulae contubernia sprevii^ ad gloriosain
_sisj , induilme cyclade auro texta, ctijuspater femi- ni.arlyrii palmamiejiciter pervenit. ' - -
' nam
-nescit, cujus. mater virgo est, cui angeli ser- D , XLVIL Porro Scholaslica ac Chrisiina simulque
viiint, cujus pulchritudinem sol et Juna roirantur. Dorofiiea apud Caesariam oriunda in pfovincia Cap-
Etlicet hujus rei gr.atia ad invisum prostibuli lupa- . padbciEe,_licetdispari saeculorum serie.sequestraren-
nar,'ubi scortprum detestanda obscenitas bacchatur tuf, pari tameri integriiaiis tiara a Christp eorona--'
[Bodl., debacchalurj et frontosa moscharum impu- baritur. Quarum prima sub coi)fessionis..litM.lj!>, Iicet
dentia Jurpiter stupratur, ad iulaine dedecus nata- crueinoe passionis occasio defuisset," in cpnsbrlio ca-
lium propriis exuia vestibus truderetur :..lamea thblicorum laudabiliter degebat3 et.in^tam pruecelso
corusco immensiiumiiiis splendofe vallala angelicis pnriialis fastigib fulminay.il, ut. cum. upicus;germa-
fruitur cohspectibus et peplis doiia(iir domihicis: o nus, queiii subnixis pfecibus unius nbctis.ihlercape-
. quanta est furibundae libidinis ferocilas, et e diverso dineni opportune- poposcerat, bbfcmpjei'afe peflina-
quania est reconciliali pudorispielasiiNam cum prae- citer" reluelareluf, slatim profusis lacrymarum
fatus obsceniialis amator, flammis carnalibus succen-. fonlibus serenitaiem aetlierls in procellafum turhines
sus, lupauar cum sodalibus: scelefuni aggrederetur, commutans et tonitrua fragore horrisono orbeni irer
ut virgihi.sacr.aliss.iniaespurca lenocinii. ludibria la- roeoiem lerrenlia conci,tans, siiuulque igniferas ful-
bris pfocacibusirrogaref, coeleslis irac mucrone per-. min.uin cor,uscationes eliciens, niirum niimdo gpe-
U1 S. ALDHELMI OPERUM PARS II. — TRACTATUS. 148
claculum exhibuit; securida-auiem in tantum divinae 'A . Constantini. fllia imperatoris, qiii per idem teiripus
diaritatis faculis accensa, etiam antequam baplismi triparliti .mundi monarcliiam prosperis succcessibus
rudiuientasusciperet, fuissememoratur,'uisiaiim ab guberhasse dignoscitur, nbiiiie Cuiiclaspfbpemodurii
?undecimo__eiatisanno, fanaticae [BodL, profanaticae] Romanorum praetorum filias, oinnemque pene gene-
supefs-itionis conlemptfix et supernorum decrelorum rosam feminini-sexus sobolem ac pulcherfimam pu-
cultrix exsiitisse narretur; cujus pater in palaiio ma? bertatis indolem, famosae virginitatis rumore eom-
fistri militum ofiieio fungens, cum earodem sobolem perio, ad culturam Cliristianae feligionis et coronam
suam liberalibus sophismaiiim, disci plinis. imbuerei, casliiatis colloquio inciiayit, seriiiorie suasit, exem-
turrem eidemiriinaci proceritate in edilb porrectam .ploiiisligavil? Iladuntaxat, rit unamquamque, spreto
etfortiliturae compage constructara eidem-fCodf. . nuptiali tbalamo. et mariiali luxus epmmercib, cce-._
om. eideni] erexil. In qua cum bis senis puellis juxla Jestis spuhsi amplexus enixius satagere, el inter vir-
riiuhi.ihdigiiamentorum ihymiam a diis ul adoleret' '.- giriessapientes cuin linipldis lampadibus"pfoperare
et Iroiocausta.tburiflcaret, a patre cuithris delubro- .ducta" crebro- suspiria faterentur, quod plenius de
rum dedito inconsulte cogeretur; sed . cum seâb conversaiione illius sdripia dogmatibus -opuscula
_uhicafilia, nierilo spretum comperisset, etdeauratas •produnt,cujus rei Aliica el Artemiaillibatae virgini-
siinulacrofum effigies Jovis scilicel et Apollinis, si- " latis, pudiciiiae florerilis ,,satis evidens dbciimerifum
mulque Veneris sluprorum amatricis, minutalim in declarant. Quarum genitor Gallicauus, duni Constan^
frusta confractas animadverterei, ilico diversa tor- tinus Conslantii lilius in Brilannia, ex pelllcelielena
menlorum genera eamdem filiam y.exaturus, [BodL, genilus,- seeptris imperii poiiretuf rriullus in Romana
Texaturas], cruentus carnifex et truculenlus parricida monarchia praeslanliorexsiitit, etquetii solurri prae
putius quani piuspaler.crudeliter macbinatur. Ve- pmnibus tribumtiaa .po.testaiis>persbnis et:procefuni
rumtamen mensDeo dedila, nec olidos ergastulorum •magistratibus dignissimum ratus: esj-cui Conslan-
squalores horrescit, nec scopulum collo connexum, •linani regali prosapia genitam propter secundos bel-
et marinis gurgitibus iromersumpavescit, nec sudi? lorum evenlus et prosperos triumphorum successus
bus crudeliter tenerrima membra eaedeniibus mol- nuptiali dote subarraret, et ad copulae contiiberniumj.
lescil, nec venusti capilis deforinaiio, quamvis flava •sirerura raiio.paieretur,rdesponsaret, erula radici-_i
caesaries radereturê.t per publicum decalvata irahe- lus paganorum cullura ad-fldem catbblicam conver-
retur, slatum cordis inclinat. Nec torrida fornacis sus esi-, qui solusea tempestate Scythicae gentisim-
incendia Chaldaici regnatori.s raachinas aequipaianiia petum, quae cum inlinito.diielli apparatu ,a Circio
obst.upuit, nec veneriatos aspidrim ri.ctus quas Marsi proficiscens Thraciarum pfovineias bbstilitefpopu-.
incantatiouum carminibus irritabant, pavefacla puel- labatur, perferre potuisse credebaiur. ._ .
lula pertimescit; imo haec omnia Clirislo patrociiiium XLIX. His igitur praefatis virginum catervis, nes
praestanie, salvopudoristltesauro,felicitersupcravit.. qua.quam Eus.lochiaeet Demetfiadis viriutuiri fumu-
JPostremo geminis spieularum yulneribus sauciaia, et sculus, qui passim per-Europarii creJjrescens diffun-
purpureo perfusa cruore pro Cliristpmariyri-iayit. ditur, a nostris litterarum schedulis ei apicum picta-
Tertiain vero cum Sapricius orthodox.orum cruuntus lioljs excipialur, quarum prior favorabilis fifi.aPaul.se
camifex nbn solum<ad nu.ptias, sed Tadnefaiidas quoet beatae Blesiflae germana adeo apudÔccidentis irii-
que,idoloruni culluras et ineplas gentiliuin cieremo- . perium solerti librOrum ingenio praedilaclaruit, ut/iii
iiias cogefe nequiret, cpnfeslim furibundus catasta- orthodoxorum bibliothecis, ubi sagacissima Hiero-
rum crudelilatem exercuit, lividas palmarum vibices nymi conimenla reeitaniur, illius quoque opinio cre-
exliibuit,.lorrenleslampadaruiii flammas applicavit. bra lectionis assiduilate divulgetuf, siquidem sexies
Duabus quoque feininis, quse nuper a flde naufraga- terna yel ter sena in Esaiae vaficifiium voluraina ad-
yerant, et a C_u.is.liconsortio apostataveraiil,..eamT eamdem virginem prolixa sermonum serie descrii.
dem iradidil depravandam, sed versa yice earuihdero buntm, sed et residua canonicarum commentariola
probrosas. apostatarum cicatrices poeni.udinls medi- --JJ Scripturarura quaepr_efaiusdivinae leglsinierpres, et ,
camento fta salubriter curavit, ui staiim ordine pr_e- matris aolertia et- virginis compuisus indiislria desu-
p.ostero doetricem propfiam ad marlyrii palmami davit, universa. singillalim comniemorafe, periaesuni.
praecedbrent. Veriun cuni' egredereiur crudele prae^. esl, quaevestrse sagacitatis pliilosophiaih pef paten-
lorium , Theophilo cum eacliiiinanti -, cavillatiorie, '., tes Jibrorum campos cursilanlem nequaquam deli-:
flagilanti, ut de paradiso sponsi ccelesiis, ad quem se; tescere reor, cui etiam exborlatorium de Virginitale
properare falebalur, grala fructuum munuscuia mit,- servanda Insigniier edidit opusculum. Secundam ve-
jeret, quod cUm, calumnia) ganniliira prolatum, in1 ro, nobjli slirpis pfosapia.oriundam., in. talilum vaga-
veritatecoiriplelum est. Nagr prldie quam pateretur, btiiula ruraorum praeconia extollebant, ut '«liani
et cruentis mucronibus truncanda subderetur, tria1 transmariiiis iitlerarum cbaracieribus imbu.ta, usque
_ inala cum purpureis totidem.Eosisad eumdem Theo^ ad summam virtutis pbarum virgineis [JSorf/.i-virgi-
pliilum destinasse describilur, qui, brijus rei gratia1 ; nitatis] meritofum gradibiis conscehdferii. Siquidem
propriae occasionemsalulis adeplus, rubicundis niar- flagitante ejusdem genilrice vplumenprolixa ef lepida
tyrii sertis coronabatur. _, sermoriumser.ie digestum.M.praefalam Chrisli lirun-
•, XLVIII,, Gonstanlina1 in(egerrim_e virfutis yir_gq,, culam, citra.ponlum dirigitur,in <[U0fudimema'-vils.
U9 DE LAUDIBUS Y.IRGINITATIS. _: ig.O
illius caraxanlurita : Scribenditm esl_igilur ad.De- A, bos compleci.i letrasque sariagines bassiare,rJn
yaelriademvirginem Christi, virginem nobilem, virginem quibus diu strophosi faiitpris instinclu debaochaius,.
Jivitem, et, quod itis mqjus est, ardore fidci nobilita- ei ridiculoso ludibrio ludificatus abscedit .ei nequa-
latn, divitiasquecalcqnieni. Eijnfra : Qum sunimoloco quam effecia, sed effoelavoluntate lam corporis lia-
nala, in summis opibus, .sutttritistjue deliciis nutiila, bitudine cacabaius,'quan.i menlis morljo maculatus
tantis tamqueyariis vilm hujus biundimentis velul tf.a- egreditur, el velut .Êtliiopicahigritudihe fuscalus a
cisiimis quibusdam vinculis irretila subito eruperit, prbpriis.parasitis el domesiicis clientibus non agno-
cuKcldqiiesimid bona corpqris animi virlule mutqril; scitur. Etenim lam furya frpntis effigies.sibi soli.
et post pauca : Meminit enim, inn,iiil,.<jr.___s mundi patenlibiis oculoruin orbibus delitescit et caeleris^
qpes, gloriamquerespueril, quas denique con.lemp_serit sodali.bus ac licloribus patescit, cupique palatii ve-
vilm prmsentis illecebras, quibus voluptatibus renuntia- stibuluin caccabatus, irrumpere enixo, conamiue
verit. Rursus anle calcem yplurtiinis, cuni,. suprenji niterelur, ut iniperatori db irrogata vefnarum ca-
examinis exemplum lerroremque judicanlis.qui aequa lumiilaflebili' sirigultu-querimoiiiam ederet, alii len-
diseretionis bilance singulorurii facia trufmabil, ele- tis viminibu.s cajdentes, alii palniis, et pugillis.cola-
gatiier exponeret, iia exorsus esl : Becens factum esl, pliizanles, nonntilii ul aimm nebulonis plianlasma
quoi ipsq vidisli, cum ad slridulm buccinmsonum Go_-"_exsufflarites in faciem procul eliriiinant: duclus ita-.
ihorumque clangorem lugubri oppressa metuit [liold., que ad domum suani-.suoruni. tnanibus vefnaruni
metu] dpmna orbisJioma contremuii. Et infra : Si lanienlantis clienlelaj strepitu lugubriter excipituf,
ita, inquii, morlales limemus hosles el humanam rna- autumnans [fiod/.' aulumans] incassum, quod . a
TiMffl,qui faciemus cum cosperitclangor el lertibilis Chrisli lirunculis magica praesligiae necromantia-'
tuba intonare de cceloet ad illam archangeli yocem ludiflcaretur, velut contritus coliiber linguis trisulcis
omni buccina clariorem tqlus simulremugiet, mundus, sibilans , rursus sublime tribunal scandit, ut sanctas
tunc tu, justorum choris el sanclis comitala virginibus, virgipes propriis exulas cycladibus obsceuae ciipidi-
M sponsi obviamsubvolas, etc. tatis spurcitia succensus et petulantis lasciviae faci-
_L. Glofiosas itidem passiones Jrium gerriianarum bus inflammaius, Iuxuriosis oblutibus cohlemplare-
Ciiionise6t Irenis atque Agapae,.quaesub confessipnis tur, sed peplorum amicula sceleratis thanibus mem-
titulo et sanctae virginitatis pr_cconio pari.tripiidio bratim delracta nequaquam a sanctis arlubus spoliari
triuriipliatunt, >usticis saltem schedaruin apicibus valuefunl. Denique Dulcitius, "pfaesescum bmnibus
caraxabimus, quafuin celehfandis fumoribus lbnge macliinameritorum incoeptis frusirarelurj el quid-
lateque crebrescentibus, Diocletianus ea lempestale ., quid contra Christi virgunculas moliri deiiberaret,
sceplris imperialibus infeliciter functus, prsedictas cassaret [BodL, cassaretur] "iniperanle Diocletiano
Christi pedisequas accersiii praecepit, quibus si a comes Sisinnius praefatas Dei famuias-Sajis crude-
Ghristianae religionis cullurarapostaiarent, el arecto scente pberiarum atrocitate vexandas accepit, nisi
fidei iramite exprbltantes; riefandae gehtilitatis cha- spurcas delubriscaerembnias exhibenles aut Lupef-;
rybdibus naufragarent, palatinas poilicetur infulas et crilia et Compilalia celebrando, vel poriuuinalia
opulen.ta spondet patrimonia, si mallent [BodL add." perpelrando, et suoveiaurilia turificandoseu.Floralia
mrindi] niairimonia. Quaecumopulenlain riiundi.glb- et riictelia-liiando, fuiibunda nuniina recpnciliarerit,
riamelleriocinaniisvitae praesenlis illecebras non dis- "et debrum favpreiri repropitiarenl; cujus exsecran-
son.asenteritia recusarent, illico, urgenteriefandi gras- dum imperium crim implere" pertinaciter refraga--
satoris imperip easdera sanclae Ecclesiae sequipedas in reniur, duae e"xillis ih lorrida crepitanlis pyrae m~.
iatebras lautumiaediri lorloresdelfudriut, quibus beata cendia tfusae, una pharetfarum spiculiSiSauciata,
'
Anastasla.ne famelicae frugalliatis parciriibnia defi- cutn virginitalis palma et maflyrii corbna pafadisb
. cerent, aliiribniaesiipendium et stipis edulium exhi- praeinia possessurcB,-.et cum cxuv inilliljus vifgina-
bens, lautumiae liminibus lilifenfer' haerescit. Exin lein melodiam . modulaiuroe' ad Chrisluui pariler
praedictsesorores, Dulcitio Diocletiahi satrapae, nisi ]j pbrrexerunt. ;..-.'
diis tbimiama tburiflcafent,- torquendae traduniur. - LI. Praeterea imperantibus Augustis Valenano et
Qiiarum formosam -yriitus venuslatem, non slibio Galiienb, curii fervor iorridae persecutionis et ardbf
cbrifectam, vel calaraistro cirris crispanlihus inde- criidelitatis acrius incanduissel, et ccelestis inilitise
plam', sed genuina cbiispafsioneirigehitam praeses manipulares,. qui pro confessione fldei nequaquam.
petulcus contemplans, statim ociilorum lenocinio fbrmidolosoriini mbre luctatorum palestram certa--
captus, in luxum labescit, ul cera arite larem lique- rriinis horruerrinl,. cruentis caniificiim-riiUcrbnibus
scit;in. tariluui videlicet caeco carpitur igne, etclan- riecarenlur,'duae germana; yirgines voeabulo Ruffi-
deslinis inflammatur stimulis, ul interopest_e noctis na ,et Secunda, generosis ofiundae nalalibus, perse-
conticiriio celliilaiu, in qua praefaiaevirgines psal- cutoruni rabiem paulisper declinanles adpfraedibluin
modiaeconcenlum celebrabaut, violenter Irrumpere siium in Tusciae paflibus baster-riai v.ehiculo prope-
non yerereiur, ubi cuncla culinaj suppellex et nu- rabarit, illico sponsis earuni prodentibus Jiuperad.
merosa cbboriim utensilia servabantur.. Mox furiis apostasiae cloacam, velrit molossi, ad vomitum ,xe-.
yesaniaecbrreplus, ccepif, quasi Iimpliaticus vel "fre- lapsis cliiliarcho cum equestri turma. insequenle
neticus denigfatoslebetes et fur.vibres fuligine caca- Rbriiam Teducuftlur, putido squalenlium ergastulo
SSl S. ALDHELMI OPEBUM PARS II. — TRACTATUS. 151
rum latibulo mancipandae, et subsanriantis ganna- A cipatus in Tribulanomunicipiofuerat, virusetflatum
turae iudibrium laturse. Poslhaec Ruffina cum diris- squammosi draconis non fereules, spreib oppido, va^-
simis vefberuiri "ictibus caesa et caerulea flagrorum gabundis. meatibus passim dispergerentur. -Quibus
viblce cruentaia iu coiispeclu furentis salrapae.va- saucia Victoria, si converierehtur ad Deuih, relibtis
pularet, Secuiida"cohstaniefaii..Applicaignes, saxa, deorum siatunculis et abdicatis delubrorum lupef-
gladios, flagella, fustes et yifgas, quol tii poenas in- calibus, ultrbnea spopondifse virulenia spumanlis
tuleris', lot egoglorias numerabo, quol tu violentias basilisci spiraeula procul pulsalurain et urbem inco-
irrogavefis, tol ego marlyrii computo palmas.' Mox lumiiati pristinaereddituram. Nam propier.veneriata
idcniidein in latebrosp carceris fundo, qut furoiga- borrentis cbelydri flabraicalauiiiosum vuJgus ingeuti
Lundis fetenlis flral reloribus horrcbat, sanciac vir- ^trage calervatim trucidabatur, parentes praeposlero
gines includuntur, sed furva caligo coelesti splen- ordine immatura pignorum funera cemenies fiebili-
dore fugatur, et pulidum Ietamen velut lymiama, et bus orbitatis questibus acriier arciabantur. Tuhc
[Bodl. omitt. _ri\nardi pistici fragranliaredolet. Rur- paironus civiialis generaliler ex persona promiscui
sus in ardentes thermarum vapores, quae supposita sexus cuncios puellae oraculis credula praecordia
pruiiarum "cdhgerie torrebantur inclemenler," jactari pandere polliceiur, si Lruculenia gipsae erudeiitas,
iiriperantur, sed illaesa inembforuni venus.tate sbspi- ,B quae letliiferam misefandis civibus luem iiifeiebaf,
tes e tliermis emersisse leguntur; verum cruenta longius arceretur. Tum _sacra virgo angelico fulia
loriorum severilas reciprocis vicibus toties elisa et suffragio cum turbis populosae civitatis.ad speeiacu-
Jabefacta, fiec mitescere, nec miserescere' novit. Ium maiiipulalim conflueniibus, ducitur ad draconis
Siquidem famulas Dei ingenlis. scopuli niole con- speleum, creparite jam pullorum plausu ef sonanle.
nexas iri niedio Tiberis alveo sine.miseraiionis re- gallicinio el nequaquam formidolosis gestibus iremt-
spbctu riiergere jussit, sed undarum gurgites dantes bunda, nec ineticulosis palloribris nuiabunda lalitah-
gloriam Deo ab iniidelibus deiiegalam sauctas virgi- tem alloquituf besiiam. In noniine, inquit, Jesu
nes riparuro marginibus incolumps resiiluunt." Uride Ghrisii Doroininosiri exi liinc, draco nequissinie, et
satrapa lanta rerum prodigia obslupescens scribitur da honorein Deb, vade ubi non babitani liouiihes.
dixisse : Islse aulmagica arie nbs superant, aui vir- Paruit draco dictis el cursu rapidissimo fugiehs abs-
ginitatis in eis s^nctiias regnal. Postremo capitalem cessit. Illa vero, ingressa latibulum belluae, flagiiat
soriilae senientiarii, apgelicis eveciae caleryis, cum populum. jam pcriculi expertem, ut slbi oratoririm
vexillo vifginitatis ad coelisidera scandunt. in eadem crypta struanl, et pueilulas ad patrocl-
- Lll. Nec
praeiereunda ceusep sanclarum virgiiiiim „ nium yitae impendant, quibus imperio pareniibus
Ariatpiiae et Victoriae praeconia, qiiarum rumores et LXXvirgunculae divino serviiio suhjugatae, consona
prodigiorum, privilegia per toios mundi cardines melodia dulciter liyninizantes ef psaimoruni con-
Ipngiuscule crebrescunt, dum scedarum apicibus. centus suaviter concrepantes vicluriae exemplis et
quando rotante anni circnlo nataJiiia earumdein ca- monitis baerescunt, Porro Eugeriius prociis ejus
(iiolici celpbrant in pulpito. ^Cclesiae recitantur, Igi- enjenso trienriio Capitolii flaniinem enixa prece pb-
ûr regnante Decio, quando elfrenaiatoriorum fero- poscit, ut missa sialuncula [BodL, missaesiatuncu-
citas cpntra bellajores Ghristi crudeliter .exarsit, l_e]Dianaecogerel-Victoriam apostatico rilu liiurifl-
praedjctas virgines nuHa persecuibriim;rabies, uulla care. - llla nefandum' facinus exsecrata et geruluni
pcenarinn acerbitas ..ab integrilatis arce deirudere slmulacri ex.osa, ictu gladji- inieriinilur. Nec.lameii
valuerunt, sed omue palrimoniiim el ornamenlorum cr.ueiilus carnifex vicloriani de Vicioria nacius est,
gloriam lam discriminalia papiuirti el periscelides sed mancus, mahu arida, et elephaiitina culis callo-
crurum, ,quara olfactoriola nardi et crepundia eollo sitaie. purulenius-, et- \ermibus scaturiens putidhm
, geminiferis lunulis pendeulia, -ad stipem mansis exhalavit spiriturn. Anatnlia vero in exsilium trusa,
[Bvdh, mancis] et matriculariis prodiga llbefalitate signorum raifaculi.s creb.resceiis,praefalam sociafn in
contulerunt. Quo comperto, procoruro proecordia [) yirtutibus aequiparayit. Etenim lilium cohsulis euef-
furibuiidis vesaniae "faculis inflammanlur : dum uni- gumenum rigidis calenarura nexibus astrictum ex-
versi 'facultatuin redilus, et copiosa quaestus-siipen- pujso habitatore, dicto citiuscuravit. Quo ruuiore
dfa ad agapen paupercplis mendicaniibus veniretit, clarescente, et larvatos, et cqmiliales, ac caeleros
tunc Engenius et Aprelius, qui sponsi .earuiu fuluri . valetudinarios prislinae sanitati.restiiuit. Sed etMar-
esse credebanluf, fraudu.leijto consilio et dissimu- sum, qui virulentos matriccs ad sacrae virginis laesio-
lalo negotio imperatoris pitlacia. iijtipetraiit,- ut ab nem incaiitalionum carminibus irriiabani t rii poela
urbeRoiiJa,adpropria praedia ducerentur, ne forte si ait.:
pro C._ii_islian_ereligioii-Sti-Uloeasaccusan_es ptiijlica Frigidiis.iu pr2lis cantandorumpilur anguis,
insimuiatione prppalarent, posgessipnes earum et diris spiris.irivolutum petiiiciter eripuil. Tuiic beata
ad sidera
agrorum fuudi fiscaii jure proscriberenlur. Ducta est Anato.Jia.cum slaret iu pratione efectis
itaque beata Vicipria praesago vocabulo vere Christi palmis, elfusi.sad polura precibus, evaginatbeiise
TictoriajnTribulanum terrilorium, utibidemexilia- capulo tenus per qiraque Iaiefa adaclo cum virgi-
ta famis, copia et cibi inopia angeretur. Ea lempe- niiaiis Iriumpho serla fuso sanguine
" nibra.mart.yrii
sLate contigit, ut uniyersi municipes, quoiuuimuni- sorlitur. . -
Jg3 DE LAUDIBUS VJRGINITATJS. 1S4
LIIL Sed qu.d mifuni riidi coruscanle gratia, A cantibus saspe caulum est: iVon exstinguatn scinlit-
pbslquam virgo virginem sanclo puerperio peperit, lam David, tamen reliclo virginitatis statu Urias
cujus prlncipaius super humeros esse perhibeiur, _si insons interimiiur, Bersabae illegiiinio jugalitatis
sic Ecclesia Virginihus redundet, sicut coelum side- vinculo -foederafur, et pro hac temerilate expianda.
ribus. resplendet,. cum etiam . cas.tissimum Joseph coelestis iraemucrone proles primogenila percutitur,
Iegaiia veterum voliimina iirimensis praeconiorum licet inquam ulerque pairiarcha, quandiu aura tetlie-
laudibus concelebrenl, quem ab Ingruenti multifor- ; rea et vitali flarnine vesceretur,' supernae majestali
mium calamilatum discrimine, quas non solum gratissimus exstiterat. [BodL, exsiileril]^ ast laiiieri
lividorum conspiraiio germanorum fraternurii he- post carnalis consonium cbpnlaj [BodL, consoitii
quaquani exosa parricidiuni-;ioteiitabal : verum copulam], de utroque rninora virtulum praecouia
eliam obscena fallenlisdominaefrivola matriroonialis crebrescunl. ...
[Bodl., matfpnalis] pudicitiae-oblita riiachinabantur, ; Samson illeNazareus.ab ipsa gracilirma cuiiabii-
quamdiu purae virginitatis comes et lenocinantis lorum aetatula Domino seplenis crinibus sacer anle-
pfoslibuli coiitemplor exstiterat, illaesum divina lu- quam frauduleiitis Dalilae complexibus capefelur, et
tela protexit, fulhrorumque prodigiorum ar.canis perfidi pellicatus slupro euerviter deceptus illece-
imbutum et signorum portentorumque prarsagib "brosis lenocinii nexibus nodareiur; nondum ferro
caeleros mortales latenlium mirabililer instructum, dempla cincinnorum caesarie, quantis mifaculorum
et virtulum rumoribus omni saeculo usqiie ad
prpphelica.quadam-valicinalione inspiravit, ut nori signis
iiumerito a liinpidi-fsimis sblis ac lunae lu.minaribus id tempus inexperlis .effulsisse devulgatur ' [BodL,
' '
. _ . . , .
ac residuis sicliarum sideribus, simulque fecundis divulgatur]. ; ;
_DianipuIorumfasciculis som.nb sopitus adorari yene- -. LIV. Igilur,-sicut,supraretulimus, per Hiererniam
rarique vidcretur, dum in pulcherrimo puJj.erlatis et Danielem caeterosque.ejiisdem.pfoppsiii ccnspries
decore et formosi vultus florens venuslaie mu.lto et florenlis pudicitiae sodalesfntura incarnali Verbi
formosiore fretus virginitaie, sirophosam. muliebris virginitas mysticis sacramentoruni obumbrationibus
audaciae rouscipulam parvipendens, callidae-dece- figurabatur : ita"per Abel insonleni mitis innocentia
ptionis decipulam declinavit, simulque fraudulenta et passio, per.Melcliisedech vero supernaerpotestatis
feminese tiLillalionis Ienocinia ac-blanda s.ermoci.ria- pontificium elcoelestis infulaeflamrainiumpraesigna-
lionis incilamenta, velut leutescente nectaris defruto balur, quorum prior, ufaltius repetens.ab.o.rigirje
seu tnulsae [Bod/.,mulso] mellitaepotalionis oblecla- paudam,, propter digriitosam imiocentiae palmaui, et
menta, atrum veneni yifus infundenlia, et incautos Q originalis. patienliae liiulum spreio fraier.ni libaminis
quosque sinejoriea iidei aruialuraque.militari reper- ' sacrificio rata ei grala diyinis conspectibus' hplp-
los truculenler ad tartarum trudentia sprevit, vicit, caustpmata, primus mortalium. offerrb pro.raeruit, et
contempsif,. et cum.palma virginilalis aufugit;qui hujus rei gratia a perfido et.nefando_fratre inextrica-
licet arcta sordenlis efgastuli lalibula, et letrum bile germanitatis'vinculum contra. jus diyinuni r et
lenebrosi carceris squallorera propler egregiam fas liumanum rumpente crud.eliter cruentatus; fulu-
pudiciliae purilalem pateretur, atiamenclatidestiiiae ram in fine saeculorum pii Redemptoris nostripassio-
jcastilatis cogniior Deus, cu: secrela patent; et quem .nem purpureo pretiosi sanguinis, ostro praafigur.avit.
abstrusa non latent ^pro iricpntaminala •adolescentis Ast. vefo Melchisedecli inchoante -tertia . saeculi
tjoiitinenlia eidem Meinphyticae gentis gubernacula aetate florens, et primus summi.sacerdolii dignilate
iradiditiel florentis imperii moderamen regenduhi subriixus ac praeclaro. pontificat.us apice prae.di.lus,
commisit. per idem lempus orta regum. siraullale patriarchae
David - quoque' opinatissinius regum, sub ipso cum CCCXVIII Tcfnaculis faihosum repprtanti tro-
puberlitis tirocinio iilibatavirginiiate praedilus anler paeum, et. post enormem calervarum slragem cuni
quam copula matrimonii et connubii nexibus noda- fratruele numerosas Sodpmorum reducenli- praedas
retur, nonne afgulis fibrarum fidibus limphalicum, D obvians, nonne pro sanciilate coiivcrsationis Jypica
miiigabai, et impensa sospitatis. gratia freneiicum paiiis-mefiquejibainina litalurus Redemptorls trqpice
curavit, dira procul tetrorum explbsa spirituum vesa- personam praefigurans obtulit [Bodl. om.. obtulit],
nia, quique etiam aeiaie lenellus lacertis . irivalidus utmerito de Cliristi.sacer.dotio quo geminam pblulit
[Bodl., validus] fremenlium mandibulas leonum victimam Davidica-concinnant [Bodl., cohcinanl].pra-
discerpsisse, dirorumque. riclus ursorura frusiaiirti cula, Tu es sacerdos in mlernumsecundum: ordinem
corifregisse, el .enonnem Allopliiloruhv giganletn . Melchisedech; cujus paterui geriiminis prpsapia. et
crisia cassidis ac thorace indulum, orceis etphala- maternae generationis prupago, ignota sae.culis.genui-
armatum aerea"queumbonis parma prolectum, ni partus naiura delitescif. Idipsum Apostolo. te-
saxis tantum teretibiis et fundibuJo fretus- singula- sianie, Sine patre, siriejnalre,.sine genealogia; quamvis.
ritei pongrediens bbtruricasse describilur. Ergo licet yulgata Hebrseorum Jrad.ilio hunc, fuisê arbiiretur,
_yila iijius usque admeiam morlis probabilis exsiilisset, Seni primogeniium Noe, Tritavum Abrahse et Nachpr,
utpote qui solus nepolum et pronepotum- piactila et Aran. Sed plufiraum cliffert iriter ambiguas Phari-.
propfii praerogaiiva meriti abolere potuissel, ut in sseorum tradiiiones et clucubralam sacrae Scriplufas
Rasilcon de regibus priscaj legis censuram pracvari- definitipnein. Apocrypliofum eniin naenias el jncerlas
1S5 S. ALDHELMl OPEKUM PARS II. — TRACTATUS. , m
frivolorum fabulas nequaquam catholica receptat ' A cruce Domini ndstri JesuChristi; nulla sit iJIis magjs
Ecelesia.. .. _ . _. quam adversus carnem colluciaiio et-vincendicorpo-
LV. Sed ad proposilurii revertar. Qrne,ur,inquairi, fis ae doriiandi obstiriata certatio. Ornameutorum
lieaia virginitatis inlegritas non exteriorisiiominis ehim ac vesiium insignia el lenocinia formarum, riori
formosa venustaie.; sed interioris religiosa castitate. . nisi proslilulis ac iriipiidicis femiuis cbrigruunt, et
Si eriira exterior prelioso-indumen.orum comptus nuliarum fere preiiosior cultus est quam.quarum
ornalu sseculafiter gloriatur, frustra inlerior depu!- pudorvilis est. In Apbcalypsi mulier itla amicta erai
chritudine propfia inaiiiier [Bodl. om. inaniier] gra- pallio purpureo et cbceineo. Fugiaut castae virgines
tia"tur, cuni Vas electionis generali sententia quasi et piidicae incestarum cuJtus, babilus impudicarum,
gpeciali refragetur, Mihi, inquiens, absit gldriari, nisi luparuminsignia, brnairierilameretficuni.i Etalibi:
in cruce Domiiii; ut cpiid enim sseculi. pompulehta. < Cseter.um, inquit, si: lute sumptuosius cbriias et per
vanitas in catholicam Christi basilicam iutromitti- publicum notabiliter incedas, oculos in te juveuusn
tuf-, ,ob quam rem virgines Clirisli ccanobii famulatu illicias,'suspiria adolescentum post le irahas, cou-
conversantes, orhamentis vesiium delicatis deebrari Cupiscendi libidinem nutrias, sperandi foroeiita suc-
satagunt. Nonrie Acbarfllius Acharmi, qui de ana- cendas, ut etsi ipsa non per.eas, aiibs tamen perdas,
themale municipii sepiehb inurbrum ambitu vallali B * et velut gladium te et venenum videnlibus exbiiieas,
paliium coccineum et ligulam auri sibi usurpans excusari non poles, quasi mente casta sis el pudica;
. coiilra.decrelum ducis "claridesiina fraude subripuit redarguit te culms improbus et inipudicus ornaius,
cum totis pareiftelae contribulibus et doniesticis.clien- nec coriiputafi jam potest inier virgines Clirisii quae
teloe^sodalibussaxorum imbribus obrhlus horrendum sic yivit ut possit adamari.» Hactenus Cypriaims :
inoriis spectaculum Hebraeoruni phalangibus prae- " Nunquid ille conditof ac creator omiiium Deus hirsu-
buit? Pef allegoriairi verb oppidum Hiericho cuin las bidentum lanas et >selosa vervecum vellera, not..
sepiiforihi murorum obsiaculo lypum mundi cum potuit rubro concjiilii sanguine aut cruento baccU
seplenis. saeculorum miilibus desiguasse priscoruni niorumsucco inficere, seu certe, purpureis linctur^
Patrurii decreta sanxeruht, nori efgo ruituri vetila muricibus naturaliter colorare, si lioc nosiris usibris
mundi omamenla phrpufeae pfetiosis tinclurae roufi- commodum 6t utiliiali [Bodl. add; nostfae] profutu-
cibus colorata alumnis cosnobji vernaculis Christi rum"solerti praescieutia praevidisset ui [BodL, et] il-.
virginibus Ecclesi_e conira';apostolica statuta et le- liid veiaciler ihipletur, qupd perjroriiam a poeta fe?
galia scita rite ac regulariler congruerequeunt. Si- liciter cantum est:
'•Kec varios discet menliri lana colores:
njuidem pastor gregis dominici etqanitor coelestis C .- Ipsesed iupfatis aries jamsuave.rubeiiti. ,
aulae, de quo poeta, Murice, jam croceomulavit vellera lulo,
- . Sponte sua sahdix pascenies vestiet agiios.
Clavigeraethereus portamqui panditin^thra,. ;
lta auclbrilate. principali' et authenlicopbnlificalu Et quasiille de quo dictum est •; Qui: vivit in aeler-.
promulgat: Sii mulieri' n,on exteriot otnamenti, -aut num, creavit omnia simul,.cum:conderet orbem.ori-
fiutij.aul-vestis cultus, sed cullus cotdis. Unde Grego- ginalitef crearenequiverit,"nunc mbrtaliuin induslria
rius pefvigil pastor, ct paedagogus noster/ rioster stelidis ac superfluis adinventionura argumeniis ad-
iriquam^qui nostris parentibus errorem letrae ge.nli^ dere et amplificare cbntendal. Unde.inclytusi iiem
lifatis abstulit et regeneranlis graiiae normam tradi- Cyprianus Punicbrum poniifex inquit: c Neque enim
dit, cutii evarigelicuhi explanaret dictum : - Ecce qui IDeuscoccineas, aut purpiireas byes.fecit, aut lier-
•mollibusvestiunlut in domibus t;egum sunl, adjunxil: barum succis et concbiliis tingere.et colorarelanas.
t Nemo ergo existimet in studio v.esliuih peccaturii dociiit. Nam quippiam in rerum visibilium plasiica
'
deesse, quia si bo.c culpa" non:esset, nequaquam Pe-' humarice naturae. necessafiuni omnipotentem rel.iT
t.rus apostolus per epistolam'snam feminas a pretio- quisse irifectum et imperfeetuni calholicae fldeire-
sarum: vestium appeiiiu cbmpesceret, dieens : JVon gula refragatur,; sed quid mifum si apostolbrum.
iii veste pretiosa. Quod si boc culpa non esset, nullo oracula et jurisperitorum sclta pracfatas frivolorum
snotlo Joariiiemlibminus de vestiriienli asperilate naenias .aboriiinentmycum eliam gehliles genlijibus
Jaudasset. Perisate quac culpa sit hoc etiam virosap- et- paganis. pagani'quasi ridiculosum subsannanlis
petere a quo curavit paslbr Ecclesiae ei feminas pro- -ganiialur_e opprobriuhv kgantur improperasse hoc
hibere. i ' _ ', : modo, cura infami proverbiofum elpgio cachiiinautes
'
LVL' Evidens namqrie rit milii videlur, inexcusa- accavillantes•• . '• , ' .
bilis arroganiiae probrum- et osten-taiionis' indicium Vobis picta croco'et fulgenti mu.wceveslis:
• El lunicssmanicaset haberitf edimiculamilr_e.- -
ex eo dec.aratur,quod'riemb ibi preliosis et coloratis,
veitibus indui desiderat, ubi a nullo valet videri-; • LVII. Judith fllia Merari post obitum Manasse"
unde B.'-Cyp'riariusfle vifginibus loquens : « Quid, sumploviduatis tlierislro et spreio sponsali peplb
iriquit, rbfriata, qriiil cornpta1 prbcedit, quasi mari- .blanda procorumieiiocinia coniemneiis, nbndum.re-
tum" aulhabeat,, aut quaerat-? J Et iufra subdidif: sullantibus apostolicae -salpicis (ilangofibus, Bico in-
Neque enirii virgirtem fas esl ail speciem" fofmaeSUJB • nriplis ,et<viduis, bpnum esl illis, si sic perihanserint';
'eoini,.aui;de cariie, et ejus pulchritudiiieg!ofiari,'chm i quasi candens liliumpia pasiitaie florpscens, aiquba
Apostolus dicat, Mihi- aiilem absit.gloriari', nisi in publicis cbnspeclibus delilescens, in. cflenaculi sola-
157 .' ' DE LAUDIBUS VIRGMITATIS. m
rio pudica conversabatur, cum liorrendum Assyfio- A pfoleletuf, sed compelenti elausula maiurius ler_rii-:
rumprhicipem, qui innumeris manipUlorum niiilibus netur, ne dum maligma [BodL, malagiha] medica-
cquitaiu ei pediiatu glomeranlibus orbem trementem nienfi prirulentis protervofum, vulneribus quaerimus,
terruit, Abfa coraitanie' circumvenlre molireiur,': rigida corivitiorum flagra yirulentasque asperae m-
h-iuil secris decipiendum credidit, neb aliter obirun- vectionis inasligias ab aemulisJruciter iliatas expe*
caudum rata est, nisi-eum nativa vullus yenustate riamur, et tamen non riiagnopere mpveor quamlibet
bfnaraenlis etiam cOrporalibus caperelur, de qua in . adversussiipulalorerii yeritatis-suatini livescant' ae
LXX trarisialoribus scriptum est : Induit se vesleth- contra inseclalorem turoentis jactantiae gravitef in-
iocrindiiatis kiimel imposuil periscelides el dexlralia, gemescant. Quia meliora sunt vulnera diligentisquam
el anhulos, et omnia ornamerita sua, el composuitse oscula odienlis, levius quippe ferenda est livida de-
nimisin rapinam virorum.-.En non noslris asseriioni- voli vibex amici,.quam adiilalio fallax inimici. Uride
Lus, sed Scripliirae aslipulalionibus ornatus femina- • pf'ovefbium'dicilur, -
rura rapina virorum voeatuf. Verum quia hoc iii arcta Lingua assentatrixvitium peccantisacefbat,
Betuliae ohsidione pro contribulibus dolilura compa- Et deleclatuihcrimineJaudeligat.
tientis affeclu, non casiitatis defectu fecisse riiemora- Et infra, inquit:
trirj idcirco salva pudbris revereritia celebre meticu- B , Libera sit potius vox correctorisamici: ,.,'
Serpere nec fibris c_ecaveheriasinat. .
losis ihunieipibus tropaeum et inelylum. oppidanis Quamobfem abomoibus genefaliler indulgeriliae ve-
trepidantibus tfiumphuhi leste lyranni capite et co-- niamnon.difficulter impetrandam reor, qiiia riemi-
jiopseo repbrtavit. Necnon in- Proverbiis' riiulief' illa nerii specialiler sermbiium severiias castigando ex-
procax et pertinax, Synagogar iypurii '"obuiribrans, acerbavit. Natri passjva'plurliriorum genefalitas ne^
qiiae virum.pfopriumintegrb plehilrinio reversururii - quaquairi jure lacerari debet, ubi speciaiis singulo-
spopondjt,'brrialii iriefetrieio et luxu ienocinanle verum prpprietas culpari non valei; multuni qiiippe
cordem juvenem pellexisse et fraudulenlb verborurn genus el
species^ lioe. esi,.geriefalitas et specialitas_
obleclamenlo deceplum lugubriter elicisse describi- ab invicem differunt. Sed deintaciiBvifginitaiis glo-
tur, ut merilo quasi bos ductus ad Victiraam, caecae fia dicfufi
prbpemodiim superflue, de.peplbrum ariii-
•cupiditaiii petulanlia captus iiefandum pfostitutae, eulo rhetbricarauf, cura de pudiciiiae tantum praeco-
lupanar aggredi rolniine vereieliir, igriofans qubd ad nio remotis paulispef reliqiiarum rerum riegoliis,
vincula stolidus trahefetur, donec iransfigat sagilla
pfout gratuita Dei' gratia " suppeditat, pliilosophari de-
jecurejus; velut si ales perniciler feslinet ad~Ja- creyimus. ...
_
'queurti, -.;, rj Omneeteniin.purae virgihitatis privilegium potius
_LVIII. -Puderet refefre quorumdam fronlosairi ela-' ih solo Iibefae mentis praesidio servatur, quani in
Xionisimpudentiam ei comptamsfolidiialis iusolen-' arclo cafnis clusfello
coniinetur,,et magis inflexibiii
llam.quae in utroque sexUnon solrim sanctimonia- ultrOrieaeVolunlatisafbiiriosalubriter tutatuf, quam
lium sub regimine coeriobii 'conversanlium, verurri coaclo
corporis famulatu fuhditus ad uihilum fedir
eliain eeclesiaslicorum sub dilione pontificali in.
gatur ; uhde Augustinus Afef -Hipponensis. pontifex
«lerO, degenfmm, contfa cauonu.m decrcta ef regui- elegante prosae seiitenliaproriiiilgat dicens : Ita nori
larisvilae normam deprehenduiitiir usurpatae, -ob id ariiitlitur
corpbris sanctilas riianenle anirrii sancti-
soium.ut crustu inierdieto phalerataque venustate tate, etiairi cbrpbre bppresso, sieritariiiliifufcof p.oris
caf nalis stalura comaiur ab liabitudo coi*poreamem- sarictitas, viblata aniriii puritate; eliam corpore iri-
bratim aepariic-ilalimpeforiieiur. Nani cultus ge- lacto, quod Prosper per cola et coinmaia mellilis vec-
©ini sexus bujusceraodi cdnstat, subucula bissina, S.uum epigrammalibus inculcavit, dicens :
sive hyacintbina, tunica coccinea capiliuoi etmanicae " Mensiliaesanibil violatoin corppreperdif • .',
sericis clavate caliiculae[_Bod/.,clayatajgalliculaej fu- invilam carnis vulnera non maculant
. Neo crimen factifecipit, nonniisla yoluntas
bficatis pellibus ambiuntur [BodL; ambiunt], anliae Velle niagis facihus, quamtblerare riocet.'
-
frontis et lemporuhi cicini [Bodl.,.coimri~] "caiami-]r» ^ Sicautem adcordis penetralia.cuncianecurrunt,
. Ut plerumqueaiiimus.sit-sinecarnereiis,.
Slro crisparitur, pulla capitisr yelamina candidis et • quod abiulacio
Cuiri supmoliimest corpdfe sbluV
coloralis maforlibus [_3d£/7.,mavorlibus]cedunt, quae Coiicipit, et leclis woliijus.intusagil.'
vittarum nexibus assulaelalo tenus prolixius depen- Denique praefatus P.unicoruiri prxsiil : Virginitas,
dunt, ungues fitu falconum, et accipitrum,' seu certe inqnil, carniscorpus intactum. Virgiuilas animae"fides.
ad instar cavannarum, acuurtiur, quos naiufaiitef ' incorrupia. liem Prosper inquit : _ _ ;.
- '
ingenila edendi necessitas iristigat obnnca pediim Carnis virginitas intacio corpbre liabelur,,
fuscinula et rapaci ungularum arpagine aliles et so- . Virginilas.anitniêstiiitemeralajfides;..
Qua siiie corporeinil prodesl cura pudoris,. ' , '
ficesxrudeliter iiisectando grassari, Vefurri ne forie SedrneriLispietasauget utruniquebonum;
propterpubliealum [BedL, publicatam] proieryorum Igitur; digesto pulcherrirriae virgiriitaiis Iibello,Iicei'
insolenliam*et traduclam indisciplinalorum arrogan- mediocriter urbanb,- stylus jam' iiriem flagitatv et
tiam, qui malunt negligenler dissimulari qriani cle- . dictandi tenor ierminandus est; quia illustris Con-.
menter increpari, obliqua; livoris iiividia. criiriine-. cionator: remp_(s,iiiquii; tbquendi,.et lempus-tacehdi.
Hiur/aut slrbphosae' suggiUalfonis. ludibrio defoge- Non enim aliud quodlibet riiunusculum pliis ratuin et
mur; hujuscemodi dispulalio nequaquamulterius gralum virginibus Chrisli fofe .credidefairi, quam tti
S. ALDEIILSH OPERUM PAUS II. — TRACTATUS. '
159 160
pudicis pudicitiae praemia promerenlur et mundis A tandi aut scribendi fomite succensum, frigenli lem-
BiJiiiditiremunera milterentur. - ppre tabescit, ileratis tplidem epistpjarum scriptis
, LIX. Fateor aulem charitaii vestraequod.hoc opu- insligare.dignemini,quod.praecedentem libellitexluni
sculum, licel constef minusculuni. pastoralis curae nequaque [BodL, nequaquam] lepida, urbanitatis, fa-
sarcifta gravatus, negoiipruinque lerrenorum ponde- cundia digeslum , fldenler impclrare merebamini.
ribus oppressus ila perniciter, ut satagisiis dictare, Elerii.m fruslra sequentis opusculi sarcina desudans
"vobisque deslinare, nequiyeram.qu.ia securae quielis . laboriosis oneribus lacessere nilar,,nisi praecederitis•
spatimii et morosam diciandi intercapedinem scru- scripturae stylum. vestrae sagacitali fpfe graluin ex-
pulosa ecclesiastlci regiminis sollicitudo denegabat, periar, potissimirai cuinmelrica leporis elegaiifia et
et tuinulluans sscularium strepitiis obturbabat. rheloricae dissertiladinis elbquenlia, tantum altrin-
Otium naiiiqueclandesiinae quielis et remotis secretae secus discrepent,.quanlum distat dplcisapa a merur
solifudiiiis Jargam scribendi maieriam .dictantibus Ienlo temetb. . _
aflatim coiiferunt. Sicul e contrario verbosa garru-
lorum loquacilas ei infesla saecularium negotia, quae - Haclenus interea formosae virginilatisspeciera , et
conteraplibilibus Ecclesiae Aposlolus dispensarida veinisluni ' pudicitiae vuiiurii. cpmppnens, diversis
"
praecipit, violenler auferunt. Non enim ul Origenes viftulum coloribus, quasi fucorum floribus depiuxi;
inclytus Graecorum didascalus, qui tertio ineunle quemadmodum solent nbbilium artifices imagitiuin
selatis lustro-bmnes propemodum, pliilosopliorum ;et regaliurri, personarura pictores deauratis petallis
disciplinas, hocest, arithmeticam, geomeiricam, ,niu- thoracidas [jiodL, lboracicias] orriare, etpulcberfima
sicam, asironomiam, astrologiam et mechanicarii, in lnembrorum ,liniariienla fabrefaclis vuliibus decora-
piibertatis principio perfecte consummayit, diciandi re,. cum tamen iidem opiflces pierumque turpi na-
lenor.em nolariis excipienlibus et anliquariis deseri- Jura corporis deformes et -eontemptibiles existant,
beblibus usurpare praesuriipsimus.Ilis ergo de causis , magisque ieonisma regale compto steriiniaie depir
episfolarum veslfarum debiia vicissitudo, quasi.quo- clum laudalur, quam despicabilis persona pictoris ve-
dam dilationis obsfaculo, tricabatur. Quaj meorum neratur, qua deresedis appstolic_e prasulem reor
fenus votorum bactenus iiifeciuni arguebant [Bodl..,. ;dixiss'e,: Pulchrum depinxi homineni pictor fcedus,
arguebat], praesenim, ut dixi, diversarum rerurn aliosque ad perfeclionis litlus dirigo, qui adliuciu
distensionibus fessie riientis cervicem. gravi fascis dellctorum fluciibus versor. Eia! Ghristi tirunculae, _
sarcina depriementibus. Haec morosa tricatio evenit sit mihi praesenlis opusculi rata recompensatio ve-
ut pollicila Codicilli rescriplio tanto temppris inter- „« slrarum precumfrequens collata vicissitudo,.meique
Vallo diutissime protelaretur. Rimosa namque fra> laboris el.sudoris fiat fiilcimentum vestfae interces-
" siouis adjumentum [Hic deficit Bodl.]; ut qui pro-
gilis ingenii barca, dirae tempesiatis turbinequassata,
Hcet laborante. lacertorum remigio optatum silenlii pria meritorum qualitate et fidei"fragilitate. treme-
1 bundus ac nutabundus.vacillare videof, robustissima
porfum' sero attigit. Sed lamen nostrae rusticitatis
gtipulatio,' superno Cbristi patrocinio freta, fiducia- pairpc.iniorupi vestrorum columna fretus, felieiter
. liter cohfidit quod.nostfaruin carbasa antennarum ac flrmiter fulcirimerear , et quem gravi facinorura
prospefis ventorum flaminibus sinuata, b.uasi inter r et flagitior.um sarcina trisle piaculi pondus depri-
scyllam soloecismletbarbarismi Baratrum indisruplis mii, v.estrorum potens meritorum suffragium beni-
fudentibus feliciter jtransfretaverint, scopulosas quo- gna pictale elemenler suslentet, quatenus in sancta
que lautacismi bollisiones, et moytacismi yoragines,. synaxi cum yeneranda'monastic_e'classis caterva
incauios quosque sine grammalicorum gubernaculo i universitaiis creatorj medullata Orationum holocau-
repertos ad erroris naufragia trucitef trudentes mi- storiiata flexis pppliiibus concorditer oblulerlt, meae
nime perhorruerint. - , contemplibilis person_e, juxta quod vestra vota de-
; LX. Pbrro quemadmodum intactae virginitatis glo- vota spoponderunt, reminisci dignelur, ut el nostra
I vobis, supplicanlibus, juxta Psalriiographi senien-
riam rlieloricis relalibus fayprabiliter venerar.i nite- D
bar, sic identidem, siIioc canieum animae ergastu- liam, oratio dirigaiur, sicu.t incensum in conspeclu
luin ante fatis, ul dicilur, crudescentibus cassabun- • divinae Majestaiis ihuriflcalur , qUod porrectarum
dum lion obierit, ac dura Parcarum quies-et ferreusi elevationi manuiim siraulaiur, et sacrificio serotino
lethi somnus palpebrarum convolatus non tricaverit, . aequiparalur, unde sacra matcrterae Domlni spboles
lieroicis liexamelrorum v.ersibus ejusdem praeconium.' primus Eliae pontifex, cum Evangelii splen.dof au-
pudicitise sUbtiliter.comere Christo cooperante cona- rorescbret et 3ubar lucis,aetefii-e rutilaref: Ordte,
bor; et velut jactis jam rbetoricis fundanienlis ac<, ihquit, prq invicem, ul salvemini; et infra exiemplo
constructis prosae, parietibus cuni legulis. trochaicisi subdidit : Muttum.valel deprecalio juslijissidua. Si-
etdactilicismetrorum imbricibus flrmissimuin cul- quidem oppido frequens oratib quasi arx editissiroa
men ceelesii confisus.suffraglo. iinponam. ..Yerurrita-• et inextrjcabile .propugnaculuui- contra venerialas
1 ajmularum ansalas fore; credilur. branteni, prb nO'-
inen proriiissuui sequenlis eulogiae iniiinisciihini, DOII
. aliter me spbpondisse mementoLei ni tbrpens nosiraes . bis beatitudinem yeslram alnia Trinitas, uria Iieita-
iaediocritaiis, ingQiiium, quod quasi focus fulvis fatis substaritia, _et trina. pefspuarum subsist^nlia, 10-
villarum cineribus cooperlus, si non fuerit scisci- tiusinundimonarcliiamgubernans, al)t<ito cojficul-
*6i EPISTOLA AD ACIUCIUM. 169
mine"jiigiler tueri dignetur. Valete o flores Ecclesiae, A margaritaj, paradisi gemmae, et coelestis patrik
sorbres monasticaj, alumnac scholasticae ,. Glifisli participes. Anien. ;;
EPISTOLA AD ACIRCIUM,
SIVE
LIBER DE SEPTEKARIO^
.-ET . . - .
m METRIS,•4ENIGMATIBUS AC PEDUM ftEGULIS.
- [Hic est Aldhelmitraclalus , de quo tot crilici miilta vulgalur. In corrigendis_Enigmatibususus sum sep.tem
scripserunt. Exstabanl elim .phigraata edita a Delrio, Codicibus.ParisiensibUsquorumunus, decimi forsansie-
posiea in BibliolliecaPatrum recusa. Sed iEnigmalapars culi,quod satis raro oceurrit, opusde metris cum _4_.iiig.na-
lamum est totius operis. Alterampartem edidit Maiusin. tibus.totumconlinet. GILES.]
Classic.Auct.jbmo V. Nunc tandem-hoc opns integruih
Domino pra.slaniissimo el prae caiteris dignitaium Btirocinia briginaliter prbcesserinl , pullulaverint,

gradibus glorificando, mihique jarii dudum spiritualis viguerint. Hic, inquam, septiformis laterculorujn nu-
clientelae calenis connexo, illustri AcifciOj Aquilo- merris ab ipso nasceriiis mundi primordio sacer oriun-
nalis imperii sceplra gubernanti, illustris regalis dus.exstitit. Nam rion solum universilas totiuscrea-
regni regimina dispensanii, AJdhelmus caiholicae . lurae quam volubilis et agilis poloriim vertigo eibina
vernaculus Ecclesiae, Immarcescibile.ra sempiternae cinguntlremispliaeria, seplenario hebdomadis simplae.
sbspitalis salutem. curriculo specie muliiforma pairala narrantur; cum
Kon ambigo, revereniissime flli, sed profundse lamen in ictu etatomo vivens ih aeternum oreaverit-
'Credulitatis frena relaxans coniido, quod provida omnia simul, verum etiam oplaia fulurorum requies
sagacitatis veslrae prcceofdia rerniniscaniur"nos ante .- promissorum et beata perennis vilae felicilas, quae,
bisbina lusirorurti volumina inextricabile _congluti- singulis quibusi|ue, meritorum emolumenlis recom-
nali foederis pignus pepigisse, etspirituali.sodalita- pensabitur, noifnisi septena per lemporum incre-
tis vinculo devoiae cbaritatis contubernia copulasse ; menta raiIlenario.nunie.ro sequestrata reprbborum
nam pfidem tempore puberiatisnostrae cum septi- catefva insoniibus"et piaculorum.crimine careutibus
forrrii spiritualiu.il cliarismatuni munilicentia vestra tribualuf [Par., iribuilurj ejusdem quoque supputa-
"solers indoles sub manu venerahdi pontificisornare- G.tionis sacramenta patueriirit si prisca commeroorans
tur, paierniim nieriiiifi nie [Pdn om. me] nomen ab origine pandarii cuin Iiorrenda cataclysmorum
adeplum~~,leque adoplivae dignitalis vocabula cum irruplio, morlalium flagitia coercens, et coeleslis vitae
"coelesiisgraiise praerogaliva sortitum, quem videli- pervicaciam'uliricibus undis ablnens, cuncta quae
cet- spiriiualium increnientorurri fruclum propheticus reciproco corporeai vivacitaiis spiraculo^vescebarilur,
sernib allegoricis -ienigiriaiibus explanans designat exceptis ad propagalioriem sobolis futurae relictis,
-yirgulibm in lypo beatae el incorruplae Dei Geni- usque adinteriiecibnem necaret, dirafnque Stygii
Jricis de radice_Jessaefecundis palmilibus pnllulasse, _Plutonis ingliiviem exsanguinibus miseroriim anima-
el purpureuro serculdfum Uores mysiicis obuinbra- bus crudeli strage satiarel. De inuijdis septcna coe-
tionibus prolapsi fecuperatorein mundi prsefiguraii- . naculum et tristegam slve, ut altera continet trans-
tem, cliirograrjJiuiiKiueprotopIastor.u.mmisericorditer 1aiio, bicameraiain leguntur arcam gregalim in-
'
abrogantem cura sepleno sapienliae .intellectu, cae- gressa. Septenaria similiter pignorum Job prosapia
lefarunique.viriiilum' Spiritura. germinasse; idem. in principio libri quod prosa contexitur et deinceps
-'
namque septiformis sacramenloru.n numerus- sacro^- secundum Ilebrae.os dactylo spondaeoque scandere
:
sanciisieslariietiioriim miraculi$[-P-.r., oraculis] fre.- ^ ferlur, et septem laiiigerarum pecudurri desefipta
- summa narrantur. Rursusque in calce voluminis idem
qifenlissime astipulatur : cnjus riumeri mysterium
ilerata replicaiione revolvens, de "amoenissirfioScri- bidentium numerus ad- remurierandam illustris_pa-
plurarura paradisq, quasi qiiosdam campeslrium cati- tienliae palmara in duplum. restitulus :praedicta riiy-
' -
liculos aut vernantes pratorum Ilosculos cbacervaris, , sterioriim arcana praeflgurasse monstratur. Denique
aii ujiius corohae textufam congeiere.nitar, ut. evi- Isaias nequaquam pars rillima proplietantium, septem
denliusln prppatulopaiescat, cunctisque- scrutinio - matronas, sub iypo septem Ecclesiarum.virumunum
scrutaritibus luce limpidiusclaresGat, a quanlis pro- appreheridisse. Chfislum videlice.t.coeleslium et ler-
-
fectibus qnamque sacralis ofdinibus nostfae necessj- _. restrium reconciliatoreiri, coritestatur. Eliae autem,
. Itidipis priipordia et necdum matura rudiriientdrum -. scelera populi crudelis lamenlanii et Iugubrem inter-
«5 S. ALDHELMI'.OPERUM PARS II. + TRACTATUS. 164
.fedibneiri jvalicitiantiuni conquefenti, divinis diclum A ciibus.et ab orhni faeeiilenlavitiorum sentina sublatis,
est oraculis : Reliqui mihi seplem millia jjirorui». qui cernere prorrieruit; quae.solus de tribu Juda leo,
- non curvaverunt genua ante Baat'; oui dum orbalae' fortissimus besiiarum; ad nullius pavescens bccur-
Sunamitis sobolem.crudelis letbi sorte sopiiam se- sum, qui jiixta vaticinium pairiarchae ad praedam
plies artus aflubus membraque membris copulans ascendisse et requiescens accubuisse memoratur,
susciiaverat, Redehiptoremsignat, geinisJiumaniim jure calesiium et terrestfiura ihfernorumquepote-
sepiifornii Spiritus gralia a sorono sceleruro et- labe stalem supergressus, aperire nativiialis et passionis,
. peccati vivificaniem. Sed et Machabaeorum generosa ; praerogativa potuit. Quia [Par., Quare] ipse habere
germanilalis pighora quae sul), lyr.annica Anliochi dicitiir clavem David_,ipse aperit et.nemp claudit,
monarchia suillum scrofarum conleriipserunt edulium,' claudit et iiemo aperit. Elenim nisi quis obstinata
et propter divinarum leguiri. cajremonias ritusque ncfandae infidelitaiis "fr.ena in frusia confregerit
palefnae tradilionis spurcas ethnicorum culturas et euhique medullata ineutis fidttcia praedicalofura si-
profanae gentis idoloihyta repudiarunt, non inmerilo gilla signoruui solvisse crediderit, clausis et caecis
septifoniiem universalis ecclesiae speciem praefigu- pupiilarum orbibus, et obtunsis palpebrafum obtuti-
rasse noscunlur. Quid etiam proverbialis aula, cujus bus velut epileniicus aut scotomaticus coiilemplabilur
arcliitectus et poiiliiexsapieiilia.Salomonealtesianie, "* arcana leguin et opaca prophetarumi [Mai hicvdd.:
legiluf exstiiisse,.noune sepienis colUmnarum fulci- Septimo riihilomiiius ejus voluminis sigillo resoluto,
mentis innixa sustenlaiuf, ciim infertur : Sdpienlia post faciiim supeinorum civium'coeleste silentium,
mdificavitsibi domum, exeidil columnas ejus septem ? mediumque horae intervalluiri, septem angelos cum
Corlin_equoque labernaculi purpureis osiri et cocci seplenis sulpicibus et sisirorurii clangoribus horribill
coloribus fuscaiae ,et diversis ansularuni riexibus as- classico per lolum mundum concrepantibusjdeui se
_gut__e,nonne quadruplicalo sepleuae supputalionis previsse contestantur.] ln eadem efiam revelaiionis
.calculo^ boc est xxym cubiiis.iu longum prblendun- exstasi aurea septem . candelabra, aurea et totidem
_tur? Quod a.uteiii seplenarius numerUsJiorinunquam . sidera in dextera. habentis pedes aurichalco Libani
iSpiritus.paracleti gfatlam praeiigufaverit interdum simillimos, cujusque.oreprocedebalromphaeabiceps,
vero.priscie legis imagiriern praeluleri.t, sacra aiicto- praedictus Salvatoris vicarius speculatur. Illudûoque
ritaie edocemur; ut est illud : Da partem his qui se- celeberrirnum Exodi candelabrum crijus stipes obryzo
- ptem sttrit. Sed et idem labernaculum Eleazar, summi .duciilis cum calaihis:ac scyphis et spliEerulisfabrefa-
ponlificatus inful-i.praeditus, septies- aspersisse Jegi- ctus tanquam taxus frondosa aut platanus surculosa
«tur de sanguine bucula; rufaejuxta ritum caeremonia- £< comptis culltbus ornabatur a praedicto candelabrorum
rum iri holocaustam concrema.ae. Cujiis- clneru.m mysterio miuirae discordafe sentio, cujus vn.Iucer-
• reliquias ad expiationem Israelilici populi proficere narum lycbni flanimivomis lauipadibus coruscantes
superrta.spopondefunt oracula.Gloriosissinms etiam •e quibus universaeEcclesiarum lanternae claro lumine
rregum qui antequam prim_e nativilaiis cunabula co- illustrantiir, aureis riexibus astricti copulabantur;
gnosceret ipso proprii nbrainis vocabulo piae pacisi iia vas eleclionis illuslre el sapiens arcbilectus nor
. pracsagia non immerito figufaliler geslabat, soleriinemi minisque Christi gerulus typicus Benjamiri_ mane
delubri fesiivitaiem cum omui frequeniia filioruini 'Comedens praedam et vespere d.ividens spolia,. vn
• Israel ab introitu Emalh usque ad iorrentem _Êgy- Ecclesiafum novalia roscidis sacrorum dogmatum
pti, unde.Mempliitica ;,regna sceptrum imperialei -imbriijus hberlim perfundit. Zacharias-ilidem iri or-
gubernaiit, septem-diebuscatervaiim celebrasse. de^ dine vaticinantium undecimus in horomate visiouis
. •seribitur, juxia quod Testanienti Veleris brevis epi- raptus el diviiiaaconleniplationis culmine subliraalus,
' toma, lioc est Paraliporiienbn testatur : sedne priscaei famosum inclyti lapidis spectaculum, qui septenis
legis tantum formula utar, et praeterita s_ecuIorurii i . oculorum obtutibus^mystice [Pqr., in facie, pro my-
- exeraplariasolummodo perscfuter etrimer,en rudis< slice] ornatus.describitur spirituali et arcano prae-
inslrumenti quod arb.itr.or:Deuierbnomii recapitula- • D ] cordiorum inluitu et puris cbnspectibuscernere pro-
tione.rite signari plura in propatulo sita et concordii meruit. Fundamenia quoque gloriosae ciyilatis Dei
jcatione iespondentia su.ffragamur. Quia furvis.lene- • 'quaePsalmista in montibus sanctis siructa comrae-
: brarum latebrjs cessantibus et noeturnis umbrarumi mofal, canonicissepiem epistolarum rivuiis arida et
latibulis fatiscehtibus, exorlo crepusculo, clarum ett siiiculosa nascentis ..Ecclesise praecofdia",arfluenter
croceum limpidissimi solis jubar totis teriarum fim-. -. S-iiiarunt [Par.,~ satlarij et .velut lenebrosa aqua
hus infundiluiv Nam sacerdominjci pectoris accubi- in nubibus aeris aut sljllicidia stillantia biulcas
• tor et quarius' ccelestis paradisi gurges ex quo iargai -iidelium fauces irroranles rigarunt [P.ar., _rigari] :
lalieis vivi. fluniiiia perennilef• rpriflua inundationei . illi. quidern ,' ut arbitror, divino. inibuti magi-
"
. niananlia.decurrunt, Smyrnaj, Pergamo, ac Phila- .sterio et. praec.eptorum inslructi exemplo, -hoc
' delpbiae el.caelerisper Asiam Ecciesiis septupla: ser- successur.ae-posteritati rite riiminasse efregulari-
monum-jseries scripsisse perhibeiur. ln eodem nihi-- .ler ructuasse referri -queuht,.quod ab ipso terierrimae
lominus Apocalypsebs boroihaie septena -sigillatii rudisque infanti_e..nutrilore cajteris Turninanflum et
vblumiiiissignaculatransaciae praefiguratioiiismysle-- _ ruetandum graluita praeciirrenle gratia accepisse
riumeoritiiiehtia perspicacissimis muiidi cordisaspe-- njeruerunl. Nam summus ecclesias.tiCEedispeftsatib-
"
Ifif. LIBER DE SEPTENARIO ET DE METRIS. , JSfr
hisauelor etpriiriilivaeilluslrisquefamiliaeinforma.lor,, A / virginitatrs pudicitia praadilus, texere a prple vene-
quem psalmusut praeserilicompelit explanandarumi randa Deiincboans, post uepotuin et pronepoium -
rernm adminiculosepiuagesimus sepliriiuspanem coelii progeniem gradalim produjiit avorum et proavoru.ra
et panera angelorum flguraliter vocitans expressit, , gebimina denumerans ac per atavos et tritavos rur-'
septem panuni fragmipibus dbina potius benedictio- sum singillatim ordinem geneal.ogiasrecapitulans de-
ne crescentibus quam Jurcorum riclu' cbniederitiumi cursis septuaginta septem geiieraiionum—latgrculis
minuenlibus qualuor raillia -virbrum excepla seciindii protoplausium lerrhinum posuit : quod sacra Gene-
sexuS'Caierya,.Evangeliorum lextu narrarite, legiturr seos auctoriialeantiquitus prsefigurabalur bistorica
pavissb et-affalim saliasse, sublatisque fragmentorhmi relatibne dicentc : Septies.vindicabitur de Cain, de
reliquiis el collectis bucceiiarum crusiulis in frustai _Lamech vero sepiuagies sepiies. Has ulirices poena-
confractis septemcorbes vel cistella stupendo cuiicliss Tuui vindiclas .inielligihilem Lamecli, id est, lotius
spectaeiilo replevisse. Nechon et legalis illa famosa-- niundi reatum punientes posl-totidem generationis
que jubilaeorum festivitas septenis annorum hebdo-- circulos optata et praesignata saeculis Redemptoris
madibus decursis .celebrata ,.quando sabbatizantej noslri nalivilas diraemorlis imperium conquassans
agrofum cultura, et cessaniibus slibariorum raslro- disrupit, confregit, -exstinxit et in, Tarlara trusit.
ruinque pulverulehlis quassaiionibus, jam jamque__B * Quid,-inquam, famosus ille nepos palriarcl.se praeci-
volvente mensis sepiimi circulo,horfison8e yeniosis5 pui remCans ab avuhculo de MesopotamiaSyrise pum
ilaiibus clangebantur buccinae, fulura mysteriorumj bis sena pignorum prbsapia jam bis decurso' biiustri .
arcariaperallegofiairi figuraliler porlendisse decla- temporis intervallo; qui post aiigelicsacolluctalionis
ratur. Porro sacrosancta Pentecoslis solemrtitas re-. , palaeslramlsraeliticae slirpis vocabulum adepius.esl?
voluta, et reciproca septem hebdoiriadarum vicissilu- Nonne cum quadringe.ntis calervarum miiitibus oc-
dine nonne hujuscemodi suppulaiionis Iaierculum, currente fu.ribundafratris vesania ettblius germani-
satis compeientef aslipulari dignoscitur quando Pa-. Jaiis jura prppemodum calcitrante, ad mitigandum
racietus ex summa coelorumafce post decem dierum, hirsuti rabulae rancerem et antiqui liveris rabiem
inducias desiinatus^jur.e pignus promissae liaeredita-.. septies iteratis in curvallonum vicibus cernulus in-
tis vocalus apostdlorum praecordia supernoruni cha-~. clinabatur. Non enirii, septenarius supputationum
rismatum gratia fecundans defusarum sepluagintaj calculus simpla lantum vel septula decursione sed
linguarum loquela dictavit, quas decies seplena belli- etiam decupla recapitiilationis serie rpysticam por-
cosl Hieroboal id *st Gedeonis progenies a nefando" j- tendere allegoriam catholica Patrura decrefa sanxe-
Abimelech tyrannide poiius quam legitima regnandij / runt. Quemadmodum illustris vir desideribrum ab
~
monarcliia" subnixo,. et corisanguineae germanilatis, ipso tirocinio rudimentorum, licej in ihedio barbaraa
-
jura et devolae fraternilatis vincula-lyraphaiico ,rituj gentis divinis cultibus mancipatus et Gabriele arcaria
rumpenie, inverlice seopulofura bprribili-et inaudita__ rerum occultis clavibus reserante, prpphetico afflalus
anterioribus saeculis strage crudeliter inlerfecta prse- spirilu_ sepluagiiua bebdqmadibus usque ad cuuas
ligurasse monstraiur? Cuiprop.ler dira parricidiorumj BelHlehemitici ducis pppulum Israel gentesque poslo-'
piacuia et aboniinanda facinorum ilagilia, nequaquamj latas iu virga ferrea recturi, decursis porrectisque
frustra senticosus rhamnorura surculus sub lypo3 declarat: hoc est evcluiis XCVIII lustrurum circulis
spurcissiini el scelesli Anlichristi ab Jotliam sumptoy quod.est a viccsimo annp Artaxerxis regni Persa-
'
paradeigmate assimilabitur, uli floruleiita caricarum_ ruiu gubernacula tenentis. Tunc existenie Olym-
ficulnea simulque pampinosce yitis palmites cumj -piade o.ctnagesima qtiar.ia usque inannumdecimum
"
glaucimante olivetp spreti sceptra imperii suscipere. 3 -quintum Tiberii Caesa.ris,quo redempiio genlium prae- '
"renuerunt quod etiam obnmbratae legis- antiquitaleg stolala advenisse tradi.tur, solares supputantur-anni
subdiictaque putida pecudum exla olidasque- holo- CCCCLXXV, idestjuxtalunaremHebraeorum.calculaiio--
-
caustomaiura filiras inflexit. Et radio rudis Testa-.. nem [Pan om. CCCCLXXV.... calculalionemj CCCCXG ad- '
- menti cpruscanle Redemptor nosier coelesti clavicu-. jectis quadr.aniibus
l
T) etembolismorumincrGmenlis,ut
lario, de.qiio poela : . . - Julius Afrieanus lemporum scriplpr riigessisse mon-
Clavigeraellieriuspprlainqm pandit in aelhra,. >' - stratur. Syrorum quoqueprinceps, quem luridalepraB
sciscilanti quoties delinquemibus noxarum vin- spurciiia membratim potius quam particulatim ele-
-ciilaenodanda forpn.t, respondit non solum usquee ..plianlinolabo contexefat, riomie peregrinarttis verna-
sepiies sed usque sepluagies septies,,id estquinqua-,_. culae incitameiilo celeberrimuin aggfessus propbeiam
gies noveni' et quinquies oc.loni, quae simul injuuam__ septenis vicibus liorrenlefeicorporissiaiuram Jordanis
redaela summairi-qiiadringenli et honaginta calcu-. -alveo aeclinis et .cernuus. incurvans, regenerantis
lantur. Uridecies quoque sepienafiae gefferaiiohis s graiiae formam et secundae nati.vitatis praerogativam,
propago ab orlu nascentis liiuhdi concatenata fecun- quae ex utero sanctae Ecclesi_e. fecundis.viseeribus
ditatis serie. decrirrens, postquam originalilef rriate- ___, per baptismaii sacramentum fidelibus confertur ma-
riaeinformis ibrmatas species per evolventern dieriimn . nifestissime declaravit. Igi.tur sepiiformem_supra me-
aliefnalionem acCepit nsque ad coelestis piierperii, ii . moratae supputationis calculum-, qui mysticis sacro-
veueranda curia'bula,,lmic mysterio concordare co-. , rum canonum florib.us•depingitur- [ Mai bin. ,qui
•gnoscilur : quam Antiochensis.-medicus.: iricorrupi_e fi .imyst.L.sdeping.J, nonne sexlus Hepiateucbi ,yolu-
!67 S. ALDHELMI OPERUM PARS II. — TRACTATUS. 168
minis lextuscelcberrimo triumphorum spectaculo et A metrica, rriusica, astronomia, aslrologia, mechanica,.
inexpertis usqhe ad id tempus rerum successibus medicina.,Sed. anniver.saria temporuni vicissitudo,
declarat? Quando genus eleclum et- regale sacerdo- quam Psalmista coronam benignilatis introducit di-
tiutft "populusque acquisitionis ntpote' stirpe pairiar- yinae benedictionis ubertate locupletatam, nonue bi-
cliarnrii progenituscum.ingenti catervarum plialange nis et qninquies denis hebdomadarum voluminibus
celebremunicipium el.superis invisum hebdomadae ei reciproco circulorum vertigine jugiter rotatur?
iinius cnrriculb lustratum sonantibus seplem sacer- Nec ipsa superna ccelestisque creatura liujusce-
dolurri salpicibus, id est septem buccinis, Jubilaeorum modo supputationis laterculo carere cognbscitur
coiiciso clangore per classica .crepitantibus solo te- dum corporea _visibilismundi .factura.septenis coelo.-
nus dirutum funditus evertit. Qu_ererum figura futurum orbibus pernici volentis sphaerae impetu pef
rarum,'juxta anagqgen peractis septem.saeculorum praeceps vergentibus licet planetarum retrogradis
- voluminibus, horrendum ruiluri mundi terminum et cursibus tricenis
[Mai tricentur] circumvallata cin-
liltimam fugacis vitae clausulam portendere mani- gitur. Porrb lunaris globi rotunditas, .quae bis sexies
•festatur. Ornamenla-quippe universalis Ecclesiae, . menslruis momentorum suppletionibus per ter quinas
juxta decreia veterum, seplenis sacrorum officiorum dierum revolutiones usque ad perlectum plenae lunae
gradibus contineiitur, quae a primo sacramenlOrum B cireulum crescit, tolidemque dierum alternationes
'ofdine iibminatim dislincia per exorcistas, et acoly- marcescente pulcherriihi vultus fprma. decrescit,
thos iiicremenla rvirtutum capiunt el usque ad suiiiirii septenis flgurarum speeiebus variatur, hoc est bi-
:pbnillicatus guberfiacula ac. spiriiuales sacerdotum cornea et seciili ac reliquis qu_e,septiformem ec-
'ihfulas pedetentim pertingunt. IdcircoPraxapostolon, clesiae speciem designarepatrum statuta sanxerunt.
lioc est Acltis apostolofum lotidem viros diaconalus Nec praeiereunda reor Pleiadisvel Arcturi sidera de
officio functos Ecclesiae primitivae dispensatorespro- quibus divina oracula per turbinem horrenda valelu-
bat. Deqriibus Arator, poetica facuudia frelus, relert.: dine oppressum compellabant-ila : Runquid conjun-'
Jura minisleriisacris altaribus.apli gere valebis" micantes slellas PIeiade_saut gyrum
•- • In seplem slaluere yiris. ,Arcturi dissiparepoieris?Nam ArcturusRiphaeis per-
Sed, pro dolpr! sialim in primo limipe novella.; laius-montibus qui Boreo Aquilpnaris poli cardine
religlohis contra orihodoxam fidei regulam caninis volvitur qua Scythia regna borrendam incoluni bar-
latratuum rictibus abeodemcoeiu nefandi Nicolaitae barieuiseiitiformi tenionis.et plaustri sidere signalur,
nascuntur. Quorum recia quam perniciosis errorum ctquia nunquam oceasurus. semper brumali Circio
radicibus pullulaverit-et quam venenatis haareticae copulaiur propter viciuitaiem axis, non immerUo
^
pravitatis frondibus succreverit, Ap.ocalypsis.angelica rigidam priseai legis austeritaiem allegqricis aeni-
ralione propalans paiefecit. Quod quinto haeretjco- gmatibus praefigurat. Quid.referam Atlantidas pa-
rum capitulo manifestius liquet: sed ad propositum iroriymico dictas yocabulo quas GraecorumJraditio
Tevertaf. Nam.duplexet anceps Nilotici regnatores a pluritatePleiadas.Lalinaaverno lemporeVergllias,
somnium futurorum praesagia portendens- quo septe- seu a merulento palmiium racemo bolrum nuncupa-
uas spicarum glumulas fertilis culmi surnniitate ma- veraf? Quae dum obIiquis'linearum infractibus a cli-
: turiscerites cum tolidem buculis corpulenta -crassiiu- male- orienlali
eraergentes qua cfoceum solis-jubar
dirie sagiriatis anioena riparum vireia carpentibus exortum lerris infunditur melam circuli peragunt,
cbrttempJabatiir priedictis'numerorum speciebus mi- pulclne uuiversalis Ecclesiae septenariam cliarisma-
liimerefragaTi deprehenditur. Altera quoque Tesla- , • tum dislribuliohera loiidem siderum claritate praeft-
inenti tabula scptem praeceptoru.rfttenere ^cripta le- guranl. Astrorum- quoque silus qu.ae lingua Argivo-.
_ "gebatur etbratiouis Doiniiiieae-iriiercessio suffraga-. riim dicuntur Hyadae_,de quibus Maniuanus vales
frix et purulenlis aiiiiriarumulceribus medicinae re- legiiUr c.ecinisse : • .
focillatrix sep-eoiisenteiiliaruiifserie contexiiur. Si- Arclurum, pIuviasqueHyadesgeminosquetrlones,
quiderii diiirna et noctura horarum iiuervalla quibus Q et quas Romulea Laiiniiaiisaniiquitas Suciilas voeita-
iiidesinenter quasi quodam reipublicae veciigal et vit, septiformisesse monsiratur ante ffontem aethra-
-fiscale tribulum oraiionum officia persolvimus, se- lis liuri locatus qni Zodiaco circulo inler duodecim
ptbna synaxeos inlercapedine revbluta rolaniur, signa continetur. Unde mathematici faium fortunara
• Unde fe'or psalmigraphum- vatem cecinisse (Ps.
' vel genesim aulsuprcma Parcarum fila. de quib.us
in die laudenrdixi tibi. Etalibi
' cxvnt, 164) Sepiies Marb in Bucolicis :
ejusdem Psalmisiae sacrosancta sermonum ofac.ula Talia (inquit) saecla,suis dixeruntr-curritefusis.
- Concordesslabilifalorumnumine Parcffl,.
praefatae sripputatiorti non dissonam protulere sen-
tentiam, dum elbquia Domirii eloquia castra mera- se divinare ei praenoscere posse ridiculbsa stolidi-
.' cissimo liquidi argeiiti roetallo quod per loifidi ignis tate arbilrantur. Necnon el plantarum dispar volubi-
" conflatoriura remoia scoriarum fubigine . litas quae praeeipitem coeli vertiginein, ut praefati
squalenii
" simillima cpilaiione co- suraus,-diverso'li»earum tramke moderantur, septe-
" septulb expiari pefliibetur,j
aplasse noscuniuf. Saecularesqupque et forasticaephi- nis stcllaruin eurrictilis.Iieet inaequali annorum co-
," Ibsophorum disciplihae lotidein supputaliorium par- rona rotaiur. Sed el furva noctuma caeciliills Jati-
ilbus calculiiri cefnuntur, arillimelica scilicet, geo- bula, dejquibus cautum e>l.Posi.it tenebras latibu-
im. -LIRER DE SEPTENARIO £T DE METRIS.. 170
lum suum, quae lelrp telluris uuibraculo.. generata ,A po.ris diuiurniiate torpescanl aut longa loGorumiii-,
•
perhibeniur, seplem pariibus singillaiim seqiiesiralis tercapedine refrigescant. Vere enim indisruptae.-
diriniunlur,- boe estcoriliciriio, intempesto, crepus- charitaiis vinculuriinec anrioruminumefositate mai;-
ciilo, elc." Fidiculam quoquecohcordl modulatioiiis - cescit-nec spatioso. tefrafurii julervallo; labescit:'
barmoniaresonaritem septem cbnstarefidibusrbytli- qriin p.otius.perfecl-ecbaritai.is praecordia interdum.
m_ca'musicoru"mregula deelaraf,ui Yirgiiius, plus absenlia pulsatquam' prsesenliapaseat.--Sicut
"_ .-.'. . . Septem(inquit)Siscrimihavbburo, famosus spirituiilis palacstfae agoholheta qua certanr-
tes coelestis palm_e-'braviiimpercepturi sunt, alTabili-
septem sjmili modo spiritualis bibliothecae formulas, ter -dlcebal : Elsi
el divinae legis regulas cailiolica praecessorumirio-. corpore nbsens smn, ,sed spiritu
- nhmenta. luce clariofa dehionsiraiit. Sed. hiihi, ut praesens- No.nergoobblenda.erparyi pendenda -e.st.
- hacc.dextris flrmata afflnitaSj dum praediclus pracdi-
poeia ait: ... . - . , ,.-- calbr sibi el Barnab-e.incoijcussas ,Eccles:ai'um-co.-.
"; Ante diemclausocompoueiTesperOlympo, "
et alibi: iiimnas, hocesi Pelrum et Jacobum et Jparinem,;
'.-_.."-_. ' dejitras dedidisse -
Aale perefratis amborumfinibusexsul - \ -'_ tripudiaiidp referat.
Aut Arariiii-Parlhus,hibetaut,G.ermariiaTigrim; Jleia.praestantissime et amantissime filimi, priscae
(Juamtolos possimlegurhdeeerperefiores, '--••' S fraternitatis nie.mbr- inexlricabiljs verae diieciionis.
.' Qui-numefissepteriimonslrentiexemplasacratis.. ligatura taritb strictius et enixius per succiduas sae-
Sed forle quilibet scrupulosusclancuio cordiscogi- culorum aelaies iridisrupiis resfibus. _:reliquum no-
latn epistolareni perscrutans' rusliciiaiem perquirat detur in sevum, i quai)Loconstai quod iisdem .cori--
et" percuncteiur cur septenariae suppuiationis:calcu- eatenaLaadilectionisviscus sacro ej sepliformi my-
lum, quem per ulrumqueTesiameniorum carioiieiri steriorijin numerp glutjnosius lentescif, Igitur-liac.
explaiiandarum rerum liecessftate-coacius congesse- praefaliuncula -venerahdam. celsitudinem. veslram.
ram, iterum"atque iteruni-septuplo ersepluplo per- affabiliier alloquens, aliquanlula .rnelrorum muuus-
plexa fev.oliiiioiie repliceiur. Hujuscembdi sbllicilu- cula, domesiicaefamiliaritaiis flducia - frelus,. sub;
dii;e permptus recolat etremiriiscatuf, m 'prihiordio junxi pr_esertim veleriim.auclprila.le. proyocatus de
episiolae n,uam tantopere exempir gratia proteiave- • diversis-rerum qualitatibus modo crjeleslium modo-
ram, Inde nieam mediocrilatem radieein futur_e'1b- Jerrestrium^ riiaieriarum [F. leg. maleriam] nactus'
cutioiiis, oblaio liujus . suppulatioriis argumento, riunc ^rapdem nunc graciieni,.ereaturarum naluram.
' -
sumpsisse. .Unde postinoduiri' fragilis et gracilis iri- consideraiis slficiim suniiiialiniquedefloravir.,
genii frulices el nulabunda vefborum îmlna patulis . Nam SymppsiuSi poeta versjficus^ metricae arfis
defusa ramusculis sueereverunt. Cum igilur tot lan-' peritia prteditus, occultas aenigmatum proposilioiies,,
tisqrie saCrainenlorum. yinculis lamquesacralis nu- exili maleria surnpla,.iudibundis apicibus, legitur ce--
merprurri nejiibus per septiformem Spirilus gratiam cinisse, et sihgulas quasq.ue proppsitionum fpjmu-
cbarilas conslringaiur, de qua egregiusr praedicator las,-Jrib.us versibus^Lermiiiasse.. Sed et. Aristoteles,
qui iertii cceli .seereia scrutab.aiur, Romanis conca- • philosopboruni. acerrinius, perplexa njh.Ioiiiinus-
teuaio schemate scribens, cui Graecorum gra.mmaiici aenigniataprosae lqcuiioriis facundia fultusiargumen-.
climax vocabuliim indiderunt, ita exorsus est': Pa-_ talur. Quamobrem neslrae exercitatipnis soliicitudo;"
tiehtia autem probalionem; probdlio vero spem; spes! horum exemplis- instincta, et eommehiis ad ihven-
auletn non confundit: guia charilas Deidiffusa est in tionemsiioiulata, decies denas, idest,cenlerias qui--
cbrdibusnoslris per Spirilum sqnctum qui dalus est no- iias tenigmatum proposiliones compoiiere liitebatuf,-
bis; operaepretiumivideiur ut spiriiualis ei-ineircum- ei velut"in quodam gymnasio, pririia ingenioli rudi-*
scfipta necessitudo earnalieteorruplili parentelae roenta exercilare cupiens, ut venire possit deineeps-
praeferalur: quando quidem evangelica narrant ihstru- ad.pr-estantior.emopetis materiam-: si-tamen prius
lnenlaqiiod[0.)_.__<_ QQOB] incarrialumDei Verbuni.d'e" haec mediocria' melEicte definitionis regulis miiiime
qub/Scriptuniest, Eruciavit cor riieumboriuniverbuni, carueriut; triparlitamque syllabarum • differentiam
ei quod ex uicro anle-Luciferum Pialraista idem "ce- • juxia perpendiculuhi, - scaifderidi rije'servaverinf. _
cinll progeriitUm,humanae cognationis pfopinquita- Denique praedicta aenlgmammcapitula primitus"qua-
tem et incontaminalae genilricis affeelum contra jus , ternis versicuJorura lineis digesta; sequentia verp,
riiumqne nalurae quodamraodo' dissiinulasse.. li.t juxta quod se occasip componendarum rerum- ex-'
quanivis eailiolici Patres, spiritualem serraonUm mer bibuit, quiriis aul seriis, vel-etiam septenis metro-
dullara enucleaniesj lalentemqiie in litteris sensiirii rum versibus et eb amplius carniiiiantur : quibus
perscrulanies alJegoriee ad Synagogae lypum retule-. indesin.enter, secundum pbeticae traditionis discipli-;
runt, nullatenus faihen sacrosanclae matris personam, cola. velcommata,-seu pentemimerimeiheple-
nam fuisse historica relatione jnficiari noscuntur, minierim adriectere, progressis binlsaut tefnis pedi-'
HaecIdcirco tanlis yerbbrum ambagibus deprompsi- bus procuravi; alioquiri dactyiici' hexariieiri regulae-
mus, ut pristini fraternita.tis'a_Ieclus quosprjcteri- legliimaf.aequitatis lance carentes, lubiicis syllaba-
torurii evoluti.s-annbrumcirculis.coriciligsse et copu- rjim gressibus yacillarent. Porfb quod eliam mnta in-
lasse digrioscimur, recenli quodammodo meriiaria sensibilium rerum nalura, dequa aeiiigniaclanculum
recuperenlur et recalescarit,, he.roiante prolixi jera- ct lalens pro.pos'ilib-xpfflponitur, quasi lequFel scr«
•
- '
PATROL. LXXXIX. • 6
%Ti S ALDHELMl«PERUM PARS II. — TRACTATUS. 172
' Nec in bicipitesomniasse-Parnasso
nioeinari fnigilurihoc et in sacris lilterarum apicibus A 1
. Meminime. ' '
_ _ -_-
insertum legilur :- quia nonnunqiiam raiionabilis oriinis metrorum ralio-monslralur, ct qui versus mo-
erealnra irratioiiabiliuragestu etpeisonis uiilu'r,et'e noschemi, qui penlascliemi -velqui decasclienii j cum
conlrario irrationabilis serisus vivacitale" carensin-
viglnti quaiuor temporibus, excepip_si trocli-eo
' ter-
lelleclnalilim gestu el vocefurigiiur. Quemadmbdunv _ - v
minentur, rlte-dicantur. .
inlibrc Ji.dicum diversa lignoruin genera arliculula
refe-' Hac Iriparlita descriptionis | Maius,.discretionis]
lioniinis voce loquenlia monarchum qusesiisse normula omnis herbica bexameiri-versificatio, vel
ruriluf : letunl, inquil, ligria ungcre siipet se tegem ; caesiifiirum scausio
priricipaliler cousfal, licet"syiia"-.
ubi "sTgillatirii,sicul-suprajarii. dixiiiius.ficus el vitis • velut quaedam congliiliriatio, et. explosa'
et ad exlremum rhamnhs Icepiiafiini'
simulqrie oliva, igne"pro- cnlJisionis addilamenia crebro aphd poetas lyricos et
prlo flammisquevoracibus Libanicedros consum>
satyricos necessitate metri interponaiilur, (fua.
piufus,-jiixla ' riium humana.' locutionis profari .per- maxinie es vocalibusliiieris -vel
syllabis semiyoca-.
hibenlur. - '- '_'_'.'-. . - V
"volu- li terminatl.s gignuntur. Has utrasque Juniiis Juve-
llujus eliam fropi figuram in quarfo Regum
miiie Joas 1sfaeliiic-C plebis guberhaculo.po.itus:ad • nalis, ^quinlo^Satyrarum libro, unius versus Jenore
simul elisit.dicens.'. -=.'. -. ._.'.. .
Antasiam regalibus imperii sceptris" fulgenieui, cumj ji nullumdiscrimenhabendumest. '
'0.meuta,ut video,
ffuribundt)cavillalionis ludibfio et probroso gaiinalurae
Scaii"ditur'.OH!«ti.spondaens,iufvide dactyius per syri-
siibsannantis eldgio crudelilercoinponeiis, Carduus, o tiul.., spondxus, lum.dis spondaeus, crj_-.
alcephain,
(inquit)' Libani misit ad cedtumqum esl iri Libano, .. men ha dactylus,-6eud esl spond_eus per sy.nalojr
dicens :Ba filidm luain' filio tneoiixotein,'el reliqua.'- .' .
pham. .-•-.., -..--..
Et Psalinisla, omnia ligna silvarum exsuliasse,'et .
RiLrsusidem iyricus, lib. iy : ;_ ., _ _.
llumina mariuum plausibus lusissecaiiiposquegralu-, Bellprumexcubiajtruncis allixa tropaeis.-
lahundos exsiilisse, ab ahiroali ad inaliimaiemelaplio- Scandilur ita : Bellq,~rex cubi per.synaioepham, a~
rice;'reiulii, e_L illud poeiicuni:" " . ttun, cis. af;. fi-xa ttop, wis. Sie Annaeus Lucan.us,
me
Mater geuuil, eademmox gignitur mejei Cordubensis pneta, uno versu librf, vm, bis elisit,.
et quod e. mutis ac urulis ratiocinalionis. argli- dicen_i: _ " _ ' - '
_ ,
menta- requirunliirciiin eliam sapientis_,imus cun- Quareagite, Ebum,"comiles, properemusin orbeia.
ctoruni relro'regurn, et deinceps naseilurorum, in Rnfsus idehi, lib. x, ait':
Ecclesiasie ffequenter stolidissimbrum personis uta- Hinc tergojnsullarit' peditesj vianullasaluli. . '_ '
' -
•_uf, dicens : Quidhabet homo amplius jumento aut Et alibi':'.- ". . -
'
sapiens; .stulto?" el .caelera similia. H_ec idcirco *" Exlremoqueepulasriierisasquepetemusab drbe.
diximus ne quis forte novo iios.et:inusitato dicendi Uude JPaulusQuaeslbf elisit m litteram ita :
- " ;-
.arguiri.enio, et quasi nullis pribriirfi vestigiis frito Tartareamiiisedemsequiturnovauuptamarjliim. ~_
^praedicta aenigmala cecinisse arbitrelur. Et, ut evi-;'• Sie etiam Prosper; poeia et rheior, in libro queni
dentius barum rerum ratio claresceret, legitimos Epigrammata protilulaverat, eamdein Jitleram bis-
septies quajernos metrorum pedes, quibusuiiiversa elisisse coghoscitur; iJicens:- - - :.
nqn solum principalia" oclo geiiera progrediunluf, - ^Noncoeptumaui,auctum,non hic mutabilequidqoamest.
eiiain ex eadem ltem;inlra:. ;- - '- ; •:
yerutri species, quae stirpe pulluJan-
tes cenluplis metrorum froridibus conte.xu.ituf, «sub- Cflelestemad palriam tendens cognosce.yocantem.
llaec eadem synatepha' versibus Sibyllaj poelridis
didimus, et singulis quibusque pedibus-lanlam exeni- - ~
coniinelur, quae ait; . . ,_ ..
plornm copiaiii. accumuianies ex diversis orationiim Tiinc ilfe aeternispeciespulcberrimaregni.
^parlibus'cqngessimuSj quantam ad praeseniis opus- Pliocas
culi normam, pro evidentioris indicii gratia, sulflcere quoqtie gramraaticus prjmo versu synaltje-
credidimus. Et quod praecessor.esceJeberrlmi uni- plram explodil, diceiis : .7
Arsmeamulloriimest quossaecolaprisca tulerunt.
•formi nomiiiis _exemplopropalasse noscuntur, nos'
ebrumdem vesligia enixius indagantes uberioreih f. Isidorus vero vocales elisitita :
Afgutusque inler laliceset musicaflabra.
exemploruiiifformulanf enucleavimus. Neque eniiri in1 Et Vir_gilius,lib. xi: "
.
lam densa loiius Latinitatis silva et-rieiiiorosis sylia- Oceanuminterea surgensAufora reliquit.
barum sallibos, ubi d.e singulis verborum radicibus' ~ldem, lib. vu /Eiieidos,-in urio
versugeminas sj'ba»
miiliipiices regularuni.ramusculos pullulasse antiqria1 loeplias et ecliusin coropreheudit ita :
jyeterum tradiiio deciarat,_ rudibus facile liegotium -. Kuiic repeto, Ancliisesfatofuniarcariarcliquit.
deprehenditur et pr-cseiiim meiricae arlls discipliuat Scanditur eniin iia : Nunc repet, Anclii, ses fa, torar,
carenlibus, et qualiier vel quo pacto longieet bre-•" cana re,'liquit. Sed hos duos metaplasrops saepe am-
rves.syllabae vel-eliam comniunes utrobique eompe- biguitas scandendi eomiirbat, quustalis discretionis
•fentes, quas Graeciilicliroiias dicunl, sagaciier dis-- diffcreritia dirimit. Si prior vbcalis explodiituf, erit
critnineiHur.'Ex hac enim triplici syllabaruni defiui- synateplia ; si posterior fuerii explosa, erit eciipsis.
lione potius-j ûam de fonie aul monle^Musarum, dea Sicul iu novisslmo versu libri '.Regum cauiuni Je-
qulbus-Peisius Flaccus : . " - gitur: '•'-'..- - ~
JVccfonte (iriquii)labra prolui Caballino, . - - Purpureis majorPersarumin sede' lyrannis -
175 L.IBER DE SEPTENARIO ET DE METRIS. £71
— M. Quia it.onnulli, metricae anis perftia
Virgilius [Gramrimlicus]item.libro.quem Paedagogum ^nalur?
praeiitulavit, cujiis principium est *. k praediti, bunc pedem de versu ex.cl.udendunicensue-
'Carmina-sLfueriut, te judice,-dignafavore, runt, qula omnis syllaba in ultimo versu adiaphoros,
ReddeturJilDfus,purpureusquenitor.. est,Ides{, indifferenter accipitur, nec inlerest utrum
_Si minus, sestivas|ioterisrconvolveresardas,
. Aut piper aut calvashinc operire nnces; corripiatur an producatur. Unde a.quibusdam vitio-
'
sjllabatri elisit dicens: "_ _. . sus versus putatur. qui trochaeumadmiltit. Nam ratio
Durumilef et viue magnUslabor. exigitutin pleno.versu viginli quatuortempora sints
Et Arator subdiacorius primo vefsu terminaleni; ge- admisso ilaque. irocii_eo, minuilur temporuni nume-
flitivi syliabam dispiosit dicens : «•us, et ernnt .temppra viginti tria, qui est versus.
undosisbelloruminceudia cerneris.
J___o_i-_bi_s -colopbos. .•^ - . ;
l£t infra-elegiaco versu subjunxil : D. Superius dixisti" quinque.genera ve.rsuurn esse
Inque humerisferimiirte relevaute piis. in daciylico h.exametro ; quae sin.l nomifialim dicito»
Et Andreas oraiof inquit: . '
—>M.Hexameterjpentameier., letrameter, trimelerj
Fiiius ipse bominis,qui Deus est horiiinis; dimeter. . . • _ - ,
propierea namque has duas inetaplasiriorum species D. Hexamelet tfeciiusl dicitur an, hexametrus? _-
«x nuniero 24 indagare et explanare nisus Isuro, B M. Ulrnmque, .uf_E.D-._i-.er, Evandrus, quorum unum
quia per omne corpus poeiicorum lib.rorum satis fre- •venitex Graeco, alterum ex Latino.
queiiler inseriae snni,el nisi sagaci sub.lilitaie prae- D. flexameter ergosive hexametrus, quotpedibus
cognitae fuerint, diversa impedimenlorum,obstacula . casditur ? -r- M. Sex :. daclylo et spondaeo circum se
scandentibus[il/ni«s add. velul.iter carpentibus] gene^' posiiis aut alterna interpesitione variatis.,
rare solent. Idcirco diversos yersus melrorum ad D. Hexamelri versus genera quot. sunt? —M. Tiia.
catervatim • J)_Quae?—M. Hexameier dactylfcus, hexameler he-
synaloepliac meta.plasmum, congruentes
-congessimus, quatenus iiisperspectis pullum dein- roicuSjhexameteriambicus, quietseharius,' qui.con-
ceps esplosae eolllsionls chaos lalebrosum corifractas' staiexsiniplicibussexsideiriqueexduplicibus.trimeler.
•synaloepliaebaralhrum Jueem scandentis confundat,., D. Qui.d.ergo., si.versus. hexameter sex^spondaeis-
aciemque legeniisobiundat.._ J. .-- _ consiilerit, poterit dici dactylicus ?—M. Vocatur qui-:
Igilur, triparlita heroici hexanielri perpendicula, Aem versus spondiazori,,sed metrura daciylic.um:
ut certius.cognosci' queant, strictim -summatimque •namejusmodi composiiio non nisi in dactylicum me^
expedire .conabor, sicut. prisca veterum aucloritas trum cadit.
iradidisse memoratur. Videor ilaque mihihocpla- D. Qui sunl versus hexametri .daclylici? — M.
nius et aperi.ius.posse paiefacerp, si per. interroga- ?rQui tanlum sex pedibus dacif licis conslant, prceter
tioriem el responsionem pauxillulum reciprocis viei- bella etiacta heroum quodlibet aliud contiuenteSj-ut
bus slylus varietur, queinadmodum beatus Augiisli- puta snnt Bu.colicaet Geergica' caeteraque liujusce-
mis per mulla librorum corpbra, lioc est Soliloquio- modi. - "••'.'•
rum, el de libero Arbiirio, et eo-quem de Magislro D.Quisunthexametri heroici? — M. Quibella et
prajtilulavit, etsex librisquae de Musica fecisse com- lieroum resgestas complecluntur, veluti estllias Ho-
probalrir^.vel Isidorus duobus voluminibus quae Syn- jnerij vel __EneisVlrgilii, vel Lucani praelia Caesaris
c-nyma vel Polyonynia protilulantur.- Qjiod genus etPompeii decantahtis.- '.-.._
dictandi ab iuidecima appeUativorum nominu.mspecie _ D. Qui est pes quirilus ? — M.Dactylus. ,' .
iranslaium reor. Hoc itidem Junilius insiiluia regu- D. Quare qiiintus dactylo- competit ? — M. Quia
laria, qu_e a Paulo Syrorum scholis iiaviter instrur . semper in versu, exceptis aliis locis quibus-varie po-
cto didicerat. Primasio sedis apostolicae, pontifici nitur, quintam regionem pfoprie obtinet, minusque
scriberis : Ne aliqua, inquit,'cprifu"sio per aniiquario- lenis est versus qui quinto loco sporidaeum habue-
"
rum, ut assolet, negligenlianvprovenirel, magistro rit, et vocatur spoudiazon ul estille.;
"
M. Graecam lilleram, discipulis. D. proposui, ut. ex T» Aut Ievesccreas lento ducuht argenlo, '
peregrinis 'cliaracleribii.s, el quibus Lalina scriptu- et ideo.iiec iri linedactylus debet poni nec spondaeus
ra non utitur, 'error omnis penitus auferatuiv melius. in'quinto loco. Ideo spondaeus a quibusdain imus.
quippe et sagacius hoc argumenlo_.velut quibusdam pes cognominalur,quod regionem sextam sibi vindicet.
cotibus ariimorum ingenia acuuntur. Idcirco,-cpf_eier-. D. Qui inodus est syllabarum in versu daciylico
missis reliquorhmmetrofum generibus, quae centeriis hexametro heroico? —M. Omnis versus bexame-
varietatum . speciebus dirimuntur, praestahtissimas .lerdactylus sive lieroicus a duodecim syllabis -cre.
dactylici hexametri regulas, quod caeteforum arcem scit usqiie adxvn; nam qui imus est habel svllabas
etinfulas possidet, pnedictis liLterarum characteri- '
non minusquam duodeciro.
bus vicalim etalternatlm posilis paodamus; D.' Quid, ergo, rionne plerunique'inveniirius ver-
D. Quot surit genera vefsiiumln daclylico metro? suri) xviii aut xix seu xx syllabariini, ut sunf hi :
— M. ftuinque. Sed revocare gradumsu|>erasqueevadefe ad aurits.
D. Quod est daclylicum .metrum ? — M. iguodcon- Ilein :
stat dactylo el spqndaeo. ._,_- Laurus erat tecti in-medio{in penetralibusallis.
_ D- Nonne. plefumque ullimus pes tfochaeo termi- Item:
--•-375 S. ALDHELMl OPERUM PARS II. — TRACTATUS. ' m
Aut onera accipiunlvenienlum,aique agminefacto. A—M. Cerlissima deiinitione, decem sctiemaiibus
' "-'' ;
Itein : / constat. ''_'-
'
Charamihi ante alias, elc.,Tisque-Diau33. D. Da per ordinem earumdem specieruin-ratio-
— M. Sunlquidem pleriqUe syllabarumxvm, aui nem? — M_ Aut
enimprimo" et secundo. loco dacty-
vero xix, raro et xx aul vix aui nequaquam repe- lus ponilur, aut primo et leriio, aut primo el
quarlo,.
riri-queunl.-Verum sciendum est in metfica ratione aut primo et quintq,_autsecundo_et tertio,. aut se-
nunquam cohiputari eassyllabas quas superius dixi- . cund.o.et quarlo, aut secundo el qiiinlq.aut lerti.o et
mus synaloepll-b mclaplasrnum interciperej.quo fit quartp, aut Lerlip et quintd.aut.quario, c.t
ûlnte.
ul onines-illi versus qui supradictum syliabarum nu- Hoc modo dccupla, sclieroaium;species.,alternati:;i
merum videntur exGedere, detractis synalcepliis, ad inseita supputaiur. ...
xvn auCxii, vel etiafn ad xv, rediganlur; veliili sunt D. Da exeroplis Iiorum probaiionem l^—M. Juven-
illi qiios supraexempli gralia poSueras.' Undescien- cus Uisparius primo prologi -yersu.bujus rei iibtitiain
dum est iinllum versum daciylicunr hexamei.rum pandit: . , . .
inyeniri posse qui numerum syllabaruni xvn videa- Immortalenihil muudi compagelenetur:
tur excedere. Ilaque omnis versus dactyJicus hexa-- Scahdit ila : jminor, late ni,hit mun, di cotn;~p'acjete_;
'
. Bieter-infra bunc numerum usque ad duodeciiriafn Bneiut. " Etinfra-: ' - " '--' \ . -
lermiiialur. . ..... AceumulantquorumTamamlaudesquepbeLte."
syllabam
' D. Precor libc lucidius
expone el clarius.enodari. Sedulius iLidemin piasfalione metrica"qu.e Tiexame-
— M. Versus-daclylicus liexameier; si solis spon- tro el pentainetrp caralectico deeurril, pijmum vef-
.deeis,consii.eril;erit xn syllabarurii.Sininim.daciylum siim decaschemnm lexuit: . ' ' • -
i)al)ueril,-xiii; si duos, TUV;si Ires, xv; si quatuor, Paschalesquicunquedapes convivarequiris. *'
•- - . ' -,
_xvi;-.si quihque xvir. Iiaioiies una syllaba cregcit
" Juvehalis Satyrarum libro v : •_ -:
- -- • Magnaquidem sacris quaedatpracepla libellis.- -
quoties dactylusaccesserit.-
—D. Ilexameter yersus daciylicus per quot species Scandil enim : magna qui, dem sg, crisqum, dat prm~,
variari decernitur?—~M: Quantum melrica ratio de- cepla. li, iiellis. Iierii infra : - .-, r :
claTatur; xxxnsehemala habel. • -_._.. Qu.eiamfestadiesautcesselprodere-f.urem?- .
. JEJ.Hasschemalum species per ordiriem .aperllus . Lucanus.-libro decimo : , ._ ...
•explana? — M_'Iii versu xn syllabarum, "una species Felix praedojacet terraram vindicefaclo.
est.: hic est quem superius diximus moiiGSCheiiiuni D; Versibus islis, "quris cxempli gratia proliilisse
nuncupari, is quippe sine ulla ;varieiate omnes in se -. visris es, rnequaquam omiies deeem sehematuni re-
spondaeos habet, qui obJiocspondiazon vocatur, ut •^ gblae Jiquidb paluerunl.Sed tanlum tres formulaB,
' - '• - ' ' -
est: - .-. "_ - -"- idesl, dactylus locoprimo-et quinto, iteiulocose-
'
. Hi produeunitirlegali MinUirnenses,-" ctindo et quinlb, ilerii loco iertio et quinio; fesidua
qu.od genus versificationis adeo durum et horrens vero scliemata necdum prolata" dcliiescunt. Quam-
est, ut Albinus iu libro quem de-melris:scripsit yelet obiemoperae pretium reor ut id qu_,dpassiva defini-"
. _ Spondaeislolum cqncludereversum. lioriis generalitaW nori ad.Inlegrurri""promu!gavefas;
Sed adjuncio dactylo quinla regione apertiuscomitur.. nunc per ordinemeorumdem scliemaium recapiiu-
D. In versu xin syllabarum .quot schemala suril? laiido' nequaquam semipiena specialitaie exaniussim
— M. Quinque, siiie dubiiationis scrupulo. .. enucleare studeas." —M.Versus beroieus hexame-
; ©_, Quomodo , quave. .raiione? — M.-M. quippe tefxiv
syllabas"primb loeo et'secundp dactylumre-
unus- dactylus imer spondaeos admissus onmibus. cipil ita:; '- •--
quinquelocis libere .decurril. ... Arbiier omnipolensinundidempsitpeccata.'
;'_D.-Ad indagandbs _bis x.vi.daclylicosmetrorum; Loeo primo et tertio dactylum, ita :_
anfraetus meditantium mentes facilius fleciuntur, Abstulitiri ligno Deus oninemmundilabem. -v
prolalis exemplorum formuJis, siolide obstrusum "., Loco primo el quarto, iia : - ' - ' •
latibulum illusirarilibus, quam.nuda.gar- • Lurida quassavit diri-DeusOrciseeptra.
jgnoranliae
nilorumloquacitate verboruni?-^-M.,Versussiii syl- Locopriirioei quinio, ila:
labaruni bexametri singulari daciylo cum qualerno Triverat inligno pendens mundi malaChrislus.
spondaeo constans quinas, ui diximus, sibi usurpat Loco secundo et tertio daclylum :.,•-.
species.rPonitiir loco priiiio daclylus ita~: . Cbrisliisde criice leira tulit muudipeccala.
Iri cruce conQxusmutidumChrislus.salvavit, Loco secundo el quariodactylum.-: -.----.'.-
Loco secundo, ita : Christusde cruce contriyit-malamuudi cuncta
Chrjstus Filius jEterni
" salvavit.niundum. Lqco. le.rtio el quarto daclylum : . . -_
Loco.lerlio, ila: -Christuspurgayit generis maculashumani.
Cliristusper iignum-.cruejsa.ufertmuiidinoxam. •Loco.lerlio.eLquiiilo dactyium.;. ; _• .
Loco.quarto, "ita : Saerasaivavitgenus huriiahumcruce Cbrisiiis.
Seandensin lignp Chfislusdedil arrliamvii_e. Loco quarto et quinlo daclyluin :..'-..
Loco quinio,ila : . ClirisUisnos servel jam criminacuncta'relaxaiis.
Suspendensmundi Christuspeccamiuadeinpsit. D. Versus xv syllabarum quot scheiriata coiripie-
J). Versus xiv syliabarum quot scbemala babel? clilur? — M. luxlaqiiod veleruin auctoriiales pate-
-
IVJ LIRER BE SEPTENARIG ET DE METRIS. 178-
f.-cerunij.^.-uem sclicmalibus, nl illeprior, compn- A J quinqne iocis invefiiuir", ita in hoe sedecim syllaba-
niitiiv Nam sieul In illo xiv 'syllabanim dactylus ' rrnn spondaeiis.iisdem locis aliernare cognoscilur, et
xlecies variatur, iia in hoc spbndayis loiies invef- dicuntur pentaselierrii- propier proedicta qiiiiiqiie-
' sehemala. ." " =.' " -'
titur. _ . . _ _.-
D. Harum reroni -exempla versibus ad hanc spe- D. Eorumderh schemaluin species, qiiaeor3iiie prae-
ciem perlinentibus doceri desidero. -^ Jf. LucaoJis postefo poeiicls versi.bus prolatae sunt, per ordinem
-jibro octavb explanatdiceos:. - . . ; . legitime quinquies quinqiiies quadrare absufdum npn .
Ardiia^juippefidesrolmslosexigit annos. - _--J opinor. — M. Heroicus versiis xvi'syllabis, quatuor.
ldemque.li_bro.qu.inio . . dactylisconstans, quinque.specics cbntinet, ila.;.
se projecit iu undas.. - Loco primo, secundo, lertip el.quarto dactylum'.-
Fe_flnr.ad__.quore_as.ac
3candiiur'ita,: fertur M, .mquore,as ac, se pro,jec'il_ Jam.venerandaDei sobolescruce salv.atrnuudum:
in, undas. yirgilius,in Geprgicis.: -.- _.... Loco primo, secun.do,leriio, et quinto'.dactyIum :
-' Ascr_eu__ique cano Romanaperoppida-carmeii:- . _Jam yenerandallei sobolescruce salyat mundum.
Et Paulns Quaeslor ail: : Locb primo, secundo, quarto el quinto dactylum :.
Arbileraurarum qui fluclibusimperat alris. En venerandaDei proles crucesaeclacoruscat..,
J~ Loco primo, tertio, quarlOr-et quintodactylum\ '-•
Ergo Iiujuseemodi versus deeaschemi dicuntur..
8. flujuseemodi responsionis" arguriietiio riiilji mi- Jam_pietasimmeiisaDei cruce cunolabeavit. . -
nime saiisfaclum esse arbitror, nisi ea quasparlieu- Loco secundo, tertio, quarlo, et quinto dactylu.m :
latim versibus excerpta sunt uni.versaliter asiipula- ' Mundurnjam venerandaDei sobolescruce salyat.'.
tione decupla aecurasrieniur.-,— M:. Versus hexa- D. Quid igitur, in versu syllabarujri decem et-s.e-
meler quindecimsyllabis, tribus daclylis conslans, piem quot scheniaia autumas calculanda? — M. Si-
ut in xu syllabis, unum schema con-
dena,-ui"diximus, conlinef scliernaia, lioc rii.odo: mililer-In,eoj "~ ...
lineri aslipuloiv
iocbprimo, secundo eiterlio-dactylum;
Jam yeiierandaDei sobplesmundumsalvavif. D. Quomodovel quo pacto fieri poiesl ul niinimus
Loco primo, secundo et quarto : _ versus el maximus cbncordi scliematuiji Jege decur-
jam memorandaDei proles cruce sefvat sajcla-. rant, cum tanlopere syllabarum.numero discrepent?-
Loco prlmo, secundo et quinlo flaciylum : — J_LQuia ibi spondaeusquinque conslat locis :.hic
. En venefandaDei proles salvat eruee muoduni. : vero daclylus lotidem locis inserilur, expepio ullimp.
Loco prinio,-lerlio el~quarto daciylum : ._ - pede, quemnecess.eesldisyjjabum.esse, ne syllab^-
In cruce suspeusussihe crimioe salvainiundiim. rum ainplior.-numerus accrescat.
Loco primo, terlio et quinto, dactylum : i
. (_] D. Dogmaiislae.seiiLeiitiiset dpclorjs s.ermonibus
-Gmnibusin ligno tribuil speraresalulem. . credula praecordia pandp, sed tamen id: ceriius ex,
Loco primo, quartoet quinto daclylum : priscis veter.u.m poe.maiibus experiri cupio. — Mi
In cruce conlixusjariisajculaprisca.novavil. Cbronica Eusebii Yirgilium imm.inente metu nionis
Loco secundo, teriiqet quartq, daetylum : ' -
"
_.,. cecinisse tradunt, et epigramma; quod epitaphium
Muadumjam veneranda Deisohoies salvavil. yocatui^,ad.suprema exsequiarum fuiiera composuisse.
Loco secundo, lerlio et quinlp, dactylum : dieendo : , ' • '- ;
,
Chrisloconcelebrelurlionor.quis_eelagubernal. Manloame genuit, Calabrirapuere, leneluunc.s
Loco seeuiido, quartoel quintp, dactylum : Scanditur ita : Manttia, me genu, il Cgla, bri tdpu,
Ciirisloconcelebretpraeeoniadebila mundus.-
ere te, net nunc. Quem Lucanus aemu!ans,._)is_verbis
Loco lerlio el quarto-et quinto, dactylum : -
imilabaturdicens.- . . , • .
EmplusChrislo,coucelebranscanecarmina.-nuiidus.
D. Iu versu xvi syllabarum quot schemaia conti- Cordubame genuit, rapuit Nero; prajlia.dixi.. • •
Idem libro sexlo.: - . _ , -
nentur? — M. Tolidem species iiabel quol in trede-
Undiquepr_ecipitiscopulisremoventibusaequor..
clm jam patefecimus, id est, quinque. Scanditur iia : undiqne, prmcipi, ti scopu., iisremo,
D. Da liorum schematum argumenta ex ljbris au-
D ventibus, mquor.-Al vero praedicius vates. Manluanus
ctorum prolaia ? — M. Lucanus Jibro lertio : •alibi ita refert : . . ..., -
Fractarumsiibita ratium periere fuina. _- At luba lerribilem sonilumproculaere carioro.
Seanditurenim : fracla, rum subi, largti, um peri, Seduliusctde monoschemo versu inter caetera sic
ere ru, ina. El nolandumquod bic versus et caeleri ail : ' -' , . -• , .
. -•
similes apud melricos laudabiles Iiabentur, ubi nun- Laudatet egregi_etribuitsua votarapin_e. , ..
quam in scansione integra pars oralionis dirempta Eodem _mpdo
Prosper in Epigrammatibus cecinil di-
reperiiur, sicul in aliis scliematiim ordinibns crebro . cens : -'-'.'•,.'
inveniliir. Paulus Quaestor in gratiarum aclione ait: Recta yolens animus,sapiens el amator-honesli.'
Oceanumrapidislinquensrepelensque quadrigis. 0. Quid ergo, nunquamne dactylus in fine poni-
in
Virgilius Bucolicis : — M. Potest quidera, ut vull Virgilius, sednon
tur?
. Pergile,.Piericle,s^Chromis,el Mnasiiusin.anlro.
Persius Elaccus.binis versibus junctis ait: in.eo qui caeleros omnes dactylbs habet; veluli-in
: ' " - -'
Konnequidemliocstudeo populatisul miliiiiugis Georgicis
Pagina lergescal dare poridnsidoneafiimo. :' 'Aul spumas.miseentargenti'vivaq'uesulpliura;
Haq.ue, sicurin vcrsu trcdecim syllabarum daclylus _ quem .qiiidam iiiverlentcs sic leguul; j ,-
ffrar s. ALDHELMIOPEROM PARS IL — TRACTATUS. m
...... . el sulphuraviva. A- Sciadilse nubes et in aelherapurgat apertur.i.
Rursus idem lib.rosexto iEneidos : Aul primo el tertio, nt: -
Bis patriaececidere marius,quinprotinusomnia,. Interclusitbiemsetterruit Auster eunles.
(fiiem quidam per synalcephamexcludunt, nec inlel-' Aut primo el quarlo, ul : .
ligentes synaloepham tunc esse cum vocales inter sei Cumfletu, precibusquetulit, per sidera leslor.
confliguni, seri solae, uli Virgilius, libro iv : Autsecundb el quarto, ut:
'
lu
Quam urbem,soror, banc cernes, quaesurgere regnaft Jamque vale! tprquet medios nox bumida eursus,
Et Lncanus, libro v : _ Aut lerlio et quarto, ul:
Saevaquies pelagi mcestoqueignavaprofundo.;. Ascamiismerili tanli noa immemorunquam.- -- '
seu interposita cbnsonante, ut: k ; D» Ex yersu sedeeim syllabarum quot species sibt
Longiuset volvensfatorumareanainovebo; usurpasse depreheridilUr? — M. Licet Iirinc versutn
quod ne"quaquamin'praedicio libro asseri potest; Graeci pentascliemumdixerint, prajfaius taraerf poeta
quippe absoliitus pes esl bmnia, ut in Rucolicis : - qualuor-species indebssumpsii, quia aul pririio loco
Omniafert aelas : - "
' - • spondaeusinvenilur, ut
Oniniayincitamor,
Posset itaque versus etiani ex daclylis sex conslare!.. et alibi CartliagoprematAusoniam,nihilurbibus iude;
binis versibus, ut:
si moTdernotempore melrici non refularenl, veluli
Cernat semineeisibi me rapore armacruenla
-Victoremque
versus ille est: feraritmoriemiaJuminaTurni.
Interea tenero mihibucula pascere gramine; [Suppl. Aut secundoj ul r
"" -
et alibi . Deritibiisinfrendensgemitn; graditurqueper sequor.
At tuba lerribiiemsonilumprocul excitat h.orrida. '
Aut secundo et lerlio, bt [F. %.-Autterlio, ul]:
D. Quoroodobis versibus, qui daclylo lerminantur,
GraiugemimquedomossuspeclaqueJiquimusarva.
melricivocabulumindideruni?—M.Apudmetricosqui- Aul quarto et quiiilo, ut [F. legi Aut quarto, ul]: '
dem hujuscemodi versus cataleelici iiuncupantur, ut:. Hunc cape consiliissoeiumet conjungevolenlem.
Sidera pallidadefugiunlfaceterrita luminis," Item :
" •'
iia et superiores duo. Ascaniusgaleamante pedes projeeit in amnem.
[Maius om. : D. Eriumeratis ergoxxxii schematuni D. Porro ex versu decem et seplem syJlabarum
ordiriibus, magnopere efflagito ut eiiricleato exem- quol'species assumpsit? — &LUnius lantiim sche-
plorum serie regulariter-edisseras quot^species in malis sorle gratulatur, sine ipio aliorum -scliematuni
earminibus Virgilii, ve! Lucani, seu Persii -Flacci, speciebus funditus carerc cogtioseiiur : quae Graece
aut Terentii Alfi, deprehendi queanl. — M. Ex su- nionosciieinus versUs vocatur, cum praeter ulti-
pradictis speciebus xxxiiiion ampli.us quam decem -G i muin pediemcaeierioinnes daciylica fungahtuf scan-
ct seplem in poematibus liiemoratorum investigare sione, ut : _'
valui, excepto Tererilio, qui cum Corooediarumvo- Nos procullude fugamtrepidicelebrare recepto.
lumina; Menandrum secutus, non heroicis versibus Item priinus versus duodecimj libri:
componeret, earum prologus cum ab aemulis denle' Panditurinterea domusoninipoteniisOlympi.-
canino carperetur, in defensionem sui velut Apolo_- - El in duodeciirio :
gelicus senis dabaiur. Tumlapisipse viri vacuumper inaue volutus.
D; Easdem decem et sepiem species certius eogrio- Et'in Georgicis :
scefe coneupisco. — M. In versu ifedecim syllalia- Ille volat-simularva fiigasimulaeqaora-verreD&.]
rum duo- schemata deprehendUnlur a Vifgilio as- D. Quis est versus heroicus cataleclicus? — Mt.
dicens :
sumpta,.J]0c secundo-loco et quinto, nafti secundo PrjEbeLVirgilius exemplum,
duos-tanlum daclylos reperiuntur {sic), ut: Et lunieaemanicaset habentredimiculamitrae.
Aut leves ocreasIenlb ducunt-argenlo. Scaiiditur ita : et luni, cte mani, cas et hab, enl redi,_
aut qriinlo, ut: micula, mitm. Idem,libro xi.:
Se duoselecti ferro qui scinderevallum, Fecerat et lemiitelas discreverat.auro..
Et infra : 1 El libro Judicum :.
B
DuGtoresTeucrurnprimidilecla juventus. Sepluagiulaprius truiicaralcorporaregum._
D. Ex versu xiy syllabarum quot species assum- ElLucanus librb terlio:
ptae sunt? — M. Seplem [F. tres] tanlum; aut eriim PrimusCaesareispelagidecusaddiditarmis.
primo et qriinlo loco daotylus inseritur, ut:' D. Quis esl versus hypereatalecticus hexameier?'
Filiushuic conlra; qui torquet sideramundu — M. Ubi cerio numero - sex "pedum una syllaba,
Aut secundo el quinto; ut : subnectitur.
Et nox atra.polum-bigissubvectatenebat. • D. Profef versum hoc modo compositum. — M-
Aut quarlo et quinlo, ut: AlrnaVenusPaphohiugredituf,,rosaluceat ex aditis,.
Slridenstrajectohaesitapatefactacerebro. Etalibi :
D. Ex versu quindecim syllabarum quot schemati- Bumpere clauslramanu sociosgelidisdare de scbpulis.
bus fungebalur? — M. Quamvis hujuscemodi versus Simul et In penlametro dactylico " liypercatalecticas
decascbemus vocitelur, senas[F. quinas] tamen ex versus admittitur, ut : .
eodem assumpsit species; nam aut primo et secundo 0 Dousomnipotenslargire viam,precibns. -
loeo spondteus reperiiur, ul:- Etalibi:
iSl LIBER DE.SEPTENARIGET DE METRIS. W
Pulcbrapuella.comasanibitsi.bipalmitibus. . _ Priapi conscripia sunt: propter quod mjilti vuiufit-
A
—D. Quot siint specifesiri cesura "hexa.metri versus. Iioc genus composiiionis Bucolico carmini magis.
— M. Quatuor. ... ..--.'" . cbnvenire.. .' . ,
D. Pande nominatim earuindem vocabiila;caesura. D,.Quod est.Pyihi.um meirum r — M. Idem quod
Tr_m.— M. Dislrietus, divisus, mistus, Priapems. - liexametruiri..'
D. Quis est.versus ._d_slriclus?— M.iQui in-scan- ft. Unde.dictum est Pylliiiira-?.—Qnidamarbilran-
sione pedum nunquam oralione.m accpmmodal inte-. . tur ob id quod boc genere metri oracula primo
gram. ••,.'._ ApoIIi.nisirit edila-, qui inierfecto Pythone Pythius
D. Mclius exempHs_quam nuda yerbesilate infor- dictus est," qui, ut fertur, cum in Parnasso Pytlionein
nior. —. M.Tr_ebet Arator exemplum : sefpenieni in vindiciam matrissagiilis insequeretur,
Morlalisquesibi studiumproppnatorigo. accolaeDelphicihecillum versu ettacundiae coihurno
Seanditur ita : Motta, lisqiie si, bi sludi, utn pro ,__ _ exiulerunt. -; .' . . -
ponal o, rigo.-Ecce nulla oratib inlegra in quolibet - D. Quot 7f_.9nin dactylico et hexametro inserla
pedereperta esi. Idem, alibi: astipularis? vel quid suht WK9IJ?.— M._IK8I.quidem
-
- Largirisalvarilisope.rnnumerusquedierurh.
' Latiaa lingua passlones. dicuntur. Sunt auietri nu-
Item Prospe'f in Epigramiriaiibus : o mero sex, acephalon, procephalon, lagaron, procy.-
Faliacessemper cufis torqueniur amads.
• -' lon, dulicheron, roiuron vel spicode.
Virgiiius: D. Quid est aceplialon? — M. Versus sine capile;
- Infaadum,regina,jubes renovare dolbrem. . "
cuiri prima syllaba contfa naluram corripitur.
Symposius poeta disiriclum versum protulit, di- D. Da exemplum auctoritate probatum. ^- M.
oens:__ :"
Dulcisodornemoris, flammafumoquefatigor.- - Virgilius securido versu .iEneidos acephalo posuit di-
D. Quis est divisus versus?—M. Qui iu scan- ceris : Italiamfato profugus. ;
dendo parles braiionis separatas habet, id esl ut ' Etenim bafbarismo
tribrachum.pro dactylo admisit.
quot pedes habei, tot et orationes,iil pula : Sic et caeterae passiones aut in medio aut in line
Dicmihi, CJio,quisnamprimiisCngereversus; _' . inseruntur. - . _
sed Iiujusmodi versum penthemimere vel iieplh&mi. . -D.
Quia longum est.ut sciscitatio et solutio earumT
mere careniem modernus usus in hexameiro dacty- dem passionum per ordinem enucleeiuf, saltem
lico non libenter admittit. • . .
exireinilas pandatur. Quid- esl -miuron vel spliico-
—
D. Quis est versus fnistus? M. Qui utrumqne in dium? —M. Mv?Laiine mus vel sorex
interpretatur.
se habetj.id esl partem.disirieti et parteni -divisi. Ex eadem priiria posiiione derivativum ducitur miu-
D. Faciliusraiioneflector, si exemplo probaveris? Q rus vel miurinus vel soricimis.
— M. Virgilius, libroiv:
D. Quid astruis esse sphicodin? — M. Sy».?dici-
At"regina gravijamdudumsauciac.ura. tur Graece crabro, unde derivatur sphicodis, et la-
Et infra: . _ -
men miurus vel sphicodis,zA unam significationis <
Vuirinsalil veniset caeco-carpitur. igne.
" xegulara pertinere noscuntur, qhia utraque animalia
Et-Sibylla.propheiissa ait: .
tenuiet gracili membrofum extremitate terminanlur.
Deaumeratlacitis lot criminaconsciusullor
Et alibi poeta dicit:....'. lia et versus qui pyrrhichio clauditur..
Petrus apostolicsequi culminapraesidelarcis. D. Quae esl caesura penthemiineris, et q,ualitef
— M; Pentheminieris Latine semi-
Seandilur Ila.: Petriis ap, ostoli, _cmqui (ecce pars interprelalur?
dislricli),"" culmina, prmsidet, arcis (ecce pSrs di» quinaria dicitur; ^tcro quippe semis esl; sicut he-r
visi). ". misphaeriura, semisphaera Latina Iingua intelligiliir,:
D. Quis est versus caesurae Priapeiae? — M. Qui id est dimidia pars poli supra aut infra lerram aequis'
in Priapeio riieiro deprehenditur.ascfipliis. lancibus librata. Nam penlhemimeris i.n versu: he-
D. Quale esl metrum Priapeium? — M. Cum hexa- •roico dicitur ubi pest .drios pedes sequiiur syllaba
mei.ro versu- primi tres pedes -concatenati inler s.e._ Dquae- parteinlerniinet oralionis, ul r
Truncumterra Legit,latitant in cespite lympliaj.
areliquis tribus.sequehtibus divisi separaiiqiie sunt.
D. Hariimrerum experimenta . aullienticis vef- Item Prosper in aenigmatibus de oratione: Domini:-.
sihus doceri desidero?— M."Virgilius in^Bucbli- Cumpr,ecesanguineasfundebatcbrporegultas.. .
. D. Quid est hepihemimeris?- — M. Latine semi-
cis: . ; ,
lit pueroPhoebi chorusassurfexerit omnis. septenaria appellatur_ caesuraj cum post tres pedes'
sequitur syllaba partem orationis terminansviit:
Ilem Sibyllinus versus_hoc ideni declarat:. . Musa,miliicausasmemora.
. Vivalui selemo bonus,acmalusardealjgne.
*-' -"_
' '- "''"' El alibi : 1Nec . .
ltem-Symposius: .- pepli radios poscunt.
Ore proeaxnonsum, non sumlemeraria lingua. Item Phocas: ...
Virgilius : Te Jongiriquapetens comitemsibi ferre vialor." •
, A.ut.ArarimParlbus bibet-aut GermahiaTigrim.' ., D. Quae est caesura tfititrochaici, vellrilustro-
D. Unde dicium est. Priapeiiun metrum?-1- M. cliaeus?.— M. Cumteriio loco per daclylum termi-
Quod pleraque carmiria.liujuscemodi in honori.m_ natur, sicut poeta promisit, dicens:
"183 S. ALDHELMlOPERUM PARS II. — TRAGTATUS. iSi
Uoc.voloine breviLei.milii syllabaprirrialegalur. A R itudactylice recte decursa,nee erro "
' "'" R
Efalibi : - ' -
. • T -
S eduxit vana speeie molimina rirenti -
" s
•
Necjam rerra vocor,licet ex melerra paretur. 1 ncipiam poliora : sui Deus arida sefv '•".•-- i
Item epigramma Prosperi lritoiilfocb_eon protulit: B elligero quondam Tjuivifes tradidit lo ' Ji
At bpna, quaevere bpna'.sunt,.nec(inetenenlur. - V iscera perpetui rqris sirepleat haust ' '
(j
D. Quae est .definilio caesiiraj. tetartitrocliajci., S iccis namilaticis duxisii caulibus amne S
— M. 0 lim, cum curieustransgresso niafniere Rubr '
quam quidam• tetartebucolicon nuncupant? 0
Cum in -quarto locb vel regione pars oraiionis cum D esertum penetrat : cecinit quod carmine Davf D.
--•- "
dactyio terminaiur. A rCe pbli genitor servas qui stecuJa ctyict. A
D. Manifeslis-exen.plorum formis bocevidenlius S olverejam scelerum nox.as dignafe nefanda S.
reserari rogo.-— M. Virgilius, prima ecloga infit :
I. îMGMATA. TETRASTICHA. .
Nos patri_efinesel dulcia" linquimns arva..
Etinfra.: -..•'- ,. I. De lerrd.'_
- Saepetenef nostrisabovilibusimbuet agnus;. - "- Altrix cunctorum, quosmundus geslatin orbe,..
Hoc idem Paulinus primo versu : Nuncupor,.et meritp; quia nunquam pignora. tantum
Annuavota tibi r.emeant,simulannualingu_e. Improba sic Iacefaut niaternas.dents papillas.'; . '
Et notandum quod. regula Bucolici carminis exigil Prole virens "" " - Jabesceiis lempore-brumae.
aestate, '
- • %.-De Vento:
Jit "quarlus pes-daclylo senlper clauderelur, quod
' Cernerernie-riuili possunt, iiec prendere palmis :
Virgilius viclus operis diffieullate neglexil.
D. Postquam aneipitem metricae artis scrupulum Argiitum-vociscrepilum cito.pando per orbem.'
luce clarius digessisti, jam tempus. et ord.o"rerura Viribus Jiorrisonis valeo confringere quercus;
Nam superos egO.pulsopolos, et rura peragro_.
exigit ut promissa aenigmalumproblemala lucuieritae
urbanitatis versibus patefaeias, ac deinceps singulo- ~Z.De nube. '-_.-"-;
rum quorumque.pedum, exceplft synzugiarurii su- Versicolor fugiensccelumterramque relinquo: • -
Non tellure locus mihi, non In parte polbrnrn est. 1
perflua cbnfusione, rationein regulariter iuculces.—
M. Jam dudum id faceresatagerem, nisi scriipulosae Exsilium nullus modo.tam crudeie.veretur.:--
mundum faciam frondescere-gullis; '•
iiilerrogatiories lu_e anticipantes fesliiiaiionem meam Sed madidis " - i. De-nalura.:.
. . .
vi-quadam praeoccuparenl. v
Crede milii, res nuilamanei [Par., non rilla man.ent-,
- [siriememoderante:
iENIGMATUM"
' " LIBER. Et frbntem meam"Jux nulla -
-. _ . Q_i faciemque videbit.;
Quisnescitdilionemea convexa roiari- -
: ' ' -
PRQLOGUS. Alla poli, solisque jubar, lunaequemeatus ?
A rbiter, sefherio jugiter qui regmine sceptr' A . S. De Iride vei arcu cmlesli, "
L ucifluumque siraul cceli regaleJribuna- • - . JL Tliaunianlis proles priscorum famine fingor :
JE)isponis, raoderans aeternis legibus jllu D Ast ego prima meigeneris rudimenta.reiexam.
-H orrida nam mulctans lorsisti membra Behemot H Sole rubens [Par., ruber] geiiilus suiri partu niibis
. E ' - [aquosae :
E xâlla quondam ruereldum-Iuridus. arc
L.impida dictanti metforum carmina praesu L Lustro polos passim, solos non seando per auslros..
M unera nunclargire, rudis quo pandere reru - M 6. De.Luna.
tJ .ersibus aenigrtiataqueam clandeslina fat U Nunc-egocum pelago fatiscomrnunibusinslo,
S ic D.eusindignis lua-graiisdonarependi,,, .S Temppra reciprocis corivolvens rrienstrha cyclis,"
C astalidas nymplias non clamo canlibus jsiu C Ut-mihiluciflu-edecrescit gloria fprmae,
E xamen neque spargebat milii neclar in or - . . E- Sic augmenia Ialex cumulato gurgiie perdit.
C ynlhi sic riunquam perlustro cacumiiia sed .ne _C -'- - - 7. -De Falo vel Qenesi.,'-
1 n Parnasso procubuinec sbmnia vid" -1] 0 Facuriduni coiistat quondairi cecinissepoelam,
N ammihi versificum poterit Deus addereicarme -N- "Quo Deus ef quo dura focat Forluna., sequamur..'
I nspirans slolidaepiagratis muuera ment I Meveteres falsb dominam vocitafe. solebant^
T angit si menteiri, mox laudem corda jrependun T Sceptra fegeris mundi, dii-hGIirisiI gratiaregnet. -
'
M etrica;- nam Moysen declararit carmina vate M - 8".De Salei'"" . "
1 amdudura cecinisse prisci [Par., celebris] vexilla Dudum lympha fui squamoso pisceredundan.s: _.
• [trbpas I Sed natura novo fati discrimihe cessit,
L ate perpopnlos illustria, qua nilidus so L Tprrida dum calidos patior formerita pef ignes.
L usirat ab Qceatii jara tollehs gurgite cepha L Nam clneri facies nivibusque simillimaTulgel [Pat._.
E i Psalinisla canens melrorum carmina voc E [corisiat].
N atum divino promit generaniine Nume N 9.-Dc Heliqtropia,'sive Solisequa.
"" - ""
I n coelis-prius exo.rtum, quam lucifer orb I Sponte meanascor fecundo.cespite vernans, .
S plendida formatis fudisset lumina saecli S Fulgida. de croceo flavescunt-culmina flore.:
V erum si fuerint bona liaccaenigmata, vers " Occiduo claudor, sic orto sole patesco.. , . . _•- >
E xplosis penilus u_w.is et ruslicitat tndc prudenfcs posiierunt nornina Graeci.
jjgg-. -. _ . LIBER.DE SEPTENARIO ET-DE.MEiRIS. IS6
10. Depuerpeta geminos enixa. i Nam sepiena cohorsest, sed vix ceniiiur una.
A
Suntmilii sex bculi, lotidem simul auribus exsto ;._ Arce poli gradimur, nec non sub Tartara, terne
Sed digitos decies senos in corpore gesto ; Furvis conspicimur tenebris, et luce latemusj'
Ex quibus ecce quater dehis de carne revulsis; Nomina delverno duceiilesrlempore.p'ris"ca.'. "
Quinquies at tanlnm videp remane.re quaternos. H.De myrmicoleonte.
. II. De adamante lapide. Dudum compositis ego nomeii gesto figuris;- • -:
En ego non vereor rigidi discrimina lerri, Ut leo, sic formica vocbr sermone'Pelasgo,.
Fiammarum nec Lorre cremor ;-sed sanguine. capri Tropica nominibus signaris praesagia duplis,
Virlus indomiii mollescit durarigoris. . Gum rpstris avium nequeam resistere rhslro [Pat:^
Sic cruor exsuperat, quem-[Par., quod] ferreamassa , [resciuderefoslra] ~
-• -. • , [pavescit." Scrutetur. sapiens,- gemino cur. nomine fiiig.ir. -
12. De molosso. 5. De Ape.-~ ~_
Sic me jamdudum rerum veneranda potestas. Mirificis fprmata raodis, sine semirie cfela,
Fecerat ,ut domini truculerilos persequar hosles _ Dulcia florigeris onero-praecordia praedis :
Rictibus ariria gerens.bellorum praelia patro.: Arte mea crocea flavescunt fercula reguiii.
' ~
Et tamen infaniumrfugiens mox verbera vito. B Semper acuta gero crudeiis spicula belli,
13. De Poliadis, id esl follibus fabrorum. , Alque carens manibus fajjrqruiri vineo metalla.
Flaiibus alternis• vescor [P«i-.,-vexor] cumfraire . i. De Lima. . - '-
[gemello. Corpofe sulcato, nec nou ferrugine glauca,"' <"
Non est vita mUii,_cum sinlspiracula vilae:. Sum formata, fricans rimis informe.meialium :
Ars mea gemmalis.dedil oriiamenta melallis : Auri materias iriassasque polire«ueta, -
Gratia 'nulla datur milii, -sed capit al.ter honorem.* Plano superficiem [Pat., Plana superficie] conslahSi
. . •• _ _k. DeBombycibus.. • .- ' _ - -- • • • _- [aspefrima reruiii.
Aifhua dum redeanl lexendLiempora. Lelas, ...-. Garrio, voce careris,rauco cum ihurmiifevSirideris.
Lurida seligeris replenlur viscera-filis-, .5. De Luscinia. •'-''-;'
Moxquegenistaruriifrondosa cacumina scandOj Vox mea diversis varialur pulclira figuris
LJt globulos fabricans cnm fatj sorte quiescam. -" Raucisbnis nuriquapi modiilabof cafmina"Tostris,.
. 15. De barbito sive Organoi.... Spreta cblore iamen, sednon s"urrispreia cariendo.
Quamvis aere cavp salpinctis [Par., saipitici_ej Sic ribn cesso canens, fato terrentejuturo*:- _
[classica clangant,. - P Nam me bruma fugat,
'._-.'' - - sed.ihox
. aestale
. redibo.
- _•_'
Et cilliarae crepitent, slrepituque lub-e.niodulenlur: u b. De Ttutinq, qum Mbmenlanddicitut. _ , ~ -
Centenos lamen eruclanl mea/viscera canlus : . Nosgeininas bjim genuitnatur-asorores,
Meque slrepenle .[Par., Me praesenie] slupenl mox Quas jugitef reetae iegis censufa gubernaC
_ _-" [musica corda fibrarum.. Tempore pefsenas; et jusservar.esolemus.
16. De Pavone. Felix in lerra-Iieretmorialibus aevum, '
... r _.,
'_PuJcher el excellens, specie mirandus in.orbe, Justitiae nofiriam
' - si servent more sororum-
Ossibus ei nervis ct rubro sanguine cretris, 7. De Nalrice;
Cum mihi vila cpmes fuerit, nihilsaurea forma _- , Me caput horrentis fertur gerfuisse dfacoriis,
Plus riilet; elmorieris nunquam mea-pulpa putrescit. Augeo"purpureis gemmarum Jumina fucis : '
~ ~
17, De Sdlamandra. . Sed mllii noii dabiiur figida^viriuie potesias;
Ignibus in mediis vivensnon sentio flammas , Si prius"occumbatsquambso corpbre^rialrlx :
Sed delrimenta rogi penitiis ludibria faxo : Quam suramospolier capiiis deyeriice ruiira.
' - 8.. D_e
Nec:crepil,anle.foco, nec scitiiillanle favilla ""' Mdgheteferrifero. _• . -- •
Ardeo, sed flammaeflagfanli tofre lepescuhl. -- Vis mibl -natur_ededil, imnio creatbf OJyriipi,:" ' ""_
18. De -letigihe. ' •
; _%jv Id', quo curicta carent veteris riiiracula miindi...
Nunc cernertda;placent no"sir_espectacula vitre : ' Frigida nani Clialybis^siispendo meiaija per auras. .
Gum grege piscoso scrutormaris aequora squamis, Vi quadam superaris sic ferrea fala-revindo.
Cum voiucrum turma quoque scahdo per iethera Moxadamahie Cypfi praeseriie poierilia Traudbr.
' "
___ [pennis, 9. De Galtinaceo.
Et tamen aelhereonon possumvivere flatu. Garrnlus in lenebris rutilos cecinisse solebam
19. De perna. Auguslae iucis fadios ct luminaPhoebi; ;
E geminis nasebr per pbnli [Pdr., Propoh*li]caerula Periniger experlo poprilorum nomine fungor^
'
. , . [conchis,: Afma ferens-pedibus,. belli discrimlrta faxo, , * -'
Vcllera setigerb.produceris corpore fuiva. • Serratas capitis gestans ,ih vSfiice.cristas. '_'
' " " ' "
En chlamydempepli necnon et pabula "pulpae 10./Z)i! Coiiculo"
Confero, sicduplex fati persolvo tribulum. Frigidus ex gelidb pfolalus yiscere lerrae'., ,
II. Î€6MATA PENTAST.CHA; Duriiiem ferri quadrata fronle.polibo :
I. De Pleiadibus. Atque senectutis vereor discriraina nunquam ,.
Nos Atlante salas stplidi dixere priores; .'"''-" Mulcifer aunorum nu.iieriim nidempserit igriis:..'"
18? S. ALDHELMi OPERUM PARS H. — TRACTATUS. ISS _
Hox ngida species mollescii torribus alris. , A Contero, nec parcens ursorum quasso lacertos.
H. De Minolauro. Ora cruenla ferens: mprsus, rictusque luporum,
Sum niibi difficilisvultu membrisqtie Jjiformis , Horridus haud vereor, regali culmine fretus.
Cornibus armatus; horrenduhi caetera fingunt Dormio nam paiulis non claudens iumina gemmis -
Membra virum, fama clarus per Gnossia rura. S. De Pipere.
Spurius iricerlo in Greta genitore creatus, Sunt niger exlerius, rugoso corlice tectus,
Ex hominis pecudisque simul cognomine dicor. Sed lameiijnierius candeniem gesto roedullam. -
12. De Cacabe sive Lebele. Delicias, epulas regum, luxusque ciborum,
Horrida, curva, rapax, patulis fabricala melallis, Jus simul et pulpas baitulas condo -culinae.
Pendeo : tiee coelum tangens lerramve prbfundam, Sed me subiiixum nulla virlute videbis,
Ignibus ardescens, nec non et gurgite fervens : Viscera ni-fuerinl nilidis quassata medullis.
Sic geminas vario patior discrimine pugnas, 6. De Pulvillo.
Dum laiices Iymphae lolero flammasque feroces. Nolo fidem frangas, licet irrita dicla pulentur,
15. De Myriopltyllo. Credula sed noslris pande pr_ecordiaverbis.
Prorsus Achivorum lingua parilerque LaLina Celsior_adsuperas possum turgescere nubes,
Milie vocor viridi fotium de cespite natum.. B Si caput auferlur mihi toto corpore dempto :
Idcirco decics cenlenum nomen-habebo, At vero capitis si passus mole grayabor,
Cauliculis florens quoniaro sic nulla frulescit Ima petens jugiler minorari parte videbof.
Ilerba per innubieros telluris limite sulcos. . 7. De Slrulhione.
. _ -H. De arca librdria. Grandia merobra mibl piumescunt cofpore denso, -
Nunc mea divinis comple.nlurviscera verbis : Parcolor accipitri, sed dispar causa volaridi.
'
Totaque saeralos rgesiant praecordia biblos : _ Nam summa exignisnon trano per.aelliera pennis,'
Aijion ex iisdem uequeo cognoscere quidquaro, Sed potius pcdibus spatior per squalida rura,
hifeljx f;iio fraudabor niunere lali, Ovorum teretes praebensa_dpocula testas. -
Nam demuiu dirai librorum lumiha Parcae. Africa Poenorum me fertur gignere tellus.
' -IS.-De Unica.
S. De Sanguisuga. ' '
[Ultiiiius yersns fiujus peulasticlii deest in editis; quo- Lurida per iatices coenosaslustro paJudes,
circalriler leirastichalocumhabet. GILES.]
Nam mihi comppsuitnomenfortuna cruenta.
Torqueo lbrquentes, sed hulluiri lorqueo sponte.
Laedere nec quemquam volo, ni prius ipse reatum , Rubro dum bibulis-vescordesanguine buccis.
.' Ossibus et pedibus careo geminisque lacenis, .
Conirahat, et viridem studeat decerpere caulem : "
Fervida rrioj. Jiominis lurgescunt riiembra nocenlis : Corpora vulneribus sed mordeo dira-trisulcis,
Vindico sic noxam,.slimulisque ulciscor acutis. , Atque salutiferis sic cufaiii praestolabellis.
III. ^NIGMATA HEXASTICHA. "'-'". 9. De Columba:
lr De aqua. Cum Deus infahdas jain plecteret aequore noxas
Quis non obstupeal nosiri.spectacula fati, 'Ablueretque simul scelerum conlagia lympbis;
Dum virtule fero silvaruni robora mille? Prima egd praecepti complevi juraparehti [Par.,
Asl acus [Par., Arcus at] exilis.lanta geslaniina [jussa pafentis, .
Portendensfruclu terris venire saluterii.
.'.'.'. Ifuinpi.i,
Nam volucres coeli nanlesque per sequorapisces Mitia quapropter semper pfaecordia gesto,
Olim suinpseruntex meprimordia vUae. _ Et felix praepes nigro sine felle mauebo. . .
Tertia pars"mundi niilii coristat jure tenenda. 10. De Pisce.. '. _
2. De Cancro gui Nepa vocalut. Me pedibus mani.busque simul fraudave.rat alnnis
Nepa mihi nomen veteres dixere Lalini, Arbiter,-immerisumpriino dum pangeret-orb.em. .
Humida spuiniferi spatior per. liltora ponli, Fulcior liaud volitans veloci praepelis ala,
Passibus Oceanu.inretrograda transeo versis. -j) Spiritus alterno vegetat nec cqrpora flalu^,
ElJamcri aeiherihs per me decbratur Olympus, Quamvis in coelis convexa.cacunoina cernam,
Dum rulier iu. cceio-el bissen.osicfere scando, Non lamen undosi coritemno niarrooraponti. .. .
Ostrea quem inetuiinl diris perterrita saxis. 11. De Bove, sive de Juvenco.
5. De Tippula. _ Aridaspumosis dissolvens faucibus ora [Par., arva]"
Pcrgo super latices [_Pat., iaticum] plantis suf- Bis binis bibulus potum delbntibus liausi.
[fulta qualernis Vivens riam lerrc_egl.ebascum stirpibus irois'
Nec taroen in lymplias vereor quod mefgar aquosas, Nisu viriutis validae disrumpo feraces:
Sed parifef lefras et flumina calco pedesl.ris. At vero Iinquitdum spiriliis aJgida piembr-a,
Nec natura sinit celerem natare per amnes, Nexibus horrendis homines coustririgere possum.
Pontibus aut ralibus fluvios ifanslre feroces, , 12.. Cmcus naius. _
Quin polius pedibus gradior super aequora siccis. . Jam rcferara.verbis.tibi, quod vix cfodere possis,
4. De Leone. Cum constet veruin, fallanl nec frivola nientcm.
Scliger in sylvis arniaios deniibus apros, Nam dudum dedcram soboli munuscula grata
Cornigerosque siroul cervos licet ore rudentes Tradcre quaonunquam poterat milii quislibet ailer,
189 LIBER DE SEPTENARIO ET DE:METRIS. 190
Dum Deusex altofraudarel lumineciaro, A Namque lofos peneifans tanrorum sanguirie vescor.
In quo cunclorum gaudent praecofdia-dono. - '.- 7. De fusis.
-- '
.13; Clypeus.- .'"„' [Alio ordine apud alios codd. leguntur versus aui lioe
De salicis trunco,-pecoris quoque tergore'raso- aenigmaefficiunt,quod semel momtumde aliis quoque
-eriigmalibussuuieiat.GILES,]
Componor, palieris discrimina dura drielli. . In saltu nascor ramosa fronde virescens : .
Seroper ego proprio gestantis cofpore corpus - Sed natura menra mutaverat ordine fatum,
Gonservabo, viri vitairi rie dempserit Orctis. Dum veho per colum' lereteni verligirie mnlam :
Quistanlbs easus,aut quls tam plurlmalelhi " -• _Exquo confieitur regalis stragula pepli.
*'
Suscipll in bello orude_i_5vuliieramiles"? Tanilonga riullus zoria praecingiiur heros : -
IV. __EMGMATA HEPTASTICHA: Per me fatavirum dicuiit decernere Parcas.
1. DeelementissiiieAbecedario. '" :~~• Frigora. dura viros sternent ni forte resistara. -,
Nos dente et sepiem-geriilK sine voee.sorores;'.? . ".8.,_Dec~ucuma~_[PsLT., De cocumq duplici].
Sex alias hoihas rion dicimus anriumera.ndas": Credere quis pbterit lantarhni foedera reruin [Par..,'
• "
Nascimur.ex ferro, rursu.s ferro mofiburidae; ; [tartiis speclacula causis] _,
Necnonelvolucris perina volilaiitisadaellirani.: '; . Temperet, et fatis mbrum corilraria faia?
Ternl nos fratres incerta ffialre crearurit. Ecce-larem,.laticem, quoque geslo ih viscere vcntris,
Qui cupit instanlet sitieus audire doeetiles,. Nec tarben undarites/vincurit incendia lymphse, ' .
Tum cilo prbmpta daihus rogilarili verba sileriiCr.; Ignibus aut tetris sjccantur iiumina fontis
. - - 2. Dc-Ciboriia._' ' ~ . Fcedera serl pacis suril flamriias inter-et ujidas.
Candida forma nitens, necribn et furya nigrescens Malleusiri.pririip iriejnel fbrmabat fet iricus.
Est roilii, dum-varia componor imaginepenniE-:- 2.~.De Hespeio sive Vespero.'
Vocecarens Lremulp faxpcrepitacula'[Pai';, liaui Tempore.de prirao noctismihi n.omen.adbaesii.
"
- faxo crepacula] rbstro..;;- Occiduas muridi complector cardine parte.s,
Quarrivis squamigeros' discerpam dira colubros Oceauo Titan duhi cdrpus tinxerit aimuiri, . ,
Non mea leJhiferis lurgescuht metribra yenenis : - Et-polus in-glaucis descertdens yolviiur undis :
Sic tenerbs pullos prolemquehutrire.suesco ; Turii scquor in vitreis abscoridens lumina campisj
Carne venenata, fetroque cfuore.draebnurii. ': "• Etlorlurtatus subilo mox tollor ab aellira,
-.-'--' - 3: -De lofica. -.'-"" " : Ut furvas lumen noctis depelleiet uuibras.
Roseida me genuit gelido de viscere tellus.. "10. De.pugiorie vel.Spatica. _-'"''
Non-sum seligero Ianarum veUerefacia,'" / ~-:_ Me terrae.-gremius formabat _[Par., De ler.. gremiis^
Licia nulla l"rahunt,nec garrula flla f esiiliaili, r foririabar] priroilus arte, -"
Nec crbcea Seres texunt lariugirte vermes, Materia trucibus processilcaelera laufis, ';
Nec fadiis carpor, duro nec pecline pulsor:' Aul pcllus puiidis constat fabricata capelljs.
Et tameu en vestis vulgi sermone vocabor. Nam domus est constfuc.ta mihi de tergore secto, .
Spicula non vereof longis exeriipla phafeiris.""
'~~ Nee noh ef labulis ûas' iiridunt stiplte rasis
A. Delocustd. Per me mullorum claudiintur lunriina Jetlio,
nitor defendere - '
Quamvis agricolis nonjsim laudabilis bospes, Qui domini nudus yiiam.
Fructusagrortim-yiridi decespiie'rnris'' =-'-'• 11. De Fqmfatucq siveMulta Aqualiia.
Garpo âtervatiin, rodens de stipite libfos. - . Demadidp riascorrorantibus aetliereguttis
Cor milii-sub geriibus : nam conslalcafcere septurii: Turgida, concrescens liquido.de flumine lapsu";.
Pecldra poplilibus subduntur more rubetae. ' Sed m'e nulja valet nianusudb gurgite nantem
Jamdudum celebris spoliahs Nilotica regna, - ' / Tangerej ni sla.lim rumpantur vlsceratactu
Quandodecem plagas spurca cum gente luebant. El fragiles tenhis flalus 'discedat iri auraS,.
- S. De Nycticordce. Ante catervalirii per lymplias;ducb cbhortes
Duplicat ars gemiriis riiihi nbraen file figuris, D Dum plures ofta comiies poliunlur [Pdr.., spaliuutiir]
JXanipariem teriebrae3retinent, partemque.volucres. •--.-' [eodem.
' -
Raro me quisqpam cernetsubluce serena :. li.De.Mela."
Quin magis astriferas ego nocle/fo.vebo latebras.-- ' [Duoullimi versus hujus.heptaslichi,imohiulti alii, qu.os '
Raueisorio medium crepitare per aera suelus, ; nuhcprimum-evulgamus.irieaitisdesunt. GII.ES.]
Romuleis scribof byblis, sed voce Pelasga, Nos sumus aequales comihuiii sOrte sorofes, -"-'•'
Quaa damus b.x nostro cuhciis alimenta labore: *-
Nomine nocturnas dum semper sef.vo tenebras.. •- - --:
6. De Cinyphe. Paf labor ambarum, dispar fortuna duarum ;
Altera nam curfil^ quod nunquam altera gessit,
Corpore suni gracili, "stimulis aririatus acerbis. '
Scando eatervatinrvoliiaris sriper ardua peniiis, Nec tamen invidi_Bstimulis agitam.ur acerbis.
- Utraque quod mahdit, qued rumiriat ofe patenli,
Sanguineas sumens_praedas mucrorie cruenio,.
nulli, scd [Par., dum]spicula Comminueus reildit faniuiaris siiiefraiide-maligiia.
Quadnipedi parcens ' - - il~.De Speltw[Par"., Pelta] {siveTortella).
:[trudo -
slimulans pervulnera pulpas.' D.elerris orior.candenli corpore spelta .
Setigeras pecudum
Olim famesus vexans _Memphiiiea"riira. El nive fecunda;, Vulcani torre rigcsccns,
191 - S. ALDHELMi QPERUM.PARS II. .— TRACTATUS. 192
Clmrior et mullo quam cajlera scuia duelji, A Sed nunc exterius flavescuni cprpoi-a flpre, -• ,
Nec tamen iri medio cjypei sial-ferreus umbo. Quae flammasqUe.fgcpsque_l.aremfumanliafundunt,
Me sine quid.prodesi diror.um parma viror.um? . '. . Et creliro lacrymae stillant.de froniibus udaj,
Vix ar.tus animaeque carereiit irariii.le morlis.- - -•• Sic tamen ho.rrendas noclis,exstinguq lalebr.as,,,
"
Ni forsan validisTefragarer yifibus Oreb. ' Reiliquias cinerum. mox yiscera. loria relinqurinl.
li. De fohle. -r . • -%..De Aquita.- ... - ." . . ,
Per cava telluris elam serpo celerrimiis.aiitra' Armiger iiifausti.Joyjs.ei rapior.Gaiiyinedis, _'.
FlexOs venarum gyrans'aiifrac'Libus orbes :."• Quanquam pellaces canlarinl.carn)ine vates, .. ...
Cum caream vita, serisu quoque fiiiidiiiis*exp,ers, Non fueram-proepes quo ferturDardana.proIes,.-..-
Qujs numerus capiat, vel quis laiefculus ajquef . Sed magis-in summis pycnosagilabo fngaees.
Vita viveniuih geriereih quot niillia pariu ? ; Arsantesque grues proturbo subseiheris axe.
His neque per ccolum riitilanlis sidera spljaerae, Corporadum senio corrump.il fessa veluslas,. -
F.lucliyagaeponti nec,.compensantiir_aren.e., ~ Foiilibiis. in liqnidis mergeiitis membra ma.lesc.ini,
1S. Demalo arbore, vet Melafio. . Post hacc__resiaurprpraeclaro lumiue Pboebi. . '. .
Fausta fui primo mundi nascentis origo ". / . " 5. Depenna-Scfiplorja. . -.__-- .
Donec proslratus succumberet arte irialignL' B Me pridem genuil candens biiocratalus ,albam
Ex riie tune priseae'proeessil causa ruiri_e, . Gutlure q,uLpaluio sorb.el de gurgite lymphas.,-.
Dulcia quaeTudibus tradebam mala.colonis. , Pergn per-albenies di.recto.lramite.canipos, -
En iiern.m mundo testor remeasse saluJeni, _ -
Candentique viae vesijgia_caerulaJjhqup,
Slipiie de patulo. dum pendercf arbiier-orbis,-...-""
Luoida nigratis fusca.us-aiifr.acliljusârva.
Et poenas Iuerel soboJes veneranda Torianlis. Nec salis-est ununi-.per campcs pandere' calleni • . -
16.; De ftculhefl, Semita quinppiius milleno tramite. tendii,.
Quis prior in mundb deprpmpsit tegriijiia Vestis?'; : Qug uon errarites ad.c.oeli.culmina vexit.
Aut quis clernentor miscruro prolexit egenum ? .'...-' A.De Salpinge.
Irrila non refer-anf veijjisjiec Irivb.afingam : - Sum .caY;a,.bellan(nm.crepilu. quia corda. ciebo
Primitusiri lerra proprio de,corpoi'e peplun), Vocibus porrendis slimujans in bella.cobprtes.
""'
Uf fafiia fertur, prodiixi, fiondibus altis; '. .Idcirco.reboanstanto claraore resulto,"
Carica me curyal duni massis pamila praes.lai;. {iaod hulla ihterius relrudanl [Par.., reluridanl] vi-
Sedulus agrieela,, brurhae quas leinpore iriaiidit. ; : ..._,• . [scera vocem:
~ ~
n.__D_eIlelleboro. '_ _ Spirilus in loto sed regnanl corpore flabra..
Oslriger iri arvo verriabariffrondibus liirlis C Garrula me polerit nunquath supei-are cicada, -
€onCiIio similis sic cocii murice rubro, Aut arguta sirnul canla.ns luscinia ruscis;
Purpureus slillai sanguis de verlice gullls . _ Quam linguapropria.dicuniAcalantbida.Graii . _ -
Exuvias vitae mandenti.tollere_nplo, - „.- . 5i. De laxo.
Mitia nec penjtus spoliabuht nrienle,veneha: ~
Semper Iiabens virides frondenli in corppre crines,
Sed tamen insanum yqxal de.meiilia-cofdis, '. . . Ternpore non ullo viduabpr tegiriine spisso,
f}um roiafin iryrp yeeors "ver.igine membra-.. -. Circius et Boreas quamvis el flamjna Cauri.. ._.
,- - 18. DeCatneio. .. -. '. . ViribusJiorrendis sludeanl everlere.frondes:
Consul eram quoiidam Romanus, niiles, equester, Sed mepesiiferamfeeerunl fata reorunr, --, . _-
Arbiier imperiodum regni sceplra regebal:' Cumque venenalus^liscii de. corpore stipes,
Nunc pnus horrendum conyeciant corpora gibbi,; Lureones rabidi quem carpunt rielibus nris
El premit immensum fruculentae sarcina molis.. Occido mandenlum mpx plura.cadavera lelbo. ,
Terreo coruipedum nunc velox agmen eqiiorum, 6_:DeColosso.
Qui trepidi fugjunt mox quadrupedanie meatu Omnia riiembra mihi plasniavit, cprppris auclor,
Diroitrucis adspectaht iftnrierisoscorporis artiis. Nec tameii ex eodem niembrorum miiiiia sumpsij.
19. De aspide velBcisilisco. . © Pergere necplantis, oculis nec cerriere possum.
'[Totumaenigmadeesl in editis. GILES.] .Quanquamnuncpaiulae constent subfronle feneslras,,
Callidior cunciis aura vescenlibusaethrae, Nullus anhelanti procedit viscere flalus. .
Lale per muiiduiri dispers.i semina moftis, ". , Spicula iiec geminis nilor lorquere lacertis.
Unde horrenda seges diris. succrevit.arislis. ... '''. Heu frustra factor confinxil corpus enorme, . . . ,.
~'
Quam metit a.d.scelera scorlalor falce maligua. -• Totis membrorum.dum fraudor seasibus iiitus. .
Cornigeri-multum vereor cerlamina .cervi. . 7. ,De Musiela_ )
Namque_senescenlispoliabbr pelle vetusius Discolor in curyas.deflecto membra cavernas •
Alque nova.rursus fretus remanebo juventa., Pugnas exercens dira cumgenie draconum, . j
V. -ENIGiJATA OCTOSTICHA... Non ego/dileeta turgesco prole marili; j
1.- DeCandelq vel tinamenta. ..._ NeCfecunda yiro sobolem sip edidit alvus,
Materia duplici palnnisplasmabar apertis, Residuaemalres ui sumunt senfina parjus,
, Inieriora niilii.candescunl visceralinq, - , CunilP/if., Quin] magis ex aurai praegtienlur visccra-'
Seu cerie gnacili ju_ico.spoliate,niles.eu__iU ; - . • (fiatu^
"
™* LIBER:'DE"SEPTENAUIO"ET DEMETRlS. '. "194-
Si vero proles palilur discriiriiha mofiis," A'Cui pars inferior Stygia-Letheaque paiude .
Dicor habefe rudem coiripbnehs arte medelain. Fertur et inferni fundo succumbere nigr-o.
. __8..Dc-Ariete. ' . ' " i. De Cfistnalesive Crismaro; • -
' Alma
Sum naraque arhiatus ragosis cornibus horrens," domusvenerordiyinomunere plena.;
Ilerbas arvorum buccis decerpo virenles, Valyas sed nullus reserat, nec limiiia pandit,
Et lahieii astrifero procederis agmine stipor; ; Culmina ni foerint aulissub[ata qualernis,
Culmina ca-lofuuaqu_e scariduht celsa'calervis;- Et Iicef exterius ruiilent de corporegenimte, ='
Turritas lirbes capitis certaihihe quasso' -, Aurea duni fulyis flavescit bulla metallis :
Oppida muroruro proslernens arcibus' allis.:. ' Sed lamennberiusditaritur viscera, crassa
Jnduo mof lales coniono stamine pepli: - ' Potis [Par., " Iiitus] qiia species ilagratjpulcberrima:
. ' -
Liliera quirideeimapraestat quodpars dbmus exste.'' . •'•'-• ! '•'•'' ". '. [_ [Chiisli.
9. De pugillaribus. '''"' Candida-sariciarum sicfleretgloria.rerum - -.
Meltigeris apibus riiea pririia prbcessit 'origo, '"'•-'-' Nec trabesin templosurguht, nectacta Columnis.
Sed pars exteriof crescebal. caetefa 'silvis :"'-.. - - S. - De Gdslotequi Laiihefiber dicitur:
Calceamehla mihiiradebanttergora dura. -• Hospes praeruptis liabilans in mafgine ripis,
Nunc_ferri slimulus faci.emproscindit amcenani,.. g Non sum .Jorpe.scens,oris^sed belliger armis
'' - •
Flexibus et sulcos obliqiiatad insta.r. aratfi:' Qiiin poliusdurp vitanl sustento labore, ..•"'.
Sed.semen segeli de coelb dricitur almiim, Grossaqueprpsterheiis.rriox Jigna.securibus uncis,-
Quod Iargo.sgenerat.milleria fruge' fnaniplos': .. Humidus iii fundo trahat qua piscis aquoso, T
Ileri tam-sancta seges diris exsiinguilur aimis. Saepe-caputproprium iingensingurgitemergo."
-'' ''. .- Vulnera fibiarum, riee noirct Iurida tabo '
ib;Deighe..
Me paler _etmaler .gelido genuere nigore,- _ Membra niedens, pesteriique luemqueTesolvo necan»
Fomitibus [Pgr'~, Fontibus e] siccisdummox-rudi- '- "'' "•. " ' '. ," ' tem.
[
Libris corrosis et coiticevescor amara.. -
..... [menta vigebant, .
Quorum vi prppria foriiiriam vihcere possum; G:;be'6alia vel .Muiicipe veiPilace. ,
Cum nihil in lalices mea possiiiil vincef e 1'ala'-.,' . Fida satis-custbs coriservans pervigil aedes,
Sed saltus, scopulps_stagniferrique nielalla - Nbctibus iri furvis caecas.lusirabo tenebras
Comminuenspenitus naturie jura resolvam." ' Aoris haud perdens oculofum lrimen in antris>'
Cum me vita fovel, clari siimsideris' instar': - Furibiis.irivisis, vastaut qui farris acervos,
Post liaecel fato yiclus_pice nigrior exslb." " ''.'. "• Iusidiis lacite dispono scandala mprtis, ' -- '.
VI, "^NIGMATAÊNNESSTICHA.,;... . G' Et »aga venatrixrimabprlustraferarum, ,'
_.. De. luruhdine. Nec volo cum canibiis tufmas agitare fugaces,
Absquecibq plures degebam inarcida inenses ., Qui mihilatranles crudelia bella ciebunl.
Sed soppr et sorimus jejuriia longa lulerunl;.". •Gens exosamihi iradebat-nomeii liabenduiri.
' '
Pallida purpureodunigliscunfgraniirie.rurji, . '<*>'{_,. , -7. De Cribello.-.
Garrula mox crepitat rubicunduiri carmina gultur. Sicca pruinosam crebris eflTundofenestris,
Posi lerieros"felus et prolem geniis adultara ~; Gandentemque nivem jactans de verllce furvo,; _
Sponte mea lugiens uriibrosas quaero latebras. . El nos omnis amat quamvis sim frigida nimbo
Si veroquisquainpullorum Jumiha laedat, - . Densipr etnebiilis lalespargatur in Sula. . ' •
Adfero comperium roedicans calaplasma salulis, - Quasine moriales grassaiitur funere Iethi,
Quaerenscampeslrem propribde nomine florem. - Et qua dilati.coniemnunl liminaDitis.
H.DeVerliginePbli. ._ . ','; Sic animae-parilerpercuiildura.vila falescil.^
Sieme formavitnatiirae conditor alnius, Liquitur.ihpriiriis iiunquara lorrenlibushaecnix.
' •
Lustro lofa teres spatiosis saecula cyclis, Sed, mirum dictu, magis.indurescit ad igriem.
Latas in greniio porians crim pondere lerras : .. , : -" ' %.'De Furidibulo. ; •
Sic maris.-undariiescumulcs el ciefiila. claudo.j D Glauca seges liniv.ernaris.ex sequore ruris
Nam nihil in rerum natura tam ecler esset, El lergus-mihi tradebant piimerdiafati: -•--•
$uod pedibus pergat quod,penrtis aethera tranel, '" Bina mihi constarit lortb nam-brachia loro, -
-Aecola nec pohji vblitaii.spercaerula^squamis,' Ex quibus iinmeiisumjrucidabam moje tyrannura, '
Nec rbta per gifum quam. trudif machina lyriiphic" Cum cuperent blim.jentis saevirephalanges.' " i
Ciirrere sie possent ni septein sidera iricenf. PJus ahio. cum lereli;bellum deceiiieresaxo,' "
' Qbam duris pugnans ferrata cuspide eoniis. -
3, De Arciure. ~_-
Sidereis slipor turais in"vertice mrindi _- . "Tres digiiilolum versant supei ardua corpus :
Esseda fampsoêstocqgnoniirie vujgi, Erro capul circum, tenues ei tendor in auras.
In giro volverisjqgiiei/non vergb-deorsum, - "' 9.,DeCalice vilreo:'
Caiiera seu pfbperaiit coeiorum'irimina ponto. De rimis lapidum pi-ofliixifliimirielenlo,' .
. Hoc dono di.br qiioniarii sum proximus axi "'
Dum frarigiini flanim_esaxorumviseera dura,
RipbsisScytliiae.qui lalis nibntibuserfat, "'.' Et laxis afdbr forriacisardet iiabehis',
" "
Virgilias aequarisnuhierls in arceJpoloium," Ntincriiilii fornw capax, glacieque similliiria lucel.
195 S. ALDHELMI OPERUM PARS II. — TRACTATUS. 198
Nempe volunt plures collum cpnfringere dexira . A Griarus quos poterit " per byblos pander,e
'
iector.
Et pulchrp digitis lubricum coreipr.endere.eorpus.. A. De Pharo. '"'""_
Sed nienies mulo dum labris oscula trado. Rupibus in celsis qua tunduntxaerula caufes
Dulcia compressis impendens bacchia buccis Et salis undanles turgescpnt aequ.orelluetus [Par.,
Atque pedu» gressusiitubantes s.ernoruma. L[undahtis..1pqrili];
iQ._,DeScrofa. prmgnanle. Machiiia me summis consjruxit rholibus amplam. *
Nunc mihi sunt oculi bis seni in corpore solo. . Navigeros calles ut pandaiu classibus index.
Bis ternumquecaput,_sedcaetera-membra gubernat. Non maris aequoreos lustrabam remige campos,
JNamgfadfer pedibus suffulius bl_sduddenis; . . Nec ratibus pontum suicabamJraraiteflexo,
S.ed nevies deni suni et ssx corporis ungues,. Et tamen jmmensis errantes fluclibus aclps
Synzygias numero pariter simulabo pedestres, Arcibus excelsis signaris ad li.tiora ducp,
Populus.el taxus, viridi quoque lionde salicla. . Flammiger imponens tprres in turribus allis,
Suril.invisa mihi,.sed fagos glandibus uncas, - Ignea brumales dum.condunt sidera. nimbi.
Frucliferas ilidem floreuti ver_iee.-quercus_ " VHL ^NIGMATA .HENDECASTrCH^.
Diligo, slc numerbsa simul non spernitur ilex. ' i. De PalmaarbDte, qum_daclylo fecuhdala
11. De ebulo.-, <_ . . . _, P ,' ". _ ftondesciu _. '
Sambucus insilva puiifis dum frondejubescit, ..;. Omnipotensrectpr nuiu qui.cunctacreavit.
Esi mihipar foliis, nam giisco.surculus aryis, Qui dedit in mundo tam victrix riomert habendum.
Nomine "
Nigros baccarnm portans-in fronte.cprimbos.. nempemeoUprescitgloria rerura,,
Quem medjci multuni rorisper terga virehlein, Martyfibus necrion.dum vincunt praelia mriridi
Cum scabies morbi pulpas invaserit aegras : - - . Editacoelestis prensant et praemia vitae,
Luslrantes orbem crebro qu_csisse:ferunluf, . . - Frondigeris tegitur beilanlum turma coronis,
. EtyiridiranioMctorcertarijlne '
Cladibus horrende dumvexaut viscera tabo, miles.',.
Ne virus serpatpossum succurrereleprae, . .. In "summpcapitis densescit veriice vellu^, "
Sic olidas hpminum reslaurans germine fibras. Ex quo inultiplieis torqueniur tegmina pepli
VII. ÊNIGMATA PECASTICHA. Sic quoque meiliiluis escaruni pascb sagihis, _-
1. Dccotvo: -___.; Nectare pef pbpulos tribuens alimenta ciborum. -
Dumgeuus humanum truculenta fiuenta riecarent, *2. De Moiiocetq sive Unicorni.
Et nova mortales multarent scquora cunctos... Collibus in eejsis saevidiscriraina Martis,
Exceptis raris, gignunt qui seminasaecli; Quainvis venatpr frusira latrante inolosso
** Garriat arte .feri cbnlorquens ' "
Primus viventum perdebam fcedera juris,. spicula ferri,
Imperip.palris contemnenssubdere colla, .... ; -. Nil vereor, rriagnis sedlrelusTiribus altos'"'
Unde pulo dudum versu dixisse poetam.'; - . - Belliger impugnans elephantes vulnere sterno,.: "
Abluit in terris quidquid deliquitinundis,. . Heu fortuna ferbx, qtue me sie arie fefellit!
Nam sobolem dapibus n.unqriam salurabo ciborurijj Dum trucido graniies et virginevincor iriermi,
"
Nipriusin pulpis plumas nigj'escere cernam. - _ Namgr-eriiirim^pan(leris.mox'piilblira'puerpera
Lillera lollaiur, post ha;c sine prole manebo. . ,. . '"".'. [preiidit,
2. Dc Cuppa vinaria. . Et voli compos celsani deducit acl.urbem.
En plure.s debrians impendo; pocriia Bacchi, ~ Indid.it ex cornu nomeri milii Ijhgna Peiasga.
Vinitor expressit-quae flavesceutibus uvis, Sic ilidem propria dixerunt voce Latini.".".'"
Paropinus et viridi genuit. de palmite bolris,, __ ._ "_ 3. De Sole.et Luna. - " •
Neetare.cauponis Gomplens-exyite labefiiani. . Non nos Salurni genuit spurcissima.proles
Sic mea turgescunt ad plenum. viscera musto _:.- Juppiter, immensuin finguiit quem carmina valum :
Et tamen inflatum non vexatcrapuia-corpus, Nec fuit m Delo mater Latona efealrix.
Quamvis hoc nectar eenteriis. hauserit urnis. r» Cyntlila nqn dicor, n.ec frater Apollo vocatur.
Proles sum lerrae glisceps in saltibus allis. , Sed potius summi genuii regnator Olympi,
Materiam cuneis findit sed cultoragreslis, Qui nunc in coelis excelsaepraesidet arci.
Pihos.evertsns.,aliasetrobora ferro. -Dividimus mundum communi lege quadratum,
' .
,', 3. BsLucifeyo. v Nocturnos regimus cursus et frena drerurii.
Semper ego clarjum praecedo.lumine lumeri Ni soror et fraler va'ga"saeculaJure gubernent,
Sigiiifer etPhoebi; lustrat qui Iimpidus orbeni," Heu cliaos imrilensum fuscaret cuneta Ialebris,"
Per coeium gradiens obliquo iramile flector : . ~~
Atraque nunc Erebi regiiarenl Tarlaranigri.
Eoasparlesad medium {Par., admodum] jubar iflde •A\.De Scinlilla.
[meabit. Quae res interris armalur robore tanLb, _" -
Finibus Indorum cernunt qui Iumina prinii Aul paribus fungi'nilatur vifibus audax? -"
0 felix oliin servata JegeTonantis. Parva milii pririio corislant exordia vitae,",
Ileu posl uoc cecidi prbterya riienlesuperbus, Sed graeilis grandes^soleo prosternere leihb :
Ultio qua.propter fririestum perculil bostem.. Quod ieilium pfbprii gestant perieiialia veiiii is;. _"
Sex igiiur comites mecum super aJbera scandunt, • Nam saltus-riemGruriidcnôs pariterque fruleCia,
' 1S8
197 LIBER DE SEPTENARIO-ET DE METRIS. .
Piriiferosque simui iuontes cum hiolibus altos, A Nulla-inilii constat certi substanlia partus. _,
' Sed modo cairula muiidiim.-
Trnxque, rapaxque, fefoxque, sub aethere spargo. quadraturo complector
Et minor existens graeili quam eorpore Sciniphs; Saecula dum lustfat lampas Titania Plioebi
Estiiiimica mihi, quae cuiiclis,constat"aniifa._ \.\.
Frigida dum genitrix dura gerieraret ab alvo
Primitusex ulero producens pignora genlis. ^- Diri lalrones me semper araare solebant, ;, ,. .
IX. _S_.N1GMA DODECASTICHON. : Quos gremio teciosnilor defendere-fusco. • . ,
" Virgilium conslaf [Pat-., faleor] cliaram ceciijisse :'
DeCrdbrone. . - '
. .,_ [sororemi.
Aeraper siidum-nuncbinis remigopennis
florf idus, et grossae depromo murinura voeis, Monstrum horrendiim, ingens,' cuiquot sunt corpofe.
• - -.-• .<,-..-"
Inque cavo deusis cortyersor stipite liirmis; [|iluniic•
- ' riiclii; - ;-_ -_"
Dulcia conficiens propriis alimepta calervis. Tclvigi.es oeulisubter.mirabile
Eltameriliunianishorfent liaec pabulabuccis. Tot linguse, lotidem ora sonantr totsiibflgit aures:.. '-.
Nocle volat creli.medio, pertuiibfas,, • _
Sed quiciinque cupivdisrumpens foedera' pacis, lerraeque
Dirus"Commacularedomumsub culmlne querno, - Ingrediturque solo, el caputinter.iiubila condit.'"_. --."
Esemplo socias in belium clamo cobortes ; XIV. JSNIGMA POLVSTICllON. .-
' • ' - ' I>e cieatuta. ''
Dumque caiervaiim slridurii,,el spicula trudunt, "
aetefnis fulsit saecla •
Agriiina diffugiunljaculis exLerrita diris." Gondilor, qui cblumnis,
Insonieshosiisic torqnent tela.nocenti . Recior regnoruin frenans et fulmina-lege, .-'••'
Plurima; rjuaecori-iaiTllelris irifecia venenis." . Pendula dum patuli vertuntur culniina iniiiidi, : ••
- '-
. XI. __£N1GMA TRISCAIDEGASTICIIGN. Me yariam fecil-primo dum conderet orbem:
De Scytla marina. . ~ Pervigil excubiis riunquam dormire juvabii, '
Ecce riiolossorumnomen milii fala dederunl,. Sed tamen extemplo clauduntur lumina soniuo.
- Nam Deus ufpropria munduni ditione gubernat,
Argolicaegenlisrsic prbniil lingiia Ibquelis, ;
Ex quo me dirae>fallebanl_earmiriaGirces, * Sic ego compIecJor sub cteli cardine cuncla.
Segnior cst nullus, quoniam me larvula terrel_ •
Quaefoniisliquida maculabat flumina verbis, '
cum Setigero rursus cons'taiis audaciorapro. "-''"'
Cfuraque.cuni coxisj pulpas [Pat,, suras]
- [ppplitebino Nullus me supefat cupiens vexilla triuniphi, -"' - •
Abslulit, immiscens crudelis verba virago. Ni Deus aelhrali summusqui reghatln arce.
Pignoranuncpavidbreferunt ululanlia naulae, - : Prorsus odoratb tliune fragrainibf-iialans _
Tonsis.dum trudiint classes, et caerula Jindnnt. • .._ Olfaclum ambrosiae, hec non crescentiaglebae. '"
- - - • ' -
Vastos verrentes fluetus grassanle procelia. Lilia purpureis possumcoimexa rosetis
Palmula quse remis suceurrit panda per undas :. Vincere, spirantis nardi dulcedine plena : "•• - '-
Auscultafe procul qriafjlatrant inguina circjini. Nunc olidai-coenisqualehtis sofde puireseo. _•-
Sieme pellexit duduirijfilania-proles, - ',. Omnia quteque poJb sunt subler et axe reguntur
" Dum pater arciteuens concessit, jure guberno.'
Ut merito. vivamsalsis in fluctibus exsul.
. XIL 4_.NIGMA. PENTECAIDECASTICHON, • Grossas el graciles rerum coniprenso figuras, '
. DeElephanlo: ..--- AJiibr en coeforimor secretaTonantis,-- . ~. ;
Ferratas acies et denso.iniljte turmas, : . Et tamen inferior terris tetra. .Tariara^ceruo.
Bcllaridi miseros slimulatqups vana cupido", - - Nam. senior mundo \;l'at., mundi] prtecessi Jempora
'
D.ummaculare student arrois pia foedera regui,'. '"."'•• [prisca:;-
Salpinx el sorbel venlosis iTaiibus_aufas, . Ecce tamen matris- hbrna generab"ar'[rjaj;.,-geiiera_.,
- •" - . '
Saevaqueclangenti reboa.ni dum classica sistro,. bofj ab"alvb.'
Cerriere lion pavidus didici irux murmura Marlis. . Pulclirior auralis dum fulgel fibula.buJiis; '
Quariquam me turpem nascendi fecerit auctor. Horridior rbamnis, et spretis vilior algis. •-;-''
Lalior en .palulis lerrarum flnibiis exsto, " '" '- -
Ediius ex:alvo diirii surapsi niunera vitae: ."
Ecce tanien morti successil gloriaformae . . Ei tameri.in media"cpncIudor parte pugilli. ,
Letbifer in fibras dum serpit fmis apertas. . '. Frigidior.brumis, nec non cahdente pruina, . _._,__ .
Bractea non auri fulvis pretiosa metallis, Gum sim Vulcani flammis tprrentibus ardens. . _
Qu'amvis-,gemmarumconstenl ornata lucefnis, Dulcior in palatoquam lenii lieclarisliaustus . .
Vincere noriquibuntphalerarumfloribus unquanii , Dirior et rursus quam glauca absii)thi_i:canipi.-
Me flecti genibus fessum natufa negavit. ... -Mandodapes mo.rdax.luroorurii more Cyc.lopuni^ „_
Poplite sub curva palpebris tradef e somnos. Cum possim jugitersinevictu vivere felix
Quin potius yitam cPmpellor degere stando. Plus pernix aquilis-,-Zephyri velocior alis,
XIII. -iiNlGMA HECCAIDECAStlCHON. Nec non accipitre properantior, el tamen.liorrens
De Nocle. ; Lumbricus ei limax et larda testudq palustris, t
Florida me gehriil nigrantem corpore Jellus,_ AJque fimi spboles sord.entis caniharus ater ,
Efnil fecundum sterili de viscere promo •:_ Me; diclo citius, yincunt.certamiiie-cursus,, . ,.
Quamvis Eumeriiduih narranles carmihe vates Sicgraviorplumbp scopulbrum pondera-.veigo,; -
Taftafeani pariu.teslenfurgignefeprolem : _. , Siinilevior pluma cedit cui tippula iympiiac.
S. ALDHELMI OPERUM PARS II. - TRACTATUS. 200
m
Nam silici densas- fundil-quia~[P-_r.,--qu*]- viseere_A A quadrageuus-et. quaternus. conslal, lioc est cxxiv.
...-•" -- [flaramas Sed ex hac p.erplexa riumerosUate xxvui pedes se-
Durior aut fefre, tostis sed mollibr exlis. questrantur, quibus metrici poematum facundia freti
mensuram syllaba-
pfic Paris. inserit septem yersus qui proximisunt, «Senis- funguntuf,' quique quaternarum
ecce plagis...» usquead «... vibral atomo.» GILES.J rum minime-transcendunt. ,
Gincinnos capitis nam geslo cacumine nullos, D. Manifestius boc -el clarius patefactum audire
Ornenl quifrorilem "pornpiset tempora -setis ; gratulor..— M. De duarum. natura syllabamin qria-
Curti-mihi cajsaries volitent de veriice crispae, tuor pedes generanlur, de tribus syllabis vm. pro-
Plus calamislratis.se comunt ,quaecalamistro, cedunt, dequaluorxvi.Isti sunt.specialiier.legiiiml
Pinguiof en multo scrofarum exungia glesco, grammaticoruin pedes, de quibus centena melrorum
Glandiferis iterum referunt dum corpora fagis, disciplina pullulaverai. .-...__
Alquesaginala laelantur carne subulci;.. . . - D. Quot sunt oraiprum pedes, qui rbeloric_e arlis.
Sed me dira fames macie torquebit egenam, regula conlinentur, el prosae-urbanitaii mancipan-
Palllda dum jugiler dapibus satiaboropimis.- .-, - lur? — M. Ter triceni et ter bini, q,uod est nbnaginta
Limpida sum fateor, Tiiahis clarior orbe, _ * et sex, quos Graeca dise.rtiiudo synzygias. vocitavit.
Candidioriiiyibusdum.ningitvellerenin.bus; I Nam de quinque syllabis xxxu pedes forniantur, de
B
Carceris et multo lenebris obscurioi atris, 1 . ; sexsyllabis LXIVsynzj;giae reciproca .varieiaie na-
' ,
Atque lalebrosis ambil quas.Tarlarus._nnibrls. scunlur. _---.. : -,
Ut.globus aslroruin plasmor teres. alque rpluuda, D. Quot sunt accidenlia peduin?—M. Sepiem,
Sphaerula seu pilae,-nec non el forraa cryslalli;. id est, arsis et tbesis, nUmerus syllabarum, Jempus,
Et versa vice protendor seu serica pensa resolutio, figura, metrum.
Porrecta in gracilem pannuni ceu slaraina pepli. D. Da differenliara iriter arsin et Jliesin. — M. Ar-
Senis ecce plagis latus.qua panditur orbis sis interpretalur elevaiio, lliesis positio-; sed ar»is ih
Ulterior mullo. lendor, mirabile fatu;' , . - prima parie norainis seuverbi ponenda est, thesis
~ Infra ine suprave niliil per.ssecula constatj; .
in secun.da. Nam hae parliculae prepler_discretionem
Ni rerum genilor mundum sermone coercens. - . temporum pedeslrium. inven.tae traduntur; verbi
Graudior ih glaucjs quaro ballena Iluclibus atra, _ gratia POLUS,pp- arsis esl, lus thesis. Sic ctocus,
Et niinor exiguo sulcat qui corpora vernie •. . ihroms, totus,- pslas, tsslas. et omnia ribmina vel
Aut modico.PbpeJji.i.adiisqui.vibrat atomo. . verba quaein pyrfhichio spondaepvesubteradneclere
Centeiii.s pedibus gradior per gramina ruris, _ exemplcrum fefmula ccmpellet, liuic regulaelegitime
Ei penilus nunquani per terfam pergo pedesler, .( - - " "
maneipamur". . .'
Sic mea prudenies superat Sapieiiiia.soplios, D. Quotsunt divisionum specles 'inpedibus, pr_e-
Nec tamen. in.biblis.flocuit nielitiera-dives, -. sertim qui ad grammaticos pertinere noscuntur ?
Aut unquam quivi, .quid constel syllaba, nosse.,., . — M. Juxta quod praecessorrim auclorilas tradi-
Siccior._estivo lorreiitis caumate solis,. _ '. disse memoratur, trina divisionis coudiiip delinitur;
Rore madens iteruro.plus udo flumine-foniis, quorumdarii namque pedum' aequa divisib, quorum-
Salsior et multojumidi quam marmpra ponti, dam dupla, iioiiiiulloruhi verb-sescupla ; el primam
Et gelidis terrae lymphisinsulsior-eiro, daciylicam, secuiidani ianibicain, iertiarii' Pêoriicarii
Multiplici;speeie_.cunclorumcp.mpia coforum, - nuncupari solereantiquitas sanxit. • -
•Ex quibus ornalur pra_senlls niacliina mundi, •
D. Ilanc tripertitam divisionum norrtiulairi nber
•Lurida.cum tplonunc sim fra.udata colore, rius exppni supplicb. — M. Decem srint pedesqui
Auscullale mei credenles famina verbi,
Pandere quaj.poterit^gnarus yix ora.magister, . aequam diyisioneiri soniuniur.etvelut pari lempo-
rum Jarice ponderaniuf, quosarsis efihesisajqiiali
El tamen inlicians'nou relur^frivola lectoi;;
disGreiionis slaiera gubernat," id est, pyrrliicirius,
Sciscitor inflalos, quo fuiigar.iioniine, sopbos.. -..
" Bspondajus, dactylus, aiiapaeslus, proceJeusmaticus,
(Codex'Paris. addit qu_esequuuiur. GILES.) dispondajus, diiambus, dilrochaeus, • .CIIPT
' " • ' antispasiUs,. - .
Aurea dum exili Cliristo fila virgo acu dedicafa riambus.
Manu pallida iorquet aereo.-ium ego calamo D. Quot surit pedes qui divlsionis qualiiale par-
-
Crinigeris pingo pagiha_ilacrymis." liu.nlur? — M. Sex,.id est, iambus,, troc.hpsus; mo-
Pauper poela liescilantra inusarum sicutiego. . lossuSjjribracliys, ion.icusmirior,ioiiicusmajor,quos
Crux benedicla nitet Chrisii dedicatacfuure. nunc arsis, nunc lliesis discoraaiiie leinporuni tru-
' * -
lina vergUni etiiiciiuani. ,
D. Quaeesi sescupla divisio, et quare dicia esi,
"D."Exposilis_aehigmatui_i, propositibhibus ,et dir vel quot p"edes''eide_h,divisioni serviuni?— M. Sc-
gesta metroruni melodia, -japi promissus ferum ordoi scupla dicla -est quasi semis dupla,- quia. aliera.pars
efflagiiat ui riiuliiformespedrini regulas e_i divefsis. alleram rion "duplo vincit, sed medieiaie dupli; ia>
orationuni parlibus p"fopaIar"enon abnuas, ebru.fti i circo aequairi divisionein lemppris,âugmeritb vclut
-praeserlini'qiios:graroinaiicisibi usuipafe noscunfur.,., riiomenlanee licxagio .se5cupfa"superans pracponde,-
-r ii, Geheraliter omniiiiii peduiii cataiogusr ierr. rat, quamvis duj.'a geriiino arniala. temp.orc eamdem
201 LIBER DE SEPTENARIO ET DE METRIS. .. 20*
sescupiara praecellat. Denique ad eamdem pertineiil..A A schola.Plaga, si climata cardinalia designat, pyrrbi-
sescuplam hi seplem pedes, bacchius, palimbacchius, chius est, ut Ambrosius Mediolauensis pontifex iie-
ampliimaeer, et paeones iv. - xametro deprompsit diceris: ; {
D. Qiio argumento quibusve indiciis colligi queat Dumque-coloratirutilat plaga casfulamuridi." '
-
utrum ad arsin an ad thesiri plura tempdra confe- Et.SeduIius :_
fantur?—M. Omnes syllabae lam nominum quarii Quatuorinde.plagasquadralicolligit orbis.
verborum, seu cujuslibet partis, a fine, rion princj- Si vefo plagh uilrix vindicta fuerit, ad irocbaicam
pio, numerantur: quapropter tempera in -arsi et regulam redigilur, ut prajdictus vaies evahgelici - '"'
mo-
~
thesi accentibiis discerriunlur, qui tribus locbrumli- tri vaticinio referl i
mlliijus clauduniuf, id est, ultimb, penullimo, arite- Qui tegit, et plagamtfepidat nudare medenti.
Noiandum qttoque_noriiina monosyllaba quaedamesse
penultimo. Nam antepehulLima acuitur, quae nuri-
circumflecliiur. In arsi lem- qhae in obliquis casibus, id est,' geriilivo el ablativo,
quam plura suppulahtur
ut cruxcrucis,nux nucis, grex
pbra ; quod si penultima acuto aut circuriiflexo aC- pyrrhichiuin gignunt,
centu pronunliaiuf, ibesis nberiorem temporum cal-. gtegis, pes~pedis,lat latis,- sal salis, mai tnatis, hix
culatiohem praeoccupans usurpabit. nivis, nex necis, pix picis, ptex precis, grus gruis, '
trabs trabis, bos bovis, dux ducis, ttux ttucis. "
D. Jam nunc exemplorum formulasadpyfrhicliium ____ ^
D. Exposiiae sunt igitur strictim summatimque
pedem pertinentes inhianter salago audire, et pria- nomiimm
sertitn ex principalibus oralionum parlibus , id est, regulaej quaeprimi pedis legibus suffragan-
— M. Verba'quoque tam_ primae conjugatioiiis
riominls et verbi regula congestas. — M. Haecsunt •tur.
nomina quae muliiformi quinque deciinationum ra- quam lertiae correpias pari conditione concurrunt,
dice vulgb pullulasse noscuntur, ut Deus, decus,pius,. _:ut voco-,-veto,levo, seco; neco, putoircavo-, lilo, voto,
geniis, pecus, bonus, tnodus, domus, iupus, lepUs, la- -.nego, dmo, frico,.piico, dico dicdsdkat, correptape-
lus, chorus, crocus, torus, thronus_ dolus, hemus,no- nultima, ut poeta:.
vus, scelus, opus, locus, equus, cibus; reus, cqines; Virgo Maria, tibi-Sixlusnova lempla dicavi
quod estprimae conjugationis. Ast vero dico dicis di-
Ceres, seges, acus, manus. Malus,. si nequam signi-
flcare videbilur, ex duobus brevibus constat, et erit __ciJ,terliae, ubipenuilimapi'oducilur:
_ Dicitis.agricolisnautisque venire fragosam.
pyrrhieiiius, ut esl etiam : - -"'
~ lile malusCalabriserrans in saltibus Paro, aro, crepo, sono_,-tono, novo, cibo, cubo, ligo,
anguis.
Et in Bucolicis.: wtico,creo, meo, beo, rigo; lilo, labo; loco, rogo, jiigo,
Ut me matusabstulit eiror! fugo, labo, nam differt a /060 quod est nuto; et lavo
£ aciivum esi, labo neutrum, roio, pio, hio, cujusTre-
Ast vero si malus navis fuefit, cui antennarum car- v
quentativum vel iterativumest hietq hietas hietat"et
basa et rudentes adneeluniurr ad. trocliaei regulam inclibalivum liisco hiscis hiscil; dqmo, nalo,gravo,
redigitur, ex.longa et brevi, utVirgilius librb v _Sneir ' probo, jiigo, gelo, uride est congeldsco, volo ; 'volo
dos ait: . • "• - -- . . tam volantis quam volenlis personam demOnslr.ans,
Queis innexa pedem malo pendebat.ab.alto. ad pyrrhichium pertinere declaratur, ut:
Nec non etiain malus, si arbor fructifera fuerilj, . yolitansp.er tempora mundus
quae melariu.s vocatur, genere femininb_ ad tro- Iterii : •',"-
chaeuih pertinebit, ul in Georgicis: - , et plura voleritem
Dicefe deseruit.
Et sleriles plaianimalosgessere vaientes.
Capo, cado; fremo, gemo, fero, gero., teto,seto,sino,
Apis, lapis, avis, navis, canis, famis^silis, cltelys, chla- -
ago; meto, peto, legp,-colo, bibo, rego, lego; traho,-fio,
mys, cuits, polus, globus, homo, leo, caro; Mdro, undeeajscire. Vomo, pluo, spuo, et _nonMo(sic),
ovis, scrobis. Similiier et in r Iitterarnpraedicuis pes| scio,
lenmnatur, sednonunaeademque decliaatione geue- juvo"meo, creo, beo;qtteo; fluo, luo, tuo_, slrib,lo-
ratus, ut paler, puer, piper, niger, siler, socer__,genet, quor,< precor,,sequqr, queror, reor, [ruot, mbror.
Vefba simiiia defecliyain banc r.egulam cqpulantur,
aper, caper, tener, miser, celer,iler, scaber, sacer, m-'
pUt libet,. placei, piget, pudei, jnvat,, decel^ liquet,
ber,amor, glomer, jubar, ctuor, honor, salor, soror,-^ ''
labor. Quod si verbum fuerit deponens, /_.produci- licet. '.;••.
D.-Ergo praedicta verba confusae conjugaiionis-,
lur, ut: .
" Labiturinvalid_edeformisgloriaDamrn_e. quae in"o lifleram lerminanlur, semper ad pyrrhii
chiuni- perlinebunt ? — M. Quoiies iinal.is syilaba
Jecur, ebur, aget, timor. Liquor, si nomen teiiiae
fuerit deciinationis, pyrrbichius est, ut Afalor: corripilur, procul.dubio pyrrhichius generatur, ui:
. . . deroredapes, de caute liquores. " Ut : Malomanere " niger: minnsullimafala
' "" vereborl •
Et infra: ... _ .
" Necgero magna simul, sed congeromulta vieissim
Aereusqueliquor solidisinduruit esciss Et iterum :
Nam si liquor verbum fuerif lerliae conjugalionis velI Nolosepulcrapali, scio me submergere terrae.
tertii ordinis, ut Valerio gramraalico vocare libuit,, Si Vefo eadem syllaba producitur, iambuscerlis-
trocbaeus, nt Virgiiius in Georgicis : Simeprocrealur: utVirgilius: . , :
' ^ Liquitur;.-• canis.cummontibushumor
et Zepliyrbputris se gleba resolvit. Ascraeumque-canoRomaua peroppidacarmen. •
scanditur enim : Ascrm, umqueca, no Bo, mana.per,
Rosa, faba, aquq, morq, rotq,coma, via,,logq, gula,. oppida, carmen. . " .
,
PATROL. LXXXIX. "
7
203 _ S. ALD_IEL_.IIOPERUM PARS II. •— TRACTATUS. 204
,, D. Polestrie pyrrbichius. aut iambus bexamelro A secnrida conjugalio. In secunda persona el lerila
lieroico inseri, dum exempla hexametris versibus plrira concordaht, utjibo libas libani,.sedo sedas se-
prP.ulisli?— M. Si praedicla conjugalionum verba danl ,sudo sudas sudanl. Ifem caneo canes canenl,
sine conlextu partium orationis, et absque metro- polleo potles pollent, fr.ondeo.frqndes frondenl.ln
rurii versiflcaiione proferuntur, pyrrhichii aul iambi quarla auteni conjugalione, secunda lanturn persoria,
_regulis mancipanlur. Quod si in dactylico carmine ul hinnio hinnis, linnio linnis, grunnio grunnis, grun-
scandendi ralio et caesurarum divisio per cola et diq grundis, irinnio irinnis, grinciqgrincis. Sunt eliain
comraala sequestrare compulerit, spondari duntaxat verba. secundae conjugalionis, quae indicativo modo
aut dactyli legibus.subjugantur, quod •millenis tempore. praeieritb perfecto, prima persona spori-
. exemplorum formulis sine imposturae et falsitalis daeiuri gignunt. Sirailitef et imperaiivo modb tem-;
frivolo prolatis facillime comprobari potest. . pore praesenti secunda persona numero singulari,. ut
. D. Tam muJtiplex nominum et verborum conge- jubeo jussijube, fulgeq fulsi julge, rideo risi ride,
stio, quae ad pyrfliicliium pertinere dignoscilur, quo ntulgeo mulsi mulge. Suntalia ejusdem conjugatibnis
accentu vel prosodia pronunlialur? — M. In disyl- quae in praeterito perfeclo concordant, sed imperar
labis ulji ambae brcves fuerint, penultiraa cum aculo tivo prasdieta persona iambum,non spondaeum, eli^-
. accentu proferlur. • B ciunt, ul fdveofavi fave, ut:
"
. • _. EXPLlCIT DEPYM-HICHIO. Christe,faye votis.
;: Incipit de spondmo. motieo niovi move, manep mansi niane, paveo pavi
D. Nunc spondaei regulascx diversis oraiionum pave, uf:
parlib.usexempligraliacoiigestas promitp.—M.Haec 'El.arh corvi quondampavere minislri.
„sunl secundi pedis esempla a nominibus venienlia ; Etlonge inferius:
ut (elix, pemix,-perdex, index, illex, corlex, remex, agmenpavit inerme,
cornix, bombix, cervix, audax, fotfex, forceps, an- Sedeo sedi sede, videovidi vtde, et caelera similia. A
ceps, auceps, ptinceps, prmceps, virtus, letlus, mtas, teftia quoque conjugalione cnm in prsHeri.um per-
ceslas, pumex, judex, rumex, verlex, caudex, codex, fectum prima-.persorta vergit, spondaeus flguraturt
ut scribo scripsi, scalpo scalpsi, sculpq sculpsi, repo
mordax, fornax, faltax, ppllex, murex, ilex, carex,
id est, herba aspefrima, ut Virgilius : rejpsi, mergo mersi, serpo serpsi, cudo cudi, rumpo
• .. . . . el carice pastusacuta; rupi, cedo - cessi, sepio sepsi, plaudo plausi, farcio
riairi carica fructus de ficulnea nuncupalur, unde farsi, Jtaurio hausi, sarcio sarsi, flectoflexi, rego rexit
-fhassas cafiearum .eohflciunl de recerilibus fieis. veho vexi, figo fixi, vivo vixi, meio minxi, tingo linxit
Unde incorivenieniera quibusdam famosus ille ere-' C cingo cinxi, stigo suxi, uro ussi, trudb trusi, coquo
r mita Syrorum et Saracenorum confinio strictis par- coxi, ducoduxi. Suraunlur etiam ejusdem pedis
cimoniae legibus viiam solitariam degens,.cxhausta exempla ab adverbip qualitails. e"t quanlitatls, ut
membrofum vitalia' et marcida praecordiorum 'ilia . sancie, caste, docle, care, lale, lottge. Si autem haec
quinque caricibus contra rerum naturamsuslentasse ' nomiria fuerint vbcativi casus, ad troeh_eum redi-
et aluisse describiiur,- cum hurhanacsit nalurae cari- gunlur, non ad spondaeum. Plurima quoque parti-
cis quae post grossos maluiescunl nutriri, bruloruin cipia tempore prassenli spondasi legibus non refra-
vero bubulorum ei iragelaphorrim simulque ibicum gantur sed suffraganlur, ut dicens, ducens, vivens,
caricibus educnri et vesci. Siiripte, duplex, triplex, lurgens, trudens, slernens, slerlens, scandens.
vervex, fornix, radix, maltix" lodix,<vittrix, nalrix, ' D. Phrles orationum quae spondaeosubduntur qup
. vivax, verax, pellax,' edax, radix, mendax, imbrex, accentu proferendaj sunt? — M. Omnes quidera tam
quae ab arcendis imbribus dicilur; auspex, id cst,- qui positione quam natura longae regulariter acuuritur.
• avium auguria Iiilendit, • auceps vero qui âueupium Incipit de iambo.
• exercet, complex, duplex, triplex, elix; elicesdicun- D. Iambici pedis exempla primitus a nomine ve-
lur sulci majores ad siccandos agrbs ducti; velox, ~".nientia' cpngerere. non pigeat. — M. Nomina, quae
atrox, Pollux, conjux, quod nomen in nominativo et " iambicis legibus concurrunt, haeeesse noscunlur, ut
vocaiivo cum -additamento h litterae librovi de no- silex, sehex, cuiix[F. salix], calex, apex, lalex, lenax,
mirie recolo disseruisse, licet in obliqiiis casibus pe- rapax, fugax, sagqx, procax, minax, edax, emax,vdritv,
nitus deficial. Veniunt eiiam a monosyilabis eum iu unde varicosus dicilur qui varicibus, id est tortuosis
^nominativo et accusalivo plurali flecluntur, ut flos venarunr anfraclibus in. poplite et suris pulparum
- flores, mosmores, ros totes, pons pontes, fons fonles, deformatur; trilex, iriplex, salex, culex, ut Virgi-
r-exreges, lex leges, lanx lances, glans glandes, plus lium disticbon fecisse commentaria deciafant:
Parve culex pecadumcustoslibi tale merenti
plutes, trius mures, cors cortes, cos cotes, sors sortes, Funeris offlciuinviiaepro niunerereddit.
dos dotes, ars artes, pars parles, calx calces, merx > Scandilurita : dum cus , tos tibi,
parvecu, lexpecu,
merces, solsoles, cum ad dies pertinebit, ut: , laleme, renti; et hic versus bucolicus vocatur:
Quadragintailli fuerurilex oxdinesoles ; ferbx, ferax, sequax, loqnax, procax, parens, frequens,
voxvoces, nox noctes, lis liles, dis, dites, glis glires, tecens, cliens, ftdes, dies, salus; palus paludis si ter-
•_'puls puttes: — liae "declinationis fuerit, ad iambum perlinere band
D. Da conjugaiioiium exempla. — M.Piima. et • dubium est, ut Virgilius, libro vi:
265 LIBER _3E SEPTEtURIO ET. DE METRIS, . $06
. genmil.sub pondere cymba , A _ Pe troclmo.
Sutilis, etmultam accepit rimosa paUidera. D.Da exenipla ad trochaicam Iegem cpmpetentigj,
Ast vero, si secunda declinatipne genilivus ini ter- - M. Nomina primitus quae trpchaeo cpngruere vi^
. minabitur, trochajcis Jegibus rite maricipabilur.
de .d(enlur,.li_ecsunt, almus, sanctus, nynipha; lympha_,
ut rlle versificus, septimo divinae legis libro pel- abba, offa, occa,sttpa, id est, defruclum, psltum,
"liGe fraudulenta Samsoriis, quae subdola pellicalus rostrum, rastriim, sceptrum, a quo diminu-
scalprum,
persuasione synagogae lypum praelulil, elegantef ce-. -tivescalpellum; labtum, unde labellum, bulla ; bucea,
cinisse memoratur, dicens :
reflectens. gibbus,eippus, buttus,.bartus, floccus,sbccus, mus-
Suspeasa nectit dexlra palisque cus, luscus, fuscus, tuscus. Verum haee. sufficiant de
Et infra:
Exsilieusrejicit paloscrinemquerenodat; positione longis, quae passim in publico et in.propa-
tulo sila a fneliicis faciilime deprehenduntur. Nunc
Quaedam etiam .verba tam pfimae qiiam secuhdae
illa quae naturaliler productione gaudent, et quae
corijugalionis iamboconveniunt in secunda persona
numero singulari,indicativb et imperalivomodo, ul poelica exeihplorurn astipulatione plurimum indigent
atrias ama, putas puta, paras pata, aras aia, secas s'e- brevileradneetam,-ut musa, mela, seta, ctela, theia,
feta, spina, Boma, ruma, tima, tima_,btuma, famh;
ca, necas neca, yocas voca,locas loca. Iiem de secunda 8
mitus, ditus, funus, munus, fumus, ptunus, pirus, pi-
conjugalione tantumdem reperiuntiir, ul doces doce,
- tnoves tnove, viges vige, iiges tige, pates pale, unde -nus, laxus, malus, flavus,cdnus, sanus,.falus, nanus,
id est, pumilio, ctinis,finis,{unis, clunis, unde clunq-
inchoativa forma pdlesce, tenes lene, times time, cates
fulum dicitur. Sic Julius Soliniis in Collectaneqretum
cate, caves cave, sludes slude, manes mane, lates late. memotabilium :< Et lassorum
Sed.accepla loquelari posilione « corrumpiiur, ut (iriquit) capita cluni-
iateo lales lalet, delitesco deiilescis deliiescit,,el prae- bus"per vicessustinent. i Nudus,-udus> ludus, mutus,
. terito perfecto._-ei-.m7noa delatuit dicimus.ut ppeta : nulus, lulus, ,fqlus,lolus,lqlus, molus, nolus,nodus,
sol nube coruseus . nisus, risus, visus, ftetus"sptetus, cretus, fulmek, (a-
Delituit. men, flamen, id est, sacerdps deJubri. numen, lumen,
A lerlia quoque conjugalione inflniiivo raodo fumen, plemen, limen, crimen, vimen, grameh, slamsn.
tempore prasenti tam verbi passivi quam deponeniis Unde Lucauus de Orplieo ait:
iambura formari censeo, \_Xgeti, teti,seti, legi, legi, . Nunc plenasposuere coloset-staniina,Parc_e
Multaque delatis h_eserunt s aecula lilis. -
regi, ttahi, vehi, moti. A praediciis quoque monosyl-
A prouominibus quoque xfocliaici pedes formanlur
labis, quas in pyrfhichio explanandaru.m rerum gra-'
tia praeluliraus, crim dativo singulan aut norainativo positione longis, ut ille, iste,Jp_se, nosler; vester,
C
plurali declinantur, iambicos pedes derivari certissi- quisquam,,quisnam, isdem. Veniunt et a verborum
mametrorum ralio declarat, ut ctux ctrici cruces, sigtiificalionibus, quae.posilionum legibus producun»
astipulante Prospero ; tur, ut ptendo,_ scando, neclo,.pecto, cerno,pingo,
- ningo,
Neccrucisasperiiaspotuil terrere volentem. mingo,ftngo,- pinso, hisco, quasso, lasso, laxo,
Faxfaci faces, ttux truci truces ,nux ntici riuces, dux laxo, faxOjf-iiodanomalum est, ,sperno,lexq,vexo, man-
duciduces. Sic grues, sues et caeiera similia. Suraun- do,pando; linquo, vinco, subdo,abdo_ condo, pango,
lur etiam iambici pedes a pariicipiis illorum dun- cingo, tingo, .punyo, quod pupugi praeterito dicilur.
taxat verborum quaeiri pyrrhichio superius digessi- D. Quae sunt verba, quae nafurae regulis prodtici
-majorum auctoritas decrevil? — M. Absque scrupu*"
ul
mus, rigans, litans, sicut pceta prebat:
. lorura obslaculo haec esse creduntur : tado, fumo,
slellisque lilanl quaeluce fuganlur. ' dico,
duco, gtto, promo, prodo; cudo, lego, legas, at
Scanditur : lisque li, dactylus; secans,necans, hegans, •
vero-%0 lecjis.corripiturr subdo, sedo, udo, cogo,
vorans, volans, cittvans, lavans, -ligans, micans. Ve- - ut in Georgicis : ; .
niunt nihilominus a seeunda conjugaiiorie, quando dedb,_lrudo, Trudilur e sicco radix oleagirialigno.
tribrachys in iambum trarismulalur, id esi,ciim si- --Credp, noto,malo, ul: . . .
gni.ficaliones verbi aciivi et neutralis in pariic.ipia D Malomanere.niger, minus.ultimafata verebor.
praesenlis lemporis converluntur, docep docens,cqreo; Pono, tqudo, lmdo,oro,. damo, duto,edo, fido,, libo,
catens, rigeo rigens , faveofavens, sileo silens, caleo _ ptivo, vivo, qumro<qumsivi,nam quetot..qums_lussum
calens,-rubeotubens, ut Juvencus : . . pyrrliicliius.est, ludo, sumo, suo, plaiid6,.demo, dego.
" Si ruber astrifero
proceditvcsper Olympo. Huic regulae coneordant etiarn passiva, commuuia et
El Vifgilius : , deponentia tam posiiione quam natura Jonga, ut
... . venlo semper rubel aurea Phosbe. - ptqmot, prodor, scrulor,. vador, prmdor,lmtor, bqc-
Nec a tertia conjugatione correpta parlicjpia veriien-
cltor,- nascor,-ructot, iulot%.venor" fungot., Nitot, si
liajambum gigni arbilror; a quarla' auteni nusquam • verbum est, trochaeus erit,-ut:
deponens
reperi ut pula gero gerens, gemo gemens, tero lerens, . .. ... _ -, ,-aliquosni'torconlingere ranibs,
^serosereris,ruo ruens, slruo struens, alb alens,colo co- • Et " ' '
infra,:, . ...
lens, etno emens,lego legetis, premo premens,.cano .Nilitur aversi vel-fllum.tangereChristi.
cqnens. Omnia igilur nomina seu verba vel participia Quod,si nilot nomen fuerit, pyrriiichius erit, ut idetn
praedicta ad iarnbum pertinenlia acuto accenlu pro- poeta-: . . _ • ;
nuntiarilegitimagranimaticorum suadel regufa.. Quisfuit ille nitor Mari» ?
807 - - S. ALDHELMIOPERUM PARS II. — TRAGTATUS. 208
El Vi.rgilius,libro qui Pcedagogus praelitulatur : A • ."atque olidoconsuetumvivere coeno.
Reddetur tiiulus purpureusquenitpr. Careo, jaceo, caveo, maneo, lumeo, teneo, vateo, ni-
Sed hic versus nbrt ita scandendus est ul heroicus, teo, fa.ee, paleo, cieo, DOU-._>,
vireo, moneo; pdveo, fo-
quia colbphon in medio et fine relinetur. Labor, li- veo, moveo. llem de teflia : fodio, quatio, redimo,
quor, vescor, causor, irklor, teslot, meicor, rimor, venio, facio, rapio, capio, fugio, cupio, meluo, tribuo,
piscor, metot, gralor, ringor; miror, fruslror, grassor. statuo, polio,jacio, ferio, nequeo.Item verba passiva,
Pafticipia similiter pracleriii lemporis interdum tro- comraunia, e.l deponeniia, quae finali r liilera inpri-
chaico pedicongruiini, uidictus, leclus, caplus,raptus, ma persona lerminaiimr, tribracho eonveniunt, nu-
scriplus, lensus, mersus, flexus, vexus, hexus. Nam meror, temeror, operor, ithilbr, veiteror, dbntinor,
prajsentia et futura significationum panicipia ad tro- modidor, famulor, jaculor, stabulor, comilor, stipulor,
cli-eum perlinentia, ni fallor, non reperi. medicor, et medeor tara primai quam secundoe.con-
D. Troeliaici pedes quo tenore quibusve accenti- jugationis poelae declarant._Sedulius :
bus pronuntiandi sunt ? seu arsis el lliesis qua di- Nec tibi parvasalus, Dominomedicante,^laria
' ' .
visionum formiila dirimunlur, "et quibus temporum Itera Prosper :
lancibus trulinantur? — M. Si trocliaeus exstiterii, Inque putres fibrasdescendatcura medeutis.
acuto accentu proferlur, ut lappa, mappa, napta, B Populor, jaculor, epulor, comilor, spatior, speiitlor,
cirrus, birrus, butrus, barrus, poples, cespes. Si vero moderor, medicor, mereor, fateor, vereor, lueor, gra-
naiiira litiera producitur, circumflexo. accetilu-pro- dior, palior, potior, morior. A pronoiriinibus vero
ountiari lex metrica sansit. Arsis vero recipil tem- vel participiis cujuslibet temporis tribracbiim baud
thesis ut unquam derivatum - reminiscor, quamvis in caeleris
pora duo, el unum, fanum, frenum, gra-
orationum parlibus crebro poematibus inserlum re-
mm__bubo, bufo,Jufus, tubus, limes, stipes, temes.
De ttibtacho. corder, ut iîtur,"et quoniam, etenim, et his similia.
D. Pracdicta sermonum exempla quo accentu pfo-
D.. Expositis disyllaborum pedum regulis, jam ferunlur?— M. Omnia propeniodum acuunluf; et
nunc pedesler deposcit ut trisyllabos pedes juxta quia aiilepenultima accentu notatur, idcirco, ut ar-
pollicitationem prologi.patefacias. _—M. Ili sunt tri- bitror, dub lempora in tribracho ad arsin et unum
brachi, ex tribus brevibus Graece sic nuncupati, pri- ad ihesin pertinebunt..
mae declinalionis : anima, aquila, pedica, palea, to- De nwlosso.
nina, macula, famula, .pateta, hedeta, ulula, galea, D. Da 'raiionem nominum et verborum ad molos-
lactyma, Asia, Libya. Jtem de secunda declinatione sum pedem pertihentem..M. Nomina primifus stri-
tam masculiiia.quam neutralia npmina ad tribfachuin G i ctim et sumriiatim digerere nitor, lam singulari quam
periinentia : dominus, rudius,. calutus, capulus, que- plurali nuinero congeslo, ut mejestas, libertas, lem-
ruias, licinus, puleus, pavidus, palulus, Zepltyrus, so- peslas, paupertds, uberias, sermones, mangones, leno-
cins, triedius, medicus, numerus, rulilus, placidus, lines, prmdones,.tivusmones,caupories,petones, sulotes,
iulus, loculus, modulus, modicus, bibulus,' gerulus, ptmcones, lurcones, doctores, lectores, tortores, crar
gemilus, fremilus, humerus, platanus, lumidus, ihala- brones, rumores. UfProsper : .
mus, fluvius, uleritSfOculus, cumulus, solidus, sloli- Nonfacilespateant s_evisrumoribosaures.
dus; stupidus, tididus, catidus, validus, vatius, moni- Rotnani, humani,,divini, formosi,.fronlosi, selosi, mu-
tus, sonitus_,gelidus, trepidus, thnidus, laqueus, tre- scosi, dumosi, obscceni, cancelli, rostrali, nervosi,
mulus, velulus , olidns_, cuneus, pelagus, geminus, tterbosi, hirsuti, rugosi. Nascilur etiam molossus a
eupidus, nitidus, digitus. ltem neuira ejusdeni decli- .verborum generibus lempore praelerilo perfecto, ul
• nationis
ejusdemquepedis, ut meritum, pretium, gre- __._t.isti, vexisii, prompsisti, sepsisti, repsisli, sculpsisti,
mium, stabulum, sludium, baralhrum, proprium, lo- sculpsisti, serpsisli, et caeiera. A participiis quoque
lium, jugulum, jaculuhv, spqlium, bivium, trivium, tara praesentis lemporis quam futuri oriri molbssus
spaiivm, corium, vilium, speculum. Sic terliae quoque dignoscilur, ut dicenlesdicluri, yivenlesvicturi, ther-
facilis, gracilis, viridis, facinus, tenuis. ']Hgenles mersuri, scindenles scissuri, prandentes pran-
verba similiter ex triplici conjugalione deducta suri, pingentes picluri, tondenles tonsuri. Hic ergp
triJjracho conveniunt. A prima haee suni, ut: nume- pes duplam divisioiiis normam partitur, et acuto ac-
ro, rogilo, macuio, propero, dubito, habito, vacuo, cenlu pronuntiaiuf, et quia penuliima acuitur, arsin
temero, uiulo, socio, gemino, saluro, salio, tolero, le- Jiabere reor lempora et thesin quatuor.
nuo, oneto, btevio, teseto, violo, revoco,limeo,cumulo, De anapmsto.
glomero, radio, rulilo, tiluto, lilubo, solido, vario, tre- D. Quae suiil exempla anapaesticis regulis manci
pido, juguhj spolio, vitio, numero, rogilo, maculo, pata ac subjecta? — M. Haecsunt nomina ahapaesto
propero, memoro, vigilo, supero, er._.co,-quodest nu- suflfagantia et concprdi ralione responderiiia, ulpote
lrio,tetneo, slimulo, similo, shnulo,lapido, crepito; deilas, pielas, benilas, novilas, breviias, letiilas, gra-.
voiito, ctucio, itetq, glacio, maceto, lacetp, lanio, ge- viias, probitas, fetitas, species, sanies, macies, glacies,
nero, agito. Iiem de secunda conjugatione, jubeo, tabies, scabies, seties, facies, acies, el reliqua similia
doceo, soleo, stndeo, stupen.,video^tigeo, tepeo, nbceo, Verum haecpaucuia exemplis. anapaesliciscongruen-
labeo, rubeo, taceo, habeo, vigeo_egeo, cateo, doteo, •tia siifliciant, quia de praediciis nominibus, quae iu
aleo., ut poeta>: tribracho congessimus, anapaestus legitirae genera-
.209 LIBER DE SEPTENARJO ET DE MET.RIS. 1210
tur, tam genilivo, dalivo, ef ablaiivo singulari, quam _A -1 clanculum, fetculum, succinum. Unde Junius, Juveiia-,
nominalivo, accusalivo, vpcalivo, et ablalivo plurali, IisSatyrieu.s, libro lertio:
si masculina seu feminiha fuerint primae et secundae En cuitu viridemumbellam,cui succinamitlis.
declihaiionis, ul aiiima, aquita, pedica, hedeta; iteiri De quo Plinius Secundus physicas rerum historias
deminus, radius, ca.-.-i-S.-Neulraliaautem illa in siu- sagaciierexplananslibro trigesimo sic ait : < Trans-
gulari quidem numero per eosdem casus anapaeslo. padanoriim agreslibus feminis monilium viee suc-
concordant, sed in plurali exceptis dativo et ablativo cina geslantibus. i Et inlra : _ Succinis.(inquit),ihfi-
discordanl. At vero quarta declinaiio casibus discre- ciuntur, caelerum atlritu. digilorum accepta auima
pat, uis.oriUus,fremilus,gemilus,riigilus,redilus, ru- . caloris trahunt in se paleas artblia arida; ui magnes
-ditus. Verba autem lani primae conjugaiioriis quam ferrum, » et reliqua.
terlise, quae in tribracho proposuimus, quando ad Solet etiam dactylus a nominibus /iguraecornpositae
significalioues parlicipiorum Tediguntur, solutione-. provenire, quarido a verborum sigtiificalionibus.gerb
ultimae syllabaein ans aut in ens, anapaesli legibus eifeto componunlur, ul seliget, squathiget, luttiger,
rite_famulabuntur, ut numerans, rogitans, maculans; naviger, flammiger,belliger,floriger, fumifer, somnifer,
propetans, dubitans. fltec verb de teftia : veniens,ut: pinnifer, aliger, ferriger, furcifer, falifer, corniger, cri-
, " pulebroveniensin corporevirtiis; . )B nifer, qrmiger, pomifer, astrifer;. ostrifer, umbrifer.,•
faciens, tapiens, capiens, fugiens, meluens,y~lin Geor- grandifet, buxifet, spumifet, lolifet, lanifet, ut:
gicis : Lanigera pecules et eqoorum bellicaproles.'
Hocmetuenseoelimenseset sidera serva. D. Quadrifaria conjugationum. discrimina pos-
Pprro verba secundaeconjugationis.quae.inJribfaclio sunliie dactyJico pcdi regulariler congruere? —;.
praediximus participiorum signifieaiionibus subnexa, . M. Omnis quidem conjugationum quadriperlita.qualU
nequaquara anapaesto, sed iainbo mancipari cen- tas cpmpetenter dactylo maneipalur, ut verbero,
seo, quandoquidem, slaiu- Irisyllaborum peduin sltangulo, poslulo, castigb, mastico, bassio, pastino,
amisso, ad regulam disyllaborum,redigiinlur, ul ju- mililo, exsulo, peclino, navigo. Ut :
beojubens, doceo docens, ccileocalens, madeo madens, Gensiuinricamihi 'fyrrhenumnavigat_equor.^
oleo olens. Co.mmeo,recteo, remigo, prmpato, advplo, cqmputo,;
D. Anapaesltis qua divisionis formula partilur et-'- ; dedico, confrico. Virgilius :
quo acceniu proferlur?— M. Eidein anapaeslo oequa Et pede prosubigitterram, fricatarborexostas.
.divisio compeiit, quia toiidem- tempora arsis sibi D. Da secuudae conjugatioriis exempla quae.dactylo
— M. Mordeq, tprqueo, hmteo; debeo,
usurpat, quot iti ihesi continentur. Aculus vero ac- suppeditent.,
centus in antepeniiJiimaponendusest, dum penultima G thiseteo, arceo, splendeo, lutgeo, luceo, algep, palleo,
- urgeo; censeo, Iwrreo, lotpeo, polleo, totteo,
naturalitercorripitur. squaleo,
De daclylo. floreo, caneo. Ut in Georgieis:i <
D. Dactylus unde vocabulum nominis proprietate " ; el glauca-canentiafrondesalicta:
sortitus est?—M. Aucioritas Grajcaeinierpretationis Mulgeo, luceo, fttlgeo, rideo, impleo, repleo, tondeo,
daclyl.um digiium nuncupavit, qui iribus articulis spondeo, lerrep, arcpo.
- fohnalur, sic isdem pes lernis syllabis coriiinetur. D. Da lerlise conjugalionis formulas. — M. H_ee
D. Dicito dactylici pedis exempla ad eumdem re-" • sunt alertia conjugatione verba veiiientia,ul desero,
- gulariter congruentia. — M. Nomina
primilus brevi- dissero, assero, insero, consero, degero, ingero, sug-
fef ponendasuni, ul fibula, fabula, alea; unde aliter, geto, aggero, aslruo, deslruo, insltuo-, alluo, confluo;
calculus, et lessetis ludens per aleam. 'Area, ~arclea, induo, exuo, inibuo, dituo, etuo, obtuo, conteto, pro-
simia, vernula, garrula, tippula, lessera, ftslula,,casiu- lero , impelo, compelo, ingemo, perslrepo, excolo,
la, calculus, luridus , squalidus, Itorridus, frigidus, describo, dirigo, convelio, advehp, contraho, teltaho.
_ humidus, aridus, catbasus, Caucasus, Mmnahcs,frivo- D- Da quartae. — M. Futcio,, fatcio, sat.cio, audio,
•
lus; cernuus, citlleus, cmrulus, annulus, ut illud-.. punio, mugio,sopio, sancio, ptutio, gartio, finio„ser-
- D nio, munio, exeo, hinnio; mollio, sepio, accio, smvio,
epithalamii :
Annuluse digitis tollatur mollibusasper. ambio, linnio, bullio, gestio, nultio, veslio,,dormio,
Quaedamex his principalia sunt, et primae posiiio- ' condiq, hautio, vincio; seniio.. Item in r termihata, .
nis, ut Allia, lessera, Caucasus._Quaedam epitheta, criminor, demoror, suspicor; auspicor, corniccr, iemu-
qua_-nominihus copulahtur, ut garrulus, squalidus, lor, atbittot, ptmliot, otdiot, osculot, nundinm; glo-
luridus. Ii.eni popultis,si ad arborem pertinet, dacty- tiot, graiulor, muheror,.molior, macldno)'_ptmstoler,
lus est, ut: . . parlior; sbrlior, largior, blandior^ mentiot, Sic pas-
PopulusAlcidaegraiissima, vilisIacclio. _ siva sopibt, sepior,fulcior_, acciot, ambiot, et rejiqua.
Et-quarto libro Georgicorum : •-'.-. Participia. dactylo congruentia uspiam reperire ne^
QaalispopuleameerensPhiloineJasub umbra..- quiveram, exceplo praelerilo tempor.e , _ut deditus,
Si poputusplebs est, triljrachys erit.-ut: edilus, tiaditus, indilus,addilus. Nam tcmpus parlicipii
- vMoresel siudia•el populosel
praeliadicam. praeteritum triplicem coiitiiietregulara, in lus ut
Iiem neulra, -itvmculum, simpulum, serpulum,symr scriplus, sopilus, fullus, accilus, seplus; aut in. siis,
bolutn, cgmbalum, i.y_.i_varium, sarculum, nabulum, occisus, visus, mersus, tersus, sparsus, ihissus; aut in
lilium, spkulum, eritiiutum, Ttisculutn , plusculum_ xus, crucifixris,complesus adnexus. Fuliira vero parti-
21i S. ALDHELMI OPERUM PARS II. — TRACTATCS. 212
cipia qualibet significaliorie veniCnlia, si penullima i.A labam velabat,titamuslitalislitabamlitabat.VMePeT-
naluraliter producuntur, circumflejto accentu prbfe- sius Flaccus:
runtur, nl scripturtis., lecturus. Si- autem posilibnes '. . admoveamtemplis et farre lilabe.-
longa fueririt, acuuntiir, ul'audiehdus, sarciendus; ' Apassivo litamutflitaiilut, ' lilabat, et futurum/i_a6pr;
et neutrinh dactylo snffiagabiiur, Nam sequis divi- Prosper: . -
sionutii-legibus dirimuntur arsis e't lliesis tenipbre Et de virlutum munere sacra litat
' ' ' -
bino.iet binb. Vjrgilius : .
-•'•'-• - ; * De amvhibracho. Sanguiriequaerendireditus animaquelitandum.
t1 '
D. Quare-vocitalus esl amphibrachy.s ? — M. Quod Secunda itidem conjugatio iisdem linearum trami-
ex ulraque parte brevibus ambialur syllabis, sicut iibus amphibracbo concurrit, ab ea duntaxat sermo-
amphitapete genus vestimenli utriiique villosum et num.serie quae in Iribracbo superius coacervavimus,
liirsuluffl dicitur, et amphiiheairum ubi alirinsecus ut docemus, d&cebis,docebam, docebat. A passivo do»
svienicorum ludibria bislri.onumque ridiculosa com- cemut, docenlur, docebar, et fuluro docebot. Sic fe-
xneiita ,exercentur,etpraesidente agonotliela theatra- iieo, voveo,jubeq, moveo, moneo declinanlur. Inchoa-
les pancraliariorum pompae in scammate palaestrico tiva sjniiliier veiba lertiae coiijugationis- a radicibus
peraguntur.' Ergo &p.'"iutrinque, ^p«xu? brevis in- B secuhdae cohjiigalionis pullulantia -arophibrachym
terpretalum dicilur., ri.le generabunt, ut tigeo, rigeseo, tepeo tepesco, slur
D. Da exempla ad amphibracbym periinenlia. — peo stupesco , labeo 'tabesco, niadeo madescb, rubeo
, M. Haecsunl nomina primae declinalionis, eamdem rubesco, caleo calesco, lumeo tumesco, nileo nitesco,
pedis regulamastipulaniia,ut cotona, cariria'lacerna, (tceodcesco, vireo viresco.
acervq, acetta, arena, atisla, papilla, mamilla, capel' D. Potestne amphibracliys a parlicipiorum signi-
la, calenii,popina;.culina, qqtutca, tabella, quereta; lleaiionibus oriundus his regularum sanctionibus sub-
locusta, marisca, rubela, pltarelra, camina, sagitta, jugari?—M. Praeteriium et futurum participii tem-i
loquela, medutla, medella, .iaberna, caverna, caletva,. pus non repr.refragari, ul amatus amandus, litatus
laiebra,tetebra. Idem iiiasculina : ca».e..is, caminus, - lilandus, necatus necandus, cavalus caiiandus; sie do-_
caninus, egenus,opimus, alumnus, eburnus, coihurnus, ceridus, moveridus, fovendus; sic tegendus, terendus__
' _
togatus,anhetus, libellus, amicus,iniquus, propitiquus, gerundus, serendus.
ptofqnus,bcellus, dvitds, subulcus, bubulcus, cinmdus, J). _?Lmphibfachjrsquo accentu pronunliatur? —
Quirinus, tumuttus, tyrannus;severus, hqnestus, trium- M. Si pennllima posilione longa fuerit, acuitur, ut
phuSf^cachinms, capillus, lapillus, Latinus-, amatus, marisca, nqverca,madasca, ladasca. Qiiod si naluraliter
ftmmhiis; agellus, asellus, inagisiet, piinistet;equeslet; G ( penullima producitur, circumflexo accenluproferlur,
pedesiet,sequesler, sihisler. Item neulralia : triacel- ul cqrina, calena, camera, rubeta.
lum;metallum, cylindr-um, aralrum, sacellurit, tro-. D. Qua divisionis formula famulatur? — M. Cum
pmum, talerilum, frilillum, iupercdl, tribunal, qua-' ' praedictis pedibus rion servat parem divisionis regu-
dranlal, minutat. Unde Juverialis libro xiv : . ' la.m, sed triplum condiiionis incremenlum cdiilra
' hestermimmedio servare minuia!; simplum temporis detrimenlum repugnat, dum arsis
Seplembri. ; , .. , ..
corilinet unum, et thesis tres. .
canistrum. •_.-.' , .
- De amphimacro. ~
, D. Da verborum quoque exempla conjugationum
Graeci . D. Luculeninm ex.emplar et evidens indicium am-
ûalitatibus cpllecla, quas synzygias' vocant; — 11. Alntilas, iri-.
phimacroque conveniensprofer.
.congerere quaeso, ne pigeat.— M. Sgluto,sagitio,
. nitas, unilas, charilas, caslhas,vetiias,oibitas,sahcii-
sagino,ut poela, : ."•..
tas, leni-
, Npnparvam surno saginam. >> dignilas, ciatilqs,qualitas,quanlitas,densitas,
-Etinfra;. . . .:\-"" tas, cmcitds,siccitas, civilas, vililas, latgttas, vastilas%
;- . .... suavilas -, totvilas. Solinus in Collectanea retuin
•-. Pesupei. ex ajtpyirides exspecta sagirias..
U memorabilium, de paniliera : « Nec terreri (inquil)
Orosius in. prosa iiistorica: t.Infornie.(inquil)prodi-1
esiCreiicuin nisi sola oris torviiate. J jEquhas, falsitqs, sanitas,
gium Gneeioe,luniinibus saginabant,»id vanilas, rarilas. Eodem modo in
Minblauru.m. Sie/ionpre.-colori», laboro ,adoro,,requito, firmitas, pauciias,
te- plurali numero inveniuntur, ut margines; cardines,
anlielo,te(ulo,cprusco"cachinno~,. - inesco, inundo,
lacesso, quiesco, ctuentp, secundo, furfures, fomites, cespides,i;ttsp\des,termite's, slipites,
dundo, capess.o,
reeondo, saburro. Ut Solinus popliies, remites, mutices, sandices, ,et- similia.- Ita
pmpago, recuso, gelasco,
de gruibus ail: c Sublatisque. lapillulis ad. modera- quoque singulari pontifex, atlifex, carnifex, autifex,
saburranlur. » Virgilius: . , exstipex qui et atuspex, opifex vero anap_esto compe-
aam gravitalem tit. A verbis autem exempla ampbimacro competen-
saepelapiljos.
Ut cymbfeinstabilesHuClujactante subufrairi tia prima persona invenire nequivi, nisi-forie finalis
Tollunt, •__ . syllaba authenlicis iliusirium poetarum exemplis re^
Fdtigo, ut:. pei-itur produei. Virgilius:_ .
noctemquediemque fatigant. -
Horrendum el diclu videomiserabilemonstrum.
Orilur etiamidem pes a verbis primae.conjugationis, E.talibi: -.-.••' ' . - • ,
ûae in pyrfhichio jam congessimus, his personis : Teucrosquepenates.
'
vocamus vocatis.vqcabahi vocabat, vetamits velqtis vt- .Cpmriiendo-sociisj
'
231 : LIBER DESEPTENARJO. ET DE METRIS., '214
Sed hoc auetqritate polius quam raiiene valel. Narii JA nocturnusquevocat clamoreCilh_eroD..
iri-c-eteris personarum decliriaiionibus ampliimacrns Nycticotax noclurnus corvus dicitur. Hic ergo"' pes in
crebro insertus adnotatur, iit cpngiobas cpngtobanl, sescupla divisione est. . .
- - " "
atribulasambulant, cursitas cursilant, somnias somnianl, , ,D_e paliinbacchio,
" D. Ob quam rem ariiiliaccbius vel palimbaCcbius
basias basiant. Ut Gvidius': . . .
Dulcequiescenti basia blaudadabas. dictus est.? — M. Ahiibacchius contrarius bacchio,
sicut antitbeta conlrappsita, ,et Aritiehrisius cbntra-
Expias expi-nt. Oritur ei a teriia ,'conjugaiione pro-
ducla in tertia persona plurali, ut- farciunt, sarciunt, rius Cliristo.; palimbacchius vero itefiira.baccliitfs re-
immutala vocari digrioscilur.
tinniunl, Itimiunl, sopiutil,sepiunl, sanciunt, bulliunt ciprocis vicibus syllaba
acciunl. A participiis liihilominus tempore praesenti _D. Da exempla a nominibusvenienliaet palimbac-
im- chio compelentia. — M. faatuta; fotlunq, pmsura,
ul
gignituf, ierrilqns, basians, amplians, expiqns,
buens, induens, ea.__e.is,.a__i_.ie«s, garriens, prurietis. tonsuta, bascauda, Aurora, ut:
D. Ainphimacrus unde. vocabulum sumpsit ? — , Aurora in roseis fulgebat Iutea bigis.
M. Quod ab utraque parie Iungis syllabis.circumclusa Captura, feltiia, maiuta, tasuta, sltieluta, bastetna,
brevis cingitur, nain. /MCKJSK longa, ei macrolqg:a petsona, fixuia;pictuta, faclura,_scripiurq,censura, cas-
~ :B W«, fartdgo, Catthago, sattago, mrugo,salsugoffer^
loriga sententiadicilur. *--. .'".<-_
D. Qua divisionis specie idem pes sequestratur ? tugo, lanugo, prurigo, ulhjo, caligo, formido, fiscella,
— M. Amphi.macrura-sescupla divisione pariimur, , tessella, umbella, lanterna, regina, Europa;urina_, fot-
arsis etlhesis bina et Lrina iemporum interca- -mica, lestudo,autmum, pbtlentum, satniehtum, elec-
quia
pedine dirirnuntur.
- '.;.'• irum, anliquus, argutus,c'risialus quod tamen parli-
De_ bacchio. . cipium est sineorigine verbi, ut: .'
B. Dicfloexempia ad pedestrem bacehii regulara ciistatusAcliilles, "_•
id esl crisia el cbno galeatus, vitiaius; versutus, cor-
pertinenlia.-r-M. Volutilas, vpluplas, facullas, potes-
nutus,netvosus,ftbntosus, squamosus,exosus, bdrbdtus,
tas, Iwnestas, juvenlus, senectus, ei propemodum cerritus. Unde Ilieronymus': « Floccipen-
omnia nomina primse ;vel secundi_e.cpiijugaiio.nis, larvaius,
deriles (inquit) imagines umbrasque lafvarurivqVa-
qu_e ad ampliibracliym superius accumulaiiiesicaler- funi "natufa esse dicitur' terrere parvulos, et inan-
vatim congessimus, Iiaeceadem versa vice bacchium
gulis garrire lenebrosis. i _Sic p'auxillus,tantiltus;
yeformabuntin caeteris casibus, ejcceplo nbminativo, '
iaxitius, cultellus; quorum primiiiva s\mi'Pqulus,
aecusativo el. vocaiivo siugulari, et genitivo piurali, '
palus,falus, tanluSjCidter.
ulpopinm, culinm, rubetm, popmds, culinas, rubetas, '6 . D. Da verborunv regulas quae palimJjacciiii iegi-
popinis, culinis, rubetis. Sic masculina :. collturni, bris pariler adrainieulentur. — M. Conclamo, des-_
triumphi, ttjranni,et reiiqua-. Eodem modo babchio exsullo, obsecro; ad-
concurrunl quae sequuhtmyut Kalendm, cathedrm, quamo, teclamo, jejnnb,'ihsuUd, ul: ,
cicutm•';cicadm, liqrm, iabellm, pqlenlm,patellm, olivm, juto, Efcontado;cohjurb,petjuto,
conjurati veniunt ad ciassica venti.
tagenm, fenestrm;sagihm, Sibyllm, supinm, columbm, Comtriendo"desudo , defendo, exlendo, impingo, de-
palumbm_,columnm, podagrm, Miner.vm, modeslm, ptomo, exantlo, id esl, exhaiirio; nam rolaprilei ex-
moleslm, farinm. Sic et masculina, ut benigni, ma- liausloria antlia yocatur? Ponslei.no,
emungo, invergo,
ligni,saligni. Virgilius-: desterno, conveclo, compelld; deltudb,i;ompv.ngo,
salignas
- '
Umbonumcrates. • conlundo'; impendo, ultiscot, petcoritot, coniempldr,
papyri, phdselli, lacetli, ctuenti, suelli, miselli, tribuni, ifascot, peyfurigot,mnpleclor, nanciscor, indignot, in-
__grilosi, pusilli, pupilli, lupini, matiti, silari, juvenci, firmor, coinmenJor.liairichoativa squalesco,-algesco,
caballi, coculli. Sic et neutra, ut theaiti, sepulcri, hmrescb, frondesco, fulgescb, ignesco, lutgesco, ta-
flagelli, labetli, ligilli, frililli; sacelli, maceM..Haecin tesc,o._tottesco, totpesco; canesco, flotesco, leniesco,
-
genitivo quidem singulari prsedictis respohdeht ;.sed quod Valerius a prima conjugatione orlumi tesiatur,
nominativo, accusativo, vocativo plurali discrepant, D, quod lenla lentas lental, quod rarp coiuingit, ut ama-
quia in his casibus denuo ad arhphibraehym redire sco, lavasco, gelasco.
, noscuntur. Sed haecde pnma, el tertia cohjugatiorie particu-
D. Baechius unde appeliatus est ?.— M. A Baccho, latim depronipsimus:, quaridoquidera de securida
qui et Dionysius vocabaiur, ipse et Liber JPaier, unde conjugatione in prima pefsona indicalivi mbdi anti
sacra quaeLibero a bacchantibus )ilabantuf,Liberalia Jjacchiris haud facile reperiri potest, quamyis iri .cae-
et Bacchanalia necnonet Orgia nuncupari veJerum teris modorum et temporum declinationibus ascisca-
. antiquitas verae religionis
' deereveral.
' - expers De quiluf. Nania veibis.quar._a corijugationis quai Iri dac-
' " ' ' '
JbiisVirgilius: -, tylo superiusi)exuimus,palimba.ccliius infinitivo modp
qualiscommotisexcila sacris briuridus exstat;. ut. sppire, saitdf.e, accire,- bullite,
ubi
Thuias. " ' audito stimulanttrieterica Bacehp-
Orgia. hinnite, fatcite, sarcire, haurire, gestire, sepire, am-
Idemlibro vi: ....--. bire, et caetera.. Participia quoque ,'futurl lemporis
Illachorum sirmilans.Evanthis.Qrgia; . pfaedicti pedis faraulalum m_inl.me.repudiant, ut rec-
qua? Graece Nychthelia vpcantur;. id_est,.nocturna. - tufus, mershrus, smnptutus,misiutus, leclurus, actu<-
Unde Virgilins.: rus, vjsurus"'Si& et passiya,sigriificalione,-utmergeji;
213 S..ALDHELMI OPERUM PARS II. — TRACTATUS. 216
dus,sumendus, millendus. Atvero regendus,legendus, i, 4 tertia conjugatione, ut docuerim, timuetim; viguetim,
agendus, vivendus, ampliibracho^roancipaniur. Qua.- '.- habuerim, stupuerim. Ut:
dam parlicipia praeterili temporis palimbacchio sup- )- Sicca peregrinas slupuerunt marmora plantas.
peditant,,ut compaclus, infectus, mactatus, gestalus,s, • Seanditur «as stupu, dactylus; paluerim, laluerhn,
deltusus, retortus,, perpessus., depressus, adnexus,'5, slatuerim, ut :
complexus, defixus, conlrifus, consultus. Sed attrilusrS Nam statuit genitor rerum;
et consultus el nomina sunt et parlicipia ; ubi autemn rapuerim, tribuerim, metuerim, nequiverim. Nam e m
;. pemiliiriiosubjunctivi raodi temporeperfecfo praeterito
regula participiorum fungaulur, Virgilius' declarat di-
ceris: semper corripitur, ut Prisciani aucloritas approbat.
. etsulco attrilus splendescere vomer. D. Da divisionis et partitionis. qualitatem. — M.
Et rursus idem : _Squa discretionis formula proceleusmaticus discri-
Iucousu.taeabeunl sedemque odere Sibyll_e. miuatur. Idcirco. arsis et thesis ocqua syllabarum-
Komep vero est ubi dicitur : t Ex totius senatus-'<- trutina et aequiparante lemporuni exagio pariter-
consullu decretum est. > Et Plinius Physicus : t Gre- ponderabuhtur, hoc est biho et bino. -,
terum (inquii)' allriiu digitorum accepta caloriss D. Quo tehore proceleusmaticus profertur. —.
anima, > et reliqua. ] M. lndisrupta etinconyulsa firmitatis.censura seniper-
B
D. Quo accenlu palirtibacchius prdnuntialur? — aeuitur. ' '
M. Si penullima positioiie producitur, acutura ac- De dispondmo.
cenlum habebit, ut devextts, congestus. Si vero natu- D. Q.uae suui nomina ad dispondaeum riie con-
rarum decreto proteleiur, eircumflexa prosodia de-. . gruentia ? —. M. Servalores, prmceplores,bellalores,
scribitur, ut indulus, exutus, imbutus, obrulus, expto-; oralores, paslorales, mlernales, immortales, infelices,
sys,,-complosus,corrosus. scrulalores, diclalores, metcatotes, piscalores, rpgna-
' De proceieusmatico. tores, curalores, luclatoies, rimatores, audilores, nu-
J). Enucleatis igjtur trisyllaborurn pedum regulis, trilores,venalores, vespetlones, id est, fossarii qui cor-
operae pretium reor ut telrasyllabos pedes, sicutt pora humanl; unde Orosius :-« Per vespellones (in-
pregfationis ordo spQ.pond.il,exaniussim digeras. —. quit) iri Tiberim tfactum est. » Verbaquoque lara..
5|. Exeroplum pedum sequenlium cursim et particu- praeterili quam fuluri. lemporis his regulis opitulanr.
latim propalanda censeo; siquidem de disyllabis pe- lur, ul mulcaverunt, sulcaverunl, stipaverunt, sudave-
dibus, quorum exemplar aliqnarttula explanalione, turit, illexetunl, pettexerunt. liem fuluri, conquassa-..
uteunque digessimus, pfaedicli lelrasyllabj pedes re- bunt, humectabunt, exanlla.bunt, resultabunt, et reli-.
supinis el reeiprocis varietalum vicibus componun-, Q C qua. Sunt itideniidem nomina verbalia in ttix desi-
lur. Deniqub Jiaecsunt nomina ad proceleusma.licum nenlia feminina, sicut.masculinain tor terminaiilur;
perlinentia,-qui pro geminala pyrrliichii vicissitu- sedfeminina dispondaeomahcipanlur,-mascullna vero.
dine singuJariier positus duplic-atumrevolutionis of(i- correplione ultima. syllab.e epilriii quarti subjectio-.
cium et recapitulaiionis seriero cpntinet, crocotuta,. nisjugum ferre non recusanl; \_xindagatot indaga^.
animula, miseria, tnemoria, Ilalia, qnamvis per ecia- trits, collaudalot collaudatrix, declamalot declama-.
siri producatur, apicuia, canicula, avicula, fidicula, triz, sufftagalor suffragalrix, exaltalor . exaltalrix,.
puticuta, crucicula , betievola, malevola ,lapideus, commendalor commendatrix, commenlalor. coinmepla-
equuleus, aculeus, itinera, -fdcinora,-pelagicus, pueru- trix, quod oritur a verbo commentor commeniaris
lus, mqnipulus, quod nomeii in dactylico hexamelro. commentalur ; unde et commentumet commentarium.
integrum non congruit, idcirco saepissime a poetis Inflammatrix, insultatrix, dispensalrix, assentatrix.
per syncopam vocalis u exploditur. Sedulius : . Unde P.rosper, cum de crimine adulationis loquere-
Portantes nosiro Ghristo venienle maniplos.. tur, subjunxit dicens:
_'' ' Lingua asseniatrixvitiumpepcantisacefyat.
Virgilius
non ore soluto • , Oriiur etiam a participiorum significationibus prae-
Immuhdimeminere sues jactaremaniplos; ,.|) dicii pedis regula, ut conlotquenies, itnpingentes, suf-
geniculum, lalibulum, patibuium. Solet etiam inter- fraganles, allegantes, relrudenles, jejunanles, exsudan-
dum proceleusmaticus a lerlia declinatione per obli- les, emnngenies, fecundanles. ita fuluri, truncatuti,
quos casus dalivo et ablalivo progigni, ul nemoribus, sulcaluri, surrecluri, poriecluti, submetsuri, posses-
operibus%oneribus, laieribus, comitibus, segelibus,.ci- suri, concessuri.
neribus, steteribus, pecoribus, leporibus, generibus,, D. Daratioiiera accentus. —. M. Dispondaeussem-
gtacilibus ,, facilibus , dgilibus , letetibus , veleri- per aculo accentu profertur, dum arsis et thesis
bus, procetikus. Genera verbprum concordi suf- aequali lemporuni discrimine dirimunlur, hoc est bis
fiagip proceleusmaticiregulis olisecundare rioscuntur, qualerno-
ut misereor, opilulor, arielo, humilio, aperio, operio, De diiambo.
reperio, sepelio. Unde Prosper elegiaco versu nori, D. Quaesunt nominum exempla ad diiambum peni-
desonam' prolulil sjllabarum regulam dicens: nentia? — M. Haec actutum prompta depromere non
Filque novusvita. me perlaesum' pigebil, ulpele pafernitas, enoimitas,
Suljjunciivus quoque.ieiiipore practerito.perfecto pro- iniquitds, propinquiias, fidelilas, profundilas, severitas,
egierjsinEilicp sufftagaiur., a secuiida dunlaxat vcll ferocilas, atfocilas, acetbitas, Latinitds, procacitas
217 LIBER DE, SEPTENARIO ET-DE METRIS. 218
inahilas. -Verum baec nomina A - ' De antespasto.
benignilas, cttpidiias,
tertii ordinis in singulari numero secundum regulam D. Aniespasii quaeso proferanlur exeinpla. — M.
casualis form_e peniaptola esse noscunlur, plurali Arenostts, lacertosus, querelosus, lapillosus, latebro-
triptota. Ilem hmgines, origihes, hitundines, harun- sus, cavernosus, lenebrosus, cotonatus, caplllaius vel
dines, propagihes, voragines. Verba similiter iem- capillosus; sic venenosus, papillalus; puludatus, i'd"
pore praeterilo plusquam perfecto his legibus subest, paludamerilo togatus, catenatus, pharetralus, pa-
dunlur, ut amdverant, ligaverant, necaverant, puiave- lumbinus, cotunibinus.
ratit, lilavetahl, rigavetanl, negaverant, et caetera. D. Haecnomina seu participia cui formae casuali
D. Qij_eprosodia tenoris in diiambo statuilur ? — aptabuntur? —-M. Omnia pentaptota'esse. veterum;
M. No"mii?aseu verba diiambo mancipata acuuhtur auctoritas declaral.
quiilemut dispondaeus, sed in hoc discrepare cer- D. Da exemplade personis verborum aniespastb
nuntur, quod disppndaeus in penultima, diiambus congruenlia. —_M. Amabam amabaiis, amaremus-
vero in aritepenullima acutufn habebil accenium, et amarelis, lilabamus litabalis, litarem litarelis, necaba-
caelera gravabunlur. mus necabatis, necaremhs necaretis; sic negabamus.
'
Dedilrocltmo. negabaiis, favebamus favebalis, emebamus emebalis;
D. Daformulas exemplorumquibus dilrocliaeiregula **serebamus setebutis, ageb'amusagebalis. Iia iu caeteris
.compelenler clarescat. —il.Carlilaô, cdniilena, cel- modorulh temporibus et personarum declinationibus
situdo, altitudo, gippitudo, lippiludo, longiludo, lali- ejusdem pedis formula crebro reperitur iuserta;
tudo, fortitudo, magnitudo, crassiludo, spissitudo, quam singillatim evolvere et universaliler. enudare
mgritudo, pulchritudo, lurpiludo, forlitudo, recliludo. taedel. Nam aliler in parlicipiorum decIinationiJjus
Haecomnia pentaptoia. Excipitur canlilena quod tri- antespaslus indagalur, tempore quideiri pr;usentl
ptotum nomen est. item de secunda declinaiione, ut a forma inclipaiiva per genitivum sihgularein, ut ni--
publicanus, Tusculanus,' passerinus, anserinus, appi- tescensnitescenlis, rubescens rubescenlis, virescens-vi-
dqnus, ruslicanus, Claudianus, Adtianus, indsculinus, _ tescentis, madescens madescentis, tigescens tigesceh-
femiriinus, Gaditqnus, Qallicanus, Fotmicinus, Maxi- tis. Sic tempore praelerito et futuro per genitivum.
minus, bombycinus, derivalum nomen epitheton a pluralem, amali amatotum, necali necalorum,. litdti
bombycibus,id est vermibus quos setes vulgo nun- lilalotum, amandi amandorum, necandi necandotum,
cupant, unde serica-vestis lestis filorum stami.nibus lilandi litandoium.; sic docendorum, legendbrum, r~e-
contexitur; ludibundus, itacundus, fraudulenlus; pqm- gendotum, gerendorum. - .
pulenlus, cotpulentus, vinolenfus, metulentus, princi- > D. Antespaslus quo accentu proferlur ? — M. In-
patiis, paludalus, id est paludamento indulus, sicut lerdum acuifur, ut tepescentis, tabescentis, acescen- .
togatus toga vestitus dicilur. In verborurii quoque tis. Nonnunquam vero circumfleclitur, ut paludatus,
modis.et personarum declinationibus ditrochaeus re- palumbinus, columbinus, Harum aulem reriim ratio
perilur, ul castigamus, leclitamus, irrogamus, subro- utfum acuto an circuniflexo prcnunlietur, accentus
, gamus, clamilatnus, fascinamus, paslinamus, rumina- posiiio. vel natura luce clarius manifestant. Hic pro
mus, ut: aequa divisionis specie sequestratur, dum arsis et""
Ilice subnigra pallentes ruminatherbas : thesis paribus l.emporum legibus concordanl, id est
expiamus, sauciqmus, confricamus, sttqngulamus, ternis et lernis. ." •
sciscilamut, machindmut, prmstqlamur. Sic infinitivo iOechoriambo..
'
modo fascinare, pastinate, remigrare. Excipiuntur. D. Choriambus unde vocabulum sortitus est? -—
passiva et deponentia_ejusdem modi, ut sciscitari, M. Quia.ex cboraeoetiambo simpla pedum structura
inachinari, sirangulari, quae in regulam epilrili seiu duplum geminatus constat; choraeus quippe tro-
cundi transire noscnntur. Interdum trochaicae legis - chaeus cognomento iiuncupatur. -
norraulaa parlicipiorum significationibus oriunda D. Exempla cUoriambo congruentia congerere,
constat, ut vetbetandus, masticandus, calculandus, t quaeso, non recuses. — M. Omnipotens, ignipolens,
calciltandus, dedicandus, venlilandus, velticqndus. pinnipotens, qrmipotens, arcilenens, cmsaries, canities,
Sic a tertia vel quarla, ut imbuendus, obruendus, ex- progenies, esuries, glanities, luxuries, _ut in Geor-
ptimendus, sopiendus, satciendus, sepiendus, sancien- gieis,:"
dus, fulciendus,. Lrixuriemsegetum tenera depascitin herba :
D. Da regulara divisionis. — M. jEqua.ditroehaeus lemperies, segnities, calviiies,ingluvies, illtivies, since-
lance libratur, dum arsis el thesjs bis ternis tempo-. riias, posleritas, ul illud :
rum trutinis aequiparantur. Et sit priscorumhesciaposteritas; -
D. Quali. accentu ditrochaeus figuratur? M. Si crudelitas, sedulilas, ebrietas, sobtielas, simplicitas,
penultima positione producitur, acuto accenlu prae- duplicilas, impielas, nobililas, utililas,.callidilas, aspe-
:
notsbitur, ut qggtegandus, digerendus, basiandus. titas, vitginitas. Ut Prbsper in Epigrammatibus :
Ast vero si naluraliler penullima longa fuerif, sine Nec crucisasperitas potuil terrerevolenteih. . .'
amBiguo clrcumfleclitur, ht passetinus, vuiiurinus, Ex his quae tertiae deciinalionis suntperitaptota cer-
qnserinus, et caetera derivaliva, quae superius de pri- tissiine fiunt: quaa auiem quinlae fueriht, ad ietra
mitivis congessimus. ptotam fcrmulam redigunlur.-Iteni nbmina felninini
219 S. ALDHELMI OPERUM PARS II. — TRACTATUS. 220
generis singulari num.ero careritia ad choriambum A aes tinnit, amphora profu.sa bilibit, boves mugiunt
pertineritia, ut exuvim, delicice,divilim, inferim, blan- vel reboant, cofnices butant, cycni desislanl, cicadae
diiice, ptimitim, insidice, exsequim,yeliquim, excubics, fretinhiunt, ciconiae gratulant vel glollorant vel cfi-
htec tetraptota sunt. Sed et nomina prim_e et se- talant, cbrvi crocilant vel croccant, caprae muc-
cundae, quae ad paeonisprimi regulas subterinserere ciunt, canes baubantur vel latrant vel gahniunt,
explanandarum rerum necessilate conslricli conabi- caluli glattilant, cervi rugiunt, citharae sonant, ca-
mur, choriambo riie mancipabinitur per caeleros canis venatica cusnitit, elephanti barriunt velsiridunt,
sus utriusque numeri, excepiis nominaiivo, accusa- equi hinniunt, ferae niussitant, grues gruddant vel
tivo et vocativo singularibus, et genitivo plurali, si gruunt vel grugulant,.gallinae cacillant, galli cantant
masculina, vel femiriina fuerint (neulra vero in qui- yel cucurriunt, galvae fringilliunl, graculi griciunt,
Jbusdam easibus discrepani), ut justitia, Imlilia, spur- hirundines irutissant vel trissant, hyenae hirriuut,
citia, mceslitia, Irislitia, munditia; ilem purpureus, Iisedibalant vel belant. Jupiter tonat (nt fabulaefin-
cmrvleus, discipulus, egregius, tegilimus'; item auxi- gunt), infantes vagiunf, leones fremunt, lynces bir-
lium; av.gurium, dissidium, concilium. Oritur etiam cant, leperes vagitarit, Iupi ululant, littora mrirmu-
choriambus a praedictis nominibus quae superius rantj, milvi lugiunt vel vigilanl vel Juriunt,. meruli
edidimus oirii de daciylo niteremur comminisci, il- B zinzitanl, muslelae dindrant, mures mintriunt vel
Jius dunlaxat qui ex gero vel fero cbmporiunlur per muniunt, nocluae cucubiunt, olores dfensiiant, oves.
obliquos casus,.ut paulo ante promulgamus, ul seti- balant, onagri vagillant, paluhibes raueitant, passe-
ger setigeri, ros roris, squamigersquamigeti; sic lani- res titianf, parri tinniparit, pavi paululant, perdices
get, totniget, lucifer, umbrifer, furcifer. cacabani, pulli et pueri pipaht, pantherae cliauriurit,
D..Hune-nedem quibus divisionum speciebus par- pardi feliunt, porcelli grunniunt, porci grundiunt,
timur ? — M. Êquis iemporum discerniculis. • ranse coaxant, sturni parsitant, sorices denlicanit
D. Da examplar a verborum personis diremptum. serpenlesîbilanl, silyaeslrepuril, turdi socciiantvel
— M. Secunda persona singularis niimeri, etlerlia faccilant, ligrides raccant, tubae elangiunt, tauri
pluralis, legilime deeiarat, ut conglomeras conglome- raugiunt, vultures pionpant, venli flant,'. vel tre-
rant, ingeminas ingeminanl, prcelitulas prmfilulant, riiunt vel sibilant, ursi urgant vel saeviunl, vulp.es
acceleras acceleranl, commemoras cornmemorant.Sic ejulant, verres quiritant. Item bomines loquuntur,
participia inslantis temporis. cbngtomerans, ingemi- fuslici jubilarit, et reliqua sifnilia. H_ec genera.vo-
nans, ptmlilulans, etcaetera. cum non ad ionicum pertineburit, sed discretionis.
-. De ionico minori. gratia prolata sunt.
D. Quaenomina seu verba ionico minori competunt ? C D. Da verbcrum exempla iohico minori subdita.—.
— 11. Ionico minori hujuscemodi pauxillula. suffi- M. Sumuntur a verbis primae' conjugatioiiis, quae in
ciant exempla, ut rapientes, populares, seniores, fu- tribracho edidimus, tempore fuluro, ul numetabritit,
tibundi, rubicundi,,vetecundi, motibundi, rudibundi, rogitabunt, gtotrierabunt, sociabunt, temerabunt, itia-
id est rudentes et boantes, nam rudilus proprie asel- culabunl, dubilabuhl. Sic et infinilivo tempore prae-.
lorum asinorum est, ut poeta_ senli a passivo, numerari, togitati, glomerari, sociari.
Linguaque rudenti edidit.pecualeloquelas. Veniunt a tertia conjugatione tempore praeterito
Et quia apta 'se vocis occasio praebuit, hon mpdo irnperfeclo, veniebant, capiebant, rapiebant, polie-
propler strucluram peduhi et raiionem metrorum, bant, meluebanl, tribuebani. Ita quoque a pariicipiis
verum etiam ob differentiaui vociirri et discretionem lempore praesenti, ut numerantes, glomerantes, litu-
sonorum, non absurdum arbilror quadripedum et lanles, polienles, slaluentes, jacuiantes, modulanles,
volucrum et reptilium voces cum generalitate plurali- spatianles, speculanles, et reliqua.
tatis et specialitate siugularitatis subliliter dirimere, D. lonicusmlnor cui divisioni famulatur?—• M.
siquidem vocis qualitaiem quadripertilam esse tam Ad duplam divisionis regulam pertinet.
pbilosophorum quam grammaiicorum aucloritas pro- D. Die ergo utrum arsis aut thesis in temporum
"
palavit: arliculaLam,inarticuiaiam,liitcralam et illit- distributioiie palraam victoria promerebitur.—ti.
teralam; quamvis alii duais esse.vocis species atte- Thesis procul dubio quatuor temporum eurricula
stentur, hoc est articulatam et confusam ; nam arti- gubernat, et arsis duorum.
culata liominum tantummpdo est dicla quod articulo D. Uride boc evenit? — M. Quia ultima aeuitur et
scribenti comprehendi possit; confusa cst quae - antepenullima gravalur, ut pqpulanles, macularites,
scribi non potest. gtoinerantes, nutnetanles, veneianies, et omnia prope-
t>. Pande exempla vocis confus_e de diversis re- modum verba primae conjugationis quaein tribracho
rum naluris congesta. — M. Haesunt speeies vocis congessimus, cutn ad participiorum significaliones
confusae, ut majorum, auctoritas tradidit. Nam apes derivantur, ionici minoris Iegibus subdunlur.
ambizant vel bombizant, aquiiae' clangunt, anseres , De ionico majori.
crinciunt vel Irinsiuiit, aves lninuriunt vei vernant D. Da regulas ionico majpri rile eongrueiites.—M.
vel vernicant, accipilres pipanf vel pipilant, anaies Glemenlia,sentenlia, concotdia, discotdia, prudentia,
_ teretissant; arietes trissilant vel blaterant, asini vecotdia, vesania, dementia, Getrndnia, Saxonia, coh-
oncant ,vel rudiunt, apri frehdunt, arma crepapt, tentio, cdnventio,possessio,confespio,insania, infamia,.
221 ."
LIBER DE SEPTENARIOET.DE METHIS. _ .' 222
cohfectiOfdefectio,refectio, ptoteclio,virguncula, fornd- A sis octies semis continef, ef ihesis quater semis, id.
cula, cunebula,paupercula,maleriera,matercula, ma- est duplum leraporis augmeniumarsis usurpai, et,
jusculu, cermculd, vulpecula, veprecula,nubeculq, tner- simpluni thesis gubernat, qiiia sunt qua.tuor conlra
cedula,,ficedula. In Iiis quinqrie norairiibus e produci- • duo. ...
tuf, tft Priscianus, libro m, commenlabaiur. Ex his . _ D. Da regulam accentuum; — M- Ionicus, major
primae deciinationis nominatriptotasuntin singulari, in oranibus ofationum pariibus acuto accentu in an-
tetraptotain plurali. Quaaautem de terlia declinalione tepenultima titula.bitur; i'dcirco,arsis, ut diximus, 1
aa regulam ionici majoris decerpsimus, in singulari geminatb triumphorum tropaeo coronabitur.
numero pehlaptota' sunt,' in plurali triptola. Iiem De pmone primo.
.riiasculina vel communia triplota uirrique numerq, D. Restant epitriti et paeones, quorum exemplar
Ut mirabilis; iaudabilis, affabilis, 'ejfabUis.Virgilius : nondum comroenlando propalaveras. — M. Foriiiu-;
Nec visufacilisTtiecdictueffabilis, - ~- las paeonis primi pedeteiitim expedieris nullatenus
spectabilis, triplaUlis. Sedulius.: compereridinabo, .cujus «xempla summalini conge-
Quodsii_ipIextripiieet,quodque esttriplabilesimplex; rere.nifar, ul cclesiq, justitiq,'imlitia,'4ftiilia, luxu-
rairiusculus, rumusculus, quod est rumoris diminuti- ria, spufcilia,- ndvicula, clavicula, lenlicula, patii-
vum; :{tdlei~culus,laleiculus; nam paterculus poeon B cula, dulcicula, assecttla, coticuia, gralicula, Auso-
secundus esse -dignoscilur, -__aj_.scj.i_is,compluscu- nia, Arcadid, harmonia, arnbrbsia. Fidicitlam vero
lus,ldtrunculus, furunculus, carbuncuius, lenunculus, reor ad proceleusmalicum pertinere ; cujus priniiti-
"
authenlkus, pauxitlulus, tiruhculus, ranuhculus, at- vuni est fidis, ut . .
nolinus,. hornolirius, quoruiri primiliva suni major, fretus "cilharafidibusquecanoris; .
plus, lalto, fut„carbo, leno, paulus, tiro, rana, qr- sic culiculqm. Omnia isla diminutiva tampenultiroam'
hus, horno. Nam dirriinuiiva diminulivorum inve- quam antepenultimam corripiunt, quamvis cuticula
niiiritur, ut paulus paitluliis, pauxillus pauxillulus ; a.ntepenultimam producat. Juyenalis in Satyris.dj-
ila agrius agniciilus agnicellus~agriiceUulus~; sic mons, cens:- .-'-•_. ..,:-"-'
st reliqua. Haeepentaptota sunt sirigulariter, et te- ' Cumbibet aestivumcontractaciiticula solem;
traptota pluraliter. Iterrj neulra, ut faslidium, ludi- quod eum facere metri necessitas cemp.uljt; quatucr_
brium; Virgilius:: enim haberis dictio, brevesin berbicp poni nqri aliter
. . . rapidisJudibria ventis;
poterat, licet Virgilius in hujuscempdi nomiriibus, jd
p/uijiariam, wtatium, proscenium; Virgilius : est, quatuor breves habeniibus, soleat proceleusma-,
ineunt prdseenia Judi; _ • , , .... .. ,' , ^,
.ticosponere,ut.:_ ;
cqllarium, plantarium, palnuiriuih,-^quod in palraa C - .... Labatarielecrebro,;. , ", .',
est,- id esl iri.laude victofi_e, convivium, colludium, et:, ... ".'.•'.-• •
cm- Depeclunt lenuia Seres;
corpusculum, turpisculum, spiraci-fum, sdlalium, et: ' ;-. --._••. --.
ndculum, venabulum, speclqculum, masligium, thira- .-_ __ Genua labant. . . ... .
c_._i.Hi,conmbiunu Haec neutralia in utroque nu- Item masculina ad p_eonemprimum pertinenlia , ut
mero triptota sunt. -
ponlkulus, jolliculus, pqnnicuius-a panno , panucula'
D. Da regulas verborum quae huic pedi miuime a
panq, quamvis-dirainuliyum a primilivo diserepel;
Tefragentui'. —"M. Elimino, ingurgito,. prbcraslino, fonticulus, matiieulus, igniculus, .tesliculris, fumcutus,
eradico, insignio, lascivio, exhaurio, emptlio, obste-, ctiniculus, pisciculus, cuttipulus et lioe curriculum
itico, ut in Exodo : «Ut quando obstetricabitis fle- neutraliter dicitur, versiculus, flwclicuius, atliculus,
braeas; > enuhtio, annunlio,co.ngaudep; enucleo,-as- ridiculus, aniculus, vetmiculus, agniculus, fasci culus,
sehlio, consenlio, irretio, prmsagib, insanio, cuslodio; ehsieu!us,cuniculus; venlriculus. Juverialis In i:
disctiminq, deiermino,; fastidio, contorqueo, resplen- Mra ventriculumtenui "disiantiarima.
deo, arrideb. Ita fuiurum tenipus ejusdem mbdi in-
dicativi binas admiltil personas, gaudebimus gaude- . Nascuntur vero^haecdirainiitiva auf de_.hionosylIa-.
bis ponticulus, aut-de disyllabis, ut ensis eri-.
bitis, mulcabimus. lis,- sculcabiirius tis, truncabinius D utpons
" siculus, dulcis duiciculus. Item mobilia,purpureiis,cg-'
iis} ienlabimus lis. Virgilius :
Ante Trinaeriaienlandusremusin urtda; ruleus,.marmdrens,mquoreus, funereus, Eerculeus,\&
euassabimus iis. Sic de lertia correpta sed tempore Juvenalis :.
praesenti, compesciiHus compescilis, infindimus iiifin- _ . AudietHerculeostridentemgurgiiesolem,
diiis, anneclimus anrieciilis, rescindimus tesciridilis,- tartareus:,carbaseus, pampineus,puniceus,Ml Yirigilius?
-" -'
Uepectimusdepectiiis.Ut in Georgicis : _•':'' tota' _.""'.
- Puniceostabissuras evincta cothurno;
Yelleraqueut foliis depectanttenuia Seres. ,
Ita infinitivo ihodo compescere, infmdere, annectere, sariguiheus,,sidereus, corpoteus,' femineus , vitgineus^
:
rescindere, depeclere,-excli~dere,deltudete, cotradere, populeus, mlfierius, Elysius,_Gorgoneus. Virgilius
«qrtbdere, illidere, deproniere, collv.dere,. emjitqere, __ - Ex in GorgoneisAllecto irisecta venenis;
lehiescere, cariescete,Itmrescere, ul in epiihalamio : ", ptmcipuus, assiduus; Ittiguus, rori-
. ' Melleartuncroseishsefescuut labja labris. . .\ egregius;exiguuis,
horrisonus, r.aueisonus,:grandisohus, ut poeia :
" D. Arsis et thesis flrius,
quomodo vel qualiter syllaba- . Grandisonispompareniodisiragicoqueboatu,'
rum' lempora in ienico .majbre partiunt.ur? —M.. Ar- RidiculoveGeta: " \ ,
283 S. ALDHELMl OPERUM PARS IL. - TRACTATUS. .' <m
quem versum imperili et melricae artis ignari obtun- A bticito,effodio, delacero, delanio , esutio , mellifico _.
saque meiitis acriihonia freti salis lurpiler interpre- ita Virgilius in letrasticis lliealralibus :.
tantur, vegeta, quasi sub'. una orationis asserentes -Sic vos uon vobismellificatisapes;
parte, et, pendeat sensus de praelato nomine neutrar degenero, abbrevio, suppedito, quadripedo. Virgilius :
li, id esl, figmenta; quodnec scandendifatio, nec syl- Quadrupedanteputreiri cnrsu quatil ungula campum.
labarum regula consenlif; siquidem ve conjunciio est D. Quo paeio quaveralione dividiiurpaeon primus ?.
— M. Sescupla divisioii.edirimilur, dum carel aequa
disjunctiva, Ge.-iyero principaleet primitivum est; '
divisionis regula et et
dupla tripla.
unde Tereritius Afer in Phormiorie sic ait:
' ' Amicnssummusmeus et popularis Gela D. Quot lemporampderatur arsisaut thesis? —
Heriad me venit; M, Arsis trium lemporuro dominalui, thesisdueruni,
et infra : "
• quia.ahtepei)ultima acutp profertur accentu.
Geta,-prpyinciamcepisli duram. De pmone secunde. .
Quid si vegela heulrale nom.en esset accusaiivo plu- D.-Da nominaad paeouem secundum pertiiientia.
rali, Iieroiess versificalionis reguia vacillaret," quia -^ M. Potenlia, frequenlia , colonia, crepacula , noiia-
semper neutra in plurali cprripiiint q in nominativo, cuia, sororcula, diecula, domuncula;laguncula,.puel-
accusativo et vocativo, uf: B lula,bonoria, puetpeta, pecuscula. Ut Juvencus:
" Arma virumquecano Foveamsi forte pecusculavestra
eti Iucideritj
ArmaAmycJ_e'umque cauemCressamquepbareiram. item lepusculus, peduncutus, homunculus, vel homun--
Ergo non e.st vegeta' accusativus pluralis, sed- Geta cio, vel homullulus, aut homullus, ut Cicero : _Ho-
ablalivus sirigularis, quiseraper in prima declina- mrilus ex argilla et luto fictus. > Eomullus ad a_m-
tione « producil in omuibus generibus, ut proreta, piiibrachum pertinet. Solet eliam paeon secuodus a
agonoiheta, lanhta, archinitata , pirata , satrapa, ta- superlatiyis igradibus defivari ubi geminantur r vel l
bula, alMeta, osalmista, exotcisla, Baptisla, Agrippa. . lilterae, utacer acerrimus, velus velerrimus. Vifgilius:
Ilem feminina, stea, amica,pica,rhna, lima, mima, Veterrimalaurus,
ruga, biblioiheca, umbella, libeila, serula, columella , Religioae patrummultosservataper annos : _
tympanislria, ut: . In medio juvencularum lympanis- quamvis analogia exigat ut epitheta in r terminantia
triarum;t communia ;nt adveha,verna, uride verna- superlaiivum geminata r littera promantur, mieter
culus, quod nielius per v quam per digammon scribi telerrimus, ctebet crebertimus; unde antiquissiirii
veterum auctoritas oribograpborum lestatur, quia non velus sed veter, ut Ennius :
ver unde vernum derivalivum ducitur, per v conslat.' ,, Cumveler occubuitPriamiissub MartePelasgo;.
1
Verum haec noniina noii ad paeoiieni primum perlw niger nigerrimus, miser miserrhhus , celer celertimus,
nentiaprotulimuSjSedadosiendendam primae declina- piger pigerrimus, lener tenertimus, ut in Basilion cau- '
lionis in ablativo fraalitaiem, ubi a
semper produci- tum est-:
lui-, ut Geta. Scanditur autein' ita : ridicu, lo ve Ge, Quasi vermiculusligni tenerrimus.
la seu, quatibet, arle ca, hendi. Alioquin la seu non Nam pauper et pulcher putcherrimusionU
beroici hexamelri pauperrimus,
essel spondaeus sed iamlius, quod co majori mancipantur. Excipiurituranomala siiiisrfmus
regula abnuit. Iiem neulra paeonisprimi, ut concilium et dexiimus quorum primitiva sunt sinisler et dexter.
augurium, supplicium , discidhim, principium , servi-. Unde . Sallustius Iiistoriographus. in. Jugurlhino :,
tium, vesiibulum, thutibutum, conjugium, auxilium, Sylla (inquit) cum equitatu apud dexlimos , in si-
eloquium, colioquium , consilium , peniculum, id est, nistra parteMalliuscumfundatoribus. J Nam securi-.
6pongia; unde poeta cum de palibulo Salvaioris poe- dum analogiamsmis-erninus, el ./ex.erriiiiMS diceretur.
male pangerel, aii: Item facitlimus, gracitlimus, humillimus , simillimus,
Penieulo infuûmcalamoporr,exitaeelum; agillimus. Neutralia quoque in hahc regulam redigunr
ingenium, judicium, arbilrium , imperium , solslilium,
Chtisticota, turico- tur, ut opusculum, majusculum, holusculum, crepus-
Itospitium. Item ccelicola,agticola,
nubi- "Qcuium', pecusculuni (cujus plurale jam protulimus)
la, Phmbigena, Trojugena, Graiugena, folligena, Nee nonetiam inver-
piaculum, periculum,sileniium.
gena, lioc esl Ceiitaufus, utLucanus : . borura modis et personis -ac temporum declinationi- .
Isionidas Centauros bus idem paeon reperilur insertus a prima conjuga-
- • . Feta Pelitlironiis nubes effundetin arvjs.
tione.quae in pyrrliichib digessimus ; vel secunda,
D. Da regulas verbprurii. —M. Sanctifico, mdifico,
quae ih iribracho tempore futuro, nvamabimus atndr
mifico, clarifico, glorifico,magnifico,mellifico, mirifico bilis;beabimus beabitis, meabimus meabiiis., cteabimus
tmlifico;testiftcor, iudificor, polticeor, confileot, auxi- creabitis, cavabimus.cavaMiis,secabimussecabitis.A se-
liot, progredior, astipulor, apprelior, inlueor, coniueor, cunda de activis el neulralibus, ut docebimusdocebi-
irradio, discrucio, invigilo,conglomero, inficio",perficio lis, stupebimus slupebitis, fovebitnus.fovebilis,ciebimus
efftcio, afficio, suffwio, officio, conficio, cio, inlerimo, ciebilis,, rigebhrins tigebitis. Passiva, communia, el
comperio, advenio,-invenio, detipio, eripio; invideo, deponeniia uiroque numero concordanl, doceberis
admoneo,contineo,commoneo,edoceo,confugio,effugio, docebiiur docebimur, medeberis medebitut mcdeMmmr:
exsn-
ingemino, dilapido, dispolio..evacuo, annumero, fateberis falebilur falebimur, verebetisveyebitutvetpbi-
pero, assimulo, commemoro, exacud, retribiio,'consti- mut. Sic et a forma incboativa, sed a fempore pr-e?
tuo, instituo, teslitiu?, oncupio, desipio, excorio; fe-
225 LIBER DE SEPTENARIO ET DE METRIS. "226
. senti iil vireaiimus vitesiUis, rigescithus rigescitis, A mancipatur tempore praesenti et praeterilo, ut sti-
tumescimustumescitis, rnadescimus mddescilis, trioe- puiare siipulasse, tilidare lilulassg, ululare ululasse,-
- • • " spoliare spoliasse, lemerare temetasst. Unde Proba ,
-scimus-rubescilis; ut in poeta :
offendit inter poetas claris.sima, in exordio Virgilio-centonis,
Qnemmagis quisquis superandotepescit.
quamyis Apocryphorum frivola sub specie proplie-
Partieipia nihilominus paeoni secundo congruere vi- '
tiea contihenlis, sed tamei) legilimam hexamelri
dentur in npminativo ei dalivo plurali genere rieulro,
servantis ,-eleganter deprompsit dicens :
ut nidenria.' ui.te..it6u*,,-»_(. en.i"a vigenlibus, dlenlia regiilam
" Jam dodumtemerasse duces pia foederapacis.
olenlibus, niienlia mlenlibus quae nitorem non nisum - Scanditur ita : Jai?i _.«, _._.«_iemer, asse du, ces pia,
designant, .ifantia litcvniibus, micantia micantibus, -fmdera pacis.
luentia tiientibus, fruentia fruentibus, eunlig eunlibus. D. Da exempla significationibus participiormn ap-
D. Da divisionis.legem in- paeone secundb..— M. — M. Praeteriti et Jufuri temporis participia
probata.
Queriiadmbdum anlecesser sescupla discietione di- a passivo, communi-et deponenti, venientia-, paO-
fimitur ; arsis vero et iliesis et accentus eadeiri lem-" nem lertium non
repudiant, ut glomemius^glome-
porum regulai fungunlur ' quara in paeonepriore prae- randus., veneralus venerandus, jaculalus jaculandusf
fali Sumus. _ j imilalus imitandus , ut:
B
De pmqne tertio. Demens perpetuiqui non imilanda parentis
D. Exepnpla paeonis tehii depromaniur. — M. Ne- Jura caducorumgradibus simulavitbonorum.
jtbrosus (id esl nemoribus plenus), sic decorosus, Ab aclivo quoque et neutro , ut fhgitutus, .tuifutu~.,
tpeciosns, rabiosus, varicosus (id est varicibus ple-. .trahiturus, dotilurus, domilurus, ut in Georgicis :
. tius), seafctbsus,generosus, macilenlus, liuculenlus, .... . Et durum Baccliidomitura saporem,
jtacilenlus, feculentus , qpulentus., oriundus,, mori- -peliturus, ~ D. peiitutus-,
bundus., rudibundus, Paliituru-,,paliurus-; ut illud : _ Paeon tertius qua discretiorie sequestratur ? —
Carduus.etspinissurgat Paliurus aculis;. , M. Sescupla divisione dirimilur, sed arsis et Ibesis
ti.ienus, scelerutus, galeaius, lunicqlus, ttabeatus, eu- paeoiii primo _ei secundo Teluctantur, dum arsis
nealus , equitaius, peditalus, comitalus ,, capilalis , usurpal lempora bina, et tbesis trina.
. D. tJnde, rogo, ista diversitas et.veluti inconve-
jlacialis, specialis, geiietiilis, lateralis, Cerealis, ul:
Cereale papaver . niens diapbonia nascalur, cum in, praedictis decem
Tempusiiumo tegere; pedibus aequo divisionis exagio trutinantis quasi
opei"ostjs,maculosus, nutnerdsus, bnerbsus, animosus, quaedam organicae modulaiiouis melodia ila cpncors
qopulosus,'spalio'us, oculosus et ocutalus; ut-Apo- n/ temporum harmonia teneatur. — M. Quia paeon t__t-
calypseos :. cAnimalia intiunsecus oculata. i lius seraper aculo accenlu.penuliiniam producit, ut
D. Pr_eposiiornm da differehliam nominura. — M. calamistrum, pnde derivatur calamislratus epillie-
Quod bmnia mobilia sunt et epillieta dicunluf, ex-- . tum ; aul circumflexo, ul medieina. Paeon vero
ceplis paliuro "elPalinuro , el illis quae ab equite etl primus el secundus seriiper anle penullimam acuere
perft_eae comhe derivata protulimus, quia eques ett accenlum legibus compelluntur. ;
squetus unum Idemque est. "Sic pedes et pedester;; De pmone quarto.
-quitatus vero et peditaius ad numerum equitura ett D. Promilo tandem paeonisquarti regulares exem-
peditum pertinebuut.- plorum formulas. — M. Striclius hunc pedem com-
D. Cui forrnae casuali praelata nOmiiuni exemplai' raental.urus expediam, diim plura. exempli. docu-
mancipaiitur ? —M...Om"niasecundae decliriationis in1 menla uberlim minime suppedilenl, ut humilitas-,
us terminata pentaptota sunt in singulari numero, , saturilas, satietas, varielqs, temerilas, agititas, faci-
tetraploia in plurali. iitas, gtacililas, celerilqs, viriditas, tenuilas, cupidi-
D. Quae sunt-verborum exempla paeoni teriio cpn--' las, slabilitas ,-ui prosper in-Epigraniiuatibus :
gruenlia? —"M."Sumuntur quidem a prima et terliai Lex EeternaDeisiabili regitpmnia liutu.
conjugatiohe, tempore praesenti etfuturo indicativii j) Sfc slolidilas, ptocetitas. Nec non eliam iila nomina
modi., praeserlim a verbis quae superius coaptavi- quae recto easU in proceleusmatico superius conês-
mus, eum de tribracho commentaremur: glomera- simus, per genitivum liuic pedi regul.iriier apta-
mus glomeratis, gloinerqbo glomerabis _glomerabit,. buntur, ftdicula fidiculm, misetia misetiw, crucicola
- properamus properalis, properdbo-
properabis prope- Im, apiculaim, avicula Im,- crucicula. tm. Quamvis
. rabit, geminamus geminatis, bo bis bil, rogitamuss Juyenalis auctorilas vafiaverit, nt supra reiulimus.
tis, bo bis bit, rapiemus lis, capiemus iis, poliemus s Coticula vero, cujus primitiyum eos,:p_eoni primo
tis, veniemus tis. Virgilius in Rucolieis : asciscitur versiflco .de aqua contradiclionis :
BapidumCreLaveniemus Oaxen. Rumpuntur cotibusamnes.
Passiva vero communia el depoiienlia per easdemii .Sic Paeon quartus : lalibulutn latibuli, paiibulum li,
-personas passim non congruentia; sed boc modo __ -
, manipulusji.-, puerulus li. Al vero-proceleusmatico.
jugulamur jugulenlur, jugulabor, veneramur veneran-- . -per obliquos -easus genilivum et ablativum accumu-
lur venerabor, stipulamur slipulanlur stipulabbr, slo->- .lantes aggregavipius, ad pseonis quarli documentum
machamur stomachanlur stomachabor; Inflnitivus qub- minime concurrant. Verbaautem tam indicaiivi
que modus in activis et neutralibus pKoni lertioo quam . £ubjunctivi modi, quse iri proceleusmaiico
22?. S. ALDIIE.LMIOPERUM PARS II. — TRACTATUS. 228
promulgavimus, buic regulas rite concordaut, terlia iA, tur. El notandum quod Phocas grammalicus praete-
duntaxot persona,,ut humilio humiliant, arieto arie- ritum lempus frico fricui exposuit; Gregorius vero
tarit; sic operiunt. El in subjunclivo modo : decue- in lerlio dialogi volumine non fricuit sed fricavit
xim docv.erint, lumuerim tint, slatuerint, paluerint. retulit, dicens : < Faciem defuncli fricavit;» et
Animadverte, quaeso, perplexam nietricae artis subti- infra : t Cumque diutius fricarefur, » elc.
litatem ; nam puluerunt indicativi modi est temporis D. Possuntne participia liujuscemodi definitionibus
pretaeriti. perfecti, ubi semper e producitur, ut: epilrilo primo subjugari?—M. Queraadinedum signi-
Pervia divisi patuerunt caerulaponti. ficaiiones participiorum ab incboativis speciebus
Scanditur : petvia, divi, si patu ,'etunt. Et infra : venieutes per genitiyum antespasti legibus patriisse
Etjejiraa.novumvomueruntmarmorapotiim. jam relulimus, Ila buic epitrito per dativuin sufffa'
Scanditur : et je , juna nov , um votnu, erunt. Ast gari conleslamur, _ul nilescens nitescenti, rubescens
vero patuerunt, vomuerunt, in subjunctivo modo rubescenli, tepescens tepescenti; sic lumescenli, fali-
tempore praeierito perfecto e semper fixa deflnitione scenti, tremescenti, calescenti, acescenti. Ila quoque
. cofripitur. _ fuiuri lefnporis participia a forraa perfecta primae
1/.; Dicito participiorum- exemplar. — M. Nulla conjugationis derivata, quae in pyrrhicbio digesta
participia , nis'i praesentis tantum temporis apta] B sunt, per omnes casus, exceplis nominativo, accu-
paeoni quarlo invesligare valui a praedictis verborum sativo, vocalivo singularibus, et genilivo plurali,
s_griifict.tionibus; ut ctietans, humilians, sepeliens, epilrito primo famulantur, ut litatuii litatiir.o liialuris
operiens, apcriens. Qu.aevero in subjunclivo modo litaturos; Sic amaluri, crepaiuri, beaturi, meaiuri,
posuimus huic regulse participiorum discrepant; sed ligaluri, fricaluri, plicqluri, necaiuri, negaluri, araluri.
aut iambo mancipantur, ut docens, vigens, stupens; D. Da regulam divisionis etqualitatem prosbdiae.
aul anapaestum legiiime foroiabunt, ut s.a.ueits , —M. Epitriti quidem praedic.arum legibus divisio-
-metuens, ttibuens, poliens. num minime gubernantur; et quia penultima epitrili
_D. Da rationem aecenluum. — M. Paeon-quartus primi syllaba acuitur, in arsi procul dubio colliguntur
semper in aritepenuliima acuto pronunliatur accenlu. lempora terna, et in ibesi quaterna.
Caelerum in arsi tempora duu, et in thesi tria, quas De epitrilo secundo.
-
per sescuplam divisionem trutinala quasi obliqua D. Partes orationuiri, quae epitrili secuudi struc-
potius quam sequa discreiionis lance librabunlur. luris rile obsecundent, absque comperendinatibne
De epiltilo primo. " subdanlur.—M. Vinilbres, proditores, debilores, cre-
D. Exposilis ad liquidum et defaecatis paeonum dilores, traditores, venditqres, porlilores, limilores,
regulis, epitriti pfimi promiilgenlur exempla. — M. C I fundilores, hoc est qui fundibulorum exercitalionibus
Facultates, poteslales, honestales, voluntales, volupla- duellum conimittunt. Ila ,s_ec_j/ares, cotpotales, carce-
les, sacerdoles, puellares, novercales, maritales, tltea- rales, catdinales, lempotales, ctiminosi, calculosi,
Irales, loquelares, Quitinales, Paialini, Numanlini, pondetosi, ulcerosi, cancerosi, vultuosi. Item feminina
palumbini, cotumbini, liatali, capisltati, inedullali, digniiales, qualilates, quantilalest vaslilates, vanilates,
ut, Psalmigraphus : «Holocausla medullata offeram1 almitales, sahitales, summitales, cmcilates, densilaies.
libi ; i capiilali; papitlali, pliarelraii,. lapillosi, pa- Sic et caelera quae in singulari riumero in amphi-
ludosi, laceriosi, et propemodum omnia nomina vel macrocoarciavimus, in plurali huic epitrito adne-
derivativa vel qiiae sub specie participiorum nrimero1 clentur. Verba quoque primae cpnjugaiionis activa
singulari in antespasto prolulimus, haec eadem in1 vel neutralia, quae prima petsona dactylum gignunt,
, plurali ad epitriti primi regulam liquido mancipa-. eadem tempore futurohisregulisasciscuniurin plurali
buniur. Simili modo verborum genera concordantL uumero, ut verbero verberabunl, pignero pignerabunt,
tempore praelerilo perfecto, hoc esl activa tantum1 fenero (enerabunt, exsulo exsulabunl, expio expiabunt,
et neutra primae conjugalionis, quai in.pyrrhichio ' irrigq irrigabunt, reprobo reprobabunt, fascino fasci-'
edidimus, et quae perfectum tempus in avi syllabas':_ nabunl, ut : -
desinuntjliaec eadem in plurali epitrilum primura, JD Quis tenerosmihi fascinetagrps.
reformabunl, nl atnaDtamaverunt, rogavi togavetunt,' Sic et caeleris
dicaiii dicaverrinl, piavi piavetunt, unde composilum conjugatipnibus. Sed lempore praete-
. si secundaa corijugalionis fuerint, ut
est ea;ptawt,DoiawtDo/aDer-(!i_, meavi meaverunt, beavi rito perfecto
. palleo patiuerunt, censeocensuerunt, eaheo canuerunt,
beavetunl, ut :
Famaniquebeavit torpeq lorpuerunt, hor.fuetunt, terruerunt, floruerunt,
Gnrgitis; arcuerunt,.mqrcuernnt, languerunt. Quod si subjuric-.
tolavi roldverunt, plicavi plicaverunt, et plicui plicue- livo modo dixefis censuerint, paltuerinl, canuerint,pfo-
runt, uiramque formam seqhitur;.unde composiluml cul dubio nou epitrito sed clioriambo copulanlur. A
. explicavi et explicui; ul illud : t El cum "compli- terlia autem conjugatioue lam pr_eterilo perfecto
cuisset librum. _>Qu_evero praeterilum-in ui milluntt , quam imperfecto exempla suffragautur, ut eruekant
lianc refulant, ut crepo crepui, tono tonui, mico} eruen..-., diluebaat diluerunt, obruebant obruerunt,
micui, frico fricui, domo domui. Nam crepuertint,, diruebant diruerunt, affetebant altuierunl, conferebant
.tenuerunt, micuerunt, fricuerunt, domuerunt, nonI contulerunt.. Participia quoque trium leriiporum ab
epitriium primum sed ionicum minorem amplectun- activis duntaxal etcomihunibas venienlia non discie-
<m LiBER DE SEPTENARiO ET DE METRIS. 250
pant,- ut dedicati dedicandi, stranguldli strangulandii A lari nuniero pcntaptota sunt; appellativa vero plura-
slrangulanles, paslinati paslinandi pasiinantes, oscu- liter-lciraptota; itemneulrautroquehumerotfiptoia,
lati osculandiosculanles. lta a lertia vel quarta absquee ul fundamentum, sqcramenlum, juramenlum, spira-
praeleriio, ul conterentes conterendi, insetentes inse-. . menlum. Virgilius in Ociavo :
rendi, diluenles iiiluendi. Arsis vero el tbesis epitriiii Spiramentaanimaelethali yulnere rupit;
seeundi tempora liaud secus diriraere noscunlurr salsamenium, atrainenlum, purgamenlum, firmamen-
quam primi. tum, nhtrimenlum; futcimentum, ornam.eritum,osti-
; ' De epilrito terlio. menium, armamenlum. Locus vero receptaculi quo
"•-. Exempla noiriinum,_qu_eepitrito lertio r.egula-. armamenta recpnduiituranjiajjteH.artMHiuuncupaiur,
fiter adminiculenlur, in propaluio promulgata quaeso( quod ad nauclerios prpretasque pertinel. "Namarma
nullaienus deliteseant.—M. Divinitqs, vicinitas, mqua-. unius mililis armalura, aut telius expedilionis; ar-
tilas; finatilas,(eliciias,inaiuriias, mlernilas, impunitas. mentum quod.armeiitarius, seu bubulciis procurat.y '
Eusebius in Chronicis :..<Ob asyli impiiniiaiem( D. Uberrimis arguroentorum indiciis mihi patenler
nragna Roihulo multitudo cpnjungiiur; i crudelitas, .enucleare precqr quid sit quod illustris grammaticae
artis commenlator.: Praeposiliones, inquil,,aut verba
audaciias, immanilas, huinanitas, obscenilas, obscu-
titas, inoralitas, antiquilas, vetocilas, infirmitas, B ' corrumpuut aut ipste corrumpuntur.—M. H._ccsen^
tenlia
deforhtilas, fecunditas, urbanilas, affinitas, pturalitas, lamen triplices cpnlinere regulas dignoscitur, quae
.vivacitas, fraternilas, germanitas. Sunt praeterea quadriperlita figurarufi) ratione colliguntur.
nomina in plnrali numero liujus epitrili formis, D. Hacresponsione, ut arbiiror, non est interro-
ramulanlia, ut fuligines; prurigines, sarlagines, cali- .gationis nodus palenier-soliuus, sed veluiipanucula
'
gines, (errugines, lesludhtes, uligines. Verum liaec et quaestionis involuta.—M. Tripertila, ut diximus, .
superiora singulariter penlaptolam.sequunlur regu- praeposiiionumdefinitio liujuscemodidifferentiacolligi-
lam, el pluraliier Jriptoiani. : tur;: aiitipsae pfaeposilionescoriûmpuntur,nt accedo,
"' D. Haec
exempla queunl iri verborum declinatio— swccedo,opponq, appono; autcaeterasoratiouum partes
nibus reperiri neciie?—M.Êquidem reer a terlia quibus praepositaefuerint corrumpunt, et ipsae incor-
.ccrijugatione subjunclivo.et optativo modo epitritum rupt_epermanent, ut qumro, exguiro, inquiro, requiro,
" tertium
derivari, ut ethungereni, excuterent, relrude- et frango, confringo, infringo, sphrgo; dispergo,
rent,rareicerenl,vilescerent, lentescerent,squalescerent, sparsi, dispetsi;.aut cerle alirinsecus corrumpuntur,
- id est lam praeposilio quam caeteraeoraiionis partes,
igrioscerent,depromerent, depeclerenl, cqnnecterent.
D_iQuare prima et secunda conjugatio p"ftrIianc quaepraepositionibus ritu figuraecompositaesuccesse-
personarum in subiunclivo modo cpitrito lertio mi- G rinj_,'ut cotiipio, coetceo, corrigo, sincipui, occiput.
' nime D. Da praepositionesquaecofrumpant caeteras par-
congruunt?^- M; Quod ulrarumque verba
cbnjhgalioiium in praedicto modo lempore praelerilo tes, vel quaeacceptis reliquis partibus.corrumpanlur.
' — M. Ex, ad, ob, in, sub, irans, con, circum, ante.
imperfeclo loco peimliimd pfoducuntur, ut maceta-
renl, lacerarenl; idem maderent, vigerent, squdlerent. , Ex praeposilio.interdum x Iilterarri aut in /'coBimu-
Nam utrasque conjugaliones :imperalivus producit, tat, ul efftihgo, effugio, effluo,effundo, bffqXut,effa-
quse res penuItimas,praediclorum syllabas verborum bilis, fetus effetus, frenalus effrenalus, facio efficio,
correptas fore nequaquam patitur. • factus effectus efficax; aut ea.integra manet subnexa.
D. Afsis et thesis quibus discriminibusralternatim Corrumpuntur, ut mslitho existimo, carpo excerpo,
lemporum "parlicula sequestrant ?—M. Modo arsis qumro exquiro, arceo exeiceo, cado esccido, effodio
iemporum tropaeoiriumphat dum octies semis gu- effodis effossus. Aut omnino eadem litiera carebit,
bernat; lliesis vero versa vice sexiessemisusurpai; et ut evenio evenil, egeroegessi, egredior egressus, eina-
quaeprius in praeeedeiiiibus epitriiis arsis subjugando no emanavi, elicio elicui, elimino etiminavi, elido elisi,
victrix exsliierat, nunc demrim in succedeniibus enarro enarravi, enucleo enucleavi. Ad pfaepositio
idem-serviIiiei\mancipando et enerviter cedendo r saepe finalem d litteram" iu eanidem converlil lille-
succumbit. • . ram a iqua sequens orationis inchoatpars, ut cedo
D. Operaepretium est nt manifestandarum rernm accedoaccessinon adcessi, accommodo, accolb, acci-
gratia replices unde. hoc consiare credaiur.—M. pio, accepto, accingo, accumuto; iil:
Nempe hoc prosodiae causa contingere solel, quia Accumulant.quorum famamlaudesque poetae;
bic epitriius de quo iri . praesentiarum parrimper accubo accubitus; ut : c Cuni.esset rex in accubilu
comminisci nitiraur, iri. anfepenullima acuto prbfe- suo, nardus mea dedil odorem suuro. >.Cantus ae-
ratur accentu, sicpt praecessor penullima. ' cepta' praepositiorie ad, ulrinque corrumpilur;, ut
De epitrilo quarlp. , accentus,:qui Graece.prosodia nuncupatur. Sic eadem
d liltera. in f. iransmulatur, ul. Lucius AnnaeusSe-
; D. -ileguias ex partibus oratiohum. quae.epilrili '
-nCca, in sexto vdluhiiiie tetramelro brachy.cataleclo,
Jegibus congruant quanlociusdepromito.— M. Con- - sicait: '
_
slanlinus, Marcellinus, Sqlurninus,. cancellalus, (orlu- . • ' Geminumqueduplices
natiis; conlignqlus,cetumnosus,libetlhtus, collibettus, Argos attollifdomris.
Auguslinus, Cteleslinus, ctyslallinus, smdragdhius. Et infra.:
Haecdenique lara propria quam appeflativa in singu- Dubialabat cervice, famuliattollite
"
S. ALDHELMI OPERUM PARS II. — TRACTATUS. 232
2Si
Atluii, alieto, altrivi, alttilus. Virgilius in Georgicis : /_,nis, , immunitas, immanis, immanilas, impumtas. ku-
Ssepeeliamin duris"errando.colibusalas gustinusAfer : « Niliil -est infeJicius felicitate pec-
Altrivere. , caniium, quo poenalis nutritur impunitas. » Itnbuo
_n.p interdum transit, ut appono apposui, appdteo, imbuius, immerlalis. Aul ipsa pr_epositione integra
•bpptobo;appello, applico. Nonnunquam vero in i mu- cohaerentia corrumpuntrir, ut salsus imsiilsus, sa~
Saliir, tmdoallidg allisi, ligo alligo alligavi, qlticio al- piens insipiens, aptus irieplus, caslus inceslus. Virgi^
M.C.Gallegatio. Solvilur et in t, nt attipio arripui, lius: - " -
cui simpJex esl tapio, sed accepta praeposilione dd IB thalamosausum iricesiafenovercae;
neutra pars corruplione carebil, atteplus attepticius, f«cto inficio, capio incipio, amicus inimicus, mquus
-trrigo attexi, drfogo arrogans artoganlia. Transit el iniquus, qumro inquiro, parlior imperlier, atnlalus
m ._, ut annuo, quemadmodum in 'proverbiis incon- inetnm, barbalus imberbis, damnalus indemnis. Con
stahlis et lubfici passivus nbialUf obtulus : lAnnuit praepositio aut ipsa in compositione cerrumpitur, ut"
oculis, lerit pede".rVirgilius in decimo : commoveo, comtriercium, meo commeo, mealus com-
Annuit et Votumnulu iremefeeiLOljmpum. meatus, corroboro, cortuo;cortu~hpo, colloquor colto'
. slutatur nihilominus in f semivocalem, afflatus, effe- quium, collega collegium;~collecl'o,collectanea, collu-
ilus, affixus, dffabitis, affiqtus, ut: I ^Q-dium; aut accedenies orationum parles corrumpit,
Angelicistfemeiacla minis affaturasella. ipsa riianente integra, fateot confiteot confessus,gra-
Solvilur in g mutam, ut aggrego , aggredior, aggres- diot congrediot congtessus,,canlus coticetuus, scanda
ms, aggero aggeslus. Unde aggerem, dggeslis^be fos- conscendo, statuo constiluo, canb concino,-jacio con-
"sato sablonibus et collectis in cumulum glareis dici jicio ; ut:
stymologia declarat, sicut cangeriem a congerendo. Princeps ardenlem conjecitlampadaTurrtusj ,
Transit aliquoties in m, ut ammoneo dmmonitus, am- cado concido; ut: «Quare concidit vultus tuus? »
'.miniculor amminiculabor amminiculmn. i - .
taceo conticeo; ut: ,
Sub praepositio utriusque casus interduni b litte- Conticuere_omnesiiilentiqueoratenebant;
ram amittcns, in eam convertitur qua sequensbri- unde incboativum conticesco; genilrice Samuelis va-
tur vocabulum seu verbum; aut ex corrupto et inie- licinanle s t Et Impii in lenebris eoriticescent; i ie-
gro paftem orationis componit, ut suffulcio suf- neo contineo, lango conlingo, calco concuico, facio
fultus, suffodio, suppono supposilura, suggestiosug- conficio, capio coricipio;qumtb conquito, qumstio con-
- -
gero snggessit. Virgilius in det.imo : guisilio. Nam quetor deponens corripiiur. Unde
Suggere lela mihi; . -. 'querela, querimonia derivatur;;sicut in Iiistoria ec-
suffero suffert, ut: _ Bealus vir qui suffert tentaiio- G clesiastiea cautum est: _ Oriines querimoniarum II-
nes.» Suffusio, ut'_ « Cui.oculorum suffusio, quarii - bros jussit incendi. » Seu ulraque corrunipuntur,
" Graeci
gtaucqinq dicunt. » SMmmoiieosutnmotus, videlicet tam praepositio quam subjecta pars, ut ra-
succubo. succubui, saccessus succedo silccessi. Virgi- pio corripio, mando conimendo, plector complecter.
lius: • •
Gicero, libro xm ; t Nullo modo possum aut inemo-
Mezentius ardens ' ria consequi aut oralione complecti;.»Imdo collido_
Succedit pugnae. '-_.•' .. - .
coilisio. Unde peeta :
Sue.urro, succedo, succincjo,succresco,.,succr~evi, plico Vixtamen effugl tolis collisameduilis.
suppicOyputa"supputo,-peto suppelp. Ant certe ex
Rego corrigo, lego coiligo. Irilerdum yerb eadem con
duobJS corrupîs, ut supprimo; suslineo, suffi<;io, pr_fipositio n liiteram non corrumpit, sed omnino
susctpio, quorum primitiva integra sunt srib eipremo, amittit; si sequens.pars a vocali incboat, ut mterhus
fario, cqpio; sed-in compositione figurarum b, e,a comlernus, comvus coetaneus, coepiscopus, coacervo,.
fn alios litierafum characteres veriuiilur. V.erumta- coarcto:. « Et angelus Domini coarctans eos; »_lLa-
- wien li.ec verba tempore.perfecto et plus quamper- ctantius ad Deriietrianum : _ Et levi, inquit, et non
tecio ex corruptis et iutegris componuntur, ut sup- "coarclo spiritu quolies voluraus efficitur vox; ».oc-
pressi suppresseram, s_.s.mui sus-_.tuera.i_-, suffeci D cipio; Terenlius in AdeJphis.:,
imffeceram,suscepisusceperam. Recte, _edeppl,spero mododoloresmealu occipiunl;
Ob praepositio accusativi casus plerumque fcjnutat caput occiput sinciput, ex duobus corruplis, id est
in eam conversa iitteram quae êquentem inchoat semis eaput.
oratidnis particulam, utpeto oppeto, ut: i , In prreposilio corrumpit verba, ul facio inftcio,
Trojsesub moenibus altis capio incipio, gradior congtedior; pattior impettior.
Contigitpppelere; - - . Ui Tullius Cicero Lucanus, libro decimo :
oppono opposui, qccumbo occ.ubui,cado occido, quod Atque opifGxrerum certo sub ]ure ceereet;
. est patientis ct ageritis, ut tuo; ommulescoommutui, cohibeo, comquo, coalescovel inolesco. Virgilius :".
ojficio offeci(id est nocui), offero obtuli, ad stalum , Udoque docent inolescere libro.
in
pristinum reversa; offulcio offulsi, offusco offuscavi, Ago per synaloepham cogo, ut nolo «te/e, quod auf
offuit,offendil,occufrit, occalluit.ln praepositiojiitcr- pfaeierilo manifeslius liquet cbegi. Re praepositio
dum n liiteram in m commutat, ul pius pietas, im- subnexas ofationuni partes cprrumpit, etlpsa deiri-
'pius impielas, improbus improbitas, imploro. Cicero, meiJtum nbn patitur, ut salio resilio. Prosper i.nEpi-
in libro xv : e Omnes imploro et obiestor; u imthu- grammalibus:
..253 _" ,- L!P>ER DE SEPTENARIQ-ET DEMETRIS.. . .. 254
SifesiJit;miserodegitjn exsilio;.; _ , .. JA _Sunt aliae praeposilioncs quae-simiJiter. in eompo-
capiJ riecipio caplio receptio, caplu\re_ceptus, sapio sitione .figurarum,r.corrumpurit adnexas- orationum
resipto resipisce, _facio.re/tcio,- faclus refecius, cano: partes.ul peri:prm,pro, de, re, riiperficio,-pimcipio,
recino, gradior regredior, sitaluo t.eslifuo, stqtutus-te- proftcio, decipio, rapio _.ej;.p_o.Virgilius
' " :_
stitutus,- qumro requiro,. teneo yeiineb, faceo.teticej), .' .êrgbra.deripiunt costis; , .- ...,.•
pretnq teprimo, spargo.-respargb. Aiit. eadepj re.pfae- paro separo, cefno secerno, pono reporio, cedo secido,-
positio si ad yerba a'yocalib_us,ineipienlia accesserit, _ ciibo_secubo,dnco teduco,cado.decido,_M.: t Eoliiim..
dlitteram crebr.o assumil, ut eme.redimo, emptiq red- ejus rion deeidil;i el aiibi; ... Aru.it fenum.el fjos de-
etnpliq, emptus redempluS'; arguo; redarguo ,' agq cidit.,» Pplior perpeiwr, paisus perpessus, et caetefa
- l
redigo, actus tedaelusj.uridp redundo; ut; . Qmniii similia.. , , : . v -. -
fliimina exeuntin lnare ei, niare non red.undat, » _D. Tripertitam praeposilionis. reguiam, curil qha-
Eo redeo t.editus, eunles redeun'.es,-iirirus fediturus, drifariaiigurarunjcorapositione, velut.quoddarii aflfae
redintegro,redliibeo-redhibito, oleo-r_edoleo"pletered- -ealjginis chaos,. adliibiiis dociimentornm laternis,
olere-redolenies.Virgijius : '._,/-_ -"-, 'K-: ."_ luculenle illustfasti; restat ut, oiriissa praepositipne
...-''-' ./"• «tolentiaMedi
' -.-'-., el compositibne; posilionis lamen elevaJionisque lem-
-Ora fdventiilo; r '
,-.'.",.'. Bpofa epitrito quarto congrnentia regularitef edissle^
_si. verora digamma verba iricipient,-id estulbco cori- ras. — M/Epiiriti quiderh-npri sefviunt
divlsioiiibiis,'
"SPnaritisposita, d lilierarri pr_edicia tepudiat praepo- ciimiameh-in epilritp quartb arsis
"rintieipail tempora,
Sitio^/ut tevetfot revolvotevihco. :': -._" ipiaterna etthe.sis lerha. "'• . ' • .'.-'•
; Trans piaepositio interdu/ui n et s.perdii, ul iradit- D. Lex pfdsodi-e prbmulgethr. — ;M.- Epitrijus
cltis traducit; ut : t Noliiit eam traducere. i Augu-
quartus,:si penultiihapbsifioiie longa fuefif,' aciilo
slinus, llbfb.xxXiyiialis-Dei:' _' Eliamsi eu's, iriquit, prohuhtlaLur aceeritu, ut'7ias/ime»{»m,'ii] est; aequa-
per haec ad sua Iraducere non potiiefint, t et caetera; niehfum, vel exagium trullnae. Si vew).penUltima~na-._
Irajeclus ttajecit. Virgiliusin decimo •: , turaruin legibus pfolelabitur/absque scrupulosaam-
TUBI1.allas " bijugisfugieritem Rliseleapraeler.
Trajicil; .. -/• .. .-:-. .••/'_• •• ;. -blgriilalecirCuhiflexOproferaiur.-accenlu, iit'.con<ii/na-
" - " '_' • • '".' '_'"'' '
.Tfqnotf_ands_ttpnat ;_cu_~is siraplicia ^sunl transel 'tu's"fofluhatus.; ;
» . " ": '-. - . -D'e fttosodia. '.-_-_
nonas _ra£_mqnpsyi!aba..Virgilius.; .. ..-'..- - -Prbsodia*stsigrmm sermbnis iter rectum-faciens
:-
" -_ -. . , . sub nubibusairis .
"-Strympni_edant_iigriagrufei-atque-etheratranant. iegenii. Sunlautemprosodiae.decerti: acuLiis",gravis,
Soiinus/quoque in Colle~itdneq:fefuni;Ae.cev\\si «_5i cireumflexus, longa, br.evis., daseia; psiIe,-a'pos.lro-
lisaria, inquil/trahen.t;- ndh ajpectu peturit littoraêd .« - pliuSjJiypheri, .liypodiaslole. Diyidunlpr.autem ,li_ec
olfactu..» CiVcniripr_epositio aliqiioiies amlitit cum, ,. inquatuof: -inJonoSj in tempora, in respirationes, in
ut iifcuilus. Sic ai.TepiaepbsilioTein i coiiitiiutaY,tit'- -passiohes, Tohus aiitem.aut p.efitraiiitur, aut attrahj-
"aniicipq, Psalmigraphb astipnlanle," iit :'t Ariticipa-, ' "Hur,'aul,niedietas-sy_Iab_ebonam voceni Iwbens.Toni .
VefUHtocuii mei vigilias. » JDispraepbsitlp inierduhi :sunt: tres, acritus, gravis,-eircumJle'xus. A'culus tprius
. .Hilteraiii in compbsftione pefdit, ut xlilrilb-diiusus 'est-noia per bbliquum ascendens .iii_dexLefam;par-
_ "diihnib; diluo, diiabpi diiapsus; ut:"''~ ~ '~ ". •' ;tenij ntpqti,.-pix-, nrix. Gravis esi a sumnio in.dexte-
~~~~ " ' " '
: foveatadilapsns-iu-atfamV •'. • - -ra.ni parjeBr.descendeiiS; ut esi hotno, bonus,'patms.
- dildncirio diiancinatris. IdemSolinus de
Ieoritophbhoi ,GircuiiilIexus,_estnot^ .de.acutaet.gr.avi ;facta,-ut,est
'-Jjesiiaaii-: t Morsuquideib absiinent; sed dilaticina- , iiioe/a, musa,ceepi. (Teropus-est significatio extensio-
das-ei.ahihiarit peduni nisibus:» Quod si"« litiefain -ljissivecoritraclipnis, ijivisibiliadisce.rnens.-TempQra
'jjrincipio vefbi poriaiuf,- eadem praepositio non-per- . sunt duojlongum etbreve, Longura esfîgnificatio
'dif s;ut disspolio-,-dissoivo,disseto: Iinerdum-s-i'n f" .prpductae liiier-e.v.ocalis;'utcst.__ _• ": ';-.'.',
. -iriulatiir,-hf/tcfo diffidodiffideiuia; fsrodiffero, dif-. --, , .-Armavinumquecaco,.Trojajqui/primusaboris..
ferenlia, friridodiffuhdo: Virgilius"ih de~cimo":' - •' ;8rev,e estsigiiificatio.coKrepiifi vpcalis,-ut est: . ,
~ ». t" . Ingepsacutus carminanastracanunt. .-_..,,-,
"; TJfidanlique.animam-diffundit injaima cru>ire.'"
Unde JuliusSolinus, in CbUectariea'rerum-meinora- ,, ". Spiritus/cst produciio ypcis. quae "aut citata autdenis'
•biliumf&M: i Idque iri eentum vigiiiti milliapassuum , de pre profertur. Spiritus suht duo, daseiaet psile.,
'-iliffiiridi, qui iidem adveriarrimraiioeihaii-sun.t, aJsti-. ,.Daseia; est qualitas. syl.labaejuxta sbniium-spiraiilis,
.-"• maverunt.-» Facultas di(ficullas-;.ui:idem Solinus :: . u|est liomo,]iab'tgns, habens. Psile est qiialitas.syl-
.'~t Multis/quedifficultatibus faligatus Rhjphaeis.sejbgis,;; /-labaj/quaejuxtavexliemitateni-Iabioruiii prplertur.ut:
'.adrieclit.-»' Facilis difftcilis, tam; pr_eposilionetcoj'-. <)fa/&r»arftt;/,..oi:are:Passio.esjLvqx passibilis,conju!icia '
fuptaquam iioinine-;,sequentibus_autem«p.t.disprac- . . el juiii.ta.et.diyisibiliadiscerneris, Passiones suni ,tres,
positio inlegra irianet.-uteento discerno discetiuculu))!,; .'apostrpphps, hjpljeiij bypbdiastole. Ap.pstroplios est
_ crepo4iscre'po, currq discutm, calcio discqlciop.credo- i- .sign.umexirilae _y,pcalis.unjus,aut duarurn, quos ,[F.
discredo, cingo discingq; placeg displiceo;_pl'qcuitdis-. , gn.amj.non liabeiif Latjii.-sed ^r_e(:i..IJyphen_estcon-
: plicuil; a.corrupta i_ni mulala ;-pulo disputq, perdo_ i_„j'uiictios dietipnis ex duabusf_.perfectis imperfectisye
'disperdp,pouo .disponq, tendo distendp, iribuq. dislfU.. . cpmposilae, ut e&lJucifei\,,_unigenilus,ptimogeiiitits. '
buo;irahb~disimhp, lingo dislihgoj p.ec'dilhpeic.lp.{i<l_ \'. Ujpodiaslole esl divisib composiiarum-lillerarnm
\ est, peelinoj,..p.«i-/o.dt.s;je»_/o.... -._..--;._.. ..; bronlcf flriibiguitates. ut esi':. ...
PATROL. LXXXIX.r - 8
255 S. ALDilELMI OPERUM PARS H. - TftACTATfJS. 236
' - - A mireris et uberius vcnereris.-ut Iioc sit quredain fes-
viridiqueInliliorecohspiotursus,
ut non errefqui legat, ne prorsus utsus Jegat. Acu- S:bmenti rata feeoropensaiirmis porlio, ac-oMala re-
tusloca Iiabet iria, qiiqrnododieuiil Gracci, Laiini riiiiheraiionis vicissitudo, quanto consial nemineia
duo, pehuliimaih, ahtepeniiltiinam. Penultiina nomeii nostfae stirpis pfosapia geniium, Cl Germaijjc_egen-
estante unam sylhibaui a llrie liabensaccenlum, ut liscuhabulis coiifotutn, in hujuscemodi negoiio anle
Hrnia, drtia, hdhus. Aniepeiiullima est nomen anie hosifarn iriediocritaieih larilbperedesudasse, proprio-
dbas syllahas haheiis a (iiieac'eenlum,'til.esXBasiiius,- runique argiirnenla ingenionim juxla metric_e artis
Cregirius, 'Bbb.iiius.'Circumfloxus' nomen est loca discipliham liilerahim lexlum iradidisSe ; praeserlim
haljeris dub, sicnl dicunt Graeci,Laiini auiem unurir. iiiter Ibl laiilosque saeeulariumijeruin tuihultuaiites
Circurnflexus nomen est anie unam syllubam afihe - strepitiis conslitutum, et eccle_siasticapastOfalis,curae
hkbens accentum, cmlwricmlorum. Tempora pbnun- sollicitudine depreVum, quibus mens riieiiculosa ac
tiirin vocaiibus lilieris, ubi pioduciiiilur vel corrfi scrupulosa qifasi qundain arciissimo catehariirii fe-
piuntuf/ ul esi : _ . . . pagulo " constriiigitur. Son eiiim lioc proferendb
... _ ., pilii!, amnis,flamina,niunus. borrendis superciliorun) jaculis ine vuliieraiidum
Spiriluspo.nitur inilib.vocalium liiterarum, rarius ra " arhilror, neque dirissimib elalionis lurgidaephalarica
medio,, ut esl hujus,, traho, .iitrii/io. Aposirophus p.o- coiifixum perhbfr.esco, si paulisper de gratuiia divini
iiiliir supra, sicul-diximus, quo. non -uiuntur:Lalini,' muneris gratia,. quae singulis quibusque noirnierito-
sed Graeei. Hyphen ponitur infra ad dexteram par- rum [iraeciirreniium praerogativa, ied.cceleslis bene-
tcm, -ulest suburbanus; Hypodiastole p.onitur infra ficii inuiiilicenlia conferiur, fretus .Dominp ^lprier.
-contrari.etaie hyplien. ut es,l Consiqnlinqpolis.... .. Siquidem ijlustiisilie qui dicehat.:,1 . .';. .
. Enuclealis igituf graitinialicbrum regulis et metro- : ...Primusegoin patriamnjecurn(modo-vitasupersit)
" Aoniorediens deducamverlice Musas;' -
riim pedibus, qui seplies, u_t.jain.protriulgavimus, Priinus.Idu-n.easrefer-amijui, Mautua,palmas;
qnaternario'concluduiitur laterculo , operae preiium et longiuscule idera poeta infra prosequilur •'
.arbitror iit muliimodas aliernaiiles.syhzygiae repli- . juvat irejiigis.qua nulla-priorum
catioiies, quae rheloricis maneipanlur disciplinis, sti- Caslaliamul mollitleverliturorbita clivo^
inulo fesiinationis compulsi praeterire sludeamus; . hoc (iriquarii)ille versiiicans signilicari voluit, niil-
-qiiaruin vocabula-haecessenoscuniuf, proxilius,.di- Juin ante seT__alinoriun Georgica Romulis descripsisse,
.prolius, diopros, tranipus, cribussns,~namprossima- quamvis Hesiodus et Horiiepuset caeteri Graecidiser-
lns, pliymaras, atrorbus, rivalus, pKinulus,-linuatus, liludinis facundia freti', ei Argolic_c urbauilatis pri-
'i.iachaiis; tnalr.iriiusi phynuius-, febrinus. Ili~ suht-,_.vilegio,jjr_edili, ousidrifariam agricullurain lingua
•proprie.rlietorum pedes, qui iiua_ernarummensura.n deprompseriiit."; . . . _
-syllabaruiii traiiseuntes a melricis magnopere spreli _.. Denique priusquani sermo supremus _competeiili
repudiarilur : siqiiideni-proxilius.ex tribus long'is_et calculo leruiinelur,. palerna solliciiudine coactiis,
iiribusiirevibus coiisians hujuscemodi schemalibus guae solel, natofum cominodis consulere, _commoneo
-componitur, ut =•^~~-<—^-:.Dipodius.yero.versa , ut ea quae difficiilima sudo,ris et l.aboris industria,
-vice.ex-Iribus brevibus el tribus longisconstat,- tali ac si gravi sarcina oppressus,. -diclando descripse-
figura -—>*•-^ : —. Diopros autemet traiupus ram, sine sudoris et laboris conlriiione rimanda
' et recenseiida. nullaleuus spernendo. conteninas, ac,
reciprbca-diiarum syllabaruni allernaiibne variantur,
utpole —~—<+'--' ^>~-i et ilerurh~-^—-.-_.-___. —'—__ . soler.tis ingenii.graiiam prae caeteri.scontribulibus et
Sic e,t caeieri.syijzygiarumipedes hujusmod.-praepo- cpaetaneistibi diviniius cpllatain lorpenii.splii segni-
steris vicissiludinum ordiriibus allernare noscuntur. -lie -squalescere paliaris_ El -absurduin. Jiempe
Constat praete.rea.noroen synzygiae serviens figur_e arbitrprsi. le-pe.naesuni sit affabililer investigando
compositae, qriod ih genitivo plurali novem syllaba- ei vehlilando percurrere quod me perlajsum noii
-
fiiit difiiculter cpniiueiiiaiido et'coacervando •di.ge-
rum:et vlginti iilterarum esse depreberidilur.Tit
Conslantinopolitanus,"sldicatur. poniifex Goristanti- xv rere, si jllud (inquam). te pigeat velul insolescentein
:-n"op6l-tahiis, etgehitivo poulificum Cbnsianlinopoii- _ac delicalum paulatimmasticareac ruroinare, quod
" ~ "v
lanbtutti: _ : "''-' . ':"'' me non.piguil, utpote pistoris pinsenlis qfficio fun-
Appropiriquante' ,a'm- styli.termino, o reverentis- cluin, commolereet lollere.<Juamvis'ergo.muiidah_e
eimefili, subiiexis precibiis satageris velut flexls ge- . disperisationis curis, velut scopulis refluis algarum
; (luiim popliiibus-supplicifer ihiplofd; -ut-hoc ppuscu- r."illisionibuset und:irum circumlairantium vorticibus,
luhij quo-iiiaiiil.esiissimedeClaralur qupd tua saga^ci faligatus populorum frenacoiiimissorum-moderaiido
efudilibn.e'non livescam, elstrenua insJrrictionen.on _gubernes,Tiequaquam lamen. hujiis rei gralia prae-
•
labescain, con.lra bmnesaemulofuincatapulLas:et-ve- • peditns melliflua - divinarum studia ; Scripturarura
nenata garfulorum jaciila , quae de pharetra obliqiii negligenda, "el sub bujusmodi occasionis pr_elextu
"Jivoris plerunique"iniorqiiere hituriiuf, iiiexpugna- ' parvi peiiiienda"duca'!. " - -• " - -
bilismetrorum pelta «1'graminatiCOrum-pafuia pfo- JNaniiuc-iyLusille Theodosius,- ui. prisca veleruin
iegere digrieris, meiqrie laboris-indrisiriaiu.si vbti opuscula produnt', qui'totius prbpemodum mundi
-
eompoteni summus Olympi regnator elfeCerii,--tarilo gubernans iiionarcJiiam • riiaritabaiur, ei :regalibus
velim devotaetneniis affecturii bsfendens , enlxius florcntis imperii sceplris uhdecies labehteTiiiiioriiin
'
257 PARS IH..—POEMATA..-. DEr.LAUDiBUS V.mGlNUM. 238
circulofeliciterfungebatur, qubtidiani sumptus ali- >__legisde ereluo, el medilaberis in ea die ac nocle*
moniam el corporeaesusteniaiionis e.dulium,in quibus idcirco in bmnib~us,operibusttiis meinorare novissima
mortalium vivacitas vescitur,. in praecelso potestatis lua, elin mlernum nonpsccabis. Quaeest enim iabeiir
'
culmine anliquarii scriploris mercirwonia iiideptus lis mundi prpsperifas, .aut fallenlis vitoefeiieilas?
* est, malens .Scriplurafum emolurnenjo Jitlerarum Nonne siiiiiilinia collatione _ut soinniuni evanescij,,
carnalis vitae nutrimenta per laboris exercitium adi- ut" fumus faiescit, ut.spuma marcescil? Diviiim,.
pisci, quam iBerlis desjdiae. torpore tabescens gra- inquit Psalniigraphus, si. adfuerini, nolile _cordppo-
tuitis epularum del.iciis_sagiiiari._U.nde etiam cuiri nete. Utiriam nobis praesentiuni rerum possessio non
. Prisciani grammatici xym volumina, qui .Rpmanoe sit futurpruin remuiieraii.oicaducarum copia, secu-'
lumeii-facundicevocabatur, proprius palmarum.digi* tarum non sit inopia! Ulinam Ienocinantis niuridi
lulis calce tenus digesla des.eriber.et, inauditam aiiT oblectamen.la, aeternte beatitudinis jion gignaritde^
lecessori_.us et -inexperlam praejeritis saacuiornnfi Iriirieiila! Quin polius, trausactb fragilis vilae/intei-
iinperatoribus promjilgabat seii.lenliam; posterisj vallo, succedant, suffraga.nte Cliristo, perpelua prac,-
ntreor, exemplum industrjae dereiinquens.. Ego,' mia meritorurh! Quod ipse prajstare dignetur, qui
iriquit,.TIieodosius,"totiusorbisImperalor-, iuler.curas pro nobis iu patibulo.pepeudit, cum aeiemo Paire
palaiii hoc volumen .propria manu descripsi,.etc. B vivens ac reguans ciira Spiritu sanclo per iiifi._iit_i
ProptereaC03les.tis_lub_e clangor et.supernaa sulpleis* sempcr saecula s.Teculorum.,Amen.i
classica cortcrepuerunt dicentis: Non tecedat liber
* Forte
legendumsalpicis,nempe nsalpix salpicis,jtro salpinx salpingis.F.D---.
SCHIREBUMENSISEPISGOPI •- -
-.'.'""_•
' '' siyi; ~' ." • -_-.-'.
.'-' "EJUS-OP_ERUM. PARS TERTIA. .- ;. ".
BE LMmiBUS: YffiGINtlM,
-JHaecduo poemata(hoc etsequens,ms.de Ocloprincipallbus viliis);quae in quibusdam-Co.dicilJus.hnum/aeiuni, primiim

curnCodd.Paris., -poslea.cumlibro Bodleiano.ad verb'Ti
" contuli. InBibliottiecaPatrura valde corruplasunt; nec
' ' • - - ' '
nunGqtiidemomniupmendis cafenf. GILES.]-' . _
'-'
g P aslol" bvile tuens_ne possii rabula"rapto R
' " R egalis vastans caulas bis dicere puppii ;p
'. AD MAXIMAM ABBATISSAM. '. 0 mbia^sed cuslos defendatovilia jam nun - G
M eirica lirones nunc prbmant carmiua Casio -"' S M axima praecipuum quae gestas numitie nonie'- -N
0 A -ddere.pr_e_.i_iiu-_i, '
E l laudem.capiat quadrato carminc Vjrg riiater, digriare ^precal ; TJ
T rinus in arce-Deus, qui polieris saecla creavi T N am lu perpbtuum prorhpsisii lrimine lume ' :'' N
R egnator mundi, regnarisin sedibus alti S T itan^queiri clamant sacro spiramine;Vate " S
I - ndigno conferrernihidigrietur in/aetlir A, . C ujus per rhundum jubar aito splendet rib ax-' E
C um sanctis requiem, quos laudo versibus islliin C A .tque ppibs pariter replet vibrainine fulirie _?_
A rbilef altiiiiro_nus,qui seryat sceptra supern' A . R _«x reguraet princeps popiilorum tliclusab _ev 0
T radidithis cceli per sudurti scaridere lime N M agnus de niagno, de rerum regmirie tectb • R
I nler sainetorumcuneos, qui laride pererin ' / I 1 lluiri necierrae, hec possunt cingere coel ;I
R iie.glorifica.nt nioderantem regna tpnante- M N ec riiare navigeruni spumbso giirgite val.la'•" .' T
'
0 mniienens Dpminus, mundi formaipr et aucto R . A ,ut zonaemundi, quaestipant at-tliera cels". ~ A
""
N obis pauperibus confer suffragia cert _ : _ . A C larorum vilam, qrii casiis mpribus'istbi C
E i ne coucedas irudendos hostibus istliin- C A uxiliante lieo,-yerriabarit flore perenri 1
S ed magis exiguosilefendens dextera ta.riga. /t" S' anciis aggrcdiar sludiis edicere.paupfe''- /14
K e praedo pellax ccelorum claudere liirie/ J./N. T-aritatamen dlgiie si.p.aup.erpraemia pibda" v ~T
'
Y el sanctos- valeat noxarum fallere scen 'E
' ,A 0 mnia cuni nulIu_i'VGrbIs'explaiie-taperl
N e fur*tropIiosus.fpveam delrudat in atra ., M S btsac. animract Nambrp/Cnunseuorita cirte/ r"M
C onditor.a sufiiino quos.Cliristus-servatoJynip 0
259 S. ALDHELMIOPERUM PARS III- — POEMATA. UX
• A Devpiatiirus populum cum pergere vafes
-i INCIPIT LIBEEU--.;; Vellet, et irispntem verborum"stornere leiis. ~-: - /
-
Ofjiriipplens genilor, mundum diliorie guoernans; PIusrigilur conferre niilii le posse fatebor;'
Lucida Slelligeri qui condis culmina cceli, Quin me terrenani dignaris cbndere forniam,
Nec rion lellriris formas furidamina verbo, Et biutuii) inspifas vilaliflaminepeclus;' - ' -.
Pallida purpureo pingis qui-flcire vireta-, ' • ";
Qui' corda ingeiiiis ornas, ei labfa Ioquelis.
Sic quoqiie fluclivagi refrenas cterula ponti,. Nequiaquam ut nullus sermonutr p'ectra resolvaf/
Mergere rie.valeant terrarum Iitiora lympliis, Sedfidijjus cilliarae riioduletur carniina Cliristo:\
Sed tumidos frangant fluclus dbslacula rupis; Si vero quisquam cliordarum respuit odas, :
Arvbfum gelillo qui cultusfonterigabis,- Et poliora cupit, quam phlsetpectine -cbordas, •
Ei.scgeium glumas.nimbosis imbribus auges,' Quis.Psalrnista.piuspsallebat canlibus oli.m, .
@ui laiebras mundi geniinato sidere dcmis, Ac mcniem magno geslitinodulari-inepasci,- .
Nettipe diein Titan, et nbcterii Cyiuiiia comit; Et cantu graciJi refnglt conlentus adesse,
Piseifousaequoreosqui campos pinguibus ornas, Maxima'miIIenis ausculfans organa flabris,
Sqiiamigerasfdrnians iri glaueo gurgiie lurmas, Mulceat ' -"
-' auditurii.ventosisfollibus.iste,
Limpidapraepelibus sic eomples aera catervis, ' '
**Quaailibel auraiisfnlgeseantâetera capsis..
Carrula quae rostris resonantes cantica piparii, Quis poleril dlgne reruin mysteria rtosse,-
Atque creatofem diversa yoce faleniur, Aut abslrusa Dci gnaro cognoscere sensu ?- -
- Da pius auxilium, clemens, ut carmine possim Torridus altafisiiisumplus. forcipe carbo,
-- Cnlculus.aul aidensemundet
iiiclyta sariclorum modulari gesta priorum; spiircalabella,
Urprius el.prosa laudabat liitera caslos, . , Quo clierubin quondam purgavit labra propliehe, .
Simodo heroicam stipuleiitur carmiria laridem;. / .. Ut mer.itb dejiiceps eflelesti famine flagraiis
Ut fasti seriem niemini dixisse priorem Egregius doctor v.erbi claustella resolvai,
Et dudum prompsit voto spondcnte lib.ellus. .. •, Et noxas populi Scripturae torribus urat, _ .
Non rogo ruricolas versus, el.conimaia Musas, Quateiius ad Christum converlatdogmate plures,
JSecpelo CastaJidas metrorjpm cantica liymphas - .RuricolasTnutans ad coeli regna phalanges.
Quas dicunt Helicona jugunj servare siip_.rnum, Ilumani generis triplex distaniia ferlur,
Nec precor ui Phoebus liiiguam sermone lnquaceni . Quae modo per mundum iriquadro caidine degit,
- Et sludet in terris mercari regna tonaniis.
Dedat, quem Delo peperil Latona creatrix.
Versibus infandis nani nunquam dicere dignor,- • .' / Dei)b|ue'riorinuJ10ssortitur vita jugalis,
Ut qiiondani argulus fertur dixisse poela: ^1 Qui recte viviihl concessa lege.Tororum
Scandite nunc Helicona Deae,*anfu~squemovete; El prajcepla Dei-lolo conaniine menlis
Sed polius.nitar precibuspulsare-Tonantem, IGonservare siudenl thalami sub jure manenles.
Qui nobis placidi confert qracula verbi, _ ... Post baeecasiorum gradus alter, el prdo secnniJus
"Verbrimde v.erbo.pelo, hoc Psalmista cahebal., Subsequ.iiur : nupti.xiui jani-.coniiubia spernuni,/
•CordePalrisgjenifum, quodProles uiiieaconslat, . Ac indulla sibi scinduut retinacula luxus,
Quo Pater oirinipolens per mundura cuncla creavit -Lurida linquentes spurcae consortia carnis, - .»."-
Ut ca_>tisproprium conservent moribus aevuni,
" Sic Palris.et Prblis dignelur Spiritus almus. Dum connexa prius thalariioruiri vincula rumpuiil.
rAuxilium fragili clementer dedere servo.
. Est namque.in.Deitaie.manens substaniia s.implex, Terlia virgine.is fulgescitvi.lalucerriis,
In deitate manetjjuoque subsistentia .triplex, Cujns praecellit praefalos infula ritus.
Proprielas ergp. credatur noniine triiio,. Mundani Iux!uscalcans ltidibria falsa
"
•Majeslas!vero dicatur nbmine siniplo. . ". - Virginitas summo virtuium verlice floTet,, "
ternas.' ' _' . Duni soror corislel castissmia vitae: ,
Kaniquefides cogit personas.credere angelic_e
-'.•-
.Sed naturaDei, cojlipraeclara creaiiix, ''. jv ln qua nori.regnatfallax petulanlia saecJi, '
Oinnia regriando.dispensaf saecula simplex. . Sed polius certat carnem frenarferebellefti
- ~: '
, En promissa novo scriljanlur carmina verSu- .'._ Spiritus, utterras pcssitcenipescere noxas,
Garrula virgineas dgpromat' pagina lauiles, Et facinUssceJefura superans explodat inorme, '-
. Colaquccum pedibus perganl et commata. lernis,' / Quae plerumque solent ferratas vincere irienles,
-
Dactylus excepio deeurrat line metrorum, Quamlibef exisianfpr_edurae-colis:adirisiar. "'
- Spond_ei..qiiirilarncontemriat syllaba parlem: His igilur gradibus pandii regnaior Olympi
Ultima sic trochei cbucludal ,liltera versnni, : /Aiilae^coelesiisvalvas pi liihiha vitae,- ; _
Extrerous jugiier jgui gaudet calce teneri.. / -Quos numerp supfa lernos jamdiximu.saiite.
Sic lernis, pedibus properent epigraramata.metri, His quoquefecundolargitur-semirie fruges,.
tNeetibi difficile prorsus.quidquarn arbitror ' esse,,' Quaspia perpeiui prBedixitgloriaregni,
•Qui crebris_vicibus naiuraa jura.relaxas, . .'. •Gliseere siilcati per squalida jugeraruris,
"
._Kam nobis rudibus veteruni monumenta librorum Sanclis centeiios riieritorum jure maniplos,:
-''
Vocihus Immanis faniem tesiantur aseilam, Virginibus jhgiter fe.curidasbrte spopondit,
Garrula quto pridem bombosa fauce rudebat, Qui falsas muhdi cbnteramint pectbre pompas.
211 • DEiiAUDtBUS VIRGINUM. 2'lsJ
Fetida calcanies spurcaecohtagia carnis. A Cbrporedespurco sQmil.primordia vilav-
At vero decies senas de' cespile ruris • ; Vinea frugiferis ut constal gloriacanipis,'
' .
-Fruges deprompsit cceliiruni gloria Christus,' .' • Pampinu&immensos durrt gignit palrriile boiro»,
Quosproprie casii carphnt de rure irianiplos, ., Viniior et spbliat fibndentes falcibus antes. '
Qui modo disruropuntconnubla nexa tororum, -. Sidera praeciaro ceduni ut lumiiie 3olis, •
Et demunl prbprias devola menle lafebras, - Lustfal dum terras obliquo tramite Tilan, , •
Mimdanaelicita spe~rhenies"gau'dia'ponip_&: Cuncta-superiioruriiconviricens astrapoloitnir;
Sic demuffldecies riietens ex aequore garbas, Sic quoque virginilas qure sanctos.inclyta cotuit,
Ternas accipiet, qui vincla1jugalianeclil, -_ . Oiniiia sanclbrum iranscendil praemiasupplex,
•
Kec.penilus.calcat lieitaecomriiercia vitae, = -" Iniegrilas quoque virtutum regina vocalur,
Sed magis in muhdd sobolem genefare nepolum, Jungitur augelicis cum casta sponie maniplis; -
Prbgeniemque libens exoptat gignere stirpis. ilaec, inquani, virlus coeleslimunere polleris,
Quapropier cuneti quos.flammat cu-ra pudoris > ' Aurea.flammigeris prajstat crepuridia gemmis.
. Et quorum iniegritati» amor praecordia pungit,' Virginilas fulgel veluti fubra purpura regum,'
Spifiius ac castae (-.onjungantfoedera earnis, ' '* Qua regnatores funguntur juretogatii
Dum divina docetduplam senienlia viiam. Integritas animaeregriaivsin corpore caslo
Corporeis nam anima praefertur geslibus almai . Flos est virgineus, qui nescit damria sejieclae, _
Idcirco jugifer rrientis nionarchia regnet, - Nec cadit in terram ceu fronde ligustraTatiscunt.
Ut non iusultent animam phantasmata earnis, Cernite fecundis ut verrient iilia sulcis,'
Nec vincatilominam slolidb .vernacula :gestu, . Et rosa sanguineo per dumos .flore rubescal.
Aut unquam regnet conlempluserva superbo. Ex quibus ornalus quivincit fofte palaeslris, -
^
Nunc igilur raros decerpaiiicarmina fldfes, in
Accipil circo, vietor cerlainine, serta. .
E quis virgineas;valeanl fabricafe coronas; - Haud secris integritas, devicta cafne rebelli, -
:
Quid plus ccelicolas.juval incerlamine nostro Alque nefandorum prosiratis stfage Cafervis,
Quaminlegritaiis amor regnans in peclore puro? Pulclifas-gesiabit, Ghrislo regnahte,fcbronas:. •
Namque pudiciliaesuperos praeconia pascunt •' Quamvis integritus ornelur Jaude metrorum ,.
Cui.licet-in terris siirpis generamina surga.nt,. Atque pudicorum crebrescat vita per aevum;
Atlamen in cpeiisvirluluni cultiiiha scan.dit, Nonlameii seterno fraudahtur.rounere Clirisli, _,
Virgiuitas castam servans sine crimine carhem, Qui cbncessa colunt liciiaeconnubia vilae.
Caeteravlrtuluni vihcit praecouialaud.e, _ ' î Non ergo argenti squalescit spreta libella,'
Spiritus altithrorii templum sibi vindicat :aitnus. Uncia bis senis quam pensat lancibusaequa,
Talilerimmun.sflagratsicordevolunias,- - Quamvis auratis praecellat fibula bullis,
Sanclus apostolieae cecinit dutn sermo;loquelae-:'. '"
Aniplius autcerte flavescant petala fulva.
Nescilis quod templa dei sinl ilia veslra. Nec lalerna libi vilescat vitrea,.Yirgo, -~
Spirilus in vpbis habitat jarp jure tonanlis, Tergore vel raso, et lignis:compacta salignis,'
Quae lemerare nefas est; et maculare piaclumr _ Seu membranarum tenui velamine faeia,
Virginilas fulgel lucens, utgemma coronae,.'_ ._ Quamlibet aeraia praecellat forte lucerna
Quaecaput aeterni prsecingit slemmate regis;- Aut furvas licbnus illuslrans luce latebras.
Haeccalcat pedibus spurcae consortia"vilae," Pallidanec luiiaespernantur lumina noclu,
Fundi.tus exstirpans.pelulantis gaudia carnis* Caeruladum friscat lenebris nox saeculafurvis
Auri materiam fulvi,-obryzumque metaUum , PIus liceiex cenlro Tiianvibramina fundai,
Ex quibus ornatuf praesentis machiua mUndi, . Cum him.bi•fugiunt, et fervetlorridus aelher. •
Glafea de greiriioproducit sordida terrae. Nec puteilaticem spernenduin ducimus allum,
Sic casta integfilas auri flavenlis i.mago Antlia quem sursum solet exantlare cisternis,
Gignitur e spurca.terreni canie parentis.__ - j) Quamvis praecipua praecellanl flumina fontis,
Utrosa piiniceo tihcturas mriricercuncias - Frigida queirigelidis prbgignitglarea lymphis.
•Coecineosquesimul priecellit rubra colores_. Mergula hecpenitus nigriscontemnitur alis,
Palfidapurpureasulgighitglarea gemmas,'. • Ingluviem venlris squamosis piscibus implens,
Pulverulenla fegit quas spurci glebula ruris.. -Garrulus aut etiam yilescit gracculus ater,
Ut flos flavescensscanditdecorlice corni Qui segetum jglumas, et laeli cespiies occas
Temporevernali, dum pfomitgermiiia tellus,. -
Depopulare sludet, carpens de messe maniplos,
Dacfylus ut dulcis froridenti vertice palmae- : Quanquairi versicoior flavescat penna pavonis,"
TrudilUfet sicco-pr_eslabit_slip_leproleni.'. Et teretes rutilenl plus rubro murice cycli,
Unio de corieliaut ponti sordente nitescens . Cujus formbsa species et fulva' veirilstas,
Naseitur, el proprio matrem praecellit iionore-.> - Omnia fabtbruni porrb iiioiimina yincit.
Squalidus ut sablo spreii sub cespile ruris, Sic car.o, mirandum fatu_ putrescere nescit,
Bractea Oaventisdepromit fila mclalli. Ut referunt nobis veterumdocumenla virorum;-
Utbino sena claudam paradigiriata versu, Quod signum,-et species est virginiiatis amahdaa,,
Sic sacra. virginilas coelbrtimgrata 'cblohis..- Quae calcare selel devcta mentenefandas
"
S.3 .- S. ALDIIELMI OPlsRUM PARS III.;— POEMATA 2,14
Spnrcilias mundi spr.etapulreuine carnis... A Tradidit ursorum mandendos rictibusriillro,
iPunica neu granis temiiuniur mala .rotundis-,- Calviliem eapiiis scurrarum morelpquentes.
Quae circum simplo corlex velamine cingil, Sic Deus horrifera sancios-ulciscitur.ira,.
Quanquam .pajineti praecedaut dulcia' poma, . -. Et merilo plectil peccantes verbere s_evo. ."
Neclaris,_et mellis niiilsos imiiantiaimstus.- Jeremias bino pollebat munere clarus,
- Quamlibetinnuiheris esset ditissinius heros
Sic, inquam, inlegrilas fama yenereiur inajvum.,.
Ut lamen eleclos, fjui neelunl fcedera nuptis, •Viriutumdonis, quas Chrisii ^grati.acqnfert... " .
Et juste vivunl castorum jnre tororurn, . Sed laiiieu, ui dixi, duo maxima munia constanl :
Garperenpn cupiat slrophoso pagina rictu; I!unc pia virginitas ornabat flore pudoris -.
Praeseilim-antiqu-C cum. narreL liitera legis, Inlegris totiim.servanten) legihus aevum;' .
Illustrem pair.es vilam dtixisse priores, - -. Atque.superna Dei vaiem praesagmina ditem,
Qui ventura .Dei prompserunt Flamine saneto Coelitusin.pleba.it, u.tjiosset clausa latebris,
Bona salutaris,. dum Ghristus saecla beavii. Et reserare poii possel penelralia sensu. .
Elias âtes, queiu tetra voju.mina Regum. Quem Dens ex uteri sacravit*mairice niundum
' Ante
Jnsignem memoranl viriutum leimia fretum, praeseiitisquam nossel.lumina vilae; _ _ -
Virgn saeer; fuerarfama per-saecula nolus. & Ut foret affalim promens oraculavaiis;.
Flumina quapropter lerris miracula gessif, De quo cojlestis fatur senientia Palris /
Atque arcana Dei verbis oraeuta prompsit, \ . Quod dudum,- quam nascalur de viscere matrisR _
Qu_e series libri protriulgat famine claro. • Sanciificaretur pr_estaritimunere virgo.
Nam gemino> quondam, coelesti fulmine freius, Miitilur interea mox yaiicinare proplieta, - -
Ju^serafarsuros flamrnas perferre focorum,." Daemonisulregnum nec non et sceptra tyranni
Peniecolarchos, atque vjros ad funera centum Dirual in mundo, fretus vir.tute Tonantis,
Truserat implentes pariter praecepla iyranni. . . Et regnum coeli, desirucia fraudemalignij -
Qiiique, quater denis elbinis mensibus aciis, jEdificet, planletque restaurans scepira polorum-.
Aslriferum.clausit quadrato cardine coelum,. . . Conspicil et geminas venianli culmine \Bodl._y\n~i-_e~l
Aridus ut flullis roraret nubibus ffiiher, ^ .- :-_ -'" [virgas -'
Aique negarenlur latices morientibus herbis, ' • Quse sigrianl speciem populorum forte duorum-;
Nec sitiens praium caperet nuirimina. lymphae. Necnon et tolidem cofbes ex ordine.ceriiit:
Tunc iterum nulu nimborum.obsiacula rupit, . Sed tamen aequiparahs i.itefpretalio plebes
Utfluereut imbres uberiim' ex aelhere fiirvo, Q Protendit [Bodl., Porlendiij gemin.is per sacrametita
jlisceret et rursus fecundo germine-tellus, , -'"",,' • [veiustas.
Pabula densa ferens vulgo verrianlibus arvis. . -'
bcriptorum veterum liquido niouumeiita testantur-
Arbiier aaternus quem jussif scandere bigis Quod Daniel sempervirgo florescereialmus. -•-.
Aurea coelorum pehelrahtem eulraina vatein,; : Qui. nobis nofmam sacfatae virginitatis
Sospes qui.nunquamsensit-discrimina nioriis, Iinbuii, el speculum:viiae monstravit alumnis-,
Caeteraper mundurii eeu gessit mrba parenium, Certius idcirco promulgat lempora Christi - .-_
Aique futurorum gestura est.turba nepotum,- -Omnibus.ahliquis prsesaga voce prophetis, u.
Sed manet in teraplis paradisi-haclenus heros. * -:
An.norum liuinerosexplarians-brdinererto,
Eliairi colii, ut snperisiu sedibus Ilenoeii, Nuntiat in mundo noslri cunabula regis,
Quemrapuil quondani divina poientia cceli,. Namquadringentis a.iirioriimcursibus, alque- .' --
Lurida ne"m,u.rtdipatereiur damna nefaiidi.- -
His iibvem scribens actatura. Iuslra fuisse,
Idcirco simul ad.belli certaniina crtida Donec prodirel Cbristus reguator in orbem. - . .
Conira antechristum gestant vexilla. Touanlis. . Porro disseruitverax sermone futura,
Oronia.de nigrisconsurgeut corpora bustis, . Qualuor in mundo regnorumsurgere sceptfa,;
Clausaeper. campos et tumbae spohle pate.seuiit, . B Utprius in slrato tfuculentusimaginis altae . -,- =
Uiini salpix crepat, 'etclangit vox Clara lubarum, Diversis vidit jam praesagire meiallis._- - ".
Advenlanie Deo, qui cunciis prajmia pensat, . Denique frondoso regnalof slipiie robur- . -.
Seu pia perfeciis, seu cerle saeva profanis Imperio fretus vidil de cespite crescens,
Sic quoque famosis decoravit sascula signis. Cujus tangebant praecelsa cacumina -nimbos,
Virgineo flagrans Eliseus ilore prppliela. . , . Et sub qua volucrum turmte, et genus omne feraruni,
Aurca hune bembis nasceniem bacula valem . Dulcia de ramis carpunt-alimenta ciborum, -
" Arbore sed -
Signavit' quoniam deslruxit sacra deorum, . procera signaium jure lyrarinum.
Munere quetn duplq ditabat Spiritus almus, Mox intellexit prffisagopecfore vates,
Cujus cosleslis conlriyil sceplra poieslas, _-"
Laula supernarum qui co.nfert munja rerum, _ -
Singula per sanctas cumulans cliarismala menles. Tempora torquerent donec septeha Buperbum-,
Exeital liprrenda conslriclum mprle.cadaver,.' Ut meriio fugiens dumosis saltibus erret.
Quamvis jani.lelhi sopiius'sorle fuisset; El dum despexil.tefrentis flagra Tonanlis,
Atjl pueros siolido.s sanpluih qui carpere yalem Squalidus birsuluspeieret myrteta luporum:
Ei Isniaje .siudent bombps_u'(jce frementes .. Quadriped.ura socius faclus sine menle tyraniius.
245 /DE LAUDIBUS VIRGINUM. 2iC,
Ilic quoq.ieVdeslruxil Ceiisdelubra n.efandi, - A Namque salutiferum mundus BaptislaTonaiiiem •
Flaminibus .scelerum mortis .dvscriir.ina passis, " Diluit aequor.eismergens m gurgite lympli.is.-"- :•- /
Atque saeerdotes populo.suhfrattde sacelli 0 ' . Accipit inde latex:m_ox.mimefa.sacra salutis ., '_.<;
' -
Fallentespariter mullayil morte.cruenta.- Plufima quadraium.qu_e nunc sparguntur.in orbem,
Tempore sic alio, yiricens-virtute dracpnem,. > . ; Dum populi passim Iiaptismi dona capessunl. _"'-:.
Horrendisatram.jact.abalfaucibaso.fiam,. Sic-fiilsit felix .virgo RaptislaJoannes;-. . /.
Duni glutit piceam crudelis bestia hiassam, '• Niintius et Domini dictus praecursorInêvum.-- -_.
IIHcorumpunLur multalae viscera belvae. . '"* '
'•• Quem genuit.sero palris veneranda propago, _,.
Ilunc Deus horrenda senipcr luialuf ab ira,,-" . Quamvis fecundo.ciiruisset-corp.ore.mater, . .._ -
Quamlibet experlus tolerel torinenta maloruiri. ',:.; , Jam duduiii el sterili matrix algesceret alvo. -'-...
. Denique nou irepidat,.frelus ccelestibus armis,-. -. Nullus erat.potior muliebri viscere iiatus . . •- ,
Saevos belvarum viclus, morsusque leonum,-^. • -- Ni medicus inundi, proles generafa -Tonantis; ..
-Quamvis inclusus saevis tortoribusessel, -,.'-. Idcirco mundus.m1111du111_si.ne Jabepiaclr ,' V .'"
Egregius yaie>foveani.retrusus _in alram-. . .""- '-. Abluil,el JaticisCliristuih subfluniin.ejinxit,,
'
"Virginilascaslhm sicseryat semper_amicum, - • - llumida fluctiyagis sacrante.m c_eTulaponti ;
Tetrica contemnens millefiis daimiarpericlis. - .-'- B Fontibus et yitreis/doiianteni- munera partus, ....
Sicquoque yirgineis ,redolenies flhribusoliro ..- Dum vetuli redeunt iteruinad cunabula vit3e,.. ., •
Tres pueri pari.ler seryarunf.ju.ra pudoris,..-. , Tiinc linquente Deo lorr.ebtum uiarmora glauca, ,
Aureaspernentes.stolidi simulacra tyraimi. - . Ae ripas lustrante piis cum passibus aiiinis,
Qui turrnas, vulgi surdum -mutunique metallrini, : Alta superriorum patuerunt claus.lra.pplorurii; ..._____,.
~
Iiiiperioterren-te_iub.ei.yejierarier.omn.es, . , J. _Êiheracelsa tonaiit duni. fatur rcclor.OIympi, . - ;
Cmn tuba rauclsoiiis reboat clatigoribus.alte,". . Compellans sobolem yerbpcurrentepef setliraui'-'. ,
Fistula cum ciiliaris re.clamans aethera pulsai,. -.. -• Hic estecce meusdilectus lilius,.iiifit,-
Sambuca salpicibus respondet niusica ciehris.. Quein milii complacuit totuin reguare per o.rbejn.. -.
Ul genibus flexis et eurvo poplite plebes ,/ ". Coslilus ad.-Chrislum descendit Spiritusalinus-,". ,
. .;
Aurea per campos. orarerit iduiaregis. .. -. - Praepelis adveniens jani p.e.rsimi!lacra _cb!uinbse: :.;
SedtamenHebraeasperiiensliIdibriapub.es Haec avis idcirco conferlurFIauiine sacro,, . / •
Cerima -11011. ilectii-siinulacris colla nefand>s : . Solacaret quon_am,cr.urleHs: felle yeneni, _.."_ -
irnpius idcirco fornacis torre ininatur, _ .., .. Capleraquoringens stomaclialuf turiua vplucrum,..
Puberibiis-castis ut cultum-siiggeratrardor, . Miliased gesial candescensilia praepes.. ,_^x
Dum furibunda.pios nodarentviiicla Jacer,los._ . , • Plurima pro Clirislo patiens tor.menta proplieles - -.
Ektemplo nexus combussit flamroa feroces_ -'._:. Carceris illuviem ei furvas sine luce laiebras _. V
Sed'sacra sancloruiri iion qnibat menibra cremare; ; Perlulit, atroc.is damnans.connubia regis,. _ .^.
Omirum dictu! p.uerps quod Ilamma camini,, Qui eotisanguinei disrupit ftedera fralris, •
Torribus iniiocuis dirb sub cafcerecoxit.,. . . . • Germani tlialaroumincestans siiiejure.tororum.
• Acriter
Vertim vifginilas sprevitJOrnienta rogoruri), -. idcirco compescit vpce lyramium,. ,-_-.,
Seiinillaiue iide. dum lervent corda vi.roruii),. . •Non metuens furibunda n_eci_s tormenta iiefandie. .
Angelrisignicorois nam sanctus scandiuib astris, , Prolinns efluso rubuerunt sanguine lahces,
Torrida cuin gelidis sedans incendia flabris;, Dumcaput abscissump.opuli ad convivia yeciani,
Cafbonumquegiobos exstinguens imbre_supenio. Quod regina.ferox per nafam ffaude poposcit,... •
Sedpriscos lantura currpatres pagina prbdat, Scenica yirgineo mohstrahieKiJiidi.eM saitu. _
-Limpida quos.celebranl
' yelerum monumenla libro--- Sic igituf.Christiim sigiiavi\ianguiiiis psti;o,; . ,.
... .. . ,'__-,_•' [rum,;' . Horrenduui mundLmedic.antero.vuliiere vulnus,
CumTudis anliquam prseceilat gratiajegerii,-. , Duni crucisin.patulo suspensum slipitepoeiias.
Salvator clemeiis qua_s_eculacunela Jjeavit? - . ,i Cogeret.jnsontem violentia ferre rconirn_. .- ...
'
Yirginibus vates tum primo exeiripla Joannis / -Sic tameii.optatara senserunt.s_ecia-saluteiii_ _;. ,.' -
1Edidit a&iim sacro Spiramin.e plenusr./, Duni Deus ad vagas.ErebidescendereL.uinbras," .
Qui Domihum pbtrusus sensif genitricis ab al.vb, Eeri ea veptiferae fracturus liniina yalvsej .
Pigrius coeloruui terris gestante Maria_ '-' /Erea porlarum"quassavit claustra tetrarum;
Hic erat in saltu silvesiria pabula. mellis - Ilt Psalmislaprjus praesaga.voce eanebat, _;
Atque Iocuslarum maiidens/corpuscula Jf.ugij Passurum mundi prorhehs in calce Tonanlem. . .;
Caelera nectareae coritempsit ferculapqmpac.. ",'.' P-ronierejiune nitaf sacruni sermoiie joaiijiein,.
Hunc Gabriel Patri sanctus praedixerat anie, Quifujtaccubiior Chrislo.gratissiniusalmp,.. , -.
Deiilris aliaris prbmens oracula yati, - _Pectore de sacro sorbebat flumina dpcjor,_
TJiuribuIum aurato curh ferrbt sorte sacellq. Jinbribus ac:ieniis siiiens ingurgilat alvuui'; .
Sedcum Forteforet felix praecursor adultus,. ' /
. - Florida qui Casiaeservayit lernpora vitae, .- _
Atque prophetali jam maturesceret aevo, -,' Horresceiis peuitus,fals_ecoramercia carqi?.
Prtedicat adveutuni Chi-isii. jjaranympbus in orbe,, Pluriinus idCireo devulgaris semina faniaj, ._
Plures convertenssacro.serinone; cateiras. Yiriutuin fumor latuiri crebre__citi.ilorbemr. ./'
• S. ALDHELM-IOP.ERUM _?ARSIII. —. POEMATA
2-1? uf
Non. igitur speeiera per skigula sermo*relexil,; .. A DumsevirginepserVaret munere mundrim..
SeJ genus explaiiat^salebroso pagina versu-. .-' ;... Hpc genuil pignus coelestissemirieverbi : .
Suscilat iriieieas.optecadavera let.io,- . " El bapLizandi tribuit cunabula saera, .• - -
Quaegelidseslric-tim nodabant-vincula mortis, Pelrus apostolicae qui culmen prasidet aedis.
Dellidit obtutum caecoruniliiminaJaTigensi --'- - Nam sacrrnn jugiter.Joctorem dogma docentent,
Clatfdbs firirialis mox jussit pergerepla-nlis';-' .; Aique supenia Dei crebro praeCepiaserenlem- -
liarmoniaift.surdi sumpsefunt aure sonoram;:' ' - -,- Discipulus fidis devolus passibus aequat^ -, • '
- - '
Necnonet muti solvebant labia loquelis; j: _ Contiglt idcireo Jongaevosforte parentes,-
Sanatis manibus concessifvivere ihancbs; Et pfGpriosipariter germanos -viserefratfes, •. -
' "•
Atra veneriorrim nbn sferisildbmna nlgrorutn, Quos.Petrns Christiclarus piscator inorbe-
' . Retibusangelicisraptos ex
Qiiamvis Ieihi!eros sprbefet faucilius haustus. aequoremuDdi --;'-
Sic legimus pfisebvulgaliim-tempnre Saulumr, Secumfelices.ad cceli sidera vexit; -_"
Imperiis proeeruniqui Ghristi ddgmata tempsil, Temporen,uo,clarus fulsit regnator ih orbe ~
Alma beatoriim:cpntbrquens merabfa vifbTurh, Cui Cons.ianlinuscensebant saecula nomen, •" ' -
' V
Dum priscae voluit legis r.egnafe latebras, Sylvesler Roma degebat praesul !n urbe ~.
^ Sanelus apostolie_e
El Gliristo palrios veierumpr-eppheferitiis.. qui rexit culiriina sedis.
Veriilurinlerea mulatb nomine sanclus - . JPlii.riraaquehic-feci6.virlutU0isigria sacerdos,
Paulus apostoiicae meruit praeconia fariiae,. I :>'/ • Quaemodo.per mundumchartis irisertaleguhtnr. :
Infula vifgineo ljueiii coiriit sacra pudofe; • / - D.eniquesquamigerum yinxit virtute draconem '.: '
Quamvis jarri dudum damnarel carcere tetro - For.liaferratisconstrihgens vincla caienist
- -" ' -- -
Meriibra •Datervarumservanturii foedera Christi. Qui prius e crypla funesto flamine-spirans,
Sic Deus excelsiis qui mutat corda rebrum, Romani regnivexabat jure;catervasr -'
Traxit ovem egregiam sievaiiefaucelupbrun», / Dum ccnlempserunl CJiristo famularier nni,
Qui plerumque tetros Turva nigredi.ne corvos Natricis horrendi cultum-prrestare putantes: -
Terlilin albentesglauco sine felle cOluinbas;' -.", Sed cuiii striuxis.vel bfelvamcollaribus arctis," ' :
- Morbida pestiferi compeSGensflabra draconls^
Duro sceleralorrihi clemenler erimina laxat,"
Candida virtulum concedens<lona sacrafum.- Civibus exorilur mox exsulialio Iaetis,-
Quem Paler iiigeiiiinans alia bis ciamaVab afce, • Bestia delituit quie pridem saevire solebat. ;
Tunc riiil in'faciem proslratb ppplile Paulus, - " -ldcirco.slalim bap(ismi.grafia fiilgeiis
' . Ccelilusilliixit Romanis afcibusut sol..
Stipafus lenebris, ef clari luuiinls- expers,: ** Hic Gonsiantini curavtt lurida
Quamvis caecatus sentiret damna "pupiltae: membra,
Ast tamen e coelo Vidit fulgeseere SoJem, Ilorrida leprosis/explodens ulcera squamis, ."
' ' -
Peclora qui seriiper lustrabitluce sereiia.'•''-- Diim regnatorem Ghrisli' sob gurgile' »bixil_ -
doctor -
Hic.erategregius miindique magister,-- Quapropter Roma fregit delubra sacelli,
B.irbara convertens doctriniraginihasacris. Prisea nefandorum contemnens fana d.eofuui,
Quadrupedis vituli Lucas formatus ad instar, - Et potiora rudissectalurculminatempli,.
5 -
Lucida iJivino sefipsit qui dogmata liJjro, Qna Salviitoris signata crubre coruscant,
Septuaginta patruin scribens ret nomina sepierii,, PerpetuosqueDei produntper sajcla-lriuiriphds;;
E quibus omiiipoteris fegrtorum gloria Chrislus Sic mundum propriis Ornabat moribus amplum, '
Gignitur, et nbsiraes-umi.sit cunabula carnis." Dum regem Rqniaecorrexitdogmate Cliristi. . /
'•-
TQuenisacra virgineis orriabant serta corbriis, , Porro confliclum gessit didascalus idem .
Qualuoreldeciescurii septerii degeret annos, -- . Conira bis senos^certaiiiesarie niagistrbs,. :-""
Progeniem dominl narrans ab origine priirio, "_'. ' Qui pignus mund.i faJlaci voce negabani,,
Duin cbaos abstrusum et toipens cohfusio rerum ,D-umMedialoris:sp§mebant ddnavocantls, -•' ,.
Teirica terrificis texisset s_cclalaiebris, JJ Lucida p'erpetu_e/q'uipandit Jimina vitae. -'•
' " ' -
Thesaurosque pbli reseraret clave paternds, Quapropler cunctos, fretiiscojlcstibus.arinis,
-
Donee quadrali-praepollens conditor orbis, ' - Yicerat extemplo voli certamine compos, .
Floridaisub liimbis formassel saecla supernis1. Acvelut adversus frendeines bre mblossos', - ; - "-
Ilie medicus. dudum sanabat vulnera carriis, . ' " Frustra qui superas.impleiu latralibus auras,
Putrida fiLrarum procurans rilcera Pbtu-, .-'''" Ferrea Scriptufae direxit spicula miles;
Uberius deiriceps ahiiriarum crimina sonium, Dum consterriati mox omries terga.dederunt,
Et seeleruhiJbcinus, qnse meritis vuhiera patfant;' Ej-ceplo Zariibri, qui tunc, necrbmantia frelus,
Discipulus Pauli, Scripturae^-dogtnaiidempsil, ~ " Ignarum pbpuiiim scropiiesa fraudefefeilit,. ;
Deuique.posf riiortem sacratisossibusornai Dum magus iu laiirum pel.lax sine vocesUsurrat,
•Sedem Augustorum, qua nunc monaichia nnmdi' Corriiit in lerram quadrupes^spiracula linquehs,
PoslUemaeihiperium subcorili culmiiie fegnat. Vasirisdum viilgi claniur ferii aeiliera nimbi_
Roma sacerdotem Clenieniem tempore priscb Sed tamen iutrepidus Dominum Sylvesler adorat,
Edidit, et merilo cui dat clemenlia nbmeri; Ut plebs quamChristns pretiosi' sanguinjs bstfo
Quem Deus.^t^rali tJitavlt g_.atiagfaiis,' /, j- Reddidil jmmunem, sublata fraude malighi,
" '
2id- . . DE LAUDiBUS VJRGLNUM. _ "'250"
Telro liaud fallatur folsi pliarilasmate Zambri A Labara slcequitaris per Jerfarti trudito dexlra, - •
Mox igituf taurfprostfaiuriri morte cadavef Quaiuor infindens direcib iramite sulcos, 1
Suscitat exserlis absolverisvincula riodis, Per quos, ereclis castrorura turribus altis,- ,, ,, ,
' Moeniamurorumrestaures imbricerubra, - _. .
Et mitetriarmenio fecit suecedere taurum.' _ '_
Tuui populi passiinciamabaiit vo.ceTonantem, . In qua regpabit proles, prolesque nepolum,:
Laudahtes Dominum coeperunLdicefe grates.- Sicul regnabat palruirinumerosa prupago, - . ,
Hic fuit, ut feriwycomes inlegritaiis adeptus, - <Juoruin.progeniesetaviglomefautiirav.orum. -'.
Douec supreraam claudebat tempore vitam. Jarti fuit Hesperiaefamosus laude sacerdos . \
. Rex Constantihus quondam praesagia cerla, ; '
Anibrbsius,-Christi complens praecepla benigni, -
Atque fulurarum rimatur somriia reruni, Spirilus et castaeservavit fcedera carnis, , -
Culciladum plumis Augusti sterneret artus,- ; Qui-iioHieiigeritAmbrosiaede neclare d.uclum. - . -
Cernens maironse rugusae forie figuraro Hic teuerin cunis quondam dum paryulus esset,., -
- ••'
"Viditin exiasi deforroerofronle vetusla, Magna-fulufarurn'gessit spectacula rerum ;
Cernua qute graditur treriiUlisagilafa laceriis. ""-• "
Namque examei) apum riumerbsis (brte' catervis .
Insuper hanc inorlis,jarii sorsmuiiaretacerba, Conlexit faciem puefi, mirabile fatu; •__,--•
Imperat iliustris regetri sermone saeerdos BQuae lieel horrenda sliparent labra.cohortev . -
, Sylvester Conslariiinum decrepita membra Non tamen infantis sensit discriujiiia eorpris. • :
Suscitet ih vemlaerursus.cum sospite vita. ", ' -. SiC crebris'vicibijsreplebant.ora jacenlis, • .,
"*
Tuiie regis precibus~surrexil bella puella, . Alque.caLervalimrursum"remeare studebant. . . .•-•
"
Quam prius effigies lurpabat.lorva scneCtae. PostliaecBeiheriosrepelentesagiriiiie nimbos,: .
- Visibus humanis certant abscedere.porro. -..
Etlieel-anlesitum torperet morte eadavef, - ,-. :
Fit tamen exlemplb formosapuerpera vullu": liaec pater Ambrosii stupuit miracula cerneus,'
Quam rex conteiriplatufovaiiV-, cum stemmate' A ûo^sortitur horaen sic inclyta proles. , .
''' ' -'.-'"
'_ [comil,, Hsc nempe exanien qiio -sainctilabijaTedundani, -" _
Tempora priecirigeus aurb flaveiite cororiat, -Dulcia mulsorum pprtendit verba favorum, • .-.- .
Et peplo ciilamydis nec noii cycladibus ornat,' . E.quibus affatim dulceseunt pectora plebis. - ~ :•
Ut regina gerat rubicunda crepundia collo. Lucida.digessil venerandus ppuscula docior,. ".
Talis efat species formpsae virgihis aluia,' '' Cum ralione pia pandensâb ofigine priraa^ "
Tunc JHeleuadocens regem sermorie futura> Qualiter Iiuncmundum su.mmi-prudenlia Patris .-
•
Sic ait Augusio, .depramens omnia somni : Tempora praesentem tunc per his ierna dierum - .
H_ectua semper_erit, nam leihrealce carebil,. C Fecerit-aeterno disponens saeculanulu. -. '
Ultiina ni diris cbiiflagrenl s_eculaflariiniis.; Ilaec, inquam,. doc.uitcrebro sermone sacerdos,
Cumque toro foret Augustus perterrilus allo,V - - Plures perducensad coeli,regna phalanges. -.'-,- .
Pallidus evigilat somni formidine capius. Garrula M.artininunc prodat Jittera Iaudem,
Conglohatin coelum disertbs arle saphislas,' " -' Quam celebrat toius quadrato cardine mundus. • -
' " Ilunc Pater
Gymoicaqui jactaht ventoso dogmata fatu.; omnipbtensnondum baptisrriate lotum "
Quos rogat ut ferurii sibi fata latentia solvant, Nec balsarnorum sacris chrismalibus unctum,
'
Quae ciudumin stralis siguahl arcaiia fulura. Tempora-noclurriocoelesii laudebeavit, - ,
Sed cum forie nihll stolido sernione referreht Dum slipem riiancis et peplurn ferret';egenis,
Plurima sed falsis finxissenl frivoYaverbis, Chrisio devolus cum jain caiechurnenus esset.
Tuncrex frugaJesjejiinans casligaiarlus, Quis verosludeat,.disertofamiiiefretus,.
Alque dies seplem declinat fercula ppmpae., Omniavirtuturii cliarlis describere signa, - -
A Christo Doniirioposcens oracula pandi. Quanta' Deusdederit devOlodona clienti?
-Nox ruit, et letro mundum velairiine vallat, Ssepe salulilero correxit dogmale pagos,.'' . -
Nec non et furvis terram complectitur alis, . ....._ Ul ritus vellent niagis exslirpare.nefandos,
Dnm sppor in stfalo regales occupat arius, "-" Aique creator.ein regiiantem. cfedere Christum.
CuiSylvester ait,"pandens niysteria rerum.: Nam paganorumdestruxil-fana profana,--' -_ .
Femiiia', quam lorva crevisli luee vetustain, Jure tyrannbfum sierhens' delubra rebrum.: ~-
Quae-iibiIiorrebal muliuiii squalente senecta, - Et niOxaniiqui confracla fraude sacelli • - •
Urbs est quam yuJgo Bysanti noniine dicuni; - Fabricai Aliitbiono venerandus templa sacefdos. .
Const.aniinopolispost haec vocitetur in aevuni, Sic quoque fariiosam frondenti sljpite piiium, •
Nomine nenipe tuo.gestat per saecla triumplios. ; Qua proceres stolidi lunc lliurificare solebaui; .
In qua muroru.m praecelsa caeumina quondam,: Heu scelus 1 in verubus lorrerites exta bideiitum, .
Nunc prostraia solo veleras_eunlaree ruenii, Diruil, iil populiim non fallat culiibus error.
Mrjeiiiamarcescunt, et pro|iugnacula"nutarit, Surgereier fecit defunclacadavera-letlio, •,__-.
Quas quassai caries, pt frangi.lfessavetustas. . 'Tetrica terrentis disrumpens tartara inorlis,
Sed te conservare mea praeceptajubebo. Ncc non aegrotis impeiidens inunia'vitse."--.-- .
Cornfpedis sphia vecius per squalida rura, ' .Lurida debilium fomeiitalinembra virorum. -
Guspide vexilli scrobem sulcare memento, Quamlibet'ex-pertusnbn essetvulnera fefri -
£31 S; ALDIIELMI OPEIVUM.PABS HL - POEMATA, 252
Unquam,-.nec rubro.roraret sanguine inarlyi-, , - j Hic, inquam, nionuit e«elorum regna nierentes,
A
Auleliam diris arsissel-lqrribus-igiiis; Spernere delicias, et muiidi Jiiiquere gazas,
Attamen illuslrem meruit eonfessio paimam, ... ., . Ardua sectari,jiec hoii devexa cavere..
Dum mens,parta fuit-mortisdiscrimina ferre. .; , Dum calles gemini dispari tfami.te lendunt,
Hic prassul jugiter permansit virgq perennis Unus in auherios per coeli culmina campos,
Donee ayiieriam miles migraret Iri auiarrii -. Alter sic Ejebum luslrat si.ne line prdfuiiduni.
. Angelieis vecius coeliad convexa catervis; Cujus clafificam quimalunt noscerevitain,
Temporibus "pYisG.is venerandos Graecia palres - Qualibus in mumio signis effulserit almus,
Edidil, 'e.xquorum numero eeleberrimus.exstat. Quoque iuodo spurcas curarit corpore clades,-
Gregorius felix",fama super setiiera notus,- ... Dira salutifero restaurans ulcera fptu,
Quem-Deus edocuit mundum servare pudorem -. " Qualiter ut medicus pqpulqrum pestibus obstaus
Corporis; "etcastae conjiingere foedera mentis.^ . ]" Morbida.sanatis rehqvaret.viscera libfis,
Tempore nam quodam.geniinasper somnia cerneris Non pigeat prorsus seriem spectasse Jibelli,
Yirginepvidit fulgenles flore pueilas, . " - In.quo.scribuntur
' virtutes illius ampla;.
Quas ilie aspiciens torvis oblulibus .liorret,. , Haud sectis et Paulus sigiiis super aiilieia notus,
Femineos quoniam non geslit cernere vultus. - . ''>*" Omnibus et regnis quai lustrant luinina Plicebi,
Tum.sauctum.placidis compellant vocibns aniba):'-. -Per deserta fui.tquo non prasslanlioralterj
Ne gra.viter juveriis devotas sperne. puellas, Tendit ad selerna felix habitacula miles..
.Ncuquojndigrialus vultum,conierane sororum, Huhc gener infidus strophoso fajlere gestu
Dum tibi perpetuo. fralris jcopulamur amore. "' , , Maluil insouteni, disrumpcns foedera pacis.:
Nam nobis.niuiidwn Iribuis.ti in coidesaeellum, , Idcirco fugi.ensquaerii sub rupe lalebras, .
Quo jiicuitdanles senrper laclabimur ambse. - Donec tortoris saavilormenta faliscanl,
'
Frater, aniicilia. nunquam JYaudabere nosjra : Et rursus piaeido lsoielur lempore mundus. - '
Altera îrgiitilas fecundoflore voca.tur; - ... - Quern nutrit in crypla palmeti daciyliis arct.a,'
Allera gestabil solerssapienlia nonieii.,., El fruitur foliis pro apricq legmine peplj.
Et sumus aiigelieis missaede sedibus islbuc,. ~Nam sitis ardoreiri demebat
gurgite fonlis. "
Ut tecuin.maneaiitiioslrse,censorlia vitae. , . Queni mox, ut genuit, telluris glarea glaueum "
Basilius qtiohdam doctor-ummaximus auclor '.; Rursus iu qbliquum la fices effuderat anfrum,"
. Condidit egregiam divino dogmate legem ; "":"",.'' Aliger tam praipes gracili putrimine farnV
A qua prqcessit libratee normula vita;, - '• ._ Paveralin speeupalmoB sub-frondibus allis ;
"Vergerequa3 nulluni Jaxat sub pondere soevo, . , Cui-famulabantur spreia feniate leones,
Trutinat electos, sed jusla lance. libelli, Atquelupirabidosjussitmiiescerericlus.
Alternis vicibus [Bodl., Y-ocibusaii.] reddens ora- Vixerat in lerris, coelesli munere fretus,'
... .... [cula.saiictis, Undecies denos, et ires feliciter annos, ...
Qualher ornetur verax concordia-fratrurn; - Tune demum, setliereis siipatus jure catervis,
Et. justaa'jugiter fulgescant foedera nientis. Ivit ad ffiterhicastus consortia regiii,
N.ecnon diserto digessit faminelibrum, Percepturus. in excelsq nova gaudia vielor.
Prima c.reatarum pandentem semina rerum, Necnou, eximia virtuium gratia fretus,
Qualiler aiefnus plasmaret scecula.rector;,. • . Plurima palravil.desertosigna stupenda ,\
Quoque potentaiu quadratum.cpndefet ofbein, . -: Ililarion felix famoso nomirie dictus,
Maleriam mundi discernens ordine.reeto, -.-, Quem praesens crebro mundus rumore cetebrat.
Aurea devexi 4um formai sidera coali... ... "Duiii cupidus geslit normam anjuiparare magistri^
JJinc nobis oritur mundi .nascenlis origo, - < Etîmulare sui.jam perpendicula patris. ,.-"
Cuderel iit summus rer.u.mmolimiua priuceps,.! Hic stricta jcorpiis frehabat-lege petuicum
Hic se virgineum prodit «ervasse pudorenii > . - jj i Torrida lasciva3.'<lemensihcendia-carnis.
Taliter, afiirnians perfecto famiiie pfa:sul: Quique litillantes sprevit priniordja luxus^, '.
< Feminea praeceps eognovicorpora nunquam, Primajuventutis calcans ludicra severe
Nec teligi p.enitos mulielines trirpiter arlus ;,'. Clariiit vEgypto, quqd slriclum- carmine pando.
Non tamen immuriis.vocitabor nomine, virgo. »_• , Nam gipsum.miseros quod dudum faucibiis atris
"
Edidit insigiies tellus Memphitica pjUres, . , Sorbuil iniJigenas , flammis combussit ehorme,
Lucida perjietua? mercantes inunerayit*. Dumrogusiingenti lignorum fomite flagrans
E quorum iiumero.p.ollebatsoriebeata ., Replanlem in prunas consumpsit torre chelydrunu
Noriiine-fairiosofeiixArilonius auctor,. - ,. - Denique cum peiagi moritahis fluciibus olim
Summa supernorum conqu.irensregna polorum. • jEquora per vitreos bullireht turgida canipos,
Hic primus docuil Cultores ordine [Bold., accola]i Priscaque lurgescens non hosset Iittora pohtus,
-, . . ' - [sanclosj Caarula fluclivagis sed regriaht niolibus alta, ,
Sqiialida per saltus petererii ut riira locorum, .'•- Bum pfoprias spernuht spumosis fliiclibus oras,
- Tunc omnes
In quis.comemplaiiyqs.decerperelruclus pariler glomerariuss agrhihe denso,
Possent, el.jugiter Domino famularier alto. Conlra flustra-senem sistebarit tufgida sanciuii),
- ' '
2S5 DE-LAUOIBUS VIRGINUM. ...;.. 2-34
lit iidum tremuH palrpnum riie rogabant, A Hujus alumnor.um numero glqmeramus ovatUes,
Auxiliummiseris ut ferretcivibus ullro. .; ', Quos gerit in gremio fecunda Britanriia ciye.s,. . „
Ille crucis pingenspariler signacula-sulcat, - A quq jam n.obisbaptismi gratfa fluxi.t, . ,
1
Horridusincamnlum salsarumfluxusaquarum , .' Atquemagistrofumyenerandacatervacucurr.it.,.
Concrevit^porrosurgensad sideracoeli, - .. Quid memorem geminos germano foedere fralres,
Mox furibundamaris compressit cajrula ssevi. Reddentes animas astris., et corpora lerris,'.
Sic milesChristifrenabat marmofa pouli, Purpureo passum venerantes sanguine Christum, '
"Ul meritosancti non unquam fama fatiscat. .= Martyr.eseffecti rubuerunt cafne cruenia;
Sic.quoque in ^gyplojertur vexisse Joannes, Quiquevicem reddunt Domino, ut Psalmista.carie-'
"Accola deserti, vitam sine crimine ducens..-'. •' . '" ' . -/ "'"- - [i>al:'
. ...: .'.,
Qui siriclis;proprium nodabat nexibus sevurn, Ecce salutarem callcem per pocula mortis
Carnea lascivmvincens ergastula rnentis, Accipiunt pariter.pergentes tramiteChristi;
Conservans gem'inumjuslo moderaminepondus, ,' Quqs simul inyenitsanctus monstrante beato '
Dum diyiriadocel duplam senienlia vitam, Ambrosius Paulo.pulsantescarne. sepulta,. .
Quam rector debel justa discernerelarice,' Saxea quadratis quqs condit lumbula.fqssis. .-.-
- Hes pia virginitas comebat flore superno,.
Atque gubefnahdum carhis cognoscere motum..
Hunc famosa rudera replebat gratia vatem, Angelicis semper quaj cohstat chara cateryis ; , ;
Ut posset clausas rerum feserare Jatebras, .. Unus Gervasius.iiec non Prolasius alter,
Clanculavirginea pandens mysteria elave. Imperio veterum sortita vocabula gestant.,
Tempore riam quodam per somauni femina sensit _' . Praasul erat quondairiNarcissus.forteyocaru!!, ... .
Munere virtutum quam pleno pradilus esset, ; , Virtutum merilis Tedqlens, ut nomiue, florens,
Seilicet optatam dum sumpsit carne.medelam, • - Quemsimulornahat pollescens munere duplo
Quamlibel ante.gemensgeslaret .corde querelam..' ..* Ponliflcafus apex cum.virginitatis. Iionor.e, ... .
Imperium mundo florens cum Roma 4eneret,- Claruil i.dcirco celebri rumore per orbem,
Atque gubernaret regnorum sceptra per qrbeni, --- Dum vitai nieritis fulcitur dogma lo.quelx. ' ,'
'•'" Nam fonlis latices.oleq.pinguescere fecit, . - '.
Temporibus faustus Benedictus claruit isdem, .
Quem Deus Ausoniaecletriensindulserat auctor," ---,_ Et liquida.c.rassis,mutavit flumiria gutiis-;
Ut populum Dominivadentem tramite recto Denique dum lempus festis paschalibus aplum
Ferret-ad seterni duclor yesligia.reghi: AnriuaChristicolisTenovaret vota per prbem,
Quem prius abstrusus sssvis anfractibus error - t_ Quod solet.uberius Cbristi celebrare.triumpbos-
Traxit ad inferni lorrentis lar.lara nigra-. Ceetera quani, celebrent atiui solemnia festa,
Ssepe tyramiorum cbntrivittemplapfiorum, Tunc oleum in vacua defecit lampade yitri,
Qui DominumIucis-lenebrosocordenegabant. Et lychnus fumans lurvis obtorpuit ulnbris,
Mox ibi defigens victricia signa salutis, Pendulacum nulla flammaret luce.lucerna.
Sic.miles Cbristi devicto hosle triumphat, MoxfontanaJubetNarcissus fluinina lynipbse,
Basilicam Domino restaurans aede fehala. Fidens in Dpminum, sacrqs haurire ininisiros.
Quis modus, aui numerus_, vel cerle calculusindex-:, Et complere cavum cum glauco gurgite vitrum..
'
Explanare valet virlules illius amplas, - . -. . Funditur interea per cunctas tmda lucerhas, • ,' .
Qua3,modulum-etnumerum excedunt pro moleges- Sic exorcizans lychnos benedixit aquosqs.,
[lorum. Jamquelalex lucens flammas pascebat edaces, '
.
Namque cadaveribus reddebat lumina functis, ,. Papirus in medio radiabat lumine ceritro,
Quargelidse mortis peF.vim forluna necarat. - :Clarius etmulto quam fornes pinguis.olivi,
Aiidilusurdos et claudos gressibus ornafv - . Aut cer-teinvitro.- splendescens aryina scrofaer ,' '.
45grolos--vegeiat-membrqrumviribus flugens. Mdx viilgi cuneus cernens miracula reriim,"
Dasmonisarma fugans, riec iion et spieula frarigens , D ; In commune Deo grales laudesque frequentat.
Hostibus explosis restaurat saucia corda. : ,Non tulit hanc faustam grassator.crescere famam,
Nam.capisterium rimarum fragmine rupluia _ Qui genus bumanum slrophis elidere \Bodl., eludere]
Innovat, iitniitrix lacrymarum flumina .fudil; [certat.
Pesliferum calicem,qui mortis poctilaclnxit, - Concilium glomerat IBodL glqmerant]; cum triiio.
'
Porrecta rupit dextra per signa salutis. - ; r-• ., •', , [tesie nefandum,
Sicetiam clialybem prolapsum gurgile. Gothi , Q.ui scelusliorrendum conciiinanl [BodL, coriciat]
Ad proprios iterum jussit remeare lacertos. ,' ' [crimine falsq,
Primo qui statuit nostrae-certamiha vitas. ; Prajsulis ut famam.ser.pentisdeiite lacessant,, -
Qualiteroptatam"teneant coenobia.norniam, . Atque venenata sanctum cunrfraude.sugillent.,. ..;
Quoquemodo properet directotramite.sauc.u.s; - E quorum numero procedens primitus unus,
Ad supera.scandens coelorum ciilrniiia cultor;, Quamvis juraretj pellacijraude iefellii.;.
Cujus prseclarurii pandens.ab;origine vit.am , Igriibus sic alris, et fiammis fomite farsis ..
Gra3goriusprasul cliartis descripserat oliin, .. Conllagrem peuitus, si fatu Iriyola fingam.
Donec a3tliraleinfelix migrarel in arceai. Alter subseqnituf, slrophpsam fcrre querelaBi.;
2§§. S. ALDHELMIGPEUUM PARS III. -^ POEMATAi 25S
Taliteradturmas irilii cum voce"procaci :"-"•' A Qui gregis excubias ut pastor^ryile luelur .,
Sicmea hoh pefeantregali cofpora morbo, - . Contra belvarum fraudes rictusque luporum,
. Quod verospromiljurans senienlia fatus." •- Qui lustrare solenl mandras, et.septabidentum..
Tertius. ast testis profef t e pecio.re queslus, - Hic ergo prsesul slofidortira dogmala demens, - '
Erjuramentf nodosis vincla catenis . . Sajvos schismaticos.et iheile pericula perfert..-
Niliturimprudens verbis constringere Msis: '-- , . Quemiidem schismaiici, spissafallentecaterva, ..
Sic mea noh teriebris higrescantlumina furvis..
" Infamafe studenijjTingentes frivola Jalsa,
Glaucoma neepehilus lippos"suffundat ocellos Diim reghrrionslranl-evulsum carne lacertrim'. ...
-Assertof vefax si fingam famiria falsa. Et loculo gestanl vulgi ad spectachla truncum, -
Propterea .exsilium voluit. perferre sacerdos Quod magico stolidi dicunt phantasmate gestum,. .
lnvidia3 maculahi fugiens decliriar iniquam. _ TurpiterArseniuihsicfaii.es corpore mancums.
'
Sic pater in salfu ferlur viiisse remotus' -." _. Qui dudrim exstilerat librorum trarriite ledors. -
"' ' - Tum jubet
Contemplativqs cafpens sub monlemahiplos;, Augustus yatem Gonstantius almum
Dum solusioli Cliristofariiularier oplaii, -""•- Protinus arceri- [BodL, arciri]. porro de iiiiibus
Lubrica faliehlis conculcans gaudia ssecli. - '- - ' - ' '
.. _[isihinc;.
Mox igilur ponitprafatos uJtio testes, - B Sed secusevenit, quam machinarstraba.putabat,.
Qui saerameiitis concinnant frivola falsis, - Prajfatus leetordumfraudem.prodiditalram.
El temer"afestudeiitinsonlemi3rimine.vatem;-' " Tunc pius-aritistes, delecta fraude malignafBorf/.,
' -"' "" ' -
En, lare torrerititestis conflagratiiiiqiius, •' ';'" -. [maligrii];:
Primus quiiabris contorsitlela nefaridis, " - " En,-inquit,'sanam Ieetoris"cernile dextrani^
Prmsulls ufvitam fusca.rent verba maligha. Necnon nervosam cuncti spectale sinistrarn.
Culmina celsa crepanl ignitis-usla favillis, • Tum novus insoiiti crebrescit laude triumplius,.
Alque prdpinquorum turmas combusserat ardor. ',•" Quaiido sacerdotem noscunt" siiie erimine sanctum,
Sic quoque erudescensmultaMt poma securidurn, jEmtilus obstupuit, fraudis, darri scena paleseH..
Morbo regali pleclendo liirida'membra ," ." " •' Buxeus p qu.ahtos obtexit
pallor.inertes,;
Donec pulfeseens prodiretpectoreflalus..- - ' Seucerte quosdani"rubfa3confuslofrontis..
Terlius ofbalus gemiriis sub fronie feriestris, -' ,Sic rea, sufffagante Deo^ com'menta'fatiscunU -
Limpida dum tenebris clauduniur lumina relris. Sed conlrita folis extollit yipera eajphal . -".
Hic ergo aspexit tremulus tornienta priorum, Et rufsus ructat teiruin de fauce venenum.
Qualiler Altithroiius peliaces plecteret astus, ';: . Namqrie ahVsanclurri. nituhtur fallere frau.de.
' C Femina nempe proc.ax slrophls. instructa nefandis;
Ho.rrendi sceleris scenam palefecit opacarri. '_
Machiha detegilur cascis frustrataqud stellis : ' lnsimulare s.tudet stuprorum crimine valerri. - -_ -
El reusdn lanlum lacrymarum flumiria fudil,. Seddiclo citius verborura spicula peltis . -
- -
Irrigat et salsis oeulorum fontibus ora, Presbyter obtundit, moecham inolimirie vincens,
Donec ocellorum caruissent luce pnpillae." - Quam.probrosa cianus slrlctim tollentis obuhcat.,
-Sic vindicta reos plectebal triria Tonanlis, Sed tamen.antistes.CIirisiitestudine fretus, -
Hsque fugafn vilse cum mors baechatur acefla. :-' ^lmula sa^vorum vilat figmenta virorum; •_'-. _ .
Arbiter a3lerrius diim sonlum crimina pimit, Deliluit senis annqrum'cursibus, extra .
Alma saeerddiis pandit praeonia casli. . Clsternas Jalebram descendens usque profundam,.
Nec minus inter.ea slujiuit Memplikica tellus, - Quaiiyinphis vacua prassiabat tecta ligilii :
Rumores patf um sub coeli.culmine claros,' Qua laluisse ferunl luslris volveniibns ipsum,.
E quis orlris erat felix Alhanasius olim, Cerneretm nusquain radiantem lumine Plioebum.
CujusAlexander saiiGtissimus exstitit altor. ..' Juslilia3 vero solem seplemplicis gelhrse, j. .
A quo yictus erat tofyum qui schisma doceliat . - Quem sacra perbiblos deseripsit littera lautos,
Arriusinfaustus, ventris dunrviscera Tceda '_ - Peetoris Inluitu desislit cernere nunquam.
•^ GarruJa nuric Babylas depromat cliartula 7
Turpiter egessii ruplis exlalibus ani, palmani,
iQua3cava per cryptas complebant aritra latrina;. Plurima pontiflcis pandens pracohia clari,
Sanctus Alexander, missse solemnibus aciis, Qui gregls excubias^.etcaulas vallare bidentum.
Curri celebrarenlur sacra libamiria; mensa:, -- ; Imbulus.fuerat conscripto dogmate bibli
.AspiciUhfantum ponti per ^Jitlofalurmas,' Dirorum conlra' morsus rictusque luporum.
Mystica doria Dei ludp simulare siupendo. Priricejsimperium qui Roma3nexerat arriplum,
Yidit.nehfpe pfocul quod sjc Atbanasius illos Imo triquadrum'discrelolimile':mundum,
Tiiigeretinfahiesbaptismi^giifgiteirriersosj' •'• - "-' Non cunctante.gradu cum sanctas Jimina valyas
CeuJoret ahlistes sacralo'mqfedicalus. ;" Vellel adire ferox, stfopha stimuianle malignum, :
Talia sigria"sacrum porteridiiht.esse fulurum ,-:,', Tum pius A.ugustumcasligans.voce superbum
; Increpal aiilistes, contempto.stemmate regis, _-'• -.
Prosêra quod rerum Ji.quidb forlflna declaral,
Hoc gesluni kidis apicum sed seria firinant, : Fatu defendens sacri vestibula t.empli. - • _
ftinere clatisiu " Praicipil audacler maculatum csede-eruenta .
' Almus Alexandercum viiam
Post iisec successit floreris Ailiaiiasiiis sevo: Absidam ecclesi» puliis nqn tarigefe palmis. -
'
jkj '*" DE LAUDIBUS VIRGINML ".-.' 28«,
Ducitur angbstam quaproptef prasul ad:aulam, . A . Nam truculentafeioxJlammarum panuta lorret,:
Ut vice verboruin sirabo cum 'rege loqua.tuf : Et sacramei)toruihfo"rnacem.fomitefarcit, - ;"
In •:. • '
Impiiis exiemplo venerandum cogere, poenis quamflagraniem.,sacros detfudere.jus.sii,-
Ghrisiicolam coepit constrktumiiexibus arctis, Ut rogus insontes prunarum torre cremare.t. ...
"
Ut supplex veierura braret figmerita deornrri, Artus, quos dudum turgescens gtirgile pontus
Delubris [BaJ/.,DeIubri ] statuis libaris holpcausta Mergere non quibat lympliarum. fluclibus atris.
_' '•'-"-•' . flilaretj. Sic facula flammfe fornacis foitiite fiiget,
Quod fiamen felix ul spurca veriena reeusat, - Ut milesCIirisli, neglecto tiirbine flammaj, -.-
Nec lilaniimenlis triclinat-colla sacelli. . Redderet.ingenies.pro.viia.sospite grates. -•-•-' ;-.
Tumtfes infantes germanb-fcedere functos , Ceu salamandfa focos splet insultare pyrarum,
Quos pius. imbiiefat Scripturaj dogmate'prajsul. Quamyiscongeries-gJomerelurforie rogorum.- r; -
- Tunc crucis inpalulum cbgiintufscandefe robuf„ •*
Imperai Augtistus lehtis vexare-flagellis,- .
Quateniis'inflieiis'riularent.f eetora flagris, Alque pharetrarum densas sufferre sagittas.-- . j
"Qua3prius obsiiterant regi parere-ncfando. . •'--.' Mox salor seternus, quisaucios jure triumphat,-
' . „-:
Sed tameri infanlum non cedunl corpora poenis. Spicula tortorum confregit dira.reorum.
Quin magis horrendas yincunt pra3cofdia virgas.: B Exinmariyfiisuinpseruntsertacruerita,- ,
Qtiamvis sanguirieos fudissent"verbera rivos,.. -._; Adconyexa;poli migrantes culmina celsi.- -
Crudaque per leheras rorarentvulnera^pulpas.,.-. . Nec meminisse moror prasconia clara CIir.ysanti>
TUJICderiium^capitarperpessus forte sacerdos, - Queiii meritorhundus famosa laudefrequenlat; ,:
Êlhera glauca petitdevecta inorte-triumphans.. ..: Hunc igitur genitotfloreriterii tempore-prrito
Nee noii in vestes srirsum migrarile magistro; —".. > Tradidit inyestem rhetorum forte.magislris,.. —- -.
-
Ho'cestepli03bi;:quos rubris sferia"rdsetis .--. • r -Ulpuerindolis librorum ..disceret artes, .."-"'
Ornabant,'.pariter co3lorumcrilmerr ovantesv Quas muiidana cplit stolido sSpienlia sensu.--. -
Angelicjs juncli penetrabantcostibus altrim. Qui fuil,,iitfer_ujvdonalus mentesagaci,- , -..-.•
Qiiis valet urbanus laudes sermone-p.olito - Ardens Ingenio, ,et prudenti pectore<puber.
Fari sanclorum s'ubcoeli criimine claras,- -•-.'- = Post lia3cilluslris,dum sacra-volumiiia lector.. -
" - AuribushausissetCGelesiigramiriate.scripta,,.
Qua eroceos Titah radios diffundil iri orbem,._ .
Dum lusifaf latum reflexo trarhite mundum.: . '.- Protinus antiqua3:contemnens-.dogmatasectJei-
Sed tarnen-.egregios depfomens garrula-s'cauro.<,, •; Falsa vetuslarum_calcavil--frivola_legut_i, - ".:. -
Incipiet celebfare viros nunc paginavefsu - _ dieto citius".;nactus rudimenta fidei,
GEl
Quos materna:_.iiivu_,malrixeiiixa gerijellps - Flagilium sceleris baptismi-didicit unda :.. . .-. -
Edidit iu fnundo sortitos tiominadupla....- *.'.- . " Mox publice Ghristum .paganis pfa^dicat ultro,
Quorurii alter Cosmas, Damiaiuis dicitur alter. '- , - Dira.supefbarum.sperhens tormerita minarum.
Irnbuit hos parffer ssecli<ioclfina rnedelam, •-, . Tum gepilor. sobolem. natura3 jura resolvensj•••..
Neenon diyina-pr-eslavit.gfalia gfatis,- -, i *,. . - Truseratin tenebrasconclusi cjuiceris ;atras,
Ut possenl fibris putres cxplodere.pesles, - :> Magnopere metuensflsci decreta.nefandi, , . •
Atquesaluliferam m.prbis inipender.ecurani,. '-• Insuper cl capitul tremulus formidat acerbum.
Artibus.horrendas pellenles-xorpore clades...-- Sed ;cum nieris juyenis ferret tpnneiita.libenter ..
Mutos, et- mancos,vcIaudos, surdosque reperlos, ,: Mox.aliam-.genilor,concinnans.macliina scenam,'-.";
Luscos, et slrabos, qui lortajucefruuntur, _ - - " - Lubrica.mundanisadmoyit gaudia pqmpis,.- -.'
Blassos, acbalbos, qui saivis.verba Ioqueiis. . - Sericapurpureis-prJebens. velamina peplis, • . .
Fanles.corrumpunlj.etquidquid debile fertur, . -, - Qua3:inQritura"facikfe.iqso.viscereb.ombix, .",.-.-
CreliUisinslaurant, ChrisiodonanteYsaiutem.. ;.. Iftduit egregium prelipsa-vesle nitentein. ... „- -
Sicque luein carnis tfudunl medicamihe spureai. Tum jqssu palris-cohviyia-Jarga puelke,.
Nec tamen eximio-virtulum munefe dites,v - -.: -Y| Deliciasque fenint,,epulas Juxus.que.culina),,- / -,
. Aufi failentjs gestant rnarsupia/farsa; :.-"" Vestibus prnala3 yariis,.e.t_froi.iteyenusta,-. _- .',
'
Sed loculos nummi ealcarif. ut tetra venena, *.- • •- Talibus_-,utpompis miles mollescei-et.audax, ...
Omnia.donantes gratis pro stipe superna. ..-. .Fiirrea quis. crebro cedurit.pra3eqrdia virum:-.- ...
Princeps .inierea-mundi,-qui seeplra regebat,.- Sed lameri.-armalusCliristLtestudine,..tiro,
'
Martyres edrctismultatcrudelibus atrox.. --. . . :- Oscula.virgineiSjdesppxit lubrica labris. -....:
Tumgeroirips pelagi piajdictos-gurgite.fratres-., Nec penetrriresinit stuprorumispicuia.pecius; ....;
Mersefalin-ponium.fretos.-virtuie Tdnaniis :,, ,- Sed prfleubexcussit jaculatas fraude sagjtlas. _...
'
Algidased vilreis mitescunt aaquora fJustris;; Non.si.cut-cecinjtsppnsali.car.mine.vates, 1-.
Dum"dietocilius sanctos ad lillbra vectant... ,.:.-'. Mollia lune-roseis hserescunl labfa Jabellis,,
Sic compressa salis sacra virtute.pptestas,.. .;-J Dulcia",sedGlirlsti. lentescunt labra lajj.ellls,; ...,
Turgida fluctivagissopivit ca^rulajcamp.is,- : . . Venit ad-extremum yirgo eeriani.en adulla, _ -
Dextera dum patris pqrlurn.patefecitin undis. ._. Darfa vestalis forriiosa.fronie rubescens,'-1 :•- .
Impius idcircocerhens".vexilla trppa3i,,; . ; ._'.<" Aurea;cum,'glauci1s_qu.am.eo!iiil luniila gemrnis..
Altera gorgqneis-moljlur damna yenenis,.-. :...; Nititur litec juye.nem-iVeneriseonslririgere. jiexti,
289 S. ALDHELMI DPERUM PAli,S III. ~ POEMATA 2G0
Qualenus ad ihalami flectai connubia menleiii.-' A Quapropler.rubro perfusos sanguinis oslro,.
_H*r-cpbaleram fiiit facundis freta loquells. . Miles ad a_,herium fauslus perduxit Olympuni;
Denique diserli stupneruniforte magisiri, . - - . Quos sim.ul obstruxit feJix spelunca sepullos,
Virginis ingenium biblorum farriine cullum..[Par., Lucida perpetuse.visuros pramja vitae.
'• "'_•. • fultum]. Hisconvexa-poli merito Juslrantibus alta,
Nempetenaxscfipll fuerat, veloxque legendi Daria cuni duro patitur tormenta Cbrysarilo.;
Sed se.cus.evenit fortun*e casus opaca.: Impiger ast ille, strictus molimihe ferri,
Dum pius opposuit fatis conlraria fata; Truditurin tenebras laturus.c.arcerisatras,
Daria qua3 dudum servabat riumina.Yes.te, -Luridaquo putridis fluxerurit stercora .ripis [Paf,,
CrediditAltillirorium coeli quisceptra gubernat,' cryptis],
Facundiswgo yerbis conversa Chrysaiilu . Nectafe sed felor cedit, ceri Iuce1alebra3. ..
Turfc simulata tori fingunt consorlia'fa'lu_ . - Tradilur interea sceleratis Daria seorli:. .
Mofibus et caslis vivunlconcorditer ambo, , -. . - Pro.tibulurii tiioeclise-peiielrans sine efimine s*ev*e,
Ut s.purcuin penitus vitareiil peciore nasvum, Sed lep de elausiris rugibundus mittitur arctis,
Etmaculam Venerispullamcum-corde fugisserit. ,; Virgineosanus tutos-servare.puellse, ._ .--
Posl h*ec baplismi sacratis linguilur undis, ..--.- • B Si quisquam cuperet sarictum temerare pudoreths,
Quatenus exuvias spoliaret mente vetustas, Gestibus obscenis contreclans corpus honestum: -
Etnova deliquido sumalurgurgitelodix. '
• Arcam ce.u quondam probrosus conligitOza,
Tum virgo velerum-sprevit docuinenta Jibrorum.- Prolinus oppeteret confusus fronte pelulcus,
Et sequilur Christi qnadralis dogmala biblis. Riclibuset fabidi.corrosus dente Ieonis
Quis poterit vulgi lantas nuriierare catervas,. Ultricemposnam senljret morte ferina. ."-
Quantas exempliscoegerunt credere Christo ? - '. . Tunc demum Augusti qui Rorii*e.regnagefebatj
'
Traditur idcirco pmnis torquendus acerbis, Decreto rubras sumpserurit morte coronas,
Septuaginta viri quemdeuso milile servant,. Et simul in crypta pansant sablqne sepulti,
Herculis in fano, ni forsan thura lilaret.- •. •'. Quos simul in vita vexavit poena cruenta,
Tunc miles coepitdirus vexaretiegantem Credirnus ut faustis glomeralos juf e calervis ,
Atbletam Doinini, fretum viriule superna, De gremio-tumuli, cumiellus sponte dehiscet» _.
Udis el crudis nervorum nexibus angens, El genus humanum tumbis.emerserit atris.
Torrida flammanlis lalurum .eaumala soiis. ' Suscitet ad requiem, mundum dum laxal haberiiB-
Sed punclo cilius Jaxantuf loralacertis,. - ^ Tempore transacto, sanclam gentilibus armis .
Omnipoienle Deo restes solvenle nefandos. - ** Ecclesiarr»Christi tempestas- sreya cruentans, • , _
Et suras iterum cipporum vinculaclaudunf,'. . Martyribus sacris morlis discrimina mille
Cruraque cum rigidis nectebant turgida lignis : Conglobat, insontes torquens sine crimine culp*e,
Extemplocippum frndit regnator Olympi,- Ut miles Ghristi slricto mucronc rjecaret -"~ . •
Quamvis hunc stolidi e*eca(amente ligarent. - Impia lortorum cum ferret flagra malorum,
Lblia lunc lictor crudelis spargere jussit, Hos inler, quidam Julianus nomine martyr, -
Sacros'liumectans-arlus fetore.pulenti, Horrida.sanguineis perfertcertamina pceiiis.
Qui liquor, uldicunl, airum phaiilas.mafugabat, Quem pater ad scholam, cum primo glisceret-asvo,-
Dum vernam Domini sperat necromantia frelum,' . Tradidit, ut lomis dialeciica dogmata rerum, *
Sed putor amhrosiarh fragrabat nectare suavem.' ~ Et simul r-iieloricas biblorum disceret arles.
Exin tortoresbuculam deglobere birsa- Mox igilur juvenis veterum documenta librorum,;
*
Mandant, utcrudo stringantur lergore-memDra Quamvis in tenero pulcher pubesceret- sovo,
Martyris, ardenlem passuri lumine solem; Limpida discipulus scripsit scholastieus-astu, -".
. Torrida sed Titan.compressit fulmina frendens, • Cumque patersobolem velulam vidisset-adultam,.
Ut nulla insontis ferrent inceridia membra. - - Nilitur indocilem claris natalibus;Orlum
TJ
Tunc reciproca virumclauduntergaslula sacrum, Fiectere cum precibus, tiialamorum ut jura capessat,
Arcta catenarum constringuni vincla lacertos, - Quatenusande foret post successura nepoturn
Necnohelcollum nectunt crim crure gemello. Progenies, mallet si ditem-ducere-Sponsum.
Ecce repenlejiius nodatos arbiler arlus" _ Flagitat inducias seplem sufferre dierum,
•-
Efipit, el chalybis mox stricta ligamiua rupit. Quatenus hoc spalio piilsaret voce Tonantem, _
Porro cum sanctum nodqso \imine miles•"'••• - •" Subuixis precibus rogitans oraculadivi . .' - -
'
Cederet infaustus, fubro qui sangiiine gaudet, • Certiusut quiret Chrisli cognoscerenutum. . -•'
Sed, mirum diclu, sceplrorumflagra beatus Deniqueiransaclo venerandus tempore puber,."..
Ictibus argutis marlyf non sensit acerba; - -Leelo sopitus cum somno membra dedisset..
imo ut •" Orama noctemcernebat rite^supernum.j •-"; -
Quin plum*cmollescuntvimina'saiiclo per
>
Lenia, ceu viridis leritescit papyrus amne; - Coeleslesfatus sic felixaufibushausit:
ClaudiuSibis signis compunctus credidit ultfo, - Pro tinus e strato festinat surgere m.iles,
Septuaginta- viros conyertefts dbgmate. claro,- - -' Ne roetuas, juyenis, sortiri do.fepuellam, "
Fecit baptismi purgari gnfgite mersos. Dulcia neiiTigidus frangas decreta parenluni. _.,
"
261 .;'.: . DE-LAUDIi-US.-VlRGINUM. '202
Sed lamen hanc sociam sanclam servare memenlo: A i Falsas effigies, quas glauco marmores.calpuni,..:.
Quse libi cum.merp copulatur corporevirgo, -., Aprea seu.fulva quas ornant.petalafronte;'- • '.•
Namque pudiciliaecomes indefessa manebit. , -Haud valuit veterum tunc suslentare deorum. ..-.
Multamihi populi servibuiH.miilia possim, .; . -Alcides fertur Centauri victor opiirius, • ;•"
'
Qu*evestris credunt coelorum sceptra lpquelis-. Flammea qui pressit latronis flamina Cacl, .
lnterea juvenis patris prascepta facessit,,. ... -
.Quamvis fumosis.ructaretflabra loquelis,.
Et simulata tori sppndens cohnubia matri, Hercuiis in cryjita et.iorqueret dextera clavam,
Accipit ornatam gemmis auroque puellam. - Non tamen.in templo.riîda virtule resultat,-
Atiamen Altilbronns quadrati.jjonditor.orbis . Qua famulu.s Chrisli supplex-oramin.a fudit. - .-'1
- Pacia tutalur sponsum cum virgine eastum, -..-. Vulcanus cutax, quem fingunt.igne polentem. .
Propria fuscaretit utnunquara crimine membra,.., ..Torrida flammigeris moderantem fu.lmina frenis---
Luxuriam carhis Jrenantes, ilibus almis,. - ._ - .• Furiditus oceubuit fraudalus tqfre rogorum.
Pra3serlim.piaeu1nCl1ri.sius pivECordiapungens, - Sic quassata'ruit simulacris-machina lapsis, •
Per. sdrnnum moneat castum servare.pudorem ; _- Ut velerum, narrat verax historia rerum \P<tr.; te-
Nam bibli seri.em,-quam rex.dire.xii Olympi, . .... - ... gum];
In thalairio cernuni, a.uratq grainioale scriplam, J Cum geminam.flamen.prqlern peccare videret,' ...:
-B
In. qua virginilas seryari sancla jubetur,- Nec lamen asperitas patris conipesceret ulla, ,. -.;
Exinvernarum Jundant coenobia.Clirisli,- - Plecleret autsqnles.crudescens ultio natos, ' . .
Normam jusiilias qui servanl.trainite scripto.-,; ,-, Acriler id.circo cxa.rsii viudicta Tonanlis-, -
Virginibus quoqne cqndunt gurgustia celiaj, Quatenus arca.Dei dirae p.osXfunera^siragis,- •.-, -
Quas licet mlerior sexus discriminet ordo, _..,-- Ducta per Azoton simulacrpfn sterneret altum ; -
Noh-tamen inferior yirtutum cardo sequeslrat; . . Turic ruit in frpntem confractopqplite Dagon,. -.
Iii.quis nempedecem monacharum inillia flprent, Etcaput iiifandum.funestos liqueral artus, . -
Cautibus assiduis, etpsalmi carmine crebro. Quod vulsum ex liumeris civesrin limiiie cerriunt;
Sic faiiiuiabantur jugiter, noctesque. diesque,.•. Aurora iu fulvis dum luxit.Iuteabigis, _.. .. •
Vinbus.infraciis pulsjiues.alria cffili, - Et croceu.m.jubajr in quadrurri flavesceret qrbem,'
jfelriferi precibus duin lustrant Jiiiien.Olympi. _. Ac roseos palulis radios infunderet arvis,
Interea veleris ructaniur fauce dracpnis _.: Spinaque cum trunea membroruriTparte remansit;;.
Atra venena, sacr.as Glirisii torquentia turmas„• Haud secus in divos,.quorum.cassaia polestas..
Tum miles Cliristi nodoso fuste.flagelja Ad fundurn.cecidit, saevit regnatpr plympi.; .
Sustinet immeriip constricius nexibus arclis.. . ."-*Expers:ul nullus diri discriuiiuis esset, -
Fiagraque curri crepjtu pra3sultant csede cruenta,. •-• Ceri siyli sefies praesenti grannnate paiidit, •
Donec purpureo rorarent sanguiue rivi." Sic quoque ierga deditcassato iiuminc Phoebus.
Sic sequitur Domjnum deyola mente miuister,,- Qui fuit inlausti Salurni iilius atrox,
Ad superas arces arigustotramite lendens, .. . . Jupiteringenfem quem ppmpant carmina vatum,
Ul prius. anguslo tendebal calle magisler,, ISc patris imperium, qupd fanlur opusculaprisca '
Sanguiue purpureo demens peccamina mundi, Contranafuram pulso spado.ne capessit; . .. -..;
Dum pius in paiulum dignatur scandere liguum.:,. . Tum miserin Latio, demptis genifaJibus, exsu.l.
Tum Iuscus torlor sensit detrimenta pupillse, Delituif, nati vilans discrinien acerbi., -,
Martyris aHliclusJlagris. et stipitis iclu. ..••;' Nec Pluton prodest, qui tetris Tartara sceptris
Mox monopiillialmi ijestaural lumina, niariyr, Rexit, et inferni furya regnavit in aula ;
Quamvis.p.onlilicesfani ludibriapassi Hic Cereris soboiem nigranies yexi.tad utnbras.. -
Reddere rion possen.l evulsam stipile lucem Sed regina sequi malrem Proserpina nolle
Insuper excelsum fqrli cqmpage sacellum Feriur.in antiquis fajsatb grammate biiilis. . ,;• -
Quinquaginta simul stabant simulacra. riieiallis. T) Nec Pan Arcadia3, quem gens colit exla litandp,
Diriiit adTundum sternens nloiiniina pfisca.. ; Pli. rima dum verubus torrebat viscera.Cammis, •: -
Nou Mars^vuinifieus.-quibeliisemina spargit, Contulit auxiliiiin fani fuiidaminefracto. -.
Rancida gbrgoneis inspirans.corda venenis, Macliina celsa labat, dum-culmina fracta faiiscunt.
Delubri slatuis pptuil succ.tirrere parmis; . Nec glus lentescens murorum moeniapangit,
Nec Venus, auf Veneris prpdest spurcissima.proles.5. Nec durus scopulus calcis.cqhipage quadratur :• .--
-Aurea sternunlur fundo sirnulacra Minerya3,. Si.c simul exhausta velerum vin.ute deorum, -..
Quamque Deam slolidi dixerunt.arte pplen,:em; Insuper augustum quassala.niole sacellum.
Nec Baeclius yaluity cui frondenl. palmiie vites, Diruii in.cinerem vindex censura Tonantis, - ,
Ut rcferunt falsp velerum figmenta Iibrbruni, Ui precib.usmartyf supplex euin voce poposcit,
Numine nuiantes fani fulcire cbiumiias. . Qualenus Altiihrouum, jaula qui regna.t in arce,
Sed litubaut templi tremebundis" marmoracrustis, Possent clariflcispaganicfederesignis. ;,
-Etruitin praeeps.Iesseilis fabrica fraclis. .Unica ium sqboles praifecti credidit ultro ...
Neptunus.fama diclus"regnaior aquarinn, . Deum pia frucliferis pandit .prsecor.dia,'Verl)is.. . -,
Qtii regit impefiuib ponti turgenlibus uridis,".. .M-.irtvrisampJexusJelixoracula-pu.ber. ...
263 S. ALDHELMI OPEHUM PARS-lil.-r POEMATA. 164
Tunc simul.in latebras"truduntur carceris atras.' 'A Sgualida deserti procurans jugera ruris.
Qua damnatorum putresccns forte eadaver flic locus ex Nitro sorlitur Nitria obmen.
L
Turpiterintrbrsus hulliretveririibus-atris ; . Creditur inlerdum quod nomen s-ecula gTgnuht.
Sed lamen insonlum coiripleritur neclare riareSj ": Cftusa fortuna3, si lris confidere fas est,
Olfactum Amprosise spirantes fbrte supernum. - Si.fors aulfalum, seuconstellalio quidquam est,
Nec lucis radiis linquens ergaslula_eessit_ Si pareiE "nulliparcenfes fila gubernant,'
Morlali - :" • "
Limpida sed lenebfas-aTcebanrlumiria furvas, . vit*e-fusaque rotante minahtur_,
'' - "
SieDeus.in sahctisalmavirSule tfiumphat. Qttod vehil in cbllo tereti verligine molem.-
Tum custos cernens rerurri miracuia tanta '—' '-'."' Sed magis'arbit.rbr, quodsic efrata reofrim .-
€redidit"AItilhronum salvanlem stccuJa regem. Nitria purgavit,'sictif corpuscula nitro
-' -r "
Baplismum naclusstipatur milite denso, ;"-- Sbrdibus expurgala malii, et lota riiiescunt. .
Qui prius excubias servabat careeris atri. - "* Hie qiioridam offehdit turgentem-tempore Nilutfij
lmperat inlerea; mullalum morte eadaver Qui fecunda rigail flusljis ilempliitica regna.
Nam .fransirevolens optata linlre cafebat: ;
Surgere dejiigris, anima-redeunte, lafebris,"
Quod-.prius obvolvens constrinxit fascia nexu" :'" , Sed spoliare vefal carnem verecundia frontis, -. -
Moftuus evigilat disrumpens taflara letral B Cofpore he hudo-temeraret jurapudoris.-
Tunc precrbus (urm*e:vasio crepitant lumullit, ; Tumiiicio citius spumantes JiUorelyriiphas *-'..
Hortantur juvenem:vero_deprbmere fatu Penniger ut pf"epeslfarisferlur cffllitus ullra,
Qualiter exrinimis furv*e 'veslibuja valvae Piscifer.ul dudum momenti tempore: vates '
Infernique nigras ppsset penetrare latebras, . ' Arigelieo faptu Justfabat Ghaldea regna,-
Et rediyivus ilem splendenlem cernere Jsolem. - Utyernam Domirii hutrirent-crustula fafris. • :' -
Edidit exteriipio lelhi .decreta resurgens, • ' Ebce "puer-quidam laceralus-dente molossi, •- '
' -
Poshumus angelica proderissuffragia turbis. - Atque venenato perpessus vulnera fictu,
En iterum sanctiy stropha stirnulante draconis, ' - Vertilur in rabiem fraudatus mente sagaci, ; .
Marlyres in. cupas merguntur fomite farsas, Ferrea quem strictis aectebant. vincla catenis,:
In quibus atra picis massa flagraverat ardens,', Bacchatur quoriiam vagabundis passibus amens.
Nec non sulpliureas ructant incendia flamnias, fdcirco.prolis-luxerunt fata parentes, 7
El sarmentorum coriiburunt paliula pagi, Et veneranda.pelunt flentes oracula- sancli,-.
Donee in setiierias jQammaprbruriiperetoras. Ut rriiseri cladem, ei vulnus sanaret acerbtim.
-Sed tamen insontes Christi suffragia vailant, Quem cbnsulta fefurit tali cum vocb dedisse. ,
Licia tuncdigilosoleomadenlia nectiinf, C Reddite nunc viduaesublatum fraude j'uvencum"> ;
Qui mox-ignis edax flahjmis:combussit'acefbis, Et «bspes sbboles vobis comitaiuf amarida.
Non tameri exusslt sarictornm lorre laperlbs. - Olli miranturo,uod nosset "clancuja.furtaj
En iterurfi gypsus spiris sinuala malignis, • " Qu*e-pfiusqbslfusis credebant gesta lateJiris :'
" - Tum genitor gaudens grassaiiir sospite nato,
Cferulapestiferis exiollit colla venehis:.
Marlyres ad thealrum trudun.tur resle Jigati, ,; Actutum sievis-feddens. 1Par., feddunij direplara-
• " ' ' • "" ~ "
Riclibus ut rbdant sanctorum me'mbra"leones,' -. [pinis.r
Necnon mandibulas ursorum ferre cruenlas"" Sic fors.evehit.-verax ut voce sppporidit, ." ,'. .
Cogeret insontes tortofum poena iacertos. :, Tempofe.mox alio doiium deferre poposcit,
Sed secriseveriitânclis victoria pa!ra*e": ~: . Quod-duovoverunt, "altersedvota fefellit".
Beslia sariclorum labris vesligia Jinxit,' - Idcirco "gelidaconstricturii niorie earnelum
• Perdebat gibbum, quo vascula-ferre pepereii, ."
Obsequium pr*ebens. prasd.asoblita recentes. -
Sic;.rnutanle,Deo;,-niitescurit eordaferarum,. '-.' Sospile perlruitur sed.verax aJter asellb,.
Quamvis sfultofum lorpescarit cbrda'Viro.r.um. Quo prbmlssa seiii complevit vola behigmis. r
Ut quondariivales cola cum.commate prompsit, . -n Hunc vidit ferri felix Anlonius olim, -
- • .
u
Edidie.ere tf uces 'pra_dam servafe leones. Linguerel egregius cum carnis.vincula miles, r _
Post haec martyrii mereantur serla cruenia;' - Angelicis*lurrriis ad cosli sidera vecfum,
Lucida"sielligeri scandentesculmina cceli,' Pulehraque perpetu_e penetranleiu limlna vita?:.
Ad quorurri tumbasgelida3 post fuflera mortis ". Teniporeâm prisco fuit Apollohius almusl.
Corpore calloso deiri venere leprosi. "Edidithunc signis clarum Nilbtica lellus,
- '
Qui simulih saero baptismi gurgite" mersi, Uic era.fin quadrum vuiga tus iaudibiis orberii,'
Spiritus et carnis sumpsefunt corde medelam. . ' Pra^bens exerriplumquihgentis fratfibus -equum,,
Aniiquo fuerat fambsus lenipore quidam Et pubertatis desertum iempbre qu*erif.
Legitime Christo faiiiulansyerriachluslalto, Nahi ier quinquenriis morfaies aufuîtullro. -.."
Quem*genuil-.muiido elarum Nilotica tellus, Hicpclena siriiul conversans iustra peregit. .,, .
Sacra pudicofutn qu*efehtem lucra virorum, Geiiiies "exofansriocturnis fenne Iatebris, -
'
Quem vocat __Egypiuscrebfis:rumorilrus Ainos.- -"' Et tofidem vicibus sic gessit fofte diurnis.
Plurima Iiic gessitviriiifumsignasacerdos,'. ; Ut genibus hexis, et curyo poplilePafrerii _.
'
Qui fuit in Niirifefrondbsisaccola-duthis-, . Cernuus orafetffetus pietaie Tqriaiuis".
2gg . -.,'... DE-LAUDll.US ViRG.lNUM.•."- . .2(50
Siuppea cui fuerant pepli velamina lexti, A Et volucrum rictus artus. la.cerassenefand.os. . •. , '
Donec degebat nunqu.am.passura senectam, - Tum passim populi-credebant esse prophelam,- -" "
Claruit idcirco celebri rumpre coruscans. •. Dum-celer effectus rerura speclacula paudii. ':
Nam pagana procul vulgi cullura manebat, Omnes certatim quifanis thura lilabant
Qua stetit antiquo deluhrum more dicatum : Iiurida culluras linquunt simulacra vetustaj, ,-.
Iride sacerdotes~crebrq simulacra ferentes.. Limpida mundantis sectantes dona lavacri, ;..
Baccliantum ritu longis anfractibus errant, _.: Hic Pater illustris celebraps soleinnia Pasch"e3 -
Taliter ot vidit dementes forte cohorles Undique deserti turmas'asciscere jussi;,. '
Fanorum slatuam p.ergyrum.ferre nefandam,- Alque calervatim cuneum -glomer^re fidelem. .
Tum,'flexis genibus, pulsabal voce Tohanlem: Post ha?c, exaclis missse concentibus, omnes-, c .
Et mox starefacit bacchanles agmine turmas,- Fercula dum solilaj peterent paiiper.cula mensaa, :
Fundilus ut nullus cum plantis pergeret usquam, Vescutilurpariter sicco nutrimine farris,.. • •-
Sed cuncti pa.riter, velus rcnea signa rigebant, Nec non fasciculis quos hor.tus-tempore verno •--.;/
Torrida .flagranlfs perpessi lumina solis'- Gerrninat ex-gremio, curb gliscit gramine tellus...-,
-Dum pIusassiivo-torrebatiempore.Tilau» . - . Tum piusalloquitur tali-cum vbcecatervas:. T •
Interea damrium dum norunlunde fuisset, ---;- B Credula si yere gestamus peclora,fratreS|"- ':'' ''• -''•
Credula doctrinas.spondent prsecordia verbis,. Nunc precibus Dominum coali, qui regriat jn arce,-;
Myslica cosleslis sumenj.es dona Javacri-, Et regit imperium mundi, dum sceplra gubernaf,- -
jEmula si precibus disrumpal-vincla sacerdos; Pulsemus pariter^ solamiria digna petenfes. -'.'
Passibus ut properis trames per.riira palescat,: - Quatenus impendat judex alimenta misellis, -,'--
Et possint solitp pergenles ca.lle meare. .- - Nempe die festo Jaxantur frena Tigoris.
Ille moras rupit, fundens oramina sursuui. Ecce dapes Jautas, et muheraJargaciborum,
Dum crebris .vicibus <.elsum pulsabat olympum. Antefores antri-cernunt, mirabile fatu. :'> -
Sic sator arcitenens dissolvitcompitaÎausa, . .- Hcec gestant geruli, quos unquam nemo videbai;
In tanfum ut cuneus yotorum epmpos abiret, • _Quamvis Êgypti luslrasset passibus arva.
•
Purgatus maculis baptismi gurgite sacro, -. • •;. Punica. mala vident, granis cittisque f eferta;- • *-'
Idola fracta fricans, el mox-in frusla resolyenSf Bolros; e.t ficos, etpluresordine VortasV / -;•
Lis quondam pacem. cfudejcens' rupit .honeslam. ; Cernituriiicetiam parmcri. dactylus-alti,; •:: •:--•"
Inter credentes quiCliristumcorde fatenlur . . :; Et mel lentescens cerarum machina clausiim,"• c"-";
El diffidenles qui Christum fraude refulani; _/. Atque favicrocetini<lislillans flumirieriectar; -":
Nam Bellona ferbx infecit corda yene.nis, - , - Et simul-ubeftim eandescens iactecolustrum. ' '-'"'"
Arma cruenta.ferens lurbavif.fcedera pacis. . •' His gestis,igeruli properaut abscedere rursus.'-"
Procedurit acies densa siipante caterva,, . , Asl olli Christo cceperunt:Teddefe-grales,=' -' '. -
(lorridus exsultatcrudo certamine Mavors, Fercula qui dapibus largus complevit ppimis,"
Cornua.rauca sonant,cl salpix-elassica clangit, Usque diem;penti, quemdicurit nomine costen. :
Dum stimulani mortem bombosa voce phalanges. Sic Deuscmnipolens, qui cuncta latenlia noscit;
Tum ceier advenilprafatus fdrle saeeidos; - Deliciis proprios tantis pascebat'alurririos."
'
Qui, pacare studens.belli certaniina sajva, ._. . Ja.m famis"iEgypiimulla.vit"cladecoIiortes; --
Nilitur.accensaui fraudis restinguere flainiiiain, - Ecce catervatim densisveneremaniplis-,
'
Et riecis uori'end*e.slGlidumsedafe.tuinultuih. -. - Utpariler miseri peierem alimeriia"'cibprum. "
Sed quidam incenlor.bacchatufmente nialigna;"' Tum tres experiditsportas eum parie refertas,
Qui caput, ei princeps, ac pugna3sigoifer atrox QuaspriusexoranspalmaI_enedixeral aJma,
Exstiterat, dicens-se nunquam pignora pacis - Bisjbinisexin nutrivit iriensibus orivnes, -.••'
Malle, tetram donec pgrpelrei funere morterii; Ut nunquam penitus-farris fraginenta negarei, :
Tuncait audaclef deprOiiiens-faia.fuiura:r- *• -; Nec-tamen exhauslis cessaret spoflula cnistis.
Sic libi conlingat lellii fortuna cruenta, .Sicquoque nattiram pinguif cumulavitolivi, '
Ceu verbis.pptas,:crudeli calce casufus. - • •". Ut '
quondam Elias legitur cumulasse propheta '"
.Solus nempenecem cernes moribundusacerbani, : - Lenlicula3.crassum feciiridans ore liqubrem. "' -
Sospite.cum reliqui vila fungunlur [Par:, .fruaniui]1] Eece sacerdolis pandam prcecoriialauti ' .
,---._.- . , - • [ovanf.es,- Menlio duinisaucti piilsat perieiralia £ordis,
Sed tibi postfunus rj?ar., iinem] non" prabet teitaa Cujus quadratum erebrescitfama per.-orbem,
- . "" [sepulcrum;. Alque per extremas fulget pruêntia melas;
Besliased rapidis discerpetfPar.-discerpal] riciibusis Quifuit interpres et-custos vifgq pudoris,
' '
'-. - '""--' [atrox, Hebraea Roinanisvertensôraculk vefbis.
Et vdlucrum pariter truncattihi roslra Iacessent. Nam rudis el priscse legis patefecit abysstim,
duo : rccludens
Sic fuit, ul vefax fatur sermone sacerdos: . Septuaginta pagina [AL, barginaj
Funere transacio. teeturh sablone cadaver, . [biblos, -
'
Rufsus. rrianevident, rumpehle crepuscula luce, Quos nunc.sacratis descfibitiiltera charlis.
Belluis effossum funeslo corpiis ab intro, Insupef elicuittractatus jure stuDeiidos,
PATROL. LXKXJX.: - 9
267 S. ALDIlELMi OPERUM PAB.S III. — POEMATA. 26?
Atque prophelarum commentis clancula cerlis A Qua genushumanum telro torpibatin o.rbe,
Dicta rctexebat paiidens niysferia rerum. Usquequo clarifici luxerunt lumina solis,
lnclytus liic conslai schedis per s*eclamagister, De quo jam dudum cecinerunt verba propliet*c.
"
Qu*e nunc per muirdum scribunttir rite qtiadratiim. iixc; inquam, virgo coalesti pignore.feta,
Et licel iiluslris lectorutnlufma per orbem "_ Edidilex alvo salvantem sa^cula Regerii,
Etrsebio genitore sattis, ceu prodidit idem, Iniperium mrindi solus qui juregubernai.
Enumerans vetenim vulgata volumina Patrum-, Ut dudum angelico discit virguncula falu,
Ex quo Salvator nostrae cunahula carnis Cum Paler altithronus Gabriel misisset ab. aslris.
Sumpseral iri tefris emundans crimina ssecli, II*ecfuit egregius quam prbmit earmine vates,
Quando crucis gabulum sacrato corpore-seandii-, Qui Solymis quondamdives regnavit in arvis,'
I5t gemis humanum pollutum fraude maligni, Ilorius conclusus florenii verlice.vernans,
Vulncfa perpessus purgarat sanguine rubfo. Fons quoque signatus co-Iestigurgite pollens.
Quis tanlo studio geminarum famina leguin, Nec nonet turturtremulus, cui pr*csciusihfit
Aul tam solerier rimari nilitur unquam,' Angelus : En soboleni generabis, virgo, perennem,
Ceumeditalus erat sacros didascalus ideni, Atque puerperium pariiufa ptterperagignes.
Ul Psalmisla canit, Jioctesque diesque libellos ? J5 Filius Altithioni faustus "vocilelurih 33vum.'
^mulus-idcirco, pollutus pesle livoris, '-*• Spiritus e coelo veniet sanctissimusMn te,_
Piictibus horrendis vatem lacerabal eumdem-, Virtus ess.exuo confert umbracula cordi :
Faueibus invidiae sic gloria carpilur atris, "Pa.ris obumbrabil te, virgo, celsa poteslas.
Et laus almorum mulcalur-fraude malorutti. ^Juo diclo, malris lurgescunt viscera fetu,
Namque canes erebro stipant lalratibus aprum-, Qui genilus mundurii misefanda Jabe resolvit,-
Undique vallanles densa cingente corona. Aique crucifixus scelerata piacula deriipsit.
Ast ille infestos dispergit-denle molossos, Porro Ccecilisevivacem condere laudem
Et yoti cpmpos sallu regnavit in alto. Qna3valeat digne metrorum pagiria versu?
. Jam nuiic almorum descripta laude virorum>, . Qu:c sporisum proprium convertit dogrriate'saiiclu,
Candida virgltiiias Paradisi cbara colonis, Mellea carnalis conlemnens ludicra luxus. - "
Qms dedil, ut mundus celebret prasconia vastus. Basia dumpPlius dilexitdulcia Chfisti,
Supremrs d.oriecsolyantur s*eculaflammis? Candida pra3 pulclrris coniplecteiis eolla laceriis,- ,
v"
Dum colles uf cera fluunt, saltusque fatiscunl; Quamvisharmbniis pfassultenl orgaria mullis, "
•
Imo post mundum cum esset cyclus Olympi,-. . . MusicaPierio resonent et carmina canxu ; -'
Clarius anXeibronum sanclprum serta niiescunti ** Non lamen illexit fallax pr*ecordia -meniis
Tempusadesl sacrasmetris-vulgare-puellas, . Pompa profanorum, quos-neclitreiia sanctis,
Qualiter inlegrifas virtutum culmen adeplis Ne forle.prqperetparadisiad gaudiamiles.
Virgiriibus dedefit nitidas geslare coronas. Talilcr inferea compellans vocibus infit,"
Delicias s*ccliquae temnuiil corde profanaSj Dum secreia petunt concessa lege lororum.
Fetida pomparnm linquentes gaudia sontuni,- Angeltis en, inquit, superis tranavit ab astris:
Ul Dominum iucis deyota menle sequanlur. , Ilicme paironus, coelesti-Toederefulcit, , *
"Agnum, yirginea.spissiscum forte catervis. Ut nequeam prorsus quidquam carnaHs aniare.
Slipal in a;llierio coelorum csilmine.turma, Namque meuiri jugiter conservat corpus in aivurh,
Et grex cum pastorepio gratabitur albus,- . Ut nullus valeat,"spurcosuccensus ampi e,
Purpureis vernanfqua canipi floribusarva. Contreciare mea proboso crimine inembra,- . *
Et Jupus horrendis non frendel denlibus airox. Sed mox angelicis ulciscens vindicai armis, .
Pascua nec norunt crudelis damria latronis, ' Quime pollutis nilunturprendere palmis.
Sed pacis jngiler perpes concordia regnat. . . Sic devota Deo converiit femina sponsum;
Nunc igitur casto veneror- rumore Mariam.- Nec non el Jevirum solvens errore velusto,
" Doncc ctedentes
"Versibusegregiam iiitor iaudare puellarh, suinpsissent doria lavacri,
Cui mundus.merilo celebrat praconia tbtus.' Facti municipes in summisarcibusambo,
Qua; fuit Israel claro de germine genfis, 'Marlyres effecti carnis 'ormenla luehtes.
Desponsala proep fecunda puerpera virgo, Sicilia tellus, quam vallant casrula ponti," : - -
Sed Deus oninipolens quadrati conditor orbis, - Fluclibus et rabies pulsat,per srecula salsis,
A quo processit praisentis macliina inttndi, Edidit Agalben, Clifisii-famulatibus aptam,
Cui secreta.patent ex alto culminecuncta, Accola quam Sjculus famosa laude freqtienlal. .
Quique abstrusa suo perlustrat lumine lelra, Qu*ese divinis subdebat cullibus uliro.
Virginis intemerala videns prcccordia casta3, Namque pubertalis llorebal tempore Christo,
Maluit ut prolem peperissel virgo supernam Diviiias iriundi conculcans mente caducas, .
Sordida qu*e veniens dempsisset crimina mundi, - Omnia s-eclorum mox bmarrienla rejinquens,
Dum delubra dedit Christo, atque sacella pudoris. Et sequitur Dominutn devola juvencula Chrjstum.
Mox geriuit verum limion de luinine Palfis, Quis vero poenas verbis enarret aceibas, .
" ...
Exueret mendum ut furva caligine Clirisius Aut mortis valeal clades eff.tricr alra.s, .
- DE LAUDIBUS VIRGINUM. .. -_' - 270
269 "
Quas lonc In teneris perfcrl virguncnja rriembfis ? . A Filia rnbjx malrem fatu eorrexi.l amico,; ;
Horrfda vulnifici paiitur discrirnina ferri, Credula virgineis pandeiilerri peclora verbis," •-.'
Quod castum lacerat carpus mucrone cruento, Ut si.mul offerreht diles patrimonia Oliristo. . "
Peetora virgineis fraudanlur pulchra papillis, Quod durii comperlum vulgi-sermone ecebrescit,
Purpureusque cruor stillans de car.ne fluebat. Aique fatigantur sacris rumori.bus.aureS.- ":
Sic quoque carnifices torrebant igne puellam, Tetrica mox sponsi ferverit prascordia felle, :
Virgineos artus assantes torribus atris. v. . . . Gorgoneis infecla malis pro-yirgineadempta,
Sic dicto citius.perdebat.flammavigorem,- Quam sibi Salvator spoiisam copularat adullauii'' ","-
Igtiibus innocuis exurens membra puella.. Sanguinis arrhatam coiiquirens-doie-puellam*
Nec fuit in pmna simplex, vexatio camis, _.-_- _ . Ignescunt populi lympJiatica corda-furehlis_
- ' '
Sed triplex pbiius-torquet -strictura lacef tos'.. Hingitur et consul dira Pascliasius ira,
- Durn alterciretur.crudus cum voce tyrannUs, - <-'
Tum fogus ardescens, et rtibr*efragmina,iest*e...
Nec nori"el rigidi crudelis seciio ferfi, . _ .. . A Chrisio sponsamniiens auferre venustam, "' •"'
Membra cruentabat spurco sine crjmine culpse. Cum nee sermonum stimulis eedebat acerbis,
Tuin Pater omnipotens devolaevirginis'altor, Nec blanda flecti lenonum fraude valebat; • '
Arcibus ceibereis defixit lumii.a .terris, B Quamlibet ad telrum traheretuf fune lupanaf, .
Femineum indoJisgaudens spectare triumplium, -. Atqueboves pariter traxissent JPar., trusirentj
Mox dedil auxilium clemeris audilor [Par., defensoi]J - -"- [Teslibus almamJ
..... [egentum, Quanquam tortores affarerit-igne lenellam. '
Fortiorut fieret truciter lorqueniibusillam. . _ _ In quo nigrapicisiiec noriei-pinguis olivi -
Post h_ecmanyrii mereatur sanguine serium» Flumina.lerrifico crepitaliant lorre pyrarum; ---.
Perpeiuas regni sufnens ex carne corpnas. - .Ut magis horrprem sentiret virgobeala-,
Denique post obitum, sigtiorum npii yacat expers, Piurima dum flammis augerent pabula pagij
Quamlibet in luinba pausarent ossa scpulcri, Sed cito vexanlis cedebalniachiria poense. '
Et sacer aslrifera gauderet spiritus arce. --•
Innocuis,prun*e coxerunl rriembra favillis_
Tempore.nam quodamfervescerisignibus.-Elna,. Defensante Deo,.ilammasquo fuganterogqriim....
Torrida flammi_vomis_ trudebat siilphura rivis, Tune igitur morbo meniis cruciatus acerbOj-
Tunc rriitin prseceps.ambusta cacumina linquens, Non tulitopprobriumjudex a yirgine factuiu,
CbngeTiesIapidum; jiquefac.laqueviscera mqnlis; Candida sed rigido violavit viscefa ferrOi
Tum Siculus cultor ilainm.arumMmiria. cernens, „ Purpureus cruor extemplq de carne iiianaviij -
• Nec tamen exsultat sasvusde morte
Ignibus opposuit sanctam crim corpore tumbamj. lyfaiinus.'
Etdiclo citius sopivitdamna focqrum: Nec gratatur ovans cresa pro virgine Clifisti;
* •:
UndeTrinacricfilellus excultatinsevum. Sed siculi nexis stiingebant.cqlla catenis.
Chm stolidi proceres qui mundi regna regebanf, Nodatis merito nectentes brachia vinclis.
Mariyres immerito mullala earne.neearent", Sic reus advenit Romanam consul-ad urbem,
Seu potiusfuso decorarent sanguine sanctos, - Vl vindicta gravis noxam puniret enormem,
Passuros irilerfueratvirguncula qu*edain, .-. Dum cruo.r insontis, cum sontis-sanguine fnso,-
Lucia, qu*eDominumdelexit sedula"Cliristum, Ulciscebatur digne prb talibusiiusis.-
Quam de slirpe bpna, et ciaris natalibus ortam, _, Sic quoque Justinam modulabof carmiiia;cas(aui',
Nonnulli juvenes thalamis asciscier optant. . Aurea virgineo lucrantem regna pudore,
Sed sacrata Deo foedussponsale reliquit, Qua3;terrena tori disrupit vineia jugalis, - -
- Moresobcastos et c.oeliregua lucranda. Florida mundan*ecalcans commefeia-vii*e.
H*ecfnairem monuit fessam languore cruento, _ Huic procus jllustris. pravo succensus ambre,
Tangeret ut lumbarh qua_clausam virgiiiis-alm*e' Nectere nou cessat verborum retia frustra, -
Agalhsecorpus placida submortequievit, " ,.X|)Ut sibi forte foret dotalis virgo'per .-evrim',
Femina ceu quoridam fluxu vexaia cruoris *. . De qua posterilas.e.sei ventura riepotum'. -
OccuIte.Christumtetigit, quarft fimbria pepli .. Sed cum tale nefas gestaret merite maJignus,
Curavit medicans, Domino donante salu.tem. Nec tamen insontem pbsset pervertere"fallax,
Sic igitur genitrix sancta. virlutesepulcri . Virginis aut libras ccecisineondere flammis;
Claudebat palulas exlemplo credulafibras, Nililur egregiam magicis maeulare venenis.
Utnunquam flueret venarum rivulus ullra, . Tunc famosus erat Cyprianus fraride nugaci, "-
Et dicto citius siccaret sanguinis undam.. -. - Doctus in horrenda sceleratorum ane inagorum,
Tu.nc proles ccepit verbis narrare parenti • Qui tuncauxilium spondebat ferre pGienti^' '
Quod vellet-Cliristo jugiter servire pudica, -, Plurima sclieinatisanssacrie molimina menli,
Atque Iborum sponsi "malletconlemnere virgo,.. In lantum.ut diris certaret.,d*emonisamiis.
Aurea gemmal*elinqUenscrepundia :pomp*e, . •'' Qriaemagus assiduestrophbsus misit ad almams
Utque peregrinis_daret ornamerita pfqcoriihi, Ui pia pulsarent siimulis pf*eebrdiastupri.:
-
Pauperilius stipem tribuens, et muriera mancis, Sed cum virgorDei sprevissel frivola carnis,
Thesaurosque suos sub coeliconderet arce. Lurida letrorum corifringens lela lationuni,
S7J S. ALDIIELMI OPERUM PARS III. —- POEMATA. 272
Credidit Aliituronum salvaiuem sa:cula Christum,. A Magna cacliinnanlum pateretur ludicra voctrai,.
A'd pominum lota conversus menie fideli.s',' Pleeteret et riierito vultus confusL. noxam,
Poeiiiiuil .tandem magus idola spurca.felinquens, Ut nunquam dieant genles : Ubi est Deus liorufn .
Experfus virg.i quid posset ferre periclij Floruit in mimdo quasdam virguncula Curisii, -
Qua?nunquam-valuit superari mille nocendi Agn*e cui nomeu prisci dixereparenles;
; ; . " " -
Artibus, ince.rti sed fugit crimen iniquum.. Inclyta li_ecfuerat fragrans viftute pudoris,
Post Iisecimpcrio regeret cum Claudius orbem, -Etatis decimus nec non et lerlius annus.
Impius .ediclis sanclos crudelibus urgens, Fluxerat in terfis cum -primo.glisceret sevo,
Heu sceliisI.ul Cbristum damriati voce negarent, Illuyieni muridi cbnleirinens corde nefandam,
No"lentesauten. sectari scila lyranni, Sed proeus illustfeni pf-efecti filius Agnamr _
0 quam dufa necis gtaviler-loniienla luebanll Qui famosus erat, regali fasce logatiis,
Tunc, Juslina, luum.ferro supponere colltfm, - Subnixis precibusihalamis adsciscere nitens,
Sanguinis aut rivos non liorret fundere fibris. Aurea cum rubris offert cfepirridia pannis,
Sic geminis felix-ornalur virgo liiumphis, Nec nori argenti sponderido plufa lalenta,
Martyra cum"roseis rubuit veneranda cofonis. Nititur inlactarii donPrum fuljere.visco,
Candida virgineis florebat-femina sertis, - " Sicut avem neclit nodosis retibus
auceps.
Cum qua marfyrii meruit vexilla cruenli, . Sed mox letbiferam sensit virguricuia claderhy.
Crudiis atlileta Dei Cyprianus fuso cruore; Crebrius' hauriret si spurcas ofe loquelas,
.Sicque poli pariter scandebant sidera -sancti Autpulsareiur probrosis virgo labellis
Ul pnedira necis pariterlormenla tulerimf.- Muscipulam nieiuens sprevit sefmone petuicum. ' '
'
"Eugeni.amp.orro claris nalalibus ortam, Nam sponsam pbtius spondebaf se fbre Clirisli,-
Gefnihani virgineo ruiilanlem slemmate rubram, Virgineo semper servanteni foedere corpiis, _
Quis digne-indocluS mctrorum versibus usquanv Qui se rite subarravit cum dote fidei,
Ruslicus explariel ? cujus pr*eeonia passini. - Annulus et cujus sacravit membra
puell-fi.
Lifiius coricelebrai sub coeli cardine raundus, Plurima quaproplerpatiens' diserimina virgb,
Atque supernorum reboat.concentibus aula. Pertiiljt in terris .insoris Brgastula tefra..
Denique baptismi nondum cunabula saera Sed pius aspectans eerfantis bella pueilaj r-
Suspieiens. Cbrislum miro veneralur amore, Arbifef hofreiidas discussit earceris umbfas,
In tantum, ut proprios dempsiSset feniina crines, Et clafurii cceli lumen de Iumjne fudit, "-." '
C_esariespreta, sumens "sigriactila-Gliristi, „ Virginis ut tenebras non ferrerit luiiiinafurvas.
Ac sexum simulans; -posset lonsura virilis ! Tradilur acl telrum scortorum castaiupanaf,
Hac ratione rudi sic occuliare.latenlem; - Quatenus incef li fuscetur cfimine virgo,
Namque-crucemDomini sincera merite vifago. Almaque probrosis nolelurvila loquelis,
Gratulabunda vehens, basternahi liiiquit inanem, Qua3infamare student vernarum nbmina Chriiti,
Ut lacerare solent " -
Pcrgere cura pueris, astus quos arle refellit, latrantes fauce molossi.
Ut remeare queat prudens per devia :virgo. Tunc proeus-adveriil densa cofnitarite caterya, " :
Passibus et-properis.sanclorum limina luslrat, Garrula verbosis coritorquens spicula labiis, "
Pontificemque petens baptismi lucra-capessat.'-- Quod sua despiceretcaslis cbnnubia votis. |
Prolinu'sad_sedes venit baslerna reliclas, " SedDeus insomes qui semper jure ffiumpliat,
Quam ut crevere sirahl sprelam remeans parcnles, Irp3 ccelestis puoit mucrpne reatum.. .
Pectora ferratis riguerunt marcida curis. Nam dicto citius crudeli funefevitarii-
• Liquerat
Plurima tunc etiam fortun*ecasibus acia horrendicPnlingeris tartara dltis,
Turma propinquorum questus e pectore promit, - Qui sanctimi voluii maculoso l*edere gestu. ^
Salsaque palpebris effundit iluminaluctus, - Mox igiiur precibus disrupit vincula mbrtis,
Tristia rorifluis humeclans imbribus ora. '...:• jyPallida purpureo restauraiis membra colore;
Tum bino spadohefuil$omitala virago, . ^ Quffimultaia prius loipebarit-frigoreletbi,
Suspicio ;ut riullam possel geneiare querelam. Quatenus inde forent laudis praieonia Chfisto, .
Ilanc Deus insontem pius auxiliator egenium < Undeprius fuerant spurcis-Jridi.bria verbis.
Clemenlis dextr*e clypeo protexil iuermera, Nam Consianlinam sanavil lurhba sepulcri,-
Ui cecinit dudu.m famosus carmine-vates : Et sareophagus-qua pausant mefnbra puelke. -
Nam menlita fuit strophosisJingua Joquelis. Ut nierilo poss.etreguanlis filia regis ;.
Crimiuibus stupri nitens damnare puellam. -.-"- jEterno Ilegi feguin, qui fegnat in ailiira,
Sed Pater omnipotens, qui cuiicta latentia noscif,-' Reddere magnificas pro viiasospite grates.
' Viigo dicata Deo plorebat tempore pfisco,
Vifgiiiis.ihlaciaj volu.tmonslrare triumpliosj
Auclorem.sceleris populo pr*esente revinceiis..- - Nomjne hanc Theclam veteres dixere parentes,
Sicul matrona slimulis agitata malignij :. Qu*e conyersa fuit sacrato dogmate Pauli,
Jllustrem Chrisli famulam sermone procaci": Et Christum sequitur connubia pacta relinquens.
Deformare studet, natur*e jura resciudens: Virginitatisamor flagrafts in corde puell-S
;Sic iterum infelix, plebis vallante tiorona, Dulcia mundan*e sprevit consortia vita.,
273 ~: -: DE LAUDIBUS VIRGINUM. - 271'
In qua fundavil coeiesiis gratia menlem, A Mox igi.tiir coeium niihboso lurbine totum, -
S-ecula quahi penitus nunquam niollire valebant, <Ei convexa poli nigrescunt aitliere lurvo, - .
Durior ut ferro foret adtormenta /cruentaT - . /-'- Murrhura vasta"sqnaiit flammis comrnista coruscisi-
Hanc pater et genilrix pactis sponsalibus ambo * '.-- •Et tremuit tellus inagno Ireniebunda fragore ; ' ;
" ' -f-
Adstirpem generissatagebanfde.dere nuptis. Humida rorifluis humeciant' vellefa gutlis,
Sicmeris virgirieis afdeseens tbrrida Ilaihmis. . Ifrigat et ferram lenebfosis imbfibusaer, . -
- .-. CompJenliir valles, et larga fluenfa redundaht. '" -
Gurgite mundano.perfusa tepescere nescit. ""
Quarnvis verborufn rorarent jmli.re parerites - ", Tunc mansitnolens.-qui piidemsponte negavit
Sicut nimbosis stillabant a3lhera guttis, - - . ----- Quod germana pelit deplorans ansia curis. -
Propterea fochs, et flagrahs acceriditur -iguis, SicDeus auscullat devota mente"rogantes, •• " .
Vulcanus late fervebat torribus atris, Quamlibet a ritiilo solandi verba capessahi.. -"
- ~-
Ulvirgo felixferrel ttirmenta rogorum/; Nobilis inRoma vixitpulclierrima virgo
' - ' '
Cohsuri-ptnra"piarii falso sine criinine carnemv Gonslantina,nova3 prabens spe'ctacula-vit*e'
Tali femineam sontes riiolimine spinam " -' '
Qmnibus, integri qui conversafier opfant,
' ' -
Excruciare student, meibbratim quaiinus ossa, - Luiida linquenies veleris contagia vilae. " -- J-
Si fieri possei, vacuarenlcruda niedullis. - B
* Hsec, iuquam, virgo, coslesii freta palrono,
Sic Deus *eteniadefendil ab arce puellam, s
Conlempsit mundum felix cum flore virentem,
Ulvoli composflammasevaderet.Ignis. Arida ceu palea3projecta pefipsema squalent.-
Tradituf-ad ficius virgo laceranda ieonum Utque magis stupeas, rumorem. adverte *paren(rim
Diris ut rodant muliebres "morsrbus arlus, -Nam.paler auguste regnprum sceptra gubernans,
Besliasedsacrttm nori audet carpere corpus . Imperiummundi, Christo regnarite, regebat,
Defensante Deo devolse membrapiiellae, Qui Constanlirius nomen sortitur in a_vum.
Dum teneraecarni non usquam sponle pepercit \. Hic sobolem sanciam miro dilexit amore,
Sic satoreleclis cum mundi scammale cerlant, Dum vit*e merilo late pr*econia cursant, ' ' _'
Aurea coelesiisjargilur-praefnia regni. . . Quam pater intactarii summus sur. dote 'spopondit.
Haec suprema suae decoravit fempora vitx,. Felix virgineis cuni jam pubesceret annis.
- Namque
Purpureosanctam perfunderis sap.guine carheni, ' " prqco fuerat, quo riori praestanlior alter ' '.
Marlyr perpelui dum scandit limina cceli. • (Regibus exeeptis, qui niundumjure-gubefnaril) -;
Eulaliam.prosai vulgatani.Jaiidibus blini Desponsata probo, pactis sponsalibus afrhas.
Metrica nunc studeant verierari carmina sanctam, Sed Deus inlegram satagens servare puellam,,'
^ Satrap*e mentem stimulis
Qua3mortale nihil. yanb dilexit amore, compungit acutis,
-
NeeqUidquam-iri mundo satagit praiferreTonanti,-- Funditus utpompas s*ecli sprevisset.opimas, ,.
Sed cunctas pariter pompas contempsil opimas, Mallet et imrhtmis regi, famularier alto,
Funditus ut spretis-coenisqualeniis ad instar Deliciis mundi.quam opuleritis degeredives. r'. '
Deliciis gazae,sequerelur libera Christuni. . Cui sic evenirmiranda ssilutis origo,
Iljec thalami luxus etgaudia blanda tororum, Tempofe nam-quqdam diris exercitus armis '
Atque caducorpm sortem despexit honofum": Scythicus adveniens, densa stipante calerva,'"
Quatenus in coelis casla3 virtutis amalor Hqstibus innumeris Thraciarii.vastabat incrtem.
Arbiteromnipolens.impendatpraemia vil_e, Tum gener Augusti, vallatus milite pafvo,
Qui solet.assidiiis castos ofnare triumpliis,": Moenibiisinclu"su.s,mox-propugnacuIa scahdit,
' . Armis diffisus, s*evograssantelumultu,
Militibusquesuis portamreserare per Kihrani,
Dum vincunt sancli fallenlis-prKmia mundi, "• Essel ul lioffenda crudeseens morlis iriiago,
Alque cofonatis gestant vexifla irianiplis." Et desperalus tbrperet miles Inurbe. - - ""
'
Tempore Gothorum fueral virgimcula;; qua3dam,- lUnc consul Paulo, nec nori hortante Jqanne,
Quae proprium ex schola"sumpsil Sebolasiica. nomen: --, Ocius excelso devotus vola spbpondil, '-'-.'
Hahc Deus uberiim ccelesti munere.diiat, Ut Salvaiori reliquum. serviret in sevura - '
Aurea yifgiheo lucranlem pr*emia voto; Cliristicola clafus, delubra velustarelinquehs, "' -
.
. De qua lioc pf&cipuum vita3 rumusculus almaj Si populi strages, et saeva pericla duelli
Protirius auferret solita clemeni_i_aChristi, J "'
•Divulgaresolet, latusqua tendilur brbis,- . '.'•
Qnod fratrem sibimet gerrriano fbedere junclum, Temperiem reddens discusso turbine belli.'
Subnixis precibusgeslit compellere vifgo, Qiicecuiu dicfaiorent sporidentis;vbce;seque"sti'a, ~
' '
Qualenus acciperent«acforum.dulcia nociu ' . Extemplo Christi sensit sblalia praetbr,
Fercuia librorum, et sancti convivia verbi," . - . Cmlicolis superis mox deferideritibus urbem, ' ""'
E quibus.affatim saturaritur pectora plebis _4-inuladtim passim verleruntlerga phalaiuje.s,'
"
Atque saginafitur sanctorum cofda virorum. Pace salutiferis populum slipante cpr.osnis. :
Sedfidus precibus fraternon flectitur ullis, Denique cum voti remeassel" cqmpbsadiirbem, '
!
Quin imo sanctam contempsil yoce sqrorem. . "- . Compta triumphoruiri sortitiis labbara prineeps,
Tum virgo Clifislurh pulsabat yoce berijgnum, Jnclyla Rpmanisrevehensex hbste tfophiha,"
"Ut sibi dignelur vuinus sanare doloris. Servorum d'ecies.quihgentoslii.erat herbs.
275 S. ALDHELMl.OPERUM PARS.III. — POEMATA. 276
Hoc est, vernarum famulanlia millia quinque, t Sicsoboles Paute degit lectissima virgo,
A
Parlicipes faciens Rq.manis civibus omiies. Donec supremam clansissent SKCUKI metam !
Nec peiit Augustum pactam sihi reddere sponsam,- Aurea lum propere penelraratregna polorum
Conjugiuin peiiilns famosum sponie recusans : .."- Spirilus, ad superas anima remeante catervas.
Sprevit opum nodos, mundique reliquit habenas, Ilicquoque melroium crebreseat laude per prbem
Ul pauper Cliristuin miles sequerelur egenlem,. - Demetriadis Iionor sacrat*e virginis almtis. - ,
Jam factis cnmpleris-Scfiplura3 dicla docentis :.. Quam licet E,urop*efaustis naialibus ortam
Vota yovete Deo reddentes debiia pacta. \ Plurima cum densis celeb.rarent agmina ttirmis, -
Sic.Beus omnjpotensfamulam ptotoxit amentem,- Ptiriica seeptra lamcn pr»'.conia sancta stupescuiit,
Vocibus assMuis pulsantem regna.Tonantis, Virginis egreg.iam vulgo mirantia famam.
Utse sefvaret sator integriialis amator,. Sicut enim lychnus modfi non claudiluf umbris,
LtiriUa linqiienteni sceyi colludia luxus. Summa sed potius fuigescensaree.locatur,
Plures namChristo conyertit dogmate turmas, Omnibus ut radiet clafa cum iuce coruscans;
Exemplo simul, et celebri rirmore coruscans. . Sic sacfata Deo, castq virguncula sexu, . .
Ulierius pandunt gemina. qtiod forle sorores, Vixerat in terris ccelesli frela patrono.
Atiica ei Artemia, praetoris sanguine cret_e, B Inclyta h*ccfuerat generosa slirpe parerifum,
Quem Gallicanani vocitabant s*ecula prisca : Nobilibus tilulis yita3.curiiibula sumens.
Pr.rifalas cujtis sobo.les regina monebat, . . Sed lamenanle Deum mullo generbsior exstat, -
Yi.gineuni casiis ut servenl gestibus aevum, Virtutum merilis rutilans, ut gemma coron*e, -
Florida qiisp.par.iier meruere lrop*ea pudoris, Pulchra cbmis, cirrisque.decens, et candida vultu,
Durn mundum Iinquunt, transacto tempore vilse, Fronle yenusla nitel frugalis virgo Tonantis, .
Et fauste properant ad coeli sidere cursum._ H.aneopulenta iibi cenaiim turma procprum',
Nec minus interea Romseliruncula Christi Formosam sjiecie, thalamis asciscere gestit,
Floruit Euslochium, veneraiid» filia Paulai, Plurima dum felix ditis. palrimonia gaz*e .
Infula quam nitidae comebat casta juventae, Possidel, obryzum ac gemma fulgente jnetallum,
Lcgibus angelicis scrvantem jurapudoris.. Ac segm_entatafulgebat veste virago.
'
QuamvisRlaisillam secli for.lu.riasororcm lnnuba sed voluit dotales linquere pompas, _
Necteret ad tbalami copulam, Xaadasquejugales, Et superi potius sponsi lentescere labris,-
"Vinculacomplor.umpassuram blanda lororum. Suavia compressisimpendens.oscula buecis.
Altamen ereptum sic luxit sp.onsapudqrcm,. - Namnuper legi facurido grammaie hiblum,
Ctun vir mundana. clausisset-lumina mel*e, ,- Virginis eximiam qui scribitcommaie vitam,
Plangere ceu solet oblalum inatrona maritum, Utprecibus genitrix subnixis-sanciapoposcit,
Anxia dum querilur singullu funera sponsi. Cumpia trans pontum pulsarel cerla riiagistrum,:
Hos igitur tlirenos, quos mundi.fata facessunt, Scriberet ut sobofis doctrinam rite supernarri,
Letbifer et morbus crtideli calce lacessil, Qualiter in cordis lliesaurum.condat.acerra
Eustochium lacrymis virgp non sensit amaris,,_ -Virgineum, servaris slujiri sine sorte pudorera,
Mellea mundani temnens cpntngia luxus., Tempof.equo rigidos sacivitormenta tyranni
Aspidis ut-morsutn spernebat basia buccis,. Athlefas Christi epgebaht ferre cruenta, -
Dulcia sed Christi compressit labra labellis, Tres' simul illusires sumpserunt sorte sorores, -'
jOscula dum supero defixit limpida spunso, Splendida purpureis pleptentes serta coronis,
Ut cecinit quondam.famosp carmine princeps, Dum simul integritas candens et passio rubra,
Qui seeptr.um regni Solymis erexit-in arvis, Yirginibus Christi, cuniulabant pra-mia dupla,
Persouam Christi sponsali dramale sumens. Quarutn per prosam descripsi nomina duilum.
Sic, inquam, voti vixit virguncula couipps, Impius Augustus quiRomse sceptraregebat,
ytmerito farna reliquutn celebretur in scvum, j» Has Christi famulas nuptis asciscere [Par., suprenii
Cui:sacerinlerpres conscripsit opuseula plura. - . . failere] [gesiit,
Qui rudis et veteris digessit famina Iegis, Plurima sacralis.promittens dona puellis,- .
llebrea Rorhulidis yerlens qracula linguis, Si riiallenl omnes eonsortes esse pfocofum '
Nec non Argolicas ltalo sermone.Ioquelas, Nobilium pulchra fungenies, dole virorum.
Idem iranslator biblisbpulentus opacis, .Si vero nollent rilum cbmplere jugalem,.
Tratistulit in Latium peregrina volumina . pandens,, Moxtorinenta jubetânctas perferre puellas,
Thesaurqsque simul.Iibrprum forte Pelasgos Lurida passuras slriciis ergastuia clauslris, .
Edidit iri lucem, quos pagina texerai umbra, !n quibus exigu*ecaperent nutriniina crustae.
Clavibus Ausonia verbiclauslella resolvens. Sed tameri insontes felix Annstasia yern.as, - .
Toinurn praterea comptum sermone poliio Pascere nqn cessat proebens alimenta misellis,
Ad famulam Chrisli scripsil didas.calus idem, Qua^que'siipem qusestus, siiriul et. patrimpnia gazr,
•In quo pingurilur casls praeconiayitae, - . Marlyrihus confett, moflis discrimina passis :
Qnalibhs integritas brnetur candida serlis, . lllius idcirco divulgant saecula famam, .
Immunes arlus sprvanssjnesordepeiuica. Et rumqr laudis perpes crebrescit in a^vurri,
277 DE LAUDIBUS VIRGINUM. 578
Qu*econlenipta sui sjirevit patrimonia sponsi, A Tramite dissimili teiidens ad prreiiiia vitae:
El sequilur Domirium, neglecla "sorle mafiti. "Spieula dum palittir "lorigisexeinpta pliaretfis,
Pertulit idcirco pterias matrona-cruentas, Vulperibus crebris occumbens saucia virgo, "
Quas nunc inchaftis biblorum digerirordb, Purpureusque cruor tenera de carrfe cuciirfii.'
Et legitur felix descriptis passio scbedis,- Prselerea geminas divulgat fama sorores, "
Annua dum redeurilcelebrandis lempora festis. Romse sortitas primse cunabula yil*e.'."
Di.uique.prsedictas.germana mente sorores,. , Nomine neriipe prior felix Rufiria vocaiur, '"* '''
"Diri tortores ducunt e carcere cseeo, Allera posterior flbrens, selate secunda.
Quassimulaspiciens forrriosis vullibus, ai.fox" His paler Austerius nec nori Aurelia maier,
1
Pra3ses Dulciiius spurco succenditur igne, NobiliurtTpulcliTacqnsulunt ilote prbcorum.
Luxurise stimulis eseco correptiis araore; Sed tampn illuslres sponsalia jufa recusarit,
Plurima luncpellax spondebat dona puellis, Cujictaque fallenlis miindi patrirnoriia sperriuiil,
Si mallenlaniraomuxum complere. riefandurn. Ut sponsi thalamis coeli qui regnat in arce,-"
Sed famulas Cliristi protexil parma pudoris,. Jungantur jugifer, qub iloret pulchra juvenlus, .
Spicula Iuxuri*e spernentes cdrde profana. Et nunquam aggredilur rugis sulcata. seriecius.
Sed nocturna qujes ciim fessos bccupat.arlus, ^ Harum igitur sppnsi, rieglectonramiie
Cliristi,
Brilcia dum faisiulsececinissenl-carmina Chrislo,. Errorum aiifractus salebroso calle sequuhluf. -
Odis Psalmorum pulsanies osfia cceli, " ,. Qtiamvis ante fideoi gestafent pectofe purarri.'"
•Audet afrox "sanctam, spureo flammatus aihore, Idcirco sponsse temnehles jura procof um,
Audacler cellam slolidis irrumpcre plaritis.. Urbis Rbmanse linquunt fastigia celsa, ."'"'.'
Sed, prsestariteDeo, caicai.ur corde maiigous, Ut lempestatemtranquilla mehtenescirent, ':
Basia cacabis dum stultus tradidit alrisY Quam rea sponsorum concinnant fainiiia sontum.
Sic ollis nigef,'et fuiva sariagineteter,. Namquepetiint pariter basternisp.rsedia nota,-
Per totarri ribclem prieses deluditur ameris, Quseproculin Tuscise felices-parteregebaiit; ' .
Defensanle Deo, saefasque Xuente piiellas. ; Sed rursus Romam sponsis prodentibus ambse,
Egreditur tandem"infelix gurgustia Iihquens,' Milifihus missis.-propere.duchhtu&ad urbeui, :
Quem scelerum socii riequeiint eognbscere frbnie, Squalores pariler passuras carceris atros.
Sed prbcul absceduht vastocrepitanfe lumul.u, Trinc Rulina soror. dictjs parere nelandis :'•'- ;
LinqxieDleslarvam, Jiirvum phamasma putabarit. Renuit, otyetitum fairis offefret iioriorem. '.
Namproprias aeie- fiiiilor caeeabat iniquus; .-.Credituridcircocum.leiilis.feminaflagris."-
Utsolus nehulam slrophae non nosset adufier,.. ' . Ut sorof
aspiciens-mollescat mente secunda
Gernere quam reliqui quifent stnefraude maligna. Verbera.dira pati crim sanctbs cerneret artus. •
Tum petit Augusfidemens suffragiaqu-eslu, _. ' Sedsecus eyeiiij, quam loftorcredidit-iitrox,
Yihdicet ut flagris-vernarum crimina sontuin, - - Dum nufabundis hpii fatur virgo loquelis. - * "
"Qub-yiso proceres, densa siipante coforia", N.amconslanler ait, nunqtiam tremebuhda-securida :
Cum cblaphis co-Munt,et lenlo vimine flagri, Affef cuncta siniul nobis"lormenta crucnta, '
tlt proeureffugerel facies larvata. nefandf. - Igiies,.etmaclieras.ei rribras yibice
virgas,
Ducitur.ad propriam famulis comiianiibus aularri, Restes, effurtes, etdufa.grandinesaxa,
Moxqtie clientete resonant sihgultibus sedes, Cacrula sariguineisharpagans vulnera rivis, ,\
Dumcernunt doroinurri piceVfuligine picturh. Quot.lu pceriarufn generacrudeliter infers,. '•' ",
Aiitumat incassum frelas' virtute ihagorum . . Ast ego Jauta ferairi-victolorloreirop.Ts, - .
Ilbe sibi ejasmatetruni sacrasgestassepuellas; Quot tu concinnas crudi discrimina Jelhi
Idcirco pepiis.jussil fraudare beatas,; Toi nos in supera numerabimus ar.ce corpnas.
Pasceret obscenos ut nudo corpore visus, '-' Tunciterum carcer.lanterh-e lumiuis expers,-
"
Quos prius in latebris fraudis-pliaritasma fefeljiir.' : JJ Passuras elaudil fainoso stercbre pcenam-;
SicDeus ex alto, qui sanctos jure triumphat, . Sed spleridor lucisradiantis ab axepolorum
_Cum forti famulas dextradeferidiiinermes,, - - . Furvas exstingtiit latebrosi carcerisûmbras, , " "
Ut nullus membris possef. auferre cy.cladbs. El fetor fimi ut thuris fragaiitia spirat, " _ '
Yenitad extremurii pririceps Sisinnius.alrox, Posthsec.ih tliermas ambustp tqfre calentes
'
Ut fanuilas CJiristi, si nolleut thtira lilare, - Ambasxrudebani divino ntiminefceias..
Nec delubrorum ritus pfferfeprqfanos, ..- -_\ Sed tamenin".tbermis efepilantes-Tomite flaiiirnas -.
Insontes pariter crndeli rriorte necarel,. •"; lirolinusexstinxitc«Blesii'rore:poteslasi ' ,' -
. Sed hullus valuit sanclas terrore minarum,- Artus virgineos sic texit pafma pudoris, .'
*
Quamviscentenisplagisiheumberetatr-ox,. , Ut riihil irinocuis Isesa essel_.carofavillis,
AChrislicullumeiites discludere-rixas. Sed fax,>..etfomes, etdemplo pruria vigore, -
-
Tum-geminas mandat fiamma crepitante cremari: Nequidquam.ardentes sopilo torr.e tepebarit.
Qu_esic orantes pdlius quam\damna.ferentes, * Tum famulas tortor jsacratas imperat-atrox .
Angelicis ulnis ad coelisidera.scandiint. . Pqndere cum scbpuli collum oonstringefe nexu,
Terlia sed seguitur cuneum visiira supernum, Alveus UtTiberis mersisset.gurgite glauco,
2T9 S. ALDHELMI QPERUM PARS III. — POEMATA. 288
Quas prius exusli non audent urere torres;. A Unquere jam mallent pollutam flatibus urbem,
Sed iamuias jGhrisji vectabaut eserula fluclu, Exosi lalebram qua horrens b.elva,Iatebat.,
FrigiJa cum yitreis stupuerunt flumina flusiris. His igilur m,iserissp.onde.t Yictoria yirgp^
Ad ripas remeans rursus cum sospite vita. Credula si Domino-.pand.ant pra3Cord,iaChristOj
Corpus virgirieum rialat ceu plana carina. , Luridapestifero linquentes idola cultUi"
Tunc jussii rijgiditruculento principis.seque. Ut dicto citius. trueulentam flamine .gypsam,
Sanguine purpureo sanctariim membra rubescunf, Qtiselurmas vuigi muliabat strage crrienta,
Ambse marfjrii.mercaniessprta cruenti; . Pelleret e populp, dum mallent credere Christo.-
Nee n_oi.îrgineos sumpserunt jure. iriumphos, .. Quod dum sponderenl concordi voce catervse ,
Rura relinquenles, C03lbrum.regua capessunl,. s Illico squamigerum prolurbat virgo eheTydrunij,
Quainvis.ossa tegat tellus, et tunijia.sepulcri. Et
" procul in vacuas jussit reptare salebras.
- Arlus includai pro Christo funera passos, Mox draco enidelissermonurapondere.-pressus,-
DoheG"scintillansexurats_a.Gula*carbo.- • _ . Deserit.obscurum sguamosa jaelle sigilium. ;
Altamenad coeli scandunlspiracula sedes, -I. •.. . Sic virgb felix, sethrali freia triumpho,
• . ' -
Absque chao.densls. gestantia labbara turmis, . Ingentem explodit sanetavirtutecolubrurh,
Quando.catervatim vallant coslesle tfibunal. •v Utriu.nquam ullerius serpens irrumperet ahtrum^
Tempore quo Decius triquadrum rexerat orbem, Sed procul abscedens incullis-exsulai arvis,
Militibus Chrisii rnp.rtis djscrimina patrans, Jusserat ut gyp.sam verbo terrentemigrare,"
Exstitilin Roma.binarumforte.sororum . Civibus impendeiis expulso natrice palmam.
Fama prsecipuispulsarisrumoribusau.res-, ' Tuhc rpgitat ciyes felix vernacula Chrisli,
'
Quas.nullas ppleraX tormenlis vincere lbflor.\ . Quatenusiu crypta sibi,,natrix unde nefandus '._..
Qiiamlibet.in.sontes multarel c*ede cruenta, ..- '--:.. Ahfugil, pariter dignenlur cqndere cellam :
IJt.vitse auetorem reflexainentejiegarenl, . - ..•- - Mox veneranda-DeisuppIex ut virgb poposcitj -" -;
Alterade geminis felix Anatpliadictaj Insuper et decies senas junxere -pueilas,.. \ -.. -
Altera sed ,gesla.t verum.Vicioria-nomen. •._ ". . Quse precibus.crebrisJaudarent.-voceTqrianienij .
-Has igilur sponsi-claris natalibus orli-/ ,.-.-• .. Odas Davidicas. modulantes carriiinesaneto.,.
Turic procus Eu,genius., delubri.flamine.fretus^ ' ',.
Ad prolem generis salagunt adjungere iiuplas. . •_
Sed inens yirgineis ambarum torrida. flanimis -. - Tliurilicarejubei, inunusque offerre Dfanaj. ;.." -\
' Alma sed imperium sprevit complere riefandum, •
Stuppas i.uxurirecombussil lorre pudoiis, / ,'
Spiirciliasjriundi conteninens corde caducas. . A Ideirco niach-eram striclo mucrone vibrabat .
Ihviiias spargunt, si.mulet palrimonia dantes, Crudelis tprtpr fuudendo fJuenta cruenta,
i-urea purpureis calcant crepundia.gemmis,. -...- Virgiiieos artus, cousecrans sanguirie rubro,
Cimctaquepauperibusmqxornameniamisellis -; . MoxiiiierfectorseMsi.tdiscriu.iiia.palm.8ej, . .. -
Milsibi seryanjes, vendunt pro slipe superna. Arida marcescens diim tprp.ei dexlralacerli,
Nuntius e coelo pennalus labitur alto,- .. , . - - • Insuper expertus .cailpso.corpofe lep.ram,. ... | .
jfiammeus aspeclu; niyeo candore coruscus, .... Vermibus et scatens^.efiiayitflamen in auras. . .
Sceplrioum yimendextra gegiabal in alma; Sic quoque famosis felix Anatolia signis
Ambas alloquitur taiicum. voce puellas : ./ : - Claruit, exsilium s-evi perpessa tyranui, ."
Nunc proeul a yestrp pallpreni pelliie yullu, , Consulis en sobolem constrictam uexibus arctis^ _ -
Pectore nec pavido quatieiis tinior ilja pulset, _ . . Expertem sensus cum.bruta merile vagandq, . .
Duni vobis thalamus paradisi se.de loeafu^, .-" Hostibus explosis, feslaurat peclus anbeium,;
Iu quo perpeluinunquam. consqrtiasponsi Quo 1umore rudi divefsis, pestibus segrps .., ,..
Hcficieni peni.us, sed-gaudia longa manebunf, Conglomerant pariter stipantes agmiiiesanclam;
Si vos virginiiascouies indefessa luelur,. yilis oplatam,reddebat virgo salulem ;. .
Tunc, ainbsejervaiit castse corisortia vilai, ;. •_, .. 1) Nec non et. morsum, qui.forvam carmine gypsam - -
Angelus uf dederatsanct.i prsecepla pudpris,, irrital, ut sanetos crudelis belva lacertqs,
l^sque fugam vitsscum mors in limine Jatrat, Denlibus hqrrendis, et rictu rodat aperto, _ /_.;
Marcida depppulansviiali pectofa flatu. '
, -. Extemplo curat disrumpens vincla chelydri;, ,
-
liis igilur gesli.s.iii.gunlur scseva.procorum , .; Qui prius in spira mqrsum glomeravit inerleiii.. :
Pectqrci leiliifero zefi niacuja.ta veneno, Idcirco cursim.festinat.efedere Christo,
P'tm cernunl amplutn sponsas expend.ere.censuni.. . Agnoscens propr.iaratanta virtute salulem, --__-.
.Ittterea Romam linquens Vietofia virgo, . -_. lnsuper et merilum cumulayit sangujnis pslfo, '..
Exsul in exsilium tfibunali ducitur urbis,- • - Prsemia sumpturus cum poeli ccelibus alniis. .,
Qiio d.racofuneslus.ruclabat flamina venlris, - Candida posf sequitur cum binis martj-ra sprtis,
Limpida letliiferis.corrumpens sera ve.nenis, : Inlegriias itit.idamj necrion ef passio rub/am'
|a tantum _utcives, vastq-.crepitanle tumultu,- Plumabani. pariter macta yirtute cqronam,. , ....
"
281. ,DE OCTO PRINCIPALJBUS VITIIS. ' 283
, ; '. - ——-~u.î —i - ^—, -J - _- —J-~—•— -_r ~i
: :
DEO€TO-PMINGIPALIBlIS-.¥ITIfS^. - . _
' ~ Dum
{Viae riotam operi pr-ecedentipr-eflxam.] A vetiium ligni malum decerperet ambfo, - .. -
Digestis igitur sanclpruriiTaudibus altriis :. "
A quq pesiiferum gliscebat semen in orbe,- .
Qtiortimrumores sub coeli culmineflagrant, • \ Unde seges.spissa.spurcis succrevitaristis;
• Ebrielas animos solet enei'yare
Restat, ut ingentes depromant carmina pugnas- " yirorum. \. :
Ex vitiis procedentes, virtutibus -aique,. Nam sator etmundi regnalor postcataclysmu.m,
Yirginibus Gbristi quse eqeli regna..negabu.nt,... CtimgenusIiumanummultarenta3.quoraflustr.is,
Florida luciflu-eclaudentes Jimina.portse, -Pastinalin scrobibus. frondenll [P.sr., frondentem']
Ni virluteDei prpciirelimaia [Par eliminata] fatiscaut, i - . [palmite vitenj,
. Et fugiant fuivas Christo tr.udente sub umbras. Alquebibens nectar nudabalXurpe yerelrum. \.
Ecce calefvalim glomeraht ad bella phalanges, Proles.-ut sloliderideret voce procaei, . _
Justitise comites et virtutum agmina sancla. -.-. . Quqd probrurri cupiunt fralres velare paternum,
His adversantur viliorum caslra maligna, ' Teriius.et primuspepli sub veste tegentes. ;
Spissa nefandarum qusetofquent spicula rerum, '_ S.i Bacchus yaluit yenerandum cogere vatem,_^ --
_EmuIa ceu pugnatTiopulorurn .turma duorum, Ul deyoraret sobolem, et genus omne nepolum,
Dum vexilla ferunt, et clangit classica salpinx-, . _Dicens : sil famulus Chaiiaaii-maledictusinseyuni 3 :'
AcstimulantMarlenilegionum cornua caritu. B Nunc polius metuit defruti pocula Vlrgo, -_-." .
His, inquam,- denso virtutes agmine .plures/- Êlhralem linquat nevictrix forte.coronam. ; .
Occurrunt vitiis gestantes bellica signa./ ". •'. Ebrius ad vit*e se nescit lendere callem, • - * __
Cassida cum thoracis -nec non.ahcile duelli, - Lolh quoque qui largus sceleratosvixeral inler, _
Et macheram verbi, peccatPmoiistra necantem, ' --
Hospes hospitibusprabens umbracu.la tecli,
Se iii spalium pariler portant ad pr-elia mundi. Dapsilis et tribuens cunclis solamina victus, . - *.
"
Yirfutes quo.que, pafmarurn.Xestitudipe sunipta, Cum scorlato"res,etmollessorde[P«r.,:Gqrde']ciiijedo&,
Sseva .pfpfanorum-contunduni lela sparorum. Qui Sodomaefacinus palrabant more nefando, ,.;-
Virginitas igitur. quse calcat crimiria stupri,-.v Cserula -sulphureis torrerent [Par., lofretit quosj
- - '
Quam non delurpat peceati sreva cicairix,'. .•••:* [flumina flammis," ^
Cpnlra bellantes studeat certare catervas, ; Nonne sator sobolem stuprq cbgiioviladultam,
Oclenosque duces, quibus hserenl agminasseva-[P-AI-,, Ebrius in thalamo natarum nescius errans ? '-.;.
--'." -"._-_ saricla],-.' Quod scelus infandum palraret crimine iiunquam, \
Viribus armalis nitaiur vincere virgp".: Ni.mero madidus nescifet jura tororam. -
"
Nee solum "pfodest tirories sternere stupri; , Quid meniorem sapae temuleatum nectare Nabal.?.
Et niacerare suam crudeli vulriefe \Par., vibice] • .Qui genus exlo.rris, nec non et nomen avilum - ,
' ' '
[carriem,- . Ebrius exprobrat, stolida eum voce.cachinnans. "- ''
Caelera ni fuerint vilioruni crimina.seplerh, Et ni matro.naprudens, fore damna mariio ' ' ' >
Ad diram prostrala. necem grassantibus armis. ; Pervigili'sensu no^set venlura maligno, -.
Ut populus Domirii liquit Meraphitica sceptra/ * Heu quantos deriiens seu quale.s slragis acervps,.
Humida cumsiccis pefvadens cserula plantis, : ; Aregespreiopafereiur ientusin aulal. -.-•--'.
Etqu.iler annorum complevit temporadena, Ut nullum paries mingeufem loiia nosset,:
Eoc esl, ocloni spaliosavolumina lustri, - - AnteAurbra rubrum quamlumen spargeret aVvis.»
UsquequopromissaetellufisTegna capessat. Idcircoliancbelvam studeaf,-sup.erare.vifago, - . •
tied plebs ^"gypti- rubro sub gurgite raersa:, Nelialsena [Par.,' Dellona] vorax. valvas explodat
Qu*eturmas ilustris den.sas perdebat" aqubsjs, '.--- c - -•[Olynrpi,
Ingluviem vehtris juste signare polestur'. , Spiritus ul nequeatparadisi scandere scepirum. -:
Qiiapropier.prav"asexpugnans virgo coliories, ~ Dura quidem jugiter virtuies bella faeessunl, :
Hanc pestem primo diram certamihe vincat,- lngluviem conlra, vincenleni ferreacorda,-
Quam sequitur.scelerata ph.alanx, luxusque ciborum; n Sed tamen inlegrilas jejunis viribus obslat,
Ebrielasque siiriul/riec nori et-crapuhrcordis, -Frangantur dapibus nepfopugnaculamentis. : '
Ingluviem dapibus qusp seinper pascil opimis.'' Nectaris idcircp conlemnit pocula mulsa,
Sed gu.la,quse dulcis Jucratur [Pa?'.,-Jurcaiut] ferciila Atque opulenla fugit pro.Clirislo fercula virgo," .
-- servire fonanti. '"
-Tvictus;; Yirgiriitas felix queaUil
Et gestit saturare sui penetfalia venlris,": Exineertamen stuproium bella secundum . -
•Acslomaehum farcire..studet.prn*minguibusextis; \ Blanda cient casie Clirislo famulantibus allo.
Jejunii validis pellax prosferriilur armis.-. Verum virginitas:scortorum casta lupanar
Nam prOloplastiis,qhem rex.-formavitOIympi, Conculcat pedibus coeni^felentisad instar :
Rtiricolamque rudem palmis plasmaverat almis, - Ex {ioc-nascuiitur irioiistro lurpissima verba,
Pectorafeculidans ccelesti"flainine_.vitse, -. Necnon scurriliias, el scxvo ludicra geslu, .
tiamdudumcecidil prostralus fraudegulosa, Friyolus et fallax amor, ac petulantia luxus.
m S. ALDHELMI OPERUM PARS III. — POEMATA,
0 quantos qualesve viros, et Jaude celebres. A Membraque purp.ureo labo perfusa ruebaat.
Hsec Bellona ferox sub .tristia Tartara trusit, . _ Sic quoque qiiassalis princeps-sub moenibus urbis,
Yirgineum demens slropbosa fraude triumphurii! .Perdidit aurati vixam per lucfa metalli.
Non sic egregiam virlutis perdere palmam Tale fuit letlium miserorum forte clienlum,
Forma venustatis valuit compellere.Joseph, Quos siniul ad montem saxbrumlurba terebat. .
Qui dominam sprevit liecteniemrelialuxus,.. Cum.Domini populus muri pinnaculaêptem
Et stuprum fiigiens pepli velaminaliquit: Denso vallaret cuneo fulgenlibus"armis.
Jdcirco felix meruit Memphiiica sceptra, Salpicis et clangor, nec non et classica sisfri.
Quem lotus c"elebfem;lerrarum prsedicat orbis. Horrendum incussere.-metum percorda viforum,
Quid referam Judilh gerierosa stirpe creatam., Mox evbrsa ruunl urbis fasligia fraclse,
-
Prostibulum regis temnentem peclbrepuro, Quse dudum steterant septenis arcibus amplse. - -
Et stuprum sceleris calcantem corde profanum,- Aurea sic cupidus cumulans crepundia quseslu,
Civibus idcirco mortis discri.mina piissis, . Farcit.egensjugiter fulvo riumismale saccuin, - -'<
Casta cruerilalurii/geslavii
' vulgo [Par., fu'!va]-iro- . Et lapen explefi rabies ambusta negatur. .,
• .'" '. [pseuui, Ceu laris accensi crepitant incendia flammis
servsfhs mente B Amplius, et quanto fuerint augirienla rogorum,
Inlegrum oevota pudorem.
Si'c vitirim carnis polluta sprde nocerilis [Par., fe- Tanlo plus sitiunt vi torris fomife flagrent,
- ' ' naiis] ' Sic igitur cupidus nec non infernus, et ignis,-
''
Integrilas almo contemnit casta friumpho, " Conferripossunt lerno paradigmate rerum,
iEniuIa virgirieis proturbans bella sagittis, Ast vero quaftam trux bongregat ira catervaih^
Lurida prostibuli ne possit serpere virus. Quse semper furibunda cupit discrimina belli, , -
In iibras fragiles succensis lorre medullis. _ Et ciet ad pugnam.menles discordia fralrum,
Post philargyria producit terfia bellum,. Dumcopulata pise.disrumpitfoederapacis. -,
'
Inlerpretatur vitium quod forle cupido. . . Ex hac nascunlur.csedes cura strage nefandse
Hfocduclrix pugnaa slipaiur mijile denso. Et clamor vocis, simul itidigriatio frendens.
Npri sbla graditiir per publiea slrala pedesttis, "Sed moderata .geral cetram patienlia contrafPan..
Arma_cruenta ferens, et SDiculalita \Par., lata].ve- certam.... terram]
... -
[neno. Alque cfuenlatuni ferro fractura cerebrum,
Hseecomites pravos, id est, mendacia mille, Irse bacchantis strepitumcompesciL enortaem,.
* ""
Fraudes et fures, ac falsis frivolagestis, . Yincere rie.valeatFuriarum maxima menles,
Appetilus turpis lucri, et perjuria inepta, QuamvisGorgoneo stridal macujata cruore,
Aique rapinarum maculalos crimine quaastus,. . Afque venenatis mordendo sibilet Jiydris.
Coriglobat incuneum chm falsis testibus ardens.;, . - Dum caput ex Erebo nigrantis filia' uoctis - -
"UtPsaimista canit Jacrymans delicta reorum, Tollit, et in mundum Slygiis emersa latebris,
Seniper avarilise nunimi servire yolenlum : Stisciiat Allecto scsevas ad scandala"meiites',..
Thesaurizat elignorat eui congreget illa. Haecsolet.ad bellutri ferratos ducere contos,
Paulus aposlolicp promulgat famine doctor, Horrlda facturos animabus vulnera sanclis,
Cunclorum causarii conlestans esse nialorum. Nostras.ni Dominus mentes defendat inermes.
Hoe vitiuni idcirco conetur frangere virgo, Trisiitis-; qtiinto grassanlia bella tumuliu
Bum facinus vastum loculi gestator avarus . Yirtutum muros et propugnacula ffangunt,
Iii.D.oriiinumlucis stropha.pairaTerat alra, . Tiibnesqtie Dei vexant crudelibus armis.
Creditaqui.rabidis furtim mafsupia palmis , Quamque pusillanimis trux desperatio menlis -
Corripilat, et stipem cupidus clam fraudat fegenum. Opprimit incaulain pbtentu rancorisamari; -
Ultio quapropter lethali calce realum Dellator Cliristi sed niox umbone retundit,
Vindical, et furem crudeJi verbere plectit; j. Gesta lrisliti*e et parller genus omne mucronura* .
Qui regem coeli redimentem sseclacruore Quse mentem stimuiare. solent, ne forte fatisca!
Vendidit.argenti caacatus munere demens. •
_ /,; . ...- [Par., resistat].
N.ec non Hebr*e-egeniis regnator avarus, Hunc morbuiri -cgroti medicaiituf gaudia cordis
A quo florigera fraudatur vinea.Naboth, - Spiritus"et I*elomoderans pra.eordiagestu,- - :
Conjuge erudeli schedam scribente nefandam,. . Necfigor et rancor--mentis peueiral_a_iurben.,
Iloc scelus amborurii stropboso crimuie gestum . Ut nequeatChristi securus viveremiles. . .
Castigal [Par. add. ex] superis prospeclans arcibus is Fratigatur potius mox desperatio mcesta,
[ullpr. Ne ruat in prasceps menlis statura labantis",
Namque-cruenla canes .mxere fluenta lyranni," . Si firmo careat npsiri fundamine Christi,
Qua duduni occubuit scopulofum grandine vasla, - Qui semper Iremulos lutatur graiia gratis
.Innocuus princeps, qui nullumlseserat armis. Et nullum paliiurlethali vulnere" labi,
Jezebel verb quae Xomumscripsit ad urbemj: Ne despei'atus medicanlem1spreyerit -eger.
Atque probos Dominimultavit dira prophetas, ln geminas istud nomen s,ejindere paftes
. Acriter horrendi discerpunt dente molossij . Creditur, etduplicj dirimunturtramate c.aus».
285 DE OCTO PRINGIPALIBUS VITUS. 28(3
Una saluiaris tenderisad liraina lucis, . ... A. Scanderet ad superas a.rces ne-lurbanepolum.
-
Altera mortalis penetrahs ad Tartafa ietra/ _""-\ • Sic quoque liVoris tabo.corruplus enqrmi,
- ' Spiendidaêrmanidisrupitfoedera frater, ...
De-qua nossalvafe D.eus"dignetiir ab arce. " -
. Hinc acierri sextaih torpens Acedia dut.it, ----',. -. Pinguia qui primus cpmbusserat exta bidentum,
Oiia quse fovet et sbmnos "eaptabit ineftes," Despicierite DeocrUdelis mUftefa Gain., - '
Imporliina siniul.verborumfrivola sonlum, .• .Indeprava seges gliribus densescit acerbis,
lrisiabilismentis gestus-et cofporis aclus, „"' Sanguine purpureo dum sasvus rura cruentat;
: Iiide superbaruih-riascuntur mufmu.ra vbcum,
Iuquiettido simul stipatur milile denso.
Pervigil-haric peslem/ealcat 'ebrislafttiairientis,: ;-' Et crimen_eordis ,diclo parer.e negaritis,
* -. - Ac lacerans homines trux "detractatio linguse. --
Qiiae ceira Ghfisii geslit defendere yitaift," '-- •
Hosiibus explosis secura-paee poiitur» Csetera quse dudum mimefavimus agmiria geptem',-
Spiritus ille vagus cupilut mens otia qu-erat-;\' Inler mortales lerrenastirpecreanlur. / , -_ \
- '- . Ast vero monstrum "':
Occupet et studium jam sbrrinoientia' sensus, dequonuric paginaiatur
" - -'
Sedula sollicitum pulset neleciio pecxus, . Principium sumpsit isuper altacacumina coeli,
Lrimina nec-vigilumScriptiirse tramite teridarit [Pii.-, _.Angelicus princeps, et prolus lucifer selhrse, "
.-'"'-" - - \ " Ex Aquilone suufli dum sublimare tribunal
... [tendafj.
Seplimus insequitur densis exercitus afmis; Gestiit, el Domino Simiiem se fraude spopondit. -
1 tjuam pesteriYprisci dicurii Kenodoxia Grseci, - " Jarnque.novem lapidum forma phalefatusamoena,.
Yana quod.in Latium Xransferttir gloria riomeri. ' Conlra Creatofem.frustra turgescere co?pit, -:
Ha3c protoplaslum pellex-it fraude colonum,-' Dum scelus horrendum. letro sub pectore versat,'' '
'
Dirum persuadenie scelus faulore. malorum, • . - Ut Dominum propriis seqtiaretviribus jaudax,v -.
Tales ex"atro.dufn rupit pectofe voces:-- Lucifer idcirco, deserto climate coeli,, .--
*
In quaeunque die vullis decerpere frucfurri, - - - Nigra sateliitiljiis stipalus Tartara farsit.
-. Mox pafefacta fiunt vestratis lumina fronlis, ' CoelicoJas
ista-prqstravit belva superbos,
Nec uon divini vobis comilantur honofes, .: . Qui prius angelica fulserunt luce cbrusci, ' ':
. O quanf falsa Jalro sppndebat"frivola mendax, - j Sedibuset s.uperis florebarit sorte beala. ,-'
Uf cOncessa rudis fuscaret munera vilse !. ' '• Tertia stellarum Therel dum -poftio prseceps,
Konne satis foret ut quadfo eum eardine.mundus-, Lucida bis lanlum manserurit sidera sursum. '•
"
Quem vertigo-poli longis arifraciibus arribit-, Deniqgesi potuitcoelimultare catervas, ;
-' Usibus humanis servjfet-rile per ffivum, - /r, Pestiferuiri.natrix ruclaiis de.fauce yenenum,: '-"
Iflfula terrenos.ni ceeli comatalumrips? '- .. Plus se lerrenus muhdani cultor agelli,
' Heu-
scelus, heufacimis, miseris morlalibus oitum Hic melual multo gypsamlacerare superbam.
.[Pflf:,'niise_rum..:. se.vum.]!- falia monstrapotesfhumilissuperare satellesy
Et hac ex varia prseserlinrgloria fretus, - •
Qui tumido nescjfTnentis turgescere typho,
Hand rrieUiilprinceps, spe cifeumveritusipani. -. ._ Alque siiperborum conculcat crimina morum. , ;
Ex hocgignuntur vilibriim fpiriiieclades, - . V Nequidquam inlegritas famse-praeconia captaf,
-
Lelhiferi-prinium verbi conienlio prseceps-, Si cordis-peplumcorrodens linea sulcat;
Inde iieresis gliscit, nec noh jacfantia crescit,: Si mentis gremium ventosa supqrbia" farcitj . .
His quoque eongredituf prsesumptio trux novitatuiTij' i Frustra virginitas laiidem fumoribus optat.
Sed.iiro infracta tectus lestudine ChrisXi,-•' Culmina"celsa vaiet humilis conscendere yirgb,-
Horrida vuinificidelrudifspicula ferri. -_•- Si sequilur Christum forrnamqui prsestat alumriis,
Octavarh cumulal trucuienta superbia turmam, \ Et fnundi-maculas purgarat sahguine fuso.
Militib.usChristi lorquentempila piacli,- , : - Sed nemalerise moles, ceu sarcinagrandis,'"
'
Quse glomerafe stridet ventbsa fraude maitiplos. Deprimitj.ul cuqclas non possit charla coronas
Et graditur semper faslu comi.alamaiigno, ,. D Prendere virgineas, aliis sed plurimaTesIaiit
Dum pedibus pergit.per;mundi crimiua fallax. Perlicienda, rudem maluhl qui noscere sensum, ' J'
Sed crislala caput quassat s.ub nubibus atris. lngeiiiique sui.~uoIi.nltorpescere"cotem,
Nam plefumque prbbos propriis prpslerri_ere.lei.is'- JNon aciem, cordis scrabrarubigine.-perdunf, - ' .
_ Nititur, etslrages-alienis.factjtat armis." Otia nec propriam linquunt oblunderre.menlem,
Nascitur atra fiutexcx is,la radicefrondens, Quin potius sacros versantsub peclore libros,-
Et ilemus umbrosum diro de seminesufgit. , . . Crebrp scrulantes pr-escripia .vplumina Jegum,'
'
JPrimo centemptus-pfoceru.rripr-e.cepladoeeiilum,. . Quse supefant mellis mulstim dulcedine, gustum
Dura mentis typhus ventoso pectorp ttirgei^ Flaventisque favi, ceeinit;qupd carmine vales.
:Nec non invidise pestisprogignitur inde,- ' Sic lecior libri solers, ei giiarusamalqr,
Quse solet aquales lumido contemnere fastu, : _ Nititur-electos Seriplurse carpere fruetus, .•
Atque salellitibus sprelis regnare, supefba". Ut pecus agrest_es_expralo.vellical herbas,
Narrique.perinvidiarit lethaiia sceptravigebant, Nocturpisrecubans quas-rursusruminet horis.
Durri prado pellax et tetrse nioriis afnator- - Sed sus cosuosis volulabri sordibus ap.ta, - .-
Auelorera -gerieris strppha pellexit inani, Allerriare neqnit crasso suJ) guitur.e rumen,
"
mj- S. ALDliELMl OPERUM-PARS, III. — POSMATA. 288/
*
Dum slralis recuI)aris,porea_sterpausat obesus '.£A.Planaque rimantur tprtas perrura salebras,, - _
Juncis et slipulis necnon Jilicumque maniplis. ; Littefasi titubet^vel eerte "syllabanutet,' /
Ahle dies, inquam," quanquam-iriihfQuihlilisf.ardeiis,',' Si genus, aut numerus, velcasus ab. ordine cedaf, -
Sextilis aut ctiam protelent lempora terris,. _. - Sj persona iriplexmaneat.-rduplexque.figura,,.
.Deficiet,"totamquam.possim pandercfamams . Quinquiesêt currant verliorum tempora-fite, .-:
Virginibus castis-fantem prseconialaudis. . Nec tamen eiriendant titubaniis gramma poel*e;
Nec valet immensum. perfecle forle pudorem, Sed semper cupiunt scriptorum carpere charfas
Garrula raucisono corriplecti pagina versu,. - - . Uf caper Iiirsu.tusrodit cum dente racemos, .
Quamvismilleniscollaudent.ora loquelis,. . Fioribuseya.euans'froiidenfi palmite vites,
Siculfoll.igenis respiraritorgana flabris,- ... Qui quondarri vexitpopuii indeserfa piaclum; .. .
Musica concisis, et clamai liarbita bpmbis. Sanxerunl veteris qhod SGitavoIuminis alma.
Yinea.parva mihi flavenies protuHl uvas, Taliasqd timidus dictorum iela pavescal, .'- . -: \
Quamvis in gfacili vernaret pampinus arvo. .- -Quipropriisriunquam confidit belliger armis,
Unde pudicitise-carperisde palmiiebolros, - Gas.slda nec capili discit.pfsetendere metri, ...
Ocius expressi melrorum pauculamusla; , Nec spinam Jorica nffscil defendereprosse; - \
Non tamen.arbitrorquod acescarit prorsus in aiyum{l *-? Armet sed dextram capulus, ceu parma
sinisirani,;
Auidente.s.siridantin potu.forte bibentum, - -.-_ Cruraque non cafeant ocreis, nec femina ferro ,.
Nl falfax.caupo .strophas infundal aquosas, \ - Neu timeal scriptor terren(is ludrica linguaj.
"
QuLsolet interdum mercantes fallere lymphis, Nam tremulos leffet npcfurnis Iarva Iatebris., . ...
Dumstudet-in cuppis defrutiperdere nectar. Quse sblet in furvis.semper garrire tenehris,
Talilerastipulansnalos.de vileracem.os, ... - - Sic quoque fnascharum facies cristata facessii,
Equibus in prselp plantis conluriditur uva,_. . . . CuniJarvam,-etmase.ammiIesnon horreataudax, -
Jam fempus cogit currentes claudere versus,, . - Qui.prpprio fretus praesumit fidere questu. .:-
Riistica magnificis condenlem carmina.sanetis, Cum sit digestus sanctorum sexus ulerque
Terminus asquoreo.dum venit margine metri, , Alia superhorum qui scandunt arya polorum,
Ponli spumosas_.ptnaula transfretalundas, ' • -' •
Octohusque simul peccali calculus atri
Maxima per riiodicam dimensus cserula Iintrem, Expositus graciii vefbqr.um clave palenter," _
Auigit oplatum Jassusidegiifgite littiis, - Quem Deus a"nostri dptrudat.pectoris antro,;
Turgida ventosis deponens carbasa malis, ; Etprocul, in furvas emigret l.uce-tenebras. >
'-
Antennasque simul solvens de parte fudentum, , '"•'-, Nunc in flne precor, prosam inelrumqiie Jegentee,, ',
Anchora fliictivagam nunc sistat melrica barcam, . Hoc opus ut cuucli rimenlur meiiie benigna,.. N :
. Ut saltemin portu quassatus navita flustris, Dum .patulis lustrent texlum sub fronle fenestris,
Ad requiem lendens, pptata sorle fruatur, Quod geminum. cbnslal discretis forte -libellis,
Hos igituf,pauper supplpx obsecfo patronos,- Ut m.ihicum precibus peccati. vincla resolvaht, -
' -,
Yirgineis proprium.comentes actibus--evum E'f pretium Jibri pendantrbramine.crebrOj
Et famulas Domini precibus pulsabq misellus, Qualenus aelhereum qui servat regmine regnum.,
Inlegritatesua quse Christi regna merentur, Prineipio, vel calce carens c.t lemporis expers, '
Limpida slelligeri seanderites culminacoBli, ,. Cui dedit aut dempsit nil mundi longa velnsias,
Ut Dbminum.pulsentclamosa.voce Tonantem, ; Arbiler seternum mihi jam miserescatin seyuiij», -
Qui solet indignis ultro miserescere vernis, Quiia3labui)tuf per cosliculminasancti, /. .
Conyersisque reis noxarum solvere vincla, ... .. Atque catervatim Jaudabuntvo.ee Tonantem; .' . .
Qualenus anfe diem qui yitse Iumina claudit,- - Patriarch-e.primo, q.uigentis germinasacfse,
Nee nonanlediem qui moptis limina.pandif, - Et sobolem, stirpemque rudem genuere nepotuui, -;
Cuncta piaclorum solvanturgesta.meorum, Per turmas pariter proeeduntagraine densb, _._
Et quodcunque-mali gessit Jasciva juventus, "
]
U-Et regnaloris stipaut sublime tribunaJ, __ ' ._ . .-_
. Deleat seternus, Gcelorumgloria, Ghristus. lllic et valum-Iselatur turma priorum, . :i
Clemeriter veniam tribuens, peccalaremjtlat,. Quse quondam cecinit nosiri cunabula Christi,
Actibus, aut dlctis , seu solo noxia sensu; Cum restauraret Jabenlia ssecla redemptbr,
Sicmilii dignetur sanctorumsummapotestas,J Expurgans yeterum.clemensmonumenta malorum^.
Prsesidium misero devote ferre vicissim, ' \ Illic martyribu'sflorescit;vita perennis , '.. . . •
Quos ego.virgineo ilescripsi carmine metri, Vulnere qui dirp: quserebant pfa3mia macta, .
Ut.minime lateant castorum serfa per orbem, Purpureqpaluium mercanlessanguineregrium",,
Qualiter ex.prbpria meruissent carne cqronas Quo.confessorunifaudeti.unt-agmina sancta, -..
Sed vos virgineis comit.quos infuia sertis, Quamlibel expef tes elfusi sanguinis essent; '.. -
IJoc opus adversus qnerulos defendite scurras, . Sed1iamen egregiam meriiit confessio xtalmauu .
Reprehcnsqrum ciaudenies labra loquenlum, ..'_,'\ lilic vi.rginibus.quiliriquuntlurida carnis.
Cum lamen baud meluam scurrarum dicta legenlum,. i,. Gaudia terren*,"conferlur gloria regni,. . _
Qtii inaluiil vatum scbedas Iacerare canenlum., Duin decies denis modulanturmillibus odas,- . .
Duiti furvas verbi quseTuul in luce tenebras, - - - Et qualer-undecies eonclamat carminaChrislci, .-
289 r DE BASILICA EDIFICATA A BUGGE'. . 290:'
Agnurn seclantes, qui quondaih sanguine rribro A Quique catervatim densis cceiesle tribunal -
Sordida peccantis ssecli maledicta piarat; Millibtis in gyr.ovallab.anlsidera_su.pra,
Cum his co3licoi-e.q_ui
faustasorte fruuniur,, . . Ultimus in requiem divino."munerefretus,
Atque coronati geslant vexilla tropsei,- Adduci merear, Ciirislo regnanle per sethram.
DE BASI-LIGA "EBIFIGATA A BU&GE

' '
:" - ' '
. FILIA-REGISA.NGLm-'"'
tHascdriocarminafjiocetsequens, _d'eAris) cqnlrilictirh Prasentem efgo diem euncti celebremus ovariies,

cod. Ms.Bitil.Reg. Paris.'85i8,utjj.sinedislinctipneuiium
poemaeiEciunt,priorepost primam-posleriorisse.clioiiem Et reciproca Deompdulemur.carrninaCliristo.
inserto. Priits exstat inlef A. jffai Classicos"AuclotesT. , Menstrua"vqlvuntiir alternis iempora festis.
v ol.
(8°, Rom'.}, Y; poslefitis imer opera RliaBaniMauri - J
et Alcuini,.quibusfalsoascripta sunt. GILES.] _ ' -;• Et vicibus bertis annorum lustra rotabuni.
Dulcibus aniiphonre pufsent accentibus aures,
Hoe templuinDuggepulchro molimine ^frucluni , Classibns et geminis psafmorhm ;cbncrep"eioda,.
NobiliserexitCenfwjiii-filia regis, ... Hyiiinislse crebrovox articulata fesultet,"
QuLprius Jmperi.umSaxqnuiririte regebat,: Etcelsum quatiat clamoso earmine.culrneii,".
Douec, pfaesentis conteninens culminafegni, ,_ .. Fratres cohcprdi laudenius yoce Torianterii,'
Divilias mundi.rerumque feliquit-liabeuas," .. Caniibiis el crebris conclametturba sorbrum.
'
Pluri.mabasilieisiriipendehs rura novellis, . -_' Hymnos acpsalmos etfesporisqfia.festis J_ _'..
"
Qua nunc Christieofe servarit-.monasiicaiuia;., / .Cbngrua prqniarhus subief testhdine templi „ - -\
-.
Exin sacratam.perrexil quaerere vitam, .... '., Psailerii melps fanlesmodulaminecrebro, .
Dum propriutn linquit .Christi prp nomine-regnum;. Atque decem fldibus niiamuf tendere lyrani,
Qui tamen aritetribus gessit cerlaminapugnis. Ut Psalmista monetbis qtiinis psallefe fibris. .."'
"Etiefnis; pariter confecit bella triumphis..-_ Unusquisque iiqiyiirricomat cum voce sacellum,
Sic rexif regnum pluresfeliciter aunos,. ._- - . . Et Iectbr Jectrixve volumina sacra,respjyat..:
Donec conversus cellam-migra.yil in aliriam, . .;(Q Istam nemp.e diem.qiia teriipli festa coruscant, "
Inde petit superas meritis spJendentibns arces.. \ Nativitaie sua sacrayit vifgp Maria,
Angelicis lunnis ad cceli-culmiriaductus,.' : QuamjugiterrenovaiftAugusti
~ tempora inensis'[Pm£'
'
-Coeiicblis iuticlus Isetaiiif sqrle.superna. ,..'.'. in'Edd.'\,
Post Iiunc successit bello famqsus. ef armis. _,,.. Dividiluf medio dum torreris sextilis orbe, .
Hex Cad.walla-pqtens regni possessor.et -Iiseres..' \\\ Quinob.is iterum festaurat gaudia;meiilis,
Sed mox imperium mundi sceplrumque relinqtiens; Dum vicibus redeunt solemnia festa Mafise,
: Et veneranda piis flagrant aifaria dbriis.
Turgida cuni ratibus sulcabat-eserula curvis."",
Et maris sequoreos luslrab_.iLregmihecaiiipos,- • Hsec domus iiiterius resplendet luceserena, '
Algida ventosiscrepilabantcafbasa fljibriSj ', ; Quam sol per vi.treas illustrat fofte feriestras.
Dohecbarca rudi.pulsabatlittorajostrq; . Limpidaquadrato diffundens lumina terriplo. -
Exiri niinbosas trahscendit passibus Alpes Plurima basilic-e sunt Ornamenta feceniis,
Aggeribus niveis ei moniis verficeseptas. •'-. ..Aurea contortis flavescunt-paJIiafilis",.
Cujus in adveritu gaudet cleihentia Romse, -, -. ' Qu*esurit altarissacri veiamina pulclira.
-Et.simul ecclesiseIsetatur clerusin urbe, . . Aufeus atque calix gemrnis fiilgescit opertus,
Dum roergi meruil baptismi gurgite felix. 'D Ut coelum rutilat sfollis ardentibus
aptum,
Post albas igitur morbo.correptus egreseil; Sic lata argerilocorisial fabricala patena,'
Donec morlalis clausit spiraeula vitse, _. Quae divina gerunt riostrse medic.amina vitse,
"Alta supernorum.conquirens r-egha polorum, Corpore nani Christi sacroquecfuqre nulriraur.
Clarum slelligerirconsceiidensculnieri Olympii--• tlic crucis ex auro splendescit lamina fulvo,
Sed his principibus creium=periqtraniibusallum., Argentique shnul gemmis ornata metalla.
Quorum descripsi jam bina vocabula dudiim, llic quoque ihuribulum.capitellis.undique cinctum,.
Tertius accepit sceptrum regnalof .opimum, Peiidet de'suinmo,fumosa foramina pandens.
Quem clamarit Injcerto cognomine genles, . De quibiis anibrosiam-spif.abuntthura.Sab-ea
' "
Quinunc imperium Saxomim jure gubernaf. , Qnando sacerdotes fnissas offerre jube.ntur.
Quo"regnahte novum prsccelsa mole sacellum/ •Nunc clara ingenito dicalur gloria Patri, .- .
D»gge conslruxit supplex vernacula Christi, Nec miriuset genilo promatur gloria Nato
Qua fulgenlarae bis seno nomine sacrse' Spiritus atque.-sacer consbrii Jaude fruatur0 - -
lnsuper apsidam consecrat Yirgiuls ara., \
29! S. ALDHELMI OPEnUM-.PARSlil..— POEMATA.
POEMA. -J)E. ARIS BE ATiE' MARI^

' - '' '" '
.ET, ; . ''.-.-
DUODECIM APQSTOLIS DEDICATIS. -
I. , "; -AHicqupquepoplitibusnecnonetcruce gemello

Haric aulam Domini servat tuteJa Mar-isej -. \ Clauclumresiaurai, fretus virlute Tonantis,
Cui veneranda rudis.sacranlur culmina templi, Et cito sanalis prsecepit pergere plantis,.
Et-riova consurgunl sacris vexilla triumphis. Quem prius ad femplum gestabant forte propinqui;
Hac celebratur honqr saerse Genitricis in aula, ' Hie eiiarri binpS muliayit.morte
malignos,-.
Quse verum genuitLumen de.lumine Patfis, / Qui preliiim fundi celarunt fraude riefandum.
Quem clamant Titan almo spiramine vaies>' _ Insuper et magicum falsi phaniasuia Siriionis ._
Femina prsepollens, et sacra puerpefa virgo, Fundilus evacuans tetras detrusit inumbras,-
Audi clemerit.er populorum vota precanlum, Romanum vulgus solveris errore vetusio.
Marcida qui riguis humectant imbribiis qra, Qui prsecelsa.rudis «candit lasligia tufris,
Ac genibus tundunt curvato popJite lerram, Alque coronafus lauri de frohde yolavit,- :
Dum .verijam fuso""lacrymarumfonlemerentur, - Sed mox aeihefias deriiittens fruciifer-auras
Et cr.ebris precibus delent peccamina vitae.- . Cerntius ad lerrarii confraclis ossibus.ambo
Hsec, iriquam, virgo crelesli pignpre feta Corruit, et Petro cessit viclofia belli. ". ' ''
Edidit ex alvo salvantem ssecula Regem, - '' _ cruce ' "
" Qai.i confixus.gaudens -lorinetitaJuebat,"
-
Imperium.mundi solus quijure gubemat, _ BllujTida erudeiis .passufus vulnera ferrk
Ut duduni angelico discit virguncula falu i Quern Deus seterriis ornaium jufelriumphis,
Cum Pater altithronus Gabriel misisset ab astris. Arbileromnipotens adcoeli culminayexit.
'
Hae.cfuit egregius qriam promifcarmine yateS, \ . "I-
Qui Solyniis quondam dives regnavitin arvis^ Sauras, qui.sanctus multavit.carcere-turbas,'
Hortus conclusus florerni iri vertice vernans, Credulus efficilur mutato nomine Paulus,- ''"-
- "Plurinia
Fonsquoque signatus ccelesti gurgile pollens, frugiferis dispergens semina verbis, '.
Nec non eliurlur tremulus. Crii prsescius rafft; ^ De qub sacra seges riiundi-succrevit in occa.
Angelus : En sobolerri geiierabis, virgo, perennern, Quem Deus infidum coeliclamavitab arce :
Alque puerperium paritura puerpera gigries, Quid me pefsequeris dura cum calce refragans ?
Filius aliiihroni faustus vocitetur in sevum. Ergo diem ac noclem. ponli sub giirgite raersus,
Spiritus e coelo vehiet sahctissimus in te,. Magna superuariim meruitspectaPularerum.
Yirlus ecce tub cbnfert umbracula cordi." , Teriia ccelorum faptus fastrgia scandit,
" '
Patris obtimbrabit te, virgo.-celsa.poteslas. Atque poli proceres vidit cum merite maniplos;'
Quo diclu mairi turgescuht viseera felu, .' . . _ Qu.emPytbphiSsa procax clamavit yqce proierva. -
'
Qui geriilus mundurn misefanda laberesqlyif; . Spiritus abscessit, Paulo pufgaiile, puellam,
Atque crucifixuspolluta piacula lersit. 1n vacuasque procul fuglens evanuit auras,-
H. Ephebum puerum lustrantemtartara morlis
Hanc Pelrus. absidani sanclorum sqrie coronat, Suscilat, in prbprias anima peneir;nite.medullas.
Claviger setherius qui poftam pandit in.aHlira . Nonne manum meritp geminis fraudayit ocellis -.-
Janiior-cterii-e recltidens Iuminavitse. Cerneret ut numqiiam solendenlem Jumine Phoe-
Omnibus hic"gemirium digessitdogma perbrbem, [bum?
Quod binis consiat descriptum file libeilis, Cruribus alque suris clahdum resianrat egrotum,. -
Pectore qui patulo Chrisli prsecepla capessurit, Quem fortuna priris gressu privavit egentem.
•Ut prius asquoreas captabal recte caterva"s Sicque palrem.populi quem febfis torsitanh&Ia
Linea squamigeris extendeus vincula lnrmis: Tofridus atque calor, frigus brumale coquebat.
S:e hominum cuneos mundi de giirgite Taptos Nec non exlales mulla-poena pudenda
Ducit; ad selernumcoelesii remige regnuin, , Curavit, eitius Domiriotribuente medela.m;
Ut tibi Salvator vera.cum voce spopondit, Duni sarrnenta prius glomeraret Paulus.ad ignera ._
Quandopiscantemparidade puppevoGtibat. _ Torribtis ut pellat brumosis frigica nirnbis,.
Qtii ponli pedibus calcavit caerula glauci, ' Vipera dira manum JetiialL denie morriordit;
Sed-inare mergeniem tumidis non sorbuil hndis; Sed Paulus gelidum non. sensit vulnere vjrus,
Daxtera durri Christi'turgeniia mafmora pressit, Lanlere nec sanclum yaluit crudele venenum.
Cnjusprseslabat defunclis umbra medelam, Denique squamosa eontectum pelle chelydrum
Dtim sani rursus redeunt ad lumina viise, Prolinus iu flammas torrenduih tradidit atras.
Quamvis anle riigrse hisirassent limina morlis. Poslquam complevit Jaberilis lempora vitse,
_95 POEMA DE ARIS 8. MARI.EET, APOSTOL. -DED.ICAT1S.
' ' -,
Marlyrium rubto quresivil sanguine sa.crum, A . "... .. .-:'•• Ylk . -,•_-;
Purpuretisque cruof venafum fonte cucurrit. Ilic Thqmas Didymus, riomen snftitus Achivum, -
Ossa tegat tellus p,uamvis-modo mole sepulcri-; "Sfrvat Saeralum.sarta lestudine templum.,.-
-
Attamenin proeerasasGendil spiritus arces, - Yulnera qui langeris.erudeli cuspide.ges.ta.: ."
Coslibus angelicis niriibosa per-etheraductns. €rediditexlem.pJosalvantem sseclaMonarchum ;
•- - iv- ~ - jQuamvis ante foret sociis incredulus almis,
.-.;
Hic simiii Andreas templi.tulabitur aram /_ Atque fideni dubiqgestarel cor.de sinjstram,
Petri gerrrianus, qui quondam.funera.lellii - _ ., Dum chaps inferni surgens de niorle Redemptor
Horrida perp.essus .sacrata cafne pependit'. Linquerel abstrusum, vasla cbmitanle calerva,, -
Sed mox.ambiguum,'converiit rubra cicatfixy
0_uem Detis Qeeani lustranlem friistraphaselo-
Coeiiius ascivit gradiens per.Jiltbra poriti. Discipulo palpante.lrucis vulnuscula ferri, -,.-..
Duiriforibus clausistrepidans qua fiirbaJa.tebat
Protiuus:Andreas, compunctus voce-To.naritisj
Credidit -eternufli salvhnlem ssecula Regem., .- - Paciref intraret Cliristus Salvator in aulam.
.Pendula cap.uraecontemnensretia-spretse, . ".. Hunc igiiur sbboles misif v='nefanda Tonantis
Et dicto citius Clirisli prse.ceplajacessit. Evas gentes altais convef lere biblisij,.'
• Quis numerare valet populosis.oppida turbis, B Plurima-magnificispatrantem signa.friumphis.
lllius eloouio quse fana profanafricabant, _ :.-_ _ India lum saeris coluit simulacra nefandis, .
Credula pandenles Regi prseeordia Christo? Doctrinis veterum siolidis..'instructaparenlum,
Sed confessa fidem, Jhoriia lucrante salutem,- '
Nempe vicem Dpiriino.solvebat calee .crnenla, .
Dum crucisin palulosuspensusstipitemar.lyr Credidit in Cliristura coeli qui sceptra gubemat. . ,
Uliirna mortalis clausit spiracula vitse, - Denique, transacio-praesentis tempore vitse,,. .
Pfotinus sethereum Thomas . -
Purpureas.sumens Cbristo regnante corqnas. luslrayit Olympum,
Quem fani-flamenyeteris.cullorque sacelli
'---.' 'Vi ""•
Sairgiiine rorantem rigida" transverberat ense.,
Hic quoque Jacobus crelus gen.itore,vetuslo_ ' - Prasmia sumpturum, cuin.tellris
spon.te dehiscet,
Delubrumsancto defenditLiegmine celsnm, Omiiia de nriscis et surgent corpora-tumbis.
Qui clamante pio ponii de margine Christo - :. -- -VIII. - "--
Linquebat proprium panda cum- prippe parenleni; ' "-
Necnon Jacobus, Christi matertera crelus'
Primifus Hispanas couvertit dogmate gentes, ' -: ' *
Et consobrini felici nbniiiie"fretus,
Barbara.divinis converiens agmina.diclis, _ flanc asdemDomini de summo"sefvat Olympo^
-Qu*e,priscos dudurif rilus et luridafana
Quem plebs Judsea, ssevo bacchanle turaultti, -
Dsemonishorrendidecepta fraudfe colebant.' - Pulsum de pinna fulloriis fusieriecavit, -.:-.:*.
Plufima sicpraBsul pairavit sigria slupendus,
Quod Clirisium popufis scandens fastigia templi:
Quaa nunc in charlis scribuntur rile' quadratis. . Concionarelur crebro sermorie sacerdos.:
Hunc trux Herbdes, regni tetrafcha tyrannus, Jn cujus genibus pellis callosa refertur, . :
Percussurii machsera cfudeli morte necavin Dum crebris yicibus oraret voce Tonanlem,;. . '.
Quem paler excelsus, qui sanctos jure triumphat, '
Poplitibus flexis iunderispavimenta.saceili; •
Yexit in a3lherias meritis fiilgenlibus arces. Lanea viilosi sprevit-velamina pepli,.
" ' : .-..;-
_•; YI. ",''"-'""' . Linea brumosis surriens mantilia flabris.-
Necminisinterea^glomeratur virgo Joannes - Sic quoque flagraiiterh eontemnens corpore nardum-
Quem germana simul junxit concofdia Christo, - Thermarum penitus neglexit peclore pqmpam.
Dum pandam vet.ulo linquit cumPaire cari.riam,. Non eirrhoscapitis ferrala fqrcipe dempsii,.
Relibus -sequoreasclaudentem marmore prsedas; Nec culler.malas ve.stis lantigine rasit:
Qui prius aigosis verrebat cserula remis, Cujus viriuium lanta pf*econia constantr
Piscibus insidias nectens subrgnrgiteponii, •ji Ut vindicta necis_ quam dira mofie Juebat, -
Sed clamante Deq Iriclantesiiltore lyrirplias, _; Interitus fierei SoJymcepopulique rti.ina,
Reiiferariique navem caro cum fralre relinquit,. Drim Tilus Csesar, densa comitante caterva,
Et Dominumsequitur coeli qui .regnat in arce. CumgeiiiloresimulRomams arcibus orto,
Hic fuilegregiiis-Chrisii regnantis alumnus Urbem ferriferis vallaret millibus amplam,-
Omnibus anterior, magno dileclus amore, . D.otiecdira-famesconsumpsit slrage c.atervaS
Quem rex extorrem Rorose qui.regna regebat, Jtlosnibus bbstructais eijnuri.carcere septas, - -
- -•
Trusil in exsilium cymba trans cserula veetum , Tempore quotenerum maciavit feniiiia uatum,
Exsul qua jjosilus rerum speetacula plura, Insuper assandum verubus iransiixit acutis,
Crevit in e.xslasi,co3lesti nuniinefreius.; . - Quem coctumiaribns. crudelis mater edebat,
Quaemodo membranis per muiidum "scripla.leguntur, Humanse penilus naturse jura resolvehs, -
Pausatqueeffeto [Par., in EphesoT"pra:fatus.eorpore Uorresco refereris efiebi funtis acerburri'. . „.
'- \ -
."".- [prsesul, ;- Sicviiidicta crucis multavit clademefandos
Prsemia sumpturas cum clangelclassica salpinx. "_.• Sic quoque Jacobi multavil passio sonteSi\-
Uliimadum priscislaburttur-iempbra ssceiis. ; _.. Undecies centeria -fimol-cecidisse leguntur. _ .;
"
&95 'S. ALDHELMrOPERUM- PARS. III. — POEMATA. 2,96
Millia per miserarh moribtindis civibus urbem. A- XII. .- -, . .
Simon Zelotes nec nonCliananeusidern,
lnsuperet centum venduntufmillia passini;
Inter apostolicos Petri cogriomine funetus,
Quos rigidus -ferri neglectus mucro reliquit,'.
Elfamis Ccetus qui docuit geniiles dpgma siipernum,
' exiguaperierunt[Par., fugerunl]funera slipe.
"'.-' - •-. Ut celsum.peierent coelesii trarriite regriurai;'
'-:"- IX.;".-
Ctijus iri hae auia sacra servabitur-ara,
Hicquoquecommemoratmetrorurhcomma-PIiilippum ' '
rethrali ditavit . Cum pqlus ettellus aepOnti fluslra fatiscant,
Queta.pius gra.ia_Cliristus._
Donec supremis scirililient ssecla favillis,
Barbaraqui docuif-doctrinis agm.inasacris '
Gredere salvaniem ssecula Chrislum, , Et mundi mofes, montes collesque liquescanf,""
, per Scythiam "
- Qui dudurii tetra torpeJjanl mortis in umbra Alque creatur*e cerarum fluxus.ad inslar
Auctorem lucis teaebroso corde negantes, - Machina succumbat Ilamma crepilanteper "ofbem.
- iiih"-'- ""•"""
Alquecreaiurse famulaiiles ordine versb.- -' ,
Supremus numerum concludat Thaddeus almuirii '
Donec apostolicam exhauserunt aureJoquelam.
Cuj cognomen erat pf-eclarum Libbeus olim,'
Liiripidaxi.erpetui cernentes lumina Phosbi."
Omnes certatimmerguniur gurgitesacro- - Quem duxisse ferunt Christi cfim gratnmate schbdara
-'" Q Abagafo, quondam qui-regni sceptfa regebat,
Flagitiurh sceleris purgantes fonle layacri; -
lnde Asiam prop.erat sanctis convertere biblis; Postquam Taflareura damnavit morle "tyrannum,
Et-telris Erebi gaudens emersil ab antris. ' -
ldola quse dudum decepta fraude colebat, Exin sidereum Chrislus conscehditOIympum.
Credula sed citius pandit praacordia. Christo '• •
Diciturhie etiam viilgato hqriiine Judas,
Splendida discipuli dum fantis verba capessit. Cujus prresenti laudes-fcelebranlur inaula; \
Sic felixAsise converlil dogmale regnum; / \ binum' faeundo fahiine -
Qui jiobis biblum
Iri qua post obitum fatali softe quiescit,- .-
sacrata tuebilur ara. , Edidit, ahiiqiias pfomulgaris ore loquelas,
Cujus hoc templum " -_. . /
' -- X. .-..-.-, . Qnas Enoch prisco descripsit tempore vates
; . . Ante rapax mundum quam ponlus plecleret undis, .
Ultinia terrarum prsepollens Iridia eoiisia'; Dicens : Ecce venil Dpminus cum millibns almis
Quam tres -in partes librorum scrip.ta sequesirant, Ponere judiciumcunclis iiabitantibus orbem,
Idola quse coluit paganis dedita sacris. -
Quos nubes appellat aquas stillante carentes,
Sed Bariholomeus-destruxil lurida.faiia-,
veierum deorutri, . Frigida quas rapidis dispergunl fiamiria venlis,
Efligies cqnfringens jure Nec nori arhqribus sierjli de siipite natis
Hebrea quem clamat peregrinis litigua Joquelis. .
Proles suspendenlis aquas in nubibus atrisj- - G Comparat, aut.umni qusefructtim tempore perdunl.
SIc quoque spumiferis undarum fiuctib.us aequat
llumida nimbosis dum stillaftt-sethera.gultis, -'.:-•
Erraburidavocans cceloruni sidera sontes,
Quotsignat prqeerum<;o3lestis dona prbfundi,
' Ut cecinit carmine vates :- Qui seryata reslat teuebrosis p-pna.procellis. .
quondam psalmorum
Nempe.feras genles et ponti barbafa regna
Ecee latex rorat fenebrosis hubibus a3ris. . : Judas adDominumdoctrinis flexerat almis,
PostliKC manyrii mercalurseria cruerita,
Et sequilur Dominum pictus cum stigmaie Cliristi, Cnjus in Armeiiia sopitum-mqrte cadaver
Exsurrecturuin fataii fme.quiescit, '.. - '
Cujus hoc templurii veneranda luebitur ara.
Sed tamen ceihereas' luslravit spiritus arces.
".---- XI. '"--• XIY.
Mattlieus egregium'describeiis dogma';salutis, Iloc sacer observat delubrum Mattiiias.aimum. r -
Hebrea per sirapium degessit dicta libellum-, , Unus qtii fertur de sepiuagi.nta fuisse -' :
Plurima sanclifieis narrarisriiiractila sseclis'; Discipulis Domini qui sacrum dogma doeebant,.
Qu*emotloper muridum divulgarilscripta tiJquadnim. Quem Deus eleclum signayit sorte superna,
Quem Phisonfluvius paradisi fonle redundans Dum.Judas Scarioth, stropha.deceptus iniqua,
Tropica [Par. ,M'ire]porteudilpandens niysleriarerum. [) Culmen aposlolici celsum perdebat honoris,
Fontis designat Salvator jure figtirairi Atque fibras plid.asieiro cum viscereiundit,
De quoquadrifluisdecurruniflumina rjvis. Cum.erepuit medius laqueo suspensus ab allo, -
Qualuorutquondam nascenlis originessecli' Qui Domirium.lucisredimentem sanguine sa3da - -.
Limpida per laltim fluxerunl flumina mundufn, Yendidit utcupidtisfulvum numisma capessat.
Quse rubros flores et ptata yirentia.glebis .. Mallhias idcirco,-sprelo Iatrone nefando, _ .-. -
Gurgitibus puris et glauco rpre rigabanl.; In Domirio fretus nuiricrum .supplevit eumdem,
Sic dbclrina Deifluxit de forile quaterno - . „- Junctus aposlolicis gratatur jure triumphis.
. Arida divinis irrorans corda scatebris. . -" Jam bis sena simul digessi nomina Patrum .
Hauc scriplof verax expressit Mattheus olim, E quibus Altithrorio conversuscredidit orbis.
Quemque propheJaDei feacfo.spiramine.plenus Hos precibus verna crebris et pectqre fulvo, :
Humaiia specie yidil signarierolim, ;• Ut mihi clementer noxarum pondera laxent,
Quod Christi pafres et avos numeraret avorum Etveniani-dantes commissa piacula solvant,
E queis Salvatbr rioster cunabula sacri Qualenus ih requiem-, divina gratia freius,
-S.impserat in mundo scelerala placula clemens. . Ullirmis in^rediar Christo regname per ajiliram;
-x97 FRAGMENTUMDE Dir<_JUDICIS. 298
'
VERSUS INHONOREM APOSTOLORUM.-
SCRIPXI, .
- ' ' DUMAUCTOKliCCLESIAMEORUMROMiEINTRARET.
[Servanlur in Fariciilibello de Vila Aldkelrri. Giiss.] ,
Oiccelebranda rudis florescit gloria templi, A Maximusen doctor Paulus, vocitattis ab axe ;
Limpida quse sacri signat.vexilla triumphi.; Saulus, qui dictus.mutalo rioriiinePauius, •
HicPeirus.etPaulus, tenebrosi lurnina mundi, Cum cuperes Chrislo priscos.pr-eponere rilus,
_ Priecipui Palres popnli qrii frena guberriant, Posf leneb.ras claram cospisti cernere lucem; -
Carminibuscrebris alma venerantur in aulai Vocibus orantum nunc aures pande benignas, •
Claviger setherius, ponam qui pandis in -*elhra<-,_ Et tulor treraulis cura-Petro porrige dextram ,
Carzdiiiacaelofum recludens regha Tonantis,- - • Sacra fre(quentanles aulse qui liiniria iustrant;
Exaudi clemens populorum vota precariliim, Quatenus hic scelerum delur indulgentia perpes,.
Marcidaqui riguis humectant imbribus ora;-> Larga de pieiate fluensct fonie supernq.
Suscipe singultus commissa piacla gementum, Dignis qtii iinnquara populis torpescit in sevum.
Qui precb ffagfanti torrent.peccamiria vitoe.
"TRAOMENTUM- DE DIE: JDWCir,,

" " ^
_OTVIDETUR. ".
[Est in Cod. Paris. 8518; texlum et sensumaliis expeSiendumrelinquo. GILKS.)

KUNCPRIMUMEDITDM,SEDVALDECORRUPTUM
Cur non ex aliqun possit confingere nota . B Et penitus pressis virtutibus oetlieris allis,
Qu*efueral-quondam qui vixerat ante figuram, Tunc fr3gor ingenitus et maxima murmura cceli, .
Ac similemque suse jubeat resurgere fbrriise, Promovente Deo veniente judice niundi.
Cum sint omnia Dei, reddet namque omnia ponlus., Prolinus innumeri concufrere ire ininistri. „
Tellus jussa revomit quidquid contexerat olim. Convallantque Deum.cum majestate eelesli.
Si qu*eforle rogis dissolvit Jlamma sopilis, Angejica latse descendens agmina lerris, -
Aul aliquem vaslis absorbuit -equor in undis, Omnes.nuntii Dei, quibus est divina facultas; '
Si cujusque fame devorarant yiscera pisces, Prasciptiseforma virlutis spirilus ,omiies. -
Aut fixere ferai crudelia funera membris, Igneus his vigqr est et ribbillima corporacoalo
Alitibus jacuit rapto de corpore.sanguis, Vis divina niigrat, inloium.iritpriai.seiher •
Ultima nec domino negabunt funera quemquam Ilic trepidans terra penilus uriivefsa remugit,
ApparereDeo vivos de morte necesse est, Parturiens horaines, quos reddere jussa debebii.
Resumptisque suis homines astare figuriS. Mirantur comiies, lurbantur denique nimbi,
Semina sic jaciis credunturarida lerris, Astra-mirata. labenl subilo virtutis ab alto,
Et penitus-pfessis parescunt mortua sulcis, Atque inclinaia Domirio descendere coelo
Inde recreatis anirriatur culmus arisfis. G Ilinc jubente Deo facile cum voce potenti.
Kn iterum vivis granescuni fonia granis, - Colitinuo rupli^periomnia regna sepulcris,
Concurruntque... vario cumfenore messes. Omnis humus Irelis effundit hiatibus ossa,
Sidera cuncta cadunt, jterum renovata lucescunt, Viventesque.. populos eructat arena.
Et diesiii densa moritur cum lumine nocte; Hicrent membra comis, necluntur ossa medullis. '
Solque cadit, iterumque redit sub Jumlne -caelucn, Consertique regunt spirantia corpora neryi,:
Ortus ef in rutilo fulgebit orbe peracto.. Et simul iufusse moveniur sanguine,vense, .
Lux perit umbrato veniente vespere mundo, Dimisssequecavis anima3 redduntur apertis ,.
Etremeat 10,10Tenovatque.gaudia s_eclo. Organa qusequesua repetunt surgentia cuncta..
Sicre.novala stipviyit de.fuuere.phoenix, . Proh miranda quies! h.Icomnis pulhilat retas.
Excmploquesiios vqli.icresresurgit iri horlus Pullulat antiqua niortuorum.pulvere lerra..
Et midalaiolifs suo lempore.fructicat arbbr/ Matres alque viri repetita luce fesufgunt,
Atque iterum porais ciirvaritur germiria rami, " Magnariimijnv.enes,pueri JnnuptsEqhepucllae, •...
Ergo nl ajyoce jriurido iremenle di.vina,- Deftiiietique senes animis vjvenlibusadsunl, _ ,
PATROL. LXXXIX. : 10
-2JD9 S. ALDHBLMlOPEIttJM PARg.III. - PQEVIATA. SOO
Irifauslumquegemens resonat vagilibusorbis. A Hic malus extremis religatur exsul in oris,
Tunc varise'gentes veniunt de sedibus imis. . Hicque labo veritus fmes habitare beatos.
. Rusticus et miles, posito diademate reges, Illic prisea fldes eleeta in sede quiescit;
Paupere commislus jequali in agmine dives-. Justitia gaudens oelernoin fcederevivit,
Altus ubique tremor precibus nunc ingenret orbis, Et secnra salus placilis Iaxatuf in arvis.
Tendenlesqtie manus populi clamore mor.intur. /HicqUicuiique bonus boniqiie colonus ,
!pse sedens Dominuseminet lumine clarus. . Quique Deum metuit innoxia mente treraentt
Et prepotens cunctis micat in virtutibus ignis s Atque suos eoluit sacra pietate parentes,
Excelsoque throno ceelesti sede coruscat, '
Aut inopem quoties opibus solatus amicum,
Marlyribus seplus, numero candente virorum_ - Et coluit saftciam semper sine crimine vitam,..
'
Dilectisque suis.comitatus vatibus exstai, - Atque Iaboranli quisquam.,sul)venitamico. .
Clara quibus iiiveis effulgentlempora laeriiis. . Pauperis adjutor, solitusve fovere pupillos.
Jamque sacerdoles nitidis in vesiibus adsuut, -Eruit et jnocitos, subvenit criminepressis,. -
Gestantes rutilant premialia yincla coronis Hospiiibusque suse jribuit qtii munera mensse,
Subnfisssequeomnes genibus. . . . . adorant, Non aliquem noeuit, et non aliena cupivit,
Solusqueagiussanclusque Deus, vox omnibusuna est, *>illi exsultantesdivinisiaudibus omnes,
JJternaque dies atque immutabile tempus; Orantesqoe simui referunl ad sidera voces, -
Lux ubi clara lucet, spirat salubrior aura, Psallentes Domino celebrant proe.gaudiaiaudes..
jffitsecreta Deo regio ditissima campis, - Beatamque vitam nuntiis comitantibus iburit.
* '
Deataque nimis sereno' in cardine sedis Postquamiisec Domiuus felicia dona peregit,
Semper victura. semperque inluce futura Et justos polius in -eteroa dona-premisit,
Lucet, et aspirans vitali ffamine ventus", En miserandavenit Itigens sua crimina turba,
'OmriifersequesoJo praedivite....... Et gemitus moerent lacrymis ardentibus omnes,
Florea vibratis conQagratpurpura pratis. Teslanturque sua crebris ululatibus acta :
Ilic rosei nivea variantur semina ruris, Flammea pro merilis infautia lela tremescunt.
Aut roseis nivea crispanturfloribusaura. Angelicorrlpiunljam jarn, prohibentque precari,
Nesciailla quibus suavescat pulchrioralga, Et prohibent seras penitendo fundere voces ,
Aut quibus selheris aspirat mollior arira, t Jamque precuni venia, flamma venienle, negaluf.
•Quismelior specie, aut quis prascellat honore. O miseri! quoties vobis divina potestas
hortis ' Innotuit! quoties majestas
Nunquam florigeris similes nascunturin ; cognita veri I
JLilia necnosiris floruerunt taliacampis, G Audistis sonitus, vidislis.fulguracceli,
Mec nbtata rubet mox ut rosa panditur alba, Assidue pluvias ventorum et grandinis iras
Purpura nec sic esi Tyrio concocta rtibore, Experli! quolies noctesquediesque sefenas -'
"
Gemma coloratis fulget speciosa lapiilis Terhpora fecundaedabant muriera vobis!
Prasinus inde nitet,-illinc carbunculus ardet, Ver habunde ri>sas,frugibus nee defui.tsestas,.
Smaragdusque lapis micantea Iumina" fundit. . Autumnus varia pramuerat mitia poma,
Hic et odoriferis nascunlur-cinnama virgis, Semper hiems laetas glacialis fregit olivas.
El viridis lseturargratum conflagrat arncenum. . Cuncta Dei tribuit bonilas, nec defuit unqtiam.
Hic jacelingentiradialum luminis aurum, Nec per tanla Deum genus scivit huuiauum.
Et nemora alta teneris florenti verlice coelum, Terra Deum metuit; pontus Dei riutu pependit.
Nox ubi nulla suas defendit letra tenebras, Et fluvius siccis pressus refluxit arenis, -
1 Et genitura Deum per omnia laafafaleturr' '.
Jrscquo insidise ruue mettis" nulssequea limine
. [ curae,r
ANONYMI- EPISTOLA-
' : ' JtD ' . '
''
SOROREM ANQNTMAM
'Splendida yirginitatis castimonia florenlis prse- D tatisindoli, candidointegritalis vestimento ificorrupts6

ditae, lympiiaque superrii Iaticis melliflua cdelitus adseque decoratae, coeiestique gufgitis jjnda° laie
irrjgatae, nobili non isolum carnali generositatis manantis vivi et semper;aburidaritis potatse, n.on
prosapia virgini,-verum etiam (quod praestantius.est) solum exteriore litferarum" studio, verum etiam
spirituali dignilsitisiionoreinsigniter comptae, Chfisti interiore divinse scieiitiaeliice illustratse, N., abisque
«ncillarum leve jugum Dei gestanlium gubernatrici, pr-ecedente meritorurri admiiiiculo, N.'. spiritualis
ct monaslic*e conversatioriis normam regulariter, officii munifrcentia fungenS, in arigulafi lapide,
oulhenlicis priscorum Patrum formulis; conimisso Chrislo videlicet,-optabiiem saliitem.
?ibi gregilndefessepraebenli, hec noh inclytae priber- Fateor "charifali vesirae, ^postquam 'Brilannics'
"501 ANONYMIEPISTOLA AD SORORKMANONYMAM. 305
telluris inclyta sceplra; divirioepietalis admdnitione, A / destinantis mordere, nee diclaJitem hostili viluper&-
<it reor, saliibri taclus, ftigicns. deserui, relictaque lione lacerare, licet vitiosa pagiriYscabraquesche-
fecundissima.nalalis patrice fnsula, quam glauca -dula reperiatur. Ilanc itaque nupef- rrieific*e arlis
Bpumaritis maris cserula influeritia scopulosls margi- periliam, Dornini noslri omnium generalis, lneiquo
mbus uhdique yallant, fragililalis meas conscius, ct speciaiis, praesulisverierandi Bbnifaciisub magisterio
scelerum meorum aliquatenus tunc reminiscens, didiceram,' quo raihi, post illuminatqrem cbelestem,.
una cum" lolius propinquitatis meae propemodum cui secreta cordis pateni, et quem occultaet abdita
calerva, Christo' favenle, fervenlis ingrueniibus pe-~ non latent, mentis ollutus aperitur, et arida pec"tpfa
lagi molibus tfansvectus, ad hujus regionis margi- mea imbre superni neciaris quotidie ccelesti irri-
fiem applicuisse gratulans, votqram compos iripiidia--- : gantur,- Hos-namque versns, jocistae raofe, caraxatpS
bam; iimiriib.osqiiebeatorum aposlolorum, orationis reperietis, .si diligenter non dedignemini litteraruni
causa, demendi innuniera piaculorum meorum pbn- perscrulari capita, hoc est quaternis versibus^cfeleros
dera_, pergendb nie satagebam praesentare, ibique in medio posilos velul ambitu quodam "cingentes
cunclis affiriitaiis meae .propinquis propemqdum illos. Hi,"quos tuo riorriine proprie practitnlavi, ceu
longo _quietis somnb s.opilis, -solus in hujus -exsilii spiritualis matris, a principiq incipiunt regulariter
•calamitate orbaius (et meru_),iiatid sccus dicendum, Bad.flnem usque decurrentes. Discipulae vero meae
aiilii est, quam tristis moerensque remansi; non a calce tuorum inclioant,. non inqpporlune, quik
tamen incoiumitate eorporis "prjslina robiislisque discipula magistram, sieut ancilla dominara. suam
membrorurh artubiis Iiujus pestis.valelutlinem evasi; sequi debeat. ,. ,
sed(gratiaet laus pioflagellatori) omnibus membro- Esto.;.... memor Domini regnantisin sede_ita.de
. rum compaginibus quassatis et contrilis, anhelans fide inchoant coslorum. in arce. Si quid aulem
iatigatus resto : quod Eiilii per usum et novum et huic operi minime eoiigruum tersumque, et cqnira
velus est, nullam feperisse me istliic liabilantium regulam gramraaticae artis insertura iiiveniefjs, hoc
feminini sexus pefsonam fideliorem, in omnibus nori , polire runcinando, stimpta lima ex officina gramma-
arlulationis causa, sed veritatis firmitate contestans; ticorum, reminiscemini. Illud etiam subnixa preee
dum rrie adniodum anle. quinquies quina mensium" flagito, ufper illam immarcescibilem spiriiualis.ami-
volumina loto vexatum corpore febris anhelae frigus citise necessiludinem, ut.nemini hoc opus osfendalis
ct calor dccbquerent, beriigna charilatisiiumanitate sine meo consensu, e't hujus operis personam pro-
memini susceptum, quod utique juxta praecepfura datis absque licenlia mea, ne inde dira seges invid.ise
Domini, lunc vos infirmo scgrotoque non ignoro crescat, unde veraj pacis concordia pullulare dehuit,
egisse, ob seternaerelfihutioiiis.mercedem, eamdem " sed poliris paeti foederis-germanitatisque copulatte
•quoque hactenus parum pigrae fraiernitatis affectus vicissirri apud nos-flrmissima ^ponsione dextrarum
dileclionem divini amoris obientu complentes obser- memores perenniter estote, meique laboris sudori
vare dignoscimini. Qua de re"scribendi vobis male- purissimis'orationum vestrarum precatibus. favere,
riam nequaquam incongruam nactus, qua amabilem suppliciter posco, dignemini. - ,
vestrae germaniiatis" spiritualem necessitudinem ca- Asc. befc. can. dour. eliu. feli. gipi..ba..gaT. is.
raxando alloquerer, cum me Chrislus bonoritm..'1 ker. lagu. man. not. os. pert. quirun. rat. suigil.
cunctorum largitor, prseeunte clementia stia,discen- taciur. ilc. ian. zar.
"
tium ccelesti gfatiae. suse rore aliquantulum per R R R. P.ex Romanorum-Ruit. .•
suum participem efficerel. Ideo vobis -dirigerei PPP. Pater Patriae Profectusest.- ••'
versiculos metrica Tatione cpmposilos diu fixumi - F F F. Ferro.FrigoreFame. -'.
mente tenriij etcordesimul dulce habui, quia nullos M M M. Monitum MonumenlumMortuusest.
legentium novi quibus libentius mitterem, ubi proi V V V. "VictorVilalis-VenieC
"
certo scio' nullam dirse fraudis suspicionem menlemi A A, A. Aurum A nobis Aufert.
Leetor easses catholicae, Spissa statim spiramina Donee nimbo ,ac nubibus
Atque obses alhletice, Quibus bissena noniina Nam tenebrescunt lurbine,"
Tuis pulsaius precibus Horum archon airbciler Germana PhoebJ numina,
"Hymfiistacarinen cecini Furibundus cum flamine Nequeflagrabat flathrhiger
Sicut pridem pepigeram - Unde Titanis lorrida Sicut solet saepissirrie
Usque dirara Domnoniam Cumque.flatus victori;e Sed caecatur caligine
Floruleniis ctjs'pitibus " Tremebat tellus lurbida Plaustri plane pulcherrima
Elemenia enofmia " Cadebant cum veriicibus, Aquilonis a Circio
Quassantur sub aetheria Nequeguliae graciliter, Ac totidem torreritibus
Dum tremit mundi macliina Mundi rotam roraniibus, Obnixe.flagitaritibus
Ecce nocturno^lempore '
Cum prsepolleuiipluvia Atque responsa reddidi,
.-Quatiens terram. tempeslas- Turbo terram terelibiis Quando profectus fuefani
Cum fracti venii foedere Qure catervalim crjelilus. Per carentem Cornubiam"
Et rtipto retinaculo Neque coelorum culmina Kl feeundis graminibus .'
Tum liberlaie posiii - QuorunrpulcIifa''planiiies Atqtie facta informia
.503 S. ALDHELMIOPERUM PAKS-.IH. — POEMATA. 504
Conv.exacoeli camera Vacillabant ab omnibus . Flatus sasvi^piramina
Sub veritorum monarchia. In tanlis lempeslatibu-. Et nisi nalaliiia
Orlo brumali lurlMne, Nostra pavent praecordia Tuerentur trementia
Turbabat atque vasiitas Quandp cernebanl.Jumina Forsan quassati culmine
Bacchareniur in aethere, Horrisonis.fragoribus . Quemadmodum crudeliter
.Desaevirent in saeculo Tum tandem cursu caterva Propalant.Evangelica
Et serviiule sopifa, Portum petil Basilicas Turris fregisse fragmina_
Duelli ducunt agmiiia. -Sic pelluntur pericula Ergo Cbristo in-commune
Indidciunt volumina. Ab Allanlis prosapia. •;Grates dicamus dulciter
Famam .verrens ferocitcr Ab ortu Solis sidera-: i)oxa Deo ingenito,
Veniebal a cardine, -Librae lorpebal trutina Simul cum sancto supera
Labunlur Juminaria. Cyclus fuscatur caterva_, Deviia.ntescum saltibus,
'"Nbrifurefenl inglori-e, . Nuncupari.antiquitus, -'Clivosifriris latera
Alque eruta robora, . Per Olympum Jucentibus. Casam cqntritam crepere,
'Simul ruptis radicibus::. Sicut solebat Sirius, T-rselefissent etlatebrae
llanabant sed minaciter Abscondunt polos pallia ~-Ortojubaris lumine,
Humectabant cum imbribtts,' ' Quasi mortis
4_.ate.rper coeliculmina imagine.
Essent refertaflumina, -Flammam vomunt.fastigis "Tigilli fusa fragriiina,
Grassabatur turbinibus. Procedit collidentibns: *Nunc apparent spectacula :
Crebranlur nigris nubibus in glarea. -Cadebant ad fundamina,
-Glomeraniur.
Carent nbclurna nebrila, Ventorum ac correptio Sumi dulces deliciae
Perlucebat ut glacies, -Salsa spumabant se.quota Trondosaruni velamina
Torre tegunlur trucibus. Fabrorum arietibus.
.Undpsus vortex fluctibus,
Disrupto Terum ordine Atque" diris dqdrantibus Prosternuntur in platea:
Alque prseclara luniina -Suffragante victoria.
"Ruunt sine rouiiim.irie
/Ductor dierum Lucifer Ponlus venlorum flatibus •Hsecfecerunt ludibria.
Auralum sidtis surgere Pauli sancti solemnia
Scopulosis roarginihus,
Velut furva f uligme. Allitlironi operibus Timidorurn praecordia,
Non comparent curricula Quateremur et fulmine.
Computare iucaleulo?
Cursumservantls sedulo Nunc apparent propaiulo Novies binos circiter, ,
Seplem latet lampadibus -Per hsec facta.recentia, Trini Tonantis famina,
Pleiadis pulchra copula Cum immensa.macerla.
Quasi qua.rta vigilia
Urec conscendunt per selhera Somniculosos canlibtis. Adempli a discrimine,
Tunc pari lance limpida ^Sanenii immbrtaliter
Celehramus conceniibus
Zodiacns cum csetera Âtquegnato pfogenito,
Ac synaxis psalmodiam.
Quem Mazaroth reperimns Flatu rege.nle ssetula.
. Nutabant a fundamine
Bissenis cum sideribus
Tremebunda ingentibus 1NCIPIT CAEMEN ALICD.
Nec radiabat fulilus-,
Aute pulsatis partibus,
Quia nubes nlgerrima Nuper de illabentibus -
Ae Aurorosturbinibus
Aliamen flagrant fulmina Absque mora mea tuum
Quando pallentem pendula Tot m.onstrorum prodigia Quemadmodum mellificis
Quarum "natura nubibus . et
, Tecta laquearia Illustris quondam pbefa
Neeaaon.roarina c_erula Conculi et creporibus Styli calamo stfidulo- •'-'
' - Confracla linquens limina,
Qua ruit irruplio . Sacris inserlt scbedulis"
Per pelagi itinera . Populante pernicie,. Evolutam Jabilibus.
Cum bullis et bruraalibus -Per mairis adminicula Binis brumse tempqribus
Oceanuscum molibus -Quidam discrimen duobus Mox completa vergentium, '
Pulsabat promontoria, ., Per devexa ac luhrica Heroicorumversibus .
Sic lurgesceballriicibtis, Metuebant magnopere Roraseurbis indigena , ,
Infligendo fluininibus Porro cum tetrrb tericbrsD Caraxante persedulp
Quid dicam de ingeniibus Fatiscenles velarriine, Doctiloquus Sedulius.
Quse nullus nequel numero , Scissa cseca caligine Mundi molem rotalibus
En multa in miraculo Tum vidensjab ecclesia Protelata praepalulis
Clara Christi clementia <En,inquam, noctis horridae Pepulisse perniciter ,
Cum grata gallicinia -Eccecas*e cacumina Tririi fuere famine' .
Suscitarent sonanlibus ûae solebant laiilisslmse Divulgali per aelhera
Tum binis slantes classibus, dn genislarum aprica Virtutum quos redimita
Jlatuiinamjnelodiam Peliunlur parietibus Pselanamque per fabricam
En statim fulcra, flamlne, ,, Heri tecioruni lutamiha Fidei nec rion trilicibus .
Tigna tota cura trctbibus Ecce crates a culmiue Sic trudunlur. lyranriid.is .
205 ANONYMIEPlSTOLA AD SOROREM ANONYMAM. 506:
Quibus horrende irruii Germai.ilalis uscidas' Eliciurit exordia
Dellicosus in agbne Perlongi cajlisiimite- Deprompta Ih origine-.
Conslernalus quid veritnt Patriara qiiam.peiiere Verrais fuerunt miiiima
£liristi crucis per culniiiia Laiet tellure condiuuu. Brumaa mealum oritur.
Quse fugax Orcas borridis Conterinis fratribus Ovorum alvo orilur!
Carnis evulsus clanculo Vermis idem recaliiit ." '
A.i vos famosi viribus
Trucern vicislis iropaao Cosli adhaesit munitte Imo nalurae gefmine
Qtio evectus florenlibus Muiuioet desperiabiie
Qui propinquosefpatrias 7
ruris Soclalus sublimibus Calificati calofe
lgnoti cespiles
jNequefurentes vortices Regnat isthic per saectila Felum vellere vegelum
Rinibini beantibus Vermiculo.cum'ver"titur
Turgenlis Diiis tellurem- ac floscula • '
Virentes si Telam lexit riiuscarieav
Neque lalroneslibidis.- Olim spretas agilibiis • -
LaUiferae libidinis Fusse vald8 volahtibus-
Non quid luxu labilia - Veluli setis tofquetur
'Abslrahuntque exuvias-
Sed quidferlur rionminima Quae portahant promiscua
Heque belluaavJbramibus
Aberranles per devia Qu.ibusditalur arida PuJchra ceu planities
En vehebani volumina Purpurata curri roseis
Celsorum Cliristi miliium
Multimodiset mysiicis Lilia loeant linea
Tum Agapaepro numinis-
Gradienfes sublimia . Quorum auctor ccelilus Sericorum insignia -
Qyaa apostoli • . Colore atque croceo,
lllum visehdi gratia- prophetae
Nacta foret a numine Ifrdiderunt pergamenae Fucaia atqueianes
Nunc vestium velamiua Ut peplorum per pallia
Omnes hi in Domino
Essent juncti bilumine Miriflcoque .munere. Tam sanctorum reliquias
- Quaeque ita enormia Advehebant enormiier
Tandem decurre concite Pulchro prorsus propagino Quseconcedunt oramina
__Edem.aimam adiere.
Gnarj quaedamgeniniina Necnon adhuc munusctiluKi
Ubi Petri corpusculum,.
FoJTisquique vescitur Thoracidos luentibus
Tum altare felicibus-
Prosilit de ergaslulo Cumque proles progrediiur . Imagines auriferis
et Neque illos qui genuit Cumque multa magnanima
Clavigero regise Felum fluant ex seinine
Inlervalla qbstaculis Ghflsti sponsae Ecclesiae
Sed quid magis mirabile- , Et ipsoruiri el omnitim
Parum slstens stabiliter..
Viri absque cunctamine-
Ova viri el feminae Valelolefelicibus -
Parturire progenilum- Pulchra panduntornamiria
Summi Olympisupera,.
Lana ostfi elabitur Nonnullorum eximias
Cristatos cingil corona
jElhralis heri vegefam Spissam ceu aranea- Dicatus nutu naviter
Girant thoracis liumeros Tumque lanae lairatibns Orantium fldelia
Fila iri quse revolvitur Quidam adduntpHleherriimim
Te labiosa tironis
Inde sumuritur serica
Imber yeluii ingruit Retorqueriiesluminibus
Cbristi adverso agmine. Quorum persplendet specios Christi raatris capitibus
Paradisipuhiceis' Perducebant doriamina
Furvex erectus;indicati
Quibus inter eburriea' Cuncta ferebant opimse
Ferimus fronlis vexilla
Sic, sic sane sanguinea- Matri Christb crederitiUm
Timet lelprum imbribiis Pulchre piclaperniveq
Viri sudanies slreuuis, Viiam clausuri calcibus,
Viridi fulvo flofeo
Hostem belli astbereo, ItiCIPITCARSIEN.
Paradisi-eespitibus ALItip,..
Aspernantes peregrinos Angelorum cum millibus,
Adistis casu jpraecipites;. Summum salorem solia ;
Carpens aeterna gaudia.
Undisonis fragoribus Meritorum meatibus Alti Olympi arcibus.
Debellanlis per terrorem Paradisi per florea Cuneta cernenscacumine.
Glome.rantes genujnis Patrias"peltint cursibtis Alia.polietiufima
LuridaequeCupidinis ' Cosmi Cujus immensa munera
quserunt quisquilia
. Legenlibus per avias. Charismatum donamina,. Antequam rictu. rabidte
Rabidi roslri rictibus- Animarum per florida. Ore halitura. corppre . . .
Dumosi ruris Jimiria. Numerosa per agmina.. Carminare concentibus
Refrenarunt propositiim Elucubrata normulis Ipsum profecto precibus
I-tersuum conaminis Adesse constat alitus,. Ailidens libentissirne
Pelri petunt suffragia, Curvatam colli cervicem
Doctiloqui oraculi
Frequenlant ut auinesiia Almo inflanti flamine Titubanli tutamina
Pelri juvanli famiiie lilla produnt oramina.; Sacrosancla subrirriiter
Bini sane pro smculo Perferebant prbpei»»- Alma per adminiciila
6M S. ALDHELMIDPfiRIJM PARS. III, — PO.EMATA. ! 3ftS
Quibus infesti forlibus Aldelmuni nam altissiinum Curiose conjicere
Christi tironum cassibus Alto nostratum nomine Nullus valet volucribus.
Afflant hecantes imbribus Pollentem per coelestia - Tamen aggressi gaudiis,
Illos, illos Omnipqtens Sic, sic sane subliiiiibus Surnmo satoresobolis
Ubi Typlro teterrimus - Cosli ceu per culmina Generosa progenitus
Girat torquens gurgilibus Illis, illisin omnibus Siatura spectabilis,
En pilarum acerrima Protegens arundihibus Caput candeseens criiiibii,s
Sedit qui per -etbralia,, Christo semper fidelibus,. Lucent sub fronfe lumina
Obvallatus niinacibus, Mundi herus molimina Coelieandescunt calida
Cffllorumsummo liimine Formasti.in origiue. Genaegemellae collibus
Telluris latae liinina Aggrederer nutanlibus Pedetentim purpureo.
Nequeo prorsus funera Odis coaptem usibus, Rosa veluli rutilis '
Ra pten t et rodant avidoB Aures oscultant omnia
Sortis rigenti torpbre Celso proferre famine Almi oris innumera
Celsaelaudis stridenlibus, Fulgescentem in a3there Adest verbosa fulgidum
Peto profusis flelibus; Comptumveluti lumine Manus, manus rriirabiles
Solo tenus ssepissirne, Arduiorbi vegelo Tibise cursu teretes,
Capitis atque verlicerri.,, Luslranl axis ignifluam Ssepe sequunlur eursibus
Tribuat per solamina -Erainentem cum arcibus Nam si centenls ciamitet"
Suffragans manu fortiter,. Foci complent caloribus - Ferrea voce fremitans,
Hostiura demat spicula Croceo fundunt lulmine.. Nequit sane in s-eeulo
Ferant thoracas humeris. Tedis late lucentibus __ Pbile, Christi cliarissime _.
Gsesisfoedis fragoribus Adusque coelicardinem Cingo amorisvincnlo,
Telorum et micanlibus Fratrem juvat ardoribus Olim sodes sarictissime,
Trudat seternis.tenebris Lucem lustrat corniculis Ethelwaldi cum vocibus.'
Tortis globorum gremiis. Igois cetbralis lumina Clarumcreavit.abiibus," .
Atri ignispJtricibus-, : _. Neraorosis cespilibus - Facto et dicto senilem,
Parma pellat acumina, - Roscidi rorissedulo Per profundam indaginem.
Hostium a ferocibus Tellurem ijumeciantibus - Menlis.atque inspicere
Concertantes agonibus. Torrentis globi jaculo Summi coeli sub nubibus.
iEtherius qui oninia Dura atque tenerriina , > Loquemur parum trepidis
Verbi tanlum cum Niimiiie- Quaequevirescunt tenera Satus fuisli nobilis
Miliinova quf nulibus Severum nam-per vaporetn. Genitrice expeditus,
Lilterarum cura lusibtis. Priscl pandunf prsefulgida Siatu etformaagilis
Facunda funde famina Gemmifera oramina Cingunt capilli niiidis.
Queam ccepto in carmine. Obryzovelut limpida Laticeu per culmina
Virum viriuluni rumore Orbi clarescunt viridi Clari fulgoris sidera
Cassem priscum cum nomine- Cano atque clarissimum Glomerantur cum olhbus ^
Astra Olympi ignilo Nuncupatum et numih& Picise fuco et niveo:
Larem librant l.ucifluaxn. Polentem ac tef-resiria'.. Radiat valde flosculis
Satis ornatum cullibus "
Molemmundo minacibus Verba ex ore prodita
Fumum furvum frigoribus. Candent per orta fulmina. Nequeunt fari munera
Coelijubar e culmine - jEqualem dico.actibus Sophia et omne lucidum.
Titan tremet torrenlibus Quaequefari sublimiler Multum pedes placabiles
' Surgens nempe prolixi.ias - Tanlum fortes ut sonipes:
Passim orbis per marginem
Tibi salus p_erssccula Salientes prsepelibus
Phcebe quoque flagraulibus.
Maneat immortaliter Quisque lignis et vocilet
Noctem nigfam nubeculis
Odi hujus enormiler- Valdeet ore crepitans
Ambo spargunt spifamina
nocent nitoribus Refragat alque vaslitas. . , Ullus fari oraculo
Neque
Ruris rigati rivulp Sospes ab usque macula Quanium mundo niirabilem
Fine lenus feliciter..-
Sed lutosam Iiquoribus Neque altura iugenium
Arebant aslra ignito IhXlPlTCAEMEN ALIGD.. Ullus valel sonantibus
Gliscunt ut gleba3"gerrairia Vale, vale, fidissime. Quod idcirco non offero
Situ roscido robora, Quem in cordis cubiculo Qui mundi per omnia
Succorum sumunt saporem Ave Hova altissime Sospitem tete sordibus
Ista cassis per culmina Salutalis supplicibus Tegat lotum lulamine
Gloriosa per agmina Te, te herus in.omnibus Rite reddens refugium
Rulilanli redimiia Fbrma et visu.virilem,- lnque locet aetiiereura
Aslra convexi Olvmpi Tuam primum propaginem Ubi semoer cqrisorlium.
»09 PAJIS IV. -f- DI.PLOMATAQUiEDAM; SiO
Fine careris, coeleslibus .. -" Laude quavis riec refero Rbbuslumlper siiffragiupt
Cunctis claret confinia' • Ccelestis-sceptri gremiurh..
Explicare morialitim Servet herus ab omnibus Perfruaris angelicum - " >-,
Licet claraet conceritibus Truso hostis acumiiie ' - ,_ Vitam-deges -cespilibus.
SANGTi JLLBMELIEI
'SCHIREBURNE.NSIS
EPISCOPl
DIPLOMATA -"QU^DAM,-
'-_•'.. >-,--"; - SJVB .
EJUS OPEMJM.PARS ÛABTA.., .
i. Anbscuntur, uti terram illarn, cui indilinii est voeabu-

Etc-cerplumex libro ..Anliquitalum Meldunensis- lumMaildulfesburch, AJdelmo presbylero ad degen-
coenobii, ad'verbum_transcriptum. dara regulariier vitara coriferre lafgiriqiie dignarer.
[Citat W. Dngdale in mdnast.Ang. e Lelandi Collecta- In quo videlicet locoa primo sevo.irifaniia? atque ab
neis ms. in BibliolhecaBotileiaiia,vol. III, p. 286.] ipso .lirocinio rudimentorum liberalibus liiterafum
Meildulphus vilam eremelicam ducens,subcasiel- studiis eruditus, et in gremib sanctse malris Ecclesiai
lo de Bladow, quod Saxonicedicilur Ingelbprne Ca- nuiritus, vilam duxit. Et" bb hoc poiissimum lianc
etel!; fuil autem Gonstructum a quodara. rege Bri- pelitionem fraterna charifas_suggerere videttlr. Qua-
tanno,. nomine Dumyvallo Molvicius. Civitas qupn- propter pfsedictorum abbaium precibus armueas
dam ibi fuerat, quse penitus destructa fuit ab alieni- ipsum lbcum tam sibi qu.am successoribus suis nor-
genis; Castellum se munilum custodivit, qupd.pof mam sanctse regulae "solerli devolione sequentibus,
mtiltum tempus stetit "siije Jiabilalionepropinqua. fraterna pelitione coactus , ultfoneus concedo.
Regia enim habitatio, et ejus. manerium lam pagano- Actum publice. juxta flumen Bladon, vni-Kal; Sep-
rum, quam Chrisiianorum, non Ionge fuit a castello. - temb. Anno Incarnationis Doraini 675.
' •' V
apud Kairdurberg. quod Saxonice dicitur Broham- III;
bergh, nunc vero Brokenberg. Prsedictus eremita Quomodo Eleutherius Wtntoniensis episcopus Ald-
petiit a'caslellanis tugurium sibi freri sub castello, et lielmo presbytero el Meldunensi cmnobio thram de
oblinuit; non enim ibi erat magna hominum fre- Maeljlumesberg-coniulitmterna largilione:
quenlatio. Hic.dum sibirneces.saria delicerent, scho- [E charlulariocoenob.Malmes.in Bibl. Bodl., fol.10b.)
lares sibi in diseiplinaium aduriavit, ut eorum libe- Solet plerumque contingere ut autumali. torrido
ralilate tenuitatem victus eraendaret. Brevienim facessantecaumateiirumalia ssevientium ventorum
leriipofe scholares in exiguum convenlum coaluere.- ffabra -reciprocis altefnatim cursibus succedaht,
Honim consortio et exemplq sanctus Aldhelmus ad quibus procellosa pelagi cnerula enormesque Oceaui
plenum informalus, ariern -dialeclicam adjecit eru- gurgites hinc atque illinc qualiUnlur, quatenus na-
dire.-Unde-hincfugiens ad_pedes Adriani piiilosophi, vigio erraule, nullus absque discfiminibus navigana
abbaiis saneti Atiguslini Caniuarieiisis_, per aliquod furibundp flamine carbasa rumpente transfretet; ita
lemptis studuit,. et sufficien.iec edoctus Meldunum nimir.um proslrata mundi pompulenta gloria, jam-
repetiit. Qui postea., cum sociis suis, sub Maildulfo que appropinquaute ejusdem termino, fluctuantes
monaclio auorisus_est,-viw;nle Maildulfo .post ton- sceculi lurbines incumbere experimento evidenti.vi-
sionem ejus annos quatuordecim. Castellum prseno- dentur, rit i-evera et absque ullo' ancipiti scrupulo
latum lunc fuilsub doriiinio Efeutherii episcopiWin- G illa Domini praesagmina noslris tandem temporibus
toriiensis, qui .dominabaiu.r in tota West-Saxqnia. cbmprobeiilur impleri, qiiibus ita coelestiaôracula
•
Mortno-MaildulfOiprsediclus episcopus. dedif silum effalus est : Vid_eteficulneam, etc. Porro inier has
Malraesbu.ri-esaneio. Aldhelmo. , ,-.,-._
" lurbulentas s*e'culi lempestates Scripturarunr flee-
'
-• . - "• . '• • lenda sunt gubernacula, toliusque navigii armatura
Cliarla qita Eleulherius monasterium Maildulfi . atqiie inslrumenta paranda, quatenus, garrulo Sire-
Aldhehno donat. riarum carmirie sprelo, ratis recio cursii ad portum
[Vid.\Viil. Mal_oi..de
Tteg.]. patrise prospere perducatuf. Quapropter ego Eleu-
Ego Leutlierius (sic), gratia divinaepis""copus,ponli- ilierius,'gra"iia Dei episcopus pontificatus Saxonieh
ficatusSaxonise guhernacula regens, rogalus sum ab gtibernacula regeris, rogatus sumab abbatibus qui'.
abbalibus, qui sub jure paroehiae nostrse.coanobiali sub.jure parbchia3 nostrse coeriobiali monachorum
wjonachoriim agmini pastorali sollicitudine prreesse agmirii prccesse noscuuiur pastonali Eollicitudine^-u1-
.511 S. ALDHELMIOPERUM PARS IV. 51_J
terram illam, cui vocabulum esl inditum Maldumes-' A.pria manu confirrnavi, et f:tvorabi!ium_viroramehro
burgse Aldhelrrio presiiytero ad degendam regularilert concessu corroboiavi, utnulla, postobitum iiostruni^
vitam conferre largiriqnc.dignarer; in quo videlicett regalis audacitas, nec saacularis dignitas cbntra de-
Ioco a primo sevo infantise atque ab ipso tirociriio) creturn noslrum confiingere tentaveril. Si quis vero
rudimentorum liberalibus Iilterarum sttidiis erudi-.. hanc donalionem augere et amplificare volueril, a»-
tus et in gremio sancfse matris Ecclesiai nulritus,, -geat Deus parlem ejus in libro.vilse. Quodsi quis,
vitam duxit, et ob hoc potissimum hanc petitioncrni lyrannica poteslare fretus, demere yel auferre sate-
fraternacharitas suggerere vi.detur. Quapropterpr-e-;' gerit, _sciat se c.bram'Christo novemque angelorum
.dictorum abbalum precibus annuens, ipsum locumi ordinibus rationem reddilurum. Scripta- est auiem
de quo supra.mentionem fecimus, lamsibi quamsuis ; liaic chirographi chartula, anno ab incarnat. Cliristi
v - '
successoribus, hormarii sanctsc regulse solerti devo- t)8I,iBdic. 9. |
lione sequentibus fraterna petitione coactus, ultro- Signum mauus Ethelredi regis Merciorum.
neus impendo, quatenus in futuram posleriiatem, Signum manus Coerifridi eomiiis.
remota omni disceplationum confliclu ingrnenlium, Fgo Tlieodorus gratia Dei archiepiscopus confir-
quiele continua, et pace perpetua, Deo fafnularii mavl.
sine impedimento valeanf. Sed, ne forte cbntentio- t Ego Saxwulfus episcopu_ssubscnpsi.
nis occasio deinceps emergat, hac rationis condi- f Ego Bosel episcopus subscripsi.
tione interposita roborans confirmo, ut nullus succe- "
V. - - , , .
dentium demum episcoporum, seu regum, hanc no-'
strse donationis cbartulam tyrannica fretus pote- Quomodoidem rex dedil eidem Ecclesiasquindecim
cassalos juxla Tetleburi.
slaie, violenter invadat, asserens pertinaciter quod - . - • -
[Ibid., fol.lib.]
dejure polestatis epjscopatus abl.itum sequestfa-
In nomirie, elc. usque ad iri MelduriesbiirgDeo ser-
lumque fnisse videretur; et idcirco sciendum est,
et.contra asmulos promulgandum, mulio niagis me vientium, quindecim cassalos prope Tettan mouaste-
cqmmodum aiigmenlumque pontificali Ecclesi*eaddi- vero ririm, Aldlielmo abbati libenier largitus sum. Si quis
hanc donationem augere et ampiificare voluerit,
disse, quam per vim abstraxisse. Postremo, ut flnni-
ter proefat-edphatioriis largiiio jngi.ter mansura sit, augeat Deus partem ejus in libro vitse. Quod si quis
tyrarinica poteslafe fretiis demerevel auferre satege-
pradictos.abbales propriis manibus subscfibere jus-
simus. Q.uod si quis hsec scripta etdecreta nostra rit, sciat "se coram Clirit>lo,novemque angelorum er-
deflnilionis irrita facere niletur, sciat se ante tribu- , dinibus,. in tfemendo exaraine rationera reddilurum.
C est autem.hsec chirographi chartula ahnoab
nal Chrisli rationem redditurmn. Aclum publice Scripta
Kalendas anne Incarn.Dom. 680, indici. 9.
ûxta flumen Bladum vn Sepiembris,
Incarn. Cliristi 680. t Ego Theodorus gratia Dei archiepiscopus conflr-
' mavi." , _ '.-,.••
f Ego Eleutherius, ac si indignus episcopus.
f Ego Saxwulfusepiscopussimiliterv"
rogatus a.fratribus, hane dbnalionis charlam sub-
. fEgo Bosel ejiiscopus subscripsi.
scripsi.' •".....' manus Eihelredi regis Merciorum. "
f.Signuiri
-j- Ego Conehertus abbas subscripsi.
Hedde abbas f Signum Genfridi comitiss _
•p Ego subscripsi.
f Ego Wyneberltis presbyler subscripsi.. De Kemela,guam Ceadwatla-rexdedit eidem Ecclesia^
_f Ego Hiddi presbyter subscripsi. Llbid., fol. 13.) .
f EgoIIedda subscripsi. Omnia qua3'videniur tempbralia sunt, et quse no»
IV. videntiir aelerna sunl.:idcircdyisibilibus"invisibiiia,ei
. QuomodoEthetredus rex conlulil Aldhelmoabbali el caducis cceleslia pr-efererida sunt; quaniobrem ego.
MeldunensiccenobtoNewenlune el Cherletonejuxla
TeltebuH. Ceadwalla, regnante Domino rex, aliquod etnolur
j mentum Ecclesise
[Ibid.,fol, 15. b.] impendere decrevi,'id esf, terram'
In nomine Domini nostri Jesu Christi Salvatoris. ex utraque parte silvseqriaeajppellatur Kemele, cxxxn
Niliil iutulimus', ut apostolicum testatur oraculum, cassatos. Etita fixa et iriimobllis h:ec donatio perse-
in-hunc mundum, nec auferre quidquid possumus. veretur, ut nullus hoc decretum Jfangere aut irriium
Idcirco terrenis accaducis aeierna et -raansura mer- . facere prsesumat. Si"quis vero, superba inflaius ty-
canda sunt. Quapropterego Ethelrcdus rex Merciorum, rannide, hanc donatioriem violare aut prsevaricara
"in tremendo cunctorum exa-.
rogalus a patricio meo et propinquo Coenfrido, pro tentaverit; noverit se,
remedio animae me*e, ac pro oratione frairum in Mel- mine, coram judice vivorum et mortuofum ralionem
est vero liaeeehartula indict. 1,
dunesburg Deo servientium, triginta cassatos ab bc- redditurum. Scripla
cidentali parle stratse public*e,et non longe, in alio mense Aug., anno ab Inc. Doni. 682."
loco, quindecim;propeTetiari monasierium,Aldhelmd f Signum manus Cadwallari regis;
abbati et successoribus ejus in libertatem terrenarum f Ego Heddi episcopus"consensi.
-
-•ervilutum perpelualiler, Jibentcr,- largitus sum. Et f Signum manus Cisi
hanc donationem meam, sacrre crucis signaculo,.pro- "f Egb Wynberlus subscripsi.
515; DIPLOMATAQUJEDAM S»
-"- " "• ' -'
,-,--• ; .--"--.. . vif. ; A refuiri, ct absque tributo /istalium negdtiorum, libe
Charla Bevhwaldi de Sumerford quce sila est juxta ris meniibus Deo soli serviani, ei monasticatn cGeno-
fluviumqui dicilur Tamesia, quam regali munifwen- bii disciplinam, Cliristo suffragium largienle, regula-
iiq.conlutit Aldhelmqabbali MeldunensisEcclesimel.
succsssoribussuis hairedilale perpetua. _ " _ rifer exefceani, ac pro siaju et prpsperiiate regni
[EciiarmlariocaenobiiMalnies.iriBibl. Botil.fol.10, b.]' riostri, eliiidiilgentia corrimisspfu.mcfi.miuum, ante
Ea quse securidurn timorem et ariiorem Domlni re- coHspectum divinse majestaiis, preces fundere di-
Iigiosa largitionis devotione definiunt.ur_, quamvis giieniur, et orationum officia freqiienianles, in eccle-
solus sermo sufficeret promulgare, tainen pro incerla" siis nro noslra fragilitate inierpellare nitantur. Si quis
futurorum temporum cbnditione ^criplis publicis et vero contra hujns decreti syngrapiiairi venire tenla-
documenlorum .geslis sunt confirmanda. Quapropter , verit, sciat se coram: Christo noveraque Angelorum
ego BerlliwalduSj.regnanle Domino rex, pro remgdio ordihibus,,-in iremendo' examihe fatibiiem reddilu-
animse mese et indulgentia commissorum crirrii- rum. Hoc vero decretuiii,"a;:iiobis Jibenter conces-
nurii, aliquam ierram- conferre largirique Aldhetao sum, taliter conflnnari et servari decernimus, ut latn
abbati decrevi,.id est, illam de orientali parte fJumi- nobiSj vita comite, propilia Diviniiate, regui guber-r
nis quod appellalurTemys, juxta vadum cujtis voca- nacula regeniibus, inexlricabili lege flrmiter robore-
Jiulum est Summerfbrde, xxxx >cassatos, ea .scilicet B i«r. Narii pro arnpliori firmiialis ieslamento, princi-
defliriiione, ui-omni servilute sseeularium poleslatoiri pes iet senatores,- judices et patricios subscribere
pqrtio teffse illius perpetualiter sit libera* ad s"er- fecimus, qudrum nomina infra lenentur ascripta.
viendura necessilalibus monacliorum Deo servien- - Actum publice et confirmalum in locoqui appella-
lirim in monasterio quod vocaitir Malmesburge. Ejt tur Eburleaugli, septima Kalendarum Juniaruindie,
rit firmius ac.lenai.ius lisec donatio mea roborettir, indiciione secutida' annb ab Incarnatione Christi
prseceileritissiriium rhbnarchttm Ethelredura ad testi- 704, felicifer.'.'_..._
rooniuni ascivimus fegem," eujus consensu _elconfir- f Signum manus Inii regis, qui litec omniapropria
malione hsec muniflcentia acta est. Si quis conlra iriariu conflrmayit, _ , ....
lianc doiiationerh venire teiitaverit, aut iyrannica • f Ego Aldhelinus, scrvus servorum Dei, hoc pro--
ifefus polesiaieinvaserit,, sciat se.in tremendo cun-
decretum manu roboravi.
ciorum examiue coram Clnisio rationemredditurum. - pria
Acium.publice' in synodo juxla vadum- Bregforde, . f Ego Iiagona abbas consentiens subscripsi.
menseJuiio, SOdieanensis ejusdem; " indiclione 13, f Ego Heagha-abbas consentiens subscripsi.
' " f Ego Wedr.e abbas conseriiienssubscripsi.
anno ab Incarriatione Doinini 688. .."
. f Tlieodorusarchiepiscopus. - ''-' G f Ego Wilgar=abbas.conseiiiieiis.subscripsi.
f Eihelredus rex-Mercioriim.;. ' f Ego Froda a.bbas consentiens subscripsi.
' -_'_'. '.
f Beriliwaldus subregulus. . .. _-" f Signum nTaiiusBeoban.
• f Kenfriibus patricius. - '. f Signum manus.Ceo.nberlh. ' •-"".-
" nianus EtbellVidi.
f Sexwulfus Lichfield, episcopus. _' ' f Sigrium
f Bosel Wigornise episeopus." - '..-•'• f Signum niarius Deduce. ..
. f Sigmim nianus Bealdliuin..
VIII. ;- - f Edbe.rtus ibbas coiisenliens subscripsi.
Chiirla de tibertale, qiiamTna'rex contulit, AlahMmo
~pra:suti,el Ecckbiissub ejusdem regimine conslilutis. f Egb Wiiitra abbas consentiens subscripsi.
Injioiuine D.omini Dei nosiri Salvaloris. Ego Ina, f. Ego Beonv.ald abbas.
regnante Dumino rex, cum consilio et decrefo pra- Sf Ego Beawulf abbas consentiens subseripsi.
Witta abbas consefttiens subscripsi.
iulis noslfi Aldhelmi, simulque cunctorum Dei sa- " f Ego
cefdolum suggestione, et monaehorum'peiitiorie, f Signurn manus Camberlh., _'
quIJn:paroclria Saxonum conversanltir, hanciiberla- "f Signummanus Coen. ...
tem.Ecclesiis impendo, elhanc privilegii dignilaleiii, *-* f Siguum. manus Easwaldi.
rrionasleriisconferbj ut sine impedimenlo s.scculafium , f Signurii manus Ticceaiu.
515 CONSTANTINUS PAPA. 51«
., ANNODOSIINIDCCXV. ; . ...
.-; CONSTANTINUS^;
- KOMANUS. PONTIEEX. "_ __..""
1 111«
'
NGTITIA BISTQRICA IN CONSTANTINUM.PAPAM.
• • ' .
; (Lib. Ponlif. ex variis edd.)
tt.Co_nsianlinus,naiioneSyrus,.expaire Juanne,D.se- A "" poribus Justiniam, Philippici, et AriaslasliAugusto-

ditannos seplem ', diesquindecim.' Fuit aulem tem- rum. Vir vajde mitissirnus, cujus temporibus in urhe
VARIANTESLECTIONES.
* Al. om. Fuit:.~...-Auguslorum.
Cqd. Luc. 40, Sex.
„, VARIORUMm;m. .--.'
. " iiConslantinus. Quanqua.mminus diligens ratio quelmperatoris annus : cum eriim liqueat ex Ana-
temporum, ancepsque sententia Codicum liariolari stasio pontificem Cpoli Rornam rediisseanno 711,.die
compellat Clironologos pr*estantiores, tamen praesi- 24 Octobris mensis, ac post nienses tres nuntiatara
dio quaniloqiie veteris monumemi astruunttir qure fuisse Romse c-edem Justiniani, ciijus iinperiimj
aut dubie affirmaia, aul opinioni alteri praelata te_- Philippieus usurpaverat, minime dubiunrest Decem-.,
mere videbantur. Perinde est de primofdiis.Con- bri. mense ejusdem anni 7J1 Jtistinianum esse oli—
sltinlitti ponliflcis; cum enim prrcdicta duo incom- truncatiiin, ac proinde anno 705, eoilemmense De-
nioda valde operosam .reddiderint chronologiara cembri, coepisse iterum imperare cum Tiberio fllio,
supeiiorum trium pontificurii, idemque pergani. fa- quod recte eiiam Pagius observat, adversus opinio-
cere in liujus etGregorii H tetatibus consignandis, nent. dociissimi cardinalis, qui biennio-hnperiiim
aliunde . inonumenluiri vetusdemonslrat iitrani.qpi- auget. Quare-anno yicioriana3 pfifiodi fepetiire 150,
nionem prajstet sequi, docens vulgaliCodicis Ana- r, Dionysiana. 709, in cursu' erarquartus ulriusque
stasii depositiones praeferendas iis qnae iu mss. Codd. - impefaioris annus'; qu*ead majoreni veferis raonu--
legtinlur. Monumentum vero exslat iri calalogo saepe menti inielligentiam dieia-aecipianltir. Nunc vero,
laudato Veronensi,.a3quali eorum tenipbnim.-quiita juxla ejus fidem, ea persequar qua3ad Conslantini
liabr-t-: Primo anno poniificatus ejus (Conslanlini) pontificaitim atiineni. Jure, ut patet, mirabar, quod
im-plentur
' anni CLde repetilo cyclo Viclorii, indict. 7, doctis aliqtiot viris visa fuerint repelenda Consian-
anno primo, Tibcrio imperante cum Justiniano palre. tini pritnordiaa mense Decemliri anni 707 : nanique
Tria ex pretioso hoe mohumenlo innotescunt (prse- ila ejus annus.primus cum 709 mininie polerat nu-
serlim quod Victoriana periodus hauddum ap.ud Ita- Kierari; ut aulem ea recte constiluaniur sequenti
los desiieveral), qune egO breviter persequar, quia anno 708, spectandum esl iriterpoiitificiuinpost Si-
instiiutum atiingunl. Trihtis illud cliaracteri- sinnium. Iloc ponlificc repeiitiiia morte obeiiute, ac
" meum
bus temp.orum insigne est: Cyclo, seu periodo Vi- die 7 Februarii anno 708 ati sancium Petrum depo-
clori.ina, indiclione, et itnperalore. Victorian-c pe- silo,vacavitaposiolica sedes menseiri.iiniitn, ut iina-
riotii repelitrc aniius 150 cum Kalendis Janunriis liiirii' consensu omnes Codd. et catalogi liabent, ac
Dionysian-c 709 incipil. Nam, ut erudiie card. Noiis dies XVIII.ul-legiiur in catalogo Luceusi et quatuor
{de Cyclo Pasch. Rav., cap.. 2).eohtra Scaligerum Colbertinis, seu xix, ul habet Colhertirius primu.s,
demonstrat, prineipiuiii ejus periodi oportet desu- _Codicesque Regius, Mazariiius.-Tliuaniis, et Anibro-
mere ab anno passionis Jesu Christi bissextili 28, siani d«o primus et tertms, ca3ierorum auctoritaleiri
cujus Kalenda3Januaria. fer. S, Pasciia v Kal. Apr_, dies decem addeniium esse rejiciendam docemedie
IUIISQ cyclo 16, qna tot.i revoluta cxplelur.anniis~.569, emorttiali Constanliiii. Quare, cum post iriterponli-
qiio erant Kalendaj Jantiarjae fer. .4, Pasclia Idib. G ficitim unius mensis, ac dierutn xviu, Sisinriii emor-
Apr., lunae cyclo 9. Quaniobrein seqtienli aimo 560 tuali cseliisa, setf xix, cadem inclusa, (iatobvia dies
nova revoluiio ittcipit, ejtisque anniis 150 flttere in- 23 Martii ctira Domiiilca eo anno bissexiili concur-
cipil cum anno Dionysiano 709, quo ex allato rno- rens, eunidem constat ordinationi poiitifteis assignan-
nuinerilo in cnrsu erat primus anntis Conslanlini dain esse. Idem quippe, poslquatn sedit annos vn,
papre. Indiclio autem 7 cuiti cceperit a Septembri diesxv,"excoiisensuoiiiniunic:ttaIogorunielCodiciiin
mfiiise anni 708, hatid duliie concurrit cum 150 pe- paucorttm dierutn discrimitie iu eorum aliquibu»
riodi Yicioriana;, et 709 Dionysianre. Adimperato- occurrente stis deque liabendo, v Idus Apr., seu die 9
letn quod spectai.aiinos inoniniienlumnon numerat, ejusdem mensis, indict. 15, qu*eanntim iudicat 71S,
sed Tiberii filii ejus in consorlium ascili neglectum a occubuit, ut recle Anastaisius vulgalus, et Codd.
nonmillis imperiuin. quod Baronius a'n. 705, ex Gfa3- Frelieiiarius alter, Cavensis, el Faniesianus, quibus
tiirum Atiualibus Tlieopliane, et Cedreno meniorat, astipulaluf catalogus Lucensis diem emoriualeia a
tesiatur. Quin Baronius cum Tiberio Theodorani sepullufae aperte distinguens, dum die 7 April. mor-
conjtigein imperiali corona insignitatnab Jusiiniano, lem Conslanlini consignat. Tolidemque nuirieranlur
slatiin alque recuperavit imperitim, ibidem docet, a dio
quod de Tiberio conceptis his verbis Paulus Diaco- b Sedit annos seplem. Sex annis uno lantum menss
rins (l)e Gesl.- Lang., lib. vr, cap. 52) tradideral:
Imperavil autem Justinianus cum filio Tiberioin hac et die Constaiilinum sedem apostolicam tenuiss»
lemnda vice annos sex,. Ilinc facilc sgnoscituruirius- recfe probat Baronius. BIN.CCLABI.
H.T , NOTITIA 1N CONSTANTINUMPAPAM. , SJfi.
rtoma fames facia est magna per annostres. Post A.ul 1 maluit.- Cnjus. cautio apontifice in sacratissima-
quos lanta fuil ub.ertas.-ut fertiliiaiis copia pra-te.ritse confessione beali Petri aposloli posila, -post non imilr
sterilitaiis inopiam oblivionimandaret.-MIic ordinatos :dies.s -tetra", et jjuasi jgiii.eo.mbusia feperta est.
vit FeJicemarchiepiscopum Ravehnaiem, qujsecun- Nam Ravennat.ium'civ.es elali. superbia digna ultio-.
dum priorum sup.rufa11solitas Hi.scriniq « noluif.fanis prjena mulfati ,sunt. Mittens quippe Justinianus
cere" eauliones, .sed ^perpqlentiam Judicum.exposuit, imperator Theodprum palricium, eMprimum exer.-:
VARIANTES LEG.TIONES.
1 &d. Luc, voluit; al., valuit; Labb.^t Mansi.sn-. . * Al. om. lelra.
8 God. Luc., primicerium; a]., primos.
aluil. ..
VARIORUM NOTiE.
a die ordinationis-2§ Martii annL708 ad emoftualem, i bantur," qupd sallem" ad eorum ordinaiionem, et jiira
seu deposilioriis,-9 April. 715. Aliorum Codd. qui Ecclesi-e Romance, tanquam palriarclialisOccideni]Si
pontificis ad peninebat. Qna- in.re
ctKpto Jri-errore. persistuht, etmorlem contradictio- haud dubie rcraulabantur Co--
niulfos menses producunt, manffestam plit.anos archiepiscopos, qui landem emerseraritpa-
iiernin exscriplorum vecordiam-rejiei.oportere chfo^ B iriafcha3, eo quo'd:illofum urbs-impefialis sedes facla
uqlogus diligens observabit-, ut aliorum menfem e eral. .Horum exemplo RavennalensibuspersuasurJi
tof a.mbagibtis-aliquando ediictam iisdern ilerum ob- fuil fleri posse ut quid simile ipsi etiam obtinererit,-.
vtilviiion curem. De Constanlino aulemsatismulta, eo -quod exarclius in urbe eorumresidebat. --JEapro-
CESSUS. .-. pter archiepiscopus Felix, qui segrepassus erala -
. 2. Constanlinus. Anno-708, prima Martii. Hujus Coiistantiiio pontifice ordinari, longius qtiatn siioruni
temporibus Hispania proditione, Juliani "comilis", prsedecessorum ullus, tentat*e independentiie laciiius
eveitlo aiiserabili, Saracenorum imperio lota sub- exlendit. Vixifum enlm Roma ordinaiiis Rayennam
jectafuit, Iiautldubie pevmissu Dei vindieis,-Roderici rediit, jngum- sanctse sedis excussit, civesqiieprae"--
libidihem ei Witizse regis a sede apostolica defectio- cipuos.iiVtuura schisma perlraxit. Atproh infelicern t.
nem. vindicanlis. ' Vide Baron. "afra. 715. BIN. et audaciam-ejus, maximeillaoffensus imperaior^ pro
LABB. . eo.ut foverei-, puriire deliberavit. Quare, misso.Ra^-
• yennam exerciiu,,qua3 urbs ffustra ad resistendum
' 3, Coi-sfanlinus.Joannis filius.Syrus, imperalori-
bus.Jusiiiiiatio juniore-et Philippieo Bardaiie Augu- parata erat, capiotjtieafchiepiscopOjet.ejussectariis,'
siis, sedit annos viu, niensem unum,- dies xx-; cfea-, •-JJOS necari jtissit. illum vero.orbatum oculis damna-
tus x Kal. Januarii, consecralus VIIIKal.,dieNalalis vit.exsilip. SosiwiEit.
Domini, ineunte auno. 70S; subjquo ' Ingens fames. ,1»Sotftas in scrinio noluiL facere eauliones. Apud
CIACOKIUS.. ... - -- '-,- scriptores medii. revi aliquis dicebaiur cautionesin
s 1. Felicem. Mala. hic recenget Ariastasius qu-e scrinio.facere,. qui fidei et observarilke sure rationera
Raveimatensi poptifo ill.ata .sunl,quod.nescioqu-edam scriptis conceptam in tabulariuiii.referebat.' Unde
ausifuerint jnconsulto aique temere; retiret auiera _ri.cautionis nomen, quam Raveiinatum-archiepiscopo-
rebellionera facia.m in Jiisiinianuin, quam Agnellus rum.iii jnorem Felix noluit pra^stare, noncaulionem .
proTixerefert, cum ea decausa Felix archiepiscopus., de pecunia Romamiriittenda, utperperam quidarii
erulis oculis, exsul ihPontoaliquandiu.vixerii. Cau- scripsere, hic signifieat, sed assertam cerlisycrbo-
lio vero.ab eodem tradenda ci similis, vel forle am-_, fum-forinulis- sinceram fidem, qua receris ordinatus.
plior eral, qua; iu Diurrib Romatio habetur, quamque Ravennas. antisles jurabat se velle subesse Romano
electi ineiropofu-e faciebarit. Amplior, iuquam, luit pontificl, nediim conimuni illa reverentia qua omnes
Ravennaiensium episeoporum, cum ea capiiulacom- epis.copi subsuiil, sedinsuper praecipiia quadam,- qtia
plecti deberet qtt*e sub ieone II coucofdaia fuisse " metropolitaj -Rayennales Roinano pontitici, ut OCCJT
asseverat itlem Agnellus in V.iia Theodori Raven- dentis pai.rJar.chae.-siibjiciebantur.Subdit enim Ana-
iiatensis cap; .4, p. 155. Videsis Baech.iniurainiJb-. . stasius ': Sed propler.potenliam judicum exposuit,'ut
servat. ad Felicis Ravenn. Vitam..-BENCINUS. ... maluit; hocestsubnixusFelixpoieniiajutlicumexar-
2; Eic ordinavil-Felicem.-Ipso Consiaiiiinipap-e cliatus, v.el etiam iilofum jtidieum.quiiuiperatoris
evordin, Damiano Ravenria.tensi -cp'iscopo mortuo, nomiiie Romr__;.jusdicebanl, exposuit-arbUiafu suo,'
Felix in ejus-loctim siibrogaius est; qui Rornam,Îicet. ul.libertati Ecclesiae Ravfinnalis magisfavebat. Ceu-
reluctaiis,.ex iiio_rese.conferens,'"ut consecrationein. seo. nimirum Felicem noluisse iii ejusordinaiioiiB
a pontiflce aeciperet, professi.oneui (idei edjdit, et prcestare Consiaiiiiuo. pontilici easdein cautiones ,
obedientia3 .sponsiotiem.,Sed i\ayennam rediens ci- qiias.exslincio post schismaie.pr-esiabaiit Ravennri-
viuiniiistigatioiie, eam violavil, et, a sedeapostolica tes episcopi, auloeepfiali*e prcetexius oinnes tolletites
sese scbisttiate iterum-divisit : cujus reigraiiain de inedio., atque illarutn insiar quce habeniiir in ii-
ipsum concilaius Jusliniamis itnpeiator, Theodoruni v bro Dlunio; sedj.llisiiliquidaddidisse, aut fortasse
pa.tricium cuni exercilu Rayerinayi misit, qui,capta verius,.ab.ill!S.deihere voluisse eor.um,quidpiarn,,qu*e
civitate, relielies bonis spoliavit, ac vinclos Constan- jus pa"ii'iarehicuni,Roiiianai"Ecclesia3supra Raveiiiise.
tinopoiim misit; ubi morte puuiii "sunt, ijiseque ineiropolim expriraebant. Vertiin.hujusuiotli caulio a..
Felix "arcbiepiscopus ocrilis privatus, ac in Pontum pontiljce in confessione beali Peiri aposloli positati
exsilio deporlalus est. lia Anastasius, qui lamen iri' posf. mullos dies.aira, et quasi afilata igni inverila
Coiistamitio papa addil, occiso Jusiiniano, Felicem esi,^ ui. narrat.hie Anaslasius. Rescnim a poiuilice
liberaium esse exsilio, et licet crecum, Ecclesire suae. Deocommissa, -et principis apostotorum pairociiiio-
reslitutum,-post prseslitam Romano ponlilici soliiarn commeudata, declarata.fuit per sigrium divinitus
obedieritiarn ; irho eum egregia claruisse sanclitale, ediium, veluti certa nota volunlatis diviq-e..ingralam
ac.rniiraculis etiam coruscasse, auctor est Ilierony- .scilicet Felicis professionein-Deo fuisse,.iii t]ua Ec-.
mus Rulieus in-Hisloria Ravejinateusi.Ex quo tem- clesiam a beato Apoliinari jtissu Peiri fiind.atam,
•. pore prssules jejusdem civitaiisin omnibus-se obe- Romanie Ecclesise, quatenus Occiilentis patriarclia—
tli.eulissimosEcclesise Romanaj ppntLlicibusexhibue- lis est, subjectamesse non exprimebat. MAFEUS.
rum usque ads-eculum undecimum iiiieus, -ut in c Noluit facere cautiones. Moris tu.tn eral ut epi-
Paschalill yidebinius.-PAGIUS. . scopi, an.tequam consecrarentur, ratioiiem Udei atquot-
.3. llic erdinavit- Felicem archiep. Bavcnnatem. obsequii ederent.,, eaiiiquein.poutilicium.tabularium
Ilavennatenses archiepiscopi RonianorumpoiiLiflcum referrent, quoj cautiones inscrinio.facere.illi dicei-
'uFisdictioni sese sublraliere. iaiiipridem iiiacliiua- - Jiant. XUCQNIUS. . , ; . . '.
'
510 CONSTANTINUSPAPA. S2U
•.itiis insulse SieiliiB cum classe nauuiii, liavennam A sunt, et isderii archiepiscopus a lumine- privatus,'
livitatem cepit, pr-efatum archiepiscopum arrogan- dignnm faelis recipiens pcenam, exsul in Pontieam
tenriri riavi vinctum leuuii, et ouines rebelles quos transmissus est * regionem. "
i
ibi reperit compedibus strinxit, divitias eorum abs- *J>ilisdejii lemporibus misil suprafatus
impefator
tulit;, et-Constaniinop. misiC-Dei autem judieio, et ad Conslrintinum pontiflcem sacratn, per quam jussit
apostolorum principis Petri senteriiia, qui inobedien- erim c ad "regiam ascendereurbem;d Qui sanctissi-
tesfuerunt apostolica3l sedis,amara morte pefempti mus vir jussis imperialibus obtemperans, illicona-
VARIANTES LECTIONES*
1 Cod. Luc, sedi. ' ' a Al., insulam acregionem.
-.
- VARIORUM'NOT.E. ,
-'Lumine pnvatus. Maeo vase coneavo candente qui inter coneessa apostolicoesedi privilegia, conflr-
inspecto; inde enim radius ignitus egreditur, qui mavil decrefa Conslaiitini Pogonati, circa subjectio-
facillime oculorum faciem perstringit, et obc*ccat_ nem Ecclesiae Ravennatensis adRomanani. Quod
GIACONIUS. - • - autem afflrmat Pauliis.-coninionitum a poritiflceJu-
•>Hisdem lemporibusmisil, etc. Quid Conslantinus stinianum ,- ne.milites copiasque suasâdversusPhi-
papa Constanlinopolr-egerH, scripiorurri inopia el ]_. ' lippicum dirigeret, eoquod proditionem subodora-
.silentio lalet; sed agilaiam ibi fuisse lunc controver- verii;ipso eveniu comprobatom est, depreliensmii-
siam de canonibus Trullanrc synodi deducit Baro- que, monitum consultissime fiiisse" iradituur. BKN-
nius, ejt eo qiioti, cum ntilla iiis temporibus alia ciNifs. .. ;
verteretur. quaistio inier Orienlales et -Occidenlales, d Qui sanctissimus vir ju.ssis imperiaHbus obtempe-
idem tamen Anastasius in Vita Gregorii II. scribil: rans. Precibus nempe adbibiiis, prrestitaqtie quacuu-
Gregorius (RomanaJ iiim Eccles.ire diaconus) cum quesecuriiate per lilteras, Justinianus jtmior, luni
viro sanclo Conslaniino pontifice ad regiam profeclus a'd meliorem frugem receptus, Constaiiiinum poiiti-
est urbem, alque a Jusliniano principe, inquisilus de ficem-accersit in regiam urbem, mandatis editis,ut
quibusdamcapiiulis, cplima responsioneunamquamque quoctinque-poniifex.divetteret, ibi non aliter a ma-
solvit qiimstione.m, quam responsionem. aut latere gistralibtis reciperetur, ac si ipse-adesset. Geslorum-
aut periisse dolendum est. Christianris vero Lupiis,- seriem narralam ab Anastasio, ctim eleganter de-
in scholiis el nolis.ad canonesTriillanos, pag. 1078, scribat ex eo Sigonius (De Regno ltalim, ad annum
ex supeiius laudatis Anastasii verbis, colligil Con- 7-11),hnjus verba me transferre in iiunc Iocum noir
siantinum primum fuisse e pontificibus Romanis qui piget. i Constanrinus, inquit, ineunte vere, ilidrotito
canones sytiodi Trullan*e Ecclesi-e Romanaedecfetis digressus, in omnibus quae atligit_Gi_eci-c oppidis
non adversajiles probarit, et Jusiinianum quod ,a onmi genere liberaliialis esl cultus. Coustantinopo—
Joanne VIIpostularat a Constantino obtinuisse, ideo- lim inde accedeiiii Tiberius, Jusiiniani (ilius, ei Cy-
queoihnia Roman*e Ecclesiic privilegia Justiiiiaiium rus pairiarcliaxum patriciis et civibus-universis Ob-'
novis.ediciis confirmasse. Nam et anlea, ut numero |Q viam ad seplem millia passuum exierunt, ac dieui.
secundo dixi, restiiuerat Ecclesiam Romanam ad- feslum agenies in urberii eqtiis ornalissimis cmii c«-
versus repullulantem autocephaliam ac rebellionem mitairi «uo impositum, ac pontificiam chlainydem de-
archiepiseoporum Ravennatensium. Qua3 apostolica moreinduium itidtixeruni., atque in adibus Placi-
conflriiiaiioTrullanorumcanomim Adriano Ipontiflci diie, ubi paratum erat liospitium, collocarunl. Justi-
Romano, et sancto Tarasio episoopo Consianiinopo- nianus de adventu pomificts certior factus s.icrai*
lilaiio, fuiidaiiientuin dedil illustre de iis canonibus alteram ad eura ex Bithynia misit; gratiis aclis ro-
testiraonium ferendi. Sed Adrianusl solos synodi gaus, ne iSicomediani acccdere gravarelttr; - nam .-.&
Trullana; canones probavit, qui jureet'orthodoxe illucquoque Nicrca processuruiii. Profecius est ergo
promulgati sunt, inquit idem Lttpus; qui addit valde Nicomediara Coiistaniiiius, ingenli honore ab ilia-
falli eos qui e.xistimant autbenticam esse confirma- qnoque civitate cxceptus". Neqtte ila iiiulio post-Jti-
tionem dictoruui canonum factain a seplima synodo stinianus advenit. lnatiditus post hominum iuemo-
in-primo suo canone, cum et seplimre sytiodi cano- riariiiniis locis pontilicisitnperaiorisque cpngressus
nes omnes Romana Ecclesia nunquam conffrinarit. omnes vicinos populos ad visendum lam rarum in-
Ilinc canonum Trullanorum perConstaiilinum pa- terfis speclaculum concitavit. ltaquefreqtietilissirua-
pani corilirmatio mansil incngiiila, non solum apud om.iiisgeueris niultiludine "circumfusainipcralor ur-
Romaiiara, sedet apud crcieras; Constaiitinopolitaria bem ingressuf, ad pontificem cx composito exspe-"
excepta, pairiarchales Ecclesias, 'ideoque pef Joan- - ciantem accessil, ac more coronatus ad.pedes ejus.
nem VIII opus habuit innovari, ut in ejus Vita vide-- procubuit, atque eis osculum lulit; ei solemnibtis da-.
bimus. PAGIUS. tis olriiiqueamplexibus, benigne in primis ac libe-
• c Ad regiam ascenderel urbem. Prolixe Anastasius D raliler appellavit, omnibus qtti adera.nl ingetiles pr;B-
iler.poniilicis et cotuitum gesia recensel.-Panlus vero la3tiiia plausus etlentibus, nec minus nostris propter,'
Diaconus, Jib. v.i, c. 51,,ubi de Justiniano haic ha- insiguem principum concordiam Ecclesiaruinque-la}-
bev.llic Constanlinum papam ad' sevenire jubens, tantibus. Inde ad suas uterque rcdes digressi, se-.
honorifice suscepil, ac remisit. Quem prostralus- in ~ "quenies"dies variis de Ecclesia imperioque corisii-
terratn pro suis-pcccalis intercedere rogans, cuncla luendosermonibus iraduxerunt. Qttibus cura iinpe-'
ejusEcclesice privilegia renotavit. Qui cum exercilum rator se classem exercitumque advefsus Pliilippicum=
in Poiuum milteret ad.comprehmdendum Philippi- miltere-veile diceret, poniilex, ne"iJ faceret niagtio-
cum, quem ibv relegdveral, niultum eum isdem venera- > pere dissuasil. Veruiii irrita oiiiuis.ejus oratio luit.
bilis papa prohibuil; nehoc facere deberet, sed tamen Placuit iude uirique ut die Dominico res divin.i a
inhibere non poluk. Si Iiacccum Agnelli narratione pontifice fieret. Ea vero ^pparalissima pompa con-
-
conferantur, qui prodh Justinianum iiifehsissimura lecla, imperator peccatis atile suisexpiatus cotpus:
fuisse Ravennatibus, atqiie Brbi et optimatibus in- ab eo Doiniiii sutnpsit, ac veiera omnia Romaiia:-
commoda plurinia -inlulisse, quos reos dejeciionis Ecclesiae privilegia confirmavii;. aique eum intie"
8ua3abj imperio noverat, causam fortasse divinabi- Romam -dimist. > Hactenus Sigouius ;" caterutu.
inus itineiis quod pontifex.GPlim suscepit: scilicet quam pb causam prxcipue imperaior Constantino^ .
conquestusConslaniinus papa desibi abnegata a Fe- polith vocavit ponlilicem,.pr,*escriptorum inopia noti. -
lice Raverinalensi caulione, ad rei examen coram iu- ierlo conslal; ex liis umeu qu.e iii -sequenti Vita
-
stiluendum,. accersitus fuisse videtur a, Justiniano^ saiicti Gregorii-11. a noslro referuntur, colligiiufc
521 NOTITIA IN CONSTANTINUM'PAPAM • 52S
vigia.fecil parari, qiiateiius iter aggrederetur mari-, A Jjyter Neapoli relictus est, el pontifex cum suis Si-:
num, et egressus est aportu Romano diequinla ciliam perrexit, ubi TheodOrtis" palricius 6-extraiicus
mensis Octobris, mdiclione 9. Et secuti sunteum languore detentus occurrens poniiflci magna cuni;
Nicetas episcopus SyJvseCan'did*e,Georgius_episeo- veneralione salulans, atque suscipiens, niedeiarri
pus Porluensis,l Michaelius.Paulus, Georgius?pres- adeplus est celerem. Atque inde egrediens per Re-
byter,..Georgius diaconus, Georgius secundicerius, : gium el Gortonarn transfretayit Galiipoli,m,ubi mor-
Joaunes primus defensor , * a Cosmiis sacellarrus, luus est Niceta episcopus.-Dum vero' Hydrunti mo-
Siilnnins nomenculalor,. Sergins scriniarius, Doro- ras facerel, eo^quod hiems erat, <•illic suscepit ,si-
iheus et Julianus subdiaconi.et de reliquis gradibus gillum imperiale rier Tbeoplianium regionaritim,
Eec!esi*e4 pauci clerici. continens ita, ut 8 ubi denominalus 8 coiitingeret
.Veniens igilurNeapoiim, illic eum reperit Joannes pontifex, pmnes judices ita eum bonorifice suscipe-
palricius, etexarchus cognomento Rizocopus, qui fent,, a.uasi ipsiim pr*esentialiter imperatorem vide- •
vetiiens Romam jugulayit" Satilum diaconum, el vi-'- rent.. Unde egressi partes Gr*eci*econtingentes in"
cedominum, Peiruin arcarium, b Sergium a.bbalem insula qu*edicilur C*ea, d occurrit Tlieqphilius patri-.
presbyterum, et-Sergium ordinatorem, pergensque ciugêxlraticus 11caravisianorunv, cum sumriio lio-
Ravennam pro suis nefandissimis facts, judicio Dei B-nore eum suscepil, et amplectens, uf jussio coniitie-.
illic turpissima "morle bccubuif. Georgius vero.pres- bat, iter absolvit peragere coeptum. A quo loco"na-
' Cod. Luc;, Michael. ' VARIANTES
-
LECTIONES.
7 Al., Ydrpnto.
• Al., presbyteri. - Cod. Luc., ubicumque; Labb. et Mansi, ufii ubi
3 Cod. Luc , Cqsinas. - • - Cod. Luc, conveniretur; al., cbnvixerit_
* Cod. Lttc, non pauci. - ponli-
sCod. Luc, Paulum ; a]., .Sajutum. • - 10Vide supra notam _..•.-,.-,
ftcem.
?. ". '
4 Cod. Luc., el slraiicus; al.,strategus; al., extratigus. 11Cod. Luc, curavisianorum. -
YARIORUMN.OT./E.
controversia.m fuisse iiiler. Latinos et Grrecos jam qriia beatus Hierpnymus ejus monasterii. pr*e'positus
diu vexalam, ob canones additos qu!nl-e el scxifc^ non sustinebat pra3 humilitale sacrariienta fralribus
cccumenicis synodis, ut illi landem finis.a pontilice ministrare. Anastas.; infr., in Stephano 111-_ Fulra-
prresenie iinponeretur. Seribit enim.ibidem Ariasta- dum abbatem el presbyterum.'Qrdmaior est magistir
sius : Cai» virosanclo ad
Constanlino'ponlifice regiam - ofdiriis raissai, vel didascalus ordinandortun. Ordina-
profectus esl urbem, alque a Jusiiniano principeinqui- lionem prrecedit instructio ordinandorum'; et ofdi- -
silus de quibasdam capilulis, oplima responsione G ( natis traditur ab ordinatoribus libellus olficialis",qun
unamquamqiie solvil quceslioiiem.MAFEUS. - contirietur ordo;" id: est, raiio ecclesiastici offlcii.
a Cosmussacellarius_Sisinnius nomenculatou baceha- Conc. Tolet.iv," can. 25; can. Qudndo, 38 dist.
rlus el noineticlator.censeiilurinier ofticiaEcclesiaeR«- ALTASERIIA. - ;, -
inaiias. Sacellariusesi'custos*efariiecclesi*e; Anast. in .'__! Illic suscepil sigillum imperiale per Theophanium
Cansifliitino : Subdiaconus alque saceltarins factus.- regionarium. Sigilliiin imperifile liin est pncceptutii
Idtin in Gregor. II:.liic sub sanclcememoricedom. Ser- imp; sigillo mutiitum, ni alibi sigillum
icoiiia',-' seu
gio papa subdiaconusalque sqceliariusfaclus.Idem in ihiagiriis beatai Marire, est inscriptio imaginis. Ro-;
Siephano IV : Una cum Sergio-tunc sacellario. ldem lieft. Monlens., in stipplem. Sigebeit.; ad ann.-.l1S3:
iri Leon.e 111: Simililer el campulus sacellarius. Iderri Anno superiori apparuil Domiua nohira mater miseri-
in Adfiano 11: lbi a P.aulo.librormn custode_..J6seplv cbrd m su::cla Maria cfiidam fqbrd lignario
vasorum custode,simulque Basilio sacellario, ecclesia- . cientii'n quarlam silva, el oHiitil.ei sigiium ic.pnice ppus fa<
suce
sticis induti vestibus,.sulutalj. Et dislinguitur ab ar- _. et Filii siii .Salvaloris nostri",cu)us
cario Anastas. inf. Paulumdiaconum elvicedominum, AGNUS " conscriplip erat.:
DEI, eic ALTASEnriA. ." ,
Petritm arcarium. Nomenculator est inonilor, qtii d Occurril Theopliilus pairicius exlraticus caravisia-
poniilicem monelde proprio nomine accederilium ad .
liom. poniiticem. De utroque Anasi. in Agathone, norum, cumsummo honore eum suscepii. Exlralicus,
ubidixi. Sacellarius,fisci est procurator,seu pr-cl'ectus lege slratigus scaravisianorum, id.rcst, .dux XurmaV:
lisci.. Baldric.,. in epist. ad llenricum 111imp. ':-El equestris militum. A Latitio barbaroj scara, quod
sicul liberalitas vestra- sacellarium habet, qui cgusis , idem est ac turma equestris. Ayiuoin., libr. IV,cap.
: Ahno milem decimd Dagober:us collegil lectame '
supervenienlibusquolidianasexpensas faciat, iiael JfiSi
ego: Ftancim bellaloribus scaram,
sacellarius eorum sum, elc.- Joan. Diac, lib._ii, cnp. t/tiam : os, turinum vel
25 : Jdem Gregorius, juxlaconsueludinem suam,prce- . . cuneum appellare poesumus. Hincinarus lilieiueiisâd'
cepil sacellario, ui duodecim-peregrinosad prahdiiim episcopos ditecesis su*e,cap..3 : JBellatorum acies,:
sermone scaras vbcamus. Male scala, ,<ro -
invilaret. Et paulopost : El accersito sdcellario.,cur. quas.vulgari
tontrd- jussionem suamlerlium.decimuminvitare prcc- scarax: legtttir apud Wiilelni. Uiiionem, Piiili,.nid.-
sumpserit, lifiyaisiuih ALTASERRA; - ''. lib. . ,:-:.-.:... : :
. b Sergiumabbatem presbylerum,.el Sergiiim ordina- In scalaregis , fi'gi launaliier h-erent.
lorem. Abbatem presbyterum signat; quia ab-iniiio *
singula monasteria habebant unicum presbyleruin, •, Inie scarilce mililes in scarainiecli.'Fredpgarius, iu
suum abbatem, a quo sacramenta petefenf,- et mis?- Cirronic., cap. 57 : lbiqueTlieodmicus cum scaritis
sam audirent. Auguslin. epist. quas ea 81 scripsii virumque decejn, miltia aceait. Scaravisianos,' seit
abbali-monachorum insulce Caprarice el'; compr.esby-- sfaritas .milites, de quibu.s«gtiur hic, fuisse-mililu-i
lero. Idera, de Moribi'Ecclesi cailiolic, libr. j,-.cap. -. Erancos, qui-per scaras miliiabant slipendiis Graic?i-:;
55 :-Vidi ego diversoria sanclorum Mediolani, now, rum, nun levis conjecturaest, quod Francis Gra3ci.<-
vaucorum iwminum, quibus ur.us presbyler prwerat, in Orienif3,mililasse.scimus;ex Cedreno-jn Gonsian-
vir ^ptimus -et -dociissimus: Joannes.Hierosolyiriita? ,.tiiio:,Mojiomaciio; imo el-iinpeiatores Byzantinns irf
tius.episeopus, epist. quaeest 00",êribit se:ordiriasse ,-sui cuslodiatiiFrancis et Germanis usos, qui bipeiiriei
Paullnianum pfesbyterum monasterii Betlileemiiici, gestareril. Ktcet. in Alexi Coiiitiiino.ALTASEs.itA.-'
m -. eONJSTANT.NUS.PAPA tU
vigantes a yeneruht a seplimq milliario Gonstantino- A fa.ctaest I-etitia magna inpopulo, oranibus aspicien.
polim; ubi egressus Tiberius .imperatpr.fllius Justi- libtis tantam, iiumililaiem boiri princrpis; Die vero
niani Augusti cum palriciis, et. 1 omnibus_b inclytis, Dominico missas iniperatori fecit, ef communicans
et*Cyrus patfiarclia cum clero, et populi multitu- prineeps ab ejus manibtis, _quoque_suis deliclis tit
dine, omnes Jrctantes, et diem:festum -.agemes, deprccaretur pontificem posiulaus, omnia privJlegia
5pontifex auiem, et ejus primates cura sellaribus Eeclesiaa renovavit, atque sanctissimum papam ad
imperinlibus, sellis et frenis inauratis simul et propria-reveNi absolvil. Egressus igilur a fticomedia
mappulis ingressi sunt.clyiiatem.6- Apostojicus pon- civitate, crebri.s valetudinibus^ponlifex attrilus, tah-
tifex ciim* Caumelaugo, ut solitus -est Rom*e* pro^ <ipm sospitaiem Deo tribueffte, incolumisad poftum
cedere, a palatio egressus, in Placidias usqiie ubi Cajeta3pervenit, ubi sacerdoles,.ei n.aximam populi
* placitus erat, properavit. ... - ,Roni*ttii repGrit-mulliiudinem, ac vigesimo quarlo
Domnus atitem J.usimianus imperator audiens ejus die mensis Octobris, Jndiclione.lO, Romam ingressus
adventum, magno replctus gaudio, a Nicrea Byihini-c est, elomnis pnpulus exsultavit, atque Jcetalus
misil "sacram/gratiarum nctione plenam. Eldebuis- esl." ".. - - - . . -, --
set pontifex occurrere, Nicomediam, et ipse 6 veuire . Hic 1'ecit ordinaiiones episeoporum in eundo ,et
u Nic*ea, quod el faclum cst. In die auiem qua se 6 redeuiido per diversa loca episcopos duodecim; Post
* vicissim jvidefunt, Augustus Clirislianissjmus cum menses aufem
nilugubre. jiuntiura persOirait, qnod
regno in capite se prostravit,pedes osculans poiiti- 1 Juslinianus Cliristianissimus imperaior, et orlho-
. fleis. Deinde in amplexuin 8 mutuura eorniefiirit ,"et doxus imperator, trucidalus eit, e. et Pliilippicus has-
VARIANTESLECTIONES.
1 Cod. Luc, synclelo, yra omnibus 5 Cod.""Luc, tpistolam,
* Cod. Luc. et al., cdmelauco. inctytis. e Cod. Luc, veniret. -
, .;•
. } Cod Luc, Romam. 7 Cod. Luc, invicem.
-* Cod. Luc, liospilaturus erah 8 Cod. Luc, mutuo.
VARIORUMNOTÊ.
> Vene.r.unt.Conslantmopqlim. Anno Chrisii. 710, usque, ubi hospitatus erat, propera it. Camelaucum,"
pontificatus Con^tantiiii lertio. Quid ihjde.m egerii, seu camelangimi,- est-pileus quo uiitur. poniifexs a
scriptoruni iuopia latet, qiianquain ex Vita, Gre- Graeco"V.KOfttz, quod prosif ad arcendum calofem.
gorii II apertecolligattir ipsum de auctoriiate canb- Suidas : KK^XKUX.OV,- uapa.• ro v.v.vfMAila-ovuii, Quod
nurn sexire.,sytiodi hoc temptire inler Orieutales et caiorem arceau Eiymologic. Sl. KKOO-.K fih
E;'_OI.TK-
Occideritalescontroversoruni a|iudimperaloreni plu- XKii£).K'Jxjov, TTK/SK TOilocviisivTo v.xy_ua,Causia dictiur
ribus egisse."UiN,e(I_AEB. camelaucium, quoil
£ crilic. arceal calorem. Achmes, Oneiro-
I> inciijlis. Intelr_.'e_seiiat<.nbiis_BLN._•_LABB.. cap. 219 : lo xKf/.vj-),KUK_ov Ittl â-ilta; eig TJ.V'
' Cyrus pairiarcha. Hunc Callinico oculis orbato et. AOyouo-TKV, y.al £?_TEXVOV v.phna.i. Camelaucium
Romam relegaio Justinianus subrbg.-ivit, ideo qriod ad Autjuslam el ejus liberos referlur. Camelaucumregis erat
ipsuin iraperio i estiiuendum praadixisset. Theopha- indumenlum capitis commune regibus et privatis,
in
lie',A' Annalibus. BIN. el LABB. - colore diversum; sed osu faciura e^t nt camelaucum
Ponlifex autem et ejus primates cuni sellaribus Ronianis. proprie dicaiur pileus ponliiicis. -Papias:
iniperinlibus, sellis et freiiis inauratis, simul el mappu- Camelaucus veslimenlumpapcCiALTASERRA.
lisingressi sunt. Sellare hic distiiiguiiur-a sella"; sel- f Jusliflionas,trucidains est. Narrant infelicem Ju-
lafe videtur esse pallium superstratuin, qubd ornatus siiniaui sortem, ob Pbilippici lyrannidem, et proprii
causa imponiiur sellae, kous>e. Ariastas. in Stephano exercitus prodilionem, auctor Miscellie, et Tiieopha-
JH : Cui el vicestraloris usque in aliquanlum locum, ries, Referi autem.Agnellus in. eadem FelicisRavehr
juxta ejus sellarem pioperdvil. ldem* pallinm vocat natensSs Vila, causam conjicit in ea quae impefator
Anastas. in Conoiie : 'Sed et pallio dd caballicandunf conlraRaveiihateiises egetat, aucioresedilionis Joan_-
uti licenliam ei concessil. Ptmtifex et ciirdinales. usi nicio, qui paulo ante sicariis dixerit ei proditoribus :
frenis et sellis deauraiis. EpiscopossuteiEtaiiseadern Crctseadem qum ut nunc est hpra inlerficieiis bnperaw-
de re rintat. Beruard. Clarevallens., epist. 42, ad rpn ix-slrun*, el eril mecum anl.e aquissimum Judi-
WillelmumSenoiiehsem : Clamanl vero nudi, clamani cem dlia vero die, liora qua pmdixerai- ille irruen-
famelici, conquerunlur el dicunl : tessuper imperatorem non suslinentes populi ejus ma-
.. lignilatem, occiderimleiim. Addit Agnelkis, et roorris
Dicite, ponlinces,in freno quid facitaurum? " genus;.et ludihrium princfpi-illaiiim, cjijus.Capul.per
Ne.eler-icifrenis, sellis pecioralibus; calcaribhs deau- italiam universam perlatum fnerit. Sed hic levem, iri
ratis ulaiitur,_-veiai.coric; Lateranens. sub Innoceilf. alibi, traditionem vrilgi describit rudis hisioricus.
III, cap. Glerici, de vit.-_el honesf. cleric Pontifex et B.El Philippicus hmrelicus.. Exscriiiit Anaslasius
cardiriales equitanies usi sunt" mappulis iri solemiii qtirc habet Paulus , e. 52.: Exercitus qui niissns coa-
pomp.a. Mappulre sunt liiiteolre albse, de quibus Gre- tra Philippicum fucral, qd partem Philippici se conm,-:
gor., Dialog. lib. n, cap. 19 : Quadam verp die misil lit. eiimqueimperawrem fecit. -Qul GPlim cpntra Jmtir-
axmore; sedis qui missus fuerat monachus, post.dd- manum veniens, c«m eq fib~ itrbe miljiario.. decimo
monitionem faciqm a sanclimonialibus feminis rogalus pugnavit, vicil, et qccidil_,,regAy.mque ejusndeplus esl,-
mappulas accepit, sibique eas abscondil in sinu. Et lmmodica Jtisiiniaiii s-eyities.peimovit ad defectio-
infr. : Cui ait :Nnnquid ego illic prmsens noneram, lien. popuios,. utibi advertit Pauius, qtii capi B.3 ad^
cjtiando.abamcillis Dei inappulas accepisii? Qui mox dit : At vero Pliilippicus,-guiet Bar_ddnis,dietusest^
ejus vestigiis pravolulus, stulle se egisse poeniluit, et Cy'rum.....de ,ponlificalu -ejectum, ad^gubernandum-
eas ques in tiuu dbsconderal mappulas abjecil. Map-': mbnasterium suum, Pvnittm redire pfo?cepil._Sic PM-
pularura usus comiininis "luil episcopis el diaconis iippicus Constaplina .papm UUeras pravi dogmatis di-:
Ecclesiro RomantiR. Gr-egnrius, libr. n, epist, 5i. rexil., _quasille cum aposlolicm sedis- consilio .respuil.
Umle sitmpms est can."/Wad, 93 dist. ALTASERRA,- , Etjiujus rei causa (ecit picturas.in porticu ianeti.Pe-
, ,e Apos olicus pontijcx cum camelauco, «f solilus est- ' tri,__q'um gesta sex si.ii,larum syno.dgrfimuniversqlium-
Romw, procedere, a paldlio . egre.sus, in Placidiai reiineiit..'iSamelJwjusmodi picturas, cumrhabereiitut
SiS NOTITJA IN CONSTANTINUMPAPAM. 528
reticus in imperiali promotus cst * arce, " ctijus et, A privalus.iameii ad propriairi rediilsedeiii'.;Et,soli.ta
sacram cum pravi dogmatis exaraiitme Constantinus • qiioS.abunivefsis in scrinio episcoporura fiunt iodi-
s consilio respuit. ciila, et fidei expositibnem, et hic confessus est,
suscepit-,sedcumriposlolicEesedis
b Hujusque rei causa,'ze!o flilei accensus, omnis cos- sicque reconciliationis promeruil absoluiionem.
tus 'Romanjc urbis c Imagin.em, quam Graeci s vota- d1Iujus temporibiis duo reges Saxonurn ad ora-
ream vocant, sex.conlinentem sanctas ac iiniversales lionem aposlolorum cuiri aliis plurimis venientes sub
•
synodos in ecclesia beali Petri ercxerunt. Ilic refecit- *velocitatem suam vitam, ut oplabanl, finiuiit.:VonU
patenarri aureani,pensant. lib.duodeeim. Eodem tem- autem ,et Beriediclus' archiepiscopus -MediolanenSis
porcFelix archiepiscopus Ravennre rib exsilio re- orationis volo, et suo se poniiflci prrcsentare. tfAJ-
ductus,. pasnitenlia motus, Iicet oculorum lumine . tercavit-vero e,t prq Ecclesia Ticinerisi, * sed victus-
" *_ '
' * AJ., drcheni. - ' "-_•
' Cpd. Luc.,"t)c/oci(a[e.-
c.oneilio.' . . . Al. om. sed victus est.
* AL,
Cod. Luc, pancaream; &\.,bolaream.
VARIORUMNOTÊ.
tnregia urbe, Pliilippicus jusserat auferri,-ttatuitque B "nis-ime suscepit Constantinus papa, gaudeRS eos,
populus Romanus, ne limrelici imperaloris noinen, uut Haec terrcnis abdicaiis regnis, Peiro piscalori insefvire.
charlas, aul figuram solidisuscipereni, BENCISUS; corisianf cx Beda, tam in Epitom.e quarfiin
a Cujus el sacram cum-pravi dogmalis exaratione. Ilistoria, libr. v, cap. 20 : Anno 709, sci-iblt in
Teriio vix mense Constantirius Romam redux, undc Epitome, Coenred rex Merciorum, postquani quinque
annuni abfueral, agttovit quemduni Armenurh cogno- arinis regnabat, Romam pergit: In Hisibria vero :
menio Rardanem proclamalum fuisse imperaiorcm, Amio imperii Osredi (qui absolyilur anno 709) Coin-
ac vocalum Philip|iicum, jussuque ejus Justiniaiihnr, red,~quiin regno Merciorum nobilissime iempore dli-
ef Tiberium imperatores caesos esse. Hic "irivasor, quanto prmfueral; rioiilius nnilto sceplfq regni relin-
-
quia ab ineunie.miate, ut ait Agatho Diac {In -Cof- quit.Itdbente NamvenitRomam; ibique. attonsus; poniifica-
lect. conc, pag. i40§) fuisset discipulusStephani ab- tum Conslantino,_ac monachus fqclus, ad li-
balis, discipuli Macarii, usus prolinus auctorilate , et mina aposlolorum, iri pjetibus^jejuniis el eleemosynis
polesiate impemtoria ejusdemianctm synodi imaginem -usquedd diem periiidnsit -uHimum^supcedeiite in.re-
(vi gerieraiis) qum multis ante qnnis posita fiierat in gnurii Ceolredo, fitio Edilredi', qui'_dnteipsuin Coinre-
veslibulo palaliiimperialis,jussil~dejici... Et ut suitm dum idemfegnum tenebat: Vehit. dutem cum illoet
facinus magis magisque astrueret contra sextum filius Sighefi regis Ofientalium Saxonum,~vocabulo
co.ncilium : Iiisauum, inquit Theoph. in.Chron., cgn-' Offa, juvenis amanlissiinmwtatis etvenustatis, lolmque
ciliabulum adversus sanctum ceCumenicumconcilhun sum gentiad terienda servaifdaque regni sceplrw exo-
celebrari curavit; cui Jodnncs Cp. palfiarcha , An- pialissimus, qui pari duclus devdtione menlis, reliquit
dreas metropoliianus Cretm,:ac GermanusCyzici me- _•» "*uxorem,:agros; cognatpsul Tetpatriani, prgpter Christum
tropolila propalam subscripserunl, ac anathematedam- et propterÊpangelium, 'iiv'1idc~vila'cenluplnm «c-
narunl cum omiiiius collegis prmfqlam in Moiiolheli- c~iperel,et'iri smcutovenluro: vilam-celeinumy Elipse
tds telebralam sanctam wcumehicamsynodum, Vertim irgb, uviadloca srinciaRomaiiiperve)iefuhl_.alfdnsuSi
lyrannus irtipietalnm ac defectionis ftuctu liaud ga- el in monachica httbiiu vitam copipteris,-nct -irsioriem
-visus est diu. -Perdita enim vita aique in admini- beatorum apostoloriimin ccelisdiuz4estUerdldriipefve-
sfrando imperio.negligentia invidiam et contemptum nil. PkGivs.-^JI-ijusteriipnribusdudfeges-Suxoriuri--'.
a principibus pr*eiorianre cohortis ei compararunt; Dum Audax Raveinire arcbiepiscopus diimriabileni
quare palalio expulere.-generaleraque lumultttm con- afleciabat liber-faiem sfjuris'dicfibne:-'saflciae'êdis.
tra eum excilalum. Deinde omnium-consensu ordi- "tiuo principes Jaici venerunt 'Roinara,' uVqliaiegi-
num -Philarihemium, qui Anastasii riomiue appellari lime-utebantur libertate.eam exuefeiii, oiferreiitque
volult ..iflagnae ajstimationis hominem, et cum pri- Ch.risio Jesu, coram vicario ejus suriiirio-poii.ifice.
mis calholicum, -elegerunt, oculis orbalo pulsoque ' -Coenredus scili.cet fex Mercioriim,- etOffu-.OHeaUiS-
in exsilium Philippico. SOMMIER. - lium Saxoiium-princeps, Evangelii praicepluW «e-
. h Hujusque rei causa, zelo fidei accensus, omnis cuti, coronas et regna bujus mundi", reliquerurit,
eceltis llomanm iirbis, imdginem, quam' Grceci-vota- coelesti dontaxat regiioinhiaiues; acproindeTlo-
ream, vel{al alii legunt) pancaream, vocaht, sex con- mam adveniantes, aposlolorum is.epulcris -instfrvie".
tinenlem sanclas kc universales synodos ,in ecclesia rurit, ibique diera suum sancte Obierunl Constantiiio
teati.Pelri er.exerunt. Imago sex uiiiversaiium conci- : .ponlifice, quiDeo reddidit-gloriam, tiira detantof-
liorura, quam'Gf*eci votaream, yel paricaream , vorum principum eonvcrsione, tum de horiofe quem
cant, a Romana plebe erecta-iii.ecclesiaihcatiPeiri. D sancta sedes inde aceipiebat.- Gohsldntinitspapa$ ait
Ha3c imago a Philippico -imp. h-erelico deposila., a ^Beda,gaudens eos, lerrehis regnis abdicatis,' p.etropi--
• Theodosio restitiita Constatitinopoli. Anastas. in Gre- scatoriinservire{Ep. eiiibr.\ Hisi.-, cap.-20J.-So.r-
-• -- •;'-
gor. II: Prolinus etiam.ut ingressus est-Theodosiusre- MIER. _ -: ...
gjam:iirbem,imaginemillarnvenerandam,in:quasanclm ? AtlercavUveroet prp EcclesiaZicinensi.Qvfomlw*
erant .sex syrtodi depictm, eta.Phitippico nec.dicendo nem Ticineiisis episcopi ad MedioJahr riietfbpolit;iin
fucral deposiia, in prislino erexii IPCP.ALTASERRA. - antiquitus -spectavisse, du0:exemplaf quorum.etiani-
,-* Imaginem, quam Grmci votareamvocant,e_c.Ea num raenfoiiS-sup.erest, ita liquido-oslenduntjvut.
occ.asione quod Philippicus" jmperator iiiter alia ne- , perperara scfibai Sigonius (.De._.Regho-llaliw, nd.im-
Tanda saiictas vi syiiodos-cecuraenicas efligiatas a pa- numTiS)', Renedictufti Mediolaneiisem-arehiepisco-
rieteabradi praecepisset. Bi.\.;et-LAEB. pum novi parandi juris causa, 'Ticiiiensis.-cpiscoju
d-fliijuslemporibus-duQr«jesr,etc. Secundiim-Con^ consectaijonem adse iraducere voluisse.i^-sediad-
- st.anlini pap.-epontilicatus aiiiiiim inaxime illusirem versaniibus otnnibus yetusiaiis exemplis/yictumabs-,
reddidit abdicatio Coenredi Merciorum', et Offae cessissei.Desumilurprimuin exemplum^-a,^faclo! sau,-
Orieiualium Saxontim. regum, qui, rcgnis. feliciis cti Crispini. episcopi Ticiiiensis, -qui,,.-_etalefraciusi,
propler Christum, anno septingenlesimo nono Jio- diem resoLulibnis cognqsceiis-Snstare.-sanclum %'--
faam-perrexeruni, ubi monachicum haliitum iridue-- phanium addiixit a"dMediolanpnseiiriiiiiislilem, etnn
'nirit, quos.-adaposlolorum limina veriienies hunia- oransy ut oostquarii ab liuiiiaiiis;-e-iecssis*i«tV-:F»ul*
527 CONSTANTINCSPAPA. S28
est: eo quod a priscis temporibus sedis apostolicrc A nus nequaquam. 1 Iiajretici imperaloris no.men, aut
ejusdem Ticinensis Ecclesi» antisles ad cqnsecran- chartas, vel ligurara solidi, suscipere, unde nec ejus
durii perlinebat, atque pertinet. eifigies in ecclesiam it.itroducta est, nec suum no-
Tiisdera temporibus crim statuisset populus Romar men ad missarum solemnia s proferebant, a contigit
''.'. VARIANTES LECTIONES.
' Cod. Luc, imperaloris Philinmci. 5Cod. Luc, vrorerebatur.
• VARIORUMNOTÊ. - '
phanium . Ticinetisi sacerdolio praficerel; qtiod ut quasi domesticre historite fulius pra;sidio, sobo-
pr-psiitumftiit a Mediolanensi slalim ac Crispinus lem quisque sibi cognbminem, posiquam coguoininu
niigravit ad superos, ut in Vita sancli Epipjiaiiiite- adjecta sunt, merito ascripserit. Jii auletn multo fa-
stauir sanctus Eiinodius, qui etiam fuit Ticineusiuin cilius c*eieris Crispa familia potuii prssiare, qtian-
" episcopus. Alterum vero habetur in Vita sancti Am- jioquidein sanclus Benedicfus ad inuiios annos, atl
hrosii scripta eotlera revoa Paulino presbytero, in sepfunum videlicel stipra qtiadragcsiiniim, Mediblani
qtia legilur: Ordinato sacerdote Ecdesiw Ticinensis, sedem tanta viire sanctimonia illtistravit, ut ejus
inctdit ininfirmilatem. SedJri Roraana synodo siib fama, quemadmodum Paultis mox laudaius teslatur
ConslaritinoBenediclus archiepiscopus cecitlitcausa; uiiiversatii lialiam petvaserit.
eq quqd, ul nosler inquit, a priscis temporibus sedi rg d Contigil ut Pelrus quidam pro ducatu Ilomwim
aposlolicm, ejusdeni Ticinensis Ecclesice antistes ad urbis Ruvennamdirigeret prmceptum.... Et factumesl
consecrandumperlinebal, el perlinel. Hxc.vero prisca dum Christcphorus, qui eral dux.... Primtis vx Ana-
tempora nonalliiis.repeli possunt abiis quibusLan- stasio occurrit Chrisiophorus qui.sub nomiiie ducis
gobardefuhi regesTicini sedem posuere.-.Facla enini Romana. urbis aperteenuntietur.Quid signiflcjt'lnova
per Langobaidos iri ltaliam irruptione, Honoratus ii*ecappellatio ducis, qure dignitas, qua3 jurisdictio,
Mediolaueiisis antistes novregentis feriiate perteri- qu-c parie.s-fuerint, qnre duciun series, et successio,
riius, cum plerisque clericorUm atque oplimatum qui flnes Romani ducatus, ipi_eurbes ad, eura perti-
Geuuara concessit. Post_ egm plures -arcliiepiseopi nerent, libenii •siuiiio investigarem, si spes alicubi
Mediolanenses iraduntur-elecii ibidera fttisse, usque affulgeret aliquid cei.li eruentli, etfigendi, unde liber
ad jsanclum Joan.tiem Bonum, qui, immanem Lan- Pontilicalis iiltistrari p.ro merito posset. Sed tenebris
gobardorum dominatum nori timens, ad sedein suani obsila orania, lubrica, et iucerla, quibus fidere tutb
se conlulit, Liguslicte secessioni. ferme post iapsum non possis, silenlibris super liac re .auctoribus, syn-
srcculi flnem imponens. Cum,vero pro vetere jrire chronis, etreeentioribus sciiptorib.us veierum monu-
reiuperando consecfationis Ticinensis' episcopi Be- mentorum prrcsidio deslituiis. Teritabo,si ex Anasta-
netlictus liiem inlenurvit in-Romano concilio, a dis- sio possit An.astasiusillustrari.
cessu llqnoraii. sesquisseculu.mefjluxerat. Hac de Italia oninis iiii(jeratoribus p.arebat, antequam
catisa uoslei' affirriial speciavisse ad Romanum pon- barbarae.natioiies in illara irrumperent, ei feiib et
liticem a,priscis tempqiibus,consecrare episcopos 'ii- igne oniiia vasiarent. Novissimi qtii Iialice majori
cino ngi-e.urbi pra.Uciendos ; un.de Btmeiliclus.sen- „,* parli insedere, fuere LongobarUi, qui, praecipuis Ita-
tentia Roman*e syriodi victus abscessii. Euindem V iicis proviaci.s poiiti, imperaioribusGraacis reliquuui
conlrove.1sia3ii.11em fuisse scribit eli.um Paulu^ Dia- non lecere, nisi etim tractum, qui.a Pado ad niaie
cpnus-(L!/>ro..yi,cap. 29), qui addil pra3lerea vene- Adriaiicuiii porrigiiur-inler Apenninuiiij Pentapojijn,
rabilcm Beiiedicium -arc.iiepiseopum virum egregice etinare, cui Ravenna3 exarciiaiuni, ad exemplum
_6anciitalis-fuisse, de quorper universara ltaliam Kxarcliatus Africa», nomen fecit Longinus, da:us a
Jjqjiai opinioiijs fariia-.fra.gravil.Tanta vero hujus ar,- Jusiino imperatore successor Narseti, ahno £67, at-
chiepiscopisanc.tilas.Juit, utin sancipnim fastos ejtis que eam ttaliae partem, qu_emari supero alluilur, ad
ibojneii.relaium.sii,..aiuue ab Eeclesia Ambrosiana Siciliarausque, escepioducaiu.Beiieveni.-inp,- quem
quot.annisjjuitilo Jdtis Mariias nieinoria ejussolemni Longobardi pariler obtinebant. Exarcba iiaverin-e
ritucelebralur. Jmo.iiiiabula arcliiep'Scoporum Mer coiisistebat, indeque in alias terrasOrientisimperaiori
diolajiensis Ecclesire "decrelo -coucilii provincialis subjectas tum sacra pnucipis jussa, tum suos admi-
,ediia,- qu*e essiat o,uarla parte Aciorum subsancio nisiros, qui variis nomiinbus indicabaiitur,magislri
Carolo,sariclus BeiieUictus Ue lamilia Crispi fuis.se niiiitunijSacellarii, chartularii, iuiltebat. De duce et
diîitir..;qu-c icsdotiis.Mi!io,l1.ipebn>c.iio(T<)i.(o VII ducaiu Rom*e per ea tempora usque ad aiinum cir-
Maii.in Exegesi de episcopis .Mediolanensibus) haud citer 711 altum silentium in libro. ponfificafi, et si
probaiur; qudd «a.ieinpesiale, qua sanctus Bene- .qua3mentio de Romanis magistratibus, ii iniiicaiHur,
dictus yivebat, id est, oeuvo sa;culu, notus non eiai \el nomine judicum, seu exerciws Romani,, ut in
cognomiiiuui usus, qui post undeciniuui lantummodo Theodoro, n. 125, cleri, populi etexercitus Roraanro
invatuit. H.ne reuset, ex Puricello, .Peir.1111 Galesi- ' civitatis, utin Beuediclo, n. 135.(iiic suscepil, inquit
iiium prirnum fuisse qui cognoiuiiia ianiiliarum 110-D ftnaslasitis, d.valesjussiones clememissimiGonstdntini
biliiiin aotiquis noimnibus episcoporuih addiderit. magni ad venerabilemclerum et populum, atque.feli-
Sed longe.anie Galesiiiiuiii.-qui decimo s_.xio saeculo cissnnum exercitumRomanm civitutis), vel judiciun
vitam. agebat, iu riis.»..e{iis'copoiiiiii:catalogis,-non- ctpriihatum excreilus, ut in.Conone, n. 4SG,-vel
nulli archiepiscopi, qui anie tiiidccimtim s;eculutn primatum judtcuinei exercitus Romanr» rniliti-e, ut
floruere, cuin faiinliai-jiiu cognoiiiimbus scripli inin Sergio, n. 1S8. Conslamino itaque pontificatuui.
veniuiilur. P-i*eseriim.m caiaiogo nis. Pjiilippi de agente primus dux Crislophorus noinihauir hac oc-
Castro Seprio, quetti tisque ad ejus H.-tat«m,'adan- casione. Curn Philippicusiinperator li-ere:icusrsacra-.
1111111scilicet 1351, perduxn, COJJIS exempiar, Medtu- rura iinaginum osor, Uouiatti inisissei.Peituuiquem-
lani cuin-essem,. 111:.bibliotli.eca. insignis inoiiasfcrii dara ad ducalum Romanum bbtineudum, pupulus
saticli Ambrosiiego perlegi. Non igitur. Galesinms _Romanus, qui, ut inquit.Anaslasius, jtei/j/ciywam/KB-
singtila episcoporum cogiioiniiia calaiogis prinius.at- retici imperatoris.nomen,:autcharlus, vel figuram solidi
iexuils.jtt"uod--iionila lamen \elini intelligi, ttl ct>- recipere slatuerat, unde nec-xjus .ejfigiesin bccUsiam
gnoiiiiita-,-.priesertim inier Ecciesiaiuiii autistitcs, inlroducta est, nec siuimnomen admissarum_solemniii.
niiie unUeciiiiuuiSitcultitn in iisii .uKcnnfuisse, cuiti proferebant, - zelo .lidui"accensus, noluil Weiruia ii-'
id unice seiiiiaiu, tam lirmiter vetf.riim epis.coporum . Juni su;cipeie, seque.Ciiristor.horo dtici-xirinaium
iirigines iu.iiobjlibus Metlioiaiiensitim faraiiiis(quod exliibuii, ut eo duce decertaret. adversus Petnuri,
idcin Huru-ellusin Vtta.saiiciiLaiireritii ILituelesia- eumque ab ingressu urbis efmagistratus Brcerei.
iCiiJ.coutiiniaiamajoruin Iradilioiic sei-vari-potuissi", Pugnalum est 111via Sacra ; citiifquu plures Vuluetati
m NOTITIA IN CONSTANTINUM-PAPAM. 330 •
s
ut Pelrtis quidara _prn"a oucaiu Romana. urbis Ra- A men li-ereiici.imperaloiis sua prpmotione isdem
4
vennam ' dirigerel pr-ecepfum, et pro. hujusmodi Peirus Juisset pdtitus,. fcelo fidei accensa, magtia
eaiisa'acciuerei. Dumque innotuissef quod^-ad nq- pars populi Romarii siatuerunt nullp modo liunc
VARUNTES LECTIONES.
1 Cod. Lric, dkigetur et prmceptum 3 Cod. Luc, idem:
' '"'.-" pro. k Al., pelilus.
* C.<>n\ l.uc. ndntine.
VARIORIJMNOT.E."
liinc inde caderent, "mist ponfifex-sacerdotes cuin rum, fvtmiter terier,'êtJiecesse4Slut ipsuni chirbgra-
EvangeJiis-et cr.ucibus Domini, ut sedarentur par- phum explealisi T. VIII Gonctl; - gen.. Labbaei,
• "pag.
tes; etjaraparsPetrilangustiis itapremebautr, ut 58.1,Edit-.Ven.-,,'... . ''.. ; .
riulla illiestetspesviventij, cuni ad.jussura,.poniifl- .Dum interim diices .Romse imperitabant, supre-
cis pars alia,' qu*e, Cbrjstiana vocabatur, recessit: muriiinurbjem.Romam Romaiiumque 'ducaiumjtis
Ilinc disco militiani et tolius rei militaris-curam efat peiies pohlificem.-id clafe doceor ab Anastasio,
ad iucem perliuuisse; res urbanas etiam. admini- cujus, et non alius, lesiiraonio in hac adiioiatione
strasse conjicio ex eo ijuod Zacharias pivpaRoma ulor. Referl Anastasius in._,Vila-Sisinriii, n. 16j,
discederis urbem reiiqiiit Siephano' duci ad guber- - Sisinnium pro festitutione murorum urbis calcaria
nandum (Annsfasias,ih Vila Zacharim, n. 215); rria- jussisse-decbquere, niliilque perflcere.poluissemorte
gnarii curam"adhibuisse pariter yacanie sede, ne tri- 1}J praayenium. ln Vita aiitem Gfegorii \\, n, .177 :,llic.
multus excitareniur in Urbe.,. novique -pontificis imfuit, exofdio 'ponlificatus sui calcqrias decoquijus-
eleciibnenrauciorilategraduset ;praesidio,afiiiorJjm. sit, et.aporta.sancli Laufeniii incftqans. hujus civita-
protexisse crediderim, cum legain in Vita Adriani,' lis muros re&tduraredecreverat,-el aliquam part&n fd-
n_ S92_"Adrianum eadera .Jiora qua elecfus fuil; re- ciehs, 'emergerilibusincongruis vafiisque luthuttibus,
verii" feeisse juiliees liujus Roman-e -iirbis tam de . pfmpeditusesi. Qubd" autem evidentius afgiimerjtu.ra"
clefo quarride-militia, qui in exsilium ad-tfansituni suprema3 auctbritairsriii urbem esse pptest, quam
domni Slepliimvpdpminissi fuerant a Patdo cubicu- illani inunire el muros per illiusbircuitu exstruere?
lario, cognomenlpAfiaria. Hic, morluo ISlepbano, re- Iderri; Gregorius Exarchum Roraai raorantem , cx
gundre Urbi prseposilus,-inierponlificio"durante,'pri- •' defectione quarumdarh orbiumad Tiuerium seducto-
mofes civHaiis in exsijium miserat. Ciirisiopliorus rein,- pavidum et turbatum coufortat, inque ejus.
itaque pnimus dux fuit ur.bis Roma3,'Romanopopulo subsidium miltit proceres Ecclesice atqueêxercitus.".
renuenie parere ajnplius imperaiori hsefetico, ut su- n. 187."Gregpiius111:Iri Cenlunicellensiumcivitatemti-""
pra fetuli ex Anastasro, cujusbxempjura- seeuli CTe- rds dirulos pene.afimdamentis, fortissimec6nstrui_fa-
teripopuli e'x eodem Anastas., n.' ' 184,. sibi omnes., cit, ii. 20-1. Zacharias Roma discessurus; profecturus *
' acl Liiilpraiidum..re_-;emLongobardor.urii-prb Raveri-
ubiqueiii Ilalia duceselegerunt. ,
Romanofuin ducum sefieni ex Anaslasio ex-hibeo> .rialum saluie,-.relinquil Roihanam ufbetn, Stephaiw,
Christophorus dux,'ab anno 7ll (Anast., in Vita palricio,el'duci ad gubernandum, n. 2i3.''JPer hsec"
Constaniini, sub riiiie); Peirus dux, ab anno 715 manifeste apparet stetisse supreinum.imperiumvu'r-
(Ariast.,.in Vitq Gonsidntini, sub fine): Dasiliusdux; „^* bisaique ducatus apud pbiitilices, ducibus licet jus "
ab anrio-717 {Anast.', iri Vita Gregoriili, sub fihe).; dicentibus. Qua3 porib urbes et castra ducatuih Ro-
Marinus spatliarius dux,_ab anno 718 (Anasl., in Vita manum constituererit, exAnaslasio penitus explofa-
Gfegorii II, sub hnedio)-; Pelrus dux, ab anno 720 - tum nori habeo. Ceniumcellas utique ad Roinanuni
(Anast.', in Viia Gregprii 11, sub inedio); Siepiiarius' ducatum Roiuanum pertiuuisse iulelligo ex ejus'
. dux, abanno7i0 (Aririst..in Vita Zdcliqrice).- murorum constructione a GregofioIII imperata; pari-
Prseter diclos nominahlur etia.tu quidam.Gratiosus. tef. Galliensium castTum sub eodem"Gregorio recu-
tune chaflularius, postmodumdux-in Stepbano IV, peraium, prp quo, inqUilAnastasius, n. 205, -quotidis
n. 209, elri. 288, et Joarines dtix, germaniis doinrii expugnabalur ducatits Romanus a ducdlu Spoletino ;
Slepbani_pap-ein-Adriano, n. .297 ; sed illos.vel nori iiidein:Ameriam, Hortam, Politnartium,. et Blerarii^ '
fuisse duces cum ordinaria-,ducumpdlestaie, quem- ab eodem rege] inquit AnasiasiUSin .Zacharia , n.
admodum superior.es,velalterumin luriiultu a factio- ' 207, ablutmsuhl a .Romanq ducalu .civilates quatuor,'
sis civlbus ,excit'ttb electum, alterum vero liiltum> id esl, Ameria_-Hpnas ,- Polimarliuni dt Blera. De
cognafione pontificis liomen. dueis usurpasse, illud aliis non ita cerfe prommiip; Anastasius quidemjn "1
mjlii'persiiadet,.ab usque. Stephario 111ducum itn- Zacliaria., ii. 2T0, inqtiif; iVamel Sabineiuepatrimo-
pefium cessasse i.nstituto pairiciatu' Roriiario, de nium; ^qiiodper annos prppe triyintafuerat ablatum,
cujus dignitate et offlcio senuoriis oecasiq, infra se icique Narniense.etidni, el Auximanum, aique: Aiiclio-
offeret.-Sublaios iiaque duces fuisse luillus dubito, iiiianum,neciion' el Numahatense, et valleiri,qum vp-
cum.primumorietus'esl Pippinus in Francorum re- • caiur-magna, siiam inierritorio Sutrino per donationis
ge'mj"ele'ciusquepatricius-Ro.m-ea Siepiiano III, bb • liluiiim ipsi bealoPelro apostolorumpriricipifeconces-'
praiclara ejus merilaînRoriiariamEcclestam, et pr*e- •JQ) • sit, et pacem cum ducalu Romdnoipse rex in viginli
sertim ob donationenl eidem-' faclam Exareliatus • confirmdvitannos. Sed lioc in loco Anastasio m.enlem
Ravenn-e , GUJUS autheniicas tabulas suo fempore' iion fuisse' numerahdi loca ad ducaturri Rojriaiiurii-
exstitisse in.Romarib arehivio Atiastasius affirmat, proprieperlirieniiailiudbstenilit, quod et Anchonam
n.'255. In cpistola enim u Stbphario IH-ad Pippinum receriset, et Auxiniumêt Sabiriense patrimonium, ;'
data, aiitequairi ille. iri Italiara iterum dpsceudefet quaa ex.iraducatum esse salis constat. Sigonius (De
ereptufus Aistulplio Longohardorum regi Exarcha-' , Regrio'Ilaiim) affirmat ducaium 'Rom.a.hum com-
tum Eavennre, quem liic oecupaverat, et pontifici plexum'fuisse civitatem Romanaiu, et Poftum, Cen^
cohsignaturus, donaiionem ExarcbStus ab eddem fa- lumcellas, Caere, Bledam , Mattiranum, Sptrium,
ctain beato Petrq cbmmemorat, quam implendamesse Nepet, CaStellum Gallesii, Ortam , Pplimartittm,
el.justeexigrt,et,.enixini rogat; lnquifeiiiinep.st.S: Airie'ria'w,Tuderium,'Perusiam, Narniamj Otficulos-;'>
Doleal vobh pro sancla^Dei -Ecclesia,et beaii Petri Signjam', Anaghiam, Ferentinum, Alatrium, Pa-
causa, el quod per, doiiaUonembealq Petrq ojfefendum.. tricurii, Ffusinorierri, Tibur rquafri enumeratioriem,
prdinislstisj ei posticteridum conlradere debeatis. Me- ut"opinbr, desumpsit ex tabulis ConflrmatidnisLudo-
menlole, elsemperin vestri.sprcecordiisfifmiter ienete, ..vici Piilad-Pasclialetn aiinci 817 , de-quibus tanien
quod promisistiseidem janiloricmlorum.:. .. Videte.. nullinn verburri apud Anastast., iii Vita Paschaiis,.
omriid qum ei promisislis eVpefdonationein pollicili BALDINUS.', "...
a
eslis,' coplradeie-feslinate.'.... Sciritis-quia sicul.ihi"-. ; Ducatu RomqnceJtrbis. Hinc constat Romanam'
rogravhum vestrdm, donationem princeps apostold-'. : , rempublicam his leriiporibus solitrifn esse gtiberriarj .'
" " ' "
-ÂTBOL.-LXXXIX. ..11.
' '
m ''.''' CONSTANTINUSPAPA. : _ 532
ducem suscipere.-Et facium est duiri Christopliorus, ^ vocabatur,. fecessit. ! Sicque defensoris hreretici
tjtti erat-dux, ob Iianc causam cumAgatlipiieet suis pars yaluit Petri,' ac si-illa attrita recederet. Non
hominibus conceriaTerit, bellum civile.exhortuinest, -posf multos.autem-dies scripia venerunt a Sicilierisi
ila ut in via sacra anle palatiuni sese comiriillerent, iiisula, 'qua3 « nuntiaverunt Philippicum hcereticum
0 et ex ulriusque parlibus amplius quam ,* viginti a principali verticedepulsum, el,d.Ariasi'asius.oitho-
* donec pon_- doxus .Auguslus sceptra rcgalia gubernanda suscepit.
quinque p'lagarenlur, aique inlerirent,
lifex-miueret sacerdoles cufn Evangeliis et crucibus Tunc ortliodoxis exsulfaiio magna., tenebrarum au-
D"omini,,sicque,.pafies.sedarentur. Nam-pars Pelri tem dies cunctis. h*efetieis superfusa, est. Post afi-
ila angusliata, ut riulla illi esset spes vivendi. V@- quod vero 8 lemporis scbolasticuscubicularius pa-
riini ad poritifieisjussumpafs-alia, qu*eetCbristiana tricius et.e exarchus Iiali*e veniens. Roinam delulit
-VARIANTES LECTIQNES.
1 Al., triginla ftagellarentur. , non prmvaiuil, sed attfilafecessil.
8 Cod. Luc., SicquedefensofumPelrihmretici pars s Cod. Luc, iempus..
VARIORUM WI&_ .
-per duces ~qiii ab irriperatoribus ' •mitterenlur. BIN. B rio osconomii in ejus loco suffecto, exsequilur qaod
ei LABB. .. -jiiratus receperat pseudomotiachb pfaistigiaiori, qui
'•"_££ exutfisque partibus amplius quatp vigintiqiiin- illi iraperium portenderat, sex(i-nimirum'universalis.
ijfueplagareniuf, atque inlerirenl. Plagafe est yulnus" concilii abrogaiionem. In hoc autem scelus haud
infligere. Augustin.; deCivil. Dei,lib. xxi, cap.ll: di.fficile fuit Bardanem impellere, qui a puero Ste-
LhcessivitDominum vel plagavif. ALTASERRA. phanuni.abbalem Monolhelitam Jitacarii .discipulum
h Dpnec pontifex mitteret sacerdoles cum Evangetiis doceniem audierat, atqueex prava institiilione allius
et crucibus Domini, sicqueparles sedarerilur. Litanire, aiiimo h-eresim.hauseraj. Conciliabulo iiaque cpacto,
seii pf occssiones fiebanl praelatis Evangeliis etcruei- sexl-e Syriodp per suinroum nefas"dixii anatheriia,
biis. Episcbpo occufri cum Evangelio moris erat.. illiusque iihaginerii, qute. inpalatii v.esiibuIoMflira
"Ekkeard. junior, de Cssib. II. Sancti Galli, cap. !: quintam et.sextam scholarii erat depicia, antequam
Pafal iltico basilicam el aram, paral tapetes et pallio urbem ingredefelur, jussit deleri, ut ltgiiur in Per-
dorsili caminalam, Evimgelip episcopum, aliquos, qiii qratione Agaihoriis diaconi apud"Combefisiu'm,(!.t
aderani, presbyterosrecipere.jubet. Et inffa : Post non Hisl.-Monolhel.). Hinc-ibre Bafdanes confidit ut-diu-
multum quoque iemporis, dccidil Petruni eiiam Vero- iina statione, quod diemoniacus illi priEinintiaverat,
neiisem a patalio redeuntem simili toci graiia inopina- p.ossiderei imperiuin. Sed ttirpiler > pr-e.sfigiaiore
tumvenire; frdlres aulcm suscipientesilluni, qitod me- delusus, paucis post mensibus siipra annum excaj-
tius quidein habebant,Evangelium ei offerebant. Idem, caius fuit a Rufo Opsicianorum pirefecto, acdeinde
cap. 9 : Ad recipiendum eniniepiscopum cum Evange-. per-Arle.mium,. Anastasium appellalum postquam
lio, eliam si frdter conscriptits nbnfuerit, cequumesse ,'imperator
J
esl consecratus,
" pulsus fuit in exsilium.
ui pariter occurrani, omnes concofdant.'- Suscipiiuf. MA"FEUS. . , -
d Anaslasitis oriho'dqx_us Aug. Anno septirigenlesimo
episcoptts, Victor Evangelium pblulil ipsi, quod.ubi
ille osculatur, Victor revertiiur. lii litaniis criices deciriio tertio impius Bardanes seu Phiiippicus, post-
pr-e.ferri morls antiquissimi est. Ne liiariiassihecru-; quamannouno et riiehsibiis sex impefiuui leiiuisset,
cibus fiant veiat Nov. Justin. 125, cap.,52. ln_Litanii_s ul tradunt Pauius Diaconus.Jib. vi dcGest. Longo-
nios erai ut crux aurea a Carolo Magno'oblata prafer- bard.,".cap.35, ,el B.eda, lib. de sex.iEtatibusrdie
feturanfe pontificem; dequo Anaslas. ifiLeonelV. ' tertia^meiisis Junii imperio pulsus dejectusque esl;
Occursus solemnis clefi principibus et-dynastis, cum el Philartemius, niutalo nomine, Ariastasiusappella-
cruebus' flebat. Gregor.,;Tur., libr. x, cap. 9-: tus, vir pius ac orihodoxus, die sequenti in feslo
Ebrdccli.ariusvero usqiie.Veiieti_asurbem accessil; ini- Petitecosies in ejus locurn subrogaius et eoronatus,
seral enim ad euin pbviam episcopus regalis clericos ad Coiisiaiiti-ium papam, per Scholasiicurri ciibieular
sitos.cuni-crucibus et psallenlio, qui eos.usque ad' ur- riem pafrie.ium,quem"iri ttaliam exarchum destinavif,
bem Ueduxerunt. Lothario imperatori obviam iium fidei su« professioiiem misil, ut tfadit Anast:isius in
ctim.crucibus et signis, id esl, vexilfis. Anastas.;, iu Constaniino. Cuin itaque Constaritiritis papa audis-
Sergio II -..Obviumilli ejus sancliias-dirig'ens,veneran- set catholicum in (Irienle fegnare imperatorem, _a
das cruces,item signa, sicut mos-est ipiperatorem aut quo el orthodoxara -fi.deiprolessionerri per exarchum
regem.suscipeix,-ila mm cum ingenti honofe -
suscipi "missam accepissel, eumdem iu catholicaiii commu-
fecit. ALTASEUBA. .. nionem acceplura, in album orthodoxorum iinpera-
c Nuntiaverunt Philippicum luereticum a principqli torutii, quod pro eo universa Ecclesia exoraret,.re-
vcrtice depulsurn. Bardanes Philippicris prpinotione D fert i' voluit : ad quemetiam ex "moremisii pro.
perdiabblum et magum quemdam-postea exc-ecatum resporisis ecclesiasticis Micliaelem presbyterjuri
facta, acclainiittis, est. imperator. Per rebellionem apocrisiarium,ut referl The__iphaues.Pernecessaria
coiitra Juslinianum concitatam imperio potitus, ab- ejnsmodi videbatur esse Jegatio,-ut Coiistantiiiopoli
dicato Cyro episcopo Consiaiiiinopoliiano, et.Joanne esset, gui aucior-it.ateaposfolic33sedis lapsos iri per-
. qugdam liloiiollielitr. in ejus locum suffeclp, explet secutioiie Philippici "episcoposp.osnilenles catholica.
quod pSeudoiiioriacho.per 'urainentum promiserit, conciliaret- Ecclesire; cum enim .Jiiulii.,lionnisi li-
nimirurh, ut sacrosaiicta sexia synodus-cacumeriica lriore coneussi, in sexite synodi damnaiioiiera con-
damnaretur, ea fltlucia ui'lo"ng*eyum.imperiuiriobti- sensissent, perfacilis ,fuit eorum resipis.centia, iisque
neret;' Sed allago lurpiter delusus, fiducia excidit; naufragis per siium appcrisiariiim.^riiaiiumponigeiis.
nam duiri vix secundum annum imperii. attigjssei, ; Consianiiiius papa, quarn .ciiius subvenire cufavit;
exc-ecatus, et per Anastasinm iu exsiliuin traclus, id eriira ^tb ipso Constantino, yeiut a CAristtant-sa-.'
eamdem susiinuit poenam quara ipse alii_sintulerat.. .ccrdotii cdpiteepistbla mox laudata rogaverat ' Joannes "
Hicc Thepplianes ei Cedrenus.Bu-.-et LABB.—Nun- Cpolifanus episcopus. PAGIOS. . - '. .,
- e Exarchus veniensRomam delnlil- secitm.sacram
iiaveruiitPliilippicurii hcereticum a_principali vertice _ • Statiin
depulsiim. Pef rebellioneitf adversiis Justiniaiiuni. Anasiqsii prihcipis. alque Anaslasius ad imr
coiiciiaiaii)'Bardanes'dictus Philippicus ope Cherso- per.iale crilmen ascendit ,.dedit litieiasXonstaniino,
nifirurii i.rripcrio potitus., bjectb Cyr.o patf.iarcba quibus.palarn profitebatur _catliolicam fidenij ac
Corislantiiibpoiitano, ac Joarine diacono et charlu.a- sextas synodo se iahserere siguificabat. Eidem praj-
"
533 -NQTlTIA.JN^GQNSTA-N-TiNUS. PAPAM._ S3l
seeum sacrara Aiiastasii. prineipis,- per: quam--ver_e_ A cif.ordinationem unairi, presbyteros deeem, diaco-
se orlliodox-e fidei prjedicatorerri et saiicti sexti con- nos diios, episcopps per diversa loca riuraero sexa-
cilii confessorem esse omnibus declarayit, *quam *et..-girita^guati(6i\'^Qui etiam sepultus est ad beatum
pontifici obtulit, ePila perrexit Rayennain. Duiri au- Petrum apostolum v Idus Aprilis; indieiione 15,-
tem -lisec gererentur, obtinuit Petrus - dueafum', -" Anastasio Augustq, etcessavit episcopatus dies qua-
' 7-
promittens 2quodjuilli adversari niteretur. Hic fe- _ draginia. - .
VARIANTES LECTlQNES.
-'dod. Luc, ducatum Vrbis. nequaquaniadversaretineret.
. Cod. Luc,,~quodnequaquam ultraRom.; alr, quod -"-'..IBalv Qui etiam. cessavit; desunt omnia.
VARIOROMNOT^S.
'
terea vls.utriest ut qua occasione pafriarcha Cpoleffs urgenle - tempestate-datp.jurejuTando -sutisfecimus, ei
millebat .suam" syhodieahi J\omano pontilici,- eidem puramqum nqbis-inerat in orthodoxam fidem.affectip-
adnecteret qur» facta efant adversus religionem.ty- rieni dperieriies (Ibid..), Et prosequifur se e.t suos ex-
raririfdis_tempore. Cum ei ild visum-esset, el cbnsen- cusans : Virimolibiisparumper. cedendum esse censui-
sisset; fdclmsunt iitierm deferisipnisd sahclissimo-hujus' n mus,,utiniis qum:snriiprmcipua, si non verbis, atsen-
civitaiis pontiHce-JoanneadConslantinumsanctissimum lenliis inviolala fideisenaretttr cbnfessio...,Hmc aulem
eibeatissimiun pqpam.Rpmm.veleris.Qum quidem cum dicimus,,nori ul qui veliniusevetterevaeesjam synodice
more missa sunilittefis. Qitm de dfnni- definitas, "quasque kniversa Dei Ecclesid lohgo jath
~ synodqlibusde
bus-prius scriptis, v.ipdr_£rat, eutiireddeba.nl certiorein 'tempore esl confessq,-nempedicere in mysterio Christi
(Agalh. diac~,epil.). Enrum vero litterarum patriar- Incarndlionis. ex pia ei sanclis Patribus cognita intelli-
ch*e Joannis nolabile initium- est, ..quippe compara- genlia duas nqlurale^.volunldies, et iiias natufdles'
lionem pr-esefeft-uhae.quidquid papa esl in Ecclesia opeiationes;;. Vblendi eriimel opefandi polestaieprce-
luculeiiter agnoscitur:'_fpse, verbaearumdern sunt, dilum iri alterdnatura- Uicereesse>Christuni, nihil £st
ndturce-nostrce\Opifex_ cum suo arlificio curassel ut aliudqUam intelligere duas nalurales voluntaleseidua-t,
capul loli corppri -prmficerelur,in eo collocalis prmci- nalurales .pperatipnes(llid.). Pergit.Ecclesias felicita-
puis fensuum htsfrumenlis, omnem.reliquorum mem_- terri exaggerahs, quse impeTajorem-caUiolicum soi'-.
brorum moiionem et perfectionem itlinc oriri fecit: tifa erat, studioque-ardenli flagraniem erga-bonam:
et cvnsefiari; et si aliquod conligerit eoruni ojfendi, causam; deinde coriversus ad sanctum poritificem:
auialiquq incommodo.offici, nott levem.eoruni curam •- Fos ergp, inquit, p sacrum capul, benignminvocalionis
a s_egemidam esse slatiiil, sed etiam- adversus utlimq nobisntarium.porrigenles, tuili conlactu mulurirujh tit-
membrq ndlufaleni offendensaffectionein'et consensio- terarum ex more Ecclesidsiico, aniisynodicofuirisciticet
nem_]per manuum ministerium ductu oculoruiricurdl apostolorum,: charitatis .adhibealis medicamentum....ii
jquod laborabal. Hisveslrumqugqm dposloticumpgri- Elenimcum sitis illiusdiscipuli, ei.successores.quiau-
iificatum comparare possumiis, o sanctissimi etChri-' '^„ diit a Domino : « Egn eliamrqgavi prp te, eXC,'debeii$
-stidni sacerdotiicaput, vos canohicereputahtes, merho quidein diligentef inducefe qum fulciuntet stabitiurit
pef vos qumrimusmgritudinis, qiim ecctesiasticonbstro ad.correclione'm,-promptius^liaindonare.quce sunicle-
accidii cofpofi, apestitenli et exiiigsd ariimislyrannica menlis animiet misericprdis (Ibid.).. Hujusriiodi yero
poteslate accipere sqlalium. Ornnino enim vpsquoqite, preces Aaroriis cxerhplo a fratre reprehensi fulcit:'
ut est proprium capilis, nos invoiuntarie laborantes Aafon enim, aiens, ilte, cuni prisci populi cessissei
miriime despicietis, neque a cpngenila jac cpalita con- - impelui, el ad idolum fdbricandum eis fuisset admini-;
junctionenos ahiandabiiis.,.;. et mdximequando nior- sler,afralre fuit quiderii reprehensusj sed cum se id
bus a culpacorporis non est profectus, sed.exirinsecus per vim coqcljtm fecisse, in spd .dssereret defensiotie,
a.violeniq _eiinopinata calamitate fiiitjeffecius. Qoan. nullam a.Deo accipitincrepaiionem, neque privalur-
Gpol. ep-ad Const. Ppi). Qu*epost exponit perniciosa dignitate pontificatus.(Ibid.).Tantam pontifex lcfttitiam
tyranni eique'aaJisereritiuni consilia, qurs -usque.ad -de optimi imperatoris electione concepit, ut.ad eum
Chaleedonense aboiendum coriciliura deveuerant, SlatiuMiiiseril Micbaelem pr.esbyterum apoerisiarium,
4hm sexturri 03cumenicura,.quod. illud conflrmabat seu-residentem apiid aulam cum facuftate feconci-
sustiriebatque,. coridemnayefant, nuilum non riiovet Jiandi Ecclesi*e omnes episcopos atqueâlios eecle-
iapideni ut illos excuset, qui, necessitati temporis siasticos "poeiiilentes; quos timor lyranni B.ardanis
sese accomriiodanleSj.aliquaêx-parte.mbrem. eiges- sexti coiicilii daronationiad subscribendum compu-
sisse videbaniuf, jjui .afmorum vi, uti.poterat,.etsi lerat, ut Bai'bnius docet;'e_x Theopharies. ad ari. 715:
illLsecusjsegessissent, finem febus magis deplora- Conslaminus papa Anasiaiium in calhdiicam commu-
bilera attulisset. Sanetoruni aliquot'Patrum exem- niotiem dcceplum in albiirii Orlho.dgxorum iinperalb^-
plis inh-eret.Deumque ipsiiiri tum suae, tum confra- D ram,- quo pro eo universa Ecclesia- exorarel, referre^
trhm iiilenlionis .testem appellat.. Quin„etidm, in- voluii; _a_/quem etiam ex. mpfe misil prq. responm
qui.ens, inler hominessanctissiinm .vesircesedis xeli- ecctesiaslicis Michaelem presbyterum
' cardirialem apo-
giosus qpocrisiarius, qui hic rigii, cuiiios hoc maxime cfislariumV&otamzKi'" -"" "="-r -..."--
135 "
-CONSTANTINIPAPJE 556
'
,_"., ROMANfPONTIFJGIS,
EElSTOtiE.''
Gonc.Collecl.tom. XII.;)'
>(Mahsi,
'
.... . EPISTGLA PRJMA, _-_-., A gimus, iit.si, quod absit,.diabolLimpulsu quisquam
CONSTANTINM PAPJ3ADBBITHWALEIM _. pervasor-auf lyranmis sacrum locum impugriare
ARCniEPrsCOrtlSi-
CANTUAKIENSJJM. ,:___,v praesumpserit, tibiaDiio concess-epotestatissenten-
Bemsione Egwini, de cokcilio habendo, de ccenobio x tia, et analhematis perciissus verbere, complere""nqn
•_ instiluendp. - • _ audeat.-Si quid verp sinistrae partis inibi comperlum
.-Consianiirius episcopus servus serrorum Dei-Bri- ftierH oriri, jturibus sjimmi pontifleis potius defera-
lliwaltlo. -RrifanniartiniEcclesiae primati salutem et tur,-qua'ra per alicujus occiiltam senientiam sanctus
apostolicam beriedictionerii.- locus injustedepravetuf. Ipsunf ergo locum, qriem
Verierabileiriviruiri Egivinum episcopurii quem bis regia potestas regiae liberiali dbnavit, ef nos aucto-
ttia fralernilas ad aposlolicarnsedein raisit, eliam rilaje Dei, et sancfqrum apostolprumêl riostra do-
nuncsecundo mariipul.isjustiiiiB r.eferiuiri.iibi mitii- namus, ,ut nullus.c.ujuscunque ordinjs hoiho hbc
mus; monentes quatenussicsuos effectus adjuyando quod consliluimusdepravare aut- mjnuere praesumat.
prose.quaris,. sicufi illutn a Deo incoapisse.eiin yia fjui jioc destruxerit" aui male contaminaverit, -sit' ille
Dei.cucurrisse .cognovisti. _ . -' - ... maledictus; qui vero 'seryavefit et adauxerlt be-
.Porfo de visioneilla/in.io-aperia ostensione qua se nedictioiiibtis
" repleatuf. ' . . -
- '
b.eata virgq Maria- er manifeslavit; ajque itacerium B , CUARTA ET
KENnjEDr,
••.=.
OFFA BEGUM;. -
'.-
esse" tenemus quemadmodum de viri bonitale non
De lerris in.quibus beala Mriria virg'oEgwino episcope
-dubitamus. "Denique vigilaritiam luam admo.nemus, dppdruissedicilur,'cum aliis pluriniis cceiidbio.Eves-
quatenusillis in partibus, in quibusmariifeslatio ha- haniim collatis iri ecciesia' Laieranensi, Comlantino,
liita. ftiisse.refertur, concijiura- toiitis AngliaeTogas pdpa omnia corifirmante. -' - "•,'
[Leg. reges] , episcopos,"sacriqhe ordinis religiosasJ In nominePatris. et Filij, et Spiritus"sancti, "Ameti.
pcrsonas illuc convenifeTacias, optimatesqtie regni ' ...Quoniafn transeuntis quidenl mijndi-vicissitudo
cum proceribus.suis adesse prrpcipias. .Quibusin no- _qiibtidie per incremeiita lemporurii -crescendo de-
mine Domini congregalis denuiitiariius- quod- duo erescit.,.et ampliaiido ininuitur, -cfescentibusque re-
reges Anglia., Keiiredus et "Offn,cum quibu_s-"jam pentinis iricursuum ruinis finis esse cunclis in proxi-
dietus.episcppus ad Iimina aposloloriim, inJoco osr mo; cemitur, ideo vanis ac transibilibus mansura
terisaj visionisj-plurima de suisbeneflciisinpfaesen. caelesiis,patria3,fir-erriiamefcarida-Sunt.
tia nostra- regia libertale donata, et apostolica au-' Quapropter ego Kenredus Bei doriq rexMercio-
ctoritate.-eonfirmila., conlulerunt, quarenus-ibidem fnm, el egO Offa divina.permissione-orientaliuni An-
congregalio mpnachorum secundum regulamme.mo- , glorum"[;A/.Saxonufti] gubernafpr, pro redeniptione"
raudi Patris Benedicli, qu*e minus iir illis partibus' animarumnostraruin ac praedecessqrum-et -surjse-
adhuc habetur., possit inslaurari et .'indesinenter^- quenliuih uostrorum salute," donamus,. concedimus
Chrislo famulari. Ipsas aulem .donationes et bene- in loco in .quo beata Maria se-venerabifi virqEg-.
frcia prrefali regis in ipsorum privilegio nominatim .wino episcopo manifestavit in jlomme, ct-prresenli
deterjiiiiiaverunt^ elia.,nobis corroborafi fecerunt. libello confirmaraus,- ad honofem et reverentiam
igilur.-frater dilecte, quoqtio. modo .Clifistus an- ejiisdem Dei'geiietricis; sexJaginta-sex mahsas e"x
nunlielur, lucrum Christi inquire, opus Cbrisli duabuspartibus fliiminis" qupd 'v.oeiiyiurAveua : nr
.exefce, proriiulgatisque in consilio undique senten- scilieet quas siint in Homme-, in Leucliwic, i in
tiis, tum a Deo ostensaevisionis, tuiri apostolic*eauT - Nortona, vu iri Offehani, i in. Litlintotia, xm-iti
ctoriiatis, tuni regi-elibertatis etdonationis, lumtui. Adinlona, i in B.addeseia; vi el.dimidiam in Bretfor-
ipsius, clerique.et.popul.i assensus ef fayoris, consti- 'tona, xn in Hombure, n et dimidiam in Willereseiaj
tue ovile Christo diviriitus osterisum; apos*tolicaau- vii-iir-W-ikwane,"iii infBenigfith, et in fiampton ix.
ctofitale fiillum^regia Ubertate doriattim, cleri el Et ex mera liberalitale, sicut dignum est, et regali
j.o.pulibenedictione sancitum. Tibi autem-et succes- rnunificentia, praenoniinalasmansas, ubi manifeslatiO'
soiibusiuis membrato episcopo Egwinoâssentiente ... habita fuisse refertur, curii creteris parlibus prceassi-
curam animarum ejusdem ecclesice praecipue-injun- gnalis, regi*e liberalitali donamus; ac oiimipoleuti
a lu fine liujusVilae hrec adnotatio legitur in Cod. tien_!i-un( et vu menses. Uaecvero scripla .sunt eadem
Luc. : Huc usque'cmx amii sunt mtod Langobardi veteri manu qua reliqua, sed rnbricaio charactere.
557 '-r EPISTOLiE.; o5&
Deo et beatis aposloiis:ejus;Peiro.et P-auio, in perper A Wadberge, a.Berge iji Lithnjeade, Iterum per Meredic
-luum liberas donamus, quaienus.ibWem congregatio iriÊsanburnam, ab Esauburnam iterum in Meredic,
'
monachorum, seeunduin regulath sancti Reriedicii, _ De.indeiri Wreilnneade, et.sicin Merebroc,per Mere-
possit inslaurari et Indesinenter Chfjsj;o famulari. . broc usquejid Dbminpol, ex quo iri Allesbeorg, ab
'Ad-m.ajorem autem-"firniiludi.riemdonaiioinis no- Allesbeorg- in Merwillon, >a_Merwillone iterum in
str*, in iiotiliam tam pr-esentium quam posterum .'Avenam. .." . .,. -,
succedenlitim', veriire volurmis, qhibus Jimitibus ":.Voliihms insuper ac decernimus in.nqmine Do-
s_ic%rlocus . queiu fegiae..liberalitati donaluin Deo" jniiii,. terr;ira quinque Cassatorum, quoe Morton-nuii-
confuJimus..circumseplus includitur, , In priinis a cupatur, eadem libertate.in perpetuum gaudere,
Twyforde ex. parte Australitisque in Crorichpmme vqn.a quideni ierramego Kenredus, rex, M.erclorum,
Juxta deciirsum fluminis airibitus loci pfplraliiliir, ac anno domhiicaj rricariiaiioDis.709,cum.jani.-una cum
iride juxta aquam, usque ad -divisiqhem terrae de Fle- --yenerabili viro Efi_wirioapostolorum liminaTyisiiare'.
denbufgli quae'Merdic-appellatur, ef sic iri direclum disponerera, inter quaedam aiia donaria,.ad.fabrieam.
per assensum monljs. per medium Caldegaran ad - -inonasterii. construendi in Homme, concessi eidem,.
Ealdanswinliagan, ab Ealdanswinhagan ad.BeoIaga- ei sub testiirioni.oplurium potentum n.eqriirnscripto.
-sete.a Beblagasefe in Nordeyof, ex quoper Leuch- y confirmavi. ... . - /-.;.'-,
. dune usque ad divisiories lerrarnm "de Leucli., ef-de '^.-Staluimus.igitpr in nomine.Domini, in virtutoDei-
ilervertoria iri Wenemecunibe, inde per Fulaiibroc " summi praecjpimus tam viveiif.bus quam Domini.
usque.in Harriieville, ab Harmeyille ih Carkeforde, praedestinatione nobis.in posterum succedentibus,.
ac deiiide in Calkeville, et sic in Ibhguiu rivuli ut litijus donaiioiiis;staiuta ad irrilum-deducere mi-
asque.in Sinalemorsiliee," ap deiride in A'venam,.et - hime quisquamaudeat. Si- quis auieiri hoc riosfrce:
sic in Offepol, ab Offepol iri Pickeresliomihe ,___a riiunificeniiaedonunirdepravare yel ininuere.alten.ta-
Pickefeshomme in Burclilinches,- a Linciieon. in yerit, delealur iiomen ejus de libro vilae. Acta sunt
Oldendune, ab Oldendune-in Ealdemixam, ex quo baec anno dominicre.Iiicarnaiionis' 11709, in ecclesia
iii Buggildeslrele, a Buggildestrele in Semasspnd, ac Salvatoris Lateranensi, confirraanie pontilice^Ror
iridein^Chirchiuge,'iii FJirendegaren, et sicln Bla- manae.sedis Constantino, astantihus regibus Angiire-
"kenpyie._a~par_eorientali hon, longe 'a Blakenpyte Kenfendo et Offa,-rogante, venerabili".viro-,Egwinp"
jn.Mercliirnan, a Merchifnan.in Humburrian, exquo episcopo, crim pluribus . archiepiscopis.etepiscppls,
per Norlliamuere.in Easthammor, inde incircuitu principibus, ac nobilibus diversariim-proyinciarUm,
pfali dePoddeho,, .delnc' in "Poddeliornniorc,etsic .- cunctis clamantibus el .dicentibus-:" Nos hanc volun-
Hefiane!iale,.iterum in Humburnani, in iongum ri.vuli tafem.et regiam liberalitaiem laudamus, donationi-
usque"adSiamllianford,iteruminBuggildestrete ver- bus ac libertaii conseniimus. ..••._ . .""
sus Scenendune.actnde.in Meadebroc, aMeadebroc ''_ SubscripUones. ,
in Mer.dicb,elsic in Wiriburrian, Wainbufnajn Leal . EgoConstanti.nus Romance sedis episcopus , _pcr
lesihorri, a Leallesthorn in Laverkbebrii, a Lea- . hoc signum sanctoe crucis,.has donationes et.liber-
veiibeorh in "Poddesthorame, a, Poddesihomme in -,tatem conlirmayi. ...-" -
Pollhorri, a'.Pollhorii iri Merebroc,.ef sic in S;am- -Ego EgwjnusJiumilis episcopusconfirmavi. -
tiianhillessiche, a Siche in Burghwillon , a Btirgh- Ego rex Kenreduscorroboravi. . -
willone in Burhwalles, ac iqde in Ealdegare, quotl -Ego rex Offa cqnsensil"-
jndigenae Navemaiihessond vocant., secus Biiggilde- ' l .' -"*'
EPISTOLA II.
slrete; e"xquo a parte occidenlali usque ad Beorges: CONSTANTINI AD BRl.THWALDUSt CAMfUAMEN-
. a Beorges.in Pichestan, a Picliestan in.Cademynster,, JPAI>_E
SEMARcmEriscopuM. ; -
a Cademynster in JBIechemere,.a,Blechemerein Bra- Manasleriunu ab Ecguino condiium sub ejttspoleslgle
cedeslan, a "Bracedestan in Ealdegaran, in Willeri- ila consliluil, ut quceclamtamen illi jura asserat,-
seie, a_Willeriseie in Saudbroc,' ex quo in Hegweye, y. . Consianiiniis episcopus servus sbrvorum Dei, Bri- .
el-sicin Norfhorniiie,a Nortliomrae.in Brer-thirriani. thwaldo. Britariniarum priroali, salutem elaposto-
Dehine in Hecauhege; a'Hecauhege in BadeswiIlo,,a licam benedietionecm.
-Wilieiti Liilelliyrnan, a Thyfnan Jjer Piceedesho in Divina dispensationead li.oc promoli. ul aposlolica
Presfme.Jde, .ae inde in Merethprn, a Meretliorn in auctoritate paci- ecclesiarum insistamus, luae.frater-
Brudmere, a Brademefe - Iri Estni.ereêyve, iit.dein nita,ii..deiiu[iiiam.us,..quatenus- ecclesias Dei per Bri-.
Poitycole, a Pottycote in Tjirilliacre,jst sic in Rigr (anniamdispositas tua ipsius et sanetorum apostolo-
gewere,. a Riggewefe .ih Meredic,' per Meredic in - runi-aucioritate pfotegas, ne quis'pervasor;'cujbs-
. a Licet dubitaudtim.non videatur, quin anniln= Coenrcdus.et Offa, qui regiam digniialem abdicarant,
earnaiibnis in Angiia a regibus ih diplomatis -actis- ei scheriia ni.onachicum induerant, sflr-ipsos reges
que publicfs loto ssebulo pr-eCedenti usufpati; fuer appellentj-quod ab omni verosimililudine alieriu.m.
rinl.poniifiees tameri Rbmanos sujieriori velcurrenti Cui argtiraenlo istud addi potest, quodiljud auto-
sa3culqea.--erausos.esse nullum exemplurn bstendit; graphum Saxonicis cliafacieribus Ro;n*eet in:1?onii-.
ideoque hae subscfipiiones addiiilire. Ihio Warthonus Ucum Roinanorum cancellaria prorsus incogriil.i.s
in sua ad Angliara sacfam praefatione universum descriplum. habealur (Pagius, ad an._.Glu 70.9,
illud- privijegimn supposititiura .C6se ex eV eruil, n.-l)\ '- ---..:.
quod.-iii" autographo adhuc in-Anglia conscrvaio,
- '
359 "I CONSTANTINl PAP_£ | 5.40
ciinque ordinis a Deo et nobisconstitula privilegia A velit, judicetur ante tribunal ©ei, et nunquam iri
subruat. Interquas eath, qiiteiiuperrimeayerierabili Chfisti veniat memorianij sed nomen ejus deleatur
în.-eternum de Jibro viveniiuiri; et lige.tur -eierriri-
viro Ecguino nosira et regia" arictoritate conslituta rurh poeriarum nodis in infefno, nisi in liac vila pri-
est, tuae dilioni pr-ecipue siibmiltimus, uttibi et po- nilens einendeiur; Hujus eec!esi*e dedicatio .factaest
steris luis polesfale djvinitus concessa ab omni eam GRAVJUS. anno gratite 'septingentesirao.quarto
' deeimo. CAP-
_, ;.'...
adversariorum impugnalione liberam in perpeluurn .- CHARTA. EGWIKIEPISCOPI-WIGORNENSIUH.
reddas: Jusljim enirii nobis videtur, utcum idem ve- Meminil de suis
nerabilis ,Ecguinus, esemplum Domiril secutus, s« vjisimibus;eide fundatiane dolaiione-_
;que monasterii sui Eveshamimin agro'Wigornensi:
Inintiliahdo inibi effectus est abbas, idcifco biec ec- Ego Egwinus Wicciorum -humjlis episcopus yolo
clesiavsec-undum qiiod per legatum suum" ÊtelwaU manifestare omnibris fidelibus Cbristi qualiter per
dum expetii, ampHorem-dignitafeni a nostra sede sui sancii Spiritus irispirationem, et perlabores multar
merito dlitineal.-Constituiihus efgo, iri nomine Do- rumet magnarumvisionum, osiensurii est mihlquod
rhinf, ul iciera locus sub nioriarchia pfoprii cabbatis ego primum unum locum a^di.ficaredeberem ad Jau-
Bit liber ab omni tyra"nnlcatsxactione, et nullus cu- dem. et gloriam.omnipotentis Dei, .et sanctre Mariae,'
juscuiiqiie ordinis honio aliquod gravamen ibi inferre -omhiumque eleciorum Christi, et eliani ad-eiernam
audeat. Defuncto autem abbale^secundum.canoni- . retfibiilionem. -Cum igitur maxime floferem iri die-
cani auctoritalem, vel de ipso-monasterio, vel dc bus Ethelredi regis, expetii ab eo/locuhi qui Elbom-
paroctiia Huviccidfhni abbas a fralribus ejusdem loci me niinciipatur ;' in quo loco san.cta et perpetua vir-
eligatur,qui in eadem ecelesia libere;etcanonicesine go Maria, primum cuidam pastori gregum, Eoves
aliqua exaclione corisecrattis ob reverentiam veriera- nuncupalo, dehinc etiam mihi cum duabus virgini-
bilis Ecguini annulo in celebraiione missar.um so- buslibrum inmanibus teheris .apparuit. Mundavl ita-
lumraodo _ulatur, primumque. locum post Huviecio- que locum, opusque inceptum, Bei opitularite gfatia,
rumprtesulem posiraiuicfoiilate jugiier obtineat. Si nd finem perduxi..
quis igitur hoc privilegium infririgere voluerit, sive Volo igiturostendere omni sequenli generationi
tn loco monachorum lclericos. imraittere tenlaveril, quas possessiones supradicto loco acquisivi, et ipsas
:oram Deo et angelisjejus in. perpetuum sit anaihe- terras ab oroni exactlone potestatum omnium acquie-
ma. Siquis vero hanc nostram auctoritatem-serya-
tavi, ipsanique acqulelalionetri appJieitis nuclorita-
verit, coiiservet, eum.Deus in asternum. Scripta es.t libus, et piivilegiis, necnon regali.bu"s:edietiscoiifir-
Iiaec epistola anno dominic-e Incarnalionis septin- mari feci, ut fratres secundum regulam sancfi Bene-
genlesimoHertio decimb, pr-esidenle aposlolicae sedi dicti inibi Deo servJentes sine pehurbatione vitarir.
papa Constantino,; etj hoc Q< signum sanclae crucis agefent. Nomiria etiara villafura volo manifestare,
propria manu faciente. -••--- quas omnes liberas et- jusle acquisitas Deo et sarief*e
Seripta est haec episiola anno DorainicaeIncarna- Mafice obtuli. Jlaqrie ab Efhelfedo rege_quoddam
tionisseptingeniesimo uono in eeclesia Salvaioris La- cceriobium quod Flendaburch - nomiriatur obtinui,
terariensi, praecipientri"et confirmatite Constanlino quod postea pro alio ccenobio qtiod "Streaiforda no-
aposlolicae sedis antistite, astantibus el confirman- minatnr, mutavi. Post Qswardo viginii marisas in
libus regibus AngliceKenredo et Offa, roganie vene- loco qui Tuiforda appellatur acquisivu Postea vefo,
rabiii viro Ecgwino episcopo eorampluribus archiepi- succedente in regnum Kenredo, concessit et ipse
'
scopis etepiscopis, et principibus,et-nobiIibusdiver- mihi ocloginla' qualuor mansas' super utrasque partes
sariim provinciarum,.cunctis clamanlibus et dieenti- illius -fluminis quod" Avena vocitatur. Quidam autem
bus : Quiquid in hac conslitutione vestra sanclitas adolescens Athericus nomine octo mansas_mihicon-
exercet, laudamiis,coricedimus et confirmamus. cessit, et Wal.terus venerandus sacefdos alias ocio
,133Ego Constantinus Romana3 sedis- episcopus, mihi mansas donavit. Sicque •Deo pfopitio brevi
per signum sanctce erjueis, has dbnationes et liber- temporecxx mansas pra^dictae Christi.ecclesi-eac-
taiem confirmavi. i
j. quisivi, sicutscriptum est et confirmatum in cbaftis
Ego Ecgwinus humilis episcopus confirmavi."; ecclesia3, et in libro manifestatur lerra et terraini -
Ego rex Kenredus cbrroboravi, ejus, quem scripsit Briiliwaldus archiepiscopus, et
Ego rex Offa consensi a. dictavit prceceplo Romani ponlificis, cum cohscnsu
_Scripla est hsee epistola anno grati-e sepfingehte- prineipum tolius Apgliae.' Hasc ^verq sunt nomiria
sinio nono, el corisecrato loco per sanctum Wilfridum villar.um quas, ui supradictum esl, acquisivi. Love-
episcopum.idem Wilfridus et Ecgwlnus coram bm- sham, Benjucgurtbe, Haulun, Baddescye, Y/icque,
uibus sic jocuti suntj: Domine Deus, frui in ccelis
habitas, et omnia creasil, conserva illum qui locum Humburne, Brolsonun, Willersey, Witheleia, Sam-
istum paeificabil et coriservabit; Nos.etiam pr-saeipi- bufne, Kiveuvarlon, Sajtforde niajoret mihbf, Am-
mus in Dei omnipotentis el omnium yirtutum coele-
slium nomine, ut neque rex, neque princeps.neque bresloy, Dlbeorge, Mortun, Buclitun, Meleigaresbyri,..
ulliusordinis liorao locum istumsanctum diminuat; Tillestrop,Suella -major, Mayeldesbeordi,,Sildesui-
sed sit, ut optaraus, gregibus et J)ei pastoribus mu- coque. Has omnes terras, ut praefalus sum,Tiberas
Yus Jaene,dispositus in poiesiate proprii abbatis se- ab omni et sanct*e'Dei EcclesiEB.
cuiidum fegulam Dei et sancti Benedicii. Si autem calumniiacquisivi,
verlere obtuli. _ - -" .'
aliquis,"quod absil, ayariii*e spiritu arreptus, "
-
Bullatii hanc pcipalcmalio tatnen modo finit Capgravivs, recilaide Spelmanho.
%:A . - . ~EPISTOL;E. S4f
Qui ergo locum quem apostolica Jigniias ei- regia A J usque prqhibili sunius synodalem scriptionera dc
poiestas regise iibeftali. dofavit, et nGS/auctorilale iriore ad"vof mittere,. ul qui tyrannice detineremur;
Dei et sanctorum apostolorum. donamus, deprayare neque enim uobis alioqur licebat ad vos scribere,
aut fninuere ve!coritamihare pfa3sunrpserit,-}udicetur pure et non turbide exponeptes dogmaia, pietatis.
ante. tribunal Ghrisfi, e"tiiunquam in Gliristiveniat Cumeiiim hanc a Deb custoditam pccupassel ciyita-
memoriara; nisi in hac vita posnilens emendet; qiii- tera.cum exlenia poteritia, neque cnim vere dixerim
vero servaveritef adauxerit, lie.nedictioriibusfeplea- imperio, quiinstar lat.ronis el veluti ex.inskliis vul-
tur.-Eiat." Amen. ' ' "
_1 -. , - nus npbis altuiifiis qua irovit ra.tionibusuniversonim
Scriplaest haeccharta anno Domin. incarnal. 71$. gubernatfix Providentia, non est enira npstrum scrri-
Subscripliones. --.-' tari profuntlum divinorum judiciorum'-, vim. et non
-
Ego Egwinus per signum sanctce*crricis (con- l_egesjaciens fundameritum potenti-e,. dejeci.lquid.em
fiririavi)." - - - vei antesuum ingressum in alriis fegi.-e positam ima,- ,
Ego Keriredus rex subscripjsi. _. • ginem sanctaa sexia. synodi.
Ego Offaper signuni crucis CQnfirmavi. Cum auiem insedempontificatus vejlet hominem
.EgoBriihwaldus arcliiepiscopus subscripsi. - eolloeare qui non erat ex nostro coetu ecclesiastieo,.
Ego Oswardus fralef regis eonfirmavi, sed qui idem cum ejus perversa sentiebat senientiaj
' npstri lamen cleri assiduitate et contenlione,coaclus,
... EPIST.OLA III. . -
nos non exspectantes-, nonr yolentes, et non sine
EPISTOLA SANCTISSIMI AKCHIEPISCOPI .CONSTANTINOPOLI-
TAMJOANNIS ADCONSTANTINUM ÂNCTKSIMUM PAPAM dolore tegreque ae grayate hoc suslinerites, provexjt:
EOHANUM APOLOGETICA, PROPTER-EA^ QU^STEMPORE^d .poritificalus digriitatera el fasligium.| Quis enim
TTKANNIDIS BARD,E j_A/.,BARDANIs]MOTA SUNT ADVEUr navigandi omnino imperitus riayem conscendat.et
SUS-SASCTAM ETOECUMENICAM SEXTAM SYNODUM. ...' freta transmiftere audeal? Est aulem majus. quando
Sarictissimb et bea.tissimo fralri et comminislw) quis per^ asslum maris [Al. ,.per vastura mare] -est
domino Constantino "Joannes indignus episcopus in - peregre. profeclurus, ei soli commiltattir clavus jnavis
Domino salutem.. • , onerarice sui et fectorum gubernandorum euram su?
Qui sucediyinitalis et potestalis indicium eorum - scipienti. Qtiod quidem in jiobis quoque.quiIibet iri-
quae videnlur magnificentiara archilectalus est Deus, ttiens (nunquam enim meditali sumus qucc jnler
. prrccipue in pretiosissimo creatarum reruiri sensi- pontilices conveniunt in dignitaiibus ecclesiasticis
.lium, nostro. inquam, figmerito.,.suam ostendii glo- splendorem assecuti,. soli mysteriorum ministeriq
rianiblsapientiam; quaquidemrationeexipso quoque ,_ vaeantes) non incredibile enim existimabit quod di-
admirabilem esse faetara divinam cognitionem pro-. cimhs id nostra voluntate non esse factum ipsum
pheta exclamavit (Psal. cxxviu).Ipse naturaenostrre nostrce conscientiae testiraonium, quod sui.gloria-.
opifex cum suo artificio eurasset ut capul toii cprpori tione divinus aposlolus definiit (/ Cm-.i.), nobis Deo
prceficerelur, in eo collocatis prcecipuis sensuum in- , producenlibus ad probandam veritalem eorum quce
strumentissomnemreliquorum membrorum molionem dicuntur.. Iste ergo,, qiii suum decus esse ducebat
et perfectionem illiiie qriri fecitet conservari; et si. dedecus acprobrum Ecclesice.,parltiriebat quidem et.
conligerit aliquod cqrum offendi,.aut,aliquo incorii- studebat impietatis edere basiliscum, raalorum aur
modoaffici, non. Ievem eorum curam a se gerendami ctoris serperitis fettira, ut publice in Ecclesia et in .
essestatuit.sed etiam adyersus uitimamembranatu- episcoporum confessionibus anathemati subjiceretur
ralem oslendensaffeclionem etconseiisionerii, per ma- dicta sancta sexta synodus, et apostolicce.et.vene-
nuurii minisieriumduciuoculoriimcuratquo.d labora-- randce vestrce.sedis majores, qui yenerandum dogma
ba'f; His vesirum quoque apdstolicum ponlificatumi pietatis ter.uerunt. Communiter autem conflteremur
eomparare possumus, o sanclissimietChristiani sacer- absurdis dictionibus, et quce nullam habent cogna-
dotii caput, vos canonice reputantes, meriio per vosi tionem cum noiiotiibus, quaesignificaut perfeetionem
qucerimus,cegriiudinisquaeecciesiastico nostro acciditIjjiejus quod est. in, Ghristo mysteriij.ipsum autem..
corpori a pestileriti et exitiosa animis-tyrannica po-• verbi humanitaiis susceptionis. raysterium procul
tesiate, aceipere"solatium. Omnino enim vos.quoque. abesset; imo vero quidam jam murraurarent ipsam
ut est propiium capitis, nos involuntarie laboranles.; sanciam Chalcedonensem synodum abrogandam,
minime despicietis, neque a congenila ae coalita. i._ uipo.te quod ab illa penderet qhod ad dogmatum ,at-
conjunctione nos amaridabitis,. sed propler nostrai tinet convenieritiam, et eamut itadicam habere ra-
potius vulnera dolentes (uno enim membro palienle,, dicem et conflrniatioliem dicia, sancta, sexta- syn-
omnia guoque riiembfa simul paliest consentaneumi . odus.
convenienler voci apostolicce) nunc sanitatis nostrao 3. , Miltq dicere quantas riobis re vera exhibuit -mb-
. recuperalionijure gr.atulabiminij etmaxirrie quando} leslias, ut.ad veslrarii-.fratgrnam beatitudiriem lilte-
morbus ,a culpa corporis non est profeclus, sed ex- ras dirigereraus convenienter scopoillius ameniiae.-
trinsecus a violenta et inopinata calainitate fuit effe- Ad liEsequomodonos et quo consilio ita gesserimiis^
ctus. De qua ut vos cerliofes redderemus, necessarioj ulilepelleremus quidem ejus.vim tyrannicani et prq-
misimus Iias lilleras,' per eas"vobis veluti aperienles:5; lervam,.ad idautem quod estpaulo moderalius de-
et indicantes gravitatem vulneris. Quamobrem. liuc. 3.. duceremus insoleuliam, scientes ut in malis. rion.
' '
Wi> I CONSTANTINLPAP^;. .. . 544
esse omnino rejiciendam iridiffereritjam, qiiando non & j nalurales operationes. Expresse enim hoc serisu bas
-ipsum bonum licet primo loco oblinere, nobis testi- intelligi yoces in edicto^ a se decreto prius decrevit
monium fefet ipsa.pqteslas quce cordfum consilia inin vesira: magna civitale Romana.-congregata synq-
tuenir. Quin eiiarri inter horaines, sanctissimas ve- dus a venerandce Triemori-rfMartinoijui veslrae prce-
strae sedis reJigiosus apocrisiariusqrii hic agil., cui fuil Ecclesiae, utillaâperle per nos quoque_peccato-
nos Iiunc maxlme urgente tempestale dato jiifeju- res et.niinimos dispensarit Dei sapientia": Qui coiu-
fandp satisfecimus,.ei ptirafn quce nobis ineral. JII preliendii sapierites in astulia eorumjPsal. cxi), quae
ortho"d6xam fldetri affeciionem aperientes. Eienim Gregorius theologusponil, in funebri oratiorie in ma-
vos quoqiie seifis, ul qurexpefientia apefte didice- gnum Basiliuni. ribi illum inducit usum consilioDa
ritisj o-sancfissimi, q. iod nimis aspere et prcefraeie vidis dispensando yerba sua in jtidicio, silentip qui-
Se gerere adversus potcsfatis' iiecessiiateiii in rebus" dem prceteriisse priiicipalem yocern in sanclo Spi-
ejusmofJi absque aliqua-arte et ingenii soleftia ne- rilu, aliis autemqu-e. idem valerent vocibus corro-
"qnaquam fuit facile; etenim Nalhaii quoqueproÎie- borasse piamfidei priedicalibnem. Quanquam quanta
taririn aperta iriDavidem usus.est repreliensione de sit differentia utriusque argu.menii., ejus, inquam,-
admisso adulterio et ccede"/!/ Reg. xu); sed cum ea . _ quod versaturn circa fideitt et confessionera diviai-
colorasset probabili quadarri nafrarioiie; ex illius " latis, etdedivina.iricarnatione, ut idem dicil sanci.us^
sententlain-bum-proiulif judicium, HcefipSe qubque . Gregorius iheologus, medllatiotium, quas subtilis
Dayid essel orriajus spiritu propiieticc. Proplerea_iios neeessario exquirit eonlemplatioadindieandam per-
quoque; slcul iiiaghus dicii Basilius, viri mor|bus feciiptteni l1 in utraque nalura seu viyifica Trinitate
pafumper cedendum esse censuimus, ul iri iis quce tractatioties . et dogmala. excelleriliam h.abeant et
sunt pfaccipria, si nori yerbis al senlentiis, iriviolala - pf-estantiam". Sie'enim..et quce abeodem sapienti
fidei servareturconfessioi Non oratione de theologia adversus .Euno^
- ! I '. - eiiiin iri verbis,sed - in llieoiogo.in
rebus-est nobis verilas, elamat Gregorius tbeolo- iriiarios dicla srint". Ubi Iiaecdicit:-Philosophare de
gusa; et rursum definit esSe valde absurdum et turpe. oiundo, de malerja, deauimaj de fationis' compoti-
de.sono yqcis exifrter.disserere. Apostolicus quoque bus naturis tam prceslanlioribus quam deterioribtis,
Dionysius"Areopagita esse a ratione alienuiri et jrie- de resurreclione, judicib, remuneralione, Christi
ptrim pfoiiuntiat, ivirir seopi et instituli rion.atten- passionibtis. In his enim cl assequj-nonînulile, ct
dere, "sed dic.Uones :, Ldque, inquit, non est eorum peccare vacat periculo. Nbn enim ea simpliciter et.
propriuni quivolunt' ihtelligentia divirja pereipe- absolule posuit doctor, sed quod illa.co.hfeirei cum
re, secl eorunT qtii [solos-sonos admittunt, eosq.ue (_ iis quce.dicunfuf et decernunlur de-diyina Trinitaie.
ad autes usque • ultefius pefmeare nori valeriies Hae ilaque dispensationis ratione et consilio caetera
facla sunt processisse credenies,
exirinsecus corilinenl, -i ef nolunt . -scire quid -hcec quoque eorumquce
"quidem -diciio signifieatj quomodo autem earii ex- . 6 sarictissimi, ne velitis propterea eafti iri nos con-
plicare oporteat i per alias quce tantum valent el ferfeeulpam cui non pbssit ignosci. Sed el si quis
evidenliuS exprimuni. Hcee autem dicimus, non exisTnnet id quod esl accuraturri et perfeetuni nos
ulqui_ velihius everlere voces_jmi synodice defini- nori esse assecutos, comparatione eorum qui ex
tas, quasque universa Dei Ecclesia longo jam teriipore sanetis "Patribus osconomice processerunt absolva-
est confessar Nempe dicere in mysterio.Clirisli In- mur a culpa et omhi_condemnatione. Nam Cyrillus
carnalionis, ex"pia et sancfjs'Patribus cogriita inlel- , quoque sapieniissJmus non expresse jubet abdicari
ligenlia duas ijauirales voluntates et duas nalurales Theodorum, Mopsuestiae episcopum, certo consiliq.
operatioiies-; sedintuentesad solamiyranni persua- grafificans iis qui adhuc infirmius in eumerant af-
sibnem,'-ut iiomiriat aposlolus (Gaiat. v), et ut ea' fecti, etsi illum sciret auctorem et patrem perversi"
solerti exeogitatione verterelur iri eoritrarium, ne' Nesiorii sententice. Idque Jndicanl quae ab ipso dfr
alienadoginata-aperte introducerentur in Ecclesiam eo scripta surit ad saricfum Proclum qui nostrae san-,
et penilus iabefactarentur de re proposiia pielatis D ctissiriice prcefuit Ecclesice; et superius quidem dictits
decreta quce firma nianserarit et inconcussa; simril - , fidei tyrannus, suarii conscienliqmhabens cauleriatam^
quoque magnum dticenles, uti etiam a nominalae siciit dicit sanctissimus Paulus (/ Tini. iv), ausus est
sanclce syriodi inimicis ex sententia per confessio- comburere tomos Actorum riominatae sancfce sexta3
nemadmilteretur ejus doctrina, uf non eyersionem., synodi, repositosîn palatio, existimans, rit sibi-vi-
sed illius polius conflrmalionem' aperte ostenderei,. debatur, simul quoque cum iis verbum_delere verita-
apud eps quidem certe qui saho et inflexibili oculo tis. Nos autem eum sinenles sua decipi opinione,
rerum contemplalionis hcec sciunt eorisiderare •, ea- ettanquam prceelaro aliqubfacinore suogloriari de-
quae lyrannus adversus synodum est raachinatus, decore, diligeriter Guslodiimus apud nos reposi.tos
volendi enim et operandi potestale praeditura in ai- Actorurri lomos nominatce sanctce sextce synodi i"a
tera natura. dieere-esse Chrislurii, niliil est aliud, quibus etiam-omnium quaa in hanc sanctam sexlain
quam. intelligere duas nalurales voluntafes et duas syriodum coriveriefunt episcopofum subscriptiones,
"'*Oral.20in Basilium, ubi TOirripiot.
' ' non
salus, ' «),ii'9-tK eum de divina nalura seu vivificd Trinitale., efci
verilas legitur. HARDIJINUS. - HAKD.
:b Lege,:. In .ulraqueinaiura neminem-pulo igngrare
" "' -
Sio .' - EPISTQL/E. • . SI6
ciim Imperiali subsignaiione ,• in decrelo ab eis edi- A Euiycheii deposueranl.lempore FIavi.mi sanclce me- .
cto conlinentur. Porro autem aliter nostro teriipore mori.F, cum in synodo quce Ephesi posteacelebrata
ui conservafentur nec interirent Acta ejusdem sah- est a Dioscoro eum qui juste fuerat condemnatus
ctcs synodi diligeritius cufalum est. Quandoquidem juslum pronuntiasseni, beatisslmum Flavianum ini-
liber quoque seriptus- propria manu Pauli sanelce quissirae.condem.narunl; jn s.arictatatneii Chalcedo-
memoii-equi-fuit anlisies noslr.cesaiietissimce Eccle: nensi synodoêis suffecit ad perfectam criminis de-
siae. Dei gratia apud nos servaretur, qui cum esset pulsionem sanctce confessionis depositio,.nec de -eo
z secrefis in hac sancta syriodo inserviit. Adeo ut multo eis labore et verbis fuit opus. Scit -enirn fra--
exhoc apud posteros.quoque caulum sit Dei etJSc- lernadileclio non diu tjifferre benignitatem et cle-.
elesice, ne •quisquam malignitale aliqua, ul niulta menliam -in proximum. Sanctis enira -pair.ibusqui
inter homines solet tempus innovare, audeat adulle- Chalcedone fuerant congrbgati haec scripsit.Teo cla-
rare ea qure, ut prius dictum est, conlinenter acla rissimus, veslrce. sedis apostolicce, Jfno vero tolius
sunt a sancla sext.a synodo, aut perverse aliis ea -orbis ferrae, lumen clarissimurii: Sed guoniam multa
po"ssit tradere. Germana enim et quce cireumscribi' sctpeMccidunt qum possunl adducere ad pcenitenliam
non potest yeritas,_yel ex.hoc librb omnibus oslen- . ei Dei misericordiq vincil delicla peccatorum, propter-..
detur aperlii.is. Quaridoquidem verus noster prceses "- ea suspenditur supplicium ul possil locum,-habere
et servator Dominus Jesus Chrislus in his diutius correctio (Epist. il). Prccferea ad. Pulcberiam quo-.
xoleraridis non sustinuit indormiscere. Sed. surgens ,que scribens pire niemoriae in epistola cujus est
sua bonitate et potentia, nunc quqque increpavit_ principium, Piam-veslrm benignilatis^curairi quam
flucium. non aqurc, sednefccrii conafus, ~etsedavit" perpetuo geril fidei catholicm,\vRcidicit Leonis mens*.
quidem hiemem Ecclesiarum teuipestatis. Donavit prcestaiilissima : Quemadmodumenim ab inilio hujus
aulem npbis magnam reruin Iranquillitatera, piura" m-gumenli scripsi freqitenlissime, inler dissenlientett
intperalorem et omni ex parte vitlute prcedilum, •merileset carnales mentes hanc iolo servari moderq-
qui imperiali celsitudini respcindenteniIiabeizelumqr- .lionem, ut: fidei quideni perfeclioni nihil liceat addere
tbodoxae fidei, morum hqriestatem e't moderatioriem, necconferre; iis autem.qui reverluntur ad unitatem el
quique convenieiitef ejus nomini, nemp~eAnaslasii,, pacem prmbeatur medetavenim,.quoniamaperadiabat;
surgere fecit eecl.esiasticam pacem et concordiam. lunc validius deslruuhtur, quando charilalem in Deum
Conlidimus eliam in eo qui eam nobis donavit quod «ipfoximum hominumcorda revocant(Episl. Sl).
reipublicce quoque-a electionem, ut fert- appellalio. Hoc ipsum aulem mullo arite Cyrillus quoqiie di-
nominis, exorditur: -- , vinarum rerum peritissimus fecisse invenitur in
Yos ergo, o sacrum capui, perspicacissima qure V episcoporum orientaliumin ipsura invectione et de-
est in vobis virlute' spirilus, henignce -invoeationis certatione. Illi eiihn a condemnatione volehles ab-
nobis manum pofrigehtes raiti contactu mufuarum solvere Nestofium, el in ipsum latam inflrmare sen-
Hllerafum ex rriore ecclesiastico b.anlisyriodicorum . tentiam conterideiiies, ausi sunt non lolerabilia, sed .
scilicet aposlolorum, charilatis adhibeas medicamen- maximuni. delictum admlserunt. Ipsum.enim bea--
tura, qupd est in nobis.molestum-et palpitansstu- tum CyriHum et synodum ejtis analhematizarurit'.
delejiiedicari. N.unquam enim.erit nostra relaxalio Sedille quoque celerem et nori operosam adhibuit
aut oculis somnus ascendet et rcquies teniboribus reparaliotiem. Nempe hoc solum ut conseritirent
el palpebris.nosiris dormitatio,donec univeisam iis-quae' synodiee fueiant constiuila ac pie defluita_,
Del.Ecclesiam aspexerimus.rursus. conservare urii- et comprbbareni impii daninationem, illas 'postliaec
latem Spiritus iri vinculo pacis. Elenim cum silis omni lcctilia plenas voces. exclamante ipso divino,
illius discipidi et. successores qui audiit a Domino :• Patre, quas suspicelur quispiam dictas iisse quasi
Sitnon, Sinion, ecce Sataiias expejivil vos ul cribrarei ipse polius s,ui lapsus accepisset coiidonalioneui,
lanquam triticum. Egq eliam ragavi prp te ut libn de- noriautem ipse lapsunicondonasset: Lcetentur, enim,
ficerel fides lita, el lu atiquando_conversus cqnfirma rv t iiiquit, cceli, el exsuttel ierra; solula esl enim maceria
fratres luos (Luc. xxu),. debetis quidem .diligenler sepis, el omnis dissensiotiis modus esl sublulus, cunv
itiducere -quaj fuleiunlet siabiliunt ad. correctionem, omnium neslfum servatof Chrislussttis Ecclesiispacem
'
promptius eliarii doriare quce sunt cleineniis animi et conciliaril._ ,.
miserieordis. Nam ipsum. sumraum apostolorum ex :• Habetis ergo vos, o viri diyinilus irispirati, delicti
eo cjuod ipsi accidit adjiortatur Doininus agnoscefe per alterius vim et injuriara admissi validarii et legi-
quidem carnis infirmitatem; eos aulem -qui jnsultu timam-defensioiiem, et qu-enequaquam-convelji ac
rerum exlernaruin lapsi. sunf, ut-ipsi quoqueusuve- Iabefaclari potesl pufam-et Hberam orfhodoxcefidei
nil terapore salutaris passionis, non impedifi quo- corifessionem. Ne sitis ergo, 0 beati, pigri et lardi
minus per correctionem resfitiiaitiur priori Jmpaii- iiild quotL.esl vobis conjunclum et iiidividumn iu
bilitati. ;- jSpirilaliconspiratione el concordia, iieqne attenden-
Jain vero hoc quoque vestrara sacrosanctam non tes ea quce per vim facta sniit, nos qufbus- vis est
fugiat memoriam,-quod quidam ex ,iis qui impium allata expellatis a vestra. charifaie, neque lanquam
-*Lege erectionem. HAI\D.
b Lege aiiiistjnodkoriim corum) scilicet missione.charilatis
-
adhibenles_ medi-
(hoc est, vicissim syriodi- . camentmp. HARD .
--347, CEOLFRlDl.ABBATiS M8
iuimicos existimeiis; ul dicit divinus aposlolus, sed A ergo noslrae jn rectum. verbum seiiteiuice sanifate et
consolemitiiut frdtres (II Thess. in) ostendentes Dei consensione, ex eo quod citra morem- quidera siraus
" -
imitationem. '_ parati ;condemnare quidem ita quce absurde facta
Omnino enim considerabitis,- o sanctSssimi, ex sunt, cpmprobarp autera et confirniare dogroaia pie-
Scripturce histofia de Aaron sancto Doniini sicut eum tatis dicice sanctce sextce synodi, nos^cojnpleclimini,
divinus appellavit Spirifus, quod ea quce per viin et 0 fratres -verierandLAlter o,lleriu'senim onera portate,
non ex intfinseca animi malilia fiunl, sequilur'justa et sic implete legem Chrisli, voee inaxima nobis-Cla-
condonatio, excepta perfecta yefbi abnegatione, et mat divinus apostolus-(G«/. H), ut unanimes in uno
ad perfectam impieiatem abduclione. Aaron enim spiritu glorilicemus DeumelJ?alrem Domini uostri
ille Gumpfisci populi cessiSset impetui, et ad idofum , JesuCbristi. _ _' . -
'
fabricandum eis- fuisset admihister, -a fratre qiiidem Subscriplio.
fuit reprehensus; se& -cum se Id per vim coaexum Fortrs in Domirio. ora pro nobis sanctisslme ef
fecisse inrsua assererel defensione, nullam a Deo beatissime frater.
accip.it increpationchi, neque privalur.dignitate pori- EPISTOLATV..
liflcatus (Exod. XXXH).Omnino ad interaum germa- IN
n BENEDICTI ARCIUEPISCOPI MEDIOLANI QUEIUMONIA'
rium in Deum cultum aspieieule eo qui sigillutbn ° SVNODO BECONSTANTINO PAPA. .-
finxit cordd uosira (Psat. LXXII), ut dicit magnus Vide irifra inter scripta Bencdicli.
David, ct nbn atl exlernam temeritatem. Oslensa
ANNODOMINl DCCIS,"
AN.GLO-SAXO PRESBYTER. _
NOTITIA HISTORIGA IN GEQLFRIBUM.'
(Fabric.. Bibliolh.med. et inQm.Lat.) . . -
. .Ceolfridus, aliis Geolffidus, pre.sbyter et post(a) G Harduinus, fn sua CbDciliorum editione, secutus est
Benedictum Biscopium abbas sanctofum Petfi etPati- . Petrura Francisum Chiflelium, qui Ilistoriam Bedce
li, brdinis Benedictini, Wiremutensis el Girovicerisis reeensuit in Goncordia Bedceet Frede|arii Scholasti-
in Anglia per annos 3S_,diem apud. Lingorias in Gallia" ci, Parisiis, 1681-4. Alia Ceolfridi,. quae- BalaeuSi
Nafbonensi obiit anno 716, vnKalend.Oclob., ceta- eentrir. i, eap. 93, et exeoBalaeo Pitseus, pag. 123,
tis71, dignisjandibns.a Beda(6), quem doctriiia im- memorat, Homilias solemnes,^ mbnachos suos Epi-
buii,celebratus. Consulenti Naitoni regi Pictorum (c) stolas; Teslamentuni dd Huneberlum, et j)e sua pem-
ie tegilima observationePaschm et de tPtiSura cle- grinalione, riesciq an quisquarii oeulis usurpavit. Yiia
ricorum, scripsif.uiilem epistolam, per quam ipse re^ scripta a Wicberto suecessore et anno 730 martyr.e,
gi saiisfecit, et rex gentem suam ad concordiara Ec^ utidetn Pitseus, pag. 124, sed ubi pro regnante in
clesice reduxit." Hanc epislolam servavif idem Beda; Northumbria Geoiffido, legendum Ceolulpho, de quo
lib.v Ilist. eccles., cap. 22, undeaccepit SpeeJman- mox. Apud Cangium.quoque emendandum est quod
. nus, pag. 200, lom. I Conciliorum Britannice ; acce- CeoJfridum abbaiem sarictoruin Petri et Pauli diyer-
pere cceleri.Conciliorumeditores ad anrium 714, sum facit ab abbate Wirerautensi.
cum circa annura 709 scriptara colligat Norisius (d). » .. ": ." - '" '".
.-''
(a) Vide Lelandum, cap. 81. themius,_cap. 240 et n, 20 .".Illtist. B.ened.
-(b)_Idem Lelandus.cap..82.- (d) Disserf. 3deCyclo Pasehali Tiavennate, pag.-
(e) Sigeberius, cap. 67, de Script. eccles. ; Tri- lS8; Oudinus,,tom.I(pag. 1665.
349- - / EPISTQLA ADNAITANUMTICTORUM REQEM. SSO
- :' . . ..4.KGLO-SAIONISPRESBYTE_R[
, .. - , _ . ...
_.'-"
EPIS-T.OLA:-'A;i) Kîtipw^
""' ; - ,
•-- PRO GA-llIOVC^.PASCKAEt ROMANA TONSURA. y ..; ...
" ' ' ' ' '
''--- tom.
(Mansi,-Cbnc'..Collect. XlL~) ... ."
"
, .. PR_EFATIG BEDÊ.. . .-. _'.A quanto magis civibus patrice cosleslisun hoc riiundj
Eo lemporeNaitanus rexr.Pic_ofum'(qui'Seplentrio- peregfi.iianiibus optandumest, ef totis animi virlbus'
nales-Briianrif-eplagasiiihabilanl) .admonitus eecle-. shpplicandura, ut qup plus'in mundo quique valent.,-
sias.ticarumfrequemi meditatione Scrlpturarumynbre- eo amplius ejus qui super omnia est judicis mandatis
nunliavit errofi quo ealenus in- observalione paschce auscultare conteridant, atque ad -hcee-observanda se-
cum sua gente ten.ebatur , et s'e suqsque omnes ad cum-eos quoquequi.isibi commissi suat el exemplis
catholicam observantiam. dominicce resurretitionis simul et auctoritate instituant. -----
tempits celebrandum perduxit. Quod ul facilius et. Tres sunf ergb regulae Bifcrisinditce litteris, quibus -
tnajofiauetoritate perfieeret,. qucesivit auxiliuBrde . paschsecelebrandifempusnobisprcefinillimnullaprof-
genie Anglofum, quos -jamdudiim ad cxemplum san- sus humana lieet auctorilale mutari : e quibus duce
clce Romance et apostolicceEcc.esice suam religioriem in-legeiloysi diviuitus siatutae , lertia jn Evat-gelio
insjilnisse cogriovit: Siquidem j-tiisitTegatarios advl- per. pffectum dominicEe passionis • et resurrectionis
rum vetierabi-emCeolfridum abbatem monaslerii adjuncta est. .Prcecepit enim lex rit pascba primo
-beatorum aposfolorum Petri et ;Pauli, quod-esl-ad meiise-aniii, et tefiia ejusdem merisis >septim"ana,id
osltum, Wyri. ainnis, et juxta amnem. Tinam, ,in lo- est, aquinta decimadie usque «d vigesimam primam
co qui voeavur Ingriyum, _cui ipse.post' Benedictum B fleri deberet. Additumqueest per irislitutione-m apo-.
(de quo supra diximus) gloriosissime prcefuif.po.5tu- slolicarij ex Evarigelio, ut inipsa tertia septlrharia.
Jaris ut exhortaiorias-sibi .ljtteras mitteret, quibus diem dominicam exspectarej.atquejinea temporis-
poteritius confutare posseteos qui pascha non suo paschalis inilium tenere debeamus. Quam videlicet
tempore obser.vare prcesumerent, simiil et de tonsu- regulam triformem si quis rite custodierit, nunquam
rce modo vel.ratlone qua jclericos Jnsigniri deceret. in adnotatione lesli pasclialis errahit. Ve.rumside
-
Exceploquodetiam-ipse in his non parva.ex -parle liis singulis enucleatius *ac Jalius-audire desideras,
essel imbuius.Et architeclos sibi-niitli. peliit, qui scriptum-estln Exodo, ubi li.berandus de jEgypto po-:
|uxta morem-fiomaiiorum ecclesiam delapide ingente ;' puluS'Israel, primum pascli.a facere jhbelur, qtiia
ipsias fa.cerenf, promiitens hanc.Tn honorem-beati dixerit -Dominusad Moysenet Aaron.:" Mensis isle,-vg-
apostolorum prineipis dedicandam, se quoque ip^sum- -bis principium mensiunij primus erit... mensibus anni.
cumsu"!S.omiiibus_raoremsanet;e.Roman*eetapostoli- , Loquimini ad universum cmlumfiliorum Isfael, et di-
cceEcclesice semper imitaturuhi, in quantum dunlaxat • -cite eis . Decima die meiisis Imjiis iottat unusquisque
lam Ionge'aRomanorum loq.uela etnationesegregati . agnum per familias et domossuas {Ejcod..sn). Et pau-
liuncediscer epQssent._Cujusreligiosis yotisiicprecibus lo post J El _servabiliseum usque ad quariam decimam,
favens reverendissimns abbas GeoJfridtis,-tnisit =archi- C dif.niinensis hujus. Imiiiolabitque eum uhiversa multi-
teetos et lilteras scriptas-in Iiuncmodum.- tudo.fitiorumIsrael-ad vssperam (J-/a!.).Quibus vefbis
' quos petebat, -
EPISTOLA CEOLFRIDI ABBATfS. manifestissime coustat quod jla in observatione pas-
' chali mentio llt diei quaitse decimce, ut non tamen
Dominorexcellentissirrio*et gloriosissimo regiNai-
tano Ceolfridus abbas in.Domino «"alulem." - - . • ipsa/die quarta decimapascha Ueripra3cipiaiur, sed
CailiolicaVrisahcii paschce observanliara.quama advenieiue tandem>.vespera diei quafl*" decimce_-id
nobisrex Deo devolereligioso studio/qucesrsti^prom^7,. est; quinta- decima luna, quse iriitium teriice sept.ima-
plissiine ac libentissime luodesider-io, jtixta.qubd ab nce faciat,-in cosli faciem prodeunte . agnus immo- '
-'
aposldJiea sede didieinius_, patefacere salagimus. Sci- lari jiibeatur. Et quod ipsa sil nox quinlae decimce
mus namque ccelitus sanclce.Ecclesice donatuft_,-jqtio- .. lunce, in.qua percussis .îgypliis, Israel. esf a longa
liesip.srferum DomiriidiseendaB.docehdce, custodien- servifute redemptus : Septem, inquil, diebus myma
dae verilati operam impehdunt.' Namêf vere omriino comedetis ( Ibid..). Quibus iterum verbis tota
'
dixif quidam scecularium scriptorum; quod leiicissi- lertia septimana ejusdem primi niensis deeer-
mo mimdi statu ageretiir, si.velreges pbilosopha- nilur solemnis esse debere. Sed ne putaremus:
' •
renlur, vei regnarent p.illosopiii; Quod si-de philosb- easdem septem dies a decima - quarta usque ad
plila" Iiujus mundij~ vere .irilelligefs de statu-hujus D vigesiraam esse coinputandas, continuo snbjecii:
- Indie
mundij meritbdiligerepotuit homo _huiic_mundum; ffinto non erit [ef.menlum m, dotmbas -veslris':
35! . i . CEOLFRIDI ABBATIS . Sj2
quicunquecomederitfermenlulumindomibus'veslris,pe-A, t num et. cceremoiiiarum pasclialium solemnitate,- of*
ribit auima illa de lsrael, a die primo usqueaddiemsep-.. Jerrerit hcec Dpmino in spem futurce suce redemptio-
limam (Exod. xn), etc, usque dum ait: ln eddemeriim _nis. Ipsa "esi-eninieadem nox in qua de _£gypfo;per
ipsa die educam exercitum vestrum de terra JEgypli sangujnem agni Israelitica plebs-erepta est, ipsa est
(Ibid.). Pfimurii ergo diera azymorura appellateunr - iii qua per" re'surreclionein Chrisli liberatus est a
in quo exercilum corum esset edueturus.de _Egyptp. morle ceterna omnis Dei populus. Mane autem-illu-
Constat autem quia non decima quarta.die, in cujus cescenie diedoraiiiica; primampaschiilis festi diem
vespefa agnus est immolalus, et quae proprie pascha-- celebrarent.. Ipsa est enim dies inqua resurreetio-
sive phase dicitur, sed decima quinta.iunieducli ex nissuce gloriam Domihus multifarip pice fevelatio-
-Egypto, sicul in libro Numeroruniapertissime seri- nis-gaudio discipulis palefeeil. Ipsa prima dies azy-
bitur : Profecii igilur de Ramesse quinla decima die morura, de qua mullum distincte i-oLeviiicoseriptuin
mensis priini., allera dit fecerunt phase filii Israel in est : Mense primo, quarta decima die mensisJtujus
manu excelsa (IV-im..xxxm);Sepiem ergo diesazymd- ' advesperam phase Domini est, eiquinta -decima.die
fum, in quarum prima eductus est populus Domini- ..- mehsis hujiis solemnitas dzymorum Dbmini esl. Sep-
ex-Egypio, ab initio (ut diximus) l.ertirfisepiimance, ' ietn diebus-azyma comedelis, dies primiis erit celeber- -
hoc.est, a-quinta decima die mensis primi usquead B' rimus sanctusque. Si ergo fieri possetut semper-in-
vigesjmam primam ejusdem.mensis diem eompleiaih diem quintuin.deeimum primi mensis, id est, iir lu-
computari oporlet. Po.rro dies quarlus decimus extra nam quintam decimam, dominica dies incurrcrel,.
Imncimmerum separatum, sub pascliselilulo prceno- uno*emper eoderaque tempore cum-antiquo-Dei-po-.
tatur, sicutExodi sequenlia patenter edocent. Ubi pulo, tauquain saeranientdr.um genere.discreto, si-
cum dicium essel i In eadem enim ipsa die. educatn cut una eademque fide, pascha'ceiebrare possemus.
exercitum veslf.umdelerra Mgypti, protinus addilum Quia^vero. dies .septimanee -non. cequali cum Juna .
est: El custodietis -diem-islum in generationes veslras^- ... tramite procurrit, decrevit aposlolica tradiiio, qu.e
ritu perpetuo. Primo mense quarla decima die merisis.- per beatum Petrutn.Roma; prasdicata,- per Mamnn.
comedetis azymu usqye ad diem vigesintam.primami _e.vangelistam.et-interpretem jpsjus Alexandi:i-e con-
-ejvsdemnieiisisad vesperam. Seplem diebus fertnen- firmata est, ut, adveniente pritno mense, advenieitte
tatum nan invehielur in .domibus vestris (Exod. xn). in eo vespera diei quarticdecima3, exspectetur etiam
"Quis.emu. non.videata quarta decima"usque ad vi- _dies dorainica a quinla deciraa usque ad vicesimpm
gesimam primamnon seplem solummodo, ,sed octo. primam diem ejusdem niensJs..ln quacunque enim ;
polius csse dips, si et.-ipsaquart.a decjma annumere- _' . harunr inventa jfuerit, meritojn ea pascha celebfa-
tur ? Sin.autem (ut.diligenlius explorata Scripluras ve- bitur, qtiia nimirum licecad numeTum pertinel illa-
ritas docel). a vespefa dieiquarias decimce usque.ad . rum sepiem-dierum quibus azyma.celebrari jubethr.
yesperam vigesimam-primce..computaverimus, yide- . Itaque flt ut nunquarri pascha rioslrum a sepiiihana
binms profecto quod ita dies quarlam.decimam ves-.- merisis primi lertiain ulramvis partem declinet, sed
peram suamfestipaschalis iriitium porrigat.,ut-non- - vel loiam eara, id est, omnes seplem'legalium/azy-
.amplius ipta sacra solemnitas.quam seplem tanlum- . morum dies, vel certe aliijuos de illis leueat. Nain
inodo noctescum totidemdiebus cpmpreliendat. Unde.. etsi .saliem unumex eis, hoc.est ipsum septirnum
vera esse probatur npsira.definilio, qua lempus.pas-. apprehenderit, quera tam excellenter Scriptura .
chale primo. mense anni et tertia ejus hebdomada^-- commendat.: Dies autem, inquiens, seplimus erit
celebratidum esse diximus. Veraciter _eriimtertiaagi^ celebrigrel sanctior, nuiiumque servile opus ftet in eo .
tur hebdoniada, quod a vespera deeimce quarlce diei (Ibid.), nullus/arguere nos polerit quod non reete
iricipit, et in vespera yigesimceprimcecompletur. dominicum paschae diem, quem de Eyangelio susce-
Poslquauu vero pascha nostrum immolatus est v pimus, in ipsa quam lex statuit- tertia prirai mensis.c
Chrislus,- djemque nobis dominicam, quce apud a.n- hebdomada celebreinus. . .
tiquos una. vel prima Sabbati sive.Sabbatorum voca- j„ Cujus observaiuice catbolica ratione paiefacta, pa-
tur, gaudio suce resurrectioriis jecit esse- solemnera,". tet econtrario error.irrationabil.is eorum qui.pra-..-
ita Iianc1nunc. aposfolica Iraditio festis. pasclialibus . lixos iti lege lerininos, nulla.cogentenecessitate, vel,
inseruit, ut nihil omnino tempore paschre legalis. anlicipare vel transcendere praBsumunt. N.amque
praoccupandum, hiliil minuendum esse decerneret, sine raiione necessitaiis alicujus anlicipant illi rtem-
quin poti.us statuil ui exspectarelur juxta prcecepturif.- pus in_leg^. pi-escriptum, qui Domiiiicum paschce
legis idetn prinuis. anni mensiSj.exspectaretur quarta . diejrria qu.aria decima mensis prirni' usque ad vicesi-
decima dies illitis, exspectarelur vespera ejusdem. - mam puianl Junam esse servandum. Gurn enim a
Et_cum licecdiesan Sabbatum forle jncideret, lolle- vespera. diei tertise deeimcc-vigilias sanctce noclis
ret uniisqiihque agnum per familias et dpmos.,suas,et .' celebrare. incipiunt, claret quod illum .in exordio
intmolarent ettm ad vesperam (Ibid.),- id est, prccpa- sui paschae diera. statuunt, cujus nullam pmnino
rarent.omnesEcclesice per.oibein, qu& unam calho- mentionem in decreto legis invenjunt. Et cuni vice-
licam faciuntj.paiiem et vinum in mystprium^carriis sima.priuia die mensis pascba dorainictim celebrare
et saiiguinis agni-immaculati, qui abslulil -peecata refugiuiil, palei profecto quod illam per omnia diem.
mundi, et, prceccdente eongiua lcctionum, oratio- a sua solemnilate secernunt., quamlex.-iiajoie pr_3.
' '
5.3 E-PISTOLA AD-NAITANUMPICTOHUMREGEM.- . --" 354'
cceterls- fes.iviiafe meniorabilem sajpenumero com- A . Orieniis, ita omnibus annis idem .primus Iiiuae men-
mendaf. Sicque dieriVpaschce ordine perverso, et; sis eoderii niecesse est" ordine jeservari, ut non ante-
aliquando in secunda hebdomada tbfahi"c6ii.plearit.';'•" cequinoctium,.sed-vel -ipso cequinoctii die (sicut in
el nunquam iri liebfloiriadse lertite dieseptimo" po-. principio faetiim esl)-vel :eotranscenso plenilunium
nant. habere debeat. At si uno saliera die plenilunium
Rursumquegui a sesta decima die raensis saepe- fempus, requinoctii. pnecesserit, Jion hanc primo
. dietiusque a&.vicesiriiam securidam. pasclia cele- meuse anni iticipienfis, seiiûltimo potius prasterili,.
brandumjiiagis^htumanf,"rion miftore ulique "errofe lunam esse ascribendam,bl ideo festis pjscbalibus
(tametsi altero" latere) a- reclo veritatistramiie di-'.' inhabilem,-memorata.ratio probat.
yeriunt, ef .veluli naufragia Scyllse fugientes, iri- i- Quod si mysticam quoque vos in his-rationem au-
Charybdis voraginem submergeridl decidunt. Nam.i dife delectal,- prhno mense anni, qui etiam mehsis
curri a luna decima sexta pfiriil merisis oriente, idI. nbvorum'dictus cst, pasclia facere-jubemnr, quia,.
est,' a vespera diei quintae decimce pascha iricipieri-' renovato.ad amorem ceelestium spiritu mentis no-
dum doceaiit, •nimirum constat quod quartam deci^ sir_3,-sacrameii-a.dominica3resurrectionis et ereptio-
mam diem mensis ejusdem,. quam lex: primilus. estt nis. nosiraccelebrare.debemus. Tertia ejusdem'mcn-
prcecipue-commendala, ;a sua prorsus solfemnitatei B, sis-seplimana facere- praseipimur.quia ante legeni •
secludurit, itaut ^quiniae decinice,-in qtia populusj et stib lege . promissus, tertio lempore sreculi cum-
Dei ab*_Egypiia'c.servilute redeinptus est,- et in quai gratia venit ipse qui pascba nostfum -immolareiur.
Dofninus suo"mundum sangoine a peccatorum lene- Chrislus, quia terlia post imraolationem s.ucepassio-
bris liberavit, in qua etiam sepullus spein Jiobis posll nis die.Tesurrectionis a mortuis, hanc Pomiriicam
m-orlem beatce quietistribuit, vix vesperam tangarii.,. . vocari, et in ea nos annuatitn.paschaliaejusderi. re-
Ideinque poenam erroris sui in semelipsos recipien-: surrectionis voluitfesta celebrare. Quia nos quoque
tes,'cum in vicesima seeunaa die jrferisis pasclise. -ila solum veraciter ejus solemnia celeliramus, si.per
diem staiuunt dominicura,;legitimos ulique terminos" ;-' fidem et chariiatem pascha,. id est, transitum de Iioc
paschce apefia-transgressipne vi6Iatit.-,ulpote'quiab i mimdo,ad Pajrem cum illo facere-. curamus. Post
illius diei vespera pascha incipiurij, iu qua lioc lex; -equinoctium-yer-S, plenilunium mensis prascipimur
consummari et perfici debere decrevit.Illam in pa-. observare paschalis, ut videlicetprimo sol longipreur
' scha diem
assignent primam, cujus. in lege:merilioi hocte iacial diem, deindeilhna plenum suae lucisor-
nulla usquamreperiiur, id esi, quartae pi'imamse"pli-: ,: bem-mundo prceseulet, quia primo quidem sol jusli-.,
niarire: tjui ulrique non solum in definilione etcom- tice, in cujus pennis est sanilas, idesi, Dominus Je-..
'
puto liinaris 33tatis,sed et in mensis primi nonnun-.NCgus, per resurreelionis suae triumphum cunetas riior-
quarii inveniiohe falluntur;- Qua. disputatio rriajor est[ lis lenebras superavit, ac sic ascendens in coelos,
quam epislolaTiacvel valeat comprehendi, yeldebeat. raisso desuper -Spiritu, Ecclesiam suam, quae saape'--
' Tantutn hoe
dicam, quod per a>quiriocliuiriyer-. -Iunaeyocabulodesignetur,.inlerna3gi;atiieJiicerep!e.T
nale semper inei]arrabilker"pos..etiiiveniri qui men. ; . vif, Quem videlicet ordinem nostra; salutis propbeta
sis juxta-compmum lunre-priinus amii, qui esse de- cpnlemplatus aiebat: Elevalus esl sol, et lunastelh in
•beatultirhus. /Equinoctiuni aulem juxta sententiam-i- prdine SUP(MaL.vi). Qui ergo plenitudioem luhae pa-_
omnium "Orientalium, elToaxime _£gypliorum,-. qui schalis "anteaequinoclium proyenire posse con;ende-
prfflcaeteris doctoribtis~calcuIandi palnianr tenent, fit, -falis ,in-^raystcriorurn celebr.atione maxiinoruni
duodecimo- Ka.lendaruih, Aprilium die' -pfovenire-i- -a sanclarjim quidem Scripturarum doclrina discor-
consuevit, et etiam ipsrhorologica inspectione prodat; concordat autem eis qui sine prceveniente gra-
havimus. Qiiieciinque 'crgo luha ante aequirioctium tiaChristi se salvari posse confidunt. Qui, etsi"vera
plena est, quarta;deciina videlicet yel quinla decima' lux lenebras mundi niorierido, ac resurgendo, nuu-
existens, haecad praece.defitis.arininoyissimum perquam"vicisset, perfectam se habere posse jusliliaro
ihiefniensem.-ideoque paschce"celebrando habilis -.,. dogmatizare prsesumunt. Itaque per a^quinoctialem
non esf. -Quceyero post aequinoctium.' vef: in ipsb -- solis exortum post plenilunium primi mensis hunc
sequihoctio suum pleniluniuih habet, in hac cibsque,, ex.6rdirie_^subsequens.idest, post completam diem
ulla 'dubieiatef quia.priibi riiensis est, ef antiquos, . ejusdem mensis quartam -deeimam/quLB. cuncta- ex"
pascha celebrare solitos, etnos_"iibi"D6minica dies\ lege observanda accepimus, .exspectamus adliuc, mo-
ad-v.ene._it, celebrare debere nosceridum est. Quod neitte Evangelio, in ipsa*hebdpmadalertia.tempus
ita fieri opurtere illa nimirum ra'tio" cogii, quiain i diei-Bomiiiicae, et sic demuui yotiva paschae nostri
Geriesi-scriptum est quod Deus feciiduo magna tu-, r festa celebramus. Ut indicemus nos non cum ,antU
minarid; lumiitare majus iil prmessetdiei, eiiumiridrei quis.eicussuhi /Egypliae sefvitutis jugrim venerari,-
minus ut-prmesset necli (Genes. i). Yel, sicut/alia-di- . - sed redemptionem totius-m.undi', quse in anliqui.Dei
cit «ditio, luminare majus inirichoalionem diei';' et! populiliberaiione prcefigurata, in Cliristi autem. re-.
luminare minus in inchoalionem noctis.- Sicut -ergoi surrectione completa est, devota Hde ac dileGtione
prius sol a medio praacedens Ofientis aequinociiura .colere, ut de Vesurrectionis ettam noslrco, quam ea-
verriale suo pra.fixit exortu,. deinde lunasola adve- dem die Douiiniea.fuiuram credimus,-,spe. nos,[cer.
speram occldente, etjpsa plena:-amedio secula est iissirria-gaude.resighemuSi.---r -.--. ' .--..".
'
SSS CEGLFRIDI ABBATIS EPISTQLA_AD NAITONEM._PIGTORUMREGfrM. 5S6
Hic autem, quemvobis sequendum.monstramus^ jA yel.inuniver-so hominumgenere reperimus lonsu-
. computus paschae.decennoverinali circulo continerr r ras, nullam magis sequendam npbis ampleelendam^
tur, quidudum quldem, hgc est ipsis apostol.orum- que jure.dixerim ea.quam in capite suo gestabatilfe
tcmporibuSj-jam servari in Ecelesia cospit, maxime cui se confllenli Dominus a[t: Tu-es Peirus, et sir-
Romseet/Egypti, ot'Supra jam diximus. Sed per. per haric pelrdm cedificaboEcclesiam meam, etpqrlm,
industriam-Eusebii, qui a Jiealo marlyre Pamphilo. inferi non.prmvalebuniaddersus_eam', eitibidabo tla-^
cognomen Jiabetj.disiinetiusin prdj._ie.racomposilus. -•*.__regni ccelprum_(Matlh.-__svi).'Nullam yerbmagis
est, ut quod' eatenus per.-Alexandriae pontiflcem abominandam detestandamque merito eunctis fide-
-sirigulis annis per pmries.;Ecclesias mandafi consue- . lifaus crediderim, ea ijuam Jiabebat ille cui gratiam
veral, j5m deinde cbngesla iiibrdinem-serie lurice sancti^piritus comparare volenti dicitidemPetru.s :
quarl-3 decimce, facillime possetab oirmibus-sciri. Pecunia tua tecumsit-in. perdilionem,-quoniam donmn
Cujus corapulumpaschalis. Theopliilus Alexandriae D.ei.exisfimasti pecuniq possidfri* Non.enim esl libi
praesul in; centum annorufo temptis Theodosio im- pqrs neque. sors iri sernione hoc (Act. ym). Neque
pefatori coraposuit. llem successor ejus Cyrillus verq ob id tanlumjn coronam attondimur-" quia
seriem nonaginlaet quirique annorum in quinque Petrusitaattonsus-est, sedquia-Pcirus Jn memo-
decennorenalibus.circulis comprehendit. Post quem B 1 rkm.dominicffi passionisita attonsus est,, idcirco et
Dlonysius Exiguus rtotidem alios ex ordine pari nos,qui pereamdem passionem salyari desideramus.
schematesubnexuit, qui ad riostra usque lempora ipsius passioriis signum eum illo iri vertice , summa
perlihgebant; Quibus- termino' appropinquantibus videlicet corporjs noslri. parte, geslamus. Sicut
tanta bodie calculatorum exuberat copia, ut etiam enimTomnis Eceiesia, quce per morlem sui.yiyifica-
in nostris per .Britanniam Ecclesiis -plures-sint loris Ecclesia facta est? jjiguum sanctae crucis.ejus
. qui," mandatis .memoriae- veteribus illis J_gyp'tio- in fronteportareconsuevjt, ut crebro vexilli-hujus
fum . argumeniis, facillime possint in- quoilibet munimine a malignorura spirltuum.defendaiur In-
spatia temporum paschales protefidere circulos, cursibus., crebra hujus-admonitione <loceatur, se
etiamsi ad quingenlos usqiie et iriginta duos volue- quoque; carnem suam cum-vitiis et .concupiscentiis
finl aiiEOs. Quibus expletis, bmriia quae ad.solis-et. . crucifigere debere; ita etiam oportet ebs qui vel.mo-
lunce; mensis el septimanse, consequentiam spectant, nachitvotum, _velgradum clericatus habentes, arc-.
«odem quo prius ordine recurrunt. Idep auiem eir- tioribus se necesse habent pro Domino.continentI_3
'
- i frenis ' -- - ..,- -
culos eosdern temporum instaiuium vobis miliere astringere. .-
supersedimus, quia" de, ralione tantumtemporis pa- - . Fofmam,'quoque :corqn_-.J quam ipse in passione
sclialis instrui quaeferites, ipsos vobis circuios paschae C' sua spineam.porlavilin.cagiie, utspihasaclribulos
satholicos abundare probastis. - - •-' peccatorumnos.trorumpGrtaret,;id est, exportaretet
:Verum his de pascha succincte, ut •petistis, strir- aufeffet a nobiSj suo quemque in capife per torisu-
climque commemoratis, •lonsiiram quoque (de qua tram.prtBferrej.iif se-etiam irrisiones et opprphria
, pariter vobis litteras fieri volui.stis) hof tor ut eccle- pro Illo libenter ac prqmplo animo sufferre ips.o
siast.cam et"Chrisliana3 fidei eongruam habere cu- eliam irontispiciodoceant,"ut.coronam vilasceiernce,
"
re.tis. Et quldera scimusquiarieque apostoli onines! ..quam.reprbmisit Deus . diiigentibiis se, semperexr
uho eodemque sunl modo.attorisi, neque nunc Eccle- spectare, proque Ji.ujus perceptione-et adversas.e
sia caihoiica, sicutuna Uderspeet-ehariiate in Deum .mundi,et prospera contemnefe designent.- Cffiteruin
consentit,' ita et jam una atque indissimili folum per tonsur^m eam quam.magnuBi ferunt habuisse Simo-
orbem torisurte Bibi.forma congruil. Denique utsu- nem,.quis rogo fideliumnoh stafim cum ipsa.maîa"
. periora, 3d est, patriarcharum tempora respiciamus, primo. detesteiur.et merito exsufflet?. Quce. aspectu
Job, exemplar patieniiae, ingruente tribulaflonum arin fronlis quidem superficie coronae videtur. spe_ciem
iiculo, caput totoridit; probavit utique.quia terriporei praeferre, sed ubi ad- ceryicem. considerando^perve-
felicitatis capillos-nutrire.consueverat. AtJosephet. , ' neris, -decurtatam eam quam le videre putabas.iri-
ipse castitalis, bumilifatis, pietatis, caelerarumque; D J yenies coronam. Ut merito talem simoniacis et non
virtulum, exseeutor ac doetor eximius, cum esset: ..Christianis habitum ieohvenire, cogtioscas?-qui in
servilio absolvendus, atlonsus esse Jegitur; patet prassenti; quidem vita a,deceptis hominibus puta-
profeeto quia tempore servitutisintbnsisin-carcere ! banlur-digni perpetuae gloricecororice, sed iii ea quce
crinibus manere solebaf, -Ecce uterque vir Dei di- hanc. sequitur vliam , -non solum omni spe coronce
versum abaltero vultus habitum foris prajmonstrii- privati, ,sed -aaterna insuper sunt-.posna damriati.
bat, quofum tamen intus consciehtia iri parili.virtu-_, - Neque.vero.me h_3Cita prosecutura asstimes,o;uasi
tum sibi.gratia concordabat. Yerum-si profueri no-_ . . eos qui hanc tonsurani habent condemnandos judi-
bis liberum iest, quia lonsurae discrimen norinoceat ; -a.ern_,si fide et operibusriiiitati catholic_3.faverint,
quibus^pura itiDeum fides/et charitas in .--proximum imo,con(identer proliteor plurimos exbissarictosae
sincera est-, maxime cum nunquam palribus calho--.-." Deo-dignos exslitisse,-Ex quibus est Adamnanusab-
_licis sicut de pas'cIi-3vel -idei-uiversitale Goiillictus, bas et.-sacerdos^Columbiensium egregius; qui cuui,
- ila etiam de.lorisura. differentia legafur aliqua- fuisses Iegalus sure genfis ad:Alfridum regem missus, nc-
eontroversia. inier omnes'fameii ijiias in Ecclesiai " sirum quoquemonasierium_videre-voIuisses, mirara-
'
_^WlTT_AIN FELICEM-BAVEN:;EPISCOPUM. 3S8
^^^tf-Verbis priideritiam,- humjlitatem, A cinunt, uria cum gehle, 'cui le Rex regum et Domi'
dixiilliinier alia:colloquens:_ nus dominofum praefecit, in omnibus! servar.e con-
^..^^'errvos.enaeret,
Obsecrb, sancie frater, quiad cororiarrite vitae quae tendas. Sic enim fit ut post aceeptani temporalis re-
terihinum nesciat tendere credis, qiiid conlrario gni potentiam ipse beatissimus apostolorum prin-
tuce ttdei Uabitu termiriatain in capite coronce iriiagi- ceps ccelestis quoque regni tibi tuisquecum eaeteris
nem-porlas? Etsi consortium beali Petri quceris, electislibens pandat Jntroitum.jGfatia te regisceterni
crir BJUSquem ille" analliematizavil tonsura. imagi- Jongiori lehipore regnanlem ad nostram omniuni
nem imitaris; etrion potiusejus cum quo iri rfiter- pacem cuslodial incolumem, dilectissime iri Chri-
num bealus vivere cupis, etiam nunc habitum te, sto fili. - "•
' ~ DECRETUM REGIS NAITANI - '
quantum potes, diligere raonstras ? Responditille :"
Scias pro certo , ffater mi dilecte. quia etsi-Simonis -- Pro catholico Pasche, et Romana tpnsurd..
- Hcec
tcnsuram ex consuetudine patriae habeam, simonia- :epistola cum pfesente rege Naitanb riiultis-
cam tamen perfidiam lota trienle deleslor ac respuo, que viris doefiofibus essetlecta, ac diligenter ab his
beatissiu.i aulem aposiolorunr principis, quantum qui intelligere poterant ih Hnguam ejus =propriam
mea _parvitas sufficit, vestigia sequi desidero. At interpretata, mulfum-'de ejus exhoriatione gayisus
ego : CredOj inquam, vere quod iia'sit, sed famen B esse perhibetur, ita ut surge.ns de medio oplimatuni
indicio sit-quodea quceapostoli sunl Petriin abdilo " suorum consessu genua. fleeteret.in terfam, Deo.
cofdis ampleciimirii, si quse ejus esse noslis eliam in graliasagens, quod tale munusculuin de terra.Afiglo-
faeie tenetis. Namque prudentiam luam facillime rurh mereretur accipere. Et .quidem.et antea hovi,
dijudicare reor quod aptius multo sit.ejus quem loto ' iriquit, quiatfae.c erafvera paseh-ecelebratjo , s.ed
corde abominaris, hujusque horrendam Jaciem vi-; intanlum-hibdo. ralionem hujus lemporis observan"
dere refugis, habitum vultus a 4uo vriltu Deo jarii dam -cognpscp, ut parum mihi omnino"videar de his
dicato separare, 'et e conlra ejus, quem apud Beum anlea intellexisse., Unde palam profileor, vobisque
palrem habere pafronum quasris, sicut facta vel mo- . quiassidetispraesidehtlbus protestor, quiahocpbser-
nita cripis sequi,.sic etiam morem habilus le iniilari -vare.tempus paschce cum universa .mea gente per-
condeceat. "Haeetunc Adamhano dixi: qui quidem petuo volo,.et hancacciperedebere tonsuram,_quain
quantum conspeetis Ecclesiarum-iioslrarunrstalutis plenam.esse ralionis audivimus, omnes qiii ih fegno
profecisset probavity cum r-eversus ad Scoliammul- meo^suntciericos dbeerno. Nec mora, quae dixerat-
tas postea gentis ejusdem furbas ad calhblieam tem- fegia auctoritale perfecit. Statira riamque jussu pu-
poris paschalis observantiarir sua prasdieallone cor- bl.ico^mittebanlur ad Jranscribendum, discendum,
Texit, tariietsi eos quiinHiiinsula inorabanlur >mo- " observandum' -per uuJversas Pictorum provincias .
n.achos", quibusque Speeiali rectoris jure prajerat» circuli paschse decehhovales', oblilteratis perrOmr
necdum ad yiam statuti melioris reducere valebat; iiia errorieis otloginla, et quatubr ahriorum cir-
Tonsuram quoque, si tantum sibi aucloritatis.subes- - culis; Attondebantur omnes in eoronam ifiinistri al-
set, emendare meniinisset. taris ac monaelii, et quasi novose discipulafujbea-.
- Sed et nunc tuara prudenliam . rex. admoneo, ut -- tissimi apostolorum principis Petri s.ubditam , ejus-
ea,quae unilati ealholica. elappstoHcaa Ecclesiaecon— que tutandam patroGiiiio,,gens..corrccta gaudebat.
ASNO DOSOSI B.CCSVII. ,
- ' - '
-RAFENNATENSISEPISCOPDS,-'."
HOTIT-IA HISTORIGA- IN :FELIGEM.-

' "
'-" - - - (Ughelli, Ual. Saor.'l6ni;'iI.) •
'
8
Felix (a) Ravennatium archiepiscopus crealus est D dei parum menior quam-in consecratione fueratpro-
anno 707 (6),, Romaeque corisecratus. C-elerum^ fi- fessus, reyersus Raveiinam, cives compjilit ut C_3r
.'(a)-De eo plura' Ciacconius edit. noviss. tom. 1-, ann'0 708.e!eclusfuit, die.i vel 7 mensis Martin Unde
pag. m, , .. nori potuif Felix conse.crari ante prcedjctiini annnm.
(.) Ex Anastasio Iiabemus Felicem consecralum Cum v_eroAgnelliis in siio Pontificaii- dicat sedisse
fuisse a Constantino sunimo-ponlifice, qui nonnisi. ; Fellcem an, 8 niens. 7, diebus 19, el.obiisse die
5S9 FELICIS HAVEN.- PROLOGUSAD SER-M..S. ^Pt&^
saris jugum excuterent, cleruni vero.,-ut contra.Ro- A J r.um quia, ccecilate la_u3at_5__^
manum poniifiGejn rebellaret. CumqueTheodprus. _expolire.non potuit, fato-prbjlBf^
exarclius, potenli succinctus exercitu, .Felicerh "ca- mandavit. Aufeos sermpiies saucti Pe^_rPtej._
put sediiionis cepisset,.oppressisselque Ravennam"i in unum volumen coegit. Eloquentl-e plausitulis-;,.,
auclorem sedilionis cum aliis ad Jusiinianuiri C.3_sa- fuit,, magnoque studio pieiatis cpneinabatur ad po-.
rem Cqristanlinopolim amandavit; quem ctfrii. can- pulura. Cumque sanctimpnja3 in vlta clarissima sV
denti asre exoculasset, relegavit deinde in Poiitum.-', . gna edidissel^ obdormivit in Domino 7 Kal. Decemb.,
ubi Felix infelix temerita.tem suam""posset lugere. 717-, sepultus.queapud ecclesiam sancli Apollinaris,
Perlulit Felix exsilium ad sex annos, -deinde mjse- prbpe allare sancta3-Felicul_3,'ubi hcec ipsa.verba
ria magistracum sibiredditus ejurasset errorem, leguntur: : ' -...-'
ad sedem dequa fuerat__devblulusmoderalus rediit, - - hlC TOSIOLDS-CLAUSDM .' . -._'.
... ... SERVATCOKPDS . "-
aniip 715, -in eaque deinceps adeo sancte pieque
vlxit, ut clafueril-miraculis. Eecle.siam suam variis V DOHINI FELICISSANCTISSlllt _ _ -,--
"donariisauxit.Scripsit, ahtequain ei oculorum lu- .- - - AC TER BEATISSIMI - ' - -.
"
n.en,.adimeretur, commehtariiim in Mallhacum ; ve-. _ ARCHIEPISCOPI.. .. . . .
. 2S.-Septembris, fiet ordinalioriem' ejusdem ciim 25 B lilt. Dom.. D; numero dierum addendi siint dies --
NovembriscoUatam incidissein diem 6 Apiilis s.qu.3'--' dub, scribendtimquepro 20 22, ei ordina.tio ad diem
cuiii iiiepta fuerit ordiiiaiionibus episc.opof.um anni 27 speelabit. tteparaths itaque obier-at S.Eal.:Aug.
708, efficitur prp diebus 19 .scribenduin 21. ei ordi- ejusdem anni, cum.ep.iscopafinij Jenuisset annis S,
iiaiionem ejusdem retraheiidaro ad di.em 4 Apriiis mensibus 9, addifque Rubeusdies 26 ab exscriptore
ahhi 708 ; jifdeque' fiet- Felicem" bblisse .aruio 71.6; nrislri codicis Agneliia-ijiâmissos.-Drdinaius itaque
die 2S Noverhbris. Felicis aiilem sederilis et occum- fueral 4.0cfobr. Sabbafo anni 671. ,Mauri dies emor-
henlis Ktaie.adinvenla.luxclarior affulgef ut praj- tualis. non habetur, Speciato laiiieu eorum, tempo-
cedentia prodeanl, Agnellus Daroianum aitsedisse s rum.statu;, quo, jnxia obfenta .ab imperatore per'
anno.s 16, nienses 2, die.s 16, moriuumque lii ldus; Maurum praecepta, Jniperattfris ipsiusîiulu T>allium
Maias , vel potius \Warti_as, ut berie seniii Rubeus.. Jnduere-debebat noviis.'episcopiis , trium -saltem
Itaque die 12 Majlii anni 708 Daraianus dccessit-quii-' mensium spatium iniercessisse. reor inier Mauri
ante annos 16, menses 2 el dies 16 ordiriatus fue- Hiorfem et Reparati schismalicam ordinaiioneii!, ,
raf,-die.27. Decenibris an.ni"69t, cum lanien eo an- quibus Corisiantinopolim ihissum arbilror qui pSl-
rib curreret' cyclus solaris 2Sj litt. Dimiiru A,~fes(i.-, liuiri expeteret,, et rediisse. Afbitror-itaque circa
que najalis.dtesesseiii luin Sahbati, lum Doininicae i Jujiuin Maufuhi bbiisse eodem illp anrio 671,' ex eo
dies, puto et hic er-rorem in dieruin iiumero"irie- etiaiti quod inquirendo ex calculis Agnell.o tradilis
psisse.et prb diebus.16 dies 19 repbni debere, qfiare3, ordinationis ejuslenipus,-subiracfisque aunis:28,
ordiiiaiioiie.ii ad 24" Tetraliendaiii. Theodorus Da<- piensibus 10, diebus 18, quibus sedit,'ab annis 674,
smiaiii.prcedecessor. obierat. inilio anni, die videlieell-pu devenimusad raensem Septembris aiini 642, ex<'lu-
18' Janiiarji., completis in. episcopatu annis-13., , diniiisque a Mauri aaaie.diem ,25 Atigusu, quaiu
mensibus §,.'diebus 20., nt Agnellus tradit ;"unde3 vHOiii.p"r_eclecessoris ehioriualein Agnellus conSignat.
ejus ordinaiib, retrocedendo ,pe"r".aniios , rrieiises3 Hinc autetri' cohjicilur fionuui ab arino -650 ad Au-
diesque annotaios, recidef ad dierii 29 Septembriss gusiunv 642 sedem leimissp. BACCHIKIDS. . ....
anni 677. Yeruro euni ,eo a.nnocyclus solis esset.14.
" "' -' "

•-" - , '-_EP_SCP'PI. : -"_" '•
PROLOGUS AD_ SERMONES-'S.'TETlil-CHI-YSOLOGI-'

. -,--•,,-. ..-" -
(Oudin.,-.Gommenl.de-Script. l_c61('s:-"tom.
L)
- Divina charismatum dona.de coelesli thesauro pro- Daccensus, et rigatio.Jie perennis- gratiae Irroratus,
- dlgrio .eloqiiil
"lata., dum largis virtutum mysteriis-religiosa'cofda -.riiameiifo, -vernaniiUm lectionum
uberrlme replevere, ita suavitatem 'sancti-Spiritus opuscula de singulis Evangeliorum parabolis polito
-odoriflca narratione distribuunt, ut manifestis pan- sermone cqnnciens, delectabili duleedine aures om-
damur elogiis, et ornamenla.salulis exislantj.juxta. nium feplevit, el corda.' proindei dilectisslmi, tanti
Domini voceiiiin sacris Evangelii pagiuis intqnan- - pasioris intenta el anxia mente scripta legamus, et
lem : Qui credil. in ine, fiumina devenlre .elus.fiuent ardentidesiderio ulnisque spirilualibus ampleciamur:
aqum bivm; et_iterum : Aperi ostium, ei implebo il- quaten.us frtictum labbris in nosir_3 mentis cellaria
iud ; erSalomon-: Spiritus dabil snpientiam qumreri- recondenles, simul cum eo. rr.agnific33laudis. glo-
tibps se, ei docentium lingiias facit disertas. Quarho- ' ritr perlruamur? ef piacmia a.t_rni iriurieris capia-
brem venerabilis beatusque pohtifex PetVus, Ra~- . mus. "Ilqc -humilis prassril FeJix, de patiperculi cor-
•vennalis Ecclesire prrcfulgidum deeus , et,:catholiC-3' "disicellario, sermones legenlibus ex.guum oblulit
veriiatis prsecipuus doclor. -calore "superni _-arnoris munus. ' '
. .
S6i S. BENEDICTI CRISPl QDEUIMONIA_N SYNODO.. . 562
:Wxo DOMINI Dtcxx.v. , --.-'
"
'. ; ".;"' MEDIOLANENSIS EPISCOPUS - __ '.,".-.' "'/.'."
•' -'"-" JXOTITIA HISTO&ICA W 3. BEN-EBICTUM -CMSPUM.'-
- - '"""'" " ' "

;-(UghelIi,Ital. Sacr.lom.IV.) .'_"'
Sanclus Benedicitis '(a) -Giispus Mediolanensis tura A fate celebris halierelur, ut Paulus Diacoiius riarfat.
-doctriiiaVlum saji'ctiriioniaclartis,-ad sedein patria; Cadoaldi Anglo - Saxbnimi regis epiiapl.ium ipse
:post Mansuetum pfoiiiolus est. Hunc sure jttrisdi- composuit, qui, abjurala idololatria, ad "Chrisiurh
ciionis acefrhnum defensoreni gravis lis coram se-coiiverferat, sacrove fonie a" Setgio poifiiHce
-pontifice Roiiiaiio exereuit. Cumenim -contcndgret ablulus ftiefat, delunclusqiie paulo' posf, iipud saii-
-Ticinenseui;episcopuin Mediolatiensi ilirono subesse, btum Petrum cuiri ejusiriodi epitaphib fuefat -luiriii-
ille vero'conira niiereiur se ad-arbiirium Itomani latiis. .Ca-fei-ufn Beriedicttis e vivis\cxeriipiu's est
poiiiHicis ex anliqiio jiire immediate speciare.-feli- • anno £3'sui "pontilicaiiis-,-), ve.I/ul alii volunt, •_",
«ior litis .eyt.ilus a Ticiriensi sletit. Beiietliclus vero -y Idus Martii, atitio 7SS (.2s); sepulttisque-fesl iti
-cum causa cccidissct, rcverliliif JS-ediolanumj-iibi . hasilica Atiibrosiana iri niiraerum Saiictoruin relattis.
sancli, B.nedicli eositobium sedilicayit, quo.d hoc . "D'eeo Martyiologium Roinaiium, Baroiiitis et alii.
tempore poeiiitetuibus.muliercrilis esl-pro donilcilio Ejus.amaniaxinie ctdebris JiabebaturJtiStiriiani im-
a'c sepimetiio vudpris. Toiam iialiam Beueilicli fama "peratbris lemporibtis, 'eVAr.pertt -uniofi.s fegis Loh-
- "" - - ' .
pervasii, ciim iioriniodb doclrina sed eiiarasancli- 'goJjardorum (c).
i(a) Deeo.Acta-Sanctorum Marlii, lom. II, pag. B Mansiiettim.,,ut vidlipus, an. G80 RQIIISB prreseptnm,
ab
84, xjtieui ' Aqtiilaiii
- Saiiiniiibus oriundum " aliqui.:' Iiaque _3_iied.cto "annos sedis. diiniaxiit $.i tribiio.: '
volttnl. -' -. : - '• . • jaciie eiiitiiTuit prb iv legi aescribivii, '----
et sic' vi-
- (b) Sedit B-iiediciuSj ex Oalaiogo, on. 47, obiii - xerit.atl."an: 72S. PAPEDROCIIIDS. ...
v jd. SJartii, sepuliiis adsanctum Ambrusium* Nuuc (c) Benedictum ab Aquila lii.Samniiibus crioiidu.iu
r.oljiur G.Sepienib., quia Ecclesiio llediol.iiierisis aliqui ypltini, Toppius vero in Bilil.Netip. Amiterni
rilhs itiilla satictoriim fesia rccipit -iiura Quadiage- -iiiitum (licit.'-Ob liicm.vcro qua diiifueratvexaiiis^
Siniain- celebraiida. Morteii.i vero ejiis non posse ut sitpra meiiiiiiit Ugbellus, coliiur ut pf-ccipuus
.lifferri ultia an. vio ex apta siilisequetttium episco- prolector et adyicaitis-c.oruni ;qui fofensibus lilibus
jjoftitii Silie sic apparet ,-ut nisi ipsis airaiideni anni ali.isqtte augusiiis qubmodol.ibet -exagiiatilur, ul ox
& vel 5 , uecessario abundent lienedicio, tjui ante 'ejiis Viia, typis daln. Neapolt a Beni.dicto ' ' Leiitino
Rfiuuin681 noii pbfest in episeopalum iuduci pro.iter apud Frajiciseimi Mollo. SGAMBAÊLLIJS. -
: S.V BEM-'EPI€Î_€;_miSFI,;
MEDIGLANEN.SIS ARGUlEPISCOfl .':_-_
. Q.UERLIOHIA -IN '.SYSfdDO/.-
; . BE-CONSTANTINO'PAPA. ;
.(Mansi,Conc.ColIectitom. XII.)-- -, -;
B. BENEDIGTIQUERiMOiNl.AJNSYNODO, ; C phanefum et yiduarura-, eeelesiarumque-universa-

Eo quiazp~ipa CotUlafilirius ipsum- archrepiscopum rum solidum-stabiliraenluhi,- J?atri,-ac Filio.j ac,
-pfivaverdi ionsecratione episropi Papiensis "xontra sancto Spiritui.-^faiias fefero iinmensas, ponlificeni
qriligugmjconsueludineini.. - ... - . _.-
quod talem sanctai sedi; apostolicra^virumc"lemenier;
eligere, bcmisericorditer ordinare,;.«ua'ineffabili
..Summo.cualorum.conditbri-, lerrar.umque.univer- pietate disposnit.-Uiide. cborus universusepiscopb-
sarurriCactori, gentiumqueJCu.iictaruinauciorii.-crea-- rumsaeefdotum collegium-.seduleremiiilscal generi-
iurarum%niversai'iim nreatbil, cos.iterraiqueslabi-. iiuniaito benigne -ac.misericord.iier pr.oyidere.-cuth:,
-Iimentum..,.-angelorumet liominu.n, ad fidei catiioV, buic sancliBsedi yirura Jiiijiisraodf discretura. jllu-
liere e_fsedjs apostolic®_uniciim mojiimenlum, or- sfrem,-ortbodoxum bt.prreesse et praeordinare sum'
PixnoL. LXXXIX, 12 .
- " "
;.o"G3. .'" :- -- "SrBE-NEDlCTl CfflSPf - ^H
niacdm pieialedisposuit; qtii operilriis*bbnis , ad- }, A biis.vestris. Et David : De vuliu tko judiciitm meuni
monilionibus sanetis orbem sibi cofnmissum confor- prodeat, ioaili mei videanl ccquitatem. Al, ut nostras
lare, et erranles docere, non desinil. De quoVerilas -. Ecclesiaj nosfraaque querimorii_j3verjtatem-enuelea-
ait : Ego pro te roguvi, Pelre, ut non deficiqt fides lius ac verissime aperiani, decem Romanorum pon-
lua,:il4u alitjiiando corivefjsu^corifirma.frctjres-tuos. tificum . prisilegia, qu_e de consecratione Tieiiiensis
Quamobrem-, liei et vestri. pa.ter verierande, atque EccJesiaj dicb, asserehtia, alque sub anathematis
hujus sancii concilii, coadj.iiltispr_e_entia et con.or- mucrone rigide ali iiniversis episcopis iuierdicentia,
tatus clementia, ego BenedictusJ.Iedio1anensis arclii- . s.olila pietate cognoscite. Quin eiiain nostra.civitas
cpiscopus causarn nosir*e ecclesiae, qu_s Deidis-' qualiier ab ipsis primordiis iuculia et exaltata cura
positionibus-, el beati-Barnabaa apos.oli doctrinis ac - diligenti roajorum permansit per Romanos irapera-
miraculis -, refloruit, nuncque gloriosissimi confes- lores, ac eonsules patricios ejusdem urbis accolas,
soris Ambrosii ornaia' disciplinis, lionoranda virtu- , cum orbis jjno regerelur imperio, alteritecognpsciie.
tibus, perfulget, cujus reverenliaet cbaritale debita _' _- Quani latnen, ut in sitti deseripiionis ejusdem com-
-'
'yesiro.ducJ.us cpiispectui,,el_liuie sancto conyentui, peri, annosam postmodum Romani reges _e.tprinci-
'.rn,e.ex longo r,epr_3sentaredisposui, voce, qua pos'r pes, expulsis Senoru.m populis, longe melins iubli-
•stfm.j-longo confecius senio , pandere et reserare 1B-mantes opere mirilico auxerunt, locantes in ea more
eurabo^ Igilur cum Mediolanensis Ecclesia Dei, et ;patrio eximium Augustorum dignitati palaiium im-
beati AmbrosIi;faciis et yirtutibus exallata,, acmul- periale, tlieatrum, aumantium, tliermas, vlridarium
lis episcopi.s per multa.jam tempora antecedentia anioenum floribus div.ersiset odpribus variisdelecfa-"
subliniaia, nuncconsecrationeecclesiaePapiensis in- bile,. arena.m lapidibus ,.et mngisleriis. admirandam,
juste exspoliala, yobis humUiter ae devoteconque- in qua Italirecives universi eonsedere,ct ab nno
riiuf. Qu_3 infer CD3lerqsnostrse ecclesiae suffraga- oratore eoiicionanle audire possent coinpelenter. Ob -
neos,et be^tiSyri raeritis, primicerii privilegium -quam cnira causam-srepissinie abiisdem postmodum
ntinc. usque nostrre caus.3 indicium summo -vigore Angustis frequeiiiari, el incoli,' et bonOrari-supef
leiiujt. At Jiuiic Romanas sedis diguitatibiis et-majo- cunctas Italiae civitates adorta.est, maxime,. fjuod
rum honoribus ambiliosa, sua et propria metropoli esset inibi. saluberjimi. aeris, aptissiraa teuipeiies^
ijlicile derelicia,.. efinjuste destitula, ut .cohsecfa* Jocusque ad, usus domeslicos irfefragabililer. para-
tioriem furtive aceiperet, Romanum adiit pbnlifl- tissimus. Exinde, Pater venerande, sancta"Cliristia—
: niiale orbi appareute uriiverso, sicut audivlt, illieo
•ceni," quam ^nostra Ecclesia ,per iempora jam
. niijlia annorum longo eurriculo antecedentia.', a Deb credidit, sancto Barnaba aposlolo a Spiiitu.san-
tempore beati Bafnab_3 apos.toli usque mei pra-. C ( clo-.inifii deslinaio, et lidetii qrthodoxam- iideiiier
sentiam, qui per annos quadraginta sedem resi- praedicante; _a quo -eniin ,11'osira F.cclesia ab ipsis
- ded Mediolanensem, atque inibi ep.scqpirai Grego- priraordiis captit Iialite per.sedem.mfilropblitanam,
Vium, liuniiliter consecravil, habuit, et eharitative, Dei dispensanle clementia, tenuitj et Deo largiente in
•Deo-opilulanle, lenuit. Hune itaque.-vestra succur- Ecterninn tenebit. Quatnobrem calbedra ;Medinlaiien-
fenie clemenlia, sanctisque collauda.ntibus canoni- sis ab ipso appstolo exaltata decenter, et-sublimata
bus, qubd iiijusib noslra ecclesia amisit, .adipisci eompeienter, Dei dextera, et beati Pelri reinigio
valeai, fideliter :ae devove exoramus. Prosit nobis " refloruit; "Quod enim verissime reperimus in nostris
vestra sapienlia, omnibus praferenda disciplinis. anualibus,' et ejus des_crijition'eadventus, ef sancti
•Qui.enim omnibus prreest, ombibus' prodessejdebita-r-. Anatalon.Yitr, d_discipulis..I. ommi,=unus discipulus
paternitate condecet, riiilli" nbcere,-rierainique invi-"" fideli-simus ridelissiriie'et' ceriissime dicens ; Qum
dere, nulli ecclesiaa honofem ae dignitatis pr.3r.0ga-' post Romanqm arcem famosissitriamjaniiunc liabeba-
ftlvam usurpare^ discretus el judex summre juslitte lur civilas smpedicia Mediolanum, quippequm pari
lance ^ponderat universa, jhferentesiirjurias alicui •dilipne .•subiiniisi.secutrdti post ipsam, ttt prafatus
. injuste condemnans, ac illicite sufferentes- a malis suni, Augusiales 'Occidui imperii infulas lenebat. ka-
- misericordia, dextera legisque c*eremoniis 'defeh.. . que sanetus^ -Dei dispensantc clemenlia, sanxit Baf-
dendo, benigrie sustentat. At iniquilalis judexcurieta-— _nabas apostolus u.t Mediolanensis, quam imperatores
sunt • noyefat super. cunctas Italias civilates sublimasse,
pretio subverlensrnegolia, qu* legis obscurat,
ae qu_3 temporaliter arrident eriminose exaltat, a' • ea, ipse~"quamsanclis praedicationibus primilus fun-
quibus. ;jusliti33 amatorse quolidie, Detprptegente , dayerat, -_pr,in'cipalis.ecelesiastici >eulminis.!se"des,
dextera,''custpdit.sJustitiam: discamus; Ilaque uride aiiarumque in ea. Tprqyinciaecclesiarum .meirqpolis
Isaias proplieta Spiritu sancto reple-usdieit •-."Justi- pefpefualiler liabeatur. Gui-profecto urbi. iit:in ¥ita
liam discite-qui- hdbilatis ierrdnu "VenerandePater, sancti Anatalon, quem inibi consecraverat, Hiefbso-
po"testatem. culmiois sRomani- ratio yincat diyina. ..yniis proc«ssurus, inveni, tanlum pfivilegii niunus
Vude beatus Ambrosiusi.ait;- -Decet' iit ratipmnial saiictusAnataion asuo noverat;magistroconcess"um,
-potestatem:-Judicium causarum qiierimorii-3 noslna utsicutinier-reliquasltalicarumpTbvinciafurnTirbes,-
justum judicate, unde Domirius per Zacbariam-lo-.- earum -duntaxat quaa occidentalem-usque marginem
quitur, diceris ; ilusluni judicium-et pacificum ptdi- ab Italia;-finibus protenduntu_', post Romatiam af--
cate, el nolite/retinere mctlitiani'fratris.Ticttriin-cordi' cem -inlenii -sub- solio eniihenti'atq"tie populofum
56S , QUERJMONIAIN..SYNODO. 566
.roaventu/requeniissimo-pfincipales- videbanlur, ita. Aiius parpclitanum-retiriei;e,aut.ordinare,vel judicare
*ecclesiasti_33" dili.onis prspfogatiya, post RomuJeam absque~ejus vpluniate. Quia sicul irritq erii ejus pfdi«
'sedeih, cunctas'excelleret. In liuhc mbduiii efipse ria.iq, elitq dijudicatio. Nam qui eum otdinare non
prasfatus anlistes nil a suo inslilulorediscfepans me- polriii, nec judicare nullalenus polerit. Patef vene-
tropolitariam idem cathedram pro futuris temporibus Tande,' iinaquteque nrbtropolis a sede apostplica^
.Clirisii sfatuit esse fidelibus, quateiius oirinluni-pq- "b,U-3ii.niyersis prapOllet dignitatibus,' suos.fermirios
puiorum antistes, boc est yenetiK, L.Igurlae,Emilia?, sanclis Patribus 'constitutos ordinative.nrinc ilsque
'Uiielim, Alpiscdtise,quo1tqiiotr..ieriiit-in sancta ma- tenet, de quibus papa Calislus suo in deereto dicit:
ire Ecclesia fuluri, per bas s_2pedictas"proviheias Nemo alleriiis ierminos prmsumptioneillicita usurpet,
Vapift quorldain el deciis. insigrie, post Romanum unde Ddniiniis loquilur. diceiis : Ne transgrediaris
-ponlificem-, liabere debeliant Mediolaneiisis-sedis lerminos aniiquds,~quosposueruht patres tui. Itaque
priesulein melropolitanum. Ilaque Ecclesia Medio- unaqiia3que.Ecclesia, quas sanctis fidemPniajor]bus
lanensis, his ct aliis mi_lli_fulta et ornala femigiis, seryafedesiderat, ac âiictorurn decfeta hbnorare
:fere ciirn libBOribifshis omnibus usque ad niei tem- conlendit, nostrfe querimoniae fideliter, etcliarila"*
'
pus, Bei misericordia, et beati Ambrosii mefitis, 'tiVe, iil sibi, ne similia patiatur pfovideat.
devcie permiit. Sed, ot e'x causis Jiiultis. equibifs, '" pt. SlilRATOrtll . CENSUBA IN PEiECEDENTEH ORA-.
_ nostraf querimoni__ causa munitur decenter, _tque TIONEM.
tut.uir cotnpeieri.er, quorumdam sanctorunti eptsco- Expoiiefe placet quse sft" rriea.de Imjusôraiioiiis
porum Papiensium tesiimoiiium, Crispini' fet Epi- auctore setitentia. lllarii enim e_|b.non a Benetijctb
sed alj ipso liisioriograpbo Landulplib
"plianii.percipe. Sanclus enim.Ciispiiiiis. cu.n se vi- compqsitam,
excoaitalam arbitrqr. Fuit isliin moribus, reliquo-
jierei mbrti accele.afe,. ut iii sancti Epiplianii Yita rum iiistoricoiiitn ihore, vTfos loqufiutes inducere,
Jiabetur; dusil sanclum Ep^pliaiiiuin Mediola.num,et eisque oralioiies aflingere, quas verisimile esl ab
xlixitad episcopurii Prolaxium,.et ofdi.ues, qtio"s.in,bi ipsis djcendas ant dictas jam ftiisse..IIinc apud illuiri
videas Wifcerliafcltidiacorii, Ambrosii diacorii, ef Ari-
Invehit: 3__._,././.., jdmmea mtas mem vitm cursuni dreaisacerdotis decumatd cbntfa sancium Arialdutti
xomplevili Conmendo civitdteni, cdmmeudoecclesiitiii, orationes, biijtisqUe in illbs, __aiiaqiiemutta, quifi
commerido hunc, cujus labdri el gralim debeo qtiod uhiusÎ.aiidulplii fetum esse stylus.uUiquesimillim.iis
"snadet. Prreierea non dixisset Beiiedictus sc pef
vsque ad hoc tempits vixi grandmvus, el debilis, cujus aiiiws ijuadragihia iri Mediolanetisi calliedrd [sedisse^,
corporjea(elicilas eiviriiis animmimbecillilatemmehm cuiii eiiitii sit exploratom. sub Constaniiiioponiificp
-pprtavittiinefaslidip. Item iu eadem : Ducilur bealus causarii liaiic- fuisse agitaiftm,-;et Benedictus aiirib
laiiltim 687 ad ai-cliiepiscopi.em dignitafem eveeius
Epiphdnius Mediolqnum -fidliuc feluclatis, et tnagna,
si dimilterelur, mnnera promiltens, qui iil fi/tret:hpluit rj-Tuerit, longe post 'Constantini teiunpra qHadragpsir
mus'ijli archleplscopaliis. annus excur.riss.et. ilujus
'spondere vel minima. Consecratus auietri u beato igiturcrrofis culpa-ad Landulphum orationis aiicto-
Protaxio, suncti Ambrdsii nniecessore, cathdticm.Bcr rem esi, refefenfla. Alio auletn invietissimo argu7
W__te propugnalcre firmissimo,summa-cuiri devoliorie menfo id'Decret.ales, probatiir. Tres.in" bac oratione eitaniur
epistbl-e riempe Fabiani, Sixli, et CalistJ
ac celebritate cuuclorum. Prseterea tesVimonium,Pa- Bomanorum poiilificum. Hfb vero episloJfe,Jieei, uii
ier venerande, cape certissimum, cui dubitare aut iitinc efudili omnes fatenlur, taiitis poiitifieibui
'reffagare periculosuin et cr.iminosiim sanc.liPatres supposii-3 affici-et|iie fuefini; adhue a multis sasculis'
veluti germana eorum soboles suitt "habiia., exi-
decrevere. Legiturenim in Vita saiicli Ambrosii pa. mlamque lidera ab uriiversis catholicis, nbii hiinus
Vfoninoslfi, ac Ecelosiaruiu universarum tuloris : "quamnostro _3vo,impetravere. Isidorus.seu Merca-
Ordinqlo sacerdote ecclesimTicinenîs incidii.in ihfir- lor, seu Peccator (uii post arcliipra3stilem.de Marca
efemi cafdinalis de Aguirre, maximuhi
mitatenh. Cura esl iidque, Pater verierande, sicut pfobatcl. Hispaiiias purpuieique.-enatus ornamentum, in lucu-
=sanclus Fabiatius papain suo decreio^tsserlt, veslrm lentissima Hispaiiufumeonciliorum Cbllectione, 1.1,
solliciludini.adhibenda, ut sa, qum sunt qb aposlolis diss.,4), Iianc mercem aut collegit, attt eliiboravit,
. jta ut.vir_s_"eiiamtioctissiniis imposuerit, qui sancti
eorumque successoribus prdiitata, ac saitcti Spiritus Isidori Hispaletisis episcopi opus illud fui_se credi-
gratiq constilulq, nec dissimulatione negligere, v.ecw ^..derunt. Cseterum quo ieiripore lni_usmodi,syHo'gtis
aliqua, prmsuntptio valeal perlurbare. Sed sicut.hoc prodierii, ipsoenos.epistolre docetu, siquidem inter
eas quaedain suni Gregorij II ,-ac III, et Zacliarlse.
.quod Romanis exigebat utililas, oppftuit .delinire, sUhimofum piiiitificum, noininibu. Insigiiitae. Curn
itaque deliriitum est, uon dcbere yiolari,, Pater yene- >vero-Iri pontifices octavo sreculb sederint usque ad
rande, prrccipue.vestrrc .Paterriitaiis revereutiam atr -an. Cbr. 75I„ post illa lem.pora scripsisse Isidoruin
istuni dignbsciniiis. Sed ne, stalim quidem .publici
quelmjits sancii concilii charhalem yicariain cliari- juris facta3*sunt bujusmodi.deeretales, etenim pritnus
tative.exoro, ac obnixe a pjarte l)ei, et ,sau'cli Atn- oinnium l.iculpliu_, MogUhtinus episcppns. ea. ex
brosiiibntendo, utnullus «piseopus nostras Ecclesi_3 . llispauia, ubi .cuna.ssortil_3fuerant) incGallias im-
suffraganeum, niaxinie Iiunc Papiensein , ,d_e-quo "li33C .portavit. .Hincmarus Rbemensis, in Opusc, c. .24}
habet : Deitbro collectarum epistolqruhiab Isi-
-liujus.saneti concilii cleraenti,- congueror,:reiinere, 'daro, quem de llispaniit allattim RitulpliusepiticopitS
ac dfdinare, fralernitatis veslrae perlurbalof- p,ra:sii- ..Mogttniinus.pbiinuit;et is:as regianesex illq. repleri
niat. JQuod sieyenerif, accipienlis et- o.rdiiiaiHi.s' fecit. JHogiintiacamauleni Ecclesiam rexit Riculpht.s
irrita .cl vacua s\l in perpetjium ordinalio,. Unde •maTidhrn iste ab an. Cb. 787 usqne ad anuiirii814. Quare.iiifir-
biriiijno"bst' episUilas illas sub"tinem taii-
saucfus Sixius papa.suo.in decreto di.vinilus adinpni- tum saictili oetavi ihter eriidiios-.v.eriaii-coej.i-Sei
lus maîsterio. dicil: Nultuf-ephCopuspr-vsumql alte^ "Qno.d.-siveitiin, uti prorsus yerissimum est, an illis
B-67 S. BENEPICTI CI.ISPI SflS
Betiedictus.arclilepiscopus, q.ii a»n. Gh.711 Rom*e A episcopi PapUnscs consecrari ccepenml a papa. &iide
perorasse.dicitur, uti potuisset? Supe.est igitui; iit cum Bjmedictus archicpiscopus jJcdiolani in curia llo-
"fateamur, aut a Landulpho ipso menioiatum oraiio- mana cilaret episcoputn Ptipiensem} siiuni ab anfiquo
-iiem fuisse elueiibr..iam, aui-ab'alio quopiam, qui siijfrqgaiieitrrij silccubuit. ihule _et liadie Pripieiises,
pluribus post Benedicltun annis inter vivos nunieia- -Placenliiii, elFerrariensesepiscopi, s'ibsuiil Tiumediate
retucStylus quidem, ut liocqiiorjiieexpnnaiii, a con- clomino papce. lieliipia yiil.ajiius. Sic-reJiuscoinpo-
sueto Landulphi siylo iionniliil dissidere vidciur, iia sitis. atl iiiultutn temptis Tieineiis.s epjscopi Metlio-
tit, quod stimmiini esi, suspicari possimtts eiiam aiite laneiiselii.igtitiravereitietropcrhii.in, et abiinopeudcn-
L:intlti!|ilium orationem haiicexslitisse. Qiuc igitur tes Romatro potitilice pailii etiatn digtiit-jie- stint
- Mediolaneusi episfnpo in Ticinensem firmissimrc.ra- aucti.,Quo lemporehiehi)iiofc':sdetn coilatns, prof-
iiones foreni, ni fallor, exjilor.ileosieiidimtis.iNuiic sus deiiiii''enon auletnns. illml laiy.en absijue _lia.si«
vero, vWeridtimquibus verbis aSigonio magtii rioini- 'taiione afOrinaiiduin duco, Uglrellttm a veniatede-
•ois viro, liisloria-lionc-pfoponatur. Inqtiit is; lib. iu seiscere, tlutii sirie ttibulis et sine tesiibiH b__cde
4!ist.'de,Reguo ItaL.-ad.aiin. CJi. 715 : Lis inier ar- Papiensi Ecclesia asserit-_ Cui poiilifex Honnisda
.cliiepiscopum-M.ediolanensemel episcopiimPapiensem (Iloinatiain seuem hic leriii.t ab :ttmo Sii.nl.523)
exorta. Archiepiscopusf novi parandi jtiris causa, epi- pai.ii iisitm concessit, extendilque eam grutiosam in-
tcopi consecrdtioneinad se trdducere voluit. Quodjus- •dulyentiam' dd successofes. U_us enitn palJiperea
~nd eum . non pertinere episcopo coiilendenie, ex com -tempora~aul • paucisshiiis, aut neiniui a suinmis poii-
muni-senUniiaresfist Romam rejecta. Ibicattsautriir- liiicilms tribuebatur. Mco demde cliviGrcgorii, vt
qtte apud pontificem agilata, archiepiscapus,adversan- *" f. (iociissiii.us, tie Marca aniitiadveriii, lib. vi, caji. 7,
libus omnibus vettislalis- exemplis, viclus qbscessit. nuin. 5. de Concord. sac. et ltup., invaiiit, ut lloma-.
Yeruiu parulragoeditU Sigonius; neqtie etiim jus no- nus ponltfex pallio orndret prmcipuos inefopolittirios,
vnm Ben.dicio parabatur, iieqiieillJ omnia vetustatis qui ad ejtts coiisecraitoneiiipertiiiebanl, aul eos gui-
'exempla adversabantur. Dtia plutium' •muorum btis vices suas in provincijs commillebal. Si igittir ne-
-praescriptio fecit ut seetuiduiii Ticinensetn judicare- que 6iuiii.s ineiiopolititiios, sed "pr.ccipuos duiitaxal
tlir. In aiino eliain liiijusce qu_3sliunis assigiiai.ilo puiililex pallii usti ilecorabtit, idtjue etiaiu SLeeulo
Sigonium.calculi defecere, qiiiuidoquuiem aiuto 713, sijliiui (jregorii Magui iisttipaiacoejiit, qiiiiuto iniiius
•(.uo fem peractanijs arbiirauir, Rbiiianain .sedein Uonnisdo! sevo palliuiii T.ieiiienst coiieeJeiidtim luit,
.'tjregorius II impleb.at, tion vero Constantinus. Be- qui non iuier moiropoliias, sccl jn episeopoitiui so-
'ceS.erai liie anrio superiore, eodemque Jn summuin- ltitntnodo vuIgariiiiii-Cetisii iiuiiiet'abatur7 Plura in
pon.i.flcem electus fueral Gregurius, uii em. Aima- itant".reui nbn augero, tiim iie-ttiesseiii lunc libi pr_3-
'litlfii" pafens cerlis Auastnsii Bibliolh., TbSopIianis, ripiain, ittin.ul ciutlilorum auribus parcam,-<jui-aie
'Isigeifiedi., aliorumqu.e te.limoniis ductus liqutdu an ubetioia pitcsuiiauuir._ Velitn laiiien serio per.(ie.iid,is
ostendit. Cum ve.ro siib Coiistant.iiio laiitum lnijtis- ad Jo.iriiii:iii VIII pajiam' praerogativaj uiijuspri-'
rnodi Jis.cbmpbsijU Jiierit, amiuisi eidem, atitfil,, , . mOrJia siiit relerenth. Hle-etiitiiiioniifex iiibil ;nili-
cum "Bnronw, aui.cum alii-,-'".1-,' a.sigiiari. debeie quius Italiuit-quaV. ui 'FiciiJejiseiiJ-oxi.illeret sdcm,
!p_iel.\Pi>rrp iiac in requantum a Sigouii nieiile reliquo vividuui iiiuiis ac furte Mediplatiensij -episcopi.
tjui scriptor.es discedanl, _uultisp'robafeposs'e_iii,sed in/eiiiiim relinidereiur, tjui de pioinpie pr:esi:iiida
•omnium iiistafsaler.it Beiiveiiuiuin (Jtuiiclmol-iisem, fune tempOiis Ecclesia; Ro_'.iian_3oli.(licniiarecusa-
.iiisse" arJjitror) prolerre, vetusium scriptorem, qtij tQ bal. Cerle Jiic suiiiiiiiis pijiilifex-epistolaiii dedit, quie
anieiinnos 500, et.quod excurrii, scribebal, et ciijus inlef ejus .opera esl 1.5.., Jllaque Mediuiaiieiiseiu ae
ciuoiiicbn ins. iri Ambiosiana. Bibriptlieca e.xstai. Riivemiuicm iuetropuli.las .siatuit _U synodttm c"un-
Cap. 157, de Papia urle, baac illehabei: Ihjus.ci- . vocari a Tieiiiensi epi^copo.pbsse, i|u'uti {uisi «adem
viialis episcopus suffraganeus fmsa asserilur archt- 'episioiaiit-tipociypliissiirecetiseiiiJajatleohiiruiiiviile-
episeopi Mediolariensis. Quod paiet ex eo quod beatus ttir-, ut I.aroiiius ad^ att. Cb. 878 iiroiiuutiare noji
Protasius.archiepiscqpv.s Mediolarii corisecfavilbealuni dubitaveril:_ Qupd nonxr.ederem, nisi Ugissein. Equi-
"Mpiphaniumepiscopum Papiensem sancti Crispini suc- .'discedam dem iiaiie coiijecitiranrfaiile seipior, a tjua lanisii
siatiiu nt melioTaabs le,"ui sperol proie"»
~ icssoremiSed qttia iempore' Ldiigobardprum,qiiieraiU
limore eorum arcliiepiscopi 'Medibtaiteiises riinlur- -- • -,. ; t .-•_"-• - :•""-• :--.. '
infidites ,'
'e_pud.Jamtiim; residebctnl, sicut cle Honorgto legiiur,
JJiAII OBSERVATIONES P_a-_SVIyS

" IN SUBSEQUENTiA POEMATA, c- '.'
TBenediclumcognomenlo Cmspust.ab anno C8Iad D-riedieli Roriitc haliitam^pro cfltisa sua, que-Iegitur
125 archiepiscopum" Mediolaiiensein,.vit-eque san- apud eumdein Mttraior. loc. cit., et S.R. Ii TVlY,
cti.monia, coslesfium hoitores apud EcclesJam suajii p. 76, nontam iitijiis arcbiepiscopi qiiam Laiitlul-
cpnseculum, lioc Pauljus diaconus tesiimonio exor- piii liistorici, vel alius cujitspiam csse.exisiiii.a_i-
«at, Ilist. Langob. vi,-29 : « Tune quoqiie (anu6'6?9) dam.Utcuiique ca res se haibei^ Beuediclum Hoiiiio
yenil Benedictus arcliiepiscbptis Medioianensis Uo- degenienrscrip.sisse epilapliium Ceduvalbe regis Aii-
niam, et cauâm egit pro Eccjesia. Tici,nensi;:sed gli, qui paulb post siisceptum baptismiim bbiil, tc-
victus est,:eo quod a priscisterapbribus Ticinenses slatuf vel cerla trailitio, vel p"oii»JS lapis,qui SDecitloxv
episcopi a RomanaJberant -_c.cl_siaconsecrati. Fuit effos_ns npud saiiciuiirPeirum fuif, ul iiatravJoaa- 1
auiem idem venerabiiis Benedictus arcbiepiscopus ,nes: de Deis, _iusdem irilatis hbrao, in libeJlo qtii
yir egregiac sanctitaiis, de quo per -universam Italiam inscribilur" Successores sancti.Bdrnabm. Et is qiiidefa
libnffi opiniohis.fama -flagravit. . Controversiaj Tid_ lapis nuspiam, ul puto, llorrire j"am'visIiurY*ed epi-
mensis, quae ad.rem npstr.am non.periinel, copiosani. tapiiium ipsuni jariKiiu a Beda, Ilisi.- 11,Iib. y, 7, <"t
recil_iu::i fue-
«xpositionem fecil.Ludovicus Muratorius in Anecdo- a PaiiJo Jiiacono.Iiist. Lang.yi, 15-,
tisLat., 1.1; qui«on_chdit etiamotalionem illamIJe- raU Hactcriu. igiiurscripta Berietllcti inhotuerarit,
569 POEMATlllMMEDJCUM. . S7:J
oraiioRomajlfabita, et scfiplumepilapiiium. Verum- A t sclwlis, ut ail de Deis, inclyius ciarttsqiie essel, atque!
tamen pTa.diclus Joannes de Deis Ben_di_tutn ait inter suos discipulos Maurum numefaret, ad quera
nennulla commenlaridlaudeHignacomposuisse.lica])- id poemaliurii- scripsit».-Ca;terbquiri lianc mcdicam-
se opu.culunvmcdieiim, quod ego ih tluobus Valica- lucubrationem, neque a Muratorio,-neque ab Arge1-
n_a bibliotlieeaeCodicibus observafum nunc divulgb, .ato, Tieqiie a Saxio, qui triurbviri de Beriedicio ac-
in uiio quidem Codice dicitnr commentariuin, in al- curalius scrip.efunt, mernorandum vidi; quia reapse*
tcro"lihellusmedicinalis.'Dsqdo riihil jam-d.icam,nisi in Valiertnis tanlummodo Codicibus superfuisse vi-
id opus juvehile fuisse, cum adbuc Benedictus in- deitir.
«Siaeonatuyersaretur, et in huriianarum efuditionum-
- _ _AUCIliEPISC.OriMEDIOLANENSIS".
PO.EMATIUM. 'MEDIGUML.
SCO SCRIFTGM.-
I!. D!ACOT.__TC
- '
(Mai-AuctofesClass.lom. v.-ex.Pod. Val.)
CRISPl MEDIOLANENSiSDIACONI< J B Pars tamen cx ipso quatiiur si concila inorbn, ' .-

*"
AD MALHIUMMANTUENSEMPR_EPOSITUM Talpa vigens capitur, oleum quam concoquat cronp,
m MEDICIN_ELIBELLOMPR_EFATIO. Et caput et-facies linietur.unguinede t)u.o«.
Quia te, lili cliarissiihe Maurc, pene ab ipsiscuna- IT.-JJE".
DEI.TIUM-DOLORE,
hulis cducavi, et sepiiformis facmidiaj liberalitate Al si miiltipJiagi.quaiiuiilui' ttirliine.dentes,
ditayi, unum lib.i deest quod adhuc in annis vireriti- • Sympboniaca valeus premitur. cum pollice.denfi :
bus constiliiltis ingratum semper liabere voluisli, Protinus ex ipso rabidus dolor omnis abibit.
lioc est gralrc perilirini medicinae per omnia parvi- Ne gltitias tamen admoneo,-qtiia perfida pestis
"
pendens, nullam in liberalibus disciplinis parlem Sumpla rapit sensum, capitur qunsi inortis imago.
comraiinionemque.retinere dixisti; nunc aulem qnia Si vero insanus guttur rapitet qtiatit [Coddi, qua-
valeludinum variarum srcpius i.n te dominatur enor=- terj (algens,.
mita_,.cogis ipsam eamdem artium-.amplilicarc pe- Sister eril poius, unguen medicina salubrjs.
illiac, qurim prius nonerubuisti nefariam et lurpissi- "111.DE PIIRENESI.
niam nuncupare. Exigis ergo. a me ut te ruricolam At dolof immensus penetrat.si. Ibrie meningas,
faciara, lierbarum medicinalium virtutes edoceam, Etvitial cerebrumgrassans maledicla pltrenesis,
ipsasquc lemporibus cerlissiugillaiimpslendnm, el, G" Gralus erit pulmo sumptus de viscerecervi
juxia vafeiudinum miiltiplices qualiiates, species Compositus cepbalo,- seu vis epotaêorandri,
.curaiicnum itidubitanier exhibeam. Quod- tuai an- Aul rapltaui cortex .revo mollitus aceto :
nuens vhluniaii libenler. excepi; et, bieviloquio in Sumptus acer nimiumest, sed certe cura-vetusta. •
prsesenti opusculo studens, Iieroico te melle pascere iV. DE OCOLIS.
cupio, ui paulaiihi adarlis atnorem adducam ; nc si Haud dtihium celeros vitiat languor citus orbes, , .-
plura primiius in os teiideiido retexero, pluralitas Ef vaTiis lurbala modis fortuna pcrurget:
f-tstidium faciaf, fastidium -desiderium follat. Ergo . Laeditcnim, sed cural amans cum tcmpore certo. ;
quod pfobatissinium habeo succincta supputalione Ergo age marrubium-Statim.componilo-cocium,
perstriiixi; ut dum ista opefeliquidissimovera esse Betonicam riecliscerlus, sucidam quoque lanam :
probaveris,' pluriraa qiia>-restant- ardenlius atque. : Omne nialum lollij ciiius, pia luniina reddit.
diligenfius assequaris. Si dolor.est oculis rubeus quem concitat liumor,
I. BE CAPITE. Tum.yefbena potens leni potabitur unda.
Si caput innumeris agitaiur pulsilrus regrura, V. DE HACULA OCCLI. -
'
Ac circuinflexo f.irbatur poitdere quodanii. Si maculam relines oculis, duin volvilur. infro.. -
Proiinns ex heder*e studeas"redimire corona. " Conspice dum ,pergis rubeum per
ruraÎimacem,
Tiiusijuoquecum diro Libanum eopulatur acelo. Qttem fundens d oculo medium comporuto cerms.. .
'
Myrrba eliam liquido pariter sociaturjolivo, VI. DEANGINA CliTTURlS,-
Et cepltalola simul celebris.cum sale savina. Si vero angina gullur. porvaserit amplum. . - '
'* De bomine vide qu_3diximhs in pr.T.laiione. constal ex I. S, lora. I, ft.,.8£8__
b SreculoCbfisli sepiimo, imo et octavo. hondum - subditam, « Sic infra, caji. 24,Ugbellio,
15, cessat. versus in quo^
sedem episeopaleni :Man_uaiposilain; eainqtte eccle- * lUi.uierque. Cod. Sed mn.limfiridem,.. . .
giara modo Mcdiolanensic-uhcd.-e, inoJo aliis, fuisse
571- S. BENEDICTI CRISPI; 372
Acfoliis tumidis arcens.compley.eritillud-, - A Cum palitur jecur in dextra, isplenipsa sinistra.
Arsenicon leritur juncto pipere bolyque, Cura ideo amjiprum parilis conjuncia duobus.. .
Sic, ppsitum pennae.perflatur. gutture rauco.. XII. CE STOMACHI-ET, INTESTJIM DOLOIUBUS,
VIL DE UVAGDTTJDRIS. Viseera multimodis quaiiiintiir intima poanis,
Uva madens cum fprte modum n.on eontinet ipstira, , Et crucialur eger lotus languore minaci, , . .
Extillalque graves _pulridas.quejn corpore gutias, Nee spes ulla manet vilas, cum spiritus ipse. .. . ..
pulmonisque leves terebrat.male.s.ordida pgnnas,, Alta petjt, peregrinus îbijt, bon.a quasque relinquit;
Siccatur simili citius.de pulvere grassans. Dicitur Ii_3Ctof ta,. gravis quia visceratorquet, - '
"VIII.DE PULMONE CURANDO. Atque iterum ileruraque placat, corrumpitur omnis.
Srepe vigens hominis qualilur vis ipsa thoracis, .Cbara natura simul, reparat quod fervida lympha...
, Cernitur et diram multis intendere mortem. Sic pigra ex ipso foveantur membra liquore
$i cupis ergo segr.umcuris repolire thoracem ,. Et frigida ex calidis amnenlu.r cuncta fluenlis.
Kon pig'eat varias.herbaru.iri cernere.curasi • - Pqs.tea.disifae_iisfun(iaiur.anseris adeps,
Lana madens oleq, nec non spccus fqni Gra_ci, Et.sqcia.tasimu! paleaf yirtus feni Grasci.
Jtec repaf.ant stomachum, datus potusque myrica', Nec miiius.in liqujdis coquilur yis_ ipsa fluentis.,
Bettonicaecelebri sociatur brassjca grandis,! ®Pxqtiiius.et pavidum fuiidatiir.clyster in anum,
llapbanps ex mulsa, ilandus prasii quoque .uccus. Qua virtule miser polerit reparare dolorem
Sumitur e,tcelebris digne lelispbagus herba, , Sqnibala quem faciunt dum non sit cura salubris,
TJltima sic dabitur, magna? curatio cedrl,ar Claudit et.angustos paliecitis chpjera cursus.
IX. DE CORDIS DOtORE, Radiiur et niveus elephas, statim.bibiturque,
Cum dolor.Insanus.lateri prrecbrdia pulsat, Distorquet lorlos citius haec datio potus.
Sfcordis fibras multum dolor angit acerbus.,. Sumujitut' catuli ut fertur pia viscera ca3ei,
Dira flpenta juvant juncia virttite corallL. Molliasic teneris adhibendum mem.bru.Ia__ libris.
Djiin-pipine.llalevls sociaturjure fnarathri. . Et dolor qmiiis babrse [Gpdd..', h^brej^transiiqueiji,
Sizaduar capitur, nec non ianacela virilis, [viscera fissu,.
Quse et sedat. febres cordisque venena repulsal.. I,linius.<i 5^,^6010^31^80501^8 queni vera locuturri".
- X. DE PLEURESEOS CURA.. XIII. PE nYDROPIS CURA.
At si fqrte.pium'latus'pulsayerii.ingens. Ex, scyrosi splenis mbrlalis naseiiur. bumor, - .
Morbus, etancipiti turbalur vita periclo, Ei segregat miserarn raisero de viscere pellein,
Accelerare lupi, pellem sludeas, et. ponere caldain, Tantaque vis.mothi est, sitieiis ut non satietur.
Cervi el:medullam.poleris cum unguinecapri. ' Siimuritur cineres
qubs urit fraxinus alta,
Prolinus in.cacabo milfanlur.. igneque lenio, Ex bis lisciy.a fiangiiiitur hordea dura,
Pixppariter britia spcietur. decoquaturque, Bis simul excoclis. fidusbompone dolenti, * .'
Farris et ipsa Iupiiia simuj, et npn srae croco- Rapiianus ex dulci mandalur optiuia melle,
Sieque malagma pium.morbo.jungalur acerbo,. Cujus ex foliis epiihema app-jnitur ipsum.
Quo requies delur misefo nimium laborauti.' Sulpliur.alcuhiv.eleri.pofantiir fervida vin.o:
Et vi.iuni pellil celebris medicina Tbiinntis b. .Nec.-hinus.ex ipsis epitbein.a appone tumenti.
XL DESPLENIS CURA. . H_ecscyrosin.splenisôlyunt,lymphasquoquesiccant^
°. eum fufie inor. '
Splen lumidus hominem plauslura XtV. DE TJSEIS._
- ' - - _
' ~
[Jestat, Putrida sanguineis gliscunt si vulnera morbis,
Bettonicam coquis, etsoeias purgata columba-,, . Conyeniet calidum Iacie e potare.caprinum
Qu_3duo juncla simulposcunt jungi cepbalotam, Nec niihus exasiria solvunt aposteraa dirum.
Rosaceumque oleum; cerlus sic.madida iiectis. Vitis amine_3 cineres fundunfur oliyo :
Thymbra br.evis rapitur, socianlur atque.lupini,. Polus.hicest pulridisrnuliis per, sascula dignus. -
Saepius etdanlur, bibitur quoque linguula.ceryi, _ Ast apium caric_3quesi.mul, nec non.baca lauri,
Qua.viriute peritTacies, sed.blanda rugatur.; lris, etlllyrica grandis centauria ruta, " -
r?J,as.citur-in
pelris humilis, sed raagna lieni, H-ecpoterurit cifius.puruientas tergereijordes,
Est el.amica hbrnini, verum baud risibus apla. A,c rediviyurri hominern lrelis repafare diebus.
Quoisunt memhrajioniinis, lotsuntin cofporppestes. XV. DE VERME AUhlS,
Sed medicina gotens compescit miinere multas,_ Conyenit.incautis cautaS praetendere curas,
Dum vitiatur hepar gliscilque ex more scyrosis, Ne minus liidocili turberiiur corpora sensu.
Costus acer bibitur, riecnon reubarbarus ingens. Cum sopor imrriensus bominis pervaser.it aiius,
Qriae contrita simul reprimunt cum sale tumenteniT Tum solet.in.dignas animal peneirarjer aures.
Fibra lupiria valet, juval ap potata.dolenti, Accipe curri c_ep_LCiliris yel inuris aceto,f
a Uterque Codex pigrm. Ego: cedri. scripsi, respi ^ Plinius, Val. ljb. u, 18 : Cqlulus duum_:tfierum
ciens ad Plinium, Val. lib. n,. 1. dalus ignaranti mgrp iit cibp e.i acelo.juvau. Nosier
" Dicilur pro<Jqvis. Naraque.h.er;ba;.d.ictabctrjiaJ,p- dixit crpcum-catuluni, -nondum seilicet apertjs oculis.
vi.sinfra appellalur. '<-Lacte genere scilicet iteiitro, casu accus8tiyo,_uti
'"«. Ila Codd. fit in noroinaiivo. . ,_. ... -
373 JPOEMATIW MEOICUM.- "' 574
"
Nec moram facias, poteris sic pellere vermem. . JAQtiacraiur maurella potensimraicaquelalpae,
XVI. DE SCRDITATE. . Nec non hyoseiamus, quafuni flt cura salubris'
Atsi surditiam paterls, rubros lege yermes •.IIa3Cepolasimul sistunt-jam jamque cruorerii-.
Arboris antiquae, puro stc miscis olivo; Plumbuset ustusobest madidb cbnjurictus oTivo.
Auribus infundis. cupidara libi redde salutem., His junctim [Codd., juslus] biriis subsisfit sangiiinis
frnserinus adeps prodest et vuliuris atri. - - [unda.
- -
Ceparum succus juvat-auribus et hona prastat,' XXHI. DE IGNE.,
£um soletincaulis aiirespervadcre lympha. Perfuril ignis acer- comburens viscera setoper,
XYIL DE DYSENTERIA. . Semper et errat atrox flammain sub cute;refnillens -
Saepesblet.ventris irimius franscurrere cursus, Atque itertim exsiliens fontis sub imagine gliscens.
Paulalirii lenerarri multorum solvere carnem, Fraudibtis iniernijS ejtis.sit obvia semper
Quem pf udens medicina Oei compescere noscit, - Mens liominis;.linife juvat cbelidoniai grameu-.
Galla asianajuvat, cerasi longum qubque pomum, Internus niveisociatur candidus ovi,
Caseus a_ptuserit dulci cum munere mellis, Rula juvat mor-bumque fugal,.slringit quoque flaui-
'
Proderit el calidum hirci de viscere ruplum ._. , . -.,-: t - [mam,,
Apposilum ventri sevum, quaecognita cura est. *
" Si tepido puroque simul jungalur olivo.
Atproprium si forle unguem demittit ab ipso, "Nepules haec quod falsa loquar, cum dicere verunv
Significat cilius cupilam jam perdere vitam. .'Veritas ipsa jubet; stercus producito morbo<
XYlIL DE DURITIA VENTRIS. Ovis et id calidum, referunt quod cafmine plureti
Si vero immenso turbaturpondere venier, XXIV. DECARBONE.
Aspice qtro crescit venando germine pallas; Vis,iriimica vigel morbus cum perfurit ingens,
Diciiuf haec virgo cunciis et amica salutis; Lauguida terriricus perimit cum viscefa carbo.
Prolinus et capiio, gliscit boria gratia ventri; - Jovis huic barbse succus pariterque benignae,
" Elleborum
fcapitur, ieritur, mulsum bibiturque, Quaesimul est ho-slis, nec non cbntrita savina
Sempef ad hunc valuit morbum nec non chainacaclts- Stercore cum liitidae poiantur jura colum.bae; -
Diluia etiin veteri sfalim potanda lyaeo. ' Sumpla quo_,si tremulo femanent in corporis alvov
Proderitet gustus sine mbfa lactis equini. . Vita salus pavido sic jarii promitiitiir aegro.
-v " Sin vero exhauslum videluf reicere
Eupator, prasion, atque liermodaclylusipsa, pblura,
Crede raihi celerem videlur panderemortem. ' *
Fertur ut in libris, semper suul ventris amicu
XIX. BE VESICA. _ _ ' Ilunc etiam dirum raparumsemine pelli-' -
'ft
Multis mulia juvant quiaûrit contfaria fnprbis. Asseruit Qiiirifusvera ratione Serenus"1." "
Morbus ab antidoto superatur numinis alli a. Prbsunt ef impressa gfavi cauteria 'mbrbo,
Est morbi.species multis inimicaque pestis, Calx etiam yiya""siatimconspargitur inquo.
Cum furit insanus vesicaecalculus ardens, . .Cumque Dei jussu fueritrubicunda cicatrix^
Saxa. quidem generans <juibus cunetaihr urina, Tunc vero intrepidus timidam eomponito curam,
ISiecvalet honio dolens imbres laxare benignos, - Quo-viruleuta lues valeat haurire venena.
Hedefa-celsa dabit celsb de eulmine baecas, Iloc tamen allesior, noscasvitare soporem,-
Ipsius et suceum.cum yino-sume tepenti, . .Neredivivus alrox possit reparare vigorem;
Kec mora, rumpetur plantago glandis, et ipsa. XXY. DE SCIA.ARThRiTICA.
Sumituret bibilur olusatrumque benigna. Si ciii coxendix^gressum fraudaverit ipsum,"
Saxifficam tollunt pelro.necnonque-selino. Ossaque.perlustrans furibuhdus creveril humor,
Suffragiis his fulius eris, Dominumque rbgabis, Suine polypodium/quara dicunl esse iiliclam',
"XX. DE FLUXU. URIN.E.• Cui bene "miseeturtritus cariopbylus ater
Quod si.contra fluens nimios perfuderit ihibres, Ductilis e) piper, gralum cunclis.cynamomum.
Ex cerebro leporis siatim compesce fluentem. ;D Sic potum facias; tribuas sed non sine melle. *
YJria vetusta capis, cerebrum ciini percipis ipsuni;. - Arboris ulmineaediscas perquifere libruni,.
Yile quidem est poiu, sed non medicamine vile. Cui rubiarri misceto, simul polato jucundus.: ^
• XXI. DE_SANGUINE KARIUM_ Urticam cernens ruris, ne sperneiiiajor.em), ;'
Dicendum cunclis cum fuhdit sanguinis unda Qua3potaia diu noscil coinburere pestem..
Karis Iiaemorrhoida, quaesit spes ceria-salulis. . ld teneas certum firinum verum quoque, nate^.
Ruta dabit potum pariler eontrita nldorem, XXVI. DE PODAGRA CCRANDA^. -
Hunrilis ex campis prodest conlfita curriino MultiTiiulfa ferurit, quorum scriplura salubris,,
Hypporis, el sislit conjuncta nare cruorem Qui lamenaflirniant pigram sine cura podagram,
Eulvefe boleii quem fantur esse.Iupinurri, . - Diccre
sipotis esl;si vis succurrere morbo,
Naribus associas vilis quoque gramina nientae.
' Incipe quod mOnco";.gratos succidilo lacles..
XXII. DE HiS-IORRIIOIDE. Sic dolor immanis-novit\superare dolorem.
Si vero obscenura morbus lentaverit anum, Felicis apposilum requiem dal gressibus unguen.
"• Cod. !., numine b-Cap.,,cai;()j.«i-,iijcr/.«(/._.
summi; 2,. numine sumr.
535-• S. BENEDICTi, CRlSPluEPlTAPMUM CEADUAL, 576.
Et myrica.poteaSj.viyens quqque barbula -Joyia. A CRI-PIBEDIOLAKENSIS BIACONI.AI) -iAEIiUaHANTCENSnM
Pirisuntur par.iler, pedibus nectuniur,et ipsae- PR__P0S1TUSI "EXPLICIT. SEDPliOFECTO CR1SPI3S ISTE
Carpuntur.jugiter claudo polum iribnenfes. NE(jUEPOF.TAJ_ST..NEC VERSIFICATOR DnNUS
;' <_UIP'PE-
Yis libi miri.ficamjara nunc mandare saluicm?, NONEX LEGEMETJIORBM SED-'.D SUAflUliAC-Ulii_E_
Pisciculos capitp spinrc mccas iioniine.dictos,. SOHUM VERSUS CO.IPOSMT, ID>ESTMl_TIIMU_I;TA_iT_ M.
Quos.lateri iinposilos ferveiitibus addilo.prtinis, TEA02. '.-- . •.'.-'.
. Gressibus ac cerlus cnlidos.compone doleniis; Scripsit Petrus Cetinirius .Florer.li:r_ MCCCGLXVIII
•sOtrinemalum r.epriraunt, ppstis siciiura fugatur. XIII Kal. Novembris. :„ -
EpITAPffHJM €.EAOT-A'L'
. ItEGIS AWGLO-SAXONUM;-
A BENEDIGTO ARCHIEPISCOPO.
'
"fi-COMPOSirUM.
{MaiiAuct. Class.tom. V, ex Cod. Vat.)
Gulmen, opes, sobolem, pollentia regna, triumpliqs, U Fonte J renascenlem quera Chrisii gratip purgaps. ";
Exuvias, proceres, mceiiia, castra,Jares, . Prolinus k albatum vexit in } alla poli. . . .
Qutsque p;itruni_yirliis, et qiire.congesserat ipsc Mira fides regis, clemeiiiia maxima Chrisli, -.' .
b Arm.ipotens Cedual, liquit amore Dei, Ciijus consilium.nullns adire potest! _% ,
UtPetru.m , ,c sedemque Pelri, rex cerneret hospe?,- Sospes enim veniens •. suprerao ex orbe n Britanuo_
e
Cujus fonle Asaeras sumeret aibus aquas; . Per v.irias genles, per Ireta^ p.enjue-yias, , .
Splendilicumque juljar. r.adianli,earp.ei'et f Jjauslu Urbem Romuleam vidit, templumque verendum ..
Exquo viviflcus.fulgor.ubiuue Mhi.it. Aspexit Pelri, niystica rlona. 0 feretis. ,
k Percipiensque alacer rediviyajpr-cmiayiia^, Candidus inler oves Cbrisli sociabilis ibit,
Rarbaricam rabiem, nomen el inde suum_ - . Corpore nam tttrntilum, mcnte superna tenet.
Conversus convertit ovans, Petriiinque vocari Gominutasse magis sceptrorumirisignia. credas,,
Sergius ajilistes jussif! etipse Paler. Qtiem rcgnum Cbristi promeruisse vides P.
«Be lioc Epitapliio li__c.fidiio_atJpannesde Deis in C ^«P. fuit.' .'

Iibe!lo IIomsRediio an. 1589, euitittilus Sttccessores 1 PerperamJ. de D., perspkiensque:
tancti Barnabm, p. 25, b. i Rnm_3-cuin Benediettts I.. el P., ut.. .-..._.
nrchiepiscopus degeret, Ceadual rex Anglosaxonum i Ita ms. Lintl. apud Muratpr., S, R: I. T. „ p.495„
gerttilis, ef ad Cliiisttira conversus, in. saiiKii.Pctri Alii onines renascetuis; "
a
Iiasiliea Sergio poiil. bapiizaius, el Petrus vncattis, k Ila P. Seti J. de'D;, ablulum. Beda, dblalum,.
1 ' -'
Ibi liioriens ibi,deni «epultus est. I.enedieius eius Ita ,ms. J.imL Alii omnes, arce. -,.
euni arca se- m Ms. Lintl., suprema ex.nrbe. -
epiiripbitim corapqsuit ,'qupd quia diu n B. P. et J. de.!)., Brilanni; F.ga riialui BritannoK
piikiim, cui eral ,
iii-Ciilpturri J-fcuii, et aniiis prreie- * .-" " * '*
riiis ab cffossorilms .fiibricas basilicre .aneli Petri re-. Mallem quoqiie exlremo pro" supiemp,
. ° B. -"- -' - ", -
pertiim fuil, libttit iiic ascribere, quo ejus doctriJia. . P 1'ratter I'., cjerens.
iioc poeliciim, aliud prnsaicum snbtexit
ei pieias testatioresset. ...
Tria liujus epitapbii nttlii-.uaexemplarin liabemtis: idem lieda. 11ic deposilits esl.Ceadvathi,qtdel Petrui,
npud Bcdam, scilicei, Hist. Ans-I. lib. v, in 7f apud rex Saxonum, sub die duoiecimo KulendaruiriMuiarum
Paulum diaconum, Hisl.' Lang. yi, J5;.et lapide indiclione sentnda, g«i _i_c;i.«i«io_ plus minus triyinla,
- Itomano queni.deDeisrecitat/Alire aliquoi varieiat.s imperqnle dombij J.ustiitiatto p'}is}imoauqusto, anno'
s.ribmilur. iipud Muraloriiiin, S, I-. 1.,'f. L, p. ^JS. ejus cbnsulatus quarlo, poniificanteqpostolico~vi'rodo-
ISis ego adjiirhentis epitapliiiini salis' eineiiilaiuiii mino Sergio papu; aniw secundo. 'Uolemlum sane
dedi; nam Joanues quidera de Deis, Si lapidem ipse quod piiclaijiiu Chiisiiaitu; iit
religioiiis troprciitn,
nxscripsit, quod:vix credo, inlideliter, supiueque.ad-, jj jussti Sergii pontiflcjs, ail, I3ed_t, posiUiin altpie
iiiotliim egit. - - . - inscripiuin, nimujiitnilico Cciiuvalhe ueop.liyiireg-s,
i>Reda, Ceadvai drmipotens. Paulus, Cedoaldarnu- ex Yaticana _jaîlic:i, cuiii iiiniiuieris :ic prnpe OiiiiiiT
potens. > . . _ btisyelusla: arlis pi".talisi|Ui_nionjimeniis, ieiiipo.uin
. « Sie Beda etPaulus. AU. de Deis coptra melrum; calamilas , operanitii iivaritia,- praisitliun. inctiria,
Petrtque sedein. " abs.tuleiit pessuinqtie dctlerii!- Recolesis qu_j de :
d IJetla et Paiilus m.ras
- - ' • ad inscrigtiones.
liujusraodi "daiiinis in.'prtsfaiione -
" 15.el P.,'fl//nu_,, '. .- •'. Cliristian.asdixi.,
i Ridicuie de Deis t-asla.
S7"_- IN.COLLI_CTIO_iES"CANONlCASS.. EGBERTI, KTC. E7&*
"
.-'.-,. boMijvi DGCSSK.,.
.AIV;NQ- ''. . .;'';__.".'
'' EBORACENSIS ARCH .EP!S€0>rJS. . ..- "
NOT-ITIA -HISTORIGA raS.ÊGBE-RTUM/
(I.abnc., T-itil.med. et iiiflm.Lat'
Ecberius, Echbertus, Egbertus, Eckeberius, arclti,- A et "v-enetiis1702 Ij.it. Seqmi-.tur bilulicapilutorum

cpiscopus ffl)anno 732 ad 707 •E_,_)flc_iis-_,.ad..quein XCVJJ de sacerdatali Jwe_ apud; ciimdem Speel-"'
nnnili-U aiite.obilttm sniim scripsit Beda epistoiain manrium, prig. 278. Sed et jcdpita' XV de femedio
de Clir-stiani pncsulis oHicio,"-01-di.i lo.ni. irilujus peccatoriim, qtirc ibi png.'2SI, 288, suYBeda; (c-)_
Kgbcrti Dialogum de ecclesiastica Institulione posl nornine legunfur,.etin Aiito.niiAiigiislini coJlectiont.
cdii onem Jscnbi "Waraai Diibjineiisem. 1044 in-8e,. libellorum jioeiiiteiiiialiiim, Tarfacone J582 4°, er
recudi fecii-Hetiricns Wattlioiius Lond. JC95 .°,, Veiiejiis _58i 4°, ilcc iion. inter [.ed.febper-a. tpp)...
cum nonitullis Oeiice opii.ctilis. Exsiat eiiam in "VHl,pag. 96i_, aique in Concllitiriirn loniis, JEcberlo
i-riiiioiiibns Conciliortim Labbeaiia, llartlulnian.. et Iiuic, quo -magislro profecisse se, praidicat "Alctii-.
Veueta Coleti, ailaiituim 7:_7.Tn-Iis!lcrnX/ouciliorujn nus ((/) iribiienda possti.il vitleri. Vide, si placel..,
cdilioiiiliits, sicttt.Tn regia (juoqiie, legitntur excctpia iiolata tomo XI Diblioiliectc ..ra.c.%',-.pag.. 7.4 .eq.,
ex <:jns'.Coiisiitiilionibus,ecctesiaslicis (a), quas ab' - Omitto niemoraia a l_ai_eoi!-,J5, et Pii.-eo, pag: ISi .*
ISucarb,-faiii Ge.iiiani.in Corinia d aeono, sltidiosc hoinilias, lectiones ;aJ erudieiidos disciptilps, ad pj-
iii-coiripeiifliuiiiredacias lestrfnltirLelatidus cap. 85, siores provincire stiae;'itd Zacl.iariain papara -pro.
el PUsriis pag. IS4 (b).CX_LV~capilttla e diciis.el prtllii),quotl accepit amio 755; 'vide -Wurthonmn,
cunonibus. snnctorum Pulr.um, Capiiula\XX-XV ex B loin.T Anglia; saerxs pag. 697 ; fipislolas a,d fi-,i-.
Ecberii. Pmniiemiali, qtiotl optis' in quaiuor liliros trein suuni" Egbeitiiin "regem," ad.' Alcuiniim, elc.
iributtiin, iii-variis Angliae liibli<)i!.ie_isnis.-serva.i Excerpiioi.es Ecberii,- piseter Speelinaiitium ciiitc-
Cavetts ntUi.vju,-Lliaque -priimis vulgayerat Henii- . rosqtte, novissiine W.HI.insiusin suacoll.eciione Con-.
ctis Spcclniannns, toino 1 Coiieiliorutn^ Anglirc,. . cilioiiiiti.Thitaiinia; ad mss. coilicescxactas retiutlli,
Lotid. 1659 fol., pag. 258, 276. Exbibci piio.aciiam ct ex iiis. Oxoriicusi sextlccim alias tioiidnrri alicjibi
Jiianiies Morinus iiusyllrige puu.jieiitialium veicruiri, excusas adjecif., Vide ,lom. I, pag.îil ejusdem. -
ad cnlcem operis de Pceiiitciitia, pdst pritnatii Pari- operis. '•.'-"
sienseni edii.ioiiem an.-16_l iecusi liftixellis 1685
--- * ' *" ' '
(d) AtldeOtitlimim, tom. 1, pag. 179J. seq. (c) Snpra, tom. I.
(£)_N("msoli J.cberio-oiiniia itiliiieiula esse tii.pu- (d) l-.pisiula itd (.aroluni Magmim, apud Willipl-..
(ai clarissimus Guiidliugitis in Giindlingianis xxxvin, . niutii"Jlaliiie_biirien«eui de gesiis piiii.iiliettra-Aiiglo-.
- - ;
psg. 2§8 s.q. runi, lib. nt, pag. 2b9. , ';
m_ 'COtt-E-3TIO-W-E-S':;GiN0KICAS" EGBERTI
. EBOUACENSISiRCHlEPISCOPI-
JOANNIS DOMINIGI;MANSI M_EM0N1TI0.
EcgJiertus, qHi."Ebor..censem cailiedram ab anno D ' F.cgherto Anglorum cpiscopo reci.lai verba capitis S
755 ttsqii- atl aiitutni 771 circiler tibiinuit, laiiietsi Jibri .lliu<i-_ Keiiiediis peccatorvtm.
aliis rebiis gestis sese co_omr-ul_v.il. scriptis iamen AJtersiib cju.s.nnniUiBprofci-lur Jih.llus inscriplus :
opeiibus celebre sibi" nomeii 'iipiirl Angloseliecil. Excerptiones Ectjberii Eboracensis archiepiscop', .lc.
Laiiiiiiuir ex illo prolixutn uptis de sacer-tlotalijnre, X)ne.m uuiliim gerit in Cudice Coiioiiiano, [irout a
ctijtis nnmliun cvulgati portiouem csse censenl 'Bal- Wi-kins exliibefur; at, Wareoieslt', Codicesalii Bu-
lerini in dissert. pioeitiissa Collecii<>niveteri cano- lauuici idem opus sttb lioc-tityilooffertint: Excerptio-
nicaa inler Oper. .<-anctiLeonis Mapui, tom. IH, nes e jure sacerdoiali Ecgbeni archiepiscbpi Ebora-
|iart. iv,-cap. 6, nufn. ,2 ; libclliuii de liemediis pec- censitper IItiiicarimfi leiiitam, <__c.,_e.x quibus (ledttci
illum
._fl(on.r>)__vu[galti!ii quidem suh Bethc uorpiiie, ,. me/ito pqiest excerplitmes bafice cp.i.ionien esse ata-
sed IR mss. plerisque Agberii a.rcliiepi-copi, tiiulo , plioris operis qiiod superiiis Jndfcavi. Kx. liis. ex-
prrcriotaiurii:Subicqualis etiatn Êegherto iiiiabailus' cerplionibus 'Sp.Itflanniis et ex eo Lalibeus capita "*
llaurus in epi.tola ?d lieriba.dun. , cap.."ii8,-.ex:: csi.v dedit; Wiljiias «lia ex CodicaCoUorii-iiO sup->
579: .-. S. EGBERTI EBORACENSIS ARCIIIEPISCOP! 53«
plevit risq"u_rid cLxriiVeTexillo fiicparent. Ex ca- A serint eruditi, utriusqtie opusCuli siricerUas con-
pite 158 earum additionum morem "quemdamsingu- stabit.
larem Ecclesire Anglican*e discimus, a presbyteris Postremo relinendum bic censui dialogumEcgberli
scilicel cluisma inlautibus in discrimine constitutis a Labbep in sua Collectione datum. ex Editione-
conferri; id vero a Tbeodoro Dorobeinensi.arciii- • Waraei. Num certum rioc sil Ecgbeni opus, quan-
cpiseopo Grascolitimine prnfeciuni arbitror. "Ilun- qiiairi nemineni offendi qui deillo dubilaverit,. a.ta-
catio forle debentttr .addUameiila qtifedarii, qu*n men diibius aliqiiantisp.er-brfirerem, cutn opposilum
ICcgbertiictaii iiiinus congrutint,' ut est illiid cap. 7, aliquidiisquretradita sunlin Poeiiileiilialiiiniiiiadver-
lib. i : Ul cuncli sacerdoles precibus assiduis provilm teiitn ; in hoc enim postremo lib. i, cap.'l7,edic'mir :
et imperJQdomini imperaloris, el filioritm ac filiarinn . Si vir a pfesbytero adultero baplizalus sit, slatini re-
salnte orenl;nequeetiini ita se expressisset Ecgl.erlus baptizetur. In dialogovero interrog. S sancilum est
in Brilannia, et pro Briiannis sci'ibens,-quo tempore baptizafos a presbyiero malo pro. crimine cotidein- .
BriUiiini regibus suis, non imperalori parebant. In- nato iterum lingentios nott esse. Tum addil : Hoc de
f-uper cap.151 desumptus esl ad verbum ex cap\ 58, bMptismoaccipi fas non est, qubd ilerari non debeal.
lib. ii Viiai sancll Gregorii Magni a Joanne Diacono Opposila suni haac inter sese; opposita etiam Poeni-
jiosl aitatemEcgbcrii scriptrc. leiitialis senleiilia cailiolicte docirinai. Forle tamen.
Tertium opusculum hicdattim est Ecgberti Pceni- iteratiobapiismi a sacerdote malo collati ideo praj-
(entiale ex ms. CodiceOxoniensi a Wiikins evulga- cepta est, quod ambigi merito possit ntim ihiquus
lum. Ex Posnitentialis Ecgberli iib.,ii SpeJinannos sacerdos aliquid dolo roalo omiserit sacranieiito con-
canones xxsvdeilerat, et ab eo aeceplos Labbeus in glicierido necessarium, Ca-lerum banc senleniiam de.
Colleclion.m suani itrvexerat. Eosttem canonesBal- ilerando bapiismate pervtilgaiam ttirie esse apud Ari-
lerini reperisse se. aflirmant in lib._H Cqlleclionis glos, constal ex Poenilentiali anonymi a sanctoMar-
cujusdam ras.CodicisVaiicani MCCCLII, elin qiialuor tene, Aneed. tom. IV, evtilgali, quod in usum Eccle»
llb.os distincti, illosque pariter offendisse sese alunt siat Anglicana3 confectura, et facile, Beda auetore,
iu alio Codice Vaticano signato MCCCI.VII, in neutro ul penes me cerlum esl, e'tsub ejusdem _.edaanomlne,
. ,vero Ecgberii nomcn apparere lestantur. Addunt inleritis dabitur. En verba - liujus Poeniteniialis :
jiisuperiri eisdeut mss. Codicibu.s legiprre.ationem Baplifiilus a presbylero non baptizqto iterum debet
quaj ab Ecgberio plane alienaexislimari potest, ut baplixari. Nec etiain inepte.opinareniur rudem illani
Iia3Cverba demonstrant :; Poposcisti ac prmcepisti, geiitem exisliiriasse" baptismi' iferalam collationein
chttrissime rectqr,__ul ad corrigendos et utslruendos dogma esse non Hdei quidem, sed disciplinae, gure-
tuorum mores subditorum, etc. Certum igilur manere iii variis Ecclesiis varial; vel sallein aliquid esseesi
censeo Oxoniensem Codicem, quem Spelinarinus a iis qua3in ulramquepartem, salva tide, disputanlur.
se miniiite visum testatur, Colleciioneni aliam exlii- jtixta ac insmriat idera Poenitentiale Ecgberti, lib. i,
here a Poetiitentialt Eegberti plane-diversa." Hos cap. 7-: Quicunque pfesbyler, si nofit quod nou sii
laineii canoties, cujuscunque landem sint auclo.ris, -. baptizatus, baptizelui~;.et omnes Uliquos anlea bapti-
hic retinendos censui, servato titulo quem apttd zaverat. Atlamen papa Romantts consliluit, si misscB,,
Labbetiiii obtinent. Poenifentiale vero Ecgberli siriiul adiitinislmtor vitiosussil vel paganus, quod servitiuiii,
insero Latine.tantum, omisso Anglo-Saxonico. Est , Spiritus sancti est... doiio;bapti'smi. non lamen in ho-
auiem Latina aniiqua versio ex Saxonico ; -quamy.is „ miiiis alicujus. Scitutn est, auteCaroluin Magtium-
Ecgbertus Saxpnicuni hoc verterit ex Lafmo alio u tamaltasexsliiisse vtilgo tenebras rerum, pr-esertim,
Pceiiilentiall Isidori Hispalensis, ut ex lilulo, et aliis ad baptismutn pertinentiuiii, lit pius ille imperator
itt decursu operis indiciis hilelligiirius. Itl ipsuiu de adegerit viros auatis illitis doetos ad.scribenU"unfde--
Latma ex.Aiiglo-S.axonicoexpressa versione dernon- bapiismo. Hinc lam mull_3 «ctavo SBBCUIO labenle,.
strat Wilkins ex nonnullis quse in eadera versione et nono ineunte,, de baptismo.ejiistoJrc-et tractaiio-
Ifguniur adgenium Saxonicai linguajjjiotius quani nes. Qiiiu necapud Gr-eeos, ex quibus plura in Aii-..
Latiiia. expressis; E. g., noctes iiic ponuntur pro gliatii Jnvecta snnt a Theodoro Graaco homitie, ac
diebus; hiemes pro annis sigitifjeandis,- sicul et dies Doroberneusi episcopo, tlogma de. bapiisino nun-
solis pro Dominica. Num sincerum sit opus Ecgberti quam repelendo plene innotuisse videii polest. Lege--
ambigi quidera possei, ex eo conjectura dediicia, prolegoiiieita PP, sancli Mauri In noyani Ediliojiem.
quod pro inierfectoribus modus alius" iinponatur Parisiensem Operuin sancti Cyrilli ilierosolyrrii-
pceiiUenliae,quani sitin cap. 5 libelli de Remediis lani. Latius-aliquanto explicanda liaec ceustii ut e.s-
pcccatorum, Ecgbcrlo ame.superius vindicalo. Httjus sent loco adnolationum, quarum Ecgberli Collectio.--
tamen conciliandi djscrimiriis in mea ad car>utillud. nes indigebarit..
lijjelli adnolaliorie ratiopein indicavi,. quam si adiiii-
; SJLISI;€TI EHBEBTI
EBOHACENSISARCHIEPISCOPI
'"
EXGERPTiONES,'-
-
E DICTIS ET GANONIBDS. SANCTORUM PATRUM CONGINNATJS ,
' POLITI-E INSTITUTlbNEMCONDUCENTES,
ET AD ECCLESIASTICyE
(MansitConc. Collect.;iom.__H.).
PRÊFATIO. Auguslinus Aureliensis episcopus dicit: Ut nulli'

Canones dicirrius regulasquassancti Palres consti--, sacerdotum suos liceat canones ignorare,- riec qui.d-
tueruht, iri quibus scriplum est quoraodo cano.nici, piani.facere quod.Patrum. possit regul.is obviare; ei>.
- - : ne excusatiQ de ignoralione nascritun, yel -per eblir-
idveslr.3guiarcs-clerici,,yivcre drbpnu
" '
SSl" EXCERPtlGixES E^DICTIS ET CASONIBUS SS.r-P_k.TRl.lt. 1582
"vJorierrialiquid negligaiur, Treqtieiiter' inboe Jilfello j^"*biis iifdigeiitibus baptisiriuih iiifirrajtalis cattsa dill--
tribuaiit. '"
in
quasi speculo prospiciant qiiod cannniira est regii- gentissime .
Ijs definiiuin. Yerumtamen nonomnes clerici judicia XU. Item.
canpiiicic consiUutioiiis usurpare aui legere debenl,. -Utiiullus presbyter sacruni officiuifl, sive bapti-
sed solummodo presbyteri. Sicitt .enim sacrificiuni snialissacramerttum.aui aliqui.ddonorunrspiritaJium
Gfierfehoh debent riisi epiSeopi el presbyferi., sic nec pro aliquo;pretI6so vendere pr.Tsumat, ne veiidenie_
ûdicia ista alii usurpare.debeiil. et enientes in iemplo columbas imii.elur, et pro his
qurcadepii-sunt pergratiam diviriam non prelia con--
INCIPitJNT EXCERPTIONES \, cupiscant ierrena, sed solam regni cieleslis gloriam
L Jus sacerdptale. proinereantur accipere.
' cum oriini -
Unusquisque sacerdos ecclesiam suara x,iiL item; ''--':
diligentia tedjlicet, et reliqii.as sanctoriim cuni siim- Ut nulluspresbyter.. Sede pr.opria sancloe eccle-
mo studio vjgiliarum noctis et diyinis [Har.d.,.Aiiir- - siai sub cujus tilulo ordinaius luerit, adiiionitipnis
"- " ~
liisj osfflciisconservet, causa, ad alieriain pergal ecclesiani, "sed ibidein.de-
"'-.'" II. liern: volus 'usque ad vilre pertnaneaj eiituio
" Kl omnes.sacer.doles horis
compelentibtis dieiet B .. .:. _ W.-Hem.
nociis,"suarum.sonent eeclesiarum signa, ct- sacra Ut nulltts ex sacerdotiiin nuraero ebrieialis vi--
iuiic Deo celebreni officia, et popnlos erudiant, quo- tiurii" riutriat^riec alios cogat per suam-jussioiiem
raodo aut quibus Deits. adorandus esi horis. inebriari. ,
III. -Iteni. --.-; XY. /..iii. .
'
Utdmnibus festis', et.dielius Domiiikis, umisqnis- Ut nullus sacerdoS;exiranear.u,m riiulierum liabeat,
que sacerdos Evangelitini Cbrisii prasdicel populo, familiarila.tein, nee in "sua domoin qua. ipse Iiabilat
•"*-- IV. lieih. ullam rfuli,erem '' iinquam permittat habitafe.
Ut unusquisque saeerdos' cunctos sibi per.iineivies \ - XVI. llem. _'"';. "-'
crudiat, ut scianl qtialiter decimas tolius fncultaiis Ut liulli sacerdolum Ticeat Tidejussorem esse, ne-v
ecclesiis' diviiiis d.ebite oflerant. que relicta [derelictajpropria ,lege ad srecularia ju-.v
'' V. Iieni. -, diciaaccedere Jpricsumat];,,
-Ut ipsisacerdotes a pripulis.suscipianldccirria_,.et XVII. Ileni. -
noniina eoritm qpieurique dederini. scrjpta habeant, Ut nemo sacerdolura ex niimero ar.ma piignanlium,
et secuiidum auciorafaifciiicandnieam coramtirijen-- A unquam portet,; nec lilem conira proxjmum' ul.Iam.
tibus dfvidant,'et"ad. orriamentum ecclesiaj primam excUet."
eliganl partem, secundam autemad usunipauperum XVIII. Ijerix, _ / '..
-ttqtie peregriuoriiin per eorum"manus miserTcbrdiler Ut nullus presbyter edendi aiit bibendi causa gra-.
cuiii onmi bumilitate dispensent, ierliam yfiro sibir '" diafiir in tabernas. ...-,_
meiipsis sacerdotes serveitt. ; ' _ _ XIX. llem.
'
". - VI. lieiri. Utnullus sacerdos quicunque.cuni juramenio ju--
Vt unusquisque sacerdos orationem Dominicam et -ret, sed simpliciter cum puritate el veritate omnia,
Syinboiu.m.-populo sibL commisso curipse Ipsiriuei, dicat._ • -
actotius religionis studium el ClirJsiianilatis.culttiin XX. ltem.
- - .
eorum menlibus os._eridai., Ui cuncti sacerdoles omnibus.iliis confitentibus..
• '
'-yiL ltein. eorum crimina dignarii poenilenliam ctim sunima,
Utxuncti sacerdotes precibus assiduis pro viia.el, yjgilantia, ipsis indicent, et omnibus inlirinis ante
. imperio domini. iinpefatorjs, et flliorum ac filianitii exitum vitae viaiicum ct coinmunionein corporis.
" " -
salute prent. Ciiristi -iriisiericordiler iribuant.
'" ''"
VJII. liein.; JJ , XXI. Item.
Ut unusquisque sacerdps quotidianis assislat ora-r, - UU secunduni defitijtionem sanctorum. Patruni, si;
tionibus pro poiiiiflce, cujus gubernalur regimine. . quis iiifirinaiur, a saceriloiibus oleo sanctificato cum,
, ; ora'iioriibn_ diligenfer piigalur-.
-IX, llem., item. "'
XXII."
-Ut nullus sacerdos-in doiniiras vel. aliis Iocis, nisi _"
Ut Eucbarisliam liabeat semper para-
_ui ecclesiis dedicatiscelebraremissasaudeat.; . - lara adpresbyter ne sine
' infirinos, ' eommunione raoriantur-.;
- . X. Iienif "' - < ' • XXIII. liim. 7
•TJt.-acunclis sacerdotibus jps el letiipus bapiisuia- Ut siae auctoritate velconsensu episceporiim.prcs-
tjs femporibus congruis «ecundum canonicam insti-
byteri in quibuslibetecclesiis nec constiiuanlur, nec
Uitionem cautissime observetur.. expellanlur. -
JLl.-Iferii. '• ' .
. ; \ ... ,XXIV..i;_m. . .
Vl, omnes sacerdoles, quibuscunque horis, omni- Ut cccicsiaj aritiqultus constitui-e, nec decimis,
a Iri Oxpniensi "nianuscripio- priores istse xxi''ex- siib lltulo : Hccc sunl jttra sacerdotum quce lenere
eerpiiones ante lib. Poehileriiial.. Ecgberti inseruutur debe.Ht.^
3S3.;, S. EGRF.im EBORACENSIS.ARCIUEPISCOPI 58«
nec alja ulla po.ssessione pr.Lventur, ita u( nqvis ora-1 • A-episcopo, non p.resbytero, nnndiacono, nec alicui._
toriis tribuanlur. -"'_.'..._" omnino qui indero cst, lieere subinlroductam mu-
"
XXV. Jus-sacerdolqle. lierem habere. " -
Unij-iiique ecclcslre vcl una inflnsa inlegra absquc ! . . _ .
. -vXXlL. Et\ item. _
alio servilio altribiiaiur, el.presbyteri in eis-consti- Canones quoque docent, ut si quis acceperit vi-
inli noti de decitnis, ncque de pblajloi.ilius fiilelium,, duam aiit .dimissam riiulierem, aul qui bis duxeril.
nee de domibus, netiue de atriis vel horlisjtixta i nxorcm, nuiiqiiam flal diaconus, nunquam sacer-
ccclesiam posiiis, neque de prcescripia inaiisa ali- dos.
* -
qriod .serviijuin-faeiatil prauter ecclesiasikuni, et sii . .XXXJIL"J._-H7»_.
aliquotl amplius babuerini, inde senioribus suis se- Episcopns, presbyler, aut diaconus, qui in for-
cundurn pairire ii.orem :debiium serviiiuin impen- nicaiione, aul. perjurio, aui furtis, nul-liqiiticidio
daift. _ ' captus est, depciii.altir.
XXVI.'/..m." ' • XXXJV. liistiiiii.ones sqnclorttm pairum.
Ut episcopi et presbyicri npn Ionge ab ccclesiai Obseivaiiiliim itaque cst episcppis, ut in^cliaritaie-
" " - "
Iiospitiolum habeunt. " _
" "'
radicaii el fundali, verara pacem et concordiam in-
XXVII. item. . LMegratn invicem iiabeant, ilaut sitin omnibus quasi
'".; , "-•I
Ut episcopus in ecclesla ctuisen.u presbyierprum cor.uiiuni et aniuia uua, el in ore oinniura.yeraj li-
'
sjjblmiirii' sedcatj inira doniuhi vero collegam ee-i- dei inlegra docirina. ._
presbyierorniii esse cognoscai. a . . - - ' '
' "" '
XXVIII. Item. XXXV.. '.
-
Unusqtii.que episcopus iu sua parocliia diligenter Non opor-iclal.iquidponere iu ecclesia, nisi qu_3ad'
'prpvideat, ui ecc1csi_3Dei bene coristruciae, e.t re-, riiinisteria ecclesiaslica peilirieni; in Deuieronpmio
stauiatae, et.ornaia; liant, iani in oriicio, et lut.niiia- scriptum est \~No.nplantabis lucum nec slaluam juxta:
ribus, quaiiiqiie in reliqua iiistauratioite, el ttt servi sanciuarium Doinini (Deul.rxxvi). - -
Dei regiilariter>.yivaiit, unnsquisiiu- spcuiiduin sui XXXYL Incipit de Sabbato.
ordinis gratlum, niaxirae episcopus'c.iraui habeaf, Detis creator oiiiiiium cieavit lioininein in sexiaV
sed el caixmicas horas til iempme siaiuio siiuul ce-.. feria, et in Sabbaio requi.evit-a!) operibus suis, "et
'
lebrcnt ipse prircaveai. . saiiclificavit Sabbalinn ptopler fuiuram siguilieaUOF.-
Sepiein igitur syuaxessarip.li Pairescanendas con- -neni.passtoiiis Clirisii, ct quie is-in sepulero. Non;
stittierunt/qtias oiiiui die cleru .siiigulis horis eancre itleo reqnievil qitia lassus esset, qui onuiia.sirie la-
debet; quariini prinia est Nneiu.iiatis synaxis, ser *-" C bnre fecit, cnjus oin.iiipoteiilia non
polesl -lassari,.
cuntla Piima liora diei, tertia. ipsa hora est quaia . ei sic requievii ab operibus stiiSj.nl non aiias crea-
Teriiitm voea,nms,qnarla veio Se.trt Imrii csi, quijita luras qttaiii ani_a fecer.it:pos!ea Jeci-set. Non fecit
Kuna licira csl, .exia aulerii .yiiaxis Yespera Jtora alias ciealtuas postea, sed ipsas quascuiiqiie fecit,.
esl, scptiinaiii nauique si.uaxis .Coiiiple-oiiuiii voci-' oinni aiuio usque in fineiii sreculi facil. •Honiines
lam.us. Ilfts ergo sepleiii "synaxes oiniii die debemus creai in animabtis et corporibus, et ani.iiisr.a el.bes-
so.liciie leddere Deo pronolus el pro omiii pojtult) tias sine auim:ibiis; ornttis aniniahoniinis a Deo da-
Cliri.sii.iiio,sicui P.salniisia testaiur, dicens . Septies' lur, el ipse renoval cr.aiuras.uas, sicut Cbrisius in_
in die taudem. dixi libi super jttdiria justitim luoe Evangelio ail: Pstier meus iisque mndo operatur, et
.(Psal, cxvinJ.El iiisnper missrts lioii miiilterc, sicuf ego operor. (Jpan. v). Chrislus pro nobis jiassus csi
jecerunt srincli Patres, quos coiifessores uuncupa- itisexta tctate mundi, in sexta feria ; el refuruiavii
vi.nius, idest cpl.copi et presbyteri qui in castitate perililum boiniiiem passione sua, et, operaiis mira-
servierunl Deo. culis suis, requievil in sepulcro per;Sabbitum," et
XXIX. De~epise'opisPaulus.clicil. . sariciTfii-avitDominicamdicin lesurrectionesua; naiti
Oporlet eiiim -episcopumperoinnia irreprehensibi- n, Doiuiiiica dies priraa dies s*ecu'i esi, et dies resurr
lem esse, sicut Dei dispensatorem, non sttperbum, non reciionis Cbrisli, et dies Peniecosies, ei ideo sancta
iracundum, non vinolentmn ; non -percussoreni, non esf, etiios ipsi debemus esse spirituaiiier Sabbalum,
lurpis lucii ctipidum, sed hospitalem, l/eniguum, so- sabbaiizantes, id est, vacaiiles ab operibns servjtu-
brium, sancttim (1 Tim. ii.i), etc. lis,-id est peccatis, qtiia Qui [ucii peccalum, servus'
XXX. hein Aposlolus. ,. esl pcccati (1 Jodn.ni)- Sed quia uon possunius csse
Oportet igilur episcopum testimonittm habere ab liis sine peccatis, cayeainus in qiiantum possumus, et
qui foris suni, ul doclririam Dei nostri ordinet' in ' emenuemus quidquid peccaverimus. Deinus bona
oritnibus(lbid.). '__ , excmpla subditis nobis, et Corrigamus-nosmetipsos
XXXI. De magna sijnodo. . , et ;subdiios,., et- exltorlemur.ad meliora .jugiter,.
De subintrodiictis"mulieribus. Amen. . - - ' ' . '
,.
Ex conciiio Nicjcico. XXXVII. Item sanciorum Palnim.
Enierdicii [Indicil] per omnia magna synodns, non Pasclia.cerlis tempqr.ibus.celebrare omnibus ge-
« fJpcrio qttid hic riefui.t in manuscripto Codi.cc, !c",nuineros aritem. nos.adjecimus, ac si niliil desidera»-
- " •' * ' '' -
"t.a..iieis.l. ",'.
585 LXCEJiPTIO_.ES E DICTiS Ef liANOMBUS SS. PATRU.M. - Us
neraliter satageriiltihi, id est, post deeituaiii quar.ati)»-'"A _ scopus, i:e jiisto jtid'_io,et-qiieiii alius episcopus ab
" ' "* ' ' * -
luirain primi mensis. .' *;: ecctesla ex.pulerit, siv.e' clericuiji sive Jaicuui, susci-
'
XXXVIII;- Sijriodits Agathtnsis.- piiit alius.. -' - . .."
S-ecii!ares qui in Kaiale Domiiii, Paschacl, Peiite- - : - •
-.'" ; L. CarianNicanus. /.'
'coste iion.coiuiiiunica- erii,. crttliolici nouxredantui'. Nemo euni qui'atl aliiim peitiiiet-subripiens In sua
--'-'•" . • XXXIX.. Carioii Afr.i-fli-_.i5i3. ccclesia ordiriet, absqucconsensu illius ad queni
* PrriiiJientcs seeumluni caiioiifiSJion deberit coiii-- peVlinet- " ' ' '~
.
: . "
inunicaie anie' consunVmaiiniienr prehiieniia.; iioss LI. Canon Cliatcedoiieiisis. ~_
r.iiiem pfomisericortlia liiiserauiis Dei, posl aruiiim,, Ut nullus'ribspliiie" ordiiietuf et siiie prpnuntia-
vel-duos, vel tresr.tliqiiibus licctniaiii danius. tione loci ail qtiem ordintiiidus., ""
XL. Item sanctoruin Palrum. "Altaria iiisi lapidea cbrismatis ithguine. non con-
' ''
Baptisniatis .'sacrameuia inilifioreiiief prcsbyleii1 secrentur. _. - . .
iruilgeiilibns .tribnaiii, 'ct pconileiiiiam, (|urcrerilibiis s LU. Cqngn Eptionensis.
cifis-inre siicciurairi, j.ullutii exinde "pfeiiuin retjni-- - Ntiiroportel iii d<iiiiibii"siiiiirdedicaiis obiationes
"rentes, nisi aui pa.eiites.eofum, scu eleeniosyiiarii,... ,,. celehfari iib episcqpisvel iiresliyieris»'' '.
" "
spotite alinuitl dcdeii.nl. . . *. LJII. Cuiioiisanctbrunn -
. Sfquis vero liis in.tiiutioiiibifs contrnire leiitavc-- ; . Nemb In precibtts vei P.iireiu.pro Filio, veI.sFi-
'iil; aui excoiiimuriicaiionis seniiet poenatn, atil car- liiim pro Paire noiiiinef ;-scd cuiii iillari asyslittir, -
ceris teruiniiain diu susiinc.t; "
... -eiuperad Paiiem (lifigaitirofaiioi , '
XLL CanoiiPatruin. . ' -
_ LIV. 'Curion Jiem. .
.. Placuil de in.:iiiii1.nsr quoties non inveniiiirtuf( - fii siifliVifsaccfdd-i iinarii iiifssani in iina' dii;' ce-
ceriissimi tcstes tjul eqs bapiizatos-esse tesienlur,, lebrare, qula_Cbrisliis seriiel passuscst, ei ioium
rieqiieipsi sunl pcf retat.m idonei "de iradilis sibii tiiiintliiniied-iiiit ; iii Leviifcb qunqtfe scYipjuin est
sacraineiiiis fe.poudefr.,. abstjuc ullp scritpulolioss,, iioii delieic Aaron ingrudiiassitJueiiiterius in.sariota.
' " ' -
cs.e baplizaridos, ne ista tiepitlaiio cbs fac:ai sacra- LV. 'Canon AuTeliiiiiensis.' ..."
mentoittm puigatione priviiri. - '."-'. Eplscopus-paiipefibtis ct; inliiniis, qiii, debililafe
""
-XUi.Iiem. "-''". . . fatieni-, iion po.ssuritsuis iiiaiiilrus lahof.ife, victui-T"
Snni qiiidam qui raisceni vinunrciftii arpia;bapti-- et vestiiiieiituin iif quaiiiuni'-possibililas fuerit IJT-
' "
.matis", non recle, el Chrisiri- rionjussit bapiizarii giaiur. . ' . ,' '.'.-.. "
' '- - •
vino, sed a.jti... '."'"-'- i. "''-. '/'. "LVI. ThegdOrus'dfcit.
.LXL1H. Cfiiion Chatcedori. Slattiluni elt nt sine auctoiil.ite vel coiisensu. cpi-,
L't milliis prcsbyief "siric clinsntate proiiciscaiuf. scoporura prcsbyteri quiliusliiiet ecilesiis noiicon-
XLIII. Carion apbltolgntm. ".' ,v - stiiuiiniur, ii.ec iiide expellaiiitir, ei si.quis lioc fa-
"' Si quis episcopus, aiitpresbyfer, aui diaconifs. perr ceie lenta.eiii,
syiioiiSi[iserileiitiaJeiiatur.
pecutniis "liaitc Obiinueiil digniiateiii*, (iejiciaiuf flI. ..." LVII. Cdhori-episcopcrum.
ipse et ordiiiatof cju_,-el coriimtiiiioiieinodis omiii"-" Episcopi 'riiiilafcnus Sifcuiaiibiis negoliis, plus-
bus abscjndauir, sictitSiirioii magtis a Pelro. quam Dei serviiiis (qtioii absit.) stibditi exista.ii.t.scd
.."..- . *;_ XLIV. Canpn AfHcaiicnsis.f: - ''- Jriaxiriiecuratii aiiihiariirif liabeai-t, pt secuiidiim.
_E-piscopusabsque conciJio'presbyiefofimi cleTicos s apostoluiri"|iopislum DereYeinplis bene eorrjgai.it, ej.
'
. noRprdinet..-, . -. .-•;-. . *' --. --"' '- " :-' sari-C.qUOquedoctriniri seriiioii.ibys iii.struanL ...
XLY. ,Canon: _ .-_..-; - ... •...,:,.•-,
"-- LVIJL,fianp.n.
Episcopus.nullius causam audiat al)sqiie:pra_sen-
tia clericoruni suofum,_ excepla causa,"confess.ipnis. . Clerici-omni siibjeciloneepiscopis-suhjecii illls de-f
. '' XLYL"CaribiiCaflhiiginensis.. ' '- • -biiam.pi_-beant-obc*<Heiiiiain,-clnullo •jadfaritia:sure'
__"
; 'Niliirreclor sliie ffaffurn sribriini consilio faciat:; 1 . sludio semctipsosailollam. •..- .-'•'.'>
Br.fipturri'est enirii iXJmnia fac cuiri.consilio/et pgsti /- '':•-- LlXi GaiipriChaliederiensis: '"'•' "' ' -
faciiimnoiipceriiiebis(Ecciil
'*' "' xxxi_,%&_). ' "!'_.'-'' -.Sirqui"erg6 'clefici rvel'"rrioiiaclii fgpefii' fuefirit"
. .'' ; _ ;;'• XLYli. Cahon. -f . ',/^. conjtifaiifes,*aut conspifabtes; aut insidias jptfne'ri_es'
"FifniUifidecretuiii esse iton poiest quqd notiplu-' / "*""
cpiscopis,.gradu proprio pejiiliisiilijici-iitur.'
. fimorura yitlebilur babtiisse coiisensum. ,_.;..- '
LX. CanoiiNicccnus. -,_,...«•'
'" XLYill. Canon Jlomdnus. "/,". '.'.'.... "Sl qijis.aiiciijusVpis-opf "cleficiim yer'rriprir#rriini.
Siin qiialibel proviriciaoriic fuerinl quasstionesî_ su.eepefil absqiie coiiseiisu'illiiis,' sacrilcgtis
judice-.
ad-majoreni sedein vel synodum, seri etiain ad apo- tur, et.a coriimunjone sii*pendatiii.;.qiioad"t"!sq:uecic-
«tolieam sedeiri Romic referaniuf." -'"< . ricurii yel -moii.cliuiii pfopfio episciipo -_re.titual;
.-. , -. ,. ,,XL1X_.Cdnon episcoporurii;:'-:' -*quo ctsi cicriciis' coniriinax; rcdire vtiluerii, ana*
Non.le.mere quemquam cbmnri-unioneprjvet 'epi-- tlierinasii." '"'' "'-! "-'-- .' '
•.""_
...., Vide Capiliil,a;-TfieodoriCanttiar,"-Tom."lXSpi-= -- d'in c-cteri in illo uniiate ilis"e.-pa!).i._,.'; ...;,,
C-!P>.:p.;._2.:c. 12. tlard. . ;.---:- i < eisi
'• Canoii i-le XLIIi inserilur apuj-_-Vo.ilkius ae I.cgo. Quod CleficHs:.,;.;hdtit'_iit:\]afil~.l
S87 •. : - S. teGBEftil iBORACENSIS ARCHlEPiSCOPI S88
LXJ. Canon Hibernensis- . A consectator, publice verberetur , coronam. capitis
Qui levtiverit. manum eura hasia arit gladio ad quam gestai aniitlai, decalvalusque -turpiter oppro-
percutiendum aliquem- juxta episcripum» redimat 1 bria patialur,.,vel vinculis arctatus ferreis carceralt
inanum, vel perda:t.;._(]uod:.e__,sivulneraVeri.i, londet.; angustia maeeretur. _. _
caput .cum barba, el Deo servial, pfifqo taraen epi- ~ •LXVlfL CanonAgatltensisi, _-
scbpo et cui locsit satisfacial. Si qtiis autem clericumi Si quis monachus adulterium aut furtum fecerit,
viilrieraverit, velalicuiex ecclesiastico ordiiie iio- quod ,poj.ius sacrilegium, dici potest, id censuimus
cuerit, secundum .ordinis.qUaniitat.eniseplempliciter ordinando, ul virgis.ca_sus_tanli erirainis reus, nuii-
e'meiidet,,et secundum qfdinis dignilaiem poenit.ltt-, quani officium clericatus excipiat. Si,vefo jam cleri-
aul cxlorris propria patria exsulet: Dorninus euirn, cus iiiid faciuus fuerit depr.ehensus, noniinis ipsius
per prophetam dicit: Nqlite langere -chftstos ihebs; dignifale privefur. .. ^ .
' LXIX. I;Aurelierisis episcqpus dicit. _ --
{Psal. civ); eic. .
LXII. Canon Aureliariensis. Carnes in cibo monacbi.nunquam sum.ant; pulli
Abbates pro liumilitatis religionein-episcopprum , vero. vel altilia cuncta in congregatione.non mini-
poiestate coiisistaiit, etsi quiJ ^xlra regulam fece- stfehtur; iiifinnis lanttim provideanlur. et' accipere
rint ab episcopi*>.corriganlur,-qui senrel in anno. in,-. , Bliceat.
loco ubi episctipus elegerit, accepta convocatiop.e> LXX. Insid. [Leg. Isidorus] episcopus dicil^
cohveniant-. Monachi autem abbalibus ;omni se obe- Abbati vel riionaelio,.moiiastefii servum non licet
dienli-B devoiione subjiciant. .Qjiodsi quis per conr facere liberum. Impiuin -esi ulqui res Ecclesim nqri
luinaciam exstilerit indevotus-, aul per loca aliquat corituierit damnum inferat.
evagari, ant peeuliare aliquid habere prresumpserit, LXXI. Canon.
oiiiiii.i quai acquisierit ab abbatibus atileranluf, s'e-, Si quis episfcoporum,, aut presbyiierorijm, yel iiii>
cundum regulam monaslerio a profuturain. Ipsi au- nistrorurri, ex rebus ecclesirc.qua; in quibuscuiique
Veriiquifuerint pervagati, cura aux.ilio episcopi lan- loeis ajidelibus largiunt.ur, aliquid aufert; et niale
qiiam fiigac.es.sub custodia feVoeeiilur, et reuin se, rapta cumconfusione restituii, et exc.ojiiniunicrtiionis
ille abbalMiilurum esse cognoscit, quiftujusniodi [ atinure senlentiara subibii. ! -. ...
Tiersonas n"onr6gulari animadyersione distrinieritv LXXII. Cfluon"fft._rneusi.i
vel etiam qui monaClirim susceperit alienuuii _._- . Pecitnia ecclesiastfea furata. Sive rapla reddatuf
. LXIII. Canon Aufelianensis. . ,.' - quadruplum, popularia dupliciier.
" LXXlll.
.. ...
-Siquisautem abbas cauius in rjcgimine, et bumi- f~ r, -- Ilem.Ganon Hibernensis.
lis, castus-, sobriusque, misericofs, ,et.discretus ripni Si quis furalus fuerit pecuniam ab ecclesia-, niHta^
_u6rit, acdivina prrBcepta Vcrbis .et exemplis nonj iur.sors, jrit aiit illius manus ahscindatur, aut-iu
osienderit, ali episcopo, iii cujus cbrisisiit ferritprioj carcerem mittatur, diu jejunans et gemens; et redi
et avicjnis abbatibus, ei co_teris Doinini liraeniibus, dat integruin quod abslulil, aut pefegfirtus abjicia-
a suo arceafur honore, eliamsi oninis congregiaiio j lur,*e.t restituat duplutn,,et siihpatria perraaiiserit,
Vitiis suis consentiens abbatem eum liaberevoluerit. qUadrupliimrestituat, et semper poeniteat.
; . LXlV. Caivonaposlotorum,., "_'_ . LXXIV.. Cdnen Tnlelanus.
'- Si exstiterit abbas d.ivinis
jussionibus praevanea-t Si clericus in demoliendis sepulcris lricrit dtpfe-
tbf, fegulsque s_uict__
conteriiptor, ab episcopo.civU ". hensus, a cleficatus.ordine pro sacrilegio submoyea-
tatis cum consensu abbatuin, aliormnque monacho-*.
lur. Si _quis.sepulcruraviolaverit, vn annbs pijeniieafj
-rum lirrien.ium Deuirij hoiiore abbatis privetur; ! tfes ex his - -•-"
inpane elaqua.
convenit eiiitn episcopuin civit.ilis, ut saiicfa et nia- '
-LXXY. Canqn Hibritariensis [Leg. iiibern.].
4.na synodus Cbalcedoriensis decrevit, coinpeteiHein J
' '
monasteriorum providentiam gerere.- - -Eosqiii ad ecflesi-rn cph-Ugefirit trahi nou opor"*
LXV. Leopapa dicil: ' ' ' ". tet, sed eos domini sui. promissa intercessipne-per*
--*'.
Propositum mouachi deseri non potesl aliquo pa-"_ stiadeant. 0u°d si ab ecclesia exeuiitibus poenale alir
cto.; jjuod enim quis yovit D.eo4 reddere ..debet. , quid-dominus inlujerit, ut ecclesi_3 iniraieus habea-
Psaimista-namque dicit:__Vfivele,,elfeddite Dominu u turexcommunicaius c. Si quisalicuialiqua raiione
Deovestro.(Psal. LXXV)»;.; . ^. nocuerit sub cqnfugJo. ecciesiastico, yel subaliquo .
-'• sanctimonli signaculo, septempjiciter.
LXVL Theodorusdicit. emendet, ml-
Monaclii npn inigreril de loco ad locurp, .sed in ea dat_ et restiluat, sed el yu «rinos iu dura poenitentia
•.lennaneaiil obedienlia quam tenipore su*e convcr-,A perraaneat; sin allter, excommunicaLdusest ab oumi
sltinis prorniseruht. '."_' EbcJesiai_atiiolicai . , ./_:-\
'- -
.'LXVIL^Fruettiosus'dicit, LXXVJ._i.j_ronJ/Mu_._!i-i?. ••...-:;:;•-
Monachiis s;mcl_3 fegiilae violator sjve coniem»- f- Ecclesia defendit <juos in sinu suo reeepit, more
plor, vel parvulorum iricestuose aur adolesceiitiiiiii rn gallin_35quaa pullos proprios et alienoslnutrlt "et'de<-
* \x~ifi-pfoftiturcc.Tlard.
h Lege Aurelius. Ilardiiinus. . : '. , et canbnetn. tilulils est i:€an. Jliberiu Si fiuis, etc»
c Sequentia apiitl Wilkihs habenl novrim tiltilurii MASSI. ' -''"*:'- "
ri ../-'-. - • *"""
589 EXCERPTIONES E D1CTI8 ET CANONlBiJS SS. PATRUM. 590
fendit; ita et Ecelesia cunclos fugieriles in se defen-1A corfeptis, nesihe hoe raiineiede saeculo trsnseant,
dere debet. aimplo"ran.libus_ion
' riegatur. - '.:
LXSVII.- Canon Hibernensis. "XCL Canon Carthagirieusis. '
'- ' Qui occiderit homiriem intra septa inonasierii, Placuil ut ante annos xxv a.iaiis, nec diaconus or-
exsul-cum damnatibne exeat, vel projectis armis, dinelur, nec virgines consecrentur, nisi rationabili
raso capite et barba,' reliquum yit*e su*e_lempus uecessilate cogente. ' XCII. Basilii
Bee serviel; pfimotamen Deo ct parenlibus satisfa-. -
'' episcopi.
,<3eris. ; . - « : Oporfet tam infantes cuiri"yolunlaleet consensu pai
LXXVIII. Hieronymus dicit. ~ feiitum, imo a"bipsis parefitibus oblatos sub iestimo
iûi peccant in loco sanclo,in eodem quoque occi- nio plurimorum suscipi.
dendisunx, inloco casirorurri Phinees interfecit vi- XCIII. Isidori. ,
_'rum- ei mereiric'em.:M_ihalhias "JudKurriqui imino- Quicuiique a parentibus propriis in mbnasterio
Iabat simulacro. tJuicunqUe eriim" maculaverit san- fuerit deligatus. noverit se ibi perpetuo mansuruiu.
ctiim. sancta lion defendent euni." Clirislus malefa- Nam Anna Samuel puerum natum etablactatum Deo
cieiites iri templo Dagris coriipescuit. oblulit,qui in tninislerio lefnpli penhansit.. - .
'»
LXXIX. Hiergnymus dicit. . > XCIV. Cqnon Romangrumet Erancorum.
-Quipercusserit malos, eo quod raali siuit, niinister Parvulususqueannos xv_prodelictocorpqrali disci- .
:;Doinini est. plina casligetur, post lianc-yero reiatera quid.quidde.-
LXXX. Item Hieronyinus dicit. liquerit, vel si furalur,, retribuat, seu etiamsecun-
~ Homicidas et - ;. . . -
sacrilegos punire, non est effusio dumlegem exsiilyat.
sanguinis, sed leguni mystefi.uiii [Hafd., riiiriiste- . XCV. Canqn.Neocmsariensis. .....
riuni]; noceat iiaque boriis, qui parcit maJis. Ul nullatetius presbjterprdinetur.aiiie.trigesimum
LXXXI. Amusianensis. , - ..lalis arinum, nisi ratipnaliili iiecessilalc
eogenle,
Amentibusqtiaeciinque pietalis sunt conferendja. quia Dorainus Jesus non pradica.ft anie trigesiinum
LXXXII. Canoi. Carlhaginen.sis, . -_ petatis aiinuiii. . ... .. . ..
Omni die exorcisl_3 energumeriis manus impo- XCVL Ganon.Nicmnus..
;_iani. Dt episcopus, si fieri potest, a totius provincise
, ,.
LXXXIIL-Canon Arausicanensis. episcopis-ordinetur, el si boc difficileesl-, certe non
Qui palam aliquando., arrepti- sunt, non sohim miniis a fribus. Episcopofuni ordinaliones (iefiopor-
non assumendi ,ad ullum ordinem clerieatus, sed lel Dominicis.diebiis; nbn inagris veliri villulis, sed
sjjatnaliqulordinatisunt, ab imposilo officio repclr "G in urbibus pfaecipuis, pro tanti nominis"dignitale".
"lendi., . ... , ., -. ;. . •' XCVIL
- LXXXIV. Canqn/Garlhaginensis.... ... , Presb.ylerorum verp et diacoiiorum.in quqtuor tem-
Saeerdolc verbum. in eccle-iafaciente,-<[u,iegressiis porum Sabbatis scilicel, utdum IIOBC ordinutiocoi-sm
de auditorio fiieril, excommuniceiur. . -. -'. populo agitur, sua omniura lesiificatione electpium
~ brdinaforumque
' bpini.odiscuiialur.
" .
LXXXV.;Canon Cartiiagingnsis. _- ..:
Laicus j.r_cse'ntibus clericis, nisi ipsis provocand.s., ; . xcyiii. ,' ...
ifocere non .auileat, .___.- . • .-„ •_ , -, .Sacefdotes'' Dei, diligenler semper prpcurent,, ut
.•LXXXVL^s-dornsd......-- - •''-. panisVel vinum , et.aqua, sine.quibus nequaquam
.,...' :.
missai celebrantur, pura et munda-flant, quia si ali-
Omnismundijalis sapiens, si sapiens sil, non judi-
ter. agatnr, cura liis qui acetiim . cuni felle mistum
-ceijudicia-Eccle.sife, . . ...-_• Doiiiino obtulerinl, nisi vera po_nile_ntiasuuveneri!, .
--•LXXXYH.-(.aKoii-Cartfiagiiiensis. '
- ,.-.,.
. Mulier quamvis docta'êl saiicla sit, Virosin corir puiiientitr. " " XCIX. De decimis. ' .
" "
; -' " ••" "_ ;
ventri docere non andeat. ". - • - In lege boifiiiii scriplum est: Decimas el pfimiiias
-" ''
LT-XXYlIl.CfliioriCart/iflgineHsis. - P noii tardabis offerre (Exbd. xxn). El in Levitico : Om-
Sponsu. et sponsa crim behedicendi siinl-a sacer- nes decimm terrm/sive de frugibus, sive de pqmis.gr-
dofe;"a-p"afe'nlibus ant pafanyriiplris offerantun, qtij bofum, Dpfnini sunt; boves, _el oves, el caprem, qum
cirai benedictionem acceperiuli eadein nocte reve- sub pastorisvirga transeunt, quidqiiiddecimum veiie7
reiitia ipsius beiiedictioriis iri vifginitale pernianeanl. fit, sanclificabitur Domine (Levit. xxvii). Non eiigi-
- LXXXIX: Canondicit.. ... lur riec bonum nec maluni, nec dllerum (Hard., alter< j
' ' "
commulabilur. .
Presbyterurii convivio secundanini nuptlarum in»;'• •' C. dicili ''
teresse iion debere, maxiine cnm peialur secundis Augustinus
Decimaelgiturtribuiasuiii ecclesiarumetcgentitim'
nuptiis pisnitentiam. tribuere. . "..__. .. "... \... animaruin. 0 Itonio, iude Doitiinus declmas
...* expetit
-}LC,Gelasiuspapa.-- ..." ,• unde vivis. De^nilitia, de n.egotioê artilicio redde
Devolis Deo .yirginibus, yel viduis, nisi.aut in Ep.i-
decimas; noii enim egel-Domihus nostef, fiori p"f_-mia:
phanft, aut i.ri Albis. pascha.libus, aul in aposlt.Iorum ' •'"'•
uostulat, sed honorem.
riatalitiis, sacruni ininime velamen imppnaut ,.nisi.
'Cl./Jiem.
tgr-ifari, sicul de_.aptisinate diciuin, gravi laiiguot-G. • Ctimmnsueris
scgetem' ierrce lum. riiii iondetiis««-
:S91 .. S.-EGBEtW T-BORACEiNSIS .ARCHIEPjSeOPI .- --. 592
_qaead solam supirficiem Urm,.itec remanenles spicas A tnierilque cum ea, doittbil.eqm, el habebit eam uxorein
colliges, neque in vineatuci r.aceniosel gitina.dcciJentia (Exod. xxi). .-."'';
CXII. Aiigusiinus dicii : -
congregabis,.sed pquperibus el peiêgriniscarpenda dW
..... - Qtii uxoiem opiai accipere, sicut illam virginerri
milies.(Lec_il.xix).
. .-. . . . CII. Etin lege» inveniredesitlifai, iia el ipse usque ad nuptias virgi-
Si iritraveris in segetem dmici tui, frange spicas,,el nifaiem-cuslodint. ...
in inami cGrit-._. falce aulem itoii me as- (Ibid.), ilbo ,' .CXIll. SijiioctusRbmdna dicil ;.; .__-
Filii citm ad annos ptibertatis vcneiint, cogaittur
et di.cipuliSalvatoris feeeruiit, spioas \id.elicet ma-
nibus fpicanles et iiiaiiilucaiites Sabbatis,.ut Eyange- nuliixores ducere, aui comincnliani profiteri, sicct
liuni dicit. "__.--_' fili;i3eadein atate lielioiit eamdem icgein servare.
'
- , C\\\. Ilcmin lecje. CXlV.JPnit/iis apostolitsdicit:. . . .
Ingressus ilaque virieam proximi liti, confedes uvas Propler fornicaiicnem unusquisque suam-proprium
qtiahlitm tibi fofqs. autem ne feras iecunt uxorem hdbeal, eiunaqumquevirum siium {1 Cor.vil).
' •.plctcuerii;
'"- " • "' '"-'
(ibiu.):-' '. -"."• LegiliutUni qUoijtieCoi.ijugifiinniillus separare prresu-.
- CIV. Jnslilutio Patruiir. -"-'• uiat: Quod efgo Detis conjuiixit, hgmo iwn separel.
. Die Domlnico niliil a.iud hgeiiduni esl, fiisi-Ocova- ,IJ CXV. Paulus citcil•.
candum in liyinnis,ei psaliriis, el caiiiicisspi.italibiis; Muiier sui corpofis pbleslalerii rion habet, sed vir;
dies qu.oqiiepa-clialis "h_bdoinail_3omnes irqualire- . simiHief et vir stti cofporis poteslalem tion habel, sed
liglonecolendl suiil. -"_ mulitr (I Cor. xvn).
- CV.-CanonAureliaiiensis. CXVI. StjnddusAicii;
I(Leliam iniseratioitis itiiuitii •aDqiuimdiiximtiseu- Mtiliere mortu.Y, licet viro pusl inense.in ricciperf.
islodire, ut -qtiipro qiiibusciiiiqiie culjiis carceribus aUefain : post annurii vero licetjtiiuliefi accipere alto-
•depiitaului', ab aicltidiacorio seu_'a prreimsitb ecclc- riiinviruiii. ,-.-'. -
_J:Bsirigulis Doiiiinicis-dicbiisreqtiiraiifur, lit rieces- - - - . CXVIL PaiilusMposlolusdicH':, ~
sifas vinciorui-t secundurii |)ra_cepiutii divinuin mise- Miiiicr.ailigata eU legi, qitairfdtentpdrevivilyif ejiiji
ricorditer sublevefur, atqtie a ..poniilice curripe.eiis •Qiiodsi dormierii/viieftts, liberata est, ciS vutl uubut_,
victtis dc domo ecclesire tribiiatur. , "" taiitum in-DominO:Bcaiiof duleiri cfii, si s,:c peimtmse-
; rit (I Cor. yjt), . -''".
".''"' -,-'. .CVLJ-.in. ..'" '.-'_' CXVIH. lletticahcm Africcmerisis.
Qui doniinica"nocie nup_e.it vii dies .poeijiteat.
Legiiimiim Jgitur cdnjugiani itori licet .epafafi siua
Quiquartayelsexta leria iii dies pcenileat.
. QuiIii Quadragesinia aiue pascha, lannum po_rii- Q:conseiisu amliorum : piitest tamen alter ajteri.cum
' , - consilioepiscopi licenilam da_re a"d servifutein D_!
leat.
CYll. Jtem.. accedere. Quidam etiani dicunl: Si vir, sive niuiief-
liitlicta jcjiinia nullTjs'pra.sumat infringere veT yio- ex consensu r_lig1oiiem-cepBrit, ticejt alferuni acci-
* '*' '
iramDei hiciirrat. - pere noviinv coijjugiurii, sed pucllam vel pti6riiiii, si
la?e.,''iie
' '
CVllL Ex.coricilio B.a._...fens [Lege Bracdrensi]: continens esse hon poletit. Qiiotliioii.laudf). Scd si
Non oporiet boinines religitisos nhie sacram \Leg'. quis vult ("oiijitgaius convrirli ad mriiia'stetiiin), non
..horamj, tiiei. twtiam cibtim sumere, nec convivia cst'recipicndus,":nisi pfius- a. conjuge castiinoiiihm
iriire neque ""clcricos aliqtiaritlb, nisi bymiio dictri, profitenie fuerll abs.oluiiis. Nam si, illo viVentb, per.
edere panem,... post fcibo_s;gr'aiias a.uctori' referre. ineominenliani alieri iiupsdrii,' proctil dtihio adultera
..-'": •"'.• ClX.Canriii s_iiii.(oi'HjiJ.;'""' - .* erit.; etqui eam diiuisit, pariiceps crfi peccalillf.us.
se ln rioct.s . CXIX. Item " ''
'-Quiin matririi.onio sunl, ubstiritiaivt delegilimo' conjtigio..
-hiequam "coinmiiiiiceni,-ef rinani posiquanf .bom- Legiiiinuni enim cojijttgiura ritilliiss'eprir.ire prrcstt-.
niunicayerinl. Iude ait.Aposlolus ,: iVo.Jfe-frmtdare m.at, nisi ex aniboruin coji-etisu,..et prnpter aniorem
invicem_, nfsi ex conserisp, ul vaceiis orqtioni ad tepi- Christi. qui ait: Qui retiqueril\u^prem,tiV_Te\iqsi9_
'' -'-
vnb . ...,-'..--..' ._'\ . •;- . ; I) centuplumaccipiet, el vila_mw'.ernain jgssjdebjt (Mattlt.
CJL. Gregprhts dicit : . xix). .Et nemo alilcf uxorem drmiliat nisi propicr
Si'quis'c6rijugetti siiam,"si fieri poiest, uon Cupi- ftirnicaf/ioneni, quia Phariscei leniantes..Qqininum Ja-
dirie yoliiritalis, ;-sed soliiraiiiodo ercamloruin libero- SiimClirisium iiitefrogqverunt eum, si licet.hoininf-H
rum gfalia ulifur^ istfe prpfecio sive/dc ingressu-ec- diiiuiicfe uxorem sttdm pro qucicunquecausa. Respen-
clesin', seu d.e suinendo doniljriicicorporis sangujnis- difJesus/elMeis': Non legislisr.quiaijttifecil ubinuio,
que iriysierio, sup cst relinq.ueudus judieio, gui:i,a mascutum et feminatiifeaieoi)? ei dixu:J'rnpier hcc
riolns prohiberi nqn^deb.eti.cujiitciijuxta prfciiniiam relinqiiei lidiiis paifeniei 'tnatfem, et adhmrebil uxori
serijtentiamêllam-eccliisianj.lietipiitJnlrar*^^ suceiciefuiitduOiitikriieuiia. liqquejdiri libnsqnt.duq^
t_>inenqiiia Jps.alici.ta admisii^) Cnnjiig^sjsine-yqlHn-, sed una caro. Qued ergo_'Dnis'cdhjurixii^'%6md'npri'
taje carni? fieri .non pptesi, -ideo.aliqi laiiilq..:t; saod-- separet. Dicunt iltil: Qiiitl ergo ''Vdjgies viandaml dare
lpci.ingres.su absiiiieiitluines.ii.qiii^.volunlasJpsacis.sBi libdium fepudit, eiHiitihiere? "_iii'j7/i_i"";,'QudnquaiH/
sine culpa niillaieiius poi«sJ. .-;, -- .,, __ .., ._,.......; Moysts/dd duritiaiiv iordis 'iestri perinisii t_pbh.dhnj(--
CXL Ds coiijugio.icriplum ett iwieg?.. tire"-uxdres'vesifasfribiiiitid/dutein nori'~fuitsic. pii-i.
, ,fi tseduti-eriiquhvirtjincm ncfdum despensqlqmr-dpr- 'avteiwtvobit'qii-a •qtikiiriqtie^dfniiseifiiuxcfem' siidix)'
393 EXCERPTIO-.ES i_ DICTIS ET CANGNIBUS SS. TATRUM. 59-1
•.'_. ob causam [oruicationis, el aliam duxerit, mceclid-.: A eam, et aliam ducit uxorem, sive.ancillam, «iveJibe-,
tur (Ibid.). Uiide.etaposiolusdicit : Prmcipio/non ram, utsuprascriplum est, poeniieat. -
' _ ' . * CXXY. De concubiriis. ,
ego, sed:Doiriinus:uxprem a vifo iton discedere-il Cor. ;;.
vii); et iterum : Alligaius es uxori?'no\i quwreresglur •'. Augustinus dicit: Quale .est quod mulli.-vi.ro.rum
lioriem : soiultis es~ab -uxore? yte qumsieris,uxorem anie- nuplias coiicubinas sibi "adbiberenon erubef. •
(Ibid.). Alibi iianique de adulferio yel fornicatiorie seunt; quas post anno.s dimitiant ejt sic.postea JegH
scfiplnm est:Qai adulteram ienei'-.S.H/.USet impius timas uxpres accipiarit? Unde eorarh Domino etcor
~esl\Prov. xvm); de filiis- quoque adul.erafiim-, eji- rani angelis ejus testor atqiie demralio- D.eura-istsi
.cieridis cum raatribirs suis, et TCzecIiieLdicens:-Ejir corijugia semper.prohibuisse, et nunquara.placuisse,
cfte malrem fornicariam. el filios \'prriicalionis. Et re,- et pra.cipne temporibus Christia_nis.c_oncubinas-ha-
.iiqiia. Et Augustinus dicit-: Si ri.iilier fornieala fueril, bere nunquam'licuit,-nunquam' licet, -riunquam
' IH
•
relinquenda est, s_d-illa-iyivehie alfera non est du- cebit.. , . - ., . ,, , '
-
cerida.-Ubieunque igilur.est-fornicatio,-etfornicatio- r -- CXXVI: Ilem.in lege :. . . ...
TIISvefaûspicit)3.1ibere uior d_imittiiur;.aIiterergoj Nemo-incestis. conjunctioniJmS; se jnquinet; _quia
. •eliamsi slerilis esl, si deformis, si fe.ida,'si.temu- in Levilicq scriptum est: Omnis.hqmo,ad prqximam
-lenta, _si iracunda.,si-ma.is moribus, si Iu_xuripsa,_si sanguinis suirioii.dccedat,.ut revefet turpitudinem
fatua,-si gulosa,..,si vaga, si tiugatrix, si maledica, ejus. Etiterurri: Aniind__qu<B fecerit quidpiam existis,
_ tenenda erif velis nolis.etûaliscunque.aceepla est, peribil de medio populi sui (Levit. xviu). Sane quibus
habendaerit. J_postolus%im_ dicit: Cuin enim.eras conjunclio illicita ititerdicitur babebuntiiieuiidi.rne-
-Jib&i sponte.servitutitesubjecisliJJI Cor.ix). . lioris conjugii liberta.rem. . - '.* . ..
'
'- • - GXXVIL
CXX. Ganon Afrieariensis. ~ •: Synodus dicit.- -" .....
» Securidum' evangeiicam îscipririarii, nec.uxor a Quicunque illicito -matrimonio fuerint commisti,
•yiro-dimissa.alium aecipiat virum vivenle viro suo,- post poenilenliam non deberit fieri in una doimi, ne
-
«ee vir: aliam accipiat rixorem vivente. uxore priore; „se" inyicem causa amorij. copulent. -
sed ita maheant, aut sibimet reconcilieniiir-. . .- - CXXVIII. Item synodusde loro frairis defuncli.
CXXL Auguslinus dicit: '_-""' -• '- Audi decreta synridi: Superstes frater tofum.de-
_-Simulief -ornicata luerit, felinquenda est, sfedilla functi fratris non ascendat, Domino dicehte.: 'Erunt
- alter-a est ducenda. - * - ; duo in came una (Genes: n). JEigo uxor fra(ris tui
"vivenle,
" uon
" soror-tua est. - _ " . • -""•'•-
CXXII. Canori dicit ; ' '.
Si irinlier discessefit a viro "suo, despiciens eum, p_ ' CXXIX. Gregoritts dicil: .". -
taolens revertefe et reconciliari viro. post quinque Si quis irionacham," vel .commairem spiri.alem;
velieplera anrios, curii. consensu episcopi ipse aliafn •yel fratrishxorem, vel nepleni, "vel noyerearrij vel
aceipiat uxbrerri, sLconlinens essehon golerit, et "consobrinam-, vel de propria cognatione, yeL-j]|ua"m
poeriileattresannos, yel efiam quandiu vixerit, quia cognatus habuil, duxerit uxofem, anathemaisit, .
- |uxta-serilentiam Doriiini moechus coiriprobaiur. . * CXXX, Item ,de cqnsanguineis', Gregorius interroga-
CXXlII.J._ri_. '". > ' tionibusAugusiiniiiafespondil^. , .'
; •__*'
.Si-cujus uxor in captivilatem-ducta fuerit,,etea Quredam terrena lexiii Romaria republica permit
fedimi non. poterit, post annum sepiimumalteram litul sive frater et soror, seu duorum fratrum ger-
-accipiat; et siposlea propria, id esf priofmuli-rj-de manorum, vel duariim sororum filius etfilia iui-
"captiyitate reversa 'tuerit,- -accipiat %am, ppsterio- scearitur; ied expefimento didicimus ex lali con-
remque dimittat. Simililer autem et illa, sicut supe- jngio sobolem rion posse succrescere, et sacra lex
"
riusidiximus, si viroiali^ coritigerint,"faciat. Mosaica prohibel-cognalionis luipitudinem fevelare;
- CXXiY. De malrimonio servulgruiri.- • unde necesse est ut jara lertia vel quafta generatio
Si-servum etancillam dominus aniborum" in ma» _fidelium iicenter jurigi debeac-{ nam secunda quaih
trimonio conjunxerit,- posfea" Jiberato sefvo vel ari- D prasdiximus.a seomhiriiodo abstinere debet. ;'-'
cilla, si non potest redimi quiin servitio est, libero CXXXI. Item de raliohabid causa: "
licet (sicut quibusdam.placet^-ingenuo conjurigere;. Vere pbst multiim lemporisa Felice MessanasSi-
;sed lamen, juxta seiitemiarh Doininl. mcecliuspfo- cilias.pfaesiilefequi.situsGregorius, utrum Augustino
batur. Qiii vero laliier egerit, id est,-ut Jiropter scripsisset, rit ArigJorura quarla generalione contra-
-
primani uxorerii êrvitirim hunianum diriiittat,; et cta matrimonia minime solvferentur, humillimus par
posteat liberam ducat uxorem, in.annos.poeniteal, ier inler crelera taleni reddidil ralionem : Quod scri-1
ununi in pane etttqua; sed et-quariditicurique vixe- psi Augustirio Anglprum gentis episcopo ,' nostro'
rit,--sempef aliqriid poeniteat. Similiter quoque et altirrino., videlicet de consangiiinitatis conjunclione,
muiier-po3iiileat,si taliter fecerif. Si quis. liber an-. . ipsfet Anglor.uii) genti quaehuper ad fidem venerat,
_ cillajri aut suani aiit altefius in -matfimonio accepe- - neabono quod coeperat, metuendo aUsteriora, re-
; rit,-Bon hahet lieentiam diriiittere eam, si ante cum cederei,rspecialiter et non generaliter cretens =rno
^consensu amhofum conjuricti sinl;si. vero dimiserit * scripsisse cognoscias. Unde et inihi otnriis Korriana
a In Resp.-ad Interrog. §. HARO..
..... ...
i PATROL. L"XXXlX. - . . "13.
"
"395 ^ S. EGBERTI EBORACENSIS ARCH.F-I-ISCOPI 596
-eivitas testis existit, riec ea inieniionehrcc Ulis scii- ,& mundi generatio, el .bohiiiiis slatus fiuitur, iia-ct
plis mandavi, nt poslquam firnia radice in fide fue- • propinquitas generis lot gradibus termiiiarelur, In
rint solidati, si infra propriam consanguinitatem inler hos itaque propinquitatis gradus, ad conjugalem
venti fuerint, non separentnr, autinffa afflnltatis copulam-nemini accedere-converiit-; nec eam quam
liiieam, id est usquead seplimam generationenvcoii- •aliquis expropria consanguinilate conjugem babuii,
jungantur, Sed adhuc illos neopliyiosexis.erites, coe- in conjugem ducere nulli profecto -Cliris.iianoruni
pisse eos prius illicita docefe'. et verbis etexeniplis. licet vel licebit,. quia incestuosus lalis coilusabo-
inslruere, et quaj post de lalibus egerint, Tationabi-" nlina.bilis est Deo. Incesluosos et nullo conjugi.s[F.
liier el fideliler excludere opbrfef; hara jUxta Apo- . conjugii] nomine deputandos a sanctis Patribns.du-.
stolum , qui ail:'" Lac vdbis polum dedi, rien escdm dumstatntum esse legiriius, ... , ,".;
.XI Coiv m)", ista illis, fnodo, non posleris, iit pra3- '• • - - GXXXIX. Vigilius papa,..
fixum est, temporibus tenenda indulsimus, ne' bo- -Si motumfueritaltare, denuoconsecreturecclesia. .
num quod infirma adhuc radice planiatum erat, -Si parietes tanlum -mutaritur,' et non altare, sale et
.-exurerefur[J__g. eruereiur], sedaliquahlulum firma- aqua exoretur. Si.homicidio.vel adulterio fuerit yiola-
retur, el usque ad per-feciionem cuslpdireiur. , la,. diligentissime expurgetur, efdenuo consecretur,
CXXXII. Canon Romanus. CXL".Vigilius papa.Ex Cohc Carlhag.fGregofius:
fLaicus rriaculans se cum ancilla Dei, vel cum spi- -~ Qui_,-cum ad j'udicium yenerit, si voluefitderi-
Titali-commatre, vel cumpropinqiia, aul forle cuni cus, ei necesse fuerit, induci_3ei petenti a Palfibus
-illa.quani antea cognatus habuif, primitiis anailiema- constitui_3 absque inipedimento concedaiuur, el- j'u-
iizelur,<et poslea annos vn po_niteat, m in pane et dices seelecji tribuaritur,;... si'[Wi7/..; A se electi
aqua.-Sirailiter et illa pceniieat, quia Chrisiiana re- tribuanfur a patre. Si, .-'c.j ibi_yim aliquam teuie-
liglo fornicationem in utroque ' sexu pari rarione rarise niullitudinis meluerjt, Jocum.is congruum eli-.
-condemnat. •-. - , • - '-
gat, quo absque timoie suos, si necesse fuerit, le-
CXXXIIL Item. .:,-" sles haJiere, et absque' impedimentq suapi canonice
Gfego.riusaposlolicus papa, ante corpusbeatis- senientiara finire-valeat, quia multa pfo subreptiojie
eimi Pelri in synodo residens, dixit: Si qttis pre.sby- evenire solent, seiitcntiam fralris; qtia» misericor-
leram duxeritin conjugi.u-n.analbema sii.., - diam yelatnon solum tencre, sed i'l.audire refugife,
" - CXXXIV. Item. . quia polior esl omnibus holo.caustis misericordia.
Si quis monacliam," quaiii Dei ancillam flppeHant, Nonita agenduni in ecclesiasticis negotiis, sicut in
duxerit in conjugiuiti,; analhema sit, - .. . -^secularibus ; nam in s*ecularibus. priusquam qui le-
'
.-_.- CXXXV. liem. gibus.est cpactus venerit, et decaniaverit, et respou-
Si quis tle.propria cognalione, vel qu.im cognalus srimdedei'il,.anle peraciam causam non potest rece-
habui.t, duxeril uxorem, nnathema sit, ac respondere. In ecclesiasticis verp dicla causa iicet fecedere,
dsntes omnes d.ixerunt Amen. •_.. . . si necesse fuerit,;aut si se propgravari viderit... .,
- • . CXXXVL llem. .'. CXLL.In Nicama syngdg,
Si quis cum duabus cogtiatis. foriiicatioriem fece- Staluttim est quod judices alii non synodo debe-
Tit, primilus analhematizetur, deinde. vif vcl x an-' rent esse, nisi-quos ipse quj impeiiiur elegerii, aut
. nos poenjteat, • . -.
. quos consensu suo ejus primales aucloritale bujus
GXXXYII. Ilem Gregorius Felici episcopo. -_acr_3 sedis consfituerinl, quia indignum est ut ab
Progeniem suam ununif]uemque,usque ad sepii- exlernis judicetur qni provincialeseta seeiectos de-
/inam servare decernimus generationem; el quaudiu . bftl habere.judices. .. .. ,
se agnoscunt affinitate.proquinquos,. in conjtigluin Jrrita erit donaiio episcopi, vel venditio, vel coin-
ducer.e nulli proleclo Clirislianorum licet vel licebit, niulalio rei ecclesiasticas, absque collaudatione et
et nolumus nos in hac re a vobis sive a caHeris lide- -ob;criptione-clericonim.
libus repreheiidi, quia in his Anglbruni genti indul- U - - . .GXLIl. Romanum coiicilium. - • "-.
sinius, nonformam darido, sed consideraiione, ne - . T.empore Gonstaniini Augusti, congregaviiSilvesler
jCliristianitatis, bonum-quod .cepe.ani..imper_ectum - _papa.synodum .Romie cum LXXIIIepiscopis, tjuorum
Jlimitterent, egimus (Regist. lib..xu_,indicl. ._,-_/-.32). :. consensu et superscriplioneconstitutum est: Utnul-
CXXXIII. Descemalibus.\Legcislemmatibus]. ... Jus laicus^cleiico-cuiquam audeat inferre lestimp-
Scemata dicuntur ramusculi in genere, ctrai gra- nium . ergo Inici adversus -clericum non recipiantur.-
dus cognationum p.atiuntur, ul puta ille filius, jlle Accusalores, coiisanguinei.nec farnil_a.es,jiec.doiiio
-
pater., ille avjis, ille agnatus, et ca3teri, quqrum pi'odeuntes, adversus extraneos testirrionium non
figura. in subsequenlibus apparent. Et haec consan- dicant, nee accusaiores, nec testes suspeeii reeipian-
. guinitas dum se paulalim propaginura ordinibus.dilur, quia propinquiiatis, ac; dominationis,_ ac fami-
;rimens usque ad ultimuin. gradtim subtraxerlt, et _liaritalis affectus, plerraiique yerilalem.impeiiire,so-
propinquitas esse desierit, eara rursus lexmatrirao- let;.sed, sinoluerint, et irivicem consenserint inier
nii vinculo repetit, et quodammodo revocat-Jugien- s.e parentes, teslilicenlur, non inalios,- ainor-enim
. iem. Ideo arilem usque ad sextum generis graduni carnalis atque tim"or?etamariiudo plerumque sensus
.consanguiriitas conslilut.i esi, ut sicut sex ajlatibus liehelanl lutmanos, et peryeftuiif opiniorics;
397 EXCERPTJONES E __ICTIS ET CANONIBIJSSS... PATRUM. . 59.8
-..- . ... -CXLHL- - A i accersiri eum facient, et Inierr-ogabunl eum. Si re-
JJullusJnonacliorum praasuinat.judicare, nec accu. sponderil: -NPIPeain uxorem accipere, accedei mutier
•satio.nem sascuiarem in clericum "audeatjiccipere. adeum cpram seniorikus, el.lqllet calceamenlum de,
Quod si quis prohatur admittefe. velut exauctor fu- -pedeejus, spuelque in faciem ejus, et dket': Sic.:Jiet
-roris\_Leg. exaclor -fenoris], autusurarura posses-. _ homini qiii noti mdifical dqmumfratjis sui, e. vgcabithr
•spr, secundum slatuia Palrum.se settliat degradan- iio.men.ejus in Isrdel domiii -discalceaii (Deut.~x.~tv).
diim.-L. grayibus jieccatis quis positus, dum. suisi . ,De Jioc enim quod in Deuleronomio
scfipfum esi,
premitur, alienaiion diluil. - . , . --. _ et in Evangelio : Quqd frater accepit uxgrem defuti-
CXLIY. J)__cohj-ugioantiquo. **•- ctifratris, ul susciiarel semen frdlri.sua, non est
Saus-igittirmariifesium est riori posse filios Adam( Chfisliaiiis-tenendum carnaliler, sed spiritalitef.
_n primordio sicculi uxores aecepisse, nisi proprias. Christus ait in Evangelio.: Omnes autem vos fralres
ôrores. aut propinquas consariguineas, sed semperj, eslis, el urius est Puter vester-qui in cmlisfst (Matlli.
eratjllicinm"] alfinitio uxorem&ut concubinarn palfis. xtiij.Et cum habi.averinl-fraires spiriluales simul,
-violare^-UadeJacob palriarclia dixit filio siio.Rubcii-: et ille frater qui pr_-esl JEcclesiasDei tfarisierit de
Effusus£ssiiul aqud, npn -crescos, qttia -ascmdisli cu-. sascuload Chfistura, accipiat mm frater ejus Ec-
mdciMastislratum ejus (Geiies. xxiv). B clesiamDei regendani,et suscltet spiritales fllios Deo,
biie palris tui, -<_.'
Unde el Paulus apostolus d.octor geritium fJe.tali sa-, n.e-,defieiente uno dqctore mortali conditione,.steri-
crilegio scripsit dicens : Audtfur'inter ,-DOS fqrmcatip,, lis fiat sponsaJ^liTisti, qure ^sCmater 'omniUriino-
'eiJalis farnwatio qiialis necinler. gen.les,-itantuxb- strum. Et si quispiam doctor rion vull j'egere-Eccle-
renipalris aliqtis habeal, _. vosdnflati estis,ei nont siam, post-obituni allerius doctoris,-noncurans de
miagisluclmn habuisiis, ut totlerelurde-iti.ediqveslnmij saltije alipru.m, sed desua propria, erit iuiic discal-
~quihdcopusfx'cit(I Cor.y). Ecce apostolusiiidicsvii t ceatus, cl conlra hoc quod-Paulusdixit.:. Et calceali
.[.jurdieayji]de medio Clirisiianorum' auferri qui no- pedes in prmpdratione'-evqngelizanlium •bona (Rom.
-Yercain.-yiolare.pr.Tsumpsit,dieens -:-Necinfer genles, vi, 10). Si non vult verbum f)ei seminare,- -etsi' po-
Jd.est paganos, tate.sceliis :fieri. Yeruniltaque'- est, • lest, sed talentum Chrisli in sudario, hoc :est-tor-
ei_saii_ late patet Deura pmiiipotehiem in Iege/Moysi" ; pore ignavire su-3, abscondefe,: erit consputus-ab
prohibuisseuxorenipatris, elfralris,eip"roximi, acci- Ecclesia iii •faciecorifusionedignus, prgjeclus in tene-
5>ere,autcum ea concumbefe.-sed-et hocquodlo Deu- 'bras exlerigr.es,ubi eril fietus et slridor derilium(ilatlh.'
4erojiomio scriptum esi, xAfralerscilicet accipiat uxo- vm). Sed accipiat seniper doctor post dociorem Ec-
vem defuncli fr-atris,-et stiscitetsemenfralri suo (Deul. /^clesiamDei fegeridam usque in fin.emsrcculi, ut sU-
xxv), noiTcarnaliier intelligendum est, sed -spii-itali- . scitentur spiritales filiiCbristode sponsa _ria virgine,
-tertenendum, Et yaldecrecus dbctor est, qui nescit sicut ipse inslituil; quia Qui ngn vult.iaborare pro
discrelionera iriter Vctus - Teslamentum ef-Novuiii, Deo, rion est ' dignus mercede.
sed arifiiic errat ca_caiiis urnbra anliqu-e caliginis, -- CXLY. Canon Leodicensis.
-lcsciens verilaleni graiiae Chrisii, ,et nescit legem U_tnuilus Cliristianus jsidaiz-arepfsesti-iiat,,sed nec
•et proplietas usque ad -Oannem Raptistam propbe-. •conviviis eorum participare.'
"tasse ; nam ipse Dominus ait: -Lex et pipphelausque: [Hic desinunt excepliones-'Ecgberti apud Lalibeum;
ad Joannem; a diebus Joa_niiis"Baptistmusquenunc" ' s. quenles adjicitWilUinsex ins. Colton, Kero A, fol. 151,
verso, ubi cpnliuua.ta curh superioribus serie d.antur.
-regnuiriccBlpruinwmpalilur, el violenti rapiunt illud. Kuin-eui.verocapilum uuirieruin"quo-iaWilkinsnnUinlur
(Marc. y,i)_ et quicunque c_3*catuscorde adliue so- s_ervavi,qui-dupliciuuilaie a Lal-beaiiisdiserepat.]
iam liiteramsequiiur.com Judseis, sine spiriju vivili-'\- .' : CXLYlII.ton, -. _ .
-caiite.elgratia Christi perdurat, manducans crustas.j Ut nullus Christianortiin pasanas superslitiones
paiiis, et nori micasinternas, - .- . _,- ihtendai, sed genlilium inquinamenia omnia omni-
-- Magna distanlia est.inter lilteriim occidenlem ,ett, niodo contemnat. ,
spirit.um^vivilieantem; el valde ignarus,- et ignavus, < ft - -. •' .CXLlX.^.CaHOfj Braeharen. ',. . . .
'
_et insipiens doctor esi;" qui pqst tot annos-et. postt Si quis, paganorum corisuetijdineinsequens, divinos,
tot traciaiores qui libros, de. lege.Mo.ysjtfactavernnt,.<,.. elsoriilegos in dotnum .suain inlroduxerit, quasi"ut
aDeq inspirati adhuc judaizure vult,- contemnendo> inaluni. (ofas mitlant, nut nialeficia inveriiant, yel.Ius-,
Cbristum et-omnes.sanclos.doctores. In Deuterono- traiionibus paganortim setvianl, v annos pceniteant,
mio. eaimJegimus ;- Ot, quando, itabilaverint frqlres. s CL. Caitpn sanctorum.-, .. .
simulf. et unus:ex eis absque. liberis rnorltius, fueril,,- Si quis Clirisiiainis Cliristianum.liominem i.n nia-
uxor defuiictirion iiubet alteri, sed accipiet eamfralerr nuin Jutlreorum yel genlilium vendiderit, anafliema
eju$- el suscilabii semeti fratris sui; et primogenitum. i. sii; in Deuteronomio enim scriptum : Si .deprehen-
ex eq filium nomiiie ejus appellabit, atnon delealuri- sus fuerithomosollicitansaliquemde-genere Israel,
nomeiiejus ex hrael.: Sin aulem noiueril accipere-uxo- efvendilo eo, acccperil prelium, interficietur. -
r.emfralris.sui_, qumei lege debetur, perget niulierad.l -./. ...CLL liem canonsanclormn. - ,._.-
poriani civitatis; elinlerpetlabitmajores nalu,£t di-. Nefas igilur est ttl' quos Glirislus sanguinis' sui effu-
cet: Nonvult fram viri mei suscilare nqtnen fralriss sione r.edemif, Judseprtun vel gentilium vineulis sint_
sui in Jsrael, _nec me in.cgnjugium sumere; et- sialim( irrelit.i - . -."_ .
399 "-•-*..- , S. EGBERTI ECORACBNSISARGHIEPISCOP.-*"~" _0(T
CLU. De -lonsura, Ariequaquam .uxores ducant, sed ecclesiam diligant,
__xordium*tonsura3a Nazara.is - incepit,'qui crine . nec utantur Jiellicis armis.sed spiritualem rnilitiai»
servalo post vilse magnre conlinehliam -caput rade- exerceam. -
bant, .ut-devoti.oriemDominocorisecrarent. -In cano,-" CLXI. Itein de militia.
nibus quoque sarictortim-Patrura scriptura inveril- _.Fralres, scitoie quia divisa est poicstas saacula-
mus : Siquis oalliolicuscapillos'totonderil trigre bar- ris-, "et-potestas spiritalis. Bonis eliam saectilarilius
barorum, ab Ecctesia Dei dtienus habealur,'et ab omni decet ut sinl defensores eeclesi_3,et propugnatores
Chrislianorum riiensa, donec delictumemendel. gregis Chri-li; spiritualibus aulem conyenit iit sinl
CLHI. De tgnsura P-elri. intercessores pro.omni populo.Dei: ^milesqui_em
Cbristi ariBisJiumanis uti nori debet., ut tesliraonia
Petrus itaque apostolus. clericali tonsura primp
mulla declar-ant. Incipianms lestimoniiim A Deo, et.
u_us.e_i,-ges_ansin capite. imaginem coron*c-spinere I?omino nostro.JeSu ChristOj qui dumpfo ltumano
Cbristi. pn"de canqn Africanus-_pr_ecipit ut clericus
..nec comam.nutfiat, nec barbam. genere crucis vellet subire tormentum, ,et ainiliti-
bti.s esset tenlus, Petro probibuit ne gladio pugna-
_._. . . €LIV. E can. Rgm. dic. ret. -Qtiod si ille non babult licentiam pugiiandi pro
"Quincunqiie "clericus visus fueril.in ecclesia sine B injuria Domino. suo illata, quid rectius, nubis est
rolobio, vel cappa, et si npn moreHomano capillos quam :ul ejus imitemur exempla?- Intelligite ergo
ct barbam totonderit, exconimmiinicetur. Non debet
nec guia nonan basta solummodo et^gladio salvat Deus,
etiam clericus indui se niona.hico habitu, laipo- se_ potius.in assiduis orationibus, ct c_3teris divinis
fum-.veslibus uti, >et vir si utetur veste muliebri,- servitiis. Dietus* Ghrisii-confessor Marij-
uteiur indu- quoq.ue
. excommunicetur; =aut•mulier, ,si, virili nus, dum a-Julianoapostaiajiissus fuisset miiitaria
' •' "
merito. . _ . . ' suseipere indumenia,-dixit se Cliristi-ssse militem,.
-£LY. Ilem. _ et ideo non.posse.pngnare. De.libroquoqueExodi
Glericus quoque non debet- armis uti, nec ad otile.babemus exemplum, scilicet dum pugnaret-Jo-
bellum procedere., quia canones-docenl ul qui- -sueadversus,Amalech, Moyses.nOrirarmispugnabat,
cunque clericus in bellp aut in rixa nioiiuus sed cxtensis palmis ad ccelum Deum orabat, e<
fuerit, neque oblatione, neque braiione postule- v-incebat-Jsraeliticus populus, ut autem remitlebii'
tur.pro eo, sepultura taraen non privetur. Apostolus mauus, invaleseebat Amalech. His et aliis mulfis.
qufique dicjl.. JVemomililans Deo implicel,se negotiis declaraturexemplis episc6pi.im,;presbylerum,-di!i
secularibus:; .unde" no.n .cst. liber •a laqueis diaboli, conum, velmonaclium nrilla portare armaMnpr-elio-
qui se inili.iae raundaua; voiuerit implicare.-Et ideo G nisi laniiim ea de quibus legittir : "J« oriinibussit-
oraiiimodiSidicendumest-.presbyieris, el diaconibus, . mentesscutum fidei, in-cjtiorpossilisomnia '
lelnneqiiis-
ut arnia non porlent, sed magis confidanl in -delen- el galeam salutis itssuinere, e
simiigneaexslinguere,
sione Dei qriairiin afmis. ...
gladium spiritus, quod est-ver-bitm Dei: -Contfarium
GLVI. llem. itaque orhnino est ecclesiaslicis Tegulis post ordina-
âvendum quoque esl elericis ut nori-sinl-judi- lioiiem rediread militiam sa.cularein..
-
_ces iri condemnatione hominis. •CLXII. De homicidib, inslitutio; sanctarum. * ;
CLVII. -item.
SI pfesbyler vel-diaconus horiiicidium feterii, -
<Canonum auctoritas probibet ne quis; opiscopus
«ut clericus assensura prasbeal in morte cujuslibet degradetur, et usquead exitum vitas.poeniteat, ",
'
hominis, sive latronis, si.ye Taptoris, seu homicidie. CLIII. Hcm. _
- CLYIII. llem. Siquis-clericushomicidiura feceril,-x annos exsul
Statutum est ut presbyferi indiscrete per divefsa poeniteatjui ex iis in pane "etaqua; post b_ec reci-:.
JIOII millantur loca, nec ab episcopis, necab aliis. piaturin patria.Si bene egerit poeniieiitiam, testi-
.prailaiis, nec etiam a laicis; ne forte propler eorura . monio -coraprobatus episcopi, vel sacerdotis, Tel .
absentiani animarura pericula (orianlur), maxime i cui commissus fuerit,, quod hene po-riiluit; el sa-
(mors) infantiura absque chrismale, et eeclesiarum tisfaciat parentibus ejus quem pccidit. Siantem non"
(in quibus) constiluti sunt negliganiur offlcia. satisfecerit parcntibus' illius, nunquam recipialur
CLIX. €an. Africauus. in pafriam, sed more Cain profugus et vagris sit
- Omnes cleriei, qui ad operandum sunt validi, et super terram. Si vero iiomicidium-casu fecerit, id
_arf_ficioIa_, et Jiiteras discant. est, non volens, v annos poeniteat, in-ex iis in pane
CLX. Can. Cmsarien. -et aqua: Si ad bomicidiitm consenserii,et facfiinr
Duo igitursunt genera clericorum : unum eccle-^ fuerit, vnannos pceniieat,mex his in pane et-aqua.
-siasticorum sub-episcopali regimine, alierum Ace- Si voluerit, et non perfecerit, <iannum poeniteat. Si-
'PhaIorum,'id est sine capite, de qulbus Gregorius quis percusserit, ct sanguinem fuderit, xt diebus iu
.difcit: Si qui clerici vulgares surit, extra sacros ordi- pane et aqua .poeniteai; si diaeonus, yi mcnses;" si -
=aesconsliluli, id est, nee ^..esbyleri, nec diaconi; presbyler,:unum arinum. Si laiftus laicum oeciderii, -
<ui,se conlinere non possiint, sorliri uxofes debent,, xt dies absiineat ab ecclesia, et jejunet Jn panect
•et slipendia 'sjxa-e_;teriusacci.per-e.Sacenlotes autcm aqiia, etpost, ut sacerdos judicavcrit,, poei:i(ehi.".
'
m PGEN1TENTIALISLIB; I." . -.'*02
•
SMMQTt E&BEIITl
EBOBACENSIS.
AKCHffiPJSCOPE
aP.QE;N,ITENTrALE.' .
. --" HI-«nsi,CoiicCollect.tbm. XII.)
A fiis,. neeaconiniiuas ;_-qu_3sunl lioniicidium, et fiir-
-pfiiaF^Tio.
. ; fCumquis ,ad posnileniiam suam abit, tunc .cum tum, "et perjuria, e.tavaritia, etinjustus concubitus,
snaximo timore Dei et_ humilitate coram ipsp se et luxuria, et deiraclio, et falsum tcslimonium;'-e_
observa duodecim. quadragesiins3 dies, qui quovii
exlendai. et oret .flente voce, ut eum poemleiw
tlam facere doce.il omnium eorum delictorum quse anno.occurrunt, etcave libi a sacrifici.o barbaro, ,o!
-advei-susDei.volun.alem fecerit; et cdnri.ea.tur illi yeneficio, etconcubitu cuni virgirie, et biloqpio, et
raalefacta sua, ut saeerdos sciat quam poeniteriliam-._' superbia, eiainbilione aliorum Iioiniiium.possessiOr
nis : cave iibi ab his omnibus, el dilige Dominuni
ipsi imponere debeat, Tunc sacerdos eumJnterro- luum cum loto. animo, et cum qmni viriufe,.et om-
get,,quamnamiidem in I)eum habeat; et ipsum va-
"riomodo exhgrfetur ad anirrife su_3itecessitatem, et jiibus. viribus, et.toio corde intirno Jinniler;. ej.estp
erga pauperes,-et mansuetus, et eleemosyr
admoneat, aelta dicat : Credisne in Deum omnipo- -benignus nas disfribuens, el diligenter ecclesiam -yi.itans, e.t
lenlem, et in Filium , et in Spirilum sanctum?
iGfedisrie quod-omnes homines a mortuis resurgerit dilige.nier decimas daus Ecclesiaj- Dei, ac .pauperi-
in die judicii. Nrimte pGenitet omnium eorurn qua; bus : tunc Deus tibi benevolus, et beueficus, et mi-
;tu malefecisti,'dixisti, etcogitayisti? Yisiie remitlere '" sericors erit, et tu regnabiscum ipso in.ssECula-sae-
omnibus iis quinriquam inie peccaverunf? Si dixê- culorum absqrie finel.sijta.feceris; et.oro te, utmihj
rj. Volo,, lunc ei dicat : Deus oirinipoleristui mise- dicas omnia qu_3 unquanj malefecisli,._quoniamtibi
Vealnr, etmihi concedat quod debeo. Jejuna quoli- expedit pudefieri nunc Jiiccoraiii :nie solo m-ise.o.
.bef.die lioe tempore quadragesimali ad Nonam, et quum deindecoram Deo /iti.raagno-jutlitio, ubi coe-
abstine ab albo'; et caye tibi ab dclo capiialibus vi- -Jicolae.et terricqltc.. elinferiomnes erurii congrcgali.
IJTBRI PMMt
PARS PRIMA.
, CA.PUT-PRHllJM.- ; tenliam agat, ,et si .oinnia inipler^ possil quaj iu boc
De presbyteri prudentia. libro seripta sunt, vaide- bonum et-.Jegiti.me ordinar
Coiivenileuilibet sacerdoti, cum pcenitentiam je— tuni est; el si non possil, cantet quinquaginta psalr
funii aliquibus imponit, tit scjat qiiisnara ille sit, au mos juxta. ortlinem in-ecclesia,-vel. in alio sccreto
sanus, an iufiimus; dives, ari pauper; quam juvenis,. Ioco;.et qui unam sepiimanam.jej"unatctini pane et
vel qtiam senex sit; rilfum'sit ordinatus, an iaicus, aqua, caniet trecentos psalmos. genibus flexis, yel
•et qualeiripoeiiitentiamfaciat'; nn sit crelebs,,'an uxo- trecentos et viginti -abSque genibus flexis, prouli
rstus : omnes homines deeet discretio, licel"suidio C supra dictum est;. et si quis per mensis spatium
adulleriuin non commitiarit. -Divites severius jutli- po-iiiien.iam.ageredebei cuni paue.et aqua,- cantet
•candistuit ^quairipauperes, juxta-jiis canonicuni.. _ - mille-etiducentos psalmos flexis genibus: et absqua
genibus flexis millesexcentosetoctoginla; actieiiide
..CAPUTII-
quolibet die se reeipiat ad meridiem prsetei' dies Jtler-
Jus de variis peccalis/ curii, et Veneris; tunc.jejunare debet ad-iNonam, et
Tiieodorus sanclus et pius episcopus conslituit abstineat a carne et vino, hoc est omiiisgenerispolu
hanc lcctionem in exempliini et doetrinani omnibus quo quis. inebriari possil^, el ulatur onuiibus aliis
iljis qui delictasuajipiid Deumemendare yolurit, et . cibis quos Deus ei dederit, pustquam; cantaverit,; et
ita dixit: Legimus-in Poehiteriliali quod poenitentia. sinec psalmos norit,.nec j'ej'unare possit, distribuat
facienda sic. pfo eapitaiibus "criminibus annum.yel quolibetdie obolum.vel-valorem.eius pauperibus;
duos, vel tres (in) pane e( aqua; et pro^niinoribus et qualibet hebdomada*jej\inetunum diem ad Nonam,
criminibus hebdomadain, vel menêm,onjnes eodeiri" et alium ad vesperas, et utatur fis qu_eliabet, prouti
modo. Sed boc apudnonnnllosres dura, et difficilis supra dictum est. El slquis annuiri
integruin pmni-
est, ideo docebimus quibus rebus hoc rediriiere M- leniiain agere-deber, distribuat viginti sex solidos ad
'beat qui jejiinium suum servare nequit; "liocest ut eleemosynas, et qrialibet hebd.omade
" jejunel du«s
et
"p__JiJ.(idia elfernosyriis per Iongifm"spatiumpiceiii- dies; pfoutr-supra dictura est;.et coiisiderel in tribus
n
_ AfTertWilkins, tom,. ICouc. Britan7 In iSdiiisi, vgcamujs;et irifra : Capituld Egcbyrhtus arehiepisco-
sicnt .ei Mariiiscripiis, babentur lucc verba sub tir ptts Eboracensis"translulil ex Latino in
ttilo ; liincinciphinlcapiiula iibri cjttcniPuiiiteritiale iritlocticd facile intelligereposseiit. Ancjl.cum,ui
' -
m S. EGBERTt EBOIUCENSIS ARCIIfEPiSCOPi . . " iOl
illis. quadragesimis quid cibus ejtis fiiflril, diinidium-. k crastino die maxill.-misuam triginra yicibus ad ter-
qtie ejus ad eleemosynas dislriluiat. Secundo anno ., rani incliuet. Si iiivitusfueril pollulus, vel si volenS'
posniientia inehoanda est a Naliviiiile 'Domirij.ad in somno moechalus sit, eaniet viginti quatuor psal-
Epipliania.m, et a Pascbate ad-Pentecosten ; ethomo . mos. Si quis in ccclesia dormiens semeti siiuin effu-
qui non potest peccatorum suoriim poemtenliam age- deril, surgat et cantel psalteriuni. Si sacerdos eum
re, uti supra dictum esl, distribuat pritno annp. vi- . cupi.dine muliereni' oseuletur, poeniteat ejns vigintp
gitili sex solidos ad eleemosynas, et seeundo viginti, ..dies. Si sacerdos polluatuf, cum mtiJicrem leligerit^
el lerlio.oclodecim,qui sunt sexaginta quatuorsolidi." . jejunet quadraginta dies; nonnull-i volunt triginta. Si
Et sciat dives quod Detis ipsi mullas op.es et posses- sacerdos cogitationis voluniale pollulus sii, jejunet
?iones hujus vJt.3_concrediderU,quo modo crimiria"" hebdoniadam ; si taciu nianus, jejunel fres hebdoma-
sua capitalia emendare debeat. Stirriat- Evangeliuni -das. Si quiscreliro fornicatioriem commiseril,-;c_non-
•et ibi Iegat quomodo Zacchiseuscum Doimno"loc.uius judica.t utdecem. biemes jejuriet; nonriulli voltint
sit, cum adpfandium eum iridomum suara suscepe- -aniium, et- cunv discretioue tres. * •
ritj-tunc irivocabat eurri, iia -diceris : froriiine. orri- , - • - . • GAPUT VI. "-- *--""
nium bonorum nieorum tradodiniidiam parlerri pau- De-presbyleroqiti baplizare•'-detreclat ,ob itincris itti-
peribus; et-si per injustam frriudem aliquibiis ali- "-,-.. ... necessilatem. . ... -
qiiid absiuli, reddo qiiadrirariam. Et tunc a Domirib' Quicunque sacerdos in propria sna proyincia, vel. in
promeruit- audire :._7odie clomuihuic salus facla est; aliqtia.aliapr.oflciscaiur, et.si m itinere ejusbaplism.a-
lioc esl omnium peccatorum remissio.Etad augenda ' aii ipso.exoretur, et illeiiegct, detineaturJn itineresuo,
]i*ecbona opera, de qiiibus1supra diximus, liberet, reis"iin.fansethnieus rnpfiaiur,;.ordine suo spolietur.
et redimat eos qui iti caplivilale sunf, etab illo die, ; . _ • ' CAPUT VII. .-..'-
quo injnstitiam suain derelinquit, nori renovet illam De non bupiizaio presbytero _. de "eb quem 'ipse ta-
. - .
deinde,. ne fbrte similis sit cani qui devorat quod ptjzat,-.
prjus evomuil,"neqtte negligeiidum est qurid Aposto- . Quicunquepresbytersjnoritqriodnonsitbapiizatus,.
_iis- dixil-: Qtii percorpus suutn peccat,per corpus Japtizetur,et.omnesilliquosanteabapiizaveraf. Atta-
'
suuni hoc compenset; hoc est, in jej'unio, et-in yigi- men papa Romanus-corislituii, si miss-ea.dminislrator
liis,.et-in orationibus, et in .precibus ad Deum, iri vitiosussit, velpaganus,quod.servitium.Spirilussancll
compunctione cordis, et cum eflusione lacrymariim. esset indtthobaptismi,nonlanienitiJiominisalicujus. "
Priina abstinenlia est baptisnius igitis, secunda est- - ; . CAPUT VJIL. "'• - .
amor Dei, lertia est desideriom eleemosynaium, De episcopg el presbytero qui ordinem suum perdil..
quarta est effusio lacrymarum in vera po_nifentia, Si quis ordinem perdat, presbyter, vel episcopus,.
quinla e.t confessio flagitiorum, sexia est afflictio posnitentiam agat usque ad morterii, ut ejus anlnia'
cordis et corporis in jejutiris, septima esi nt inores "vivai. Sacerdos si hominem occidat vel.fornicetur,.
corriganluf coram Deo, octaya est preces satictai pro ordine suo spoliefur; si aliquenr ' vulneret,
" jejunet
flagitiis illis, nona est riiiserieordia et bona fides, centum . ...
dies.
decima est ut alii a flagitiis ad Dei voluntalem du- GAPUT "IX._ -,"".- ._
essedebetsacerdos cum
cantur, undecima est refnissib Dei, ut per lioe Detis De iis quibusinduliis_celebral.- ~ missam-
peccata ipsi.condonet, duodecima "
est niariyriiiift, uti Cum.sacerdos. missam celebrat non.por.let caracal-
liebat ad Chrisli passionem. lam cassiatam, sed ctira. Evangelium -legit, imponab
CAPUTm. , eam humero,
' ' De episcopi adulterio..
,';'." CARUTX. _.-_ . "•:.
Episcopiis, si adulleretuf, jiixta jtis caiionicuiii De saceidpte, cuni caticem effundit,,et~de cibo ante-
jejuiiel duodecim hiemes, et eleemosynas reddat Eiicltarisliam.;
multas, et cumeffusiune lacrymarum Dei honorem Cum sacerdos calxem effuderit, poslquam missam
exoret. Aliqui volrint ut se deinde ordiiiibus privet. D celebraverit, jejuriet triginia dies; -si comedat aute-
' '• ' '
•""-' CAPUT-IV.
- ". " ' '] quam ad Eueharistiam abeat, ei postquam Eucha.r.s-
Be presbyteri adutlerio. tiam aeceperit, jejunei septem dies:
Preshytercumfornicalus fuerit.jejunettres biemes, CAPUT XI. -" ..- .':-
" el tria bebdomadam
jejunia per jejunelduobus diebus De presbtjtero,si atiquid magni pretii aufera',.
-ad-Vesperatn. Si cuni moniali fornicatus fuerit', miil- ; Si preshyler'furtum magni pretii commiserii,-je-
ium auctum sit jejuniuriiejus, hoc est septem annos. junet quirique hiemes, vel-protili episcopus ipsi ad-
'. CAPUT V. nolaverit.. - -. '.-"
• De sacerdote qui seipstimimpttris sermonibusvel, '-V GAPUT XII..
' - • De.dxacono et monacho, si- fornicentur. , _ .
aliquibus aliis \vitiis poltuil. •
Sacerdos qiii impure loquitur. vel ex visu aut as- Si iliaconus fornicalris fuefit.j.ejunei tres hienies,
se pollult, et se non purgal, jejunet" et riionacli.uslotidem ; si infanteni genueril, jejunet-
' pectu mulieris
viginti dies; qui propria voluntate admodum pollii- magis, prouti episcppus vej jufa adjudieaverint ipsi:
tusfueril, jejunetceritum dies. Si invilus in soriino homo non qrdinatus, et qui rion est moiiaehus, si
-uerii polluttts, surgat el canlet psalterii psalmum, et fonticatus.fuer.t, jfijtirietduod.ecim..nienses ; si iii-
-305 ,- POEMTENTIALIS LIB. I. - ..06
. fanlem.genueiii, jejunet tres liiemes; si eutn oeeide- __ A a baptizato discedefe debet, uti aposfolus dicebat: -
rit, jejunel seplera.hiemes. " Jnfidelis si discedit, discedat: Qui bis bapiizalus fue-
. . CAPUT XIII.- '= ' rit, ita ut nescirci, non impoiiaturei aliquodjej.u-
."_ Demenachis el monialibus, si forniceiilur. -" iiium nisijuxta canonicum jusîtconsecraridus, licet
•- Monaclitisvel femina eonsecrala,;-si fornicali fue- riecessilaiem-suairi eelei.-Si-yir a
presbytero aditl-.
ririt, jejifnent seplem hienies, .nonnulli vohiril tres. lero baplizatus sif,"sfaiiih rebaptizelur. Qtiilibet qui-
3uvenipnn esl darida uxor, si prius brdincm^ mona- sciens aliquem secuoda vice baptizai, hocesiquasi-
.cbalemJn animo lialiuefit. - - -'_.-'. Christuiif suspenderet, j'ejunet septemliiemes; duas
' - ..- .'.
._ '- CAPUT XIV: •;"" dies jejunii pef liebdoinadam,et tres plenario jejunei.
" " "
De laicis,~si forniceiitur. :- -'•'• - CAPUT XVIII. "
,' Laicii_.Tix.orem "habens, si alieritis v.iri •feminam- . De-eoqitod v.ir mulierem
" in baplismale-suscipefedebet
. . . -. ct mttlier virum. . " '""
feedel,.vel virginerri,'jejunet unanrhiehiem; si infari- "
tem babeati jej'unet tres Jiiemes";"si autem crclebs- ' -, Masculus feminam in baplismo suscipere debei,ef
sit, jejunet septem hiemeSj aliqui voluril decefn. Si Jemina'masculum. llaptizatus [Lege bapiizans] no.n
quis cuin matfe sua, vel sorore,.veI filia coeat, jcjii- comedatin domocum bapiizatis, nec eos.osculetur,
het duodecim liiemes, et videat. tamen sacerdos, in "'B eomagi.s quia hoc ei rion licet.apud-ethnicos.,:" '
' "
quo ordine ipse sit. Qiiilibei homo cu«i besiia rem -.'" , CAPUTXIX. .'
- De viri et mulieris promissis. ' '
decem vel '
habens, jejunet hiemes, septem ; aliniii
voluriltres liiemes, aliqui imam., aliqui centuhi.dies; Si aliquis vir vel,femiriaeajlibatum servare vove--
videalquid sit .bomo, quidsifbestia. In o_nn)bus,- _rit,.et deinde virin legitimo.matrimonio copulalus
rebnssacerdoli corirenit priidentia, uti anlea dixi- sit, npu jiegligalur hoc quod jejunet-.tres hiemes,
inus, Quicunque in os-semen effuderit, jejunel se- , quoniam stulium et impossibile'yotum violatum esi.
plem biemes. Quilibet bomo qni ctim verita sua for- Si uxor viri cujusdam adulterelqr, niaritus eam po-
nicatns fuerit, jpjurietiinani Iiiemem; si ipsa.infanleiri test deserere, elaliam diicere, si ea prima fuerit
IiaJiueril,Tedimat_eiim,ctjejuiie_ttameiiuiiam"ifiemem. uxor; si. aulem secun.da vel tertia fuerit, non polest
' ' aliam ducere; si uxpr flagitiasua com.niitefe've-
"''•• CAPUTXV-: .
: lit i.ntra quinque annos, alii viro nubere debet. Si
Deinjuslis operibusjutiiorutri. .
Si parvus- puer.a majori oppririia.iurin coitu, je- mor.uus maritus sil, uxor intraannumalium sumere
maritus uxorem suam.deseruer.il,
ju«iet"tjuinque ndetes; si eum patiatiir, jcjunet vi- potest. Quicunque
et.se injusto matfimonio-(alii) adjungat, jejunel se-
glriti -"nocies; si ftiretur, vel animal pef se morlriuni-1
<il _C pteni biemesseverum jejuniuni,v.elquindecimleyiora.-
edat, ipse hbe norii, jejiinet septera dies. Si vi-""
ginti annos habeat et tale^quidfecerit, j'ejunel viginti. Uuicunque multa raala perpeiraverit in homicidiuin,
dies. Si. idem mariu sua se pplltiat, jejurief viginti;' etoccisipnemhominiSj el injustuinconcubilumcum b.e-
dies. Si hoc in virili -_tale:accidat, jejunet quadra- . slh's,.etcum mulierjbus, eai ad nionaslerium, et semper
jginta dies ;.noritiulli volurilceiilum. ' jejuiiefusque ad finem vilae,si valde multa commiserit.
:: ' "JCAPGT xvi: . CAPUTXX.
'-'_
"D~eriienslrumconsuetudhiis De eo quodvirum non deceal ui_or_»isuain nudam vi-_
fqrnicalione, etde qiia
' - - iitjusla fornicatione. -- dere; et de eo qttod cum ipsa rem Itaberenequeal.
-Noridecct yirum uxorem suarariudamyidere.Cum
Quilibet vir. qui cum uxofesua""in consuetudine
vir et inulief mairimonio iuncti suni, ct vir cum ea
cjus. menstrua. rerii liabuerit, j'ejunet quadragitita '
dies: et _quilibet qui sanguirtem suuraV vel viri se- coife nequeal, mulier eum deserere potesl, et alij
men r_-be.il, jejunet quinque Iiiemes. Quilibet liomo; nubere, =si hoc in viro manifestura sit. Parentes de-
- benf _iiulie.essmatrimonio jungendas viris tradere ;
in.ecclesia fornicahs j"udicetufquod episcopojuslura
eum nolii,
videtur, et juxta hoc puniatur. Si quis cum beslia qxcipe siipsa omriihocontradixerit, quod
vel cummasculo coiverit, jejunet decem-hiemes. Si , lunc illa, si ipse velit, hoc'omiuerepoiest, et ad
Pmonaslerium aditum eligere, si ipsa velit. Si ferhina"
pueri inter se fornicaiionem committant, sugpendan-
lur. Besiia si a. masculo s.if ppliular occidalur, et cum yifo liabitare nolit, cui aritea nupta erai, red.
dett.tr canibus; si.dubitetur,.vivere permitlalur; datur, ei pecunia quam pro illa tradidit, ct lertia;
etiam pars hoereditalis ejus"; et si ipse bo.cnPlit, per-"-
... -. ."• CAPJJTXVJI. - -".-"• dal pecuniara, elferiiina abeal ad monasleriurii,_ veL
De elhnicorum forriicalioncêt de eo qui nesciensesse*
. bis .baptizaius, ._. de eo.qui ab illegitime fofnicantee alibi - iu castitale se conlirieat.
, , .
prestiylerobaptizaiusest^
~ et de eo qui bis sua sponle_ CAPUTXXI.
baptizulusesl: -..-. De injusla fqrnicalione.
I).eeihnicnrum fornicaliorie,etdeeoquiirivitusbis ; Si iilaritus cum uxore sua canino mor.e coeat,
tuerit -baptizatus, et de eo quihaplizatus fueritab j jejuncl quadraointa dies; si cum extis ej"uscoeat,
injuste fornicante presbylero, etde eo quisua spbnlJ3 3 jejunet decem liiemes. Quilibet liomo Solis die ,vel
Lis haptizatus fuefil. Quilibet ethnicus de.efat uxo- iiocte coiens, jejiinet ires dies. ftlarilus noii coeaf
rem suam ellinicam in polcslate sua, posl baptismai curii uxofesua qtiadraginla dies anie Pasclia, nee
ej'us, siye ipse (baptisnia) -habeat sive non ; ila etiam1 sepfem dies anie Penlecoslen,, ' nec. qualuordccim_
•
si uter eoruiii sil cthnicn.s,-ve! bapiizatus. Eilinicus5 dies ante Natale,.DomihL. - '• ' • "
407 S. EGBERTl EBORACENSIS ARCIIIEP.iSCOPl 408
. _ . ;. CAPIIT XXII.: A CAPUT-XXYL _ -
De diversis hemicidiis. -',- - '- De.viri lotione post cgitum. -
Si gnis alter.um occidat in homicidio in ira- et in Si mariius cum propfia s.Oa,uxore coeat', lavet se
secfeto, jejunet tres -annos,.noiinulli voluni septem. antequara ad eeclesiam abeai-;- si niulier inarituio
Quicunque homicidio conserilit.et -illudfieinde com- suum-a se rejiciat.êtdein nolit resipiscere, et ei_ra
mitlat, jej'uriet..quinque liiemes;- riorinulli. volunt - eq .iii.quinque annis pacem jnire, marifus cuiri coir<-
sepiem, et quadraginia dies ecclesiam non ingre- sensu episcopi, -aliam uxorem ducere; -polest. Si
diatur. Js.uicu.tque ser-vum, suum_.occiderit, jejunet maritus uxoris ifi captiv.ijatem jducatur, exspectet
unum-anrium,. Quictinque in,geniialibu's alteri irriber eum sex annos,.et iia yJr uxori faciat, si el capiivitai..
cillilaleni intulerit, vel ei vulnusjnflixerit, compenset accidat; si maritus.aliam uxorein ducat, et capiiva -
jei vulnus iilud, et opus ejus operetur. usque dum post quinque annos redeat, deserat pqsterioreri-,'et
.vulnus sanetur,, et, pr__inium medico tradat. et . captivani sumat, quam anteaeodem m^do duxefati
'ejunet .duo vel.tria jejunia ;" si nesciat quoniodo Cuiu yir iriadulterio corijunctussit lixori sriaefaiiii-'
soivat, jejtniet duodecim menses.QuiCunque-aliquem • li«, post-uxoris SU33 ' morfem, legilimo j"ure uxofi
- ; ."..-••
occiderit, jejunet tres- hiemes./si autem cognatis ilii conjungatur. .'," . ^
E' .;- '; ""'
ejus ipsum cbmpensare voluerit, jej'uiiet annurri et ";--. '. •' CAPUt'iXXViL"':' "'';-"_
dimidium. Si quis alterum-vulrieref, pro sanguinis -
i*- adolescentibuset puellis, in qua. mtate seipsqs
"effusionejejunet.quadraginia dies. . gufernarepossuntr...
-' ' ' Puella quatuordecim rannorum
;- , CAPUT XXIII. corpofis_sui •potes-
; J
- 'De episcopi, el presbyteri, ei_moriachioccisione. * tateni liabere potesf-.Adolescens cum qiiindecira' est
, Si quisepiscopum _vei presbytefum occiderif, hoc aniiorum, in.-propria sua potestate sit; deindese
&d regis :*velepiscopi jris pertinef •-quicunque pres- moria_chum potest facefe, si yelitj et fion ante.
.. .Femina iisque dura-sit tredecim.-vel quaiuordecim,
jjylerum vel moriachum ;occideril, hoc sit j"uris- sit in-pafentum_ stiorum; pptestate;. post
fepiscopalis an arma deponal, "et. ad moriaslerluto annorum, hanc -_b-tenf dorainus ejus illam capere potesl, cuin
. '
abeat, "vel' sepiem Iiiemes jejunet. ._ sua voluntate. Pater filiumsuum, si yaldepauper
CAPUT ixiv.- -- -;" '
;. ' •';, sit, ad servitirim (fadere poles.t, usque dura septem
- ' '.' De variis hbmicidiis.~ ". ,
. anni lilii voluntatei.tanien nou
-Si quis alterum in pugna publica occiderit,- vel ex tfadatprse(e.ieriu,t; absque
ipsum.Siinimicusyiraliquem lixore.priyel et
necessitale, cumdouiini sui mercem erfperet, jejunet ipse eam obtinere
dies. Si alterum nequeitt, aUam sibi.sumat; quoniain
quadraginta quis occiderX nequa- ( hoc rriellus est quam adulteriillaguium commiuere-"
G
quam In homicidio, duodecim hienses jejunei. Si • ,-..,
vel fra- ,_" CAPUflXVI.II.' . ..-.;.
quis' patrerh _uum, ftiatreni, sorbrem,vel
ttem, filium, Vel filiam occiderit, ,hoc. est juris *_,Deeoquod vida-q cognati coednt/et qiittndiu mulier gra-
viw.abslinere debet. .
noiinulli'volunt Ut ' '._
opiscopalis, poenilentiam agatin In quinto gradu permiltaniur bomines matrirno-
terfa peregrina decem liiemes. Honioqui oditfratfera niura inire, et in quart.o.si hoc occurreiit, non sepa-
suum homicida est,- uli Joanries evangelista di.cit.
CAPUT.XXV. . "' ."""-' renlur, in tertio griuiu separemur. Abslirieatmulier
. a niarifoj.uo septem rrienses antequam eam cogno-
De ffatribus, quomoda cognatam uxorem sumere
el ctevariis rebus aliis. scat, et post partum ejus quadragint.aolies; Quicunque
; possuni,
DJIOfratres duas sorores "in uxores ducere.pos- maritus.cum uxore sua in.illo tempore:6oeat,-jejurio.
in cqnsueiudine
suiit, et paterae fiiiusmatrem ac filiam.. Si servus viginti.yelquadragJri(adies..Mulier
meuslrua .ad ecelesiam iton confugiat, nec*ad
.et servamulua volunlaiese conjungant, -el si dein- sua
eucharistiam accedat., nee monialis nee_mulier JaJca;".
ceps aliquis eorum maiiumiltatur, et nequeatservam '
sicubi hoc fe.ceriritjejunet vigintl dies. _- . • -
redimere, quo.cunque modo liber sii^ servaj liber-
-fatem Iricrafi' debet. Quicunque homo liber servam.J.g, •" - • " "GAPUTXXIX; " ' -:".''
.'
" . Defuxorequmaiieni.inacjicdmexercei.
in rixofem duxerit, non debet iilam deinderelinquere. '
si niutuo conserisu antea.serva fuerat. Quicunque Si -rnulier Jartein magicam, et incaniatioBeni, et
parturienierii uxorem liberam' fecerit," infans-tamen verieffcium, et simile quid/comrnittat, jejuriet' duo- -
est servus. Quiin legltimo matrimonio est, tres dies dcciiu meuses,.vel Iriarjejunia, vel quadraginla dies:
. anle jejuriiuni, quadragesimale,, non congregetur,. sciat, quantum. flagitium sit;. Si iila cura veneflco',
iia etiam quadraginta.dies ;-totos usque ad nonurn -coeat jejunet sepiem hiemes. .Mulief qu_3 eccjesiam
diem in Paschate. QuicUnque -maritum yel uxorem - inirat-aniequarii a sanguirie suo se purgat, jejiinet
habuerit, licel illegiiime, attamen_ quomodocunque quadraginta dies. Mulier sl semen viri cum cibe_
potest cibos illi coemere debet, quoniam propheta ' suo raiscet, e( lioc-facit rit maseulis. eo, chariof _si(,-
ait: bomirii est terra. Marilus et ferriina_si ininatri- j'ejunet tres annos> .. . . . -
inoriio conjuncti sunt, si alter Velit Dei servus esse,. / -'- -.CAPGTXXX.
et alter nolit,:vel alteruler eorum sit infldelis, yel De muliere si infantem. -suum recens- natum arte:
- "
sit saiius, altamefri cum, conserisu mutuo separenlur mctgica occidit: . .-
' sl ' -
v.elint. , - Si mulier abor.um p.o-iioveai concepta.suiin utero. .
' '
4!}9 "_.'.-_ P0E_.ITENT1ALIS. L IB. I. . 41.0,
et in quadraginla diebus. occidatur id quod seniine . yel sacefdotis, ve.l diaconi, vel. ad sanctificatam
conceptum esf, anlequamanimatum slt, qnasi pro Christi,crucem,jejunet annuin unnm. Siquisadju-"
Iiomicidio jejunet tres aunos, et qualibet iiebdomada ramentuni ducaiur, et neseiat aliud jus prceler hoc,
duos die.s.advesperam, et tres jejuniura Jegale; sl et ille tamen cura aliis jurel, et ita decipiatur, .et
ipsa-abortiat, annum, vel tria j'ejunia legaiia. deinde sciat quod falsum. esset, jejunet tria legalia-
XXXI. " : jejunia. Quicumque sua sponte pejeret, et nofit de-;.
.'--:-
•,•-.-'.-.. CAPUT -.
. Demitliefequm infdnlemsuutnoccidit,-et de eucha- inde quod pefj'urus.sit, jejunet tresvel duas hiemes.
- rislia ac esu sanguinis. Si quis in laici raanibus j'ureti nihil obstat au crira
_${maier infantem suum occidat, jejunet, quindecim astulia, jejunet juxta jus canomcum, anlequam ad
hiemes absque cessatione, exeeplis-diebus. Solis. Si eucharistiam-abeat, antequam jejuniuin fixerit. Non-'-
paup.ersit, j"ejune.tseptemannos.;,si ea.cum aliisforr nulli voIunt"ut statim- circa diiodecim menses, vel
nicetur, jejunet depem"jinnqs. Si' mulier aliqua arte circa septein -meiises adeat; nonrtulli- volUnf ril
coitum suum adjuvat, rili ipsa. novit, jejunet =d.uos cumjejuniumsuum-fixerit.' - . . .'
"" CAPUTXXXV.' ""
annos, quoniam ipsius est pollutjo. TJnum jejuniuin '-'_'"' '
conjpetii.viiluisel feminis. M.aj'uscompetjiuxorlinarL- g • ' De iiijustis operibus diei solis.
tura liabenli,.ui adulterium commiltat. Uxor.non def Grreci eum fjui die Solis laborat-pfius verbismi-.
serat maritum suurii, Iicet'adultereltir.;.Uxor ad eu- riaiiluf. si deiride laciat, tuhcâJiquid operis ej"us.illi•
charistiara accedat antequam.pariat, cum maxime ei _salfem adimilur.; terda vice suspenditur, Vel jubefit
necessarium sit. Mulier quaamariti sui sanguiiiem pro jejunare seplerii dies. Grrccivolurit ut quolibet die
aliquo medicamento (radit, j'ejunet quadraginta' dies. Solis ad eucbaristiam- abeant tam laici quam sacer-
CAPUT XXXJL , - - -;'
, dotes; el qui iribus dietras doiriinicishori abit ad eu-
" Deiminuldliorie
iniinicoruin,eldefascinaiioneubi
• fru-
"-" _hafistiam,excom_riunicatus est juxla jus canonicum.
... ._ inentum ardel. .. . ,lta Romanus abit ad eucharisliam, nisi quodexcom-
,Si quis pramium aliquod magnura saltem diabolis muriicet:eum orii riequeunt. Diacorii nori frangant
iinmolet, jej'unet perannuin ; sialiquid magiiuui sa- panem' consecratura crim Gfaecis,-nec legaiit colle-
• crificet, jejunet decern hiemes : quicunque inimlcis
ctas, nec dicanf i Domiiius vobiscurit:.ln uno eodem-
assignaium cibumsacrificat, et deinde-saeerdoti.conque altari quotidie duas missas celebfare debes. Qul
filealur, yideat sacerdos eujus, ordinishomo sit, ye.l noriadesi priqri-miss_3rion debet adosculuiii aicce-
cujus _3talis,.quam p.eritus.sit;,'etdeipdeiia judicet, dere ante eucharisliam. Qui ad eucharistiam acce-
prouti ipsi justissimuui- videbi.tur. Quicunque fru- 2 dere nbri vult, non accedat deinde ad pfcsbytefum
jhentuni .\iril a in loco ubimortuus esi.in.salu.tem
- pro pane, velpro euchafistia,'vel pro osculo;'-_.pn
vivorum, et masculi, jejunet quinque hiemes. -,_ _ . debet quis ad presbyierurii eucharisli-3 graiia acfce-
. "• CAPUT XfrXlII. - . dere.qui consecfationero vel 'lectidnem hon polest
De fascinationemulieris, el4eeo si ilia fornicetur, el d'e ^rixla cbnsuetudiriem iniplere. '
voloejus post marili sui ribitum.,.
* Si mulier filiamsiiam CAPUT XXXVL...
:super donium yel fornacem
colloeet_ ideo «t Jebrim ejus curare velif, -jejunet .De-missm celebfalionepro monacho et laico.--,-
septemannqs. Si ea in. illegitimo .adulterio sit,-e.l ''; Pro mortuo mohacbo statim teriio die rflissa can-
mariius illius cum ipsajiabitare "nolit,.abeat ea ad tanda est, et juxtaidquod abbas voluerit. Pro ^ph.
monasterium , si Velit; sinolit, sumat quarlain par- . laico lertio die, vel circa seplimum diem missa Jcan-
terii haereditatis. Si fernina aliqua irijuslum adulte- ianda est,; pro, poenitenti homine circa triginta,. vel
rium commiiiat, pcena ej'us sit _iupoiesfate. mariii r- circa septem dies missa celebranda est, si pro.eo
sui. Uxorqua3 pro urio inafiio esi, si Deo promittat . cpgnatiet amici ipsius "fidejubeant, etpro animaej'us
quod post niariti sUi morlem alium ftolit, et'ipsa salterii aliquid benefaciant altail. Apud Romanos
alium sumat, lunc._pceni.teatjpsam,, quod-proniissuni * -consuetudo est eofpus consumpti lioiniiiis et marili
suum nori impleverit; emendare deiride velit pirca -in ecclesia sepeliri; et. chrismaie'"corpus ej'us-unge-"
undeciinum annuhi, postquam in m.ariti sui potesta- re, etTJiissam celebfafe super eu.ra, et.-cum cantu ad
tem pervenerit; .hoc est .utr-um ipsa jd J.mpleat, vel "sepulcrum portafe; curri In sepulcro collocatus.sii,
iitrum cum necessitate cuin Viro.quocum est vivere ierrafn super eunf jacefe, lunc^primo, et. terlio, ct
debea(.-._Siquisabsque consehsu cpiscopi promittat. iiorio:, et trigesirao die pro. illo missam cantare, et
prpraissumsU inêpiscopi potestate,-hoc est utrum postea uti quisque vqluerif., ^ '-
' - '
Illum mutef, vel non. CAPUT XXX*'-'IL.
-'.'_
CAPGT XXXIV, ; De intilieris percepiicne saitctmeucharisitm,
Be perjurio.. x -
Mulieres sub Brunonis regulis _ad eueliarisliain
'Si quis-perjurium-faciat ineccle.sia-vel in libro nccedant, uli.Ba,sili_i.is.docebat. Apud Gr_3cosuxores
*
Ghiisti, vel super sancias reliquias, jejunet.quatuor sacrificiura immoJare debebant, "uti apud Ronianos.
hiemes. Si quis perj'urium facial in manu episcopij .Tria jejunia legalia sunt quotannis, unura pro. oinni
i Iii domo verfendumest. WikLixsi
H\ EGBERTl EBORACENSisARCIIIEPiSCOPl' , , 412
Viiesaiife Pasclia ;deimle _.
_.'-"' •' "' • r CAPUT XL, "' '""•
-poptiio, rietiipetpiadiagiiita
,ciim decinitim obtilum anriutim' solviiriiis, et hoc De violdlisporcis, el de aliis hripuris anifnulibus.
quadragiiiia dies anle Nalaie Domirii":.lnifc omties Si Stisedat carneni morlham",yel sahguineiii -liu"-"
pfo -exefci.ii drent, ct oi.t.Xines Jegant," el quiidra- ' mantim abs&rbeat,perraittiraus tairien ut ,'nofl;aJfji-"
' •"'"> ciaiur, licet comedi rion debeat, usqne dum piirus
giiiia • diesposf-Peiil-Costeii. '"
• -•-•:-• •-^""CAPIJT XXXVilI.-"'•/ ~/ sii. Si galljna boininis sangiiineiri hibat,po_t tres
Demlpibus,'etde'avibtts; el equis;ac-feris bcstiis' inenses in nsum converii-poiest.-licefVeius de iioc
'
;••,'-. ••.'. -qum.comedendmsunt. /. . •.-. IIOIIhabeanius lesliirionioni.-.Si_quis aliquid cruen-
-.Pisces erai possunt. Jicet rnorlui occtirraiil, <ji>o- lum "cdat.in dimidio' clixo" cibo, !sl sciaf,"jejuriet
niam-alius.-specieisuni. Caro eqiiiiw flon-est prohf- septein dies;~si lioc.nesciaL-"'jejunel li-es di.es, vel
]-it:i,Jicet multe.faniilire eaniemere nolinl.; aves.et jisalieritim cantel. Qui propiitini saiigiiineinin ssJiva-
a.is-.bcsiiae, qure-.in.reiibtis siirfl.stif.oealre,nnii.suiit- hesciens dev.ocef,non esfhoc aliquod ditmriuni/Qiii
eomedendre; neqtie quas.accipiier, inoniortlerit, ,sl aliquid edil ejusquod cariis ve.l.muscomedii, yel.cui .
inorlure invenianlur, non snnt etiend*e; quoniam ita must_e"Ia adj'acuit,et:ipse'. Iioc s"ci_at,-caniel
ci-niumet
ex.tai in Aclibus appsiolorum injiinctnm : Abslinete _ decempsalriios. Qui alteri aquam vendit in qiia mus
«__ q fornicqlione, elq siiffocatq./sanguine et idoto- \B vel musteJa fuerint siibmefsi,'si.sii rusiictfs, jejunet
etboni sunt iii febre,
Ifl(i,.«'..IIiilices'comedi.p'jssiini Ires dJe.; si sil religiosus, caiitei;ii-ecentos psalmos;
et dirriia?a, eliii in aqtia, ei fel eprum.ctim pipere siTtnle nesciverat,'ei posteaseiil, c.tfilet psalteriuriu'
. misceri polest ad scabiem oris;(sanaridam). ' - -.. C.APUTXLL':
' De-sditctiDyonisiiet sancli Atigtisliiiidiclis:
--". .,"'.',.' .CAPUT.J-XX3X." .;."..' , .
Deapibtis qum-pungunlhomines el de variis rebus. Dionysius Areopagita dieeliat qiiotl canlus apud
.Si apes nominem occitlerint, ila occi.tlanttir.aiite- Detim odiosus - esset, si quis pro raalishominibus
(jnani ad.mel perveniant ,,el snltem ulnpn.per no- missam celebret; al Augusiirius djcebat quod pro
cleni ibi liabileni-; ct edatur niel quod fecerunl. Si omnibtis homiriibus celebfanda sit,'sive. id in cdin-
1'orcellusceciderit in atjuam, el vivus cxtrabalur, iiiod.um'fiat hominibus-mortuis,. sive-orantiiuis,"et
spargalur super aqtiam. illain aqua consccrata, et hosiiam Hberaliter immoJantibus. Qui pro morttio
siirfiatur ctim jliure, ef vendatur aqfia ilia; si lunc jejunat, lioc ei ipsi sit solalium, si morluurii nori
moriuus sjl, et ttiiic aqua yendi neqtieat, effundafuf.' adj'uverit. Deussolus scit quid mofltiiis comniiseritj
. ^Si.quisimpitris manibusctijuscunquegeneris langat, - SanctusSylvestef dieebat: Acolythus-non diffamet
yt'J canem,. vel caium, vel. murem,-v.el purum.aut subdiaconnm aliquenij nec exorcista diffamet ali-
*••
inipuriim aliquod aiiiinal,.TIieodorius dicebal, quod quem acolythum, nec- osliarius lectofem aljqtiem
itiliil eidqleai. Si in paryam aliquam aqnam mus., aliquo jure; et nolumus ul subdiacoritis, yel-acoly-
,ve!ni.uslelainpiderii, el jbi.moijatiir, aspergatitr cum - liius, vel exorcisia, vel osliarius, vel lector, licet
consecrata aqua, el vendaiuf (aqiia). Quicunque infanles Iiabeant, ejicianlur, efJegem conjugalcm ac
"imptiruni animal pro sua iieccssitatc vendit, niliil Christi recie "annuniierit: nisi excipe , si omnia nnii'
ei doleat. lnfirinis hominibiis perrhissun»est quovis sintquam cerlissime pura.Ioquatur septerh lingiiis;
te.inpore, et qiinijdo iis-placuerii,' cibura sumefe. Si liec diacorius aliquis ejici potest, nisJ (riginta-et-s.ex
bis conlirmetur, el hoc seiat, jejunel septera (testium) nuraero, el presbytef/ quadraginta ef qua-
' guis ' " " '"
liiemes; si hpc nescial, jejunet.tres hiemcs. '. ..r tuor nuraero siiit. . "-
:Li"B"B.-l-parM-r
PARS ALTERA;
..;._,- . ''.. . CAPUT.PRIMUM.. . ; -c: '_Dfore inexlremo ejus die; quoniam Salvator dicif:
- ." sibi primum ccipul(quoinocio).,aliqusm.deceal
Jiicincipif Quocunque &ie hemo adpiam vitairirev:ertilur,vivei,
prmciivere.jux.lapeccatoruinmtioriem... .-el ndit morielur.:-.ideorioii esl rejicienda veraresipi
~; Decetsa^cerdoleniconsiderarepecc.tortim cmenda- seentia; quocurique lenlporc fial; quiasacerdcs nul-
iioiiemjuxia jus episcopale,.etnon respieere.divites -lam habet neccssiiatem illis honiinibus verarii cou-
nec pauperes, ut "eis.prtcscribal, prouti Iiber ipsi •fessionemderiegandi, -quia Deus cqnlemplaiur cu-
^pfrescribii; quoniam Salvator dicit,si sacerdos nolit -jiislibet-Iiomiuiscogiiationes inferiores', cl novit se-
peccatori emendationem peccalprum suofum pr__- creta cordium oninium liomimim. .'---
ser.ibere, quod anirnam' illam ali ipso deinde re- "
qtiiref." "-'' CAPUT III.
CAPUT II.
- ' co^qui desiderai pcenileniiaxn
De qgere, _el viaticum,
De eo inextremo dicad pmnitcMiain hoccsl Clirisiicorptts, en~limere mortis; et -de eo
' qiti (vilcc)'sum citi-sermg qdemptas esl antequam cgnfessariits'._-
,. peccaioritm.suorum se eonver.lere-3>elit,.ul.Jiocilli'.-,. u'erit.
, ... non.negelur. ... .. ..___,_".- . . /._, ... . _ . .,_.. ...
- Sanctus Isidorus dicit, "quodopinio esset bomiiiis 'Furi necesse est.jii sacerdos Iiiijns condL_ionis_h_-
veram confcssioncmel convcrsionem Dao acceplam niiuem consoletur, cl coiifessionein ejiis aud.at. ct ci
__r_3 , _ . PGENITEJNJiAL.S.LIH. I. .. - .4,14
...alfem eticliarisliani non dcneget; et licet cum illa- ,'A vertitur, similis.sil oiiinino cani qui voittil, et deinde
inlirmitate. adeo Iabefactalus sit uti loqui nequeai, devdrai. Hao.s.unt.vanita.es hgjus iniiiidi ; priirio su-
iiii'aiiie,poierat;-tanien si testimonium IjRbeat illo- fierbia, et neqtiilia, ei invidia, eldiirities cordis,.'et
runiqui cuniipso"Suni.hominum, quod cpnfessionemi fiirlum, et.ebrielqs., et ira, et aduJierium,"el sa'crifi-
feceri.i.el .euc!iarisliarrip.erceperil, lunc sacerdos.ei.i. cliim. eihiiiciin., ef avarilia, ef prajtia, ei jncaniaim,
re.nissionem-det,.el Judicium. ipsitisfaciat.. . ef Jioinicidia, ei miilise alise bis.siiniles :_certe"liomo
: .-. ... . - CAPUT-IV. .. .. , '-_ qui bo_ccouimitlil, ripn est,digntis aliqua commu-
De eo qui peccateruihsuoritm.cgnfessionemmedilal.ur. "nionecuni bpnesiis lioiniriibus, et lieetcurri aliis ad
.Mulli homhies pceiinenliara .aggredi vellent, astt ecclesiam abeat, .lionjiriiisuiiial (tairien) Dei altare
duditaiitdeiiitie. de peccaiflrinii suorum multiplici- appropinquare, vel Ghristi corpus" accipere,^ ante-
tate, el desperanl.possese portare id quodcorifes- . quara _ad p_o_iiitehii_-.ni s_ecoiiverterii; dein.de faciat "
. sarius ipsis prascribil, el reliiiquun.t enrif;iiinc de- prout corifessarjus ipsiprascfibitet osjeiidit. .
speralio liaec gravius peccalum esse puiatur quam' ' -'-. :-."•""' .:• iAi_UT.ix.:;',';... ',.'.'. / :\'._
. peccaia qrire confi.eri cogitabni, et quotl jam hegfi- J0_. _o qucd ..pcenilptti per. episcopi inlercessioiiem .
git. Asiqiii cuiii coiiipurictioiie-peccata sua coiifiterii reihissio nqn detur. . ~ •
Vel.il,'suscipiaitir a sacerdole, et assigriet ei poeriilen- -B Episcopo et sacertlotiriori coiivenit illis coiifessio-
liam.., qure ad Id pertinel iil ariifria vulrierata,"qiia3 i nera denegare qui eaindesiderant, licet multifariaiu
per peccata viiicta et vulnerata esi, pervenire. pos-._ iii peccatonim negoiiis.occupati sint:;;quoniain-Dei-
.sit-5id verum liiedicamentrihi, " hoc est- r .niissionem ' misericordia tanla e.si,- ut nullus horao eani assequi
- - -' '
Dei.°' non possit; et propbeta per Spirituin sanclum dixit;
- CAPUTV. : '•".""-
Ctiin peccalora jieccaiis suisad pa.nitenliam coriver-
De eo qiiod quis in mttltis rebus a desideiio vilm suai ialur,' fttnc sanus erit, efdeinde dicii: Confitere inju-
dbslinere debedl, si peccaloruni suoruiii eriieridatio? siitiain
nem facere velit._ _ . . - ", . luam, ul sisjustificatus; et Psalmisla dicit.:
Bnum est ul jiis.uiiihomiriem poeniteat omnitim- - QuotLcum Domirio sit innumerabilis misericordia,
ita episcopus el sacerdos misericuriliier.peccatorem
quai erga Deum deliiiquit, el.aliermn est ut omiiTai"
illa quaecorpori suo charissima suiit,';ex"airiorevitaj judicafe debent, quoniam nemo viiiorurn exspers
aiternai; quoniani Pauliis apostolus dicit- xQmnia J3SI. - CAPUTX.
tnihi licita sunt, sed hon ritilti expediunl oninia : hoc De eo
ost desideritiin inuntlii quodnihil iis conducat qui qui- sacrcnnenium.desideral in extreiniiate vilm__
elde malo ,quod'inde orituiy ;
jilenafioJllud conimiiluiit;" omnibusxieniiii honiini- *C - Iii sanctoruin ..poslolorum;doctrina dicium.est: Si
- hus valde Jiecessafium est~ ut non omittant peccata
homo in exlremo 1sno die. desiderat cofpusdliristi
Mia conlileri, vel emendare , -quiaoiiiiiibiis" hoiiii- accipere, non deiiegetur--ei-: si.tamen in confritione
jilbus expedit peecata •siia hie cbrfigere. qtlam Jn anlea fuerit, et "licerhoc rion plenario ernendav.erif;.
' "
aUernis lenebris perraanere. (jtioniain hoc esl viaiicuin' ejus, et'oriiniutn. illorum
'
CAPUT.VL" . . "qui adregniim Dei pervenjuiit. Et si deirieeps.ad
De eq qupd~pcenitenti.amagenli non est iiciliinialiquaiii •hanc.vifam. r-eyerlaliir; ut hoc observet quod ,I)eoet
. : mercdiuramexeriere. ." confessafio suo promisit ,'poriione sita bona utatuf^
Sarictus lsidor"us,qui iibttiin liutic corhposuit, dicit- ct babitef cuin inorigeris homiiiibus. - r
-de eo qui-poetiileiiiiani'auspi caiur pro .C-pitalibus :' ": , ' ' .*'
cAPuf;xi.'
eriminibus, cl qui a"d leuiphs lerra expulsus e'sl;-et De eq qitgd presbylerpmhiteniemiion debeat suscipers
aitquod illi non sil permissuiii in Ioco mercalorio ''
absque venia
' episcopi, nhi cum episcdptirii-adire
jiiercaturam aliquara exercere, nec .occupari circa neqttit:-'- ;. _ .- •, -. . --;..
aliqua miindana negotia, antequam adirapleverit id . Saeerdolem quam, maxime. tlecet diligeuter con. i-
-'-"''• tlerare necessitali.m animari illius qtii.poeniteiiiiaiiv
qiiod conlessarius ejiis illi praiscripsiC
'-.; ..:".. CAPU.t ViL '-' D iigereqiiicrit',quomodo jusiissimeetim pra:parare.pq's-
'-'.,'.. .'.?...
Be £o quodpgtnileits.pgs.ipcenitenliie suce-coiitriiionent, csitad Dei volumatem, et atl.anir_i.a3illiuscommoduniy
"'
non debeat reverti aci ecim. . ; ' - ipsi etiam poeaitentiam setnper pr:cserihat, jiixtadelicti
"SacraScriptura dicitquod indecoruni sit.pcenilcn- -raiionem :""el si delicdiTn'adeo capitale-.sil,-_ut. ab
-
tem,-postqu,.m einendaverUiili confessariusipsipfre- episcppo pr;rseribi- debeal, illtic ducaltir : quoniam
scrjpsit, se aliquo riiodo niundanis-rebus adjtingere, 'sancius Augijsiinus dicit in aliolocor.quod si quis
.et nunqiiai.n:.cogifare d.e po_nitentia, quam Jitiiea per capitalia crimina vinctus esset, ut ad jus.episeo-
/pceniluit, quoniam sanclus _Pau]iis dicil :Qui--Deo pale diicalur, et si ad cpiscoputn pervenire nequeai^
vtilt ser.vire nori"debet occupari in rntindauis nent presbyier iii illis rebus episcopi. vicirio mutiere'
gotiis.'"" " ' - - -.-',* -": , .• , •' . fungatiir. "
' C^PUT XII. ---.,. -
';__;' CAPUT-YJII. .;' '. ; ,--" .-".- .
'_)_ eg qtwd pcenitensnon observet-idquddconfessarius y-De pccnitenlibus,<'quibus-lemporibus-remhsio -_<'.•.
-:' ipsi annqtat. .-:_•...-: .- --. ,., __-. ', , daridasil.. ;
. ... Sanclus appsiolus Pelrus dicit quod.quipqst|ipeui- \ Hi tnores (rans mare apud. Cliristianos o.bse-ya.n-
.tciiliam.pcccaioritin ad-mundi I).iiju's_.vanita(eni cou- -fur,.iionipc, quod quilibet episcopus sitjii sede egs-
415 S. EGBERTI EtlOI.ACENSlS ARCHIEPISCOPI 316
scopaii die Mercurii, quefn caput jejunii vocamus-A CAPUT xiv. -;,
ante Quadragesi.iiani;,tuncquilibet eorrim, rjrii capi- 2)__e'g qui pro diiersis. peccalis ~suisdd pceriiteriiiam
lalibus criimnibus pollutus" est, in proviricia illa eo ; converterovelil cum plenq-compunctione.:: :
die a'd ipsuhi, -accedere debet, et peccata sua -ipsf Quicunque per varia peccata vinctus "est, et ea cum
confiteri. et ipse tum 'prKscribil peccatorum suoriiin -ianimo corapuncto," et ex -rihiorear-terriasyilte;: con-
ehiendationenY cuilibet, prp ralibrie delicti "siii; el. fessario suo conlileii, et prouti ipsi prsescribit
ita, cuiri ipsius venia dpmurii redi.f. A'cdeinde die- einendare velit; permiiiimus n.l a Deo remissionem
JovisaniePascha ad euindem locum.omries corigre- habeat. ..-.•.
. , CAPUT XV. -"-•
gat, et episcopiis super~eos_cantat, et reniissioneiri ......"
dat .'(illis),' et illi ita donium redearit eum episcopi DeJacobi sancli ciposloliEpislola,~in qua dicil _quo~
behedictione. Hoc ila observandurn est bmnibus rnodopro mgrotohomineoraridum , et ipse oleoun- '
geridusjsil. .. .
Ctirisltaiiis, et djligeriler sacerdos cdrisidefare. debet Hic nolat sanctus -Jacobus : quod si qttis infirma-
uirtim cum aliqua compunctione, et ,cum aliqua pertus sit, ul invitetad se sacerdoleriTsuum, et alios
fectione poenitens emendayerit id quodipsi prascri- ' Dei ministros, ut eum admoneari., et-iufirmus neces-
ptumerat, et ita ei juxtailiud reraissionem det. , .sltaiemsuairi ipsi indicef,-et iilumungant in Dei ho-
B mine'saricto oleo, et periidelium preces, ac per un-
_ •"."; CAPUTXIH. ; ctioriem coriservarTpqtest, et Domiiius ipsum erigit;
"De eo cui euchaiistia prahibita est et.sub' Itoc (inier- et si
'---• bbii. .plenus peccatorurii est, illa ipsi remillenjur.
dicto) Ilanc uficfioi.emqiiiliberfiil-lis. si possit, acquirefe
Si alicui eucharistia denegata sit, e( ip.se inle.rea sibi debet,. et staluta quse ad eam perlineiit, quo-
moriadir, de his rebus nihil aliud edicere pbssumus, -.riiam scriptumest quod quicunque hanc disciplinarii
nisi.quod ad.Dei judicium pertineat; quoniatn in Dei habuerit, aniraa ejus a3que pura-sit post obiiumttc
pofesiaie cfat quod absque-eucharislia obierit. infanlisqui statini posl baptisraaniorilur.
.•LI-BE-R":SEGUNDUS.
'
. _ . CAPUT PKIMUM, , , CArUTllL ...
De eo qui sppnie,hgmineinoccidil. De-eo<qui servum. suttm fttrti causa joccidil, absqtte~
. .Laicris qui aliquein absque culpa oecidil, jejunet jC ,, hundredi
' - sui, lestiirionio..
- '- -
septem annos ; tres Jn pane et iii..aqua.,.et .quatuor, Siquis (homineiii) possessionerii.siiam occidat, et
si nullum lestimonium habe.ai ejus quod comriiissum
..prouticonfe_sarius ipsipr_3scripserit,et poslsepietn
annprum poeniteiuiam, seniper diligenler.dclictorum est, nisi quod et.furore etjncuria illum pcciderit, je-
, ipsiim pigeat,;quaratione possit, si.a Deoremissio- junet duos annos; . . ~: ' ,
.«em.liabere velit,.quoniamipsi incognjtum est quam CAPUT IV. . ._ •
<-accepta Deo , futnra sit poeniteptia.ejus; si invifus Do eo quod.mulier ex rancofe cccidai servam suam.
hoc-fecerit, jejunet quinque annos. Qui al.iuminter- Si uxor aliqria ex aliquo levi furore sefvam suam
ficere voluerit, et voluntaiem, suam. perficere heqiiit, " suspendit, et e'a"per.suspensioiiem iiioriaiur, etsit in-
jejunpt tres annos ; uuuin annum in pane etin aqua; nocens, jejiinef dornina septem arinos, Si auletn lesles
fet duos, prquti confessarius ejus ipsi prascripserit. habeal quod riocens essel, jejunel tainen tres an.nos.'
Silaicus aliquerti iuvitus occiderit, jejunet (res. au- - . .''.,.' :. - CAPUT.V, /~_ . - . •
noS ; unum annura in pane et in aqtta, elduos prouti De eo gui.seipsumoccidii ex incuria aliqua; -elAc eo
-confcssarius ej'us ipsi prxscripserit. S^-sit-sub.diaco- -._.. -quipro peccaiis suis esl puniius.
nuSj^jejUnel quinque annos;.si sit, diaponus-, jti- Si qriis seipsuih occidit armis, vel aliis febus di-
-junet septem tuinos.; si sit presbyter, jejunet deceiit n versis,. diaboli insiinctu, non est permissum ut pro
. annos^.si sil episcopus, jejunet duodefcimanifos; Si tali honiine inissacantetur, velpum aliqua psalmpdia
quis infaiitem suum occiderit.mvitus, jejunet qtiiu- corpus;ierr;p'eommitla'iuf. jderri. j'us faciendum es".
que annos,;tres in.pane etaqua, etduos prquti coh- ilii qui "pro deliclorum suorum tormenlo vitam suam
fessarius ejus ipsi pr_3scripseri(. Si episcopus aliquis, amitlit.
" ' - •
CAPUT- VI. . "'
vel piesbyter hominem-.qceidat, .perdat ordinem \ _ ; ]
De eo qui indecenter ..fornicalur, hoc esl cuiri besliis,
_ suuiii.- -'I •_.- - „ . ••- ---"_ vet se cum juvenibuspoltuil, velinasculus cum mtt-
'•" -CAPUT II. sculo. ., : - : •'. -_ "_--_ . .--.
De muliere qumfornicaia .est et deinde ex tiniore tn- Vir qui se cum bestia polltiif, vel-masculus cnm
_ fantem suutn octidtt: ...-, . masculoin rebus indiscretis; si habeat viginti annos,
Si mnlier qusedam iiifamemJntra se occidal potu, utintelligere possit quod rem tufpem"et indecorara
yel aliis.variis rebus, verdeindeposiquara geiiitus'.. coramiserif, resipiscat, -confiieaiur, et jejmiet quin^
sil, occidal, jejunel deceinannos; tresin paiie ei inI decira' annos; et si maritus uxorem suam habeat, et
aqua, et septem prouli corifessarius miscricorditer' "lale.-quid perpetfel, resipiscat, et jejunel :quaiidiu
"ci .prascriVeic vciit. : - • . yivil,'et non pr_3srimatDouiini corpus aecijjcre anis
417 ... POENITENTIALISLID.. Il.:. . -41,8
linera dierum suorum. Javencset ihiprudenies.ora- %' invitam ad injusluni, conciibitum eoegerit, sit excpm-
nino suspendendi- suni, qui lale, quid pqmmiseriht. municatus. _;-"
. _ '.'-." CAPUT VIL. '.„ '•".. CAPUtXIV.
Dieoqui adulteralur-vel adulteriumcammiserai: De viro qui ob injttsiurri cdncubitum servdm piocura-
~ tficetivd.dornihosuo allicil. -' -*_
Qiiiradulterium -coraraitiit, jejuriet septem arinos;
ties.dies per .liebdoraadam, in _pane et-aqua, et. si Si quis^per vefsutias alieriustirimiriis pedisequam
mrilier praler yerurn ,suum dominum alium tirum abeo propier forhicatioriem alliciat, elciim,eainvija
' coeat, sisit' _vir ordiriatus p.erdat 'ordinem ~;suuni;*si
habeai, eodem sit digna. '"_.- /
laicfls sit, excommunicatUs.; "/' . ' /
. CAPUT Vlli. - '. ..... - r' -
De --ritarilo qui conjugemsitam deserit','el.de iixore.qitm '/•'• "CAPETXV. ''"'.
- mdritum suum deseril et alium eligit. De.eq si puella viro„desponsalq sit, et-aliusvir illam
. Vir qui-veramcbnjugem suanr deseritf.et aliani : spoliel invijdnt. _-. ; . ,.
uxorem ducil, est adulter; non tradat presbyier ei j Si puella aliqua desponsata sit, et iuterea vastedir,
eucharistiam; nec ullum~eoruihjririum quae Ghristia-: ycl-aliquibus casibus pellatur, sit ejus cui despon-
nos.decel; et si obire Jllum contirigat, rion sepeliatur sata erat;>et si.deinde âccidat.ut proXiihi fia"nt,;cuiri
eum Ghristiariis. Et î uxor verum suum riiariluni ^ venia conjringatur, "*
quoniam ipsa invita-abeo-fuerat-
etalium eodem jufe digna, uti su- ^separata). . .' v. . .' •,.
T_eserat, eligat/sit
iira diclum est; et.cogriati, qui-ad hop dispositi '., ; W_ r €APUT XVI. ,.: -.;.....
•ehint, perdant idem jus, riisi prius. ad poeniieritiam DeIjenoncpnsecrata ko, si puella consecrata adfomicdtioneni alliciatuf.
puelld qum ad injustum
,._... concubi-
sie coriveftere velini, proriii confessarius eoruniIpsis tuin. allicilur. , ,, ' "
,
. " - '"/•"'
'prsescripserit.
"' ' """
CAPUT IX. ''": Si uxor aliqua ordinetur communi ordhie, el ea
; ".'. ~; /-" deihde despi.ciatspon.sum cui antea desppnsaia.eraV,
Dermariio quiuxofeirieipelliceihhabet: .-
est Cbristris, et ad muiidarias yanita.ies feve_rta-
'Vife-qui"iegitimairi Uxoremet pellicern efiam lia- h,oc
tur, et farailiam suscipiat, et cpgitet.possessioniljiis
_iet, non tradat ei; presbyter aliquis euch.aristiam, suis et muhdi.
• fiec aliquod illorum jurium qu_3, Christianis fium, spbslantiis ,.irami Dei .quarii excifayit
rioh. pptest aliquidêorum facere quas
iiisi ad poeniteirtiam se conveftar. -Et si pellicem, et placare;' a.st
hxorem habeat, illiid vider «orpore -pio.digqa sunt, nec u.llus pfesbyter ab ea
tiqi) iegitiniam .quod ipsi
jur faciendum est, scial.tnm.en quod "uni-earurrialli—^ confessionem posiulare pptesf, antequam peccatuni
_suum deseruerit, et ad ..CJiristuni reyersa sit,-ac
gatiis sit, sivc sit pellex,'sive conjttx.'.
Q deinde vivat ;yitam-,prou.d confessarius :ipsiiis illi
__CAPGt X. .'"--""""'"'. - - . - ;,
jpratiscripserit. ^
De eo qtti legiiimam uxorem hdbel ct adhmrei extrar
neis MuHerivus. ~. ..-" -Si puella quaedam in sqciefale, cum ordiqatjs habi-
Si vir aiiquis -cum alterius legilima uxore coit, clei; el^d.eumdem ordinem. tendat,- e_tdriiereaper
•vel uxor cum alterius-vero;cbnsofte, jejunet septem_ jdjabbli ieniaiionem ad fornicalionem instigrittir, non
aiinos;-tres Jii paneet-in aqua, -et quatuor pfomi sitvapud Derim innocens, licet.non sit ordinata.quo-
•confessarius ejus ipsum docuerit. - " - -•• .'- ,; niam antea cogitabat Deisponsa fieri_; tunc ipsi qriajii
• - CAPUT XI. ,' - ,'-- -•- jrijtxime necessariuiri est ut peccata sua confileatur
••"-;
De viro qiiiHliiassorores in matrimoiiium ducit, vel de ei eineiidel, prouti corifessarius ejus illam docuerit.
uxore fmtrem uniini post.aliuin suiiiente. - : GAPIJT;XVILr";
,- . . '.' ...
Si.uxor aliqua duos fratresunumpost aliumrin . Deviro cggnalamin uxorem ducente,•-
c-onsorfium sibi sumat, judicio obnox-ii sint^ et siiil . Si qui"s.proxim_am,cognalam", vel patris aut, ftatfis
iii poenilentia quandiu vixerint, prouti co"nfes5;anus yiduam, yel riiatrem suam uieririam in.uxorem duxe-
eorum ipsis-praescripsefil/et post obitum.iHoniiri, rit,' sit exebmihuriicatus ab' oranibus Christianis; et
sacerdos iis faciat jusillud quomodo ChrislianisTa- . siad poariilentiam seconyertat, prouti riecessehabeT,
ciendum est, si promittarit .quod, si diulius vixerint,; V compenset- seraper, et ppeniteat quaiuliu . esi, j'uxia
"se erneridaturos esse. Si quis; in' aliquo .riefandb'de- . jus episcopale, "-
iicto perrrianserit usquead finem^suurii/non possu- GAPUT xviii.
-mus ei alIquam"p(BnIiehiianipfiES.cribefJ3,irisiqiied De ed sancius Gregofiut de irijustb coneubiiu
- ' qudd
adius Dei specteU -_ ",.£": dicii:
. .- CAPUT XIL r...
Be eo, si aliqu.auxor desponsaiasit, .quad noh permis- Si quis monialerii, quae Dei sponsa vo'eatuf,-sibi in
_sum sil qlteri unguam viro tebus suiseum spoliare. ' rixofemducit, sit ea excbrairiunicaTaabpmniurii fide-
Si iixor aliqua desponsata si(,;nBn estpermissunii - lium coraraunione. Sacri libfi dicunt quodeodehi
..ut.aiiquis alius Iiomo-eam.spoliel; si quis hoc fece- mrido obrioxius sit apud Ciifisium, ac fegis"-minisfer
rif^ sit excommunicatus. .,, .. qui ciimfegis corisofte coiret. Et si hbc.aJicubi ac-
...... ____.-•". -v..- CAPUT:XI!L; •'.;-_' ,,; ._._ cidat, mi.nori.fit, rit aliquis pef dia.boli feritafioriem
De viro qui uxarem'' vel puellqm assumii cum ,htj_ust'is in id inciderit, separenfur illi, et uterque, eofum sem-
- '/ febus. -v : ' "'
pefpderiitentiairi agat, efprecetrir qtiaridin in vivis
Siquis per fraudera uxorem., vel puellam sdrvara - est scmper,jrixtaju* opiscopals, •' .
m S._EGBEfiTl EBORACENSISAUGIHEPISCOPI 420
'" l
eAP'lICXIX. ;"."..' .. ' A
I ".'_ ,.'- . "CA.PtiT'XXIV.- ;";
Devho crebros-coiluscemmictetHe,. •'- De perjufie, quomode eniehdafi debedl.
. Non_est.permissum aliqttibus Chfistianis, utplus St larcusaliqiiis pejeret, et sciat quod perj'urns.sit,
quambis mairimonluin conlrahanl; qupjiiam sanctus jejurief.qu.nJ.tiQc atiijus.;; si sit coriiriiunis cohditlonis
Paultis liac proliibet-indoctrinasua, et docet omnes lioino,"jejttnei quiiiquennltirarsubdiacoiius sex an-
homines, jjriomotio circa hocse gereredebeanfe; liob rios, diaconus sepiem, piesbyter decemVepiscopus
est si.prima uxor raariti cujusdam mortiia sit, jjuod -dnodecini.Ei si quis coacfus sif pej"ei-are,veLsi tit-
curii veiiia aliam iixorein sumere-possit; et. si posf sciat, jejtiiiet tres annos, uiitim in paiie "et aqua, e*
eam supe.rsit, habitel semper.posleaabsque uxore." duos prouti coufessarius ejus:i]isi prajscripsefii, et
-'- ' - -CAPUT XX. - " './ -'...'-- si iion sit hrdinatus liberlali restituaiv aliqriein -e'i'
Piier et posterior sententid eadem esl, itcet ita divisa amoreDtd. Et si quis ex timore aljcujus vel ainore., .
: - - "• . -" appareat:-. .;•'- ; •". . vel pro usura aliqua pejeret, distribuat possessionem
Iiaêliara niulier, si pritnum maritura suum iriof- suaui pauperibus,e; abeatadnionasierium,eteiiieii-
tuiim.sepeliverit,'cum venia suriiat alium, si boc det, proulicorifessarlusejus-ipsi^diioiaverit, et pos-
eligere velit; et si illa tunc supersit, maneatsemper .niieiiliam agal semper qu.indiu in vivis est.
in posterum In ordine viduaa, quandiu vivii.-Et-si 15 " "' -'"' - • * CAPl.f- XXV; 7 ,. \ "-"..'".-
- . ..-...- De furlg. -. .
aliquis vir vel femina-;hoc violaverit, IIOIIdiffidant ".'
Dekmisericofdiifii.sed. conv.erlaniur, et emeudent, - Si, aliquis rem pretiosani fureltir, si.sit laicus, je-
prouli confessarius -eorum: illis pfrescripserit et os- junet quinque atuios, subdiaeonus sex, diacohus se-
tenderil. . - -. plem, presbyter deceni, episcopus duodecim. Et si
• ' '"•; '
'_ , ;CAPUT"xxi. '...,.;'."'" quis rem mediocrem auferat, reddat furihin ei qtir
Deeo quomodocbnjugesse gerere debeahfcoram Deo. illud possideliat, ei jejunet..annuin -in pane et iu
'
Sacri Jibfi annptahiqiiidsifigulis fidelib.usfacien- aqua; et.si JIOIIhabeat uiideJurtuni reddat, jejunet
-dum sit, cuin legjtirnain s.uam cohjugeni =priusdo- liis annos in paneet in_aqua. . -. ,_ . ..
1 "
muiri duxefit; hoc ;esl, juxla Jibri.prrcscriplum', "ut _'-', .-. CAPUT XXVJ, ,
'tfes dies el. hoctes ~pfimascastitateni. suam serveii.t, .-,---., DeJal§o tesiimoriio. -_".,
et liinc tertiodie rriissa eoruiri fiat, efabsque euclia- Si quis,Jn-falso testimoi)iO:(i.nveiiius)fuerit, iion.
risiia, suijialnr, ac"deiiide cohjugium suurii teneant .. est ei perniissura .eucbaristiam accippie anlequain
coraiii l)mf, et coram niuhdo, ut ipsis ne.cesse est. ;confiteatur, ct e.mendet prouti confessarius ej'tts.ipsi
Et oriineg" fainilias' decet castiiaterii siiam servafe. /G _•pr.escripserit. ......
quadfaglhla dies et-noctes ante Pascha", eitotam. -,,. . - .",-. CAIPUTXXVII, .
hetidomadam' -pascbalem.: • Et deiride, ribctes *diei- ,De discordik.cum prpximp suo.
SoiiSjiei diei Mercurii, et diei "Veneris;-quselibet -;Cerfe nulii Ghrisiiano Jicitum est ;in eeclesia Dei
ciSam uxor pUritatem stiairi servet tres nienses anie munus-Deo; offerrc, quandiu invidiam, yel furprerii,
-_paitum,*l post parluni, sexaginta diesel nocies, .•vel aliqnam discprdiam habeat-.in corde.suoerga
îve sil niasculus infans', s'n_efeinina;" -'"•"""• proximtira suum ; quonianl niunus-cj'iis_non est-ac-
- GAPUf ' ceptum Deo, antequam seipsum reconciliet, eteriieii-
"'"',' '..'.-' xxn.',; , . ''_.:_"'"/ .det apud proximum suum. QuoniariiSalvator inEvan-
De eo quifem seducentem.cominittit." suo dicit: Si niurius pfferas ad-dltare Dei,-et ibi
Si aliquis voveat, vel offefat ad torrens aliquod, gelio
. yel ad lapidem, vel ad arboierii, vel ad'a.!ias aliquas .recorderisijuod fraier tuus,:}ioc esi: quilibet-Cliristia-
ntis inimiciliam foveal tecum ,-desere ibi-munusluiim,
creatufasVpraeter-ad ecclesianfDei, in Dei rioriiine, et abi ad
et in aqna. Eriicei.'pras- fratrem-luum, etreconcilieris cutnô, ei-fieiiide
jejunettres.annosiripane veni ad aljare et pffer Deq~acceptummunus. _ _
^titiiat iii aliquo ( liujusniodi.) loco"edefe yel bibere,
:. ' - '_•"_- GAPUT XXVIII.- "-: '• . .
'etfVullam hostiam offerre, nihilorairius tainenjeiuuei
uiiutti annum'in pane et m aqna'. - n.
' —. D_efurpre. ... -'.
.- Si ..quis adeo - fufiosus. et dufo. eorde sit, ul ad
CAPUT XXIII. '''-' nulluin. jns nirindi et.paeem redire. nolit^cuni. eo
Et de.eq cui^.pciiiiissutnnon' .esl vaiiqni-divinatioricm" ;qui erga ipsuni deliquit,:sit.e,xco.mraiinicatiis.
exercefe. "•-'--- '
'.' CAPUT XXIX-., - :-/"----';-•
Certe. non esl. p.eniiissuin Christianis vanas divi- De eo qui juramentuin prcestatquod in grc.liain cum
natioues coniniitlere, ujl elhnici ,1'acitiril; lioc cst; '- - * •• " -" ..
proximdsuoredirenolil.:' -;
;.quo.d cfedani in solem, el junam, et.in cursiun slel- . -Quicunqriej)ro aliijua discordia inimicus fiat_pfo-
larupi, et consfituant divinationes lemporurii ressuas i xiirii'sui,""el adeofigidus sit,"utjuraftieritum pra-
ordiendi. Non fiat congregatio cuni aliqua' incanta- stei se iiTgfatiam aiiquam curn-eo qiii efgaipsurii
,tione, nisi cum Paler nqsier ,'cilcum,Crerfoj vel cumi deliquit non esse redituruin; sit exconibiunicatus.
aliquibus precibus quae,ad Deum peftiiient. Si.".quis i Si autem.reverti velit, et in gratiam redire, jejunct
hanc rein vanaracpmmitiaf, resipisca.l et confitealur,, unum "nnnum propt.er-jiirainentum,-et tres quailfa-
et jejunel quadraginla dies;' el si deiiide se vaniiaiii gesimas cum pane et aqua; ot illd anno p.raiien-a
iili ruisiis adj'tinxcrit, jejunel tres auridfngesimas. jejunet, pfouti confessarius ejus iili prrcseripserii.
m ; _-.--,. POENiTENTJALIS:.LIB,.|!I..-. ~/ -: M%
;,..--.-- •.•-. J:APUT XXX:- -"-,/-. . ...,.,; A. iiecessiiateiii qtiisqtie niuiuo det aliis- pecuniam
De eo xui permissum non est ut-aiij]uis pecuitiainsuum sii.am,:et.possesii0.nera, prouti velit.nl ipsf fiat. St
_._. ad injusium tribulum tradal, qtiis hoc, ex- ayaritia qvadain. faeiat, ^saeri libil
GiiilibelJideli pfohiMtum est, .pecuniam, yel pos-. ei tricnnale jejiinium^ iinum annum
sessionem suain,.ad aliquod.inj'ustuni tribulum minuo ctiinprsescribrint
pane et.aqua, elduos prouti "corifessnrius ipsi
dare,hoc est, ut non offerat pltis-reddefe quani pr.csrripserir, .-. .-', - • --.'--.
;
anfea jriutuo acceperat;_ sed - ex amofe, et proptcr*
LIBER TERTIUS.
-.- :, - CAPUT PRIMUM.' -' ;. :-__-_ Secum babeani, rie forie^per/diaholi .tentaiipnein
Hic incipil primum caput de ordiriatgruni ' -"" hpriiihvtn cum. illis peccenl. .: , ". .;" .
--." malfimPntP. . - "CAPUT VII. -L
Sipresbyier vel diaconus uxorem dueatj perdal De hoinihibus * ordinatisqui
' ' aliis pgssessioiieinsuurifntercede
•ordiiiera suum, et si postqiiain ofdinaii-suritforni- _-'' , exponuni:-"- '- -''-.••.'
-cationem coihmitlarii, praeter hscc, jejunerit eiiitnii Si episcopiis,:yei abbas,; velLpfesliyler.-veLslmilis-
' '" A ' *
" " annos j'uxla jiis episcopaie.
septera -Dei' rriiiiislef; pecuniani -Suaui atl Jiijiisliilri tributtiiii
CAPutJi. mutuo dedetit, et non rCcordetiif ejus quhd Salvaioi*
''/'""-".;'"
De iis qui sacerdolatem grdilienirile servaredesideiahl. pef Davidem'psalmisiaih diCii i Turic diviliis ejds uii
~
Si presbyter accusaiiis sit capitalium ciimiriusn, debetis, qui pecuniaih suarii ad nutluin irijuslurii~:tri-
-antequam ordinaius esset; et ea prius' coiifessus sii, butiim tradit. 'Si;qUis contra' hoc; feceritj rion est di-
et coffexerit, piouti cnrifessarjus ejus ipsiprscscri- . grius ut eucliiiristjam accipiat,J ariteqriam-hoc eirien-
pserit;: si deinde, poslqiiaiii ordiriaius sif, eadem viliai tlaverii, piouli liic supra"dici(iiii ""' ' •
est.Jibcest per
: : '-". -
comrriittal, hon debet servifiutii aliquod ad altafe,' tfiehnalejejunium. ' '• ' -
'; ; ."
IJei facere, §ed maneatalias cum coramuhis bondi- '-~:-'-"'- ", c c.APUT:.v.in. •-- '• ".-'":'
.ti.oiiisJroiiiiriilius;et si reverti velit, emendei,Jproii(i '• ", De ordiriaiorum procufaiioriibus: * ',"'
' :'' -Sulli. presbylero perraissumVst.nec diacon6;'iit
•episcopus ipsi prsescripseriL"
' ;
~": " '""' sinf- prsefecti, -Ver pfotufaioreff/, vel-circa 'hegoiia
CAPUt Ili.V - •; _
Deiride, de presbyleris. qusedam mundaiia qcciipati, '1nisr circa- ea ad""qiiS3
Si -presbyter .vel diaconus" homiiteni occidal vel r( intitulati sint. - : - :; ":: -"- " :.' '' -
et sJ atl 1'
,=V.-, :'. *. .; ..-.."•* GAPUTUX. - --_••_,.-".
pejeret, perdat-ordinem suum, pceiiiteoliaiii De eo qugd jordinalus cgmplacitariisumat cum-
se -ednvertere veliht,emendenl juxia jtis episco- _
' "" •---"-• • - • •'. (".<• ... jnulier.e. - . ._-, , . - .:..';
jiale.'
""'--- CAPUT IV. '-' ;-' :••-.*. . ,;; VeriiniDei miriistriiiiii.qiii/ciria.Dei-.servjtia-oc-
Deinde, de fninistrisDci: '-'."'- cupatus.est, noh decet de lo'co_in Jocum.de domq
doniuni -proficisci, proxitni,. uxqrem desidGrari.s,
Sacerdotes Dei, "et*diacorii,Tef alii Dei ministri, Jn.
âbsque d.octoris sui yenia. Asf si.qjiis. banc consue-
•quLiri.Dei templo-Deo servJre"debenj,; et^sanctua- -tudinem
rium ac sacros libros maiiri tractare, "serripefcasti- habeat, resipiscat, eljemendet, prouti coh-
fessarius ejus ipsi praescripserit,.. ; : ,,
taleni Tsuarriservent. Ast si aliquis-hujus" generis "
•hpmo.in foriiicationenfinciderii, confiteatur confes-[ CAPUT X.
sario suo etemendet prouti ipsrpfaescripserit; quia Deiiide, de eadem. .
Salvatorjdicil: Estoie.sancii, quia ego DgminusDetts-.; Rlonachuni qui seipsum Deo vovit, et sanctas re-
sl Domimisveslersum sanclus. giilas suscipit, non decet aliqUem riiuiidamirii hono-
' - : _•-". "CAPUT V. .- ..-*'• -
:;" .. -, rem desidefarej.yeLiJJud quo.d Deo vovit violare;
De eoqudmodosacerdgs el diaconus-se gereiedebeani: _.* j
si hocTecerit, resipiscat; et ehieiidetVprbiUi episco-.
' '
Sacefdotes, el diacbni, el Dei ministri, qui ipsi pus pfsescribitl el
.noluntnec possurit. coram Dep castiialeni servare, .--.. ;;CAPUTXL . ,.,.... :,.- :.,
el
quseipslsinjuncta est,-d_etrudajilur-;a.ministerio_suo,• _., ; .' I)e:monac!ii mqnqchmdelictis. .....•." ;i -
Si mbnach us et- iponjalis, ,qui Deo .seipsos cpnsg-.
quod hpmines puri ih domoDei Deo.prsestant; etsi
deinceps revertiet corifiteri veliyt- emenderit, pfouti cfaverunt, e_tvptum.suiira Dep v6vorui.it,-per,4'ia;l)oji-
eonfessarius eorura ipsis:pr8escripseril.- , : . teniaiieiiem^liocîoIentj-sâfmttir.-aJ) oraiilbus-or-
dinalis lioniiiiibus; et sl atl .Detim.reverti.vel.ini,
.-'-'/ - -CAPUT VI. :.-r,
prjus cum. lacryipis" .confiteantur, ej ..eniendepl,
Deepiscopisetde atiis Dei-minislris::,
Certe omnibus prohibitum est in sacfcisJibris sin- qiianditi iri vivis suitt, protiti ~ episcopus provJncise.iis
.
grilis episeopo, et abbatis.-et presbytefo, ut nrillius prsescripserit. CAPUT XII. . ; ,"•_"•'
uxoris proxiniain secum-habeaul; ita etiatii-cuilibfil ' ' Demuliefis minisleiio ad allare, quo.clrid eam
ministfo :Dei,: qui in castiiaie'Deo;-Se"rvire. debet. • "--;'" • '" - ;iion peflinei:-' /"'~ •-'• --•
*
prohibiium-est jit-rieque cqgnatam. suam,-neque Sicpe: legimus' in sacris iibfis, hoa 'esse "jusiu.in
aliani •uxorem propler alicujus "rei negotium inf us qriod aliqua-Jaica uxor impftraDei mvsteiiaînajtafi".'
#23 S. EGBERTI EBORACENSIS ARCHIEPISCOPI , 424
Christi traelet, nec sacroslibros, nec sancluarium; $\\ genler psalmodia eteleemosynis remissionem petat.
ijuod conseerati homines raanu versari deJient, quo- -Si autem teftio-modo accidatj quod homo dievi-
niam sanclus Paul.us hoc admodum.prohibuit. deat, vel cogitet, vel meditel^^• rem prohiJiilanv et
. ,- ; CAPGT XIII. •"•- hoxiusamor aceidal, et ciipido afderis, et (liric pe.r
•Deeo quodquiiibet sacerdosstatuta suanbsse debeat: liric, acper diaboli simulalioriem pblluatur inso-'
- Quemlibet sacerdotem decet nosse doctrinam quse -nfno, riori est ei .permissumeucharisliam suriiere
ad sarictum ej*usordinem pertinet, et eam populum crasiino die, postqnam hoc ei acciderit;' sed opus
docere, et praeparare illum ad Dei j'udicium, et ad habet illud confiteri et emendare, prouli corifessa-
aninios suse commodum. rius ejifs ipsi praBseripserit.. . _'
CAPUt XIV.. -/-"'. - : ' GAPGT X\r.
Be eo quod sanctus August.inus~,]lomariimiserit ad De eo quod sacerdoti nildlprosiltjuodjustus sit,
.sanclumGregofium, el sanctus Gretforius ei respon- si injustos abirijustitid sua deducere noiii.
sum miserit. .
,flic dicitur, uti sancius Paulus doeet, quemlibet
Simul ac sanctus Augustinus in Anglortim nalione presbyieruni, qui ad populum.Dei docendum consti-
baptisma introduxissei, et.Dei seryos ubique consti- - tutus est, jTitnullius eorum parcat ex ajicujus homi-
tuiss.et,,et ordinayisset, ihiltebat epislblam Romam jjnis] timore, necpro pebunia aliqqa, ita ut-non.pra3?
,ad sanclum Gregorium,.,qui papa Jbi erat, et roga- dicet omnibus hominibus, quid Illis facieridum et
,ba( eum ut per epislolam ipsi mitleret quid, facien- quidoraitlendum sitvsi ipse velil esse salvus indie
dum sit circa. nocturnam pollutip.nem quas ssepeho- judicii cpramDeoipso..- . ' -
minibtis in somno accidit-; utr.urri crasUno die âd ' , _ ='-'"' • 1, CAPUT XVL
eucharistiam abire, ',-vel .eueharistiam consecrare De convefsatiqne presbtjterorum.
possii, si presbyler esset. Jlle eliam eiprudensre- ; Quilibet presbyter sit, uti vocatus" es(. Sacei;iIos
iponsura misit, .et dixit ut quilibel niinisler Dei se- >est y.ox:Grseca, el Latine significat sacrum dans;
dulo inquifat de quibris rebus nociurna pollutip ipsesacrum dare debet populo,. cui doclor et pastqr
oriatnr, quoniam ex tribus.causis suboritur animo constitulus esl, hoc est, ut s.anctos-riiores et exeun
dormienti :interdum ex naturali infirmilate et im-- pla.iilis'.ostendat; admoneai illos, ne de jis dicatnr
-becillilate, interdiim ex superfluilate. cibi et po(us, êrbuhi letribile quod Salvaior-dicebat de pastori-
inlerdum etiam cum.quis,dje cogUat et nieditatur. . bus populi Israelis, Jnquiens :_Jm.vpbis pasioribus,
inaftia ej.pr.ohibita, quqs cum vigilan.s.die cogitat, qui gregis lacle.iitimini, et eorum lana vos veslitis, et~
haec dormienti noctu obveniunt. Itaque,.ciim quisiii cum pingues essenl, eos dissecatis, et cuni infirmi
somno pollutus sit ex carriali imbecillilate, non fuit.'C essent, eos ,nan corrobpralis, neque^mgros medemini,
. hoc in ej'us poteslate;ofet setlulo adDeum, ef a et:cum fracti esseut, eps. npn resliluilis, etcum
Deo remissionem petat. Et si hoc ex superlluitaie dispersi essent, eds npn/ colligitis, et dispersos noit
-cibi velpotus qriatitr, sit obnoxius; atiamen non qumrilis. Nunc oirinis 'grexmeiis seditiosus 'est,
..esi-Heieucharisiiadeneganda, ncc missae.celeb.ratio, quaniam non habentpastoremaliquem, el cibus facti
.si presbyter sit-, si maximeiiecessariuiri sit.et ali.us sunt. omnibus: bestiis feris.'. Omne-hoc dir-itur de
ndn ad"sitsacerdos, qui hpc fniriisierium peragat; episeqjiis et de.presbyleris, qui Dei pnpulum iu die
-si aulem-flliusadsit qui hoe-mihislerlum prses(are .judicii. ad judiciura-ducere delient., quemlibet ad
qneal, melius ei esr, sieo die-Jioc oniittat, et dili- -pijrtioiieiii quseei antea in viia.ahSigtiata enat.".
~ "-
'-' : '
•'.;"; . ;' ''•.";L'IBER QmfiTUS.'" --7 .'"_-
Sciendhmest quomodo hic quarlus liber non sil dhisus in capita-, cumpriores tibri sunl in capita di-
. visi; hpc:est, quoniam.hic quartus .liber desumplus.est qxlribus: si.quis cito aliquid,in tribus (libris) jnve-
.nire vequit,:hoc in quarto• invenitur tam de majaribhs quam iningribiis r.ebus,mani[esiii{set quantdeius. , .
Si episcopus aliquis hominem occidat, perdat D - Si elenicus hominemoccidafj jejunet sex!annos,
prdinem suum, el jejuneiduodeclm.arinos; septeui .tres cum pane et aqua, et tres jejunet tribus--diebus
>et quinque (anriis) (fes dies per per septimanam, ef reliquis cibo suo utatur. -
" iri jiane etaqua,
Iiebdomadam, et reliquis ulatufciho suo. Si laicus aliquem;oecidat, jejtinet-quhique annos,
Si pfesbyter, vel monachus hominem occidat, tres in pane et-aqua,etiluos jejUnet tribusdiebus
perdat-qrdirieni suiim ; et jejuriei. decem annos; per seplirriariara, et feliquis eibo suo ulatur.
• quirique cum pane ct aqiia, et reliquos
quinque fti- Si quis ordinalum hominem occidat, vel cogna-
: bus diebus per helidomadanii et cibo suo -tum ejus, deseratjiatriam, -et' possessioneni suam,-
reliquo
"
utatur. , .-,-",_. ' ". ' ', 'e.t4abeal Roniairi,ad papam, e.t faciai postea jfouii
Si diaconus hominem occidat., perdat or.dinem spapa.eipra^scfipserit; . •>=-."• - „.- - .., '
suiim et jejtmet septem annos, qnatnor cum pane Si episcopus aiiquam fornicalionerii committat,
.•et aqua, pt ires (aimos) jejunet iriiius diebus. per vel adulteretur, jejunel duodecim annos; presbyter
liabdoiiiadarii, et reliquis ciho siio utafur. et, monachus-iiecem annos, et idiiicomis sispieu; .-et
i2S PGENITLNTIALIS LIB, IV, 42Q
clericus sex annqs, et laicus quiuque. annos, uti hic AL in aqua, e( aliis diebusutalur_cib»stto ^xccpta carne
sola. Si sit clericus j'ejunet unum annum, duqbu3
gupra de hpmicidioscriptum est.
Si aliquis qrdinalus episcqpusvel. pfesbyter, yel diebus per hebdqmadatn in piuie et. in aqua et reli-
monachus, vel diaconhs consortem suam habuerit, quis diebusa carne abstineal. Si sit presbyter,-'jeju-'
immii in paiie et aqua, et qiia-
antequam ordinatus csset, et eam ex araore Dei de- nel qulnque annos ;
seral^ k ordinem"suscipiat, et dei.nde per fornica- luor quolibel die Vcneri=iin pane et aqua', e( quoii-
tionem invicem conjurigantur, quilibei jejunet juxta bei alip. die a cafne absiineat. ..'!:.'
''
or.dinemsuum, uii supfa de Iforiiicidio.scriptum esi. ,_ Si.quis soriilegium vel-divirialipnem.adliibeat.JyQl.
Siquis cum mbniali "fornicelur, qnse Deb ipsi in ' vigilias suasad aliqilodtorreiis,vel adaliam.aiiguam
sponsum desponsaia est, si sit episcopuSj jejuriet creatufam prselerquam ad Dei ecclesiam faciat, jeiu-.
duodecim annos,' s.epleni cum -psne el _aqua, et' nel tres annos, unumin paue et.aqua, et "duobus.-die-
qtiinque (annis) tresdies.piT-hebdoraadani In pane ; bus Mercurii et Venerisin pane el aqna ; e.t.reliquis
ct aqua, et reiiquos' uiatur.cbo siio, excepta carrie djebus utattircibo suq, exc.eptacarnesoja!
soltt; :et quilibet"juxta brdineih suum j'ej'u'riet,,si- Uxor eodem modo obnoxia si.t, si curii aliquibus.
iriiliter uti fiic supra de liomicidio diclum esi. Et fncanlatiotiibus proOreat infahteni, vel. (eum) _ad
inonialis jejunei decerifianrios, orriniriouti sUprade _'} compita et per lerfam ' traiiit; omnehq.c niagnus esS
•
pfesbyleris scriplum est.^ paganisuius. 7 ... "'.'-•
Si quis cum-moniali forriicari vellet, ei.ea consen- ;Si uxor qitaedam potu suo infantem Jn se.psa sua
- lire nollet, jejunet nnurii aiinum pro illa irijiista.vo- - spoh.teperdat, .velaliquibus rebus, eum corrumpatj
lunlaie iri pane et aqua. .. - .;-. jejunet seplem annos ; Iresinjaue et aqu.i,"et relj^
Si quiscutrf alieriusiegitimauxore.fofnicarivellet, quos utatur.cibo suo, excepta carne so!a....
el ipsa corisentire nollet, jejunet proinjusta sua vo- Siquis laicus aliu.in vulneret, Compensetelvul.nus:
luntaie tres qbadragesinias;' primam ad raediam te- et solvatpro niedicameiiiis, et jejunef unam^qoadraj
slatenii secundariiad ffiquinoctiuhi "aulumhale, et gesipiani ante Nalale Domihi iii pane et aqua.
teriiam ad NalaJe Dqmirii. * ""- . -Siquis clericum vulneret, jcjunet du:is quadrage-
'Siquis cum femmaTofnicari velit,- 61ea' ctsnseii- simas: unani ante mediam a3s_tateni,et aliani. ante
dre nolit; jejunet quadraginta" dies ,6t qiiadraginta- Natale Domi.ni,secnndo .seniper die hi.pane.et aqua.,
noclesin paneet aqua. Si.quis ecclesiam Dei infrihgat furli causa, rejlda.t
Si quis arte"rum:filiasuaspoliel," conipenset apud furtum^ etjejunet septera annos, prouti bic supra
-
araicos-, el jejunet quilibet eorum anriuin unuhvin scriptumestde homicidio. ...
pane-el aqua, etreliquos diescibo suo uiantur, ex- lG Si quis furetur cibum ve_I pannum, el, fames. ac
cepia carng; et sumat ' eanideindeih'uxoreni, si nuditas ipsum ad hoc cpegerit, jejiinet tres hebdpr
" .
amicirelint." madas in patie et aqd=i; si autem furium ..reddere
iSi aliquem diabolus adeo obaederit, ut curii mulis 'possit, jion cogaturad jejuuiuin', §ed ex.amore Dei
- bestiis eoeat; confueaiur corifeSsariosira , eijejtinet ipsi remissio detur. ..., >...'
quiiidecim annos, sepfem iri pane etaqua, et;s'eptem Si quis Chrisjjanus infanteiii .sujim^, vel prtixiijii
quolibet anno, j'ejunet tfes -quadragesiinas in paiieet sui pfo aliquo preiio.vendiderit, non habeat.consor-
aquaj unam 'quadfagesimani arite Pascha, et secun- liuiii aliqupd cuin Christiapis antequam, et.inie ser-
dahf posi Pentecostero, et lertiam arile Natale Doiiiir" vimte redetnerit; si autem ipsum obtinere nequeafj
"rii,"ef semper jejtuiel diebus Mercuriiet Veiieris,- tradat lanluni peciiniaequantum prius per. ipsuraae-
"
qualidiit'vTxerit. . ; ";'".' ceperat, et.retiiiiiat eum.e servituleac liberet illum;
Si quis consuetudineiu liabeat seipsum sua spohte et jejiinet septem sepsiman^s in pane. et aqua ; et,si"
polluer.e,jejunet trienniiim ; quolibetbofuniaiinoiuiri laciiitates non liabeat ut eum redimere.pqssit -, j"eju-
•tfes""quadragesinias iii pane, et aqua, et rPliquo-tdies 'net octo ei viginli hcbdomadas in p.angei.iiqu.a.,.,'.i
omiltai-quo.t.idiecafnem,"'exceplis
" '• ddmiiiicis diebus Si. quis sanguinem vel cainem mnrluiini cdat; et
• '" ''-;"
Stdis. : hoc ex necessitate npn faciaijejuuet duodecim be,_b-
Si quis alterum incantalioniljus perdat, jejiiuei se- domadas, secundo seraper.die in p3ne et,aqua. .-
picm anrios, quaiuor Jn.pane et aqua, ,ei ties tribtis Si quissagitta feram leiigerit.ei ea lamen aufpgerit,
diebus per bebdomadam in pane el aqtia. et po.sl-ieriiumdiera mortua inveniatur.et canis, yel
Si qms fusle percutlataliquem, jejtinet trcs niintis' ltipus.vei vulpeSj vei ursus, vel alius generis fera eam
in pane, elaqua,,et duos j"ejunetJtrlbiis diebus per aggressasit, non tangat illatn aliquis Clirislianus,,_*,
hebiloniadariiin pane et aqua, elsi horao ex fUslibus SI lupus alicuj'usgeneris pecus,dilaceret, el illud-
moriaiuf j jejunet septem annos, omniiio ut hic^ti- exiiide moriatur, non tangat illud ullus Cbristianus ;
-
pfa scfiptura est. si quis autem hoc fecerit, jejunel qualuor bebdoma-
Si-quisinca.ntationibus iilatuf ad aiicujiis.aniofem . das in pane,et aqua.: si vixefitet deinde* occidatur,
sibi conciliaridrim,et ei.ih ci.b.o, vel in polu, ve! in utanlur eo cnm yenia. . . •- . .--..-.
alicrijus generis iricantationibus traiiat, ut anior il- Si fera quaidam in rete sit suffocata , non est ulii-
lius exinde augealur, si jioc laicus facia.l, jpjunet-dj.-. permisstira eajuli; si.quisilla uialur,_jej'unet-qualuor
annidiebus Mercurii ei Veneris
midium•----_ •
' •in •paneet - bebdomadas, seciindo semper dre in pane et in aqua.j
-',—,.,..,,„.' s>
* •
'- PATEOL.LXX.X1X.. '. . 14
437 S. EGBEUTI EHOKACENSIS AKCHIEPISCOPI £28
$i quis iJscem riiortuuni in piscina inveniai, .et A j Qui calicem inler rnissarii suam elfuudai, jejunet
cum ellai,-jejunei qiialuor hebdomadas diebris Mef- tjis>ii)ladies. ... , ;*
curii el Veneris in pane et atjua, e.t reliquis diebus a Qui comederi.t antequam atj eiicliarisiiain: eat, et
carneâlislineat; et si quis in (luriiine niorluura pis- poslea eueharisiiam comedaf, jejunel-sepiem dies.
cem inVeniat-,edatur. Si maritus et uxor in matrinionio coiijuncti essent,
S.iqtiis ordhiatus ad venationem abeat., si sit cle- et alter eorum Dei iriiriisier esse velit, et silier no-
ricu9,-abstineat duodecira inenses-ri carrie ; diaconus lit, vel alter borutri sit.infirmus, alter.-sanus; curii
- mutuo consensu tamen, si velint^separari possuntj
(iuos aiinos, presbyter tres, et epiScopussepleni.
: Siepiscopus aliquis, vel ordinatushoniosaepe con- cihoc.sit^:um lesiiinonio episcopi.
sulto inebrieiur , vel ab iioc absiineat, vel ordinein Dei minisler qui in somno polluiuscst, sttrgat , et
suuin perdal: si ruonaclius ex nimiaêbrietate vomat, canielseptein psalmos, et flectat geuu sutim ad fcer-
jejunet triginia dies. ramin ctijuslib.:tversieuli fine, etj'ejunet crastino
Si presbyter vel diacdhus ex ebrietate vomat, die in pane et aqua ; vel. canfet triginta.eurtiin psal-
Tejiinetquadraginla dies ; sj laicus, ciiinpeimissu ex morum.qril optimi ei videntur; et in cujuslibeiver-
ebrietale voriiat, jejunet quadraginla dies; si per siculi fiue genua sua adterram ijectat. -
fraudem alium ihebrieiur, jejuiiel quadraginfa dies. B • Sistis, vefgallina, vel alicujus geiieris amiiiaJ de
- Si mus in aquam ccciderit, extrahalur; elspar-i eorpore honiinis edat y_elsanguinem ejiis bibai, occi-
gatrir cum aqu"aconsecrata, el si vivus sit venda(ur da:ur animal, et detur caniiius. . ,
aqiia^ si autem in ea mortuus sil, effundauir etvas Si quis alterius domum combural, jejiinci tres ,
iaveiur. . annos, secundo tetnper die in paneet aqua, et ijeli-
Deinde dictura est in alio loco^ si (ibi) multum cibi quos dies jejunetconlfa, et a carneabstineat.
sit colleclum, spargatur aqua consecrata, et vendatur Si alieujus generis animal in fossam aqu;e cadal,'
(cJbus) si necesse sit, et quis eo admoduin indigeai. el mortuum Jbi inveniaiui%purgeiur fovea ijla , et
IHquiricagenerationefidelesseconjungere possunt; spargatur in ea aqua consecrafa; et si quis de ca
etin quarta si inveniantur, non separentur ; in ter- gustet anlequam fossa consecrata sit, jejunetunam
tia generalione separentur. seplimanam in pane et aqua .; si hoc nesciret, jejuriet
• Mulier in: consueiudine sua. menstfua ecclesiam' . .unum diem in
pane et arjtia.
noii adeat, riec eucliaristiam accipiat, nec monialis, . Siquis. propter iiifiriiiiiatem suam vel mollitiein,
nec faulierlaica; el si hoc feeerit, jejuiiet vigiritidies. jejunium et severitatem hanc.sufferre n.equit quam
Si quis aliquid vendat quod canis, vel mus,. vel „ confessariusei praescribit, eipermissum est jejunium
musiela violavit, vel edere incoepil, etipsehoc scial, s.uum redimere euiii.pietale et facultatibus mundi;
caniet cenlurii psalmos"; si nesciat, canlct quinqua- hoc esl igitur, si quis sit dives, det pr.o duodeeini
ginlsfpsalmos. ._'"' mensium j'eju.niotriginta solidos ; si non aJeo dives
Si quis exincuria sua eucharistiani perdat, jeju- sit, tunc solvat viginli solidos;- si nec adeo divessit
nei tres quadragesimas quolibet die Venerjs in pane det decem.solidos. Siûtem paup.er sit, ut nec decehi
etTaqua, el reliquis diebus Ulalur -cibo suo, pra3ter habeat, det tres.solidos , quoniam divesfacilius tra-
carneni. '-
derepolest Jrigin|a solidns quam pauperlres: verus
Si ea rion consecrata ex incuria in terram cadal, soiidus sjl semper duo_decimoboJorum-,IIujus generis
caniet quinquaginia psalmos. eleemosynic in tres partes d.ividendsesuiti; uria est
Si quis negligat consecra(am eucharistiam, ut ni- qufjealtari Dei imponatur; altera , qua liomiiies e_x
mis diu serveiur, et aliqua impuri(as; inea sit,-vel l ' servitute redimuntur,; et tertia deinde serveluf ut
noh habel formam suam, jejuhet quadraginia dies. ecclesiasiicisneceisitatibus.disiribuatur.
.Si quis hostiam evomal ex'ebrietate, vel ex luxurie,, Unius diei jejuiiium uno obolo redimi potesl, vil
jejunet quadfaginta dies. '. ; ''•', t ducends ps.alrais, etalio modo,.quisc:tntei : Misere-
-Si quis ex infirmitale eucbaf istiam evoniai, jpjunetl yy re mei Deus duodecies, e.t duodecim Pater noster ; et
septem dies; vel duo psalteria cantetr iii cujuslibet versiculi fine in leiiam se prosternat
Si quishostiam inignemprojiciat , veliii flunieni coram altari Dci, et si quis psalmodiam nesciat, tunc
ul putreliat ad comedendum, cantet cenlimi psalmos. pro.ûnius diei jejunio ,cantet quinquaginla Pater no-
. Si canis alicujusvomitumdevofet,jejunel(vomens) ) -ster, et toties se in terram prosieinai. Et sep.iem
centrim diebus ; si Iioc nescifet; jejunet quadragiiUal aunorum jejunium in duodecim niensibus quis redi-
dieBus.- ;• ' niere potebt, si quolibet die caiilet psallerium, et
-j Sihoslia qusedam impura vel nimis vetusta sil,( aliutl noctu, ei quinquagin(a (psalmos) vesperi.-.
comburatur. " . , Curii una missa sepiem dierum jejuuium redinii po--
Si niiisedai hostiaiw exincuria ejus qtti-illami tesl, et cuni decem (missis) qnatuor mensium jeju-
coiiservare deberet, jejunet quadraginta dies; qui ho-- niuniredimipotest 1, et cum viginii' niissis seplem
siise aliquam partem^perdal, jejuriet viginti dies.'v _' .mensium jejmiiurii redinii "poiesl; et cumtriginlai
Qui in lestimonio poptili chrisBia suuni perdii, elt iriiisis dttodecim mensium jejunium redimi p.otes*f.
illud deinde nbn inveniaf, jejunet tr.es" quadfageSi- Si quiscuES vero Dei amore pro se ipso ihlcrcedere
'"
mas, vel unum anaum. .' v.eii(,"insacfis SciTpturis.diclume<(ariod oihnipoleus
* "
429- POSNITENTIALIS.LIB.IV, .- m
Deus duodecim modis hominibns dat -remissionein A . yenias, et ibi diligenter.^pro,te ipso ores., et tpro
'
p_eecai'orum-:Primaremissio peccaiorum cst per la- orajii populo b.aplizato, etfro confessa.rig1,.et.tunc
vacrum baplismh. Secunda remissio est per Dii et, p.rb nob.is oranibus.qf.averis.^pilectejmi., egp (e ro-
faoimnum.amoreni-,ut quis diligat Deum ex totocof- . gd, ul.cogiles quomqdo-in hunc riiundum.pr.ogenitus
de; et (rinc proximuro suiim; hoc estquemlibet ; fuefis.; et .quoniodo, et qujd tu niundo huic. muitio
Chri<tianum, uli-se,ipsuin. Tertia r.emissio est per des; ef quornodo corpus ac aniriia' lua separanda
-disfribuiionemeleemosynarum: quoniam scriptum est; sint; et posfea.in quo c,ommoratipnis loc.o aniina
qu'odsiculi cum aqua ignis exstinguitur, ila el.eemo-. lua;ekspectare debeat diem judicii ; et eliani:tempus
synadelel Itominumpeccata. Quaria remissip estper cum anima,. et;cprpus lu.unr cougfeganda sun( ; iet
psalmodiam, etJacrymaruni effusinneiii , ut./qujs i - deinde, ad Dei judicium ducenda : _et, tuni lu.-, ac
peccatprum suorum poenitentiamagatetfleat, pr.ou- quilibet homo .pro operibus, suis jusie corripensabir
tiquis facit proptefamici sui-obitum. Quinta remis- luf, et, accijnet a judicio illo ; et deinde cum aiiiiiia
sio est, per confessionem.:peccatorum-',.ulquis pec- et corpore qbiinebis, vjtam seiernara, v_er33ter«ani
cata sua conlileatur confessario suo, et ei.' secreta morfem,, jirouli antea deliqueris,_iam vitara ajter-
sua revelet j et deinde compenset ,. prouti ipsii nam.quain infinUam poenani. Tunc CUnimane prir
prasscripserit.-Sexta-remissip est, uf qjiis exaniore fimum surrexeris, signa te quam diligenlissime, et
-Dei, et propter animse suse salulem, corporis sui in-• Deum ora ;. cum cubitum le *on(Hlefis, ide'm, ut
justas-cupiditales superet. et se ipsum adeo subjugi t. "tibiperDeum peccala tua remittat, el, post mofierni
per jej*uniumet-per alias virlutes, ul Iiomo inierior^ seternam quietem el misericordiara suam _det;.Age-
Iiocest-anima pro pia Iiabeatur. Septima .remissio dum., dilecte mi_, cogiiaj-quidparent.es nostrj an-
est; ut quis possessionem suam, et infantes suos, ac , tea fuerin(,, et.quales iiunc.i.ios. sinius; -veL.qtiinam
.patriam suani .ex amore D_eideserat, et.jn (crram illorum nunc appareant, qui anle cenium aniios
extraneam aheat.et ibi yitam suamfiniat.Oclava.re- pulvere terraj obtegebantun, qualenos mox- ftttufi
missioest, cum quis ex hac vita decedit.per.sttpplir sumus, cum auima ex corpore excesserit.. Agedura,.
xium; etitmici ipsius, cum in viyis esset, eum redi- chare mi,, quandoquidem Deusnobis^fempus) con-
iiiere possunt, et ipsi reniissionem apud Deum obti- bedit, ..caveamus nobis, a pecca,tis,et a vjliisîllis
nere per pia servitia, et per possessipnes suas.muii' quae- diabolus nobis suggeril: pmnisfuror-yenit a
danas.Nonaremissio estmisericordiaetbona.',fides. diabolo,- et omnis controversia, et omne.i.irtforiu-
Decima remissio est, cuni aliquera a peccatis suis ad . s nirim. Agedum. ergo resistamus ei, et^mitigemus
Dei voIuriiateniconverCunuSiCniiecima.remisslo est, animum-noslrunij et iraploremus, Dei misericor-
ut quis ex amoreDei remillat illorum delicta qui er-** . diam, et auxilium ejuS, ut praacepta ipsius obser-
ga eum deliquerunt,- quoniam Salvator iri Evangelioi vare possimus. Ageduin frequentemus ecelesias no-
suo ait : Remittileet remiUelur vobis. Duodecima re- stras diebus Solis etfestis, et saepe inler hsec tera-
inissio est martyrium , uti fiebat lalroni ante passio- pora, quo saipius eo raelius, et caveamus. nobisab
nem Domini, ciini Salvatoripsi diceret: V-erumest! .Jnvidia, et ab ira, et a verbis inulilibus, et a cra-
quod libi dico, nunc Iiodietu efis mecum in Patris.;. pula, et a blasphemia, et a biloquio, et a falso le-
mei regno. stimonio, e( ab homicidio, et a perjuris, et a cre-
Hificsurit divina pra;eepta quas"nobis bbservandat bris fprnicalionihus, et a qualibet-ihipufitate •cof-
sunl, hoc est, primoi verus Dei et hominum amor,, poris nostri. Et agedum cogilemus quomodo prrepa- .
et easlilas",- et jejunium ,el eonsiantia, et siraus> rare debeainus animam noslram, et cpfpiis nostrum,
Iiumiles, et;moderati, et benigui, et patieriies, etl qiiaridoquidemDeus nobis (gratiarii) coricedit ut in eo
maiisueii, et hospitales, et eleemosynarum ac sari- oecupemur quo saltem post hunc mundum quietem
ctarum- vigiliariim pleni, et- simus'' iriiseficordes ,, habeainits ex Dei misericordia; DOinine mi, ego te
e(-pacilici; el hsec -omiltainus, nempe superbiani, rogo, (jui in Evangelio tuo ad omnes vere lideles
et avariliam, et irivjdiam, et vanam gloriani, et 1j dicis : Petite et dabilur vobis .•ego-le, Domlne mi,
furtum, et rapinarii, et fornicationem, e( crapulahi, humiliter rogo , ul mihi coridones jd qubd obsecfo,
et homicidium, et perjuria, etmendacium ,"et male- si: libi placuerit, et animse mere salus iri selernuiii
'
dictum, et controversiara. Tempus sef vitiorum quocum mundanse vitsemeaj benediclione persislat.
vis arino advenil ,'ut quiiibet cum confessario suo lo- Si quis jurel inter maniis episcopi, vel presbyteri,
«.uatur, el cura confessarii sui venia jejunium suum vel diaconi, vel in altari,--Vel in consecraia Cliristi
ordiatur, et Deo ac confessafio suo delicta sua con- cruce, et sil pe-rjurum, jejunet tres annos. Si quis
fiteatur quse perpelravit; vel homicidium, vel occi- . iri nori consecraia Cliristi cruce _pejefat, ;jejunet
sionem hominis, êl fornicationem, vel ulluni ali- unum annum; qui perjuria commiltit, jejunet trcs
quod eorum quse adversus Deura delinquere pus- annos; Si aliquis cura femina forniceiuf," jejunet
sumus : deinde habeas (o lioino ) verain fidem erga tres annos^ velduos pleiiario. Si quis cuin alterius
Deum, et devoto hoc tempoie diligenter ofes. (quo- viri uxore adultereiur,jeju"net quatuoKannos, duos
:. niam scis quid feceris) cum jejuniis 4uis, et.cum inlegfos, duos alios in tribus quadragesimis, et tres
cleemosynis tuis, et cum precihus tuis, quas ijuam •diesin-hebdomada; Qtti ciirii horriine delicato, vel
eptimeiforis, et quovis'die Dominico ad ecclesiam cuin alip masculo., vel cum bestia-coit_ jejunet de-
431 . S. EGBERTI EBORACENSISARCIIIEPISCOPl 432
•ccm arijios. Iii alio locd dicUim esl, qui cum besiia A gii -eaJ, quas hsec opponit a.- Qui so^pe forhlcaihr,
eoit, jejuriet-qiiiiideeim liiemes; et sotlpmilte "septem primus canon judicat quod deeem aiinos poeniteat;
anhos-jfejunenf.-Si delicaliis-cum-delicaio.cbit-, de- el secondiis eanon judicat septenf annos>;si proRter
cerii annos poeniieniiani agant;' si delicalus Ila ffir- imbecillitatem alicujus fiat,* nonnulli dicuut -'(res
nicatus fucrit semril incaule, jej'unel qualuor annps;, annos.Si ffafer cumdratre coeat per copulatipnerir
si ex consuetudine sit, uti.Basilius diceb.at, si sit corporis, quindecrm annos jejunet absqug-carne. Si
hoh-ofdiiiatus, quiifdecim anrios, unflm anrium drn- fflalef cum par-vofilio suo coeaf, jejuhei-ires annos;
:iiino'.:uti inulier-; si puer-JuerVt, prima vice duos (ita) ut illa carnem non guslet iirium dieni per Iieb-
annos ;-si rursus hoc faciaf, jejunel quatuorannos; domadam ad vesperam.-Qui sepollriit Jmpuris co-
si tetnpore diurrio fecerif, iinurii annurii, vel tres gilalibnjbus, agat poeni(entiam usque dum cogilaiip
"quadragesimas";. si"'se" ipsum"polhiaf, qualuordies ^prse.leriit.-Qui amatfeminas. inanimo suo, roget
absque carrie jejuriet; si desidere( fornieari, -ei non rerriissionein sibi a Deo;-si-qureraf amiciliam earum,
possit:, jejouel quadraginiadies, vel yigiiui; si' sit hoc estamorem-j et hon obtineat eum, jejunet se-
-puer, et hoc ssepefaciat, "velsnspendaiuf, vei jfju- ptem dies. Si quisin-ultionera eognati-sui hominerii
liet/viginti-dies. Sruxoffornicetuf, tfesannos pos- occidi(,-faciaiuii homicida per septem annos vel de-
ifiteritiam agal;,si ipsa euriidem niodum;secum for- B cein ; sisdlvatj jejunetdimidiam partem temporis.
-nicandi imiteuir, uriuni anriuhi poenilehliam aga(. Si quis hominem occidat iri ultione matris suae, tfes
EaflCm poeniicntia esl vidu.arum^ el femiriatjirse riia- annos, vel decem (jejuuel); linmieida deeem vel,
rilum bahetTiiajorem meretuf.(poeiiam) siforhicetur» seplem. Si quis raonaclnim' vel clericum occidat^
Qui semen ofi imniiltili jejunet septenr aiinos :-Iroc -deserat arma sriaj et serviafDeoj' vel j"ejunet decem
(eiiim)'est'peSsiniuni (criirien) ab aliquibus judieatunij annos: ethocsil juris episcopaliSi -Qui episcopum
iit semper ad finem vitre suae ptenitentiam agaiit. "vel presbyleruni occidit; hoc sit juris regii. "Qtiido-
" minrsui
<Jui cuiri malresua coit, jpjuriel quindecim annoS ; jussu hominem occidit, jejunet quadragirila
-et nonquahi -desislat, nisi die Solis, et sanclorufti dies ; si per iram hoc faciat; ires.annos pc%nileat;
festis, et abeat efiam in ierfam peregrinam, el ibi- si hoc frustra fecerit, jejunelrinum annum ; si' ex
jejiraei sep(erii annos. Qui-cum sorore sua -coit-, je- • ebrietate, velaliqua imperitia -liominerii occidati
junetsejnem annos ; iri nonnullis canonibus diclum tres anrfos j'ejunet; ,si in inulili" lite hominem occi-
est dubdecim annos, quoniam mater illorum eohti- dat,.jejunet decem annos. •- _ ' •
" > Mailem
legere : quoniam illeruin mdlri convenii huic se opponere. WILKINS.
EX EJUSBEM EGBERTI POENITENTIALIS LIBRO SECUNDO

IN PDBLICABIBLIOTHECAOXONIENSI;
• - . *
.... , -sjronftftoa
ABHINfiDIVERSAEX DIVERSIS EXCESSIBUSJUDICIA. *
I. Si quis tardius vel lepidius oradonis deliimm iC clesiam properayerit, correpUonibus subjacebjt..
4)firsolvil, lletibus, doloribus oralionibusque redi-. VIII. Si quis tempore oraiionis et psalmorum .va^
Kialur. _ . ' \ . . - gationis tsediique causa hac illacqne discurrerit, vel
II. Si ijuis. in oratione prosiralus dormilayerit, in ipso officio vagis oblulibus-tiberraverit, juxta ar-
lianc ctilpam triplic-alis oralionibus, cum triplicaja bilriura priorispoeniieat.
decantatione psalini quinquagesimi, prostratus terrae IX. Clericuin, queihyebriumfuisse.consliterit, ut
-expurget. _ . ... ordo patitur,. triginta dierum spatio a.communione
.111. Si quis.tempore orationis ludere, fabulisque statuimus submovendum , aut corporali dandum
vacare prasumpserit, quod nequissimum est, vigi- supplicio.
,4iis,.fl_etibus,oralionibus expietur. Si.in cpnsuetudi- X. Si quis clericus aut monachus ebriosus fuerit.,
nem jiabuer.it, majore poenilentia expielur. tribus mensibus in pane et aqua pceniieat..
5Y. Si.quis decantans psalmum vel modicum titu- XI. Si quis clericus lascivus, pelulans, subsan-
Laverit;, prostralus qrationi
" pavimenlo indulgeiiliam nator, lurpiloquus, ridiculosus, inconstans, iracun-
a Doraino exposcat. ..-.". dus , timidus , obstinatus , juxla prioris arbitfium
V.. Si quis clericus a,ut monachus corporis sani- triduo poenilcat.' ,- *,.
tate cons.istens vigiliis et quotidianis o.fficiisdefuerit,'.D XII. Si quis clericus per creaiuras juraveril,
perdal communionem. acerrime objurgelur " ; si perstiterit iri yitio_,..exconiT
VI. Si quis clericus absque corpusculi sui inaeqna- municetur. - • .
litaie vigiliis deest ,.stipendio privatus excomrauni- XIII. €leneus absque jiripris ,sui j'ussu siper "pla-
cetur. . teas civiiatis inutiles .decursus-peragat, poeniten-.
VII. Si quis. clericus dato signo jnoristatim ad ee- tiain agat. . .
a,De his canonibus yideisuperius Prijeraonitionemineam ad Collectiones canonicas Eegberii. MAKSI. . -:
'm . -; I>as-NITENTUL1S-EXCERPHJM. ... . 434.
. XIV, G'lericus"perpia-eas-etandronas.a,nisicerta A XXVI. Si quis in aliqtio ecclesiasticogradu.saera-
A.
et.maxiini offieii sui necessitate , non ambulet.. , lus, percussor exsliieri( (quod esse iion debei), cor-.
XV.' Si quis cleficus soluscum.sola absque.testi- ripiattir ecclesiasticis satisfaciiouibus acerrime : si"
• tribus iiieiisibus- studiosissitne-
Ms" duobus" aul "tribus-ioqui- p'sesuhipserit,- qriod - -noii-emeiidaverit,
anliqua.canpnum statuta pro_ii.bentj-.acerrini.ecor-, subjectuS' fl_etibus pflonileattaiiiummodo, in pane et
ripialur, et seeundum modum peccijii pu.blicajrtiagal.-;' '_.'•aqua.:; ; -. -"" '...-; _.// ". .'
poenilenliara. Hoc sancti Patres Auguslinus, Hiero- . XXVII. Si quis presbyler,. diacoiiits aut mona-
nymus, Basilius, Gregorius, et csetefi quatri raulti, -_ cli.as, otiositatem, stultiloqtiiuni, scunilitalein, gar-
ediciis suis prohibiierirat. _'-_ - rulilatein, soninum, pigriliain, lorporcm, et his si-
. XVI. Siqoii cogilayerit aliquid qupd' seciinduiii }' : niiliajdilexefit^tridtio.poeiiiteai-.- ; /_
mandatumDninini est.-et riori fecerit^ ut meridax XXVIII. Si qriisinonaclius sahctionein regulaj vio-
•-
ei.conteniptor a Domino conderanabitur, nisi pceni- javer.it, et coritra usum veterum, vesci carnibus prai-
.lentiarii in hac egeril vita. . suriipserii, per sex mensium spalium relrusioni^t
XVII. Si quisdefinierit aliqnaagere qme D091i.no ."poemteniiic suhjacebit. ,
non plaeenl, juxia niodum peccati poeiiiteniiani " , XXIX. Qui de.trahit, aut libenler audri detrahen-
agat, et boc quod teraere el injuste definivit^ irri- • i_em, iritluo. poeiiitpat-:si autem, pricla"(o.,,seplem
lum fevocetur. . - * -'•' . '.. -diebus.piimitea.t.. . .. ,.,_,,
XVIII..Si xjuis hospitibus et peregrinis cunvgau- ,. . ; XXX, Qui detraliitde.fr-aire, aul audildetralien-.
dio el alacritate juxta possibililatem suam necessa.- . lem, efpatijur, excommuiiicari 4ebet. Quod. sfda.
. ria non praebtferit obsequia, si laicus est, ad afbi-. eo qui prieest, arapli.usexcpmrii,u.nice;tuj;,...
triuro sacerdotis poanitenliam-agal, et de castero , .XXX^. Si :quis, non;yult,.ceconciliari..-fratri. suo
emendetur," ne a Domino audiat-:. Wospesfui, et non queui odio habet, landiu ,in _pane et aqua pênitcai,
recepislis irie>(Hallh. \x~~)-.Si autem in aliquo gradu -, usque dutnxeôncilieUirei. . : ....,-,.,„-.. . .-.
Inecclesiaslicp prBefixus.fuerit, seeundum consecra- ,... , vXXXJIi Si.quis,"cx,cifaiui;et;contristatur, ctifasci-
tionis suae sublimitalem, «nipliorem cum lacrymis-;- lur adyersus eiiin qui ad .-oraiinnein iil.um excitavit,;
ef orationibusagat. ptenitentiam, et postmodum c excomniuiiicari debet, et- nori -marid.ucare quoad-v
emendelur. . *.' , \ . - ,-.-v... us.gue cqmpiiiictus agnoscat stuliitia!ii..stiam, ef ila
. XlX.:Si -quis cogitatiopeis lnalasiet inulijes corde . CQnyersuSTecipIat.induig.eniiati!. ... . , , ....
ôlutat, mox suo, manifeslet sacerdoti, et s.ecundiira ',. XXXiH. Si.quis. Clirisljaiiusiiieiidax -reperiiur,,
ejus cpnsiliunir,.-jejuniis., eleemosynis, fle(ibus-et - guqdesse non debet,quia Cliristus Domiiius nosier,-
-orajipnibus-divinum exposcat adjuiorium" , quoadus- Vaquo nomenaccepit, veritas est, secuudum.quaTir
que recedal:hujusmodi passio. __'-< " ./,• taiem quantUatemque mendacii. .ppenitenliam agai. '
f- -XX. Si. <piis'in clero. constUutus- alicui damnum- i- Scriptum est-enirii : Pefdes erimes qui Ipquuntur
parvlssimai rei ijitulerii, .reddat alietia, eUfridudi rheridaciuni.' Et, 'Omiie-niehddcitirii a~ diaboio es{
"' —" ' ' "' - :-"-' " -•'
:poeniteat; IaicusbiduOi .-.. : ."•.-..' (Psatm.\);
. ..XXI. Si quis verbo in aliquem liominem-pecca-; XXXIV. Si qnis Christianus fabulis oiiosis, sdilti-
vetif, si-sialim reminiscens, tid veniam.poscendami lpquijs..,..ver:b,is jpcularibus risunique ni.ove.ntibus
fuerit inclinaiusypercipiat.ab etf hidulgeniiam cuii .siudiierits.iiuod.secundom. D.omiiii.dei.ipIii.onemret
, cognoscilur .feeisse.injuriam.. Qui.auterii aut noni _£anc(i.Pauli.ajjos(oli,.eju$, pegcatujii. esse dignqsci-
petit, aut nonex atiiftio.pnstula.i, juxta excessumi tur;.sacefddtisuo manifestel, ei.Secuiidumarbitriura
itijuriae eongruaj subjaceatpoenitenti.ae. _ -".' . ejus mod.umqae,delicti poenileat. Neino, Ghrislianus
XXII. Siquis .non.acquiescitût satisfaciat qui.iri- parum pendat au( iiegligat sua etiam.minima peeca-
iulit injuriam,..adnaoiieaJnr u.t.sali.s.factioneiiiei exbi-- -tav.qua3,fieri soleni in vanis et.yeiilosis cogiiaiioni-
Jieat. Siquiem.non. audieril,-si}.nqbis sicut gentilis e\l i bus,,in locutionibus.siiperfluis et-oiiosis, in o.peri-
. ptibticqnus (Mallh. XVIII). .....,, .'. .-... bus.absquehecessilale peractis, sicut -esi. appetiius
[»
'"XXlII.Si quis contristatus aoiueri.t. reconciliari,, '" ciboruni; immoderatus risus",superfliius, et
salisfaciente eo qui coiuristavi.t,"iicerrimis niocereturr innuriierabilia talia : sed poiius spmiiiis,
pro his ante iribunal
,-inediis, usquedum gratanti anirao recipiat saiisfa-- disfricti judicis assislere ralioneiii-redditufus per-
^clioneni. _ . - . _.--.. ;. liirieseat. Scrjplum est eniin : Ddotnni verbo otioso
... , XX.IVrQui;îbimet iiivicem-.cpnvicia .objiciunt,. sii ' qtiod loculi fuerMrillibniines,reddeni raliaiieni' Deo in
iuvicem'' sibi celefiter laxanda eognoscunt, hi-jam l die judicii ('Metllh:i). El ilerii Scriptura': Nihil impu-
abalio judipandi non sunt,"qula pariter.sibi yeniam\ nitumdereliuquei Deus. Elideo pro his ali(squipec-
. dare.festinayerjnt; si famen excedere.frequemitis-in I _catis poenitentiarn agat. •'-'
semelipsis.nqn_pra;sumurit.. j ;" ', XXXV-.Si ijuis: ;es( conienliosus yel. coiitradietor
XXV. -Si qujs, clericus superbire prassumpseril,.,. .sauctis imperiis, aut hiendaxâuu inpJiediens,.aut.in
saepius.prpprio i>•excomniuhicetur.-cibo., Lascivuss vtecutione ciamosuSj aut iracundus, aut subsannator,
Jjem siniili subjacebitsenferitia!, -•_.",'.- •aut plusjoce-quam.honesluiri est.deditus, aut dnre
a Idest,popuIi conflheutias. c A)i,jfroprio- excpmmuniceluf cibo , ul su]S?a
' " i . ...
.* Vide.ijifra cap. 52. -" _: eap, 25. ,
455 -S. EGKERTl EDOliACENSISARCUIEPISCOPI *5$
respoiiUens, et bmnino quicjquid conira Seiiptura- £ suram opusque peccati, ad-Vacerdotisarbitiiura poe-
ruui sacfarum auctoriiaiem est; seeuriduin men- riileat.' ' - " ' -- '
' ' "

-OTIEfl - • .-"
. _ -JSfANGTI-
-.'.-- EBORACENSIS
ARCHIEPISCOPI
DE INSTITUTIONE; CATHQLKfcE.
:.;." 'pIAMGUS. .
- '•
(Mausi,Cpuc.CoJIect.tom. XII.) _---
Prinia fronte prseseutis paginaj, tuam vcerabilem I B '• - III. 1-NTEIiROCATlO. -

petimus sanctitatem, ut ea qua3 sacrofuni apicumi . Presbyler, diaconus, sive monachus, si in nefandis
atiestalioiie, ad pouiiflcalem provideriiiara a nobisi ticcusahtur facmortbus, nullo exislenle:evidenli:ar'gu
direcla, sunt, gfato animo cum ;'charitale siiscipias\ mento, quar.atkme, si incuipabiles sunt, pnssunt ex*
- - '..-"-
(cbarilas. eniih aedifieat), etsi quain eis accepiionei" piari-?- ;
~
' - -
videntur digna, fraternilatis tuas chirograpbo fir-,'""- RESPOKSIO. "•-..-
pienlur; si qua vero minus -aptc prolata noscuuiur, DttiHconslat fulele testimoiiiuui esse in ore duo-
lu quasi subtilissimus in.lerpres hliliora interserere s rum vel trium testium; nos ne forle videainnr an-
fton dedigneris : et. post informalioriem eoruiri quaai gusto judicio eum-qui sine peccato est opprimere,
atl temissa snnt verhorum, beatiiutlinis*iu*e cohcilia etfacta tesiium difficnltate ohniatur innocerilia':
liojjjs "litteranmi charactefibris insinuafe cupiriius; liceat accusato sub regula consiimio cuilibetexhis
qualerius vicissim merubrariis discurrentibui, ununi iribus gradibus, presbyteri scilicet, diacoiii vel mo-
atque idipsum sentiamus vinculis charilatis innexivUt , miclii lesies pioducere ad purificandum se. S;it enim
auteni fraterriilas lu.a certius de supradiclis judicare satis est, exintle duos vel tres quos-poierit secum
possit, pr;oponimushtraque siffiuJ.consuJta videlicet educeread defehsionem sui.Cuivero desunt.excur
et responsa.' - • --.- < saiores, vel propier terrorem-accusauiittm, ipsa
G
" I. INTERROGATiO,. ' . soltis sibi sufiioiai in defensione inriocentirc suse,
qiiem riecvisus testium, nec filii procreatJ produii?
in
. Si necessitas coegerit, quanlum valel jurqinenmm culpabilfm. Inlionestum esi enim ut aut per riegli-
ep.scqpi, presbyteri, vel diacom, vel monaclii. genliam sacerdotuin iniquitas cumuletur,-aut per
- - ~ - RESPONSIO. inopiam jurium[Foiie, virium] oppriraatur puriias.
Ordines supradfcti secundum gradus promo(ionis Pr6 idcitco sancimtis, êura-citi-crimen irapingitur,
liabeant protestatem prot6.4aiidi: presbytef secun- ut ponal-ûper caputsiium crticeraDomiiii, et teste-
dufti uui.erum 120 (ribiKaiibrum, diaconus vero lur per vivehterh. ih stecula,- cujtis pafiliulum est
juxla humefrim 60 manenlium, nionachus vero se- crux, sese irnmunemesse a peccato Jiujusmodi: "
et
cunduni nuhierum 50 (ributariorum". Sedlioc in . ,'ic omiiia dimitieJida suiit judicio Dei. v -
' " ; "
criihinali"causa. Ca3(erum sl de (erminis agrorum -. IV. INTERROGATIO. ,
oriiur altercatio, presbytero licea( Jurameriii *sui at- Presbyter, VP,tdiaconit.iy-siexaminatieqrritpti inve-
tesiatione lerrara yidelicet rinius (ributarii in jus iiinnlur, qua rigilanliapastorum prmcavendumest, ne.
«ansferre Eeclesiae. Driobus quoque- diaconis id ab officioquidem rembti in nlia dimcesi pr.mtenteitlriii-
ipsum conceditur.'TestJficalio vei'6 iriurri liionaclio,-V nislrare, ctcper' hoc nonnntli scandalix-enlur?'
" EESPOHSIO. ' ' " '"
fum in Jdipsumsufficiat.
-II. INTERROGATIO". - Presbyter vel diacoims,- si clafescenlibus culpisa
' pio.prib episcopo ejectus in Ecclesia alia miiiisirare
Presbt!ter.,.diacoiius; si possunt lesles -fteri-verbjo- pertentaverit :,m'ox ht cognituia fueritrab episcopo
rum.novissimorum mqrienlibus fiunl de rebus cujus est dioecesis expellalur : et sic per omiies SG-
' qumq •
suis ?- '.-- "dcs Ecclesiarum nunquam stabilis,' semper vagtfs et
- ", - •
KESPONSIO.. . .
profugiis versetuf, donec loriga arfliclibnehumilia-
Assumat elianrsecum urium vel duos; u.t hrorc lus redeat ad su.stittendajara ecclesiastica.
duorumvel triuni tesliumsietJomne verbum, ne1 • "Y.-1NT EIIROGATIO.
forte sub prastextu avaritiK propinqui defunctor.um Quid ha.bemusde'sacrisministcriis qum anlerdam-
liis"contradicanl quseab ecclesiasticisdicuniur, solo ' - nationein presbyler-eorruptus peregii,vel quce pqsleu
presbylero vcl diac.ono periiibenle testiraoniura. damnaius inconsuUeusurpavit? -;..'
a Edilus primuni Dublinii IG04,'opera Joan. Wafaiiequifis.
435 D.E INSTITOTIONE CA.TUOLICADIALQGUS. ; ." ; '. m
BESPONSiO. '•' A J dicari. Si -qui vero ecclesiasiici crimen aliquod inier
.
- Minisferia vero quse,' usurpato honiine sacerdotis, - laieos "pefpetravelinl,' hoin.icidhim, vel fOrnicafio- ""
rioh dicalus ignoranle populo peregil, ininime cre- nem, verfuriurii ageitles.'Ilos: iilacuit a sajcularibus"
dimus abjicienda, nam male boifa lnihistiaiido ipse in quos peccaveruriromnimodo occupafi ,iiisIaniino:
sihi reus,- aliis non nocuit. Scienii auiem causas fuerit Ecclesise pro talibusiatisfacere. Laici vero qui
minirae delersas, et qrii lamen parliceps factus' est sacrilega se contagionemisctieiint velalis, non eodem
"
damnaii, quoniodo tribuiluf ei- perfectio qiiae in modo |ex quo publica fornicarios puniri' percensuit!,
dante hon erat, a quam ipse accipere" potest dam-. sed duplicata. triginta siclorum pecunia : lioc.est,-.:
nalionem-, utique qiii per qudd habuif pefprava of- sexaginta argeriteos volumus dare Eccleslaeadulic—
ficia-dedit, lit ejris pariiceps sirriilem sorliatur ex-' rantes : quiagraves causic graviores-ef acriores
cominunicationis sentenliam. Sed lioc. de haplismo _quserutii.curas. .'-">
non ilerari noti debeat: '"' ; IX. lNTERROGAflO. -""..,.
jiceipi.fas est, quod feliqna
verq ministefia per indignum dala,' iriinus flrma vi- Si permitiendum- est presbyleris-^sive-peregiinh,-
'*• -•"•"•- .- *- '• . sfve' riqstri genefis-, pdssim ministrafe .absqite cgti-
deutjif. ,"
- '
\'L INXEIUtOGATIO. '_ ; scienlia ephcopiioei,incujusdimcesi iterutn demornn-
Pfesbyter/iiacpnus, sine nulu pribrissuitrMisiliens- B tur, niaxiniesub iaicis, nusqudmslabiles, nee ioco, nec
siiiceal dimcesiministrare? - ' •'-••• ,.
inqhit, ' 'aucloritale-pOnlificdiiprimihfsfundali. ' '
"..". . '-RESPONSIO. *' - , '-"'' •'_ . ' "' '' • .RESPONSIO."-"- '; ••' -.
Dtseriorerii yero propiite Ecclesiie ihterdiclum Presbyleros peregrinos ,- vel absolme'ordinatos,-
Iiabeiiius jii ali.a 'niinislrare.; iiiinlstrarilem. vero: (a- sine liueris commendatitiU circumeuntes proviucias
litgr a suo iubmovevi" officio, donec recoriciliefur nusquam eos adniinislrare palimur, vel.sacranieiilav
" " " -
Ecclesia; &naj; ; _'" •'.*'* ifadereabsque. conscienlia episcopi loci;. (|'uiB:yero-
" "' " ' necessaiia' suht placuiteos administf
yjI.l.NT-ERROGATIO. , '"_" are;:_ ad mini-
5i quis cujuscunqtie digniialis trahsfugam xlericum steria-tamen sacroruni; Ules nolumusadmUti,..siiie
' "'
vel monaclium.ausu impiobg sub se Itabere' pmsum- graiidi diseretioiie. -; ; ,' -'-
pserit; quidde liis,.chdrissimi, deceriiitis ? . "'-. , X. INTERROGATIO. . -:.,.....
' "' ,' '
-.. ;" "RESPONSIO; '.' 'Siquis frdter -velsorgr aliqua-ad se-perlineiiiia, ut.
Quisfjuisyero fratruth contra interdicta venerabi- mslimat, non ila repetit; -nt-judicantibus Ecclesiarum:-
lium canoriura transfugara clericumvel ihojiaeliuia prmsulibus ei paeiftce reslitucmiur, sedcontemptopro-
sine litteris pacificis susceperit, et conveiiiusin hac ' prio episcopo irrationabiliter ° rerttm properat cbtinere
ohstinatioite perduraverii, reddatq.uod si.iiuiumesi; G ea quce-sibijusle-yeiinjuste-vindical : quid acl hm.c.
~ -- ' '-:- " : .' ' ';
friginta' quidem' siclos ," quindecira* vero episcopo j dicitis '! '
~ •.. .^ --' - ~- .
loci; "(fuindeciih abbati' cujus moriaclfum sine niitti. . ' - ' - ilESP.tfNSIO."--
prioris sui susceperal';. ef fugltiviitn diniiilal, arif - • Quicuiique frater vel sororrem aliquam advse {.ufc.
aitiplius excominuiiicaltis periclitelur.: Quipuuque 8estimat)-per(inen(em non ita rcpejit, ut judicaniibus
y.ero ex laicis qui niohasieriis'prseesse noscujTtur; Ecclesiaruni sacerdolibus, sed per-exteras potestat.es,
laiiier" aiiquem ad se niiriime pertinentem suscepe- ' . vim faciens obtineat, etiam iioc quod .\ipieutus evicit\
r.it,.reddal debitum siatutuih, regi quidem decem;si- oiniiino perdat, aut ablDcclesiaexpellai.ur. Nec.iameUi
clos, decem vero abbaii cujiis.doriiesiicumsine con- ficclcsia3 sua; prjejudicium imppnim.us:.sed.post,qbi-
. sensu EccleSiiiestisceperat: et deseriorerii relinquai, luin. anatliematizati "mtegris omnibus in.staiu sup
auttantam adliup reddat pecuniam; quaniaih et ante iiianeiiiibus pariibtist|ue iu medio collocatis, -quid
dedisse 'cogiio"seitur.'Jani ppstea exeommunicelur....: aritiquilas, aul-veritas lutbeat,.diligenler requiratur-;
Tisque ad satlsfaelioiieni, quatenus" obstinati quiqii.e cfslc-diriiitlenduiii *"
es_tjtidicio episcoporura.
qui Jieurii injninie (iriieiites cehsurani excommriiiir -'•-.- -XI. INTERROGAtlO. . .-*:-''..•- _>
ca(ipriis_omnino spernhnt, saliem.ariiissione reriiin Qukl ad haic dicitis, qnoniain quidem-ndiinullipro-
Suarum ex partedaimiatiniiniine pracsurnant siatuiis J priahabenles inonasieria, iiaea inconsultedisponu.nl-,
contraria.' Hiec aulemdefiiiitioriianeat.erganiona- ul posi obilum Uldrmn,-,-duo simui ulriusque sexus
steria virginum, qua3 siib regula csse probantur: urittm pgssideanl incnasterium aiti mqimli sorle jtjvi-
' " YHI.INTEitROGATlO. ', dant,^ siinieresse-npn .conv.eneriiit,?- _.-, '_,.. -_ • .
• " - : RESPQNsrq; :.- • -
Siquis.monachgrurii sacriiega se cpiilacjionemis-
cuerit, vindicla quidem sceleris. *""« peiimel ati laicos Venerabilis congregatio untim ex duobus-eligat
qui sunl eorum" pfgpinqui, nunc persequatriini?-' _ quem sibi praesse.desidcrat : et hic-cuin :consi_lio
-; : "RESPONSIO. ; ' episcopi ltici eo'istituatur abbas. Eo verp d.efuiicn.)
•-""_
Debisqui intia Ecclesiam in gfavibus velin levi- ~-qufpralaius est, iste secundus qui connunieraius.es.t
bus commissis deliriquuni; iiilii.I-yihdictaepertinet ad inilio-hserfs, accipiat rcginien lotiris monasieriij -quod,_..
eos qui foris sunt : maxime cum Apostolus dicat, ante non ex loi.o sed ex.parte sibi concessum gaude-
bmnescausas Ecclesi* debere-apud sacerdoies diju- bai. Si lamen dignus inveniatur, suo episcopo-judi-
" Aliquiddeesse videtur.nARDCiNus. - -cUie. deesse videttfr. 11'AiiD; '"
h Id est, ulrum periiueai. .... aliqtiid
^-Lege.s! infer _~.e. HARD. ...
"
«39 . _ .. , S. EGBERTI EBORACENSIS ARCHIEPISCOPI UO
cante.jQuod si aliter^facluiii.fnerit, hujrismodi vottira A monach.uinobnoxiumesse prantiiitial~procausis aliqtti-
ipefficax atqiie-Jriitiira judicetur.: sitque faeiens, vel bus, jampridem sub laica habilii perpelralis,sednec-
conscn.tiens, accipiensque .an^lliema. _ ". dum finilis : sive qttia minime prmvdluij, sive quod an-
XII. lNTERROGATlO. ". tea dissimidando tacuit usqtie ntinc, et tnodd' Ecclesi.ce'
' ~
_Quodsi quis ex.taicis clericam vel monachum occi- - molesiuset importunus insisjii.? ,
derit, ulrum pretium sqnguinjs secundum legemnqta- ,. . . .RESPONSIO,
lium parfintum.propinquis ejus reddendunisit, an ,am- Quisquis vero saacularis servitium sanclss profes-
~
pliori.pecuniasenioribns suis satisfaciendumsi.t, veslm. sionis subire desiderat; si' iiiierrogalus resporrdeai,
~nanimitas sancial?.- ; : , . , ~ condi.tioiiisse.ryilis sese non esse obnoxium, riec ho-
RESPONSio. j ,.- - , ijiicidium palam perpetrasse inemeiidatuin, neque res
Quicunque vefo-. ex Jaieis^ occiderit epUcopum , alieni juris modo sub se habere, nisi Deo, cujus est
presbyierum yel diaconum, aut n)onachiim,'agai poa-^ ser.vus proptef offensam peccati :.q'uod si fefellit Ecr
niteiKiam secundum.gradus pojii.itenjia)consiitutos; clesiani Dei, et crimen suitm dolose celaveril, placuit
e.t reddat pretium ,Ecclesioesuae episcopo^.secundum Ecciesiam^liabere polestatem diniittendi eum, vcl-sa-
iiniversalis concil.ii, pro, presbytero qclingentos si- tisfacere prq eo si yoluerit. Eos yero rjui lales irivg-
clos, pro diacono sexingeritos, prq monacbo vero B ] niuntur, ab ecclesiaj limine per vini volumus abs(rahis
r|uadringeiilpsargenteos : nisi-autdignitas nalalium, neqtie a die conventionis lempus Ecciesi» concedi
yfil nobiliias gener.is majpr.-reposcat pretium. Kon reos ,deinceps.ad occultandos ( sed ut Deo agalur re-
eiiim jiistiim est, ut servi.iiuui sanctffi professionis in yerenfja, absque ulla Ja3sione veriusque relinquendi
liieliore gradu.perdafj quo.d.extqripr "viia.sub laico. sunt: quod ecclesia domus propiiiationis est, non
liabilu habuisse jnre pareii(um:dignoscitur..Cu.i vero spelunta latroiumi. Lege dedicationem fempii Salo-
iion est substanlia.ut redimat:se a pgrpetralo bomi- monis. Res ve-o si qnas Ecclesice oblulefal, eas sa-
cidio,. regi. diraitlendus est ad puniendum; ne. inter- cerdos redd .1, ut liabeat unde se fedimat.
fectores servorum Dei se putent impurie posse pec- .-.' ". XV. ,INTEiiRO.GAfIO.
care. Ilrcc vero vindicla quam.de homicidiis presby- Pro quibus criminibus nuilus sacerdos pdiesl fieri,
-terorum percensuimus, maneat erga abbales qui s.unt vel pro quibusjampridemordinalus deponilur?
'
îne o.rdine.';nisi aliquem ex.his synodaje collegiuiii ." . , RESPONSJO.
altiqri-consilio aut-siipt.'rior.eiii ,111( in,'ei-io;emjudi- -. liujusmodi .tunc ordinaiio_episcppi, presbyteii -vel
paverit. ; <>- .-J..'- ;,.... _ diacpnl, rata e.se dicetuf,si nullo"gravi facinofe
. • * XIH. INTERROGATlO. .. . . ;. prob.atur infectus ; si-secuhdam nori habuil iixorem ,
Quodsi ex convenientiaamborum legitimum d.issol- IG nec amariôrelictam, si pretiilentiam.publicam non
yitur conjugium, propler infirinitatem viri vel uxoris, -gessit, hec uila, corporis parle.vitiattis apparei.;. si
Sfiliceat sano incontinenti secunduminire. connubium, servilis aut ex.origine -non est couditionis obnoxius,
infirmo consensumpmbenle, el proinillente sese conli- si curias pfobatur nexibus absohitus, si assecutus est
' nentiani in perpeiuq servaturum,:. veiilra sanctilas quid lifterfls, hunc elegimus' ad sacerdotiu.in promqverji.
.:- - . . * P.ro -his yero criniinibus. nulluin licet brdindri *-sctf
dehocjudicat?
• - ' i- EESPONSIO.- *
_ .: prpniotos quosque dicimus deponendos. Ido.la.scilicel
Nemo ctsntra-Evangelium, nemo conlraApostpIum "a.dprantes; per aruspices et diyinos atque.incaniato»''
sine vindicta faci(: idcirco consensum riiiaime pfaer res captivos se diabolo, iradenies; fidemsuam falso
:liemus adulleris. Onera tanien.qua^ sine periculo les(imoii|ioexpugnante.s; homicidiis vel lornicationi-
poriari non possuntnemini imponhmss; ca vero quse bus'coiitaminatos; furta perpetranles; sacrum yeri-.
J)ei sunt mandata conlidenter, indicimus. Quem au- (aiis nomen perjurii tenieriiaie violantes.Eos tamen
tera infirrnitasimplendi prajpedii, uho profeclo mul- nisi per7prienitentiam publjcam non oportel adrriitti
luin reser-vamusjudicio Dei.-Igitur ne foite videamur ad pronierendaii) pommunlonis graliain ; .11011 ad, re,-
•
sileritio fovere aduUeros, ,aut diabolus qui decipit ctiper.tndinn pris.tinse dignilatis bpnorem. Ajienuui
•adulleros ile adulleris exultet, V ultoribus audi, quccl £? esl enim ab Ecclesia-posnilenles sacrosancta iniiii-
Deus conjunxil honto non separet; et ilem, Qui pqtesl strare, qui dudum-vasa.fuerantyiUorimi.
capere capiat. Ssepenaraque lemporum perm.utatione, XVI. INTERROGATIO DE.JEJUNIOQUATUOR TtMPORUH.
- riecessltas legem frarigit. .Quid. enim fecit David _ Lecjilimajejunia-mensis primi, .quarti, septimi, ti
tjuando esuriit? et tamen sine peccato est.Ergo in Aecimi uirtxmitiilio ipsorttm mensium, dn aliler cele-
^mbiguis non estferenda sententia. Sedeons.ilia-ner branda sint; elquo.auctore,. aut quomodo, aul.pro
cesseest pericliiari pro salute aliorum; hac condi- qt{ibus causis insiiluta; consona senlenlia exponii
'
lione interposila,'Ut ei qui se conlinentias deyovit c unifarmiler.ab amnjbus celebreniur,per universasdi-
niillo modo concedalur seeundas inire nuptias, vi- , leclignis veslymsedes, el,Anglor_umEcclesias? -
"
feiKe. priore. - . . .- . _.}-.. : , - ,."
., ..--.--.EESPPNSIO.
^XIV. INTERROGATip-. .... -* . ;QuIa
igitur mqndus. qualuor. plagis-.contiiietui;,
Quid ad hmc dicimus, si.quis de laicisclericum^vel Orienlis, Ocridenlis, MerLdieiel-Aquilonis; .el houio
" Lego secundumdecrelum'universalis. IIAH"», c Lego an unifofhiiler. IIAIID.-
!?-Lege ulterius. HARD.
Ul . --..., ,. ,DB INSTITUT10_NECATHOLICADIALOGGS.' '-. . 442
quaiuof eleraenlis"q6nstat, id esf, igue, ttere, aqua et.'A boc jejunium celebratur "secundum anliquam con-
terra; et inlerior sensus ex quafuorcontinetiirvir-' srietudinera, veLquia decrescunt dies, et nox auge-
tuJibus, prudeniia, temperanlia, fortitudineâtque tuf : quia ad defectum solis et noetis augmentuni
jusiitia; et quaiuor fluniina Paradisi ad -irrigandam , vita nostra. deficere advenienle morte oslenditur;
nniversam. ierram, in lypo qualuor .Evangeliorum. quae.mors in judicio Dei et resurrectione reparaiiiiur
profluunt: :-et quatuor temporibus unnus,,yere, . ,adyitam^ret si vila: nos(rae terminus.defectione die-
aestale, auturnno et-byeme' .eonverlilur, et ex omni runi exprimitur, .mortisque, advenlus ;iir augment»
parle qUadratus numerus perfectus dignoscitur; id- noc.tis; necessariuin duximus, ut ob memoriam et
circoautem qualuor t.empbrum jejunia veleresTa- recordaiionem lanti riiysterii, omniannohumiliemus
tres instituerunt, sccunduriiDeilegem, etnunein animas-nostras, ut filios Israel hoc iri fempore fe-
KoyoTestanienlo sancliyiri alque apostolici doctores. cisse legirrius, in jejunioe( affliclione, non solum.a
"
1. De primomense Domirius ait ad Moysen : Meh- cibis, sed ab omnibus vilioium contagiis : altenden-'
sis iste vobis principiurii inensiiim, primus eritininen-. . tes sermonem Evangelii : Ambuiaie dum lucem habe_-
sibus riniti (:Exed. xii, 2)". Et itefum -DoftiinuS'ad tts, iil non tenebrm vqscomprehendanl; veniel qulem
Moyseh : Observalemensemnovarurii frugum, quando nox quando riemo-potest operari(Jodn. xn, 55). Hoc
egressieslis de tefra &gypli,legitimurit.ih-generatiohi- B Angloriim Ecclesia in plena hebdoriiada ante pequi-
biis veslris~(Deuler. xf,- i). Quod jejuhium sancli Pa- hoelium -, rieglecla-teftia3-heb'domada3compulationej.
fres in;pri'ma hebdomada iiiensis prihii, statuerurit, solet celebrare.- - ' .....
'
quarta et sexia fefia, et sabbato,. exceplisdiebus- IV, Quartum jejunium mense Novembrio a veleri-
qiiadfagesimalibus. Nhs autem in-EcclesiarAngIorum. bus colebatur, juxta pra^ceptumDomini. ad. Jeremiam
Idein pririirriiensis jejunium (ut rioster didasealus ^dicentis'. tollevolumenjibri, etscribe in eo omnia
heatiis Gregorius, in suo. anliphonario et mi.ssali lir" verba qum loculus sum adversus Israel et Judam. Et
- B'ro, per pfedagogumnosiruni beatum-A.iiguStinura faciunx esi iiimense riono -prmdicdverunljejunium iii
ifansmisit ordiuatum ef fescriplum), indiiferenter de""' conspeclu Domini-omrii pbpulo in Jerusalem (Jerem^
* • *
priina hebdpmada qhadragesima3 servamus," LVI, 2). Ilac ergoauclGrilate-diyinarum-Scripturar
"'. II.*Secundura jejuriium quarli iriensis a veteri lege ram, Ec-clesia_c:alholicamdrem obiinet, et jejunium<
exorfuni est, quando<lex" dala estMbysi iff irionle • iuque observationera riiense.celebrat decimo, sabbato
Sinai; et praiceptum est a Doniiiio'ut sit popuius pa- quarto, propter advenientem venerabilem solemnita-
ratuS ad audiendamvocera in.diem, terliura, et ne tem Doraini rioslri.Jesu Christi : ubi anle plures.dies.
appropinquent uxoribus suis. Et"iterum Domirius ad et coritinentia carnis et jejunia exbib.erida sunl, -ut
Moysen : _Tollelisde citnciis frttgibusivestris printiiids, C unusquisque fldelis praeparet se ad communiohem
ei offereiisea DominoDeo vestro{Deut. xxvi, 2). Quod corporis e't sanguinis Chfisti;- cum devolione sumea-
et-inNovoTeslametilo-conslitulUm esl.juxtaid quod dam. Quod etîiglorumsehiperin.pleriaiiebdoraada
Doniinus ait «•Non possuni filii sponsi jejuriare, quan- aiile Na(ale Domini consuevif, non soluni quarla et
diticum iilis est sponsiis (ftiatth. xix, 15), etfeliqua. sexla ieria, et sabbato, sedel juges.duodecim.dies
Quod juxta congrueiitiam teinporuin post "ascensio- iri.jejuniis, el yigiliis et orationibus, eleemhsynarura
nerii Domini ad ccelos, prsesen(ia'c"orpo'falisiihlracta, largiliopibus, et in riioiiasteriis, et in plebibus, ante
lujic indicium esi jejuniuhi quarti mensis, secuhdo Nafale Domini-quasi legiiimum jejuiiium exercuisse
sabbato. Hoc auteni jejunium idenrbeatus GregoHus perhibetur. Nam hsec (Deo.gratias) a -temporibus
per priefatum Iegatririi,' in antiphoiiario Sup et mis- Vitaliani papsfe'et"Theodori Dproberhensis archiepi-
salf, iri pleria hebdomada post PentScoslen, "Anglo- ; scopi inolevit- in flcclesia -Anglorurn consueludo, et
rum Eeclesiaecelebrandhin destinavit. Quod non so- quasi legilima"7 tenebalur, ul rion-solum clerici Jn-
lum noslfa' testanlhr aniiplionaria; sed et ipsa cjuae monasteriis, sed eiiain laici cum conjugibriset fami-
cunrmissalibus sriiscqiispexiraus apud apostolorririi liis suis ad confessofes" srios pervenireiit, et se ffeli-
Petfi.et Pauli limiiia.; , '^ ; -' Jjps a carhalis cohcupiscenlia3consortio liis duodecim
III. Tefiium jejunium" seplimi mensis, a Domino D diebus cum eleemosynaruni' largitione .mundarent-:
per. Moysen pr£ecipitur diceritem /Ldquefe ftliis ls- quatenus puriores dorriinicse.communionisperceptio-
,'rael, el dices ad eos: Decimus dies mensis seplimivo- nemiri natale Domini perciperenl; prse(erhaec nam-
.cabituf sctnclus,huiniliabilis auimasyesirasin jejunio. que constUula iejunia.quaria e( sex(a"-feriapropter
Omnisaniina qum afflicianon fueril die hoc,.peribil de passidnem Chrisii, etsabbaio, propler.quod ipso die
fopulo suo (Levit. xxm, 7). Idcirco autem iirEcclesia jacuil in sepulcro, plerique jejunaveruiil.
443 S. ^GBERTI EBORACENSIS ARCHIEPISCOPI - 444
— "' '' "" """ "'" ~ " ' ' '"'J
". "'—T""—".
'
°
. - SiiNGTI-EfiBEBTI : ./ ".
"
• EBOiUCENS.ISARCHIEPISCOPI "''-'
'._
'"'-' GANONES-DE-.REMEDHS-PECGATOREM. .
PRilFATlO. A Deus.judex justus et fortis videt et audit, et in pa-
De remediis peccatorum paucissima lisec qme se- lam abscondita deducit, et reddit secundum ppera :.
quunlur ex priorum monimentis excerpsimus; int et ilem vere sttnt nonnulli csecorum canum simili-
quibiis tamen, omnibus non auetoritate censoris, sed1 ludine currenlium ad cadavgra moriuorum, vel cor-,
consilio poiius compatieulis usi sumus, solerter yorum volanlium, qui ad sacerdoiium vehuntur, qui '_.
-admonentes doclura quemquesacerdolem Christi, non propter Dominum", sed plus propter bonprem
iit in uniyersis quse hic annoiata reperil, sexum, terrenuni iiihianles, caecif divina.sapientia. De lali*
reta(em,-^condilionera, stalum, personam cujusque: ."busdixil Gregor.ius Nazianzentis :.Timeo hoc quod
poenitentiam agere vdentis, ipsum quoque cor posr- canes asseclantur officium paslorale, maxime crimiii
niientis curiose discernat, et secundum h.oec",utsibi. semetipsis.nihil pas.toralis praeparayeriiit disciplirias.
visum fuerit, singula qua^que-judicet. Quibusdam Ezecliiel nanique ait: V.mpasloribus Israel, qutpas-..
namque a cibis abstinendo, b nonnullis genua sa3- cebqnt semelipsos, el non gregem : Aac. bibebant, et
"pius fleclendo,"sive in cruce siando, autaliudaliquid lanis earum operiebanuir, ei quod crassum fuit iri.dn-
hujusmodi, quod c ^d purgafioneni peecaiorum per- ducabaiit,quodfractuiii fuit non alligqbant (Osemiv),
(inea(,faciendo, plurimis universa hsec agendo, sua' etc. Ifeni Ezechiel ait: Vm sacerdotibiis, qui come-
necesse est errala corrigere : quae universa in B 1 dttnt jtopuli mei.peccata, hoc esl, sibi eoruni surnen-.
examine discreti debent pendere judicis. - tes victimas, et
npn oranies.pro eis._ Goinedentes
I. Excerptuni de canonibusCalhoticorum Patritm, vel; hoslias, ct non cprripientes : quiubi.hipriluros lio- .
- pcenitenlimad remedium animarum domini Egberli mines audiunt, inde gaudenles praaparantsead pr.ae-
arcliiepiscopi.- dam quasicorvi ad cadavera mortuorum. Nunc ergo,-_
Instituiio iila sancla, qua3 flebal in diebus palruin fratres, qui voluerit s sacerdotalem auctoritatem ac-
nostronim, rectas vias nunquara deseruit, qui insti- cipere, in primis cogilet propter Deum, e( pra;paref_
tuerunt poenitentibus atque lugentibus suas.passio- arma ejus aniequaim.raaiius episcopi tangat caput, id
nes ad vera raedicamenta salulis : quia diversitas est, psalterittm, Ieciionarium, antiphonarium.mis-
culparum diversitalem facit posnitentibus "medica- sale, baptisterium, h mariyrologiiim, iri anno circuli
/menlorum, vel sicut medici corporum diversa me- ad praidicaiionem cum bonis_j)peribus,, et compu-
dicamina.vel potiones solent facere contra diversj- lum cum cyclo, * hoc. est jus sacerdotum. Posiea
tatem infirmitalum, vel judices ssecularium causa- autem suum poeniienlialeni, qui hoc ordine secun-.
rum. Diyersa igitufjudicia, qui boni sunt et fecti, dum auctorilatem canonum ordiiialur, ut discretio^
- pensant et traclant, tjuomodo recte judicent inter nes omnium causarum investiget primiius, sine qui-
'
miseros et diviies, inter.causam el causam. Quanto C bus rectum Judicium noh potest stare, quia scripfum '
jn.agisigitur, o sacerdotes Dei, diversa medicamenta es(: In nulla re appareas indiscrelus, sed disiingua
animarum invisibilium hominibus pensare et trac- quid, ubi, q.uandiu, quando, qualiter debeas facere,.
lare opurleat,-neper stultum medicum vulnera anl- Non omnibus ergo in una eademque libfa pensandum
inaruin d fiant pejora, Prophela dicente :. Compu- est,iicet in uno constringantur vitio : setl-discretio
truerunt et deterigraverunl cicalrices rriem a facie sit unoquoque eorum, hoc est inler divitem et paU-
insipieniim mem. 0 stulte niediee, noli decipere ani- perera ; liberum, servtim, infanfem, puerum," juve-
mam mam, et iHius ne duplicem po3nain.accipi.es, nem3 adolescentem, a3tatesenem,hebeiera,gnafum;
evel septupla vel millena. Audi Clirisiumdicenleni: laicum, clericum, monachum, episcopum, presbyte-
Si cmcus cmcum duxeril, ambocadent iti foveant.Si rum, diaconuiu, subdiaconum, lectorem ; ,in gradu,
(u noncogUas judicium meum, aller hoino non:au- vel siue; in.conjugio, yel sirie; peregrinum,-i yirgi-
~dit neque videt; qui rae judieet. 0 non intelligls quia nem, feminam, k canonicam, yel sanclimonialeni. 1,
' Hunc titulum ita restilui exiis
quaj in Praoiiioiai- f Poatiit., divinm fgrliludiriis.
lione ad Opera C;tnonica Ecgberti superius animad-
_ verli, cum in proecedeniibus.omnibus Labbei ediiio- -s Poenit., sacerdotis nomenliabere.
jiibus Itbellus iste sub hoe alio pa"rueril: Vênerabilis. 0' h Poenit., cpmpulus canoii pmniienlialis.
Bedm Presbyteri Cationes, etc. Portionem autem esse , 1 Poenil., ium cammendalignibusanimarum, liomi-
amplioris Qperis ab Ecgb.erlo conrecti, ibidem ex lias per circulum atini Dominicisdiebus el singulis fes-
Ballerinis admonui.MANsi. livitatibus plebibus prmdicandas.
bPuenii., aliis eleemosynasdando. i, Poenit., iiidigenam.
n Poenit., ad qniinmsalutem. Jf.Poenit., viduam.
d Pcenit., puircscant, etc. 1 PoBiiit., mbnacham.
c Posrit., vel sepluplas vel millenas.
445 CANQNES DE-REMEDIIS PECCATORUM..'"; 446
debilem, infirmum, sanum. De qualitate. pecridum A septem annos poeniteat: si matrem, septem annos,
vel hominum, conlinens vel incoriliiiens, voluniate R ef.quandiri vixerit, nunquam sine ppaniteniia. Siso-
vel :iii casu, in publico vel i.n abscoiidilp,-qu_asi domitae, annos septem; si iu consueludine,.annos
compunctione emeridet necessitaie vel in voluntaie, septem; vel si monachus, annos septem. Qui cum
loca.et lempora collaiionuin. eonstiluerunl saricd pecude peccat, anniim unuin; si.nionachus est, duos
apostpli. Deinde sancti Patres, etsanefus Penufiusb_: annos. Qui "suepefornicaiilu.r laicus cum laica, tres
deinde canones sanclorum. Patrum ," deinde alii annos pbsnileant, el qiianto saepius aut negligeritius,
a(que alii, ut Hieronymus, el Augusiinus, .et Gre-. tanto magis et temptis addat et modutn. Qui diuiius"
gorius, et Theudorus.. Ex quorum omnium isla de- fomicationi, perjurio, latrociriiis, caeterisque flagi-
scripsimus dictis et seritentiis veraciter, ut salvi sinl liis.servivit, annos septem poeniteat. Quicomplexu
omnes, et non pusillanimes, quia potenles polenter feminse illecebroso, vel osculo polluitur, dies" tri-
tormenta patientur (Sap.yi). Ileriiin Jesu filii "Sirach: . ginla .poenileat. Qui contaciu ejus inverecurido ad
In judicando eslo misericors, pusillis ut paler, et pro carnem, tfes menses poenileal. Puer se ipsum vo-
viro mcilriillorum (Eccles. iy). Item sanctusJacobus Iuniale polluens, triginta dfes poenileaf;.juvenis qua-
dixit: Judicium-sine misericordia eril illi qui non fa- draginta. Qui in turpiloquio polltiitur negligens,
cit misericordiam; sttpefexallai autem misericordia B septem dies poeniteat. Qtii impugnationecogiiationis
judicium (Jac. n-).ui idem ipse consequ.atur : ut et na(ura3 inquinatur nolens, -per qualuof dies quin-""
sanclus Benedictus.Iioc. est qui veram pcenitentiam quagenos psalmos cana(, -et quarta et sexta feria
factuntin. iejunioel fletu, in.eleemosynis, in oralio- jejunet ad. nonam vel a.d vesperam. Quf in" ecclesia
nibus, et perpetrala iterum non faciunt; et si.faciunt, consecrata nubunf: qui in ecclesia per somnium
lamen non perseveraut in eis , quia Deus' dixit: poliuitur, fres dies posniteat; nxorafus conlineat
Maliim cogilasti, ignovi; malum dixisti. ignovi; riia- se quadraginta dies anni anle Pascha et Nalale -
luni_.fecisli, ignovi; .perseverare vis in mcilo, non Doriiini; el onani die Dominico, et quarla el sexta
ignosco. Ergo qui perseveraut iii.malo, non ignosce, feria a conceptione manifestata, usque post riaiam
sed .judica judicium districtum secundum canones, sobolem. Virconlineat seabiixorem tres menses.
ulalii.timorem habeant. -.' Uxor.posl naiam sobolem abstineat se ab ecclesia,
_ . . . II. De fornicalione. sl filius est, dies triginia, si filia quadragihia. Sed
c Adolescens. si cum virgiue; peccaverit, annum in tempore menstruisanguinis, riam qui lunc a suinp-
unum poenlteat. Si semel etfortriito, levielur,'ei (a- serit, triginia dies ppenileat, qui septeni dies. Parens,
men usqrie ad annOm plenum. Si inlra viginti aii- "cujus filius per iiegUgentiam non baptizatus obiil,,
nos puella adolescensj tres quadragesimas, el ferias -'*-*unum arinum"poeni(eat, ef nunquarii sine aliqua poe-
legitimas. Si pfopier hoc peccaltim servitib huiriano nitentia. Si sacerdos, ad quem peninebat, Sfocatus
addili sunl, quadraginla dies : si hiiens iantura, et venire neglexer.it, ipse ob'damnationeri» animse'jri-
non coinquinatus, viginli dies pcenileat. Si" vidua dicio episcppi sui castigelur. Seid in omriibus Jicet
obsluprala , annum totum , . et. dies jejuniorum iu .fidelibus, ubi forte morituros inverierint non bapti-
altero :.si-usque ad generalum filiuni, arinos duos zatos, imo praeceptum est, aiiimas efipere a diabolo
iijiegros,ei duos alios levius. Si.el occiderint, annos per baptisma : id est, benedictam siiripliciler at|uam
tres, et alios quainor levius. Si mpnaclius laicam, iu noniine Domini, baplizare illos in nominePalfis,
(res-annos ppsnileat; iila "duos, -et legiiimasferlas. . et Filii, el Spirilus sahcli. Iiitineio autein superfu-
§i monacham laicus, duos annos pceniteat, etlegitlr sns aqua, unde oporlet eos qui possunt, fideles mo-
mas ferias.; illa tres. Si usque.ad generatuin filiuni, naclios maxime,'ef scientiam habere baptizandi, et
annos quatuor : si et occiderint, septeraannos poe-' si longius alicubi exierint, e eucharisliam "serripcr-
nileat. .Si quls vacans alterius uxorem pblluit, dnos secum babere. ;
annos poeititeat. S.i uxoralus virginem, similiier: ila III. De occisione.
ut primo horum a.sua cpn.iineat, si ei consenserit; ., f Qui occiderit monaclium aut cleiicum, arma
'
alioquin addatur. modus poenitenliaj. Si uxwatus relinquat, et Deo serviat, vel seplem annos ôsni-
uxorem aiterius, tres.annps p.oshiteat::primo horuin Ueat. Qui laicum, odii meditatione, vel pqssideiiiloa'
a propria consentiente abstineat. Si,u'xora_tusaiicilr haerediiaiis ejus, aiinos quatuor. Qui pro vihdicta
lam suam, annum unum poenileal, et tres quadfa'- ffsiris, ununi artnuni. Et in sequeiiiibus duos ari-
gesimas, ei legilimas-ferias tribus mensibus primis, nos ; (res qu.adragesimas ac. legitimas ferias. Qui
et asua se contineat. Illa si invitapassa est, quadra- per. iram subitam etrixarii^ trcs ariifos poeniiea.t. -
ginla dies; poeniteat: si consenliens,. tres quadrage- Qui casu, ununi a_nnum.:Qui in bellp publico,-dies
Simas, et legitimas ferias. Si adolescens, sororem quadragiula/Qui'juberite domino suo servus, dies
* Po3m[.:volunlate, riecessilatevel casu. -'., • d Poenit., Nupserit vel T
h Poenil., Papltnulius. - - •' -' .-• e Forle, chrisma, inquitjuhxerit,,
Anl.
c Multosex.canonibus btijus seqiienliumque capi- f Nonnulla bic sunt quae non Aug.
congruuni cuin Poi-
tuih reperire est apud.Burcardurii,- Ivonem, Arisel-' nileniiali ; sed forte hic suo sensu Ecgbertus scri-
niura,, Gratiatitim, -Panormiam.similesque juris ca- bit; Jn Pccnileniial.i
- vero Isidori vcrbis loquilur.
lionici promoscondos, ut observavit V. C. Anlonius .MANSJ. " . ; -;..•_..
Augusiinus in.nolis ad Iioc poeiiiteniialc.
'
447. S. EGBERTIEBORACENSIS ARCIIIEPISCO.l 4_|8
, quadraginta. Qui liber jubente majore suo innocen- A , sodomitae, maledici^ perjuri. I.sta sunt ergo capilalia
ierri, annum unum., el sequentes duas tres quadra- ciiminai :Sanctus Paulus. et iugu.siinus, eralii "sancti
gesimas, et legitima.s ferias.. Qui super rixara ictu computaverunt, pro Istis fieri. oportere eieemosyiias
debilemvel deforraera hominem reddil, impensas largas; etjongiim tempiis jejuniuni leneaiur. Id esl, -
in iriedicoSj.el macuioepretiiim, et opus ejus, dpnec rit-aiii" judicant, pro capitalibus/ idest, adulteris,"
sanetiir, restiluat, et dimidium anrium. Si vero non -homicidis, perjuris,;forriicariis,etsiiriilibus. Laicus
habet unde restiluat hrec, "annum iniegruiri. Qui ad qualuor annos poenileat, clericus quirique, subdia-
feriendurii hominem surrexerit, voiens eura occide- conus sex, diaconus octo, presbyter decem, episcb-
fei-duas septimanas poeniteat. Si clericus luil, sep- pus duodecirii,'si'consuetudo;pfat.
tem merises. Quod et si vulneraverit, dies quadra- VI. De minoribus peccalis. ' -
ginta. Siclericus, annum totum. Sed et pecunlam Id est, furlum, falsum testimoniura," e( similibus.
pro modo vulneris, licet Iex non a commendat, cui Laici annum urium, cleriei "duos, subdiaconus fres ,
inflixit fribuat, ne. laesus b scandalizei. Mulier par- diaconus quatuof, presbyter quinque,. episcopus
tum suum anle dies quadraginta spome perdens^ seplem annos pcen.iteant. Iterii sodomltis.si consue-
unuin annum poenileat. Si vero posi quadraginta dies, tudo erat, episcopus qualuordecim aBnosjicen''eat,-
tres anrios poeniteat. Si veropostquam natus fuit, .•? presbyter duodecim, diaconus deceiri , subdiaconi
quasi homicida. Sed distal muitum,utrum pauper- octo, cleriei septem, laici jjuinque: moriachus sr
cula cper difficultatem riutriendi, an for.nica.ria,cau- fornicationerri facit cum anciUa Dei, quatuor annos
sa sceleris celandi faciat. Qui perjurat sciens, com^ pojniteat-: si cumpuella, septem annos poeniteat.
piilsus a domino suo, tres quadragesimas poanileat, De parricidis vel fra(riclîs,"quidam-septem, quidarii
a£ legiiiraas ferias. Qui sciens virtuiem. juraraenti quatuordeeim et septem. ""-_''
vel "perjririi, perjurat' inmanu episcopi aut presby- VII. Decupidilalecmleiisque fiagiliis. -
teri, vel allarii vel cfuce consecrsila, tres arinos pce- Ilem cupid us vel avarus, yel ebriosus, vel superbus,
niteat.Si vero in cruce non consecrafa,unuhi an- velinvidus, velrapax.vel iracundialonga, vel maledi-
nurn pceniteat. Si autem in maiiu" hominis, apud - cus, velhissimilia s , qua3eiiume"rarelongumesi,treg
d Graecos.nihil est. Qui e sedueit nesciumperjurare innos peeni(eat. "Ilem h si clericus cum quadrupede
pernoxio, qtii elpostea perjurium" suurn cogiiovit, fornicaverit, duosannqs pceniteat^ subdiacohus (feB;
itnuni anrium pceniieat; - . - diaconus quinque, presbyter septem, episcopus de-
IV. De immunda cqrne. cem anrios pceniteat. Qui cum matre fornieaverU,
Qui irianducat cafnerii immundam aot dilacerata.m _ quindecim ariiids priiiiteat. Si cum fllia vel sorore ,
' a
besliis, quadraginla dies. poeiiUeat. Si necessitate " duodecim anaos pcehiteat. Qui cum, ffatre naturali
famis cogenfe, multo levius. Mus si ceciderit-in li- fornioaverit per corrimixtionem carriis, ab bmrit
'
quor.em, tollatur.lnd.e, et aspergatur liquorille aqua . cnrne se abstineat, quindecim anrios pcenlteat. Si
benedicta :si vero iriortuus slt, alijicialiir tolus liquor-, clericus venationes exercuerit, ahnuin "unum poe^.
.' riec ab hpmiriibus sumatur, sive lac sit, sive~ce_revi- niteat,'diaconus duosj presbyter tres. Si presbyter,
sia, vel aliquid hujusmodi : quod si riiortuus sil, "vel. diaconus, vel monachus uxorem duxerit, ih
. liquor ille in qiio mrisvpl mustela incidens moritur, conscientfa populi deponalur. 'Si adullerium pefpe-
purgetur, et aspergatur aqua saiicta,"et sumatuf, si Iraverit cum ea, et.in consciehtia populi devenit,"
jiecessitas sit. Si avis stercoraveritinquemcunqrie pfojiciatur extfa Ecclrisiam, et"inter :laicos pceniteal
liqubrem-jlmjtismotli .tollatur.stercus, et miiiidetur quaridiu vixefit. Qui dimiseiit uxorem suarii alteri
vcilius aquaberiedicta,; et ;suniatuf. Qui sanguinemi coiijugi, seplemitnrios p&nUeai. Si clericus liomici-
riescius curii saliva sorbef, noriei riocebit; quiman- diura feeeril, ei proxlmum suum xfcciderit, decein
dueansproprio polluiiur inscius, non ei nocet. Siau- aonos poBnite.at,exul.septem poeniteat, siodii irie-
tem seit, poeniteniiam agatjuxtamodum pollutiOnis. difatio.fuil. SiJaicus homldidium feeeritper turo-
V. De cgpilalibus criminibus. D rem, etriiediiaiionem:, quatuor annos poeniteaf, yel
Nunc igitur capitalia criniina se.cundunicanones ex- quinque, vel septeiri artnos poeniteat/ Si per rixam,
dasmoni-
_ plicabo. Prima f supefbia, inyidia, fofnicalio, inanis( quatuof annos posnileat. Item quiimraolal
decera annos pos-
gloria, ira longo tempore , tristitia sosculi, avaritia, ; bus iri magiiis, si sonsuetudq est, :
Ventris ingluvies. Augustinus adjecit sacrilegium, id niteat-: in minimis ariiium. ririum auguriis et-diyi-
Emissores
est, sacraruni rerum furtum, et lioc es^ liiaximum( nalionibus", 'qhinque annos pcenileat.-
annos poeiiiteant'; ut pueniten-
fiirlum^ vel idololatriis servientem, id.est, auspiciis, 'tempestatum septem servata
Deinde tiaseinper islp ordine sitBS unoanno-, e't
el^reliqua. adulteriurii, falsum-testimonium, "
furtum; rapina, ebrietas'hs'sidua, idplolatria. Molles,, deinceps' de qualicunque peccato : id estfih rjnaqua-
" Poenit., jubeat, imperel. - gnanlur : S. A. L.-L G, I. A. Veteres variant. Vlde
b Poenit., scandalizelur-; \ - "" ' -'- .Buicbardumet poeniteu-
Cassianum, .Theodiilphuni;
' ~- "
liales libr.os. •'- <, ,_- .-_ -
" ca Poenil., pro difficultatc. . .: s Pc%nit./{aciens: , ..
Paganos,"E»,v3va? videtur inteiligere... -. '-__.
-' e Posni(., seducius nescius perjurare,. pejeraiet t - -" Perlnrbari ordinem putat Aiil.jAug-. "quod hsec
_' <• '-.-•," - • . : -;' ex. diversis scriptorib.us. variis temporibus fueririt
foslea.
f Septem capit.alia crimina vulgd liac voce coflsi?','sumpta. < '- ...'" •: :/__;
.':':.
" %' •
iiq CANONESDE REMEDIIS PECGATORUM. 450' :
que hebdomada (res dies.virio, et sine mpdone,,AA poenileat, quidam seplem , quidam ires,. quidani
carne: et jejunet nsquead-vesperam^.et manducet unum, qriidam centum dies,ut pueri. Oporiebat di-
desicco cibo, et tres quadragesimas semper de sicco scfeiionem esse iriler ûalitatem pecudum, vel ho-"
cibo, et jejunet tres dies adnonam,'. el tfesadve- niinum, sicut supra. dixiraus. Item episcopus, si cum
speram"; elin diebus Dominicis,"et inNatale Doraini , quadfupede fornicaverit, oclo annos- poeniteat. Si '
qualuor dies, el in-Epiphariiam, el in Pasclia,-usque consuel.udo» ;decein,"presbyterrquinque-, diaconus
in albas, et Ascensionem Domini, eiPentecosten, et tres, clericusduo.. . ' ;'''-'''!
sancli Michael,<-etsancOe Mariae, etsancd Joannis IX. De juramenlo; -
Baptistai, et duodecim apostolorum , et sancliMar- Qui juramenlum fecerit in ecclesia , autin-Evan-
lini, et iliius sancti feslivitatenij *jui in illa:provihcia gelio, sive in fcliquiis saiictorum, septem annos poe-
est.in his praedictis diebris Efaciat. cbarita(em, si- niteat. Alii duodecim annos judicant. Sive iri irianu
cut-sui coiiipares, clerici .sive laici. Ebrietatein et episcopi aut presbyteri vel diaconi, sive in cruce
veritris disterilionem in omnibus caveanl. Facianf consecrala, uritun arinura poeniieat. Alii tres^vel-qua-
quod-ApostolUsdicit: Sive mandiicalis, sive bibilis', (uor judipanL Et in cruce non consecr.ita,! unum
vel quidquid facitis , dmnia ad gtoriani Dei facite aniium, vel sepleramenses.ut aliis; qui autem se-
(l Gor. x).Tunc ergodigna- poeiiitentia estj si ^? ductus ignofans, et posiea cognoseil, unum annurii.
hoc^*
.-
impleatnr. " posititeat, vePires quadragesimas,^vel quadraginta'
-; • VIII. De clericorum painileniia. dies pceniieat. Si qttis coaclus "prb qualibet caiisa "
Ilein in canone aposlolorum.- 13 indicaiur, iit nccessiiatis _,tres quadragesimas,. alii (res, annum
episcopus, presbyler,' diaconus , qui' in for- unum, el ex eis iivpahe etin aqua, uf aliijudicantr .
riicaliorie . aut perjurio-, aut furfo, caplus est,'- Item perjuri tres annos-, -qui suspicatur priusquani
deporiatuf, non tamen eommunioneprivetur, quia jumenium ducatur, et tamen juratper consensum,
non'"judieat Deus bis in idipsura ( Nahum, duos arinos poeniteat. Siquisin manu laici jurave-
sec. LXX). Si quis ponlifex fornicationem faciens, rit, apit.d Graecos nihil esi; - " '- ' '
-natiiralemjudicabit, duodecim anrios pceniieat; pef X. ,De abslinciiHd-mttllerum. • -
multas lacrymaseteleemosynas veniam a Domirio Mulier abstineat sea viro suo, quando concepe^
pe.tat; post annds tres vel qualuor levius, Presbyter ' rit, antequam pepererit;:etp6stparlum quadraginfa
eum puella non praelato monacbi votd. aitiios'tres dies. Qui aulem nupserit his diebus, dccem dies poe-
verquaiuor pceniteatj tres quadragesimas, et quafr. niteat, vel iriginta, vel viginli. Qui in mairinionio'
tas et sextas'"ferias s.emper de sifcco cibo. Si cura . sunt, absifrieant se ,tres ûadragesinias," et poeni-
aiicilla Dei, autcum masculo-, plus adilelur, id est, ^- teal, vel triginta, vel viginti. Qui in matrimonio sunt,
septeta anrios posiiifeat, si "consuetudoesi. Simililer absliiieant se trcs' quadragesimas, et in dohiiniea
diaconi, si monaclii rion sunl, duos vel tres anrios nocte, etinsalibato et feriaquaria et tcrtia,"qui le-
poenUeani. Sic et raonachus sitie gr:idu, si curri-; gitimesunt, et tres noctes absiiiieant se,-aniequarri
puella-, anrios tres. Si diaconris vel monacbi sunt, Communicent. Qui in "qua.dragesinia arife Pasclia
quiuque vei septem-annos poeniteanl :'si sine voto, cognoscit uxorem suaraVet noliiit absiiiiere, linurii
monaclii cimi ptiella, noêni ahnds vel decem pceni- annum poeniteaf, vel suum pfelium reddat ad "eccle^
leant. Cleficus sine vofo monaclii-fornicatus, unum, siarii, vel pauperibusdjvidat, Veiviginii sexsolidos.
annumpoeuiieat. Si frequenter, duos anncspceni- . feddat.Si per ebrielatem vel aliqua causa accessefit'
leai; Si cum canonica, duos annos; frequenler.lies. sine consueludine, quadraginta dies posniieat. MiiJ
Si gsnuerit filium, plus pceniteal, id est, quatuor lier si divinailibnes fecefit, vel incantaliones diaboli-
vel quirique annos, alii dicunt septem exul fla'U Sic_. cas, unum annum.poeniieat, vel ires quadragesima?,
el.virgo sandimonialis citm laicis sine'gradu, si; vei qhadraginla dies, jifxia qualifaiem culpse. Muller
cleficus,- qui canonici suntunura ariiium; frequehler, si aliquein interfecefit, imiiautem raalefici.i sua, i'd
duos. Ingradu autem,-sicut monachus, id est, tres. est, per poculum, aut per artem aliquam, quatuor '
afinos; Theodorus dixit: Monachus faciens fornica-, annos posnii.eat." Si.paupercula, qttaiuof antios.
tionerh, e't nbn invenit, unum anmim pceniteat ett Mulier si occiderit fllium suum per homicidiuiii,
dimidium: Itetn monaehus faciens cum puella ,. sexc -undecim annos poeniieat. -
' XI. De
a.nnos poeniteat. Laicus maculans se cum' aricillaj auguriis vel diviiidtiombus.'
Dei, annos duos poeniteat. Si genuerit ex ea, ires5 Ahguria velsorles, quaa dicuntiir falsa sancloriim,
annosjicenileat. Si sine conjugio sunt, tres quadra- vel diviiiationibus observare, vel quarumcun.ijue
gesimas; quidam quadraginla dies judicant,. id est,"- scripturarum inspecliorie futura promittunt,. vel vb-
consuetum. Jtem sodomilse quidara, decem) id-est, tum voverit * in arborem yel iri quarhlibel rem,.ex-
qui.saope fecerit, vel in gradu quidam septemân-; cepla ecclesia, si cleficus'laici, excommunicentur
JIQS,quidam annum, ut mollis quidam cenlum dies, ab -ecclesia, vei tres annos clericus posniteai, laiel
utpueri, viri inler annos, si pueri duosannos. Qui,j duo.vel uno et dimidio. Mulier.si filiunisuum supra
cum pecude peccaverii, vel jumento, decem annoss leclum j)onit,ve! in fofnacem , pro sanitate lebriinn,
Id est ulalur eodem cibo ac potu qicoilli. " c Poanit., veipefsalverilad arbgr.em,vel lapidem,vel
' '
bPcenii., xxv jitdicalw: -. . ad quamiibel.
m S. EGBERTI. CANONES,DE REMEDIIS PECCATORUM. im
quinque annos pojniteat. Noliie. exercere, quando ]A dies pcehiieat. Qui V fraudatum comedit.,.et est
luna obscuraluf, utclamorihus ac maleficiis sacrU inops vel hebcs,; quatuor-.dies poeiiitea( : sani aur
lego usu, se defeusare posse confidunt. a Caragios. tem et infirmi, si. sciunt, quadraginta dies pceui-
efdivinos.prsecantatores b, laici t.resdies sine cere- teant, Qui saspe faciunt,- tres -quadragesiiiias, vel
visia vel vino et carne, alii duodeeim.dies. Si fidelis annum; Qui comedit.v.el bibit intirictura a familiari
laicus sil, qui pro nequilia iriebrial alterum, qua- bestja, id cst,.cane, velcatto, et scit, ceniuni p.salmos
draginta dies pceniteaf. Si vomitum facit infirmUatis caniet, velanum diem jejunel. Si quis dederit ali-
causa, sine "culpa e.st. - -eui liquorem in quo mus vel musiella moftua inve-
XII. D.e ebyielale-...<-" -niuritur, ,sisa<cularis, quatuor dies poeniteat,;in coe--
-Si per ebrieta(eni velvoracitatem evpmuerit' eu- riobiis trecentos psalmos can(e(. Qai postea uoverit
charistiam, quadraginta-ili.es poenUeatcIericusmo- quod-lalem potum biberii, ^psalterium cantet. Si
nachus, diaconus sexaginlarpresbyter septuaginta j quis semicoctum comederit inscius, tres dies poeni-
iepiscopus *; cen(um decem. Sf infirmitatis causa, teat, vel psalterium canlet. Sciens autem; quatuor
septem dies-unusquisque: sine infirmitaiis causa,. dies poaniteat. Pro.modico furto, triginta dies po3-
sacrificii-die quatuor dies : quidam psalterium,quini(ea( in viginii annos. Pueri decem annorum ali-
dam bis psallerium.a suum sacrificii die in ignem' B qubd furtum facienfes, quatuor dies poenlteant. Si
projecit, yel-in flumine.cenlum psalmos canlet. Si quis intinxerit manum in aliquo cibo, et Jion idd-
canes comedunt talem. vomitunr, centum diebuSj si nea manu, centum x palmadas eniendelur.' Si in fa-
scit: si npn scil, quadraginta. Qui vero inebriantur ,rina aut in aliquo cibosicco aut in.puUe aut Iacte
-co.ntrapraeceptuni Doraini, si v.olumsanctiiaiis ha- coagulatq mus yel musiella.mprtua inveniuntur•-,
bent (lioc est ebri.etas, quando statum mentis mutatj quod in-circuitu ejus remansprit,,projicietur foras :
et iingua3.balbutiunt, et oculi turbanturj et verligo et-quod reliquum est niartducetur. Item.qui au-
erit, et ventris distensio, ac dolor_sequitur), si cle- tem, quod in pffinitentiale scriptum est, implere
ricus sit, qualuor dies posniteat, monachus qualuor- poterit, (bonum est; qui autem non potest, con-
decirii; diaconus quatuorliebdomadas, presbyier qua^- silium damus per"niisericordiam Dei in primitus
tuor, episcopusquinque, praelatifres sine vino etcarne. . pro uno die in pane _et aqua -quinquaginta psal-
. . XI'II. De euckaristia. nios m genuflectendo-, aut sine flexu septuaginla
Si quis cucbarisjiaiii negligentiie causa perdiderit, psalmos, inlra ecclesiam, vel in uno loco per ordi-
unum annum pceniieai, tres quadragesimaSj seu qua- nem psallat: ;et prq uno-die yalent dueentae genu-
~
draginta dies posniteat. Si sacrilicium in lerra ceci- fluxiohes, vel unus denarius pro die valet, <ettres
deril". causa negligenliae, ,'quinquaginta psalmos' C eleemosynas tres pauperes valent ; quidam dicunt
cantet, Qui neglexerit sacrificium, ut vermes in eo -quinquaginta ° percussiones., quinquaginta psalrni
sint, ut colorem non habeat, saporemque, viginti prounp dieyalent.-Id est, hieme, in autumno, et in
,dies posniteat vel triginta, vel quadraginia, et e in verno^ centum percussiones ^vel psalmos, et inoss-
igne accendefur :.cinis ejus sub altare.abscondatur. tale, centum quinquaginta psalmos vel percussib-
Si usque.ad terram cecideril, urium. diem poeniteat: nes. Item pro uno mense, .qtiod in pane elnqua poe-
si f stella afserii,ajtare cecidefit, triginta dies poe- niteredebet, psalmos in gemiflexu, vel sineflexu ,
niteal. Qui in ecclesia modicam part.em perdiderit, id esi, sexcentos octoginta , et postea omnes dies
et non inyeneril, .viginti dies pcenileatiunpquoque reficiantid sextam, nisiquarta et sexia feria jejunet
die psalmos-quadraginta caniet. Qui aulem:in s.ple- ad nonam. A carne P el vino.absiineat se, aliutn
Jjem siiunsdirismaleni perdiderit, e.t non invene.ril, cibum postquam psallat. sumat. In secundo anno
quadraginia dies posniteal, ,'vel tres quadragesimas." remissior poenitentia efit, de Natali Dnmini - usque
Qui peiluderit b calicemin fmemsolemnilatis, tri- in Epiphania, ei illos praedietbs dies, ijui ^supra
ginia, dies pceniteal. s.cribuniur, qui 'irnpo3nileruiae..noii compu(antur.
XIV. De -divefsiscausis. Iteni qui noo potest sic agere posriitentiam, sicul
Qui f creaiuram - perdiderit, ithus, tabulas„aut _ superius dixirnus; in primo annoerogetin eleenio-
schedulam suam, sal beriedictum,.panem novum syna solidos viginti tres, pfo uno anno in pane et
consecralum , vel aliquid huic simile, quatuor dies aqua, donet iii.eleemosyna solidos viginti duos, et
poeniteat. Qui morticinum inscius comederii, quain unaquaque hebdoraade unuin diem jejunet ad
draginta dies poehiteat: si aulera. sciens ,. cenium lionam, et alium ad vesperum, el 5 quadr. in 2
» Cariagios : alibi dicuntur , divini, divinalores , h Poenit-.,aliquid super altare de calice dum solein-.
sacrilegi, jforlicuiarii, etc. . -.' nilas missm celebrqlur... - .. -
b Poenit,, pbylacteria eiiam didbolica,, el - vel cha- 1 Aut. Aug., cratheram. -
racleres diabolicos , vel herbas, vel succos suis, vel sibi i 'Ant. Aug., furlo aui frqude qumsiiuin.
"c tentaverit. • ; "kPcettit., CL psalfnos-:
•iriipendere
Nonaginta. Facilis lapsus ex XC in CX. 1 Pceiiit., palmdlis: -'"_'- - '
_dHaec sic emetidai-Ant. Aug. : si sumn sacrifi- - m Poenit., genibus flexisin ecclesiq. - -.
cium, etc. ... - n Poenit., sipauper est : si dives tres denarii.. . .
«iPoenit., el vermis comburalur. 0 Pceui.t., paimalas. "
{
• ~s Poenit., siillaveril et in alt. c.. r Posiiit., et sagimine.
Poenit., plebe. , .
453. NOTITIA IIISTORIGA.I.N S. GREGORIUMPAPAM II. 454
vigirili solidos, pro<tribus annis oclodeeim solidos., A nislrat:, honum.gradi_im,sibi.-acquirit apud eum qui
quss suiit sexagmia quaiubr.solidi. Potentes horiiines estsuper omnia Detis benediclus in sascuja saec.iir
prp.culpis criminalibtis.faciarit, ul Zachacus ait_: lorum. Araen. -.. _' ""--.,
Domine omnium.bongriim megrum dimidiuiri.do pau- Tiy.Item deprelie qnni, vel diei.
petibus, el si quiil nliquid-injiisli absluli,-in_quadru- h Primi) anno quidam piomiserunt qualuor tridua-
piuni reddam (Luc. xix) : et de mancipiisdimUlal li- , nas, •inieryenietite una nocle. Alii aiunt duodecim
Jieros, eteaplivps redimal, ei a quo die.desinat . iridiianai : Jioc esl-seinel in uno mense trjduanas
pePcare non desinat conirauiiicare, a sieiit apostolus quidarii dixefuiit.' Quidam.verberibus aut iu vigiliis
pjl :"Qtii per corpus peccjil, \per corpus emendat, hoc insistcndi), :qualriduiim : alii sic, alii verosic. Pre-
est" iejtiriiis et vigiliis, et oratiqnibus ad Dpmintim , "liumautem fliei, Jioc est <=agapen, duobus yel (ribus
qui c.otiversusfuerit, eforane rmilum.fecii,rin elfun- pauperibits. Alii lotuni psalterium, id est, iii aestaie,
dentluni sanguinenr, infiirli), in fornicaliofie, iu iii hienie vqro, el inverno vel autuninoqttinquaginta
.nfendaeio ,, et juranieiiio, ,.et omjiibus. malis : et : psalinbs. Quidain duodecim plagasyel percussiories;
postea Dep servire vultusque in finem, tres etduos vel pjtislminus, vc! discernat tempora. Quidam in
rtnnos. poeniieat, vel quomodosacerd.osjudicet.Ipse lab.ore alienb, vel inflectettdp quadraginla bis desi-
lainen cogitet de niedicariiehlo animarum, qiioraodb B uat, qoadragiilla ter .desinat, 120 sexies desinal,
sunm vel eorum anintas seryare yaleai in .erudie~ndo~. et addetur 10, secundo.20, siijerioii 50s si.-Jabpr
in docendo. -sanum serrrioneni, qtiod qui bene mi- - rion-sit. • - - - '.. _..:.,
*.NOIIin. epislolis S/ Pauli ul nee illud'qubd ' b Posnit., pro uno anno quidain permiserunl.'
vulgoja.clalur, Per-qucequis peccat perlimcelpuriitur. :c Lege.agape. ... '.•...- r. _
•'--'- A~~0 UOMINIJJCCX.SXI.'
S,;GmiG^MfJS;II9
• ' -
'; .'._,'... ROMAJSICS PONTIFES:. ";'
NOTITIA HISTOBICA-IN S. GREG.ORIOTJP.APAM II.
- . (BibrPontiBc.ex var.edd.) --' ," ;-.. , -
* *
a.Gregorius Hnalione Romanus^ ex patre Mar- r ai.tatein patriarchio nutritus sulisarictae "
memorias
cello,- sedit annus xvi; menses oclo, dies" viginti. domno Sergio papa,* subdiaconus atqtie sacellarhis
a.Fuii-auteni lemporibu.s.Aiiaslasii, Theodosii., JLeo- facius, bibliotliecic illi est cura commissa, deinde
"iiis aique Constanilrii Auguslorum. ,Tlic a parva ad diacotialus orditiem.provectus est-. Et ctim viro
'-
. yARIANTES LEGTIONES.r
1 Al:,om.'ll: , --' --.'.- - '- ^ ln al., sub.... papa desunt.
^ s ln \\rsacellarius.:..'.deinde desurif,
;* Al.,-aiiiios xv„ menses octo, 4ies
" . . . xxn; Cod. Luc. ; c Gqd.Luc., curam-suscepit: /
490. mensesix, diesxi. .' ;
: -* ln ali Fuit..:.Augustorum desunt omnia. ,_
VARJORGM-KOT^l,
a 1. Gregorius. Ad sancli Gregorii II (empora or- 0 Codicibiisqu.e-de-aiin"rsk'.mensibus,ac diebiis occtir-
do reium nos ducii,,qui, si ejus Acia. omnia exstarit-, dissensionera, ernditionis-^raiia expediain.'
•fent-,cum sancto Gfegorio Magno, unde :orsus srim, Annos Gregorii quiudecihi, et.sedecim; catalogiet
comparari jureposset, ut eum doclissimo.Aniialiuin Codices bipertito divisiribbis exhibent. Eorum quippe
parente Bollandus affirmat (Comm. prceii. ad-Grecj^ undecim stant pro. arinis xv, tredeciin ver6,.'qiiibus
ll-.Vii. 13 Febr.).. Êlatem bujus pontificis ceriam suffragatur- -Luilprandiis, prd arinis xvi. Gatalogi
Atilonius-Pagius aliique. Recentiores defiiilunt contra .Bergomas, et Colberlini quinque-Godi.cesque duo
Panvinii el Baroiiiiopinionem; quod eiPapebrocliius Freheriani, unus Thuanus, Faruesianus, et Amhro-
ante eos lecit, tametsi ordinaiionem anticipans, afi-' siantiS'alter liabenl anuos^xv. Reliqui onines catalo-
quot.diebus demore disjungit moriema deposiiione. gi qttatuor tiostri, et duoCblberiinf, nec-iion quaiuqr
Ab.iliis auiem miriiiriereccdendum esse, mbx lique- .exnostris Godii. ac ires Ambrosiani'anhos xvi. Par
bit; cum enim ex tribns, quie iu cojusvis setate pon- in mensium nuhierosedriiicohstauler
discrepaniiaiiiveriitur; riamyii,
ifibuunlur : de
liliciscoiisideraiilur, duo, nempe inierpnniificium,et vih etix, Gregorii
exitusseudies emoftualisTinaiiiiiiiomniuni corisensu -diebus denique discrimen cueteris majus -pceuriit,
certai<iiu, qiiod-spectattir secundo loco, scilicet tem- qtiippe x,-xi, xxii, xxiv, _xxix, passim consigtiatos
pus sedis, inter utruititjue includilur-, ac proinde per videre sanctiest., llasc pr.ofeclo "redderent yald.e operosam
se evidens-fit. JNiliilo.-iamen iriiitus.-ainequain iria bujiis pbritilicis cjironoiogiam; ciim" vero, u£
hase sref>i«»da propono, miram, quse in.catalogis,- paulo ante. ajebatn, de-ejusprincipip, et fineligueait,,
" - S. GUEGORIUS PAPA II. ..
45S 4S6
sancto Cbnstanlino ponlifice adregiam profecliis est A' que^solvit qusestioiiem. Eral eniraîrcastus, divinas
urberii ' atque a Justiniano'principe inquisitus, a'de Scriplune eruditus, lacundus Itfquela et consutiis
quibusdamcapituliseptima
~ responsioneuiiamquiim- aiiimpv ecciesiasticarum refum defensorVelsr.oii-
' ' "-"- - VARIANTES LECTIQiNES. ;
; J Iii al., atque.:.:Erat enim desurit. "-
Cod<Luc., contrariorum.
___,VARIORUM-NOTi.; ' , ~>
facile esi medium deiinire. lllud itaqrie sic se habet. omhia-proce'dant,.etIsaiiri', et Gopronymi. primor<-
Posl Gonstantini obitum die 9 Aprilis, ut supra yidi- (iiaretrahi opoitet rinius arinispatio, rejeciajndie-
jiiiis, reci.e consignalum in Godd:, iidem una cuni tioiium vitiosa. nbta •, curaque Jiaec digesserim in
Catalogis, nullo profsus .discrcpahte, habent inier- Chronologia Csesarea pontificia",persequor cictera Jde
pontificium xLdierUin; quibusenumeraiis aprsedicta Gregorio II, quas sum polliciihs. "L,eo,igiturIsaiifjis
diej pervenituf atL19 Maii, quam aitno einortuali post decimuriisui imperii anhum,..ut iegitur in-Vila
Constantini esse Dominicam diem docel. lit.. dom; sancti Steplianijponaclii et martyris^ sceieri_suo.ini.:
F., ac proinde "principiurii sancti Gregorii II repe- tium"fecif, imaginem Salvaioris.quae supra poriam
lenduin est ab ipsa. die oidinationis, :19 Maiiann. -aareanicollocala eral dejiciendo. Sedpublica edicta
715. Finis -veroi sive obiius iiujusppjiiificis pari deomnjbusubique iinaginibus everiendis, nbrinisi
eonsiaritia ab "omnibusCodd:,iradilur lil.Jd, _Fpbr,., inno imperii.quarto decijno, Ghristi 750, promulga-
ind.14, quai annurii haud dubie indicat 751, lu.m R "
vii. Cujusopinionis asserlor est A.riast:)sius,;q"ui nar-
"quia eadem indiciib 14, quas in cursu erat annp 2 rat invasionem Langobafdorum, acpolteadonaiio-
PoiilifiCatus Gregbrii, esl celebrisapud Aiiaslasiiim neni Sueriensis-.Gasielli D. Pecro faciaof. ann. 728,
lunari .eclipsi, quam. secuta est inundaiio ingens acseqtienti 729, CometEeapparitionem «b occldeu-
Tiberis, ind. 15, (um prreserlim quia" "Gregorius II tali parle, quem etiam Beda refert ebdem anno,
sacras.imagines eonlra Leonerii Isauricum aliosque :alium-ab oriente esse visum-narrans; deiride-Ana-
iconomachos strenuevindicavit, cujus vesanise, sa- Slasius : Post /i«c,-inquit,. claruit ejusdem imperxiloris
crilegasque. Orientalium audaciae eppcham inox cori5- matilia,.pfq qua.perseqnebatur-pontificem, iia ut comr
stUuani.Qiise cum ita sint, sahetris Gregbrius igitrir petlefet omiies Cp. habiiariles tqirivi, -qiiamqueblan-
apostolicara sedem sanctissime gubernavit lotuni id- , dimentis,ia deponerent ubicuhque haberentur, imagiiies
tempus", qu.od duo inier extrenia' mediuni est, a die tam Salvaloris, quamque ejus Genilricis saiiclm, vel
59 Maii 715 ad. 11 Februafii 75f, nempe annqs xv, romniuiii.sanclorum-,easque'inTmediocivilalis, qttod di-
m. vm, d. xxiy, iit recte.;liabbnt-qu9tuor;catalbgi ccefe crrideie esf, igni creinarent, el onpies dealbarml
Colbertini, ialter eiiCodd';-Thuariis, 'duojFf.eheriahi;; .depictds'ecc(esiasV:iQiiingfiaih cerlissiniarn lianc epo"-
- et Farnesianus cufn AA, apud Paglutri.' Hoc iameri charh corifirmatabdicatib saiicti GermariT,postquam
in numero compreiienduntur tam dies "ordinationis • imperaioris audacise et inipielaii nequidquam inier-
qtiam emorlualis; nec cerlam iianc aUatem velmi- cessil, de.qua ertidite.Pagius arin. 750, a num. 1.
nimum quid turbant Martyrologia," qua3 transilurri Acproinde'principium belli imaginibus indicti re-
sancii poniificis postfidie, seu post biduum coirime- -ctius amio 73J3quam 726 constilueremus. Cum tanien
- niorani. Al de his videiidus Bolfandus ad d. 13 ^ antiqui auctores staiim.atque emersitLeonis iiiiuia-
Fcbr-., commenl. prsevio ad ejus Vitani. Iiis'quai ad |J ne.flagitiuni, lioc "hellum cbepisse iios doceant, et
Gregoribselatem speclanl absolutis, nonnulla pro _: nos perseciitipnis initium statuimus anno 726, eam-
iiieojnsliiuio atlingam, qua3 eamdem eonfirmaril;" que pbst quadriennium, nempe 750, publicalara as-
ea sunt indiclurn sacris imaginibus beiium ab impio serimu.s. Ridear ibrtasse tam frequentcr Pagio ad-
Leone, quo de Baronius prolixe agit ad ann. 726, versans; nam ille edicium publieae eversionis ima-
el duse GTegorii II epistolse ca occasione.ad impera- ginum docet. promnlgari anno 726 : Sicuti ergo, in-
tbrem scriplrCj quie aJtatcra poniificis luculent.er (juiens, alias imperatores ethniciannis decennalibus
ostemlunt. Leonem adiraperiuuieyecuim.aniio 716., suis dicatis ddversusChristianos edicia promulgubanl;
viif iialendas Apriles, cum adiiuc iri cursu erat, ind^ sic Leo.Jsaurus anno iihperii.sui decintoadversus Or-
44, recle Barpnius conira Theophariera docel, ne- ilwdoxos perseculionem 'excilavit, et bellumsacris.ima-
quidquarii eruditis recentioribus adyersantibus, ut .ginibus indixil, idque anle Kalendas -Seplembris, qup
Theophanis senienliam tueantur; riam prim.a ex indiclio decima inilium sumpsil (Anii. 7-26,.u. 1).-At,
Gregorii episiolis Baronii opinionem astruit: Inipe- "bonacum venia, Isaurus qui ex eodetii Pagio reguaie
rante, inquit, 'te indiclionequartadecima^ ipsius eliam orsus esl die25.Marlii, anno717,mensera Italeitdis Sepiem-
U, el 15, et 1, el 2,.et 5, el i, et 5, el 6, et 7",el.8, bribus 726 numerabat quintum aimi deciini
et y:indiclignum accdplas :episiglasluas<in sanclaEc- imperii sui; atque eapropter non eilihicorura iu.siar
desia repositas in limine cgrifessighissancli et gloriosi, pfomulgare poluit edicium;..aimo suis decennalibus
ac principis aposlolorum Petri diligenler servamus dicaio', vola. enim decennalia decennip evoltito, ac
(Buron.,qd ann. 726). Eadem Pagius et sui ef Re- iiovo "deeeiinio ineuaie, iiuncupabantur, cujus rei
eentiofum opiiiionis probandse cuusa-utitur, Leo- D exempia videbis apud cav. -Koris. (.yiss.- chroiu de
nem dicens arino 717 iraperatorem reminiiatura vo.l. dec), IIe sirii. mullus extia< aleara. iV-erum qui^
' scripsisse EpUtoiqm iiid. 14,qum eo annoin cursu eral. clcm est -quod Leo.juxia B^ronij.cliroiiologiara ,
Etiie in.librariuiri-rejiciatur error, iiifra subdit-: qtiam sequor, agehat aimurn undecimum, ûi votis
r t&egoriusmentipnem' fecil lilleraritin db imperaldre.ad deceiiualibus celebrandts lui^sei apiissimus; cum
%escripiarum ind:' 14, 'primo liempeimperii ejuf an- vcro docueritn piomu!ga>ioiiera edictj speciare ad
rio. Fquidem fafeor erudiii scriptoris su.pinitatem annum 750," erudiiio oninis de decennalibus cormii.
, ' . = . His
miralussuni, qui epislolas Gfegoriiliacleriussuoah-
-no"non redditas denium animadverteris j non vidit
anno7i7in cursuesse usque ad kaleudasSepiem- ? De~quibusdani capitulis: Gregorius Pontilicem
bres ind. "15, et Leoiiis epistolas si singiilis indictio- CpnKtantinum properaniem- Cpliin coihilatus, es.1.",
nilius singulae",data3 erant, ut Gregorius affirmat, afque a Jusiiniitno de capilulis irtterrogattis, qurc afia
iioh uiiiiec.im, sed decera indictione 9 enumeralum non l'ui:se yidenlur, quaiiiTrullanicaiiones, ad quo-
iri; Pfselerea ahn. 741, n. 4, Copronymi diuturhuui rum pfoniulgalionem .diuturnara jani operam; suam
"' comulecai, velut legimus iu Viia.Seigit,
fegnum recte a- Theoph. digesium per annosi quia impefator
cum sua Opinione pugnat, toium periurbat, Clironj- 'pag. 151: Siiiit qui-exisiiinent, ex TrulhTnis cano-
;conque Th.eophapis corfuptum aflirmai, iirin videiis - liibus.iioiiniillos ea occasioiie-fuisse a"-lioujano pon-
ingentera rtrum seriem (um a Teophane,(ura ab lilice approbaios, conlirniatosque. Nos , sine ceriis-"
auclore Misceilaj me-moralafum perverli> Quare, nt docutneiitis defiriireiiolunius. BENUXUS. ..
ffl< - NOTITIA IllSTORiCA IN S. GREGORIIJM PAPAM II. _ . ,438
trariis .forlissitnus impugii3tof. ' Hic exordio pdnli- ,A cmergentibus "iricqngruis variisque (omullibus pra*-
licaius sui a calcarias deeogui. jtissil*, et -a ? porta peiiilus est. , - - "
' ';"',. .
sancli . Lahretitii. lncboans lihjtts; ciyitalis IIIUI\>_S VHujus iemporibus c JbaniiesCpristantiubpbliianiis
-
restaurare decreverat, et aliqihuii partem f^ciens, ." aniisles,' synOdicam 3 ei misit, alque ad eum' rcscr -'
.VARIANTES-LECTJOJSES."
Mn.al. Bic... pr0pediius •e'sl desunt.. 3 Inlal.eideesL
2 Cod. Lue., poriicu.' . . '-
VARIORUMNOTÊ. ,
IILs cognUi.s, duarum quoqne epistojaruin I.sancti nopolitanus episcopiis syhodalem epistolam-ex more
Gregoiiraetas fil evidens, qua.de erridiie disscrit ".ad:eum scripsit; ut-idem Ana^stasius;auctor est, ijiii
Pagius (Ann. 726 ei 750) contra opiriionenreard. ait : Hvjus temporibus Joannes Cotistaritiiiopoiitanus
Baronii, qrii eas vult esse datas antequam res everii-' nntisfes Syngdicam eimisit, utquead ewn rescriptis'
rent de quibris.agnnt» Scriptae.igitur eaesunt posi- . idemwus.est pontifex. Aliqui cumJBarpnio exisik
quam sariclus Gregoriusaccepit-synbdicaiiuAnasiasii nianl fejectama Gfegorio syhodalem Joahriis:epis(o--
ab imperatore.inirusi jn sedein patriarchalem, ejec(o; .lam,.luincque ab ep i.iiiquai.n haeretjlcuirihabiiuih';'
sancto Gefmaiio , indici. -scilicet 14 qrise a~Kalendis ideoque Ahasiasj.um impefa(brem, acceptIs3Gregofii"
Sepiembr. anni 750'coe'pil fluere 5-nam ex^nastasio papaeJittefis," Jbannem .iri ordirieriv redegisse ,ac e
cbnstat ad.biinc prhis.dedisse lineras. sanpium pbri=- throiib'depostiissej: ejusque depbsifionis. mehiinisse-
tilitem, .deinde ad.imperauiieim, De Jfiir diserte jjThe.ophanem. Venjm non solum .T-heophanes, sed".
Pagiusriepbs.exscriplor.Aiitonii et Sohiriiier, quo- ,-"eiiam - Anasfasius,;-in. Historia'ecc'Ies.iaslic"a,;s6u-in
rumiioise cdnsurendieirifrajSecL.lSêi.lSS.Cajterum- vefsibiie .Thebp.hanis, diserie babent Joannem pa--
cufLCo post_arinum.726-nonscripsisse videaturGre- triarcham post lannos^tres sed.is nibrluiim, esse;"
gofiojialam-est,- s_anctusenirii-poritifex.-cum.iiuriie- ciimque sojus Zoriaras hujusJbanriis eXauctoraljbniii;,
randopercenset imperaloris epistolas'quqqub; anrio meininefI.t, longe m^jbr lides Tiieophani. habenda.
scriptas; catjiolicas -i.melligU; at post ind,..9,"iiiempe . "Ex his.aulehi quaein Gonstantino papa dixinius,
post 726,_cuni pefseculio imaginum coepit.non amr. conslat Jbannera it.oh -fuisse Mono.t^lelitam,;ideoqile
" plius -catliolicae eranf, adeoque si ullas.dedit, ut hec. ejhs synbdlcara. a Gregorio II rejectamjeum
certe dedit, quando fpederatairiaghovit Iialiani eontfa statiin.ac;P,bilippibus t.yrannus siibjatusesl, beconp-'
se, eonsilium convocari'cupiens,.non est(jtiidsserva- miajh suam Coiis(a"n(inopapae significavit, pro xea:
renliir; nam Gregorius eun) tanquam iniquissi.mum; e.xcusarii, ac iri eadem ripn paiicos spcios habuerit,""
iiaereiiciim delestatus est, -ut conciliUm RbiniB.iiabi-. . etiritef eos Gefmanum ejusfri sede C.onstahtiiippb-
luni.cujus. exslat fragmentuni, et "driae laiidafae. litana successprem, e( AridfeâmCre(erisem;iaaghiB,
epistolae paricis anie obiturii .mensibus daiae fidei.ri yirtuiis .vjros.; Quod niiruin^rion estTiigisse T$a"ro-
faciurit. Rerum serieiri lege apud adnolatoies histpr jiium, qui.Joannik.episfolam adCohstantiiium scri-
rlcos._CENNOS...:." : -' ;. -_. ' '-.:_ - - piam,et a Gombefisio publicatam hon viderat."r^.Ilic
''2; Gregorius.Chirirpos(obiium"ConstaiiliniPontiricis pbrrb.Joanries, noii sqlum ex .Tbeophane.êt Ariasta-
sedesaposiolica xLii;dies yaeasset, Gregorius.ejus sio laudaitis, sed eliaih ex Nicephofo, in Clirpnicq;
nqminis secundus^ "surhma„eojicordia tolius ileri et _ppbstquanitresarihos sedisset,;ohiit-, ideo aiinp sepfiii-,
pdpuli creatiis est pontifex 22 ..Maiiannb 714, sub gentesimo decimb quintb, eodemque anno_,tiie linde-.
Anastasio imperatofe, coritra ianvinurii,- in, Fastis.-' cjma raensis Augusii, saiictus.Geririaiius Gyiici riije-
Probatur illud in primis assertiojfe Aiiaslasii Biblio- Iropolita ad;Corisiapjini)politanat! Ecclesice regiuien.
ilieearii, qui dumnuriierat sedis ejusaiinossexdecirri, .. trausiatus es(,uf .scribit Theophanes anno.jneafna-
menses.viii et diesx, dicilque euriidem 11 F-ebruarii , libnis.securidurri Alexandrinos "707j qiii iriclioiatui'
jnortuurii esse,"necesse estaflirmafe eum anno 714. Kalendis^ Septembris. anni Ciirisii Diouysiani.7)4,
sederecoepisse.- Ideni confirinaiVr"duihscribit Joaii- .qribpariter die imperatofufri annos exordUiir:iSode»i
fieiri"ConstaiilinopqlUaiiuiriepiscbpum ad Gregoritmi- seciuido, inquit, imperii.Arteiriii, 'qmetiamAhastqsius,
littefas. scripsisse.. Quod~si verum est, Gregoriutn indiclione decimaierliq, merisis.Atiguslidie undicimd.
praedie(o (emporfe pontificatum-tenuissb" plarie. est e. Cyzicend -htelfopoli CohsianlinopOlihi Germahus-
cqiicedendum. Kam "aucioreTheppbane constat prae- iranstalus est, de qup infranon serae.L nobis' sefinp
dictum Joannem episcopatii-suo amotum fuisseab biiberidus, quia ,pro sanctarum iriiaginum "defen-
Anastasio imperalore anrio rniperii illius secundo,. - sione imperalofhreslitit acin exsilium missu? est.
qui esi Chris(i 1&: Hic pomifex perperam Graecis PAGIDS., ..- .< . ..,-.. ..". '- "";."''.;;
aniiquioribus et Latiiiis quibusdam etiain recentiori- H.JIujus tempqribus Jounnes Cp. anliste$,~i\xi.Qum
btis Dialogus cognominatur, curii a scriptis diaiogo -. primum-est auditumtlppli,. quod Qregprius II ad
rumlibris lioc.soliliregorio .1 vefe coriveiiiati Gen- supremae dignitatisTasligium evectus.eratjJoannes
nadius in exposiiiqne pro coricilio FIorentino,-cap'i " patriar.chasynodicam ei scripsit, cui-summus.ppriti-
5; sect.;i6, et'Cap. 5, sect-. J>et6,'yel inter duos , fex suam Tparitef: sytipdicam rescripsit. Ilunc ^pa-
Gjregoriosejus iiominis' poniifi.ces nbft disiinguit,' vel D tfiarchaih recentiores nohnulIis .qui «ec Mderufit,
iiiruiriqueJiocnomine 'appellaudum esse-maleexistr- neque expenderunt ejus apoiogeticum z nobis aiiqua
mavit. Nam dicto cap. 5. Gregoriuiri II, capr-autera3 ex parle.-prolalum in Cohsfantifio,auctori.ia.ieZonarac
Gregorium I Dialoguiii cogrioiiiiiiat.- Vide '" Barori. . MoiiolhelUamjeredidenint, «ujus :propierea:.sy(iodi-
ann. 726, num. 51. MiCjit LABD.' xain Gregorius rejecerit;, ac gubiiidcimperatof .
. -5.' Gregpriusll. Jiiiiiur'Rbrii.ahus!,-Marcelli filius, Anastasius e _sua illum Isede delurbaverij; VerUm •
ex nioriacho sancti -lienedici' S.> R. - E.; diaconus pfaeterquam quod apologetica"ejus episioiaiimproV
- cardinalisa Cohstaiitiiio babilem' prpfsusredilit lianc;p"pinioneray;auctorcs;
papa facius; imperatoribus
Fiaviis Anastasio,jAr(lieiriio; Theodosio AdraihiLeno, . alii gravissitni, ;reique ;scienliores quaur Zbparas,.'
eiLeope IsauricoAifgustis, sedititnriosxiy.menses x; cxpre5se,narrant palriarcliam Joaitnem esse morltium ,
diessii; creatus xiiKal.-, consecralrisxi Iial. Aprilisr poslguam seditainios tres, datumque. e.rs.uccessbfeiu .
sub Sergio pontifice sacris inisiaiiis / sacellis et bi- Germanum episcppurii CysTicenum.(theopli:, Anasl.,
praBfuit.CiiGONius; '. " . SOMMIER.. . .
bjiothecae
• a Cdlcafias decdquijussii.-hiqae riieLu inejusd.Vers:, iWcepft.,mC/ir.on,^.
Lbngribar- c Jeannes.CPnus. Hic pr*fuera,l .conciliabulo CPho
d.o.runi,qui rirlri inpidiabantur; 1'Vide Bitrbn. riiin. suh Pliilippico habito, iisque decretis suiiscfipspi;-at -
715, nurii.-2.-B.iN.«(JVAEB; '-.- . tjtiae per encyclicam promulgata, atqiie a miiitis
1 J. IlujnS ieriijioribus Jodn. Cp-.,elc. Ubi-drego- suscepta fuisse notayiraus'. Hacc;auiem Ari.asiasiana
"rii crcatio Orieritalibus innoluit/Joaniies Gbnsiaiili- perioclie ad Viiam Cbnslautiiii. spuctiUi' ad: .qujem
'
- PATRGI^ LXXXiX. . •.-' ;15 " -
"" : ' ' '"
459 ' "; ""! '"S."GiiEGURI06-PAPA II'. 1 4C0
ptis itlem usits est pontifex. tlic "' riiaximam par- A1ruina; jam erai.viciha,reparavii,alque aquam fistulis
ein.basilicaeJieati. 3 Pauli apostoli, qure.ceciderrii , compaginalis posl riiulium teritpus in .eamdem ec-
ollaiis.dejCalabria.tfabibus cooperuit., et ajlare a clesiam reduxit, diversasque 4 ecclesias in ruiriis
jiovo fecii, e( Ciborium argen(euni , qtiod fuerat. positas innovavil, quas per Ordinemdicere Jongum
ruina quassaium s. Sancli Laurentii parUer eccle- csl. ^Hic In Germania per Bonifacium episcoptuii
siam foris muros silam , qua3 trabibus coriffaclis verbum salulis praidicavit, ei gen(em illarri sedentem
VARIANTE3.LECTI0NES.
^ -%V._'tfabkin.bdsiticaB: Pauli apostoli velustale ,s Cod.Luc, Petri.
quassatds ihulavit,-etmdximamjcpoperuitpartem basi-. ' ..? God.Luc. add. cgoperuii.
4
ticm/qhm.ceciderat,el allared novo refecil.' - -' - Al., basilicas. _:
VARIQRUAlNOT.E.
• 5. Riciri
3baiinessy.nbtJiea.m:sc,ripsit.Adeoque posl illa verba Gerihania, elc. Annb718. Sarielris Boni-
Geslbfum Gonslanlini, pag. 105, lin. 1 : lia per- facius, qui ex Anglia in-Frisiam trajecerat, Rouiaiu
i'MtiI?ai).ennai)i,'addenda_haccsunt, quae pefperarii aillimina aposiolorum perrexit,cui Gfegorius papa,
iri Vita.Gregbrii siint inseria : JJujuslempgribus'.; die.-trigesima merisis; Novembris divo-Aiidreae.apo-
iodnnes CPnus-anlisles synodicamei ntisit, alque ad slolo sacra, viva-voce potestatem fecit'-Eyangeliuni
eum rescriplis ideni.usus eslpontifex. Neqiie e.riim.- JJ
" gentibus in Germania aimuniiandi, curaderiique.
Joahnes.synodicam scribere potuit Gregofii.II lehi- legatuni suumdeclaravil; quo factum ut tara Wtlji-
poribus, criiri iiltinium diem obi.erilariiequariiille ad,. baldris in ejus Vita, quam Olhlpuus, qui ejusdem.
- poritiiicaiurri.eveheretur. Qiiippe bbiii Gohstahtirius Bonifacii-Vitametiam "scripsit, utramque alialiillo-
aniio..7-15y.Jo.aiiiies.aiitem GPnus ann. 714 obiit,. nib SJEC". ui Benedict., part, n, fecitatam, cjus episcb-
eique siiffectus. Germanus-, de qub.Theophanes in paiusconcitinandi iriitium ab eo die desumant,- quia.cpiscopatum
Chronico",pag.~522-: EOdempprro anno secundoini- pro munere improprie-ustirpaiil; euiii-
periV.Ar.iemii,qui etidm .Anaslasius, indictione 15, que episcopum dicuat, qucni Gregorius II pncconem
mensis Augusti die .lihdeciiiid, e Cydcend melroppli fidei, legaiumque sedis apostolicae -per.Gerinaniarii
CPiimGefniaiius translaius esl, decrelumquesupereu. cfeayit. Boiiifacius ilaqiie,:aecepiis litieris apostoli-
iyqnsiqiwnc.... pr.omulgatumfuit: Agaiho diaconus, cissuas iegationis , die decima. quinta. Maii .aitni
pariter coictaneus seripibr, id tesiaiissimum facit, - septingentesimi deeimi noni daiis:, in .Thuringiam
dum post etiairatam Ariastasii ad imperium promb-" venit; inde in Frisiamindvigavitj ibiqtte-vetbi.dicini
tibhem, subjungit : Sicquepaulo post cumei ita visuin -semina spargeiiSjperriiultps •
ab errofe itlololcitriw.re-
essei,'el,cohsensisset,faam sunl litiefm' defensionis q _traxii, uf ihquil Othlonus- libr. "j, cap. .10, ejtis
sdrictissbnohujus ckilqtis porilifice Jganne ,ad'Cpn- Vilae. Ibidem per trienni.um-permansif, indeque iu
stanlinurii sdnclissimumel bealissimiitn pqpriniRgmm Hassia et Tburingiafelicissimo.succeisu pr«dieavij.
veleris.Quiequidem cum syngdqlibus de more~missm. — Posteade prospefo susceptseprsdicationis eventu
sunt lilterm. Qucede omnibus pritts scriplis, ut par Gregorium papam per unum e suis ceriiorem (ecit,
erat, eiim reddebant terliorem. Discirausliinc adple- G statimque Romara litteris apostolicis.-invitatus, eo
iiibreri)-Romana3synbdi, "de qua supra, nptitiam,' magnis ,itineribus coii(endii,-ubi pridie Kalendas
Corislantinhm coniiiiinatqriam dedisse ad Joanriem, Decembris ordinaius est episcouus ab codem papa,
exprribraiido ea quae in praedatoria CPna syriodo et quidem anno septingeniesirnh:vigysiiiio teriio, ui
gesta fueranl: iid hsec Joannem,:praetef "consuelam constai ex litteris.ejusdeui Gregorii papre, postero-
syriodicam, apologetictim.ad Consiantinum direxis- îe post Boiiifacii ordiriationera oirinilius Chrisliaiiis
se,- ht saliiberrimo ecclesiaslicaeosconoiniaeremedio iniJermariia consiitutis ins.criptis, q'uas.cxhibeiWilli-
ascribeferitur quaecunque perperam egerat. Innuit baldus.- Gregorius itaque lionifacium. episcopum,.
. (JudqueÂgadib Joaiineni scripsisse;ad ponlifleem, nulli taraen sedi afiixum, consecravit, ut.apbsiolicai .
tifp.afera^.nimiruih debriisse illrim Romana^syno- diguitatis-auctoriiaie fuicirelur, et in officio praedi-
dicae respdndere; iie conlymax videretur. Epislola candi ctnietis acceptior.foret. A Ilonifacio .cxegit
Jbannis.est lomo 111-Conc.IIard., pag. 1858, eum Gregorius bOJc.mnesacfamentum de fidei iutcgritaie
Hac epigraplie : Epislpla.sanciissimi archiepiscppi ei.uniiate Eeclesiae conservanda, deque obeilientia
' CPtii Joahnis adConstantjnum easanctissimunipapam singUlari sedis apostolicaeponlificibusrperpetuopraT
-Romanum,apologelica, pfbplcf qum.lempore tyran- sianda. Quodjiiramenlura propria subscrlptibne niuni-
nidis.Bqrdm mota sunt adversus sanclam et cecumeni- - lum, supra corpus sancti Pelri pro more deposuit, ut
friinlsexlam BENCINDS. -; / fefert Othlonus laudatus, cap. 14..— Bonifaciunrepi-
'" tt 1. Hic insynodufri.
Gerinania per Bomfdcium episcopum scopum eonsecratum esse dixi, sed nulli sediaffixum :
'- verbuni sdlulis ~prcedicai)it\et genierii illam sedentem ad cujus rci inlelligentiam observandura est.cum Sa-
- in.ienebfis Uoctriiia lucis cbnverlitadCliristum. Boni- rario, not.2S.in Vitam.sancti Bonjfacii, distinguehda
faciris a-GfegOrioII consecratus episcopus, et fnissus"D I esse duo episcoporum et arcliiepiscoporumgetiera ;
iri-Gerhianiamad conv.ersibnem gentis,- fuit primus c_Quibu.sdam,inquit, certasedes,,ceflusque lociis,
Moguntiriusepiscopus.AdRomanum ponlificemper- etfixus:est, cujus-episcqpi aut archiepiscopi ap-
lihet 'ofdiriatio el inissio episcopbrum.ad conversio- pellentur. Quibusdam vero inceria sedcs nullus-
liem iniidelium. Hbcjure a GregOrioII in Germa- que certus et fixus locus; ei.posteiius hoc genus iii
hiam-missus est Bonifacius : z Sefgio ofdinatus "est iis plerumque gentibus ac provihciis-iiiveniiur quae
Wilibrodus Glemehs dictus, missus-iid cdnversionem ad Christi lidem aggregarj primo. incajprarit. Cum.
Fri5onum,-qui "pririiusfuit Trajectensis episcopus, :de enim U qui Evangelium eis annuntiant, huciliuc
quo Anastas. in Sefgio. Beda, libr. v,cap. 12; Sige- pfocufrere'debeant,.nequecongregaiura adhuc ovile
bert., In Ghronic, ad-aiin. 697. A Gfegorio I Aii- in una.quapiam aut- dilione autûrbe obtiueaut,
gustinus raissus est Jn Angliarn feliciler ad conyer-' episcopalem quidem preshyieroruip ordinandorura,
sionenv Anglorum, de quo Gregorius.ipse,. iib.. v, variisqUe in locis cqllocandoruni, vel archiepiscopa-
cpist.-53 et:se.j.; Beda, lib. lv, c. 23 et seq.=A,LTA- lem etiam creandoruni episcoporum potestatera ab
, -SERRA.- •• ; -;;.-.; apostolico accipiiinl, sed- incertis interea âganiur
\ %'Mc iiv Germania' per.Boriifacium. De rebus a.. sedibus, et.ad yerum summumque aniiriarum Pasto-
sancto.BonifaciofJermania patre, aposlolo.Bt riiar-" rem ChrJstum Jesum, quotquotct undique possunt,
lyre; .praeclare geslis.plufa reverendus et dpc(issir oves coiigregant. Et hi quidera praicise ac simplici-
:ntus Nicolaiis.Serariu.s,soc. Jesu theologus, iu liisior. ler episeopi, vel genefaiisn ejus regionis in, quaJa
-Mogqniiacaslibr.-iij. BIN.et LABJI. bitraiit, gregemque Domini conquiriiul,. episcopi e.t
Ul- - ... NOTITIA HIST0.RICA-IN;S. GREGORIUMPAPAM H. - M
intenebrisdoctriiialucis convertit ^ ad Ghrislum; Hic A.servis Dei mqnacliis corigregationem post. lbngurh
nionas(eria; quaes secus basilicam sancti -Pauli eraril,- lempus constifuit", ms. ibidein die,> nocttique Beo
ad soliludinerri 'deducla.-innbvavitj-atqiie ordinalis- reddereht laudes. .flic '-gerocomium,. quod" post>
VARIANTES LECTIONES.—
•>w.-: "• .:;...:-;.-.*
1 -Al.|-ad-Ghrislum_,et riiaximam -pariis-gerilisejus-; ei-liyiiinos:dicerenl./ .,•-'..----.-,•..!
dem^sqnctibqptismqlis/lavit undd. Jpse sanctissintus: /KCod. Luc.;, Gefdnt.ocomiurit.- ";,. ...: - ;,-.-___'._:.......
papa inonasieria, ele;. -_-' - ... 5 : . B.Al., jitxta' ecclesiam sanclie-Dei Genilricis ad
- Cod. Luc, circa. '_ . " prcesepium£st, monasteriuiuqudjuxid' dpposifum S.
°
'' Al., ut Iribtts per diem vicibus et nocte.malutinuin Aridfemdposioli,]eici -'- : -,-_••: '• :'.-?-'" ;-".
VAUIORUMNOTjE. •-'
jrcliiepiscopi huricupantur. >Ila SefariusVPos(eribris rinl antwsj cgfedielmdtriingriidcgpUlafi. tlgcomnino
generis. episcopum.ifuisse sanclnm Bonifacium ex- devitamus, guia nefas.esl-ul-.obldiis/.a parentibus Deo ;
duffbus ejus Vilae.auciof ibus patel. Boni.faciuriiva-. filiis volupiatis frena laxenlur. .Quod.-iii."secu.ndo.
riis' liiteris commeridatitiis ad Caroium ducerii" et fesponso pe.fmittit Gregbriiis, iii.si muIier-JnfirmiT.
riiajoferii dotniis' regiai Frahcofrim,- ad - episcopos et late correpta noh"valuefil defiituhi vifb reddere, vir,
alios-omnium ordinum lum clericos, turn Iaicos,."ad; si non possil cbhlinere,nubat, hoc sic acciplendum
clefurriihp.ti.niates, et oninem populum T.huringoruni est, ut.jn(elligalur de .impediriipnip perenhi.qupd.
et Saxonum muniiuhv, remisil .Gregorius, utcpeptuni g riesciebafur quando coniraxii.. ;Gregorii resporisa ait
apostoiatus- offjeium obire pefgeret."' — Ex epislola alias Bonil'acii;cbrisultatioheferefert Natalis Alexari-
antem. ejusdera Gregorii ad eleruiri et plebem , qiiam -der sacculp yin. llanc epistplam Gregorio III perpe-
cuiri dljis. quinque refert O.thlqnus, lib. i,-consiat ram ascripsit.Gratiaiius. Reliqua sancli -Bphifacii
pbntilicem Bonifacio iri.^nandatis.dedisse ne .ordina- apostolatum respicieniia in Gregorio III et;Zaciiaria
tiones praesumeret illicitas ; rie bigamum, arit qui .- .examinabun.tur. PAGIIJS.-' . --" .;". ""--•
yirginem uxorem non.duxissetV.iHUter.atum, quavis 4. Hic :in:Germqniqpef.B.anifacium_fpiscoj)«m,.etc.
parte eorporis vilialum, poeriitentirc publicae olira Eyangelji praeco Gregorii il-aevo iliusirior Iiaud du-
siibdiiurii,_ curiajem, aut cuilibet '.condjtipni ob- bie fuit Wilfridus Anglus, :post_:quem. celebratur
hoxiifm, aut aliqua infamisenola inustuiri, adsacros Bonifacius, qui habelur tanquani^Germario.rum-.apo-
rifdines adinitteret; ne-Afris passim manus irnpone- ."- stolus.; Monachum Js induerat; deinde evangelici
rel; utbrdiuaiion.es extra Sabbafuni Quaitior Tem- prjeconis ministerium prseferens-dignitati abbatis sibi
poruniiion celebraret:;-ut baptisma exlra P.ascha el exliibitae.ad.Gregofi.ipedesebnfug-it facullateriiinip.e7
Peritecosten, irisi in vitaediscfirriine ppsitis, lioiicohr tfaluiuS'..Eyarigelium geiitibus annuhiiandi.' Quare
"lerref; hl Eccleshe miriisteria, orn"ari)enia,:pafrinibL. ponlilex et Vi.iitpriiensisepiscopj, -cujtis-era.t.shbdl-
niasluderet augere, nusquara. imriiinuyiel.; uf.qua- "tus Bonifacius, iesiirapriio,.ei pfivatis .ejusdemirie-
luor iri portiojies.ecclesiaslicbsreditus ei li.blatioiies ritis in freguhnti colloquib. deprelieri.sis,-cqmiribtus»'
distribuefet. Mandata illaMdenlur desunipla ex.epl- diploma aposiol.Icumiili.concessit^.ijuq fideiri idblp-
siola 9 Gelasii papaePrimi ad.episcopo_s:pefLucdniqiii lairis :annun(iandi -pofes(a(erfl ei"fa"ciebat_:"maridai'
it Brultios et Siciliam constiiutos difeci:), anno 434, p-baiqueut, 3ux(a_'ri(uni EcelesioeRbmaiia3,;iUbs;,kliii,
de qua ibidefti egimus, 'ut;de singulis; ariub 723, .-- corivefiereniur;;ba"ptizareti.ac-sanciam 'Sbdem';;de
nura. 17_et seq^.oslendit Cointius, iriAniiai. eeelbs; ; i.is, pmriibus ^dmbriefet .qtiffirad^susceptiim ippus
Francorom. Gregorius iamen, ^de cayendjs illicitis. perficieu.diim necessaria Videfeniiif. MGregdriusisef-
ordiiiationibus sermbnem liaberis, irieminit Affbruhi, vus servgrttmDei/Bphifqcig. relicjiesdpfesbyiero/ixi-
de quibus silet .Gelasius, el liaric raiionem icddit .gil manifesta hobis religidsi -prqpositijui picein/Glifistq
Gregorins,-quod atiqui eorum^Manichmi, aliqui re- - flagraiilis inlcniio:,.et approbalmsincerissiirimJiUeijtiai
vaptizali smpius sunt ptobaii. Saraceni priusquam in pertala relaiio, ui.dd disperisalioheriimrbydivini\fifa-
Hispariiam traiisitent, Africam occriparuiit,.ei cxtor- jus pei/gfqiiam, Dei.cufarh 'geriirius^ ie/cpmmiiiiiiro
res Africaiii sese in Europam iiifundentes, yietum ulamur, -H£..{G_reg:ll, "episl.'%,,d(t Bbiiifj)}Ei"sarie
.cx-brdi.riib.tisec.clesiasficis cosperuiti quaereie.,„Ve_r ciim suq funcius riiiriisterio; essei perquam, -felici
rum quia;plerique. eorum- agniij:suri(, vel Maniclia1!, siiccessu Iri Frisia, Ha"ssia;eiTliuririgia, id "sigriifica-
vel DonatistaB,universali teê.,, ut Barbnius eodeni vit"pbntilici,-qui euhradesse voliiit Komac,iif.^refuni
anno 725êribit, sancitum est" "ueAlficaims, aliquo raiionem oretenus redd.eret.- Venit igitur., iic pbst-
mbdqa quopiam episcopofum qrdiiiarethr.,Neque mbdo",facius;episc'opus rediit:; c.um cbmniendatitiis
dubiuni quin-Gregorins per Affos 'dbsigriet.Dbua'- Gregbrii ad. Carolum Mafteilum'__ ihajorein. dbihus
tistas, quia.inniagno riririicro fue.-unf"in Africa, et 1'Yaiicorum,ad episcbpos,;."ad secuhd.i brdiiiisêc-
pertinaciter "Anabaplismum defeiiderunt. -^- Arino clesiasticos, -adproceres, ad iiiagistraius, ac denigie
seplingehfhsimo vigesihio s"ex(o Gregorius a Uoni- a'(i- pppiilos'~provmciarum,_quas nuper"; laudabam
facio yarlis :de capiiibus cbnsulius, re"spbri"ditai|sin- ^(Greg: II, epist.%,Z, 4_,5, 6,'7). Adeumdem pbstea
giila, epistola quae iiicipii : Desideiabilem mi/ii,"qu33" tfedit littefas (Epist. 8) quaeiricipiunt: CrediimspccuJ-
dicUurrfafax Kaleridgs Decemb., imperante^piissimo lalionis soilicitudine.permoli, eyqngelica'.quoque irisli-
domino'Auguslo Leone a Deo coronatomqgno' impera- nuiqne, e(c, 'ut apostolico in'"mirii's(erio eum;' s-iisli-
lore,aiirio 10 imperii ejus; sed_elCohsldnlinc>mrigno heret ariiniosqUe .adlleret ad pefsevefantliim.,' In
imperalpre, regni ejus anno 7, indiciione 10,.ex qu.a decretali autemad eu.riidata, qiia.fespbiideialiquilûs
iiiUictibne currenie mense Novembrr anni- 726, disciplin» ariichlis,;-primb eum-.cbmraeudatY.quoit
juncta Cum ahnq lO.Leonis imp., apparet.initium de rebus adEcclesiarii pertiiieritibus co.risuluiisedera
iiiiperii.Leohisanno 717 recie_.fuisse.af(ixum, Multis ii.ivi.-Pefri*apostbibrum .et episcojiaiiis .pfincipis;'
sseculis haec Ecclesiae.mpnasteriorunique pfaxis yi- deinde ait se minhiie deeidere. tariquain ex.se., ve-
guit, ul prieri, "seu infanies,.a parenlibus ohlafi per- i liiri alflatuejus.quifdedU. mu.liis-Jpquelarii fecitque
peluo astringereiiluf moriachaiui, riec eis licefet.hiiiic . disertps e(iaiu.puerbs.:Li((e)Js-, j~\qmi^(Epist~.15).,
vitae s.iaiutriante vel pbs|.,puberta_tis.,,a'nrips.r.epudi.a_-qumdamsttbnexuisli;capiluld, sciscitdndo-.-quqiilefje-
re. Gujus praxis exempla_rion.paucaapuil Francos neal vetdocedihiecsdnciqapostqlicd JJomana.Ecctesia.
cis.et ultra Rhenii.nfexstant. De hac praxi Gregorius Bche satis, qttid-beai,iis:Pelfus^tposlplusetapostplatus.
a Bonifaciq consuiius respondit iri ;fiaec.;-verba.:'Ad- ei .episcopalui\princi)\iwiiexSiiiit,_ei fdnsulenii iib.ide
didisti ettani/nempe-in sepiimaconsiilta(ioiie) quod siatu Ecclesiqinpnex nobis, sed,ej_us:graiia,_g~ii;ape-
sipaten.vel malerfilium veLfiliqm inlra septa. pwna- rit,qs_-triulorum, ,ei linguas infantium fdcil .diserlae.
sterii in.irifdnlimanriis siib Tegulqri/lradiderint disci- 'qualiler. Jenefe- debeal qpoUoitci/vigpris doctrikast
plina. ulrum iiceat eisf.pdstqudin pubertaiis impleve- diciirius i.ietc. llac iu decfeiali Gfegbfius coritrahis
453 . , S, GRE_GORIUSPAPA II.. , . Ui
•absidenisanclac Dei-Genilrjcis ad prsesepe situm est, A sius Jniperaior classem navium prseparafam in par-.
nioiiasterium insiituit.-Atqtienionasierium sancti An-. tibus.Alexandrire direxit contra a Deo * des(ruc(os
dreae aposioli,\qhod Barbara3iiuncupalur,adnimiam- • Agarenos, qui, ad aliud versi consiliiim, anteqiiam
deductum deseftioneni,' in; quqiiec unus,s habebatur pervenisscnt ad desiinatum locura, ah itinefe medio
mohaclius., 8 ascitis monacbis, 6rdinavil,.ut utraque ad. regiam regressi sunt urbem, Thehdosiura orthb-
rponas(eriaa'dsanciam Dei Geriitficem singulisiliebus dbxurii inquirentes imperatorern elegerurit,. alque
^ftquenoctibusDeolaudescanereht. ; . coactum i'n solio imperii confirmayerunl. Anasia-
- WJOtempbre a Luilprandus fex donationem patri- sius itaque CUBIcivibus yel.quibiis poiui_l-deexer-
*
inonif;Alpium Cotziarura, qnam Ariperlus rexfe- citumuriilam eivitatem Nicaeara perrexit, illic cum
cerat.-liicque repetiera.t, adriionitione tanli yiri vel classe, in qua T-heodosiusfuera( impera(or, dimica,-
6 Hujris tenipo- vit,-e(fereseptem Biillia .exereitus sunt
increpaiione redditamconfirmayit. inierempta.-
fibus.-signum in luha factum est- indiclione 14, et Cujus Anasiasii supera(a pars yerbumjam immhni-
visa esl cruentata usque.ad mediam nbclem. Eo ita- tatis V expetiit. Daloque.sibi sacramenlo clericus
6
que.lempore Teudq dux gerilis 'Bajoariorum ! ad faclris alque presbyter est consecralus.. trotinus
apostoii beati Pelfi limina primus de gerite eadem eliarhut "irigressus est memofalus Theodosius' fe-~
occurrli,pratibnisvolo.Hnjus teniporibus^ Anasia- ;Bgiam urbem, c imagihem illaih irenerandam, in-qiia
11i ttii mmnri
VARIANTES LEGTIONES.,.
1 Cod. Luc.-et al.> in gttibtis'. '- . " 6 Al.,
* Go"d.Luc.,'habitabaf. '.'' - -• . 6 Cod. Quafladecmm'tune_iiidictioiie..sigmtm,'-.e.
Ltic, Theodo. / /' :
* AI., reslaurans monachosfaciens ordinavit ui m, i COii.Ltic, Baugarioriim.
ecclesid D'e'i 8
vi,'.ix leclione malutinosin eadem- sqricim 9
Al. aMicumaliis genlis sucv. ' " ' -- .
Gehiiricis qupliUignisdgerent diebut,- el -mqnel mtnc Cod. Luc, deslruendos.
itsaue pia ejus ordihatio. Eo, elc. " "-AI.j expcdiit; , ..
*£bd, Luc,-cocfiarHtn.
-- . ~w.iininiMT NO"TJE.
VARIORUM
impedimentum.-matrimpnii mulieremad quaftura consnngiiini- - _a3dificandi,quam dixernnl scliolam Angloruui: Ad
. tatis gfadum; ylro habenti rei uxori.irnon quamAbmum7 ait MatlhaerisWestraonasteriensis, re-
rrpiam.pefinittil.alianrducere, ita tamen uialimerita _ges Angtim, et genus fegium cum,episcgpis,presb_yle-
pf.aebeat;eliam illi. Presbyleris juramento se purgare riset clericis :\in',do'cirina et fide cdtholica erudiendi
pefihittltjcrirnjnibusqueis leviter accusabantur, ae venifeijt,caiholicm ne guod ~inEcclcsia Anglicana sinistrum aut
sirie' «ertis lestibus., Sapramenfura coiifirmatibriis veritqti cbntrarium docerelur; et sic.in.fide
fe'uerafe, in missae sacrificio alterum calicehi -con- slabiti roborati ad-proprid rcriiearenl. Fecit prwterea
secrare, comedere idblis oblata, .inatfimbniuia pef- „14 ecciesiam (cui scilicet cleri Angli inservirenf, aique
fliittereiiliis qu.bspafehtes devoyeririt, ac rebaplizare in.ea tumulareuir gens' Anglicana, quae Romaesupfe-.
«jjmel baplizatqs "curaiegitiraa fonha.a presbyieris mufn diefti obiissei); Et licecomriiq, prosequitur, ut
libet ihdignis, prbiiibpt. Filios. lamen parentibus perpetumfirtriitalis rqbur obiinerent.,slaiiuufn est qene-
ereptos vrili liaptissari, nisi llqueat baptizalps epsdein rctlidecrelo per toium regniim occidenialiumSaxonum,
essepbst ^tptum/Leprosis EUchariStiam riegari sub inquo prmdictus Inaregiiabat, ulsingulis aririis de
ohteritii"vetitse.cuni iisdera comesdoriis non ,vul(; singulis familiis clenariusunus bcato Petro et Ecclesjm
"Stuliitiarii esse ait, a.monasteriis ecclesiisye conta- Rumitnm miller.r.ltir^/ut-Aitgli ibidem comfnorantesvi_-
îbne.'infectis-abire,-tari'quam_ita Dei maiitis decli- talesubsidium inde haberent. SOMMIER. — De Eudorie,
iiarehiii^.Haud fugiendam docet consueiudinem ef. Aquitaniae dti''e, aposiolicaj" sedis auxiiiutn;.coiiira
fiiensarii ecclesiasUcpruni, ac virqruni illristriurii, qui Saracenos hnploranle, deque adriiUabili ejus vicio-
viliis$catcrit,diimhaec.ipsasaipeconducunt magis"ad ria post poirtiliciam.berieiliclionerai de Laiigobariio 1
rev.bcaridoVad-qfliciuin,quam cbrfeptioet ' '- repfebeu- rurrifege LuUpraudo Cottias iteiurii Alpes nupef ih-
Bio."SoMMiER,;.. ; _ • . vasasfestituehieapostnlicae sedi, ac (leinum-de Lan-
TCxcerps.it,'liaft hoster ex Pauio gobardoruni Beiieveuti nsiirpationibiis, etc.-, ahinide
;al.' Ltft'tp.rand«s.
3iac.,'lib.-vi, c.'45. Eo tempore Luidprandjis rex Ahasiasius Ibquilur, queiii Galliciiidiomale "illustrissi-
ddridtiohem.pqlrinioriiiAlpium 'Gottidrum Romanm
' mus arch. Sqmmier,exprimil,"uf priiicijitim erga.sah-
' - ctamSedem bbsequiacqnjiinctim nafrei." Ui.ANcriisus,
' ;2.~£o cdnfifmsvit. BENCINUS.
Ecclesim
temporeLuitpfaridus. Eadefn Beda ct.Paulus Ânastasiusimperatdr. Ilaec,Pauliis, servalo.tem-
Diacbrius et Oldradus, in epistnja' ad Cafblurn Ma- porumbfdine:.aritc praediclariicoiilirmaiitiriefirdoiiii-
griuni, ubilradjl liaecprimo aitno Luiiprandi ab ipso D" iioiiis-narravjt,cap.^56,.ad hunc.modum : Hociem-
facta liiisse. BIN.et LABB. :- ,."'-" pore Anaslasius iriiperator classem in Alexandriain
'S. E6 lerripMpre Luilprandus,_itc. Sahcti litijus pon- cdntraSarracetios direxit. Cujus 'eicercitus, adaiiud
lilicis tenipbfe hiulii suprenii pruicipes singularerii v.crsiisconsiliiim; ab -iiinere medio CPtim urbeni .re-
erga saiiciani*sedein veneratioheiri iestatisunt. Nam gysssus, TheodosiumOrthodoxum inqiiirens, iniperd-
TheoBb; II, BajoairiiBMux, quetri saiictus Rudpe.rlus torein elegil, atcjtiecoactum in solio impefii cprifirina-.
Salisbufgensis episcopus ad catholicam fidem"con- vit. Qui Theo.dosiusapud Aream civilatem Andslasium
verterat; Gefmanorum oriiriiuin" pfincipiim. iiriVrius" gravi prmlio vicit, datoque sibi sacratnento, euril.cle-
pi.tetatisbrgo' yenit Romarii ad vlsehdum D. Petnuri rictim fieri ac presbylerutn fecit ordinari. Tpsevero ut
ejiisipiesuccessorem suirimum ponlilicein.:Theodoiii jegnnin accepit, vwx' in regia urbe'imagineni illam
verb est praefereridus"piefaie fex Anglorum lua, qui venerandatri,in qtta sancta synodus erat clepicla, ct a
nonmodb Roriiam venit visrim apOstolorum sbpul- Pltilippico fueral. dejecla, pristinum in locum. eitxit.
cra, iit fradit Beda (Hist. Angl.4. y, c. 7) cum xxxvn His- diebtts Tiberis fluvius ita inunddvii, iil, qlveuhi
atiiiis imperium jerittipet gentii iltius; s.ed antequaiu suumingressus, multd liomanm fecerit exitia civilati;
:tb'ufbe pr6ficiscere(Ur deiiaiwmex singulis domibus itautiri-via laa a'd uham-elsemisstalurqmexcresceret,
rejrii sui bectttfPeird fertur cOHceisisse,qudd- ditiab ei a Porla sancliPelri lisque ad poiiiem~ Milvium-
Atiglis Roriiescqtj/Latine -verodistiarius Peffi vocabq- ' aqdm sedislendenles.clonjurigereni.
iiif(Rahulf. Cestren. lib.,cap. fA). —Ina-iîem; duni cl;. Imaginem-illarii venefrindain:. Tam Paiilus ,
R(fma; esset, facullkl&n a pontifice obtinuit domuni qtiam ejus exscripior Anastasius, ascfibuiif Theridd.-
463 .NOTITiA IIlSTORtCA I_NS. GREGORÎGMPAPAM H. 456
sanctae.craril sex synodi depictas, cl a Philippico nec A sam. A Doirino.iiaque papa lilaniae crebro fiebaiit. »-
dicendo frierat depqsifa.,' in..pristjho erexit- 5 loco, Ciimqiie in oraiione e( litaniis persisteret, posi. qc-r
ita ut-liujus fidei fervore oihnis ab Ecclesia cessafet tayuBijam diem miserfus Deus~aquam ariiovit, et
" ' ' .
(luaestio. '-.""- ; fliiyius ad propririm ffigressus est aiveuhi".per"de-
; ~Eo aiilem fcmpore"fluvius qui appellatuf Tibe- ciiriam quintam indictionem. - "". ' _... -
ris,.alyeumsriuriiegressu's; sese per campeslria dedil, .--» Cumanura eiiam castrum ipso fuerat tempore' a
iiilumuiietiamiriundalione aquafuiftiriultarurn, et .Lpngobardis^pacis.dolo pervasum. Qubaudito, oin-
pef porlam quae Flamiriia diciluf aingressus esl. nes snrit reddidc (rjstes. Adliprlan.s etiani sariciissi»
Transceridil Interea aliquibus iri locisi et murosur- miis pontilex, et commoriens Longoljardos, ul.fed-
fcis, atqueultra' basilicam sancti TWarcI'.{ier plaieas derenl-; ipii.sl riqn acquiescererif, in iram se_ divi-
se' exteudit, iia-ui In via -Laia ad unamxf semissfa- . nani.incidere pro dplo quera, fecerant suis.scripfis*
. luram aqua 'ejusdeiri.flifminisexcrevisset, atque a rdetes(aba(urj nairi et munera eis dafe, ut restitue -
poiiabeati Petri aposloli usqhe ad pbntem.Milvium rent, voliiit multa. Stedilli tufgida mente neque nio-
aquae se distendtreht, et juxta remissa *in ipsius '-' nitis îudire, hec reddere surit passi. Uhde iiimis
il.uminis.vaiveum s_e dedif. Domos ilaque evertit, idern saiictiis indntuit ponlifeXj.seseque^speiiconCu-
agros dissipavii, eradicans arbusta et segetes. Nam B Iit divinae, atque in iiiunitione ducis Neapolitahi, ct
nec serere ipso po(ui( tempore pars maxima Roma- populi vacaris, dueatum ei qualifef agerenl^qubtidie
iioriim. Pro-hoc inimiuebat (ribulalio;ihagiia. Per scribendos praesenlabat. Cujris-mandalo obedicntes,
dies aulem. septem -aquae Romam (enebant. perva- consilio iniio, inoenia ipsius^castri; 9 virluie.sub no- -
1 Cod. Luc., in
pristmum erexillocum ntque l.i- • " Al.om., per decimuriiquintamindiclioncm. .
tulum. -'-'-, -_ :'"- - _ :6 Al., tristes.de caitrireddilione. ,: ....
•'.* AJ., titttto alqtte toco. -."" -'.-'" TCod. Lue. ei al., proteslabriluf..
*-Cod. I.uc, egressus. s Cod.- Luc, prmsiabati ; - _
*God. Luc, remissa eitisdeth flummis se dederiiil. * God. Luc, versjuli. ; .
VAlilORCM NQTM.
sio festifuiiotiem imaginis synodi vi. Agathp lariien, "nubnie Jbannem patrlarcharii ad Gonstanlinum fs,.-. '
(|ui rebus interfuit, opus IiocâperieAnastasio trir pam scripsisse, "subdil.: Qiiid vero pbsfsiiperius de- ~
I}uit,a(que.adeo itterque histpficusjest cmendandus, _cldrqlaihiuiegrde sifnodpruin imaginisêfasasexfmsyn-
el Joco"Theodosii sic scribendum': .Prolinus etiam. -, odi ini_agine,-qbolilignem,iquinefaiie: qbolefijusserat
til ingressus e.st memoratUs.Anastasius,cum feliquis, , /miser dc Jnsanus Bardqnes\in dicta Melii.camera,
-quae pariter"ad -gesta Constaiuini sunt referenda. ;sanctis:tanlum quinque reliclis fecumeriicis/syriddiss-
Agadio eiiim, post descripfam Anastasfi etectibnerii,, C ips'e_se,tina cum Sefgio, rectum stariteiriejusmedio,. •
Ibco saepiuslaudalo sicprosequitur.: Qtioniam-.autein i iri-imauirie depingi pmceperat, necessario .pldni/ac
post dejeclionem,superi.usdiclte,synodalisimagi_nis,qui i ridlde cbngrue, delu.rbatisinde ejusrnojii ambabjis pef-
. eain nefarie dejici jusserjai, sceleratuset demeiis Bar- '-' sonis, saricldeadem ac cecumenicasexiq'sijriodus, vtia
- danesfin Melii. qum dicituf fqrjiice, sanctas el vecume- ciimaliis qtiinquei ibidem.ilefum loci 'depicta est; uni-
nicas quinque ~synodos,el.sgtumin imdginese ponil ' versp Dei amqrite sahclce, Ecclesim cmtu^cqmmuriitri-
jussil, in_ejus ntedio se cuin Sergio erectum ^tatuens, pddio aclmiiiia, spiriluatique iriGhristo e:csiili&tidhe,
necessario.omnind ~el valde. converiienlet-liis duabus -ovantepro sanctissimarurri Ecclesiafurn tqncessa trdri-
personisexilladejeclis,ejusdemjsanctm el ticumenicce quillilaledt pace, Videde lioc Bardanis seu Philippici
"sexlmsynodi cum aliis quinque fitin cotumnd.descri- imp. facto dicta in Constanlino papa, \»e.m etiam
ptio, communi festo et Imtitia, et spiriluali in Domino cum Baronio ex" Theopliane -observavimus Constan-
dxullglieiie exorla unitiersoDeiamaniisEeclesimcmiui, . tinbpblim rifisisse Michaelem, Romanse EcoleSiae
_obcoiistUuiionem~el pqceth,,, "' sanciissimarum Ecclesia- pfeshylefhm, apocrisiarium ad - Anastasium imp.,
- ~rum:BENCINUS. . --, - -- _.- - . quera (amen ltic Baronius dicil niissum a Grcgo-
.2. hnaginem iliam venerandam. Cum Arteraius, di- rioaII. PACIUS. . ^.. .-..•';".."
cluspostea Anastasius,4liequarta niensis Junii anni . Cuinanum eliam CasJfam.Sisinniuin papam.da
septingentesimi decimi terlii, nt "superius diximus, restaurandis Romanae.ufMs riipris serip cbgUasse,
,.-imperator coronatus essei, ac imperium annos duos. " ob idquecalcariasdecoquere jussiise diximjis; ideni
e'( jribnses octo tenuisset, trimulliianiibus railitibus initib sui pontificalus tentasse Gregoriiim II asserit
et aiium sibiimperaforemdeligendbus nomine Theo- D ] Anastasius, sed emergenlibus yariis iufnuUibus
dosium, imperio dejeclus est, et in mpnasteriuin ,de- praepeditura esse. Quinam. autera fuerint illi tumul-
trusus, idedque Theodosius circa initium anni 716 tus quibus a proposiio ayocatiis e,st, idem auctor
-(jictusest imperatpr, qui, quod catholicus esset, ui- refert : Longobardos nenipe caslrura RonranaijEc-
- hilraniiquius-Jiabuit,-quam ut quod Philippicus imr clesiaasub dolo. pacis. pervasuin, eripuisse; curiique
perator fueratderaoliius'ipse resiUueret nobile mo-. nec ullionis divinse melu, nec ntuneribusa Gregorio
iiumentum, qub sex- oecuraenicae synodi depicfae papa obiatis ad, iliius. restimtionem flecti posserit, i
erarit; qul boc factoita. compressit ora haeretico- Gregofius, dricis pppulique Neapglitani.auxilioiilni
Iftirii,ut omnis de fide quaeslio iri ea urbe cessarit. fecuperavit, sepluaginta aurivlibris,. uil p.romiseiat,
. ita'Baronius. ex Anastasio in Gregorioil. 15ed dece- pro ejus redemptione datis.. Eadem. liSlibt/Paulus
pfum Iiac ih re Ariastasiura certa. miiii stat sentep- DJaco.nus,_lib.vi dp-Geslis LongbbardV, cap.IOj.qui
tia; Ahaslasium enim imp^, rioii vero Theodosiutb, no.sedocet:castruhi illud, qupd rion nbminat Anasta-
sexlae.synodi.imaginemiirpalado imperiali a Phi- •sius,:" fuisse castrum Cumanum ;:. quod Beneventa-
-,lippico„erasarri 'restituisse, diserte ,asserit-Agath"o 'nus Lorigobardofum dux. Ecclesiae. eripuerat.,Idein
diacbnusin. perqratione saepius Iaudata tam in Aga^ Paulus. Diaconus iaudatiisV cap. 42, reifert etiatn
ihorie, quani intibnone,. cui, ut poie iesti -ocula(o,. LuUprandura Longqbarôruih regeni eo tempore
poiiof .fides habenda quani, Anaslasio. Iu ea post- coiilirmasse reslitutionem- Alpium" Cottiarum jafli
quain dixirAnaslasium virum pium ac Orlliodoxiim, - Ecclesiae factam Joanne septinio sedenfe, ut ibidan
dicium esseiiriperatoremj eoque'probante ac &h.- dictum est, Addit Beda, lib.de Sex JUatibus, Lu't«
- "" '
"467- _ ". ,' '. S. GREGORIUS PAPA II.."" -. 'iSS
-Clufno ingrfessisunt silehtio/Joariries scilicet dux Aecclesla fecit, eairique aivei>is".tliiavU-llnte.is,atque
1
*cuniTbe6di_Jio,subdi;acono,et' reetbre, atque exer-. miiiisteriis.c Eqtierii tempore^riefaiidaAgarenbruiii
citui i>.et Lbjrigobardbs.pene tr.eceritbscuni eoriim 4 gens crim jam-Hispaniarum provinciam per deceia
'*
castalclione inleffeceruni,vivos e.fiamamplius quiii- . leii.erenlannos pe.ryasam.-undecimoanno.Rbodanum
' genios comprehenderires," caplbs ''JNea^blim.'duxe- .conabanlur iluvium (ransjre ad Francias occupan-
furitVSic castruni recipefe pojuerunt. Prb crijus re-. duni, ubi. Eudo pfreeraf.' QuiJaeCi Francorum gene-
Tdemptione^sejptuaiinta.aufi ttbrasipse/sariclissimus rali. 5 motibnecqntra Saracerios, eos circumdantes
'
_ papa, sicutpromiserarahteafdedit. /_•;."',' . iriteffeeerunt, irecenta enim septuaginia. quinquo
.";Hic Jerusalerii Ecclesiani sanctain/qule multo fue- millia unocsuht die interfeqii, ° u.t ejusdein Eudonis
fat 3"'detecta teriipore",wet
" circiimquaque-pbrtlcus" Francorum ducis missa.ponlifki epistola contine-
-veluslate quassatas;"trabibus deductiscooperuii ac bat.. Mille tanluiu quingentos ex Francis fuisse mor-
reparavit, Amboriem etiarii riiariuoreuni in eadem . tuos iaeodem^beilodixerunl. : Adiiciens quod e aiuio
7ARIANTES LECTIONES.
1 Cbd. Lue., cofreclore: " ~
' '''.'"'- Undecimovero dnno-genefalisfacia Francorum motio
:;s Cod; Luc, casfaMe; . •""--;; contrd Sdrracenos, circumdanies inleremeruiii: Tre^
" • . ;, ---..
.".. -.?.AI.,'rfis(8cte.., ,;- -.<-'. '".:-.••' -.-. .centq,etc,y, '
--...."
. ... ;LA1.,. gens ad iocumqui Septeni dicilur transfre- 6 Cod-.Liie., monilione. ••'."•"•" -"
ta.ntes Spanid incjressi, maximanthoc cisserunt purlem 0
-" ciini eofumrege, ieliqhos oritnessubdiderunt ciim siiis AI.j ut Francorum riiissaponlifisi.
bonis. ei iia earridempr.ovinciamanuis possederunt%. : 7 Cod. LUc, libello dicebat. - - . •.
VARIORUMNOTiE. .
prandiini Alpes Cottias a Roniano pon(if|ce repetiisse,-!B nos eum Eudone Aquiianiae duce pugnasse; et ex iis
sedâdmonitioneveriefdbilisGfet/orii papm euni Afi- quae Paulus Diaconus-lib. vi de Gesiis Longobard.,
perfi restitutlonehi c'onfirmasse...PAGius. cap. 46, de iiigressu Saracenorum in.Aquitaitiam
a Cum Theodimosubdiacono eireclore. Erat Theo- scribi.t, inler se collalis, auctor CriticaeBaronii recte
"4imus subdiacbnus regionafius, et. rector inorairie deducit prailium illud habituin esse anno septlngen-
sedis apostolicaediaconiajsancti Andreae Neapo|i..,In tesimo vicesimo quinlo, vicforiamque reporta*taiii
jis'siquidem locis, in qriibus Iloinaiia Ecelesia palri-' fuisse ab Eudone ope spongiae sibide a Gregorio llhiis-
"rnonia possidebat," cqnstilutsfi erant diaconiae, -iibi . sae :Adjiciens, inquit Anasiasius, Eudonis epislola
cleeiriosynaea siibdiacono recibre patririioriii efoga- ad pgritilicem scripta lbquens, qugd.a.nnqprmmisso.in
-banlpr, Sicut eninrplures lilferae. saricli Gregorii beriediclioneinq usum- prcediclO'virgeis'direclis 'tribus spon-
'Magni rios docerif, subdiaconi murius eiat pauperum gih', quibus.ad meiism-poritificisappoiiuniuri in
diaconiae curam babere. Hic Tlieodiiiius sepiilfhs est hora qua betlumcommitlebaiur/idemJiudo Aquitaiitw
'iêapbli in eademecclesia sanctiAndreae, atiNidum -princepspopulo suo per-modicas pai'ies tfib.uens ad
appellaia, de quo exstat in-iabula marmorea ante : sumeriditmeis, riec unus vulneratus :est, necmdrluus
".laltafb sequens sepufcralis inscriplio. - .' \ex his qui pdrlicipaii-.sunt,ubilbquiiur An.aslasiusd"e
-spongia • "qua 'mensa ^pbntificis tergebatu.r ,- Eudoni
" . CONFUGiENTIS. AD rTDUM SUFFkAGIUM -
LiETUSÂMPLECTERE OSSAPUTRIDA^ TABE- -'-frahsmissa, et pro benedictibrie "exeicitus distribiiia.
FACTA APOSTOLE SCE QUl :OB. TUI MERITI doardus De ea vicloria ope sporiaiserelata Ioqui(ufetiam Fro--
DESIDERIUMM1LM'W'M MQENIA MIRA FE- ' lib. de Ponlificibus Roinanisi In Gregorio II,
: C" ' .Externoseiiamieriediciio lataifiumplios ' - -.
'.*JCIT. PULCHRITUDINE GORUSCARE. .-,-'... < - -Cbncelebrafpapaslvietoressporigia.Frahcos," .'
-„UT• TUiS;, ADJGTUS AJIXILUS 'DISRUP.TIS -Dum reddens Agarenoriun-tutalur armis/. •.
a b
.-VINCCEIS INEERNI JSINC RESURGERE CARO Partieipes ferri.ueqrieJasos vulnere tanium.
MSSERA P.OSS1TET IN.DIE EXAMINATIONIS . Prpstratis taliyacuispro tegmiuepaucis.; ,-, .
CALCATIS. FAGINOROSIS.PECCATIS GAGDIA '• QriaeFfbdoardivefba rhanifesle evincunt boc pra;-
DIVINAPERGIPIAT TE.LNTERPREGANTE MAR- - lium inter. Agarenos seu Saracenos et FraricosJiabi-
t.YR ANDBEA. .' ; . ' tura sub Gregorio II diversum esse ab eo quodaimo
HIC IN PACE MEMBRASUNT POSITA THEO- 752 sub fJfegorio Hl.commissum est. De sporigiis le-
.DIMISUBD; REG. ET RECT. SC^2. SED. APOST. gendi Thesaurus linguas Latinaeet.GaIepihus,_in_yoce
,ET DISP.. HUJUS DIACONI.E BEATI ANDREÊ. Spdrigia, ubiinvenies antiq.uosspongias in delieiis
'SI QUIS PRiESUMPSERlf HUNG TUMULUM habuisse, strigilum yice liriieoruinqueillisulentes-.id
"VIOLARE ERIT ANAtHEMATIS VINGULO.IN- distfingenda et emuudaitda "corpOra.Mariialis,":lib.
" • .xiv, 149, asserit morem fuisse iis.-mensas tergere ;
'";NopATuSi '' '.," ;; ;.
".- x. : " . Haeclibi sorledatur tergendisspbngia mensis.
.. -•__'". MAfEHS.'- ••' ." • •_
. f>EtLongobarddspene irecentoscum eorutricqsialdo •^PAGIUS..
inteffecerunt. Castaldus, vel gasialdus. Longobarilis sectid d„Nefanda _Agareiiorum. Quibusdam imrautatis,
"fesfpruepbsiiuscivitatis, vel castri. PaurusVarneirid., haec integfa 1'82 descripta estex Jib. -yi/cap.-
d.eG.ent.,Longobard.,'lib. v, cap. 29 -/Ipsumque Al- 46, 47, Pauli Diacorii; BESCISUS.;.' ;•"'
/zoronem, mulatg' dignitalis -riamine,de duce. castdl-']JJ . - « Annoprmmissoin benediciionem apr_qidicio'virp
'diumypciiari prwcepif. Rainerius gasialdeus Sorahae ' eisdirectis tribus sppngiis,.quibus adusum mensm
ciyiiatis meinoriiurapud Leonerri Ostiensem,- Cliro- poiiiificis dpponuiaur. -Arite- aijnuni quo Saraceni
iiic. Cassineiis. -Jib;.u, cap. 32; Tacipertus. castal--- duce Addirahleii rege in Galliam irruerunt, a Gre-
dius, e.t Rainirigus castaldus Tusciae, Anastas., in gprib.irEudoni. duci Aqui'taiiia8,;benedictioriisgrafia,
Zachar.Iriterdum gastaldus prb procuratore. Urban.. missaa sunt tres spongis, de his quae in usu erant
";TI,"iri;can. &dlvator..i, q..33 : Defenspris~npminead- ad"iletefgendarn mensain pbntilicis : his xoncisis"iu
vocalum sibi casialdum.el judicem. Pandulplius ga- particulas,. et distributis miiitibris, "qubtquot eas
' sialdus nbmiriatur in iriscriptipne Joarinis VIII, epist. " sumpsere, e praeliq.in quoCarolus MarteilUset Eudo
215, ideraque Judex Capuarius,;iri~epist. ejusd.217. corijunctis copiis Saracenos -ad iii.terriecioriem.fude-
. ALTASJJRRX.. -....,; ; . . ; . runt, incolumes ef illaesi evasere. "Sporigijeerant
:}9 Eodemiemppye nefanda Agarenarwfiigens/Ex in usu"ad detergeridas mensas, ut probatur Jiocipco,
ferbis Auastasii Ih Vita Gregorii,;as5erentis Sarace- quem illuslralfhrtial., lib. 'xiy.eriigf. Hi : '
469 NOTITIA 1I1ST0R1CA l.N S. GREGOIUUMPAPAM II. . 470
'
praemisso inbciiediciionera a -praedicioviro eis _ di- ^ rabdicas partes tribuens ad sumendum s eis,''riec
; rectis.tribus spangiis.-qiiibus ad usum-mensa) ponti- ' uiius viilheratus est, riec;mqriuus-ex Iiis-qui;-par.tici-
-ficis apponuntiif >,! ih-hbra qua:bellum cpmmitteba- pati;sunt.-4:Eo"quoque:t.empore ih-Cariipani&^parti-
lur, ideris Erido.Aquilaniae princeps'populo-sob per Jbus. combustum Mticum,;-hbrdeum,;;seu! legiiBJina
-VARIANTES' LECTiONES."'"
1 Cod. Xuc, directa. eis; <
- Al., inlra qtta. •_\];,~ex
4 In al. Eo quoque.,".;
Jlic. .desunf., ,
VARIOUUM NOTiE.
-HsecUbisortedalur lergeudisspongia-racusis.Uiilis. cliotiem distribueresolet, quippe'qumex.Miaris. con-
Vel ad extergenda-pavinienia. L. Qumsitum,;'§Ite>it ~-ldcluJsancliiatem virlulemque divinam hdusisse- cre- ,
^perlicd; ff.-l- instruct. instrum, legai. M. Tull:.,=pro dantur', Mfixpticdl Goarin swts,«o(js qd_dictuni?ri-:
Sestio :" iliemireisttsiwn,- judices,; corporibus civiwn ium,,n: 15. Qtipd Jl Gfegoriurii.'/.//fqctilqsse meiiior
Tiberim coinpleri, cloacas.yesurciri, ex for.o-spongiis rat Ariastasiiis, dum.pbnlificid.merism, spbiigias, «ii-
-,ejfiiigi;sariguinem..Wn\cvirgb Jigyptia, quae, fingens sisselradit Frjincor_uin.duci.ittbenedictioneht.-^. Qiipd
se stuilam; prse iiumilitate "caelerisnninistrabaf,. -di-. .siJiceat '.aliquid ad.dere,'«xpli'cafi,bhi BaifeJlij ;noR'
= cebatur 'Enavyos~vs truvoStaj,spbngia »to»a_s!er.tt.~Pal- pufafem.perpefairilriTeliigi pos_se;sporigi"asmissasV,
^lad, H.ist. Lausiac, c. 40. ALTASERRA. ... poniifice, qu» iri. Anastasio,ea eifcuriistanfia nbtah'.
«1. Directis tribus.spbngiis/ijuibus ad .usummensw B ' " tur usuiiuisse poritifici iri rii.eiVsa," ex iilis.fuijsse qui-
poiilificis apponunlur. .,: ._."_ ,'•.'- bus pprilifex .usus fuerit.jnâBlulipriesolbriiiiialiafis,
_ Pariiculalim sec(is,-.et singulis militibus dislribu- siipbr quo ipse missas faciebaf. An.tiquissinius-fitus;
tis, tribus spprigiis sibi a papa Gregorio-II dire- pibasilicaeA7aticana3, queiu.eademJjasilica religiose
ctis,: quibus ad usummensd; poiilificis apponuntur, . adhiiCTfetihetj.elcusiodit, iu tiieC.osriae:Dbmini ,nia-
-vel, ut in aliis -CodicUius.-.legifur,•'quibus ad usum ;jus.aliar.e vinojabluerej _aspergillis,yerfere,-ac'de-
. mensmpotilificesv.tebqnlur,K\u\o -Aquiianiaj dux.tre-.. nirim sporigiis prini.uiri,; deiri niappulis dUigeriief
ceuta septuaginta quinque niillia Sarfacenof urri dele- abstergere. iluj'us riius rheminere yeteres' Rifiiuiii
. -v-it,jiemiiie.ex suis,-qrii ejusmodi spongiae participes coii'eclp"res,Isidorus ir.spalehsiSj 1. i de diviiiis, siye
fuerint, desiderato. Quid Intelligetidum sit pef has 'eccles"iysticis,.Officiis.;';Alc(iihiis,lib". de-divinjs Offi-
.spongias-ad usuin mensse a pontifioe adhi.bjlas; ne- ". ciis j.Amalariiis,Iibl.deecclesiaîcisOffleiis-Raba-,
• cessafium duco.explicare. r,—_Franciscus:Pagiu"s,in nus Maufus, lib. n •"declericofiuii;~insli.lutibrie,
.qhi-
Breyiario Gestorum. poniiflcuiri. Romanofuin, injVila clafueie ab usque saeculis vi, viii et.ix." Hocmijus
• Gregorii 11, djcit Anastasium loqui iiic
de.spbngiq allar_e;b"asilica3' VaticanaJ. iaiiiiiriet .Confessioriij rit
.qua mensa .ponlificis lefgebatur, Eudorii ifansmissa, aiu.ni, sancti Pefri, seu irifei'igri'saeellq",.iri;quo.sau-
et pfo -beriediclione exercilus', dislribuia,;.. addilque clofrim Pelfiet Pauli.saera p'ignora;cbiuritur.'Super --
. commentarium :.De,spoiigiis legendus Thesdurus iitt' illud, praeter summum: pon.tiflcem, nerrilrii saefurii
-gmv, Lalinm, etCalepinus, in voce Spohgia/ ubi jnve- facere fas est, nisi ei eui sumraus p.ontifexfaciiltatem
nies antiquos .spongias.in -deliciis liabuisse, sifigiium-. dederil, praevia tanien speciali brilla, qtiaeprbpeiderii
vice linteorumqueiilis utenies addislringendq ei emuft- £; I allarc.affigenda esf, "ul'.pfaescfibit Ofdb Romanus,
danda corpbra. Optiriie faciuni/sanetum.pontificem. 'ri. 15 apud^Mahillpnium, In Muse_o"Ilajicoyrt.II, pa^". .
Gfegoriura.il, loco benediciionisâd- Eudonemmj- 47>5,'9.uc(ore:Pe(rb;Amelio, aft. 17;-fitulo deGir-
sisse spongias, quasiii deliciis Jiabuerit, 'ei'qriibus, cumcisioiie Dpmirii: Hdiic tnissqth Romani pqnlifices
-.yic.esirigilis; us,us"fuerit ad distfingendum. ebrpus, / semper. consueveruiit cetebrrife..:,.Itgm nola/sipapa
: etemiradaiidum._INec minus,felici(er vii caeteroqriiu . sit.iri urbe.httc die, et non.celebr,et,:sedfdcit-diciiinis-
plurimaesejectsequeerudiliqiris,"Josepji Mafia Siia- sqrii.per aliquem cardinalem in.Ecclesid sffncii Peiii,
-resiUsepiscopus Vasioiietisi^, Jocum buncAnastasii ,' dniequarii cardirialis indudi, prqisenielur "buliq, ijuq-
satis.obscurum exposuit in opUsculo' de, anniia Jo- hiqdo papd dispeinei cum ;eo, quqlenus possit; cele-
tlbnearffi.maxima; iia.silicie ~sancli-:Petri, ubi Jnquit, brare super afam sqncti Petri; eiper toiaitidietn pen-
::clelebdrilur;.scripla'spongia, uli Suelonius refert.,:c. delMileregias, et xla' in oninibus aliis .piissis, ;.qdm,
20 inCaio Cmsare Cqligula.;,-hihc. Augrislus Âjacem- super'; illud; celebrqniur..'Qu.id -mifuiii ,si ii.ipc.altare.
suUtnin spongiam .incubuisse respo)idil/amicis apud "--jibiiiiflcisallare prpprie.nuncupetuf? An=vefoidein
erimdem*Suetoiiium,_c. 85.; porienderuril igilur tres ; esi; altare et. mprisat Uirumque' pf.briiiscue usrirpa-
. ipqngiozillm delendos {oyejtd inieriiecioiietnAgarenos, tur; Aifaslasius, in Vitat Stepharii i.Vtri.SIQ/i nic
et.ducis ac militum pietas ipsoii-.conservdvit sospiies.M- stat.tiit, inquit, utomrii die^Ddniiiiico.asdpieniepisco-
que. jridoluiiies:. scilicet delendi. fuisseni,iuilites Eu- /pis^cardinatibus ltebdoiiidddriis,:ciuiin ecilesiq Sqlvq-
donisv<juibus sporigiae parles dislribiitse, nbn Aga- lofis gbservaht missaruin/sglemhiq',super :allare\beati
- Teni/quos-spoiigia Erat aufem ;in ecclesia Laiei;a-
miiiiraecoritigeril. —..Rem acu /Pelricelebrqreiur.
-iriiigisseputaverim clariss.prsesulem Joan.'Clirisio-, I) nerisi rnerisa ligneaPmagnoJiiTibnbfe habita',vfr.e-
phonjrii Bajtellum, ih JibroRoriiae edito-anno 1702,J quentibus oiim.litufgiis beati Petri.cbnsecfaia.;Ofdo
-in.quoexpiicat et illustfat ritum animaj abliitioiiis -_- Rpraanus; sigiiatusri.,10, aprid iSridaiumMabillbniurii,
_ altaris
- inini. majoris basilicae Vatlcauaeusibus in"die coenae Do-;' tom.ll Mrisei. itallci, "pag. 9.9,," Jiaeciialjet: Siftiefit
Ilic-re_citafiS!,spOngiarrurii- tum sacris pohtifexLctleiahi, decqiilaloCr-db ia unuarDeuni'; et
tuui profanis,;liabitaqueiueUtioneJacti Eudonis ab - autequatn.inlreiad sacrificandum, ajdiacoriibus teva-
eodera -Eudbne -descripfi iu epistola ,ad Gfegorlum lufthensd de altari\h\!i[ liiriim abâlio.dislinguitur)
_II"data, subjungit: 'Quatis. autem fuerit anfiquilus -pdlliis desuper complicaiiSi eicutnireyereriiia el otjtni
- spoitgiarum-usus in mensd ponlificis liaclerius/incom- devoiiqne'ab eodent.reporletur incdpella sdncfiPan-
- perlum nobis est;illud profectocerlum explgraluinque cratii juxla claustriim. canonicorum, quid-ibiest locut i
hqbemus hisjtempofibus.lales spongias.neque spiyituuli feservaiiqriis, el— cum otrini cauteld usqite wdieni.Sab-
-tteque corpofaliponlificis.mensm apponi solere.Proba- baiicusioditur. Habeiniis itaque spongias, habetiius
bile lamenarbitrqinur ejusmodi spongias adliiberi cpn-_ pontiDcis mensam, liabemiis; sacfhm' .spongiarurii
suevisse, dum pontifex' solemne sacrum facerel ,< ad usum in abstersione ejusdem -mensaj.: quid; ulfra
r abstergenda sqirmmensm'-.vqm;:qummodo purificato- ' îiaeririius prb pleiiiore intelligentisi fextusÂnasia-
fiis linteisque terguritur;.Tdlis\enim eral et. adhuc est "sii?.Quod autem spo.ngiaeex contactu arae super Im-
spongiarum usus apud Grmcos, lum in missa soleirini, . positae.tumuio bfeatorum;apostbloruni Petfi.et Pauli
iuiri etiamin.qblutionesancim mensmimcceriaDqmini, guodammbdo cbnsecfats pib Francoriira' duei" Eii-
- Mttsupra oslendimits: Quineliam patridrcha spongias doni milli a.ponfifice p'o(rierintad 'irislaf rei sacrae»
in abkuioue sdcrm. mensm adhibitas populo in benecli-. aut sanclafum rclitiuiarum, kidocent pef-eafempqira
47J, ,'. -.' •_._' -".-'. &. GREGORIUS PAPA II, _ ; . ." . itt
- qunsi:pluvia-in, Joco quodam ecoelo missa *unt. A.hi patriarchio-in nomine . beati Petri ?^di-
* Hic quadragcsiinali tehipore, ut in qulnta feria, 1 versis ornatunr haelaUis iiovo 4 apostbli
,a refecit, " et.cir-
i_ejiiftium,atque missarum celebfitas fieref.in Eccle- cumquaque altaris parietes deargentavit, ac depinsit
shVquod non agebatur, inslituit. Ofatorium s sane duodecim apostolos, qui pens. librascentum et oc-
VARl.ANTESLECTIONES.
1 In al. jejunium qlque desunt.- 4 Cod. Luc, '. -'
e In al. el fecii
_s Al., Qiannm. circumquaque... Illis desunt..
_r? Al., diversiscrue:
VARIORUMKOTJE..
plurima similia exempla, et pannoruta supercorpus liiiniilinomineialeie voluit Mierolqgus,-illis addens
'lieati Pelfi iilatortfm, et: Clavis "de.corpore saricli (Capiie30): Maximeex DominicalibusEvangeliisfef.ik
Pefri ablatse, cujus nori uria menlio in pluribus epi- S.qdhuc ascriptm reperiuntur. Cardinafis Bona (Rerum;
s":olis"Grego"rii Magni, priricipibus viris transmissa4 liturg. lib. p., cap. 18, num. 12) iia Anasiashuri cum
et clavium aurearum, de quibus GregpriusTuronen-. Slfabone conciliat. Vult significare Anasiasrumnullo
sis",'lib. J de Gloria iriartyrum-: Multi; inquit, et Iionore feriam 5 habitam fuisse, donee Gregorius II
~claves aureas' ad veneraitdoscancellos beati sepulcri siatuit ui inQuadragesima jejuriium et missa, sicut fit
fqciunt, quifereniespro benediclione priores 'ricci- in aliis feriis legitimis, eoleretur.' Strabonem .vero,
' -'' tribuldtofum
piunt, quibus 'infirmitati ' medenlur. BAL- -B extra et Quadragesimamdiu m.ansisseferiam 5sine pro-
-' . '>•- '','_- ' solemni officio,ef si quis prlva(im,eadem
0„'DIXpS".'
' prio
': 2. Directistribus spongiis. Haicqucede spongiis.lfa— •feria sacrificare vo.liiisset-,. priEcederitis Dominicae
bet' noster, Paulus. praeierrnisil. Spongiarum aprid niissa utebalur.Cui aulemratio a Slrabone âdducta
yeteres usns commuiiis,fuii; Frequentcir.in.mensis- minus arriserit, yacantem.scjliceWimissamfuisse-fe-.
adhibilae, imo et in sacris-usurpatee, ei ad nUdrein riam,5 a sanclo Gregerio I in disposiiione oificiofuni,
quidem luminafium ,an(e altare "existentium",prout -quod paganihis dieb.us quasi jejunia frequeiiiahani
certos nosliiciunt quseinffa-in Paschali notantiir. Si- (quariquamejusassertioex canone lScpnciliiNarbu-
quidem reponebantur in vasis argenteisquae altaris .nensi.s, anno 589, po(es(. confirmari, ubi coritra
set vitio eriuif do.s(ina(ac";
legimusenim quematlmodurn quosdam, qui supersliliose -dieni, qui diciluf Jovis,-
a paschali dedicata furril- concha ad spgngiam(repo- celebrabant, decernitur,- nisi festivitas- ali*iua occnr-
neiidam), pfo.noclurnis diligentiis ibidem ex" argento . ril, diem banc nullo rilu religibso esse transigendum),
cpnstituii. Spohgias.bujusmodi missas reor, qtiirroleo is legat in praefaiioneclibri"Sacr.amentonini,.ediii ,a
-periusaequodMaftyruiif sepulcrjs inserviebat. BEN- .Pamelio (Tomo II Liturgic), Griraoidura abbatera,
CMWS.' ._ "".-"'"'' qui lorige clariorerii assignat eausara, ob.qiiam ali-
a' Hic quddragesimali lempere, ui in quinta-feria quot dies in .Sacra.nientario' sancti Gregorii Magni
' fejunium alque missaruni cetebrilas fiefet in Ecclesiis, carent officio. Sicul quorumdain relalu didicimus,
quod rion agebqlur, insiuuil. Eiiam' in-ijuadragesima Grimoldi -verba sunt, dorimus-apostolicus in eisdem
Jejutiium. solvi perpetuum ab aposlolisinstitutuni diebusa slalionibus penitusyaedl, eo quod cceteris-sep:
fui.t. in gfatiam dorriinicae Resurrectio.nis. Gregor., Q timanm feriis slationibus vacando faligatus, eisdeni re-
in Eyang. homit. 16 : Quamvis eygo de Quadragesi- juiescit diebus, obid scilicei,uitumuliualione populo-
mati tempore eslMdhucaliud quod ppssil inlelligi;'a , fum carens; et.eleemosyndspauperibus. disiribuere, et
prmsenti 'etenim die usque ad Paschqtis solemnilalis negolia exleriora.liberiusvqleatdisponere._Cdmprob.it
gaudia sex hebdomadmveniunt, quafum videlicetdies dictura Grimoldiiiber Saefamentprum sancti-Grego-
qiiadraginta duo fiurit, ex quibus dum sex dies DOmi- rii apud.eumdem Pameliumi in qtio, ubi aliqui dies
jtici abslinenlim-subtrahuntur, noriplus in abstineniia praenofantur vacare, subjiciuntur feec verba: flomi-.
quam triginta sex diesfemaneni: Praeter dies Domini- nuspapa eleemosynamdal. ChfistianusLupus; inno-
.cbs eliam feria quinia; de - consue(udine a jej'unio tis ad canones Trullanos (Cait.52) putat errareStra-
; Qtiadragesimaeimmunis erat; sed Gregorius j'unior bonem; dum de sanclo Gregorio I ait, in disposilione
.festiluiijejunium e(iam in feria quiri(a, etmissarum, officiorumferiam, 5 infra Quadragesimam vacarilem
id est, officibrum.solemiiilatemperQuadragesimam. dimisisse; sensitque orrinibris Quadragesinisediebus,
. Testis es't Anasias., liic, et Microlog., de Eccles. . praeter feriara sexfam Parasceves ,el Sabbatum s.an-
" ; ctum, Latinara Ecclesiam plenafium missae sacrili-
-ôbs., cap."50. ALTASERRA. _.
Hic Qiiadfagesinialitempore, ut in feria S jejunium eium peregisse. Ad siiam seiitenliam coiifirmandam -
atque;missarum celebritas fieret i»; Ecclesiis, guoditon duo adducit auetor clarissimus; Primura' est caput
agebatur instituil. QuaiWalfridus Strabo, qvvxpovo; quarlum episfolae In.noceutii I ad Decenlium Eugubi-
Anastasio, refert (Lib. de lteb. eccles., cap.,120), huic iiiim, in qun dicitrir : Traditio Ecclesim liribei; isto
Anasiasii loco lucem affefre possurit, iiceCaliqua ra- biduo sacranienlaEcclesim penitus-ngn celebrari. Sed
lione videntur inier se confiictare; riara Anaslasius-i^. ex hoclocolnnocentii quid conflcipossit rion video;
"
narral Gregofium 11instiluisse ut jejuniuiri et missa- - cum ibidem sancti ponlificis .unicus seopusîtosten-
rum celebritas feria 5 peragerentur, qubd ante ipsurii dere, nedum sexta feria, sed Sabbatoeti.amesse je-
moris non cral; Strabo vefo jnissam pfppriam a junandum, et non dies aliturgicos enunierare, quibus
, tJregorio- II. asserit instUutam fuisse, cum p.rius Roraana Ecclesia missis carebat. Altefum est,in Sa-
/missa dielDoiriini.caepraecedentis feria 5 fepe(ere(ur. cramentario beati Gregorii Magni missas reperiri
Verba Strabonis "sunt ; Quia Melciiiades XXXIII feriis 5 assignatas. Sed vir doctissirnus' non adyertit-
._prdine Ronue prmsulalumogens staluit ui riutta faliorie Grimoidum -monere esse- addita post aetatem beati
. Dominicof aut. feria 5 jejuriium quis.fideiiurri agetet Gregorii ea omnia, quae in ejusdem Sacramentario
(Pagahi eniiriliis diebus quasi jejuniafrequentabant), sunt virgulis jugulata, quemadmodum sunt missae
, ideo beaius Gfegorius in disposilidne officiorumanni, quaeferiis 5 assiguaritur. Imo certum.est in aniiquis
infrd Quadragesimdm (eriam S ;~)acai~tem dimisil, _ul Safrairientorum libris, in Leclionariis*ifera et Kalen-
quia fesiivd erat,veluti_ Dqminicd, eliairi offtciodiei - dariis, nuHaminveriiri^nissam. vel Evaiigel.iuni, lam
Dominicmcelebris habereiur; Qum feriaS, quqniam in Quadragesima quam extra-ipsam, per totum an-.
jppsiniodum ccepii, -ul ccelerm,jejiiniis appticari, Gre- .nuiri.ferijB 5 assignatura, nisi, post sanelumGrego-
gorius Junior, riempe II, slqluit edhifiiissis el oralio- ; riuniil, in Quadragesima taritum etin OctavaP.ascba-
nibus esse solemnem, idAsl, suas sibi solasliaberepro- tis, ut videri etiara potest in Kalendarib-quod.Fronlo
prias.riiissas, uti cmlermper Quddragesimamferim ha- ' vulgavit; quem cansule in praenotatis, paragrapbo' 6.
" " <. - - •
berii; eturidecunque colligens ejusdem diei atigihenta- MAFi.i'?.
vil officia,.S.lrabonis ye.rba fere transcripsit, qui sub
473 NOTITIA UISTORICA IJS S. GREGORIU.MPAPAM-H. ili
ttiginta. a Illis inlerea diebus Gohstaniinopolis bien^ A norem sanciae Christi mariyris' Agaihie additis 11
nium esl a * riec dicendisr Agarenis-obsessa. Sed fundamento coenaculis, velquae ". iiibiiasterii.eraiit
Deo eis contrario maxjfna lllic eorum parie. fame ac necessaria a novo construxit. Prao.dia6 illic urbana,
beilb interenipla confusi recesserunt b Leone Prin- ,yel rustica pro monachorum obtulit necessilate.
cipe.•-*Nam, et ejusdem civitaiis populum trecenta . .'-Fecil aulera in eadem ecclesia bealae Agathac.cibo-
dictum est-.Biillia 3 diversi sexus et setalis fuisse riu.ra ex argento, quod pens.-librassepiingentas et
necessitate vastatum peslilentiae. viginti. Arcus argeut.: sex pens. sing.. lib. qtiinde-
' 4 Eo
namque tempore mbribus certe honesta et cim. c Canislra decefn, pens. sing. lib. duodecim;,
nomine pontificis roa(er ab hac vita subtracla est. ef alia dbna raulta Jargitus.est. Eo (enipore.caslrum
Post cuj'us obilum Uregorlus domum propiam in ho- .est Narniae a Longobardis pervasum. Rex vero
V4RIANTES LECTIONES.
. . - 0 Gbd."Luc, monaslerio. ' "- --'
•'Cpd Lue.,"«on nofhinandis. 6 Cod. Luc'.,,uu: "
s;Cod. Luc, de pgpulo vere ejusdem civitatis ccc -""-- .
vtillia diversmmlalis pestilentia vaslanle perierunl. , ' In al. Fecil autem.:.. largilus esl desunt oninia ;
? Al„ diverscemtatis... ... ' luncsic addifur : alque ciboriumin eademsqnclmAga-
4 In al. Eo namque.... sublfacla_estdesunt. . thmecclesiaq novoconslruxil. Eo tempore, elc.
VARIORUMNOTJE.
' 1. Iliis intefea diebus
Constantinbpdlis.De Con- B Leo cum essel prmlorOrientaliuni,-qupn[qm,auxiliaba-
slanlinopplj biennip sivetrienniq.aSaracenisobsessa, , tur Arlemio, non est subdiius.Theodosio.Efant crebrae
auxilioque DeipafseVirginis liberata, post-Bedam et admodum hujusmodi imperajorumdejectioiies.ei,
PaulumDiacpnum, plura Theophanes. Ejusdem.me- "utobseryat Nicephorus, iri Clironieo, post. narratam
niihil sanctus Gregofius, epistola ad sanctrira Germa- - depositionem Theodosii: Dum assidue liuhc in modum
iium episcopumConstantinopolitanum. BiN~etLABB; conira imperalores cgnjuratianes, dumgue, iiivalescenle
2. lllis inierea diebtis Conslantinopolim-biehnium. tyrqnnide, imperii ac reipublicceslalus,negligitur, et
Faraosaehuj'usobsidibiiis,;qua Masalmas dux Sarace- paulalimin deterius prglabilur. unaellilteraritm studia
iiorhm. pedestribus cbpiis , classe vero. Sulimanus exslingui, atqueintercidereappelunt,nec ptinus disci- -.
calipha (cuiprimo anno obsidionis, denato diese- plind mililaris pessumdari, itafaclurii est ut Romano-
cunda Octobris, Oraarus II, calipha xn juxta Ghrono- rum imperium bellis iinpune lucesseretur, -et cmdes
logicas fabulas Langlet, iri caliphatura fuit suffectus, -passimprbmiscum,el abductioneshominum, el urbiuin
ut Elmacinus in Histofia.Saraeenica scribU) Con- eversionesfierenl.Accessilddkorum mqlgriim cuinuluni
siantinopolim obstrinxerunt, praelef' Latinos -memi- Saracengrum ifruptig, qui cantra regiam urbem, ter- -
nereex GraecisTheopbanes, etNicephorus, quiHpeglae reslri -expeditignefactq, infinitas. peditum efequilum
ufbi.s liberalioriem praecipuoerga illam Dei Geriitricis ' copias ex subjectis sibi gentibus colligerent. Eqdemqii_e
praesidioparfam testaniur. Porro.urbsxlicata DeJparae temporeclassem ingeritetnmille octingenlarum nayium.
pluribus in iocis "illam irapenso cullri venerabatur; . circiler moverant, duee Musulmdno (ild enim getilili
omnirim autem frequehtissirao in-Blachernis, ubi eurn lingua~vocabant):Quibusrebus cqgiiitis, tam.inili-
-flugustum lemplum ejus.iiomine dedicatum erat. Li- QJim-prmfecti quam civiles magislratp.s,cuin Theodgsii
berata^ urbis tnemoriam.qubianriis recolil-Menaeuni imperiliarrianimadverlerent, neque lantisjwsliuiii .viri-
EcclesiaBGraecaexvm Knlendas Septembres,- et in hussusliiieiidis parem esse scireht, inslare qique hor-
.MenologioBasilii Porphyrogenili, "quod eieganlibus .-tayicmperunt/uiimperig .sese. abdicaret; ac iuto se.-in
formis Urbini primum excusum est.ifa enuntiatufin ordinem cogi paterelur. Nec condilionem.abnu.it.ilte,
-versioneLa^tina: Impefalore Lebhe Isauro-numerdsus sed, anno impefii currerite (717),. sponle.se,dbdicavit„._
Saritcenorum ~exercitus'venii,acierraniafiqueCOnstan- - lrtde desuccessore.deligendgpgnsilium ineunl, ac.imn
iinopolim circumdedit, elmbem iliam obsidione-oppri- forle Leo palricius eblatus est, Orientalibus copiis ea
mere medilabatur. Ctimqueimperatoretn aniriiadveriis- iempestateprcefectus:Hic igiiurûl-imperaforessqleiu,
senl d mcessitalis urgeri angustiis, alqiie cum. illis od salemni.pginpasusceptus,aureajportaByzanliuni ingre-
conditionemparalunidescendere, autumabani ipsi prm- dilur, ac in niajori ecclesia iinperatbrianicorqnam apr
sidiurii etiam hnponere civitali. At-Dontinus ille qui - cepit.. BENCIKUS.-.•- . .-.;-_. •;.-.. .
_superbis fesisiit, irrittim eor.uny_reddil,consitium.'Ex- c CanisiradeceinpensaniidlibrdsduoUecim.Cariistfa
-plorans enim.illius gerilisprinceps ijuod .nihil.profice-' erant-yasa argen.tea, in quibus reporiebantur vasa.îd
fet, poslulavil sibi,. salleni licere per.Bosph.oriportam esl,"riiinistefia sacra1.Anastas;, iri BeiiediciojlH : Cdr
eqtio insidentemingredi; At aliis cilra noxam inlrjoeun- ..riistra exafpcidiip exargentopufissirito pehsantiaUbrds
iibus,ejus soluinritodpequussese erigens intro minime -numero qiiatubr el semis. Locus est valdecofruptus.;
pervadebat. Tunc ille atiollens oculps~,ac. sitpra por~_ el ita restitueridUs videtur : cariisir£<cxaphodia;~a
Jain Deiparminlitilitsimaginem, id ei accidere; intel- Graico sacrum vialicurii, Coiic. Nic,
lexiti quia in jpsani blasplieiniqsemiserat.Jlaque r,eiti- _ can. 12, lyoStov,quod1-es't
quia eraiif canistra, in quibus repoiiebatuv
fecta sunl reversi, el cum ad mdre JEgeum pumnavibus v corpris _Domini.Hieronym. ad Rusticuni-de-tieato
pervenissenl, ferventi grdndine/percussi perierunt. Exupefio : Niliilillo dilius qui corpus Dominicatiistro . _
.Gtaecireeolunt hoc-beueficiuiriauiiua celebriiate.Tjj? vimineo,
(MteStcTovj.nfempestaiiies.pertotam rioctem psallunt estallerlocus sanguineniportat in vitrd: Ibdefesdfuepdus^
et cantieiS sine. sessidne. Vide Codinurti de depravatior Anastas.iu Leone III: Cd-_
liymnis nislrum ex cedeCqfdlii penstaUeni librasduodecim ei
Oiliciisaulae Conslauiiriopoliianae.{Cap."xii,.iium. 10),
-et ad eum annot. 15 in iregia edit. Vide etiara erudi- semis: Nec rioti ei. illud ejusdem in: Paschali: fecit
tissimrim Patreni Coinbetisium, in. Auctafio Biblib'- ' jamprmdiclus ponlifejccqnistraEnafotiexafgejila duo.
Et illud ejusdera in Gregorio -IV: Obtulil elidmcanistra'
thecae sanctorum Pat.rum (Tomqsecundo^tmbioraiio- duo. Olini pocula inensis appohebandir iri
nem Jiistbricam de Constantinopblis liberatione fecil . enriafodia
canisdis argeirieis."Servius, in"illum.lbcum i Miieid.
. publici juris, unde.pluraad banc rem spectantia peti ~-:~•' Qtiidapibusmensasonereni et poculapbnaiit: "•. -
MIFEUS. .""-.'-•' -" ,;.
-possuhl. v"
b Leonejirinctpe.-Leb impefium, dejecto-.Theodosio, :,Vekribus. non iii mrinusdabanlur pocuiq, scd niensis
occupavit, ipseque, cum Ttiililes,Anastasiuin ejicien- - apponebantur ; et hodie apud plurcs pacula iri eani-
les,; acclainarenl T.heodosiiim ittiperaiqreni, solus . slris atgejiieisapporiuntur, qm canistrasiccqria dicuitr
restilit, ex auctore Miscellae, libr. xx,' pag. 146 :- tur: ALTASEIIRA.;' . '. . .
«5 S. GREGORIUS PAPA II. 470
a Longobardoruin Luitpi andus, generali molione fa- A loco quodam relrusus vitam finivit. s Paulus vero
c(a, Ravennam progressus es(, a(que illam obsedit exarchus imperatoris jussione eumdem ponlificera
per dies aliquot, et castrum pervadens classesea- epnabalur inlerficere, eoque censum in provincia
ptas abstulit plures, et opes abs(ulit innunieras. ponere praepediebat, et cogUaret suis opibus Eccle-
Posf aliquot * dies Basilius dux, Jordanes. chartu- sias denudare, .sicut in caeteris aclum -est Jocis,
Iarius,-et Jbannes subdiaconus, cognomento Luriori, atque alium inejus ordinarel. loco. Post huric.Spa-
consilium inierunt, b ut ponlificem inierficerent, thafius cum j'ussionibus missus esl alter, ut ponti-
' fex a sua sede amoverelur. Deriuo Paulus patricius
quibus assensuni Marinus imperialisj spathafius,
qui Roinanum ducatum (enebal, a regia hiissus urbe, ad perficiendum lalescelus, quos seducere potuit ex
4 Ravenna, cum suo comile,
Imperaiore- mandante, boc probavit; sed fempus alque ex castris ali-
nvenirehon potuerunl, quia Dei judicio dissolutus quos, niidt. Sed niotisRomanis, atqueundiqueLon-
e( con(racius esi, et sic a Roma recessit.. Pbstmo-, gobardis pro defensione poritificiS in Salario ponte
duin Paulus palricius et exarchus raissus in llaliam Spoletini, atque hinc inde duces Longobardorum
es.t, qui denuo, ul hoc scelus perficerent, medita- circumdantes Ronianorum flnes, boe praspedieruiit.
bantur. Quoriim consilium Romanis patefactuni est, e.Jussionibus itaque postmodum niissis, decreve-
qtii a morte.cuncti Jordanera interfecerunt et Jqan- B rats imperator ut nulla iniagofeujuslibet sancti, aul
uera Lurionem. Basilius vero monachus factus; iri .martyiis, aut angelL.ubicuttque liaberetur. 6 male-
'. Cod. Luc, tempus. , - exarchus fuerdl eumdem ponlificem conabatur, efc,
"' Cod. Luc., moti. ' "' " 4 God, Luc, Ravennalibus.' •
.
%Posl baec verba, sequenlia sic leguntur in al.: sCod. Luc, Leo imperator. """;_
Jllis.diebus imperalorumjussione Paulus palricius, qui 6 Cbd. Luc, sedomnes
jusserat deponi el incendi.
VARIORUMiSSOTÊ.
* Longobardorum Luilprandus. Deeo Paulus, lib. 188, dabo ititegram in nolis Pagii. Eam interea deli-
vi, c. 49 :,Eo temporeLhitprandus Ravennam obsedit, babo exejusd. arcb. Ilist. Dogm., I. viii,:e..24.Lex
classem invasit, dtque destruxit. BENCINCS. etinstitutum-Iconoclastarumerat Christi sanctorum-
I>Ot pontificem interficerent. ScilicetLeo Arme- que imaginibus cullum rejicere, eorumque invoca--
nus, sub-imperii spe a Judaeis pridem circumventus, tionemetfeliquiassuperstitioaisinsimulare. Leo.Isau-
rit iniagines" destrueret, pripra edieta ad easdem rus haeresiarclia passim habetuc,_de quo ait Constan-
abblendas emiseraf. Ctim vero agnosceret sibi in eo tiuus Manasses: Exsecrabilis imperatgr parfuriebai illa
riiagnopere adversari Gregorium ponti(icem,--pereos quidem absufda novaqueponsilia conlra Chrislurii; sed
<|ifo's"IiicAiiaslasius recctiset" interfici ailaboravii; felum improbilalis nuUo-modo parer.e poterat, quippe
BENCINUS. ,--,,. Q limidits animus eum.ab inslituta.revccabat. Et sane
:'<-?Jtissionibiis;Dehisce "ediclis ab Isaurico Leone antequani. pareret concepturri scelus, ipso anno. qub
vtilgalis.; eadein habel Paulus, lib; vi; c" 49. A"n&- cieabatur imperator, deiude quotannis,' catholicas
siasius d_umPaulura exscribit, haereticalia iiriperato- seniper litteras. dedit Gregorio, qubdidem lestatur
-ris edicta simulcommiscet, riullo priorum a seeun- inepislola ad.imperat. prima : Undecim indictianum
dis discrimine. Decreia itaque duo vulgavit Leo. lu acceplas epislalas- luas insancia Ecclesiarepasitqs in
(irimo, quod aiino 7115 prodiit, caverat neiraagines timine .confessionis sancti et glbripsi.ac principisapo-
-adorarehlur.' Alque de isto sunt inlelligenda verba stolorumPeiri diligenter servamus,ubict Christiqmdii-
Siephani diaconi CPiii, in Viia sancii Slephani Ju- tium prmdecessbrumqui pie imperarunt suill liileraf.
iiiofis, iibi Jiaecleguntrir : Pmideciinum imperii 'sui Iniis autem litteris poliieilus erat:ponliflci se^nuri-
dn.nuin no.vusitle Balltiaxar Manichmain hmresim, ~et quamab ordiodoxsefideiregulisdiscessurum. Atpost
Aphiharlgcitafuin, utilu loquan,-forte haud dissimilis, decimum stti imperii annumnovus ille Ballliasar.::.
in Ecclesidm.spiravit.-Iiaque-subjeclwsibi-plebeconiio- miserdndamitlmn vocetn eruclavit el prglulil :.Qtiqn-
cala ,' cpram omnibus^Leoninum rugieits inhumuna doquidenr imaginum fabricalior ars e&i idolica, ilias
hmc beiludf el Leonis nominis insigriis,. et itacundo adorarenonoporlet. (Jacob: Loppin., Andlecl.1.1: Vila
corde, velut ex JElhna monle, ignem et- sulphur, mi- sancti Siepti.monachi ei mart.) — Adliuc tamen siluii
.serdhdam illani vo.cemerttctavit acprolulit: Quando- aliquandiu ;iinpera(or:ob"cxciiatos Cp. turaultus hac
qiiidemimqcjinuinfabricaiio.ars est idatica,-illasadg- de fe^ ageHtecuin primis patriarcha sancto Germano
r.are nonppgriet. linde.Leo errorem hauserii, fusius ad-avei lenduhi impium facinus. VcrUm-in senatu
piodunt Theopliaries ad dictuin aiinuiu^, et.auctpr " demum-aperuit suum animum;-ausust|ue est ponti-
'Misceilae, pag. 150. Et ab jnlerdiceuda quidem iriia- fieKpersuadere ut sacras imagines elimiiiarelj si
.'.ginumveneratione, aniequaiii.ad eiirum.iricendium gratia ejus-uli vellet; suaniqiie laudi majestalem -
decernendum progrederetur, exorsum fuisse, aperte stimrrii. ponlificis paterna. adnibniiione arbiiratus,
.(locel Tbeophanes, -pag, 340 : Enititvero impius ille ideniideni qui eum interimefent Romam. misit;
:non tam inerrore de vespeclivavenerandqrum imigi- Sauetum Germanum ex- pairiarcbio expulit,, iChristi
niim adoratiorieversalus est, ,sed elidm de saiiciissimm, iinaginem a M. Conslaniino in aulaevesfigioerectain
<Jleiparm., sanclorumque omnium iniefcessioriibus,.eo- . dejecit, jusslpnesque ad suos-undcquaque (fadidU,
. rumquefeliquias Itoiriosceleralissitiiusin Arabumpra- praeseitim in I(alia degenles-,.ut. saerasimagiiies,
.^cepiorum.suorum more.tabominutus est./Ab.eo itaque uefas dictu ! igni absumerenlj ac.pohtilicem, si ob-
tempore iniriiicitids cunt -beato. prilriarcha Gpno.Ger- sisteret,- interliceren(. —-_Tum^.verb necesse ba-
liianq imprudenter suscepit, omnesijuedecesso.ressuos •buit sanctus Gfegorius Cathblicos - ubique in .flde
, hnperalores, prmsules, Christianosque pgpulos, lan- _suis litferis corififmare adversus haeresim,"Deique
guam idolotalras, ob.sanciarum venerandarumque.ima- singulari b.enefi.cioaccidit ut oiriiies sacfamenio.sese
yiiiuni adorqlionem, condetnrians, ,cum ille prcvnini.a a*trinxisse audiverit prb fide ac vita.-pontificisdefen-
incredulitate 'alquerusiicitate.de respeclivoearum cuilu dcuda. Lqngobardi etiam,.quos_impiusimperalor_ad
rdlionem acsermonetri caperevdlefel. BENCINUS. btiaspartes trabere .moliebatur, rcjeciis ; generose
"'1.Jussioriibus ilaque posimoduiii tnissis dccieverat tionis, pefcusserunt foedus.cum-Italis,' piam eausaia
iinpeidlor ul nullaimage. Ili. arch. Soinmier-Iaie dtiensuri: — Luilprandus quideni•e.oruui rex.duca-
enairal.Icoriociastar. lustoriaiii, quam infra, seci. -'ttim Spoleii- ac-Beiieyenii-adipisfend.pfuiU spe illfr»"
m NOTITIA HISTORICA }S ;S. GR-E60R1UM PAPAM II, , 4J§,
disseiisione facta iri paitibus Ravenrias, alii
dicjaenini orania asserebat, .et si "aequiesceret. ih '_\'. JgUii.r 10
boc pontifex^ gratiain imperatoris haberet ;'si et Imc "conseniientes iinpietati imperatoris,aiii cum ponti-
a .\deciderei.. a Respi- "ficeet fideiibus se tenentes, 11infraeos coiitentione
•fierr.pfaepediret, sup gradu
cieiis -efgo ,'piu's vif. Jrofanam; principis ju'ss'io|iem, mota, Paulurii pa.triciiim occideruni. Longobardis
eoiitra se a'f- vefo iEniilisb casira ls Fer.oiiauus,, 13"Monlebeili, Ve-
-jam cbntra imperatbreia qiiasi hqstem
niavlt, renuens haeresim ejus, scribens/ubiqUe cavbre rablum cum suis oppidis ,BUSOJei^Periiifeco, Pen- '
se ChnsiianpV, 2eo qiiod brta fuisset itripieias falis. tapblis quoqtie et Auxi111anacivitas.se tradiderutit.
Igitur_perinou omries Pentapblehses,. aique b-êrie-- Postaliquod verolempus Eufychiuni palficium eti-
,' tiarufri"exercitus; conlraimp.eratoris jussionemre-. nuehuuC 10 qui dudum exarchiis; fucrat, .Neapolim
-stiteruiit, dicentes riunqiiam s"eiii ejusdem pqnlifieis misit imperatbr, ut. iilud, quod exarchus Pauius,
. cbndeseendere riece, sed pro ejris magis defensione '•spatiiarii qnoque» et cauteri m^lpruin coSsjlialoress
vinlilefdecertareîiaut ariaiheniati Pauliiiri esar- fac.ere nequivefurit, peificeret ilie, sed nec,sic 16 in-
ehum," 3 vel-qui eum direxerat, ejusque coiisentaifeos nuei.ite "Deo,;. laituit miserabliis dolus">, sed claru
submlttunf, spernefiles ofdiriatiOriem.ej'us, sibj otn- cuhclis pesslmum consilium, ". quia, Ciiris.ti violare
"nes ubique in Italia* duces-°.elegerunt, aique sic de coii.abaii(ur.Ecclesias,"e( perdere ctinc(os;, atque.di-
1Sbmnium boria.
pOntlQcisdequesua irrirriiiniiatei.curicti sludeJjant. B fipere Guhigue mitteret hominem
Gtignita ,verb Jmperatoris hequilia, omiiis IlaJiaxon- propriuni Roniain cufn scripti.s suis, in quibus cori-
sliium" iniit, ut-sibi.eligefenf imperatorem, i\, Gon- tinebatur, ut pontilex occideretur-cum bpiimalibus
stantiriopolini-ducererit. Sed coSnpescuit taie corisi- Roms, aguifa crudelissiina 13insania, pfotinjis ipsum
liiim poriiifei, sperans conversioiiem priricipis. Ipsis pa(riclum.n)issum occldere volueruiK , nisi defeusJo
interea diebus ExJiilaratus dux B Neapolis' deceplus poniiflcis niinia priepedissei. V@rum e.uinderii ana^
-diabolica' instigaiiqne 6 cum filipsuoAdriano Cairi- lliematizav.erinilEulycliium exarcliuin, 20sese' inagni
'
pariiffipartes tenuit, seduceris populuiri, ut obedirerii, ciim. parvis constriugeriles" sacrameiilo' 'nunqiiarh
imperalbri,'et occiderenf pbriiiiicein. Tunc Rofhani poniificen) Christianae fidei zelolem , et Ecclesiaru.ru
birines euni secu(i_comprehenderunt, et cum lilio defensoreiir seperriiiitefe noceri/aut.amqveri, sc.d
Sub." Jiiierfecerunt. ^ Pbs( ;iiu"nc:hi Petrum ducerii .iriofi. pro i.llitis salute esseiit omnes parati. Munefa
* diceruem contra;poriiiiicerii iinperatori scripsisse tunc hitic inde ducibus Longobardor.um et Regial po;!»
" • •-;
turbaveriirit. - .. '...;.-'. -;. licerites pruriiiia, ut a juyamine desistereni poriti-
, YARIANTES " LECTJONES,
1 GoA;L~ac.,discedefet. ,'.- ."-.; <. " Clod-.,Luc.,.S'i:enlqna,:M.piile.lla,-Ven_afruttt.
' ' -
,-"'_,-.. G."
2 Cod. _L~c,,qikepfta fuissel impietatem.. . " 13 Al.,, MoHlerietli. . , -K..--' '
';- s Cod. Luc.,,qui illud,edicium__direxeya\..". ~ -s "'Cod. Luc.,- Perjiceda; al., Prmculio:/i,\:, Pergi-
- !
4Co.d. Luc',"niori eligerent:___-"_. ",. ^"'_;-.* . ceda.' -. .; ,.',.- 1"
.- s.lri al.iVeapofts.dees.l. "''. :-": ., - . v. , - 15 Inal. qui-dudum exarchus-:fueraideest,- •
- ' . '. '
, SKL, conftlio sud-Bddriahg./ : . /-;-, J6Cod. £uc.,-juberite. _.-_,. - ...
"• AL, occidermt, diceiues qj/od cgiitfdpoiuificem <-1f Cod.'Lu"c.3Y/«o. .. ,..;,;,_-,, _; -
impefaloriscripsissenl. -_Qrbaver.unt-pgsl htiticet P'e- ,; .v.Corl. Lric:,..othnid;lcca. -'/._,,
trum,ducein.lgilui:,eic:_/: .. ; .,-__ -.. '9-Cod. ;Lt.ic.,_se«/eii/taRoniarii" pr.gtiuus ipsius.pa- !
* C d.LiicJ,.PostJtoc. "..' .';.: .
"."_-' ,-fricii misswn..-, ... ,' . -:_ '.-'.-. "'..-.'
y God. LriCi,, diceniesturbqli,.iquod,.c'pnlfa potui- 20 Al., sed^se magrii cuin mihoxibqs cen$liingentcjsl,
.•;. ,. .. ' ; - .; sacramenta, elc.. --.. .:.' ,\.;- . .-'. .' ..-.• _'-.: -
ficemquoque.scfipsissel:...
l1, Cod.".Luc, pratitdti,'. ,._. "'. _. . '. • •" "sl-"Cod.Luc,,"poWicras, .. ^"' , , ..;.;;.
";Cbd.Luc, inier / -'
VARIORUM NOT^l.
ctus ,-pollicitis -ab exafclio auxiliis , queiriadniodum împeratore eligerido-ferme"deliberasset. -BESCINOS.
vere est adeputs , fmdtispercussii ciuu-eadeiu exirr- -'b Veneliarum. Veneta respublica, jarii hoc leui-
. cho,eui vicissim .^julif openi ad expugnalioiiem Ro-. - jibre armis elarar plerumque ad poniificis defensio-
-manaeurbis.At cirigente ea Romani suis copiis,-de- , ,.iiem" .«(etit. Ursos Jlli luiic prtcerai"', rqui sumnia
. stitulum omui Iiuiiiaua' ope-pnriiiiieeirij-naui l(bde- nMiecessitudine Gfegorio conjrihcfus, praesto'' saepius
fatae0italiae vires iion eraril. saiis , tuitus est Beus, fuit. Quapropter: ctim Liiiipraiiiliis rex-occupasset
-quem jejuniis ac preeibus lain privatis qtiam-ptiblicis - exarchaliiiii RaveJinm, scripsit ad {jrstiiii--Greg"orjiis,
. propitium.sibi feddideral. In-eo^siquidem.coiifideus, _ut auxilialufus adesset. Legitur episiolapoutificis
ab pbsessa urbe prbliciscitur adîiiimJcum Tegeih, .iiiierejiisdetiiepistolas.-Ri5NCiN.iJS.--:—, ; '; . -
suavique ofaiiorie-adeo -illum ltiulcet, ui-yictusea ^--Qinnes .ubique. in- Italia duces- elegeruht; Haee
-rex, pontificis pedibus advolutus, iiulliiiioiesfiaiii"se pririia esi. periodus llalicaa Jibofiatis, iti qua Ifali a
, illaturum promiserit, ae deinde "obsequii-et"revefeii- fiafbiirorum Graecoruinque jugo.ieseteximereinci-
.(iaeplerius ea "omnia gesserit, '.quae satis persiiicue pientcs, jecertuit fundaiiieiita^resiauiaiipostrrioduui
. Jibef.pOHtificalis-eriarrat. SoMMiER.-. '. •"•":"-"- occideiUnHsiraperii. Oe hoc Italia; moiusic Joquituf
^Jtespiciens: ergopius «tri Kempe Gregorius pnnti- - - Theophanes.,'pag: 5-i"2': Porro sacer ille'ac. divihiis.
fex in causa sacfarumimaginunf, Rbtnae synodum Germanus, decreiorum- ver-m-religionis defensof-,-By-
congregavit, cujus"aliquot ifagraenta re'sei'.vat-A- zaitiiUflgruit-adversus -Leonetii,jexre nomeiihabenteiii,
driaiius 1 iri epistpla ad Carolunl de imagiriibusi Ut ejusque salellites tanquam adversus feias" depugnans
. hutem-cum. Piiilipplcus, suo/editb (omo iidei,' tiui- -quemadriiodum;ity ~elefi. Romdmr undequaque sricer
vefsos cpgebat anathema. dicefe.sextae.syhodbi-. liae- el appstblicus, Pelri aposiolorum cqrtjphmi}confessor,
reticuspb id a poritiflce d.eciaralus;Iialica-miliiia;sesc erudilione'prmttarisqi~efacinoribus'clarebat:Gr.egorius,
. abilliu.sTobedientia-^hblraxif, ita Gregorii ppritificis qui-Rdmam,; atque llaliam latumque-Occidenlem-d
•.s-yrtodicaadeo eamdeni, miiiiiamcommovit ad fitloi Leonis obedieniia tam- civili -gujctin:ecilesiastica ci ai
defeasioiiem,-_ut nisi Gfcgorius obstitisset; de noyo ejus imperio sub~iraxil..Bz~~~i~s.
470 - S, GilEGORlUS PAPA II, '
.... _A3Q
.flcis per suos legatos patricius ille ûadcbat. "Qui _&.et ampljus dies stella, qua;B anlifer vbcriatur, cuin
- *- rescripsit detestaridam viri dolosiialcm despicien- radtis in coelo apparuil. iii l? Occidub, cuj'us radii;
tes, una se quasi ffatfes fidei calena conslrinxerunt, par.tes Aquilonis re.spiciebant, et usquc ad riiedium
Romani-atque" Longobardi , ~desideranles curicti cdelum se .eitendebant. Eo vero lempore, saepius
iiiorlera pro defeiisione poniificis sustinere glo- . dicti Eufychius palricius el Luitprandus rex inie- :
riosam , nunquam. illuni" passuri .perferre mole- runt consiliuni nefariura., ul, congregalis exerci-
"stiani,..pro fidevera et Clirislianorurii-a cerfarrien libus, -rex. subjicerel duces Spolelanum et Beneven-
salulb. His ila se tiabehiibus,, elegit majus "prae- tanum, ef exarchus Romam, et quae.pridem de pon-
sidiurii 3 "patei ille dislribuere .pauperibus largissima tificis persbna j'ussus fuerat.impleret. Qui rex Spole-
manu, quaereperiebat, incumbens orationibus, et j'e- tum veniens, susceptis ab utrisque ducibus sacra-
juiiiis, et" litaniis Deum quotidie depreeabalur, Et; . menlisaique obsidibus, " cum tola sua coliprte in
spe ita mauebat semper fuhus plusquam hbminum, Keroriis eampum secessit. Ad qtiem egressus ppnli-
..gratias tameii volunlati pbpulo refereiis prb nieritis fex,~eique praese.ntalus, studuit, u( potuit, Regis
prbposito,- blandb onines sermone, ui bonisin Deum ., mollire aniriium comniunione pia,- ita uf se prosfer-
profieerent aciibus, e( in fide persisterent, rogabal. nere.l ejus pedibus, el.promitterei.se niiili "inferre
Se'd ne. .desisterbnt ab ainore-, vel fide Romani im- B Iaesiqnem; atque sic ad taittim compunctioneni piis
perii, admonebat. Sic cunctorum corda molliebat, ef irionilis flexus e"si,."ul que fuerat indulus [exue.ret,
- dolores conlinuos E'et ante]c.orpus apostbli poneret,1^ manlura isarrai-
miiigabai.
Eo.dem tehipore per 4 xi indicl. dolo a Longobar- lausiam, balteum.spalara, atque ensem deauratuiii,
dis peiYasum.est s Sueriense caslellum , quod per uec non coroiiam auream , el crueem argenteam.
'
centtim quadraginta dies ab eisdem Longobardis 16 Post ofadonern factam obsecravil pontiflceih;, ut
possessum esl. Sed pbnlificis multis coiiliuuis scri- meinoraium exafchum ad paicisconcordiain suscipere
plis atquccommonltionibus ad regera"missis, quam- dignaretur, ut el faclum est. Et ^sic recessii rege
vis muitis datis miineribus 7, saltim omnibus suis declinarite a malis quibus Inierat c.onsiHis ctnn
iiudatum opibus castrumj donationem beatissimis exarcho. . . ,
aposiplis P.elro el Paulo antefa(am emiife.ns, Lbngo- Igitur exarcho Romae moranti,, venit in partibus
bardorum. rex restituit.atque dqnavii._8.£o aulem Tusciae in castruni 16Manluriense quidam seductor,
teinpore, indictioiie xn, metise januario, per decem 6 Tiberius nomiiie, cui cognomen erat Petasius, qui
VARJANTES LECTIONES.
1 Cqd.Luc., ex scriptis,; Mansl, rescriptis. C " Cod. Luc, cumdmni ,s,v,oexercilu.
;" C<id.Luc, certantes; Mansi, ceftantem, -. " Al.* vt qui fuerai indutus exuerei.: •
s. Cod. ' - - ' 13 In al., manftttn.,-.. Posl desunt.'; . "
'~ ÂJTom. XI. Luc, papa.. '. ,
. 14 Cod. Luc, qrmillas, sive armillariam.
B Al., Sulrinense. 16 Al.,
6 Cod. Luc, quadragiiiladies; Poslque facta oralione recessit.Conjunxerat
' enim plurimos Iioiiiam_,:,ut_illa"qum imperatof manda-
' Cod. Luc, tamen. . '- -'-'". bal.cum exdrcho Sed commonilusperblanda
8 AU, Post aliquod lempus idem rex, cfenerali facta Suasiqneponlificisimpleret.
non expedire, tunc ad.parjtemflexus
nwione ul subjiceret cluces Spotetiiiuin el Beneventa- sdlutis illa fecit qum instilutus esj,, nec cbnsensiipravis
riuni; susceptisqueab ipsis-clucibus' sacrameniis atque consiliis, et recessit mitis quiveneraiferus. Sic com-
obsedibus, cum tolo suo hoste ih Neronis campurii pressa esl adversanlium tnalitia, rege declinanle a
-eonjiinxii. Ad.quem;i-lc. mdlis qum inieral consiliis, pro qua persequebdturpon-
Cod. Luc, aurifer; fott., Lucifer. -tificem, ita ut compelleret, elc
,0Cod. Luc, occidente.- 16 Cod. Luc, pantuariariense;a]./Maturanense.
- VAIIIOR.UMNOTÊ.
<-Eiante corpus-aposloli ponercl manlum, armi- Orig. Jib; xix, cap. 22: Armilausa .vutga.vcciHa,
•Idusdm, balteum,: spalam: atque. ensem 4eauratnin, . -quo.d anle el relro divisa,_'atque aperla esl, in arnigs
nec ti.oi!coronam auream ei ciucem. argenleam. Lnit- laiitum clausa, quasi ARiurCLADSA, C liltera ablata.
^prandus rex Longoliardorum, fractus pontil.icispreci- D -
Suidas '.:'A^fiAaucrtovixa.pa.'-ro app-c-:,ro e-nccv-a
T~
Ji.us,ante.altare divi Petri deposuit vestes.regias e(or- Sirlwj. Armiiausmjungitur baileum, qugd est cingultim
nameiua, maiituin, antiilaueaiti, balieum et^spadiam. miitlare. Paulin., epist. 7, ad Severum : Nec:Baiieg,
" Manlum es( breve palliolum, quod legit bumeros, et " sed reste succincli. .Balfeum olilationis cau.-a super
ad niariiisper.veiiii tan(um. Isidor., Origin. lib... xix a:tare' deponi mbris antiqui fuit. Grcgor. Ttir,, de
cap.24 : Manlum Jlispani mcant/quod manus te'cjat~ Mirac. marlyf., lib. i, cop. GJ : lgitur quodam lem-
jtinlum/est enim.breveamicluin. Maiilum pottilur hic pore honw devglus balteum ex auro .piirissimo cum
inier ornamenta regia, interponiificin ponii Radevic, pmni apparalu •sludidsissime'.fabricaliim. super: allare
de Gest. Frideric, lib. n, cap. 62 : Multi ex.nostris basiiicmillius posuit, ordns ul in caitsis suis marlgfis
-clicunt vidisse cancellarium undeciiho die «fc urbe virius-dignaretur adesse. Ait^crutem argehlenm;-trii*
axisse sine manto, siiw stola, sine albo eqito, et sine peralores cruce.m anream in collo.geslgbaiitj De
omni Itabiius munilione, cutn pellibus regio patlig^cg- Carolo M. fesiatur Ditmaiu^, lib. iv : Crucem qufeqnt,
opertis, et cum nigro almulio usque ad cisternam. xjtimin cotlo ejuspependil,cum vestimentqrumparte, ad.
Inier vestes regias ponUUrarmilausa. Est veslis mili- hucimpulfibiliumsumens;cmieracum_venerationemagna
. aaris. q.use armps, id est, Imraeros tegii, et peninet reposuit. ALTASEHRA. '.
ad geima, ut sit expeditior. Pauiiri., epist. 7, ad Se- -".Tiberius«omtite.Si vera proditiAnastasiuSj duo
verutn : Sibi ergo ille hdbeal arinildusam suam, el tyranrii suntdistinguendi : unus qt.ii sitli initittm im-
suas caligasiclsuas buccas. Idein cpist. 13, ad eumr perii Leohis occupavit in Sicilia- lyraniiidem ; aller
detn-:,CMm'pr«-(er«afacie nori minus cjtiamarmilausa qui circa ann. 728, aut 29, sc in Tuscia imperafo-
.ntbeixt. Armilausa; eiyriion-ab armis signat Isidor;, rcm fecit,-qui cl Tiberius vocabatur, De primo agit
"
481;' _ NO.TITIA"IIISTOIUCA;'TN S. GREG0RU3L PAP^l II. . . 18V-
silii -regniim ,'Romaiii impcfii usurpare conabaiur. A.venienies. in Maiiturianerisi castello ibidera Petasius
Leviores qubque-decipiens ita"-ul-Maniiiriahenses, intereriiptus.est. ;"Cujifs:atosciSsum-caputCons(antino-.
Lunenses, atque}-Bledani ei; sacra"menta: prsestiiis-- ipolirii-adprincipem-missum est,et nec sic Romanis
sbnt. Exarclras.verq haecaudiens, furb.iius est, quem' . plenanisgratiarn largiius est imperator.. .', -\
sanctissimus papa conforians, et.cum co prbceres , '-. ? Nam posi haec claruit ejusdem .irapergt.Qris^ma."'
Ecclesiae;mltteris atque.exercUus, "profecfi sun(.,Qui.- litia, pro-qua persequebaliir pon(ificem:j«Tia"iut, <cbnj-
." . .__"
/:'- .. , //- -..' -- :'' "". .VARIANTES LE.CTIONES.
^Cod, Luc, Bleraiii; '..'.":. . ." ;..-..;>- - '-
;.'.., .; - ';.....,'.. VAIViORUMNOT^.;
• ^ ' - -- '. . :. AVA~ /-v:''''
auclor Miscellae,pag.JSO, ad arin, .718, ubi de aijnq ahiistilem iri diviiiis Sijripttiris erudifq^.gipqnfflprijiii.-
securidb iniperii-Leonis /Sergius pro.lospaiariuset tumiiliibus se_ implicafe;' eosdem que. adîâiio^rti
prmior "Sicilim,- audito quod Sdracehi obsidcretit ufgere,'et ab.ribsequioadhaefet iiriperatofietiam'haereticb de-
regiam/ufbem, coronqvit-illicpYepriunitmperqlorem, bito abducefe.âtali FTariciscusPagiris','Iri
eirum Cpnuniex liominibiis.suis,-filiumGregerivQno? . Vita-fJr.egorii II, qui inquii : -Tftntuniqbest lit-Gregp-;
inagulij mulqie npmineTiberium.vocitalurii, quifecit fiiisJialos,i"t Rdipqnos qd defectionem:in'iputerit, nW
pyoiiidligries,et suos.pfincipes, prmdicti consilie' Ser- „ eosii pemiorie.tribuiorum solverida.impedierit, -ut Ra-'
gii; •Asiiriiperator,Itisaudilis, mittit Pauiuhi pfopfiuiii "-vennm'et Verieliarum exercitus dd_febeitionerri paratas 7
chdftiUariuriij ttunc PairiciUinprdindlim,et-jpr(eloreni ,in pfficip cprilinuerit, Tecifattjue deiride eadem testi-
Sicflim, ddiis in quxilium ei duobus;s'pqlharus} eiiii _" -irioriia,quibus Na.talis usus:rist. ^Hseequideiri ita se.
serviiimri ejus. perpaucis liominibus/jussidnibusque dd habuisse', antequam claresceret imjiefatoris-malitiav
principes/Occidentis,.el sacrd pppulo reciiririda. Qui ut inquit Anastasius","Iibens cbncedb. 'Voiuit iiempe-'
cumifigressi. fuissent noctu irif Dfomonem 'velocem, sane(issiirius poritifex patieriler ferfe qua?-si.biabirii-:
eperunt in parles Gyziciy.a 'loco.jtmt.erii.adjocumpei: pio Imperatore inferetiantrir, cum .Vitsediscfimine in-
lerrahiperque mareiiinere ftictp fepenle M. Sicilidrh jurias/aiqueomnia.remediamarisuetudinis et befte-" *
ven.erunt. Citmque Syrdcusrini ihtrgiissent, audivit flcbntiae experiri, M sibi animum imperatoris pro-
Sergiits,.et pbslupuil, et~proprio excessu.perperiso, mereretur,etafurorbquoin sacrasimaginesâeviebat -
confugiladpropinqws CalabfmLongobafdos. Populus revbcareli- Et Italiac pbpulos imperio drieritali sub-
vero' congregalus, el' sacra, relecia ,'per'.eam ceftus jeetos deieetionem medilariies iii officio cpntiiiui(,;et
effeclus, quod el hhperi.um slarel, et vrbs .pfprnptiof a.constituendo.hp.vo Jmperatbre,-quem Gonsiantino-;"
esset.adversus genlesi-iiecnon etinariohtibusiilisquce pdli Jriferrent, .cdmpescuit, erexarchum iia've'nua' a
facld fueraiit super diiobus stotis; Leoneifiimpeydie- Longoliardis expulsiim, et Vene(iis moraniem L'rso.
reni. tqudqverunt, Bqsilium -aiitehi Ohomqgulum--et -Veneiiarum ducv u( ei iisereret etad~pr,istiriiimsta-
.pfincipes^cjui ab ed profectifueraitt binctqs^prmipfi tura Ravennatum-civiiatem reyocarel,- data ad eum-
tradiderunl. Ipse vem Basilium cttm singulari prailqf^ deni;Jittefa, coriirnendavit, etbinas ep.istplas ad Led- _
ipsitis.decellavit, etjbapila .eqritni piiscq conflild per riem scripsit, quibus pbslirialuiii animutn. frangerei ,">
s.pqiharios, imperatori transmisit,-'-n liquofum duleth C e"t-ad meliora-consilia ;lfadncefet. Mini(a(us "fuefat
qudsdam qul verberalos, dut, 'lgiisos;.quosdqiii}i_erd Leq se Rpinam jtnissrirnm, qui iiiiagiiieiri saricli Petri; '
abscissis.nafibus.in exsiliiini-deslindvit. Sicqiie faciurii coifffirigerel, et;Gregbfium;iliiiic;poriiificera-yiiicium
est.ialihicAiiOxcideiitdlibus magna coffectionis-eoit- abduceret. M Gfegorius respqndii poniifices Roniai
slituiip -fierei.PPTIP Sergius, verlfo'impuhitdtisdccepta conciliarida?,'pacis causa sedefe", Janqnaiiitparieiem": "
a.pfdipre pafitef ei.petiid,. raiiil ad mm, et.ita integerriimim, Sbpturaqiic in.edianuiii.-Orieniiset Oc-^
emnespace ppiilce suni Ilesperice, par/ieslv.Tyraniiris cidentis, ifcT)ac,is~arbi(ros"et iriodefatofes.: Qtiod si
alier iii. paiiihuS Ttiscias, similitef Tiberius hrincuT quempiam, mf-~ilt,ad evhrtendam.'iniagiijein misefis
pafus,. et.abAnaitasitK liop Jpco meinofafiiSjCpgiio- sancti Petri,. iiide, protestqriiur libi; iiiiiocentessunius
men(b-Peiasius, qiit Etfiiriam airdefectionem pelle- p, sariguirie, quefri/fusurisu_nt;i)efum: in-cervices-luas:
xi(j quanquafn per Romanuurekcfciliiiri, Gregorio- ei hi; caput .tuum.istq recident/Prinvicicr~l -namque-
- sanctus poniifex, quod fulurumjerat, si quidpiam ar-
-pon(ifiee:coin£iiieiite,:o_ppr.essusest.UiiNciNDS. -
_a I. ISJtni pbst kmc claiuil ejiUdirii imperdtaris mis.tentare. impefatbr ausus fuissel; "ui eniin iradit .
malitia.-Natalis Alexander in dissei latioue 1 in His- Anaslasius.ad fesistendum imperatoris jussionibus ,
ipiiara".ecclcsiasijcain.saeculi bciavi.t: V, pag. 753i Pentapqlerises e"t;Yenetiarumjexercirus paraii_siDi-
negat' Gxegoiiuni. Il.ab pbedieritia Lepiiis Isauriei. diice_s;elegerant,.ei, de pbri(i(icis"deque-sua"Jlnm"urii- '
imp.eratbris 6l)ii1)f()ga!unr,siicris iiiiaginibus.-cul.iifin l.ife slridentes,, iina se quasifralres fideipalena/cdn-.
ltaliae -pbpulos «Muxisse, aiqtte eidem-yectigaiia, siriijxerahl Romani aique Longobardi., desidefantes
amjijius solvi. "iJiiih.ibuisse., Miiitur ille auctbfitiilL . cttticii mprtem.pro defensiohe pdnlificissustihere gto-
-p.auli DiaconijJ. M de.Gestis Loiigbbardoruiri,_c. 49. n rio.sflfii, -nunquam illum pdssuri pefferfe.mglesiiam^
iriqulentis : Omnesliqvennmexemtus, vet Yerieitarum, pjpfide vera et Cjifistianprum certaritem,-vel, ut alii,
tatibus jiissibus.unqanimg resliiefiirii/et.nisi eas pro- ceridnies salute. Et ciii poliiis salutem suam "et fidem;:
liibuissel pgnfifex,' irnperatgrem shper s_ii.conslituer.e_ • pppiiius Roraanus, prajêflim :,cpncre'deie -poierat,
fuisseni Tutjieisi,et._Aiiasiasji,s~qui ii..,i84.iuquii : (juani Rbmarib ppniilici, cuiVihii. riiagis cordi erat
Cognila vcro hiiperaloris neqmtid, omriisJmtik cgiui- qitairiegeiioruniinopiam lafgissiraa riiariu sublevare,-
lium-iniil ul sibi eligerent imperalorem, el Conslanli-. Eccjesiae horrea ijigruenie iaiie pauperibus aperife,
.nqppiifii Aucereril; sed. compescuii lale tonsiliiiiiipon- blaiido bm.(ie"s.,sermphecbmplectf, ufbeni.teiiiplis"et
tifex,, .sperans conversionemprincipis; et n. 185 : niohasieiiis. augere, teriiplaque aureis. atque, afgen-
Blando onjnessermene, hl boriis iri Denm pfoficereni teis iriiincribus exbrnare? MrfnrimjGregorjiis applir _
artibus, et in fide pefsistefent,. ro_yqbat;sedne desi-. - cuefat festauraiidis ufbjs mpenibus, Aljies"Gpttias',ab.
sterenl db aniore,.vel firie liomarii impcrii, udihonebai. Ecclesiae.patrirrioriio diyulsas eideiri'ltefum.junseraf,.
Kecitai etiam lifteriis ah eodeiri""Griigorioad Leoneiri castfa a Longobafdis Rbniano ducalui erepla qua vi,: -
datas, iu quibus poiitifexfnoniniii:is iiitriniat ayer- . quaprebibiis, tqua donis eidem vlndicaYerat. Nil mi- . '
tendi pqpulbs a fide inipeiatoris,-el veciigal.iiin s.oiu- "fuiri ilaqiie, si,,,abrogatoiriiperio Leoiiihsereticpini-
tiqiieiiiiriipediendi, sed se irienriem.ei.hudtimjirpliie- niianti Romae veteri quaj.in nPva perfecerat, rapiiiasi,*
tur, secessurum in jfrqxiinain-Gauipaiiiain, si ijisiiltus caedes",i'nceridia,-se suo sanctissimp pries.uli, viftra-
paret, t_aGhiis.iuii; iitvdcaturum-, u.t quod apud bea- quebpesque, Romaiii comtiiiseririt. — Ilaec p.oSlreifiis
tuiitPaiilumCoriiiihip rt'o incestus coiHigiiimperaidri Gi-egofii II ponlilicalui tempbribus coriligerunl.UIa-
Coiituig.it'.Sedi!iiniinedet'ebat,subjiiiigi^saiictiSM'iiuiii venr qiite Naial s~ Ajexahder 'ex, auctoabits" ,refer(,'
S. CREGOUIUS-PAPA IL' 484
pellerei birines Constaniinopolim liabilantcs ,,.tam.Ac uitqueJiabcreiilur, imagines lani Salvaloris quarii-
virtule"' quamque.blnndimentis, u( deppnerenl, ubi- (jue ejus Genitricis -sancla;, vel omniuiii sanciprumj
" '
-. .- . - . " VARIANTES LECTIONES:-
1 Cod. Luc, -Vil - ;'"-'." ..--.
. . -- - -VARIORUM NOT^.. .
anie decJaratam tiniverso brbi imperatorls malitiam, suffecerunt, qui videticei,-dominii saiculdris ambhione.
Leo namque imperiuui arripUit amio 716, Gregorius- -. mgltts, curriLemiis impielali asseiitirei, falsus Cpniis
ad Leonem scribit anno circiier 727 : Decem qnnos, episcepus crealus est. Cmterum Gregorius sacer Roma3-
itiquit in episi. ad Leonem, Dei benignilate recte amr ' prmûl.... Aitaslasium una cumlibellis suis abdicavil,
bulasli, neque sacrarum iiriaginurii menlignem-fecisli;, Lebnemqne ipsum lanquam irreligiosum per epistolas
nunc.a.ulem dicis idclgrum Ipcum iinplere. :Anno iia- - rsdarguil_, qc Rontam cum tiniversdItatia ad defectio-
que.7,26, Lenin sacras imagines.aperte furere crepil, rieynab ejus imperig canciiavil; exquottjrqnniis mafori
eaque. mons(fa immanitaiis eidem et stuUUiaeJedere ijuie in dies furdre percitiis/.psrseculioncs adversus sancins
Gregoritis. In dicta epislola exprobfat: ob )d iindgines movit,-adequl inulli clefici el monachi, el ie-
c.Q3pereItaliae populi jugum Gfajci. iriiperii exculere,. voli Laici,:ob rcdajfidei decreta pericliiaii, maflyrii
lauraia imperatoris conculcare, urbesquebccupare corona fuerihireditiiiii: T)t excitata in Caiiiblicosper-
eidem siibjecfas. Ab onno 727. riialitia iriiperatbfis secuiione pkira" habet StephanusinVita Stephaniju-
magis iiicia.riiii.:sacra^ Jmagines ex letriplisayuisii," o^nioris.
-- Cum.jnieriifl Langobardi prineipes Luitpran •
aique-igne.combussiij principes inter ciycs impieiiui- diis, el.deiri "Aisiufphus universam italiam dissidiis
ejusdem jnfensos obtiuncavii, et- saerbs. atiiisiijes hiijiismodi flies conflictatam invadere liiolirentu.r,' pluri-
oxsilio.et jnorte affecii. Anno ilaque.750, versris- "litaque ih occtiparent, quae "Roirianae-diironis
firie.m pp.n(ificatus,Gregorii,. ea accidere", qiiae et craiit, Greirofitis, clani foedus cumCarolo Martellp'
Graeei histurici inemorant .Gedrenus, Zpuaras," et iuiyitj quod e.t a sequeritibus Pontificibus factum;'iil_
~ "
Ponlifex Leorieni ht publicum haereti-'. suoiocoannotabimus. BENCINUS. - ;-
Tlieophahes.
ciiin.anailiemaii subjecil^ oriines IlaTiic populi juslis" _•:3. —-Nam posthmc tlqruil imperrilefis maiilia. Lep
..nnriis se ab irapevatofis;lyrari.nide.yindicafitritêos-. de sacfis imaginibus abolendis cogiiare veliemeniius
deiiiquecptisilip, auctbriia.ie.et pairocinio, Greg'oriu)_~"ccepit; atque ea de re jitleras ad poritificem jriisit :.
jiivil. Ad.quarii (eftiporunfdistiiictiotieiriyeJijiiriiuiri cui Gfegprius, prb sedis dignitate, rescripsk sanctas
non appiijil.,. yel appe!iere...no,luit~Roniariae "setlis. iinagines exantiiiuo Cailiolicoru.ni institiito in Ec-
nuctqriia.ii.pleriimqne inferisus Natalis, quemPagius clesia coli.heque sibi veiierationem"enfum abrogarc,
iiimio.cr.itjpes -sludio abreptiis seciitus esf.Audiiitur aut pro arbitrio licefe,-aut pro iifficio conveiiire.
diligeiuissinius.anlioruni «supputalor Baroiiitis ad aii-. Monefe autem.illumetiani aique eliam, ui diligeiiter
riuiri 750^ scribejis.:"'— IJetiriuerat hacteiius Jiabe- _ei qriid ageretet quousque progfedereiuf aitlmad-
nas rebellahiis pbpuli ssepe Gregorius,' ne. adversus verterel^, rieque eiiim imperatoris esse novi ali_qiiid
rebella'reri'1,quaridiu spis aliqua jde.fide sia(uere,.se"d quae anuquidis d?creia h Patfi-
iinperaior.etii pei.iitusnioniius
esse potuil, ttl saepe prbmulgalumde iriipie- .busfuissent; quacuiique rafionedefendere. CIACONIDS."
tate revbcar.et edictjiin, npn .curaiis se ob "ejus caii- ^_-,'. ;4. — Ppst hcecclaruiljtnperatqrisJndlitia. Lco KaU-
s.am sajpitts esse vitae iri discrinieft adduetiim; tlbi rus irapiiiS-lcoDOclasta;saiicionuiijmagiries hac illac
auteni eumdem neqne vbrbisscripiisveacoepiis po,-~ yel.coinbuferido Vel deirirp.ando, adep insairivit, nt
tuit revocafe, neque beneficiis cbnfniere/qiiiiriiide- sanidto Gregorio sCcundo snmnio ppntifici, ijtii.etim
tpri.us Maberetur, Jempus jam. advenisse" ratus, ut~ - ab ertore uvbcare Cbiiabatur, temefe seriberet sequo-
securis -ad radieem;admov.ereUir-;aiboi,is. irifelicis, . que (tit aitJJaroii'. anm 726) missurum Rdntam qtd
apostplica auctoritate, Sueei.diie eani, clariiai. Qtiq itnaginem mneamproiSlaniem,coitspicuesariclissimiapo-
tonitru excitaii-fideles occideiitales, nioxdesciscuiit stoli.Petri confringerel."11 aec sialUa.apbsiblorum prin-
penitris a LeonisMmpefib, apostolicb-poritilici inhaer" cipis,; qtitc jtidicio gravissiinorum auctoruni vetusiis-
fentes. S.ic dignum pbsieris ideni Gregorius reliquit ' siiha esl, jure merifo conflata, cfeditur ex nretaiiq
exenipjqm,-ne in Ecclesia Cliristi, regnare sinerenluf simulacri-Joyis Capiltilitii,jussu sahcli Lebnis Magui,
liicreiicir principes,. si sicpe.mbniti "in .effoie p.er- postquam ,' an.no rephratiu salutis 4S2, Roma ab im-.
sisiere obstinato ariimo iiiveiiiieiitur; Tutic eiiirii ac- minente sibi flagello Atliiae Huiinorumregis,-ejiisdeni
cidii, squod et Giacei Hisiorici .(inines aliiruiarit, el sanciissimi apbsloli patrocinio, libcrata, quievit: Tc-
ldein.Thepphanes;.aii,,'ani.io,- decimo quafto Lebnis riimlaiiieii. ex oratorio" anliquissiino sancd MarUni,
iinperatpris,ips'um.Leoneni,:ab cbdeiri Giegoriopii- ejtisdem sancti Lconis opera propebasilicani, Vaiica-
viiitim cssê-tribuiorunt Itaiiaeexactioiie. Testaiitur id itiiin exsttiicto, ubi primum colhieala fuit, ad aliiid
Cedrenus-el alii,.Zonaras <h:t'"c.Roiiia> \"qubd_"pnr.est -saric.ldr-uin'maiiyriirii.Processi ei Marliniani (ul ait
ci.edere) lacta esse syimdicc tradit, atque in eotiein Maitljicus Veglus, qui floruit subponiificatu Martitrt.
eoncilip. ipsuni imperatbrein auaitrematis alieciuui D V), intJe, ;siib Paulo 1U, in pronaum anteriorem
piena. » R\LMNUS. .. ^ ."_.•-" ejusdeiii babiiicae, uf scribit Tiberius Alpliarahus
• ~2. — Clqruil ejusdem imperatprjsnialitid. Pleiaque striploi-contemporaneus, taiidem, jsub Paulo V,;ad
ab-At.tastasio hic uieiiiorata ad vufbiiu.i siimpia ex hicuitt ubiiiunc invisituf, translaia.esi. Hujus Uidem
-Pauib Diacorio, in fine cap. .&.. liaque. iiiipcfafor' celeberrimi siraulacri aiiliqnlssinius fuit eultiis, oseulo
jinno 750 secundum edictum promulgavit, mandans ptaeseriim pedis, qui ex frequenlissiiiio labiorum con-
ut tiejicereniur,et jdureren.lur venera_biles iiiiiigines . uiclti iaevis ac detritus conspicituri- Quinimo Caesar
per.uiiiyersuiriiiiiperiuiii. Lociim,''fempiislralibuein- cardinalis Baronius, dum quolidie basilicamapostb-
que, liajreticalis-ieservavitTlieopbanes affpfaeriiciiim lorum principis visiiaret, statuam lianc bis deoscu-
annura .: Cmlerum, die 7 mensis J.anugfii:indiclipne iaiido venerabatur, priiiio cum ad coiifessioneni apo-:
15, irreligiestts Lee. silehiium coritra sacras. veiieran- sttiiorum accedefet, baecvefba in osculb profercris :
dasque imagiries iiiiiovemdecimaccubiiorum tfibunalio Credo in unam, sanctam, calholicam el apostqlicatii
celebruvii, Gerptand .sctnciissimopalriarclid advocdto, Ecclesiam; :(ieiridecuni et confessione recedefet^"haec
citipersuqdendum arbitrabilur ut sub de~'abolendis sq- alia diceiis JPaa;et obedientia.-T-Nec praeteieundum
cris imaginibus decreio tandem subscfib.efei. Al feftis puiavimus insiantaneae sanaiibitisjnsigfie miraculuin,
Christi scruns aboniinandg Leoitis cdnsilid neqtiaquairi qiiod ad oscnlum viva fide impressiim huie "slaiuae,
cedens, imq verilaiis verbum feclo sensu dislribuens, aposlolorum principis intercessioriejpatfavit Deus eo
episcopatu se qbdicavit:..-.die.autcin/l 'ejtisdemhiensis temp.ore quo Codex hic Anasiasianus excudebatur.
Januurji Aiiasiasium.fdisi nemiriis_»ira,i«,'ipsius'beati' tdcuih AmiO Juhilaei inillesimo sepliogeriiesiriio vigesimo .
.Gerjiumi.-dipciputuni,ac baiicellarium,.in. ejits qtiiiito,' quitilO' lilus Itmii-, Beitedicto ;XII1- suniiuo
- NOTETIA niSTORYCA IN?S. GREGORIUM PAPAM.iL < 480
483.
easqnein -liiedio civilatis, quod dicerb Crudele est, A sias. Et-quiuplertqtie. e;c ejusdem-civitalis popufo-
igiii creiriarent; e"l omnes dealbarenf depictas: eccle- talescelus-fieriprsepediebant, aliquanibcapUe (ruii-
VARIORUMNOT*.
Ecclesiaa est ut e"a vel -adhibeat,. vel ^
poridlice, Joanries Kouvalschi.proyinciae Salesire, .ableget, pro
iriiles.in bello Turcico, dum Bellogradum expngna- ' ' eo atque-satius esse- decreyerit, cujusmbdir posU
retur, foadevulneratus, e rupe quadara in prbfundam ttiii vulgo j;uris es<e dicuntuf. Ex eo riata est illa i"n-
decidii foyeatn, ita ut yei/lebroe ex ruinaac eoniu-_ fidelium exprobratio, quae apud Minucium..Felicem
siqne lusarentur; nep ambulare ampljus pqtuit, nee his-verbisexprimiuif, pag. ^25: Cur;nullqsCui aras hq-
siare, nam iibiaetrcoxendices ex .conlracta paralysi bent, templa niilia, riiilja iiatajimutacra? Ocia-
qiiasi arcfactceirinliles sibi fuere. Veliebat.se niiser, yitis, p. 95, respbndens :_.Putalis autemnqs, iriqui(,
imo.irahebaiur iit.p.qterat soecis qiub.usdam.Iigrieis occultare quod colimus, si delubraei afas non liabe-
ail.inaiijis.apia(is.;per oe(o circiler arinosj.quotfsque . mus?___Quod'enimsimuiqcrum Deo fingarn, citm, sl
fefrilsii lumen in habitaculo "meiflissuae, et Romam recle-msihnes, sil Dei liofiio ipse simulacrum? Tem-
niiiiLiit sanaretur "a Tanguoribus srils sibi videre ptum quod.exstmam, ctmi.lolus Itic mundiis ejus dpere
.iisus..est._V.bvi('i(aque, nee sine. peculiari Numinis fabricatus eum capertinonpossii; etciim Jiomo latim
ffoVideniia, Romam taridem aliquaridb pery.enji, tri- . rnaneapi, inlfa. unam.aidiculam pim lantm .majesldtis
(lub jejunavit, aeceptaque per .R...P,. Alexandrum ineluddm^.'Nonne-..ineli-_s in nostra dedicandus est
Morlclioni soc.-Jesu, pfo lingua Epjona jioeriiteniia^ riienie,-ih nostro imo cqtisecraiidus-est pectore?^ Ergo:
riurri, sa.crameniali absolriiione, inVatieana.basilica, t> rieqrielemjila iunc exstruiin Deo fasesse.quidam opi-
sacra ibidem commuhiorie. refectus est :-mox acces- jiati sunt., quodnoiidum Christiahb .populo insti»
sit;ad staluam principis apostoioru"m,.<bravitaliquan-. lutum erat; n.eedum pef rerum-potiehtes ethiiicos
.tispef; pedemquesacfurii deosculari..ciipiebat^ nec licebat, nefasietjllicilum raji; elde sacfis imagini-
|>pterat : . rogavit jjfopterea ;Tjeregriuos quosdara" bus.atque ab idolis.multum discrepantibus riori dis^
aslanie^,-quqrum adjulofio.pederii statuae exoscula- . jiarem pleriqiie senieniiani habuisse^videntur. Qiiod.
iusesi vi.vafide, uf s.arictiPetii intercessi.one sani-„ utiuiiiquepaulatihi dedbciisurit Chrisliani,postquam
laii resliiuereiuK Jlira.vis fldei I protirius eonsoii- usu eiiatrohemagistra compererunt•n.e.uirum' dam-
datae' surit bases ejiis >ef.plantiE, eteo3pit ambulare rianduth esse, sed. ad pielalem" prpdesse.. posse. —^-
et laudare Deum, Jion secus ac claudusille ex utero Quamobrem iili basilicas, sive, u"t appellari tandem
iiiatris suae, qui sedebafei yictum.quaerebal.ad.Spe- coeperuht, ecclesias et altaria in Dei honorem ac citl-.
eiosamporlam terripli l a--beatb petrq"sariatus, ufin tririiexstruere noii dubitaru.nt', et quideni magpifice
Actibus apostplbrum videreest. --fr Hujus instanfa- ac: silmptuose, pace aciibertaie reddita, nec prisiino
nesei"anationis..pfodigiiirii.Torigelateque divulgaturii illo usu etantiquo more, ae" niagnorum etiam vjro,-
est,. hostfumque reveren.dissiraum sacrosanctae.basi- fura aucioritate, deterf iiisuiit, qup.rainusita facercnt;
Jicae Vatieanaecapifulum per, autlienticas pfobationes sic imagines Cliristi alque saiiclorum, quafum jiori-
stdocumenla^. inriostfo arcliivo feppsita, cura ab ^dum. bactenus percfebuefat. usus, eodetn (empo.re
îiligentia erridilissimi.yiri Dbminici Baptisti presby- uSurpavit Ecclesia.cum jam nulluni idbloiairiae peri-
ieri beneficiaii,.' (ypfsVaticanis eyulgafi maridavUY culuiri esset, ei ad jiropagandain Cliristi ac riiaftyiiiiif
s( eriiinentissimus dbriiiiius-Arinibal"Sr-R.-E. cardi- r' sanctortimque cxterbfutn memoriani; ei aiiiiiiaiidDS.
fialis Aibanus, sancii Clementis niiricupatus,"ejusdem C Jfd piefatis constaniiam , illorum exeriiplo, fideles,
brisilicsearchipresbyier, slaluae imagineth sere Irieidi iilile id esse yideretiir. Afque' hoc heutiquain omni-
iussit hac.epigraphe i-'.JENEAM SfATUAM AEO- bus iri locis; bodeni •instiljiip.actempore cbnstal csse
liTOLORDM PRINCIRI IN BASILJCA VATICANA fiicium,, sed alibi cititis, alibi (ardius,,prbui natiouuni
"POSITAM ANTfQUISSIMO.CIlRiSTJANl POPOLI^ capius.e.ilndolesera^.eiqui illis pracrani expedire
CULTd FREQ,UENTATAM,:AD QDAM ANNO JU- judieabarii. Quod.eo diligentius bbsefvahdum,,:quod
<felLÎ MDCCXXV.SEDENTE. :BEKEDIGTO'Xilf. a'd pleraque vaiet iiiierp.retanda'ineri)oriae y.eiefis
"P. M-.SANJTATE PARA.LiTICOB..;PETIU.OPEM- exeriiplji et (estimonia, quibus ad bppugriandum,Ec-
JMl^LORANTIRESTiTTJ.TA:PER:iNSIGNE MIRA-. clCsirc filurii' abutuuluf protesiantes;; riimiuniqhe
CliLGM" APOSTOLT-SUl MERITA DEUS; iLLU- - com.niiiyciitur inlerdum Jeprighantes. illiV cstholici
STRAVIT, ANNIBAL S. CLEMEKTIS S."..R.' E. llieblogi, ctim slc ubi constel itiiagiites fepudTatas-et
CARDINALIS CAMERARIUS."EJUSDEM ^SACRO^ d.iiiiriatasa.bOilhbdyxisfiiisse, pro Ipcoiiiin actetri-;
"SANCTiE BASILICJE; AllCfliPRESBVrER __AD [mfurn fatibrie istud',coriiniode.explicai:i.debea_I.Quare
""AUGENDAMAPOSTOLiGI PATROCINIi CELE- iii ;co_iittovcrsiarde' iniagiriibus, cilerioris" Ecelesi»
URITATEM. CIIR1STJQUJ5. FJDELIUM RELIGIO- poii.usexeiiiplbrritii ctinsiitulorura, quam arititjuio-
NE&i"JEREA TAB.ULA-.EXCEPTO TYPO EXPRI- ri.s, (luci raiibneiii oporlet:;Cuin eniin pieiiis" adliue
"MEN0AM;GURAV1T -ANNO.DOMfNrMDCCXXVIi.-. yelis genfilium siiperslitio ferreiur,-- iuiilta jiriihis
,~":Nos qubque -qui in:eadeiri basilica princijfis. a"po': iJlisEcclesiaesseciilis yel" riqn inuti.lia pef sese, vel
stoibrum ejusdem emliieriiissiini arehipresbjicri be-. ... "eiiairicbnimoda suppriinfbmiltique sittiusyisum esi,
^sielicio.ac:rauriificentil.iri.ordiiie cleij.corurii.Jjerie-'1; D duirrperieulumeral- ne oiferisioiiis altqfiJd tralferet
iieiaibr um, tame(si.immefitiiCoppiati feperiebamur, estcfiia-quorumdarB rithum species, cuhi iis quaj ab
".juveriem.illuhividimus "ambulantgriiet glorificanieni -."eihiircis;celebral)anlur .simiiiludine ipsa coiigruens,
.Domiriiim; quaproptef testiraoniuin.verjtati.fitlelifer ve.luine Iniagines Ghristi atque sanctbruni, pro idoiis,
jierhibemuSi. Ne autem-Japsuteiripbns. praeclafi.ssimi quibuseranf assuefacii, a fudibus et imperiiis babe-
lirijus iaciriorls membfia deperirel.; Aiiaslasiano buie "rentur, et iitebruiiiaiiimus ab inaiiiiini sjmrilacrorura.
.Godici inserendarii:_duximusad iriajbrem gioriani Al_- coiisuetudirieac meiiioria;jori'gius,avocafeiur;Cfedi-
lisjimi, .qiiemin. apbs.tplb"srio Petro tnirabileui " praa- - biieiiaque est parurii ii Clirisiianis usurpaias friisse
"dicamus. TBOMAS ACETA._, _ "_" ".. . •" '.. ; .priinls fere.gtiauior "saeciiiis,iier.quai:nefaiida dae.riib-
, .5-,— Posi-hme ctera"U,.etc^.Priiriis ab.oflu "Chri- -"hiiiii iri.idplis religibet-CbVisiiant lioiiiUiis;crudelis--
slianie religiqnisHemporibus,jCUni,adliuc .geriiilis iri .S'ri:ia'ye\a_jo.C!ii;suiri";sutiiii;teiiuif.,Quintq "(lerauiii
eaih'exafdesceret;furbr;,*eim iipriiiriuiii..^hentibifs s;Eculb,Vpbs,tqiia'rir,""adep.ia' liberfaieV.iaeeiios quo-
iaieretadhue"idolbrumsupefsti.tibriiori tam Ifequeifi. 'ilaiiiiiiodostibs "explicare"cdepii Ecelesia,:" jjlerisque
.temTfuisse sacfarum"ifsum ihiaginum,-.utjneûeêiii-. ''loeisitnagines 'palam haBefi coepia!,aique in leiriplis-
. pfbfu.m;aique basilicafuui, "obseryat ^Dionysius .Peta-: ; eroiatbfiis'prpposiiae sunt, c.uiii;hacierius, etsi iii
ViUs,:ljb.. xv (heoiogie. Dogmafurifj;de iricjriiaiibiie, lisu esseiifaliquo/non tariicnpforiiiscueac frequen:
;c"aj3."13. CufivenimIriiagihesefc-q.ofuui-.geriere;sirft teriidhibefen.iur.IIaebet jluia alia Petavius citatus
ju3saa,saluierii;bniui.nb^ iicc/M dc usu -iuiaginiiriviii yeteri Ecclesia. ilunc-usiiih
substariiiam"ipsam' reiigionis atlineiit, iri. pbiesjaie "euUuihqtfeitifagiiiuriiChrisli aG'saiuHoru"mnbirso-
487 S,-GREGORiUS PAPA II. . .... - m
citiii alii' partem corppris excisi, poanampertulerunt. A (inopolifanaeEcclesiaeTanlistilem,eoquod ei conseu-
a. Pro qua causa etia.m Germanum sauetae.Gonstan- Bum praebere noluisset, ponlificaiu privavits Isdim
VARIANTES LEGTIQNES.
1 Cod. Luc, In atiqihi.pmie: -, ,. '. pria exctusus,est~edeimper.atorisnequiiia,sibiq_ieije;'c.
~ 3
_S.\.,.Eodemlempor.eGermatius palriarchq a.prb-. Cpd. Luc,, Jdem. '--/'
VARIORUMNOTiE.
liim curiiJege Dei non pugnare, sedreligimii consen- orium habulsse, liqricvefoab ipsis processisse impera-
laneum esse.et fidelium pielali excitandse- ulilem, ioribus (npsti aulefri quanluni.reges inier eisdcerdotes
|i]uiibus_demoristrat Natalis Alexander, sicculo vm, irilefsit),.et isias quidem docendoet cptitradiceridocoa--
Jissert. 6.;— Qno eodem.ssectilo.vm ineunte, exor- luisse, paulatimque invdluisse; hdncveto ab iritpmatg-
itim e"s(inOrieniemonsirum liorrendiim, hoc est ria pgteslgle fuisse ab inilio -valenlissimam. Jhgens
h:i're'-is Ieonbclastariim . quai venerandisTmagiriibus _ tarrien tumultus excitatus est a plelie;."statim ac jiro-
iieilnm indixit. Ejns fnlsse priBcufsores geniiles, . diit decreium Leonis iiriprde abolendis imaginibus".
judanps, Mareioniias.,' Manichaeos, Theopaschitas , Und.e sibi mediens imperator sacrilegiim consilium
{cSladir septiriia synodus aciioriibus pfima et quinta; . dissiriiulavil. iVott.7iMc,:iriquit,speciat mea -seiitentia,
A Judais bellum tam impium instaiiratum esi anno- ul ea profiusdeteantur, sed hoc aio sublimiprc locq
. C.iiristi scptingeritesifnovigesimo (eriio, quo, jubente eas locandas esse, he ore quisquam £as conliiigdt, at-
Jezido, Arabum-,Calipha., e;Chris(ianqfu_m. (emplis;- "* que ita qupdqmmddorebus honore dignis coriiumeliam
(ptitis regnfcsui finibusVClirisli "el saneiorum imagi* inferat. His.artibus" oriinem"-imaginum veneratioiiem,
fies detuibaruiit, ul eo anno refert Baroni.us,. ex abolere rrieditabatur. —Eodem-arino seplingehiesiriio
Theopliane, et ex relatione Joannis" moTiachi,Vica- vigesimo -sextb: Leqnfem-Augustum:ad-Gregofium
rii oriontaliura episcoporum, ex eadem septiraa syri- papamscripslsse-ut si impefialerii gfaiiam lu-bere
qdp; actinne. quinta, ex cujiis actione quafta con- vellet, "siinctqfum imagines deponefet, et vicissm,
stat eam-inipieiaie.ra abllebfaiisad Gliristiaiios deri- GregoriumSecundum ad imperatbrem rescripsisse,
, vataiii "ess.e,aUctore Cbnsianliiio Nacoliaein Phrygia testanlur Paulus Dlacbnus, lib. vi de "Gestis.LongOr
Saluiari episcopo, qui, a- suis' dioscesanis expulsus, iard.jcap.49, Anas(asius_,et Theoplianes., Sed eie
in impef.iiofis-.Leoriistsauri aulam irrepsU, eumque, epislolaeperiere. Postea curri imperalbr nihil a Gre-
in sarictas imagirios accendif. Sed et Judaei, quibus gorio bbtinere posset'-, saepius per subs exarchos,
Leo Isaiiius juvejurando se pbslrinxerat concessufbin duces, ^liosquemitiistros, insidialus est vitie'-Jiujus-
se illis quitlquid postiilassent, cuni ad iihperium "sancti pontificis; sedpro iilius deferisione Romatii et
evcclus essct. quotl ipsi fueraril yaticinaii, ipsutri Lbugobardi pie Fpederafiipsumconjurictisviribus ab
impiilere ril sariclas" imagines -, ac earum cultum, eorumdolisetinsullibusincolumemservavere.: -Gria
qifasi idofblatrire-reliqtiias, aboleret, utiestanlur Ce- .sequasi fratres catend ficlei constrinxerunt Bomani
drerius, Zbnarasêr- Cbnstantinus Manasses ," Graeci atque Longobardi, desiderantes-cuncti mdrtem pro
liistorici. — Sicuti ~v~_dalias impefatores elhnici, . defensione pontificis- susiinere glariosam, nitnquam
anrils decennalibus suis- dicatiS, adversus Christia- illuiri passuri perferre-molesliam;profide vc-rq et
nos-edicla promitlgabanl;' sic Leo Isajfrus decimuni Chfistiariorum certaiites salute ,,inqui( Anas(asius.
. sumiyrannidis annum, rii lpquitur Zdnaras auspica-( C, " Pon(ifex vero, ut ideni aufi(or subdit,gfatias voluntati
(us, ideoque aniid Christi yigesirrio sexto supra sep_- populi referens prp mentis '.proposiio, btqndo omnes
tiiigentesiriium, adversus Orfliodoxos perspctflione.in sermqne, uibqnisin Deam. proficerent aciibus, effide
excitavlt/efbelliim sacris imagiftibus indixit. Post _ persisteyent, fogabat, el ne desislefeni ab amo e et
decimum sui intperii annuni (id est, iifclioatum,' ih- _ fide Rdmani imperii admonebat. Irriperaior iufensus
t]iiif^Stheplianus Diaporiiis JEcclesiae"Cpblitanae, Jn erat Gregorio II non solum- ob'-noya's'opiiiioiies,
""Viiasatfcii Stepharii juniqris inonachi et marlyris, . quas hic.rejiciebat, sed etiam"quod -ribviim f.eiisufti,
quarii. scripsit.anno:cifciter 808,.quamque Graeceet agi inRqiiiaria _provjncia non •patefetur, iiideque
Latirie publicavit lomq. L Analectorum Graecofum eum per Maririum spatharium ducp^m Romanofum,
Jacobus Loppinus moriachus Benediciinus) noyusilie deinde verp per Paulrim patricium et exarchnrii int.ef-
-Baltassdf JTeo hatirusirajp.) Manichmam.hairesim;et lici curavil :.Priulusvero exafchus, .iriquit Anastasius,
JSplithartoddcitaruiii, ut ildipquar, forie hdud dissimi- imperatoris jussione/eutndem poriiificemcbnubafur-iri-
ihilem, inEcctesidm spiravit. liaque.fsubjeciasibiplebe ierficere, eo qupd censuriiin.pfovincia 'poneri.\prdpe-
cg~nvbcala,'cordm. omnibus tegninum ruc/iensjinhtiinana ^diebdl. Erat census Jlle caphalio. ei--similis. qtiani
limc."beilua,el Leanis nbiijinis imignis: ex ifac.undd'_"-Sicilise —
e( Calabriaeindixi[,de qua loqui(urT.heopJiar
-cgrde, velui ex Mlna merite ignem et sulphur, mise-. ries. Leonis Isauri impietati.îiapotuit coristan-
; fahdam itlam vocem eructdvit et\ prpiulil _: Qudntio-_ (ja, obs(iiit sanctus Gerriianus patriarclia. Coftstanti-
(itiideriiimaginum fabficalio ars esi iddlicd, ilias ddo- riopblitaitus. Ipsi per queriidam ex praecipiiis. Eccle-
rare rion opoftet. Id auterii accidisse anno decimo sia.miiiisiris sigriificavitab initio pbst Chrsti:iri-
Leoriis tantum. incboato , ut scribit.Zonaras, non.:D- coelos¥ssuriiption'e~miihagi"nesexpfes'sa.s esse, sepro
(ransacto, utirisimiare videtur Sleplianus Diaconiisi_-,'.- .. illis libemissime mofiliiruni, etqui Chrisli imaginem
patel eliam-ex:auctofe"aiionyiiio a-Combefisib i.nter igriominia aflicit, in illum quem.ea-exhibel injurlarii
scfiptores Historiae'Byzaritinae', qui post Theoplia- rejicfere."Ipsi.itaque tfadiUonem et usum sarictie Ec-;
iiem scripsere, publicafo; in invectiva edita.ad ,cqn-: ' ciesjje objecit, boriofariam imaginum" veneraiiqiiem
fulafwnem.epmmquisarimfidei sahcldwhitjue ac br- "a_concilii.sprobatapi; solemuia qiiae emiserat prb-'
iligdoxorum.Pdtfum.doctfinm ddvefsantur, ingua ie- nnssa de nonconveliendis.EccIesteriiibus, cumim-
statuf Leonem' veriiati: obsisiere-coe.pisse iridictionei peratof inriuguratus est,'reybcavit' in merapriarii.;
noria, quae anno 726 usque ad Kalendas.Septembr-is i " ipsUm per sScraomiiia exofavitîie-ipsoîiiiperaiite;..
doncurrit cum ejtis iraperii aprio.decimo..-Uic autenii sacraruin imaginum iieret eversfo, Antichristi praet
anonymus vivebat aniip.760.;— Eam Jiaer.esimipsbi' curs"ore'm^bi;eadjiciensqui facirius istud 'pef petra-
ejusinitio fuisse acerbissimam pbservatTheosierietus i "ret. Taiidenv nullurii non mbvitiapidein ut. illum _s_.
"iiionaehusinet discipulus. sancli Nicelae Hegumeni Me- corieepia reyocaret inipi(8laie.;Haeccoristanl exalia
diciensis, JJi(hynia,'.sacrafura iinaginum defensipne. •• ejiisdem sancti SiephanPJunibrismbnae.bi etfMany-
clarissiriii, anrio S24 in exilio' iriortui.. Scripsit illej . risVita, "qhaea "Barbn.io'aliisqueperperara 'tribuitur
hiijussahcti ¥i"tani."uitra. quinque priqres anrios abi .sancio Jparini .Danias.cerio,qubd Jbaunes Billiusiam
ejus morie, rec.itafama Bpllarido.ad'die"m;3 Aprilis,,- liujiissanciioperibus suhjunxerit, cum.lanien haec.
iu.eaqueaiu Sed ei hoc.mpdo' cgnsidefa,;dHas' qui- geuuinus silietus felaphrastis, ut "^
' .dem.limreses.
docelAllarius Jii
ab 'episjopis_-vifefigribitsque' presbylefiss diatriba de Simeoriibus.,;pag. iÔ. Sed nihilprd-
489 NOTITIA IHSTORIGA IN S. GREGORIUM PAPAM II. .490
imperaldr, sibiqne complicera Anastasium.presby- A synodica dum tali haefesi eum consentienlem repa-
(eium in eius Ioco ' constiluit. Qui niiss.a Roiriatri rifet, vir sanctus non censuit eum fratrem, ant
; -- - - WARIANTES LECTIONES.
" ' ' '
'.CoiK Luc, Locuia. >
_".-•-" .VARIORUMHQT.JE.
inovlt sariciiis patriarclia; quin imo aniio sepiiagen- ecclesia, cura in Ecclesiis ajiis.jier Orientem soli
.iesjmo tricesimo, dte septima.mensisJanuafii, iridic- iiigrede.fentur.ministi.ij.aciinperatni'ciiui eratfaclu-
•lionedecimaterlia, feria Itebdomadis lerlia, irreligio- rus.obiatioriera, vel eiiara.monnchi cuinDeo.conse-.
.sus Lee, inquit Theopliaries ad eum Christi.arinum ; crabanlur; srispicatur, iiiquam, sibi <pias feminas
.st7eii(iuw,.(idesl conventuin op(imaiuni (raciandis sub Leone irigressum arrogasse, ul ejus sacfileguln '
impefii iregoiiis imper'Horis inandalo cpacluiri) con- niinistruin ab impio cbnaiu deterrerent,i(a sapienier
ira sariclasveneraiidqsqueimagines.iit hovemdccimqc- j'udicariies, non esse.velui-pfo religione:servariduin
iubilordm.tribiinnlio celebrdvit, Germano sanclissimo quod in casu militaret contra religionem. Quare in
patritircha advocalo, cui.persuqdendum arbilrabqltir prairiiiim illius zeli liber fuit ingresstis.loci, altaris-
.itl suo d'e abqlendissacris imaqiriibus decreto landem iilitis ecclesiaff mulieribus, quia ipsre praeivefaiit
'svbscribereLAl forlis Chrisli servus abominaiido-Leo- laluo.facinori acscalam detraxerant. — lnterea Leo
nte.cptfsiiipliequaquum cedeiis, imb vefitjitis.ver.bum imperator, misso ediclo, quq imngines dejici praeci-
redto sensudistribuens, episcopalu sese abdicavil.Tuin iJebat, Gregorip"II gratiam suarii polliceiur, si nefa-
irnperalorsatrapas in jialriarchicani. domum misit: B riae deliniiiorii.subscriberet, alioquin sup g.radtt
quibus prmcipit ut cum pugriis ei conviciis sancluiu quaiiipcius.pelleiitluiii-uiinatur. Gregorius stailiii.se
viniminde deturbafenl, iuquilSteplianlis Diaconus iti adversusIiosiilem principisaniniumparai, moneique
iaudata" sancti^Slepliarii junioris Vita. Gennanus Penlapoleos et Veiietiarum-exercitus, uf ab ea im-
-Platariiumiri. domuiri gentiJiiiam seeessit, .\hain pri- pietate sibi caveant,: igilurpermoii,inquil Anasta.r
vatam i.ctunis, sed paulq.post e lionio sua in mtinas- .sius, Pentapglensiitmel Venetiaruhi exercilusjussioni
lerium Jonge dissi.iura, Leoue jubenle, depurtaitis imperaibrimresiitetunl, et nunquam se_ejus pgntificis
esi, itc stfaiigulaius_prope ceitienarius.-subdit Sie- cghdesceridereriecidicebanl; _s'ed quod pro.ejtts magis
.phanus Diaconiis.— Eo gutem ejecto ct inonastica: defensiorievifiliter decertarenl. Omniuni iiieutes !)d
viim pariicipefaclo, videre erai.iiiiiversuiii. civitatem, poniificem.tuendtim inclinatae ab exafchi. obsequio
iiiellifiua pafris docirina arbahm , fletttin el gcmitum desciscunt, et delectu suo quisque sibi duces praefi-
ttqn parcumedere; iia uldies iUa,non dies,sed tette- ciunt, ut teslatur ide;n Ariastasius: Analhemili Pau-
brceel flelus super fleluth, el vm supef vm essel, utio- liini exdrchum, vel qui eum direxerant, . ejusque con-
qitiiur prpplieta. lisuem miseris iliebus itnpius Ariasta- sentaneos submitlunt, sperneitles ordiiiaiionetn ejus,
sius (ipsius sancti Gerinani discipulus ei co.ttsacella- sibi omnes ubiqueiii Itelia duces elegerjunl,atquesic
lietis) impieiaiismanu ponlifwatumgccttpavil(ordiria- : de poiitificis'deque sua immunilcile cuncii sludebant.
iits, Jil scribunt Anasiasius ef auc(or Miscellse, die - Ex eo leinpore diicetn Homaiia provincia, quemad-
vigesiniaiecuiida ejusdem mensis Januarii) iii mili-. iiiocluraet cceterre, suo arbitratu.id est, procerum
itiin, non sujfragio cliyinmpielalis.; qui quidem Omnia deleclu, habiiit, quieodem jureiiierelur in adnii-
ad Ecciesiampefitheiitia impefatoris mdibus trddidit. r^ j nistranda republica, quo dtices ab imperatore missi.
AiinuiiiimfTagebat nonagesiiriuni quintum saitctus Vbluefunt Itali in apertara defectio.nem erumpefe et
Germarius, niiegiiur iu. epistokGregorii papaa ad . 'uovumpriiicipem crcare; sed ponUfex iiitercessU, et
Leonemeotieni'alnio scripta. VariascripsitOpera.quo- liqiiatu Luitprandi Longobardorum regis in ainici-
iuni pleraque adliiic iiiedila.sunl. Colitur in Merijsis tiam rediit cum Eulychib exai'.clio,eique suam aucto-
"Graicbrumdie 12 incnsis Mbii.— Tum tyrdnnus, pro- fitaleui, teste Anastasio, resiituit m civitate Ro-
.sequiiiirideiii auiim', libefa pglestateprgdendcehcere. mnria : Cognila; iritjuil, impefaloris nequitia, omnis
sis accepta, i-.ticosanctam et dgminicam Cltristi Dei llulia consitium' iniit ul sibi eligeret iinperatorcm, el
noslfi iihaginehiqua, super imperaigriaatriq cgllocala, ConslantiriopoUm'duceijel. Sed compescuitlaleconsi-
ob effigiem,sdnclq Mnea dicebalur, dejicere. ei igni lium pgnlifex, sperans conversionemprincipis. E.t in-
irhdere tentavit, qttod qiiideiri peregit. tnleriih yerq, fra : Ne desislerentab amore vet fide Romani imperii
dum lollebaiur, divinq ieto fobqralm hbnorabiles mu- admonebqt. Ex quibus liijuet Theophanem, eu.mque
iieres fortitet irruermit, arreplaqtie scala, spalharium secutosZoriaram et Cedrenum auctores Graecos, de~
qui imitginemaniovcdat,inierram projecerunl, distra- rebus in Qccidenie gestis plerumque^parum edocios,
rlumqhe morii dederuni. [Post hmc ad pairiarchtcum perpe.ramscripsisse Gregorium papaui Romam atgue
domumhtaitmpfoper.antes, ~ ithpium Anastasiurii iapi- Italiani, caeterasque Occidentis provincias ab obe-
tiibus.petutu, aientcs : lmpurissimum caput-,cl ye- dientia imperioque Leonis abduxisse, curii, prae(er
riialis hostis, ~exijoneidcirco saierdoiiuni irivasisli; ul eai qua; ex Anasiasio retulimus, Raulus Diaconus,
sancla et sacra-'nallu~mala,sivedonaria everlerenlu.? > lib. -VJde G.estis Longobard., c. 49, eliam scribat
llunc de sn-eiitoriaiiinon fcrens profanus, a conspe. e.um populos in officio etin lideimperio debiia conr ,
cai piarum miilierum aufugil, el, ad ttjrannum con- 'I? liritiisse, qua de re raox. — Eodem anno seplingen-
jttgicns,'_""ei. aucior fiiit ut sunctas illas mulier.es lesimo (rigesimoGregoriusde liaoresiLeonis a saucto
ferfo iiileriinerei. Quod quidem faclum est, illm- Gcrmano patriarchacertior. factus,- cui respondit
que, pre Chrisli imagine inito certamine, viclorue epistola iriserta aclioni quaf(ae sepdmae synodi, et
prmmium.-ab ivso Chrislo feceperunt, crim omidbus . acceptis litteris ipsius Leonis, duas epistolas dognaa-
sanciis viclricibus in regno ccelsnigij tmianles. Har- licas, summo poniifice dignas, adjpsum scripsii, do
rniii piattiii) mulierum virorumque inartyrium me- quibtis loquiturTheophanes,, scribens Gregoiiui.n
inor.ilur in Menaeisad dietn 9 mensis Augusii. eumdem.Leonem-per epistolas, qummullis sunt nptm,
— Serv.il)atur imago illa i« a"-de.Deiparae sacr.i, iiiariifesteredarguisse; Eus epislolasrecitat Baroiiius
Glialcojiraiiaua appellata, ab urbis tractu iu quo aitiio 72G,quo scriptas.credit, sed, ex uiox dicendis
cnriditafnii; iride nio.io dicjiurClialcopratina, iiiiido clare constabU eas aimo 730daias esse. Cttm enim"
jErea, itin iinea et inodo Aiiiiphoiieies, ve.lutdicas viderel Le<)jam Ruina.ios, Cairipanbs , _Raveunaies
sponsefac fidejubetts'-Goinbefisius, iu llisloria hae- et Peiitapblitanos a te defecisse et de iraperio sihi
rcsis liri «ifhelitarum, pag. 615, publicavil. pi.ain abtogaiiilo agi^ rursnsad eumdem.poiiliiicpm scii-
iiarriilio.icm de douiinica iniagine iri Ch-.ilctipraieis," psit, petiitque coriciiium generale indici. Gregofius.
in qua oiigo religimns erga i&iaiaiuiaginem explica- omiie cum co liiteniruiii commefciiim dissolverat,'
tnr, et cur dicaitir Antiphpneles aperiluf.Suspicatur qtiud eum vita eiuere t.eiuasset. Respondit taineii.
iliidernCombeiisiiisinulieribus conce-sum essem ,in ejus lilieris, illumque irrisit, qubdei iusolenter in«ul-.
attcia sancltiruihac iociiin aiiaiis iiigretli possiut iu iarel ct luiuas iuieutaiet. Scripstsli, iiiquit Gregorfus
PirnoL. LXXXIJL- 1C
;m ,.,.,-.- S, GMEGOUIUSPAPA,II<. ,-. . . 492
ctiiisitcerdolem, solito vocari, setl,,a rescriptis cqm-.A motiiloriis, jiisi ad calliolieam"co.riverlcreiur fuieui,
- , VARIGRUM
NOTJLi _
. priori sua epistola, ut eoneiliumttniversateeogere- ~ visa est....Tu perseculor es imaginwn, el hostts coniu-
lur, ~elnobis inutilis ea res visa est. Tu perseculor es melio'sus,el eversof; cessa el nobis hoc tqrgire ul ta-
contumeliostis, et eversgf. Gessa, ceas : l.ummundus pacc perffuelur, el scaridala cessa-
imagtnuiit, el liostis ui
einobis hoc largire, taceas; tuin mtindus pace per- buiil... Finge nos tibi pqrilisse,et ex universo lerrarjtm
Jfuefuf, et sctiridalaeessabunt..... ATonariimadvertis orbe pontifices congregalas esse, senaliimqueac consi-
liunctuum conalt~m,qu6adversus imnginesinsurrexisii, liiim.consedisse: tibi est Cltristi amalof, ac pius impe-
facirius esse turbtilenlurii, et insotens, el superbuin? riitar, qui de merein serialu cgnsideredebet et ebsqui
•GS.niEcclesim Dei .alta pace frtierentur, lu pugnas, recle tgquiintur munerafi, egsqiiequi aliena a veritate
el odia et scandala siisciiasti. Cessa-et quiesce, tuth bldterdnt amaridare, cum lti iniperator vacilles ric
sijnodo miriime opus erii. Scfjbe addmnes el in quas- barbaros.imiteris? (Greg. II, epistA adLeon:} — In-
-'cimqiieregiotieiofbisterrarum quibusoffendicidofuisti, terea ponlifex synoduni celebrari voluit ftomne,,in
?Germ~irium patfinrcham Conslanlingpglilanum,e.tGre- qua postquam defendit cultum sacrarum imagiilum,
ijofium papain Romanum,circa imaginesprecasse; et et snnctortim "invocndonem;fum aucioriiate sacr.ii
iVosob hac caiisaqtiietum te prmslr.bimtis-_ ne peccatnm ScriptufiB et Palrum, lum cbnsuetudine a pietate
ant lapsns tr.lus sil tutis, ulpote qui a t>'eopotestatem fiifeliumin Ecclesiam iuducla, conlrariam ddclrinam
' cicmlestia-el lerrenasolvendi accepefiinus. liis prss- condemfiavil, tanquam irisananrsenteritianf, el per-
mlserat pbniilieise" ef regiae jiotestali praescriptbs r, r niciosissimam hajresini. Dmninus Gregerius Iljunigr
fiiies,': Sc/S,iftquit, imperatbr; sanclm-Ecclesice do- papa, insua sacfgcgiicitig,in eo ipsqprmsidentesitmmo__
Hjtnatanan imperalorum -esse,sed pohtificum,qtii lutg. ar bealissinioquondam D.' Gregorio papa, per sethet?
dss-Jenl dogmala liadeie. Idcirca Ecclesiis prapgsili ipsum similiter dixil... quiu videmus plefosque iurba-
sitrif pdnlilices a feipublicmnegcliis abslinenles, .ct iis'mentibu~slalttla conlurbare Ecclesia'.; cupimus ad
dntperatgres ergp similiter de -ecclesicislicis abstineant, campescendatri erroris insaniam adltuc _ex' veleribus
'el qum sibi commissa sitrtt capessant. — lllas por.ro 'ciecumenlisaliquid dicere, eto. (Fragm. cbnc. Rgtn.
Gregorii ad 'Leoriem. epislolas dogmaticas anno"750 III, in episl. Adr. 1 ad Car.Magn.). IlnjUS concilji
datasesse constat; in priofi. enim ait : Tu Ecclesias supercst sblum fragmenturri in epistola Adriani I ad.
Dei denudasli,_qttassancli Pqlfes conveslieranlet orna- , Cnrblutn" magntim. Graeci tamen anctores- aequales
rdnt, luspoliasii alque denttddsli; tamelsi ialem habe- liortun temporum ut Theophanes, Cedr.enus,.Z6na-
-
bas pgntificeiri, domihnm, iiiquam, Gerinnniim, fra- ras, quos plerique recentioruni seqiiuiiliir, felerunt
treih noslrum et comminislrum. flujus deb/bas 'l:m_- Leonem.eo iit concilio fuisse excomniunicatum, Ita-
quairi Palris ac docloiis el tdiiquamsenioris, mu.ltaque losque fidelitalis sacfamento erga" eum priiteipeni
rerum.cum ecclesiasticarum'; tum civilium, experieu- fuisse" absolutos.' GregOrius, ait.Zonaras, 'qui ium
tia pgllentis, consiliis dbtemperare, aiinum elenim agit RgmmveterisEcclesiam gubemabal, repudialasacieidte
Iwdievif ille nonagesimum quinium_singulis palriar- prmsidisngvmRgmm,Legnissciticetimperalgris,necnon
cliis et iiiiperaioribus inserviens. Germanus iiaque, eorum qiii sequerenlur, illos iina cum iniperdtbre syng-
qnantib ea epistola scripla est' ad impefatorem, Con- dicg Analhematebbslfinxit, vectigalia qum adiduSque
staiitiiiojioli fion. erat, et poiitilicaltim abdicarat_, G tempus iride pendebarilur, inhibuit, Hclo cuni Ftqncis
qtiein tanien, ipso fatente Baforiio, anno tantum 750 * fwdere;—;,Recentioresyeroalii secus seiitiunl; do-
abdicavit. Praeterea raeminit iri ea epistola Grego- -cent siquidem Leonem iri ea synodo neque.excdm-
rius imaginis Salvaloris quae Aiiiiphonetesa.ppella- niuiiicaium,nequedepositum'fuisse. A coniinuriidue.,
liir", et necis spathario abimperntore' tnisso. ut eam- aiurit, sejunctus.: non fiiit, quia Paulus Diaeonus et
dejiceret"i.llalae_,postquam (er seeurrimaginis Salya- Anastasius Bibliothecarius, Lalini scriptores, re-
4oris facieihperciississei; mcmiii.it insuper martyrii rumque earum quae fiebant Romae, scientes meliiis
sanc(arum illarum niulierum qune;, iiiiqnum illud qttam Gracci, hac de re silent. Depositusatiiemnon
facintts riori.-fererites, spathariura necsverani, quod fuit, ut illioblendunt (ita nempe"poslremi seiuiunt)
accidil pbslquam Anastasius saiicti"Germa.nisedein". quod probabilius ;esse vide(ur;iidemenim 'Latini
ocbupayit, ufmox ex Aetislsaneti Slepharii juni.oris auctores coricepds yefbls referunt "Giegoriunfponti-
demoiisiralum csi, ideoineriiense Januafio ann.ijdd^ ficem volunfati populorum et copiaruiri lialiae, le-
-quo Ideo prsefala; Gregorii U epistolae scriptae, posf vaiidi scilicel Augustum npvum Leonis locb, semper
itii(ium" mensis Septembris, (juo iridictio dec.inia qbstiiiss.e,'iifppie quiiii eara spemvenerai, ut inipe-
<juarta irichoata8est. — llis non conientus Gregoriiis rator aliquando converteretrir. Omitis Ravenlldêxei-
-isifvi-,-synodumRomae cekiiravii, iri qua, citiii vici-f ciliis, ail Diac.onus'JLib. vi; cap. %%)vel Veiietiqrum
riis episcopis considens ac praasidens, Iconomacho- ialibiis-jussis uno ariimorestileruni; et nisi eospyolii-
runi'dairinavit hieresim, fidemque. catholicarii de buisset pontifex:, imperatqrepi super se cgrislituere
san.ctisimaginibus coiifirmavii. Hujus.synodi ittiictim fuissenl aggressi. El Aiiastasius (Secl. i8l) : Oinitis
exstatffagnientuni ab Adrianp prim"o'R_omano,p6iili- .Italiacqnsilium iniii, ut iibieligercnt imperalorem, et
Tice reciiiiium iu--epistola' prima ad.Carolum Mii- T) 1' Cpolimducerent, sed compescuiltqleconsiliumponiifex,
gnum. Htijiis etiam synodi memiiieruni Cedrenus et, sperans cnnveysionem prineipis. Quod_de eadem re
Xonaras, c'x quibus Baronius dedtipit Gregorium, cum habemus certum, id ex saepius ,laiid;itii epistola 4
videret iinperalorem penitus. liaereiicura, eum baci Gregorii liquet: Intiocaiuus, Jnquii, Pririciplemexer-
I! in synodo iiiiaihemale exsecratiirii esse, tptnque Ro- cilus. oinnis crealufm sederdemin ccelisChristum, qui
manbs et Italos'ali. ejus pbedientia receilefe fecisse, est super othnes exercitus_supsrndruiri virluium, ut
eique tributa solvete proiiibuisse. Jdem scrjbuu ; immitiat li.bidmiiioitem, sicut ait Apgstglus; irddere
JBellaririinus,lib: v tle^Rom". Pontif.; cap, 8,,Sigo- ' hujusmodi Satqnm in interiium carnis, nt spiritus satvus
-nJus,.Jib. iii.de-Regno lialiac, aliique jilures. Vk-: fidt. Ex. quibus aliiid tioii posse intelligi qriarii ex-
-cics. "'.'"•"'" communicaiioncm videbatur.,— Ad y.eio
-~-~Rescriptis cemmonitoriis nisi ad Calltolicam cgn- epistolas Gregorii quod speetat, dognwticas m earuin prima
vertererituffidem, eic; GtLeo sensillialiae prbviucias,, imperatorem udmonet cur Deus Israelitis proliiituerit
quae ad Occidentis spectabant imperium., delecisse,, imaginuni cultum : ab" idolblatria riempe.ut.aiiimbs
ducesque sibi onines elegisse, miuitantes novum sej eorum averteret, propter quain.populos ierraepio-
-electuraS Augustiini, quem Cpolim ducturae erant, , riiissionis exlermiiialum mitfebat. Moysi a Dpniinp
ad-Romanum porilificemdedit litteras, ut oecunieni-.. petenti, rit, sensibili sub imagine se. illi, cernend.itni
•crini cb.ncilium cbnvbcarel. Al Poniifex imperaio- exliiberel, gfatiam miitiine;c.oncessisse. At iri pleiii-
lis" .consiliurii-contenineris : Scripsisli:, inquit,'" ul( iutline_iemporuni Dei Filium Ji.umaiiacarne.indiuu.m
cbnciliuin tinioeisatexoyerelur. et iwbis inutiiis ea ress se yisjbileni pricljuisse.fn omnibus mysieriis, fliiy
493 NOTITIA HISTORICAIN S; GREGORIUMPAPAM II. 49i
etiarii extorrem. a sacerdo(a!i officib esse mandavii. A beati Petri' apbstoli solidos niille. Hic leci.t ordina-
a •Imperatori 'quoqiie' suadens saluiafia;'ut a; tali
tiorie;s'qtiinque, guatuof per mensem Sepfernb".-et
exsecrabilimiseria declinaret, scriptis corrimonuif. unanimens'. Juri.,'presbyterbs uiginta quiiique, tliii-
' Hic fecit calicerri aureum
prsecipuum diversis or- conos quatudr, episcopbs per diversa Ipca centutii
riatum lapidibus preliosis, pen.s: lib. 50; siiriiliter et jjuinquaginta. Qui etiam sepuitus esf ad.beatuiii.Pe-
patenain aufeain , "pens. lib. 28 et-semis. Hic dimisit' irum aposiolumsubdieiiildusFebruarii, iridic(ioiie
«mni clero, moriasteriis; diaconiaeef mansidnariis soli,',bLebne etCbristaniino iniperaforibus. Et ces-
lidps Suo niillia centum "sexagirita, etad luminaria savit episeopafus diessquinqtio, metfsem unum.
'.•';""' VARIA1NTESLECTIONES
JTn al. Leoneel Constaniitioimperaioribus desunt.
• ''"'
VARIORUM NOfyE.
pro npstra reilemptiohe fuerat operaius. Eos qtii iinperaior.em admisceri -eccjesiasticis feLus/eligcre
jesum- Ghristum yidefanl; repriesentasseiliuiii ea- aufsacrare tiiiiiistfos altaris, saera rriysteiiJrcble-
dem.-imagine, qua. ipsum agnevcranh .Sanciorum J)i'are',_autdenique,e6rumdem fieri participem «bsque
pariler Jacobi, Siephan.i, ac. caeterofurii mar.tyruiii opera sacerdptum. Iri poliiicis j)rincipes.sfficuli.pu-.
«ffigies ah' iis fuisse expressas qui eosdem videraiiti R nire crimina eonfiscalione bonoruin, ac ppena capjtis,
Minime autem' ad ej'tismodi -Jmagines deterininari vel exsilii.ln Ecelesia yero postcriminurii corifessio-"
Catliolir.onim- cultum, siveiri ils- eorumdem spem iiem^plecli homines jeju[iiis,.vigiliis,-p.recibiis; quas
collocari; at eosdeni spectaiiies JesuChrisli imagi: postad c.ommunionem corporisret sanguinis pretiosic
tiem, ad ipsum Jesiim Chrislum sese coriyertere Jesu Ciiristi adriiittuntur, pleneque cum Domint)*
iiientes-: Domine Jesu Christe 'Fili Dei','adjuva uos, reconciliantur.Augustos riiligiotieac pietate illrisires~
salva.nos; si.c bealissimifi.Yirginis effigiem intuenles ejusmodi Iegibus' alioruni instar Iiominiini'fuisse
•dicere : Sancta Maria De.igenilrix virgo, liuercede ultro.:obnoxios; eum. autera. e contrario post re-
pro nobis a"dDominum ut salvos nos faciat; et ita belliouem, et seelera.-vi et armis uti ut supremum
•de caeteris-sanciorum Jmaginibus,. -lpsuiii- Leonem .affligai.pontificetiij viineque' ipsiiis paret irisidias.
sibi eomparasse imivCrsalen)invidiam, contemptum- . EUIIIdenique, cum semper salutaria pontificis nio-
-que yel parvuloram caiechismuin discemiuiii, bel-. "niia. et documenia rejeceril, certeque uddi.ctuVsit
iuin indicendo sacris lmaginibus. Se,. (anqiiam Ro- perversorum damnabili doctrinae, haud dubie habi-
manura poiKificem, potesiate "etlriuctoriiaie utryo- "tuiium parteiiicuui iis,' nisi misericors Deus ad
luisse, quam'a D. Pelrb aposioioriirii principe obfi- resipiscenliam buni vocasset. SOSJIIER.
«uerat, ut eum puniret : Sed quohiam, vefba ejiis a hnperalori mqdens salutaria. Gregorius II epi-
sunt, in te ipsum exsecrationem ingessisli, iib.i habeio -"•stolas plures in causa sanetarum imaginum edidit.
illam cutn cgnsiliariisluis, qugs cgmplecteris... scribe Exstani.niodo duae, quae ieguutur sub iiiilium sytiodi
-Greggriumpapam Ramaitum circaimagines precasse ; yn. Imo post pfioraLeoriis decreta, emissam fuisse
cl nos ab hac cura quielum le prmslabimus, ne peccq a pontifiee in omneni ciitiiojieum ofbem-encyclieam,
ium autiapsus ultus siliuus, utpole qui g Deo potesia- G qua imperatorem declarabat haereticum, noiavit su-
lem et cmlesiiael ierrena sglvetidi acceperimus.:Epi- pra Anastasius, un.de primi orti sum Ilaliae militue
scopos, docere pefgit, non Augustos, de doc.lrina motus. Quin etiam vulgalam eamdem per Orientem
definire; seque solutum declarare coram Deo et luisse, inriuit Theoplianes, ubi ait Joannem Damasce-
hominibus cullurn imagiiiuin praetenso eo criinine iiuiu ariailienia.dixisseLeoni: Greggrius epislolis, quas
idololatfiaequod imperator iili tribuebai. Se suosque pmnes norunt, a_deum datis, ipsi succensuit; ac denique
sticcessores Roniaitds potitificesfuturos seinper a"r- Joannes (Damascenus)'wtta cum totius Orieniis episco-
bitros acinediaiores^pacis inlerOrienieift et Occi- pis imphim Leonemanat.hemate devinxit. BENCINUS.
denlera, quidquid is iqt inala inlerminareuir; et, si b Leone et Gonsiantinoimper. Si:tletite sanclo Gre-
fbrte mitteret.Romaiii, ui -jactaba(, qui saricii.Pedi gbrio, Leoni itnperatori, anno 71rf naius est filius
imaginem pfostefnefeni, se eidera niinimef siguifi- Constantinus postea appellatus", el auctus titulo Co-
care quae eventura efanl; proiestalitr (amen"se fore pfongmi, aloedaio sacro foute cuin iiifansiniingere--
inftocentem ab effusione-futura sangiiinis,, ijua so- tur. Eum sanctus Dam-isceuus, sacrarimi iraaginuni
lus imperator culpandus erit;-^- Altera in dogma- generosus defensor, in Oratibue Demonsfrativa de
tica episloiatestalur Leoni siiiriiiiuiiiqubalficfebatur sacris-ac venerandis iinaginibiis, vocat Cqbalinum,.~ib
do'ibrem,-tjuod in errorepersisierei; deiude.ocUlis equino slercore , cujus odore.ei (aclu lionio impur
ejus-subjicil suo.rura praedecessorum exerapla, qui rissjraus delec(abatui'. Uunc Leb imperator anno 720;
unabum ponlificibus coiiciiioruiii celebrationeui indictione-5, ipsoPaschatis dje, ut scribit Theopha-
procuravefauf.Npnimperiitores, at. pqnlUices fidei, nes.consortem imperiifecit; quare ejus anni. nume-
dogmata definisse ait; sicut pohiifex non iirimisceiur"B rantur a .dieSL.Mariii, in quem diem illo annp Pa- •
rebus ei qfficiis domiis Ai>gu.^taii,.,iianon debere scha incidcbat.
FABRiGIt-NOTITU IN' S, -GBEGORlUM PAPAM II.''
Gregorius II, Marcelli filius, ex bibliotliee^ ponti- gentius scriptis mandatm esseril, Gregorio Magno. hattd
ficiae praefecto et diaeono papa ab. anno 7J5, 28 minoremexisiimares.PrmlerEpisto]-' aliaque scripsisse
April., _ad 75I..I3 Februar., de qu.o_pneter alios fertur Responsionum librum unu.m ad LeonemIsau? ,
Gregoriiis Polydorus, Augustiniarius Pistoriensis, in ruin imp. el alium ad episcepum Constantindpolita-
suo Gregorianp,siyelibro de.quatuordecim Gregoriis, num Joannem. Ab hoc Gregorioin Germaniamrmissi
Bomanisjiontificibus, tredecira episcopis et uno.pres- sanctus Gorbinianus et sanctus-Boriifacius:adiChristi
bytero, Fiorent. 1S98, ei Acta Sanctor., tom. H doetrinam propagandam. Etiam , Beda • (es(c;, prasf.
Febfuar., pag. 692. Ejus si scripta exslarent, inquit ad-.regem Ceolhiphum , Npihel.mus Ecelesisa Londi-
Baronius ad an. 75i, tiuui. 1,-resque ab eo gestm dili- nensis presbyler, Gregorio permitiente, sanciae Ec-
493 __ S. GREGORJl PAPJE II. 496
clesiae-"Jio.maiu»sciiriiuni .perscrutaius, . Epislolas ,\ episcopo,Georgio presbyteroct Dorotheo subdiacorio
Gregorii laliorumque ponlificum in Angliarn historiaj ablegatis in Bajoariam ad visilandas.Ecclesias. Noi»
inserendas. pertulil. Per err-orem hic Gregorius a destint qui aliquas ex his epistolis referunt adGre-
Graecis, ut a Cedreno, et in inscripiioneepistolarum gorium III, de quo mox , sicut et epistolam ud-Au-
duarum ad Leonem Isaurum pro. cullu iniaginum s(rofceiia»iar.c!iiepiscopum,YJenne.nsein,quam Luda-,
datas, apud Baronium adannum 72.6, num.27 seq., vicus Jacoiius pag. 89 tioiavit vulgatam a Joanne
Gregorius Dialogus ajppellatur, quod Gregorio primo a Boscoiii bibliotheca Floriacensi, et a Joanue Lie-
competii, eique Iribuiutiiest cognomen pr.opfer com- vraeo-in Antiquitalibus Viennensibtis, pag; 181. Si-
positum ab eo-notissimuni illtitn de quo -supra pag. niibter lilurcjiam sive missam , quam inter Gregorii I
84 dialogum, sicut JoannesClimax a Grrccis corisue- memoravi scripla, Gregorio II tribuere alii nou du-
vjt cbgnominari propier librum cui titulus hic ab eo bitant, ul prrestantissimus Caveus (a). Respoiisionis
imposiuis fuit Climax, sive Scala paradisi. Epislolas Gregorii, qtiibus Justiniani imp. quaistiones de qui-
illas adLeanetn duas Graece et Latine praeier Barp^ btisdam capitulis traditur dissol*isse,.hodie deside-
iiium exhibent Binius el alii conciliorum editores ranlur. Cariones quosdam poenilentiales, quos ego-iti
-anteâcta syhodi sepliniae; et iri acfione quar(a ejus- Ms. codice Lucensi nacltis sum , a canonibus4Gre-
dem-synodi epistofam ad Germanum Conslaniinopoli- B gorii III [ilane diversos, Gregorio huic II ambigens
tanuni.. Prauerea ab iisdem synodorura collectoribus . lamen atlribui, et in Cunciliorutn Supplemento,.
> (nisi qtiod- solic driae ad Bbnifaciutn exsiaut apud tom. I, pag. S58, evulgavi. Adjeci exWiikitisio Conc.
Harduinum.) Laiine, quatiiigtia Gregorius scfipsit,- "B it, lom.. J.pag. 81, epistolam Gregorii ad episco-
oiDferunlurepiswlmdugdecim hujus Gregorii illisque. jios Atigljs, qua Dorobernensi.episcopo lotius-Angliae.
subjicitur Cepitulare; ab' eodem datum Marlininrio primus hoimr asseritur.
(n) D.e Anliphonis, «upra torii.I, pag. 272.
." BMM&Tl GBEGOBII II •;

'
.' . ..UOMANIPQNTIFjCls; "_ "'',.'" _.
EP I'STOLM- CAN O.MES.

;E.T
' ' ... . .
Coilecl.tom.
(Mansi,Conc. XH.J
"
EPISTOLA PRIMA. : C giitisJpleiu.luao-existas; "ideo;iii Jiiomine. indivjsibilis
CTIGOHH VkVJE II AD BOKIFACtUM PRESBVTEItUM. Trini(a(is,.,per inconcussam auc(ori(a(em. beati Pe(ri
apostolorum principis , cujus doctrinae" magisterii
P.olesialemilli facil.ul fidei mysterium incredutis
-cjenlibusannunliet. dispeiisatione ftingimiir, et locum sacfae sedis admi-
servorum Dei Bonilacio nislramus, modestiam 4uae religiqiiis insiituimus, at--
Gregorius servus religioso
que praecipimus, ul in verbo Bei,. quo Jgne salutife-
presbytcro. ..
fo, qu.em Dominus mittere venit in terram,- enitere
Exigil manifestala-nobisfeligiosi proposUi lui pie yideris, ad gentes quascunque infidelitatjs efrofe
in Christo (lagfaniis ioterilio, et approbata siriceris- detentas properare Deo "annuenle potueris, myste-
simae fidei (tiaeperlaia relalio, nt ad jispensationeui rium regni Dei per insinuationein nominis Cliristi
verbi divini, cujus per graliauTDei curam gerimus, Domini Dei hostri veritailssuasionedesignes, et per
te coriiministro. uiamur. Experienies proihde te ab spirilum virfulis
[Erfit. liom., veritatis], et dilectio-
infantia sacras litteras didicisse , profecfusque iiido-
nis, ac sobvietatis, pra;dicatio'nem niriusque Tesla-
lem ad augmentum crediti coelitus lalenti prospectu menii men(ibusindoc(is consonaratione transfundas.
diviui amoris extendere, videlicet gratiam cognifio-
saluiiferae Cisciplinam denique sacrameriti^ quam ad iriitiaudos
nis coeleslis oraculiin.laborera prsedica(io- "] Deo prsevio credituros tenere studes, ex forraula
uis, ad innolescendum.geniibtis incredulis myste- ofliciorum sanctae nostras sedis apostolicae, instru-
fiuni fidei, Jiisianti-conatu expendere;' collaetamur ctionistuse
gratia pfselibaia, volumus ui inlendas.
iidei tuae,-et adjulbres effiei cupimus gratiae -praero- vero actionls sus.ceptaetibi deesse perspexefis,"
conatus Quod
gatae. Igituf quia praemissi pium affee(uin liobis ut volueris
ad sedis [valueris] intimare ciirabis.' Beiie
tisque apos(blicae modes^praavisione per-. vale. "DalaIdibus Maii, imperan(e dominb piissimo
duxisli consultum, -uf membrum ex.membro.proprii-
motum mentis Augusto Leone a Deo cororiato magno imporatore,
corporis caput requirens, probares, anno lertio indictione uridecima [seciin-.
arbitrio (e humililer et ' iinperii-ejtis,
;
/?apitisque subjniitens, ejus
da]. "•.'•;'."'-
direclioueijnsio tramite properAns solidari, compa-.
,1-97 . EPSTOL/E.ET-CANONIiS. . m
-Indiculus sdcramenliqiiodPonifdcius Romm, cum epiTA luero prohibere , prtthibebo ; sin,minus , fideliter
scopus ordinaretur,edidit,el manusuascriplumobluiit. -siaiimdomno-nieo appstolico. renuntiabo. ;Quod si,
&In nomine Doniirii Dei et Salvatoris. nostri Jesu tjiiod absii-, conlra hujus promissioiiis.meae seriein
Christi. Imperante domno Leone, a Deo coronato, aliquid facere quolibel modo , seu ingenio velocca-
. roagnb iraperalore ,aniio 13, post consulatum a ej'us sione (eh(avero, reus "inveniar inaeternojudicio; riltio-
;anno 6, sed e(Cons(an(irio magno imperatore ejns nefa Ananiaeet Sappbiraeiricurram, qu.iyobis etianide
fllioanrio 4,indiciione C- Prbmitto egoBoni.facJus., rebus. propriis fratidem facere, vel falsum dicere^pfa!-
Dei gratia episcopus, tibi beato' Petro apbstbloruiii sumpserunt. Hunc auiem indiculum • sacramenli ego-
principii vicarioque (uo beato Gregorib papae, et suc- Bonifacius exiguus episco|ius rnanu propria scripsi,
eessoribus ejui; per _Patrem, et Filium, et Spiritum . atque ponens supra sacratissimura. corpus.beati P. -
-saiictum, TrinUatem inseparabilem, _ethoc sacralis- (ri, ita, ut praescriptum esi, Deo teste eijudice, prae-
simum corpiis tuumi me pranem fidem ;el puriiatem slilt sacramcnlum, qnotl et servare promitto.'
sanctaofideicatholieaeexhibere,_et in unitale ejusdem "
BdeiDeo operante persistere, in quaomnisChrisiia- ÊPJSTOLAJ!."
norum salus sinedubio esse coraprobauir, nullomo- XiREGORll PAP/EIIADCAROLUM DUCliM, HiJOHBM DOSIUS
do.me cqnlra' un.ilatem cbmmunis et universalis Ec- U -_- - REOIJE.FUANCOBUM; ."",.' ..
.clesise suadente ^juqpiam consentire, sed, ut dixi, Coirmiendat itl illi faveatin -suscepto
' Bmtifacium,
fidem et puritatem meam a(que concursum tibi, et imnhterio:
.;utiliiatlbus Ecclesiaetiiae;cui a Domino Deo po(estas Dominoglorioso filio ~ Garolo duci.Gregoriuspapa.
ligandi solvendique daiacst, et praedictovicario.tiio, . Comperientes te, in Cliristo,difeclissime, religiosae
atque successoribus ejus per omnia exhibere. Sed e( mentis affectum gerere in niultis opporluniiatibus,
si cognovero antisiites; coiitra instituta aniiqua san- debito salutispraemissp , noluriifacimus Deodileciac
ctorum Patfufn conversari , cum eis nrillam habere luaj dignitaii,.praBsentem fratrem Bonifaciura , fide
-comniunionem aut conjunctionem; sed magis, si ya- et moribus approbaium a nobis episcopum.coiisect a- -
a Leoriis annoG. Ita.in tJodiee Rhemena _et iu bus Sirmoridus inox laudatu.',, el post euin 15.
Pilbu3ano,maIeau(em in vulgatis anno7. Leo quippe ^P. Dibnyfius Petavius,. libro VIIIpartis^priuiae.Ua-
Isaurus imperium iiiiil.viu Kalendas Aprilis/einiox, iionaiJi lerapQfura , Aubertus Mitxus" in'nblilia.
nt conjeciuia est, constilaium jiroximis liaiehdis , Ecciesiarum Belgti el iu Chronico, Amfreas Duclies-
• anno Christi 717, indieiione 1S." B.onifacius;porro nius in Programmaie genealogico regum Fraticiae,
episcopus, ul ejus .vitaehistoria docet, eonsecratus aliique, sed in ebaveriiaiis. aberiaruutiramite, quod
est pridie Kalendas Decembres , iiuliciioue 6. Quare Theodprico II amios duosdetraxerini, ejusque mur-
annusis erat imperii et consulatus. Leonis sexlus, C ( lein alligariiii anno aetaeGhrisli .73.5, et itUerregni
iion septimits,.Gliristique annus722 , iion-,.u( aliis fines non ultra Caroli Martelli mortem produxerini.
placet, 725; tum enim mense Novembii septima fuis- Nos.rit labanli regum Francornni cliroiiologiaeopem
selindieiio.'SuiMOKD. .. Jferremus, jara ab al.iijuof.aiiiiis,. partim iti elugiis,
b Epistola: Carolus Fraricorunidux inilio seinirius paftim in miscellanels uoslris historicis , el ufroque
affabilein proebuit .Bonifacio , ut iusinuat sanctus Cli.ronico,quaedam antiquiiatis venerandae' r.np.r.\ix
. Ludgerus iri Yita sancti Gregorii Ulirajectini apud in niediura pfotuliraus, quae nuuc itou exiguo lecto-
Serafiura; sed cum hasce poiilifieias -liueras legis- rum abstrusipris chfoiiologiac caiididaioriini eiuolu-
sef, ipsumque Iloma reilucuui Bonifaciuiu iri suam inenlo, suh unum aspec.ium"ivpiauseutarc aggfedie-
sefidefti, dominaluin ac tutelam comiiiiitemem vi- ' miir. .. -' ,
dissei, illico eura perhuiiiane accepit, et inGerma- -,An(ebmnia.probandum incuitibii Theodericurh II,
riiaetotiusque Francici regni pariibus omnibus, ipsa- Calensem vulgo dicuim, nou aiiieaniium Chrisii 757
runi suarum liiierarum-aucloritati', saitum .lecluiu- vitam flniisse. QuoJ primo persuadenl vetcres reguin
.que esse voluit : quae liileraj in Yirduiieiisis Eccle- Francortihi.geifealogiae, quas Ducliesnius pagiin 7SI
.-siae Codice a revereudo Palre Frbntone Dncneo lomiprim.ibistbficoruin coaetaneorum liisioriaeFran-
.inven(ae,exs(antapud Baroniufflanno 724, nuinero 2, ciae, aliiqjie, pubjici juris' fecerunt, quutiie adhucin
. Serar. Histor. Mogunt. iiotat. 18. (enebris inss. Cudicum deliieicunt. ln iis enim IIOII
c Caroloduci. Sie appellal Carolura Martellum,qui xv. duniaxmaniii, seu oniniiio xvif,Theo(leric')lniic
ttuu mtijor doinus erat Theodorici II regis. Exstat.in-' (ribuuriiur , qubl nunieraiiiu!' ab anno 720 exeunte,
li-r sancti Galliveterescliar(asliujusmo3i subscriptio: ]D.aut72l irieunte,.ad.annura 757. Deinde idem plane
Fecimense Junio,quinlo Kaiendas J.ulius,.iri annq de- ..evincil auctor Anouymus, cujus.fracialuni.de Gom-
cinio quinlo, regnanle doming nostro Theodorico rege puto.ecclesiaslico habemus in meiubranisjain ab ali-
sitpra Cargluininajoremdgmus. Post Tlieodorici vero quol sacculis exaratum.: A nalivilale Domini, itiquit,
regis obilum, quodmemorabile.est, nec a scripiori- ' ttsquead pfmsentem aiinuin,. in.qug Theudericus rex
bus nosiris observaturii., solus sine rege impeiavit Francorum defunctus esl ,.757, jn quo aimoindictioite-
Carolus idem annbs, uiiiiCodice.Tiliano.reperi, no- quinla, epacia 13, concirtT..1,. tunmcirculuih 15, 14,
vein,ut in aiioRhehiensi, seplera.Quo lempore, quia xii Kalendas Aprilis, Pdschd.ix.KaL Apiit:s,lunaA7,
. rex nuilus erat, in.actis publicis annoi a Theodorici .i4, de aimofum-Dxxxi.i,secundumGrcecos,ct/c/o.Jiaic
regis excessu lapsos.annotabal, rit in Sandionysianis ibi. Accedii huic Freuegarius scholasticus , seu qtiii
Caroli ipsius (abulls videreest, quibus Glip.iacumvil- alius atictor appbndi.cisad.Gregofii Turonensis Histo-
.Uriidai mottasterio sancti Dionysii : Aclum.Carecia- ii.nm adjectre, quicuin capite seu § ceiilesimusepiimo
cqvilla inpalatio, mensis Seplenibris d:e decimoseplir dixit: Quomorluo Theodoricuthregemslatuefunt inse-
vto,ann6 quinlo post defunclum Theodgricum regem. demregni qui nunc.locumsoliiregalis oblinuil, dnnis vitm
Signum illuslris viri Cargli majoris domus, qui Itanc simul pfiBsfo/ariSj.veLqueiiiadriiodiiincqrrigendum ad-
epislolamdonalipnis fierirogavit, SIBMOND." - monui,,prolelatis, ejusmodjfor-mulis sat dilucide nien-
Iiiterrcgtiiillius, quod ad nosiratis iiistoriaj intelli- temsuam.expressit, quandb finemCliroiiicosuo inilio
gentiam apprime necessariurri videtur, primus, quod anni 736 priina vice imponebat, supcrstilem adbuc
iiacknus videiim, resciveiiuive, niciuinit II, P. Jaco- exsliiisse Tbcodoricura illtim. regeiti., Quod vcro ~ia
m . ~ . S. GREGORHPAPÊ I! - S0(f
~, ___
iuni, atque inslitutionibus sajictae ^sedis apostolic.ae,
,A_t Germaniae gen(i.s, a<3diversis in orientali, Rheni.flu-
cui-Deo auelore-praesidemus, Ecclesiae generali sol- rainis parle consis(entibus-,genlilitatis errore detenlis,
.licitudiiie-informatuni., ad praedicandum plebibus; ;vel adhuc jgnoraniiae obseuriiadbus prasjieditis, ne--
. snno; 730 pr.Tmisi, idem iile auctor capite cenlesimo niinat: ActumCareciaco villa jn palatia, qiipd fecit
jiorip.appentiicis aperie iiinuit bis verbis, pag/771 meiisisSeptemberdie 17, annum cjiiinlumpasi defun-
toiiii 1, ediliohisDuchesiiiaiiae: Vicior cum pdce rectum Theqdoricum regeni: Signum illustro viro Carrilc,
ineavil, ppitulante Chrisio rege regum, et domino. do- Majori domus, qui-hdnc epistolaih dpitaiwnisfieri
minor.um.Curricula annorum haclenus reperiunlur_ab -•pgovil. S. Illusliis matrpnmSuneckUdiscpiiseniien- >
Adani, velinilio smculiusquediluviumanni M»iccxLn,ai lis. S. Grisanis filii sui cgnsenlienlis, Audeenus cqpel-
diihrio usque AbraliainaimtCMXLli,ab Abraham usqiie. lanus subscripsit. Ega Theudericus subscripsi. Cralfi-
ad Moysendiinim,a Moyseusque ad Salomonemarinii gangus jussus hanc epistolam donatignis recognovi.
GDLXXXIX, q Salomoneusque ad reaidificationemtemplii Pene exciderant e meraoria labube Roberti coriiitis
lemporibus Darii regis Persarum anni DXII, a restau- " Hasbamensis Lamberti filii, quibus mulla confert
ralione tempii usque ad adventum Domini noslri-Jesu i abbaiiaj saricti Trudonis Jn Hasbania. Eas recitat
Ctiristianni DXLVHI. -' Aribeftus Mirteus, cap. 16 rioiiiiae-EcclesiaruriiBel-
Cerle ab initio mundi usquead pas-"
sionemDgmini npstri JesuChrisli unni MMMMMDXXXVIH, , -gicarum, sed vitiose cousignat anno :Cfifisli 745^
« passioneDomini usque in istum annum prcesenlemini „," lieetprompiura ijli fuisset exiis, qu;e pagi.na,vige-
'cycto V.ictorisCLXXVII,Kal.Januarii; die dbminica,, sima pririia ejusdeni n.olltiaj ex Sirmondo dbs.cripse-
iiccxxxv,,slyloscilicet Gallieo(nam Rbmanomore Ka- rat erroremilluni suuin agnoscere, qiiemadinbdurii
lendisiilisincboabaiur arinusaChrislo nato 736),5 alias monuimus : Ecjo Robertus anuo quinto post-obi-
et.ut istud millenarium.compleatur,,resiantanni CCLXV, __ tum Theodoriciregis die seplimppost Katendas Aprilis
(alias, jn.quit Ducbesnius ad oram paginaa citalaa,, legilima tfadilione dedi ac.deputaviguidnani de~ailo-
cxxu, sed male)- Eadem habet peneadyerbum Ai- dio nieo adbasilicam sahcli T.rudonensis,quctiestc-on-,
irioini confinuator anonymus, cap. 541ib. iv,iri edi- slruclain villa, nomine Sarcinio, etc/Pluraforlassis
tione Jacobi Breulii.Unuratamen non oporiet omiiteree -Occurrettt inposternm quae iisatlexere non erilope-
quod.pnaesetilemillum annutn 73S asserat.fuisse de- rosum, jjuanquain lisee ajquis rerum.aes.tiraaloribiis-
cimumnonum principis (Saroli, ab arinoscilicet 717,, ad fidem facieitdam ^bunde sufficient.
quo Yinciaei Raganfrediira Tudit fugavilquememora- Quod ad imerregni finemaltinet, el CliildericiTil
bili praelio jn oiniiem posteritalis memoriam. , regis inauguraiioneni, nequid huicannotationidees-
Moriuo Theodorico, Carolus Martellus, quandiux se .conqueraiur j'urc merito lector chronologicae
advixii, nullum subrogavit regem; atque indeccepitt stiblilitatis anians, lioc mihi videor obseryasse a
iriterregnum in Francia, qriod, ab anno 7o7 inchoa-- Pippino et Caroioniannb fratiibus uno miriiihuman-
lum, desiit ineunte anno 743; posf sex septemyee iio, el aliquot instiper mensibus pbs( MaKelli pa(ris
annos.saltem iriclio.atos.Inierregni illius diserte tne-- obitiim,,Fr'anciam adrriiriistfatamfuissej absque ullo
minefunt, tumChronicdn il}ud-brevissimuma Theo- fege, quem, labeule arino 743, in riwjorum regiarii.
dorico I rege usquead Childericum, curPippiiius suc- sedemsublimarunt. Lapsos ergo fa(eare hecesse est
"cessit, qriod ex Codice ras. ccenobii saricti Re"migii ii i(] chrbriolpgos bactenus pleros_queomries, qiii Childe-
Rliemensis a Sirmondri nostro descriptum edidit Dii- ' rici exordia ab anno 741 arit 742 'afcessunt. Exsiat
chesnius, pagina 781 lorai I historicofum ctiaetaneo- - ' apud Pelrum Balleurasuni a sancio Juiiario, deca-
'•rtim Frarieia^: Tiieodoricus regnavit 'aimos xvu, an-- num Cabillonerisem, iri AiitiquiiatibusMatisepiiehsis
nos sepiem.inierim alius rex non fegnavit, .Hildcricus s nrbis, necrion apiid Jiicobtim Seyertium in Dbmnblo.
rexregnavit annis noveiri; quse oninia beflissime_qua- ,- ep. Matisconensi diploma non dubiae""fidei,ex qub
dfant, et cum nostris epilogismis paria facirinf, utit ineunle arino Cbristi 743 nondum "regnum Francis
nihil acconimodatius ad rehi nostram excogitari pos- i- datum concludent facilliihe vel qui necdurii aereia-
sit; tum aliud quoque liaudpaulo prolixius Chruni- vantur : Signum Pippinintajoris domus. Ego' Rodal-
con a Clotario II rege usque ad Pippini obituni, quod d gus jussus scripsi. Actum Kaiendis Jgiiuarii, in anno
ex ms. Codice Tiliano exhibiiam reperies eadem n secundo principalus ejusdemPippirii, in civilale.Melii
pagina apud Duchesnium, sed in eo.omni .procul il itipalatio regig. Certiofa fone videbuntur illisargu-
'controversia corrigenduin, quod posfobitum Thgo- i- menla quse ex conciliis aliquot pereavtempora ceie-
derici Carolo Tuditi novem annostribuat; quam-i- bfatis eiici posse noii abiiuo. Primum est Germani-
"obrem legendum arbitrbr : Theodericusregnavildnnos >s cuni incerli loci, cui' praefixa praefaiio anriunfquo
xyn, Carolus sine alio fege imperavit annos ivJaul v ; peracturii ~-\; fion paiitur ignorari: Ego Carlbman-
>s nus dux et princeps Frdncorum anno ab incurriatione
Cliildericusregiiavitannos ix ; Pippinus regnavit annos
. sedecimcumaimidio. Idem plane sensusfuit Ercain1- '_ Doriiini742, undecimo videlicelKalendas Maii episco-.
berliin fragmento, quod nobis superest exbreviarioo pos, qui insegno meo_suni(idestin regrii parte niihi
regum Francorum et majorum domus regiae, exstat-> D commissa) cum presbijleris ad concUiti.mel synodum
que eadem pagina lomo prirao Duchesnii, at luxa- i- pro limgreCkfisii congregavi.Bonifuciumarchiepiscb-
tum graviterin calce,"et ab inierpuhctione vitiaia la -pum, e't' Burchardum, etc. Alierum est Liplinis
pessime distortum ;sic ilaque resli.iuo : Tlteoderi- j- coaciumin villa regia agri Cameracensis qriodsic
cum, filiuhi Dagobefli junioris, Ffanci in regein sibibi incipit; Uodo auletn inltoc synodati cdnventu, qui
statuunt, qui nutritus in Cdta monasterioerat. Regna- i- congregatus esl ~ad Kdlendds Mariias (uliqne anno
vit annis IV (rion sex, ut habet excusum illrid fra- t- asrae-Clirisliance 745, Romaiio inofe) in locb qui
gmentum) majordomiis ac princeps Cafolus, qui jain m dicituf Liptinas, omnesvenerabitessucefdotes:Dei et
ulraque fegna vifiliter gubeynaris, circumquaque,ciim m cdmileset praifecti pripfis sgnpdi decrelacpnsenlienles
regibus ac ducibus belle seinper Superandocorimiiiletts,
s, firmaiierunt, eic. Superest tertiura, nempe Suessiti-
donec eum omnes vincerido,qui ei contrarii fore vide* s. tiense," quod in collectionibus-concilibrum exacte
bantur, vincere conslqbat, Quibus verbis aperlissime le revocatur ad annum 744. Iloc iniiio": Iri Dei namirie
declarat se i)reviar'ium illud siium scripsisse, vel el ei Trinitatis, dnho 74i ab Iitcarnaiwne- Citrisli, sub
ann.o.740 exeunte, vel 7il: currente, antequam fato :o die sexta, vel pbtius quitua, ut alii Codices uiss. le-
concederet sub autumnum Carolus Marlellus. Ilic ic grinl, Nbnas Martii;et luna decima quqria, in anno
• vero foriissiqius princeps ac FranCofuin subreguiiis, s, secuiiclbChUdericiregisFrancorum, ego Pippinusdux
paulo aitlfe"ihprlem,"Glipiaceiisem villam dbiiavit re-
i- elprihceps Francoruiii, apud Sticssionis-civilatem
gio liioiiasferio sancti D.ionysii, in quo conditus ts synodum, etc.lnde vero, donec major aliirade -lux
it aifulgeat, lioc rinum niihi videtur compertiini prbrsus
postea1'uit,cujus hmcsiibscriptio sentenliarii noslraiii
ptKclare finniti, ci'velu( aureis characleribus illu- f- aiqiie perspeclurii, non ante Knlehdas-Jlarlias amii
' •
IOJ .-. '. EPISTOL^ ET CANONES. '. . ._"- ..«02*
i
cessario desiinare. Pro quibus eunigloriosasbenevo- Anegotium.-saIul.is annu.enle Deo perfKiaturâtqife
leittise tuaa qmnimodo commendamus, ul eumin • praemia.lalioris percipere mereaminivdeque-conver-
omnibus hecessilatibus adjuvelis, et conlra quoslibet sione errantium.merces vobis ascribatur i.n coelis. Si
adversarjos, quibusiri Dbmhm pra3valetis,inslantis- guisitaquehuiebei famulOiadilluminationem"geni.ium
sime defendatis ; cerlissime relinenles,- Deoyos_exhi- ,ab hac aposjjOlicaet calhoIicaDei:Ecclesia desliualo,.
bere qusoeunque.liuic "promptissimojmpenderilisfa- assensum vel -concursum prajbuerit j «xoranlibus
vore, .qui, sanctis apOstoIis.suisad lucem genluim apostolorum principibus, consorlia mereatur sancto-
-deslinatis, a suscipientibus-epss.e su.scipiendunLproe- " rum marlyrjjm Christi Jesu.Si quis vero (Ivo, p.-.vt,
dixil, quorum insliiutionibus per nos.informatus prse- c. 118)j.quod »bn optamuss adyersari ejus.laborlbus
dictus aiuistes in sprles praSdieationis prPcedit.. 'conatus fuerit [aversando, ejus praepedire coualus
: EPISTQLA HL fueril laborem], aut conlrarius exstiterit minislerio
GBEGOllIl VAPJEII ABJ5PISCOPOS iT ALlOScOMNIUM - .illi credito, successorumque ejus-in, eumdem labo-
ORBIKUM, TUMCLERICOSj.TCM LAICOS. . •-. - rem -intran.tium ,ex- sententia. divina^-analliematis
Cpmmendal-eumdemBonifacium,elquas adrssmissus vinculo percellatur, et perpeluae damnalibnis suh-
sil exponit. . . - jaceat. Daia Kalendis Decembris, imperante domr-
Gregorjiis episcopus servus seryorum.Dei universis "J no piissimp Auguslo Leone, impbrii' ejus ahno 7-, sed
reverenlissimis ei sanctissimisiralribus coepiscopi*, et .Constantini imperaioris ejus filii anno 4, indi-
" • ~
feiigiosis presbyleris, seu diaconibus, gloriosis du- "clione 6. - -' -
-cibus, magnificis castaldis, eomitibus etiam, yel . . EPISTOLA IV. ?''''-'-'
cunetis Christianis Deum limeiilibus."
GBEGOMI PAVM11AD CLERUM, ORDIISIEM, ET PiEBEJI,
Sollicitudinem nimiam. gerentes pro speculatione . CUIBONIFACIUS.ORDIKATBS FUERiT EPISCOPUS."'-
nobis erediia, jqiiia iri umbra mprlis aiiquas genies
orien.iali Rheni flii- Gregoriukepiscopusserws servoruinJ)ei, clero, ordini,
In.Germaniseparlibus, velplaga e( plebi consislenli Thuringi, dilectissimis filiis-in
niinis,'anliquojibste suadente errare.et quasi sub Domino satuteni.. .,, ., ...
a Prolabilibus desideriis nihil. tarditatis pra;stanj,es,
religioneChrisliaiiaidolorum cullurae servire cogno-
vjmus; aliquos verp, qui- nec Dei - cognitiqnem ha- fralrenV jam et ^coepiscopum . nostrum Bonifacium
benles, nee Jsaptismalis sacri. unda sunt loji, sed vobis ordinavimus sacerdotem.-Cui dedimus in„manr-
. comparaiione brulorum animaliura pagaiii factorero datis, neunquam ordinationes pncsiimat illicitas,
suumnon recognoscunt;.necessarium duximus, pro ne bigamum, aiitqui virginemnoh est sorlitiis uxo,-
utrorumque illuminatione, ad pra>dicandum recta?. - rem, neque. illitteratuin, vel in qualibcl corporis
. fidei yerbum; Iiarum lillerarum "portitorem fionifa- G ( parte vitiatum, auiex poenilente, vel curiai, aut cui-
cium, reverendissimum fralrem^t coepiseopum no- iibet condilioni obnoxiuni, noiatumque, ad" sacros
slrum, ad easdem/partes dirigerq, ul et illis prsedi- ordines permitlat accedere; sed.si quos iiujusmpdi
-.cando-yerbuni salulis vitam provideat sempilernam, forte repereril, non audeatpromovere. Afros passim
et si quos forte ubicunque [Edit. llpm. vel ubicun: ad ecclesiasticos ordines |procedentes] prajtehdentes
que] a rcctse fidei tramite deviasse cognoverit,„ aut liulIaYalibne suscipiat, quia aliqui eorum Manlchsei.,
-astutia suasos diabolica erroneps repereril, coniigat, aliqui rebaplizati ssepius sun.t. probati. MinisXeria
alque sui evocatione ad porlum restituat salutis,; atque ornaium [ornamenla] ecclesise,-vel quidquid
eosque ex aposlolicas sedis hujus.doelrina" inform.et, illud est.irl patrimonio ejusdem, npn minuere stu-
el in eadem calholiea fide permanere ins.litual.. Cui deat, sed augere. De rqditu vero. Ecclesise, vel, obia-
etiam horlamur, ob amorem Domini nostri. Jesu-- lione "fldelium, qualuor fa.ciat portiones, .quaram
Christi, el aposiolorum ejus reyerenliam, ut in omni- unam sibi ipse retineat, aileram clericis proofficio-
-bus solatia^xhibeatis [solallari nisibus tolis debea- rum se3uliiatedistribuat,.lertiam pauperibus et p.e-
lis], eumque in nohiine. Jesu Chrislirecipiaiis, ut .regrinis^quarlam ecciesiasticis"fabricis noverit re-
scriplum esl.de suisdiscipulis : Qui vos recipit me servandam, ,de'quibus divino erit judicjo redditurus-
recipit (Mallli. x);-providentes insuper. necessaria-l^ raiionem.' Orditiaiiones vero presbyterorumV slve
itineris ejus, comilesque tribuentes, cibum etiam ac diaconornm, non nisi quarti, septimi et decimi»
potum,.-yelsi quid eguer.it-largienles,.utnno labore mehsis jejuniis, sed et in ingressu quadragesimali,.
et socia voluntate., opus sibi creditiim pielalis et . atque medio, yesperesabbafi noverit cele.brandas.
10) -.(gralisenim atque ex mera conjecfura,colieclo- rebus chronologicis momenli, neque liacl.epus-qua
res cohclliorum Leplinense Kal. Marliis anhi 745«e- opus erat accuratiohe tractaio', q'ui apud sVdiii mul-
lebratuin*revocant ad annum :ChiIdericMII,primum, liihique perpenderit nbn iiieiegaiitis pbetae aureum
cum nullaincjus.actis regis iUius.reperia.lur mentio), lilud eflatum >..'-. '.-.•".:.-. , ... •-..:, i
verum poslKalendasejusdcm mensis primo alleroye -... .\Si quid tibi forte reperlum .,
Ma evectum: fuisse ad ..dignitatem. regiam Ghjlderi- -Pluribuslndiciissolers fulcirememento. . \ -.' -'
-cum anno-745, proindeque verissime scriptum fuisse . - *-l>rebabilibus des'i:leriiss Furmula êsl gerieralis,
ab antiquo scriptoije.: hilerea.^septein antiig nullus quavscribi solebat civilati eui brdinatiis fueraf epi-
fuit ,in Gallia rex, modo de inchoatis.duntaxat, non scbpusVTbtidem enifn veibi.s legilur imer 'ahtiquas
deabsolulis iineUigas; , .... ,,. -• fbrmulas Ecclesia; Rbmaua?, et inscribilur-r Syriodalt
Cajterum uemini prolixior videri poterit auUnju- '*''-'' '''-"'-
cunda nostra hsec annoiatio de" argumento magni in -qugdtlccipitFpiscopus. SfRXOSD,-
503 ' . S. GREGORH PAPiE II 504
Saerosancti aiitem baplismi sacramentum, nou nisi' A j resurrexit a niortuis, et ascemju iu caduiii; tiiscijm-.
in paschalifesliviiate et pentecosle nnverit esse pra:-. lis etiam suis'sanclis -\Edk. Ilom., apostolis aii]
bendum, exceplis iis quibus hiortis urgenle periculo, ait: Eiinles docete qmnes geiilesybajjiizanies eos in
ne in.-seiernum pereani, talibus. oportet remediis nomine Pdlris, elFilii; ei Spirilus sahcii; ipse"ih se
subvenire. Huic ergo sedis noslrse prseCeplaservanii. -credenlibus" vitam abternarri promisit; Cupientes ergo
devotis animis obsequi vos bportet, uuirrepreheni vos in perpeiuum "hobis.c.um gaudere, ubi finis gau-
sibile placitumque flat corpus Ecclesise,per Chrislum dii nullos est, nec tribulatio, riec aliqiia amaritudo;
Domirium nostrum, qui vivit et regnatcum Deb Pa- sedgloria sempilierna ; ideo fralrem nbstrum'san-
ireomnip.olehle, per[Edit. Iiom., el Spiriiu sanetb clissimum Bbnifacium episcopum ad vosdirexirnus,"
per] omnia saecula saaculorumVDeus incolumes vbs ut vbs debeatliaptizaTe, et fid-cmChristi docere, et
custodiat, dilectisslmi; Data •Kalendis Deccmbris, aberrore ad viamâlhlis demicere, ut salutem ha-
imperante domno piissimo Augusto Leone a Deo beatis elvilam sempiterham. Yos ergo ei in oinni-
corbnalo magno imperatore, aniio7, sed etConstan- bus obedite, et. sicut patrem vestrum illum hono-
tino magno impefalore: ejus filio,«nnp 4', mdiclib- rate, et ad ejiis dbclririam cordavestra inclinate»
ne 6.' ' --'• ' - -. Quia illum non pTOluero aliquo ieiiipbrali
-B coriqoi-
.;.-. ••„ . EPISTOLA V. I rendp direximus, sed pro lucro animarum vestra-^
- . GREGPM1.PAP,£ 11ADOPTIMAT-ES THURINGORUM. riim.ad vos eummisimus. Diiigite ergo i>omiriuiri,_et
Laudat illoriim, in Ghrisii fideconslantian), hortalur- in npmiiie ejus.baptismum suscipite, quia Dominus
que ul Bonifacio episcopo suo sint obedientes. Deus noster, qubd oculus hohiiriis nunquam vidit,.
Yiiis magiiificis/filiis Asulfo,.Goddavo, Willerco, nec in cor hominis asceiidif,-prssparavitrdiligentlbus
Guntlmrio, Alvoldo [Edil. Rom.xAsuleo,Guodelanov se. Jam recedite a malis bperibus, et agite bene;.
Mutereo, Gunthareo, Alualdoj, el omnibus Deo non adoretis idola, necinimoletis cafnes, quia.Deus
dilectis Thuringis fideljbus Christianis, Gregorius. non recipil isla; sed in omhibus secundum quod .vos
. , '. - :
papa. frater noster Bonifacius-docuerit, observate et agite,
Insinuatam nobis magniiicaj in Chrlstb fidei vestrae et salvi erilis, et vos et fllii vestri in sempiierhum..
consiantiam agnoseentes, quod paganis compellenli- Faciteergo et domum, ubi debeat.ipse paler vester
bus vos ad idola colenda, flde plena responderitis, episcopus habitare, eifecclesias ubi orare debeatis,
nwgis vclle feliciter mbri, qriam fidem semel in nt Deus indulgeat peccata vestra,~et "donctvobis. vi-
Christo acceplairi aliquatenus violare; tiiruia exsulla- tam sempiternam. "-
•-"
tione repleti gralias debitas persolvimus Deo nbstro EPISTOLA VII. -
fet redemptori, bonorum "bmnium largiio.ri, cujus "y GREGORII- PAPJE11 AD USIVBRSUM P.OPULUM " ALT.-
gratia comitanie vos ad meliora et potiora opiauius SAXONUlii;
proficere, et ad confirmandum fidei veslrse proposi- Cotifirmalillos in fide Christi, quam relicto idolorinn
'
tum sanctse sedi aposlolicaereligiosis mentibus adhae- cullu aniplexi efant:
. Gregorius papa universo populo prbvineius-
rere,- et, prout opus poposceril sacrae religiohis, a
memoraia sancta"sede apostblica; spirituali omnium Altsaxbnum [Edih Ilom., Siixonum]. -.
fidelium matre solatium quaarere, sicut decet filios Sapienlibus et insipieiitibus debitor sumj fratrcs
cohseredes regni a regaii parente. Ministerio quoque charissiini, volens "vos scire qualem-soHiciiudinem
prresentis frairis charissimi Bpnifaeii, quem ad. vos habeam pro vobis, e't' pro lris qui "verbum exhorta-
episcopum consecratum in sorle praedicationis desti- - tioriis fidei Jesu Chrisli Domini iiostfi susceperunt,
naviinus, apostolicis insiitutionibus informalum, ad el qui adliiic suscepluri sunt.ul consolentuf corda
instruemiam fidem veslram.in omnibus volumus et vestra instructa ;iri chariiaie, et in binnes divitias
liortaniurobedientesBl corisentirc ad complementum pleniludihis' irileileelusj in; agnifionem niyster.ii De/
in Domino vcslrse salvationis.. palris Jesu Cbristi, ul ait egregius appstolus: Inquo
' ' sunt omnes iltesauri sapientim el scientice abscondiii
EPISTOLAVL . •
D Hec autenfdicd, quonidm prope est re-
CREGOIUi PAPJ3II AD UNIVERSUM POPULUM. TBURIN- (Coloss. H).
GORUM. gnum Dei (Luc: xxi); el nemo [utnemo] vos amplius
. Ut Bonifacio episcqpo suo in omnibus obedianl, et., decipiat in sublimitdle sermonum, ut infaut in] qub-
episcopia.aique ecclesias consliuanl. cunque melallo salutem veslram qiiaeraiis, adorarites
Gregorius servus servorum Dei universo populo idola manufacia, aurea, argenlea, serea, lapidea, vel
Thuringorum. de quacunque m.ateria facla, quae ialsidico nomirie a
Dominus Jesus Chrislus Tilius Dei, et Deus verus,, paganis antiquis dii appellata,.sunt. lo^quibus et &£?
de coelis descendit, Iiomo iactus est, et pro nobis" >"..mones habitare noscuntur, quoniam omnesdiigeii-
pati et cruciflgi dignatus est, et sepultus lertia diei Humdmindniasunt,ul ail Scripiura": Bominus uuiem <
a Alisaxonum. Antiqua Saxonia vocalur Germanjse: vel Anglosaxones in Anglia : Saxones ver.o simplici-
illa.pars unde orla est recentior iii.Anglia Saxonia.~. ter, aut vero Altsaxones, seuantiqui.SaxonesHisi., in
Nam sub annum Domini ^09, cum ad opem conlrai Geimania sunt. Reda3 lib. i, c. 10, H, 12,1S,
libstes ferendam Sa.xonescivoeassent, iis eliam apud1 - et lib. v, cap. 10, 11, 12; Pulchra hac de re nolavit
se tiabitandi locum dedere., quem et vi paulatim illii Serarius, lib. in Hist. ;MogunU,rioiau t
rctinuerunt, alqueamplificarunt. Hinc novi Saxones
'
:S0§ EPiSTOL/E KT CANOISES 506
iwsier ccelosfecii (Psal. xcv). Quicunque aulem' in A i que ambulare visus fuerit, cum nostro amore, vel
vobls susceperuni 1 Chrislum Jesuui'Domirium no- siibnbsiro mundeburdo etdefeiisioue, quietus ve!
ftfuiri, inipsb iambulenl fadicali, «£ su'pera3ililicai.i,; cPiiservatus esse- debeat; ea' ralibne, ut jusiiiiafri
EHjbrifirmaiifide,~a'bundaritesiri.gfatiarurri aclidue. rcddat, efjiistiiiahi faCiat et accipiat. Et-si aliqua
Vittele ne quis.vqs. kmplius decipiatpef philosophiam causaiio vcl necessitas -ei atlvenerit, qiiae pnflegem
ilhiaffem fatidcium (Coless.-v). Astuliofes eniin sunt defiriiri-nbn poiiieril; usque aiile nbs"quieliis et cbn-
fi1ii-ienebrafuni,: quam'filirlucis.: DiseeaMte^filiii ab sefvatus "esse debeat, tarh 'ipse, quam qui per
'
idolorum" culiiira; accedite'.et atlorate Doriiirium ipsurn feclamhfe se et sperare videhtur.Ut ei.iiemo
Deufflj.qui fecit .coelum etterram,:;mare et omnia aiiquam coiiifarietatem ;vel ^damnatipherii -adversus
qu;e iii eii sunt; et vultus veslri non erubesceiu. euin facere prir.sumat, sed bmhi tempore subiio-
-Uiius eiiiuf-Doihinus' hohairiuiri,'volucr'iim,quadru-:- stfo, mundebufdo vei"defens.iDhequietus ye1 cbriser-
pedufti-, et' piseiiim,-qui estbeiiediclus- in saecuhr- vatus.residere debeat. Et ut cerlius credatur, Wianu
saeculdfum;' Exspoliate' vos' «fgo veterem bominem ;• prbpria subter flrVnavimusei ij& annulo'nostrbsi-
'
et induile Ciiristurifriovum,~-deponeriics'd'm'neirima-' gillavimus. - /- _; . - ,
" -
litiarii, iram, iiidigriatiorietn, bi.aspliemiani. ,T.ufpem:' EPIS.TOLAIX.
sef riioneiri nolife^ de' ofe vestro' producere, 'e"t:-ab!'" . . GREGOnil TA.VM II JtDEO.NIFACIUM EP1SCOPUM... ..
idol"or.umciiltura recedite.Jafn enirivadvesperascit "
Grj7.iifatur.-rfeinfidetium conversiont, liorJalnrque_ut
dfesl sa?.ctili, et-teriipus Tenebrarum apprppi-riquat, in cwplo verbi minislerio constanler inshlal.
ideoqiie noliie •tsê otiosi,- sed polius -operamini •""Reverentissimb. ct sanctissimo' fralri fJoiiifacio
ojnisbonurn, ui Cliristiis habiteV iii vobis. Etcjuod-. coepisGopo Gregoriusserviis-sef.voruin Dei'.- •
' - Creciitae.speculaiionis spllicitiidiife peimoli, .evan-
cunquefacilis in verbo, aul iii opere, bmriia innomine
DoiiiiniiiostiiJesu Chrisli facile, gxalias-.agentes'Deo pelica qubrrueliristituiione.-qua'-Cbrislus-ait: Obse-
et"Palri pevipsuin (Colos.s.iir), Tespueiiles-gciiiilila--' cr.ale Doniirium iifessis-ut irijieialoperarios in messein
l.tis.seeiam", scienles :vos P.omiiiumliabere in-.coelis: suam. (MdUh. i%)?Jtiuamproinde -revefendam frater-
Orationi instairtes "ad ipsum Dominum cof. erigiie,' niiatemad imitatibnem apostolpnirn (ut Doinino
qiwriiammagnus-esvponiinus Beus nosler, el laudabir . jtibenie. piaecepii siinf, Euntes 'prtedicale evangelitim
tishimis, el ierribilis super omnes deos (Psalm. xcv); regni [Mdrc. xvr];Gfatis ac'cepisti$;{jraiisdaie[Malih.
quirull omne§hdmine.ssalvos fieri, et ad figniiioiiem •x]) in pariibiis.Hesperiarum [Uessoriim]":ad illumi-
veritatis pervenire(I Tim. n). Htic- autem.-comrhoneo, natioherii Germaiiicsegeritisin umbra mbrtis seden-.
ffaifes, ul quieunqire voluerit-ex vobis ad Ghristum lisdirigere prievidlrinis. lucrum ruliiide apponare
xioiiyerii, nullb riiodo'eum pfohibeatis, neque viiri.ei ,: deberes, qriasi servtis ille de "negolio laleiai,sieui
faeiatis sctilptiliaadorare, quia ipse:Chrislus" Do-' scripiuin esl. iidus lii futuroauctori asserit;fleo:fe-
minus vivit cum Deo Patre omuipo~te'nle:-in'uni.laic cisse' (Matth.. xxv ;' Litc.. xix). Quod. quia bx; obe-
Spiritus sancli per omnia'sa3Culassiculorurii. Aincii-. dieiitiariniiiiere mihistefium verbiceiriimustadolere,
Cliarissimi, fidelis esl minister, elconservus in Do- .ei prBedicationis pfseconio: popuium iniidelem: rit
mino, frater ac coepiscopus nosier Bonifacius",queiii inriotuisti. audivimus coriverti, -Domini potehiia;
misi vobis ad hoc ipsum,';ui[Fidelem.niinisirum, e(. gratiis referenfes, rit ipse;:a quo bonum procedit,
"coriservummisiad vos Bonifacium fratrem, etcoepi- et ad agnllioriem vult briaries veiiire'yeritatis. 1tibi
scopum meum jad-hoc ipsum, ut] coguoscat qua) opiamiisut cbopereiur,-et a leriebris adiuqempo-
eifca - vos sunl,. -et- consoletur • cofda vestra -cum pulum" illiim' sute-poteniiav.inspiratione- reducat.
exhbiiaiionis verbo in Chfislo Jesu Domino nostrb, 'Iiinc eiiim vbbis merces copidsa, credimus qubd ab
ut a diabolica iiberati fraude' mereamini adoplionis oninipolente Deoascribatur ih ccelis. Bonum enim
filiis aggregari, et ul ab-sefernadamnaiione Iiberati. 'certamen,-s\ perseveraveris, possis cum- Apostolo
'
vitam habeatis ailernam. -" - ". - - - -_ dicere -.Certdvi, cmsum consummavi,-fideriiservavi
EPISTOLA VIII. ': . , / jp. {.5fJTiiH.iv)';'Sed ut coronam percipias laboris in-
CAROLI MAJORIS BOMUS EPISTOLA GENEBALIS. sisle; pdHicetuf eriim Deus perseverantibus in finem
B.esusceple in tuilionem ac defensieiwm -episcopo salulein. Nec.le'miria2 terreant, nec dejiciant ierro-
-•.--•' " - - •
Bonifacio. ". . . res, sed fixam in Deo teneris fiduciamverltatls ver-
- Dominis sanctiset apostolicis in Ghristo patribus bum denuntia. Efit bnim ex
adjutorio divirio prole-
episcopis, ducibus, comilibus3 Vicariis, domesticis, . ctio [Edit. Rom., perfectib], tariiinh sit bbrium' iu
seu oninibus-agentibiis junioribus rioslris, seti mis- voluniateopus. Igittir quantos ab efrofe cbriverte-
sis decurrentibus, el amicis riostris, illuslfis yif 1Ca- fis, syllabarum luaruin recensijo lextii cognovimus,
rolus inajor doiims benecupieris vester. - . ' ' -- Iaetiubefes I)eo gratias agenies.de^ lucfb'ahirnafum
- Cognoscatis qualiler apostolicas ^virj-in ChrisXo "exsuitamus. Porro
pro episcopo illo qui riuncusque
pater Bonifacius episcopus -ad nbs venit et liobis desidia qhadam in oaclem genih pradicatipriis ver-
suggessit-quod "iub nbslro -mundeburdb vel defeii- burii disseminare neglexerat, -ei nunc; sibi parlem-
1siose ieum
recipere deberenius. .Quod. ita gratanti quasi in parocliiam defendit, Carolo excellehtissiino^
unimo nos fecisse cognoscite. Proinde ergo ialiter ei lilip nostro palrieip [Beesl palricio], ut euni compc-
inanu nostra roboratani.ilare visi suinus,.m ubicun- scat suadentes, patefnis lit.lerisscripsiriius, ct cie-
507 S._ GREGORH PAPJE H _ £0g
dimus quod lioc vitari [VelaTi] prsecipiat,.ipse vero-A A robore (I Reg..u) ; .pro eo quod nulla est ad inflr-
ppportune, imporlune, prsedicare quae. sunt salutis mumDei firmitas,abominatibms eorum qui Deum
nqn desirias-; Igilur Thuringis ;et Germaniae populo !mpugnant,:.ei.pugnare proDeo mundum contra
ea .quaa, ad animse respicinnt utilitatem et saluteni iosensatos assefit [scriptum.esl]. -Quomodo ergo
scribere non omisimus, .admonentes inler alia,. ut. noo cum Deo pugnans,-o tu. sanctissime, adyersus
cohstruant ppiscopia Pt ecclesias. Ipse enim, qui hon eps qui sine Deo-et contra Deum sunl, commove-
yullmortem peccatofis, sed.magis ut couvertalur et ris ? Qui videlicel inveniunl eum qui invisibiliter
viyajt^Jfaec/t. xviu), erit orrinibus dalufus incremen- oppugnatur,-imo ut veri.us--djcamus, simul.pugnat,
Uim!.D.eus te incolu.men custpdiat, ©ata pridie No- et hostes-in fugam ;veriit-(Sa.». v), ac ubi sic cpspi-
nas Becembris, impefanle domino piissiino.Augusio stLpraelium', ni Deus ipse tibi monstravit?-pr«esse
Leone, a Deo coronato, magno imperatore, anno 8, pfsecipiens intastris regni Chfisli gloriosum vere.ac
post-.consuIatum ejus-annoS, sed et Constantino insigne Iabarum., id estr, vivificam cnieem» magnum
niagno imperante ejus lilio', anrio S, indiciione 8. contra mbrtem jnagnitudinis-suaj tropliaeum, in qiio".
• mundi Tquadrifarie.termi.nos-circumscripsit. "linea-
EPISTOLA. X. ' menlls dislinguens.-Deinde et, sanctam imaginem
GREGORU SANCTlSSfMI PAPÊROMANI AD SANCTISSIMUM jj pmnium-dominae"ac yerse Dei matriSjjCujus tultum
B
GERMANUM , QUI FUERAT F-ATKIARCHA .CONSTANTINO-
POLaOSi . ' • - .•_'"_ divites plebis deprecabuntur. Etentm sancta est.,
Qualis et quae deleclatio meam siclaeiifieare ani- quemadmodum Patribus.videiur, quse laliler a vobis
mam novit, sicut-gratiflcus hunlius super Juo.no,- pie honorata tribuit tvicissjtudines. Nani imaginis
riiine, quod feverendtim rev.era mihi et magriificaii- lionorad prineipalem transit^ sbcundum• Basilluih
dum decenteres.t, o sanctificale et diviniius acie? magnum:, Etpietate est plena venefabilium-irnagU
Hoc enim et nunc ego per honprabiles Hlleras luas , num causa ,sicut dicit Chrysbstomus:. Ego et eera
eyangelizai.us exultavi, et.prffi nimio gau'dio,,spiritu perfusam amavi picturam pietale refertam,; vidi enim
Iaeiificatus sum.- Deinde in,.co3lum extendens ocu- in imagine angelum cpneosbarbarorum persequeu-
lum, -gratiar-um.dominatori omnium Deo retuli aclio- tem,- et-David veritatem dicentem ":.Domine, in«i-
nes, qui laHlef-.etiam.modo voluit .,et >fine lenusi • :viiate. tua imaginem eorpm ad riihilum. rediges
vobis cooperatur.-etoihiiia-yesira inlucem educil. ( Psalm. LXSH). ,El" nequaquam-Ecelesia efravit,
IIQCenim:.et-o,randuih mihi est, noctu et interdiu.et i licet -ita- fuefitsestimatum.Indulgeat Dcus, et.ne-
nunquam aliquando hoc desiderium desereiidumi que secundum gentilem consequentiam-est (radiiio
esse. iri Cbristo confidens pronunliabo. Teslimoniuthi (absit ).«l. inlenlio rei seeundum.quld probatur, et
a.ulem perliibet sermoni meo,..o superlaudabilis el ai "' nequaquam,.considefanlur quaj perriciiintur,..>Nauu
Deo dilecle, etiam luae per omiiem, horam. benevo- neque iil Paneade civilate haemorrboissaepie mbfaein
Ientiaj. recordatio :. quam.-babiialficem h.abens. iiii recofdationeftifacli in se mifacuji^Tepudiabaiif,
labiis, et dplorem'.verbi, ferre non valeiis.iUicp ad1 cnin orta esset herba circa pedes statuae.quse ab.ea.
alfatum pef ..lilleras.properavi. .Est enim; debitumi in nomine Doinini Jesu Chrisli.erecta esl;.et extra-
mibi^.et debitis cunctis insignius, le.fratrem meumi .nea erat,'incognitaque.speeie. posiiaque ommbus
el. propugnalorem Ecclesiae salutare acalloquij ett in variorum Janguorum remedium condescerisione
hictaminum tuprum- cbllaudare materias. Eliamsi.i. el boriilale Dei'et Salvaloris nostri. Imo legalis .
quis d.ical ,et valde conyeiiienter clamet potius.-cat ui jam [ila] dicamus; bujusniodi est in Deo erectio,
jnipietalis pnecursor, qui niinc passus esi, bonai licet flguris-magis^signanda [Gr..-,figurisexpr.essiorj,
actione rnalam actionem luis comniutaturus felicita,- et umbrse praeferenda sit gratia et veritas. Unde
libiis. Nam arMirabatur secundum illum qui desur- maximain salutiscausam sanctofumcoetusDei consilio
sum êcidit fremer.e_;sim,ul et prnevalere. adversusi '• hoc capitulum tradidit [Gr., h. cap. Ecclesia? trad..]
pietatem, sed impedilur coelilus spe fraudattis; e,tI in universorum yullibus, et colorum operationibus
audiebat quidem ab Ecclesia ea.quse et gharao. priqss -. venerabilem et sanctum characterem secundum hu-
iEgyptiris lyranniis,-Moyse, deillo canente : Dixitt- manitatem ejus," qui iqllit peccalum mundi, eriga-
inimicus, P-ersequenscomprehendam, pdrlibor spolia,, mus, per eum bumililatis celsiludinem Dei Verbi
feplebo.animam meam (Exod. xv). Sed et a.udiebatt xonsjderanles, et ad mempriani cenvfirsalionis in
.quae e.t ipse.,diabolus,.ei cum^prophetica.illi piaenun-- canie faclae, lam videlicet, pass.ionis ejus; el salu-
liaretur, maledlclio : Propierea.desiryei le.-Deus jti.'i taris mortis,-quam redemptionis, qusehincrou.ndp
finem , evellel.te,- et emigrabil t.ede labermenlo luo ; effecla est. n\anu quodantimo.dpducti, et nulla est
el,radicem luamde lerra viveniium (Psalm. i,i)'..lia-cll binc a divinis dissonanlla. S"ienim prophelic"»;prte-
jlle praeterspem conatlbus q.uijn spe.erant frustra,-,- ,lo,euliones lerrainum mininie-porceperunt.ne sdi-
tus, periit, sup.ernoagoneyesiro et rpbore appslatoe e .b.iiijtur.res ad ostensipnerp eorum quaa adhuc.facta.
.cnervaia impngnatipne, adyersus. Deuin , deorsun» ;i nonsunt, id esl, si. noii est, inearnatus poiiiinus,,
.etfecta ,. et ad . no.vissimum propemoduni expulsaa iipri.formelur sancia iniagpejus secundum carf.eni..
exilium Chiistum imp_ugnantisferocitate ,.iia utsu- jSi.non est npius in JJeililebem (ii/fl(//.,..;ii.).ex,,glp-
per eo Scrjptura yer.iciter impleatur, quae dicii: : rinsa, virgine Dci genitrice.^ neque magi niunera ob-
Arcus fortinm superslus ee', cl infirmi accincti.suntit lulerunt, neque pastoribus suprn-steiil angelus,
509 - . EPlSTOLiEfET.CANONES. - 510
neque, multiludu -coelesiis exercilus nalo hymnum -Aidololatriae manifes.tus. est. Christianis autemjl)e'i
oblulit (Luc, 11),si noii.in ulnis geniiricis ulinfan- cultoribus omnium dominator est, adorandus. Porfo
tulus ferebajur, qui.porla_.un.iver_;a, et lac.tis alimo- si^quiSj Judaieo more ad accusationem.mojus, qiu».
niam perlulit, qui dat. escam omni carni, fiec hoc olim conlfa idolorum ciillores dicta sunt.diffaniave-
figuretur. Si non a sene suspiciebaliir, qui. .yitae ril, et idololatriam Eccjesjae nostrae ascfipserit ex
lenet- prineipalum e.l mhrtis, el prhnium"Domjnus venerabilium imaginum deifico el,mirabili.ad ine-
per euui agnitus simul.et praedicatus _ .etûj.dimis- 1 Jiora ducatti, nihil aliud.arbitremur, quam «t canis
sidnem eoncederet-ppsiulatiis., si-npn -in,JEgyptum latretj et, in fiindaprocul abjeclus auditsic-ui Jti-
-causa dispeusationis pergebat.super nubem.Jevein, daeus : Utinam el Israel pervisibilia visus^sset Deo
"-omni, icilicet Jumine Iliustratam matrem acsancti- adoralionem. ;offerre,- et, per lypica memJr esset
taie rbbustam,,qu'i iiuexcelsofedet, el redit.ex M- :creantis,,*et npn-vitulnm relineretac muscassuper
gyplb , et habitai Na~zarethvne flgurentur «oloribus. tabujas lestamenti ]• Hlinam sanctum altare magis
Si non .morluos suscitavit, et erexit: paralyiicos, «t "desiderasset,;et:non vilulas Samafhel L!tinam:'aiten-
leprbsls praebuit purgatioriem,. etjcaecos jlluminavit, dissef. Aaron virgam ,• et non Astartem!. Bonuhi
«ieinde et expressam fecjt. 1'mguam mutorum, ,et . quippesimul et justum 'esset.e.i.petram.saluiafe-quae
hases elaudorum flrmavit, et expulil da;mones_,-nisi' - imbres divinitus dedit, et rion Baal.Uiinam adêjr-
.aperuit aures surdorum."et omnia operatus esl glo- gamMoysi magisinluitiis esset-,et urnamjauream;,
riosa,, et i.n Deo -Signa peffecit., nc pingantur f et arcam , propitiatorium,- petalum ;ephod, jnensam,
nishpassionem yolunlarie suscepit, et infernum-sppr- -taberiiaculuminterius el lexteriuS) quae omnia in-glo-
liavil, et surgens in cmlum aseeiidi.l,, qui; venlur.us •riam bei-patfaia",':13cet manu fecta, sancta',tameii
esl judicare vivos et mortubs, neque flgureiil :Scri- appeHabanluf .sanctorum, deinde et .cberubini scul-
pturae.vel bislpriaj/.quae ista enarrant, tam per ptiles, quorum -memoriam faciens Apostolus- ait_:
liiteras quam pe.f cpIore3i[-Gr._, xee scribanlur," nec Clierubim qlorice adumbrmuia propitiatorium (Hebr.
ligurentur], At si haec omnia facta.sunt'_,et.magnuni v),_ _quibu.s=et-diyinam, vehi .gloriama. Scriptura do-
esl pielatis mysterium, ulinam . esset possibile.ut cemur ! Si his anlendisset, non utique idolis prp-
COBIUIII et.terra el mare, animantia qupque pmnia jet «idisset.v Omne namque opus quodinnomirie.f)o-,
virgulta, ei quidquidaliud est,/en.arrentjlla et:.per 'minirfit-, pretiosum el .sanctumjesl, Et quidbpus est
vpces el pef;Jitieras, _etj>er„.picluras, Eoram:,enim oepislolam in lorigum exteridere ? et maxime ad.v.i-
quae npn gu.iil-fprrnatio.idplica-pictura jiominalur, jum Deo.placituhi^' et vaselectum a Ceb,- gratiam
quae. et paganae."fabula.tionis popm.a flnxit, eof um rtadepfum -.spirituSy ct -in ^prdfiinda' divinorumjdo-
(luae.nunquam fperunt per esseniiam^facturam desi- gmatum vaienterh prospicere.âlque Deo 'duciore
pienler ass_everans. Et "cerie nulla estcpndescensio «onsiderarfi .summamscieiitiai altitudinem. êrum. -
Ecclpsiae Cbristi cuni idojis_: absit._-Neque.'eiii.m.yi-i •hinc -ad-proppsitum fcdeamus-, ...propiigiiaimeistua*.-,
tulas. adoravimus, neque vitulum in Choreb fudimus, o sanctissime -et omnipm .Chris.liauorun. domine,
neque a nobis.creaiuraDeus- asstimafa esi, sed iie- maguifJcationes, et qualis.. ipse osiensus fueris ip '
que. rursus sculptili _p"rpcjdimus..etBeelpliegpr.ini- .eunctjs ab illa dlfecius ,et salvatus; et cpn.tra inimi-
liali sumus, neque riatbrurri oceisores aut sacrifiea- cbs "cofifortatus, admiranies.- Illi verb qui cx multo
tofes fuimus., aut occulla mysieria-celebravimus; "jamaerhpore coh.tra eain debaceliali surit ^tahloMri-
rieque filios iiostrps. et iilias imrooJaVirriusnhquahi Venerurit-.resistenLem,;-quanlo invenefurit: sibi;con-
daemqnibus, ut innosea-quae a Salomone idojornm - tradicentem". Etlioc miruni non est. Si eniiri Be-
cultoribus dicia sunt assumantur". Nuriquid a riobis . lulia per,manurp .Judith mulieris Israelitidis/salva-
ihfecla est,terra j.n sanguiriiliiis "vel imaginem in ,baiur,-,-C-UJus opus Hplofefiiis.pef.emptio.fuii (-Judith
tempio fecimus, quadriforme -babentem idolu.iri.,et xin 5^*1 hanc salvatricem Israel qui per idem tem-
hanc adoravimus (III.Reg. xi) ? Nunquid-abbmina- pus fuefuht, praedicavefuni, qtio.modb non ppprteret
tionem repentitim et pecorum supra mufflm, iempli D ampliustu3m_amplissimamsanctiiatemilaljprppugna-
depinximus?,Aut ijernm ribs Ezeehiel vidit plangen- trice^nsamaggredi fidei hosies et vicloria cofonare
tes Adonidem,. et incen.sum Soli offererites. ( Ezech'. subjectos? Sed ejusdem supplicaiionibusef&mniurii
yiii^j.de guibus dicit Apbslolus : Servieruni creaturce sanctorum jppteris iri.praolio Deus nostef, forlis et,
poliui quam Crealori (Rqm.i). -Putasrie statuimus longanimus, qui deduxit le super Jpseph.'tt ovem ,
imagines -duarum-fornicariarum.in ^gypto, Oola cusiodiat ie sarictissime in arinbs-prolixos, uriiversse
sciiieel ei Opliab, et eas adoraviriius'(Ezec/i. xxiin) ? Ch.fis,tiariaj;.bene.o.peranteincbriyefsalioni j et sacfo
An rrirsus a.nobis sacriflcia_B"eIiri. Bal)ylone'.'.(i)an'. canoni oblehiperare.tunctos docenteni Btiheitaii- .
xiv),-et Dagon in^Palaastina oblaia-sunt (Jaciic. xvi)? lem ,' pt custodife deposiliim quod!a patribus susce-
vei: aliis 'diis gerititirri'pfocidimus ? No.ri surit haec, . pimus";.cohve,rtentem eos.qtii.adôaicuriVquid.ribh
npn.supt^. caluniriiejur .nulluji.',.qupniarif"iii Inulib iiitellexerunl, o juge.gaudium ripstrum -,M cpriiniu-
eorumquae-consislnntet facla5:sunt; nomen -quod his;nlililas etfefectio, sanclissifne-et-omnibus^Cbri-
esl super omrie hbmen pppuIus.ChrislI usque- libdie." stiaiiisariiabil.is... ; -__'"_ ~ :"."..
praeter sanelam vivificam"Jrinifajeiii,. cbluit, yel Tar.asius..sanctissimi!S. patriarcba ;(5i?it.:iPetrufri
servivit [Gi. Ialria adoravrt] r absit. Nam modus
5tl - S. GRF.GOttli PAFAL II !'f2
divinum apostolmn aemtilaiiis, tuha ceciriit nobis at A tium praedeccssorum tiiorum, qui pie iniperaiiint.
Roma veritaiem eiiam 1'ater isie beatus. sunt litterae. El in decem syllabis recte ac pie. utque
; Theodorus [Gr. Theodosius] feverendissinms mo-- "imperatoreraCbristianorum decet Observaturiimtesc
nachus et notarius legit. .' . ciisioditurom integre onines sanctorum Paifum no-
EPISTOLA XI. 3trorum et-doctorum admoniliones bromisisti. liluil"'
6REG0MIPAPÊII ADURSUM DUCEM VEftETIARUM • autem in primis prascipuum est, quod liiterae ina1,
PROTtAVENNA A LONGOBARDIS DEFENDENHA. el non alienae, sigillis imperatoris obsignatae dili-
Gregorius episcopos sefvus servorum Dei dileclo> genler sunt, et accuratae inius subscriptibnes per
filio Urso duci Yenetiarum. cinnabarin propria manu tua, ut mos esi imperato-
•Quia, peocato faciente, Ravennatum civilas,.quaei ribus siibscribere,recleque admodum ac religiose
caput.exsfat omnium; a nec dicenda genle Longo- coiifessionem inculpata3 et pf Ibodoxae fidei nostra!
bardorlun capta est, et Jilius riosier eximius doiriinusi edidisti, sed et scripsisii eum qui solvit acdissolvit
.exarchus apud Yenetias :(ut cognovimus) moratur; ; [rescindit etdestruit] lerminos Patriim,'" exsecran-
-debeat nobilitas.tua eiadbaerere, et cum eo nosirai dum esse. Cumque istliaec,accepissemus, graiiaium
vice parilgr decerlare, ut ad pristinum siatum sahcloei actionis bymnos Deo offerebamus, quod a Deo tibi
"
•reipublicae.in Imperiali.sefvilio dominbrum filiorum plane donatum esset imperium. Et cum recte curre-
.nostrorum Leonis et Consiantini magnorum impera- res, quis auribus.tuis insoiraii, el-cor pervertiivflut
torum ipsa revocetur Ravennatum civilas, ut zeloi areimi praviim (Psalw. xvn), et iricaqme a tefgb -
et amofesanctae iidei nostrain statu reipublicae et; suiil rcspexisti ? Decem-annos Dei beuignitate recte
imporiali' servitio iirmi persistere, Domino coope- ambulasti; neque sacrarum imaginum mentionem
ranie, valeamus.Dbus le incolumem ciistodiat,: dile- fecisti;' nunc autera eas dicis idolorum loctim im-.
^clissime fili.,'.- ' : : , .; -•.-.. - plere^ atque :illos,qui eas veiierantur idololairas
• 1. . EPISTOLA XII: - €sse; leque a.d eas evertendas penitusque delendas
•" GREG0RI1 FAPjE'1IAD LEONEM 1SAIIRDM'IJIPERATOKEH.convertisli, neque judicium Dei- reforraidasjij etmi
; Be.sacris imaginibus.'. >'.,. scandala in -bomiiium corda, nou fldelium rnodo.
- Lilteras vestrae -&-Dep custoditas majesiaiis' ac sedet infidelium, ingruerenl. Atqui denuntiat tibi
fraternitatis per .'augustalem spatharocaiididaium - Ciiristus, ut ne unum de pusillis- scandalizes, et 6b
,missas. accepimus, inipe.rante le.indictione quarta exiguum scandaluin 1n ignem aiierrium immissum
decima;. ipsius etiam 14 et 1S, et 1,-et 2, et:3,et &; iri (L«c.-xvn);,at tu mtindum. totum scandalizasti,
et 5. et 6, et 7, elS, et 9, indictiouum acceplas, „ ut qui mortem nolis sribire, atque infelicem rationem
epistolas-tuaSi in-sancta ecclesia repositas in limine reddere? Scripsisti autem hon esse manufacla veue^
'Confessionis sanctiet gloriosi ac principis apostolo- fanda, nec ullarii effigiem ad sithilitudinetn ellictam,
rum Petri diligenler servamus, ubi et Chrisii aman- sicut dixit Deus (Exod. xx), neque iu ccelo, neque
s Has duas Gregorii II PP. episiolas scriptas aiino tra sancias-efvenerandas imagines fac.ereverbuin.
Ch.; 730 pluribus cbntendit Pagius; adan. Ch. 72G, Quod cum didicisset Gregnrius papa Ruinaiius. tri-
n. 5 et seqiii Esse vero Gregorii III censet Labbeus, buta Romanaeurbis probibiiit,.et lialiaa, scriberisad .
In.ljb. de Script. ecclesiast.. Primainin lucem edidit Leoiieni-epistolam doginaiiciim, npti oportere impe-
P.-Fronto Dutseiisi Soc' i.\ ex ins. cardinalis a Loilia- . ratorem de fide Jacere verbtini, et novitate viojare.'
rins;ia Rliemensis arcbiep. Et multa hic essenon,satis aniiqtia doginaia Ecclesiai cailiolicae, qiim.a sanctis
cohacrenlia praemonuit; Eanidem edidit cum notis paifibus sunt pfaedicata.Idem legimus in libro'Pbtir
P. Frontonis Dueaei card.- Barpnius, adau. 726'. tilicali, unde Trilhemius in libro de Scr.Eccl. bum:'
. II. 2S. IIARD, ". virumdoctum ac sanciissinuim tradit
b Gregorii. Adriarius poniifex; in epislola ad Con- Gregorium
plena eruditionis. sCrips.issequxdani opuscnla :.
•stantiiium Irene; filium. lestatur Gregorium.H, et Ad inlerrogata Justiriiani Responsionumlib. i;
Contra Leonem August. lib. i; • . •
£,jus successorcm GregoriumIII. ad LeonemIsauricum
de iniaginibusscripsisse. R.eperiiur haec ephlola . . Ad Joarinem episcopumConsianlihopolilanum\i\t.iv
act. 2 syriodi n Nicaenae,cujus iriter alia liaic yerliu, Epistplarum dd diversqsiib. i.
"sunt : Qua de causa in magnam -iribulalionem uter- D 1 Moritur abiioDoni. 731, indict. 14, m Itlus Febr.
•que Gregorius Romani pbnlifices per ea.tempora ,- Minus ergo mirum si Gracus, sive iuterpres, sive
sanclissimi.conjectisuiil; sa'piusetiam proavumve- librarius, qui banc exscripsit epislplam, 'Gregono
sirseserenilalis admonuerunt, nesiiieret veneramlas. cognomeu Dialogi-addidit, cum.Cedrenus ipse, me-
Imagines de statu suo dejici..(Setniancsecundi poiius riibria Iapsus, id cgerit. Nam Gregorii iilius inagui
quaiti teriii esseêpistolam ut credamns suadent.qu;e hoc «sse cognomeni'ap~tid; Graecos',.ex qti.o Zacliarias-
suo. tempore i_esla narral pbmifex, ut inter caetera poritife.xejus diafogos infJra'Ciim sermonem conver--
Illud d.e Ravenna a Longobardis occupafa, et quotl tit, constatexGraecis, Damascenoin orat. defidelibus.
Dialogus bic anctor cogiioiiiirietiir, narii et lioese- . delimctis, Etitbymioei Eucbologjo Graeeorum.c.96,
•nundo Gregorio cognoiiien iribuitCedrenus.adannum et Lalino Sigeberto, adan. Ghr. 605, vl nimirum a
.10 Leonis.. Romaeautein Gregorius appstolicus vir, Tliaumaturgo,- Nazianzeno, Nyssenoquedistingtialiir»
jistPelr}' apostolorum coryphjii assessor, qui obsuas Certe ejusdem inierpretis imperitiaj tribueiiiliiui,cen-
iucubratibnes Dialbgicognonieii adeplusest,; aLeone seo, quod miilta hic «VKXOÔUSK, nec satis cbhaerehiia
•<»bejus impieiateni defecil, et pacto cuin Francis repefiariturr Qualectimjue 'tameh opusculum studio-
inifo, iributa Leoni denegavit, Anastasium ac spcios cbnservandae antiquitatis vulgamtts ex illustrissimi
auaiheinate feriit, imperatoremque multis epistolis, cardiiialis Carofi a Lotharingia Rhemensis arcb. bi—
eta nniltis.leclis, mauifesioredarjiuil.) Et Theopha- blioih. exscript. a.n. 1390 quaein mouasierio sancll
-
.iics, qui falsoinscribiliir Paulus Diaconus, lib. xxi : Reinigii Rlicmis sefvatur.
_•n:io (J imp.erii suicoSpit inipiusimpcraior Leo cou-
i)5 EPISTOL-E ET CANONES. 514
in leira, el demonstia milii quis tradiderit venc-j A d"e lignis imputribilibus,.,et impoue icsiimonia tua
randa et adorauda esse manufacla, ..tumegp Dei esse iti arcam in .memoriale geijeralionum veslraruni...
mandaiurir-faiebor. Quare.vero, lanquam imperator . (Exod.. ,xxv), -boc; esl, .tabujaSj. urnam, virgam,.
cl capul Chrisli3norum, sapienles non perco.n.taiiis; ; manna. Suiiine-haecfiguraiac-simulacra hianufacta,.
es, qui cxperienliappllenl el abipsisedoceri.p.o- . an-non? yvnmilameii ad gloriam et -ministenuiri
iuisses propter qua. .manufacta Deus^haec. dixerit, Dei. Moysesille magnus timore correptus. curo figu--
priusquam .xonfunderes et.cornmiscercs humiles por ram vellet el siniula.crnm~intuefi, ne. forte erraret,
pulos atque -conliirbarcs ? Yerumtanien lu , sanctos orabat Deum dicens/i.pslende-mihi leipsum mani-
Palres nostros ac-.doclores rejeeisti ac repudiasti, - feslOj ui videam. te.(Ea;Gd. jixxnj;'"et respondit
(Afefas aniahdasii,- quibus.manupfopria scriptisque Deus : Si videris me,"niorieris; sed aseende pef. fo-;
Uiis te parimrum. epsque seculurum-prbrnisisti. ramen^pelravetvklebis posieriora. mea. Ostendit ti_
SeripUira nosira,-lux el salus nostra, sapcli acD"eo.: .; Deiis 3n>isipne mysteriuin a sajculis,absconditum ei;..
pleni Palres et -dqclores npstri. sunt, el hoc. sex in . a generaiionibus.; Yerum nostrarum geueralionum
Clifisto synodi nobis tradiderunt, et lu eorum teslj- a;tate in noyissimis,tenippribus manifestum seipsuiu
monia non accipis. Necesse. habemus-crassa. tibi et. et ppsleriora simul etaniei.iora .peffeete nobis
iudocto-scriberej ut indoctus es et crassus, s.ed re- C 1 psiendii..Cum:vero.genushoniinum in perpetuuiii,_
vera iamen-virtu.tcm ac.verilalem Dei in se-conti-• perire vidissel-Deus, (igmenti sui miserlus, Eilirim.
. iient. Per Deurrite oblestamur ul arrogantiam depo-'- '- suum ante .saecula genituiri misit,. et dc.ca.iis
nas «t,superbiam,,qtia circumfluis,.multaqub cumi descendens, in ventrem- virginis Jlarias iiigresstis -
Iiumilitale sincere nobis,.atires accommodes...FJeciatt esl, cum in ejus ulero veruni liimen eluxisset; et.
animum tuum Deus adveritalem sermonum suoiurh-i-- seminis.Ioco Jumcnfactum cst caro,; et Jorilaue.flii-
efficacitate. .Propter idololajras eniiri, ~qui. iefraru-i.- vio ba.plizatu.s,est,et.nos quoque baplizavit. Imliciu-'
promissionis occiipabant, verba faciebat, quiaui- rum nobis pignora dare cbepil.rie.fallamur, el.ilie-
malia aurea, et-argentea Iigneaque, et oronem -crea-. rosolymam ingressiiSjjh coeiiaculosancta. et glpriosae
"
imam ador.ab.ant, etvolantes avesomnes, ac dice- Sibnin mystica coena .sacrum. hobis corpus suum
Lant'i. Isti sunt dii noslfi, ct alius D.eus_non est. apposuit, el prelioso rios sanguinp srio polayit.lllic,
Propler limc inanufacfa.diaboli noxia etexercenda., et pedes noslros.1Iayit,,elcum ipso bibimus et coine-
dicebat Deus, :ne,ea adoraremus. Nara quia sunt',.' diinus, et.ipsum manus riostrae contreciaverunt, et
manufacta quaedam ad minisierium e.t gloriam .Dei,..". - familiaris nosier,est factus, el manifesiata nobis est
cum peculiarem.populum suumTIebraepr.umsancti-. veriias, et error et caliô qua circumfusi eramus
fitaium introducere vellet, proui ante Deus A.bra-.'G.aufugit, et:e medip sublata esj; atque ,in omnem
ham, Isaae. et Jacob prpmiseral ,se terrahi iilis pro--. ... lerram exivitsonus ejusret in flnes orbis.-terraeyerba
missionis dalurum, ej possgssores achaeredes p.os- ejus. Cceperunt ab uniyersp ierrar.um brbc- hpmiiies
sessipntim idololatrarum illos [Israelitas] redditu-.. veliil aquilae advplantes Hi.erosolymamyenire, prout
ium, acêntes illas c<>ncisur.um,peniiusquedelelu- in"Evangeliis dixil Domiiius : Ubilfuerit cprpus, illic
runii- quia lerram e.J aerem iniguilate sua.quam i congregabuniur ei -aquilcc.( Mallh. - x xiv ). Chrislus
perpetrayeranl,-"conlaminarant,-pra?d.icebatDeus, ac:. autem cadaver, aquilse in sublime volanies religiosi
praemuniebatpppulum suum, ne in.eorum adoralior. ûnt Iiomines et CJiristi amantes. Qui Doniinuni cum,
nesprplaberentur. In populo. IsraeIilicb,viros dm.si vidissenl, prput yiderant, spectandum ipsum propo-i
selegit-Deus, ac.benedixit eoset sanclificavil., ut''.' i.ientes.depinxerunt;.cum Jacpbum fratre.m.Domini
opera maiiufacta. fabricarentur, verum ,ad gloriami vidissenl, prout yiderant, spectandum ipsum.propo-
cl iriiriisleriu.raDei, in monumenlura geheralionumi ncntes depiiixerurit; cu.mSteplianum protomartyrera
ipsorum (Exod. xxxi); Bezeleel inquam et Eliabi vi iissent.prout viderant, spcctandum ipsum propo-
[Ooliab]a.ex prima tribu Dan. Disit Moysi Deus:,:, nenles depinxerunt; et ut lino yerbo. dicam, cuiii
Prcccideiabulas duas lagideas (Exod. xxxiy), et affer• facies martyrum,,qui sanguinem pro Cbrisio fude- -
miiii; cumgiiepracidisset,. ad.vexit, etdigito suo'» rant, vidiss.ent,depuixerunl; et iiis conspeelis dein-.
decem el vivificaet iinmortalia verba scripsit Deiis.. ceps in loto terrarum orbe homi.nes,'diaboli adora-
Deinde, fac cherubim et seraphim, inquit Deus, ett tionibus dereliclISj lias exhibtieruntb non latria, sed.
fac mensam, ac deaurato.intus et foris,.et arcain fac. "
?_ babiludine. Num tibi justum videtur, imperator, lias
a Ex. prima iribu Dan.TIicCTrorsubesi, ila forte3
praedicaiio ejus imaginis; c.l ut,.ion aduratur imago
tollendu.s,nc 7rpuTijj_»uAij? xal Tijf TOO.AKV,
ex primai propjer se, sed propter piplptypuni, sjc nun cst di-
tribu et' Daii. Legiraus! enim Exodixxxi BeseleelI cendum adorafi earh absoluie.seil cr/£-tz5.-, id esi,"
fuisse.de .tribu Juda, quae propfer imperium ei dela- reiaie ; et ut purpiira et imperaior ~eaiiidutus unum
tum pri.iuahi.c.dici jiptest vitleri;.clOoliab, quiEliabi " faciunt babUu, sic iriiagoet prolotypuni ejiis-uiuim
Septuaginta-:Gra-cis, de tribuDan, Loci.etiarii Scfi-- faciuni ayicti, id esi,,babiiu(liiie, In seiii.eniiis.etiafli
ptuise qui 'sequuniur .iion tam ad verbum qiiairi.ad ' 1 Patium de iinagiiiibns, quas Luleliac e.didil G. More-"
sensrini citaniur. f ."'' lius, 1562, pag. 10 : 'E7r'•.ou Xf io-jo0Xwzpiwzv/.h
b ATf»ilalria, sed habiiudine. ;;'
Sic locum Nicejilinr.. TzpotTVvvwiis, v.cti 'jiuirtxq,' hi\. §£ Tfl., e'y,ovofTOO
(-oristahiiriopolit..ex ejus .biihbdoxp: ciiatuni.'venit t X/JIO-TOO <jytti-m ri kpaay.ivri<;t;,_7.ai Qu.ae
hp.uvoy.iv.ri.
Ttirrianus nosiif, lib.i pfo canbnibtts apo's't.,"cap. sic.retl.duiilur ab iriiefpre.ie Euihyuiii Panopliu!, lil.
2'S. Cuuidirisius initio jirajdicaiiis bsl, cum ea proe- 19 : Iri ipso Cliristoesl adortitiolairimel nalwalis; iri
dicationecbrijuricta eralayj-rtxoic, id el, habituiiiie,, imagiiie vero.Chrisix est retativ'a\et iequnioca.SH.
'
§'._. S. GE'EGOUII PAP.-E II 516
iriiagiiies venerari, an-efrbris diabblici? Gum Hiero- A _ qui passus"esl m.ryrhim, ita (licimus, tales per illos
solymis ageretChrislus, Augafus, qui lum temporis preces -offerinius; liec ila est "uli :dicis, imperator,
dominabalur er-;rex erat urbis Edessenofum, -cum. quasi deos marlyres appellemus, Averte cogitaliones
Christi miracula iriaudiisset, ipistolam scfipsit ad tuasmalas, te-obtestor; et libera animam 'luam a
1
Ch.ristiim;-qui:ma'nu sua responsurri et sacram glo- scandalis et exsecraiionibus "quibtis' ab. univcrso
riosamque faclem suam ad eum misit~Tlaquead illam fnundo •incesseris, quandoquidemTel a puerulis-par-
nori mahufactam imagirietri mitte ac vide: coogregan-" vis:illuderis. Obito scholas' eorum-qui elemeniis im-
tur iilic Orienfis iurba_,'pPpuibrumet oranl; et aliae butimuf,-el -dic : Ego~ sum eversor et persecutpr
multae sunt tales manufaclae, quas Chfisti amantes imaginrim,el confestim tabelias.suas iii caputiuum'
peregfinahtiiim cbetus cqnservatii, qtii ad speclaeula projicienl;. qubdqrie~a-sapientibus minime doceri
ejusmodi confliiuhl, quae quolidie vehefar is et cir- pbluisli, ab' insiplenljbus edocebere.- Sic ad nos
chmspicis [F: Venerabaris et coriterhnis? ex -Gr-].Cur scripsisti: Ozias rex Judaeorum post annos ocliiigen-
tandem Patrete Domini Jesu Cbrislinon oculis sub- losserpentem aeneume.templo ejecitfTFflegr. xvnr);
b ego vero post annosnctingentos idola ex:ecclc;siis
jicimus ac piiigimus"?quoniam quis'sit iion-novi-
mus'"Deiq.uenaiura spectanda prpponi noh potest a"c ejeci.- Vere et Ozias frater erat .tuis, et eadeni erat
pingi. Quod si eum intuiti essemus acnovissemus B 1 qua fu peflihacia. praeditus, illiusque lemporis-sacer-
prOut Filiumhjus;illum quo"que~speclartdumpropo- dotibus.vim aflerebal, ut tu- facis. lllum siqoidem
riere poluissemus ac pihgere.nlet illius-imaginem serpentem -sanctificatus-Dayiduria cu"m arca sanrla
idolum appellafes. Obtestamur te tanquam fratfes in in-templum invexit'(M ~P_r_/'p.;xxvi, Ifr-lS).' Quod
Chrisib, ihgredere" rursiim ad veritatehi, uiide exi- enimillud eratj nisi consecratum a Deo.aeramentum,
visii;excute spiritus elatos, et perlfnaciam tolle, propter eos qui tum algfi eranl-et a serpentibus laesi?
atquead oirines scribe quoquovefsum, eosque quibus ut populis demonstrarelurls qui prinio figmentoa
offendiculo fuisli erige, quousque excaecasti, tairietsi Deoformato Adamo et Eva> peccatuni suggesserat,
pfae riimia tua stupiditale' illud pro nibilo habes. ipsum in'-medela"m 'peecatoruni consliluit. At lu,
Novit cliarhas Chfisii,' quando templum sancti-pfih- pfout;gloriafis, post annos deiiiuni octlngeniosbe-
cipis apostolorum PetrMngredimur, et sancti pictain nedictioriem ex ecclesiis ejecisli,- ac martyrum san-
jiriaginemcotitemplamur, compunclionepercelliiriur, ctificalionem;• et.siculi recle- inilio confessus es,
eijnstar imbris pltierite ccelo "lacryma. nosiraefuii- data opera, nbnex a'liqua-necesskate;-postremo au-
duiilur." Christus vlsum caepis reslituit; tifebs qiii temhianu pfopriasubscribens.in caput tuumipsoruin
recle' yidebari.t excaecasii, etPbsfactiib illis" iuisli, exsecraiionerirdetofsisii.. Yoluimiis et '• nos,'uipute
trinictsi pro nihilb istud habes; et imperitosreddi- ^1 *- qni ifaculiaiemet'poteslateni- atque auctoritatem a
disli, rebtumque hominum cursum internipisti', sie sanclo Petfo prihcipe apostblorum habemus,-tibi -
precibus ipsos privasti, et vigiliarum locb atqiie assi- poenamirfogare; sed-quoniam in leipSum exsecra-
duitatis et siudii 'efga Deum, ln somnrim et dormita- tionem-ingessisti, tibi habeto lllamcum cbnsiliariis
tioriem el incuriam hhmiles populos devolvisii Jac tuis, quos compleeteris. Qualem, quacsb; aedilicatit-
praecipites egisti [et capite Truiicasii]. El dicis rios Tiem et cursum eorum qui recte «urrebant inteffu-
lapides et p"arietesac tabellas adorarei Noifita est, pisli?Novit charitas Chiisli/Nos ip.icum ecclesia.m
u't(licis,impefator, sedutmemoria hostfa excitelur, irigredimur, -et"miraculofum Doiriini"Jesu -Chfisii
et utstolida esimperita cfassaque mens nostra eri- picturas conlemplamur, et.sanctae malris ejus D«T.
'
gatuf. et in allum pfovehaJuf pereosquorum haee mirium Deumque hosifum laclentemin ulnis baben-
-riomina, e't quoftim appellaiiohes, et- qiiorum hae tis, ahgelosque circumstantes ac ter sanctum hyninum
sunt imagines.ei rion tariquam deos, u't tti Inquis, canentes,nbnsinecpmpunctione regfedimur' Ecqtiis
absit, non eriim spem in illis babemus..» Ac siqui- erilm non compungituf et luget similitef (intiiens) et
dem imago sil Dbmini, dicimuis':DomineJcsu Clirlste yasa lavacfi ,.ct sacerdotes in orbem circumslahtes,
Fili Dei succurre el salva nos; sin -auiem sarictaema- .n etmysticam e.oanam,et-caicbfnm illuminationem, et
trisejus, dicimus: SanclaDei genilrix, bominimaler, Lazari exsuscitajioiierii, etfeprosl a'c paralytici cura^
iniercede apudFiliurii tuuriiverum beuiri iiostrum, «ionem, r-ecubiius"ih hefba,-cophinos, sportas et
1
. rit salvasfaciat animas noslras; sin vero marlyfis : reliqu'ias,;moritis Thabor transflguraiionem, cruci-
"Sancte"Stcphane , qui pro Christo sangttinem' tuuni flxidnem'Chrisli,sepiiIturam ejus et resufreciionem,
fudisti, qtirut prolomartyr Ioquendi confideritlain sahclam ascensionem, etSpjfiius sanctl descensimi?
habes, ihtercede pro nobjs.Elde qiioyis marlyre, Quis piciiiram Abrahae cernens, et gladium'-pueri
Fraric.' Suarez, ,in III paft. S. Thomse, disput. ~~ &, tem aeiieum, Ezechiairi conffegisserquaie et illud est
sect.'&. -'.v-1 "'.''-' quod subjicit. de Davidein teniplum sive tabernacu-
a'Ac.si.quidem itnagb. Hofum similia suntillain linh illtini inlroducerite Gregorius, quod,' opinor,. ex
eisdeiri sententiis de imaginibus",pag. 10 :x.ald p.h sacris Lilieris noh COnstal.Pra"terea hondum elapsi.
iaTtv Ejztis TOOKuptou,)iyo^tev, ^lutrou Xpjo-Te,"elC. erant anni pctingenti ab exordio legis evangelicie;
Pbrro quae sequiiniur verbaLeonis, ciim inarii arro- nam-Ut notat Cedrenus.Graecus historicus, Lennis
ganiia' conjectiim babent inslgrie/xvjift.ovtxov kp.&.p-zYi£a.filius Constanlinus impefarecoepitaiino niundi 623U.
Noii.enini"0_ias'rex serpenteiiiaeiieiim coniregi.t,setl fib Incarnatione Dbmini 759 [imo an. Clir. 751];"
"" b llic Viii.eluferror ex "'
ejus;nepos Ezecliias, ut est IV R.feg.xvin,-4 nisi iorte lajsumemoiiae.
a.iiuiide didicerai 0_iam e leniolo eduxisse sefpen-
'
517 ". EPISTO.L-E ET CANONE.S 518
cervicibus. imiiijiientem , non compungitur ei coIIa-._ -A. scxta.synodus celebrata .est_ Scis, fmperaipr, sanctaj
crymatiir? et in universum omnes Domini passio-, Ecciesiie dpgmata iion imperatorum, esse, sed ppnti-
«es? Expediret iibi, imperaior, dtipbus proppsitis, nii ficum,,qu"e tuto debent doghiatizari. Idcirco Epdesiis..'
-laereiicus polius quam.persecutor ,e"leve/sor, h sip- praepositi surit pbnlificcs a rejpnblicae,negoiiis absti-
.riairnm ct pietiirarum , jmaginum et passipnum Di>- - nentes; et-imperattires eigp.siniiliier ab ecclesiasji-
iniiii, appellaferis. Atqui maluin est minlm.egue\ cis abstineant, et.qiia3 sibi cpmmissd -su.it capessant-,.
commodum te kasreticum appellari,, yeruin tibi ego) . Cohsilljim,autcm Cliristi amantium imperatpruni et
refefam quam ob, causam. Haerelicus nptus diciiur,, piorum pontificum virlus est una, quando cum.pace
qiiandopaucisesthoiusj-etnpniiiultis.-et difficilia sm t atque charitate r.esadininistranjur. ScripsisJi ut. con-
offeridjcula, senienlia.qt.e inlricata?, riequedijudicai i ciliurn universale cogerejur, et npbis jnutilis e,a,res,
facile possun.tj itemque qui docirinairi spargunf; ett"~ yi.sa/esi.,Tu persequtores imagiiium, et hPsijs cpn-
qui humiliiaie praediti non surit, bb iinperitiam afqneB tumeliosus. el eversor : cessa", ijobis hoc, largire-uj
-caeciialem ipsof.umslalim labunlur, neqiip tanli cri- tacea,s, tum.mundus ,pace perfnietur_, et seandaU"
minis i.Ili siint, quarili tu, damnandi. Tu. ea quae cb-- cessabunt,. Finge. nos le audiss.e, et, ex unive.rsp ter-
gnila.sunl et speetata ut.lumen aperte insectatus es,, rariim orbe pontiflces congfegatos ,esse, seaatumque
et «cclesias Dei-dentida.sii : quas saneii Paires con-- |? ac_-cons11ium sedisse : ubi esi.Ciiristi amalqr ac piys
vestiefant "etornafant, tu spOliasti atqiie denudasii; ; imperator, qui.de more. i,n seriatu sedere. debet, et
- tameisi lalem habebaspontilicem, dpmiriunr,
inquam,, eps qui recieloqpuiitur-munerari, eosque qui ali,en,a"
•Germanum fratrerri noslfum etcpmminisir.um' ilujtiss a yp.r_.tateblaterant amanda.revcum .tu, imperatpr,
debebas tanquam^Patiis ac dbctoris ettanquam se--, yacilles ac barbaros imiteris? Nori animadverlis jiuuc
nioris, multaqiic rerum, cum ecclesfasticanifri., lum\ luum.cptialurn,- quo adversus imagines.insprrexisti,
civiliumexperientia pollenlis,consiliis oblemperare. faci.iius.es.se. turbulehfum, et insolens.et superbum ?
Annum eteulmagilhodie yi.r illeiionages.imumq.uiti- Guia Eccjesi.aeDei.alta pace fruerentur, tu pugnas et
tum,"singuIis_DatrIarcIiiset imj.eratoribus.iriserviehs,.,. odia et. scandala suscitasti. Ces.sa ei quiesce , ,ium
perpetuoqtie fuit occupalus_,.quQd utrisque rebuss synpdo .jnininie opus erit.. Scrlbe ad pmnes, et iri
ijerendis mirifice ulilis"et aptus ,esset. lllum igiturr quascunque. fegipnes.orbis.'terrarum,,.quibus p.ffeh-
oriiitlens lateri luo a imprpbum illum Egbesiuriiii diculo fuisli, Germanu^m patriarcham Constaritino-
Apsimari filium , hjusque similes ahdisti.. Cum enimii . jip.i.tanutn. et Gregbriuiri papam ;.Romanum. circa
dpmin.us Germanus, quiqiie.jum teniporis..palriar- - iriiagihes -peccasse „et nos ab hac. cura, quietuinjrf
cha erat dominns Georgitis, suggessissent persuasis-;- „ praeslabimus, ne peccatumraut lapsus iillussii tuus^,
senlque Consiar.linp Gonslantisfilib,'Justijiiani Pa-- , ulppte.qui a.Deq,. pptestaiem. el "creleslia et__lerfena
iri, ut Romam ad nos scribefetV.sic.iiiterposilo.jure- soiyeudi acceperimus. Testis-^st Deus, quascurique
jurando scripsii adnqs, el nbbiscjiin'egit, ulaild misisti, ad nos.episjoias, aurjbus cordibusque feghni
uriiversaleiri sy.nodurn. cprigregandum yiros utiless, "Occ.identispbtulimus, pacem,!llbr.u.mlibiac benevp-
mittereirius;. rieqtie cura -illis, inqiiit; tanquam jm-- lentiam cpnciliantes),leque.Iaudanies;ae mirifice elFe-
perator sedebo~,,aui imperipse.louuar,sed lanqu.a.m II rentes;,. prout, te anlea conversantefn iiituebaniuf.
•unusex illis,-et proul s.tatiieririt.ppiitifices , ego.ex-- i>Idcirco. etiam iaufata tua. fpcepierunt, ut feges a
ssequar,etôsquiTpcte Ipquuntur adrhittemus,.eo.sqjie e regibus lionpre afficl cpnv.enitj Idqtiecum npridum.
quLmale.loquunuir.expellemus ei exsiliis reiegabi- ihcoeptum hoc eonalum.que tuum,, qup adversus irha-
mus. Si paler meus quidpiajii ex iniemeraiapuraque e giries.Irisurrexisii, audivissent. Cnm yerp didicerunt,
•fide.perv.efieril, e~gbprimus illum anajbenjajizabb. ceriio.fesque sunt facli, «Te, .byirium spatharocahr
Tum nos D.eo.bene volente;mis.i.mus, et cum.pa.eee didatum. aii C.l^lcopralia jnisisse; ad evertehdum
; n ImprqbumJllum.Ephe3iu1n.Jn ;Ms_,.er.atTou.7.Kj_K. t- dem cita.lur a Franc. Balduinp inlib. in.O.ptati, sub
(iwjspOlegissem,i, .finhm: jLaufatis et icphiisus,quae mitlunltir cefeis'et
«of-oû[_«p.o0'Efijrpvc, ac.',-i'-.q.i'i~de'm ad civi-
jmpfo~6_msiuliunique_verfisserii; «ecl"_vefisimiliuss 0~_laies.vei regiimes, ob.vii aaeurit pppuli ciipi
-est nomen hic desiderari TOU©EoSbs-tou, TpuÊyeo-o-j a -' iricehsis, nriii c'era.peffus'a_d'âbulam, sed imperatb-
Theodqsii epiScopi,' qrii; a, cohjsjliis efat Cpiistaiuinoo reiri hqnpraiife.s'') "Quaeverha. cilataesse afbitfpr.ab
Gopro.hynio, et ut hiric cbhsiatVLeo.ni patri. Cedfe-- Adri.ahopapa Jiiepisioiaad Cpnstaiitinuni, actlbhe 2
hhs,.;anno. 15 Cppronyriii.': K.aT«,TWVayiav e/xoyw- •j synpdi ,vii,'ex .sermoiie i.ri qiiintain "diern'pascliae-:'
TO_J«yo_„pv,ffuv£5_3.oy c\>yi')3i,z%
T),_'.imp-_07r<_v . %amcmri.regio7\ûjwm M :iriiagines[in civitqies irife^
3>ykgrjpye-
e.oSqS-tpV.0 UlOf 'A^tp.KJSOp "p'ESpE.ff.jKK" ljKfJTbXixi60 i:M_/_"r,~et~riirsus'ac.v,_,.exorat. in pelvirri, sic apud
Uipy.s. Qiiaeapiid.Tbebpliahein.quem dicuntPaultimn -Gregofiuni', lib, xi.Uegislri, epist. -..Cumet"icoriem veiiisset
' diacphurii.ex. iriterpfelatiohe AriasiagiLbiblipthecafii ii '.icpri Fpcai el Leontiae, acclamatutri esf-eis,
sic "Laiine eiTeruntur : Conirci sarictasiriiaifiriet;i;qri- i- Gregbfiiis.jussitjn ofatorio. sancii "Caesarri reppnj..
cilium iniquum Jriginla oclo 'ephcdpomnl, .(Cedfeho o . Exsfa~t'lpx-..TnepdosiiL xv,'tit, S.. Cpd. ,The'dd. de
cpcxxxviii)'cifngregavit,quofuriyprimierantÊphesinus s imaginibusiniperalociis... ... .; ..-'" "".'".._-
filiiil;Absimuti,~elPasliilas Pergensis\'%kA.â.d.deiidiim u JOMHMM'
.<>" spatftar<^^^
est',; Sheodosius. Ephesirius;"_n.a'm~"eiiriJvri'syribdo,, h Paujb. diaconp, Hb. xxi .-SlisceIIae^(itaTbeopiiahes
ac.t."i, in cbnfessione Eiasi.liiAriCyrani dicil.urTalsuih ii . v.efus~.ahctpr.iriscribilur), ubi quosdam "regips homi-
"coiicil.iabulurii'congreg'aium,,cui praeTuitTbebripsiiiss. fies.hccisoj- ait,,.~Dei.depbnenies; icpna.quaesuper
,I^pliesi.episcbpus, Sisinniiis item;Pergae, etTii Vilh
'"' ' " a .iri.agh-ihpprlaih a2neami.p__jta7cefnebatiir;;
coghoiniqe
Pastillas.Idein testatur.efZoiiarifs;..; X ,san6i'f Biepbaiii junioris' hh[)er~a 'doc.tiiisitno"Billib
b-filcirco etiatii /_ur_ta.""Vo'cem*Gfa~cam reiirifii-: ftifiia'.unD.ctim operibhs DamVscBiiL'Gacteftim' spa-
mus cum iniefprete vetcfi synodi septimae, ul qiif-- ,tiiafi;u'ji_i Cedrcrius..efse Roa-.ajiis,'cbrp.bris custbdcm
-.. - . S. GREGORII T-..P.E II 52!)
ct corifringendrim Salvatorem,-qui appellatur .An- Alignus ille Gonsiantiniis [Conslantihs, Consians] do
lipliohbta-, ribi ~et miracula hnilta iiurif, irivenla. - 'lide sanctae Triiiilalis male senlicn=, et haif.eticis
siint illic mulieres zelo'succensfe, et illarum remulas" pontificibus proscriplis astipulans,' Sergio et Patilo
'
quae nhguenta ferebant, quae spaibarocaridida- et Pyfrhb, missis sateliitlbus rapuit iilum, et Byzaii;»
i.irh orarunt. Ne , obseerariius','ne -lioc facias.aie- tiura tyranni.ca vioientia abduxit, mullisqiie maiis
barit. Tiie vefo. preces earam noh adriiittehs, erecia obsessum in exSiliumamandavit.Quin etiarri Maximo
scala conscendit; cumque.tef securi faciem imaginis monaclio etlniius discipulo Anastasio mala multa
Salvaioris percussisset. hpc videnies mulieres, et exbibuil, et Lazicani iriexslliurn hiisii. At"Consian-
iniqiiurri illud. facinus nbri fereriies, atlracta scala linus [Corisiarilius] qiii eos.relegarat, inlerfeeius, et
fusiibu.s concisum illicnecarunt. Tum. lu niali aemu- 1n peccato sno morfuus "est. Nezeuxius enim qUi liini
lator, missis salellilibus, niulieres nescio quot iflic cp.mes obsequii" ejus erat, ab eplscopis Siciliae cer-
occidisti, astanlibhs utilibus viris Roihanis, et- ex lior faclus hacrelicum eum esse, ipsuni"iritus Ih iem-
Frahcia, ex Vandalis, ex Mauritania, exGotthia, et, plo tfucidavit, et in peccato suointefiif.Beatum
tit generaiim dicatri, ex totoinleriori Occidente. Cum vero esse Maitinum testatur civiiasrC"ierso'nis,.iii
..utem advenissenf, et-in suis iegionibussirigitli.il- qnam relegafus est, et Bosphpri tolusque Septeritrio
venilia tua pueriliaquefacla narfasserit, tuncpro- B et incolae Septehtrionis,' qui ad rriorjutrientumejtis
jecla laurala tua conculcarunt, et faciem tuam con-; accurfunl, ei" curadones accipiunt. Afque uiinam
ciderurit ,* ac delectu habito Longobardi et Saf- Dei rahnere nobis coritingat, ut per Martiniyiam iri-
maiae-, casterique qui ad Seplerilrionem habilant,- cedamus/tametsi ob plebis utilitatem vivere volumus
niiseram Decapplim iiicursidhibus infestarunl , et~ supervivere, quandoquidem Occidens, universus
ipsamque melropolim .Ravehnani nccuparunt,.et ad liumililateiri nostram'corivertit oeulos, ac licet
ejectis magisiratibus tuis , proprios cohsiituere tales" non simus nos.jlli lanien magnopere nobis
ma'gis'ratus';'ervjcihas riobis sedes regias, ipsamque confiduiit. et in eurii, cujus denuntias ie iriiaginem
Romaih sic tfaclare staluerunt,,cuni.tnnbs defen- everstirum aiqiie deletufum, sancti scilicel Petri,
derei miniirie possis; Et IISBCob impfuderitiam ac -qiiem omnia OccidenliS regna veiul deuni terrestrem
stultitiam sustinuisli. At enim eos perlerrefacis, habent. Quodsi hoc velis experiri, plane paraiisuht
aisque : Romarii miiiam, etimaginemsancii Petri Occidenlales ulcisci etiam Oiientales, quos Injuriis
confringam; sed et Gregorium illirie pontificem viri- affecisti. Vefumtameri per Domiiiuni te obsecramus,
cium adduci curabb, a. sicut Maffinum Constaniinus a juveriilibus ac puerilibus faclis avertere.Scis Rc-
[Constantius, Conslaris] adduci" jussit. Scire auierri . ni.arii Ulcisci imperium lurim rion ppsse, nisi fpfie
debes ac pro cerlo babere, poniiflces qui prb lem- " sblam lirbem propter adjaceiis illi mare ac navigia;"
pofe Roma! cxsliteririt, cbnciliahdaepacis causa se- ut enirii ante diximus, si ad qualuor el viginti siadia-
dere iariquam parielem integerrihibm,~septumque Ronia fuerit egressus papa, nihii.tiias miiias extihie- •
medianum Orientis et Occideniis, ac pacis arbitrps ei scit. Unurii est quod nos maie habet, quod agresies-
moderatores esse, quique antefoeruritlmperalores "et barbari marisueti Tiant," et: tu manstielus cbntfa
iri lioc" compbnendae pacis hertamine desudafuhC tigrestis -et ferus. Tolus Occidens sanelo prlricipi
Quofl si riobis Tnsblenler InsuUes,~ei minas intenles, apbstblofum fide fructus offertv Quod si- qiibspiam .
non.est. uobis necesse tccum iii certariieri desceh- iadevertendam imaginem miserissancii Pelri, vide,
dere : ad.quatuof et viginti stadia seced.et In regib- profeslamuf'tibi, iifnocentes.sumus asanguin.e queni
iiem Campariiae Romarius pontifex; tutri' iu vade, Tusiiri suril; verurh iri cervices tuas et ifi caput luum
11Aenios persequere. Pfaedecesspr nosier Maftinus ista feciderit; Nuper siquidem ab injefiori TJfcidenle
pontifex ad pacem coiiortans sedebat; idcircoma- preces illius quem JSeptetutn appellrint accepimus,
dbcetp. 159 : SkuGKpio.o <._~>pKToyO).Kij;eta"pu"d eum- dicuht. Variant eliam auctpres in horiiihe exprimen-
(l.emtipaTqanaBupioe.Spalhariorum -princeps Sefgiiis, db percussofis ".ejris, qtiem" Zpnaras, et Cedreiitis
aiino 1 Leonjs app_ellaiu.,.et a Curupalale intef ma- -p..WitLtiov'.'Aff-evtov," Mhipium Armiriium , irah.lat.iif
gistralus iinperaioria. aulae humcratur, qiiielimpe" ^Tlieopbanis^-qui-isseritur Pauiiis diacphus, Mitiurii.;
ralbiis T .v uiiiScai, id esl, enseiff, gCstasse princi- Ctihsiantinus Mahasses, in.liistbria sua,polilicis.ver-
pem ênere-proximuiu" scribit. "Meiuinit. et Paulus sibtis scfipta, MixiziUm,_«I TupavvEtMt|i?tof KV«,O ._
diacpnus pfo.TheopJiane.iiiscripius, lib. xxn jntef sixeViW'.Gregbrius liic .Nezeuxiumdicit.-LibTariti-
hoiniha magislraiuiim quoruindajn, Theopliylacti rum cdipa fortasse homen b~ari.afum_ iii.mtilatiirii.esf.
caiididati, ah. 25 Coiisiamirii Copron.yrnl.Luitpfan- vel inierpfelis Graacij qui et hic (t.riepfo^balneo -o
di.is Ticiheii,sis,".iib.vi, c."5. Turbapbsj hos immerisa kphv scripsit; tiamalil bmnes in balneo, iionjn tem-
vocatur pfoi.ospatharipruin, sjiaiharioruin,; candida- plOj Coiistarileni riecaiuiri asseruni, aut afiier Tandp
ttiruiii, ei id\gehus clieiiiuni. Ex; uiroi.ue genere ma- :aud!tum Romaefuif. '..... .,--"'
gisiraliis liiic spaihafocaiididaTi' fbfte coaluit. . 1 Yentoi persequere. Alludit adillud Eccleslastici
»-Sicut Jlartinum Constantihus.. Paulus diacbnus XXXtv,2 : 'D. _pK?6ft£vojuy.tv.s,yjxiSiuv.wv'catEp.ov;
Consiantem scribii; lib xvin, nepoiem lleraclii, in- Quasi qui apprehetidiiumb.rairi, et perseqmiiir venibs,
d;ct..-.,'ahii.o imperii sui noho ,sa>rctumMartinum et sic qui.intenctil ihibmiiiis. Simile iliud cx" profanis.
Maxim.uiiiapud Chefsonani et alia.cliiiiafa relegasse, .'AVIÔU? yeupyu;,Merilqs'c6lis, jri eos, qtti e stiis labo^ .
qtibd liloiioibeiitaruiii erroribiis nbniayerent.Idem , ribus hiliil Iructus reporlahW etcx Climieniis I sJro".
.tedfeiius aiiiib ejus 16 accidisseyulli .Sed Crinstan- male profeftur, quod esl Prbv.; xvi, "4 :_Qi_«! niiiii.r.
liriuin. hic appellai Giegoriiis quemadiiiodum ei Ado tfiendaciis,hic pascil veiitos, idein auteriysequilur
" dves
~
Vie'iii,reiisisiti CbroriiCo,au. (.41, ei.caialogu-lriipe- v.olatites. .... - - "."'" -
ratofuiii Oiio.ilis Grsccris;' queni "alii Cbiistaiiieia
,S2. "EPISTOL-E ET CANONES 522
qut vullum expeiit n.psfrum Deigratia, ut ad impar- jk.eos aedificarit,eorumque. mentes et corda sursum.ad -
tiendum ei sanctuih baptisma illuc proficiscamur ; Deum erigunti At ttt ab his absHiriere.jussos bumiles
ae ne socordiae negligeritia-que.nostra. ratio nobis populos- iri otibsis sermonibus, nugis, citharis,-
reddenda sit, ad iter ribs accingimris. Deus auteiri, crepilaculis, tibiis et tricis occupasii, et pro j_ratia- .
limofem suum' in cortuum immittat, et le ad vefi- rum actione ac celebraiione aid fabulas illos tra-
tatem conveftat ~ab iis qriTein muridum perperam duxisti; haereditatem cum illis habeto, et cum iis
-invexisii.-tuasque litleras quamprimum acefpiam, qui inuiilia fabulantur, el insciiias biateranJ. Audi"
-_uaenobis tuam anriuntient conversionem. At Is qui liuriiiliiatem nostram, imperator; cessa, ,et sanctam
de cc-lis ~descendilT)eus,:et ih uterum sacrae vifgiuis Ecclesiam sequere, proiu inveuisti atque accepisti;-
Dei- gehitricis pfopter hostram salulem intravjt, iri- riori sunt imperatbrnm dogmata,, sed .ponlificum.,
iiabitet in corde tuo, ciloque abigat eos qtii te iriba- quoniam Chrisli sensuiri. nos habemns (M-Cor. u).
ftitant, et 'scandala irivehunt.; pacemque cunctofum Alia est ecelesiaslicarum consiilulibhum institutio,
Cbristianorum Ecelesiis largiatur in saecula saeculo- -et alius sensus. saecularium : in adminisiratioiiibus
- - '
rum. Ameh. saecuii niilitafem ac iueptum quem habes sensum et
EPISTOLA X-II. crassum in spiritualibusdogmatum admiriisiratiuni-
GKEG0IUT PAP2!II ADLEONEM ISAUBOM 15IPEn_.TOREBI. Bljus habefe nbn potes. Et eece tibi paiatii et eccle-
•" Securida a de sacris '
imaginibus. siaruniscfibadiscrlmen, imperatorufn etpontificiim,:
Accepimus veslri a Deo conservati imperiiatque agnosceillud,,ei"salvaie, nec.contentiosus e*lo. Si
in Christo fraterriitails lilteras~per Ruflnum l.gatum quis a te regia iridunienla, purpuram., diadema capi-
vestrum delatas; meque pfbrsiisyitae meae iaeduit. .. tis, trabeam absfuleril, et obsequiiordines, fuluruai
quoi sententiam non mutaris, sed iri eisdemmalis. estulab hominibus Uirpis, deforinis_etabjectus ha-
perseveres,.riec ea quaeCbrisil sunt sapias, ut sanctos bearis, quem in. stalum ecelpsias redegisli; quod
. ac ceiebres miraculorum effectOTesPatres noslros ac enim ipse hdri habes sanclas ecclesias ornatus pri-
doctores secterls _et imiieris. Neque vero siinpIicU vasli, deformesque :reddidisli. Nam quematfmodum
ter doclores peregfinosprbfero, sed eos"lanluni qui porilifex inlrospiciendi in.palatium pbtestalem 11011.
ex nrbe acregione tua prodierunt. Num sapieniiores habet, ac.dighilaies regias-defereudi, sic neque im-
suf.t Gregorio miraculoruhi.effeetore, Gregorio Nys- perator in ecclesias Tiitrpspicieridi, et elecliones i_
seno., Gregorio theologo, Basilio Cappadocia.; ,et clero peragendi, neque consecraudi, vel symbola
Jbanue Chrysostomo? ne infinita raillia sanctbrum sanctorum sacrameritorum [Eard., mysierioruro] ad-
illis similium ac Deoplenoium Palrum doetorumque "_,ministraridi, sed neque .participandi absque.' opera
nostrorura commemorem. Sedpbse.cutus es pervicaci .sacerdolis; sed rinusquisque nosifum. in qna voea-
ariimo trio ac domeslicis .perlurbatibriibus ,'el scri-. tione vocatus esta Deo, iiiea inaneal (i Cor. vnj.
psisti: t ImperatGr sum et sacerdos. s Enimveroqui .Yides, imperalor, ppntificum et imperatprum discri-
ante te fuerunt imperaipres hoc opere ac sermorie irien.? Si. quispiam te cffenderit, dornum ejus publi- ,
demonslrarurit.quicbrididerurit et.curam gesserun.t cas.et spplias, solam illi y.iihm relinquens, lahdem-
eeclesiarum, una cum ponliflcibus cupiditate z.elo- que illuiri etiam vei suspendio iiecas, v.el c-apite
queincensi, fectaeque fitlei verilatenrpe.rvc-iig.ntes. iruncas^ v.el relegas, eumque longaa liheris st ab
Corisianlinus.magnus, Th.odosius magnus, Yalenii- omnibus cognatis.et ;amicis stiis affi___da_.Pohtifices
hianusfflagtiua, eiGpnsi-.ntinusJusiiniaui pater, quj caa.ii.a; sed tibipeccarit quis, et eonfessus fuerit,
sextae syriodo ihterfuit:-impe-S~tores isti religiose suspendii vel amputationis capitis ,loco evangelium
jmperarnnt, et cum poritiflcibus uno consiliq acsen- et. crucem e.us cervicibus circumppnunt,,eumque.
tenlia synodo~scongreganles,a_queveritatem dogriia- , tanquam in.carcerem in secretaf ia,. sacrorqmque
tum perquifentes, sanclas ecclesias eonsiituerunt et vasorum aeraria coiijjiciunt, in ecclesiaediaconia et
ofnarunu fli sunl sacerdotes et imperatores, qui id in catechumena ablegant, ac visceribtis ejus jeju-
opere Jemonslraruut; tu vero.ex quo imperium oc- _ nium, pculisque vigilias, et iaudationem ori ejus
cupasti, deflniiiones Palnnh. perpeluo nori custo- i.ndicunj.CumqueprPbe [Uard., egregie] casligarint,
disti; sed cum sanctas ecclesias flmbriatis -aureis probequelame afflixerint, tum pretiosum illi Domini
vestibus convestitas et variegatas Tnvenisses, eas corpus imparliunl, et.saiiclo illum. sanguine potanl;-
ornatu pfiyasti atque vastasii. Quid enim nostra. 1 et cumilluni -yaselectibnisreslituerinl,ac imniunenr
sunt ecclesiae?nonue res tnanufactae, lapides, ligna,. peccaii, sic ad.-Dominum phrnm insontemque trans-
palese, lulum etcalx? verum piciuris ,.historiisque. mitlunJ. Vides,, imperator, Ecclesiarnm imperiorum-
miraculofum a sanctiseditorum, et Cbristt.passio- que.discrimen-r-Imperalores qui pie el in. Cbristo.
num, acânctae-glofibsae Malris, ipsius, sanctofuin- vixerunl, Ecclesiarum pontificibus obedire minime
que appslolorum exornalae surit, et in histprias ac recusarunt, neccosvexarunt;'tu vero,, imperaior,
picturas homines facultates suas-insumunt. el^viri ac _cum transgressus fueris, ac perversus evaseris, et
hiulieres pueros parvulos niiper baptizatos in ulnis mariu,propria subscripseris, leipsum subjiciens, et
suis lerierites,"iieriiqueflorentes.aelate Juyeu.es et.ex. «confessusfuefis eum qui terminos.Patfum lollil exse-
geiitibus diversis profeclos, indicalis digitohisiort'.": crabilem esse, in hoc. proprio judicio condemnaitw
HEx eodem Ms. iu Iucem edita a P, FroD',>n. Ducaep, et a. card. Baronio ad .an. 526. IIABTJ.
PiTaoL. LXXXIX. . 17. ...
' ~
=§25' S. GJ-EGOlili PAP-Eli '".-".'.., S2f
-ei,ac S.iiriium satictnm, "a,le. alienasti. Pers.equeris A j ab hac,cura quietum -pfa?.stabimus.: neque vqluisii-'
nos, ac\lyranhi_ce/yexas. miHlari carnaliquemanu- •ncque vis;. nps, ut ratipnem. Ghristp Domino reddi-
Nos.inermes.ac nudi, qui terrenos et carnales.exer- turi, mph.ita ai.que.docume.ritatibi adhibuimus,.prouj..
citus non hahemus, j -nvocamus principem exercitus a D-pminoedocti sumus;' a.t tujefugisti, alque.obe-
iimiiis creiiturae sedentem in cjElis, .Cliiisfum, qui dire nobis humilibus recusasli, simulque Germano
esj super.oinnes exercilus supe.rnarum ,.virlutum,.nl pra-suli, et sanetis atque gloriosis miraculofum effe-
immiliat iibi daemPnem,-sicut ajt apostolus.: Tra- ctofibus.et doct.oribus.Patrilius npslris,-el secutus es,
iere hujusmodi Saldnce in interilum'earnis, ut spiritus pefversos prav.osque dogmatum magistros, qul aye-.
sqlvus sk {I ('-.". v)l Vides, imperalor, quo.impu- rilate tiberranl. Habeto parlem. cum illis .: nos, prout.
jentii» aique inhumai-itaiis teipsum .proyexeris? ani- anie, "scripsimus fibi, viam ingrediiriur Dei benigni-
main.luainin baralnfa el pr_firuptaloca.pra_cipileni latein.exifemas Occideniis regionesversus illos qtii.
«gisti, qubd bumiliarl nolueris, duramque cervicem. sanctum baptisma efflagitant. Cum enim illuc epi-
tuain submiliere. TSam ubi, prssclara conimonilione seopos misissem, elsanctae Ecclesiae nosirae clericos,
adhibita ei doelriiia, poniiflces Deo exhibuerini im- nondum adducti sunt ul. capita-.sua inclinarent et
peratoresirreprehensi-iles et jriundpsa peccalis ac baptizatentur eoruni"principesi- quod exoptent, ut-
B
deHctis',~~magham apud cunl laudeni ,ef gloriani obtU'•• eorum sim susceptpr. Ilacde causa nos ad viam Dei
henliri ssnctam resurrpciioriem magnam,qub tem- benignitate aecingimus, neforte damnaiionis et in-
pore res nostras occulias,operaiiostra in lucem pro- curiaa nostra. raiionem reddanius.DetTibiDeusprn-
Jaiurus esl iri confusionein noslram cpram: angelis. deutiam ac poenilenliam, ui adveritaiem con.verjar
•suis.'Tum virb futiiriim est utnos humiles erubesce-. fis, a qua descivisti^ rursusque restituat humilibus'
mus,quod te prppterinbbedieniiamtuaih lucratinpn pbpulis in unum pastorem Cbristum, et in nnum
fuerimus, cum illi quiiinle nbs fuerurit pontiflces eos ovile orthodoxaruin-Ecclesiarum ac pfa_suium,'et
qui stiis temporibus iniperarurit Deo obluleiint" .pac.ein Dominus Deus nosler praebeat uiiiyerso ler-
qijod riobis.biimilibus pudqreiri incutiet,qui fenfpo- rarumorbi nunc et semper etin saecula saeculprum.
-runi iiostrorum,iriip'eraJorem nbri offeramusglorio- Ainen.
siimetee!_brem,~sed ignbmihiosum etadulterinum EPISTOL-. XIV.
-'GBEGOnil PAP~EII AB.BONIFACTCM EPISCOPU-f.
~[Hard~, ihfamia riotatum]. Ecce -liuric quoque te
.liortaiiHir.poenilenjiam age, et-cbnverlere, alque ad Respondet ad iiarias efus inlerrogdliones el consulta. .
' veritateih Revefehtissimo ac sariciissjmo ffa:ri Roififacip
-ingredefe; sicut 'inyenisti ei accopisii^
-custodi. Hbnbre a'f_ce'et glprifiea sancibs et glprib- coepiscopo Gregorius serviis servorum -Dei.
sosPaires nostrbs ac doctores,, qui caecitatem a cor-*C >.Desidefabilem mihi ate missus Deiival feligio-
dibiis oculisque ribstris secunduiri De.irhdispulefunt,. sus T>resbytef atiuliihuniium, cum te sospitem nar-_
ii_qu'c visum reslituerunt. At enim Scripsisti : iQiii ravit',-~et in mihisterid, prb quo inissuseSj fa- .
fit utin sexcoiicitiis deimagihibus iiilii.lsiidictum?» vehte' Deo,;pfoficere nunciavit. Belulit elianf a
'Enihivero," jftiperator, ne de patie quidem.et-.qua te "missas littefas, ub.i indicas.iI, _qhod ager..db-
diclum est quidquam, siinecbmederidum, an nori minicus, qui incultus jacebat, et spiiiarum-acu-
;corifedendum,-biberidiim;'ari non bibeiidum,gu_mdo-. leis ex-infldeliiate rigue(ral,-yomefe luae"doclrii.ae
quidem hx*b*ai.fiquitiisel a principio adv.it-eliuma- exarante, senien yerbi suscepit, ~etferiilem messem
iise'cohseryai'io'riemliabes'tiadita.: sic etiamimagiries" protulii fidelitatis.Tii iisderii liiterfs qiiaedam subne- -
•
.fadiiae.Tueramvipsique ponii.ices iriiagiries-ad cpii- xuisti capituia, sciscitancio qualiter leheat. vel duceat
-cilia d~efer.ebani-;"iiectillus ,ex"Clifisti amahtibiis ac bxc sancla apostolica RbmanaiScclesia.' Bene satis
-
«eligiosis hominibus iler' peragens, "absqiie Imagini- [Erfr Roiti., nosi.isalis j, qriia beatus.Pelfus aphstolus.
bus peregriiiationes obibat, "ulpole qiii viftute prae- el aposfolatiis [Rom. biri. et" appst,] ei episcopalti.s'
diti"atqrie apuil Derim probi esserit.' Horlariiur le, ut pfiricipium exst'itit",'et consuIentfTibl ~de staiu Ec-
•
-sispontifex etimperaior, prohlanie scripsiSti.Quod , clesiae, rion ex nobisquasi-ex nobis, sed ejusgraiia,
si te_pudeat bpc tlb.i ipsi tanquanvTmfieralbri tri-' quiaperit os' muloruin, et.linguas inTanJium iacil
liriere, ad., 1egioiies oinnes quibus •scahdalo Tuislii;- diseftas, qualiter tehere debeas nposiolici vigoris.
scribe, Gregorium papam Romarium circa.imagines > docirinam dicimus. .'-'. "'.'"
"
err-are, itenique .Germanum -Constaritinopoliranum' i "-T;Igitur in primis legebatur m qubta progehie pro-
patriarcham, et*nos culpam peccati reeipimus,ntpote 5 pinquorum matrirnoniuth copulaiur. Dicim.is quod
qui poteslaiem a Doniiiio acceperimus «t auctonta- oportuerat qiiidem,. quandiu se agnoscuni' afflriitate
•lemaerrenae-Erestiaquesolveudi ac ligandi; teque3 prbpiriquos, ad hujuscopulae rion accedere socieiateni,
" 'a,Desiderabiletn mihi. ilanc.epistolam Gratianhss gorium. terliiim.ihtelligere solebant. Sed qfiomi-
Gregorio terlio aitribuit, quoiiescunque illius testi- nus.buie tribtti. possil,, reclamanl, in epist(ila.suii-
riionio'ntiiur,ui2, quaesl. S^PrjEsbyter; 52„ qu_esl."'7,
, scfipiione annusdecimus. Leonis et,indiciip jO, qua. .
Quqd'- proposuisii',.\.de Cbnsecr.", disiinciione 4,, congruuni anno Cbristi"7_.(j, quo anuo ppniilex erai.
Patyulos, et disiiiie.tiojie 5, Bs liomine. -idemquee Gregorius II, et non III, qul ahieianrium 75.1 seiieir
seniife videniur llincmarus, epislnla 7,, icapiteB non-obtinuit. Quare Gregorio.Il-asserenda est." Sio,-
SB-ei 18, et' Ivo, pa'rte VJI, capiie 78, cum' I HOBD. ' ' '"
Gregorio juiiipr.i.astribuiit. Ho.cenim ii mine-Gre-
525, EP1ST0L.E ET CANONES.. 526
Sedquia lemperanlia. magis, et praeseriim in .lam A. £ X. Leprosis aulem, si-Tideles Christiani fuerinf,
barbara.gente, plus placel quam dislricjio -censurae, dominici corporis eJ.sanguiriispartieipatio tfibtiaiur;
concedendum estul postquarlamgeneralioneni jun-. - cum sanis -aujem corivivia, celebrare p.rohibeahlur
gantur. _. '.,...._; - . ," [Roiji.j.negentuf]. .....-
TI.-_.am"qupd.prqposuislijftom,, p.osiiisti], qpod si .,~ XI. Ad.eeist.i etiam quod si pesufer mqrbus. -aui
triulier infirmitaie correpia non valuerit debitum yiro.. morjaiitas-in ecclesia yel mpnasteriis irrepserjt, hi.
reddere, quid _y"nsfaciat jugalis? Bonumesset si sic quos nondum tetigilandebeant.a loco fugere, evi-
permaneret, ut abstinenii-e vacarel.. Sed quia hpc . tanles periculum. Qnod.valde faituum videtur; non
•magnorum est, ille qui.-se'non__pplerit continere, enim.valet quisqiia^®ei effugere mahus, _
.lubat magis.;hoii.iamen subsidii opem.su bira.hai ab. iXlLTn fine epiaola cPniiriebat, qubd sunt quidanaf
illa quarri infirmiias praepedit", et. non defestabilis preshyteri, seu- episcopi, irfullis vitiis" irretiiij quo-,
Culpaexcliidit. (~5H,q. %,-Quqd proppsuisli.) < . ruin.vitajn seipsis sacerdoiium maculai, si tibi lice-
III. De presbytero. yero, si quilibet sacefdos a retcum eis cdere aul loqui-, nisi cocrcili fuerini.
pnpulo fueril acc.usatus, si cerji npn Tueriril testes Dicimiis uflios exaposlolica auclorilaie redarguendo
.-qiii crirhinis illati approbent veritatem, jusjprandum admoneas, ei admundiliam ecclesiasticae disciplinaa.
erit in medio, el illtim icsiem pr.oferat de innocentia? 1B.reducas. Et si quidein. obedierint, salvabunt aniirias
suae.puritate, cui nuda et apeita sunt omnia; sicque . suas,«t. ipse. mercedem lucratus es. Verumtamen .
marieat in proprip gradu." {% q.,5, Pmbyter vel.. colloculionem et mensara communem.cum eis agcre
-g_«i7i'6e(;_}iiicm. Hem; episc. ep. 7.)- .' non recuses. Plerumque eriim conlingit ut q.uos^cor-
IV. Nam de bomine qui .a; ponliflce, cbnfirmatus rectiojdiscipli,n_elardos facit ad percipiendam veri-
fuerit.dehup illi laris.r_eiieratip.prpbibei.idaest.,(I)e. taiis.fiormam,.conviviorum sedu.litas,et- admonitio.
Cpnsecr."dist.5, De hqminequi.,).. '_."-. blandaad viam perducat justitiae. Idipsum autem ct
V. Iiimissarum solenm|is illud observaii.iliim est, inillis.procei_jbusqiii.tibi adjutorium prasstant bbr,
quod Dominus noster ..Jesus ChrisJus., sanctis siiis servare, debebis.. H_ec-ergo,fralef charissime, ex.
tribuil discipulis. Accepit namque calicem dieens aposjolicae sedis yigore scripta suffieiant.Deireliquo,.
{Rerii., eldediteis dic.]: Hic esfcalix Ngvi Teslameriti " Dei .implpramus.clementiam, ul qui^te illis ,in regip-.
in meo-sdtiguin.ellMC.xii),. hbc facile qubtiescuhque! hjbus vice nostra ,ex apostolica aucloriiate pergere
sumelis{Rom., sumitis] (l Cor. xj-)...Unde.congruufn [Rom., peragere] fecit, el in.opacam -silvam lu.miiia
non est duos^ycl tres calices in altario poriere cuni. veritatis per os tuura niicare pr_edesiinavit, qpitula-;
missarum solemriia cekbranlur. - - • tionis suao misericordissimum
-~ ' .tribuat incrementum,
' - -'-'.-'-
•_••' . . c| --,"•-
VI. De immplatiiiis.aulem escis cpnsuluisli, si a,' _-quatenus.de fruclu operis«l ipse.valeaspraemia per-
- fltfeiibtissuperdttctum fuerit vivificae:.crucissignum,' cipere, el. yeniani peccalorum inVenire. Deus te iu--
edi liceret, an npri. Illud sufftcit respoijdere- quod columem cuslodial, revereijtissime frater. Data' de-
bealus Paulus ap.osiplusdicil.: Si qiiis4ixeril quia lioc • -ci-Bp.Calendas Decembris, imperante doniinp.pjiss!-.
immolatiiiumest, nolile edere propier eum qui indica- mo AugJi.stoLeone, a Deo coronato^.magnb imperar
i)il,ei propier conscieriliam_(iCor.x). lore, anno decimo imperii ejus; sed.et.Constantiuo.
VII. Add.idisii.adhucqupd si pater vel hiater filium magno imperalore, regni ejus anno .seplinip, indi-
n-elfiliam intra.septa monasterii in irifantiae annis. clione deeima. .., _ . ..
sub regulari tradiderint disciplim, ulrum liceal «is, "\.~ _~. , -. EPiSTOLA-X-V. _';'_.'":/..
postquam pubertatis inipleveriht annos, egred[, et.;. «nEGOBJIPAP/EII 'AD SERENOH f-OROJULIENSE}! BFI-,
malrimpnio jeopjilari. Hoc''<omni.nodeyitamus, quia ' -SCOPUM.,,".'_-
nefas eslut nblalis a parentibus bepfiliis.yolupialis. . - De Gradensi.Ecclesianon invadendq-. -..'.'
frenalaxentur. (20, q~.1, Addidistis.) .. '__.-. ..;_"... . Gregpriusseryusservo.rumDeidilectofrajri.SereiiPi;
y\U. Ehjrnvero quosdam absqu.e.interrDgalione Tanto munere quisque ditatur, quantumlusubli-:.
Symbblt ab adulteris et iridignis presbyieris fassus es'i. JJ mitate positus de se, ex mandalo Domiiii.redernpto«<
baptizalos. inliistua dileciio tieneai anliquiim riiofem.' ris~; humiliter sentit; eleriim "pastoral.is dignitas
Eccle.-iae,quia.quisquis in lipmine.Patris, et Filii, singulariler exTiumilitateorriatur.'Sp'ernen'do_iquippe
et:Spirilus sancti, liaptizaius e.st,-rebaptizari eufn.!; aposlolica lectio arguii elaios': Quid' habes, qiiod-
Es.iiiiinelicei.. Non enim in nomine bapiizanlis, sed! nonaccepisli? Et siaccepisli, quid gloriaiis,'qwsin6n_
iri nomirie Trinitatis, hujus gratiae donuni_ pefcipi-: acceperis.(I Coi: iv)? Namdtim ad cumiiluiri iui lio-
tur..Et teneittiirquod AposJol.usait: Unus.Beus,una [. noris, precibuseximiifllii riostri regisflexi, a pliiri-'
fides, unum baptisma (Eplies. iv). Doctrinam vero. spi- mum Ecclesia pro rectitudine fldei';- pefquaui to
ritualem talibus studiosius ul imperiias demaudaihus. tuamqueT-lcclesiamampleeii cognovirriusi-prpvpcati',
IS. De parvtilis yeroqui a.pareriiibus subtracti sunl, paliiuin tibi direximus, 'inlerdicentesi, el inler'c_etefa
el an baplizati.sint an non igrio.rant, quia interrol- prohibentes, rie uhquam aliena jura invaderes, aut'"
lios'ut "
gasli, baptiza.redebeas, sccunduiri Patfum i temeritaiis aiisu _
usurpares jurisdiciionem cujus-
traditibnem, si non Tueri.t qui teslilicetur, fatio pos-: piarn.sed hisesse eontehths" qu-Q-usque haclehus
cIt.'(DeConsecr.dist. i/Pervulesauu)- .; pbssedisti. Nuric vero'(ut cognovimus) Gradehsis
'* Locus depravatus. MASSI.
_-_.?-'-." S. GREGOWI PAPJE II - "328
patriarchae,iri.feris invariere jrira, atque.ex" iis quse A 1 Keyerentiae ilaque vestrse, fraitres charissimi, dicato
pbssedit bmne usque,usurpare' Ne ergo in quoquam coilaetantes cbllegio, Tiortamur ut in fide slabiles et
existas iemerator„ex auclofitate apostolica praecipi-. -iri opere efflcaces inveniamini, fronore invicem prte-
irius, ne ullo modo termirios ab eo possessos accedas venienles, et alter alterius onera portanles, quia sic
[Fdrt. excedas], sed de his Iiabeto quae modousque adimpiebitis Iegem Chrlsti; eharitatem continuam
possedisti; nec ainptius quam in finibus genlis habentes in dlleclione Bei el-proximi, sine qua hii-
llongobafdorum «xistenlibus gressum tendere praa- pbssibile e_t. Deo placere. Ffatris noslri Tatwjuiv
. sumas.ut non injuste suscepisse te-gratiam collalain qui beatri. memorhe Augu&tiriipfaediealoris vestri
pallii ex pracsumplione osteridas., et de aposlolici caihedrae pontiflcatus subrogatus est, adventus nos
vigore consilii, si inobediens fueris compfobalus, admodum la.tificavit, quiayirumreligionisetmagn_e_
iillione dignus judiceris. , probilatis sub ipso tempore, quo aprid nos stetit,"
;'''. EPISTOLA XVI. . etim cognovimus. Proiride, ejus auditls petiiionibus,
OREGORU PAP-BII .AD DONATUM GRADENSKM PATRl- antecessorum ejus jura dignitatis perquiri In sacfo
AHCUAM EJUSQUE SUBDITOS . . scrinio fecimus; et invenientes euin jrista postula-
Sighificat de invadendis alienis provinciis Fofejuliensi i visse, saerrim pallium eum yenerabili dalmaticae ustt
episcopo inlerdictum esse. ei apostoliea auctoritate tradidimus,- arinuenles quo-
Gregoriussefvus servor.um Deidileciis flliisDona- que jura digiiilatis omnia quse praedecessores sui a
fo patriaf chae; et episcopis,-atque Marcello duci,' et lenipore btiatae rriemoriae Auguslini cognoscuntur'
Verielia_etlstriae. - -" .
plebi habuisse. Sicut ergb -saneti Patris. nostri Gregorii
'
Quahquam ex ministerioquod ex miseraiione di- . Romahi pontiflcisi decretum praefato Augusiino, syn-
vina gerimus quidquid provide deliberatum peragere cello sub, pfaedicaiori vestro, omnes episcopos Angliae
absque obstacuio conveniat, yerum ne frustra jtidi: subjecit; sic nos, Deo auctore et beatb Reiro apbsto-
cium egissevideremur, illa cupimus prbsequi quao lorumprincipe, licet ihdigni cjus vicem gerentes,
non ad laesibnemcujusdam, sed potius ad immunila- libi, Taiwine, Doroverniae civilalis arcliiepiscopo,
tem fespiciant, illa sategere unde rion ex potestale luisque sucessoribiis legitimis omnesEecIesias Bfi--
concessa suppTicia, sed. pr_emia 'sperenluf.Convenif tanniix), earumque reclores subjicimtis; aposlbllca
eriim.ul curii aliefius votis paremus, alterius jura aiictprlfate praeclpientes ut omnis hom.o totius -An-
hon fraudentur. Quia igitur, niissa relatione.ad nos, . glicaeregionis tuis canoriicis j'ussionibus obedial, et
a Deo salvata communitas vestra petiit contfa Foro- te sciat esse speculatorem, atque primatem totius
juliensem anlislitem agenles, quod cupiebat-invadere. . insulae, cui vices noslras per oriinia in regibne-ilhi .
. ditiohem Gradensis patriarchae, sed ut nunquani ex,- gerendas eomriiisimus. Tuam.auiemEcclesiam.Dpw)--
cedgie terminum vel jura invaderealiena, sed ea vt-rriiaecon.slitutarii ut proprlam et primam sbbplem
quae hactenus possedit se esse eoriienluirij eui ut regibriis vestr_e in Chrisio" specialiief "sub" tuiiioiie
kecclesiam in praesenli iion aiterilet ex auctoritaie manus riostr-e lenemus, quamvblumus ih pacistran-;'
apostolica-interdiximus; eique cohsensum ad hanc quillitate et religione vigere, ejusque jura et digni-
esse conditionem, dileclissimi, sciatis; cui-denique tatis privilegia in perpetuum imiriuliiaia "servari,
ne praesumal excedere p.raecTpimus.Ne ergoTuj'uria qiiia prima el maier est aliarum omnium, primilus in
quadam aut dissidio locum gens eorum irisidiando vestra regione conslituta in libnbre sancii Salvaforis
"
(ut assolet) -invadat, pervigiles cavete, potius solli- Domini noslri Jesu Chrisii. Scriptum est enim-: Nori
citi de vestra postdivirium praesidiumcogilaresaluje, est sanctus uyesl Bominus,,'et ubi caput estvegetum,
quia illud iion occasione agilur, sed ubi possuril Deo reliqua membra validius vegelantur: Vos itaque,
eisnon resistenle virtuli obfemperare niianlur, op- fralres, haee apostolicai aucioritalis mandatacum
tantes dejeliquo in amore Dbmini noslri Jesu Cbri- alacritate et subjecliofiis reyercniia audite, et susci -
sli poller_,-et-ab omni immunes adversiiate manere. - piie, iet cum praefalb fralre noslro afchiepiscopo
" ..... --•
Bene valete. yestro-in riiesse Dei iaborale, scieutes vos inde mer-
.EPISTOLAXVH. j)
-i- cedem bonam babiluros. Si aulein quis haec pertur-
GRECORII PAP.EII ADEPISCOPOS ANGLl-E. bafe voluerit, nosirae deflriitionis staiiila divellere
TatioUiutriDorobemensem archiepiscopum tolius An- conteriderii.ac vioIare,«ciat se conlra ipsum "riiundi
glice primalemagnoscit,£t.mandalagnosci. . .
Gregorius episcopu&,servusser-vorum l)ei,episcopis Salyjitore-ri-etbeairi Pelri aucloritatcm niti, etideo,.
salutem.et jberiediciioriem. nisi resipuefil, -Clernae darimatioiiis senienliam in-
A-rigliae apostolicahi
currere. Deus vos incoiumes custodiat, dilectisshiii
,.Dei omnipotenlis immensae pietatis-.magnitudinem ••---.-
fralres. _
collaudamus, qui sure majeslatis gloriam sic dilatare.
lerram sonus EPISTQLA XVIIL
dignalus.est, utin.omnem exierit.jam
PAP/EIt AB SrEPIIANUM PRESBYTERUM.
jiraedicatorum suorum, el"-infines orbis lerrae verba .- GREGOilll.
eprnm. Cujus ineffabili pietalis gratia sicut noscim.ur GregoriiisSlephano presbytere atque aliis duabus
rirocreati, ila quoque sumus adpplali, sanctae rege-. succe.ssivis "
personis.
nerationis porlantes mysterium in spem gloriae fllio- Quoties illa-a nobis iribui-.speranluf quae ralioni.
rum Dei, per Jesum Cbristum Dominuni noslrum. incunclanter conveniarit, auiirio nos decetlibeuticon-
- - *
mH . ; EPISTQL/E ET-CANONES. BSgs
cedere, et petentium desideriis congruum impertire A. . lestaiem creandi _n!er,s.e quem secundum Beum
suffragium.'Ideoque" quia pos_fulasti a nobisquaie- elegerint sibi abbalem, nec-aliqua eujuslibet digrii-
hus fundnm Gainpanum cum domo sua et vinea po- tatis persona infra praedictuni.monasierium, hisi a
Bitavia Flaminia xiv plus.minus milfibus abha.c urbe te, aliove abbale tuo successorei yocalus, quidquam
Homaj quod tenuit per emuriitibriem Sergius presby- pro suo Iibitu ordinare vel teniere exercere pr_&- '
ter, et veslararius-noster, qui fundus exstilit ex stimat. - :
corpore patrimonii Tusciae juris sahctae-Rbmanae, Praelefea apostolica nostra auctoritale bmnimodis
•eui Beo au-lofe deservimiis,-Ecclesiae, hunc vobis interdicimus ne cui uriquam Ecclesiae , vel sedi,
emlSsa prseceptioneadtenendum concedere debere- comcambiP, aut alio aliquo ingeriio, subdatur, sed
-mus. Inclinati itaque precibus -vestris per bujus tali libertale,- et imniunitate, quaii. caetera regalia
prfecepti seriem supradictum fundum cum domo et loca uluntur, inoffenseet perpetualiter gaudeat.
vinea, et omnibhs ei pertineritibus, ,in inlegro, a Tpse vero locus monaslerii sub^mundiburnio'regum.
"
. praesenti 8 jndieliorie diebus vitae-vestrae vb.bis eon- . ut permaneat,..nullique unquam'~perse-i_e benefieia-
cedimus delinentluni, ila san&nit a vobis singulis rius aut invadendus pateal.sed-adusus.tranquillita-
quibusque.indictlonibus, pensionis nomine, rationi- . teinque monachorum, ibi sub regula.sancti Benedictf.
. bus ecclesiasticis iii auri solidi. difficultate postpo- ": Deo milifantiumj quietus permaneat. -•"
sita, persolvantur, omnemque qua ind.igenl irielio- .. Conslituimus etiam et ex bae paternai dilectionej
rationem ae defensionem pradictus furidus, ct vinea,- tibi tuisque-successoribus-concedimus, ut ad-myste- -
seu dpmus,indi_Fereriter a vobis sine dubio pfocu- ria sacra-, in -praccipuisfestivitalibus, mitra, .dalma-
raniibus efflciantur; nullaque postea ad dahdum tica, sandalis utaris; fraternitatem tuam commo- -
annuae pensjonls a vobis mora:proveniatj- sed ultro nentes ul-cum augmento hpnoris, augeatur et in te -
aciionariis sanctae nostra. Ecclesiae a praedictp- tem- divini yirtus amoris'. - '
pofe persolvalur.Nam si aliter, quod absita-vobis,- . Prohibemus et ex auctbrilate^beati Petri, cujris-
"provenerit de suprascripla melioratione, defensione, vice,Ticet iridigni, in liac apostolica sede. fungimur,
et annua pensiorie, statuimus fore invalidam banc et fundiius interdicimus, ut nullus dux, nullus co—-
npstram pr_eceplionem. Post obitum vero vesJruin mes, nulla prorsus persona ecclesiaslica, sive mun-- •
memoratus fundus. ad jus sancta nostrae Ecclesiae, dana, _in poss.essione, vel allodio sancti Maximini,
cujus esi prpprietas, in integro revertatur. Dat.-Id. •moritem, sive rupem capere, vel munilipneni ali—
Aprilis, indict. S. -."-- quamiu eis facere pra_suniat,.nisi forte abbas ejus—
EPISTOLA XIX. , („ dem nionasterii-, propter metum paganoriim,- vel
VEL PRIVILEGIUM GREGOItii PAP.EII AD-BASINUH
' " : propter incursionem malignorum hominum,ad tem-
"
. ABBATEM. . , pus, donec tranquUli.as pacis redeat.se suosque.ibi
Gregorius II papa, pelente Basino abbale, Monasle- . -inienriuniat._^ . - . . '
rio sancli Maximini Treverensis immunilalem, et Ad. chmulum qupque, vel augmentummonastic_e-.
alia privilegia lafgilur, anno^W.. . - . tranquillitalis adjicimus, ne qua cujuslibet. dignltatis -
Gregprius, servus servorum Dei, Basino venera.. persona magnum vel minimum alienare, vel immi,- •
bili abbali m.onaslerii sancti Joannis apostoli et evah- nuere, de rebus Ecclesiae praesumal, tam ;de liis, ^
gelistae, atque sanclissimi cbnfessoris Christi Max.i-. quae per te modo, vel per alios.eidemmonasieriO'
mini, cujus corpus ibidem quiescit, tibi,, tuisque coucessa sunt, quam ex his, quae cacteri fldeles pro
successoribus," salulem el' apostolicam benedictio- remedio animarum; suarum deinceps eollaturi suut.
'
nem. ~ -" . , .-" - . Si quis vero, quod absit, ausu nelario praasumpse-
5i semper sunt.-concedenda quae piis desideriis . rit ea quae a nobis.ad-laudem Dei pro stabililatejani. ..
congruunt, tanto propensius ea qua; pro divini cul- dicti vener.abilis.monasterii statuta -sunt infringere, :„
lusreligione poslulantur, ^lacri devolione, etpmni aul in quodam.violare,_sciat se sub diyini judicii
occasione remota-, benivola infentiouecoiuinnosunl.] p' tes.lificalione, per inlerventum beati Petr.i apostoli,
Iargieuda et perflcienda. , .. : . anathemalis vinculo iiiextficabiliter innotlatum, et a
-Petisti ergo rios, uti inonasterib tuo, quod insub- . regno Dei alienandum, el cum diabo.lo, et ejus se-
urbio Treverorum.'m lionore saricti JoannjS'evange- . quacibus, atroeissimis poenis concremandum.
Jistaeconslructum esse dignoscilur, ubi praenomina- . Qiii.vero.pio intuiiu etrespe.clu divini timpris pb- -
tus Chrisli confessor quiesGit, ob conflrmandam . sefvator hujusnostrae-praepeptloiiis apostolicae exsti--
fratribus ibidem Deo servientibuSj monaslic-e tran- .leriit,.aelernae-beriediciionis gratiam. a.Domino con.-
. '
quiUiialis normam, sanclae-apnstolicae noslra,: cui sequi mhrealur..
= ... • " ",
auclore Deo deservimus, Ecclesiae privilegium con- Data
cedeietriiis. • _ - -. - "- _ Scriplum per manum Benedicii.Scrjniariisanclffi-
Nosqtie piae pelilioni fuseassensumaccommodare. Romanae Ecclesiae, in mense Januarip, indictione 12. ^.
curavimus, decernentes; aposlolicae auclpritalis in Dei nominer
praecepto.uti congregatioDeo.ibireligiose^sefviens,.
sicrit per praecedentia tempora a regibus eiderii coe-
acbio coricessum-est, liberani deirieeps babeat pp»
5_T S. GREGORII PAP/E II S.,2-
~
CANONES POENITENTIALES. ""_ A omnia prohibeatur licentia.ntinistrationis ut
subrp-
' Qhaeh.ic.primus omnium promulp decreta seu gehtur canonice prbibabilessuccessores.
eanoncspceniteniiales, an Gregorio II" [ribuenda II. Ut loco. [Leg. loca] singularum" ecclesiaFum
sint, harrep ainbigiiiis. Ut cabories ejusmodi ab eo
etlerentiir ieias qu.dem illa ferebat.Timc-enim <poe- . praevidentes [Leg-.preyidentesj, quouipdo unusquis-
nite.iitiales.eanones passim omnes pontilices, episco- que sacerdos, seu minister, erga ecclesiam. debeaJ
pi, el privai.i etiam quidam, deder.uni. Gregorius III coriservare, yel qualiter sacra" mi.ssarura solemnia;
suos etliilit, suos Theodofus Londinerisis episeo- sive caetera diurnaruni
, pus, suos sanclus Bonifacius Moguntinhs, suos deni- -_atquenpcturnar»m IioMrum
qneBeda,_pi.vpja_ licei an.ciorilatis pr.esbyier._Quare . officia, siye etiam lectionem saerorum Novi alque
a-Gregorio papa II non abhorrenl, cui tribuere;vi- VeterisTestamenti, qrdinabjlja pr_edicamenla sTu-
detur aucfor JIIS. Iliius Coilicis bibiioihecae canoni- deat observare
cprum sancliMartihi.Liicerisiuni, unde liEecaccepi. seeundu.m tradituinaposlolic.e-sejI.is
.-Nam.in.eo moniju quem canonibus bisce aliisque antiquilatis .prdinem, disponetis _{Leg.. disponatis].
plurihus srripiox Codi.cispraemisit, dalurum se profl- . - III. Ut, eonsideratis IocPrutn-spatiis,'.juxta gelien-
leluf decreia Sirieii, IrinoeenUi,,Znsimi, Bbnifacii,
Coelestini; Ililarii, 'Simpiicii,'-Felicis,"Gelasii,' Ana- .nationem uniuscujusque -ducis. episcopia disponatis,
- ftasiu.Symmachi, Hormisda., , Gregorii junioris (id el subjacenliasingulis sedibustermineiis. El
siTres,
est II), statimque .subjungitquae liicpromo decreia; -g' aut quatuor,-yel majo.ris numeri, viste fuerint consii-
tum ad decrela Siricii, caaterorumqiie, ordine ser- _"
vato, manum admovel, «ec ullum aliud in lolo librp .lutaesedes, reservato praocipuaesedisloco proarchi-
-apparel Gregorii II decreium." Haee' pro- Gregorio, episcopo rese.denilo, adbiblto triuin episcoporum
sed vicissim, ne huic ascribam vetant Gregorii-Hl .conventu, pfobabilesTide ac.boni testimonii, et eru-
successoris in perjurbs decreta, in quibusquaedam
statuuntur his caiionibus plane consona; haec ;v'ero ditos sana doctrina, virosordinetis ahtistites ex au-
praescribere se ait Gregririus III securidum anliquam .ctorilate beali Pelri apostoli,-ct in subsequentis vigo-
definitionem.Non ergo ilfa decessor ejus Gregorius II ris.tradita dispensatione loeis eos [Leg. eis] creditis .
statuit. Forte igitur q.uaeprofero ipsa . sunt vetera collocantes. ._ -
illa decreta- quoiiim Gregorius III in excerptis suis, ,
can. 7, memiriif. TV. 'Ut,- prseviso -PP. \Leg: propierj arebiepisco-
• Si quis juraverit. vu arinis pceniteat, ni.ex his.in pum locb, si talem reperire poieriiis virum qrii pos-
pane et aqua, et nunquam juret. sit doclrinis saluiiferis et opefum exemplis inslruere,
Si quis vero coactus, id est viblenter-pro qualibet -sibi subdiJos- sacerdotes, ac-tegere prudeniissime
" necessiiate autnesciens
perjuraverit, m annis poe- clerum , ac plebem ,' et nmplificare congfue credifas
nileat in pane et aqua. ' ' - oves; a.Ut,dalis litleris vestris, eum ad nos dirigalis,
' Si aut nobiscum venireTacialis. Si eerte talem invenife
quis laicusprocupidilateperjuraverit, totas res
suas- det 1 pauperibuSi et tundatur, in monasterip' ** non poteritis, boc aut-per vos aut per vestras litte-
serviat diebus vltae suae. • ' - - . ras innptescatis, qualenus d'e hae sacra pra.missa
Si quis alium duxit in perjufium. ignofaniem, vii sede .praevidentes [Leg. providentes], utilem cum.
--. '
anriispoeniieal. Qui vero suscitatur (s.c)_quod~ in Dei auxilio dirigamus..
perjurio ' duGilur,. et. tamen' jiirat,
-
v annis pteni- V. Ut, ordinalis episcopis-, unieuiqiie illorarii hos-
leat. delis-ex figura b nec ofdines in mandatis, ne un-
CAPITTJLARE.AGREGORIO fAPAiiDATUM MARTINIANO quam ordinatiohes praesuriiat illicitas ,-ne digamum,
EPISCOPO, GE0R6IOPRESBVTERO, ETC., IN BAVAB.JAM- - aut qui virginem non est sorlitus uxorem.Tieque il-
ABEEGATIS. Iitteratum , vel in qualibel parie corporis viiiatum.r
Jn notnincDomini incipit capilulare a Gregoriopapa aut expoeiiitentem, "vef cuilibet conditioni ob-
Romceurbis datumreverendissimq,fralriinos.roaMar-
noxium, atque noiatum, ad sacros ordines permiitat-
tinianoepiscopo,se_.j_L_t_j.et] Georgiopresbylefo.san-
ctcesedisdposiolicm,alque Uorqlheosubdiaconoprce- accedere. Sed si qiios hujusmodi forte Tepererit,.
diclcesedis';euntibuscumDomiriidiixilibinBajoariam. nori audeat promovere, Afros passim ad ecclesiasticos
_L'_Ut, datis nostris scriplis, ila rit cutri duce pro- ordines prajfendentes nullaratione suscipiat, quia
vinciae deliberelis , quatenus' conyenlus' aggregetur ^plerique illorum Manichaei rebaptizati [Leg. et re-
sacerdotum ,. et judicum,. alque universorttm genlis baptizalij saepius stint pfobaii". Ministeria aiqtte or-
ejusdem primaribr-um_, et ex quaesiiis [Leg. exquisi- natum ecclesj_e, vel quidquid est vel fuerit iif.patri-
lis] s3cerdolibus, atque miriistris, quorum canoni- moriium ejusderii, non minuere studeat,.sed augere..
cam approbaveritis exstitisse pforiiotionem,"ac rectaa De rediiu vero Ecclesiae, vel oblationibus fidelium,
fidei tenefe, aut recipere rationem, his sacrificandi,' qualuor facial portiones : quarnm uiiam sibi reti-
ctjnihistrandi, siveeiiampsallendi ex figtifa, ettra- neat, allerarii clericis pro suorum offlciorumsedulir
ditione sancla; apostolicaa, et Romani-. sedis ecclesiae , late distribuat, tertiam pauperibus et peregrinis,
ordine, tradetis [Leg. tradatis] potesialeni.Quorum ( quartam eeciesiasticjs-fabr-icisnoyerit reservandam,.
vero noii clafuerit recta.fldes credulitatis, aul appro-.- de quibus divino erit redditurus judicioralionem.
baia soleriuiiias canonicre bfdinalionis, illis per.- Ordinaiiories vero presbyierorum, seu diacohorum,
° Concilio Romano .anno 721
subscripsii Martia- 7-55,,babet Georgium' presbylerum card. titulo san-
nus episcopus Gabinas' sive Sabinas* et Georgiusj cioriim Joannjs.et Pauli in titulo Pammac.hii. _ .
prosbyter sacrae Romanaeecclesiaelitulo sanctorumi b Vide sup. epist; ad Tluiringos, in quii bab.etui
Joamiis et Paiili. Ciaconius inrVilis pontificum, annoi nostm oriiinationis.-
"
355 EPISTOLJE ET CANONES. . 55&
. nbn nisi quarli, sepiimi.et deciirii mensium jejuuiis, IAsanguhiis Dorairii nostri.JesuChrisli, sine cnjus per-
[Legl el in] sed iningfessuquadfagesimali, atqrie cepiiorie rieriio poiefit salvafi., Nupiiis quoque ipsis
vespere Sabbati, noverit celebrandas. Sacrosaricti . -pfaefefenda fldelium virginuiu etcontiueiuiumdoce-
autemibaptismi sacramentum rion nisi in paschali "-',.tur'integritas*. / . . -.-,. -„~- _ --.'
festivitaie et Pentecbste riovefitêsse - praabendum, . YII.'; Ul riiiiil Tn percepiione cibpf.uhj. jtidicelur
""
esceplisliis" quibus morlis urgerile periculo,^ne;in -7 immuridumfnisrqiiodfueritidolis immplalum, quia,
«lerrium pereant, talibus oportet remediis subve- juxla . quod magislbrio aposlolico doeetur, Omnis
nlre. C«i-de reliquo sedis aposlolicaepr_emiss_eRo>~ creatura Dei bona, el nihil rejiciendum, qnod cum
mani [Leg. Romanae] praecepta sefvanli cuneta sub; . •graliarumjuctionepercipilur (I Tim; iv).
Jacet religio , et univprsa generalii.as populorum _- _ . YIH, Ut somnia, et augUria,.qiiia, jtixia divina ora-
Chrisliani nominis-feriotata' [__.e<j_.~rehovata] signacula', variasuritj non altenderida penitus doeeaniur,
culo ad obsequendum commoneatur, eorde,prom- . IX.' Utincanialiones, et fastidiatiories [A_ fatidi-
plissimo, ut iffepreliensibile placiium fiat corprisEc- ctiones ?] sive diyersae observaiiones.dierum.Kalerida-
clesiaepef Christiim Doniinum npslrum.', rum, qnas error tradidit paganorum.v.prphibeaniur,
'YLUt iia nubentibus-yel nupturis "ofdineni ex sicut maieficia, .'et.magorum praestigia,. seu. eliam <
'auclofitale apostblica ^dells, Tit nec coniinentiae " sortilegium, ac divinanljum observatio exsecran.cla..
causaindieeniibus[___.£.judicelur],damnabilis copulae. X. Ui dominicis di.ebus doceantur^rioiilicere om,-
{Leg. copula] nuplialis , riee per" liceniiam nubeudi ninp jejunare, propter resufrectionis .dominicae.sa-
piaesuma.ur occasip fornicandi. Sedsicut masculum cramentum, neque in festivilaiibus do.minicisNa.livi-r
_el feminam. Deus In ipsq exordio mundi praecepit tatis, aul aApparitionis, sive Ascensionis. .' ., -..
eonjungi, ut sinf duo in carne uria (Genes. u), XI. In omnibus ita Christi cbariias ieneafur, qua?
ita, juxta doctrhiam aposlolicam, Unusquisque vif tenus, sectindum slaluta sacrorum.canonum, pbla-
suam uxofem kabeat (I Cor. yii). Et nori Iicere [Leg. tiones dissidentium, priusquam reconcilientur, nullo
liceat] in invieem fraadare, nisi.ex cbriserisu ad teiri- modo in ecclesia rtecipiantur. .. .-"---.-.. .,
pus, ut vacenf oraiibni,' dicente de bo.c.ipsb Apo- XII. Ut *poenitentiaerenietliis nemo.-se nbn egere
S.olo:_ Alligalus es uxbri, nbli qucerere solulionem putet, pro quolidiatiis bumanae fragiljtatis- excessi-
(Ibid.)-, id est, supefslile conjuge, ad alteram fe- , biis, sine quibus in hac yitaessenon possumus. -..
minae concupilam [Leg. alierius feminae conctibitum] - .; XIII.--Ul-.de.spe.resurreetionis futurae ita instituan-
non" velle tfansire, quia eodem doctore gentiuiri ; tur, uf eodem ordine, caderiique forma, ,-qua jpse
aslruenle-: Qui fqrnicatur, incorpus suum peccat,C, Dominus resurrexit a mhrtuis, omnes homines re-
(1 Cor. vi); boc esl,_inuxofe [Leg. uxorem].propria, surrecturos esse non dubitenl in eodem. corpore in
cum qua uiium corpus_est, cul fraudando per am- quo sumus, et vivimus; non naturam aui sexum mu-
plexus illieitos senietipsum sub peccati reatu objuf- tanles , sed tanlum fragilitatem et vitia dep.onenfes.
gat [Lsg. obstringii]. Unde, nec reputandura e&lrecte Tpsum quoque Salanam, cum angelis.suis, atque cril-
conjugium, quod duorum excesserit numerurii, quia toribus, ffitefno incendio concremandum, neque, fee-
nis'i jn iluobus non geritur jugum. Ipsum quoque .cundum quorumdam sacrilegam disputationem, ad
unius viri et uxoris.conjugium .Ipcea.ur in proximi- prislinam, id esl, angelicam dignilatem, unde decidit,
tate sanguinis non esse penilus praesiimendum, id . reducendum,, juxla quod Dominus in Evangelio se
est, _he quis jixorem patris, aul patrui,-.a"ut frafris, praadixit diclufum reprobis staulibus a siriislris in
sive sor.orem suam, aul sororem patris, vel malris.. futurp judicio : Discedile -a me,. maledicli, in igtierii
sive filiain sororis suae, seu-etiam flliam patris.[Z.e^. celernum, qui prceparaius est diabolo et angelis ejus
sororis patris] aut.mafrls audeat sibi conjugib, copu- (Maith. sxvj. Bene valele. Datum Idibus Martii.Im-
Iare,.aui.iri'adulterio sociare. Qiiod si-quis aut jjer peranle domino Augiislb Anastasio, a Deo corbriato,
f.ohjug3fenicopiani {Leg. copulairi], aut adulleraridi magno imperatore, auno tertio pontiflcatus ejus,elc.
temerantiam aushs fuer.it pefpetrare, iioverit se in- [Leg. anno pfimo, aait anno secundp imperii ejus,
cesti faeinbris contariiinatione obnoxium esse,' atque syie.palriciatus ejus : Gregorius enirii nbn~ponliftca-
. ob hoc indignum fieri sacra. communiorie corporis et, (as: sed imperii annos adscribere consuevil.]
Q '
- - - ' a Hoc est Epiphanim el Ascensionis. HARDUINUS.-
i. '•-.-
>25 ... . , , S. WILLIBRGRDUS ULTRAJECT.INUSEPISCOPUS. 856
./ ANNODOMtNl DCCXXXIX.
8« WILIBftOEDlJS,
-'".-. .-: ULTRAJEGTINUSEPISCOPUS. ;
NpTITIJl HISTORICJE IN S. WILLIBRORDIJM.

'' "' '' '"
'." '., ^ .''- '-.,. . ,- -'''.-
" Apresbyter, ex Britannia clarissima insula.(quani eo
(Hadf. BarlandiTraject. epp. Catalog.) saeculo Angli-Saxones, devictis Britannis, sui juris
^WiHibrordus,nalipneSaxo-Britannus, primtts friit nominisque fecerant) ad inferain Germaniam (quae
Trajeclensium antistes, qui dignit&teiriadeplus Cle- . etiam lum Francia dicebaturj yeniens, a Sergip.Ro-
menlis nomen.assunfpsil. PueritiaTiuic exacta inter mano po.ntifice, petente.piissimp Franeorum priricipe
-viros pietafe insignes, quorum assidtia consueiudine Pippinb, tUtrajectinus archiepiscppus .Rom_e iiatali
fiivenis ei optimuseyasit, el in studiis bonaruni ar- diva. Ceciliae dje ordinatus est, accepto Clementis
tium ita parieis annis profecil, ut aequales suosrerutri nomine. Hinc ad arcem Orierilaiium Francorum UI-.
scientia inflriitis partibiis anteierit. Postea sacris inf- trajeclum rediens, a Pippino illic episcopalis caihe-
tialus, trige_imo' setatis anno proficiseitur in Germa- . dr_e locum accepit; et templum rion admodum ma-
hiam, ubi suapr-edicalionemultosmortalesad unius gnum in S". Crucis honorem aedificavit, in.quo eliain
Dei ..eriltum pertfaxit; s.ed et 'aliis perluslfaiis , primum Cbristiarii lavacrifontem sacravit. Postea. eo
regionibus.-dogma Christianum longe laleque propa^ loci qiio divi.Tiiomaeaip.ostolilemplum a_Danis Nor-
gavit., Per b_ec atque alia, pietalis opera Ecelesiae iriannisque eversum fuerat, non procul ab aree Wil-
Trajectensi praefecluSjChrisli nomen suorum animis tabufgo (qttam Ultrajectum Galliee dic.am Beda -te-
inserendo,longe optimum egit antistitem. Quod hodie "* slaiur), lemplum almd aedi-icaiidumcuravit, el cenlum
est in ;ea urbe . divi Manini celebre templum idem coenobilas integrae vitae , ut divino cnllui msistereut
crinsec.avif; pritiiusque est dignilate annis ferme XL. assidui, congregavit-ivoluitque hoc fempliim pri-
"
II. mum et caput suae esse diceceseos. Tandem, cum
(Gerardi NoviomagiTraject. epp. Catalog.) magna vitre. sanctitate quadraginta annis JJltraje-
Anno a Nativitate Safvatoris Domini ac Dei noslri clinae Ecclesise praefuisset, vit.a functus, divorum nu-
Jesu Christi sexceritesimb nonagesimo, Willibrordus mero adscriptus est.
'
. ~ DIPLOMATA AD S. WILLI.MORDUM.VEL.~AB EO COLLATA-.. -"
" ~
I. _ ': pratis, paseuis, silvis, aquis aquarumque decursibus,
fBrequigny,Diplom. t. Ilnov. edit./ mobilietimmobili, mancipiis et jumentis, vaccariis,
Charla aua HedenUs, vir iniuster, Willibrordo eviscopq pastoribus, pprcariis,.et cjuicquidad ipsam perliriere
doria corifert a (qnn. 704). videlur a die praesenti, tolum ad integrum irituam
InChrisfi nomine. Dum in praesenli vila quisque poiestatem, domine Pa.ter venefandc, trado atque
conversari videtur, et hanc caducam vitam morte transfundo, ut lmbeas, teneas et possideas, etcui
finiendam vigilanti meiile perspexerit, cogitare de- volueris in Dei nomine dimittas. Et in castello Mu-
bet qualenus animae suae in futuro apud Deummer- Ienberge donaiiius libi tres. casatas cura niancipiis,
cedem etrefrigerium, dum ipse vivit,. cohquirat. uria cum omni peculiari eorrim,
• - et centum diurnales.
G" ,
Idcirco ego Hedenus , vir illusier, nna cum conjuge id esl jugera, de terra aratoria , propter aquam-et
mea clarissima Theodrada, aliquid de rebus nostris ligna trabenda. Et in curte.nostra alia nuncupante
pro aniore Christi et remissione peecatorum.nbslro- Monhore, doriamus tibi vn hobas, et vn casatas, et
rum, et meree.de futura, Deo et domno Patri uostro ccc diurnales de terra, et tertiam parlem de silva
in Cliristo Willibfprdo episcop» dare, disppsuimus, ad eamdem eurtem" pertineritem, et prafaad L car-
duos ctini L porcis, e"t
quod el ita fecimus, id est, curtem nostram in loco radas s-ecahdas, et porcarios
casatas ibidem
nuncupante Arneslali siipef fluvio Huitteio, .cuiri vaccarios duos cum xn vaccis. Has
omni inlegritaiesua, id estcasis, curtidis, campis, nianentes cum bmni peculio vel laboralu eorum
Edidit Marlenius ex cbartario Eplernacensi, monct, ducis Tburingiae Gozberli fllium; et id,
Ampliss. collect. 1.1, col. ,13; recuderunt Eckartus, p. 312, etc., pluribus argumentis aslruit qu_e_-iuio
Franc. orient. tom. I, pag. 3H; Bertholetus., Hist. instrumento elucidando inserviunt, sed quibus bic
Luxemb., t. II, pag. 24; HontheimiUs, Hist. Trevir. immorafi riostri instituti non esl, nec id sinunt iio-
dipl. t. II;, pag. 99; omnes ex Martenio, exceplO tis nostris staluli limites.. Aliam Hedeni cliartam in-
tamen Berllioleio, qui char.ularioJEpTernacensi usus fra exliib-bimus sub anno 716, pag. 508.
est. UeJeiuim Eckarlus Helanum quoque dictum
g|7 DIPLOMATAAD S. yvTLLIBRORDUMVEL AB EOT-GLLATA. &i8
ûod habeni vel habere noscunlur, totuin tibi ad A j sanctorum, donafumqueun perpetuum essevolo ad
iniegrum trado. Has res omnes superius inliinaias possidendum, boc est quantumcumque a die prae-
tibi domrio el Patri iri Chris.lo.nostro danius, donar , sentiin villa Stancheim, sita super fluvioSura, mea
tumque esse perennis .temporibus volumus, ut ha- possessio vel donalio est, tam domibusquam.aedifl-
beas, fuisque habenduni derelinquas, vel quidquid ciis, mansis, mancipiis, virieis, pralis, pascuis, syl-
-exinde facere volueris liberam.et firmissiiriam in> vis, aquis aquarumque decufsibus,sub ea cPnditione,
omnibus habeas potestatem. Si quis yero , quodTu- ul quicquid a.die praesenfi vos vel pars monasterii
turumesse non credo, nos ipsi, quod absit, aut ali- . exinde- facere yoluerif, liberam et flrmissimam in
qttis de beredibus aut proheredibus nostris contra omnibus babeatis potestatem faciendi, et nullius re-
hanc donationis rioslraecarlulairi venire tentaverit, pelitionem exhoc Jiabere vereamini. Siquisvero,
_eteain infringere voluerit, et fibi de istis jam rebus quod fieri non credimus, lam ego. quam aliquis de
aliquid quasi hereditario jure auferre conaverit, hefedibus aut cohefedibus meis, vel quaelibet oppo-
.pfimitus iramomnipotentis Dei incurrat, et sanctb- sita persbna , contra lianc noslrae donationis cartu-
rum angelorum, et a liminibus Ecclesiae Dei vel lam venire conatus fuerit, auteam irrumpere Vo-_
communione sanctorum extraneus erficiatur, et luerit, primitus iram Dei omnipbteniis incurraf, et
lepram Giezi vel perciissionem Anaiiiae' et Saphifae .- insuper inferat fisco aurj Iibrarn unam, argenti
corisequatur, partemque habeat cum Juda.Scaribthe pondo duo-, nec: sic qriod repelit ullatenus pbssit
quiDominum tradidit, et insuper inferat tibi, una . evindicare, msrnente riihilomirius firitifate.
cum cogente fisco ,, auri iibras v, argenli pondo xv, Actum TreveTi, vin Idus Maias, anno x Childe-
etnec sie quidem quodrepetit evendicarevaleat, . berti regis;'—Ego Huncio, in Christi noinine pres-
sed frustrata ejus vanitate, baeccarla perennis tem- byler,Togante dbirina Irmina abbafissa, haric cartu-
pbribbs firma el immobilis permaneat, aslipu.aiione lam doriationis perscripsi, et ipsa.subter lianu pro»-
subnixa. Aclumpublice in easiello Virteburh ,sub _ pria curii teslibus firmaviL — Ego Irmina relegi et
die Kalendas Maias , anno x regni dqmni Childeberti. subseripsi. — Basinus episcopus. — Radobeftus. —
gloriosi fegis *. Ego Laurentius, iridignus presbjter, Dagoinus.^.Leodoirius presbyter.— Gaucebertus.—
jubente dbmino Hedeno duce, viro illuslri, bancdu- Cariberlus. — Magnoberlus. — Quitarib. — Trase-
natibnis.cariuiam scripsi et in Dei nomine subscri- ^ bertus. — Waltafins diaconus. — Bobo.°
psi. Ego Hedenus hanc donationis cartani a ine fac- III.
• tam ct anle me lectam, propria manu flrmavi e
~
subscripsi cum Theodrada. Ego Tburingus~, fllius rC Charla qua.Aengilbdldus
' Willibrordo episcopo con-
ced.it quidquid sibi competit in vitla Waderlo d
mei
Hedeni, donalionem patris ~ flrmavi. Rbcchus.
- ~ (dnn. 704).
Doda. . Dominoyere sancto el apostolico patri Willibrordo
. II.
Charta qua Irmina ubbalissa Willibrordo. episcopo episcopo,salutem Aengilbaldus filius Hildiboldi quoridam,
concedit' quidquid possidet in villa Slancheitnb donator, in Domirio.Bum quisque in prs-
(ann. 70i). ..,._-,. senli saeculo coriversare videtur, cbgitare necesse
Bpmino sanclo el in Christo apostollco Palri.Wil- est qualiteranimam suam de peccalo et pmna aeler-
librordo episcopo, Irmina, iri Christo Deo sacrata na liberare debeat. Idcirco,' ego Aengilbaldus, pro
abbalissa donatrix. Quidquid unusquisque homp de salute animae meaevel requlesempiterna, trado tibi,
rebus suis ad loca sanctorum et servorum Dei spon- Willibrordo episcopb; terram in loco vel villa riUn- .
tanea voluntale condonaverit, hoc sibi apud Derini cupata Waderlo, super fluvium Dutmala, cum om-
mercedispr-emlum credit reciperein ftiluro. Idcirco nibus qui ibid.em-hereditarip jure vel laboralu (egi-
egp Irmina donb vobis ad mpiiasierium vestrum tinie pbssidere visus ,sum, tolum a_die praesenti. tibi.
Epiernaco, quod nos a novo construximus, 'situm trado atque in tuam polestalem Transfundo, id est,
super fluvio Sura, in honore sanclae Tririitate vel lam terfas -aratorias cum carapis, pralis, pascuis,
0I
..a Elsi ex eodem fonle hasc cbarla ab editoribus scripsit? Id minimearbitrarnur; cum ejus nomen.
deprompla fuerit, discrepanltamen notae chronolo- inler alia tesiium.nullb dignitatis lilulp subscriben-
gicae. Tuxta Martenium, ipsis Kalendis Maii data tium nomina promiscue j'aceat.
fuit, et sic Eckarlus; apud Iioutheimium vero et c Edimus ad fidem apographi ex charlulario Ep-
Beriboletum, emissa est diedecima Kalendas. ternacensi in chartophylacio nosiro.
b. Vulgavlt Martenius, Ampliss. collect. t. I, col. 4 EdiditMarienius, Ampliss. collect.t. I, col. li,
12, ex chartario Epternacense;. recudil Honlhei- ex ciiar._ario.Ep_ernacen.se.;.-recudit Hontliciraius,
mius, Hist. Trevir. dipl. t. I, pag. lOl.AIias riixi- Hist. Trevir. dipl.t. I, pag.,102,. ex Marlenio. Ni-
mus delrminaabbatissa i_tVillibrordo episcopo Tfa- bil ad Iianc charlam nobis netandum suppetit, nisi
jectinp. In ch.a.rlaIrminae , quam supra, _pag. 250, quod Martenius, in rcrum indice ad lomum primum
exhibuimus, subscribunt Basinus et Leodowinus, collectionissuae amplissimae, .oscitanter Aerigilbal-
ambo cum tiiulo fepiscopi;et revera ambo Treviren- : dura confuderit. cum Aengelberto. Alter ab altero
ses infulas assecuti sunt, ut jam monuiriius, -ac plane diversris ":Aengilbaldus enirri hic dicitur filius
iisdem temporibus eptscopali titulo irisigoili, quain- Hildiboldi; Aengelb.ertus vero, leste Martenio ipso,
vis.-Rasinus eeelesia; regimen Lepdoiho dimisisset. ubi supra, col. i9, iilius-Gaboerti. Ansam errandi .
H.ie Basinus episcopus sub.scribii; et Leodoinus _praebuit nominum ."s'irailiuido.,.et quod circa idem
presbytcr: An Leodoinus. ille.idem est ac Lebdowi- tempus ulerque eidem _~Wiliibrordo episcopo dona
nus qui aliis Irminac charlis sub episcopi titulo sub- contulit.
§39 . ,S. WILLIBRORTUS ULTRAJECTliNUS EPISCOPUS. "540
aquis aquanimque decursibus, mobilibus et immo- A__.gatione viia sancla et regulari degere et conversari,.
biiibus,. et silv.in_.ad eumdem locum pertinentem, Iiocest, medietajem de ipsoEpieriia.co, quam Tbeo-
et.vni casatas Ctnn bominib.us el mancipiis, et cum . tarius quondam dux ibidem tenuit, et postea filius
omrii peculio sno.TIaec omniaa diepraesenli tibfdo- _ siiusTheodardus quondam npbis trailidit, praHer i\-
no, donatumque . perbnnis temporibus esse volo, ,ut lam quam Errnina in ipso Epiernaco tenuil, quan-
habeas, teiieas atque posside.as, luisque ad haben- lumcunque i.n iiisa-'medieiate nostra in,ipso Epter-
duin derelinquas, ,et qulcquid. exinde facere volue- riaico,a praesenii die,-noslra videiur esse pnssess.io
ris, liberam atque firmissirnam in omnibus babeas vel donaiio, cum terris, enm domibus,"aedificiis, ac-
potesialem. Si quis vefo., quod . fuiurum essp non colabus, mancipiis, iiiis •"., sylvis. campis, pratis,
credo , heredum vel prolierecium meorum, yel. quae- pascuis,aquis aquartiroque dccursibus , mobilibtts et
iibet opposiia persona, conlra hane donatipnis car- inimohilib.us, farinariis, pecoribus utriusque sexus,
tulam venire tentaverit, et eam infringere conave- quanlum in ipsa medietate, in ipsoEplernaco" prae-
rit, primilus iram Dei om.iiipolenlis' incurfai et san- _senti tempore possidem.us, cum omni infegiilate de
etoruni angelorum, eta IiminibusEcclesiae alieneiur, jrire el d.onatione nosfra, in.jure et donatibne prae-
.partemque babeal crim Juda, et ultionem Ananiae * dicti moiiasterii, velrectoribus.suis seu saccessbri•
et Zaphirae, vel lepra Giezi percutiatur,, et inferat B biiset.ojnni cbngregat.ioni ibidem consislenli, tradi-
flsci juribus anri libram unam, argenti pondp x, nec mus atque delegarnus -pefpetuaiiter in Dei_ nomine
sic quod repelit evindicare valeat, sed firma et im- ad possidendum, ut.ibidem iii lempore jiro mercede
mobjlis ha_c donatio perennis lemporibus perma- nostra proficiai in augmenlis, ea _ratione ut ipsum
neal siipulaiione subnixa. monasterium in nostfa' vel heredum noslrorum do-
Acium publice in loco Bittinum, coram. lestibus, naiione vcl defensione inantea , sempsr permaueal.
anno x regni dpmni nostri .Childeberli glpriosissimi _Etillud nohis placuit insereiidum, si fuerit ullus de
jegis, sub die Calendas Octobris.—Ego.Aengilbaldiis. ", heredibus noslrisrvel propinq.uisnostris, seu quaeli-
iianc cartulam releai et conftrmavi. — Onsbaldus, . bet ullaextranea aulopposila perspna, quae cbnlra
—. Eburumes, — Edilhardes,"— Roberte., — Toie- bane donaiionero^ quain rios plena et integra dona-
bables, — Elrele, — Euilihde,.— Berilinde, sub- tione pro animrc noslfa? remedio fleri et afflrmare
scripserunt. — Egp Elduynus. presbyter , rogarile rogavimus, venire aut agere tentaverit,.et ipsacliar-
Aengilbaldo viro illustri, scripsi et subscripsi, sita ad reiegendum ei oslensa fuerit, et se •ex hbc
gnumqne crucis adflxi f. •- compescere npluerit, primitus.iram Dei iiiciirrat, et
-• iv. a liminibus
' ' sanctorum efflciatur extianens, et infe-
;'--• ." --^ C
Cliarta qua Tipinus el Pleclrudis,jixor ejus, conce- rat partibus ipsius monasterii, vel, cui litem intule-
dunl Eplernacensi tnonaslerio medielatem. ipsius rit, tantum el aliud lantum , quantum res eo ipso.
Epternaci' 1 (ann.lQQ). tempore emelioralae valuerint, ef inferat, una cnm
Ego in Dei nomine, inlusler vir Pipinus, fllius " socio fisco, anri libras decem, argenli pondo-viginii,
Ansgisili quondam, nee non illu-tds matrona mea coaclus exsolvat, et quod repetit eviudicare rion va-
Plecirudis, filia Hugoberti quondam, cogitantes ca- leat, sed praesens donalio ad instar testamenti cum
sum liumanaj fragililatis qualiler peccata nosira pos- stipulatione adnixa omni femppre flrma sfabilitate
'
suirius abluere, et donante Domino ad aeterna gau-. capiaf firmilatem. ..
dia pervenire ; idcirco, ob honorem Domini nostri Aclum Gaimundas c, publice, sub die lertia Idus
Jesu "Chrisii, donamus donaiumq-ie in perpetuum Maias, anno duodecimo regni domini npsfri Childe-
esse vblumus ad monaslerium quod est in honore . berli gloriosissimi regis. Pipinus et conjux ejus Ple-
sanclissimae Trinitatis et Apostolorum Peiri et ctrudis. — Drogo. _— Cuehobertus episcopus. _—
1'auli, et sancli Joannis Bapiistae, in loco cogno- Garebaldus episcppus.— Bemarius episcopus.—
menio Eplernacoi in pago Bedensi, supef fluvio-Su- :Constaniinus episcopus. — Josepjius. — Winiharius
ra, in re proprielatis nnsirae aediflcatum, ubi decer- TVepiscopus.—Chariganto. — Agione. — Grodobal-
niinus et constiluimusvifnm strennum et Dei culto-, -dus. — Cardimus. —Remedius.—Raimingus, jussus
rem apostolicum. dominum Willibfordum episco- a Pipino et Plectrude, scripsi et Harduino.
pum, una cum turma monacborum sub-sua congfe-
.'".Fragmentum hujus chaftae ex ms. Epiernacensi p Liti bie memorati sic forte dicuritur, quasi Lae-
edidit Browerus, Annal. Trevir. t. I, pag. 560, ouodI tissaruiri terrarum coloni. Sic in forrriuia Linden-
recuderiintCoiniius.Annal. t. IV, pag. M6, et Fop- brogii.62. At quare vendili ? Num erant servi? Mi-
penus, suppl. ad Opera dipl. Miraei, t. II, pag,' 805. nime, meo judieio. Vox litis signiflcat, vel terras li-
Jniegram vulgayerunt ex arebivo Eplerhacensi Calr , _.scolendas traditas, vel cerisus a litis ipsis praeslitos,.
metus, Hist. Lbtlfar. t. % prob. col. 84; Berthole- qui letitnonia nominantur in doeumeolis. Vide im-
lus, Hist. Luxemb. I. II, prob. pag. 25, et Honlbei-. primis quiniam novarum formularum Baluzii, Can-
mius, Ilist. Trevir. dipl.t. I, pag. 103. Nomen pa-. giumque hac voce. "'""_
tris Pleelr.udis ignorabaiur aritpquam prodirel hoc« c Gaiumndae, ad-Sarae et Blossaeconfluenles, jux-
iifstrumenlum, ut nofafEc.karlus, Franc. orient. la HOntlieimium, bodie Gemunda, Teutonice JSaar-
lib.xvi, n-.25. Medietas- alia .Eplerriaci anno 698! igetmndem, nobis Saargeminm. Con-jicit-Honlheimius
concessa fuerat Willibrordo ab Irmina,'cuj'us doiia- hic.iiabitum fuisse a P.ipirioconventum episcoporuro,.
«ionischarlam, p. 250, supra exhibuimus. qui huic ipsius donalioni subscripserurit.
'$41 DIPLOMATA AD S. WILLIBRORDUMVEL AB EO COLLATA. 5.2
'"
-V. '•'__.- _A inciirfat Vffensam, el a liminibus sanctorum efficia^
tur extraneus et insiiper inferat panibus ejusdem
Cltarla qua Pipinux, filius Ansgisilt, monasterium Ep- '
lernncensesub sua defensione suscipit,.el frairibus ~ loci, et fratribus tune teriipore ibidem servientilius,
Xbi rcongregatis concedilui, defuricioWillibrordo, auf ciii litera inluleril, fanturri el aliudtanium quan-
sibi ex semetipsis.constituantabbalem'' (ai.in.-706). . tnrii res ipsa. eo tempore emelipralae valuerint, et
Semper. lnimana fragllitas casus inevitabiles debct irisuper iriferat, cum socio lisco, auri libras x, ar-
perpendere, ulquandoquidem repeiifma supervenefit - genli pon.do xx, coactus exsolval, et. qtiod repeiif
transpositio, non habeatjin-nobis quod-puniat,' sed evindicafe non vafeat, sed pfirs&ns cOiiflrmaiio',ad
inveni.ai quod "coronet,- juxta mandafum Domini': "jnstar tesiamenii, coiistipiilntiorie'adnix.a, onini terii-
Dale et dabimr vobis; el illud : FacUe etcemosyriririi, pore firniastahilitafeTcapiat firniiialem.
et omnia iiiundasutil vobis: Idcirco ego in Dei riomi- Actum Gaimundas pnblice, sub die ni Idus Maias,
ne iilii-iter-vir Pippinus, filius Ansgisili qubndam, annoxn regni dqmrii nostri Giiildebcrti gloriosi re-
necnon el .illi.slris.-mainina :mea TTectrudis, iiiia "gis. Pippiriiis ef Plectrudis.'—- Drgp. Cbugoberfus,
Hiigobcrii qiibndanvcogilanles casum hiimanae fra- Gerbaidus, Bernafius, Consiantinus, Jbseplius, epi-.
giliiatis, qualiter. peccala noslrapPssemus abluere, scopi.— Winifliarius. — Agiorie. — Reinedius. —
et-Deo donante ad aeterna gaudia pertingere, conce- **Ramingus, jussus aT"ippino et Plecirude scripsi, et
dimus domioo Patri noslrb viro apostolico. Willi- llafdoino,
brordo episcopo ,_<iempnasterio Eptemaco, sito in "'.- - - ' "- .vV- _ '.'' -:
pago Bedensi, super fluvio Sura, quod ipse, donanle Charla gud AengelberlusW. (Witlibrqrdo episcopo)
Deo, aedificavitiu rebus proprielaiis noslrae, ct uride , dotia conferi in Atfheim, locoTbxandrimb(ann.
ipse beatus Willibrordus- lestamentum confirmavil, 709).
ut sub nostra defeasipn.e haberemus ac heredum - In Chrisii.nomine, domno sahctissimo et dileclis-
nostrorum. Unde placuit nobis ul aposiolico Patri simo' pairi W. episcopb, Aengelbertus filius Gao-
iiosiro.Willibfordo ipsuia mona^terium couflrmare- berto quondam, donator. Duni leges el jufa" sinurit,
mus : quod ila et fecimus, eo modo, ut ihiuemTfa- et convenienlia Francoruni est tttde faculiaiibus
tres peregrinos, vel alios Deum limentes, congre- suis quisque.quod facere voluerit liheram habeat
gent, ut ibidem secundumordinem sanclum degefe ' potestaiem, el necesse est ut quisque pro incerto
et conversari debeant. Et illiid itidem nobis ptacuit huj'us vitae exilu de rebus suis aliqnid ad Dei partem
iciserendum, ul, cum ipse beatus Wiilibrordus de comniiltal, ut per hoc indiilgeniiam faciiiorum stio-
hac Iuce migraverii, ipsifratrcs quem ex semetip- rum percip1at.'Idcirc"oego Aengelberius, pro reme-
sis elegerint,-sibi constituant abbaiem, ea ratione rif ^ dio ariimaemeaeseii retributiorie aelerna, aliquid lib.i,
beredilius.nosiris in omnibus ftdelis appareat, et domine Pater et ponlifex W., de rebus nieis donara
ibidem secundum ordinem sanctum- degat, et sub decrevi, "qubd et.iia feci: hoc esl, in pago Texan-
nosiro.mundiburdio vel defensione persislat.Et. si driae, in loco noncupante Alfheim", quod jnihi ex
quis Deumtimens, tam de parte noslraquam et de paterrio jure legitime proveriit, hoc est casalas xi,
reliquis. hominibus, de suis rebns ad ipsum niona- cum, sala el curticle meo; qiiein ad praesens iiabere
sterium condonare ei.confirmare deliberaveril, vel visus sumj cum mancipiis et omni peciilio ebrum"..
. quidqu'!d-ibidem,"Deo inspirante, de collalis bonis Haeeomnia libi a dip-pf-cserili trado atque trans-,
. obvenerit, Deo propitio, eis proliciat in augmentis. fundo, cum nrani integrilaie vel~a.djacei.ii_s eo-
Si quis vero, quod minime credimus esse futurum, si rum, fibc esl, casis, cuniclis, silvis, lerrii, pratis,
.fueril ullus de.beredibiisaut propinquis noslris,"seu pascuis, et aratoria terra, aquis aquarumqiie decuf-
(jtiaelibelexlranea aut opposita persona, quae coiitra sibus, mobili elTihmbbili, egressu vei irigressii, et
..lianc nostram cOnlirmalionem, quain-nos pro divino wairiscbafb C.-Haecbmuia tilii db, doriarutnque esse
inluitu, vel animaenosliae remedio, Jiefi aut firmare perhennis lemporibus volo : boc habeas, teneas,
rogaviirius,venire volueritaut infringere, ct istacarta Tv possideas-; jiuisque ad possidendum relinqnas, et
ei osterisa fnerit ad relegendum.et se ex hoc Com- quicquid exin.de facere' yoluefisliberam et firmissir
pescere npluerit, imprimilus irae Dei omnipoteniis riiam in omnibus habeas. potestatcm. Si qiiis.verOj
a Eodem die quo Pipiniis"charlara
quae proxima male-in Editis Drodo. De Gaimundis, vide supra,
pra-eedit-Epteriiacensi moriaslerip coneesserat, lianc annol. 1;
allerani emjsil, quain'-'Martenius ex.Epternacei.si i Vulgavit Maflenius, Amjiliss. coll. 1. I, col. 16,
cliartario deprompsit, Ampliss. coliecf. 1.1, pag._15, . ex cbariulario Eptefnacensi; recuderunl ex Martenio
et fecuderunl Hoiilheiniius, Hisl. Trevi.r. dipioie. Foppenus,' Operum dipl. Miwi suppl.. t. III,. pag.
t. I. pag. 104, ac Coilectores. scriptorum ferum 285, et Honlheimius, Hist. Trevir. diplom. f. I,
•Fr_meicai.nri,t. IV, pag. 61.3. Nos" aecucatius edi- pag. 105. Edimus ad fulem Marteniu Direcla est
mns, ad fidein traiissumpli, cum eoderri chartarip, charia liaecad Willibrordum, Trajectinumepiscopum
t.Tl, fol; 30, v° etseq., qupd.vncatur liber aureus, el abbaiem Epternaceiisem, utliquet exiesi.amenlo
a D. Collozj.santti AgerieiTirdunensis- subprjore, ipsius Willibrordi,,quod;prd,ine su.oproferemus, pag.
diligetiter collati armo 178., el in cliartophylacio 549, et quo. villam Alfe.ni in pago Toxandrim sibi-ab
nostro repositi a -D. Tabouillot corigregatinnis sancti Engelberto donatam memorai.
Yi.oiii. lisdem vallalursiibscrjpiipiiib.is quibus cbar-, <=Watrischafq interpretatur Hpniheimius, piscinam
la allera'ejusdem diei._iriteraiios subscribit Dr.ogo, _seu reservatorium aquaiicum; vide.annot.'3, pag..
'
quod iricliarfularioper compendium scribiltir Drgo., 284. : . '".--,' :'
643 S. WILLIBRORDUS ULTRAJECTINUS EPISCOPUS. SM
fjuod fuliirum esse non credo, ego ipse aut ullus de A hocest, casis, curticlis, silvis, lerris, pralis, pascuis,
heredfbus aut propinquis nosffis, seu qu_f:libet ex- ej aratoria terra, aquis.aqu&rumque decursibus, Ta7
tranea aut opposTa persona, quae conlra hanc no- rinariis, mobili et immobili, cum' ingfessu et egres-
stram conflrmali'.nem, quam rios pro diyino intuitu ;su, et watriscafo c, et_vassaIlos vi, cum tribus.puel*
vel animae noslrae remedio fieri aut firmare rogavi- Tis,et silvam in loeo Hulislaum, et quicquid mihi
mus, venire voluerit aut infringere, et ista caria ei ibidem legilime provenit; et in.alip loco, dicto Heo-;
ostensa fuerit. ad relegendum, el se ex hoc com- purdum, lerras, et silvas, et quicquid ex malre mea
pescere noluerit, inprimitus irae Dei omnipotentis ibi possidere visa sum, hoe tibi do, donatumque
iricurrat onensain, ,et a liminibus sancTorum efficia- -perennis temporibus volo. Si quis vero, quod 'fulu-
turextraneus, el inferat tibi, una cum cogente fisco, rum-esse non credo, ego.ipse aut ullus de heredibus
auri libras v, argenli pondo x; et nec sic qttod re- aut propinquis noslris, seu< quaTibet extranea. aut
petit evindicare valeat, sed firma et immobilis haec opposila persona, quac contra banc nostram..conflr-
noslra donalio permaneat, adsiipulatione subnixa. malionem, quam nos pro diyino intuilu vel animBe
Actum publice Tilliburgis, xn Caleridas Junias, nostraeremedio fleri aut firmare rogavimus, venire
__annoxv Childeberti gloriosissimi regis. Et do tibi voluerit aut infringere, et ista carta -ei ostensa fuerit
in pago Testevenli super Mosam, loco- Birni, casa- "B ad relegendum, et se ex IIOG"compescere noluerit,
lam unam, cum omni peculio.—Ego Yirgilius inprimitus irae Dei omnip.otenlis incurrat offensam,
presbyter scripsi. — Aengelbertus. — "'Yerengalto êt a liminibus sanctorum efficiatur extraneus, et inr
frater ejus. — Patilus presbyter. — Aldrao. — Al- ferat tibi,~una cum cogente flsco, auri libras v, ar-
duino. — Nargaoto. — Egisgaro. — Nanduiano. genii pondox; et nec sic quod repeiit evindicare
Vll. valeal,-,sed firma et imraobilis baec nostra donatio
permaneat adstipulatione subnixa. - ~
Charta qua Berlileridis, Beo sacrata, Wiltibrordo ,
episcopodbnal quidquid de malerna hmredilalevos- Actum publice in loco Calae, iv Camndas Augusii,
sidet inToxandfia a (ann. 710). anno xvi regni domni nostri Childebertii gloriosis-
, In Ghristi nomine. Domino sanctissimo et venera- simi regis, cum testibus Ansbaldo, Folebaldo. Aen-
bili palri "W. episcopo, Bertilindis lilia Wigibaldi,, -gelberto, Roberto, Adlefo, Werengalo, Nanduino,
consecrata Deo, donatrix. Quisquis ad Deipartes velI Wigbcrlo. —-Ego Laurenlius,. presbyter, rogante
". ad loca sanctbrum aiiquid de rebus suis dare vell Bertilende, illustri feraina alque Deo consecrata
delcgare voluerit,. hoc solemni scriptura firmetur,i virgine, scripsi et subscripsi.
ut pracceptorum serie fidc.srata atque*probala cele- '
V,1L
"c*
bretur : quod et faciendum aestimans, et conside- Chafla qua Ansbaldus, tnonachus, W. (Willibrcrdo)
rans hujus vilae incertum fragilemque slaliini, ali- episcopodona eonfert'\ (ann. 71 i). -
quid libi de rebus meis, domue pater poritifex, pro> InChrisiinomine; dilectissimo et sanctissimo pa-
remedio animae meae, seu orationum luarum iminar- tri W. pontifici, Ansbaldus monachus, filius Wlgi-
cescibili fructu, donandum decrevi, quod elita feci,, baldi quondam, donator. Leges et jura sinunt et
danstibi in pago Texandrensi,loco Hoccascaule, su-- . convenienti.a saecularium personarum est ut de rebus
per flnvio Dudmala, quod mihimaier mea Oadradaa suis propriis unusquisqiie quod facere voluerilTibe-
hereditario jure legitime reliquit: hoc est, casatas v,, ram habeat potestatem, et hoc solemni scriptura pro
cum sala b etcunicle meo^ rjuod adpraesens haberee lemporum serie, firmetur. Quod cnm ita esl, ego An-
visa sum, cum mancipiis quinque, et uxoribus et in-- " sbaldus, perpendens in menie mea fragilitatem prae-|
fanlibus eorum.Haec, omnia tibi a die praesenti,-pro o senlis vitae, cogilavi aliquid de vebus meis tibi pro
mercedis meae augmento dono,. ac de mea in luamQ reraedio animae meae seu orationum tiiarurii-lucro
irarisfundopolestalem, cum omni peculiari eorum,i, dare ,et delegare, quod et ita facio; Hoc est, quod
a Martenius edidit, Ampliss. collect. 1.1, col. 17,', 'rio, pag. 107, asseril• lerram salicam de qua agilur
ex charlarib Epternacensi; recudit. Honlheimius,, in hac lege, Eccard..61, Feuerbach. 59, Scbilier.
Ilist. f revir. dipl. t. I, p. 106. Maternam ha.redila-- "* 92, Herol. 62, nihil aliud esse quam terram qum.ad
tem donat Berlilendis Willibrordb episcopo, quiii salam sive domum curlis prmcipuam pertinet. Cui
simul fuit abbas Epternacerisis. Is jam dona accepe-:- ' sententiae, etsi summo viro de Moritesquieuplacue-
rat ab Aeogilberto,. cujus chartam supra, pag. 280,i, rit, assentire non possum. Sed de hoc argumenlo
eilidimus; et ipse Aengilbertus Benilendis dona- i- disserendi hic non est Tbcus.
_ tioni subscribit. Ea aritem fuit monialis Calensis, utit « Vide, quae de hac voce dicta sunt pag. 280, an-
conjTeerelieet ex eo quod Calae chaita data liierit.l. -- not. 2. Originem ducere videtur ex Saxonico Wa.er
Cala vero ante annum 1789 eral monasierium cele-i- et Scaff, sigoificareque, ut scribit Hontheimius, pis-
Ijre virginum non pfocul a Parisiis. E nobili prosa- cinam seu reservaloriuhiaquaticum.
pia ortam fuisse Bertilendem palet ex ipso chartas e dExchartarioEplernacensi eruitMartenius, Ampl.
contexlu; et in subscriplione insignitur litulo ferai-
i- collect. t. Ij-col. 18; ad fidem Martenii recuditllon-
naeillusiris. Etsi dicalur Deo sacrata virgo, bonaa theimius, Hist. Trevir.' dipl. 1.1, pag. 107. AnsbaU
niagna possidebat, quofum parlem del.egat ad pios is dus videtur fraler Berlilendis moriialis, cuj'us cbar-
usus. Cave ne ipsam confundas cura Bertilana Ca- i- tam supra, pag. 284, recudimus, filiae Yigibaldi, qui
Jensi abbatissa prima : haecenim jain ab octoannisis Jiicdicilur Ansbaldipater. Alteramejusdem.Ansbaldi
decesseraij cum data fuit charta quam exhibemus. chartam pfolerei_ius,'pag.291, qua eidem Wiilibrordo
h-Hac voce, quae nbndum occurrerat iii documen- i- nova dona iargitrir. Haec. coiifirmani tunc id morii?.
tis lnquscfi collectioriis, signifleari domum nemo uon n fuisse ut personaeDeosacrafaeavitis bonis.fruerentut.
dubiiat. Unde Eccardus, in Iegis Salica. commerita- % et liceret ipsis ea dono iradere.
S45 DIPLGMATA AD S. WILLIBRORDUM YEL AB EO CGLLATA. Si6
tibi. dono in loco Haeslaos, in pago Texaridriae super li exlinguil peccalum. Quapropter ego Ansberlus, lilius
fluvio Dudmala.to.tum ad integrum, qriod iriihi geni- Willibaldi quondaiu, dono pro remedio ariimaemeab,
tof meus Wigibaldus quondairi heredilario jure dere- el pro retribulione ifiternse ialulis seu orationum
liquit, vel qnicquid ego ibidem juste Iaborare visus' tuafum, tibi clomno palri ac pontifici, aliquid de rie-
sum; hoc cst, casis, curticlis, caihpis, pratis, par bus meis propfiis in pagoTexaridriae, loco Diesne,
scriis, aquis aquarumque deciirsibus, cum watrisca- casatas vf cum sala, curlicle meo cum"vi niaricipiis
po <".,et: aratoria lerra, mpbili cum irrimobili, cum et infantibus eorum. Hos tibi cum omni peculiare
niahenlibus ibidem aspicientibus, x servienles gafer- sub, curii omni integritafe trado, casis, curiilibus,
garias b, liochoflnnas, cum-ingressuet egressu, cum campis, pratis, pascuis, silvis, aqnis aqiiarumque
omnibusadjacentiis, a die"pf_cseiiti tibi.adintegfurii decursibus, et aratoria terra, friobili et imniobili,
dorio, donatuiaque perennis lemporibus esse vplo : curin egressu, vei ingressu, yel vatriscafo e. Item,
lioc habeaSj.lerieas, -possideas, aique deferidas, tuis- doTIbi in pago Texandriae, lbcb Levetlaus, super.
qtie possidendum derelinquas, vel quiequid _exiride fluvib Dutmala, casatas vii cum sala et curticle riieo,
facere volueris Tiberain potestateiri habeas. -Si.Jquis cum ym maricipiis, et ujtoribusct infaiiiibuseoriirij-,
vero, quod fuiurum csse noncredo, egofpseaut ul- cum casis, curticlisi campis, pratis, pascuis, silvis,
lus de hefedibus aut propiriquis nostris, seu qriaeli- B aquis aquarumque.decursibus, et aiatoria,ter_"a,.mo-
fcct exlranea autppposila persoria.quae conlra harie' bili et immobili, ingressu et egressu. Si quis ve-
'- •
uostram confirmaijonemj quam nospro divino ifttui- rof, elc.
Jti ve! animae nbstrae remedio flerj aut.Brmare roga- Actum p.ublice Waderloe. Gal. Junii, anno n Da-.
vimus, veriire voluerif. auf infriiigere, ef. Ista. cafla goberli regis. Ego Ansbaldus mpnachus 6 banc chaf-
ei oslensa fuerit adrelegendum, et_se ex boc cbiri- tam a me faclam relegi et propria riiaiiu subscfipsi.
' ''
peseere noiuerlt; inprimilus irrie"Dei :omriipotentis' '
";, x., '-' _ --.' '.
inciirrat offensam, et a limiriibus sanctorum efficia-
Charlg qua Aengelberlus W. (Willibrordp episcopb)
luf extraneiis, et inferat tibi, una cum cogente fisco, donal id quod possidebal in pago Texatidrim, iii
auri jibras v, argenfi pondox.et nec sicquod fepe- loco Eresloch, ei in lbco.de Osne h-(ann. 715). . :
tit evendicare valeat, -sed firma et Iramobilis b_ec In Cbristi riomine," domnbf sarictissimo et dileetis-
nostra donatio permaneat, adstipulalione subnixa. simo patri W-. episcopo, Aengelberlus, filitis Gao-
Actum puiilice Iri monasterid Suestra, anriot Da- berti quoridam, donatpr. Dum leges et jura~~sinurit,
goberti regis v-die ^111Caiendaruni Novembrium.— el cbnvenientia Ffancoriiin est ut de faculfatibus suis
Ego Laurenlius, indignus presbyfef, fogante Arisbal- quisque quod facere yoluerit libefam "habeat pote-
do' Dei servo scfipsi. '-''" G staterii, et riecesse est ut quisquis pro incerto huj'us
' '" '
';- IX.'""..-'- vitaeexitu de rebtts suis ad Dei parlem aliquid com-
Charlci qiia Ansbatdus mbnachus YVillibfbrdo episcbpo ftiittat.ut per hoe indtilgentiam faciirorum percipiat^
riova dbna confert in pag~oToxandrimA-{anti.liQ). idcircP • ego Aengelbef tus, cuni^ coosilio et licentia
'
\a Christi nbihine, domno sanclissimb. ae;bea_is- frairis mei Yerengaoli, pfb remedio. aiiiriiae suae
simo~Patfi Willibrprdo,"Arisbaldus servbrum Dei far seu relributione aeteriia, aliquid: tibi, domne Pater
mrilusi Dum quisque in_.pra_seritisaeculo cbnversari. elpontifex.^de rebus meis doriandum decrevi, quod
videtur, cbglfare debet quatenus ariimaesriaeconso- et ita feci. Hoc est, in pagp Texandriavin loco Eres-
lationem pro eleemosyna sanciorurriiocorumvel ora- , loehi qnodmihi ex>paierrio jurelegitime. provenil;
tionum subsidia hic adquirere possit dicenle Dpmino : Boc esteasatas tres,cuiri salaetcurticle.meo, quod
Bateeleemosynam, el.ecceotnnia.munda sunt vobis. ad praesehs liabere visus sum; tria mahcipia cum
Et ilerum : Sicul aquu exlinguitignemîla eleemosyna uxoribus el infantibus; el, in loco de:Osne, casatam
a Ideiri ac -wairischafo, de quo vlde -annol. 2, ex~pra_cedeiiiibus cbartis, Y'de ejusdern Ansbaldi
pag; 280. .._;,. . chartam, pag.<289. -.-
. "^Boniheimius, ubi stipra, gafergarias ihterprelalur ^: '.sAnproprie mbnachus fuit Ansbaldusf qui priori
poniarid; liochqfinnas,forte alla arboreta., iorle.palu- "'- chafta diim se monachum appellat, uti se.aif ssecula-
des. ._._'-. . i .-.--..,- rium jufe. Yox moriachus aiiquaridp usurpabatur. pro
*:Unanimi .chronographorum' consenstr, -bbiius clerico. Hinc forieenie.ndanda nota'nostra, priori
Ghiideber.li, cui successit-Dagobertus.anno 711 assi-. chartae. subjectu. JSon equidem, mea senlenlia, re-
gnatur,. ut iiojat Lpngueruaeus, Anna_._Fraiicie.,.ad clius quaestionem solvit vir clarus -in prolegomenis,
calcem" ;t. III, Coliect. script. rer. Franc- pag.L697-; part. in, secl.T, cap. 2,:.§ 3. .. ...
dieni docet chronicon Medarderise, in Spicil. Dacher. i"
. VulgavitMartenius.Aniplis.-ColIect. t. I, col. 19,
I. II, pag.385, scilicel 18-'Eal. Maii {14,"~Aprilis). ex charlario Epternacensi ;recudit. Ilonlheimius,-
_ 4-Qui in formula ini.tiali. Ambaldus djciliir, in Hist.-Trevir.-dip. t. T,..pag. !(."_. Yid.esis alterain
chartae contexlu appellatur Arisberlus,filius, Wiliibal- ejusdein Aengelberiichanam, quamsupraj pag. 280,
di ;omiiino legendum Ansbaldus filius. Wigibaldi, retulimus, qtia alia' dpna coffferuniur eidem. Willi-
frater Bertilendis, Wigibaldi filiae. Martenius, Ampl. brofdb; vide et noias ei.subjeeias. Lectionem ,sequi-
coll. t..,I, col. 19, recje huic"chartae gcnuinum An , mur Martenii ex quo cbartam mutuavit Horitheimius.
sbaldi-nomen. pr_efixii.- Hanc deprompsit ' - - ;•ex Epler- ' Errore, ul videlur, iypograpliicb-Honlheimius^JEj-!/-
nacensi moiiasterio. , .. berlum scribil pro Aengelberlo. Duj.licis donalionis
."? Wairiscafum interprelatur IlpnJeimius,-- llislor. =Aengelberii memoria est i"ri-iestari.enlo"Willibrordi
Trevir. 1.1, pag. 107, not. piscinam, seu reservalb- . infra ederido, pag. 549; corruptis aliquarituluin no-
riunt aqualicum. Vide pag. 28,0et.289, annot."2. . minibus locorura, uf ad hoc tesfamcntuni notabimus-
fQu_eibi desunt repelenda esse.nionet Martenius
S47 S. WILLIBRORDUS ULTRAJECTINCS EPISCOPGS. - 518
unam et mancipium, cum uxore et infantibus. H_ecA nobis.ut apostolico patri Willibrofdo episcopo ip-;am
omnia.libi-a diepraesenli trado alqueTransfundo, cum basilicam tradidissemus, quod ita et feeimus^-iii.eo .
omni peculiari et inlegritale et adjacentiis eorum, modo ut ibideai fratres peregriiios vel alios Deuin
hoc est, casis, curliculis", silvis, tcrris, praiis, p_- timentes eongregare debeal. Et illud nobis inseren-
scuis et aratoria terra, aquis aquarumque.deciirsibus, diiiii placuit ut, cum ipse WTIlibrordns de hac Tuce
mobiliet immobili, egressu et ingressu, el v.atrisca- migraverit, jpsi fralres quem inter" se elegerint sibi
fo; ha:c omnia tibi do, donatumque esse perennis constiluani ahbatem.in ea ratipn.e ut nobis vel.filio
lemporibusvolp.',Si quis vero, qtiod.fulurum ess.e noslro Grimoaldo et filiis suis, vel filiis Drogonis,
non crcdo, ego ipse aul ullus de Iieredibus aut.pro- nepolibus ".noslris, in omnibus fidelis appare;it,et
pinquis nostris, seu quaelibet extranea aul opposita ibiJem-secundumordinem sancle degat, et sub nostrp
persona , quae contra hanc noslram conflrmaiionem mundiburdio el ipsius Grimoaldi (iliorumque suorum
quam nosprodivino intuitu.vel animaenostr_e-reme- et Drogoiiis, nepotum nostrorum; defensione .persi-
dio fieriaut firmare rogavimus, venire -voluerit aul siere deueat; et, si quis Deum iimeiiiiuin, tam de
infringere, ct isia carla ei oslensa fuerit ad relegen- pane noslra, quam de reliquis hbminibus, de rebus
duni", et -se ex hoc compescere noluerif, inpriniitus suiseis aliquid condonaverit, Deo propitio, eis profi-
irte Dei-oriinipotentis incurral offensam, eta limini- B ciat in augmentis. Si quis vero, quod, minime.credi-
bus satiflorum ellicialur exlraiieus., et. inferat libi, mus esse fulurnm^ heredum vel proheredum.nosiro-
una cum cogenle flsco, auri libras v, argenli pondo rum., vel quaelihet opposila persima, coiitra hanc
x;, ..t nec sic qnod repelit evindicare valeat, sed flr- doiiationis cartulam venire tempiaverii et eam iri-
ma etimmpbilis ba_cnostra donalio pernianeat, ad- fringere-conaverit, primiius iram pei omnipbietiiis
.siipulalioue stibriixa, ,, incurrat,. et sanciorum angelorum, et a-li.miiiibus
Acitiin puhlice loco de Osne, cal. Marlii, anno n Ecclesiae alienetu.r, partemque habeat cum Juda et
regni domni nostri Dagobeni regis gloriosissimi. — ultione Ananiae et Sapliirae, yel lepra Giezi percutia-
Ego Aengelbertus hanccarlam a me factamrelegi et lur; iusiiper inferat flsci juribus auri libram unam__
prppria manu_flrmavi, coram leslibus, Yerengaoto argenti pondo decem; nec sic-quod.repelil evindicarc
fraifeineo, Volebaldo, Framundo, .tEunilao, Adlefo, valeai, sed flrma etimmobilis haecdonatip perheniiis
Nandino. — Ego Docfa pfesbytef ,-' roganle illuslri temporibus perriianeat. _
viro Aengelberto hanc carlam scripsi et subs.cripsi., Actum Bagoloso villa publice, die secundo Martii,
. XI. - - anno ivregni do.nininostri ©agobefli regis.Et quia
nos, propter aegriludinem, In. ijisa .caria.srribere
diarld qua Pipinus dux, cum matrona sua Pleclrude,: V non
doricitWillibrordo episcopo nionaslerium Sueslrerise poluimus, Blillrudem conjugem. nosirarii-rpga-
a (aim. 714). vimus, el poteslatem deditnus, ut ipsam firmare ad
'Egb in Dei nomineirilusler vir Pippinus/filius Ans- - noslram viceni deberpt; .quod ita et fecit, et qui
gisili qumidajn, et illustris mairona mea Blictrudis, subscfiberent vel signarenl in praesenti rogavimus.
filia Hugoberli, intuitu timoris Dei, etfaiiima. nostrae -Blittrudis. — Blenduinen abbatissa.,— Ilelmoinus.r—
reriiedio cogilantes ut oralorium ac cellulam in hb- Remigius.—Ghrodoaldus.. — Ge.ra.ldus, Adalh.enus,
nore Salvatoris ..etsanclorum Petri et .Pauli, vel abbates.—- Chamiriingo co.mes.—.Crodegerus.— Ego
ceterortim appslolorum", et_ reliquiis sanctorum , Adricharius, jussu domini mei Pippini et Plecirude,
mansionile Suesl.ra, situm in pago Mbsaribruni super hanc donatipnenj scripsi.et subscripsi. -
fluviolo Stiesira, quod Blictrudis d.ato prelio ab AU .-:'-- xiL. '-. -
berico et Haderico comparavit, a novo fundamine Charta aua Hedeiius dux Willibrordo
aposlolico-virb
aedificare deberemus, quod ita etifecinius, et ipsum - , dona conferl b (ann. 716). , - .
mansionile Jid ipsam eellam delegavimus; placuii Ego in Dei nomine illusfer vir Hedenus dux dbno
a S.aepius edilum inslrumenlumj ex archivo Epr Ansbaildicuj'usdam, quae primo Dagobeni ianriodaia
ternacensi deproiripluin,-exstat apud Miraeiim,Opera D dicilur ... tnoriasterio Sues.rta'.''H.o'cmonasierium-, si-
diploni., i. III, pag. 286-; Martenium, Ampliss. col- luni iri ducaiu Juliensi, postea iiixoliegium nobilium
_lect. 1. I,col.20; Hoiitbeimiiim, HUt. Trevir. dipl. canonicarum conversum est, de quO yicle ,Novam
1.1, pag: 109:;Calmelum, Histor. Lothar. t. H probai.. Galliam Clirisiia:fam_, l. Tll, pag.-996.' Scriploris
pag.TTf, Berlliolelum.liisl. rer.Luxemb, t. II, probat., chartularii oscilanlia liotanda est,-qui uxoreiri Pipiiii"
jjag. 27, et iii Coll. script. Fraric.it.-I.Vj pag.. aliquando Bliclrudem aut Blitlrudetn, ' aliquarido
689. Memoralur a Browero, Histor. Trevir. t. 1,-pag,- fectius Pleclrudem appellat. -'
561^'qui iilud "in Eplcfnacensi monasterio se legisse h Exstat.apud Martenium, Ampliss. collect. t. I,
lestatur' Nos ex apographo recudjmus, reposilo in. col. 22, et Beriholeium,-Hist. Luxerab. I. II, prbb:;
chartophylacip nosiro,ei aicurate collalocum charr p,1g.28, cx charlarib Epternacensi; apud Etkar-
iulario Epternaceiisi quod librum aureuro viicant, fol. dum, Franc. orient. t. 1, pag. 323; Calmetum. Hist.
56, v%<exara_oexeunie saeculo xu. Ilac charta patet Lothaf. f. II, prob. pag. 110, et-loiiiiieimiiirn, es
' Pipinum Hefistalliurn, Alpaide dimissa, tixpri -suae Marlenio. Ad (idem Martenii fecudimus; Teciiories
Plectrudi seu Blictrudi paulo ante obiiuni^suum^re- varias^Bertholeti,- Hisi.Trevir. diph (,. II; pag.iill,
conciliatum fuisse.Yide supra pag.~215.el 246,-Obiit inler uncos ascribimris." De He.deno vide uuae dixi-:
Pipinus sub finein anni 714, _quo haec ipsa cbarta mus in nolis nostrisad cliarlam aliam ejusdem, pag.
daia esi.. Jama pluribus annis conditum fuerat mo- - 2G3, -qua eidem" WiHibrofdo alia dona conlerebat•
riasteriiim super lluviolo Suestfa, unde Suestrense anno 704. - ....._-...... . .
dictum fuil; narn supr.ij. pag. 289, edidimus cbarlam
549 D.PLOMATA AD S. wiLLIBRORDUM VEL AB EOCOLLATA. 550-
a die praesenti, pro Dei timore et riiercedis iriei au- A nachi possideant.[B., babeaiit, Jeneantet possideantj-
gmento, dpnalumque , iri perpetuum esse volb, dor et "suis possidendiirei derelinqnanf. (Si quis verp, -
mrip et in Chrislo Eal.rl Willibrbrdoiii mero quod quod fiefi rion credo, nos aul aliqurde heredibus
respicit ad flamulo casiellum.u.bi et [Berih., etiam] nqsfris vel ulla opposita persona. contra hoc lesia--
cogito _Dei misericordia, per Ipsius'apbslplicl viri mentum.venire leritaverit aui erimiare volueiit,T.t
consilium, monasierium cpnstruere, in, parie occir primis a sanctis Petro et Pauloexcomnniiiis fiat, et^.
dentali, super flavio Sala, in pago Salvense,.tain insuper inferat ftsco auri libras duas, argenti pondus-
campis, quam pratis, pascuis, sijvis, aquis,. aqua- _eris, etr]upd repetit non valeat evendicare1".) Et, ut
Tumque decursibus,' ipsas res quas pater meris.et hoc teslaiijenium-[i5., lestamentum meuin] apud lo-
mater ,mihi_[-3., mea] dereliqueruiii cum sefvis et cum "sanctum firmtim pt stabile permaneat, nianii
anciliis VHJ,quantumcuirique ibi habere yideor,TOr propria' -subterscribimus, et testes qui subscribe-
. tum et. a~dintegrutu trado atque tfarisfu.ndo, ut renfveisignai-ehfin prajsenii rogavimus, ~ stipulatione <<
_, . - :
qtti.quid iride'facere voiuer.it, liberam in oninibus subnixa.
habeat poieslatem. Si quis vero, qiiod fmucum es&e Actum publice castro Bedense [B..., .Bedeese ].,--
non credOj elc. — Actiim publice, Haniulo caslello, amio. i Chilperici.[B., ~"
domini nostri Chilperici-]
"- ~~
- _,
anno. i "Cluiperici. regis, xiy Calendas Maias. CaitOB:regis.- " ' ~- "
comes. 41lusier yirtlederius ,." '][ . ,.- XIV. -". o- -.
conies^. Sigericus Egp.
dux dmialipnem \B., haricdpiialionem] fleri vplui.et Cliartq qud Carolus, Pipini filius,-monqsteriq Epler-'
Theodrada niea. riutri- . jtacensi coricedit quidqiiid habel in BqllumvUla °
siihscripsi cum conjuge Adp, " -
- cius Ilcdeiii, et. Tiriiigu.s, filius Hedeni [desunt iice (_m.i.717)', ',-.-''
ln Dei nomine, Karolus. Pro-.Dei, intuitu,, vel_-
quatuor vocesap.Berlh.], Adogblo(B. Adagsjo], Be-
aeterna etprb animaa meae r^medio,
rcrico. Ego Richisus [Richarius] clericus rogalus ddno adretriiiutione, ecclesias sancli Peiri et saifcti Pauli" cum.
scripsi et subscrijisl. ' sociis eprura, villam qu_e vocaiur Bollumvilla sive;
-' :- -."'- -^- -™L 1 ''<---"'\ ibideiri-obveriil de.
Cliarla qua Arnutfas _.«__,Drogqnis dueisjilius, donat Boiiunibrf., qiiantumcuiique-milii
monaslerio Eple.rnacensiquidquid sibi d Palre suo geniiore, meo Pippino, quod contra allodiones meos
obvenefatin vitla Bollane' 1{_-._n.-716)_ reCepi', lolum :ad.i-ilegru!if doiio alqueTransfundo,
In nomine Bomini Dei nbstri Jesu Christi; Ego " tefris, silvis,. campis, pratis, mancipiis, ecclesiis,-
Afnulfus dnx, fiiius" Drogoriis quondara -ducis3;pro . aquis, aquafumijue decursibjisrmobilibuset iniino-,
anirnaemeaeremedio et aeterriare_rihulione5 dono per bilibus, iouirri ad -inlegnim, quantumeunque mibi,
hanc carlulam tesiameniiad rho.nasierium Efterna- Cibidem- obvenit, 'in'ea raiione ut ab -âcdie jpsa
cuin [Befihqi' Epiemacum],- quod esl corisiruelum ecolesiabalieat, teiieat,.possideat, yel-juicquid iuda*
in bonore sanctorum Pelri; et Pauli-super fluvio facere voluerit liberam et firmissimam in otimibus
Sura,mbIW. [Berth., Willibrordiis] episcopus prier babeatpoiesialem; et.si ego ipse.-aut ullu_.de he^-
esse videiur, in villa Boflane, hoc est, lamTcasis, redibus vel pro her.edihus meis, vel<qua"libet.pppo-
mansis, campis, pratis, silvis, pascuis, aqfiis aqua- sitapersona, ..cbnlra hanc Jonatipnem .vej~lesiamenr.
rumve "deciirsibus, inancipiis - ibidem. aspicientlbus. tum-.venire. templayerit, Vel emutare voluerit, in,
quauttirocunqiie iri villa [©;,- ipsa- yilia ] .Bollafte primisa saiicto_Peifo el sanclo-Paplp, excoiiimunis
, mihi legibrisobvenit, meam" portiouem .m.iiitegfum fiat ersociiseorum, et irairi;Dei,i,i.icurrat, et insuper,
dorio atque tradb, ut a prasseniidie ipsamreni>_no- inleratiliis,ecclesiis_etflseo .auri.libram unam, ar-,
"
.«.Vulgata. a Marlenio, Ajmpliss. collect. 1.1, col. Cblioz expr.essit ex cliarfulario Eplernacensi -cui,np-
21, et Berthnieio^HisirLuxeriib... t. II, prob/pag. 27, meii inditum esl Liber dureus, etitr charLPphyiario-
ex' arcbivo Epieinaceiise"; aT_almeto,-TTist_Lolhar., iibstro deposnit. Deest anni -nota, sed buic..exscrir
t. II, prob, col. 89, et Houllieimio, Hist>. Trevir.. ptor.^praefixitainium 7f7, fortead, fidem ipsius__cli.ar-,
dipl. 1.1, p;ig. 11.0, evJlarteriio.-Juxta Marteiiii le- tularii. Cerie.huicaniio satiscomiribde afligari pp^'
ciionem reclnlimus, adbfbifis iiiter pareniheses ex" _ tfest chaiia Tiaec; Carolus eriim, (iiiiii.;-Pipini, jam-
Beriholeto discrepantiis. Arnulplii ducis, _qui-fuil " palre suo orhalus fuerat cum hanc chartam einisit;
ducis Drogonis filius«l Ilugonis sacerdoti.s fratef, obiit auiem PipinUs anno 714 ;-Caiolns apno 715
mcmoria est in charja ejusdem Hugonis, qnam su- ^ fuilnivino auxiiio libe.ratus a ciistodjaih quam a nor
pi-a~ediiJimiis; pag. 501,' et; cum -Coiuliq.de~Talso verca suaJiieiai coiijectus, ef, nou multp post,Tlier.
daniriavitiius. Ipsiusquoque Arnulplii charia.m exhi- s.auros sjios noyerc_e suae eripuii. Efgp satis prb-
buimiis, ad anniim- 706, pag. 275^ qtiam noii me- babilijer coiijici.potest, ineunte arinb 71-7,Carolum
iioris notae?diiximiis.NuHuui aulem subest in cbar.ia concessisse t_S. Pelfi-et Pauli Ecclesiae, id"esi,, Ep-
quam nuncproniiinus'falsi indicium unde ipsam • terriacensi,. jiariem avitae li_eredilaiis~qu_e.ip.siobVb'
spuriam iiobispionuiiiiare fas sit. lmo huic- chart_e nerat_.iJiJSo]lumviIl.a;.qiii locus videiuf idein esse
coiicinit alia chnita, quam proxiinam edimus.a Ca- cum Bollana villa, cujus aitera pars.ex paierna liae-
rolo em.issatrifilio Pipini.etnepoie. D.rpg'.nis. Hac reditaie cesserat Arnulphb Caroli. patruo, Pipini
Cariilus ejnsdem villae Bollauae partemqiiae ipsi hae- scilicel fratri, et. quam ab eodeni. eoiicessam vidi-.
reditaj-io jurecesseral, Eplernacensi mona'ste_iipdo-s mu,s;,-pag.,310, eidem Ecclesjae. [Iri errorein. inci-,
nat, eui parlem suam -ATtiu|pbiis,ejus. palfuus,-cpn- - disse. yidetur clafus vir :; nori .Ainulpiius Garoli,'sedr
cedit instrumeiuo de quoagiirius. Amius auiem.pri- Garblus.Arnulplii, palruus eral, scilicet fraier Drbrl
nius.regni GliilpericiIII ajnense.Junio amii Clirisii goni.s, crijus .Arnuiphus filkts erin. Hic ..Arriul-'
713 ad eumdem meusem anni 716 protenditur. phus ;non frater,.- sed nepos Pipini .{Hefis.taiijJ
b In Berlbolelo desunt pafenthesibus incliisa-: f.uit.l . .-. ;."•.'".':'.' .'"-,.. ". '-'"''
< '""'"^•«Tn.viil.ramusex apographo qiiod dom_n""
m S. WILLIBRORDUS UTRAJECTINUS EPISCOPUS. So2-
genti pondo duo coactus exsolvat, el quod, repeiitt A omriibus habeanl potestatem. Si quis vero, quod
npn evindicei, sed praesens donatio omni tempore. futurum esse npn credimus, sive nos ipsi, vel ali-
fifma et iiiviolata permaneat, stipulatione snb-- quis de.liajredibus; vel prohaeredibus, seu quaelibit
nixa. . .- _ _ oppbsila vel exlranea persona, qui contra haric do*
Acturn publice, in villa quae yocalur Fidiaeus, die! nationem, quam nos prb divino intuilu etanimae
mensis Februarii vigesirao terlio. nostrae remedio, ad instar testamenli fieri et affir-
XV. , mari decrevimus, venire aut agere, vel eam "infriii-
iram Dei cmlestis incurrat,
Charta qua Carolus, majordomus, dona confert mo- gere couaverit, iriprimis
naslerio inlra muros Trajecli caslri conslrucloa a liminibus sancloruni vel consortio Cbrislianorum
((......722). efficiatur extraneus; insuper inferat, una cum socip
Ego in Dei nomine, illusler vir Garolus, majoi'- flsco nostro, auri libras quinque, argenti etiam pon-
domus-, filius Pippini.quondam, cogilans casum bu- dera.decem coactus exsolvai, et quod repeliteviiidi-
manae fragilitatis, qualiler peccata possim abluerc, , care non valeat, sed praesens donatio, ad instar le-
et donanie Deo ad aeterna gau.dia pervenire, idcirco stamenii a me facta, omni iempore firma et slabilis
donamus a die praesenti per hanc paginam lesta- permaneat, cum stipulaiione subnixa.
menti, el donatum in perpeluum esse volumus, boci B Actum ilerestallio, villa.publica, ipso.die Kalend.
estad monastcrium, quod est inlra muros in Traje- Januarii, anno n regnanle glorioso domino Tiieodo-
cto castro. silum., conslruclum; ubi et apostolicus -ricb rege. Signum illustris viri Karoli majoris-do-
vir D. el in.Chrisio Pater noster Willebrordus ar- mus, qui' hanc donalionem fieri el afflrmari fogavit.
cbiepiscopus, sub sanctce coiiversalionis ccenobilali Signum Karolomanni filii ejris. Signum Gariaonis.
or dine custos praeesse videtur, omnem rem. in fisci Sigimm Qdonis. Signum Baldrici. Signum Abbonis.
" -
dhionibus, quidquid in ipso Trajeeto castrp, lam Signum Engiibaldi.
infra muros quani a foris, cum omnibus adj'acentiis XYI.
vel appenditiis, cum illo pascuo Graveningo, vel Charla qua Carolus, majordomus , villam __,..£.'! donat
quiequid ibi fiscus ad pr-esenshabere videlur, omnia Willibrordo episcopo et basilicm(Ullrajectince)san-
et ex"omnibus, lotura et ad ititegrum, cum omni re cli Salvaloris c (ann. 726).
quaesita et inquisita, el similiter villa vel castro 'Ego in Dei nomine inluster vjr Karolus, major-
nuncupante Fetlina, silum in pago Insterlaeo, curii dojnus, fllius Pippini quondam, cogitans casum bu-
omni jufe et soliditale sua, omnes-adjaeentias vel manae fragiliiatis; qualiter peccala abluere possim,
appenditias, quod-tam ad ipsatri villam Felbnam Ca- et donante Deo ad aelerna /gaudia pervenire, idclrco
slrum, vel eliam ad jamdiclum Trajeclum caslrum, Gjrado a die praesenti per hanc paginam lestamenti ",
ut diximus, aspicere vel pertinere videtur, cutri omni pro redemptione anima. me_c, donatumque in per-
integrilate eorum, quicquid dici vel nominari potest, peluum esse volo, in loco ;nu,ncuparite Marithainie,
hoc est, lina cum mansis, lerris, casis, domibus, ubi caslrum fuit, ad basilicam quae est consiructa in
ledificiis , accolabus, luitis "b-,-mahcipiis, campis, honore Salvatoris Domini. nostri JesuChristi, et
pratis, pascuis, silvis,:aqulsaquaruraque decursibus, bealae Mariae genitricis De.i, sed et beatorum apo-
gfegis cum pastoribtis n triusque generis et sexus, sloiorum Pelri et Pauli, omniumque aposlolorum,
mobilibus el iiimiobilibus, totum etad integrum, ut sanclique Joannis Baplistae vel caeteiorum sanctoruni
diximus, a die praesenli, ad -ipsum monasterium, noscitur esse aediflcata, qiiae estsita in pagoBatbua,
vel ad Ipsani casam Dei tradimus, alque delegamus, villam juris jiostri nuncupatam Eliste, in ipso ipco
perpetualiler, in Dei nomine ad possidendum, ita ut Mariihaime, quantumcunque ibi habuit vel.ppssedit
ibidem omni tempore ,prb nosjra mercede proficiat Everhardus, diim ipse infidelis regi. apparuit, el in
iri augmenlis. Et quicquid exindepatres ante jamdi- regis Francorum infidelitate foris palria ad infideles
cfrmonaslerii, yelreclores, pro eorura opportuni- se sociavit, et propter hoc omnes res suae iu fisco
tate facere decreverint, Tiberam et firmissimam in regali fuerunl redaclae,'quas gloriosus rex Hildeber-
a Yulgavit Will. Heda, Histor. Ultraject. pag. 28;] D Midem qui in caeteris documenlis nuncupanlur
ad cujus fidem fecuderunt Miraeus,Opera dipl. 1.1, liii; vel lidi; vid. annot. 2, pag. 273.
pag. 491; Cointius, Annal. t. IV, pag. C83 et seq. c Vulgavit Wilbelmus Heda, Hist. episc.TjTiraj'ect.,
et Colleclores scriptorum rerum Francicarum, t. IV, pag. 30: recudefuht Miraeus,Opera diplom. tom. I,
pag. C97."MonetMabillouius,• Annal. t. II, pag. 69. pag. 492; Cisintius, Annal., t. IV, pag. 741, Colle-
Carolum, ri.ioreregio, liluliim viri illustris affectare, ctores fcriptorum rerum Francicarum,.t. IV, pag.-
snverso tamen verborum ordjne _Tiic^KJiiimdicitur 70S, ex Heda omnes. Observat Cointius Carolura in
illusler vir, et sic post. ipsura alii majoresdomus: hoc instruinenio nec principis Francoruin liomeft
quod observandum duxerunt auclores Diplomaticae affectare, riec nolas cbronolbgicas ab annis majbra-
rio.vae.,t. lV,_pag. 6.16. Et certe Pipinus, dum fuit tus.sui sumere, sed ab annis regni Thebdorici IV.
majbrdomus, illuster vir dieebalur; cum regis titu- Adde eumdemOarelum dici inluslrem virum, non ».-
lum assiimpsit, vir itlusler diciUs est. Animadvertit rum inliistrem, ut mos erat regibus Francoriim; quod
Cointius, ubi supra, Ebrojnum nojas chronologicas . cum jam alias, pag. 3'5|, de -ipso notaverimus.id
reipetere npn ab annis majoralus sui, sed ab annis non lemere accidisse exislimare fas est.
fegtii Theodorici. Ecclesia de-quain hac.charia agi- d Yide, quoad hanc vocemj chartam leslamenti,quae
Uir,utiioialCointius,uhi supra,p.335, ipsa estTraje- scripsi supra,pag. 52'J,
ciina ecclesia, quam condideral Willibrordus au.697.
M&: DIPLOM.ATAAD S. WILLIBRORDUM-VEL AB_EO COLLATA.. 5pf
tus geniloril nostro .Pippino destio fiscc-.-et.exlargir A . est, ecclesiam quae conjsirucla esl infra castruin Ant-
'
tatis Suae.muner.e -concessit, rnihique •.genilor riieus werpis,. supef fluvium Scalde,'quam dominus Amari*
Pippinus j'ure beieditario, iii"pr"op,rie„tatemcpncessit dus^po.ritifex, in boriore.sahciofum,Petj'i, ei Patfli,'
supranomiriatam-. villani -Eliste,- quaa ,alio nbmifie apostolqrum -:principum, yel eeterbrura; sarictbrUni
Marithairiie'v.ecaia, -quiequid supradictus Eyerharduss. ' ;cpnstfuxit; et nos pro ipsa-êc.clesiajyel- quidquid
ibl pbssedit,\ma cum mansis, lerris, casis,.domibus, ibidcm aspicere. videiurj; venerabilffyiro Firmind,;
abbati de. mbnaslefio.Quorcolo.dpra; 0, lpcellum' no-_
sylyis, campis, ,-mancIpiis.-utriusque.sexus, pralis,
.pascuisjtaquisaqubrumque de~eursibus. mobj.libus , strum nnncupatum Tym.me in coricambio dedimus';.'
ef immobilibuVj toluin.et-ad integruin ..: _i_ec.o,mnia et nos;postea a~die prasenfi -jam' :dicta'm.ebclesiarri.,
iradimiis ad pf3efaiam . ccele-iarri, et_q'uiequid Ever-, una cinri terf is, dbmibiis', aedjflc.iis,accplabus, irian-
hardus Ijabmt iri .Balhna.vel. pbssedit; .__a'fatione; . "cipiis, mansis', silvis, campi,s,_"pr.atis,pascujs. aquis.
a
ut-dpmijius. Willebrordus:cpiscoptis pr-ef-tlas res in aquarumquedccursibus, adjaeentiis, ppeha iciis -ibi-"
^juset doininium suuiri -rec.piat suOruni.que succe.ssp-. ; dem-a"spicienlibus,-fariri,-jfii8',.{jtegjbuscum.pastorir
rnm;, "in D.einomine-ad-possidendrim, ila utibidem - -buSjTriobilibjiselimmpbilibuSjreacquisita.etiriacqui-
omni'lempore proliciat-jnaugmeniumproTemedio sita^. tbtum et adinlegrum quidquid diciyel rionii-
ariim_emeae. Biquis yero, quod .riluruin. esse_ppn B nari;potesi, lam.de.doieqriam.de. comparafb.vd.de,
"cfedb ,- coritra; banc, tradilionis. chartariTy aliquam quaiibet re.ad.nos noscitur peryeriisse^.nbs adie praei"
.injustam interpcllatioriem Tacere .yolueri., iiiprimis; 1senti, suprascripto dominoiWi.ilibrbrdpdonan.us,Wtque;:
ifam" DeiomhipoYentis. incurrat, jet/ajlimiriibus-sanj tradimus ;,ef illud .teloriium quodjid;partem;ribsfi.arii"
ctse DeiEcclesi_eie.fficiatur._extran.eus,"fetsit ariaibe- ibidem^yenerat, bbc est,, iilani lertiam-payteiri,id'.;
matizatus,- sitqtie riialedictus eadem malediciione iiilegnirij ei. ebncessimiis .atque. donayiiniis," in ea
quae-desceridiEsiiper Daihan et-Abyfqn, quos. terra ratiprie.ut,.ibi tlius yel luriiinaria".debeanTesse.pfp-
vivosabsorbuit; et quod repetit evindicare non ya-' . eurata, et, presbyleri qui. ibi seryiuut' prp •peccaiis
leat; sed ;pfaesens. traditio, ad instaf teslamenti _a" np?trjs Dpraini misericprdiam debeant_exorare; ejt
nobis Tacta, oinni >rcmpore flrma et siabilis.vpe.rrria-- 'rit .Ipse_;stip~rascrip.tus,dptriinus_Willibrprdus" ipsaift
neat, .siipulatione subnixa.. . :,<".: -'.•„ .-, -'.. ecclesiam vel qtiidquid "jbidein "aspicere.yldelur,,seu
• Actuift Tulpiaeo castfo publicp,_mensejulip, riona ipsum -teloniunj. liabeal, .feneat atque possideat,
die,: arino sexloregnante.glorioso fege Fraricoftim dandi vel- commulaudi vel -quidqriid exinde facere-
Theodoricp. SignurriJKaroii -illustris.virij.qui.Iiane vohierit. liberarii.et firriiissiniami_in omnibus.Iiabeai
traditionem:Tecit_,-. .et.affirriiari; rogavit. _5ignum - "p.oleslatem. Si .quis vero,:.qupd Tutufifm-essc .rio.ri.
;Saleconis epmitis.-Signrim Fblcariicpmiiis; Siginim credo,-Tieredum vel .pr,oheredum..mebfum,vel quabr-
B.ergelesibnis. comiiis. Sigriu.rii~Maginhafji comi.tis. Iibet opposiia persoria, cpntra hanc dbriatipnis, cliar-
. Signum-Luidblphi. Signum Odbnls. SignUm.AgilOr liilam venireteiitaverit et ,eain-inffingere cpnatuk
nis. Signum.TIerigeri.coinitis..-- Signum Erkenfridi fuefit.-.priinijus iram Dei omnipptenlis incurrat;et,
cbmitis, qui adyocalus; fuit pjjiscppi, et.lianc Iradi- sanctorum angelPrum.ef a liiairiibus Ecclesia_aliene.r
tionem irianusjia cumdbmiiio sup sriscepit_«. - ... tur,partemqiie babeat Cum"J,uda',",elulfione.Ananiae',
~
: ,,Aldp-cleficus,:jussus.-a dominomepKarol.b, scri- et.Saphirae vel-lepra Giez.i pefcutiatiir; insuper. in-
-psi et subscripsi bane;ieslamenti charlam.in Dei no- . ferat- fisci juribus. aufiTibras duas, afgentf pbndo,
criine feIiciier.-Amen..~ --•' - -._._ • , ... :. Tquinque;;nec _si quid repelit, eviiidicare^.valeal, sed.
. '-., '" -.-.;-';.XVII. .".- ...'.-.-vVV-'-./.'- firifiafit.immobilis haecdonatio pefenriibus" temppfi-
Charta qua-'Rol&ngus-it u'xor:~ejus Bebelina .Wifli-- busjjcrmarieat, -itijjulatiorie.subnixa.- .„ . ." ..
lirordo episcopo donani -£cclesiamspnclbrum Petri. -..-' Aclurii publice. est hpc YVei.triGdp, -regi,h-,vil!a_"l,.
-ei~P..auli~iiiAhtuierpu.b(ann.'~i"2i}). _'-_- cumTecit October dies viginti, regnante Theodofico-;
" '•-'= „.. ."--•--
Credimus mercedis. lricra. conquirere, si ajiquid rege arnio sexto. , .' "-
de.rebus nosliis,_pro T>eccaiis.nostris redimeridis, . ;; .xviiil'.;" ...~
'
D.;-v-:
sacerdoiibps. Dei eorifeririius. igilur_ego in Dei rior .,-TesiainenturiiWUtilrofdi'episcopi' t/uo plur.i1na_d4.nq
,mirie; Rphingus et conjux mea Bebelina donamus. .--'<. confefl Eplernacensi monastiriq e (arin. 726).^ ".
-_aposfoiico dbmino etPairi riosiro Willibrordb epi- .TriChrisTi riomine. PportetCiiristianos viam verir,
- scopb, donatumqiie in perpetuum esse yolumus,-boc~ latis agrioscere, per ijuam Creatpri suprdigne .inerJT
"
, ~a NuIIam.hucusque repe.fi donaiioni_s.ciiar_:iriiin Willibrpfdb liac chîta.collatuni-memoralur-in,VS.ii^'
"qua rhentio sit acceptationis a donatario factae. libroidi tpstamentP "riibxa ribbis ederido, p.ag..349,
h Yulgavif Miraeus, Opera dipl. t.T, pag. 10, ex -. •<='-\Tbn ,aliui)de;,cognitum iiibnasteririm' Qubrcoljb-
Epternacerisi tabulario; ex Mirreo Coinlius, Annal. dora, ut ammadverlit Mabillpnius, Annal. t.- II, pag.
t.-IY, pag. 7M. Recuderunt Hontheimiits, Histor. 7o- "-' ,,,•'-.: -' . . .
.Tfevir. diploiri.t. I,.pag; Wt, et Bertholeius, Hist. Lu- d Yillaregia Weidomus, tibiTisec charla data.dici-
xemb. t. II, pr«bat. pag. 32, omissa in viplatores im- ,iur, ex boc solo instrumento notêst, rit faleliir-D.
precatione. Rohiogus alias.KaucIiingus seribitur,, ut '- Gerriiain;in opusciilo de villis regiis, quod videsi.s ii.
m.onet THiraeusêt sic.legitur apud Hoiitheimium. saepe laudato Mabillonii bpere, de Re diplomatica, ' . -
Ecclesia-sanctoriim Petrfet Pauli, de qua hic.agitur, adfinem libri 1v, pag. 542. . - - , - ,
sita est, ieste Miraeo^ in veleri oppido seu burgo « Etlidit Mifxus,.Opera diplom. t. I,.pag. 11, ex
Antwerpiensi, haud prbcttl a ripa -Sehafdis. Donum arcbivp Eplernacensi; recusum exstat;-apud Cbin-
-.~P"ATBot..Lxxxix. -' -. .;- ,-.;_-- .'•,.; . _.js ..-
_5BB . DIPLOMATAAD S. WILL1RIIORDU..IYEL AB EO COLLATA. S5G
. jtis 'siiis ser.vir.epossirit, ii_t pblatio >clee,mosynafumA thinda,beo sacrata;[emina, miht condonabaf, vel
epruiri et' dfeyolio perveniat ail salinem, ipsosumnio tradebat omnem' porlioriem. suam in villa Bobaii-.
Tlicerite : Daie eldahilur vobis,~ei: Facite eleemosy- schot, inpago Taxandrio.Ei Henricus mihi condo-
nam,:el ecce omnia niundasunt vbbis. Idcirco ego itr nabat in villa quae vocatur. Pieplo. Et Engeibertus
Dei nomlne Clemeris Willibrordus episcopus, cogi- mihi quondam donabal-vei;tradebaf jnihi omriem
taris casum ,Tiuma_i_efragilitatis, -qualiier peccaia' pfinionem suam in.villa.quaevocaiurHirieslolejij in
"mea possum abluere," ef donanie .boinirio; ad ae- pagO-Taxaridrio. lieni quod Engelbertus mihi con-
.ttrriagaiiidia.pefveriire, dono a.dit.pr_esenii, dbna-^ donabatvel tradebatvll.lam quae vocatur Alpheim, in
tumqT-te_.S3-'pe.ennibusteniporibiis vblo, hoc esf/ ad , ip.so pago Taxaridrio. Ttem Ansbaldus.clerieus'mihi
monasterium Eptemacum, -quod est coristrucltiriisu- Cohdoriabai vel.tradebat villam quae vocafur Diosria,
pef liuvio Sura, i« pago T3eile'nsi, iriiipmine Patiis; in pagb Taxandrio, super fluvip Digena. Et Thiet--
«t-Filii, et\Spirifus sancti,vet sanctorum PefrLêt baldus mihi condonabat.-veltradebat -eCclesiamali-
Iûli ,'apostblorum, et sancli,Joariiiis __ay.-S.aevel qiiam quaeest in villa, MoniiiahIm,:qu_e Araride vo-
oeteforum sa.iiclorum, ubi. ego ipse Clenieris.Wilii- catiir^cuin appciidiciisûis.-Et illusler VifHedenus
brordtis custos vel giiber.natbr_pr_eesse"videbr,.et, si miiii •condoriabat. vel -tradebat omriein"' portionera."
.Cliristo placet, corptts nieum ibi_demreijulescefe de- B suam. <ln'villa' quae. vocatur Aimistadi, super iluvio
jbel. ijoc est-juod dono.vel irado ad ipsutn.sarictum Wielheo, in pago Turingasries. Supefius-nominatas
ôcum Eptern~acum :îmnem rfcmrvel villasseu maii- vel scriptas res egoCIeniens Willibrordus irado afc
cipiai, quse riiiiii ingenui Fraiiti, pfo t-indre eoruni-et quetransfundo adillam.easam Dei superius riomina--
salute, tradidefunl^vel condonavefunt; Similiier il- 4a'm Epternacum, vel al illam sanciariTcdngfegatio-
las res, quas driminus Piplnus milii cbndbnavilrvel nem frairum ibidem Deo'servlentium, ea: vero ra-
delegavjf,;~sbu mafrona sua jPIicffudis; sive filius lione, nl quidquid de iisdem febus supefius noraina-
stius domirius nosler Carolus, majbr-domus;; quas ^tisfacerbdecreveriniîn omnibush.abeant_potestatem
fes ipsas dbminus Carolus,~"ei'genitor Pipirius, lam Taciendi; rit et ibideiri omrii iempOre pro nostra trier-
me vivente,.quam.de ista viia migrante, pro 'ebrurii cede, vel seniore nostro Carolo majore domus,;seu
_riercede'condonaverunt. Et-illas aliasfes expartc eorum libriiinuinquiTnihiûas fes t,radidefunt, pra-
denbmino, ,vel'homines qui mihi.eas fradiderurii, fleiarit in aiigriientis. Et illudT',Iaciiit nobis iriseren-"-
yel delegavefunt,, id estjUtliaec scriplura^soleiirii- dum : si Tueri.i"rillus de liefedjhus velrproheredibus
ler, prb triiripbruni. serie, ebnfirniare debeat; Et.lii tijeis, seu;quaelibet. ojiposita'.aui extranea persona,:
'-sunl bomines nominibus his fioriiinati : Rohirigus seu judiciaria potestas, quae coiura hoc -lestariien-
friihi condbnayit vel tradidit •ecclesianraliqiiairi, ^ lumyel-donationem meara.qiiani egb Clemens a"^Vif-
'•
qnse est eoristfueta in Antverpo caslellb, super flu- librofdus episcopus sari.airiente plenoque consilio et
"vio-Scaldev. iir pago Reneusium, curii affpendieiis deyotione iniegra lieri jussij venire aulagere, vel
suis, villasdenoiniiialas bis ribminibus,' Bacwalde, eam infrTngere voluefil, et, siisfa charta ei ostensa
Yinneiiricheiine, Ftirgalare, et in ipso casielloAnt- , "adrelegefidum fuent praesentata^ seipse exinde corii-
verpo terliain parterii de illo leloneo. Et Heribaldus pescere upluerit,-iriprimis iram Dei omiiipoieiiiis
clericus mibi condonabai et tradidit ecclesiam aliam incurrat e.f sarictoruin angelortinli -ef ab omnibus
in jidgo Marsrim', ubi Mosa iritratin mare, crim ap- ecclesiis, vei consorlio Chrisiianoruin "efficiaiuf ex-
.peridiciis suis,~et marjscuiii uiide berbices. nascun- traneus, et habeat pariem cum Juda qui Domihum
-lur. Et Aiigilbaldus iiiihi cpndoiiabai vel tradidit Vil- tfadidit,-et ctim Dathariei Abiron quos terra yivos
;lam qua. 1vocalur Wadriiilocli, in pago'Taxandro, degluliv.it; et.insuper inferatcum socio fisco auri
<supef fliimiiie Duiluuala. Et Ansbaldus miliicondb- Tibras decem, afgenli ppndo quinquaginta coactus'
-nabat vel tradebat bmnem portipneni suam i"nvilla exsolvat, et qupd repelit evindicare nori valeat.
'yu-evocatur Buslotb, in pagb Taxandrio. Et Bere- Aciuiu.annovi regnante Theodorico rege_.
Uiurri, Annal. t. IV, pag.,745 ;.Berlboleluin, Hist. ;rj 280 et293,.et Hedeni, pag.265 et 308.; Arigilbaldi,
-Luxemb. t.-ff,. prob. pag. "33,;Calmetiim, Hist.Xp- pag. 265; Bertilendae, "pag. 284 ; Caroli Martelli,
thar.-l., 11,prpb.l col. 92'; Hontheimium, Hisi. Tre- pag.;-334 " et" 3i7.;'" c_eterorum-~non exstant- iristru-
'vir. "dipl. t. j, "pag.llS.qui autograpbum jirijus menta. , . . -. . .
'Chart-e"etiamnUm"Epternacf asservatum assefit. -In . a
. Cleriiferitiscognomen-Willibrordoind.iliim fnita"
<iipc,instrumentb"plurescharlae donorum Willibrordb Sergip papa I, cufti ipsurn ordinaret-arehiepiscopum "
*plIa.lorum meiuoranlur, quarum- quasdam ;supra ad Frisiorura genlem miuenduni, ut testatur Ma"bil-
Teiulimii;, scilicet, Pipini, pag. 298; I.bhirigi, pag. Ibnius, in, Actis sanctorum "" ' ordiri.
' sancti ' Beried.,
.348 et 5i9| Ausbaldi,,pag._28t».el 291; Engelberti, l.'III„pag..565. . - -;.'
-
557 WOTITIA HISTORICATN S. GUEGOBIUM PAPAM 111. _, .558
' - "'.'-••-'".•-iJsiso-Boaisi. DGcxir.' -•'

'•'-'-:?':-;'-'- , .';.'-- '--'. ->.-.: .. •
,.-'_.,.,: ;.. ^; ;;-;'; A',; BOJIAMJS PONTIEE^ ^^^;-'^'.^;1-,-;'; •""•-;^.--r\'
. • .--. . - -'",'-..'.._ _'' :-' '. (Tib. Popiif. ex. var. edd.)_ . -•'. ." -. ' .
-.-•-- *_.,-.,"'. •__'.-,.,'; .-.
-'*:-jregorius.feitius., jiatione Syrus', ex. Palfe Aniter s.uaimonjta, corda_fidelium _cbrfobofaris; fcr-
1
Jbanne,.1':sedit: annps-decem,' .menses "bcto!,dies' '. Thodbxae fidci; semulator, ac derensor fortissimus,
viginli. Vir mitissimus elvaldb sapiehs.Tn divlriis' paupeftatis -imatorj et* erga inopes.provisor iion:
Scrijpturis sijfflcienter instf uctus,. Grieca- Latin.aque solum meritis pietate, sed studii sui labere spliipitus,'
lingua eruditusj. psaiirioiibmries per^^ capiivoruiri-etiam redemptor, orphariorum quoqiie'
ritef :reiineriS'j et iri eor.um serisibusv sublilissima et vidukf um largitor, necessafia trjbuens, amafor'
-
jexercitatipne limatus. Lragua,quoque ih leetjbne .reiigiositatis *'injChrisiiana^nprinaj etfeligibse ,va_-
-polita, rixhorXator.bmniumfbbnorum.operuirivjjlebi-; len.iibus vivere, a Dei ttmorem $ tiabenljbjis ju suis
;que florent-ssime" salutaria 'pr'-edicaris,; fidei cajlip- prxcordiis* dilector existens!, Oeo tfavente pefvenit
_ic_e"et appstbiicae, * - immulilate cpnservator, .pereri- ad sacriim brdiiiem pr_esbj(ierritus.: Qttem îrijto-
1 Cod. Lac, rnenses ix,.dies xii; al., dies.xxv, al> . '* Cpd..Luc.,et Chfislianm ribfmce.'.
j?i«i3es.vji.ij dies]xxiv.. • ';--•' ~ * Cod^L\ie.:,habefe. . ..-":.
.:""'
• * A\~.,ihimutabiliiale. -' ':'-..-.'' ___.".".
-.''"--. ,-_.- -,€God..Luc.j~(/.recior-... '^; •_;.' ,
1 s Ced. -Lue.,~erga.inopum prbujsioiietti'.' •:; •_ vi -
yARIORIJM NOT-E.^
•l::"-6regp__us.~Anrio-731*, die WFebfuarii electuSest B s-ecuio:iffeunte;.~cxscriptofes^ autem Catalqgbfum
GfegpfiusTlIIPoniiiex op.imiis .; -qiierii sancttis Bu- -dupdecimp:etJquarto;.decimo, "quofurii septiriiu- iit
nifacius Germanoruiri apostolus seniel .pef Tegatbsi 'plurimuhijmendp_ius;deprehendii_ir; quiritus-autem
semel pyopfio ad Urbejn _accessu~de rebus fl.iei aperte inuicat, exscrlptprem ribn €856-35-601111101
_cont.ra geniiles" et ha_ieticos :prbpagaridis corisuluitv nptas.apogfaphT; nam inlerpontilifcio iiujus: similt
'-. ;. ": ' .[']'" ; . dierum; 3'5 p.ccurrente,, iteruiri.-irid.efe:estld._22i~.:
Bis;;«-LABB'. _'•' ""•'.".
2.' Grejofiws.Post diem-Ii Febfiiarii-cbnstaiYfer, Quaecum itasint, Gregofius jgiiurill bbiristaufatio-;
ul vidiiiius. trjbutam morli-Saricii .ponlifiejs".Gregb- iiem . eCelesiarum Ufbis.et: cbriiiniiatam sacrafuin
fii If, vacavit sedesdlesSSi-Ut.babenttfes Gatafipgi._ iiriaginririfdefensionem,' aiqiie ,ac pf_edecessof irie-
Cplbertihi el Veronensis,-.-Codicesque Jptnifes -tuui iriprabi,iis; dum astarei, .obseqiiii causa , ;ejusaeia
nosjri. tum~Ambrpsitni,- priEjer; quariuni", qui <cum ftineri.-abpmnlbusdiviriairispifafibne permotis,; lit :
vulgalis, Fre.lieriano alferb «t Gayensi habe.nt men-' ait Aifastasius, electus fuit (Vide ihffa uotas Pagii).
sem lvdies.5. Hos.Paîus v,ult"c'uiri primis conci- fdemque.brdirialusdielS MariiipostJriterpontiflciuni
iiere,-atnori.vjdit .quod merisem eriu_neran;do,vdies 35.dierum~j annp731. Ecclesiam'lurbuleritissimis
scilicet-,2.M'a'rtiiacd.ies.quiiiquei sexta deciiria .ejus- temporibus rexit, tisfjiie. ad ivKaleridas Decembr.es,
- xlem riiehsis nccur,rit prdinatioriT.haud Cpriyeiiieris; sive,28 Noyembris,. cuip; ut «st ;iii Maftyrologiis,
quia in fe.riarayi ineidit. fcbritia verp pb;bidui spa- -obiit suprejiium diem anriij,741-i PP^stquamsedisset
Xiuin^.qubd.Eebruario, deest; si ^.3"7 j numerentiif, aii. ; annbs;iO,;menses. 8, dies H:^ Ejris autem vribituin -
diemT8.Maftii-perveniiur^nempe Dpiriinicam,G lit'. spatio iiriius-mensis-pr-eCessit Carbli iriajbfis "(lomus
Dom„ indicajam, qua sanctuS.Gregpriiis.lli. ordinatris' r FraincjiB^:Cuius~~filii,aii-aunaiisiaiPiilioeanus, ^Gafl-
' fuit; Tdqiie, ann'b-e_rior_lualj.'pr-edec;essorJ_>;731.;^- manttusiet Pippirius, "siibobteniu mafjordbmatfis to-
Eijuidem "dies,tredecim aUt_ex "irilerpbniificip, aut. • .tius Frariciai':egnumMscipiunt, etinler seMvidunt.
ex tempo.re.qub sedil Gfegofius,. expurigendbs yj^ Quorum ego -epochem liberiter cbristituo ob" priBr
deris,. diri>Iiaesi,riiim juxta -quintum.et-sepiiriium' clafa; feguiri_ Ffancorurii mcfita efga apbstoiicam
Catalpgos inierppnliflciumifacerem dier-3|, ita: ui, sedem, .quie ab ebdem^Pipirib Caroli filip diuiefiiiit
crdfnatuiri dicerem Gregorium-dJei.Hanii, ternjj.us priginem.-Ciieia ad Greôriurii speclaritia TegCiii
eriim sedis,Lqubd in:plerjsque Gbdd.. et.tialaiogis- _ seq; notâd.Zacbariam."GENNDS...' \ . : ...
legiiur aiiri.siO,-m, 8,-"d_.24',.mififlce expleiur' die 3. GregorMJli, Joa.nriisflilus^Syfus, S.R.,E.
. 28 Nov. Ann.M, ejusdem -ciboftuali; ari pptius' , pfesbyter cardinalis, .imperaidr*, Lebne lli;.lsaurbV
cumTagio seqii.ensCataloguiii Rheginonis ex 2| die;r- sedit, anuos; decem, meiisps'' octb, dies 2<4." Gfeatus'
bus ad. sedem-peftinenlibus , Tacerem 4Ty Atfcuiii iifNbnas Maftii, coiisecratus xv_>Kaf.Aprilis,: ariiio
yideriniy mpnumeritu_rii;nori^dyefs.ari.iilluin Tiride-, 731 oriiniuui Coiiseiisu pbritilicatiim iniiu^ ' Cii_cp_-
.-cumqrie ii tfedecim aufefanluf ac prae terea jncpn- .-MIUS.;,-;'.-.-" ... - _..".•; ",< <''•; '-,'•''*
-stantet nuinerari ebsiiem animadverterim, quippe. •'. ..:~iSediiqhrios iO, merises8J4ies .2)3.Auno 74i,r~i*
.qudspassim legere est.9,_~i2,.20,~22, 25, 24 et;-2S; Kal. DecemlJris defunciu.Sjposf iiecciiriium merisibus
idcirco fihegirio'ne'm'cumfPagip .pr-efereiidumsu.i-i ; 19 e,t-diebusi2,sedis.-e recte scribit Baforiius atf>*-'
fatus. Hhc accedit û.od Rhegino ilqfjtiit, decimo- ^-"pfiedict.BiN. e.LABB.' , -' <">'"'
~m. - ... ~. . S. GREGORIUS PAPA II... .... 5C0
mani seu' 1 omnes po.puli.a^magno-usquead parvum _Alio quarii pptimatibus utnon depnnerLTur, sed magis
divinainspiralione permoti, subilo"eum, dum ejus. i_dem prcsbyterpcenitenliae siibmitlerelur. Cui im- ~
decessor de boc saeculomigrasset, " d.um ante fere- - positai digna poenifentiaj itorum seeundo eum cum
trum inobsequio sui antecessoris 2 esset intenlus, eisdem litleris scriplis ad regiam -direxit urbem. .
vi abslollehtes. jn vpoiiliflcaltis, ordinem elegerunt.. .-._Sed-iiequitef-?augmenlata disposilioeorumdem ioipe-
Fuit aulem tempgf.ibusLeonis, et Goristantirii im-, _falorurri, eadem vefieiabilia scripta. in SiciHensi in-
peralofumij-ea/b pBfseeutione -:gr-assante.".qu_epef -.sriia.rciinere fecit/riec ad iirbem regiairi;pe_rJrajisire
ipsos mota esl arj deppsitionem et desfr.uctionem . permisit.- Sed.eumdem portilor.em pene per,annum
sacrarumimaginum Domini nostfi Jesu Ghristi et . . jjHegrum in ,exsilium ielegavit.. ....
saheta. Dei Genilricis, sanctorum aposlplorum, om- . Unde majori fidei ardore permptus pontifex ?
niunique sanciorum et eonfessorum, pfo quibus s~. synodale decretum cum sacerdolali coriventu coram
istlem sanctissimus vir, ut ab hpc _-fesipiscerent ac .sacrpsancla confessione j_aneiissimi -cofpofis beaii
se. remeverenl' errore, « comihoniloria' serlpta 'V Petri"a'posloli resideritibiis, cum eodeirisummo et
vigore apostolicae sedis institula, quemadmo.dum et" ; venerabili papa, et arohiepiscopis, id est "Antpnio
sanctsc memoriae decessbr ipsius.direxefaf, misit Gradensi arcbiepiscopo, Joanne 9 episcopo Raven-
per * Gregprium presbyterum. Qui humano ductus B natej cum ea_teris episcopis islius Hesperiae partis
timore,. non eadem scripta imperalori pprrexit. Qrii :..numero ,'°.95, seu presbyteris sanctae hujus .ap.oslo-.
reyertens, secunt ~in civitalem Romanam reducens licae sedis, astantibus diaconibus, cum-cuncie clero,
ipsi sarictissimb ponlifici. pale.ecif,. confessus ;se . nbbilibus eiiam'' corisuiibus, et reliquis cbristianis
faciens ;reum culj>_e..."Quemmagna.cpmtriinalione- : piebibus. aslantibus. de.crevil, Titjsijquisdeinceps
ppnlifex ipse: yoluit _ab prdine'', sacerdotali pfivar.e:. antiquae consUeiudinis .et.appstolicaeEcclesiae tenen-
Cui .'.residente concilio,- sed- obsecraute.lam cbrici- tes:_jdelemusum, ;.couleriinens adversu.s eairidem ve-
:VARlA_.TES-LEGTro_.ES. . r
.''Cpd.Luc.i-omjusôpiJ/Ms. '.,_".. .. .;..- .. •c God, Luc.,. rtsid.ens in concilio; a].,,resisten.te.
.- Gpi..Luc.,inveritU6 ;esset.. ... . ..":'"_" . 7;Cpd, Luc, argrihtenlalq. . - - .'_ _.;'' " -•••'
*.Cp'd;Luc.,-..rfem.' _'." ':.'".'• 8 Al., Antoriinb. .'-' '_".'' •' '-'
, <KCbd'.Lric., juxla vigorcin el!insiiluiiohem sedis =9.A1.,drchiepiscopo. . -~-~- -..- , .. '.-.-
dposlolicm. ', , -_. ' t_:-, ., _ . '"•-Inal...93 deest, - . ,. . , .;
-' Labb. et Mausi, Georgium. '..
_.;VARI0RUMNOT^;.
-^Dumante feretrum, elc. Grcgoiium"Graec-e Lati- Q Jempore eleclionis Gregorii, sede yacantej. rcginien
^naequeliriguaeperitia, divinarura Scriptufaruni.scieri 1.~_Ecclesiae.erat pe.nes elecium-.,poriiiiicepj, non vero
- iia,,psalmor.um, quos memofia comjilectebaiur, in- ' peiies archipresbyterum, arcbidiaconuiri et primice-
teHigentia, facundia,fldei conservand_estudium, animi rium nbtariorum, •'Ut_:in Benedictp II probavimus,
,fpfiitudo-etconstantia, sapientjaetmansuetudo sin- -.. id.epque haric fbfimilam, quam Pajjebrocbius Tri Cp-.
giilaris; paupertaijs;amor; pfo redim.eridiscaptivis, naiu Chfonico-Histofjc. in disseft. porilificaiui;Gr.e~-
"orphanlg,yiduis. egenisque oriinibus subl.evaiidis; pi.a . gbrii II subjuncta, exislimahs eamdem riondum lu-
.sollicitudp,_in.virps reiigipsos propeii.sio,, ita suminot" i cem yidisse.iniegrain.recitat, Ioiige anteGregoriuni
poriti-icalii digrium,fecere, ut, tesie.AriasiasiOj Vhi,, III exaratam esseverisimilecredideriin.-P-AGius. .;
Romqni,seti otnniipoputusft niagrio ad parvutn divina. , fc Per.seculio. Tlac persecutione __EriiiliariusCyzir
irfspifqlionepertnoti;-subitocprii ejus. decessof de hoc - cenus.episcppus, Basilius, Procopius^Decapolita, et
smc,ulq,-n.igrqs~set,,dnm "" iibsequiq.sui anteccssoris^ - Thebphilus raonachus relegatiTegtintur i.n
esset ,inlentus,viabsloltentesJn. pqntificqlus ordiiiein-, : Gnaecofum. BiN.e.LABB. t. • , . ,... menolbgio ._•." • '.•
. euiri.elegerinl.IdemsciibitFrodoardusJiiEragmenlo, ' = Gommoniioria
..ieSbiJiariis PonliQcibus: ,. ....,, ,., < [
-' '•-
. scripta'. Grpgorius iriito. ponlili-
catu^ culturii sacrarum.imaginiim, qui ab iniperato-
''"'„'"--Irisisteiis-PatrisexsequiisdeTvuiefe.raplus
i_-siiJiilur,-]ectusque-ad;regmiuaiumma vocatur. - ' fibus Lebne et Goristantinb iinpugriabaiur,- silii
defendeiidurij existirrians,' liiteras subiio ad eos
liicel.pbrro ..GregpritisTII ponti.ex'electus fuerit scripsit, ad-.tam pravam opinioriem abjieiehdam
siatitn ac Gregpfiits' 11 riiprtem.o'ppetilt",'ejustamen" adiioriatis,; qiias Tiiieras Gfegbfiiis presbyier, qui
pfUiiiai_o'diIaia est usque addiem iSTiierisis Maftii,,''JJ perlulit, reddere pras metu persecuiionis, quahis
_ tfigesiihum .quiniurri a' ,decessbri's,'niprte, quiacjus lemppfibus. Leo iirip. 'multos lam «piscopos. quam
cbriflrmatio •peiendafuit ab;;cxarch'b Rayenria.ensi,- " pairicios, -oriinisque. generis^homine.s, in:exsilium'
gua servituie .libefala- est -Ecclesia "Rbmana; post expulit vel meci tradidit,. reddefe non ausus,- rein-
mprCeiriGregbrii III.,u,t.in Zachaffaesuccessoris-poii- lecta Romanirediit,-easque ad pontilicem.integras
filfcalu. yidebitur. 'Ek Tiis "Anastasii et "Frodoardi retiiliu Qua de causa gravissime a p.onlifleeexceptus,
verbis ;eiiam eriii' iiiibi' fjps&e''videtuf fofmulam fiilsset eiiam irisynpdo,-ea dere RoiiJ-e.celebrala,
-Titteraru'm.,: quas post.'elbcturri poritiflcerri clerus deppsitus, nisi,intercessioriePatrumejusdem synoili
ilbn_anus scribebat .'ad .exarciium"j'ad judices, a'd ifamporiliflcis mitigasset;.quod iamerieaconditione
archiejiiscopuirict" Apbcrisarium.Ravenhae', quibus fecit; ut idem ipse Gfegorius presbyter ileruincuin
electionem factain feferebarit.,; ;ef- cpn(iriiiaiidan;i -iisilfem liUeris, Cbnsiaruiiiopoliiri peteret. _ Vernm
petebant,. qiiaeitue/exstat cap. 2 Hbri-diiirni poiiiifl- impefator eum .iii Sicilia relinerij scripta auferri et
cumTTbmanpfiim,-sftripiam non esse post inoiiem iri exsilium amandari-ju..sii, " quae
'
omuia Tradit Aua-
Gregbrii 1.1,' aVrpeiepdatn sciltcet confirmatipnem siasiusvPjiGius. . ;- • -. ; •-. ; •' -:
Gregorii 111;qijia bic posl.-nprtem decessoris snbitb,: - - ''Syriodaledecfetum. llbccoiistilutumsynodale edi-
eidutri iri'obsequidsuiqnlecessbrisessbLiiiten,lus,-viail tum. est in secuiida syriodo Romana a.;GregoiioH.
. Anastasius';vel dum insisterel .antecessorisêxseguifs,' Synoiliilliits fragmenia aliquit reservayit Adrianus"-i
-rii scribirFfodoiafduSjelecius est; ille vero erijusbis Iii-.epistola ad Caroi.u-iijiro sanftis imagiriibusT- BEN -
litierls postulabaiuf.cbhfifmaiibj post triduura tantiim CINU::.'-. • "'"'".';"'-.•-' '•-.'':'':' :' '" '
a tnoiic' wceessorjs', ut in iisdeni legi.tuf.. Prteterca
:5G1 NGTIT.A, UIStOlUCA 1N S. GPTLGQRIUM PAPAM 111. ;'._ '.; ~5'62;
iieraiioiiem sacrarum imaginunf, "yidelicet.D.ei, ct/ A dem pfiii.clpes.djfexeruht, quae .et;ipsa:simiiiter'•
Doriiirii-nOslriJesuGhrisli, et Geriiiricisejus seniper ut aiiicriora ablatasuiii. a' Sefgip'jpainelp.s extfaticri:
virginis iinmaeulat_e atque -gioriOsa1. Mafi_e, bealb- ijisius insulae Siciii-eVAcfefe.pef.octo .merise's.;de-
: rum apostolbfuni, et piriniuni sanctofum depbskor, teriii,-Temissi"sunt, similiter,cum;'exj.robratipJi'js
at.jue destructof, et prophana'tor,~y'el blaispbemus linjuria pdr.lifores'. -Et itefuin "faciens",dpmnus . papa
.exslileiil, siiexlorris a corpore etsanguine Domini adiioftaTorias.Tittefas pfo erigendis .suprascriplis
.iiOBlfi~.Je.sa Chrisli, vel totius Ecclesiae unitate atque saeris imagiiiibus, et;oftliodoxae fi.deiflrmilale,, di-
4
cbmpaige,- quod et~ subscfiplione sua sblemniter ' .fexit per Pelruiri deferisofem apud regiam rirbem,.
universj. firmaTunt. Et~a inter caelera instituta pro-' Tarii Anasta-io, invasoTi sedis Consiaritinopolilanae,. .
babilium praedecessorum ortho_doxoram.;Poiiiificum "" quamqifeprincipibus Leorii e't Coristahiino;:"",'' ', ';
* armecienda sanxefurit. "-'••- _-'. '.:>.' 0 Hic concessas sibi coltfmnas .sex.pijychirias.vo-
Post peraetura igilur.hoc memoratum-superius. -_ lubilesab Eutydiio exarclio, duxit eas inecclesiam
i> misit-"alia scfipta beati Pelri apostoli., quas sialuit circa.presbyteriuiri,
syno'dale~constilulu.m, - iterum
-: cbmmonitpria :prd erigendis/saeris imaginibus per ante confessiohem, tres a dexlris,' etlres a siriistfis
-Constarilirium defensorem'_,<qu_eiVimiliter"ul'ante- Jiixla afias ariliquas sex'" filio pafes, stipei. quas po-
fiofa deierita sunt. Et;.p'oftitbiem..Jeprum fpriissiniat g suitlra.bes;, ;el yesliyit feai.afgentb muridissiriio..,l?.;in
..custodia consiririxerunt. peneper a.nriurainfegrum-.- - __qiiospnt,express-b ab uno latereieffigies ;SaIvaloris
•
: Postmodum aulem vi anfefentes ei seripla, et cora-. et apostolorurij, :et ab aliola.tpfe'Dei Genitflcis. el
miiarites' -e\,[post lanti -temppriscusiotliarri;- crimi s^nctafum;'v-fgiriumV_?psuU<_iue.,.super,"eM""lilia,;fit
/
injuriis eUtrifemiser.un.t. Narri;et cuncta gerieralitas. ; pharris argenteo~s.,.peris.in uiiamTi_-_-8;Septuagin-
•islius pfovinciae Italiae simililef pro erigendis imagi-- _ ,-jta.:aHic.fecit.watofium' inifa.: eamdeiriTiasilfctfm,
" nibuS s - : 3 parte'..V,roruai,:. iii ,;guo
supplicationum scripla -nnaniiriiter :ad 'eos- juxta arcura •priricip.alerii:
VARIANTilS LEGTIONES. , '._
1 A\.,_analhema. .: _ , ; '•'••_> . 6 Cpd„Luc>;•.._,•_•.;-"-».qmbiis,."
."''God.'LTJC.suppiicationisy -_ '•'; \\ God.;.Luc.':;pli.ams,- :•'! -
3 Cod.Luc., et strdtego: ,..->; "•! ; _ '",jCpili-Luc.,- septingentas^
'
*-God.Xuc.rorf.. : ,....-. :.-~ .";~", °.,Gbd. Luc.ivarte-.r-- ~.: •
5 AI., fiipi Cod.Lnc:,U_ihbpariasjs.\:,philopareas.
-"VARIORUM,N0T7E.-':
a Inler. cmlernirislituta: Celeberrimuiri ericyciicurii^ irius",.ndii;soluiri,s'cfiptis,:
'. sedietiain fabtis;adversus .irit-
estin.iculiu sacrariim
scriplum, -J-syriodoRbiriaria-vulgatum-,relirjuis pon-,,n";p.ie.talerii1ra|)'efa.tpfispbrii_;us;
l -
liflciis decfetalibus.aniiexrim fuis.se, asserit Ariasia- •'"'itiiaginura , ,el iyeflefatioiie san.ciaf.uiii•reliquiarumi.
sius.' Codicein itaque ^supppnit. exstitisse, .jriquo' Anastasiiis enini siiperius. dictis additeum imagines
' ~porilificuiiidecretales.epistpla3.irisprereniur ad fldem : Salvalpris etiappslolofum.ex.una pafte, Dei_parae;e.t
facieridarii, erimdemque iii scririiis apostolicis .reli- sarictariim yirginuraex ailtera-In^basilicasancti.Petri'
giose diligentefqueT fuisse asservaiu.m.; Etquidem niagrijlico 'ppeiei'erexisse.;i iljTdemque'cbiistruxisse
ponliflcis G.regorii aevbCpdex; hujusmodi-expeie_- \bratoriuin', ih flrio.sacras reliqiiias •uiidique eonqui-
' jjatur in pfbvinciis ad fidei, disclpliri-eque vigorem . sitas ad ciilluiri,,corididit,. sa.nctbruirique naljalitiu'
fetinendum. Secundihiis eriira .mbriaclius etinclusus - . :sacris iolficiis.-.et;niissisquotidie/celebrari staluit- a
pelierat a.Gregofio Magrip:decfetqfuniporitificibfujn monacliis trihm nipiiasleriorurri jliici.D.pmiiloiifiiii-;
- ekscriptiorie-n;rid-queni-rescfiberis. Gregoriiis, lib. ..sirarilium : el laridem a.sacerdote-in-ipso ofatbfto
"'•vii,"episl. '""34,pag. __5S,ait: "Zfebrdinalionibusvero -rijissas.ageri.leJiaiic.clausuLiin.in,iCanoi.ie-,post.illa
aposiolicmsedis pontificuih,'utrum. posi bealissimum ; ve.rba , ,et omnium sanctorum tuorum;>d\c\. inslituis-
' viruin Rormisdam aliqiia sint addild, veslra ciiafiias se ::Quqr'utri;solemnitasJwdie.incgtpspecfujumiitwje-
: sed.usgue ad Yigitii papcetempora exppsilqs , 'stalis.celebratur,' Dqmine: Deus .n_oster>,,.in:ioio';iorbe
'requirit
brdinaliqries_prmsulum esse cqgnoscal.' Qublies igitur ._fen-an.ijiV.quam.insiiiuiioneni iii.e,o3eiii :piaiofio_in-.
decreta aliqua eyulgaban.tur a. poritiiici-. .âbiilisIapideiscpn.scfjberefecitTSeiiTiocspecia.liter
' 'spleniiiiora
una xtimsynodorum,' quas habefi cprilingefet, proTllbpfaloiiblnstltuit.Gregorius:, atqwe ideoi,';ut-
TJUS,;
• assbhsu et.cbi!'firriiaiioneeacofporrseu Codici eidein _ "'iipiaVVyalfridu's;,~',cap. 22,,hpn-esl caribni:qiii geiie-.
" J)eci decreve-'
etaliuin -aniiectebaritur;"quod praesens •; falilef d.icitur..'adribtat,um; -'CardinalistBona;, Tib.-JH:
,rat syriodus".Ej'usdemjnorls. exeiriplum alterum.re- '--"PRefum Litrirgic.., eap'.. Tl, num. 2, in magno- illo
censelur In "Gestis Leoiiis IV^ Tibi liaec occurfiitit-: :Miss.aliuiii,.mss.quae peryolvit iiumero,;unum dun- -
Qumeliam capiiula, uliti fulriruriiabyrimibiCsîilibdta ; . taxat se,feper.is.seTesi_iiiir.ifiqiio'li_e~c. >verba,ascfi-
servarenluf, post -cmterddecreta pqnlificum.ih' sanctisi ;pta sinf, qubd exsigt in biblioiheca .Barberjria Cod/
- cqrioiiibusjussii ascfibi. ^BENCINUS,; ',"-- ." Ti_58.,Siiijilem.Tamen clausulam,exhibere Codiceni
iri
-'-'.*> Misil dlia-scripta, etc".Eadem Adfiarius epi- '_Gbihertinujii iium;.'258S -, qui fiiil ;alim mpnasler.i
. stb.la-.ad. Cpnstaiitinum imperatprem ;.lii magriam j sanctiDipriysiiin Fraricia, pbservat ..Ediriuiidus:Mar-
,' tribuidiioneiriuterque Gregorius.Roniani pontifices,per• .Terie.:lib.- l de rintiquis.EcclesiBe: Rilibys.-, cap.-i,
tehipofa sanciissitni, conjecii suiit: Scepius eiiam jpr.o-\
~ 'avuni •-. ;ait. .8,-'num.i 10.. Iii eo eifni. ^habeiur.ÎV^CHOn^f,
vestrceierenitqlisadniohueruhl-
• he. sinefetverie- ' iliorurii^martyrum-quorumhgdie-.sqiemnismconspeclu
-
rdndds inianines de sidtu suo dejici, verum.illprumi ijibvimium.eetebfaiur iriumplius.CeeieTttm bas simi,-
salulifermrpieces animuinillius liequaquqm commbve- - lebye additioiies, iriierrogaius.ca de.re a.-£.uillelm»
-"_.«II..'BJN.et LAEB.;'";" .' _:.: : '' •', ..".''':".,' baudquaqiiajii ;iiiJ'probab.itln-
;.abbate.'saricti;A"lTia'ni'.,
. ;_ f-l. Uic.concessassibi _co/i_i«na_ri-''-S,acraf'uiii •
iriiag.- .'noceiiiius lii:,-iit scribil Matiliaeus-.Paris in Viiis
jiurri usum, conlraLeoneiriscriplis'delensum', eiiariii . A!bbatuni.iiuicii-Albani.;,De.canpne:missa2yide dicla
;reipsa ionfirniavitiquaiido.iriagriitpTeiii^Salvalofjs, ,. ia Geliisib. PAGIUS. : :-' ,.;,,. .-:>•'-''-, >•.-'- '
;Dei Geniirjcis, apostplorunvel 'iarictafuiii virgiriuriii ".' d.-llic-.fecitJbrai6nuini:>lahoc bratprlPiderii pon-
imagines iii ecclesia-beaii Pclri.erexit. Bm. eVLABB."" ," "tifex sanctoruinrOiririiutJJrejiqiiiasv.tiuas.loio orlie
;-""2. Uiccbncessas,etc.Sansiissiii-US poiitifexGregb- 'Giifjsliano colligbi'e:polerat, Iioiiorifi.cecoliocavit,.
"
"865 .... S. G.REGORIUS PAPA.TII. S&4
recondjdit in iionoro.m Saltatorjs. saricTaequaejus Ai hpc adjecit ila a sacerdoie dicendum;: Quprumto-
'Geriitrieis feliijuias, sariclof urrigue apostolorum _vel Jemnitas, hqdie in-conspeclu ium mqjestatis cetebralur
'iomniiltn sanctpruni martyrum ac epnfessorum, per- JDgriiine-Beusnoster.iiitoto orbeierrarum.' ..
1 toto iri prbe terrarum Tequie- . ;«. Quara iiisjitulionemiri eodem nfatorio tabulis
; feciorumquejustorum
scentium. Qiiofurii fesia vigitiafum afnonacbis iriuin - iapid.eis conscribere i[ecif,.Tn;quo faciens pergu-
"*inonasteriofuniillic servientiurii^riotidie per orili- Ta.ra epnlulit dona. diyersafum sp.ecierura, id cst
%em * exisleritia, atque &nalariliprum missasiri ep- ,A gabatb.is-aureas duas ,, alias :.4 saxicas, numero
' dem
locb.celebfare"' inslituens a~bin caribne inissae quinque, "cruces * pendentes numero qualuor. Item
V.VRIANTESLECTIONES.
* Cod.i Luc., existeMium; al. _.-,£xi$lentibus. >"Al., axiscas. . '.."••
" • -' ?
instiluit. , Al., argenteas numero,. elc-
* :Coc. Luc. om. a«!canone: ,' . .
::*:CodvLuc..,
VARIQRUMNOTiE.
Tdqne ideo quod a Leone>Iconoclasta sanctofum re- - estiRpmae a typis commissa. MAFXIOSJ
; liqujae conlemnerenfur. BiN,."e«S;LABB~. —f Hic fecit Nalalitioruth htissas. Missae natalitiorum-. sen
ordiorium iritra eamdem basilicam. :IQuo, crudelius B<nalaliuiii-martyrum"surit_mlssae diei sbleinnis eorutn
imûs impefator Leo lsaurus conlra sacras iiria-' /ultiini agoriis, quia ep dieiiati.sunt Chrisio. Aria-
gines eariiinque cuitores inlOrieijte desaeviebat, eo . slas. in Gregbrio III": In die nataiitiof~um~eor_utn\ id
imperisius in Occidente sanCtus Gregorius III catho- - esl, .sqiiclorum_qposiolofum_et-maftyrum. Iderfi iri
licum dogma de yeneratione sanptorum scriptis ac A.driarip: In natdiipontificisl Ambrps.-, sermon; 72 :
factis ciirabat stabilire. - Semel etiterum pef Jipoeri- rNaiaii, ..sicut dicurit, imminente vindentia, nqlalem
-vsiarios comiminaioflas litleras idedil ad Leongm, ejus rriarlyrirprqcummus. Teriull'. de Corrin. milit.,
:quibus.iilum ab haeresi atque abimpietaterevoca- cap/3 -:Ob(aliones prb' defunctis ,-.pro" ndlaliliisan-
ret.;In basilica san.cli Petri^ynodo no.naginta frium nuadie facimus. A"LTASEItRA., • -..
episcopofjirri conyocata.,' iconoinaclios anaihematis . '-t Jfi cdnone missm.hoc;qdjecit. .Canon,missae.est
iriucrbne percussit. Salvatbris et apostblprum ima;- .solemhis bratio, qiia cpnficitur;corpiis Dom.ini..Or3o
' Roin.de sacrilic. mi,ss.,: cap.T2 : OrMionem^quam
gines "ex una . parfe ejusdem basilicae, ex altera
iinaginem Delpairae, et sahctairum virginUm, magiii- caiiqnem siiie actionem., propter 'feguldfem "sricra-
ficdopefe collocavit. lbidem oratorium cbnstruxit, mentorttm confectionem,. 'Romanb itioi;e dppetlamus.
: iniquo sariciorum lipsariaTotporbe conquisiiafeli- E.t ita inlelligendus est Gregor., ilib."vn;. episi. 65,
giosae. veneratiohis causa honorifice corididit. Erat -quia orqtionetri domihicam tnox pqsi canohemdici
- inter baec corpus beati Gabinii praesbyteri, eique ara statuistis. -Et^Leo tlsiiens. Chronic. Cassin. Lib. H,
stalula, ad quam Sardinia et Corsica tributiim quo- - cap. 94, Cumque ad eum cdnonis locum-perveriisset, -.
'tannis miltebant..Erat eliam altarebeatse Mariae, _<qvo virqruni solenl recensm.nom.ina.... ^
^semper virginis;una cuni. ejtiS iriiagineTiliuui am71 G. ° Quam fnslilutionem in 'ebdemoraiofib tabulis. la-
;
plexantis." AJtafialiaec pefsiijeruht in GregOriano . pideis cohtcribere fecit, iriauq fqciehsjieigulam con-
.'«faidrib ad"aetatemiisque Eugieriiipapse, 111; ut te- ; lulilHoiid dmfsaruih specieruin.::Gregbrius_pbrilifex
jistatur in DescfrplibnC ijasilicae^y.alicariEecario.riicus cb.ndiditofalorium jtixia.-basilicam. beati.Petri, et
.Roniariusv q»j turii "inteffuit, ciinri, jubente. iebdem in eoexs.triixit pergulam,. ih.qria pfbpostjit" yaria
i-Eiigeriio, antiqua <altafia:diruta fuerurit, ibique.nb- -dpnaa se bblata. liiecclesiis.dbnarja oblaitajjf bpo-
: Tumaifundamenlis excTta.liim. Utiauiem.hpj; orato- iiuriiurin ipergula. Ariastas. Iiifr-: lipc. Ibcb;,-Et su-
fri.rim in'dies-ihagis' ac riiagis coeli luriiditafelur per eamdeiti absidem cruces urgenteas ires, el .ccelerti
sriffragio,; vpluii'idem Gfegbrjus riatalitias eoriim qumiti orriamenlo perguiq;, seu ad.vestes aiiarjs prdi-
«ielebritates quotidie sbiemries essesaefis officiisper ; naim:suril. Eo-alludens Tcftullia.ri;.,;advers.Valehti-.
irionachos frium mbnasteriofum in Vaiicaiia basilica iiian., cap. 7 : [Aliis.at.qu_e gliispergutissuperslrucih,
L Deo triservientes,- pefsolvendis.~A'sacerdpte vero in _, eiilnicuique -Deo per lolidem scalas.disiribtitis. Per-
eodem oratorip,rem sacranifacienteposl illa cano- - gula. est Jocus seu apjjeildix iaedjum.quaipfospicitur
nis verba v et omniums.anciorumtyorutrii sequentia in publicum. _Diu.tlri"o carcefe.multatus Ftilvius temr
recilari'":*Quorum sblemnilas Jtodie in conspectutum ppre fielli.Ptinici .n, qtiod cum corpna fosacea e per-
itiajesiatis pelebratur;; DomineDjeusnosfer,~inlolo ofbe , giifaiu iorjiin" ppftciaTe yisus essef. Piin., lib.-.^xxi,
ierjrarum; iit fecribit A.nastasius:"IJocioeo,-;cui plaiie capi 3;:. Lucius Futviiis belio Punicq-.\i cum cqrona
•.consbriat Walfridus Strabb scriptor pafis laeiaiis ca- rosacea inlefdiu e per-gula sua in.fbrum prospexissi
pite1^,". ubi; Gregorius III., inquit ;faciens brdio- _ dictus estt auciofitaie :sehalus-in[iarcerem ddducius,
riurn in bftsilica beati Petri in hbnorem.:otriniumsqri7 J-nohjantefinetti belii e.missusest. Apellem tabuias pi-
,elorum;ei quotidiaha ibidem.officiaac missds in eo- D.cias pfop.osuisseTn pefgula', ef post iabulaslaiuisse,
rutn-veiieratibhetn-.consiiluens celebrari, ihstitiiit in. Ml-traiiseuuiium-jtidicia ej;ciperet, scrlbif idenf lib.'
• 'mnone a• sacerdote dicendum; Tluofum soleranilas -xxxv, cap. 10 : Ideth.perfecia opera~propqnebqiinper-
bodie.Tn conspeciu tuae niajesiatls celebrattir, Do- gula trarisemiiibus, aique post ipsani tdbulcimlatms,'
iifirie Deus nosler, ibto in orbe lerrarhui; 0w'd[quia Vitia qum.nqtarehlur.ausculiabat.- Servi :etinm vcr
Jspecialiter.ad' illam pertihet celebrildiem, non esl ca- .nimrexponebaritiif-in pierguia.PlauttisTn Pseudulo :
' iwni-qui generaliler diciiur adnoldlutii., Cum cnim . <.Te ipsum ciilleb ego cras raciamdeportarp in pergulam."
verbaJ.pef sancium Gregufitiui III inslituta 'feoluiii-
. modo in"praedicto:nfailorio a sacerd.bte diviriis ppe- ' . a Gdbaihas aiifeds diias-, alfqssaxicas.numeroquin-'
-;fante essent dicenda, plaheseqriiiur canorii, qui e,x (/He.,£abai1iae'siint.patellie cayaB"e\inifb, veiargeiiio,.
,<lpsikmet Domini verbis,|ex apostolicis-triiditibnibris, ivbl aere, in,quiiip~safdebatbleum. Aiiastas. inHo-
atqrie"«x:insiiiutionibus sanciorurii pbniificmn cbn-' norio : Fecit el gabdlhas.uureasûatuor,'pens.aniesSMI-.
•slat, nihil pmriiiio post sanctum Gregorimh Magnum gulasiibras singulas. Ejymori ribmihis sigiial 1'apias:
additum fuisseant iinmutaiiim',;ut oplime ob.sefvat . Gubalhapalella vas quasi cavdta. Ifijic a Pfasinis de-
'«non miuus "dignitate quairi eruditipne Tlltistrissimus "fisus Phocas quasi p"e>iiisaiiiaiii.gabaibai, yice'.pei
nrcbiepiscbpus Ravehnac -Iliefoiiymiis CrispiTn >seculi, irteretiir. Anasias... in TIistpr._: Phocqsquteth
ciinda editione aureae Disseriaiioriis de Mysteriis fecil-circenseinludum, ei Prasint conviciis euiri.laces-
evangelicae.legis, pag. ldO,'-quiE,aii -prbfecluiri il- rsere prmsuriipserrini cta'manies-7 tn [gabaihg bib.isti,
lius cleri-priiiiutn cpiicinnata, bis conimuni bbrio itenmi. sens.um petdidislL Estûb.ddam gerius gaba-
' ' l
56S \NbTiT-JA.IllS.TORlCA IX S. GREGGRIUMPAPAMTII. . «Oii.
cruces ' simililer-numero decem, a amttlas' sitper- "A confessi.oriem cum * regulis vestivit argento, et in
'
auralas patia dHa iperideiites,-.fibiilatpria niimero tribus laleribus altarjs -posuil cfuces afgenteas
.quirique, coronam auieam cuni cruce pendenlem, tres, pensant. iri uriumiibr. 5 triginta sex; Canlsira,
genimis ornatam, super altare, palenam,"et calicem afgentea f duo. Calicem. argeriteum.quolidianum.
-aureum s par umiiri ingeirimis.,;b aquamanile argen- e.Corbnulas. argcrileas riumero_quinque, ,et caiicem
lerim par unuin. Et iriiaginem sanetieDei Genitricis * argenteurii' uhum, ,.qui peridet in apsidp ipsius
dia'dema aureuiri habentem.cum geirimis, c et col- bratofii, et" super eamdcm absidem crtfces argen-
lare aufeum cum gemmis petidentibus', iriaures ha- ieasTres, et caetera, quae. iri oriiamento pergula?,
berites liyacinthinas 3 sex._a Et faciem altaris., el .8 seu ad vesles altafis s ordinatae sunt...."--,."
VAMANTES LECTIONES. ,
* CoA. Luc, similes,. -*>!.,, yi, .;,-••
'... *. Cod. Luc;,parqlum._ 7 Ak, aureutri.
'-~ s in i\. deest sex. - 8. Ai., seit el in veste.
" * Iri ah\ 9 Mansi, ordiriaia.. i
* Al., xxvi.regiolis.
: VAUlOIlUM.NOra:. ;'
-ibarum-quae dicuritur.saxicae vel saxiscae, Anastas. B Campo;Marlio : .urideei campestrium hoiuen.iAu-
-in Benedict. "IIl: Gabaihain saxiscam exqrgent.opit- gust. de Ciyit.Dei,- libixiv, cap.Hie .':E'i feceruht
rissimo unam, pensqniem. libras iiumeroires.'Fbrte ... ' - sibi[cdmpes'tria';-idesl, suciincloria.genitaliurri': porro
quasi Saxonicite, quod/irivenlae essenl in Saxbhia, uulem campeslria: Lhtinum quidem verburivesi,sedex.
. .quae est provincia Gefmaniaeiiiit Saxohicia est qtiod- eo ^dictum quqd ~juvehes gui'.nudi exercebanlur.in
dain gerius vesiis, peti_tum:agente Saxphuni. Aiicibr cqmpo,puderidqoperiebanl, unde quiila /succihcli sunt
Quaest.Tilriusq. Testam., caj>.1'27: Nunquid rion' cathpestmlos vuigus appellat. Uhde campesiratij; stic-
- turiibdmediocris tiohAnis,quamvis triunda~,-imperatofi cinctbria iiabentes. Luitprand.f lib." vi, cap. i Ad-
lameh sordida elUli_cita:est,siniiliteret Saxonicia se- ducli sunt aulem duo ptieri rnudi,: - sed campesifali,-Ad
»af.ort. Vel quia venibani- el fiebant Romaein vieo -esi,b succiricldfia habentes. . "'.'"-."'
Saxonum. Uride yfbe fuit iieus Saxonum, cujus Aquamanile argeiiieum paf. uiiurn. 'Aquatrianile
ineriiinit Anastas. iri Leone IV : In ipsopOntificii sui est vas e quo aqria fujiditiir'.marius 'iavaiidi:"causa.
c-exofdio Saxorium.vicum vdlidus ignis invnsii. -Aliae Anastas. in Sixlp-HI: Aqumnianiles drgerileos, peh-
suiit gabalhffi, quaa diciiiiiur iiiterrasiles. Anastas. in sdntes singulos libras bclo. Paultts in L. 5, iff. de su-.
Leone III: Gabathas.inlerrasiles. novem., perisdntes pelleci. legal.: Vasa aquafia, pelves, aquimanilid..
libras undecim. Inlefrasiles dictae, <iuia"erant quasi - Yarfb de Yii- pop. Rbm., Tib. ii : JUfceoium'dqum .
derasac, iil-est, purae"et -siniplices sina "cajlatura. manile vocamus , quod eoaqua in IruUeumêffunda-
Idem in Gregorio IV : Gaballias- inlerrasUes quinque.'. ««(-.Aquamanus:Anastas._ inf. in LeoneTII.':. Fecit -
cum pedibus suis. Sic aufum irilerrasile quasi defa- aquamariusauripemplo.deaurataspafiaduo.
suiri. ef aequalum. Plih.,. lib.. xii, cap. 19 : Corbnas n c'El collare aufeum ctith gemmis-pendenlibiis.Col?
ex.cinnamo. interrasiliauro ittclusas, primus omiituni.. lareest moiiile egemmis, colii;mulierum brnairien-.
[intemplis .Capilolii alque Pacis dicavil imperator Ve-. tum. Virgil. ^neidyi:. ,"_ ...... ." , r
spasianus Augustusi Ilaiic iriiefpretationem juval . .' ,..-.' . . Collbqueinonilibacatura. ...
ideiii Hb. xyn, cap. 25: Der.asq corlice quatenus .Ammian., lib. xx :
, obruaiur, unde el rasilem vplunldepritnefesulco. Ga- gansque rinquaih se habuissi ]ubebaiur.tdiadeinapfoferre-,rie~i~
. bathaefiebanl iirnipdiim leoiiuin Vel a.liar.unibellua- poscebalux. . uxoris.collij.iel cdphisfi
:'.-""' ' . '' '\'. ... <.."'
irunirldem in eodem : Item gabqlhqm saxiscam lidbet . ' d Etjqciem aliaris.etc&iifessiohem cum.regulisve—
. inmpdum legnis.'Gabathisi.~insculpebhnl.iir,gfyplies slivil afgento: Regulae.sunt virgae.cx
etafiae belluae".Anastas.in Lebhe.lll •..Gabathas af-. yel jere.vel.fefro, e auroj::argeiUO- .
quibus-duciintur velaianie.al--,
getiieas-habeniesgryphes </en«r«/os._Efiiiid.; Gabala ..tare vel sacfas^ jmagiries.- Pauli ^Varnefrid-de-Gest. U
saxiscain mpdum lebnis. Gabathae peudebanl.iri per- : Multos.initiriere nego7 «
guia anteaiiafe. Ai.iasias. inT.epine \\\:~ Necnoii el Iôngoljard.,,-libr.T:i,<-cap.';fi
tialione sua decepefunt, venwidantes
gabdthqs fecit exauro purissimq quindecim cum gerit- ita nescio quomode.erani-coloratmûtregulqi wris,qu'm
autiprobatial* .
tnispendenleshi.pergula anie nilare.- Gabatbae geiius examinali speciein shhularent.' Aliis Iocis fegrila- -
vn, 47: gue
patinaeveteribus liptum. jjarlial.,,lil). epg." res vbcat Anasias. in Siephano IV : Fecit eniin.ei
., Trariscurrunt gabafliae,"volanlque lances. - ires reghlares argenleossuper.mgas; pefquqs ingre-
" s Aimite sriperaufqiqs-pdria duo pendentes. Fibu» ydiunlur ad allare, ubi imagines iti frotilispicioxonsti-:-
latoria numero qutnque. De afmis- seri amulis dir iutm sunt. Ideiri iii.Adriano :Ininlroilu Ecclesimphes-,
ctumEst supra. Fibulaiprlasurilvestesecclesiasticaej. D byierii; ubi-elregularemexargento inveslitofecil, el
TU dalirialicae et similes quae iibulis coniiecitintuf. posuit _:super.iumdehi.regidarein prmfatasHres imdgi-
"Ariastas,"in Leone IV : Fibulaioria mdjora etminora- nes. Iti superiorivero rug_a,idest,ih medio pfesbyterii,.
quihque. Trebell. PollibTn Claudio•.-Sagafibululoria. Jdciens aliam regulqrem exafgenlb inveslito.^Tdemin".
Fibiila cst viiiculum ex auro, ai geuto-yel tere, quo.~ •Leone. III-: Vela-modicajde stauraci qudluo-, quce.
vesles subneclurilur."Eo: scns.ri cbnjiinctivaiii velut -pendentm regulanante imagines. El infra-:.Mecit eu--
•fibtilamajiponi, ad conjungeiidas paiftesofationis; ait columnds argenteas sex ;. el reguiqris diips [e'xwgehto-.
Teriull. advers. "llermogen. : Nam ei arlem velut purissimo, pensantes sittiul libras:octv.aginia. Idem in.
fibula coiijunclivm ad connexum oralioni apposiiurn . Pacbali: F.ecit-eliam _ante-.vestibulmn.ailurii regula-;
esl. Uinc .ibuia pro ipsa vfesteiibiilalii. Leo Osiiens. .reminvestilumexlantihis arg^.nteis: ' .-.- ..- .
• •ChrpiiicV.Casi., lih. i, cap; 28 •:~-PhMis'quoque-et . " Coforiulas argenleas hhinero ?uiii(/«e.;Coronae\eU
'ItumUfis, bocis,'' 'ac- jibulis "• aurt. purissimi. ' Vng,~, " . coronulae arircae, vel; argeiiieae, eranl dbnaria- quae
- jEueitkiY..: .-" ;- _ :' ' ^" saepiusioffereba.ilur aiideiibus, ut-iuffiiiipcloco:-
" : Necnqn el cofonulani auream cutn cruci' pehdehlem
: Aurea purpureatfsubnecliffibulavestein. .'
- ' ' super.altare.. Corpnula .est.diminutiyti'm>corori;e:.
.Val.er.Flacc. Ajgon. i T . "". ".'-. rursus-diminujivum criipiiuTacest corriu.'a. Matth.
.;.:-. Attibicolleclasselviljam fiiiuVvesles. . ... - Paris ad anri.T247 : Et cbmula aurea gum-vulgnri-
His;affiiiia snni campeslria , seu succinctoria, qui- ter. gqrlandd dieitur, inde maViavj»., vefnaculum -cur--
bus j'u\Gi:es--succi.tigebaritur,cuiu- se cxerecfcni in : nctte:. .-'' •-_,• ; •• - •"-'-.'•-_
5&7 - . '"• ., . S. GREGGRIUS'PAPA Hli "'• - S6S
\"-" Hip fecil in •ecclesia sanctae Dei Getiitricis ad \A-Et diyersi alii fideles.el amatores Domiiiinoslri Jesu
Praesepe, per circuitum super col.umnas regulare Christi in eodem monaslerio sanctortiiri Stephani,
1 candelabrum adinstar ecclesiaejjeaij Petri aposfbli. Laureritii
atqtie Chfysogbnij prasdia et doria devolis-
;;Ficit"etibidem in pralorib saricio qubd Piaesepe di- simi cphtiilerunt. Siriiili eliam modo fenpvavit iuo-
*:4jl"uf imaginem aurea.m Dei Geriilricis"'ampleclientem "nasterium sanctorum Joannis evangeiistaei Joaiinis
"iSalyatbreiri; ppiriinum Deum hosirum,"* cu.m.gem- Baptislas, et sancii Pancratii secris ecclesiain Salva-
"niis diirersis, peris.: libras- quinque. Hic_ renovayit ,joiis aniiquitus e iiistitutuiri,."quod abomrii "ordine
• tecturii- sancti
Chfysogoiii martyris ,. ef cameram, "'- nionachico exslilerat nimia ineuria destitutum. In
• sive
parietum picfuras, cyborium aritera de argerito, " quo praedia et :dona «onlujit, et quaj invenefat de
t.eu arcus quinque, pens. iii urium Tibras, 3 ccxx : ipso monagterio alienata, reddito prelio in eumdem
ulii obtulit, coronas argenteas quatupf, pharacan- ' locum resiituit : ubi et coiigregalionem ..moriacho-
iharaduo, patenam argenieam unairi, calicemargen- rifin et abbateni conslituit ad persolvenda 8 quotidie
icum umim, seu etiam et vesles altaris, nec nonet sacra officia laudis-divinaein basilica Salvalofis Do-
° -vela serjca alba, ornala blatto,
circumqua.quepen-. niini nostri Jesu Cliristi, quaa Constantinianainun-.
, dentia. ... , . < .. cupatur juxta Laleranis, diurnis.riociurriisque 8 tem-
•• c Construxitque monasterium erga eumdem titulum "poiibus ordinata, juxla instar «jfficiorura ecclesias
______
, sanctbfum martyrumi.StepIiani, .Laiurentii, atgue „ bealiPetri apostoli. ... -"., ;:
Chrysogorii, constituens ibidem abbaiem _etmoria- Iiem imaginem sanctae Dei Genitricisantiquamde-
chorumcongregatibnem ad persolyendas Dep laudes argenlavii,- ac.investivit _.afgeritomundissimo, pens..
in eodem litulo diurnis npcturnis temporibus lib.quinquagiula. Item fecit patenam auream nia-
' crdinatarii *' secundiiiri atque
instaf officiorum ecelesij» -• gnam cufti diversis.Japidibus, pens. lib, x7xyi.Et
beali Petri appsioii^ dsegregaiam videlicet a jure po- calicein similiter cutn gemmis, pens. lib.:10-triginta
testatis * presbyleri praedieti tituli, in qub monasle- qualuor. Similitef et Evangelia-aurea cumgemmis,
rio.p.ro sustentalione.ibidem idem ipse sanclissimus . pens.Tib. quindecim.e Fecir-autem e.l lectum novi-
-, vif pnedia," et dona y aique: familiam largitus est. lef simul*, et cameram :âncii Andreae apostoli a'd
VARIANTES LECTIONES. J.
,". "-' "Cod.Luc, caridelabrgfum. e-Cod.-Lw:,conslructum.-:- ".
s
[ ; Cpd. Luc.;, qrnciiuincum.. 7 Cod.-Luc,- mondstico.."-
? Al., ccx. .,--"' . ,- 8 Al., quotidieofficiain_ecc'esiaSatvaioris, etc.
' ' : - ~
^Cbd. Luc, flrfinslqr, s; Al.-,horis, .' ... -'j
,-.*A'-> presbyierii. ^-'/ ,8-Al., xxix... -"'.•-"''..'-' ".-' ; <
VARIORUM;NOTÊ.
<"Sicfecii in ecciesia sanctm Dei Genitricisad-Prm- ~Cgite, adleriiam, ad sextatn,;adrionam arite qmniacotir
sepe per circuitutn supef cblumnas reguiare: candela- venite. Idem.serra. 78, de Temporb : Atteniius tamen
brorum ad inslar'ecclesim beali-Pelri apbslbli.. Regu- ' rogo et adtnoneo, fralres, ut ad vigilias malurius sur-
.Tare candelabrorum est liriea seri ordb. candelaibro- ' geresludealis ; ad tertiam, _ad-sextam, ad 'nonqhi fe-
.rum,
•:~b:Velq quiBordine.disposila eranti ALTASERRA. -~. licitef veniaiis._ Similiter Gfegorjus III monasierluin
serica alba drndta' blallo','id e&t, blafteo 'restituisse menioratuf infraiioc Ioco, juxta basilicam-
.Timbb. Rlaltaidem est-quod purpura. Trebellius.Ppl- "Lateraheiiseiii ^ adcelebfanda ibi olficia diufno ;ho-
lio Irit;iaudib=: Cumabeo uxof pelerel ut unico paflio . .cturnoque tempbre, insiaf bffieiorum eeclesiaebeati
blateoserico ulerelur, ille respondit: Absit ut aurofila .Petri. Et Abrianus institu.it.ut in moiiasteriio Honoril
pensenluf; libra enitn auri lunc; tibraserki fuii. Gre- papae Horoecanonieaecelebrarenturj - utiri Ecclesia
-gor. T.ur..; Hist. lib. ii, cap: 38 : -Igitur ab Anasiasio LaierarierisuAnastas. in Adfiaho : Et conslituifeos,
mnperatore codicillos.de'consulcilu accepil,-ilinbasi-: i' ut in basilica Sdlvalbris-, qum et Cohslanliniariadicla
' "i blateq indulus el chtaitiyde. est, juxla Lateiariense
-lica beati Marlini lunica pairiaicliium posiid, et ,officiar
: ALTA«EBRA.'': "".'''• -'-'-• 'celebrafeni, hoc "esl, malutinam hqram, pfitnqm, ler-
. - « Conslruxilquemonaslerium erga .eiimdemlilulum tiam, .sexigrii^sedet nonatnetiatn et vesperlindm.Idem
sancloruinmqHyrumSlephaiii, Laureniii,.alque Chry- . sjatuisse mempraiur infr.in monasterio sancti Lau-
sogqhi, corislituensibidemabbalemel inbnqchorumcon- rentii. ALTASERRA.--.--.
ygregalionein, ad persolvendas Deo laudes in eodem ti-.,. <i Segregaiam mdelicel a jure polestalis-presbyteri'
-tulo diujnis atcjueiipcturnis'temporibv.srordinalam,ad prmdicti tituli. Gregor. III condidit monasterium in'
•inslar gfficiorumecclesimbealiP.etri apostoli. fiasilica T».ecclesia saneii. Chry.-ogoni martyris, qiiae esf.tiiu-
;;saiicii:ChrySogoni'martyris _e_.t'tiliiiiiscardiualis. In Tus cardinaliSj exemplum~lameria jufisdictipne pres-
eo.Gregprius III coiididitMon.asterijim,et in eo.insti- byterfcafdinalis dicii tittili : qtiia generaliler se.r-
Tuit abbatemelcongfegafiojiem uioiiachorum, ad.ce- "..vatiir in Urbe, ut ullum njonaslerium litulo cardinali
iebrandum divinum officium per diem-etnoclem,: ad sit siibjectuiri, cap. Dikcius exir. de capetl. monach.
..exemplum ecclesiaebeati Petri.Abccciesia beati Pe- AL-TASERRA.- "''.;. . • •. .;',,
;tr-i adaliaslomries saeculares e"t regulares .mahavit • eFeck aiuemet tecluihnoviier; simulet cariieramsan-
.Inos "celebran.didivina olficia suisbofis die noctuque. • cliAndremdpostoli adsanctuih Pelrutn apostoimn,quod
.Et hae suntqused.icunlur lloficcanPiiicae, quiadivina depinxil. Ecclesiasdepingimoris aniiqui est. Auastas.
oflicia recitanlur certis horis videllcei bora-.matuti- inlf.hocloco i.Hicetiqm basilicatnsancli Calixtipon-
-jia, primajteriia,: sexla., ribna vespera. Anastas. in- : Ctficiset martijris, pene a. furidamenlis dirutain, novis
-AdriaiiOi: Pbrfo elwfaiilica beaim Eugenim monds- fabricis c.um.tectocotistruxil, ac.totcmidepinxit. Et-In--
. deiiuth.puellarum .noviler.ibidein_a-fundameiitis mdi- fra : llem basilicamsdnclwDei Gcniliids, qumin Aqui-
.ficuns,cansliluiiuijugiier iilic Deo canerenl'laudes, viro dicilur, iti qua anlea diaconia, el pqrvum.omtbrium .
delicet hofa prima, tiriia, sextit; noiia, vespera, tnqtu- fuii, eam afundameniislbngibrem ei latioremconstru-
tina: Augustiii. . de Tempor.'•, sei!ii.,i55. : Ei-ideo xil afque-depi&t; D.equp lusius'dixi iiiGiegor. Tur»,
•rngo-vos,fraires charksimi,~ad vigiliqs matui ius sur,- -lib. li, cjip.;.i7.--ALTASE"uri.A.- : :>. .-' „;.
569 . , NOTITIAlIISTOUiCA 1N GREGORIUMPAPAM III. .. . ""''- 570.
sanctum Pelrum apostolum, quam depiuxit, ei. fecit A rjum fuit , eama fundamentis Ibngibrem et lalioferii;
in e.adem basilica imaginem.auream in gemhiisbeati. cpnstruxit atque depinxit. ilem.diacotiiam sancto-
Andfeaeiaposloli, pens. Iib. octo," } et intfa COnfes- rum-Sergii. ef Bachi, sitam ad beatumPetfum apos-"
sioriem yesiivit argeblo, qubd deauravit atiro pufisr lolum,.ih qua pridem parvum oratorium efat/riTurii-
siriio."Hic eliam basilicam saricti Galixti pontificis et damentis ampliori fabrica dilatavit." Et,cbncede~ris
martyrispene.afundamentis dirutanr noyis fabricis omnia quae in usum diaconiae existunt, siatuit perpe-
cumiecio consfruxit, ac totam depinxitiUbi contulit pa- _ luo lempofe ,p'ro susletilaiione pauperum in .diacp-
tenamargenleam simulet calicem,-ets vestemaltaris. hjae ministerio deservire..' . -. • > ..
Item tectumbasilicae saiictoruiri Proeessiet Marti- ... Ttem in cPemeterio sariclaePelronillaeslaliohenian-
. niani a navo conslnjxit, subppsita pila fabricisfortis- nuam.dari iiisiiiuit, ubi obtulif coronain.auream,' ca-
simis, post eoruriidem sanctorum venerarida corpbra Iiceifaet patenam argent.j seu aliadiversa ad orna-.
adfifmamenlummurorunrbasilicae sanctaa.Ttem iri tum ecclesiie pertineiilia.ilerii 4 "accubita quae;sunt^
ecclesiabealiGenesii marlyris teettim noviter resiau- adiieatum Petrum in' rninis posila a fiindamentls np-
ravil, ribi-etaltare erexit iri riomine Salvatbris Dor viter restauravit atque depirixit. Itefn basilicam beaii
mini nosiri Jesu Chrisli, inquo cbntulit patenam ar- Miirei, silam foris muros hujus civitalis Romaria ,via
genteam, et.calibem, seucorpnam argenteain ciim B Appia/.ejus iectum difuiuui ~a novp feeit. Itemiu
delpbinis sex, neeiion et- coronulam auf.eam cuiri ecclesia beati Pauli apostoH-mutavit trabes riuuver.o
cruce;pendenlem super altafe. " , ""•- ".- quinque, atquetotum ejuselem basilicaelectum abar-
Itein inbasilica sanetae Dei Geiiiificis, quie ad Mar1 , "cu-altaris,-usque ad' r.egias Tesafcivit ac restauravit.
lyres dicitur;.,: lectum".veijista incuria demolitum, Mutavlt autem tfabes' iri_ sancia Dei Geriitrice a)l
purgari fecit ad pufum, et cum calce abundarilissima, Prae-sepe numerp quinque.-Feci.t vero aiiovo eccle-
seucapiii pluriibeis a novo reslauf avit, et quaeque siam sancloriimMafcelliniet Petri juxta Laleranis,
per circuitum ejusdeiri ' tecti fueraiit dissipata.novp eliam ccenieterium beatprum martyrum Januarii,
niloreconstruxit. - . -. , ,. ..- TJrbani,,Tiburtii", Valeriani et ^Maxiirii, s pt. eorurii
'
Item basilicam saiictae Dei Gen_tricis,qu_e in Aqui- iecluni-In fuinisposiiuma^hoyo 0;peflecit;b Hujus
ro dicitur, iri quaantea diaconia etipaTvrim, prato- 'tempbribusplurinia pars mufbrum/hujus clviiatis
YARIANTES LECTIONES..'
1 M. Jit itilrqgfessioriem. ; : " :''" Cod. Luc, decia in ruiris posila; Marisi,, ieclurii
- r-"-- .- - -" ..
-:Cod.;Luc.,,vestes. , •-_'-' . - eleorum.- - ;•; , <
3 Al., deiecti. ' ' ' '-""' ; 6 Cpd. Luc, :refecit; Mansi, rcfecto.. -'' -
4 Cod. Luc.,:«cc!(6J/us"(/ui;al., ad accubitq..
- VARIORUMNOTJ:.
. a lleni accxibilaqiimsunt ad bealum Petrum iii fuinis C ( jrio. duplicem.Iegationetnl.ad- Carolum "Maftellum
-posilaa {undumentisiwviterrestguravil alque depinxil. majofem domus' fegiae Fraricorjifii cum'..cia.yibus
Accubitum proprieest leclulus triciiniaris,-.in. qiio ;-saijcii.Petri bt par.ticulis catenaruiri misit, duplicein-
accumbilur cpularum causa. Lamprid.i iii -Helioga- que.acl euiri scr.ipsitepislpiamieb c'oiisilib,.;M(eos.<z
-balo'-: Nori cupuit.in accubilis facile, ixisiiis 'qum pi- lahta opprissiorie Lqngobardqfurii"" iiberarel,. inquit
,lum leporitiuin haberent, aut plmnas perdicum siiba- rAnaslasius , qui nnius quiderii tantum' legalibtiis
lares: Smpe culcitras iituians vilioribus amicis folles meinii.iitbbitae:per Anastasiuiri episcopum e't Sergfuin
pro accubiiissi.ernebal'.Iiiierdum aceubifum significa- ' presbyieruin. S.edduplicem legaiioiieiu ad Cafolriin
bat coenaculunii iii.quo accubiladisppnebaniur. Ana- a Gregorio missain hab.eiiijis,ex confiriuaiofe Frpde-
stas. inLeone III: I teirique fecil in patriarchio Late- -. garii, qui cap. 110 scri.bit.Gregorium, riori.soluni
ranensi. triclinium mirm magniiudinis,-in quo loco el. opem Caroli ,contra Longobardos implbrasse,;ised
accubita -collocqvit.Et Tnff. end.-: Fecjt ~-elalrii do- -cliam contfa iuiperatorem, ;qrii,'tit ail Baroriius,.:co.n-
mum; in.qiia, eiiain el accubitqs collocavit,.Idem iu citaverat regem Longbbafdbrum.coritfa Ecclesi.arn
Leone IV : Nain et accubilum quud domhus [Leobonit; Romaiiam : E~o_-tempor.e, inquit cbiitiiiualor,' bis d
itiemorim Pqpq-lH a fundanterilis cqnslruxerat,. et.., Reina bealus papa Gfegbnus claoes .venerandi sepul-
-omnia orriamenia qum ibi paraverat prm nimiq velu- cri cum viticulis sancli Pelri..et inuneribus.magnis.el
slale et oblivioneaniecessorum ponlificum delela sitnl, ihfinilis, legalionem(quod antea-nullis auditum dut vi-
et in die natalis Dfimininoslri Jesu- Chrisli secunditm .suriitemporibus.fiiit) memor.aloprincipi .{nempe.Cafo-
caritem, lam dqmnus Gregoriusguam eldotririusSer-, /' lo) desiinavit. Cujris duplicislegatioriis haecratio pro-
-'.gius sanctmrecordalioiiis, ibideiti minime epulabantur. -i j. fertur ab eodem.Anoiiyrao : Eo paclo patralo, til >dd
Isdem vero beatissimuset summus prmsul Leo IV cum V pdrtes imperglbris.recederet et Rbmdtium fonsutaium
gaudio.el nimiq deleclatibneomniq brnameniasive.ali- (seu patriciaiuth) prmfdto -principi Carolo sancifet;
menla,-qumindedeleta fuerdnt, noviter•repdfavit,el ad Grcgoriuin lipn soluni .contra Lbngobard.os,, "sed
nsiim pfistinuni.magnificirevocavil. -Inde.reslituehdiis eliain "cbntra imperatorern; aujiilium postulasse/., e'x-.
Ibeus mendosus ejusdem in Gregprio IV.:Eecil ciiam presse legituf in Arinalibiis.Melensibus.,qui in collec-
.juxta acolili pro .quiele.ponlificis, ubiposl:oraliqnes tione/Uistoficorum Fiancoruin Puches.nii exsiant:
tiialutinales_;vehnissarume{ficia,ejus valeiml meinbfa - Arinojil, Camlusprinceps, dqii,iits,~circumquaque':po-
sopordrijiqspitium parvutn; sed Iwnestecohs'.rucluin. silisgeniibus, dum ea qucepqcis eranl.iiiffa. 'uiregi-
Lege- jiixta accubiia, quae erant scij.• jt.d~-basilic.iiu thiiiis lerminos,dispoheret,'>bis eodeirianno legaiioiiein
beali Petiii ALTASERRA; . ,, -. ,' - ' beaiissimi. Gregorii papmabapbslolica sede directam
b l.Ilujus leinporibus,ietc; Annoseplingehlesimo suscepii. Qui sibi claves-vene'rai.idisepulcfi.principis
quadragesimo LTiiipraijdus.Longobafdofunifex ,-Ro- apostoloruni Pelri, ejusdeihque.preiwsavincula:cum
iiiam «oBsidion.e cinx.it/. eo quod Trasamundus Sjio- '.• muneribus magnis delatis vblulerunt fquod anleahulli
letanus el GpdescaicusDeneventarius ducesv sibi -in- Fraticorumpfincipi crquoUbe.tprmsule.Romanmufbis
'Tensi, essent-IuVamlcitia' Romarii pbiitiiicis..,jQuiire. :direciumfmt._JEpisiq.laiii..qiicquedeketoRqmanaruth
Gregorius anno septiugentesimo qttadrageslmo pri- pr-incipem sibi prwdiclris-nrmsul Gregorius miscrat,
'
£71. S. GREGORIUS PAPA M _ 572
Iioman_e restaurala est. Alimoniani quoque artificum A et pretium ad -emendamicalceiri de proprio tribuii.
v ' "- :'
. ":; ; ,. - ; '-'-:'. VARIORUMNOTiE. . ''-.' > s.
quod sese populus Rbmanus, felicla imperatoris domi- imperatores : ille in diyisibne fegni sui anno 806 inler
naiione, adsuam iiifeiisionem et inviclam ckihcniidih filiosTacla, in qua ait : Super bmnia auteni jubemus
cohverlere'voluisset'.;E'x quoetiam liquel dtiplicem ut ipsi tres frqtres ;curam: et defeiisioneih Ecclesm
legatibnem iillam;-periiiiere: ad dnnum 7fl,. Grego- sanclvPelri simul suscipiarit,-sicul quondany db avo
.rjiimqiie a ;Cjirplo peiiisse ut ab iinperatoris pnrte noslrb Cafolo et bealmmembriaf genitorePippiho fige,
rccefleret, Quid legatlbiiibus lillerisque Gregorii 111. el a nbbis postea suscepta estêl ui edm cum Bei adju--.
rfspphderit Carolus, nullus velefiim -pfbdidit"; sed torio ab hosiibusdefehderelnUaniuf, el justiliam suani,-
eas Carolo gfaiissimas accidisse, nos edocet;Conti- - quantum adipsos perlinet ef raiio pqslulaveril,Jiabere
Jiuatbr. Fredegarii, qui in sua Appendice scribil : fdcianl. Idem habet LudOvieusPius in divisione ~re-
/p.se mirtficoac magnificolionore ipsam legaiibnemre- gni sui, quam Goldastus/tomo II.Iiriperial. Consti-
cepii, mur.efapxfiiiosacbntulit, alque crimmugnisprm- lut.,- et Baluzius,. tomo I Capit., ahrio 857, auctor
iniis cum-suis sodaiibus missis -Grimonem abbaiem yero. Crilicae Baronii rectius anno .855: faetam existk
Corbeiensismojuisierii et Sygobertum recltisnthbasili- riiait: Super ornniajubetnus jalqui prmcipimusui ipsi
. cm sancli Bioriysii mafiyris Romarriad lirhipa sancd tres ffatres curaniel defensionem Ecclesimsqneli Pe-
Petri' ei sancliPiuli deslinavit. Crim baec legalio - iri simui suscipidrit, [sicut- quondani a prodvo nosirb.
Carolo graiissirria fuerit, riott dhbiumiquin per rriis- . Caroto eCdyo riosiro Pippino, elbeatm memorimCdro-
sos Luitpraiidoregi bellum, deiitiiitiaril-, nisi ditibne . lo genilore noslro imperotore,;ef anobis p.osteasasce-?
Rbmana .quamprimum iexcederet, et, Luitprandurii, pla esl. Exquibus concluderidunj est Carolum Mar-
ijejusminis abinecepto deierrluim, Papiani unde ye- r> tellum' "primiim luisse omnium .principuiri Fraricb-
; iierai rediisse, reteritis iameii,~iir habet. Aiiastasius, fuhi, atil cujusquealteriris genlis,qu.i Urbis Eccle-
bppidis 'quatuof quae' occupaveraf, quaj postea sub siaeque Romanae patfocinium suscepit. <jui plu.ra-bac
Zafhafia Gregorii successore restilula sunl,.ulTbU dfere cupit, consulat.Mafcam laudatum", et Cfiticum
• dem dicemus. Auxilia.poiuijici pfOmisisse Carolum ""-BaroriiTad ^nnum 740. Exiegatione illa Gregorii III
"diihilaiidibtiam locus noii' esl, sed cum epdenrarino ad Carblum , Maftellum; penes quem Franciae lunc
.741 obierii, ';ea pfaesiare -rioif-potuil. - Porr.o exhis omnis administratio eratj-orta videtur origo hutitip- .
.CoriJiiiiiatoris FredegariietAnnalisia: Melei.isis-_ver- j'umjaposlolicpriimTn:Francia. Tuncienim-primuin~
bis dedocilur cons.ulatum,seu,, rit auctor CritleaeBa- apocrisarii Romanie sedis in Francia yisi sunt, qui
roriii fuseexplicaf, pairieiatum Carolo Gregbriumlll bis com Carolo Martello egefunt; ut auxilio consilio-
obtiilisse, cum ppsserior" dicat populum Roiriatium qiie Roraanis. esset. Qui Romanum poutittcatum
felicta imp.eraloris:doiii,inaiioiieadsuam defetisionem pbst Grfegofium,I'llrgesserunt,ini()uii Cointius in Ari-
^CaroTuri ôeasse. Patricii enim idignilas- ^confefeba- nal. ecclesiast.^Franc ad ^mium-7<iO,. lihm. 7 ;ii
tiirillis qiij ad.defensioriem Ecclesiarum ei ihopiini freqiientius nuniios direxefunt-inFrauciam', resque
adversus yim, potenltorum eligeb,ai)iur,-ui liquet ex •eo de.venit,, tit praeter.legatos,- qui pro.novis caUsis
Tonnulaâ P.auloDia.coiioiri Hist. Longobard. iifms.-' TeriiefgentibusRoma miltebantuf, apocrisaTiusapo-
Valicano relata, qua princeps pairicium reuuntia- siblicicsedis in cbmiiatu fegis assidue inaneret; nee
bat.: Ilunc kpnofemlibj conceditms, ul Ecclesiis DeV raro id muiiefis aRomano pbntifiee collatumest e[
et. pauperibus'legem facias, et inde apud aUissimum quem rex" arcliicapellanum.palatiisui corisiiluerai.
ludicem ralionem reddas. Tvhc indual cnmiptperaior PAGIUS. . - - . ;
mgtttuin, ~elppnat ei.in dextro indice,annulum,e'det ei.C . % Hujus lempqribus, etc. Ullionem Leo. medita-
Iigmbacinumpfopria manujscriptuni : Esto' Palricius, batur.ltali.ii, ac praeseriim .ppntificls, quem-fautorem
mis_eticprs[-etjustus. T-unc ppnal ei\iri caput aureum -Iialias defectionis autumabau:. Cla.ssi propterea in-
circulum~elilimilidi.Tmprtiiaijat pair.iciatu.sjus quod- 'structae praefeeil-Maneme sriis ducibus valehtioreni.
aariiprpiecilomsexlraordinaritim, ut explicai Mar-_ >Asl-impemior,t)\l Theoplianes in_.Leone,contrciPa- .
cn/libl i'(ie;Cbricordia,cap.-12.num.'l/qupd'.Eccle- . • papi, atque recessum Romm, ae llalim saiviebat: con-.
•-siis sibi iiJOii siiliditis, advefsus poteitiioruhi ymi , stiijictuthque.stoium magnum. direxit:ddversus'eum,
; pubIicaoia.utprivataiii,,i"iriipc_i'iifisoleniilli qui alias Jllanem-prwtpreiii. Cybertbieiisium eapulineb consti- .
•cx -muinere sup -ad" idi npn pbligarituf;- lipet eriliii luens: Tnterea pontirex; rebns siiis prospexerat lega-
pfihcipes' Ecclesias iri regnig ;suis constiunas' ex i.Tione adorriata- ad Cafolum Maftellura .Francorum'
' bfjicio trieri lerieaiitrir/ illud tamen jus proieciipiiis jirincipem, aquopeiebaiauxiliaiuni pro sancla sede,
ordinaiiuiii est, et;a jurisdiclibiie pendel. JuS.;il!ud lumpioRbmatiopopulOj:quiLeonls deirectabatimpe-
extraofdihariurii prbteclioriis. concedebatuf pfoceri- -riuni.Deeaiegationeloqiiuriiur praeiiliis-Aniiales Me-
bus viris,"qui vocabaritur. palrohi; defensores,protec- lenses (Apud Duchesn. iriColiecl.:Iiisl. .Franci),. in
[ lores-, el advbcaii, qui ~prbteciionem;et defensionem -quibuslitecleguntur : Anno-741, Carolusprincepsiiis
> singhlafem . eecfesiis '.particularibus inipen.debaui, eodemdijnoleg&lionem-beaitssimiGregoriipapmabdpp-.
a" _ex ordin.e disciplinae pii- stbiica sede direclam suscepit.... epistglam-quoquede-
--praeier eam qtiae regibus ,Sed patriciatus Ecclesiae-Ro- . crelo.-Romanorum principumsibi prcidictus praisul
- biiciB'exspeciabaliir.
irianae, seu patficii .Romanorurii .nujnen, diio quqs- Gregorius-miserat, quod-sesepopulus Romanus felicta
tlain cbmpleicfebahtur, ,et jurisdiclipnern." qua feges J) imperaioris domindlione,:nd,suam^defensibnein:et in-
yrancbfumi.ri.Ufbeêx.conserisupbiuiTicis ~etIpopuli . victain clentenliam cbnveriere-voluisset:.—Ab ieodeiri
..Rioriiariiôtifebaniur^, <fe'tproteclionehj /seu^detensio- , -Caro.lo,'aiixiria'quoque\flagiiaverat.abversus Lango-
. nem, qham'Romariae Ecclcsiac pplliciti erant, quae " bardos .(Epist. 5ctibj italiani -oppripienies, riiufta-.
delVrisio paclis cum Romanis Poiitificibns ioiiis.ci.m- que ihlerenies.-incommoda sanciae siedi; Hanc verb
siiiuia erat. pactorum illoruni.iiiiliuiii de pfptectione Deus, ntilla hominurii ope.intervenieiiie, riiirabiiiter
ciirii Ecclesia Roniana conveiitorum coiifeft Marca tuilus est adveisus iram Leonis.: Ejus namque clas-
" in baec lempofa, «quibiisGregofius 1J1se suairique sem inler Imperium e.t Ttaliaui-iempestas vaiida
EcclesTairittiilioiiiCafoli Francorriiu ducis adorta est, paitemque disj*ecitin scopulis, partem-.in
- ct proiecii.orieriiTstam 'novis' qiiibusdam corinriisii;
legibus, a alfisiluclibus sepelivit; Nec.lamen Leo.ad meliorem
. Pippino" rege Frariconini et Stephano II" jiontilicc • frugem ob idreiliit. At: Tunc {Tiieupiiau.Toc/cil.)
jRbmanP, qui patficii dignilatem. Pippinoêi ejusii- impugnalafBti pefampliussceviens,cum Arabico sen>ii
•-liisVaitribujt, firirialah) luisse-scribit., Ilis itaqua dif- . teherelur .ddversus inâgines,:irib'uta. capitaiiq. lerlim
!.Ticiilimis temppribus Cafolum. Marieilum' paitricium ]-.pdrti Sicilim,' sew Calabrim siipeiimposuil. Ea vero,
1 "Romanoruiri et defensoreni jicclesiaa dicturii" esse, gtice dicunlur. palririionia sanctorupijtrincipum- apo-
; pradler Frcdegarri CbniinuatofernTa.udattmi,,evideri- ::stolbrum_„'
" qv.molhri et 'Eccleshs anri.dimidiunt et tria
s'tor.insiiiiiani Garolus "Miignus iet Ludovicus: Pitis cohferebdniargeri i talehtd piiblkm raiioni exbotviprtv-,
'
573 NOTITIA HISTORICA IN S, GRESORIUM PAPAM III. „• 574
a Hujus..tempofibus"Galliensium'casirum.rectipe-. A ejus Genilricis, s.aricibrum aposiolprum,<yel bmnium
ralumestj pro quo-quptidie expugnabalur ducatus . san.cloftirii marlyrumyac confessorum perfeclorum-
. Romanus a dricatu Spbletino, dans pecunias nori que justorum in toto orbe terfarum requiescentiuin/
parvas Trasimundp duci eorum, ut-cessarent bella ut jii oratorio nomini eorum dedicalo, intra ecclesiam
cl quajsiiones,"1 poluil causa finire, et iii. compage beati Petri. apostpli sub arcri "principali a riionaphis
sanctsereipublicae, atque in.cprpofe ChrisloidiJecti _vigiliaecelebrarentur/eta presbyteri.s liebdornadariis-
.-.exercifusRqriiani arinecti pfaecepit. -< missarum solemnia;- 0 iisdemque inslituiis dispostiil
- -Ilic Tecll vesles de * aitari in ecclesia Saivatoris ut in ccemeleriis circuriiquaque.pPsitisRoinie-iriidie
Dei Geniiricfis,sanctbfum apostolpruih Petri.ei.Pauii, ^ Nalaiiiiorum ebrrim; lumj.naria.ad yigilias faciendais,
titque Audreae, a;el eaHerorum in diversis ecclesiis. =e't oblationes de patriarchio per oblaiionaiiuih de-
Nametin Cenlumcellensium civitale- muros dirutos porlarehtuf ad celebrandas missas,: pef iquem prse-
perie a fundamenlis foflissime coris.ifui fecil, b et hoc videfii pontifex, qui pro lempore fuerit,-?sacerdotem.
.xorisliliiit* ut, secundum conslitutum quoda coliegio Hic-fecit ordlnaljones Tres per merisem Deeem-
sacefdojum *cqranrsacro corpore beatrFetriTacfum breiri, presbyteros vigiri.ti quatuor; diacqrios tres," 11.
est/ pro celebrandis sblemniis vigiliafum alque mis-i episcopos. per diversa. loca numefo ociuaginta,',qui
sarum Chrisii.Domini ripstri. Jesu Christi sanclaeque.B \ . -.: . :; -/;•- ., •:. '•; .,-."
VARIANTES, LECTIONES. :
4 Al. ei poluit causqm finire. -' . - '-"V. ""*Al'.,utservalasimtsecunduriicqnstitufrimguod,'elc. .
' _,
. Cod.-Lttc, ad altafia inecclesiissancti Salvaiofis; yjtl.fdesacfqcgrpbre.elt, ;; .•-;' / -'..';.;'
al., aliari in ecclesiasahclcs Bei.Genitricis, sanctorunt. •: * IriaU, sacefdoies; et desunt cajtefa/Sed.rsiatim
-•? h\i.,_ei:cwtefa ih diversisecclesiis. continuatur vila Zaccliariae. ;.. ;.- _"___'.
VARIORUM NOTJl,
cepil; -considerareeliam ac describere nalps,mqres ju- « lisdemque cohstitutis disposuil, ut in cmmeleriis
6e«s/ut Pharao quondahi eos qui.erahi ex Hebrmis. — circuriiquaque.pqsitisRbmm in :dienatalilibrum eqrtim
Quamobrem Tmperium riovo hoc Pliarabne impe- luminaria-ad vigilids fqciendds, el oblaiiohes de Pa-
.ranteierribiles ae~que:plagasest-passum ac veleri sub triarchio peroblaiiohariuin:depbrtarenlur vd cetebran'--
Pharabne olim ^gyptus alflicta"eraf. In illud Sara- das. niissas:-per guem pfwvideril pqniifex,- qui pro
ceni irrumpentes provincias dev.astaiyerunt. Fames tempofe fuer.it, sacerdotem: Gregorii 111consiitutum/
gubiiide ac" peslis earum desolatiohem perleeen.irit: est ul in die nalaliiim aposlolorum et tiiariyrum,- iri
aique ob"_calamilatis. increraenlurii Tiorribili lerrse^ coemeteriis luminaria ad vigilias celebrandaSi et
niotu praecipuae;illius iiriies. suhversae plerbsque in- oblaiiones, id est, panis et-vinum, ad missas cele-
colas ruderibus contrivbruiit. Caetefuin.quod malo- . brandas, et patriarchlo lâteranensi deporleiiliif per
fum omnium pessimum bic divinaeirai'manceps im-.'(Q oblationa.rium:, qtiod anle constiluium a Joanne III,
pe.ralor subditis imporiavil, sttccessPrem iis reliquit lit obsefvatum estex Anastas. in Joanrie.;Obiaiiona-
lilitim suura Constantintim Copronymum, qui et im- rius est subdiaconus, qui oblationes, id est/panem,
- vihum deslinaturii sScfilicio missae,
pietate et omrii scelerura generepafenii longe ' - ante- suscipiebat e
ceiluit. SOMMIEII. >- ;~- -.--'• < .i; manu poritilicis, ei deihde eiiiri tradebaP.arcbidia-
» Hujus temporibus-Galliensiumcaslrum recupefa- cpno.- Ordo Romaiius de^ oflic missae : Oblationes
lum esi,-prq quo-qnotidie expugriabalur ducatus Ro- aulerit a Ponlifice suscipit Subdiaconus, et .ponil iri
manus a ilucalu Spoletino, dans pecunias non parvas. sindohem qui eum sequiiur; quam tenentduo Acotiti.
Tempore Lbugobardorom llalia divisa/eral iir duca- Et irifr. _Beinde Archidiaconus siiscipit oblatas duas de
lus : singiiiae proviricineducatus dicebanlur, ut du- Oblationqiio, et dat P.onliftci,.elc. ALTASERRA.
caius Rnmaiius, ducatus Spoletinus, ducaitis^Foroju- * Episcbpos per diversa locg, etc; Bonifacius.epN
Iiensis. Pattl. Varneffids, de Gest. Lpngobard., iib. \s, - scopus-ad Germaniae cohversibnem olim missiis, ra-
ciip. 52 : Circa hac lextiporanioriuo apud Forum lulii iionem ebruiri qhaeillic evenerantponliiici reddiderat;
"Grasulfo duce FbrojuMerisi, ducdluiri Hqgo-regendum. per srias litteras.- Quare pbniifex graii aniini aesti-
suscepil. Apiid^Spolelumquqque Theuldelapis aefunclo , malioriisque cauSa archiepiscopi digriitatemilli con-
Atto eidem civiluii duclbf efficilur. Per haec leiripora" tul.it, nijsitque pallium, quo iempore uti eodem.de-
Diiip..Rbmatia mtilta/passa, est a.Lu.iipraiidoirege beretsignifi.caris : Tibi sacri pallii direxinius niunusi
Longiibardoruni, ob causarii Trasiraundi, ducisSpo- .- quod R: Pelri-apostoti auclorilate suscipiens induaris; .
letaifi, qu.i Rtimam rege pefsequerite corifuêrat, et atque itiier arcluepiscoposunus, Bebduciore prmcipi-
a. ducam Romano obsidione ablatje-suut quatuor -r. mut-ul censeqris. Qualiler autemeo uiaris, exinandaib
nrbes,? Ameria, llortas, P.olimariium-iel Blera,, de apqsiclico iiiformatus aghosce, llaque dum niissarum
qiio Anasias. in Zachar.ALTAsfeRRA. "-soieinnia agis, vel episcopumte cbnligeriliorisecrafe,.
h Eihoc cpnstiiuiiiil:, secundum iorisiiiulumquod iilo tahlummodq tempbre eo uiaris (Greg;TH, ep. i/ad
*
acollegio sacerdoliimcoranfsdcre corpqre.-beati~Petfi Bonif.). Praej.ere.a fiicultaiem ei, cpncessii ^creandi
factum.esl; prq celebrandis solehtniis vigiliarum dlqiie episcopos juxta' leges saeroruriicanPiium •.'Pfmcipir
niissarum Dpmini-nostri Jisii Chrisii,sanclmque ejus hius, utjuxia sacfofutiicahdrium sialut'a,-tibi'inuiiiludo
Geniiricis,sanctorum apbstolorum,vei_omnikm sancto- excreveril fidelium, ex vigore aposlolicm sidis debeas
runt-maflyfuih ac confessorum, perfectoruinquejusto- ordinare episcopos_ pia lamen coitlemplaliqne, ui non
-rmritoto in or.belerrdrum requiescenti~um,.ulin oraio- vilescal dignitds episcopatusi(Jbid.). — Baptizari,opor-
i io nomiriieorum dedicqlo, inlra ecclesiambealiPetii iere docet in nomine sariciissimie Triiiiiaiisj "quns-
apbstoli sub arcu principali a Monachisvigilimcelebrd- pagani alio modobaptizaverjnl. Equinacarne Chri-
rentuf, ei/a presbytefis hebdbihadqriis niissdrurii sb- stiafios "vesei pfohibefe" eiiuijiibet', severamque;
iemnia. Constifulum bbc coiiiinet dho capila. Uiiufri, _ transgressoribus poariam iriiponerei Pro Idefuhctis
ufvigiliae sanctorum aposiolofiim/.iriaiiyrumet'cori-. orandiim, eoiuriique
• a presbyleris i.n missa;''sacri-
fessoruni tplo orbe ;qiiiesceritium/celebrarerittif ia Ticib meiiiionem fa.ciendam. Consilium .daodura-ne
priesljyiefis hebdbnjadariis. Jh ecciesia heati Petfi plusijuam-seriiel et iierum quis nuberei. •Pafriciilio
erant presbyleriiiebdomadarii, qiii per iiebdpmadas. poeniteiitiam.qiioad \iia superesset, injiingcndam,
.-missas celebrabant'.'•.de quibus Ariastas.
- - ' . IniHilarjOj- iicciiisi in mbriis ariiciilo cbmmunionem iis dandam.
ubi dixi. ALTASERIIA." - v?
Ilbmicidarum insfar;cps habendos qtii maiicipiaad
-575, - ;;"•'. ''.•• ;-S/GREGORH PAP/E, III ; :• ;';':' , : "'5TG
•etiam a vehefabilerii' Vulcarium partilius Fraiiciae in AkaieridasDecenJbjis.-Eibessavit episcbpatus ejus dies
' *'-"
-civilale Yienna'daio pailip;arclriepiscopum'cbnstiiuit. qualubr. ''/,',-- :~
-Qui sepultussest iri basijica iieati PetriapPstoli quarto-
-VARIORUMNOTJE.
immolandum.paganis venderent. Episcopi consecra- S-tlisburgeiisem, -Frisinge"nseni,'Raiisporieiisfm, et
-.lionemisempef-faciendam corara dupbus. a!iis;episeo- Passaviensem; quae omnia uunliavit-.poriiifici: .Hie
pis. De bis pmnibus illuni admpnel.. — Deinde cumautem niliil eorum improbans: Quia,mqmt,in_dicasd
Ronlfaeius ipse yeriisset Rpm.am,-ir3nase'i diseedenij pbrrexisse ie.M geritem Bajoariorum et -itivenisseeos
dediliilteras!:<iprimas(ad:episcopos omnes, presbyie- Jexlra brdinein-ecciesiaslicum:yiv~entes-,. dumepiscopos
ros ,et abbaifes/quos :in iiioefe babuisset obyibs, eos non •iiabegnt ,iri-prc-vincia'rmisi unum notnirie Wivilo,
efiiriiiliorlabatur.-ne ulluin detinerent morareiitur- quent nos anle lismpus ordinavimus-, et quia \cum as-
^que ex ecclesiasiicis eprum jurisdictibnis, si quicuri! sensu Orilonis.ducis eorumdem-Ba.jodriorumieii opii-
fiomfacib a"dihftdelescoriVertendos vfclleritpTofleisci; -ihatum proviriciwiiiius,
~ tres ofdinasses episcopos, eiitt
;Altera"sad proceres pbpulumque;proviiifciarum re- qualubr partes proviriciamiUam divisisses', id esi in
'cens.conversarum; eesque deprecabatur tit "proprin, ,:guqluprpqrbchias,n.tyuriusguisque episcbpus suam hq-
ejus ministeriun. ajicioritaiefuleireiit, proscribefeiiii- bedt parochidni,herie et saiis.prtidenier peregisii, fra-
que e suis diii.mibiis .quotquot superstitionrs idiilbla- "tefjifuqhidm apostoticain prmceplionem ix.nostrd vice.
tria reliquas ibidem fecerat. Tertias veroad episco- Jitiplesli'el sicuitibi prmcipimus ita peregisii (Ejusd.
pos Bajoariae et Germaiiiae, quibus se~;declarasse. . epis.l. 7," ad eumd. Wiilib.r iri Vita sancli Bonifacii,"
" significat.yicaiium suuin apostolicum iri eorum dips- capi 51). Cum Gregorius renuntiavit.arciiiepiscopum
cpsibus ilbnifacium /fecissequeiei ^poiestatenTcoiivo- .Bonifacium, riiillara iri iisprbvlnciis, metrppolini ere- '
icandi syriodos nbicuriiqueexpedife viBimt,,e'ss~et,ac . 'xer.at,".hAudiiiicrerfe euriiyolerispafticulari.ulli epi-
sanciae sedi riiiritiandi quidquid. iii eisfaetiim.esset. "sebp.aiiii, ui geii.eralei.i omniura"" criram susciperet.
— Reversus Bonifacius ad iriissioriern suaiii, Bajba- ,.,-SOM}J!J_R. /• '-..; "-'"'-
riam invisit, ubi reperit .omnlgenam in clerb-corru- • a ~Yen. Vulcarium
paitibus Franciw in, Vienna dato
-pi.elam^.ob episcopbrum iifopiam; dunruiius dun- pailio ardiiepiscopum consiiluit: Arcliiepiscopus~diCi_-
-ta.xal vastanj.eam. prpviticiam,mpderabatuf,-idemque nir.eoiistilui dalo-pallio, qriia per pallium-confertar
Jiec calhedr.aLem urjjeni, ~ne.c•lerrifprium habebat. pleuitudo ponliIicalis;officii/caji;,JV.is.i di auctor:-ei
""Quareis aliosi tresibi conslituit ducis, prQceru.nique -4.5/. pnWii.-ALTASEMtA. • '"
•-,- •-/.;.-'• ;-:-- .'"'- ".'.•;
accedeiilp_-cbnseiisu, et /cailiedrales .quatuor erexit
•'•' ®l'_ffl:,M'_f~~*""~,iPt~f:ife-'S"B?8_&i_?ti^-,^~f^-' WWW- •-

,_ -,^î!yÂii.;ii''^&i_t%p^_iJ^ JuyLv
•• . ''[-- ;. -'"..- :-.•' zfWMANiTONTIFICIS.'-/ .~ ;;; '-,';,'-_-'','-.:_,.
/-;;;-;;;;.;- '^'^^"EPlSTOfci:'-;';;;';;;." ''•) y'i^;";:'

~'
..._ ";_,• ..-. •. C
i^Mansi/.Coiic. to'ni;'XII.) .:.;::-. ,:•"..,,'-..- -
oUpc.t.
-•;^;';; "'";!-;_;";i_PiSTOLA_ PRlSl/VJ-; ;.. ;i':; .';;\ C^fuisseiTeperiunjjDorijiiii jipslri 'Jesu Cbristi.gralia-
"„;-,.CKEGOBil.J?A_>_I- 111AB;BpKIF-_Clt;jU..AItC_llErlSCOP:Uji. . jilt.irimos-tea-gentilifate ,et efrore ad-verje ftdei agal-
ilitlii'illi 'p~a(liumarchiepiscgpale_<;dbcelque quonigdo jtioriem coriverlisse.Qubd-quia divina"instiiutiorie;do-
.' - ,uti eo'debeat. 'Pblesiaieiri--fdcit novos~episcopqtus ceinur i.i-paraljblis;ciiiquiijqufftalentacreditafueraiit,
. ./inslilueitdhiDe-quodam preibylere, -ei:\de.:diversis-
' (ilqlili. cofri- -
-;• . - ^liaiqriiiiquefulssetucr.atum xXvJ/jhtalis
-.'ejus'iiUerro'gatioriibus:resp''ohd_et..:•••>":
ac sarictissimo. Mtri B.onifacib; merciiTucro..cum ibt-t'plaudimus::Ecclesia. Hlnc jure
;:. Rev.erentissiniO':
"ad iliuriiiriaiibuem Tibi sacri pallii' direximos -munus, quod bbaii Pelri
coepisMpb gentisTJermanise, yel
appsloli auclpiTlate "sii.s.clpietis.iriduaris.i atqueintier-
"circumquaque Tn umbra iriprtis .moranlibus. genti- Deo; auclpre,,praacipimus-ui
tibus' in ierrore;. coristltulis iab';liac apostolka sede ..arcbiepiscppos ;unus,;
1
:DeiÊciiestd] direptp,:jGi;egori.risi"servus./êhsearis. (Jualiier- auletii.eo utaris/ et-riiaiidaf»
[EdilfRom.,
servorunrDei.-- •. . -;,.;. .".-,- "'-', . ••• . apostolico":-iofoi',matuS/"ag_ipsc'e, [tiomj, agnosces]:
- i. MaîiaViibs liabtiitgratuialio Iectis sauctisslmae jiaque-;dum. missaruin/soleriiiiia _aîs,.vel opiseop.um
.illb;tantiimnio"do- tempore
fralernitatis -fuse"litleris, 'cuin. in eis,; relecta seri>>,g-ie ebnligerit. conseerare,
/TîJ/agwo.. iios Jialiutt.'[.:'Ha~nc'verb Graiianus idetri, st~pl_e'lirieiiegitiiri i IIitf.usque.Gfegbriiis a,priiho _<.-

- .16/quoest..T," Pfwcipiinus, Gregorio.jutiioriat,lribiii.t> cundus,- liinc Gregorius q secundb juniQi^-fd-e^l.ierT
'lius. Qu.ibus.verbisGregorib;lI .'perspicue ascribitur..
JQuo.iipiriii.ielicet; Grcgbrium ill.desigtiare iriterdum /Cseteniiri
spiererit, ut dixi,.huiic:tameii.-a.Gratianp nbnjiiteliigi . Gr.egorii'lll\epistpla.m osse-.vel missi ail
eoi:1iquef,-' quod" eam.dein.iepisiblam.iGf.egpripil.diil-otiifacium palliiimentio;declaraf.^Missumquippe-a •
serieîribuai;'' i3,i qusest, -2/ Pro bbtunliius,fclde lib..i.,,
-Grcgbrio;Tliiradit'iau.cfbi/Vi,-a!-'Bbiiifacii,,'- cap.
-~
«"jJflganis/EfGratlaiio/fa;- -Sl.jjjiic ergq.recilus' jnêadei^-VilfijtrJiutoiffel^pud
toiiscccat.,w tlisf,.4,,,„(-?rios
pt- Tvoiierii/parie'".; enp."179i 'SiibtOND;.
, veflgvioil/iri'".qulJJUUSdkin.jmanusiiriptis."iiiJiii"j«s_.£ :_.,'"; /-.;.-/ /--'.
- - . -EP1ST0L,E. '
S77. . . _ 578
eb utaris. Quia vero iurb.as Dpmini gralia in iisdein A_-"jril.Hocquoqueinleralia crimina agiinpartibiis
• illis:
paitibusad rectam. fidem".asseris .risse conversas, -dixisii,;qiio'd .'qiiidairi.ex fidelibus ad imiribiah^.
jdeoqueTjequire ie obcurrere;omrii_j.us,' et qu_e salri- dum paganis sua veriunderit mancipia. 'Quod-'rii ma-~
iis'srint Impendere vel ihtimafei cum jami ibrige la- '_,gnoperecprrigere debeas, fraier/commonemus, riec
teque. gratia. Chrisli ejus fides iri' illis. prbpagblur sinas' fieri: ultra : sceii.is_-.eslenimet impietas. Ejs
'[Rom.j parlibiis propagetur];/pr_ccipimus(I'6,;9.; i) ergo qui baee.perpetraveriint,- siiriilemTibmicida. iii-
iit juxia sacrbium canbnum katuta/ubi mullitudo dices pffiniteriliam"._ ,,-':
excreyitfidelium, ex-TigoTe.appstoliC-esedis debeas JX...Atqiiolies episcbpum consecrayens, dup yei'
ordinare episcopbs-: pia tamen cohitemplatiohe, nt tres jconxeniaht : tecum episcopi, nl Deb sitgratiim
noh vilescatdignitas episcopatus. Presbyierum riam- quodgeritur/eteiscbriyehieiilibus/ipsis.quepr-esen- -
quei,'quem.pr_eterito ass.eruisti/apnb ad nbs venisse_. tibns. eonsecres. Haec le, frate'r:cliarissime, diligehter.
npslroque judicio fuisse ;a, suis nefariis absblutum obsef-vare voIu_nus, ef stud]b;piet.alis coeptura hego-
actipnibus, ,_.cfedas lieqrie npbisicbnfessibriemali- lium: saliii:isre__sequi;;iit ~deliicfo apportatb yaleas "a
quam Tecisse, riec a nobis rif srios expjeat libitus" Dbmiiib; Deo' nbslrb mercedem p.ercipere,in/aeletria
--tbsblutu-rifuisse..Sed sieuiijerrbri deditiim.repere- relributipne.' Pfivilegium -vero juxta quod petistiJa-
ris/ jhunc apdslolic_e;sedis vigpre rit juxta sarictbrum " ciehtes/hisjunclum/direximus; Pptantes te Domini
canonum cerisuram eorrigas etemendespraecipiirius; .' Dei "nostri; prsesidib ;de ''converslone êrrahtium
"vel-siquos Torsan talesinvgrieris.rlile en.im yeriiens;. Gliristo J)omlnPplenissiniiimappor.tare,lu'crUm.'{B«j?i,
=-Presbyler ,sum,-"ait,J et' cpmmeiidalilias* -ad.Tilitini atque integriim ap'pPrtare].*Deus tcincpluiheriicuslb-
nostrum. GaroliimTilteras' ex.petiit. Nullam jlli-aliatri, diat,rbverentissimeTraTer.- -; ." '_'—:' : /.,
' "; ' ""
, coricessiriius' licentiam : qtiem yitari, siprave con-_' • . '//-"; ,;".- -EPISTOLA"!!. f/ '/
sersalur, cum.reliquis vblnmus".-" '' _•-; • - •,-•'. GREGORli PAPiElil-XD bjliNESEPiSCOPOS/PRESEWEROS;
" ' - ' "-
"' T. -•-'•---"--'.-"•''.; -ET-iSBA.TES;"- i '. ..
Ebsdeirique^ qrios a paganis "bapiizatbs "esse. -Bonifacium in .Gernianiam redeuniim,ui
^sserulsl]," si ita Iiabe!ur,-nf denubrbapiizes-inTib-: Cotrimenddl
- inirie - sanctoe "Trinilalis maiftjamus. (De-.Cons.ec. . -iUumadjuvenl,' etj si quis illi _segdjunger.e-.v.eiit,
"' .pon prphibeant... ........ -,'\ i . .; -
'- "-/\"•";'
dist/4:);,; [~'~''~: "y- ; ~;.':'' '•'"''; ._'.Grcgorius [Edit, Rom. add.veptscopws]seryusVer-.
Il.jnter caetera agrestem eaballurii ali.ijuahtos co-. vOruinDei dilectissihn^.-nobisomrii-jus.episcopis, ye-
medere -sdjunxisti, pleresque- et domesticum. Hbc .
nerabiiibus"presbyferis/'religipsis jjibbatibus, ipm-
neqtiaquani itefVdelnceps; sariclissime frafer/sifiaSj . niuiriprovlriciarum. ;. ;-.,--. '..i.i-
'sed_quibus pptuerisCIi'risto'juyaiite rripdis per jbfii- C Dpnjinb , coopersjpte/' etr sermpriem confirmante,
; riia /cbmpesce/iet dignSm eis;_riiporie'poehiteritiarii;
: :j . pr_eserissanctissimus yir Bonifacius frater ;coe'pisco-
immunduniesteniiriatque"_3xsecrabile./ /. . "., pus.nostef. qui verbum verjtatis.a
."-T|I/-prp/obeurilibUs qubque' cbnsuil.ulsti si:-.ieeat sane.seirecordatlonis decessoienpstrp
Gregorib.pr_esule in Gerrrianise
TJiTerre [Rorii., bblatiories' offerre]. :(I3/q.;2) Sancta - partes, missus fuerat .pfsedicare;
jam ppstmultrim
sictehet Ecclesla., ut quisqtie prp suismortuis/vere .tempus,-ahhelanli desiderip pratipnis.iad Ijmiria sa-
. Clirislianls olTeriafbblatlpnes, afque, ebiuni/rhembv icra bB.alomm apbstolorum adveniens, se iiobisiprse- -.
. fiam;yriciatpresbyter: -.Et""quanras omriespeccatis •seriiare voIuit..,Quivetiara adcbe^ .
cpmpletiofatione,
"subjaCeamus,/corigfuit; tameri' ut sacerdqs rion nisi _-pturii;labofem/ angelo Doriiini prseveriiente, ri nobis
[Rbm,' [briu 'ripri riisij pro morluis.catliolicis inemo- est dimi.ssus |Bo»i., prseyeniente.aiiobis estabso-
riam.faciat; fet/intercedat./Kori eriihi pro impiis, Iutus]. Crii vestra, obsecro, oniiiium dileciip,^seur.e-
quanivis-Chrlstiani fuerint, .laleguidagerelicebit.; yer.eritia et religibsilas, propler Clirlsli; amore.m
. IV. sEbs etiam-qui se dubitant.fuisse bajjitiza.tos, juyamiriii' irapendere digrietur, dum agnoscitis qiiai
vel..qui"a prcsbytero Joyi mac.taiite e.t carnes iiri_.no-. pomlnus- .nos-.eri Jesus" Clifistus promisit diceris":
. latitias vescenle baptizail sunt j ut rebaptizeritur- Qui suscipit propltetam in.nbmineprophelm, mercedem
- "
prsecipimus,;-'.,..'".-; ; -, /../.;";_.. prdphelm accipiei: et qui suscipit justuin in nomine
V. Progeniem yero.sri.athjuriumquemque usque ad jusli,:tpercejiem justi dccipiet (Malth. x). Et srforsi-
.septimarii.fengratipnerii obser.vare idecrevimus.;..;, , l.ari"aliqriisex.vestfis ministris sese ipsisanctissim.o
_ VI.Et.si j.alueris, %deviiaridum doce, liecui.uxor viro inministerio exhbrtatipnis ,sanct8eicathoiic_eque
pbierit, ampliui. quam duabus debeal cbpujark;;, . fidpi adjungere yoliierit, 'riulio.. modo pfoliibeatis.,
•yil. De-his/vero .qui piatre-ri,.mal,rem/fralrera, cbarissimi :. sed magis concursum prsebete, et ex
aut sprorem bcciderint, di.cinius.iJtlotp vitajiemppre . vestro/o.-vili adjutpfes tribuiie, qui.possint per Dei
..corpus Dominicum nbn su.sclpiant,,nis_iin suo cxitu graliam. suifftcientef gentibus minislrarC.verbum.prae-
pro viatico/Aijslineant, etiam se acarnis comestione, dicatidriis, ut orijnipoteriti Depanimas lucrifaciani,
et potu vini, dohec adyixerint.: jejunent.secu.ndaj iutet yestra communitas ibpni opefis pprtioriem sor-
quarta et sexta feria, ul sic "possirit deflenies diluer.e . tialur, -aiqiieilli mereantur domintcarii vacem audirp:
- commissum scelus. (Ivb, p. 1,172,.) ..' ~
Vos qui reliquislis omnia,jet seeuti esiis mej ceniu-
a In edit..Rom. slc.habetur Iiic canpn : Natn hes vescenti junguntur* ut baplieentur prmcipimus.
et _eos qui- se dubitant. ftiisse baplizalqfan itbn, b-.Edi(.Rom.Tiabel-: d^vila.Pe.ampiius cui mulie-
v~el'qui presbytewJovimaciaiili,;et:immqla:ilias car- . tiefes'obier.iiii,-daqbus debeat copalari. ->- : _ ,
S79 . / .' .- - S.. GiiEGOUH PAP-E-Jll S8)
piunijtcciptetis, e[t[yltamwtefndm possidebitis
' (Malh. A..fiet vobis (iodn.xni) ;_et,: i~etiie et dccipietis; quwrile
'- '
xix). JJeao valete. , -: _".-'_ v . .-"; ,..' : ei invenielis; pulsate et aperietur vobis. Omhis eriini
gui pe!it.accipit,et qui quwriiinveiiit,:~et pulsanti ape-
VEPISTOLA III. -"-' /; rietur (Luc: 1), Etivos, charissimi, faciteTructusdi-
Ili.AD OPTIMATES BTPOPEJLTJM PltOVIN-. gnos,_ut. in die adventus Doniini nostri Jesu Cliristi
'" /' PAP_E~
"GEEGPRII V ~. ClA-lUSI GERMANI_E. "..-,:• sidereas mefeamini.adlpiscimahsiones. Bene valete.
Redeunte ad illos-Bonifacio inonet ut_ei obedianl, ' n -"' -
" M ointies ritus prqcul abjipiqrit.; /EPISTOLA;IV. v"--!
aique pagdnicbs
--.Gregorius papa universis optimatibu.s et pppulo GltEGORil VXVM. Tll A» i_PiSC0P'6sBAJOARIiE ET
provinciaruiri Germariice, Thuiingiset a„Hessis,_Bo- ; ,", -', /'; . AEAMATSNIvE. ."~ -,
ttiaris et-SSistresis,Wedrinis et Lpgriais.SuduOdis et Vt Bohifacium sedis apostolicm agentem vices congrue '
"Graveidis; et omnibusin/orieritali pjaga conslitutis. •suscipiqnt; eiad conciliaguwiridixerit coriieniani.:
Quoit-am , decessbr .noster "vsarictse recordationis-
Dilectissimjs nobis. episebpis in provinci.a BajoaT
Gfegofius- pnesul, riutu divino inolris,.ad facie.ridam
Dep plebem perfectam, prseseritium poriiiofemi Iii- ,Tioitimel.Alairiannia.xsorisiltutis,-?!.Wigorii, Luidoni,"
terarutri- Boiiifacium rever.enlisslmum' fratrem no- B Rodulfo, Vivilo seu-Addse, Gregorius"papa..; /.'
struin ,e.tcoepifcopum.brdirians afliyos usque desti- , Catljplic.i sarictoriimiPaifum/auctoriias-jubet ut
riavit, eumque regulam et, normatri aposioI.ic_e/et bis in anno. pro salute pppu]i Chrlstiani, seu exlior-
catliolicse liilei Romaii_e,crii.Deoauctore.deservimus, taiibne.adopiibiiisifiliorum,,synodalia debearit cele-
Ecclesise edocens direxit, et.pqst lemporum spatia brari,.et caiisarum canonicaruni examinatio prove- N
ofaiinhis causa adlimina beatorumapostolorum sese nire, ut unicoique,. prout necessilas uniuscujusque
"""
pr_esentaviti etquserid salutem animarum pertijient poposeerii, piajudicatione subveiiiatur. Unde secun- ""
a nobis ppposcit; iimbui; :rioSiDeo favente,,ut sacra dum Apostoli dqctrlriam adriiorieo et liorioriybs-"clia-
docel Scriptura, eum edoceiitesj ad-vos",cliarissliiii, fissimi,. permjserjcordiairi Deij u't digne ambiilelis
remeaiurum absolvimus, liorUmiesyps iri Domirio,---_ ea/vocatioiie qua vocati estts (Ephes. Tv),- ut/mini-
ut digrie suscipiaiis abeqverbgm exliortaiio-iiS/et slerium yesfrum perfeptum sit.coram Domino. Op-
episcopos vel presbyterosquos ipse ordinaverit per" portunum inamque est -vbs;nosse,.fratrem iet;cbepi-
aposlblicam sibi datam auc.oriiatem/in "Ecclesise scopum .jipstrum. pf.aesehteih.Bonifacium/ nostfam
-mioisterio recipiaiis> Et si qiios fqrsan deyiianles iu- /agentem vicem, cum dignp ac.debito Tipnore pro
verieril a rrict_e fidei"tramile seii Canoji.icadociriria, Gbris.tinomirie su8cipere,etininislerium-;ece1esiasiir
- ciim cum fide
eosquifeprohihueiii, a vobis nullo modb impediafur; calho|ica secundum morem et noroiam .
et-'.qiiod eis iiiipbsilu-h fuefit pbediehdo pfppfer sarictaj.calhoiicaeet apbstolicse.DeiEcclesisb, cuimi- .
D.eoi-i;sriscipiant; Nam qui "teftiefator exslilerit ad sericordiaDei prsevehiente prajesse videinuf, sicut
- obedienduiri,-.sibi ipsi 'daniriatipnem acquifiti" Vbs a pbstolica/auctof itatea iipbls destinatiis, est, :ab ep
autem, cliafissiini, qui in horifme'Ghiisli baplizaii " stiscipienles digiianier teneatis/'ef genliiilaiis ritiim
' "esfis, Christuin .iiiduistis, abstinele et_prohibeie"vos- et dpctrinam, vel.vienieniiumBritonum,- veifaisorum
imetip-ibs''ab. omn.i cultu pagariOfum/ 11011lantusn sacefdotutn.etii_efelicof-iin, arit undecunque sint, re*
Vosmelipsbs corrigentes, sed etsubditbsveslros;- iiueniesâc prpbibeiiles adjiciatis;: et rit/poprilum-
Divinos aritem el sbrtilegos, vel sacrificia nipjtu.oruffl, vubis' a Dep 'Commissum piis admoni lionibiis edocea-
seu lucorum vel fohiirihf auguria, vel pliylacteria, el iis, 'et a' sacriUciis -noriiior.um omnirio-abstiheaiis :
incaritatores; Ct veneliebs, et maieficbs, e't observa^ et juxta-quodTuefilisa pra.dicto nostro corisaceraote"
liohes sacrilegas, qu_e~iri; yesirisliiiibus fi«risole- edocii,ita;cailiblicam ei apbsiolicam doctfinara te-"'
Mni,,omnino^fespuentes alque ahjieieiiies.,i.toi.a iieiites, Doftjino Deo efSalvalofi niosiro placerestu-:
-inerilis interilioBe ad.Deum"cpnveriimini., ipsumque -dealis/et:in qub vobis"lb'eoad ceiebfanda cphcilia
ilinet.e, adoraie/ iionbrificate; Sanctwum, mehibriis ., coiivenire mandavierit, sive juxfa Danubiura, sive ih
coinmunicqrites(Bom.'xii),iit aitApbstblus. SiJeniiri ', civitate.Augusta, vel iibicjinque jtidicaverit', pn>"no-
fides yestfa, secuhdum Domini noslri dict.a (Mailli. imhe.-Clifisti parati esse iffyeniamini, quaienuscpgno-
- xvii),. fuefit sicut grahuni "sihapis, dicetis" jnbriti scamus per' ejus mandaium de.-vestro cpnyentu, .ut.in
huic : Transfer, et ;traiisfertur[K,oin., transi hinc]. -die adyenfus Christi Jesu cum Tfuciu borii bperis arite
Tpse enim ibominus .el Salvalor noster insuosacr^b " ~ejusi,ribu'rialassis.tere mefbami.ni.diceritesJ.Ecce ;nos,.
eloquio .docel": Diliges' DomihuriiBeum.iuurii ex tbio elpueriiqubs^dedisliinpbis, Domiue _(_Fsdi V111),non-
corde ttio, et ex toiq aniinaiua, el ex tqta pirldteiua perdidimusex eis queujquam, ut et vos dpmiriicam.
(Mdllh. xxii). Et iterum : Qui meconfessusfuerit co- , vbcem iiudire mereamirii dicentem : Veniie benedicii
ram hdminibus, el egorconfitbbor eum corqm Paire Patris mei, percipile regnupi qubd-vobis paralum est
_, tneoqui iti ccelisest (Matthi x). Ilem et alibi pfomiliil db origiriemundi (Mattli. tV)/ Bene valeie. /
dicens : Quodcunquepetieriiis Priliem irineminemeq,
..a iri edif. Rom. sic habentur bcec nomina<:Thesis, i In edl"t.'Ro_ri.-sjcliabenlur liajciiomina": Juggo,
Bortharis et.Nislresis, IJnedredis " -et;Lo_gnais.;Sridno- • -LuidoniiRidotfo,Phipilq'eiSiivddm. '_.. ;
dii ei Graffeldis, etc. .,
''
581 .' , - EPISTOL/E. . 582.
--'--. . EPISTOLA V, . __.A netuf peclpre,,dum tales ac tariti filiisuam spirilua-
• GIlEGOmi PAP-EHIADCAROLUiil" MARTELLUJl MAJORElif leni matrem/sarictam Dei Ecclesiam,,ejusque popu-
'
.'" ..'DOMUS REGI.EFRmdM._ .._•.. " Iurii pecnllaremTibn conanlur defendefe kPbtens -est,
Pro [suscipienda sanctw Ecclesiw Romanm defensione,
ailversus reges Loiigobafdofum,quiiliam armis suis _ cbarissime fllj, ipse^princeps apbstblbruni, bba Deb
; vexabqnt. __ - -,;_•_,-';.-..". , sibi conpessampbtestatemjSuam defendere donium
[Carolinum.Cbdicehi, quo Carolus Magnns Roma-- efpopulum peculiaretri,atque de iriitriicis dare vinr
noriim ponlificum epistolasad: Caroluni Martellum,
Pippinum et ad se datas complexus esi, cruditiorim.es dielarrii: sedTiljoruiri fidelium mehtes probati.-"Kon
sal nbfuni. Ex his Labbeus nonnullas in ebllectioneth credas, lili/Talsidicis suggesiiOnibiis et suasionibus.
Siiam.inlulii; ,aiiarum-summatn.;iariturariibdo pro-' - ebfuriidem regum/Omriia enimlibi falso siiggefuiif,
dikii, qiiasdairi etiam omisit. :Qiuoconsilio id egerit, scribentes
riiibi profecto iricompefttim est; rieqtie"eniminlell.igp circuriiyenlibnes, quod ijuasi aliquam cul-i
ctiralise proraeridse essent, aliae _aiitumiridicarida.. . pam commissam habearit, eis [Lumbec., 'eis eoriirii]
-aliEBsupprimendije, riisi fone eia-illi .iriens fuerit duces, id est Spblelinus el Beneventanus. Sed nmhia ~
liarbiiii. vesligia feleg'ere,.„qui in Aiinaiesisnos se- mendacia sunl. Ndn eriim
iectas lariiumnjodo intulit, aliarriiri.memiiiit tan- pfo. alio (satisfaciai tibi
lummodo, alias illaudatas reliqriit-. Quidquid «it, egd ;veritas, fili) ebsJem _duces persequuiiluf "crimirie,;
iiiiegnjinf Codicerii hic reprjjesentahduni-judicavi, nisi pfo eo quod iibluerurii/prset.efifo.anrib, dp.siiis
-ufde epistolis singuforuni pontificum nilfil deside-. B
randiim relinquereiur. iMuralbrii ediiione Rer. Ifalic." ' pariibus superjjpsirfuefe, et, sicutilli fecerunt, res
t.JIj, p.Ti/titor, utpote omriium vaccuraiissi,ina.;Si sanclbrum/aposlolorumdestruere, ei peculiarem'
, quid tamen inter epistoias singulofum ponfili.cuma . populum deproedari, ita dicenles ipsi duees : Quia
•"Labbeorelatum offendi, fejus leciionem inlaciam re-
contra Ecclesiarn sanctam Dei ejusque populum per
tinui, signatis lameri majoris mpriienii varianiibus.
'Integras eiiam ejusdem Muraiorii nptas/sefvandas /culiarem non exercttamus, quoniam-et. paclum/cum
censui, -eus-praesertimquse-ad sanatidum texiunfcpri- ieis. babemus, et cx ipsa Ecclesia.Ddem accepimus-:
-lerunt. Porro Muraliorius iextumGfejserianacediiio*.
nis exhibet/ac-yariantesex-ediiipne rarissima Lairi-, ideoque mucro ebr.uni.desaeyit conlra eos, Nam ipsi
rieciiadholal.Td pariter. et lii_c;a:me factum esi, sal- . prsedicti.duces parati fu.erurilet sunt, secundum ari-
lem in iis~epistolis quas ex eodeni Muratorib liuc pri- • -tiquam.consuetudirieineis obedire; sed illi retinentes
"mus. invexi. "Adjicienda Tnodo est iriscriplip eidein iram,.pro.eo quod supefius dixiriiris, pef exquisitam
collectipni pr_emi_ss'a, quam Gretsefus ex-Cod.ineiri-~ occasionem. vplentes illos el
branaceo venerandse veiuslatis, uti ipse,ait, evu.lga- nos; destruefe etinva-
~
vif. MANSI;]':--: -- • . "_ '/-•; '-..".-!_' . dere; ideo utrosque p.efsequerites vestrpe bonitali
. Domino excellerifissimo-filio a/Carolo subregulo suggerurit falsa, rit etduces ilfos ribbilissimos degra-
GfegorTuspapa.; ._""'' ";"/•" .;'_. .derit,.et suos.ibideiri pfayos ordineritduces, et.mul-
-'-Nimiafluctiiamus liibulatibne; ei jacrymse dieno-? tpamplius quolidie^ et.ex omn.i,[larte-Pei Ecclesiam
ctiiqrieab oculis nostfisirion deficiurit, quando cpii- C exprigrient, et res beati Pelri pfincipis apbstblorum
spicimus quotidifeet uridique Ecclesiam sanctam Dei disslpent, atque.populumpeculiarem^capliyent. Ta-
asuiSjin quibus spes erat vindicaridi, deslitui filiis. ineriutrei veritas vobis penitus.decIarefur.,Cbristia-
Propierea cbarctati dolofe in gemi.tu et luctu consi- nissime fili, jhbeas, posfipsprum regurii_ad pfopria .
stimus, duiricefnimus id qriod mbdicum reirianserat reversionem luum.-fidelissimuin missum, qui non
prsetfefito •arino pro s'ubsidio/et aiimerito pauperiim .prspmiiscorrumpatur, huc dirigere, ut prbpfiis pcu-
Chrisfi,'"seuTu_iiriariuin concirinatibrie, iri paftibus lis persecuiionem nostram, elDei EcclpsiaeIiutnilia-
Raivennatum, riunc'gladib et ighe curicia cbnsumi a tionem, et ejusre.ruriidesolalioneiii, et-peregrinb-
Luitprando etHilprando rcgibus/Ldngobardorum;. Trum lacrymas conspicetur [Al., conspiciatj, et tuae
Sed irilstis pairiibus Rbmanis mitlentes plures exer- , deyotioni; omriia.pandat, Sed liorlamurTriani boni-
cilus-similia riobls fecerunt ef faciunt, - et omnes .. talem coram p.omlnp, et ejus terribili judicib, Chri-"
scalas [Gretser., salas] sancli Petridestruxerunt, et stiaijissime fili,.ut,prbpter Deum etanimae tusesalu-
peculia qusefemanseraiit abstulerunt. Et riullariobis ., t,em subvenia.s Ecclesise sancli Petji, et ejus.pecV-
_ iabsTe,'excelleiitissime"lili, fefugium facientibus per- liari.populo, ebsdemque reges sub.niniia celeritaie;
venit bac_lenus*coiisoialio.Sed, ut cbnspicinius, dum .-.; fefuies, eta npbls.repellasvet jubeas eos ad pfopria,
indullum a. vobis eisdem fegibus est moliones fa-.J) reverti. Npn despicias deprecatibnem meam,' neque
ciendi, quod/eoruinTalsa suggestip plusquam nostra claudasaures a_ppstulaiione mea; si,[F.:sic] non tibi
vefitas' apud TO.Sfecepta.est, et TimemUsric tibi fe- princepsapostoloriim claudat coeleslia-regna,iGonjuro,
spiciaf ad peccatum; quandp nunc, ubi resident ipsi - ".teperDeumviv'umelyerum,etpefip;sas'sacralissima3
reges, ad exprpbratibnem nostraia ita profef unt verba ciayes confessibnis beaii Relri, quas -vobisad regrium -
dicentes: Adveniat Carolus,; sipud.quem refiisiuin.• direxiriius, ut non praeporias amicitiam Lpngobardbr.
fecIstis,.efexncitus.Fraricbrum, et si. valeni adju- rum ainori principisâpostolorum.;,.sedyelocius-sub'
veritvos, et erriantde manu nostra. 0 quam insana- nimiafeslinaiiorie.scntiamus.posl Deumtuam conso-
biiisdolor pro.bis^xprobrationlbus'in nostro reti- Iationem-ad nosirani defensibriem; ut In omriibus
a
__• Carolq subregulp.Edita esf cum sequenli a Gfefc regise, idpm rursus iu prbximaad' Bpni/acium epi-
"""seronostrb in^Codice epistolafum porilificiarum; Iri . stola princepsiFfaricorum;.dicelur:: iquo titulo.usum
utraque auieriisubregulum voriat poniifex, qtiem dfe- fuisse Cafplum MarieUuin non .memiriiraiis ;" usos
cessorejus "Gregofius alter ducem :in epistola: 5 Vo- esse paTlbmahnum et Pippinum- Martelli filiosido-
Cafat, et in cpistola-8 ..pa.lricium;"Caroliim vid.elicet cerit/acia syhpdi.Lipiirieiisis
' et Suessionicae."Si.B-
Marlelltim", praefectumpalaiii, seu niajorem doriius , iioRD.-:- . •'•-••-.' . ,- .- - • ;-•• ,
'-'- . • - -"S. GREGORil PAPiE III ; _ -_$U_
§35
^cntiimsdcclaretur. vestra ftdes et bonum nom.en : A Docloris geniiuiiv-egregii lieaji apostoli Pauli vox
quatenus ct rios,.cum prppbeta-mereamurdicere: ..est dicentis : Diligenlibus Deuni omhia cobperanlur
Exdudiat teDominus in die tribulationis; prolegat te in borit,im(Rom: Tiii)..Agnoscentes.iiaquein syllabis
- komenDei. JacobJPsai. xjx). liarum aulera liltera- - fralefnitatis tuse., quse innptuisli jam" _de Germanise
rum?'porliior. Anchardus vester fidelis, qubd oculis gentibus, quas sua pietale Deus nos.ter de polestate
'suis vid.it, et nps-e'iinjunximus,,.bmnia. tuse benignse paganorum liberavit/et ad centum raillia ariiirias in
excellentjse viya/voce narrabit. Et.petimus bonitalem, "sihii matris Ecclesiai,- triO; conainihe/a et . Garoli'
tuam~,corarii D.ep;teste.eljudi.ee, ut nirais fesliriah/ principisFraiicorumâggregare-dignatus est :.:sed
ter lenias. dbloies.iet lscfabunda,nobis celeriier init- et in Bajoariorum provirieia -qUae a ite" aeta siint
jas nuntia, ut lsto affecli animo,die nbctuque pro le aghbscentes, datbri orifnium"bbiiorum D.oriTiripDeo
- luisqtte fideliliusi coram. sacfis.sahclorum pfincipttm noslro, extensis ad ccglum palmis gratias retulimus,
apostolp.rum' Petfi/et Pau]i confessionibus Domino qni ianuammisericordisS et pielatis-in-iilis partibus
" : -
fundaiuus preces. - "-"
- .-,y /, Hesperiis 'ad cognbscendam - viam>saituis' pstium
'/'/-" EPISTOLA VI.; ." i "''"'-.-•.. misen~cordi;Baperuit, ."et misit, angelum s.uuin;, qui
' .GREGbnllPAP^JIIAlJCAitbLUM "SlARfELLUM MAJOREH . praspafavitviam tuam ante. te'.
'•'• ' ' '.'_- DOMCS REGIJE FRANCORDjf.- '" '' .,, lpsi. glpriajn sa^cula
B sbeculorum: Igittir quia Iridicastl perfexiss.e te M
llenipro defensione Ecclesim Romanm. .'
- TJominoexcellentisSiiriofilio Garolo.subregulo Gre: geritera Bajoarioru.m,i,etinvenisse eos extra ordinem
" . >' . eeclesiastieum viverites, diim episcop.os ;'non habe/
gofitis papa* ._-- '•_/.- banl iri"provineia,. riisi.umini'nomirie'¥iviIo,iquem
"-.",,01) nimiuhi dolorerii'cordis et lacrytnas iterata
r. nos anteilempus prdinavinius /et.quia eum*asserisu
viee-tuse excellentice necessarium duiiriius scrijjen-,
te esseamalorem beati Pe- Otilpnis ducis eorumdeni, Bsjoariorum, seu. bpii-
ilum, c.orifidentes fijiuta maium provinciseiliius/tres alios ordinassesepiscor'
iii.prihcipis apbslbloruhi 'et riostrum;. el qubd pro
rioslris obedias mandatis ad defen-. pos, etiri qualuor partes.provinciam illam divisis- .
"ejus "feyefehtia id est.in quatuor, paroehias,. ur unusquisque
fleiidam Dei Ecclesiam, et peculiarem pbpuTum/qul ".ses, suam babeat paroeiiiam, bene et salis
. jairi perseciitionem. et episcoptis"-
oppfessionem geniis Longbs quoniam; ppostolicam
bafdorum sufferre riori pbssiimus. Omnia enim lunii- prudente"r\'p'eregisii,T.frater,'
prseceptioneni ex nostra vice implesti; et ;sicut ilbi
riaria,ad boijorem ipsius -priricipisiaposlolorurir, et ita peregisti. Itaque rion. desinas, frater
a testris oblata- prsecipimus
"qrisei pareniibus,: yela vpbis sunt,
abstulerunt. El Deumcbn- reverentissime, docendo eos sanciara; cathplicam
quoniamad fe.post
"""ipsi (
et aposlolicam Romjince;'sedis.'tradiiipnem.," ut
fugium facinius, propterea ipsi-Lorigobardiin pppro- ^1 iiltiriiinentur rudes, vel :viam salulis feneanf,'
per
. briurii habeiit et opprimunt. tlnde et Ecelesia-'sancti- h Pres-
quam possint ad OBterna prajmla pervehire.
Petri-denudata est, et in nimiam desolaiionem reda-
Tariien' bmries nbsiros dolores-subtilius in ofe byterPs.yero (Dis~i,.>68),qupsib.idem.reperisli, si in-
.cfa,
tup in-auri- . cpgniti.fuerinlviria.quibiiss.unt ,ordiriati,/e.t du-
/posiiimus p.raasentFportilori fideli; quos - iiiurii est eos. episcbpos. fuisse,, an. non, qui eos
lius tuoe excelletilise suggerere . debeat. Tu autem/
euni et ordinavertint; si boriseacllonts et caihbl.ici"viri sunt
lili, habeas ipso-pririeipe aposfblprum.Tiic illi presbyteri, et in. minisiefio;. Chrisli"pmniqne"
-: in fulura vita "cbrarii omnipolente Dep rioslro, sieut
et nostra defensiohe et lege sancta edocti atqueapti, ab episcQpbsuo-beiie-
-pro ejusEcclesia disposueris i "diclionem presbjTeratus suscip.iant, ef .cbnsec-reri-
decertayeris sub .omni velocitate -: ,ut ccgnoscarit tur, - ef sic minister-ip,sacfo ftingantur. f - Illi vero
: omnes gentes luairi fidem et puritatem, atque amo=r v
qui baptizaii sunf per diversilaiem et d,eclinatiPuem
Tem queni hab.es. erga principem spostblorum:Jtes- ;-' linguarumgenlilitaiis, lamen quia iri nomi.ne'*Tri-
lurii Petritm, et nosejusque .peculiarem.popul.uni. Jiitaljs baplizati lib.~ i^-C..-J49), oporlet
sunf"(7i)o;,
zelando et defenderido. Ex hoc eaira tibi poteris im- eos per -manus
>"•' impositibiiem et -sacri clirismatis
riiorlalem et selernam yitam acqtiirere.-
- - EPISTOLA"YII;-. "" / '• _. unetio.nem corifirmar.i. Wam yiviloa-nob.is episeo-
•;;--.:::-y ;' -;•' ~ ,piis.esl,ordinatu's,;-et,si aliquid.excedil extra canp-
L
GREGORII VkVJEITt ADBOKIPACilJM~-ARCHIEPISCOPUM.- - nicam regulamj.doceiet cofrige eum juxla -Romanae
Pfobat quodBajdaridm itiqualuor"episcopalus divisil. ~Ecclesise traditibnem', quam anobis* aceepisti, .De
: Aliquql - ejus' -qiiwstionibus' respohdel., Concilium j
: juxta ripam Danubii celebrari.jubet. - cbncilio verb, nt juxta r.ipairi^panubii debeas celer
.- lleverentissirrio-et sanctissimo fratri BoiiifacipGre-- . brarenoslfa yicej prascipimiis Traternitati tuaJ.apq-
" :'.-'• slblica auetoritate ibidem prsesenlari. EtTn quanturp.
gorius servusservorum Dei... ..,.'•.
: "n Cdroli principis.Francqriim. Ilocarûmenio plii-- / . c-Jlli vero e/ui [baptizaiiiunti JIoc/Ioco" eipresse.
•ribrisqtie aliis a. Baronip annP.7/j,l-aIlegatis.,~convin- tradit Gregprios;papa nbn ..esse iierandrim illorum
citur fabulosum esse qtiod' de GafPli Martelli aiiimai - baplisma qui ^geriiil.iiirh ministcno. et idipmate' in
' nomine Kanctissmise Trinitatis bapliziti essenf, sed
aptid inferos coiidemnala refert Gratianus , 16',, et chrismatis urictionem ut
qusest i, ppstcanpnem S9. _BIN. -i . per inanus Impositioriem
""
b, Presbyiefos. yere.. Ex-Tipc lpco Centuriatoress/ Chfislianos esse rccipiendos. "Veraigitur-estinier-
' Gregpriurii iirredarguunt, sed magna cum injufia : preiaiiri epistnlae/qua a paganis sine expfessa Tri-
nihiTenini aliud hric Ioco praecipit quam ul ordinatii nitalis iiivocatione baplizistos iterum cmaridat b.apti-
aniinêris^vel diibiis':epjsc;opisiiefuracbnsecreiituf.'.•- vzari iii.nomine sajjctissim33 Tri.piiatis. "Vide epistp-
Bellarmirius, lib. iv deRom. Pohtif,, cap.";12. BJN; papoePquaj;incipil :<Sacfi$>liminibus,
laiiviZscliMri.Be
58§ - -..-EP.ISTOL.fi. •- - _- - §86
Domjnus iibi vires dederit, .prffid.icarever.bum salu- A I iaboripsum, e.t videbo ne vestra negligeniia vobis -ad
lis ne ces.ses,.utreligio Glirisiiana in .nomine-D6- obligailoriem ex nodo pacti pertineat. Data fdus
mini cfescat"et mulliplicetur. Nec eiiirit habebis, Octobris, indictione ix. .
licentiam, fratef, pro jure. cpjpii laboris, in. uno -•-.' VEPISTOLA-.'/. ; ... . ..
morari.Ioco.: sed confirmatis co.rdibus fratfum ct "
tJREGORIl P&VM III ADAN^TONIUM GilADElMSkk.
omnium fideliuin.qui rudes surit in illi.s Hesperiis
partibus, ubi iibi/Dpminus aperuerit yiam, saluiis .'Ut Roriiqmveniatqd concilium.. . -.-.-,.,
verbum prsedicare non desislas; et ubi- locum inve- Gregorius Tertius pontifex dileciissiriro fralri An--"
neris necessarium, secuiidum canoriicam regulam tonio Gradensi arCbiepiscopo seu.dilecllssimis nobis
episcopos ordina.ex mistra vice, etappstoIiCarii at- episcopis ejusdem ordinationi. seu-concilio. perti-,
nentibus. ..... :•/.-- .- /;
que catholicam tradiiionem ebs tenere edoce. Ex /
hoc enim magnum mereedis prscminm tibi prsepaia- Inler.diversas.coniimiaiipnum serumnasj' quse nosi
birieinde in«ssficulopositos circumstajjt.el obruuut,.
bis/quoniam ommpbtenll.Deo nostro~ faeies. plebem
.- ortaest vana.et perniciosa. caiamiias, quse graviter-
pefrectam, Nbn pigeat, . diiectjssime frater, itinefa = " semper.Ecclesiam, quasi
carpere aspefa et diversa,-.ut Chrisiiana fides longe quibusdani ventosis procellis;
lateque tuo conamine exteiidatur. Scriptum namque H 1 conturbal, inaniler atteniata.-Est enim infelix impie-
esl : Arcta et angusla vid est qum -ducit ad vitam. tas apiid fegiaiii niijem"; tit"crediimis/ ribturii liabetis,
et per;diversas'.proviiicias,,ifa ut quod lugerites
{Maiih. vn). Operare itaque/ fralef, bonutn opus ,
quod eoepisli, ut in die Gbristi Dei nostri mere.aris dicimus, et voce pi-bmimus lacrymosa, sanclorum
dieere inter coelunfsanctorum probabilium Palruiri imagines ab ipsitts Domini et Redempioris nostri
.assistens :.Ecce ego elpueri quos dedisti tnihi; non . Jesu.Chrisii omnibus projiciantur. ecclesiis, dilace*
perdidi ex eis queniquamj(l_sai_. yin). El iterum : Do- fentur, atqueipsius Dei ecclesise, quod falalemalum
triine, quitique talenlalradidisii mihi; ecce aiid quitique est, et intolerabile exiiiinri , iiabitationes bominum,
superlucrqtus sum (Malth. xx.v). Et rit subsequenler viliumqup- efficiaiituf armemorura, ut inistis nulla
merearis voeeriiDomini audire.dieentis : Euge, serve, dbbeai laus Deo caritari. Oude cum . propheia, la-
bqne.et fidelis, qui. supra paiica fuisli fidelis,. supra menlabili voce dieendum est': Quis dabit capiti meo:
inulta te cqnstituam : inlra in gaudiunyBxtmini ,lui; aquas; aut oculis meis lacrymaiium fonles, ut tanlum
(Itirf.).peus le iijcolumemcuslodiat, reveientissime ,' defleamus-exilium (Jerem. ix, I)? Proiride, cbaris-
frater." Data_ iv Jialendas Noveiribris, iniperante , sime frater, atque dileclissirai riobis Ecclesiaruin
domnb piissimo Auguslo Leone, Impeiii ejus arino Dei feetofes, hortamur" dilectionem vestram, nt pro
xxni, sed.el€onstantinp;magno imperaiore ejus filio,,'G DoiriinifioslriJesuCbrisli nomine,-jiixta apostolicam
anno xx, ihdiclioiie vni. vocem,cunclassubjectastobis Ecclesias commonere
"'"".; /.- 'EPISTOLA "VIII,; '. alque insiruere magriopere debeatis : Altendite, inr,
GREGORH PAPjEIII ADi'tCSCIENSES EPISCOPOS. quamidileciissimi fratres, vobis, et miivefso ^fegi,
. Gregofius omnibus episcopis ia Tuscia Langobar-. in ijub vps Spiritus sanclus posuit episcopos' regere
riorum. Ecclesiam Dei," o,uam acquisivif sanguine suo, ut
Meminit"fraterna sarictitas vestra, lempofe ordina- juxta traditioriem sanetorum Paiftim et ven. antiqui-
tionis"suse per chirographumct sacrameriii vihculum^ ".latis" omhes yerarri fidem defendant, et sancta, si-
beato Pelro principi apOstoloruni spopondisse, ut in, conligerii, corpora poiiaht1, 6t saiiguinem ftindant,:
emergenlibus sanctse ejus Ecclesise totis vifibflS ela- quia ecce Venit"dies acceptabilis, ecce nunc-dies
Ijprarelis. Igilur quia pfsesentes viros Ariaslasium di-. sa.luiis. Nostis, cliarissimi, quod sancti per fiderir
lectum fllium nostrum presLyierum, el Adeodalum., vicere regna. Hsecvestra sit,Tra'treS, ad omnem!
regionariuinsubdiaconum, iibstros fidelfes,iad obse- populum Glirisli commonitio, ut ipsi pfopfiae saluti
crandum eiDeo favente obtinendum, pro. quatuori regem Clirisiianuin "deferidenles pbssint cons'laritia
.casiris/qtise anno prselerito beato Petro ablata sunt, Ttdei prbdesse. Yosvero, ciiarissimi omnes, qui do-
ut restituanlur a filii.s nostris Luitprando_et Ilii-., D mos Domini diilgenier fegetis, ad deiendehdam et
prando-suppiieare destinaviriius'; ecce, ditectissiriii confirmandam vefilatem Kalendas Nbvembris succe-
fralres, ..tempus.acceplabile , ut juxia, chirpgra- dehtis quiitse deeimaeindictioui apud hanc apostoli-"
phum vestrum., boni operis fructum beato Petro cam sedem coiiveni.teomnes, seposita riegligehlia; ut
feratis : cujus auctoritate yos horlamur in Dominb, . communi cbtiverilu atque tractaiu aiictoritate beati
ut ad eosdem cum prsedictis filiis nostris propere- Pefri. aposioluriimi pfincipis supef iale'ca~pitulu'm
tis/utia Dep inspirati. prbtectoribus eorum . beatis i s.ententia pfoniulgetiir, atque statualur, qualiter ra-
principibus aposlolorum Petro et rPauib eadem ca- biem adyersaritiumpfaeveiiiamus.et nosiraruni pfo-
stra restiluantur. Nam si,_qubd non credim"us/dis- . curemus animarum/vel subjecioruui salutfem; con-
tuierifis iteracciperepropter Deiim, egp, quanquam . sories quoqtfe iriereainur pro irituitu sanctoruin fieri:
imbecillis-simpraeinlifmitate cbrporis^ iterârripiaih prsedecessorum, cli qubrum clara npsi post Cbrisii
qua rescripto ~adBonifacium dalo jiraedeeessoris sui ptizatos ilerum - legttima
- • forma-haptizari debere.
Gregofii/êxemplo.respondet, non legilime.per ex- BIN. . .: ,
pressairi sanctissimss. Triultatis invocationem ba-
PATROL.LXXXIX. 19
"bsf - S. GREGORII PAPJS III . _ 588
prsesidium fovetdoctrina.. Deus vos incolumes cuslo- Aiicae sedis; astanlibus quoque diacohibus, et cuncto
diai/dileciissimi nobis. . clero, et nobilissimis etiam corisulibus, et oriini Ro-
mano populo, siatulum est:
[Ad lioc idem concilitim.pertinerit ea qtise in epi-
iturie Chrouicorum Casiriensium sub ementito Ana- Dt si Arelianenses et CenoTnarinerisessanctas re-
stasii Bibliotliecarii nomine vulgavit Muraiorius Rer. quas eatenus reddere contem-
Ital. tom, II. Sed de veritaie eorum quse ibidem liquias, essent exsof lesretinuerant,
a corpore et sanguine Chrisii,
iiarranttir vadetn me nequaquam constiluo. Iia vcro iierenf,
scriptpr ille:] et lotitis Ecclesise uriitate atque compage : pnst per-
actum igitur hoc constilufum/niisit scrjpta commo-
Gregorius III, zelo sancise religionis permotus,
niloria pro requirendis sacrosanctis reliquiis, quse
syriodali decreto cum sacerdotal.i conventu coram
sacrosancta confessione sacratissimi corporis beati sirailiter, ut reliquorum aiitecessofurii subrum con-
Petiiaposfolbrum principis, residentibus curiieodem tempta sunt. . ,
summo et venerabili papa AnloninoGradensi arcbiepi- [Agitur liic de restitulione sacrarum reliquiarum
scopo, necnon Joanne Ravennaiensi archiepiscopo., sancli Benedicti et Schplaslicse, quas iii Gallias sub-
et aliis Xciu episcopis seu presbyteris sanciae appsto- laias hisioricus hic in superieribus narraverat.]
EXÊRPTUM BE DIVERSIS CmMINIBUS

; / ET REMEDIIS EORIJM,
Ex Patrum diciis Canonumque sentenliis.
~
, -' . iB talem. non propter Deuni, sed
PRJIFATIO. (qiiod nefas est dicere)
Cernimns ;in Ecclesia, quod nos valde spllicilat,, magis propter lerrenurii ambiunt lucrufn* Gseci di-
quouiam ita confusa sunt judicia pceniteiiiium in yinse sapieniise I De talibus quidam doctor veridicus
presby.lerorum nostrorum opusculis, atque iia di- aif: Timed, inquit, qriod eaues asseqriuntur pasto-
versa et inter-se .discrepaiitia, et nullius auctoritate rale oflicium. Posfhsec, necessarium censuimus ut
siiffulta, ut vix prop.terdisspiiaiitiarapossititdiscerni. in bociibello poeriitentiali discrefiopes perspnarum,'
Unde fit lil concurrenies ad.remedium posnitentise,. sive culparum, vel tenjporum prolixitudine, promiil-
tam pro.Iibrorum co.nfusioneqttam eliam pro ingenii gare studeremus, quomodo unusquisque autqualiler
tardiiate, nullatenus.eis valeant subvenire. Qua- vel quandiu cum omni sagacitate in discernenda
proptef ex multis allegoriarum floribus, etde ma- [Forie, ih discernendo] judicia unanimes habere-
gnprum.traclatibus prolalisque sermonibus, Patrum inus. El raaxime prpvidendura ut unicuique peccauli
diclis canonumque senlentiis,, id esl Isidori, Augu-, Domini adiiibeatur misericordia, quia scriplum est :
slini, JGregoriijBedas, Gelasii, Innocentii, Tbeodori, -Fili, in judicando esio misericors (Tob. IV). Unde
Cassiani, Egberti, vel caeierorum, ad opus _consa-. et apostolus : Judicium sine tnisericordia eril illi
cerdottim nostrorum excerpere, aique insimufc.olli- quinoufecil misericordiain (Jacob. 11).Ideoque men-
gcre Iiunclibellum posniienliialemsluduimus. Etme- (2 suram tempbris in agenda poenitentia nori satis.
rito poeniientialis dicilur, eo quod sit poenitentise atlenle prasfigunt canones pro unoquoque cririiine,
conveniens. Poeniienlia attlem dicta est a pcenilendo, sed magis in arbitrio antistitis vel presbylerorurii
quqd scilice.laliquis.corde pceniteat, et.seiJeccasse felinquendum statuunl, propter misericordiam, quia
coram Dep,erubescat; quia, Deo donanie, niiiil polest apud Deuin non tam valeat mensura temporis
contra nos diabolus iu sua proficere nequitia, si quain doloris, nec abslinentia fanlum ciborum, sed
puram. volumus agere poenitentiam, id est ul yul-. moftificatio polius vilioruin; propter qtiod lempora
nera vulneribus non superadjiciamus, el sanata no- poeniteiilise fide et ccnversipne pceuitenliuiri abbre-
sira sauciemus, jjuia posleriora vulnera pejora stnit vianda prajcipiunt. Hanc epistolara coihmalico ser-
pripribus. Et.lioc animadverlendum est, quod si iiiorie jjerstrinximus, ut ejus breviatio kctori noci-
carnales medicicontra infirmitates corpprum diversa vum deiriat lastidiura, et cbrdis ejus pfoficuum levet
cpnslittiuni medicamina, quanto magis sacerdotes e"taperiat intellecium ; brevis etenini leclio avidius
Dei contra illicitos. operae carnis Iructus innumera- Tegiiur , citius intelligitur , et memorise "ifacilius
bilia medendi debent recompensare splaila ? Cum commendalur, et firmiter retinetur.Necesse est ergo
ingenli timore dicimus, quia sunt nonnulli noslri ifi lioec medicinalis exceplio freqrienter a fidelibus
si.mileSj.laiilaelardilalis ignayia pressi, qui riec sui jj legatur sacerdotibus, et. ipsis sapienler, assidue
nec subditorum errata valent ad purum deducere, liumiliierque recitelur, quia ilii inveuitur sanilas
gt per medicamenlum ptBnitentise mininie lapsps cordis, et: aniinaa medicina reperitur. Coiislat enimi
sciUjit solati.iri. Ut arbiiramur, de lalibus scr.iplum iri.hiic libello consolaiio niagha lugentium, spes
est : CtP.es muli non valentes latrare (Isai. LVI). Et beata3uslorum,saniias iiifirmorum, fortiiudo et re-
si indocti «d sacerdolitim provehuiitur, consideran-. fiigium periclitanilutn. Ergo"cor poeniiens;compun-
dum est qnid de^Te/jibus agalur, quando lupi pa- gitur, et profieuus ab eo lacrymarum- imber rbra-
Btores fiunl. El simt iionnulli qui sarcinam saccrdo- tur : remissio peccaiorum iaeo cbncedi promittiiur,
539 . BE DIV. CRIMMBUS ET REMEDIIS EORUM. 590
et laborarilibus rereclio cum glofia perpeiua feiiciter A cum furore; quiaipsi boc prajstalur qui cbfrigitur
prseparalur. Esienira iri eo tbesaufus sapieritiae et ne gehennse ignibus tra.datur.
scientias absconditus, qui. vitam aeternam fidelibus. III., Qui occiderit episcoprim aut presbylerum vel
ministrat poeiiitenlibus, ef.sirie defeclu lugerilibus diacopum -, regi dimittendum est ail judicandum.
ad aperiendum perpetuus. Nolumus, fratres; aecen- <Jui occiderit minoris ordiuis clericum, in judicio
sara iu nobis sub modio ponere lucernam, sed prie- episcopi est judicandus, ut arma relinquat, et iri mo-
celso eam superponere candelabro, ut luceat omni- nasierip Deo serviat, vel septem annos cum litclri
bus qui ii/domo Dei sunt fratribus. Hujus labofis poenileat. Si quis clericus lioraicidiura fecerit, decein r
aique operis illius gratia nobis sriperveniat, qui duo- annos poeniteat, et ex bis septem exsul fiat. Qui pa--
bus discipulis euntibus tertium se socium "addiditin trem "velmatrem, sororem aut fralrem occideriti'ser
via, etapefuit illis sensus, ut sanctas intelligerent cundum humaniorem diffinitionein quatuordecim.
Scripluras. Spiritus paracletus onini virtute et do- annos pmniteat, et ex his septem exsul liat. Si laicus '
ctrina perfecta cum cbarjfaiis scientia illuslret pe- occiderit alium faicutri.quadraginta dies abstineat se
ctora noslra, benignissimi fratres. Domine Deus rex ab ecclesia, et secundum. anliquam diffinitionem'
coeleslis, qui nos indignos.famulos tuos sanctse Ee- quinque annos poeniteat: si odii meditatione, qua^
clesiaj pratferri voluisii, ut corigrucpoeiiileiites al->IB tuor :si per iram, tres.:.prp.vindicla.ifatris, duos.:
qne lugentes consolaremur medicamine, da propi-'"' si casu, unum, qui in prselio.etc. Siqua-feminafu-
lius, uthic diutina corporis ct.animse.sospitate va- rore zeli accensa Uagrisverberaverit ancillam suam,-
leamus potiri, etdenuoprsemiis "regni coelestis feli- ita ut intra tertium dieni animam cum cruciaiu ef-.
ciler pariicipari, ut peisalubriaiiiedicamina aiprss- fundat; sivoluntate, septem annos poeniteat; si ca-.
decessoribus inculcata populus instanter gaudeai, et. su, quinque : quod si infra tempora constituta fuerit,
ipsi cui setvit tolius concenlus" coei tina nobiscum infirmata, accipiet communionem.
gralificas laudes in ajlernum laelus decantet. Hsec " IV. Adultefiuiri dicitur, cum quis aiterius violat
autem epistola nulli vilescat/sed sciata majoribus uxorem vel sanctimonialem. Atlulter vocatur.vioia--
nPStris ex sanctorum senlentiis esse collectam, a no- lor roaritalis ptidoris, eo quod alterius torum
polluit.:
bis quidem excerptam, rie nimia prolisitate negli- Si episcopus adulterium coirimiserit, duodecihi aii-
geiilibus lecloribus fastidium generaret. - rios poeiiiteat, presbyter deceni, diaconus sepiem,
INCIPILINTJUDICIACONGRiUA-POENItENTmUS/ subdiaconus quinque, clerici et laici tres. Si autein
' I. n Prima in conscieniia populi devenefit, extra ecclesiam
itaque est reinissio qua baptizamur. iri fiant, et inter laicos pceniieaiii quaiidiu yivuut. Si
p
aqua ;.secundaj cbarilatis effectus; tertia, eleemosy- qua femina cum conscientia niariti fueritadulterata,
naruih fructus; quarta, perfusio lacrymarum; quiiita, et
ipseconsentit habitarecum ea, placuit necin fi-
allliciidcordis etcorporis; sexla^ emeridatio morum, nem dandam eis esse communionem. Si vero eahi
boc est abrenuiitialio vitioruih ; septima, intercessio
reliquerit, postquintum annum accipiat communio-
sanclorum; octava, misericordise et fidei merituiH.;- nem. Et si quis vir, vel si femina usque iu fihem
noua, coiiversio et salus alioruni; decima, ihdul- mortis susecutn aliena femina, vel ipsa cum altero-
genlia -etreinissio noslra; undecima, passio marly- viro, fuerint adulterati, placuit nec in iincm perci-
rii^-spes unica b salulis, indtilgente et latroni cruci- pere coihmuriionem. ,. . . '
fixo Deo respondenle : Amendicb libi: hodie tnecum
eris in paradiso (Luc. xxm). V. Sifquis pontifex facieris fornicaiionem, secun-
..'•.
- il.:SacriIegium, id est~sacrarum rerum furmm, dum humaniorem diflinitioncm septem annos poeni-
et hoc^maxinium. estpeccatum^ sacrilegus dicitur teat; presbyter quinque, diaconus qUatuor, siibdia-
cbnus cleiici el laici duos. Si crim. sanctimb-
qui sacra.violat, vel qui saera furatur. Placuit.seT riiali tres,
eundum liumaiiiorem defniilionem, qui in hoc-.vitio iritelligant se adulterium perpetrasse, sfecuriduin
consiittnionem plus addatur jejuiiiiim;
corruunt, si episcopus fuerit, duodecira annos pce- ,D aritiquam decem aimos
nileai, presby.ierdecem, diaconus septem, subdiaco- episcopus poeniteal, presbyter septem,
nus quinque, clerici et laici qualuor. Sed valde jcbn- diaconus quinque, subdiaconus quatubr, clefici et
siderandum est, et DOraini misericordia adhibenda, laici tres. Qui ssepe faciunl fornicalionem, sive cle.-
,ut ipse beatus adjecit Gregorius. Ex persona nam- rici, sive laici, sive femina,' pfimiis cariori judicavit
ut septeni amios pcenifeat. Sed si parueriiit, buriia-
quefuris.i-pensandum. est qualiter valeat. corrigi;
suni enim. qujdam quj liabent subsidia, et furium ifius delinieruiit ut tres annos eorum posnitentia sit;
,perpetrarit,êtsuy; qui -i.n hac >*,ex inopia. eelin- VI. In canone Neocsesarieiise ila bsbetur : Pla-
.quunt. Unde neccsse tst ut quk-sra iamnis, quidam cuil ut si quis concupiseat muliefcm,- etiamsi ejus
aulem verberibus, quidara districiius, ut judicatutn coneuplsceuiia desideriura babeat, non autein sub-
estj.quidam autem levius corrigantur, et cuui. paulo, sequuntur effeelus, niaiiifeslum esl hunc. fuisse per
distficiius/agitur, ex cbaritate agendum cst, el- noii( diviuam graliam liberatura. Ridiculosum est rit prp
a Ex Gassianoistud excerptum, Collect. 20, c. 8,
"' " qitod superius Bedse vindicavi/ ctira vetus lectio
et ex aliis. "HARD. minus" apte ferret saluiis indulgeritim, el iaironi
t Ita eniendavi banc lectionem ex Poenitentiali cruento.respondenleDomino: Amen,eic.-_\lk.$si:
59! - '•-••_. S. GREGORIIPAPJ: III ._ S92
tactu vel osculo et amplexu mulieium quis danina- A cesti namque tales xlicfi suni, si filius cum malre, si
tus jnvenialur. ..._.- . fra.ter cum sorore, si quis noyercam duxerit, aut
VII.. Si quis ih aliare ubi reliquiae habenlur, vel cognatam, si quis conspbrinus consobrinam, autso-
in Evangelio perjurium incurrerit., seeundiim anti- rpris filiam, si quis relictae avuneuli misceatur aut
quara diffinilioneni seplem annos poeniteal.Qui alium palrui, vel privignsB cpncubiiu ipolluatur, Tel qui
in perjurium igiiorantem indueil,. etipse simililer duas sorores, aut illa quse duos.fraires. Siquis filius.
septem annos pcenileai. Qui aulem deductusest ignor - cum malre tam funcstum alque; necessarium [Sane
rans, et poslea recognoscii, duos -annos,.pceniteal. nefarium] vilium perpetraverit, secundum antiquani -
Qui vero suspicaiur quod in perjurium dedueatur, diffiniljoneminermis quindecim annoscum .fletu. ,et
lamenjurai-per consensum, ei ipse. similiter dups. luclu poenilentise, et uxorem nunquam aceipiat,_et
annos poenileat. Si qnis cbactus pro qualibel ..culpa exjiis septem-annos extra metas ipsiusierrse exsul
causa necessilaiis, tres annos' poeniteat. Si qtiis vero fiat, et non communicet nisiiirgenie mortis pericnlo.
in manu episcopi, vel presbyteri, vel in cruce conse-. Si cum filia et sorore, simili senlentire subjaceat. Si
crala, secundom aniiquam diffiniiionem .tres" annos cum nepte-vel cum matie, yel qusc superius nomina-
poeuiieat. Humaniusunum animm diffinierunt..; . tae stuit, seciindum, paterriam. diffiniiionem, duode-
VIII. Placuit, secundum antiquam dilfinitionem, B"cim annosse poeniientiae subtlat \Fort. poenileat], .
si quis episcopus, presbyter autdiaconus in consue-. uxorem nunquam accipial, et _illevir arma reiinqual:
tudinem habueritviiium ebrietatis: autdesinat, aut et exsul fiat, nec comniunicet, nisi imminenle diei
deponalur. Sed humanius diffinierunt, ut episcopus, mortis periculo. Si qua mulier drios fratres, aut si
presbyter aut diaconus per ebrietatem vomiium fa-. quis vir duas, sorores. Iiabuerit, a communione absti-
cieiues.quadraginla dies poehileaiit :~clerici et laici. neanfur usque admprtem,-in mortem autem cis der
facientes, seplem dies. Si presbyter "aut diaconus lur communio pro misericprdia. Si vero supervixe--
pro infirmitate, aut quialongo teiripore.se abstinuc- rint commu.nio.neaccepta, et deinfirniitaleconvalue-
runt, et in consueludine non eril ejus .multum.man- rint, agant plenam poenitentiam.iempore cprislitulo
ducare.et bibere,et pra: gattdio Nalalis Domirii aut in eodem concilio.. Si quis poSt obituni uxoris -suse.
Paschse, sallem pro alicujus sanctorum commemora- sororem duxerit, et ipsa fuerit-fidelis, .quinquennium.
lionejioc fecerunt, et tamcn plus non acceperunt. a communione placuit abstineri, nisi lprte dari pa-
quam.decretum est a senioribus,, nihil eis nocuit. cem velocius necessitas coegerit jnfiimitatis..
Prorsus.qtiicunqiie laliler.inebrialur, utstatum men- . XII. Delatbr dictiis eo quod detcgit quod latebat.
lis mulel, el lingua balbutiet, et oculi lurbentur, et- Si quis delalor exstiterit fidelis, et per- delalionem
yentris distensione dplor insequatur, et lunc evo^. *- ejusaliquis Iuerit praescriptusfiej. proscriptus] vel
muerit eucharisliam , episcopus nonagiuta dies po3r interfectus, placuil nec -in finem percipere - commu-
nileat, presbyler sepluagima, diacorius quadraginta, nionem. Si Ievior.causa fuerit,_intra quinquennium
subdiaconus vlginli, clerici et laicidecem. Et si ,ca- accipere poterilcommunionem. Sed sic humauius
nes comedanttale vomitum, cenlum.dies poeniteant; definierunt, posl tres aunos percipere coinmunionemi
si non sciuni, quadragipta. Si infifmitas, id agere XIII. Falsus testis prout esl-crimen abstinebitur :
compulerit, in Domiiii pendeat arbitrio. Qui coglt "si-tamen non fuerif morlale quodobjicit.el.probara..
aliquem bumanitatis gratia ut inebrielur, ut. ebritis nequiverit crimen quod impegit, biennii lemporeiabs-
poeniteat: si pcr odium aut pro aliqtia nequilia , ju- tinebitur : si auiem probaverit, convento clero pla-
dicio sacerdolis poeniteat, lipc est. quadraginta dies. cuit per quinquennium abstineri.
IX. Si quis fur.tum capilale commiseril, id est au-. XIV. Si quis episcopum, vel-presbyterum, vel dia-
rum, argenlum, quadrupedes, vel dbmos effregerit, conum falsis crlminibus appe.lierit, et probare nequi' '
si potest reddereiquodinjusteabslulit, muliura bre- vefit, nec in finem dandam eis esse communionem
viayit poenitenliam ejus : sin aulem , quinque annps censuimus.- - - - - ..''-.
poeniteat. Quod si ssepeillud fecerit, sepiein annos Q XV. Odium pax peilit. Quicunque>frairem suum
poeniteat. Hiimanius tres aunos diffinierunt. Si puer oderit,iiecesse est ei ut reeoncilietur. Scialse unus-
amplius decem annorum fecerit furtum, quadfaginla quisque, cjuandiu in corde tenuerit odium, tandiu
vel viginti.dies peeniteat, prout aitas est et qualiias in pane et aqua pmnite.nlise subdi'. Quia si hotno ho-
eruditjonis. Pro modico furto, viginli dies pojmieat. mini servat iram, a Deonon polesl qum-reremedetam
Puer decem annorum, aliquid furli faciens., septem . (Eccli. xxvni, 5)"; diceule Domino : Diligile inimicos
dies posnlleat. vestros, benefacilehis qui oderunt vos (Luc. vi).'
X. Prohiberi placuit ul cum fationes suas acci- - XVI. a Angures dicuntur qui in- volatus «vium
piunt possessores, quidquid ad idolum dalum fuerit vel voces intendunt. Harioli sunt qui circa aras ido-
accepto non fefant: si post interdiclum fecerititj per lofum sacrificani.-.Auspiciasunt.quseab itiherariti-
quinquennii spatia leriiporum a communibneesse ar- bus observanlur. Si quis auguria, auspicia," divina-
cendos. ,.tiones/ vel qui votuin vovefit prasler ecelesiam, vel
"XI. Incesti dicuntur qui prpprie illic.itamcommix- qui divinaliones faeiunt in incantalionibussuis", quod
libnem perpetritnt. Vocati incesti quasi incasti.- In- bmnirib diabolicuni est, tres annos pcenileant. IIu-
a Beda, de Remediis peccatorturi, lit. de Augiiriis. Bufcbard., lib. x , cap. 9. IlAitri. ' ' -
"
~h<k DE DlV/CRIMiNIBUS *ET HE51EDIISEOliUil, 594
hiaraus," duos vel unurii, aut dimidium jiixla qualita- A cefesciunt, nportet ul emendare festinenl, videlicet
' '~ '•- • . "
-iem pee.canliufii. quinquaginta dles-poaiiileant, iusuper etiverberibus,
XVIl/Si quamulier fornicaverit, et infanlem oc- afficianfur :quia riecesse estiut segesriuse malepul'-
-cidefit "qui exinde fuerit riatus, et qtise sluduerit lulat reseceiur. .••".... "-. ,
aboriumfacere, el quod conceptum esl necare, aut -' XXIIi Si quisautem posfvicesirinirii annum babens
cerlerilnori cqncipiai elaborare, sive ex ndulterlo, uxorem ih -hoc fmdissimovllio.corruerit; -si;C.urabu-
isive ex Iegkimo. conjugioi-has iales- mulieres in jcula, decem arinos'poeniteat/et lac ejus riec carb
morte reeipere cpmriiunionem priores canones de- manduceturvsed canibus-tradatur. Cum cJetefis-vefo
creverunl: nos lanien pro misericofdia sive tales aiiimalibris seciinduni humaniofeni difflijitionem, ju-
wtilieres, -sive coriscias scelerum- ipsarurii, decem niores setates- minusque capaces seplem annos pos-
annos agere poenitentiam judicaimts. Si riiulier pau- niteant,".iiutires, aul.unum., --.-•. '_. .-;,.
percula oecideriifilium'siium*, in canbneseptem an- XXIII: 11Maleficia dicunlur quse malefacte vel cre-
-rios dieit pcenilenliam ejus. Mulier qiiaa concipit ei dite.auctores iuos cxcruciarit, et ad ima demerguntj"
occidilfiliuniaut filiam iu -utero ante qmidraginla nisi poeriituerint. Si. quis maleficus.aut malefica,fir
fldies, homicida poemteat. Si per culpam sine bapti- Hum suum aul filiara, supfa leclura aul, in fornace
smo.lres îrinos poeniteat: sine culpa, tres quadra- B pro sankate febfium posuerit," vel jquando luna ob-
gosimas. lllse namque quae infarites stios opprimunt scuratur,\vel clamofibus suis, vel maleficiis.sacri-
neglignnler, ut Iioriiicidajpoeniteant: sin alitef, in lego usu se deferisare posse coulidunt, vel ut fratec,
jiidicio pehdeat sacerdotis. : [F.ort. fertur] in bonore Jovis vel Beli.aut Jani, -se-
' XV-III.'"Si quis virginem corruperit, hec eairi post- cundum paganam consuetudiiiein,-honorare prse-
ea sibi uxorem.acceperit', aut in-sponsani alterjus sumpserif, placuit secundum antiquam consiitutio-
lale facinus altentaverit, secundrimanliquam diffini- . nem sex annos poeniteant.L Huraanius trcs annosju-
tionem quiriqiie anrios: poeniteat..; Humanius aulem dicaverunt.
trcs annos diffinierunt. *>'Siquisi-sponsaeallefius ho- XXIV. Si quis per impugnationem mentis violeri»
minis c'sbrori ejus forsilaniriluleril, eiqueinhseserit ler..cpiriquihalus est, septera dies poeniteat, vel
t"an'iuam suse, et sibi expetendairi se copulaverit, quousque cogitatio yincalur. Qui in somnis vpiuu-
hanc aulem deceptam postea nxoreurduxeril despon-. tale polluUis est, surga.t canielque genua flectendp.
•satam : illa vero cjuse yitium.passa est, si;forsitan septem psairiios .poeriiteniiales, id esi Bomine, nejn
jjecem sibi intulerit, omneslii qui hujus facti con- furore, et cseteros; et in mane triginia psalmos
"scii, decem annos.pueniieant secundura canonum in- cantet.. Vblens auliem. in somnis peccare, si pollutus
:stiiuiionein : setl nonntilli -êpiem annos diffinie- - si.t sine volunlate, duodecim psalrnos. cantet.. Pec-
mint:'-'. . > -. •':''-..::-:;.'--: . cans/ non pbHritus. tredecira psalnios cantet. In
XIX. De Iiisqui in prsevariealione rebaplizali sine sbmnp peccans, si cx cogitatipne. fipllulus, ".vigiuti
ialiqua necessitale, placuitiit; circa eos- illa NicaTrii iduos psalinos canlet: si in somnb peccans' sinecor
slaluii serventur, id est ut septem anrios inlercate- gilatione, duodecim,.psalmos caniet. Si -.srimenfu-:
chumenos, et dtios interiaicos, el poslea moderatiOne derit in ecclesia dormiens, cantel Psalterium,. vei
ct clementia fidelibus in oblati.one el eucbaristia tres dies poeniteat: si volunlarie semen fuderit.in
cbmmuiiicent.- , ...,;. eeeiesia mala cogitatibne, si clericus est quatuofde-r-
.XX. Si quiselericusaut laicus in. deraoliendis se- cim dies, diacorius viginiiiduos, presbyfef qjiaidra,-
pulcris deprebensus.fueril, quia facinusiioe.pro sa- giiHa, episeopus "quinquaginta. Sed esl iii eadbm ife"
crilegio legibuspublicis sanguineum dicilur,.opprlet lusiohe valde-riecessaria discr.elio,. quse subtilitbr
in iali scelere prodilum.a clericalus ordi.ne subinor pensaridebeat :ex qua re accidit menti dormientis,
_veri,el poenitentiaetriennio depulari. . -. .- aliquandb ex-crapulai';aliquahdo' ex naturseisriper-
- XXI. Si^quis wdinalus. i.n scelere. sqdomitico. fluitate, aiiquando-ex necessitate, aliquahdo; exiii-
coinquinatus Juerlt, quod-in lantum .coram Deo.abo- D lirhiitale. Omrii mbdo bisc illusio non"esl liinerida,-
' ~"
jmiiiabile. describilur. vitiura, ut ;etiam igne et suU quia.harieâhimus riesciens-pertulit. ;-;":
pliure eorumdem civitates iegantur subverspe, decem XXV.^yiradJnulierem mehstnip lemporenon-aG-
-annos secundum antiqaam eonstiiutipnem posriiieat.. eedat: qribd' si fecerit, quadragiiita •dies/ poeiilteat.-
"<Juidam humanius 'septem annos diffinierunl. Illi Muiieres meristrub fempore in- ecclesiarii iion in-
autem qui.nesciunt vim-imjus flagitii, tres annos irent; quodsi prsesuriipsefiril, ut tres bebdomadas
jirsefixerunl.ut ppeniteant. Pueri veroqulillud/exer- poenitesiril, nonnulli Patres iia definieiiinl. Si qiisi.
a Tupbatam hic lectionem sauat Ppenitentiale ano- . riusex Poenitenliali qubd ego Bedse -asserui.inquo.
— VMelio.c,
jiynii. MAKSI, ' " ' Poenit. imer S/Egberti -Cumverba/illa.j Itac aulem decepta. m.endos.e exprir
opera. EDIT. .
1 mantttf hanc aulem deceplam, \ps\xm parite.r inendum
1 Vitialse huie lectipni medela affcrtuf. ex' cario- Gregorius reiinuit. MANSI/ ,
'
ne 24 Ancyrensi Isidori.anOjcujjis IIIECsunt verba : c-Sic-est-inpfiore editione Regias jet in Labbea-
.Siguis sponsam habens sqrori ejus forsan inlulerit na'. Forte \egeaiam, et sprori ejus,'slupmm ijitule~
violehlidm, eique iiihceseriiiangriaih stimj ItaC dutetri fil, etc. HAED. ",' .""
;dec'epia,posieauxgretriduxerit desponsdiarit; illavefo "d "Vide Burchard, lib. x, capi 14. - "' :- ;' '
quw vitium passa esi, etc Carionem accepit Grego-
5:'5 S. GREGORll PAP.E M DE-DIV; CRIMINIBUS,.EIG. "S96
nmlierconsuetudine menstrua paiiiurj probiberi in A , veneril, nullatenps manducelur.: nec sanguinem 'ali-
ecclesiam.inlrare non debet, -quja naturse superfiui- cujus bestiaa quis manducare aut bibpre prsesumat.
las ei;in culpa npn _valet reputari, et per:bocquod Quod.siquis fecerit, quadraginta" dies pcenileat.
invita patitur, justum non-est ut ab ingressu «ecle- ;.XXX. Si quis autem periemeritaiem-baptizavit
sise pfivetur. Novitnus .namque quodimulibr qnse non, qrdihafus , abjiciendus.est-et ab.Ecclesia, et
"fluxum patiebalur sanguinis, posf.tergum Domini .pu.nquam ordinalus sit. Si quis ppeniten.liam vel ba-
liurijililer veniens, TCSlimeiitr ejus fimbriam iefigif, ptisrauin negaverit episeopus'elpresbyter, reuserit
atque ab ea siatim sua iriftrmitas recessit. Siergoin aiiiinarum, dicente Domino z:ln quqcunque die pec-
fluxu sanguinis' posita iaudabiliter potuit-Domini cdtbr conversus fuerit:," vita vivit et non morietur
veslimenta tangere,-cur-quse .inenstrua.patilur sari- (Ezech. 55). Gonfessionem suam unlcuique soli Dep,
gulne, ei non liceat Domini ecclesiam inlrare ? Si si necesse.est:, licet.facere. Si. quis abrenunliaverit
jgiturbene.pr«s"umpsit qtise veslimenium Dbmini in .sseculo, et postea reyersus ftferit jn ssecularem babi-
languore .posita tetigit,-quod uni ex persona infirmi- .tum,. secundura antiquam.diffinitionem seplem an*
taiis conceditur, curnbn concedalur cunGtismulierii nos posnileat. -Si quis. cpnfempserit indictum jeju- .
bus-qusenaturajsusevitiP infirmantur? Sancloa autem nium conlra'decreta seniorum , quadraginta.dies
cbmmuriionis mysteriumin eisdeiri diebus pefcipere B-poariiteat.-:si vPr-O:in. quadragesi.ma ,-hoc- fecerit,,
'
non debent pfohiberi.- "Si_auiem ex verieratione . annum- integrum. :Si qriis-.contempserit Nicsenunj
magna accipefe rionprsesumit, Jaudarida esfy sed si cbncilium,: et feceril pascha-cum Jud.tis. decima
susceperit, rion dijudicaiida. Mehstrria eriim consue- quarta Iuna, exterminabitur. ab omni Ecclesia in
tudomrilieribus noh aliqua culpa est," 'videlicet qriia '. niortem stiam , his,i.poenitenti_am"-egerit.Si qms in
naluraliter accidit. "--" ,die Dominico, per riegligentiam jejunaverit,- totam
XXYI. Qui iriimolat.daemoriibusin minimis causis,. bebdomadam abstihere. debet." Si illud iteraverit,
idesl.ad fontes, vel ad arbores, unum annum.poeni- quadraginta dies poenileat., Si qua muliercum al^
leat. Qui in iriachinis dsemoriibus*imrii'olaverit,se- . tera ..coitura -fecerit;; quatuor.:,quadragesimas posi
cunduriicanonicam institutiorierii deceiri annos pcenlteat. Molles nnuin. annum. poeniteant.. Si quisvir
riiteat. Sed humahiussepteiri annbs diffinierant/ Ut cum uxofe sua relro. nupseritj. corripiendus est-ne
In seipso pceriiteat. ;Si :qua mulier ante
arbitrof, dsemoniisin maciiinis ihimolafe est suis faciat/ef
turpissimis imaginaiioriibus credere", vel ciim per -ijiundum,saiiguinem ecclesiam.intraverit:; quianee
quasdam quas sanciorum sorles falsovocant divinai inûsu babetUr , quadraginta dies poeniteat. Siiiis
tioriis scientiam prpruentur,' sive In prsecanfatibhi- ..; aerapofibus nupserit, viginti dies poeniteat. <Jui
C nupserit die DoniinicOj.pelaf a Beoindulgentiam, et
bus/sive in chafacteribus, vel inqiiibiisciinqiie re-
bus suspendendis atque ligandis, iiiquibus omriibus unum vel tres dies pce.niteal.- Qui causa invidiasde-
ars dsembrium exqiiadam pestifera societafe horiii- irahicfratrerii suum, veliibenter audit delrahentem,
rium et angeloruiri malorum exbrta. Uride vllarida septein d.ies posniteat. Si Jjuis clericus veriationes
sunla Christiaiiis, ef omni penitus exsecratione re- exercuerit, unum annurn peeniteat, diaconus duos,-
~"
pudianda atquedamnanda. /presbyter tres. Si quis per.iram alium percusserit/
: XXVII. Si auf debilitaverit, quadraginta-^dies pbaniteat. Si quis
quis fidelis liomo habens uxorem ciiirl aream aut domum
Judsea vel gerilili/fuerirnibspiiglus, a communione cuj.uscunque.voluniarie igne cre-
maverit, secunduni aniiquam-diffinitionem tresan^
srceiitur, Qucd. si eum alius. detexeril, pbstquin-
nos pceniteat. Si quis; cujuslibet bominis voluntafie
queiiniurii,.acla legilima.poeiiiteniia., ppterit Domi- membrtim lruncaver.it, ti-es annos
riicse sociari cominunioni, ..... . ... poeniteat: buma- _
a , nius urium annum diffinlerurit.r Qui morticinia co-
. XXYIII. Si quis eucharis.tiam, id esj .sacrifi- mederit inscius, viginti dies"poeniteaf; sciens, qtia-
ci.ujii,. c.au.sa negligentise perdiderit,..unum anuum /dfagirila. Quicunquefurtivum comedefit, etscit.si
yef tres qtiadragesimas peeniteat. Quod.si in lerram U pauper est vel ;hebes, septem" dies poeniteal; sani
causa negligeri.tiae.eepideri.t,, quinquaginla ipsalraos
qui sciunt,-quadragirrita;-qui;ssepe Iioc7faciurit, tres
caiitef,.;Qiii,.negligit sacrificiuni, ita ut yermes.in-eo
aut colorem qriadragesimas. Qui cbmederit verbiberit sordida-
inveni.aritiir, saporemque perdiderif, tum acarievel a miife, quiriquaginl.a;psalmos can-
trigintavel viginii dies poenitoat, el in ignein .a.ccen- tet; sseeularis tres dies poeriiieat. Qui-dederiralicui
dalur, Qui fundit ca.Iicera ,in finem mjssaj.solemni-- liquorem, in quo mus-velriiusfellaniorltfa inveniiin-
tatis,;quadraginia:dies poeniteat;. Si super altare turj sepiemdies jjoeniteat: quipostea rioverit quod
stillaveril calix, sofbeal minisler stillam, et tribus tale potura biberit, Psalterium cantet; ssecularis tres
diebusvpoeniteat, et linteamina quae tetigerit siiila dies posriileat. Si in farina, autin aliquo sicco cibo,
per tres abluantur vices, calice subterposito, -aqua autinmelle, irioleo, aut in lacte coagulato, mus
ibliilioiiis in ignerii projiciatur/ . vel muslella mortuse-inveiiiuiit.ur, qupd ciTea cor-
XXIX. =Suffocalurii dicimiis quod sine sanguinis. " pora eorumestprojiciatur; feliquaraqua..sanclacon-
effusionepefimitur/ver-quod.jn laqueo riecatur: Si spersa, sana suiriaritur mente.-Si piseis in piscina
-
quis a lupo vel a cane.aut in" laqueo suffocatuni in-- niortuus fuerit inyentus, nuLlaienus miinducetur,. .et
• lnter Capitula Tiiebdori Gantuar., cap.S7. IURD»
mi _ _. S.BONIFAGIUS1 MOG, EP. — NOTlTiA lil.STORlCA.. ..-.5.93
si quismanducaveril seplem dIes"pgeoiteat (Bur- A mortiSj.nuHus in pblationecommemorafinnem faciat
" ;.-.
:«/iard,Ixx_,10G). -. - •./ : - ... eorumj .neque cum psalmis eorum eprpora ad sepul-
XXXI. Si casu, -duni ad ûm sacerdos invitatus turamdepon.eiitur:JMulti.eiiinvhoc- sibi.per Ignoran-
veniet, oppressus infirrailaie obmufuerit, vel inphrse- fiam nsurparunl. Similiier._ei de liis -placuit quijiro
nesiinyenius ftieritj.deiii.testimonium hi qui eum snis.sceleribus puiijuiitu.r. ^- ..:.
audierarit, el sic accipiat poenilentiam.et-sLconlinuo XXXIII. Episcopus,.presbyler, aut. diaconus, si
-crediturmofilurus, infuniiatur ori ejus euchar-isfia, " gradri siio injiisle.dejectus/in secunda-synodoinno-
-el in Domini pendeat arbitrio; Si supervixerit, com- cens reperiaturi nofa potest esse :quod Tuerat, riisi
nionealura supradiclis testibus.petilionlsusesatisfa- . gradusamissos recipiali Quodsi episcpp.us fuerit,
clurii,, et subdalur preiiilenliae
' " lenipus (Rurchard. recipiat cbram aitare de manibus episeoporumora-
XVIII,10). . _ ; riura et planelam; si diaconus, orailum et albam :
XXXII. Item-placuit ut-lii qtti sibi ipsisaiitper subdiacpniis patenam, ei ealicem. Sic elreliquigra-
fefrum, aut per venenuni, aut per prsecipitium, aut . dus.adreparalionem sui suscipiant quaj crira ordi-
susperidium, aul quolibet modo violeiiiiam inferurit narerilur perceperant fl.
a Coricinnalum ex sanciis Palribus veterumque sis-annbtationibus- seleeta. Addidimus quoque ejtts-
"
couciliorum canonibus a venerabili, ut volunt, Beda dem Egberti dialogum brevem de instilutione eccle-
libellura pcenileniialerii judieiis Gregorii III p3pae - siaslica perinierrogationem et responsionem/anno
. subjecissehius tanquam hriic maxime. loco conve^- 1664 editum,.pnmo Dublinii, cum d_uabusBedse epi-
nienlein. Yerum cum a regio collectore in Luparea stplisa Joanne Warseo equite aurato. LABBE.—Lihros
ediiioneEgberti Eboracerisis arcliiepiscopi excefptio- " pceriiteniiales quibus; alludit pfaecedens annotator
nibusadnexus sit, rios illius ordiriem, interturbare tlaraus-.unura inler S.Egberli operain liocipsb-lomo,
noluimus bac iri" aiitecessum'âdmonitione coriteriti. 'alterum veroiinter Veri. Bedse opera quse coritinen-
Illi porro "plura ad-margiriem pageijarum iiiscripsi- "tur. sequerilibus-lomis, EDIT. J '>''-'• -
nius ex Antonii Augustini afchiepiscopi Tarracbnen-
[;.."-... ; ANNO:DOMimDCGXLvii - . /i . '-.'..;
. MOGUNTINUS EPISCOPFS ET MAB.TYR.
TOTITIA HISTORICA IN S, BOJNIFACIUM.
.'=.'". (Fabric/Bibl. ined: et irif. setalis.)." ''".',
Sanclus Bbnifacius, Wiiiifridus, Devoni.ensisiAn-. C praeter .Vitam scriptam a Willibaldo, habes, pag.
glus, brdinis Beiie.dict., arcbiepis.copus Mogtiniinus 477, eliam scriplam a presbytefo" sancti Martirii Ul-
-ab nnno 745 ad 754, et Germanbrum apostolus. irajeclensis, et, pag. 481,, a qttodam Mpn.asferiensi.
Quidquid enim anie euni alii-prmstiteririt, iriaxima Olhlpni (a) labor, qui TVillibaldum faciliore stylo
propugnalw ei insldumtm.per Qermaniam Chrislianm iexposuit, et in du.os_libros disti.nxit, exstat etiarii
religioriis gloria- peries CarolumM. imperatorem et apud Surium, 5 Junii. Plura Nicolaus Serarios, Iibro
Bbnifacium manel. Bonifacius sane quidquid erat inler tertio rerum Moguntinarum, et ad eum notas Georgii
Rhenum et Visurgim populoruin, iti primis Frisios, Christiani Joannis. Videsis etiam Vilam sancti Stur-
Chrislianam fidem docuil;qui vero.Chrisliana sacra mii apud Surium, 17 Deceftibr.;,sanctrLebuirii,,12
arite receperqnt, iios confirmavil, iisque discipli- Novembr., et sancti. Willibrprdi, 7Noyembr.Vet
- jatn
nam ac ieges ecclesiasliccissarixiU Haec vere Hefmaij.- scriptores quos laudavi in iibro de Propagalione
nus Coriringius, tomo II Operum, pag, 7J)1; cui ad- lucis.evangelicse, cap.;-lil. Sancti Bohifacii et ddeun
dendus illustris Hermannus 7Bunau, tom. II Historisa scripios Epislolm CLI, edilaj cum nptis a.Nicolao.Se-
iraperii Germanlco idipniaie etlilse, pag. 295, qui ..raiib, Mogunt. 1605, in-4°, et iu Biblidihec.is Da-
etiam., pag. S00, riola ab li.oc Bonifacio primiini, irum Parisiensibns et Coloniensis suppl.emenio, fom.
an. 752, unctiim Pipinum, regem Francoruni,.quem '.D II, pag. 48, el tpmo VIII, etiLugduneus./iPrii/XIl!.
deinde, ani 754, iteralo urixit Slephanus. 111 papa, Epistola ~ad Zacharigm .papam,. aii. 745, de causa
absolulis ab bomagii. Cbilderico 111praestiti obliga- Adelberli Galli et Clcmeniis .Scoii,in tlsserii Episto-
tione Ffancis. De hocBonifacio confereiida -in.primis lisliiberrilcis, pag, 44, curii Zacharise Epistoiisad
Acta sanclprum, 5 Jun., lomo.I,- pagi.452 seq;, ubi, Bonifacium..S(a(«(a xxxvi,.ex yelusia caiionum Col-
(a) Adde/Mabillon., Arialeot., pag/207/Eiiiiioriis noyjem-foi.L r. -; •
'
m . S. BONIFACIUS MOGUNT.EPISCOPUSi' -:- 60O
lectione ms. Corbeiensis "raonasterii in Spieilegio A Yel. Monurii:, lom. IX, pag. 187, etc. Ex liis tanien
'
Daclierjario,-;tom.' IX, pag.165, el Edilionis ;riova>, sermodecimusquintjis idem omninoessecumiquirito
'tomi I, pag. 507, 509. De Viia sdrtcii Livini, quam facile crederetur; n?m eadeni utrinque ;eodem or-
' Bonifacio cenlufti annis "vemstiori Mabillonius-,mox ;dine, et sxpe iisdem. verbis, -recurrunt,
- ihfra sum diciurus. Ephlola -ad Ercliebaldum, An- -et alia quariquam
' qusedam altrinsecus- intermiscenlur, quse, in.
glioe regerii, bccurrit apud Wernerum Rollevirik lib. altero non leguniur.-iQno lethpore singnlae-epistolse
'i de Moribuset situ Weslphalorum, cap. 7. Sermo- -saneti Bonifacii-scr>plsesinl, cum inEditis-mendo-
ites vi, ex codice reginse Christianse a MabiHonio sas .lemporis notas'praeferant,ego: scripla- disserla-
descriptos-meiriorat Oudinus lojno primo, pag;:1789. Jioneinvestigavi.-Exsiatin Coneilior..Supplem/.tom.
TEjus sermories xv- publici juris fecil P. Martene, J, pag. 551. MANsi.] ", .-%- , ; ;
' -'
"OB.SE'RVATIONES"PBi_EVIiE
_m SEQUENTEM S. BOMFACII DUPLICEMYIJAM.
{Mabill.Act. SS. Ben. ssec.m, p. 2.)/;
1. (Juera Anglo-Saxones patria lingtia Winfridurii B usurpat nbmen, qubd el ipsum solum ei tribiiitNoi--
. seuWirifrellium, Lalini -dein molliori vocis sono kerus, in Martyrplogio, Nonis Junii/ISec modestite
;Bonefacinm Bonifaciumve appellayere,. eum yarii leges excedit.dum se simul etiBurcliardum bonm
commendaverunl seripiores. Primus occurfit WIl!i- [induslriw viros appellal,"quod elogiuni potius ad Bo-
baldus ejus discipulus, idein ipse (ut videtur) Eiste- .nifacii ordiharilis, et. Btirchardi, qriam sui ipsius
lensis episcopus primus, qui libro singulari prsece- coinmendationem adhibuil. Denique in calce Viiasa
>pioris sni gesta compl.ex.iis.est.Ruthardus deinde mp-!,,, „•se scriptse hanc clausplani "ipse apposuit •.-Ego.Wil.-!
liachus, Fulda Ilirsaugiam missus, duobus libris libdldus episebpus, etc. ,
heroico carmine sancli martyris passionemscripsil,.~at_ 5. Inferior setate fuit Olblonus, qui illustfandis
prodit Trilbemius in Clironico Hirsaugiensi. Rulliar- >saricti Bonifacii gestis bonam navavit operam, con-.
dus floruit principalu Ludovici Augusii, qui cum quisitis ac telatis ips.ius Bonifaeii aliorumque epi-
Ruihardum post-mortem.Hqimonisepiscopi vellet in . --Slolis, qusead rem perlinere videbantur. Olhloni no^
locum ejus Halverstadensis Ecclesim ordinqre ponitfi- nien,-quod diii latuerat, Henricus. Canisius in Heb-
cem, consenlire ribluit, '.dicerisnotabili, verbuih: -? Da :• •dorfeijsis irioiiasterii Cndice ms. deprehendit in liase
episcopalum alleri qui sit':idpneus,-ego quielein viim i."verba :Jiicipii prolqijus venerabitis:presbyteri Olhloni
regularis el sludium Scriptuiaxuin omnibus divitiis et elM.S.cmnobii Bonifacii in Vitam ipsius, id est,
lionoribus mundi incomparabiliter duxiprmferendum. prout Canisius divinavit, monachi cwnobii sancti Bo-
Teriius YiiaeBonifacianse scriptor esl Oililonus mo-" mfqcii. Monachum. fuisse Otlilonuin salis patet ex
nachus. Quartus anonymus quidain, coenobii Ful- -prsefalipne, dum no.n solum fralres Fuidenses vocat,-
densis (ut yidetur) moiiaclius. ilic duplicem damus iC sed et se ipse illosque et injimoset spectaculum fa-.
de saneto' QoniTaciqseriplioh"em,-WillibaIdi seilicel etos mundo ait-Germanus natione fuit.-ut coustat ex
atque Othloni, quod utraque ad perleclamgestorum liliri primi. âp. 58.. Noslra autem dicb~.inquil, quw
ejus riotitiam necessaria videatur. Agunt prseterea; . pro patribus noslris, Germanis scilicet, salvandis
de sanclo Bonifacio Lupus, in Actis sancti Wigberii scripsit .Bonifacius. Nbn tamen Fuldensis coenobila
abbatis; Lieudgerus, in Vita sancti Gr.egorii abbatis fuisse videtur, quod Fuldenses moiiachos in prsefa- "
et rectorisEcclesiseTrajecti-nsis; Ratbodus ejusdem lione alloquens, cmnobium vestrum nominat. Sed ta-
' Ecclesise antistes,' teslante.- Trithemio,. in libro de -_ me.n ex aliquo nionasterio sancli-Bonifacii, quem
Scfipioribus ecclesiasticis; Joannes Gerbraridus,. Pairbnum nosiruiri appellat." Oihlohus. vixit circiter
"Jbanries. de Beka et Wiilelmus HVda in bistoriis iniiium sxculi xii. ex prologo Viue, " quam
' Iri duos
suis; quibus prajferendus Rabanus Maurus, qui car- lib.rosdistinxit. . < ."" .
.men quoddam de sancto Bonifacio c.omposjuit.-Qiiin i., Ruihardo prsetermisso, cujus. libri duo needum
-
eliam e Lutheranis.Joannes Leznerus ejusdem sancii proidierunt in lucem, pauca dicenda de aijoiij-inp,
martyris Acia Gerriianico idiomate vulgavit illustra- cujus lucubraiio iti ms. Codice Compendiensi incipit
vhque. De Willibaldo, Oihlono et"aiionyuio hic pauca ab his verbis : Poslquam gens Anglor.um inelyta.per
praemittenda. . _'., > - sancli Gregorii pontificisRoindnw iirbis dogmata, etc.
2, Wijiib,ildus, Viise Bonifacianaj sciipior.priniaT Eam lucubrationeiri ex integrp reddere non visuiri
rius, ss.iatcmsiiai.n iudicat in prscfatione qtiiirii Me- est operse preiium, lum quia defleit in multisj tutn
gingozo-Wiriziburgensi ei Lullo" Mogunti:icensiepi- quia nonnullis meudis respersa esl. Bonifacii siqui-
dem ex
v describil,Briianniain
scopis, Bonilacii discipulis, nuncupal, ubi se ipse ]^. Frisiam protectionem unicain
_presl)yterum_ vocal, Iliric ilubium oiiinr, an-Willi- oiiiissa reversione in patriam. Tum pri-i
baldus iste sil.WillibaUHisEisleie.nsis episcopus primam Bonifacii peregrinalioriem Romariara post na-
rinis, Bnhifacii ilidem discipulus, maxime curii bujus valam cum sancto Willibrordo operam remittit.-
Vil3e concliior Willibaldus, agens de' episcopali -or- Quaadamlamen in nolis et in appendice prima; Vitse
dinatiohe Willibaldi el Biirchardi, eosbonw industrice ex eo aiictore adduciinus, i ,, ,
viros appellel, modestlus forsan de se diclurus, siis 5. Bonilaeii sarictimoiiiairi phrdicarit veterum faJ
ipse frii.set Willibaldtis.Cbrisiopiioius Browerus, ~in storiim scriptores, Wandalbertus, Usuardus, Raba-
observatjnnibus ad: Acla sancti Giegorii rectoris ntts, Ado, et NoiIierus..Wandalberti;h£ec-verbasunf
Trajeciensis, aliain boc duhium coniicit argumen.t|i Honis Junii: ..../.
minoris.momeiili.Exislimo tameu Willibaldum Eis_- -
Konisanlisles-fulgetBoriifacius,Anglis.
tetensemepiscopum islius srripiionisauctorem esse", - Ediius, ad CliristuuiOceantqui traxit alttmnos,
rit qui; i»aucis cum Bonifacio anhis coinmoiâtus, Frisonuin puro submiltenscollalavacro. . .-"-.'
potius ab aliis accepta, quam visa.a.se relaia.dicit .'6. Anglo-Saxonem fuisse. Bonifacium, non Scou
in pncfatione. Nec obstat quod presbyteri duntaxat tum ex Hibernia brlum, ul vblunt Marianus.fii.fn-
60! VITA S. BONIFACII. .- «02
tbemms, consiat lum -ex recilatis Wandalberil yer-. jAsine,cdrdinalisedeJaboranli^ prwfgiorum"'siicceisbr
- bis, lum-ex ipsius Bonifacii Actis propriisquo. epi- Zacharias papa' iriiefcwiera iri privilegio sibidifecib
stplis. Legenda ejus epistola apud Othlpiiuni", in. lib... _ scrjpstt atque firmavitâd locum, MOguntiamscilicet,
n, cap. 1, in qua Bonifacius hasc scribit: Synqdus . cujus sedem, abjeeto Gewiliebe, -obiinuit. Vcrum-
elEcclesia in qua nalusêl nulritus fui,id est ititrans- tamen illud moyet, quod Bonifacius Moguntinse Ec-
marina Saxonia, seu West-Saxonia, cttjus episcbpus iclesise archiepiscopus faclus, Gregoriuni ad Trech or-
. erat Daniel; a quo liueras commendaiilias ad Ro- ' dinasse dicitur, iuni apud Othlpnum, in lib. i, cap.
manum ppntificem accepit. Ergb-fibnifacius - riatris •. 38, tum apiid sarieturii.Liudgerum, in Vita ipsius Gre-
est in Saxonia occidentalj, et quidem in hodierno gorii. Siqiiidem Bonifacius Willibrordo, Bonifacio
comitalu Devoniae,urbe Cridianlo, Creditou, seuKir- Gregofius in Trajectensis Ecclesise regimen succes-
tcn, quse quondariu sedes episcopalis, ab Exo.na sex sisse feruniurbis Liudgeri v^rbis,: Migrantead Do-
circiler miiliaribus disiat. j,d quod ex popularium minumde Itac luce sanclo.Willibrordo; successit san-
traaiiidrieef virenie hiemoriaGuillelmus Caitidenus et ctus Bouifqcius, cui el successil pius,Jiwresrejusdem
Joannes Spedus affirmanlin-ilescripiione-DevOniae. -' Gregoriits. At fides potius habenda vid.etpr sequali
.. 7. Bohifacii parentes, quos; nob.is Jgiiotos esso WUlibaldP, qui, cap. 10, nullam Gregorii pr.omotio-,
vpltiit anliqucrum. sileiitiiira',_variis.conjec_luris;in- riis mentinnem facit, et; cap. 11( agit de saricto Eo-
quirpre nbn^vacat, cerleiiec". decet. Qui regluni ej -' bano niariyrii socio",^jj^m ad subveniendumsueeseni-',
genusiribuuhl, et sarictofum Willibaldi et Wnebaldi ' lis mlqtis debilitati Fr'isonibus injunctrim.episcopum,
consanguineiim'dicunt, nullo argumerito nituntur. in urbe qnmjvdcalur Tfech subrogavit. Vere proiride
legitimpi Illud exploratum qtiod anoriymus. Yiise ig Eobanus, etsi brevi teinpore, TrajectensenrEccle-
conditor tradit, nqbili prosapia oriundum fuisse. Bo- siam, Bonifacii curse post sancti Willibrofdi mortem
riifacium ,_qui Leobgiihce.saiictimohialiafiimlstle COJJ- obnoxiam -rexit(, successoremque. habuit sanclum
junctus erat. Sic enim Leobgitha in epistolaquadam Gregbrium, npn episcbprim, sed abbatem et rectoferii
ad Bonifaciumr, ordine 36 inter Bonifacianas : Rogo Ecclesia3Trajectensis/ut dicemus in hujus Aetis,~iid
tuam ciementiam^,utmeniorare digneris prioris amici- annucri 772/ Bonifaciiis Eobano" ihscfibit epistblam
tim, quamjamdudum eum patre rrieo copulasti, cujus 27, eumdeinque presbylefum vocat: Slgebaldus rex '
vocabulumest-Tinne ih bcciduis regibriibusj 'qulhuiic .West-Saxonum, epistola 49., , _ • . " .
ante ocio annorum curriculum ab hac.luce Mblractus
est, ul pro ammq.illius preces offerre Beo.npn renuas; 10..Bonifacium.apostqlum suum agnoscunt Ger-
msini. Qua de reiegendus Adainus"Breriiehsls cano-.
nec non etinalris-mew memofiam commeridplibi, qum .
nicos/in bistoriifi capite 8. Legerida etiara prsefalip
est cognoriitnaiaEbbe,quae libi; uimeiiushosti, ebn- •liuic-sseculo
prsefixa. Non tanfuiri ienim. Frisiis, sed
sanguinitalis nexibus copulalur) et adhucJSboriose vi- eiiam .Fraiicis Thuringis,. iflassis et
vil, et diu valide ab itifirmitate oppressa esl. Ego unica Saxonibus, imo orienialibus,
et Bajoafiis, tani per se qiiarii/pcr"
filia sum qmbobusparenlibus meis. Esec esl Leobgilhq, suos verbum Dei prsedicavit. Gregbrius papall, in
aliis Lioba dlcta, qrise, a saricto Bonifacio inGerma-
niani -advocata., Bischbfheimensi Parlhehorii prae- -qiiadam epistola, nominat prseterea.Boriharos, Ni-
et Lognaos, Sudv>bdos,:
fecta, jnorum sanc.iitale flofu.it, uti ih. ipsj.us-Aetis .. slresoSj-Wedrevos,-
et Graveldos,-;qui,"populi ad
In.gevonqs
videbiiuus, ad ahnuni 767. ,.. ...„, praedictps prpvincia-
.
8. Abbaiem "fuisse Bonifacluiri iri patria riegant les.pertiiietft/Bbrihariscilicefvideniuf esse Bfucteri.
Willibaldus et OihlonuS. Et tamen.Egburga saiicti- Q'seu Busactofes ihtef et
Lipiam Ami.siam Uuvios'cori'-
nionialis abbati.:sancio:veroque amico Winfredo-epr sistenles.; Nislresi-Jrisii occidentales.Westrachiam
siolam lOlinscrlbit.Id siverum esl/eujnbreyi incolentes.^Wedreyi seu-W.ederavi, quoruni tractus
abbaiis 'Wedefavia adWederariifltiviurii prope lioguiuiam'.
temppre gessisse digniialerii cpnstat;, ante- ad Libgahahi-fliiViiimi
quam in Frisiam secuhdo' trajiceref, Eidem "jam in Lognai Wederayiae'"incblse Ausfrasii. Ingcvones creduntur.esse .
cismarinis partibus constiiuto, et archiepiscopo in- Sudvodi, populi
certae sedis ordinato," Sigebaldus ,rex-. oecideufalium Modjte.rraijei acinleriores Germani. -Graveldi seu
Saxonutn scripsit epistolsim 49 in lisec verba :. Pri- Grapfeidiexstirpat.ores Buclioniae/saiUus", in quo aedi-
milussubnixis precibus bcsi progeriiculansflexis popti- •iuor (icafum monasterium Fuidense; situmin medio qud-_
libus ui indulgeas obsecfo peiitionem meam, qupmro- popiilorum, quos Bqnilacius ad fldem adduxiu
gavi ie per.lmimpresbyleruhi nomine Eobd, id -est ut 11. Paulo minus res monasticas curavit.Bonifaeius
tu trieusessesepiscopus.cum~m.eo quamChrislianas, quibus illsis adjumentp, simul e.t
episcopaDanieli.Qaam omainenlo
tamen diguitaieinrecusayit, ne gentjliunl-conyeisiohi esse noyerai. Onde in provinciampa} ,
'
deesset. . . . - '."'./ triamque suam mitlehs, exiiide Idhifemirias ijriain virbs
^9.Bonifaciusa Gregorib II Romahb ponlilice eplsco- religiosos scienliaque varia.imbutos piures venire.fecil,
piis-absqiiccerla .sede ordinaius videtur. Et tamen suique .laboris, oims-iiiier eos dt'!i!sti,.in_quit.Gthlpnus-
Willibaldus noh.semel.meminit diozcesiset Ecclesia- in libro i, cap. 25.. Et-viris quidem.inbnaclioruni,
rum Bonifacio commissarum, anteqpam yirsaoctus vlrginum autem ccenobia feminis cotnmislt, ut stib-
" sedi Moguniiacensi addicttis esset. Post accepiam ditos cui sibi regerent ex regufe Benediclinse praescri-
Bonifacium ab jneunte, aetate -mo.rSm_ês-
enim ordinationem arcbiepiscppalenjj "posique pios j) pto,
profecius apttd flassos et Bajoarios, Bonifacius.Md ,sisse, ex Willibaldi,: cap.. 2, constat.. Hinc Mar-ianus
fralres sum diwcesis niigravisse, cap. 8,..et eap.9/a# Scotus, post Annalium iFulderisiuin cpriditofefh, aii',
prbprids rediisse Ecclesias-, poptiliqui sibi cbhimissi monasteria sexusutriusquein Gerinariid primoitistiluta
curam gessisse, dicitur, Qiiod cerle -diGi non potest fuisse a ilonifacio, lameisi jam Wiliibrordus nou-
de.sede Ti'ajeclensi, quain eo iempore-sanctus Willi- nulla conslruxefai. ,_ , , , ...,
brordus siiperstes occupabat.. Keclius jd interpre- , 12. Plures.seripsit epistolas Bonifacius, a Nicoiao
tandum videtur de Hassis, Tufingis, viciiiisque re- Serarip editas et iHnstralas, graves quide.iri et piiis.
gibnibus, ad quas.Bbnilacius prsecipue missus fuerat. Librum ejtts ~deunitaie fidei caihblicm laudal' "Zapha-
Et quidem ex Zacliarise cpi.slola ab Othlono iri lib. rias papa-apud .Olhlonum, lib. II, cap. 9, quem Ii-
ii, cap. 14, relata, discimus hucusque, id,est paulo,, brura haud alium esse quam ,synpdalia quaedam sla-
ante annuni 751, Boiiifacium s.ibi catliedralem sedem luta, qualia" nuper Aclierius.,iu lomp IX Spicilegji
minime' viridicasse; quod eiiain.Hincmarus, iri epi- vulgavit, verisimile est. Vitam sancti Livini episcopi
stola, seu opusculo, &&,cap. 20, conflrmat. Grego- et maiiyris littefis riiaridavisse dicitur, quod^suspe-
rius, inquil, a primo secundus, sed el terlius Grego- ctum omnino esse socculo superiori, ad annum 656,
rius, Winfrid,.cognomenlo Bonifacium, tegaium apo- - probavimus. ~Si itani sancti Libuiniab.Hucbaldoseri-
slolicmsedis, ad reformandam Clirisliariam-religionein piam/perperam-tribuit Bouifacio "Arnpldus-Wion.
primo presbyterum, poslea vero episcopum'ordinalum Ipsius.-dictum: refert Walafridus Sirabus/-in •:lib.de
.direxerunt, cui per annbs xxv i'n eadem prwdicatione Ileb. eccls, cap. 24, bis verbis : Bonifacius martyr ei
€03 - S. BONIFACIJJSJMOGUNT.EPISCOPUS. . 604
episcopus interrogalus, it licerel in.vasis ligneis.sacra- X Ugneiscalicibus-nlebbnlur; nunc,.e- eonira lignei,sacer*-
ptentg cottficere, respondit.:, Quondam sac.erdotes'aurei dotes cureis ufuntur/ct licibiis. . .-._--
VIT.A-S;.:BO:MFAC.IU ;
Aueiore WILLIBALDO, ipsius dis.cipulo..
"' sticorum actuum l.ibros ob uti.lltatem legentiuni edi-

îPROLbGlJSVAU"O.TORlS.;,' d.isse pefhib,etu"rj Eusebius Ciesafieiisis, riQtiijnatissi-
Bomihis sanctis et vefe-in Chrislo charissimis Lullo mus: Iiistoriograpborum. Scriptpr, cum Pamphilo
"et a Wiilibaldus licet indigmis mar.tyre.et adjutore suo, suofumqu.e sibi;anteceden-
' Meyiitgozo coepiscopis, , . ._--.. . .tiiimtempprurii bisfofias mira eloijuii diserliludine
in D.oniinopresbyleri.
Perceplo pise paternilaiis vestrae affeclu pariler et g texeutes, .jnfinila scripiis,vplumina ediflernni/nec-
vpto, riori propriae laudis Iitterjili.scieiitia confidens, non et_Gregorius, qui efcatyir beataa memorise litte-
spd d.ebiium obedienii.-t»ohseqiiium vestrse imppii- fartim stuîis eruditissimus,- glbrioso apostolicse se-
jlens sanctilati;. libenler parui, arduumquequodsugT-' - dis culmine.sedens, ibeatoruin scribens cohfessOfum
"gessistis opus,iexiguisviribus inchoavij ad perfectio- viiam, dialeclicum miro.ostendens moderamine mo-
nis lerminum lirieterius deducens. Sed bbsecfdut si rem, quatuor iogica expressit raliocinatione libros,
«raidpiam aliter quam vestra vpluntas expelierit.pro- qui. bucusque ecciesiarum ihseiti biblioihecis "elucu-
verierit, infiruiiiaijs mese imbecillilatem operisque bratarii
posieris scienliise afferunt dignitalem : ila
impositi subiiritiiatem sequo.animo sustineatis,-quo- Jjeati vifrvitam prsecelsasqiie.ejusvirlulesct cultum
niam maximum. meciim reverentiae est indicinm,
bbedientise pietaiis atque abstinenlise robur praseiitibus- ac pbsl
cum vestrse sublimitatis impeiio operairi seculurls soeculis jubelis deiripnstrare. Sed
quamyis
non denego. Quod si dignum aliquid et riostrls tem- nd .denioristrandam tantarumjrerrim rationem exi-
poribiis profuturuin confecerlm, divirio uiique;mu- " guurii me parvumque fieri auclorem "tignoscam; fa-
neri ac prsecepti vestri desi&erio conferendum est, rneri exigerife beneyolehtiae vestrse. voluntate, boc
quoniam pia quandoque desiderantis voluntas et.ma- ,quod demandastis, -vobis iubeijlibusrnon.proprise
num Imilaiur ieniuhctoiis, et impfessionis suse;vio- prsesumptionis iiisolentiarfretus, sed asseriione ca-
ieritja vel minimam. quamdam. desideratse scieatioe 9 Ibolicorum conlisusi aggrediar opus : neqrie ex par-r
duicedinerii parat, famelicumque impertiendo fpficit. ," "vitailis mese siyloprbprise.laudis prseconium requi-
Decrevit enim sarictitas vestraiosipientem sapiehii- -rens, sed ex tantaerei relatione profuturura legenlibus .
bus, et fhinus idoneum prudenlibus cosequare ac -praebehsexemplum, dumhis qiiisque insiruitur formu-
priferre; et quod sine ribstro videlicetcpnatu, pfu- iis,.ef,3d riieliora profectussui perfectipne [lefduciluE^
denfi sermone revelare potuistis, lioc mibi-velut
~
igifaro iin.ponefe. Sed depre.cor. ut quem prsecepti :"
INCIPIT. VITA.
"-;;;":
yeslri torcular. deprimii, precatus assjduae oratioriis CAPUT1.^-Mualiter in infanlia Deiserviiium
irifundat, etmentem ignavise caligine obtusam.vo- "..." . . inchoavit, - "" -.
lunlas spontanese dilectionis vestrse e somnp.resu- 3. Iilusirem igitur ac.vere Ijealam saneli Bonifacii
scitet, ut ad ea ad quaj cogentibus vobis iuyitatS est, summi pontificis vitam moresque ejus,'.sancto'rum
tenacior vivaci seimonuirfhafraiione reddafuf. magnopere imitationesacratos, licet opacitate pfse-
. 2. Compulislis enim me, ut ad hormam eprurii pediti scientise,-exili laraen-opusculi bujus slamine
tjuorum aut vitse caslimoniam, aut morum saucliriio- iimeclere, ac sliiiplicliiisiorise legmine, queraadirio-
niam, sancti procul dubio Patres eleganti verborum dum religiosis viris refereptibus comperlmus, qui
âriibage cbartis inserendo tradiderunti, petentibus D-quOtidiaria ejus cblloquia. ef religionis conversatione
-
religiosis 'ac calholicis viris, quibus vel in Tuscise sedulp prsesentati, ea quseaudieruntvelvideruntin
partibus', vel" in. Gallisc tefminis, vel in Germaiiias exemplum posteris "tradideruui; congfegata verbo-
iadilibus,".aut 'eliam in Brilahniac limilibus, saricli rum varietaie, lexendoriiiiriiur-enodsire, et.ab exbr-
Bonifacii martyris fama miraculorumque coruscaiio dio usque. ad fiuemquarita possumus indagatipne,"
perstrepil, sicut/discipulis ejus secum diu commo- divinae contemplaiionis ejus sanctimoniam revelare.
rantibus', vel voliis ipsis referenlibus, conipeii; Cum euim prlmaevopuerilis setaiis decore mulla", ut
pfooemium, mediumque ac finem Yitse ejusquanta solel, malernse sollicitudinis cura ablactatus atque
valeam indagaiione litterisinsefam. El quemadmo- enutritus esset; magna nimirum. delectatione, csete-
dum primse prsevaricationis resoluto cbirograplio el rbrum ppstposito amore, filiorura affectalus. est a
_verse'lucis radio illuccscenle Egesippus., qui sub patre. Sed qui.jam labenlia cuncta animo subjece-
Ahacleto Romaru venisse feflur, quinque ecclesia- rat, etiKternamagisquam prsesentia.cQgltare dispo?
:a De.sancfo Liillo Moguntiacensi aniistiie Bonifacii in Vita sancti Burcbardi ejusdem sedis-episcopi, su-
succeSsore agemus ,ad ann. 786; de Megingozovero pra, ad ann. 7E1. ------ •- - •;
seu Mengoso Wiriziburgensi. cpiscopo plura diximus
605 - ViTA S, BONIFACII. ... 606
suerat, cum esset anuorum circiter qualuor seu A nuntios. rpdditum cpmmendavil. Quem .puerilibus
quinque, Dei. servitip se subjugare studuit, multo- adiiuc in annis consijlutus, sapienter suis secum
-gue-menlis conamine d"e-monasteriali jugiter vila aslantibus.amicisalioculus est, et quod mullb vide-
insudare, et ad. eam mentis quotidie nisibus.anhelare. licet. tempore monasteriaH se regulse sribjiceriedesi-
Gum vero.-aliqiii, sieut illis regionibus. moris. est, -derasseti rationabili prolata pelilione, sicut a paren-
presbyferi sive clerici,.ppp.ulares vel laicos praedir tibus pridefn edpctus erat, indicavit. Gui prptinus
candi causa.adissent.etad-viljam domumque praefaii Paler njpnast.erii inito ffatrum consilio/ e.t eoruin
patrisfamilias. venissent; mbx quantumpossibilitaiis aecepta (sicut fegularis vilae poposcit brdb) bene-
-
ejus.pusillaulmitas. iri infanliaisua, prajvaluit, ccepit dictioue. conserisum prsebuit et effecium. Sicqueyir
cum :eis de coelestibus Ipquendo traclare, et.quid sibi Dei, carnali prbatus patre, adoptimurii riostrse^re-
suseque -inflrmilati in. futurum proficeret, inlerro- demplionis secutris esf patrem ;. terrenisque -sseculi
gare. , ..; -:; .-=.•_ "_- jenuntians lucris, mercimonium deinceps .ajterrise
i. Cumque Ita diude coeleslibus diulurna menlis liseredilalis acquirere satagebat/ut juxta veridicam
inediiatione cogilaret, ac-loium.sein futurum.exlen- Yeritatis vocem patrem relinquendo ac matrem, aut
deret, et-ad superna crigeret; patri eliam.demum agros, aut alia qtise hujus mundi^centuplum acci-
hsecquse animo gerebat ievelavit, et ul suse cbns.u- B jieret, et vitam sefernam pbssideret •Malih. xix).
- leret voluhlati rogavif..
Quo.comperto o.bslupefactus CAPCT - II.:— Qualiter adolescentimincentiva priniitus
pater, magna eum increpationis iristantia, -partim ,. , . frqngerei, el omnibtu'bonis inhmrerel.
minis ne se desereret prohibuit, partim-etiam blan- / 6. Expleto igiiur, Jicet sumraatini, primprdiali
dimeniisad ssecularis, curam insligabat negotii, ut expositionis noslfs ordine, qui quali se in inilio stu-
leraporaneo eura traiisilorise hseredilatis subjurigeret - diosae conyersaiionis sanciimonisesubdiderit, bre.vi-
lucro^ et sese quandoque defuncto suse;.terrenae.fa- fer prptuiimus, ut fabficos'a nobis fundamento con-
cultatis;cuslodem, imo -etiam. hsfiredem relinqueret. ifectp, slructurae paulatim sublimitas ad summa altius
^Verbis^raidem «juamplurimis fraudulenta,humarise - erigeretur. Postquam; igimr infanlise septem evof-
calliditatis usus versulia, teneruma cceplijperfectione yuutur anni, pueriiis-adveniente decore setatis, eiiam
propositi-animumdecrmare tenlavit, magisquelianc mira in ep scientise.prseyaluit fprtjiudo. Magnasiqui- .
suse lolerabiliorem csse infantise activam, quam-vi- dem.mentis et irieffabili gravitate, coelesli iiispi-
lam monasterialis militise contemplalivam,. mulli- rante gralia, sicut subsequenlia liujus operis do.cu-
plici sermonum adulatlone promiltit, ut vel sic a menla.declaranl, ditatus est, et muiiarum castimo-
proposili iiujusconamine.cum cohiberef,el ad mun- nia virtulum.juxtai ostensum sahctorum cxemplar,
, dani-luxus mollitiem Incilaret. Sed vifijam Deo in ]C praecedentium et v.enerabilium institutis Palfum subr
pueritia plenus, quanto est.a pafre plijs iprohibilus, ditus,. declaratus.ac decoralus. Adeo enim, diyliio
tanlo menlis arrepia fortitudine coelestem sibi acqui- exarsit ingenio,-. ac lectioriis apprime ,se subdidit
rerelhesanrum, etsacris se conjungere-Jillerarura exercitip, ut singulis quibusque addilis temporibus
studiis anxius arihelahat.Fitque mirum in mpdum, momentis atque hqris annorumque curriculi.s auge-
slculi semper divina.agere solet misericordia, ut sub . f.eniur etiara in .eo superna adjumenta, divinaque
Imbecillioris setalis milifi -Deus ,et cpeplse rei sola- ^dpnorum.incremenla prptectoris :, et. quanto pasto-
tium, efarixisevoluntatis augmentum,obsislenlisque ralis paedagogio magisterii est provecius, tanlo ad
repentinam. patris mulationem. mentis providens profectum oeternae beatitudinis "(sicut fideles cohfa-
condonaret: ita ut uno eodemque:lempbris successu, mijiaritatis illius veri pro certo testali sunt) eum
et festina patrem. agritudo subitaneo Jam immi- quotidiana ejus sludia jugilaudis iitterali medita-
nenle mortis. arliculo subrepseril, et pia quantpcius lione die npctuque iricilavere, cpntra infeslas dia-
pueri magnp. lempori intervallo pnepedjta vbluntas bolicse suggeslionis persecutiones, quae lenerum
succreverit, Domlnoque Deo adjuvanle succrescendo saepe apud mortales ju-ventutis florem.. ceu nebulosa
impleta est-ac perfecta. quadam cajeitatis caligine pblegere. solent, mirabilj-
5. Ppstquam enim miro dispensalionis Dei jhdicio B i ler protexere : ita nl etiam^ propter indesinentem
carnalem Ingens sancti vifi ;patrem arripiierat ianT . diuturnae. solliciiudinis ejus curamet seinpilerriam
guor, deposi.ta niox pristina mentis pertinacia pue- .sacrarum legura examinat.ionem, ilfecebrpsa ; in _eo
fiim, propmquqr.um facla cbnventione, admonaste- adolescenlise inceiiiiva. et .carrialiuin desideripf.um
rium cra.od priscorum nuneupatur - voeabulo. Ade- - jriipptus priraitus impingenles,. Domino. Deo ajixi-
stancastre .-a spontaneus aDominq quidem cor- liante , maxim.a e.x parte sed.avere,. magisqtie- ac
reptus direxit, et fideliviro Wolfardo,, qu.i et abbas magis ad cpmmunem proveltunt populprum do.ctri-
exsfiilt illius riionasteriirper fideles suse legatioriis nara ; quain,, rion.niulto transacto temporis inter
a Aliis Adescqncastreet rid Escdth. cdslrum,-quod meminil Ytancesiir, urbis orienlalium Saxomim,
Edwardus Mailiewin Martyrologio Ariglo-Beneaicii- quam iiiripa Pante amnis locat, ulii -et S.. Ceddus
no non male interpretalur.Expiiiam, vaigo.Excesler, episcopus sedem figere solilus erat. Ilancester Es-
pfrimariam Devonise civiialem ndJscam.flunieii,.quae sexise, oppidum, hndie S. Petfi ad Aggerem appel-
Adescancastrum diela sit, qnasi Casirum ad Iscaft), laiur, vulgo S. -Peiers. At locus7liic de monasterip
lametsi njonasteriumapu.dExoniam tum.fuisse nul- occidentaiium Saxonum iiiterprelandus
' est, utsupra
luni prodif monumenlum. Beda, in lib. ui, cap. 22, pfobaviinns. - ...
607 . S. BQNIFACIUSMOGUNT/.EPISCOPUS. , 608
Vailb, secunduin. ponliiicale ecclesiasticae defiriilio- A -1 viroruri) quam' eliairi yirgirium Cliristi apertissime
nis decrelum ihchoavit, diiatavif ac peifeeif. Quo- clarriit. Quofutn qiiidem quamplufimi ,ivirili sexus.
niam caduca bujus muudi conteriiheris ornairienla, fobore"'conforiati et lectionis iristantia iricitati.ad
mbnasterialis vitae normairi in infanlia sua fite sub . eumcorffluxere, et salubefrimajscieritiae fontempo^
inodefala.P.atris prsefati gubernatibne.annos quam- lariles, numerOsa Scfipturafuih volrimina legendo.
plurimps custodivit, donec pueritfse falescente [A/.', recensuere. Quibus ergb sexus infirmiofis imbecilli-
facessaiite] lascivia et puberlatis inchoarite adole-... tas inerat, et assidua pergeridl abnegabaiur facultas,
scenlia ardentior illum ingenioli sui volunlas accen- lanlse sibi sapientise virum "divini inflanle Spiritu
dit, utad fmitima qiioque monasteria, magisteriali amofis prajsentari fecerunt, pagiriarumquetrans-
lectionis provocatus penurla, cum cbnsensu atque currentes seiiem, cdelesti inslanter scruiinio inhse-
consilib conservorum fidelium Palrisque monaslerii sere, etsacraineritorum arcaria mysieriofuriiqueabdila
perveniret.' jugiter meditabantur. Quem ita superna =sublevavit
: 7. Cumqrie voto simul et intenlione Ommpotentis gralia,- ut juxta egregii praedicalbfis exemplaret"
Sibi adesse incessanier magna precum inslaniia suf- gentiom" doctoris vocem/formam babens' sanbrum
fragium posttilaret, tandem divina coalilus inspirante verborimi, in fide et dilectibne Jesu Cbristi-soilicite
gratia, ad monasterium quod usque hodie Nulscelle' " cufans seipsum probabilem exliiberetDeooperariuiri
[jl/.,'NuisceIle]diciltir, pervenit, et beatae niemorise inconfusibilem, xecte tractaritem verbum veritiatis
Winberclili [AL, Wiberli] abbatis , qui venerabiliter il Tim. h). \ ''"'"'.
pf«diciuni subTeguIafi disciplina regebat monasle- CAPDTIII; — Quod doclrinw verbum omnibus prm-
riuni, spifitaii litterarum a diligentia provocalus ele- berel, el quod hanc non suo -aiite lempus, arbitrio
--
git magisierium, fratrumque secum in Domino viven-
. arripuer.at. ./ . -. . -
lium corilubernia; ac~ sic servorum Del jtinctus 9.-Ad generalem ergoquotidianteconieniplatioriis
corisortio, devotumDomirio Debservitiumetlaborip- ejus formam el diuiufnara parcimonise continenliani
sam vigiliarum instaniiamlectioriisque divinaeoperam sermo a nobis aliquantisper direetus derivatur, ut
ingenti meditationis sludioexhibuit:' ita. ut fnaxima per singulos quosqueascensus sublimia bujus sahcti
demum Seriptiirarum eruditione , tam grammaticse viri opera propensius comperidiosa verborum rarilate
' artis
eloquentia el melrorum medullatas-facurfdise sequamur, sludiumqrie vitaj per omnia verierabilis
mbdulatibne, quam etiam bistorise sitnplici exposi- Bonifacii sublilitts" indagando prosequamur : ut et
lione., et spirilalis tripertita intelligentiseihterpfe- sequa iibraminis moderalione exemplar nobis Kterriiv
iationeimbuius, dictaiidiqueperilialaudaljiliter fulsil, ". tatis, et poteiis fiaf apostolicaa eruditionis nofma, qu;
ut eliamaliisdemum paterriarurii exsliterit psedagogus per-sariclofum exerijpla a.fduariictslestis inielligeri.tiaB
tradiiionuiri, et auctor magisterii/qui et discipulus semftara feliciler scandens, ac prsevium.pbpulis du-r
anteasubjectprum essenori recusavii. '"'._ ^catum praebehSi portam Domini ;Dei nostri, quam
8. Quohiam' sacrae riios est "conversalionisul prss- justi intrabunt, ipse ingressus aperuit, ct ab infantia
ferre se cselefis pertimescat qtti siibjici aliis renuerit, sua usque' addecrepitamselatis senectutem prauer-
quia et rectaeobedienliaa operam subjeCtisimpendera ilorum non medioeriter Patrum sapientiam imitalus
uon valebit, quam superria prjelalis dispensatione, est, dum prophetarunvjugiler et aposlolorum verba
friste rion cxhibebit. Hanc enim ita bmriibus in corii- stylo sanciitalisconscripta, el gloriosahi-raarlyrum
mune vivenlibiis el rriaxime suo sub regulari videlicet passioriem nimirumapicibus liiterarum insertanr,
disciplina ;abbati monacliicasubdiiiis obedieniia prse- sed ef evangelicanv Domihi Dci nostri traditibnem
bebat,' ut labore manuum quolidiano et disciplinali quoiidie commendabat memoriae : et securidiim Apo-
Tjfficiortiniadniiriistratione Iricessauier seciindum prse- sioium (I Cor. x), sive manducassct, sive bibisset,
finitarir beali Palris Benedicti reetaecohslituiionis sive aliud aliquid egisset, laudis semper prseconium
formani insisteret, omnibusque exemplum bene viet devotaa fasligium jubiialionis lam merile quam et
vendi, in verbp et-conversaliorie,.in fide et caslitate j. j ore persoivebat Deo , juxta illud Psalmograplii: Be-
se prsebens, ut onines defruclu ejus perciperent, el nedicam Boininwri ittomni tempore^semper tausfejus
Ipse oriiniummercedis seternse perciperet poriionem. in bremee (Psal. xxxin).-In lantum enim Scriptura-
Sed.ct humiiitalis quoque ejiis ei charitalis excelleri- rum exarsit desiderio, ut-omni se intenlio.ne earum
tiam solus qui occultorum est cognitbr Deus/inlimae imiiationi et auditioni saspius conjungerel, et quaeob
inspectibnis suse consideralione novii, qua omnes sibi doclrinam populorum^conscripla sunt, ipsequippe
commilitones sblerti cura subjunxeral, ul ab eis ti- mira -eloquii diseriitudine et solertissinia parabola-
mori pariter baberetur el amori : et quera divina .runi assertione elficaciter prafdicando relexuil. Cui
ieclioneliaberenlsocium, muiuo aposlolicse;admoni- tale discretionis 'teinperamenlum.inerat, ul et vigori
tionis ho.nore prsevenirent ut patrem. Tanlaque in " correplionis mansuetudo, et vigor pnedicalioiils mau
eo affabililatis erga fratres et coelestis doclrinaesucr sueludini non deerai./Sed quem zelus accenderat-
crevit magnitudb , ul, rumore sanctse exborlaiionis vigoris, mansueludo niitigabat amoris. Divitibus ergb
ejus crebrescente, fama multis per monasleiia tam ac potentibus liberisque ac servis sequalem sanctse
- » - Bomfaeium ab tnjan>»
Gfegbrius papa H, irfepisMa qua) es.l inier-Bonifacianas ordine ii», siffirmat -
tia sacras lilleras didicisse: . '. -••--' ="
fl-na -. . , .VITA S. BONlFACiL; ', .. 610-
exherlalionis exbibuit. disciplinam , ut-necdivites A l Cumque bmtiis. senatus et: .unive.rsus, clericorum
adulando.demulceret, nec servos-,necliberps>distrir ordo, lam prpvidenti peracta. collatione. conseriii-
ctione prsgravaret: sed juxta Apostolum, omnibus- rent, confestim. rex cunctos;Clifisti.famulos a.ljocur
omnia facius est, utora.nes-lucrifaceretiiJQor; ix).~ lus est; et cui Iiujus prsefatae legalionis nuntiujn
sciscitatus est. Tunc repenie summus
Qui et doctrinaj coeleslis.documenlum npn suo ante imponerpnt,
lempus arriduit arbitrio, nec obslina.tibnis suae rapina m.Chrislo arcliimaiidriia.quj prsediclo prseerat.mp-
nomine Winberch, et Wintr.a qui mona^ .,
usurpatum acqui.sivit,sed sanciae.humilitatis profectu,: naslerio,
ef Beer-
triginla aot amplius annorum habens seiaiem, -magisterio quod dieitur. Disselburg pfasidebat;
steriali et familiari sublevalus electione; juxta cario- vvaid, ,qui diyin.a coenobium gubernatione, quod
liicseconstitulionisregulam suscepit, ef ad sacerdo- antiquofum nuneupatur vocabulo .Gleslingaburg i1',.
falis officii gradum a diversis donofiuin ditalus ftiu- regebat: neenon et alii multi, lnijiis sancti propositi
uefjbus'accessit, ita ut eleemosynis quidetn iriiseri- Patres, sanctum bunc viruih acciium.adduxerunt adi
1 regem; cui et nuntium rex ei Jegalionis notiiiarii
cordiseque operibus, quanlura sub regulari monasle
riaiique prsevaluit" districlione,. opere penllus' ac imposu.it, et adhibilissecum sociis direxit cupi pace,
voliiiilaie deserviret".-Sed el nociurna vigiliarum ' Qui etiam nuntip sibi imposito juxla , mandaturri
spatia omnibusiioris pr.uveiiiens^ prationis se solli- ]j seniorum/prospero itinere pervenit ad.Gent, et.ar-
cifiiis laboriosa pperaiione exefciiit /cujus. nec pa- chiepiscopp sumnji pontificaius infula praedilp sa-
lien.tiam ira subfipuit, neclonganiiiiiiatem fufOf pienter puncta, quemadmodum edOctuserat a rege,
cpmftioyii, nec libido cbjilinentiam . expugnavit, lfec per ordinein .reveiayU/ et sic sponlanep apc.epto.
abstiiientiam gastrimargia violavit; sed ita omni se responso, post non multpsdies reversus est ad paV
•jejunii frngalitate subjugavii, ul yinum et siceram iriam/prsefaloque regi praedictisêr-vis Dei secum
bibens, iilritisque Testameiili ithitaretur Patres/el assisventibus , a. venerabili. archfepiseopo sponta-
eumegregio gentium diceret dbcLbre : Cqstigocorpus . neumscienter detulitrespoiisum, et magnum/univer-
meumel servilulisubjicio, ne forle aliis prwdicrins,ipse sis contuiil gaudium,. ac si deinceps inira".dispensa-
tionis Dei beneyolentia.nomen ejusdiffamatum est,
reprobusefficiqr(ICor.n). , *-'.-_.
CiPcf IV, — De eo quqd ab_omnibus primglibus djre- et. celebre appd, omnes lam saecujares dignitaie?
'- itus sit ad Cenl, et quod ad Fresiam pervenil. quam etiam ecclesiastici..offlcii ordines babebatur,
"""10.' Collecia- ergb sparsirii superius. sublimitaie iia ut amodo jani -proficiens. in futurum, synodali " -
-
.
saricti Iiujusviri.virtuium,' sileniio quse subsequurir ssepissime eorum jntererat instUuto.. . .
tiif minime prsetermittenda sestimanius, qriaeet flde- ii, Sed quia.mens Deo-dicaia.favoribus nonst-
lium didicimus relatione virorum, et mariifesta-equi- IG toililur^liumanis, nec laudibus sublevatur^ cceperat
dem scripturse paiefactipne . exserere curamus, ad alia mulla, solliciiudinis cura alientius prope-
quarita"suaruiri perseyerantia.viririmet cceptis.bonis rare-, et narenlum affiniumque suorum consortia
irihsererel, et ad alia quseque festine piPpefando devitare, et pefegrinamagisûanirpaternse hseredi-
"ariimum Iricitaret. Cumque diutius mentem supra • tatls.lerrarum Ioca desiderarC. Sed cuiri sic.lonô
Cnumeralis; virluiibus edomaret, et de die in diein temporis intervallo secum solertissime deliberaret,
ad altiora bonorum documenta sub prsedicio se ut palrlam parentesque desereret,. laridem accepio
presbyteratus gradri proveheiet ;• jam regnanie b In beatse memorise prsedicli Palris cpnsultu, cuncta
West-Saxonum_rege, subitanea qusedam inciibuerat animi sui secreta jntra conscientiam antea abscbri-
:nbva quadam seditibne exofta riecessitas : et slaiim dita patenter aperuil, etmagna precuni •instantia ad.
synodale a priiriatibus Ecclesiarumcurii consilib consensum suae To.luntaiis .sancti viri animum pro-
praidicii regis servorum Dei factum"'e"st concilium. ypcavit. Qui - eliam magna primi tus. admiratipne
Moxque omnibus in unum convenientibus, saluber- obstupeiactus, poscenli.saiie supplicantique.deside-
rima- de hac Teceuti dissehsiohe. consilii qusestio ratuni ad.tempus caniradixit it'er,,u.t coeptiprppositi
inter sacerdotales ecclesiastici brdinis gradus sa- sedaret iriduslriam. Sed .ad exiremuiri jnyalescente
"pierilerexoritur, et prudeniiorl initb cbnsullu fldeles D pmnipoientis Dei providentia,.con.valuit etiam sermo
in Domino legatos ad arcbiepiscopum Caniuafiai peientis , ei, lania abbatis fratruinque suorura se_-
clvitalis nbmirie Berctwaldum " desiiriahdOs' depu- cum sub regulari disciplina yiventiumdeyotipae
iarurit, ne eorum prsesumptioni.aut lemeritati' ascri- adoptatum inchoaverat iler, Dominoque Deodispen-
beretur si.quid sine tariti ponlificis agerent cpnsilio. sante compleverat, titei "etiam huriiani sumpilus
a Bonifacius"presbyter ofdinalris quotidie semel ,(Glastoniensis). fdtb perfunctus, in vetusla ecctesia
dunlaxat sacris pperahatur, testarite Walafrido Stfa- paiisam corporis suscepil'; cui succcessit Befwaldus
boin iib. deReb/ eccles., cap. 22; namalii nonnun- anno gratim septihgentesimoquinto.Jiex Ina.dedit ei
quam ter id aciitabaiil, eodem auciore. • • viginti hidas,elc Incliaita donalionis ab lna factse
b-In seu lriae occideiitalium Saxorium regis piis- dicil.ur .Kenlwinus rex GlaSfmgie mairem sanclorum
simi "eiogirimretulimus supra ad annum 750; solitus fuisse; et;eam ah omni sseculari et
c Berclhwaldus Ganluarieusls episcopiis ex, ab- . voe.ari
eeclesiaslico obsequio immunem.slaluisse,. accon-
bate Beriedictino, sedit ab anno 695 ad 751, ex cessisse privilegiura fratribus eligendi abbalem.se-
lib. v, cap..9 el Vt, de eo ad. anri. 751.
' Bedae cundum regulam S. Renedicli.hege Wielhberti pres-
;- Idest Glasioriiense; sicenira in lomol Mona- byleri epislolam, 55inter Bonifacianas ad. fralres
stici Anglicani,, pag. 15, legilur-; Heingiflus abbas jnonasterii Gleslingaburtj-- • - _. • , , .
Cii - S. BONIFACIUSMOGUNT. EPISCOPUS. 612
solatia Hbenter impenderent,"et magna cordis corii- 1. A vialoribus solum migfavit; >ac monasterii sui se-
molione lacrymarum diutius infusiones , oratiorium crela petens, eliam ibidem, secundi siquidem anrii
siipplicaiibnes pro eo adDominum furiderent. Hic hiemem tripudiantium fratrum amore susceplus,
eiiara dum spirituali confortatus armatura, et saecu- bieniando transegeratA, ut doctoris apostolicam
iari subliirialussumptura, utriusque vilas slipehdiis genlium vocemimitaretur dicentis:Ibi enim constitui "
minime careret; adhibilis secum duobus aut tribus hiemare (Til. m).
fralribus, quorum corporali spiritualique indigebat CAPUTV. -^Qualiter,defunclo abbdte stto, cum fra-
tribus. aliguanluni leinpus commoralusest, et poslea
srislentaculo, profectus , est, ac sic iriimerisis per- ad Romam" cum
terrse rivans ifatrum -co- ' eonimendaliiiis
' episcopi sui lUteris
agiatis parlibus, prosperb- pervenit.
milatu, pervenit a-d locum ubi erat forum rerum 15. Transcursis jam ex parte saiicli viri yirluli-
a
ênaliura ," et usque hodie antiquo Anglorum" • bus, subsequentia ejus, quemadmodum fem rumi-
Saxonumque vocabulo appellattir Lundenwic : ac gerulis referentibus" gestam coraperimus, palenter
non.multb iransacto postliminio, nautarum riavitef prpferimus,ulapertlor inperpetuum vitse morumque
novtts quidefti epibata, consentienle nauclero ag- ejus ad normam sanctae conversationis illius fenderi-
gressus est navem, nauloque imperiso, prospero libus pateat callis.. Cumque irigens peregririationis
yentorum flatu pervenit ad Bbrstai b ]' ibique ali- _^ exegisset discfimeii, gurgiiumque maris evaSisset.
quandiu comirioratus, debilum Doniino Deo exsolvit dispendium, ef fratrum subrurii. iterum reversus se
die noctuque praeconiuiri. Sed quoniamgravi in- societati dedisset, eorumque contubernio dies
grueute paganbrum impelu hostilis exorla dissensio deinde plurinios injunxissef; gravi demum. meniis
inter Karolum c principem gloriosumque: ducem - arreplus est moerpre et recenti oppressus animi
Francorurii, et Ralboduin regemTiesorum, populbs iristilia/dum senilia jam magistri memjjfa infirmari
ex utraque parte peiiurbabat, maximaque pars conspiceret, extreriiumque asiante moriachbrum
Ecclesiarum Christi quse Francorum prius in Fresia congregatione obilus sui diehi, larigrioris cohva-
subjectae erant imperio, Ralbodiincumbenie pefse- leseente immensitate/ vibrando palpiiaridoque im-
culione ac serVorum Dei facta expulsione, vastata minere, et tandem deposilo Corporis ergastulo, sub
erat ac deslructa, idolorum quoque cultura exslru- trisli maerentium aspectu frairum, ultimum erflare
ctis delubrorum fanis lugubriler renovata : tunc vir viderele. Quiain sanctorum frequenter cor-
spiritum
Dei, perspecta perversitatis nequilia, pervenit ad dibus compassionis specialiter-condolens ^refulget
Trecli., ibique aliquanfis exspecialis diebus, adve- pietas, qua ad lempiis sedulo solent coplristari;
nieritem regerii Ratbodum allbculus est/ut multls r, sed apostolico inlj__ereniespraecepio in Dominojiigiier
illafum circumvallatis ac coftspectis tefrarum partl- consolantur. Jam blande adorsus est ffatres, et
bus, utrum sibi in futurum 'praedicationis uspiam spifilualibus eos colloquiis memof paterriae traditio-
patesceret locus, perquireret: proponensque ani- riis hortatur, ul regularis jugiter constitulibriisfor-
mb', ut si qua in parte hujris p.opuli Evangelium. mam et ecclesiasticaedeflnilionls normam in omnibus
patesceret aditus quo claresceret, verbi quidem Dei conservarent, et ut iPatris ciijuslibet spirilualis se
semina minislraret. Quod etiam niultis transaciis subjungerent iraperip, inslruxit. Tunc omnes una«
1
annorum curriculis gloriosa mariyrii tesiificatip nimiler consonis instabant vocibus, et sariclum bunc
cornprobavit. . yiruni, qui illo dicebatur in temppre Winfrid, curicti
' 12. Sed
quia sanclorum singulafe munus est' precabantur", ut paslofale super.eos abbatis susci-
sanctifalis, dum ad' lempus suum sine spiritualis1 peret magisierium.S.ed refutatis mox patriae tacul-
yifore "germinis iaborem riiinime pollentem perspi- latibus et primatu regiminis abjectp, ad praedesti-
ciuftt, ad alia prorsu.s, Ibca fecunda laboris cum' liatajam promplus ac paratus, splerti seicuraexcu-
fruclu migfant : quoriiam incassuminhabilatur lo- savit, bmiiemque bseredum [Al., probseredum] sulir
Cus, Si et fructusdeest saneiitatis. Sanctus enim vir sianiiari) abnegando renuit. .
dum sterilem allquandiu Fresorum terfam inhabi- Q 14. Cum yero-Iiibernale jam tempus prscteriret,
taret, et aestatis' autnmnique aliquantulum tenipus et calor asstatis candesceret, pristitiaque labentis
pfseteriret/jam arida-coelestis rofe fecrfndilalis reli- anni renovarelur inlenlio , omni s.ollicitudine iter
querat arva, et nalalc suis secum supradictis con- omissum ilerando renovare sluduit. Tunc iilleris
?.Beda, in.lib. ii.Hist., cap. 3, Londoniam ,yo-i erat abbas Glastoniensis; tum quia Carolus Mariellus
cdt muttbrum empbrium populbrum teffa litarique . vixdum infanliam excesseral, qui anuo duntaxul 716
venientium, puae urbs hoc loco signilicaiur. ldenr cum Radbbdo bellum gerere coepit. /.
micior »LOndoniam dici.l metropolim oiientalium ~\Reliquit, et infra transegii. Jam similes loquendi
Saxonnm , qui Tltamesi fluvio , inquit,. dirimuniur modos
a Canlia, el ipsi ericnlali mari conligui. ojjservavimus in Vila S. W'1'ibrordi apud
. t> Dorestatum seu Dorestatum oppidum, vulgo'. Alcuiiium, qui prseierita .plusquam perfecta pro
Wic-Duerstede in Frisia, non semela Nortmandis absblutis.non semej usurpavit.
e Ad liane Winbercliu abbatis Nuiscellensis .seu
insessum, situm esl.ad fluvium Lacam, Lec/ic/paulo Nulscellensis mprtem non: speclat epistola 17 S.
-sopra Traje.cium inferius, -liic a Willibaldo Trech Bonifacii de obiiu Wigbeflj abbalis, hauddubium
seu Trechl, modo Vlreckt appellatum. absente,(ut quidem in
o llinc-' refuiaritur ii qui -primam Bonifacii " iri Frifislariensis, qui Bpmfacio
Frisiam, piofeclionem anno 704 consignanl, tum epistola exprimilur) detesserat: cum.all.er de quo
Berwaldus memoratus nondum eu anno bic sernio eo' prsesenie spiritum ^miserit.
quia s.upra
" * '
$13 VITA S. BONIFACH. • 614
etiam comriiendatitiis a beatse meirioruC Daniele-° A } ordinera iiiueiis sni alque adventus occasionem
speculaiore plebis Dei acceptisv^d limina npostolb- manifeslavit; et quali anxitis desiderio diutiusde--
rum Romam venire tentavit. Quem tamen resisten- sudassetapeiuil. Sanctus ilaque papa repenle hilari
lium aliqiiandiu fratrum orbata Patris impedivit vuliu, arridentibusque oculis intuilus in eum, in-
riecessitas, chafitasqiie ejulanlium ac compassio ritro- quisiviian-litleras ab episcopo suo conimeridatilias
bique dolentium ad leinpus obsislebat; ifa ut magnp detulisset. At ille etiam exemptb pallio cbartam ex
quidem mentis angorepremeretur, et in quam-se moreinvolutam' litterasijrie pfotulit, deditque mi-
verleret.partem ignorafet. Mctuebal enim ne grex rabilisanctae recordationis viro;.qui statim acGeptis-
magistro commissus, jam sine-vigilanlis pastoris litteris annuit ei rit abiret. Apostolicus vero papa
cuslodia, eo decedente, luporum morsibus pateret, et perleciis litieris el recensita commendatitise- con-
ut peregre proficiscendi auturiinale sibi deficeret scfiptibnis charta, sedulum deinceps cura eo habe-
tempus formidabat. Cumque Omnipotens solita non bal quotidiahse dispulalionis coiloquium / donec-
iinmemor pielalis suse clementia, servum suum tanta proficisceridi redeundiqrie sestivum instaret tempus.'
ahimi pressura-perlurbatum ex anxio vellet dolore GAPUT VI.—Be ejus reditu ex Roma, mandalo papm ;
"
eripere/et jucundum gregi providere magistrum;: elquid ih Thuringia, Francia et Fresiq prwdicand&
jam prasfati antistiiis erga fratres intestina facta est B
i effecerit: etde gestis cum Willibrordo epkcopo.
meditatio; et bonse indolis virum notnine Slepha- 1.5. Curiivefo Nisan mensis, qui est Aprilis, pr«i
rium btiic prsDsidere fecit Ecclesise , et sanctum. teriret,- et Jalr, qui est Maius, j"am portse patesce-
htinc virum pef longas peregrinationis vias ire vo- rent; func etiam postulata.atqiieaccepia benedictione
leritem ad loca incolumen destinata direxit. Qui, et litteris d a beatissjrao papa, ad inspiciendos ira-
prolinus quidem valedieens fratribus - profeclus est, manissimos Germariiaepopulos directus est.-ut an
locumqueper longa lerrarum spalia, qui jam prse- inculta cordiurii arva evangelico arata vomefe, prse-
diclus dicilur Lundenwic, vpti compos adiit, et celo- dicalioriis semen" recipere voluissent [-4/., vellent]
cis celeriler marginem scandens , ccepit ignotas consideraret. Ac sic exlemplP collecta numerosa re-
mafis tentare vias; iripridianlibusque nauiis, im- liquiarum miiltiliidiiie, reciproco suorum reditu con-
mensa Coro flante carbasa- corisurgebant, et pleno • servorum Italiae fines adiit, oplimumque Longobar-
vento prosperoque cursu ostia fluminis citius quod dorum regem Liodobrandum [Al.-, Liutprandiim] pa-
dicitur Ctten/.^/orani jam expertes periculi naufra- cilicis salulaturii muneribus compellavii, et bonorifice
gio aspiciunl,: el ad aridam sospites terram. perve- ab eo stisceptus, lassala ex itinere membra repausa-
niunt. Sedetcaslra metaii sunl in Cuentawic,doriec bat, ac sic remunefatus, afduaac plana agrrirumper-
-C
supefveniens se collegarurii multitudo copgregassef / agraris spalia, prserupla Alpiuriijiiga transcendit, iri-
omnibusque colleciis, per singulos quosque dies cognitosque Bajoariorum et confines Germanise ter-
imrainenle biemis lfigore prpfecti sunt," multasque" minos aggrediens, in Thuringiam juxta mandatuni
sanclorttra eeclesias- orando adierttnt, ut lutius apostolicse sedis considerando progressus est, ad
opitulante Altithrono Alpina montium juga trans- instar videlicet prudentissimse apis,, quae suctim
cendererit, Longobardofumque erga illos- humani- .camporum circumvolat arva, el numerosara redoleri-
lalem milius sentirent-, militumque riialitiosam su- tiuni herbarum copiain peiinigeris raolliter perstre-
perbise ferocilatem facilius evaderent. Cumqtie san- pens alis cifcumvolat,: carpeniique rostro pertenlat
ctorufn suffraganle patrocinio el Domino Deo dis- melliflua , ubi nectaris lafet dulcedo, et suis eam
pensante, omnis quippe cohofs contubernalium onini penitus mortiferi sftcci amaritudine coritempta,
comitatui bujus sancti viri inhaerens, limina B. Petri alveariis invehil, et secunduni quamdairi appstolicse
aposloli prospefe aggressus est,- immensas statim ratiocinationiseloquii similitudinem, oriiniaprbbat,
Christo pro sospitate eorum grates persolvunt, atque et quod bonura est tenet. , ^.'^
ecclesiam S. Petri prihcipis aposlolbriifti niagtio 16.Sanctus itaque vir Deiin Thufi^t^Byainsi-
cumgaudip. ingressi, aboliiionera peccarainun^po- j. tuiri slbi. mandaturii aposlolici poiitiiSJPBBBito^, .
stulanles, diversa quidem munera eorum guarapiu- denique plebis lolius populi principe.s verbls spirilua-
rimi detulerunt. Transaclis autem diebus riori mul- libus affatus est, eosque ad veram agnilionis viam et
lis sanctus isle vir i-veiierabileirisedis apostolics inlelligeniise lucem provocavit, qriam oiiiriante maxi-
papam.beaise memorise Gregorium a priirib secun- ma siquideni ex parte pravis seducti doctoribus per-
dum,et novissimo. priorem affatus (qui et vulgarica diderunt. Sed et sacerdoies et prcsbyiefos, quorum
"Romanorum lingua dicilur Junior) oiiniem sibi per' alii reljgioso Dei omnjpoieniis.cultu incaluerurit, alii
• a Hic est Daniel occidentalium Saxonum episco- cius : unas quidem involulqs, id est sigillatas , ad
pus, quileste Beda iiilib.v, cap. 19, una cum Al- Gregorium papam; alias encyclicas el aperia.s ad "
dhelmo successit. Pecthelmo episcopo,-anno 70S, omues Christianos : quarum illse-exciderunijliseiii-
eratque superstes anno 751, quo Beda historiami ler Boriifaejanas ordine'55 reperiuniur. .Scripsit et
suam absolvit. Bonifacius epistolas tres ad Danielein, ciijus
• b Quatitiam scilicet fluvium in Morinis Galliaspo- ipse jiidem epislolam refert Serarius iii notis aii epistu-
' -
pulis ad Britannicum freiuin, vulgo la Canche appel- lam 5.
latutn , a quo Queniawicus portus denorainatus , d Exslant bse lillcrse.datsDIdibus Maii, anno lerlio
modo Stapufaj, Eslaples, dicius. i - - 1 iniperii Leonis Augusli, indicl. 2, quse notse ehrono-
e Binas crgo litteras a Daniele .acceperat Boriifa- logicse aiuio 719respondeiit. '• '"
0,5 S. BONIFACIUS MOGUNT. EPISCOPUS. 616
quidem fornicaria contaminati pollutione, casiimo- A . poneret deprecatus est; ct quoniam quinquagesinii
nise coniineritiain, quam sacris servienies aliaribus anni d, juxta canonicse reclitudinis normam, necdum
scrvaredebuerunt, amiserant, sermonibus evangeli- plene reciperet sntatem, testalus est ul omni se peni-
cis, quanlum potttil, a malitiae pravitaie ad canonicae lus excusalionis tergiversatione ab hujus gradus cel-
constilutionis reclitudinem correxit admonuilque situdine declinaret. Prsedictus itaque tam sancti prse-
alqueinslruxit. El Franciam deinde fratribus secum conii pontifex, placidis iilum verbis increpavit, et
commeantibus ingressus esl, slalimque audita Rat- diligenti eum cura ad hujus proposili gradum insli-
bodi a Fresorum regis morle, alveum quidem flumi- gavii, populique subjecii maximam magnopere pau-
nis magno gavisus gaudio navigio ascendit, optans pertalem prscdicebat. Sed cum neque sic correptus
quod etiam Fresia recepisset verbum Dei, et ad inad suscipiendum hujus Celsitudinis gradum consen-
cultas coelesli prxdicatione lerras pervenil. Jamque tiret, jamque perlongas tricatiommi morasspirilua-
atrocis cessante regis Ratbodi persecutioue, doclrinse lis ioier eos exorta conienlio, et consona pulchrce
cceleslis semina ministravit.etverbi Dei fameexpul- discrelionis facta esl dissensio. Ilic vero grandi prae-
sa famelicam paganicse superstilionis multiludinem ventus humililale, tanti gradum contradixit honoris;
aelernse pracdicationis refecit pabttlo. Cumquedesi- ille autem piissiini appeiitu lucri irretilus, salutcm
deranlis repente mentem sponlaneus operis sequere- concupivit animarum. Cumque sic diverâ jam ser-
lur effectus, et votiva pracdestinata: doctrinse lux Do- mocinationum verba invicem prolulissent, sanctus
niino Deo dispensanle claresceret, Carolique ducis hic Dei servus, velut in spiriluali quodam sladio
gloriosi super Fresones roboratum esset imperium; posiius, placide prorsus excusationis exserens ser-
jam buccina coelestis verbi increpuit, et prsedicato- monein ait : « 0 suramse sanctilatis pontifex, o spi-
rum adveniente superni roris fertililate vox intonuit ritualis proreta agonis, cgo enim a beato sanctse re-
Dei : eiiam per Willibrordum virum venerabilem ac cordaiionis Gregorio papa Germanicis mandatum
cooperalores ejus propagatus est sermo. Sed quia genlibus deluli : ego apostolicse sedis legatione fun-
messem quidem multam, operarios autera paucos gens, ad occidenlales barbarorum regiones spor.te
iriesse cernebat.J sanctus bic Dei famulus coopi rator tuse me dominio gubernationis injunxi, et proprise
factus etiain est per tres b instanler annos Willi- voluntalis arbilrio, ignorante dominorum sublimatu
brordi archiepiscopi; mnltnmque in Cliristo labo- copulavi, quorum usque in bodicrnum diem spon-
rans, non parvum Domino populum deslructis delu- sionis voto conslrictus sum, servituii atque subjeclus.
brorum fanis et cxslructis ecclesiarum oraloriis prse- Quapropter sine aposiolicse sedis consultu etautben-
falo ponliflce opitulanle acquisivit. licse jussionis mandalo lam prseclarse subliinitatis
17. Cum vero summus bic senuisset ponlifex, et V ordinem suscipere non audeo. » Sed el alia quaeque
setatis plurimis gravarelurannis, decrevileliam, sug- rationabili pelitionis supplicatiune verba proferebat,
gerente discipulorum coelu, ut solatium tanli mi- dicens : i Obsecio igilur ut me propria: sponsionis
nisterii suse decrepitse senectuii provideret, et fide- vinctum catenis ad has ad quas primilus a sede
lem de parva congregatione virura eligeret, qui apostolica missus sum terras, deslinando dirigas. >
tanlo prseesse potuisset populo. Accitoque hoc famu- Cui prolinus vir Dei, audita tantscprofessionis causa,
lo, salutari cum instruciione admonuit, ul episcopa- data ei benediciione licenliam dedil abeundi. Qui
lis regiminis susciperet gradum, et ad regendum etiam slatira proflciscens, pervenil ad locum cui
Dei populum sibi subveniret. Qui etiam bumiliter nomen inscribitur Amanaburch, juxta Apostolum
repente respuens, minime se dignum esse episcopa- enutritus verbis fidei et bonsc doctrinse quam asse-
tus gradu refercbat, et ne sibi tanisedignitatis fasli- criius est.
gium adolesceutise c adbuc in annis conslituto im-
a ducis mors conligil eodem coepit, in adolescentiae annis constilutus dici non
RadbjAFrisonum
reditus cx Urbe anno, Clirisii snilicet
ouo^M^L posset. Quanquam sane jam virilem aetatem attige-
"i**ii^W^^Lnotatis. De liac Radbodi morie Boni- D rat, qui ante sacerdos fueral ordinalus anno tetafis
facio presbyterb gralulatur Bugga seu Eadburga ab- trigesimo.
batissa, epistola 55 inter Bonifacianas, in qua men- d Nullse ecclesiasticae leges vetant episcopum anle
tionem facit revelationis Bonifacio factse de futura annum selatis quinquagesimum ordinari, bene anle
messe ipsius apnd Germanos; et libri de Passionibus ad illud
irigesimum. Bonifacius spcctare \idelurLevilarum.
manyrum, quem Bonifacius mariyr ipse futurus sibii Numi. cap. VIII, vers. 24 ': Hmc esl lex
transmitti petierat. A viginti quinque annis et supra, ingredientur ut mi-
•>Tredecim annos scribunt S. Liudgerus in Vita S. nistrent in tabernaculo fwderis. Cumque quinquagesi-
Gregorii Trajectensis abbatis, Hucbaldus in Vita S. mum annum wlalis impleverinl, servire cestabunt,
Lebuini, Joannes de Beka in Cbronico, et si qui alii. erunlque minislii fratrum suorum tn labernaculo fotde-
Al tres annos duntaxal legendum esse persuadentI ris, ul custodiant quw sibi fuerinl commendala.Ceiie
lum Otblouus lib. l Vitse S. Bonifacii, cap. 11, tumi Gregorius Magnus, lib. n Dial., cap. 2, istuc respexit,
pontiflcatus Gregorii papae secundi, a quo S. Bonifa- duui per Moysen ait esse praeceptum in Exodo (lege
cium anno 725, lioc est post quatuor annos quam iui in Numeris) ul Levitma viginti quinque annis et suvra
Germaniam ab eodem directus fuerai, ordinalumi ndriistrare debeant.ab annovero quinquagesimocuslo-
fuisse, ex sequentibus manifestuin esi. des vasorum fiant; idque pastoribus appiicat. In Vita
« llinc apparet falli eos qui Boiiilacium amio Cbri- Silvestri papae locusexstat qui buic versui exolican-
sti 070 natum existimam, alias anno 720, quo evan- doaptari polesl.
gelicse pra.dicationi cum S. Willibrordo opciani dareI
617 . ' . VITA S. -
BONIFACII. . '618
CAPDTVII. — QuomodoSaxonutn et Hessofum po-- A.mox A ecclesiam^perveniens, diligentise Oratibne mur
pulos convertii', et de geslis i'uis. huniium: Romam l,-
misit;' ebdehtqite
' " moxevocalus.cum papa cdllocutus nfvii..-Cumquelassata membra paulisper-quievisseni,
-
cslt '". ' jamB. Gregorio aposfolicse sedis Pbritiflei nuniiatum
18.-Pe'r singulds enim a pfooemio gfadus virtutiss est quod hic Deifariiulus adveniret.- Qui eiiam ibeiie
dpcamenia-etiaboris in-Domiho COiistaritiam hujiiss susceptus in xenbdochium adductus est. Adveniente
sancti-viri perstrinximiis/ril sequehtia subtilius bo-'_- , itaq.ue opporturio collpcutionis eorum die/erad ba-
nornm ejuscxempla cbnglobatim admemoriariiTevo-_ -silicam beatiPetrLapostoli adventarite glorioso sedis
cemus.Gumque ingentem Doriiinb populutn in Fri- ' apostolicje pontifice/confesliin hic Deifamulus yasx-
.sonibus acquireret,mullique"ab eo spirituaHcloclrlriaa "tatus est.-et cum paucis adinvicem ac pacificis se
Cdoetl ad. agriilioneni yeritatis, irradiantibus yersa a saiutassent verbis, jam deSynjbplP el fidel ecclesia-
lucis radiis, perverierunt. f uricqtiippe; Domino patro- , sticse traditione apostolicus illum poritifex inquisivii.
cinante,-a!i3s Germariiaepraedicandi carisapartes adiit, Cui mbx bifc vir-Dei Jiumil.iter respondif dicens :
et supradicium iocum,cui gemini pfseerantgermani, Domine Apostblice,novi me impefilum jam;,peregri-
Detdie yidelieet et Dierolf, Bpmipo auxiliaftie obiir nus. vestrae familiarjtatis sermorie, sed q'uaeso ut
nuit, eosque a sacrilega idolorum- censufa, qua sub[j — otium niijii et temptis conscribendae fidei mihi con-
quodain Ghristianilalis noifiine male abusi sunl, fe-; Bcedas, et.mnta tantum Iitlera.meam rationabilitef
yocayltj.acpluriniam populi-lurbam recte palefacta lidem adaperiaU Qui etiam protinus concessil, et ut
intelligentiaevia,.erroram deposito hbrfore,'a inale- festine lianc scriptUram-deferret imperavit. Cum
yola geritilitaiis superstitione reir.ixit, _etmonssteriii .• aliquanlo temporis evoluto spaiio sanctae. Trinitatis
collecta -servorum Dei eongregatiorie cellaria confi.dem-urbana eloquentiae scientia conscripiam detiiT .
struxif.'SimiIiteret|ux.ta:finesSaxoriurii, Hessorurn po- lisset, reddidif pfsefato pontifici. Exfepectavitquippe
pulum pagariicis adluic rltibus oberrantem, a daeriio- _ 'niliilomiiius dies aliqiios, sic saltem reinviiatus est^
, niorum, cyahgelica praedicando maridata, captivitaiee et-Lateranum induetus, iiumiliier.prono.vuIiu posiu-
liberavit, mullisque: millibus Iioiniriutri .expurgata/ a latajjenediciione/pedibus apostolici pontificisadVbT
paganica vetustale baptizatis.-- "-" - lutus est. Quique repente eum relevavlt a terra/fet
- 19.Tdorieurii quippe niintium ac fidelem suariim_, chariam in qua integra et in.corrupia lidei
paliiit-Vef
lilterarum poriitorem nomirie BirinanRohiam di- ritas, huic famrilo Dei reddidil,eumquecons.edere"fe-
rexit, Pafrique veherabili "apostolicaj-sedis- pontifici,- cit,-et salutari euiri admonitipne doclrinse instruxit,
universaquaj circailluinDoiriino darite factai s.urit,• ut banc. sine intermissione ^ - intemeratam
• iidef mutii--
muta quidem iiitera ministranie, "per.-ordiriemrevela-_ .-, tionem observaret, etaliis ihstariier.suarum -pro poSf-
vit, et quod magna multitudo hominum ;divino illu-_ ~" sibilitate virium prsediearet: Multa.quoque alia de
stranteSpirJturegener^tib.nisperciperetsacramentum; ,. religione sahctitatis-etfldei veriiate sciscitaridp p'rb.=?
irianifestavit. Sed etrde rebus quae ad quoiidianam__' fert, ita ut omnem pene diem pariter colloquerido
Ecclesiae Dei riecessitatem pppulique proveritum,pef-,_. ,. "alterriaiim, ducefept, et ad extremuin qiialiter^populi
tinebantj plura bb consilium sedis apbstolicae interro- perdevia priusfacinorumoberrantesfidei docuinenta"
gando conscfipsit. Cum etfim aliquantosdies praafa-_.' sua prsedicaiione perciperent sciseitatus est. ; - -_
tusliic.nuntius prsedicto iriarieret loco, .el jam redi-"' '_-' ^ 21;Etcum pro_Cerip comperisset quodmaxiraanv
tus sui teriipusiiistafetjtrinc; etiairi a praefatb' sedis" s" quidem muititiidinerii plebis a, sacrilega, daoinbnum
aposiolicseponiifice, mutuuni legatibriis suse respbri- cuitura ad ^consortium sanclse Ecclesiae' ascisceret,'
sunTaceepit; et statim revefsiis charlara sedis ,'apo-_ intiraavit ei, quia episcbpatus sibi imponere gradunl
stolicaj conscriplionisjam"non mnlto transacto lem- voluisset [At.j vellet], populis pastorali prius sollici-
pofe magislio aitulit. " '. i ttidine priyatis, et juxta senientiara. Domini Dei rio-
, 20. «Cumquesarietus -yir allatas legissef litteras/ strijacehlibiis., sicut oves non baberites pastorem,
cafptim se invitaluni ad Romam inlellexlt/feslinus-' -' praelerre. Sed quia contradicere Iiuic ianto pontifici
que summum obedientiip. gradinh implefe tenlavi!/r_ /n apostolicse sedis praelato nonauderet,--consensit etiam
c]ientumque"confestim stipatus/caterva et frairujni . et obedivit. Sicque:siimmus sanctse auctoritatis pon- .
eircumseptus agriiine,"Fra"ricbfumac>-Burgundionum ^ lifex diem cbiistituitijrdinalioriis, -ld esl pridie Ka-
i _,
collibus Alpium tfariscensis, Jimitumi lendarum.Decembrium". Cumqiie-sacrosanctus so-=-,
' Itali»que jam
iinesmiii.iunique termirios. iransriiigravit : et Boma-. iemiiifails dies el.nataliiius Andreset prsefiriitsebfdi-
nae tirbis moenibus. conspectis, Allithrono. repentee " ualioiiis iliuxisset,-jam s.acer sedis aposiolicae pon-
condigrias giaiiaiumJaudes rependit, et ad B. Petri- '
|. tifex episeopatus sibi el no.minis, ^.quod est Bonifa-
/i.ISiminmi. Lepnis imperaloris anno 7;, etl.Con-,- : i>iam ante. ordIna.lionem snani iWi.nfridus nomen "
stariiini ejusfilii aiino4-,-iiidict.6, .ut fidern faciurti tum. i babebat Bonifaciiis,-.ulooiistat ex epistola Gregorii
professio: fidei saucti Boiiifacii, tumiit.terae/Gre|prIi i . papa-JI ab.Ollilorio.relata lib.i, cap. 9, dala Idibiis
papae.Ihfefius abOthlono referendas : proiiitlequei. . Maii,~anno lerlio imperii Leonis, .indict. secunda,-J<1-
anno Chfislii 725, Hinc conspicuuni est Bonifacium,, estanilo 719,-quiE tameri epistola Bonifacio reiigiqso..
non annps tfedecim, sed tres .diiniaxat Gum.sancto: j: presbyicro inscfipia est; Exslal et aHa Bnggas. abba.-;
Willib.rprdp collaborasse in ev;irigelico riegotlo, ct ai . lissaceoilem' amio' dir-eel.a BoiiifaciO:sive- Winlredo;
Gregbrio.II, rion III, fuisse ortjinaiiim'; id quod etiamj . dignissimo Dei presbylcro; qiiaj.opistbla inler.-.Boni-.
ex sequenti nuui. 25 coiist-.it. - facianas esf55. - >.....'•-
PATnor. LXXXiX.. "'.-' ' -
-.._•- __ . *-'20;
" '
£19- . . . ' S,. BOtWACiUS-BOGUNi/ EPISCOI'US. \. «28.
-cius, imposuit digriiiatem, eique Jibellum in: quo -A fracta culmhie corruii, et qtiasi supenii nulus solaijo
-sacratissinia ecclesiastic.seGonstiiuliOriisrjura ponlifl- iriqiiatii.or.-etiamparles-dirupta esi, etquatupf ingen-
^calibhsgestasunl corivei)iibus,aecpmmodavit: et.ut • tis magriitudinis sequali Ibngilridine trunci, ajjsque
ex boc inconvujsa apud-se ponlificalis liaac discipiina Ifalrum labpre asiamium appar.uerrinl./Quo viso
^bt.institutfonis ordb permaneret, populique subjeeti priusdeyotanfes pagani,- el jam versa. vice benedi-
liis imbuanlurêxemplis imperavit ;-sed et-familiari- .clipnem Dpriiino,-pristina abjecta maledicfionei cre-
- ..tatemsanctaesedi.s apostolicaa lani sibi: quam omni- :dentes;Teddideruiii.,.., -/,-;. -. .•'.• •/ • ..
!bus. sibi subjeciis ex hociri fuUirumcondbnavit; et ' . 23. Tunc aulemsummi»sanclitatis aniistes,Consilio
Carelidiicis gloriosi suis sacralissiruis lilteris' regrii : inito cum fratribusj-iignetiracx supradictae arboris;
.munimiiieacdevoiionesanciurahuncvirum episcp- meiallo oratorium 3 constfrixil,- illudque In_bonorem
- -. ••-- sancti Petri apostoli
paiiisgradtipollentenrsubjiigavii. dejlicavji/atqrie uniyersis quas
-GMSUT VIII."— Quomodo' Roina "'discederis Carotuih prsediximus complefis et superno5suffragaritenulu per-i
. .'F.raiicorum ducein adijt, et qui.djn-Hessis etposiia aci.is,adThuringi.am^profeclus est, etseiiibres plebis
in Thurihgiq prmdicando effecit. Deiyraiinisel.de-
pravala religione iii eddem provincia. De nunliis populique pr.incipes affai.us est,; eosque relicta jgrio-f
~ iteriim Roniamtnissisil dubbus mdificatis mondsle- ranti.secseeitale,ad.acceplam- dudtim Ghrisliaiiiiaiis
>• .riblis.-:': , "- • •'•',•..;" R religionem jterando provpcavit, quia faliscenle [Leg.-
, ••,22. Is autem dutri per longps yiarum anifacins in- facessante]. suorum regum dominio, magria quidem
-gcniium populorum adisset confihia:, jam qiiidem .eoiuiri)comi.tummultitudo subîTheobaldi ef Hedenis
ad praJafuni Francorum principerh venit:, el -vener [AL, Bedenis] .pericujoso primalu.^qui lugubre super
rabi.liler ab eo,suscepius,;litteras prtBdicti.Romarii eos tyi;annici dueatus.et infesfum vastationis -potius
pontificis sedisque aposiolicae Caroio,, diici delulft, quarii.devpiionis ;obtinebaiiiiimpefium,vei-corporali
ejusque doriiinio ac patroeinio .a -subditus, ad obses- per eos praeventa morfe, vel bostili siquidem;cdii--
^sasantea Hessorura metas cuin consensu Caroli ducis ctiorie capfivata".est.; iri tantumque diversis eon- •
redii.t.-Tum verb Hessorum jam mhlii eaiholicas fidei slricta malis, ul cseteraquse manebai residuapopuli
subditi, ac sepiiformis.Spiritus gfatia confirmati, turba Saxonum se subjiberet principatuii'Quo Ces-
'marius.impbsitionem -acceperunf. :Et alii quidem sanie, religiosorum ducuin.dominatu, cessavit eiiam
iieedumariimo con.fortati-,intemeratse fldei docrimenla in eis Christianiiatis et religionis-intentio, el falsi se-
iniegre recipere ren,uerunt;:alii etiam llgnis et-h fon- . dneentes populurii iniroducii surit fraires^ qui.sub*
.tibus.claiiculo, alii.autem ap.erie sacrificabant. ,Alii npiiiine feligionis maximam.liserelicK-pravifatisin-
veroaruspicia et divinatibries, prststigia aique incan- ; troduxeruritrsectam :--ex quibusestiTorchlwIne ef
ialiones oeeulie, alii quidem .manifeste .exercebaht. GBercluhere, Eanbercbt et Hunred,: fornicatores et
>i&liiquideni auguria et auspicia inlendebaiit, diverr adultcrj,'..qiro.sjuxta Apos.lolum Domlrius judicaît.
sosque sacrificandi ritiis incoluerunt; ialii etiam qulr. lii.validissimum adversps homiheiri Dei excitaverunt
bus mens;vsanier-.inerat,, omni abjeeia geritilitaiis- conflictum;.sed veris "verjjorum bppositiimibiis cbn-
borum ' commiserunt.
profanatidne, iiihil Quorurii. fuiati, ^dignamreprebensipnis sortiti sunt senferi--
-consultu atque consilio arborem. quairidam-mira liam. Cumque renovatus per populum fideiilluxisset
".maghimdinis,iquae p.ri.sco,paganorum vocabulo. iap- caiidorjet, plebs abjngenti errOris; eriepta essetla-
pellatur Robur Jovis, in locp;qui:dicilur;GiceSm"ere;?, queo,,"3ariiexpulsiS'p.rofani;host.is'amieis, et iiifestis
. seryis Dei secum aslantibus, suocideretentavit. Gu.m- populi supradiciis . seducioribus , rriessem-qriidem
. que menlisconstantia confortatiis afborem succidis-, niultam ctim paucis admodum -iriessoribusincoluit,
set,;magna aderat eopia paganorum; qui etinimienrq et magnani primitus mundi imjiis.periuriam-ac fruga-.
-deorum suprum intra"se diligentissime d.evolabant litaleni sustinuit, magnisque trib.ulatioriura angustiis
,\)d ,est, difis devovebanlj. Sed ad;rijodicum qiiidem coarctatus, verbi Dei semiiia :pfopagavi.t. Sed ctim
arbore prsecisa-, coiifesiim immensa roboris raqles credeniium paulalim.pollesceret multiiudo,. praedi-
divino desuper, flalu exagitatur, et ipalmilum -cq.ii- calprura quoque mnlliplicatus est etcatalogus..
B '
, Othlorius Gregoril ..papae SdCafblum duceni D in pefarnplani, ac,peririsignerii ffidem, prouj; efiain .
iitteras fefert lib.'), cap. 18. Caroli yefo -litieras. bodie cerriefe est, iiiqtiit Serarius; sed quse ablie-
quibus Ronifaciura iri smim mundeburdium et -de- terodoxis occupatur.: - :'•••'- / .
fensioriem admittlt.iegesis -inter.JBqnifacia.pasepisior e Aniequam Tburingiam perietraret Bonif^cius,
las prdine;32.. . ," . ..,,-'. ";. "• alia idbla prbstravisse dicitiir : .riimifunj in Eischs-;'
'b Huc:Speclat Tacifus, irilib: deiGermaiiis :£ucos feldia (quse dilio Cst iriler Hassiam ct Tiiuririgiam)
ac nemofa cotisecrant, ^-deorumqueriomiriibus appel- ' Siufonem inmonte Slrifforiio,ubi aedPssaricto fflariirio
larit. Auspiciq sortesque ut qui maxime observanl. Et sacra, etiam liunc a fidelibus vp.li causa frequentata;.
Agathias, inl ib.,i de-RelloGlolliico-.Arb.oresquasdam -
Retlpnerii in Hildesiieinjehsi,ditibne; in Bielis'Hon-
.adoranlinecsecusel.flummumaquasêic. . .-. lanis Thiiringiaa prosimis Bielerii; aliaque, deqiiibus
e Esl Geismaria in-Hassia inferiore -vicus quon- Lelznertis Luliieranusin suo Carplb MagiiO,cap. 19,
;darij,urbsmodo. noVitiis impurata -bpinionibus,-quas . cppi.ose agil. ; -" -." .,'-"•.'../ , ;,,/-'.
aSeryato Lupo, Wigberlin33 Vitae «ap. 20, vocalur ,Z'f a
HempeTJmringia, Tliebdoficb.CblodovfiiMagui ,
yilla Getsmori, eiad:Schoneriljergensem hodie topar-; ' filio subacta, etiain-Ghfistianas-leges" susceperat/
diiam spectat. Sic fere Nicolaus Seraiius in ierum teste Gfegorio Turonieo' epise."' in lib'.' m , cap. 4/-
Mogunlinaruin'iifr.jn. .' ._.., 7'et 9. "-' - '. -. ' / ;' ••.'•:/..
4 Excrevit procedente tempore sacra hsec scdiciil^
-62_ . \JTA-S. BONIFACII/: .. . .022
24. TunCctiam eeclesiae reperite instaufa.ntur, et A liodiegloria;eSibenedictio.elgraiiarum actio Domino .
praedicatipnis ejus doctrina mul.liformiier-cmanayit; Deb-devote conferaiur. Hisqrie "omnibuS riie con-
d dticis,
monasteriumque, congregata servoruni Dei unitate Xeciis, Bajpariorum, temporibus Hucperti
«tmonacliorum san.ctilate, construcluri) estinjoco iadiil terras/prajdicationisque^studiumapud eosdi-
qui dicitur Grdofp a, qui propriis sibfmoreapostb- Jigeniissime exercuit, et multas-considerando cifciiit.
lico manibus/victiimvesiitum.que instanleriaborando ecclesias ; tanioque divînaefortiludinis zeloarmatus
acquisierunt.; Sicque sarietae. ruriior prasdicaiionis est, quod quemdam scliismaticiirn baeretica pravitafe
ejus diffamaius.est/in tantumque iftolevit, ut per deceptum, nomirie Eremwlfuhi [Al.,; Herebrwlfum];
maximam jam Europae partem fama ejus persirepe- juxta canonum.decfeia damnavit atque abjefcit," et
.ret; et.ex Britannise pariibus servbrumDei plurima- populurii a perversai seciseejus idololalriacorrexit,
adeum tam leclorrini.quam ctiari) scrip.lorum , alia- et adJralressuae-tlibecesis constituta gubernaiibnis
. rumque artium, eruditorum. vifprum corigregatiojiis causamrsus iriigravit,jttxtaillud Aposloli•.Gupidila-
. coriveniret.multitudo. - Quorum qt.iippe;qnaiijpiurirai ,lem habens veniendi qd fraires(Rorn.s.v).
êgulari se ejus instiluiioni subdide.rurit, populum- Ci.ftofIX.—De terliaejus Romamitione, el qudmodoin
que ab erraticae gentilitalis profanalione plurimis in rediluad OdiloiiemBujoaiiofum^tfiweininvitaiusdi-
Tocis evocavere/: etalii quidem in, provinciam Hes- *
" vertit, el qrialuor in Rdjoariisepiscopdluserexit, ac
in Franciasub CqrolomannoetPippinoducibuscele-
sprum, .alii eliam in Thuringiain -dispersi, lale per bralis synbdis orthodoxain religionem 'restauravil:.
populbrum pagos ac, vicos verburii -Dei prsedica-
faant. '. ,., . ;: , _ 27. Jgitur hujus'yiri aliquantisper meritorum db-
25.- Cumque ingen.s utriusque populi muliiiudo cumentis excerplis,. quanto se- teligionis regimirie ,
fidei sacramenta niullis iriillibus hominum baplizatis percunclos setaiis suse gfadus Indesiribhter rexefit,
percipereti jam defuncto beaise memroriie Gregori.o brevi videlicet proferariius sermbne. Quoniamqui-
Secundo.sedis^postplicae papa, e't glorioso praefatie dem.diutinus sanctorum usus est uiquotidiealiorum
sedis Gregorio Juniore apo_slolici culminis cathe-' per exemplaad tneliora se proveh'arit,,Ct decrescente
4ram prsesidente, denuo Romam nuntii ejus vener dierum" calculo, crescaf in eis eliam intiriii-"virtus"
runt, sanclumque. sedis apostolicae poniificeiri allp- amoris. Cumque ecclesiarum ess*etminima ih Hessis
cuti siint, eique prioris amicitise foedera, quas' mise- et Thuringiamultitudo exstructa, et singulis siriguli
ricorditerabantecessofesuo sancto Bqnifabioejusque providerentur custodes j tum eliam tertib' prbpier-
familiae coIIata_sririt, manifestayerunl. Sed et.devb- fainiliarem.. sancti -aposiolici- pbntiftcis: tbtiusque
iairi ejusin.fuluriumhumiliiatis.apostolicae sedi stib- r, clericritus- cbmmunionem, discipulorum : conaitante
jectionera narraverurit^ et. -ut familiariiati _ae com- coelu Romam venil, ui apostblici videlicet Pairis
munioni sanciipontificisatque totius sedis appstoficae salubri fr.ueretur colloquio,' et-sanctbrurii se.-jath
ex hoc devole. subjectus communicaret, quemadmo- astale provectus orationibus commeridarefi- At ubi
•dum edpcii erant,_precabantur. Statini.ergo sanclusi .post imtnensam itiheris vastifaieni donirio aposto-
sedis appstolicse papa pacificum profert responsum,, lico Gregorio Juriiori Secundo.-» prseserilarcliifi
et suam sedisque apostolicre familiaritateni.et ariiicitiae
i benigne susceptus est ab eo,- tantaque a curiciis fam
communionem lamsanctb.Bonifacio quam.eliarii.sibii Romaijis quam etiam advenis verieraiione habebatur, .
stibjectis condonavit; suhiptoque,b archiepiscopalusi utmtilti ad ssilutarem ejus dPclrinarii conlluerent.
pallio, cura muneribus diversisque sanctorurii reli- Fraricorum enifti et Bajoafiorum", riecrion exTiri-
quiis legatbs fionorifice remisit ad patriam. _ . tarinia-advenientium, S.axohum, aliarumque prbvin-
26. Advenieiitibus ergo nuntiis, ac spontanea virii ciarum, ingens sedulo ejiis admoniiioni adhaerebat
apostolici rerereritibus responsa, jam- gfatulahundus; multitudo. -- ' ;-.
apostolicse sedis nimiumconforlatus-devoiibnis suf-v i- 28. Cumque non mininium anhi spaiium In bis
ffagio, opeqite diyfnsemiseficordiae inspiratus, duasi .- morareturr.egionibus, etsanctbfumperagraridoalque
yidelicet ecclesias Dominp fabricayit, unatri quippei •-rj orando circuisset -reliquias.; iunc quippe resalutato.
-in Fridislar .c,-.quamin honorem sanctorum Peiri.et't '•' venerando viro ac sedis apostoliese pbiitilice, curii
Pauli principisapostolorum consecravit; et alteram ini muneribus et rejiquiis sanctorumhbnpfifieeiditaius
Hamanabuich; hanceiiam iii honorem.sancli.Micliiie- remeavit; lialiamque . perveniens,. Ticenas urbis
lis. archangeli .dedicavit.-. Dttp qiioque/monasieriolai [Pavie] ingressus mceiiia-apudJibnorandum Lon-
duabus injunxit ecclesiis, hisquenon mini.mam ser-'-' gobardorum Liodbrandum regeni jam setiio fessis
vieriliumT)eo:multiludinem subrogaviti; iia ut iisquej membrisrequiescebat.; et.recedens non solum invi-'
a Ofdorperise seu Ofdofffense monaslerium brdinis5 sancli,
Vîgbefti abbaiis/ anno .747, actum est. Da
san.ctiBenedicliinTJiuringia ad Oraham seu Orain fltir- -- Hamanabiirgensi, siveid sittini frierit eo ih lbcq"ubi'.
vium, band longe ab Erfurt oppido/qua occa'sipiie;in l . niinc.HriiriburgiiiJij.iiFfitislaria npn miilium distansv,
sancli Michaelishoriorema saiictbBoriifaciodedicaiumi s'iyeAhielbur.gi]iriMarbiirgo vicirium, nihil diceridWij,
fuerit-discimus exOlhlotii lib. i, cap. 23.1sti trioria---- occur.rit/• ., ','_• . -, .' / .- .
sterie aljquandiu,_jubenie Bonifacio, pfaafuit sanctus3 d LegeAciasancli Ruberli ad anri/717.
" e
Wigbertus abb.a.sFritislariensis, ex Viiaaciap.fj. i Isêst GregpriiisTerlius, Jimipf Secundus appel-
, t-De archiepiscopali• dignitafe' Bonifacio collatai ialtis/h.oc lpcoel cap; 10. IIiic.Romaiia- Bon.faui'
legesis adholata in Oliilohilib. i, capp. 58 el 37: • ''--.' profectib tcrtia coriligit anrio. 758, iex>notandis'ad
c De Friiislariensi mpriasterib superius a.d Actai Olliloni lib. i."
cap. 28.
623 S./BOMFACIUS MOGUNT."EPISCOPUS. 624
-aaius Bajoariorum ab Odilone duce/sed et sponta- A sanclo viro separata. est, quam etiam elerieorum
neus visitavit incolas, mansitque aptid eos diebus nefanda cura uxOribus cohjuncliosejunelaac segre-
multis, • prsedicans et evangelizans. verbum iDei, gala; fantusque in, supradictis ducibus divirisa cha-
verseque"fidei ac religicnis sacramenla revpeavit, et -rilatis per doctrinam sanelf Bonifacii fervorexarsit/ut
destructores eCclesiafurii populique perverspres .ab- . plebem qtiidem a /pervefsa inolilaa cqnsuetudinis
Jgel)at.. Quprutri alii ipridem falsb se episcopatus censura mullum liberarent/ qua), .proprioJmplicata
gradu praHuleruiii, alii etiam presbyieratus se offi: arbitrio, 61 hajreticorum deeepta sriggesliorie, jura
cio deputabanf; alif hasc atque alia innunierabilia ' -seternaihajreditatis amiseral. Adeo eriim spirilualis
firigentes; magna ex- pafle popiilum seduxeruntv Sed in populodoctrin.selucembsefelicorum suffocaveratse-
sanctusvir jam. Beo ab' infantia dedilus, injuriam cta, ut tenebrosa haeretieaedeceptionis caligo magnaihi
jJomirii sui.non-ferens, supradiclum ducemcunctum- plebis oblexeritpariem :exquiIjus_quidemElbercblus
que vulgu.s ab injusta bacreticac falsitalis seela et c elClemeris a yia veritatis populum, profana pecunia-
fornicaria sacerdolum deeeptioiie c.bercuit,. et. pro- rum cupiditate seducti, jugl avertefunt.studio." Sed a
vinciam Bajoariorutn, Odilone ducecbnsentjente, in saneto Bonifacio arcliiepiseopo/cohseritientibus Caro-
•gualuPr divisii parbchias, quatuoKjue his -partibus lomanno et Pippino gloriosis ducibus, ab Eccl.esife
prassi.derefecii episcopos, quos ordinatione ^cilicet B.unitate/espulsi, juxta 'Apbstolum-(1 Cor._m) tradili
faci,a\in episfcopaliis-gradum stibleyavit :.quorum sunt Salanas ininterifum-,carnis/ut spiritus-Salvus
" '
primus/iiomine Joahries; _eccleSun iri «ppidd qtiod flat ih die Domini. . , \ '. ' "'•;-
diciiur Salteburg flpiscopatris calheftram suscepit; CAPUTX Qualiler synodaliq jura in Franeid. sm-
secundus Er-embereht, qui Frisingensis Ecclesiaejsu- pius.celebransi in Frisiam prwdicaturus perrexii.
perspecuIatorisa.tenuit principatum^ leVfras Goi- .30. Gonvenientibus in unura episcopis' et pfesby-
"baldus *;-.qui Ecclesiao civitatis. Reginse pas.torale teris, diacoriibus atque. clericis, omhique gradu ec- 1
excribitoris'subiitmagisterium ; quartus -ViviHo",qui clesiasiico, quos inclyts Tecordatiohis"Garolomannus:'
super Pataviensem' [de Passaw ] Ecclesiam •sacrae dux sub regnisui imperip accersere fecit, quirittim.-
indagationis' bbtinuit, xiigriiiatem;; Cumque omnia synodale facturii est coricilium a, in quo Boriifaeius
confirmato Christianitatis ordine-rite agerentur, et arcliiepiscopusMogunlinsecivitaiis, ipso Carolomanntt
canoiium essent jura in Bajoariis recupei'ata, jain eonsenliente ac donarite", ponlificatu praBsideris,Ro-
/ad/proprias remeando rediit Ecclesias.,.populique manaa Ecclesise sedisqne apostolicae legatus; quatuor
sibj cbmmissi curam gereris,, eaulasque gregurii cir- primitus priiielpaliuin "synodorum nunierosa canb-'
C.umspiciens.et excubias plebis providens^ oyes a jiiun conslituia, prinnirii riiisstis a sancloet a vene-
•':.'• "" ** rabili sedis aposiolieaj ponlificeGregofio Juniore"*,
nefandis.luporummorsibus eripuit-:
i29..,Cumque Caroli .ducis.gloriosi Jemporale. fini- a Primo -Secundo, et Gregorio:a Secundo Juniofe
tum essel.-regnum, et.filiofum ejus Cafoloriiaijni-.ct , "ctiin Prinio Tiertipi viro honorabili, ob"saluiare db-.
Pippini rnboratum .esset impefium ,' >turic. quippei ctrinSe coilesiis augnienlum admoriuil coiiservafi.
bominoDeoopilulanieac suggerenle sancto Bonifacib Ei iquemadmodiim in Kicsea, Gonstantinb AugtiSto'
archiepiseopoj religionis Clirislianse confirmatum'est orbis' monarcliiam gubeTnarite, Ariarise .evcrsa'cst
tesiamentum, et brthodoxorum Palrum syhpdalia -perfidia blasplieiriiffi; et centuri) quinquagiriia -Pa-
sunt in Franeis: correcta instiluta, cunctaqrie -cano- trum, Tlieodosio seniore Gonsfantinopbli imperante,
DJimauctoritate emendata el expiata ; et lamlaico-" ebngregatio quemdam MacedoniumSplritum- sanctuiri
rum injusta concubinarum copula partiin exhortaiite Deuin esse refutanlem condemnavit, atqrie ducento-'?
- *" Id sonat Grsecurii imc-xoTroO voCabriium,-ut no- pini fiimenlio? Caeteriim ut qiiintum dicaiur5 qua-
'' "_- ',' -';"
tum est. ."',"' ,- tubr alia sub Carolomatino habita pfajcessisse debiie-
. B Aiii scribunt Gaibaldum, cpjus sedes nlim Regi- ruril, tametsi nulla supersit "menioriainisi diiorurii,
riuiri dicia, ntinc Radasboriaseu Hatisjiona appell.aiur.. GermaniciputaelLiplInerisis. .QiianquamWillibaldusi
Joannes ejjisc "Sallzburgensis infer sanctps,'Beile? qui et ipse synbdo Gemiahicae etJiptirieiisi inlerfuit,
dt.ctinos colituf ,,de tjuo videelpgtura sancti Rudber.lt; _-.fldem si quisalitismerctur. Etquidem diiples-syria-
episc, ad.anri. 717. , .." , . ."--'-• • dus Germanica (Jisiiriguenda-vidfelur.jJnaiGregorio
c ~Al.,-Ai_deberiits.,Cpnfe>Oth!onum. '__,_ . , III pontitjc.e,in qua Bajoariprum episcopos.quuiuor
-d Concifmrii Suessiouense intelligit, Ghikleiiej re- ordinavit Bonifacius :.de cnjus synodi iiidiclione.ad
' gis iahno'11, Christi 7tt, celebraium, in ;q\w-'ftdes Danubium exslant Gregprii iilterae -ad Bonifacium
*N.icmna >et.judiciacanonica aliarum synodorum cori- apud"Otbloi"jum,lib. "i, cap. 5f). Altera. Zacbariaa .
- flrrnata, caniL Adalbertus curii hseresi sua damnatus, pontificatu anno .7,42,-in"qua.-ca.piliila,.sepiem.coit--
cari/'2.Clementis crueiciiJse igiii addictsc, can"/ 7. dita sunt, anno insequehii conlirmata iii Liptinensi,
AbelEcelesiiriRhemensi, Ardblieflus Senoriieae^prffi- Otlilnni lib. -1,-cap.-,M. /
fecti,,can. a.Zachaiiic ppntilicis obtenice-litierjelib:' in . e, Sic legendum, noriut apud Serarium, ,ubi unius
lotlus negolil .confi.nnaiioriemi. apud Ollilonrim', Gfegprii meiiiib hoc inodp. •JGregoiio>Juniore mm
ri, c.ip. J"0, liuic loco recie.quadjraiit. IiHiitit.praeterea P-rimo Tertio, virohonbrdbilf.^^NamBonlfaciusprimo
Willibaldtis, "Bonifaciumiiuiii Mogiintinse civiiatis. quiderii a Gregorib,If-Jutiipre .dicto, deinde aliejtis.
archiepiscopum' fuisse, qtiod tamen ex alia Zachariae -:.su'ccessore Gregbrio .llj,/dignitaieraiegaii,.in Ger-
rcpistola apud Olhlpiium,Jib..ii, cap. \ relata/aliier mania . olitinuerat.- Pprfp". Junipris/cognomeniuiii •
s.e haberejriaiilfes.te cbllignur. Vefum si Willibaldus Gfegbrio-Securido,- rioii Tertio -aibiuliquis attribu-
Iioc"Joco signaf eoncilium Suessiotiense, scfupiiliis tum.prcbavimusad anrium/753./Lege.Walafiidum,
occurril cur Carolomanni jussu convocatum dicitiir, •jii librode Ifebus.eccles./bap. 8: ... -• ,
_"siqiiftlem iti' vulgiilisJstius concilii Actis,-.splius Pip-
$$$ . -'<-: VITA ,-S. BOSIFACH. •...•" "626
rum episcoporum unitas sub jiuiioreTlieodoJo apud A h comriiissas iniperiiendo, disiribuit. Et-WillibaldO suai
Epliesinam urbem adventata , Neslorium geminas - guber.iiaiionis parochiam coinmendayit iri IPcb ctii
in Ghrisio personas profitentem, ~\ catholica juslo vocabulum est Eichsiat b : Burgliardo vcro in loco
anaihemate segregavit Ecclesia; necnon et Gbalcedo- . qui vocatur Wirtzaburg,' diguitatis eflicium delegavii,
nensis synodi sexcentorum trigiiita sacerdolum con- ei Ecclesias in conflritis Francbrum • atque. Saxorium
vetiiio' Eutyciien Coustantinopblitariserirbis abbaiem, atijue Sclavorura suo officio depulavit; "et usque ad
el Didscorum defensorem ejus, catliolicse fidei rebel- gloriosum exilus sui diem incessanter arctam regni
lanteSjjuxta praafinitam Patruiri senieiitiam,anathe-\ . coeleslisviam
" plebibus palefeciti -,-."". ,;
malizavit a- : ita equidein apud Franeiam, omni ?52. Cum vero^Pippiiius, Do.minodonanlei regalo
fuhditus eradicata liocreticorumperfi.dia et exsiirpala Francorum, felix stipradicli germani successor, r'e-
iniquorum conjuralione, -legis- divinse augebantttr gnum. suscipefet, et jam aliquantulun) sedala popu-"
iueremeiila, êt synodales -geueralium' cpnciliorum iorum perturbat;oiie in regem subleyatus esset,;cai-
canones recipiebantur.: synodalisque spirilualis con- pit anxius yota Domino devota persolvere et =syno-
cilji episcoporuni congregaliP" ijuxla praeliniiani.. dalia confpstim .lecuperare insl.ituta, acicanoriicaa
auihenlicaj Conslitutionis delinitionem parilcr conve- german"o._sub,juxta exhortationem sancti Bonifacti
«iebat: quae ob. quolidianas b.ellprum suspiciones, .P j arcbiepiscopi lideliter.inchoaia, in.staufare n inisieria
ef infestam circtimvalianlium bafbararumigentium [Ai. lriysteria]; ûmque habitu simuj.el.bonore praj-
sedilionem, qua extraneos alieni Franciam populo- ferre, ,et siiis in Domino;parere prreceptis.-.Sed quod
rum" praadones atrociter demoliri conabahiur, vel sanptus vir, infirmilate corporis. praegravatris, syno-
miriimefaeta 'est, vel etiam- tarilse erat obiivioni dalia conciliorum cpnvenlicula per omnia adire non
tradita, ut ohini penitusobliterata-prscsentiuni ssecu- polerat, jain consuilu atque cbnsilio.gioriosi fegis
lorum raemoria "jam nulla essef ratione cogriiia," . idoneum. proponere ministrum supradictogregi.de-
quia niundus in se quo.lidienaluraliter seu detrimen-" finivii, et-LiiIium (Actg, infra) suum ingeiiiosseindo-
tun/ diminulionis saltem etiairi recuperalus patitur; / lis discipulum, ad erudiendara lantse plebis numero-
nec renovatus quiderii per omnia suo evanescit dis- silatem constituil, et in episcopalus gradum provexit
pendio, et ad -pfsedeslinalumanheiando finemfeslimit.,"" atque ordinavit, eumque IisereditaiLquam.i.n Ghristo
(Juapropter si qua in-bac rabrtali hujus peregrinalio.- insianti acquisierat labofe, implicavit, qui et fldclis
. nis vita ad commuriem in hoc.inundo infirmantiuini in Dominp comes per.egrihaiionis ejuserat, et lestis
- profectum a. spiritualibus. medicinaliter\ sunt- coni- ulrobique passionis ei consplatiohis. . : ,- ^ <
perta aucioribus, etiariisl quaiidpque huraanisiriseria.. Q , - CAPUTXI.,— Be passibne sancti Boni{acii.
fuerinLmeMibus, magnae surit munitibiiis forliludi.ne' : 53..Cumautem,servura suum sanclum B.onifacium
a Caiholicis conservanda et praefixa' menlis imraobi-: Domiuus de
hujus mundi vellet tenlalione eripere,
lilate lenenda, ne vel oblivio. liumana ob,repat,'vel et ieriippralis vitse tribulatipnibus sublevare; lunc
etjam mundanae oblectalionis illecebrosa delectatio' etiam Domino dispensante definitura esi ut ad Ffi-
iiistigariie diabolb prsepediul.".Quam ob/causam bic'
'-siairi, olim corpore n.dn quidem. menle; omissam,
sanctus Dbmini antistes, bac splertissimos sollicitu- ut ubi pri-
; servispei.secummigrantibusperveniret,
di.nis.cura inspiralus, plebeni a peslifer.a ioituosf • milus prsedicationis studium ingrediens" prsemiorum
serperilis persuasione eripere curavit, et Carolomari-! Jnchoaverat Jncrementa;" eliam . a saeculo. rediens
nura ducem.ad congregandum supradictum synodo-;/
sumptusreciperet re.munerationis. Sed.mifb.quodam-
rum conventttm saepissime Iricitavll, ut tsin) praosenti- mbdo vaticitiii praesagio sequenfem obitus sui diem
bus quam posteris spiritualis seientite sapientia pa-
- teScerei, et aversa animarum circuinventioriet;ognilio' prsedicto episcopo.Lullo pfaeminliayit, et qualr mtinr
dum fine demum relinqueret iusinuavit, eique per
. Chrislianitaiis inriolesceret. ordinem de ecclesiarum slructura et populi doctriria
31. Cumque quoddam canonicae feetitudinis specu- proposuit diceus: J Êgo enim prpposilum pefgendi
luni omnibus ad exemplum gradibus bene.vivendi iDjter . complere cupioi ego me ,a desiderato profi-
. opponeret, et evidens cunctis veritatis yestigiumi ciscendi itinere. reyocare non pptero. Jarii enim
. oriretur; jam sibi susequc infirmitali Iongaeyo seiatis> instat resolutionis inese dies, et tenipus obitus inei
senio decrepilus, salubre exhibuit jcbrisilium, ei,, appropinquat^jara enim, deposito corporis ergastulOi
juxta ecclesiasticsedisposiiioriis riorraulara,. paslorale* aetennaeretributionis reverlar ad braviiim, Sed lu,
populis prsevidilmagisleriuirii ut, sive vivente illo,i fiii mi cliarissime,r structuram in Thuringia a me-
sive etiam moriente, medicinali plebs pastorum of- . cceplara ecciesiaiutn ad perfeetionis terminuni de-
"- ficio minime-careret, et jluos bpnse industfise viros> duc; tu populum-ab erroris invio^-insiantissime re-
ad ofdiriem episfcopatus prompvit, .WiUibaldum ett v.oea, luque aedificalionem basilicae jam incboalas ad
Burcbardum/eisque in intimis oriCnlalium Franco-- ; Fuldam.comple, ibidemque meura multis ann.or.iiui.
rum partibus et Bajoaribrurii-fefniinis Ecclesias sibii cufriculis corpos inveteratum perdiic. « ilisque
^Mirum est nullam faclam esse" meniionem ' sexli.i. n.inerunt urbis Eicslat,-cujiis U>co-scribuiif Erpes-
concilii adversu.s Alonollielilas. . '_. _ furt7 Lege adnoiata iii lib. n/cnp.J,"et " Vitam saneii..
b Bonifacius. et. Zacbarias papa, in litlefis- sriis/"
, - Willibsidi inferius/ .:
ab Olhlono,. lib. n, capjn 1 ei 2 adductis,, noiiine-
6*7".. - S. BONIFACIUSJIOGUMT. EPISCGPUS. 628
completis sermonibtis,-ad.liue.ari)pliora. hujuscemodi""A aposlolicaa institulionis normam icor erat uiiuin .et -
addiiljt verba, et ita iiiquiensait:,« Fili, tuo cuncta anima. una, eaderaque esset et palma mariyriiet
pruderilissiine. provide consilio, quae in lioc nostro rehiuneralio triuraphi. .. -
sitit usui iiiiiefe cnpulanda; sed.et. linteum, quo 56. Postquam igitur Jidei, ut prasdiximus, per
nieum decrepitum corpus involvafur,.in theca libro- Frisiam illuxerat splendpr, et felix
sanctssbujiis vitse
rumJineorum. repone. > . . , . : apprppiijquaret.fihiSj jam, quidem secus ripam fiu-
miriis quod dieitur Bordne c,.quod est in confiriibus
.,/54. Cum autem:prafaius iantaa quoque ieligiosi-
tatis antistessuspiria non ferens statira se in Jacry- eorum quirustica dicuntur lingua Ostar ei Weslber
mas dedisset, jam sancius Bonifacius, finito collo- [Anonymq Asirocheet Westroehe], suorumtaiitum
quio,, ad alia redili., etdiebusi non niu!tisr intefpo- stipatus clientum numero, erexit lentoria. Sed quia
silis ab acceptO'se minime retraxit iiinere; sed ,- festum.Gorifirmationis neopbylorum; diem et nuper
suniplis-secum.convisiioribus, naven/ ascendit, ac baptizatorum_ab episcopo-maiiusinipositionis etcon-
per. Rheni. fluminis aUeutri penetrans, nocturna por- firmationis populo prasdixerat,-. jam longeriateque
.tuum nsivigio exqulsivit loea, donec, aquosa Friso- disperso ad propriam.unusquisque reversus;est do-
num ar.va ingrediens, trans - stagnum quod lirigua " muni, uf secundum definitam sententiam saneti epi-
eorum dicitur Elmere (Vid. infrd, !i»m. 38)-sPspeS scopi universi pfaadeslinafo confirmationis eorumdie .
pervenit, infecundaque divinb1gerriiiiie littPra inspi- prseseniarentur.Cum auterii praidictus diesilluxis- .
-
iciendo.circuit. Cumque pericuiosum fluminum /ma- - set, et arirora.lucisbrto jarij sole prorumperet, ttiiic
etiam versa vi.ce pro amicis inimiei, etmovi denlque
rjsque, et ingeniium aquarum, eyasissel discfimen,
in periculura jam sine periculo incidit, gentemqiie Jictores pfo noyitiis iidei cultori.bus adverierarit, bo- '
. paganain;Frisonum visitavit a, quse-, inlerjaceniibus stiunique ingens.in castra vibrantibus armis bastata
_ atque seuiata irruerat lnultitudo. Turic repenle ex
aquis," in-multoruni agroiuin dividitur pagos, itant,"
diversis appellati nominibus, unius tamen-gentis- adverso pueri-e.castris prosilientes.uirobique, se&r-.
mis impetuijt, el sancto.s contra, inseiisaluii), post:
proprietatem prseieiidani. ,Sed quia longum est ut
perordinem replicentuf, eos taiitum de. rioraine de- riipdum.Mariyres, furentis.popiili exercituin defen-
fiudare sludemus qui ad narrationis nostraa serierii dere gestiunt. Sedvir Dei statim atidito tumultuantis
vpraciter prpfefuulutv ut et Ibcus et iingiia relatam turbaaimpetu, aceersito ad jse cleriCoruni cborq...
a nobis beali viri sanciimoniam ajqualiter prodat, sumptis^sanctorum reliquiis quas secum iiidesinenler
et quali hunc lriundum fine desereret apejiat. " : babere cpnsueverat, ex-lentoripproGedii/et confe-.
stim inbrepando,- pueris pugnse.interdixit.cerlainen,
33. Per bririiem igilur Frisiam pefgens, verbum '- dicens :.-«Cessate,, pueri, a xonfljctu, pugnseque
Domini, .paganico ritu repuJso-et erroneo gentili- deponite bellum ,-qrioiiiam'Scripiurse'ieslimpjiio ve-
tatis more destructo , inslanler praedicabat; eccle- raciler eiudh.nur. ne malum pro malo, sied etiairi
siasque, noniine confractodelubrorum, ingeniistu- .boria^ pro malis, reddamus. Jani ciiim diu optaius
d«o fabricavit; et nntlia janf millia bpminum' yiro- -esi.dies,.et sppnlaiieum rfesbl.ulIonishpsirx tempus
f.um ac mulierum, sed efparvuloruih, cura cbmmir. imminet. Confortamiui igituf iri Dominp.,_etpermis-
lilone isuo coepiscopo Coebaneo *>baptizavit, qriem sionis suse gratiam gratanter.sufferte-; sperale in'
ad subvenieridurii «use sehilis selalis debilitatl, Frir eum, et.liberabit ianimas vestras. »iSedet as.lantes
sonibus,-injunclo episcopo/iii• urbe quae vocatur lam presbytefos qiiam eliam diaeonbs inferiprisque
Trechr [AZ., Trehet, Treliit, modb Utrecht] subro- ordinis viros, Dei subditos servitio ,-patris adrao-
gavit, cum' presbyleris ae dlaconibus, quorum lisec nens voce ,aiti in.V.irifratresj.fofii esloieaniniq,;
nomina -suni: Wintrung et Walteri simul et -Etliel- et ne terreamini ab.liis quj bccidurit corpus, quo^
lieri sacerdotali officio praeditis : flaniuul, Scirbaid, rum animam manentem sine flrie necarc/non pps-.
et Bosa Levitarum-obsequio deputaiis ; Waeciar et sunt; sed gaudete-inJiomino et spei vestraeâncho-
Gundwaccar .[Al. ; Gundeear], illesehere et Ba- " ratri iri eum defigile", quiexlemplo perpetuo reddet
thowlf monasteriali monacliorum/ordiriesublevalis. vobis remuneratibnis mercedeni, ej, coeleslis aulse'
Qui etiam.in tantum vitae aeiernsesemen cum sancto sedem cum supernis.arigelofuiri civibus coridpnabit,
Bonifacio Iate per populum divulgarfles,/Domino Nolite vos, vanse liujus mundi delectationi subjicefe,
Deo pairociiianie, diffamaverunt, ut quibus, juxfa nolite caducis gehlilium adulalloriibusdeleetafl /sed
'
" ,a Id senael' el iterum a Bonifacio factum duobus Wesirachidm etOostrdchiain (siceriim legeiiduitj) in-
supremis vitas su;e in
annis, tra.dit Eigil abbas. Actis - sulas Frisonixm 'penetrasse diciliir Carolus dux Fraii"-"
sancti Slurmii, num^ 15, ad arin. 779., cofrim,, it super fluvip Burdonel castra ,posuiss_e.Lo-
,b Aliis Eobano,de qtio in observat. praeviis dixi- cus in qrio sanctus Bpiiifacius marfyrium passus esi,
mus, num.9., Deiajiis in appendice post Othlonum, vocattir in episiol.aipseinio-Liiidgeri adRixfridum
înfra. '-
Ganisius>IegitChorepiscopoDoban.
• e Btirdo '; vicus ,-Dokem seu .Dockuih,ab anonymo,Dpckinga,--
seu Bordne'(iBarrfe) amnis olim Westra- . I.iodie.iirbs dicecesis Leowarderisis, olim pagoOstrar
cbios ab Oostfaclitis, id est, Occidentales Frisios.ab i che, id est Frisiis OrieniaJibus atiributus. De.Ec-
Orientalibus dirimens, qups nunc Aniasius fluviusi - clesia eo in.ioco in sancti Paiili et sancii Bpriifaei'
disterminat, uli in obseryatione-7 prafvia ad Vitam libnofera exstrucla, lege Jippenditeiri nostran) -pos/
saricti, Willibrordi adnotavimus, Willibaldo haciri Oihloni Hbfum n. •'"-. '".'-
jwrie conscntil Fredegarii coritinualor, cap. 19., ubi
'
629 .. , ,- '" -VITA S. BONIFAGIL .,..,, 650
subiianeumliic cbnstanler stibite mprlis. articulum , _\-damnum
j. , ,sed et vitae dispendiJravniortis, recepio
ut regnare crim Christo. possiiis.in sevitim,;> âlione, percepef uiil, qijia. oninippte.ns muridi cou-
;.57. Cumqueuali doelrlnae liorlamento . discipulos ditpr ac reformator ulcisci se vojuit.de inimicis;, ef
ad coronam marlyrii affabililerincitarci,,confesliin fusura per se. sanc.torum Jsanguinem..coiisue,t3e,rii"i-
super ebs furens paganbruin liimullus.cum gladiis sericordise zelo puniri, ac diu prolelaiam idolofunf
-cunctaquemilitise armatura irruif,et felici saricto- cullprilms iram, npyb r.eeehiis-malitise furore p.er-
.rtim-ea/de corpofa crueniavit; statlmqite morlali mplus, pub.lice ostendere. j / ' -
'•-., •_
"_-
justorura mullala carne, tripudians gentilium lurba^" ; 'CifiiiT.'XII.—,J3e sacri,-.eofporis'iii-Ful'dense'moT
vIcfricemsuse\damnaiion.is praedam arripuit, caslra- . ., , ...nasleriuhijranslatione., ',,. : ,.' '.
que depopulans manubias.diripiendp impertivit; Sed . ,58. Cumque iniprovisa;sancipruin-niariyruiii fem-
et thecas, quibus-multa.jnerant librorum volumiiia, ppralisinle.fempiio exin per pagbs ,ac vicos omriein-
et reliqularum eapsas, abstulit, roagnam se ibi.tani. que proviiiciam volitarel, xepenie.Gbrisliani, corpo-
a.uri .argentique copiam credens, ,ad naves.quibus rali.compena mariynnn-.morte, maxiniam cpngre-
qupiidianus inerat plericorum ac puerorum, viclus,. gantes expedilioneni' exercitus conlinium lerminos
et.aliquahtulum.adbue residuum, ejusdern, slipendii prompii.P.ostuiodum futurse ultionis bellatores expe-'
vinum, obseratis/ut-erant,-yasculorurii elau^tris, ]Blunt; ei, revoluta supradicta dieium s.upputatiorie,
asporlavit; ac'repenfe„> adamali compbrloliquoris infidelium- sospites,.,sed indevoti hospites:, ,'aggre- .
baiistUi coepit-gulosam ventris s.aiiare ingluviem et diuntur ferram,.ac paganos eis e diverso bbvlantes
viuo madidum inebriare stoinacburii';. lindemque de i.ngentistrage prostravefuril;b. Sed quia pagahi prinio
acceptis prsedsespoliis initp consflip, mirabiii omni- populj Uhristiani impetui obsislere non valebanf, In
potenlis Dei-dispbsitione, tractare -,e\. qualiter non . fugam.versi magna eliam clade corrueruiit, -et terga
visum quidem aururii vel argentum inier se irivicem yertentes, vitara.simul cumJnieslin.a eorum.supelle-
djsperlireluf cqnsulere.i.Cumque prpliiius. de tanla ctili et bseredibus perdiderunt. Sicque: Cliristiani,1
pecuniar.um «slimalione sermOcinarentuiv,_]'amjam- - ^superslitiosorum tani uxorilras quam ctiam filiis,
que .jurgiorum iiisceptatio exorta/est, ettanla-di- , ,'necnon sefvis et ancilliSi ,depr;edatis, ad-propria
scordia -denium inimicjilsejnchoatay ut furore' eliam . redieruni., Fiique modo mirabili ut superstiles gen* -
vesanise irisaniens furba in duas diyisa estfacliones', •-•. lilium accola>_, .prsesenlibus'confracti malis, aelerna
elad extremum arma.quibussalictos-aniea martyres;; potius lormenla fidei fulgpre ijluminati devjia.rent,;-."
jugularuril ii! seipsps crudeliter pugnando verteruni. - et prsefati aritislifi.s. doctrinas documentum/ijupdreo.
Tunc itaque maxima insanien t$s..turbae, paife pro- viyente renuerijni,.et_eojam nipriente \AL, raof-tuo],'
stfaia, jam qui superVixerant ad lucrum-.aiiiniarura.' G divinae inciepalipnis modefamine.perlerriii, susce--
vitseque damiio adquisilum.,;_iaceiitibus , adyersafiisi perunt. iCoi;pusvero beati pontiiicis.prosperis yelis
.. qrii supef sibi desideralo cupidilatis-thesauro obsi-. 'yeiitoruniqueiflatibus. trans.frelum =quod'diciturJEK
stebant,- gaudenles ,cucurrerunt : et.cbnfractis limere c, et aliorum martyrum, post.dies.non niultos
brorum repositoriis, pro arifo vblumiria,-pro afgenloi _ perductum est ad supradiuiam iirbem qriao dieitui'
divinse scieiitise' ebarlaSj repererunt.Sicque pretiosoi Trecht; ibique condiUim;-acsepul.tum, donec a Mo.-
auri aigentique-preiio pfivali-y Codices quos invene-: guntia religiosi el fideles in Domino Jfatres a.Lul.Io.
rurit,- alios pef eampipianiiiem disperserunt, alios pa-:- - episcopp, successore quidem bujus sanct.f pciiiificis -,
.Judumarundinelo inlerentes, alios etiam in„ diyersis> et martyris Christi, directiriavigio ad.perdjicepdum-
quibuseunqiie locis abscondentes :prpjecerunt. Sed• beati viri cadaver ad monasterium, quod eo vivpnte
tam-Omnipoientls gratia quairi eiiatn. precilnis sanclii epnstruxetat, et secus ripajjj. fluniiiiis, quod dicijur-
Boiiifacii sumriii pontificis aique martyris illsesi ett. Fulda .situm--esj, a.dvenerurit.- .Quorura. mius, qui et
intemerati,- magno postea dilapso lemporis. -spatio,, auctor itineris comitatusqiie alibruin exstiferat/sin-
invenli "sunt,."et ad. doirium a in qua usque hodie' , gularem sanctimoniaa ac pfivatam casiimoniaêoniis
aiiimaruri) prosunt salutia singulis guibusque inveiv- nentl-eque gerebat ivUam, nomine fladda, cui pri-.
ft
loribus remisai. Carnifices auteri) super ajstimatari - yatim-prsefatusjrjesul legationishujus nuntirim san-
amissione pecunise contristati, domum revCrsi, ,ma- ctique cprporis adveclionem curn fratribus secum-
jus doniesticarurii rerum post tririm iriducias dlerumi . \proflciscentibus iniposuit,.ut .majpr sanct.êreveren-
a Ne_riipe.:adnionasterium Euldense,
fn qno inter' • comitatus de Oestergou et Westergou ,in vasiani so-
sacra -/.up),t« eiiaihnunc-asservarilur saricti Boni-; liiudinetri "redegerit, indigeriis iriternecione^delelis.
. facii libri.lres :,primus "canories Novi.Testameini";; yprum, iit notat Afnoldus BucbeliiiSj"nullus eo tem-
secundns., martyris crupre rubricatus, .epistolani- poreapud.Frisones Widekindus prjncepscelebratur,
sanclf Leonis ad Theodorum-e.pisc. sermonemiieaii i nisi ad Widekindum S.axonum principera, respicias,
Ambrosii de-.,Spiritu. sanctov ejusdemque Jibelluirii qui postdiutinrini cum Carolo Magno bellum sefius in
. de Bono inortis.ijbellum sancli .Fausli coufessorjs,', / Ciirisiumcredidit.Pippiniregi priifecto melius idtri-"
1e.pisiplam Agnelli ad Arminium de Tatione.fldei, no-'- " buif Enjmius, de Rer. Frisic.-, lib.ivV An-AbboPippini
titiam regionum.et civitatum in quibus apostblorum- prjBfectus, de quo infra,-nunr. 40, bujusiei auctor ?-
corpora requiescunt, aliaque id gerius; teriius Evau- - c Flevi .alveian voc.afjoanfies de
- Beka,- hocest si-
geliuui ipsijis saricti Bonifacif riianu (ut aiunt) exr ntim marjs Germanici ititer Batavos et Frisibs lio-
araiiim,.comp.lecitintu"r.- ._• .. s~, _, diei-rios, in.queri) Rlienialvetis orientalis cum Isala,
bJoannes de^Belia rem faetaoi' tribuil.WitltJtiiidb> aprid Gajnpenam brbem - ' quem lacttm accoJa-
ultcrioris Fris.iaeprihcipi, qui, Lavicam perJrausionSis "mar.e'Australe.appiilaau. inlluit, •-.- • ,: '
fiSt - S. BONIFACIUSMO.GUNT.EfJSCOPUS.' 652
xiseviro devotionis irapenderetur honor, et plufrmo-- A . toto corpore piaunortui, peneque per pninia exani-
riira amplius lestificatio in his quse auditu vel visui , mes, ultimiini lamen interira exhalanles spiritum,
pefciperent prajvaleret. "Cumque honorabiles tam-t- prisiinae redditistint sanitati; alii vero luminibus
sanctae consocietatis fratres ad praedictam urberal csecilate pressis suum recipiuiil visuni; alifquidem
pervenirent, tunCquippe aliquantula obviara eis3 diaboli laqueis astricti, etiam menle sunt, capli.et
popiili erat congregata cbilectio. Ejus dehique urbisj insanienles, animi ppstinodura detineiirioiegpitatem; "
praefecli, eis audienlibus, qtiemadmodum a glorioso) elprislina dediii salule, laudantes giorificabant
rege Pippino esivit edicluni, intonuit interdicium; Deum, qui suuni dignatus est servum tanto mu-
-et ne inde praedictl pontificis cprpus amoverelurf nere decoratuih dilare, honorare, et prasentibus ac
indicium esl. Sed quia pmnipoteniis magis quami futuris sseciiloruni temporibus, paitefaclioiiexbrusca
bominuin convalescit fortitudo, mirabile statim ae> miraculorum ostensa, quadragesimo.peregrihalionis
memorabile cunctis astantibus angelica magis quam) iejiis anno revoluto, glorificare; qoi et Incafnationis
humana peractura cognitione auditura est miracn- Domini septingentesimus el quinquagesimus quiriius
lum, ecclesiseque cloccum a in signum admoniiionis; atinus (I)e aiino infra),- cum indictione oclava, com-
sancli corporis , humana non eoniingenteriiariu, putaiur. Sedit autem. in episcopalu/annps xx-xvi,
cOriimotumest, ita ut onines,, repenlino timoris pa-. B. menses vi, ei dies vi, el sic, ordine supradicto, die
vore percussi, maximo timore obslupuisseiit, et jusiii Noiiariim-.Juiiii,- martyrii trlumpho remuneratus,
liujus reddendum esse corpus proclamarent. Sieqrie. iiiigravit ad Domiiium, cui est borior el gloria iit
staiim redd.itum est, et a pfsedictis sanctai recor- sajcula saeculorum, Amen.
dationis fratribus cum psalmis bymnisque honorifice
[Ex Cod.Ingolstadiensi
" desumpla
' sunt a Canisio quas
ablalurii, ac, sine remigantium labbre, tricesima seqauiuur.] ,
esl^dcivitatem - ••- . • .
obitussuidieperductum supradietam ie
JHpguntiam; miraque Dei oranipoientis providentia iO. Enumeratis igitur beati-vlri gestis, quibus in
factum est ut uno.eodemque die sine statuto -prade- jnlanlia el pueritia vel ad.olescenlia et juventule aut
finilionis die, quasi ad staluiuni prsedeslinations; - etiara in senecttite floruerat, ad _eaquse posl emenr
diem/ lam legati sanctum deferentes corpus, quam sam fmjiis mundi meiam et feliceni vitse islius deetir-
etiam de longinquis longe lateque regionibus niulli-.. - sutn mirabiliter,,ad"ani)uendam,-mortalibus beati yiri
•viforum ac mulierum fidelium ad sancti viri mortis vilaa sanctilatem, Domino cooperanie, peracta sunt
obsequia convenerint. Sed el supradicliis dorhinus redeamus, etmejnorabile quoddammiraculura popu-
antistes tam venerandae dignitalis successor, iqui , lisque.imiiabile admemoriam reducamus, quod et a
"
regali, illo tempore,, prsesens erat palatio, hujus.- glorioso regePippino, sicul ipsis sibi referenlibtts
"omriino ignarus causse, advenlus sancti corporis inqui huic prsesentes -erant miracuto compiTtum est,'
seius, ad' civilatein quam prsediximus, velriti sub el ad nos usque per venerabilem virtim-Lull episco-
urio eodemque horse momento pervenit; tanlaque pum delatum est, atque ita ipsonunlianleintiraatum,
omnibus aliunde advenientibus, vel eliam ej'usdem quod in loco ubi quondam pretiosus sancli martyfis
urbis civibus et doloris ineubuerat, moestitia, et gau- effusus estânguis, cum consilio plebis aique ingen-
- dii exsuperabat Iaetitia, ut etlam taiili perfecta pon-
" tis paiiis populi Frisbnum, structurara cujusdarii tu-
tsiicis temporanea morie corporis, et amissum car- muli, propter immensas ledonisc ac malinse irruptio-
- naliter nes, quse, diverso inter se ordine ri)aris aistu Ocgani-
dolereitt, etfuturum sibi suis,queiri posterum
perpetuaiiler palronum credereni. que recursu, sed et aquarum diminulioiie irifusione-
39. Quapropter geminis his causis existentibus, que, commoveiiiur, ab impin excelsum usquecon-
comptracti cordibus, cum presbyteris el diaconibus, struerent: super quem denique Ecolesianr, sicut
oiMiiiquegradu ecclesiastico; ad eum qnem viyens', postea gesium.est, exstruere cogitabant, ac servorum
prsedeslinaverat locum h perduxerunt, et novo iti Dei habifaiionem in Ioco eodem collocare. Sed cum
ecclesia corifeclo sarcopbago, ex more sepelientes, r prsefalum colliculi opus jam ex inlegro.sedificarent,
posuerunt; omnibusque rite peractis redierunt, et et omne quippe aedificiuiriipsius .structurae^comple-
fidei robore conforlali, ad propria pervenerimt: Sed renl, eiiam ad se reverli [F., reversi], quod incblse
iriloeo ubi sanclumdeposuerunfcorpus, diviiia dein- babitatoies loci ipsius de insulsse [Al., insalsse] pe-
ceps beneficia redundabant, et sancti viri precibus miria Iymphso, quae' per omnem Ffisiarii riiaxiinam
hi qui ad cumdem diversis infirmitalibus oppressi tam homiiiibus.b,uametiam aninianiibus difficultatem
perveniimtloeiim, salubre tam corporum quam eiiam . gignit, inler se invicem disputarent ; tum deriium
menlitim remedium eonsequuntur,, ita uf alii jam unus, Doraiao miserarile, qui officium prsefecturas
a HaecIiisloria alitei' omnino refermr ab
Eigile in - De snncti Bonifacii tumulo agemus iri appendicer
Actis sancti Sturmii, nuin. IS, ubi nulla clocci seu i'. ".Ledotimajor mstus; matiiia,; miuor mstus inaris,,
campanaemenlio. Quippesaneii.Bonifacii corpus,diim- inquit Simeoii-Dunelmensis, seu potius Turgotus, in.
illudad majorem basilicairideferre vellent Trajeeten- libro de Gest. regum.Angl., ad ann. 795, in tomo I
ses, iminotum loco haasisse dieltur, ipsoque miraculo Hist. Brilann. In Vita sancti Condedi, cap. 6, sseculo
delerritis Trajeclensibus, Fuldam translatum fuisse. II, legitur mariria malinw el lidonis. Machliniam Uel-
b'Anlequam sacrum corpus Fuldam deferretur, . gii urbem sic dictam ob pialinam ei ledonem scrihit.
Moguniianerises oppidani illud sibi vindicare -ten- Theodoricus JifVita sancti Rumoldi apud Suriuni.
taverant,. teslante Otblonp, ex Vita sancti Slurmii. Lege Glabium,-in lib. iii,.cap. 3.
- " "
655 . .-Vi'1'AS. BONIFACII, "."".' 654
secundum iudictum gloriosi regis .Pipplni super.pa- A netrans meatus, profluebat; ut rivus- jaiii maximus
_ gura JoGutnque illuni gerebaf, et prihceps pperis esse videretuf. Quonbsiupefacii miraculo, exsultantes:
ipsius erat, nbniirieAbba [F.; Abbo], sumpifs secum atque alacres dpmuni reversi, ea quaeviderunt ple-
' _ -
collcgis, equum ascendit, ac, circtimagraio calce, bibus divulgaverunt. .'
-luni.uloqueinspecto,repente cujusdam caballus ptieri, "
ex iraprovisp taritura pedibus leirse impressis, ruinse . CONCtUSIO AtJCTGRIS, .'/-.
penitus casura tentabatnr, anterioribusque hurrio QuamGeofgius Wicelius
~ in Hagialogioedidit ex ms.
- -;" ': Cod. Fuldeusi.-
infixis cruribus voluiabalur, donec; ii qui agiliofes
solertioresque exsliterani, descoiisis suis-praeprbpere :Ego Willibaldus-episcopus/etc. Vitara et passio-
iri ceralis labulis ad
caballis, equunr terrse inhaerenlem extrabefcnt. Sed nem'Bonifacii.coriscripsip.rimum
slatim probatiohem LuIIi et Megengaiidi, post eorum"exa- .
stupendum. ac speclaculo dignum iis quiad- ". meii
erant ostensu.mest miraculpm, et lirapidissimusexira Jii-pergameiiis rescripsi, atque-hocin Joco qui
. dfcilur sapcti Victoris extra muros Moguntiae,ribi
consuetudinem illius ferrse foris a mirse 'suaviialis
Luilus et Rabanus ?>vacabaiit orationibijs, etc.
gusiu.indulcatus prorumpebat, et per incognifos pe-
a Istius fonlis meniinit Joannes Gerbrandus, in siSaniistes commeridatepisloia 62 inier Bonifaciahas, '
Cbronici Belgicilib.in, cap. 16. - ' " "/- - hisverbis : Similiter pro diiobus taicis Megenffithet
1 Kon Habanus Maurusmonachus et abbas Fulden- Hrabanx missas unusquisque vestrum cantel. Porro
sis, poslea archiepiscopus•iMdgunlinus,/qui Lullp . _aidis sancli Victoris muri seniiruli hactenus super-
desinente necdum nattts :erat; sed alius quidam co- suntj-intra quos Weossenawensis parochia, tesle
gnorainis,et fbrlean is ipse quem Lullus.Mogutiliacenr Serario in Hist.Mogunt., lib. i, cap.'31.
ALIA VfrA v& VBOTFACII

Auctore OrHumo, monacho Benediclino, qui post mediupi sceculum xi vixil. -
PIL3EFATIO Bsiciitiiipaucissaepe victoriainprajstans, sic etiam in •

imperitis .peritiam lribuons/gratiae;suae potentiam.
- "Ap MONACHOSFULDENSES./ oslendit. Hsec auiein ideo prsemlsi, ne quis, me for-
1. Pctilionibus vesiris, fralres Fuldenses'-, prout sitan. lantum' Ppus ultro -arfipuisse per arrogantiain ,
scieutiseinese"permisit parvilas, parere studui: Petir Jirjjilratus, diceret magnse prajsumplionis. ess.ecau-
stis enim ut sancti Patris iiostri Bonjfaeii Vitam sam, ilfa quae a quolibel sancjo vlrpulcunque fuerunt
praecipuo quidem elegantique, uipdie san.cti Willi- prolata abullo deiriceps quasi emendatore in aliud
baldijSiylo.^mt.iquiiusedilam, sed in locis qulbusdam iransferri. Quas'i nori ipsa sanctorum "propheiaruni.
ita infirriJOiriiellectui' obscuram,' ut difficile pateat , sanciissimaque Evangelii"dicta multis obscuritatibus.
quo ratio tendat, Iianc_egosenlentia apefliori rese- invpluta,, a norinullis scripioribus in aliam linguam,
rarem. Quam nimirutn pcliiionera in primls, miratus vel iiijaperlioremsenientiain-fuerinltrauslafa. •
cur, toiPatribusperitis tam inier vos quam circum- 2, Hi.siiaque prselibaliscontra detractores univer-
qiiaque commoraniibus hucusque reliclis, roilii im- sos, quibus nihil est dulcius qnam. alios lacerare,
perito et liberalis sc.ientiae admodum ignarotam ar- aii.is laqueos.ponefe in yiaquaipsi noluul incedere,
-duum opus injungere. vel.excogitaveritis, -pro niliilo jara deinde leclbri pandere cupip quia. id mihi"
duxi. Deinde cum quidani ex vobis "raibj referrei, G uiaxiiiie fuit studii in opereisto, ut senteriliarii eam-
jam antea pro eodem opere labpraium- fuisse apud. dera verbis apertioribus prpferrem, exceptisiiis quse
sanclum Leonem a papam, ita ut nonnullos-jibros ob sui diffieultalem et obscuriiafem investigare peni-
unde pleniusadboc inslrueretur, abbas- Egberlus, tus riequivi. Iri taiifum autem faeilibra sequebar, ut,
scripioremqiie ei simul Romara iransmisisset,Jpsos'- sicuti ..probari polesl, alicubi eademverba ponerem.
que libros ep defunclo et opere' petito miuime ex- Quid eniin nobis.iulimis, qui speciaculum facli suinus
pleto ibi remansisse, luuc miserlus talium apposui rauiido, nodosa et perplexa oratio ? Habeant amatores
aliquandp animam, yolens scilicet implere pelita, sapientise.SaeciilarisTullium,nosimperiti etignobiles,
si ulla astipulafetur scientia. Gumque diu velle mihi i despecliel corilemplibiles, sequaniuf Christura, qui
adjacerel, perficere-aulem iu me nori invenirem, iion pliilpsophos, sed piscatores clegit discipulos.
dicebantvobis, qupd vellem,,••quodque^nequirera. , 3. inter iitec ilfud jioium facio dilectioni vestne,
Sed vos,uts"citis, eadera crebrp repelislis, dicenies, quia cuniJn ipso libro quem me explanare petistis
si mihi lantumraodb. solida inesset volunlas',-_aDo- inspicerem plurima tam-miraculorura, quairi episto-
mino castera prsestarri. Exhortatione ejusmodi ssepe larum insignia noii haberi, quae irialiis libris inveni,
incitatus, tanflem leritavi vestrps iiiiplerei\precatus, . moiitus sum-ex ipsis colligere, et in locis,:quaeop-
confldeiis in eo quam niaxime qui dixil: Aperi os D portuna.videbaniurinserere. Fortassisieiiim ifle ve-
. ttiuni, el ege adimplebo.illud (Psal. -LXXX) ; quique iierandus .vir qui Vilain sancli"Bonifacii in' pfirais
a Jntellige Leonerii papam IX, a quo Egbertus, qui- vetera monumenta quibus patroni sui actaiilustraret
et Kppo.; alj anno 10S8 ad lQ58jibbas Fuldensis", poslulavit; liinc p.lhloiji,setatcm colligerc licet.. ,. ,
'
1035 - S. B0NIFAC1U3 MOGU.NT.EPISCOPUS. " 63C-
scripsit virtutes ejus riiultas epistolasque nesclens t.A cio, coelesti eli.minatnr. Ad.baeeetiam dicamus-quod-
:
prsetermisit. Scd miln con.sidefariii Jjiteras 1 oriiries "; dam arguriientutii, qnpd bmnibusconstat notum/Si
quas.de eo.habetis, in hullis, major lanti pfaeshlis qtiis itaqiie ditibnis suae silvam exstifpahdam pro
aucloriias, quam in epistolis abi ipsb vel ad ipsiirii.. /agri culiufa aggreditur, .'quantaecunqubJprigitudinis
directis videlur esse. Ibi naniqueaperiissime i.nspi-- et laiitudinis Voluerit agros exinde""sibjriieliuetitur /
citur quanta yerieraliorie primitus fuerit susceptus - aliis vero non ea, sed qua vult mensufa partitur,
a ponlifice fiomano/qualiterque'eum ordinaturri mir hab.ens; potestalem unicuique "prout vult dividere;
serit ad prsedicanduiri cuhciis-Giermanise populis; Ctim\ergo Jioe ita .esse sciainr ab Pninibris, cur, '.
•
quarito'•eliamJabpre eamdem Germanlam adChristi rogo/ighorafiirqupd piimi pfinclpes Ecciesi.aruro,
fiiietri con veflil; et quOd noirsolum a^paganis etiiae-' apostoli scilicel, oiiinesque qiii eoruin iveisligia se-x
relicis/ sed etiahi;a pseiido-Chfistiariisei pravis sa- qtierites, uriicuique geriii sacram fideiff primittif fra-
eerdolibus eam veliit a lupofuni"mbrsibuseripuerit; - diderunt, exsfirpaiis eirbrum variorurii silvis ; iir .
quaritam gfaliam-a Fraricorim principibus'C.arolo- '* quibustlam popttlis ac proviifciis ppteslaierri babue-
manno scilicet elPippirib obiinrierii, qui postquahi; - runi possessiories yel; decijnas quas sibi.contirigebaiit"
euriiEcclesiae.Moguntiacensi prsesulem decreverat, illi et illi ecclesiae doiiare,'quandoquidem, juxta san-
eariidem.quse priusEcclesiaeialtefi subdita;erai, prp ,"Bcforiinicarionuriidecreta,decimas in qiiaiuor portio-
jlfius airiore simui et. lioriorc', meiropolim tolius;. nes b dividentes, unamsibi; alleTamicIericfs, iertlaVn"
Germania3- apostblicoporitificeiepnsentieriie;-6ffece< pa.ttperibus, quartam resta.uraiiilis ecclesiisiradide-.
rit; qiiot sedes episebpales; slajuerit/quab, pri.yilegia/: runt ? Nunquid avaritise suae tariiummodo cbnsiilen-
quibusdam Ecclesi.is obtinuefit. Poslremoi.et illud les iri distribuiibrie decimarum pfjliii sunt pauperuni' >
ibispeculalur, quod etiarii yobis modo perbpus est, restauratjonisque.ecclesiarum, sieut modo,: pfoh do-
quomodo corpbris' sui locurii, -;cqenpbium;-videl.icei Jpr ! cernimus agi ? Canbnes enim sancli es quoruiii
vestrum, possessionibus et decihiis speciallbus subli- ,- aiicioritate^xigunlur, decimae, nbn solum-decimas
maverif. -.-,_ .-.;.- - ... dari, sed,etiam i/iler varios jubent distribui, ut in
i. Tanta igilur auetoritas licet a modernis- qui- , urbibus quibuslibet et vicis'xenbdocliia habeanluf,
busdam sacerdolibus anhulletuf « , cbritiiiget tamen "uf p'auperes et.peregririi alantur. "Sed tam sanctum,
eis in lesiimoriium damnationis, 'quod seientes fermi--'- lam necessarium, prsecepliinj jnpluriniis locis no.n
- nos antiqubs et sanctorum Patrum decreta non debere solutn minimb icuralur, sed etiam"
peneignoraturi
transgredi, summopere fransgrediuntur, oljliti verbo- ,- Nam sblurnmodO illud legitur, quod-eplscop.is.de-
rum iliorum quse.Domi.nusad eleclos pastores'- yel'-•_ ciiriae^sintiribuendae. Quid verp exinde.agendumsii,
doctbfes iri Evangelio dicit :Qui vos audit,me audit;, vel si quidqriam aliud curanduiri sit cfrca mpnasferia,
elqui vos sjpernil,inespethit(Luc.x); Neqtfeeriim hasc tam aclericis (mlserabiledictu.!)-quama,laicis.de-
vefba de praicedenfram temporuri) recloribus solurii- slructa, citraque judicia Ghrlstiarise, feligionis sub-.
modo dicla suhf, sed eliani de illis qui usque ad coh- versa, oblivioni seu ignorariiiae:conimendatur. Unde
sumiriationem' sseciili" Ecclesiam. suam sunt.reciuri,' vereor ne de pra3seiilis temporis: recib.ribus avaritia
non deslrucluri. Narirde destructoribus et peiveisis . inexplebili cprruptis Psalmis.ta prophetizans dixerit:
pasloribus .Domiritis alibi dicit: Vmvobisiegis peritis, Corrupli sunt et.aboininabiles fqcti.sunl in studiis sriis
tjui tulisiis clavem scientiw, et ipsinbn;intfasiis;riec: -' (P»a/i;xiii).'Cumienim nihil dicendiim sit corruplum
alios inlrare permisistis (Luch). Et rursura : Vw"vo- nisi quod prius fuit integrum, rectores vel pasiores
bis, hgpocriiw, qui decithatis nienlliam et anethum ei qiiique iri hoc quidem dici* possunt /uiiseJniegri,.
cymiriuin, etgravibra legisprmcepla. reliquislis,- hoc quia a Deo sapienliaomnimodaad-judiciuni, yertmi-
est, judicium, misericordiam; -el fidem. Hwc oporluit faciendum erantJristructi; ideoautem corriipti, quia
facere, et illd non omiliere (Maltli.-xxm); MuIla"quo- non secundum datamsibi sapientiam, sed juxta lu-
"quein Ezechiele pfbplieialnijusihodi pastoribus di- ,cri obtinendi quan.titalem. judicant;-Aiqne "utinam,
cuiituri Sed, si placet/ inierrogemus eosdfempasto--,qy ipsipastores tanfuinmbdo.dedignarentuj; paupeiibus,.
"
fes/qriomodo yielinisuarobofare, si praecedbhtiuiri- 4ecimas dividere, *.et rionalios.quosdam (moiiacbos.
patrum" siatuia. judicaverint _esse dbstruenda ; vel dico,"apiid quos=aliqua:adliuc b.ujusmodi.cura exer-
quomodo "aedifieium stipefpositum slarei possit; si cetrir) probiberehl, moliti antiquae traditionis decii;
furidambrita.eis sunt ejicienda. Fundamenta nam- jrisisab"eorum j'ure-auferre. Cuf. igitiirsaiicius Bb-
que Ecclesise suae primi i?aires fuere,; sicut scripfum. nifacius, crii'Deustaiiiam.in Pninf.Germania pole-
eslj Fundamenta ejus ih monlibus sanctis (Psat. ' statem conlrilit, ul quovis yellet,- ecclesias ccenobia-,
LXXXVI/1).Quicuiique igitur lapidum-supefpqsifo,- que fundaret,sedes episcopalesslaiuer.et,parochias-
juiri. fundamenia talia: sequi dedignatur, de aidifi- que earum divideret, noii cuilibet lPCo, quem sibi
a Nicblaus Serariris baec refert ad lemp.ora Wide- .T.huringorum, quae.res.Thuringos curii Saxpnibus
radi abbatis Euldensis, quando Heeeloriis .Hildenes- . cpnira. regem exacuit, *.ui iegiiur in ms. Chronico
lteimensis episcopi faciioue riionaslerium Fulderise Magadaljurgensi. ,
rebiis fere omnibus spoliaiuin estV leste Lambertd i , !>Id etiam -prsecipit Gregoritis papa II, in.fra,- in
, Scafnaburgerisi.ad ann._iG65, At querpia baec dei lib. i, cap. 18 ; quo'd_ad!mc vigebai lempore Ilin-
splis decimis rectlus.quadrai psendo.syiiodo-Erpesf-'. cmari,-ut patCt.ex ej'us Capitularl, cap. Jf5. Xege
fbrderisj ahrioflOJ-SJiabitffi, ob--exigeridas decimas: Gbii.c.-j.Aureliajiense,. can, 5. , /-." , ',.,,
' "
657 . /.- "• VITA S. BONIFACiL 658
speeialiier elegit,; possessiones et dec'unas;aliqiias Avel iaicuin yerbi divini notitiam defereniem audire
donafepbtuitJNonne per eamdem auctorilaiem, coriligisset, niox i.quanluih asfatis suae leneriludo,,
qiia moderiii ponlifi.ces. militibus aiiisque. saiculafi- praeval.uii, qriid "sibi suseque qiialitati exinde profe-
bus hoininibus decimas dare soient; sancius Bonifa- ciubsum foret .traciare' coepit: Cumqtie ita medita-
cius inonacbis yel pauperibus efogare -easdeiri-po- tiorie diuiurria sese ad supefna efigefet, pafrieliam
tuit? Si reliqua ejtts statuiavidenltirsancta, si om- eaquae animb gerebat revelavit,^tiJt suaeconsuleref
nia quae carioiiicis dislribuit suntj Jaudanda/cur, , voluiftati rogavit.- Audiens haec autem pater ejrispri-,
'
quseso, hoc soluin quod ino.nachis.et pauperibiis du- inum obstupuit, deinde eum increparis', nunc minis,
dit decerriitur' irijusium? Heti! lieuf quod is cui nunc vero blandimentis,-ad saecularis vitae curamim-
plurima divitibus dareJicuillicenliam dicitur'non pellerestuduii. Adliaec eliarii ut ejus afiiraum adliuc
" habere
paiiperibus velpauca erpgare. Sup.ef hoc rib- '. tenerum ai concepti perfectipne propbsili facilius de^ -
stupescite, coeli, orbisquoque lerraruin et uriiversi cliharel," promisit se post yitse suse tempora" eum et
qui habilant in eo doleant^ quia mundris jamin ma- pfsediofum et oniniuui rerum suarumiiseredemfa-
ligno.positus esl, -adep.ut vivefe.irivideat, illos ex- cturum. Praeterea protestalus est lubricae aetalijju-.
sfinguefe audeat, qui ad boc specialiter electi et se- nianaeque'fragilifati lolerabilibrem esse activam vitam -
gregati sunt de inuudo, rit majori studiib intercede- B quam -cbiiteniplalivara,. meliusque esseinter.medio- --
' " , " ' ;
reni proipsO. ' . cres yel extremos fegni ccelesiiscivesquemlibet
- 5. Sed
hujusquerimonise inlerjectiojarii finiatur,- studiis facilioribus cbntubefiiium qusefere,, qriam
ur.adfd uride.fecessimus slyliis revertaiuf. Dixi• per maxima et perie impossibilia perfectionis certa-.
. iiamque prius, -quod iterum/dico, quia iriter omnes raina iricipere;- deinde verb dura ea nequit percur-,
liiteras,quas -de/sanclo Bbuifaeio- habetis, /epislolas . rPre/iii.Tiadeficere. . • - .. . •. .
illius"niihi prsecipuse viderentur; Uride quascunque II. — Patre laridem annuehie;eatr profileiur.: .
buic operi necessarias invenire polui, inunum cbl- Sed prier .sancius,,yirlu(edivinajam pleiius, quanto
ligere" smdui, sperans aliquerii «mriluhi, etiantae magis euni _paler f evocare :ad seculai;ia siudebai,
auctoriiatis igiiarum lectorera exinde posse sndificafi. lanto constantius in incceplis perdurare, et ad sacfa-
Proinde el vos, Jratres Fulderises,' ;uiiice,peto atque runi lifteraruih "notitiam periingere, anlielabat. Unde
- admoheo, ut easdem
epistolas intentioiie summa le- miro disp.ensatipriis |udiciofactum.esi ut paterj qui
gatis ; Deo supplicantes, ui per ejus preces, a quo solus erat impedimento, repenlinajrifirmitatecorre-
vel per quem scripiaa sunt;quique(ut in eislegitur) ptus, "pristinam mentis perlinaciam deporieret/pue--
saticfam Ecclesiam in Germania positam maximo la- '.rumque per legatos idonebsad riionasteriuin,.quod
bore- a pravis sacerdotibus- quondaih erip.uil, nuric prisco nunciipaiur ToeabuIoAdescancastre dirigeret,
eiiam a similium; potestate vos locuriique veslrum. cbriiniendans euni; Wolfhafdo.ivenerabili Jej'usdera
deferidere dignetnr. Duos autemJil)eIlos, ladjuvanie moriaslrifii abbati, a quo protinus (sicut monasticus
D.omino, tain deWita sancti viri <juam -de epistolis ordo poscebal) benigne susceplus, fratribus commen-
supradictis scribere gesiio ; iii priori quidein refe- datus, universa religioniS-muniaquaehuj'usmodi ietas
rens quis fuerit, quidqtieanie acceptam Mbgiintia- permisit,. bene cbepit, meliusque de die.in diem,
* • " '
censis Ecclesise sedeniiri saneta Ecclesia labbravii; complevit. . '.." . ',_'.
in.altero yeib quid ipostea usque ad fiuem vta suae III. — Pie inslitiitus, ad aliud mohasterium nitjrai
gloriosum egeril." ". • . , :: ' '-.--. ...-• ; sludiorumergo ; \ ."
' - Postquain verp-puerilise annos transceridit, in tan-
Quis siin qiii vobis ferb. munus tale .Iabbris,
: VoS"quoniarasciiis, nolite, precof.,\da"re.mull!s, - tura \se veneraiiilium institutis.fratrurii et sacraeJeT
" -,,
Ne pefsoiia.mei-vilis facial meai spefni. ctionis subdidit exercitio,, ut .quibusl.ibei.moraejatis.
Siimagis.hoc.siudium vobis;depbscere Cliristuni,. augerentur in eo muliarunjinsigniavirtutiimyim;-/
Utsibimetplacita marieant priEseiiliascripla. plereturque in illo. quod Psalmista de quorumdam,
' 0 profectu testatur dicens : Ibunt de virluleiiiyirlulem.
-' - ;:,-
.-'• ':.• LISER PRIMUS." (Psal. mu). Denique cuni," incessabili sacfarum
I. —Bonifacius puer ad vilam mbnastitam dnhelans. _ Scripturarum meditalionidedilus, omnemregularis
- Cum -gens "AriglOrum sacrse fidei j'ugb*per saricli' - vitae disciplinam sub prSefatiibbatis gubernatiorie,
.Gregorii papseapbstolatuiii siibdita, ejus suffragan- per annos plufescustodiret, ibique.taiii pro,desip;,e-.
. libusmeritis, in sanctorum virofum procreaiioneprse - rii sui .quantitale quam doctbfum penuria in lectione
mullis nationibus splendefe ccepissef, multaque lu- . divina; satiari hequiret, cumnonsensu -abbatis fra-
minaisariclseEcclesise i qiiibus variae-cordium ob- .trumque suprunij ad monasterium, qriod usque.Iip-'
"
caecationes illuslrareiilur, prolulissef, inler" bujus die dicitur Nuiscelle, pervenit, ef beatse membrise
- mundi lumina- saiictum quoque Boriifacium, velut Winjjerti abbatis, 'qui..venerabilite.fieidem. monaste-'"
luciferum qiiemdam,caeterissideribus clario.rein, liuic rib tunc prsefuit, magisterium, elegit.- Ubi tandem
muudo edere meruit.Qui nimirum, magna,-pareri- tam grammatieae arlis, irietricaeque subtiliiatis .quam.
"
_tum solliciludine nutriliis. magnariim eliamylrtutura spirilualis Intelligentiae desideraia e.rudilione politus,
per incrementa iemporum ainator estfaetus. Nain. . adeo irifiac pollere corpit, ut.ejus scienlise.faiua uiir
eum adhuc parvulus essel, si quem forie ciericum dique divulgala, a'd ipsura eliam aliicausa -disceudt
" "
R-,o . S. BONIFACIUS MOGUiXT. EPISCOPUS. , -640
conlluereiit. Verumlameri ex Janlae scienlise dono...Absecsecum diutissime tractaret, soiertissimequedeli-
sese nuflaterius, extollebat.nullum minoiis ingenii beraret, tandem'ad praedicti abba.tis hotitiam detulil,.-.
spernebat; sed quanto majori.yel lilteratpriae inlel- et erim ad voiuntatis suse consensum magna precum
ligentisevel aliarum virlulum excelleiilia a Deo.prse inslantia declinare siuduit. Qui licet lalia adm.irans
cseteris,promovebatur, tanloiiumi.fior, tanto devo- diu poscenli pbsliterit, iiCenliamque liujusmodi ne-
tior ad ejus compassionjs et .subjectionis. studium.., gavefit, postrerao tamen, provldentiadiviria prade-
- seiitiebatur, recolens jugiter. illud Sapientis : Quanto. stinanie, convaluit sermo petentis, et faritam abbatis"
magrius es;-humilia te ih omnibus (Eccl.iu). fratrumque suofum devbtionem simul et curam ad-
IV; — Sucexdos ordindlus antto cetatis xsx. ; opialoitineri habere meruit.iit ei necessariaquaeque
Cuin ergo /eo quo diximus nish, et ipse alios hu- provialico impenderent, yariasque" supplicationes
militate ,"ac-subjectione prsevenjret; et illum, alii,. eumiacrymis prolalas prp eo agerent, postulanlesnt
sapientiaej ejhs fumore incitati vel ipsius saluberri-.. angelus Domini bbrius comes ej"u's ubique -esset,
ma doctrina inslmcti, muluo bonore praevenirent ut, eunique ad prospera curicta dirigeret. Ad bsec etiam
patrem, turiiverSis in ejus laudem conclamantibus, d.ubs fratres, quorum corporali spiritualique juva-
atqup ad^singulos ecclesiasticf brdinis.gradus eum. mihe sustentarelur, secum abire permiserurit..Sicque,
tandem ad sacerdotalis B ulriusque honiinis supplemerito.
proraovejitibus, olficii.digiij-. suffultus, prpspero
taiemlriginia aut eo ampliusiannos habens eligitur. cursri profeclus est, pefvenitque ad lpcuiri,qu.ianti-.
Suscepla vero sacerdotii dignitale- qualem se exhi- qup Aiiglorum et-Saxorium vocabulo appeilatur Lun-
buerit in iitriusque hominis conlritione, [Forle,tpn- deriwic; ac, nori multo iransacto postliminio, trans;.
difipne] ul Saeramenti coelestis dignus lieret parli- ivitad Dorstet, ibique aliquandiu commoratus,
cipatione, melius colligilur ex operum suorum teslU debitas Deo persolvit dienociuque laudes. Sed quo-
monio, quani ullo verbbrum indicio. . . niam per. idem-tempus bostilis dissensio.exortain-
Y.— Synodi slatula ad archiepiscopumfert. ter Carolum principem gloriosumque ducem Frauco-
-Eodem vero tempore regnante In, West-Saxonuni-- rum et Ratbodum regem., Frisonura, populos -cx
fege, nova qusedam sedilio in partibusJIlis exorta ulraque "parte perjufbabat, maximaque pafs Eccler
est,-pro qua compescenda siatim praedicii regis prae-. siarum Christi, quse Francbrura pfius in Frisia sub^
cepto primatufnque suorum consilio synodale_servo- j'ectae erant impeiio, Ratbpdi persecutloneJricuih-
rum Dei statuitur conciliurii.Qiio dum omnes con», iente; idolor.um.cu1turaelugubriterfeddeba£ur,ideo-.
venirent,. et dissensionis -exortse.causam defiuireni,. . que.yir Dei, perspecla tantse per.versitatis mole, ex
sapientibus.quibusdam .placuifut uiiivers.a ibi defi- n illis pariibus discessit, et peryenit ad-T,recht; ibique
nilaad arciiiepiscopi venerabilis.Canluaiiseciviiatis, eliam . commoratns aliquantisdiebus , advenienlem
qui dictus est Berlhwaidus, iiotitiam deferrenti C.ui- regem Raibodum allocutus est, obsecrans ut-a tanta
rex, una eum omnium clericorum alque.laicoruni pravitate quiesceret..
niultitudineconsentiens, sciscitatus.estquis potissi- VII, — Reversus in patriam, abbatis inoriui iocuin
mum hujus legationis delatpr esse poiuisset. Turic " ' ' ~ . - recusat. Romampelit.. .
pnecipuus "iiiter eos arcbimandrita Winberthj eujtis Post. hsec vero, peragratis illius/terrse paftibus, .
superius mentionem fecimus; el Winira, qui monasle- sollicite exploravit si alicubi in ea prpvincja praedi-
rio Wessesburch dicto prsesidebat-; et Bcorwart, qui cationis pateretlocus.Cumque diuliirna inquishione
coenobium quod Glestingaburcb nuncupaturregebat; inlelligeret se fruslra ibidem praedicando -labbratu-
necnon et alii multi venerabiles virisanclumiJBoni- rum/aridaspirituali ferlilitate.arva reliquit,:et ad
facium accitum adduxefunt ad regem, dicentes eum. riatale solum transmigravit. Interea accidit ut moca-
legationi lanlse idoneum. Moxque, commissa a rege sterii sui Pater, deposilo xarnis, ergastulo, vitam
legalionis ejusdem causa adhibitisque secuiii sociis, prsesenleriiiiniret; cujtis obifufralres nimium cbntri-
profectus cstad Ceal(Id est, Oantuariam), et arcbi- slali, sed a.beato viro spiritualibiis colioquiis 1351111-"
episcopoprseriominato sapienler, quemadraodum edo- D cali, el utj.regularis vilae norraam eoriservantes, Pa-
clus erat, omiiia per ordinein-iniimavit, et post non treih quemlibet "spiritualera eligerent omnimpdo in-
multos dies reversus, praefato regiac prsedictis servis structi, omnes ipsurii sanclum,quieo tempore Win-
Dei ex legaiioriiscommissse responsostrenue peraeto, frid dicebalur/unice precabantur, utpastoralera su-
magiium universis contulit gaudium. Qua de re no-,, , per eos susc.ipere-curam dignarelur. Al ille, altior»
men ej*iis lam ajiud saeculares quara apud ecclesia- quaeque.in animo gerens, non eorum precesulloû-
stici ordinis viroscelebre habebatur, adeo titpost-. . perbise. fastu despexit, sed quae iiitentip sua esêt
modum.in ebruin..synodalisaepissimepeteretur inler-: : hrimiiiter pandens, quod scilicet, despectis chnctis
. esse convenlu. •/. / jiatriae faculta.tibus atque.honoribus,;pro- Chrisli
VI. —Abbate mgre consenlienle, in F.risiam trajicil. aniorc proquealiorum.salute peregrinari-vellel;.cum;
Sed qtiia mens ejus, Depjara dedila, ab oinni hur . omniuni eharitate et "licentia fratrum vota sua obti-
mano favore fuerat sequeslraia,-ccepit omnimodo nuit.El.-ut eisdein volis major auctofitas eveniret, .
- traclare qualiter. pareulun) affihiumque suorum cpri-.- adiit eiiam ipsius lbci - episcopumvenerandum, no- .
sortia' relinqiierc, el ad aliqua prtfcul posita loca miiie Danielem, peiens qua!enusej"us benediciione
pro "Gbfisii-iioiiiine possct t.ansmigjare. Cumque" et liltcris commendaiitiis ad itoruam, profecturus u.ii
C4i VITAS.BONI.FACH. . ; 642
mererelur. Quarii peliiiunem episcopus idem nutu, Agis mbrle, qui persecotionem magriam .peridejn
divino instinctus benigne" suseepitêfficaciter-com^ lempus in Chfistianbs exercuit;-magrio feplefus gau- ,
plevit. Nam pasioris prpvidi iriientioriem gefens, et <:,io, in Frisiam navigando devenit, ibique-vefbl di- ,
bbnae indolis virum, nomirieiStepliariurii.j prbalas viiii semlria spargeiis, plurirrios ab eriofe idblblatrise
congregationi praeesse fecit, et bunc Dei famulum reifaxit;"- --. ; , .- ' •' • ."""////
per lPngasperegririationisvi.as ire cupientem ad loca XI:— WiliiBrordo coildbordtis, episcopus fiefiVecusat.
desideraia cum litteris dimisit. ' Siib eodem quoqueieriijibreper vehersibilem^Wil-
•/*- '
- VIII. — librbrduniTrajeciensis Ecclesiaj pfaesiileiri biicciiia
AGregorio papg iii Gefmaniarii difigitur.
Taliigituf"benediclione soscepta, protinus valedi- coelesiis doclrihae in Ffisiani irisbriuiti "cujus;stiidib
cens fratribus, proficiscitur perloriga terraruiri sjia- sanciiis Dei famulus Bonifacius bmrilrabdo.cpngaii-
tia, perque ignotas-maris vias, doriec collecta uridi- dens et adbaerens, per tres cbriliriuos arinos Jaborii-
que ripn modica miiltitudoservorum. Dei, eodem vit ciim illoV fam-iri destrnendis fariis quam Jhco.ri^
spiritu ferveniiuni, ad eum- corivcniret. Hiergo Om- struendis" ecclesiis'/:bmnibttsque riegoiiis; diviriis.
nes unanimiter per singulos dies riiultas sanclorum TJnde factuni; est ut quia "prsedictus pqrififex/.aitai.e'
Ecclesias adierunt, obsecranles ut, bpitulante D.eo, jam" decrepila gravatus, suggererttibus diseipulis,
tulius Alpium juga -iransceriderent, Longobariio- B splatium susersenectuti providere cupiebat, IiuiicDei
fumque -ferocilalem ergase Ieniorem sentire riiere- famulum ad "episcopalis regiminis'suscipiendutn gra-
rentur: Cuiriqtte universaferocissimse genfis discri- dum" rege.ndumque sibicommfssbm* populiim uriice
mina illaesi pnrlransirent, atque liniina beati Petri obsecrafet/Sed jlle, laiia liuihililer fesprifcris, riiihiirie
apostoli prospefe Jidireril, stalim debiias Clirisiq Se dignuiriijsse episcbpaiigradurefefebat, et neiibi
graies persolvunt, ibique aboliiionem peccariiiriuiri in aririis adoleseehiiEe.adhuc ccfristitiitb lantaedigjii-
atque iliheris sui felicem- exifum deprecantes, spe- latis fa'stig\um;Jriipoheret,".pfeCibus. bmnibiis'-insta-
rata suffragia inveriefrint. -Nam poslquam sanctus bat, aitestans etiariiquia, -juxla"canonicse irisii.iuiio-
vir -venerabilem sedis apostolicae praesulem, nPmine his' prsbcepia, riecdurii quinquaigesimi anhi setaierij,
•
Gregorium, qui ejusdem riomiriis Secundus' luric ijui bujus gfadris cuimini 'corivenirei, pleriiter recipe-
liabebatur, allocntus, ei adveiiliis stiicausam riiani- fet. Praedictb yefp' ponlifice biandisilluni vefbis.ih-
festayit, et quali desiderio diutius' desudassel ap.e- cfeparite et afl. 'susclpiendrim episcopatus ordinena
rriitj mox idem pfaesul, hilari vultu ihtuiius in eum, . instigante, diversisque pro hac spirituaii ieonterilibri.e
Inquisivit ari litteras ab episcopo sup commenda litias verbis invicem pfolafis, liic sarictus ylf, iri/iantb
detulissel.At ille concitiis ciiaftam ex mbr.e irivo- --. agorie pbsitus, placitum lahderii excusatibriisiserihb-
lulafn proferens, dedit appstblicb." Apostblicus yerp, - netri.pfbtulii, dicensi i Ohus regiriiihis,t.qubd-iriilii
acceptis Iectisque- lilteris,^ et -coriiperto saricli viri . iiidigrio/Imporiefeiciipis, saricie praesul/ suscipere.
desiderio, sedulum deinceps cum eb colloquium ha- imh aiideb,;.quia\ab'eatp/Gregqrio'"<papa Jri.iGiefma-
buit, reverenterque euiri ibi cbriiniorariiem retinens, niam bbevangelizandi causdjri difectus s'um, Jpsius-
pro qualibusque sanctorum reliquiis postulabat, illi qiie.legafibriis gratia in has barbarasVnatibnes adye-
tradidit. Ad haec etiam illi commitlens in curictis niens, sporite^îrie gubb.rnalipnis?imperip.'subjeci,...Tatr-
Germaniaj populis ctiram ".prsedicaridl, tradidit iepi- . ttim/efgp "mandatum prseterire et aliii.d qupdlibet'
'
sloiam, cujus exemplar talejrivehifur. ;_ jiegoiiurh sttbife nttllafenus.pfaesijmb./liJiidej Pater
IX. — Grigorii epistola. ; veheraude, obseqrp rit in Jllas iregiones; a.d fltjas a
Gregorius servus seryprum Dei, Uoriifacio religioso prsesule"apbsitolico missus stlm, cum itua.gralia simul
presbyiero. Exigil manifestata riobis -religiosipro- et liceritla, tfansire' mer.ear. ]i Hsec audiehs sairictiis
potiii tui, etc. (Vide:infra_,ep. %) ^ ;. Willibrordus/ data beiiedictione ?," pcrmisii eum",
^,—Frisiaddila,verbiinri)eiannunliat. abire/ ./"_...._ ""
_'..,^ /.'/."" '.,-•.;,.-..'"-.-/
His liuerisf acceplis a venerabili-papa, profeclus
'S\i.—.Hesiqnes.aliqsque converlit.ad' Cltristmiu-,...
est. in.de ad; L-ongbbardorum f egem Liulprandum,- a -r. '/._." ,'.' pinriqtn' miitiiTlbmqin. \ " /; '"
" Ille vprp exinde
quo bonorifice susceplus,. aliquahdiu; curii eo est pfoficiscens, "peryeriit ,ad Ibcinri
bospitatus. Profecfus vero-exinde,/ardua~e't prseru- cui rionien est. Atiisiiiabufg, Deiim tijjique, -iiabe.ns
pla Alpiuni juga lransceridit,.incognitpsque Bagoa- convialbrenii "cujuseiiam viriule aiqrie prpleciipiie"
riorum et Germanise. termlnos.perluslrans, iri Thu- sufftiUus,jjubciiriqiie pefrexijj ubiqtie sacrae/dbctriija!
finglam deveuit, consideransetexpJbrans in omnibus: notii.iam"di!atavit. Guriiqiie"ingeriieriipoprilum Dpmi-
iristar prudentissimse apis,ubi poslmodiim nectaream noiri Frisia pfsedicahdo aicquirefei^ inuliique,".ab
. sanclaefidei duicedinem colligere "posset. Cumque,i cjrisspifiiuali.doclrina"educaii, adagnitibiVeriiVyeri.r
per aliquoi dies ih Thuringia commoraretuf, interim i tatis peryehirent, aileo utsupradicluiri Jbcum./cul
omnes illius provincise prihcipesiverbis.spirilualibus gemihi praeerarit"gefiharii,.' pielilf videlicet, Ct Piefbr
alloquens, ad sacrse fidei -agnitipnem totiusqtie reli- f olf, Doriiino Deo aiixiliaiitci, ojjiiheris, collectai.ijpri
gionis iramitetn revocaviii Sed ei sacefdptes, qiios; parica Iratfririi congregaiione/mbri.asterTum cpinstfue,-:
scelef ibus variis dediios compefit/sermonibus eyan- fef. Ttinc-cliam afias GerriiariiiBpartes pfaidieahtli
gelicis admonens, ad instiiuiioniscanonicse hofriiariii cattsa adiit, Ilessoiies videlicef in Saxbriura Corifiriio
correxit. Inierca vero audita ;Raibbdi Ffisbniim. re- [' positbs/Quos ciirii siffliiiter.a paganicse supersiiiib-
645 S. BONIFACIUSMOGUNT. EPISGOPUS. Ui
riis eullu ni3gna ex parie. converteret, multaque mil-. A apostolico. Quae omnia vir Dei sagaciier perpendens,
lia liominum baptismalis sacranientp ablnisset, misit simulque eavens quodscriptum est: Qui noliiUbene-
.quemdamexsuis fidelem, nomine Binnam, ad Romam dictionem, elongabitur-ab eo (Psal. cvm), benedielio-
cum Jitteris, denuntians veuerando -praesuli.apo.sto- nis.tantae gratiam/npn recusavit. Adveniente ;ergo
lico riniversa quse circa illum divina pietas egerit, ordinationis ejus die, quae erat pridie.Kalendarum
quantaquemultilu.d.o.hominum sancti Spiritus gratia Decembriuni, lioc.est fn.nalali sancti Andreae apb-
.illustrala .regeneralionis lavacrum .a-beo susceperit. stoli, imposuit ei vene.rabilis papa et episcopatus or-
Sed-et derebus variis quse ad^quotidianam regulse dinem, el alter.ius nominis (quod est Bonifaci.us)di-
ecclesiasticse.necessiiatem populique noyiter conversi gnilatem, nam anlea Winfrid dicebatur. Deinde ut
curam pertinebant prudenlijnterrogatione cdnscriT eum ad qbedienliam sibi successoribusque suis exhi-
psit. Prsedictus vero legalus cuncta sibi commissa bendam, necnon ad omnem sacrse fidei traditiqnem
fidelitef/Cbmplens, apostolico prsesuli.missas detulit observaridura arctiiis conslringeret, e.xegil et accepit
lilteras, aliasque.ab illo super universis quaestionibus ab eo juramentum, qupd scilicet in antiquis exem,-
prbpositis coritinenler reSponsa magistrb srio defe- plariljusinveniiurJta scriptum.
rens quanlociusrediit. "_-,•. ; fln nomine Domini Dei Salvaloris nostri Jesu
XIII..— Romamipse aGregorio vocatus, fidei sum "B Christi, plc..» — (Vide, ihfra,,Jriramenlum.) "
- , .., reddil.xalioheitu- , ..,--;- [. XV. Liileris papw.cbmmendalur.,
JCum aulCni sanctus vir delaiasJegisset litteras, Postquam ergo bujusmodi prbmissionem jurando
seque inler.csetera invitalum ad iRomam intellexisset, coram Gregorio.papa peregit, tune etipse eum in
. mox.summum. pbedientiaei-gradumcoritendens, clieft- pm.nibus adjuvafe, pfaeferre et venerari studuit. Nam
ium fralrumque circumseptus .agmine, Italise- fines libellum in quo sacralissima ecclesiasticaeinslilutio-
adiit, acJtomanae urbis moenibus inspectis, pmnipo- nis jura pontificalibus. digesia conveniibus babeban-
lenli Dep condignas gratiarum laudes retulit, seseque tur, eidonavit, praecipiens ut tam clerus quanicaete-
beatorum apostblorum _patrocinio coriimendavit. De- ripppuli sup regimiui subjicendi inslitutis talibus
inde cpmpertosancli yiri adventu, staturi yenerabir efudirentur. Sed et. familiafilaiem sedis apostolicaj
lis papa Gregorius illum ad se inviiav.it, et;yerbis fa- sibi omnibusque sibisubjeetis pereriniter reservan-
miliarjbus salutafum honbrificpixenodochio depula- dam privilegio confirmavit, sicque eumliiteris trans-
vit.. Adyenieiite verb opporluno, cblloculionis- eorum missis non soluni Caroio.duci glorioso, qui per idem
die, ad ecclesiam beali Petri apostoii-liic T>eifamulus lempus Francorum regnum gubernabat; sed itiam
invitabaiur. Ubi curii se mutuis ac pacificis.satiassbnt uriiversis ecclesiasiicis.viris .pfincipibusque in.Ger-
coilbquiis, praesujapostolicus illum deSyjnbolo fi-^^1 Biania.consuiuiismuhiendum comniendavit.-Littera-
deique catliolicae tradiliohe.inquisivit. Ad hsecwir rum atttem tunc missarum exemplaria, :quia locus
I)ei respondit dicens : Quia, do.mne apostolice",in- praesens exigit ut inseranlur," hic jain inserere cupi-
quisiiioni tanise; in cominuni sermorie Jdorieus non uius,;primum quideniiquae ad-.Carolumducem,.dein-
ut-fidei quaina me exigis de yero ,quaead caeteros principes direclae sunt pro-
' surii respondere", quseso -
conscribend-e tempus mibi conpedas, sicque mutis ponentes. _
laiiluni iitte.fis dehudaiam agnoscere 'valeas.Qoani XVI. — Primum Carolo duci Francorum.
petitidnem ciini papabenigne susciperet atquecbn- ( Domrio glbriosqfilio Garolo duci, Gregorius pa-
-cederet/pafyo dehiric lempofe iransacto, vir Dotriini pa. Gomperieiites te,ii).CJiiisto._dilectissime, etc. i
saiicise atque cailioiicaj fidei senleiiiianinmni.con- (Vide, infra. epist. S._)-, . ...","
venientia ef elbqueulia" pfolatam. Jitteris pMfato XVII. ..-—DeindeEpiscopis, cia
principi bbtulit. At ille,iectis eisdem litteris, eum i Gfegorius episcbpus; serviis servoruni-Dei, uni-
juxla se sedere fecii, et ulltujusmbdi lidehi cpiistari- versis feverentissimis et sanctissimis
frairibus co-
ler reiineret, diligentec edoceret, admonuil; mujta.
episcopis, religiosis presbytefis. seu diaconibus, glo-
quoque dereligioiie spiritalis vitse cum ilib cbnferens, riosis ducibus , magn.ificis «^castaldis , comitibus
D
ita ut.interdum integrum pene diem colioquendp du- eliam , vel cunctis; Cbristianis
;Deum linienlibus.
cefent. Ad extremum qupt-populf per devia.idolola- Sollicitudineni nimiam gerentes pro- speculatione,
iriae vel fiacihorumpfius bberrantes, fidei documema elc> "-' r
(Videinfra, episi. (i.)
prsedicaiibnc/percipererit sciscitatus est. * X.VIII,-.-^- C lero el \ '
- ,-' piebV.
XIV.^-iEpiscbpus abeodeiiiordinalur. .".,'// - « Gr.pgbrius episcopus, sefvus sefvorum Dei/clero
Cumqu.e"aposiolicode hls bmiiibus satislecisset,rc-
iritimavit sancio.viro el plebi dileciissirriis filiis-in Doniinosalutem. Prc-
sporideridb.iuiic-ille' quia epi-
babilibus desidefiis nihil,.'etc;»'
" ' " (Vicle, infra, ephi.
scbpalus gradtiiri sibi imponere "voluisset,-iit-eo con-_ ' - •• '' .
'•-
'
staritius errant.es qubslibet corrigere/el ad yiam. ve- 10:) '':' '' .•'
fiiatis convefiere ipossei, quo majori aUctofitate XIX.-—' Principibus Thuringis.
apostblicae dignilaiis fulciretur;/ essetque curiciis c.Vifis magnificis Asolfp, Godolap, Wilarjo, Gun-
ianto. accepiibr in praidicandi pfficip, quiinto plus thario, Albordo, etonmibus Deo dileclis Tliuringis
Clarescefet, quia ad hoc.a praesrile ofdiijatus essel. fid.elibus Cliristianis/ Gregorius papa. InJinualaiii
.^liis guaslaldis ,.<\~i\villas seucorles regiasprpcura_b.au!, Gallis domeslicidicii.; .
- ' ' " VITA S. BONIFAGH,•"-- 646"
KIS
nobis niagriificaefideiveslrse consianliam, etc. > (>Vide,fA ecclesiseirisiaufarilur, monasiefia sedificantur. Tiiric
' --': ':''': ': etiani cbngregata servorum Dei mullitudine, coristfu-
in[ra,episl.^.)
XX;.— Ei'populo T'huringorum. ctum 'estTnonasteriumin loco.qui diciturOrdort/sub
.«Gregorius, serviis servorum Dei, iiniverso.populo boribre saricti Michaelis arehangeli. Qui.scilicet om-
Tlmringorum. Dominus JesusXhrisius Filius Dei, - raes-apostblico mbre yiventes,:Iabofe prbprjo victrim
Deus verus,-elc";».(Vide,infra,\ episl.'7.) • ' /•_-•._ -vestituraque acqulsierunt. Ctir-autem in iionoresah-
•'•-'' '• . • - '"XXI. — Allsakonibus; ,"-', '- ;/- cli Michaelis.coiistructum fu.erii idem monaslerium,
. iGfegorius papa uriivefsopopulo provincise Altsa- rbreviter dicenduni. Nam curii; sanClus'T'Bonifacius
T.orium. Sapieritibus el insiplentibus debitor-sum, priridicaridoet baptieando iniThu.ringiamJransifel^ et
fraires charissimi, etc.» (Vjcfe,JHfi'a,episl..9.) ' •'-'" prope llumencuf iiomehestOrahaj tenlbriis''Jixis
iXXil.-r-Carolq'ducepfobdiiie,.Hessds'ugg'redilur. .p.ernociaret.. tunc per totam n.octem lux jnagria de
coelo sese prolendens, iocum ubi manebat episcopus
",.- Taniarum itaqup litterarum.auctoritale suffultus,
s.aiictus, pr&sul Bpnifacius, proficiscitur, in Gernia- circumfulsit i in quaeliara luce Sanctus:Michael ar-
iiiam,-veiiiensque ad praefaturii principeiri Cafoluhi,. changelusadveniens, episcopo apparuit, cumque al-
iiltefasciRoniani poniificis.detuiii,-seseque illius dp- loquens, iri ©omirio.conforiavit. Mane iiaquefactb ,.
niinio alque. palrpciniq siibjiciens , cum consensu.]B laudansetbenedicens Deum,ibidemmissafumsolem-
nia celebrav.it, Deinde inieodem locp prahdium sibi
•ejus in Ilessorum inetas, quibus et antea pfaedicar.e
-cpeperat,perrexit. Illuc ergo advenfens, reperit pliires parari praecip.iens,sed.a miriistrbsub audieris "cibum
ex eis relicta Cliristianaereiigionis .cullura. variis erfoT ijuo yesCi ppSset se non habere,: respondit :' Nbnne
-" quimullitudiiiemfpopuli indeserioqiiadraginta-anriis
fibus implicatos. Alii nainque lignis et fontibusclam
yel aperie sacrificabarit/.ali.i yerbaurtispicia et divi- rnanna de coelo misso. potuit pascere, riiihi indigno
nationes, pfsesligia etincaritalibnesexercebant; qui- -" servo sup.non praevalet ad-uriiUsdiei refectioriem es^
dam autem alia nefanda qusedariisacrilegia intende- cam imperidere? Jlaeccum dixissel,;ntmensa sibiap-
bant, pauciin via veritatis quam semel acceperant ppneretur pfaecepjt. .Jnterea.quaedam avis advolans,
"persiiierunl. Quoruiri eliam corisilio afbbrerii quam- IJisceiri.lalem.quiad unius diei refectionem sufficeret
^dammirse niagniiudinis, quseprisco pagariofum vbcar altuiit,,et ante meusarii projecit.' Quo- viso; saiictus
bulq. appellabatur afbor Jbvis, in loco qui dicitiir prasstilDeogfatiasreiulit, pisceirique:allatrim;icito'prac-,
JJesinere, servis Dei secuni astarilibtis sticcidere teri- parari jossit, IIIo vero prseparatoiet comeso;reIiquias
iavit. Ad ejusdmodi autem arboris ihcisibnem "magna- inHumen projici praecepil-'' ''-'•'• \" -:"'>' ' "*
' .
paganorum mullitudo cbricurrif, "cupleritesiri- sari- C .X\l\::—Und~e.hwc~acceperila'ucior.' *;.;:;
ctum virura , veluit inimicum deofurii subruni, inter :. Exind.ecoeptum. cafpensiterêiThiiringiam per-
ipsa iricisjoriisopera irruere ef iriieriicerei. S'ed',duhi agraiis, diligenler investigavit/cnjus illeioCus essel, "
eadeni-paululuriiincideretur, mox qtiasi riritu diviriP- \<. «bi visio tania«ibi apparuii. Coniperioque qtiod Hu-
agltaia/ in quatuof partes disrripla est. Quo viso, go/qui.dicebairif Simior/iliiusioci pbssessof esset,
pagani,-qiii illuc mente perversa "conyenerani,.a_bji- peiiit ab.eo utsibidare dignaretur.AtillepeiitU an-
cientes pmhem malitiam, benedicentesque Deb/cre- uuens, priinus om.nium•',Tbuiiiigbfurii'liajreditateni
diderunt. Turic sarictus prafsul ,• corisilio iriito cum, suani tradidif venerando prajsuli;' deinde verb Aibot
fratribris, ex illa iiigentis 'arboris mole oratbriiim! aliique plures-cbriiigiiaprsedictb focb prsedia tradidc-
conslruxit,- hocquein lionorem sancti Pelri apbstbliI runt. His igitur adepiis, sanctus Bonifacius rediens',
dedicavit. • " '''/"' iu eodem-locofrutecia exstirpare,terramque incole-
'XXIII. «—In Thuringia' fatsos Chrisiiaribsrevincit. re,Jussit, et, jaclo fundamerifo, ecclesiam'' eonsfrui
Ordorfense- monasteriumcotidit Micliaeli, qud i fecit. Hseri aulem inJibro quodani.antiquo scfipta
oc-
casione. - - . ." - reperiens,_ideo inserere decrevi, utâgnita causa iin-
...His itaque. peractis, ad Thufingiam qiioque.profe- de moriasteriuhi pfaedictum •exstrricium fuerit, et
clusest/illiusquepopuli principes magna ex parte ai , ipselocus, et fundalorCjus, angeliea visilaliohe'digni,'
€hrisiianarelia;ionedeficienlescbrrigerestuduit. Ppst-- " sub veneratiorie maj'ori iiabeahtur. ;
quam enim religiosorum ducumdominatio in eisces- - :..- XXV'.—-Cooperalbresex Rrilahnia dscfibii.'/"'
savit, cessare etiam Cbrisliarise religionis inteniioj Praedicans ergo et baptizans saricttis prresul.Borif-
coepit.; falsique quidam Christianl, quorum riominai faeius iri Thuiirigorutn-et fJessorum 'fegibriibus, pef-;
sunt Drotbwin et Bertberi,' Canbereth e.t Huhred, In-- , spexitmesseniquidemessemultam ibi, sedoperarios
ter eos Ji.ospitantesj/maximam Jiserelicae-pravilatis! paucos ad cbpibsam miiliiiudirieiri,cfedbniiiiiTi; iri-
introduxerunt sectam.. Qui. scilicet fornicatorescf t: struendam. Unde in provinciam palriiamquesuarii niit-
adulleri, cum validissim.ura.adve.rsusiiominemrDei.i. teris, exinde •tam feminas "quani -viros religiosbs/
ex.ciiarent.cpnflictum, veris verborura pppositioni? scientiaque vafia imbutbs, pliires venire.'feci't,"s,iiique
bus confutati, dignam recomperisalionis -sortiti stiritt laboris bnus.inter eos ,divisii.'>,interquos'erant'prie-.
sententiam; Nam excpmmuhicati et expulsi sunt de) cipui viri Biirciiardus Ct Lullus,.-Willibalt et:Wiiririi-
Ecclesia. Cumaulempraedicalionis ejus fatna undi-v \ ball frater Tejus, Witfa et Gregorius?: femiriaevefb
qrie emanarel, eredenifumque multitudo excrevisset,",- religiosae, matertera scilicet sancli Lulb/ n.oniine
a Paulo aliter anonymus. Alios ex gentesua, alios;
ex.parte Franciw, rionnulloseliam de ftniliusHibirnim
G47' S. BONIFACIUS.MO.GUNT.EPISCOPUS. .648
Cliunihilt, et filia cjusBeralhgit, Cbunidru.t.jelToela, A Bagoariorum . terras, quibns.per idem tempus Hug-
Lioba et Waltpurgis soror Willibaidi et Wunnibaldi. berius dus praeerat, adiit, prscdicationisque sfudium
,Sed-ChuhihiIt.el filia ejus Berathgil valde erudiise in apud eos-diligetiiissimeexercens/ianip divinse-semu-
liberaliscientia,- in Thuringorum regione constittje- -latioriis zelo armatus est, ut quemdam scbism_aiicum
bantur magjstrse ; Chunilrud in Bagoariam destinata hscretica pfaviiale plerium, npmine-Ermwolfum ,
esf, ut verbi diviui semina .ibidem spargeret; Tecla j'uxta canonum de.creta.,.damnasset [damnavefi.t],
yero, jiixlafluvium Moin, jn locis Kihliingen a et atque ab Ecclesia expuljsset. His peractis, Tursum
•Ocjisnofritlt nuncupalis collocavit; Libbamqttoque ad eos,;qui sub-suse gtibernaiionis dioecesi coirimo-
ad BiscofeSehein,.uiil!ic-muliitudini virginum con- rabantur :remeavit, eircuiens. ubique et instaurans
gregatSEpraeesset constituit. - • ;" . - quse cura poposcit Ecclesiarum.
— tertio profeclus, dmiaria.refertel
XXVI. — Gregorio IH-nuntios misit.Pallium ab eo XXVIH. Romam
accipil cum epistola: -. lillefas ad episcqpos.;
Gumque millia lioiiiinmritam per se quam per ssuos Eosetiam tempore Roni.am ire decrevit, tam ,pro
provincialesad fidem sacram perdueta [Feil. pro- hoc ut apostolici Patfls,' ctijusfaeiem necdum agno-
rinda defunclo beatae verat, salubri fruefelrir agnitione simul et colloquio,
dueia].ba"ptismalis diluisset, j'am
memoriae Gregorio Secrindo sedis apostolicseprsesule, g quam ulse sanclorum aposlolOfum, aliorura:sancto-
et Terlio Gregorib eamdem-sedem obtinente, iterum rum in Urbe Romana quiescentium orationibus coih-
1»
bealus Bonifacius Romam. legatos misit, qui,. aphd men.daret. Profectus. ~ eijjo illuc, multa comitanle
. turba Francorum -et Bagoariorum , necnon ex Bri-
prsesulemprsed'icium prioris amiciliae foedera reno-
yantesi oninera familiaritatis graliam quam ah arite- - tarinia convenieiitium, ^prsesentalusque apostolico,
cessofe suo habuisset expeterent, omnemque- subje- benigne suSceptus est a.beo; tanlaque a curictis Rb-
ciioneni ;aposlolicae sedidebitam a se promilterent, maiiis veneratione habebatrir, ut multi ad salntarem
conversionem quoqueplurimorumiiiGermania habi- ejus doctrinam confluerent, illumque diu secum re-"
lanlium iniimarei.it.: Postquam vero Iegati supradicti liriereht. Postbaee vefo cum remeare decerrieret,
Romam venientes; venerabili papae lalia denUritiabSiit, munerib.usetreliqiiiis sanciorum pro quibuscunqbe
staiim Deo gratias retulit: deinde non solum omriia petiit datis, Iionprifice;"dilattts est apfaestile iaposio-
familiarilatis et amicitise jura a sancto Bonifacio poT lico. Adhuc etiam ei epjsfolas quasdam episcopis,
stulata promisit, sed eliam ea quae minime petiit; abbatibus atque. principibus cunctis in Germania
idem archiepiscopattis Pailium direxit, epistolam conslituiis transmittendas dedit, quarum exempjaria "
quoque contirieniera diversa, pro: quibus i.nterroga- subsequenter bis inserentur, ,
lus fuerat, prsesuli sanclo rcmisit, cujus exeriiplar " . t Gregoriusepiseopus,'servusservorum Dei, dile-
subsequenier inseretur. ctissimis ifobis omnibus episcopis, venerabilibus
< Reverentissimo '.et sanclissimo fratfi Boniracio presbyteris, religiosis. abbatibns omniura provincia-
coepiscopo, ad illuminationeiri genlis Gernianise, rum, Dominp coopefante et sermonem confirmante,
vel cireuniquaque in umbra, mortis moranlibus praesens. sanctissimus,.etc. t (Vide, infraiepist. 45.)
genlibus, in errpre ccnslitulis, ab hacapostoliea se- XXIX. — Ad oplimales et pbpulum Germanim.
de directo , Gregprius servus servorum; Dei. Magna , € Gfegorius papa universisoptimatibus etpbjmlo
nos babuil gratulatio iectis, etc-.> (Vide, infra, epist. proyineiarum Gcrmanise, Thurlngis et-Hessis, Bor-
-; - ' - -
•2§.); - fharis ,et. Nistresis, Wedrevis et Logriais,-Sudvodis
XXVII. — Monasleria dub exslruit. el Graveldis, vel cmnibris in orientali piaga consli-
nedeuntes ergo, nuntji, et.graliosa ,prsesulis apo- tuiis. Quoniam decessor noster sanctae recordatioriis
stblici dona scriptaquo reporlantes . lsetissimum effi- Gregorius, eic. J (Vide, infra, epist. U.) „
ciunt sanctura Bonifaclum. Unde. et ..debilas Deo XXX. — Et ad episcopos Rajoariorum.
laudes.gfatiasque agens, duasmpx ecclesias Domino . <tDileciisslmis nobis episcopis in provlncia Bagoa-
coristruxit, nnara quidem in Frideslar, quam in lio- . riae.et Alamariniae constiluiis, Wigoni, Luidoni,
riore principis apostplorum sancti.Pelri-eonsecravit; Rudplto el Wivilo, seu Adda5,.Gregorius papa.Ca-
alterana vero in Hamanajjurch, <iiiamin honores.ancti tholica sahctorum Patrum aucloritasjubei, rit, elc. i
Micliaelis afchangeli dedicavit., Dup quoque mona- {Vide, infra, epist. JS.) -._:.
stefioia.du.ibus subjunxitecclesiis,liisque non mini- XXXI. — In Bajbaiia ires episcoposinsliluit.
mam Deo. servienlium concionem "subrogavit, ubi . Acceplis.ergo talibiis epistolis , -sanctus Bonifacius
liucusque.laudis et servilutis divinse pfficia.peragun- a;Roma discbssit, liajiamque perveniens, Tieiiiae
uif. Quae postquam gesta sunt, sauciusBonifaclus urbis ingressus est. moenia, «t apud Liutprandum
elegit, qualenus aiessenl sibi cooperaiores in. vinea conia, sub ditiohe marchipnis AmbarensisLutlier.ini.
Dpntint. JSa;quibus. fuerunt hi: Wigbertus_tx pgrle, .b.TeriiaJiaec Bonif/cii prbfeciio Romaya contigit
Angibrum, beatus vero .Gregorius ex nobili prosqpia. haud dubie anno.-.CIiusti 758 .circ.tsr.auiuinnum ;
Francoftitn, Sl-irm\'veroveiierabiliset Lul, Megingot, reditns vero anno insequenlj, quo cum episcopos in
WilIibaIdus,-s«!<s<7uegmitanMsWmbaldiis,eJB/ti</..a...prqvinria BajOafioruiri ihstituissel, faeti sui appro-
pturimL Lege
" Acia sanclorum Liobaeet Walpurgis, baiiouem a Gregorlo papa accepit iv Kal. Nbvetnb.,
infra. _ / ... imperii-Leonis 35, indict. 8 ,id est, atmo 7it), inlia,
aCliitzzinga appellaturin Vila sancli Siiiirmii.num. c'ap.,_52.- - , •.'"
ii, riunc oppidum siimri ad MoenumIltiviuminFran- j
$49 . VITA-S.-BONIFAGII. -'- . .680-'"
Longobardorum regem aliquanditi, comraorabaiur. JA:nmnes sub.impeiio suo degen.tes, laicps simul ef.cle-
Inde vero digrediens, tefras Bagbaribrum ab Olilone . rlcos, a: religipne Cliristiana devianies, iam Tegali
duee invitatus visitayif,..mahsitque apud eos diebiis -quam eanonica auctoriiate adviam justitiae revbcare
- rriultis. verbum Dei praedicans, yeraeque.ildei sacra- studuit,
Prsecipiebat enim ut, conyentu.syiiodaii ha-
menla.iliic renovans. inter quae eliarii deslructores . bito, ibi omnia-juxLacanonum decrela cbrrigerentur,
quosdari)ecclesiarum populique seduclqfes abigebat,,. cujusniiniruniconvenius synodalis slatnt;i,"quia ribn •
quorum alii falso se episctipatus gfadu praeiulerunt, solum ssecularibus, sed ecelesiasiicis eiiam rectorilius,"
aliL yero . presbyieratus oflicio se depufafunt; alii/-/ aedificaiioneramagnarnconferrepossevidenlur, prout-
etiam-, innumera perversit_atis .fignienia. seqtierites, . in anliquis exemplaribns scripla inveuimus, hicpb-.
- magna ex-parte populum seduxerunt. Sed sahctus "nerevolumus.Sic ehim
scripta inveniunlur/ i '.
prsesul cum faniam.sacer.dotum fallaciam atqrie ma- ,
litiam aliter non posse pfohiberi conspicefet, pro-. _ XXXIV. " .— Synbdus Germqriica in Liptinensi
•
- vinciam Bagoarisej Olijone duce conseniienfe, in coiiftrmatd, '' -'" '•".
< In noniirie Domlui nostri jesu Ghfisii, ego Ca-
. qualuor divisil parochias, iresque:magna'rum virlu-
turri yifos eis proefecit, qiios. ordinalione facla in roloinariniis, etc. i (Vide;itifrd,cphcil. Gertti.)'_
episcopaleiri graduiri -sublimavit/-.-quorum .primus.*,i BXXXV..—
: - - Auctor :, in.motiachofum
, .:;'.. x osores•ihvehitur.
. ••-
noriiine. Joannes^ in oppido quod dicitur Sal.lzburg; Tâiitaeergo/religioiiis slattila a /pfincipibtis. neo-"
caihedfam episcppalem. suscepit; secundus Eri.m- phyiis tunc. facta; si. compafehtrir legibus.hisquae.
•bertiis ° inFrisingensi Eeclesia regimen poniificale-,•, raodoa quibusdam rectbribiis.nostris a pueritia usque: .
subiit; .igriiiis Gowiboli b in Hatisponensi civitate/ in senectam omni disciplina Christiana itis'ructis
quse ftietropplis CagoariiE est,.ppniifex constituitur. proferuntur, facilepolest agnosei„quanlum perfec.l.io-.
VivIIus quoqueâ-prsesule apostolico jam.ordinatus,; rgs;fuerint i'li neophyti istis" Patribus doctissimis, qui
Pataviensi {de Pdssaw) Ecclesiaa prajatus est; sed "non solum apud reges.et pfincipes pro Joco.ruin.san>:.
ejus paroeliia, qttae qtiarla eral, a sancto Bonifacio, ctrirum utilitate intercejere negligunt,sed etiani ips.i
sicut caeterae,dividebalur. His ergo poniificibus com- loca.sancta sibi commissa .omnino_deslruunt. 0 mo-. -
slltulis el quaecunque 'lune corrigen.da eran.t in Ba-; fbs pravi cunclis omninodplendij -oimiseranda riiinie
' iriorummulalio talis! cum puefis.enibus, caecividen-
goaria correctiSj-adpropfias fediit Ecclesias. Pcst
non rriulium vero tefnpofls omnia quae, tunc in Ba^ tibus/imperiti peritis,- laici clericis, religiosiores i.ri-
gbaria corrigendp gessli,'lilterislrhnsmissis, praesuli veoiarilur. Quondam riamque in provinciis .inultis,
-apbf tolico Af - * ilatidans;' nbi, sanclae Ecclesise yinea novffef plaritala, riecdura
". denuniiavlt. . . ~ille,
* gesta
.- * ej'us ~i
- f eriiisit hujusmodi scripfa; ";'--. \. ^ C yel '.nbiitiaJructuiim spirilualium,ad oiriries-pervenit,
"X-XXII.— A Greggrio.facli:appr6balionem accipit. apiurim.is ssecularibus-Tiris dicebatur : Qui pro fra-
< Reveferitissimb et sanclissimo Jfralri Bonifacio gilitatenoslra a consuetis mundi.deliciis peiiitus.nos
coepiscopo,Gregorius iscriias.s-rvoruth Deii Docloris: continere; nequiriius, saltem vel alios conlingnles.ad
-genliunr egregii et beati Pauli apbstbli, elc. t .(Vide, ser.vitium Dei cnngregantes, illos nosfris cprppralibus
-' " ;' ' siibsidiis ipascamus;,-ut el oratibnibus suis, aliisque
infra,-episi. A6.) _••'.'/ .;, . -,
' XXXIII. — Cdrotomannq>anituente,~;synodum Jspifilualibus subsidiis rios pascant.riepefeamus. Nunc
.- ' Mpiinensein celebrat. -, . '•;_,;-' autem-eum omniumvirluturascieniia etexperientia
" . Per idem
tempus Caiol.o.duce.glorioso temporaJsi aliqua.etinjibfisprolalapene ad oranium. notiiiam
vilae cttrsum eonsummarite, (ilii ejus, Carolomannusi peryenit; .riullusque Chrislianorun.) ,dicere potest\:
ei Pippinus, in patris successerunt imperium.,Sed .'Quia itemo nos conduxit (Slaiili. xx<), tain clerici .
qula ad nuliim Carolo.nianni .<•»qui majoris actatisi quam laici plurimi dicere solent : Quid prosuril tot,
"erat, omnia paierni regiii-jura disppiiebantur, bunc coenobia vel tnnia moriachorum aginina?.MuIto enim
sanctus Bonifacius adieris,' prscsulisque apos.lolici jneliiis essel uf proedia quibus.iiileni moiiachi inutili-
scripia di-fereus, omnino poposcit, ut Cliiistianaj ter saginanfur, servkio noslro praestafenlur. Haee
religionis culturSm, quam paler ejus imprbmplissimp quidem muliirveibisfed mulio plures openim suo-,
animo cmpit et exeoluit, ipse quoque pro Dei ariiore^ i^ rum alleslatione iiaesse-faientur, quasi malitia et
siiiijue regni staLililate, nee non pio communi o.iri-'' irreligiosilas eorum miniis a Domino puni3tur, si nul-
nium sibi subjectofum salule, eodem ariimo excble- •Jus.irionachus yel religiosus iri hoc s.aeculoi.iiveniaiui/
fet. His.ille-precibusquasi divino aiffalucompunctus,
,_.* Is nepos ac.successor.fuit.sancii Corbiniarii, de .'sueiudo ad sua i[isius ienippra fluraverit. Ex Vjiib-"
-qubsupra ad atin, 750. De -
J.oaiinein Vita'sancti.
" :.' factiim sit:ut eafenusmo-iiac.hJ"sanctiEmmerami nori
Eudberli, anno 717. -_ . . . -. alium abbatem habueriril qttam episcopum. . ; ,
b Gaubaldum vocal Arnplfus ex cbniite monaclm^, c Duo.sub Carolomanno concilia celebrata' s.unt;'
in lib. i de.Yila sancli Erariierariii-, capTJ, apudrCa- iuiiuni in Gefiriania, iocp ihceftp/xi Kajend. Maii, -
ijis., t. II anliq. lect., qui Gaubaldiis sepulcrutn ape-~ __ ianho Chrisli 742-; alterinn KalendisMartiis anrio se-.
ruitbeaio Etnmeramo. Add.IfArnblfus, lib/li lEx eo ijuenli apud Liptinas agri Camaracensis, ,in quo su* .
lempore quo primpma beato Rohifacioin Rajoariaor- .i perioris .synodi canones relec.ii, et approbati sun.i,-
dinabanlur episcqpi, vicissitnsibi succedebaniiii hujus acidiiis canonibus ^qualuor, quorum titium "duntnxsi
episcqpatu monachi alquecdnonieiîtauisi anlecessor': \ refert;Otblonus uiijmpipco. LcgeAcla synodi titrius»
esset canonicus, fieret successbr iuo)iflc/ias;;qusecori^ aue.inlegra apud.Sinnpndrim. 7 . - :- / ;,;
"_' PATROL. LXXXiX.. _ =.- /. \._. "_; '-,' "21- -.
6SV S. BOMFACIUS MOGtlNf.tePISCyPtiS. .652
"XXXVI. — Caioleniahnuinet Carolmn Magntlm A ergb occasio falis se prajl.uit, ut, cornmenv-ranles
_: laudal ab amore monachorum. quanta religio subanliquis .principibns, quantave
At Carolomannb prsefalo longe alia mens erat/qui fuefit destruclib religionis ejusdefri sub moderniSj".
licel ante saricti Bonifacii prsedicationemde feligione per
lmjusmodi opposila, quibusquid sit melius de-
Christiafia panim quid noverit,.eo tatnen ailmnriente claralur, aliquos etiani iucitaremus ad
etexhorianle citius in limore et-amore Dei-ita per^ precor, baec melioraj nemo^
indigna lectri et auditu deeernatj sed"
fectus esseccepit, ulhumana simul.et divina pruden- poiius attendens, si in lanla destfueiioiie reus ex-
ier disponeret, nihilque ssecularia-jura sine divini sistat, pcehitere et emeridare
siudeaf, dum veniss
administratione serviiii, ad quod ccanobialis monar tempus, Domirio prses'ante, tenemus, ne forle occu-
sticaque deputalur congregatio, proficere sciret. Si- pati die mortis quairamus spatiura poenileniiap,et
oilliter et Carolus Magnus, ftiius scilicet Iratris sui invenire
lipn possimus.,Sed debis salis dictuin, fe-"
Pippirii supradicii; qui a.Roma in
usque Frisiam", ab vertamur jam ad incospii sertrionis esordiuiii. .
lltingaria usque iu B.ritaiiniain, omnia fegna.suo XXXVII. — Getviliebeob homicidiumdepbsito. sufft-
'
-- ;•
subegiijmperio, ciira conira eadem-deceriaret.non ciiur in sedem Mogunlinam. _ r
dliler victoriam se adipisci credid.it/nisi interim Cum ergoCarolomanni praECejJtosancliqueBonifa-
jnirria ccenobia iii- eisderiiregnis jam constfucta _{_> ciiconsjlio synodalis conventusbaberetuf, multl iiii
supplemenlo aiiqtio. adjuyaret. "Si quis in bis d'u- non solum clerici quilibct iiscretica.pravitale decepti
t?itet/ leg='t in ;primis sua gesta , deinde cir- ab Ecclesiseeommuiiione expellebanlur, sed eliam,
ûmeal monasieria-qtrje sub tempore .stio fundata episcopi, qui-pro aliqua capitalis crimiuis macula
nabuit Italia, vel Gallia, sive Germania, et invemet tliffaniati eratit, deponeban.iur; Erroris.auiem lolius
s"aaliquii Car.oli laigitale sublimala,quajclam qiiidem qui tiinc iii Gcrmania excrevenat maximi fuerant
privilegio liberiaiis,, qiisedam vcib prsediorumJdonis, auctpres duo lixrelici, qubrura urius Clemens, aller
nisi Ibite e.v subcquemibus regibus seu episcopis: vero AJdeberiris [AL, Eldebertns] •dicebalur." De
sinl ablaia. Mul.linamque reges ejusderii Garoli sue- quibus posimodum cum epistolas ad Zachariam
cessofes,-lieot iii praeclaris moribus ac'studiis plurir papam missas' proferre coaperimus, dicetur con-
bus effulserint, in hoc tainen nimisdeliqueruiil, quod gruentius, in-his puini omnis mor.tifefa eoruin haerer
monasteriaiionnulla, vel ips.i tamimmensa obsequii sis replicaluf. Quidam eiiim* epjscopus •», nomiue-
siii "exactionequanf prasdiorum ablatione, destruxe- "Gewilieb [Al., Gevviliob;-S_ir.,GerviliiIs], Moguntiaa
runt,-vef episcopis seu eliam laicis quibusdam, nihil civjlali pra3latus>tunc deponebaiur^ Cuf auleni de-
miriusquam hionaslieam religionera curantibus, depositus fuer.it, Jiic subsequenjer enarrabo.. In- illis
struenda tfadiderunl.' AtCaroliisnosfcriion soluni, G namque temporibusSaxoit.es devaslabant Tliuriri-
hsecminime fecisse.fertur; sed etiain e contra quon- giam regionem. Quamobrem populiejus.demregionis
dam_ad episcopatum pertinentia, prsediis duplicibus confugientes ad supradietum principem Carolomau-"
redditis,, cum consilio communi, ab episcbpali di- num, quserebant ab eo auxilium. -Qui inox pro eo-,
lione" absolvit, libertateque fegali sublimavil,-prae- rum ereptione exercitum misit, in. quo siiriul Gerol-
noscens, ot reor, •pfopheiise spirilu {quod et nos dus-Moguntiacensis lunc episcopuSj pater scilicet
cernimus, et anleriores noslii jahidiu impletum \i- prsefati Gevviliebis, jussris transivili Cumque con-
derunl), loca sancta, quae necessariis omriibussuiii- gressio facia fuisset bellanlium et invicem semet
cienter erant redimila a suis inbtilutoribus, tradita ferienluini; Geroldus episcopus inteifeclns ibi intef
vefo episcopis, el in penuriam maximam et in de-" alios occubuit. Deindefilius ejus Gevvirieb.adlmc
Siruciionem totius discijilinajregtilaris.venlura fore. laicus in palalio constitutus/pro. sedando palris
Sed hoc nequaqtiam idcirco dico, quod ouuiia coe- dolore,- clericaius officio prombvebaiur, et ad regen-
nobiaepiscopis subjectadestructasciam/sed partem darii Ecclesiam Mogunliacenscinpost obitum palris
maximam. Quod lamen eo-niagis dblenduin et mise- subrogabalur. Ppstnon raultum vero leinporisli.e-
randum v.idetur, quo minus abignorantibus legi.sdk rum. Caroloraannus, exercitu congregato, .contra
vinse praecepta, sed a doclissimis agitur, qui cora- D Saxoiies-perrexit, secumque eumden) Gewiliebeu
iiiissa sibi deslruenles- coenobia, non sol.uiii ipsi duxit. Consisientibus aulem "mriusquepopuli exerr
peccarit,; sed etiam laicos peccare-faciunt in eadera citibus cis citraque ripam. flumijiis Wisaraha, prse-
destructione. Quis ehira laicorum rion,putat-sibi jam cepil Gewilieb puerum suu_minter hostes pergere,-
licere quidquid clericos eernit facere? Unde in bis illicque noincn.ejus qui patrem suutri oeeiderat dili-
omnibus Caroluin proponere posstimusad exeinplum. genter inquirere. Cumque puero jussa complenti
Sicut enim interreges successores videlicet suos non respondereiur a quodain, pfbxime illum adesse quem
est invenlus similis illi qui conservaret legem Ex- qiia;reret: Venire rogaie, inquit, cuin huc quanto.r
celsi, ila juillus eorum post euni. fanta gjoria ianla- cius, quia secutn serinocinari Senior (GalliceSei-
iquepoient|a politus est in IIOC.BECCUIO, ineritpque de gneur.)appetit 'Jiiei;s/ Qub vcniente el utrinque alte-
illo dicitur : Non recedet memoria illius,.et nomen. rius adveiitu denuniiatb ,i mox prseparatis equis
ejus requirelura generalioiie in generalionem. Quia ab ritroque itur, et in medio-amne occurrenti-
'.• ° \Viliibaldus omisil hanc bistor.iam, Gewiliebis utr.umque "annb.745 cbntigisse colligiiiir.ex Jib. 11,
scilicet dcposiiioneni eiBonifaciisuccessioiiera':quod capp. 7 et 9. Confer notas ad cap. JOAYillibaidi.
"" ' ' ' - ;- tSSi-
'igtjS _ . '/ -.yiTA;S.'•BONlFAGil.-' ...-.- ; •..'.
6us alque cbiloquenijbus; ait Gewilieb tepiscopiis : A riostris_/Gerriianisscilicetr-^4ivandis scfipsit, yel ;ab
"_ Acctpejam ferrutn, quo patrem yindicocliarum.- ullorscfipia recepit, jri quibus iiimiruni epistolis
.", HffiC-igiturdieens,gladtomoxperlodit illum. _'- maxtme potest agnosci, quantam. curam- ef discipli-
cbrruens ex equo, influniine exhalaVit . nam-v -quanlam-pa.lerriitalem; et-pjelatein • habffe-
Qrii;sta"lim
spiriium, Curiique siii ta_lia"agnoscererit, ab omriibus rit circa -bnines Ecclesiae suse filios,iqubs ipse-pef
ciamabafur, utrinque consertis cuneis summopere di- JEvangelium genuit, quodque, juxta Appstoium (I'"
micabatur; superalisque SaxonibusCarlPmsinnus criih . Gor. ix), omnibusvomnia faclus sif, tit .omries.Ju*
suis ad prppria femeavii, nemine-id qriod factum est crifaeefet. Unde confidenter dico , quia. qiiicun--
a Giewiliebein homicidiicrimen imputante. Unde et •que filiorum ejus, Germanorurii vidblicet, -agnito
reversus solitbs episcopales sibi vindicavit-usus. At tanti Patrjs-Iabore, vel ex.scriptis,-vel vulgaribu.s
-sancliis'priesul Bonifacius inter caetera.cbrreciionis dictis, non euin . quantacunque pfsevalet verie-
coilqquiaj hsec pariter ineonyeiitu synpdali protulit, - raiione..amplectitur,. in_boriore-quem pareritibus
aitestaris nullum homicidii reatu pollutum debere exhibere. jubemur negIigenS"Jnyenilur;,Quod sihe/
«piscppali sacerdolio fungi. Ad Iiaec etiain ei objecit, gligentia;.pencaiumiest,; et peccatum.pmne prini-
-pfopriis-Jjculis se perspexisse-iifum cifni ayibus tur, negligenlia ergo simul punienda credilur. A'd
canibusque joeanfem, quodêpiscopo nullaterius lice- B• haee--eliam si, juxta Apostolunii patres quos.carnis
fet. ..Audiens. auiem baec Gewijieb,. sen'tiensque/se npstrse. Jiabujmus ei'uditores rey.erebamur., nonne
.nulip modo coritra.slimulum yel, sascularis pbtenliae muiio-magis-obtempeiapitnus patri spirituum,? Pafer.
seu aucioritalls carionicae,. quae, mediante "sancto namqiie spiritalisîipii splum Deus-omnipotens dlci-
Bonifacio, in omnessorari) positos defer-ebaiur, tur, sedetiam omnes quorum dpctrinia et -exemplis
ealcitrare posse, ijudjeio consentit communi, deposi- ad agnitionem verilatis-inslruimur, ad .slabllitatem
lusqueest ab ordineêpiscppali. QIIQdeposiib, stalini religionis incitamur. Sicut etAbraham ob fidei. obe-
sanctus Bpnifacius a supradictis principibus, Gaf olb.r dientiaequC^stitemei'iium,;cunciis iiiiiiandiim, pater
eanrio yidelicet "et. _Pij_pi.nofraire. ejus, Eeclesife omnium dictus est Cliristocredentium,-. hitridialiter
M.oguritiacensi,prseficitur. Et ut tejus' dignitas emi- sanctus praesul Bouifacius pmnium GermaniseNiticb-
neiftior foref, decreyeiunt iidem principes eccleslsim larunf dici potest, prb eo qriod illosvefbo sanciaj
-
Mpgunliacensem, qpseprius alleri subjectaerai, me- praadicatioiJis primitusGbrisib genuit,.exempIiscori-
tfopolim bmniam in Gerniania ippsitaf um J_.ccl.esia- lirnia.vit, postremo hnimam .qupque-suamipro.ipsis
furri eriicere;'inoxque.Iegatipne.facta,illud a"pfKSule poshit, ijtia cliaritate riemo majorein valet exhibefe.
*
appsfblicoimpetraverea. . . . ; "'.._.- Quaecum sit"bonorrim.omnium/origoet finis, nos
XXXVIII. ~ Episcopos IreS:insiiiiiil. Ronifacius C qubqiie in Jioc terminum.porianius lilielli prseseritis,
- ./' Germunisiolendusul Paler:'. quateiius adjempus cessanteJabore/iegeridfiector
"i Taii efgo auciorilate suffidtus'sanctus Bonifacius; et:auditbfvifes possit repariife.. • "--"
coepittindiquequasi riovusarcbimandrila qusbdivina
Bunt Jslaritare, diabolica' yefo exslirpare , ccenobia "" :
- ecclesiasque -aedi.ficare,paSlores cautissiirios eccle- / HfeE.R 'SECU.N-DUS".'.-"
isiis; eisdem prseporiere..JNam pfaitef mullos quos /In prieri quidera iibello, prout irigenioli-ripslri
antea corisliluif episcopps, ih quibris erant veiiera- . parvitas permisit, utque scriplofum 'aniiquorum
• biles viri Willibaldus ef Burcliafdus, quprtim prio- testificatio edocuit, de cbnVefsaiione, ,et peregfina-..
. fem.in loco Eichstatinuricupaio episcopumi alium lionfe,riec non praedicatibriesancti Palris-iiostri Boni-
yero ih urbe quas Wiriburg;diciiur episcopum. cpri- - facii diximus.-Jara iibet, utj donanle Deo,: possum-,
-sliiuit,-tunc Gregofium ad'Triech^ ."episcopaliPrdlne ,ih lioe libello sequentipandere quanlum post aece-
corisecratuni direxif, Lulluni etiam in Moguritia-ipse - plum MoguntiacensisEcclesiaepraesitlatumprb.sancla
adhiic viveris sibi subwgavit episcopum. Multa qui- , Ecclesia" Jaboraverit,-conlra.Jiacrelicbs .ivel .fal.sos
dem eti-aliatunc ab eb gesla suiit ih-Gerrhariiaûse . Clirisiianos cenando, qualique exitu fellcem passio-
in.epistolis lanluriimodb inveriiuntur scripta. Unde j) uis susepaltriam coinplevbrft.-Sed illud siiperius eutn
libet iriserere;epislolaseasderii, vel abieoad Zaclia- episiplis lantummoflo.explanahdum est, quia.inhis
riam papahi, qui per ideri).tempris sedem apostoli- sufficienter et evideiiler.scripxuminvenitur. Nec;.de-
cam gubefnabat, yelab eodemlachafia" ad Jliura,' cetnt, praelermlltentes ea qrisesatis pfudenli aperta
seu"pfp;lllo ad quPsjibet Gef mariise principes trans- ratiorie prolata suaf, ajia quasi meiiofacoriipon.anius,..
-inissas,. quas undecuriqpe colligere possninus.Nam- curiiJiujus-vltiurivnec iri ipsis isaacularibus Jiiteris, .
illas quasad gentis siiae populos, idesf/Anglostransr nedum in sacrisagi cbnveniai; liis "ergp praelibatisV
mlsii.-prajtefmitterevolumus, ne legeniibus; aliqupd riune ad ipsas quas pro.misinius epistolas scfibeiidas
;tseaium cpnferre videamur, riiaxiriie cum.-nobis no- transeairius,-ponentes in primis.illani quam et pri*
stra sufficianl.Noislra autemldicp, quae pfopafribus ,mo ad Zachariam papam direxit epistolam. Quae iicet
. «.Zachariaelitleras Ifac def e .OlhlPnusrefert
' • . '" infra, batur trecli seu,Trecht, ut, ex OihlenpJpso supra»
"'" - "
"iib. n, cap. 9. . cura in EJitjs -.- -. Jib.-i, cap. 6, discimus. Corifef W.illibaiduni, cap. 1,0»
.b."Sicxorrige,' Jegaltir Aitriech.Nec niim. 5l,iubi nullam de GregPrio riieniionera facit*
tamen ante Bbnifaciipassionem .Gregoriuk prafeclus Lege Vifam sancti Gfegorii^ infra. / - .
estTrajscto infefiori, quod liiigua'Gallica.ltfmrdice- ~~: - J~ - - _- -
, "«55 S. BONIFACIUS MOGUNT. EPISCOPUS. 656
arite synpdum subscriplam-fteg., suprascriptam] di-- A Suscipienles sanclse fraternitalis lua? lifferas, etc.->
recta fuerit,, tamen quia ad.sequentiumepistolarura"Q (Yidi, infra, epist. SS.) [
relationein ex pafte respicii, et sub unius praesulis s XII. Lullum consulitZachariam de _
—Ronifacius
; per
tempore haec oriiriesque qiioe subseqttentur scrijilae e . . cbnversalione cum malis sacerdotibus.
sunt, nos quoque simul scribefe decrevimus. . - ', « Reserentissimo pairi..... Zachariae Bohifa-
. . I. — Rjnifac:us:sciibit Zachatiw. cius i etc. Palernse pietatis veslrse sanctitatem, ctc;
€• Dominb charissiirio, sutnmi ponlificalus infulaa {Vide,infra, epist. 75.) . , .- ;
prmdilOyviro ApostolicoZacltarim, Roiiifacius servus,- s" . ' -• — Zacharim respbhsio. -
\M\l\,~
sermrum. 2)ei. Confitemur; domine Pater, quia posl- < Reverentissimb fratri et.cbepiscopo Boriifaeio
quam cognovfmus, etCi > (Vide, ,infra,epist. 49.)
- II..— Zacharim Zacharias, etc.cBenedictus Deus'e't Pater-Domini
responsio. . nostri,' elc. > Vide, infra, epist, 76.) '-,'-.'"
,,,< Reverentissinio ei.sanctissimo fratfi Bonifacio 5 , •
XIV. — Zacharias Ronifacio ^gralulatus, ei Moaun-
episcopolZacbarias seryus servorumD.eu.Susceptis ' -
liam melropolim confirmat..^
sanciissimae fraterhitalis luaej etc. > {Vide, infra,> < Zacharias papa Bonifacio, etc. Qualiler, Domi-
epist. 50.) /'. - - . . -
fl nus Deus npster, etc!»' (Vide,infrd,epist. 72.)
III.—Raptismus an el quq formq viliqlq-ilerandus. 1
c Reveremissimo.;et sanctissimo fratri Bonifacio. W. —Privilegium Futdensi inonasterio-cqricedit.
t Zacharias papaBoiiifacio episcopo, elc. Quoniain
coepiscopo Zachariasservusservorum Dei<Virgilius;
etSidonius religiosi viriapU(lBaj'oariorum,. elc. > semper sunl Concedenda,etc.» (Vide,infra, epist'.77.)
(Vide, infra, epist. S6.) • . XVI. —: Non oirinesRonifacii epislolasinvenirepoluit
IV. t—Romana synodus sub Zacharia conlra Aldeber- auclor. '':-_-
. , . . lum el Clenientem. Hucusque cuiri epislolarum serie sufficiat infimasse
« Jn nomine Dominl Jesu Christi, imperanle do-. qualis labor quaritave cura saricto Bbnifaciio fuerit.
mino piissiino Augusto,. etc. » (Vide, infra, concil. circa bmnbs qtios ipse adCliristianitatis cultum cori-
Rom.) _ .. ; . . . . vertlt. Si queravero raoveat quodpliirimse epistblse,
Ronifacii epislola recitaia in synodo., qnarum mentio fitin suprascriplis epistolis, h.icpariler
.. s Exceilentissimo Pairi atqrie apostolico pontificii scriptsenbniiaberitur, sciat illud hac decausa accf-
Zachariib. papse Bonifacius, servus servorum Dei, disse, quoriiam nusquarri eas irivenire potuii Deinde
optabilem in Cbristo salutem. Postquara me :anles in primis dicere volo quanta Carolomauhi principis
annos prope iriginta, etc. ,» (Vide, infra, episl. 57.).i devotio fuerit cifca"Fuldense. mbnaslerium'.; Ratib-
V. — Epislola encyclica Zachariw ad episcopqs. G ( nabile etenim videlureamdem devolioneniintimare,
. < Dilectissimis nobis Reginfrido, elc. Gratias ago. 'non^soltim ad declafanda lanti viri beneficia,"verum
Deo Palri oranipolenti etiamjid profectum illorum qui exemplis bonis aedi-
" etDoniino, ete. i(Vide, infra," ficari
epist, 68.) _ , merenlur, pariterque ad.cbnfusionem eorum
VI. — Alid encyclicq
" de confirmglione synodi a Ro- qui,.licel pptima quseque sciant, videanl, audiant,;
• - riifqcio_habitw. in nequitia lamensolita perseverant, ore tanlum-
% «-Zacharias:papa universis^ ele. Referente nobis> modo Deum coiiQlenles, sed faclis negaritesi; xtof- ,
rererenlissimi), eic.:r (Vide, infra,epist. 48.) '.- dium aures ad saecularis vitse amorem.rjeserantes','
- VII; — llem glid^de eadetn re et variis. dubiis. .' sed
adprsecepla divina-obdurantes. 'Princepsigiiur.
-"-.«Reverentissimo/et.saiiclissimo fratri ;Bonlfacib> pfaedictus, quamvis undique ^djacentiuhi pfovincia-
cpepiscopo , Zacbarias ,; eic Cum nobis sanclis- rrim bello comprimeretur, tion tamen ideo a pfocu-
sitnse fralernilalis tuae syllabse, elb. > (Vidi, infra,, raiionesanctoruraJocorurii sefvorumque Dei retra-
epist. 60.) , '..,-"- .-'.'_' hebatur, credens utique arma"spirilualia,id est.vir-
VIIL,— Zachariw epislola de capituiisad " Pippinumi -luiqs animae, mrilto fortiora esse qriam corporalia,
missis, et de hwreiicis; .' . ... .nuilamque spem baberis in multiiudineâbsque spi-
t _Reverentissimo Bbnifacio cpepiscopo Zacha-.-J -"P ri.lualifortiiudine, juxta illudi: Nbn salvatur rex per
rias, eic. Egregie nps admpnet aposiolus-J?au-' ' inullamviiiulem, et gigas noh salvabildr iii-mullilu-
lus, etc. > (Vide, infra, epist. 64.) - ; „ * c , -' : dine virlutis sum (Psal., xxxn). Poslquam ergo orania
JX. —Idem variis dubiis respondei. -
Chrisliauae religionis jttfa, tit in praieedenlibus libri
- t Reverentissimo frairi Bonifacio, coepiscopo*'
h.ujus scriplis agnosci poiest;.tam falsos Christianos
Zacbafias', etc. Saeris. limiriibus b.eati apostolo- ^juam baerelicos cxpellendo, j'uxta sancti Bpnifacii
•"
rum, etc. t(Vide, _infra:epist. 71'.)", ;„ cohsiiium correxil, illius etiamvpia in monasterio
X. — Zacharim confirmatio de urchiepiscopis
ofdinatis. '•-'-. -' .Fuldensi.noviter cousiructo implevit. Nam cum alj-
- bas Sturmi illura iocrim, ubi nunc silum esl idera
t Reverenlissiino" fralri Boriifacio Zacbarias. Le-
/monasierium n_cum. fralribus quibrisdain "irieolere
gimus in librb Acluum aposlolorum, el"c.1:(Firfe,-in-
coepisset, ejusdemque Ioci qualitatem sanclo Bonifa-
fra, episi:'81.) _ .' ./ . _, cio denunlians satis la.udavisset, tunc i.llead Carolp-
XI. Zacharias " quetiiur euf pro sgto Grinwne ' - palliutn; mannuiri pergcris, suppliciter ob.se.cravlfeiinij di-
"pelat Rpnifgcius.
'i i;Reverenfissimo fratri BonifacioZacliarias, etc. cens : "Perpetua remuneraiione lua omnipoleniem
' ' "'"--"
GS7 ' ' i VITA S. BONIFACIL _ 638
Deum exor.o, si mihi succurrere dignaris,, utin A / digriitaie subliinalus,: codem- modo qiio et aritea
prierilali regno tuo monasterium construere ,mb- saiiclum.Bonifacium diligere simulei venerarislu-
nasticaraque yitain instituere pbssiin. llaberaus enim tiebaf, .rinde eliam traditionem frateniairi" suis lifie-
in solitudine/quse" Boclioiiia nuiicupatur, juxfa, flu-- risVrbborare curavit. QuaT.uriivliilerarumexemplar
vium quidicilur Fulda, locum satisaptum faraulan-- - Jiic inserere cu.pip, nt .Fideles qttique inde instruan -
libusDeo reperlum, qui ad veslram-peflinet diilo- turv raplores vero iniqui videantcl confundantur,.
riem, quem scilieei lociim a pietaie vestra riobis "
XVIII. -r- Pippini ilidem -Privilegium. '- -
Cpncedi pelimus, quatenus inhoe ..Chrislb servife t Pippinus rex Francoruin, vif illusiris, Bonifaeib
queamus. Quo audilo, Garolomannus nulu Dei gavisus
archiepiscopo et legalo/Germariico ab appstbjica,
est, et:convocans omnes'palatiiisuiiriiiites, peiilio- sede direcfo. Quia.venefanda paiernitas tuafiostfatri
neftt episcopi eis 'intiniavit, atque coram eis locum :
tradidit diceris excelleniiam pbSlulayit,etc. > (Vide, itifra, epist.SS.)
;postulaium episcopo, fLocuni, igitur
quem pelis, et quemjuxta fipam flumiriisFuldsesitutri ' '.-." XIX.-~— " donatio
' Adalgeri cwlilus vindicala.
conlradicenles. ' Oltiq
-
in.
asseris, totura quidquid in Jidc srib mea polesiate
- Ebdem teiiipore contiîl ut quidam cleficus , np-
consisiit,_ab.hodierna die in jusDoinini tradO/ita ut
ab illo loco undique, ab oriente scilicetet occiderite, Bniine'AdaIger,.bense conversatibnis vir, sanclo Bo-r
a Septentrioneet meridie, marcbaa per Iria milliaria 'riifacib adhaerefet, eique fideliter, minislraret. Post
passuum tendalur. Hacjiaque iradftione .facta, misit mbdicum vero temfioris, inlirmitafe grafi captus,
elisiri nunlios, qui oriines riobiles in regione. Grab- cum, se.in exiremis hujus vitae ppsiium senliret/
feldt babi.tanles congregarent, eosque suppliciief cum'consilio viri Dei, quaecunqiiepraediaex haeredi-
-
rogarent, ut oriines qui irifra marcliaui-supraijqmi- -. faie^palerna liabuit, id sancium Mariiniim.lradidit.
natam aliquid proprietalfs haberent/. facerent quse Sed,eo deftincio, ffatresejus, Asperth elTrutiinunt,
el princeps fecisset, tradens videljcel*in bbsequium omriia^quse tradidif inibcis sublernorainatis,_id est,.
Domini monasteriiquea saiicio'Bonifacio,consiruen- ad Arnanaburg,,ad Brettenbrununi et Seleheim.,0.,iri'
di. Cuniquea nuntiis pfaesignaii. bmries friissenti sriarii potestateip redigebant. Cumque pro hac causa/
- congregali, principisque pelilioriem cognovisseiil,t - a defensofibus episcopi adriioner.enlur , respondp-
mox cum.omni devotione quidquid proprietatisi rurit.se velle cum]uramenfo;affirH>afe qtiod fialris
ibidem babuerunt Deo sanctpque Bonifacib, nec non, -praediamerito'sibi.viridicareh.t. Cui jufamento"episco-
abbati venerarido Sturnii possidendum.tradiderurit. pus se adfuiuruin,promisit. Adyen.ienteefgo die sta-
Ut auletn bsec traditio in pefpeluum cofroborata[ trito, et cohgregata -muliitudine copiosa propinquo;
pefmaneret, "Carolomarinus, cujus" insiinctu bsec. G nim .suorbm, pi. promissum jfiramentum comple-
omrifa agebantur, jussit" cjiartam; suae traditionisi rent, a"dvenit.etiarri vir Dei pariter. Cum autem
"scribi, :quaim;ipse sigillo proprio fifmarc sluduit.',- prsedicii' horaines j'ufariienli facieridi adj"ulofesseciiim
—' ' ad; aitafe traxissent, dixit ejiiscopus.: Vos solfjufate
XVII, Garplomamius.vitmmonasiicw desiderio si vUltis/nblo uj omnes hos' congregatos peridatls.,
: regnum Pippitlo cedit,
"Ai.illi, -nihii morantes, juramenlum fecerurit. -Quo
Gum igiltir iiaec et bis similia ideni Caroloniannusi" facto, episcopus dixitad.illbs:Jurastis? Quirespoh-
faciens, in dilectione Dei et proximi ihagis ac fnagis> dentes : Juravimus, inquiunt. fun.c episcopus ait ad.
proffceret, sed "eamdem dilectibneih noneaf quai Aspeflum;: Major ursus te occidau Deiride ad Trut:
voiuit integritate in saeculari habitu corisiilutus im- muhdum ^dixit : Nunquam ex semine tuo yideas-
pler.e praevaleret/ elegii bptimarii paftem quae nbrii .filiuriivel.filiam. Quod scilicet ulfumqtie ufa sancto
atiferetur ab "eo. Nain reliquit ampla lerrenae po- episcopo prsedictum est everitus rei probavit. Nam,.
--' leslatis regna, et ad Cassinum monlem, in .quo -lunc: post modicum temporis, Asperto ad mensara, seT.
arciissimamonasticifi vitae disciplina.habebaturve- ; dente, venerunt qui dicebant ursuni magnuni discur-
niens,monachus_ibiefficilur, Pippino ffatri coiumiu' rere pef campum. At ille equo celeriler ascenso
tens munia regni. Hic itaque,- accepta palernse et " el .vehabulo arrepto ccepit ursiinl.persequi, ante-:
fralernse.polestatis monarchia, quse tunc majof\dti- quara pr.separarent ,se comiles sui: in quo iliner.e.
mus [Majordo-inatus]dicebaluf, eamdem devotionein,;,\ eqtio delapsus, iotusque per membrdrurii corapagi-
eamdemque''sollicitudioem , quam et frater ejus /,' nes cpnfractus iuteriit. Cum. aufem servi illius- ad.
exCpluit tam in divinis quam ssecularibus ^negbiis,; ' illuiri".properantes? pervenissenl", invenerunt eumi
iecutus per omnia 'sahcti Bonifacii consilia. Qria dei j'am mortuum. Truttmunt, vero; audieiis saucli; viri
fe conligit ut, cura se Deo, qui deponif polenles de'" prbpbeliam in fratre suo esse complctam,. nimis.
sede etexallathumiles, submittere jugitef studeret,> expavit, et mox prasdia
11 injusle abjata-ad altare
fegalis poientise excellentiam obtiuefet. Tanta, verb»x sancti Martiriifeddidil.
a Id est, Iinies; uiide
maixbionesdicli, quod limites; Brovverura in. lib. j-Antiq. Fuld., cap. 4.. Confer
regni vel proyinciaecustodirent. Hujusce donationisi . Vitam sancli Sturmii, ad ann. 770..
limites sighaniius~exp'ressit Bonifaciiis in quodam- i- ..bÊt.quidem a Bbnifacipfiiictus in regem-, qiiod
instrumento a se corifecto anno dominicmInc. 747,', infra in apperidice dembnstranduni. . • ^ " i
principathsveronbbitiuirivirorpmCaroiomatihi.etPip- . c.Loeus isle vicinus Amanaburgo ac monaslerio
pini fratris ejus etnno 6,-, tiiense. Marlio- 22, apudI Fritislariensi, in.cojifinioJIas.sife et Tburiugis.
(SSS -;' - S. BONIFACfUS MOGUNT. EPISCOPUS. i 6<5S
XX. —.Bonifqciuf Erisiam repetil,' - Lullo. MoguniimA 1 ecclesias ingerili sttidio construxii._ Taritam" autem'
, , subsiiiuto. ; gratiam Dpminus.famulo suo conlulit, ufpostpaueos
; Post hsec
igilur cum sanclus" prsesul. Bpnifaciiis dies multa inillia virorum ae mji.liefum eum commi-
Vefbi diviriiêrairia, quae irifraGermaniaa Galjiaeqiie' litone suo , chprepiscopo a Eoban baptizaret. lltinc
copfihia jecit; iri cordibus credentium jam pullulasse namque ad sublevandam seneclutem suam, injuncto
et ffucftitri facere cerrieret, riec non, "vicinamcbrporis sibl.episcopatti in urbe quse dicitur Thret subrOgavit,
suisblutionem praenosceris, siliret.omni mbdo quando Erant etiarii ei fautores presbyteri tres eti lotidem
•venirei et app.areret anie faciem Rei, decrevit adire diacones, quorum Iiaecsunt nomina:
Wintrung, WaL/
Frisonum populos, oJim quidem ej'us doclrina ad llieri et, Adaliieri, Hamunt, Skirball, et Defso; Vac-;
jChfistiariaefeligipriisculturam conversos, sed, fallente car vero et Kunde&ar, Williheri et Hadolf ex mpna-.
diabolo, itefum quosdam eorum ad prisljnum geriti- stieb Ordine erant sequenles eura. Qui- omnes nna-
Etatis errorem devolulos,.ut aut "eos Deo reconci- nimiter ciim saneto.Bonifacio Iaborarites iri
prsedi-.
iiansJblpraesenlem vitam fruclubsa pacefiniret, aut, ,eatiorie Evangelii, riieruerunt consorfes fieri in 'palma ~
si hbe niagis Deo pl.accref, pib ej'ris ribiriirie qusecun- martyrji. --_-,- : .
que ibidem adversa et cruciamina sibimet pccurre- XXII..— Bonifacius a Frisiis circurnwntus verba facii
rcnt, usqUe ad moriem sustineret. Sed. priusquam ]B""..- -. ad suos. /_ .-'--',-
lanti disefiminis ilerarripefet,sciens ri.onconvenire, Nam cum per latas Frispnum fegIoii.es,prjedicandi
ut, pro alienis ovfbtis salyandis Jaborans, proprias eaiisa, discurrisseni, venissenfque ad ilumen" quod-i,
sibique comihissiis ovesperire perriiitleret, sarictum dam, Boflline vocatum, quod est in finibus eoruni
Lulium,_qui.fidelissimus praedicatibnis et Iaboris sui "qui rustica dicuntur linguaWArister et \Yestericlie,
corries exslitil, cujusque probjtatem bmni digriitate sariclus Bpnifacius, suorum tantummodo clientum
condignam satis agnpvitj cum cprisensu venerandi cpmitatu stipatus, jussit ibi-teBloria figi, cupiens.
,regisPippirii,nec non episcoporum et abbatum atqiie videljcet in eodem loco eorurii qui nuper iiaptizati
caribnicp.rurii, omriiumque procerum.ad suam dioa- .erant _adventum exspeetare' eonfirmalionis gralia.
cesira perlirientium, pro se npiscopum, elegit et.ordi- Dies enim appropinquabat,. qui ad eamdem confir-.
navit/Nam ab aposiolico praesule jam ante eumdem mationem statutus erat. Cumquefiies prsedestinalus
pro se ordinanduriiimpeliavit. Quo facto, mox illum advenisset, et oftus sbl altiores. lineas sua: gradus
Hianu propria appreliendens, cOriimendavit cunctis j'ani pneoccupasset, tuhc omnes.qui quasi filii a patre
pri.ncip.ibusibidem ebrigregaus; ut ei lanquam Patri exspectabanluf, indignam ad accipiendam sancti
obedlrent,; etadjutores ei jn onmibus necessitatibus - Spifilus graiiamjija) ipso di.e p.ef sacram eonfirma--
existerent." '"''.,.'' ". '.- ." -J-' ,' -C tionena offerenda- erat sriper illos, yersa vice, prp.
'~i
"XXI. — Ejris monitd ad Lutlum, et profectio. . '_ amicis inimici, pro novitiis fidei cultoribus b rioyiJi-
Deinde prpfectus ad eosquiin Thuringia et qui clpres cuni ingenli slrepitu liorreridoquie arniorupi
cifca-Rhenum habitabant, eadem faciebat. Novissime sumplu in castra sariclorum proruperunt.-Quo vi.so,
vefb ipsum Lullum adraon.ehs dixit ; c Quoniam re- pueri ex castris prosilienles, armisque sese accin-
. solii.tionis meae tempus app.ropiriquat, volunlas inea geriles, sanctos conlra pbpuli Jurentis multitudinem
est proficisci ublcunque me divina gratia dirigere vo- defendere gestiebanl.-S.ed sanctus Boriiracius, audito,
lueril._Sed ~lu, fili charissimeVcpmmissafum- anima- \luriiuUuantis turbae inipelu,- primo quidem ad muni-
j?um eurami age, tu populurii ab. 'efrore revpca, lu menti spiriluajis asylum confugil, sumens videlicet
ihclioatam moriasterii riiei basijicam pfope.FuIdam sanciprum reliquias quas-secprii .indesirieuter habere
perfiee, ibideriique corpus meum,-quocunque pbiero, consueverat.Deiiide vei;p, accitisad seclericis, e ten-
sepulturaj commitlitp. Ad hsec eliani quae ilineri i torio processit, et pueros suos ad-.resistendum pa-
nostro jam necessaria suiit proVide, et linteumqup i ratos eompescuit, dicens : «iiôlile, quasso*, pueri
istiid decrepituin corpus post obltum riieuni invol- mei, piignare,- nolite" adversariis nostris bellura in-
vatur"i'n theca JiJjroruin mebrum feporie. > Postquam ferre, quia sacrse Scriplurae verbis'edocemur,'Ut non-
ioqucndijiriem fecit sanctus Bpnifacius, beatris Lul- ^ solumi.mal.ura pro malo non reddamus, sed etiam,
lus, Jicet ex iirio pecfore suspiria; rriulta- traiipret, , bpnum pr.o bono exliibeamus. Jarii enim diu oplatus.
licef ex iiiuiio dolore lacrymaius fuissel; riott taineni adest dies.jjam tempus illud advenit,_quo S.e labo-
aliud quam laritus Pater pfopbsuit suggerere prae-- fiosa bujus saeculi serumna adselerhae beatitudiiiis
sunipsit; Paucis itaque diebus tfansactis, navim ciirai invifamur gaudia. Cur.ergoianlam gratiam, tantam
cbnyiatpribus ad hujusinbdi- iter electis ascendit, ett . glbriain a-npbis.seeernereêt auferre vullis? Quin.
Rbeni fiuminis alveo deferlur, donec aquosa Frisor- poiios confortamjui in Domirio, etoblata graiiae di-
num arva ingrediens, in stagn.umquod lingua eor.uni i \inse doria nos gratariler suscipere pertnittite. Spe-
Almeri dicitur sospes pervenifet. Ubi circunqua.quei~ rateduntaxat iri Ppmino, et ipsejiberabit nbs ab pm-
pergens; verbum Domini cum.fiducia. prsedicavii,, ni.bns periculis. >.H«c el similia dicens, animos
a Legendurii videtur coepiscopo. Eobanus ehimi alifque MariyrPlogi Eobanum
' Bonilacii coepiscbpum,
vocaiiiJ . -• • , /; -// '•",-" •
vere.erat episcopus, ;ul initio Vitie.observatum. Cerlej b Fallitiir"Oili,loous/ut in apperidicej
.
WiUibaldus in Vita' prsemissa, inum. 2S, 'Usuardus5 " ' " " nuni".9,:pro.--
feabimuss; , , • i , -'
G6i . - -.,";• VITA. S; BQJSIFACIL. ._. - ~6C2,
virofum suorum compescuil.ab.oiiini-iumullu belIo-.; .A-lahiemomnipoleniis Dei gratia, ut claresceret quariti.
ri.im; Deinde etiam clericos ciijusque ordinis patria - esset merili', cujus iidem fuerant liliri; ppstea; iria-
Jiberaque voce" admonens, ail.: i 0 fratres charissi- .gno.temporis. spatio transacto, reperlisunt.iriterae-
ini, si jjua divini amoiis cura, si qiia/idmon.hioiiis ..-raii, -et ,ad ecclesias in quibus.iisqueliodieiiabert
mese memoria maneat in vpbis,-'m hofa ostendile .. posstmt-, a singttlis inventoribus reportati. liiler
.praesenti, recolentes illa dominica verba : Ne lerrea-, . eosdbm "vero librbs reperlus est sancti Evangelii
mini ab his qui occidunl corpus,_guoniam animqin noni- liber,-quem beatus vir prb'saliclitate sua" secum
possunt occidere. Spej itaque v.estrac.anchoram ini - jtigiter-fefre solebat. Ilic ergo qnamvis gladio aCiitp,
Deo"figite, quia post.b.teve Juijns vitae spaiiuiri.per- '. ut.adlniC afj iuspicieniibus probari vale'l,-per riiediuhi
petuae remuneratiiiriis.vobisbiaviura consories faciet; incisus fueiit .",•nttllius tamenlilterse iutegrilatem
supernorum civium., JNolite, precoi, diuturna in- • -eadem- incisione perdidit. Quem"{ut fertur) sancius
victisslmse menlis bella in bac pa.rvissima perderei Bonifacius in illa.bora qua;ad caput ejus abscindeii-
liora, nolite perversis gentilium adulationibus impli- dum.vibrabalur gladius, habens in manibus velpro.
cari; sed subilaneum quod nobis jam imminet mprlisi /tuiela.capitis,,ut niulti solent, seu.etiam pro Clypeo
pericuium pro illius amore qui. pro nobis-passus estt spirituali quem in libro tali esse credidit, percussof i.
coiistanler et viril.iier suslinete, ul cum ijlo; perenni-;• ;B opposuil. In.iiuo nimirum sigho el hiiranda virtus
terpossilis gaudefe. i . • •,- . • _ , .--.-,. .Dei; et veneranda sanctitas beati' Bohifaeii pblest
.
XXill.-..—
' Mariyrio of/iciiut•eum sociis, Sicatii relus agnoscii filirabilius nainqueyidetur quod nulla incisl
ipsorum direpiis, muiuu sesz emdeperimunl; reliqui\, libfi liuera delebalur, quam si hulfum incisionisisti-
libros-dispergunt,
' poslea -reperiqs,. el ipsi -posl tri- _gmaper.ferlenieni.gladium in libro feperifetur.:Post-
"'.' duuhiccesi.- :' _ i"
- Necdum yero bujus saluiilVra! admonilioiiis Verba ^; qtiam ergo carriilices.qui renian.serant, nujla ajsiiiria-
\ . tae pecuniae indicia iuvenerant, saiis contristaii,
a sancto Bonifacio, discipulos "adcoronam mariyrii domum sunt revtrsi, sumpturi jiosl irium dierrim
incitante completa sunt/et ecce-furens muliitudo inducias, dignas facinoris ,sui poenas.-1..Audila enim
pagariorum, cum gladiis omnique infesta armatura sanctorum yiroi.iiin.irapr.ovisanece, omnes Ciiristia-"
. super eos ifrriit, eorumque corpora.felici" cicde
Jilqui in ejusdem reglonis confinio Iiabitiibant con-
cruentavil". Quod curii fecissenl, conlestitn viciricem
yenerunt, terramque eorum. qui saiictostrucidararit
damnationis suae causam arigtmtes, pr-mo quidem ;cum armataanami invaserunt. Quibus cum •
ef oinnia iliic pagani
ingressi sunt casira, quae cranlrepu- coiivenientes -resislere yellent, sed- miiiime pJseva-
-fiitalam in libris quarii in capsellis reliquiarum sua-
lerent.în fugam versi, magna peisequeniium Clifi-
iiim abslulerunl, afbitrariles se in eis -repertufbs-,G stiaribrum virtule prostrati corruerunt.A.l Chiistia-
mulios auri et argeiili tliesaufos. Deinde vero ad ni victoriamin paganos oblinenles/omnem.substan-
iJayes"curr.enies,.asporiaverunt "etiam ea quse de' . tiam eorum .abstulefunt, sicque ad- propriaredie-
quolidiaiio clericorum puerorumque viclu illic re- frint. Facturiique est, ut qui salutis .suso miriisifos
manseranf.- Ubi cuni aliquid vini inter caelera repe,- trucidafe npn verebaniur, duplici conlritione conle-
"zissenf, coeperunt ex eo guslare/fiirenieriique ani- 'refeniuf,/nam in vita praesenti coepernrit•conieri/.et
:nj"umJnebriare. Post haecvero ti'.iciare el consulere-!' posttiiodum seternaedamnaiioni sunt deputati.
siuduerunt; qualiter illuni qui ptifabaiur . iriventus' ^XXIV.. —Sancii Bonifacii-coxpus , primbrTrajecti
-esse auri et argenti thesaurum itivicem dividerent. '" x_ ~.-' ' sepultim, Fuldam tr.unsferlur, : '.,
Cumqiie frolixius :de lantse pecuniae sermocinanlesI Cbrpus veru beati ponuficis a Trajectensis Eccie-
. divisiorie nequirbnt rem pacificb conserisu-definifo,, "sise cleiicis rapiiini post dies pancos feiebalur.ad
tanta inter eos subito discordia et discepfatio exorta'i' "Trajectuui, ibique^magna.yoneraliotieest sepulttim,. ,
- esl, ut ebdem furore, e.idem vesania/eisderii armis, , Quod cum sarictus Liillus comperissetjCongregata
quibus anfea' sanctos marlyres jugularanf, semet- mujlitudme veiiefabilium virorum, lam laicorum
ipsos mutua condigna csede necareiil,\justo Dei judi-_-. "quam clericbrum, intimavit eis et gloriosam sancti
cio illis occurrente ei In iariijeprobuin sensum ca- D BOnifacii passioriem, et qualiter humalus esset apud
. »lere permiltenie, ul eumdem gladiuni quem evagi- Ecclesiam Tfaj.eciensem; paritefque reserans pniiii--
naverunt ad inteiTiciendos salutis suae niinlslros,. ibtis in quo loco sanctus pfaesul .idhuc viveiis sibi
trarisfigerent in corda sua. Hujusmodi igitur slrage Jirsecepefat cofpus suura sepelire, petiit u.t pro DeU
finita, qui supererant, - itcrum de pecuniafuhi- opi-.- aniofe auxiiium prseberenl, q,uatenus sancti yiri
nioue gaudentes concurrebatit, el,-fraclisJibiorum 'jrissa posset iniplere. Cumqrieplurimi ad bujtisriiodi
repositoriis,-pro auro volumiha, pro argentp, diyiiiie.• auxilium s.e pfomplissiinos.exliiberenl, elegit ex eis
dpclrina: chartas reperiebant.. Uride, sblita demeniia jjui-sibi qjilissimi videbantur, ei inisil tam navigan-
arrepli, eosdem iibros q.ubs invenerurit, alios qui-;; les quam eqtiitantes ad pfsedictam urbem causa
dem per campi planiiiera, aliosvefd per. palusiria auferendi corpus sancti Bonifacii. Eisdem\autem
Ioca" disperserunt, quosdam aiiiera in quibuslibet ltgatis, omniinodo properaniibus et pervenientibus
locis incongruis projicicntes abscohderunt. Yerum^ ad Trajectum, cives illius loci audienlcs cur venis-
a IsteCodexcum aliis nomiullis, de quibus.sujjra, irisacfario Fuldetisi bactenus asservatur, teslibus
~-.. '" •
Serario el Browero. , . . .
.665 S. BONIFACIUSMO.GUNT.EPISCOPUS. • 6Si
serit, congregavemiil-et ipsi seniores populi judk A lione fieri. consenseruiit, sed eliam adjutores -esse.
eesque ad resislendum/Et quia rntiliiludini adve- cueperuntin his'quae hujusraodi cura poscebat. Qui-
nienliuni cpngredi iibn posse viderunt, testati sunt dam enim ad afferendas naves, utceleriler trans
a f ege Pippino "_.jrislum.fuisse ne corpus sancti Bo- Rhenum proScisci; possent/properabant; quidam -
'
idfacii iride. auferrelur. Verumtamen legati, boc vero iitaniam / psalmodiam, aliaque divinaa laudis
inagis fictum quam vertim arbifraiites,.viribus tqtis cantica;sanetuiri funus, sequentes dicebant. Cumque
in ea qua venerant.causa-instabaritj.virtute"scilicet turba una longlus pro;cederi.s,ultraqueprocedere non
divina eos roborante et adjuvante, ut voti compotcs yalens rediret, alia niliilominus turba"de regione
exsisferent.- Quod etiam ita esse rei probavifeventus. vlciria accessit, gaudens illius sancio. obambulare '
/Nam ciim.ulrinqiie.-agereluraltercalio de corporei corpori, quera credidit el speravit sibimel apud Do-
sairclo, interea: signum ecclesiae, quod vulgo appel- mirium suflfagari. Qriaeibi l.aetitiaet compurictio. de ,
larisolet-glbcca [A!.,_clqeca; al., clogga], absque', lanli viri patrocuiio:plurimis fuerit exorta, boe ner
..liumano mp.iu, sonarecoepif. Quo audito,\incolaes qtteunt nostra_digne depromere scripta. Unde eiiam .
omnes qui iliic. aderant,. ad_ pugnani congregaii,, in quibusdam locis,' ubi cum sancfo corpore pernb-
nuttr divino.perterfiii, obstupuefuni,.et sancii viri.i. - tabant vel meridiabarit, in ej'us hoiiore ceclesias
corpus reddendrim esse decreverunt-; statiuique red-1B postea erinslruebant. Tali ifaque gaudib perd.uclus
ditura cst corpus, et a.venerabilibus prajdictisiega- est monasferii Fuldeiisis loco, qubipse.sepelifi sse-
tis Suscepiumxum.debiio bonbre, et sine reraigan-.- pitis opiaviij SKpiusque id b.eato praesuli Lullo perr
tium, labbre,.tricesimo"obitus stti die,.quasi"ad hbc~ agendum commeiidavil. Quictpetitionemejus com-.
slaiulo, multi virorum ac nuilierum procul habitari- plere sunimopere nisus, cum veneratioae"debita terrae
. lium conveherant, qtii,'nescientes adveniumsancti i quod suum erat" reddfdit/animam vero coelesiibus
• corp.oiis, graii.a tanium^praeslolandi seu bcciirrendii gaudiis sociandam omnimod.is precibus commendare
legatis illuc venire dispos.uerant. Sed et venerantius= curavit - ...
, praestilLullus, qui.JegatisIrahsmissis mox ad regiami :. . XXVL •,.....,
cmiem properarat, ipso die, licetlgnarus de suoruml In cujus venerarido tumbse,loco, per ejjfs merita,
reditu sanciique .corporis adventu , simu! advenit,, multis qiiod fides congrua ad obtinenda ca quse pos-
D.eo tantum .coiivenieiitiamordiiiante, ut illis com- cunt iucitat plurima eveniunt beneficialam interioris
nnraiîer.advenientibus, quibus inagna-meesliiia bxi qutim exlerioris. hoininis. lnterioris quidem, cum
aniisso Patre.ei; doctore contigif, lieret eliairi cora- veniam delictprutri suorum obtinueii.nt; exterioris
iminp gaudiura, cum eiim.perennem patronum apud. 1. vero, cuminfirmilatem vel debiHiatem.aliquam cor,-
Deuin babere posse agnovisseht. * poralem evaserint. Quaevidelicel utraque beneficia
G
' XXV. — Moguntiacerisibusfrustra obnitentibus.' quptiescuriqueibi nonJrijpeirantur, non iuipulandu.m
Suscepto igiiufthesauri tanti pignore, fuerunl plri- est vel divinae inelementise, vel inyalido apud Deum
rimi in urbe Moguritiacensi, qui censebanl illic sepe-_ sancft Bonifacii patrocinio, sed polius his qui, infi-
lien.dum esse sancti viri eorjriis , ubi erat episcopus,- delitate capti, rion mefenturexaudiri, attestanie
. affirnianlesiiujusmpdi jtis esseomriiuftiEcclesiarum,ij Evangelista quide Dbminq noslfp dicif: Quia_no.n
ut quo quis sedem episcopalem babueritjillicquoquee potuit nllas virtuies facere propler incredulitatem
.sepeliendus sit.Jn taritum autem quoruradam illudd quorumdam (Malih. ?m). Cessant eliam interduta
aflirmantium praevaluit certamen b, ut perie eorumQ piiracula tam prp servilufis diviriae"n.egiigenliaquanj.
consilio sancfus Lullus conseniiret, riisi cuidam ve-,. pro incorrigibili inhaibitaniium maliliajcessani et
nefabilidiaebno, qui dicehaiur Qtperlus, apparuissetjt i.dcirco, quia cum aliquandb per iiilercessionem san-
sanctus Bonifaciusin visione'dicens ,:.pjc episcop.o 0 cloru.m evemunt, n.on soluin laudes vel-grales Deo.
Lulio ut corpus_meum absqiie omni anibiguiiate add debitagsanclisque.eju.s minime referuntur, sed nec _
mbnasterii mei ibcum transfefal. Cunique hanc jus-;. , memorise comraendamur. Habuit autem sanctus Bo-
*
;siorierrirriiiliLaudientes minime crederent, praesul jj " nifacius in episcopatu annosxxxvi, menses viet dies
n vi.Passus esf una cum spciis Nonis J.unii, anho sciIi-~
JLullus, ailiitis sarictofuri) reliquiis, jusjsil Otperium
probafejuraridb sivera esset ejus visib. At ille, ni- i- cet peregrinationis suse iO.sed Incarnationis Domini
Iiildubitans, jussa implevit, visionem jurando pro- j- . ..septingentesimo quinquagesimo c, regnante eodem
bavit.-Quod cinri factum fuisset, omnes rion solum m Domiuo nostroi,_cui laus et gloriaper omuia ssecula
:ea qua; prius rcnueranl de s.ancii cprporis translaT )T saeculorurii.Amen.- - '• -
° Pippini mandalum in gratiam Mosjnniinoruni '
ni ilios in veneratione sunt, lesfe Serarib, in Hist. Mo-
significatuin esse tradit '-:-
Eigil abbas in Vita.saricti ti gunt., lib. ni, notat. 47. Confer"Viiam sanci.i S.luf-
Sturmli, num. 16. i . mfi, num- 16. _" '. - ,','"-,
,'' Obillam conieritionemMogiihiiacensibus cesse- e- » Adde"ijumfo ex Willibaltlo.Sed. bac de re plu,-.
ruiil. exta sancti Bonifacii,"quae hodie quorjue"apud id ribus agendurii posiea.
_ 665 -',-." VITA5.B0NIFACIL—APPENDIX,: 668
"' . ^
, :-;:'-. - .\ - - ';'"; : ' /APP-EMHX''.'/- '_-;.'' '-"'•' -;<"';
/_:- './ ? - DUPLIGEMVIIAM. i ", -
AD PR^CED.EISTEM:sTBOffl.FACII
De reliquis sancli Bonifacti geslis, cetaie, mqriyrii anrio , sociis, et:.quct,oribus; .dequeejus
--_.. '''•":- . .;~ cultu,:ecclesiis~,:iransldiioêtscrip[lis.['. i \ ,• •;.// /.'.
1. Cum norinulla sancti Bonifacii gesta, aliaque ad, A imp.epistolam ad Hilduinum, in qua (siculetapud
Vitae scripipribiis pfaelerriiissa Anasta=ium;}-unciib.Pippini-a Slephano papa facia
jpsuiri periineniia/a corollarii
sint, juvalhocJoco instar.ea subjieerei "dicilur h;s vefbis x.Propter aliare quod ante sepul- '
2. In primis com.memoraiione tiigna est Dahielis [cfumsdncliDibnysii una cum duobusfiliisCarolomdtino..<
Wenlanse civitaiis apud occiduos Saxones anliistiiis el Cafolq ,in fegem.jFiaricbruni.-uttctks dicitur. Ne,
epistola, qtta saitclb B.onifacip:salubria quaedam' mo; iiiqiiam,.haec;oppbnas. Bissiquidefn Pippinus, a Bp- "
nila pn.escribit.ad lacileih/Evangelii 'pfopagat.brieibi nifacio priinum, deiride a';Siepiiario 'papaj-inunctus,
Eptstolaeguiiima esi.Bohifacip rioii, esse laborandtim meriibratur iri Ahnalibus Eginliardi,- cujus iuee ver-
u'( corilraria iis quw Gertnani defdlsorutndeorunige- ba : Anno 750. IIoc anno 'secundum.Rpjhanipontifich,
nealpgia ciedunt astrual'; qiiiriiriiocoitceddleos assere- sanclioneih Pippihus rex,.Franeoruni appeliatus esl-, et
re, ulsalienimqdo honiinum halos debs ac deqs 'polijis 'd'd' hujus digidtqlem, libnofis uncliis: sacra..uncliqiie
homihes,'non deos, fuisse, quimlehon erdni,Jpipbei: ntariu sanclmirienibrim Boiiifaciiarcliiep.el riidri., et "
Crim vero iiiitium habere deoseoacti didicerint, inter- ' , inore.Francbrum. eievdtusin sotium :regni[iri .'civiiaie
rqget. utrum initiumhabefe' huhc. muhduik, an '.sirie ''Su'essona':'Elmino;75i, StephariusZpatia/pos/gKajjj.-q
iiiiiio~semper-extiiisse.arbiire.nlur.:Si-iiiiliuin liabuii, . rege [Vippind Ecclesice[Ronianw.defmsiohis firmhatem
quis hunc creavil? Sin opposilum dicant ,'refutandi. accepit, ipsuiit sacrq unclionead regiw digniiatis lio-:
llaec.aliaque ptufa iionabsiirde prpseqiiiiiir Daniei iti rioretn cbnsecramtetcrim;eo-duos'ftlios. ejus Carolutri
' r - ,_-. -
episto.la sua, quse' inter Boriifaelarias ofdine 67. re- et Carolomahnuin. .•'..--'
pefilur. . '-•-'' "'-_.;. ,B. Juariues Gefbrandus Carraeljta.iii lib. lii.Cliroii."
5. Bonifacii zelum et aposlolicani verei libef.lalem. o Belg., capp. -12/et 15, refert dipiomata duo PJijpLii. "
arguitnfin sp!uraephtola'ab-.Oihiorip, lib.; ii, cap.li/ regis, "quibus resabântecessofibus cpncessas Eccfer."'
relaia, qua irileHigUur Boniiacium-apud; Sacliariaui siae Trajectensi conl.icmatjn graiiam.Boriifaclii af-,'
papam de RoriianOruirisiuionia afiisque vitiis quere- -xhiepiscupi. Idem auctor', .cap. .l4,/commen)orat
las deposuisse, id quod'eti>uii.ei/uap. i constat"; sed coiiieniionem sancti Bonifacii cuin flilgero"ep'iscopo-
ei aiia Bonifacii ipsius epistol.a 19, Editionis Sefaria- Colouferisi, ipsiusque Bonifaciiâ de re epistolam ad
nse,in qua-Ethelb.alduiii\Merciorura Regem de furtis, Siephanuin papam, quod jam iri Vila sancii Willi-
aduIteriiSjSconatipiiibus -el iiieeslis,"reiuiuque ec-. brordi expeiidimus.
clesiasiicafum violaiioue objurgat; ;el Cullibertum ; ,G_.Nunclbcus esset.ut.saricli-Bonifacii viriules ob
Cantuarierisem arcliiepiscbpum mbnet alia epislola", oculos jibnereuius. Jam zelum.ejus siipefius osieridi-i
qrise 10oest;ut saiictim6iii;iles;ob luxrim ac pompaiii mu.s. llumilitateui tekaluf ejjisiblaj 25 bis verbis :-
vestiUin.casiiget..Ei ne mirareiur, inquil Wilieluius Et cjuia rillimus.el pessinius suin omniuin legatorum
Malmesburiaenionacliusj III). i'deRegvAhgl.-,cap-.'4, quos catholica et_aposidlica Romana Ecclesia adprce-
quod dlieiiumiiegolium ajjerel, cuin sua nihit.interessel dicandumEvaitgeliumdesiinavit, ut^qmuiriqsine.fructv.
quomodo et quibus thoribus Anglorum gens.-viveiil, Evdngeln norimoriqr, pielatethIjomini pfecamihi, ui
scire se aGregorio -pdpa if/ [L.ege 11] sacramenio spirilu princip-ili.cohfirmel ^cor.meum, qui ine indi-
aslrictum,rie conierminarum yeriiiummores qposlolicw gnhm p.dstbremHripopulo vocari vbluif, ul, iupo ve-
hotium subtraheret. Quapropler ddthbnitionibus hoii nienie\ more ihercenarii hon fugiam, sed.exempio tqni
succedentibus actuxumê ne Jmjusniodi vilia papam Pasjori.s agriospariieicum niqtribus, Ecclesiumscilicet
idlerent: [Nec JHflMes,.subdit/VVillelmiiS," esse[pbtiie- ^ cailtblibqincuiii filiis el filiqbus,suis, contra hmrettcos
runt tgnti-viri epistolw, quus ilie legationis sum et corii- L it schismdticof vel hypociiias fdeliier ac fiduciaiiler
~palrialarunKamorisinluiiu vigilaiis sensibus emittebdt. defensdie siudedih:.SbHiciiudiueiri ejus prb suisêf
-Nam ei-Gutltbertusarchiepiscopus elireos-Ethelbaldus popufis fecens ad, fidem, cbriversis probaf epistola
- concilium coegere,emeitdaluri superflua[qumille incre- 9'2. Verum.Jiis bmissis, ad _moflis ejus tempris et
-
passet, henipe conciliunr.Cloveslioviae/.eujûs c&pi- iiuctofes veniendurii est. -.,'--.. ./_.
Jula^xxxfidetri aucior, lib. i de gestis "pontiI.,Dbrbb'.j ,'; 7.', VVillibaiilus tenipus. martyrii sancti .Bonifacii-
perstringit. $ed etJoco paulb aute ciiaio .
refgri .-.s.cri?' consignat aniio Inc. Doiritni Jbp,Jndici. 8,'posi epi-
plutp. Etlielbaldi devolionis ejus indexi in eodemcon-• . scopalus qnnds xxxvi, niensesî, ei dies vi. Lbcpêpj-
cilib faclutn, quo ecclesiis qc. tnonasteriis liberlatem;" scopdtus Jegendum est apostoldius; tpt' eriitn/anril ;
restituit,"Concediique immuhitaiem a publicis vecliga- eflluxerurit a missiohe saiicli. Bouifacii ad ipsius' -
Itbus, pfo ainore cwlestispatrim el remedio dnimmsum., - mortem, quae misiip quatuorarinis .episcopalem/pjus
Quae saue "recie facla Bpnifacii. admoniiionibiis ac; iordinatioiiem praeveriii. Otlilpiillectio. ,a \Viilibaldo
zeib tribuenda suni. .' -"'•_""-- ./ nqn dissidet,.nisi,/quod librariofum (ut yerisjmiie
4.'Qui Carolum ,a
Magrium IJonifaeib -Jiapiizatum ' esi). incuria , pro anhb quinquagesihio quirito, scri-
i
luisse aiuut in villa regia.Jiigellieiiri., dupbus"a_Mo-• jjtumi reperituf in':Codicibus mss. quinquagesimo, ..
guntia iniliiaribu». disiante,rera bmnino iiicertami Jiis acceduni.Adamus Bremensis/canonicus, in-lii-
dicunt.At Pippinum ab ipso uiiciionem Tegiam acce- storiae capiie;8, et Lambertus Sbafnaburgerisis,riri
pisse explbrata res est, tametsi a- Vitae scriptori- Chronicb, uterque grayis auctor, at, temppreliife-
bus prseteimissa. Idipsum enirii jiltesta.nlur FraitLO- rior. Et^ taineh auctores subpares .plerique riiaWy-
fum Aririales, de rebus.g^stfs Pippiui. et Caroli M,,, D ri.uin saneti Bonifacii anno, 7S4ascribunt, nenipe
. qnnq -750,uti ei-Egiriiiardi Anhales ; Fuldehses veroi Eginhardus, coniinuator epiLjpmesvpnerabilis Bedse,"
annq 752; 'Aiinoinus«nno".7_5_L. Praefereiitii Aiin.aies > Hincinarris-Rliemoriiin ahtistes, in opusculi seu.epi-
"; Fraricorum et Eginhardi/qtiibus Regino abbas Pru- stoiae 4i cap.,50 ; Annales et scfipioresFulclerises.,.
, miensis.iMariahusScotiis, Sigebertus nionachus/alii- quofUniprimus, Eigil, in;Viia"sancli Sturinli ab,-
. que subscribuuti Neque bpponas yulgatum Au.asta- batisi/ Anriales Metlenses, etBerllriiani; Jleiri Jla-.
sium, iri VitaSiepliiini/jJapae Jll.,-" et L.ridovicii Piii . rianiis ,Scbtus el Sigebcrlus. Qriibus subscribendum .
=667 S.--BONIFACIUS. MOGUNT.-tPiSCdPUS. 668
. videlur, ul potenuctoribus gravisslinis,
' subparibus,, "A rus monachus, in Marfyrologiis,; ni»i. quod.O.lIiionus
plerisque doiriestieis... "-"--_ -'; pro\Boso.Ie!iil"JSc(erso; et pfp i' 1'le'liereWilliheri; el
'8/Sic iginsf Bbnifacii setas coroponi potest. Anrio , Badolt pro Batihemlf; seu Baiowlf, 'Rabamis vero et
circa 680 Creditoni in Devonia natus est; Winfred .Noikerus Hadoiptfe. AddiL anonyniiis : N.uinerus^«b-_
appellalus. Monacbis cosnbbii Adescaincastrensis miefuilsahcl.orurii~rnarlyr.um, qui cum beato ponlifice
traditus est fere septeniiis.\Apu3'Ku'tsceilen;ses rao-i pdssi sunl- pro Christo, quinquaginta duo.
- nachos litleras didicit adojescensi sacerdb^facius . Bonifacid Sed eorpbrasupranbminaibrum marlyrum aliorumque
aniip aetatis trigesimo, Christi eifca 710. Paulo post iredecitn a-fidefibus in.sarcephago coliocqfasunt, ct in -
aPalfibus iri concilio quodam apud/W.est-SaxorieS riavim>cuntbealo poptificeBotiifacioinimissa,.felici gau-
adunalis mitiiturCantuariain ad Berectwaldiim ar- dio cursuque .prospero us.que Tixtpcluiii perveneruiit.
chiepiscopum, oblalurus capitula in synodo sanciia. • Illic-vero cumltymnis elpsalmis DeisuscepU. fuerunl,
ui
Anno fere 716 in Frisiamprimo Lrajer.it,- cbnstat '' : el in Ecclesia.quw esihi honore sanclis-imw .Triiiilatis_
ex Caroli ducis Francoru.m cum Radbodo discidio consecrata; cum omni.timore ei vener.qlioiie-sepjdta,
ttim lemporis fervente, quod aniioprajdicip "agilafi Noriposimullo's_~'aulebidiep cbrpus ~ san_cli_Bonifaciiad.
>
coepit, Belli tempus .evangelicae.praedicatibnt haiud'- Fuldense cwhbbiumperlalutti esi Aliu quoque saucio-
idoneumraius Bonifacius, vix diriiidio anho expleto., ruin marltjrum. corpora;,,.quofurii_ pfopler desidiam et,-
p.alriam repeiift. Anno 718, seu abdicataseurecu- negiigeniiam oblivioni iradita 'suntnomina, sed hi libro.
sata abbatis- dignitate, ileiunr Ffisiam cogilat/e.t -"• vitwprocul dubio scripta, .inebdem loco, ubi pulmam.
Danielis episcopiiitteris "munitus/ineunie autunijip, marlyriisusceperunt, aftdetipopulosiiscepla.sunl, iq
Rbriianupelit, a Gregorio papaJl.bgnediclibnerri ac- T, quo posiea Chrislo propilio.regalique pficceplo.pro hor
cepturus. Quaaccepta, redpiinle .yere, ciim-Giegorii nqre sancioruhr nidrtyfum, contfructa est ecclesia.Eis. "
liltefis Idibiis'Maii,>LeoriisAugu$tianiio Z,~indict. 2, in locis, videiicel Trajecli, ffuldw,'Dockinqw; in signis
Id est, aiirio719 daiis,ifiGermahiam iniiiitur. Fri.sia et virlutibusper sanclqfummarlyrum meriia fideli po-
adita Cum Willibrordo, exegit aririos.tres, post Tiiu- pulb divinitus prwstantur beneficia. llacterius aiiony-
ringis et Hessis quamplurirriis Gbrislianam religio- iritis, cujusJucubratibnem in ms. Codice Compen-
nem persuadet. Quo,nunlio aceepto, lae.tusGregorius - diensi legimus. In Bedseepiiome diciiiir Bonifqcius:.
Bonifacium ad se arcessitum -episcopaliordinatibiie cutn quinquaginta tribus.martijrio coronalus ftiisse.
dignattir, Leonis imp. qnho 7/ (iidict. \\,~prid, Kql. JSnnierum iii habenl Hiicbaliius.ElnonenJs moria-
Decemk, EumdeniqiieGregofius Terliiis' afichiepisco- ;chus/iii Vita sancti Lebuini; Joannes de.Beka ef
pali dignitateetpalliodonavitanno 752v.Eadignifate Willelmus Heda, in Chron. Trajeci. Itera Joannes
aiictus Bonifacius pbsteaquaniiiertiqRomam pcnfe- . Gerbrandus, in Chron. Belg. cap.16. - . ;
ctus est, ahno 742'synodum-Jii Gerinania celebrat, 11. llaud multo.post inaflyriuin,.sanctusiBbnifa-
ejusquc acta arino sequenli i.n synodo Liptinensi cius solemni cultp apudÂngloscultus. esi. Cujtis r.ei
cbnfirnfat.'Tum anno 744 conciiiumapud Suessiurias fidem facit epistoia Gu.iiiberil arclijepiscopi Caiitua-i
cogit. .'Arino posiero sedi Moguiitiacensi incardi.na- rieusis, iriier Bonifacianas ordine 70, bis verhis :;
trir, qui fueral hacfenus indelmiiae sedis arbliiepi- Hurie ihter egregios et optiriiosorthodoxw~fidei dgcto-
- scopus.Pippinum in jam. dicta urbe.Suessionica Re- res et amabiliter kabeinus~, el laudqbiliter veneramur.
gem inungit anno 750. Ac demum in Frisiagpro re^ Vndein genefdiijynodo ngstra,- ubi et deemierisbin-.
ligionp-, quam-ianto.siudio vivens prsedicav.eratj ptiibus *-' qum veslrw.modo sdnciitqli paucis dep.roriiiinus,
"Biortem oppeiiit senex, aiinprum" circa quinque ei efplenius inter -noseonfeiebdmus, ejus di.eih natdli-
-septuaginta. .QuSe omnia ex-ipsius.Aclis
- :
et adj'eclis tiuiri itliusque cohortis :'cuin eo liiartyrixahiis insi-
ribtationibiis'conspicua sunt." huantes sMuimus anniid frequentdlione solemniier ce-_
9. Oihlomis.exiWillibald.i.cohlexiu male inlellecto lebrare, etc. JLege epistblas 74 et 7^. JSec ejus xul-.
scripsit, iri lib.u/cap. 21, Bonifaciuin a noviliis fi- ium rieglexefunt Germanise Galliaevepdpuli,-qui sari-
dei cultoribus, qul ipsp die coriDrmatibnis sacranieri: cliBonifacii diera passio.nis paulp post ejtii morlem
tutn accepturierant, mariyiio fuisse affectum. Quod riiu" festivb eelebrarunt,.ut consiaf lum.ex epistola..
. *ertenon.serisii Willibaidus, sed loco neopbytorum 5 Lripi abbaiis Ferjariensis.Uum ex carmirie quod..
inimicqs seii paganos dicit iiruisse iu Bonifacium /die - Walafridus Strabus ii.iejus.mtali.cecinit.-, -
prsestitutp, qiio.ne'qpliylis;mari'usimpbsitiofieri debe-: ;...-., Gauiiiaprajsetitis,BonifacisancLe/diei - .." -•
bat. Willibaldi riieritem explicat-anonymus Jtis verT •. /,.-2Nos salveut,-Dcminodante, luis ineritis. ",
, bis : Evqngelicisermonis prwcdiolamluba.shlutanin- ; Sanclus- iMeinwercus Paderbornensis-
loriuit Frisiani. Asiserperis anliquus, oiriniumbonofu.m ineiinte saeculo episcopus,
xi, diem saticti ei
Bonifacii tociorum-
invidus, et ab iniiio sccculiseinpefinitnicusliuinaho ,ge- ejus_celebrari per tolum episfopalum Pallierbronnen-
neri, quosdaminsligavil de gente crudeli, quinecdum . setti:arinua, bbservaniia instiluit.^.Quiri etiara eideni~
fuerant a diabolicis supers'iitioiiibus-eniaricipaii,'suos sanclb martyri varia oratoria ei ecclesias statim.
videlicet salellilescoiitra famulum Dei suosque com-
•inilitpnes.' Dicebanl,enim'se.mbri malle quain patrios> posl ipsius "mortem •' . cppdidierunt,
- - ' et feligiosis voiis
-.- :..'.,/
ritits derelinquei_e.~Mox ut hwc alhlitw Dei audier.uiit, • frcqueniarunt.
12. Prima sit ecclesia sanctorutn Pauli el Botiifacii.
cum propriripasiore ;quUntbcius ad vicum qui vocaiur .Dinioco
Dockinga nomine exslrucia, de qua .
Dokinga gaudentes ibarit', in-quo nbverant carnific.es W.ioniusmanyrii relert hbs versus Alcuiiio ascriptos, quf
iSuincr.uenla' multiludihe eongregatos',ut trucidarehi tamen inlef Alcuini epigrammata non exstant.
Dei - famulos.- Quanquam riiartjfes sancti nbnsese
- carnificum itianibus objecisse, spd eas ppiius in se' HjcPater egregius meritisBonifaciusalmis "'
*
- generosp adniisisse, ab aliis arictoribus. dicuntur. Cumso.biispariter fundebal.SaDguiriis iindam,
r lucl/ia maftyfii sumenlesstemmatasacri. - '-.
_§utii qiii dicant istorum sicarioruiri progeniem ba-
eienus exstareV-albo capiIlor,umgiobo.in vertice rio- Tef ra beata niniissauctorutrisanguine diyes-l
tatam diyiriittis in diri sacrilegii slgnun). • , , Transvo.lathic victormiles ad^prasmiacoeli.'
Suadeoquaprop.teriiurvato.popliLe supplex,-
10. Sbcibs iriartyfes itadesignat anonymuS. lllu- Tu quicunquelegis, .terris liis osculaiige,-:.-r
eescenteigitur gioiiosi cerlamihis die,sanctiis Eobanus Spesque libi-fiat lacrymis-ascecdere
" - »-.^ cmlum,
el
ejus cboperdlor coepiscopus, una-eum cwleris sociis Hicpoiuisset ,' i. , :''. ;
videticei prisbyleris-,-~~~monaclii's 'diaconibus , -• Hicmanel illecrupr cuncloipretiosiorauroi
, 'qupfuin
L bwc suni:iioininq': Winlwng et[Wqllhere simul ef Membraquecgsleslii-rocb
' . • ; hK.CJFofsan,hic] perfiisa
Adelhere sacerdolali gradu subliriiati'; Hamund, Scir- , quiescunii.'
itald.et Bosa levitici ordinis officio deputali; Wacbqr Adjuvot hinc-Paulus, d oetbr Bonifaciusiride,: . --
el Gundecar, Illehere. et .Baltliewlf-,mbnachitm mlm , H<ecillis quoniamconstatsimui aula dicata; - -
subdiii,[eic. Eadem'fere noinina habenl-ltim Willi- .Ppckinga sive. Dockum; vulgo Bockemei Bockuiu,
baldus etOthlorius/tum-RabariusMarirus.ei Noflie- a;d .Biirdoriemamriem, Ecclesiseadjurictombnasterio.
669 EDiTORISMONITUM. .. 670.
(ut ex flne Yilaea~saneio;Willibaldo. scriptae.disci- ATita saricti Slurmii abbaiis el Ruodplfus in Aciis
mus) evasil in oppjdum dimcesis Leowardensis,- ubi saiiclae Liobae.suo loco referendis iradim.t. Huc per-
Codex Evangelioiuni sancli Bonifacii riianu <- exaraius tinent versus Rabani Mauri, iiiscriptione 82, iri
custodiri dicitur, ,---_„- ecclesia Sanctaj
' - Mariaejuxla
• ' sepulcrum sancli Boni-'
, 15, Nec praeiermiiLendumid quod, Eginhafdiis.-iri Jacif poslii. - -;."-' -
Annalibus (Annal. Franc.veter:apudCliesnium,l. II, . Postquammartyfiuhiexplevit Bonifaeiusahnus,
pag. II) elFuldenses, ad arinurii 774 corameiriorant .:, - Martyret aiilisles aelheracelsa peleris; ; \. -
'
deecclesiaFridislarieiisi. Quippe Cafolo Magno in . J)e Frisialiuc vef.tus,-cumtliecaliacrite locatus/.
ilalica expeditione adversus JQesiderium Langobar- '
Sanguinishic parlemliquerat liincaliiens. .
dorumregem occupatp, S«a;oiies,ulscribuiit Annales . . Besup.erhunctumuIiunKabanusconderejussjt
Fraricorum,-exieruntcum magnoexerciiu super confi- ' i AdJaudemsancli «xiguus fan)iilus,
nia Francbrum usque Buriaburg. Ipsi confiniales ca- Indignuspraesul, vernaculusattamen hujus. -
slelluinsunl irigressi,et ipsi Saxonesvenerunlad quam- Pro quo tu, lecior,Jundeprecespomino.
-dam basilicam quw dicitur ^Fridislar, quam sanctus Anho.778, sicuti iri Anrialibus Fuldensibus. .Iegitur,.
•JBonifacius consecravil, alque per.spifilum- propltedw riionachi Fuldensis cwnobii, prdpier iiritorem Saxo-
prmdixit quodnunquam incehdio cremarelur.. Cwpe- iium,'assumptis secumsaricliBonifaciimdrtyiis ossibusl
rut\l autem ipsi Saxones cuin.hiihiainteniione adver- - fugerunt d_emonasterioper millia fereynv. Lege Vitam
sui ipsam basilicam, quemadmoduriieqni per quodlir . sanclLSturftiii, riuni, 25, ad ann._779,~Reliquiae sa^
_bet ingenium [Galliceengin] cremare poluissenl. :Et . crae in iumuium'felatae;.nova-basilica a saricto Eigila;.
duin hwc agerenlur,apparuerunt quibusddmChrislianis " e.xae,aiflcata,dequa in ejus Vita sirculo proximo, in
qui eranl in caslello, simililer el quibusdam paganis crypta brientali repbsitae.sunt, etûperJornicis con-i
qui in ipso loco aderant, duojuvetiesiri albis yestibus, vexum"utiet locata"ara in.sancti Bonifacii 'horiorem dedi-
Cata,
qui ipsam basUicamproiexerunl, et nori\uit concretiiata. strumenfo principalis ecclesia, quod-exvetuslo In-
Addurit Fuldenses : Unus taiiien ex hoslibus juxld constat, relatb a Browero, lib. ii, cap. 5,
basiiicam, flexisgenibus, addilis tignis ei igni incum-: . inlfunc inodum : Anno DominicwTnc.8l8,indicl. 12,
bens, specieflantis reperlus esl mortuus. Idem factum mense Novemb., prima die.mensis, dedicatuth esi hoc .
Reginb commemorat.- Gtonfer-A.cia sancti- Wigberti Ecclesiwin templuni etb Heistolfo archiepiscopo Moguntiacensh
abbatis ad ann. 747, cap. 19. / hoiioremsancliStilyatoris, videlicet, noslri
1-4. -EcclesiaPanlienonis in Cellis appellaii/qui Jesu Chrisii et in horioreinsanctwDei genitricis Mariw
Partherion Fulda distal octodecim fere millibus pas- el sancti-Petri apost., et -cwlerorumaposl. Dqmini et
suum ad orfurn solsiitialeui, juxta collimiiium orien-- . sancli Johannis Bapt. el sancli Bonifacii martyris Chri-
talis Francias et tractus Hennebergii,-<mno 813 dedisli et aliorum plurimqrum sdnctorum-, et translatum
cala est ab. Heislulfo . MeguriliacensVarchiepiscopq, • esl ipsa die ab eodemarcliiepiscopoe.t.cmterisepiscqpis
vogatuRaitgeri FuldensisEcclesiw abbath, in.honorent * dlgue sacefdolibits corpris sancti mailyris Chfisli' Bo[-
Doihini noslriJesu CltristielsancliBonifaciiinarlijris, itifacWposl ritailyriumejus expletis annis h\v,_meiisi-
sancti Joanrits Bapt.,s'aitcior.umPelri el;Pauli,ilarti- bus~iv,diebus xxvi, in locum querh prwparavefat ei'
verierabilisabbas Eigil und cum fralribus ejusdem ino-
!»', Benedicti, Cecilim, ut legitur apud Brosverum,' in -ndsterii
lib. n Antiq. Fuld., cap. 1.2. , . thagno sludio el pia devoiiqne. Asservarituf
. ,1S. Mitto alias ecclesias seu oratoria quae sancto etiamnuric in e.ade.mbasilica ejusderit-sanciireliquiae_,
Bonifacio, -lumprimaevpillo tempore.Jumpfoceden- C caput quidem in scrinio pecujiari,:bssa vero alia iri.
te, dedicata. sutii, ut veniam ad celebrem basilicae".• theca pretiosa. Asservahtur Ileri) rionnulli ipsius
Fuldensis dedieationem.Ubi priraum sancli niariyris libri, quosad Willibaldi caput.12 no.tavinius; pasto-
corpus Fuldani Lransiatum.est, porticu seii arcuato cio ralepeduin, cingulura ei atinuius.Jie "saricto " Bonifa?
opere inclusunt, inqiiit Brovverus,.lib.u Anliq.,-cap;i, ista sint dicta.
"' ' / , i - .
medio letnplovcrsusôrium.solisin absida quievit,prope ' "'• VERSUS '"./' •. '/'.
abdraquam vivenscondidefatvir san_ctu~s,ubi tumulari-
morluus oplavil; atque dislinclis.inlervallis hinc a OUIOUil 1N TEMPLO-ARCIS "MOGUNTIN_E 1.EGEBA.NTUR.
Seplentrjotie Liobam, prmstanli religione,et exploralm, :-" E-stirpenalus regia Bonifacius,"
sanclitalis feminam, quw virginibus Bischoflieimiensis '--'- Bfitanniam" ullro ' . "
irionasterii prwfecta.fueral; inde.Slurmih abbaleth ad deserens, \.
Australem plagatn, pariitem sqnclimonia\in sua quenir Auctoritaie poniiflcis suirimi, fuit ,
que absida coitditumlidbuit. Quod eliam Candidus, ia ",. - . Apostolus Germaniie. -
PATROLOGI^..'EblTOPiIS MOjXITUM."
Kecessarioprsefaturi de Sequenti S. Bonifacii Epi-, D Hueusque tres harum' praecipuae.editiones nume-

slolarum colleciione, accidenter ~pauca de, gfcnerali rainlur V—,Uha anno 1605 MoguritiaeaSerrariodata;
dispositipriea nobis ejus operihus aiiribuia dieemus.- , altera Moguntiajquoque a Wgrdtweino/1766; ultima
Scripla S: Pairis-liiC in Lresparles divtduntur. Priiria. : Wefo"riuperrime.Londiiii a dociore J. A.,,Gi!eSj Jn
cbntirietEpistblas, Jurameritum.etCoricilia/securida, omriibus editores ralione poculiari peculiarem ordi-
Sermones; terâ, Misceilariea ppuscula. nem servaverimt. Similiter facfurisumus in nostra,
., 1. Oninia qua; damus iriprima parle/sub unico ;etjurequidem_. In.praeviis enim recerisionibus muir
Epistblarum tilulo olim includi et misceri solebant, lae non ad S. Bonifacium periinenles, sed lan-
Juramenium auiem el-Concilia distincia ciassifica- turii sjv.ead.eum, sive ad ejus successofes, vel Ec-
liorie digna esse nobis-visa sunl; secutique sumus clesiam spectaiues Epistolae insertae fuef.ant; cum
doctorem J. A. Giles (de quo infra pluries loquerhur), autemln nostra Bibliotbeca unusquisque Patrura qui
qui separatira ea jam dederati Quoad.Epislplas ipsas, eas scripsefuiit suam vicem lfabeat, uniuscujusque epi»
quam:curam,eis prKbuerimus, palebirex pauciS/Se- stolas ad cjiis.locum rcjeciirijis, scilicet iiAldhelmi et
quentibusr - .:;.-". ' .
Gregoriorum II et IH ponlificiim supra, ubi viderida
6?i AD S. BONIFACII EPiSTGLAS 672
sunt corum opera; Zachariae verb papavLulli nec- A. j buit,in admonitioneprsevia, quam in nosira ediiione
nbn aliorum, infra/in pwesenli vel sequentibus io- (Ihfrd, ante Sermonesipsos) repeliyirhus, lector videre
mis".Hic lamen, sub appendiiis lilitlo,; quasdam"yi- - potest. Iri.cod. Paris. (Supp. 20S).-quein. cura ed.
ginli epislolas, quarum ,prqprii ,auclores aut anni \ Mart. adverbum coniuli quatuordecim taritum homi-
ignoti sunt,. seryamus, qtiia nuljibi nieli.us babendae liae exstant. Iscodex salis aritiqtius est; sed haeret,
fuissent. Oraninioergo novus; esP rioster S, Bonifacii. i.ri anirao mep suspicip quaedam ne isji sermones
Epistoiarumordo;- sed ad iectori-prsfebendamaliarum: siylo verborum et. ad Iegendum et ad ifilelligendum
editionuiri inlelligentiamvale"bunt subsequenles prae- faciliori selatem sequiorem redolearit. Exsiat etiam
fationes et tabiilse. . ." , - _ unusaut alter ex his sermonibus in Codice Parisierisi
11, Sermones, qui secunda parte coritinenlur, re- 34,0, sed.cum aliis inlerserlis, quos omnes inspexi,
cerisuimris post j'am - a nobis , laudatttm; doctorem" sed numeris distinguere sUperfluumduxi. >
]G.iles,i]tiIeis'Subjunxiibanc notam: t De serriionibus III. De Miscellaneis landem bpusculis quae in leftia"
Sive homiliis quae sub, Bonifaciiriomine vulgataesunt, partebabentur, niliil nobis videtuf discendum, nisi
nibil est cuf multa dicaraus. Easedidit primum Maf- quod.eaprimum ab. Anglico cpllecta sunt editore,.
tenius iri amplissimaecollectibnis Scriptbrum vete-,, quem sequimun. '
rum tom. V./p. 186. Quae de iis e.ditbr dicenda ha- B ii •..--'""-'- ." '-' , V-'-' . ' "
_-" ; SEREARII"..PBJEFATiQ : -
AD SUA5I EtlSTOLARUM S. BONiFACU RECENSIONEM.
I'. De harhm Epistolarum ulilitate. . II. De eartimdemnidnuscriptisexemplaribus.

"
Ad^multa vaieni veterum., maximeque sanctorum, -Harum saiicti Bohifacii epislolarum manuscripia
et nostrorum in Christo pareritum, epistolae, ad qua- exeriiplaria vidit diio reverendiss. et iliustr. Baro-
iuor tamen potissimum. nius, eorumque alterum ih Gregorlana canonicl juris
\°._Ad ftdcm. Multa enim, quse ab hodiernis riova- - correclione citatur. Sed curii ex Italia in Germaniam-
toribus iri jurgium et calumniam vocantur, in IUis illa,'Utcderenlur,-ab aliis invi.tata rogataqueiiiielli-
egregie et velut cerla, sancta et salutaria indicantur, genem/neque ul veiiireni tamen exorari potuisse,
verbigraiia.sacrosanetum missse sacrificium, oraiio . oninem ego quidem illa unquam videndi spem.abjeci;
pfo fidelihus defunclis, sarict.orum invocaiib, reli-^-rii'si.miilquestaimTpogiiavi, si.quod olim monuisse
quiafum verieratipi
' Rpmani
' ' pontiflcisauclofitas, ' et jPIato dicitur, iri Gernianiaenoslrae fundo, ad creiam
similia. > -, - usque, foderemus, aliqua fbrteJnveniri e.xemplaria
'2° Admofes. In illis' enim crebra vitiorum' repre- posse. Ac Deo bene foriunanle, sanctoque Bonifflcio
bensio, virl.utum laudatip, sempiternofum aut prse- suis adjuvante precibus, uriujri irf- celebriac locu-
miorium aut suppliciorum explicatib, et qua?generis plete Ingblsiadiensis Academiaebibllotheea invenit e
ejusdem alia. '.-"-- sociefate nostra R. P. Jacobus.Grelserus; alierum
• 5* Att eorum a quibus, ad quos, elde quibus, veroin amplissima nobilissiriiaque Caesareaeilajesta-
epistolse sunt, memoriam. Sbla, inquil sanctus Hie- tis Viennensi jjjbliolheca reverendissimus, suisque
ronymus, epist. 42, res,Ad quwliomines abseriles prm- ;pro Ecclesia calbolica scriplis, dispuiaLionibrisac la-
sentes facit,epislola.est. Quinlura fralrem Cicero : - loribus, lorige clarissimus D. doctor Pisiorius. Fuit
Cumiua lego,.te audirevideor: et olim exemplar. tertiumin egregio/Fuldensis mo-
4» Ad historiant. Cum imperaioris Aureliani gestas naslerli llbrorum penu, sedhoc abinvolanle harpyia
res scribere deberet SyracusanusVopiscus, elabora- .•immundissima'iTllyrico,inquam, sublatum posteaque
vifin eo maxime/uf ex Ephemeridibus, Iibris~Iin- - varie Jaceratuni el conscissum,.ita ut qui ejus in
leis,;.ac.-SibjllinIs, c variis" denique bibliolhecis, Helmstadierisi bibliotbeca vidit reliquias Lutheranus
epistolas conquireret. Nam interest, inquit, epislolds -pra3dicans,.dixerit, velinde satis apparere quem in
nosse Aureliano scyiplas. Et poslea : Exstqt epistota-. veteribus traciandis, fcedandis et muiilandis, tenere
quam ego, ul soleo, fidei causa, imo ul alios Annatium inofem solita "sildira illa Celaeno. E duobus igiiur
scriplores fecisse videq,-inserendam puiavi. Rursum-.-D prloribus Germanicis exem"plaribus,-quffi,quos laur
<jue : Est epislola Aureliani de libris Sibyltinis. Nam- davi, Xumanissinie misefurit doetissimi viri, ho.c
ipsdmrjuoque ihdidi ad fidemrerum; eainque bb' cau- iuihc, primo. quidem '- manu, praelo deinde librario
sam lam crebro iam diligenler ex omnibus omnium exscriplum esl. .
bibiioihecarum angulis epistolicas isliusmodi sche- - -HI. De ptmcipuo hujus operis exemplari..
daseruit, qui noslro islb saeculo esl,"~BoniflijflCwsdr
• Seculus vero sunf maxime Caesareum ms. exem-
primus in Msloria. El.Bonifacianas istas.magnose
sludio perquisisse lestatur Otholonus in sancli Boni- plar, 1° quia vetusliore. multo id manu scripium,-
facii Vitae.prologo, el lib. n, c. 17; qui, quodam ve- prout et characlerum et pergameriarum monstrat
luti moefore, aut sollicitudine,.affeclus;subjicit: Si cliarlarum ariliquilas; riam Ingplstadienseaimo iJ97;
queni moveat quqd plurimm.epislolm; quarum meniio in Sphaneimensi coeriobio, jussu Trithemii abbatis,
.fil in supra scfiptis episiolis, hic paritef scriptm non:! descripsit Novilius monachus, prout in Co.dicisexr
habehtur, sciat illud liac de causa ciccidisse, quod ". tremo, Graece, Lalineque testatur. 2° Quia idem Gae--
tiusquani eas invenire poiui. Quibus verbis illud eiiami sareum exemplaf multo"pIures coniinel epistolas, in
indicat, se,-si lof quot jam edtinlur sancti Bonifacii[- eo enim surit cxvn, in lngolstadiensi tantum LXXVIII;
epislolas naclus fuisset, ingeiui ;exsullaturum fuis.se" s 5°"Qui.aeaedemillae cxviyranquam in lucem hactenus
gaudio, et cum evangelica illa muliere, Luc. xv, 19,, praeter.earum rionnullas, qrias "selegil.et inJX Anna-
convocatufuni amjcios ei vicinos, jisque dicturum :; liiim suorum tpriium reiulit reverendissimus et illu-
Cqngratulamihi
~ mihi.quia-inveni
~' draclimmnqucwipcr- strissimus', de quo supra, Barbnius, postque ipsum
dkteram.' -i • -' ;" et ex ipso, fere tamen Gerffiaiiice/J, ille Lelzuerus,
675 ISERRARlLPRiEFATIO. C7-I
de quo ante Vitam san.etf Bonifacii nolaii_one...libMii,A elegans, nostro tplerabilis, praeterquam in farticulis
iMogunt,, p.;J5£i- At. ex Ingolstadiensibus' LXXVIH. aut vefsibus aut, epislqlis-, quilius' auf discipuli aiit
iprimaeundetrigiola lucem fere omnes jampridem et disciptila!<suoSquoqtioinodo aflari magistros gaude-
iri Pontificuni Epistolis et in Othloniaina saricii Boni-. barit. Candida ubique pectorum mor,umque-simpl'i'Gi-'
facii Vila, quam et Moguntiacorum libro terlio posui, destia las elucet: "virtus, ChristianaquecliarilaSjetmo-
reriidet iri bmnibus/Se.d iri Caesarep vblrimirie
aspexerunt.AccedebaLquod Ingolstadierisium poste- .
ridrum plefaeque vel a .Caesafeo-,vel ex alio,-quod- riiullp a librariis hiendosi.us.erani-scripiae • . - posteriores
eum isio corigrueretvexeniplari videbanluf exscriptae, VII. quam priores. , . , , ,"., ;- -,._"'
adeb ut po.st Ing*olsladieriserii71 scriberetur ;.Epi-__ - De.veterein hisepistolis orthograpkiaMsermene.
tlbla hwc descriplai-superius posita, ideo bmissa; quia, Quod, nbia.4. nptabam el adpromiltPbam i.tl vero.
alio; j'am .rep.raeserilb;jn taesareo igilur Codice-scribiiur- s.
ulapparetv.in eo undeiiebat excriplio, Codice, .'-" , \ . •
ante loco posjta j'amJuerat queuiadmodum iri Caesa- Abunbnius,.ai>une«/Ms/ • •.'/ '-'/
reo ms.-jsa epistola est 60. . •< '_:/ •. adolari, adulari.. .. ..,-,,
~, -' IV.\De Cmsafetexeriipiarisexpressione. '. ammihiculuriii adminiculum. / ' ,. .-'>.- "".',;. •- -
; duxilipfi; ,___, _ ..- ''•_-.- '/.
In tiriliqiiofum exscriptibrie Codicufn operaeTJdetur . atjx"|lib, .•-.-_
Aribacunij u/GiieceÂVSKrau^-'Hdbiuuiu''._[ - .;
pretium nihil "iriutai-e: Atque hoc mihi omnirio deli-. -/bernacula, vernacula._ ' . - ./,•'. .- -, \!
beratum ac slatutum -fuii. Penitus lameri in bmiiibus;i bongvoleritia-, behevoleniia. Esi el.epist.'4'S' bmniiiUd-
non; liciiit. Nam et "
assequi operarum inter.venere/ _~ , vbluntas; sed.an non, mCndum? / ' . _'. . ,.v-
trienda- interdum ii.onnullai quae suoîhdicabuniuf n bovibus, eplst, JflO, bobus, '•.' ,
Jhaxime in epistola prima, et paueis quibusdam S " " '
ioco, caraxo, yjKpkzzai ~_ \. •""..--".
aliis. Deinde iirvetere verrjorunrqupruradam or"tiioi /Carulus et Carlus, Carolusi . . •
"
rapbia-nolut esse morosior, partim quia -plerisque eu&cgrpo,[coacervo. , ,/ ' . ; .,- , „
molesta illa" liodie ac ridieuia, parlim"quia inqui- . comrrionio, cqmmunio:
risdam ribn tam orlhograpliia-, quara libraria caco-f coiilocb, cbllocb. [. \ , ."
/ . ^ /:. i
graphiaetjriiperitia certo corispicua. Ne-quUlJaiheri cpmpaie;sco, compation .. /
deirimenti patiaritur-aniiquiiaiis amaniiorPs,' dehoV . consolo, cqnsolor.. .// ,'- --'-
. /_ - -'
tabo patilo iriira qriae prioris videnlur generis.Ter^- " • cptidie, quqtidie.'..' .>•'" '
-//;.,. :
tio, iterabaliir identidem IiPc .:' Epislolasqncti Bqni-,.'xurbnre, curvare,.:. -., .' ;/".;
facii. ltein epistola sancti:Bonifdcii:: Ai eam trilies .-Dari.ielus, Daiiiel...: -. . - • '. .
cramberi repo.nere,, c.rir rei? satis boc e tltulo et- . dirego, dirigo, ~~-:' '•'. . ,.,- - ;-. .
-
IsaluiatiPne, iquae singulas pcene inchoat""epislpias, diplihongae, diphhoiigi.. /. ...
.,,.,,.;.-
perspicuum."Li"rebusr yerbisque aliisâ piopiosilo .- epistula, epislola. •-.-,.• ..- ,-•.., , : '>.
exemplari.ne scienspruderisque-unum/uiaiunt, rin- ,. epistiuticula,'.episfo/ittm._• " '.,\ _--. .
scabfaJicet ef - "
|guem defleciefem, -cavi; hlulca, poerie,\ faiitasma, phaniasma.'- >" .• '•- -,.
paiipLKTK oceurrerenf rionnriIla,.q'uae.alius"aliunde - .faiesco,-./azijc.o.. -f . • ;. './_ ...
iforsan a.ut corrigeraut explicabit.felicius. Varias.fa-. ^ floriet, florebit. "...••/. . ..- / .,
,men variofum exemplafium iectioriesi et' rionnrillas ^. •,
interdum conjectiunculas in margine, ciim .liTteraruni JorasticusvWernris.-. have, ave~. .. :: '_- > .. • -:•
.._-'•/'•'•-':;
^. ._,_ ".
iquarumdam/de quibus:paulo post/praefixione hpTayi. honerosus, oriefbsus: . \ 'C
*J - ... > . •
Y.De Cwsqrei.ejusdeniCodicis ignolis aliqubl . . idolatiia.-jdololfl.tria., . -. ./ '.
chdracteribus; meisque quibusddm siglis; -:_ ; Ihesus, Jesus, SedVen. Beda,i_n-.principio librj-de
In Caesafepexemplafi occurrerunt inierdum" ignoti Musica,-p/5S, docetJstud 11; quod iniefH tn_.eUpo-.-
quidam-cliaracleres/quosvelefes, aut Ariglicos;aut nitur, esse. Gr.aecum«, ei a Latinis ob ipsius aucio-
Saxonicos rebar.-Sed xriagnamiis.partem. dissimiles .. riiatem. rioniiiiis inierporii.i /Et fqrie,id. pb.eam
surit, quos anle Assririum Anglum.praeiioiat.Edilor,. eiiani facturii causam, ut.•signilicetur ill.ud ei non.
E .varia;tameii collationef. ipsbrum-'pcrine' iniegrura" esseibreve/seil icngurij\.et-quod iri lipc nomine
conflavi 'alpiiabeiurii,- quod si praestb lypifuissenf,/ . suavissiinpiongequeirielliiissiinp-Jiaudrapiimised
hic leclofibus dedissem, isicut signa quibusêtustiore ;. sehsiih/ et cuiri quadam veiuti mbra, pietausque
illo sajcuio signabamur cp.istol_e":-Sed:pfbiils,.'.ei--si-.. sensu reverentef pronunliandiim. .,.,..'' ;\\ -
milibus, si qua vel exprimi rioirpotuerunt,- vel dees.se inlajsus,, illwsus:--. ;.-' . \. '
visa simt.,; piiriciura-qticedairia.pppsuisic:..,;.7Aiiae . iulus.ier,'itlusieri: _,... " \ . - .", -_.-. --.
mihi siglae'(slc enini-cbmperidiarias dictionuri) fiptBS. , iriluminatus, illuminalus, :'.__• .-. - .-_-
vocat, ut ad epist. 93 dic.etur, Jusiiniarius),istiE sjirir: inormitas, innbrmitds, vel enormilas, .
.''; '-:" -- ' inrogafe, irrogare. , >-..--'.•
", G."/Caesareum exemplar. .~intcrducfse,.induciqi. / /
I.-- Irigolstadiense. - \ -.
' _..*"'
"
,-...; .--- /
. / C. I. Ulrumque.- -- v. . - •. - Jpsud,ip'sum. ['-, ''_•.
-
- -'•: B. Baronianuni." ..' ''' ,' ~ ' ' ~ »B juvar^,jubar. ':, -[ ; __ ;' ._,-"
.
i; ,_"•.;
. i
-L,-.'- Letzrieriaritira. . ,. '' '• nobefiint,-nPWfi('aH<. .. "
-' -S".'-[ Suriiis in Vita sanbti-Bpnifacii. / .oboedientia,„o6edien/ifli'/, / . ,,• , .,/'•"- \, /
V.- Vulgatus Bibliorutri intefpfes Lat.] - - , oblunsus, obtusus: .;'._,/-' ' . .'-'-
". Fi Fofte legi pbrest.- ,-:' / ' .. i ". •piosefjcii,;/jo/oser&a.. .•/ /; ' .•-.' ;*
Ingblsiadiensem vero""Codieem,quiaprbpterobla- psalmigraphus, psalmpgraphus. -'."-'. /
tam' vecturas-comraoditaiem retnisi i ahtequaui -acci- repperio,,reperiq., _--: . . ..- r/.-.
peJe.Caesareiim.JicuIssei,. cilo ex appgfapho, quod ,.revereniissitrius,- sevifendissimus, ut amantlssimus
GumCassareo.cOJIaiumsolum.. \ .'• , i apud Capitpjinum,\iti Albino, Spar.lianum',.in;G_ela.,
;
' subfragium, siiffragium. .'./.;•••/ \' .; , - -
VI. .Deislafuth epislotarum stylo. i // ;sol)rius,.riiajis so"6rie_.;\.-,/. _ ,-, ••,-""^"„/
/ • ,-"; .;. > •--_ _. --/;•• ''
Ettanveri.quibusdammonsurii, ait sancfus.Hiero-:. ' iyeieresco, veierqsco.; '
riymus,-epjsi; ad Mafcellairi^ stiavew epulm, qum nbh vo.lbere,>o/i)ef«;; /-...,',,.•_ -,/-'--•'• ',.'
pluscenlatnredolent, guas nbn conditjApicius;. ih.qui--.-,' vpciferp,.vocifefoy*.. ,.~- ,,. ' ,-'. .-: ..--c- /'•
.bus.nihilde mggisirerwriltujus tempqrisjuresuffumdt; In quibtisfonin.I.bus,-cumia].Ia,.tum boc vides, isaepe
JVon 'omnisfertbmnia. iellus. "QtiivaldeLalinuni, aut positum o^pro a;_et\cp,ntra,'ilemqtie-frpro :-u, nt- In,-
politulum, .niiiduliimque se.niper slylum. expetunt,. . ,'Flpreniinis Pandectife,;.«f.-alibi ssepissime., ut; Pa-
Ciceronem habent eijilanuiiuiri, M-ire.turii,'LipSiunj, , .: rergpn librp.-.sihguiaif.docei Brissonius. De bpfumJ
alinsque rionnullos. In/hisce sancti Bonifaciiibpistoiis . vero aliquijjus aliqujd.iief um suis postea loeis, lio-
"simplex oraiio est et.familiaris; illo saeculo.nonJn- Jabltur, iteinquedelsiBiilibus aliis. '.-.// %. '-'•
.67«'. . AD S, BONiFACII EPiSTOLAS . 6f6
..'WUKBTWEiHI PRiEMTIO^'-"
'
'';--'"".- /tECTOMFELfciTATEK 1 -'•• j jurando obsiriciusmiiiii.urjâd praediCandurii.geriti
A
Inter praecipua Germaniae sacrae riiomirhenlajhe-i bus Evangelium, ad dbcendum sanam-dPclrinam, ad
ritb mimerandae veniunt-sancti Bonifacii §. Mpguntir succidendas Jovis arbores(ft),ad rilahtandum etirr igaft^
rise^seais arcliiepiscopiet riiartyris. epistblae;.iestan- dum semen veraeJidei, Dep danlejhcriemeniura (i).
tur ehim aliundc _qua,m"liorrida fiieril saecrilo VJIet '. Epistplaepraeserilesnonsineriiaxima cum difficulta-
viii Ecclesiarupi Gefmariiae Jacies" (a) quamque rie- - te,quai)tumlicuit, ordine chrbnolbgtco dispositaelabo-
cessum ut excitarethr ,yir_zelo'religioi!iS;plenu"s,:for- res Bonifacii apostolicos ab anno,7l6âd ann. 7SScon-
tis iri praelio, qui expugnaret idolomaiiiam (6), eradi- siantissimesuscep.iosyjnonsoluminnuunt^sedetplurK
caret yepres et dumeta supersliiionum" (c) alqiie ma Chrisiianaereligionisdogmata, riec nonnsitatarii lioe
efformarel operarios (d) qui ajterrantes feducefent, .aevoEcclesiaediscipliiiamcpmprehendurit^Paucaguaj-
feductosque insemila saluiis retiriereni. GraiidiJfufc dam ne"in prajando simus prplixiores iiddueinius (fc).-
negb.tib desiinavit Deus Wmlfidum ex.Anglia dictuni - Brevis ista rccensio novum hoc episiolarum bpus
dein Bonifacium (e) j is primali loiius'-Ecclesiae.'(f) jure: aibutHllate el pfaestaiitia sat, superque conimendal;
(<i.)Iri epist. %~'Gregorius--II ad.antiqubs -Saxonesr; inenli meiilibusihdoctis consona ratione trdnsfundasi.
Annuiilio vobis, quonidm prbpe~~e'slregnUm,Dei, ut Disciplinarii-:'dehiquesacramenli, quqhi ad iniiiandos
-nerriovos seducat qmplius,-M decipial- iti sublimijlate -Deo prmbia credituros lenere.studeas:,exfbrmulaqfficiO
verborum, aul in quocunque tnetallo salulem vestfam-'- rum sdnciw:rios'trm sedis dpostolicw iiisiruciionis,,luw,
quwrqlis,:udorantes idola manufacta, aureq, afgenled, ' gralid-prieiibata vdtumus, " • ut.iriiehdaSi.ctc. Cbrifef
wrea, lapidea vel de quacunque ihaleriafacta, qum-.fal-"JJepisi.,5. 0j-.7.et.15:_" '-,'"i;/ './ ; /_' .
'
sidica.nuinina a paganis dntiquilus qutisi dii facld stinl, - ' (h) 'Vid._Schimincliii. dissefti deArbore
" Joyisi
itt quibus- dmmoneshabitare noscuuluf, etcr El-ripis!.. '.-(«') I Goi./ii!} 6.. v /. •,: ..": '. '--
51 Bonilacii a'd Zachariam PP.: Franci,id seniores (j)-Verbiim Dei dissemiriahdo ipetffassiam; Eicks*
dicunt„plusquaiii per tenfpus oclbgihla annorum-syiio-- , fel4iam,:Sax'phiam, TJiurmgiam,^S-isIam.el(ialliam,
dum rioti fecerunt,nec aichiepiscbpum liabueruni; nec atque 'Bavariain, elc., Sueviam; etc, epist., S,, "6,"'7j
ecclesiwcanonica jura .alicui fundabanl vel renovabant; . 8, 9, 10 etJ50, etc.; cbndendb epjscopia et ecclesibs
tiwdo aulem maxima ~exparte per civilates -epi_scopales erigendo,episi. iSct 52, etc..; Bhvariam in quattiof
sedes tradilw suitl laicis cupidis.adpossidendum^vel. paro.cbiasi sive . episcopatus"dividendo, .^jiist/ 46.;
adulteratis , clericisscortatoribus cl publicatiis swcula- celtbrando synodos" per.jninuin iirias, epist:,4Sei
rilerad perfruendum, eic. Ibidem : Ecclesiasiicareli- 5C, elc. Hisee laboribusideo bejiedixit E)eus,\ut,
-'
gio -jam .lorigq leinpore, id est, non niiiius guatit per- tesie Gregorip PP. III, Bonifacius iad ceritiim-millia
sexaginla vel septuagintd annos caicala el dissipata fu.it. .atiimarum in GermaniaAe jioiesiate pagahorurii v lilie-
(6).Legatur concilium.Lipiiiiense srib ,nuin.' S7 et rayerit,,etC."(Epist.,46); -'; .'\ ;
positus ibi indiculus superslllionum et pagahiarum", "(lt)betfdecaihqlica generatim loquiturjtiramen^
' etep. 5J._/ •,""" .•''' •":•-..'' liiui Bbnifaciici epiSl. 75 et IC3; de Deo irinout
-'
:(c).Gregprius III PP. ad-opliiriates et ipopuium.Ger- uno epist. 2 et 92 ; de vcrbo DeiilicarnaLb epist. 7;
ri)aniBe",ep. '44' :/Pos, qui in homine Chrisli bapti&ati sacrarrieritiim baptismi referiint epist: 2,(5, 7/24,72,
esiis, Ciiristuminduisiis'- ubslineie ab omni cutlu pa- 82; et episl. iO.ait : Saiicti-baptisnji sacramenluin
gdhprum/non tanium vosmetipsos coriigeniesf-sed et fi-non | * nisi itrpascali feslivitate efPehleeosie praeben-
subdilos vestros, divinos vel sortiiegos vel sacrificia: dmn-esse, excepiisJiisquibusnipriis- tirgenle peri-
nioriuorum -seu.lucoruin vel fqnlium auguria vel pliyla-.,. culo, ne in alterrium^perearit, Jalibus OpprLeireme-
ctefia et incantatores etnialeficos el observalioiies'vdrias, diis^ subveiiire.Memofalursacrametiluin confirma-
ijhm;iii vesiris finibus fteri solebant, omninorespuentes : Xibriisinepist. J6 ; non-iterandae4 epist/ 24; eiicbari-
aique abjicieiites,£\c, -'-''_ '"_'[.''. '• \ ;•'."• slia et iriissre-sacrificium; epist. 26 et 28;;;"s,icfa
(d) Vid. annus-725 et "Snstruotionjes-prp -pagiirils^ i mysteriairi. lbcbconsecralo es_se peragenda,. epist»
convcrtendis a Daniele.episcopo suggesioj BoiilfiiciOj 58"; sanctitas "sac.erdotii,. episi.. ii5; missae-ipro
num.JS etJJ. Addatur ai)inis-722,,eic. - .. - defunctis; et- communia ionuunttir suffiagia/ epist»
(e) Cbnferantur npiae ante ' epistolain-primath e.tl >,130, 14.4,127'S.S,21/25,29, 93,"iOSct lb9.;Pbl'estas
quidem noi. b. --,...•• claviuin-jn jnrameril.o Bonifacii .saepius"jiUega_ioe!
J(f) Fuil.is Gregorius. PP.\ II- al» anrio 7IS adan. poeniteotiae pro criminibus recenseriiur iu epist. 56
73i. Promisit, autein Bonilacius an. 725 per Palremi et5S,.In liac eadem epislpla dicituf-: .Oumespresby-
ei F.tinm ef,Spiiititm saitclum, Trjfiilalehi iiisepdrqbi- ierioteum infmnorum ab.episcopb expetanl, secumque
lein,!se omnem lidemel.piiritaiemsdnctwfidei caiholicw; • liabeant_êl>admbiieant fidelesinjirmqs>iliudexquirire,
exliibereeiih uniiaie ejusdemfidei',Deb qperanle, per- ui eodem gleqperuncli- a presbyteris sanenlur, quia
sisiere, in qho onmis^Christianqrum- salus ~else sine', orqlio fidei salvgbitinfirtnos: CbHaiib prdinum qualis
dtibio comprobalur, iiullo htodo'ebnlra uijilaieritiom--\ esse debeal moiiet epist. 10. PrdinaLibries in quaiuoi
pirinis ei universalis Ecclesiw,.suddente quopiam,-con- teriiporibus, iiidigilat epist;. 58 ; de presbyteris agit
*sniire,_etc.. Jrframentum, inlegrum reperies ' inifa, , -p.episi.; 7S ; de promolb ad diaconafum epist." .168.
"ante .epistolarii 5. - .'-"" -. •' - •'' "-'
-. -.Con<|ueritur<epist.;SOet S6 Zacharlas PP, quod ripn
(g) A GregorioiPP. II,-qtii iri epist.' 2 ait: Tdeoini esset differentia inler laicos;et/sa(;erdptes,:,quibus
tbmine indivisibilis Trinitalis>per inconcussath auctofi- pugnare Itciium iion est. Qualis eniiii victbria datur,
idteinbeali Pelri appstblorum principis, cujusdbctrhiwi. ubi sacerdqies, ,'gui una "hora dominica'perlracldni
- magislertis dispensalione
fungimur, ei locuriiiacm ie-- '-ymijsieriaet phristV.dominicum'poriiguitf corpusZprc
dis qdminislramus, mbdesliamtum religionisiiislilhimuss sudfum animaruin redempliorie:e't-poslea Ghrislianos,
alque prmcipimus, ul in verbp--Dei,:qud;iyne'salulifero, , quihis thiimimre libc debuer.anl; aul pgjganos,quibii_
'ijuem Doiniiius~iniltefe-venitih:'lerram-j''eri.lefe videris,, Cliristum, pmdiecue; prqj>riis:~sacrilegisque jhditibiii
"'ai quascunque geiites infideliialis errore'dilenlai'-.pr.o-' -• -necant; Tonsura eiiaiiijn capiie clericorum epist.
"ferdre.:'-Dio'annuente,polueris~,tninisierium fegrii BeiI .165 iiiiitnaiur; JLegitihVunicorijugiutii nbn separabile,
'petinsmualidnem ndmiiiis Chrisli Dbmihi I'ei 'hbslrii ' cxcepta.' causa fornicaiio.nis- ef riisl cum- conseiisu
. --vefitaii's'suasipne'd'esignes-,'eipei\'spiiitum-virtulis et. t. ariib.jfum epist.SS, '72/ 75 et 109/aperte. dicuiit.
diiectibhis ac sodiieiaiis'pfwdicatieheniAttfiusque4e\la- ." ••/. // .. .::... .r ;: </'"'-; r , >,-,;_- -vjipjst;
$7 _ - 'WURDTWEiNi PR^FATIO. 678
licet autem. stylus eammdcm ncc Ciceroniariiis aut A clarissirinis.-Ex bis anibobus linhm cOrifecit-Nico-
Pliniauus' sii,'ininus aulem nitidis biijiis saectili laus- Serar.ius, et epislolas cenlum tquiitquaginta et
"flosculis acconimodatus, -oralio tamen' siriiplex ei •unam Moguntiacl ajir'1605, XypisBaJthrisaris JJppif-
famili.aris/illo ajvo non. irielegans, rioslro lolerabilis describi fecit. Eicderii epistolae ciim nbtis Seraiii in-
est, prseferqiiamjn pauculis atit-"versibusauiepisiolis,- seriae sunt tbrao XIII Bibliothecaj rriaximaePatrumâ"
.qttlbus aut discipuli vel discipulse.suos quoquo modo pag. 70 ad l(j0."- - > ; .'-'..'
. allari magislros gaudebaril.' Candida iibiqiie pecfo* . Nobjs licuit esse felicioribus, qui nacli sumtis Co-
rum "mortmiqUe simplicitas ;elucet, viflus Chiistia- dicerii pergameriura in bibliptheca. meiropblitanae
•na<iueeliarilas"el_modesiia renidel iri onuiibus..-; /• - .Mbguniinae.asseEvatim)',abantiquiiate venerandum;
_'•" Utlilorijisad petitionem mbnachor.um -Fuldensiiim - cliaiacteres-enim.ejusdeni posiiiinJroiite hiijus.Iiiyri
-
-Viiani S. Bonifacii scriplurus", epistolas cjjisdeni iliutri refefuntad saeculuin noiiuiri. Auximus iride'
~ censuit esse apiissinias buic laborii.pertteieiido(a). • nuiiierum epistolaruri), eisdetnque adjecimus-nptas
'
Trigirita circiler episfolas Vit;« Boijifacianae inse- liistorico-criiicas et lecliones magni ponderis va-/
"niit JL)fhI.ojius'..Priori demtim soecttlo. Jacobiis-Gret- ; rianles, -elex alio quodam Carlsruhano €odice ms."
serus in academiae Ingolstadieiisis biblioiheca repe- perganierio- circa. finein ' bperis epistolas " quasdam
ritexemplar episiolarrim septuaginia et oclo in Spah- •Jneilitas". ;—:.'-,' , '. "- ' -
Jieimeiisi-coenoblp a novilio moriacbo jussii TrillieT Lector amice, lioc novo labore iri splendorem et
mii abbalis. an. 1497 descriptum/ Aliud .exemplar Gerinariise sacraeenrbiuineiiium susoepto rilere se-
cenium et -'seplemdecim epistojaruip , in; Caesarea' -diilo,'.et perpetuP.vale. D.ibarn e Musaeo mee apuil.
Vindoljohensi bibliptheca iiivenit.Pislorius scriptis, n Vangionesvildus Sepiembris, aririo ' 17S7.
' ..-, ' i.
dispuiatibnibus aliisque Jaboribus iitterariis" longe "•-•'•_-- >'• ;;
Episl."24 -de- gradibus in malrinioniovconlralierido Oiniiiimus pkira iri ipsis epislolis Iegend.a. ; -
prohibitis sermo est. Oporluerai quidem, giiandiu se, .(«) Qtblojius in prologb : Petitionibus vestris,fra-
• agnoscunl affiitilate propinquas, ad hujus copulw non tres Fuldeiisis,-prout scieiilim.tnempermisil p.arvilas,
dccedere sbcieiateiii,-sed cpuai. lempeianiia nuigis et " parere sludui: p.etistis.enim ut S.Patris nostriBoni-
prmsenim in tam barbara cjhie, pus placel quaih facii Vilam;'prmcipuo quideiri.eieganlique,ul pote S.
disirictio censurw, concedendum- esi ut posl quarlairi Wilibaldi, slylo'antiquilus-idilam;-sed in locis qutbus-
generalioriem jungantur. h_\ coma -Doinini semper - dnm itd iiifiiino intellectui bbscarani, rit difficilepateal,
riovum clirisuiir.piesbyier accipiat afj opiscbpb pa-- quo ratib tendai, hanc-ego senleuiia dpeniori reserg-
rpcbiae epist. 56, et 58 clirisiiia et oleum saiictum rein Iliideni : Fmtasss .eniinille veherandusvir,
praecipitiir'. De metropoiiianis agil cjiist. 73'; de qui Vilam S. Bonifacii in primis scripsii (.Wilibaldum
usu pallii epist. 50 et 25, ei' Zachqrias PP.-ail epist. iutelligii) virlules ejus mulias epislolasque'hesciens,.
CO-jpallia gratiir (liiiida.Episcopi offlcium elucidat prmlermisil, Sed mihi consideranli litteias .pmries
episi. 73, et coadjutoris in episcopalu roeihinit epist.- quas de ep habelis, xh nullis majorlanii piwsutis -iui-
51 et 52;' obligaiioiiis aiilem, jjre=,byierorrim penes • ctorilasqiiam in epistolis ab ipsb vei ad-ipsumdirectis
srias ecclesias residendi epj.st.'t8.- Eleiichus jesto- videlur-esse.-ihi namqne aperlissiine inspicititr quahta
rum pef.aiini circuluui: exhibetur -epist. 58. Pasclta. veneratione primiius fuerit susceplus a ponlifice Ro-
,ad riormam.concilii JSicmnicelebraiiduui epist. 163. -_mano; quqiiierque eum ordinaluminiseril ad-prmdi-
CulLusreliquiarum epist. 33 et in niultis alis. Intef- candum cunclisSermanim populis, quanlo eliam la-
' cessio sancloium in coeits epist.' 117. Dei inaler p bore eamdemGermaniam ad Cliristi.fidem converterit,
beata Maria seinper virgo oecuriilepisi. 115. Signa- etc. Ibidem : Uixi namque prius, quod.~iterum dico,
culum crucis epist. 82. Preces pro averteuda pltivia qilia ihter-omnesiiitertis quas de Sv Bdnifacio habelis,
episl.107. Gfatiafum acliopro anni.fertiiiiate epist. episloim Ulius mihi pfmcipum.viderentur. Utide quas--
1B9. Oratiohes pro invicem epist. 3, 12, 16, et cuiique huic operi necessdrigs inveirire polui, inunum
passim per epistolas. Sludium sacrarum Scriptura- colligefe' sludui... proinde, el iios, frqlres Fuldcnses,
riini summo opere coiiimendatur/episi. 4 el 156, iinice pelo aique ddmoneo ut easdem epislolas>iiiien-
uti et traditio sanctoruiii Patruin epist. 163, "etc.-. libne sutnnia tegalis.^ ; '
• ALIA-WU^RDT-WEINI-WiEFATiO.',': ''' /-"

'•:"/-
EPISTOLiE (a) S. BOJSJFACI.I(b) ARCHIEP. MOGUNT.ET MAfiTYRIS,;
. S. Bonifacium nonriulir "dicunl & stemmate" regio "_-quus S. WaJpurgisfiliae Ricliardi regis Angliae, da '
progiiatum,quod in cbarla quadam.vbceiur propiri- Dijup in Luceri.siltaliaeurbebociegitur epit.aphium :
1 '
; (ri) Certiorenuric ordine.cbroripJogico maximam sai- manl indescripiiorie Devoiitw: IpseYnet' Bonifacius in
lenipaftemdispbsila!. Epistoiani;, quae iipbis.prima epist.-l atl;-Zachariam, quaeiiieipit: Confitemur, Do-
esij Serariusinolavit irigesiinamieriiam /secundafii itiihe,-etc. (apuJ'Serarium' est epist.i ,132), patriam
vero riosiram centesiniam/deciriiain ocibvam " esse "sti.amindicai, duniait;-, Synodus et.ecclesig, i/qua
vbjttit el sicdeiriceps. ".- - ... -".. ; ... . . nalus el.nulrilus-fui, id est, in.tfahsniaririq Saxonia•",
. (6) Ciimpellatusaniea Wynfrilh.Vidl epist. 1, quam . Lunduijensis sijnodus; elc.Jn ms.Caf tliusiae Colou.J
Daiji.el episcopus direxlt ad bmnes ;Clirisiia«os /iut '' Bealus Bonijucitts'genilalesolum ininsula quw Briluii-
ebrurii cliafifati Wynfritliurii,rcommendarei._Sirtitus/ '-tiiddicilurhdbuit/quapi triodoiricolit.yensAiiglbrum,
esl palriatn AngiiaeoppidiimKirtbh,Cfedi6dum, apud : quma SqxonibusiraxUseoriyinethptMaJurvEgilwardUs,
Caiiideiii.imet NicolauiiiHarpesfeldum dicifuriCiidia- lib. lde S. Burcliardp, c/2 :Winfiidus indigenaÂn- - .• " - ;'
durium in coniiiaiu Devonim.Maliillpniusin OJiservaf. glim. Wandelberliis, Non. Jun. \,
praeviis, § vi, p.'2 ; Bonifqcius 'ndtinbst ih Saxoriiq ' " Noaisanlistes •'- ---
occidentalUelquiderii in liodieriiq':comil.aluDevoriiw, fulgelBonifacius/Anglis
ui-be Credianlo, Credilon seu Kirion , quwquqndqm: Editus, adChr.isluriiOceatiiqui Iraxit alumiJOSj^
'
sedes episcopalisfabExonasex circiter iiiillpiribusdi- Fresoiiuui pUrb.submitlens collalavacro.
slai.Jd quod hx popularium Irdditione ii vifeiiiepie-: Npn .igifuf .bene Tfiilienjius;.Wirifri3«"m.i!oiforie..Sco-_
•moria CuUelmusCaindenus_ei.Joaiihes Spedtis affif- iHinaffifiriaf lib/.de"Scriplfif. e'ecTes"iasiicis',.p.""2&9,
~ '-
G79i - - • AD.,S.;-B0NIFACII-EPISTOLAS .680
" . ._
. Hic rex RichardusrequiescitscepLriferalmus.- A subjeclione praevenft, et- iilum alii, ejus..saj)ientiie.-
• Rex fnit-Ariglbrum,fegniim Jeriet ipse polofum, - .. * rumofe .incitati yel.Jpsius salqberfima" doctriria. inr
Regnum dimiSit,pro.Qifistoicunclareliquit.- -" -, . sfructimuttib. hbnore
nobisdedit Anglia.sanctum. prsevenefurit, iit pati:eiri,-iini-,
Eig"0\Rictia'rdum '..trefsisin ejus laudem conclamantibus, aiqriiead siri-
Hic geriilorsanctasVValbufgiB virginisalmajj ' -.-'-' - ' guips eeciesiasiici
. EtWillibaUi:sanctisimul etWipirialdi: .- prdihis gradus eurii-pronibventi-
, Suffragiumquorunidetnobisregna.polorum. - £us, tandein ad'sacerdbtalis officii "-dignitatetn.tri-
' Ameri(a). ""
., ,' - \ . , , ginta (rf) "aut-eb.'amp.lius anrios" iliab.ens eligitur.
Winfridus hoslerannbspuerilesnecdum' egressus Suscepta vero sacerdolii digriitate, -qualem seêxhi-
monSstefiuro ingrediiur (b): -.' . t , / btierit in utriusqueji.omiriis coriirilione/fiFoife condi-
Gum Winfridtis, incessabili sacrardm Seripturaruni -iione] uisaeramfenti coeleslis.dignns tteret participa-/
meditaiioni dpdilus, omnem regularis vitae discipli^ tipue,nielius colligittir ex operum subrurii testimbuio.
narii sub praefaii abbatis.gubernalipne per annps;plii-, qtiam ullp veiiiorunijudicio. \,. i "/ /- '
res custodiret,jbiiiuetam pro desiderii sui.quantitate . Grevitin dies Winfridia^jdoctrina, pielate et.sa-
qtiatn doctorum' penUria in lectipne diyina saliari ne- pientia , npminis fairia; hinc i.iraj.aiiisseleclus a^y-
quiret.cum.consensu.abbatisfralrumque suprum ad nodb, qui. ablejafetur ad. archiepiscopuiri Calitua-.
moiiasterium quod- usqrie hodie dicitur Nuiscelie :riejisera inigravi.Teipublicae.negpiio , a quofelicijer
pervenif et beafse nieirioriae Winbejii (c) abbaiis, peraeto reversus ingens gaudiiimatlulit universis.
qui -veiiefabililer eidem moriasterip -iiunc praeluit, ^Magno iriterim-sesliians desiderio iri regipriibus ex-_
magistei ium, elegiu Ubi; iandera. tam gfamniaticae :te,ris';praedicaridi Evangelium, tegre iadmodum'a;stto
fcriis riietricajqiie.siiblililalis qusim spifitualis intelli- g abbaie pbtinuil peregrinandi' veniam.^ Crim sbciis
geiitioe desiderala erudiiione -potittis, adeo, in bac -' hine-ejrisdeiii zeli quibusdampervenii/Lunrfet!W('c-i(€)
pollere cbepit, ut, ejus scieriiiae/fama undiqite divul- el inde ad Dorsiet(f). Sed qubniam per idem Jem-
gata, ad ipsum " etiam- alij causadisceiidi; cbn- pus liosiilis dissenlloexorla inter Karolum/(_.)priri-
' fltiereni./ .. :- '"'- ciperii gloribsumque .ducem . Francoftirii -eli RatbOr
• Quanibmajores iij scienliis profeclus fecil, tanio dura (h) regem Fre.soiiuni, pbpulos ex utraqtie.parle
.
se, riiinorem aliis exisiimahs omnes bumililale ac - perlurbabai, maximaqueârs Ecclesiafum Ghristi,
•e.t lib. n de Virisillustribus. ord.;S. Benedicii, /eap. scri.p-sitLupus Servatus, et Frideslaiiensis abbas ftijt».
, 341 ifemiib."ni,\cap; .161 ; nec. ahtei Triibemiiitn, ./(8) Canonica illaicbnstitutio-videiurinAngliEemo-
Mafiarius Scbius/lib.i, ii Cliron.,ad ari,-71S.et,W,, ij"asteiiis,i.uinyiguisse, ut arite:annum trigesimiihi ad
libro itidem iitiad.an, IWei post a^Tho.ma Dsriipster . sacerdotiiiin noneveliereiur uilris. .Venerab/Beda iii
ro, lib. II. Histor.-Scot., cap. 150. "__.'' .Epiiome de seJpso scribiti.: Decimp hono vitw iiiew,
. (a) Sed:Richardum Willibaldi efWiriibaldipalrem imnd[diaconaluhi., tricesimo grridu.m preshyieralus','.
regem fiiissenoiidum exploratae veritatis.res est. Vid. _. uirumque per ~.minisleriurii- revereridjssimi episcbpt
Grelserus lib/ i Observat. in Conimeiilar. PJiilippi Joannis, " jubehte:Ce'o'fiidbabbale,-,suscepi; - " .,
Eisietensis episcopi, cap. 1; Sagitiarius, c.,1, § v,p. (e) Lqndinutii: Jn/Vitai.S. Bonifacll Wilibaldiriau
IM/Negueid eviucuiitjlii versus.qui in lemplo.af-- Jegitur : Imiriensis peraijialis ierrw parlibus, prospero.
-cis Moguntinaelegebantur : , ,. . -. _'; , ... _ ovahs frdtrumcomiidlu, pervenil. ad.locumubi erai
\ E stirpe nalusf egiaBonifaciuSj • .- - . .' ; - fqruiri rerunivenulimri.eiusque liodie untVquo.Anglo-.
. ; Britanniam.-ultro deserens, - , .- . , y ritm Saxohumque vpcabtito dppellalur-Limdehwicli,q:
' Auctoritale ppiilitjcissrimnii,Juit ... < Scriverib .Ludehwwk, LoiidQniainvenit", quw dBeda
'; / Aposiolus Germanfce. - '- •.',./ ..'." -, appellalur muUarum etnpofiuih. " lerramariqile
~ vetiieiir
Hi aulem/verstis junipris sevi-probaiionei.egerit. Bre- lium. MADILLOMOS.. . / .:' .-
viier coneludit Mabilloniusin .obsefvai._pr_eviis, § . (f)"Torstot.apud Ptblomajum et Tacitum :'Bdlavo'-.
VJl, pag..__ : Bonifacii,parehtes, quqsnobisignolos esse durum'. Quod,ajt Beftiiis,"nostris est W.yckfeDuerste,
vqluri aiUiquofumsilenliurii, .vahis ebnjecturis inqui- _-d.e qup M&rceliirius cap/ 13, sic : Satiiti episcbpi
rere ponjiacat, cerle pecdecet. Qui regiuni.ei geriustri- Wilfebrordus :elSwibe\lus cum sacerdolibuseldericis
buunl eiSS.. Wilibaldiet WuiiibaldixqnsangUirieiim . Hollandiqm et~"F.risitiiii ubiqui'pervdgdiiles, rudetii-
dicunt,nullo aryumenlo nitunlurdegiiiinb. Illud.explq-: -pbpulum docuirientisevdngelicisiriforihavifrint-,dbceti-
ralum quod-anonymusVilmcoridilor tradit^ nobilipro-: les piofanum idplolalriw culluni-abolendo reliiiquere,-
. sapia.oriundum fuisseBonifaciunt,qui:Leobgyihmsqn- . cttiecliuminos'baptisuveruiit,neopltyloscbnfirmaverunt,
ctimbniali affmilale conjuncius erati , ,-../- '•_sacr.os brdines .cilebraveruiil^ ac iti pagis singulis
(6) Olhlpnus deVjlaS. Bonifacii, lib. l, c. 3 : Puer '-' Eyarigelium pacis coiistanter etdevote prwdicaveruni
, sanctus, virtule diviriajam plenus , qrianlotnagis eum :et per. loca singula :presbyteros el diqconos ordinaver
patir revocarepd swcularia studebat,janto:coiisiantius _. runi;quieos, in verbo fidei.el mimsierjp. bqpihandi:
inincmpiis perdurare et ddsacraruhi iitlerdrum noiiiiam /adjuvareni, - maxime ih magiio vico-Duerslat,iri quo per
pertingereanhelabai. Vnde mirj) dhpensaiiohisjudicib -biennium prwdicanles, totum populumad fidemperr'
factiim esiiii palef, qui.soluserat impediriienlo,fepen- duxerunl Cltristi, acfand idotorum cominutanle_sin
lina itifirmilalecbrreptus,pristinammentis perlinaciam iO.ecclesiqsChrisli, quittquagihta duqs dedjcaveruitt [eccie--
deponefei, puefumque per legalos idoneos aU menaste- . ' sias. parochiaies in eo,_ adjulorig Qurilherimitilis el
rium.quodprisco - tiuncupalur vocabulp Adescancqslre aliorum -amicorunt: Wicduerslede "urbs- Frisiw ad
dirigeret _, commendans eum. Wolfhardo, •veiierabili fluyium Lacam -vulgo Locke. ' ,- MAmLLOKios.
' '-
Dorsles
"--"
eju.s.deih inonasierii abbqli, aquoprolihus, sicut inona- ScBiyEltlos. ; -.;-. -; '-'_:- \
sticus ' bfdo 'poscebat.; behigne -susceplus, fralribus - ~(g)'CognoriieiiiO-Martellus vocabalur; eratque Pip-
commendaius, uiiiversa 'r.eiigioiiis.niunia,,.'qum hujus- .piniiilitis, qui,-ut a pfiore dicto '/.audejisi/eictjjus
.modi. ,wiqs permisit, bene c6?.pit,rtieliusquedediein iilia Begga ei Ansegisb. principe, posi.Meterisi epi-"
diem 'coniplevii. De moriasterio. Adescuricastre npiat scbpo, iiatus erat, dislinguailur, junioi etsecundus,
Mabillon. loc..cit.-pag. 6 : Adescatiiaslre eiadEscqm Cfassus;e'_Hersiallus appellatus,quique Cafblomaiirii.-
cqstrum,,qubd Edwardus Maihewih itiarlyrolog, Kngio- efPipIni paiter fuii. - - _ -'
" Benediclinotion mai_e,inIerpreidtur;Exoiiiam^vulgo:'Ex-.
civilalliiiad
-(h).Halbodtis;;ap.ud Jonam.JnS. Wttlfranrii Vita -
didtur
cesler', prinihriamDevoniw Iscam-jlumeii, . dux. Fiisonuiri; in Willibaldo,; Otlilono, AI-
qum AdescdncaslrumdicUisil,quqsi Cdslfuiriad Iscam, cuinp, Annalibus-Pitiiceanis, etc., rex audit, cui ciiirii
lametsimonaslerium apudExoniam tunt fuisse tiullam 1Frffricofinn aut regibus aut ducibus seu domus ma"-
pr.odii monuineniuin. .- / / , -, __ \ joribusinulta et grayiabella erani. Naimcurii Cafoli' '
' (c) IIujus' abbaiis-nomen ârip- scfipturi) legiiur :':. paier Pippmus citerioreiii icl Ffisiam adeinerai",
Wynbrechi;Winbercltt.,,Winbertus-;ffiimberlus, Wiri- " eumque -Wilteriburad,] quodriuiicI//ifa/eciM«iiioini-
bertus, >Wigkertus. Sed alius est. iiIe.-cujus."_Yilam natur, expulerat ,,curiiqueiuisset'ipse Pippinus mor-
681, WIWIWEINI PHyEFATIO. - 6S2
quae Francoram prius in Fresia subjectae-erant impe- A fyrio coronalum esse, quadtagesimo peregrinationis
rio, Ratbodi persecutione incumbenie, idolorum cul- ejus arino revoluto, quae ideo hoc anno incepla fuij.
turae lugubriier reddebalur (a) ideoque vir Dei Win- Othlonus ait: Passus est anno pefegrinalionis suas
fridus, perspecta taniae perversitatis mole ex illis quadragesimo. Quare haec epocha cerla et indubiia-
parlibns discessit ad Trelh (b) ibidemque Ralbodum ta. Serarius, qui Bonifacii in Angliam reditum cnm
regem , ut a linta praviiate qniesceret, alioquitur; hoc anno accui;ale illigavit et ex verbis Willibaldi
sed iricassum. Cumque intelligeret diuturna perquisi- notavit quod Bonifacius in Anglia' liyemes duas e
tione, ibideiri se fruslra laboraturum "praedicando, Frisia, uride aulumn.o solverat, reversus fraosegerit
arida spirituali ferlilitate arva reliquil et ad naiale et sub inilium teftiae Romara perrexerii, anrioscili-
solum transmigravil (c). cet septingenEesimo decimo oclavo, bienniumque in
AiiniiS igitur 710 Winfridi missiohis primus est, riaiali solo-solidum lunc manserit.
ul bene notavil auctor Cbrotiici Wirziburgensis, a Aceidil inlerea ul monasterii sui Pater, depnsito
Baluziolib. i, Miscellaneorum editus, sed/ibi confun- "carnis ergaslulo, vilam praesentem fmiret. Cuj us
dilurhaec pere.grinalioiri Frisiamprima cunimlssione obilu fralres nimium coritristali, sed a beato viro
illi a Gregorio II serius commissa. Ideiri dicendum spiritualibus colloquiis ioetificatiel rit" regiilafis vii.e
de iPetro Biblioibecario apud Ducbesniuri), tom. III; hbrmam conservanles patreui qUemlibel spiiitualein
p. 540. eligefent omni inodo Jnsfrucli, omnes ipsuiri san-
lpseineiBonifacittsinepist. num. 133 (Serariani or- clum, qui eo lempofe Wirifrid dicebatur, unice
dinis), ZacbaiiaePP. data anno 745 et ibid. a Baro- piecabanlur ut pasloraiem super eos susciperecu-
riio iium. 24 recitata,~ inquit : Peslquam me, anle 25 ram dignaretur. Isvero altiora in peclore gerens,
annes prope Iriginla, sub familiarilale atque servilio' preces ebfum non admisif,, intentioiiemque suam
eposlolicwsedis annuente el jubenle venerandm memo- pro Christi amore proximique salute peregrinaiidt
riee antistite apostolico Gregorio ahleriote (scilicei ijairibus aperuif. Accepla taridom liceniia episco-
secundo) volo constrinxi, quidquid tnitti tmtilimvel pum Danielem adiit/petens ab illo ut ej'us beiiedi-
trislitim accideret,apostolico pontificisolebam indicdre. clione et litteris commendaiitiis Roinain iturus frui
-Ab hoc aulerii an. ad 745 aniii iriginia incompleti mereretur. Episcupus libens annuit et Dei servum
iiilercurrurit. Ad haec- Willibaldus citaius leslatur iter lonj*«m peregre susceplurum ad loca oplata
bunc sancium Germaniae apostolum anno".755 mar- cura suis lilierisa se"dimisit. , >/.
luus anno 714, ille magno et valido cura' exercitu quemadmodum amea e stPrili eodem arvo S. Will-
Coloniam ttsque conlra cjus filiun.)Carolum veriit, ffidris in eamdem Angliamrediirrat absque/mani-
huicque dairina .magna, mense Martio , praelip pulis, ciim ejusdem Raibodi regis aiiimum iiifleclere
inito, anno 715 intulit, ut leslanluf Anriales nequiisset circa aunum!677, ut ait in "Swiberlina
ciiaii. cap. 5 Marcellinus his veibis : Sanctorum, inquit
(a) Ex liis corrigunlurJi qui pririiapi Bonifacii in S: Willibaldus, singularis est munus sancti atis, ut
i'r:siam profeclionem anno 704consignaiit; lum dum ad lempus suum, sine spirituali virore Germinis,
qriia Berwaldus, cap. & Vitae BonifaCiiOtlilonianac laborem minitne pollentem perspiciunt, ad alia prorsus
memoratus, nondum eo anno erat abbas GJasfoujen- loca secunda, laboris cum fruciu migrent, quoniam ,m-
sis, tum quia Carolus Alartellus vix tum Infantiam : cdssuminhabilalur locus si et fructus deest sanctitrilis.
excesseral, qui anno duntaxaL 716 cum Raibodo (Q Sic etiam de S. Willibrordo Akuinus : Cutri upud
bellum gerere coepa. MADILLON ad Wilibald., cap. 4, Rathbqdum vir Dei fructificare se ncm posse seitiiret,
pag.8. ad ferocissimos'Danorum populos iler evangeli-zandi
(b) Trecitt, Trectis, olim Tfajeclum, iiuiic aulem cbnvertit. Ibi tum, ril fertur, regnabal Oncjendus,homo
Ullrajeclum. de quo BEDA1. v, c. 12, sic -: Donavit omrii fera crudelior et omni Itipidedririor, qui tamen,
S. VvillibrqrdoPipinus locum cathedrm episcopalis in jubenle Deo. veritalis prwconem honorifice traclabat.
Cailelto suo illuslri., quod' anliquo geniiuiti iltarum Quemdum obduraluinmoribuset iddtolalriw deditum et
vocabuio Wiltaburg, id est, oppiduniWJItorum, lin- nutlam melioris-yilw spem hqbentein bffendit, acceptis
gua aulem Gallica Trajecium vocalur, vel Trechtum, iuuc irigmta -ejusdempatriw pueris (quos in~Christia-
quodait Berlius, p. 213, anliquis Batavis est forum, na fide insliluerel) ad eleclosDei popules regni Fran-
unde tiiani Halsircclilum, Moerendrechtiim,. Papen- corum revetii feslindvil. Cum igitur Winfrido nostro
drechlum,,Barendrechtumj et similia. _. i liceutia.praedicandi verbrim Dei denegareiur, niliil-
(c) Iloc tempus illud grave et luctuosum est, quod que boni in Frisia agere ppsset, autumno nOndum
pacis"Evangelio inimicum et Winfridum absque ullo exacto Angliain repetiit el in monasterio .N.utschel-
pene praedicaiiiinis fructu in Angliam redire. fecit, lensi suo se recondidit.
•D0CT0RIS'J.; A/GILES PfiJEFATIUNCDLA.
Propler raritatem codicum Epislhlarum sancti D omnibus illis aeque de gloriosissimoillo Beda agitur,
Bonifacii, faleor me iinpiiniis de corrigendb texlu Simiiler quoque epistolae, a beato Aldhelmo siv«.
omnino desperasse. Tamlem Iibrum uniim, sequibris ad , Aldhelmiim ab aliis scriptae,_q;itts inter opera
quidem a-vi, qui iu Hibrtotbeca Regia Parisiensi sub Aldlielmi [Oxonii, iu-8° JS44] - nuper' edidinius/hic
iiumero 5S59 A servaiur, nactus, ad corrigendum non apparent. ,
texlum in sexaginta epistolis," quas isie codex conti- S. BONIFACII EPISTOLARUM ORDO ALPilAB^-
net, iion omnino niliil profeci. Quacnam sint istae TICUS.
epistolae, leclor, inspecta tabula quae sequiiur, epi- A. Ordinemhujus editionit designat.
stolarum, facile videbii. Kotas Wurdlweinianas fere B. Ordinemeiiitionis\ViirdUvei.>.
omnes relinuiuius, neciiou ea quae ideniidem adno- C. Ordi.-.emedilionisSerrarii.
lavit de vita el-gestis sancti Bonifacii, inier epistolas. D. Ordiuemcod.'MS.Paris.
inseria. Qum epistolw sub lit: A asterisco sunl notalm, eas
Dedimus praeterea epistrilam Cutbberii. Abbatis, quia inter Opera Aidhelmi supra editw sunt, non ne-
quam de ob»iu Jiedae ad Culbwinum direxit :' id cesse 'di-ximushic repetere
quidem, ut oivies epistolae, quae sub islius nomine A. B. C. C.
Abbatis circuraferuntiir, in unum colligerentur.- in Accepiis tttaebeat. pa. exc, lii. ,118 128 99 —
rwJOL. LXXXIX. 22
C83 S. BONIFACII KPISTOLARUM
Admoiienius vos, ui ro. om. . 06 107 62 T~ A Jam faieor ti. car. qu. lic. le. •. 34 34 — •—
Ad rcferendas gra.i. auip, et di.. 30,, 50 38 ' /J9 Leetis lu. a tua fral. trans. , . 15 15 — 23
jEstivi ig. tem. cur, quo im. . , * 1/(9 65 ~ Legimus in li. act. Apo. Spi. Sa. 51 59 144 II
Aaiioscere cup. alm,' tu. cle. ..' 53 33 5 . ~ Libenier pr. sus. Ifa.a lend nos. III 122 86 .->-
Aliae usq.. ad.asc. et tis. ad col. 137 147 71 —- —
Libbnier na. al. gr. ve. snl. mn. 148 160 52 -7-'
Almilatis tu. clem-int. obs. pre. 10 16 7, .Lncras auc. Lu. qu. cum. Div. pi. 103 119 82 —
Almilaiis triae cle. int. obs. pre. . 61 71 10 27 Literau nauiq. pru. tu, et mu. . 19 162« 59 —
Almitaiis tuaecle. int.pre. ila. ut. 90 101 4 — Liieras qu.iiui su. ma. . . .12!) 130.117 —
AlmUatis ves.cl.Jnt. obs. pre.ut. 40 40 43' 3> Liieras qu. sa. me. Aq. . . ..' 156 169 — —
Anlepauc. na. an. ven. Abb. no/73. 84 40 30 Wagna Iius Jiab. gra. lec. . . 25 25 122 —
Aperio Scr. div. tes. dec. ve, es. 99 110'. 87 — Magiio ei rep. s. gau 122 152 110 —
ApostOlicum pr*. esi Osw. ul,. 102 113, 47 — Mando.libi car, de pr. pu. . . 88 99 50 44
' 132 61 — — Memorem te es. (I. car. ... 41 41 22 ,59
Audio dete.qu. ii. vis,,iric. hor. 141
UenedictusDe.pa. Do.no. Je:Ch. 76 87 142 Mulio qiii. gau. del. . . . .115 125 95 -r
Uenedicius. De. qui vii. oni. ho. 70 80 53 —, Multuni gra, ac. li. i,i, . . .IS7 127 95,—
18 18 14 3l Munusculum niis. lib. 115 — — —
, Carissimam sor. rem. aet. just. qu. acc. .
Caritas, qu.des. nes. ntm. vet. 123 133,111 — Nam lem. Ser. ap. sei ... 94 105 97 —
Caritalis tuaecbp. fat. du. per. 33 33 101' 58 Nori incog. es. re. plu. ... 60 76 —, —
Caritalis lu. mu. et li. siis. er. 52 34 8 2-2 Non imm. tu. sag. in. ... . . ,92 I02b 46- —
Caritalisves.cle.me.etin.t.pr. "89 100 24 — j{ Notuin sil ea. ve, et .... 42 42 '27 41
Caritalis vesf; clem.int. bbs. ./27 27 16 53' Niiuira sil ti. t|u. ve.ad .. , . . 15a 150 64 rr-
Caiholicaet san. pa. auc. ju. ul. 43 43 129 — Nolumsii tibi.s.,car. de il. coii.. 32 52 20 .57
Celsiiudinis ves. cle. mag. gr, ag. 80 91 104 — Notum sit alm."tu* auc. ... 3 5 53 45
—
Clcriientiam frii.ves._int. fla. pre. 87 98 25 — INotum tuae sit sa. di. ., , ., .25 '* 2i 51 46
Cogniiuiiusri. sa. ves. qii. pie. me et 98 .' 109 9.6 Nuper quurii essem in coucil. / 165 4i —;
* 156 37 — Obsecramus.»'. lu. cle." .'.'.• 52 55 12 29
Cognoscalves. alip.de.bap.so;. 11 52 1,9 Obsecro et pr, qri. ij: . ... 22 22 25- ' 40
Cognbseaiisqiial.Apos.yirJriCh.il 51 —-. '-— Oljsecro ei ajj. pie/vcs. .' '. ..'81
'Cbiupcrierites le, in Cli. dil/re. 5 !*2 26 -r-
Goiiliteuinr cof. Deo. ei sa. an. 62 72 19 36 Oiiiiiium liu. vir. or. aui.. • .' 128 158 114 —
Conlitemur, Do. Pa.qu.post/per 49 51152' — 1'aternae pi:. ves. sa. sub, pre. . 75 86 141 9
Consueiudo ap. hom. esse dign. 12 12 5 22 Patemani sa. ves. cl. . ... 59 59. 1! 28
Creditai spec. so. pcr. Ev. qri. in 15 15 125 —- — Paternb ara. dil. v. ob. uteo iua., 69' .79 17 .34
De caslefono. sit. pie. ves. qu.in. 125 136 113 - —. Perleciisli.aiii.su. . . ., /104 115 74 —
Det'recorjeergbut.mi.min. 142 153 60 PiiSbiinis a.u. ve-cle. que. . .132 142 115' —
Iiesiderabilem mi. a te mis. Den. 24 24 126 — Pristquam a lua pr. ef a con. cor. 106 117 78 —
—.
'Desiderabiles li. exc. ves.su. qu. 28 28 43 51 Postquam dig. fu. v. liq. pat. ap. 155 169*' —
Dicbus vi. iu;e lan.... fra. am. 153 167 —' '—- ~ Postquain mean.an. pr. tii.sub; ,57 67 155 1
Dies iiiii. el.sunt, es qiiosol. prae. 120 130 103 PfaesensLul. ven. pr. pat. sanc, 74 . 85145 12.
Digiiiiiitistii.cl.obs.pr.uiliu.m. 47 47 29 .— rL Primitus siib. pr. ac si . . . 26 26 4) 52
Dilectionis ves. cl. ini. iinp. pre/ 17 17 13 30 Probabilibus desid. ui: ... . 10 : 10 124 —
Diiexiums ila i'r. no; nu. dcf. . 134 114 108 — Profitemurig. cai sin. / / .103 114 70 .—
Docloris. gen. eg: et be. Pau. ap, 46 46 150 — Propler lioc 0111.D. bo. . . .150 140 81 —'
'Doiiiin;ilioiii ves. Do. nii. qu.lo. 151 141 107 -— Puto en. cog. am, Sa. . . .151 165 — 54 —
Dom. cpop. etser. coii... sa. .45' 43 127 ~ Qualiier Dom. De nps. ecc. sua;. 72 83 9*
. 5J • 53 ,-iet— Ouamvis,mi fr. con. ./. . . 14 14 ,67 _-r-
Dominocoop.etser.con.audi. Quare non trans. vest.qu. deb. 67 77 42 —
Dominura omn. ref. ei. rem. .19 19 28 .42 Quia ven: pai. iua 95 106 151 —
Domiiius Jfis. C|li. fili: Dei ver; .' '7,.,~ 7 120 — (Juide: fr.qu. la. S. . .' . .145. 157 56 —
Dona ac lib. dulc.Beat.ves: a vp. 38 48 85 33 Uuod nos ta. am. ae. . , . .. 127 157 116 —
Duinie praest. inq. (ac. que Bo/ * 164 41 — (iuombdo pe. II)..qii. . ... .144 155 58 —
DuiiVuniv. (idel. .devoi: sin.Dei. 1 1 53 18 Quoniam de. iio: sa. . .'.. . 4i . 44 12^" —
11.a d.be. 64 74 139 7 yuoiiiam se.su. con. quae rat. '. 77 88 — 10
"Egregip ap.P;i:ineo qu.
Ex quo nos f. ves. sa. ab. ad. V152 160 51 — Quorundam ve. s, D. re. di. . 150 162 48 —
Exigit irian.nob. relig. pipp, lui. 2' " 2 118 — yuum ad li. be. pr. '... .' '. .126 135 75- —
'Faleor carJ tu. qu.inin. la: v. 146 133 55 — Ouiimiiob.sa/fr. lu. . ',; . . 60 70 158 —/
Fateof ca. v. pos. Bri.tel. in. . * 81 69 — Itelerente 110.rev./ .... 48 50137
'—
G:
Fateor 0 be. ant.nie du. . . .133 143 68 — Itecitatis su. 110.al. lii. . . . 158 148 66
Fido gest. ger. mu. lar. luse. . 93 105 45 — Kog:ibasme suf. car. ut tulrii. . 20 20 21 38
Fralcrni» dil. lu, spi. am. qn. . 79 90 92 5y I) Hogo te,,-o dil. IV.sic. op. . .112 123 88 --
Fraieriiitaiisam. ac., f|: que ai|l. 1,51-„l'(i8' ,—;. ~, iipgo ,tu. cle. ut me,, . . . .. 21 21 56 —
Frateriiitatis ves.cl. inobs. pre. 56 3(5 6 — SitcraSer. adm. ue si. con. iue. 85 00 98 ,£•7
sacrisli. bea.'Ap. Pr. Pe.einps 71 82 140 —
Fraternilalis ves. pie. in obs. pre. 37 37 26
Jjgi S^cpesp.car. ju.11.qu. fo. loji.iii. ,86 , i)7 18 -55
Gaiidio mag. gau. in. Dom. add. (;5 75 — — Suiiciael.re. ii).cau.'!)iie. cpnf.ta. 101 1.12 109 —
GratanLer qu. mu. tuaecar. sus. , 114'124 89. — Saiici. tu. rev. hum.oljs. 111ani. 12L loi -109 —
Gratias ago Deo Pa. Om. et Do. 08 78 15'j — tjaiiciifalis ve. cle. in. ac vis. ob. 78 is9 -91 1.7
Uutiiilibus med. me. ap. illus. .4 4 1 io Sapienlibusetins. deb. sum, fr.cn. 9. 9 121. —
Ideo omn.i Do. gra. ref. ut om. 110 121 84 ' — Scit pl. bu.y. pru. qu.cim. di. m.. 100 111 80 -—
Incolloq. nu. vem Ifa. lii;c co. 116 J'2Q- 94 — Scripia bea. tu'. si. cum inu. . . 97 . 108 90 r-r.
In D. 110111. ac. li. li. car. N.de 149 161 — — Sciiptum psteu.in li. Sw.Be. liq. 13 75 105 — 59
lu nom. \J. n. J.C. ego huic; '.145 154 59 — • . Sollieitudiuem niin.gei'. prospe. 6 .6 123
76 — Soror car.post, nos. ii. Cli. et'.'51 31 2 21
loprimis ila. sc. le vol. 0 di. ;. 298 . 298 419 — Sunimisiet Deo am,a. api. acc. . 58,/68 148 15
Jnsinuatam nob.mag. lid. con.
lnier aiuoEfiiapr. fra. otlo. , .' . 84 .95 147 ,14 SusceptJ ves.al,sa.cu. coii, 1110.109 120 85 —
iuterdum en. et ju. me. ple. . 155 145 73 — S.uscepiissanc,i'r. tu.li.perDen. .50, 52 142b —
lnter suii. qti. pe. du. teiii. sic . 83 94 140 13; Svscipieiiiessa.fr/iu. li.-.pefpr. 55 60 145 JO*-
liitimx caf. ob. pre II. ul ni. '„ 147 159 54' —: Tpuii.ttian. iue: \i. iriq pr, aui.' , 140 151 63 .—
6S5 ORDUS NOVDS.. ., ._ - -.. iwg
i
Temporc nu.. ira. ve. alra. lil. .107 118 79 — A Venienle ad nosfa.ve. vi.re.Ni. 136 -110 72 -
Tibitestif. qu. juxmo. rios. pos. 124 134 112 .— Yeraciuinig.soc.ini al. am.me. 405 11.6 77 .-«'
Veneraijiliiiu.ssa. pa.ve. sji. sus. ,59 .69 149 16 Ycslris orai. me. que suil. til. 119 128 102 "i=-
Venerandamsan.ve. cl. int. obs. 82 93 106 -— Yirgilius etSed. rc. vi.ap. Ba. 56 62 134 -J.
S. BQNIFACilEPISTQLARUM- ORBO NGVUS"

CUM-ORDINIBUS ANTEA VULGATISCOMPARATUS.
- '
Ord. nov. , . . - Gii.Wurdt.Ser.
I Daniel univ. regibus.—Dum.universis. . . - . . ..." 1 - 1 33
II Gregorius Bonifacio. ^-Exigil tnanifestata. ........... H 2- i-iij
J[I Bugga Bonifacio.—Nolum sil almilati.luae.;. ,-..... -3 3 • 55
IV Winfridus Vidhardo. — Humilibus raed. 4 • 4 l
V Gregorius Carolo. — Comperienles le.—.. 5 5 • -—
VI .Gregorius universis Germ. episcopis.
—
Sollicitudinem. 6 6 123
VII - .Gregorius populo.Tlmring. —Doininus Jesus - -
.7 -7 120
Vill Gregorius Oplimat. Thuri.ng. Insinuatam. . . . 8 8 J19
IX Gregorius pap. Altsax. — Sapienlibus.............. 99 121
X -Gregorius pap. el.cler. —Germ..— Probabilibus. ........... 1-0 10 12i .
XI "
-Carolus episcopis, etc. Gognoscatisqual. . . . _. . -.. .. - -. . . 14 11" 52
XII BonifaciusDanieli, — Consuetudo. . . . . s ..-...:.,.-, 12 12 5
XIII ' Daniel Bonifacio.".—.Lectislitteris. i--.. ...,.-_-.-...... 13 13: —,
XIV Daniel Boriifaeib.;.—Qu.amvis, mifr.' ........ -.. .- . ... 14 14 67
XV Gregorius Bonifacio. — Grediiae.. .-,-.- .15. 15 125
XVI N diaconus Eadburgae,—Almitatis . 16 16 7
XVII BonlfaeiusEadburgae. — Dilectionisvestrse. . ." .17 17 13.
XYIll Bonifacius Eadburgae."— Gharissimaui sor. 18 18 14
XIX Bonifacius Eadburgs. — Dominum.. "i.. . . . . ,. '.,.-. ... ... 19 19 28
XX Bonifarius Eadbrirgae, — Rogabas. ............. ^ 20' 20 21
XXI —
Leobgitlia Bonifacio. Rogo. tuam, , . . ... . ... ... . , 21 . 21 36
XXU Bonifacius quibus.daramonial..—.Obsecro el pr.. . ,_.-., 22 22 25
—
XXIII .; Bonifacius Leobgitlia). Notum tuaesit. ....... -
.- = . .... . .25 25 31
XXIV Gregorius Bonifacio..— Desiderabilem.. 24 24: 126
XXV Gregorius Bonilacio.— Magna nos.. . . . . .. ., . . ....... .25 25 122
XXVI Sigebaldus Bonifacio. ~-Primifus sub. . , . . . , ' 26. 26 . 49
XXVII - Bonifacius cuidam. — Charilalis yest. clem. int. obs. . .- . . . . .- :. 27 27 16
XXVIII " Tortbelmus Bonifacio. — Desiderabiles lit. ..._.....,... 28 28 45
XXIX —
Ebwaldus Bonifacio. Jmprimis. ;,......-...'. 29 29 76
XXX -.CangiihaBonifacio. — Ad referendas. ................ 50 30 38
XXXI ~
tSonifacius.Bnggae. "Sororcharissima -......"..-. 31 31 2
XXXII " Bonifacius Buggae.— Noluin sit 1'ibi,sor. ehar. .......... 32 52 20
XXXUI Egburga Winfrido. — Charilatis luae.cop 35 53 101
XXXIV —
Cena Bonifacio. Jam fateor. ............... ". . 34 54 *—
XXXV. —
Den. et L. et D. Kanebadae. Agrioscere. .'.,...-...... 35 55 5
XXXVI Boiiifacius om. catboi. — Fiaiernitatis vest. clem.. . .--. 56 56 _ 6
XXXVH Bonifacius Culhberto. — Fralernitaiis vest. piel, . . ... .. . . ,/37 ^^ 3 ^J?O
XXXVIII Bonifaeius Egberto. — Dona ac lib., , . .. . , ._.,,. ,-. . . 38 38 83
XXXIX Bi.nifaciusPeclitbelmo. — Paternara. 59 59 li
XL Bonilacius Nothelmo. — Almilatis vest. cl. inl. obs. v ." . . ". . , . -40 40 15
XLI Bonifarius Duddo.— Meraorem. . ....... ^ ...:.-. 41 41 22
iXLII Bonifacius Geppan. — Noiurii ,sit cliarit. vest. . , -.- .:. • .' / ... 42 42 27
XLIII Gregorius universis ep., etc.:—Doihino..i. Sarictissimum. . -. .... 45 45 127
XLIV Gregorius universis ep., eic.;— Quoniam-decessor nost. 44 , 44 128
XLV Gregorius episcopis Aleman. el Baioar. — Catholica. . 45 45 129
XLVI' —
>. Gregorius Bonifacio. Doeloris";omnium. , . .- ."....-. .';.'.'.- "|6/-46" 15.0
XLVII .. BoriifaciusRegemberlo. r—Dignilaiis/,: :- . '.' . ;. . ... 4.7 -"47 •' 29
XLVIII Zacharias episcopis Galliae.—lleferente. . ..... "; - 43 50 137
XLIX. " BonifaciusZachariae. —Confilemur Dotri. Pat. . - 49 51 132
L —
Zacharias Bonilacio. Susceplis Sanet. fr. . : 50 _ 52 142
Ll Zaeharias Wittae. — DominP..,. addilitaridam. —51 -- 551\ j?*
, lo2
Lll Bonifacius Egberto. — Chariiatis tuas muneribus. ..-,...-.... £2 54 . 8
Llll BonifaciusElhelberto. — Obsecramus.. .... . . . . ._...., . 55 55 \%
LIV '-. Zacbarias.Bonifacip; — Legimus. . '-.' . . . . . . . . .'.".", 54 59 \yk
LV Zacharias Bonifacio. — Siiscipientes.- '. . . .. —.. . . ... .--* 55" '60' 145'
LVl Zacharias Bonifacio. — Virgilius. . . , . , ... . ........ §6-62. 134
LVIl BonifaciusZachariae. — Pbsiquam me.. . . .... .. • • . . . .. 57 .67 135
LVUL Geraraulris Bonifaeio.— Summis. . . .... . . . . . . - . .53 ' 68 148
LIX —'
Geramulus Bonifacio. yenerabilibus, . . . , . ... . ... .- 59 69 149
LX Zacharias Bonifacio. — Criranobis.. .."......,.... .60 70 138
LX! BonifaciusHereifido. — Almitalis tuae..,. Sacrosancti<!. . . .... . . , 61 . 71 , ,io
LXIl Bonifacius Ethelbaldo. — Goiiiiteraurcoram. . . -: 62 72 19
«U7 , S. BONlFACll MOGUNTIMARGIIIEPISCOPI OPP. PARS I. 688
JJXIH j BonifacitisGuthberto.— — Scriplum est.. 65 75 105
LXIV Zacharias Bonifaeio. Egregie.;. . , . . . . 64-74 139
LXV Zachaiias Pippino. — Gatnlio. '."...* 65 75 —
LXVI Bonifacius viris reljgiosis iu Gallia..—Non incognilum. . . ." . . . _, 66 -76
LXVH Zacharias Adliuno Qriaie non. . . '. . .- 67 77 42
LXVHl . Zacbarias diversis episc. — Graiia.s ago. . - 68 78 136
"LXiX Bonilacius quibusdam monnchis.— Paterno 69 79 17
LXX Wetliberius quibusdam monachis.— Benedictus.... qui 70 80 53
LXXI Zacharias Bonifacio.— Sacris liniiuibiis. ,.. ........... 71 82 140
LXXIl Zacharias Bonifaeio Qualiter Doininus. "...". . '. . . .- . . ,' 72 85
LXXUI Eibelbertus Bonilacio. — Ante paucos. ............... 75 84 40
LXXfY Benediciiis Bonifacio.—Praesens Lulius. ...::.:...., 74 85 145
LXXV BonifaciusZacbariae. — Paternae pietatis vest.- .......... 75 86-141
LXXVl Zacharias Bonifacio. — Benedicius Deus paier. .......... 76 87 142
LXXVJI Zacharias_lionifacio. — Quoniam semper.,".. ............ 77 88
LXXV.IIl Bonilacius Stepliano. — Sanclilatis vestrae. .-".- 78 89 91
LXXIX JJonifaciiis Fubredo. — Fralernae dilectionis. / 79 90 92
LXXX Bonifacius Pippiuo. — Celsiludiiiis ve_lrae . . - 80 91 104
LXXXI , Bonifaeius Griponi. — Obsecro et adjuro 81 • 92 26
LliXXI! Bonifacius Opiato. — Venerandam Sanct. ; .' . . . .' . . . . .' . • 82 95 106
IJXXXJI Theophylacias Bonifacio. — — lnter sua.. . . .". 83 94 146
LXXXIV Theophyiacias Bonilacio. Inter auioeiia.. ;..,....-/... 84 93 147
"LXXXV N —
Bonifacfo. Sacfa Scriptura. ............. \ 85 -56. 98
LXXXVI Bonifacius Geiitniul.o.— Saepe spiritalis.. ., .• ... . ._ 86 -97 18
•LXXXVHI Bonilacius anonymo..— Gleinenliam fraternil." ' 87 9S 25
LXXXVllI BonifaciusDeneardo. ~~ Maudp tilii. ..."_.... 88" 99 50
,-LXXXIXi Bonifacius Aldlierio. — —
Charitaiis vest.;... medullalis. . ....... 89 100 2*
XC Bonifacius Siepliano. Nam tempore 94 105 97
XCI v Pippinus Bonifacio. — Quia veneianda 'J5 JG6 151
APPENDIX '"..-.
XGII "Attolam......— Dominationi vestra). .. ....... . '". . . 151 I4i 107
XCIIl , Ludovico. — Piissimis auribus. . ..-..-..- 152 142" 115
XCIV Aiionyuius anonymo. — — Faieor, 0 beatiss. ; .". . . . . ... . . 155 143 68
XCV Anonymus anunyino. — Direxiimisilaque.. - . .- . . . . . ; . . . 154 144 108
XCVI Anoiiymus anonymo. Inierdurn enim. . . -. 153 14S 75
XCVH Aiionyinus anonymo.-^ Alioe usque ad. . •.-'., . . 157 147 71
XCAJIl .Daniel Portlieiio. — Reciiaiis supplicaloriis.. ... . .... . . 138 1J8 66
XGIX ...... Baldhardo. — Notum sit quod 139 150 «4
G ; Jlergiiha Baldhardo..— Taedet ........... 140 151 65
CI / Laiito N — Audiodete :..... 141 152 61
Cll Atiouymus anonymo. — Deprecor te ergo.. 142 153 60
CIII - Anonymns anoiiyino.— — lri noinine Domini. . . . . .... . . . . 145 154 .59
GIV Berlhwaldus Porilierio. Quomodo petitio mea. . . . .... . . . 144 i?-5 58
GV H N.;.. — Quid est, fratermi. . . . . _145 157 56
CVl Anonymus anonymo. — Fateor charitaii tuae... ........... 146 158 55
OVII - Wetliberlm anouymo.—Intimae charitatis. 147 159 54
CVIH Congregatio irium monast. Coengilso, etc. —-Libenter namque 148 160 52
CIX Anonyiiius anonymo.—Jn Dei nomine. . . . •-. . ... . . . . 1/J 161 —
CX - •Aiionymusanoiiymo.—Quorumdara venerab. . . . . . . ; ." . . 150 1.62 48
CXi Aiionytuiisanonyino.—Pulo euiin '.-..' 151 165 54
CXH Eineaa Adnianai. — Ex quo 152 166 '51
'
'
; :. , vSABtGTI'BpmFAC'il
" -
. MOGUNTINIABCHIEPISCOPI _
OPERUM QCLE EXST.ANT OMNIUM

" , - - .', "
PARS PRIMA. ';
' "
\ r; h EPISTOLiE. •
a EPISTOLA I. religiosis nec non abhalibus, presbyteris et spiritua-

DANIEL UMVEnsIS JJBGIBUS,ETC. [A. D. 71.8.] libus flliis Cbristi nomine consignatis, Daniel Dei
Piissimis ac clemeniissim;s regibus, ducilms uni- famulorum famulus.
versis. reverentlissimis et dileciissimis , episcopis, Dum tiniversis (idelibus devotione sincerissiina
a Hacc v.idetur-esse epistbla quarn Bonifacius,- vehiurns foret.-Quocirca recte adannum 718 refe-
Anglia Romam proficisccn*, ab episcopo suo acce- renda esse videlur. WUEDTWEI.N.
pit, ad eonciliandum favorem eortiin ad ^quos per-
EPISTOL/E, _ 6S»
6g9
Dei mandata sunl observanda, quantum silhospi? A , bus incredufis my^terium fidei, insla.nti conatu ex^.
talilatis munUs, quamque acceptabile Deo humani- pendera; collaelamur fidei tuae. et; adjutqres effici
tails orficium vianlibusexliibere, sanctis ScripXuris cupimus gratiae praerogalae. IdcirGq quia praemissL
aUeslaiiiibiisdem.onstratttr, dum etfiealus Abraham conaiusjpium affeclum usque ad aposiolicae sedis.
propter hospilalilaiis miserieordiam sancloruman- modesta provisione.perduxisli consulturaj. ut, meni--
i ex membrd proprii corporis caput requirens;.
gelorum praesenfiam suscipere meruil, el venerandq. brum
eorum colloquio perpoliri. Loih quoque per hujus- mqtum mentis probares, capitisque arbitrio humiliv
modi mysterium pietalis de Sodomorum. flammisi ier teûbmillens, ejus direetiqne justo tramite pro-
ideo jn
ereptus est. Salvavit eum hospitalitaiis gratia de perans solidari, compaginis pleniuido existas;
. flammarum interilu, mandatis coelesiibus obsequen- nomineindivisibilis Trinitatis per inconcussaraaucto
tem; ila et vestrae dilectioni proveniet ad salutem, ritalem beati Petri aposiojorum principis,. cujus do-.
dum horum portilbrem religiqsum piesbylerum, ctrinaemagisterio fungimur, etlocumsacraesedisad-
Deique omnlpoleniis Tainulurii suscipientes Winfri- ministramus, modestiam tuav religionis insiituimus,.
•
dum, cbaritatem ei, quam Deus et diligif et prseci- atque praecipimus. ut in verbo Dei, quo igne salut|-
pit, exhibetis. Recipientes ergo Dei famulos, eumi fero, quera Domihus millere venit in lerram .enilcro
recipilis cujus majestali deserviunt omnia ita poM-. B videris, ad quascunque genles infidelitaiis errora
eenli : Quivosrecipitfjne. recipil; haec itaque ciinii detentas properare, Deo annuente, poltieris, mihi-
cordis devotione facientes, el Dei mandata peragilis,"- sterium regni Dei per iiisinuationem mmiinis Ghri-
el de'divinae promissionis .oraculoconlidentes, mer- sli Domini Dei nostri veritatis suasione designes,
cedem apud-eum babebilis sempiternam. Incolumein[ el per spirilum virtutis et dilectionis ac sobrieta-
eminentiam veslram-ûperna gratia cuslodiat. • tis prsedicaliooem ulriusque Teslamenti mentibus,
* EPISTOLA II. ' - ~ indoclis consona ratione transfundas. Discipliuam
GREGORIUS. BONIFACIO. [A, D. 719.] _ •. denique sacramenli, quam ad iniiiandos Deo praevio
b Gregorius servus servorum Dei Bonifacio_reIi-; credlluros tenere sludeas, ex formula .officioriim
gioso presbytero. sanclae veslrae [Leg. nostraj] sedis apostolica;, inslni-
Exigit manifeslata nobis religiosi propositi tui piei ctionis tuae gratia praelibata, volumus ut jntendas.
in Clirislo flagranlis ifitenlio, el approbata sinceris--- Quod vero actioni susceptae libi deesse perspCxeris,
simae"fidei tuae prolaia relatio, utaddispensatiohem i- nobis tit yalueris intimare curabis. Bene-vjile. Daia
verbi divini, cujus per gratiaim Dei curam'gerimus, t ^ld. Maii, imperante Domino piissimo Augusiq Leone
te-commihislro utamur. JExperienles proinde le ab.i, 'a Deo Jeorbnato magtio iinperaloie,
' anno 3 imiierii
infantia. sacras lilferas didicisse, profectusque in-. C ejus, Jndiclione-2. » _' _ .
dolem ad augmentum erediti coelitus lalenti prospe- a ERISTOLA III.
ctu divini limoris [Paris., amoris] exlendere, vide-. BOGGABONIFACIO. [cin.° A. n. 720 ]
licel graiiam cognitionis coelestis oraculi in.laborem i Yene.rando Dei famulo -el pltidinis spiriiuallum
salutiferae praedicationis,- ad innotescendum genti-. charismaium ornamentis praediio BonPacio, sivo
a Gregorius Secundus per hanc epislolam Bonifa-, reditu servornm Longobardorum regem Liiitprandum
cium apostolum Germanorum instituit. Annum quo) adiit, / quo honorilice «usceptus; viribus ibidem
hoc fecii, indiciiosecunda, quae cum anno Clirisli 719I resumptis, indejirofecius, ardua et praerupta'Alphim
congruii, declarai. GILES. iranscendii incognilosque Bajoariorum «t^confi-
* Gregorius. In biscesancti Bonifacii epistolis quiiiii jtiga
nes Germaniae termimis per-luslrans in Thuringiain
maxime pontifices sunt ad quos vel a ijuibusepisiolaei devenitjuxta insitum sibi mandalumâpostolici pon-
sunt. Priinus est Gregorius II, et de illo jam ab hac; tificis, seuatores et populi prinripes .verbis spiritua-
epist. 118, usquead 127. Alleresl GregoriusJlI.ab i libus alloquens ad verain agnitiouis viam el intelli--
eadein episiola 127, usque ad 151, Terrius Zacha- genliae lucein revocavit; sed el sacerdoles sceleribui
rias, nb"eadem J51, usquead 145. "Quarius esi Sle- variis deditos sermonibiis evangelicis admonens, ad>
phanuslll, etdeipso, yupra, episi. 01, 97. Quintusi .ihsiiluiionis canonicae normam correxit.;Audiia ihie-
eslLeolH, supr,, epist. 75. Ccepit auiem, mitnmo II- rim Ratbodi regis Frisonum morte, in Frisiam navi-
refert Baroniii'-', sedem apustolicam lenere Gietjo- D gahs, doctrinae. coelesiis seiniiia. mitiistravii, el, verlii
rius II -aimoDomini 714; tlrcgorius III ejus immedia- Dei fame expulsa, genleiu paganica,supersiilioiie iu-
Uts suceessor, 751. Zacharias hujiis immediaius idem feciaiti pabulo aeteriiaepr.rdieationis refecit, et pariem
successor, 742. Steplianus III bujus eiiam pcene im- niaximait) ab errore iiiololairiae reiraxil. Sub eodem
mediaius(n;im qui omtiirio imiTieriiaius fuit-Sleplia- ienipore Willibroptlus Trajectensis Ecclesioe praesiil
nus H-tlies lauiiim iv fuit poniifexj-successor, "752. hmnus -praedicalionis obivit in -Frisia,- cujus studio
tluic successii Paultis I.anno 757. lluicSleplianus IV, -Bbnifacius omni modo congaudens el adlia:rens -per-
anno 768. Iluic Adranus, aimo 772. Huic Leo lan- tres continuos amios cum eo laboravit, tam indes-
dem lllj anno 796. Ai<juelis>clemporis noiaiio pro- truendis fanis quain iu consliuendis veri Numinis
. derit eiiisto.larum ip-aruni tempora, imo -el ipsuini ecclesiis omnibusque negotiis divinis. WURDT.
quandoque ipsarum, episiolarum auclorem examina- d Bonifaciutn ad Frisonas, quorum rex Raihbodtts
luro, proul, infra, iuTGregoiio II et 111patebii. Nami anno Dom. 719 mortuus esl, Bugga, quaeest Eadbur-
huic epistolam J22 iribuit I.aroniiis, quam aliii ga, bac epislola prosequilur.
Gregorio II. I.l istarumalius in poiitificmii epistoliSj, e Radbodum boc anno 719, quo-a F.rancis ad
tom. II Coneiliorum, ordo. quam hic. Nam. 119 estt .Suessionas pugnaium, raoriuutn esse tradimi anna-
illic 4; et 120,-5; 121, 8;-J-22, 2- 124, 3; 125,7. listae NazarianuSj Petavianus el Tilianus. Ejns iiiie-
SERRARIUS. - riium praadixit sancius Ewniiio abbas Laubieiiisis et
« Cuin jiraifaiis litleris et collicia niimrrosa reli- episcopus. In ejus enim Viia ab Ansone ejusdem
quiaruiii muliitudiiie tSonifacius reciproco suorumi menasterii abbate scripta liabetur.rCuin compteta^
691 S. GONIFACIIMOGUNTIN!ARCMEPISCOPI OPP. PARS I. - 692
\Vinfrido dignissimo Dei presliyiero, Bugga vilis A.liler] charitas tua quod passiones martyrum, quas
Veruacula perpeluae Gliarilalis salutem. peiisti libi iranstiiitli, adbuc minime potui impetrare.
• Nolum sit almilatis tuiB-anctoritali quod gralias Sed dum valeam, fatiam. Et. tu, mibi charissime,
«rnnipoienti Deo rerefre hon desino,eo.quod tibi, dirige me» parvilali ad consolationem, quod-per dul-
ut ii) \Wur[dt: o'm! iii] scriptione' bealitudinis luaa' cissimas liiteras tuas proniisisli, id-esl,- congregatio-.
.agiiovi/hnillipliciler misericordi'am'suahi;tribuii, et nes aliquas sanclarum Scriplurarum. Simiiiter de-
le traiiseuhiem per-ignolos pagospiissimeeohdiixit. posco ut saiiclarum missarUm ;oblaliones .offerre
Primum,' pohtificem "gloridsae sedjs ad desiderium digneris-pro anima mei propinqui,-;qui mihi pra
meitlis fuaeblanoiendtim inclinavit; posteaJuimicuih' cueteriscbarns crat, cui nomen erai N.;Et per eum-
cailiolicae Eeclesia) Rallibodum Goram te cnnsierna- dem . porlitorem tibi nunc transmjlio -quinquaginta.
vil; deinde" per somnhim semet- IpsejW., ipso] re- solidosi et pallium allaris, quia majora munuscula
velavil,; quod debuisti manifesle messem Dei melere, minime poiui adipisci. Sed mihi haec.siini oum ma?
et cbngregare sanctartim animar.um manipulos in xima charitale :direcia, licet sint pafva in-specie.
h.orreum Regis coelesiis. Idcirco eo magis-eon.fiteor- Vale in hoc .saeGuIosancte, et in charitate ' rion fictar
-
quod iinHa varielas temporalium viclssitudintim sta- ".-.:• EPISTOLA- JS.- _ _
ium menlis meae inclinare queaf a proposita chari^ B .; , -BWISFRIDUS MDIIARDO. [ctR.-A~._S.
720.]
. talis tuae cu>-iodia,sed ardentius vis ambris in me'cai -Charissimo sodali. et amico dileetissimo, -quem.
leseil, dimi pro eerlo cognbsco per oratiohum tuarum milii nec lemporalis caducum aiiri munns nec mel-
suffragia ad' pqrlum alfciijus qulelis pervenisse. Ideo; litate.per blahdimenta adulautium veiJforum faceta
irernm buihilJer inoneo ut i.nlercessionum luarnm urba.niias-ascivit,sed spiriiualis hecessitudinisfamosa
sludia proi.niea parvilate Domino' offerre digrteris, aflinitas immarcessibili- catena charilatis ntiper co«=.
'qiiatenuR sua gralia me faciat incoluihem cum-luis pulavit, Nidhardo Winfridus supplex in Christo Jesu '
prolectionilius. "Simulqiie scial [W., Sciatque simi- perpetuae sospitatls salutem." -
esset matili&prtvfoli viri Radbqdi, cwpit adunareturbas certe mellilata, per blnndimenla adplantium verborum
genliliutri.exefcitmnqrievalde copiowm, cupierisirruin- (acela-f nrbanitas. Quemadmodum euim pro feriis.
pefe in Francorum ierras, iilsuam in eis uHonem quae Laiiiiisianium plurales sunt, dicilur ab Eci
exerceret. liwc audienles Frdnci. metuebant eum nimis, clftsia,-feiia p.ritna., seeunda, etc., ubi.notat lib. de
retnmiscenles quod olim ab co graviler vulnerati lerga Ba.t. tem., cap.. 6," V. Beda, sic pro facetim liie fuce-
veiiisseni. Tunctnisprtris' DqnAnusservissuisrion pef- iia; ei queniadmodiim ex melle fam "siiaviier veicres
misil illum intriire inregnuin Frdncorum, sed percus- mellillum:elme,llinniii,iieiuque verbum mellare, uhde
sit eum el inortuus est. Contigit dutem -ut ipsa die apud Plinium, \. xi,cap. 15 cl 16, mellatio; expres-
sanclus.Ertnino. equitarel de sno mbnaslerio ad v.tlam iG serunt itaet ntiuc Samius Bonilacitis atit meliitaiem,
qvmvocatur Fleoti, circa horam fere diei nonqm, pau- -' aut verbtim inelliiare, uhde mellitatus, mellitata, mel-
lulum prmfigit gradum: el ait circumslanlibufsibi co- litatum: Sed -leriio nojahda mtigis catisa,-quae inter
. mitibus : Vere dico vobis cjuiq cecidit modo lerrena et Sanctum Bonifacium- et Nitliardura veram excitavit
sublitnts altiludo. Addit Anso Itadbodum mortuum amicitiani,.quarto quomodo ideni sanctus olim voc-a-
esse eo ipso'momento quo sancto Ermimmi fuerat tiissifWj/nfrci/iKs aut Winfridus et postea Bonifii-
fevelatum. '— Tres annos sanetiim Boiiifaehim in cius. quade imiiatione-largiter diciumiib. ni, Blo-'-
Fiisiapermausisse, asserit cuin Willibaldo Oiblonus, guni., ,npt.;,16, p: 466. -Alins ille Winfridus de qjm
Ub. i, c. llj, idque conlirmalur ex pontilicaiu Grego- Beda, I. iv ilistor., cap. 3 et 5. Deinceps vero ut
rii-P-P.II, irquo,ah. 725, hoc-esi, poslquaiuorannos, verba tu-erintnotabiluraliquidrSER.
quani in Germaniam dlreclus fuerai, Bonilaeiusordi- Winfridus.. Anno 7s2 Clemens episcopus Trajee-
iialus estepiscoptis.-Ex liis corrigendi sunt ii-qui lensis, aaiale jam. decrepita gravatus, Boriifacium
Uonifacium iredecim ' annis-Jn Frisia.cotiimoralum obsecratul.episcoiialis rcgiminis susciperet gradum.et
tradidere. WURDT. • - • : commissum sibi populiim regeret; is vero minime se
•
a Ad notaiiuncular.um genus allerum veiiio, quifr digimin esse episcopali. munere referebat, et ne iu
gpeeialcs-cl.-variaruin. epistolaruin proprise. Et in aimis adolescenlle adbuc conslilulo lanla; dignilatls
prima quidem illud primo noOmdum, vix usquam ab lasligium imponeretur, precibus omnibus instabat,-
lypogi apbo quam hic loiies vel erraium, vel a C;esa- addensse a Gregorio poniiliee iu Gerraaniam direc-
reoiiiR. dellexum. Cnjus causa, quod cum haecepl- tura esse ad pncdicandum infidelibus Evangeliuiii.
slola sil Iugolstad. nis. 5.1, lnijus apograpbum ille |) DiscessitJgilur e Frisia pervenilque (cum iri palaiiolo
anfe oculos habuil._Corriêmla igilur adCaesar.eum inlra Treviros diversaius iudesecum duxisset'Grego-
exemplar omnia sic : l°-lolb'iidum illtid Winfredus- . rium} adnon locum cui nomen est Amaiiaburgum, ubi
Mihardb, jiam iiL saiis in sequcntibus exprps-um collecla pauca fratrum^congregatione nionaste-
vferbis; 2° sciibendumi quem milti-non lcmp.; 5"~pro riura eonstruxit, el Catiorum, ijui coiiteriuini sunt
adolanlium, adulantium; A° immarescibilis; b° caictw Saxombus, lerias adiit, eosque ab idolorum cullu
charilalis V: Nilhardo; 6° Wyufreilins, el hoc i oslie- revocatos .tacro baptismate itnbuit. Saluberrimos
mum; etiam deihceps observandum. Notandura sc- hosce iidei calholicae progj-essns, Grcgotio pontifici
cuudo.-:ln bac et aliquot episiojis, maxime tamen lilleris noljiicat, ini.sso:>&eiim fiduli quodaui, nonifne
qualuor jjrioiibtis,;, reccntissiniiim qiieuidam (qii.i a' liinna, qui.lilteras apostolici ptaesulis retuliij queis-
me-in margiiievocalur inlerdum Anonymus)-verbis Romam, accersiluij esl Bonifacius ; is ad sumihum-
atil punciasiipiiosiiisse, nonnul- obedieutias gradiiiiicoiileiideiis, fiairum agminesii--
i)onnulIis:au'l'line.(')las
lis vero iioniiullnm coiiicctiuiiculam, ut in isto. litulo patus .mox lialiam petii, eoiispectisque fiomanae
videtur "ftiisse scriptum faceiiw>u<banitas; ipsc -vero ui bis moenibus, Deo agens gratias, ^beatorum aposl«T,
correxit facetw, Ingoisiadiense ms: facela. Et lioc lorum patrocinio se comiiieiidavit..R()maims ponlifex
se statim - invilans et verbis familiaribus
quidein posiremum ,. sive btaiidimenla faceia, sive illiimaJ
'Mellilas.faccla, sive urbanitas, per meliiiatem fitcela; •salutaluin.iu:lionoiilico-xeiiodocliio deputav.il,-Oppoi'-'
iiiielligatur,noii-m3liim; priimim lamen illud vidfitir luno _die ecciesia sancti Petrl convenienies, d j
reliuend.um,, ut mellitas facetim-nrbaiiitas dicatur, vel Symbolo elriraiiiiioiic lidei catholica; misceiitc-ollo--
693 . . - . , , EPISTOL/E. . ... 6SI4
HumUihus mediocritaii.s meae apicibus' illuslrem A _\ te sapientissimi n Saloraoiiis sententiai mihinie "re-
puberlafis tuaeindolem precor, frater charissime, ut. cofdari b pigeat dicenlis : c In omnibus operibus luis
quia dein in charfam-reIata.'Cumque. in oranibus Innoceniius Primus, epist. ad Exuperiura; sanctus
pontifiei fecissei satis.ei intimatumest, quod-episco- Paulinus, natali 10 sancti Felicis; MaximusTaurin.,
patusgradu sit hqnorandtts, ui eo consiantius.erran- bom. 2 de fesio Paseliae: sanctus Leo,-5 serm: de-
tes quoslibel corrigere et ad viam veriiatis convertere Quadrag.. eap.. 3; Sedulius, in cap. xn ad Rom.;:
posset, quo riiajor auclorilate 'apostolicae dignitatis sanctus Gregor., hom. 1 super Ezech., lib. II Regum,-
fulciretur, essetque cunctis tanto acceptior in prae- cap. n, 1. iv,- epiSt.' 82. Cliromalius, ih" c.v et. vi"-
dicandi officio, quanto plns cl.aresce.rei.,quia ad lioc Matihaei; Cassiodortis, in psai. LV. Pelagius 1 epist.
a praesule ordinatus essei aposiolico. Quaeomuia vir ad Virgijium; Laurentius Novariensis, homil. de=
Dei sagacitefexpeudens, beiiedictionis tant;c gratiam eleemos.; Joahnes, 2 epi^t. ad Valerium; Eligius,.
non recnsavii..Adveniente igittir ejus ordinationis hom. 8i Haymo, in c. i ad Rom ; Pascbasius, 1. de
die, quae erat pridie Ealendarum Decembrium, -In Corp. el sang. Domini, cap. 2; sanctus Bernard.,'
natali sancti Andreseaposloli.ut Boiiifaciiimad obe- epist.5 et 19J3.— Sed sane_l° auclor vcrus esl Jesus
dienliahi sibi successoribusiiue suis exhihendam, nec filiusSirach, non.Sirach, non Sqlomon, quia omiiium
non ad omnem sacrae lidei traditionetn obsefvandara instar est Scriptura quae id asserit, et antea cilafa est
arctius eonstringeret, exegit el accepil ab eo jura- ex ejus libri cap. 50. 2° Hic Jesus islum libruth scri-
mentiim quod in antiquis exemplaribus inveniturita -psil Hebruice, elpostea eumdemGrwce cbnverlil ejus'
scriplum: (Vide infra.) Postquam juramenlum modo gj Nepos. Asserit. Jioc praefalio citata Grseca et Liiiiua.
fatum dedit Gregorio pontifici, hic vicissim in onmi- cujus sanelus Hieronymus, epist. 115, Hebraeura
bus eum juvare, provebere et venerari, studuit. Nam exemplar se vldisse' testis est, hodieque inter Con-
libellum in quo sacralissima ecclesiasticaBinslilu-. slantinopolitanosexstare Judseos refert e Novaloribtts
lionis jura ponlificalibus digesta convenlibus habe- Munsterus. 5° Jesus ille auclor. filium liabuil Sirach,
banturei dono dedit, praecipiensut tam clerus quam it hujus filius illiusqueinterpres fuit eliani noinine Je-
populus ejus regiraini snbdendus iis insiitulis iinbue- sus. ita citatus Cpm.plutensis prologus, e.t sanctus
retur, fainiliaritalemque sedis apiistolicae lam ipsi Epiphanius, Jib. de Mens. et pond.;sanctiis Dama:-
quam omriibuseissubdilis perpetuam, dato privile- scenus, lococitato, el plerique omnes. 4" Jesus avus-
gio, confirmavii; litterasquesuas ei impartiens, non palrem eliam habuisse Sirach dicilur, et idcirco. Ab..
solum Carolo illuslri duci, qui id temporis Franco- Novatore Gornelio Berlranio, in Iib. quem Lucubra-'
r.um regnum. moderabatur,. sed eiiam cunclis viris tionis Franclnmtallenses inscripsii, dicilur esse ille
ecclesiasiicis et principibus Germaniaa eum tuendum Ben-Sira cujus apud Hebraeosexstant cum scbobis
cornmendavit. Sed quando ista seqtienli die ab ordi- Provcrbia, quia Ben-Siraest quasi filius Sirach. Pritir
natlone ipsihs oinnia sunt mira-celerilate confecla, pars vera est, exepdein loco citaio, c. 50, et ex eis
qupd. rarum est til coniingat in urbe, ubi ex oumibus oiimibiisqui auclorem dicunt Jesum filitim Sirach,
Ecclesiis jugiler imbres negotiorum noh sfliim stil-' cuin ejus nepos non auclor, sed interpres tatituin-
lant,'sed deusitate ineruenies.diiuvium seciim ferttnt; modo sii, ut dicium est. Posterior lamen videlur
verum quod isla de conversione gentium sim leliquis l':il-a : primo quia Bensira Hebraice habel in line N
omiiibus praelerenda, ciincia primum expediri Gre- non n; secundo quia liebroeorura commuiiis opinio
gorius papa voluii. WDRDT. -_ .---•_-- C est vixisse Bensiran alterapost Jeremiam aetale.. At
? Saloniqnis. De bbri, unde baac nromunlur, au- Jesus. Ecclesiastici auctor vixit posl Oniam pohli-
clore et aiicto.ritate disserlalio es>. Num liber is in- . ficem, tempore ipsius filii Simeonis' jusii, ,de quo
lerdum quidem abs<]ue auciore tlicitur a Latinis; cap. 10. Tertio Bensira dicltur ab iisdem Ilebraeis
Ecclesiasiicus, a Grsecis 7ravKf_Tos,et ab Oiigeue, filmm habuisse Uzielein, et nepotem Joseplium: non
iraci. 24 in Matt., a Zacharia poulifice, infra, episl. autem Sirach, et Jesum. Et illi cum sapienlia inelyti
140, et a Rilualilms missarum libris prascise Sapjen- fuurini, cilantur ambo iib Ilebraeo scholasiico Pro-
lia, ul dum legitur : Ecce sacerdos magnus, vel die"i verbiorum ejiisdera Bensirae.Quano, "ille Proverbio-
Sabbaii, abinitio, vel in.virginum quarumdamfeslis i. rum Bensifaeliber, vel idem cnm Ecclesiastico nostro
Confitebr, el in sancti Joannis Evahgelisiae fesio. ln--. liberJuit, vel diversus. Si idem, vel eril Ecclesiasii-"
lerdura vero auctor "afiertur et quideiu.: 1" Jesus. Ett cui noster imperfecius, quia ei quaedamdesuul, vel"
sic diserie in ejus libri prologo, qui in Grac-cisett quibusdam r.eduiidabit, cuth plurima quae illic non"
Lalinis Romanis correclis est. 2° Siraclt. Ef sic ini sunt habeat. Si diversus, quomodo verisimile est.
."Grseca"libri ejusdem inscriptione c-ofiaStipcix. Et.t, eumdeni auctorem de iisdempene rebus et eodem,
Prticbp. Gazaeus,jifsefalio."iii Genes., Ililarius, ini pene niodo ac phrasi diversos scripsisse libros, ne-
psalm. CXLIV. 3° jesus fdius Sirqch. Apud Kuseb., dej que se unara eamdemque rem sciat, alibi eliam, di-
Prsep., l.vni, c. 2; Aniiocbum",hom. S4. Damasc, , xisse unquam innuere ? Quinib Novatori huic repu-
1. iv de:Fid., c. 18: sanctura Hieronymnra, in Da- gnat novator alius Drusius, prsefatione in ipsum
nielis ix, et episi; 115, ubi se ait tiebraicuin Iiunc: JJensiran. 5° Quando a Grwcis sapienliaSiraeli dici-
librum vidjsse praenoialum Parabolas, Jesu.filii Si-- C lur-fid brevilaiiscausa dicilur, pro Sapientia Jesu filii
rach. Elid ipsum iraditur librl ejusdem c. £0, vers..' Sirach. Eodemque modo spectatur brevitas, quandO-
29. 4° Jesus avus el ejus filius Siraclt, et hujus filius,, praecise vocaiur Sapieniia. 6° Qudndo -~abauctoribus-:
illiusquenepos Jesus alter. Ita prologus quidam Grae- aucior:
cus in Complutensi Edilione. -5"-Salomon. Ut lioc
loeo sanctus nosler Bonifacius rursumque mfra, epi- i> Pigeat.R-i eodem L Ms. est hoc. Nani in C. le-
siola 105. Eunidemque auctorem nomiharutii Gle- gitur cum dativo, ut libi S. SS. M. recordari pigeai.:
meus Alexandiinus, lib. v Sirom., c. 5; Origenes,, Et eodem m»do iulra, epist.142, p. 220, idque valet,
homil. 8 in Num. ei homil. 1 in Ezech.; divus Aiha- n»n tibipigruin sit;- queinaduiodiim , tibi liquet, pro
nasius, in.Apologia de fuga sua; sanctus Basilius, inl liquidum esl. Alioqui eonslrueiionem istam "holunt
Ueg.. fusius dispul., TEsp: 17; divus Chrysost., ho- Grammalici, et sauclus Augustinus in gramm.T/EbET,
mil. 51 in Malih.; sauclus Fabiauus ponnfex, episl. immit, la~dium-essesignilical, quomodoPIGET,qtiasi
2; sanclus Gyprianus, epist. .65; et iii Exhort. inar--' pigriliam signifibai. Nam cum dicimus, IMGET MEFE-
lyr.j-cap. 9, ei lib. ni ad - -
Quir., cap. 20; Marcelli- CISSE, hoc esi dicere, NON SDRGITMEUS ANIJIDS
PROBARE
nus, episl. ad Salom. episcopum; sancius Hilarius,- ,. QUOD FECI. liwc auiim omnia eerbq sic declinantuf z
in psalm.cxLiv; divus. Ambrosius, I. i, 011'.,-«.ul- Pui)ETME,riGETME, elC, JJlWter/iiEC,
I.IBETerLICET,I>A.-'
liiu., et.Iib. ad Virg.'devotam,.c. 2. Optatus Milevi- TET Bis
el LIQUET. enimdalivumjurigihiuscasiim.SEH..
tanus, l.ib. m; sanclus.Damasus, epist. 6; sanctuss c In omnibus. Citalur eadem scnleiilia itcnnu po-~
II eronymus, ad c. ,x Ecclesinst.-c. cl psajm. LXXIII ; slca cpisi. 45. SER.
695 S. BONIFACIIMOGUNTINl ARC.IiliiPISCOPI OPP. PAIIS I. m
itiemorare novissima lua, et in wlerniimnon pcccabis. A j niaiiibu=, leicrrimaBtihciitil claustra f Ereliia, aeter-
Et alibi. Currite, dum lucem (vita1) habelis, ne tene- lia. Iiiiiuri supplicia. ilis autem-bmnibus, absque
brw (morlis) vbs comprehendant. Quia cuncta. velo- srrtipulo falsitatis; ita se habentibus, precibus clia-
citer iransiltirasunt inslaiitia.etin aclernum mamura rilatis inieriilis obnixe flagitaniibus, te implorare
ciio adfutura, et universa niuiidi b.ujus preiiosa sive- procuro, ut, hi's universrs veraciter perspeclis, re-
j'n specie-auri el aigenti, sive in slellantium varietate sus.citare fes'irics gratiam ingenii naturalis, quae in
geinmarum,' vel in luxiitiosorum ciborum, aut com- le est, et liliera.lium litteraruni scienliani, et divini
ptorum yes.imenlorum acquisita diversilaie simillima iiilelleciusflagranlem spiritualiler ignem aquoso luio"
colleclione [P., collatione] rerum, ut umbra prae- eihiimidbierreiiae cupidilaiispulvere nonexstinguas,
tereti. t, ut fumns fatiseunt, ut spuma marceseuni, sed memor Psalmigraphi de beaio viro senientiam
juxta veridicam Psalmigraphi sententram dicenlis : proferentis: In lege Domini.fuil votuntas ejiis, et me-
Ilomo Sicut fenutp dies ejus, tl slcut flosagrij ita~\flo- dilabitur die ac hoeie. Et alibi: Quomododitexi iegem
fiet. Et alibi : Dies tnei sicut umbra dectiriaverunt: el tuam, Domine ! lola die medilatio mea esl: El Moyiis
ego sicut fenum arui. Et hac de re univerai aurilegi e in Deuleronomio : Non recedat liber. legis de ore
h Ambrones c apoto grammaton agiis .fruslraiis af- tuo : el medilaberis in eadiebus ac noctibus omttibus.
flicli inservire exculiiis, et fragilia aranearum iocas- B I t Noii proluturis aliaruni rerum obslaculss porfo
sura eeu_flatiim leiiitein, sive pulverem captantia abolitis, siudiura saerarum lilterantm mentis inien-
letendisse retia dignoscUnlur, quia d y.ari. Psalmi- tione sequi riilaris, et inde gloriosoeac ver33pulchri-
slani. 1'hesaurhanl, et ignoranl cui congiegent illa, tudinis venuslalem acquirere , id est, divinam sa-
et dum.exactrix invisi Plutonis, mors videlicet, pienliam, quae est. splendidior auro, speciosior
cnientaiis crudeliter frendens deniibus in litnine la- argento, i^nitior carbunculo, candidior crysfallo,
trat, lum iremebundi, et divino \W-., omni] suffragio . preiiosior lopazio, et secundum sanctionem inge-
«lcsliluti, aniraam pariter B pif.tiosam, el fallacem niosi * concionaloris , omne pretiosum non est ea
gazam, <ni avari diu noctuijtie sollicile inserviebant, dignum, Qui.denim, frater Christii.ne, a juvenibus
Hibito amiticnlesperdent; el exinde, diabolicis rapti decentius quaeritur? aut quid a senibiis demum j sO-
cucior significalur Salomon,' id accipienduiii-putat, maris aeslibus perculsos discessisse^ non auiem ali-
iib.de Verbo Dei, cap. 14, Bellarmimis quasi Salo- qua subita, ul loquiiur Fesius, ei insolita inaris inun-
nionis senlenlias cullegeiit, in unumque volumenrede- datione. Sic eiiim e comrario Isidorus, li.b. x Orig.,-,
gerii, sen brevius et cerlins M facium -ob similitudi- cap. 2 :de Vmbfis historiw perliibent quod iempore
nent sapieitliw, dbclrinm, parabolicmqueseu proverbia- aquosw cladis imbribussuperfuerint, el db hochp£tiiovs
lis i luaseos. Ita enim. diserle sanclus Augtisiinu*, (-, Grmce nbminates. Historiae"reliquum persequuiitur
Iili. xvii Cjvit., cap. 20 : Supenlia, inquit, ei Eccle- *" Pluiarchus, in Mario; tivitis, lib.txvu, LXVIII;
sia&ticuspropter etoquii nonnullam simiiiiudinem,-ut Florus, 1. ni, cap. 5. In I-idori auteni glossario :
Sulontonis dicantur obimidl consueludo, non aulem Anttro, (feiioratcr, consumplor palrimoniorum, de-
essc-ipsius noii diibilanl dociiores. Et lib. n de Doct. coc!or,luicuriosus,profusus, idque prorsus locum litinc
Clifisl.,cap.K: J//i diwiibii.unuquiSapienlia, el alius explicat, et illiim qtti infra occurret, euistola 65":
qrit Ecclesiasljcus insciibilnr, de quadam similitudine Ambronibus faiicibus. Vide et Adag. Ambrones.SER.
Salomonis isse dicuntur. Nam Jesus filitis Sarach, eos —De Ambronibus vid.jiol. ad episl. 9. EDIT.-
scripsisse constanlissime pirhibetur. Rabanus, lib. v * Apoto. sic-in C38S.Latine scribuntur isia; sed
«le Ujiiverso,. cap. 5 : Ecclesiaslirus.propler. nimiam sibi quid volunt? An, ad superiorem de inundatione
sensus siiiiititudiiicm,el eloquii parililalem, Salomonis historiam alluendo, legendum anb rS.-j~y.\)p.u.rai agris
li tilq prmnoiatur. Atque boc ipsum etiam significat fruslrali vel fruslralis, affliclis? Agris iuquain, uon
Alhanasiana synopsis,-et'ex-ea Conijiliitensis ille ci- agiis, ut. mendose imprestum. SER.
l.ilus prologus cuin ail:'G7TKS6?ToO £O).O_JMJVTOC OUTO? o 4 y.uri.. Et Jn"ic Laline scriplum in C; sed semi
'inaou? êyovsv, v.aXovdivyjirpv Ixetvou ri)v
TTE/J/ GOfiv.v, Graecelibebal illis lum loqui pro secundum' Psalmi-
Tzty.i$£iy.v ~a).YiBSs;_y.vx
{uSozipjcra?.,7!o),u(iK§>jf wv ,y.ui stam, el sic infr.i etiam alias. SER. ,
y«).oO(*siK)f. Alquehao-c de aucioi.e salis : de auctori- e Preitosam. In Caes.dipliihongus esl, sed Iiujus-
lateiero,qn;e canonica est, agii ipse, lib. ,de Doct modi meinlosa quorsum notatida? SKR.
C.lirist. citato, sanclus Augustintis, Bellarminus loco f
item ciliilo, etcopiosius Joil. Coccius, lib. vi Tiie- nes. Herebia. C, creb.ia. Est apud Hebraens vox, Ge-;
hatiri Catlioliei, artic. 17, SER , j) i, 5; Exod. xviu, 15. psal. LIX, 7; psal. civ, 9.
a F'oriel. Queraadmodum ofm multa divereaede- Alibi, qu* vesperam significal; quae aut Hereb aut
«linatiouis veiba.luere, siceiiam uicTiim-florere, tl ereb scribi lih. poiesl, ut in.Trjha>resi(>,.1.m, cap. 5, et
linstua, Mincrval., iii", nuper riixi, alijue idcirco scribi
florire; bocque. posterius inllalica e.tetGallica herebixs, aut erebus, quia hic ah.illa, ut in
(|iiae.aXaiina quaedamveliiti stoloues surculi sunt, potest docet Scaliger, p..Lix..SER. '
modico cniu ilexu, reienlum. Sic enim fervil, lavil, Feslum .
B ln Deuleron. Sensus quidem in Deul., c. yi, seil
sojtit, fulgit, obedibo, cperibo, parilit, perveiiibunt,di- verba :in Josue, cau. 1-. Unde -anparet, ex me-
ccba, pro*fervel, lavat, sonat, fulgelôbediam,operiam, moria magis solitiim scripiuiam sacram ciiare sauclum Bo-
variel, pexvenienl,dicam, leguinur (VMeNonnium), et nifacium. SER.
iisilaiissimum exietac.ir-amiel, pro exitit a.Jransibit. h Pluribus in loois, eiiam nbi senstis salis. patel,-
Tibullus : Al &itard.us eris, transiel wias. SER. - .
'> Atnbreites. Ambrones fuerunl, ail Feslus, yens struclura grammalica omiiinolaliorat, qtiam, nisiiio-
qiiwdain Gqllica, qui subila inunclathme maris,_cum . rariuni vis prolaiis Codicibus maiiuscriplis, emendare~ teme-
inmshsent sedes suas, rapinii el pfwdalionibiisse suos- nimisesset. GJLES.
t. Eccle- '
qtte alere-cwperunt. Eos cl Cnnbros, Teulonosquc C. Concionaloris. Qui usitato nomine Graeco
Marins delevil. Fx quo factum esl ut turpis vitw lio- siastes dicilur. S::u.
mines Ambrones dicereutur. Hisloriae.quidem.partem i Sobritis. Pro mag'>ssobrie. Ven. Beda, lib. de
|irioiem negareScaligcro viilelur Slrabo, 1. i,-et ina- Oi'tb'-gr., p. 94 : Soimiusnec comparaihmm fecipit,
Vtne I. vn. Seit is tautuui negat quoiidianis s alisque ntc superlalivum; sed pro Itis dicimits, MAGIS SOBKIUS
' '
6S7 _ EPISTOL^:.; , 698
'
brius poss.idelur, quam scientia Scriplurarum sarra- A. j Filius ptoplielarum, ;
"' . Summa sede ut -
rum, quae, sineullo naufragio pericuiosae teinpesiatis, gaudeas,
«avem aiiimaenosirae gubertiajis, deducit ad ^moe- Unaque simul fulgeas,
nissimi litius paradisi, et-ad perpetua supernorura Excelsi regni praeinia '
-Lticidtis aiirea / - '
[W., supeniaj gaudia •angeldruni, de quibiis supra capies
dictus sapiens dixit : [Sapienliqvincil maliliani. Atlin- Ihque throiio aethereo'
Ciifislum laudes.praeconio.'
git ergo usque ad finem forliler,. el disponit jomtiia __
suaviter. Hanc amdvi, et exquisivia juventute mea, ei' -EPiSTOLA.V..' . ... }
a exquisilor sum formm illiris ; geherosilatem \W., GnEGOBIUS, CAROLO. [A. D. 725.]
generosilate] cldrifical, conlubernium [W., contu- D.imino glorioso filioCaroIO duci Gregoritfs papa~
berhiam] Dei habens, sed el omnium, dominus.diiexit Coinporjentes te, in Ghrislo dijeciissiuie, religiosse
itlam, doctrix esl enim disciplina' Dei. Prqplefea, si mentis, etc. (Vide sup. ep. 2 Gregorii papwll.)
Dominus omnipotens voluerit uf aliquando ad istas. ",'•.." '. EPISTOLA VI. "/ . . __
parles remearem, sicut prpposilum babeo, per viara GSEGomusuNiVERSis Gi:nii.EPJSCOPH. [A. D. 725.] .
spondeo me tibi in liis omnibus fore fidelem a.mieqm, Gregorius episcopus serv.tisservonim EJeiuniversis.
elh insludio divinarum Scripturarum,.in quanlum " reverendissirais ei sanctissimis JratribuSj coepisco-
"
vires suppediient, devotisslmum adjuloretn. . .„__ pis, religiosis pfesbyteris seu diaconibus, gloriosis
c Vale, jfrater, flqrenlibus ducibus, magnilicis e castellis, comilibus.eiiain, vel
Juyenlulis cum viribus, ., cunclis ChristianisDeum timentibus. .,
.Utilorens cmn Domino , - . Sdllicitudinem nimiam_gerentes, elc. .{Vide sup.
In sempiierno solio .•_..- ,- . ep. 5 GregprUpqpwIJ.) ...
' Qna mariyres in cuneo .-.,'__ '_. EmtoLA: VII.
., . - Regem canunl aethereo, _ GUEGOItlUS POPC.LO THUIUKGORUM. [A. D.,723.] .'
Propbeife aposiolicis Gregorius sefvus seryorum Dei uiiiverso populo
Consonabunt el laudibus Tliuringorum..
Nidliarde,nuncnigerriina • "._-_- Dominus Jesus.Gbristus, FiliusDei,yerusD.eus,quide
Imi cosmi contagia cdelodescendit,
" '' eie. (Videsup. ep. 6 Gregorii papwll.)
"
:. Temne fauste tartarea,, .." " EPISTOLA VIII. j ';
; , Haeccontra hunc supplicia' SRBGOItlOS OPTIMATIBUS TUOBINGOBUH. [A.D.725.]
. -Altaquesuper selhera ," ,:, " Viris maguificis" Asolfo, Cndolaq, Wilario, Cun-,
Rimari petens agmina" - . - - '-' thario, A.lboido, et omnibus Deo dilectis""Thuringis
" "'
Domim "qiiaesemper coelicolis . fidelibus Cluistianis Gregorius papa.
Verum comunt angelicis, Insinualam liobis magnificae fidei, ,elc. (Vide" sup.
Qiia Rex regum pefpetuo -".•- ep. ,5 Gregorii papw II.) '[_ .
Cives ditaljn saeculo. ERISTOLA IX. . ...,-- ,
Iconisnia.sic-d Cherubin . GRE.GORICS POPOLO ALTSAXONUM. [A.D. 723."]' '_
Ut ei gestescum seraplfin, ; ." .- Gregorius Papa Universo Populu Provincii» { Alt-
, Editus apostolorum . ..-. saxonum. .. .' ,; ....
et MAXIME.SOBRIUS. SedlioculjJipud^LiUcretiumj L lv,,.^ hospitemseu cauporiem, quasi,gasihaiter.,Sedrepu-
- gtia.f hoc ioco-pontifex, qtii magnificosgrastoWosvocat,
egregiuspvdMacjis egregiunv.
- Sed nihifegregius quam-res secernere apertas - - . eosque comiiibus .anteponit; repugiiat.ct in.eodem.
-"-'-• Zacharia Pomificale, dum Luitlijirandtim. Lo.ngobar-
A dubiis4 _ dofum regcm ait,in obsequiitmpqntifici piisisse Alde-
et apud Ulpianum exiguius; apud Petrum Damlantjiii, pfahdum. duceth,~T_qciperlum cqslqldum, el Bqritinguiri.
epist. adJjislerium, idorieior; in loiho XI, Baron., •easlaidum Tuscatiensetn. Repiigiiat Caroliis/Magiius
Briss. 1. siiig..SER. -'[-' "-..-'" scribens ducibus, comilibas, .gdslqtdiis. Subdif Jdem
*
- Exquisitor- Vulgata hosira versio Jiabet amator, D Anierbacbiussibi non displicere ut gdslaldiexpoua.n-
-sed conltiberhiuml.ege, noiiconiuiermam. Sijh.- • lur cbnsliluti, quasi, gestelle, seu beslelte. Sed quam
b /n sludio diviiiartim Scripiuraruin. Vide qu.im'; ad rem constituli? Explicalur inJib. n Lombard.,
studii liujus anians fuerit sanctus Bonifaciiis-1 quam.:. tit. 17, el. aiibi, dum-dicitur, demandaias. iis fpisse
sacras Liueras "eiiiiagis magisqoe discere, etqiiod inl1 curies, casdsque.regias', tti sitit qul in Polonia, Gal.lia,
iis didicissVlalios docere, concupieiil! Coufgr hanc. et alibi cdsletlani vocaniur, et vel-a Latino casa,\e\
epistolatn ciim snncti Auguslitii '41, qiiae.ad Licen- cdstruin, dicii suni, vel.a Gerinau.icogasl; jqi.iia.curtes
iniin, divi Gregorii epist. 40 1. iv, el epist. 26 1. vi,. ei iuces sunl, ih quibus fere liospitiuin habent-reges,
et episl. 25 I. xn, ubi sic : -Quwsiviqui vbbis'adltm- (;t in re etiam bellica ducibus eiant proximi, lib.J'
reanl in lectionissacrm collegio, cl neminem reperi, et- Lombard,, lit. 15; Paulus Diac.* "I. v, c.li ;-Pelrus
vchementeringemuipaupertalem boni. El quamvis pec- de Vin., episi; 6, c. 25, apud quem de cqslaldiw feit-
calor ego valde occullus, lamen si ad beali PelriApo'; dis agens laiperalbr Fridericus-, itd iiiquit, quod
stoli liininavenire voluerilis, in sacro' etoquio stricliim caslrum aiiobis, ut viiieatur indicare nomen a..caslro
poleriiis me iiqbere cotlegam. SF.R. ductum, cuin et ho.die adliuc usila'ti;ni.sit
' ein-casieL.
fa in cod. Par. bi versus desuut. GILES. I]OToHANN.,'de'-Ver!iis-.leutl. SER. ., "..'
Cherubin."Hebraica lerminalio est cherubim:, se- . f' Leibnitius, toni. 1S.cript. Iler. Brunsyicensiiim ,
aplihn; Chaldaica, tlterubhi, seraphin.SER. . p; 37, inter ej;cerpta vcierura adducit loCum c"xNen-
e Casialdis.Scribitur ab aliis guqslaldus, et jjfhltt iiiillistoria Britpfiuin a Tboma Gaie edita/dejumpta,:
In Caroli Magni- Consfifuiiqn.. Amerliachius. eose de An^lu-Saxoiium introitu ifi Britariniam ; Xll milr
699 _ S. BOMFACIl MOGUNTINi ARCHIEPISCOPI OPP. PARS I. ?00
Sapienlibus el insipienlibus' debitor sutiij' fra- A tus vel conservatus esse debeat, tam ipse, quam qui
tres, elc (Vide sup. ep. 1 .Gregorii p.apwll.) perjpsum sperare videnlur, ut ei nullus ullam con-
- - EPISTOLA X. trarietatem vel damhatipiiem adversus eum faeere
GREGORIl-JS a POPULO E.T.CLERO GERMANI-E. J_A.D.725.J non debeat, nisi ut orani lempore sub noslro mun-
Gregorius episcopus servus servorum Dei clero deburdio vel defensione quietiis, vel conservalus
ordini et plebi conSiStenli'dilectissimis filiis in Do- residere debeat.' Et ut certius. credatur, manu pro-
mino salutem. pria subierfirmayl et de anriuld nostro subter sigil-
lavimus. o ' '
Probabilib.us desideriis nihil iarditatis prasstantes,
etc. (Vide supi' ep. h Gregorii pupw II) EPISTOLA XII. ":" "
'""EPISTOLTAXI. . BONIFACinS d pARIELI/
"' ^CAiltiLUS ETC.[A. D.-724.] Domiho dileclissimo Danieli episcopo Bonifacius
EPISCOPIS, DUCIBUS,
- Bominis sanctis et apostolicis in Gliristo Palribus. servtis servoruiri Rei opiabilem', in Clirislo, eiiarita-
~ ' . ' ,
episcopis, ducibus, coniilibus, vicariis, domesticis tis""sa~Iutera.
seu omnibus agentibus, juriioribus iiostris, seii -mjs- Consueltido' aputl -hdmihes esse dignoscitur, cum
sis deicurrentibus, et amicis nostris, illustris vir Ca-', .. aliis trisle ete orierosumvquid .ar.ciderit, ansiatae
rolus major domus bene cupiens vestef. ' B meriiis solatium vel consilium ab illis quaerere, de
'';'
!Cognoscalisqualiter apostolicus viririGhristoPa- quorum maxiirie [W. tri marg.jiaaaximaj amiciiia, vel
ter Boiilfacius episcopus ad nos venit,et liobis sug- sapientia, et foedere confidunt.Eodem modo.ei-ego
~~
gessit quod sub liostro mundeburdiOvel defensione de paternitafis vestTaaprObabili sapiehtia etamicitia
eum recipere deberemus. Qhod ita nos gratanti ani- confidens, vobis fessae iflenlis angustias.expono, et
mo boc fecisse cognosciie. P.roihde rios taliiefvisi, vestrae pietatis consilium etsblatium qttairo. Sunt
fecimus ei manum'n6slram roboralam dare, ut ubi- enim nobis, juxta decreiura [W. in marg., dictum]
non solutn forispugnw, el intits timores, sed
cunque, libi et ubi ambulare videtur, ctim nostro Apostoli
airiore vel sub" iiosiromundeburdio et defensione etiam intus pugnas simul cum limore, maxime per
falsos sacerdotes et bypocritas, qui etDeo adver-
quielus vel conservatus esse debeat, in eaj-atione,
ut juslitiam reddat, e"lsimiliter justitiam recipiat. Ef santqr, et sibi perduntur, et populum per plurima
si aliqua causaiio vel riecessilas.ei adveherit, quae scandala et varios errdres sedncuhf, dicenies popu-
dictum Pfoolietae, Pd.i, pascl el non est
per legem definiri non poiuerif, usque ad jios guie'- Jis, juxia
lid hominiitnin uno die bqptkali sunl cumeo (Edwino), '_ut aitnihil in Verbis feudalibus-IIblomannus. Esl. amem
aliud quam-pfocuratio vel protectio, et
sanctus Pautinus Eboracensis archiepiscopus,eosbapii-- Qillud
zavit,-el per xx dies-noneessavil baplizarc binne gehus regni mamburgus,, prolector vel, advocatus. In formulii'
Ambronutii; id est Altsdfonum. Nolalu dignuni cst gimd. accepti'a Bos~rfneapudGuil. Paratliniim,-!. Bnr-
Saxones hic Ambronum nomine appellari,. fors ap- - reclum: Omnibus, M monuislis-,legeih, ju&titiam, el
pellatione sumpta ex vetere Romana liistoria, ubi Caesareo matnburgium.auxilianie Deo c.onservubo.In
Cbdice post var.ios iibros ei. traeiatus est
Cimbri, Tcutones aique Ambrones conjungebaniur, Wiliberti cujusdam donatio facta Coioiiiensi Ecclcsiae
quo sensu, putat Leibnuius, nihij aliud signjficayerint sancti Petti, anno 871, in eaqiiesiciegiiiir: Ut sis sub
hoc loco -quam Teutones, sive Gerraanos"; fprs.ali- el niundeburde -ipsius.Ecclesiw.,et sub ala
quod ejusnoiniiiis-vestigiuri) apudSaxonessuperfue- . defensione', qui luin lenipqris ibidein .prmesse videtur.
rit, cum in Britanniam transirent, et aliquando post ponlificis;
Altsaxouum nomine saepe Westfali a yeieribus desi-. SER. "_'"".'
c Vir Aposfolicus omni paupertate pressus inter
gnantur, .quorum{latius sumptorum, tit eomprebeii- . gentiles feros, imiriites ei agrestes iii Deo soio.eonft--
dantquidquidJnlra Rhenum - ' et Yisurgim' " " est)""pars sus ncgotium salutis opeiabatur. lnterea .Numinis
Angarii. WURDT. .. direxit fulelium.aniinos, quiad illuth ve-
a Bonifacius lot lanlisque liiteris apostolicis inslru-" providenliaalii.ad victum stipem, libros alii, alii vero
stimenta,
Ctus in Germariiam rediil, veniensqiie,ad Garoltiin. consola.lipnem exhortatioriemi|ue litleris. impartie-
principenjj liiteras ei Romani pontificis detulit, seqiie bantur.-Jnter hos Daniel ille VeutanusJn Anglia epi-
ejusdem lulelae humiliter commendavit. Aonueiiie - scopus, qtii comhieridatitias illi vice" prima Romam
deih Caroload Cattorum, qtios vOcanl.Hessos, regio- profi.ciscenti ad Gregorium papam dedit, cuin.perce-
iiehi adiii, qulbu.s.et antea praedieare jam cieperaf.. V plsset, ipsuiri per arduam riA pr;f.dicaridum'geniibiis
Ibiex eis plures reperit, relicta Chrisiianae religionis Eyangelium suscepisse provinciam , catechesin ad
cultura , yariis e.rroribiis implicatos.. Alii namque euin misit, qua possenlipsi gentiles irisirui in arlieu-.-
et foniibiis clain vel - "
lignis aperte sacrificabain; alii. lis fidei. WCRDT. .,". .'" ..."
vero aruspicia et divinatiOiies,,praestigia et incanta- d Danieii. In.C. chafactores dequibus ih
episl. 1..
tionesexercebanf; panciVefo ih via'veriiatis, quara . ignoti,el valent -:-.Danielo episcopo Bon. Sic-uti.et..
semel "accepeiaiit,!pefsiiteruiit; horuhi ope et coiisi-, Jisdem ciiaracteribus.aiuecedit hoc
lio quanidaihmirae.iii'aghJtuduiis'arborem, quae paga- Bonifacii episdopi. l&pevero est Daniel ~:.'Epjslbla beaii
nbrum vocaluilo afbor Jovis compell.abatur, in loeo . lalis "apud Occiqeiifales Saxones episcqpus, yenlanaeciyi- .
saiictita-
Gesmare, servis 'DiJsecum asliiiitibus_succidere tenlis docirinajque fania inc!y.tus, d"e quo Venerabilis.
tavit. Magna paganoruiri tunc.mulliludo concurrit, iii RedS, Iib.-v HisL, c.ap..19 el 24; Olhlonus, lib. i
sanclum viruni deorum suorum inimicum irruere.._ Vifae'B(inif., c.JO"; et baec., iufra, epi.sfi.66, 67, in
volentes'; sed cuhrvidissent arborem paululum inci- qua, sub iiueiii, de caecitate quoeJiic tangitur mentio.
sam, mox in quatuor part.es disriiptam; oumem abji- SKB. -" '' •
cientes nialiiiam, in yerum cfedidere Deiiih".Ex bac e Onerosum.'C. lionerosuih."lUud liodie
usitatius;
ingeniiarboris tnole qratoriimi consiruxere in honofe., ef lanien, si Varrotiem, 1. iv de Lingua Lal. eonsu-
sancli Pcti-i dedicattmi. WURDT. '. lamus, isuid. meiiiis." Bonos, ait, ah honesloIwrieie.
b Mvudeburgio. Sic in C.,' sedin bac eadem'epi-,
3
J- Itaqtte lioheslas dicitur, quod honoratiis, et dictum :
stoia bis vmndeburdium scribilur. Utruinqtie bonusn,"" Homis cst Itoridsqui susiinel rempublicam. SEH.
70! EPlSTOLiE. . " 702
pax; el semen veibi quod de sinu catholicae etapo-1 A exaudirc inhianter desidero". Nam &mne palrociriio
6lolicae Ecclesiae sumptumj el nobis eoirimendalum, pfincipis Francorum, ncc populum regere, necpre-
seininare aliquantulum studemus, illi cum loliosu- sbytefos vel diaeonos, moiiachos velaiicillas Dei de-
perseminare, et suffocare nitunlur, vel in herbam[ fendere [W..in mdrg.,.onv. defendere] possurii, nec"
pesiiferi generis convertere. Et qudd planlamiis", nqni ipsos pagahorum riius et sacrilegia idolonim in Ger-
irrigant, ut crescat, sed evellere studenl, ut marce- raania, sine illius mandatoet timore, pfoiiibere va-
scat, offerenles populis, -et doeentes a novas sectas, leo. Cum aulem ad illunide islis causis auxilium
et diversi generis errores ; quidam ubsiinentes a:ci- quaerens pervenero_•,a lalium communibheabstiirero
bis,' quos Deus ad percipiendum creavit, qtiidami canonice nullatenus corporaliter possum, nisi'lan-
melle etlacle proprie pascentes se; panehi et caete- lum a consensu illoriim. Nam ego-8 deilla commu^
ros abjiciunt eibos ; quidam aulem affirraanl (quodI nione culpatn timeo, quia recolo .me,.ordinatioiiis
.pliirinium populo nocel)'homicidas vel atlulterOs, inl meae tempore, juxla praeceplumGrigorii pap_e',ju-
ipsis sceleribus perseveranies, fieri lamen posse Deii rasse-. in corpore sancti Pelri, lalium communiohcrii.
sacerdotes. Populi autem, juxla-diclum Aposloli''; me declinatiirunj, sieos ad viam canonicam conver-
ianam docirinam nori sttslinebuni, scd coacervabuiti i lere nequiverim. Sed iterum">tinfeo- majus damntim
sibi magisifos secitiidumsua desideria prurientes auri-- 3 de praedicatione,-quarii populis impenderc debeb, si
bus. Nosquiden) patrbcinatus auxilittm in palatio3 .ad principein Francorum non-venero. De islis ijnid
Francorum quaererites, aialium corporali comniu- palerniias vestra-tristi et dubitanti s filio deteinere
nione abstinere et segregare nos juxta praeceplum u et judicare et mandare ad consilium voluerit, indi-
canOnumnon posstimus, liisi lioc lanlum, quod perr care dignemini.Mihi enim maxima ex parle segrega-
sacra-ntissarum solemnia in sacris tnysteriis corp.o- lus ab illis esse videor, si.ab illis, voluntalis-consi-
riset sangoinisDomini, cum eis rion communicavi-.- lio,' et eonsensu et ecclesiaslico-ministeiio, ubnca-
mus, sed e"lh consilitimei consensum eorum devita- nonici non siint, abstinuerb. Prajterea paternitalis -
mus. Narii cum talibus, et cum paganis, et cum per- veslraj clemenliam de uno solalio peregrinationis
misla etcum [W. ih-marg:oiricum] plebeia mulli- meaeJnlirais precibus diligenier rogare veiim;'si
tudirie nostfi labbres et pugriae*' forasticae videniurr prasuinam; id est, ut librum PropbetaKum, quem
esse; Intimse vero, quando qiiis de gremio matriss venerandaememoriae b W.inbertus abbas et magisler
Eeclesiaj presbyier, vel 'diaconus , ecclesiasticuss quondam meus, de hae vita ad Dominum migrans
\W. intriafg., clericus] yel monachus discedita fidee dereliquit, >-sei propheta) in uho corpore, claris et-
et veritaie, tum deinde prorumpit cum paganis inl absolutis litiefis, scripti rep.eriuniur.-inihi transmit-
contumelias filiorum- Eeclesiae,- et est obstaculnm' i laiis.-El.sihoc Deus cordi vestro. facere inspiraverit,
borreridum Evangelio gloriaeCbristi. De his namqiiee majus solatium vitae meae,senectuti, ^t majns yobiSi
omnibus, ut sine detrimenioanimae-cursuni ministe-!• niercedis praemissum transmittere non potestis. Quia
rii noslri implere possinius, iii" primis apud Deumii librum Proplrefarum-talem in bac lerra, qualemile-"
palernitalis yeslrae intercessioneniquierimus. El in- sidero, acqui.rere non possum, et, caliganlibus ocu-
limiSj per Deum, obsecramus precjbuSj ut pro nobjs' s' lis, minuias.ac-.cbnnexas lilteras i clare discernere
intercedere.dignemini, ui pius iaboraniium consola- non possum. Et propterea deillo libro supradicio
tor Deus inler tales turbines diversarum causarum(i rogo, quia lam clare discretis e.t absolutis liiteris
animas hoslrasillajsas et sanas a peccatis.cuslodiie-e- scriplus esi.- Interea- per. Fortliereum presbyteruni
dignelur. De supra diCtaatiterii diciofum sacerdotutril litteras et parva:k munuscula, propier indicium purae-
eommunione salubre - consilium vesirura atidire ett cliariiaiis, ifarismittovobis :.id est, x casulam ndn;
"* Novas sectas. ~M.deYiucent. Lirinenscm, Com-- illa sii, exposui L III
* '' Mogunt., not.15. Vide sanctuiri'-
"' "-"-'
irionitorii cap. 26; 27. SER." . _ Greg.,epist. 3 I. x. SER.
h Cod. Par. iiabet in margine":-< Pulo legendum" r-' B Filio. Causa ex citato antea OlhlbnO, 1.1, c. 10. "~
conciliumel conses~suth.-. t GILES.- '"
SLR. ./.. .
. .« Fordsikw. Exteriores, quas foris sunt, quibtis" 5 f> Ji Wyniberius. Othl. 1. i, c. i. SER.'
opponunlur interiores. Unde subdilur : lniiinw veroJ ' Sex. Vel ista vefba usque reperiuntur, Iegcnda'
quando. Ei nota duplex ieiilaiioiiiin) geims, quibus5 itafivferLyMs,vel, ut in Gaesareo, legendum ubi sex,
sanciorum et cortiin qui iu aliorum saluie.m iiicuni--.. etc SER. -•-:
bunl serio affiietantur ei discruciantur animi. Sunll v Wurtltwein habet litteras discire et in marg. lit-
chiai exterioresmoles(i;n, til labor, fames, sitis, d.e- - leras clare discere. GILES.
fatigatio, vigilia. Stint et interiores, quaa uiullo fodi- k Muiiuscula. Hic ad cliarilalis indicimn, fomeu-'
cant ariimum yehemetilius, ui scandala, ei quorum- tunr ac ineremeiilum'sanciis oliin 1'uit inos, "ul ex
dam apostasiae. Sic et infra, ep.isl.J3_, 85- SER. ~ sancli Augusliui, Paulini et.aliorum epislolis pnfel..
'6. Sine patiocinio. Qiiemadmoiiuhi malleus ef se- Alque liiC, iiilra, saepiusoccurrent exempla,ijt epist. .'
-
cufis fabro, aliaqueariilicibus aliis msiriim'enta ipsi- i, S, 7,'8, 9,-1.0, 11, 12, 20. Longiiin sit" nmnerare
qtie ariimo corpus, suiun ad iinem,"famiilari Ct opeml omnes. Vide sancturayGregorium, episl. 57.1. yi,"
operamque suam prajsiare debet, sic lempor.iliss epist. 157I. VJI, epist. '47 I. xi, episf. 16i. xii. SER.
poiestas.spiiitali. Vide sancttmi Augusiitnim ,' episi/, i Casutam.Jlodie in saeris pro extiina yeslesacraj"'
50,c Bellariiiinum, iib.iu de Laieis, cap".IS^.-SER. qiia sacris bperaiurus ainicLliirjsaeerdos, accipiltir,"
-Deilia commtinione. "Sic. et'," ihfia, epist.' 'lil I pi-but iu-miraculo eiiain sancii-casulam exeuntisAl--
-- - .'- .
(ep. 75). SEII. '.-" lltelnii, ;de. quo"iseq. epist. 4: Apud veteres prO do- •
,f in corpore. fnfra est bsec sancti.Bonifacii jiiraiio,, iiiuhcula. nisticana", a casa, infr;, epist. 83, ex qua
p: Jf>3,"Qtibmodoauicm adsbricii Peiri corptls faciai Fesf./cnsniw, qiiaj cuslodit ddimim, oiisoupif.Vel pro-'
705 S. BONIFACIIMOGUNTINIARCHIEPISCOPI OPP. PABS I. 70*
Iiolosericam, sed caprina Ianugine mistam etvillo- A tum mcerore commqti sumus, quia hoc amanlibus
sam ad tergendos pedes dilectionis veslrae.-JSuper r intolerabile visum fuerit,.si iis a quibus amantur
quoque, revelanle presbylero, qui a vestra praraen-- aliquid incommodi contigerit. Quaradam lamen con-
tia a'd Germaniam venit, cocporalem orbitateni vobis5 solationem, saepius .revolventes, invenimus in eo,
contigisse cognovi: sed ul..yos,Domiue, meliiis srilis,, quia hostis callidi inextricabilis-astulia nequa.quam
<jui,-velper quera dixit: Quem Deus diligil, corrigil: : fitus religionis noslrae tanta violeniia, et lam variis
et caeter.i. Et Paulus apostolus -..Quando infirmor,, bellorum seu errorum" oppositionibus per sublimes
tunc polens sum, et virtus in inftrmitale perficitur. Ett sacerdotum vel csaierorum quorumcunque reprobo-
Psalmigraphus: Multw trjbulaiionesjustorum : et re-• rum-personas expugnare lentaverit, nisi et in-illis
liqua.. Habes; Patermi, sicut Antonius dea Didymoi majoris meriti.exeelleniiam-agnoscerei. Unile yos
fertur^lixisse; oculosscilicet, quibuspbtest Deus videri, operam.dare primitus oportet, ut inceptio gloriosa
et angeli ejus, el supernm Jerusatem gloriosq gaudiat quae est (ut arbitror). apostolicis coaequanda certa-
1 speculari. Et propter hoc, desapientia et
patientiai minibus^ nullatenus propter illorurii deseratur insi-
lua cbnfidens,.credo:quia hoc Deus ad perfectionem.L. dias, qui dolis instfucti saluliferae solent resislere
vlrtuium.et adaugmentum merilorum tibi dedisset, doctrinae; sed tanto libentius illatae difficultates fe-
et. ut eo magis spiritualibus oculis ea conspicias et, B rendae sunt, quanto cerlius comperiraus sancloruin
desjderes quae prsecipit et diligit Dominus, et eo mi- esse - ac mariyrum in mundo presstiras,.in.ca>lo au-
nus respicias vel concupiscas quaehon amat, sed in- tem copipsissimam, D.ominopromiitentevmercedem,
terdixit Dominus. Quid enim sunt, isto periculosoi quem et hic auxilialorem (si lantum iu-tribulatio.ni-
tempore.-corporales oeuli, nisi, ut ita dicara, maxi- bus tolerantiae non laedet) et illic cum justis gavj-
ina exparte, veraciter » feiiestrae peccalorum? Per suri reiriuneralorem habere mereamur.Quaprqpter
qiias aut peccata, et ad peccantes aspicimus, aut, cumrcharilas excellenliaDtuas consiliumsibi a nostra
quodpejus esl; ad nos ipsos flagitia considerantes et parvitale petere dignata sit, boe existimamus pro-
concupientes'conlrahimus. "Valere sanclilatem ve- 'futurunij quateuus invicta patientia perferre sludeat
straiu, et pro me orare in Chrislo, diligenter opto. quod absque Dei providentia provenire non nesciat.
_ Quamvis ergo forastic» -pugnai pernicies saeva.sit,
c EPISTOLA XIII. ipsaque atrocius intestina formidandaJerocitas _no-
1UNIEL..BONIFACIO. [i. D. 724.] ceat (quod utique non miror cum Chrisins Jesus
Domino reverendissimo et merilo ab omnibus or- . olim fralrem a fratre in- morlem esse tradendum
lliodoxis araplectendo, multiplici scientia variarum- . lestaius est, et filium a patre, et. parentes a nepoti-
que virlulum gratia insigniter decorato, Bohifacio bus, propter noraen suum necandos), seilicet impu-
archiepiscopo Daniel Dei plebis famulus sincerissi- gnanles per escarum -supersliiiosissimam observa-
mamiir Domino cuncta coeloruro culmina praeemi- tionem, Domini opus destrui qu^rentes, quae prope-
nehti salutem. modum in ipso usu hominis pari detrimento peri-
Lectis litteris a tua fraternitate transmissis, mul- bunt-, aut si turpe lucrum scclanies, adulationis
vulgari eliam indumenio, ut apud sarictum August., supefstitem adhuc ttim fuisse.aimontmLXxxiv. Gimi
l.~xxii, c. 8,de sartore qui casulamperdideral, el vero infaiis esset sanetiis llieronymus, id est, ame
sanclorum maftyrum precibusegregie rursus vestitus annos facile LX(nara librutn isium scribebat anno 14
fuii.Vesiis:veroestqu_edamvelutiproximahominisdo- Theodosii, ut iu extremo ait), accidit quod de Didyini
mus, el domus est quasi remotior ampliorque ve.^lis. cseei oculis bic refertur, proui idein sancius lliero-
"Rabanus, lib.i Insiilut.Cleric.,cap. 21: Casula diciiur nyhius narrat in epistola ad caecum-Gasiruiium, quae-
a casa, eo quod lolum.hominemtegat, quasiminor casa. incipit Sanclus filius. De nostri yero sseculi homine .
Et forle ab Hebraeovefbo casqh, quod.est legere, seu Geriebrardus iu Chronico sic : Bobertus MancopSco-
operire, a quo, Exod.-xxn, 23, Job xxiv, 7, el xxxi, lus a puero cweus,usque eo Pdrisiis in.tilleris profecit,
19, eesuth, id est, vestis operiliientum".Et forle Gallis uiiheblogiw dbcloi Rotnm credlus in arcltiepiscopusAr-
el Germanis quibusdam casaquei Sed vide Stepha- macanus; deinde legalus alaiere Hibemia fieret.
nutn Duraiidum libi.n de ritib. Eccl., cap. 3, nuiri. jkNondoleds, inquil epjst. ad caecum rurs:;s alium,
17._Hic pro villoso"qtiod.ampanno. sumitur, et forte Abigaura nomiue, sanctus Hieronymus, si hoc rion
queat iegi ad legendos pedes, til infr., episi. 89, licel, habeas quodforthiculm, el pwscw; et setpentes, habeitl,
infra, -episi. 8,.non.queal, quia additur ibi cum lave- id est, camis oculos, sed illum te dicilur oculum habere lw-
ris. Sed baee ubique leciio, etiam infra, episi. 11. tafe, dequo in Canlico canlicoruin : Vulnerasli
Dutn autein dicilur non holoserica, videtur signilieari, me-, soror inea sponsa, unq de oculis luis, quo' Deui
non esse sacrain casulara, quae holoserica fere est. In vtdelur. Idcmque sanclus Didyiiumi illum caecumvo-
0. aulera scribitur olaserica. SER.— iSescioan-in hoc cai videntcm suum, prasfal. Comment. in epjst. ad
loco j)i//osam.subsiai)iive interpretari possimus, nara Galatas, quemadmodum.apud HebraeosJo.seplicaecus
casuia ad tergendos pedes usos " esse pasres. nostros hagiograpliorutn paraphrastes Chaldaeusvocari solet -
vix.concedas. GILES. . - _ Sagginehor, i&esl, lumine multus, seu oculissjraus.
a Didymo. Se bujus Alexandriaeih diviriisLiiteris SER.
auditoiera fuisse notat sanctus Hieron., epist. ad I> Speculari. Passive, ut apud sanelum Augustinuni,
Pamm. et Oceanum, quaeincipit Schedulw, et de-7eo llb. n contra Maxim., cap.ll, coiitempiari; lib. svin,-
iri catal.scr. eccl. sic ; Didyntus Atexandrinus cqplus cap. 5£, exordtri;. in Psaim. venerqri. De oculis qui-
a.parva mlate oculis, et ob id eleineniQrumquoqueigna- bus videlur Deus, vjdealur Auguslinus, epistola.6,
rus lantum miraculumsui omnibus pmbuit, uidialecti-. 111, 112. SER..
catn quoque et geometriam, quw vel maximevisu indi- « Fenestrw. Eodein utilur argumento citata jara
gel, usque ad perfecium didicerit. Is plttra bpera el ad Abigaum epistola sanctus Hieroiiymus. SEB.
nobilia conscrip&il;.et ubi baec enuraeravit, eum ait
" EPISTOLiE. 706
705
ecclesiastica pariter
gratia vel etiam ipsorum laudis, veslrae vero vitu- A dum adire deb'etis, et pro pace
ul veri pasiores, plerumque
perationis zelo, severitaiera [IV. in marg., falsOse- depreeari. Quia ipsi,
Primum quidem
curitateraj populis pronunti.enl, ac ftcta blanditia pro. ovibus ihtervenire, se fingunt.
est sciamus: Sub-
pacis. appellalionem ingeminent, et, secundum Isaiae implendum esse quod, scriptum
valicinanlis proesagium, dicentes malum bonum, et diti estote omni liumanw ordinalioni, et reliqua, el
bonummalum, et reliqua; vel si segelem vesirse ve- omnibus polestatibus sublimioribus,et reliqua. Demum
nerabilitaticommissam,.sterile loliuin interserendo, [W.in marg., Deinde] considerandum est quia pro^
suffocare conenlur, qiiia utique, -ante messis malu- posita est similitudo t.ritici et zizaiiiorum de permi-
ritalem, a quoquam,. Domino.mOnente [W. ih marg., stione malorum atque bonofum. Et munda ef" im-
In quodam commate], compescitur evelli,- de quo riiunda animalia, ait [W.in marg., ut aifj Augusti-
uberius Fnfra dicemus;"licet, Inquam, bactenus in- nus, inlroisse' in arcam leguntur. Neque "enim quae-
aiiilita' profefarit dbgniata ad decipienda mintis iri- cunqtie libuit intraverunt immunda aniriialia, arcse
-
telligenlium corda, quae vos in- Divinis voluniatibiis compage confracla, sed ea inlegra per.unum alque
oplime "eriidilos. neque ad horam inlroducla latent, idemostium, quod artifex fecerat. Non enim, inquit,
iieque etiam ea quae iis opporiune possint oppbrii. -per Iias simililudines et pronunliationes, consilium
•Sed nete diutius morer ducendo jjer singula, dicara " desidiae bonis daium esl, quo negligant quod prohi-
breviter. Quanquamuniversa nefandae faclionis ar- bere debent, sed patientiae qua perferant^ salva do-
gumentaad expugnandos ef affligehdos vos exer- ciriiih veritatis, quod emeridare non valent. ltem
ceant; tamen secundum^prsecedeniium sanctbrum dicitur : Cum ergo iriveniamus iri Ecclesia fnalos,
exemplar, qubd corrigeiido curari nequit,"saltem • quos ecclesiastica disciplina corrigere etcoercere
suslinendo portare. De sacerdoiio autem homicida- nim.possumus, lunc ne ascendai iri cor nosirum
rum el adullerorum, qtii, absque ulla resipiscentia, jmpia et perniciosa prsesumptio, qua esisiimemus
in peccaiis suis perdurare praesumunt, saiis tibi. nos ab liis esse separandos, ul peccaiis eorum non
sacralissimi canones ac decreia poulificum persua- comqninemur,, atque ita prius [W. in mafg., post]
dent. Si igiturhohiicidis jugiier agentibus p.aeniten- nos irahere conemur ..veluti mundos", sanctbsque
Vtain, circa exitum vitae, perfectio, id est, commu- discipulbs ab unitatis compage,.qiiasi a malorum
nibnis Christi gratia, cOncediiur, incorrectis qua consortio segregaios. Veniunt in menlem illas de
ratlone cura regiminis Chrislianae conversationis in- Scripluris similitudiries,. quibus demonstratum est
jungilur? Adulter vero, quem nec.sero suae impiidi- malos.in Ecclesia permistos bonis usque ad-finem
cftiae posnituit, qua feonsequentia sibi sacerdotale P saeculi tempusque judicii futuros, et nibil de bonisi
officium usiirpabit, quoniam secundum statuta ln- unitale ad pariicipationem [Par., ac parlicipalione]
nocentii papae, caeferorumque, qui yiduam," aut se- sacramentorum, qui eorura factis nbn consensefinl,
cundam dtixerit uxorem, ribn mqdo a minisierio obfuturos. Cum vero eis^ per quos Ecciesia regitur
ecclesiasticae dignitatis, verum eliam "a clericatu adest, pace salva, polestas disciplinse adversus re-
"coerceliir? Gum et haec propter carnis fragilitaterii probos aut nefarios exercendae, .luncrursus, ne, so-
jndulgenter concessa sint.adulteria verq ab bmni- cordia segnitiaque dormiamus, aliis aculeis prsece-
l)us periiissimis prohibeantur. A cominuniohe amem ptorum, quae ad severitatem coerciiionis periineiit,
filiorum"[W. in.marg., falsorum fr;], frairuiri, sive excitandi sumus,ita est eliam ,ratio-dissimulantli:et
Sacerdotum, quale consilium esl tam idbneum, ut te tolerandi malos in Ecclesia, el esl rursus ratio casli-
in rfebus corporallbus separatlm disjungat, ne [W. gandi et .cprripiendi, non" amittendi [Par., admit-
'in marg., nisi) forte dejioc niundo exire incipias, tendi], vela communione removendi, ut nec palien-
quoniamJsti tibique et semper subintroire nituntur, liaenoinine lorpescamus, nec obtentu diligentiae sae-
a quibus se periculis Jmplicalum Paulus apostolus "viamus. Dicam quod ex. operibus antiqttorum excef-
asserebat. Et caeleri Christianae.religionis conditOres psi doctorurii, et utililer in tam perniciosa barbarie
. id ipsuni, aut se passos, aut posteris patiendum J) ad memoriani debet reduci, si forte, in praefata ôn-
fore, falentur. Dicisenim le ab illis in sacris obla- . descensione, a quolibet caluinniati [Par.,.calurania-r.
tionuin Jibamlnibus" renjolissimum esse, nesacrum ris] de aliquo simulandi sive etiam fingendi genere,
canlbus dare videreris. De hoc quid sentiret sanclus legerimtts [Par., legi.mus] quod utilis simulatio as-
Anguslinus inter caetera subtiliter. \W. in marg., sumenda sit in terapore, unde et Cephas subirahetiat
subtus] jnsinuabimus. Iusuper non sponte, non c'on- se,;.et segregabat, timeris eos qni ex circuracisione
sensu, neque «x volunlate; sed sola necessitate co- erant: et ^Vas electionis totonclil caput et Timo-
genie, nonnunquam te inter ipsosTiabiiantem. Netnpe theurii circumcidil. Ipse quoque Filius Dei ftnxit se
Hieronymus ait : In Evangelio voluntas quajritur, longius ife, et nescire quoe sciebat, ut est in Evan-
quae si etiani effecium non"I)abuerit,.tainen prse- ' gelio:J3«is me letigit? El ubi posuislis e«m?Sed,et
miura.non amittit. Quare-si bis" conjungerisi verbi Psalmista immutavit vultum suiim coramÂbimelech;
gratia,-in perceptione ciboruni vel in cohabitalibrie ' et ludens'Joseph-fratribus suis locuitts est;.nec non
Ioci; rionne ille^ qui non venit iiocare juslos, sed pec-~ et Israel baedinispellibusmembraconlexil.Hoc feeit
catores,. ivil ad -convivia peccatorum, ut.occasibnem ... ul puiareiur esse qui non erat. Et si diligenler et
haberet docendi ? ut in eo quod mislim regem inter- fideiiler altenditur,, nbn est mendacium,- sed
mysie-
707 S. BONIFACHMOGUNTINIARCIIIEPISCOPI OPP. PARS I. 708
rium. Per baedinas quippe pelies, peccata, per eum A i Secumlum eorum opiiiioneni, quoslibet ab aliis ge-
vero qui se iis operuit, Hle significatur qui aliena neraios, per complexum mariii ac feminae,concede
pecca.ta porfat. Haec luae charilati non quasi.priscoe eos asserere, ut saltem modo hominum nalos deos
auctorilaiis ignaras, vei noslra) rusticilalis admoni- ac deas, potius honiines, non deos, fuisse, el coe-
tione indigeriti, sed ne quid tuis rogatibus derogas- pisse qui ante non erant, probes. Cum vero iniUma
semus, trepidanler scfipsimus, quo, eo quod te cum liabere deos, tttpote alios ab aliis generatos coacti
majoribus contraxisse negotiura comperimus, amore didicerint, item inlerrogandi'utrum inilium habere
tantiim aique.obeditlone amplius incitati, quam arte hunc mundum, an sine initio semper exstilisse ar-
vel audacia freli, tantum revelando, non eliam -im- bilrenlur? Si iniliura habuit, quis bunc creavii? Cum,
perando prolata diximus, ne forte his qui ul.tra mo- procul dubiq,, ante constilulionein roundi, nullate-
dum excellentiores sunt in aliquo adversari vjdere- nus genitls diis inveniant subsistendi vel habiiandi
Biur. Exhortatoria profecto tuae suggestionis mo- locum. Mundura cnim non "hunc visibilem taritum,
- nita, de. instanli corporis moleslia perferenda, satis coelumet lerram, s.ed cuncta etiam extenta ioeorum
libenter suscipimus, et, in quanturii vires sufficiunt, spatia, qua?Jpsi quoque pagani suis imaginare co-
jpso Domino auxilianle, qui pro sua misericordia gitationibus possunt, dico. Quare si sine initio sem-
monuii nos, tuis salutaribus obiemperabimus dictis. 'B 1 per exstitisse mundum contenderint, hoc multis rer
Hoc quoque cognoscat 'vestra benevqla dilectio, quia . futare ac convincere documentis argumenlisque
licei lerrarum spatioso sequestremur intervallo, ac stude. lierum altercantes interrbga quis arite natos
maris inimerisilate niniia, el coeli inaequali climale . deos niuudo imperaret, quis regeret. Quomodo item
dirimamur, pari tamen tribulationum deprimimur suo subdere dominatui vel sui juris facere mundiim
fasce. Eadem est enim operatio Satanae hic el ibi. anie se seinper subsistenlem potuerunt; undeautem,
Propter qttod, diligetitissime deprecor, nos~[W. in vel a quo, vel quando, substitutus aut genitus primus
marg., vos ut nos] oralionum mulua vicissitudirie Deus, vel dea fuerii, utrum auiem adhuc generare
jugiter muniamus, reminiscentes sermonis quem deos deasque aiios aliasque suspicaniur, vel si jani
.dixit: Si consenserinl ex vobis duo aul ires, et. reli- non generant, quando vel cuf cessaverunl a cqncu-
qua. Vale. Yale centupliciler charissime mihi, et biiu et psrtu, si autem adhuc generant, infinitus jarii
alia manu, etc. deorum eifectus numerus esf.-Et quis tamen inler
. , » EPISTOLA.XIV. . tottaniosque potentior sit, incerlum mortalibus est.
- • Et valde cavendum ne in .potiorera quis offendat".
BANIELBONIFACIO. [A..D.,~b.'i'2>i.] _ Uiriiiri apiein pro temporali ac praesenti, an potius
Venerando et amando antistiti Boriifacio Daniel pro teterna ac futura bealitudine. colendi sint arbi-
plebis Dei lamiilu.s. trantur. Si pro tetnporali, in quo jam feliciores pa-
Quamvis, mi fraier, cotisacerdosque cliarissime, gani Christianis sunl dicant. Quid aulem se. suis
te primain virtuium promereri gaudeam palinam, conferre sacrificiis lucri. diis. suspicanlur .pagani
quia saxea. steriliaque bacteiius gentilium ' corda, cuncta sub potestate babentibus , vel _cur in
iidei" magniludine frelus , fiducialiter digrediendo potesiate. sibi subjectorum, fieri permittunt ipsi
[Par., aggrediendo], vomere evangelicac prajdica- dii quod ipsis tribuanf. SI talibus indigent,
lionis iiilatigabiliter subigens in glebas fertiles quoti- cur non ipsi magis-potiora eligunt? Sl autem
diano labore convertere niteris, ut vere tibi aptari non -iridigeni, superflue jam talibus bostiarum
prophelicum evangelicumque dictum-possit : Vox collationibus placare se ^deos posse ptitent. Haec et
clamaniis in deserlo , etc, lamen sechndae porlib liis similia miilta alia,. qua; nunc enumerare longum
. palmae non incongrue etiam ipsis praestabituf qtii _esl,npn quasi insultando vel irritaudo ebs, sed.plar
taui pio, taln saiubri operi corigraiulando, quibus cide ac magna objicere moderalione debes; et per
valenf subsidiis favent, eorumque indigehtiam com- intervalla, nosiris, id est,. Christianis, hujusmodi
peienlibus adminiculis supplent, quo afacrius coe- 'D i eomparandae sunt dogmaiibus superstitiones, et
ptutn praadicalionisopus et spiriluales Christo gene- qpasi e latere langendae, quatenus "magis confusi
rare iilios siudeant. Unde et devota benevolentia quam exasperati pagani J3rubescant, pro tam absurr
pauca luae suggerere prudentiae curavi, quo magis dis opinionibus, et ne nos latere eorum nefarios
advertas secundnm meum sensum qua potissimum ritus ac fabulas aestiment.'Hoc quoque inferendum .:
ratione obsiinatiofiem agresiiuni cbnvincere promr si omnipotentes sunt dii, et benelici, et.justii non
pitts queas. Neque enim conlraria iis de ipsoium solum suos remunerant cukores, verum etiam pu-
quamvis falsorum deoruni geuealogia astruere debesl niuni contemptores. Et si liaae ulraque temporaliter
aCaieebalica liaeeepislola. SiiR. jacla sunt monasterii Ordorffensis fundamenla.
b Anno 724. Bonifacius a Catlis adThuringos pro- dine Hoe anno ad Gregorium dedil litterasi queis crediii
fecius est; hujusque populi principes magtia ex parte muneris raiionem reddit. Haequidem non exstant, e
a Chrisliana religione defiiientes corrigere studuit. responsoriis lamen elucescit.quodconiineani notitias
Fama ejus praedicationis longe lateque diffusa crevit de ubure fruciu ex prtedicatione colleclo, deque
âuUiludo (idelium, ecclesiaainstauratitur, monasteria negotiis ad siatum ejus Ecclesiae optime dispbnen-
Jotidem ministrorum ecclesise seminaria aedifican- dmn. WraiDT-. . : . . -
\Tunc quoque congregai» s'ervorum Dei tnuliitii-
" "
703 EPISTOLiE. . 710
faciunt, cur ergb parcuht Chiisiiaiiis lotuui perie A corripuit, clementerjgnbscai, propheticumque ltlud'
orbemab eoiinh culiura averierilibus, idolaque :\ sua faciat pietale ftie' quoque-gralulaburidum posse
evertenlibus? Et cum ipsi, itt est Cbristiani, ferliles camare : Secundum- riiultiludiriem dolorurii. meoruhi-
lerras, vinique _et olei feraces, caeterisque opibus In corde niio, corisbtaiiones tuw, Dbmine, Iwlificdve-;
aburidantes possident prbvincias, lpsis.autcm, id . runtdhiniam medm. OptoutJn Cliristo berie valeas,'
est paganis, frigore semper rigentes terras curii eoet.mei.memiiieris, corisacerdos cbajissime,
rUm diis.reHqueruiit, in quibus jfcimianiuni toto brbe - "''.EPISTOLA-XV. •- - '- ,'•-'
-/': ' '"
pulsi falso regnare putanlur. Inierendai quoque sae- r.-- CREGORIOS [A. D. *>724.]-
BONIFACIO.
pius iis est orbis auctoritas Cbristiani, in quofum Revefendissimo ef' sanctissinib frafri Bonifacio
comparatione ipsi paucissimiln vanitate antiqua coepiscopo, Gregorius servus servorumDei.
adiiuc perseve.rant; et ne quasi de~Jegilimo semper Credite speculationis sollicitud.ine permoli, êlc.'.
a prineipe super ipsas genles -deoruriijaclitfent *iro- (Vide sup. ep. 9 Gregoriipapw II.)
pefio, Jntimandum jisûncium prius inundum-ido- . EPISTOLA XVI.
lorumdeditum cultuhe, "donec,- Chrisli .gratia veri ' N _.-';-. .'"DIACONOS D. 725^] "'
EiDBURG*:.'''[A.
omnipotentis coridiloris, rectoris- uniusque Dei ho- Reverendissimae et in Cfiristo'.charisslmaeEaflbur-"
litia- illuminalus, viviijcatus, reeonciliatusqueDed"' -B gae abbatissae N. ihdigrius et exiguus diacbnus pe-
est. _Nam quod apud-Chrisiianos- fidelium quotidie rermem in Domihosalulera.-' • - . ,--
baplizantur fiiii. quid .aliud faciunl, nisi a sorde et 'Almitalis tuaeclementiam Jntimis obsecro preci-i
reatu geniililatis, qua.totus.olim conslitutus mundus. bus,-"ut riiei memor esse digneris in tharum sacro_r
estj per singulos ebs purgaut; Haeccharitatis intuitu, sanclis oralibnum subsidiis, sicut mihi per redeuri--
fra.ter mi, bfeviter fuae comniembfare libuit dile- lem fralrem nostrum N. ]tua benigna charitas con-:
ctioni, etquicorporali prsegravaius a!ariguoreJaboro cedens-promisit. -Hbc etiam" obriixa prece flagito, ut
ita, ut -cpngfue~illu.d-Psalmistae vdicer£ possim : Co- meae' fragilitatis naveiri", quae quofidie praeseriiis:
gnovi, Dotnine, quia justum judiciuni iuum, et veri mundi procellafum lurbinibus' quatiiur, tuae stabi-
afflixisii. Unde ;ol)nixius tuam "petq reverpriiiam, lilalis suffragio fulcialur, ,ut contra aniiqui liostis*
ijuatenus cum bisqtti tecum Ghfisto inspirifu ser-'::- veneriata spicula oraminum^ tubruin Jrequenie ju-
-viuntj pro me supplicationum fundere preces digne-r' vaniirie niunias. Parva munuscula luS) verierand32
riSj nt.Dominus, qui me vino cbihptinctionis polavity• dilectioni trans.misi, id est, urium ^"graphium
cilo-sua-eliam anticipel.misericdrdia, ut qiii juste argenteum', et storacis - et cinnampnii" partera
' "
"aLaiiguore. Supra epist. 15\ep. 12). SER.". - frater ejus, Wilta et Gfegorius; feminae vero reli--
bBaronius, quiLeonis imperiuraanno uno"ahtici- giosae,.matertera sciiicet Liilli, nomine Chuniliilf et
pavit, iri harum litteraruth margine ahnum Leonis filia ejus Beralhgif, "Chunitrut et Tecla'v Lioba "et
nonum loco bctavi notayit, s.ed perperam. Cum enim Wallp.urgis soror Willibaldi .etiWunibaldi.' Sed .Chn-
Led et Consfantinus ejiis"filius ebdem merise, nempe " nihilt et filia ejus fi.er.aihgifvalde, eruditaeinlib.erali
Martio,- dicii sihi imperalores , ille anno 717,' hic - scientia, in ThuririgOrum"regiohe ^constiluebanlur .
anno 720 , in-omnibus subscriptionibus anni tres magistraei Chunilrud in Bajbariataidestiriata est; ui-
Leoni amplius quam Constani.ino , nunquam yero verbi divini semina ibi-spargeret; Teclam.vero juxla.
qiiatuor tribuunlur. Serarius, in- riolis ad eamdein - fluviumMoin inlocis tiihhingen (Kitzingen)etOclisno-
epistoiam, legit: lmperant,e-Aug: Lebneqririo bciavol ifiilt (Ochsehfurl) riuricupatis collocavit; Liobam quo-
patricialus ejus annooetauo ..Verum-consuiajus nomeii que ad Biscofesheim (ad Tubafim) ut illie multiludihi
o.mrihio relinendurii, lege.nduinque .cum.Sirmondo, vir.ginum congregatae praesset; constithit. Pagi, ad
anho qctavo, pbst consulattim ejus ahnb. bciapo. Sed h. a.jrium. llj^de. Lioba notat quod et Leobgytha
quia" qiii -decretalium Editibhi' praefuit, ignoravit a fuerit vocafa;l harum aulemreligiosarum Jfeminarum
tempbre Conslantini Pogonati imperatores tol consu- iri Gerriiahiarii:"Mveritu"nisub'Gregbrio Ilnon esse
lafus quol Jmperii annos- niemqrasse-, de industria statuendum , eum ex Vita sahctae Liob.i; a Rudolpho
consulatum 'prajlermisit,- imq .neque SirmpiidusJn monaeho Fuldensi scripta conslet,*a Bonifacio mis-
hoc arcanum penetrarai,'eum", iii nolis ad ihdiculuni sum Sturinionem abbalem, qui -ex Anglia .moniales-
Sacramenti a Bonifacio Komaeediti', de Leonis imet ancillas Bei in Germaniam evocafet; Sturmio au-
perio et consulatu scribal: Leb Isaurtisimperium iniii J)
l tfem,anno deriium 744, abbas Fulderisisdiciusfuerit.
vitr Kalendas Aprilis et tnox, ut tonjeciura esl, con- Obloquitur vero Eccardus, I. c, p. 558, et sua _per-
sulatum'proximis Katendis anno Chrnii 717. ln eo- manet -in sententia, hanc evocationem faciarii anno'
dem.consulatu baesitCoinlius 1. c, n.-20, et prneterea-= 72S. Favebat~autem Bonifacib in Eyangelio.Iabqranti
annum palriciaius cum Serario etiam retinendum omnis Ecclesia Anglicana, aliis se ipsbs in opus mi-
puiavjt. Verum iniperatores a Gorislanlino Pogonato nistefii exJiibentibiis, aliis (ut siipra vidinihs) iibris,
eodem dje et imperium et consulaium cepere.eb- - aliisque raiineribus eiimdem adjuvantibus, preces-
prorsus modo quo veteris Rbmae jmperatores-tribu-' aliis impertienlibus, epistOlasaliis scribenlibus, elc.
nitiam potestalem cum imperio iiiibant. PAGIai ~an. Inter aiios qui iioc ipso anno in paiurnum-successit.
724, ri. 4. Praedicaiis ergo ef "baptizans [A. B. 725J-- Cantiae-regnum (feste Beda,JilJ. v, c. 24 ) ad ' illuiri.
Bonifacius iii:TIiHringoruih_efHessorum regionibus,-:: istatranscripsit ^Sthilbertus. WURDT." .
messem perspexit quidem copiosam, %ed paucos" c Grapbium dicliur stylus ab unapafteacutus, qua":
operarios, qui populum in; Jide jnstruerent: in pa- - exarabaniur in cera iitierae, ab altera parte planusr9
triam misli et exinde religiosas feminas -yirosque-et qiia iriducebatur, qubd perperam erat exaratum ot'
virtute et doctrina conspicuos pluces yenire fecit,- .• rursus coihplanabatur. Syniposius, in aenigmafe,'cuf
'
" •
suique laboris sacri onus inler eOs divisit. — Inter jus lemma Grafio: _: _" ., .:
Iios,--Olhlono,bb J, 4. 2S, relerente , erant proscipui D"esurhmopianus, sed non-egoplanus in imo
viri Buribardus et Lulfu-s Willibalt er W.miiiibalt . . " ' "
. , WURDT.
711 S. BONIFACU MOGUNTINIARCHIEPiSCOPI OPP. PARS I. 712
aliquara, quatenus ex his rainimis. cognoscas al- A-lcte A propinquitate connexae Eadburgae abbatissae
lata niunera tuae salutationis qu.am grata mihi Bonifacius servus servoiaira Dei perennem" in Christo
s.iint;et si quid mihi per gerulum liorum api- salmem. . ,
alium. - Cliarissimani sororem remunerator aeternus
cum, qui dicllur aGeola,.vel per quemlibet, justo-
imperare volueris," scit cbarjtas-llla" quae Jnter nps rum operum in superna laetificet curia angelorum,
est copulata spiriiualigermanitate, id meam parvi- qua;, sanctorum librorura -munera.transmitlerido ,
tatem totis nisibus implere velle. Jnierea rogo ut exsulem Germariicurnspiriluali lumine consolata est,
njihi litteras tuae duicedinis.destinare nori deneges. quia qui tenebrosos angtilos Germanlcaruni gentium
Bone valere te desidero^.et. sanctis successibus pro- lustrare flebet, nisi habeat lucerriam pedibus, et lu-
. . ""
" jnen semilis suis
ficerein Christooplamus. verbu.m Domini, in. iaqueum riior-
EPISTOLA XVII. . . lis incidet. Proeterea de charitaie lua dj;genter cun-
BGN1FACIUS EAi)l)URCE. Lv,.». 725.] fidens qbsecro, ut.prome brare digneris, quia, pec-
Aureo spiritualis amoris vinculo. amplectendae et catis meis exigentibus, periculqsi maris leinpestali-
divino ac virgineo charitatis osculo sfringendae soro- bus quaiior, rogans.utilIe^_fi in dliis hubitai., el hu-
riEadburgse abbatissae Bonifacius episcqpusJegatus -. - miliq respicit, iudulgens flagitia,pr_esielmihi verbum
Romanae Ecclesiae in Domino salutem.. ... B
I in apertione oris mei, ut currat et clarificelur inler
Dilectionis veslrae clementiam intimis imploramus - geiites Evangelium gloriaeC.hristi..
1
precibus, ut.pro nobis apud auctorem oraniura inler- EPISTOLA XIX.'
cedere.dignemini. Eiut non ignoretis causam hnjiis
BDNIFASIUS £ADBUH§;E. D, -
pfecis, -scialisquia, nostris.peceaiis exigentibus, con- .[A. 725.]
versaiio peregrioatioms noslrJe variis teiiipestaiibas Ri.yerendissimae.ac dilectissimae- soror.i Eadburgas
illiditur. Undique labdf, undique niwror, fqrispugnw, abbatissae, Bonifacius servus servorum Dei optabilem
ititus limores. Super onmia gravissimum, quod yin- in Chrislo charifatis saluiem... , - .
cunt insidiaefalsorum fratruin malitiam infideliiim • Domiuum omnipotentem, retriliutbrcmet remuue-
paganoruni-; rogate ergo p.mmdcfensorerayilae nos- ralorem bmniuih bonoruni operum deprecor, iitjibi
trae,eiiinicum salutare lnboraniiumrefugium,..A{fnwii in cqelestibus mansionibus, eiin aeteriiislabernaculis
Dei, qui abstulil peccala inundi, ut nos inter taliiras omnium benefieiorum tuofum, quaemihi praestitisli,
ltiporum cnbilia lustrantes, dexiera sua proJegerile., ajernalem mercedem, elinsuperna curia bealorum
illaesos custodiat, ut ubi debuerunl esse specibsi ângelorumresiiluat.Qiiias^pesivesolairiinelibrorum,
pedes portaiiiium lucernam. pacis evangelicae non ' siye vesiimeniorum adjuvamine, pietas tua tristitiam
inveiiiantur teitebrosaerfaniiiim apostatarura vesti- " meamconsolataesl. Sic el adhuc deprecor ulaugeas
gia, sed magis Paler pi.issimus, accinctisJumriis nos- quod'C03pisii,idest-ui,iiiihi ccuraauroconscribasEpi-
trjs,. perficiat lucernas, ardentes in manibus nostris, slolas Doinini iftei"sancii Petri ap.ostoli, «d bonorcm
siilluminetcorda gerililiumadcoutemplandum Eyan-.:. el revereiitiara sj.nctarum Scriplurarum ante oculos
gelium gloriae^Chrisfi.Inlerea precor ut iiilercedere.s. earnalium * in prsdjcando et quia dicta ejus qui me
pielas vestra pro isli.s paganis qui nobis ab aposior in hoc iter direxil raaxlme semper in praisentia cu-
lica sede^commissi sunt dignelhr, ut -ebs Salvaior piam habere, ,et ad scrjbendum boc quod rogo Eoban
muridiabidoloritni.cultiira eripere digneiur, et ag-. [Pvr., -per Eoban] presb5'terum destino.-Fac ergo,
gregare unicae matris Ecelesiae catholicae filiis, adl so.ror charissiraa.de hac pelitione nostra,sicut beni-
laudeinet gloriam nominis. sui, qui yult. omnes ho- gnitas.tua de cuuctis precibus nieis semper solebat,
inioes salvos fieri, fit ad agnitioriem veritatis venire. ut et hic opera- tua, ad gloriam coelestis Patris -, au-
Vale. . - .-.:-.-.-.• reis lilieris lulgeant. Valefein Cliiustb, ei-sariciis
'. ,, . EPISTOLA XVIII... virluiibns ad meliora conscendeiida proiicere opfo..
''BONIFACIUS b EADBURGiE-.LA. D. 725.]
Dileclissimaesorori, et jasndu.ium spiiilualis.clien- '
D . -;""•
" Ceola. lnfra ep. 12 (ep.'62), Bar. 175 Ceda. An. nialis .Wiiiimburnensis, epist. 56, testatur se artem
Ven. Beda lib. c 8 de ijiso? SER. ab Eadburga didicisse. Citata hic ep:sto!a
I>Eadburgm. iiaronius, an. 7.19, nura. 15., existi- poetieam esl in compuiatione nosira 21. Caeterummos jam^rat
snat Egburgam seu Buggam haud aliam esse'quam 1 autiquior in membranis -purpureis- auro argenloque
Kadbiiigam al)baiissa"iu,«i(iquam exslaiit IJonifaciauae ! describere Cudices et variegatis coloribus escrnare.
liuerte 17 , 18, 19 elali;c Verum Biiggmi et Iiad.-. Sanctus Hi ronyinus, praefatioue in Jobum, aii: Hn-
biirgam diversas fuisse verosin.iile esl, ut iuquitMa- beanl, qtti volunt, veleies libras vel in membranis pur-
bJloiiitis, tum" quia Bonifacius ad- illam scribehs,> purcis, atiro argentoque descriplos, vel uncialibtis (ut
seniper Buggain cognominal, haucvero Eadburgani;"i vulgo aiuni) liller.is, onera mngis exarata, quam -Coai-
tuin t|uia haec"videiiir fuisse Eadburga, a, qtia Leoij- ces; dununodo mihi meisque penuiiiant pattperes 4ta-
gyiliain lestauir. iu episl. 5S , iiiter Bonifacianas. utl ' bere. scheduias el non tam pulcJtros Codices quam
proinde ahbatiss.a.fuerit Wiiiiiiibunieiisis moiiasierii,t_ emendatos. Ideni, in epistola ad Euslochiuni, Iufi-
K__.ii! qtio Leobgytlia educaia esi, cum"lanien Eadburgai ciunlur., inquil, ineinbrariwcelore purpureo, aurum
"'ûbbalissaTaiieiensis monasterii exstiterit. Pagi, ad1 liquescilinjilieras. Codices ejttsmodi duo Episiolai um
\. 724, n. 2. WURT. .ct Gvangeiiorum aevoFrancicorum imperatortim ex-
\Ciun attro. Calligr;ip!ii;cperita fuil Eadbtirga, nec3 arali as^.ervanltir in Ecclesia Wormateusi. WURDT.
Xrum.arlium imperita. Leobgytlia cnim sanclimo-
-,5 EPISTOLJE .™
'
4IV .. , f . .: r>
... omnipotenti -...:»-„
:-»r™„ quia i.l- J-
A demjgraiias Deo-refero, in boc di.
- EPISTOLAXX.
a D. lectionis tuae. voluntatem eo plenius liquidiusque,
- BOSIFACIDS EAI)BUpG.«.[A. 725.] b ipse
' Deo patrocinium pfaestanle, implereyaleo, quia
Bealissima)virglnL imo dileclissimaedominaeEad- cum supradicfo fratre redivivo, dumnuperde trans-
biirgae, monasticaenofraula conversationis emeriiae, marinis partibusad istaspervenit regibnes,-Iocutus
W infredus exiguus in Chfistd Jesu intimaecharitalis sum, et ille mihi stupendas \isiones, quas extra cof-'.
salutem." , '" . "'".'- suum raplus ih spirilu vidit, propfib exposui.t
pus
Rogabas me, soror cbarissima, ul.admiraridas vi- sernione. • .- - -' ...
: sionesdeiUoredivivo.quiriuper in monaslerioMilbiir-. Dicebat quippe seper violentae aegriiudiriis dolo-
$ae abbalissaemortuus«st, et revixit, quae ei ostensae rem corporis gravedine subito-exututriJuisse; et'si-
sunt, scribendo intimare et transniiitere curarem, iiiillimumesse collatione, veluti si videntis el vigilaft-
qtiemadmodum islas,-venerahda abbaiissa Hildelida •tis horiiinis oculi densissimo legmine velentur, et
•
W., el S. Hebeltfa.], refereiile didici. Modosjqui- subito ,atiferatur velamen, ef tunc perspicua sint
*#Sefrarius habet: Bonifaciiad :Eadburgam abba- omnibus naluraj :viuculis et compagibus;. allera-
iissam notabilisepislola,el in nota t JSotabilis,.noi\ T> 1 imper.fecta per ecstasin quaevel.sqlam,.vel.miriiili'um
in C. ; vcrumtamen «pistola ob argumentum notatu tinam reiinei inforniationem ac vilam licel perobscii-
digna. > EBIT. _.- ... --'„ ram; el quasi uul.lam'.In poliori genere sunt Laza-
t>}pse cum supradictb fratre lib. redmvo. Terlull., rus, Nainicus, et Sunamaous,de quibus supra; in
-visionemquamdam narraturus, de Idol., cap. posteriore sanctus Furseus apud Ven. Bedairi,Jib. 111
15: Ex aucloritate, ait, Dei conlestofi. quia nec; Hist. cap. 19, et illi quos in ciiali opitis liitilo.
tutum est subiraliere-quodcunque viri fuerit ostensum, scfibit sanctus Gregorius, quasi per errorcm. educi
- niique oinniuin Eausa.-Rei vero quaehic nariatur!" e corpore videri, et a-quibus ipsutiiordiliir caput
lestimonium nobis iltiplexJ primo, egregia jpsius5 sic : Iloc cum-fit, si bene perpenditur, non errof, sed
narranlis sancli Boni.f, Ddes, deindeipsius qui eii- admoniiio esl, quia sane ista vel .ecstasis et imper-
narravit non aurita, sed occulaia confirmaiio. Dice- "fecia riiors, Vel vera et perfecta mors, ad eorum
bat Abraiiamoinfelicisslmusille aipudinferos div.es s quibus conlingit, et aliorumj siquidem velint ulriqtte
epulo; Luc. xvi, 50": Si quis ex- mortuis ierit ad eos,. commonitionem el utililalem divinitus conceditur^
.pwniteiidam agenl,solenlet inulti, ut ait saucius Chiyso- '- Quaj vero istiusmodi a corporibus perfecle autirij-,
' stom"., serm. 66, dicere: O si quis a mortuis s peiftclie demigrantes videht auiuii,_du"plicia esse
vehiret, ei. quid agerel referrel, ei omnes,crederent, > possunt, vel vera et prout illa iri se jpsis simt, vel
tsi.c At satie tioii fit. Hediit ab iliis .Lazarus : Ett yerorum similia, prout expedit illa lura significari-
mulit qttidem in Jestim crediderunl, 3oah. xi, 45;; et declarari. Sic enim ioco citato -explicai sauctus
. sed nunqiiid omnes? Rediil el adolescens ille viduae e Gfegbrius, et visas iii allero saeculo eximias insi-
in Nainfilius, et accepiiqmAempraesentes inm omnes s gnium dojnorum -structuras, odoresque siiavissiinos
timor,el magnificabanlDeum; sed nunquid omnes,>,G ei profundos iiorrendosque ainnes, poules lubricos,
qulliunc postea viderunt el-audierunt, ad pceiiiten- fetoreSque tetefrimbs, et a'd istairi formaui acci-
tiam adducti? Sicet dealiis quos ad yitam vel.ipse- '• pienda qua; sancto. bic narrantur Bonifacio, quae
mei Doiriinus,yel apostoli, vel prophetacrevocaruni.. Ven. Bedae, lib. v flisi., cap. 13,15. El iiarrainuf
Cum Israelis rex, Achabi iilius, Joram, de rtdjvivoo quidem hic omniaquasi vere perfecteque mortuus
Suu-iniilidis riralieris filio eeitum oculatumque le-!-, .riarrator fuerit (fierique id potuit), posseni lainen-
. siem audiissel Giezi, imo ipsumraet rcdivryum illum n accipi omnia quoad ecsuticam mbrlis similittidinem,
siii.s ipse oculis conspexisset, narrantemqtte ariribus s ex sancti. Gregorii, citaio loco, sententia, qui simi-
ileni suis audiisset, lium se coirexit? nutn impieta- i- libus lamen phrasibus in duobus vel tribus deliin-
«tem moresque pravos abjeck?' Accidit. incredulis s ctis uiilur, et ex eo quod- m hac ipsa epistola sub
quod furibus et fatrohibus qui patibula passim ro- »: exlremuiti dicitur is qui sancio haecBonlfacioretulit
lasque vident, neque tamen furandi latrocinandique e a corpore pauculis lantuin iioris abfuisse, a primo'
' finem f.rciunt. Ei isti semper
quidem sperant evadere see scilicet noctisgallicinio adprimum dilucutum. iied;i,
celalum iri scelera;; lib.de Ratioue lemp., cap. 5: Noctis paries suiii-
forfassis.posse, suaque
jios an aelerna ullomodo.nisi pceiiitentiam agamus, >,' seplem: Crepusculum,vesperum,conticinium, inlem-
evadere supplicia possuinus? Anle omiiiura nostfum n pistum, gallicinium, matulinum, diluculum, sicque
bculos quotidianae notorum iiobisque-familiariuni, i, fere Macrob., 1. i, Saturn.,, c. 4. Sed quae deJiituri
juvenuiti et serium,. diviium et pauperuni,- inories ;s saeculirebus ejusdem objecta fuere oculis, imagiries
ac funera.sunl, et certissimum esi, sequi o,)ortere e lantum et pictae rerum illarum.tabulae fuerunt, quae
nos, et lamen nuni movemur? Non igiiur satte si_ i.i.B ad. inferorum ignei» aBlernamquedamnaiioneni, atl
quis ex "morluis ad epulonis illius fratres iisset, ii purgalorium lerniinandumque cfuciatum, ad ,gaii-
sese ideo corifestim_reprehendissenl, posnilentiam n . diuni felicitatemque sempiternara,.ad spirituum bo-
"egissent,vitae licenliam ahjecissenu Si, ait ciialus is noium et malorum (sive ipsorura essenl homines
ânctus Ghryso.st., hpm. 4, rfe Lazaro, Deus novisset 'i ', inorlui, sive vivi adbuc, etvirtuii auf vitio servireni),
profulurosviventibusmorluos, nunquam id omisissei, ',, functioneniad conscieutiajbuinanaevira, ejusiiemqui;
nequelucruriitantttm prmlermisisset,qui utilia nobis >s vel accusationem, veldefensionem, ad divini judicii
cuncla procurat.. Et hoc quidem, quoad ordinarium u severitatem periiuent. Uaec.eniui fere oinnium suni-
commriiieniqueinuiidi cursum; quoad extraofdina- i- ma.-Ad Roin.il, 16, sunt cogilalionesse iitviceinac-
riam vero et privaia.mveluli legem, inierduin super-. r-. ciisanlesel defendentes.Esdr. lV,cap..uIl., vurs. 96 :
na, ttt ait satictus Gregorius, I.JvDiaL,; cap. 5(5, i, Iniquilales accusatoresslaiti. Legi de istiusmodi inor-
pietas ex inagiiw misericordiwsum largitate disponit, !, tuorum aut jam beatorum aut damnatorum resur-
ui rionnulli eliam post exitum repente ad corpusre-'•-' rectioue possint Abulensis, lib. iv Reg., cap. 4,
deani,;ut lormenta inferni, qum audita nbn credide* >' q. 56; Gregorius nosler; ValeniianusVjoiu. iv',
rant, salletii visa pertimescanl; neque ipsi raodo, sedd dist. 11, q. 1, p. 2: Raderus jiera.noster, anuot. jii-
et aliij^qui ab ipsis.ista percipiuni. Fitautem hocc Viridariuiu suum, p. 175.ekseq., qqo in libro histo-
dupliciter. Vel"eniui illi vere mortui sunt,r vel viden- i- riaesimtles, p. 173 et 179; sanclus Aug., epist. 100
IUTtantum, et non sunt, Polest cnim duplex animi li ctiOl, lib. de Cura pro niorte, c._-12;-Vita sauctV
a. cofpore tieri disjurictio: uua perfecia, dfssolutis s Annoiiis in Surio.
;
PATROL.LXXXi^ 23
, ..7,1.5 S. BQMFACil MQGUNTHSI.ARCIIIEPISCOPl OPP. PARS.L - -7.16.
(Sflnia; qjiae "ante.non visa; el;*velala,-et Jgriola fue- "A Ego visus, quo videndo illicita peccasti; aliud : Ego
runt : sjc sibi, abjecto terrenae velamine carriis, ante contumacia-ef inobedientia, qua senioribus spiritua-
-conspectum uniyersumcolleclum fuisse riiundum, ut ' iibus inobediens fuisli; aliud : .Egs, lorpor el desidia
cunctas.' terrarum partesf: etpopulosT etmaria, .sub in sanetbi;um siiidior.um negleciu:;.aliud : Ego vaga
uiro conspectu contueretur., ,el lam magnse.elaritatis cogftalio, et Inutilis ,cura, qua 'te.supra' modum stve
ct.splendoris.angelos ehmegressum de-corpore s.us- in:eeclesia, sive.exlfa eccle'siam occupabas; aliud :
cepisse, ut nullatenus prasriimio. splendore in eos Ego sonjnolenlia, qua pppressus tarde ad eonfiten-;-
aspicerepotuisset,- qui jucundis et consonis vocibus dum Deo surrexisti ;'.aliud : _Ego iter bliosum;
canebant: D.omine,ne iniralua argaasme, nequein.fu-. aiiud_':'Ego sum negligentia el jncuria, qua deteulus
rore tuocorripias me, et.sublevabantme in aera (dixit) 'erga studiuni divinaa lecfionis iiicuribsus fuistt; et
•siirsum, etjn-circuitu tblius mundi ignera ardentem castefa his Similia omnia,. quaa ih diebus vitse.suse
vrdebam, et Ilammam immenssBrnagnitudiriisanlielan- in carne conversatus-peregii, ef confiteri heglexit.
tem, et terribiliter ,ad superiora ascendenlem, 7noii Multa quoque^ quae ad peccatum.perliiiereomnino
aliter pene qtiam ut sub uno .globo lotius mundi ma- ignorabat, coritra eum cuncta terribiliter vpcifefa-
chiriahi ;complectef,etu"r_nisi eam sanctus angelus, bantur. Simililer "et maligoi spirilus :in omnibus
•
iriipressb signo sanclae crucis Ghristi , coriipesceret; B,vitiis consonantes accnsandb, -et duriter testificando,
qttando enim jji obviam minacis flammae signura efu- el loca et temppranefandorum-actuiim memoranies,
cis Chrisli expresserat, lune magna Hamma ex pafte eadem quss-.peccala dixerunt- conclamaiites proba-
decrescens resedit, el istius flammae lerribili afdbre bant. Yidit quoqtte ibi hominein" queiridam,, cui-
iritblerabiiiter tbrquebar, oculis maximeiardentibus," jam jh s;rculaTi habitu degens vulntis inflix.it,'quem.'
-et splendore fulgentium spirituum reverberalis,-db- adliuc in li.acvita supere«se referebat, ad .testimo-
riec splendidae visionis-angelus riianussuaj "iniposi- nium malorum su.orumâdducfiim, cujtis cruentaluia.
•lionecapiil meum quasiprofegehsJangebat, etme a _ et pateiis vulnus, el.sangals ipse pfopria vbce.cla- '.
laesione flammarum lutum reddidiu Praelerea refeW niaris improperabat ,et Jmputabat fei cr.udele effusi
"
.6at, illo in lemporis spalio quo exlracorpus Smt', sanguiois crimen, et sic'cumuiatis. et 'conipuratis
-'
tam.magiiam'animarum migrarilium de corpore mul- sceleribus et antiquuni Wslem affiriiialiant' eiim '
tiludinem illuc, ubi ipse fuit, convenisse, quam- to- reum peccatorem juris eorum".pi cpnditipnis indiibi-
tius humani generis in terrisnbn fuisseantea existi- lanter fuisse.\E contra autem (dixii) .excusantes-.nie
~~
maret. Innumerabilem .quoque nialigriorum spiri- clamitabant parvs virlutesaniniaa, quas;egoraiSef
tuum_lurba_n, nec non el,;clarissinium ehorum super- ' Indigne et iraperfecte pei-egi: Quaedain:dixif: Ego
norum angelortim adfuisse narravit; et maximam-' s.uiriobedientia,.quam senioribus spirilualibus exlii-
inter se miserrimqs spiritus et sancto.s angelos.de bniij; quaedam : Ego sum jejunium,'.quq:co>pus
auimabus egredienlibus de corpore dispuiationem suun) contra desiderium carhis pugharis casiigavit;
habuisse, da^mones accusandoet peceatorum pbndiis alia : Ego-piifa"oratio, quam.effundebat iriconspecfu
gravando,"Angelosvero relevando, et excusando; etse Doiriini; alia : Egosum obsequlum -inirmbruin, qiipd
ipsum omriia audisse ilagitiprum suorum.propria clementer" aegrblanlibus" exliibuit; q"ua;dam": fEgo
peccamina quas fecit-a juveriiute siia, et ad cohfitea- sum psalmus, qiiem-.pro"olioso _sermone.saiisfaciens
dum aut neglexit, auf oblivioni tradidit, vel ad ,"Deo cecinit. Et sic.unaqtiaeque yiri.us coritra aemu-
peccatum peninere omnino neseiebai, ipsitis propria " lum'suum -p"eccatu'm,excusarido m'e, claniitabai, et
voce conlra illum clamasse,-et eum dirissime-accu- lias illi immens.aeclarilalis angelici spiritus maguifi-
sasse, ef.a spfecialiler unumquodque vilium , qaasi carido, defendentes nie| affirmabaiil.-EtJstiii virtutes
ex sua -persona in mediuiri se obtulisse, dicerido universae valdeauctae et riiulto majores et excelien-
quoddam : Ego siim cupidilas.tua, qna. illicila fre- 'tiores mibi esse"videbantur-quam unquani viribus
quenlissirae et cbntraria praeceptis Dei -concupisti.; meis.digne perpelrataeJuisSent. Jnterea referebal se
quoddam verb ::Ego sum yana gloria,.qua te~apud -jyqiiasi in inferioribus in lioc mundq vidisse-igiiebs-
homiries jactanler "exaltasli; aliud : Ego.sum raen-' puteos hofrendam eruciantesjlammairi..plurimos,.et
daciurii, iri quo mentiendo peccasti; aliud : Ego sum c eriraipente lerra.t.erribllis flammae ignes volitasse,
otiosum verbum, quod inaniter loculus fuisti;'aliud:~ et.iniseroruin _Jiominum spiritus, in -similitudiiie
s Specialiter unumquodque vilium. :Sive ihstar ba- expwnitenliq secula redisscnt.-riihii eis impfgpefabal':;
bitus; sive inslar acius cogiieiur vitium. Emoia hic sicrit quidein ; scivi,-sed riuncignorq. Aliis aulem quasi
ab iis lanlum.peccalisaccusationeminstitui, quaeper cojivicium hocemillebat, : Etigo taceo. Quod enitn
sacram confessionem "diseriirii e-xpiata nori fuisseht,, . scio, nescio, Ex quibus apparelquiqposl' confessionein
idque non per fallax sacrilegumque silenlium, sed __-etpwnite.iuiani:veljtmninohominunipeccuta-dwitionei
per negligentiam aliquam-, oMvionem, aul ignbrai).-, iiescjunt,veidd~d'amnumeoruiii ei''dedecus'edriesciuni. ~
liam. Alia eliarii interdum, quae dele.sset confessjo, Quia.iit ail Auguslihus, si hotnb tegii; Derisdetegil;
exprobrata leguntur peccaia, sed ila. «t" noxas aui. . ei si horiio detegit,Deus-legit:L>?~_.e tbtan) eharraf:'.
'dedecoris inferrent riiliil. Ef simile qnidpiam apud - psal. xxn ejusdem ,iiiviAugustitii." . « , -7 " '
- energumenos, qui arcana interdum ocqu!iaijue'pan- - h ;7H'/«(es."Siveliabitus, ;de •
-. "Sive;actus, ut.supra,
durit, videre est, e quibusnrium, qtiod suis aii ge&lum. "vitiis. .- .-. -.;'•'''. ..' . - :-. ;--;' •-
dtslius;.commemorat Jiisce verbis, Iib. i Cambria),- c Par., irUtnpente lelra lembilis flamma<ignis.Ati
. cap. 12j Silvesier Giraldus : Cum Iti quibus secretiora legendum est erumpenies~yc\eriimpentein-? '-''':' '
iua exprobraverat dmmon, confessiotiesuper liis facta,
'
Iij >'-- • • EPISTOIJE. -
,'-._ :-;'.' '. , -7xg
nigrarurri aviunij per flammam plorantes et ululantes, Avehisse.eujusdam Iiominis animam,, qui in ^bbaiis
etverbis ef voce-liumana slridentes, et iugerites officio"defunctus est, <\\mh speciosa nimis ,et Jor-
propria merita, et praeseris; supplicium, cqnsedisse mosa es"seyisa est,.quara maligni spiritus rapientes,
"patiiuluin, hajrentes-in marginibus jutebrurii, et eontendebant sortis". eofum et-conditionis fuisse.
ileiiim ejulahteS cecidisse.Jn puteqs. Eturius "ex Respondit ergounus ex cboro angelorum dicens i
angelis" dixit: Parvissima hsec requies indicat quia' Ostendath vobis cito, miserrimi spiritus, quia-vestrae-
omnipoleiis Dens In die fuluri judicii liis aniriia- potestatis ariiriia illa probatur non esse. Et bis dietis,
busrefrigerium supplicii; et requiem perpetuam repente intervenrt magna cohors oandidarum anima-
praestifurus.est." Sub illis auteni puieis adbuc in rum, quae dicebarit: Senior et docôr noster fuit
iriferioribus, et ih imb profurido, quasi in iriferno iste,_'et nos omnes. sup magisterio (ucraius est -Deo ;
ihferiori, audivi horrendura ei iremendiini, et dictu et'hoc pretio redempnis.est,, et vestri juris non
difficilem gemitum, et fleium lugeritium animafum. esse dignoscilur, e'tquasicum angelis contra daemb-
Et dixitei angelus : Mufmur et fletus, <jue"minJnfe- nes pugnaro inirerit, et admiiiiculo - angelorum
rioribiis audis illafum est aniiriarum ad quas nun- eripierites iliam aniniani de polestate malignorum
qiiarii pia miseralto Doniirii perveriiet, sed -ajterna spiriluum liberaverunt. Et tum increpans angelus
illas Hamma sirie fihe cruciabit. yidit qubque mirae B daembries, dixit : Scitote modo, et intelligite, quqd
amceniialis loeutri, In quo pulcherrimorum Jiomi- aniriiam jstam sine jure rapuislis, et diSeedite,mi-
rium gloriosa multiludo miro laetabalur garidio, qui serrimi spMlus,~.in Ignem aeternum. Cum -vero.baec
euih inyitabahtj.ut ad eoriim gaudia, si ei licitum dixisset angelus, -illico maligni -spiritus levaverunt
fuisset, £um iis gavisurus veriiret. "Et inde niirae . flelum et ululatum magnum in mqmenlo, -et quasi
duleediriis fragfarilia veniebaf, quaebeaforum Iialitus in ictu oculi, pefnici volatu jaclabant se in supra
foit Ibi cohgaudentium spiriluiim, quem^locuni dicfos puteos ignis arderitis,.,etpost modicum inter-
«aricti angeiraffirmaiba.ntjamosum esse Dei-paradi- valliim emersi, -certantes in illo -conventu iterum.de
Sum. Nec non et.igneum piceumque flumen buljiens animarum- meritis disputabant. Et diversorum ho-_
•et ardens-mirae form.idiniset lelerrimae visionis eer- niinum in bac vifa merita connnoraritium dicebatse
nebat, super quod ligrium pontis vice .positum erat illo jn fempore speculari poluisse, et.illos.qui scele-
ad Jjubd sanctae glorjpsaeque animae"ab illp sefcedenr. ribus obnoxii non fuerunt, et qtii, sanciis virtutibus
ies conveiitu, properabarit, desiderio alterius, ripae, ffeti; propitiura bmnipofenlem Deum habuisse nosce-
tranSire cupientes, et quaedam"nbn litubantes con- banlur, ab angelis semper lutos ac defensos, et iis
stanter transibant; quaedam Tero Iabefactae de.ligno charitate- et. propinquitate conjunctps fuisse.. Illis
cadebant in farlateumflumen ; et aliae tihgebantur, vero, qui nefandis criminibus et maculataa"vitas
quasFtolo corpore mersae : alias auieni ex parte sordibus polIuti-,fueru'nt, adversarium spiritum .assi-
quadam a veluti ad genuamedia, quasdam vero due sociatum ct semper ad scelera suaiieritem fuisse, *
usque ad ascellas; et lamenunaquaeque cadenlium . ,et quandocunque verbo vel factopeccaverunt, bo.c
multo clarior, speeiosiofque deBumine in altefam jugiter, quasi ad Iaetitiam et gaudium, .aliis nequis-
aseendebat ripam, "quam pritis iri" piceum bulliens simis spiriiibusin mediura profereiismanifestav.it.
cecidissetflumen."Et unus ex beatis angelis deillis Et quando'homo peccavit^ nequaquam maligniis
cadenlibus animabus dixit": Haeanimaa sunt quae, spiritus sustiniiitmorain faciens exspectando-donec
post exituhi mortalis vitae, qujbusdam levibus vitiis iterum peccaret, sed sigillatim uri.umquodque vitiuhi
-non omniuo ad purum nbolitis,.aliquapia niiseieiiiis ad notiiiam aliorum spirituuhi .offerebat," et :subiio
Dei castigatione indigebant, rit Deo digne offerantur. - apud bbmineni peccata suasit, et Hlico apud daemo-
Et cilra". illud flumen speculatus muros fulgentes nes perpetrata demonstravit.
ciarissimi spleridoris [W., stupofis],- siupendae longi- • Interea narrayit se.vidisse puellairi
quanidam in
tudinis, -et altitudihis imraehsae, et saiictos angelos, bae terrena. vita mqlentemin mola, quae viditjuxta
dixissb :Haec"-est enim illa saricta.et inclyta civiias _Qse jacentem alterius hovam coluni. sculptura varia-
- coelestis Jerusalehi, in qua isise perpetualiler sanctiB tam, et ei visa fuit, et furata est jllam.- Tunc
pulcbra
gaudebunt aniraae.' lllas ilaque: "animas, :et istius - quasijngenii gaudio fepleti-quinqueJeterrimi spiri-
gloriosse civitatis muros", ad quam post transitum tus lioc furtum aliis in illo referebant conventu,
fluminis festinabant, tarii inagna immensi luminis teslificantes illam furti ream et peccatricem fuisse.
claritatfret fulgore splendentes esse dixit, ul, rever. Inttilit quoque : Fratris cujusdam, qui- paulo ante
beratis oculorum pupillis," prae-nimio splendofe iu _defunctusest, animam tristem ibi videbaih, eui an-
eos nullatenus aspicere po.luisset.. tea- ipse in infirmitaie exitus sui ministravi;' et
Narravit quoque.ad illuin convenltim, inter alias, exsequias-prajbui,-qui mihi moriens-praeeepit ut
- -» Yurldwein hahet:veluiiddgenua, quwdahittsque rofe.vim suw_,salvabit animam suam a
tnorle, el operii
ad genii medium,. qttmdam,-vero_Wsque> ad ascellas. muliiludinem peccaloxum: Adde et illud Danielis, jii,
GlLES.- , -
"-. _-' _-"".-. .-, .5 :Fut'gebunt qui adjusliiiam eruditiiit mullos, qttasi
h Speciosa. Hic dtiorum senlemias -apostolorum stetimin
perpetuas wternitates, proiif hunc etiam locum
considera. 1° sancti Petri, I, iv, 18 : Si justus vis ex Hebraeis explicat R. Abraham " Zactilh, praef. in
el
salvabilur, impius peccalor nbl parebunl ? 2° sancti lib. lucbasin." • !
Jarobi, v, 20 : Qui converli-fecerilpeccatorem ab er-
'7.19 S. B0N:FACII MOGUNTINIARCIliEPISGOPI OPP:-PARS I. 7-26
Tralri lliius verbis illius leslificans , de- A extrajuerai, lam valide perliorruisse, ut in omni-
"mandaremiit germano, biis visionibus niliil tani odibile, nibil tam despe-
ancill.am quamdam~,quamin poleslaie
communiter possederunl, pro anima ejus manumit- ctum, nibil tam dirum letorem evaporans, exeeptis
teret. Sefl gerriianusejus, avaritia impedienle,-pefi- daDmonibus et igne flagrahli, yideret, quam pror
tionem ejus non JmpleVit, . sed de hbc supr'a_ riicla priumcorpus; et ffatres ejus conservqs,quos In-
anima per alta suspiria accusavit fratrem infidelem, tuitus est exsequias corporis sui cleraenter exbi-
el increparis graviter querebatur. Et similiter lesta- bere, ideo perhorruit, quia invisi corporis curara
tus de Ceolre.dbrege Mereionum , quem illo tamen egerunt. ...'""• , , - ,
iempore quo baec visa suril in cprpore fuisse non Jussus tamen ab rangelis primo dilucmb redit ad
"dtibium est. Quem, ut dixi, videbat angelico quodam corpus, qui priino galliciiiio exierat de corpbre. Re-
*ambracuio:contra impeium daemoniorum, quasi libri divivo aulem iu corpore, plena. septimana riiliil
alicujus magnj exiensione et superposilione defen- omnino corporalibus oculis videre.potuit, sed ocuii
sum.Tpsi daemories anhelando rogabant arigeios, ut, vesicis-pleni frequenfer sanguine slillaverunt. Et
ablala defensione illa, ipsi permiitereritur crud.eliiar postea illa de presbyfero. religio.soj et peccatrice
tis eorutri voluritatem jn eoexercere. Et inipulabant muliere, sicut ei abangelis marilfestaium estjtaillis
ci liorribilem ac nefaridam multitudincm Ilagitio- B profiientibus, verum esse probavit. Subsequens
'rum , el minantes dicebant illum sub - durissiriiis autem" et circa scelerati regis. exitus quae de. iilo
inferorum claustris claudendum,' et ibi, peccaiis viso fu.erunt, vera esse procul dubio prbbavit. Slulta
prbmercntibus, selernis dolOribus cruciandum esse. J»nlia el bis similia referebat sibi ostensa fuisse,
JTunc angelt. solito tristiores facli dicebant : Prbb quffi de memoria labefacta per brdinenj recbrdari
dblor! quod hoirio-peccator" iste semetipsrim plus nullaienus pbtuisset. Et dicebat se .post islas, visio-
defehdere non permitliltir, et ob ipsius propria me- nes mirabiles tam tenacis memoriae rion fuisse ut arite'
•rita nullnm ei adjulorium possumus praebere. Et fuerat. Ilaec autem quae le diligenter flagitanle "
auferebant superpositi tulamiriis defensionem. Tunc scripsi, c tribus raecum feligiosis et valde'venera-
daemones g.radenies ef .exsiiltarites, de uniyersis bilibus fralribus in communione audientibus exposuit.
muiidi partibus "congregali , inajori mullitiidine , Q'ii riiilii in hoc scri.ptb aslipulatores" fideles testes
"
qiiam (unriium animantium in saeculo fleri existima- ess.e dignoscuntur. Vate verae virgo vitae, ui etHivas
fet, diversis eum tormentis inaeslimabililef, f.ifigan- angelice reclo rile et rumore regries semper fo
tes lacerabant. Tum demum beati angeli praecipie- telliere Christurit. ; . -
bant.ei qui hsec omnia exlra corpus" suum raptus ' EPISTOLAXXI.-'
Q _...--
-spirifnali conteraplalio.ne vidit et audivit ut sine s
_ LEOBGITUA; BONIFACIO. [A. B. 72S.] .
.riiora rediret ad proprium' cofpus, et universa quae Doiniiio reverendissimo etsiimmffidignitalis infuls
ilii osfensa liierunt credenlibus et inlentione .diyina praedito Bbnifacio..alque in. Christo charissimo et
intefrogajitibusmariifesiarenoii dubitaret,insultanti- affinitatis propinquitate, eonnexo Leobgitha ,.ulljma
a
bus attlem narrare denegaret; elutcuidam riiulie.fi, leve jugum Christi p.ortaniium famula, perennem
qure iuibi in longinqua.regione habiiabat, ejus per- , spspitaiis. salutem. ' ~ -
petrata peccata per ordinem exponeret, et>ei inti- Rogo luam clementiain ut membrare djgneris-
niarel quod omnipoientem Deum potuisset pef"sn-, prioris amicitiaa quaro japi dudum cum patre meb
iis.factionem repropitiare sibi.si voluisset; et ut cui- copulasti, cujus vocabulum. est Tinne jn occiduis
dam prcsbytero Buggam istas spirituales visiones regionibus. Qui nuric ante oclo annnrum curriculum.
eunctas exporierel, el prius ea [Par., postea], quem-.-"- ab hac luce.subiraclus est,,ut p"ro anima illius pre-
admodum-ab illo' iristruclus Tieret,1iominibus pro- eesoirerre Deo nonrenuas; necnon et mairis meae
mmliaret,propria quoque peeeaia, quse illi a spiri- . memoriam commendo tibi, quae __estcognominata
tibus immundis iiriputata Tuerunl, conCessa, stlpra- Eblie,- quae libi, ut.melius nosti_, consanguiriitatis
dicti "presbyieri jttdicio emeridaret, et a'd indicium.iB nexibus eopulatur, et adhuc lab.oriose."vivit,et diu
angelici praecepli, presbylero testilicari quia jam valide.ab infirmitate .oppressa est Ego unica fllia
per plurimos ariuos zonam ferreairi circa lumWs, sum ambobus parenlibus meis..El utinam, licet sim
nullo bominiim conscio, "amore Domini cbgente, indignaj ul merear. ie in frafris Jocum accipere,
habuefat.- Proprium vero corpus dicebat, se dum quia in nullo . homiiium generis "mei tanla fiducia
» JDenegaret. Ne..niajus iis exinde judicinm. Muki videlicet et Teclae Nanaeet Eolibae, fideli
eiiam lalia (Junioris),
eiiiiu. irrideiii, neque iis ad salutafem relatiqne eonscripta. Pater ejusDiemo, vel Tinne,
tinioremtraducuulur, de supra. SER. maler vero TSbbafuit. Cum unica _e^sot parentum
-b Alia. Videniur ex iis quibus
esse.nonnulla infra, epist. filia, a tenerisDeq consecrata et Tettae abbatissas
si
71, quam cum.ista, libet, compone. SEH. disciplinaa suh.dita est'..Bonifacius ali-.
c Ser. liabet quo tribus, et in nota :, i Quo tribus. Winburnensis
ad eam dedit epislolas. Ipsa yerq primum ad
quol
In C.gwo-pro quw, vel omnino lollendum quod, aut Bomfacium.scripsisse videtur hano. episiolam; qua
explicandum, sunl id quod.-s. ,EMT. jlli Piilrem suumJ'inne commendat ante anncs octo
j1 LeoijfiiAa.Primum.Trulhgeba, dein-cognomine- defunctum, malremque Ebbam adhuc supersiitem",
Leobgyta,*t contracie Lioba, vel Lieba, "dicta.fuit, qijaelibi, inquit, consanguinttatis riexlbus copulatur.
ut lestatur Vita ipsius a.Rudolpho nibnacho Fuldehsi WUitDT.."--. -- .
saeculo nono ex quatuor discipularum ejus, Agaibae
- ' ' ' " "
721. EPISTOLÊ.' 71Z.
spei posiia est mihi, quanla in le. lloc parvtsm inu- A t vacuus filiofum et liliarura numero non revertar; ne-
nusculum mittere curavi, nonut dignum essettute de abscoridito talento,. Domino veniente, reus "esse
almjtalisaspechii, sed utmemoriam pa'rvitatis*meae judicer, necrpeccatis-exigentibus, vice biboris pro
relineas, nec longalbciiruminlercapedine obliyioni mercede ukionem iufructuosi laboris accipiam ab eo
tradas, quinliiio-verse dilectionis ligaiura reliquum qui roisil me.Mulli enim (qtiod pejiis esl), qui s
nodeiur in-aevum. llbc, fiater amande, enixius effla- oves jn fuluro judicio'ad dexte.rain Cnrisii ponendos
gilo, utluarum oralioriinn peltamuniar corilra hostis fore censebam; versa vice, putidae et petulcae, et ad
oceulli venenata jacula. Ulud eiiam pelo, ut f usiici- sinisiram slatuendae eapellae esse .dignoscuntur. Et
tatem hujus epistolae digneris^riiendare, et mibi pietatem Doniini precamitji, ut spiritu.-principali
aliqua Verba tuae affabllitalis,' exempli gratia, trans- confihiiei cor meum Deus, qui me iudignum pas.lo- ,
mitiere non recuses, quae inhianter audire satago. rem in populo VGcarivoluit, ut, Jupo venietile, more
Jstos aulem subterscripios verSiculqs eoriiponei'e ni- mercenarii rion •fugiam, sed, exemplo boni pastoiis,
lebar seeundum poelicaetraditionis disciplinam, non agnos pafiter cum malribus,,.Ecclesiam scilicetca-
audacia confulens, sed gracilis ingenioli rudimenta tliolicam cum filiis,et filiabus suis, ôntrabaereiicos,
«xercitare cupiens, et tuo-auxilio iridigens.' islam ." et seliismaticos , vel hypocrilas fideliter ac (iducia-
artemab Eadburgae magislerio didici, quae indesi- liter defensaie studeam. Praeterea, quia.djes mali
. neriter Jegem diyinani rimari non cessal. Vale vi- sunt, iiolileesse imprudenies, sed iritelligenies quse
vens aevo iorigiore, vita feliciom, interpellahs pro sit voluntas Dei. Quambbrem vigilate, et state io
Jrie. -.':"-'- fide, el virili.ler agile, «t confpriamini. Omnia
Arbitef omnipotehs, solus qui curicla creaVit, vestra .cum cbaritate fianf,.et, juxia Evangelium, jn
In regno Palris'seiuper qui lumine fulget, pafientia vesira possidebiiis. animas vestras.Et re-
Qua jugiier ilagfans, sic regnet gioria "Christi, .cdrdamini sanclorum\»poslolorum et prophelartim,
Rlaesuuiservet semper le jure perenni. quia -multum laboraverunl in Domino: idiio adepii
EPISTOLA XXII. . -. sunt pra:mia sempiterna. Lt, juxta Psalmislam :
r BOMFACIUS-QUIBDSDASIMONIALIBUS. [A. D. 725.] Multw tribitlaliones juslorum ,.~eidehis -otnnibuslibe-
;Veherandis et .amaridis "charissimis sororibns fabit eos Domiiius: et, juxta Evangelimn, quia qui
Leobgithae"et Theclse, necnori et Cynebildse„ el .perseve_raver.it usque in finem, hic salvus eril.
pmnibusin Cbrislo diligeiidis sororibus vbbis coba- EPISTOLA XXIII.
bilanlibus te.iernae .chariiatis salulem: BONIFACIUS LEOBGITUJE. [A. D. 725:]. . -
Obsecro. et praecipio quasi filiabus charissimis, f, Yenerandae ChristLfamulae et chafilate sinceassi-
"queraadmodum vos jam incessanfer facere, et feeis- . ma perenniter continendae Leobgitha?; Bonifacius ser»
se, etfacturas.esse confidimus, ut'vesiris oratiorii- vus servorum Dei, oplabilem in Christo salutem.
bUs crebris Dominum deprccemini, ut liberemur, Nolum tuae sit sanciitatis dilectioni quia frater et
juxlii dicfurii Aposloli, ab impotiunis el tnalis homi- compresbyler nostef nomine Eorhlhaf nobis-refere-
mibus.-Son enim omnium esl fides. Ei sciloie quiai bat quod a le precibus suis impelraret ut puellce
- Deum
laudamus, el iribulationes cordis nostri dila-. -cuidam doclae- laborem, si noster consetisus, liceu-
tataesunl, ut Dominus Deus, qui est refugium pan- tiam tribuisset, tempore impetres aliquanto.: Qua-
perum,-et spes humiliuni.de neeessilatibus "nostris. ; -proptersecundum quod dilectio tuaprosuac raercedis
et de tentationibus hujus.saeciili nequam eripiat no?, augmento de hac re consultum putaverii, nostram
ut sermo Domini'currat, et cla.rilicetur ..gloriosunii consehtire et favere v.oluntalem indubilanier agno-
Evangelium Chrisii, ut gratia Domiui in _inevacuai sce. Vale. iri Chrislo.
Jion fial. Et quia ultimus et pessimus sum omnium1 '--' EPISTOLA XXIV. _ '- - -
legaibfum, quos. catbolica et apostolica Romanal . . . a GREG0n)US BOMFACIO LA.D. 720.-]",
Ecclesia ad praedicandum Evangelium destlnavil, ut: . Reverendissimo ac sanctissimo frairi • Bonifacio
omniiio sinefructu.Evangelii sterilis rion mofiar, el D coepiscopo Gregorius servus servorum Dek
; a Ex Iugolsladierisis Codicls opiiiloiie dicendumi • Gregorii III epistolam quartam numerat etGratianus
foret tam epistblam 122 [Ord. Serr., i.e., epist..UiI persaepe, c Quod proposuisli 52; q. 7, C' Parvulos,
Ed. nqs.] quara baric 126 [24 Ed. nos.] esse Gregoriii de Corisecf., di. &, c.-De /iomine,.d-..S,ibid;; Bellaim.,,
II. Attamen illam tribuil Baronius Gregorio III ,-Iiceti lib. iv de Rom. pontif., cap. 12 ,1-. i de Mair., c 17;
iu "conciliorum tomo II diserte Gregorio II iribua- et ipsi eiiam apud cumdeui ceriluriatores.' Hisce.ia-
. tur ; el quiderii omnium ultinia ; eodetnque modo ct; men omnibus- proeponderaf; iri ipsitts. epislol_Rfiiis
ordine.ciiatur a Gratiano, c quos a pag.anis, de Con- temporis indic_itio,'aiiiius. vitjelicet' Isaurici Lepnis
secr., d. 4. Baronio tamen poiiiis \idetur asseniien- decimus, ejuslilii Gopronymisepiimus, indictioTde-
dura. Prinio ,^.quia iflerir.tradil Othlonus, lib. i Viiaei ciina. C.uin:anteindictionera 1-4ejusd.emqueLebiiis
saneti Bonifacii,c. 52. Secundo, quia qui haric epi- arinum 16 neque mortuus fueril Gfegorius II, uti te-
stolam. scrjpsitipontifex, idem. archieiiiscopale iuisit; slatur AriaslasiuSBiblioiheearius, rieque ad poritifica-'
saucte Bonilaeib pallium, ut in ipsa r.efertur epislula; lum eiectus Gregorius III; Jdeoque et, in.biijiis 125
sed Gregotius III est qurillum creavit arcliiepisco- ora lege sic •:Baron. aiirio72li Gfpgor. II. Ha.'e'eiiim.
pum, eodem I:b. l Vilae,-c 51. Tertio , quiar.iiqiunii ejus.verlja : Hm GregoriiTl i\tlerm''Simt),'sed'triale
qmnibus in hujuscemodi JituIIs et.numeris}errare • positw sub Gregorio'111, siquidetn exiiidiciibiie ifi' ea[
Gratianum nonraro. Qmiad posteriorem.vero, .contra posiia Jioc anno 726' esse sciiptw repcrihniur.'-SEBi-
Baronium astipulaiur Conciliqrum iomus li,' qui bauc
723 S! BONIFACIIMOGUNTINlARCMEPISCOPI OPP. PARS 1. 72i
Desiderabilem mihi a te .mi>susDenvat, etc. (Vide A . Bonifacius supplex servus servorum Dei,iu Christo.
' . - siuceram cbariiatissalulem. ...
sup.ep. ii.Gfegorii pqpw II.) -___.. - Charitatis vestrae clementiam lntimis obsecramus
EPISTOLA XXV. '
pfecibus,,.utJ>ro nobis peccatoribus apud Dominum
GBF.GOBIUS BONIFACIO. [A. ~0.752.] huercedere curelis, quia multis et yariis tempesta-
Revereudissimo et-saiictissimo fralri Bonifacio lum turbinibus concussi et qiiaissaii sumus sivea
cocpiscopo ad illuminationem gentis Germaniae, vel paganis, siye a falsis Chrislianis, seu a fornicariis
eircumquaque iri umbra mortis moranlibus gentibus, ciericis, sive a-pseudosacerdoiiiras; et maxime, ut li-
in errore corisiitulis, ab lnic appstolica sede direcio, memus, nostris merilis exigentibtis, tribulamur. Sed
Gregoriiis serviis-servorum Dei. . - ut consolemur,. et efipiamur orationibus ves.lris,
Magiia nos" babuil gratulatio, lectis sanctissimae deprecamur, et confidimus iu Domino Jesu quia per
fraternitaiis tusa litleris, etc. (Vide sup. ep: I Grego- orationes vustraedilectionis , et yeniam peccalorum,
' ' '. .
rii papw 111.)' et iranquillitatem tempestatuin, invenire niereamur,
EPISTOLA XXVI. quia fidelis promissor Jacobus apostolus dixil: Con-
* SIGEBALDIJS BON1FACIO.[A. D. 752.] fileminiglteru.trumpeccata .vestra, ut, salvemini. Mul-
Reverendissimopraesuli et piaepalernitaiis prsero- B tum enim valei deprecalio jusli assidua. Et Joannes
gativa divulgando archiepiscopo Bonifacio Sigebal- evangelista in.prima Epistolaail.: Scimus quoniqm
dus, licellfidignus et ultimus famulorum Dei farau- audil nos ,quid~quidpetierimus , scimus quoniam ha^
lus, optabilem in Domino salutem. bemus petitiones quas postulamus ab.eo. Et quia
Primitussubnixis precibus ,. ac si progenieulahs jam de.Iibc Ipso anle deprecatus sura, rogo ut.non
flexis popiitibtis, iit indulgeas obsecro pefnioiiein indigriemini, eo quod rafo.peterenon.debeo quod
meam, quam' rogavi le per tiium presbylerum no- •fine jntermissione semper fieri desidero, quia quo-
mineEobo, id est, ut tibi indicarel meam petiiiohem tidiana tribulatib divina solamina fralrum ac soro-
et desideriurii. Id est, trt tu nieus esses episcopus; rum me quaerere admonet. Prajterea , quin limemus
cunrmeo episeopo Danielo. Pro tua clemenlia hoc easdera teniationes.Satanae ibi esse , quae hic sunt,
milii concedebas, si ita fecisset, sicut eum rogavi. secundum dictum Apostoli: Stabiles esloie, el immo-
Putabam. aie, Dbtnine mi, aliquem consolaiionis biles,> abundanies in opere Domini semper, scientis.
sefmonem venire ad me. Notum sit libi quod ex eo quod idbof vester non est inanis in Dqthino. Et alibi-:
lempore nomen-tuum_ascriplum habuissem , cum Vigilale, et siale in fide,-viriliieragite, et cotiforlamini,
missarmn soleriinia celebrarem sim.ul cum nomini- omnia vestra in chariidle fiani.-_.Exs'i egeslas tangat,
bus episcopofuni nostrorurii, et modo non cesso ^ dicli evangelici nolite obliyisci : Beali pauperes spi-
-quandiu subsislam; et si supervixefo tibi.cum no- rilu, quoniamipsorum esl regnupi cmloruni.-Sitribiir
mlne Palfis nostri Eremvaldi episcopi tuura ascribo latio veniat, memores eslote veritatis dicenlis : In
nomeii. Et hoc libi intimare curabo, qubdhbc scfibo, paiienliqvesirapossidebidsaniinas nosiias :Et in.Psal-
nori quia de inerito mei peceatoris coiilideiis slm, mo : Patientiu pauperum non peribit in.finem. Si in-
sed de misericordia Dei", et spc tua, quam habes in firmitas corporis, Pauli apostoli senteniia profera-
Deum. -."•-' -
lur, qua dixit: Quando infirmor, lune polenssum, ei
Ideo deprecor le ut tecum memoria mea secun- virlus in infirmilaleperficilur.
dum parvitatem meam el in praesenleet in ftiluro - EPISTOLA XXVHL.
-' ~ " - • .
persistat. Yale in Chrisfo. _
' ~
; . EPISTOLA XXVII. . ;- . TOItTHELMUS [A. D. 755.]
.BONJFACIO.
BOKIFACIDS h CUiDAM. [A. D. 752..] Domino meodulcissimo, ac sincerissimo cbariia-
Reverendissimae ac dilectissimaeancillae Gbrisli.N. lis cultu, ei praecipueDei gratia copioso, semperque
* Sigebaldus: Rex ftiit Occidentalium Saxonum, rege, sed aSigebaldo tnonacho scripta, ulltumile scri-
apttd quos Daniel. cpiscopus, de quo supra: Isti D piionis genus suadet, utet inulua iit sacrificiis memoria,
vero occidentales vocabantur Gevisse. Bed., I. m, quam petit, riorivero Bonifaciusin Angliam veniat,
liisl- c. 7. Eosque ad fidem Christiariam con-- sicu.ti Alfordus boc ajmo, num. 17, ohservavit. Nd-
vertit , et prinius eorum episcopus fuit Byrinus, que enim Bonifaciovivente aliquis in Saxoriia occi-
ciii' successit-Agilberlus Gallus , liuic Wini-, huic dentali Sigebaldi nominis rex fuif, et, e conira,
Eleutheiius, ut ibidem ait Beda, I. iv, c 12. <jQin- Luilo.successore saiicli Bonifacii Ecclesiam Mogunt.
tiis yero episcoptts fuit lleddi ; ibid. Sexlus Daniel regente, scripta ab eo epistolainter Bonifaciauas1U7
et Aldhelmus. Nam ejus, parqchia seu- dioecesis in cujus baec est.-iiiscriplio : Cliarissimo Filio Dene-
duos fuit divisa episcopatus; J. v, c 19. Sed-bic baldo.... Sigewaldo... qui Sigewaldus non videfuf
post annos IV morluus successoremJiabuit Fot tliere; diversus a Sigebaldo, a quo est epislola prajsens ;
ibid., et c. ult., ac in Epii. -Htiic yero an succfissit. qui ideo a Lulio oblinuit, quod a Bbnilacioimpetrare
Erenwaldus, de quo hic ? an cum illo idem ? De For- non poiuerat j ul cuffi illo vivero posset. Ea eiiim
thereo episl. S8; et 66. Mabillonius, ssec iu Be- epistbla' monachis in Tburiugia ' positis scripta.
nedict., pari; n, in observationibus praeviisad Viiam. PAGIUS.
b Cuidam. Vidciur haecEadburga esse, quia de
sancii Bqnifacii, num. 8, deducit ex hac epistola :
Sigebaldum regem Benifaciumjain iiiCismarinis par- precibus quas petit carumque, causis ait sanctus Bo-
tibus consliiutum rogasse, ul ejus episcopusessel, sed nifacius : Jam de hoc ante deprecalus sum. '•-Alhofc -
Bonifacium eam digniiaiein reeusasse,' ne geiitilium supra factum epist. 17 et 18.. SER.
conversionideesset. Verutiiea episto.lanon a Sigebaldo
?2V : ,.... -EPISTOLÊ. .,-..... , 72!s
iii Ghristo'pastoralis curae regimina guberiianti Doni-.,A vestrae in ,EccIesiiscDeifrequeiilare faciatis ; el sicut
- te paslorem ih pqpulo suo.praedestinatio Dei fieri v.o-
facio, qtii.et'Winfridus, archiepiscopo, Torthelmus
episebpus, servus seryorum Dej, in.Domiriosalutem. - luit, ita etnos palronum. te sentire ;satagiraus. NO-N
Desiderabiles"litieras excelleiitiaevestraesuseepi- mina quoque delunetorum et viam. universalem in-
nius, quasrelegenlescognoviffius luani piissimam gredientium., prout opporiuuilas anni. exegerit,, ex
devoiionem,':ferveiilissimumqueambrera, .quera ha- utraque.parte adducenlur, quatenus.ut Deus deorum,
besjiropierbeatam -vitam, ,el, [Par.; uf| dextera et Dominus.dominanlium, qui vqs iri episcopa.tus re-
-Ddinini-prolegente, medilarisdie ac noct_ead fidem gimeii ponere voluit, suam.pl.ebemad. individme Tri-
catholicara atqueapqstolicam, prb tuaeanimaeredem-:• nitatis. agiiitionem; et unilalis.substanliam peryos
plione, corda^-paganorum Saxonum converli. Quis . adducere dignetur. Vivite . felicibus finemclausuri
enim audieris hrec siiavia rion JaeteUir? Quis nou calcibus."- • - . . . ',
exsullet efgaudeat in liis operibus, quodgensnosira . S.'. .-;... us. . , , -
Chrislo omnipoleriti Deo credal? Per gertilum vero Praelerea, o piissime Pater; tibi.Jiitim.andumcura7
apicurn luorum ," modicum . libi munusculum , sed mus, ut gefulum praesentium.Iitterarumdevola nienle .
aiagni affectus pighus transmitlo, simul et indicans, R-a nobis transmissum.scias, etsicul fidelem tibi- esse^ ~
quodomniaquafra paryilate nostrapeiere dignatus comperimus, ita et eurii veridicum in omnibus nobis
es Iibenlissiine~suscepimus,itoc est,; tjuod in sacris invenies. - _.• -. '-.,'- •'-.. .- ,
tiiissarum celebritaiibus, el in quotidianis precibtts, '' - ~
EPISTOLA XXX.
luae sanctitatis; membria- celebrafur : optantes et b CANGlTUA
hoc BOWFAClO. [A..D. 733.].
otmixe deprecarites,-noslraj fragililatis conscii,
idein avestraparle, quanto merftis excelleiiliores Benedicto in Domino in fide ac, dileetione veuera^
esiis, lanto cireanos perfeetius observari. Feslinel: . bili Winfrido, cognomento Bojiifacio, presbyter.atus
igitur vestra celsiludo noyum Christo populum co- privilegio praedito, "et vfrginalis cas.limoniaeflbrjbus
acervare"el dedicare. Profeeto. enim habetis proteclo- .velut.liliorum. sertiscoronato, nec.non doclrimB
rem'Jiumani geneiis, Redempiorem Dom]num no- scientia erudito, Caiigitha indigna a.ncilla ancillafuui
struni jesum. Fraterno iiaqiie affeclu salulantes-ve? - Dei, et nomine.abbatissa, sine merito.funcla, et u.ni-
stfam excellentiam, divinam deprecamur jugiter ca /ilia ejus Eadburga,i;ognonienlo Bugge,.,in ' ' saricta
clemenliam , quaevos vestrosque omnesinolnnibus Triniiate.seternam salulem.
Ad feferendas gratias. ainplhudinis e.t dilectionis,
operib.usauxiliaredignetur.ut ' " cum.Christo in rrituro
regnet' saecuio. : quam transmarinis litleris, per geruium. s.cbedarum
: '" EPISTOLA pielalis luae, transmisisti, nullus oris nostri.sufficit
. . XXIX.."-..' sermo. Gratulandum est, si vera lausest, quia lau-
liBWALDUS BONJFACIO. [A. D. 753,] dataesumus ; timendum est valde ne magisyitupeia-
-Domino gloriosissimo et cum omni honoris affe-. lio sit nonmerita laus quam laudalio. Amantissime
ctu venerantissimo Boiiifacioarcliiepiscopo Ebwal- frater, spirilualismagis.quam carnalis et.spiritualiuwi
dus Eslanglbrum, Deo donante, regia potestate fretu.s, . gratiarum muniiieentia magnilicate, libi soli indica-
smiulet lo.laabbaiiacum omni congregatione.servo- ri voluimus, et Deus solus testis est nobis, quas cer»
rum Deiin noslra provincia.altithronum pro Eccle- nis interliias lacrymis, quod niultis miseriarum nao-
siarum incoltimitaie die no.ctuqueprecibusjmlsanie, libus., velut gravissima sarcina,aut pressura premen-
jn Deo remuneratore omnium salutem. . te, depressae.sumus, et saccularium r.erumiiimuitibus
Ihprimis itaque seire ,.te volumus, o diiectissime, ianquam spumosi maris vortices verrunt, et velut
quodgratanteraccipinius nostrani paryitatem yestris undarum cuiiiuios.eollisas sax.is, quandq venlorum^
sanctis orationibus.'comm.endaiara, ut sicut yestra _ viplentia et procellarura tempestate's saevissimeenpr^
benigniias de missarum solemnitaiibus , et ;oratio- riiem Euripum.impellunt ,;et cymbarum carinas sur--
rium.asslduliatibus, Deo-instiganle, dictavit, ita quo- n. sum immutafae, et nialus navis deorsum dejicitur.
que riostramediocritasdevola menle implereconelur, Haud.secus aniinarum nostj-arum navicuiae magnis-
memoriaquenohiims veslri aJri septenis monasterip,- miseriarum machinis, et multifafia calamitatum quan-.
rum; noslrbram syn&xibus perpelua lege ccnseri de- litaie^quaii.uniur, et velut veritatis voce de Evange-
bei,_quod insepienario numero perfectio saepe desi- lica.domo dicilur -..Descenditpluvia , venerunl flumi-
guaiur. His itaque bene compositis, et Deo adjuyan- . na, flaverunlvenli, el impegerunt in domuni.illaiii, ,et
te, de ariiirianim regulis,-riie composiils,.et:deiiite- reliqua, Igi.lur primum qmnium ponilur, et super
Tioris hominis habitu-aple coridictis, exleriora terre- omnia alia, ill.a, quaeexteiius accendunt, memprata
naeque^siibstantiaeadminicula, quae subnostra ..po,fer innuinerabilitim- concateuatio criminum , et nullius
stalejDeo larglente, redacta sunt,-sub vestrae voluu- boni plena et, perfecta fiducia j et nbn lantum rec.or-
lalisarbitrio eontineri volumus; ilalamen,.ut oralio- dalio atiiiparum.nostrarum, sed (quod dilficilius est
-rium vestraruin per benevolentiam,almiiaiis et. multo grayius) universarumcommissarniri anima-
-.*-* - adjutoria
. '
a In septenis.Septem inlelligit h.ofarum carionica? vbcati1VideS.teph. Durantuni, loto fere 1. m. SE.B".
f um preces, "de quibus sup. ep. 17 (HMHC Gt)). Beda •-b Cangiiha. Cangylh - legilur etiam.
' Eangyih-
1. nij c. 127, soleinnem canoniciteinporispsbtmodiam WUHDT.
"
727 S. BONiFACll MOGUNTiSl ARGIIIEPISCOPI OPP. PARS I. 728
rnm prbmiscui sexus, et aetaiis ; et, quod Imultorum A ipsas.elqui dolores nostros, el.miserias, et pauper-.'
meiiiibus et diversis mbribus deserviturae, et postea tatessuasdepuiaret, et compatibns.nobisfuisset, et.
arile shblihie tribtinal Clirisli rationerii -reddiiiiras, consolarelurmos, el sustenlaret .eloquiis..suis,êtsa-
non soluffi pio mariifesiis -peecatis geslorum, sive luberrjmis sermoriibus sublevsrei. Diu quaesivifnos,
diciorum,sed simul pro occuliis cbgilationibus, quaj et confidimus: quia in te inveuimus illum amicum
ho.mines latenl, Deolantum tesle., et ciim simplici queih cupimus , et-oplavimus et sp.eravimus. -Et.si
acie adversus iduplicem, et eum deceffi riiillibus ad- iiobis Deus dedisset ut perungelum suum (sicntHa-
versiisviginli iniilia duellum diicturae ; et-aeclivis bacuc propbetam cum.prandiis.in lacum leorium k&
[W., addilis] animabus riosirisadditurinterea dome- Danielum vaffem misit, e"lPhiljppum unumdeseptem
slicaeTei difliculias et disputatio diversafumuliscor-'. : diaconibus ad Euriuchnm); inillas terras et in illam
(iiariim, quas seminal omnium bonorum invisor , qui peregrjnationem possemus perVenire ubi habitas, et.
rancida corda virorum ihficif malilia,et inier oihnes si licuisset nobis viva verba ex ore.tuo audire..quam.
homihes spargit, maxime pef mohasticos, etmona- duleia faucjbtis meis eloquia lua, Doinine,-.super mei
chorum contubernia. Et scit quia .potenfes potenler ei favu.mori ffieoj Sed quia hoc-nosirismeritis noiic
lofmenla paliuntur. Angit prajterea paupertas et meruiriius,.' sed longo interv-tllo lerrae marisqiie, ct
penuria reium temporalium, et angustia cespilisTU-. B niullarum provinciarum lerminis dividimur , tamen
risriosiri, elinfestalio regalis,-quia accitsamur apud prq bac:fiducia supra memOrata, notum.tibi facere
•eum ab liis qui uobis invident, ut - quidam" sapiens voluihus, frater Bonifaci; qiiia m.ultum temporis llu-
ait: F.ascinatiq et invidia obscurat mttlta bona. Si- xitexquo desiderium babuimus, sicul plurihii , ex.
militerservitium regis et regiriae,"episcopi et praefe- nccessariis nostris el cognalis, sivealieniSiquodomi-
cti, el potestalum etcomiium, quae omtiiaenumerare nam quondamorbis Romani:peterenius, ef ibipeccato-
longuni est,.-et fariiius possuhiinenle tractari quam rum nostrorum :veriiam impet.rarem.us, sicutaliiroulti
sermone. Addimr his omnibus riiiseriis amissio ami- fecernnt, et adliuc faciunt; et ego niaxime, quaeaetate
corum et conti ibiilium caterva propinquorum et con- proveetior sum.et mulio plura in yita ti.iea commisi
sangiiineorum turba. 'Noiiliabemus -filium, hequefra- et perpelrayi.Et liujus mese voluntatis atque propo-
trem, patrem aut palruum, nisitanltim unicam filiani sili niibi conscia fuit Wale abbaiissai quondaiii. mea,.
penilus "desiitiilani omnibus charis in hoc saeculo, ietmaier spiritualis, et unica filia, quae-adhuciiian-.
praeter unam lanlum sororerii ejus, et matrein valde nis juvenilibus fuit, ethujusrei desiderium quaer.ere
yetiilam , :et'filiumffatris earuin , et illutn valde hescivi. Sed quia scimus-quo.d multi sutit qui banc
infelicem a proplerjpsius mentis amenliam , etquia volonlaterii viluperant, et hunc amoremderogani, et
rex nosier ejus genlem multuri) exosam babef-.et ^1 eol-ura sentenliam his astipulauonibits affirmant,-
nullusest aliiis, qiiiiioslersiinecessarlUs,"seddivers1s quod canones synodales praecipiant ut unusqulsque
casibus transtrilit illos Deus. Alii eorum obieruntin in eo locb ubi corislilutus fuerit, etubivoiuni suum
pairio solo, etcorporaeorum in terrae pulvere squa- voverit, ibi maneaietibi Deo redd.it voia' sua; sed
leiite requiescunt iierum "resurreclura in dieneeessi- qti.iauniversi diversa voluniate vivimiis, et nobls im-"~
ialis, quando berilis luba eonprepabit, et bumarium cerla resel occulta-Dei judicia stint,sicut-ait Prophe-.
'
gemis atris' turtibis emerget, ratiorie.m reddjurum , ' ta : Justitiaiua sicul montes Dei : ei". Judicia lua
et spirituseorum angelicis ulnis evecfi regnituri cum' dbyssus multa, ei cjus secreia volunias ef dispen-
Cbrislo, ubi omnis dolor deficiet,- et irividia fatiscet, . salioinbac re nobis' yalde occulta est, Jiro his
el fugiet dolor,.et gemitus a faeie sanciorum. Astalii ergo incertis atque oceultis ambie- le supplices
palria littOra reliquerunt, et aequoreiscanipis secre- aique proslratis vultlbus flagitaffius,' ttt sis nobis Aa-
didefuni, et sariclorum pelivere apostolofum limlna ron,' id est, nions fortitudinis, oraliohum tuarum_Jios_
Petriet Pauli, et 'niuiloruiii martyrum,' virginum , suffragio fulclas, etdirigas" lliuribuluin deprecatio?
atqtie confessoriiin, quoruhi riumerumetnominabeiis num tuarum,- sicutihcensum in conspectiiDivinilatis,-
scil.' Prb his omriibus, et' hujuscemodi causis, quae rj ei' elevalio ffianuum. luarrari, comparetur sacrificio
vix uno die eniimerarr possunt, quaravis, ut dicilur, vespertino. Yere eriim coiiftdhnusjmiDeum, elejus
Qulnlilis atit Sextilis tempora"protelent aestatis, tae- clementiam exoramus, ut per siipplicalionem pris
det nos viiae nostrae, et penfeiiobis p'eilaesum_est,.vi- tui, et orationes ,medullalas, ;ostendat nobis per le
vere. OninlsJiomo insua causa deficiens; et in suis quod ribbis proiutufum-et utile, judicaveriti. siye iu •
corisiliis difiidens quaerit sibi amicum (idekjm,in cil- patrip'solo vivere, vel in peregriiialiorie; ;exsulare.
jus consiliis conlidal, qui in siiis diffidat, et laleffi Similiter "poslularaus pietatem tuam ut-.lua rescripia
fiduciam babeat in illo, ut-otnne secretum sui peeto- transponrum dirigere digueris, et-res|iorideas bis quae
ris pandal et aperlat,. ei,_ul diciiur; quid dulcius in his chariis exaravimus rustico.siylo et impblif.oser-
quam.Iiabeas illura cuin quorimnia possis loqui, ut mone qiiia nullam fiduciani;babemusadeos qui jnfacie
tecum?'Et ideo duntaxat pro iiisoinnibus miieriarum g'oriaiitur et noriin corde. De tu? fiile. et; cbaritate
- necessitalibus, quos lacinioso sermone.eriui-ieravjmusi in Deuniet dileciione-iii.proximura,etillumifratreih,
nobis necessarium fuitulquaereremus amicum Udelem, supra memoraiumsme riomine, necessariunVamjcum
cttalem, in quem confidamiis meliusquauf inriosniet- itostruinDenewalduin, si Deus dispouat, vel decrq--
* Wurdiwein habei: proplerhos absque illius merilis. EDIT.
*
7.-m -.."'; -. . . EPiSTOL^ ... 750:
yerit, tildifigal viain ejus in' illas parles lerra) , et A v.er.ha.is, qua.dixil : In paiientia vestra possidebitis
animas veslras. Etyerbum sapientissimi Salomonis :
peregrltialionem illam, in ^jua liabitas, lu illumcha-
riiata et-diieclione suscipias; et, si volunlas ejus Quem diligil.Deus, .corripil, e>et. flageUatt:omnem -
vei desiderium (lagitai, cUm lua beiiediclione et gra- filium, -quem ricipii. El .Psalmigraphi sententia
"tia et eulogia dirigere digneris ad venerabilem fra- Multw tribulaiidnes jusiorum,- et de his omnibus libe^
trem, nomine Beriheri, presbyteratus gratiadecora- rabil eosJIominus: Et alibi : Sacrificiuni :3eo>Spirilus
ttira el a confessionis lilulo.noialum, qui diu incoluil contribulatus, cor contriium et Ituinilialum .Deiisitbit
fllairi peregrinatjpneni. Yale , frater spiritualis fide- speriiu. Et recordare apostplica.1 seritentiae, qua.di-
lissime atque amanlissime,'; el sincera et pura dilexil: Per, multas tribulaiiones oporiet nos intrari,,in
ctionedilecte.et prospefis-successibuspollein Domi- regnutn Dei. Etalibi : Gloriamur in Iribulalionibus,
no dilecto. _Amicus diu quaeri.tur,yix inyenitur, djl- scientes quoniam f iribulalio , palienliairi operatur,
ficile servalur. Orapro nobis, ut non noceant "nobis paiiinlia auteni, probationem; probalio; vero.spem, .,
noxarrim erimina am.ara. . spes aritemnbn confundit., De ista spe, soror charis-
- * EPISTOLA XXXI. ' -'- - siraa, semper gaude et laelare, quia.nbn coitfuuderis:
"."""" et tribulaiiones mundanas tolo menlis annisu con-
BONIFACIUS BUGG^.[A. D. 755.] ] temne,
quia oinues riiilites Chrisli utriusque sexus,
Veueratidae ac.dileclissima. sorori Buggau Boni- lempestates et' tribuiatibnes iriflrmitatesqiie hujus
facius, qui el Winfridus «, servus servorum Dei,. sjeculi despexerunt, pro.iiil)iloqueduxerunt,..s?nctO-
optabilera in.Christo charitatissalulem. -. Paulo atlestanle, qui ait: Quando infirrnqr, iunc po-
Socor cbarissima, d poslquain nos timor ,Christi tens sum. El alihi: Quis nbs separqbil a charitale
el amor peregrinatjonis Ibngaet lataterrarumacnia- Christi? An ringustia? An fames?,An nudilas? An pe-
ris intercapedine.separavii, multorum re.latu"audivi riculum?'An perseculio? An gladius? (sicut scripium.
-tempeslates Iribiilationum quae libi .in sejieclule, est, quia.propter ie inbrlifwgmur tpta-diei mslimali
Deb.permillenle, supervenerunt. Moerore comrisia- sumus, sicut oves occisionis),sed in hisomttibus supe-
ius ingeinui, repiitans quia posiquam quielem. con- ranius propter eum qui nos dilexit, qu.ipater et-ania-
letnplativae.vilae.quaerendo majores mpnasferiorum ,tor castae,virginilaiis luae, qui le primsevo. teinpore
spllicitudjnes abjecisli, frequentiores et validiores juveiitutis lu_e,paternaedileciionis voce; ad se.inr
tribulationes; occurrerunt. Nun.cauiein, soror vene- .vitans, filiam vocavit, dicendoperProphelara.: Audi,
randa, tribulationibus luis compaliens, Jialernas et filia, etvide, etinclina aurem tuam, et obhviscere
horialorias, elcqnsolaiorias, beneficioriim tuorum, f, . populum luum, el domupi patris, Jui,- quia- concupivit
etanliquarum amicjliarum inemor, iitteras ad te rex speciein luqm. .Ipseest, qui mpdo in senectule
iransniiliq, rogans ut inente non: excidal sen.tentia tiia laboribus ei tribulalionibus. speciein et pulchri-
" ,, "
a Cdnfessionisfit. De coiifessorisrioraine ac. litulo Verumminislrimulliliiditiissumtis.
' Et laudatur a Plularcbo
insigoi divus Cypriauus etBaforiius iri-Martyrologio,- Nicias, quod talem se co-
die-2 Januar. Et (ieri polest' jit iste confeSsor ejusr gitarit, retme ipsa praestiieril. Quanlo igiiur, magis
modifuerit. Quia lamen Evaiigeli.ipromulgatio voca:- ea ecclesjasticos antislites cogilaliq oralioque.decei?
lur fidei cbnfessio,potestô mbtib "insignis dici cou- quibus i.naximuset priiuus ille secunduri) Salvatorerii
fesior, qui Evangelio gentibus enunliando irisignem iiostrimi^Jesum pphtilex sandus Petrus, I epist. v i
navavit operam. SER. ,....• qui invobis esi.gregem l)ei, providentes noti
b Opiima et lecfissiraa baec,.ad.quam isia scribi- Pasciie,sed
coacie, .sponlanee secundum Deum; rieque lurpis
tur cpi&tolaj fetiiiria vocatur Buggati, et Bu'gge"et lucri,gralia, sed volunlarie; neque ui.dominantes in
Bugga,-sicuti Bedan,infra; epist. 9, etBeda, ejiist. 8, cleris, sed forma facli-gregis.ex:aniiiio.El'A\\~\s Hie-
et, Bedas.: Interdum eliam. .vocari,-Eadburgam- notat ron.,in Ephes. v': Audiant episcopi, audiant presbtj-
ftaroniiisj p. S5. Quae regio genere, nata esset pi-o- leri, audiatmmiis or.dodoctqrum subjeclissuis.se.esse
piuqtia lledilberti Cahtioruni regis, filia Cangilh, de subjecios, et iihitentur diceniein Aposlolum : t Cum
qua saipius"postea epistola 45, 14, 20, 21-,28, 55, 40, eniniessem libef ex omriibus, omnibusrriiipsum servum
alibi, ubi et ista quaedixf-probantur-, et casii -qui feci:ul omries lucrifacerem,-» etc. Hujus atilem liluli
ititer eam et sanclum Bonifaciuui- fuit, amoris. oc- X) -] occasio contigisse saucto Gregorio dicitur, e cojitra-
casio, aliaque plura, monsiraiitur. Milii tameh dtibii rio Constanlinopolitaiii palriarchae Joannis faslii, qui
dliquid injicit Cajsare.eepislolae 58 Jnscriptio, ubi QEcuirienicum,seu universalemepiscopuriistiperbe, ac
iion Erielburg, sed Heaburg, non Gangyili, sed Ean- falsoiiiscribere se aususesl, de otio et ad queiii-idem
gylh diligenter scripium, qu.uiquani perfacile unius sanciusGregor.,:L.iv, epist. 54, 56,38,.59. "In^lossa
vel alterius liilerQSa.immtitaiio potuit irrepere. Su- yero, c. Quolies1, quwst. 7, ejusmodi referlur di»ti-
peistilcih porrohanc sancto Bonifacio fuisse testis chori: '.„-'."__
eplst. 103; infra. Alia Edelburga regina-,J.; n IHsto-
riaj,,c..9.et 14, .Bed.;et lib. iv;.cap. lO.Jufra ver.', ' Servilibi
Roma, quondamservi dominidomijjorum;
episu 21, est presbyteri-nomeii. . servoiuiiinuhclibi sunt dommi.'
c Buggain
_ Servus serverum Dei. Ilunc fere titulum soli bo- ^ Par., priusquam; sed prius el posfJii cbdd. 8*-.
diereiirient summi poritifiees, sed olim asciscebaht pissime inter se eohfusa sutit. GILES.• -''•
alii4!tiam libenter : quod etÎemissionis argmneriiuni, ' e-Etfldgelldi. Deesl iu Ms..C. I. .. -•
et olficii quoddam yeluti. monimentum. sit. .Qui enini . ..*; TribulatiOi,In C. additur : El reliqua.usque qui
aliis, praesunt, cum, eoriiiriconimodo et iitilitati ser- : nos dilexit. Ego integra hic, ct inierdum alibi, vurba
vire debeant (Foret eiiiriisecus fyraniiica poteslas), inlerdum verobreviialis nolani haiic, atit.
postti;
nieriio.se Jllorum servos intelliguni ; JYos;aitrapud aiiara, et cwl., reii.nu.i, cujusuiodi et in Sciipliiris,
. poeiam.Aganieiiinoii. .. J .';"'.. 'aliisque-:senteniiis;notis.ciian<iis-iisiia.lae apu.d lle-
Faslus quidenispecie reliquis procccllimus braeos iiotai sunt XI et b2~. §ic'episl. 3 ei.dei.nceps..
751 S. BONIFACIIMOGUNTINIARCtUEPlSCOPI OPP. PARS I. , 7.52
tudinem animae tuae.decorare et adornare desiderat-. jA>cro igitur per Deurii. sorprem .ehafissimarn, itno
Tu aufem, charissima, de futura;Jiaereditale patriae matfem ac dominam dulcissimam, ut assidue pro
coeleslis, iri.spegaudens, contra omnesadyersitates me orare dignetur, quia, pro peccatis meis, mullis
sive cordis sive corporis, sculutnfidei -et p.aiieritiae. iribulationibusfaligor,,et multo .majore. mentis tri-
oppone utet'Cbrislo sponso cooperante turris bulatione et sollicitudine quamcorporis-labore-con-
evangeIicaeaedificium,-quodin bOria juventule ea;- iui'bor..'Fidem inter nos aniiquam;nunquamdeficere
pisti, insenectutebella.ad gloriam.Dai perficias, ut scias. Vale in Christo. .- - -.:'/.
cutoChristo veriiente,a cum sapienlibus virginibus, -,-:.._ EPISTOLA XXXIII.- -..•-• •
lampadem Gum oleofulgehtein obvianiportare me-. • -- - - , ' EGBUIJGA WINFUIDO. -
'
rearis. lnlereaintimis qbsecro precibus, ut, memor. ' ' '-'--' '-• [A.D. 735;]"" •-•-•
promissionis anliquae, pro.-me br-are digneris, ui. 'Abbatr sancio, vefoque annco, jure acmeritq
Dominus,quiest redemptor nbstef'et salus om-. lionofando,- divihae!scieriliae'et'reiigionis gratiaTe-
nium, de islis mullifariis periculis animam . meam pleto, Winfrido Egburga ultima" disciûlorum; vel
eripiatinfructu spiriluali.-Vale in ChristO; .. discipularum luaruiri aeiernanrin Dbmino sospilatis
" ',: salutem.
EPISTOLA XXXII. /;"
Cliaritatis tuie copulam.fateor diim pefinterioretn
npKiFACios.,BUGGJE: [A. D. 755.J. hominerii gustavi, quasi quiddam niellitae' dulcedi-
' b
Dorainse dileclissimSeet in amoreChfisti omni- riis, meis" visceribus liic sapor irisidel. Ef Iicet sta-
Buscaeteris-ferriinei "sexuspraeferendaesordri Bug* limut naciasum, aspeclii cbrporali visualiter hV
gan,'abbatissae, "Bonifacius exiguus ihdignus epi- ffaudatasiri), sororis iam'eii: seiriper amplexibus
seopus in Clirislosalulerii. • - : -'->'- collumluum consfrinxero. Quambbrem, miamaride
". Notum sittibi,sororcbarissima, de illo consilib jatnblim frater,-riuhc aufemambo pariler iuDomi-
quo me iridignum per litteras interrogasii; qund no "dorilirioriimabba atque ffater appellaris. Quia
-
egb libi iler peregriimm riec inlerdicere per riie,,, postquam a me separavit amara" mofs et cfudelis
necauderifer suadere praesumo. Sed "qubd visuiii illurii quem supra omnes-aliosajiiafe corisueveram,
est.diciim. Si enira sbllicitudinem quarii erga servos germanummeum, Oshereiri, le peiie bmiiibiis caete-
Dei, et ancillas, et moiiasierialem 'viiam, habuisti, " ris mascalini sexus, cbafitatis" amore, praifefebam;
pfopter acqiiirendam quieiera et cohteiiipTatioiieni Etne diulius varie vefba pfolelarem; rion yolvituf
Dei dimisisli,' quoriiodo debes • liuti.e 'sauchlariuni dies, neque nox elabilur ulla", sineiriemoria* magis-
Tiomirium verbisefvolmitatibtisservire cum labore Q ( terii tui. Jdcirco, cfede mihi," Deo tesle, quia :te
el taediosa soilitiiudiue ? Melius enini mihi .videiur, . siimmo «omplector rimore, etdele confido, qubd
srproptef sfeculares, Ju propria, Jibertaieni quieue hunquam inimemor sis" illius :ari)iciiiae,quam cum
menlis habere nullatenus possis, iit per peregrina- fraire meo te.certum fuit babefe. Ego auien),-Jicet
tionem,,.libertatem- cqnlenipiaii.o.nis, si volueris et scieiilia tard.ior, et merilis vilior illo sim, lamen' erga
pbssis, acquitas; quemadraodum soror lioslra tuas charitatis obsequium disparnqn:sum. Etquam-
Wetberga faeiebat, quae inihi pef suasJitteras inti- vis teffiporum series ocius^currerido discreyerit,
- niavit quod tgleiri viiani-quietam inveiiisseJ, juxta mberoris tariien; nunquam., rae nebula alra desernit-;
limina saiicli Pelri;-qualem longura leinpus desideV sedmajora.spatia temporum ffiajora. mihi addide-
randb quaesivif:De isio aiitem tiio desiderjo i.llainibi runtlucra injuriafum, ut scriptum est : Amor1tomir
maridayit ( "qtiiade le" ad illahi;'scripsi)'uf Cxspe- nis adducit 'doldrem,_ainor: autein Cltristi - illuminat
'
ctesidonec-rebelliones, el leritationes,- et minaeSa- Kor...Et:.postquam mihi simul-cliarissima soror
., racehof urivquae apud Romanbs nuper emerserunt, Welbufga, quasi inllicio vulnere, iteraloque dblqre,
coiiquieverint'. Et. qubadusque illa, .Deo* volente,.. .subiloflboculis«vanuit (cum cfuaadplevi, cum qua
suas lilierasinvilaiorias.ad.te ditigai- Et iioc mibi''. mihi idem nulricum sinus, rina.majer ambabus in
oplimum videtur esse.ut praepares libf hecessaria 1) Domiiio)et dereliquit, :Jesumiestor, ubique dblor,
iliiieris, et sust.i.rieas'vertium ejus,-«f-poslea, quod ubique pavor, ubiqtie mbTtis imago..Malui mori,.si
pietasDomini Jusserit.facias. De cpnscriptione au- sicPomiriovauspici,-cui arcananon Jalent.;- placuis-'
tem.sententiarum, detjiiarogasti, peccatis meisin^ set,>eI-t&rda.mors non tricaverit.Sed quiil'diGani
dulgere debes, quia pfopler iristanles Jabores,' el riunct Ante imprbyida tandem rios nOn[W.gm. non]
jtinera continua, adbuc perfecte conscfiptum qubd .amara mors, sed -amarior.divisio separavit .ab inviT
rogasli nori habeo ; sed, cum" injplevero,.ad pfacsen- cem/illam, ut reor, felicem, me vero -infelicem.;
liatn dilectionis tuae transmittere curabo. De mune- quasi quoddam deposiluniliuic sasculo servife per-
ribus namque, id est veslimeritis, qtisrmisisli, gra- misit. ,Scieris-enini,-quan,tuffi.Illarajdilexi, ..quaritum
tias agentes, Deum omnipotentem. rbgamus, ul liBi" amavi,.quam nunc, ut audio,.Bomana urbe. earcer
praemium remunefationis aeternaecum .arigelis et includit; sedamor Ghristiy qui iu ejus peclore virui.t
arcbangelisJri allo coelOruriiculmine reponat. Obse- floiuitque, .oiftnibus yinculis fortior, ^t val.idior est,
•* Cum:sapi"enli&MS.-MailIr. xxv. " ": * Wietb.erga. B., Wicibttrga, de qua infra e'pist_
''*' Dominw.Sic 111C:;-sed in B., Dmnw,••«bi est .111(JIHJIC 125).Pluraquae liuc speclant Bar.,p..S5;
-.*• >: SEH. - • "•'
epist. 2C(HKHC81.)Suit. '-. ..v .
" •- "'
755 , :- -- EPIS.TOL/E. . 754'.
it peffecta cltarilas forgs initiit timorgm; en ille, in- A i amicitiam ut me;e parvitati fidelis sis, sjcut in ie
ûairi, iile superi Bector olyriipi ineffabili gratulatiir cred.o; et.ut nie ialuis.oralipiiibusadjuve.s,ut Deus
-
tripudio ,.qui tallter te doctriiia. exbrnat divina, et,, omnipotens vilam meain secundum suamvoiuntatem
m lege ejus die noctuque meditaris, .ut scriptum esl._, - di.sppnat..Et rogo ul si-uriquam .aliquis luorum -ad.
Quam speciosi pedes evangelizdnlium pacem, evange- banc.provinciam veniat, ut rmeam paupertateni ihr
U-zanliitmbona ! Illa ardunra. el arctum jam gradilur lerpellel, et si jn aliqna re.yel .carual.iscommodi yei.
callcm ; .ego autem adbuc iu iiifiniis, lege cafiiab, spiritualis adminiculi yel libi., ,vel alicui luorum.
ceu quadain compede,- pnepediia jaceo. Ilja gralti— possim adjuvare, ul milii indi.cel, et egb, adjnagnam,
labunda in judicio. fattiro pariier ctim- Domino de-:: salutem animao meae, credo-ut secundum-vires meas
cantans, dicil: In carcere fui, el visitasli me. T.uauiem irijperiunt ttiura aique jussioneiu adimpleam. Vale
in regeneratione," cum sederint duodeicimaposioli. in semperin Domino.,' .... • *,'... '. ;'"'
sedibusduodecira,.sedebisetibi quantbslaboreprnprio ',..'. '- ._. r _EPISTOLA-_XXXy...., .,.-; -. ." ,. •',
acquisieris,detantisanteiribun.al_seteri)iregis,duxfu- DEN.i,. ET-.B,,a KANEBADa5. ,[ Ai.D."7,55.,] .. ,
turus deauratusgaudebis. Ego autein adluic in vaile ia-. Dominae dileclissimae. Clifislique .religiosissimse
crymarum, ut emeriium est.Iugeo propria peccaja, eq_• abbatissae Kanebadae. regalis prosapiae generositaiq
quod talibus melndjgnam feeiss.eiDetisadhaererecpmi- *? praeditieDen. -et L. et-B.Jilii tui ac yernacuri spm-r
tibus.Quapropter, credemihi,.no.isic tempestate ja- piternae sospitatis salulem.. ,:. ;..-:- >~.,-.:
ctaiusporiutnnauia desiderat, npn sicsitieniia iiribres -Agrioscere eupimus almitatis luae clementiam,
arvajdesiderant,. non sic curyb litiore anxia mater quia-te prae caeteris .cunctis feminiiii sexus.in cprdis
filium -exspectat,- quam, ut ego .yisibus yesiris ifui cubicul.o cingimus arapre-, quodpost. -genitorisjet
cupio. Sed quia, peecaiis meis.es igenlibus, et in- genitricisV et aliorum prbpinquorum nosirbrum bb,-;
inimeris delictjs aggravata, utboc.evenire qiieat, ut " ifura ad.Germanicas.genles irarisivimtis, etquodin-;
ab imminentibus periculis absofuta ,sim,Jn despe-. venerandi arcliiepiscopi. Bonifacii .m.onasticse.:conr
ralionem deducla,suih, idcirco ego peccaifix vestigiis versationis- regu.la-.sus.cepli:ipsiusqueJjabpris adju-
celsiludinis-tuaa proyoiula, ex inljmis praecordiorum loressunius,- in quanlum natiirae pauperculae.yilifas
penetralibus iffiploraris, a Jifiibus.tefraead teciamavi," praevalet.Nunc itaque _exiiitimis. praacordiorum iiiis^
"o beatissime dominerdum arixie requirit cof meuin, supplicitcr flagitamus: ut.digneris nqs babere in.tuae
utinpetra oraiionum tuarum exaltesirie,.quia factus sacr^ congregationis comniunibne; 1 et. K, nosiram
es spes mea, turris foriitudinis.a;faeie,visIbilis-et lintrem proceilosis fluctib.usJiujus ..mundi .fa.ligalam'
invisibilis inimici. Et ut ad consoiationein inimensi tuorum.oraminum praesidio adportum salulis de-
p
doioris, ad sedandam mtBroris nndariiy. ohsecro ut: ducere^ etatraconira piaculorumspicula;_parmatuoe :
luqsuffragiomea fragilitas, quasi qiiibusdam-suslen-. oralionis protegefe non re.cuses, sic"ut nos qubque :
laculis, ut non prorsus corruat,.iulcialur;îmiiiter pro tuae celsitudiriis statu,_divino suffragio, singulis
supplex rogito ut triihi aliquod solatitini vel in reli- momenlis^deprecanles sumusi Hbc verb, si corpbfi-
quiis.sanctis, vel paucula sallem:per scripta.^beaiiiii- bus praesenies fuissemus.flexis genuu.iripoplitibuset
dinis tuse verbEfdestinare dlgneris., ul in iHisiuain salsis Iacrymarum imbrilius -rogitarilesdiligenti pe-'
prajseritiam seniper babeam. Vale jugiter prospens liiione speramtis posse Impelrari, et ririnc absentes
succgssibus vivens. Deo, terque quaterque Jiiter- hoc-idemobnixis precibus postulamusidllud eiiam
pellans pro ine. - . . . sciredesideramus tuaesagacitaiis industriam, qtiod
Ego aulem. similiter Ealdberlus -pauperculus si cui-nostrum contingit hujus.Briianrilcae.,,lelluris
Chrislij in Doraino cura omni a.ffeciu sa.luto le ; dc- sceplravisitare, quod nulliusJibminis.obedientiam,et •
precor.te, ut.illiusamici.tiae, quainolimspppoadisti,- iji.stituti.oriemantea quajrimus, quam tuae ben.evor
in luisdeificatisvorationibus recorderis; et licet" lentiae
subjectionem, qui in te. firmissimam spem>
coiporc;separerriur, lamen recbrdalione .ju.ngamur. iiiehtis,nostr« positam habeinus. Simililer obsecra-
: .. EPISTOLA XXXIVv . . v - n mus ut puerulps duos noslros Bciloe cf Man, quos
~" CENABOSIFAGIO.- D; ' ~
[A. 755.'] - ego Lul el 9 Paternosterliberos dimisimns,'Romam
Venerando. Ponilfici Bonifacio destinahtes el avunculo nostro commeridavimus, pro
" Clirisli" amatori
Cene indigria saiutem, . _ "-' _ . inercede animae lu*, et si Jiberi arbitrii sini,.et
Jam fatebrlibi, cbarissinie, quia licetrte cofpora- . iliorum voluntas sit, el in tua poleStaie. sint, -nobis
libus o.eulisraro intuear, quod te tamen spirituali- •"liansmittefe perbarumlitterarum .gerulps studeas ;
-bus luminibus cordis jugiter aspicere hon.cesso. Et . el -si aliquisieis prohibere vellei.ilefpergeridL sine
Tiaecparva munnscula-magis indicia cbaritaiis sunt, justitia, deprecamufut eos-defendere dignefis.:Parva
quam ut tua3sanctitaii digria sint.Êt lioc libi notura quoque munusculorum .transhiissioscliedulainJstaiii
facio, quod usque ad"fiiietri vitae ineae le semper in comitalur, quae sunt tr.ia,- id est, tburis,.et piperis,
meis orationibus recordor. Et te rogo per cfeditam . etcinnaraomi permodica *xenia,.sed .om.ni. meniis
,a Kqnebadw. Et Iioc. ignqto scriptum cliafactere - b.Nostmm lintrem.. Etiam femlriine dixit, lib. yii,
: •"' "
riomep, ita ut de^syllaba ultima dubiienv. Nam "ea Caesaret Tibulius. .
sicerat: DAII, ' riislquqd ' D. iriferne clausttm- rion : <~Paiernoster. An sanctus Bonifacius ' pueruios, •
~' ,
eral. SEP.. . ,' .. : idesl, ser.vulos istosmanumiserat? ,;
753 _ S. lifhNlFACJl MOGDiNTINlARCIIIEPISCOPI OPP. PABS I. ?5G
affediorie de.sl.mHa.' Hujus muneris magniludinem A vestris Sacrosariclis orationibus adjuvemur, et pre""
utnoii corisideres, sed spiritualis cbaritatls amorem' cibus sanclilatis-veslrse in nobfs saevus Babylohicae
aitendas, poscimus. Jllud etiani petimiis, uj-rustici-' afdor restinguatur ilammae, et sparsa sulcis ad fru-
tateiri hujus episiolunculae emendes, et nbbis aliqua cttiminuliiplicaia surgant sumrna, quia,juxta'(3iclum
verba "tuae duicedinis non reriuas dirigere, quae Apostoli: Neque-qui plantat.est aliqiiid', nequequi
inhiaiiterandiie gralulabundi satagiriius. Valevivehs rigat, sed Deus qui incremehtrim dal, ul delur nobis
Domino sevo longiore, et vita feliciore, iniercedens sermo in apeftione oris, el sermb Domini curtai et cla-
- - -_ "•-•':
pro nobis. rificetur. Inlerearogamusut aliqua [W., rfeliqua]de
EPISTOLA XXXVI. opusculis sagacissimi Jnvestigatoris Scriplurafura
BOMFAciu.S OMNIISUS CATHOLICIS.-'[A. D. 755.] Bedari monachi, querii nuperin domo Dei aprid vbs,'
Universis reverendissimis coepiscbpis, venerabi- vice- candelae ecclesiasiicae; scientia Scriplurartim
libus presbyieriscandidatis gralia diaconibus,.cano- fulsi?se audivimus , conscfipta nobis transriiiitei e
nicis, ciericis, vero gregi-iClirisii praeialis abbatibtts digriemini. El, si vobis.laboriosuni rion sitjût.do-
seu abbatissis humilliihis, et pro Deo subdifis mo- -num [P., cloccam] unuin, nobis grande solalium"
nachis, corisecratis, et Deo devotis virginib.us', et peregrinalionls nostrae; transmitiatis. Ad indicium
curiciis. cbnsecratis ancillis Christi, imo geheraliter •" qiioque inlitiiae cliaritatis, leciisternia caprina vobis
oraiiibus Caiholicis Deum timentibus de stirpe'et ("sicut bic vocanl) direximus, quae petimus, licef
prosapia Anglorum pro.creaiis , ejusdem geiieris digna noti sint, ut pro meinoria siiscipiaiis. Alma
yernaciilus,. "universaliS Ecclesiae legatus. Germani^. trinitas, et una Divinjtas fraiernitaieiu vestram, ct
ciis, ei servuS sedis apostolioae, Bbhifacius, qui el hic sanctis vlrliilibus prbfieientem ac valenlem ait-
Winffidus, sine .praerogativa: meritorum riominatur % geat et eiisiodiat,'et in futura' beaiitudine , inier
arcliiepiscopus, humillimae communionis et~sinceris- splendida angelorum agmina, gaudenles reriiune-
. simas ih Cliristo charitatis salulem.- • rando glorificet*
j"raternitatis veslrae clenieriliam-iritimis obsecra- ~
EPISTQLA" XXXVIII,"
mus pfecibus;7 uf nostrae,parvjtatls Jn, orationibus -, ~>.. • DONIFACIUS SGBEBTO. [A. D.-736,-] "-.
yestris niemores esse dignemini.j ut liberemuf-a Cliaritatis lacertis amplectendo amico, imo spiri-
iaqueb venantis Satahae, et ab importunis et inalis ttiali germariitate copulando fralri, siimmi pbniifica
homiriibus, et sermo Domini currat el clarificetur," tus, infula prajdito, Egberto arcbiepiscopo; Bonifa-
et ut precibus pielatis vestrie impetrare sludeatis ut cius exiguus episcopus, legatus Germariicus catho-_
Deus et Dominus noster Jesus Chrislus, qui vult n licifi el apostolicae Ecclesia3;*Hbreritem Jn Ghriste
oirines hpmihes salvos fieri,: el ad agnitionem Dei, immar.cescibilis cbarilatis saluiem. '- "
venire, convCrtat ad catbolicam Jidem-corda paga- • Dona ac libellos dulcissimae Jjeatitudinis vestrai a
jiorum-Saxonum, et resipiscant a iHaboli laqueis, a vobis directa gratanli animo gauderiles suscepinius,
quibus capti lenentur, et aggregentiir filiis matris -suspeiisis ad aeihera palmissupernum Regem obse-
EcclesiaerMiseremini illorum ," quia et ipsi solent cravimns ut-vobis In superna angelorurii curia"flo-
"dicere : De.unp vsanguine et de unb,osse sumus : rentia mercedis praemia restiiuat. Modoautem.san-
recordatites qnia appropinqual via universae lerrae, et etifaiis vestrae clementiam intimis postulamus preci-
nemo in inferno confitebiiur Domino, nequeniprs bus, ut pro nobis laborantibus' et periclitantibus
Jaudaviteum,' etappropinquaiviauniversae terrae, ex pieias veslra exorare dignetur, quia grandis riobis
-scitote quod in bac prece,xb duorum poritificum Ro- necessiias Imniinet justorum "adjuvaiiiina expetefe.
-manse ecclesiae astipulaiionem et cori.-ensum et Quia scriplum esl: jfuiiiim valei deprecatiojusti aisi-
benedictionem aecepi. Agiienunc de hae obsecra- dud. Enarrare autem omriia mala quae nos extrinse-
;tione nosira , ut mercedis vestrae, praemia in su- cus et intrinsecus patimur, epislolaris brevitas pro-
•perua curia angeloruin clarescaiii-et crescant. Gni- hibel.,Modo eriim inluanier-desiderantes flagitamus
latem et cqmmtinionem dilectionjs vestrae valentem rj ut nobis ad gatid.iuin nostri m03roris:eo mod.o,quo et
ac-prblicienlem in Cbrislo creator oniriipotens aeter- atilea jam fecistis, aliqiiarii particulam vel scintillam
- naluercustodiat. ..-.-_ de candela Ecclesiae, qnam illuxit Spirilus sanctus
,. EPISTOLA. XXXVII. .' in regionibus provinciae vestrae, nobis destinare
EOSIFACIUS CUTUBERTO ET AI.IIS.'[.A. D. 738.], curetis, id est, ut de traciaiibus quos spirituali*
Dileciissimo.et reverendissjmo.Cuihberlo abbati, pjêsbyler et investigator sanctarurii Scrlplurarutn
• et nniversis fratribus sauclae congregalionis ejus, Beda reserando composuit, parfem qvale.u cunfpie
1
Bonifacius servus servorum Dei in Chrisio fraternae -transinittere digneraini. Maxime au.sem, si forte
"
^cliaritatis salutem. •-, possit, quod nobis prasdicantibus habile, et ma-
' Ffaiefnitatis veslraa pielateiri inlirnis obsecramus riuale, et ulilissimum esse videtur, super lecliona.
~
precibus, ut nos inter feras et ignarasgentes Germa- -rium aiiniversajium; et ,proverljia Salomoiiis, quia
niae labbrantes", et -grana evatigelica plantantes , eomiiieiitarios super illalcondidisse. eum audivimus.
« Dicere, De rino. Sic distinguei.dum, Nam Sa- .s(i»ius,-quia in Angliam profccii -Saxpnes, ei ex-_ijj.
xuries dicebaiit sariclb BnnifacioÂnglisque Cjiristtim Ajig',i, ui injiloguntiacis disi,.ei infni, aJ c,ist. 19,.
Jestiin prifdica^tibi^.r 1De ttno mvgume-et uno-ossc ' Ditdriitri. Srilicet GrrgonJI et 111.
757 .__EPISTOLJE. ... •-_. : 758
Interea maxima nos -cogil nccessilas veslri consilii A vini cupellis per liunc portilorem litterarum trans-,
judicium inqnirere. Nam dum inveneropresbyterum inisimus, petenles u.t cliaritalis internos pfecibus
. jam ante multa te.mpora lapsum iri fornicationem, .nostrisipde laetum diem cum fratrib.us veslris facia-
ct pnst poenitenliam ioofftcium gradtis sui a Franeis tis._Obêcramus igilurutdeistis peiitionibusnosiris
iterum reslituius esl, etnnnc babitans inJatissimn faciatis ut mercedis veslrse.praemia in coelorum.cul-
pago fidelium, sed erraniium populorum, sine aliis niine clarescant. . .....'.-
sacerdolibus solus.ministrat baplismumêtsolemiiia . _ EPISTOLA XXXIX.
missartim celebrans.Modo autem.si talemsecundum „ |ONIFACIUS " PECHTHEtMO. [A; D. 736.]
juslissimps canones abstu!ero,.morientur sine sacro Dilectissimo ac reverendissimo fratri, a me dili-
regenerationis fonte irifanies, propter raritalem gentlo, Pechllielmo c.oepiscopo' Bonifacius exiguus
sacerdotum, si meliqrem ad. restaurandum prioris servus servorum Dei- bptabilem in Christbchariiaiis
lapsum non Jiabuero. Judicaie ergo inter jne el in- salulem. - . , ; . ,.•:•
ter populuin erforieum, utrum melius sit, vel saltem Paternam, sanctitaiis vestrae clemenliam intimis
minus malum, ul lalis miiiisieriu.m saneti altaris bbnixeflagitamus precibus, quia.nobis opus est pe-
impleat,anut pagana.moriaiur, mtiltiiudo popnli,quia riclitantibus, ut veslris Den dignis.orationibusadjii-
castiorem ministrum aeqnirerenequiverit; velsi iqter B ' vemur; quia Germanicum-mare periculosum est nitvi-
jimltitudi.nem sacerdotum invenero in eodem pecca- ganiibus,yestris precibus et Deo gube.rnariiead -aeter-.
inine lapsum, et iterum, pbst pcenitentiam priori nae tranquillilaiis litlu.s", sine macula vel daraiio
gradui restiluium, de quo omnis riiultitudo sacerdo- animae, peryeniamus; et dum caecisjiroprias tehe-
ium etpopulprum bbnae opinionis confidenliam ha- fjras ignqrantibus, - et aspicere nolentibus, Jumen
biieruut, et siJlle modo degradatus fuerit, «ecreium evangelicae veritatis offerre nilimur, tenebris prot'
peceatum revelatum fuerit, elscandalizatur mul-imdo priorum peccaminum .non involyamur, et non In
idebium, et per scandalum plurimae peribunt ani- yacuum curramus,- aut cucurrissemus, sed, vestris
ma_, et delestalio erit maxima sacerdbtum, et dif- ^jntercessioriibus fulli, ad aeternitatis lumen immacri-
fidentia ministrprum Ecclesiae, ut omnes perlidos, Inti-et illuminati teridamus. Praeterea-parva Tnuiiii-
nulli credentes, despectos. habeant. Quam ob rem scula pro indicio charitatis yobis direximus, id-esl,
audacter praesumpsimus,,.patientes el.conserilienies corporale pallium albis siigmatibus variatum, et
illum in minisleriodivino persislere, existimariles. y.i.IJosam.adlergen.dos pedes Dei;servorum, quae pe-
leviusesse dubitim unius hpriiinis periculum ei;au- timus, ul.pro.meinoria accipere non dedignemini. 06 '
daciam, qiiaffi rttinam el perditionem aniraarum ,* una-quoquere vestrum consilium et respoiisum au-
pene totius popnli. De istis aulem unive.rsis quid. dire desideramus. Affirmahi sacerdotes per tbtam '
iniiii siisiinenduih sii,iiecessilale cogerite scandala: Franciam et Gallias, nec no.net. Bomani, maximi
-"
vitandi, quidve feftilandum , secu.ndum consilium criminis reum esse hominem qui in matrimonium
vestfum per scripta videfe .el audire omnino desi- . acciperet illam viduam cujus ante filiura in bapti-
dero. Praeterea celsJudini vestrae, vice osculi, duas smo b adoplivum suscipiebaf. Quod peccati genus si ''
; « Pethelmo. Huric~Ven.'Beda, 1. vnisl.,,c. ult., dist, i. Sed ex insigni actione hac solet. inter isttms"
ila -scribit.el describit : P.eclhelmus iti ia (Angliau'1 efeuffi qui baptizatur ejusque pa.renies ambos co-
Ecclesia) qitw.candida casa vocatur; fuit episcopus; giiatio existere spirilalis,.qux ecclesiastica lege ina^
quw nupef, mulliplicatis fidelium plebibus, in sedent ifimonium ioler bos qiios dixiomnes. coritraiiendum
poniificalus addila, ipsum primum habet dntistitem. quidem impedit, contracium.verb dirimii,: ut miilti
Idemqhe antea, c- 19, -retulit miracuium, quod de. tum canones, luin capitula, in.jure docent^canbnjco,
beato IJeddi referebat hic. Et nirsum aniea, c. 14, , apud Graliantim, 50, quaest. I êt 3, elJn Decretali-
Iiistoriam de ntilite moribundo coiifessionem re^ bus,. ac sexto de cqgnalione spirilali. Ac vero ejus-
spuente ac despefante. modi vinculi maxiinam a tioinanis jam,Olini pontifi-,
*
.- Adopiivuinsuscipiebal.Aliud cst filiuih adoptare, cibus Julio et Coelesiiiio,variisque conciliis liabitain
aliud in baptisino adoptare seti adoptivum suscpere. rationem testis est Deusdedit ponlitex, ej istola ad
Nam hocest, quod olini, c. In cateciiismbde coris., D I Gofdianum episcop. Hjsp.Si yero ea canonum vo-
d. -47,etliodie.diclmus.esse pairinuni, seu, ut postea, Itimina', is brdo eaque series quae nunc est saiicti
episl.IS,loquilufsah"clusBbnifacius,(/esacri()afjttsmfl: Bonifacii lenipqre fuissei,' nimquam ista dequa:-
lis foritealiquemelevare.Et.qiii, hoc faciteuni recen- stione adeo dubiiasset. Nu.ucvero ejus et in .quas-.
tiores quidauiiTOcantstisceptorem, el sacrm initiaijo- reridb ac interrogando laudanda, quae el hic ejepist.-
nis"nrfcimim,.Tertulliauus, lib. de Bapi., spbnsoreni "15 ac 22 ceriiit.ur, sedulilas. et, animi -inagnopere
ftdei, divus Augusiinus, lib_. r de peccai. Merit., iniitanda' dem.issio,' dum non eplscopbs et aliostan- '
cap. 34, et epist. 25, offereiiteni; Vila saricii Epi-: ttim interrpgat, sed et suos quondara. discipuios, ab
phan. apud Lipoin., tom. VI, lol. 56, pdlrem, conci- iis jam seriior doceri voIens,,epist.;22, dumqu.elh-
liuni Moguniinura sub Carolo-Magno, cap. 47, coin- - super non argumerilo ac.râtibni, quam dubitandi-
patrem: DionysiusAreopagita, Hierar. Eccl. cap. 2, habebat episi.i5,..uiordicus adhaerere, sed Patrom"
"KVKSOÔV, fiytpI>v.i/.,c>-y.KSnysp.oiiK.
Ethujusmodiquidem Ecclesiaeque decretis ohbdienter,raavultacquiescere.
spintalis.pareiiiis officiura paucis indical"cilaiimi Et lamen eadera una ralio est ob quain aud.enl hor
Mognniinum cOncilium, dum ait: Ut •computer vel die Lutherus, Jn' Babyl. capt., et Beza, iri iibr. de-
proximi, filiolbs'suos spirilales Calholice inslruanl, ' Malrim., omnibus- iilis audacter ac superbe.refra-.'
prwcipimus. Sed et hoc etalia pluraserio et elegan-' gari, omnemqne ouinis;spiritalis cogiiation.isJrane-,"
ler sancius Angustinus, serm. 105 de Tempore, qui statem aspefnari,' ac pro riihilo,rducere. Tantum
est 7 in oclavis Pascbae ; divus Chrysoslomiis, in I sciliCfethomo homiiii.dislat, riiodesto arrogaris,-Car
Cor-, hom. 12, et canon. Vos auieth, de Cousccr.,' lliolicbhieretictis. Vide iiid. conc., sess. 24., ca j.--
759 S. BONIPACII MOGUNTINlARCHIEPiSCOPI OPP. PARS I. 7J0
verum est; haclenusignorabam, et nec in antiqUis A.Homo A qhidam, sicutmulti solent, alterius" filiuin de
earionibus, nec~ in decretis ponlificum Palres, nec âcri -baptismaiis fonie elevans adoptavit sibi in
-incalctilopeccatorum aposiolos usquam enumerasse filium , cujus matrerit postea vidualam duxil. iixo-
-cognovi. Quade re si uspiam -aliquidJn ecclesiaslicis -rem, quod Romani peccatum esse asserunt, et capi-
«scriptisdisputatum invenisselis, nobis indicarecu- tale peccritum, ita utln lalibus divortia facere qjrasei-
rate, et quid vobis videalur nosse vellemus. Sospi- piant.-etaffirhiarit, regnanlibus Christianis impera-
tatem vestraffi-sanCiis virtutibus proficere in Chri- -toribus, illius' inatrimonii scelus capitali- sentenlia
stOj et longo lempore valefe te cupio in Ciirislo. multandura, vel peregrinalione pefpefua delendum,
ul si hoci.n catbolicorum Patfuffi decretis, vel ca-
"-'_ TEPISTOLAXL\ '";... -nohibus,. vel etiain-in sacro "elogib~[W. iri mafg.,~
, . • ,: BONIFACIUS-a NOTHELMO.. [A. D. 756.] eloquiojprb tara magno peccalo computafum esse
Nobis dilectissimo stimrai ponlificalus infula prae- ,inveneritis,,in"dicare mihi curetis, rit et ego iriteli-
.dilo, Nothelmo archiepisCopo Bonifacius exiguus gendo.cognoscam, cujus auctorilalis sitin illo judi-
ser.vus-servorum Dei opfabilem in Chrislo aeferrias . cio. Qoia nuilatenus intelligere possnm quare iri uno
charitaiis salutem ,-'•-- loco spiritualis propinquilas in conjuncliorie carna-
. . Alraitatis veslrae elemenliam iritimis obsecrb pre-'J'" Jis copulae tiim grande peccafurii sif, quahdo omnes
«ibusut niei jnyestris sacrosaiictis orationibus meriio- in sacro baptismaie Christi et Ecclesiaj filii et filiae,
_es essedigrieraiui, etmavem riieritisineae variis Ger- fratres el Sorores, esse comprobemur. Similiter ro--
manicarura genliuih lerapestalum fluctibus qiiassa- go, ut mihi studeatis' indicare, in. quolo anno ab
'
tam precibusveslrisiti por.tu firmae petfae slabilife Incarriaiione Christi prsdicatqres primi missi a
studeatis, et ul- communione fraterna, rion aliter sancto Gregbrio.' ad gehlem '' Anglorum' veriissent.
• '
qu.am ut mihi venerandae memoriae anlecessof vester iValc. ;"" "'^' '_ , ' '__ ; "_•'--l-" .
Berlhwaldus arcbiepiscopus' exeunti a palria-con- - "
cuin aduiiatus sim nexu et ', . . EPISTOLA XLL --' \._
cessit;vobis spirituali ' - BOMFACICS
in , ',. •- UDDDO. [A; D. 756.] <.
gluline charitatis~conjunetus, simjlilof [W. marg'.,,
simul] cum-fralernis-comilibus peregririalionis hneae, Dilecto filib Duddo'abbati Bonifaciiis,'quiei Wi'n-
catbolicae fidei unilate,'el spiritualis amoris dulce- fridus,.servbrum Dei servus, opiabilem-in " Chfisto
dine; semper sociatus esse vobis merear." Similiter charitatis salutem.
el diligenter obsecfo rit iliius episiolas qua contirieh- Membreni le esse, fili charissime, desiderov sa- -
lur, ul dicunt, inlerrogatiohes Auguslini pontificis ac „, pieritis"cujusdamsentenliEe, qui dixit :" Serva "ahli-
pracdicatorisprirai.Anglorum, ei respohsiones-saricti qiium amicum, nt, anliquae- amicitiae qriam iri pue-.
Gfegorii.papae, . exemplar inihi dirigere cufetis, Iri riiia jam blim cmpimus et sefvavimus, in seneciuje.
, qua inler caelera capitula conlihelur quod iri lerlia nonobliviscafis, sed.recordefis patris tui jam riunc".
generalione pfbpiriquitaiis fidelibus liceat matfimo- decrepiti'ef merabris omnibus. ad viain universae
. nia copulare, et.iit scrupulosa cauteladiligeri.er in- terriri vergentis.- Et Jicet parum doctus praeceptor
vestigare studeatis si illa conscriptio supra; dictai fuissem,.lamen tibi nmnium devolissimus, ut- ipse
Palris nostri sancli Gregbrij esse comprobeiur, an1 lestis es, esse studui. lllius devolionis. mempr, jam
iibii. Quia.in.scrinio'Romanae Ecclesiae, ut affir- Senls Germapici tempesiatibus maris undiqueqtias-
manl .scriniarii, cuffi-caeteris exemplaribus supfa1 sanlibusfaligati miserere, bbe.est, ntnrationibusad
dicti poniificis quaesjta nbn ihvemebalur, Praeterea1 Deurii fusis, me sublevare.sludeas et in sanclis Scri-
de urio peccato commisso vestrum consilitim audire! . ptitris adjuvare, maxime in sanctorum Pairurii spiri^
desidero, quod cuidambomini in matriinbnio conce- lualibus tractatibus, quia h spiritiialis traGlalus nia-.
dendbnescieiiscommisi, quod. hocmodo contigil. g'islerjegentium sacrum-eloquium esse dignbscilur.
2; Bellarm. 1. de Matrim;,cap. 50', Zmiarara, torn... rent. Taridem cumsanclorum reliquiis et ponlificiis.
III, in Nicephorq Phoea; Yehf.Bedant, 1. i"v Ilist., , D ad varios litterisin Germaniam Roma reversus est:
cap. 15; "Aimoriium,!.j"v,~cap.57." Bonilaciusiu reditu Romano, cuiii in.Bagoaria esset,
» Anno'. 756: Circa an. '756' Bonifacius Bagoa Sturmium, qui poslea abbas Enjdensis |irinms fuit,
- riorum lerras ,, quibus pef idem lempus Hugbertuss a pareriiibus "oblatumad se recepit. ,Id enim mani- :
dux praeeral, adiit, praedic-iiioiiisquesludium apudI Tesle indicalEigiJ in Vita ipsius, cap. 2. Sumpsit ergo
eos diligehlissime exefeens, lanlo divinae aemulatib- ilium secum .-'el Frideslariae Wigberto. abbaii eru-
nis zelo armalus est, ni scliismaticum qiiemdami diendum tradidit. Librum hic psalmorttm meniorisa
hiereticapravliateplenun), iioriiineErriiw.olfutn,juxtai mandavit, .sacram Scripinram ii.ociurna diurnaque.
canohum decreta daitniassei aique'ab ecclesiaex- manu ver.-.avjtatque lantttm prolecjt, ut noii multo
pulisset. His peractis, Iursuiri ad.ebsquisifl) stiae e liost omnium cui.iseiisu presbyler sit ofdiriatus. •
gtiberriationis dioecesi commorabanturreriieavit, cir- WURDT. .-"'-" ,.-_-•"
cniens ubique,- et insJaufans qiue cura ppposcit ec-. ''b Spiritualis trdclcilusihagisterfegerilium sacrum elo-
clesiaruri);' (Oihlonus ei Willibaldus.) Bonifaciusdein; n; quiuin fisseiiiijtioscitur; Pnlclira senleiitia., Nain $me^
Kuinam profectiis [A D. 758) multacomitaiite iorliij (t.' ail, laicoruin libri, sunt. iindgiucs, sancto/ Gregbrio
Francoiumref Bagoarioruin ncc nb.n ex Briiarinia a tesie, I. vn, epist. 55 et 109.' Sic ei sanctorum Pa-
convenienlium-aposlolico pfcsefiiairis , ab eoquee trum libri, seu traclatus, sunt eorum qui sacrasle-
benigne susceptus esl, tantaque a ctinctis Boiuaniss gunt litteras miigisiri nuili. Yide igituf quemadmo-
veneraiione babebatur, ut multi ad salutarem ejuss duni libros undiqiie conqiiirai et petal saucius Boiii
doclrinam cohlliierent, illumque diu secum retine- faclus, ui, supra, cpisi. 8, '9,Ji)fra, 28, 5S, 40,-85
' ~'"' ' ' "'' ' " '"'-
741 - :JEPJSTOL'_¥.;": . . . 742
Rogo'utmilii, in adjuioiliim diviri_e scientiae, par- A 1 qp.ia curii prosperitaie venieriies ad llmina beati
lem traeli-ius super "apostblum Paulum, cjtii milii Pefri principis aposlbloruiri graiariter ribscum gau-
deesl;- fnitiere dignefis.- Habeo enim super .diias dib apoSloiicus pqnfifex suscepit, et de Jegatione
EpislOlastraetatus, id est, ,ad Romanos.et ad Co- nostra.Iaeta resporisa reddidil,'et cbrisiiium'et prae-
rititIiios.primam.,Sirailiier quidquid in sacrpscru-. ceplum dedit nt.Jteruni ad vos revertamur, ef h
linio inyeneris, ef niihi ntile esse arbiireris,, ej ,me .-cceplbjabore persistamus. Nunc autem hic exspe-
iatere vel scripttim rioriIiabere aestimes, insinuare, cta.riies sacerdbiumconsiliuin, vel syiibdi consultuin,
sicui fidelis filius, lieet ruslrcp palri,. et. fescripla adliuc ignoramus quando hoc fieri facjat apostoli-
beatitudinis triae dirigere dignare-; et,.si.tibi plaeue- cus pontifex.;. sed eq .firiito, Deo volente, et vjta
rit,. ui semper ambb intef nos ita faciamus; et quid- comite, ad vestfam praesehtiaifi festinabjmus.-JIqc
<juid;Jibi filius nieus Eoba presbyier geruliis Jiite- auiem scienles, nos cum. fraternar chafitate ei fidei
faruni mearum verbb ihdic,averit'a.de matrimoriio - Jinit-iteexspeciatej'fl(.feralteriusonera. poriantes,-et sic
commatrum, qiiarum inbaptismo lilios susce.pimus, , adimplebitislegetriCliristi efgaudiiim. ribslfum reno-
in Scrlpturls quaereyuride judicetur capilaie^pecca- vabilis. Valete in Ghfisfo, etbrate pro nobis.-
"~~
-tuffiesse apud Roraanos. Et si alicubi in Scfipl.urjs EPISTOLArXLIII. '-;.'
ecclesiasticis deiboc pecealo_di|pu,talum aliqujd ,re,- 13. , .GREGOMUS-UNIVJ.RSJS '__PISC0'riS.-[A..lJi.7S9.)
pereris, mlhi mariifestare^rion dubites. Yalere di-' ' Gregoriusepiseopus.seryusseryqnirii Dei-dilectis-
lectionein beaiiiudinls, tu83, et prbsperis successi- simis nobis rimnibus episcopis, venerabilibus presby-
bus prolicere in Christb ;opta"mus,. . ._ . teris, religiosis abbatibiis omnium prpvinciarum.'...
: • Dbmiriocboperante, et se.rmonem.conflrmanie.:...
; ;-; ",.;:_- .EPISTOLA.XLII;; ; '-V-'
' sanciiisimus vif, etc:. { -Vide supra, ep:,_2 Gregbrii'
BOKIFACICS, GEPPAN, ET A11IS."[A.D. 758.J '
papw III,.; ., .,- ,.-.. •_.-" .,.- '---".'• .
Dileelissimis filiis"» Geppa~h,et Eolian, Tatvvirio, '•_.'"; '.".' '. EPISTOL^XLlY.''""~',V-.'.^:'';; '
r\ Wigbefto,:' ef "oirinijjus fratribus sfc sororibifs . . .GBiJjOnlUS ,UNlyj3RSI,S,ORT-JMAT.IB^S ,C--RMANI_Ei; '"
'
nostris, Bonifacius servus servojrim Dei, ih Clirisfo" "[' "J-., ,~ ',[A.,D. 759.]. ,, .;_"'. -„-'V..,''.;'-
purae cliarilatis salulem. '- - • '"". .'''. __„. Gregorius papa universis opiimatibus .et.populo. -
Noiumsll cliaritativestran, et grafias agite .Deo, provincia.rurii Germaniae h,TJiu.riiigiset Hessis, JJor- -
IQ£, 150, ejusoue discipulus>et -successorsancius- veiernin prodil. WURDT:~• ' ': :; - '- ".,.
^ Liillus,
a De epist. 89, 95,"9_i,.109«1111. SER._...'- h..Thur.ingjs,t Thuririgis',- Jlic etvepist. HQ.ei
SXotrim.Supra, epist: 11 (tiuiic'59),.
: "~ lieppan- ' . ,.,', ..- 12§ (nunc 8. e.t 4SJ noiniiia-va,ria..men(lbse,Jeguri- 1,
e.vEobdn ytaluiiiib, eie. -Seraiius C tur iri' u II Conc':, e"tbic qiiiderii noti Thufiugi "•ct
in margiiie- scribit, Jo.co -Tatwino legendum ..esse _.Hessi,Sed illi antea,'ripist. 62!Tyringi; episi. 98 Ti-.
Tacu.ino., -el Wixi idem .esse.:ac Wygb. .Qiiarc in ringi-scribebaniur. Bqrlhari yero;, -an Bojani.., ant
.f:odice~Gaesareo,' quo ;u~sus e.sl, ".scriptum'esse' Bojoarii? potitis lorte sunt -Hessi.seonlerjiiini, qui '
Wixi, quod ipse; interpfeiatiir Wygberto.""Sed Boraburg , seu V-arburgVvoeaii;"Friizlaric-!ei.. Pad-
iitiud -lepist..17 inriffit, in.qua lam.iii inscriptione b3rn_e lines Jncplunl.VNislresi suiiiidccidehtaies";
. quam pefdeeursum. memqranfiif Tatuvinus el.Taiu- • Neustriam.ejiira et.Neusiresiaui ,yocan£;escri|iiorJbus•;
vintis ab-.as, quoruth pr-ior monachus , .pOsierior . aJiqoi 'occideniali 'regnum, , qubd aiiis.:est VVester-
-abbas-Frilislarierisis efat: In Tatuvioi" riomirie cbr- reicbia,' siculf e cqnifario Ausiria Sive OEstierrfciChiii
j u|iium est;e£iam exemplar Jiomatmm., qubd nactiis ;cst orietitale regnum, nt osienditc Aim6inus,J.. iv, c.
esl Baroniiis.; eumque Jrieqdeni iijscriptio ffabeal, S7 ; :B<:atus, lib. j, f. .02-, 73 ;. *l JiodiejGalli Aus-
Eoban, TacuIno,-W!/s el omnibus frairibus, etc;,ap- trice yel Anstrio dicurit pfo Osteriei.h,* ge.ntiurrique
parettam Wyz quam Wixi:esse nornina depravataet. . nomiria lermhiant Itali etiamnum Jiberitef in! ~_esi vt
de^VYighertoiriielligenda non esse., Iri.Jiac e/u.-loJa Erancesi,-Porlugalesi,- Anglesi. Af.WedfeciT^seil^rit
dicil.Bonifacius; GraUtnter-nbs cumj gaudio iiposlb'- JnOihlono, 1. l, c.-37f scribuntur, --"Wedrieyi,sini'6
iicuspoiuifexMscepitâc.Nuncauiem hic exspectantes Wederavi,quorum Wsderavia ut Mbguiilinisvicina,
sacerdqlutn:c_onciliumvel. syuqdi eotfsullrim, adhuc ita et rioiissima.' aJluvio scilicet WederariomenJic-
. ignoramus quando hqc fieri facmi.aposlolicus pohlif-x: cipiens;. ;Quae catholicam in ea fidem retiiiearii mo-
Quae ^verba Baronius.expiicat de aliqna sy',;bdoAu- •. nasleria, liodie adhuc uliqua sunl, sed%ifo,rum;duo
tjusi-e-congreganda.et-ex.iis^deducii, jllinc eam epi- Q-potissima : Elfestattense ,-de quo in Gpdefridi cb-
sioiairi datani eSse.,.Epistplam_lamen Jiauc- Romae mitis Vita,-el-Arnesbargenseiper quod fltiit honiiiia-
scriptam et de synodb ibi habenda Bonifaciufn.loqui, tus paulo antefiuvius Wedera. Logiiai surit iiieadein
ostendunt.verba quae Jegunlur, iri episibja Gwgorii Wederayia.iiuvii.-qui Lan seu Logana diCitur accbl^;
, papaeepiscopis in iirpyineia.Bagoaria; et Aleiriaiiriiae - ut •Licbehses. .'Apud Zosimum Lbgibribsjrigiionem.
~ cojistiiutis quae _e'l .ordine 45 Roffia a.Boiiifacib. - Germanicam devicil Prbbus imperalofi Sudyodi'Aiis-
allaia; Jn"ea Gregorius papa ait: Juxla quod juerilis trales suni,quasi Sudwohni, id est,'Australes 1liabiia-
a prmdiclo noslro consacerdple (nerape Boriifacio) tores. Quemadmodura apud Taciiui_i,JIb: xle Gefip.
edocli, _ila caihblicam et dpostolicam doctriham^le- liigevpries puianiur ujediierrauei âcjinleriores Ger- '
henles ,; Domino Deo Sqlbalori nostro placeatis / cui, riiaiii, iit ajpudBedam, .1: ni Jiist.;:ci"Sl, Middelengi.
quq vobis.-iocoad -celebrandaconcilia converiimman- Et nisiiesseni, quse-dixi.Vviderenfuf; liibsi{;i)'ilicafi
daverit, sivejuxta Danubium, >siveincivitate Aitgusta pophlorum plagae quatuor:: ISistresiV qccideiitales";.
vel ubicumquejudicaverit, pronontine Cliristi parati vVesidreyi, Orientales ; /Nordai, Sepieriifionales ;"
. esseînveniamini: Quare qttod' scribit Bonitacius'iri Stidvodi, Australes.Exiiis riominljius "cbhflati.Nofd-
epist. 27 se exspeciare, quando synodiiin fieri faceret manni, Nonhumbri et Venii Jiodie apud Beigas.et,"
pontifexRomanus, iuielligi non potest de aliqua sy- Sa.xones,oiim vero-et.iamapud Francb?-, pfoUt Scribii
•
nodo in Germania cogeiida , .cura locus el tempuS inrCafolf Magni Vita Eginhardas., Gralleldi (lenium
indictioiiis a Bonifacii arbitrio penderenl.. Aii vero iu Oililono Gnibfeldi, et'intefdiim Grapfeldi,' sicu'
_oa synodtis Roraana postea babiia fuerlt, iiullus et iri Piibosanis Fraivcorum aiiiialibiis, auno 8S0
7^ S. BONIFACIIMOGUNTJNIAnCIIIEPlS.COPI OPP. PARS I. W
tliaris, Nislresis, Wedrevis el Lognais, Sudubsis et A Referente nobis reverendissimo atque sanctissimo
Grabfeldis, vel omriibus inorien.ali.plaga cbnstilulis. fratie nosiro, elc. '
(Vide,%nf.ep. & Zacliarimpaprn.).
Quoniam decessor noster , sanctae fecordaiionis • EPISTOLA XLIX.
Gregorius prausul, etc. ( Vide sup. ep. 3 Gregorii BONIFACIUS ZACUARI.E.
' ; [A. D~.742.]
papm 111.) '
« EPISTOLA XLV. Domirio charissimo summi pbntificalus iriJuiaprae-
' EPISCOPIS BAGOARI-E ET'ALEMA_-N-.E;, dito viro a_postolicoZachariae, Bonifaciusservus SSI'T
GREGORIUS
[A. D.,759.] J ; vorum Dei;
Dilectissimis riobis episcopis in provincia Bagoafiae Gonfilemur, Domine Paler, quiaposiquam pef nuri-
et Alemann.iae.consiilutis Wigoni, Luidoni, Rudolto tios referehtes.audivimus quod venerandaememori_e
et.Viv.iIo. apbstblatus vestri- praecessor Gregbrius, pontifex
Catholica e"tsanciorum patrnm aiictqrila.sjitbel, etc. appstolicaa sedis, ergastiilo, corporeo absol_i!us, ad
Domimuii migravit,'quo.dhiajoreni lfeliliam el ma]us
(Vide siip-.ep.&Gregdriipapm 111.)
EPISTOLA XLVJ. - . gaiidiiitnjinbis non audivimus, et suspeiisis ad a_triera
BONIFACIO. palmis, Deo gralias egimus, quim quod clementem
GREGORIUS [A.D.759.] JI 'paierniialem veslram allissimus A^rbiier canonica
B
Reverendissimo el sanctissimo iralri Boiiifacio jura regere et- apostoliea. sedis.giibernacula guber-
coepiscopo, Gregorius servus serv.orum Dei. nare coiicessit. Ergo, non aliler quam ut ante vesii-
~Doctoris-geniinm egregiiêt beati Pauli apostJi "gia vestra geniculanies, iniimis subnixe fiagltamus
vox est, etc. (Yide sup. ep. 7 GreqbriipapwIII.) - precibus ut siciil prascessorum veslrorum, pro aucto-
EPISTOLA XLVH. ritate sancli Petri; sefvi devoiict subditi disfipuli
"
! - BONlfACrtlS REGENBERTliO. [A. b. 742.] fuimus, sic et vesirae pieiatis seryi obedientes suhdili
Clarissimo filio. Regenberiho praefecto, Bonifacius subjineearionico fieri mereamur,oplantescatbolicam
servus servorum Dei, iriDomirio aetefnamsalutem. fidemet tinilaiemRoinanae Ecclesiaaservare,clqoaii- -
Dignitatis tuae clementiam obsecfamiis precibus,. toscunque atidientes vel discipulos in ist» legaijone
ut hunc b missum iitierarura mearum Romam per- "miliiDeus donaverit, ad-obedienliam apostoljcaesedis
gentenipropter responsa ecelesiastica, et orationuiri invitare et inclinare non cesso.
'causa, per veslros fraes conservaturii trarisire per- Necesse quoqtie habemus indicafe paternilati ve-
mittatis, et eum adjuvare in propriis necessitatilius ' trae quia, per Dei gratiam , Germabia. populis-ali-"
.dignemirii, sicul prioribus missis.nostris fecisiis,iit juatitulum pefcursis yel correctis, tres ordinayimus
iriihi feverleiites referebati.t.' Agile ergode hacpe-^ V" episcopos, et provinciam in tres parocbias discrevi-
titibrie, ut merces veslra corara Deo crescat el nml- mus, el illa tria oppida siveurbes, in qiiibusconstituti
liplicelur. Yalelein Chrisio. . et ordinati sunt.scriptisa.ucioritatisvestrseeonfirmafi
et-stabiliri precarites desideranius. Unam,esse sedem
; -• EPISTOLA XLYIH.
c
in
ZACHARIASEPISCOPIS ETALHS PERGALLIAS. [A. D. 742.] *piscopanis decrevimus castello quod diciiur Wir-
Zacharias papauiiiversis episcopis, presbyleris, z;ibu"rg;et alteram in oppido qupd nominalur Bura-
'.diaconibusj abbalibus, cunclis etiam. diicibus,.coini- burg; tertiam in loco, qui dicifuf Erpliesirirt, qui fuii
tibtts, oninibusque. Deum timentibus pcr- Gallias et jam olim nrbs paganorum rusiicorum : liaectria loca
Francprum proyincias consliliilis.' propria charta ei auctorilate Apostolatus vestri robo-
apucl Baroniti.m-t.ix. In Ediliorie Francofurtensi vcro calhedratri .episcopalem suscepit. Secundus Erinber-
Grabfelden el videiitur fnisse 4 <jui_agros novos, tus in Fnsingensi ecclesia regimen pohlificale subiil.
excisis qtiseibi stabant silvis, f.idereni,.liorios,-praia, Terlius Gowibolt in Raiisbonensi ciyitate, .quaeine-
noyjiliaque faceretii. Et in dilione Fuldensi ac Eis- -tropolisBagoariae esl, pontifex constiiuiiur. Vivalus
feldia, mti-A.roderenci.raderetf.esl stirpes exscindere quoque a prassule apostoiico |am ordinatus Pala-
ac radicitus eyellere , villw plnres invenipnlur,, qui viensi ^cclesiae praelatus est, sed ejus parochia, qua;
in rod et rad desinant. Est el in Franconia Kbnigsho- rv i- quarta erat.asancib Bonilacio, sb;ut caeierae, divi-
Jenjm-Grabfeldt. WURDT. ' de.batur.' Oninia liaec in Bavariaeterris^gesta Bonifa-
? His litieris ins.fuctus.Roma, anno ferejbi exaclo ciuspontilici significat, qui omnia laudat el appro-
discessil Bpnifa.cius,atque peiveniens in urbem Ti- bai. WURDT. •• - -
cinam, apud Luitpranduni Longobardorum. regemi ~>;Missum.Sie illo 03vo frequentissime vocalus
aliquaudiu .comrnorabatur. Inde lerras Bajoariojrim;; nuntius, sive labellarius, ut supra, el; infra, 73, 91,
ab Oiilone duee inviiatus, visitavii, iliique mansit1 .104, 107 , qui el saepe-vocatur porlitor et gerulus,
diebiis multis, verbum Dei pr;edicaiis, veracque fideii epist. 55, 5S, 51),40,-7__.ln Constitulionibus Caroli
sacranienta iljic renovans. jn.er quae. etiam desiru-- M.et glossa, cap.,1, de immunii.EccI., dicit missum
-dbres quosdam. ecclesiaruin populique. seducloress esse vulgare llalicum, 102,- 110; et apud Classiod.,
abigebat, quorum alii falso se episcopatus gradu piau-- 1. i.'Var.5~epist.ult., lib. vin, cap. 8, 1. vm, episi.
mleruiit, alii vero.presbyteraius oIUcio;-sedeputa- 10,.Isidor., lib. vi Etym., cap, 8^-C. Tbcodqs., Si
rtint, alii eiiam, innumera perversitatis figmenta se-- -cert. pelalur, de cbirog., porlileres el bajuli pecuniw.
quenies, magiia ex parte populum seduxerunt. Pro- Porii.oresalioqui veleribus suiu telonaiii, qui por-
vlnciam dein Bagoariae, Otilone duce. eonsentienie,, tum.obsidentes omniaiscisciiarentur ut ex eovecti-
inquatuor divisii.parochias, tresqne magriaruni vir- gal acciperent. NOHIUS.. -
;iuium viros eis praefecit, quos ordinatione facta ini _ c Wirzabuig. E uoiis in sanctum KHianum,et lili
episcopalem gradum subliraavit. Quorura primus,, iii Mog., pateut omnia Ii.cc. .•
noraine Joannes, in oppido (piod ,dicimr Sa!izpur,j
' 746
735 - -"-.'. '.'-"" EP1ST0L.E.' ...•'-
rari,.el confirtriari .djligenler.po=tulamus, utsi Do- A î esse dignoscor, ununi sit veibum ei nteum hinc, et
mitius voIuerit,peraucioritateiri ei prajceptum saiici •vesfrumjbi, Si conlingat ,'ad' judicium auctoritalis
fiindalae et- stabilita. vestrae ut pafiteriuissbsdirigainus. _' - •'• •''
Petri, jussionibus -aposioliCis,-
sml tres in Germania episcopales Isedes , ei ul.prae-, Pf_eteiea deuna re et corisiliuniquaerere ei Iicen-
serilesvelJuttira gerieraiiones iiori praesu-iiaiil=vel liani petere rieeesse liabeo; eo quod venefandae me-
parochias corrumpere,.vel violare praeceplum' apo- riioriaepraedecessorvesler, ;sicutaudistis, iri praesen- -
"" lia' vesira milii pfaecepii ul presbytefuiri post bbitum
siolicaesedis.
.Noltira siiniliter sit palernitali^veslraequod Carolo- ineiirri, Deo voleiite, iri ecclesiasiicb ministeridlise-
niariiius,.dux Francofuin, me accersitum ad se roga- redetri et successbrera constituefe debefem. Ethpc
vit, .ut ih.-parte regrii Francorumquaa in stia. est•' riiihi, si Dei voluritas est, placet. Sed niodo dubilo
pofestafe, synodum facerem. coiigregafi,el promisit et hescio srfieri poss-it, quiii pbstea'Trater iiliiis
se de ecclesiastica religione, qucejam Jorigoiempore; i avuncUlumducis fiancorurii occidit, et adliric igno- ,
id est non mimis qiiam pef sexaginla vel septuagiriiai rairius qualiief isla discofdia pacilicari :e.tfiniri va-'
annbs, calcata_et dissipaia ftiit, aiiquid cbrrigere ett -leat. Et obsecrout-auctoritatis Vestraelicentia sii, ut
emendaie velle. Quapropter si hoc, Deo inspirnnte, cum consilio TservorumJ)ei de ista electione faciam
veraciter implere voluerii corisilium, el pnecepttiiri1 J qubd riobis in eomrijuhe.,pro Deo, et pf0 Eceiesiae
vestrae auclofitalis", id-esty apostolicaesedis, htibere•. utilitate, vel-fructu spirituali., et Sefensiune religi.b-
el sapefe. Ffanci enim, ui: seniores-dicunt, pltis> nis, optimurii esse videalur, iil corisensuni vestrum
quaoi pef lempus oeioginta anrioruh) syiiodum noni habeam de hoc facere qupd bptimuuj esse niih.iinspi-
fecerunt, nec arcliiepiscopum habuerunt, nececcle- rare;dignelurDeus!.quia hoc non yideturposse fieii,
siae carionica;jura alicui fundabanf,vel renovabant. si con.trarius princeps.fuerit. ',
Modoaulem maxima exparte per civitates episco- ..-Prseierea qurerere et. inlerrogat;^ paferuitatis ,ye.
.pales sedes tfadiloe suiit laicis cupidisad possiden-*.. sirac consilium debep de.quadani confuSioneet scan '
iltim, vel adulteralisclericis, scorlaloribus, et publi- dalq praedicaiionis, qtiaehuper ad nos yeni.ens-inen.
canissaeculariler adpeirruendum.Nam si per yerbura1 tem nostfam conturbavitj e.tsacerdotibus,«ccIeJarum
vesiruni Iioc negoltum, duce rogante supradicto, • yerecundiam incutiebai, quia laictis quidam magnae
"ambvere^clcbrfigere debeo, pr_ecepluhi el judiciuni' persprioe, ad nqsy.enie.ijs,.d.icebalsibi.al) aposlolicae
apostoIic_e"sediscum.canoriibus ecclesiasticis pra~sto" ' sedis--pbntilice "sanclae.me.nioriae;Gregoriq- datam
liabere cupib. Si inverieroinlerillos.diaeonos,, quos.'• fuisse Jiceniiain ut ip mairimoniu.mac.ciperel yiduam
liominant ',' qui a puefiiia .sua seniper ih.sfupris ,' ,Q avuii(;uli.sui,.quse et ipsa.fuit uxorconsobrini s.ui,
semper in jaduUeriis",et Jn omtiibus seniper spufci- _ et ipsa, illo vi.Venle,discessit ab eo, et iisli yiro, qui
liis yilant ducentes., sub iali testimonio venefunt ad1 nuric, eam aceipefe desidefans," afhrmat Slbi licen_-
diaebnaiumyet iriodoindiaconalu concubinas qua-;. •tianvdatam , in...tefiia ,g«neraiione propinqua-.iUii.s
- tuor vel jqiiinque yel plures nrictriin lecfo' liaberi.tes, > esse.dignoseilur; et viilum vovh Deocasiitatis, et
diaconas se nominare ~
Evangelium lameniegere , _el velata fuif.; el i.terum , abjecto velainirie, mariiaia.
nec eriibeseunt, nec meluunl; et s:c in. lalibus in- Tale".enirii tnatrimoniurii supradictns -Jiomosibi ab
ccstis ad ofdinem,pfesljyteratus'venieriles, in iisdem' aposlolicGaflirmat esse permissum. Quod non aesli-;"
peceaiis perdurantes, et peccafa peecatis adjicientes,> niamiis essev^rum, quia synodus ef EccleSia, iti q'u,i .
presbyteralus officiofutigentes, dicunt se pro. pppulo} nattts etaiutritus fui,.id esi,.in transniarina Saxonia,
posse inlercedere,-et sacras oblationes offerre ;rib- Loriduiiensis synodus, -quae.imprimis a discipulis -
vissime, quod :pejus esf, .Subialibus. testimoriiis per sancXiGregoriiiid est, Augusliho/Laufehlio, justo,
gradus singulos ascendenies, ordinaniur, et iioftii- Melliioarcjiiepiscopis.consiituta etordinata fuit; ta-
nanlurepiscqpi; si,inquani,talbsinvenero'inierilIoS/, "'-• Iem copti.lam ot matrimonium maximura scelus et
rogb utJftbearii_pfaec'eptuni,et cpnseriplum auctori-. , incestum ethorrjbiie flagitium,et damnabile piacu-
tatis vesirae,qui-de.ialibus defirii.atis,et pef respon-'' D'ltmi fi.eri ex aiictbfi.taiesacr-e Scripturae judicabarii,
sum apostolicum cpnvincantur et "arguanlur.pecca- Qiiapfopterpaternitas veslra hujus.rei. ve.rifalera
iores; Eijnyeniuntur qtiidara iriter eosepiscbjii, "qui, > jridicare _non-dedigrietur, utEcelesiac sacerdotibus
licet dicaiit^.e.fornicariosvel.a-lulteros non esse, sed^, vel populb Glirisliano iiide ^candala et schismata,
sunt ebriosi, et Jnpiriosi, vel venatores,-Dt:qui pti- vei nqvi errores, non priantuf, etconcfescant, quia
griaril in exercilu'affriaii,"ei effundunf.prbpria fnanu1 carnaies bomines, idiolae Alcmanni-, vel Bagoarii,
sanguinera bomihum,.sive paganor.ufn,sive..ChrislIa- vel -Frarici,"» si juxfef Roniariarii urberii raliquid fa- "
iiorum.--Et quia-servns, el legatus apostolicaiêdls5 cere viderinf exjiis peccaiis qu.S)nos''pr.ohibeinii*s,
. -n.Si juxta Bonianam urbem. Quemadmodum. SOStOniuvliom. 2 ad Rrtrn.':.notea>v•xqpvtfiKphg,r,v
-_ -J-egisadexemplumtolusxbmpoaiiufbrbis/ ." Mlzney ri otxou/ievji.Sed.quemadiuodum
\y.Tra>ja. rurstiS .
sic.et ad civitaiis illius" mores, quae, uliibr.iv Od. qriimagnis yifisac firiiici|iibus,g'oii_e aliqiiid deira- ,-
inquit iloratius, princeps urbium .eslj'.ul sanctus Hie:'_ h.ere, aut certeper illossiiam excusareaui libneslare
Tonymiis, in fiiieciUnfn.'a'd Epliesibs : Dbmina uf-l. aliis voiupt iiiiprobifa!.eiri,omnia illorum vilia ideniidem
biuin, arx imperii Botitahi; praefatioiie ih Ezecli"..: recitant, niiiiutulagfaiidiuiii.graridia inimmen-
Ciaiissimumomniumterrofum luiheri; tit_ Ruiilius ;J suin,tolliinl, ila"ei in B-omaiiaelirbis fit peccaiis. Fal-
Ilegiria' littjus' pulcheffima iniindi; uisanctus Chry- ', sissitrids^pe.illinc a-rerurilur, btodicd exaggeraniur,
' -
PATROL.LXXXIX. . -24-
vJ7 S. BONIFACll MOGUNTISIARGUIEPISCOPIOPP. PARS I. " 748
licilum-et coneessum a sacerdoiibus esse putant', cij,.A num filii nali arguunt, revenienles. a]) apqstolica
nobis Jmprqperium depulani,- sibi scanda!um._vi,t;c sede, dicunt sibi romanum pontificem, licenliam de-
accipiunl. Sictil affirmant s.eyidisse annis singulis disse miiilsierium episcopaie jn Ecclesia minislrarc.
in.Rbmana urbe, et juxta ecclesiam in die vei nocte, . Quos'contra conlendimus.qHia-aposioIicam _j)edein
quando « Kal. Januarii intrant, paganorumconsuer coiitra decreta canqnum nequaquam audivimus judi-
jiidine choros ducereper plateas., et acclaniationes casse.. > ....'
ritii gentilihm, et cantationes sacrilegas celebrare, Hccc omnia, Doraine charissime, propierea nola
ct niensas illa dievel nocle dapibris onerare, etnul- .vobis facimps, utvestraj aucloriiaiis.responsum ta-
lufn de domb sua vel ignem.vel ferramentum, vel libiis dare pjissimus, .111per caulelam veslfae doclri-
aliquid.-commodi yiciuo suo praeslare.velle. Dicunt nae oyesEcclesi-c-non seducaiimr, sedJupi rapaces
quoque se vidisse ibi ihiilieres pagano rilu phylacler convicli et superaii pereant. Iriterea iiiimiiscula
fia, et iigaturas. et in Jirachiis.el .cruribus-iigaias paryavobis direxiirius, non quia digna sint paterni-
haber.e, etpublicead yendendum venales ad compa- latis vestra', se.d pro indicio cliarilatis, el obedien-
raridum aliis offefr"e..Qu_eomnia, eo, qttod ibi a ear-.• Jtiae,deviitionis, ;id est,d villosam unam, et argeriti et
nalibus et insipieniibus videntiir, nobjs bic et imprp- - -auri.tanlilluni. Dextera Domini.-protegente, incoju-
perium et Inipedimentum praedicationis _el.doctrinae limem li valere, et in Christo .proficere beutitudinem
perficiunt. De ialibus ail "Aposfo.iusincrepans : Dies vestram in.Iongitudine dierum pplamus.
bbservatisel lempora; limeo, ne sine causa laborqverim '.- Te Deus aliiibronus sancia conservet in tede, .
in vobis. Etb sanctus Augustinus dixit: JVamqui prw-, Sedis.apnsiolicae recloreriijlempora « longa.
djctis malis, id esl, ° cqragis,-el diyinis, el aruspici- Melliflua gratuni populis dpctrina per orbero.
bus, vel plnjlacteriis,el aliis qiiibuslibet.auguriiscredi- Peffieiaique Deo dignum praegratia Cliristi.
derit; etsi jejunel, elsi orel, elsi jugiier ad ecclesiain Splendida percipiat florens sua .gaudia maler,
currat,elsi largas-eleemosynas(acidt, elsi corpusculum Alque. domus Domini laefetur prole secunda.
suumin omni afflictione-cfuciaverit, nihil ei proderil, - '-
, ; EPIST.OLAL. " .
quandiusacrilegiailla nonreliquerit.Narri siislas pa-
ganiasibl-paterniias vestra in Romana urbe.prohi- ZACHARIAS BONIFACIO:[ A.I). 74__.]
buerit,.et sibi mercedem, ei nobis maxiraum profe-. Reverendissimo et sanctissiino Jratri, Bonifacio
ctiimin doctriria ecclesiastica aCquiret. ••'.' episcopo, Zacharias servus servor.um Dei.,
.. Episcopi quoque et presbyteri gentis Francorum ; Siisceplis sanctissiinae fralernilatis luoe ftteris.per
qui fuerunt adulteri,. tel fornicalores acerririii , Deneliardum- r.eligiosum pfesbyterum -ttium, etc,.
quos ih gradu episcopatris.-velpresbyterii fornicatio-.C C (Vide inf.~ep. 1 Zacharim papm .') ..
mqgna ingenlia imriiensaqne reddunlur, ut in bac So ,conciI. Turonerise, c-23; Antissiod.,- crl. SER.
ipsa sehiel et iierum vides epislola :'quasi yero regia ySancl. AajK.sf.Puiat apud Lovanienses Lipsius,
tillajibc Jn niundolaiii lam pulchra sit, in qria clbacai" sermonis bujus 241, de Tempore, pbrasin resipere
riullac; domus tilla niiida, in qua jion vasa-quabr SeVerianurii.At sanctb Augustinb illum piac-cisetran-
dnm vilia ei sordida ; Tlamma ulla tam illustris, in scribit isle pbniifex. De Pbylacteriis dixi Jib. H
-qua fumi aut fumosi niliil. Fere fn,ut qiiomulijcon- Trith., c. 5. SER. . --"..--'
iluunt hbniines, eodem riiulta confluani viila, ui lib. i 1 Carqgis..Forie yox fnit Phwnicq, cum ea in yul-
conlra-Apioriem indicat Josephus. l-l quamvis baec gari illosermpne semel ac iterum Utalur saiictus An-
vel exhaurianttir vel obstruanmr. inierdum . (quod; - gustiuus; Apud Graecos -quidem-xKfKyo?;Ilesychio
pastoraliscuraevigii proyidere del)e.lociilus), refluunj, tesle, sonus est magnus et stridulus, qualem edere
iamen ac succfescuni sensimrufsus, pmiti hoclbco solet serra. An forle caragi .suntjqui-KK/jov.id est
recte ijidicat Zacharias. Prudenlium est ad bofia quats gfavem bominibus soporemet gravedinein incania-
Romaesunt nonpauca oculosaiiimumque advertere, lioriibus'quibusdam Jiiferiinl? Caroticam eriim ha-
a.raalis.averiere'. Sumriquisque onrisportabit. Accidit beiitvim herbae,-cnrminaque nonnulla. SER.•-*-.Ca-
vero superioribus hisce annis u't insignes duo"e Gef- ragus idem ac . sortilegus",•praestigiator, qui cliara.-
mania viri nobiles Romam irent. Gatholicus, unus, cicri.busmagi.cisulitur.Concili Aiitisslod., c.4 : Nttn
haereticus alter.-.llle templa, bospitalia, piotumsoda-.. iicet dd~sorlilegos vel ad auguria respicere vet ud ca-
liiia, bibliothecas, doctorunique virorum doriios.imlP~ ragios. Ganones velef is concilii Narbonensis, aii,
visebat. Hic aut i.n caiipOriis et popinis hir.rebat, aui, "598, can. 14: Si-gui viri ac mulieresdivinatores,
aliaquaevis oriniia lusirabat. Reversi vero ciim es- qitos dicunl esse chgiagios alque.soiiicularios, eic;.
.sent, in familiafiumconvivio Romam laudabat unus,, Vila s.ancliEligii asancto Audoeno coriscripia, iili: n,'
vitupefabat alter. Mirabanture simplicioribiis.convi- c. 15 : Nullaspaganorum consuetudines,observetis,
vis quidam tantam oculatorum dtiuni. lesiium discre- non carajos, non divinos, non-prmcantalores.i. eonsu--
pantUim. Tum e prudehtiiiribus quidain : Annbti,, lere p msumqtis. El mox non..qumranlur prwcantqlo-
. inquil, in eumdernhortum.ad eumdemqueswpefloremi r.es, nou divini, nbn sortilegi, rion.carqgi. Wulmx.
.acceditapisel aranea? Sedilla tnel, venenuiriislasugil.; 4 Villosain. Villosavocabantur lersoriii, sive liiitea
Et,«.ius ad aras,alius ad. hqrqs. odqr esl. Vide Bar.,, Villosa ad; tergendos pede.s yel.manus ; occurrit s.»^
p. 14S, et V.xin Sed licet, ff. de: ofiic. Praesid. ubii pius in epp. Bonil. Chronicb Fontanelleusi : Liiitba
sapienter, Proculus :JVon tam specianduinquid ' Bomm ; ad manus lergendas villos:i. WIIRDT.—. Imo semel
- _
fnctumsit, quaritquid fieri debeat,S'EK. _ ant bis occurrit in epistolis B.oiiifacii;exempli.gra-
." Kal. Jan. Epist. 12"^,.p.J77; .cahnn poenitentia- lia, pag. 40, ubi videqiiod.adnotavi. GILES.
lis 88, de observantib. lial. Jan.; et Burch. Woriri.',, \i.,[ temporeloiigoj el piital idem revc-
<~-'JLoriga.
V. i, c. 94,-lib.'x, c. J6, 17, lib. xix, c-5; saiicius3 . reiidissimu.s Bar. deessehicVefsiciilum JIIIUIII, sed
Ambrosius, serm. Jl; sanclus Augtist., iii iisalm. sensus bonii.s.est, etiamsi adsit nitlius',: fe ddclrina
xcvin, et ibm. X, in frag. -de "Kalendis"Januar.ii"; ; melVflua,piaque gr.alia perficiat. SER.'__—Efgo resii-
'sancfus Chryspst., hom.: de fial. ;.Ghrysolbgus,fol.I luciiJum in textu pia grgiiai\j)co.prwgfatia. Em%.
'
,iq . • • - EPISTOLÊ. ..'•"- :?50
«EPISTOLALl. _ ' -JAdias, et-auclqritale -conlirines; et si radicemaliquam
-__: ZACHARIAS vnTT.E..[A.D.742. ] "-;- fiagitiorum de quibus in ilia-epistolacontra regetn
Dilectissimo nobis Willae sanctae. ecclesias Barba- Mercionum disputatum,-in genle tua germinare velle
ranae-Zacharias papa. -'- - - - ' ,• jvideas,sicutptovidus et sapiens colonus, cumfulce
Domino- cooperanie "etsermonem conlirmante;, ad dominicae.aucioritaiisin lempus. praecidas et radici-
dilatandam Ghrislianitatis legem, etc. (Vide inf. ep.-- lus evellas, iie dum -floruerit, fml ex vinea Sodatrio-
3 Zachariw papw). - '"-" •" rum vitis eoruin,-elpropago ebrumex Gomorrha, el
"
EPISTOLA LIL sil.fel draconuirivinum eornm,,et verienumaspiduin
'-- - BONIFACHJS-l!
EGBERTO [A. D. 742]. - insariabile. Imiudiitim enim malum esr-praeteritis
- Dilecllssimo ac reverendissimo Eratri Egbertoâr- saeculis, et, ut servj Dei gnari Scripturarum dicunt,
cbiepiscopo Bonifacius,.servus servbruinDei, legain triplo vel in quadruplo Sodomitanam luxuriam
lus germanicus sedis apostolicae, sinceram ift Clirislo vincens,ul gens CJiristiana, conira morerii universae
spifitualis germanitatiS salutem.- '-."_- tefrae, imo conirapraecepiura Dei, desplciat legiiima
Cbaritatis tuse muneribus 'et Iibris susceptis, eri- irialrimohia, etadhaereat inceslis, luxuriosisadube-
gens ad supera palmas;-maghasomhipotentlDeo gra- riis, et nefanda siupra consecratarum et velataruni
lias egi, qui mihi longe peregrinanti taleiri invenire B feminarum sequatur. Pra^terea, ut mihide opusculis
concessit amicumijui mihi et in rebus terrenis adju- Bedan. lectoris aliqubs tracfatus conscribere et diri-
lorium,-et i"nspirilualibus, ofatibne et unitate com- gere digneris, qu.em. nuper, tit audiviinus, diviha
riaunioriis, divinum solatium tfansmisit; Nunc aulem gratia spirituale intellectuditavit, «t in Vesirapro-
iniimis praecordiorumprecibus aliriiiatis luaj cleirien- vincia: fulgere "concessit, et ut candela" quara vfibis
tiairi obsecro, Jit vesirse fraternitalis-synodo un.acum Dbminuslargitusest, nosquoquefruamuf.Interea,ad
servis J)ei mecum Jaborantibus adunatus esse" me- indiciiim chafitatis, fraiernitati luae difexi «xempla-
rear,~et sis mihi corisiliaiius,- et-adjulor in inquiren- ria epistolarum sancti Gregorii (quas de scrinio Ro-
dis et irrvesligandis regulis ecclesiaslicis judiciorum manaeecclesiae excepi, quaa-nbn rebar ad Briianniaiii
Dei, eiut me nbnJudivaga sermonufri.voce, sed se- veriisse. Et plura iterum, si mandaveris, remittam,
rie, roganlem ac dicentem esse scias, et me non ar- quia mullas inde excepi)" et corpbrale'palliuni, et
rogantem yel superbum ,.aut proprio judicib plus villosam unam.ad tergeiidospedes, cum laveris, ser-
justo placenlem aistimes. Nam catbolica etapostolica vqram Dei. Yolere beatitudinem luam et saciis virtu-
Eomana Ecclesia, quando indignum ac viiem praediT tibus proficere iri Cliristo oplamus. '
catorem ad prsedicandum Germaniae erroneis-vel pa- EPJS.TOLALIH
c
f anis _genlibusdirexit,=pfaeoepit mibi ut, ex auciori- BOKlFACIUS ETHELBAI.D0. [A. D.742.]
tate. Romani pbrilificis, si alieubi viderem, inter -' Domino reverendissimo et diieciissinib Ethelbaldo.
Christiatios pergens, populos erfoneos vel ecclesia- fegi Mercionum Bonifacius serViis servoruni Dei iii^
sticas regulas mala consuetudine depravatas,: vel hb« timae charitaiis saiiitem. "'_--"'
mines per invinm.acaiholicafideabductos, ad viam Obsecramus celsitudinis tuaa cienieniiarii ut islum
salutis invilare el revocare lotis viribits niterer. Hoc. missum meum, nomine Ceolam,,pracseniatoieihJia-
praeceptum servare cupiens, adnionitoriam vel preea-. ruiri litteraium, in necessitate noslra, etJtineris'sui,
toriam epistblam « Ethelbaldo regi Mercionuin, cuiii et in quocunque illi necessitascontigerit, solalium
consilio et-consensu episcoporum qui ima nobiscuni priaebere; et adjuvare digneriiihj,"el mercedem pro e<>
sunt, tfansmisi, quam praesentare Jralernitatis tuae el a Deo [P. pro Deo] habeas de missis noslris,'qut
oblutibus jussi, ut si quae in «a prave posita siritj - praeterito anno ad vos venerunl,'quia eisin omnibus
emendes, et quae justa sunt sale s.apientiae tuas con- adjutoriurii, ut referebant,. prjestilistis. Inlerea, prb
"Hawj.epistola in Edil. Serrariana 131 posita esl; Albbinus. Teriio islud Barbarariae nomen «st illius
ejusdem tenoris esl 153 quae"inscribitur : Dilectis. Ecclesiae cui praefuit Wilta seu Albinus. Nam si, se-
simo nobis Burchardo sarictm ecctesiw Wirziburgo- _. cundum veterem orlhograpliiam, b in u hiuletur, -
''
nensis Zacharias pdpa. Domino cboperanle, elc. Ad habebimus" vel Varvar vel Varbar, qiiae hoilie Var-
eamdem epislolam notat. Serrarius : « Si epistola- burg, olim Bufibiiry., - aut Buraburgi epist.. 132.
rum bpnus ex tempore ordo instituerelur, buic 131 Ideoque et jn alio Codice scribilur Ecclesim Birbur-
anleponeretur 132 et142, Porro in liujus~ 131 iituro gensis. WUBDT. '- ; ;
notandum priino pro dileclissimis nobis legeridurn, B Ecberihoi Ih Ven. Bedae Epltome, ahno 752 L
dilectissimonobis_utest in-Concil. lom. II, et-Bar. Egbertus prd- Willifridq '.Eboraci epispopus faclus:
Ortusautem ex eo videlur error, qtiodhaec episiola Postea, aurio 735: Egberiusepiscopus,acceptQab
tribus, quoruni in ea menlio fit; episcopis cbmmuiiis apostotica sede pallio, primus posl Pauliniiin iri ar-
fuerit. Sed an ila communisj iit unum tahlurampdq chiepiscqpaiurn confirniatus esl, cujus mors Ibidera.
ejus exemplum-:Roma. missum sit,.an i,"ria.tribus, traditur anuo-7i36, dicilurque regdli pro.sapiaditatus,
£eu singulasifigulis?lllud.videlur putare iBaronius, ac divina scienliaimbutus. Alius yero ab ido;est t(tii
an. 742, et.ei pluralis hascfavet inscriplio. Sed ium ad_GalholicumPasclia Scotos Hiienses traduxit iili.
non uriius taiitum Io.ciepiscopus nominandus foret, vllst., cap. .23, ubi jucttntle mortutisipso catho-
verum et alii duo.. Deinde ,: epist. 133 ^ eadenr lici-Paschatis die arm. 723, in Epit. 723.
epistpla ies"t,_sed,-rautato episcopi noniine,. ita .ut * Eihelbaldo. Ven.Beda, lib.v- cap. ult. : Edil-
appafeai eoderii iriodo.tenium etiairi exeinplura epi- baldus Merciorumrex; et in Epifome;; aririp .740 'i
scopo inscfiplum fui.Sse tertio. Secundo ;prb~Wii- Editwaldus.Xn J5ar., Athebal.dus; el, anno 7S7, r.ur-
lanm in Bar.j et tom. U-Concil.,' legitur 'Wittw, suni Edilbaldus, ubi de iniserabili ejus csede. Jnfra
estque illequialias dicitur Albuinus, Albinus el de eo plura epist. 10,12,19.
75*' S. BONIFACII MOGCNTiM AliCilJEPlSCOPI OPP. PARS I. T&
siguo veri amoris.eulevotoe amiciiise, dir-exirmislibi A fldem. Unus eoiuui, qui.dicllur Aldebertus, natione
.-accipitremunnm,et daos faleones, duo,scuia;.etduas generis Gallusest; aller;>gui dicitur.Clemens, genere
lanceas. Quse, rogainus, licettligna non sint niunus- Scotiis est: specie .errorjs diversirsTed pondere.pec-
tcu].a* tamen pro cjiaritaiebenediclionis.suscipere'di- c;.tOrum pares. Contra istos obsecrd apostolicanj
gneris;, Finem loquendi otriifes "pariter.âudiamus.: anctflriiafem -vesiram, qund'ineam mediocrita'iem de-
Deuinjimej-ei mandala ejus-obiervai Pelimus (|uo<|ue fendefeet adjuvare, ct per* scripta. vestra,populnm
. ut-si per.alterum.flualium- verba .noslra ad-pTaesen- Francorum . et. Gallorum «orrigeie •-studeatis t,- ui
-,liam -luain ;scripta . perveneriiit; auditum tumr.. ae- ' liasreiicorum fabulas, eT.vana"|)fodigia,et signa prav
icommodaredigneris; el sollicite audire cur.es. Va.le iin cursoris Anlichristi h.on sec.teniur;:sed iid.canoniea
ClirisJo.-. . /-.'- •-. ,...-[".-,-. - ... - • jura', ef a.d yiam-verae docirinbe.coh.vertantuf. Et uj
. >•'.'., .. , -..-• EPJSTOU LiV. per. verbum. veslrum isti duo hserstici miitantof-Jii
-.. .. . ZACHAKLAS BONIFACIO. [A.O. 745.,] >-- . .iarcerem,.sU'pbis justum «sse^videalur^-cum vitam
.. R'everendissimo: -et saivctissimo Fratri Bonifacio et doclrinam illorum vpbisiiitimavero^-e.ineiiio ciim
- "'• ,, -'. .eis loqualur, vel somniuiiionem jiabeat, ne.forte.ler-
. Zacbarias... '',---. '--"-" ;
., '.Legimus in libro Actuum aj:ostolorum, etc. {Vide mento doctrinca iilorum Xerrhentatus, aliqujs pereal;
infcep.SZacharice' papm»•). . . . , •"--.; J5 sed segregati vivant, elrjuxia diclum apostoli liujus-
'
. ;'-.. ":_'•;.- -EPISTQLA LV, •--'.-' - -- _mpdi : Tradili Satanm in interituih carnis rint,- vl spi-
_'_'f ZACHABIAS.BONIFACKU-['A..B. "43; "]-- .""-. riius salviisjit in dje Domini; et juxta.fivangelicuni
Reverendissiir.b fratri "Boiiifaciu Zncliarias servuS' -prseceptum, Dum Ecclesiam nbnaudierint, -inl. nobis
.' ~ ' : -sicul etlinici eipubiic.ani, donec discaul non-blasplier
.servorumDek ...:"-'.' '
Susci|iientes.sancisie-fraleniitalis moe liiteras ,'per jnare, nec- scindere lunieam. Chrisli; propler.isjos
-prseseiitium gerulum etc.' (-Vide.inf. ep.. 6; Zachariw "
.enim persecflliones "et inimicitias, el maledictiones
.papes.).- • - . . '.- -' <1 -. ,.:. ,i. -' inultprum pgpulqrum paiior,,iet Ecclesia Cliristiim-
.. . . EPlSTOLa.LVI.. .pedimentum fidei et"doctrinse.sanciiB,suslinet. Dicunt
- . . - ZAGHARIAS B0NIFACI0_.'[ A. D. 744 j • -". ,enim.deAldebertOf"quod;eis sanctissimumaposto-
.' Reverendissiiiio.eisanctissir.io Irati.i, Bonifacio lum.abstulerim, patronumetôratorem, et-vjrlulum
«oegiscopo; Zacliarias seryus servorum 1Del. . . -. factorem et signofuin oslensorem abkraxeriih. Sed
.;-Virgilhis et.Sedoiiins,- rejigiosi- viri, .etc;.,.( Vide pie.las yeslra audiens. vitam ejus-judicet.iex fructii
- -. . - .- pperum.utnim veslimentis ovium indutus, ihtus au-
inf. ep. 7 Zacharhe papa.)
;- '•' ~ EMSTOLA LVIL fem lupusrapax sitj.an no,n,?-Tu.primxvaenim setate
'. BONIFACICS ZACIIAR1.E. [ A.J>.1U. ] C kypocrila fuil, dkens:<juod-sibi angelus Opmini in
Exceileniissimo Pairi,,, atqiie.aposloiico poBlifici, jspecie Aominis.de extremjs finibus inundi mirae,et
et ex auctoriiafe saucii* Petri jprincipis aposlo.lorus», lanien . incerti» •sanctitaiis reljquias aitiilerii^ *t
inagislerio frelo, Zacliarise papa;, Bonifaciusexiguus, exinde posset^mnia qu8ecuhquea;Deoposeeret im-
serv.us servprum Dei, oplabilemTn Cbristo.chariiatis petrare; et tunc demiim.per.ilIam.simuIaiionem,.sic-.
salutem.. ; . . '. . ,„ ' : '-,, lii apostoius Panlus pra3dixii,.domos multoruin pe?
iPoslqnam nie anie annos prope triginla sub-fami- netravit.ei-capiivas, p.ost seroulierculasduxit onera-
TiaThate "etserviiio apostolicae.sedis, annuenle ei ju- las peccalis, -quos.ducebahtur variis êsideriis; et
Lenle venerandaj meinoriavanlisiile aposiolico.Gre- inultilu.dinein- rusticoi um . seduxl.t, dicenlium -quod
igorio, anteriore volo constrinxi'-, quidquid mihi ipse esset vir apostolicse sanctitatis ei signa aique
Iselilia: yel tristilij» accideratj, apostolicp pontifici so- prodigia'facere.1. Deinde conduxit episcopos indoctos,
Jebam indicare, udn laelis simul Iaudaremus D.euin, qui se contra prcecepta-canonum-absoluie*•ordinave-'
sfin tiisiibus ejus.consilio joboraTer; el sicut tuire. ruht;lum demum in lanlam superbiam elatus esi,
et ntinc milii liceat, pietali ,yestra3 supplieo., sicut ut-se sequipararet "aposlolisXIirisli. Et dedighabatur
scr!plurn"'e_st:„Infenoga'palrem Xuiim, ei annuntiabil lii alicujuSjhonOre aposlolorum vef.maftyrum .eccle-
iibi; senior.esluosiet, dkentlM; nolum eni.rnsil pa- D siain con.secrar.e, impropBransliominibus netiam-cnr
.TernitaliVeslr* quia poslquam indigno mihi man- tantopere studerenl sanciqruin ap6stolofuni:'limiiia
dastis-inprovihcia Francdfum, sicul etipsi fogave- visitare. Postea, qiipd.absurduni est, in proprii.no-
runt, :.sacerdptali concilib ei ^ynodali.conventm mjiiisliohoreiledicavit oraloriajvel, ul verins clicam,
praeesse, mnltas injurias el persecuiibnes passus suni, sordidavit. Fecit qudqhe ccruciculas el bralofiolain
toiaxiniea falsis sacerdotibifsjiib adulteraiis djaconi- campis,'et adjqjites, vel.ubicuiique sibi visunifuit,
l)us, et lbrnicafiis cleiicis, Rlaximuslamen tuihUa- et jussit.-ibi puTiIicas oraliones celebrari, donec.mul-
bor fuit contra duos *ii.a;rjeiitos>pessimos et publicos, liludjnes popu!orum,".spretis caeieris epjscbpjs, et di-
etblaspliemos coiitra Deuin, -et contra catholicam m.issis antiquisecclesus, In tajibus locis.coiiventus
'
a Litterne-prlmae Gregorii ITpapae datae.Bohifacio, H6.; ab annoauleni 717 ad-"345sunt^)rorie aniii .XXX.
<iuni facultate praedicandi Evangelii geiitibus, dataj Vide epjsiolam 148 ijitefbditas a Serario. WURDT.
"sunlldibus Maii, Leonis Angusii aiino 5 imperii," ih- '} Ordinarunl. Scllicetepiscqpum, p. 191';.SER....
4iictiorre2, adeoque "anjio719; sedab anho717 Ro- cCrucicul'asi Episl.' 14,4..SER,,.",' .. '-',."'
Miani prbfectus, dedicaveral j'se apostdlico ininisie'-'
EPlSTOLiE ', "" , 754
reni diceriles : Merila sahcli Aideberii adjo-- yA les omnia scripia quic vbbis ab eo dirccta suht, a
nos. Urigulas quoque elcapillossuosdedit ad"i npbTs esse dictiita juxla-vestiam" voluniatem-co-
ficandum, *et porlandum cum feliquiis sancti,i gnoscite. Sed, et quod vos non sperabitis fieri istig-
irlncipis apbstbliirum.Tumdemum qiiodmaxi- gessimus, et facla est syimdus sacerdolum, praesi-
scelus et hlasplie.mia contra Deum esse yide- denle doniino apostolico , el relecia est sacrilega
ecit, senienti enim populp et proslralo aniee illius Aldebeili iiefand.issimi viia, et omnia opusculi „
ejus, et cupienti contiteri peccaia sua, dixit: : illius cbram synodb, pariier et.epistola sanclissimae
mnia peccaia vgstra, guia mihi cognita sunl om~ patefnilatis vestrae, ubi. de illo el de tlemeniis de-
~ulla. Non esl opus confileri, sed dimtssa sunil menlia sugges'sisiis;.et sic gestis peracds,'sehtemia
vestra prmterila; securi et absoluli redile adi ahathematis ineosprohiulgata est, vel ih omuesqui
veslrds cum pace."Et ornnia quaecunque sa.n-." ôrum liefaiidaiii secuti "sunt sectam, 1cujus inslaf
vangelium hypocritas fecissc testatur, suo lia- vobis a-domino, apostolico direclurh est. Et baec
t incessu, et moribusimiiatus.est.. cdram praeseiitia praesentis Patris nostri,-Deneardi,
f autera haerelicus, qu.i dicitur.Clemens, con- venbrabilis presbyleri, acta sunt, et ipse vohi's"-ore
holicam coniendit Ecclesiam, et ,canones Ec-. . prdprio polerit-enarrare ijuod omnia.isia per nds
um Cbristi abnegat~et refutat, •tractatus ett jg j acia siint."-Nam pro>certo cognoscile , sahciissime
nessanclorum p_atrum,'Hieronymi, Auguslini, t Pater, quia in bmnibiis paratum me offero, vestris
rii, recusat. Synndalia jura spernens, prbprio.j- bbtemperaiurum praacepiis. Scio. enimquia, vestris
affirmat se post duosfilios sibi in adulterio,} eratiohibus adjulus, erulus sum a tentatibnibus
sub nomine episcopi esse posse Christianaej inimici, et misertus Oominus siio iamulo medelam
piscopum. Judaismum inducens judicatjustum _ iribuit, et diversis inliimitaiihus circumdaius, quan-
hrisiiano u.l, siyolu.erii, viduam. fratris de-. -ûain indignus, illiid aposioli'sequor consolaiionis
accipiat uxorem. Contra.fidem quoque sancto- ddhum, quo ail: Dum infirmor, tunc polens sum. Et
atrum contendit, dice.ns quod, Ghrislus Filius5 libenter glofiabpr in infirmilalibus meis, "ut inhabitei
escendens ad inferoSj omnes quos. inferni l invie per veslras sancias preces DIT(KSClirisii; ve-
detinuit inde Jiberavit, „credulds e't incredu-; nerandas namque sorores nosiras, et Dei ancillas,"
udatores Dei siiniil et cultores idolorum, ett' quae apud limina sancioruiri principum apostoloruni
a!ia liorribilia de praedeslinaiibne- Dei con-:.: properaverunt, qiias etiam nobis vestra sancta.pa-
lidei ealholfcae affirmat. Quapropler de hoc.i. tefnitas "commendare jussitjin quantum Dominus
e haeretico precor iit per lilteras vestras man- v.ires donarcdignatus fuerit, curam earura liabemus
uretis duci CarolomannoTitmiilatur in custo-; C
^ propter yeslram.sanctam prsecepiionem.Benediciio-
quatenus seiniua Satanae latius non seminet, eti nem eienim quam nobis direxislis, suscepimus; id
e.una ovismorbidatoliimgregemcontaniinet. est, poculum argenteum, et sindonem unam, quam
sanctitaiem veslram. et prosperis profectibus in duplici suscepimus benediclione, eo quod a tanlo"
e in longiiudine-dierum oplamus. Patre meruimus" visitari. Et licet retribuere' npn
.ERISTOLA LVill. . valearaus, lamen ad vicem cliaritatis, cum magna
u GEMMCLUS BONIFACIO. -reverentia, direximus ciiinamomum uncias quatuor,
.[-£. D."744.]
jno saheiissimo, aposiolorumque meriiis.de- piper libras II, cozumbrem libram unam. Quae peio
Bonifaeib.arcuiepiscppo, Gemmulus-indignus : ui absquc injijria suscipere jubealis, et ut pro nobis
us sanclae sedis aposiolicae., oraie dignemirii, omnino deposcp. Incolumein
mis et Deo" amabilibus apicibus .acceptis,. p sanciissimam paternitatem "vesiram divina conser-
agno-et omni quo.condecet lionbre et vene-. vet-Majestas orantem pro nobis , dpinine et meriiis
relegi. Et-quia- post lot tempora,merui ex apostulorum decorale Paier. -
, syllabis^ visitaii, omnipotenii Deo-tibslfo , i> EPISTOLA LIX;
; egi, qui me Indignum famulum suum eliam,I, GEMMULOS BONIFACIO. [A. D.'7M.]
laetificavil incolumitaie. Igitur omnia quae. D *• . Domino sanctissimo, et nimium desiderantissi-
per nunc direetas. litteras prsecepistis,.ui Do- mo, aique cum omniâffectu charilaiis recolendo
viresdnnare dignatus est, sed e.t ea quse do- Pafri, Bonifacio archiepiscopo "proyinciae Germa- .
poslolico suggessistis, per_nos sunl suscepia i nrce, Gemmulus indignus diaconus sanctae sedis
"
uiitiaia, alque rekcta;- et vos ea periraeta.n- apostolicae. , -' ,, ;. .—
inmulus. Hocjri.Bar.oniarionomen deest tami a'iaeque maluiinm ac- vespertinm fundereniur preces,
<juam sequehle.epistola :"et hanc-quidem pol- inceiidi ad Dei honoieiri piamque sacrorum magni-
nho '745, sequentem yero.anno 7i2", In uira'- fiCentiani solebai, et hac inepisl. U8 aisiinguilur.a
zfimbri meritid est,, sed aiiqua in scriptione i" cinnamomo e't costo., An siyrax.est? Namei cuni
sest. Hic enimi' corzumber, ih sequenii coc- duobus ilfis- jungebalur "hic supi epist. 147. An
', .apud Baroniuni in .utraque" coii.umlier. qiiasi cocha Zumbri est ? Nam Arabibus medicis
ero proprie sit, nonduni, plures licet interro- coclia" suffimentum est et Zumbri cdrtex odoralns,
cdmperi. Apparei Iiinc lameri -preiiosum snf- de quo lsaac Ah^namaran.; ab illb' aniem siiffi-
geniis fuisse, quod, ui.sequenti ait epislola i mentb sunl aoiid pliarniaco|ioeos caiapoiia seu pitttlm
5, nifri odoris ac.fragrqnlidi esset,qaoil iii iem- cocfaV,. qyaefumo quasi suo cafarrbbs dissipant. SEC.
Jni sacrosniicta iuissdrum sdlemnin fierent, bH:nc epist. Sequebaiitur in Ingolsiadicnsi Co-
755 S. BONIFACII MOGUNT13I ARCHIEPISCOPI OPP. PARS I. 7l
Venerabilibus. sanctissimne. paterniialis vesira-. A Cum nobis sanciissimae fralernilalis tuai syllab
syllabis susceplis, per praes.enlem ger-ulum Denear- delalae fuissent, etc..( Vide, inf., ep. 10 Zachari
dum venerab.ilein virum missis, cum omni,. utde- papm.)
'""
cuit, veneraiipneaiquecharilatis affectu suscepisse . /'_ _ EPISTOLA LXI.'
b HEREFRIDO.
Insinuo; simul et benedietionem quam mihi misi,- BONIF,ACiOS [1. D. 745.]
siis, quse apud p.arvitatem meam super aurum. et Dilectissimo ac reverendissimo -frairi Herefri
argentum aecepta est, eo <jupd mei memorem esse presbyteroBonifacius servus servorumDei aeterha'
insanctis suis oraikmibus.almitatis yestrse coropam iri Christo charitaiis saliilem. i,
cognovi, quem concedere mihi divina patiatur Ma- Almitatis luae clementiam intimis obsecro prec
jestas incolume.m", quandiu .me superna voluerit bus, ut in tiiis sacrosanctis oraliohibus mei mem
clejneniia superesse, ut, yesiris saeris inlervehiioni- esse digneris, etjam sic narrantibus et a te veniei
• bus
juvatus, exercitior inveniar, Deo propitio, ad- libus jani fecisse fralernilaiem luam et faclura
yersus antiqui. hostis. insidias repugnaie. Ihlerea, esse non dubiio, ut e'saneti Jacobi apostoli senleriti
insinuaslis inihi quod,vobis de iilis epistolis a sancti ' in nobisimpleatur, qua dixit -TOfate proinvicem,
Gregor.ii milteremus. Sed nunc minime potuimus salvemini. Muttum enim valet deprecalio justiassidu
sanctis palernitatis veslrae praeceptis parere, eb BPrscterea nos octo episcopi, "qui ad unam synodui
rjuod nimis atlriium alque in podagrico humpre et cpnvenimus, qnorum nomina Asubter annotavimu
dolore fatigatum memoralus vester presbyter. per in comrnune le, frater charissime, deprecamur,
tempus cognovit, ila ut in eo me dolore afflicium verba" adinonitionis nostrae Elhelbaldo regi .MercT
relinqueret, quod et ore prpprio yobi.s intiiiiabit. rium iiiterprelando et recifando annunties, et e
Sed si vita comes fueril, el veslra mihi oratio hon modo et ordine quo ad le scripia transmiitiniu
defuerit, qupe jussislis tdum saluii fuero plenius solliciie enumerahdo et praedieando illi iiidicaveri
restitutus, sanctissimae paternilatis vestrae oblem- Audiviinus enim quia pro timore Dei personam li
perabo jussionibus, ut dum alia' vice huc veslrum minis non iimeas, et quodsupra diclus rexaliqua
inissum direxeritis, quae praecepistis impleta esse lulhm quibusdarh temporibus- audire dignetur tn
reperiantur , ut absque |larditaie quae desideratis monita. Et nolum sit charitati tuae quia haecverb
expleantur. Trarismrsiihus enim per praedicium admonilionis nostrae ad illum regem prop.ter.ni!'
vestrum presbyterum alfquanlum: cozumbri, quod aliud direximus, iiisi propter puram chariiatis a»i
incensum Domino offeratis , temporibus. malutinis ciliam, e.t quod de eadem genle Anglorum jiatiet nu
et vespeflinis, siye duni missarum eelebralis so- triti hic per praeceplum apostoIiciB"sedis peregrina
lemnia,. miri odoris atque fragranliae; .sed peto ut v hiur,honiset Iaudibus gentis noslrae laelamur etgau
absque Inj.urla suscipiaiis, qubd pura «haritate dirigi- demus, peecatis'autem ej'us et vituperaiionibus eju
Tur, salulans vestram sanctissimam paternitatem in tribulamur et contfistEimur.".Oppfobrium "namqu
Domino,. et ut pro nobis orare jubeatis deposco. Sed generis noslri patimur sive a Chrisiianis, sive p
et omnenfEccIesiam, quae vobiseum est, per yos ganis dicentibus quod geris Anglorum, sprelo mor
saluto, et ut ipsi pro me exofent. Multutn enim valel caeterarum gentium, et despeclo. pfaecepto apost
deprecaiio jusli assidua. Nam et ego', licet pecca- lico, imo.Dei constituiione, legitimas .uxores dedi
•for existam,, tamen vestri memoriam aiite sacras gnetur liabere, et hinnieriiium equoriim consuelu
confessiones aposlolorum faciens, orationi iricumbo. dirie," vel rudenlum asinorum more, luxuriando
His praemissis , optamus "sanclitalerii palernilalis adulterando , omnia ' turpiter fosdet et confurida
veslrae in. Domino bene valere, atque in opere quo Igilur si hoc sceliis maximum -verum sit, fral
assumplusi ,'es multo ampiius fiuclum boni operis charissime, rogemus omnes communiter supra ,di
piillulare -concedal, et a'd incrementum perducere ctum regem,ut semetipsum cum populo corrigai,n
patialur divina Majestas, Trinitas Indivisa sanctila- tota gens' cum pfincipe, hic et in futuro, pereat, se
tem vestramcons.ervet"or&ntem pro nobis. . . — ut, vitam. prbpriam emendando el corrigendo
EPISTOLA LX. exemplis suis uniyersam gentera propriam ad vian
ZACHABIAS BONIFACIO. [A .D'. 745.] : 'Salutis dirigat, et uride peccatum antea contraxit
- Ileverendissimo et sariciissimb fratri Bohifacio ' inde mercedem merealur aelernam. Praelerea parten
"" ,
coepiscppd, Zacharias servus servorum Dei. Hiymiamatis, ete sabanuni pro beriediclione et signi
dice sancti Bonifacii ad Stbphanum papam epislolae; rius.Videl. iv Hist., e. 29, etTnYita sancti Cuihherii
"sed antejam e Caesareo Cbdice posiiae sunt, sicuti c Sancti Jacobiaposloli. Longealius sanclo'hui
et aliae plures. Adjungo- adhucraliijiias e umio IX Gefm.anorum apostolo, quam apostatae Liithero di
Annalium Baronii.qui ease sanctse Maria?.et~Anto- saricti Jacobi epistola sensus fuit, qui hanc, ut irifr;
' Auguslini bibliothecis exscripsit. WTJRDT.-
nii eliam patebif., cifat" tbties, epist. 16, 18, 19, 89
'..*"S. Gregorii. Vide^quid siudiosissime petere ac alibi,. et aposlolo:-semper lribuili'eamque,.tit lib. ii
uiidecumque cpnquirere solebat S..Bonifacius, li- Mogunt. npt. 48, dicebam, notis nonniillis exposuit,
b.ros nimirum et eos maxime Palruih ac Sanctorum," lnfra, epjst. 44, dicitur.Jacoins maleriermDommifilius,
ut hic epistolas S. Gregorii. SER. d Siibter. ln exemplaribus,
' ' quae vidi, binnibus,
. b Heref. C", Herefriiho. In Epilbme Yen. Bedae : desunteaTioniina.
Anno1iT,-Herefridusyir Deiobiit.Qma.vir "Oei,Tdeo e Sdbanum'. Genus vestis' a.c linlei esse, Intelligi
ejus moriila imerdurb "audiebat res alipqui vo.lupta •datur ex hac UiicensisYictoris, lib. ludepersbc.
7S7 . ..-'-." EPISTOL/E'. - . ' "758
purae charitaiis libi direximus.-.Sanclis operibus A j andiia," contristati sumus , el illam oplamus nont
flnrenlem et probatis mpribus proficientem fraternam fuisse vefam. Multis eiiim harranlibus, compertum
dileclioneih tuam atque hene valenlemsa.ncia Tfi- est nobis qtiod nunqiiam legitimam in riiatrimonium
nitas selernaliter. cnstodiat.' - •_''- , uxofeni duxisses.quod a Domino Deo ahipsomundi
EPISTOLA LXH. priniordio eonsiliutumest, et per apostoliim Domiiii
D. Paulum a praeceplum et iiilimalum, itlo docenie,
BONIFAGIUS ETnELBALDO-[A. 745.]
Domino diarissimo et in .Christi" ainore caeteris pr.opler.fomicalionem'aulem 'unusquisque suam' uxo- .
regibus prseferendo, inclyla Anglorum imperii 6ce- rem habeal; el uuaqutsque viriim suum. Nam sihoc,
piragiiberhahti, Ethelbaldb regi Bonifacius arclii- causa caslitaiis et abstinentias-,facere voluisti, ut ab
episcopus, legatus Germanicus Roftianae Ecclesiae, uxoris conjunclione pro^ tlmbre el amore Dei absii-
et W«ra, el Burgardus, et^ Warbeilus, et Abel, et nuissbs, «t hoc verum-et iihpletum coram Deo com-
Willibaldus coepiscopi, perennem in Chrislo chari- probavefis, et in-hoc gaudemus, quia non est repre-
' - '- hehsibile, sed magis laudabile. Si autem, quod absit,
faiis salutem. .
Confitemur corarh Deo et sanetis angelis_quia utmulti dicunf, nec legllimam accepisti uxorem,
quandocunque "prosperilaierh yestram- et Tidero in iiec castitaiis abstinentiam pro Dboservasti, sed,
Domino el ppera bona, coram Deo et hominibus,. B libidine dbminante, iri scelere- luxuriae et adulterii
per nuulios fideies audivimus, qubd inter. "gaiidenles, famam gloriaetuae coram Deo et hominibus confude-
et pro vobis prantes,iaeligratiasagimus Deo, postu- ris, in hocyaldeconlristamur_:quia et in consjieciu
Iantes et obsecrahtes Salvaiorein inundi, ut vos so- DeTflagiiium, etcoram.hominibus famse vesiraecori-
spites et in fide slabiles," et in operibus coram Deo fusio esse dignoscitur. Eladhuc, qnod pejus est, qui
rectos, in principalu Chrisiiani populi, 'longo tem- nobis narrant adjiciunl quod hoc scelus ignominiae
pore cuslodiaU Quando-aulem aliqua dileciioiiis maxiine cum -sanctimohiaribus et sacpatis Deo virgi-
vestrae injuria de sialu regni - veslri vel eventu . nibus per monasteria commissuiri sil. "Namhoc pec-
bellorum facia, aut, quod. majus-est; de salule calum dhplex esse non dubium esti Ut verbi graiia
animae pericuiosumdamnum perpelralum, per au- dicamus, cujiis vindictaereus"sit puerapud dominum
- ditum ad nos iisque perverierit, moefor et trislitia suum. qui uxorerri dpmini sui adulterio violaverit,
nos criiciat, quia gaiudio vestro in Dei voluntate quamo magis ille qui spohsam-Chrisli, creatoris
cohgaudemus, et adversilale contrisiamur. Audivi- ciseli et Terfae, pulredine suie luxuriae etlibidinis
irius enim quod eleemosynarurn.plurima facias, et.in commaculaverit, dicente beato Paulo apostolo : An
- nescilisquia corporaveslra lempla sunl Spirilus sdncli;
hocc6ngralulairiur,quia qui eleemosyhasmiriimisfra-
iribus indigentibus tribuunl, juxia-veritatem evange- 'G el alibi :-NescUis"quialemplum Dei eslis, e't Spiritus
licam, in die judicii.clementem sentenliahia-Dominb -I)ei habilat ih vobis? Si quis auleni templum Dei vio-
audiluri sunt, dicenle : Quandiu fecisiis uni ex mi- laveril, disperdet illum Deu$; Templum Dei' sahctum
nimis nieis fralribus, milti jecislis. Venile, benedicti. est, quod estis vos. Et ilerum .idololalriae servltuti
Venile, benedicli Palris mei,'possidele'paraturii-vobis adulteroset fornicaioresiii sermoneefnumero pecca-
regnum a cohstuulione rriuhdi. Audivimus quoque torum jungit dicens : An riescilis quia iniquiregnum
quod fiirta el iniquitates, perjuria et rapinas, forti- Oei non possidebunl 1 Nblite errare, neque fornicarii,
ler prohibeas, et defensor viduaruni el pauperum heque idolis servientes, rieque adulieri, neque molles,
esse dignoscaris,. e't pacem stabililam iri regnoluo . neque mdsculorumconcubilores, neque fures, neque
habeas. Et in hoc-quoque Iaudanfes-Deum gavisi avari, neque ebriosi/ neque maledici, neque rapaces
sumiis, qiiia ipsa verilas et pax nostra, quae est regnum Deipossidebunl. Apud'Graecos.enim'et Ro-
Christus, dicebat: Beali pacifici,'quoniam filii Dei iriarios, qhasi blasphemiain Domino irrogaslsef qui
vocabuntur. - . 1 hoc reus sil, ufproprie de hoc peccato ante ordina-
: Sed inierim una malae aeslimationis Tama. de~ vita tionem interrogatiis, si.reus invenlus fueril nt cum
pielatis vestrae ad-audilum nbstrum pervenit, qua _ velala et' consecrata Dominoc nonna conGubuisset,
. Yandalica,"narratione : MurittaTliaconus catholicus DAlibi] :.Sabanum, pannus fdclus d'e cotot.ie.Malh. Sil-
cuni ab Elpldoforo Ariano apostata,' fidei causa. vaiiciis : Sabahon gr. Sabanum indumentumest, pan-
torquendus esset, priusquam, ail "Vielor,exuerelur, hus asper absleisorius, scilicet,-quohotnihes utuntur in
clam, furto,'nescienlibus mnclis, Ularquibus Etpido- balneis, vel eliam * - quodlibet
" linleum' ad hoc depu-
fqrum suscipiensde.forile diiduni iexefat,r sabana ba- latuni. WURDT. -"'•'.'' "-.-•
julabat. Quibus verililaiis, simulque. in oslensigne - n.Prmceptum. Abuterentur hoc Ibco uxorii nova-
curiclorutnexientis, in his verbis ioiam-ad flelum el , tores-nostri, nisi stalim subderet Sanctus, a ducenda
liicryiriascomhwvissedicitur civitafein-: Htec sunl lin- "uxore propler Dei timoremet amorem abstinere, non
tedmind, Eipidofqre, minisler erroris, qum le accusa- . essereprehensibile, sed mqgis laudabile. Et nota quam
bunt, dutn majesias venerit judicantis,- et eadem ite-: :'. graviier-contraeosdem novalores loqualur. Sanctus,
rum reyertiiur vox infra episi. lifrordin. :Seraf. durii.sanctihioniales, seu nonnas, Deisponsas^voxsat,
Tide. c. poH bdpiismum, de CbnseCr.,- dist. i ;-'§-. easque libidinose' coniingere scelus esse docef gmvis-
Greg.,' I. vii,'epist. o. Sabariuhi, hiappa, vel fdciter- ' simum.^'- . _ '<•'_"••- .'. ": .
-,gium, Ugotioni el Joanni cleJanua. Glossas antiqu33: b Hoc reus. Forlei de hoc reus, vel hoc reus sit,
Manulergium, ad tergendasmnnus vocatum,' sabaniis .videlicet,- •"« fecisse.. ; ._•"'".
auiemiGrmcum est.-Glossae. ad Iib. T Alexandri Ia- Nonna. Eliahi hac'epist.. iiiferius, etin. duobus
irosbphistae,de Passionib. Sabanum pannus subtilis. conciliis infra ponendis, p. 1,12,113. In Caroli verp
'
.739 S. BOMFACH MOGUNTINIARCHIEP3SCOPI OPP. PABS L- '
- 7G0
ab omni gradu -Dei sacerdoiii proliilielur. Proptersr .A adulterium perpetraveril, aliquando cogiint-eam pro-
hoe, fili charissime.,' soliicile .considerandum','estst pria'man_u'.per laqiieum suspensam viiam finire,ei
quanli.ponderis hoc pecoaium esse judicetur, ..'anie e siiper busiumdllius incerisa? et concremaiae corru-
ioeulos aeterni jsidicis, qupd facieniemTnieridolola-i- ptorera e_ussuspenduiil;.atiquando,T:ongregaio,.eXir
iriae sgrvos consliluit,; «1 divino ministerio allarisis ercilu femineo, flagellatam_-eam.mulieres"'per pagos
- abjicit; licet ante.-peracia poenitentia, reconcilialusLS
circumquaque duciint, virgis.caedentes.etv^st.imehla -"
. sitDeo. Corpora enirn.per v.olumpropriae.sponsionis is el.abscindenlpsjuxia cinguluni, et. cultellis suis .10-
et.peryerbasacefdotis Dep.consecrata templa Dei ;i tum cofpus ejus s.ecantes etpungentes^minutis vnl-
esse per sacram Scripluram. dicuntur-; et iileo viola- i- " neribus cjuenlalam eiiacefaianide' yilla.ad -vi.llam
lores illqrumfilii perdflioiiis, juxia, aposlolum, esse ;e mittiint,. et occurrunt semper nbvae flagellairices,
dignosc.iinlur; pri.nceps aui.em<.aposloIorum'Pe.trus./ _t~ ze|o piidicitiae adduciae, usque d.um eam arit mor-
Juxuriosps, libidine prohibens, dixil -: Suffiiib mimla tuahi, autvix viyam derelinquuiit, utcaeierae''limo-
prmjefilum tempns, ,et relimis, usque 'tfforpuos.iZt •: rem ladulleraifdi et luxurlaridi liabeant ; et Winedi,
Pretium seprli'. -v.ixuniiis panis eslj mulier autemMriri quod est fpedissimumel deterrimum genris hominiini,
pre-.ioiamanmqm capil.Er alibi": Non grandis est. s(. iiimmagnb zelo matrimonii amorem. muUium. ser-^
culpa cum quisfuratus fuerit.-Furalur enim uiesurien-i- B varii, ufmulier, vifo proprib roortuo, vivererecusei;
teni impleqtanimam, deprehensusriuoquereddelsepiu1- L ellaudabiTismiiiier ihlef iliasesse "judicalur, quae
plum. Quitmtcm aduller est,~pr_optercdrdis inopiam^ ij prbpfia-riianusibi mortem .Iritiiiii,. ut in.iina sirue.
perdet animam suam. Longum enim «st enumerar_.' pariter ardeat cum viro:suo.-Sie-ergp geritiles, ;.qui.
re.quanti spirituales-medici.liujns peccati yenenwri n Deum nesci"uht__etl"e'ge"m noh ,babeni, Juxta. dieiurii
el horrendum viiuperabant, ei..lerribiliter- proliibe? ,. appstpli :~Nalurgliler ea qum legis srihlfaciunt, el os-
bant, quia pene omnibus peecaiis gravior et.deteriorr iendunl opusiegis.scripiuniin eordibiis suis. Praeierea,
cst fornicalio, et veraciter dicl pofest laqueus m.or- Fjli charissime, cum iu Christianus et. verus Dei
iis,~ei puteus inferni, etvprago.perdjlionis.Prbpler- ciiltor esse coghohiiiiaris, si.in jpventule adples-cen-
ea obseeratnus. et obtestamur, Eili,charissime,"cle-,.. theTuae jauiredine luxuriae inquinaius, ei.felpreadul-
riieiitianviuam.per Christiim Filium,D_ei, el per ad-. lerii inyplulus, et yoragine libidinis; qiiasi puteoinr
yeniiim ejiis, et regnum jpsius, ut si hoe verum-sii, fefni demersus fueris,'jam. leriipus est ut memor Db-
quodTn isio scelere versaris.-,.el viiam tuam. pceni- mini.tui a diaboli laqiieis resipiscas, et afetore jur
-tendo corrigas,. et pnrificahdo emendes. Et memorr xuriae sordidaiamaiiimam laves. Jam letnpiis est uf
eds quia. indecens esse comprobatur ut imaginem,i _n , prp liniore Creatoris tui lale placul.um iterarebi
.bci, quaa in-te creala.eil, per luxuriam ad imaginem n- . maculare ullra non praesurnas. Tempus est utrriulti- •
_et-s'mi!iiiidine'mmaligrii diaboli eonverier.is. Et. ,tu_,i uidinL-pe.reuriiispopuii "pareas, qhae, sequerido exerri;
quein non propria merila, sed la.rgapieiasDeiregem H- pla peccantis. piincipis, cadebat ih "puteum nidriis^
ac prihcipem mullorum coiisiituif, le ipsum seryumn . quia"quanios.cunque yel pef-iona exemplaad' viiani
.-malignospirilui.per luxuriam cpnstiiuas, quia, juxtaa coalestls patriae contraiiimus^Tit-per mala .exempla"
dictuhi ApoTolj, quodcunque-.peccatuni[ecerit iipmo,- ,r ad perditionem sequeiites prajjbimus,. fleTantis.pro-
hujussermsesi.Non solum a Clirislianis, sed eiiamn cul dubio ab seierno judice vel poehas vel" praeinia ••
ab ipsis paganis 111opprobrium et.verecundiam de- accepturi sumus. Si enim gens-An|lorum,.sicut per
.pni_alur,.quia ipsi pagani,- verum Deum.fgnoranles,',' istas prpVineias divuigatumest, et hpbisiri Franeia
jiaiuraliter quae,Iegis sunl, et -qupd ab initio Dfeus s el Halia iniproperaiur, eljabipsis ppganis imprope-
^constitnit,.custodiuht inJiac-re, qoia, propriis uxo-. -. 'rium est>.sprells legaiibus conhhbiis, luxuriando ct
ribus inalrirnonii foedera. "serv.anles,fornicalores et:t adulterarido, ad inslar, Spdoihitanae; gentis,' foedani
aduiterps. piin.iunt. Nam in ? antiqua Saxonia,- siii viiam vixecit, de laircommisiione meretricum" aesti-
virgo paternam domum cum adulterio.'niiiculaverii,, manduni est degeneres populos, et ignobiles, et fu?
vel si mufier maritata, perdito fcedere matrlmpnii,, renles libidine, ^bre; procreandos, 'et ad extremiim
Magni Constituli.'nibus, p. 258 et 265, nunnanes.. UDomini I annuin 409, cum ad opern eonlra hosles
(Judrum"Germanicani originaiionein.affert qriidehi".', f.'„ ferejidam Saxones evocassent, ijs eiiam apud-.se"
illic. Amerbncbius, sed iieque decorani salis,-iieque; babitaiidi joctini dedere^ queni- ef yi..paulaiim reli-
verisihiilem. Nonnos apud TEgyplios vn.eari mona- niieriin.t,atque arjiplTicarunt illi.."Hinenovi Saxories,
chos, :el monlales"nouiias: ait Rhodiginus, 1. v,, vel Anglosax-Oiiesin Arigha; Sakones ,vero. sjmplici-
cnp. 12-.J5.iTi,ciusHiefonymus, ad. Eusioch.; de _cu- • -ter,-ah-vero Altsaxones,.utepist;-V421,.seu aniiqul
slod. Vifg. : Gaslm, jnquit, vocantur-el nonnm. Ubi,, Saxoncs, in Geimahia sunt.Beda, L i,cap.T0, 11,
ad -pTobarid.uhi.nonn.ain esse vkgmem.argumentum i 1S; Hist.', ei lib. v, cap.'l0, 11 *et;i2. Sed de.ilia,
ex nomin.e prpprio apud,; Suidain ducit Erasnuis.5, ejusqne,pojiulis, dki. lib.-mMog'.,_not.. l'.;Puiclira
parum-firriipm/Ven,.Beda_; Iib^de Nu!n.eris,p,/li5,- ,- verh hic subjjciuniur eiimieaa.Germarilcaeque seve-
,. riiatis Tn adulleros exempla,',<j'uav sanctus;.laudat
iliciiapiid-IIebrifios Bunierum.d.ic.i'jromiom,";sed\!egfe,.
mvnqm, cum verbum rhanah' valgat nuiJiecni^.Vlicet t B.oiiifacius,sicu'i.»i//icttwi inj^«itfl/fs/«u_(saiiPoiiiinas,-
-i.romemillud ,nwna, vel. etiam jnanah inJScriphirJs5 quoad ea quaein ejus facToboiia, rion quoad-oninia,.
portionem aut parteni poiius significel. 1 Reg. i,-rS, ' , Luc. -xvi..;JSeqiie enim laudandum qriod a.ul prppria
ei, ix,.-2o, 36,-dlibi.- - ., •:, - -
. .-" ,.- .._- slbi manu niprteui' inferret-,' qiiis, ' aut.. ut. in.ferret, -.
'
Âniiqua Saxdnia. Sic voeaUir Gef_inaiiiaeili.ipars,>- cogeretur. ...... ..,'., .-. ,-...1-, -
unde -'oria recentipr iii Anglia SaxoniL Naih .suj)
' "EPISTOLiE." ' ' -
"_ - '.
761 '."'-<• fC2;
universnrh plebem, ad deierionr ei ignobiltora ver- A , et"terribili niorte praeveiiti, a fuee perpetua exlranei,
genlem, «t-novlfsime nec in bello saeculari forlem, in profundijm 'ihlerhi. et lariaruni' abyssi demersi
..nec in fide slabilem, et nee honorabilem homiriibus, sunt. Niim"CboTrediimpraecessbfem verierandae eel-
necDeoamabilem, esse venluranf,"sieul aliis genfi- "sitiidinis tuae.ut lestati surit qui praeienies fuerani,,
bus Hispaniae, ex Provinciae_et Burgundibnum popur apud cbmilessuosspleridideepularilemmalignus spi-
lis conijgifvqnse-sic aDeo recederiiesfornicataesuhi, ritus, qui eum ad fiduciam damnaridae Jegis Dei sua-
' dendo
donec;judex omnipoiens talium criminum. iQtrices pellexit, peccaniem subiioiii .insaniam mentis
posnas per ignoraniianr legis D.ei,",el per Saracenos, convenit, ut sine p.oeiiiientiaet confessipne furibun-
venireet saevireperniisit. Etiiotandum quodin illo dus, et-amens, !cuni diabolo".sermbcinahs, et Dei
scelere-aliud immane flagitium subterlaiet, id -esi, '"sacerdoies abominans, de4iac" luce sine dubio ad
hoiiiiciaium,quia dum illae meretriceSj.sivemonasfe- tofmenia inferni migravit. Osredum qiioqiie spiritus
riales,sive saeculares.male conceplas soboles in pec- luxuriae fornicahiern, erpermiinasieria hbnnafum'
catis genuerint, eassaepemaiximaex parte occidurit, sacratas virgines stuprantem, el furehteniiagiiavit,
non impjentes Cbristi Ecclesias Tiliis adoptivis, se"d usquequb ijjse glprlosum regriuiri et-juvehilem vi-
liimuloscorporibus, et-inferosniiseris ahimabus sa- t:im, etipsam luxiiriosain animam coiuefnpiibili"et
-liantes. PraUerea nuntiatum est- nobis quod •mulla B despecia.mofle perdidit. c"' V - .
privilegiaEedesiarum et monasieriorum fregisses,-et 'Quaprdptef, "Filicharissihie,. cave tibi a fuvea iri
abstulisses ifide quasdam faculfales. El hocsi verum rquaift vidisli coram t'e aliosiiicidlsse. Caver libi a
est, peccatum grandeesse dignoscilur, lestante sacra jaculisiiniiqui hpsiis, per quae propinquos pfopri.bs
Scriptura, quae ait : Qui abstulerit aliquid- palri.vel cbrain te vulrieratos cadere yidisli. Attende libi;a
matrijet dicitillric non esl pcccalmh, homicidmparti- Taqueo iiisidiatoris,iri quo noios eicommililphes luos
.ceps.esi: Paterjioster sine dubio Deus estj quinos videbas straiigulatos; et praesentem vilam el fuiufam
creavil, mater noslra Ecclesia, quaenos in baptismo perdere. Noli taliiim ad perditionem ekenipla sequi.
.spiriiualiier generavit: ergo q,ui Chrislfpecu.nias et Tales enim.-ûxta prophetiam sacrae Scriplurae, suiit
Eccjesise fraudabit vel raplet,'homicida ;ante conspe- qui xangusiidveruntjuslos,~et qui absiuleruht' labqres
ctumjusiijudicis.esse.deputabitur. De quo quidam ~eorum,in die 'judicii dictiiri surii : Erraviinus a via
...sapieniiumdicebat : Qui.rapit pecuiiiamproximi sui, verilalis,:et jusliliai lumen nbn luxit nobis. El sol nori
.iniquitdiem fqcil;'qui dulein pec-uniamEcclesim abstu-r est orlus iri nobis ; 'el viam Btomini ignoravimus ;" el
. leril, sacrilegiumfacil. • - . - - -
quidnobis pmfuitsuperbia ?-Aulquid diviiiarumjacta-
'
: Et dicitur quod pracfeeli el comites lui majorem;: lio. cbniulU nobis? Transierunl' bmnia ~'Ulatunquam
.v.ioleniiamet seryiluiem monachis et sacerdotibus umbra, et iahquamnunlius prmcurrens, et ianqudm
irrogent, quam caaleri ante Chrisliani r.eges fecissent. navis qumperirahsil,' ciijvs noii esl vesligium invenire,
,.Igitur postquam apostolicus pontifex sancliis Grego- atil tanquani avis iransvdlans in aere. Et posl-pauca :
gorius, ab.aposlolica sede missis praedieatoribus, Sic et nos rali conlinuo desivitntisessel Iit ntaligriilate-
calholicae fidei.gentem Anglorumad Deum/yerum namque consumpii suinus. Talia dixeruntin inferno
.converiil, privilegia Ecclesiarumnn regrio.-Anglorirm hi qui peccaveruht, quoniam speshnpn lariquarn la-
inlemerata et inyiolata pcrmanserunt usque ad tem- nugq est_ qtima vehtb totlilur , et ianquamspuma gra-
. pora.a Ceolredi regis Slerciomim , et""3..Osredi regis cilis, qum a prpcella dispergilur, eltanquam -fumus,
.DeirorumetBemiciorum.-Hi dup regeshaecduo.pec- quia venlo diffususesl, el fanquam -iriemdriahospilis
cata maxima in prpvinciis Angiorum, diabolico in- unius diei prmlereunlis. Et alias : Numerus dierum
sceleratis conlra praeceplaevan- vildihbminis,si mullutn, cenlum dnni ,quasi parvula
stinctii,4.uis.fex_emplis
gelica et aposlolica Salvatoris nostri, publice facien- gulta, de nlagno tnari depulaius est. Haeceriimomiua,
da nionstraveruift, et in istis peccalis- comnipranies, secundiimauciorilaiem saera Scriplurae, rerum-cpl-'
.id est, in superslitione et-adulterio nonriarum, et hiioriesimilTimasuril. Sic et Jacribus , fraler Domi-
fraclura moriasterioruiri, justp jtidicio Dei damnaii, rvriiel apostolus, de impiP divite dispulans, dixit;
. de culmine regali -hujus vitae abjecti, ei.immatura Sicut ffos-feni-lransibh ': exortus esl enini sol eum ar-
a Ceolredus. Tn Bed.,-lib.'v Hisl.,14, Cwnredus, rum
inlerfectus -est,-et yex.Merciorum Ceolredus de-
et in Epil. Ceolredus. Sed'~illo L v,c. 20, duo, functus ,est. Et cap. 25, post. hunc oc.cisum dicitur'
-Coenredi.ei afiibo Merciorurii reges.;Prior hobilius, fuisse rex NordanhumbroriimrCxnredus, cui succesiil
inquit.Beda, -regni scejitra reliqait, et ^Romm faclus Osricus,cap.^ 24; et huic Ceolvulfus fraierCbenredi,'
monachus. Posierior filius Edilredi regis, qui .rex qui aniea regnarai, ibid. : huic Eadberdus in Epit.
Edilredus postea monaehus et abbas, 1. v, cap. 20. annno 757.Elideo liuncOsre.dumjuvenilem et tuxs
De Ceolredo^pusleriore sermo blc; decujustiairina- '
riosum vilam perdidisse aitsancius' Bonifacius.
•tione infra, epist. 21 et 7T. Ei successit Edilwaldus, :Noia liic tristes 'r.egnm Dei legbs contemiieniium,,
ad quem jam sermo Bedae, Epit., anno 740; qui sacra violaniiurii, riiriiiumquejuvenaniium, exiius.
Kdilbaldus.landem anno 7Si;(triennio scilicet post c Post hpc verbum perdidjt, haec legu.niur aprid
sancti. Bonifacii marlyrium) d suisjtutoribus , inquit Baronium ibiii. IX', p.T7S;: Cdrotus qub.que.princeps
Beda, noctu.morlefraudulerita misefabititer' peremptus Franco'riim-,multorum monasteriotum evefsor et eccle-
occubuil:Beonredusregnare cmpit:,- . •_" '. . siaslicarum pscuniarum in usus proprios commuidtor,
b
•-. Gsredus. Rex Nordanhumbrorum, puer octo cif. iorsioneel verehda morie conskmplus esl. Dein
longa
cileranijorum, regndvil annis xi,\\h. v, cap.:19 Bed.; pergitur : Quaproptet, filix;hqris'ume,'ti'v. Wu.RDf,
el in Epit. : Ahno 716, Osreilus rex Nordanhumbro-
T83 , S. BONIFACIt MOGUNTINI.ARCHIEPISCOPI. OPP. PARS I. .764
dure, et arefecit fenum, __et (l.osjejusdecidit, tt_ decor ,.\ nia, pfaecepta saneti Pclrjcanonice sequi desiderare,
-vtiltusejus dep.eriil, ita el divesin ilineribus suis mar- ui inter.oves sibi.cbmmendaias.jiumeremur. El isti
cescet. Eiipsa Verilas in Evaugeliu proponens dixit: cpnfessioni universi- consensimus, et subscripslmus,
Quid enim.proderil homini, si rimndumuniversumlu- .el adcorpus sancli. Petri. principis aposiolorum-di-
creluf, animm.verosum delrimenium palialur ? . .reximus, quod gratulando clerus -ei.pontifex liomanus
EPISTOLA LXJIL. , suscepil. Statuimus ul per aimos sjngulos canonum
. BONIFA-CIUS a COTUBERTO. ., '___. ;.decretac;t Ecclesiae.jura, efnorma regularis vitae in.
, ..' ..'- [A.pv745.j •-' • -..'.._ ;synodo legantur et recuperentiir. Decrevimusut me-
Spirilualis affinitnlis necessitudine copulando fra- tropolilanus qui sit.pallio sublimalus borteturcaeie-
iri, arcliiepiscopatus inftila subiimaip, coepiscopo ros, etadmoneat, et investigefrjuis sit inier eos cu-
Guihl/eno Bonifacius,!egaius Germanicus caiholica., riosus de salute populi, quisve negligcnsservusDei.
"
;ap-osto!icae, R omanae Ecclesiae, optabilem in Chrisio Venalione.s, et silvaiieas vagaliones cum cariibus , ^t
cbariiatis salutem. .'-. ._ , ^. - ne accipittes et falcones habeant,, prohibuimiis. .Sta-
Scriptum es.teniminlib.ro Salomonis": Bealiisho- Tuimus ul;per annos singulos unusqtiisque:presby-
vto. qui invenil amicum, cum quo possit loqui, quasi ler episcopo suo, in Quadragesima,-raiionem-mi-
cum semetipso. Cum muneribus- munificenlia: vestrae;! :" nisteriijsuireddat,sivede fide.catholica , sivede ha-
dulcissimaslitieras fraierna chariiate interlitas, ma- ptismo,.sive debmhi ordine minisiefii sui. Staluimus
gnas Depet vobis graiias agenles, filio yestro diacpno ut singulis annis uhusquisque episcopus parochiam
Cyiiebcrip olTereme, suscepimus. Vivaevocis qupque suam sollicite circnmeat, populum confirmare,- et
inelliflua collpquia vesifa de fraternis consiliis per1 plebem docere, et irivestigare,-et'prohibere paga-
ill.u.mnobis.charitas vesira mandayil. 0_uau consilip-• nasobservationes,divinps vel sorlilegos, auguria,
rum spirilualia.colloquia optamus ut, Deo volente,, phylacteria, incantaiiones, vel omnes spurcitias gen-
quandiu in hac morlali vila viyamus, inter nos jugi-: lilium. Inlerdixiniusêrvis Dei ne pompalo -habiiu,
ler insiiiueniur. illo prastante a quo solo h sanetai .vel sagis, vel amiis utantur, Staiuimus quod prri-
desideria, recta consilia et j"usta.sunl opera : vos rae-. prium sit metropolitano, juxla canonum staiuia,
lius.etplenius qiiibusDeu.s dpnavjt-multis, el pruden-. «ubjectorum sjbi .cpiscbporum inyesiigare -mores,
tiusnosse, etmelius plenius.posse;'nosquasiinpaucis i et sollicitudinem circa populos, quales sint ;î-mo-
-fideles vesiri ei devpii, siudeamus cinstrui aurbocoe-• neat ut episcopi asynodo venientes, in propria pa-
leslis amoris vinculo,qnod rumpinonpotest, invicemi roebia, cum presbyteris el abbatibus convenlum ha-
catenali. Nam labor nostri ministerii .unius et ejus- ' bentes,.praeceptasyhodiservare insinuarido pra&ci-
demcausae esse dignoscilur ; et aequalis specuiatio»V piant; et unusquisque episcopiis, si quid in suadioe-
in curis JEeclesiarumsive populorum nobiscredita esi,, cesi corrigerp vel emendare nequiverit, itidem in
sive. in ,doeerido, sive inarlando elmonendo, sive.inl synpdo coram archiepiscopo, etpalam omnibus, ad
defcndendo carionicos gradus vel plebeios, Idcirco bu-- corrigendum insiuuet, ebdem modo qup Romana
mil.Iime ul illa insinuaverit, similia faciamus. Majorr Ecclesia nos. ordinaium cum sacramento constrin-
enim nobis sollicitudo Ecclesiarum et.cura populoruml xit .ut si sacerdoles vel plebes a lege Dei.deviasse vi-
, propler pallia credita. ct-recepta, quam caeieris epi-- . derim, el corrigere non potuerim, -fideliler semper
scopis, qui proprias lantum procur.int parochias, in- sedi apostolicae et yicario sancii Petri'ad emendan-
cumbil. Proplerea, charissime, non quia vestrae pru-- dumindieaverim. Sicenim, ni fallor, orinies episco-
deniiie ppus sil ruslicitatis noslrae statuta audire yel1 pi debent metropolitano, el ipse Romanb "pontifici,
legere, sed propter bona.m et.humilem , et sanciami si quid de corrigendis populis apud eos impossibile
yoluntatem.veslram, putamus vos libentiusscire yelle,, -est, riolum iacere, etsic alieni.-fienla sanguine ani-
quam nescire, quae hic sacerdolesin.biscum servandaa marum perditarum; de caetero, frater charissime,
decreverunt, vobis emendanda et corrigendadesiina- - .quia nobis sequalis labor et majus periculum immi-
mus. Decrevimusautem in nosirosynodaliconvenlii, , ^jv nei quamcaeteris sacerdotibus, quia cauories anliqui
• etconfessi sumus a fidem caiholicam_,el unilaiem,et t praecipiuni ut omnes melropolitani sciant sollicitu-
subjeciionem Romanse Ecclesise , finelenus vitae no- dinem totius provinciae gerere, et (ut verbi gratia
strae, velle servare, sanclo Petro et vicario ejus vellee dicam,.sicul timeb) navem gubernandam inler flu-
subjiei, synodum pef omnes annos- congregare, me- ctus feri maris semel suscepim.us, quam riec caute
tropolitanos pallia abjllasede quaerere, _et, pef om-- -fegere, nec sine peccafo dimitlere valemus.. Quia,
a Cudberto. Sup. episl. 70..Digna vero h;ec epislolaa quodinsancti Bonifaciisacello, hicnuper, uihahetur
quae ab animarum pastoribus pmnibus, prae.-eriim n 1. - lii Mog.-,riot. il, renovato, uncialibusnierito lit-
vero episcopis et archiepiscopis, creberrime iegatur.. lerisexpictunii Reiiqua statulasuui octo,vel novem-,
.SER. - ; .,"." .sane cjuam-uiilissima. Post quae disputai sanctus
'\ Sancta desideria. Ex oratione nota Deus a quo o Bonifacius, an relinqui possit suscepla semel anima-
- saricta, etc., quae, ut hinc apparei, vetustissima.[. riiiii cura ? Vide causam-7,; q. 1, praesertim c.Sicut
5ER. vir, de pallio, epist. 122, .1. nf Mog., hot. 26, et
; c Inslrui. Dislinguatur corrimate aseqiienii nonii-i- Grat., dist. 100,-,et x, de auct. et usu pallli.-PauluE
ne, aufeo. SER. .'.".-• Scaiiger, oral. ad.pontif. SER. .-,.--_.
iFidem Cathol. Pfincipium decretorum optimum,> - •...- .
- '
76S EPISTOL^ -^m
.ut quidarh sapieiiiiumdieii.-si periculosum :«sl na-j.Aetiam fiducialiier praedicaudo- singubsarite oculos
vem interfluctus caute non regere, quanto periculo- * peccaia siia cohslilual; et quae poena maneal diiros,
s'us est eanr nndis lumescentibus fluctuantenr, ih et quae gloria obedienies, osiendat, qiiia,- juxla ver-
tempestate relinque.rc ? Et idcirco Ecclesia, quae ve- biim Dbmini ad Ezechielem , cui dispensafio' verbi
lut navis magna per mare miindi hujus enavigal, commissa est, etiam si sancle-vlvat, et tamen pefdite
qtiae.diversis tentatlonum fluctibus in bac vita lundi- vivenles argiiere aut.erubescat, aut meluat, cum
tur, non est lamen reliiiquehda,"sed regendar Cujus. omnibus qui eo tacente perierint pefiit. Et quid ei
rei in exemplo priores Palres habemus Clemehlem, .proderit non-puniri suo, qui puniendus est alieno
et Corneiium et caeteros compluresin urbe Roma, peccato?Taciturnitatem quidtem sacerdbtis Dominus
Gyprianum inCarthagine, Alhanasium ih Alexandria, ad Ezechielem loquens lefrib.iliter proliibet, et spe-
qui sub paganis imperaloribus riavemChristi, imo culalorem sacerdoterh appellat, ul sicut speculatoris
charissimam sponsarii ejus, Ecclesiam scilicet, do- 'es| de Ioco alliori pliis bmriibus' conlemplari, ita
cerfdo, defendendo,- labbrando bt patiendo usque ad "sacerdos debetessemeriiorum sublimiiale :ceIsior, et
sariguinis effusionem. gubernabant. Possum enim de majoris scienliaB habere graliani, qua pbssit caeteros
-memetipsopro cerlo,juxla vbcera Cahlicicanlicorum, instfuere. Audiens, iriquit divinus sermo,""sermonem
dicere":' Filii mairis tnem pugnaverunt contra me; "dhnuntiabis iis ex nie. Indicat utlioc dicat sacerdos,
posuerunt cuslodemin vineis,vinedm mehmnbn.custo- ^juod ex diviiia lectione didicerii, quool illiDeus in-
'divi.Vinea enim', -secundum Nalium prophetam, spiraverit, noii quod humani sensus inveherint; An-
Domihi Sabaolh domus Israelesl; nuhc videlicet Ec- nuritiabis iis, inquif, ex me, non ex ie; riiea verba"
elesia cafliolica esse comprobatur,- cujus-synodurxi loqueris,non est quodex his, lanquamdeliiis, infiieris.
congregandam ei"hortandam ajussu 'ponlifieis Ro- E&me, inquit, iis dhhuhtiabis, Si me dicente impio :
mani, et rogalu priucipum Francprum et Gallorum, Impie, morle morieris, non;fueris locuius, utsecusto-
sub speTestaurandae legis Chrisfi, suscepi, circuni- 4ia( impiusiri via.sud, ipse impius in iniquilate sua
Jodi, cophinum slercoris appor tavi, sed non cuslo- morielur, sanguinem bero ejus de munu tua requiram.
divi. Cum aulem exs~pecfarem,ut faeerethvas, fe- Ac-si apefte dicat: Si ei peccata sua non annun.tia-
cit labruscas. Et-, juxia alium. propbetam : Men- Teris,et.si.eum npn argueris', ut cdnveflatur el vivat,
tielur opusglivm, et cdmpi non facient escas. Sed et le qui eum ndn inorepasti, et eum, qulte tacente
prohdolorl officium laboris mei rerum cbllatiohe peccav.it, flamm.is"pefennibus iradiim. Npn simus
similliriium' esse videtur carii Tatra.nl!','. et "videnti efgb lani saxei, yel lam' ferrei pectbris', ut nbs isla
fures, et latrories frahgere,"et subfodere, et vasfare ^, yefba Domini nori terreaiit. Nonsimuslam alienali
domum domihi s'ui,et quia"defensiorils auxiliatores ~\fide, ut islis verhis Domini non credamus; sed
rion liabeat, submiirmurans ingemiscat" et lugeat. cxeitemus el exliortemur fralres noslros venerandis
, Nunc autem, quod mihiln tali periculo positb jiistum. verbis sancti Pelri apostrili: Sobrii es.lote,el vigilale,
et cautum esse videlur, salubre cdnsilium vestrum el excitariiihi, quia ddvefsarius vester diabolus, tan-
quaerens, ei scire desiderans, irisiriuo liberlatem quarh leo rugiens, circuit qumrens quem devoret; cui
praedieandi; dico, utin Actibusappstolorum Paulus . resisiiteforiesin;fide,'scienteseamdem pdssionem qum
apostolus sacerdblibus iniimavit, dicens": Cohtestor inmundo est veslm [ralernilath fieri.Et. epischpos
tios hodierna die, quia mundus sum.rab omnium.san- synodi noslrae subjectionis, adjuratione sancti Pauli
guine. Non enim sublerfugi quominus^dnhunliarem •apostoli admorieamus Timotheo dicentis : Testificor
vobisbmne.consilium Dei. Atlendile vobis et universo coram Dominoel' Jesu Chrislo, -qui judicalurus est
gregi, in quo j)os Spiritus sanctuslposuit episcopos re-' vivosel moriuos,per ddventum ipsius, el regnum ejus ?
gere Ecclesiam Dei, quamacquisivit sibi sanguine suo: pfoidica. verbum, irisla, opportune importuhe, argue,
Regnum,.inquit, Dei inter vos amhulans praedicavi, qbsecra, increpa in omni palienlia et dofilrind. Est enim
ut nie alienum ab omni.um perditione servarem.Nam jam praediclum ab apostolis tempus., cutri sanam do-
'
Aposlolus episcqpum, prbpheta speculatorem, Saiva- y.drinqm nbn suslinent, sed ad sua desideria coacefvanl
, lor rnundi posiorem Ecclesim saeerddtem appellat, sibi triagistros, elc. Clamemus In foniiudine, juxta
elomnes lacenlem peccata populi doclorem, sangui- diclum prophelae, quia annuntiamuspacem in terris
riis ariimanim perditarum sub silentio [reuin] esse hominibus bonae volunlatis._llie namque in.fortilu-
comprobant.. Propler hoc horribilis, etinaxima ne- dine clamai, quem necmetus, nec verecundia, prae-
cessitas eogit, ut', juxta dictumApostoli, nos formatn dicareverbum vitae impedit. Coniendamus,auxiliamc
debeamusexhibere fidelibus;, hoe est, hisi me Jallat . Domino, ut non_ simus inter illps falsos pastores
opinio, ita jusle vivendum doctori, ne dicta sua rer .,bviunKquos propheta accusat, dicens : Hmc dicit
pugriantibus factis eyacuetêt ne cum sibi de.prp- Dominus >Dcus: Vm pasloribus Israel,~qui pascebant
prio cauie vival, tacens alieno damnetur peccato. semelipsos. Nonne greges pascunlur a.pastbribus ? Lac.
"juia ad ;hocest Ecclesiae Dei-praepositus, ut hon tbmedebaiis, el lariis operiebamini, qubd crassum efat
solum. bene viyendo alios exemplo ihstiluat, sed' occidebatis; gregemhutem meum.non pascebatis, quod
a Jussupohtificis.-Vides hic quomodoepiscopatam . corurii Gallorumque rogatus ceperit, et captum quam
arehiepisebpatumque hpn-arhbieril sanclusBonifa- vigiianlerac sedulogesserii, libetHefque. si liciiissel_,
--eius.,'se'deum'r pbntificejussus, a prim,ipibus'Fran- eose abdicare volueril. SER.
; 707 S. BONIFACIIMOGUNTINIAKCHiEPISCOPl OPP. PARS l. 708
, tnfifmmn fuit hioii consolidastis, quod mgroUnn non A genie. Confidainus in eum quinobis onus imposnil. -
sanaslis, quod fractum esl non alligaslis,~elquod ab- Qnod per nos porlare non possumus, porlemus-per
jeQlum non reduxislis, quod perieral hon qumsislis; illiimqiii esl omnipoten?, qui dicit :Jtujum enim
,.sed. cum auslerUaie:imperabatis,etcum poteniia, et meumauave est, et onus nteumleve. Sleirius in praslio
. dispersmsunl oves fnem, eo quod non esset pastor, et in die Domini, quoniam.dies angu-tia:ei Iribulationis
..ficctmsunl in. devorulionem omnium besliuruniagri. veiiernntsiipernos. Moriamiir, si Deus voluerii, pro
Yae, qupdprophela dicil, jjo maledicioposuit.Per sariclis legibtispairum noslrorum, ut liaereditaiemcum
. paslores. episcopos significal; greges Domini, id esl, illis. seternamconsequi mereamur. Non simtis canes
. lideles populos ad pascendum. .Sed senietipsos >pa- mulijhoo simus :iaciiispeculatores, nonsimusmercer
sctiiit, qui npn popiili salutem, sed suas yoliinfntes harii lupum fugienles, sed pastofessolliciti, vigilanies
aiiendunt, La,c e"t ianas ovium Chrisli, oblaiionibus -super gregeih Chrisli, praedicanles majori et mhiori.
quiilidianis .ae-deciinisficlelium,suscipiunt,.ei ciiram diviii ac pa.upen oriine cp.ns)lium.I)ei,.oriiriibiis"gradi-
gr.egis Domiiiideponunl. Non sananl spirituali con- •busyel aetaiibns, .iri quanlurii-Deus dohaverit posse,
silio-infirnium peecalis, non splidanl sacerdotali ope oppormne, imporlune, eo modo quosanctus Gregbrius
diversiS iribulaiionibus facium, non tevocant erro- -iir libro Pastorali conscripsjt. «.Praeierea non taceo
neuni ad viam salulis, non reqiiiruni solliciludine B. charilaii vesirae, -qiiia omnibus servis Dei,'qui hic
paslorali veuiae jam desperatione perditum, nec af- vel in scriplura, vel iri=tiriiore Dei,.probatissinii esse
fiiclbs conira violenibiri pelentum, qui iii eos, fera- yidentur, displicelquodbonum-et hbneslas ei pudj-
'rum m.ore,. desaevitini, defendimt;, iiec.diyiies pec- ciiia .vcsiraeEcclesiae illudilur, etaliquod. levamen-
cantes vel poientes non -snlum non arguonl, sed lum turpiiudinis esset, si prphiberel synodus, et
eiiamve.n.eraiilur. Et ideominaciter.superbiam laliuin .princ.ipes vesiri, mulieribus ei velalis feminis illud
sermo divimis conlundit dicens : Vm pasloribus iler, et frequentiam, quam ad.Rumanain civiiaiem
Ismel! Et iierum : Propterea, paslores, qudite ver* veniendo ,et redeundo faciunt, quia magna ex parte
bitm Domini. Hmc dicit Dominus : Ecce egoipse super pereunt, paueis jemeantibus iniegr-is. Pefpaiicae
'
"paslbresjeqniram gregem meum de manu eorum, et enim sunl civilales in Longobardia,..velin Francia,
cessare eos faciam, ut ulira noti.pascanl'gregem, nec aut in.Gallia, in qua non sit -adultera vel mereirix
pascant ampHus semetipsos. Qjiod quid est aliud, generis Anglurum, quod.scahdalum, esi, et turpilu-
quani: Pastores qiii semeiipsos.nbn.greges, pasGunt, . dp.lotius Ecclesiaevestrae.Illeautem qui laieus homo,
de subliniitale lionpris inier reprbbos et inter male- .vel imperator, vel rex, vel aliquis praefeciorum,-vel
'
(licios projiciam? Sed ad haec omnia quis nonTre- comituin, saeculari-poiestaie fulius, sibi per violen-
miseat, nisi-qui futura non credil?Oninia quae.Deus " iiamfapiat moiiasie.riuni de potestaie episcopi, vel
'
voltiil observari lam aperie posuit, et sui nominis abbaiis,\.vel abbaiissae, el incipiat ipse vice abbaiis
inictorilale firmavil, ut ea faciiius (quod diefu quoque regere et habere sub se monaehos, et pecuniam
"riefas est).e6'ntemnamus, quam nos non inlelligere posside.re. quae luit Cliristj sanguine comparaia, i.a-
lam aperla et divina menliendo fingamus. Quomodb Jem hominem nominabantantiquiPairesrapiorem et
audivimus, Hmc dicil Deus ? _QuisTulurum esse non sacrilegum, et homicidam pasperunr, et- lupum dja-
credat quod dicit Deiis, jiisi qui Deri non credit? bbli iiilranleni in-ovile Chrisli,-et maximo anaihe-
H.orum,et' his similium consideratione perterrilus matis vinculb damnandum anie triburial Chrisii. De
, siim, el timoret.lreihor vehemnl super tne, etperie lalibus meniorare sancti Pauii -apostoIi'ad Tinio-
cdnlexerunt me.peccatorum meortun tenebrm, et se- theum dicentis : Dimiibus hujus smciili prmcipenon
: mel susceptumgubernaculum Ecclesiaelibuissetef pla- superbe sapere,, neque spefare in incerto diviliarum;
ciiisset mihi omnino dimiliere, si valerem,.vel exempla . sed ih Deo vivoj-quiprmslal oniKia'.-.Talibhs,'siEccle-
Pairum vel Scriplnras sacras conseriianeas irivehire. siajcpnepiionem ndh recipiuni, ethnici et publicanj
Idcirco, fraler charissime, quia haec omnia ila se sunt, nec v.ivis hec rnorluis "commuhicat Ecclesia
liabeiit, et veritasTaligarfpotest, vinci auiem et faili ^Dei. Talibus, quoniam et hic -et ibi'. reperiuniur,
non potesi, fatigaia ihens nosira" confugiai,ad illpm ' curii Tuba Dei clangarirus, rie tacentes damnemur.
quiper Salomonem dicit: Habe fiduciam in-Dominb Supervactiam iis. et Deo odibilem .vesfimentorum
ex lolo corde luo 'el ne innilaris prudenlim tum iri supersiuibnem omni inientione prohibere siude,"
omnibus viis luis. Cogila illum eiipse diriget gressus quia illa orriamenia vesiiuni {ul illis yidelur, quod
luos. El alibi : Turris fortissinid homen Domini. Ad ab aiis turpitudo diciturj latissiinis clavis, b ver-
:ipsam confugitjustus, et salvabilur. Stemus in jusii- mium-iniaginibus clavata, advenium Aulichrisli, ab
lia, et praeparemus animas nostras ad tentaiione.m, illo transmissa, prfecurrunl, >illis callidiiate, per "mi-
ut sustineamiis sustenlalionem Dei, et dicamus ei : histros"suos, introducere jnira ciauslra mbhasterio-
Domine, refugium faclus es nobisa geheralioneel pro- riim fbrnicaiionerh el luxuriam. """
a Pmlerea non. Utilis admonilio de,inlerdicenda b Vermium.JT.estesquaelnseriaquaedam yersico,-
feminis peregrinatibne longinqua praesertim, etiamsi loria, quaisiemiilemata, vermiumqub imagines, ha-
pielaiis prae se specieih' ferat. Suiit-eriiih persoria-' bent. Vermicuiaium.apud Nonnium prohiinutoalqueI.
riim circumstantiarumque aliarum raliones, quaedam miniaio. Apud Ciceron., iu .de Oral., et Plin.,,
inierdum. irspnzai. xtcl Kvourotimi^Tiu.w.i, ut loquilur xxxvi, c. 25, pavimentumaxMemblemavermiculalum,
. ad Rom. hoin. 2 sanctus Chysost/SER. id esf, miisivum,seu, ul non male diciiur hodie,
'•769 ." . "^ .: -;.-"-' "EriSTo^". - ''„.-..-•.•.'.•- 7**Q
• EIMSTOLA.LXIV. A tiir- fiodenbaelr, inde,. in. csput 'Wolfeslj.ahes, .et
ZACUARIAS'B«KiFACIO» [A.,D;_7-47.] ' sic iii.riûmejus, usque quo.inlr.at in .Biberaha,.et
Reverendissimo. et sauctissimo Bonifacio coepi- ' per littus illius-debrsum usque in osiia Larbrunnen;
> --" iude vadil ad loeum, ubi -alierrC-rumbenbach inirat
seopo,.Zacliariasservus servoium Dei.
Egregie nbs admonel beatus aposlolusPaulus,:etc. in Trefsbach, et sic.sursum per riyurii Crumbenbach
(Vide inf.ep^ " Zaaharimpapm.)-. usque, ad caput ejus ;. inde .transit in summitatem
.- , EPISTOLA LXY. " Bosberges, et sicper siccumT,orreniem,iJ.erum.âdit
ZACHAIUAS PIPPINOET-ALIIS.[A.. D. 747."] in Ilunam et deorsum, pef.Hllus-ejus usquejn os.lja
Dorriino exr.ellenlissimo atque Cbristianissimo l!ariba.ches.;.hide.vadit ad locum,. ubiflumenLutire
Pip.iino majorLdomuSj.elc., Zacharias episcopus, eio. iniratFuIdam, etsic sursum per Iillus Lulireusqne
G.audio magno gaudemusin Dpmiiio, etc. (Vide :in ostia Bhinbachesi et per rivumcjus.sursuni-u.sque,
ir.f ep. 8 Zachafim papm.) .-,-"• iii capul ejus,; Iride trans viani qu;e dicitur Antsan-
'• - -.' - -> EPISTOLA LXVI. : via, usque in -yijim quae vocatur Orthesweli.e:; inde
_"- ~-jBosiFACips' vmis .m ;GALLI'IRELiGiosis;- -'-- vadil in-vplutabrum,-quod pst in nionle qui d.icitijr
• , [A.D.-747.[ _ • ' '-' Himeleiberg;:inde.lransit in caput rivi qui vjocaiui;
- Bonlfacius legalus Germimieus sancTse Bomariae ^.Scalkesbach, et.sic-per lillus eju.susqiiequo inlrat
Eeelesiae viris religiosis ac Dominum timeiitibus in "inFliedena ;,inde deorsum usque ad ostia Scanimuiir
fegnb Francorum constilulis; - fii!dae,etabostioejus sursumusquequo ipsum Ilumen
- -Non incognTum-esse reor p[nribus qualiter Caro- dividiiiir in ffeta.; indc iransit inler media freta, quae
]omaiinus..virilluslris,qui in regiio-Francorum simul nascuhlur" de fluhiine Fulda el sic^vapMi in caput
ctim Germano sub. Pipp.no"-dominatur, lociirif-iri rivi qiii dicitur Sudroinilbach; eT-inde^pergit'ad
.Bue.honiasilva, apiuin.ad 'monaslerium c»iisirueii- paput supradicli fontis CrumbenbacIi.Sic enim U>-
dum. nobis concessit et perpelualilef servis Domini cus tradilus eslii Pippinocum hislermi.nis circpni-.
condohayit. jfdeo placuit riobis<ut euriiderii Tocurh scriplis, Ddrnjrioe't Salvatori nosiro. et a praedietrt
qualiier certis ierminis,consistit adnotemns, el Ido,- principe Carolomanno, ul sit coininendatus idem
neis testibus qui in praadicii principis traditione et locus ei utilis Deq ei-Satl~yalorinostro usqne iii.fjnem
•vesiiiione:ipsius-loci adfiierunl siibleriirmemus, Es.l sseculii.ad corigregandos et nutriendosservosejiis
ergo, prosequilur, ferminuseecIesiJB et'monasterii absque nlla impediliorie .veL-usurpalione aliofir,iV|
sahcii Salvatoris, quod silnrii -estdn liltore fl.umiriis Siipponuniur deinde signa siv^cruces Boiiifacii ar-;
rFuldae, piimum inorienlali plaga fons "rivi,qtifvo- _, chiepiscppi, Burcliardi episcpii.,. Siurmii iibbatis.,
-calur CrumbenKach, el sic vadit per illum rivum ^ Megenhelmipfesbyteri, FoJclieianni_presbyleri,-Me-
,us,qu"equo iiitrai ih Auitraleni Hunam, iridevtransii gingozi.presbyleri,-Traundis"praefecii, Lbitfridi pfa;-
colfem Leohunhuog, qui a quibusdam dicitur Knffiso, fecli,.Riimolfi. pfaefecti. Clausula cs_t_:Anrib:domi.
ret sie Vadit usque ad iiiirpilura Uhtinab,ihesriri alie- nicae incarnatioriis:'-747,'pr_ineipaius-.vero nobiiium
raih Hunam; inde tiairsit in capuf rivi qui. "voca- virorum Carolomanni et Pippihi fraif is ejiis annoTi,
musaicunii Quemadmodum enimab Acliaeo - Achaicus, cetur ihe illam hoe facio in suspicionemTalsi vocare
sic Tiapu•ch.pCovtrcaoy ôueraixo?.'S£K. velle. Etsi eriim cum inlriilio luin iirfinealiqua-oe-
a Joanries Philippus Yorburgius •,' .Hisiofiarum curriint quae bmunctaS nariscntieis.iioii-o.miiibiis ' sa-'
Tbriio IX," pag. 425, "et Coirilius, >d anniim 7^7, lisfaclura videaiittir,-attamen ad leiminum monii?
eliaritilam haric:e BrPwero" quoque exhibent; Eam- sterii Fulderisis quod auinel, eredo, illtinv.-recieha-
'deni Bomae sanctai' RotaeTribunali exbibuerurit "sub •bere, cum-is ulira:'qiiatubi- passuuin miilia,* _juae
fincm superioris saeculi Ftildenses, sed paulo afia hnicloeo assigriaia esse ex Jiisioricis "discimus.iiou
iacie. Variariies leeiiones'ex muliis piiucassellgam. compr6liehdal;;a.d lestes verp, el-ij. recieiiabere^vi-.
libi in clausula apud Broweruih legitur fAiirio do- .- dentiir ; quis:enim poiiori jure sub>cripsisset îiam,
minicm Incafnalioriis, Frildenses leguiil arinodivinm fiiudator -Bonifacius, episcppus Bnrchardus,''ex.pari,i!
Jncarnaiionis. Hi niense Maitii 12 die , ille ineuse difficesafihsSturniius prihms Toci fector fuiurus'- t't
Mariio, 22 die, fepraisentat.^Tres ultimos' lesies priorum clerici. et-pieshyleri? Anrius forte alicui',
Browerus prmfeclos', Fuldeiises presbyleros huneu; V scriipulum Tnoveat : insoliium enim.videiur Boiiila-
pahU__Brpwenfs : Signuni- Boijiifacir.archiepiscopi, cium,anno-'747 primum-suliicitum Jiiisse delenni-
qtd lignc ihar.tam pro riotilia Omniuiiicohscribi jics- nis FulderisisToci in cliariam -relerendis,:, ciim-eos
til, - lidem. Fubienses : Qui Mauc- chariam hoticim modo aiite.irierinium descrrbi.curasseii Sed ai biira-
omnium conscnbi jussil. lidem^FiiIdenses,. Ubi; Bro- mur, -sanctum Srchiepiseopum, cum rescivissel=Ga-.
*werus tradiiiqne f.i-vestilibne'\e°\t, legurit trq.dUiohe "rolomahnum,-;a"quo- funclum.'acceper.ai.Tegjiiiiiie
. el reienlidhei In nomiriibus propriis porro-diversita- ahdicaturumêsse, statiin, cogitasse. de.ejtisdeni:fod.
tes-iiinuirierae. Post has liujus ch.artte ex arehivo co!ifirihaiiorie;a'Pippino'impetranda. Eam'verp,vui
Fultlensi-Editiones.-iertia tiuper prodiit, in qua pars certius oblineret, oplimujn erat consijium tit lestes
clausulae, qum apud Browerum et;Fi)Ide'nses, pos- qui "descriplioni firiium- adfueranl ame .'bieriiiium:
trema' est, ita invertitur, ui priftia fi,it,-iH.prima eva-. convocaret,:' eosque :tt. ciiarise Pippinoj.exhibendse
dat pqslrehia, ubi itein;Ioco: primumailegenhelnio, subscribefenfrogaret. fHaee.prp chartie.ipsius co/-
ieditumyideas a- Megenhelriio.Ad ^haec riovella-haec pore vindicando,».initium . eiiiin ;et clausulani,iejus;
Ediliti -bmittit Broweriana ei Fuldensia haecverba : neniini praestamus^ ^S.edneque-alicui praesiare .veli.m.
a Pippinb;cum his lefinitds circumscriplis Domino:et lesles-hos, 'qmis Boiiifaciusannisj744 et.347 •exja.7;
Salvatori nostrq eta prmdicio': rie muiationuin alia- cili. potuit Fuldae.corigregare, tam-;faciie..poiuisse _\.
vum-meriiionem faciam. Neque'. paucula. haec ino-. Pippiutj rego Aftiiiiaci jn.Caihpania âtino..75S c"o,n-._.
nere non debuimiis,'cum laudala-cliariula inseTRui- gregari.-WrJBjT.. : .. .. . , ,• _-j- . •?'-,.> .-
denses-sgmen dueat. .MolPlamen quisquairi '-suspj-.
771 S. BONIFACHMOGUNTIMIARGHIEPISCOPl OPP. PARS I. 772
mense Martio, 22 die. Seripta est haec iiotionis A EPISTOLA LXVIIf.
cliarla in Fuldensi mohasterio primum aMegenhelmo 'ZACHAItlAS DlVERSIS EP1SC0PIS.
• ' - "
et
pfesbylero, jjussibne permissione diviria. - , LA. D ..747.] -
• EPISTOLA LXVH, •'>''-' \ ; Dilectissimo nobis Reginfrido Roihomagensi epi-
'-" ' " ' ,
BONlFACiUS ANDHONO. '--•.'' scopo. elc. Zacharias, etc.
- - ' >-
[A.D. 747.], .- -: Gratias ago Deo Patri bmnipotenti, et Domino
: pileefissimb ih Chrislo-cliariiaiis vinculonodaio 3esu Christo, unico Filio ejus, et Spiritui sancto, etc.
PaXri Andliuno viscefalem salulem; -' • {Videinf. ep: i% Zucharim papm:j_ :~
' - ':-,.'
Quare hoh trausmisisti vestimenta quae debuisli EPISTOLA LXIX._
- •
mittere.de-* Fresafmh provineia? Nunc, per Deum BONIFACIUS ' QDiBOSDAH MONACHIS.
- - - - . fi. D.- - - -
bmmpoieritein, exiemplo fac.ut veniant. Indica nobis . 747.]
aiiquid de episcopo nbstro, an ad syriqduufdueis - Charissimis filiis < Taiwino et Wigherlo.presbyte-
bccidenialihm provinciarum perrexisset, an ad fi- ris, Bernardo et Hedde,-.Hunl'rido.et Slirme, Bonifa-
lium"1Carolomahni; elper epistolam nobis rescribe, cius servus servorum Dei perennem in Domino
etTiunc pergehiem nunlium iterum'cilo-reverie no- salulem. ;-
inine Harlleili,- quaeso. te, domine, ul facias cum B Paterno amore-dilectionem yestram obsecrout eo
illic manentem sine labbre cl huc pergeiitem. Valete, majore cura .monaslerialis normam vitae eusiodire
bflbres Ecclesiaa, erorate pro nobis,et nos pro vo- studeaiis, <juo Pater vesier Wigbertus defunctus est. .
bis, utpax Christi maneatih nobis. Amen. Wigberius jiresbyter et Mengingordus diaconus re-
. i -a Fresarmn., Qui nunc Frisii et Frisiones, yocaii ,num evectus fui.t. Plures autem hoc tempore floruerg"
sunt Fresw^Fresi, Frcsonns in Beda, lib. v, cap. 10 Wijiberti, quorum unus pro altero iion raro a viris
etT2;-iit Vita Cuiliberti c. 44, et lib. vfde Mui.; eruditis siimpius fuit; juval hinc. ceiebriores exhi-
iterhque semper in Annaf. TTanC; hic in*ep.-97 (nunc bere,:ut confusio vitetur et varii errores facilius
94)..Unde veip, id aitigi lib. n Mog. ct19 el innotis emendari possint. Prior est Wigbertus de quo lo-
S. Kiliani cap' de Franeis. SEIU quilur Beda.lib. v, c. 10 sq., quem. assefit duobus
h Ndn 'videliir Caroloinanriiis regnum suum nude annis comiriuis Evangelium iri Frisia pradicasse,
JPippino resignasse, sed eiinvtaiiium filiiiuiorem, quicurh apud barbaros auditores non inveniret, in
nSque dumad justam oeiatem ênissel, consiituisse; Angliam rediit. Secundus Wigbertusabbas Nutscel-
Id prodit haec. epistola ad Andhurium abbalem in lensis ln Aiiglia, 'et sancti Bonilacii pfaeceptor, ut
Frisiae provincia, iii ea enim diciiur : Indica inihi ipsemel eiuu vocaf in epistola 5, a"d Danielehi epi-
' aliqiiid de episcQpo'nbltro, ~~dnad tsyiiodiim ducis oc- seopulh iVentanum; hicque. Wigbertus anno 7.18
cidenlfiHum^roviriciarum' perrexissel,* an ad,:filiu'm- viia functus est, ui lam ex Wiliibaldo quam ex
Carolomanni, Episcopus.dequo.'qu_aer.il.est.Bimifa- Q Othlono, in Vila sancii.Bouifacii liquet. Coinlius,
eius,-et filius Carofomaniii, Drogo, quein, ut edu- anrio 835, nuiii. 18 sq. ubi_iaudatam noslramvBoni-
caretui', in-Austrasia Pippinus reliqiiit; Yidetur ergb facii epistolam, nuni. 17, referi,-coniendit eam a
> episiola Iiaee"scripla hoc ipsoteriipore quo nonduni Bonifacio post sui magistri. morlem missam esse in
omriibus iunoiuissel Pippiiuim universum Franciae Angliam-et in ea Bonifacium, cura diuiurnam iu
regnum sibj appropriasse. Nam ppsiea id notissimum
' Germania moram nphdum lecisset, eamdem spri-
fuit (Eccardus, l.c, p. 478).' WURDT.- - psisse, dura de reversione.in patfiam adhud cogita-
, sDe-perspnis ad quas .praeseris da.ta est epistola, fet. VerumBonifaciuin,.posiquam in Galliam vel in
noiamus-e-Pagi criiica, atl an..719,Ti. S sq. Data Gefmanntm iieruni venit, iii Angliara redire decre-,
est .arinp sepiingeiitesimo qtiadragesimo- septimo, visse, nullo verbo, nec Will.ibaidus nec Othlonus i*n
p:nilo. posf moriein "sancti Wigberti Frilislariensis ejus 'Viia.nec ipsemetin aliquii.suarum episiolarum
abbatis, qui eo Cliristi aiino ad Deum migravii.ln ea indicat. -Quam ob rem ea episiola. ex aliquo mona-
Bbhifaeius monachos obsecraiur ut.eo majore cura sierio GermaniaJ Frilislarierislvicino dala, ex p_uo
monaslerialis normam rvilae cuslpdire siudeanf, quo . Frilislariara reversuruserat, interimquempnachis mo-
Pater.eorum Wigberlus defunctus esset :.WigbeTtus riasterii officia.distribuebat; Sed, Wnlibaldus, in V-ita -
presbyler et.Megingordus diaeonus regulain eis in- sancli Bonifacii, c. S, el Othloiius, 4ih. i,.c. 7, lilein
sinuent el magisiri sint infantiuin, Sfirme inco- plane dirimutit, cum scribunt, Wigberlo rNutscellensi
qninasil, etc. Addit Bonilacius : « Tatuwinum ab- abbqte demortuo, voluisse^mongchosBonifacium siii
baiem imefrogaie, et quodcunquejvobis-insinuei, hoc prmficere, sed eqs iit ab eo oblinere non poluisse, ac
faciie_ et uriusquisque studeat,.sec'uiidum vires suas vj.postquam cum fratribus dliqubd tempus coinmoralus
ei propriosTnores, in caslilate ,conserviire, > elc., esset, sese mari commisisse. Luo Willibaldus' testatur
1'sqiie iiad proesentiam reyersionis nosirae in Dei eum e~x Anglia non sotvisse^nisi.pqstqiiam Memate
voiuntale. » ln monasterio ilaque -Fri.tislariensi,in jam tempus prmterivil. Confer ea quae supra Jegun-
Hassia inieriore siio, bicuti eranleodem lempure duo lur, anie epistolam lt Tertius Wigherlus sahcutaie
Wigberlii alter abbas, alter. monachus .ejusdem coe- • clafus abbas Fritislariehsis,, cujus occasione de
iiobii; ita et duo Taluwini, qubrumalter.successit aliis Wigbertis. nunc agitur. Quartus Wigberlus mo-
sancio Wigberlo iu regiiuine monasierii Friiislarien-. iiaphus.Fritislariensis, fuit magister sancti Sturmii
sis,- ul recie ex. hac epistola observarunt Magdebur- primi-Fuldensis abbatis, ul in hujus sancii "Vitaiegi-
genses, jn centuria-8,-p. 8_34.Stirme monachus ditur. Quintus Wigberlus mpnachus Glentingabui^gen^
versus fuit a sancto Sturmio abbate Fuldensi pfimo, siSj seu. Glastoii.iensis, monasterii, quod posiiunr
qui-quotempore.haec epistola-dala monasterium ilerat in pigo Somersetensi, ciijusest epislbla 83 in-
lud adminisirabat,;,ideoqu.e.Browerus,-,iii Auliquit. ler Bpnifaciauas insciipta : Patribus -ac.fratribus in
Fuldens., aliique; qui :iitrumque conludere, valde iiionasleiio Glestingaburg-conslil.uiis;ln.qua Wigber-
lialluciiiati'~suiii.,Denique.Megingordusdiaconus seu, tus presbyter ait: I7os volo scire, charissimi;. quod
ul alibi appeTlatur3Megingus, _seu Megingozus, ma- archiepiscopus nosler Bonifacius, cumladvenlum np-
giihs amicussancli Bonifacii Mt, ut .dicnur in Vita" struniMudissel, per semetipsuni dignalus esl longa via
sancii Wigberli, c. 5,'et postea ad episcopatum Wir-. inobviam n.obis venire, uc suscipere valde benigne.
oebargensem, seu, ut nunc loqulmur, Herbipoliia- Hunc Wigberlum omiies hacienus cum sancio. Wi-
- ' -
773 - - - - EPISTOL/E.. ;c "774
giilaui vestram vobisinsiritient, eta speciales horas,. A efpermanentiaTn. opere,et frticlus. Vah.lc in Domi-
et cursum eccleshe (ustodiant, et caeterps admo- no. Salulate fratres in gy.ro, prinio Ingeldum ^hba-
nennt, ei magisiri sini infanlium, et praedicent.ver- lem et congregationem nostram, ac mandale matri
bum. DeiJratribus. Iledde sil. praepositus, el seryosi meae Tettan, atque congregalioni ejus prosperutn
vestros admoneat, et Himfridus adjuyet illum, ubi-. iler nostruin. Communiter omnes obnixis precijius,
cunque opus. sit. Slirme in coquina sit. Berriardusi .flagito vicem iristanliae oralionis noslrac impendere,
operarius. sit, el aedificet. domunculas vestrasulii i, orantemque pro nobis beatitudinem -
veslram divina
opus sit, ei de omnibus, ubicunque vobisnecesse ! luealur clemenlia, oplo. -- • _.
sil, insinuet. falwinum. abbatem interrogale., et; . . _EPISTOLA LXXI,
vobis : - . _ ZACHAR.AS BONIFACIO. - . '
quodcunque insinuet, hocfacite,ct unusquisque
studeal, secundum vires suas, et proprios mores iu ."""., [A. D. 748.], .... ...
caslilale conservare, et incommuni yila vestra aller.- „. Reverendissimo et sanclissimo fralri Bonifacio
utrum adjuvare, et in.fraterna charitaie permariere, cpepiscopo, Zacharias scrvus servprum Dei. -
usque ad praesentiam reversionis nostrse in Dei vo- Saeris liminibus heati aposlolorum principis, Pflr
Juntate. -Et lune simnl laudantes Dominum in omni- tri, etc. (Videinf.eptW Zacharim.papm.)
bus ei gralias agamus. Valele in Christo. B EPISTOLA LXXIi.
EPiSTOLA LXX. , -ZACHARIAS BONIFACIO..
WETEERTUS MONACHIS GLESTINGABURGEKSIBUS. . . . . -[*• h. 748]. . ,"
[A. D.,747.] Zacharias papa Bonifacio episcopo. sanciae ecclesisa
Domiuis sanclis el in Christo desiderandis Palri- M gunliae perpeiuam salutem.
bus ac frairibus in monaslerio Gleslingaburg consti- .. Qualiter Domiitiis Deus nosterEcclesia; suae pro-
tutis Wetberlus presbyter, vester ntique servus, ac pjliatus sit..(Videinf.:ep. 14 Zacharue papm.)
servorum Dei supplex, in Domino.salulem. ~. "EPISTOLA LXXHI.
Benedictus Deus qui vult omnes homines.salvos - b .ETHILBERTUS B0NIFACI0.
fieri e.t ad agnitionem venire verilaiis, qui eliam" . - [CIRC.A., D.-749;]
noslrum iter sua volunlate in has provincias, id est, Domino -beaiissimo, et ponlilicali infula merito
in confinlo paganorum Haessonumac Saxonum, pro- decorato arcliiepiscopb Winfrido; cbgnomenlo.Bo-
sjierum, ultra mare, et per hujus. mundi pericula, nifacio, Ethilhertus rex.Caniiae in Domino doiiiino-'
' :
sine rherito nostro, liceniia vestra et orationibus ac rumsalutem. '.; • , '. ;
miserieordia sua direxit." Scilis, -fralfes, qui.a non ; Anie paucos namque annos venerabilis abbatissa
nos terrarum spatia dividunt, quas ChrisU cliarilas nomine [W. om.nomine] Bugge,"poslquaiu Bomanae
nectit. Semparergo fraterniias yesira ac reyerenlia, urbi.s loca sacfaiissima orationis videlicet ohtenlii
simul et oraliones pro vobis ad Detim, iu me ma- adierat, el exinde huc xursus remeando ad propriam
nent. Vosaulem volo scire, charissimi, quod ;arclii-- pervenif patriam_r et ;id monasteiiuin "sanciimonia-
episcopus noster Bonifacius, cum adventum nostrum, liuin feininarum , quod-aiuea sub jure ecelesiasiico
aud.issetj.per semetipsum dignatus est-longa via iu. bene regebat, siatim cum ;veiiissem rogaius ad ejus
obviam nobis venire ac suscipere valde henigne. colloquium, intef alia.desiderabiliaj haecvel maxiine
Nunc, dilectissimi, credite, quod Iabbr noster. nobis audilui nostro inculcare curavit,-qiiod dedisses ei -
non sit iiianis in.Domino, sed vesirae.sit mercedis. licentiam familiariter loqui deTebusscilicet sibi ne-
Deus enim oriinipotens per misericordiam suam, ac cessariis apud luam affabilem amabilemque sancti-
merita vestra, sufficientiam pperis noslri honam. latem, dum ambo .videlicct Romae essetis , etlimina
perlicii, licet .valde sit periculosum ac laboriosum beatofum apostoiorum.frequenter visitando:terere
pene in omni re, in fame et siti,' in algorej^l-incur- non supersedissetis. Dcmum continuo intulit fjuod
sione paganorum inter se degere. Idcirco, rogo, di-. diligenter paternitalem luam^slmiliter prome supv
ligenter orate, ut sit nobis sermo in apeftione oris j).plex'precibus
] obnixis compellare curaret (utpote
gherto Fritislariensi abbate :male confudefunt, inde- piimus Wigbertus pafochus seu'curio in Jioeeesi
que quia Lupus abbas Ferrariensis in Vita sancii - Moguntina, cujiis sunt epistolaeT()2"et HO inter Bo-
Wigberii. scribit, sanctum _Wigberlum , .postquam . nifaeianas, ad Lullum episcopumMogunlinum, quas
Moguiuihensem ephcopalum suscepit Bonifacius, ab explicat Cointius an. 75i, num. iOo. sq., ubi nia _no
eo renuntialum fuisse abbaiem Friiislariensem, de- errore sarictum Wigberfum cum hpe septlmb Wi- -
duxere sanelum Wigbertum ante anniim 745-abba- gberto abbaie confundii, illiusque moriem iri etim
tem dictum non esse, cum lamen Lupus diserle as- Christi annum diffeft. Vid.; Pagius, loco cilato;Ci--
seral Wigbertuni iri Germaniam venisse antequam tatae superius epislolae reperienlurTn ordine Sera-_
Bonifacius praesulatiim iniisset, ideoque Wigbertum . riano. WURDT."
islum alium esse a sancto Wigberto Friiisiariensi ; a Speciales Horas.'Videntur ecclesiasticaepreces hic'
abbaie; xjua de re .Pagius plura refert an. 747, n. 9 . signilicari quaehorae canonicaedivinique olficii cuisus"
et iO. eic. Sexlus Wigbertus abbas incerti loci non vocari qtiandpquesolent, de quibus conlra haeretiros
.prpcul. a-dioecesi Mogunlina .posiii, ui paiet ex Bellarminiis iib. i-de Bonis operibusTn ~parl. cap.T2 .
epist. 83 Inter Bonifacianas, cujus titulus est: San- el-I3, et inf. hic episl. 76. SER. - -'
clissimo et a Deo seriiper conservalo.Domino Lullo b-JHtliilbertus. Sic in C. semper seribitur, alibi ibs-
episcopo Wigbertus servus ;servorum-Dei, quanquam' que diphthongo, ei Edilbcrtus, ulln Ven-. Beda, qui,
indignus abbasveslerinomiiibus, eic, in qua eum ro- l."v Hist., c. uli., eumait" regem Caniuariprum cr.ea-
gai ut nionasierium, cui praeesi, invisere velii. Se- lum, an. 725. SER. ...'.•,.
773 S. BONIFACIIMOGUNTYN1"ARCHIEPISCOPI OPP. PARS I. 776
eomariguinilale propinquiiatis noslrae -admonila), A '. adliuc es"seme in liac mnrtali carne audias , quam
qnatenus ,-sicui illa ineruil pra»sens [W. ,• periitius] etiam post obiluhi ineum,, si-te lamenpronierear '
saluUirjbus iinbni praeceptis ef oratipnum tuarum habereb superstitem. His ilaqrie breviter summalim-
benedieiione conlirmari, itn el ego «uoque, quain-t qiie praelibatis, unam rem praeterea a vobis desidero
vis ahsens et ignotus corporali proesenlia., tamen ut mihi exhiberi, quanr vobis aequirere valde difficile
.spiritu proesens, hoc eodem munere mihi necessario esse, juxia quod mihi indicatum est, nullatemis reor,
a tua solila beneficentia diiarer. Cumque te hoc fa- id est duos c-falcones , quorum ars et artis audaca
ciurum prpmisisse indubitata fide dicereiit , vere sit grues velie Iibenler captando arripere , et arri-
fateor, qupd non facile verbis explicare valeo, quan- piendo conslernere solo.' Ob hanc eteriim causarum
lum gaudii, quaritumque consolaiionis ex hoc ha- de harum acquisitione et transriiissione ad nos avium
mierim, eoque multo magis, ut assolet, exbilaralus vos rogamusVquia videlicet perpauci hujus genefis
sum , qiiod ex iriopinata spe siibilo lot ac lam pre- accipilres in nostris regionibiis", hoc est, in Cantia,
ciosa dona prolulit. Quocirca uiile mihi.omnino ac reperiuniur", qui tam bbnos producant fetus , et ad
conveiiiens esse videtur ut perfulgidam ionge laleque supradictam arleni- animo agiles ac beliicosi edu-
beaiitudinem luam ariiicaliumliuerarumleclione seu cerittir, el edomentur, ae dueeanlur. Posiremo auieni
fidelium legatorum allegaiione alloquar. Quod qui- B i in fine epistolae precor ut ad scribentem libi rescri-
deni alio quolibefiri tempore melius effieociusque bas, et litteris tuis mihi manifestare digneris ari ea
adimplere me possenon arbilror quam modo nunc, quaelibi difexi bene sint reddita. Oraniem pfo nobis
cum sunt ;excelle'ntioa'.veslraeviri religiosi, qui a beatiludinem luam longaevamdivina pielas facial.
"
vobis huc in Briianniam, ulpoie pfudentes el fi.deles - EITSTOLA LXXIV.'
legatarii, iransmissi suni,. et niinc videiicet ad jus- s BENEDlCTUS BOSIFACri/
sionis vestraeplacidarivpracêmiam, Deo adjuvanie, _-" [CIRC.A. D. 7S0.J
quanlnciu-. optanl -perveriire. Unde igilur mihi op- Domino sanctissimo atque amanlissimonobis in
linse placuit huc praeseniern porlitorem lillerarum Ghristo Patri Bonifacio, archiepiscopo, Benedicfus
istarum, noinine Eihelhun, religionis scilicet habiiu episcopus etYicedoniinus sanctae sedis apoKtolicae:
inonachiim,. cum.proedictisvestris hbmiriibus, qiiasi PrafsensLullus.-venerabilispresbyter, paternaesaii-
cautiore-et tutiore cursu^ ad vos dirigere , ac-per ciilatis vestfae niissus, honorandos tuos nobis attulit .
eimi hacc salutaloria charitati vestroeSeu precatoria affaius. Quorum lexlus continebat multis te neeessi-
scripta porrigere. Per quoe nos primo declaramus latibus et turbinibus es-setristatum per homines non
omnes inobmmune omnipotenti Deo uberiores gia- „ timenies Deum, el falsos eplscopos', atque pseudo-
tias rependcre, qoi lanlam in vos miserieordioestiee presbyieros, et forriicatoresclericos [W., domiriicos],
graliam conlulii, utinnumerosarhmuliiiudinem gen- eorumque iniquas aciiones,- pravasque immissiohes,
liin m, idololatriae velu.-tissiinoerrore miserabiliier, iram quoqueiiiiriiicarilium ei persequeniium geritium,
decepfam„,ad Chrisiianoefidei normam, -praedicalio- quorum- persecutio iniqua finem Tiabebit interitus
nis vesine verbo.etlabore, convertit. Unde pluritna sempiierni. Etenim, sanctissiriie Paier, omnes sancii,"
adhnc,' auxiliante Deo , speramuseloplamus, cerii quanta passi sunl lormenia , ul seciiri possiderent
(|uia;qui per vos ccepiuoperari, majora pcrficere de viiae aeternaepalmam ! Habemus ctmsolatorem «gre-
die in^liem non desinet. Per hunc tjuoque bajulum gium apdsiolum Paulhm , quf docet: Oportel nos
hortim apierim reverenliae veslrae direxil devoiio per mullasiributaiionesiiilrdre in regnum Dei. Magna
mea,- magna cum charitate, honnulla mtinuscula;, Tl libi esi merces, o sanctissime.Palef i el conma gio-,'
est, caucum argenieum inlus deauratunvperisantcm fiee coram omnipotenti Dep , dum omnia toleranfer
Tibrastreset sbmisetduo a rept3. Ethsec xenia vp- sustines-propter divinum mandatum , etpraedicatio-',
bis .-noir ea inlentione aieque occasione.direximus, neni Evangelii Jem Cliristi DorhiniDei, eiSalvatoris
" ui lerreslre lucrumaliquo.d, aut relribulionem quam-
nosiri, cujiis, licet peccator, poteiuiam deprecor,
piam lemporalem pro -iis recipere desideremus ; scd rjut, dimiino meo beaio aposlolorum principe Peiro
mulio niagis geniculando,.quod mullo magis neces- intercedente , "cujus el vicem.geris inler feroces el
. sarinm est, tolis visceribus meniiselflagilo.,. ut quo- indomitas gentes, nt ipse le sua pielale cuslodiai, et.
niam ilies mali sunt, et mulliplicanlur quotidie varioe post decursum riiinislef.i tui, in tlie "advenlhs ejus,
eiimprovisoe periiirbationes in hoc-soeculoseandalis copipstim fruciuni.afferre valeas,.eta condilore oin-
pleno, mullis nps.ac crebris oraiibrium'iuarunfsuf- n.iumDeo remuneraiionis praemiumcentujilumacci-
fragiis ^djuvaredigneris ; et ad hbc ipsum agendunv: pias, cl vitam a;ternam possideas.Etenim me.ipsuni-
alios quoscuhque, 'veTjubendo, vel suggerendo, pos- sanciis tuis oralionibus conimendans, ufvalui in
sit provocare auclorilatis ,luoe veneranda'dilectio," verbo et operc, priedicio ttio.misso adjutorâpparui. ^
quoe.semper sit.-vivaci memoria plena, lam.-dunii Benedielioiiemdenique a vcsira bealitudihe niissam,;.
a Replq. Infra. eliam .occurret,.epist. 77, p. 108. . ^ Superslilem.Yidetur ex Ven. Beda, "Epit,, ipse
i
Sed qiiid? An aliquid quid habet affi.nitaiis cum saneius Bonifaciusfuisse supersies: SER. - •
Repiaceslir, id esl, urbe aui castro Repta, de. quoi' ° Falcones. Alioqui falcones in Cambria seu Wal-
Beda, 1. i, c.; l.-Nam ,CeUir casiellum Bed., 1.IV lia optimi Si.lv. Gira!., 1.1 Cambr., c. 'i2. 'Hinc • falr
c.
HisL, c. 5, siculi Briiiinnicc raer.Girald. 5,1. iet x; conarii in Caroli M. Ctmst. SER. •_•
llinerarii Cambr.SKii. ,'.-
" '
77-7;, , . . ..;:_...;._ .', EFJ§TOL_JS,, .., ...., _'........, ._."*- ,'-778.
sicui a.palre mep.suseepi ,,-el opinipolenT.Deq.gra-Ji,A Ecclesiaijelendis^ jux.la, pfoinissa' Francorum, san- '
-tias-egi, et yesirse saiiciis.simae'paiernitati.- Eienirii,.'' , '"'ciiiali vesirjp iibiu.in^fepi. fnûlgehiiam.aposibiicos
beatissinie .Paler , pafyim, mupusciilum sancliiajL. i_;_sedis'fiagito", quiayqurtd'prbmlseruni ârdaiiies lion
vesirae-direxi, sabanum;unum,_et faclterg .um uniim,,_ ".impleyertin_i,;el, adliue differtufef ventilaiur , jjiil".
«t modjcum. thymiaroa. _.Q.uodpeip ui apsijiie inj.uria'( in de perficere voluerintigh^raliir, sed mea.volii taio- .
yt"siraa;hpnoranda paierhiias suscipere non dedigne- ,-ini'pleiaesset pfomissip. .';."-__ . . ". .
tur/Yaieiri Chrislo senrperyamaiiiissime.Pater 1 v • Est praeterea Ibcris .silyatleus in eremp..vasitss.riisa'
.,; / - . -,e-PIST-OLA.XXlSV..'. \''~\ "";_.."->l soliiudinis,~iiLrn'edibhati.oniim praidicalipnis nostra,-'
....,' "S'OKIFACICS;ZACUAELE.-{A. b, 73"!-] "T1:-,'._•;• in rjuo miinasterium ,construentes,J mQmc\ias'con?'
..Reverendissinio-Pairi,, êt-dileciissimo dpminp, . stitulmussub regula saricti Pairis Behedicti.vivehles, "
cumTimore- et honore yeher.andqjnagistro _-appstp-,.. virbs; sfrictoe abstinenUae, absque-earne et vino,"
Jiei~hpno.ris. priviiegip..projidito, ,ponlificatus..lnfula ,' absqhe sicera.et servis, prppfip manuum suarum
anbstpjicajsedis subliniaio, Zachariee, Tipnifacius,'•." Jaliore. cbntentpsi, Hunc locum, supradictuni 5 pe.r..
exiguus/servus^.vesierj. \Iicet_Tndignjis e\ pllimiis,.. _ _ -ivjrps-reliîpsos el Deutn timehies,%maxime Carplo1!'.
tamen,legatus G.ermanicus devoiissimus.,, bptabijen.1 mannum: quondam principemi, .Francorum^,, jtisto^ •
irj.-Chrisioimmarcessibilis.charitatis saiulem. - -*
-^.labore acquisiyi, .et.ln- .honbrBâncii-Salvatoris der'..
P-alerna*pielatjs vesifaejariciiiaiem^subnixis preci-; .;. dieayi., Inquo lbeo, cyni e.onsensu pielaiis.vcslrae, ?
bus' pbsecro, ulJiunc presbyterum meiim, ppr.tilprem.*; \_f_ proppsui aiiqiianiulu)rri.i'el;pauci£
TiUeTarum_.mearum-,--nomin~e,Lul", gfatp anlihq cler-...,. -heciute cbrpus-reqiiiesceridb êctiperare^-.ct pp.st;.
menler suscipiatis. Ilahet *cnim>.secreta guoedam» _,. ftiprlem jaeere", Quatuor eienim populi, .quibus vcr-
rnea,-quae sbli pietali tesirffi profiteri .debel, quaedanv" f- bum Christi per gr.aiiam Dei jixiinus, ih.cirpuitii.
viva vpcev.ob.is di.cerej.quae.d.am'per lilteras nofatai ., loei fcujus liabitare 'dighOscarifur.;Quibus,'cumyes|ra.--'
ostendêre.,.de- rjuibusdarii,verp. ne.cpssiiatibus.meis'j" itttercessibne, fluandiu-yjvp .yel sapip... .utijis esse;
inquirere ci-inierrpgare et mihi paierniiatis y.estra2+, >.f;.ppssuni. Cppio enimyestris..oraii,p;h'ibus, comiianje."
resjjohsurii -£t bonsilium;-ex aucidriiate sapcti -Pelri,, _,,' graxiatiei, -in' famiiiafitaie _3JpinaiiaevEpelesiai, _'eVk
. - "vestro
principis'a.poslolo.rum-ad- solaiiuni senectuiis reprae- servltip, ihter •-,Germaiiifas^gpntes,.,arl'ûas.
serilare-, nfhisômnibjis.auditis et considefatis., si.'_ i;. Hiissiis sui, perseverare, et^praeeepto vesfr.o, pbed.ifp'.
tjuae.sint quaeyobis placeaht facla;, adaugere J.Deoj: )- sicut •scriptumest' : Judiciufh P.atris audiie, fitit
voIen_e,~'stuueam;si auterh qcfid,,rjt timendum. esi,_'_;-dilecli;et
i sic-fqcite, iii sqhisiiis.Ev"MliDi.: Quihono-
jdispliceat,.el praecepTo.sancti;apbsiplatus yestris yel.? |.„ raUpalrem suum^ vilavivet lo'n_g\ore:Et-iieruffi : Ho- ;
ihduigeniiam merear^ .vel dignam poeniienliam pef-. iiofaP.n.lreniiuum,. ul.. supervfiniat. tibi. be_nedicliq;_d -
solsam. Antecessor eleriim prsecesspris vesiri vehe-. _ 'DomihOf.etieriediciiq palrjs.firmdf, domusfiliofum. ...
rahdae mempriae^Gregbriusj. idum iheandignrim c-r-: '/..''].' \;. <EPisTo,îxxiWi..;-'./.\/,./-,/.
ad.praedicandum verhurh fidei Gerniahicis--
di_.nayit,"_,e.t 5-,' . ?i.Cn~ARUS BONIFACIO. [A.D. 7S1.] _,..•-,,_-<.
;-
gentibus-misit, 'sacramerTlpme~cohstrinxit, ,ut cariQ_-5 Jieyereiidissiqip ,fit_sahctissimQ.Jralri'"Boiiifacio
iriGis-*l-|uslisepiseopi_s;et. ,pr_esbyterisin verbp,-.ini _. 1 fbepiscopb^, Eafcliarias.episcQpps,. servus ser.vorunr,
Jacip, in*consetisu astipulator et apûl6r;4erem, hoe.'; ;/ Dej.x;.;':' ;:'[,._.'>.yS:^'. J-*r-^,-'.-,
aulem cum divhia ^raiiaimplereslud.ui; -
.fislspsû-,." ^B-enedietus Dpus Pater.pomiiii lipstrijesu-j,--..- -,
ie~m-sacerdbfeSj hypocritas, el sed uctores pqpuloruni,.- ,.. s,ti, Ble.:{_Videjhf.ep. 1-3 Zqclmrimpapai.). ,.'.-. • •
vel c.brrigerem .ad.yiam;salulis_,vvel'declihare_m., etv tv "-"''/. '-. -Jj: EPISTQLA. LXXf It;:' . ; - ''.[./ '.._'_]
jabsilherem.acommuni.pneîpsofurii., c_upd expailp _•_. , ..„ vZACHiRiAS. BOHIFAClpi-[A..D,. 781.J'-.;'.- __,. .'
seryiavi-,,e_fex.parte-custpdirie et-ihfplere.ribn^f o.tai. ; âciiarias; pap.a..Bonjfacip «piscopo, .e.t pefj-pum.
Spiritualiier.imple.vi.sacramehlum qyia-jn consensuiei; 1.; Fratdbusiiv-jmpnasierio.ab-.Bb ,cbnstructp,'et'suc-_,
et.in consiiiiim illprum hph veriit.anima mea_. Cprr.; 'i.:l cefsuris abbatibus j_nperpetuurn; '_'._ -•:,-.,. v, ~
pbfaliter ahtem ab eisb.mriinorabstinere.. lipn "polui,-.j ,j) .Quon.am;,seinp'.eTsurit,.cohced.enda,.quiBK
duih veriissem 'acl priricipeni._Francoruin.,.cpgerite.,e libus congruuri.t -desiderils, e\c.-(_Videinf.eps 15 Zp-,
Ecelesjarum necessHa.l"e,--cumtaies ibi reperiiquales\\ ~\..charimpapm:), .;«. . ...,.• ".-..^ , .- - , ...
nolui, s.ejdiamen in sand.a -cpmmu.nioneicorpofjs,sj J,.-^.::... .EPJSTOLA.-LXXyiIL : \,-,-. -J'/ _
Christi iiiis npn communicavi. Prfflcepii.quoque mihi, 1 - . , ..-.' BONlFACI.US D. 7_j2.];; .
STEPHASP-fA. ,-:.-.,
pTafaius-aposfolic.us pphtifex ui- populorunj- ;quosT. -.. - Dpmino;excplJenti_isiinp,et prae caeteris pohlifici-
cuhque yisilassem, .conversaiionen. et hipres.apostp,-. -. bus.praeferendp ,ei,am_aifdo_,.etappslplalus.priyilegio.;.
licaesedispbiififici;iridicarbni,/quod in -DPmi.nocon-- . - praediip * Stephano.papje,. ;Bonifacius'.exigiius epir •
fidb nie fecisse. De-eo autem quo.d-ja"m.praeleritp>"", scppus-,;diseipulus Roma.haeccciesiae, pptabilem.iiu
lempore de, archiepiscopis et de palliis a.Rbmanaj. €hri.sloychafilalis.salutem.._-,..,, ,-;."-,; . 1-
°>Ad hanc sequens f esporidel epislpla, efquoe his5_..cat et postea dum respondet, pohiifex., N.Ojn>
ipse;
lrflclerilur;,paient-,ex.- dietis p.-"lfl5. iQuaeêfo Jiic'* J'*; exsiabat yero, -dumederentuV-IIJb^ntiacajTiabciepi-
scripia nou'simt; :et iri.seq.. lamen -
explicantufepi- -' _. •.; stola1,ut-habeiuri T. iii7"pV414?,in"c. Ti.%,-1.,
siol_a,-aea.suo joolifieeiii Jegato -beato JJUTIOijcoiri-' sancfiD.OTiifaciititulo.SlR..;, ' ... '-'-•:,
ad " ViliB
ii;
-_,',' '.
m'endar_Usanelus'Boii!fa'cius,.ttl---inTpriiicipib'gignifi--,--,- ;!J*"SiephahbTe«ib.._-""' -' '"- •. .'.—•':'-"
,PATfioi,,: LXXXITL. . -X "-". ': ;"•"''"-•- '"-"'-'K •'-'" \"m"-

-773" : . S. BOMFACU MQGUNTINrATiCHIEPISCOPIOPP.-PARS I. -_," 780
. 'Saneiiiatis vestrae clementiauj iritimis acVisceia- Aet A populorurhconstiluii. Quidam sunt moriachi pef";
lis obiiixe flagfip. precibus, ut famifiarilatem et um- ~ cellulas hostrais et ihfantei,'adTegeniesliliefas ofdi-
-taiem sbdis appslolicoe ab almitatis vesirae clemeii.lia'. nali suriil Et aliqiii seniores, qui Iorigb'Tem"pOre'me"--
impe.irare ei habere:ihereafs'et in discipulatu-pieta-,^; cum viyenles 'iabora.veruiit ef m'e adjuvahani. De his'
lis vestrae, sedi aposlblicae.servieiidP, servus' vesler .- oriinilius sbllicilussuhi, tit post-pbiiurii meiim nbnr'
fidelis ac devotus permanere pbssim, eddem modo - disperdaniur, sed ul haTieani itiefcedis Txstfae cori^T
quo anle sub tribus' proecessorlbns vestris appstolicae silium ei patrocinium celsiludinis vestrae, el nonsihtf-'
sedi serviebarii, veherabUis meriroriaeduobus <l.Gre- dispersi, siciilovesrion habentes pastorem, et popiili
goiiis, Yl.Zaehariae, qui me.semper hortalibne etau- prppe marcairi paganorum rion pefdani Iegem Ch.risii*;"
ctPriiate Iitlerarum suarumniuniebanieladjuvabant. Propterea.almitaiis vesirae cleinentiam diligerilerin,
Qubd et-pielaiein vesiram agere depreeor, ut prae-' Dei-nomine deprecor, m fiilolum_-meumet coepiscb- '-
cepiuni paternitatis vestroe eo melius pefficere etini-' ' piim T,ullum, si -Deus-voiuerit5-et sic ciemeniiae'^
plerb pbssim."Nam si quid, in isla legationeRpmana,' vesiroe placeai, in "hbc fminisierium -pppulorum et"
qua-perxxx ej,"viannosfimgebar/uiilitatis Ecclesioe ecclesiarum componere et eonstiiuere faciatis praedi-;"
procfaiae-peregi,adhuc implere el angere "desiderp. . caiorerh et doctoicm presbyierorum et populofum,-"
Sibiitem mirius'- periieaul'injusie"a:me factiim ali-,'^ -B-Et spero, si' Deus volueril, "quod iri illP-habeii'n)-':
quid vel dictum reperifur,-_judicip Romaho prompla preshyteri magisifum e.t''monachi-regulafeiii"docto-
vqluniate et iiumilitaie emendare me' velle spondeo;;.; rerii et populi'Christi.ini-TideTem" praedicaioreTh"et "
ui non "- pasibreiri. Prbpterea hoc maxime-fieri
Inierea.deprecor pieias dohiini_'mei jndigne-; "' peto, quia ~
tur,quia lanf-lard.e riiissum meuni ef.iilicras irieas") pfesbyteri mei pfope s1marcam-paganbrum paiipef-
*
adpraesentiam veslram flirexi; Sed boc,-iduirc;p'jcori-; culaiii viiam habeni. Pahem ad manducariduhi ac-
tigii, quia pfoeoecupaius;fui iii reslauraiiohe ebcle-"':'. flui.rere" possuiit, sed veslimerita ibi invenire nbii'
siarum-quaspagani i'ncehderui).t,.qui~per;*Jfnulps .et'= pOssjint, nisi aliundecorisiliuihetadjutorem liabeant,''•'
ceiias iiostras- plusquam xxx ecciesias -vastayerunt; nfsusiinere et* indurare in illislocis ad' niiriisie-'
et ihcerideruht." Et liajc itiit becasioiafdilaiis litie-;^-rium populi ppssint, eodem inodoi-sicut *egpllios'"'
rarum et app.ellatioiiis jiatefnllaiis yestra2j et fion^ ': adjuvi. Ei si pietas Glirisii hoc ybbis.ihspiraverit,'"et';'
' -' •
-filiqba negligentiae incuria.. '.'"'"; "_. Tiot,;quod pelo, cbnsenlire.et facere voluefitis, 'pef'
.- hos missos yrieos-pfoesehies.iaui'per litieras ptetaiis*"
_}_ '_""'•. EPISTQLA-LXXIX. ..;'.. , . -;""
".".: :": .BONiFACIOS.FULREDp.fA.D.. ; vesifae, hoe mihimandare ei indicare': digneroiriu iif,
- 752.] ' ' ' êo IseiioxIn mercede ' "vestfa velvivarii vel mofiar. "--'
__ - .-' _ _ -. ....". " -
-Bbnifacius servus servorum Dei, "gratia ChfisT fG- . \ ..- , ,-.". "-.',-- ;-- -- ':, :. =-,
-chafissiiho corisacerdoli F-ulredO ... , . EPISTOLA.LXXX, ;.. -;. .'-.-;'.;
-episcop iis', [Af.
;... ': <JSONIFACIOS HPPJNO.[A^D.'7S2.].'- ...---..- '»
Tulradb],.presbylero, perennem in Ghrislo eharilalis
salutem. :;-' . - v , ; : ' Doniihb exceilenlissinio Pippinp, regi Frahcoruih,;
•-"Fraierriae-dileciionis-ttioe spiritualerh" ariiicitiam,. Bonifacius episcdpus in Dominoâiutem." .'' . .""""''
quam.siepe in necessiiatibus meis-prpDei irituilufe.-;'; ;telsiludinis vesiroe clemcnlise magiias graiias 1agr-;
. cisii [r7..m marg., mecum iecisli}, dignas graliasi mus, e"tDouiinum*"Jesum'<;hristrifn- preeantes.utvb"-'"
'
quahlasirieruisli, persdlvere-nori possu'm';sedD'euin - liis -in;iPgno cojioium :a.ibrnam:mercedein relriliuat/
fOmnipotentemdeprecor. ut tibi in alto coelorum eul-;' ;: co quod petiiioiies.Tiostras clemehter exaudirc di-\
Mne mercedis:proemia in gaudio arigelorum aeterna- ghati-esiis, et senec.iutem meam aiqueTnrirmiiaiem"'
-iiler retribuat. Nunc autem-in Ghrisii.rioniine depre- CbiiSolafLNuiic auleiii; glofiPseTili, -cognbscas quia ~
-cbf.Mtlquod bono initib-coefilsiicum bonoTine' pefii- pef riiisericordiam' Dei credri quodpossiin'Iri"sefnifb"
cias; id esi,-ui meo verlio gJoriosum et ahiabllem" ; vesifb-iterunvesse.Proptefea peiirniis vos ut iioTiis*"'
« regem nosirum Pippinurii salhtaveris etllli magnas';"' iudiceiis si ad placitunr
vesiriiiirdeiieanitisyeii.ire,'"
gratias referas de omnibus pieiatis" opefibiis, quae: jj-hi j veslram voluntalein perUciarous; -(Juidain servus 6
. mecuth fecit, et ut illi refefas, qubd mihi-et ahiieis-- •r Ecclesiae nostrai?,eripse"mehda'cissim'us,'qui iios afie'.'
meis similiter esse videuir, ut vitam isiam lempora-:' " fugiehat, Aiisfrid nbinine," veniens ad nbs cumjindi-'
Tem elcursum diefum meorumper istas inlirmiiaies- >- culo v.esirp",rogans ut ei jusiiliam faceremus, misi-.;
cilb debeam "Qnire;Pr.oplereadepr-ecof celsiludinem-t"', mus illumadvos cumlpsisliuenscumniissbhosirb,"'
regis riosiri,- pfo noriiinfeCiiristi, Filii Deii'ut-raihii. ui cogtioscaiis qiiia" liieniiths Tpbis"esl, peleiiles "tit''
niinc viveriiiindicareetinairdaredigheiur cifca disci-"" ' contra iaies f&lV
nosproTjierceile.yestradefehdaiis
pulds mebs;qualem mefcedpin posiea de illis -facere'" '- sarios, efeorum mendaciishon cfedatis. Valeie Tn
"' ' •'*" ,
Voluerit.-Suht ehim" pene omries- peregiiiii,'quidamr' i'v beoseriiper. . . -
'-':' .-. :. ' . - - '"",','
--------- - - . -,•,--
preshyleri, per mulla locaad -miriisiefium-EcPlesiK"' i-• . .; ,.-
'
;«D Gfegorius II etGregprius.III. ...'..'.: -.. 40L, 80). Rcx.rqueiri ipse saficius coronavifBonifa-
-'_':-.'.
ln ltoni:ana synOdoppsiepist. 135'(su'nc 67).hic,- ",-__cius,-.lib,in.Moguiu. not. 5S,'.o9,4.0_,SER. •.;"'- '-•-
etalibi saepe occurrit liiulorutn homen.de qutfAnna':..; ?-.- - &.M.af_cam; L.imitem.-;.Uii_de-Marcliibnes"apud-IIa-';
lium lom. II ei in. Martyr. Baroriiiis^n.psterdeiloa,, de'i iom.-de,"Ve_. Peud-.-SE».'•;--"':v!.--:;-5. --•".- :.-;-;
dienai.-c.22;. Graeisefus,Tibi n-de Cfuce c. 7.SER,. e Ijtdurdre. Prb durare, aiii perdufare, "ac .perseve-
« Begem msirum. Infra ep, 96, li4>, iQi.^nunc 93,, ••rarc/SER. •- '
.,.'. -..-'. ; '_. -
7ii - J.-'l"~' ''- •, -fg^'
_._ .-' Y w?m(iLM:-r'y'T:-:-'- •"!.^-^^'"".•
! ''- - ;: #ISTOLS ' ""-'"".
L^XXl:"-";;- 'A"tate;e*xofafe dighetur; uV sefnib bomiiii cuirai cf
-; BbhiFAbiuspEiPONi^XA.ni^SS;] ';'. ';-'-"' ; clarificetur,'- ui*,"jtixta dictum Apbsibli, 'Hbefemur al»;
- Ronifacius, servnsservorom Dei, Griporii iiiib imjibrt "inis"Cf ihalis; hbmjnibiis, el a ientaiiofiibus
' ' "f '
Cafojibptsbiiem iri Cbristosalulem..-'' "'_'•l msli^ribrum spiriiuum, ei iribulafioriibus adversa™-
Obsecro el adjufb pietalemveslrarh pefDeum Pa^ '. funi _ iit lux Evangeliofum'_gloriairChrisiict via vUse.,'
treih pmiiipbieriiem; et per Jeshm GhY-StumFilitiin":. quaih populis et gehtibiis osiendereei ipsi ppfgere
cjus,'.et per ;Sj?iriium sahclbm., per 'sariclani*Tnni-: dbbemiis, hbbisiiiei ipsis-nbri obtehelifescaT hec ahs-
latem ethisiiafem Dei, ui si;tibi' Deiis poieslatem" cohdaluf/Dii/gehter qub.que dbprecamUr «t familia-
dbnaverif,' adjuvare 'studeas servos"Dei, saeerdb-" rlias. fraierhai charitatis iriter-nbs sii, et 'prd viventi-
-tes,'-'preshyteros_,;qui 'siint iri"-Thurihgla, '.et riib- hus oraiid cbmmunis, etpro migrahtibusde hb.c
iiaehos ei anciJIas Chrisli deferidere contfa pagahb--- saeciiloorationes et triusarinn solemriia celebferitur)
rum maliiiam, ei adjuvare Clirisiianum popufum, tiV cum /ailefriatim noriilria "defiirictorurhjnler "riosmit-
ebsjiagarii non perdaht*, ut ante Tfibuiiaf Ciirisii' ieniuT. liilerea si quid ffblerhitas yestra ,nbhis_m"aiiT
irfercedem liabeas perpeiuain. Et "cogn"bsciteJfJ'npd dare ad perficiendum'-vel aid diceiidum dighaia .fupr
«Qeihofia"veslra ribblscum' est; coraui Deo, sicuf-et . rit,"vbluntaiis vestrae-desidefium' ih omnibus adim;-
pater. vesier vivus etmaier jamolim milri commeH- ^- plebimus. Agite ergp dp hac. peiitione nostra, ui 15
•darurit. Deprecamur Deum Salvatbrem mun.di, nl... alto ca:loruni culininemercedisvestrae-praeniia in
dirigat-viain yestram; et'Viia'm ad salutem animae superna^curiaaiigeibfuni clarescani et crescani. Lon-
TCStrae,ut ingratia Dei sempeVhie etiii futuro s«e-_ gaevam, ac valentem,. et almis-viribusprpficicntem.,
cuib'pbrmauealis, Tnierea iiiemehtote,. fi[i charis-, ei suayissimis*.operumetyerborum flbflbus bdbiari;*.
simi,-quia,'jhxia vbcerii 'psaltriigraphi -.JOhinis lioiiw Tem b.eatitudihem ' vbstramperehniterSalvatof muiidi
$icul fehum dies ejus,.ei sicut flbs'dgri iia flqriei.rEl cuslodiat. .' '_'"., . ~'
-.- ' ; *
apbstolus aii": Tolus muridus.in maligno'pbskus esj; /-; 'EPISTOI;A -Lxxxiii;. ;;"._
•eljilem In Evangelio Verilas dixil':" Quid inim .p)-o- . ..; . THEOPHILAClASr.BOKiFACIp. [A. *D.7^H..\_.._. •./"__
iieiiljibniini, ~si lucr-lur' universuih mrindum, ariinim_ . Egregip_i?airi, c.t_;domino.s;upernisfasclbus.deco;
- '
vero~sumdeiriineriiiimpaiiaiur2 Ei iierutii iji EVari-.- raio, BoiVUacio;.archiepiscop.o,.TJieopi)ylaGias indignus
geiio",de glPria jusiorum'":" Ecce futgebuntjdsii'siciil?. archidiaconus sahcloesedis ap.ostolicoe. '.'_,•'..''
solin regno Patris eorum.' Et Piiulus apbsiolus, "de ,Iiiier .suaquidam ye.ritissiinus dudum.-«nigmala
• beatitiidine vilaeaeternae:*Quod.oculus nonvidil, Rec sic.
prbmuigal.; Verba sapiejiium _quasi.stimuli_i:st.
ditris audivit, necin cor hbminis asceridil, quid pfm- p quqsi .clctvi in_qltum defixi, quia culpas deiinque.%
pardvii fteusdiligehtibus sei/Facitbergb, filii, ui riter--.. ttum nesciunt palpare, sed pungeie. Unde IiactebuSj..
.cedisêstrae. praemia.iri'alto coeibrum"cuimine cja- nbu_siiie.-gra.vilrislilia3 Daviilica,illa .e.x inlimo cbr'-
rescanl, et crescarii: Valeie' vbs in lbngitudine"die- disTnojrpr.e.conipulsus sum canlicadecantare.rAijr.
rum ih Cliristo pptamus. . •' .nuntiqvi, cl tqcuifissutri.: mullipticali suhl.sitper UUT
''"" - '~ ' -"
"'-"." ispisfoLALxtxii. tnerum, et qupdTnulii ad fidem veninnl, pjtpaaci ajl"
"' ' ; ' "-::
BONIFACIOS OPTATO. [A.:D".-752]. "_'."""' eleciorum numerbm perducuutur, hpc ipsum Domino
"Reverendissiihb
ffalri, iinoilileClissimb.cohsacef-, ; pidiriuiganle : Multi, sunl vocali, pquci verojslecti,
a
-dptiOptato abba,".etbniversa3*sarictaecppgreg'aiibrii Vos quidem.egregie et sacerdo.taie.prae,fulgidumapex
sub cura iliius regularis vitae hormam 'cusipdientii u.t jllustre per paginas. exaranda hptescpndb note-:
Bbriifacibs,- sine praerbgativa meritoriim npriiinatus seitisi Distincie"iiic.ursa,_el vigilantius in _qub_angfe
episcbpus,
' bplabilem iriChrisio Chariialis saiuiem.'' •"-iicjis el beatidbmini mei et singulatim priJetuiimus
Veneraridiamsanciitalis vesirae ciemeriiiam iiitl- - auresei juxta r.oseum illtid et angelicum optaium.
miS bbiecramus-predibus, ui-nos.indignos nobiscuth besiderium desideraius ann. {P.,.a'nle] .lalus.dbmir.
in uhilaleTralefnasdilectipriiseispciPialis:spIritua!is __- nus ierbeatus.iii.apostolica. vbs.ad jn;j3es'eris"_igna_i
suscipereei hab"ere:dignemini, ut uria sit iiiter rios t) tur informatione fifmari qualiier npn, solum-,de
ci'fides'm'enfiuh),~et pieiasaciionum ; et sictit prin-; ichisiniiiicis etjiaereticis illis, se.u.excommunicalis,
eeps aposiolornmPelrusTioriatur dicens :'.'sAnieom- et ab. orlhodp_xae..fideiregula nequiler .aberranlib.us,
tiia viuiuhmin invicemchdriiaiein habeie, ei quidchq- censeatis ut cpiivenit, verum.etiam Francorjum _,et
rilas operil muilitiidineni peccalotum. Et.ipsa Yeriias Golliarum genies fidpi iramitem soiitae ]W., solidaej
dixil"-.-'I» hoc coghoscenl omnes^riuidriiei esiisdisci- ampIecie!iles.e_uDeren.t, •eni.ienles et yeslro. sanct.o
-p'uti,si kileciionem hqbuerjtisdd'invic'em.~Eimniiiief s.tiblempore nori ian,inm'occiduae sed usqiiequaque
Piulus apostblus admonetdiceiido : 'Aller allerius' fiiireoni riationes. Scrijituni nam.(|ue-:est; -Multum
oherapbriale,'ei-sicadimptebiiiskgem'Chrisii'.Ela\'hiv valtl deprecalio jusli assidua. El Dayjd.similia. _Vi«
Finisehirit praxeplieslihtmtas depuro corde, el-cofi- -Moyses_steiissel_.ini conspectu ,Dei, ul Jtverleretîrqni
tcteri'iaboha,'_el'fide nonficla; efuivestra' IraieTiii- ejus, ne disperderel eos. Nos etenim priscum. sodali-
tas. in ^piriiu.iilirj-egui.ariief^vita vivensln" paciflca> •' tatis rbiinentes ambrem.-quamvis varie*huiic-irbs-
Traiiquillitatefraternae.concordia. prp nosiraTragifi-: ûe naiiones br marlai dividahi, iamen-scrlptum-
' *Abba.
Irideciiiiabiie.fit recieêcuudum Hebroeamt" •in omhibus invenitur casibtis. ptin tit"i;ep. 88 {iiuftff
seu Syria(am-su"am'<irigihem,.un"o:elihierdum Ijeda 1,1-). SUR. .-
' '
-jm.-. S. BONIEACII MOGUNTINl^^ AllG^lEPlSCOPl.OPP. PARS i._ "iZij.
tsl:Aqum mullcenon potuerunl exsimguerecharilalem, A. i paiernitatt magnis,decpraiae .iufulis-fidelibus a"c le-
nec (iumiita obruenl iltam. Denediciiphis elenim mu- pidis minisira.t servitiis.;ej, oh hoc,. poplite idemir
liusctiium*, ob recordalionis npstri mempriam.cjifc dem [W,, iiidem] .flexb, Testram .deprecajnur loga-^-
riambjhiira, cpslum, piper et ;incensuin pariter di-,, _ tam prudeiUiam,.uife.u_m,[W'.rea-rii_|'riiullo ..ampUus^
.-reximus bbsignatum, qiiod minimumeteriimnt.pro; ; -talionem .liahere.-iion. dedigiipmuii,_:.per_ii;ici[e|f.,j .pb
hiaghb'"exeipeie debgati.s iinpensius, posiularnus. npstramque parvitalein, ciim- Bomino Deo.,crebrp
.
Scfiplunj hamqueesii Omnis cfioria ejus filim regis jefunditis..preces, niemorJam..fa.cere-nbn,;pmiitalis,
dtiinius.; et: Omiii, liabeiiii__dab'lur.~ _Qiukqiiisqiils quia^.scriptiim. esi.: Multum"vatei deprecalip, jnsli_
-liabel.cliafiiaiem peffectariiêiiam cuncia doha, Spj-..- ttssidm.. His.yero proeTibaiis, saiuiamus vest,rarh a
lilu "sarictominis;lra'rile,.prpmerbiiir',acc'ipbre, Qmiik-r Deo*infulaian. sanctissiniam, ii_ectarearii'que_;pa{er-_
f>ptehs eteriith rerum bpifex eiarbiter, qui, .vestro. nilatem., ;et oplanius, .ut, Deo.-favente, perennibus
-ahcto sub, .lethpofe, "_occid.uoi_.ef circ.umquaqiie jpo- -capiajtis^temporibus praeinia, ctjlesideralimi, oh
pulbs commorarites, ,ad vestrae Ijeatae praedicalioiiis ye.strae.sbspitaiis suffragitim , .senliatis .effectupi,
"racuhdiahi,";ih,caiholicte et appsibiicae-saflcise sedis.r Dehiqu.e vbbis direximus parvam iienedictionem.ex -.
fidbmWbcaviti florere Taciat. pcreiinitery.lbt opta"- 1_largitaie * • -"'.. beaii
' ."Peiri ' aposibli;
!." pfopter D'eumJ.^rai6.
',--:-_''-..,•-_•'
iriiis;' "'animo,digneminisuscipere, costu.m," cmnariipmuKU-
": '"' •.'.....-.',:..'. Lxxiiv. ; •" /': /el* . '-" ..' ._ . - -.-.••-'
' * ;.:', ;X_EPISTOLA xerpsyracem. "" " '-'"':.'
'_ TIIEOPHVLACIAS BpNIFACJP, [_, i. 7?-.J _-", ; ^'"r" ."ÊPIST^LAjLXXXi"
," Egregio Patri et, ddminp, -seihereis decorato Jasci- ' _ ./_ ".-S.--.. VBONlTAClO.ji.J)..--;?52.] .". . .
- Bus,''Bo.nifacib_'islmo^.fchiepisdo^b,. Theophylaciasi. Dohiinb meo .desiderantissimo, "et;-in Jiiierafum. .
iiidignus diacohus sanctie s.edis.apostoticae.. .. studio.deyolissimp .efudilpri, Bpnifecib, ^smnmi ppn-
Inter amo3na prata fragrantium odornm; .saepei "tificatus infula praediio, N.exmuilisquoddam pie-
spinis eirpumyallatur rosa. .lta, 'illustraiite saiictoi tatis yestraaemôlumentum, amabilem devotos;c"iari-;
Spiti.ibj praifulgidus pleruriigue rutilat arbiler, ve- -taiis.in Clifislo.saliiiem, _.,;.., ... _ . ', ...,
luti roseus flbs, el.mellifliia dogmaiasaluiis oefernoe i. . Sacra Scripliira admo.net ne sine- eonsilio.inebn-
'
"a"bu"ndani;[Wv -abiindel], êructuet nimiium- lauda- sulleT-alirjui.d, ajgamus,sicut scriplum. esl: Qhmi.atum
inle-[F., eructuat..:"lau"dabilis"]in arvis.Obeaiissime s consiliq fac, etc. .Idebque - iore fatum aesilmans
i'nêthercis. Talenfa eienim itiae"credita"egfegios_bea- riisticitaHis meae. litieras -sagacitatis yeslrae cersii.UT-;
.-iitudinl/nbh soium dupla, vefumeiiarii et sescuplat dini dirigere," hisque pccasiohem peiiiibnls meae"
Chrjsto" ai te reddantur in astris",arcanaque-vox opei^deSiderium intimare,.« quatenus uiique,. perspecfls,
caf hiinis Chrislidicentis : Euge, sene bqne et fidelis,_ --'prpvidus ;pf.aeceptor.nieus.-decernaijquod sifii .Qpti-"
qhia.interpauca fuisli fidelis_~? supermulta fe corisli- nium yideatbr, tamuloqiie sup-suaT.volunialis hiiiunf;
__-ludni;ihirdih qaudium Dominiiui. Detiique"obvestrii placidusindicel, cui subnixus Jibenler obteinpereiri."
latofis cremeiiium, seduld uha cuiri, saricio coan- Fateorhaque tibi, magistfprum charissime, pbsi-.
gelicP'Paifeveslro^dbmiiib apb.stoiico,"tolius sanbtae' .'quain, sanctitaiis-vesir'33 licentia, leciionis scrutan- .
hosifae ecclesiae sacerdoiihusj yel populb;'riavitef i" dique causa, si aliquid^, tamen ingenioli mei parva _
Dbmin'1nostri JesuChrisiifexofamus clernbhiiam, uit -sbintHla,jatelligere ,-vel investigar_3.yalel, Jyonitaiis
^vestrae sahciissimae"palerhitalis illuftiinatos doclri- y.esir«e mercedi .primkus post- Deum jniputi>,,Tiiu-r
.his. aique e-vivo pofatosfbnfe, simul curii eoruihdenii" fingiam perrexi, diligentiarii .Jeetioni - adhibere. lafn
satbfe", Tconfinriare-aecowservare "in sahctae ac pr-- studiose ripnposse quarn iridiguisse sciebam. .D.ua--
tliodbxaeTidei tfamile" clemeriter jubeat, el" eoriimi biis qitippe-.causis-resisieniibus,- pculorum..sci!icet
quTcrediiuri suift ctirda aperire,>'afque boruriide- - caiigine., el copitis .doiore,-tertioque ,in yisceribns
tegere "velameri V ut, iriflammarile"eosdeni SpiriiiiJ - yitio,praecipue,.id est,.lorporemeniis; i;dcircp.paulo.
sanclo, iritrepidilietantes ad.fiiem Clifisti pervehire3 diuiius manere mihl Paier-nitas^.veslraliic eonceda;!,,
festinenl, queiriallmodum dofninica sanxit clemeniiaif: D ut _qiii,j'uxia Apostolum, sitlculosum. filium yestfum
Etaiias;'ov~e''hubeb;qum ndn suntexhoc bvili, et1 lacie pptetis, nec .adhue sciiio panis esui :assuei.um,
-caetera;- llaque, domine ac sahbiissime Pat6f, qbae- oppprtuno iemppre servitutis yestfae ad.-officium,,
siimus vesifam a Jieosainciatam [W; bin. sanciaiam']J. larga Chrisli cjenienlia preeeunifej.etvestris.loralio-'
ariibrosiam bonitajem,' rit sanctissimum nirnisquei: riibus intercede'ntil)us,'rro'busiiorem;.i:eeipiatis, :Sin
nbbis dileelum Lullumj' benedictum areliidiaconum1 yefo aliud "discreiiorii.vfislraepiaeuerit,,si. ille vires.
y.e.slrum','chi\rissimuihaiqiiertulcissimumsodalerii ett dederit, cum nijiil mfini.i.a.saecpla.addere,- yel ad;-;
_fra*lfemv''n6strufh,pniiijbus. modis fovere, pfoptefl" m.ere-yalearit, jpso' qno jubeuitisjemppre, proihptus'
Pyeumet noslrai ptisillilaiis amieiiiam, comnienda--' - redibo.. Interea permisericordiani Bei ohsecro, cujus".
l|im liabere, dignemini. "Nbstra est scilicet et [A- totus.orbis terraruih plenus est, velul flexis genibus"
oin. eljin coTaia dilectio, pro eb qubd vestiae oiltnse e ac^. curvato pppli^; supplgx subljmiiaiis .vesi.ra:.
- a Sequeniia yerba .dilferunt in ,;Par.,rjui. habet -., -. puidani.sii?-*. Vide"PJin.T;ijai, c i8^l 26:T. xkiv,;-
delegere,yelamihe, infiammaiiteque, .:. ,-_•-,-;• _-. --.-_• ; -:-._-;;_;
-•nique-aietrq
'b"=Serfar.', serastyracem, et*'in noia": «'Ah coh-
,- 'j-._-6-el7.~
c Berraf. et Wurdi., guaniumvis ulique '' prvsjiekis, '
. ficluni n6men-.-cerasthqxqwd teroe in.Tar CSiypnc v.- PaT^qmicnu-utrihsqueper-peclis: '"l~.-';,:'--? -
783 V^., ^H:--^':-' "EPISTOL_G;::;-:-/•: -;r-; ?._ '. Ysfc
-vesiigia arifplectcns, ut pro jneis.ihhumeris" "facind-,-_. A Jaciat vbra chariias.solumetmaximiiftip.uo^d cpnce™-
Vnm-_eriimnibii-:apiid-misericordem et juslum-Judi- dit ctproeeipit Deus' dicendo : Boc.:estpr<~tepiu_m
cem intercedere' dignemirii-" .riec lamen ex hoc . meum, ui.diiigaiis inviceni; elc.' Araet in-Deo yera-
sereriitalis vestroa gratiam perlurberii, cum- Jesus citer ahsentem, quem corporaliter praeseniem -te-
. nosier gloria coeli, salusque ihundi, -cui cuncia pa- ;nere, nequiu Et," sicula sancius Auguslimis dixit.
teni, el quem occulta non lateni,;imperet dicens'-; -Iicet,unus;sii.-inOfiente,.ef alius in Occidenle,:cbii-
-Pe'tile,el dabitur vobis, el feliqtiav- •Quia -nec' tam -glutinati-chariiaie tiunquam abinvicemseparantur;
"ex-hocventbsaetemeritalis lypo mihi-Ubfepere,po'sse et Salvafor mundi : In-hocvognascent oninesj-uia4i-
quara remedium saiulis -arbiiroi;-lhVenin,"' duhi _t scipuli.mei estis, si dileclionemhabuerilisadjnvicem.
ipsenie aegrolumagnosco,et mediciihi,o_uaero_ 'hos Ergb, jjuxla.Jacohum, qui dixit:. Ofdtio fidei sctlva-
iibi.!versiculos,-Pater-amande, subler-scriptbsicausa •bitinfirinum;-ei" post pauca": Orate pro Anvicein,:ui-
correciionis -ifexi.-cupiens industriae vestfae scripta salveinihr_oremus pro invicem, ut salv.emur _.--elpie,-
•promereri.qualenus erroris-riiei ahfractus ex ipsis las Domihi, oûaenbs in-lerfa. separavit, gaudenles:
'cerle cognoseam.' •-".' ' '-. - - - 'V;V\ iricoeloruni culmine congreget. -. --• -'" -^.
-'- Sancta el indiyidua:T-rinilalis:diviniias'excel*erit_se..:--' *;'--. '- ; EPISTOLA LXXXVIL^ - , -!
veslrae-digniiaterii, jugiter-longe-Jateqne calliolicis "- BONIFiCIUS ANOSVMO. [i. D. 752.]' •';-:
Ecelesiarum plebibus praesidentem,-hsque ad supre- .-leverendissimo fratri, bt-spirilualis Germanitatis
inumvitaecursuih,' cbnlra omnia pfoficienlem aiiver- propinquilate cohivexo, Bohifacius; exigutis servus
"
sa,,_ustodiat. -'.. '.'•' '';- servorum Dei, perennem iri Christocharitatis sa-
.. : Crescere te Deus .omriipotensJn opus-.piefalis ;- • lutem. . - _; -. :
r Perpetuofaciat lucro multarumanimarurii,.-. - .' •. ^ rClementiam fraternitatis ves.traiintimis flagilainus
Divesbpunicoeli,âuscultare Dei.mefearis. '-'- - precibusuf nostfoe mediocritalis-' memores.intexee*:
- Dliaridcm.vpcemlaeiam ; Bone, serveqiie fide;-_,- dere dignemiriij «juia.peccalis nostris exigeiilibusj
Summa tui DominiqueJ)ei riuric gaudia scande. . periculosi-maris'teriipeslatibus;undique quatimur. ':
:.. Paucasuper fidus.fueras quia, multasuper te- • ; roganles ul ille qui in d'.tis habital, et liuniitia fespi'
- Conslituam: requies tibi silhae.c cefla'salusque,- «ir, iridulgerisflagitia, praestetmobis verbum in-tiper-
-Spesque, favenie Deo.pariler, qui eunelacr.eavif; iibnepris nostrijut cufrai el clarificeluf ihler-gentes
Ac regnans viyitseclis prior omnibiis idem, ,, • .Evarigelium^glorioeChristi; •-...-„ -
..•:''/
Galce carens et principio, clementia cujus :. .- '-•.-,, EPISTOLA LXXXVIII. _,-.-- . •--';
. Memiserum te iarga monebat.adire.magistrum. _-' BONIFACICS DENEHAKDO [A.D.,7S_.] . - r..'
Mole gravi hoxte pressus, sine luminecordis, . ,-: Boiiifacius servus servorum Dei'Denehar.do-pre^'
Otia dumivagabundus ;amabam,.dulcia credens,.. sbytero in'Christo.salutem. . _'- ,. '>'_:
:.. '«Quoe.cpnstanlcuncti.sanimabusnpxiasemper, ' Marido lihi,- charissime, de pfaesente.puero A'tha:
• JPectofis.oblusi tenebras sed gratia.dempsit. lere; si illi riecessiias in sua causacpnlingat, ut
-.Salvanlis Chrisli, graiis^pia sensibusaugens- ^ ..-•.eurii adjuvarestudeas, sicut ingenuum Iipminem;; et
-Donameis slolidis. Cuilausel lionof.sme fine; ' sic pro illb promiltas -aihicis -ejus, non quasi. prp
- Atque tui,',iibicres'cat iri,arce,vIaboris-olympi, ' - sefvo; et-ego sic comprobavh. quia'desp.onderi sibi
. "";Directi cailis ductor, mercesque, cbroria,: ~" disponet conjugem, utnoh tfmeai, quod servus sii.
:Ingeniiquetui qupd;surri parsultima magni. " Vale in Christp. - -,.-. <./ -.
" . --• EPISTOLA LXXXVL . •, , -, ,-J..' EPISTOLA LXXXIX. -
{A.D.75_,.| ' - . ,'
BO.NIFACIOSCESIMULO. ' ': BbNiFAcmsALDHEMO. [A. D.7,52.] .- .-
Jievereniissimo ,ei dile.ciissimp,ffiio Gemmulo.ar- . Venerando fratri Aldherio' abbaii-Bonifacius, .exr-
chidiaconoBonifacius exiguus servorum Dei amabi- guus servus servorum :Dei,"in Chrislosaliiiem. • ..'•
Jem in. Ghrislo oeternaechariiatis salulem. -•;--' ' . Charitatis veslrae elemeniiammedullaiis.-el iritir,
Saepe spirituajis.charitas junglt-.quos corporaliler D ] mis praecordiorum obsecramus ^recibus,'. ut in ye-
longa inlercapedine disjungit. Et haec non minima siris sacrosaneiis oraiiohibus inlercedendo ,nosln
peregrinationisiaerumha esse dignoscitur, qtiod ami-r memores esse digneinirii,eialmilaiis vestrae;preci?
' eus
amicum, quemafdeiiter-diligit,.longedisjunclum- -. bus imploreiis, utpjus Dpminus, qui causa est pere-
tristis et moerens memorat, ,et adyersanlem' inimi- grinationis noslroe/riavemJfagilitalis nosirae^.hb.tlu?
crim prope tribulatorem et. molestum. difficulter pa- ciibus: Germanicarum lempeslatura suhmergalurf
liiur. Uiinam te, fraier,;perjegririaiiohil hu_j,us-Con- dextera sua pfolegente. et.gubefriante, illoDsam-cu--
sojaiorem prope^habeam, tup saiicip- consiiio blar, stodiendp, ad coeleslis Jerusaleimliitus iranquillum-
consolaiiorie gaudeam, aspeclu eharae^faciei laeteri. perducat. Saluiate omnes fratres sanctaecongregaiio-
' eigaricla exhorlalione 'reliciar. Sedvquia'hoc fieri vi-r nis vestrae; npslros ;iri Deo. charissimos, in ôsculo
tac inorialis conditio, el reruinTAtip.Tion.perinltiii,. dileciionis ac.devotiohis hosifae. CommendiitnuSsci-
"a SqhctusAiigustirius,Serm. i2 de.Tempore :Cha-
Orienle, alius in Occidenle,.ita in charilale eqngluli-
rilas, j.nquit,ipstt verqesl, qumcbrpqralitefseparalos nanle jungunlur, ui riunquam.ab invicem separen-
consuevil spiritdliler copiilare-alque coifjungere. Duo ittr. Itleoijue etJiic legi potesi ab, non ad: _' .
emm.qui -se iqnclo amqre diligunt,:etiathsi unus.in
m .. S. BOWFACII MOGUNTIM AfiCHIEPISCOPI OPP, PATIS I. '.7«s
._icel-ct-;nos vesiris oraliohihus, ut, .ive/vivenjes,i, .A diclt, prppier;fundamenta,cujusdam;desir.uc(aea-pa-
-ivemorientes, vestree communioniclmritaiissocie-;- -ganisêcclesiaejquam Wiflibrordus dirotam nsque ad
-mmyelnt IiocJla firmetur.idevbiione.fraiernae cha-- -blum-in. -aslelloiTrajecto. reperit, et .eam prb.prio
-ritathra wibis juxta voluntatem; clementiaevestraee .labofea fundamenioconslruxit, et-iu honofessncii
promereri volu'mus_Jn quantum potestas profecljimii -Martini.consecrayii,,-E,l refeft quia-ab andgup rege
attribuerit. .Petimus quoque:ut pro Germanicis gen--. -Jrancorum.^ Dagpb.erlo .caslellum--Trajectum ,cum
iibus-idolorum cullurae dediiis jnlercedere. curetis,, . 4estrncia ecclesiaad Colphiens.em-parochiam.dona-
roganles Doininum, quipro toiius.mundisalutepTO-- .liimJnea condhjpne ftiissei, ui episcopus Colonien-. .
.priuin sanguinem fudii, et vnlt omries homines sai-- .-sis.;gentem FrjsoniinTadfidem.Chrisii conyeriefet,
-vosfieri, et-ad agnitioriem veritalis veriire, ut eas ad3 cfeorum"pr|i.di.cator «sset, quod et ipsernon fecit.
-gnitionem-Creatoris, et ad gremium matris -EccJe- .- , Non .praidicavit, iron ,convcnit Frisones ad -fidem,
siae isonverlai. Similiter, .ut.pro dormientium fra-- Chfisli, sed pogaria,hiansit gens Jfrisonum.v usque ~
-triim animabus.qui nobiscum laborabant in Dominp,, xju.p_veiierand.us,ponti.fex Bomanae._edis-Sergiussu^-
brationum adjuvamina et missar-um.solemnia cele--. pradictum sefvum Dei Willibrordunujepiseopiim ad"
ijrare facialis ..precamuf, quorum. nomina gerulus5 -praedicandumsupradictae genii, transmisit; ;q.uiillam
liaf.um lilterarum demonsiravit. Vaiere beatitudinem" r-B genieri., ut prasfatus.srirn-,ad- fidemCJirisii conver-
iyestram-et sanctis successibus proficere.in Chrislo, X -tit. -Et mo.dt)-VuljL- Goloniensiscpiscopus sedem- su-
tdiligenler optamus. - - ..-.-'.' _ «pradicti.Willibfordi-.praedicatoris.sibiiContrafiere;-.ii.
.-'. . - ; ,«EPISTOLA XC. ,: ,: - non sit episcopalis sedes, suhjeeta Roriianp:ponii-
BGKIFACICS STEPHANO. [_.. D. 755.] . fici, prajdicans genlem-Frispnum. Cni.fespondebam,
-: ,;Venerando -ac.diligendo domiho,apostolatus pri-- ut credidi, <jupdmajus et pbtius fieri debeat praece-
•îlegio-proeditOjSlephariopapae, Bonifaciiisexiguus, ptum aposiolicoesedis, et orriinatio Sergii papae.et
legaius_;vel missus Germanicus catholicae et apo- - legatio veherandi praedicatoris Wiilibrordi,- ut effiat
. _y-lolicae;_lpmanoe ecclesiae,optabiiemin Christo cha- sedes«piscopalis.siibjecta-.Romanoponiifici,-praedi-
ritalis salmem. - , , . ,, -,-•_-. cans-gentem. Frisonum, quia ^magna pars-illofum
, ; Nam=lemppre Sergii, apostplica; sedis.ponlificis,, .adhuc pagana est, quam destruetae eeclesiolae:fun-
venit .adJimina sanclorum apostolorum. presbyter damenta.diruia,-et a paganis cbnculcata,..ct.per,he-
quidam mirae abstineiuiae el sanctil'aiis,,.generis ; gligentiam episcoporum derelicta. Sed ipse u4ioii.
Saxonum, nomihe Willibrord, et alio nomine Cie- eonsenlit. Sed modo.palerniialis veslra*judielo.rriihi -
-tnens vocatus, quem praefatus papaepiscoptim ordi-... inlimaredignemirii.êt si-hoc justum sitresponsum,-
- navit,-.*el ad praedicandam paganam _gentemEriso- ^ : et vobis piaceat, -quod illi Coioniensi; episcopored-
. num transmisif in littoribus iJceani occidui. Qui per "didij-vesira.auctoritate^roborafe, ut.praeceplum-Ser-
j. itnnos praedicans ,. .praefalam;geotem JFrfsonum . gii papac, ef.sedes.-illa-slahilispermaneat.Sic eriim
rhaxima ex parte convertit ab fidem.Christi. fana et potestis, nbSjTgivobis ploicet,-adjuvare, si de scrinlo
jdelubra •destruxit, et ecclesias .consiruxit, et sedein . ecÎesioe êstroe exemplare jubelis, et- miiii fraris-,
et ecclesiamJn hpnore saneti Salyato.ris miltere,-rquidquid praefalo .piseopo Willibrordo:-or-
~ •episeopalem
icoristiluens in locb ercaslello quod dicilur Traje^ dinato sanctus.Sergjus praeciperel,-htexauclofitaie
ctura_.etin illa sedeet ecclesia sancli Salvaloris, sanctitatis vestraecontradicenles.convincere -Psu-- -
quam coristruxit, pracdjcans usque ad debilem ser perare;valeam.-Si'autem aliter justius sanctilati-ve-
nectutem permahsil.^ et" sibi'Coe_iiscopumad mihi- slrae yideatur, consilium paterriitatis veslrae mihir
slerium implendum subsliiuit, el finitis. Iongaevaevi- insinuare dignemini,;ut sequar. • - '
. (33diebus, in.pacemiigrayit ad.Dominum.Princeps .--,- EPISTOLA'XCI.'". - - r
- auteiii Francorum Carolomannus commendavit'in ,; -- -°.'PIPPINOS BONIFACIO. "
{A.p. 755.].
.sedem-il|am constiiuendum ,et ordinandum episco- Pippinus. rex Erahcorum, vir iilustfis", Bnnifacio-.
punvquod et feci; Nunc autem"? Goloniensisepiscp- pj archiepiscopoetlegaio Germanicb ' ab.aposiolica-sede
' •
. piis illam sedempraefatiepiscopi Clemenlis,ja Ser-. directo.- -=..'- - •.-
gipâpa ordinali; sibi usurpal, el -ad se, perlinere . -Quia-v.eneranda-palernilas;fua "riostram excellen*:
'
"'Epistoia SaribliBonifacii afehiepiseopi ad Sle- arcJiIep.-Coloii.,'"p. .5. WORDT". . . ".
pliariumTI riapani, rjiia Trajecierisem Ecclesiam a -.--.idz__v_n consenlii.'Hildegarliis, fretus possfes'sibii&
Dagoheno -IColoniensi episcopo .dbnaiam petii; im- anljqua,. s'e opposuit sancto .Bonifacio; el reapse
mediate snbjici...Roniano ..poniiQci...Deest initium Trajeciensis ecclesia suhjecla.maiisit.nietropplitano
, episloioe hujus 97 inier Bonifaciahas a Serario Pdi- CbIoniensi"us'.ue ad m. 1549".WURDT.
.tas,',uti"et finis. Sic iricipit episiola - in Codice
- Mo^ .;._, Prjeriiissas Pippini regislilieras ex auiographo"-
- . , :.- ,-,,.. Arctiivii Fuld6nsis edidil Schamiaius sefi incisas uu"-'
gUlil. WbRDTi
- \Coiohiensisepiscopus. Hildegarlus sedit in caque .pluribus lociionibus variantibus .notabilis.in,
ihedra Colpniensi ab. an. 750 ad 760.,Quoaririo'Jn Vindic. Archiv. Fuld.,'p. _2, lab,"111.Videetiam.de.
expeditioiie Pippirii cbntra Saxones intereriipths-Tuii Kurnmis Hersfelden. Schlaegelii Tr:, p.manu *S7. iHaec
a Saxonibus haud prbcul Visurgi.. Annales Nbvyena- sunt in margirie Cod. Paris. receiili.ori anno- -
riani.et Pithoeahi. WfRDT. , —
iaia. GILES: Aubertus Mirteus caihedralhfeecle-
...
° bagobeUo.Rex Dagbberlus"I circa ahnum (351 siae.Aiiiiierpieiisis deeanus in operibus di|Mbmaticis
vjdethr sancfo Ctmibeilo donasse Trajectum ca- el hisiorjcis, tom. 1, fol. 4.., refert *dip!om'a.quo
sirum ad Rhenum. Moerckcns in conalu Chronolog. Pippinus Francoruin rex ccclcsioe-.calhedralisahciif .
5S9, EP1ST0.L/E._ ... . ,, - ,?9_f
"liatn. postulavit pro monasterio quod a te noviter A., / Dominati.onivestrae, dominemi, quod loqui noK
construclurii.est insolifudiiieiBuehohia, juxfa flb-* audep,,sed prp magna necessitaie mea. p;glo sanctir
vîumFuldae,"iii]ocd quem lieatae iriempriae Carblo;- latem ye^tram, ego Aitotam. indighiis.preshyterjet
'manhus gerrnanns nosler, legilima dpriatiOiie iibi de natiyitate mea servus vesler sum,.modp .pelP san-
concessit, ut sicut ex auctorilate sancii. Pciri princi- clitaiem yestram, ut_dignelur couspjiitionemveslram
_pisaposioloriim.-pro'quo legalione fungeris,privT- in me peeca.iprem impender.e,_qiiia non hahe.o refu-
iegio sedis apostolicaj.siiblimalum esse corislat, ita . gium.iillum.nisi ad vos, et ubi tola gens refugium
etiarn nosiroe aueiorila.is praecepio rbbbfeiur,. pja- liabet. Fortvvinus olericus habet.ecclesi.tm ynam :in
cuit nobis; pelilionibus luis asserisuiri praebere, ~ei comiiatu b Erltengar.io. Deinde ? hortavitme Fpr-
ideo hahc noslrae prKceptionis serierii oh ho.riorerii ivVinuscinlare in illa ehclesia , et super omnia ha-
-"Dei et venerationera sancliPelri conscribi jjussiiriris, bere deimisseni medieiatem de illa decima. In e.i
per quam privilegiumsedis appsiolicae a beafoTia- .modosic serviv[ ad illam ecclesiam, annum ct dimi-
eharia lihi collatum, 'ciim consensu episcoporum diiim, qi:o.nihil indeaccepi. llnde nos convenlioriem .
caelerorumque-fidefium nbstrorum, per omnia robo- habiiimus. Poslea rogavi illum parlem meam de_illa.
"ramus,.praecipien.es ut niillus sacefdolum "in regno decima, etille exarsil nimio jurore in anirao.suo su-
'-iviriitus nobis concesso in proefald nibnasterib di- "pernie, et venit per noctem super me cum.paren-
tionem aliquamsibi vindicet, praeter sederii aposio- libus suis Albrico et Kehahardo el Wolframmo,'-sic
licam, ila tn nisi ah abbale fuerit invitatus, nec mis- flagellaverunt riie usque dum vlx animam dimise-
sarnm -soiemnia ibidem quisquam' proesumat cele- rtint.in ctirpore meo, Ego miser, miserrimus peiiyi
'Sbrare; sed juxta id, qtiod suhjeclum cbnslm aposto- ,Dei misericordiam,, et.sancium remedium, ef recla-
"iicaesedi, firmit-le privilegii iricoricussa foboratuih rnayi per. nomeri vestrum, et illi dixerunl: Nec san-
"perriianeai; locis etiam elrebus quas larii rrioderno cti, hec iiomo.ullus me liberare debuisset de.mani.--
-tempore tenet vel possidet, quam quas fulufis tem- buseorum. Postea traxerunt me ad -altare d saiH.it
priribiis juri ipsius monasterii divina pietas augere Remedi et.fecerunt me jurare stabililatem ad iliam ,
yoluerit, ex donls et ohlationibus, decimisque fide- . ecclesiam, et aliud sacfamentum fecerjunt.m.ejura.rp,.
-iium, absque ullius personse eomradiciiorie,' firmi- rit rioii debuissem e diebus meis reelamare m_e ad-
tate perpelua perfrua.br.. . vestram pietatem, nec.ad missum vestrum, ut milii
• Si autem q'uispiam'nos'rae auc.lorilalis praecepio fecisseni.jusuiiam. Tunc petivi justitiam.meam ad;
repngnare voluerit, seritentiam aposlolicae-distrieiip- iiios, sed minime inyeni, modo timeo inconsecrar
nis, quae in privjlegio'.expressa esl, experiatur. Et r lipnem meam, timeo. quod illi non limueruqt. Pro-
• lamen hoc, qtiod ob amofeiri Dei et veherationem pler hbedehr.fcor sancinatein vestram, utad.justi-
sancti Petri, nostra auctoritaie firmavimus, staliili- liam meam yaleam.pervenire, quodnbn possum
late permaneat, manu nbstra rpboralum, et tam ari- invenire nec jtjsliliam nec misericordiam. apud^
_iuli nostri impressibne, quam fidelium nbstrorum H!ps, nisi per misericordiarii. yeslram,. et prp-rer
astipulaiione subnixuiri. ' ' " 'animae
demptione ' pairis
^ vestri, crii servus antea-
EPISTOLA XCH. '', Tui. . .' '..'-, "-"- -" -
'- ATTOTA_I... '
[AKN.INCERT.] ; - EPISTQLA XGill.
- Iimomine Domini riostri Jesu Chrisii a Ludovi-
" °... LUDOVICO. [ANN.INCERT.] . ...
cus Magnus irriperalor. . "..'"- Piissimis auribus ves.lris, ciemenlissime ac gio-
Jlarlini-TJltrajeclensi.a Pippino, Garolo Martello et plionibus continefi videtur, quae antecessores npstrl
Carp.lomanno dqnaia, an. 755, confirmat, petente saepediciiPippinus,, Cafolhs et .Carolomaririus ad"
BancipJ Bouif.cio archiepiscopo Ul.rajeclensi. et Mb7 - ipsam.casam Dei.per eor.umiiislrumenta cpndonaye-
- guiitino. Hujus atitem lenoris esf: _ Pippinus. rex runt, jusle et r.ationabiliter.nos per,npstram confirr
Ffancorura vir"illusier.-Si pelitioifibus sacerddtuni mationeni ei gratanli animo cohcessimus', vel cori-
in omnihus rion negamus, Drimjmimexinde relribu- finriavimus.' -Cognoscite; et «t,haecauctbriias-: cori-
iorein habere cpnBdimus. Ideoque.venerabilis vir ]Ofirmaiionis.nosirae linnior habeaiur, etper tempofa
Bonifacius archiepiscopus nobis expetiit ut confir- melius conservetur, marius noslroe signaculis " ' - subter
roatioriem de rebus eccleslae suae' sancti Tilariini, eam decrevimus roborare.
quac estexsiructa in vico qui dicitur'Trajecto, sri- c Signum Pippini gloriosi regis Francorum. ."
per fluv.ium.Rheni, ea quae Pippinus donavit^sancto" _.i Widmarus jtissns.recognovi «tsubscripsi..
Marlino, seu "CarolusJ"velCaroIomannus,._renoyare «Datum.quod fecit.meose Maio, die _3,a.nno se-
yellemus. Ideoqtie quidquid Pippinus rex Francoruiri curidbregrii ipsius gloriosi regis. Acium Vifmeria
adcasam Dei concessit, velad-illurii episcopalum, pai_lio publico in Dei nornine feliciter,-» WURDT.
- ut.omnem decimamde-terris, seu de.maricipiis, aut .~ Iltodovurgus, alias Lhdovicus Caroli, M.-.ilitis.
de leloneis, vel de. negotiis, aui undecunque a par- imperator, ul infra, ,epist, l.n; de cujus nominis
tibus fisci census speciare videbaiur, sibut diximhs,:" spripliohetriotaium aiiquid in epist. r-Hincmari,'' ei
oinnemileeimam paneni ad ipsam Casam Dei san- inlib.de NoiriinibusGeiman. SER. ' ""-,'".
cli Marlini, in qua D. Bonifaciam' archiepiscopum b Erkengarie._Possei_'e:C-.legi ErHenganb;
'
. custbdem pracesse-concessimus ef confifmamus : in -'_ Hbriavit.-in C, oriavil. Unde videtur esse arla- _
luminaribus",-seu in sCipendiis-monaclioruinvei ca- Di(,au't
" bfdvii, aut, ulsupTa, consolo',eisimilia.; ;.":
nonicofom, qui ibidem geniiles ad christianiiatem 3 Sariciijiemedi. Dicitur sapctiis Hemedius .episco-
convertunl, :etTJomini misericordia ipsos qiios ha- pus apud"'"Usuarduiii, " ' : "et in' Rom. Martyrol.,
" "d. 5,.
bent' cpn.versbs dpeent,- juxiapjuod alii- Chrisiiaiii.. "fol. 2".' ; _ ; , . '.' :_""'. . :,-,.
-orum Clirislianilatem conservant, et eorum praece- ;e Haece.oisfola apud Serrar. habet prptilujb.;: /!.-'
" *"
791 S. BONIFACIl MOGUNTINIARCUIEPiSCOPI OPP. PARS. I. 792
"
riose'impeialor, non pfa-sumptionis audacia, ."sed-j A digenlibus slabile.refugium pro De) amore, ririseri-
pro magpa necessitate riiea,' suggerere conabor qua- corditer "impendere non cessatis, nobis quoque pa-
ilter a me êccatore et mea sorore paterrfa liaere- terna hoereditale despoliatis pro yestra eleemosyna
ditas" riostra eratprimo elohgala , et adhuc' etiam - aiixilia.i sub hac recla.matione nostra utcunque facia-
abslracia. Et ideo, piissime iihperatofet Pmniiirii lis, ei perjideles vestros idipsum inyesligare digne-
iridigeniiurif misericordissime suffragaior, niullum - mini, uirum juste ad nos pertinere" d_ebe.itan non,
indigemus pairocinio vesiro, quatenus per miserlcor,- sl lamen apud.vestrain sanctissimam decretum fue-
-
dianiaceleemosynahi vestram ad;ip.sam liaeredila-- fit'exce!ienliam."Multi"enim.le-les-de Ipsis pagis 'su-'
tem" pervcnire valearii, eo qiiod ullomoilo aliter rio- per hac ipsa fe adhiberi possurif, quiJianc rem hena
bis ea fes(ifui;riori valet, nisi per vesiram devotissi- sciunt, et eam delegere veraciter valehunt, ,o cle-
fnaih, seriiperqtfe beneyolam juste faeiendi clemen- mentissfme ac serenissime imperaTor. _'
liam. His itaY (Jomiriehii, uicunque-praedlctis, audire ",'.''.'''_ '' dEPISTOLA;XCIV.,-'~/ ". '.. ,
. . '; ANONYMOS "
dignetur exceHeritia veslra reclamalionerh miseriae ANONYMO. {ANN.INCERT.] _ -_'
"riostrae. Fuit-fiamque nohis, sefenissime imperator, Domirio reyerendissimo,. oninique virtulum cona-
. pjtlef noiriirie Rjeharl, et patruelis norhine Richolf,. " m;ne venerandb, et.post Deumpeeuiinfi.patrono,
'ambo Saxones, et''hareditas eoruri in ipsa exstiie- B siipplex alriiitatis veslroe vernaculus in Domino sar
' "
ral-Saxbriia. Bum autem in servilio patris yesiri, fe--- lutem. _'-. ,;
- licis memoriae dPhiini-Caroli imperatpris,exslilernnt, Fatepr, b.heatissime - aniis.ies,^ me.,dudum -decre-
propinqui eorum alque'a pagenses, causa Chrisila- yisse, si "reruni ratio ae. lemporisvolitans .vlcissiludo
'riit_ti-,."fufore se siiper eos turbanies, omnia'qhae in pateretur,'vicinam,Nat&Iis Domiriisolemnilatemibi-
domibus: proprise elaboratibms hamierunt', cuncta de"miri cprisoflio; fratfuin tripudians celebfare, ct
raptim diflpueruni, .ep quod in fide Christianiiaiis posimpdum ,:vita cpmile.ye-trae charilatis affabili
velle.eos persislereseriserunt, et eam negare.ullo proesentia fruL" Sed quia diversis jmpedimenlorum
-modo.rioluerurit. 'Posiea verocontigit, ui dpminus obstaculis refrenaii, qoeihadmodym lator praesen-
imperatbr patruelem meum Richolf miseriti in mis- tium viya voce plenius promulgabit; illud perlicere
"salicum super Eibaii cum his inlerius scriptis, Id esi.. riequiviriVus,jdcirco diflicullalis. veniam precor im-
cbm. .gofessedo,, cdht...; com._~el...'qui.bmnes iina pendite ; neque enimparva tempprum intcrvalla- in
ibidem fueruntoccisi, propler Clirislianilalls stabili- hoc sludio protelanda sunt eiduntaxat.qui, solerft
;rnentum. Qpo au_ito, perrexit pater rheus Richart . sagaciiate legendi succensus, legum Romaiioruin jura
miniiare hoc doniino imperatori Carolo, et _um in .: medullitus riniabitur, et cuncta jurisconsultorum
illa via-fuit. appreherisa esi ipsa maler rriea ah eis- ^decretaex" inlimis praecordiis scraiabiiur,'et(qupd
dem viris, qufiilbsproefalos missos antea inlerfece"- his multo arctius et.perplexius esi) cenienai scilicet
nirit, ei inter maiius fidejussprum ebmmendalam re-_. melrprum genera pedes.lri regula discerneret, et ad-
Jiquerunt, caeteraque omriia. quoe ibidem in sumpti- niista cantilenoe modulamina recfb. syllabarum" tra-
lius"vel~aliis qnibuslibet rebus reperia sunt-, seciim mile lusirafe, cujus rei sjudipsjs lectoribus tanto
per rapinam diviserunt. Quod cuni compertum fuit inbxlricabilior ohscuriias praeteriditur, quanto rarior
pairi moo, trahsivitlalenter, et eam quasi furtim ar- doctorum numerositas feperitur. -'Sed de his diutius
ripuit, fugitque cum eainpagum, qtii vocatur Mars- fatibcinari slricta epistolaris angustia minime sinit,
theim, ihmaternam haereditaiem suam, ei sic mansit quomodo videlicet ipsius metricae artis elandestina
ibi, donec,,ex jusslpne domini imperatoris,,Saxo: iiistfumenia lilleris,. logis, pedibus poeticis, figuri^,
iies,; facta .ransmigratione de' Saxbhia_ per palres versihus, tbnis, temporibus eonglomerentuf; "palhe-
c educti sunt; el tuhc etiamtemporis cum eisderii ticaquoqueseptenoedivisionis disciplinaacephalbs,
/riater meus'et mater edupii Tuerunt, Quibifs verb lagaros^p<Bcilps cumcaeleris varietur, qui versus
educiis et in ipsa .rarismigraiione per quanta qualibei monosemi, pentasemi, quidecaseirii vidcantbr, et
spatia cbmmorantihus a prbpria abalietialiterra, de ij j qualiter calalectici vel.bracliycaialectici seu byperea-
liac lrice pater ihetis inlerven.iente extfeino.die subs- ialectici vefsus cognoscanlur.. Haec, ut .reorret Irts
traclus est, et .remansil.soia majer;-mea, et ego, , similia brevi. temporis' intercapedine mompnianeo-
sororque niea,ct adhucDeo miserante, nos tres su- - qtie ictu apprehendi riequaquam yalebunt.Deratioiie
perstiles;exisiimus ; nnn lameri .perveriimus ad pa- yero calculatjonis quid cdmriiemorandum, cum lanta
tefnani haeredlialemnoslram. Idepque, piissime ini- suppulationis.imminens disputatio colla menlis"com-
. peratorj qui oninibus. pauperibus, eiiam cunciis in- presserit, ut pmhem prac-leritum lectionis- labbrem
ciantdlbriaêt in nota : «.Aptid-Ludpvicurii Carbli M.' seu legaii. Ideoque paulo ppst dicitur.: Qui prafatos
filiurii, de qub, supra.^lOT/Nam in.epistpla dicitur,
" tiiissosfnlerf-cerunl.Hic lamenpro vico accipi potest,
in servitio pqiris vestri. J SER. . = .quia- irifra dicitur pagus Marscheim..SER. -. .
a Payehses. Qui ejusdem pa~\/Pagus autem,Jicet Educii.sunt. Ex VitaGarpli Magni apud Equi-
aTr.yi., id esi, fbme, dicius dicatur, non urium lau- nafdum haec Saxonum In alienasregipnes -ac- sedes; -
lumniodb sigriificat viculum, sed piurimorum etiam tr.ansportaiip perspicua, esi. SEK. •: . ".
inlerdum viciiiorum niultitudinem, qhae uno aliquo " . Poelica et aliquantum astronomica epis.toIa..yi-.
aut lege, ac jure, vincituretcohtinelur." dealur Beda de re meirica,"S.. Aldhelmus prolog. 2.
- 'aut imperiP, PbetiGorum. SER. • ;. :
Satrapiam hodieaut.proefecturam appellaht. SER.' >.--_.- .. ,-
h In missst.icmh.-Iii legqlionem, ut essehl missi,
'-'"•-" -"-" EP1ST0L.E.; " 794
•795 "".",'
'parvi penderem, cujusme pridem secrela cubicula A _ (juaeterreria.opera nori fecefit, jugumqUe ""delictiuori
nosse credideram,' etut serilenliarii beali, Hieronymi . traxerlt, nec vinculis peccaionim fuerit alligata; sed .
depromam, qui mihi videhar sciolusj rursus cospi jquid plura subjiciabaus ?.Si enim i's quitam in episcb-
-esse"discipulus ? Pprro de zodiaco"xii signorum' cir- patu, verjn presbyterip positus, moriale" peccatum
culo, p_uaeverligine cosli volvuntur, ideo tacendum aliquod, admiserit nondebet offerre-panes Domino,
'arbitror, ne res opaca et profundo,' si vili explana- quanto magis anle unusquisque scieris quod polehies.
-lionis lexlu promulgata fuerii, infamelur et vilescat, polenter tormenta patienlur reifaliat se ab hoc non
praeserlim cuiriastrologioe aflisperitia, et difficilliufa lam honore quam onere, el aliorum locum qui digni
-
horoscbpii computaiio.elucubrala doctoris indaga- sunt non ambiat occupare! Qui cnim in erudiendis -
•tioneegeat. Hsc idcirco, charissime^pater", cursim, atque irisliiuendis ad virtutem populis praeest,*ne-
pedederilim, perstrinximus" non garrulo• verbosilatis cesse est utin omibus sanclus sii, et-in nullo repre- ,
slrepitu illeeli, sed ul scias, lania ferum arcana ex- hensibilis liabeaiur. Qui enini aliquem de pecealo - "
aniussim non pbsse inlelligi, nisifrequeris el prolixa arguit, ipse"a peecaio debet-esse alienus.
meditaiio -fuerk adhibita. Saluiaie in Christo omnem --Oralio pro semelipso. _•
sodalium meorurh catervam, a minimp usque ad Domine Jesti Clirisle,- propiiitis esto mihi peccatorj
maximum, qups obsecro el adjtiro --pbrclememiaml"B quia lu es imm-flalis et sine pfeccaio solus. Do.mine
X}hrisii, rit prb^me peccalorum poridere et criminum Deus npster, tues benedictus, qui benedicis omnia-;' .
sarciria oppressoprecesDomirib fiindant. „• lu es-arictus, qui sanctificas, Dbmiiie Deus noster,
-; EPISTOLA XG#- indulgemihi famulo tuo, quia peccator sum, et iiidi-
' ANONVHOS ANOKYMO. [ANN.INCERT.] gnus, quia praesumpserim ad sanclum altare iuurri
-Banciis et venerabilibus Fratribiis -iil.- praeposito, inVocare, quia peccavi coram le-et corarii angelis
omnibusque sibi 3n Christo subjectis Fratribus ex tuis; sed fribue nobis ihdiilgentiam delictbrum, et
"
monasterio ill.in Christo salutem. confirma sanctam Ecclesiam luam'in Tide_recta, et
* Direximusiiaque fratrum nostrorum- nuper de_- doce nos facere volunfalem" luam omhibus diebus
'
fuhclorum nomina, uteorumin veslfissanclis ora- viioenostroe. Per Dominum. ,
.tionibus solilo more memoriam habeatis, et ad ,c_.- ''-• - ' ;•Secreta.
lera deiriceps monasleria eadem nomina scripta diri- Suscipe,- clementissime Pater, liostiam placalionis
galis, sicut et tios facimus, quoties de vobis, sive de el-Iaudisbenignus.-quas libioffero iridignus famulus
cseteris monasteriis, defunctorum fralrum noniina luus pro famulis et famulabus tuis, quia tu 'scis fig-
veniunt. Hoc est, et reliqua. "".^ menlum meiim ; tu scis omriia qua_egi iri" corispectii
- . .• --"-1EPISTOLA XCVl., --•'--- '
'' luo, etinconspecfu sanctorum tuorum, qui non vis.
". ANONtMOS A'N0NVH0,[A'NN. IN.CEIIT.J' ' • morlem peccaioris, sed ul convertatur et yivat, el
" Deest inilium.
-', respice in me, etmiserere riiei, quia tu-es cleftiens et
Tnlerdurii euim, et juxta meriluro. plebium, eligun^ misericors Deus, qui vivis et regnas in saecula 'saebb-
" - . : -
Uir.personae eleetoriim, unde nqvefunt populi meriti lbrum. Amen.
. sui regimeri praeversi suscepisse poniifices. Qhod Domine I concede mihi pacein, et sanilaiem,-fiaem
auterii is qui post baptismum aliquo mbrtali peccato et-castiialem, viclum et. vestitiim, et ni, Domine, de
cprruplus ad sacerdolium nbn promovealuf, lex ipsa limo terrae fecisli me ossa elTtervos; iirmasti nie
teslaiur." Moyses enim irilege praecepit sacerdolibus Spirilu sancto;-lradidisi! fhe.-Tuussum, Dbmine ,
ne aliquod'pecus;viiiafumofferarit ad aram Dei.quod . cuslodi me.-Domine Jesu Ghrisie, Fili Dei vivi, qui
ipsum postea spernentibus sacerdoiibus lsrael pe. me creasti, ex-toto corde nieo, cx toia, ariima mea,"
Malachiam improperavii Deus dicens: Vos eslis sa- et en.lota fortiludine mea^te adbrare proesumb. Post
'cerdples qui polluisiis notrierimetim,el dixislis: In qud baptismum saneium quaecunqiie feci conlra volurila'-.
polluimus_eum? Offerenlessuper aliafe meuni panein iemluam verho,et eogitaiione, et operatione, indul^"
pollttlum, el offefebatiscmcum ei languidumsXJnde et *[ ge peccata mea : et qui in me peecarurit, ante cori-'
. iii Nunieris vitula rufa, cnjus cinis expiatiopopuli speciumDei,et omnes virtutesahgelorum liisderiiitto.;
est, nori aliter jjubelur offerri: ad aliare Dbmiiii, nisi Doinine Deus omhipotehs. Corifilepr tibi peccalb hiea^
a Formula miltenbi aniiquitus defunctorum fra- ' diverfa, quia in illius, fine dicilur : In fine-.autem.,
trum noinina, ut piro iis preces missaeque fierent, sed Deinde quia hic alia qtioeslioesl, licel supejibri cpn-.
diserie singtilarum apponebanlur noiriiria,uisequenti fiois : An qui posl bapiishtum mortali se astrinxil pec-.
epist; 109 iudicetur, et 111, id.eoque"hic diciiuf ct calo fieri possit sucerdos > Et respondet non, quod
reliqud. Idem mumoe charitalis oflicium curii inler. inielligenduni.sane, 1° ui se humililer .agnoscai <sa-'
alioSj ium Iri hodiernis healae Virginis sodaliiaiibus, cerdbtioindignum, qui sic peccav.il; T ut iie.hjijus;
et maxime in riostra societaie Jesu, -vigel, adeb ut ex hifcnientib" persistat. Si peecatum' illtid qiiod s_ari-;
Indiis eliam etorbe novo huc mittautur notnina,-et dalo sit, aul- poenilenlia nondum expiaiumi aui'
hinc illuc, Atquejioc lanlo, guod, .uthoclenus.vidi-. expiatum quidem,
* sed solemni, c. Cauonesi-.A-.513.;
mus, tam multi, et ipse sancius Bonifacius tbties ac SER. - ..;."•
ac utili- ~
latilopere optavit, subsidio, iitinam"digne Oratio.prosemelipso: Drationes isloe viderifii.
ler, indignuslicei, perfrui monuus mereaf. Amen. esse scriptoris, Deum pro «uis peccaiis sbppHciier"
SER. . -'-' - ...•_- oranlis, cum et sacerdos essel,'.et suoe-tamen.sibii
^ Licel iri Ccnullus hujusepislolae au.t litulus aul. conscius fragililatis, SER,., ,. .___. ,- . -. , _../
riiiriierus sit, atlamen "a soperiore pbiius videtur
^S. S. BONIFACliMpGUNTlNI ARCHIEPISCOPI OPP. PARS. I. -79.
.guaefecietgessi.ipraeslamihi verara poanitentiam.-Do- A.que uncis.ad infixum:. abbatem p,upque lunm inipsp
ririine.excelse,.:pec.cayi,Domine, in somnb el pigrilia. locosiipra diclo duplici fumo, yEthilbeaidumquequoii-
1 Peccavi.,.Dpmiu.e,hiiser,_et sacramenla, heu! -misef,, ^dam riegalemiyrarinum, simulque infaniiuni numero-
niea voiuniate polluj. Heu! miser, tania sunt inme _sam_mullitudinem snb Danielo episcopomaximesine
peccaia, Deusmiserere.quinulluni vis perire; praesta ^hap.tisriiomorientium trislein et moerenlem aspexit
rnihi veram prj3nil.eniiam,.el dignare me exaudire. ;formulam_; uniuscujusque secundum specialem-cfii.-
-'.;/' ''.' EPISTOLA .XCVILV. ,. •', giein animae pristinis compareni memhris, speciebus
,',;..-• - ANONYMUS.ANbNVMO..[ANN-INCEltT0 ; - '-' jvero diyersis-: alias ciaritate,-Solis,-alias: lunae,-alias-
. , .. jDeeslinititim. ., __ , ^teliarum radiis.proprie communiterp,ue fulsisse co-
. Aliaeusqtte ad ascellas, e'l usque. ad collum, et gnovit. De ipsis autem vivis qui supersunt adliuG-con-
. aliis supra caput ebullieiis iormentum ascendebat leinptoribus.tani profuturae revelationis,Danielci roi-
ignis et atramenii.Tbi abbaium, abbalissarum, co,- J.ite-Bregwulfo collegiisque eorum. stupris -co.mmuni-
miium ctom.nis sexus multitudo vjsa _esl varie tor- hus, emeritisque poenis qualia se vidisser.,iestabalur,
. queri, et niullis adhuc viveniibusimiversasdignitaiis jiobis silendum repr.;In;,fine auiem hujus. visipriis,
et igrjqbi.litatis.laca, pro.meriiis peccatorum, p.arata, iineiiarrabilem sonilum, per trina illa coelesiium luhsi- .
- .el omnes animas i_n
puleisquandoquesolubilesesse, "Tium s,patia,:,et omnes animarum -muliitudi.nes in-his
. vel ift die judicii aut ante; et. aarrahat unam femi- manentium resultahiem,- superius rtanquam vocem
nam.redempiain. de- aliqup puteo missarum solem- tubarum mullarurri in inferiora descendeniem mira-
nitaiibus, et.lioc maximum bonum. animabus egre.- biliterque vincenlem audivit;- staiimque post haec
" djenlibus de
corpore.dixit, et pmne_.genusshumanum recedenie acroariiate, angelicis dticibus, et germana
ettotummuridum ftiisse collecliim.ante.CDnspectuiri simul.monentibus, aiqtie mempriier amorem .Creaib-
- suum,. ut discernere quidquisqtie yel- boni yel mali" ris mente fideli retinuisset, corpoxi redditaresi.,Ta-
egis_set,noinioaiim - in corpore viyens ea Jiora,.et men, inter carnales angustias,aliquan(iiu innumera-
p.ene' omn.um .vivprum merita narrare poluisset. Et hilem .muliitudineui:.,spiritiium immundorum. lugu- '
postea teiram vivenlium pt gaudenlium, pleham odo- bfiter gemenlem vidit, quia deteetas. irias nequitias
"fiferis floribus, et mullas animas notorum.et ignoto- Jipminibus, quas. exercueruiit,, divinp munere esse
".runi npbis hominum, sicui e.t in omnibus Ibcis; se "^pgnpyerant. Ad cpiifii.natione,maui.em hujus ostenr
yidisseaiteslabatur. Deinrie ab ipsa terra tramite.m sipnis, oegritudinis suoe salutem, quoe prius, pene
- usqnead coilum primum j'n specie arcus coeli, inde tpio corpore simul. colligaio, per. biennium extensa
aliuin.ad secundiim, a-secundp ad tertium, et' alba- ._ est (quod factum nunc cum-misericordia'D.ei- lale
-torum conventictila vivorum el mpituorum,. ei supe- H - cpgrioscimus) praedixlt: ijec hoc-so!um_ sed el con-.
rius coelum semper.pulclirius ii.iferiori aspexisse fe- fariiljiafihus singillatini speei.alia..coete.ri_sque
incogni-
_ rebaf; etih ipso "monasterio uniyersis. nianentibus ta, elnonipsis iantum,,se.d regi, reginoeque, episco-
fiigedrage demandatum es.t ei a _jtid_ce>pahderedcr pjsquee.tmultis, quorum nomina"]ongumi;est scripio
licta atque peccaia omnia, caeleris iipminibus, n.ec . continere, manifesle.irinotuii.. Jejunium qrioque, pro
praeceptum.,i)ec inierdictum est, et caetera. Plura comniunibus itoiius faniiliae proedictae .reatibus ,x't.
„ sunt.quoe iibininatim singillaiimqpe nobis indicavit, rjierum.spatium coiitinens, exipsiusJudicis imperio,
et longuih esl miiii__.pl.care; et maxime. dum remi- indixit, v.enluramque vindictam hominibus in.pro-
riisci ordinaliter nullatenus valep, nisi "hpc-adhuc priis comrimniier co.rporibus pro negl.igenlia exlra-
recordor, daanones quidem in.ires.turmas ulira mo- hfearum.forinsecus.p.er crealuram, monitipnum - Dei,,.
dum.magnas diyisqs, "unani in ae.re;J.:aliamin.. terra __.caeleraque h.is similia! -multa.praedixit, et antea.hanc
et in mari, lertiam_ad,p_03na.liaIpca parare lormenla nri.seram vitam,.(lum ex iSuper.iore co,ntemplaiioiie
"vidil.Primam namque turmam- a.driecipipridum.ho- reversa, fueral, .wtiis-superhiae, invidiae,;cupiditalis,
.ihines in hac coiiiinuni. yila contendere, secundam detractionis, c:i?terisque,;quasinjgerrinib peplo, .con-
egre__lieii.es.4e corporali ergastulo animas in aerei rv"ieeiam,,et.sine lumine Temansisse asier-nae clan-
cpiitiiiup inhianlerque persequi,,el.ad tpnnoiitatradere tatis -conspexi.sse.^se,logens . pf otestabalur: ,Vale i.n>
aspexil.Et injpsis ppenalibus.puieis, Cuihburgara Chr.i.sioêt, mei siiier.inlermissione in - oralionibus_. "
-sJmuiqueWialanquondam reginali poiestatefruenles, fraterno amore. - . . - .
demef.-as, alterani usque ad as-elias,id esi, Culh- ";.';'- :.': EPISTOLA-XCVilf.;_ .V'\ _.,
btirg .capHe jeitus .ii.unieroque. praeclaram , coeleri.s ;.- "-"-.. _DA«IPL FOR.THERIO. (.ANN.IJJCERT.]. .. _ ...
inembris. ma.culis conspersam: alteriusque, id est, Patri Dei fiimiliae , et digno. nobis"con%acerdot;-
: famulus. -
"Wialan,!supra,capin' flammam extendefe lolamque Forlhete,'Dariieisanciae.plebis '; ;-'
a.nimamsiiriul cremari ihlueb.aiiir.ipsbs auierii. poe- '^"Recilaiis.supplicatpriis, nohis allatis liiieris de dia-_.
iiarutri.jninist.ros in, facies iliarum ,froprias,carna!es cpnatu elecli frairis .mei. Merwalih -,- et quamvii'
volumates.quasi lutum fervenlem, injicere, bt horri- posterius ofdinalitef consiituib lehipore eis yeiiis. j
hileni ululatum, queni quasi per lolum mundnm rc- sei," qui presbyle.ii -et diacorii ofdiri.e'm"fucrari-
so.nasse. miserabiliter.vpeibus ear.um audiebat. Hjc. adcpli, lion. distuiimus eui.n.. fjpanquam incognilg
quoqtie.ipsum exsuiem aliquando comitem, qui_dici-_ et imporluna pelitio.visa, praevaluii tamen pia fra<-
,'iur Ceola Snoding, incurvato dorsb, capite, pedibtis-- trum^p.tulat.ibj.ep-qiiod.m rh.riti"
~~
M ; :. .-- ' .:-_- ';V-'">-'-fP^3'-Ot-__3'.^',fu-:-.;;. V-.i;.\-\ >.. . --398
una.vohiscum corispeximusad ofdineiri diacbnfprp: A:,\ . :_FiJne lenus feliciter, . ;>.T_."• ; .-_---;;.;-',,.
jnqveri, Posiposiia ribhis dist.eniione, el sua deppsita ., ...Precum : pandeht .praeciptia.: ; , .,-.,.-
perlinacia, et_i serp, tandera conseiilaneus effectus ...<'Tusespphae [«cj-.cnjiae. .-. - ,.: '•;;•-
est.ad offieiiimque hpnorjs_,suscegins ,esl..ldeo cum ; . ;-. jy.ti dira diserimina.T; ..__. __:
adyeftilisvbbis satis in eo faclum, el-yoti ccpmpoies . . .. ;. Cri.m immensa.clenieniia.-,.. . . '. -.____
"
'assechti lionprifice; jam eurii.In_Ieyiiarum numerp Vallaia legionibiis - • .. ',
consiiiuium.habeioie, eique.in magisierip.perfecla Diajique majesiale.,. - .;,.-;... -
jdevoti.oue concurfite,, ut Tiduciam in Clirjstp; Jesu , ,-.- •,..Saluiateja sprore,;. ,-". . . -,-'--
"acquirere valeaiis.-Longe vos-iri Tide caiholica et Fa.mam serva siriiplicifer.'. -,,. ..-"...-. .-.;
- felicibus sueeessibus -florefe faciat omnipolenlis Dei ',..;'..••' - • -,,£PIST0LA1C- . :-',"-j- '- -
glpria. ''"" V.V ; \ ... . . . BE_RTGiTflA";BAI,DHAR_P. •[ANN.-INCERT. 1, •'
'*- - EPISTOLA XCIX. ,. '. -..• ..; Dileciisslmo. fratri in Dorriinoet in carne charjs.-
~ ' simo
. . .BALOHAKDO". [.ANN.-INCERT„'J . -,- Balthardo,Berihgyth inChrisl.i_nomiiiesali.tem.
- In riomme Domini rioslri Jesu Chrisii etin sancla .. Taedet animam meam vi|ae-meoe pfopier amorem
Triniiate dileetissimo fratri -unicoBaldhardp ,peren- frafernitaiis ;nosfrae._Ego, enim_sola^derelicta , "et
nem -iri Christo saluiem.. .•• ". •_-' ... ; ;P--iiesliiuta auxilip- -propinquorum. Pater ..emmnieus -
~
f;Nbtum sit tibi quod yenerunt ad me yerba" legar .ei mater meq. derfiliquerunl. tne ,Dqthbius qtilem-;
tiofiis ju.aeper fidelem. riuntium riomine-Albred, si- suscepil. me. Multa)- sunt .aquarum corigregatipnes
mililer -et-rounera, quos-cuni i.ntima cl.arjtate.amr inler .me..et ie;ianven chariiaie junganrar, i]uia
jlexL Et nunc.-faleor libi,. quod iniplbre d.esiderp,- ly.era- charilas. ounquani Jocorum Jimite_,.fra.ngitur-.
auxiliante Pomino,- pmnia qtiae--praecepisti mihi,v,si . Sed lamen dico quod unquanr rion lecessit iriatitia
-dignetur vol.inlas toa.venire. a.d.jiie,:quia nuild ab anima mea, neque per s.omnium menie quiesco,
• inodo fontera Jaeryrhariim".acquiescere.no.np.ossum, quia est, ut mors, .dilectio. NunG prgo rogo te,
' fprtis
'
qnandovideb el .audio alios.iiuros ad aihieos suos. dilectissime frater mi, ut venias ,ad me,-^.ut.mje fa-_
Turierecolo c[uod.apareniiljtis- in juyentule derelicia cias. veriire, ut te conspiciam,' antequam,.mb,riarv
fui, et sola hic permansi,; ,etlamen.;a. Dpminb-.der quia' nunquam disceditdileclio luaali-anima mea..
Tpiicla non fui, sed.graiias ago peo.de imriiensa ejus Salutat le.in Christp^, frater, spror _iqa «njca.j Ofo
plelate,qttam saepenonmerenjibus, permisericordia.. p.ro ,.te, sicut proorie, diebus,"ac poclihus, liofis
.suaeviscera,..donare consuevii,_et,sic .nos,inGolumes '- atq«e inpmentis,, utsariilalem semperr liabeas ;,c'uju
servavit. Et nunc,.'fraier mij .adjufb le>.aiqu'e,3e-; -Chrisio. -_; .,--„' ' - .-=- '....-.- '• •. - ----'•
{*.-',-,-
precor, ut auferas irisliiiam ah anima mea, quia. ,,..... VaJ.e viyens,feliciler,-^ .:,.__-... ;,._-.,' ^-.~
valde^npcet niihi. Dico ..ehim quamyis, unius diei. .., '. T.ibi-saius,p'er saecula, . _ ;, ]_-..,',,
spaiium sil, et iler.ump.erfexeris, juhente.Domino, .,., -Vivamussoli Domino - ;. . - -
iri-vohmiate tha, tanjeh recedit. _risj.jt.ia.ab.ariiina ..,:.,„ ,JJtv,sisisrthciussimpliciter,. . ' ;-... . ._>
riiea-, el-dolor ,d_ecorde.meo. Sin .siil.em.displicej. . •. l}r,ibaalur.-per c-ulmina. -. . •„- -. , ;:
tibi'iriiplere petiiionem m.eam,-tunc. DSum ies.lem; .,'.,-. ., \liam •semperjn saeculp. -. .. - -..., .;
irivbco, qupd mpje "npquam.-i.t derelicta dilectip Pr,ofectO;ipsum.precibus<,pelo,;p.rofiisis,fletibus^.olo -
EOSlra. -HStmmcvere dico libi quodjneliora :nescip_,- terihs, sacpissiniesuljrogarejaiixilja, ,ul. simhs4igni
si venire yis.iiluCj.quam-iiic maneam. Sin autem - gIoria-,,ubi: respnant carminaângelorurri Jaetissima,;
aliud aliler tjbi melius ..placet,. tunc ihdicare ,.pqs- aethalis laeliliaêlara Ciiristi clemenlia .celsoe.lau.dis
suni qtiod mens mea, desiderat ut everiiam illuc "in s__cul.. Valeamus,, angelicis viclrices jimgemit-,
ubi requiescunt cofpora .parenlumriosirorum.,-;et libus,-. paradisi perpetuis perdu.ranles._inrgaudiis;v;
remporalpm viiani dbi fiiiire,., et peryenire sibi Elonque ej. \et. Micliael,,Acaddai,.Adpnai, Allevatia,;
perfecta_ mansio esse cernitur; et,r_egi,pviyprum, et Alleluia, .. . - , '.--. '.-'-. '., •-'•..:-'.----- -'
'
gaudia anjeloruni siiiefine-retantiu*m;.Vai.eJnCJirjstp.i D: .,"_;. . i.HPISTOLACL ._-" ... __,]
Munuscula .quamvis;panva , iamen -.cum-;riiaxima '., .... LATITOJN_•-,..,. .]-ANN. 1NCEJ1.T. j .;. • .' -;-S
ehanialeônerala , ..qtiae lib.i direximus per. iidelem. .-Reverendjssimo .atijue.sanciissimo.N.<ego-mini-.
nunlium riomiiie Aidred , idesi, viltam 'unam,., ae. mus, riomine Lalito, sine fine saluiepi.; in; Domirio^
eipies.-- ,_r_...... ... ..- _.-.-. ., _ ..,=-.?'- Audio de le quod,iler^.vis_incipere, hortor ut noi.
- Prp.meijusero oramina.. .- .'.,-_ _ .,. . , : clefeceris. Eia, facquod incepisti. Memenio Saxoni-
„ _ Tua formosa.-famina/. . , .. ,.: ...... ; cpm verbum: Osttdwd (qla domm,for.eldii.sigisit hqga-
. . Uii.npyaac yelera... -., _ . .;, , iiuem suurllit l/«'a«fl,.,Sed,lairien tale quidin^te.haud;
Chrislus ali.pleat crimina.; : ,,., , . ,, . scio..Nonpst.hic.pperaridpni-ysed lende ubi.mess.is
.- Ut sim:armata angelicis ..... _ ,.: ,.... : esi, Dep. adjiivante,, «icui. Salyalor, dieil :.M,esshj
- .,>
•-r ._ Tiextro ac Ioevo-lalere.-.... quideni mulia, operarii aulem pauci, el caetera. |>e,
- ,.a,Have, cliare crucicola;, ,- ,.* . ... . . me.qiiid-dicara minimo, qui sub-resula ollerius yivo
'? -ffove.Sic et' ib cartri. 5 pos.t epist. '69, eliri - coiligit exemjiia Cujacius, l.i Ohser., e. IS. Verutii"
saiicioAugusiino,'episi. 'iSiêi^videliir' ab Hehroeo .pro liave scribitur /idte*sechhduin orihograpliiami-,"^
."-rerbpmn, chdiieli,"id.esl, vive, sis salvus. El nhilla ; qtijr iii-inrilli- nolata-cslvgeneralimQla?/.. SER, \ :•:>,-
,309 S: BONIFACII MOGUNt.Nl ARCHIEPISCOPI OPP. PABS I. 800
nihil hahens lucri, sicut omhium moris-est" liic lia-Ji -Aii-latis jbfo, nulib alio suadente, aui meritem tuairi
Iiitaritium, nihii habentium, nisi quoiidiaha stipenr mutarido; debes o"blivisci.O frater, o fraier mi, ciir
diaVSed tamen.non doleopropternimiahipauperta- "potes mentem" parvliatis mea. assiduo moerore, fletu
ism, qubmodo Dominus consofavilnos diceris,: Beali alque-lrislilia die noc_tuqiie,"cIiaritaiiS.,luaeaTisehtja
pquperes spirilu, quoniafn ipsorutrifeghurii-pmlbrum.' affligefe? Nonne prb certo" scies, quia yiyeuiium
EPISTOLA Cll. - "V oihriiurii nullum alitira praepdno tuae chariiaii? Ecfee
ANONYBUS ANONTMO*. [ANN.'INCERT. ] noh-possum onniia" per litteras libi indicare.-Jam
Reverendjssimofratri alque cliarissimbin Chrisloi ego certum lene.b; quod" tihi cura nbii est de roea
" -* •
N. sine fine saluterii. ,~' pa. viiaie: - ".
-"' Deprecorle ergo ut rriihi minimodigneris splaiium,"">= ': '' '- " -^PISTOLACVI. ' " .•"'
,:
praebere, -aiquenecessilalibus rneis piissima menie , .ANONVMUS.ANONVMO, [ANN.INXERf.] '•"'_*
siih'venire,-libellis de quibus meiitio facta fu.erat, id . Venerando ac\diligend6 fratri. in Christo oplabi-
est, quo'd neceissi-habeo.: ' , r . lem sempitertfae"so'spiiaiissaiuiern.
- - . '' EPISTOLA CIII. - '.- '•-:; : fateor charitati luae
qnod nunqham falsis verbor
-ANONTMUS ANONYMO. [ ANN." INCERT." "
1 -~'"' ,-., rurri-fahulis fidemaecommodareyblui, necrie iriae
In nomine Dbmini noslri JesuChfislil ego- huic; 'B J devotae charitatls fidelitaie aliquas dirae
deiogaiionis
Tratri, nornine N. lihentissime conced.b, ut ad mri-. afisiaS accfescere credebain, sbd magis tuae dileciip-
nis.b.enevolenliarii .hieminisseYebrsenieniiae Salo-
' Tiasierium verierandi ahbatis, ,in quo priraitus praj-
diblus frater Deo debitam servilulem. devbvit,"cumi iiioni_.,^quadicit :Np hioliarisamico tuo malum^cum
pace coiigregaiionis riostroe, reyertatur,'ibique Ciiri- ipse.fiduciam liabueritinie.%1 npiiCcrcdula cordis
- sto fideliter-servire hitalur. ~" ';'* ' ' -
; yraecordia-gesto" de lua. devolioriis pers.eveianiib*.'
- .'•-- ;-EPISTOLA CIV. V'• Gratias libi referp^pfb adniinieulo divinae. Scripiurae'
BEitTHtVALDOS foriTriERIO.[ANN.INCERT.]" . quod mihi benigne transmitlere curasir; idque ob-
Reverendissinio atque sanctissimo coepiscbpo secro,vut-quaado polueris mea-djiivarein memlira^
Forlhereb-fierihwaldus": famulorum Dei fahiulus;" riis scrlbendis, transmiilas ;;el quodcuiique'inihi mari-
- " - : ' daveris, libi rieciessariumin
s.aluiemin Dominp. corporali splalio,- lilieri-
'" -
Quomodo peliiio mea-,' qtia precaliis sum coram ler ac fideliier faciam; et liceilocorumspalioTbrige
lc,' venerabilem abbaterh Bebrwaldum de coriee-, separeinur; tahieh splfituali charitate aduiraii simus.
-denda _iiius_c_plivte ptiell--,: quoepropinquPs apud Vale semper iri- Doinino, meaeqiie paryitatis meriioT
noshabere mons.ratiir, redemptiorie, in irfitnih, * iri-tuis sacris ofalibnibus esse digneris.. ; * : "
conira qtiod credidi, cessit, et deriuo eprumdem G -' EPISTOLA CVIi; '
'- "- ' ''
precibus iuquietos ulilissimuiri duxiad le per ejus-. JWETBERTUS- ANONVHO. [ANN.INCERT.]
dem puelloegermanum, vocabulo•"Eppa",has,liiteras;, -; Dileciissimp Tratri ei compresbylero _.. Wethhert,
desiinare : per quas obsfeero ul ipse'binnino obti- exiguiis.in Cliristo aeternaecliaritaiis saiutem":
neas a;pra_dic_oabbate, quaienus pro eadem puella Trilimse charitaiis obnixis îrecibus flagito ut mer
irecenios accipiat solidos-de nianu' pfaesenliuin ge- iri"tuis sacrbsanctis. braiionibus niemor esse' digne-
ruli; :et ei tfadal illain hucusqiie perdiicendam; quo ris, quia mundana. lentatioiiis malleb, vanis refiuS
' "" "
ppssil reliquuhi vitae siios-spaiiuiricuiricPnsariguiriels' turbantibus, perchtior. \" . "
suis, non" in" servilutistrislitia, sed in liberlatis . EPISTOLA CVJJI. ' . ._;'
iraiisigere laeiitia; Quam rem dum ad effectum liia- CONGREGATIO TRIOMM"bNAST.'cOENGIL"S0 1-TAtliS.
•"• -'':' '
perduxerit henevolenlia, et a Deo tiiercedem, et ri. [ANN.INCERT;]
inegraliarum acliones habebis.Fraieiqtioque nosier"' Fralribus iri Clifislb charissimis "Coengilso,.'etlii-
BebrwaldusTiihil.ut oesiiirio,deeo-quod in ea jusle ", geldo abbailbus ,' et 'sirigularitef cognalo riosird'
possedit amittit. Quqd anle debui focere, obsecfoht Wiehlberto presbyterd,"omnis tbrigregatio trlum'
cum lui memoriam-iri crebris brationibus feceris, Q.moiiasieriorum, i id est,- __ldhuni-paifis reverendissi- '
mei nihilomiiiu's riieriiinisse •digneris. Incolumem m.i:,Crieiiburgae Christi famulae,'hee ndn.et Coen-
revefeiitiam." iuam aevo prblixiore; Jesus "Chrisius burgae,'. abbatissafum, perenriem atque insblu!.ilem
_ D.oniinusnosler cuslodia.i, inDomino saluiem. -. .. • --
' =--
EPISTOLA CV. "- Lihenter,hamque atque gratanler veslra. safuta-'-
' "- ' h... 'N. ..' -- , ' ' iionis munuscula suscepiriius, Deoque adjoyante,
[ANN.*INCERT.J
Fratri uiiicb alquc amamissimo N. H. ultinia iisdem digna recompensare desideramiis, el eairi
abciHarjum Dei inChristo salutem. - ' '" tjuam circa nos scripsislis- habere in. oraiionibus
Quid est, frater mi, quod lam Iohgum tempus in-,: communionem, borio aiiimo et pura fide" erga vos
lermisisii?Qtiod venire lardasii? Quare non vis co- indesinenler liabere, hofis quibus iniimasiis, con-
giiare quod ego solain hac lerra, et niillus alius, "senlimus. Nomina quoqiie nostraruin defunctarum
fraler visilelTiie, neque propinquorum aliquis a'dme sororum ego Cneuburg membrialiler te'• habere, o
venial? Et si ideo facis, quia adhuc nihil polui, Wi.eihberie preshyter fidelis, dcprecor, et omnibus
'secundum quod. mens tua diligenler voluissel, ali- circumquaque amicis iraiismiitere, quarum ,\'priina
quid beneficii impeiidere, tamen.cliaritatis alque affi-. fuit' Quoengylh soror mea germana, ct Ediu; quo.-
: -.-; ' •
801.. -..-" .:. :'E.PlSTOL.E;.;=-.'. -;..__,..-.- '.--,-. .- 803
erat.cuiri, adhuc viyeret -.mater Etan Aldhunirjuon- A- J thalamum regis seterni -invitiii. Vaiere le jugiler pro-
damtui abbalis prqpinqua, qiiajum iiliqu.e ambaru.m .sperissuccess.ihus.iri CJirisloppio, etc. •, -
fiiit -u-io.die-dep.psI.lio,-id.est,. Idibus Sepiembris. .., _: ;' -''V; EPISTOLA cxi. ;."-" .,'../.'. .
O.rahiem pro nobis beaiitudinem yestram .pominus,\ ..... . "ANONVMPS ANONTMp. ÂNNÎNCERT.] . ..
oinnipotens^custpdire-dignelur. incblumem,. dilecti?- . Jiilimoe dileciionis amoreqiiamvis indignusJ!.. iii
simi fraires cf •.dprhiui,per _evum.;Emmanuel. %-,..." ppmino b . triquadri' oriiis quadrifaria regn_"magno
iutatepmnesrjrcumquaipie.Chrisii ser.yos nosiris ye- .' rop"_jeraiiiiiie.disporien.ie:N.: sosplialis "salutemi
racissiihis.verbis, dileelissimi fratres. _. ._..;... ' . Puto eriim . cognpscere," amaniissima soror, qupd
J. - '." EPISTOLA C\\... '. ..':" _.- indivinis âepe. cattlunj legilur riracuiis,' apprrjpiri-
.. ANONVMOS AN'ONTMO.;[ANN.ÎNCERT^] . "quante.jam niundi fiiie, et slatua;ex_quatefriis -me-.
.. I_nDei nomin.eaccepijs iiubris, Jiale.r bharissime,. - tallorurn generihus quondam fahrefacta ruiiuia, Iiy-'.
N.,_de lua prsesepiia nobis allati^, ctirn gaudio sus-.. dram qupque semper hovis minantem sibilis, etscyl-..
cepimus, graiias beo.agenles,.<_uia aiidivimus-gupd,-. . lain;cum haeredilariislcaiulis non.cessaiiiein-lairare.
•
ipnge te agente in. peregrinatibne, Dominris beni- Milvus-qubque ad iiria, columbaque ad fenesiras stias_
gnitaiem silairi-lecura .exhibuit :' saluiantes le in ,_y'oliiatj.Quamobreri_,;.charjssiifia,;j.icetiongiuscuie.a,„.
Ghrisib, pn.nis cognatio. i.uorum consanguiheorum, B_ ' le^meiilorum aeqiialiiate distem,:viciuus lamen.circa.
ct bbs.ecranies ut diligenier Jri. Deo bonis operibus luathjfrequens memoriarii quoiidie cbnpf adesse, [Ob-'
proficefe siiideas, npstris adjunctis precibu"., ut ille secro.ut sis\menior veriiofum nbsirorbm, quee pafi-;
qui est oinnis consolaiionis daior, quiiios in" Jiujus lefpep.igiiims, qriando pfofectus fueram.Yale viyeiTs
miserabilis vitaeiiinere corporaiiter separavii.in suo aevo lpngior.e, ei vita feliciore iiiierpeilaris. prb nie^.;
regno semper mansuro siue fine coirjungat. Vale Hifcpauca ad le sciipsi nori arfbganter riieacoin-
semper.salulalus supplicibus iuorufn amicorunfcurn 1mendahs,"sedhumijiter lua deposcens ' etceupropria.» .
vocibus. Pfotegatur, a Dbmino vita .tua;amodo et;: germanae nuper.naciae.-Vale. .
; "'- 7\-\Irij_oeIo-flagrans,jamjusiis vita pereunis,
usqtte iriisempitemum. "*."'"'..'",•
. - EPISTOL-ACX..V -.; :,...-; , '. .Qua.sanciisemper lulgebuniJiimine pulcliro
. ' ' ANONTMDS ANONVMO. [ANN.INCERT.] ; -'- Tn regnoTatriSj.ceuclarus Titah in orbe,,
.Reverendissimofra iriCiit istique emerilo militi".regi Aique per augustam Jlierusalem voce.tonanlem.
i.ri__ilieribbomino gloripsb"rilviriaesqspilatis.saluteriu. -' Sie;Do'minurii~sem'perlaudaiii siii- fnie ciiriehies,
""Quofumdani yerieraTjiliuriisefvdrtini 'Dei felatione '/T-tsanclas panierconcinriaiiibreper auras,-' '.' :
'
ditlicL quod -aqerba.mprhoruhi valeludine giayitef . "flic jtigilef celebrant exceisocafminaClirisio,'
" fe"Quem.choru-marlyrum sic simril <)rnnis"adofai^-
afjectus. diu cr-uciaius Jaboriose faligalus "sis, nbii
"tar_tehjiigubriier befecius. Ui autem hoe ihllii com- ;-/ Multum"de_bominogauderis, depecibfe muhas
peritim est, graies spirituali-'Pairi ageris ccelbsti EffuiidensJaudes, graians hominique Deoque,
gratja ;te visitatum, di.ifio riiunere .ditaiuihjspirp Laeiibf ora moifisaiiolleris placida miris, '. '<;-'
luali specimliie ornalum esseiritellexi. Ista, inijuam," '
-'CredeTriiljfquiaie sumnio colripleciof arriore.' •_'
visitaiio flageiiantis Dorairii "te Invitai,. ut ,ei, iri- '";''' YalecChfisto;virguriC_ula,,' ~"'-. - ; : ' "'
"
liiarile desiderio'elimmarceseibili cliarilate, juhgaris.' -"": Milii cura m'agnopere~ " - ">"
Ideo nunquam-de inemoria"ohiiXterandum,\"qiibddi- . " Tibi iaudes'cbffiexo '
;" .. ;' ' "
ctumiest': Cbncupivit rexhpeciem. luani.; et ;solerti "'" \" -'-"" "•'
Teque fogb;Curii"iremoi'e"
'-' - Yofafeddecuro. fefvore "
.inediiaiipne fibn igriores, te; licet adiempus manu ''-.( ".""
''' • .'"' \ "'
-lageljantis-ei ainaniis Doriiihi'infirmaium,'*lamen" '-' Q'ioepepigimus paiiier,
se"ler'nalifer;ad"aniriiae salulem pfaepafaium-ûia fld- ' *V *Chrisiiiieriipe"liruncula,' -"" ' - ".'.
' " '_-?'.
geltal Deus oihriem filium quem recipil. Et\gralula- Atquegriarainopere,. - " -
hundus Isetusque-dicascum Paulo apostplo : Quarido ' Aique gratesingemiuo, : • -
infirmor,.iunc poiens sutri, el virius in infirmiiale per-~j) -i Agria, Christiproariiore, -..-: .- .'•. :
ftciluf, ut -imbecillilas corporafis' forliludo sit spifi-' "'":;- Aliissimoinaethere, • •" /. '•' '.'" " '' ".
tu-lis, -ut inerearis esseJiiius Aliissimi, qui ie ad --.--•--"_- Memorare ienaciiciy.- . . .", .;' \
. ^ln C, uriica liliera ' esl' quoe.R.vldeiur.sed
" posset PlSuto.,'apud qiieoiborripitur secuaiia iri Plfmdroynus,;
riccipiVeiut N..SER. ;, ;.' __._ ., (fKiS^wj.qj,in. Pliilippiis1,vf0..jrj_oj'.-' Aifspn.
' etiani
. ^ Triquadri. Quia in tres.partes, Europaih, ita extulit_;' '
Asiam, rpiyavov-eVrerpayavp-ii ,. ;
eiATricam divibitur. Sicei tfiquadrain .ybcat Jiirda- -. - -
" , Per-tolidem parles-tHgonorum reghla currir. .
iieSj Jib.jdere.b. Get., Britan.niani, ,quam alji triijue- .'' Fulgilr tetr_gouoaspecliisvilale,.coruscat-. _, ,.
irarii. Quadiifaria vero. regoa. siint illa quaiuof ex
Danielis cap. ri, dequihus inips.a" epist. SER. - El alii;.ipseqiie Chrisiianu". efiam. Prudentiiis cor-"
. Quemchorus. Vitiosus quidem-simpliciier vfe"r_- reptaseeunda dixit "EIS-VXR,- Gorrepta_idem secuhda'
. sus\. olim.tameri in Gfaicis vbcabulis. iriulia sibi per- -IxjD.vjn-ia.Tstoigilurmbdpiiic pfoducimr sechrida iii.
_Qi.serurii jicripfpres, eliam qui lio.loBbbn«". Ilabe- g«£-_upt_vPrior vero\in chords honpfopter acCen|um,\ .
'fcfln(„ihquif,\Jos.S*caiiger_lib. ii i.nAuspn.,T_ap..2i; "criiii'scrj_baiiir'_)_;ojo_,:sed\propier sequeiis.r. Et ideni;
pecuiiqre Lqiihi pbelm nqn ul sotuin Vrmcqs' declind-. eiiam dicipbsset iri htarlyrum. D et y-ibmmunes'-sy'(:--
tioiiksin Grwcisneijligefehl)'el qd regulaih LatThcruiii Iqbqs facere.solent, j.fiquii"Ven.; Beda ; ;llh. Me An e;
. fef?rrent,:sedet quqniitaiem -ita.everterenl,:ii acceritu . rri-trica; pr39. Snfiiergb 'haecsemehiirid genus
Ulqm lantum ineiireniiir'.;Probal id.iile pluribus ex yersibus.iiolata;. SEB._, .__. ~'~\'':'.*
S05 :f S. BOMFACll MOGUNTINI ARCHIEPISCOPJ OPP. PARS J. .804.-
* x"-- "" "
"', EPlSTQLi--CXIi; ^; !';" " *"V
'"'" ' A"-Clifisti;cIiarIiaie,J'et pfo-libnore saric.oriim aposio- -
ELFLEDA/AtiO_:AN_E.-[XKN.;-INCERT._1'~ Jbrum,;Pe'tri' videlicet -ef. .Pauli; ;ad ipsorutn saricta
Dominaesanctae aiqub a" "DebJionorahili Adolanae; limiriaifesdpienlerri,'_ed aiioMs pr.p"neeessii_.ieat._
. abbatiss8e.EIileda,:eecIesiastib-3famili&Wmula;,sem- que uiiliiaie'ariicnafum.siblrcomiiissarurh"Iiacienus 1
"'
piterrise sospiiatis saiuteiriiri Dpmirio.*.; '; **VV . de.epiam/hbriik. ôjhni euW:diligeriiia: cprh_riieridai
'Es quo nbs forriiahi' ves.ira-sahbtii_tis'a.b adveh-*" mris, ei;pfebaiiiur, .(juafteriiis.cuin affec-uve.-J cfia-..
1
, lantibuseslijis pariibus, ruihofe :celebri feferbrite,' rit&ti- ih sitfurri clemeritile plae a: ypl.isjsusciplaiuf
cogri"ovimus,'iri pririiis"riPs 'vesirain rvisceraiitef, jtix--.1.. cum his qui 'securiicbhiilariiur,. uidiuMpsideraium;
ta! praecbpluin dbmiiiicum. ex- Iritimbipectoreâmo"-. ac s.aepe coep.um" llef, ."'B.eo"riuxiliante, adiiitenie
rem cepisse', Dominp dieerijie : Htcfed-pfkceptuhi etiam veslfa' pietatep.taridem aliquando" perficere
'
metim, iitdiljgdih invicem'; quapropler precibus slii)"-' poMt. Quarivobrerh I lefrifni tbfbmque.repefeiidb peti-
nisissuppliciiei' po_cirh'u_,ut sac.rosahciisflaihm'ige-\ riius, iitcum yestris indiculi-inissisgubad alrirlssiiham
risque bfaculis. vest.is';rio's apud "rilmipbiehtem"ppr; ufjibm -Rofriani,..prospefb "bursu sufffaga.hleiaricio
lriirium "defeiidere\diguemini, siquideni"ybl)is. yiebrir - ab".sigriffef6"Pposiojbfum^prineipe Eett_i diriga_iff';s
feddere nosira' iiumiliiais rnihiirie 'pi|_Mt^ a.pb.sfbib*; ,-et si.qriaritio\ pr___en_, Deo voleriie, alfuefit;'quid-
Jacobp iioc' ipsufti pi-ecipiefite ac dicerite : -'Qfdie *. quid "ViVa-voce,q-a__j_e.i_-,b'ecaMorie 1
silmhlanib-; pftf
-prbinvicem, ut salvehiirii. lhsiipef "el.srimrBaesaricii-' "sri.iiiirieris riiecessiiaiesuggesserii, paraiuiriapudvbs"
lati vestrae ac iofiiSe"-pieiati"N- dbvpiamaftciiiari-" iiiv.efieril.'Craniem pfb.iiobjs ^sitrictiiaieiri veslrarir"
Dei, acreligipsam abbatissam, cliarissliririm-idelissi-; diviha.graiialueri digiifeuir. V" ''-••- ;_.>
jriamque- Jlliam nbsiratri-ab" anrijs adplescehti^ prp;'
..;VH ;; :.:::;ii.;;-jfflfflffi^ ;:;

-;;v;
MQ__$_" BONiFfGilJS; SE "GREGOWO II PAP_E' _VSTMI.XIT.
JnripmineDpminiDeiSaIva.torisrips,lriJ.esu.C'liri.S-3, 9ue^/.{a''_^.'$t'pr£9icto7vic-iflo iuo afîiesuccesso-

imperante;dpmino, Leone,Magnb..Jniperaipre,iaiirio iibuscjus, per.omriia exhiliere. Sed etSLcbgiiovero
7 a posi-cpnsulafujn ejus,-.sed et .ConsfaMini .Magni aiilisiites cpritralristilutaantiqua sariclbruriii?atiriin
imper.atoris ejus.filii. hnnp ;4.r;in.diclipne.6, ,Prbmilto .'-conversafi,; eum eis riuilam .haher^commuhibrieiri-'
•ego Boiiifaciu_7.Dei.gr_,tia,epi-Copus',tibi,;heaie fe- aut.cdnjuriciionem; sedmagis, -si yaluero prohlhefeV
tre agpstplorum princeps, vicarlbque. tuo.Leajtp-Gre- prbhibearii; si.mihus, hpc fideliter sfaiim Domifib
gorio papae, ei.shccessoribus. ejus, \per;,Patrein _ej; mebappsioiico renuniiabp.-Qupd Isi!îqupdaljsit.ijbn-"
Filiiim, -et .Spiniurii. sanclumi Txinltatem insepar.a-- .. tra hujus pfofessioriis' mete serierif aliqbid raceib
hilem, el hoc sacratissinaum corpus. ûuni, me om- quolibet, \ihodb; seu ingeiiib,;.yel pccasipne, lenta-
nemfidem et puriiaierii sanciae.Odeicailiolicae exhi- TerOj-T.eusiriveriiaf in .eterno.ijudicio, uliionem Aria^.
^bere, elin unilate ejusdem fidei, lleppperante, per- niae et Saphirae iricurram, qui.yobis e_tiam;-derebus
sistere in quo- omnis,:-(.lir_stiaiiprum-|a'lus.,-esfe-.sine. prppriis Jfraiidem facere;;*..pr.aesumpsii^ )ioc autem
dubio cbmprobaliir, nullo.modo riie-;cpntra unitatem . indiculum saicramenii, ego. Bbnifacius exigiius episebr
communis' et universaJis-.Ecclesiae^.suadente quo; - -.pus-manu.-prbpriascripsi/aique poriens suprasacrar
piam, conseiilire, sed,. utr. dixi, fjiJerii.et.puritalem tissimum cofpus sancii ;Pet_ri, Ita ut pfaescriptum,
meam atque concursum, ,libi.et ulili.talibhs tuae Ec- Dep..tesle-fit Judice, Jfecf.sacramentuhi, quodpicpnr"
ciesj_3,.cili a Domino D,ep..pole.ias»ligandi.sjftvendi- seryare . proriijtto. . - ;: . ...,_..-.. ,.- . ;
a Post consulalum ejiis. Mabillp, ad h.-:l;,; p. 56-; -r pis 'omni_h_us';cpmmu.iiis:;primo- fuit,•".postmodum solr
Sirmondus et Codicibus fi.liemehsi.ei_Piih_eahorepp- sunimoppntifiei ascripla.legiiur,-.ita «,t;apostolici.
liit anno. <3, probatque ex eo*quod Lebisauras impe- Qfegor. M.jlib. y_,.eplst.;.5. :£uiii. multisint apb-
rium inier.it vin Kal, ApfiJ; •et-niox; ut tbrijeetura D sloli-, pfo ip'so:7iameripfiiicipalu', sdla' apbslolofiim
es.tj-Consulaluni proximis Kalendjs, an,. Christi_717,f jmnctpis sedesin auclpritdle cpnvaluit. Ruperius.Tui-
oblihuefiij. iiibic-ibrie.'_5i' Bbnilacius autemcbpsb-* t-.cii-i-, lib.i de Diviri. iJlite.; c. 27 VAiwfkhiquidem
"crafiis sit pfid: KaJ. i.ecenib.,, iridictj 6;; prpliideqriif aposlqlorum successores pqiriafchm suht- dicli; .Peiri
anuo imperii ei.cbiisrilaiiis Leotiis; C, Chfisfi 7-l%: auleih suc'cessor;-pfo;ex'ceiten.ii'a priricipis aposiolqrum^
.&irmondo.favei MarianusScoiusin Chronico. Vefrim; aposlolicus honiiriuiur.."^BRDT..'" . •--' '"'".-;- . "'
reiinendris videlur arinus..-Eew.i^ 7^ .el.iudiciio 6,. "y-Tfpmillg: Su!ii'-(_oj' pieiiis.buccis depraedicVnt
riim.a die 2S Sepi.,._seii a..Kalendis..januarijs. hpc __cc!'esiaiii;_ioiiianairi_esse,centfuiri uniiailsV; et-fsf
ibcojiimeraridajjQrijfq.fe"!^ nien raiiijSuiit sqbirideja cenifoad,"cirpuli'.pdripjfe-"
Bpmano^serecepit Iri jGbr.mariiSm.Sub_Bri_-m;aVirii7_|l;\ - fjirin leiidehtes. lir-pr-cralam-.ndei^-grofecssi.oiiehi |u-
thiri \Wiliibroi'(iP\a.dh-e_sit'pef anifos: .tres ; ''4btndX fatiini suggillaril, ut pdie primiius aiionifa^cio depof
Saxones et.Hessoriescbnv.efiiiâd Jide-n,";qrio.iiegpiib. silahi; cunV"sci're d.ebereni.eS histpfi_il1--pcjesiasjica-
ininimrim. iriira uinim'a.iiriiiih;explelp,; ftomaiii byp£ HlSra siib'Gelaisiojpapa cjrpa finfemsaeeuli v -jaiiiJusf-"
caius, -a Cregorip,. li,,.epi5Cop'a|eiri ponsecjraiibiierh r^fajii^liisriêf^rudpiili^-Iinfi egit "Gregprjus iijiaiiji
^ccepifa.h. *.^Sihdict...
' ' 7, .,uT..âgius ^riiinad.veitit.' liaiile _p¥pfe'ssibn"em;."&igeiidp,'\c.u^^^
"wuaiiT.* _.'o-..'.. ':.;.*.„'-"';:; .:a.*;Dariielb:!episco_i6' Kbih^
Jiii_g!ife";.c;bmme'rdbl]is^!
b Prwsumpsil. Siciit papi ap.peilatioVqtiiebpTsco"* rilihe Ighblusi"e;regrio-lbnge" dis.i!o:adyena"'""hiiiiei--
''*- ~- '---• -
sos'"- _ ~V;V iri. CONCILIAV .:- -•--'->. -. . .gsis*.
dtisesset ad .prseflicandum'Ciifis.i; Evaiigelium in. A-ignbto, curam animarum coneredei.et.lii.-uperBpni- -•
Germania, quae-iliulissigne"jam, ril- infra videb imus, . . faciu. riegolium missionis -sacrumin Gerinania ges-
arcliiepiscopum.iion habuit, Amisies.ille dici mere- '' sit curii - corise.hsu.pririeipuiri'-atque,:_e\pisc6porum.
retnr improvidus, qui sacerdoti. nbn-probaio, plarie W.ORDJ. . . , -..';-'-.
•:;;;:-Jm+.mmmk: .
<}0iE SUB S.; BO-ÎFACiOlHABITA SUNT.'
'*- -v"'-' luit (Eckart, Ber. Fraricic. lib: xxm, "qui hsec sub-
-'•V :. --:IV.; "i:>-:-v; • . m'inisirat,; prp 'Eriordia ppnit- Eieii.stadium).k.bnse-
^:C0J.CIL1T3MBAG_SRIENS_- ; ~'V' "., crafi sunt primo ripiscopidup,.Burchafdus Wirce-'
j AKSOCiffilSTI7&HiIIAB_T1J-I.... :. hurgerisisi - cujus .etiam curae , Wiljibaldo tesipi
, eccjesiaein conQniisFrancprufn, Saxonum et Slayo-
sancio Boriifacio•ifl.Ba- riim cpmriiehdatai sunt, p.t Wilta (Wiz<i, Wbtiariusj
Synodun. hoc anno 7.40.afiarbnih.
vafia ceieliralfiiii assefurit Hisiofise eccle- vel,uT eura Lupus Servaiti- Laiirio ore appellai, •
-iasticae• pareiis, -ei Spohdanus, ad .lune-anttum.; .,'-.Alb,iiinusBririburgensis, nam Willibaldus Eichsiadio.
MabillonittSisaeculo -ifi A_tgr,.G.rdiriis-saneti. liene- praeponeridus nondiim adyenerat. .Bufeliardum iii;
-di.li, parle n," ih noiis ad c, lO.Yila. sancii.Willi-' '•'- iriilriiisOrientaliuniFiaricoriim partibus, ihioco qui, -'
haldiÊcllailtis, l;'-sxii;HisV.;Fraric.Vfi; 11; 'MarGiisS g vocati-r'Wirzab"urg; & Bbriif-cio-eplscopum-promo-";*
Hansizihs. --iim.-1-Germ...sacrae,':-pag.: t__4. Edilor.. tum Wtilibaldus in -Viia";Boriifaoii;;cap.,,1.0;,-refert,-.'
Meichelbeckii,. .iii-ypnela.lipne GI.rpi.ici BenedictOr-. e,t -prifnuslest qui Tegionem .hactenus Tliurihgiam/
Buraiij, n.Sret spq. _. ._ . , . dictarii ^raiiciae Orienfali cpm^puiaVit.Wiiiaecbrise-"
Contrai.arn. oiMip_ieni''elarissim6runi-viroriim\- crationis neirio meminit; s.e.d;ea-ri'riuric"\bdtitigisse,;
Pagi, in •C.ilica, ad ari. "742r;et Marisi, -iii supple- ea quae.mox audiemus et.-ZacJiar.iaeppritifipis litieraj "
menio Conciliorum, ibn.. J.,-priniam.sancli;_.pnifacii osiendurit.-Willibaidiis a Bonifacib sidvocatns etiam
synodum differeniinm. ad examlriabirii.is.
arinum;7i2,-jspeciali ' " di-_- iribx adveriiebat. N'_tabili_.;"-:suri. saiiciimbriiaiis'11'ei---'
gressione posl lioc saeeuluiri
' Lbcus"feohcill.
'; ' dbrilielmehsls;de-sancio ,WiHibald.,c: \20>.;verha,---
liujas incermsesl: hoc -cenunivi- -"' ex-quibus lempus et iocmn ,s"ynodi.celsbraiae ;disci-:
deiun quodin Bajoariaeelebramm sii.yeJÂugustse,;_. nius. Ctim enipi retulisset-Wil.iibaiduni:b Bpnifacip
bt, pimtifex Miaserat,. vel. Justa .-.ripam panubii.. Jii presbyierurri cpnsecratum- (qiibd-,arinp 740- jfa--'
EckariusFrisingisaÊdilbfl^.eichelbecliii, Baiisboriae -_ ciuri_),\ pergit: "Et po.lquam PiiiOs.anni. iransiliat*
" habilum putat. Nec persbriaequaeihrerveneriiitcon- circulus-(i_d-c.st,an.74,l).sa,rict.u5-BonifaTiipspiuBcepit
cilio sat cerip coiislahi. Eckafi.o. .vldent.ur, praeier -illi iitjii, Thuringiam ad _sev.enlfetjTStatibique vene-.-
. clerieos.ei c.oepiscopbs, siiricii CohiJaeii prdiriaribs •. "randus ille vir" Dei sariciu- Wilflbaldus secbiiiiuni'
cbiuites, Luiiunv Eohariiiriv Sturinium, "el ctetefos ;': ;.jus.ioriem.-aricti Boriifacii iu Tiiufi.ngiam vehiebat. -
inierfuisse-Viggo August-iius*,Luido Spirensis,- 'Bu-_ - Narrat.porro Willipaldum in;iti_nereirivisisse-.HeiT>
doltus^pnslanlierisisÂddaj.veilletlbj ,vel Philippu.s,1 denlieimij fralrem Wunebajdum, etpergit. Hlud
ATgentoraiensis Ecclesiaruni episcopi, (juia Grego? p fuit autumnale iempus, quandosanctus Wiiiibaldus"
riusill, liiierjsaniio 739,datis, inibr Serariarias ___9,:' veniebat, in .Tlinringiahi,: statimque pbstpaquafhilluC
eosdeni iuvitai, ut; fesurient ad -celebfanbacpneiiia;- " venjebai sauctus Bonifacius .aichiepiscopus. aiqu.e;
indicnnda ,a-sancio Boiii.facfo.: ; ;__- .. ; . : . ... sanctus Burchardus el Wizp sacra; episcopatus;
Adhunc.aniium-npvam- ponunt.sedem epjscopa-_ aucibrltali iliuih ordinando'' cbitsecravefunL "Parilo"
iem.Neobufgi ad Danuhiuhiri sarictb Bbiiifacio ere- postaddil :"Sanclus W.illibaidds qiidndo iri episcopiini'
ciam et cum Angtislana"d.fleceii C: ahii. %01;"urii-i consecrjatuseral, habebal quadraginia annqs.et.unum;-
tani. Legatur die; Abhandlung' vpnrderh elieriiaiige.n etluitc erat aulumna'e tempus': circa. Uldin fereliofqm;
IBissihupie.zu NeuburgHB.der Donau, .qu*. ailcUK 1 iribushebdoniadibus atite ridlulesahcliMarilrii iwepi-
feiri liahet-Michaelem ~Stei.ncaiipiiicum et hibiio.ilie/ scbpum consecraiits est, ih locb -qui dicituriSnlipufg:'
carium jiebdpi ffensem*;"Eislat in den iVeuehiiisiori-' Aribny.miis,h\-V-ita .Willibajdi.^hunciocum ur.bem;
schefl Abhondlungen "derJ3aierisclien Academie der Salzb.urg appeliii, curri castrum dieere.deiniissei,,.
- Wissenscliaften,' _."ersie.n,.Band\f7"/9,
- •• ji, •,-585-124.. Periitiebant adcasirum iiocce\pii"g'h-.<Sa1a .ewe vel:
-"-•" . •;
WUBDT.' Salzgau;' îlvaque Salzforsl,"-dicia regum'-JVaiTtoriiru'
•'; prdpler-aiiluniii-Iem; veiiaiionem, .rielicium ei pble- 1 -
y ;-'- ;,.--_iiv~:;-V'; :.;;; ciamenium. Qui tSalzburgum-iioc in .Saizburgp.-^d,
AD SALAM FBAN-, :
CONCILIUll
* " SALTZBUR.G1
-•' '-' ' Thuringicum Salam sul) oppido Hoff siip .a.uiaijbi--
;"' coNiAit. ; -"'_'". -- :quaeVmu, multis parasarigisa^veroaberritiit.-Ea etiiiii"=
a-Slavis".Sbrabis iriha-
.-.,. . . HABITPK _A. D,;.741. . - ... '_- regiotemporibus-Caroli'duCis
bitabatur, qui s.ub;,Sax6nicis-demum imperaioribusi
-
B
Annus adhticJM deeurrebat eum sancttis Boni- dpmjii,-,et regnp Gernianiae firiniter_.ei consianten.
facius -syrioditni seeundam Sallzburgi ad Saiam -subihjs-i sunt. l*iunc anieaj lleef aiiqubties'subacii'
Eranconicam convocarei.;Qtii episcopi in ea prasen- • sehfpef frbiia. mbrdebariii e't qualibet oecaSioiie ;ex4:
ics.fiierint, nemp nos inslrusii. Creiieres-inierim ibi' cutieliant. Eginhardiis, in Yiia Cnrpli $&., ibqiiu
ihief aJips adfuisse Eddain,' sive EupitemjArtieriip-' Ffancps Genriqriim'dqmindios'e'sse'a-Rh'eii~6 'd'd:Sd/am,
raietis.em; ei Regeji/riditni Coloiiienseni;; qui .se/ quitqfjrigos el Sorubqt dividit, Qt.iiautefil--B.hifacffis;
ptieiiii aiino:al,i_ri eiiam synbdo sive concii.ib inier- ibii-iibi pagaiii eiFrancis' iiialeiidi vicirii.tlegeoarit,'
fuerum. Ari Bajoaiiaeiqupque episcbpi' eidern' Inler-; sytiodum cijtgregarepoiuisset'?' Hae iii iirbjbus êt- ,
fu.eriutj npn. afliriiiarim; -parii..llliFrancos ;rioudum: vtliis rbgiis palaiiisqiie, ex qu'ibu'sSalzlsurgiiiri er"at,;
-
, pro ;dpminis. agnoscebant. jfpiscdpjitusvero tn lipva' fiabeframur!--rii quicunque coiivfeneraiit/ iini''et'_ii
Fra.hj-ia, "seuFfanconia, (juae.riupef aTliuririgia d'e-; oairiihus -insuliibiis-securi esseni. Chm" veroiegii),'
cerpiaefat," et in Hassla 'nuhciundaridi' erant.'Qiri-. m quiSslzbiirgujri jacet, sivepagus Salageuve, \ad-J
ri"ein*igiiur prbvinciani Bpriifacius in iresdiscreyjt liueTfiuriiigi:e; accenseretiir, inde: elucet pfislinuiii'
parochias ei Wirceburgrim - sahcii'.'Kiiiarn""mariyrio liociipmeri luric- noriduiriiri desueliidinehivenisse,'
celehre, Burjburgum iri Hassia,-et Eichssladium inr . sed IiabienusHJomiiiuriiter.risi-ialrim-fbisse.~EcIcari.,:
Dnihus Bajoariorum, sedes episcopales. esse consii- 1.-C.W.UBDT.
W% S. BONIFACIIJ.0G11NTINI ABCHIEPISCOPI OPP. PARS I. ____..
.Lsive &e baptismo, sivebefidesE_atliolica,.sive depre-
'';.;; :;. \ia.Jj;} _;- -;':]-• eibus et "J0i'3ine missarum ipsiepiscopo reddsiet
_ M - -
"-.. -CQNCmiUM .GEBM.ANIC I,", '.' }' pslendai._Et -quandoc,uriqiie';jiirecarioriico episcbpus"
Auclorilale
" sahcii Bonifqcii eelebratum Xi Kdlenaas circumierit parbchiain Ja"d.conflrmaiidos- populos,
Mnii, dnnoDbmini ' 742 ,;sub CarolomannoMajore
'
Domus regiw. \ • piieshyfer se_npe'r;"p'aratus'-sit sid stis.clpien'dum;epi-
, scopum curii.,collec.iorie et-adjutorio popnli qui ibi
'In npmine-Domini--|esu Cliristi. Egp Garbiomari-:• confirmari debet.etin roena Domini semper novura
nus dux et princeps Francbrum, anno. ah Ifibarna- •. clirjsiiia.accipiat ab episcopo, el ut episcopus testis
lione Domini 742, xi videlicet Kalentias Mali^ctirii _..sit caslitaiis, e.t-vil_e,elridei, et d.oclrihae illius.
consiiio sefvorum Dei,st optimatum meorurii, epi.' -
in Staiuimuseliamutsecundiuii.canonicam cautelam, .
scopbsfqui reghonieo-surit.cum presbjUeris _'ad,
_
coiiclriiim ei syriodum pro timore Chrjsti congregavi,. pmnes undecunque _v,enienfesignolps eplscopos, vel"
ante probatioriem syriodalem iri eccle-
.id-esi) Bnrilfaciuriiarchie'piscbpum,et -.BurchardunV -presbyteros, -
et Begbnfriduni, Wint&num, et Wilbaldum, _etDatla-*; siasticum minisieritim.nbnadriiitteremiis.
nurii, et "Eddanurii, ac":r'eliquosepiscppps,,xii.m.Jpre- -Decreyimus qrioque. ut secundrim cariories-.\unus-.
.sbyteris .eorum,; iil rhfyi consiliun); dedisserii, qub-_ g.qtiisque episeopus- iij sna ârochia-sollicitudinem
iriodp lex".Def; *ei eccle.iaslica religio recuperefury gerar, adjuvarite gravibne, qui/defensor «ecle.iiS!"
qui. in diebus-vpraileritbrum priricipunr dissipaia . ejtis est, ut-.popriius I)ei p'aganias\.nb'n iacjat, sed"
corrriit; ei."qualiier..\populus Ghrisiianus a'd.salilt.em; -oriiiies. spurcilias j_abjiciatfgt-:respuai; sive prbfaria;
aniJriae pervenire ppssit, et per.faisos "sacefdStes sacriricia-morluoruin,""-siye- Sor.ilegbs".vei 'divinosV
deceplus nompereat; ,._- '., ." -._,,.. /. - '_. " _\ sive.phylacieria etauguria, sive 'iricaniatioiies,'"give
.hosiias. imniblaiitiaSj :.quas stulli homines juxiaefc
-Ilaque per pphsiliuiri sacerdottim,' religibsbrirnv
el .ripilfrialiim me.brum, ordinayi.musVper' civi_a.es; elesias'rilu pagano .^faciurit,suh.nomlrie-sariclorum
i.iarfyrum vei coriTessbrbm, Deprri' et.sancibs srios'
epis"co|ios,"£icpnsii_tuifrius'super eos-arciiiepiscppuiii,.
- Bonifacium,"quiest. missus saricti Petri.staiflifhus-. ad iracuiidiam,-:.pro.vp;canle's.; sive". illos sacrilegps
.. ignes,,-c[uP- ISedvfratresJW.\: Ji"s.-,;Niedseor3T.obanij
qiie per- anrios "siniulps syhoduhf cbrigfegari,". u t;no--;
: bbserva-
his praesenlilius \caridnum'fdecrela et "ecclesiae jura . s;iye:omn'es, jquaecuiiiluB>uht, ;.].ag_"horum'
iibne.diligentef "prohlij.eant. _' ,: ; . , ,':""
restaiirenlur,; et-;r.eligip Christiana "emeridelur;;-'"et
. ffaudaliis pecuriias.ecclesiarunj eeclpsiis restituimiis ;;' _;"Sialuimus' ~simijiter;'pl ;post Iianc synodunv-qua.
faisos veiqpres.byieros, vel fornicalores diaconos; fuit.xi' Kaleridas .Maii,r_quisquis' --erVprurii Dei,.yei
et clericos,, rie pecuniis eeciesiar.irir-aris-ulimus, C aricillaru.m.\Ghrlsti,\;in crimenfbfnicationis lapsu.s.
. fuerit;'-in cafcere pffinilenllnriifacial jri parie et aquii;
etdegradayin-us, ei ad*pa.niteritiairi•coegimus.1"™
- .ServisDei peromnia.ar.m..iurarii;poriare, vei-"pi-: .; et„-i..brdiriatuSrpresJ)ytersit, dups annos iri.careere
permanba;t-; et anfea;ifagella'tus'et.s"auciatus [Mhriii;
gnare, autin exerciuirifet-in liosieiii pergere,-pri.-
tanfuni _ .scor.iicatus]-yideatrir, et post-cpiscopus adaugeat. Si
njitp proliil).uInius,;nJ_si,.i'liis qiij p.opler.yjyi- vel^jiribnaohus iniioepeccalumirici-
nupi mystefiiim \W*\ Sl,s.,-niinisterium], missafiini riuieiii;;clericus
sbili.et solemniaadimplenda, et sanclbrum patroci- derii,$msi. terliarii verheraiipnemincarfeereminis- '
sus, vertenie atiiip, lbl. p&iiiteriiianr;.agai, Simiiiier
-iiia;'poiiandai -ad lioc elecii.,.suiil, id bsi, uriuiri vel et;riorina.: velatae'eadein
pa.nitentia "conlineaniu4
dupsepiscopos, ctim.capellaiiis e.l presbyteris eoriim etraddnlur omhes
capilli capitis; pjus; ': 1 '." . T\
•priiiceps' secum 'habeal;-et liriusqiiisqub 'pr*feclus
- uimm;presl)ytefiini,"qui' Iiominiritis peccata eonflieii-: "\Dpcrevimus-quoque.ut.presljy.eri vel diacbninbn
tibiis judicare,-eliiidioare .poeriiteniiam, possii*-;- riec _agi-,ilaicoruni mbre,'"«ea easulis -ulantur, tiiii sefi
non.et 'illasvenallonesj-et sifvalicas vagaiionesjeum vorum Dei, et nullus.iifsua^domo muliefes habiiare
cahibus,priiri*il.u_.seryis Dei inlerdiximiis, .eiut',acci? permiuai.-El ut monachi, et aricillaBDei pionasieria-
' - les;--jiixia' regulam 'saiicti Beribdicii, coenohia;vel
jjjire'-et faiebijes pori haheant.. V -./-""--. u -
.Decre.vipiusquoque,juxia sanctoriim canones, ut~ xenodochia sua prdiriare, gubernare, vivere sfu-
unusquisque.pfesbyieriftparochiahabllahs sub|eclu-' deant, et viiam prppiiam degere sbcundum praedicti
Pairisordinaiipnerii ' •"-- :-j"
sit.illi-episcopo Jn cujus-parpchiai habitat,.et semper noii,*negligant.'
im,QuadragesIma.r_i'iionemeiprdinem niinisjerii siii,
yNegligani'. J-'ergit Olhjonus : . Slaluimusquoque, n?cessilas cogat, ut princeps juoeat.precafliimreiio-
.eriiri.-cbiisilip servpruip Dei \et. populi Chfistiani, vefur et rescfibaitir noviim, et onmirio reseryelrir,
prpptefimniineriiia bella et persecutioiies-inullarrim ut ecciesiaevei riionasiefia"pehuriampauperiatefnque"
geniiurii (]iii in-cl.reuilu noslro simt, ul sub pfsecarii riori |patianiur,\ quoniBi pecuuia. i'mpr«ecaf.ipîirius
censiialiqtiam-.parlenie.celesialis.-p-ecunia-in adjuio- inpr-ecaripjpraesiila osl, sed, si paupertas eogat"-
rium exertitus nostri icuminduigenlia-pei alicfuariio ecc'lesiae,,dbrnuiDeiinlegrareddatur._,pbssessip.;Sini_i-
tempbre(reiirieaitius; pa.condiiioiie,ut annis siiiguijs" r!ier'.praecipl(rius-u^juxfa decfeia.cari"onuni,;a"du!;ie;
de rinaqiiaqtiecasaiacsojidus, id est, xii deriarii.iad., rfaet incesia matfirnbnia prplHhearilur, elenienden-
pccjesiarri;y«i..nipria'sierium.reddaitt.ur,"eo" niodpj .ut ftir episcopprum jbdieio.' et~u(;.mahcipia" cliristiaua
'.siriiprjaturijie.cui pecuriiarcb.mm"endataftiij, bccie- .pagaiiI.s;noniradaritur.^^W".'_, , '',_''; .... \ *.,"1'"
siai'b'um_-p:ropria\-pecuriia 'fev"esiHa_.-it,.JEi/itefum-jSi;
g09 - 111-.CONCILIA. . . 8ID,
- • A_ ille cui pecunia commodala "fiiit, ecciesia cum
iv. ; .'_ -
;.. propria pecuniareyesiua sit, etilerumfsinecessitas
CONCILIUMLIPTINENSE, coget, aut priuceps jubeat,_precarium;renovetur,.,ei,
In quo approbaniur superioris synodi Germanicmde- rescribalur n.ovum, el bmnino ohservetur, ut eccle-
crela, novaque sanciuntur, sub. Carlomanno ma- an- sioevel monasleria penuriam paupertatemque non
jore.domus regim celebrqium, Kalendis Mdrtiis
ni 745. .. patianiur, quorum pecuriiain prccario praestita sil;,
con- sed sipauperias cogai, ecclesiae yeidomui Dei iu-.
Modo aulem in hoc synodali conventu, qui reddatur - •
tegra possessib. «
gregatus est ad Kalendas JMariias,in loco qui dicitur Simili.er praecipimus uf, justa carionum decreta, '
Liptinas, omnes venerabiles sacerdotes Dei, et co- adulteriaet ihcesta matrimonia, qUaevnorisiinl je-"
mites, et praefecti, prioris synodi decrela cohsen- gilima , prohibeantur el emendentur episcoporum
llentes firmaverunt, seque ea implere velle et obser- et ut mancipia Christiana paganis non tra-
ordinis cle- judicio, *
vare promiserunu Et omnisecclesiastici daritur. .
cum .;
et
rus, episcopi, preshyteri, et diacorii, feliquis Decrevimus quoquc', quod -et paler . meus anlc
clericis, suscipienies aniiquorum Palrum canones,
praecipiebat, ut qui paganas observationes in aliqua;
promiserunt se velle ecclesiastica jura moribus, et | re fecerit, multetur.et damnetur xv solidis a.
B A
doclrinis, et. minisierio recuperare. Abbaies vero
et monachi receperiml regulam saricti Patris Bene- Abrenunlialio-diaboli operumque ejus et' supersli- '
lionum. -
dicli, ad restauraridam normam regularis vitae. For-
nicatoresaulemet adulleros clericos,qui sancta loca Forsachislu diobolae?>__.Respons. Ec" forsapho
vel monasteria ante lenenles coinquinaverunt, pfae- dioholae. End allum diobol gelde ? Resp. End ec:.
"cepimus inde tollere, et ad poeniientiam redigere. forsaclio' allum dipbol galde. End allum dioboles-'
Et si post hanc definifionem iu crimen fornicalionis v/ercum 1 Resp. End ec forsacho allum dioboles
vel adulterii ceciderint, prioris synodi judicium "\vercum, und vvordum ihuna eren de wodeuende
suslineant.- Similiter el monachi et nonuae. saxlome, ende alhem them unholdum., uie hira
Siatuimus quoque, cum consilio servorum Dei, et genoias sint.; Gelobislii in Got,almehligah fadaer.-
-
popuii Christiani, propter imminenlia hella, cl per- Resp. Ecgelpho in got almechiigan fadaer. Gelpbislu
secutioncs caeierarum geulium, quae in circnilu in Crist godes suno? Besp. Ec gelobo iri Crisl ôles
nostro sunt, ut sub precario et censu aliquam parlcm suno. Gelobistu iii Halogan gast? Resp. Ec geloho
ecclesialis pecuniae iu adjulorium exercilus nostri, in Halogan gast;
cum induigentiaDei, aliquauto lempore retineamus : i() Indicuius superslitionum el pdganiariim. \
ca conditione, ut annis singulis de unaquaque casada I. De sacrilegio ad sepulcra mortuorum. ..
solidus, id est, duodecim denarii, ad. ece.esiairi Vel II. De sacrilegio super defunclos, i. e., Dadsisas.
monaslerium reddanlur; eo modo, ul si morialur III. De spurcalibus in Fehruario.
a In antiquissima coileclione canonuni.God.ms. mortuos hon aganl ed quoede pagahorumfitu reman-'
Paial. 542, annorum amplius nongenlorum, ut refer- serunt.. . . _t super eorum lumulos nec manducare
tur in monumentis Paderbornensibus, pag. 336, post ncc bibere prmsumanl. -
- coit.eiliumad Liftinas habitum a Carlomaniio duce, f Ml.-De spurcalibus in Februario. Spurcissiina Bac-
subjungitur abrenuntiaiio diaboli operumque ejus chi fesia sub haCce pagania intelligo. Cum illa Boui-
veleri lingua Theotisoa, cum iridiculosuperslilionum facius prohibuissel, gens pagana respondit, ut in
paganicarum, apuibus populum episcoporum soilici- epist. 152, ad Zachariam papa.mrelatum est, nempe:
tudine revocandtim concilium illud statuit, p.-i, Cqrnales Iwmines, idwlm Alemanni... vel Franci, si
can. 5. Indiculum prpxime sequilur, teste Luca Hol- juicta Romanam urbem aliquid facere viderint ex his
stenio, gemina allocutio ad plebem de inceslis ma- ' peccalis qum nos prohibemut, licituni et coricessuma
trimoniis iugiendis, quae idem concilium, p. n, sacerdolibus esse puiant; et nobis impropiftum depu-
can. 5, ab episcopis prohiberi praecipit. liaque ad tant, sibi scandalum vilce accipiunt, lsicul qffirmanl se
concilii illius Acta perliuere iitec omnino videntur. vidjsse arinis singulis in Romana urbe•'~eijuxta eccle-
Pro meliori paganiurum iutelligentia paucas subji- stamsancti Pelri in die vel.nocte,quando Kal.Januarii
cere.juvai adnotatiories: D inlrtmi, paganorutn consuetudine choros ducere p. f
/ I. De sacrilegio ad sepulcra mortuorum^ Funera plateas et acclamaliones ritu gentiliumet cantdtiohes'
erant maguilica ei sumpiuosa;. omniaque quae vivisi sacrilegas celebrare; el mensasilla die vel nocle dap,-
cordi fuissearhitrabanlur vicini supersiites in ignem-- bus onerare, et nullum de dorho sua vet igriemt r_(
intulerunt, eliam animalia cum defuncti cadavere, (erramentum,vel aliquid commodi,viciriosuo prmslare
subin eliam servos et clientes, una-cbneremarunt. velle. Dicunt quoque se vidisseibi mulieres pagano ritu
Carolus. M.-,-in Capitul., ordinavit : Si quis corpusi phylacleria, et li.galuras, el in brachiis el iri crufibus
defuncli hominissecundumritum paganorum flammai ligalas, habefe, et publice ad vendendum venules dd
consumi fecerit, et ossa ejus ad ctnerem redegeril, aliis offvrre, qum briinia eo quodibiq;
- , , comparandum
capiie punietur. , carnalibtisel insipienttbusvidenlur, ribbis hic el impro-
11.De sacrilegiosuper defunclos, id est, Dadsisas. perium et impedimenlum prmdicalionis et docmnm
Dapes et ep.ul-_'funeb.es insiituebantur nori sinei perficiunt:.... islas paguriius ibi palernitas pcslraiti
luxu. Paretiialia vocabauiur, quod eaaliliis in pareu- Romuna urbe _i_proliibuerit, et sibi mefcedemei nobis
lumpaganorutn hpiioreiiifiereut, utestapud Hierony- maxtmumprofectumin doctrina ecctesiasticaacquiret'..;'
mum, in .ereiiiiain. Gaudentius episcop. Brixiensis> Ad hsec ppriiifex iri responsoriis ep. 142_:De Kaleif-'
memorat: Gulmsuwcausa pritnum cmperunlhominesi dis Janvqriis, -veicmteris auguriis, phylaelerits et titw
prandia mortuis prmparare, qumipsi comederent, etc. cantaiionibus, vel aliis diversis observdtiOnibut,qum_
CarolLSM., in Capitular., supersiiiiosum hunc riluuiI gchiili moreobservuri dixisti apud bedtum P.eiruinyvil
prohibuit; Admoneantur, ait, fideks, ut ad suoss m urbg Romri, hoc et nobisel omfiibusChrisliqnis de-
PArnoL, LXXXIX. 2G
•811 "S. BONIFACII MOG-)_.TiNI ARCIUEPISCOPI OPP. PARS I. 812
lVr.De casiilis, id esi, fanis. . . ;
A MH. De sacris Mercurii vel Jovis.
V. De sacrilegiis" per eecle.ias. IX. De saerifieio quod fit alicui sanctorum.
VI. De sacris silva.um, quae Nimidas voeant. X. De phylacteriis et ligaturis..
VII. De his piiie faciunt sripcr peiras.
testabileel perniciqsmnessejudicainus,dicente~Domino: de Germania : Deorum maximeMercurium colunt, cin
Non augurabimini, vel cerlej non observabilissqmnia ; certis diebus humanis quoqae hosliis-lilafe fas habent,
ei iterutn Scriplura dieil: Non sint auguria inlsrael, el cmso publicehominecelebranl barbari rilus horrenda
nec observatioin domoJdcob. l_taet a nobis cavendum primordia. Quoede superstitione Mercuriali erudiie
csse censemus, ut-nullis, auguriis ._' observalionibus disseruit cl. Lameyus, vid, in Actis Ae.ademiaeTheo-
atleridamus, quiq omnia Itwc.abscissa essea Palribus doro-Palatiri__, t. I, p. 20S sq. Aras Jovi oplimo
sumus edocli, et quia per insiigiitionem diaboli iterum maximo dicatas reperire est in Germania quampluri-
pullulabant, d die qua nos jussit diviha Clementia, inas. ...
quanquamimmCrili exislamtis , aposloli vicem gerere, IX. De sacrificio, quod fit alicui sanctorum. Sub
ilticq omnia limcampulavimus. Pari etenim modo.volu- Caroloinanno ordinalum fuit: Episcbpus in stia pu-
tnus luam sanctilaiem populis sibi subjectis prwdicare, roihia sollicitudinem Itabeat, ut populus Dei paganias
ad viam mlernm perducere vilm..Nam el sanclm recpr- non faciat vel kdstias immolatiliqs,quas slulii homines,
dalionis prwdecessbris atque nulritoris noslri Gregorii , ritu paganico, faciunt sub nominesanctorum marlyrum
pnpm.consiitutioneomnia hmc pie qlqtie fideliler ampu--." vel confessorum, Deum el sanctos ad iracundidm pro-
tatdsunt,'ei alia divefsa quamplura qum, diabolo sug- vocantes. Becte igittir saiiclus Augustinus, lib. vm
' gerenle, pullulabarit iri Chrisli ovili, vujus instar pro de Civitale Dei, c. 27 : Nec laihen noseisdem marly-
illius populi salute dirigere maluravimtis. ribus templa, sacerdolia, sacra ei sacrificia constitui-
1¥. De casutis, 'id esl fanis. Casulae, parva delubra mus, quohiam non ipsi, sed Deus eorum. nobis est
.liis consecrata, non ex lapidibus, sed ex ligno, levi Deus. llonoramussane niemofias eorum tanquarh san-
bpera-et-paucis suniplibus confecta. Sanctus Ambro- clorum hominum Dei, qui Usque ad morleni suorunv
sius.epjst. 29 : Quid.esl enim nisi fanum, in.quo ett corporum prq veritate certarunt., ut innolescerel vera
conveniusgenliiium..Commodianus, instr. 24 : religio falsis retigibnibusfictisque conviclis. Quis auteni
audivit aiiquando fidelium stunlefn sacerdolem ad al-
Exis inde foris,.ilerum toa fana requiris. tare, etiam super sariclum corpus martyris ad Dei Ito-
Carolus ,M., ifl Capitul, rPi.inum de mqjoribus capi- nqrem. cultumque conslruclum dicere in precibus:
tnlis hoc placuil qmnibus, ul ecclesioeChrisli, quwmodo Offero libi sacrificium, Pelre ... Paule vel Cgpriane?
cbnsiruunlur iri -Saxonia,ei Deo separaiw sunt, hon cum apud eorum inemonas olferalur Deo, qui eos el
tiiinorem habeanl honorem, sed'majorem el excellen- homines etmarlyres fecil, et sanctis suis angelis cmte-
tiqrem quqni fariq-habuissentidolorum. sli hqnore sociavil; ut ea celebritate et Deo vero de
V. pe sacritegiis per ecctesias. Carolus M., in Capi- illorum victoriis graiias agamus, et nos ad imilaiiouem
lul. 2 : Si quis ecclesiam per viblentiam iritraverit, et tqlium corbnqrum aiqhe patmarum, eodem invocato, in
in-ea p.ervim vel furtim. aliquid absluleritj vel ipsam auxilium ex eorum memorimrenovaiioiie ddhoriemur.
ecclesiam igne cremaveril, morte morialur. De feris ac C Qumcunqueigilur adhibenlur religiosorumobsequia,iti
harbaris moribus ei crudelitaie veterum Germario- martyrum locis ornamenlasunt memoriarum, non sacra
rum et Saxonurii Eginliardus, in Vila Caroli Magni : vel sacrificia tnorluorum tanquam deorum. Quicunque
S«a;oii-S,inquit, sicuti omnes fere Gertnaniamihcolen- eiiam epulas suas eo deferunt, quod quidem a Chrislia-
tes-naliones, et natura ferocesêt ctillui dwmonumde- nis melioribus non fil, el in plerisque ierrarum iocis
diii, nqstrwquereligioni conlrarii, neque diviua neijue nulla talisest cpnsueludo, ta.menquicunque id faciunl,
liumana jura vel poiluere vel tfdrisgredi inhoheslum quas cum apposuerinl, orant, et auferunl ut vescanlw,
arbilrantur. .Talis igitur ferocia et ciu.dejilas capilali vel ex iis eliam indigenlibris Idrgiantui.
- poena reprimenda et coercenda erat. X. De pltylacteriis.et tigaluris: Veteres phylacleria
VI. De sacfis silvarum qum Nimtdqs vqcant. Taei- appellabanl amuleta a,l arcendos vel pellendos mor-
lus, de Mor. Germ., ait: Lucos acnemord consecranl hos. Haecut adinveiitiones diabolicas semper pro-
ac debruin nominibus dppeilatit secrelum illud quod scripsit Ecclesia. Iii concilio Balisbonensi an. 742:
sqla reverenlia videiil..Nimidmqudsi Nympharum sri- 1'opulus Dei paganias non faciat, sed omnes spurbiiias
cia. Bilus pagariici, quos siivls el arboribus in suis genlUilatisabjiciat.seu sacrificiamortuorum, seu sor-
Ipcis exl.ibebarit, erant.riefandi et immanes, cinn lilegos , seu divinos , seu pliylacleria et auguria , she
spbin.ctim aiiiraalibus hbmines ibide.m immolassent. '' incaiijaiiones; et Cupitular. "iib. vi, c. 72: Ol-a cle-
Scimtis ii sanctp Boriifacio Jovis. arji.orem in H_^siii ricis vet laicis phytaclerlt vel jalsm inscriptiones ata
ex.clsam,,. clc. Cprifer/inscripliones lapidares de ligaiurm qum imprudenies pro febribus el aliis pestibus
Nymphfs triput„de Aiigusia Diana,'eic.,.apud Haii- adjuvare pulanl, nultb modo fiant, quid magicm arlis
selmanh , Beweis, wie weit derftomer Machl, eic, D i insigniasunt. ln Decret. Gratiani 26,q. 5, c. Siquis:
t. I, p. 73 et;-!2b, t, II, p. 77 et 244. Carolus M., Si quis ariolos, aruspices el incaniatores bbservaverit,
..Capit. 20": Si quisad fontes, aut arborcs, vel lucos, vo- aul phylacleriis usus fuefil, anathemd sit; ubi glossa:'
:ium fecerit, aui aliquid riipregentiliuni obtuUril, elad Phylacieria.dicunlur hic chartm, in quibus conlineniur
. iioribremdmmonumcbihederiij si nobilis fuerit, solidos incantalitnes. Ligalurse eliam- superstitiose adhibe-
. __.',si ihgenuiisf.nt, .sititus xv; si vero nqnhqbuerinl hantur pro morbis abigeudis, subincerti eharacleres
unde prwsenliqliter persqlvant, ad ecclesim servitium aliaque signa ad collum gestabanlur; aul circa alias
dbrienlur, usque dumipshsolidi solvuntur. corpm is paries alligabautur.isidorus, lib; vm, c. i)_
VII. De hisquce faciuni super pelras. Ad pelras Ad hmcbmnia perjinent ligalurce £xsecrabiliumreme-
vota "reddere, supersiiiionis.pagariicae speci.es erat. diorum, quw ars medicorum condemnai, sive in prm-
Sanctus Eiigius, apud sanctum Audoermm, in ejus , canlalionibus, sivein characieribus, velin quibuscunque
-Vi.ia,lil). ii, c. 13: Nullus Chrislianusrad fana, vel ad rebus suspendendis atqtte ligandis, in quibus omnibtts
ipelrds,vel ad fonles,vel ad qrbores vbia reddere ars dmmonumest ex quadam peslifera societate hopti-
prmsumut. Conciliuih Nannetense, c. 20 : Lapides num el angelorum malorum exorta. Onde cuncla vi-
quoque, qugs in ruinosis locis el silvestribusdmnionum landd tunt a Chrislianis et omni penilus exsecralione
iudificdliotiibus decepii veneranlur, ubi et vola vovent_ _ repudianda aique damnanda. Sinclas Audoenus, iib. 'j
el deferunt; funditus effodianlur, elc. Adde conciliumi ii Viiaesancti Eligii, c, 15: Nullus dd colla vel liomi-
Afelaiense n.C-23, Turonense H,"C.2_l, Aquisgra-. nis vel eujuslibet animalis ligamina dependereprwsu-
nense an. 789, c U3. mal, etiqmsi a clericis fiqnl, elsi dicatur quod res sancta
. VJll,._). mcris Mercitriiyet Jovis. Taciius, in libro sil el lectiones divinas:conlinedt,qwanon esl in eis
5.3 . 111. CONCILIA. .814
'
XI. De fontibus sacrificiorum. A XVI, De cerebro animalium. . ,
XII. Deincantaiioriibus. . XVII. De observatioiiepagana in focb, vel Fn.iii~
XIII. De auguriis, vel aviurn, vel equorum, vel clioatione rei alicrijus. ... , -
.houm stercoribus, vel sternulationibus,'
XIV. De diviriisetsoriilegis. XVIII, De incertis locis quae colunt pro sanc.tis,
XV. De igrie fricalo,"de ligno, id est, Nodfyr. XIX_ Depetendo quod honi vocant sanctaiMariac.
remedium Qhfisli, sed venenum diaboli. Gregorius 16 : Hariolisunt,qui circa aras idolorum sacrificanli.-.
Turon., lib. n.de Mirac., c.'45 : Incqnlationes im- si quis auguria, auspicia, diviftationes,'vel quiJ.votum
murmural, sorles jactal, ligaiuras. collo suspendit; et voveril prwter ecclesiam, vel qui divinationes faciunt iri
lib. iv de Mirac. sancli Marlini, c. 36 : Quw adveniens incaniationibus suis, quod omnino diabolicum est\tres
ad.mgrotam, eamqtie visitans, amolisque ligaminibus, dnnos pwniledt. De sorlilegis coneilium Antissiodo-
Qum-sliilti vendideranl, oleum beali sepiilcri ori ejus rense anni 578, cap. 3: Non licet ad sortilegosvelad
infudil. Sanctus.Bpnifacius, in epist. ad Zachariam auguriq respieere, hecad sorles quas_sancior.uni i:o-
papam : Dicunt quoque se vidisse,ibi mulieres pagario canl, vel quos dejigno aui de pane -faciunt aspicere:
fifu phylqcleria et,liyuluras el in brachiis el cruribus " Sbrlessanciprrini-vocanlur inspectio Eyangelii aut
iigatds hitbere, etc. Vide supra. ,-•'- , alterius libri sacri, curii nimiruin aperto lihro quid-<
XI. De fpntibus sacrificiorum. Foniium-adoratio.et JJ j quid ptimiim ocuiis occurrerit, pro sorte veloraculi
sacrificia eisdem exliibita inierdicia passim leguntur loco habebalur. Hinc Capitulare Caroli M.,- c. .22;:-
in concijiis Antissiodorensi, c. 3, Nannelensi, e.,25, Diviiioset sortilegos ecclesiiset sacerdolibus ddri con--
Arelatensi H, can. 23, Toletano xii, c. 11; adde Clu- slituimus, scilicet puniendos et eniendandos. - . .'".
yerium, lib. l Germ. Antiq., c. 34, el supra allalum XVI De igne fricato, de ligiWiidest, Nodfyr. P\\-
Capitulare Caroli M. Adamus Bremensis, in vetusiis nius, Hist. nat. fib. xvi, c. 40, memorat : teritur,'
schbliiSj, aiy.Prope itlud lemplum est arbqr maxima ' lignum ligno, ignemque cpncipil aliritu,excipieniemar.
lale ramos exlendens mslate ethieme semper viridis ; lefia aridi fomitis, fungi vel foliorum facillimecorir--
cujusUla generis sii, nenioscit. Ibi eliam est fons, ubl. ceplutri. Nodfyr igiturbene derivatur a Nothkn cogere
sacrificia paganorum solent exerceri et homo.vivus et fyfi fcuer,ignes ex ligno.coacli. Ul autem plerie-.-
immergi.. Qui.dumimmergilur,- ralum ' eril volum po- sic qtie consueiudines vetuslaein superstilionem, abiere,
puli.. ; . elighis fricaiibneexcitalus sacer ci m.aiis. aver- =
XII. De incantalionibus. Praesligiis magicis illusio. :1 runcaridis uiilis esse creditus eslioliinque adhibilus
Speeulum Saxonicuni, lib. ii,.art..l3, § 6: Si quis luslraiipni.et viciimis^comburendis, ad ignes pascales-
Christianus... aposlalaverit, velvenenumalicuitnihistrar in honorem. deae Eo.straenec non ad ignes. a sanclo i
verit.aul incaniaverit, elc. Vita sancli Praejecti.: Cum Joanne diclos, Torte olim Jovi propiios accendi soli-.
nuliatenus q medicis vel incanldioribus medelam con- los. Hos ignes, in Germariiaelocis quampluri.bus ad-.-
sequi valuisset. Fredegar., Epi.t. c. 9 : Mummolnm huc.usitaips, qui perlraiiseunt aul per fuintim eorum'.
factione Fredegundm, cui reputabant filiuin suum per curruni, sive homines, sive animalia, amio integro -
_.a
.. febri aliisqoe riiorbis liberi putanltir. "
incanlaiiorieminterfecisse, jussit.rex suggillare. Tom. "*- ,
111Concil. Hispan., p. 7 :_De eb quod ribn liceal sa- XVI. De cerebro ahimdlium. Divinaiiones ex cere-
cefdotibus vel clericisincantaturas vel eliam conlrarias bro animalium, sive haruspicia et extispicia, in more-;
~ friisse, sat superqueiiquet; capila autem animalium .
ligaluras facere. ,_
XIII. De-auguriis veiavium, vel equorum, vet ex, immolatoruni diis specialiler oblata, ui parles anir
boumslercore vel slernutalione. Tacilus, de Auguriis maiium |iry_cipuas, liaud panca in cerebro mysteria
Germanoruin ait, quodauspiciasorlesque,ut quimaxime continere auiumabant veteres, unde fortassis'per.
pbservent. Idem memorat : Avium voces volalusque _ cerebri inspeciionem deos consiilere",futuraijue ex eo
inlerroqare, proprium gentis, equorum quoque prmsa- jndagarunt. .'.".;,
gia ac moniius experiri. Procopius, lib. iv Belli Go- XVII. De observatioriepaganain foco vel iriclioatione
ihid, de Hermegistlo, Vainorum in Weslphalia rege, dlicujus rei. Ex ascensti fumi- ad cethera recto aut
agens : forle, inquit, Herritcgisclus cum Varnorum ejus a yento depressione aut disjectione varia dedu-
piincipibtis per agros equitans avem vidil, eamque so- cbbanlur omina. Picibres Abelis et Caini sacrilicia ,
nore crbcilahlem; siveaulem iniellexit volucris spnum, exprimere volerites, flammam iri ara Ahelis lucidairi,"
sive aliunde edoclus, ominis istius finxil intellectum, . et fumum recia ad coelum asceridenlem pingurit,
omhibus qui aderanl patqm edixil, post dies quadra- Caini vero arie ignein et fumiim a vento disturbatum
ginla vitmsibi inslare exiium, id sibi averii prmdicere. ei depressum. Ceriis. diebus cum aut inchoaturluiia;;
liestai liodiedtim superstiiiosa apud rioiihullos opinio, aut impletur, aêndis rebus auspicaiissimuminiiiuiiv"'
quod ipsorum instans vitaeexitus portendaiur,' si Germani crediderurit, teste Tacito. Liiuaeôbservatio-
hubonem clatnantem pfope sedes audiarit. De Augu- . nes adhuc agricolis et hortulanis fif mius insidere quis-
f iis equorum Tapilus: Proprium genli equorumquoque*D ignorai? Has fruges, haec olera eresceiiie aut-decres-
prwsagia.acmonilus experiri. Publice alunlur iisdem ceme luna sefi- aut transplantari debere, alias noii
in nemoribusac lucis, candidi ac nullb tnorlali opere profieere, ex pagana superstitione credutii, el jurani.
conlgcti, quos pressos sacro curru sacerdos ac fex,vel'. XVHL De inceriis locis,'qum cblunt pro sanciis.
princeps civilaiis comitanlur, h.rinilusque ac fremitusr Vrilgusloca incerta vocat Onsleten, de quibus, riempe
observant. Nec utli aiispicio major fides, notisblum: ubi sint, nescitur. Ciim quls huc iilucque ambulans
apud-plebem, sed apud- procefes, apud sacerdbies; s_i subitarieo cor.reptus fuissei morho.vel eidem mem- '
enim-minislros deorum illos cbnscios putaht. Germariii brum corporis doluisset, raiionis ignari dicunt- er
iiOhminus ex recenli bonm siercore angurabanlur seye uber eine Onstele gegangen, sive eum calcasse
fauslasuccessura, ex velere vero inlausla, ut ex ada- locuin qui ubi sit nescialur, et quia is sanctus sil;:
gio superstite colligirrius. Augufii ex siernutaiione s genius loci illum puniisse soinniaiur tanquam sui^
vesligium apparet ex formulis queis sternutanti ac- violatorem ei contemptorem.
clamamus : Pfosit, proficiat, Gbil helf, Deris cmptai XIX.- De petendo quod boni vocantsanclas Marim.'
secundel, er beniesel es, unde •vulgoinferunt : Ergo> Meinders, in Thesauro aniiquiiaiuiii Fraucicarum et
res veraêst, ergo res berie succedet. erronee asserit quod cultus et ihvoca-
- XIV. De divinis et sortilegis. Diyini vocanlur quii Saxonicaruin,
lio diyae Mafiaevirginis et sanciorum atque imagi-.
diviniiate plenos se simulant et asluiia quadam frau- num liic a Ciirolo M. fueril prohibitus. Vefitaii magis
dulenta homihibus imponunl futura conjeciarido. accedil conjeclnra Eccardi, Heriun Eraricic. lib. xxm,'
Gregorius IHpapa; in judiciis po_nitenliulibus, cap,_ .. uhi ail: Petendocoiruple, pro petenslro, sive serpillo\'-
•lilS S. B0_.1FACII MOGUNT.NI AKC!HEPISCOPl_OPP. PAR. I. ...SIG
- XX.' De feriis quae faciunt Jovi vel Mereurio. A XXIII. De sulcis circa villas.
, XXI. D« lunae defectione, quod "diciint vince- XXIV. De paganocursu, quem Yrias npminaiit,
"
luua. scissis pannis vel calceis.
XXM. De tempesiatibus, et cornibus et cochleis.
aut galtio, herba, pnsilum esse. Herbmislw ad abigen- aera posse conlurbare, et grandines immiltere, fmtird
</.. forte serpenies.el xenenpla anima ia conciliaitdum- prccdicere,el lac auferre, aliisque dare, el innumera
' que amorem supersliiiosecolligi, adltiberi, in collo ges- a latibus fieri dicuntur. Unde Sene.ca, lib. iv Quaest.
tqri atque ad leclum prcecipue.suspendi, aul slrdmentq o . natural. : Rudis, imiuif, adhuc antiquiias credebal
tnisceri, poluerunt. Legi merenlur quae, 1. c. , etaitrahiimbrescaniibus elrepelli. Quare inter snper-
. pag.. 426, pro hac opiiiioneslabilienda proiixius attu- siilinnes de cornibus agatur, inde venit, quod cornua
liiEccardus. pi)culorum vice fuerint. Caesar, de bello Gall., lib. vi,
\: XX. De feriis qum faciuntJovi et MefcuriOi Thorr- describit urortim species ct addil: Ampliludo cor-
Jovis nomen erat Germatiicutri. inde dies Jovis diri- nuum., et fiqura, el species, mutium a noslrarum boum
turSeplenirionalihus ihorstag.nobis inserlo n dnnrs- cornibus differt. Hwc studioseconquhiia a labrisargehto
lag. Adaimis Bremensis de Sneonibus scfibil : Nabi- circumcludunl, atque in amplisbimisepulis propoculh
-• lissiritumitln gens templum kabel, quod Obsola diciiur,, uiuntur. Vinum pracsl-.uiiiusin cornibus propinunm
nonlbhge a Sictona civitate, velBir.cka.In hoclemplo,',' fuissedocet charla Arnoldi, praeposiii B. M. V. ad
qtiod, lolum auro paratum eU,slaluas triuiri deorumi " Gradus Moguniiae^.deanno 1222, ubi inier alia ordf-
veneraluf popultis, ita ut. polerilissimus eorum Thorr itatur : Ilem a principio adventus Domini usque qd
inmediosolum iiabeatlriclinium;hinc el inde locum,. diem lnriocenliujn vinum quod cornua nuncupaiur
possident- Wodan et Fricco, quorum significaliones s propinetur., sive dislribuatur. Vide"Joannis Scripi.
ejnpmbdisunl : Titor, inquiunl, prwsidel in aere, qui,i Ber. Mbg.i.Il, p. 668. In festis deorum geiitihimi
ionitruselfulmina, venios imbresque. sereha el frtiyes, olim e cornibus sacratis poiabatur, diisque libahatur.
gubernat. Porro inquit: Tlior cunt sceplro Jovem vi- Majofes nostri ad fldem Chrisiianam coriversi i.on
deturexprimere.... si pesiiset farites imminet, Thorr- stalim potefant a eonsuetis compoiaiibnihus absti-
idtjo immolanl.
' Idem Adamus Bremensis ait : Deo- nere , unde iri-Dei, in sanciorum ejus , regum et
rum alter Wodan, id cst, fortior, belta regit, homi-. magnorum virorum honorem, eornua et scyphos
numqueministralvirtutem conlrdinimicos; addit, sibel-. evactiabant. Cum igitur hic superstiiio de cornibus
"tttm ihtmineal, eosWodano immolare, PaulusDiacbnus,, noiatur , intelligtintur cornua idolis eonsecrata et in
lih. i de Gestis Langobardorum, cap. 9, refert : Wo- eorum hoiiorem exhausta. Cochleae referuniur ad
daiti, quem, adjectalittera, Godah dixerunt, jpse esl! usus superstiliosos, vasa scilicet, vel coehlearia , et
qui apttd.Romanbs Mercurius dicitui;, et ab universisi paterae, daemonibusconsecrata iri saerificiis ethnicis,
Germaniw genlibus ut deus adoratur. Huic dies heb- ad juscula vic.irriarum in aiienb sacro caelarum iude
.domadis sacra fuii, quam appellarnnt Belgae etpo- degustanda. Malefici etiam cochleas v_I crateres
puli septentrionales Woensdag, Wodansdag. Ger- daemoni consecraios habebani, in quibos inagicis
wani auleui uua cum cjus cultu et nomen ejus abole- aflibus confecium potum aliis praebebant, qui eos
verunl el diem Mefcurii Mittwochen, sive Medima a>il amore vel oJio iiicensos reddereiit.
hehdomadis diem, nominaverunt. f
G XXIII. De sutcis circa villas. Qupd Germani.non
- XXI. De lunw defeclione, quod dicuni vince'una. habuerint coniigua et cohaerentia _edilicia, sed domos
Persuasum fiiit niuliis etiam Germarii'_e populis lu- hinc inde dispersas cum adjaceniibus agris, pratis
nain, cum defecerit, id est, irilerposita te.rse umbra ei duinelis, eie. Circa has villas snlcos ducebani,
inter solem et lunarii obscurata fuerit, a malelicis ex superstitiosfs quibusdam riiihus et caeremoniis,
et s;igis carmine qnodam magicb laedi,et aniriiaequasi' ad arcendum ignem, hosiem, omnesque alias adver-
dehquium pati.Lunae sic patienti acclairiabani: liV sitates. Liicretius, lih. i de rernm Naiura, memorat
~ce,luna, lanquam si a sole itnpiignaretur. Unde apud hunc superstiiiosiim - -'
circa urbem sulcos duccndi
Juvenalem : . morem :
... Jam nemo tubas, nemo a;ra fatigati -Moxjubet et lolam pavidisa civihusurb.-m
Unalaboraulipoterit succufrere luna.. Ambiri, el, feslo purgautesmoenialusiro,
Gregorius 111papa, in Poenitent., cap. 23, et Beda . Longa per extremos pomceriaciugereHues.
[Egbert], in Iibrp.de Renied. peccatorum, cap. 21 : scissis XXIV. De pagano cursu, quem Yrias nominant,
Quando luna obscuralur, vel clamoribus suis,vel ma-_ pannis vet calceis. Eccatdus supra ailatus resii-
teficiis, sacrilego usu, se defensare posseconfidunt. Et luit voceniriss Yrias in Scyrias, quod idem-sit ac Scy,
...Poeniiciiliale Thuannm : Si observasli traditiones pa- Scii, rias, , calceis scissis. Cursus isle. paganus
ganorum, quas quasi hmreditario jure, diabolo submir scissis calceis eraisoleinnis inXalendis Januariis ;
msiraiiie, usque in Jws dies patres filiis reliquerunt, nain sanctus Bonifacius,. cum illum in nova Francia
id est, ui elementa, colores, lunam, sblemaul stellarum .alirbgare vellet, affirmarant Francones recens ad
cursum, novam lunam aul defectum lunm,.ut tuis cla-1D fidem.Chrisiiariam conversi se vidisse annis singulis
moribus qul auxilio splendorem ejus resiaurare va- in llomanditrbe, ei juxtaeccleddmSanciiPelri, injtie
ieres. ..." . ." vel nocte, quando Kateridw Januarii imranl, pqgano-
XXII. De tempestdtibusetcprnibus el cqchleis.Cpn- rum consuetudinechorosducere per pldleas, el acclama
ira-tempeslariosin LegeWisigbthorum, lib. vi, lit.n, liones rilu gentilium et canlalionessacrilegas ceUbrare,
l_g.*2, sic pronunliaturj Malefici etimmissores leni- et mensasilla die ... nocie dapibus onerare, et nullum
peslaltw, qui quibusdam incantationib.usgrandinem in de domo sua vel ignem, vel ferramenlum , vel aliquid
vitieas messesque miltere perJiibeniur, elAti qui per. comtnodi, viciitosuo prcestarevelle. Ita in episi. Bp.ni-
invocaiionem dmmonummenses hominum cpnturbant,. facii aii Zachariam ponlificem. Fauslinus episcopus,
iettgui nocturna sacrificia d&monibuscelebrant, eqsque iu serm. de Kalendis Januariis, disiincie expouit
\\perinvocqlmies npjariqs nequiler.invocanl, iibicunque huuc paganorum ritum : Inislis, inquiens , diebus-
, a judice,vei aptore-,vel procuratore, loci reperti fue^ tniseri honiines, et, quod pejtis e_(, et aliqui baplizati,
rint, vel delecii, ducentisfiagellispubtice verberentur, suinunt formas qdulteras, sumuitl speciesmqnsiruosqs,.
ct decalvali defprmiler decein convicinas possessiones in quibus quidem qumjirmum riderida qul pgliit$_do--
circuire coganiurinvili, ui eorum alii corrigantur exein- lenda sinl nesciq. Quis enim sapiens credere poltrit.
plis. Ludpvicus imp., Cupiiul,, adclii. u, lil. 1$, invenire aliguqs sanm mentis qui , cervulutn facientes,
eorum qui lempesiaies, et lonitrua, et grandiiies;.ni in ferurum se velint habiius commutare. Alii vesliuntur
sua. poteslale habere smlta imaginaiione' opluab-n- -.petlibus pecudum; alii .assutmml/xapiia besliarum,
iiy:, iae«iu»i.ttis yerbis : Fmmt fnim.syi? nsaleficii? gaudeules gt-ejcsullantes,si taliter se'in. ferinas}sperirs'
"
Si7 iii. CONCILIA. .-."- - . Vl8
XXV. De e_ qood sihi Sanclbs firigunlquosljbel A . commendanl, quod possint eofda lioiniminr loilore,
'
"" ""
tnorluos. *'.'.-' jiiitapagario-. ''.
XXYl. De simuiacro de conspars» farina. _ . AllocW.iosacerdoium de conjugiis. illiciiis ad plebem,'
XXVIL De simu!..cris de p.annis factis. ''" Fili hominis, speculatorem posui le in populo mieo;
- XXVIII. De simnlacrb quod per campos"portant.- aiidieriswgb ex ore meo sermonemmiiiuntiabis.eis.fii
XXIX. De ligiieis pedihus el manibjis pagano me,-non ex-ie. Si ine dicenie ad impittih : jmpie,
rilu. -.--- ritorle moriem,~non fueris tdculus tti s_ecttstodiat itn-
XXX. De eo quod credunl qriia femin*"lunam pius a via iua, ipse impius iti iniquilale siia mprielur,
trantformaverinl, ut homiitcsesse rion videqnttir, ex paganorum ,,pti_e Bomanis,cliam in_ usti -fueranl.
-quo indicant et probant non ~ tam se liabitum vel vitum Tibullus, lib; i , eleg. 2 : .
habire, quam sensum. Num quatqvis similiiudines - Fruges Iuslramuset agros,
_
diversorum animalium exprimere in-se yellent, certum Bitus ut a prisco iradilusexslat sevo. -r''• '
esl tamen in his riiagis cor pecudum essequatn formqs. Meinders supra ciiaius , hic el alibi ,ex praecon-
Jani vero illudquate vet qudm turpe esl,'qtiod viri.nali ceplo in Bomano-Catholicam Ecclesiam lemo-
tunicis muliebrWus___l.unlur, el lurpissirita demula- rarie asserit Jianc superstitionem apud -bdio, illam adlitie
lione puellaribus figuris virile rgbur effenrinajtt, non es.e residuairi, nialepue inlell.igilea quaein Vila Beali
erubescentet inserere .unirts muliebribus militares_la- B Maresvidis -Ieguntur: Statuimus-, ibi'hahe:iir, ttt
certos! Barbalas facies prm se feruni it videri sefemi- annualim , iecunda ferig Peniecosles, Spiritu sancte
nas nrlunl, ul merito vifilem jam fortitudinem non cobpefante ,' eumdem palronumr [n parochiis vetlris,
iiabeanl,.qui in muliebres habitus iransiefunt.; .justo longo ambiiu circumfereiitesj el domosvesiras likstranr
enim judicio venisse creder.dum est ut militarem virr les'_, el pro genlilifioAmbarvali {idest in Yicem Airf-
iulemamillereril, qui feminarum se specie defqrmas- harvalis gerililibus usilali) , inlacrymis el variade-
jsent... Et>amefillas observationesvelutdiaboli veneria vbliorie,vbsipsos maclelis, eiadrefeciionem pauperum
j-espuite; qnia, quod pejus est, adhuc plures in.popiilo eleetnosynamcomporlelis,.el in hac curii pernoctantes,
Christiano observare non erubescunt. Sunt eriim (jui super reliquias v'tgUiisel cantibut solenniietis, ul, prx-
in Kalendis Januafiis ila auguria dbservaitl, ulfocum dicio iiiane_,_.deierminalum a vobis ambilum pia luslra'
{iguem) de domo sua, vel aliud quodcunque bene- lione cotnplenies, ad monasterittm cum -ftonoredebito
,
ficittm cuicunque pelenti. iwn Iribuanl. Diabolicas
et ab aliis el reportelis. Cohfido aulem de patroni Itujus miser-icqr*
eliam-Urenas acciphtnl ipsi.aliislradunl; dia, quod sic ab eo Gyrade terrm semind ubefitis pfo\
aiiique, eliam in
ruslici, islanocle, qumprmteriil; nfe.n- venienlelvarim aeris inclementimcessenl.Qui genuT-
sulas suas plenas multis rebus qum ad .manducandum nam de ciiliu c't invocaiione sanctorum_ dbcirinam-
sttnl necessariacomponenles, tota ttpcle sic cpmpositas iniellexerii, niitius acllermannus Adolphus Meinders
esse volunt, credenles quod hoc ilJisKalendmJanuarim praefattim locum inierpreliihitur."
prmstare possenl auxiliiim , «_.iplum.annum convivia - XXIX. De tigneis pedibus et inanibus pagano riiu:'
Utorum.intali abundahiia perserierenl. . Pagani curn mprbo decumberent,- voia - pro salutii
XXV. De eo quodsibi sanclos fingunl quostiiet mor- ! oblinenda voyehanl, el, sanitati pri^tinae resiiluli, sir:
luos. Per haric superstitionem , oblitp.uno veroque Q gnum ejus meirihri quod rhalo fuerat affeciuni iij
Deo, enaia sunt mulia millia deorum et geniorum, tesserara graiitudinisiiumini quod invocaraiii', cbri-
quorum eliara genealogias, ul ex Danielis epi.copi secrare solehant. Majores etiam nostri haffe cbri-
Wiiiloniensis epistola ad.Bonifacium palet -, sollicile Euetudinem ritufuereimiiaii,-ciim coluisseiit''
eoniexeh.nl, aique a celebrioribus magnorum viro- numiria quaepagano ocuios hahebant e.i rion videbani, aures.
rum origines repetebanl. Clodoveum I regem Fran- ""
corummilledeaslros adhuc elhriicum credidisse iu- etnbn audiehaut, etc.
XXX. De eoquod-credunt, quiafemihm lunaiti coin
dicat Remigius, in epitaphio ejus, dum canit: mendanl,. quod poisiht cordq hominum tollere juxiq.
Contempsit credere mifle paganos. Falso credidere.majprej-dari fHninispueis;
Kumina,qnae variishorrent portenla figuris. luria in obsequiis essbl ;.iuriae infliixus noxia quaiyis '
de
XXVI. De simulacro 'consparsa farina.r Pagani inhoniineoperari,'eisquemorboseertis.ieinporiiin yi-"
varianim figurartim panes in iionbrem deorum suo- cibus redcuntes imputarunt. Unde et-caduca passio- •
_iim coiifecerunt cl cisdem obtulerunt, hbsce panes ne. vel epilepsia laboranlem lunqiicum vpcaverc.
oblalos singiilarihus vjrtdiibns praedilos somniabant.- Memiiiit htijtis superslilionis Atidoenus, in Viin sanci.i,
Ilinc orlus est mos varias iinagines.ex pane mellilo-- Eligii,-lib ii, c. 15, ubi legiiur : Deus ad hbc luriahi}..
sub nataliiiornm teiripiis conficiendi, iisque infanies fecil, ut lempora designel et noclium iehebrasiempe-;
ohlectandi. Inde panis cerlus simiiagineus Ileide- rel, non ul alicujus opus impedial aul demenieiti fa-r
wegge dictus , inde die' Chrisi-Weeke , die Breizelj cidt hominem,sicutslulti puiant, quia dmmonlbus tii-
riie Marlens-Hprner. Farinam aqua ex fopte. sacro y., iwsosd luna pali arbitrantur."A luna etiani ihagicis iri-
hausta vel cerlis csereinoniis bonedicla .aspersam., cantationibus constricta sagas poieriiiariirecipefeso-;
alque ila cririsecratam esse , vox consparsa iridicare lo visu vel aspeclu corda, liominum .comedendt
videtur , sicuf postea apud Christiarios aquae hene- atquc iia ipsos enecandj olim putatum cs.t. De fasci-
diclse aspersio consparsus dicta cst. _.- iiatione sic Tibullus:
XXVII. De simulacris de pannis faclis. Majores
nostri varia simulacra confecere, eisdemque lan- Hanc egp de coeiodiicenlcmsidera.vidi,, " :
- Fluminisae rapidi carmlnevertit itor. -
quam diis domesticis culium exhibtiere ;" eodem' H(EC_anH].fun_itque.soiuiri, mariesqnesepnlcr.»- *
laodo.alrunarum, sive feminarum falidicarum, figu-' et
Elieif, iepido devorat osssjrpgo... ^ ..,-..-
ras ex pannis faclas superstitiose asservahanl, cum. Cumlubet, ltaectristi dep'elHl.niibita'c._.ld,'. .
easdem crederen» edere oraculaj felicilalemqtie cul- . ._.Cum Iubet aeslivoconvocat orbenives.
lorihus procreare. • Tandem mandragorae radicein
Varias inier c_erembniaseffossam ila efformaruni, ut Omnes hse superslitiones el pagarii_e,'qua;'tempp-
humani. corporis speciem praeferrel, infixis. hurdei. re sancli Bpnifacii in usu eranl, abeodem iri synodo'
vel rriilii granis iis in locis uhi pilos expriri vplehant. anno 742 liabila, suni condemnalae. Et .ljcet.Ecclesiae,;
Ilanc mrindisvestibris induiam et compte composi- arilistiles ift eradicand.is bju_imodi abusibtis vijgiles;
lam in lararioA'enerabanlufel alriiiiamno._ina_.ant, sint et maxiine sollicili, rcmaneril tamenin cbrdibus
quod. nomen.herha. adhuc.adhaeret. .....;.... . malbvolis liaud.-pauca eoramdem vcstjgia. Ueinane-
XXVIII. De simulacro , quod per camposporlani. hiitii trilicumct '" ziz^nia usque ad teinpus mcssis.'
Inteiiigtiniur S-b hoe rilu shper.tiiio.6 Ariibarvajia' WmtDT.
819 S, BONIFACHMOGUNTINlARCIIIEPISCOPI OPP. PARS I. ,820
saugf.tii._i aulemejus de manu tua requiram. Si auiem A hrasiis. Qui Unigenito suo inier manus persequentium
imriuritiavefisimpib , el itle non fueritconversus ab parcere noluit, ut nos in Inereditatem ascriberet
impielate sua el vid sua v.npia, ipse quidem in ini- filiorum. Si agnovisiis quanlum npbis munus in -pas-
'qhtidte sua tnorielur, i» autem aritmamluam.lucri fe- sione ejus praestitum, celerius ipsius audite praecep-
ctsii. Sedel siconversus justus q juslilia sua fecerit.ini- lum, ne dum jussioiiibus ejus inobedienies exislimus,
quiialefii,penam efferidiculumcoram eo, ipse morietur? irigrati beneficiis judicemur. Non est dubiunr, filii
,quia hon ahnunliasiiei, in peccato sud morietur;. et charissitni, esse qiiosdam, atque uiinain paucos, qui
tion eruhtin memoria juslitiw ejus quas.fecil, sangui- de iioslra . negligentia cont]uerantur, quare lardius
nem vero ejuS de tnanu lua requiram. Si autem tu salulis vestrae remedia praedieamus; quorum tamen
dnnunliaveris justo, ttt non peccet jusius, et ille rion juslus dblor .est, si vel modo voluerint faciie perci-
peccqveril, vivensvivel, quia arinunliasii ei, el lu ani- peremedicinam.nam qui nectardiuscurarise palilur,
tham luam liberasli. da medici tarditate quid querilur? Imo quanlo Iongior
.. Vidcle, fliii.charissimi, qualeiiobis incumbil peri- praecessil infifmiias, tanlo major succedere debet
culum, si tacemus. Absii, absit, ut nbstrum siien- humilitas. Nam quis ferat aegrotum superbum, qui
lium veslrumfiat exilium ; si vos.amamus, prodere el incurrisse se causatur iri aegritudinem, et non vult
debemus.quod, Iaedil, ne venial phod occidit.-Ergo B *- recipere sanitatem? Quam multos invenimus, filii
diligenler adverrite voces Dei noslri, quihus vbs charissimi, qui, cum turpiler vivant, tamen ealum-
veiat a conjugiis crihiirialibus , ut vivatis . aelernis nianlur, dicentes quare tardius Chfisius advenerit,
ejus muneribus. Clamafecce Detis noster, el liu- quare lot millia hominum anle Incarnalionem suam
manae libidinis illicitam rabiem praevidens cbntesia- perire perpessus sit. Ilorum si querelam recipimus,
lur, ne quis polluatur cuiri matre, nori cum noverca, etiam post lanti rriunus medici riecesse esl segfole-
itpn cum sorore ex patre nata,non-cum sororeexma- mus. Quid accusas, hoirioi SOlein juslitiae quod lar-
tre naia-; sive inlus siveforis nata sit. Non cum fllia dius ortus sit, qui ppst orlum qnoque ejus in tenebris
fiiii filiae, non cum nepie ex filia iiata, non cum filia airibulas? Aii quia frequenter riubes diutius occupant
tiovercae, non cum sorore palris, non cum sorore: coelum, non debemus gaudere rediisse tranquillum ?
matris, non cum u.xore palrui, non cum nuru,iion i Quid fluctuaris, fraier, quid flucuaris inaniter? Ecce
cum uxore.fralris, non cum filia nxoris, nbn riunii jam licet adserenitatis quielem re.erli, quid iterum
fiiia filii iixoris tuae, non cura filia filiae ejus, rsoni scopulosa desideras? Nemo tein tempesiale peritu-
. cumsorore uxoris luae, nou cum menstruata murum retinere voluit,"quia lardius porlus occurrit.
iierri; non^cum uxore proximi, non ciim duabus>(_ De Sabbato.
simul.mulieribus, sive ancilloesint, sive Jiberae, seui M.ignifieentissimi Palres postri apud Laodiceam
libera el ancilla ; rion cum. masculp coilu femineo , Phrygiae cpugregail, memores salutis noslrae, multa
npn cum -pecore aliquo, npn cum socru lua. - Norii censuerunt, quae nos pbservare convenii. Inler cae-
mulier succumbat jumerito; - nbn Vif cum filia"eft lera, filii cliarissimi, dc Christianis qui sabhalizare,
maire, rioh cum uxore avuriculi tui.Dicit.etiam de_ vel juxta quemdam modum judaizare noscuntur.
sacerdole futuro : noncum repudiala a marito,-noi.. Quia sub anathemate decreverunt quieos imiiari
cum scortb, non cum vidua, sed virgine. Ecce, cha- noscuntur. Nam et nos vbbis de eo insinuare cura-
rissimi, qualem ad vos legationem perferimus, noni mus, qui hapiizatieiregenerati estis in Christo, ecce
. ciijuscunque qui prelio possit redimi, sed cujuss facti esCs membra-Chrisli. Admonemus vos, lime-
sanguini pro vobis fuso esiis obnoxii. Admonemuss riius vos, non lanium a paganis, non lanium ab haere-
sanctilalem vestram, vivile cuin cbnjugibus licilis,, licis, sed eliam a perfidis Judaeis, qui vos cupiuhi
vivite continenter. Nemo se ullerius illicitis macu- judaizare et oiiari in Sabbato, ut nomen Chrisli,
let. JMemotalibus sociatus ante pcenitemiae dignum- quod accepistis, in vobis maculetur. Sed ita agendtim
servitium ad tanli Domini corpus accedai, ne nonn est secundum.Patrum definiiionem, qui nobis jubent
remedium, sed vulnus accipiat. Quia quod indignee j) c
operari in Sabbato, secundum -Domini sententiam,
surnilur, poena esl, non medela. Charissimi, homi- tjui iil Evangelio.ait: Sabbatum propter hominem fac-
nes sumus pleni squaloribus, et tamen nolumus ;abb lum est,non homb propler sabbalum; ilaque Dominus
inquinalis memhra riostra contingi, et credimuss - est Filius hominiseiiam Sabbali. Et cum in synagoga
quod unigenilus Dei Filius nostrorum criminumn observassent eum Judaei, si in Sabbato curarei,ut
sordes in suum corpus libenter excipial?. Fralres,i, accusarent eum, ait homini habenii manum aridam :
ccce-Rex noster, qui nos dignos hac legatione cre-i- i Surge in medium,». et dicit eis: Licet sabbalisbenefa-
didit, post nos cotitiriuo sequitur : paremu- ei mun-t- cere an riiale? Animam salvam facere, an perdeie? Al
das domus noslras, si eumin ipsis corporibus ncslrisis illi tacebant. Et circumspicienseos cum ira, conlrista-
vplumus habilar.e. ius super cmcilalemcordis eorum, dicit homini: Exlende
...Rogamus vos, "charissimifilii,rbgamus vos viscera •a manum luam, el exlendit, et Teslilula est mdnus illius,
«anclae malrisEcelesiac, utqui solelis ieges.saeculi ili Item secundum Lucam evangelistam, eratJesus.cio-
fprmidare, legem Dei nostri audire patibnler digne- e-. cens in synagoga eorum Sabhatis, et curavii ibi mu-
m lierem, quae iiabebat spirilum infirmilalisannis.de-
mini.. Ille esl qui ad vos per linguae riostrae serviiium
loquilur, ciijus pauioaiite pasclialia Iierieficia cele-e- cfrii et pcto. Bum-ergo indigneferretit Judtei, aiteis:
" '"-'' -""-'''"' '-
m ;- ''" -'"' ili: C0_\CiL1A.'." , 822
Eypoctitm, ttnusqui&queveslrum Sabbato tiqn soivet A j exeriip-iim bsteridant sarict« cbi)veriatioiiis;..qu'ojl_si
bovemsuutn, aut asinum a prmsepio, el ducil adaquare ? rion feceriril, ab cpiscbpo cofrigantur."S| autem epi.
Hancautem fi-liam Abrahm nori' oportuit solvLa vin- scopum niiriimeaudieririt, "episcbpusiriiperaiorj.iii-
" '
cule istodie Sabbaii? Eliam pro hoc erubescant Ju. dicare faciat; '.'.'",
'
daei; videtis, charissimi nobis, quia Dominus pfo lioc XII. Ut (iiligenler unuspuisijue episcopus in. sria
Sabbatis operabatur, quia nos qui Chrisliani sumus, parochia praevjdeal, et ubi mOnaslerium moiiacJio. imi
secundum litleramSabbatum observare non debe- fuefit, si rbgulariler vivant^ el mouaciiice; ubi au-
mus. Chrisiiani enim Sabbatum ohservare ita delie- iem canonica vila Tuerit, bene et canbiiib.e yivant.
mus : abslinere nos a rapinis, a fraudibhs, a perjri- Xlll. Ut episcopi pueJiarum mpnasieria diiigeiit.is-
riis, a blasphemiis, ab illicitis re.bus,; a rriunere sirfie perscrutenturi quomodoprirriuiriipsa ahhatissa
aceipiehdo super inhocenles, a jufgiis."Fornicaliones sese conlineat, aul caste vivat; deindbseii diligcri-
enim sic limeamus",sicui mortem; qua. non aniraam ler discutiaiitur-.nonanes^ ne adiilteriiiftii-t fbrnica-
solvit a corpore, sed-ubi anima semper ardetcum iiones;fadani, et hoc a pra.posilishidriasteribrurn
: - "• :
corpore. Obseerp vos per nomeii quod super vos suirimopereinquir.aiur. ' _ :' -'
invocalum est; per sacramenta quae accepislis, ut. XiV- De: moriasteriis puellafiim, ut 'presbytpri-
eos imitemini quos in populo Dei bene agere videbi- "opporluno lempore ad missarum solemnia Iieeai'il!ic
tis; ut illius _sacramentuiri maneat in vbbis,-qiii de advenire, "ei-jtefum ad.'])ropfias ecclesias redire;:--;;
ligno descendere noluit, el de sepulcfo resuVgere XV. •LJt .plus hon millaniur in monasierip canorii-
dignaius esl.QuLvivit.et regnal cum Pafre "et Spi- corum atque-monachorum, seu "pueliar.um'v;puam
rim sancto, in saecula saecuJorum. 1 " ;'" sufficere-possint. ' : ' : . : ' :. .'•
-;; ; .-- ';•
Staiuta quwdairisancli Bonifdcii archiepiscopi Magun- XVI, Ut Junusquisque episcopus M --.ua-.parochih
tini et martyris, (ul videtur) ih eodem cohciiio Lep- diligenter discutiat suos preshyteros;, et;f;iciiit-_ut
linensi promulgala. . .', . illorunisignacula-pt haplisteria bene faciant,.e,t cdo-
Compellimuf quoque' staiutuni. canonum in hoc " ceant presliyteros quid i.n-illo haptisterio imumquod-
observare: . - - -, qne yerbtim.vel sentenlia per sesigriificel... -.-" ....
I. Ut hullus presbyler-cfedilam sibi Ecclesiahi ..'XVII, .Ul.-uniisquisque presby.ler. a suo.episcop.o
sine conserisu episcbpLderelinquat, et laicbruirirsua- -iliscuiiaiur .dillgenler de sua viia et.cpnyersaiipne,
sione ad aliam transeal." -
,ne omniuo feminas secum habeat iri dpmp;.sua.l.abi-
II. Utnulius preshyier saera ihysteria, nisi in Iocis tanteS.. .... ..,.-. .^.-„;,:;',;}. ;':.X-.
consecratis, procohtempiuEcclesiae agere praesumat. r, . xyUi.-Si-quis egr.edielur_e eorpore.,, nliiinp et
III. Ut nullus presbyter in ecclesia "corisecrata necessario viaiieo minime. privetur'.-. . .......
aliud altare erigat,.nisi qriod abepiscoposanctifi- XIX.. Npn.Ji.cet mortuum super niortuum milli. -,
catum esl, ut sit discrelio iiiter sacralumet non ".XX. Non licet morluis Euclia.ristiam neepscuium
sacraluin. - ' -
'"_ '"';'' iradi, nec de veiis vel palliis cbrpora ebrum iiivblvi.
IV. Ut presbylefl sine sacro chrisriia.e, el'olep XXI. Nbri licet in ecclesia chbrds.sxQularium.ycl
benediclo, e't salubfi Eucharislia, alicubi noft profi- puellarum cantica*iexercere, riec eonviyja inecclesia
tiscarilur;. Sed "ubicunque"vel fbrluitu requfsiti"1'ue- praopara.e, quia scrjpliim est: Dbrniis meq.dbmua
"
rint, ad officium suiim -stalim ' inveniantur. paraii iri ofqtiohis.vocqbilur. .' __ . . .
reddendo debilo. . ? XXIL. Ut viri cum muiieribus haliieum noriicple-
- V-. Utpresbyteri ;s"ub sigillo custodiaut- ciirisma, hrent. ......
ef nuili sub praetexiu medicinae vel cujuslihet rei XXIII. T\*oniicet in illo aitario uhi .episcopus mis.-
donare praesumant; genus enirh sacrameiiii esi: noni sarii dixerit, ut _presbyier pbstea illa die.missam
.,_.-.. . < .
ab aliis nisi a sacerdolibus cbrit.ngi debet; quod si' ^ca"- ^
fecerinf.honore privenlur. •"-'- -- XXIV. Non licet vigilia Pascliae arile. Iioram se-
VI. Ut laici presbyleros non ejiciani de eeclesiis, JJ cui.dam "riociis vigilias per-_pedire,_q_iiib. ,i,n ipsa
nec miltere "prasumanl, sine consensu episcoporum ilpcie nbri libeV pbst -riediam.nocferri^bibere; "ried
-. - '_:- •--•;- --.- '
suorum." Naiale bomiiii, ri_c ih reliquis solemniiatibiis. '.'
VII. Ut-laici omnino riori audearii muneracxigere ; XXV. Anriuntierit eliain presbyieri orimibus "fide-
a presbyteris," prppler commendaiionem "ecclesiae libus sibi suhjeciis Syiriholuni el Oraiibnem Domirii-
-
cuique presbytero.- cam memo"riae"_cbmmerid_re,ut fide- ejt oraiibne,
VIII. Ut preshyteri bene vivere sludeanl, et ita,. sancto Spiri.iu illuslrante, salventuf. - •' ' •:
populum doceant. . X&YJ: Aririurilierit pfesbytbfi ut heque viri rieque;
IX. Ut unusquisque episcopus sria in parochia feminae d,e sacfo foiite. filiolos ,yel filiolas suscipiaiii ,\
presbyteros diligenter inquirat unde s.int; .el si quem si non mem.oriter i_ymbolumet _3rationerri Doniini;.;
fugitivum invenerit, ad^suumepiscopum^redife faciati cam teriuerirft. ' -'-'-.. '" ;- '•." :
;~ ''-"'
X; Qui, relictb suo episcbpb, ad aliurri cphvolat;, '
XXVIL Nuflus sit .presliyier quVin Ipsa' Jiiigua,,.
degradetur. ... .'.,.'_'.''. / "" qu.a nati surit, baptizandbs, ahrenunliationes veL
XI. Ut abbates yel. abbaiissae sic caste.vivant, confessiones aperte interrogare rio.n sludeat, ut iii-
'
ulapud suhjecios subjectasque illorum vel illarum teliigant .quibiis ahrenuiitiaiit, vel 'quae'-cbn(_(ealur;
£23 S. BONIFACHMOGUNTLNIARCRIEPISCOPI OPP. PARS I. 824
et qul taliier agere dedignatur, secedat.de parocliia. A XXXVI. Annunlient preshyteri tiiebus Domiuicis
XXYllI. Si de ajiquibus dubium estutrum sint per annumsabbatizandum. .
baptizafi, absque ullo scrupulo paptizeniur, his la- Primo. niodo,
meri verbis praemissisi.non, Te baptizp, sed,.SJ non- In Nata1eDom.ini,, vin.Kalendas Januarias, rlies
"ijum es bnptizalus, baplizo le in npmine Palris, et qiiatuor.
Filii,'et Spirilus sancii. ." _ Iii Circumcisione Domini, Kalendas Januarias,
XXiX.Opines presbyleri oleum infirmprnm ap diem unum.
episcopp expetanl j.secumque I]abeant,-.ei admoneant "In Epiphania, vm Idu.sJanuarias, diem unum.
iideles infirnios illnd exquirere, ut, eodemoleo per- In Purificatione sanctae Mariayiv Non. Februar.,
uricii', a presbjteris sanenlur : Qitiq oratip fidei sal- diem nnum. . -"
vabil infirmos. ..'.*_ V In Pascha Domini, pnst Dotriiriicam, dies tres.
In Ascerisione '
, XXX. Doceant etiam.preshyteri populum.quatuor Domini, diem unum.
Jn NataTe sancti Joannis Baptistae, vm Kalendas
i.egiCimatemporum jejunia observare,- hoc est.in-
mense Martio, Junio, Septe.mhrio et Decembrio, Julias, ,diem unum.
In Passione sanclonim appslolorum Petri etPaitli,
jquando sacri ordines juxla staluta eanpnum agunlur. B III
•- XXXI. Et quia varia necessitaiepraepedimur, ca- Kajendas J.ulias, diem unum.
InAssumpiione sanctae.Mariaexvm Kalendas Se-
riomim stalufa de conciiiandis poenilenlihuspleniier diem unum.
ptembris,
jbservarej propfereaomninonon-ili.mitiaiur. Curet In Nativitaie sancia3 M.arifR,vi Idtis Septembris,
=nnusquisque'presbyler statim post acceptam corifes- diem unum.
sionem poenitenlium singuios dafa oratione reconci- Jn passione sancti Andreie apostoli, pridie Kaleft-
Jiari.-Morienilhusvero sinexiinctamine corrimiinioet das
'•''-• "-' - Decemhris, diem unum.
Teconciliatio praebeatur. ;
." XXXli.Quipdeniientiam in ihfirmilate petit,et VI.
'• a
ciisu ,'durri Stderim sscerdos invitaius venit, oppres- CONCILIUM SUESSIONENSE.
sus infirmiiaie obmuluerit, vel in phrenesini versus Sub-Pippino majore domus regimab
episcopis xxni
'frierit, derii tesiimonitim qui eurri audierint, et ac- celebrntum vi Nonas Mariias, anno Christi 1U, Za-
_' chdrimpapmlII,ChildericiregislI.
cipiai" pbeniteritiarn ; et si cbnlinuo crediuir mori-
tfirus, reconcilieirir'"per marius imposiiionem, et - TITDLICAPiTDLOIUJJH. .
kifundatiir ori ejus Eucliaristia. Si stipervixer.it, .1. De.fideKicaena et canoriibus,_antiquisloto regno
ri.diribneatiira-stipradictis tesiibus peiitionisuaesa- ^ prpmulgandis. ...
lisfactum, et subdaiur stalhtis pceniteniise, quandiu" II. De.synodp singtilis annis congreganda, et de
sacerdos, qui pneniiehliam dedif, prbbaverit. Adallierto haerelicoin synodo dam.nato.
"__; XX^tlll. Si quis presbyler. aut clericus augnria, III. Deepiscopis percivitaies ordinatis suh archir
vbT diviriaiiories, aul somnia, sive sorles, seu phy- episcopis Abele.et. Ardoberto. D_e monachis, et m
lacteriaj.id est, scfipturas," observaverit, sciat se abbates ,in hostem ipsi non. e.ant, sed miitant, et
canonnm subjacere vindiciis. clerici a fornicatione, Iiabitu laico et venai_one„.ab-
'
, XXXIV. Erhoc hotuiri facient presbyteri pmni stineant. , ; .
popnio, u.t Sabbalo Pentecosles, sicut Sabbato sari- IV. Ut laici fornicationem omnem, perjuria, ialsa
ctb Paschae', "omnes jejuhent, et ad ecclesiam hora (eslimonia devitenl, Ecclesiamque luienlur, et ut
.ifoha coriveniant, .quando, sicut vesperas.cenie Sab- presby.leri parochiarum episcopo suo sint subjecii.
hato sanclo Pascliae, celebratur : et Jpsum diem V. Ut ignoti episcopi vel presbyleri ad minisle-
Pentecostes similiter celebefrimum iiabeant, utsan- rium sine probalione non admilianlur...
ctnm Paschae. VI. Ut episcopi provideant,-ne populus. paga-
XXXV. Aiimoneat etiam unusquisqiie presbytefo- P nismum faciat, et ut legitimaeperîvitaies mensurae
riim publice ptebem ab illicitis cdrinubiis absiinere, sint. _ . - ._
et", secundum Domini mandatum , legitimum conju- VII. Ut Adalberti cruciculae igni tradantur..
gium nequaquam posse .ulla. occasione separari, VIII. Ut clerici extraneas mulieres domi non.ha-
excepta eausa fornicationis, nisi cum eonsensu am- bearil. .__
horum, et hoe propter servifium Dei. . IX. Ut sacratam feminam,vel propinquam, neino
B In iioc concilio, Nicaeniconcilii fides et alianim -
quens est ut dicamus vel eam synodnm hahilam in
synodornm judicia canonica, a sanclis. cpnstituta, Austrasia sub Carlomanno, qttae . ub Pippino in Neii-.
ptipulb.denunlianda esse, carione primo definiiur, et. str.ia hahiia fuit; vel ulriusque dticis. jussu Sueysio-:
Sue-siorie suh Pippino vpcattif ah bmnibus synodo- rieconyeiiisse tam Nenslrite, quam Austrasiae episco-
gnphis-Binio, SinfiPndo,' Lahheo, Harduino. Alia- pos, sub praeside Bonifacio,- qua misso sedis iiposm-
irien Willibaldu., Diographus sancli .Bbnifaciicoae- licae, vel episcopps Ausirasiae acceptasse -ea -qu.o
vns, vocat quintum syubdale concilinm..sub Carlo- Siiessipne.consfiiuia erantsuh Pippino, atque unpex
miinno duce,' ih qtio sanciiisr Bomfaciiis priesederit, his triinis modis verificari quinium synodale conci-
let qtiflluor pfinpipalium synbdorum corisiituia adnib-- lium , in qnode qiiatuor primis genefalihiis coricjliis
naerii;obseriv.ari.,-convenienlibns in -ununi episcopis- acliim. fuerit.ieste Willibaldo. Vide Aclasanct. ad
et pres.bjrieris, diaconibus atque clcricis. Inde.conse-- dicm Juniij pag. 4'i§, cplumna.sectirida. . '.
; •- • <•
825 V III. CONCILIA. . 826
iixorenidiicat, neque us'r viro superslile alter.tim A' adcoiifirmandtim populum,- abbales- ei-presbyieri
accipi.it. paratisint ad suscipiendum cpiscopum in adjutoriuiu
X. De iransgressoribus Jiorum canonum. necessiiaiis. .- ; _ • , '-.— _
PIUEFATIO. V. Et statuimus ut supervenientes episcopi-vei
.In Dei nomine et Tririitaiis. Aririo7_4 ab Incarna- - presbyteri de aliis regionibus non stiscipiantur ,in
lione Christi, sub die vi Nonns Martii, ei Ltiiia Ii, -minisierium Ecclesiae, nisi prius fuerint probaii.ab
inaiinoseciindo Childeiici-regis Fraiicorum. Ego episcopo cujus parochia cst. , -.- -. -
Pippinus dux et princeps Francorum. Dum pluri- VI. Ei omnino decrevimtis ui lintisquisque episeo-
btts non hahetur ihcognilum qualiter nos in Dei pus, in stta parochia solliciludinem habeal, utpopu-
nomine unacum corisensu episcoporum, sive sacerr- lus Ghristiaiius paganismum non faciat ; et per om-
domm, yel servorum Dei, consilio,-siye comitnm et nes-civitatesiegitimus forus-et mensufa fiat,.secun-
opiimatnm Francorum collpquio, apud Suessionis dum obedienliam lemporis. .
civiiatem synodum,velconcilium, faeeredecrevimus; YII. Similiter constittiimus uiillas crttciculas, quas
quod ita in Dei riorriineet fecimus. Adalbertus per parochiam plantaverat, oriines "igne
. corisurhanlur. " :".
CANONES. ,
I. In primis constilriimiis fidem catholicam quam •" VIII. Similiierdiximtts ut neque.clericus mulierem
consfnueruiit cccxvm episcopi ,in Nicaeno cbncilio, habeal in domo.sua, quae cum illo habiiei, nisiuia-
«idenutitiaretur.perTiniversam fegionem nosiram et irem, aulsororem, autneplein suam. -.; .' -•
judicia canonica aliorura sauctofum, quae coiislitue- IX.Similiier conslituitnusut nullus Jlaicus homo
runtin syriodissiiis, quo riiodo 1exDei, etecclesias- Deo sacratam feminam ad mulierem Itabeat, necsuam
tica regtila recupefettir; quae; in diebus priorum ; pareniem, nec marilo vivente suam mulierem: alius
principum dissipaia corruit. accipiat, nee mulier viveniesuo viro alium accipiai,
II. Propterea.nOs una cum cbnsensu episcopprum, puia maritus mulierem suam non. debel dlmillere,
sive sacerdotum, seu servorum-Dei et opiimatuih, exeepto causa fornicationis deprehensse. . ,
eorum consilio, decrevimus ut annis singulis .syno- - "X. Si quis.contra. hoc decrclum, pood xxmepis-
dum renovare debcamus, qualiler populus Chrislia- copi cum aliis.-sacerdolibus vel servis Dei,;unai.ctim
nus ad salutem animarum pervenire possit;"/et; ul consensu principis Pippini, ver.oplimaium Fmnco-
hseresis amplius in populo non resurgat,.sicut.inv.e- rum consilio consiitueru.nl, transgredi, vel lcgeni;
- iiimus in Adalberfo haeresim; -quem .publieilus una irrumpere voluerit;. vel despexerit^. judicandiis sit
voce condemnaverunt xxm episcbpi, et alii mulli p ab, ipso - principe, vel opiscopis, vel comitibus^ et
sacerdoies, cum consensu pfincipis et populi;"=ila compona.i, secundum quod in-lege scriplum est,-
condemnaverunt ipsum •Adalherlum, ul amplius po- unusquisque juxta ordinem suum. Et si Iiaec omnia
"
pulus per falsos"sacefdolesdecepius-non pereat. ohservaverimus, quae superius; scripta.sunt, €hristi
. III. ldcireo consiituimus per consilium sacerdo- misericordiam invenire polerimus in saecula saeculo-
tum et optimaium eorum, el ordiriavimus per civita- rum. Amen.. ,, ••-.- - ;
tes legiiimos cpiscoposj-eridcirco constiluimus su- Signum illtistris viri Pippini mnjpris dpmus.
pereos archiepiseopos Abel ~ei-Ardoberlum, ut ad . Signum lfadbodj. '. /
. -• "
judicia eorumde omni necessitate ecclesiastica re- .-..; Signum Aribeili. ,
currant lam episcopi quam alius poptilus ;. ul ordo , : feignum Helmjgatidi. '". .. -.".,.
monachonim vel ancillarum' Dei secundum regulam '
'"-'- Tfl.
sancfam slahilis permaneat, et de rebus ecclesiasticis • CONCILIUMiNCEIVr.~
subtractis monachis vel ancillis Dei consolenlur, ; '
[bmc. A. D. 7_S.] .'
usqueaddumillortimneeessiialisatisfacianl, etquod
census el abbates hbs- Capitulare incerli ahni ilalutriin synodo cui inlerfuil-
superaverit, levetur, legiiimi Bonifacius aposlolicmsedis legalus.
tem non faciant, nisi lantum homines eorum trans- Q ; [Circa annuni Chrisli 7i4j Zachariae papae III,
mitianl, et omnes clerici fornicaiionem non faciant, Childerici 111regis II.] ''-'•
nec habitiim Iaicorum portenl, nec habeant canes ut INCIPIUNT CAPITULA.
'
venaiiories faciant, nee accipilres portent; • ; - I. De exposilo infarile. '•-"''-"-
IV. Similiierdecreyimus, ut laici homines legi- ' '
II. De trigesimis morlnorum. ;--
lime vivant, ei diversas fornicationes non faciant, et III. De muliere enixa. • " -
; ;•-'
perjuria in ecclesia non consentiant, et falsa lestimb- IV. De clericis qui comam nulritint
nia non dicant, el Ecclesiam Dei in omni necessilale V. De sacerrioiibus qni demigrant. '
-conserveiil, et unusquisqtie presbyler.qui in paro- YL.De loco laicorurii"in ccclesia. .''"
chia est, episcopo obediens-el suhjectiissii; et sem- - "YtI.'Deservis olericorutn. - ._
per in coanaDomini :rationem'et ordinem -lnihislerii VIII. De iuvasoribus rcrum ecclesiae.
sup episcopo reddat, et chrisma et oleum peiat; et ; IX. Deregula ciillectnriim. "'- •-'-"-.-.
quando jure canonico episcopus; circumit parochiam X. De professiorie-sacerdoium. - -. . - .
a Ediium pfimum a-Baiuzio, (bm. L
Ciipiiularihm, - lituid : Ex cbnciiioregttm, quibus legalus Rotrian(s 5 ge*"'
evelerj Codicc ms. i>ibiioihccae 'ihuanse, 'Cuin-Jioc disinlerfttil Boiiifacitis,pag. 161 e'l Seqq.^VriRiiT. !
827 ' S. BONIFACH MO_liNTLNl.;ARCHlEPISCOPJOPP. PARS I. S2S
'XI/De tesiariierito sa.cefdbium. - '' - " • - A aut servum clericalem ecc.esia.-in publicisvel
' pri-
XII. Dearchidiacoriis. -"'•-. • vaiis negotiis voluerit occupare, ab Ecclesia cui im-
XIII. De cpmpositoribus caiifionum. • . pedimeiitum-facit effieiatur exlraneus.
X4V, De modo sacramenli, • "-" - , De invasoribus rerum ecclesiw.
' - .;•; -*.VJII.Qui reiculam ecclesiaj peiierita regibus, el,
_ XY. De liberiis, ut non sijitiestes.
-XVI. De commutatione. horrendae cupidilafis impulsu, egen'.iu_msubslantiam
XVII. De fidejussore. ." rapuerii," irrila habeantur, quae oblihent, ct ipsi ah
- XVIH. De personis juiiiciorurii. - '
ec_lesia,.quam spoliare cupiunt, exclujanlur.
- XIX. D.eagriatisel cognatis. . • _ . ._..--• De regula cqlleclarum.
XX. J)e falsa moneta. IX. Nullas in.precibus nisi ad Palrem dirigatora-.
. XXI. De homicidis adecclesiamconfugientibus. (ionem -, secundum illud : Si quid pelieritis Palrem
. XXII. De'latrPhibus.. .-.', ,. .-•-- 4n nomine meo. El utprius eas cum iitstruclionibus
; XXill.De dle Dominico. ; . -< - _ _traciet. . , . , ., - . .
. XXJV; Deempto a fure. .'---. ' --.' De professionibussacerdotum. .
XXV. De alienp animaji occiso. ""-_" X. Quando presbyteri yel--diaconi per paroehi».
XXVI. J)e composiiiorie incensae domus. -.-' B constiluuntur; oportet. eos. episcopo suo professio-
• XXYll. Devia convicinali; - - nem facere.
XXVIII. De rehus commendntis incensis. De teslamenlq sacerdbtum.
, -INCIMUNT PB_EBICTA.CAPITLLAET EOMJ5ITI.VTUS. •--XL Presbyteri posl ordinalioiiem suae paupcr-
,;- • • De.exposito-infanie. ., -., lalis praedia compa.ranles, lestamenla.ecclesiis c<m-
- I. Si
exposiltis ame ecclesiani cujuscunqiie fnerit• flrment. Siri aliter, ui fraitdatores.leneantur..
miseralione coHecltis, contesiaiioriis ponat collector De archidiaconis. . . •
epistolarri. Etsi is qui.icolleclus-estv intra deccm -XIL-Praevideaiil episcopi.he cupidiias archidia-
dies quaesilus. agnitusque non fuerit, seciirus liabeat cononim-suoruiri culpas nutrial, quia mullis raodis
puicollegit. Sane, qtii post praediclum ierripus ejusi -menlituriniquilassibi. --
calumniator exstiierit, utiioriiicida damriabilurvsicut : . --•=•" De compositoribus^cantionum.
Palrumsanxirûeloritas. .•-.'.. - .-. - • XIII; Qui in blasphemiam âlierius caniica com-
.--'- . Diiirigesimismorluorum. - posuerit, vel qui ea canlaverit, extra ordinem juili-
II. Fideles pro defunctis amicis jejunia et obla- celur.-Nam lex hujusmodi praecipit exsiliari."
iiones triginla diebus adimpleri faciant, et mortuum r> •-"-' - De tttodosdcramenii.
. super morluum non ponant;, hec o.ssa defunctorum XLV. Omne sacramenlum in. ecclesia ei super.re-
sup_r lerram dimiuant. Quod sifecerint, canouicae liquias jurelur;-Sic illum Deus adj'uvei, et illi san-
sententiae siibjacebunt. _ •_ - •", ' ctf, quorumsunt istae reliquiae l.,-.
-• • --'. -De fhulieremixa. ' -' _ De libertis, ul hon sinl iestes.
Ui.-.Cum enixa' fuerit mulier, si stalim actura XV. Libertus et liberta in nullis negotiis contra
gratias inirat ecelesiam., nhlio liiiic peccali pondere puemquam lestiinoniurii dicere permiltautur, «;-
gravalur ; voluplas enim carnis,- rion dolbr , in ceptis' iliis causis in quibus irigenuilas deessel, siput
culpa esi; in prolis vcro prolatione gemiius esi. praemissum-est.el de servis, qnia indignum nostra
Si itaque enixam mulierem prohibemus intrare ec- pensat clemenlia ut liherlorum lesiimonia ingentiis
clesiam, ipsam ei poenam suam in culpam depu- " damnaincuiia.nl. Qui vero. ex iisdem fueriul proge-
tnmus. , . , .' . ,, . niti,,ad.-teslimonium a tertia.generalione admit-
De clericis qtti cohtdm nulriunt. tuntur. ' - . . , .,_..
., IV. Sanciium est.ul clericiqui .comam nulriunt, De commutqticne.
aharchidiacono , etsi noluerint, invili londearitur. - XVI. Commulatio, si.non fuerit per vim vel mer
Vestimenta vero.yel calciamenta- eis, nisi religionem JJ tumextoiia-, lalem qualem ,.et emptio-iutheai firmi-
deceant, habere non Iiceat. . •. taiem.. ,
De sacerdotibus qui demigranl. ' . ... - De fidejussqre. -.
Y. De saeerdolibus qui suos tilulos absque licentia XVII. Si -quis conienrpio fidejussore debitorem
episcopi dimiltunt aul dimiserunt., statulum est ul siiuin teriere nialuerii, fidejussor et haeres cjiis a
tam diu a communione habeanlur aiieni., quoiisque fidejussionis yitmulo libprantur.
ad suostituIos.Teyertantur. De pefsonisjudiciorum. . . - '
D. loco laicorum in--ecclesia._, XVIII. In. jiidiciis quatuor-debent esse personae,
YI. Laici secus altare intra cancellos tam advi- accusaior, defensor, lesles, judex. Accusaior -uii
gilias quam ad~missas stare penitus non praesumanl. debel inlenlione ad ampliflcandarii causam, riefen-
. De servis clericorum. sorexlenualione ad minuendam, testes veritate,-ju-
VII. Ecclesiarum servos -, yel episcoporum,, yel dexsequitate. _ .. - --
'
clericprum a judicibus, vel actoribus publicis.in -•-';• De, el
ognatis coynalis. •.
diversis angariis.faiigari divina prohibemus. aucto- XIX. Agnali.sunt qui.per virileni sexum descen-
ritnte; si quis vero judicum vel--actorum ciericum, -fiiui',,cognai.i qui per i"eai]ii.etun...Etidep palrui vel
" '
829 IIL'CONClLIA. '_ .830
patruorum filii et agnaii siml et cognati. Avunculi Anum.lt), tesiaiur. N«mjna" sex episcoporiiin ripbis
" conservavit episiola 19, ijuam cElhelbalilo regi Mer-.
vero et avunculorum Clii cognati sunt, non agnaii. ciorum Bonifacius archiepiscopiis, legatus tJermani-
De falsamonela. - ciis-Romanae Eedesiie, et:Wevera , el Burchart, et
XX; De falsa moiieia jiibenius ut qrii enm per- Warbeth, etAbel.et Wilibald, coepiscopj, scripse-
cussisê comprobalus fiierit, manus ei nmpuieiur ; ei runt. Wevefae nomen cnrrupiiim videtur ex IPp"Wei-
solidos lenae, siv> Witlaiii.Btire.burgeiisis episeopi. Riiteliar-
qtii hoc consensit, si liber est, sexaginta dtis Wircehi rgensi Eecl.esia:pra:era.l. Warbeih uniis
componal; si servus, sexaginia icius accipiat. esl cuiri Haribeiio Senbiiu n archie.iiscopo, el Abel
De homicidisad ecclesiamconfugtenlibus. ' archieiiiscopusRhemeiisiSj.q.ui, ctim in sedihtts suis
non recipererititr,- aptitl Boiiifaciutii luiic liaerebitnt.
XXI. Homicidis vel caeleris reis, qui legibusmori Wilibalduiii episcopum Eiciisleteiiseiii esse-noi.tim
debent, si ad ecclesiamconfugerint, nullus eis vicius est. Duorum reliquortitn.episcpportimriominalatent.
detur. . - Cohdemnaiiiii liac syriodo.surit Aldeliertus et Cle-
De lalronibus. mens, iii ex aclis concilii Konijini palel. :Jam etiam
episcbpali gradii dejecius est Gewiliebiis epis_copu.s
XXII. De lalronibus praecipiirius observanduni ut Mogoriiiiiiis,quem recenliores male Gervilioriem no-
pro prima'culpa unum oculum perdat; de alia verb minant. Hicienim posi conimissiim anno superiofe
hoiiiicidium sacra
'
Cnde
nasus ei iruncelur; de lertia culpa^ si non emenda- niliilotiiinus uactaveraf.
JD san.ctus Bonifacius jri synodo jam facinifs ejtjs.expo-
verit, morielur, suit, 'etcpnlestatus esmulluiii Iioiiiiciiliireaiti po.llu-
De die Dominico. tuui episcopaii oflicio fimgi debere. Ohjecii etiam ei-
cmn avlbus ca-
XXIII. Si quisdie Dominico opera servilia fecerii, . dem propriis se vidisse riculis ipsiimiitiHaienuslicere!.
liber liomo, si hoves jtinxerit, dextrurri bovem riibusqhe j"Caiiieni,.quo(i episcopn
Gewiliebus , cuipam cruife.s"us,. syuodi. jiuiicio. se
perdat. Etsi alia quae proliibila sunt fecerit, sacer- siibmisit, ui Othlonus, Jih. i.cap.,37, refed , jnsie-
dotibus illa emendet, sicut. de reliquis negligentiis que se deponi atfpidirie.episcopali agiipvii. Ex lilte-
ris lameii Zachiriae, n. 158, cbncfudas euin a sytip-
judicibus emendari solet, et ppenitentiam insuper di senicntia a'd p niiQcem provocasse. Saiiclus Bbni-"
accipiai. Similiter de praecipit.isfestiviiaiibus.: facius Acla synodi Aldubeittini et Clemeutem concer-
De emplo a fure. , ,. . .. nenlia Romain per, Deoeardam ..presbyterum misil.
. XXIV. Si puis de Jitre ne_eieiis aliquid enierif, ; Cbi iioiaiidumdtiosiiaerelicosan.1?^.! modo correp-
los non re>ipuisse, atque ideo soleranius ciiiidemri;i-
quaerat, acceplo spaiio,.furem. Quein si non poiuerit tos esse. ExepistoJis supra noininatis ulieriora syn-
invenire, piobetse sacramenio innoceniem, et rem odi Acia.peispicerelicet. W. ."•: r .
restiluat, et furem qua_rere non.-omiilat. <Juod si :ix-.-'.--' =•:"'-'.
furem celaverit, et perjurasse poslea. delectus
•
fuerit, CONCILICM GERMANICUSI111, '
lanquam fur el ipse damnetur. C Aucloriiate sancli Bonifacii Bonidhw sedis legali con-
De aljeno nnimali occiso. - -. -, -
gregatum anno Domini 745 in quo Aldeberius et
. XXV. Si quis casu facienle occideritalienum ani- Clemens htereiici damnantur., el-posf Gervilionem
mal, et non negaverit, simile dare non lardei, et Moguhtim episcbpum ob crinien lioriricidii deposi-
lum saricius Bohifacius faclus esi~ afchiepiscopus
cadaver moriui accipiat; , . - , ; , 7
Mvgunliuus.
•. De compositio.neinceitsmdomus.. . - . . Cum ita, Carlomanrio j'ubente, et Bonifacio"consu-
-XXVI. Si-quis incenderit _lienam_doinum, pfimo lerite, syuodus habereiur.mulii illi uon.solum cle-
omnia aedificiaresiiluai, clquidquid ibi arse.ii;cprn- rici quilibet haefeiicai praviiaie infecli exlra Ecclesiai
rommunionem pellebaiiliir, sed eliam episcopi capi-
ponat, et insuper LX solidos, el publica poeniieritia laliuin criminum- maculis infames deporiebaritur,
nmltelur. El quolquot homines de ipso incendio T.lius aulem errorjs qui tum in Germania-grassaba-
evaserint, imictiique secundutn Iegem suam coropo- tur praecipui auclores <luo fttere haereiici,. Ctemens
et Aldebertus : dequibuspostea,. cuin epislolas ad
nal, et qtiidquidperdiderint resiiluat. Zachariam porilificem datas prolulerimiis, opportu-
De via cotmcinati. nius dicetur. In iis enim illorum haeresis exiiialis
XXVII,- Siquis, viam convicinalem, vel pastora- ctimmemoraiur. Depositus esi eljam iuuc Ger.vilio
lem clatiserit, cum sua lege componal, et, ipsam Moguiuiiiae sedis aritislcs, cujus quidem
' depbsiiionis
" _'
Citusa fuil haec. •"'•''
viam aperial. . D Ea lempesiaUiSaxonibusThuringiam vastaufibus,
, De rebus commendatis.incensis. . ejus provinciae hpmines Carlomanoi opem implora-
XXVIII." Si cui comniendaiae res fuerini, vel batii.Ille mox exerciium.initiit, eicum eo.Geroldum
traditae ad yendciidiim, etin domo ejiis cum rebus Moguniiiiumepiscbpuin Gerviliouis palfem. Iu ipso
autem confliclu Geroldus cum plerisqtie aliis caesus
suis...... -• est. Geryilio vero fiiius.ejusj :qui limi adttuc -laictis
(Cmlefadesunl in Ms.) -. in paiaiio versabatur, iu clerutn asciscitur ieniendi
doloris causa quem ex patris morle coriceperai, ei-
VIII; demqueiii Moguniiuo poiitilicaiu .uhrpgatur. Non
CONCILIUMLOCO INCERTO, diu post Carlomaniitis rursus colligit miliit.m, proli-
ciscitur cunira Saxones, Gervilioiiem secum ducit.
A.KNO 745, IN PROVINGIA FRANCORUM HABITU5I_ nlira citraqueripam llumims Visur-
• Synodussexta a sancio Bonifacioeelebrata esl ann. . Exercitu uiroque
gis (aucior vocat Wisarnhaiii) consid-nle , Gervilio
7i§,-Iocoincerlo, in provineia Francortim. Moguii- jubet puerum suiimire ad.:;0stium caslra diligener
tiaecongregaiam opinatur Serarius, sed hane opinio-; illic inguirere nonien ej'us qui p.airem ip.sius iinerfer
nem fundamenio deslilulam ait Eckartus, Rer. Fran- cera.l. Abit puer. di»c.iiev qubdam non longe abesse
cie.lib.xxiii, p. 4GC. Praesenles in synodb fuisse eum quemiquaereref; rbgaiutad doiiiiiii sui Colio-:'
(•cto-episcopos, Anglos omnes, Bonifacius ipse in quitim properarevelit. Venit ille, et adventu ejns
ejiisi. ad Herefriduiii presbyierum, inlei- Conifacianas dcnuntiato, paralis«quis, episcopus Cervilioci pio--
m . S. BONIFACIIMOGUNTINIARCHIEPISCOPl OPP. PARS I. 85-2
pedilohviam , et ciim in medio fluminein.er se.eol- A i faciiarchieptscppi nobis. reiulisii, per qnasnohis quse
loquer.enlur, Gervilio clam ferensgladium, hominem
.coiifodit,.'iia dicens: . ., . opportuna e's visa sunl indicavii. Quid ergo denuo
, Accipejam ferrum,qti6"pa,treni vindico-chartim. nosiris secretariis te ingredi postulasti ? Deneardus
rejigiosus presbyter.dijcit: Dorpine mi, dum, juxla
"I Ille rhpx px equo corruerii, iri (luniine exhaial sancti aposlplatus vestri praeceplionem, meus _domi-
spiriinm. Reperite attlem ejus cbmperta._ca.de, sub-
lato clamore, tririiique ad arftiaconcur.riiur. Fit nus Boniiaciiis episcbpus, famulus pietiilis veslrae,
pugria airox; Saxo.nibus,viciis, Carloniaiinus ad sua in provincia Francorum syriodum aggregasset, et
se recipit, nemine lurii id quod Gervilio fecerat. pro
Jidmitidio ei "irriputanie. Ilaqrie reversus domuiri, reperisset illic fnlsos sacerdotes, haereiicos, et.sclti-
pefrexit spliio more episcopi miinja obire. smaticos ,-id est Aldeberuim, et Clemeniem, sacer-
' At sanctus praesul Boiiifacius inier caelera 'lioc dotio privans, una.cum principibus Francorum ,
etiam iri synpdb pronuniiavit: nerhinemijiii liominis relrudi fecit in cusiodiam. Illi autem non iri
Vardepolluius sit, sacerdolio fungi posse. Tturi etiam poeni-
objecit ei suisse conspexisse oculis illum cum avi- lentiadegunt, ut judicatum esl, sed econtrario ad-.
bus ei canibus Iiiderilem, qiiod episcopo ifas non es- jJ Iiuc populum sedticuni, pro quo et hanc epislolam
set. Cervilio, his auditis, senliens se: ftulip pacto mei domini, .quam manihus gero, vestro
corilra siimulum vel saeeular-is.pofeniiae, vei canp- praefati
«icse auctoriialis, quaeper sancium Bonifacium in » sancio apostolatui missusoffero, ut eam coram saero-
praesentes omnes proferebaiur, calcilrare posse, B sancto cbncilio relegi facialis. Dictum est: Suscip.ia-
briiriium de se calculis subscripsit, et. exauctoraius lur epistola, et cofam nostra praeseniia relegalnr;
est/Eb ainem deposiio, sancius Bonifacius a Carlo-
mannd etiPippirio fraire.ejus Mrigttniim»sedi pr'a_. etaccipiens Theophanius nptarius regionarius, et
frcilur. Et ut ejusdigniias esset emineritior, statu.e- sacellarius relegit in his sermonibus:
runl iidem "pnncipes Ecclesiarii Mogrintiriam, quae
tum alieri snbjecta erat, in lolius Germaniae metro- (Epislola quaritTheophanius nolarius relegit quinqua-
jfolim provehere; missaque mox legatione a Ro- gesima septima esl hujus Edilionis^.)
riiarib pontificei id impetrarunt. WCRDT. - Cumque relecta essel, Zacharias sanctissimus ac
' - beatissimus papa dixit: Audistis, fratres charissimi,
XV
V ROMANA5YNOPDS. -"; quid in isia epistoia releclura sitex sacrilegis illis
DEHJERETICI- ASANCTO BONIFACIO DAMNATIS ADEIJMDEMpui se ad suam condemnationem
1 aposlolos praedica-
;_ ETAI.IOS1NGERHANIAM MISSA.-.
[A,T>. 745.] verunt. Sanclissimi episcopi et venerabiles presby-
, Irinomine Domini JesuChristr, __nperanie-Dom.no teri responderuni-:-Audivimus eerie peromnia, non
pjissimo Auguslo Consiantino impeniiore, anno 26, apbstolos, sed • minislros Satanae, et praecursores
postcorisulatumejusânno 5, riiensis Octobris die25, Antichisli; Quis enim alinuando aposiolorum, aui
ihdic.ione 14,. praesidenlesanetissimo.ac heatissimo „( quilihet sanctorum, ex capillis suis, aut ungulis,
Domino Zacharia papa, inpatriarchio Laleranensi; in sancluaria populis -exhibuerunt, ut isle sacrilegus
liasifica qnae.appellalur Tlieodori; consideutihus au- et perniciosus agere conatiis est Aldeberlus. - Sed
lem cu-.neb sanctissimis episcopis Epjplianio Silyae hoe scelus a vestro sahcto aposiolalu est resecan-
Candidae, Benediclo Nomento, Venaniio Praenesle, dum, tam de illo, quam eliam de illo iransgressore
Gregorio Poriuensi, Nicela Gabiis, Theodoro Orlensi, Clemente.quisacros canonesspernit, atque exposi-
Gra.ioso Villitrias, seu venerabilibus presbyieris, id liones sanctbrum Patrurii, et dicia sanctorum, _t
est, Joanne archipreshytero, Gregorio, Stephario, pro transgressionibus suis dignam suscipiant sen-
iiem Stephanp, - Dominico, Tlieodbro,. Anasiasio, lenliam.Sanctissimusac beatissimus papa Zacharias
Georgio.Sergio, Jordanej Leone, Ilem Lepne; Gre» dixit: Quia hodiejam lardior iiora est, venluro
gorio, Stephano.iEusiochio, Procopio^ aique Theb- secreiario releclis iterum vita eorum el aclibus,'
p'hanib;.propositis.inmedip-sacrosanciis Kvangeliis; cpmmuni consensu, medianteDeo, quid fieri debeat,
asiantibns quoqiie iiiaconihus,. vel cuncto clero^ perlractandum est. ••'...
Gregorius notarius regidnarius etnomenculator dixil: -, In nomine Dpmini Dei, et Salvatoris nostri Jesu
Deneardus religiosus presbyler, legatus Bonifacii Christi, imperante domino piissimo AugustoCan-
sanctissimi archiepiseopi provinciae Germaniae, di-1D sianlino, magno iinperaipre, anno 26, post consula-
rectus apud vestrum sanctum aposlolatum, prae velo.,_ tum ejus an. 3, mense Octobri, die 25, indictiane 14,
est, et petit se ingredi, Quid praecipitis? Dictuin esl: praesiderile -sanctissimo ac beatissrmo domiho Za-
Ingredialur. cliaria papa in palriarchio Lateranensi , in -hasilica
i.Gumqne ingressus fuisset, Zacharias sanctissimusi qure appellatur Theodori, considenlibus etiam cum
ac heatissimus papji sanctce Dei catholjca; alque apo-. eo sanclissimis episcopls, Epiphanio SilvaeCandidae,
stolic-e urbis Romae dixil: Anteiiosdies.syil._bas j Benedicto Nomento, Venanlio Praenesliae, Gregorio
reverendissimi atque saneiissimi fratris nasiri Boni- Portuense, Niceia Gabiis, "Theodorp Ostiense, Gra-
| a Romana synodus. Oocurrit n. 1,2, .., 4, 5, ini esi, anno Christi 741; quanquam eriim hoc lofco not.
Cod. Paris. De aimo [745J adnol. Siniiondtis : Huic; imperii annos computat, sed posi consiilatiim, -re.
arino congruit indiclio 1_, mense Oclobri. Conslan-- eodemrecidit, qtiia Consianliniis paucis diebus pus1 j
t.ini aulem annorum , duplex epoclia-mem.oratur. imperii natale consulatum dedisse videtur, siciu d<-
Prior, ex quo cum Lenne, Isauro palre regnarei pairedictum esl. Quare ad Iianc normam exigenda..
coeperai, xn Kalendas Maias, anno 720; .alierai sunt reliqtiarum quoqiie epislplarum subscriptloncs,
.arirrqriim quibus 'posi palris. obitum - solus imrie-
«rabal, ex die xiv Kalcintas Julias, indictione 9,-idI b Vide-supra^coii 7Si.Ij)iT, -
'
S55 III. CONCILIA. , . . 854
imso Velitris;seu venerahilibus pre.byteris, id est, A chaitgeli. Et ipsa.cpistola per mauus angeli Domiui
Joanne archipresbyiero, Gregorio, Slephaiio, iiem - peivenil ad Uoiriaitam civitatem, adlocum sepulcri
Stephano, Dominico/ThepdorO, Anastasio, Georgio, sancli Pelri, ubi c.laves-regni coelbruiiico: siluta;
Sergio, Jordane, Leohe, ileni Leone, Gregorio, sunl; etduodecim papati, qui sonl iri Roniaua civi-
Siephano, Enstachio, Procopib, alque Theophanio, tate, triduanas feeeruni vigilias: ei in jejoriiis. et ora-
propositis in medio sacrosanciis E .angeliisj astanii- tionibus permanserunt diebus ac itoctibus, el ca_iera
hus quoque diaconibus,"vel cuncto ciero , Gregorius usqrie ad fiiieri! perlecta.
notarius regionarius, et nomencuiatbr dixit: Juxta Zacharias sanciissimus ac heaiissimus papadmt:
vesiri sancti" apostolatus prseceplionem, quam"iri Pro cerio", fralres charissimi, isie Aldebertus in iri-,
praelerito jussistis, Deneardus religiosus presbyter saniam est conversus; eiomnes qui hac uluniur
adest prae velo, quid praecipitis? Dictum est: Ingre- scelerata epistola, more parvuloruih, absque riiemo-
diatur. Cumque ingressus essel, Zacharias sanctis- ria mentium sunt, et miiliebribus sensibus insaniuni.
sirnus acbeatissimus papa dixil: Aclusillius nefandis- Sed ne leviores adhuc ampiius decipiaritur, indiscus-
sinii Aldeberti, sivecaeiera qutedeeosuntscripla, qu.ae sam et absque sententia causairi hanc in etiiti relin-
praslerito secretario prsemanibus gerebas,coram prae- quere-miriime possumus. Sanctissimiepiscopi et ye-
senie concilioporrige legenda'; Eia~ccipiensThfeopharB rierabiles presbyteri responderunt : Ex di.vina illu-
j_iusnotarius.regionarius el sacellarius relegit Viiam stratiorie cognoscimus cor vesiri sancti apostolaius
illius, ctijus initium tale esl: illuminatuhi, et quae a vobis dicia suut. ex. adinini-
in nomine Domini nostri Jesu Christi. Incipit Viia siratiorie saricti Spiriius enianarunt. Et idcirco, ut a
sanctiel heali Dei famuli, el praeclari, atque per to- vohis praevisum fuerii, in utrosque^senteiitia promul-
lum speciosi, ex.elecllone Dei nali, sancli Aldeberli - getur. Zacharias sanciissimus ac beatissimus papa
-- ' '•' dixit: Noriut a nobis solum pra_visum.fuerii, sed
episcopi.
De simplicibus parentibus fuit ;procreatus, el de pariter cum sanititaie vestra esi pertraclandum :
gralia Dei est coronalus ; quia dum in ulero malris sed si Dpminp placueril, in fuluro secrelarip, quod
ssel, ibi graliam Deiaccepit; elanleqiiampeivenis- reetum visumfuerit, et dominus suis famulis adnii-
set beatjssima nalivilas ejus, vidit .genitrix ejus, . nistraverit, ex" omnibus ej'us actis. promulgabiiur
nasi per visionem, egredieniem vitulum de dextero senientia. - ,
atere suo, qui viiulus riesignabat gratiam illam quam Jn nomine bomini Dei nostri Salyatoris.Jesu Chri-
b angelo acceperat; aritequam exiret de vulva. sij, imperante doroino piissimo AugusloConstaiitiuo,
Cumque hic libellus iisque ad fineiri lectus fiiissei, _ magho imperalore, aniio 26, ppst consulatum ejus
acharias sariclissinius ac beatissjmus papa dixit: anno 5, mense Octobri, die 25, indicfione.l4,_prae-
uid ad haec blasphema respondeiis, sanclissinii fra- sidente .anctissiino ac beatissimo dpmino Zacharia
res? Epiphanius, sanciissimus episcopus SilvaeCan- papa iri patriarchioLateranensi, m basilica quae ap-
idae, dixit.: Cerle, apostolice -tofnirie, ex divina pellatur Theodori; cpnsidenlibus etiam cum eo san-
nspiratione motumest corsancii vestri.aposiolatus, ut ctissimis episcopis Epiphanio de Silya Candida.,
raediclum Bonifacium, sarictissimum fralrem no- B.enediclo Nomento, Venantio Pnenestia), Gregorio
trum, episcopum, atque-Francprum principes, cbm- Pprtueiise, Niceta Gabiis, Thepdorb Ostiense, Gra-
oneretis, qualenus in parlihus iliis post longa tem- libsp .Velilris, aique venerabilibus presbyt.ris,
ora concilium aggregaretur sacerdotum , ut haec Joanne archipresbyiero, Gregorio, Stepliano, item
chismata et blasphemiae usquequaque sancto veslro Slephario, Domiiiicp, Theodoro, Anastasio, Georgio,
postplatuimiiiime eelarenlur. Zacharias, sanctissi- Sergio, Jordane, Leone, i(em Leone,_Gregoxio, Ste-
us ac bealissimus papa, dixit: Si quid adhuc ha- phanp, - E/ustacliio, Procopio, aique Theoplianio;
et Deneardus reiigiosus presbyler nobis porrigere proposilis: in medio sanciis Evange.liis, aslanlibus
elegendum, porrigat. Deneardus religiosus presbyter quoque diaconibus,"vel cunclo clero,; Grpgorius. no-
esporidit: Ecce, domirie, epistolam, qua utebatur, j) tarius regionarius et nomenculator. dixit :.Secundum
t divulgabat eam-.esse Jesu, et de "co_locecidisse. guod a vestro sanclo apostolalu praeceplum est in
t accipiens Theopliaiiius noiarius regionariiis et praeterilo secreiario, ut Deneardus religiosus piesby--
acellarius relegit, cujus initium tale esi_:' ter hodie se veslris obtuiibus praesentaret, prmsto
In Dei nomine incipit epislola Domini nostri Jesu , est prae fpribus; quid jraecipilis.? Dictum est: ingre-
lirisli Filii Dei, quae in Hierosolyma cecidit, et per dialur. Cumque ingressusfuissei.Zacharias sanclissi-
iehaelarchangeluminventa eslad portam Ephrern. mus ac beatissimus.papa dixit: Habes adhuc ex sa-
t per- manus sacerdolis, nomine Leorae, epistola crilegorum illorum. conscriptp quod coram hoc sancip
sta relecla fuit, et exemplata; et iransmisit eam ad concilio porrigasa,dreiegendum? Deneardus religiosus
ieremiam civitatem, ad alium sacerdotem, nomine presbyter respondii: Etiaiii, dpmine mi, habeo pra-
alasium; et "Ipse Talasius transmisii eamdem ad tionem quam sibi Aldebertus. componere hisus c>ls
rabiam civitatem, ad alium sacerdotem Lepbanium; et ecce prae manibus eara.gero, juiiete eariisuscipi,
1 ipse Leopaniiis fransmisit. epistplam istam ad Ei.accipiens eam Theophariius ii0larius relegit coram
'etfaviam civitatem; quam reeepit Macharius sacer- oninibus, cujus initipm lale est. -
os Dei, et transmisit in. montem-sancti Micltael ar- Domine Deus omnipotens,. Chrisli Filii Dei Domiui
.835" S. BONiFACIl MOGUNTINIARCIHEPISCOPl OPP. PARS I. 8-6
inostri Jesu Christi Pater, et A, ei Q, qui sedes super A . apostblicae urbis Roma3,'his gestis alque seiiientia.
sepiimum thronum,' el super cherubim et seraphim,. a npbis promulgaiis subscripsit.
tii pietas roagna,- el dulcediiiis est tibi salis, Pater Epiphariius, episcopus sanctae Ecclesiae Silvae
sanctoriim ahgeioruiri, qui fecisti coelum et lerram, Candidae his gestis atque sententiae a nobis promul-
mare ei omnia. qtiaein eis sunt, te_invocb et reelamo, galis subscripsit.- /
et inviio super me miserrimum, quia tu digriatus Benedieius, episcopus sanctoe Ecclesiae Nbmerila-,
fuisii dicere : Quodcttmque petierilis a'Patre.in no- nse, liis gestis atque sententise a nobis promulgalis
riiihe meoj hoe faciam. Eigo ego te pelo, quia in le suhscripsit.
•confidil anima niea. Cumque per ordinem legerelur, Venantius, episcopus sanclae Ecclesiae Praenesti-
veritum est ad locum, ubi dicebat: Precor vos, et nae,' his. gestis atque. sententiae a nobis promulgati.
-
conjuro yos et siipplico me ad vos, angele Oriei,-ant subscripsit.
geie Riigull, angele Tubuel, angele Michael, angelei Gregorius, episcopus sanctae Ecclesiae Portuensis,
Iriias, aiigele Ttibuas, angele Sabaoe, angele Simiel. his gcstis a;qt_ie_senientiae a nobis promulgatis sub-
' ' •. .
Duni verb haec bralio saerilega usque-in finem per- scripsil. ._
lecta fmssei, Zaeliatias sanciissiriius- ae bealissimus> - . Nicetas, episcopus-sanctaj.EccIesiae.-Gabjnasa.,hii
papadixit: Qhid adifaec, sanctissirhi f.atres,responde- gestis aiqtie sententiae a nobis promulgalK; subj
tis? Sanciissimi episcopi et yenerabiles.preshyieri re- scripsii.
spoftdefunt: Quid agendum esi, nisi ui bmnia quae! . Theodorus, episcoptis-sanctae Ecclesiae Osiiensis
nobis reiecta surit igni concrementtir, auctores vero' his geslis atque senlentise a nobis promulgalis suh
eoruni anaiheihatis vinculb percellanlur? Non enim1 scripsit.
hohilna angeloriim, rjrseter iiomen Michaelis., ssd' Gratiosus, episcopus sanctae Ecciesiai VeliterneU'
riomiiia difiinohum simi, quai in siiis oiaiibnibus iri- sis, his gestis atque sententiaea ubbis promuigatii
ut'
vocavit, ad prse.iamlutn auxilium sibi. Nos aiilem, subscripsil. .'-..
a"vestro sancto aposiolatu edocemur, et divma tradit _ . Joannes, archipresbyter tituli sanctae Susannae
auctoritas, non jiius, quam tiitim angelbrurii ribmina1 his gesiis alque senlenliae a .nohis promulgalis tuh
'
cogrioscimus, id esti Michael, Gabriel," Rap.hael,' scripsiC - - - , __ -
siquidem iste, >sub .obtenlu angelorum, daemoniim1 Gregorius, humilis preshyter sancfae Romanae Ec
noiniria introduxit. Zacharlas autem sanctissimus ac' clesiaetiluli sancti Clemeniis, liis geslis alque sen
heatissimtis |iapa dixit: Oplime provisumest a ve- tentiae a nobis promulgalis subscripsit. _
stra Sancti.ale ut scripla illius pmtlia igne ctemeniur, • „ Stepharius, Dei graiia presbyier sanctae Romana
sed oppbfiuiiiiin est ut in scrinio nostro adieproba 1; Ecclesiae tituli sahcii Marci, liis gestis atque senieu
_tionem-etad perpetuam confusionem ejus reserven- "
liae.a nobis promulgalis subscripsit. .
uir„ Nunc vero quia omnia perfecta siiut, de ulrorumr Siephanus, iiidiguus preshyier sanctae Rbriiana
que" senieniia, quorum superius .menlio facta est, >. Ecclesiae lit. saricti Eitsebii, his"gesiis alque"senieti-
perlraciandum est, uttiyersum coiiciliiim dixit: Al-" lia. a ndbisprdmulgatis subscripsit.
deberlus, cujus riobis aclris et nefaria commenta re-' , Duminicus, humilis presbyter sanclae Romanae Ec-
Iecta sunt,' et quia se" apostolum eensuil nomiiiare,' ciesiaeiiluli sanctae Priscae, his gestis alqtie senieu-
el capillos atque ungulas suas poprilis prp sahctuario' iiae a nobis promulgatis subscripsiu
'
exhibuit; sediieens popuium diversis erroribus, et Theodorus, hunitlis"presbytersanciae RomariaeEc
quoniam sub obtentu .irigelorumin suo auxilio daemo- clesiae tiiuli.sancti Laiire.niii, his gestis aique sehlen
nes invocavit, ab omni ofticio saccrdoiali deponathr,> iiae a nobis prbmulgatis subscripsit.
"
ageris pceriitenliam pro cbmmissis, et amplius j'am1 Aiiastasios; indignus presbyier sanctae Romana
popiiluth minime seducai. Siri aiitem iuliiserroribus 5' Ecclesiae liluli sanciae Mari_e,his geslis aique seiilen
perseveraveril, -et pojmium ampliusseduxerii:, sit tlae a nobis promulgatis subscripsit. •
ei auathema, et- aeierrio-Dei judicio coriderniieturi' D Georgius, humilis.presbyter sanctae ilomanae Ec
omnisqiie qui ei cbnsenserilj-yel- ejus seculus fueril clesiss tiluli sanctorum. Joannis.et Pauli, his.gesii
4ociririam,: aul adjunctus- ilii fuerit."Similiter autem'. atque seiiieniiae a nubis promiilgat.s.subscripsit.
et Cleinens, qni per suaiii siuliiuam sanctoium Pa'- liumilis presbyfer sanctae. Roroanae.Ec
S.ergius,
irum scripta resphit; veiomriia Byiibdaliaacta, parvi tituli sanciae Ppfeniianae, • his ..gestis;-"atqu
clesi.se
pendit,-inferens pliam Chrisiianis Judaismum, dum: senteniiae a nobis.prorfiulgaiis.subscripsit..
praedicai, fratris defunct'iuxorem'posse iri matrimo-
et nostrum' Jesum Giiri- . Jordanes, indigrius presbyler sanctae Rbmariae Ec
nio:juiigi,ihsuper Dbminrim
seiilen
slum.riescendenleih ad inferbs, orories pios et impids-_^ .lesiae lituli sanciaeSabinae, hisgeslis alqiie - ->
sitnul inde pr_edicat ahstraxisse; ab .oirini eiiam sa^ tiseariohisproniulgatis suhseripsit. .
ceidotali officio deponatur, et ana.hematis yiriculo> Thebpliariius, huinilis presbyier sanctie Romans
lii.
obligetur : alque nisi resipuerit, aelerno Dei jndicio) Ecclesiae li.tuli saiiciorum qudtiibr Cqrondtoruth,sub
condemnetiir, ve! etiam omnes, qui ejus sacrllegisi . gesiis aiqrie senteritiaea nobis prorimlgatis
: ' '- ' ' '' " .' "' -" ' ' -
consenserint praedicationibus. , scripsit. "i '-, ;"
Romana; Ecclesia
Zacliarias,. episcopris -sariciceDe'i cailiolicte atquej Leo„ indignus preshylersanctte
'
_57 • - . . - III, CONCIl.LV,- _ ... V - . _ S3S
liluli sanctaj Anaslasiae, his geslis atque senicnti_e. a A,-.-., -.--•.• '.'XI. -'• - ..-. -
nohls promulgaiis snbscripsit. - . . . CONCILIUM MOGUNTINUM
"'.'•';
Leo, humilis presbyter. sanclae Romanae Ecclesiae STEPHANl HPAP-E*1,.IPINIREGIS.. [cinOAA. (.".,752.],
lituli Damasi, his gesiisaique sehleniiae a nobis prbr ln eo Lutlus ordinalur eptscopusa sanctb Bonifacio. i1
muigatis subscripsit. - - - ; cxteri, episcopi ei abbates olirii eonslitidi confir-
sanclae Romanae niantur: ; > - "•--: _'•'
Gregorius, indignus presbyter
Ecclesiaetituli sanctae Balblhse, his geslis atque senr -Novissime"... praecepip Romarii ponlificis- el con-
tenliae a nohis promulgalis_suf>scripsit. . seiisuvenerandi priiicipis Pippi.lii, et synod.ilis au-
Stephanus, presbyier- sanclae Romanae Ecelesfae" ctoritalis -licentia, et omnium.episc. porui>.,et abba-
lituli sancti Chrj'sogoni, hisgeslis atque sentenliaea tufiij.necnon canonicprum-, et monachbrura, omiii^
nobis promulgalissubseripsit. unique_.Chrisiianornm ad suain dioecesin'p..rlineii-"
Eustacliius, humilis presbytersanc__3R.0man_e.Ec- li.umprofecius est, Sed et I,u_lum .arite juramemo
"
clesiae; his gestis atque 'sententiae a nobis proiriulga- constrinxit, diriens : Equiderii qnimose proftciscor,
~ '
lis subscripsit. . k. .'.....'' .qu6runque'triediviha graiia dirigere vbluerii; nrine
Procopius, iudignus presbyter sanciae •Romanae ariiem da fidem, ubicunque pbierim,.incuiri .corptis
Ecclesiae tiiuii sancti Cyriaci, hisgeslis atquesen- B 1 ad destinata Iransferas. El ille tjuidem spopondit
' se
tentiae a nobis promulgatis subscripsit. ; bmnia pro possibllilate custbdire. J , . ";
^
' :' -
-."-;"-- .: -."- MANSI-T)ISSERTATIpV-'-.-.;"; VV\V \
De st/nodis in Germaiiia, Gallia etJtaliq a-S. Bonifacio et Zacharia papahdbitis, ef delitte-
ris mutuis Zacliariw pqpceet S. Bonifacii.. ''}"-'
Synodorum a sancto. Bonifacio, velin causa ejus vero sancli Zaciiariae, alia quidem ad sanctimi Borii-
liahitarum, tum el epistolarurri Zachariae pontificis facium", chi conciliom in Francia celebrarimandai,
ad sanctum Bonifaciutn, et saricti Bonifacii ad illum, altera vero adBurchardum, quam snpra indicayi-
obscrira est adeo chronologia, ut doctissimos aeialis inus ; amb__datae sunt- Kaiendis Aprilis,. ihdiciione
nostrae scriptores .diu-occupaverit,' nec illorura 11,-idest arino 743, •'• • patilo arite coiiciliuin
' •"
Gerniani-
laboribus res ita profecil, ui in lucem apertam adliuc ctim.-' '•.,-"-- ': -.
"
prblracla sii. Tenebras hasce discuiere ego pariter in Succedenti-' anno 744, conciliurii Suessioriense
meis ad Baronium aiiimadversionibus conatus snin; C cpnvenii, quod cuin liabittim in;- ejus praefatioiie le-
sed quanquam in nonnullis res.mihi felicitersucces- .gaiur tlie 6 vel, ut Codices vemendatissimi iueriinl',
sisse coriiido, in aiils tamen veritalem minime asse- xiNonas Mariias, luha 14, exliis.temporum chara-
cutum et modo seritio, el ingenue confileor, Res Cteribus,' anno 744, dies 2 Mariias Jhdicaiur.-In et»
igilur ex integro tracianda est, qtiod utprospere' verb Adalbertus haeresis darnnatur, Abei el Adalber-
contingat, deserendam -censeo epocham imperaip-. . tus super ordinatos per civitates••episcopos "archiepi-
rum, quae in inbnumeniis illis signaiur, ulpote qiiam scopi, illequidein RliemensiSi hic vero ;Sennnensis
variam esse in variis Codicibus mss-. nec satis accu- renuniiantur. Concilii-hujus aniitini, quem designa-
rate-a Theophane indicetur,' leste Pagio in Critica vimris, indicatepistola-Zac.iari-e ad saticliiin BoriiTa-
Bafonii. "Chronologiam ilaque• illam dirigairi Juxta' . ciuin inter Labbeanas quarta, c.um iiiea "miilerc se
ac exhibent ipsae liileraeet syriodi iifter se collaia., dicat porilifex palha Abeli et Adalbertb', quos, riv,
adjumenlum etianr piaebentibus-indiclionihus, • " tjiii-" pef- unumqnamque metropolim per yfayincids consti-
ims singitla haecmuniuritur. ; tuisii;. nerapein concilip Siiessioriehsi, ui-jatn anim-
Igilur omniiim -primum consliliio concilium qiibd; adverti. Data es.t episiola" die x'_Kal.. - - : -Julias,
-
indi-
-
Germanicum dicitur, cum de eerio loco quo epi- ciione 12,' idest rinno 744. ;;
- IMondiu jiosi Sticssionerise, eodem scilicet anno,
scopi convenerunt nihil quidquam sciainus. In ej'us-
quidem pracfatione coivisse. episcopos illos legimus die xiKal. Aprilis, Zacharias .concilium Romae ha-
arino Ciirisli 742, die xiKal. Maias; sed cum epocha buif legeiiiluiii apud Labbe,- loin.-XlL' De Ciincilii
illa Incarnationis rarp_efaie"llla adhiberelur, huiCj iiuj.usepocha ita disserui in meis ad Pagium ' aniin-
':
forte addilitiae, nihil insistendum arbitror. adversion[hus;ad An. 743, 15. ;-r' ; •- , -
utpote j. '
Gonstat ulique Burchardum quemdam episcopum Concilitim hoc Iiomanumanno;744, die xi Kal.
inter palres ejuscbncilii assedisse, quisane alius Aprilis celebratum fiiisse mihi peuitus exploraium
iion erata Burchardp Virlzburgensi, quemasancto est. "Anhumindicaiit 1 iempoiarias noiae,. quas.Acia
ilontfacio "episcopum .ja.m coristiiuiu.m Zacharias coiiciiii praeferunt.-Arinus Luiiprandi trigesimus-se-
papa in episcopali sede confirmat -epistpla secundi; ctindtis a mehse Jiiiiio anni 743 usqueadeumdem
•
apiud Labbeum,-toni. XII. Sigriatur vero illarlie Ka- menseiri sequentis arini lluxit. • Anmis secuhdus
lendas Aprilis, iudictione xi,- neiripe -anno 743. Ex Artabasdi "indical epocham ejus imperii a nobis in
quo recte conlicias Burchardum paulo ante Apiilem notaad An. 741 signalam, coeptamque a Junio mense
anni illius episcopairim. oblinuisse. Quomodo ergo anrii-742. Indiciio.12 currebata Septembri anni 745
anno 7.2, Apriii mense,'' inter episcopos residere usque ad Seplembrem anni 74i. Superest dies ei
potuisset? Ponatur ergo concllium anno uno serius* merisis, sedet huuc nobis iiidicat epistola sancu
quam huc usque constitutum est, nempe anno 743,-- ZachariaJ papae ad Austrobertum, quam-geiiuinam
quo die xi Kal. Maias (quat.dies in Actis ejus concilii esse in nota ad annum 742, 13,-demonslravi. Cum
signalur.) in Dominicam incidebat. Concilia^vero an- vero-epislplae illiqs anniis vitiatus-sit-, demonsirau-
liquo more de^Dominicaexordifi saepe alias animad- dum milii incitmbit coiiciliura in"ea expressum-Ro"-
verti.-Concilium lioc:pr_ecesserunt litterae Ires, prior maiitiin iioe indicare. ldvero ex eo deduco, quod
quidem saucli Bonifacii ad sancium ,Zachariam, cpiicilium illudhabitum ferat epislbla die xi KaL
quem de ioslilutis in Germariia episcopis tribus, Aprilis sub Zacharia pontifice> Porrp dies Illa,, arino
inier (|iios Witizbhrgfensis-,Taciteeriiorem ; gerointe' 7*4, in Dominicatn iucidit, . qua ,d'iel cbgi conctlia
839 S_. DOiSIFACll MOGlLNTi.SlAlCCiMriSCOPl OPP, PARS 1. *46
per iinec tempnra.rotisuevisse saepe diximus. Cum A 4 Ffancorum prqvinciam mediantibus Pippino et Carlo-
igiiur in ahnum 744 et concilii ins.cripiio, et dies et manno, eic. Hattc synodum ipsam esse Liplinensem, -
inenses congruarit, alia cohcilio sedos nulla quae- -lo.n ambigue demonsirant verba ilia ejusdeai epi-
rendaest. - " slolae :..De cen.su vero expelendo eo quod impelrare
":.-.'
Ejus vero, cbheilii Acta sequenii annb Zacharias ~aFrattcis aliud hon potahti, quani ul verterite anno
mi-il adAiistroberlu.il Viennensem. archiepiscopum ab unoquoque conjugio servorum duodeciin denarii
cum epistola ~NonisMarlii sigiiaia, inler Labbeana.. (nempe-(juod idem_es--.solidusciinus)reddanlur, eic.
n. 1G. Pagius,. in Ciitiea Baronii de scripii liujus Qitis non agnoscal expressum Insce canotiem. 2 Li-
siifceritaie ambigit; nos geiuiiiuim _ita defendiinus plinensis : Ut annis sirigulis de unaquaque casaia soli-
in noia ad An."742,nuin. 13. EpisloiaoZacharia. ad dus id est duodecim denarii ad ecclesiamreddantur ?
Austrotrertum sincerilas miiri plane explorata «st,- Gonveiiit ergo concilhim hoc ipi>o anno, die^ m in
quanquam nolas ejus-chruriicas emendaiidas esse, Aclis Jegitur, Kalendarum Mariiaruni, quae lune in-
ex iis qniB Pagius egregie dedupil, non difliieor. cidil in Teriain secuudam, ,qua die pro veieri more
S.dex mendosa lemporis ascripiiohe.argumenlmh concilia exordiebaulur. Cum vero coricilium isind
cmilra epistolae sinceritatem desnmere plarie ini- ex Gallis et Gerraanis coaiuerit, ui ex verbis episiolae
quuin est, cum prxserlim Paîus lam multas Zacha- sancfi Ziichariae colligitur, nbn abs re opinareinur
riae episiolas, alibqui genuinas, hpcyilio. riotaverii. episioiam 11 saucli Zachariae adepiscopos "Gallijc
Praeier hoc argumerituni alteVum.inferl Pagius ex eo et Germaniae, quibus eos laudat de corijunctiohe
tjupain eadem episKila resctvisse se scril.it pontifex . cum ecelesia-Roiiiana, eprumque cuin sancio Boni-
a ('lemente quodam ali AusirobertP Viennensiarclii- nj facio consensu, statim-post coucilium illud datam
episcopo raisso, a concussione gentiuhi turbatas esse Iriisse. . .
ecclesiasprovincim_,quibus designari Saraceiiorum in Romaiium coriciiium a sancto Zacliaria, die 23.
Galiias excursiones.Pagius optime censel. Quan- Octobris coeptum, in quo a sacerdotali munere ie-
quiim verp excuisio illa aimo 739 accidil, inala la- moti sunt Adalbertus ct Clemeris haerelicae supersii-
men qriaeecclesiis intulit, non- adeo ciio.sanari po- .- tionis ex ipsis e»rum. gesiis convicli, quos, nisi deiu-
'
tuisse facile inlelligimus. ilinc de aerumnis illis ceps resipuissent, anaihemale dainnaiidos Patres
Ecclesis.suae anno forte 743-adhuc perseverantibi.is • illi etlixerunt. Acta concilii habes apud Labiieum,
eoiiqueri Ausiroberttis'cum IZacliar.a poluit. Qui toni, XII,,Venet. Edit. Porro couciliuni istud. <e!e-
vicissim pontfex cum illo communicavit mala quae brasse se "sanctusZacharias episiola 9, pridie Kal.
Longohardi in Romanam diliunein inlerebaiiit. Quan- - Novembris °ejusdem anni sanclo Bonilacio nun-
quain eiiim..Lui.iprandus eorum rpx aequiorem;;se-- • liavit,. ... .... .
poiiiifici praebuit,;iioii tainen ab ea affligeuda peni- , Annus .746, Kal, ,julii, indiciibne 14 exliibeliiile-
tus cessavit,, ciiui.anno._745,post concessaiiiRoma- . ras, n. 6, sancti Zachariae ad sancium Bonifacium
nis_jaeem, roganie ppniilice, iierum iiifes.is" armis de uo.il-iterandp haplisiriate, qutid. sacerdos iiiflexis
Rayeiinensem ufjiem,_quaepontificiae plienielae com. bajbarice verhis coritulerat. Eodeiiique forie aun.o
missa eral, afllixerii./Vide Pagium a'd an. 743, 14. , inclinariie, data est epistola 7 ad pippinum majoreni
Cessaiumest equidejri liaud diu posl ab.aririis, sed doiniis, ad ea respondens-.dequibus ab eodeiii
non. cessaium a metii; lesie enjm Auasiasip, san- Pippino. interrogabaiur. Koiis,chronicis epistpla iil_.
, clus Zacharias, impeiiaia paee, iii Crbem regressus, '. caret. Statiai-in exprdio succedenlis anni 747, sau- -
sese oratiotiibus dedil,.peieiis qb.omnipoteiiti Deo cbn- " ciusZacharlas, epistoia 8, per liileras sancio fionii
solationem fieri populpMavennatuin, el Bomano.ab in-. facio mandal ut m.sacerdolali collegio leciione pan-
sidiatore el percussore illg.Luilprando rege. Hiuc me-_ dantur ea quae ipse ad Pipptui quaesita pro respnn-
rito iii episipla illa, "per haec, tempora. scripia,.ve- sione. scripserat. Dalae sunt liiterae noitis Januaril,
xari tines Honianps a Longohardis sanctus. pontifex indictiohe 15, id est anno747 ineunle; aique in j.s
queritur, Superest ut Pagii. arguinentuiri expediatur pariier iiijungilur ul dum pro hac re fueril aggrcgatum
ex eo deducium, .quod Wilicarius, qui Austroberto cqncilium,, Adalberii, Clemetilis et. Godolsaiii causa,
successit, anle aimurii 742, episcopalu diinisso, mo- ilerum discutiatur,. de-quihus, si ad viam coiueni
nachum iriduit. Quomodp ergq, ail Ausiroberlus, rectiiudtnis deprehendanlur, ad> norniam caiioinim
auno 74B,,quodalam epistolam jllam eredjinus, epi- disppnanl. Secundum has litteras facile coacluui est
.scopuni gerit? Faieor qiiidem .Ausiroberlum Wilica- conciiiiiiii iliud quod sub nomine Germanici n liedu
" rio pra;cessisse;_sed nec A.ddoYitnuensis, necalius Labbeus lom. XII,.eidemque "sedes fattfe hoc amfo-
ex aniiqiiisaiiuum indicavit, quo Wilicanus episco- coiistiluereliir. Praeier duo haec Geririauica coneiha
|,aium ascendii.-Adii qtiidem succe_ss.ioiiemepisco- sub sancto Bpnifacio celebraia, leriium aliud, quan-
porum Vieniiensium in hisloria sua per iuiervalla quam aptiil Labbeuin, jorii Xli,^disiinguiiui', nequa-
noial, sed periiini annum qup quisque ejiiscopus quam agnoseo. Quod enii.u leriium conciliuiii appi.1-
coepif non sigriai. Ex.hac epistola Oiscimus Austro- . lat Labbeus, iii _qiioAdelbertus -ei Cl.eun-nsdaiiinaii
hertum episcopaiunisuum risque ad annuiii 745,pro- suntjVei idem est cumv,coiiciIioSuessionensi, si de
rogasse. Ig.iur_e'pisiplam'hahc.ab_,pmiiisuppositionis prior-iAdefbeni dam.natioiie agatur, vel cura secuhdo
suspicioneiiberam.pulo, sed ab anuo 7.2 ad aii.nuin_D Geruiaiiicp, sl de causa haereiicorum.iterumjudicaia
745 revpcaiidam esse censeo, ..cum- concilium, illud- -siL seimo. _ -,. . ... •- ;. -
.Kumaiiutn in ea.indicaium ipsuni es.e puiein Roriia- Aiiud e.iiam apud-Veneium Labbei Editorem oc-
num concilium, cujus acta supersum, -quod.ab auno currit,-quod. aniraadversione dignum judicp. Cum
745 ad annum. 744 reyocaudum esse iu nota ad an". eniui .tom.xil .conciliuiti quoddam Germ;inicum-iii
745, 15, dempuslravi. .._.,: • •-- .-- • _sub sancio Bonifacio annb 745 recensuissei, d.eiii,
Anui. ejusdeiri.744, "Nuvembri.meiise dalam arbi- lom. XII, teriinai aliud Germanicuin cojiciliuin anui
tror episiolain sancii Zachar-ue 'ad sauciuiu B.ouilar. 74.7 -ub sancio Boniiacio invehii, quod quinium
ciuiii in.ter Labheaiias S.coin in ea ponufex consti- esse ex cpnciliis a sancio Bonifacio habilis ex Willi-
lutos iiiemineiit.a saucio.-i-onilacio metropoiitas; baldo .scripipre Vitae saucii Bonifacii noâ1. Accepia
Abeieui.e. Adalperluni, quod insyuodo SueSiiOiieusi, sunt haecex Pagip, in Crilica, ad amiuiii.747, nuui.
pr_c_.-iiufu_iisuperius adiioiavimus. Signaniur titieree.. 2et,3_. Sedjrialelnter se coliaerent. Prhno ei.iimsi
die Nonarum Novembris iudiclioiie 15, id-est annoi coiiciiium Jioc Geriuaiiicum trla alia Germanica piae-
744.." ,,;.">.-. .- v ..-..,. -. - cesserunt,âddilis4iie;,pariier Suessionensi ci Lip.ti-
, Pone jsequiiur annus 745; in quo,primo omriiumi ueiisi, quibus sanctus boiufatius inierfu.t, Germa.-ii-
sese ofieii.Liplinense conciljum.quod dei.otari credo.i. cum hoc anni _747,-p.i_-tLr.quaiii(_uod-i.oii_ lertiuui,
verbis iliis .episioli» 9 saocii Zacharine ud sauctumt seo' quai;,ium,Germanictimsuppuianuurii eral, sexiuin
BOiiilacium-jJaliB pridie ILal.J. ovembris, .indictioue . esset, noiiyuiritum, ex conciliis-a sancto [inuilaiio
14, id esi auuo 745 : De synoiio i
i congregala apud ceiebralis. Qui
ha;c.cobs.reani cum Wihiiialdo, q«i
'-' '
"«,» .- '. IH.-CONCILIA, .' '--' .tS
concilia quinque a sanclo Bonjfacio-haliila-notat?.i A ConciiiumCerman^.cum qund a -Labbeocaelerisqua
sua ruies Willi- primum dicilur. - ;
Igimr ut haec sibi constent omnia, ei"ceriseb
baUlo coaevo scriptori asseratur, syriodnm .' 744. Senonis concilium agitur, in quo Adalbertus
hanc ipsam esse Germariicam, quam secundam ideo damrialur, Abel et Adalberlus, ille Rliemensis, hic-
appello, ui moremilla suppulandi a.Labbeo servaLum ,. Senpnensis melropoiitana. constiiuii.
postribnas Januarii iinni 747, Romanum I concilium saucii Zachariae.
sequar. Habiia esl , Epistola âncti Zachariae 4, ad saricium Bonifa-
Carolomanno adhuc rerum p.otiente, a.d obsiquen-
dum monitis pontificis, quibus iiijungebatur Bonifa- cium.
cio ut aggregalo concilio respbnsiones ejusdem pon. Epistoja sancli Zachariae 5 , ad sanclum .Bonifa-
tificis ad capitula Pippini palam legeret, cau.am . cium. ; • /.."-..' ,
Axlelherti et aliorum iieruria traclaret; ac denique 745. Concilitim Liplinense. ," __"'.)-..,
acium in ea fuissede conlirmaiione pfaecedentium Episipla 3 et 16 et llsancti Zacl.ari_e~ad ' Frahcos
qiiatuor synodorum , quas sanctus Bonif-tciiis.jani. ei ftaiios. "-.-._' .'"'..'-.'
.
habuerai, tradit Willibaidus in Vila sancti Bonifacii, . Epistoia"_17sanctiZachariiead Austrobertum , ad
-cap. 10. At enim quombdo -coiicilium hoc poslre- quem Rorriahi concilii anni praecedentis. Acta trans-
cnum. qtiintuni appellareiur, cum ex iis qua. huc .rriittit. .... . - •--
.usquededuximus concilia non ultra qUaiuor resul-". .SaiielusBonifteius epislolamscribilad poniificein,
tent, nempe Suessionense, Liptinense, Germanictim de erio.ribus Adelbeiii, iectam •
in sequenli Roniano
unum, ac deiri alterum hoc Germanicum? Fateor concilio.. ... . •:".."-*
ego quidem concilium aliud superesse quaerendum; g . Cpncilium Romanum n. . .
idque forle Iiaec omnia,' quse deduximhs, concilia Epistola
-
9'sancli Zacliarhaad
" sanc.um Bonifa-
pr-ecessit; nec ahs re Ppinaremtu;cum coricilium isiud cium, ". .*" . '.;'....-
lunc cpegisse sancluih Boriifacium, tres in Ger- 748. Episipla 6 sancti Zficlianie ad sanctum Boni-
mariia episcopales sedes consiiiuit, de quibus in epi- . facium debapiismfiie miuime ifera.ndo. , . ,,
siola sua ad sanctum Zacliariam, cui idem ponti.ex Ejusdem sancti Poniificis .cpisiola -7 jqua ad plura
respondet epistola Jstia daia Kalendis Aprilis, Indi- Pippini consulia respondet. - , . ...
Ctione 11, id esl, anno 743.. Episcopalium. sedittm 747. Epistola 8 saneti Zacliaria?ad sanctum Bdiii-
institutio plerumque In conciliis lunc definiebaiur. . faciiim , cui ihjungitur ut data ad.capilula; Pippini
Quare coneilium a sdncto Bonifacio habilum circa .- responsa-In concilio staliui celebrando recitei." ' ' •
annum742.in Germania liaud abs re siaiiieretitr, Gonciliiim Germanicum, quod lerlium^si Lahbeo,
idque praecessisse.oportel. concilium illud Geriua.ii- et conciiiorum quse eo usque suncius Bonifacius ha-
cumanni 743v de quo supra in exordioiiiijus ;dis- -huerat quintum. •-
seriaiionis, quod proinde.non primum, sed securi- . Sanclus Boriifacius, litteris per Buchardum missis,
duni appellanduriiessel.. . '_" ._ Romanum ponlificem de- mullis' consulii. Litierae
Amm illo 747 exeunte., vel succedente altero 7.48, ipsoe non exstant. '-.- - • - - - . - . - -_-';
sanclus Bonifacius scriptas ad saiictiirii Zachariaiif 74S. Sanciiis-Zacharias epislbla 10 ad praecederi-
litteras, quae famen non exstarit, lraiismisii, qtiibus tia sanctiBoriifacii consulla resporidet. - '
poniifexrespondel epistola lOsigriaia Kalendisjlaii, . 749. ------ - ••.• - •- -.' -" '" ..;-'
indictione 1, id esl, arino 748. Cum vero in ea resci- < ' - ' - •
G 750.. . ;"-. • • - V •-•'"
visse se poniifex scribat de sede episcopnli Bonifa.cii 751.Sanetus Bonifacius.epistola perLullum trans*
ex.Agrippina Moguntiam.trarislata, hinc non itnme- _missa, apud Labbeum, tom.-XII, iegencla
rito deduceremus epislolam 13 saiicti Zacliariie ad ZacharLim iterum consulit. - , ' , saiicfum
sanctum Bonifacium pro prectlone Mogunlinip. sedis : Cui sanclusZacharias ' trihus epistolis i2, 13, 14,
ad eumdem aimum, pt forte diem _.aemehsemVqua .respondet. __•'•-'- : •
prior illa, periinere, quanqiiaiii epistolaj anrihs .51
fone non bene subjicitur. Haeccbnciliorum sancti Bonifacii et.sancli Zaclia-
Anni 7.49et 750 nihil aflerunl invesiigandum, suc- ' riae pontificis c.um muttiis auihorum episiolis chrono-
cedens vero 751, die pridie Nonas -.ovembris, in-, laxis. Epistolarn sancii Bonifacii adGripbonem cuni
.dietione 5, exhiiiel epistolam 12 Zacharia. ad sanctum lempbris;ascriptione. careat, ubi colloearetur non
Bonifaciumvqua p.uribus ejus interrogatibiiibus per,- itiveiii.-Episiolam 15duhiam sanc.li Zachariae ad -episeopos
epistolam suam a Lullo delalam requisiiis respbndet. Francbrtini, utpole , cum coniroversiam de
Epistolam ergo illam quam Labbeus male subjeeit:, sublalo corpore sancti Benedicti langat, neglexi.
huic saiicli-Zacharia;,epislolaepraeferas.-Priori eidenir . Staliita sancti Bbnifacii, qmp varia ex mttltis dedit
episibla. sancii Zachanae adjungenda est aitera num. Labbeus, reliqua omnia admiilo ; uua superest col-
14, pro inonaslerio Fuldensi, quod sancius Boui-• leelio canonum, quam sub saucii Bonifacii nomine
facius in sua ad illairi epistola - eonstruxisse - se" as-• 'vuigavii-Dacherios, Spicileg ,-iom. IX, veter. Edit.,
serii.. . .; '- e\ quo idem Labbeus , tom. XII. lianc enim lelum
llase disseruisse juvit ad rectam chronolaxim con- ^--esse scripioris oelatis a sanclo Bonifacio alienEe de-
ciliorum coactorum occasione et lempore sancti Bo- Dmonslrai canon 15, inquo tnonasleria canonicorum
nifacii7ac epistolarutn quas muiuo ihier se sancius el monachorumperspicue expriniuntur et distinguun-
Zncharins pontiiex et sanctus Bonifaci.usiiabueruiii. tur. Id vero discrimeii nuspiain in veieruin seripiis
'Superesi ui.qu-e fusius dediieia suni.suh uno veluiii reperias, nisi postquain opera Caroli Magni eiLudo-
cnuspectu exparisa chronologica labula exiiibeautur. ViciPii ecclesiarum canonici sub comrinini "regula
Tabuta chrqnologicaconciliorumel epistolarum sancli; elcontubermo agere "jussi sunl. Insuper canonum
Zackarimel mncli Bonifacii.' , isiorum qoidam ipsi suni.canoues ad verbum conci-
A.C. 742. Concilium Germanicum, a nnllo veteri1 . lipruni Moguniini et Atelaten.is V,.quae sub exiium.
iiii recenliori scripiore indicatum, in quo episcopa- viiajCarpli.Magni, ariho iieinpe 813, celebraia suut.
tts sedes tres in Germania a saricto Bonifacio eie- Confercanonein saiicli Bonifacii 14, "quiest Mb.ff'un-
ctae, de quibus sanctus Bonifacius cenibrem facilt lihi caput.26. Moguniiiiiim lj est sancti BonijaciT1iS.
sancturh Zachariam per ppisiolam, apud Labbeum ,' Arel.aieiise-6caitoni 12 Bouifacianoresp.oiidei., sicut
lom. XII, pag. 511, Icgendam,; . , ; - , ei cariori iiujus 5 carionem 27 Moguiiiiiiumtoiideiji
" 745. Saiicttis Zacharias
resporidet'
" saiicio Bbnifa-.-''- ferevêfbisreddif. Dehique capitulare Caioli aiiuilS
-cio, epistolal. . .--,-,*,-., -.: imperil nonnullps ex his Bonifacii-canoues repi_e-
.2. Eju.dem atl Burcliariiuui.Wirteburg.iiscm -epi- seniat; .Ilas.igilur. con.tiluliones yeiiabenie Caroli
scopum, non ita prideiii.electtim. . regho vel sub'
" Luilovico 1'ip daiiis ppinpr. ..-'
'
PATHOL. LXXXix; - - "-' - 2T
S.? S. RONIFACHMOGUNTINIARGHIEPISCOPIOPP. P.ARS II. 8!4
ADMQKITIO PR_EVIA
'
OESUBSEQIJENTIBUS"S.BONIFACIISERMONIBUS-,
- -'' ' •'' ' Editioni.Martenianm
prwfixa.
Bonifacius, cujus hic Sermones damus, is e. t ma- A; Scripsitegregium epistolnrum libriim, qiiem Serrft-
gnus ilie Bonifacius, .patrio nornine Winliidus appel- ifius*Societaiis, Jesu presbyter eiuditiis, Mogumiae
Jatus , "Germanbrum ajiostolus , aptid Occideniales evulgavil. Scripsit et.pliires sanctorum Vitas, si
Saxones in.Anglia claris riaius parentibus. Vix apnos .Trithemio credimus ; ;at "V.ilamsancti Livini riiarty-
^quinqueeompleverat, cuhi ssecuium relinquere cogi- ris, quam ei vulgo atlribuitnt; ipsi abjtidicat-Mal.illo-
lavii, nec riilis parentum. blandiliis relineri pofiiii, nius. Ejiis lihrum De vera et catholica /irfe.Iaudat
. quomiiiusad vipinum confugerel inonasterium. Mo- Ziicharias papa in epistola ad ipsum coiiscripia apud
•lescens suidiortirii catisa-in Nuicellense' coeiiobiui.ii Otlilonhin, lib. n. cap. 9. Pqrro sequenies sermo-
-eommigravit, nbi suh -Winherioabbaie eum breyi.in - nes xvex Ms.illuslrissimi Ffaiiciae cancellarii doroini
liiteris progressum-fecit, ul doeendi eliam aljqs onus Dagtiesseau ante anncs ucccexaraio descripsimus.
hi.se pnulo post susceperit.'Aiuio ieiaiis irlgesimo Ex liis decem prinios eruerat Mabiilonius ex Mss.
sacerdotio decoraius, injuhcium praedicatioriis ofii- . duobus reginse Sueciae, n. I5U2 et 1555, quibuscum
cium primiim in p:tiria,.'deinde in Germania iriagna illbs contulimus, decimum quiutum a riostro Bef-
oiitiiium laude exeichit. Revei sris ad suum moha_le- "bardo -Pezio habuiriius. Omnes spirant" virum vere
rium abhalis digiiitaiemrecusavit, Danielisqueepisco- aposlolicum, qui neqphyios siios iidei rudimehtis fa-
pi sui miinitus liuens.Romam .efiii,-ei a Giegorio. II -miliaVi colloqtiio ad bonosmores inform:tt. Elsi^vero
ilerum in Germaniam, prsedicaiiniiis causa direcitis, S:mplici stylo co.nscriptisini, grammaticaequelegeslii
primum Thuriiigiaii.i, deitide tiisiam, Wdlebrordo eis aliquando spernantur, non ideq conteiiinendi,- imo
cpisciipo Trajeci.nsi adjun.lus, aggressus, muhos maximo suht liabendi in preii6:_Qiiidquidenini a-\iiis
•
ad Clnisti iidem-convertit. Roniam. i.ever.us ut pro- T>apostolicis proflciscilur omiiiauro-jchariusietiiieiidum
.peros laboriim siioruinsuccessus-.Giegorioill expo- -est. Barbaros populos instrueliai sancius Bonifacius,
netet,. ponlifex.ipsum ejiiscopum ordiuaitim ac pallii quos eiiam harbare alloqiii -qnatidoque cogebaiur.
lionore decoratum, cuni legatiaposiolici auctoriiate Caeterura non paTurii conierre possuni ad motes non
in Cermaniam rentisii. Ea fretus. Bonifacius, acce- tojum infolniandos, sed etiam ad ecclesiasticam dis-
.denie. reguni Francorum gralia, Clirislianain fideni cipliuam jllusir;indani. Exemplo poiesi esse illud
^ iliis in partibus adeo.promovit, ul.iiitideliiim ceulum quod de conjogaioruin_conlineiiiiaioio Quadragesi-
.ad-mirius, millia sacris imdis lin.erit. Varios .episco- mae lempore h:ibet,.sermorie 15, el tle Quadragesi-
patus in Gerinania erexii, sedemque suam Aiogun- M die :Dorriinicalantum ilicipienda, '" * -senuone prae-:
tiai, ftxit. Tandemque niuliis perfuiietus labonbu-, cedenti. , - _
-
martyrio coronalus est ariuo 754 nonis Junii.
'' -
V . . , _- MOGU^TIN.IARCHtEPISCOPI ". , .
OPERUM; QU_E EXSTANT ;pMNIUM

-' - '
: PARS SECUINDA. ._'-'. . *',
\.
- • SERMOHES.' :' -"- -''- '

'-."" •'";:.;;';;''; : /'"
- "" - C liam , nec in fuluro viiam* possidebit alernaih.

V -. SERM.OPftlMUS:
J' De ' Proiiidevalde necessarium esforiini lioniini ut dili-
fiderecia.
'.- l.-Necessaritjm esi,;.fratres charissimi, unicuique genler discat iidem catholicam et aposiolicam,
.qui desiderat adregnum ccelorum pervenire, quod maxime populi pr-edic:ilorihuS"Clirisiiani, ei Eccle-
nobis a Deo omnipotenli prbmissumcst et praepara- _ siarum Dei doctoribus. Quomodo 'docei quis quod
ium; fidem reclam.ei catliolicani sirie dubitaiionefir- nqn didicil? vel quaitei-paslor esse poterii,-si pane
;,miier tenere, quia ad. aelernam bealilu.dinem aemo _- vitae gregem sibi commisstim; pascere jgnorat? non
pervenire potesl, riisi Deo placeai, et nullus Deo eriibescat.nesciens discere qtibd ignoral, ".nec sciens
;"
nisi fideni reciam".Fides iardus sit docere qtiod novit.'-. :"
placere potest, pei namque
"omiiiumlionorutn fundamentiim est, lides liuiriaiiae 2. Jsla est fides calliolica, ut crcdamusjn ;iiii"tim
salulis iniiiumesi; sine hac ncmo ad'nobiIitaiem " Deum Pairem omnipoie.iienii et in Filium ejns uni-
liiiorum Dei pervenire poierit, •quia sine ipsa riecin cum pominum Jesum Chrisuim , et~ in Spirilum
hoc saeculoqiiisquam jusiificalionis consequiltir gra- sancttim : Patremeo "qiiodhabcaiFiliuni, Tiiirim eo
' -
SiS ., --: StftMGNES. . .. -, S4t>
quod habeal-Patrem, ,Spiritum<sanclum eo quod sit A tolius mundi diluerel peccaluhn Hae vero plenitudine
«x Patre proeedens et Filio., Paler «rgo principium . ieriiporis secundum praedesiinationeni Dei veniente,
diviniiatis, quia sicut nunquarn fuit-nbn^-Deus/ita -Missus esl, ut in .sancto Evangelio legimus,• angelus
«unquam-fuil-non Paler,- a-qub natus Filius, a.guo Gabriel a Deo in c.ivitatemGalilwm, curnosiieii.Naza-
-
Spirilus sanctus noo natus; quia non Filius e_st;""nec relh,:ad Jfiryinem -desponsalam. viro, cui. nomen. erat
irigeniius, quiiionesl Pater, nec facius esl/sedes Josnph, de domoDhvid, clnomen virgivis Maria, et
OeoPaire Deus procedens ; Pater- _Riei-nus'eoqtiod ingressus ahgelus ad eatif dixit: Ave,gratia pleha-,Do'
habeat-jeiernum Filium, cujus seternus sit- Paier. inittus .tecum.';. benedicla twtnmulieribus. Qum crini
Filius aeternus-eo qtied sit Patri coaeiernus. SpiriluS audisset,iurbaia esl in serritoneejus, ei cogiiabat tjud-
sanclus betemus eo qubd sit Patri el Filio coaeler- iis issel isia sqlultitio ;: .el-ail ahqelus ei: Ne timeasv
nus. lsie unus BeiiSj.qtii est sancta "TriniiaSi.-Pater Maiid, invenisli gfaiiam apud Deum: Ecce concipies
et Filiusei Spiritus sanctus creavit coslum iet ter- elzpariesin utero Filium, .ei vocabis -nomeii'ejus le-
ram," inare et: omnia qtiaein eis sunt, i_l secundwra sum.Jlic-erit mttcjtiitscoram.Domiriq, et-Filius.Allis-
-suain v.oiuniaiem bnmia^-gubernat, cl- iiristumVuntim simi vocabitur, et ilatiit illi Doihinus Deus sedem-Da-
©eum omriesCbrisiiani crederedebent, qui rieside- vid palris sui, et x-egnabii in domo;Jaco.b-in wlerrium,
rant vitam aeternam liabere, "Qmiiium .pepcatorum-_B el.regni ejus-npiierii.finis. Djxiiautem Maria.adan-
remissioneih In sancto -bapusiiiaie firiniier credeie gelum : Quomodo fielisiud, quiajjirum.nor>cogtiosco2
•debemus.-Fuiurum qiioque judicihm esse"I)onis el :ElresppiidenSf.ange!usdixit ei-: Spirijlus-.stmctus=su-
iriaiis sfatira post hujusvitae terminum, nulli catho- perveniel'inte-,~-,el-viilusAltissimi - obum.brabit tibi;;
licorum iiubinm.est. Paganis, impiis;et-peccatoribus, AdeoqueM quod nasceiur ex le.sdncium-vocabitur-Fi-
-qul sua scetera -ooiifiteii noluerunt,. riec per poeiii- iius- Dei.- Et-.fuit- tunc lale iempus ei.talis-pas iri
ienliani emetidare, supplicium psempiternum >eril. mundo, uilotius orbis dominium ad Utiam periine-
Po_ni_enlibuset jflslls.gforia sempilerna nianebit.Oe ret civiiaiem, qute dicitur Ronia . _et illius civitatis
resiirreet.oiie monuorum -in .lovissimo die hujus .simul.el totiusorbjsûnus fuitimperator et recior,
-Saeculiliulius-Ghrislianorum dubjtare debel, sed-sic- .nomine Augusius„' ,qui:etiain ta.Ie eoiisiituit,;edictum
4il Ctirisius -teriia~d_eresurrexii.a mortuis, sic om- ariraundo, uômiiis-.homo in patriam -suajn perge-
lies.Iromiiies bpniel mali: iu.ripvjssimo die ciun-pro- Tret-,et ibi censuni pro capile suo solveret- impera-'
:priis-corporibus resurgere debeiit-.-.Impii" enini iu tori,,eloini)is servus fugiiivus ad s.uuin redi.r.etdor
coiiiumeliam suam et;suppUciuni,u.justi veroingio- ininum,.-l_"eujus domiuus non inveniretur, occide-
riamsempjlernam. • - , r- - rettir.ne turbaret pacem, ûaraille statuiiin toto
. --- --.'-.' SERMO II-.. - . • '- ,(.rbc; et.hoc fuit pe.r prov.idenliam . Dei, faciitm, ut
Be origitiejiumanw condiiionis: pax.csset-iritoio-orbe dum ilie intscerettir qui^yeram
_.".Scire debemus, fratres ;dil.ectissimi,. originem " .pacein praedicarel hominihus, et omriia.quce sontiu
-liumanae condilionis, ut ex.hdecugiioscainus maxi- .coelis el in terra pacificaret, et esset concordia inler
•mam in oos Creatoris noslri litisericordiam, qui pri- rangelicas diguiiates et humaiiam. naturam. Hoe ita-
-mbsparentes.noslros, Adamscilicetci Evaririixo- que tempore t:un pacifico.et-tam.sereria laetitia om-
- rem-illius, condidil ex limo terra., el immisil in nium ubique gentiuni, ut evangelieapaiiditfhistoria.
eos spirlium-rationalemei intelleciuaiem, quoCrea-. .nalusest iiige.hie Judaea et Beihleem civilate-Davicl
-torem suum -cognoscerent et laudarenl, etcbhsli- de Maria Virgiiie, non de virili cohjuiictione,.sed de
_Lulteos in paradisixluicissima- felicitate, ut '-_n'e'o Spiriiu: saricioinspirante etfecundante virginalem-
-sineiabore,eVdolere, etmorlis perjculo,-yivereiit,. iiterum.utiniegiitas virginaLs esset in parlu.el.post
-donee transjati'essent"in coaiestis regni perpetuam"-- parlum. .,-.-. . , '.._..
beatiiudinem. Et praecepit eis de unius''-arboris 2. Eadem quoqne nocte, utin Evangeliq Jegiriius,
fruciu noip manducare, ut per obedienliam unius ûaiiatusest Deus-Dei -Filius in muudum,i-_B(rinr
mandaii aeteroam promererenl gloriam. Sed diabo-. ,n~paslores itvregioite eadem,.vigildnles-.el custodienies
iica fraiideet invidia decepti sunt, ut maHducaretit vigilias noais sriper gregem suum,- Et :ecce angehis
.de fruclu iniierdicio illis. Rrb liaceiiam culpa ejecti Doinini aslititijuxtaillos; el ciarilas Dei xircumfulsit^
suniirihancmiseriam hiiius lerrae, et.racti sunfsub illtis, ellimuefunl. lithoreinaynq.-Jiespondil aUteriian-
poteslnle diabolica , - propter inobedientiam ririmi. getus Dii; ei dixit ad 'pdslqres-; -Nolite lihitre ; ecce
.rnandaii, et omnes cum peccatis nati _in -laboribus eiiiin evangelizb vobis:gaudium magnum, jjuod erit
-•viventes,-in-mortis-doloribus liuriianam aniiitererit omhipop&lOi'quiqnalusesl-nobis hodie Salvulbn,:qui
\itam. Nec ullus fuilqui -ad paradisi 'felicilatem.vel estUhristus Dohiinus, in civilaie Ddvid.Elhocvobis-
•regni ccelestis beatiiudinem posl hujus vitse.iinem kignuih: invehielis infanlem'positum in prmsepio: Et
.pervenire potuissei,rdpnee o.roriipoiens -DeusJilium subilo facta esl cum angelo mutiiludo mililim cmieMs,
suum unigeniium, natuiii.ex. Sirgihe, -misisset in laudanlium Deum,_$t Jicenlium : Gloria in epccisis
-mun_dum.,sicut--...nulium ame-per ipropUetas.siios Deo el in lerru puxhominibus bonce.vuliijttalis. Eive-
£am?lis'-pairibus.promisil. Sicuf bealus ntuiidi prse- ncrunl-paslores elinverieruntAhfunieiit.pannh irivolu-
dicator Pau_'hs .dixit :Cum-erfo xentt plenitudo.tem- -Imn.et posiluniiin prmsepio, fit Mrir.iam-ajatrem ejus,
poris, riiish.Deus.Eilium suuiri iu hnnc mundunv, ut zsicutJmge.li _.s praidixerurit. 4isec_enim: êsiiyiias-sa--
'847 S. -BO-ilFACU MOGUNTINlAtiCHIEPISCQPI OPP. PARS II. S.S
Itilis tiostrjfi-iniiinm esi, el htimanigeneris reforma -. A
j salutem-animarum nostrar.um, sicut.dictjim.esl :QMJ
lio, in <juaDeus perDomini misericordiam descen- vultiomneshominessalvosfieri.Audiamus itaque-, -dile-
vlitad homines, ui hominesper obedi.eniiam poiuis, ctissimijijuaesintmalat.iuae diabolus suggerit.et poslea.
sent. ascendere ad Deum, quia per inobedientiam qu_s,siiU"bonaquae Dominus, Deusriosler vult utfa-
.expulsi sunt de paradisi felicitate, quam felicilalem ciamus , ut siriius fijii dileelionis-suse, non filii per-
iion sbluiri Teslituil nobis Detis de Virgirie nattis, diiionis ssl.ernse. Prima est et. pessima inpeccatis
sed etiam coelesiis regtii credentiims et mandata ejus supeibia, per quam diabolusj cumesset angelus cla-
-observanlibus, portas aperuit, et -perdonavit (ilios rissimus in cre.Oj cecidiu.et faelos est aelerflte perdi-
-Deiesse in fideet ch.aritate, qui fuerorit iilii irae in lionis reus cura omnibus satellilibus suis. Seeundum
peccatis, et miseriae, et omne jugum diabolicae ser- fuit inobedicntia,/per quod lipmo prinius cecidit de
vitulis contrivit ei commrauit, uinullum potuisset paradiso, dunl Dei omnipoteniis mandalum non cu?
ultra domlniumhabere diabolus in ortini homihe, qui siodivit, et .misstts est in lianc mortaliiaiem, ef reus;
-mandata'Lei servare voluisset etse a_peccatts. cus- faeius H_st-iri omiii posierilaie filioruni suorum
•todire. - - >- _- a:lernae.damnationis.: qtiam.damnationem, ut <3ixi-
. .. 5. igitnr illi qui peccare .non meiuunt, nec sua mris, Deusomnipolens vehitinmundurii,utaverlereia
•peccaia curant confiteri, vel per poeniteniiam emen- -**nolils., et Iiberaret nos ab omni miseria. D.einde_pror
dare , servi-sunt diaboli; qui vero se a peecatis cus- hibet nos Dominus Deus iliabolo- obedire, quia -ille,
lodire curant, vel sua peccaia per confessioriem et desiderat multos Iiabere socios snae perditioni.vet
pocnitentiam-abluere, elin mandalis Dei viveregaur illi quifaeiunt volunlatem diaboli inforhicalionibus,
denl, hi suntiilii dileelionis Dei et haeredes aeternae et bomicidiis, et "adulleriis, ei ebr.ietalibus, et in fal--
bcaliludinis. ilaec esi eriim magna no.bililas, ut ter- sis leslimoniis, et perjuralionibus, _el injustitiis, et.
renus homoFiliusDei effieialtir, et haec gloriosa no- rapinis, et iniquilatibus; el qrii invidia.m habent -et"
-bilitas eunagna liberlas bo.riis moribusTliligenier odiuni, el detractiones contra fratres suos, -aeierna
.observari debet, nec aiiissimus Pater, qui Deus esf calaniitaie damuaniur cum-diabblo et angelis ejus.in
omnium,- nisi bonos et castos et fideles e. mandatis igne perpetuo. Qui.vero omnipoteniis Dei facere vo-
suis custodienies filios vult habere. el- dignum est ltmtatem etprteceptis ejus obedire; in-aelerna gloria
ut perfecta illumrdiiigamus cbarilaie •, qui nos ia erunt regnaluri cum Chrislo et sariciis angelis ejus.
tanlum dilexil;,_qui cum Deus est aeternus, lioe.0 - 2. Haec_sunt praecepia divina per qufe nobis (cierna
voluit pro noslra nasei salute, etomnia facere etpaii beatitudodonabiluraDeo-omnipotenle. Primiim cha-
-.juSslegunttir in Evangelio sancto; qui lantum mira- p ritas Dei, et cliaritas homintim , ul diligainus Dejim
bilis clat uil iri conspeclii populi, ul veraciter agnosci ex loto corde, el lota "anjma,et loia menle, id esi,
-potueril, quod idem ipse qui Iiomo videbatur itifra- omni intelligentia nostra, et omhi-.'oluntale nostra,
•gilitale carnis, Deus erat in poiestale divinitatis. In e.t semper in. memoriam Iiabeamns volunialem et
-
ct_jus naiiviiale angeli, ut audivimhs , laudanles pracCepla iilius ; et diligamus Iioriimes. alios sicut
Deinn eeeinerunt : Gloria in excelsisDeoelin terra .iiosmet ipsos, nulli facienles aliqnid quod nolimius
pax homihibus bonm-volunlatis. Et.pos gloriam.cum ut aller nobis faciat ;sed sic faciaimts in.aiios-, sieut
-angelis Deo canemus, laudantes ejus ineffabiiem mi- nostra volmitas sit, ul alii nobis faciant. Et simus
sericordiaiii, jqiriseipsum humiliavit; ul nose._allaret. iniseiicordes :in patiperes et in miseros,-ei faeiamus
Faeius est-Filius hominis, ul nos efficeret Filios Dei. illis bene secundum vires nostraset necessitaiem il-
..Venitiii regiorie. mortaliiatis noslrae , ul nosievaret lorum, etsi quis peccat in riobis, dimittamus illi, ut
-in .regione. glbriae suifi. Addiderunt qtioque arigeli nobis Oeus dimiltat peccata nosira, qtiia sic in Evan-
hymniea voce : Et in lerra pax hominibus bonmvo- -gelio legimus, ipsa Verilaie dicenie : Si dimiseriih
limtatis, Vera estenim pax, ut bona voluntale srib- hominibvs peccala illorum qum iri vos gesserunt, dir
-diti simus l)eo omnipoienli, Iacien.es magis illius1 millel elvobis Pdlfr vesler cmleslis peccata vestra. fit-
semper volunlalem quam nostram, <]uiaillius yolun- jv-habeamus iiuiniliiaiem in conspeciu Domini; quia,
-ias«alusestnostra. Mundemus nos ab-.ompi iniqui- sicut, scriptum est :" llumiliamini sitb manu omni-
-lalri corporis et animae. Vivamus in castitate et cha- potenlis Dei, ut vas exaltel, in tempore iribulalionis,
riiaie Dei et hominumj et cum: gaudio serviamus quia, sicut diximtts pritis, angeli de eoelo per super-
'
Deoinomni opere bono, in misericordia et.pielate, biam ceciderunl.tSed Dei cleineiitiaperdbnavit nobis
in. justiiiaiet paiientia, et in spe loiiiiaiis Dei. psr .Iiumiliiaiem ascendeie ad-angelicas sedcs. Ei
ScienleS: cerlissime qurccunque egerjraus bo.na in1 .habeamus.palieniiain ,.sicut ipse Dominus dixil: Jn
*Ieemosynis :et iii liumililale, et. pbedientia praece-' paiientia mstr.a possidebiiis'arinnas veslras ; elnulli
-ptorum iliius,. quod ornnia in ieierna Ji.ealitiidjiie niaiumrpro malo reddenles/el casiitfiiftm corporis
.Dmninus hos.er-Jiobis.resliiuet. . npslri diligenler observemus.quia Spirittis sancius,
- SERMO III. ? sicttt scriptum _3St,ri. n habital in corporetpeccatisiubr
De gemina justilim eperatjone. . - ' --, dilo. Nec furla faciamus, scd-de nostrojuslolaboreder
- _;- Prima ergo jtisiiiia• esl mala nbn faeere 4ju£e s mus jaupc ribus cleemosynas, ul ipsiorenrprbriohis,.
•diabolus suggerit. Secunda esl bona facere quae Deusi et Deiis itidulgeal nobis peccaia floslra,-qtiia propria!
'ororiipotens hoiiatur.ri'osfaeere,.quia Ileus desider.it; divuim viri, iit -legilur in Sapienlia, redemptio ett
8i3 ".--' SEKMONES." • '•' " '-' SSO
animmiliius. Et simus obedientes doctoribus eccle- Aadignosceniiumpeccanii
_ , si.se converleie vuit a^
siasticisin corde piiro etconscienlia-bona. Honore- viam.jusliti-e.j sifiul ailpropheta-: Nolo mbrlein pec-
musecclesias Christi,-etsaepius veniamus ad oratio- cqiofis, sed ut convertalur ei vivat. Ilemin alio locb
nes. Et bonoremus parentes nosiros, sicut-iri lege-- de voluntale etoperationenovissima : Ih quacurique
Dominiis demandavil. Honora patrem luum et malretri- dte ionversus fuerilhemo, vita vivel, elnon-morielur.
luam. Sed.et parenles filios suos-erudianl in-omni Diaboliiiaqueinvidianossnadelpeccare; sedDomini
caslitate el timore Dei, non.coiisentienles illisuec- • liiisericordia, qui salulem desiderat noslram, horia-
furari, nec fornicari, nec inebriari.-_nec aliquid intur nos a peccaioconverli ad viafn jusliliae, ut digiii..
jusle agere. Uxores vero subs mariloslinieani et • esse •erfieiamuraeternae gloriiE-curiisahctis suis. Et
honorent, el-casiiia.era iHisservenl. Similiter-el viri linccerlissinie scire debemusct credere, qriod oniiria
uxores.suas diligani, et casiilalemquam il i.-quaerunt opera nostra vel cogilatioites in die novissiriiojudi-
ab uxoribus suis, faciant illi prius, utvideanlexempla cabuntur. Peccatoribus autem qui nohini peccata di-'
illorum bona. Pauperes vero et miseri g;audearit ia millere, et maitdaiis Dei bbedire, a.lerna erunt lor-
sua paupertate, sperent in misericordia Dei, qui ail-: menta,iri igne perpeluo cum diabolo et angelissuis.
Beali pauper.esspirhii, guoniam ipsorum-esl regnum. ,Qui vero se lolo corde convertunt ad Deum omnipo- .
cwloram. Yivanl in.casliiaie.et in iide recia, etin "J tentem, vivenles imcharitate, et Dei praeceptis obe-
spe aeternaerelribulionis,, ei. palienter-ferant mise- dienies, aeterriaêritglbria, beatitudo-et hclilia, cifm
'
rias, ut Deus orrinipoiens concedat illis atiernarrr: Ciristo et sanctis ejus, in saeculasempiierna,.
-heatiludinem, -; - -...--•_'-' '
- . . SERMOIV. , _ -." ;.
Presbyieri vero ettotius clerus sanetae ecclesiae, D.eoclo, beatiludinibjis evangelicii. .
qui in seFvHioDei slare debgnt, die nocluquej omni- i. Cum praetlicaret Dominus Jesns in qtiodam !o-
modis irreprehensibililer vivant coram ssecularibus,
et mullos infirmos curarel, mullae turbae conve-
et in omni loco,ut bonis illorum exemplis erudiarilur . cb,
nerunt ad eum, et asceiid.il excelsiorem iocum, et..
niulli. Et sit illurum-medilatioiin lege Dei, et in ser- -
viiio ecclesiasiico die noctuque. Non sint ebriosi, coapif docere. eos, di.cens :, Beati pauperes spjritu,
est regnum coslorum.Beali miies,
nec avari, nec-Ferbdsiiti eonyiviis, nec divilias in quoniam -ipsorum lerram. Beali qui lugent,.
hoe mundo quaerentes, sed in-coelesti.regnb aetermim- quoniam ipsi possidebunl Beali
sibi tiiesaurum prseparantes. Oslendaril iiaque omni- quoniam ipsi cqnsolabunlur.salurabuntur.Beati qui esuriuni et «'..
mise-
bus iiominibus bonae cenversaiionis exempla, ei do- liuriljusliliam, quoniamipsi
ricordes, quqniam ipsi titisericordiam consequentnr:.
ceant populo-CUrisliin verilate ct flde, Hit cum inril- Beati niundo
G corde^quoniamipsi Deum videbunl.Bea-
tiplici sanctarum ariimaruui lucro appareant "iri coti- ti pacijici, quoniam filii Dei vocabunlttr. Beali qui perr
Dei
epeciu-Doriiirii iiostri,-etn.ullipliei remuneratiorie.- seculionem paliuntur propler juslitiqm, quoidamipso-
digni.efiiciantur.: rurii est regnum cxlorum. Beatiludinem regni coelo-
. 4. Adolescenles itaque et junioressint obedienles
'. rum. Dominus proinisit sua pr.rcepla servaRtibus, et
senioribusin.omni doctrina spirituali; riihii sine con-
priirio de iiumililale loquitur.dicens; Beali pauperet
silio seniorum agen.les. Sint subdili in humilitale et
secundurii aetatis tem-. spiriiu, etc. Ideo enira ,dicit Pauperes spiritti, nepti-
obedienlia,ul"digniefficiantur
ministrare Cbristo Deo. in ; temus illos esse beatos qu.os necessitas et penuria,
ado.-'
pus oppnrtunum :Qui sed illi sunl yere beali, qui humilian-
patiperes facit;
lescentia non didicerit quae bbna surit, quomodo lia- tur in et licel divitias habeani, non exaitan-.
bere vel docere poterit in seriecluie .-Omnes eriim' tur in spiriiu,
sive sive sive superbiam, sed in liumilitate.glorilicantDeum,
ubique, divites, pauperes, seniores,she
sive sive sive qui semper facit bene sperantihus in se. Humilitas.
juniores , sive-dornini, servi, praelaii, enim omnium bonorum fundamentuiu.est : Quoniam
subilili, Deum diliganl, et illius praecepia custotliarit
Sinl veraces in in ipsorum est regnum cmlorum. Per superbhnm et inr-
diligenter. sermonibtis, jusii judi- -
obedieiiliamperdiditliomor.egnumco_lorum,ideoquf>.
ciis, misericordes in.pieiate, solliciti in serviiio", hu- liumililalem ei obedieniiam debemu.s,.acqtjirere,.
miles in moribus, palientes contra omnes adversita- *-**per;
regoum Dei.
tes,et lidem reciam et calhdlicam diligeriier discant,
viventes in Dde.etspeet charitate.Jejuriia piiblica-iirr "2. Beali triiles, qtioniam ipsi.possidebunlterram.^
castitaie custodiant,-et eleemosynis ornent jejimiai Milis est nobis Deus, Iribuitque nobis cuneta neces-
sua , ut quod sibi .detrahunl pauperibus largianttir. saria, quod. propierea: facil,„"ut iiosiiiites sinius et.
Becimas quoque suas fideliler reddant Domino Deo benigni proximis noslris, et bofta semper qiia_poi--
omnipotenli, ut Dominus Deus benedictionem iriitiaf; sumus iiberiler" iaciairius,-sicul ipse Dominus in afic
Biiper.laboressuos. Ad ecclosias.saepius yeniarit, et loco admbnet dicens : Discitea fne quia'mitissumet'
maxime diebus feslivis, nec vanilbquium habeaiil in hwhUis corde, elinveitielisreqhiemanihiqbusvestris-
ecclesiis, sedoraiionibuselcompunctione cordis, soI-r Mites pbssideburit lerram, non islam corruptibilem
licitisini-siculdecetindomo Dei el in con«"pe'clualiis-. . lerram qua3 corporibus morluorum plena est,-qu.a
simi regis. Et si qriis inquolibet peccaio iapsus. ceci- saepe. per superbiam 'opprimilur, et per sanguine.;.
derit, ciiiiis per confessionerii restirgat , et purget-' liejla pblluitur; sed- illarii lerram habebuntmiles,"
se in poeiulenxiam,quia Dci misericordia. dives.,cst. deqna dicitquidaai sanctus: CredovidereboitaDdmim-
851. S. BONIFACII MOCDNTINIARCHIEPISCOPI OPP. PARS II. S52
in lerra viventium. IJIa est ler-raub.ihabitantangeli A l servi Dei .esse, et filii ^vocamur.^ludedmus ergo, iit
ei animae ;sanciorum,.ubi-aeierna est laetilia, et sirie nos ipsi per. bona opera-lantDahaereditatis riigni esse
' fine,feiicilas.. . -- ; . ... . < ••'.. .<-'-. mereamur,' et-. non segr-egemus nos ipsos a iam pio"
5. Beati qui lugent nune, guoniam ipsi consdlabun- patre, qui nos in filiorum soriein aduumerare digna-'
ntr. Beati sunt qtii iniioc SSPCIIIO plangunl suapec- tus est_- --.-'•-• -- . : .-
cata',, ne in eeternis poenis.cum diabolo lugeant.- Me- .8. BMiti-qui persecuiioneiiipatiuntur proplef jttsti-
lius est -hic parvo lemporepoenilere pro deliciis, ef- tiam,' quoniam ipsqrum-esl regnumcwloruni. Christus
ijiseiernum gaudere cnm sanctis, quam brevia istius Filius ,Oei flagella et opprobria prri nobis siisiiniiit,
; saeculi gaudia Immoderanler exerccre, el post hanc. et. posiremo ipsam morlem pro nobis suseepil; de-
nitam aeteMiissuppliciis piiiiiri. Nos vero simus.illis bemusergo et nos pro ejus nomine adversa qtiaeque
similes ad quos Dominus dicil: Vos eonlristabimini,- lolerare patienter, quia per-muliastribulaliones iri-
sedtristitiavestrpj)eri£lur.ingaudium.-7 irabimus iri regnura Dei, si eas.propter justitiarifto-
... Beali qui esuriunt el sitiunt justitiam.. Nonomnes. leraraus. Beatitudoergo nobis in coelo parala est, ad
swil.bea.i qui esuriunt etsitiunt, sed illisoli sunt beati illam bonisoperibus nos praeparemus,ad illamtoto
•qui esuriunt semperjustiliam. Sic vero debenjus esu- desiderio "curramus. Exspecianl rios angeli bmnes.
rire.jits.tiliam, ut nunquain pulemus qnod salis jtisti '"' sancli in coeiiset gaudent, ut ad eos veuire veiimus.
simus, sed semper.derjreeeniur Deum.ut.-augeaMne- Laiidemiis itaque miseri'cordiamDei,'ei ei in ornni-'
rila nostrain bono. qui euim puiat se. saiisiiabere bus g.atists agamus, eumque semper deprecemiir,.ut
de jtistiti.., nori esnril justiiiam, sed exaliaiur in su- qui nos redimere digrialus est; ipse nos eniundetatf
perbiam el slatim cadet. Ilumilis aniem se.mperibit omnibus peecatis, etsui regni consortes cum omni-
de virtuie in vir(utem."et semperdeleciatur inmelius bus .sanctis rifficiat. Cui esl bonor -tglofiain sae--
proficeie. - cula.saeculorum. Amen. - ' .-"'--- •
5. -Beati misericordes, quoniam ipsvmisericordiam .'•--' ' : - SERMO V. - - .
"--' Defide el operibus dileclionis. '-'
cohseqiient.ur: Nos multum oplamus ui Deus nostra
delicla remillat nobis pceniteniibus. Sic ei nos debe- ..J. Admo.neo,vos ut reniirii.cami.ii qiiid omnipo-
inus 1•prbximis riostris rogantibris delrita dimiuefe,.' tenli Deo in bapiismo pnoniisistis. Primitus ctedere
sicrit ipse" Dominus"dixil : Eslole ihisericcrdes sicuf in .Deum Palrem omnipbteiitem,- et in Jesum Ghrir;
elpater vesler cbslestis"misericors est. Misericbrdes '. slum Filium ejus, et -in Spirituni-saiieium; uniirit"
eriim niisericordiam cbnsequentiir,' quia si dimiseri-. omnipolenlem Deurriin Trinitaie perfecia.Sedquia-
iriusiibmihibus-peccaia_eorum, remitlet nobiselPa. ,_ scriplum est: -Fides sine operibus riwriua esl, et Tjui'
ter hosier coelestis delieta nbstra: novit Deum,- mandata debet conservare, hajc sunt
6. Bealimiindo corde, quoniam ipsiDeum videburil. mandata Dei-quaa vobisantiuriliamhs facere et ser- ->
ilfrerunt nmrido corde, qjii otiineih maliliam, ef dq-.-" vare. Ut Deum quem confessus es diligas extoto.
htrn," ef irividlrim, eiconctipiseentiam, expellent a. cprde, ;el ex lota mente, el ex tota virtute. Deinde
corde sho, et mundabunt eonscieriiias per cliarila- proximos vestros tan.quam vos ipsos. In;Iiis dubbus
ef et caaleras sanV" - mandatis loia lex pendet-et propheiffi. Iniiium sa-:-
iern, ei easiiiaiem, jtistiliam, per
ctifs virlrite., ut possirit viderepeum jncoeiestiregno. pieiiiia-Jifnor Domini, perfeetioaulem charilas csf^
TJeus eiiiiri iiOn vult habiiaieiri corpore polltito pec- et ideo. u.f possitis haiiccharitalem i_<_u.uDeusest,
-
cal:s,ideoqtie mundemus nos ab omni iriqtiinamenio' adipisei,iiabete, sicut Apuslolos praeeepit, Gumom--
earriisel irienlis, ut Detis habll. l in cordibiis nosiris, ' nibus pacem, ut Dominus dicit :-Pacem ei veritrilem
erdiiigat 'nosad omneopiis bonum. Si enim confi- diligile^ patientiam,. quia Dominus dicil.: fn-paiien-- '
tebimurpeccata riosira,"eiemeriilabimus, et ad eadem lia veslra posstdebilis animas vestras. Habeie. miserK
nbri reverleniiir, mundabit nbs Deus a peccaiis rio- cordiam,..qtiia Dominus pr*cepit :. Esiote misericor-
stris,"et replebitrios viriutibiiscafiesiibus, etdignos des, sicul Baier vesteraBJeslismisericorsest: -Etiterum;:
nos efficiel ceelestis beaiitudirifs cuni omriibtis sanclis. -[v i Beati misericordes, quoniant ijisi misericordiam conse-
Si aulein absconderimus, Deus illa maiiifestabit, ve- queniur. Eslote benigrii, sicut Aposiolus praeeepit :_
limtis nolimus. Et melius est jmi homihi confiteri Eslole invicem benigni, misericordesj donaniesinviceny
iri illb coram iribtis sipui et Deus in -Chrislodonavil vobis. Sitis casli,- sic- •
pe.ecaia,,qham iremen.tlq jtidicio
familiis, coeli ierraeque, ei Jnferonim, pnblicari, et ul Apostolus dicit: Sequimini phcem ei mstimoniant-, •
confnndi. pro. peccaiis,. nbn ad eniendationem, sed sine qua nemo mdebit Deum. Silis impolluli corde et
ad poenam perpeluam.. - -. . cnrp.ore, quia Deu«-dicit: Beati mundo.corde, quo-
7. Beali. pacifici, guoniam filii Dei vocabunlur. Sic niam ipsi Deusnvidebunt. Conjugihus fidem servate,
debemus pacem seclari,,'ul-primum inter Deum-et quia Dominusilicit : Quod Deus conjunxit, homonon
-
nos ipsos.p.acem efficiamus, sectantes qua_ipse prae- . s.'_paret. Viri ^casie diligant.uxores, sieul;Apos.lo"Ius
sicutCltristus-
cepit, etfngientesmala -qnseDeoodiosasurit. Deinde, prascipit: Jiri, diligile uxores vestras,
Deus ;
•pacificaredehemus in.ter proximbs nostros' quoseun- dilexit Ecclesiam. Uxores timfean.-viros, quia
que viderimus inter.sediscordiaraiiabere. Per par dicif mulieri : Subviri polesiaieeriSj.elipse.domifia-
cem filii; Dei vocabimur, Magna est bonitas.Deiret, - biiur tui cunclisdiebus.Fili.osvestrosdoceie, ulDetim">
ineffabilis clementia condiloris, non sumus digni:-v iimcanf..-familiam-vestr'am';similiter, nealiquid per.
ii-5 SERMOXES,. ; -'' "' J-'
''".'' 85*"
«stram negligenliam Deo pereat; riec noh et omhes .St rent; Sciioie etiam"vos seiriel non aftiplius babtizari
vicinos -exhorieminis utbenefaciant, quoniam scrj- debefe, seihel et non ampinisad confirniiirionem
ptum /est :-.Qui -converlifecerit.peccaloremab errore- accedere, quia 'et aposiolisemeTmanus siiper cre-
cimsum, salvabitanimam ejus a morle, et opefiel.mul- dentes imponebant,' ul acciperent Spiritufti sanctiimi.'
titudinem peccalorum. Discordes ad cbncordiam re-' '-&. Jejimiir legiiima et publica jnaxime amate, :
voeaie, quia beati sunt pedespacerii.portantes. Qui quia per absiinentiairicl eleemosynas pOpuliplaeatur
causas audit, jusle judicet, qiiia Deas dieit : Jusle- Deus, sicul Mtiivitis triduo jejunantibus pepercit. '
judica prjixinw tuo.Etiterum : Fnquo judicidjhdi- .Jusliliam diligile, sicut scriplum esl : Diligite jusli- ;
caver-ilis, judicabimini. -Munera-non accipieiis,,quia: liam qui judicaiis'terrani. Diaboli suasionibus nou
Dei -sermo est: Obcmcantoculossapienlium, et-sub-' consenlite, sed, sicul Aposlolus praecipil; resistite '
verlurii verba justorum, et-cuml-ominusiUeit iri la- '. diabolo et fugiel a vobis. Communionem corporis et"'
be.naculo suo, id esl, in regn.o suo, habiiare quimu- safiguinis Domini per lempbra sumite.
tiera super innocehtemnon accipit. _ - - -^ . S. Haecsunl, fralres mei. dilectissimi, opefa fidei, '
. .2. Diem Dominicumobservaie, ad eeelesiam cur-. quae ab universis Chrisiianis communiier debent
rile„-quia inipsa Cliristusamorluisresurrexit,-ut coiiservari; el -qiii his particepsiri hoc saeculo fieri
nobis.quoque.exemplum praeberetTesurrectioriis.-Ibi. B nbluerit, -particeps regrii Dei in fuluro" iesse non
ora.ie, etfabulas o.iosaseiverbosilatemdiligenlerea-' poierit; et nosburriilesetinfimi, vesfro tamen airiore '"
'
vele,.quia scriplum esi : Domus riiea dqmus orutionis. et solliciludirie" "provocali,' ^propterea -ha_c - vobis
est.. Ideo.orare ibi debetis, el inutililer nbn verbo- enumeravihius, ut nullus. se excusel dicerido : '
sare. Eleemosynas dale juxta vir'es;.quoniam sicut Nescio inler Jjonumel malum, inier jusfum discer-"'
aqria .exstinguit ignem;:ila-eleemosynaexslihguil pec- riere, liescib qriid - riiniiltarn, quid faciami Nune
caiar Hospitales invicem, quia Dominus.in judicio ergo diveriea malo, sicutscriplinri est; el fac bonum.
diciurus esl : Hospeseram, et suscepislis me.. Cnde : lnqttire pacem; efsequere eairi; qubd.si feceritis, '
et. quidam rplacuerunt angelis hospitioreceplis. Pe- adaugebil vobis Dominus intellectum et virtritem, :'
regrinos.suscjpile, elmemenlolevosipsosiri hoc.s_.-r. utetiampoiiora-et-majora divina mandata discere •'.
culo per.egririos. Infirmos visilaie,.quia el Doininus,: et adimplere valeatis, et nonsolum vobis, si in istis. >
dicturus esl :•Infirmus fui, _?. visitastis-me.-.Viduiset operibus jugiler iisque in- finem perseveretis;, pec- >
'
pupillis • ministrate; qtiia ..Dominus diclurus. est:•_ cata dimiitet, sed et aeterriiim et-coeleste. regnum
Quod uni ex minimis meis [ecisiis, tnV-ifecistis.Deci- quasi filiis prbpriis tribuet, ut sitis, sicut dicit Aposlo- :
inas.ecclesiis reddiie, quia Dominus.prascepit dicens: lus. hmredesquidem Dei, colimredesautemChrisli:
Beddile qtue-.sunt CmsarisCmsari,-hoc est, vecligalia _6. Ghri^tum etiam Filium Dei veiuurum .credite
ef tribui., _etqum-sunl Dei Deo, id est, decimas, et in die- judicii, |udir.are vivos ei moriuos, sicut'ipse -
primilias, elvoia qu;e rvoyistis,omma, sicut Dominus ascendens in coelum:per angelos apbsiolisinandavil, :
prascepit :lQumcunque,vultis ul faciant vobis homines qui dixerunt: Sic veniet quemadmodumvidistis eum .
bqua, hmc el vos facite illis ; et qriod libi non vis,'aLi. ettniem in ccelum., Tunc videhit eum. omnis earo, •
tie feceris.Emc esl enitn lex el propheim. Si hanc ad sicut propheta dicit:. Videbii omnis caro salulare-.
invicem charilalem impleveritis, omnia praecepta im- Dei. Impii vident ul limeant quem.riespexerunl, sed
-
plebitis. Deums.olum ubique timele, regem honorir non gatideb.uiit, quia gaudium in illumnon habue- _
ficale, ~<n]ia,sicul seripliira est, non esl polesias nisi_ runt, sicut scriptum, esl :Tollal}ir impius, ne videat.:
a Deo, el qui resistit potestali, Dei ordinatioitj resistil. gloriam Dei. Tunc justi discerneiilur ab impiis; qui -
Ideoque piis praeceptis obeilite. Justum censum ne in hoc saeculo-premebanlur, abipsis. Impii, ulin-
sublrahalis, sicut Apostoluspraecepit : Ciii tribuluni, supplicio carceris diaboji-cum ipso puniantu.r; justi, •
tribulum; cui veciigal, vectigal. Servi carnales qui ut in regno Dei cum ipso glorientur. Recipient impii ;
esiis, obedite dominis vesiris, sicut Apostolusjubei, corpora, ui cumipsis in perpetuum _.cum quibus .
non ad oculum servientes, quasi liomi.nibus placen- n peecaverant crucientur. Recipienl-recti jusii corpora, >
''
tes, sed fidebona el cordesimplici. Et-vos, domini, ul inquibus Deo fideliier serviebanl, in ipsis a.Deo-;
eadem faciie. serv.is, conser-vale in -eis justiiiam misericordiier mercedem. accipiant. Ornnes iunc
et misericoriliam,, scienies quoniara illorum et ve- resuigeni, sicut Aposiojus dicit: Umnesresmgemus;_ :
ster Dominusin coslis est. .... sed non omnesimmutabithur, quia soli jusii.ad gloriam. >
.5., Orationem Dominicam memoriler lenele, quia mutabtintur; tunc ibuut, sicul Yerilas dicit,. impii -,
in ea breviler. o.mnis.necessitas praesentis vitae et . in supplicium mtefnum, jusli aule.min vilam m.lernam._.
futurse pleniter comprehenditur, et Chrisi.us ~eam Tunc fulgebuntjusti sieut sol in regno. palris eorum,. .
docttit, ideoque Dominica diciiur, qui praecepit. ut : ibi eril vita cum;Deo sine timore morlis, ibi-Ju-jc..-.
sic oremus.-Symbolum.eliam ex animo tenete,.quia -•- indeficiens, et nunquara lenebr-B, ibi salus. quahi
seriptum est: lmpossibile est sine ftdeplacere Deo. - nul.la aegritudoconiurbat; ibi satie.las in,deficien_ eis- .
ldeoque yos_ipsi, sicut ibidicitur, crediie, et.filiis qui nunc esuriunt et sitiunf jusiiliam ;. ilii- felicitas, _
veslris, necnon et eis- quos in baptismo suscepisiis, ., quam nullus timor;corrumpit; ibi.giiudium .quod' :
hanc ipsam.fidem tradite, quia ideoîro ipsis fi.dejus-; nujla trisliiia consumit ;;ibi a_terna.gloria,cum5angelis.,
. sores esstitisiis, ut sic credere vobis docentibusdebe- et archangelis, -cuni palriarchis ei, proplietrs,,.ci!m .-,
855.. S.-BONIFACII MOGU.NTINI-ARCHIEPISCOPIOPP. PARS II. So6
flammis et -
aposlolis et marlyribus, cum conlessoribus.etsacris A ex.aestuaiis algcr tremenjiiitis ac lugenti-
virgin.ibtus"quaesequtmtur Chrisljim quocunque ierit; _ bus animabus inlolerabilis-eljiunqiiam terminatuf *'
ibi.major.a el melibra; suaviora. et dulciora ,_jucun- ubi tenebras sine Juce.•pafieulur, ocnli 'eorum, qui'
diora et airiajrijiora donaia ,sunt sanciis,: quarii -dici Iiic lucernam Domirii, id est, sarictum -Evangelium,
amcogilari, possit, quja, sicul.dicit Aposlolus, quod videre -oculis cordis noluerunt; ubi .anres nilril nisi"
oculus non vidit, nec auris audiv_it,.nec.incor hominis lucium etêmilum audient, quae.hic pra>cepta vitaV
ascendit, qumprmparavit Detts diligentibus-,s_e gaudia, in E\Sngelio Chrisli audirenqluerunt; ,ubi esuriiint
adjiutB vos-perducat qui.vos creayii. Haec,. filioli, et.siliunt in aeieriiura,qui liic esurieritibus et silieiiil-
Iiaec, fralres charissimi,. quae vobis-liumililer. ego bus miseris cibum et potum dar.e rioluerunl; ubi sem-
peccator ore suggessi, omnipolens Trinifas,. Paler per mors optatur, sed "non dabilur, ab his qui hic-
e'; iilius et Spiritus sanctus, sua vhtute sensibus de morte sua cogitare iioluerunt. Ibl generaliter-
vestris salubrius et cordi loqua.iir, qui vivit-et onnie malum .invenitur.et nullum boiram videbitur.
in saecuia sfccuiorum, Ameii. . ,.. - - 2. Praecepla Dei sunl fides rectaêt vita immacu-
regnat " -_.
' • SERMO VI, iata. -Fides recta fides catholica est, quafii snpra es-
V. V
Decdpilalibus peccatis el pracipuis Dpi prmceplis. . posuimus. Dileclio Dei, id esi, Dominum Deum dili-
J, Audile el intelligite, .cliarissimi, l.iocest verbiim_^gereextolocorde, elexiola.anima, et ex tola vir-
fldej quod praedicamus, ut credamns in Deum Paireni lule. Oeinde proximum tariquam semetipsum.Timor 1
««niiipolentem, el .in Jesum Christuin .fil.ium ejus Domini,sieut- scriptum est: Inhium. sapienlim tithof
uuicum D.omiriumnosirum,,et credamus in.Spiritum Domink Pax, benignilas, patientia, humilitas, conli--
sanctu.m unum Deum om.nipoientem-in unitale-.et i.eiilia,,modestia, justitia, misericordia.. Opera enirn
"Trinilate,.trinum Jn.personis et nominibus, etiinum, siint-miseri'cordiaei;;esurienli eibum dare, siiienii po-t'
ii.._deiiate.majeslal.s et-poiesta.js. Hoc est yerJmm tunij nudura veslire, irifirmos-et in earcere inclusris
fideiq.iod praedicamus, ut discernamus inter bomini visitare, et illis. minislrare , hospites suscipere,'
«tmalum, inler pium et impinm, inter juslitiam et, morluos sepelire, juste judicafe, jusliliam. laudare^,-
liuquilatem, id esi,-iiilei. capilalia peccala et inler iiaiquitatem deteslareet rionfaeere, viduas etorpha-
-
eapitalia et ..priheipalia praeceptaet mandata Dei. . nosâdjuvare, peregrlnes SHscipere, eleemosyp.as in>
Ilsec enim .sjtnt capiialia peecata. Sacrilegiiim ijuod pauperes partiri, tribulationem paiientibiis subye-'
dieitur ciiltnra idolorum. Omnia aulem sacrificia et nire, decimas annis singulis reddere, seniper orare-
atigiiriii: paganoruni, sacrilegia sunt, quemadmojium in omni ioco dominaiionisejus,;casiitjilem .servare-
stKit sacrificia morluorum - defuncta. corpora, _.veiP et jejunium amare, paGem semper diligere, gratia- :
strpef sepulcra illorum,'siva auguria, sive pliylaclb- rum aclionem Deo deoriinibus agere. Haecfacienti-
ria,.sive quaejmmolant.super peiras, sive ad fonles, bus elimplenlibus regna praeparanlur a-terna. Iilis
sjve ad.arbores, Jovi, vel _Mereurio, vel aliis diis Salvalor mundi indiejudicii dteturiis est : Venite,
paganorum, quae omnia. daemonia simt, et-mulia - benedicliPairistnei, possidete regnum quodvobis pa-
aliaquae enumerare longum-est. quac universa, juxta raiumest ab origine mundi; iunc fulgebunl jusli sicut
judicium sarictorum Patr.umrsacrilegia a Chrislianis sot !-. regno pdlris eorum. Cbi est Itix sine tenebris,
vitanda et deteslanda, et capitaliapeccala esse" di- et vita slne morte, ubi est Mitia sempiierna et gau-
gnoscuntur; Homieidium, adulteri.um, fornicalio, diuin sine firie, ubi majora ct meliora bona spiritua-
sive cum bumana natura, sivS cum"animalU.us et Jia quam lingua Iiumana ex"pone're,possil,sicut scri-
pecoribus; sive masculi cum masculis, sive "'feminaj pirim est, quod riec ocuttts vidil, nec atwis auditiil, riec
cum feminis, ardenles in desideriis invieem. Htec- . incor hominis ascendil, qum prmparavil Dms.djligeri-
' '-'* '• " - -
omnia capitalia peccala sunt. ;Furia et rapinse, tibus se.
falsum lestimonium.-perjurium, detraciio, cupidilas, SERMO VII. -
supefbia, invidia, odium, vana^gloria, ebrietas, ista Deftde et cliarilale.'
omriia capilalia peccata esse absque dubilalioneccim-- D i. Primo omniurii qukrendum esl homini qua_sit""
probantur. Haecsunt quaemergunt homines in inter- - vera scierilia, veraque-sapientia, quia sapieniia hu.
iium el peiditionem. Ista'est"maliiia"quam sariclus - jus-SKeuli siultiiia esi apud Deum. Scfentia vera.
Petrus abjicere jussit, quando dicit: Hoc-esl verbum est, a diabpli servitio, quod sunt peccala,-r'ecedere,
quodevangelizalumeslvobis.,Deponenies igilur-omnem et sapientia perfecla estDeum colere securidum
malitiam el omne dolum. De- lalib.us dicit Paulus riiandalorum illius verilatem, quia in his duobus
-
apostolus : Qui lalid agunt digni sunt' morte; non vila beata acquirilur, siciit psalmista ait": Diverte a
solum qui faciunt,'sed eliam qui cbhsentiunl facienti- malo; et fac bonum, nec etiam sufficit cuiquam mala "
itis. Ilaec sUnt-opera Satanae, quibus- abrenuntiant rion facere, nisi eliamet bonafaciat; neeliona fa-
Chrisliani iri baptismo. 11_ec;opera Satanas In die' . cere, nisi eiiam et mala omittat. Omriis ergb quTsic
exiius hostfi Ih nobis requiret, etsi invenerii, nos sapiens esl, pibeul duliio bealus "erit in aeterrium.
jeos sibi vindicaii eiad jinferni claustra et _adseter- 1 Nulla melior est sapientia quapi ea qiia Deus secun-'
nas peenas, secum rios niidbs, el flenies et iiigenles dum modulum liumanae mGntisinteliigitur el -time-
traiiit, iibi mOrs seinper patitur, et hiinqiiam pef tur-, et futurum .ejus credilur juditiuhi; vel quid est
{iiuiiem iriajigtia vita fiirielur, iibi ardof sulfureis justius qiiani Deuin diligere ejiisque mandata cpsto'-
' '-
857 . SERMONES. . 8S8
dire, per qnem, dum noni fuerimus, creaii siimus, ei A ter amat e'l indesinenler colit, et ejus mandata per-
a serviiute -diaboli jiberali, qui nobis- omriia bona severanter implel, feternam ctim angelis gjoriam
qua_ liabenms perdonavit? Ideo unusquisqueinstan- perpefualiier possidere dignus efficiatur, coeleste
lissime bona quae cocpit perficere. contendaf, ut per- regnum pro merilis palet. Igiliir> sicut omnibus
petuam a Doniiho mereaiur mercedem" accipere. sequaliter regni Dei praedicata esl beatitudo, iia
Omnibus viribns diligatur Deus, qui cuslodit oinnes omni sexui, setaii, et pers.onaeaequalitef. sectiridum
qui ei corpus suum, et animam subjiciunt bona vo- meritorum dignilaiem regni Dei paietinlroitus,uhi
luniate el cjiaritate "sincera. Nam omnis creaiura,. rion est distinctio quis esset in -saeculo; laicus vel
velit aut nolit.uni Deo et Dominosuo subjecia. esl. clericus, dives aul pauper; junior vel senior, servus
Sed boc admonemur, ut tola-voluiitaie servramus aut dominus, sed unusquisqne secimdum iiieritum
Domino Deo~nos.ro. » ._ boni operis perpeiua coronabiiur.gloria. '•-.-:
' - -
.%. Fides est prima- quae subjiigat animam Deo, - .' _ - SERMO VIII.. V . .-
quia cogniiio divinitatis et scientia veritatis per (i- Qualiler hic vivatur, qualiter in fulurum vivenduthsit.
dem discenda est calliolicam, quia sitte ftde impossi- Cogitemus, dileclissitni- fralres, assidue qGaliler
biie esl placere Deo. Verebeaitis estqui et recte cre- vivamus- in hac praesenti vila, qualiler victuri sinius
tlendo berie vivit, et bene vivendo fidem reetamcu- B post hujus vilae lerminunf...NulIatenus ilaque homi-
slotiit. iJgilur sicut oiiosa esi fidessine operibus nes perire possunt, sicut anirrialia ratione careritia,
bonis, ita liihil proliciurit bpera bona sine lide recta. sed qmnis*liomo animam habet .eteniam, quccjudi-
Istaest ftdes caiholicn, ut. credamus in unum.Deum eabiiur secundum eaquae gessit in corpore, sive bo-r
Patrem omiiipotentem,. elin Filium ejus-unicum Do- num, sive.malum. Salus estenirii uriiuscujusque fiei
ininnm nosiruni .Jesum Cliristum, et-in Spirltum obedire mandatis, illiusque tota intentione semper
"sancium,-id esl, unus Deus, uniussubslanlia. Trini- facere volontateiri, qui vult; omnes homines salvos
tas asterna; Deus exquo omitia, per quem omnia, fieri et n.eminein perire. Ideoque post bapfisfni sa-
" » -
et in quo omnia." .-.'•- . cramentum-secundam poeniteritia posuit• purgatio-
'5. lii praeceptis vero Dei charitasobtinel p.iiici- riem, utmalafluae pbslbaplismi abluiionem agimus,-
paium, ideo diligenda estet terienda,sine cujus p__nitemi_e medicameniis sanenlur;.ut qui prius in-
•perfectione nihil Deo plaeere posse, -Paulus tesiatur malisactibusfuimus.posiea conversi in bonis-operi-
"aposlolus. Unde elipse Dominiis.a-quodam scriba bus viyamus, quia non sufficit tantummodo mala de-
interrogatiisqubd es.ct maridalutn maxintum; re- relinquere; nisi etiammox e'l bona quae.mandata
spondit: Diliges Dominum Deum iuum extoio corde _ sttnt -nobis faciamus, dieente propheta : Diverte a
tuo, el ex toia anima tua, el.ex lota nieriielua. Addi- ,,J malo et fac bonum. Nam superbiae malurii humililatis
dit quoque-: Sectindum siinile eslhuic : Diliges proxi- bonq:immutandum'est, utqui fuimus"per stiperbiam
mum luuin sicut te ipsunf. lnhis. duobus mahdatis diaboli seciatores, per.humililatem simus iinitatores
lotd lex peitdet-ei prophelm. Quod verq aii, ex tolo Christj.-Igiiur per superbjam angelicae poieslaies.de
corde et lola aninta et tqta' meriie, id' esf, toio intel- coelesfi ;ceciderunt gloria, _per Iiumiiitatem vero
lectu, lola voluhiate, et ex oroiii memoria Deum Christi Iiumanum genus ad cosleslem vbcaiur glor
essc diligendum, Dei yero dilectio in_ observalione riam, Inilium omnis peccaii superbia est, qua liomo
jnandaloriim ejus tbla consislil,' sicul alibi ail: Si despexit mandatis obedire Dei sui. Indeiuil riiiria
quis diligit me, sermones:meos servat. Unde elipsa pfimi hominis, 1quia conlempsit mandalo obedire-
Yerilas alibi ail-: In hoc' cogiwscenl omhes quia mei Creaioris sui; et siille primus homo per inobedien-:
discipuli eslis, si-dilectionem habwerilis adirivicem. tiam de paradisi ejeclus est gandiis, nos vero per 1
Item Aposlolus : Pleniludb Jegis est ~dileclio..\lem obedientiam mandatorum. Dei ad vilam -valeamui
Joanries evangelisla :,Hoc mandalum habemusa Deo, pervenire perpelriam, dicente Dornino in Evangelip
v.t qui diligil Deum, diligat ~etproximiim.suum. cuidam se. inierroganti. ijuomddo vitam ,aeierftam
4.;Si forte rjuislibet_ quaerai quis-sit prox-inius, _ possidere poiuissetL: Sivisvitam ingredi,' serva man-
sciat omnem Christiarium recle proximum dici, quia data; .et in bis mandalis Domininiaxirnura estiic.
pmnes in- bni,tisfeao.Filii Dei sanctifieariiur, ut fra- juslissimum : DitigesDomihum Deum luumextoio
tres simus spir.tuali.er in cliarilafe perfecia. Nohl- cbrde luo, el ex lota unihia tua, el ex omnibusMriViis
litif_s.--gerier.atip spirjlualis quarn carnalis," de qua tiiis,- Secitndum simile esl huie: Diiiges proximiim'
in Evahgeiio ipsa'Yeritas "ait: Nisi quis renatus fuerit iuum^sicut le ipsum, iriijuo est :Q'uod libi "non ,
ex uqiiu el Spirilu sdnclo, .neri polesl infroire in. re- xU, alteri ne facias; quod ipsa nalura homiriis do-
gnum Dei. Discat hoirib quae sint praecepta Dei, et ea cei, quia nullus vult "homo ut ei aller nqceat.ideo
custbdiat quanlurn valeat, e~tsicse dognoscafchari-' nuili debet ille nocere, et.sieiit rios desideramus ut
talembabere Dei.'Nemo igitui qiiamvis ingenti pec- alii nos adjuveiit in nos.iris necessitaxibus,"Ita et
catorum pbndere premaiur, de •boiritaie divinae pie- . aliosdebemusadjuvare in suis necessitalibtfs secuh-
talis desperare dcbef. Sed 'ia -oriini fr.ib.ulalionum dmri virium riosirarum possibilitatSm, et benigrii
anguslia spe ad solatium supernae pietatis ciirfen- esse (it tuis.ericord.esad omnes homines, sicut Deus'
duin est, qnia in Deb sblo omriisspes et salus sine -Pater benigiius esi et misericors jit nos, qui solem
..dubio consislil; qrii"vero;Deum"ct:Dominum fideli- suuni facii«riri super boribs et malos, et ad frucii-
Sr.9 - S. BONIFACIIMOGUNTIN1ARCHIEPISCOPl OPP; PARS 117 8G0.
ficanda semina plpviam.dabil terrse nosjrae, ut lerra A j namieum sanctis suis concedere dignetur, utdum "
germfnet el faciat fructum unde nostrce morialitatis impii.pro peccatis et sceleribus. suis flammis. cum
vita stislenleuir.,IdcircoJnecessarium est.illum dili- tliabolq tradeniur aelernis, nos pro bonis operibns
gere, et ejus obedirêmnndalis, ut per ejus pietatem cum Chrislo. ct ccetibus angelicis . gaudia aelewias
ab-omnibiis proiegamur adversls, etseiernis per-eum bealiltidinis, divina donante gratia,. inlrare me-
•yaleamus abundare horiis; Nnnquam enim"illius nos reamur.. ... . . .. .,
deserit bonitas, si illius ,nos:non derelinqunmiis vo-' SERMO-IX...
lunlalem, et voluntas illius salus est.nobi. et pro- Qui aclus sint omni sludio evilandi, et~qui~lotg virium
Sperilas ac beatitudo. seterna. ldeo tota virtuie fngia-__'-.-" , . inslanliq seclandi.. ;
mus vilia et crjmina quas diabolus suadet, facienies- v_.,_.Considerare oporiel nos,.cbarissimi, praesentis..
bona quae DeusJpse nohis prspcepit fa.cere,.hoc est viiae slalum, vel qui acius sint nohls omni' sludio
dilectionem Dei et proxim.i, sicul praediximus, pie- . evitandi, vel qui.tota virium nostfarum insiantia-
. tatem et misericordiam in mispros. Non.simus avari -sectandi, Inter, omnia qtiae hic.agi possint semper.-
ajl congi'egandum vel servandum, sed henteni ad aspicere debeiruis"qubrnodo diabolo deceplori nostro-
largiendum, guia proprim divilim r,edemptio.... viri, resisia.mtts, et quomodo Deo Jesu redemptori nostro
et donoruni quae in panperes (iiint Clirisius eril re- B placeatniis. In eoilli placemus, si boc agimus quodf.
mnneraior. Sicul dqua exstihgttit ignem, iia eleemor ille jussit, et quodiJle-inierdixit refutamus..-Peceata,
syna delel peccalum. Similiter-jejimiis, et.-oralioni- vero et iniqtiilaies prohibet nos commiilere, com..-
bus, et abstinentia carnaiittm desideriqrum, -et in missa poeniien.iiae niedicamiue citius curare. Recte-
corifessione.et.poenitenliri bmnia possuni deleri pec- iiaque yivere et pieetafterna .quifirerepraacepit.no.r
cata. Sed^nullhs.in peceatis suis securus jaceal,.quia. bi^, el uniimqu^mqtie locum et, conditionem suam.
nemo. uUinnim praescire polerit, diem, sed-surgat, diligenier procurarej ne vacuu_.appareat,„vel minus.-
p.er<:onl.'essioneni-et pceniteniiam, ei revertnlur ad uiilisin locosuo. Unaest enim corpori noslro anima,..
dominum Deum . suum, qnia piiis ,.esf ad ignoscen- in qua vita consisiit," sed multa.,sunl.membra diver-
duni,.sirios pigri non erjmus ad.prjenitendum- ,Cas'i sis distincla.officiis; Siciu Ecclesia unaest fides, qn_e-
simus et sobrji incorpore nostro, fornicaliones et. per charitalem ubique operari debet, sed diyersae;,
a.lias fugientes jmmundilias. corporales el omnes de-. dignilates. proprias ..hahentes miiiistraiiones. Nam.".
lec.t.aliones,-injuslas depellamus a.nobjs. Mundemus<, alius ordo praeposilorum est, alius subdilorum; alius.
corda.el-corpora nosira in eonspectu-Domini Dei'. d.iviluni, alius pauperum;, alius.senum, alius jiive-.
nosiri, ul digni simus l.abilacnlum.Spirilui sancto. num; et unaqnaeque persona habens sua propria-
Furia et. rapinas, ialsa teslimonia, et. perjuriay.et. pJpraece.pla,.sicut unumquodque menib.riiriihabet suuiiiv
liomicidla, et.iiis similia crimina nulltisveslrum fa_."- propfium in cotpore -officium. Nam episcoporum-.
ciat, ne quisqtiam -cnnlra alium- invidiam iiabeat, offi.ciiim.esl prava prohibere, pusillanimes.consolari»
h.ec inimiciiiam,_nec djssens"iones.occiillas,.sed pa--,.' protervos corriji.ere. Deiude, regjus honor- pppu!is;
cifice conversetur etim omnihus, Domino dicen.e-: - debeies.se limpr.i_et venerationi, quia non est poie*.
Beati pacifici quohiatn Filii Dei vocabuniur. Cbmes-' tas nisi a. Dep..llem,-potenles et judices omnes.qui
sationes, et ebrieiales, et inania verba, et turpilo— regi adhaerent fideies sin t oportet, et humiles, et mi-.
quia omnimodis cavete vobis: qufa.ebriosi, ut dicit sericordes, in iequitale-judicaie et non in rpuneribus,
Aposloltis, regnum .Dei mon possidebunt. Auguria el viduas et pupillos et-paupe.res defender.e, episcopis.
ineanlaiiones el iigaluras nolileêxefcere, nec illis, suis subditos esse, neminem vi opprimere; non inr
credere,_qtiia diabplich .iseo suni afgumenla, non,_ justis diviliis inhiare, sua magis indigeriiibus ,dare-r
Domini. pnrcepla^ sed nd Christi-ecclwiam concur-. quam aliena rapere.. . .....,.,.
rile, ibi, sanitaiem coroorumet salti.tenianimarum , 2.;Iiem-,vsunt in.populo Dei alii sapientes, etalii
<]!i-Priteveslrarum.. In D.ei enim omnipotentis pb-...' stulti. Sapientium. est bona.quae sciunt -et opere-
testate salus et vila omnium nosirorum.esi, cujus,[.-.complere et aliis praedicare. Quid prodesi vjatori,
pielas minquam deserit in.se sperantes, qnapropter scire vjam, si non vult intrare? Hle.vero.qui viam.-
per. illjus bonilalem speremus et credamus. omnia;i; - Dei.scil elihtrat, aliosque inlfodueit, similis esifuv
nobis bo,na venire. Paiieriles-si.mus, et miili malumi mamento, quod. muiiis splendefsideribus. .Qui.vero-
pro.malo reddenlesj.sedi indulgeamus -in nos pecr.- muiios aedificat, muliorum mercede gloriatur. Dehent
, canlibus,"ul divina.misericordia nobis digneiur in- ilaque potenles Deuriibabere sibi.pr._seiitem semper,
•du.gere delicla. noslra, sic.ul iiipominica Oratione.- ei licet hominem non timeaiil.Detim tamenjneluant,.
solemus dicere.- Semp.er D.eum balieamus ubiqtie. et poleslatem sibi concessam iri Dei honorem.et-in..
pr.T-sentem,e.t si cpram_"iiomine limemus peccare,-,- salulem.animae suaefruere. Qui vero sLulli sufit et iii-
quanlo magis coram oculis Dei, qui omnia eviden--. dpeti, discanlhumiliter.a sapien.tibus quia qui ignprat
Sissime conspicit, quae nos cogiiamus vel loquimur,.,_, ignorabi.iiir, ne ignoranlia se puteni exeusari posse
vel agimus. Illum ubiq,tie..Iiabemus leslem in viiaa. apud districium judicem;, iile consideral occulta
Kiosira,.ilIum post banc -vitam judicem. habemus,,- uniuscujusque, ._...--. - . '.
"
illius semper tpta dileciione. el .tota. virluteimplea- -, S.. Txes. dislaniia..sunt in humauo genere;. alii..
;nius voluntatem, qualenus ille.-noliis gloriam aeter- supt qui bene sciunt, et faciunl quae scigijt-:;Jii sunt.
S<H, . l T ' .. ' SEfiMONESV '..- '<• '-•..-'-- -' 862""
opiimi homiuum ac Gco prox:mi.-Secundns gradns-__ A necessaria.esse-nosciintufi. His passibusiter cceleste,
esrirf honiihibus.qui.perse- bona-ne.ciunt, vojimt el his clavibus supernae patriae janua.panditur:.Per?
lamen-discere a bene-scientibus.ret-im.plere .qnce- haec vestigia omnes.sancti cursum-vitse praesenlis-
didicerinl, et Jiqrum vita utilis estrin Ecelesia;_Qui peregefunt, et qui riunc r.egnanl euhi .Chrislo per:
bona. qu:i'Mgnorat discere conlemiiit-, hujus yita bas =semitas ad eum pervenerunl, nec est haec via
-omnihiisinutilis esi.et plurimis noxia. Qoapropte.r laboriosa,- j;ed valde gloriosa, quae brevi spatio -perr-
pui scial.boniim, -faciat; et qui nescial discat, ut et agitur, sed perpelua laeliii.. et gioria_co.ronaiur.Qui
ille-de sua scient;a-gaudeat, el hic de-sua industria .- yOrb. hac p.ergere non cessat, angelicae.bealitudinis.
proficiai. "Alii sunl iti Ecclesia diviles, alii patiperes.- -..consors efficjiur, et ipsi.us Domini Deiomriipotentis
Panperibtis praeceptum -est: linmiles esse, el sperare.. aeierho frriitur aspectu ,.q"ui vivit et regnat. in sae-
in Deum, quidixil : Bealipauperes spiriiu, et melio- cula saeculorum. Am.eu.' '.; -->--.-
fes divitias.lantoavidius amare, qtianto his -terrenis ' '} ,..„". -,. SERMOX..- - -'.--
vaeui sunt.Diviiibus.praecepium est,suadare, non: Delncarnalione Filii Deiet liumanigeneris reparatione..
aliena rapere, .vesiire.-induere, quia miilta sunl quaei "1. Prjmu.m omnipotens Deus honiinemin-paradiso.v
diviles per abundanllam.rlivitiarum s.uperflua faciunt, . ad suam imaginemetsimilitudinem creavit-, et seter--
- vel in
cibo, vel in \esiiiu. Ideo refectio pauperum J* num euraesse-volnil; sed postquam de paradisi gaiH-
ablnai-peccaia quae superfluilas conlraxit, qnia sicut diis, culpa.exigenje, rep.ulsii.sestprimusiiumaniêi-
aqua exstinguit ignem,Jla eleemosynaexslinguit.pec-.. neris.parens, et in hujuscexsilli atquecaecitatis qiiam
catuih.-Dives qui parcii divitiis non parcil animac, patimur aerumnam-venit, jarri illa coelestisp-ttriaegtiu- -
ant cui largjts; est..qui semeiipso.len.ax.est,? Cogiiet-.-, dia.quae priusconiemplahatur videre nop potuit. In -
unusqu.sque.quanlo prelio ab igne.praesenti,si cor- paradisotquippehomoassueverat„verbis Dei perfrnij.:
gaiur ardere vei unum-diem, vejit se Tedimere,-. beatorum angelorum spiriiibuscordis mundiiiaetcel-"
quanio est acrior ignis juilicii. Ignis.gehenna. inspper. siludine visionis"interesse. Has autem homo deli--
jfiternus est.. Ideo qui habeat divilias, praeveniatfa-' : cias junc amisii,.cum in paradiso peccavit. Postquam:-'
ciem judicis.-et misereatur miser!S,-ut.eimisereatur- - huc ceciditprimus iiompj ab illp_puod:ctinlemplaba- .
Deus, qui pauperi, u.l dicirim.est, miseretur ; fenere,- tur riientisiuiriine.secessit, ex cujus videlicet ca.me -
tur Domino, et ipse reddet ei. - Sepes .verp decjet/ :/ nos in_-hujiiS.'exsiliicaeciiate naii,..audivim'.is quidem :
religiosns-esse, composilis-moribus, et canitiem or-., es.s.eco-lestempairiam âudivimus.êjus cives.ange.los-'
naresobrieiaie, .et -semper deingressu allerius viiae Dei, audivimus eorumdem.angelbrutrisociosspirilus.-
cogitare. Adolescehtes copvenit bbedieritlae ,et sub-„..-justorum.perfectorum ; sed carnales qriique; quia il-'
jeciionijseniorum pperam dare, ut prpficiant sempef la invisibilia.scire non yalent per experimenltim,.du-:
in domo Dei, ut ineliores acmeliores fiant, nec yariis bitant utrumne sirit.quaecorporalibus -oeulis non \\-~
bbleciationibiis et. noxiis cupidilalibus. malfgnos se.; dent. Dum esse sunima et invisibilia _audiuiit,.diffi-__
spiritus maneipare sinant,- sed castos se ei immacur duntran.vera sint-, quia sola haec inlima in quibus.
lalos studea.iit ad 'maluram.perducere ajtalem. . . . nati sunt visibilia, noverunt,.unde factum,est;ut-ip_se-
£.' Parentibus qnoque praeceptum _est ut eru-r. invisibinum et visibilium crealorad.humaniêneris
diaul (ilios suos ,in lirooreDei... Quid.enim parenti; ; redempiionem .unigenitus.Palris^.eniret. Unigeiiittts.
~
proficjt,-si habeat fiiium tormentis perpeluis de- Pairis idcirco incarnatus est, ut nos ,ad fidem inlro...
putaium '?- idep diligeniius: erudiant in-disciplina . ducerc.L.Oquanla est bonilas^)ei noslri, qui noscrea-
pieiatjs-; suos filios patres, utr lienediciione haere- vil et liberavit, ppprpbria rniilta-etirrisiones verbo-
ditatis.hic et. ih -futuro saeculo habeaiit illos. Sed rum pertuiit.aperfidis Judaeis, ufnosper ejus exem-
et filil .obediant pareniibus suis,' nam el ipsemet plum; verani-patieiitiam .servaremus>,.insultan_tium .
Chrisius subdilus fuisse pareniibus. suis legitur. alapas accepil, utanimas credentium laqueis-diaboli
"Viri vero diligant uxores suas in caslitale et.cpn- 1 liberaret ;.a_ peffidortim spulis faciem nonâbsepn-.,
S.cientiapura, el quasi fragiliori.vaseulo; lionorem j)_dit,.ut
] nos abluerel aqua salutis.;7tacitus ilagella tp-
eis compeientem(in limore Dei faciant, uxoresque-. leravii, ut rios.ab aeiernis suppliciis .facerel-salyQS ;.
viris suis sint subdilae in timore et fide, scienies a-- colaphos pertulit, ut nobis perennes honores inler -,
Deo consiilutam esse subjectionem nxoris viro. clioros.,angelorum tribueret, in.siti sua fellis amari
'Sunt. quoquej alia . communia . in Ecclesia omni tudinem accepil, ut nos aeterna dulcedine debriaret,.
dignitati, aeiaii ei sexui, pra.cepla, utest diligere ut. yiianimprlujs.praepar.aret, usque ad mortem ipsa ,
Dominum Deum ex- toipcordei -ex tota mente,Tota-. Vita pervenit. Cur itaque asperum creditur uia [)ep .
quevirtule, et proxinmm, sicul seipsum, nullusque , homb loleret flageliapro malis, si.tanta Deus nial;.-,
bocalteri faciat quod sibi (ieri nollet. Palieritia penulit ab liominibus pro bonis? aui qui sana inieU-'
quo.queomnibus necessaria est et.compassionis affe- . ligentia de percussione sua ingralus existit,.si ipse .
cius, ef misericordjae largitas, et-justiliie sequiias, et. liinc sineilagelio non esiit, qui hicsine.peccato yi-'
fidei puriias, et spei Drmitas, oratioriumque insian- xit %Haec.oriiniaet alia muha redeinpior, noster prp
tia,.et mansueiudo tnofum. His eiiim et hujusmodi nostra salute sustinuil,. et JIOS debemus prp ejus .
'hpstiis promeretur-divina clemeniia. - Haec enim , amore, -'omnia yitia et. cohcupisoentias .malas relinr
saltitis prircejita- el oriinibus conveniuiit, et cunclis . quere, quia. ille nosjn tanlum amavit,..utpro.noMs,^
8<;5 . S. BONIFACII MOGUNTINl ARCliiEPlSCOPIOPP. PARS II. £6i
sutnn sanctttm sanguinem' fuderit. Sequamrir ergo, A . Deum condilorem converlere. Nolite imi.ari nialos"
fratres charissimi, districiam el asperam redempibns Chrislianos. Stmt euim, quod pejtis est, qui pbsi ba-
viam. Nonnos terrenarumamorsuperei, non super- ptisma multa crimina ei peccaia commilliint, et me-
bia-iriflej, non ira diianiei, non luxuria polluat, non dicamentum poeniientiaenoii requirunt, sed perom-
invidia consumat. Amore nostro, fratres charissimi, nes -scelerum campos, laxatis peccatorum Iiabenis,
redempior noster.occubuil, el nos ainore ejus disca- per praecipitia liixuriae ferurit.ur infernis, et sine ul-
mris v-incere nosn_elipsos.' Quod si perfecte agimus, la compunciione vel correclione vilse ad altare aece-
noi) solumimminePtes poenas evadimus, sed commu- dere et communicare praesumunt. Yos vero qui.iia-
ni cum marlyribus gloriajremuneramur. •( piizali eslis, nolite imitari iales, ue fbr-iesiebsimi-
2. Haric itaquespem habentes, fralres charissimi, tari volueritis, cutri ipsis aeterno supplicio perealis.
mundemus nos ab omni inquinameoto carnis erspl- Custodite in vobis iiaptismi sacramentura, ebrieia-
rilus, el quidquid malum ac sordidum est, nec cor- lera"velutinferni foveamfugite,superhiam, invidiam,"
pore agamiis, riecaniriio cogitemus, sicut decet san- vanilatem qnasi gladium diaboli perfimescite. Nbliie
clos.ut in fulura Tesurreciione ad gloriam, nori ad delrahere, quia,sicut scripium est: Qui delfdliitfra-
poenam; ire rnereamur. Alii enim resnrgent ut a Deo tr.isuo eradicabilurde lerra vivenliufn:Nolile male-
coeleslia praemia consequanlur, aliivero ut cum dia- 1^'dicere,-quiascripttim esl: Neque maledicenlesreghum
Loio aeterna lor-menta paiiantur. Sie enim.de iniquis Dei possidebunt. Nolile falsum testimonium dicere,
elinjusiis Domimis in :Evangelio dicit : Tuncibunt quii scriplum est : Testis falsusnon eril iiiipuniius.
impii in ignemmternum,~justiaulem ihvitam mterhani. Noliie meniiri propler quod scriptum est":' Os qttod
Ilancergpjfratres clrarissimi, resurreciionem-, quae mentilur occidil animam. Koliie vosinvicem odio ha-
aposlolicis ac divinis vocibus roborata est, firmissime bere, quia scriptum est : Qui ddit fratrem suuin Jto-
custodiie.~_Scito.te resurrexisse a moriuis' Dominum micida -esl, quia quicunque fecerit lioc mali, perdif
noslrum Jesurn Ghrisium, et immorlalem factum se- baptismi sacramentum. Nolite facere furtum in qjro-
r deretidilexteram.Palris, qui nos ad similia resurre- Iibet ingenio.'Fraudes nolite comniiitere. Slaieras
..clionis praemiaprovocare dignalur.Exhibete crgo vos dolosas et mcnsurasdupliees quasi mortifera verierift,
dignos qtiibus coelesliset aeierna illa.gloriaconfera- Titale. Ad ecclesiam freqttenterconyenite, sacerdoii-
lur, quam tunc potesiis adipisei, si vos-sanclos iri bus vestris el horibremet amoreni impendiie". De
omnibus serveiis.'Abstinele vosab omni operemaio, ipsa substanlia vestra- et decimas reddite, et
ab odio, inimiciliis, ebrielalibus', fornicaliorie, a fur- seeuhdiim v.ires vesiras eleemosyiias facite, nolite,
toet perjiirio. Quia haec.omnia et his similia, odif. r munera super innocentes accipere , sed quotiesciin-
Deus, et.eos qui ista faciunt puniet in fuluro.. Estoie que causas auditis, fieum atteridile, et jusium judi-.
ergo benigni, misericordes, humiles ,-pudici; ct ea cium judicate, ne forte dum pecuiiiairi-injuste vultis
semper-pe.anles quoein sa.ncits suis Deus diligit, uf - adquirere, asternum supplicium non possilis evadere.
possitiS:-cumsanclis ejus ad vitam seternam pervehi- Qiirde salute animae suaeattentius cogiiai, unde-ke^
re, pef Jesum Christum Domittum nostrurii, ijiii nos' diiur quanlum' potest fugiat; qur enim non cogitat
jprotegere in omnibus, el sua gratia adjuvare digiie- ' nisi deista liuiium vila , aniraalibus et pecoribus si-
tur. ipsi glbria cumPatreel Spirilusancto in omnia milis est. Quid eniin qiiaefunt animalia nisi mandit-
saecula.saeculorum.. . care et bibere atqtie dormire?' Talisest quiplus co-'
SERMO°_II. >--•• gitatde carnesua quamde ariima,-qui plus diiigifgu--
De duobus reghis a Deo stalulis. - larri aut luxnfiam quam castrlaiem alqiie justiliarii..
Duo regna statuit' Deus, praeseritis dico lemporis Scire debetis, charissimi, quia ideo Clirisliani facti
etfuiuri, et tempora utrique consliiuit ,statuilque" sumus, ut semperde futtiro saeculoet deaeierna bea-
exspectare judicii sui diem, quani ipsedefitiivit, in litudine cogifemus, et pluspro anima quam proeor-
quahaberida sii reruni omnium animarumque discre- pore laboremus, quia caronoslra paucis anriis erit,
tio, uf impii quiderii pro pecciitis suis igni tradantur Jj ; iri muridd. Ariima eiiim nostra.-si beiie agimus, sine
selerrio, hi vero qui secundum voluntaiem eondiloris firie regriabil incoelo.Treniteniiaiffl itaque agamus,"
Deivixeruni, pro bonis operibusbenedictione susce-: fralres, ut peccatorum prppitiatorem Deum habere
pta, clarissima Iuce lulgenles, introducli adaelernum mereamur. Deprecemur eum, quia exacerbavimus
saeculuni, i.neffabiliumboriorum muhera aeierna per- eum ; humiliemur, ut exafiet nos.; defleamus, ut lae-
cipiant. Modo fialresdies "purificationis sancta, et tificet iios/plarigamus, ut consolelur nos ; projicia-
spirituales jam auimae sunt, inquihus aliqua eorpo-' mus a nbbis consuetudinem malam et quasi vestimen-
ris faligalio, animaevero lhcra inveniunlur, el ideo, to viriute animi induaniur, maxime nos qui jam coii-
Sicut Aposioliisdicit': Ecce nunc letnpus acceptabile,- versaiionemnngelicam promeruimus, -ut ad angelo-
ecce nunc dies saltitis, ideo vacare Deosiudeariius so- rririi consortium mereamur pervenire," ubi, ab aridi-
li, et chara saeculiiranseunlia relinquamus, ei Deo tu nialo liberaii, illam felicem ei desidefabilem vo-
pio patri adhaereamus, admonerite psalmisia ac dicerii mereamur audire : Euge, serve" bone *t fidetis,
cenle : Vacale elvidele,qiloniam egosuni Ddmihus. intra in gdudium Dominitui, praeslante Doinino no
ATaoareergo'Domino est laiidibus ejus insistere, et stro Jesu Chrislo qrii vivit ei regnat in saeculasxm-
1ouera peccaiorum per poenitentiam"abjicere," efad - - .
lorum. Amen.
"'- '
. geS ".-..-• -SERMONES. _ 865
" " ' humiliicr Deum omni- -
--'*• . ' .'* , A majeslalis ofierre, rogando
SERMO.Xli-
poientem,"ut nobis indulgere dignetur,; quodnegli-
Exhortaiio dejejuniis Quadrag.esbnp. gentius tottim annum "viximus qtiam debuimus. Haee,
i. Nos snmus consiituti-,'dile .li.ssimi fratres, ut_ fratres charissimi, sapienierac (ideliler cogiianles,
.vobis viam saluiis veslrae oslendamus, prout divina ad prjRniientiaeremedia confugere fe.tinemus, etper
clemeniiaint.elligentiam.nqbisdare dignatur. Ideo casiitaterr.,. per opera jtistiii* et misericbrdiae ;
Eo
rogamus ut inlenta mente et pia-devotione Domini aelerna nobis apud Deum praemla comparemus.
mandala in omnt Itora diligenler facere si.udeaiis,-ut, diligenlius debemus dies istos bene operando per-
iiicharilate divina firmali, nullis tenlationibus ab. agere, quia magnam indulgenliam peccalor-umnostro-
illa separemini, sed semper facientes quod bonum riinrapUd Deum merentur jejunia, si propter. amo-
, est, abiindelisin.spe et virlule SpirilQs sahc.i,. ut r.em Dei aguriiur, et non per glorinm inaneiri.^ -" .
per ejus graliam fidcrii quam aceepislis -et baplisma 3. Hoc' est perfeclum jejunium et ralipnabii.e,
conservare valeatis ante conspeetum summi-Dei et quando corpus noslrum jejurial, anima orat,-facilius
Salvatoris nostri Jesu Christi, quia creali sumus ad per jej*unium-oratio peiieirat-coelum. Tune enim
-laudem suisaneli-noniiiiiSi qui dilexit rios el lavit homb spirilualis eflectus arigelis conjungituf. Per hpc
nos a peccaiis nostris iri sanguine suo, 'quiamorienTC'" cnim proslernunlur viiia, huiniliabilur caro^diaboli
•proiiobis susiiituif, ut per suam hiorlem d.estrueret tenlamenta'vincunlur. Nolile negligereanimam ve-
eum qui-iiabebal moriis iniperihm.id esl, diaboliim, slram, sed sicut carni ves.trae,ne deficiat, clbos quo-
-et humauum genus ab ejus polesiate eripiens; ape- lidie praebetis, sic ineniis vesir_a quotidiana ali-
ruil credenlibifs regna coelorum, ubi perfruuniur menta bona sint opera. -Cibo -cOrpus pascitrir_ pio
viiam Klernam fideies, fructum maximum habenles> opere spirilusnulriaiur-,'qiiod «moriiura. cafni iri-
aeterriaeviise. Maximus fructus est solus Deus, vitaei "buitis, viclurae iri perpetuum animae non negetis.
'selern_e remunerator, el ideo secundum soluin.Deurai Vita-corporis aniina est: vita-animae "Deus-est, et •
'et-Do.mJniimriosirum adoremus, etipsi soli servia- •sicut 'corpus morluuiri est sine anima, ita aiiima
Bius,-ul ipse nos remunerare dignelur fructum,, am- mortua est sine Deo. Jldeb Jesum Chrisfum saivatp-
plissimum. FugiamusOmriTaquie diabblicaesubjacentt rem nosirum habeamus in cofde pef ppera bbria, ut
potestali, ut, divina virtute 'roborati, pnevaleamusi animam nosiram,et corpus conservare Signetur.
contra ejris rinliquas nequiiias. Rectum esi unicuique diligere Dominiini Deum ex
-2. Dehemus , charissimi ffatres, misericordiami lolo corile,extola mente,ib[aque "viriute, eiproxi-
redemptpris nostri Domini Jesu Chrisii omni devo- n, mum sicut seipsum; nullusqueiiocalterifacial, quod
lione semperjaudare, etpia intentione ej'us praeceplo> sibi fieri non vult. IdeircP,- charissiini," videte, rit
itbs subdere, cum bona voluntale el charitate since- mundeti.s cdrda veslra , et titcasiigetis corpora
ra, maxime lanieninislis sanclis diebus quae nunc5 vestra, ut riigni liabeamini. Spiritum sane:uin aeci-
incipiunt, animam noslram et .corpus -jejunando",,. pere, ctij"ushabitalio e't dbriius esiis; recte credentes
- orarido, eleemosynam dando, majestali divinae com-- , et beneagetues, ndn mortalis,' sed aelerna spifitualis.
• mittere, quia. pro nostra salule Jesus Chrislus Do- ;i. Yigilaie, fratres, in oriirii opere Ixinb, reiineie
minus nosler ad homines veniens, jejuriavit quain memoria ;quae audislis in praedicatiooe salutis
draginia dieb'us-'et quadraginla noctibus, e't nullumi vesir», et facite quae prtecepta- srint. Haheie GJiri-
-oninino cibum sumpsii. "Nos quoqiie, In quantumi sium in corde, ei. signum sanctae crucis in fronle.
possumus, anriuo Qua.dragesimae tempore.carriem i Mttltos-habemus iiiimicos"1invi_-il>iles, qui cursum
nosiram per- abstinenliam affligere- cofiamur,' quia* noslruiri impedire corilendunt, et-^loquecs subver-
'-.opjisêstnobisut ab il.licitis cogifalionibus verbisqueB sioriis sua-:ponunt in itiiieribusnosiris, ut irretiios
et faciisjejunemus, viventes" inccelestibus spiritua- dileeiiohibus noxiis gr-essum vilae nobis, inlerclii-
libusque prae.cepiis. Lege Mosaica- universb'populo0 dant. Cbntra hos slgnaeul.o crucis Christi armaie
esi-praeceptum decimas-et.primitias offerre Do.miuo 0 D vos, quia lioc esl quod fugiuhi ei timent maiigni
Deorlla debemus principia voluntaiuin, consumma- spiritiis, inimici nostri, quia per hoc-signum illi
tionesque operum .riostrorum ad Dei graliam offerre,> daninaii suni^per hocet nbs liberati sumus.-Hpcad
et in nostrp corpore persolvere decimas dieruma omrieopusprimum ponamus, hbc dormientesmu-
anni, riuric iri isto sacratissimo -tempore,~quia isti11 niat etvigilanles armet, iic riobis insidiaris hosiis '
sunldies qui conslituuntur ad hoc, ut cariiis liosira.® dormienlibus Vei vigilanlibus iri aliquonegotio possit
decimas iniiis Deo detrius. A praesenti eniih-tlie, ut'? nocere. Nam el rex noster, hoc esl Jesus. Chrislus,
nostis, cliarissimi fralres, usque in pascha riies qua-'" si nos Viderit pro qtiacunque tribulaiioite vel rrietu-
dragintaet.duo fiunt, quoruiri irigiuta sex jejuna-l" ad suum convolare vexilliim, staliiri rios dextra p.o-
mus,pt sex riominicis cum laeiitia usi srimus victum n teniise suae ab bmitj adver.sitate in iaudem e.t
gloriam
nostrum; Dum vero per-freceiilossexagiiiia dies an-'" norniriis sui sancli cruel et protegel. Est riamquo
. _ius ducitur, tolum anni lcmpus xxxvi dierum nu- '" laiidandtis et coleridus vertts Deus,
qui sperantes in
-merodecimaiuf. Ilis-diebus oporlei rios ad eccle- se cuslbdit. lllum rogemus-, dileciissimi fraires, ut.
siam "venire, aciuumque noslrorum operaiione ', nos liic
profegal.ol ad viiam
' ~~ peiducal tclernam.
- : '
iiiundo corde et casto cprpore in conspectu Uivinse B •---_'„
867 S. JONIFACII MOGUNTINlAECHIEPISCOPI OPP. PARS II- 8.08
SERMOXIHj- . ' , iA va!eamus,tentamerita diabplj, êt crescere in iimore -
<Quafe- jejuuia Quadragesimm magis aliis jejuniis Dei, et nunc et semper ejus facere voluntalem, quia
, . veneranaa sint. omnibtis horis Pportet rios esse.ornatos et splendi-
Debemus , fratres charissimi, semper.-in omni dos et maxiriie in.islis xL.diebOs, quia in his., ut
lempore nos humiliare et servire-Domino Deb no- super.it.is.diximus, anui riostri decimas Deo. dare
slro, sed maxime in_islis sanctis iliebus Quadrage- debemus. Fratres charissinii, mtuidemus .semper ;
simae. Indieamus. vobis, fraires, qoare isti. sancta corpus ei. animam, utin hora exitus iiostri Deo
jejiniia magis aiiis jejuniis venerare debemus : quia digni iny.eniariiur,êt in die_ judicii, cum Dominus t
.Redemplor nosier, ad honiines. veiiiens, jejunavit riosier Jesus Clirisius. veneritrn majesiate sua euni I'1
gtiadraginia diebus el quadraginta noctibus, et nul- angelis sujs,.inereamura.d .viiam a_iern.am venire, et i'
Iiim omnino cibum sumpsit.Nos quoque^ in <]uai__lum ihi semper beate. viyere,. u.bi.est, certa ,sec.urilas,
possumus , cum.Dei adjutorm .per.-abstinentlam- ,-' êcura tranquillitas, tfanquilla jucuudiias,.felix aeter-
jnunUemus nosr a peccalis nosiris. Scilis. quia a nitas, aelerna felicitas, ubi esi anior perfeetus-, timor
.pfaesenti-dieusque ad paschalis.solemnitatis.gaudia nullus, aeierna salus exuheratj vejîtas regnal, tibt '
.sex , hebdoraades -yeiiiunt,,-. quarurii .yidelicel. dies". nec-fallit-quisque, riec fallifur,>ubisunt.oinniabona
.quadraginta.ei dji.o fiunt, e_x-qpibus dum sex, dies"-P Dominus noster Jesus Christus, qui cum Patre- et
.Dominici ahstinentiae sublrahunturs non plusjn absti- ;S.piritu.sancto viyilei regnalDeusperoninia saecula'
.nenlia quam xxxvi dies rem.anent; dum . vero per saecul.orum. Ipse hobis cpnced.at uladillam siia.rriet
_ .trecenios et sexaginla. dies annus ducitur, iios enim feliciialem peryeiiiamns. Amen. _. _•-_
per xxxvidies affligimur,- quasi anni nosiri decimas '__.- "-';'• SERMO XIV.' _ _ .-- .- . .-'--!
Deo damus, .ut ,qui nobismet ipsis. per-.acceplum ; - -.. • , In die solemiiiiaiis„paschalis. - . .-
annu.m viximus,'aue.ori nostroiios in ej.us depimis ; 1. Graiias Deo Sal.vatori nostro, qui nos 5anos
_per absiiiientiam subdamus. Unde, fraires charissi- Tperven.irepermisitadcelebrandum diemDominipum
ini, sicul offerre in lege jubemiui decimas ^rerurij, .p.ascliali.s soleiiinitatis. Hodie _in universo mundo
_ ita.\pfferre. coniendile ei decimas dierum. Unus- in sanctis Chrisil. Ecclesiis.-resrirrectio nosjri-Salva-
quisque, in.quanium virtus suppetit, carnem mace- toris Jesu Chiîsti-Domini- npstri celebraiur. Ideo
_ret, ejusqne desideria , aflligat, quia earo nos laeta decet, fraires.cliarissimi, ,ut: aliquid de tam magna
traxjl.ad culp-am, afflicta reiluea.t_ad,veniam, ut; qui solemnitaie ioquamuf». Apparuit auiem Jesus;Chri-
per peccatum cecjdimus, per yeniam. .resurgamus, JSHISin carne.mori dignatiisesi ex. voluntale , re-
et.s.emper qupd,boiium est faeiamus, qtiia aposiolus ._-surrexit ex poteslate, et osiendit.exemplo quodno-
dieit: JJnusquisque. quodcunque. bonum fecerjt, hoc : bis proriiisit iii-pra_.mSp.Solusil.ein temporemorluiis .
percipiet a Domino. Unde, fratres, quodcunque boni est, et lamen solus minime surrexit. NamSeripium
faCere potesiis, facjte sine irisiitja, quia. scriplum est: Multa. cqrpprasanetorum qum dormierunt resur-
est : Hilqrem enim_-datorem ditigit Deus. Studeat rexerunhyEcce cuni Deo tiomines .resurrexisse >co-
'vero' ab omni opere malo se unusquisqtie continere, .gnoscimus, et.quospuros fuisse.liomines-non-dubi-
et norisolum a fornicatione, qubd etiam nunquam iamus. Si igilur memhra.riostri.IJedemptoris sumus,
facere Iicet, sed eliam a legiilmb.corijugio se. absli- praesumamris" in nobis quod gesium conslal in ca-
neat inislis quadraginla diebus. Ahjtciat simililer a pite, quod est Christus Jesus._llleerilm,.sict)t Pan-
.sejocps oliosos et verba vanacet lurpia, el mediie- Jus apostolus dicit : Morluus.est propter delicla. no-
"lur dieac noele omne opus suum ad laudem Domini . stra,' el Tesurrexif prqpler .juslificalionein . nostrmn.
nbstri Jesti Christr conyertere, cum sanctis prauoni - O njagna clemenlia Redemptoris-nosiri nnigeniti
bus ei .vigiliis et eleemosyriis, et in ecclesia conve--. Filii Dei, et Salyatoris, noslri Jesu Chtisti Domini
nieniibus, et quandp ad ecclesiam 'venerft, roget noslri, qui venit in Jiiinc mundum.pepeatores.sal-
Deum omnipoteniem, ul dirigat viam ejus ad ipsius vos, facere, qiiia-pmpes Iiomipes aiite adventum .
voluniaiem,~et_ sua dimillere peccata dignetur, et, j) Salvatoris per culpam rei efant. pr-imae,-praevarica-
Verbum Dei libenler audiat, et aflerum non impediat, .tionis.Adam et.JSyae uxoris ejusi '• ..':_
quia Dominus n.os admoriel dicens : Pelile ei dabilur 2. Audistis saepe, fralres cliarissimi,: quomodb-
"vobis,~quwrite ei invenielis; pulsate et -aperielur vobis. _. primi parentes nbsiri Dei praeceptum transgressi
Et jsta saricta'jejuiiia in voluntate,.Dei peiagamus, sun_t,-ei nunc breviler dicamus..Eraiit ehimcohsii^
-
quia jejunium res sancta esl,"ppus coeleste, _qupdqjti tuti in .paradisojelicilaiis lanlae,-utsi voluissent.in
saiicieagit, Deo jurigitur et spiriiualis efficitur. Per ,illa ^paradisi beatiiudine custodire-iit-a^fruclu- pro.-'
lioc ehim prosiernuntur vitia, humiliatur caro, dia- -hibitae arboris-seabsiirierent,;semperabsque morle
boli lentamenta; vincuntur.: Ideo fugiamus oninia .et miseria fuissejit.-. Praecepii-enim eis-Dbminiis
,vitia,;fornicaliohem,immundiliam,; iriimjcitiam, cpn- JDeus, ul de frucui:uuius".arbor.is non.manducarent,
ientionem, aeniulatibriem,iram,fixam,disserisionem, ne totum eis licitum; esse putareni,-el'similes se.Deo
liomicidium,'invidiam, ebrielates, con_essaiiones. et; .eredererit; si nulla lege tenerenlur-,-.ei;paradisus ille
liabeariius chariialem ,et gaudium,-pacem. et. longa- _in terra positus esf,et tamen tantae.,--.siculstipra
. iiimilaiem, patienliam et bbnitaiem, modestiamet ; ,diximus, felici.tatis,uf.si Dei praeeeplum.custodirent,
coinineiiliam, ui insfructi bonis operibus, vincefes - scmper absque niorte - ei miseria fuissent, donec
SW "--" ' -' SERMOAESV ' -'''"" 8.0
translaii essent _n. regrisi coeles-ia. "Sed amiquui A . hic agimus, pervenife ad cbelesiia mereamur, et-ibi
'lioslis irividendode tarita gloria iioniinis, quia noltilt semper beate vivere cum sanctis angelis elcum om-
tit li'bm'0taniam haberet feliciiatem, de qua ipse per liibus justis, sicut ipseDominus dixit': TUnb jusii
SiiairisuiTerbiam dejectiispst, quia.a Deo bonus fuit fulgebunt sicttt sol in regrio Pairis eofum. Ad I.IIam
crealus, sed per suafif superbiam cecidil de coelo," aeteriiam l_'iitiiim norperdticere digheiur, qui .nos
'fciideo invidebatile honiinis gl'oria,_quiaille pefdi- ereavil Jtesus Ghristus Domirius ttoster, qui regriai
ilerat suam, prOpiereaieritando per serpentemsua- cum Patre in uniiaieSpiriius sancli DeusperPinnia
''
Vu!ftiiilieii u$-.ilerei -de tfuclu illtus lighi de fjuo saecula saecuforum; Amen. .
SERMO XV. - -; " -
ut
Domiriuspfaecepit jionedeTent, et ilixit: Si gustq-
vefitis de ligno, aperientur oculi vestri, et eritis.sicut De abrehuniidiione in baptismale, '
dii, scientes bonum-elmalum. Consensil mulier sua- 1. Audile, fratres, el atienlius cogiietis: quid iri
sioni, etcomedit, et dedit-Viro, et comedit ipse, ei baplismb rbnuutiasiis. Abreritmtiasiis eriim diabolo:,
tunc posl pecca.umambo dejecii- sunt de paradiso etomnibusoperibgsejusetomiiibuspompisejuso Qttjd
in hanc miseram viiam, et omnis homo prbpter il- surit ergo opera diaboli? Ha:c sunt superbia, idolola-
lam trarisgfessionem sub moriisjmperip lenebaiiif; -' iria.-invidia, homicidium;.detraciio, mendacium,.per-
et omnes ad inferni claustra- descenderuht, justi % • jiiriiirii, odium; ibrriicaiio, adulterium, omnis poliu-
lamen ibi non arserunt, sed" tamen fiieruritin iri- ,'tib, furlaifalsuhi tesliraonium,rapina, gula,ebrietas,
Terno, sedentes in tenebris.ei umbr.i mortis,.etnuir- .turpiloquia, contenii.ones, ira, venefieia, incantailones
lus Jipminum poluif Illam damhaiioiicm a. se excu- etsortilegos exquirere, strigasetfictoi lupbscredere,
_ere, sed omnes in inferno deteiiti sunt,* donec Je- abbrtum facere,- Doininis iiiobedien.es esse, phyla-
stisChrislus Dominus noster per uterum " Mafiae •' cteria habere. Haec et his siniilia mala opera sunt
semper virgiuis nasci in mundo dignaius esi,' ui idewf ~diaboIi, et his omnibus-iriiaptisnio fenuniiaslis, et,
fteret. hominum liberator qui iriif creatoT, _ej, KT' sicut Apostoltisdi.cit: Qui talia agurit digni srint,
eadem carne, qnam" pfo nosira omniuraque saiute morle, el regrium Deihbn conseqUenluf.Sed quia cre-
- dimus
suseepit, muitas injurias a perfidis Judaeorum po- per Dei misericordiarri uf his omnibus supe-
pulis sustinuit, fion ut se vindicare non poluisset, .-;rius dictis corde'et oiiere renuniictis, uiveniam
sed exempluih nobispatieiiiiae exhibuii, ui cnm tp- xonsequi mereamiiii, admoneo vos, fratres charis-
lerarilia iribulationes et injurias patiamur; Il.le ten. simi,.ut feminiscamini.quod omnipolenli Deo pro--
laiiones diaboli.sustiriuit, et eum stia viriute supera- ftiisisiis. : - . .
vil, ct in abyssum eum sua divinitate mergere po-,r» 2."Primilus ' enim piomisistis
• - - 5 .credere in Deuiriom-
* - nipoienierii, el in Jesiirii.Clirisium Filiuin ejus, et
tulf, et tajnen nisi marisueiudinis verba riqrirespondit.
"Toleravil a perfidis.Judaeis muita blasphemia ver- iri--Spiriiuin.sanclum,'unurri ' oninipolentem Deuhi in
bofum et insuper flagellii, spula, afapas ,.. spineam Trinitaie perfecia:
- coi_nam, et incisioiies ihulias,'et pbstisia omnia et 3. Haccsunt maridata Dei quifi.'facere et eonser-
"
alia mulla, in.cfucc positus , clavjs cdrpus suum, vare debetis, iit Deum, queiri confessi estis, diligatis
- perforari non reuuil, ariimam
ponendo moriem _ex. loio corde, ex. tota njenle, et ex lota-virliile.
"sustinuit, niifia necessiiate, sed propria volunfaie Deinde proxiriios vesiros lanquam vosmeiipsos. ln
•in sepulcfo carnem
reposuit, et ad iuferria descen- his omnibus ihandaiis tota lex pendet-ei^prophelae.
'dit, et moriis princlpemcolligavit, id esi, diabbluin, "-. Eslote palientes, estoiemisericordes, bebighi, casti,
ivectes feirebs riortarum iiiferrii eonfregit, etoiniies impolfuli.- Fiiios dbceie ul Deum timeanl', familiarii
"juslos inde eripieris^ in libertaiem prisiiiiarii revo- -imiliterv Discordes pacate. Qui-causas audit,-jusle
cavit,. resurgeiisqtte a iuorie,"-lucerii saluiis aeterriae judicei, inurierajiori accipiat;,'-quia- inuriera obcae-
"nobis in.se" credeiifihus demorisirayil.'."" ' ' -caut eliam sapientes. . -' ' "•
5,.IIahc resbrreciionis ejus gloriam-annua.devo- _•;Diem Domiriicuin observaie, ad eccl.siairi coii-
' tibne veneriintes liodiecolimus.
Laetemurergo, di- ij'venite,'ibi oranteset non yerbositanles. Eleemosy-
'
leclissimi, ,ei_exsulieriius in Domino, quia in isla san- nas daie juxfa vires, quia sicuidqua exsiiriguit ignerit,
^cta solemuilate Redeiiiptoriibslef resurgendo vitam ita eleemosgna exstinguit peccaium. Hospiiales invi-
nobis fmmortalerii osiend.il, et per suarri gratiam da- cemperegrinos suscipite, iiifirinos visi.ate, viduis et
"ttiruscsi, si noiumus transmigrare advirluies avi-. pupillis _riinistrate,'-deciuias" reddiie'ecclesiis, et
' liis. Idcircd muiidenras nos ab omrii iniquilaie "et qriod tibi"rion vis, alii ne facias. Deum solum ubique
serviamus Domino Deo nosiro JesuX)hristo, quia ille "timete. Servisubditi estbie dominis, et doniini ju-
'pfb noliissuum sanctiim.saiiguiiieiri" fudil, ut-nos stitiam coasersate servis. Oratiorierii"Domiiiicani et
rediinefelab omriiliii^nilale: Ideodebemus sancte "Syriiborum teriete", etfiliis ve.lris tradite.et filioiis
ei juslect pie vivere in.hocsaecufoêt nilitl anteDei veslris, quorum in-baptismb.fidejt.issor.esexstiiislis.
ariibrem ponere, qui nos iri "tatiiuiridilexit, ulpro Jejuniiihi amaie; jusiitiairi diligite, diabolo resislhe,
;noJbis, s.icuidiximus; "ipse mbreretur." Nuiic, fratjcs Eticharisliam -per_iempora suniiie.. Ilajcsrint oper.i
-charissimi, ejusiresurreclioriein- gaudentes celebre- -quae Deus, jussit -facere et. coriservare, et lii_s_si-
' --
mus,' et ei purb cordeei casto-corpore; nosmetip- -riiilia.--' .-'";---•'-•-.': .--- . •-•-.• ;.'---..
sos pfxparenuisiut per haec fesfapasclialia, qiiae '-' 5: Venttiruin' Glifisiiim" criidite, e.i carnis fesur-
871 S. BONIFACII MOGUNTINIARCHIEPISCOPI OPP. PARS III. S'_2
reclionem, et judicitim omnium hominum. Ibi dis- A dilia, et ab omnibus operibus .malis. Iraeundiam et
cernuntuf impii in ignem acierrium, justi aulem iu odiurii et Jriyidiarii velul verienum de vesiris cbrdi-
vilam aeter.nam» ibi est vila cum.Deo sine morte, bus respuite. Castitalem etiatri cura proprijs uxori-
lux sine lenebris, salus sine acgriiudine, satietas sine bus cdnservate. Ornaie vosbohis operibus. Eleemo-
fame, felicitas siue liiriore, gauditimsine tristitia. Ibi synas pauperibus Chrisii erogale, -Ad convivia lau-
..eierna gloria, ibi ftilgebunt justi sicut sol, quoniam tiora pauperes frequenter revocate. Pacem cum om-
oculus non vidii, nec .auris audivil, nec in cor ho- nibus eustodiie, discordes japate. r|oc si fideliier,
tnittis ascendil quantum prmparavit Deus diligehii- Christo adjuvante, volueriiis adimplere, et in hoc
birs se. saeculb ad alfare Domini seGuriter potestis accedere,
6. IIoc eliaih vos moneo, fralres cliarissimi, quia eiin futuro. ad lelernam beatiludinem feiiciter per-
natalis Domini imminet, ut abstinealis vos ab omni vehire- "
luxuria efab omni fornicalione, et ab.omrii immun-
' . . - _ MOGUNTINIARCHIEPISCOPI .- '
OPERUm ;EXSTANT- OMNIUM

QUJ!; '
-.,,'!;-•'. .''- j '--. <"-... PARS TERTJA., .' '_.'..-"','-'.'.
"'.- "-•
-", ".. MISCELLMEA;OPtJSCUL_i*
" "
. - -L>VITA ET SIARTYRITJM ,S.. L.WINi ,- .
.'r"
'_","'- '"'"-, EPISCOPI ET-MAttTYMS. -"'--•--;
- , [OPCS BONIFACIOASCItlPTUM.]
PROLOQUS. B beafiiudjhe pacis *ferna.. Hhjtis denique tam excel-

. Bonifacius.homo "peccalor, servus servorum Do- leniissimse sahclitatis Ciiristi atliielae magnarum vir-
mini nostri Jesu Christi, liniversis sub aucloritat6 tutum insignia, quae vestrte expandimus dilectioni",
sanctte et indiyiduas Trinitatis super firir.ampet.ram , tribns discipulis suis retexentibus- comperiebamtis,
fumialis Ecclesiis, in.sumraa.felicitate, gloriam feli- videlicet Fdillano, Elia el Kiliano, qui, pj__ chari-
.ciiatis a-ierhae. • •__ _, ... . lalis affeclU, ut falebantur,sua quaequeren.up.ciantes
Bealissimi.Patiis el Deo dilecti ponlifieis Livini ob spem vita. aeiernae, ejus eonglutiiialiter studue-
A'enerandus gloriosae passionis iriumplius hodiernam runt adhaerere vestigiis, ei insirui admonitionibus,
solemnilatfim gaudii noslri, in magnae venera.ion.is et .conformari exemplis. Qui eiiam manus nostras
-lionore;C3sremonialiie_rnobis celebrandam _ ei yoti- oscuiando , provolulis in.ierram genibus, per .acgra_
vis' adhihendam , sancivit., inelyla tarili Pairis ad lacrymarum suspirla, imprecali suiit ea a nohis
declaranda jnundo merilorum praeconia.-Quibus Jior- -scribi, et posteris conservanda mandari, Quorura
lamur ai&ciualiler congralulari, exciiante nos ad multum renisi sumus voluniali , qtioniam noslrae
-hhjus dero.ioiiis gaudia ipso roranlis anrii solemni jiarviculoe pertimescebamus laniillitatem. Sed enim
lemp.ore, quo ..fiumphalis~paloia cerlaminis idem debiii amoiis jus, leneriiudine suae enerva.ionisi5 .
'
agono.Jieta [victo.riosissimus et niartyr .miriflc.iidus C gemihae quoque dilejetiqnis gemmifluis alis, noslri
ex priesentis saeculi confliclu indomabiliier prosan- franscendit arcana devo.ti,pectoris, landejn ilia fta-
ciae Triniiatis-confessione lielligerando, .atque per- ternae coiigluiiiialioriis aspiraiio , ipsum aniuium-
sequeniium triumphando imiialiones, el atrocium noslrum suis virilms rliffidenlem , fragili inaudacia
poenaruni agitaliones, laetus iransmigrasit, Regem-. subfeundae difliculiatis, SpirLtus sancii tenlamine,
que coeli adiil, cmeritae dignitatis. lauream in.con- gralia cooperatrice, refluxii,-,. et charilati eorum
.fessione martyrum inilironizajhdus, parilique ho.nore satisfacere siuduimus, eliioc ad laudem etgloriam
gjori.ficandns, atque eorum.conlubernio Jruilurus in pii-Patris verbalim enodari dignum censuimus.
- ? Hoc wpus edidil- Serrarius iina .cum Bonifacii egregia eruditioneornalus, Chrislianaeque hisloriae'
episiolis p. 232, praemissa hac adnplaligne.: <Sancti . amanlissiinus ac sr-ienlissimiis vir,sub_D. Auberitis.
Boiiifacii.epistolis adjunô, quae ab eodeni. scripta Miraeus Amuerpien.is canonictis, superiorum.
inihi
esljTilam ac Martyrium sancti LiViiii, qui et inler- Francofui lensium Nundiuarumflnem Antuerpia
duiii Libvinus diciiur, liciel dlsliiiguere yidealur Ar- -perl)euigne=suppediiavil, -cum__. hac inscriplione. *
noldus AVioncitaius a me lib.-'111Mngunt. notaiioue : Tcxtuni Serrarii inuiare religionemduxi •.•n.amco-
48, pag. S59. Hanc. vero liistoriam iieverendusêt dices inanosoriplos nullos unquam vidi. GILES.
• - " . 87*
gijS" I. VITA..1-T iMARTl'RmM"-S.-LlVINt.
V; ISGIPIT PASSIO SAI.CTI LIVINI "_A tur, etiam maghorum guudiorum tanlarimiquc se-.
EPISCOPI ET MARTYRIS.' - . retiilatum insianiiam'nee" in vetusiissimis legi.se
tempore igilurf quo Calomagnus , inclylus rex (qtiid dicimus? nec ab anliquorum dictis'Palrum-se>
Scolorura, in Christianae religionis yir magnificus audivisse ) falebantur. Eodem quoque lempore-bea-.
polleret viriutibus ",• et sceptra regni -ct imperialis lus Augusiinus, -eximise sanctiiatis Pater, a beato"
inonarchiaeiiolumen, superna Providenlia, auspica- Gregorio Romanae sedis apostolico poniifice' trans-
1
bfliter-gubernaret, erat quidam senator Scoligena,- missus Angligenarum primus anlisles, et splendi
noTnine Theagnius, ex spec.tabili stemmale nativae dissima shmmaj veritatis lucerna, sui causa negotii,
__.-Mlitatis.excel.cnlissimus, ipsius Tegis oplimalum'.•: divina, ut-intelligitur, providentia subminislrante,
princepsi et.pra. cunetis.aulicis suis archialiter api- - ad praefatuiri;regera Caloraagnum convenerat,'.et .
cem gerens ; vir .slrenuus, regaliumque secretorum ipse tantaerariiaiis admirabaiur gaudium. Namcun-
summislaindustrius, etsummae prudentiae eompo- cii primates. rcgis, universaque.celsiludo regalis-
sitionibns. longe lateque ioquapi rumo.re perlatus; cum ciyibus palriae in rniruni exsulialionis-converî
Uabuileliam conjugem., Agaliniam noraine, venu- gaudium , et prajsago veritatis Spirilu, muluisqtte
slam prosapia etmeriiis, pracclar;amfiliam videlicet collocutiopibus congralulabundi, alria secus, certo
Ephigenii-Hibetiiensiura regis clarissimi. Qui_, Do- B.pronuntianies, hun.cjjifanlem Deo dilecliim,'po.pu-.
mino.inspirante-, pari confcederali spiritu,. divinis--- lorum lumen, aique summum tqiiiis re_.ioh.ispalro-
que pneclncti legibus-, .mire virtutis fulsere insi- lium praedixerunt futurum.
gniis.. Eiquos Dominus sua -periuslraverai grali.a, Quem pius rex, et devotissima regina, cum .vene-
lali.dignalus «st consolari .gloria. -Nocte quadam Do- randis ponliiicibus-Augustino Anglorum episoopo gt
minica,. dum in stralu suo, regali libitu perornale^ Menalchio archipraesule,' de sacro fonle beatae reger
pariter composili repausarent-nec vigilantes, nec. nerationis susceperunt, indenles ci iionien Liviims
iniegerrime obdormientes, visa êst columba laclei ex.niunine germani glpriosae genetricis suae Agalu- .
coloris coelitusdescendisse inacstimabili claritate coe- niae Hibernensis.Ecelesiae archiepiscopi, qui apnd
leslis gloriae-fulgurans, el requiescere super capitale Verbanos pfo nomine Christi palmam mariyris in-.
stratus -eorum, -et sereno vullu inlueri in eos. Qhae deptus -est. Qui:n_ox_ut de aqua levaveruot puerum,
expandens alas suascbnmbravit eos, et mellifluoore tum omnps qui aderant mauifesta visione cernebant
tres lacleolas siillavit gullulas instar-mundissimi la- descendisse columniferum splendorem radiis splen-'
clis in healis labiis Deo dilectae femina., et coelo didi solissplendidiqrem, atquecapiti beriedicti pueri.
refusa subvolavil __ibera..Mox vaporabilis.splendor imminere, et-dexieram auro clarissimo;rutilanliorem
nimia cdoiiferae suavilalis fragrantia totum illud re- G ;inde einicare , -et ter ipsum infantulumsignare san- -
gale peiiusiravit palalium usque mane irreverberatis ctae-crucis signamine, ccelitus laliier sono intonanle:
radiis protensus.. Infans vero, quem.beata maier Dilectus Deo el hominibus, cujus niemcria in benedir
lunc.ibrte .gestabat intilero, jam viyifico flatu irra- ctione est. Iloc.versiculo divina visio ad aelherea ?e-
dialus, mobjlibus subsislere .coepit membris^ et (ut meavit.palalia. Talibus miraculorum.ôelesii.timqiie .
certe credatis) supernae vjsila.iionis gratulabaluf mysleriprurn exerciliis.cireumdaii.rei et regina.at-
respectibus. que venerandi Patres divini myslerii., sumijii videli- .
Tuncmagnanimus.dux Theagnius ,-el. venerabilis cet ponlifices Auguslinus aique Menalcliius, cuiri .
matrona Agalunia, hhjusmodi arqmatis rarilate.ailo i. caeleris; pari devotionis' intentione,-Dominum Chri- '
niii., jam aurora radjante, venire. ad se fecerunl... stum ih excelsis collaudayere. . _
dominura Men.alchiumgermanum ips.ihs ducis,.qui Igilur eleclus Dei puer infantilem suam __latulam -.
lunc archiponlificatus ju.ra regebat, yirum. proba- raiionabi)ibus suis conlineniiis. excellens, dieiim .
bilem. el sahclimoniEe sublimitate egregiura , eique specie tenus.imagmesvirtuiis, quamvis tantilli. di.fi.-
lanti uegotii res diligenter expandunl. Qui, Spiritus,I, cerent, corporis vires,.iamen maturis machinabaiur .
sancii gratia inspiralus, respondit allrinsecus :Ha.c. moribus a _supernis se, jam reposei ciyibhs; ipsis
visio divinitus manifesta, non. solufi) exsultaiionis " contubernalis optatusque indesinenter gesiiens fieri.,
noslrae materia es.t, verum etiam mullarum natio. amicus.. Qui felicilaii-promerendae anhelabat, lem- ;
num genlibus gaudium erit, quqniam ptier, Deo poralihus, fulurorum conlemplatione.renunliabat, •
donante, nasceiur vobis, jam in utero matfi.s saricil- ef ubi fragilitate carnis in bene agendo dejiei forini-
f.calus, et spiriiualiiacle refeclus, snmnius ponii- dabat, spirituali subminislralione corroboranis,.siu-..
fex, et lucerna "patriae, et conslaniissiinus propu- dio perfectionisîscendendo.magnifice pollehat. Ecce-
gnator legis divinse populis Dei est futurus. in viaui jammemorandus adolescens bealissiraus scilicet Li-
salutis a.lern__. Yerierandus riaialis eum aderat quo . vinus athleta Chrisii perspicabilis, divini fervoris.
clarigsima genitri.x el nomin.e.digna Agalunia , su- pudicitia galeatus, constantia fidei loricaius, el un-
perna visjtaiione p.erlustrala, benedicium hunc::. dique coelestis mililiae fastigio cqnQagralus.ciim jam
muhiflo prolulit parlum , omnes regionisJllius inco- novem annorum excede.rct aetatem, perpe.ui_.meri-.
las tsmta miraejucuriditatis gaudia aitigerat, el.iam . torum pra-conandiis. yirlulibus.,. sumtni Regis signi. .
;himensa serenilas clafissimis splibus', iisque ad. ; fer b.ejJic6stis,!contra.sae,vissiinumhttjus mutidi iy-;--
exactum infmscra, iiiclarijiifai, ul ciihr.t.f,a._lrn.ij-arle_n'».
. rannunij e| cjtis jelliiferos asius triiimpjtajiier be.lla-:,;;
'
PATnot. LX'XXIX. 28
875 S. BONIFftCU MOGUNTINIARCHIEPISCOPIOPP; PARS III. 876
turus 4-talibus glofificari "mirificis mundo orsus.est. Ahiliier conlemplaiione futurae vrue-suspensus, super-
iiisighiis. Sancld ergqdie Pcntecosles, quo praefalus na-praevenienle graiia,. et benigna.ejus subseqnenle
diix T-heagninuscumvenerando puero , optlroatum- voluntale, to.ius perfecimnis -desudando appelebat
que suofeiiiijcirc.unijhsiis comilatu , ad monasterium columen possidere. '• -• - -- -•'-.. •
Deo oedificalum-ad hdnorenf sariclae Mariaeyirginis E<clesiasiicae.Tero :n-ormam'-discipfin.. ad viiam
Dei geuitricis,""diviriis'.vreitci:-laudibtis ctipiens ;. ac suarri:coiilenipIabilitef moderandam", •ordiimn eiege-
•muniri-Sacramentis-, piocederet, ecce Incolae loci ral:apud beaitim Benignum -presbyteruin- Scoiic_e
illius aitraxere duos liomines cafenis ferreis colliga-" geherbsiialis-"alli sariguinis _.irum,-sedaliiorl saiicta-
tfjs.,viquosmiserabi!ileE:demenlaverai serpens anii*: riim;virtu'lum.clarificationt!"prolaiuin",".a-q.uodentque
,quns,:et humano eorisoniO'fruslrav,erat. -.- !'--,". spirituali- 4isirictionev_cum 'devolaa niehiis tenerijii-
Quorum etiam uriusvirum etduas mulieresinter-_ dine "appetens- cohformari, et-Davidicis psalmoriim
emit,- altef .qrioque uxorem ipsius-el duos^filiosin melpdiis, et sanctorum"-"Evaiigeliorum'mellifluis le-
sua demenlaliohe in niortem prostravit.Quos vene- ctionibus, aique caeiefis divinis exercitaiituiibusj
rabiiis-puer.Livihriscernens, ait geniiori.suo, et peTfecijssimeinslrui, -uipoie-supernitespectiis-prah-
comilatui ejus•:' Oria .riiecuri., charissimi,-qti__so^ sione refecius, 'guasi-in^speciDso^piiradi.siaca: anioehi»
omnipotehiis Dei -clemeniiam flagitate,'"qiiaienus Bialis- canipo pedem-jam transfigens,- per gfadus
vesiris-orationihus.'proirojusiiegoiii qtialitaie, gio- virtulum dietim elficacissime•' exierminalis 1 viiiisv
riae suae respecius aperiat. Et expansis inahibus-,' trarisiret in glfiriahi.-Gujiis eiiaih-subtilisitiieljigen-
pariterque subjeciis in.coelum. lumiirtbus.oravit di- li_8",virique.ihgehii elficieniiam quis expandat_?-Spi-
cens : Deus Pater ieterne, pracsidium libi 'fidelHer ritiis Sancli gratia -Cobperaiiie, nullis 'diviriorum
•
supplicaritium,'exorabilis miseralor, -tuis adeslo fa- leclionibus, sludioriini,''. nullis":'-boiiorum moribus
miilis , el picpeclore rioslris anniie votis,- efefflo- exeiiiplorum aliiprn tiifficiilias'percipiendaruni reftim
reat" tuae benedieiiohis gi-alia super fabricain tui suascapacitiiti impeiiivil'. "Delalibus coiunieinorat ilie
proprii plasmalis lam dirav imbecillilalis' gravedine' egregius pra-dicalor; quiîicil:' Nulla ad dhcendum!
obsqualeiilem, ul clarificetuf nomen luumin ea,-_t niora eslûbi-Spirkus sarictus,-doctor-'adest. D.um in
-ianiae luae clementije favoT-ruinineiur iri saeeula.-Et* his Deo dileclus "adolesceiis. L-ivirius <Jiligentissinie
niox-omnibus coriclamanlibus Amen , venerabilis- floreret studiis4, contigit- magiiirhni siium BeiiigmiK»
puer. scilicel Livinus, supernie pielalis sighi.ef,*pro-: diguse memoria.'virtiiniiac vita soivi, et supefna
cessil impavidus , .Imponens marius''_n_.er-'cap,ita' promereri, ciijusêxiluin discipulus vigiiiis et oraiio.:
ambiirum , dixit:' In nomine/Patris eVFilii, efSpi- nibits commendabat Doiriiuo qtiolidieriiira'pieiafe
rilus snncli", cuncta-rliabolici.plianlasmalis illiisio a'-" devotus. • ' • .---."- •-_. •;
mh\s eradicetur, et muhdeiriini in vas purissimum -Qtiaedam maierfamilias 1, Salvia noinine; iiulrix'
sancite fidei,'el eff.ciamini regnum Spirilus sahctit-- yeiierabilis ptieti Liviui, ex asîilua sua infiririilale"'
Tuiic-cinictis'inluerilibus,- fumiis tpierrimiis affo pernitiltos langtfescens- dies, ,ad faiiilem jani" prope-
crurire permisl.us ex ore ei 'riaribus.eoriuri ebulH.it',- - 1aver.it h"i.ram„qu__pbridere iubflis aggravni-icoepe-
inlerimque [uryarum-nigerrima cimglomeralio niu- rat; el jairi quasi igiiola facies illius, exliaustis genis,
scarum .effiimavif', _tsi. idenli-confusoque sbniiu in nimiaque pallitudine opprimebalur, ac sub ni*idis
' '
aerem evolarido'4ispar,uii. luminibus imbecilliler cifcuo-siaiiles inlueiiaiur;-hul-
îuos munda:o*s.-co3l_esiis-medicussignamine^san- lum iamen' agnosceiis, qiiotiiafn'obtmbilatio exieriii
cl__ crucis inunivil,-et in sancta-confessione coiifir-" visus impedivil eam. Uiideiriejiictabili moerenXia.non.
mavii? Qui-fWeniiore animo perspicaciores effecli, solhmmodo civium.familiaris concio atqiie'cohlectalis
! devota- cohiubernalitas
suis-omnibus 'renunlianini. puerique beaii Liv.ini* cOntrislairnntur, ' verinn et
adhaerefe coeperunt .:ves'tigfis,-et feliquuih "viiaa.su.e' gloribsus diix, et'ejiis.pralatiiialis verieraiida subliiiii-*
lempus in sanciacoiiversaiione secum perduxeruiit-: tas, lahto dolorl/affeciuali cordis cbiilriiiune, teiier-.
Quor.imiuiiu. vocaliaiur Heriiritis, "aliusSimplirbriius; _»v-.rime cbmpiifiebaniuf. Quie jairi ciiin iii iuiuai»
inlidesanciio Trmiiatis,exeihpIo pii magisiri,~expe-' monis vergi yiilereluf, el.pforsu"s coiicl.imaia despe-
'
riunlur. apud rios Deo digni.el eximii confessorei rareliir,' lnierim accefsiius; advenit saticius Livinus
haberi, ei colueredes :reg'rii Jesu Chrisii/ TalibiVs puer -projierus,. gbiriosis viriiilihus gloi ilicandus,-
igitur »miiii)otens~'Deh_", "Caelefisq.ie-diviiiis praeco- inter niedibs"mbeferitiuhi coetus, "supernie illustratio-
naiidoii.riiinsigri.is magnaifutri,- huuc dilecluth famu- nis ltimiiie freliis, ad _gr_balum propef.ibat dileeue
lum- sutim bealum'Xivinum "riiundo manilesiari nuirieis, jam mori ihcipl.eiiiis. Etubi liuiiiaiiaintel-
voluit, el perspicalriii raiiorie disrretialis" suae dispo- lexernl sopiri.solaiia, '' "oia sblliciiudine - salageba!
coe!e_lia. - l
.itioiiis sic .enerabi-Ilef -electiirum'' suorum (quos adhibefe "
' Slabai auieih pi-opeexariimqs artus adole.scens I)eo
anle 'ritundj coiistifutioriein" ih se^mpitefnam sibt
>!
praBordiiiftvif igloriam^quibus* pYtnconibiis'vefitatis' ditectiis Livinhs, eiBleslis, iiieflicii);"- afte , pefiius,
stiae'liimVriollendefei) sacrostinetis cinilribuiiaiiuin oc.ulis ac inanibus iri _doeiuih suspensus, iacfymis,
aagregari-elemeniiiis de'i:revjt, riiefitoruiii"v,irli_iirmsV facietri perfusus," el, qiiod pfa>. c.elierrimo siiigiiltu
"
Sed egregiae *eiiam'iii'tloiis: puer divinis' mhnfifibus aegfi tloloris feffafi rie.qiiit, prseconlialis ejus allecl-S
"' ciaTescbnlilius meriiis
Jecoratu_'/'-piriiu:!liUmilil-lis peflucTduSiincoiliipara- perbravil.-1_liam firiis efaj
877 -"""-' J. VITA ET MARtlRHJM S.^LIVINI. '"'.":-' 878-
orationis. Tune crirpiis " detiiiictaej rece"plo:spiritu Aoibris-idem
A gloriosus rex_t opliriiai_slpsius;-et'ip"si:
convalescebat, "reseditr"manusqiie"sursurii extehd it_-- etiam cuncti subaiiiici, inquietabant per-.dies^ssingulos
el Oeo gralias egit, er dfxiU Quia-cuni per.ignota amicum Dei. Vir quoque -Domini Liviriusa.co3lei.ti'
et aspirantia-viarum loca et caliginosa a nigHs' spi-- animum non feflexif fo_dere,~sed.p.Us cogitatis quie'
rilibtis pefducerer, _etin~atfam-foVeaiii>su!pliure et - sunt Dei qiiam quoe sunt mundi, 'verilussieoruni
ig'.e el.ullienti.ii immergeref, advenil sancins'Mi- voluntaii satisfecissetV animi- ejtis sanfcla 'inlenli©
clKierarcliangelns cum palriarchis' Ahraham, Isaac,' quavis occasipue.maligni-insidiaiofistitillaiile possef
et Jarob, et sanclo "Petro" apbstolp' coelesti îaifjiate , commacuIarijSuaeque sobrletatis-siaurdejici.' '"
ful«iifans,-..)ih'aeiq;.ie"conspeciu'dix"iiillis Ifetris^spi-' -Jlis sollicitudinjbus• ffgre-fluctuariii asiitit angelus-'
rit.bus ..Ne inTeraiis aiiimaeisii, sinileeam', •qiionjam-- Domihi,eique- iutulit hascêfba corisolaloria, appel-'-
-'
perdilecli sui Livitii merilit Ctirislus jubetih corpus"- lans emri-proprio nomine ct dicens : Ave; ffater"
_=uumfeverti. Illi coiifusiiiisparueYuiit. Tiiticsarietus" Liviherife^sis sollicitus, tempus est utcorisblaiionem
Michael-arciiangeliis; efsancti-palriartlliB; et sancius,.'• acclpias, recede hiric,el vade ad beaium:Ah"guslinum
PeirusapostoItissusceperimtahimarirmeamjetiflcdT- episcopjiin', -cujiis^docirinis-ei piis iriforfnaliOhibhs,"
pus-nfeuhi"'depostieruiU.'Jaiirgaudeamu., qnia pium Domirio coopefahie,jmirific'esubli'mabefis.-His dictis
pro nobis-pairotmm h'abe'mus,-"Jpi'tdiciti__ "."rarigelica' visio rembta'csl. "Beatus !autem Liv.inus,
et "pielaiis--
splendorea'Deo cqroitaium,.arigelis co_riparem;.civem.> 'y s.ciensr.erga-se UniVersa divinitus'a'gi;'-pefmi'ssiprie
patiiarcliariim," socium ; apOsiolorurii,' coha;redem - regis siisceptaj ^palalioqiiantocius;' discesjir, ange-
niariyruin, et omniunfcoetui -sanciorum 'coaRqiialeiri. lica, satagens-jussa" adimplere'. Iritef 1 quoque ilef'
Ha;c";et'plura ctsiriiilia his_-simplici prbfiuriliahs : agOndum,.'cum; pfbpefarfet/ail triare;' niagiiumi pef"
corde, alque siiseeplabenediciione t'eaii-Paiiis", post = " qiiod iransriavigare iiabeba.,dbviam veriil' ei jiiv.eiiis;
li.ie, mulia-aiinorifnr teihporavlxit 'incoliimiif.C-ihi"' ' 'perltieidusAaspectu,- MbilislJri incessu, 'dulciq'u_~
vero-tali.bus iiisigniis coeleslis mililia)egregius iirtf*i .affamirie. sic saneium'®ere'xbr's_s'.es_' toompeliare^-
friagriilicafeiur iri populo, "'expavesce.is?ne',' favore-,. We cuiicteris,-frater,'ego''Sum?quem.Deus'i)iririipoieris'
elatus hiimano, a culifiiiie- penfectibnis-siiae privafi 1 custodem vifajXtiaedepuiayit;.ct- nuhquam'_ab^rii tibi-'
.idefemr,- et magijifieac ciaritafis- ejus .speculo qiiae--- «ura-mei,-sed.defensor et idux"adero-in o"mnibus""vdi_-
dam seducehlium fomenia laudurii eommiscefi pefii- sive^Dpefibus-tuis. Novi-causam itineris tui,- festine-
mescefei, saepius solitudiiiem- pelens.i -ciim tfibus _- mus. quo tendis,.quia- prospe,rum:itef Deus- dabit
disripulis suis Foillario, OeliaêfJCHiano,- quos sae--, nobis. .."•-. •-- -(-• '->' - - -----
pitis pfaiibavimus, per-arbusia el aviariorum ffuleta / -Haec-dicenie eo et praecedentey-saneidque Livino'
latitans, herbis ef silveslribus poinis, aquarumque"- cum tribus discipulis suis; subsequeiiie pariler-, "illud-
turbldarura parca libaiione, ul hios iili eral, cohteri- niagnuin mare'•siccis pedibus iransieriint,-- superria:
lus. Omnia .qii_3Ciinque'ii_biiit aut liabere" potliif,"- comilanteclementia. Beatus.veroLivinus,et saepius
larga manu indigenlibus"Iiilaris distribuebat". Na_h__ nomihatidi-cipuli sui, scilicet-FGillaSus,^ Helias, etr-.
scripior erat perilus, etiiuic operisediiloinvigilabai,. (, J-ilianns, quamdiusuperaquas niaris pedesiri cSillfr
solliciius,, praecipue, ut acqiiireret uride egehles et'f. gradiebaniur, tandju visuim .«s't illis incedere per
pahptTes recrearet. Et ut sibi mundum el-oriiniai carripum "viridissimis, graminibus, et rosafum lilio-
<JUIE in eo suht crucifixum haberi sua sincefa ,sim- rumque floribus albescetitem, omriiuin speeiosafum"
plicit.ite paiesceret,. -m.nuiim suarnm -collaborans, generibus herbarum-vernaniem. Cum autem ad lit-
summaea!stimationisi ex preiid-cuju.svis emeriii,"p. lus convenissent," et in terra tutis gressibus"consi-
siepius aliqnam -partem indulsit, expavesceris ne», slereiitf duGlof eorum discessil ab eis, et videniibus'
culpa tenaciiatis implicareiur. Cujusviflutum favor_.' jliis_ cum-magno splendofe riiveae"claritalis circum-
selut^ .aromatum- suavissimus-odor immarcess.bilii fusus-ascendit.ad ccelum. -Yirûtem Dei,- meriiofum
niellifluae dulcedinis "fragranlia- perfuse- Tuinigaris 5 suorriiri cognoscehs se eflieienlia diviiiilus magnifrce "
praefaiiregi Calomaghigaudioiriedicibili ppflustravit;t j)sie"coruscari, huinili pavdreattoriitus, pariler quo-
palaiiuni, el Scoiicaruiri patriarura celebri rumore_ qiie'spesupernae consolaiionisanimaius,'cum;disci-
clarificavit regionem. et gratanter Jieffuderat pecio-- pulis-suis-coelesii gratiae.-deb.itas: lau.des. -afferebat-.
" -• -.
ra omn.ium, .-. •-" :. His rite peraciis, citaio cursu secundoque iiinfere
Digna vero tanti yiri praecoriiai pius.rex admiraba-_1 ad sahclum pervenil Augiistinum episeopum, cujus
tur, atque iis, quae pef_cu"m^loriose' iiebant devotpj advenium.;beatus episcopus;per revelationemi -saflcti
favore congrattilabatuf. Etfactum esl ut.cum "honores Spiritus evidenler agnoscens, dilectumque Deimihi.
sibi eum .praesehlari-juberei, et-ei humili'"supplica- slrumsuae divinitus- diligenfiae inculeandum com-1. '
tione persuaderei dicens,:-0 beatissime- P.tler; novi- perieiis.i-enigne snscepit, fnMseque-charilatis devo-
mns le nnrma omnium vinuium-florere, sicut bona,- tidne per quinque annos et tres nienses nutrivit,
runi exempla .luprum. perhibent geslbrum, idcirco3 litterisêrudivil, etad fastigium summae*perfeciionis,
toto meniisaffecitiTogamus.ie, ut.nobiscum jrianeree juxta angelicam-promissionem, perspicabiliter suis
digneris,; nostrisque regalibus' opibus ati, et noss Deo.dignis exemplis conformavit, et ad hpnoremi .
saluberrimis i«s mi)i.ji_is,evangeltcisqne a te doclri-'- sancti sacerdotii -sacrosaneto ôrdine consecratum
flis.fliereamur per_r.iiAlIujiismodi quoqiie flagiiatiorr sublimavit, eique-casulnm purpuvaam aurogemmis-
^ja. JS. BONIFACll MOGUNTIM ARCHIEPISCOPI OPP. PARS III 880
que . composite perornaiam.-et stolam cum orario A JQuidam palerfamilias Scotigena . Ahdias nomine-
gemmis preliosissimis auroque fulgido periextam, paralyticus pariier.et ieprosus, omniqueusu mem-
,in ipso die ordiriaiionis suas,-pro fcedere aeierriae brorum-deslittitus, sic praemortuus exisiens per.no-
chariialis, pius,magistcr(diIeclo.suo discipulo devolo . vem anhos,- ut nec iinguam ad loquendum; movere,.
amore conlradidit. - nec manus ad.qs porrigere, neque pedes ad se con-
."Cumatuemhaec omnia gratia almi Spiritus coope- - irahere posset,.sed toius jacebatrjgidus ingratbato,
rante digne cqmplercntur, «acerdos Dei-venerandus et nihil. vilale in.se hab.ebat, nec mobile prieler bs,
Livinus cu.m disciptilis suis, benedictione pi.ijnagW.: et oculos, •'quorurn, nulibus.sibi necessaria, vix in- .
stri .suscepla, beali videlicet Augusiin.i praesuljs nuebat praeslari. Cum autem egregius praesul, hujns
eximii, superna comilanle clemenlhi,, ,in prttriam rei gratia ,- glorificandus. peragrarct ovilia, qvium
suam .repedavit. In ejus quoque. adveriiu princeps-. suarum pabula aelernae.vilaeeis adminisirando, casti
regni civesque palriae rnagna jucunditaie g_av.isi.sunt-.- ilii.eris sui domum illius Iangnidi iniravit, el ad ejus
Ihierim coiilig-l Meiialchum archipracsiilem germa-. - introltum mox infirmus ille capuj erfexit,ioqui me-
itum gloriosi.ducis Theagnii, palris beati sacerdolis ruit, et -quia sanitatemseniiebat-in se, vociferabalur
Chrisli Livini, de iioc.niiindQ-feliciter migrasse, _-de dicens i 0 bene mihi, o heiie mihi, quis ingreditur?
cujus transitti iuctus erat .omjtibus, et mcereniia-jj •g-Aul. ipse Dominus- Deus nosler,- aut "angelusejus
inedicibili confundebaniur. "universi. IIIo. quoque.- yisitat nois. Sanctus autem iepiscopus siabat admi--
defunclo,; praJ.falus rex Calomagrius,et ejus.Palaii-.; : fanSj ut.foi.te nescius, quid suis praecedenlibus me- -.
nornm chorus,. cum suis subaulicis , loliusque rilis ibi.-Dominusfieri.disposuerit, dixilque languido
Tegionis.illius. coriiluenlia, pari cordis affeciu, :coni .- illi: Qnid sic clamilas, frater? Pax libi: surge, 'et
elamaverunt*sanctum_sacerdotem Liyjnum. in hoho- porrige, mihi-rnodicumaquae -,ul.bibam ,-quia lassns :
rem, hujus ordjuis di.gnissime s.tiblimandum fofe_.. sum. -valde/ Tunc- ille sanus surrexii, et jussa Dei'
H.srex omnibus.devolior consentiens, ler. quaief- vjri devolus cqropleyit,et cum eo gratiasDeolaeius •
que, bealum virum in cathedra arcliiepiscopatus-. pro -sanitate sua-celebravit,-et dei.nde:vilfe suaecur- -
debito honore, Dom.inojubente, ..collocavil. Eadem • ricula incolumis praelerivit.-Iloc insigni el admirando .
verohpra quahdo episcopaleiri accepitbenediclionem-.-. miraculo gloriose .perpetrato .- majus- admirandum -
- .-•--'
(:ut consuetudo est pastores sanctac Dei. Ecclesiae-- subsecutum est.
consecrari) cn_ieris praesenlibus .cpiscopis et-clero: .Cum quadam die per Iittus. maris, deambnlaret,
-
atque devolo populo ad deelaranda beaii antistitis- ecee quidam riaulae pervalida lempeslale pervasi :
Lisini rriundo rnerita, el-adconfirmanda baec diviria .coeperunl, vebementer. peficlitari, et.cum oninibus
ministeria voxsnperne delaapalam omnibus insonuit.C _C mercimoniis. suis pessumdari. Quibus videns vir •
dicens : Ecce.sacerdos magnus,-qui in diebussuis pla-.-. Domijii. exirema jam imminere, consueto Spiriius"-
cuitDeo, etinyeniitsesl.justus. Necdnm-au'em .haec., sancli fervore fretus,.tul6calle super mare gradiensi
.divina 'Verba. finierat sancta illa vox, cum'iSubito usq.ue ad cos feslinus "peryenit,- signumque sahclae
'
.apparu.it super-caput ^venerandi ponliiicis. Livini co-;; prucis- eis pra.lcnditj.-et ait: Habete fiduciam- in
xona.rulilo aurq-et cor-uscaiiiibu.sgemmis composila, Domino, fratres, quia:non despicit confidentes in :
ac verriantib.us ..iniexta iloribus,.et internis et. se.-.His verbis quievit lempes.as, et facla magna"
exlernis, et desuper; purpu.reis rosarum "coloribus- tranquillitas. .G.ubernatorem -Tero quem ex-prora
lucide perfusa, astantes fragrantia .suse suavilatis elapsum longe vi sua .quantum est'missio arcus,
replevit. • . . - '...-••• -: ,rr mare iri se protraxit,-cernens v.enerabi!is pater-
Hoc eiiam pfaefigurabat forebeaiissimum iliumi mergi: incipientem, :cucurrit super fluctus ad eum,;
.anlislifem -dignum, Chrisii martyrem luturum ifti et dextera,sua:dextera*millius appfehendens exiraxit 1"
_?oseo sanguine suimartyrii fluidum, el diadcmatei eum,,et .secum ad atida perduxil, aliis prospero'
' rcgni coelesti coronandum, in confessione •marlyrum.L navigiosubsequenlibus, acDomirio Deobmnipbtenti'
lieata immqrtalitate fruiiurum in Saecula.-Glofiosus> - jucundis .vocibus concihenlibus, forfe quod per
igitur.pontifex Livinus jura regiminis Domino con-J P sanclum suum pontificem Livimim ebs salvaredi-.
.cedente humili devotione suseipiens, spiriiuali amores gnainsest. Quishtijus viri praiconia-tacel.nisi qui
succensus, gregemsuae curae commissum fide, spe elt muius esl? Quis meritornm ejus virtules' faslidit
•i.liaritale,-(!_eterisquedominicaejussioniscrnditioni.. haurire. nisi qui Cbrislum hegligit tliligere? Nec
bus--,-sine quibus ad palriam clarilalis selerna. noni enim.eum-aliud fecisse novimus, nisi quod Clifisiurii
pervcnilur, discrela pielate vigilando. admoiiuif;; docuisse legimus; Erat quoque yerilalis; liiimilii&lis
docuit, correxit, atque.perpeluae viridiialis pabulo3 flos, lucerna justitiae,- casiitatis gemriia, sobrietmis
lafgiler -.releeit. Co.Iestis namque riiedicus, sicuil norma. lu cunciis -vero studiis suis." insudabaf, et
-inimas-suorum medicari solebot, -itael a-gra multo-. r quo virtutnm uiiiversarum dux-et exemplum fieret,
rnm.corpora incolumilatibus humanis vilae supernai sludiose agebal. -Inoralionibus frequens eral, "vigi']
clemeniia^pra_senle resliluebat. Inier. alias eliamn liis, jejuniisque conienius, inopes iri eorhni necessi-
praeconandas merilorum suorum virtules, posiquamii tatibus magiiifice relCTahai; hospiltim et praesertim
ponlifieali. honore sublimalns ,est; Domini gratiaa peregrinanliuii), moiiachorumque in '_susc/p.libne
coope.ratrice.,"ha.c insignia operalus ,est miracula.'.. piissiriius invigijabai,-'prbpfii-;que: manibus -pedes
S81 . . i; VITA ET MARTYa.U-.rS. LIVIN.. 8SSP-
eorum abluebat, aqUammaiiibus.eorum dbvoiissifnus-jS 'Amansuetudinis, patieniiae,- casiitatis,' lemperantiae,
-tribuebat, cibum poiumqueiargissimus disiributor jusliiiae; dilectioriis Deiet proximi pignore, eiaeler-
.administrab.ai, ite vesiimenla egenlibus ditissimus nae charilatis fundamenio erat furidatus' Favorabiles
largitus est. Ipse etiam sub vesiimeniis.pontificalibus itaqtie rumigeri loquacilates vulgi, lanquam bs ab-
..purpuratis, auro,-gemmisque deeor.atis, cilicio sem- •horruit flammivomi draconis.
'per iudutus erat, ei pane subcinericio, cineribusque In bis semper solliciius quaesunl Dbi, non quae
commislo atque parcissimo aquae giisln per dies sunt muridi, sciens-quoniam mirilicavit Dominus
..siiigulos vietiiab.it. Jugi quoque meditalione,;ihona- gloriam suam cum eo, et sanelae suae meditatibnis
. sleria sive sauctorum loca, oratiohibus, psalmodiis, ""gravilatejocum temperavit, culpamque in se repre-
. mtssarumque. celebfatioiiibus vigilaritissimus fre- hendens, si talehtum sibi credilum iri unius regio-
quentahat - . nis loco commorando lucfaretur, cum sciret mullas
, Quanti vero infirmi el debiles ex umbra beati genlescaecitate sui errbris irretiri, quas oporlerct"
ebrporis-.ejus, et. laciu veslimentorum illius, sive" dominicae claritatis fulgore irradiari, visum est ei*
tarilum audientes vocera piaeejus admonilionis sani Cbrisii lucernam Spiritus sancli iapide in seaccen-
effecli' fuerint, quis explicet? PJane namque Jiealo-, sam, dignius esse supra candelabrum pqni, ul pro-
runi apostolorumsupparem-credamus, quia purilate *"fusius ad salutem plurimorum splendesceret, et ad
-meniis el sobrietale. mundi corporis sequali poliius "Iucidissimas coeleslis vitae mansiones perduceret.
_esl dignilate. Fuit.eiiam pauperibus humilis, sub^ Cum talibus itaque curis iluctu'are[,.Domino~provi-
,jeciis mitis.poteiitibus affabilis, qualenus'suor.m dente,- cuidarii sarictaj memoriae archidiacono.. Syl-
.mediocritate morum,sive jucuriditale sermonum,in vano riomirieinculcabat jura regiminis, rie byes Chri-
,viam..,omnes_al]iceretccelestium gaudibrrim. Cogiio- sli sine reclore esseni, quandiu ipse Paslor, pro.
-vit auiem praelalos his iriundialibus potentiis, et alendis gregibus,. per exieras diversarum regiones-
-tumenliaeorum colla nullalenus ad Christianae reli- natiorium prtedicando vigilaret.
gionis perfeclionem valuisse reflecti, nisi per man- Cum ergoplurima perlustrasset loca, diviniger--
. sueiissimas verae pieiatis admoniiiones aposto.iea minis spargendo semina, daemonia ab obsessis corr
imbutus-doclrina, omnibusomnia faeus ul omnes lu- "poribus pellendo, mullorum oegrolanlium corpora
crifacerel. Alliores se honore praeyeniebat, subjeclosi sanando, convenit cum disclpnjis suis ad quoddam
.sibi paterno amore confovebat, ul fafniliariiatesua. coenobiuma vico vocabulo Gandavum nominaium;
-convfirsationis promplius verba vitae omnium cor- quod beatus pontifex Amandus, exstirpatis geuiiliurii
dibiis infunderet. Erat enim vir Dei, culiu,- actu,<gfanis fecit fundari, qood.et ipse dedicavit ad.honoT
habitu, omnique corporali modo pari convenienlia1 rem sancti Petri apostoli et omnium- aposlolorum,.
coaptabil.is,.produclus scilicet membris et subtili- congregalis ibidem cultoribus, quibus praeposuit
bus, mediocri quoque. procerilale eminens, capiie abbaiem nomine Florberlum sanclae religionis re.
grandi, capillis flavis, et palihis commistis- canis et1 cforem, dignis mofibus compositum,- etlotius h"o--
vaide raris in fronte, aures latas babens el exteri- neslatis.exemplis referium...A quo.eliamp et a caete-.
sas,. oculos pervigiles_ et laslos,' hifta stipercilia et' ris fralribus, .monaslicae cliaritatis officior-susceptus.
. cana, et circa fronlem ei tempora candidissimam1 est. Ibi quoque-invenil mirificae sanclitaiis virufn et.
fronlem gerens, genas uipo.te ex 'crebro jejunio' egreginm confessorem Christi- Bayonem, recentinai
tenues, sed admodum rubras,".mireque jucundas,> ' morte in Domino-pausanlem, et in monasterio sancli
barbam canam, digitos ducliles et.gracil e.s. nullain- Petri, sanctorumque- apostolofum a beato ponlifice
(jiie prorsus superfluilaiem in membris gerebat. Amando et abbate FIorberto,..et. devotis fralribus,
Quanto vero pulchrius corporali paite exlerius> condigno ihonore-humatum,. atque gloriosis mira-
resplendebat, tanto fulgidius habilatore Spiritu san- culis. cdriiscantem.-In-.eodem quippeiocoper dies-
ctb' interius coruseabat,- Cumqtie succrescenlibus> . triginta commoratus esl, et ad sepulcrum sancli
meritorum virlutibusin specuium tolius sanc.italis>D ; Bavonis suaspreces.missarumque eelebraiiones-per_'-
excelleret, ita cceleste visus esl coluinen promereri,, vigiUDomino Deo immolabat.: His namque diebus-'-
quatenus non solum Seoticagens et Biitannica, ve- adimpleiis; fratres coeripbii,et devotum vulgus-pagi'
rum^quoque et Hibernenses populi, el circumqua- ponlificalt jure benedixit et in via verilatis conlir-
que regionum finitimi cuin suis"principibus admi--'. mavit. -Et.accipiens ab officio monaslerii sumplus,,.
rarenlur ejus landis praeconia, et undique mira frb-— qui in itinere necessarii sunt, profeclus-est,' et-in ter—
quenlia confluebanl ad eum, ui audirenl verba vilae 3 ram properavit, Deodisponente,,Brabantiain. •
ex ore.ejus, Quos omnes,ul pius pater, spirilualii Quo ingrediente salutiferis gressibus- venerando»*
cibavit refectiorie, suaque confirmavit benedictione3 pontiilce, admirabaiur amoenissimam terram,.spe—
et omnes infirmi ac debiiilali membris,..-variisque3 ciosam et delectabilem nimis, _et benignilale^ Do- -
impedili languoribus, qrii ad eum convenerunt, ejuss . mini, exuberaniem lacte et melle, £t..diversarum*_
beneficentiis refrigerati, et optaiis vegelati.viribuss frugum, arborumque ferlilifate, pmriiumque,-bono^-
in sua redierunl lae.i. Pro his autem ariimus ejus ini rum abundanlia affalim afflueniemi .Incolasqiioqufi
elalionis jactanliam non est subrectus, sed. ullrai personali formacorporummicantes^cu!tii:vestimen-
ûam. admirari, potest,.verae humilitaiis caulela in. l. torum compositos, Ioquela et morum gfavitate ho-
$S5 S. BONIEACHMOGUNTiNIAKCHIEPISCOPI0£P. PARS III. 8S4
nesios, magnanimos viros,. egregios praeliatores, A quia pene cuncli cives circumquaqtie-adjaceniiuiri
indomabiles -corde
regali miliiia idoneos, et qmni exefcitaiione studio- provinciarum, belluino mqre,,
rum sitorum binc cbnformatos. Sed quia juxta psal- erant, exasperanies, Deo rebelles, viriuies quas-per
modicam vocem, sicttt equus el mulus, quibusnon est servos Dei in niundo fier. cernebant, vnriasessedice-
irilelleclus,- in camo et freno eonslricli sunt Satanae, .bant,-arrogaitterque legem Chrisii .aspernabant;--sa-
legem Dei praevnricanles adulterijs,- rapiuis, furlis, . cerdoles ejus interficiebant, et qui jeos in viam salu-
perjuriis, homicidiis .fcedati, ut ferales canes pesii- tisintrpdueere laborabanl,- aut-ill"sexlermii>alianl,
fera rabie invicem se mordenles, sua quseque,alter- aul intraeiabiliier debapchando alroei morie expri-i
natini dolo fraudanles, muiua se caede,pr_oslernentes. mebant.-Igitur aihleta Chrisii consianiissimiiSj legi-
Cefnens denlque evangelicus yir.de die in diem ini .btis divinis praecincliis,..lios aggfessus, evariselicae
aclibtis suis "pejores fieri, vigiliis, lacrymis, oratiq-- -disputalionis praedicaior doctiIo.iiiiis.iiisistehat,"irmu-
nibus pro eis iaborabat, ne lam venerabiles persq- lator riosiri Servatoris-effi!Cltis,: nnllius personnm
- nas insaliabilis tarlarus voraei .auce.absbrneref, ett .accipiens, sed. juxta quaUtatem-operum solertiinda
in perditionem secum traberet, non cessaliat quo- :gatipne_omnes argueris, et,-ui fidelis-operaior, fru
tidie perlustrare oppida, vicos et castplla, stillando» ' cium diviui seminis lriiicea_me-se in .horr-eumDo
verbai vilae iii.auribus eornm. Et divina gratia con-•'--- mini sui congregare satagens. Credentes vero. "utin
sequente, quamplurimi ejus erudiiione laqueos ma- honis perseverarent- actibus admohuit, perversds
ligni pervasofis eyaserunt, et viiam aeternam acqui- cordeefincredulos,'roboratus Sciritu saneio,"incre-
sivcrunt. El factum est, dum circuiret loca diversai pabat altenlius. Detiique. eum divinis piis'ermiitio- _
fegionis illiiis corrigendo, boiiando, ad yiam vilae- 3- .nibus quolidie insisterel, sempiierna gaudia praenun-,
populqs revocando, ut. intraret fundum qui veterii .tians beaiis, aeterna quoquesiippliciamiseris, fideles
Vocabulo"Holihem dicilur, ubi occurrit ei homo agi- quique alacri corde salutaria ejtis nionitacapaei!er
latus a daemone, clamans et dicens : 0 serve Deii susceperunt, incrednli contumaciter reniterites dixe-
Livine, quid nobis' et tibi?'Ecce enim fegnumt funt.hunc evatigelicum. dispuialorein fallacem et
Tneurri invasisli, et miliiia mea me priyasli; quidi seduclorem esse; non-pro salute aniinaruin invigi-
ullra me persequeris? Scias etenimquia si nie hincc iasse,-sed amore -terfeni lucri regiones' nationUm
expuleris , faciamte in isto loeo muliis injuriiss circuisse, et eum digniusesse .-conuimeliisarfici.au.
affici. Minisler aulem veriialis, in Spirilu sancto0 exsiliafi, autcrudeliier-necari.quam ejusobiempe-
frettts, prolendif" mannmsuam, e"t signum sarictae ? .rari docliinis. lci hocmaligitilaiiserrore periiaaciier
crucis ei opporiensait: Obmutesrei omnitim bonq-."'n, perseverantes.-alii sanctum Dei"mafiyretn'plumbiiiis
rnm persecutor, -et recede ab hac creatura _Dei, etit . cest.bus plagayeruiif,.alii fusiibtis muliisqueiiijufiis
amodo ei, nec ulli -noieas homini/ Nec mora ab-'-' .debacchani.esmaceraverunt. Inier hos unus eorurii
scessit, et videnlibns cunciis quasi fumus leterrimo9 VValbertusdicius, diaboli inslinciu aestuans, ferream
commislus sanguine" ex corpore Iiominis egressus * forcipem misit in os sancti et abscidil ejusiiugiiaih,
est-. Unde multum fatigaius bomo jacebat ^quasi 'i .et projecil-iii conspeetu populi,-et ait: Ecce.bngua
mortuus, et post spaiium uiifus horae sufrexit, et' it seductoris isiiusr'qua_ falsa loqttendogeutem nosirarii
cum beaio viro gralias Deo egii, et sanus'in sua^ ayeriii,-niliil aliudmeretur, .fflisi.ul caiiibus proji»
rediit, et indefessa voce, vulgo, saiicti Pairis con-" cialur,ad-devorandnm. - •"-'•
filebalur viriuiem, eujbs-merilis merebatur" libera-'" .-Gum auiem_ .praesumerct talia •perversus agere^
- " - " - - -
tionem. flamma ex ira- Dei egredieba[ur,.qii!B ipsum faeirio-
, Audientes itaque inclyii praesulis famam summa. fi rosum et sedecim viros cum eo coiiflagravit, qtii hoc -
iignilatis matrouae, clarissimaeque ingenuitatis ge-i_ sceltts'consiliati sunt,.ut nee cineres eortim reperi-
nerositaie exoriae, duaescilieet sorores, quarum uria a renttir. Conslamissimus autem pra;co Chrisii uon est-
Derla.etaltera Erapahildis nominalae sunt, in stitim u dereliclus a Deo, sed reslitutus liiigua, ainplinri
devole susceperunt hospitium, quaienus suis sacra-'- ;B fiducia populo divina jura irisibiialiai. Nec isln aua-
lissimisfruerenlur colloquiis, et ejus visitatione cbn-'- cius plaga maligtianlium coetus quievit' iiimulluari
solarentur per gratiam Dei,. quam in eo fulgeree contca sancium marlyrem .Cbristi,. sed coircrama-
conspiciebant. Habebat autem domina Erapaliildis 'S. bant dicentes eum maleficum esse, etincaniaiorem,
filium nomine Pugelbertum, qui ex tuberatione vesi- i- et quaediyiniltis circa illum fieri videnint, falsa et
earum per tredeciin amios ieiquinque "mensesoeulos •s inania fore dixertint. Cura liaec fiereni, quidam ex
amiseral, et lumen cosli videre non poterat. Sed4 his Geraldus nqmine, erudelior. ca-teris, proiendit
sancto Dei Livirio faciente signum sanciae cfucis is braciiium suum.,ut pugno sanctum Cbrisli inariyrem
sttper oculos ejus, cooperante gfatia divina Jllumi- i-- proteferel el percuteret, sed, justo rjtidicio Dei irii-
naiusesi." peditus, per dies tres extenso.iiracltio rigidus.el con-
_ Iqlerea hujus facli crebrescente opinione;ihnu-. - fusus pertiiansil. Ad se anlem .conversus, ad- pedes
merabijis lurba illusirium virbrum , muliefumque le saricti martyrisest pros.tratusi ei' sospitaii reddiius.
eonyeniebat ad eum conferenles scciim quos hahe- .- Beatus namque pontifexpro divinis virtulibus -quibus-
bani inlirmosi,et animafum cbrporumque cq.lesteni m quotidie gibriosus. factus- est laudes Deo decainabat-
adep.tjsunt: medicinanr: Sed miserrimum est fari ri iridefessas, et tqto affectu sluduit,. quo ipsi hoslia
385 . f.VlTA ET MARTYRlUM.S.-LIVINh • S8»
eum palma mariyrii flerel, pro cujusâmore inortem.. i.Ain-sanetum Dei iuartyreiri. 1.Sed-fortisslmus-alhlela-
pati jdecreverat. -"*-_ .-.--. Ghristi.progressus constantef dixitiliis-. Quid-vehi-
, .-Ciim-auielrihoia remuneraiionis-suaeappr.piaret, , lis, fraires? Si" poeniiet.-Vosiiuc-hsqhe errasse, et
"Domini.a nocie.Wpiandosoli-O. more in orationibuss veniam-quaerilis,- prophius csl Deus aperire jafmam
•vigilaref, apparuii ei Doniihus Jlesus- Christus cumi misericordiae suae • pie pulsantibus, sicut ipse ail:
. discipulis suis, circumfusus luceniagna, dixilqueei-:: Petiie el.dabilur vobis, qumrile.it invehielisf-puisateet
Gaude, dilecle mi, couslanter operare.bodie circaa aperietur vobis. Videns autem bealtis-Christvinariyr
horain sextam, . recipiam ie in regnum meum, ett Liviiius'eosH.!oelesiia moriita-caecafainente percepisse,
gauilebis mi'cumsempercumffaWbusiuisin aeter- ait;: Fratres,- cognovrquiif intefficere *meqnx-rilis,
iiu_m.;.Hacvisione rohoratus miles Christi, sciensquee sed seciirus de Dei. miseficordia siim, qiii -dicif: .
-dieni remunefalionis suae' imminere , -marie illu-- Nolite liriiereeOsqui occidunt icofpus, ahiniam ditUin
cescenie, convoeavil- plebera fidelium, qui per ejuss non possuht oceidere, sedpotiris eum tiinete,~quipbiesi-
_oc..inam salvi facti-surii; ut in -via veriiatis per-- etaiiimam elcofpusperdefîrijgehehhdth: NunCletri-
sisieretit,-admonuit, et ea quae ad regnum Dei perli- poralem moriem irrogabitis mihi, sed nascl coSlesti
tienfdoctiit eos. - -••--- - • • -• - . lumine incipiam, uicum"Ghrisloin-aei(.rn"um' vivam.
-El finitt. sermone, benedixit eos, et-tieclensgeriiia'i 'Et riibdo paululum"susiineie dbnec «refli. El-dafo
--eoram ers, gratias imperidit.prp of/icioinimariiiati-, , -spatio^ expausis mariibus in c_e'lum,--siiblime*"a>t<!i'fa
quoeumdevoiis_simesusceperant. Dans autcm osculaa libralus et in aere superria'clarilaie perfrfsus ofavit,
per singtilos lacrymatus esi,-.et omnes a"dpiasflexit"t" dicens : Deus/quiine iniifero; malris riie;_jsaiictifi-
Jacrytnas. Et salutatis omnibus pie in Ghristo, invitiss . casti, eLsplendore' graiiae.luae .orium.meum per-.
eis, abscessil, et coepil velle viam suam dirigere ini Iusirasti,et'super maremihi dux fuisti; exaudi ma
vicum qui Escha voeatur, cum d.iscipulis -siiis, ;utt famulum tuum, Domine, ui hi qui inj'usieme perse-
civibus illis annunliaret regnum Dei, sj forte vel ibii ^quuntur pro nomine tuo, non deleanlura libro vilir,
co.nsequereluf prqrnissionem Chrisii. Comperienles3 sed cum sanguihe.meQ-saliati fuerini;-et inspirati
haec duo_7fiaiie_f,-Wa_lberti'.set -Menizo, miriistri dia-. gralia-.miseralionum tuarum-poenituerinl, recipias
boli,.qiiia dileeiiis Dei. ainicus discedefel, arbi.lraiii eos in numeroelectorumauorujn. .Praesta,- Domif.e,
sunl.eum fugam ini.re, ei, congltibatisfcqnimilitaneiss ul in loco quo.praesentia fueritfeliquiarumimearuiri,
.«uis, feriinle illis-similes fellino corde erueluabantt vel memoria nominis meij sit seriipef ineofumitas-et-
iiaec-feralia verba dicehles : .Blaspliemaiof ille pro-- abundantia' pacis, et omnium boiiormii_pleniuido-
' fanavit
legem.iiosifam, populum seduxit,- sed.sci.ns ; r. | flores.cat, et qui in mari,-vel in.-aquis; sive in terra,
nunc •maleficns suis non posse apud nos amplitts5 velin carcere, aut-in •infirmitate,.sivein aliqua pres,-
.proficere, clam-nobirabire disposult.: Sed non itai sufa arigustianluf, ,et nomims.mei fecordaii fuefiritj„
injuria_tis<emigrabil. Sequamur eum festinan.ius; -utt exaudi eps, Domine, ut cognoscantvere quia-lidelis--.
oppfobrium noslrum vindicare valeamus. Coinplices5 esjnelectis tuis, etsanclus in • omnibus operibus
auteift eoriim, Deo odibiles,- filii tenebrarura, pairis3 «tuis,el si in peccalis Mficideririt, et tefiiivqca.eriiit
.illoriiiii.Satanae angelis agitaii.,-crudeliris saeyienies,, per rrie, tua-clelrientiaabsoiuli, laudent.nombniuuin;.-'
majora convicia in saneium-Deiirijusteloculi-sunt, » behedielumin saecula. E.lmaxirae,-pimiine, qui huiic -
pari cpnspiratione ad effundendum iiinocenlem san-;-'• dtem assumptioriismem fcumdeyoia liabueririt {'nernb—
guinem-coiicurrerorii, de quibus patenter scriptumi ria, haheant lotum annum mihi praesentia graiiaeiiiSE
es't: Sepulcrum palens est guttur. eor.um, linguis suiss seeurum, nec eis dominetur iufiriiiitas, hec-moleslia—
dolose agebanl, venenum aipiduni sui labiis eorum.. " ruiii inqtiietas, sed sit eis tranquillitas
paciseisani="
:
SequiUir Quorum os malediclione:;eL amariiudine? -las, ei sobrietas, quae eos laetos perducat ad regnum
jlenttm esl,_yelocesvedeseorumad effundendum san-~ • gloriae tu_e,-pr__staqui vivis etregnas cum Filio iiio-
guinem.'-: - - - _._---- ;- •;. Bomiiio nosifoJesu Ciiristo, et cum Spiriiu-sanclo i
Slabat quoque invictissimus Chfisii- "maflyr Livi- Dper J omnia sicculi' saecuIorum.-Respondeiiinl'discipuli
rius in oraiionibus,.oculis" atque maitibus ihcoelumi ejus eum asianiibus iitlelibus: Ameri. Eccevoxdivi-
affixis,_ et.su.biio in agone posiid apparuilSpititus i nitus eniissa-•:JMI-dilecte; inquii^ super liis offinitos -
i3aiietus in specie coliimb3f.-nive_?,.etsuavissimo orei qUaeieiiigne orasii, scias te, prbeuf duhio.-exahdi-.
suri stillans tresgullulas rosei saiiguinis-super caput ., tum. Posl.Ii.ec coiislahtissimus -liiartyf ChfistietV-
ejiis, dixil: Ne pave-as, charissime, janua-vifaeaperta. magnificus triumplialor Livitius, divirio auxilio robo,- -
est tihi, hora"esi ut iiilresin gaudium Domini fui; ratus, descendit ad eos,.ei:dixit>Fralres mei cha- •-
His dicfeier-cifciin.ivolavil eurif, et lapsacstin coe- rissimi,asto hostia Regis mei vocantis me,
praesio-
lura. Sancms Dei poritiiex iri- pfationibus 'vigilaniius lof. gloriaih, quam iiiihi..pr_ajparavi_-- in.-coelis; ajJsunt
perstabat, et ecce unus ex diseipuli.s-suis'riomirie-.- •-._angeli ej"uspr-aestol-jniesme-. ISsioie fiiries,-et si quid -
Foillanus dixitadcum :.'Paief,-audiosirepitu'm ar- - defuerit vifibuSj:Suppleai'.vesiracrudelitas in
passione -
morum, concursumque pediluiilappippia_re.I.ecdum riiea.;.Isii comites-ntei oves Ghrisii suni; peio illis--
finierat dicta, et'ecce filii ihiquiiatls superveneruril pacern, nemihem uriquam-Iaeserunl, innucenles sunt'.'
Walbertus etfralerejus Menizo,Tabi'dissimi canes, Et o.eulaius est eos,: et dixil: Deus ouinipolens.
«um. suis satellitibusj ei mit.anlibus ocuiis fremeban* custodiat ;yos, rchafissimi, in vilam asternam,.- Ei
.8S7 . S. BONlFACll MOGUNTIN! ARGIHCPISCOPI OPP. PARS III. -g_£
•suspiciens in;coetum.dixit : Jn\manusHuas, Domine,' A opibns devolissimeeonfovebat, forens,pne_.um..secum
:$gmmendo .sphitum _meum,_yedemisti me, Domine in manibus suis, quem.sanctus martyr Livinus nu-
. Deui verilatis..-.Jnjerea supradicli- fratresWalbertus . perrimede s.acro fonte levavil, impauens ei nomen
-et. Menizo, ministri dia.boli, irrupe.runi in eum,, et . Brieius adliucin albis. (Juaj.anle alios omnes er-upit
.mu.Jtis :pjagis irrogaiis ad jiltimum decapitaverunt in laerymabilent vocem, bealum.virumillumiiiato-
doetorem.suae saluiis. Et.yidentibus cunctis, anima :rem_palriae innocentem esse,._et injuste tamerude-
ejus ab angelis. suseepta,. meruit, secrela scandere lem mortempati. Tunc saielles'Satana; "Walberiiis,
,-coelicum-magna clariiate. toejestis gloriae..Passusest . inflammalus a.diabplo, insi.liens in eairi, bipennula
auiem- bea.iissimus poritifex ei martyr Christi Liyinus sua.caput ejus permedium scidit, quaa statim expi-
:prjdie jdus I\o.yeii.ibris,_regriani.eDominq nosiro.Jesu - rayii, infaniulum.aulem.per tres parles secuit, quas
. GhfislOj .qui- vult omnes homines.salvos jieri, etad .juxta corpus beati maf lyris Liyirifprojecit. Cerlissi-
. agnitionem veritalis. yenire, qui ^c.ymDeq Palre et me enim credilur. eos gloriam marl-yrii habere in
. Spiritu.sancto vjvit etreguat per omnia sa_ciila_sae- sor-e.venerandiponlifieis_.el martyris Livini. Disci-
..culOFuni... ;.. ,.., ••.... ,.. , ," ' -. puli vero tulerunt corpus pii ipagistri, ,el parles de
Gognqscenles.autera-hoc faetum illuslres.viri-et corpusculo infanluli et pbsuerunt pariter in monu-
.femina., qui per ej"usdoclrinam-illuminali.sunt, ve- B mento sibi angelicis manibus praepafato, .beatam
.nenini .gementes ,et..plorantes .ad. beatum corpus. quoque Erapabildemniartyrem Christiseors.im seps-
flnter quos erat praedicta .matrona Erapahildis,- qua_ .iierunt-prope sepu.Icrum beati marlyris-Livini.
.yenerabilem, yirum in hpsp.ilium .-habebat, et_,suis
."ilv DE; PCEKITEKf U".
*' Quomoflo-possumuspoenitenliam septem aiino- et dimttie delicta mea. Faciat-hoe-pro-urio die. ;Qui
fum in uno anrio pcenilere. Tridtiariam pro triginla vult cbrifiieri peccatasua, cumiacrymis confiteri de-
.diebnsei.nociibus .aritatio psalmoiuim -cxx Psalte- bet, quia lacryma; yeniani nori pos"iuIani;«ed"me-
.ria pro xn mensibiis, pro uno die L psalmo.. et quin- rentur. Roget presbylerum ut-missas" cantet prO se,
vjue-vicibus-Pflfei' nosler. Jiem : pro,uno die qualuor nisisiht crimina capilalia,'quae debet-aiue lavarecum
vicibus Beali immaculati et sex-vicibus Miserere-niei lacrymis." Caniatiounius missae potest duodecim dies,
Deus, ei quinque vicibus Paler nosler, et sepiuaginla "redimere; decem missae. quatuor menses; vigintir'
vicibus proslernens.se in tefra cufn Patef noster d\- -mlss_eocto menses; triginta missae duodecim meii-
cat Inflectione. Faeiat sic pro uno die. Si vult minus ses possunt redimere. Si yult confessbr, esse cum
"• - - - "
psallere,- lamen vult patere, prostefnat se frequenter iacrymis. Deo grjdias.
-inoraijone centum vicibus et di.at Miserere meiBeus
aHoc fragnierilum, quod forsan ex.majoreopere sequunturadlibellospoenitentiales perlinenlianeqiie
solum exstat, primuin^ evulgavit Labbius (Concil. alibi-quod seiam, edita. Exstant ha_e etiamiricod..
Paris. fol. vol. VII, p. _47.8)cum hac nola pjaefixa;: PariSi 1S3S. GILES..
In eodeni codice Fiscanensi iris. reperta sunt ,quae c; :__ .*•_ : . .;*„;•. _ ..;._.....
ni. -ENIGMATA DE VIRTUTIRtjS

QUTSMISITSANCTUSRONIFACIUSAD SOROREM-SU-tM
Aurea. naiu decem transmisi poma sorori, Jfendere quem nefas est et gaslare prof-.inum,
- Ne dentes slrideant fuseati peste maligna,
Quae_inligno vitaecrescebant floribus almis, .
IUius.sacris pendebant.dnlcia ramis, - Tallbus aut malis frangantur foedera sancla, -
Cum lignum vitae pendebat in.arbore niprtis. Vel sup.eri incassum jierdantur pr33mia'regiii. -- ,.
Cum. quibus et ludens.comprendas gaudia vilaa, Cernere quis poierit numero aut quis calculus aequat
Et le venlurae cohipjens dulcedine, vitae,1 . Splendida quae stplidis praestavi munera sedis
-
Mahdueans.multo..ihspireris.neclarjs haustu. A-qua praesentis moderanlur dogmata vjtse,, . -.
Spirantes replet nafdi fragranlianares, ,,. Alque fulura, novi praestautur, praemia regpi? ..
Cum quibus et malis compares jegna iutura,' .., Ritibus atque ineis cqmpleanlur jussa superna, _ -,
Dulcja s|c quondam celebrabis gaudia coeli. Talibus humanumsemper miserebor inaevuiii. - ;
gunt alia alterius ligni. acerbissi.ma"mala, . .. luvani mqrtale genus virtutibus almis, _
-
Pestifero vernantquae in ligno nforlis amarae, , ._. Imperiis Domino superis fafnularier.altp;
-
Tetrica ihundani calcentul ludicra luxus, .
QuaeAdam manducans dirajest cum morte perempliis.
Infecia antiqui fiatuque et. felle dracpnis , : Regna, cla.mor, cq_lorum,filia regis.
ut.dudum saepemaligna venenq . ., Ad requiem ut tendanl-animae pulsabo lonanle.ni •
îperea,
Nilaiur,pa|mis haec nui.iquahi tangere virgo, , Acltis -vel.dictiseu seiisus aul vincla.resqlyai; ^.
m Jii. ÊNIGMAT.ADE VIRTUTIBOS. m
Sedibus e superis soboles nempe afcitenentis A Et poenasErebi lustrent per devia Ditis,
Cuucla meis precibus reslaurat secla Redemptor, • Regmina si secli.tenuissel sola per orbem..
Arbiief aelhereus condit me calce careniem lllius adversas vires infrangere nitor,
ln qua nee metas aevj nec tempqra clausit Cjamans atqqe . sorofj dicens i charissima, parce.»
Tempore, sedmire sine tempore Ionge creavit. 0 genus est superum felix me yirgine nacta;
FIDES.CATHOLICA. Regmirie nempe meo perdono piacula terris; •
Fecimdst et fortis vernans virtutibus aitis, . Do vitae tempus superis, do lumen Olympi,
Ipsins altiilironi.ductrix et nunlia dicor;- . Ingentem mundi variis cum flbribus arvum,
Dum Christi populo.per mundum labe repoflo,. Aurea gens hominum scandal quod culmine coeli.
Et virtute mea viventes legibus aequls Ast lamen altithroni non sacris finibus absum,
Sacrantur Christo et d.emuntur crimina prisca. Impetrans miseris-veniam mortalibus aevi,
"Glamor.euncta Deicer-nentiir praevia legis -'- Trabendo jugitef Christi per secla ministra.'
Accolorum lerris sed coeli-gaudia plures - . - PATIENTIA AIT.
Transmitto illustres superis et sedibus aplor. Per me probanlur vefi falsique propneiae,
Hic sine me nullus.Petri consortia s.ancli ,/ .. Atqhe mali expulsi sanctoruni.aiimile longe
Omnibus ct ut -PauIIcaptatqui finibusorbis.; ,/ ? Tempora-rion perdunt pro.me piafacta peracia,
Lucitltta promunt-fuscis ihea luuiina se.clis"." - In pfoprium meritum pressuras verto raeorum,
Iucolii, a me nullus electa ad praeniia regni Et merilo exemplo "suoriiindira piacla .
Conscendit, Chrisli miserq nec gralia fujget; Nisibus eximiis committo in pracmia sancla.
Ast tamen heu! roisere non scando in regna polorum. Tetrica multorum per me compescitur ira
SPESFATUR." Igneus atque furor rixae cum tefribus ardens.
Sancta comes faustos oihhes ccmitala perhortor •. Altrix •virtutum "eustds et sahcta vocabor.
Perpetuam meritis coelo comprendere vitam, Arte mea jugiter coniplentiir jiissa superna
El sine me scandit jiullus per culmina coeli, . In.coeli.cuneo. Chrisii quia sedibu.s asto,
Sed trislem ac miseram post illinc facia"secernani : Tranquilla aeterrium regem comitabor in aevum.
Forturiata nimis si non nienlita fuissem, PAXVERECHRlSTIANA.
Aurea promiltens. slareut ul ludicra mundi Pacificum passim.fieret mortalibus aevum,
Terrigenas jiigiier duco ad ccelestia regna, . .Eternum impefium regerein si soia per orbem,
Viribus ul ffeti tradantad corpora poenas Chfisticolis quondam coelorum carmine missa,
Regmina venturi captantes aurea secli. f, Vera JDei soboles ortu dhm secla beavit,
-JDSTITI-.DIXIT. En regnatoris seclorum nomine ditor.;,
Igneus en genitor fertur mihi jupiter esse; Regno intef Chrislisemper vernacula ternas,;
Vocibus et virgo stolidorum famine dicof; Et terras;jusiorum habilans regina_vocabor,.
Sedscelus ob varium terfas liquisse nefandas : GiselieolaequeJenenl jugiter me ih culmine coeli, •
Terrigeriis raro facies'mea cerriituf-usquam. -. ' Regmiria quaecunque iiluslro, mea gaudia gesiant.
Inclyta coelorum fuefim cum ifiliafegis, - ...wjvibus etsum precibus j'am fogof adesse,"
Talibus.ut genilor moderans cumiegibus orbem;", Spiritus et corpussi digner.servier ipsis,,
In gremio gaudens et fihgens oscula patris, Tetrica pugnarum non torquent bellii proierva.
Aurea genshofninura semper gauderet ih aeyo, . Infames fugiodiscordia.semper ultique,.
Daiam si iioraiam servarent yirginis almae. Afbifersetherius jussit me hi. semper habere,
incubuit populis, spfeta me,iurba malofum, -Nisibusinfringor saevorum el riienie maligna,
Chrisli dum j'ugiter calcafeiil j'ussa tohanlis, . - Aurea mira milii sed pofta est aula polortitn.
Idcirco peiielrantEfebisublristiahigra Heu! niiseris longe quis, sum mortalibus aegris, .
Tartara Plutouis plangentes ignea regis. . <Jui in proprio teclo me dedignaiituf habere;,
. VERITAS AIT.-- j) Clauditur his superum coeli sub cardine regnuin.
Vincere me nulli pbssunt sedperderemulti. Quapropterjiopuii talern n.orispernile sponsam,' .
Est tamen et mirum Cliristi quod sedibus asto, Qua sine non coeli penetralur virgirie-templum,
Regnans et gaudens supefis cleri civibus tma - r BUMILlTAS CHRISTIANA FATETUR.
Incola; sed quserens germanam, rura peragro, Hic intenumeros sacras.vixsola sorqres. .
Terrasquas plures fanlur linqui senes audas, -Vestibusin.sprelis speciequia. nigrior exsiq. ,.
Amplius in sceptrisnraridi jara-degere nolo, Stulti rhespernunt cunetis dispeetior ensum.
" Sarictahfmerendb tfisiis non nacta sorore, In teffis riusquam similalur vilior ulla,
Anliquus vates ceeinit quod earmine David, . . 'T - Libeftatis ppqm..Dqminus sed dabi.iur ifiihra ; . ..
In.terris vanoSihomines.cme virgine dempla, Ima solo quantum^ lanlum fio proxima coelo
Trans ubi semper eramfugi.eris, riune sidera scandaiii; Terras indulus me Christus sariguine salvat. •
,_IISER1C0RDIA AIT. - . Ardua-c-oeloriimconscendet culmina nullus, , ;
:Moribus en geminae variis.et jure so.rores. - Si me forte caret propria, ne forle-sorores,
•"insiamuS-Dominicunclisin callibus uha: Curh pominoChristq nna sit cliarissima-sponsa * '
Sed icror Jn teriebras fnorlales mergerct atras,' Ruricolffiet-feges'p_ieri-innupiacque puellu..,..
"B0_ S. ZACHARIAS PAPA. ' 892
iniiumeri Jieroes nati inelioribuVaririis, . ' A Et lanien alliihfoiiaiiaio JeciissTnia-yirgo
Sanctorurn excelfens fnanyrum pulchra coronn; Throno cprries pliires duberis per-ailira"phalang'es.
Teriihilisqiie viri ineriiis etiin mairibusalmis Yiribus et sponsi fidens siiirrs.neln virago
In tiinii»numefo; excepiame, viribiis audax • ' *
Kegi.regiioruiu mea simplex foedera servo.
Allilhfoiii iiullus cnpiet pia guu.lia .tvgis. ' ' ' J•
VIRGIMTAS AlT. .
*
Jugilcr-et nuliix ei tutrix oimiihus ailstim, Vilae perpetuae venians ciun floribus alnfis
jEterni idacaiis ei iinil.eris p'etiora regis. Incljla _.uin saticlis virttiltiiii gcslo eoronam, -
*"
Flebilis et vacuiis vocitauif ineiiicnpiiiaclius . Regi- seeloiuiniiialie.) comiliita'Miiriiiiri;
Acia itiea |iraw) tiiinidus siconle reliuat Gauilens rjiiiegeiTuitprbpritiiiipariiiira parenieai,
Tenigenis âucis coniprobor ainabilis huspes, Iinpia.qui proprio salvaviisaogiiine saccla.
'•"'". ANNODOMINlDCCLII.
"
HOMANDS PONTiFEX.' _-'"-" .
NaTITIA .HISTORIGA.il-. S. ZAGHAMAM PAPAM,

----- - ' - '•' •"• -
(Liber Pohlifi-alis,ex var. edd:) -'
•Zaeliarias.riationeGr.-fiCiis.expafriePolycIi.ronio, B lissimus, aiqtte-stiayis, ofrimque bonitate qrhaius,

sedit annos decem, raenses lres,..dies rxiv. Vir mi- amator ciqri, e"t orauis, populi Itoinaiii, tardus. ad
> ... - . . ; VARIANT.ESLECTIONES. .. ,}:'-. . _- .. ... :-.. } .}'
' Cod. Luc, x; al.,,xv, .... , , _• ,.''-.- . . .:
~ _ _ - .---."" ,
_," ,VARIORUM NOT.E.
» _. ..Sedis apnsiolicae. pat.rimotiia vjndicafi .a . bienhium ablalis qiarum ipse per se iuiii pnssessio'-
summis pouiiticihiis llehent,- iifm; jwe palrihwhii, nettii deittde Rhiiiam e>t itigres-us, tilii sacris.daus
ui aiebat prmsid' bpiime' de"'eddem- meritus'. (Blan-' O|ior..m CliiJsio.Kcclesiae yiodi'"i iepejitiit. gr.:<tlas.
chin.; Aua.i.,uloi.i. II. pag., 299), tum. alio-poliori Facia h;ec suTitnb-uirpqiiepnnii/iee intr.i iriemiiiniij.'
divims e, legibus eniqnnnte, quo res.Deo sacrm' per "r„ nl yi.lere-esf.per ine d.igpsiain.Ciir.oniil.ogia.C;ps.area
suinmnm siicerdolem procurandii-, possideiida!, reli- Poniilicia-; riiî i|iiis malil iri Diacorii ei Fian.iicornm:-
nendit!,~e.ivUdicaiulm,' el repetendm' sunt ~'asacrile- auibage' ingredi,"ui.de iie Pagio qaideiu tau't_e*erii,dir.
g:s usutpatoribns, qudties occ./peHntr./Iliiicestqiiod liouis viro daiiiiiiftiileiiierg-rerne euiiii dicar piiis
hi diio pouli.ices liinxiiiii, quori.tiii pri.ni adhuc in- a
a'quo meo in^ttiulb diviigari.^dâiinn.ein lempofiini
IPrp.inliliciiim , alleritis primoidia , sedes-cl^ iuors, venio..— Mo.riuo iglmr. sajiclo Gregorib III, tu in
exaiiiiiiHiida.re>ta'iii',nempe Gregofiiis lll et Zaclia- , ejus nolis iiictiim Ttiit,. de 28:_.ove.iiihris, qua "in
rias, iueniiie irinoci'!Uia iiioru.ii el -vih« sant-liiaie Mailyrofigiis tolitur, ponlilicilti. cessavit qtriiriiliii,
celelris, illevi annoi.mii, hic agendOi civiiajes Amer ul recle volgalus el-iluoCoild. F.reheriaiii,. Gaven»is
fiiiui, lloriam,. Ptilimariiiiin el Bleratu, a r ge Lan- et Aitibrqsiiiiius quiirlus, nonjlies oclo, iilin .iio»mil-
giibaiiioiiiin Lttiipiaiitid-siiiiciie sedi Jihiaias; ri_cj- lis Codd. el Calalbgis liîluf, feliq'uis"omtiibiis pnn-
pert. fcoimii siinir liiis :Cfeg fihs auiiserat. qtiodI serlim Colliefiiiiis.-sepiiiiiii excepio.inferponiificium.
intr.i Urlns riiosnia Trasajiiuuduiii.Spolei ducem-ai siletililnis. Itatpie a.b:einoiitiali 28 Kovembiis, quae
Liitipf.iinli fjir«re piojexerai. Cumque, auctjs il{ius> i, periinei ad Givgnrii sedeiii, di.i-bus-qiiaiuoriiuiiiera-
vii"biis'Rouiano.iiiilite , tit duc.ttum sutiiu ei Ercie-* " tis. dies ofleiidilur.o D.eceinliris, q ia\, ut.A-iiuera
siie eiviiates iiilipisciiiiciiusaposseT,' f.rdiliiigiiiii ex,- Doin. ostendil; itiino-7.il in Doiniiiicam Tuciileliiil,.
pertus e-s-t ad:Ciirolii.iii"Maiielltim Fr.iiciae -tihfe'. ac proinde ordinaliooi Zacliariir iribueiida esl. Setlit
guliuii, til..-\oc.il, legaiione,-.bis ad.oiMa.laauxiliumi auiein ZaRliarjas aniios i.(),. menses 5, dieSiiSc-ut.
pciiil, ul EccIesiiB.jtira "st.iisilliiisqiiearnijs as_ei_e.- recte habeni CS-ialqgusLticetisjs ei God..Freheriahus-
rel.. luiefim Ciifoius paucosiiiie pnsl-tliessiiiic-tis . -secuiidns, ono plus dVecaeleris, iitioque plu> inrifse-
G.'-goriu^ iiioriiMilur:^- Setlv.qitod :l Deo-0|ilintbi r\ Caialogis^diiobtis Colbeninis per_pe'raiiiliuhieiailti-
maxiuio, 0|"laiiiIuin iraij.GregorJo Zacbiiiias, .Pipi? bus. Ab eiiioiitiali îiimdiei5rMariii an. 7o_!vqua.
nus i_aroio staliin .succedu.i!i,.-Iric..arm;oruii! gl >ri:i,, deposilum. Zachiiriam.Aiiiisiasius lestatttr, ,etii.Mar-
ille nims steifiidis singiilaiis. Pipinifs siquiilehii lyrologia fideiri faciuni, palnnfesl'imiic poiuiliGeni-
po.-t in.ri is"aliqiii)t'-san_t;eSedispalfiinonâ tuitlitju.s sedisse aniios 10, nieiiies 5, dies 13,.ipsis diebtis
propag .vii;. Zachitrias Verovtx ad P-.tti.sedeii! eve- iiiui or3iiiii.tioiiis,.iiiiH_moriisJncIusi-.'^-. Haec cu.ii.
^clits a Lai!gobardoriiiii rege.per legatos de. urbiumi iia.sitil.iiii.U.o jia.cto audiendum est Pagio , _<|irijiri-
re.tiitiiioiie iigit, _ic leiliieie pollictiiie.nT.ISoiiiiiiio> Viita iiiictorii.aie vull sanctuiii -Zachariain ortliiialum .
adjuval miliie advefsus' ic_iiifriiguiiiTrasifniihdiihi .: esse die 50 Koveiiibris sariclq A'iidre;e, saera. (Jl
proinissis \ero niiti sianlein-impiger.aupie inlrepi-.- enim praeiei-eaui qua: de Doniinicis divbus ordina-
dns adi.i ca-iiameia.tum-in.-^p.oleti .linibus, nec Uo- lioni debitis saep.ealibi, fo.itassesa_d,niniseaiii',. dis-
mam feverlitiir , hisi fedditis pairiiuoiiiis, iriuliq! ptiiavi,,el-Jii sequenlinota memoria repetatn-necesse
anlea erepiis,: siiiiulqiib xjviitttibus" qtiaiifjir aiiie> erii; qtianatii ratiohe inter 28 etSO quatriduum iri-
S93 NOTIJIA IN S. ZAGHARIAMPAPAM.. 894
irascendum, el velox ad miserandtun, nulli malum AS.ui -fuerant persecuiores jbona.pro. maiis- reddidit,
pro malo reddens, neque vindieiam. S-tundum me- eosque honoribus.jiromovens simul et.facultate di-
ritum iriliuens, sed piusac misericors.a teuipore or- tavil. -_..."- ...
tiiiialioiiis su-3 omnibus faclus, eliam-el his qui ante , n flic invenit totaml- haliam provinciam valde tuir
" -. -
V_
' VA.UANTES"LECT40NES. -'-_-. .:
1 Cod. Luc, Italim,' ' ' . '---- v ' - - - '.,*"._
-VAUIORUMmnm.
6erituf ? Eqttiilem nonrnodri.jd.merite.at. ne ongita- ejtis cliarl.m dalam in pnlatlo Ravennse qunrtq rfte
tioue quidim ampleclor. Qtianqoam eoim' Regitm, mpiisisJulii felicissimireg.ii nnfri tertio, per indictiO-
quem nniiin seoui flpiiriilit in !Gieg« ii' sete- sislri- nem iv ; utiari' evarehi e^xncti'liulia suiil noiio circi-
liendii. in snmiiiaffl-cnniifprit. (iieni, (Icjiosiliouis, ler mense .anle obflutii «ancli Zaelnrfc. i^nôvln-
quod Pagp vi.ii.ur noviiin, r.mii sii. soliiine oiuiiimh gtoiuin i.uieoi iir.iu';ipiiiiuCIIIIIipso emqrltnli poili-
"Ciitltl.etC-.iialotiofiimyiitieiiiiKleiii!ic..-bi1,-propier_iin- licisme is.e Marlib illigal. Pag us ; "qui ail an'. 752. a
gristias qii:p nos s:rpiiiiii,"iiiii.ic.rsireiuicrpontiliciiiin. •niiiit. I atl H intil_.feriidiiioiii.'hanc enoclifiii siahi-
. A't qtiae aliu.ntl.e"majo.r difiicolliis emergii', i.miiam lil.. Nilr.iiticni ad a ntim nuoil.altitiei artiiltnetnis est
supef aliilur ? Elertinne* scilicei Iloiminoiinif ponlifi- opns. riani aiinales Fiairconiiiiliiihemus IKSI-S..En
cuin iionlieliiuft hisi ieitio ilenositionis ilie, linn ex ex Frildensjlhis Pilhoeniis verlm ip-a : DCCLII.
alfas latidalo Boiiifacii 111<-onsiiint»,lum ex lattilabili B ] Zacharias papa ex iiuloriialesnncli.Pilriapostbli man-
Rniii:iii8e--Ecclestseconsiieludine; quare nisi:;qu.is dat vopulo Fraiicofum, ul Pipinits,-qtli poiesiutereuia
" velit pessti.oi irouioijtiiiieuia velerum, Romanns Or- .u'ebuiur,)i<iininis;quoqiiedigiiilate [rneretnr. Ita Hgl-
riioes. ac librum Diiirnum pruilifictim,die 50 Novcni- ddciisrer,, qid ullmus MeroviitqorumFrancts impera-
brisTaciHiii ad suinitftiin dicet eieclioiieni.,Ha7ic vero vii, depoJtus et in monisteriuih riiissusest.~Pipmus
_quicuhnirdinat one conjiingeret.quasi el.ecius.miile- ve:o in-.civilaie Suefsibnum _ snriclo' Bnnifacio afchi*
reutr in .paiiiarcIiiiimLaieraiteiise, uimqris erat, episco in reqem niicius.reg<jiJimtoi\esublimaius esl.Iia
iiideq lejpeiniiissime ad Vaticaiiiim advolare.lur, oae- Beriiitia.ii.qiii lmc aiino silfni, a(l an. 7-4 : Slephqr
teraipie nmnia tierent i|uae Oidn.ei Oiuruiis-iloceiit' nus, aiiitit, cmifirmavit Pipinum unctione 'sbhcl~a,'et
non «tlis nns-p.aiiiintios riitts viiWeujr, Eieiiiiri-per cum eo inurixil duos. filios ejnsCarolum etGaftomnn-
h:ec" leinpora .i>-_.ovt<rf-o. prapceilel.it cpnseTHlin- '.iiurn. Qiiare.si coj.^rma.ui^.anlea igiluriiiaiigiiraliis
netn, liebsique st.tiim Jiost eleciionem :;quocliiegraiis fiterai, Sed vitlrtiidus liac tle ru Pa?ius. latul tiivlqco,
asscfam"i,.se An»sla»iiisde successoie sanfti Zaeha- ~uiii- coiitfa Coiitiiuin, et Maliilloiiitiiri disertissime
.riati-veriia faeiens (Sect. 227)ielerto in basilic.i san- coffnirobai Pipini epoeheni, et -xmiii^mlioiiem "Hyl-
' ci_e Mar-iiead Pra-sejie _ Qaem ntnnes,.ini|tiii, sinc.rd drici seu Chllderici .111'Meroviiigiorum noyjssimi.
_ - '
vvnte cuiiiluudisprmconiis inbriJlicamSulvatoris, qum " ;CENNDS. " , . ."' •_;' .- _;
. appfllaiurConslaiiiiwahn, deportiiverunl,e'lexvideihtus %."Zachdrias. Posl iriierponiilifititfi diernm so-
veherunl•l in palriarchium juxlamorem iniromueruril. Iiinuiiodb'qnaiuor ab obiiu Gregorii III, pout fex
El (iatiiis in Valenlino (Secl. 45/.) pariier eleft" in elec;tis csl Zicliui:is : priuia sciliciu die qu:i-proce-
bii-ilicasatirlae Marbe : Deinde cand~gnisJjloricetnudi- ,-. rcs.ileeleeiinne siiiittl traciiituiiin p-;iiriai(ishio, Ltfie-
bus el homris ainplilitdiiiead Lateranensepalriarchium ranensi cuieriuii. Nam irihii. prioriiuis diehtis justa
ab ipds dedvctus.el in poniificglie&lpositusllifoi.io:Con- def nicto poiitilici peisnlvelJnniur, necd.e eieiioue
secralio enim. lieb-il ala Uie (neinpe Douiinicii), cujtis atiilari consiiiu poieraul^ Fesiiiiala li:i"c(HJp:icilica
advenltis expeciabaliir post laci..nt iiilliriiiiizaiioiieiii,- eleeiio, cu;u ex mKritis Zac'.ari:_; liiui iin.eprulecta
eodem Anasiasio ibid._mle.le•: Ejuaque consecralianis etiam videltir quod depressa esset exarclinftuu ly^ ..
die seretiojamilluscescente,cum tuiiiine/jamqicluman- raiinis, q.nippe" lulica miliiia baireiico -rn.ier.-itori
fstitem ad beali Pelri aposlolorumprincipis. ecclesiam Leoni ininiiiie ohieni)ieraverat,'e't a Cnproiiymo' pa-
dnines pnriier llomani a palitio deducentes, eum,malain descivit. HESCNU.. . : - -
jeslate divinaavxilianle, in gflo throno siimmttm con- : o. -Zacliarias. Airiio, 741, 5 Decembris, qui erat
secravere ponii^cem..liiilirotiizinio igiiur _i_'ip._ e1-- ociavus pnsi ohiium. Gregorii , Z.niiaras. stnmnq
ciimiis lieliai iu .pairiarclrio Laieranensi; <ielide^tlfa omiiiiiin •cooseirsti creaiiis. est _pi.ii_i.ifef> ^-r _Sfi|tii
.diefliaud-diihie Doiniiiica) liebat ciriisecrinioin ba- awios 10, etc.Siipfit assigiatiimiiiiineniiii auiibfuii»
si!ic^*ancli Petri : et hinc numi-raii iiicipii'b.irieSas el fnehsiuih ilies ilecein seiiisse ex i jjii'n 'efjlhtfpou-
coiisecniti; itam leiitpus quo eiai-iantniii t.lec'ius:utr liti.ains".recteciilloquiiiir"; BIN...etLxjsfi.' V V'. ;
-ciimqiie in.lliriiiiizalijs ad -iiiterpoti"Hlicitimperlitie- i. ZufAflriaSjPoljclifoini Pohliiiii lilitfs, "S.berfiriae
bat; ac proinde Pagius, qtii iia-c recle docitit ad an. M:ign:e Gfiwi.e, -iiiinc_.Cal/thria.'dict:\:,,titjie"jiains,.
Clir. (57,coiilr.ttia iiiuic doclrina |!fiin:iiii desiruiil— Cituniiict-Srcgiilaris, d-iiide uiiiiiacliifs saiicij Kei)e-
lia viiulicaiaoidiiiiilioue sancii Zichnriae sna.quediei dicii.iuox S.jR. !_. presby ef-cafiliniilis ;i tire"iq_
reddiia,=ut,|iar erat; iiain ipi pontilex liiteMiniieii- rio III p.aiia fa_fu_"'iiiiii(.rai()i;eCtiii-ljtiliiio/C.opfo-
sem e|iisco[inin iirditmos (liel)iiniiiiico, ansaiii tiedii " nymo Augu'^0hifreiico iiiipii.-sTihojconotn.it-JioVXV;
xuaxiiuii" aiitiquilal-5 jioniilieia.. asserlori , ui ipsos paparegnicoiitj•sedilaVriios 10, itieiiseso/ilij-S^M,...
episcopos iioji "nnliuari, iir.rler.iuain dehus Domini- creatiis" Kal.Deceiirliris, Vqn.êtiraliiso Nonasêjiis^
cisi ailiniisret (Blanclin. lom. II, Anastas., pag',-2.5), detti ineiisis aliuf) 741, iiiie.f bpiimbs 'pot)lilices..et,
eiiiii-iiiiiiiiiu'.c(iusi-_.-:itinnesse d e D iiiiioico HBeogi;- _>anci()saiiiiiiiiiciaiifr.^CiACoNiiJs..":VV - .-
liiriiiiiKleiii ilehet;-vindicala, iin|iiam, Z.iciiai,i:_eor- 5. Nat;~one'.Grmciis. Tahi_l'si'CiihVe'niaqf"svcri.pior.es
dinatiune, necesse esl "iiovis-imtim ejti. aiimiui du- Zalcliitriailf ex Mngiia.Griceia liiisse-ijiiYi;iiiijfcrl-iila'-
plici msigiieui eveiiru',-(l:iiiiiiabilisilenfio, iion pf.e- biia esl, disseiiliuuliaiiien de locii^ ,(}'i fiVJaVi i*êijj.irir
lerire. .Aiinuiii itaijue sancii poinilicisenioruialem. patriam non iiiilicaiii_'f(niVilani .Sybafi 'a.cftbiini', j$;
nieniorahilcin leddiint iinis exarciialus I.uvenn;i.Vel Ciitconius -et- Ferfiicfiis.. 'V:eiuiiiiaiiieii"ex. 'Silie.e.i.a;
Cnroloviiigiortiniregum iniiiiiin, qtti tam bi-ne de civimtefuit liic pujiiilex, viilgo SahctqSevefiiid, ut'.
apostolica sede simi 'mefiii. Jixarc.halus petioiliiS; cmisiaiis tradiiio est, er"ex 13f<ivt;iiibCaiiiiiii prtiifij
quse aiutos circiter484 coiiiprelieudit. ab atino.vitle- Lfiieranciisitiiii.aiiiiaVet.ribi^sic legitiif,:' Zacjiaria^
lieel^ £07, cum Loiigiuus pairicius iu lliiliain.venitj Sibererimu.fb'eCalubrta:ridius:A"ide*Rafr.' cuii! iiq.yiji.;
sd TH, c-tniiEtitycliius patijcius Goiislnniiiiopoliin THrfMAS'-AcETus. -' ";,"• '"•' ••'•. ';•"""':_";";-
profeciusesi, delecii circii iiiensem.-Jiiliuiii pimdicii- -a- "Hic iiivenil toldm lldliqmiiifb~qiithi','^>'iriciu$,
anni 751jipiaiido Aiiisiulphus rex -Laiigobardnrum.• ponlifex inveTiiilotiiiirlialiaiiiiLiihgnbVrdoruiiVdrrijls.:
Ravennam i-cpii, _ul erudile.oi)Kervai.b|ichiiiius in-.- mrbaiiiiif, ei Luitprafitlufn "eofuiii fegeiii ail ife|iuih'.
AgneU.iim(P. "2,.ad V. Mauri'schism.% ubiTprpfert coiilra .Iloliianuiii"dii.atuhi; ciii jani quJVHipf civiiaies.;
893 . S. ZACHARIAS MPA, - Ss-6
baiaiii-, simul ef ducalum Komanorii, persequefite A siniul et Romanisproniiserat pro recolligendis qoa
Luitpraudo Longobardoriim rege ex-occasione * Tra- tuor civiliililius , qtia? pro eo' perieratit', et aliis q-.iaf
simundi ducis Spoletini, qui in hac llomana urbe. spoponderat capilula/et pfaehoitinaius rex lrad'mo-
eodem fege perse.quehte, refugium fecerat. Etdum a iionem n conlra ducatum Romanum se pr*pararet
prsedecessoreejusbealae memoriae Gregofio papa, in his praediclis bealae meinoriae Gregorius papa
atque a Slepltano, quondam patricio et duce, vel _ divina vocatione ex bae Iuce subtractus est, el diviuc
,<_)mni exefeiln Romano praediclusTrasimuridus red- riulu praenqminatus sanclissimus Zacharias in ponli-
ditus non fuisset,.obsess;one facta, pro eo ab eodem flcatum est. elecius. Cui omnipolens: Deus iari._ni
rege ',- ablatae sunl a Romano ducatu civitates qua- •contuljl graiiam, etiam pro salule, populi Romani
itior, id esl, Ameria, a~Horias,Polimariiunv, et Ble- suam ponere animam non dubitarei. Missa igitur le-
rq. Et sic isdem.fex ad suum pnlaiium est reversus galione apud jam dicium regem Longobafd.ruuv
per mehsem Attgustum, indict. 7. Trasimundus vero saiutari:i illi praedicivit. Cujussancliviri admonitib-
dux, habilo consiliocum Romanis, collectoque genibus inclinaius , pramomiriafas-quaiuor, qnas a'll-
tierali exercitu ducqtus Romani, * irigressi sunfper ducatu Romano abstuleral, civitates redilere promi-
.duaspartes In flnes ducatusSpoIeiini. Qui,.coniinuo sit. Dumque, moiione »"*militum iapla, ad compfe-
limofe * duclus, prae muilitudirie exereilus Romani, " hendendum Trasimundum ducem Spolelinuih coii-
eitlem Trasimundp se subdiderunt Marsicani, etFqr- jungeret.se, exhoftaiione sanctl viri^ exerciius Ro-
conini, alque 6 Halvenses, seu Pritienses. Deinde in- manusjn adjulorium praidicti regi.s,-1Segressi sunt.
gressir per Sabinense lerritorium venerunt in Reali- El dum ipse -Trasimundus suaih deeeptionem con-
fiam civilalem. 8 Qui Reatini conlinuo el ipsi se sub- spiceret, egressus a Spoletana civilaie sese pr«d!cto
diderunt. . ' - V . tradidit regi.
-Exjnde pergentes -ingressus est Spoletum per Dumque jsdem" rex prolraoeret diiatibnem ad
- .iriens.emDecembrem 10 prtcdicla indieiione.Eratque feddendum juxla suam pfomisslonem " jam facfam,
niagna turbaiio inter Romanos et LongqbardoSi Quo- qualuor civilales, prehominatus ponlifex,is ul vere
niani ,et Benevenlani el Spqleta.ni cum. Romanis ll pastof:"populi sibi a Deo credidit spem ponens in
tefidebant. .ed dum idem Trasimundus Spoletanus Deum,-egressus iri hac Roriiana civitale cum sacer-
dux noiuit implere quaepraediclo ponlifici etPalricio dotibus et clero, perrexit flducialiter, et audaclef ad
- : '
-\ VARlANTESLECTIO_.ES.
. .' Cod. Luc, Trasqmundi. - C ,09 Cod; Luc, ingressi sunt Spo'elirium.
. '. Al.., absluttm.sunt. ; 11Al., ihdictionexY. ''.''
.s Cod. Luc, Orlas: ' Cod.-Luc, juncti eratii,
Luc, ingressus est. 12 Cod. Luc, adtnoniiioneexercilus facla.
'" Cqd.
j*
Cod. Luc, ducii. . - . -: " Cod. Luc, duce.
-'Codi Luc, Valvensesaique Pennenses; al., Bal- i;' ln al.-, militum deest. '
bensesseu Ginnenses. 16Cod. Luc, egressusest.
,- 7Cod. Luc, Persiahimense. vel Bavennense; 16Cod.Luc, Luitprandus
- ' al., 17 " -
per8 Baviniensemlerrilorium. Cod. Luc, jam falas.
18Al-.,ul vere pasior.
".
' Cod. Liic, quibus.
' ~- '
VA.RIORUMJ_OT_£.
eripjiefai, nempe"Ilorlam, Polimartium, Ameriam-el trim.onia el Vallem agri Sutrini, qtiaevocaitir Magna,
Biedam, se prafparant.m; "quar.e,missa legalioneapud per idonationislituium ipsi beato Petro apostolorum
jain dictum Lougobardorrimregem (verliasuritAnasia-, , principi reconeessisse, ei pacem cum ducatuRoma-
si), satitlaria jlli prmdcqvit; cujussancti vif.iadmoni- noipsum riegem in viginti.arinos confirmasse. Sed et
tioiiibusinclihatus, prmnbmindlasqttaiuor,q.uasducatu capijyos omnes quos lenebal praedicfo ponii.ici re-
Bbmqno absluleral civitaies,reddere.prbmisit,:Sed-cum donasse.. Tandeni quatuor.civiiates redditas et pon-
iriferea praedictas quattior civilales fex Luitprandus tiflcem Romam regressum esse. PAGIOS.
rion restituefei, Zacharias ettrriInterairinae in dilione a Contra ducalum Bomanum. Roma, ejusque duca-
. Spoletioa sedenteni conveniendum exjstimavit anno tus, a Graecisad Romanum poniiflcem propter haere-
septingenlesimoqnailragesimo secundo. Ita uiiiyerso D licaiia Leonjs edicta,.populis deirectantibus obeJien-
Romaiio prosequente clero, urbe egressus, illuc iter. liam haeretieo imperatori, facile' pervenit. Porro
inteiidil.' Jd. posiqiiam rex accepit, humaniiale se ducalus - Romanus, de quo crebra lil meniio.in sti-
vjnci hatid passus, legatum ei obviam, qui Nainium perioribtis geslis, ei cujus rectoresab imperatoribus
usque deducefet, riiisit, ubi dqces et miliies plerique rieligebaiilur, conslabat exurbeRomana cum casiel-
eum exeeperuni. Iiilefamriatii appropinquaiiti rex lis, oppidis,- et yinculis eiiam in Tusciae parlibus:
Ciim reliquo optiriiatjuni ac militimi agmirieoccurrit; Eranl autem-Portus,CenlumceIIae, Catre, Bleda, Ma-
ailjquoi cum eo spalia, jueuiidissimo sernione illato turaiiam, Surium, Nepet, Casiellum Gallesii, Orta,
cbnfecil, et ad palatiumei paratum dimisil.-Poslri- Polimartium , Ameria, Tuder, Perusia, Narnia, el
die, cuiri ilerum.adcolloquium processissent, sanctus Olriculi. In Lalio auiem eranl Signia, Anagnia, Fe-
jipriiifex ita.fegis aitimuih demtilsit, ul ei quaecun- renlinum, Alalrium, Patricum, Frusino, ac Tibur.
ûepos.lulabat indulseril, et.prmdicias quatuor civi- Himc ducatum sub Gregorio II ad arbiirium Romanae-
iqies,quas ipsedhie biennium per obsessionemfaclqm- sedis fuisse, velexeo constal, quod Romanus exer-
pro pfmdicio Trasintundo duce Spoletino"(id.esi occa- citus, ipso imperante pontilice, sediiiosos, ac Tibe-
slohe ipsius)'ab'siulerat,eidem sancto cum eorum ha-, rium tyrannum compresserit, coegeritque Luitpran-;
bitalionibusredqnaverit ,viro. Quas et per dohqlionem dum ea loca resiiluere quaein hoc ducalu usurpave-
cqrifirmavit,inquil idemAnasiasius, qui adiiil, regem rat. Igitur a leniporibus Gregorii 11et-successoribus-
ultfo pontifici restituisse Sabiriense patrimonium., clariora supfemae. temporaiis "tkifninatioiiis indicia_
iriginia ahte annos RomauaeEccles.iaeerejilum, aique occurjunl. BEscraus, -
iiisupef Narriienscm, Aricbhitahum, Auximanum pa
897. NOTITIA IN S. ZACflARIAM PAPAM. 8.S
arabulandum ln locum Inlerramnensium urbis, ubi \. Auxirrianum, _8. atque Anchonitanum, necnon et'
in finibus Spoletinis ipse residebat rex.Qui dum-in- Namanatense et vallem quae.vocatur Magiio, siiam in-
Qrtaitam convenisset civitalem, ipse.rex ejus Opgno- territofib Sutririo, per donalionis litnlum ipsi beaio
visset advenlum, misii Grimoaldum missum suum, Petfp apqsloiorum principi reconcessit, et pacem. '
qui ei.obvius factus usque ad Narniensem.. perduxit cum ducatu Romano i.pse rex 10invjginliconfirmavit,
civitatem. Ad cujus sanc.li virii adventum obviam annos. Sed et captivos.omnesûos deiinebat ex _i...
jam nominatus rex misit duces, satrapas suos s, ple- versis.provinciis Romanorum, missislilierissuis tam
remque exercitum, et a Narnieftsium civitale bctavo in Tus.ciam-suam quamque transPadum, »*una -cum
fere milliario eodem rege eum . suscipienle. Sextae Ravennaiibus captivis, Leonem, Sergium, Viclorem,
feriae die perduxerunt ad basilicam beati.Yalentini el 19Agn.ellumxiLcorisulesprsedlclo bealissimo redona-
episcopi et manyris sifam in praedieta Inlerramnei---- vit pontiflci. -.....,
sium urbe ducatus 3 Spolelini. Ante eujus fores In praedicta vero basilica beati Valenlini per ejus-.
basilicaeisdeni rex 4 cum reliquis • oplimalibus et dem regis peiiiionem in locum u Consignensis anti-
exercitu suo sancfum vlrumsuscepit. Faciaque ora- stitis, qui transierat, alium ordinayit «piscopum. Jn
tione 8 mutua,êt saluiatione-sibi persoivenles, dum ciijus consecratio.ne dum adesset ipse f.ex cum suis
divinis eum luisset eommonituscolloquiis ,imperi- B.judicibus, compunctione inspiralionis divjnae lant.c
sa.que chari.tate, ab eadem egressus eeclesia,-in ejus o.aiionis dulcedine ab eo sunt prolata, ut cum san-
obsequium rex- dimidiumfere milliarium.perrexit, et: ctum viriim conspicereut. fuqdere preees plures, ex
sic in suis ientoriis ulerqiie eademi feriae sexlae.die. eisdem.Lbngobardis ad lacrymas sun.t permoli.,* Eo-
s.unt morali. ...-.- .--_-- • dem vero die Do.ninico,:post per.-.ci.a.m.issa.ruiriso-
.abbatho vero iterum convenienies, divina perfusus: lemnia ad prandium eumdem.regem ad aposlqlicam
g.alia,.Deoplacitis admonilionibus eum est aljocutus, b.enedictiqnem suscipiendam Jpse beatissimus ponti-
praedicansGei ab hoslili molione et sanguinis effusione fexiuvitayit. Lbi.cum lanta suavitate esuhi sumpsiij
quiescere, et eaquaepacis sunt semper sectari.„Cujus •et hilarilate cordis, ,ut dicerel- ipse rex tanium se
piis eloquiis flexus 'elconsianiiam sancti. viri, etad- . nunquam meminjsse "..commessalum. Alia yero 4ie,-
jnoniiionem admiraliis,omriJa.q uaecunqueab eo petiil, quae.fuit s.ecunda feria, vale faciens, ei Jpse;rex mi-
per_gralia.rt Spiritus sancti. pbtinuil, ei . pruediclas silin ejus obsequium 1G;Agiprandum,ducemClusinum,
quatupr eivitates,, quas ipseanie bienniura p.er ob- nepolem stium^seu.Jacipertum/J^Castald.um in ejus
sessionem factam pro pracdicio Tfasimundo duce obsequium, 18etRamingum Castafdum Tuscanensem,
Spoleiino abstulerai, eidem sancio cum eornm-habi- .. atque Grimoaldum, qui eidein sancto virb usque ad
laioribus redonavit viro. Quas ei. per-donationem G praedictas civitales obsequium facerent,. easdemque
firmavit in oratorio Salvalbris sito Iiiir_t"ecclesiam civiiates cum suis habitatoribus tradereui, quodet
beati P.eiri aposioli, in rajus ifomirieaadificalo. Nam, facium est. .;
et Sabiniense palrimonium, quod per annoS prope •Iri priniis Amerinam civitalem, deinde Horlanamj
triginta foerat ablaluni, aique Nafiiiense eliam et diimque in-Pbliriiarlib caslro cbnvenissent, eunique
tARIANTES LECTiONES.
.2 Al., in qbmamjamriqminaiiis. rex, etc. Al.~k\.i una.iumBaviniano capiivos. -~
' ' 18Cod. Luc.j Ageiliim. •--"'. -- •_ > -'
Cod.
: 3 Cod. Ltic, mugnuhtque. " ' ' " : '*
Luc, . - " Cbd.rLuc,-coiiSM/are,s.-••' - :^ : .' '.-:
Spotelahi:
* Al., cttm reliqtto exeriitu sub sancturn.virum, etc, 14God; iMQ.,-Consenlini; v\.,€onslanlini: a\.,Cq.<
" — . '' - - " - - -=•--•.. >•'-•
?Coti. Luc, muluam saliilaiiohem ;al., inutuds s"_- sihehsis. -iBCoiL \JK:,comedisse;-:\\,,a se comenum..,
iulationks ibi pefsolvenies. ' ....
6 Cod. Luc, etitn. ""Godi.Luc, AideprahdumiStl.,:Aprandum.- ' -
" '.Cod. Luc, de~conslahlia,- 47Al.j Gaslaldum Tuscenehsemi alque S. -Grimoal-
elc- .: " -' "' —•'- i '>
8.ih al., aiqui'A'nclwnilaniitiideesl.~' .. ' ' durii.. qui eidem, •' •.
_sCod. l.uc, Polimdfehse;'af., Humananlem. r tsCod: Lttc, lianingum.' ; -
it>M.,indecinw cohftrriiavitdrinb: '. ''..'.
VAIilORlJM J_0TJ-.
-"a Prtedictqs quaiuof civitates,etc Expresse ho.tat D lore d.ependen... SOM.IIEK. ... ....-.;' :•-..'*•
15 Eodemvero die Dpminico, post .pefflcta missartiiii..
nistoricus pontifici esse redditas civitaies cum h.abi-.
tatoribus. Quodprofecio.aljud iiidicat qflam •domi-' solemnia,qdpraniiuin eumdeni regeinâd. apbslblidnrii'
nium utile, quidquid auiument receniibres.conlen-' benediclionem suscipiendam; ipse bealissmius pontifex
dgntes quod pontifex Komanus per ea lempora nulr, inviiavit. Benediciio accipilurbenediciiotie Ific pro relectioiic seii
luni' jiis regium, seu summa.- potesiatis. exercebal, praridio, velquia incipita ni(.ns;e,,ve( H
eodem semper apud im.peraiores permauetite. Anim- qiiia.per modum euiqgiae ,seu-beiiediclibtiis .jlatuiy
advefti ab iis lamen debebat qttod _idn imp.eraiori Vii.-Ludovic. P.: Qui.cumprimo vae aptitfedimiUer,,
ullive ex adminisuis ejus Tex"Langobardus civiiates, retur,.inlerrogalus esl ab.eo ctir rex curii esset,'tarita;
ei ad easperlineniia loca, necnoncajiliybs belli tein-' ienuitalis.esset in re famjliari. ut nec benedwtiqnem ,
pore factos.in Homano ducaiu reslittiit;- sed, poutifici quidein nisi£X -pbstulaiovini .siiii offerre pbs#ei."Ej.'.iiiffa :' ~
lantuiii el "apostolieaesedi lacta est restilutio,- eadem- Et benedictipnepanis ac{ si.mul.participata, imp&hr
'(jtieratiiiahiiaconfirroaiaque per solemnein donaiio- lorM civitQtemj-ediit.Conc Mejphieusejûb ,lJrb_ii'o
nem ante aliare suhscrip-ain.a rege, qoi eam de al- II : iit epjscdpi.et.qbbales d.e.vineis,iiel qqris,ac frhr_
-tari rstimp'sit,;etin.allari- iterum .phsLsribscripiiqnem gib.us,ftumad usumvel fralruqiusiiihlabrifatd^decimqs
coilocaVii. Periride est de possessio.ne. quahir uflfls sibipro benedictioijevel liojp.ijuiniiisceptjbheliqbeahj,
poniifex iniiij non aliusquocunque.pacto.-ab impera: Can, Quae.i; -,6,':q,.4- -V.i.:rASKit%v., ,'..;."-"-;"\. _»'.",.')
889 . -:; • S. ZACHARIAS PAPA. 900'.
recepisset, et fuisselitineris longitudo per eireuiiurri A Ambr,osinm primicerium nolariorum, peiiii ula*mo_
finium reipublicae eundi usque ad Bleranam civiiatem" tionece.ssaret, et CesenaienseRavennatibus redderel.
per paiies Suirinae civitaiis, per: flnes Longobardo>- castrmn -, sed pasrsus non esi. Gjijus dmn duram
rtinrTiisciae, qnia de projiiiiquo eral,id,est, per ca- perseveraiitiam cons iceret jam nbminaiiis /ariciis--
strjim r Vuerbium. ipse missus.iegis 'G.itrwitldiis simus vir, iropliaeo lidii iriu.ii_iis,""r>'JiC-_Riunana
einiidem heaiissiiimm poifli.icem perduxit usquead urhe, jim dicto Siepbano panicio ei dnci _adgubef-
Rler.-riam civitaiem, qtiairi ei ipsi sancto viroprirno- iiaiiiitiiii, non sicni mer.etiafius,-sed sietil vere-pa-
miriaiiis-Riiiiiingiis Gas.'ildius el jam tiiclus G_rii.io.il- stof, reli.fi- o.vihns,ad' eas qtise periiur.c-erant
dns tiiisiis conltadidentnl.i-t sic regfessits e!sl'Deo rediiiiendas occurrit. Quo "egresso ilinere,"duiii_se-
propilio CIIIIIvicloiiiB paimti in hani: tirli.in -Roniam. oia-ionibiis coiimiendarel bealo-a'|iosioloruni. pcin-
Qiii eliaiii (iintiem pnpiilutn aggregans, eosest allo- cijii Pelrycuni suis sa.erdolibus et c.ero cuiii via-'
cutris^ iftad persnlvei.das oniiiipntenii Deo gratiiirnm loiibns, iuilii oninipqienlis Dei. ul;noii-c.alore ure-
aci.ii-i.es-ab ecileSi.i DeiGeniiricis: qua; vncaiurad, feiiiiir.ver dieih usquâd Jocum iibi tentoria fige-
5
Mai'tyres,'egiessi oiluies "cutn.Iilnriia'getioraluer pTo- bam, nubeseos legebal, qn__,ad \espenim reside--
perarent-ad bealtim priricipem apostolorum ,' et.ila bat. Alio aulemdie in eorum. proêelioiie-erat
fa<lnm,.si.*~ •-. g -drvimtus inslLiuia,"cui obviaih pccurritdeii 'ininaius
flis amem expleiis jOindiclinrie, lnMibsequenli 11- exceljeuiissiirius exarchtis usque ad fjasilie.uir brali
iiidiclinne!*, diifn iiiminm' opprimeret prtrd.cius Cliiisliuihori, posiiam in loco qfii vocaturad A.<iui-"
rex provinciam Raveniiatiuiii/fuissetqiie priep:iraius- lam, qiiinqiiiigesimo fere milliaiio a-R.iveiiiiaiitim
-adni- linneiu- facienilaih, et obsiileiiilani Ravetina-' . urbe. c Ijisa v.ero riube-i"cum eis iisqueailrbasilicafh
tinihlirbwhj-prigiiiia * inoiione "ejusdeftiregiSi Euiy- sa«cii-Apcillinaris iti Raveiinaiinm urbetn legeifdo
cliiiis'escelienlissimiispa'riciii"s'ei"eii:irchus, un_ ctiiii cohviavir. Exinde f.icturti' eslsigiium, ut ;sanr_f_'m.
*>Jnaitne archiepiscopo Eecltesiae Rnveiiuaiis, aiqhe pOMtilici'11) qito :efat-ilurus inj Ticineiisitim urbem
uftivefso populn praeilfciae' civitfiiis-, ac civiiales acii.s igiieaeiii nttbibus praecederent. Egresstisarilem'
PeiiiapiiliosT»l_Emiliie,'fa<-.iairi scriplis obs.cfalione, de civiiaie' R-.ivennaieitsi,-viri "ac 'iiiulieres xliversi-.
prlpdicto sancto iiiiserutii viro., peieuies iit pro eo- sexus et aitatis agemes ^fatiasomriip.tiienii "Deo--
rum s ctirreret libi-raiirine. -Qui "saiiciiis vir, missa profti-is' lacrymis cuntdem -sanciiiiii. .susceperurit-
legaiinne et iriiirtefibusad o.hsecrandiim e_iiiidem:re'— poniilicem, clamanies, alque dicenies :'s Beiie, ve-
gemiier Benedicttiiu eplscopuni'et viceiioiuiiiuiii!aique
VAUIANTES LECTIONES.
• ^Chd.Luc, Lalerniiini, 4 Cod.. Luc:, niuvilione.
'i-OiJ.,Ltic, moVtitie. - - '•" Co.i. Lnc., recfidebaU-....-
8 Cod. Ltic, occurieret. 6 Cod. Luc, Ven.t, venit.
.VAT.IORUM.NOT^_.
- ;* Buin himium,fipprimergl.prmdiclns ,rex provin- < C fice-suscepiu«,.e.um obspfravii ne ampliits Ravenna-
ciam Ilivennalium. Aimo po-iea si'p|ingeiiu:simi) liiiiti prbviiieiani oppritiiefei, scd alilaias civiiaiesre-
,<ltinlragesuiio terlii), isleui Luitjir.utiliis fex"'exarr'-.,.\' .d.o.iiaietciimiiiiibiis.siniiil eicaslriini (ê-eimaicnse.
cliatiitii Itaveiime silii sijbjicenoieiiJuvii., sesi:q'ue Cui rex-, licel giavnle, i<1 re..faciuium rc.-jiontlit.
ail Raveniiiiiu nbsideudam ;piifaj.fi. Qîare pqnlifex, Decendeine.nl inde iisqite ad Padtitii".|ir<).secuium>
Eiityiiiii exarcbi ei ..oaimis.arc.iiepiscopi Itiiv.ehua- (liin.sil, d:ttis.ex piiiiiofib.us suis. qui li.fveiiiialtum
le.Dsislogtnii, a<lenui .firlieii). se. coiuuiii, iiouana l<i.caimpiiiiiisiJUK.Ceseimani.rcililefeiit. {inliu- Iticis
urbe S epliiiiin piitri-io ct duei ail giilieriiaiulniii.re- fticeptrs, piiiiulex; ufb^fn 'iepetiit, nb giatiis Deo
lica.,Ajii<'t|uaij! R.u.na-disciKlerpilegalos cuin nin- ucii_',' deitiib, natale prineipniifapo-iolotiiDi Pstri
lierilnis.iiil -Luip.faudtitii' misit, olislecraus uUi.pro- el.Piinli celebravil. His-cotniiia consiani e_"Afia-ia-
pos"u<)fei'i?dt4',ei..elCaslruui CeBiMuiaiense-JRayeiina- sio. Ex.quiliiis.Marc:i,,Itb. i.ii <le CoiKofdi-.fcip. if,
tilitis rediieifl. Sed cuin niliil obline.e (ibiuisset, nuin. 6, cnnclinlii ri1.1» pos-_e_,fiqjii<IIii_s d"iiionsirari
Raveiuraiti venl, tibi R;tveuiiatenses, prolrisis laory- « reieiiliiii! hac leiiiiiesiaie.a sumihis potiiilicbtis iin-
nits, ftitii susce. ertiiit, claiiiiiiues ei dicenies : Ye- perii-'ciirain,'.et imp.eralbrib.i. (ii?gisifaftis iiavetutae
vil, venl Paler noster, qui suas reltquil oves, el ad. . .ei ttdtnie rebus adniniistiamlis piaefiiisse, ila nt
«os peidiws libirtmdos occurr,t. Ex.eatlem iifbn iiiisil - - spefs'oniiiis conservaiid»! lialio. in sumiua pnmiflcis
ad ffgem Sleph.iinim piesUitertim, el Aiiibrosium digniiaie collocala essel.-Ex tiis vide, iiiqttii Bafo-
ipse,- nius,, ad-.iiiiiiu-i 7^5, 'quam injusiae siut qtierelae
priiiircetiuni, iil-ei sriuiii adveiiluiii iiunliarrttt, facitis
queliiies Loiigiihariiiiiiniiiiigressris,'sei|ttipes Oriein'aJ.ii'n- de Roinanoponulice ,. qupd .exuerit
esl siiis riiisMS,qiiiis^tln.iliis rex. sii'sciperi;'Dnl«it. D Oceidetitali iinperio "Ortenlales; imperaiores.. PA- -
Sed ctfm pbiiile., die vicesima;oei:i.vaJtiiiii,"a(l.Pa- GIOS.-•--. ---r -' - ; -.-' -' .- ,-- .. "_",
duii--oi.venissei, rex ad eum .suscipjetitluinopiima- ..t Joan. archiep: Ec./i-IIaiieii.Pro.ditAgnellus in
les _.u<-'iiiisii,-inii quili.tis .'ictiiuiii, ubi rex reside- . vita.Jiianiiis.queiiiadiiiodutn.jier pjod:li;_ni'tii,capta
bal/.pervenit". Ad euiii' rex- tiiras-niuros riviiaiis fuefit a Tege LangtibafdofMniiBaveuiiit., Relicefitu-
riccessit, inde p>o \1gil arum beaii- apnslolonim tetii ben liiiii aZ .chnria .p()u)iIire-Hav.iriii),iiiiI)us"-.c
priticipis Peui celebraiidi.s iitissartim Miletiiiiiis. iri iafa. quaeiiic destr btt Anaslasius.. Cuiifer. AgueJ-
basiiiciiin ejus, qti:«. vocaiiir-'-ad':Cffiluiir"-Aujeufn; lUIIIj'-paigi1.0. itENCINDSi -• -. ;••-. .."- .
s 'Ipsa-veruiiubes cum eiswque ad,basjlicam sancli
perfexi.if.ef pos't, expleu liD.jiioiie.îimdeiii -iiibem" Wuveiiiiariutiiiiir.bem ttgeudo. tfuMD.n-
ihgressusêsi.- Pbsiroyie' pro ip.iiife-piiucipisvnpo^ Apolltharispin
iiiviiaLusZiii-liatias pbni:-- vii. Conviare esl uiia cuni.alib viain facere. A.n^Sljis.
s,-o!oru,tii.ha,t:ili;c'ei_br:irido
Tex,' misiarifiij isdiemiiia •celebrsviFy- ibique-muiuo infr.-.cotl. : 'Posl.hqic/aiiteiwmApse r.e.x.êgrfissu^jle
"pafijef 'suscfeperufit^^c.ibuiM.^Seqtiehiitdiej idconn locuinj-jtsque ,ad :Pqd.um;.ysideth;sd.'.W:.b'-;ri
ifiVicOiri*,
rex eiim ad palatiuiiisuum. invitaviti a qjioJhqnofi- WiiviaiitsieuritdiidiixitvAviASEmi.:,.' ,.;;.. f .-,- ;
§01 . NOTITIA 1N S. ZACIIARIAM PAPAM. 90?
nit Pasiof riosldf, qtii stias reJi.Jiiit oves. ei ad rioi»'1 A. Qui-pfdediclu. rex"ppst irfullam duritienfinclmatus
eramus libefandos 'occuffit_:- ' esl finesTlavennalium urbis dilalafe 14sicul priniitus
qiii petituri
Ex eadem qiioque Rayenhaliirriiufbe "iplsit papa deiitieliantur. Et-duas piirtes lefriwriiCiisseiiae castri
ad prseriomiualuuif pgi-mSt-plianhm 'presbyiorum'., ad;pa'rleinkreipiijilicse iestiuiit. Terliaiii"vefo pafieiri
et Afiihrosiurii priiiii6t'fium , "qui ''anmintiareiiiei' deeiidetn caslfo"Sub olilerilu reiiiiiiit, iniiii> cousli-
siitim "adveriium.aQui vi.ri ingtessi iii * fi.nibus Lqn- luio, u. usqiie ad Kalendas Juoii, diim ejus" iiiissi
gobaitl.mim in .evilalem uui. "vocaiiir Iinola,' co- a fegiaievertefeniuf ur_be,'.id_eiii caslium, et lettiam
gno-.cenles * qui prrepediti.inein niipbanlur facere parleiii/quain ligrioiis causa.deiiiieliat. parii reipu-
.priwjiclb sancto viro, ne i.ilu,c_am!iularet,p.enepis.q- blictcVesiiiuifetr lloc est aineinis ijisefex egressus
iani"scripiam perhocfs silenlium iiuniiavenii.l. Quo. de loco iiribcufn.usqife ad Pailinti u'eiiierii saticlo
1
cogn"tp,.jain_ jt.oniin/iius ponlifex., lucescen.ie *die viro,:" _cotiviatifs eum, dedtixil. I.n quq loco __i-viile~
Sabhato, non mortis^liriibre perlerrilus, seb\Clir.isli -fitciehs, cum digiia ordinalione etitn 'repedanduin'
"ffe.lnsauxiliq, audacter egre-sus de Itayennatium. absolvji, dahs infibsequium ejus-ducesj et priiuates
ufbein 3Jinilius Lnnôbardorum ij.igressus, sesqui- suos, i-ed et alios viros, qiii s'a.pe.dicla JRa.venna-
pes.facius esl suis ihissis. Quos qii.ideiii.prircedeii.es . liuin. lerriiqria, t-aesenatae caslrum redderenti et "u.a,
aitle euni, jain dicfus rex d61ore.per.cii.lsussuscipere. .facitim esi. , _- _ _. ,. , - _.
noluit, Ipse yqro sunuuus p.onii.fex yigesinta oclaya . Operamsest aiiiem Deus uwa1.JIi.er. et Rayenna-..
die mensis Junji ad .Padiiin4_.conyei.il. tjbi' et-_ad. tium atque Pentapolepsiufn populos ab oppressiime-
-.suscipiendum eum ipse rex suos misil qpliiiiateis, e.t-<al.a.miiaiequae "delinebaiiuif libernv.it, el saturaii'
* Cum qiiibus Ticiniim conveui_e_ns, ubi ipse-fesidebaX sunf ifimicnio, oleo, et viiio. Regress.us autem in
rex, fiirisfiiufosrejiisdem;. '_iyi.latis-.pe.iramsleris, :ad urbem R iiiianain, cum -oinqilms .qiijsecum eratil,
hor.am/ora.lionis nonam pfo .vigili.iruin-bcati a.p_o.sio- "grallas l) agenies Deo, denuo natale -Ijeaioiuiii.piin--
Jqrimi pfincipis PelrJ cere.»fanai_<'solemriiis ii_i$_a-~ cipiiiii apoilolorum Petri et Paulj'cnm- omiii.populo
riim, in basilieam.ejtis;" qua_ v"oe.at'ur"ad'Co-iiim celebravii, et "seseiii.of.aiioiiibusd.edil.,*peletis abom-
Aureum, perrexit.'. 6 Et posl cbmjleiain qblatioitein '. -.riipbieittrDeo iiiisericordiam, H coiisolaiione.irfieri
iqeamilem:-urbem iivgressiis; m.oratiis esr.; >...•':-_.±:,_^p6ii'uJo^RaV.ennatiiiiri,et Ronianqvahriiisidialorejet
- Alioqiioque-dieiifOTiaiali-cefebrandb-ipsiiispfin^ persecuioie-ilio Lvtilpraudo.regei Cujus pfeees nou
cipisapostoiqriimiiipfffitljciaeccIesialipr.t-nqrnSriaJo. despi-iet.^ diviiia "clemeritiiieiiindem. fegeiii "ânte.
regelinvij.aluSj.missajum s.oleiiiiija Celebra.vjt. Ibique _diem-rSuperius.constiiultim.de hac^subtraxii Juce, et
tmituo se Jnvicem". saluianies piiriler susceperuiii. Gquievit «iiiiiis ,pef»ecuti,o..,Faciunique est.gaudium
B cibos, el sie in ;pr_erioxnirialamcjyitatem fegressi- " nofrsiilum RnmaniSj et" Ravennat.bus-, sed etiitrri
stip-t. Quem sanctirm viruiri âjio die Isdein^rex per( genti l.ohgoi)ar.dbrum;"quoniain J* ei A^ldeii.riihtlnm
qplimiiies suos-ad suumpalaiiiim prbcedere-invita- riepbieiiisiiumi 'quemip.-e reliqueral regem *.*.rii_ali.
*
vit. £t ab ,eodem rege "niitiis hoiiorifiee stisiiepiis vOltimpfojecerunl-de-regnoi ei Racliistini, qiii fuerat
salitiariiius monjliseum allociitus est, obse<!raiis,ne. dtix, siiii Lmtgob&rdi e_.geraiitin.reg__fh.Ad queiri
ampli.us iVaveitiiaiiiim'pfoyjnciam oppr!i_er_l 8 faela> fnissa ,' relatioiieipsebeaiissimifspqntifex con.inuo,
iBotinjle,-sed magis 8 et aljlaias Raveiiri.iikm. urbes ob r'e\erentiam priiicipisapqsiolorum et ejus pfeci-
sibi redqnarei simul et castrum Cesinacimse. : ''
"VARIANTES LEGrS10NES.
V-Cod..Luc,fines. - : ... ->.-_•, .-_.. . _:...-\ ,. finibuf, simut, etc. .
'.'t0''Cd_. Lwy.,-quos[p~rhniiusdeiihebrit.- •
... *-Cpil; Jjuc.,. qui:_pr.oditionem ; al.,..ûod^prmped..
. *Cod..Lue.4:jines:, . ' . .. •_•-._- '.'. ._ .. 5 .-_.. ,-" '." iiod: Lilc» eunideiiisnrictiirii.viritmconveriiens.
.. * AI., co.njunxii;ei siesemper, ... ..;..- >,.. '"«' Cbd".Liic, : Al., cbinvialus;ad; AI., convidtos
'- '
.. * CJ.L Liic..,.,£«//toa iibatiorie;. a\.;El posl su.p-. 4'eduxit. tiiquo,e.lc. _ . """_
. . "-">"' :. "• •*
. -_ . -. ; , ...,..,. ",'Cod. Liic.."i_<?e"s-'
6 At,liballohe.m..
pletqni
Cp.fS.--, . . - • .--..;. :-'.,.'" . 'Âl;, 'anie cohsiilyium de hac, elc. -•',
"' ''
_ 7 God, Lttc., Qui,. -;. _-> '-.:_ _:._ -. k\?,llpfdMuhi. -;'' ' .
. B-Al,, jjroiuui imt.ipne._,.;. ,--v ..- ,..-: -,-.--'.;» _:' li' AlM' n riilivotuin projecirde ' reglib.
, " "/
~
8-Al., iit absiultis -BmenrKclkim.nrbem Jtdonqrel- •1T'Ctid". Luc':,Tepalione.:-•'-. ' '. - ''
V.VUIORUMJ>I0T4_.
_"Qui vifi ihgressi in. finitws Lon.gpbdrdorum,;ih D episl.,44 ,; Cousianiio cnepiscopo -.Commendo- tibi,
ciiilalem qute vocqiur 7_?i(j7a._-Iiftol.i civilas ^mifia. s" filj;Eccle'sidmr qum eslad~ forum Cbtnelii, .qu.oeapi
olitii fiiniiri CorneSiJ,posi<.:i~liui)l4, dicia. iCcasifo; d~eproximo ihtervisns freqttehlius, douec ei ordinelut
nfbis ctil:iii)ii_en efjit linoia._ Pajil. Vafiielria.^ Jle episcopus:Hoiiieparetnieitopoli Ravennaii. Gregor.;
jj, c ip. 1*8':.Cbrjieliique'jorb, :-liliv-yi,'fpisl.-39jSii1)idixi.-.AlTASERBA. • •
gesi." i.Mhgobard..',**Iib.
cujus castrum lmolqs djigelljlur.' .Fbi .iui Cofiieli -h CuiWqidbus.Ticinumconveniens. ubiipse reside-
civitas. Gqlliae logaiaai,- posfea dicuc.' Lombardke, ' bal rex foiis murps e.asdem cinilatis-permmsieiis,
de qua "Mar-lial.,liJj. in, epigr.i":' ., -_ _'. . , adhoram orationis noitam,.,p,:0 vigibarhm Iseati-:>po-
Sfquibus in-terris, qua siiiiusin urbe,rogabit; slolqrum prihcipis Pelri celebrundn-solemritis mibsa-
refetas nte licel esse Kotp. ....
Co.riielj. "*. ruin,iti basilicgm ,e]us; qum vocatnr_ad cqelum Au-
Cornelii Forum civilas ' episcopalis; ,quae olim, fjiii feuni, ''pefrexii.''\yrifsiVfatioriisîioiia sign;itur,,quia
suffraganea metropolis -.Mediolanensis.. Hinc Am- blficium sacfiimceriis liqfis "di.stribuitiir, maiuiiria;
Jjro-iqs episc. Mediolanensis, vacanii Ecclesiae , pfj.ma, tertia,' sexia,. ijona, ;yesi3fefa',:cbhipletofto. ' ':'
visitatorei-i dedit unutn e suffraganeis. Testis ipse Reg. Beiieflicl.cap;''lBi%L'fASBri-ii.'
905 -" _S. 2ACHARIAS PAPA. 9BA
bCis inciinaius . usque ad viginli. annorum spa- A Iorum priricipum Peln el Pauli pendentia vela inter
_ium ° inita pace universus Italiae quievit populus. columnas ex pal.leis * syricis. fecit. d.flic iu ecclesi.
*' Hic in Lateranensi patriarchio ante "basilicam pfaedicti principjs aposloloru_m;,omnesCodices domus
beatae memoriae Theodori papaes a npvo fecit trieli- suae pfoprios, .qtii in cifculoahni leguntur 5 ad iria-
nium, quod diversis marmqritms el vitib, metallis tutinqsi in arrharii opere ordinavit, e Hic domum
6 cultani Laurejum,
atque musivo, ei pictura, orriavil, sed et sacris noviier';prdin.ayit, adjjciens et
iuiaginlbus tam qfatofium beatf Silveslri.ijuamque Y
ma'ssani" ' Ebnleianam, qiias cqgnoriiinatur 8_Pa'u-
et pofticum decorayit. Ubi etiam et omnem substan- naria: '." ' ; ', *..''."
tiam suam per iiianus Ambrosii primicerii notario. Hic yigliili auri Hbras prp emeodo oleo arinue , ut.'
fum introduci rnandavil. Fecit autem a fundamentis diilucro eorum in Jufninariis apostqiicis prpfici.at,
atite scrinium Lateranerise porticum, atque. turrem, -ihstjtuit. Et constiiuiumsub aiiaihemaiis vineulo obh~
ufbi el portas aereas. atque cancelios irislituit, et gavit_,Hic fecit yesiem; super altare be*aii"_>etri es
s'per ligiiram Salvaibris anle fofis ornavit. Et per auro" tqxtairi"3 habentem riaiivitalem Domini Dei, ef
as_cenden.es scalas in superioribus super eauidem SalvalorlsiiostfTJesii Chfisii, orhavitque earirgem-
lurrem.lricliriium, -et cancellos aereos construxit, rhis pfeiiqsis. Simulque.efvela" seri.a atyfhina qua-
Dbi et orbis terrafum descripiiqnem depinxit, atque B; tuor, quaeelofriaviil 0 cuni rotis et brnameniis.vafiis-
diversis versiculis ornavit, et omne patriarchium auro' texlis. Itemiecit coronam de argehio piirissmo
peneJa "novb feslaufavlt. _n magria eiiim penuria .cum delphinisex proprio snb, peiis. iiliras centum'
cumdem locum inveiierat. c Hic in ficclesia"apbsto-. viginti. Hic beatissimus vir; juxta fitum ecclesia-
VARiANTES L.fcGTip.|ES.-
1 God. Luc, add. rex.~ "' 1Cojl:,Liic._,lfyniinianam;a\.-Foiitiaham.
a * - " ' ,
s Cod.LucM renbvavit. -.' '. Cod.Lric.,' Paunasia;; s\:,'P:anndria. ;'„'"->'*-
Cod. Luc, perguldtn. .< - . - ••'Al., elgemmisvmqlamsimutque et vela sincaqlit-'-
* -Cod.' -
Luc, sericis.
6 ,AJ., ad . -hindiy."Fecitcor-onam, eiQ.' ... . ...v • .-
matutinos armario opere brdiriavii -^°Cqd.LiiQo in Rhqdkis; al., in vvtk. .,
' God. Luc, qcculihmLaurenlunu
VARIORI3MNOT_E>:,
n Inita pace. Zacbarias prq. more. :suprembrum siae Romanae.-.Armarium esttjbliolliecaiibfbrum',. § '
Priiicipum, pacem iniit cum.Racbi^ qui pbst qbituin Sed si .bjblioliiecqtjifde Legal. 5,.Plin:, libr.-ii, episi.
Luitptandi. regis. 'susceperat
' Larigobardicu.m
: impe- .17 : Parieli ejus in bibiioihecmspeciem armafiimm :
rium.BESCiNUS,. '_ ,* ": sertum esi. Sidoh-Vtib.n, episf.-£)-: 'Videre te cri-'
'}>~Hiciti Lalerdnensi' patriarchio, ahle basilicam C aul. deres uuVgramniaticales -pluteos,<qut Allieiiei-runebs^
beatm mentorim-TIteodori pripm, anovo fecil tricii- armaria_ex$tructqbibliopolamm. Hae-ariaI6gia_ir.-
nium,.quo.d diversis marmoribuset vilio,nieiatlis qtque mafiu.mâncti JVIarliriidixit.JjupnsFerrar.vepist. 16,:_
coriimehlarios.BoetiiiriTo-
rimsivo, ei piciurq, ornayit,..se~d'el sacris imagiriibus liiipendio supplicqmus,.ul
trim. oralorium beqli Silvesiri quamque it- porlkuin, pica Ciceronis;:quosin cltqftalid Codice Amalricusiri'
Locos esi-cbfritptus : pro t)iiio,lege -vitreis. Veieres Ekkeard. afmario sqncti-Martini-habeC Armarium- saucii Galli.
jjarieies sedificiorjim.vitreis hittmijiieeonjunctis vice 10:-/(iir J_uniof,-'_le.Ca>ih..mona,st.,sanctil.Galli,
iii.'arjnarium,_sed in sancii
cap..
Galti
leciqrii inducebaui.' Vopiscus in Firmo.: iVatri et vi- thesaurafium: Alias"afiriaTiumaugustum estloctis iri.qub'res'
treis quddraluris biiumine, dliis theiiicdmeniisinserlis, cusio.di_e-causa
dbthum induxisse pefhibeluf. Senec.-,-.epist.' 86 : At ponuritur. Hiefonytit., in Ezechki.,-
nunc quis est. qui. sic layart suslineat? pauper _sibi, libr._ iv, eap. lS.-:_Cqn_li»e_ii armariis, riscq, locutis-..
ALTASERRA. '.'.. ..:,.;_
videtur, ac sordidus, nisi parietes magnis et preliosis e
orbibus refulserunt, nisi viro abscondilur .camera. ~ . - Hicdomum cullam Larirelum noviter oidinavii-,
ALTASEMU. ... .. . ", adjiciens 'dt thassam fonteianam. Domus culta est mas-
c Hic in ecclesia apostolorum^principum Pitri ei . sa seu praedium iristruclum aedificiisjcbloriis, el-iiis-_
rustico; Anastas. infr. ebdi :Et- doriiuin
Pquli pendentiaiie/o inter columnas.ex palleis.sericis Ifumenlo' cullam beato Pelro eumdem locum jure perpeiuo sia-
fjgcif.J-lilercoltimnas. vela ad ornalum ecclesiarum e luitpermanendum,qu(edoriiusculla-sdncim Ceciiim
paleis seti palliis sericis adbibebantuf. Anaslas.fin in iwdiernunidiem vocatur. Qriam'videlicet do-
Adriano : Sed et per diversos arcus-vela syfica nunie_ro usque inumcuiiam usui
iquinquaginta seplein. El infra : Vela de paltiis synicis D nis, descripsit.JIicproprio, dominicmvideliceltradilio-:
numero vighuf, et linea viginli,. ldeip in.Leorie III :-et constiluit aliamdomum culiambt
vela holoserica niajora sigillata hab&uid, periclysin, riium decimo;quarlo mitliario ab hac liqmdna iirhe palrimo-
e't crucenj.de bathin, seu fundaio.,\,e%eMathih. ldem sim Tuscim, el coiistilulionibus obligavilusui- Eccle-
massus quce vocaniur Ahlius
inf. eod. : Verum eliam et per arcui drgeriieos-feciivela, et permaneiidnm.illic suo studio jurebeati Pelri acquishil, quus
p.ischalia cuni periclysi de slauraci: Apud veteres etiam U Formias, dqnwscultas staluii. El de omnibus domocullis, sub
signa-.inler columnas disponebantur.-M. Tull., V.er- dnaihemaiisinlerdicliohibus;
fin.3 :. Qumsigiia nunc,,}'erres-, ubi sunl Tilla qumro; d'o staluil,'nulli-quoquo nw-
qum-apud le nuper ad omnes columnas, onnibus.etiam nii siiccesserum:ejus ponlificmn', vet alii cuilibef perso-
licefe ipsasdotiios; evllas ab usu Ecclesimquoqub
mtercolumniis, insilva denique, disposita sub-dio vidi-. mbdoalieridre. ideriiin Adriano: Bic bealissimiispriesul
mus. Imo et silvae inier..coluiiinas.majoruiira.dium.
id,-est,.arbt>rum.iine__ ' ornaius.causaconsilae. Horal., fecilalqueconsliluilnqviler domoscullasguatuor. Prae-.
lib. i, epist. 10 : .' . ... . : .. dfa pfopria domqculias instliuit Leo 111,Vil' Ludo-
., _vic. Pii :Eddem eliani tempesiqie,cuinLeo aposiolicus-
Rempe inter variasriutrilur silva coluqinas. gravarelur adverso incommddo, prmdia omiiiaaumilli
(Romarii) doihocullas appellanl, el nbvilerab eodeiri-
a"Hic ih ecclesiaprmdictVprmcipis-aposlo.ioruniom- apostolico inslituta eranl, sed.etea qum sibi corilrajus
'
jip$ Cbdices.dqtntissua; prpprioj.,
' ^qhjin/cirejilo.aniii' . qnerebantur vfeptu,nulio judice exspeaalOjriifipereei
teguhtuj: qd niatulinps} in qrinarU opere ofdihajiii. iibi'congli:suni.resiituere.M.Tksmv;k.- .''' ''.''"'-
Zacliafiiis :iibfos'i.rop.i'io.s'fepqsuIf;.'iij ,riji^riq eccfe
803 NOTI.TIA IN S. ZACHAliiAM PAPAM, S06
8
slicum ?, et fidei.suae sponsiorietiiorthodoxam, syrio-. A" priisfecitliabitacuIis.Post lisae requirens jnissum
dicam Ecclesise'misil Corisfanliriop.oli_an.Bj simulque apostoliccesedis, qui ibidein in tempofe perltirbaiioriis
et aliam suggesiionem difigens serenissimo.Coiislan- .couiigerat advenisse, eumqiie reperttim aiisedeui.ab-
tinb principi. Et pergenlibnsapostolicsesedisrespoii-- solvifapostolicaril, et.juxta quod beaiissiriius poniifex.
'
salibus ad regiam urbem invenerunl inlra palatium 1pos.uljtverat.doriaiionem inscripiisdeduabus^mansis
regi-c-poieslalis invasorcm quemdarii' et rebellem" quae Nymphas et Normias -appellaniur, juris" exi-
'Arlausium iiomine^ dum enim isdemirnperiilorad sfentes.publici, eideirisanctissimo ac beatissimo papae
dimiearidumconlra Aârenorum properassel gehlem, sanciaa RomanaeEeclesiaejure perpetuo direxjtpossi-
iliicb prafa.us _Ariaustus daiis populo qui-in regia dendas. . '_ "." '.''"''
remanseriinturbe praemiis,imper.ialearripuit solium. " b Hiijus feinporibus'« Carolomannus , .filius Caroli
El posimodumaggregansOrienlalium exereituum mul- Francorum B Regis, praesentis viia&.reliriquens glo-
liludinem 2anlelatusCoriSlanfiniis princeps, pergens- riam, alque"potoslatem terrenam, adbeaiiim Petrum
que Conslaiilinopblim, eamdem viriliter expugnansi aposiolorum .prihcipem devotiis cum aliyuantis snis
alque extrinsccus circumvallans, comprehendif civi- advcnilfidelibus, sesequeVidemDeicontulitappsiolo,
taiem , et pf istinum regni _suiadeptus est fasiigium. . atque in °'speciali habilu se fqre sponderis permari-
Staiimqiie jamfati Arlausli, eju.sque filibrumeniit B siirum/elericalus jugum ab eodemsanctissimo susca-
ocules, elplurcsex^suis rebeliibus exsules.a pro-' , pil pbntilice.7- Et inter alia multa dona<)b.luIil beato
-VARIANTES LECTIONES.
1 Cod.Luc," .Arla.asfwn.; al. ,; Arlavasdum ; al,, ' Cod. Luc. et al. , massis.: . .
Ajiqustum. . "'•"'.: " „" , "Cod.lAie.^ducissivesubreguU.
"s C.od. Luc, antefatus. "- -. ' '
5 God. Luc", missos. '-'?'Ci5d.~Luc., spiritaii
:__.; .''Al., El posl aliquanlriihlemporh ai beati, etc.
VARIORUMNOT;E.
" "» tiic kealissimus
juxla riiumeccl. Zacharias pnn- .Eadem refefi liic in Vitfi Cafnli Magni,; c.tp. .2, et
fifex dictiiSjjiixtsiiium ecclesiastietim lideistisespori-: ex eo Aiirevaldus , in lib. de Miraciilis.Saneii liene-
sionisoriliodnxiesynodiqam Ecclesii. Constantiiiopt)-' dicli, cap.14 , quiiadiit mtiltos nobilesex Francia
litauae anuo sepiingeniesimo quadrage-imu secundo Rolhaiii", ad vota sqlvenda eommeanies,, et oiium
misii, aliainf|ue.sugges!iqiiem per resptm.ales s»o. quo maxime >deleetabatur in ihonasterio Soraciis ,
Consiatiiino imperaiori; sediii inlfa.palaiiiim. regi:e . iiiontisinterriimpen.es , -euiii mtiiare.locum c.ompii-
urbis invetieniiit Ar-tabasdiiinjnvasoreinct.r^bcllein. lisse. Ex qiiibus "seqtiilur Car.jlomannum ab:ips'o
Poslqiiam.v.en)tam Arlabasdo qiiarit filiisejas eftiil' papa Zacharia Romae ' monachico liabilu induium
'
iuerunt oeuli, CtsnslaitlhiusGopronyunis, licet haere- fuisse. PAGIUS.. - - • .
licns, reqiiirens niissum apnslolicj3-sedis,-eum Ro- ' <= 1. Carofomajmus. Is erat P.ippini fraler, -ainbo
inaiit dimisil, eljuxia +qubdbealissiinusponlifex Za- Filii CaroliMartelli. FoeJera ctiinFrancis jamdudufli
charias poslulaverjtt,do alionem in scriplis de duabus inierant pontiliees Gregnrius II et III, eaque renova-
massis qumNijmpliasel Nonias appellanlur, juris exi- G l vefat Zacharias, qui ,:miio_746._cum Pippinus eum
sienlibusreipublicai,eidemsanBiissinip. ptipm,sanclmque - coiisuluisset utrum fraief_di'gnio.f< regio fastiîo illi
Roniann!Ecclesim, jure perpeluo direxicpossidendas, yi(leretui,'isiie (|tii, otio lanrUens, niiiil atl coinmu-
i.nqiiit.Anislasius, ,qu._dqn:il.io coiiligil :iri_.745,iit -' netn populorum utilHiiiemaff<irtetr,.ah qui dies noctes-
. Artabasdi flepositio demonsirat. Porro ina s_ idem que'de reghi saluie alque cusiodia-cogiiaret ? Re<-
est ac inaitsus, vel tnansa, designalque cerlaii agri spond'l-omnino se exisiimare regemillum oligendum,
porlionett), ul explicai Ducaiigius in Glossarioniediae qui regnicommodi et incoltnniiati populorum sefvi-
et.infimae Laiiniialis, in vocib.is Munsus-ei Mdssa,- ret; rogatusque decretum inierposuil,. ui Pippinum
Ex.quo UafOiiii.annotalorobservai eviiienter.paiere regeiu subsiittiefent. Ita Berliniaiii Aunales, ad anii.
Gregoriuiti II imperrijugiim'nonexcussissev neccon» 749, deregiio in Pippinum coiiferendo Burchafdiim
se_|tiei)ier. Leonem Is_uriiiii analliemati. perculisstt; et Fulraduiu missos egisse"produut : Burchardus Wit-
.Zachafias eiiini cum Cqiistaniiuo, Leone, palre dete- zeburjehsis- episcopus; el Folradus capellanus missi
riori, commercium aliqtiod rion h.tbuissel, si hic"a fuerutilad^Zacliafiainpapam inlerfogandum de regibus
decessore suo_ex"commuiiicaius , el tributorum solu- ia-Francia, qui illis temporibus, non liutientesregalem
tioneinttliaiiis fuisseu PAGIIJS. - poieslalem, si bene fuisset, an non. Et-Zacharias papa
b.ilujus iemporibus, etc Anno septirigentesimo rnahddvit Pippind ut melitisesset iliuin regem vocufi
qtiadritgesitno -septimo Caioioiuannutn.Majoremdo- qui -polesiatemhabifel, qttam iltuin qui sine regali por
mus^Fiancia;, (levo iinis eausa, regimm una-cuin iestate maiiebal,'ut non cohlurbar.elurordo. Per auclo-
filio suoDiogone-inmanibtisGer.uanisui Pippiiiicom- ," rilatem.efgo aposiolicumjussil Pippinum reqem fieri.
misisse , qt ad limina beaioruni aposlolofum Peiri-et D Ei ad a(iri.7al), Pippinussecundum moremFrancorum
Pauli lloiriamin Monachorum dfdinqlione persevera- eleclusesl ai regem, ei unctus per manum saiwlceme_-
lurum advenisse, leslatur conliiiua.or.-Fredegarii, . mor.archieplscopi Bonifacii, et elevalus a Francisin
cut suffragantur afmalisia Melensis^Nazarianus, "Pe- fegnb,in Suessionis civilate. Hildericusvero, qui falso
lavi.inus Masciacensisel aucior Chronici Sau- Diony- ' rex v6cabaiur,tonsuralus esl, etin Silhiumotiusterium
siaiii. -Eadem releri-Anastasius , clericatus" noiniiie Hiissus.Uaec pariter Fredegarii coiitinualor ad ahn.
monasticuin slatumihielligeris_,quo«ensupassiin itlibii - 751 scripsit .. lii quieyit terrd a prmliis. Quo iempore
hoc vocubulum usurpatur. Ex quo corrigendi illi qui'.' una citni consilioel consensiiomhium Frdncorum mis-
Carolomanuum primovCasitium adiisse, ibique mo-•• sd-reldii"onedsede apostolica auctoritale percepla, prce-
naclium factum affirmant; nani Herkemper.us scri-.': ctarus Pippmus eleclionetoliui Ffancite-in sedem re-
bit eutn R imani adiisse et a Zaciiaria pap:i faclum gnicum corisecralioneepiscoporumet siibjectionepriii-
esse-itionacli.uin, indeque Casiutim post aliquaniumi cipum,'una 'cuii regina Berlradoni , ut anliquilus or-
lemporis profecium esê. Eo aiileni iniefmedio -leni- do deposcit; 'sublimatur m.eg.io/ElAiinal. s a Pillioeo
pore injnonie Soructe monasleriumin iwnorem saiictii edili sic haben t . Septingenlesimo^quinquagesirriose-
Silvesiri mdiftcavil,vbi quondam, teinporeptueculio- crindo-anno ribIricantatiohe Domini, Zacliarias papa
nis qum sub Comlanlino facla esl, Laluisseferlur , ittt exaucioiiidtebeatiPeiriapo.stbli, mtmdatpopuloFran-
sciil.it Eginliaidus in Annalibus, a'd anuum 74t>. corum U'Pipinus, qui poiesialeregia utebalur, nomi-
PATROL. LXXXJX. 29
007 - . • , S. iACIIARIAS PAPA. j9C8
.Pelro aposiolo aute confessionem arcum argenleum A in qtioet.suam fitiirevitam jure professu.s esljurando.
inajbrem, pensantem libras scptuaginta , el postalj- ,u Por-ro eodeih.letnpofe conligit plures Veneiico-
qii.inium lemporis ad beati Bcnedi.liqundinAquiiien- riiiii hanc Romanain advenisse in urbein iiegotiato-
siuhiiinibus siium est, profeclus est- monasterium, res, et inercimonii nundinas propagantes-, multim-
VARIORDMNOT7E.
.nis quoque iliqnitale fruerelur.; Itaque Hildericus rex aopellalus est, el ad'hiijus dignilatemJionoris micltis
dui uhimus MeroviiigorumFrancis imperavil, deposi- _ sacra. uncliohe vtanu sqnct. meht. Bonifacii_,ei.more
tus, elin monasterjum inissus esl. Pipinus vero in ci- _ Francorum etevalusin solium regni Suessioiie civiia'c:
vilate Suessionum d stttlclOBonifacio arcliiepiscopo Ilildericus vcro, qui falso fegis- nomine fungebaiur,
unctus, regni hon.fe sublimnlus esl. Carolovitigorutti , - lonsp capiie, in.monaslerium ntissus esl, el iiUimus
rijgiaostirpK epocha abanti. 75__auspicaiida,' ut pjti- Mefovingiontm Francis imperavil. Praief-li.es I.itida-
ribus.ad euindem^nn. probaliu Criiica card.' Bafo- los auc.lores de iriiiislaliinexegiii Fraiicoruin a ptima
•niiAntonius Pagiiis. BENCINOS., - -' - ; in secundam stirgtem locuios ,-nec uon Egiiiliardiiiu
- %'Cordlomunnus, filiits Carolf Francornin regis. Jjarolo Magnoa secretis Pi/jm'(s,-aienieui; per aucio-
Jam pridem erat, cum majoresdomus Franci_e stnn- ritalem Boinajii pbnlificisex.prmfectopalalii rex con-
inain reftim sibi iirrbgaveranl, nihilqtie reliqui la- sliiutus:(In Vit. Car. M'ag.);prxicr lios,. inquain ,
cium eral,, pfaeief nomen fegium, descendeniibus a idemieperire est in epigraphe opu-.ctili quod siri-
Magno Clodbveq. .At-Pipimis, cognomeiito Brevis, -g ptof Pipini aequalis cbnlecit, cnjus" exenipiuni villit
.inajorunidomi novissimus,. demum-aliqtiando opus Mabiiloniu.sin Papebrochii manibtis, verljaque ipsa
magnunf aguressus esl , -ut neiupe dignitaiem, lint- proferi.in stto opere Diploihmico, e<hict:i_exfine lib.ri
lurn el jns regiiiiu , sibi-asciscerei. hl consilitmi tii Gregorii Tiironensis de Gloria'coiifess.orum. Haec
exsequereuir, (irmumque aitjtteratum 'evrniuiii_r<-d- atitem ibi leguntur : Si nosse vis, lector,. quibus hic
deret, iniellexii quod , .pra_ier assensumregiii. sedispro- libeltus lemporibusyidealur essecoitscripius,' el. ad.sa-
ceriim , necesse erat aucforiiaie apossblicae crorum marlyrum preliosam edilus laudem , vwenies
illuin aslrut.re , ne subdilae gentes niulsii _.suoi ar- aimo ab Incarnatione DominiTfil.Jemporibits felicis-
hiiraiii reges sese pnsse arbiirarentur : Eginiiardus; simialquelranquillissimi el cullioliciPipini regis Frun-
in Annalibus, ait Marca (ilforc. , Hisp. I. 111c. .4), ne corum, et patricii Rbmanoriim, filii beatm wem.-quon-
populi permissassuo arbilrio pulenl regmn mulationes, dam Caroli piincipis, aniw felicissimiregtiiejtis in Dei
sedis aposlolicmaucloritatem adjungil; huic verocou- nomine sexto decinw..: Ipse pfmdiclus floreiilissinius
sensum procerum, el itlriusquesmem-cojnlitiwim-yeguni, domnus Pipinus rex pius per auctorilalemêtiriipefitwi
qnortim socordia et incrlia fueral exilialis reipublicai sanct. rec. dontni _?tcharim pdpm , el unct.oriemsan-
CJirisliaum. 0_casio',vaId«opponuua se oiferebal ad cti chtismalis per maitusbeatofum-sacerdoluiiiGallia-
-tleiiierendum sanctise. sedis . siudium robus Pipini, rum, et electionem qmnium Fraricorum, Iribiis rinnis'
qui unus Laitgobardos oppi/imereae religione.it uii- anlea inxeqni solio''subiihwlus est (In fin.;_..' Greg.
Mliiiiii.-qtiepericl.taiilein stisiinere potuissel. Nuper- Tur. de gl. Conf., et ap. MabilL, de Redjplom:, l; y,
Vnuis aucior ob-ervat Pi. inum esse ttsum sancli labeli. Qt).- Equidem , ttl verum fatear, ""snlisniiraii ,
archiepiseopi ISomfaciionera ad rem gereiidam, leu- P noti posstttn recenliorum aliqttol iain ex Protesianlibits
u
taiiduinque aiiiimim Zacliaiia. quisnam ftiiuais essei quam ex nostris (Na_tal:Atex., ~s'ecl\'. ,.'diss. %), qui
in're (P. Ddniel. ; Uisl. ~deFrance , dans Pepin). falsilatis iiisimulant-iesljnioriia veieruin de rei yeri-..
Eaqiie propief ad pontilicem misisse eumdem lioni- taie,__quade nulla essepoiest suspici.O.-^Pipino idem
Jatium e suis preshyteris uiiuni, ut eutn consuleret pontlfex Zacharias iioiiiin.andiepi.scoiiosRegni <Fr.iii:'
de variis reijus ad suumministerium perlinenlihus,- corum potestatem coticessif, ut medieaui- affL-iTci.
eique prae caeteris' haec scripsisse-:Paterttm ulpielatis manum abtisibus aique excessibus eotuiti leihporum
vestrmjumcliititem subnixis precibus bbsecro, hunc cttm ad .eleciiones dt-veiiirj coiuingcbat. Id-yeroest
prcsbyleitim meuni cleivenler susdpialis ; Itabel cnim ' factutn , dtiin adhuc eral - majordomus; qiiippe "iu-
secreta -qucedam tn.a qum soli pict.iVvestrai profileri dulittm cjustiiodi accepit in. coucilio Siiessioiiensi,-
debel, qumdath qttidem viva voce dicens ... mtliique qttod fttit celebr.tluni anno 744, a.iileaiiiios bcio quam
patt riiilalis vestrm respoiuum, et consilium-ex-aticlo- regni solium ascenderet. Pipinus exposita riecessitaie
aposloli reprwseniare.debet, ut his- Iwjus regni.Zachurim Romano papm, in sgnodo cui Bo\
~rilate Sancli Pelri constderi-iis
omnibus anditis et , si qumsinl qucsvobis iiifacfustiiartyrAnterfuil, rejns-acceptl consensttm,-ul
:placeanl, facrre Deo auxiliante sludeum (In Vit. Bo- acerbiittli lemporis, -industria' sibi probalissinioruiii;-
nifi, L n , c. 9). Poniiliccm vero qre.ienus.rcspoti- decedentibusepiscopis, mederelur (Lupi abbql. Ferritr.-
disse de secretis bis rehtis-Bonifacii presbyiero, even- epist. 81,-ad Amul: archiep.Lugdun.): SOMMIER. -•• .
itmi autem declarasse-quoil responsio Pipini consilio 0 Porw-eodein tenipore coiitigitplures Vetieticorum
faveh.at. Inlerea, inqiiil Zacliarias (Epist. 12, ud Itanc Romanam advenisse in .urbeni negolidlores; ei
Boriif.), prmdiclus_tuus getulus Lul cum cmteris suis mercimoniinundinas propaganles, muUiludiiicinniait-
,.coiriuibusqumitijuncla [nerant a lua suncla fralerniluie, D cipiorum, virilis-scilicel el femininigeneris, cihere ihsi
lam.in verbo , quam in scriplo,'omnia liquidiits sttgge- stint, quoselin Africam ad pagnnamgenlem nileban-
rentes, innotueruitl, de qu.btts tamAn verbo quamin tur, deducere. Nulaiur turpe meicimoiiiuin Venelor-uni
scripio responsum danles tum lemisimus.fralerhilati. .ememli inaneipia.-uii-iusque-sexus.-ui-eapa->anisdis-
.Ki revera ,_ht exGhroii.a Pithaeo-edti., ex Aiuial. irahereiiiur iri jifrica : quod v.:tuit;Ponti!ex. Ilnc
.Fiildens., el ex.Aniial. U)isel.,'discimusi.res ila se geinis commercirfrequens luit. Paitl.7 Varneiiih.de
•
liabtiit Burchar.dusWi'rcebnrgensisepisc..el Fulradus .Gest. Lungobai-d., lib. i, cap. \:Ab:liac-ergo_-popit-
papellanus missj-suni a PipiitoBomam ad Zachariam IpsajGerniaitia smpeinnutnerabiles caplivqrumkitriiia'.
papam ut consulerent pbnlificem de causa regum qui abducim,-meridianispopulis.prelio dislrahunlrir. _'i'ur-
fiterunl illo lempore jn Francia^ qui-nqntenianlum phts cominerciigeints:Ibiifjuq.servi afVi.rdiiuensihiis
;_reyis,sedntillampoteslatein regiamhubebant, gum tota uiercaioribus sqlebaritxasfrari, quffidicei.iniuf inanr:
dpud majorem dumus liabebulur. Urat ergq Jsibi, de- Cipii carsainaii(ia,~uiâracenis yenderetilurin.ijts-
cerniquis cqmm jusle rex diheal dki. el esse: is -qui p.iiiia. Luilpraiid-. Ticinens.,;iib. >vi;,cap.-5': fibitili
securus domisedeqt, an jlle i/m curnm lotius; ngrii el mancipia guqluor .carsathaiilia'jmperalori, nomingiis
omrintmhegbliorum moleslias sufferal. Perquos dictus qmmbuspreliosiora; carsamantiutnauteni Grmcivocanl
pontifex mandqvil melius esse illuiit vocari regem apud ampulatis -viritibus et -v.rga puerum eujittclium.quos
gueih mimma poteslas consisleret; .daiaque aucforiii.te Wirdunenses mercawres ob immensum luerum .facere
in:
jussil Pipimtm regem cohslitui.^Secitndum liq- 'f>t/lenl,ei Ilisqaniam <Z«_ei_.-ALTA-ERRA..- -
' sua,
ntttiti pontilicis sanclionem Pipinus lex Frnncorum
909 _ - NOTITIA, 1N S: ZACilARIAM"fAPAM. 910'
dinem. mancipidrunv, virilis scilicet. et feiiiiniiii Adignitafem, decofe.eum lixofe et.Iiliis atl.beati Petri.
generis, emere visi sunt, qttos el in Africam a.l pa- piincipis aposiojbTum'cqrijunxit lim.itia, acceplaque_
ganain gentem niiebaulur deducefe. Quo cognilo, n praefa.o saiiciissimo" papa-.bratione., ciericusque.
isd'emsanclissimus pater fieri prohijjuit ,.hoc judi- elfcL-tus,rniinaiiiico iridulus esi. habilu
~
ctini uxofe et,
''
cans, quod jttsttim non esset ulCIirissi abluii baplis- filiis.' - ." -' "_ . .; "_- '
mo paganis genlibus deservircnt. Daloque eisdem • llujtis denique teinporilius magnti.n ihesauru >r
Veneticis prelio, quodin eorumemplionesededisse Dominus Deus ftosler. in hac Uoiqana ui'be per eum.-;
probaiiBiirii, etinctos a jugoserviiutis redefiiit, atque dem almificum - poniifieeii- prop.alare. dignalus.-est.
nrofe liberortim degendo.sabsolvit.'. in venerabili iiaque palriarcliio sacralissimiim beati
a Ipsis iiaque temporihus *, Rardiis Longobardo-
Georgii riiariyris "isdem sanctissimus papa in cap,sa
rum rex ad capienda.m clyiiaiem-Pefusinam, b sieut . reconditum reperit caput, in quo et 3 piclacium inve-<:
caelera Peitlapoleos oppida, vehenieuti profeclus est riit pariier- liiteris e-_araium Graeeis, ipsum.esse si-_,,
cum indigitatione, quam-et circumdahs fof iier ex-- gnilicarifes. Qui sanctissinius papa omnino. hilaris,
pugnabat; Hocaudiens sanctissimus-papaconiinuo,- saiisfaclus,' illico aggregato Romanae urbis. populo__;-
spedivina f.eius.assumpiisaliquan.is ex suo clero cum liymnis, canticis spirilualibus d in.venerabili
cum.opfiniatibus, quantq opus, ad eamdem-pefvenii B diaeonia ejiis riomiriis, "siia in" hac Rbmana. civitate, -
"eiviialein, impensisque eidem regi plufimis mhnefi- regione secunda, ad velum.aureum', illud deduci fe-.
bus, alque oppido euni «leprecans, bpiiulante Do- - cil."Ubi immensa miraeula et beneficia omnipbleus
nlirio, ab ! obsessione.ipsius-civitafis eu.m amovit. Deusadlaudem,houiinissuiper eumdem.sacratissi- .
Cui ei saluti.era prsedicaris, Deo auciofe;.valuif.animum marlyreiri operari 'dignaluf. Hujus temporibus
muth.ejits-iivspeciali sludio inclifiare: Etposl ali- defuiicius theodorus majOr, filius *Megisti Calaxanti,
quantos dies isdem c Raichis rex relinquens regalem ob veriiam suorttm delictorum praedium, quo ex haa-
1 Cod. Luc.j.Ralc/ttsus, al., Rachis. 4 Cod. Lac.,_djgnalus est.,
s Cotl. Luc, obsidione. ' . '.' ° Cod. Luc, regis magriifici,Calaxanli.
x Cod. Liic, pittacium. "- '
V.ARIORUMNOT_E,
f J;jsi,silaque femp,orii«s../Ja(c/i!s..Luiiprando re- h Sicul ccelera Penlapoleos oppida. Fl.iminia esf
gi e vivjs-siiblaio, postijreve-ildepr.indi^ nepoiis re^._. -prqvincia Italiae, iri quas.unt primarise Ravenna ef
giiuh),:Septinio_mense aJsolio dejecti, Rachis Foro- quinque-civiiates Pcntapolesdictae Paulo Varnefrid.
Julii dnx layore omniurii Laitgobardoritmiiufficitur; C | de-gest. Longobard., lib. ii, cap. 19. Hinc Anasias.
virob-fifmtiiiicorporisrobur," qure dos iii-ea genle • ante dixit : Ravennm,- dc civitatum " ,: Penlapoleos •et
plurinii babebalur, sutnmppere comjnendatus; at jEriiilia; -ALTASERUA.' .- - .
longeobegregiani pielaiemcbmmendabiiior, quam, <_Ralchis rex, relinquensregalem dignilatem. Ra-
regiie digniiaii iiuniio femisso, Jn Cassinensi:mo- cbis Lohgobardorum.fex nulla habita lalione.pacis
na.stcrio inoitasticain vitani amplexus, ad:supremum ' vicennilis, qttara cum Romano ponlifice sanciverat, .
tisque diem cuslodivii-, uf liarrat Leoxarjlinaiis^ v Pentapolitanam invasit provinciam, -ferro er igne
Osileosis {ln Cliron. Qqmn.,'lik.-p., cap[ 8). Me omnia vastans, Perusiam obsidione.cinxit. Quod au-
non pigetsuljjicefe.liujiis hisiorici verba, quanquam diens.Zacharias papa,-assumptis qiiibusdam ex. suo
Anasiasio riost.t.ore.cehlioris, cum ab illfs.niirrata clero, divina spe.fretits,.ad eamdem pervenit civita- •
hocjofo' in.bii.no luniihe collocenliir. His qudque : lem, eumque muneribus et precibus placatum atl
ttiebus, iiiquit cardinalis OstierisiSj Racltis rexLan- - solvenilam obsidionem adduxil; quin el sacris ex-
gobardvrum .ad capieridam Perusiam urbein cum--. hor.tationibus. tantum ipsi _saeeujaris vitae. -indidit.
valiito exercilu pergens,. eam undique fortiter expu? lasiidinm, ut, abdi.eato regno, cum uxqre fhesia. et
gnabal. Ad qttam prmdictusp.upa Zacharias profectus, filia Ra.ttruda vilam religiosam sub regttla sancti
mullis precibus ac monitis, mullhque illi coiicessis' Benedictiprofesstis sit :.illein Casineiisi monasterio;-
donariis, ad sjtamillum redire coegii. Cujus idem rex islae in monasterio puellarura quod non procul- a
moniliohem sollicite' reminiscens.y no_n_piullo posl Casino.con.slruxere ,et dotavere, >utconstai ex. Ana-
divinb alfltiiusinsiinclu, relinquens regglem dignilaiem.." slasio, in Vila Zachariae, Leone Ostiensi, in Chro-
et gloriam, citm ila per anrios qitinque el sex menses n nico Casinensi, cap,. 8, et Sigeberlo , in Ghronicq,
regndssel; Roniam unacum uxore.et filia ad be.di- '-" ubilesialur Rachin nunijum- saeculo misisse. anno.
Pelri aposlborum principis liinirid deyblusadvenit;' ijhrisli sepiingentesimo qiiadragesimo nono., quem
ibique a prcefdloapvslolicw sedis prmsule Zacharia annuin etiam exhibet mpnachus Nonantulaiius ano-
coinam dllonsus el dericus factus, monachico eliam nymus, in'Vitasancii Anselmi abbalis Nonahlulani
lialiilu siinul cum uxore el filia est ihdutus; moxque•. in Italia primi, apud Mabilloniuin, saec. iv.Rene-
ad hdcmonaslerium beati Benedicti eodem aposloticoi dict.,part. i. PAGIDS. . •
transmitlenle pefveitiens•, el sub-fegulari magisierio d ln venerabili ilaque patriqrchio sacralissimum
tnsfiluendumse irqdens, pqsf religiosam salis ac Deo< bcati Georgii maflyris isdem sahctissimus papa iii
-placiliimconversaliohem,ibideth.i)ilmfinemsortilitsest. capsa recondiluin reperit caput, inquo et pilittcium -
Exsluiiri.liodiernumdiem vitieasatis trionasleriovicina, iiweriil• pariler litleris . exaraium Grmcis, ipsttm csse
quce vulgbvinea Rachisi.vocaiur, quqnf eumdem Ru- sigiiificqntes: Capsis,' id est, loculis reliquiarum
ihiri ei planluvhse. el incoluisse nonAulli tioslrorum. i. saiiclorum apporiituf plltacium, id est, schediila, seu
(xislihiant: Ex6r...'verp_:Uliu$nomiiie.Tusia,-el filia, bfevis, inscriplio ," qua sigiiificatur- cujus esserii,
'Raitfiidq^coiicedeiiieeijidjuvaiiiepfmfato abb.aie,nw- Gregor."Tur.-, de.Glorr coiifess.', cap. 56 : Habel.ur
itasterium 'puellqrum.non loiige.q~Cassh}b.: in tocbi enith ibilumulus.i huic a .Imvasontiguus; in hujus
qui" Pdliumbqribla;vocaiur,. propnis'suinplibuS, ex-,,- froitle,superiofe jiabelrir scriplum: Sanctce memqrim _
slfuxemht,.muliisque aiialum opibus, ibi, sub-magridi Gqlfm. PiUaciuni est s"chedula.r"A.ugtisiin.,de verb.
caalelaet difriciionef.eg&dfi, viiam " agenles, uUimbm.!.- Apostol., sefiri.-23, : Memor. legis proposuit pilta-
diem.ciauseriint.NkVEUs... . • ." ." ''.:}" }> cium nublice. Ctijus diniiriutivum est pii.laciplum.
911 .-. g. Z.\CI1AR_ASPAPA. 913
reditate fruebalur paterna, sjlum quinto ab hac Ro- A cerii bealo Petro yidenluresse concessa, H.icmassag f
mana iirbe milliario, via Tiburlina, iii quo et oratq- qu___vbcaniur Antro ct--Fqrr.iiassuostudio jnre beaii
riii.m sanciDe Cecilhc esse dignoseiiur, beaio.Petro Petri acquisivii, quas et domos chlias. statuii.
reliqnii. Quod ipse bea.issinius papa magna. constru- Et. de omnibus superius adnexis * doriioculiis
ciionis fabricis alqtie" pkturis decoravil, ampliavit- aposlolieae * esaraiionis constilula faciens,_alque sa-
que in eo fines ex onmi parte. Data enim digna re- cerdotale collegium aggregans, sub ariatbemaiis in-
eoihpeiisatione hisqui in vicinq ejusdem loci posses- . tejdictionibiissiatnitiNuHiq.uoqoomqdo successorum
sioues tenere viiieiiantur,- nemini vim inferens, sed ejusponiificum,_ei alii cuilibet personae licere-ipsas
magis,'ut condeceipaifi.cunciaseciisehindfim lo.cum doriioculias ab usu-Eeclesjae quqquo niodo alienare. -
amica pactiorie preiio emif praedia, et domum cul- Hic fecit vesten) superaliare^jieali Andreae-aposloii
lam, bealb Pelro eiifndem <l»cum jure perpeiuo sta- ab beatum Peirum niniis optimam. ...
iuif perrhanendiim, qua>domus culia.sanctse Ceciiia.; 0 Hie beaiissimus papa siamit ut.crebris diebus ali-
usque iii hodiernum diem vnciiltir. Conslruxit quip- mentorum sumptus,qiii eteleemosyna-.usquenuncap-
pe et in ea oratoriuro sanciL 1 Abbacyri, ubi et-miil- pellaturdevenerabili patriareliiq* a paraceliariis pau-
tas sanctofum cohdidit reliqiiias. Quara yidelicet peribus, et peregrinis, -qui ad-bea lum.Petrum moran->
doriiuiri cultam usui proprio Dominica. videlicet B tur, deporia.ri, eisqiie erogari. Nec non e.t ornnibu.s et
tradilibnis descripsil. Hic cqnsjiluit aJiam domum " inbpibuset infirmis peruiriv.rsas reglqnes-lsiius Ro-
culiani in deciirio quario milliario" ab hac Rar manaeufbis cousiitulis eariidemsimiliier disirilnii ipso
mana urbe s paifimDnium-Tusciae»et .constituiloni- , alimentorum consiitujl eleemosynam..lIuj.us lempqrir
Ltis -obligavil usui Eeclesiae permanendum,.a etiam lius configil sqjjito 'iegumeii liiuii bealiChristi mar-
lo.a qtiaeab Anna felictaqnondam Agaihonisprimi- lyris Eusebii cadere. Qui sanciissifnus vif cuin toia
VARIANTES LE.CTIONES... .
1 Cod. Luc, abbaiisCyri., 4 Cod. Luc;, domibus cuttis.
* Cod. Luc, in patrimonio. . * Cod. Luc.-, rationis. , - *
'Cod. Luc, K-fain tocq quatit annua reiicta 6 Cod. Luc, acellarih.
- . ' " - - qitw-
dain. .- ' Cod. L_c.; iegumeimm.
VARiORUMNdm
FJodoard., Hisi. -Rltemens:, lih. m, cap. 23 :TPiita- bus Ecclesiis 4ivuigavit,: quamvis aslutq G>'iecorum.
ciolum irraiionabiiiler.coiifeeium, ei tnariu' lua sub^ perversilas in commemortiliqiteSpirilus sancliaPaife'
scriptum. Hieronym., .in.Malih., lib. iv, eap. '23 : procedenlis nonien Filii suaptim radens abstutefil.
Pillaciola' illa Decalogi pltyldcleria -vdcabant. Joaii. C ( .Vitiaia aiilem:ftili Gf-sca trahslatio, ut etiamnuiir
Diac, hb. n, cap. 45-: El scfibens~orationemin pil- cognosci potest; libri seeundi capite hliimo; ubi eninf
tacio, dedil uni.diaconorum suorum. Alibi pittaciu.ui_-- Laiinisiu Dialogis Iegitur :-Cain conslet qriia Paracle-
est fascioia obiigandis -vtilneribus. Comel. Celsus, lus Spirilus a Pqtre sentper pwcedit,et Fiiio, in _.ra_eis .
lib: lu, cap. 10 : Duo pittacia, qum laiiludinem fron-. ljaec iiabentl_r-.:'$avsspv ovv vxci.pyru,OTITOjtap&.vl/ifov-
tis longitudinemquemquenl. Vegel., art-., veterinar. nytvp.txEJTTOC v.«t
TTK.pocnpoipyrtâ.t, hT&iuiw5t«îvEt.
lib. i,cap. 22 : In plagd vero piUacium imporias, ut Sensu.s esl: Aperteigilur patet quod Parqcletus Spiritui:
ditigentius clauddi. ALTA-ERRA. •. - - ._.--" aPalreprocedit, eiin Filio pefmanel*.
Hujus auterri-
»'|i.' Hic beaiissimus. papa stdluil ul crebris diebus ' comipt»! lectiqnis auetoreih fuisse Piioiiiiin, peritis-
alimentorum sumplus, qui et elejmostjna usque nunc simiiin depravaiiqnufri arlificem, quidhm ex eq stispi-
appetlalur , de venerabili -palriarchio d paracelldtiis , caniur;-quod miris laiidibus in ejiis Cibiiblhec.
pauperiijtts et pcregrinis ,, qui 'HO! beatuni Petruiri mo- ; san,i'.ti Gregorii.Diaiogos effert, perinde quasicuui
rantur, deportari, eisqueefogari, etc Paracellarii sunt de libris a se iecils Judieium yroferrel, luneteinpuris
celjarii praepbsiii cell_»-patria_rchii Laiefanensis, e " cohflaret arnia quibus aliqhandi) 'Spiriins' sancti __
qua quqlidie erpgabanlur stipes pauperibus et pere- Paire et Falio pfocessibnem' impeteret. Sed duni
grinis. Anaslas., in Adriano : Et quinquaginta panes, Pbotius Gregorium "celebrabat, lutii inacbittas silri.
simulque el decimalas vini duas, el caldaria plena de pafare noristuduisse mijii louge verosimilius videtur,
pulmenlo, erbgenlur omni die per tttanusitnius fidelis- -. . tum qttiii.ut dixi ad Vitam saneii Gfegorii Magni,"
'fimi paracellarii eisdem paupetibus. Unde cellarium scripsit Photius suam Bibliothecam eo tempbfe quo
-pairiarchii Lateranensis dicituf paiacellariurii Ana- legaitts erat" pô Basilio in Assyr.ia, ante scllicet
D
stas., in Adriano I: ytiiMinvero,ieu ditiersa legumina, quam. catliedram Coiistaniinupolitanam invaderei f
qum in prmdiis ac locis ipiius domocU.ltm-anituehaiu luiu . eliatn quia non solum .'Diaiogofum Phoiibs
fuerunt, simtli mod.o curiose in paracellarib sanciai laudat-scriptjoiiem, sed imiversa :Greg«'rit"opefa, ;
veslrm eccleske dcducutilur,,.. sepafatirii reponaniur ; quain iiiaxiiue poiesi., et jure quideni, exiollil. Qui'
sed el pofcos qui arinue. in casaiibus smpius dicim du- auiem ad suum s_hisiiia--siabiIiL'ndui}ia beali Gre-
moculm inglandali fuerinl, capila centtim exinde qcci- - gbrii yitiatis DialqgisPli.otius prassidium sibi suisque
dqniur, et in eodem paraceUario reponahtui'. ALTA- comparasset, dum GrVgorius tol ailiisiu locis Spiri-
SERRA." • ' , .-'•-' tuin.s.m tum a Patre el Fiiio aperle-dicit procedefet:
"2. Hic bealissimiis pqpa suo pritdentissimo sludio. In SymJ)old,qubd inititfsui pbntilicatits promulgavii-L
Antiqua querelsi est Joaiiiiis Diaconi, Jibro iv Viiae, Spiritum sanc.um nee gehitum, :\i\,-.ne'c-htgenitum,
saiicti Gregorii Magiii, cap. 75, el post eum ojunium sedcomiernum dePqlte.ei Fiiio.procedenlem. Iii Mora-
Calholicorum," corfuptam fuisse versibnem Dia'ogo- . libus aiilein, lurn libro primb, ntiinefo 30 , inquil":
rumbeali Gregbrii, quamin Graecum sermonem i. «iii saiicium Spirilum, qui a se .procedii, id <"jsi,"a
sanclhs Zacliarias papa adornavii. Ajt enim Joaniies Filio;"ltim librb.aiiinto, uumero 65 : Qui de P.atfe
Diacohus loci) mox faudalo: Quos libros Zacharias rirocedeiis, etdeed quodcsl.Fitii accipiens, elc.-Aper-
snnctm.EcclesimMomarimepiscbpus Grmco Laliiioque: lius adhuc '2Q iii.EVang., pqst iuitiuih: DePalre.'
sermone doctissimiis., temporibus Conslantini impern- ' prbcedtl, el Fiiio. -_Jon igitur a Photio vKiatutn est
ioris (hlest, Coprbifyfni);pest anrios jermeilS (euieit-• libri."serundi capui ultimuiB, snd a qiiupiam ajjo
datius 158) in GfcecamUnguuih corivertcns,Orieiuali- Gra:e_elidei.Graeco liomine: 'a!ioq'iin uuiversa sci.pia
8!3 NOTHJA IN S. ZYCIUr.IAM PAP..M. . 814
suadecerians viriuie. prudeiilerque elaborans, sieul A sus degens vixit..* Ilic beatissifnus. papa suo pru-
. beaisi."rccordalionis Grego-
a.uiguiiu.. fuil, rursus quodceciderat repafavii, "atque deritissimo sfudio quos
libros de Lalino
optiineresiauravit. Hic praecipuus ponlifex muita ritis papa feclt quatuor Dialogorum
loca sanclortim in.meliorem stalum perduxit. Et inGra_ciim traiistulit eloquinm.et plures,'qui Lati-
vestes optimas super allafia earumdemDei Eccl.esia- nainignoranlleefionem.pcrejhsdem leclionis illumi-
rum fecil.. Ilic diiexii clerum suum-valde, atque nayil liisloriam. Hicfecitordinaiiones irespe.rmen-
presbymria eis aitnue'in duplo et.amplius tribuit. ^serii Martium ; creavil presbyiefbs xxx, diacoribs v,
fJnities, uipote pater et bbnus pastor, amplectens episcopos per diversa lo.ca i.xxxv. Qtiib sepultusest
ct utiliter fovens, et penitus quempiam minime tri- ad beatumTetrum apostolum ldibus Marlii, indic.t.
bulari periniliens. Jiujus iiaque temporibus in ma- v.efcessavii episcopatiis ejjis dies 12..
gna securitate et laetitia populus a Deo illicommis-
VARIORUMNOT/E.
Jjeati Gregorii, et praecipue bomilias in Evangelia ibto orbe celebrem el aposlolicaesedisdignitati au-
laudando, arma pqiius miuistrasset, nonabstulisset " ctorifatique nimis fayorabilem laciius praeterire auclor
Lntiiiis, qui ex ejtis etiam confessione, el stimmam poutific.ius minime voluissel. S.ed idem Zacharias
Gregorianae doclrinae. auetoritaiem asserere, el.ex . ignorabat qui verus esset_Francorum rex, imo pr.
scripiis .ejusdem Grcgorii processioriem Spiritus rege , hab.uisse Carolum- Martcllum- palrem Pippini
e.mcii exPalre Filioque, facili negolio ~ ' potuissent indicat in epistola ad Bonifacium archiepiscbpum
esiendere. MAFEUS. - - . ._ Moguniitiuni data",etin epistola 5, ad eumdem, nun-
0 Hic tieaiissimus papa , etc. Zacbariam libros cjipaf lilios _ejusdem Caroii. principes Galliarum.
Dialogonim saucti Gr. gorii Magni e Laiino in <Jrae- Scriplores porro fere. oniues- Siepltanum. anciorem
cum tfansiulisse, IraduntAiiaslasiusBiblio.thecarius,. facitifii deposiiionis ChilderiiJ-et absolulionis Pippini
in ejus\ita* Phoiius, Cotlice 252, <.tJoannes-Dia- a perjtirio ih regein, iion Zachariam-. — Ad iiumero-
conus, lib. iv, cap. 75 Viicb cjusdeirf sanctj Gre- sum agmen scriptorum qui.idem factum posteroru:ii
rorii, ubi scribil: Quos libros (scilicet Di.tlogornm) memorjacniandariiril.respondelrnumerum scriplofum
Zacharias sanctm Romanm Ecclesimepiscopus, Grmco . nttHiiis esse. porideris ad auclor-iialem faciendam ,
I.alinoque sermoriedoclissimus,lemy.oribusConslantini cum. cerlissimis documenlis falsi •coiivinctinlur, et
imperaloris, posl aiinos ferme cenlum scpiuaginla foiis itidigiiatur,.ex quo (igmenia liauseruiii; fbntem
qninque (iiuindeciin ad minus annos plus fiumerat jmleiii esse Esiinliardum, a quo omnes eamdem fabh-
Joaunes Diacomi.) in Grmcam Jinguam convertens, lam acceperuni, et novis commeniis auxerunl; J_gin- ,
OrifiiilanbusEcctesiisdivulgavit, quanris aslula Grce- hardum ipsum faleri in Vila"Caroli Magnise-ignbrare
c<rum perversilas in commemoralioneSpirilus sattcli quas ail naiivilalem',et infaniiain Caroli spectabant,
a 1'alre irocedenlis nomen Filii suapim raderis.nb- defectti probatornm auciorum qui ea sci.ipserint,
stulerit. Nam coin libro.il Dialngorum, cap. ull. scri- C >muIloque magis igttorasse" qtrc illitis • naiivita'etn"
plum rcliquissel Gfegorius: Cum _mm corislel. (juta prsccesseraui; Talsaesse quae de ignavia regum "Me-
Paracleius Spiritus a Palre sehtper procedat el Filib, . rovingorutn vulgavil;' plura fortasse ab eo.dfemcbn-
iii.ulg.i-0 ZiicliariaDcouiexlu Graccolegitur:. Aperle ficia.ut regibus Carlovingis adnlarelur; barbamnon
'igitur paiel quod Paracielus Spirilas-a Patre --" procedit, aluisse promissam, qui fere omnes imberbes deces-
-
el in Fitxq permaiiet: PAGIIIS;, sernni; regiamilldrum magnificeuiiain erga ecclesias
b Seputlus esl ~adbealum Pelrum apostoluin ldibus et monasieria saiis refellere exaggeratas angustias,
Jilarlii, indictiohe5. iieruru niihi res esl. ctim Natali ut nihil possedefint prailer perpafvi reddiius villam,
Alexatidro, qtii, in llisloria ecclesiasiica saecuii vm, et pfecarium vitae stipendium , quifd eis aulae prae-
i. V, adversus nubein tcsiium une ore alfirman- fectus cxhibei ei; veteres Francorum annalistas circa
liiuii iranslationem regni .Francortim a Ghilderico tempus non idem sentire : plrires Pip.iiiium tlironum
ullimo ex fegibus Merovingis ad Pippjnum' primuni aseendisse anno 7o0, alios verq anno 7S3, alios in
ex Carlovirigis aueloriiale ajio.-lolica factam fuisse,' Regem inuncium a Bonifacio arcliiepiscopo Mogun-
id priefracte^ riegat, fabutam esse, inquiens, arl. S, lino, alios a Stephano poniifice llomano; errare
c. 7 -ju_dem s:i>cu!i,Zacharia Romano pontificesua- etiamcirca locum, Suessione id comigisse, ciim-Pip-
sore, veljaucldfe, exaucloralum.esse Childericum el pinus a Siephiino-uncfusih regeiri ftieril in monaste-
Pippinum regem constiiulum. Qtiibus arghmentis IIH rio San-Dionysiano agri. Pariaiensis , Clillderico jam
taittr, qtiave rationa apertissiriia veierum scriptoruiu defimclo, ut scrihit Anaslasius in Vita Siephani ;
leslimonia eluriere satagat, paucis complectar: — tandem aucloritale poniificis mofe Francorum ele-
lliiid priinunr Naialis pro fuiidamehio iocai, haud •Qvatum Pippinum ad regnum, quando mos Franeorum
convemre inier.se veieres annalislas faclane fueiii uon fuit reges a Uoinano poiililice poslulare ci abci-
depdsitib Childerici, et Pipnini.ad regnum elevalio, - perc, sedju regiifcomiliisclypeo imposilos eveliere
Stephano auciore, an Zacbaria. S'epli:ino autein trw ' et acclatnare. Ex qulbus ariiilogiis qhid certi spon-
lnii hoii posse os'endit, quod, deluticlo' Zacharia die deri" potest. Iia Nalaiis, susdeque omnia misceiis. ut
deciina"qninta Marlii, ut iradit Anasiasius, i.idictione malai)cau-ai adversus p.otiii(iciamauclorilatem jnfeli-
5, qua indicaiiir .aiinus Cbrisii -7,-2; vcrsus fineih citer palrociiieiur. — Ego vefo cpiura dico vix. in
ejusdem mensis Steiihanus III pontilVx inatigufatus omni bistoria faclujn occurrere cui stabiiiendo".tot
esi.-qui jn Frajiciam non est:profecius nisi inense sciipiortim fides et aucfbriias lan.tit conseiisioneconT
Noveuibri, iitdictiohe 7 qtiae a Kalendis Sepleuibiis spiret; factuin , inquam, adeo pervuigaium, ut per
juclioaverai, scilicet anno 753, cum jain a sesquianno eadem ferme lempora illud scfiptis^cbnsignaverint
Pippinus regnaret. Sed neqne ZacliariiB, qnem Aua- ei Franci.et Germani, et Longobardi, et Itali, et
stasius vncat v.fum milissimitm,alquesuavem,omnique- Grreci: Npnvacat hic lectori ad Anqsiasii lexitim
bonkaieornaium, quiqueproplerea justiiiaj ae piela- pfoperanti obirudere prolixaTn.citationum farragir
tis ita cultor" ftierit, ut innoxium adolescentem, el" nem, quam.ex colieeioribus scriptorum rerum Fran-
cui se probarenoitdum- per jeiatem licueral, qualis" cicarum et Germanicaruni pelere polest, si velit.
erat Childerictis, annorum .vix duodeviginti, exaviio Ducis tanlum' auclores recitare. juvat, quorum iiiife-
Ihrqno. per virri deturbare,-el"in monasierium Iru-' gabilem lidcm eleyare. perffictsc frbittis scu. politis;
defe cilra-maximam injuriam nou potuisset. Adtle emoiicapitis ess.et; allerum tamen Cointius, quem
sileniium Anastasii in Vit_Zacharirc super re quam iaudat Alexander, interpoiatum perperam. op.inatur,
'"'"
9.15 *'S. ZAf.HARLE-PAP-E "' gj$
et allenjm uierque dolnse dissimu'»! et oialigno si-.A ;\' Zacliarias. papii legalis sibi a gcnle Francoriim mis-
lenlio pr.T.eiil. 'Omissis.ila.qiic..F.gitili.ardn,aiiiialislis- sis. Btirchardo Wircebtirgcii.-.i episcopo et Fulrado
i.aureshainerisi,' Fulriensi,Loisi_Iiano, Mctensi, 1'anlo Capellaiio , peteniibtis ut quem dignum . judicaret
Diacono, Theophaiie,. Aitaslasio , MphaclioEngoli- regrio, cumiie qninomen regfs liaberei, iiihHageiis
mcnsi, Admie Viennensi, Egiiuvardo, Reginone Pru- •praeierea, ufChilderictis, an vero qtii-regni negoiia
" miensi, auciofibu- vel paribus vei supparibus lem- omnia obifet, ut Pippinus, ipse pnonuntiarei; pi o-
pofibus rei gestae,.qtiippe omries.anle-annum riiille- fuintiaviique auciorii3te beati Petri aposioli regcm
,- siiiinm s.cripsere, profefo primum auctorem appeudicis _Pippiin:m, eumque jussit a Bonifiicio arcliiepiscopo
jid .liisloiiam.jui.-U Cbildebrandi conscriptatn,.quem .Moguiitirioinungi in regem,~quod in urbe Suessibnum
fiiisse.Nibelu.pgurhprodii hsecsubscfipiio,'quae leie- -~ facitioi esl. Rursus idem Pippinus post tres annqs
"-balur.in-Codiee ms.D.Iêtavii: Esque hunc ilius'er a Stephano papa iriniotiasterio San-Dionysiano siuiirl
vir Cliildebrdriduscdmes avunculus pradicli regis Pip- .cuiu iixore i.erifad.ij Illiisque Carolo elCaroioniauiio
pini scribi procuravit. Ab hinc ab illustfe viro Nibelungo . uncius est chrisri)a_erei cofOTialus: per qtiod in
filio ipsius Cltildebrandi, ilemque comile succedal-au- - concoi.diam rcdeuni S"criptor.es,.alii Zacltariae, Sie^
ctoritas. Scribit itaque Nibelungus : Quievit lerra a-/ pliano alji, Pippiniad (hroniim elevaiionem ascriben-
prmliis annis dnobus,-quo tempore una-cumconsiliO ei~ les.: Si qua: temporom discrepantia in aiinalibits
consensri'omhinnvFrahcorunv missa relaiione, a sede penes scripiqres diversanirn geiiiium.oecurrii, cum
•aposiotica auctonlule . percepla , ;pracelsus Pippinits -omries in momenio fei:gesta_ plcnissime concofdeiii,
electiotietotius -F.raiicim.m;sctiemregni,'cumcohsecra- ..- v.eln'egiigerida est, vel~compoiiietiain"|foi.est, siad
-liorie..rpsroporum et subjeciione principum, untt eum _,suos annos (iiligeiilef referaiitur -divefsa facia qti.e
: Berlrudane, ut anliquilus- ordo deposcit, suUithalurin ,f, fem hanc antecessere, subsecutaqiie sutit: "Pippiiis
-"
regno.<—Alieru.n dorumentum luculeniissimum nobis cerie elevatio ad. fIiroin:m aiino Clirisii_stipling.eiiie-
exbibet doctissiii.iis.Mabilloniiis,.!. v de Ue diplom.^, simo quinquage.imo'primo,liidictione qiiirta',figeiula
. videlicet subscripiionem anonymi libro de est. C.uirihoc aniio conveniuni exite.tissiiiiequas di- -
- pag.158-,
Gloria confessoruih-sancii Gregorii Turonensis, cujus -versis annis regni Pippini acciderc. CniKsUiiimVer-
cxemplar se babuisse faietur a RR. PP. Hensciienib nense I.ippiui rcgis aucloriiaie iu Vernb "niiatio
ci Papebroclu. ,-penes_qtj6s aulograpjium exsiabal. celebratum est suB die v Idus Julias,. anrio Chfisth
Sinosse vjs, leclor,;qutbus hic libellus temporibnsvi- 755,-elPippiHi regisannoA. Anouy.nus d.e quo supra
deaiur esse conscriptus, el ad sanclorum htartyrunh.. consignai sniiibelli scriptibnem anno ab Iricarnaiione
preliosam .edilus laudem , invenies anno ab Incarna- Domini.7d7, et regni Pippini anno l..- SirnipiirfiT-,
iioneDomiiiiseplingenlesimo sexagemmo seplimb tem- in iiblis ad dieium coneiliurii" Vernense, parial aii-.
poribus felicissimi alque tranquillissimi et cqllwlici iium regni Pippini 5 cum aritio Chrisii "7oi, (j cum
_ Pippiniregis Francomm, M palricii Itomanorum, filii 757, et 10 cum"'76L Pippiiius mbitutis _estannb
. .bonmmemorimcjuondam Caroli principis, annofdicis- ...• -D.mini 768 pqst aniios regni 17. Qui Pippino tri-
.. Mmiregni-ejus hi Dei nomihe sexto.decimo,_itidietione i buunt xv annos regni, initium suiriere videniur
qtiinlq; et (ilif>mmejus, eofumdemqueregum Franco- ab ejus dn.ciione inregem per Stephaiiuiri papam.
rum. Carplijil Carolomanni (qui per manus sanctmr.e- Haec. per aunos et indictiones digesia "ob bculos
cordationis viri bedlissimi domni Stephani.papm, una; îono. — Anitb 749, indiclione 2, legaii Romam.
c.um prmdkto pdtre domno viro gloriosissimoPippin.oi mitlunlur- ad Zachafiam papam. Anfio 750, iudic-
. rege, sacro Chrismate divina Pravidehliael sanclissi^ * . tione 5, redeuni-iiiFranciam . legaii ciimsacris fe-
v.iorumPetri et Pauli iniercessionibtts,consecfalistim), G sponsis Zacliariaa papaj. Anno-751, iridielionei,-in
,anno ierlio decihio: Nam.ipse prmdicius domnus Flo- eivitaie Suessionum Pippinus ungitur rex a saiicio
.r.entistimusPippinus rex pius pef auetbritatem et im- Bonifacio archiepiscopo Moguntino. Anuo 752, in--*
perium sanctm recordqliows domni Zachurim. papm elj diciione 5, die 15 Mariii, Zacliarias papa moriiuf.
uhctionem saricti cliLrisinalis::pefmqnus bealissimdrumj Anno 7.-2,-'iiidictiotie5,' die. 27 M.aftii;'eligituf papa
sacerdoimriiialtiqrtitn, et cleclionem omnium Franco-. Sieplianus III. Arino 755,. indiCtiohe 7, die 15 No-
rum, tribus annis antea in regrii solio-sublimalus .esl. yembris;- Siepbanus papa prolicisciiur in Frariciajii.
..P.osledper manus ejusdem Stephani ponlificis die unoi Apno 754, indiciione'7, die 28 Jitlii, Siephanus papa
,. in beaiorttm prdidiclprum martyrtnn Dionysii, Rusticii urigii in reges Pippinurii, Cafolum ei Carolomannuai
'_:el Eleullterii ecctetia (ubi el-.venerabilis-vir Fotradus; -ifios, et Bertradam uxofem. Anno 757, indictionef 0,
arcltipresbyter el abbus esse cognoscitur)-in regemeii die Vt Aprilis, Slepbaiius papa mofitur. Anno 788,
palrifium, una cum pfmdiclisfiliis Carplo,Carolomanno,( indietione-7, die 24,Sepieinbris, Pippirius rex mo-
.ihnomine sanctm Trinitalis. uncius 'et benedictus.esl. filurpost xvn aimos regni.—-Ad eaqu__ l.aialis iu
, In_ipsa.jtantque beatorum thartyrum fcclesia upo eo-. adversum dixit, singulaiim respondeo. Falsuin pfi.
demque die-hobilissimam, alque'devqtissimam, el san- mum est Zachariam vocasse regc.m Francbftnu Ca-
clis tnarlyribus devotissime.adlimrmlejn, Berlradam. , rolum Marlellum ,in ulla ex epistolis ad Boitilaclum
; Jqnj dicli floreniissimi re.gisconjugem,prmdiclus vette- daiis. QuiniiiibapefieagnoyitPippinum proniajore-
rabilis ponlifex regalibtts ihdnlairi. cycladibus graliai domus, quo litulo eutn compeliat-in epislola 7:
septiformis -Spiritus benedixil, simuique,-Ffancprumi Domitto exceltentissimoalqtie Christianissihio Pipphto
prhicipes beitediclione el Spiritus sancli gratia confir-, .p _nt<yorit.o»ius,quanquam in episfolaovocaverat Caro-
mavit, et taliomhes interdiclo .. excqmmunicaiwnis ; iom.annumetPippmuni principes Frahcorum,'scilicei
lelecomlfinxil,ut riunquam de allerius lumbis regemi horioris causa, ut pole filios Caroli Martelli inajoris-
m mvoprrisumarti eligere, sed ex ipsorumquos el dmna! domus,quem Gregoribslll Subrcgttlum nuncupayerat
: pieliis exalldr.e dig.nata est, el sdnctbrurii aposlolorumi - iti epiat. 5 et 6, ad eunrdalis. Probalissima. pietaii
iiitercessionibuspefmanus. vicarii ipsorum beatissimii . Zaclrarise ei jusiili_e nebulam moreafijindii Chiide-
pontificjs cqnfirjriareet consecrare disposii.il.Hmc ideoi rici exuueloraiio, etsubrogalio Pippiniad legnum,
cliciriidli vestrm,.bfeviler in novis.simapaginula libellii i,d per solemnetn legaiionem posiulaniibusuniversis
-'-iiiseruhrius liujus,'ul per succederilium tempor-umett Francoruni ordinibus, ob egregias" Pippini virtutes,
vulgj reiqtibrieprdpago i.h mvbvaleal cognoscereposte- obque exadverso ignaviam Merovingorum, erChil-
'-.forutrif^: llab'emusin;pra.claiissiriio hoc tesliinonio> derici prseseriim, qui Siupidi cogiiomihe penes auc-
circuhisianiiafuhi qntnium Jbci,. lemporiSj persona- fores audii. Anasiasius super hoc silet ih Vita Za-
;yiin!,;ex,acii_simarii. adeo designationem, ut ad ver- chitria. papae, cui visutn esl praelerire faclum toto
" ^suiorunv Jiominum cayjllaiiories refellendas divino> -orbe celebre, r.eferendis praicb.ue intenio quae ad
'veluii-'c(-nsiiio-composii.i' esse-videatur. Zachariae• Eeclesiiirum regimen, cultum, fi»uIos_,donaria spec-
riaqueei Sieplfanp Childerici depqsitio ef elevatio. ). labant. Rem hanc^tulem abuude.narrat iir Hislqria
;Pipi>irii ad-Hbrqiiumiefereiida;. suiit. Annuit nemp.e _ ecck-siastica, qttam posl Nkepliorum, Georgium"
917 .- EP.iSTOLVE. 9.8
•
Syncellu.m et- Theopliafiem,' scripsil..— Eginhardiis A sicriis farlje ; ytt;e .qtiideiii corum noiuine , :se<l
se igtiorare profiteiur.quae ad iiai.yiu.-cm ei infan- 'Miiajor.uii.dbfriusauctr.riiate, fiebaiil, quibtis regni ot.
tiain Caroli Magnipertiiiebanl, eaque proinde silent.o regiijium administraiio ctifaefucril. Chililerici.tieloi):
preniii ; Pippini niiieiii eleva.iorietri atl tluoiiuni, sjn, et in inonasleriiimablegatio, absoluljoque Pip-
quie ob oculos dinniuiti contjgeral, elqitaiti oiriniiiin - pini a jiiramenfo, Slephattii pap;e ascripioribus tri-
lingtiit! celebfabant, reeltal, ejusqu.e causas juxla buunlur, qtii iu Galliis exislens ea. coram. agere
Iiistorise Jeges riarjal. Qu;e de ctillu Merovirigorum polui. quibus' .Zacliarias alisens consulere.salis non
referl, incessisse. crine pfofuso, ei bafbdsubmissa poltierai. .Falsuni auieiii esl in Vita Siephani lil
(non. pj-omissaui Nalalis pcrvertit: hoc est barbain Anastasium scf.here Childerictiriisub advenlum-S.e-
prjiii aui nulrire, quod iis qui vigesimum aut vige- |ihani in Gallias obiissef ut.Nafalis affirmat. Denique
siinitm-quarlum aiinum decesseranthaud coiiyenit; Dtillns auctor scribH juisse morein Francorum a
illud est harbam rion radefe, sed siiccrescenles Komano ponlifice suos reges poslulare"; sed iif eo
meiuopilosinibnsosdeferre), satis confirmant sigilla rerittu articulo, ubi deira.tisfeiendu" regno ab una-
Meroviug.irum, quas repriesenianl corum vuliu.ii regum-slirpe ud aliain agebatur, opportunum visuui
visu horiidniii, lum apud Mabillonium. I. v d.e Re e<se Francis cniisilium a Romano potiii.fi.eep.etere, rit
diplom., lum apud Joan.. Heineccium, ltb. de, Si- ejus aucioriiale quod riieijiiabatitur e\sequi posseut;
giilis Vet. Gefm. Eosdem' Merovingos possessione caque obtenta,-juxia geniisihorein, sculo.PJppitmm
et-proveitiu unius . yiilae- conleiilbs fuisse non im- imposiium supef se regem coustittiisse. BJU.DI_.US;
probaiit donatlones. nwgnificae. ecclesits et mona-
.- " ItOMANIPONTIFICIS
_
EPISTQL-E ET DEGRETA.
(Mansi,Conc.Coll.lom. XII.)
EPlSTOLAPi.LMA. B retulimus gratias, qui libi in omnibus boiiis pr.ospe.

BONIFACll AnCHlEPISCOPI ADZACHABIAM PAPAM. rari dignatur. Maguam"enim in cordibus nostris in-
Confiieniur.,"Domine.paier , qui.. postquam , etc. fundis lietitiam, quoties nobis sanctitatis tuaescripia
(Vide sup. S.Bonifdcri ep. 49). _ mitiuntur, quando reperimus quae ad salutem resjii-
..'« EPISTOLA II. . ciunt animarurii :: -dum quotidie in gremio sanciae'
«ACHAKIJJ PAP.EAD BONIFACIUM ARCMEPISCOPUM. inalris Ecclesioeper luam praedicationem ' novi popu-
- li addunlur. _
Respondei ad singula capiia episiotq;prmcedenlis:
I. Probarisibi episcopalus in Gefmaniainsliiulos. I. Ubi et tres episcopos per locasingula secundum
II. liem ul syhoditsin Francimregno cetebrelur? seriem syllabarum tuarum le or.dinasse cognovimus,
III. Interim ul fornicarios el sattguinarios sqcefdo- qui eidem populo , quem sibi Do.minus Deus noslpr
lio fringi non permillal. -_ - ' luam sancfitalem aggfegare dignalus est, pfaces-
IV.. Et sibi successorem; nisi inslqnle morte, . non per
"" - " se debeant, et petisli ut per aucioritaiemiiostfa. se-
designct.
Y. Non credendumilli qui sibi inceslas nup.liascoh- dis episcopales. ibidem sedes firmentur. Sed. lua
ccssrisfuisse ctiebal. .- - -....'
VI. Paganicos jilus , qui Romceerant ,iiilerdicfos sancta frafernitas malure perlractet, et subtili coii;
in postcrumfuisse. ,'-.... , sideralione discerhat, si expedit, aut si loca yel po-
V.ll. Fides ne habealur sacerdoiibttsillis ,qui sibi tG pulorum furbae lalia esse probarilur, ul- episcqpos
a sede ciposlolicaindullum jaclabanl. - •-
., habere mereantuf. Meministi enim, charissime, quid
Reverentissimo et sanelissimo fralri Bonifacio in sacriscarionibus proecipimur observare, ut miiii-
'
episcopo:Zacharias servns servqrum Dei. nie in villulas',_,vei ih modicas civifaies episcopos or-
"
Suscepiis saneiissitnae fraterniiatis luae lilieris per - dinemus , ne vilescai nbmen episcopi. Sed nos luis
Deneardurrifeligiosuni presbyierurri luum , quia sos- sincerissimis atque a nobis dilectis syllabis provoca<
pileitt le, ut seinper cupimus, esse cognovimus , bni- li, quoepoposcisti absque mora concedi patimuf , et
- statuimus
nipoienti ac riiisericordissimo Deo liostromagnas per apos.tolicam aucioriiatem-episcopaies
a Ilelilteraeanie SyhodomGermanicam sine dtibio repsisse lam in annqs.Constanlini.quam in.indictio-
data. : 'cum ea nondum celebrata Bonifacius Zacha- nem ac mensem qtiibus es_ data. dicuntur. Crimenim
riam consuluefit, hicque praedictae synodi convoca- Aflahasdus anno 741, post dibni'27 niensis Junii _im-
lionem non solum.permiserii, sed eliam pr__ceperil. • perator saiitatus sii.-si Zacharias- aimo 743 lilteras
:Et lamen synodus illainceflo loco in Germaitia ha- illas ad Bonifacium misisset,. non annos Corislaniijiiv
liita, bis verbisin omhibus editionibus inchoaiur : sed annos Artabasdi iri iis apposuisse.t, ut postea ifi
Ego Carlomannus,riux et princeps Francorum, anno more habuit. Quare in subscriptione ejusdem Zacha-
ab incarnatione-Domini 742,- videlicei Ealendas Maii. riae epistolaeexpungeudus-annus 2 imperii in editio-
Quare errorem yelin numeros in episiola expressos,"", vy. nem Romanam ei Labbeanam perperam inlrusris,
vel in synodo rhemoratqs ifrepsisse necesse est. AtJ eaqu.e .sic resljtue^da : daia Katendis Februarii, jni-
.cerlum exislimo synodum coaclam die ih ea enun- perante domino piissimo Auguslo'Constanlirio a Dco
liala, lillerasque .Zaehariae duobus circiter aniea coronato mngnb inperatbre antto 2% iHdiclioneJO..
mensibus Roin_Bscr-iplasesse, ideoque errorem "ir-
"
SJ9 S. ZACIIARLE PAP_£ S2a
Illic esse -sedes , qtiae per suecessioneiri-episcopos A necant. Eifii.ul quibus in remissionein peccalorum
mereanfur, et populis praesiitt, atque in quibus-prae- dehueruntlavacrum regenerationis impeiidere, alque
dicaiionis verbuin subjeciis insinuefur : id esi, in Chrisii sacriimeiitadohafe, ne in osternum perireni,
'
casieilo quod dieiiur"Wirlzburg,_et alierumin oppi. eorumdem sacril.gismanibusipsi e-linguantur- Quis
do quod nohiinatiir Burabnrg , terl-inm in loco qui enim sapiens habens cor.eosaestimet sacerdoies, qtii
dicitur Erphcs.url": ita ut ntilli.pos.t haecliceat cui- neque a fomlcatioriibus abslineht., neque ab effusio-
,qjiam;hsep tjuos a nobis sancila snnt /juoqtio modo ne saugtiintim.maniis.servant inrioxias? Qui-sye eo-
viqlare, quaa auctorilate beati Pelri aposioli firrha rtim sacrificiis"J3euincredft esse piacalum, diceme
esswjdeerevtmus. Prbpheta :Virum sanguinumel dolosum aboininabilur
II. De eo autcm quod nobis inlimasii, quod te Domiitus (Psal. v)?.Jsii namqtie.ut praemisi, ne sa-
Catlomannus filius nosterad se rogavit-accedere_ ut cerdotio funganiur .fieque divina conlingant myste.
iri rifberegni Francbrum , in sua dilione sive pote- ria, commqiiemtfs. Quidqui4 vero aliud , ut 'dictum
sloie coii.stilula, pynodnrircelcbrare debeas, eb quod est, cos crinira ecclesiastlcam regulam excessisse
omriis ecclesiasiica.regula sive .disciplina ab eadem repereris, caiiones sive insiiiuta.patrurfi pras manibus
proiiiicia fundiltis est abolila, quod nimis moeren- habeto, et juxta quod In eisedocibs fueris discerne.
-(Juni es.l, qtiod per.spatiti leniporumibidem synodus - , IV. De eo-aiiiem quod libi succes.orem. conslitui
sacerdolum minime celebrata sit; et hoc liberiier velte dixisiirut te vivente in iqco luo eligatur epi-.
coiicedimus, et fierl pr_ecjpimus., Neque qnirif quid .- scopus, hqc"nulla -ratio.ne concedi patimur : quia
sit sacerdoiiu.m , neque quid fial ab eis qtii se sacer- conira omhem ecelesiasiicam regulam, vel instituta
doies npminatit, cogriosciiur. . } . patrum esse monsiraiur. Sed volumus ul tibi Jiiini-
III. Sed dum, juvanle Deo, qu__ a praefato filio . sifet, ei sit in Eyangelio Christi adjutor, diqente
nostro promissa sun. ad cfieetum perducla fuerint -, aposlolo : Si guis beneministraverit, bonutji'sibi gra-
tiiaqtte fraieriiiias in "mcmbrato concilio consederit dumacquir.el(1 J.im.iii).$imis enim reprehensibile esse
cum eodem excellenlissimo viro, si quos reperefil mahifeslum esi,' ut te vivente libi alitnri subsliluamus.
episeopos, presbyteros, ant diaconos, conlra canones Seillibc eommoiieinus,ulquandin te divina jusserilcle-
vel slaluia palrum excessisse, id est, si jn_ adulterio meniia superesse.siueinterjnissione ore.ut libiDeus
vel fqrnicaiioiie invenli fueriut, vel si plures hxores illuin succcssoreinc.inccda"l,".qui ei possil e. seplaeabi-
habueruni, aul sisanguinem Clirisiiariorum sive pa- Jis, ef popuIu.ni,qtiemad suani graiiam per luaesancii-
ganorum effuderunl, a vei eiiam aliis capilulum iatis industriam vocare voltiit, irrepreliensiliililer
danQtiuni-obviaj.seeos reperit lua sanctilas, iiullaTa- [j regere valeat, atque ad viamviloe elaboret perdu-
lionb apqsloiiea auclorilate permiitat sacerdotio ccre. Nam quomodo haec qiiae"'popoicisti,h si et vo-
fuiigi, quia lalesa suo propiio bre falsi nornina.itur- ltier.imus, concedere possumus , dtim nos fragiles
sacerdotes, et pejnres ac deleriores sacularibus esse. homines exislenles, et sub cohdilioneinoriis.cou-
noscunlur, qui se neque a fornicalionibus, neque a siittiti, ignoranles q.uidsiipervenluradies parial, nor.
aefariis mairimbniis ak.linenl, neqhe -ab liominum valeamus invesiigare, quis de nobls prior. de pra_-
saiiguinis effusibne manusservanl innoxias.' Quales semi saeculo migret? Sin auiem el eumdcm divina
se esse sacerdoles exislimeni, autquid inde seniiant, voluerit tlemeniia post lui diem transiius supere.se,
dicente Deo: Sacerdolesniei semelriubanl (Levil. xxi). si eum apiuin csse cqgnoveris, el in ttta vol.unfaic
Et Aposlqlus : Enius uxoris virujn, (I Tjm. In) cie. fuerit definitiim, ea Jiora qua te procsenti saeeujq.
E.t bbc anie susceplum sacerdoiium uii liciium esl. riiigraiurum cognoveris, pfacsenlibus cunciis tibi suc-
Nain . die sitscepli sacerdotiieiiam ab ipso. proprie cessor.em designa, ut huc veniaionlinandus." IIoc
conjugio proliibendi sont. Quoihodo sacerdbtio fun- nulli alii concedi paiimur, quod libi chafilaiecogenle
1
gi dcsideranl, qtti lalibus scelcribus invnluti esse ia.rgiii censtiimus. - -
mori.slraniur, ut neque sacculares fideles his faciho- V. De ill.o.namque qui viduam avunculi sui, qusa
rjbus obvoliitos oplemus?Qiiomqdonoii per.iinesctml D etjpsa fuiiuxor consobrinl sui, et sacrum velamen
divina mysieria contingere?aul quoniodo adorandum lialiere monstrata est, et a beatae mcmoriae prade-
pro peccal.is accedere pra.sumtint, dttm sacri cano- . cessofe noslrq -sibi liceniiam concessam esse divul-
nes neqiie.purum cleric.im, eui saceiiloiiom non est, gavil, ut ,-eam in pernicioso rrialrimonio assumere
secuhdis copulari nupliis praecipiuhl? Isii enim e debuissei, absit ui hoc proedecessornoster ita creda-
coriirario rion solum post_.susGt_piuriisacerdqiiurn se tur - pra_cepisse.'I.ec enim ab liac apostolica sede
abs.iinere ab una uxore noiunl,-imo luxuiia.obvolu- illa dirigttniur, quaeconlraria esse patrumsive cano-;
ti pejora saeculari-.ini'scelera conimitttinl, nt plnres num instiiutis inveniah.tur. Ergo admonerb, hortafi,
uxores habere pncsumant, qnibusneque.unamcqn- .increpiire eos, fralei',_ne cesses, qiiatenus "a laii sce-;
cessfnn .eslposl suscepmm. ministerium atfreciare. lesli.recfidint iriairimonio^ utiion iu oelernum pe-
Sed ista parvipendenies, aiqtte Deum ad iracundiam reant^-Re-mihiscaniur eriim se'^Ghrisli sanguiue rc-
provbcantes, majora commitfunt facinora, diim pro- •' demplosêsse, el non spbnte ,se contradanl (nisi ab
priis mantljus Cliristiaiios atque paganos , liqmines
a Barbnius legil: vel eliam aliis capilalibus vitiis, ^Baron. : Si etiam voluenmus; HAKD.
quibus canonesobviassereperil lua satictitas, HARII..
S21 - LPISTOL-E. 82-1.
'pso recessefint iuccslo matrimonio) diaboli potesiaii: ; >As.qlas misimus, qtias per ttiae saiicliiaiis-mauus eis
sed magis ipsi Deo, et Cliristo Filio ejus, et Spiritui largiri volumus .-. _sl Caflomanno iilio nostro alia
sancio, in cuju-iioiiiiiiea_) illius aniiqui hostis efepti "scripta direximus, ul quae libi' promisit adimpjere
sunl pbtesiale. Elaboranamque,sanciissimefralef,in •festinei, alqueadininicula praestet. Sed h:ec,• fralei
cis, quia scripiuni cogrioscis,:Quicohvertifeceriipecca- cliafissime; de oriinibus supefius compfehensis capi-
toremdberrore~vimsum,'ialvabilaitimdmcjus a mqrte,el ••lulisjul Dominus donavir, respbndimus ad amputanda
suorumdperit multiludineriipeccatorum(Jac. iu). Nant briiriiadiabqlicae fraudis seandala. Tua vero sancta
et hus pro hoc commoriiloria scripla'difeximus. . - ffaiernitas, si quid de caetero evenerii, ut sacri doceitt
VI. De JCalendis vero Januariis, vel coefefis canbnes, studeat emendare i'n piebibuS'sibi >a'Deo
auguriis", vel phylaeieriis,' et incaniaiionibus,"vel -commissis. Non enim aliud. nobis convenit pfsedicafe,
aliis divefsis observalioriibus, qu_e gehtili more - praeier quod a sanctis Palribtis^sumus edocli. Si vero
"observari <_i\isliaptitl beaitfm Petrum aposloliitn; vel •novi aliquid inimici asiutia agenle acciderit, quoil
i°n:iubfiRoma;hoc et -riobis et- omnibus-Chrisiianfs. ttia sancta fralernitas minime per citnonum itisiilula
detestabile et perriicibsurii esse judicamus, dicenle discerriere possit, boc fiobis rioft pigeat te irisinuare,
Oeo : ATonaujwi'a6iinmifiecobservdbitissomnid(Levil. quatenus Deo juyante quaecunque aiFemendalionem
xix). Et ilerum.:._Vdit est augurium in Israel, riec B novio plebis esse possunt, tibi-absque-larditate re-'
dbservaiio iri domo Jacob (Ntnn. xxm). Ila et a nobis spondere maitiremus. Cognoscat enim, fraler cltaris-
cavendum esse censemus, iit nuilis auguriis vel 6b- sime.tua sancta fraternitasjita dilectioneni tuam nos
servaiionibus-attendamtispquia bmhia hoec abscissa habefe in nosiris praccordiis,'ut le pracsenlialiiervi-
. esse a Paifibus sumus edoeti. Et quia perJnstigatio- dere qtiolidie desideremus, ef iia le in nosifo consor-
riem.diaboli iterum pullulabant, a die.qua rios jtissit tio liabeamiis.uicerte niinisirum Dei, et.dispcrisalb-
flivina ciemeniia (quanquam Immeriti exisiarfius) remEcclesiarhmChfisli. Decaelero iiamque confor-
apostolivicem gefere, illico omnia lifec amputavimiis. iarein Domiho, frater chafissime, et esio ro!«JSius,
Pari elenim modo volumus luam sanclilatem pppulis el elabora in opus, ad quod le divina voiuit vocare
sibi subtlitis praedicare, alqiie ad, viam oeleroaepef- cJenieniiarMagna ettiiri lc spes remunerationis ex-
ducere vilac. Nam el sanetae rccbrdatibriis pfacdeces- .' speCfat, qnam.proinisit Deus diligenîbus se. El nos
soris alqiis nuiriioris nosiri domni Gre.sorii papae licet" pecciiloffts exislamus, tamen Dei nostri non
conslilulione omnia h__c pie' ac" fideliter ampulata cessainus absque" interinissione immcitsam exoraru
sunt, et alia diversa qnampjura, quae diabolo sugge- cleinenfiani, ut qui coepit in. vobis perficial opiis
renle pullulabant in Christi ovile : cujus irislar pro - bqiium usque adhu.c. El bealus apostolorumprinceps
illius popttli salu.e dirigere maiuravimus. '" Pelrusxoopereturiibi in oriinibus bonis, quae ei p.a-
VII. Nam ei de sacerdoli.bus illis qui falsa opiriaa- rere desideras. Deus le incolumern cuslqdial, re.ve-
tur, qui eliam adulteri et fqrnicatores probanlur, et reriiissiine fraler. J)aia"Kalendis Aprilis, imperante
sibi ab aposiolica s.edeinduiium esselestaniur, el e doiflino piissimo AugusloGonsJanlino a'De6"cbrqnato
conlrari.o iiceniiatn sibi pra_dicaliotiis cohcessam magno iriipefaiore, anno xxiy, imperii ejus anno se-'
csse; hoc nulla ratione credat tua sancta fraicriiiias; ciiiido, indiciione II.-
scd similiier in eis canbnicairi exercere [F. excrce]' -' V EPISTQLA' III. . ' .'
vindiclam, qucmadmodumde his de quibus superius ZACHAJ.I.G pkVMa ADBDBCHAIIDUM EP.SCOPUM
a nobis edoclus monsiraris. Non enim aliud te agerc '''._"> '
WIBTZ1BUBGENSEM.
"vblumtis.praeterqtiaftrquaesacfi praecipiunt canones, Cohfirntal ejits sedem episcapalehi a 'Boiiifacio qr-
veleliam ab hac apostolica sedeinsiruclus' esse digrio- ' -.
chiepiscopo.inslilulam.
sceris. Seciindum tuaiitamque saiieiiiaiis.pelilioiiem, . *, Dileclissimo nobis Burchardo sanclae EcclesiaB
et tribus episcopis luis siiigulas confirmaiionis epi- , Wiriziburgensis episeopo Zacharias papa. --
. a Zacbarias eodem die, quo ad Bpnifacium, scri- ~ cltardo sanctie Ecclesim Wirlzburgonerisis.Zacharias-
psit- el adiiov.irum sedirtm episcopos ab-eojnsiiiu- '1 papa,- Serarius ih notat. 21)«d VitamS. BoniCacii, -
los, ad IJtirclianlumseil.epJscopumWirlzbiirgensem, D pag. 501, sccuntlam Zachariae epistojamsic inscri-.
ad Wiltitui episcopnm Burabtirgeiiseni, et. ad Adlie- _ piain ait: Dileclissimq hobis Witlm sanclm Ecclesim.
laritim episcopnm Efpliesfurdiensem..lnier epi-.io1as Birbugensis Zacliarias popii. Et in notis a'd eamdetri
Boiufacianas episcopis Wittae ef Btirclta.rdoepisiqfae epistolam- obser-vat.printum iijscripiionis vbcitbultim
J51 et 155iiiscribuntiir. In ediliorieSeraiji priorpra;- ' no.n-<(_/ec-i-$i»i0, sed dUectissimisin Codice Coesareo
fert liiine timlum : Dileclissimis' nobis Witlanm san- legi, qubd epislola iribus-episcbpis.Bufchardo scil.
clm EcctesimBarbarenm Zacharias papa. Inler epislo-_ Wiltae, el Adelhario rommuriis essevideaiur. Qtiae -
las Zachariaehoecsecunduiiiibcurii obtinet, et a IJinio' opinib probabilissima, et earum litterarum exempla
puhliittta esl cum boc litulo : Dileclissimonobis Wil-- tria crim eodem lilulo iribusepiscopis, singula siiigu-
im.sanclm Ecclesim Barbarenm Zacharias pdpa. Sir- lis-direela, ut eartim tenof indicai. Episiola diciluf
liiondiis, cum episcopnm.Ecciesioe Wirizburgensi '1-data Ealendis Aprilis, imperanie domino Conslunlino
nnn-Witlam, sed Burchardum praeiiositum fuisse Magno iniperalore, anno vigesimoquarto, imperii c/_.i
scifei, eaindemseiundairi episiolaiii hae inscfipfione aririo secundo,..iiidiciiorieuiidei.ima^\erum hae iiola; ".
;donavit, et post etim Labbeus in editione Coiiciliorom; letnpbrariae eo thodo emendaridae quo in mo.x relata
Bileclissimonobis Burchardo sqpctm EcclesimWirlz-. epistola Zachariae papae_adBonifacium ; cum uiraquo
burgensis episcopo Zacharias papa, Yeruni, utinquit eodem pene temp.or.e.dalasit. PAGIUS. - .
'
Coiulius, an. 742, n. 'i9,inler episiol.asBohifacia-- !>JnCoJleciioneepisioJar.urost_imnioruinPoiilifie!im,
nis insertasi.Iia Wjllae, -alia Bufchardo înscribitur; iegitur: Diiectissiino nobis Wiitm,-sanctw-Ecclesite
Wiil<eepisl. 135, his verbis : Dilectissimonobh.Bur- Barbarenm, Zachdrias papa. HARD.
823 S. ZACUAR1__-.PAP.__ c.24
Uomiitq o-mperaiilc ei .eruioiiem cpulirmau.e, ;td A libu.s.,omnibiisque Deuin. uineniibus, per Callias. ei
- ijilalaitdani Christiaiiilalis legci.n, ei orlhodoxae ftdei Francorum proviifcias consliiutls. .. . .
iramit.eiii, ad docendutn juxla quod. praedicat sancta Refereiite nobis Bonifacio revcreniissimo atque
hoec.Romana, cui.Deo.auclo.e pr_esidemj,is,Eeclesia, .sanctissimo,fralre.nosiro"episco|]0, quod dum syno-
iiinoiuil nobis sanclissimus,ac.reyerentissimusfraler dus augrpgaiaessetiirprovincia vestra, jyx-ianostram
et.cnepiscopus noster Bon.ifaciiis,.hup.erse.discrevisse cominonilionenf, mediantibus fiiiis riostris Pippino
ei ofdinasse in GermaiiJaepariilMisepispopales sedes, et Carol.omanno.princjpibiis.yeslris, peragente e.iam
inbi- praeest yestra.dileeljo, etprovineiam in.j.res di- vicem -noslram praefato-JJonifacio, Dominus-incli-
visisstfpafochias. .Quo cogiTito, cum magna^xsulla- ji.asset corda veslra cum principibus veslijs in pra_-
Jione exteiisis ad sidera palmis, illiiminatori el.da- dicationem ejus, ut omnibus commonitionibusobe-
iuri oirinium bonorum Domino Deo, et Salvalori diretis, .et faIsos,-cl schismaii.cos , et homicidas, et
-uoslro. Jesu Ghristo;-gratias egirnus, qui facil ulfaqup fornicarios, a vobis expellereiis sacerdotes, omni-
unu.m. Flagitavit autem a nobis.-per suas syllabas jarn pqienti Dco.nosiro gratias egimus,.et pfo vobis in-
dictt.ssanclissin.us vir, per aposlolicam aiietoriiatem cessanter sumusoranies,"ul quicoepit iu vobis opus
;veslras confiratari sedes. Proquo etnosardenti animo, bonum perficial usque. iii fiiiem._Obsecro enim ybs
et.divino juvamine.ac auclori.taie beaii Petri aposto- "P bnines:coram Deo ui.ejus commonitionibus firmiier
lorurn principis, cui data est-aDeoelSalvalorenoslro obediatis. Jpsum enim vice nostra.in partibus illis
Jesu.Cliristo-ligandL solvendique poiestas peccala ad-(T_edicandum.constiiutum Iialiemus, ui vos Deo
homiinim: in-ccelo et-in terra^coiifiraiamus, ,alque propjfibadviam perducat reetitudinis, et a cunctis
solidas permaneie-vesiras ejiiscopales sedes s.anciriius. facinoribus salvi esse possitis. Habuistis enim, pec-
Interdicentesipsius pfincipisapostolorum auctorilale c.atis facieniibus,.niihcusque. falsqs, et enqneos sa-
.oinnibus pra.sentibus et futuris .generationibus, ut cerdotes , unde el cunciae paganae gentes vobis pu-
nullus audeal.conlra eatndem vestram venjre ordi- gnanlibus' procvalebanl,_ quia, non erat. differentia
naiiotiem;^quae*dignaiiie Deo ex noslra praeceplione iiiteriaicos et sacerdotes, quibus pugnare. licittim
in vobis faqta.est, JLf-boc interdjcentes, ut nullus _m- non est. Qu.alis enini îctoria dari poiest, ubi .acer-r
una hora dominica periraciant mysieria,-et
deal, juxla sanc.oruin canoniim-iraditionem, ex alio dples
Christianis corpus doihiiticum porrigunl prp suarum
episcopalu iliidem iranslatari, aiit" ordinare. episco-
piuu, .posl vestram de hoc saeculo evocaiibnejm',.nisi animarum.redemjilione, et posiea [Edit. llom.pro-
isqui. aposiolicoe.DOS.isesedis in illisjjarJibus proe- pterj Christianos, quibus lioc minisirare debuerant,
seritaverit yicem. Se,d nec -quisquarn allerlus_pftrg-- ,aut paganos,, quibus Christuni' praedicare, propriis
-
eh.as irivadere, aui Ecclesias subirahere praesnfnat. sacrilegisque manibus necani? Ei fii secundum Do"-.
Nain, qnqd hon credimiis, si quis jlle ^fuerit;. qui mini verbuin : Fos_.es/is sdl terrpe; qiiod si sal.eva-
-coittra haiic noslram praeceplioneih.ieiiierario ausu nueril, in quo condietur? Ad-nihilum valel ultra,.nisi
vcnire teiifaverit, scial seaeiernq Dei judicio anathe- vt mittalur foras, el conculceiur-ab hominibus (Matiti.
raaLis-vjiieuIoesseihnodalum. Si quiS-veioappslolica •x). Ei dum hoec ita sint, et.tales in vobis fuerint
servaverit proecepta, et normam reclse et, orthodbxae s.acerdptes, quomodo victores confra inimicos ~ve-
fidei fueril assecutus, benedictionis gratiam conse- .stros esse poteriiis ? Nam sl mundos et casios ab
qtiaiur.' De caetero; pelimus divinarn clemeriiiam, ul • omni fornicatione. et "homic.idio Iiberos habueritis
confirmet et corroborei lioc quod operatus est Domi- saeerdotes., ut sacri praecipiunt canones, et nostra
nus in, vobis. Et ehari.as Dei et pax., atquegratia vice praedicat preefatus Bonifacius frateriiosfer, ei ei
sit cum-spirilu vesirq, sanclissimi et dilectissimi in omnibus pbedientes exstiteritis, nulla gens.ante
hobis. Toto conamine elaborate pro fide-Chfis.ti, et • vcstfum conspeclurri polerit stare, sed .corruenl anie
ad miriislerium ejus perficiendum decerlate, ut cum- faciem vestram-onines paganse genfe.s, et eriiisvi-
clores ; insuper et bene agentes vitam ceternam pos-
egregio apostolo mereaniini dicere : Bonum certamen
certavi, cufsum consummavi, fideni servavi. Dereliquq ^sidebitis. Vqs aulem, frafres cba.rissimi, qui estis
veii sacerdotes, vel sub regulari disciplina consii-
reposita esl mihi cofona jttstilim,.qu.am reddet riiihi
Dominus injllum diemjusius judex (l Tim. iv). Sa- rlnli, sic vosmetipsos exhibete, ut cerie ministfos
lutantes vos irr Dominovalere oplamus. Bene valete. Dei, el dispensaiores mysieriorunrpd, ut, non vi-
Dala KaleridisAprilis, iniperante domino Colistanrino iuperelur ministe.rium nqsirum, ne (iat in-vohis,
inagno imperaiore;anno xxiv,-impefii ejus aniio.2, ^sicut scriptum est :• Erit skul popidus sic sacerdos
jndiciione H, (lsai. xxiv)., et si hoc fuerit, qnalis vbbis erit ab
• homjnibus Iaus, aut qualis a Deo exspeclatur retii-
"'. - . EPISTOLAIV, , ,."
,J.uiip? Sed sie vos corrigiteiit veri sacerdotes , ct
EWSTOLA ZACHARI_E PAP_EADHlA_JCOS ET GALLO.. tales, sacerdbtium pefducite, ut et vpbis etillis to-
Laudal illosob ea qumin synodo recte. fuerant coh&ti-. sli.moniurii.nianeat borium ab liis qui foris sunt;
tijla, horiaturque
' ut" Bohifacii monitis oblemperare quatenus ab hominibusvobis
.. pergant. _ - - acquiraiis laudem^-et
Deo mercedis jsrsemiumin aeterna beatitudine per-r
Zacharias papa universis" episcopis, presbytefis, cipefe niereajiiini", eo quod per vos ad-Chrisii rectain
diaconibus, abbalibus, cunctjs etiam ducibus, comi"- -fldefo perducti -muHisuntj.innoxios Iiabenles sacer-
'
,,23 - • EP.IST.OL-E. '. ; -026.
•doles. Ad synodum iiamque oihiii aririocon.veniteâdA:obiemperareiil"praeceplis.
J Indicasii ciiim uohis, qub-
pwiraciandura de uriilate-Ecclcsice, ul si quid ad- modo;ct qualiter teligisset.Deas corda oxe-llehlissi-
versi acciderit, radicitus amputefttr, Dei-el-Ecclesia niorum.filior-um- nostrorutii Pippini el Carlomanni,
marieal inconcussa. Bene-valete. - • - ut-libi in praedicatione socii et adjnioreSfessenite-
rentur ex inspiratione.divina : quoriim mereesco-
* EPISTOLA "V. }-.} , .[ '
piosa manet in.coelis, qtioniambenedictusliomo per
7.ACHARIB PAP_E.A*D BONIFACIUM ARCHJEPISCOPUM. quem benedicilur Deus. De episcopisvero meirqpo-
Mil:il pallia pro tribus meiropolilauis : eldedupbus litnnis, id est, Grimone, quem nos jam coriiperium
. ,pseud_opwphelisinFrdnciadepreheitsis..- , habemu.,- et de Abel el Arfberto _•_quos pef unam-.
Reverenlissinio.et sanclissimo fratri Bonifaeio quatnque meiropolim per provincias constittiisli,
coepiscopo Zacharias servus "servofum Dei. hoc per tnum teslimonium confirmamus.et pallia
Legimus iu libro Acluuro-aposloIorumSpirilutri -dirigimus"ad eorum. firmi.ssimam stabililatem, et
sanclum aposlolis.-prancepisse : -Separale mili.iBar- Ecclesiaij Dei augmentum.j ut inmelioriproficiant-
iiabam _elPaitlum in opns quo assumpsi eos(Act.nui), slalu.- Qualiler enim-rnos pallii-_si!,--velquomodo fi-
Sd esi, ut prajdicaiiiinem-Chri.-lianae religionis, et dem suam exponere debeant hi qui pallio uti cofice-
^ duntur,- eis, .direximus, informanles eos, ut.sciant
ejnsdem Spiritus saneli graiiam, mundumillumina-
rent universum. Quorum illuminatione praedicationis quod sit pallii usus, ntsubjectis vianf jiraedieentsa-
"ai.que doclrinae.Chri_ti proesidio mansil el uianel ca- lutis, eiut.ecclesiaslica disciplina in Ecclesiis eorbhi
thoiica. Dei Ecele.-ia praefulgens, horum ef beali servetur, elmaneat inconcussa, et ut sacerdolium;
apestolorum principis Petri illiuninati doctriiiis : et " -quod in eis fuerit, non.pollutum, ut-anlea-fuil.Tsed
eorum setjuipedem ex.inspir.iiione divina luam san- mundum et acceplum Deo.esse possii,'quantum. iiu-
„ctissimam fraierniialem in "par.libus illis credimus hiana condilio valet: ita ut nullus inveniatur. eoruni
esse deslinaiani, ,ui etiam iustar eorum idem Spifw a. sacris deviitre canoni.bus, etrsacrificium eorufn
tus sanclus in eodem leassuinpsil opere ad illumi-- mundum Dep immojetur : ita. ut Dominus.eorum
nalionem geniium illarum. Undeiiimis exultamus in placetuy muneribus, etpopulus Dei purificaiismen-
Domiiio, el ejus omhipplen.ioe immensas referimus tibtts, ex. om.ni vUiornm squalore sincerum valeat
laudes. Dum verp et se.ries syllabarum luarum nobis. Deo .scrviiium exhibere. Retulisli eiiam nobis, cha .
panderelur per singula, imillo amplius ioelati suritus rissime frater, iquod duos pseudoproplietas in eadem
jn Doniinp, qui tibi suam graliam ila Jargiriflignattis ' Francornm proyincia jnv.enisses,'qubs non pseu"db"-;
esl, ntsicdur__.geii.iscordalenires, qualenuslibenii, prophetas, sedmagis pseudocbristianos appellare
.animo inclinafenUir ad qb.edicntlum fidei.-el.diviriis debemus.. Ex quibus unum quidem noyutne Simo-
1 Hac epislola confirjhal Zacharias qiiae iri synodo -respondet epistola 5; data. Nonis Novembris. In iis
Liptinenti aeia fuerant: Duosilji pfaccipue sitiriifi- eriim ait ponlifex : JSuseipientes frqleriiilalis lumlll-
cala a Bonifacio leslalur i.omanu.s ponlilex. P_rjmum,\ teras, etc., ih exlasi quadamincidimus:.... Eo quod
quod nonunum duntaxai Carolomannutn sed ainbos himis reperlm sunl dissoh.areab eis sytlabisquma tua
simtil fraires, Carolofnannhm ei Pippinum, in prae- direclm sttnt fralernilale per elapsum mensem Augu-
dicatiorie socios el adjutores expertus"sit. Secundd slum, uU nobis' indicasti quqd conciliutn., eic. Citiii
loquiiur de (ribus meiropoliianis a Bonifacio suis itaque epistola Bonifacii ad Zacliariam, qua iria pal-
liueris commendatiSj-Giim.onemab aliis dubbusdi- lia alr eo posiulavit, daia sitmcrise Augusio, teste
siinguilvde!lafaiqueGrimon_em_sibi jam noium esse, ipsomet Zacharia, episiola ejusdem ponlilicis lV no-
Abelehrvefo et.Aribenuiri novissime afchiepiscopos". viss. per librariorum, erroreni dicil.ur data x Kal.
iiisliiulos. Crtmo anle aliquot annos ad archiepisco- Julias; cum enim epislola Bonifacii tneiise Auguslo
pauim Jtoioniagensem eveclus fuerat, 4e quo legeri- exaraia liierit, et atl eam Zacharias respoiideai,init-
dus. Anonymus .in Aclis arcbiep. Rolomagetisium a tatqtie liia pailia ab eq peliia,- responsum post ttien-
jjlahillbnio iom. 11Arialect. publicatus, qfii Gregorio sem.Augustum dafum fuisse necessc esi;.iil_ioquin
VII poniifice-llouiano vixit.Âbel iristitulusest ar- illud irium palliorura peiilionein iibn subseeinnm
cliiep. Illiemensis, quam Ecclesiam Milo Jreyirensis -essel, sed prajcessissel, cum laiuen Zaebafias conira-
archiep. pessumdabai, et itlrumqite arcbiepisco.pa-. riutri scriba.t, eaqtie pallia a se positilaia diserte
tum dilapidabaf. Ardebertus, seii Arlbertus, consti- P ! asserai. — Caeierum ulramqne Zacjiariae.episiolain
luius episcoptis Senouensis. — Harum Iitterarum. lam ordine i, quam ordine 5., currenle indiclioiie
t.uh.scriptio iuagnam paliiur difliculiaiem, el variis . i2, et ?aono. Gh, ;74-S, post celebraiiorieih concilii
modis apud alios auctoieseffefiur.Dedieconyeniunt' Lfeptinensis .Kalehd. Marlii-Jiabiii, -scrip'atri esse
oniLes qui: lan.en mendose descriptus est, ut mox jnslendiinl, laudata Zachariae verba- :£oiicilium-adjuT-
-demonsirabimus. Coiiveniunt et de.aiino'5" Afiabasdi vahleDeoet Carldmanno pfmbenteconsensum, facltim
et Nicephori Augustorum; sed"cum uierque mense" est;. Liptihae enim, iit iiiier. oinnes converiii, iu Ga-
Novembri-anni Cb. 745 fqlio exturbalus fuerit^ et rolimaiini Majoraiu.erant. Quare efraruritSirmoridus
Nicephoius circa Kal. Maias anni Ch. 745 a patre et Cointius, quiutrasqueliiieraspO-iconeiliiimSiie--
-
coronaiu. sil, non dubium-quin.-loco, sed _« JVic.r sioncnse -datas fuisse coniendiihl; cum-Suessio non
phoro magno imperatore amto 5, legeiidutn sii,. sed el ad Carolomannum , sed ad Pippiiitim peftiniierit.
Nicephoro maguo hnperatore anno i. Subscriptio Praelerea cum iii uttaque stiscriptione_ mentio sil
Haque hfijiis episiol.B. sic resiiluendij : Dbta 10 Ka-~ - Anabasdi Au5'., quetn cerfiiin est mense INovembri-
leud. Oclob., imper. D. Artabasdo.a Deo coronalo-_ iin. Cli. 7.5 impcrio dejecium, quomodoeae littefte
inagnoimperatore arino 5, P. -C. anno 5, sed et-Nice- an.7J4 quo eonciliuni Suessibne habifum, "ul-vult
phoro magno hhperalore_anno _., Indiclione il. Za- Sirmondtis, -vel. an. 7J5, _•u'l' arbitratur Cbihlius, "
tharias papa,. postquam has lilleras s.crip,.it, liiteras jlalae esse poluere 1 PAGIUS. .'"'', '
nfias. a Honifacioaccepil, qti-e aduosiioii .pefyeiierv,- ij,-BaroniusJegitiA6e. sive Alberto. IJARP.""
tcd quarum mcniioiiem lueil Z.chaiias, et qtiibus 1 Adelbeilumiutelligii.-MANSI. •' .'""''
927 S: ZACHARI-E PAPJ. 938
neiii juxla tenofeui tuaruui syUabaiuiii reperimtis'; A tneiropoles ordinas'i>es reserasti, id est, Grimonem
qui.eisncerdolium sibi vindicabat, el a luxuria mi- in civitate qu.c dicitufd Rodomas, secundum vero
iiiuic se -contiiiebai, seducciis populum, et inania- Abel in civilale qu« dieiiur Rhembrum, leiiium
pra:dicaiis : non soluin suam aniinam jtiri diaboli quoque Arlhertum in civilaie qu.t:-dicilur Seiiuis :
tradens, sedetpopulorum corda iriinterjtum demerr qui et apud-nos fuii, el lua jiobis et Carlomanni at-
gens, aelab Ecclesia Dei eos seduclibnibus suis abs- quePippini delulilscripla,"perqii__ suggessisli, ut tria
iraliens, et cruces in campis staluens, et oratoriola pallia iisdem" iribus pr-Dnomiiiatis jneiropolitanis
ad seducendum populum insti.uens.publieasqueet difigere deberemus ; quaeet largiii sumus pro adu-
aiiliquas ecclesias j.elinqiiens, et Sancliiaiis nomine natione. et reforiiiatione Ecclesiarurii Christr. Nunc
se vocari facieiis,-ei in sub-nomine ecclesias eonse- aulein denuoittas suscipienles syllabas,valdesun)us,
crans; nomiiia eiiam angelorum, iihq magisdoemo- ut dixinius,:.iniraii, eo ,quod anlea nobis una criiit
iiioriiin se scire affinnans. b Alium vero ita luxuria. memoraiis-principibus Galliarum protribus palliis
deditnm, ut concubinam haberct, cl duosex ea lilios suggessisti, et postea pro solo GrimonC.Sed volumus
procrearei : et tarhen sacerdoiium sibiriietvindica- ut. tua nobis indicet fraternitas, cur nobis ita dire-
bat, affirnians hoc jtislum esse juxla iradilionem xisii anlea pro tribus, et posimodum prorino, ulet
veteris Teslamemi, ut defuncli fratris superstes fra- B nos certi feddiii ex hoc nullam. anibiguilatein feli-
ter ducat uxorenr: ei quia Chrisius resurgens ab in- neamus. _ . - -
fefis nullum ibi reliquisseii sed oriines inde ahstra- . 1L Reperimus eliam in memoraiis luis liileris,
xisset : quae omnia -haec delestabilia et scelesta quoe riimis aniinos nostros connirbant, quod talia a
judicamus. Bene eiiiin lua fralerha sauclilas juxla te nobis referantnr, qnasi nos corruptores simus
eeclesiasticam - regulam eos diimnavii, et in cuslo- canonum, et palrum rescindere fradiiiones quoera-
'diam reclttsil, et opiinie vocavilAiiliclirisliministros mus ; ac per hoc, quod absit, cum lioslris clericis
el praccursores. De caelera decerta, charissime, et in simoniacam hoeresim incidamus, accipientes et
viriliier age,"et pervigil permane in minisierio Cltrl- compellentesj- ul hi, qiiibus pallia iribuimus, nobis
sti, utampiitis CJirisii gre.xaugealur, etiibiproemium praemiaJargianlur, expetenles ab illis pecunias. Sed,
aeternoereiribulion.s maneal copiosunij et cum san- charissime fraier, Jiorlainur charilaiem luatti, iit
ciis et eleciis .Dei, ut cfedimus, habeasconsorlitim. nobis deinceps- lale aliquid minirne tua fraleruiias
peus le incolumem "cuslodiat, reveretiiissiiiie fraler: scribat .: qnia fasiidiosum a noqis cl Injuribsuin
Data x Kalendas Julias, imperanie domiuo Artava- suscipitur, dum illud nobis ingeriiur quod nos omT
sdo.c a Deb cofonaio magno imperatore antto ni, p nino deteslamur. Absit enim a nobis et a nosiris
**clericis, utdonum,
posl consulatum ejus aiino m, sed el Nicephoro quodper Spiriius sancli gratiam1
-
tiiagno imperalore aitnoui, indiciione" 12 [A.., 1.0'j. suscepimus, prelio yeiiundemus : duin et illa iria
' pallia, quae te suggereule, ui praediximus, sumus
- EPISTOLA VI. . : ..
flagiiaii, nullum abeis quispiam commodum expe-
- ZACIUr.I.ll PAP_EAOBOKIFACIOM ABCUIEPISCOPUM. liit. lnsupef et. charlas, qua_ secundum. inorema
-I. Miratur quod pnllium pro uno Grinwne nune nqsiro scriniq pro tua confirmalioneatque doclfiria
pelat, cum proLlribus anlea poslularjt. Iribuunlur,-de nostro.concessiriius, nihil ab eisau-
II. liefellil calumniqin
* de labe simoniaca, cujus in-
.._.,. ferenies ; absit ul" sic quidpiani aiua fraterniiale
simulabqlur,
1 I. Sttas ilti viees noitin Bajoaria solum,.sed per criminis nobjs sinioriiaci bbjiciatur. Anaih.einaiiza-
Galliam omnemdelegal. mtis namqtie otiiiies quicunque ausi -fuefint dohutn
. L Suscipienies sanclissimoe fraternitatis luoeJille- Spiritus saucti preiio venundare.
ras per pracseniiuuigerulum, e.lrelegentes quaein eis III. Suggessiiii eliarh hobis^jer alia itta sori.-ta,
coriiinebaiiliir, '" exsiasi quiiditrfiincidimus, etad- tjuod iu Bajoariauhum l-eperisses faisttin sacerdo-
miraiione magna, eo.quod nimis reperlae sint disso- iem, qui aifirmabat quod a nouis fuisset iepiscopus
nare ab eis syllabis quie a lua direciaesunl fraterni- p.erdinatus; el lua Iioc fr.ilefnitas optime egit', duni
tale. per. elapsuiti .Auguslutn mcnsem :".,ubi npbis, ei iion credidii, quia falsus IIOHIO omnla- false sug-
indicasli, qtiodetcoiiciliuin, adjttvanie Deo,.el Carr êssil; el falsum reperienssacerdotio suspende.
lomarino praebenle consensum ei conleslante, factum Sic qnim audoritate B. Pel'j aposlolofum pfincipis
est, el qualiier falsos sacerdoies, quidivinum digni tihi praecipimus , ui quemcunque repereris sacris
non erant attrectare ministerium, a sacro muuere canonibus tleviare, ntilla ralioiie patiaris-sacrum.
suspendistij et quia tres archiepiscopos per singulas minisierium .traciare. Et quia sciscitatus es-an 3&
° Edit. Bom., sic,'legit sequentia verbay . et seilu- mohiim aflirmamus".Alium vefo, eic.'» MANSI.
cens populum pef faisitaies.ita u.f eum ab Ecclesia - b De.Glem.eitteloquiiuf. MANSI.\ .
Dei subiraheret,-ei._ Cliri<Liah_lege discordaret.-et <=Artavasdum cum filiis cxcaecaiuriifuisse mense
crttces siamens in campis ef oraloriola, illicpopulum Kovembri indicl. 12, hoc esf aiino Ch. 745, aiunt
sedueebat, relinquens ecclesias publicas, concurrens Theophanes. el Zonaras. Cafd.. Baronius ad atr 745
ad illa signa, quaeabeo lalse fiebant, eiSanciitaiis no- indictioneiii in liis epistolis'
. niiiie se vocari censuil,.et in suo npmineecele.sias HARD. - • " " corrigendam putai.
_-._.,.-
consecfavit, affirmans se eliam angelorum nemina - d LegendtiirirRodomris,vel _-o"3o»i_.»t„undeRodb-
scire, quorum in tuis syllaJjis.conscripfa direxisfi'; mensis, episcopus:Remigius .apudSigebenu.m; ann.o
quxjiomina nos nonangelorum, sedcliam magis dse- 751,idesl, Roihomagensis. MASSIin marg,
fi09 EPISTOL/E.. - "tSO
heres in Bajoaria provincia jus habere pracdieaiiq• A EPISTOLA VIII. -.
nis, quam.a decessore nosiro iiabuisti-.concessaui; -ZACHARI^: PAPÂt)PlPISUMMAJOBEM DOMUS, lTEMQCE
AD -F.PISCOPOS, ABP.ATES, ET PKOCEBES. FRANCORBJI.
nos Deo auxijianle ea quse tihi largiliis.est decessor
el praedecessor nosler non minuimus, sed augemus: Bespondet de diversis capiliilis a Pipiuo per Ardoba
nium mtssis:
el .non -solum Bajoariam, sed eliam omnem Gallia-
runt prbv-ti-iam,-donec te divina jusserit superesse J.Il_.Delionore metropoliianorum. . _ _-.•'-
De.damnatis episcopis, presbyteris, ei diaconis.
majestas, nostra vice per praedicaiionem libi injun- III. De presbyleris superbieniibus.
ciam, si repereris conlra Chrisiianam sen.tire. reli- IV."/-_ presbyieris agrorum. . ,
De mondcliis.ancillis Dei. _
gioiieiii,.vel canonum insfilula, spiriialiter ad nor- _V. VI. -De viduis von vlandis. _ .,
inatn sfudeas rectiiudinis reformare.-Dominus te iu- VII. De laico pellenlesuain conjugem. .
columem CHSlodiaf, reverentissime 'et sariciissime ' VIII. De presbyieris el diaconis qui scorsum coll.clas
-- - . •
frater.. Dafa a Nonis Novembris, iiripcranie" domno . IX. ; fqciunt. .
De ciericis el monacltis non manenlibus in suo
piissimo Augtisto Artavasdo a Deo coronalo magno proposito.
imperatore annq jn, post consulatum ejus anno iii, R..De~ciericis qui sunl in parochiis, nwriasteriis et
sed"..t Nicephoro magno. imperatore.ejus. lilio anno mafiyriis. , .."••'•.
" ' B.Xl.
" Qtti clcrici ab uxoribus abstinere debeatu.-
iii, in.dictione 13.
" W\. Diiis qttiuxores aulvnps dimitlun1.-
" ; - XIII. De monacltis qui cleriii fiunl. -
. - - EPISTOLA VII. XIV. I)e presbyleiis eidiaconis iricrimeh protapsis.
ZACHAIti_E PAP-EADBOMFAC UMEPISCOPUM. . XV. De ecclesiis " quas laci in suis.proprielatibus con-
. . siruunt. • . , -
JSpn.ilerandum esse baplismum, quein imperi us XVI; Declericis qui suasecclesias relinquunt.
sacerdos infraclis verbjs.admitiistrat. XVI!.. De episcqpisqui aliorum clericos suscipiuni:
' Qui clerici uxores ducere possihl.
Rcyereniissimq ei sanciissimo frairi "Bonifa.ioi XVIJI.
Dei. XIX. E't presbyteriel diqconi sitie commendatiliisnon
episcopo Zacliarias servus seryorum . - ,
suscipiantur. '-..,
- .Virgilius el Sidpnius reiigiosi viri apud Bajoario- XX:'Devirginibusvelalis,sideviaverini,'
rum provinciarii degenies, suis apud nos- litlerisusi i,. XXI. De non velalis virginibus, si deviaverinl.
. sunt, per xjuas iniimaverunl quod iua-reverenda XXII. De Itis.qumduobits fjatribus nupserint, ' vel r/iti
duas sorores uxorcs acceperint. _ _
fra.ernitas .eisinjuiigeret Unisiianos denuo bapii- XXIII.- De liis qui.hoinicidium sponie perpelraiil.
iare. Quod audietiies niinis fuiniiis coulurbaii, et in l XXIV. De liis qui homicidiiimhon spoiileperpetrant.
admiraiionern. qiiam.dairi incidimus,.si habelur ut[ XXV. Der.his qui udulleras habenl uxores; vel ipsi
sunl . .,-
dictutri esl.Reluleruni qnippe quod fueril >ineadem1 XXVL Oeadulleri.. monachisel .irginibus proposiium nqnser-
_.
p
-*
-
p.oviucia sacerdqs., qui-Laliiia.ii lihguam penitiisi '': vaniibus.
igriorabat; ,et <liim baptizarel,iiescieiis Liitini.elo- XXVII. DeItis qui susceplo virgiriualis propqsilo iiti-
dicerct : te iu no- bunt.. -.-...-- , >"..'- •_
quii, infringens linguam Bnpt:zo Domino -'excelleniissimo atijiie Cliristianissimo
minePatria, etFilia, elSpiiiiu saneta;-aeperhoc tita.
reverenda fralemiias -consideravil rebaptizare." Sed Pjppino majori-domus.ieu dilectissimis itobis.uiii-
- yejrsis episcopis Ecclesiarum, etreligiosis abbalibiis,
sanctissim.e fraler, si illc qui bapiizavii non efrorem
introilucens aut biEresim, sed pro-sola' ignoranlia atque cunciis Deum iimenlibns prineipibus in" re-
Romana. locutionis infringeiido linguam, ut stipra fatl• îoii.eFraiicorum conslittilis, Zacharia"s~episcopus-.
sanclae Dei Ecclesiae. caiholicae et apostolicae Ro-
sumus, baplizans dixisset, non pussuriius conscnljie„
ui-denuo-bapiizentur : quia (quodlua betie eoinper-" _- manoe in Dornino salulcm. Gfatia.vob^s et pax a Deb
lum habei sancia fraier.nilas)-quieuii.jue b plizaius Patre pmnipolcnie,?e,t Domirio Jesti Christo *iniico
-"
fueril-ab haerelicisin nomine Palris, el Filii, el Spi- -F.ilio ejus, et.Spi.rilu saitcto iriinislrelur.-
ritus sanctj, nullo modo debet rebaplizari.sed per . Gaudio magno gaudeirius iii Domino; addiscentes
solam inanus impositionem'purgari. Nam, sanciis- per reialionem .subtilissiini alque a Deoservali
sime frater, si"ila esl, ut nobis relatum est, non , praedilecii (ilii. nostri P-ippiiii vestram oninium bt>-
D nam conversalionem..: ct quodul in liouis et Deo
amplius a te illis-praedicenttir hujusmodi, se.l,; utt
Patres sancti docent et proedieant, lua sanciiias siu-" placitis Jispositioriibtis-unanimes alquecooperaiores
deat conservar*. Deus te iiieoltimcm ctistotliai, _re- esiis, ita et.Ecclesioe Dei veneiabilia Ioca~per rini-
'* versam veslram
verenlissime ffaier. Data Kalendis Julii, imperaniee provinciam sita , afqtieêoftim prai-
et
doinno piissimo Auguslo Constantinb a Deo cofonaio0 suleSj.sacerdotes, religiosos abbaies, ui condccet, -
b in sancto habilu el conversaiione sacerdoiali con-
magno imperatore, anno xxvi, imperii ejiis aiirio
iv indiclione \kr .'' servetis-, vacantes orationihus, iiisisie.nt.s pfecibns
• ad impiorandam diviriam
poientiam.; ei coeliius vi-
ctoriam tribuendam-adversus piigaiias et infideles ,
° Ctim Jnler omnes cbnstet haric
episiolam eodem n . anni 7<_3obtinebat, quove "Aflabasiittsot P,icepho-.
quo supefior"anuo scripiain esse, non dubiiim quln n - rus-a-Cpnstanti.nb.imp_ capii excobcaiisunt. 1'AGIU.1
legendtim sit: Daia Nonis Novtfmbris,imperante do- '- ad an. Ch. 743, ti.ll. "'.'••''
mino piissiinoAug. Artabnsdo a Deo coronalo magno o L j_rror cubai iti anuo 26-; legendum enim amio I
imperatofe dnno lerliq, posl cunsuialutn ejus enrio. a. 25, et iudiciio 12 ireljtienda. Sciipta e.^t episibhi*
iertiOiSedelNicepiio.ro magno imperdtote ejus filio 0 anno Christi 744.. Vide Pagium ad dictum ' an. n. _.
ahho primo, indiciiohc 12, quae mense Noveiubii ri • .
951 - - S. ZACHAIU/E PAPM ,932
"
gehtes propugnaloi-l.iis yes',ri.. Eienim vobisin vera-j-A quid geral -jsinc ccelerorum :sacerdotum cpnsilio.
..cojifessione elsimplici_-corde ad J)eum accedehiibiis, Jtem ex. libro -decretortim beali Leonis, eapilulo 52
scut Moyses.. ille" - amicos Dei -orando' pugnabat «oniineliir.- Igilur seenndum. sanctorum Pairnm „ca-
(lixod. xvn). et Jesu Nave ctitn populo Israel bella noues spirilu Dei condilos, el loiiusntundi reveren-
Domini pfaeliandovihcebai, ila et vos agere oporlel, lia consecratbs, metropolitanos singularuni provin-
cbarissimi mihi, ut sitis adjtilores^populo. vestro ciarufn epTscopos,quibus ex delegalione-nostra fra-
oiahdb, ei' bonis aelibus inliae.endo ,: declinahies ternitatis tua_-cura praeleriditur, "jus tradilae sibi
a~curis et negotiis saechlaribus, Scriplum est enim :' ' anliquilus digriitalis inlemeraiuni habere decerni-
' Yacale et
videte, quoniam suavis est DominusfPsalm. mus, ita ut-a regulis pra_sti,lulisnulla aul ncgligen-
. xi.v) : Et iterum : Accedite ad eurii el iltumiiiamini, tia-aut proesumpiione discedant; aut in habitu, aut
el vidius.iiesirijioh erubescenl (Psdl. xxxui). Principes " incessu saneiiiaiis. _.am et nos abapost.olicaaiicto-.
et saoculares Jiom.iiies,, atque Ijellalores;- convenit rilate subjungimus, ut episcopus, juxla dignilalem
curam habere et solliciliidinem conlra ihimieorum siiam indumentis utaiur. Simili modo et presbyteri
asiuliam, ei pfovinciae defensiqiiem. Praesulibus vero,. cafdinales, et qui in monaslica yila velle Ifabeaiil
•'sacerdo.il.us,' iiique Dei «ervis pertinet salutaribus vivendi',plebi quidem sibi subjeclse praselariori vesle
consililset orationibus vacare; ut vobis orantibus, el:,:P induii debitum praedicationis persplvant, et in""se-
iilis bellaniibus, Deo pwesianie, provincia salva per- creto propositum servent sui cordis, ut "quividet in
sislat, fiatqiie.yobis.in salulein, laudem et merceuem . abscondito Deus, reddal .illis in palam. Scriptum
.perp.e.tuam.Exhocquippeproesiila.us.vester apparebit quippe est: Qum dicilis iri cordibus.vestris, et iri cu-
in sanciilate,__etpfincipatus dilecti filii.nostri Pippini bilibus veslris cotnpungimini (Psiilin.iv): Non.enim
approbaljilur jier subjeetorum poles.ailem, el boritfrii nos honor eommendatvesiiuriijsed splendor ani-
dispositum. Ilaqueut JJagitavit anobis cumvesiro marumrMonaehi vero lahea indnmenia, juxia rior-
.-consuliu &u\erius effaius filius nosler Pippinus, iii mam et regulam nrona.iica. disciplinae, aique iradir
de omnibus capitulis. quibus innpiuit responsum de- tjonem sanctonim probabilium Patrum, sine inter-
•
mus, in quanfum Doinino. valemus;, de unojjuoqtie missione .utantur. ,'Si enim-abrenunliahles ea qute
^capitulq-inlerius cohseriptum_ juxta~qih.d "a sauctis _soecul_isunt, lota se Deo inteniionecontulerunt,.de
Taiiibus Iradiliinrhabemu.,. et sacrofum canonum omnibus illicltis debent absiinere; ut'quaritum'cor-
sanxif auclbriias : eiiam nps, quqd.Deo inspirante pore suo stislinueriiit-laborem, -tantum remnneratio-
apostplica auc.lori.taiejdec.eniere poiuJmus,;maiidavi- nis.proeniiuiri-.a.Deopercipere mereanlur. Aposiolis
nms in responsis. - ~ - . - quippe diymum datum esl -mandafum" duas tunicas
L_Qtiomoilo Jionofari debeat metrOpplUanus epi-J-G rion IiabendL(Jlf^H/_.%). Tunkas-di-xit Ghrisius, uti-
seopus cotani episcqpis ei"parocbiaIibus:jiresbyteris, que laneas, non lineas. Qui ergo obedierit dominicri
in cahone sslncioruih apostolorum-capiliilo _S3scri- .praecep.to, :bonis aciibus;inhoefens,?-liab'ebit vitam
jptunrest:: H..Episc_oposr:geiiiium:sirigularumscire a_iernam.Jtem.ex canorie -Antiocheni.copcilii:, ca-
.conyenii, quis iuter eos priiuushabeathr, quefn ve- pitulo 10.:de his qui yoeantiir;cliorep.iscopi deeretnri»
Jutcaput exislimen"..,'et tiihil amp.jus praetef ejus -esl : Qui -in vicis vei ppssessionibus chorepiscopi
.cojiscieiitiam geranl, qiiam illa sola sihguli, quaeparor nominanlur- quamvis irianus imposiiionem .episco.
-cliioe propriao,et-vjllisquae stibea sunl,competant:seu porum perceperint, et-ht.episeqpi coiisec'raiI:-sini;
.'__nec.il.lepraeter prnuiiim conscientiam faciaf aliquid, tamen sanclaB.synodo placuil. ui modiimpropritinf
-Sicenimunaninijtas erif, et gJorificabilurDeus pcr recognoscant, et gubernent subjectas sibi Ecclesias,
Clirisluin in Spiritu.gancto. Iiem in canone_concilii. earumque moderainiiie.ciiraqiie conienti sint. Ordi-
Aniioclieni, capilulo .9 contineiuriia . Per singulas nent eliam Iector.es,.et subdiacqnos, atque exorci-
legioyes episcopbs cqnvenit -nosse melropnlitanum stas, quibus-.promotiones-isiae.shfficiant.: Nec pre-
episciipuiirioiius provinciaj jsolliciliidinenrgerere; sbylertim vero, nee-.diaeonum-jiudeant: prdinare
pr-opier quqd ad melropiplim 6miit.sIgniIiqii_.;quf'ne- praeler civitatis episcopiim^.cuiipse-Gum possessiohe
,.goli:r vldenmr. liabere *. concurrenl.. Uiide plaCttit -•- subjecijis est.Si qiiisauiemiransgfedi slalula teula-
eiirn cl hotiore .pro-cejlere, etiiihil. ^mplius -prasier vefit, depositiis. quo uicbatur. ;honor.e priyettir.'
eum .caeferos episcopos agere, secundum aihiquam iChbrepiscopum verb ciyiiaiis episcopos-ordinei, cui
.1.Paijrib.us.regulamCQnsiim.lam, 1nisi-ea
tahium:qtia; i.lle subjeefus esf., . _." .."..,...", -•.•--.
ad.suam. dioecesim periinent possessioiiesque.subje- ii. Deepiscopisj.presbyleris, el.diaconis.damnaiis,-.
cias. Lnitsqui.sque.etiiiirepiscopus haqeai suaeparo- quod prislihuiii officifini usurparq.-non debeant-, .ex>
cbiaa pqtestaiem,_ui regatjuxta reverentiam siiigulis iibrb caiibnqm sanciorum apostolorurii, capilulp;29
eompetentem, et pro.yideniiajii gerat o.innis pogses- dictum esf: Si quis episcbpus, aut prestiyfer, attl
sio.iijsquoe [stib,ejus est poteslate. Ita utipresbyleros diacbnus, deposiius juste super certis criminibus,
. ei diaconbs ordinet, et singula suo jui|jcio cqm,pi'.e. austis. >fu~erit..alifeciafevminisierium .xlridum sibi.,
'beud..iÂinplijis aiilcm iiilii agere leiitet/prie.er coriihiissuiiJ, liic ab:Eccle5ia peiiitus"absciiiidaiuf.: ..-'
-antisiilem hieiropolitanum ; uec'mcfrbpoliianusaii- JlL.De p.ie_byteris supefbieqiibus, ex.-conciliq
-" Jlic el in ohiniljtis.locis.iibi- citanttir capiluia friapae"a Fraric. Piihffib edifum typisT^Jis an. 1687»'
" . * ''-•
Cano.njini, vide Cqdkem i.anoniinr Ecclcsioe.Ro- i).'5 ._''. '..--—"- _ : :
[_53 - - .EPLSTOL.-E.. .S3i-
. Caiihaginensi, capituIo-9 :Si .quis presbyier .conira-A VII. De laico pellenie suam cqnjiigem ex .canone
episcopiim stinrii inllaius scliistna feccril, ajiailienri sanciorum apostolorum, - capitulo.48 : Si qitis laicus
sit. Ab universis episcopis dicltim est; Si qttis presliy- uxor.em propriam pellenSialteram velabal.io dimis-
ler a prseposiio suo correptus fuc.rit",debet utique sam duxerii, communione privetur.
_ apud vicinos episcopos conquerJ, uL ab ipsis ejus '-" VIII. Db presbylerisetdiaconibusquise a minisle-
fausa possil autliri, a.'. per ipsosstto episcopq.recon- rio.ecclesiastioo subtraliu.nl;" ct seofsum- collecms
ciliari. Qtiod nisi leeefil, sed super-bia, quod absit, faciunt, cx canone Anliocheni coneilii. capitulo 5 "
iiiflaius, seceruetido se ab episcopi stti communi.one jiromulgalum est: Si.quis pfesbyter aul diaconus,
stibduxerii, ac separatim cnm alii.uibus faciens sa. episcopnm-proprium -conlemnens, se ab Eeclesia _
crilicium Deo oblulerit, anaihema -Iiabeattir, ei locun.i .sequeslravit, el seorsum colligens' allare" constituii-;
timittal. Si qtieiimoniam jusiam adversus episcopum et commonenli episcopo non acquieverit, nec cori-
JIOIIhabuerit, inqiiirenduiii eril._ - - --'_. senjire~ veLobedire vbluerit semel-eiiterum vocariti,
IV. De presbyteris- agrorum," qtiani ohedientiam jiic damnelur omnimqdo, -nec ulira remedium cbn.
-debeani exhibere.e.iiscopis, et pre.byteris cardina- jsei|ualtir,.quia suam reciperenon.polestilignitateriu
Jibus, ex concil.ioISeocoesarkTisi,capiltilo IS.iiaconr =Qupdrsi Ecclesiam turbareêt soljicitafe pefsistifv
'.lijjeliir : Pres.byteri ruris i"necclesia civilatis, opiscopo.J8 tanquam. seditiosus per poleslates exteras oppri-
vel tirbis offerre- non inatur.- / . ' : •. - ,--'<' :'-, •.j
prasenle, presbyteris ipsius,"
possunl, necpane.msanciificalum dare, caliceinque . IX: De clericis ei monachisupn maneniibus in suo
porrigere. Si vero absenles, hi fueri.ut, et a"ddaiidam pr.bpositoquod interrogaium est, in.canone Clialce-
oratioitem vocenlur, soli daredebebuui.Chorep.scopj donensi, capiiu!o7 decretum-est :Quisenieliri'clerO
quoquead exemplumquidem et formatn sep-ua,;inla depulati siint, a'ut monachorum:vitam; expeliveruiif;
videntur esse,"ui cum mifiisiraveriul, propier studium statuimus neque Jid miliiiam,- aiequeâd dignilaiem
quod erga pauperes exhibeut, honorenlur... . . aliquarii venire mJindanam :.5ed"hoc tenlariles,;el
-. V. De'nionachis, id est aneillis D_i, de qnibus nori jigenits -poanifeniiam, qnominus.redeantad id
Jlagitatum, si liceal eas ad missarum.solemriia, aut quod piopter Deum '
priiriilus elegerant, analhema-*
•
sabbato-sanclo .publice.leciioiies- Tegere,-et ad missas ti?ari. .' "- - . ..."_;• : ; : .-.'. .', .-
psallere, aut alleluia.,. yel responsoriuin :-de his in _ X. De cJerieis qui suni iirptpchiis,-fndriasteriiSi
Jibro. deefelorum heali.Gelasii papoe, capiitijo.26 aique manyriisex" canone .Chalcedoneiisis cbnoilii,
desiioatum esl: Quod riefas sit feiniiias sacrisaltari- capitulo 9_ita decreluni est: Clerici.qiii,prsefieiiinfiir.
bus miiiistrare, vel aliqiiid ex his. quae virorum.sunt ptqclnis, yel.qtii ordinantiif.in. moiiasleriis. eiJjasi.
officiisdepuiata praesumere. Nihilomiiius impatienter G licis mariyrum, sub episcopqrunii qui in -unaqiiaqud
audivimus lantum sacraruiri rerufn subiisse despe- cjvita.le sunt, secundhm sanciorum^Palrunrirafliiio".
Clum,ulfeminoe sacfis altaribus ministrareJeranlur-, iies^,poiesiale permaneanl, jiee.per contun_tac,iajn;_ab
êt eunc.a.qnoe non njsi yirorum -famitlatui deputaia episcopb suo desiliarii.: Qui-•vcro .audentt.evertefe
sunt, sexpm eui. npn, .eqmpetil. exhijjere : nisi.quod hujusniodi forrnam qqgc.unqu.e.roodoj-.iriee.prbpjiJii
omniii.m delictorum, quse sigillaiiin. persirinxjmus, subjiciuntiir episcopo, shquidem/clerieji' s.unt; cano-
rioxiorum reattis -oniriisel crimen eos respicit sacer- num ct>rrepii6nibus subjacebunt; si vero iaicl ve{
dotes,.qui "vel ista comnfiltiiiit,..vel cbmmiiteittes .monacli.i fueririt; communiqiie priyerilur. ,-: _ --.,._
jjitnime publicando,-prayis excessibus _se iavere XI. Qui "clerici eliain ab uxoribus. abstinere.de^
significaitt. ;.."._. , - .': beaiii, ex concil.io Africanq,- cjtpiiulo 57 ila conlir
- VI. De viduis,- si pos.inr in prqprjis. habiiaculis netur : Praeterea cum de-.quprutndam clerjcoruin
suis salvare animas,"iten_ ex..eode.n-ilibfo capjlulo.21. .(quanivis erga proprias uxoi.es) inconlinenlia.xefe.r.
Ita cottimeitif : Ut yidusenon velentur a ponlificibus; retur, jilacuiiepiscbpos etpresbylerqs, seu diacqno^
el si.professam cohluieiiliam, proposiio mutaip^cal- secuiidum-prqpria sialuta, .e|ia"m abuxofibuscoiui-
caverint, ipsae pro se;rationem Deo pro suis sint liere : quod, iiisi .'fecerint,y.ab:. ecclesipsljco . officio
actibus reddilura.. 5.atirtle .viduis sub nulla bene- V reiiioveaniiir....Ci«ierosautem.clericqsad.jdnqncogi,
djctione velatidis, superius laiius dtiximu. disseren^.. sed secuiidiim uniiiscujusqueEcclesJoe.cqiisuetudineiri
-dum, quae si.rprqpria. voluntaie, professam cbiijugii bbservari deberc... , ",. ,.-, .-,--.--; ..... __.._,
casiiialem muiabili meniecalcayeri.u"l,.perlciij. earuui -.-XIl.rDe Jiis qui .uxores aul-viros dimilltinl, nt sic
jntererit, quali Deuni debeant. satisfactione plac.afe. in_tneant;.exLConeiliosuprascripto: Africarib, capiiulo:
.Sicui.enim, si se. forsiiati .-cqntinere nqn polerahf, •JB9itaconiinelur:;RIacuit uli.secundjim'ievangfelicaiu
securidum Apos.toIuni-^JTin-jfy). nujlqieriii,ssniibere - eiapostolicam.discipliham,.nequedimissusabuxore;
veiabanlur, sic Iiahita secum^ deliberatione ,prqmi"sr nequedimi.vsaa marito,'altefJ:conjurigantur,; sedii,:.,
_sam Deo pudicitise .fideni debue.uni^cusjqdire.. Nos maneant, aut sibi invieem reconcilienlnr :;Quod,.i
aiitemnullum lalibiis.iaqueumdebenius iiijieefe.sed cpn_lempseri,nt,.a(Jppen.itenfiam re.di.gant.u_r.:<':. .';
solam-.adlibriationei.n _praemii.sempite'rni,-pcenasqu_e •-.--XIII.Q.iiod.inquisiium esr,;inonachusiisi:-clei:icjjs
proponefe divini judicii; ul nostra sii absoluia con7 faelus.fuerit, quid agi-debeat,'ex.d'ecrelo:heati_ Jpiiq-.
_scientia, -el illarum- pro. se raiionem Deq: retldat ci-niii papae.capitulo -17 conlinelur.::.De mon.acliis,
-
.itilcuiio. "-'.'.. _._.'-, jjiii diu moranturin niqaasleriis, et.pqstea ad cjeti •
§35 S. ZACHARIiE PAP.E "
BSSS
caius ordinem pervenerinl, non debere eosa proprio A forte susceperit, velut magisler iriquietudinis com-
pfoposito deviare. Auf enim sicut iri monasteiiofuit, mimione privelur. -
et quod dlu servavit, in meliori gradu positus amit- XVIII. Qui clerici uxores sortiri debeanl, in 17
tere non debel :.aul'sicorruplus posiea bapiizatus, capite eanbnum sanctorum aposiolorum decrelum
et in monasteiio sedeiis ad cleficatus prdiiiem acce- esi.: Innupiis autem, qui ad cierum proveeli suni,
dere volueril, uxorem omnino habere non potest, pfaecipimus, ut si voluerint uxores -accipiant, sed
q'uia fiec.behedici cum spbnsa potest jam antea cor- leciores cantoresque tanlummodo.
ruptus. Quoe forma servatur in clericis, maximecum XIX. Ut nullus presbyier,- autîaconus, sinecom-
velris regttla hoc habeat, utquisque corruplus bapli- - mcndatitiis epistolis suscipiatur, in eodem canone
zaius clericus esse voluisset, sponderei se uxoretri sanctof um apostolorum coniinetur .:Nullus episcopo-
omuino lion ducere. : -_. rum peregrinorum, aut presbyierofunii s.eu diaco-
XIV. Quod pfesbyteri itul diaconi, si' in aliquq nofum, sine commendatiiiis suseipiatur epistolis-: et
criiiiine prolapsi fnerint,non possiril per man.us impo- ctimscripta detuleriut, discufiaiitur aiieniiiis, et ila
"siiionem paeiiitentibe femedium consequi, in decrelo suseipianlur; si proedicatores pietaiis exsiiieriiil: sin
heati Leonis papae capituio 16de<:fetum est iia : fninus, neque necessaria subminislreniur eis, et ad
Aliennm esta corisueiudine ecclesiastica, ui qui iir B cqmmunibnem nullatenus adriiiuaniur, quia a gur-
presbyterali horiore, aiit diaconi gradu fueiint cbn- reptioife mulla prbveniunt.
secraii,- hi pro crimine aliquo suo per rnanus impb- "-- XX. De virginibus velaiis, si deviaverinl, qiiid dc
, sjlionemremediuriraccipiaiit pceniiendi. Qubd sine ' illisagendum sit, in libro decrelorum* beati Irino-
dubio ex aposfolica traditione deseendii, secundum centii- papae capilulo 19 asserlumest: Quae Cluislb
quotl-scripttim est: Sacerdossi peccaveril,quisvrabil spiritaliier iiubunt, et a sacerdote velaniur, si.postea
prb iilo (I Reg. n)? Unde hujusmodi lapsiliad pro-1. yel piiblice iiupserint, vel se clanculo corfuperini,
inerendam misericordiamDci secreta est expelenda -upii eas admitlendas esse ad ageridam poeniteiiiiam,
secessio," ubi illjs saiisfactio fuerit digna et etiam nisi is, cui se junxerani,- de.mundo" recesserit. Si
frucluosa. , ' -: ," - . • • enirii de hominibus hsec ratio cusioditur, ui quae-
XV. Pro eo quod inlerrogalum est de laicis qui _ cuiique vivenle viro alieri nupserit habeatur adul-
ecclesias in suis proprietaiibus consiruuni, quisipsas tera, nec eis ageridie poeiiiieiiiiaeIiceniia concedaitu',
debeai regere, aut gubernare-;-a satictis Patfibus ila" hisi imus ex his fuerit defunctus, quanlomagisdeilla
siaiuium esf, et iirpraeceptis aposlolicis sic coiilitiei lenenda- esi, quae anie immortali se sponso con-
tur. juxla pelitoris'imploraium.-iit si in quolibet junxeralj. et posiea ad huinanas riuplias irammi-
" ' "
. furidb cujuscunqtte: juris bralorium sive Jiasiiica 'G gravil?--"
" X.XL llem de non velatis
fuerit.consirucia, pro ejns devoiione in honbfem virginibus, si deviave-
Ciijtiscuiiquesancii, iri eujus episcopi parochia fueril rlrii, in eodem Iibro capite 20 contineliir: Hoevero
fundatum oratorium, percepta primiliis dohaljohe -quae'necdumBacrovelamine tect;e, lamen in proposito
legiiima, Jd est praestarile toty geslisque mutiic.pali- virginali semper se simulaverunt permanere; licet
bus alligata, proedielum oralorium absque tiiissis v.elatas non fueritit, si fofte. mipiefinl, his agenda
publicis solentniier consecrabit: ita ut in eodeiri loco,- ajiquaiitoieriipore pcenitenliaest,quia sponsiocarum"
nec fuluris tehiporibus baptisleria cbnslfuaiiitir, _iec a Domirio lenebatur. Si enini inter hqmiries soiet
pfesbytercoiisliiualur cardirialis : sed et si inissas bbnaeJidei contractus nulla -raiione dissolvi, quanto
ibi l'acere'maluerint, ab episcopo novilerpresbyterurii magis isia pollieitatio.-quam cu-ri Deo pepigil, solvi
po.;ulaiiduni,"qiia.enusriiliilaquoIibef alio sacerdole sine vindicia nori poieritI; INamî. apqsiblus^Patilus,
ullatchus praesumatur, njsi ah episcopo fqerit ofdi- quoe a proposlto, viduilalis-dlscesseraht, -dhit eas
' • ' iiabere damnationem, qtioe primam - fideni irritam
naium; . _
XVI. De clericis qm proprias ecciesias relinquuhi, Xecefuiit/quanio poiius virgiiie«.qua>pfioris promis-
qifid deeisagidebeal, ex carione sanctorum aposlo- sionis fidem frangere sunl coiiatie ? •-.
loriim capitulo 1S ita conliheltir : Si quis pre^byler, _ XXli. De his quae duobus fratribus iiups.erunt,
aiil diaconus, arit quilibet" de numero clcricorum, vel qui duas so.rores acceperinl, in couciliq Neocas-
relinquens propriam parochiam pergat ad alienam, sarieiisi,capitulo 41 contineiur : Mulier sl duobus
et bmniito demigrans proeier episeopi sui eonscien- fratrlbus nupserit, abjieialur usque ad morlem. Ve-
tiam in aliena ipafochia commoreiur,' htmc ulierius fumtiimen iii exilu, propier mise.ricofdiani, si pro-
- minislrare non paliamur: pr3_cipue si vocalus ab iiiisefii
quod facia incolumis hujus'co'njui_iclionis
episcopn redife; conlempsefit; in sua ihquieludiiie - vincula dissolvat, frucluin poeiiiienli_e-c;ii.sequ:ilur.
perseyeraris. V.rumlamen lanquatri laicusibi com-_ Qnod si defecefit nfiulier aut vir in talibus ifuptiis,
municet. :_--> . . - difficilis eril
poeniteritia in vita pefmanenii. Nos au-
XVII. Item pio episcopis qui alierins clericos lem, gratia diyina suflraganie, juxia prjedecessbrum
suscepeti.it, ul excummuiiicentiir, In eodem canone- ei aniecessoruin poniificum decrefa, muho amplius
capilulo.,16 cbntinelur -:'EpJscopu. vero, npud qnem coi.i-irnianles dicimus ul duiir usque sese geiieraiio
riierimratos esse constiteiii, si coritra eos docreiam cognoverit, juxia riluni et" normam Chiislianiiaijs
cessaliorieni "pro niliilo' reputans,: lanqiiam ciericos ei religiotiis Romanorum, non -copuletur coiijugiis.
-
-937 _ . -EPISiOL/E. ',.-958
Sed neespiritualeraiid est cbihmatfem, aut filiainVA A. Haec .itaquey charissimi.nobis. et-clileciissiiiiE_qu.-e
jquod:absit,-quis,-^ducattemerariii atisuuxofem/Est• "stiperius anhexa sunt> in quanlufri,' miseraute Deo,
'
«amquejiefas, et-periiiciosom.peeGaiiim coram.Deo Valuimus, inter caetera capita• defloranies, lafn:'.san-
«i. angelis ejuSi -In lanium euim";_gfaveest, uf nullus cfbrum -aposlblofiiro, quairi etiarii' beaibrum Patram
«anctofum Palrujn -,"iieqtie'.sanctarum-..synodoriim ;._ saricliones; seu-etiam probabilium beaiissimonim
. .assertionej veJ etiam in: imperialibbs "legibus^quis'-__ _ pontificum decrefa, ut uniusctijusque capiiuli .seB^
piam judicatus sif, .sei terfibile. judicium- Dei ine- i< teritia conlinel, in Jjrevi/eloquib perîfingeriies, ad
lueniqssiluerunisenleriliamiiare.;.•-_ ; '-'-'., ..'_. ; '.vestri-pfaBsulalus.notitiaoi.et.praedicatiohem, afque,
,- XXIIL pe liis qui Jionireidiunisporileperpelraye- - pophli .ôbis a Deo cfediti aedificaiionem, mandavi-.
runt in capitulo 21. Aneyraril conciiit ebniiiieiui'". "mus minisiranda aique per-ficienda: hortanles ve-
Qui" volunt.arie homlcidium. _ecerrint,- pqemtenliae stram omnium---"prudenlissimamsanciitaiemj et pfo-
jugiier,.se submiUanl, perfecliqnem ve.ro;circ"a'viliB. cerum,,dileclionem, .uiomnimoda ratione. iiBij tje-
*
exii.im.consequanlnr.' ''}-• •,_."-"'-'.:" -*;" clinanies a ;dt_xiris"aut:sinii(fis, sed viam- regiam
""'- XXIV. De his quiboiriicidiumfioij-spohte perpe-- incedentes, coristantissime-bbservetis -aposfolic-:,
- iraverunt,
in,eqdein;canpne-capiiul6 _.2:ebntineii_f':-. -.fliandata.-G8eler_umli.ee, amaniissiminobis, qêdihius'
. JDerhoqficidiis non-sporitb-cqmmis.sis,Tpriof cjuidem :B , vohis in.mandatis, ut nec nos"eoranrDeo,.de taciluf-
defiiiiiio post_ seplem: annorum. poeiii.teriiiairi-perfe- nilate ijudicemur, nec vos de neglectu icqram eo-co-
ctionem consequiprsecepit, secunda vero-quinquenhii - rgamini reddere raiionemj sicutscriptiimest indo-
tefripils,explere.' " .-. ,",. -'"- ,.""~"'_: "-'-:' ..'--•''. ; mmico-praecepto,:,;Si hon venissem, et toculus fuisseni
XXV. De his.qui aduiteras habent uxores, -vel ipsi _£ist peccatum nori fiaberenl (Jdari.xv); Jtaque niliii
adultericomprobanlu'r,'in conciiiq-Ancyr.ariqcapitulb-; rexcusatjonis a-dhjbenies",omnium raiionabiliiiu. ani-
:49.cbntirietur :-Si' cujus uxbr -aduI.ef.ata'J.uer.t,-^vel .-marj-tmsalulehi procuretis, ita currenies in agbrie,
si jpse«dukeriu__rcomtriiseril,septehi ann.oru_n'.p-Br." ut non vituperetur. Ji)iiii-tefium- vestrum, sed iriagis
Hitebtia-oportel eum perfectionem: consequi.-seciin-'".;.-de-palma vicioriae.brayium acc-ipiatisjjuxta egregii
dum.prisiinosgradus. .: :'""-: ,; ::- _."-..-'.-"- ':':- aposlbli dictuirijhaberites bonis actibus iiihoefend-
XXVL-Deiiiohacliisetvirginibus pfopositum riori;\ r.epositam coronam jusiitiK in siderea mansioriei
eer variiibusin libro decretorum bea_r-Siricii papar.., quam vobis r&ddat irijllum diem justus.judex-Do-
«apitulq-6 contifleturi.Prailerea 'monachorum.qubs- iiiiiius-.Deus.et-Salvator nosler Jesus-Chrislus, qui
- dam, afque -mona"charum,rabjectoproposilo' saneti- -vivif in.unitafe-cum-Deo Patre omnipoleine,.et
tatis.in lanlam" proiestaris deinersos esse la.sciviarii, Spiritu-sanclo, "per- o.mnia -saeeula - saeculoiam, • -:
, ut prius clanculo. ve] sub moriasleriorum "pf_elextu.( C Ameu," ..-•-'.".- ^'. -. • - . > - ._ : -.
illicila ac sacrilegase contagione n_is_.ueriri_l;post_a-""X ... _a.EPlST-'OLA.jX-..":. :. - _-
; yefo imabrQplumconscienthe desperaiione-perducli,. - .ZACHAKI.iE" PAP^!ADBON1FAC1UM ABCHlEPlSGOPUa. ;
&e illicitis: complexibus libere. 'filios- procfearint,, .. VL recilehlur in_.conc.iliocjumad:Pippini capitula re-
iterutn ^ldebertus, Cqdol-
s.cripsii,
_ "quodet publicaeieges et ec.elesiasiica jura-cbndem- , ,'salius et disculiahiurque Clemehs.
'
- - ,
«ant.Has igiiur- impudieas.deiestabilesque persbnas . -' Revereritissiriio et" sariblissiinb fratri Bbn__acio
a monasleriorum coefu cjericorumque conventinus'< -cbepisebpb Zacliarias servns sefvbfum Dci. '"-"'*
_ elimiuaridas esse; quatenus retrusji. inrsuis.efgasiji- r . Egregie fios admonet.beaiii- Paiilus i"n e\> ûbti.
. "lis, lauium "facinuscontinua.Jamentatiorie deflentes, -ait:Imitatores mei esibte'-,ticulelegbChr.isli(1 Gor.xi).
purifieatq pbssiht poeniludinis" igne decoquefe, ,ut- Jlinc est ergo'ul per sp.eciale [Ed. Rotn., spiritalel
els.velad mbrtem salterri, sbljusiniserieofdiae iri=-. chafitatis viiicuium, etsi corpore absejiies, -spiritu"
tuitu, per coinmunionis.graliani possit •
" ' iiidiilgeritia
- veroêmper sanctaeJfaternilati iuaesimus praesentes:
.siibveiiife. . -. : ,. \ ." --'- \ - - ita nijiii riftstris\visceribus le Jiabenlesvcharissi_riuni
"XXVII. DeJiis quaenou coactae,,sed propria; vo- ffaireri_'et consacerdo.eirij licet peccatqres, taaieu
J.iihtaie virginilalis proposituflrsiiscepefunt, qqod ".-. spe <livina"ifeti, assidue iri nosiris qf ationibus et
delinquant cum riupserint.elsi nofidum Tuerint cofl- " raemoriam lui agefe nori desistimiis, pelenies iiii^
secratae,in libfb Decretorum beati'Lbbriis papdsea-:. .inensam Cliristi^Peiiibstfi 'diviriitateiii, ut Itl pti-
plle 27 .Continetur":Puella.i quae rioh coactae pafeiir'."' : agendom3uum. fe confirmet miiiisieiiuin : fluaiehus "
tum imperib, sed spoiitaneo judicib/vifginiiatis pfo- :4u"diem adveiilus. ejiis illain pjacabileni mereaftK
pqsitum __fquehabiliirii suscepefunt, fsi_p,bstea"nu- : ..exprimereyo'c_m: Ecce egqi ei pueri qiios dedisiijni-
ptias .eTigunii pfaevaficaniur, ifiainsi noridum eisi , hi, riori perdidi ex eis.quemquqm (Isa. vin). Ut confi-
gratia corisecf, lionis accessii V cujiis-utique adnt nuo aHiso_a.et_desiderai._lis vox intef illbs, qiii ab
fraudafentttr muriere , si iri' prbpbsitb.permahe-, •..-, iriitio inotidi. ei jilacriefe, coitsonanier te iiiqruni
refiV' .': '':_';}.:- ' _!''- iriyjfatibne stfbroiitat,.-iri-;qua diclurus est: Venite,
a Epistota. jlaec bpisloia sine anrio elijfdiction.ei
IriquitiDnfohius", efrbr.em in"numerum oportel irre-
daia!habetur in Vita S.Bbnifsicii 'apud/SerSfiurii.iui - -^sisseisi quideiriiiohsibi coiiaerearif:'nam'yigesiiri'us
hisloria Mogunlina : in Roniaiia (quain nbshic seeutil octavus "ifnperiiann.us.Idem oclavuserit,,et nori.sex-
. sumusjeditione data liabeuirjih'no1__!viiiCbhsiaiitini;, ,-tus; exqiiqsqliis regnare coepitj ciiin taihen utei-iUe
ex quo cum paire regnare coepil fei aniih sexto, ex(:: iiumerus. repefiatur esse meudbsus.' Vide infraacl^
quo soius regnavit post obituui paifis.- Vertimtameitf ":- corieiJiiRomarii _i.-Bj.ucs;' -•''."
J
PATROL. LXXXiX» - .- . -.- -' :'"}; . 30
' •' "
_939 _ V' • . S.^ Z.ACIIAR.l___iPAP_4- .. - »'
. JimedictiPhlris Hiei, pgrdpite?ypbj§,parqtiiniregnuinab^ desi"!ial,,,.etincessaniei'.rOraX'iQhit£um >.T&ribu_;."qui "
'
prigineji}wdi{M-atth.'$$.y).His,iia sefageritibus agnos- ."t4C-ii.m.siii).tjri.tendatf_d-spjritales_.arculosco,iiSiruens
-qa.Sjcl.J.a.rissimej flagitasse a nobis PJppinum, ejccellen- ,et .yzizania -'eradi.e..jis..-depQftel.fld eombbrendum, ut_.
.tissi.tnummajqrem diim^ '$\l'\J.. Grego.rius.ipapa: BoDumêjiim,'Inquit,.vofiis
.homjnem,,jfpmiutf-AfdobaniumfEt..-R._j_j..>Ardqcji_a.- . .JE^.JJwj.jnbbisJbpussi.tinly.qiuntate.tii.aimex div.no
.miim]:religiosmir ,presj)yierum, ajiquajrtacapitula .de . -adjuiqrJo:eritjh-perfeeiiofi_e>;.HisJta te liaberitibus, _
sa c.erdot.ilj.prdin,e.,etjquae_>..d animarjim-ialutem îerti?- fil)_aiigsiirib-frai,ef.j-coaTbf.tare;iirDqiiiin6..etJps^ ,-
«nenl;; simuLe.iiamiet pro-illicila.copula, :q'ualitersese" adjulor itius. De incursioite autqm ,gentium-,:quiBiri
•d$.eant-Custodife.jusia..ritum rChrisliarias religipriis iuis.jplebjbqs Jaciq est, iiiq-reudtirn ;nobis est^Bed-
.et_5.acror,umcanoniim;Insiituta.'Etcjuahquam-<le Iioc Jiaacv.ad-yer:sitas.>n.ullate.nus :tuam:fi;aternitatem' cqn-
jainexperla siliuajfaterna sanctitas "qriaeanobis sunl, lurbet. quiaef,llo.mana-.ci"yila_«x?accitienlib'usfaci-
deefeia,' iilius .tamen.^qtj-jauremjacceirimodantesj jjQrJbiis:saepius.es_t-depbpu3ata-: el tanienomnipotenlia.
'"jri..;brevbeloquio xpnscripta apoStqiica .documenia sua Dominus px supernis. dignaius est eam consolarii
direximus.' Pr.oAquibits. ,'jut in. sacerdotali. -collegio . SiC; elenim creriimus. --quia--el.;Yos--.consolabi-tir.
Jectioiie pandairtur., etiuam fraiernarirsauclifaiei-t Pqp.ulq,;ergo tjbi'comniissoj,-jrevereBtissime frat.ef:
iiiibi .evoeari.4edimus in mandatis: et dum.pro. b&v- ~B prj_dJeajejitnium,_et,sup'pljc:aiiones4td_)_4imJiianja-^
m fjieritaggregatum, concilium, ad raedium dedii- fum.iet-iiupereminensejus.clenientia adjuyaiiit vogi.
•caniur -sacrilegiilli:..el_-icon,tumaces, Aldeberius, ct Te'jantem,_utp,ri-.dixiri).us,.-nnllateiius; adyersa :per-
;Godplsatiu.s,et\Ciemens, exepiscqpi, ui -eqruiinderii-O lOrbeht:seU in Jbonqope'fb quod coepisti nullo riiodo"
•sub.tili. iridagation.e .-cribrarelur -caiisa...<Jubss\fie- '^.ef!Cia-i.-'Nqs-wroj-Hc%t^mmei:Ui'«t'4)ecqa'loresi no-
•yianiesa reqliiudiBi.s/tramite .usquequaque ,-repe're- ; sirjs.-rprecibus,, yel .ct).ns.acerdot.um.itosi.rorum,-.-in
_ ,rilis,:_t:jco_i_yicli'-Juerintjncliriatiad-.viam cbriverli _ quaqlHm/_bo,ssuriius;,-_adjuyabimus. Desynodo auteiri
rectiludinis,:^ft bomim atque "placiliim in oculisve- ' .congregata:apud -;&an:cq.rum,-pjo.vin.ciam,-._tie"diant_-
stfis.-paruefit, -iyim principe• ipiovinci_c'disponite I)us;PJpj)iiiq0j3t:CarJohiannd>ex"celIeniissin)is::.filiis
vsecuridUmsacfbrufricanqnu.Qi:sa"ncita.Sjn autemjn nostris, jUxtanostrarum.syilabarjumcomniotiiiionem,
'
;superbia.-persliter-ints contumaciler -.proclaifianles •,.peragentejibsfras yjces;,tjia;Jsaiieiilate. qualiler ege-
,rebs. se>non -es"se,-4unc.: cum - probaiissirii.s".atque ris-.coghqyimusj,ej-qmnipqte-iii: Deo. nostro. gratias
pnidenlissimis sacerdolibifsy dffobus vel tf ibus,.p. a_- fig.imuSi:;(iuieqr-qm;-_cprd_a, cqfifirma.vit, iit inhoc pio
•dic.tosad nos dirigalls -yiros;:ut.profundajnquisjtionb oyefe.adJji(ores.,4ur:.exis"terent/;Womnia,opiimefi^
_soraftH_.ede apostolica .epr.um Jriquiratuf,«a.usa,.et 'caaohice .pefligisti/v:tamde:&l_sisepiscopis^ et forhi-
juxia quodmeruerjrit finemsuscipiant? Age iiaque,. McariiS,,;.eL,.sch.isniat.icis.v quarri..eliam et in reliquis-
îlectissinie fratef,' ih-i-iinis"terib tibi conimisso, ab nqminesicer.doiibus,, .contra.can.orjumrsiatuta.agenv
"omriipbtente Deo mercedis-praemiumTecipiehs, asfer- iJ.bus-f-y,eI',coiitra -.callioJicam-Deiel aposfolicam Ec,
. ?iam'vitam consequi'iherearis.Deus te iftcoltimem el.esiain,-de^qujbus s.ecundumjluam relatioriem-per
custbdiat,-revereiitissime fraten Daia;Nbnis Janua- singula.respondemus.^De epjiamqne quod suggessi-.
rii,. imperanle douinq.nqstrq.piissimo Augusto"-;GonT sli,^qubdelegerqii^ci.yitateri- unam dmp.esFraircorqro
sianiinoa, Deo- eofqnafo «iagnq Jfiiperaibfe..?.aiinq - principe^, conlirigentemr;Usque.ad paganorum.fines,
^xxvffl,-imperii;ejujs«nnq.y^-4ndictIoaefS.,. .._"- . et paries Gernianic.arum geniium, ubi antepraediea-.
...'. '}.-' .: t--. EPISTOLAX.V.. ,*: .: V { ." s|i, quaienas. ibi;,sedem uneirnpolitanam...perpeiuo
.-. ZACHARIJ- i>AP__-_-D*OMEAt_IUM ARCHIEJ. ISCOPOMf' \ . leibppre, Iiabere_d.ebeas,=;til,Jndecaeleros episcopqs.
, adiyiam .instru.as; rectitudinjs, et post te lui.isucces.
-Rescribit.!dd tefnas %]us<litiefas,-mler:alia rie^ceifsii-
•dyvnuoHuodeiimod:eriarXofum-::ecclesiis-pendend6. a .spres5er.petu.ojurepossJd.eanlj.ljoe,guqddecreve
"sihgulis^conjugiis\sehorum, de.aciis.jij synpdo. " •laetonossuseipimus aninio, eo quqd ex Dei nutu/jon- -
Romaha contra. Altieberlunj .et ;Ckhierit'eth, .-ei de siaf e.sse;(aclum;.Q!!0d.verq.jquidamfalsisacerdoleset
rrietropbliiariasMe^8idnim'Agrippih_(ecorisiit'ueiida,: ,lio"c,i"mpedirerconali Sunt, eofum Tanum-
Bscliismaiici
-
- Reyerentissimb et .sanetlssimqi-^rairi .fBqiiifaciq vagoneni .Dpmi.nu__dissipabit, etJIla faciet stajbilitaquco
'
coepiscopb-Zacliafias ser.yus "ser.yqrumJ)eLV. . . sTanclbrumPalrum;..staiulis cpiiv.eqiunt coricqrdare,,
Cum nonis- sarieiissjmâ-Jralefnitatis luaesyllabae - Etquia libi ipsi^principes. Francorum in_;hoc etiam ,
delatae'fifisserit,"aiqub"per .ingula relegi fecisserhus." - adjutojes exs.iilerunt,_reiribriat Jlljs omnipolens Deusj
etfeperissemusin earumdemliiterarum luaruinserie, vjcissitudin^ 'pramiuriij.et .inriuniera Iargialur bona.
qubd pe .catis riosiris:faeibnliljuSjdum^dbniinjcitfiiicj >° Mam.Siroiiilerde.Jllo falsq episcopo, quem dixisii _
aii aiigeridam^^êtem'
' semina' quaereres "elabofafe ' adulteratjeieripiî.liqmicid» fijium.ae in adulterio
"spiril-tiem,:suhitq inim.icisuperseiriirianr zizania. \ ut n.aiufh, eiabsque.diseiplirianuirkum.et cae.teramaia.
sancii.l, tem '"luaih ^'n."bi.nd i.pefe" Jmpe-iarit;,,,Jqdbs hqrribilla quae.pef siiigula enarrasti, ac per hoc. et
ruSmiisl Se_f:tua sancla' 'Traiefriitas; elaiofare iibn ' sui siriiiles sacefdptes cbns.ecfavit; deJioe meminittua
'
, :.:"^j/abDei)|-iri'."C-i^ efese.'. .:.,c..Cital.urJi,u,jus_epi6tqlae
.^"eribeniJu,™', locus :,Nain,siniilitefdeillo
drino}i%ni',:&iBiip.jsaaam Gii/iki.3/t7.i;iiAfi'DyiSii1S;:. /^V.'ep^cope,.'k-»:-iy'ope)Carnolensi,.-parifr-% ciipiie
'Vide PagiriJB Idem,.^Lurllius\cqinp:rqbanfeiii.ad 'a.ri:; lfiOj.-"ed.fajsoiilrilo,tanquam ;exJepistolaGregorii IH,
©h'.\7M.,
'" > ji".'4"se]jq./. ':};/'< '}}.' '}, _ , '.: -..-•';.-"- cum.-siflZacbariae".SIBMPND.- - - ".-_' --
\.ae_.up. ep. i Gf'egbrii.pap}33*il, adBp*iiifacirim'.::
"
Mi '<' EPISTOL/E. . :9.__
reverenda fralernitas,quot vicibusjain libi [Ed.Rom., A i fecimus : et dum nobis coram q'mni concilio relecta
quod . tribus jam. vieibus] scripsimus , iil nullus fuissent, pio studio.omnes.eadem ..schismatica do-
homicida,nulIus adulter, nullus fornicator sacfum gmata ipsorum, atqu.e iniquissimas lraditiqnes,.seu
ministerium debeat attreciare: sed neque='pcenilens; scejeratissimam vilam, quam sibi Aldeberlus-cbn*-
aut talis; qualem sacricanones proliibentessesacer- scriberefecil,damnayerunt,êt una yoce exclamave-
dotenj. De baptizatis vefo'abiilo,seu;ecclesiis cbnse- runt, uf igne cremarenturr Siedribs ho.crion recium
cratis, requirat iua fraternitas, si aut" ecclesias In judicavimus, prq eo qu.odad reservandum,-sive iu
nomine saiictaeTriniiatis consecravit, aut pafvulos -Clernum eqs condemnandum.Jn scrinio sancta_ JEc-
•Eimiliter baplizavit, dum sacerdolio fungeiiatur, et clesiae reservanda mandavimus, conscriberites ipsi
sic.et corisecratio ecclesiarum et parvulbrum bapli- dignam sententiam : cujus instaf [Ed. Tiom., instfu-
sma sinlconfifinala. Et boc paritersuggessisti,quod menta] actionis ad tuam direximiis, ffaier, safictita-
jlli qui a te projecli sunt sacerdolesra nobis se abso- tem, ut, relecta ea in pfovincia Francorum, omnis
lutos apud Ffancorum provinciam divulgeni : quod schismaticus aiidieris lalirer a sancta Dei calholica"
iua sanclitas nullo mpdo credai: quia, quod impos-; et apostolica Ecclesia judicatum, a sensus sui pravi-
tate resipiscat. •
sibile est,- sihoc fecissemus,t.uoe cliaritati per nostra '
R , r . :
indicaissemusliiteras;'Sedfioc quod impossibile est; In tertia quoque tua epistola inlimasii nobis de alio
nullo modo credas, quia non aliud praedicamus, ef. seductore, nomine Geolebo, qui 3nlea falso episcopi
aliud agimus, aut dirigiraus, ut illi garriunt; sed-, . nemine ei bonore fungebatur.'Sed quia sine cujus-
auxiiiante Deo, illud quod praedicamus "fine tenus cunque licentia et consuliu *ad iios properat, dum
observandum censemus. Hoc autem-sanctitalem tuanf advenerit, ut Domino placuerit, ita fiet. Tua autem -
flrmissime ut teneasliortarnur, utsanctorum Pairunr reverenlia-, uf, Domino auxiiiante, coepit, vice nq-
inslitulis, el consultis sacrorum canonum omnino slravolumus ut omni anrio aplo tempore in Franeo-i
obsequi debeas, quia nos nullatenus aliud praedica- rum pfovineia concilium debeat celebrare, ut. fre-
mus, et aliud agimus: Nam etde eo quod obsecfasii, queniia sacerdotum, sive institutis sacrorum cario-i,
ut Francorum pfiticlpibus vel caeteris Francis scri- num mediantibus; illic quid • adversum nullo iftodo
beremus,-,ut peiisti, eis per-singula' scripsimus, ui audeat pullulare, sed magis Ecclesiae Dei iiniiate, et
tibi.etamici sinl, el: adjulores-in dominico opere1 disciplina ecclesiastica atque apostoiica ubique in
existant. De eensu veio -expetendo, eoquod impe- illis partibus dilatata, cunctaepopulorum turbaeeliam
irare a Francis ad._eddendum ecelesiis vel monaste- in occiduis parlibus veri catholici esse possint; ejt
riis.non poluisti aliud, quam, ut vertente aiino ab non amplius per lalsos sacerdotes erroribus involuti
Q
SKioquoqueconjugio servor-umxn denarii reddanlur; "- demergantur in inleritum. Dum yerq concjlium. ag-
et lioc gralias Deo quia .poiuisii impetrare, et dum gregaveris, sic lua fraterniias conllictum habeat cum
Doruiiius.donaveiil quietem, augeaniur \Ed:.Rcm., metropoliianis quos confirmavimus, d_eeo quod di-
augebunturj et luminaria sanctorum, pro eo quod xisii, ut nullus siue commendatiiiis epistolis susci-;
muic tribulalio accidit Saracenorurn, Saxonum vel' Tamen et prohocipso, etpro. omnibus. utj-,
piatur.
Frisonum, sieut tu ipse riobis -innoiuisti. De eo naln*' litatibus sanctae Ecclesi*,'. Fraricorum principibus,
que quod,.iiiierrogasti-,quod ilii.qui depositisuntpro ' commonitionis direximus lilteras, ut jam superiBS
capilalibus peccatis de gradu sacerdotali, dura eos' fati. sumus. De civiiate namque illa, quas. nupef.
reperisses adulteros aui homicidas, ut- nec. -sacerdo- Agrippina vocabalur,-nuncvefoCoIonia, juxta peti-
tes, nee clerici esse possint,-nec subpcenitentia l' tionem Francoruro, per nostrae auctoritatis pfaece-.
tnonacbi; esse volunt; sed pergenles apud palatium1
ut eis lbca iribuat eccle- ptum "nomini tuo meiropqlim confirmayimus, et luae^
-regis Francorum,.rbgant sanclilaii direximus.pro fuiuris femporibus ejusde_si -
siaraai vel monasteriorum, ut laica vita vivanl, et Ecclesite slabililatem. Deu.steJncqlu-
r metropoliiariie
dispergant loca sanclorum :"sed et de hoc pariter mem custodiat, reverentissime et charissime fraler.
qualiter fieri debeat, Francorum principibus com- '
• - ' DData pridie Kalendas Novembris, imperante. domno
monenles direximus. .
piissimo Augusto a Constaniirio a Deo poronatq nifc
. In alia quippe tua epislola leperimus eonlineri' gno imperatore, b anno XXVH,imperii ejus aiino y,
omnia quae contra" te "egerunt falsi_ et schisniiatici1 " indictione 14._^ . ,' ,
episcopr Aldebertus et' Glemens, per quae omnia'
acta ipsorum et impiissimum errorem f Ed. Bom.
add.- singillalim ] indicasii. Nos vero eongregalis
. ffatribus et consacerdblibus nosiris, eorumdem pra^
vorum sceleratissima actain eorum praesentia- relegi
_ a"Gon6loijiini-onnpxxvn. Res exigit ut legatur b Sirihondus emehdat xxvi, Labbeus iu ChrtBno-

-anno Xxvi.-si-Utin synodo Romana : scripta enim imperii ejus anno- v,
logia-sic emendat, anno xxvi,Ghrisli
est continuo post synodum, ut inscripiionis quoque indict. .15, et ait esse annum 74S..HAKD.. Sed
nota indicat, et sequens epistola Gemmuli .diaconi. retinenda indieiio U,,quae" cum Novembri anni 7-45
SlBHONO.' concurfebat. MANSI. ..._:.
" ' Qki
. 543 S. ZAC.lARl/E PAP___
EPISTO.LA XI. .-.'... A qtiamvis sceleraiissimus ûisque h.T.reiictis; vel
•. ZACHAR1.E PAP/fiAl>BON.FACIU.iI ARCUIEPISCOPUM.schismaticus, aut lairo, aut fur, sive adulferj hoc
liomini pelenli ministrarel, lainen Christi esset
Respondet dd litlefas quasBurcliard.us episcopus attu-.
- ieral, prmcipue de forim et ministro baptismi, de baptisma verbis evangelicis consecraium :etecoritra,
vagte quibusdam episcopis el presbyleris, de Sam- ' Iicel minisler justus lueril, si.Trinilalem juxla regu-
soiiis presbjgieriScoli Itmresi circa baptismum, de latir a Domino.positam in lavacro non, dixisset, ve-
Yirgilie ilem presbytero , ejusque alio erfore: De rum :
. sede melropolitana non Colonim, sed baptisma-non esset,quod dedit. De illis ilaque
MogunlicB
defixa. Permiltil denique ul sibi deligat succes- imraundis.et incerlis viris baerelicis alque schisnia-
sorem. licis, qui in nomine Trinitatis .peientes baptizani;
Reverentissimo" et sanetissimo frairi Bohifacio sed et de bis qui sine invocaiiqneTrinitatis mergunt
coepisebpo.Zacharias servus seryorum Dei. in fonle baptismaiis, fraternitaii.tuaejioium.esi quid
Sacris liminibus ieati apos.toloriinrprincipis Pe.lri, deiliis sacrqrumcanonum.series continet,-quodei
ei noslris oblulibus praesentaluspraesens Burehardus, tenere le firmiter horlamur.-- Scriptunf quippeesi
dilectus nobis episcopus, fraternae sanctitatis l_u_e dicenle Domino : Sancli estote, quoniam el ego sanctus
nobis atlulit affalus, per quorum scriplum lenoreni sum (Levit. xxi.). Quod suscepisli, fiaier, a pra.deces-
.agnovimus magnum liabere cerlamen. et studiose B ! sbfe tiostro sanciae-recordationisLGregorio , iiuiis
-eiaborafe fraternitalem luam in praedicatione evan- aposlolicae sedis jioniifice, in. eo permane, et ab
gelii "Ghrisli Deinostri, et exhortaiione sanctae ca- evangelica et apostolica, seu sanctofum Palruni
tliblicseetortliodoxae rect.aefidei,quara a redemptoie Iradita doctrina "nullomodo declines : sed indutus
i.oslro peeet Domino Jesu Ghrislo, per instituium a loricam fidei et galeam salutis, viriliter conira nequi-
s'e beattim principeih apostolorum Peirum, ef vas tiam diabolicae fraudis apostolicam pra_seniando
eleclionis ' Paulum., omhesque aposlolos traditam vicem resiste. Scriptum namque est : Ecce dedi fa-
shscepiriius- Quibus agnilis, etsi peccaiores extensis ciem tuam potentem adversus facieirieorum,etconslari-
ad -8lhera palmis omnipolenli Deo immensas egimus tiatn tuam conforiaboudvcrsus. conlentiones eorum,' et
gralias, ptienles ejus ineffabilem diviuilatem , ut eril forlior petra constanlia lua (Ezech. m sec. LXX).
nirilto amplius confirmetaique corroboret cor,. fra- Pro sacrilegis itaque presbyterls, ut scripsisti, qui
. ternilalis.tuae., et suspilem atque robustum. corpore tauros ethircosdiis paganorum imraolabanijinati-
annuat pefmanere, usqubquoejtis divinitatis te su- ducantes.sacrificiamortuorum, habentes et poliulum
perslilem in Jiac jusserit esse viia , ad perficiendum ministerium, ipsique adulteri. esse invenli *unl et "
ministerium tibl impositum, el ad portandum Jucrum .defuncli; modo vero incognilum esse, uirum bapti-
animarum in diem Cbrisli ""Jesu,ut illam merearis '^ zantes Trinitatem dixissent, -an nbn; -et. limenl illi
audirevocem desiderabilem, quam'dicturus est D"o- qui vivi sunt, qubd in lali minislerio non sint bapti-
iriinus diligenlibus se : Veniie, benediciiPalris tnei, zali : quibus respondehs, jussisii omnes bapjizare.
percipite regnum paralutn vobis ~ab origine mundi Hoc quoque observasse in dicta syriodo sacerdotes,
(Malth. xxv). Erant aulera iuserla in eisdem tuis ul qui vel unam de Trinitate personam iri baptismo.
aflalibus diversa c:ipitula,de quibus judiciumetcon- non riominaret, illud. baptisma vefum esse non
sllium atque solatium sedis apostolicae tibi difigi fk- posset: quod pro certo yerum est, quia qiii- unam
jgkasti. Piimum capilulum'pro synodo provincia?, . ex-sancta Triuitate confessus non. fuerit, perfeclus
in qua nalus et nutfjlus es, quam el iii gentem Au- Cbrislianus esse. non. poiest. Qui enim coiifitetur
glorum et Saxonum in Brilannia insula primi pra_di- , Pairem el Filium, si confessus non fufiril Spiiiluiu
catores ab apostblica sede niissi, Augustinus, Lauren- sancliim, ncePatreur habet, nec Filium :et qui
iius, Justus, et Honorius, et:novissime tuis teinpo- confessus. fuerit Patrem etrSpiritum.sauclum, et
ribus Tbeodorus ex Gr»co1-aiinus ante piiilosophus, Filium non Juerit confessus, nec Pairem habet, iiec
et Athenis eruditus, Romae' ordinaius,.pallio subli- Spiriium sanclum , sed .vacuus est a gratia diyina.-
matus, ad pr_-fatam-Britanniara transmissus, judi- T. Ebs aulem quos reperisse. affala est iraierriiias lua
cabat et gubernabat. In illa lale decretum etjudicium "pseudosacerdoles, multo mujoris numeri quam ca-
firmissime praeceptum, ei diligenler demonstratum iholicos,.erroneos.simulatores sub noniine episcopo-
csse dignoscifur, ut quicunque sine invocatione Tri- r-um velpresbylerorum, qui nunquam ab.episcopis
nilatis Iotus fuisset, sacramenlutri regenerationls non calholicis fuerunt orclinati, illudentes pqpulo, et.mi-
Jiaberet. Quod ouiiiino verum est, quia si mersus ini nisteria Eccles.iae confundeiites' et coniurbanies ,
ifonle bapiismaiis quis fuit sine invocatione Trinita- falsos [Ed. Rom., aut falsosj, gyrovagos, adultefos,-
tis, iperfectus non esi, nisi fuerit in nomitie Pairis,, bomicidas, molles, rnasculorum c(uicubiiores,-sacri-
elFilii,el Spiritus sancii baptizatus. De illo autemi legos, hypocriias^ et multos servos tonsuralos, quj
quod per -quesdam affirmari scripsisti, ui si evange- fugerunt dominos suos,servos diaboli transliguranles
Hcis quis verbis, invocala Trinitate.juxiar.egulam i se in minislros Chrisli, qui sine episcopis prqpriq
a Dornino positîn ;. quicunque mersus esset inl arbitrio vivenles ,,populares defenspres habenfes
nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti,-quod l . eontra episcopoSj-ut sceleraios mores eorum-iioii
sacramenlum sine dubio haberet :, et ila forliicrf confringant, seorsum populum consehlaneiim con-"
r.erbls evarigelieis fuisset consecfalum baptisma. utt grcgant, el iliud errbneum minisierium noii in Ec-
645' EPISTOL/E. 940
clesia ca.liolica, scd per agreslia loca, per cellas JAbaptizetur, juxla praeeeptiim Dominl, in nomine
rusticdrum, ubi eorum imperila stultilia celari epi-. Palris, et Eilii ,.et Spiritus sancti,.el sic per manus
scopos possit, perpeirant; nec fidem catholicam imposiiionem consecrelur, potest essc.catholicus ?_
paganis praedicant, nec ipsi fidein reclam habent, Hunc nequissimum virum talia praedieantem ab Ec-
sed.necjpsa yerbasoIemnia,quaedebel itnusquisque clesia sancla Dei condqmnatum expeile. lllris atilem
catechumenus,si lajis __la.is,est ut jam iniellectum viros qui. ab haereiicis baptizali suni, et dubielas
habeat, sensu cordis sui percipere et inielligere, nee, tenet quod in nomine Palris, et Filii, et Spirilus
vocant [Ed. Rom., - docent], liec qunerunt ab eis sancli, non sint b;ipiizali, inquisita rei verilale, si ab
quos baplizare debeni, id est, Abrenunciare Satanse,. erroneis sacerdotibus bapiizati sunt, hos sine dubio,,
etc. Sed neque signaculo Christi eos muniunt, qttae juxta praedecessoris noslri bonaememoriai Gregorii
praecedere debenl baptismum : sed nec aliquam cre- papaeel sacrorum canonum tradilum tibi manda-
dulilalem unius deilatis, et.sanelae Triniialis docenl, lum, implere non omiitas, ne in aetefnum pereanl,
neque ab eis quaerunt ut corde credant ad jiis.litiam, sed poiius evangelica consecraiione salventur. In-
_et oris confessio fial illis in salulem.'„Hos itaque tuiii autem sumus et volumen a le directum univer-
fninistros Salause, et non Cliristi, ubicunque sis episcopis, presbyteris, diaconibus, vel caeteris.
repereris, charissime nobis, aggregato provinciali' " religibsam. vitam degenlibusr de unifate fnlei catho-
et . sacerdolalr collegio, omni mbdo. devita , et licaeet dqctrina appslolica scriplum, et valde nobis
saccrdolali lionore privaios sub regulamonachica et acceplabile esse cognoscas, quoniam per Spirilus
-p_-nitenija submissqs, vilam linire ordinabis . ut sancii graiiam in ledifiusam, charissime, hocope-
came afflicti quandoque ad viam rectitudinis re- rati-studuisii.. Interea per alia scripta fraiernitaiis
deant, et si corde crediderint, oris eorum vera con- luae pelisii, ut sacerdos a nbbis dirigaiur in partibus
fessio Jliis Jiat in salulem. Si vero non fuerint con- Franciae.el Galliaead concilia celebranda. Seddum,
versi, ijia praedieanlis non periet justitia. Habebis Deo propitio, lua sancliias supersies exislit, quae
eriim solaiianlem-te conlra nequijiam malignanlium, sedis- apostolicas et nosirara illic pra_sentat vicem,
sanclorum apqstolorum et caetqrorum probabilium alium"illic dirigere necessarium non esl. Quos autem
Palrum canonicam sanctionem. Confqrlare ilaque, repereris, amantissime fraier, habeiiies scientiam
reverenlissime milii, el praevale in lege, et in Evan- sacrae doclrinae, et sanctam lenenles legem, aique
gelio Christi, ei praedicalionecaihoiieaeac orthodoxaj orthodoxarrisine-dubio defendenteslidem, hos mii-
fidei, quia ipsa glorificabit te. Trihulatio enim corpo-' • tere slude, in quibus praevideris locis, ad praedican-
poris nosiri temporalis est, et finem babe.l; probalio p.dum
i verbum. salulis. Concilia vero aggregalis epi-
auiem, sj;em : Spes -tieronop confundif,.ut ait Apq- scqpis provincialibus, ul libi ei. ubi rectum videtur,
^!oIns,-g«iacharitas Dei diffusa eslin cordibus noslris celebranda. procura, et quos. devianles inyeneris,
per Spirilum sanclttmqui daius esl nobis. Quis nam- coiifunde-facieseorum ignomiuia, ut sinl cbram ho-
. qtte nos separabit a. charilale Chrislj ? tribulalio, an - minibus.sine honore. Dominusenim Deus noster eril
angusiia.(Rom. v)? ct caeteia. El si,dejicimur, fra- lecum. Suscepimus vero ev cbartam conscriplam
ter, non perimus : consecramus aiitem mortem Jesu verse atque orthod.ixac-professionis el calholicaeuni-
in corpnre nostro, ut vila Jesti iti die adventus sui laiis, qtiam ctim d leclissimis nolis episcopis parlis
Jiat in corpore noslro manifesta, sicut per ejus diyii- Francorum.lua direxil reverenda fraternitas , quam
nam edocifsumus vocem : Beaii qui pcrsecuiicnem reseranlcs nimio gaudio sumtis repleli," innumerjbi-
paliunlitf propter justiiiam , quoniam eorum est re- " les gralias agenies DeoPatri omnipolenti, quia una-
giiutn cmtorum (Mdiih.x). Conforta itaque eldeiecl.s- nimiialem eoruin itd soeielatem nostram revocare
simos nobis omnes ortjiqdoxos episcopos et saeerdo- digtiatus,esi, ut spiritualis eorum malersancta laete-
les aique levitas, yclclerjcos, vel religiosos alibaies, lur Eeclesia. Noslra aulem vice, char.ssime, omnes
el monachos, seu gloriosissimos. duces, cunctosque in osculo pacis Chrisli saluta : quia el nos dileclioni
oplimates Chrisiianae legis seryalores, ut nob:s sint.lp.eorumgratias agenles apostolicas misimus litteras.
.adjulores contra adversarios oribodoxae fidei, om- Nam et hoc intimainm est a tua fralerna sanctitaie,
nesque Itaereiicoset scbismaiicos, qtiatinus el ipsi quod "Virgiliusille, et-nescimtis si dicattirpresbyter,.
,de fructu bqni joperis gaud.ere mereanlur in co_Iesti- malignatur adyersum te, pro eo quod co.nluridebar.
bus regnis, sicul scriptum est : Qui vicerit, faciam tur a te erroneum se esse.a eatholica doelrina, im-
illuin.coluinnam in lemplo meo, el scribam super missionesfaciensOliloni duci Bajoariorum, ulotiiuih
jllum nomen meum (Apoc.m). Inierea-scripsit reve- iuter le et illum seminaret, aiens quod et a nobis
renda fraternitas lua, feperisse quemdam preshyle- esset absolulus ,. ut unius defuncli ex quatuor illis
rum.genere Scolum, nomine Samsoh, errantem a episcopis, quos lua ill c_ordiiiavii fralernilas, dioe-
via verilatis, dicenletn et affinnantem, sine inystica cesim 'qbtineret : quod nequaquarn verum est, quia
"
invocaiiohe, aut lavacro regerieraiionis, poss.efieri iiienlila est iniquitas sibi. Deperversa aulem et ini-
catholicum , Chrisiianum per episcopalis manus im- qua doclrina ejus, qui contra Deuni et animam suam
posllionem. Hic aulem qui dicil boc, vacuus est locuius.est, si clarificaium fuerit ita eum confiteri,
Spirilu sancto et alientis a-graiia Cbrisii, alque a quqd alius iuiindus, el alii homines sub terra sini,
consoftio sacerdotali abjiciemius. Qbis ehini, iiisi seti sol el luna. hunc, habilb mnsilio, ab eccl.esja .
947 S. ZACilAi-LE- PAP/E 9i}__
pelle, saeefdotii libiiore priv:itum. Aliamen.et nos APauli;i orantem pro nobis.fraternam sanclitfitem tuonii
scfibentes praefato diici-, evbeatorias praenp.m.mato, sospitem et incolumem eonsefvare dignetur. Deuste.r
Virgilio miltimns lilleras, ut-nobis pfaeserilaius, et incolumeni custodiat, revereiitissirfie etsaiiclissime
subtili indagaiiorie fequisitus, si erroneus fuerit fraler. Data Kalendis.Maii,- imperante domino: piis..
inventus, carionicis sanciionibus condemnetiir.Qui simo Auguslo Constaniino a-Deo, coronatb,-magno'
enjm seminat dolores, ipsi metuht eos. Sic enifh pacificoimperatore, anno xxix,posl cojnstiialujmejris.
scriplum est :' Pervefsm cogilaiidnes sepawni a D_eo:. aniio vn, indictione I. . . .
probata autem virlus corr.ipjt insipienfes (Sap. i). EPISTOLA Xll.
Pro Sidpriiq-au.em supradicto et Virgilio presbyteris ZA_I_AI.I_E PAP^: ADDIVERSOS EPISCOPOS
' GALLI^;ET
- GERBANI^... -,- -
qtioti se"ripsitsanetiias tua' cognovimus. Illis quidem, a Laudat illorum ihler se el cum Ecclesia Roman.a,
rit co"htIeeel.at,scripsimus comminandb : tuaa autem
illis admiltilur. Si- conjunclionem , horiaiurque ut "minisieriis.suis cori-; "
fra.erni.ati p.us eredulitas quam sianler insislant cum Bonifacio
' archiepiscopo, sedis.
~ "
autem placuerit Domino, viia comite, sedi aposio- aposlolicm vicario. ',.-''"-
' 1
licaa Costnissis apostolicis liileris, ut pfaalatum esl,, Dilectissiino \M.- 'dilectissimis] nobis Regirifridi),
•evocarhus: Docuisti enim eos,, el.non susceperuni, Rolliomagensi episcopo, Raimberto Amaliiensi epi-. -
e"t faetum in illis siciil scriptum est : - Sapientlam scopo, Deodato "Bellovacensiepiscopo; Eliseo Novio-:
qui docel fatuum, quasi qui cqnglutinal les,tam. rnensi episcopo, Fiilcario- Tungrensi episcopo-,
Arenam, et s.aLem, el massam ferri facilius est 1 David Spiroaensi episcopb, iEtherib Tafvanensi epi.-
portqre, quam homineni imprudenlem, et fatuum, -et scopo, Trewardo C.ameracensi episcopo, Bureliafdb
ynpium (Eccl. xxn; xvi) .: quoniam qui minoraiur Wirizliurgensi episcopo, Genebaudo Lauduriensi
eotde, cogilat iriania :el «ir imprudens et erranscqgi-.' episcopo, ROmano MeidensFepiscopo, Agilulfo Colb^
tal slulla. Non ergO ad iractindiam pfovocetur cor niensi episcopo, Heddo Slrasburgensi episcnpo. ei
tuum , frater : sed in patientia tua ubi' lales repere-_ casleris amanlissimis coepiscopis,'"presbyleris eiiant-
ris adriione, obsecra, argue, iricrepa, ut eonverlan- et diaeoriis, cunctisque orlhodoxis l-cclesiarum De*.
tur ab.errore ad yiam veritatis": etsi conversi fue- clericis apostolicam docirinam-tenentibus, Zaelia? -
rint, salyasti animam eorum ; sift/ero in duriiia per- rias divina gralia praediius, apostolicaeSedis ponii-
manserjnt, mercedem ministefii tui non perdes. fex, servus autem servorumDei, in Domino saluteni.
IJlbs autem juxla voeem Aposldli (II Tim: u) devila. dicit.-
Alia "denique scriptura _u__fraternitatis eoniinebat -Gratias ago Deo Patri' omnipoienli,;"et Dbmiim,
quod jam oliro de Agrippina civitate scfipsisii, Q Jesu Ciifisiq unico Filio ejus, et Spiritiii sancto, qtii"
quod Franci non perseveraverunt in verbo quod pro- yestra omnium corda inflammare, dignafus est per-
miserunt, et nunc moralur lua fralerriitas in civitale infusama segraliam, utiri uriitate ftdei, et vinctiio
i_oguhlina.Pe.isti auiem.ut cum nosiro.consultu, pacis ambulelis,et sit splemlof Domini' Dei nosifi,
superveniente libi senectute, el plenadierum ajtale,, super vos, dileciissimi mihi, el abundans gfalia-pacis.
a.tque imbecillitale cofporis, si invenire potuefis et charilaiis, ui eitis unum corpus spifitalis __iatri"s
aljum, in eatadem sejjem; in qua prcees, pro lui per- vestraa sanciaj cathblicaeet apostolic_3 Dei Ecclesiae,. ",
sona debeas.collbcare. Tu vero, charissime, Iegaius ih qua Deo auetofe, quarovistanlo fasiigio-viribus
et missus es, ut luisti, s.edis apostolicae. Nos vero, longe impares, praesumus, implentes illud pfopbeti-
adjulore Deo, consilium praebemus' luae reverendae cum dielum : Ecce quattt bonum,:e'tquam jucunduiri,
sanctitali, ut pro salute animarum rationabiliufn habitar.e fratres m unum (Psalpi. cxxxni)! Etenim et
faciore Christo, iedem qriam obtines sarictae Mogun- si pro iiineris lbngitudine corpore simus absentes,
tinae Ecclesiae nequaquam relinquas : utimpleaiur in spirilu lamen dilectionis semper sumus vobis.
dominicum in te_^jraeceplum : Qui pefsevefaverit pfaesentes, habentes,-,vos Jn viseeribtis noslris, el,
usque in finem, Jiic salvus eril {Wallh. x). Sin vero, si assid.ue oranies ut Deus et Dominus nosierJesiis
Dominus, dederit juxta luam peiiiionem bominem f> Chrislus mullo amplius conlirmet corda -veslra, ei
perfectura, qtii possit solliciludinem habere et ciiram corrobofet in exhorlaiione Evangelii in minisierio
pro salule animarum , pfo Itii persona illum ordina- quo fongimini, ut crediia vobis plebs vesiris admoni-
bis episcopum, eritque in Evangelio libi eredito , et tioqibus, adjuiore Deo, a diabolica fraude liberata,
mimslerio Chri.li poriandb in bmni loco requTrens et ; ' salva persistat,"vosqu,e mereamini de eorumanima--
confortains Ecclesiam Dei. Qramus ilaque Dominum btis in dieni Christi apportare Iucrur_i.;Scriptum
et Redemptorem hosirum, ut saefis interventionibus qtiippe est: Filii sapientim Ecclesiajiisiorum, -et naiio
sahcfae sfiaegenitricis semper virginis' Mariaedomiriae eorum obedientia el charitas (Eccl.iri).' Obsecroergo
hostfae, et beatorum principum aposlolorum Petri et... vos. charissimi mihi, ut.digni ambulevs.vocationequa
^ Nulla-est*hu_iusepistolae subscriplip qtiae annum chim per. Burchardum missa. " Quare.eo poliustrans-
dpceat. Sed.ciiipîn manuscriplis posipq.natur eon- ferei-da est..SiRMOND, , ....
cilio Rqriiaribêtex RiigenfrediRoiboinageiisisepl- 'b'David Spifdriensi. ASpira-Nemettirii.quaeSpira-
scopi riomirie conslqt, aliquarito post obitum Grimo.- cia a.b eodem Zaebariadiciturin epistola 15. "M;i|e
nis, *de quo in superioribus epistolis aclum esi, auieni' Cor.isopjietisiJegebatur., et, .mox .Mtlierio,,Cc- -
scfiplam fuisse^ facile asseniior llaronio, qtii Christi nomanemi, pro Tarvqnensi, seu Morinensi. SUIJI.OXD.
748 scripiam puiat, ctim aliera Zicltariaead Bonifa-
' - '
mvi -,,. ..EP1ST.0L_E."., ..- 9S0
^VO'cqtir,estit, :ul.,deceU._sqnclos_,,cum mullq paiienli.a,, 'h_-(Jgan,_xi) : quonian) ego.sum via, yerilas,,j>i. vita;
fiipjiorlantesinpkem.inxhqriiaje, sqlliciliservare-iiniT r - ([bid- xiyJ.^.Laudamus fer*siiperexalia,inus,saiicltiiif
taiem spirilusinjiiriciih.pntis el c/i_fiM.s _:.qu.iaftniss nomen ejus, laeli eigaiidehiespef hqrurii gefulos.ef:
prwcepli<cliafjtas,cst,decprdeprirq;,etcons.cienlia.tiQna, , sanclaefrateriiitaiis iuK Jitieris -Kllaiissuperstiiem"ih
etfide non'ficla(i_Tim..j). âjfdeq Jniyobis,, cliaris-- hac vita, ef iii Domiiiq te valere cqgho^cen.tes.pe.-'
simi, quqniariif.jles.vesjra.etqnitas efga nos.prfi-- ' lentes ininiensjim.pei^nosiri.diyiiiitaieni ut act pfa..'
tio.sa,est .ct._^hariifesla_,non.sqluhi.cora.m Biq, sedi - dicajidum multp ampiiiis', Eyaiigeiii aique saiicue
eti_m_.-Corambnihibus tibminibqs, 'dttiri -a.d_" faVbretn- 1 fiijejejussacrarnentutri, longaeyiiniie se.-vet, 'suaqTie
{Ed.^ Bpm._,.ad:.fauiorefn] el magi.str.um,.vestrufn ai proiectioneie muniat, et airadyersantiumjnsidiis
JJeo consiit.iii.unijieaiujii aposlbiqr.utn priiicjpem Pe-. "pie miserando .'.ciisiqdiat: Suggessit itaque* Isancia
.truuijienignissirita ypluntate cqfiyersi esfis. Lahda.- frateriiitas "tua in suis apieibus, quod' pra.dicessfir
liilis fides yesjr-.et liona f;imaj'q'uoniath.idipsura_s;i- : riosier beata. miembriai^Gfegbrius,''hrijus.stf-ici.tese-
• pilis quodoporjet.sapere.JLt nunc Deo coqperante! cTis„ap6s-biic__ pfcesuj, duin ad''|)ric(iihaiiifdih-Vei'-
estaggregafii sanctitas veslr.a nostrae spcietafi.in-unoi 'Iiiim Evarigeliltuam "misissef ffaierriitaterh iirGefi
pasiorali..oviiiêl.e^t no.bis.unus pastorqui a pas;: inaniaeiiarllbiis.ei geiiljbus- iilis -pagaifis,;al>"eo-te .
torq.paslqr.iimPpni.ino Deo et S.alyalore riostfq^Jesui "esse" cbmmotiituin , ita ui ofLliodbxds*episcbpbs",
Cl.irisio priticeps- apqslolqruin et iipsler .dbefof esiL pfesbyierbs, vel qubscunqtie repBrlre J_biu:ss_s' iri
Insiitulus:' Habeiis.'itaqiie.nos_ir;iyice.aji eorifirfriaii-: verbo exlioriaiiohis .perfeeiosrairipiibs rcqtitirmares,"
dum dijeclioheit!vekram,et,coliabofandum.vbbis irl- j. "ei eis'.comfnuriieares. qubil etfacluiri esi"_ si^qfids'
fiyangellum -Chrisii .sanciissimiun ac" revereriiissi-': yefo seductofes'°episcbpqs, aiif' pseudopfesijytbros;"
ihuni Bonifaciuinfrairein nqstruin, 'arciiiepiscopiiih,, vet. quoscunqiie'a rectbTitlei irahilfe -dtiviajftes;fejjfe-'
apusiulicapsedisiegaium/.et nqstram p.faesentarilein i risses, riiillaîibi ejirii eis essel VomiViifnio;! qubdti^
*icem,. Sitergp "constanlia .yestra;adyersusconieii- . Deosolatiante.iisque.a'd praisbns spifitaliief sb'r..a'sse':-
tiones. etiriim. .qiii advefsa sapjiint, etnon qiise iiei-{.-. confessus "es: vel si 'ofnnirio,- prbpler-Jjfihicjpaiein' "
6u.nl: et-eri tjfqrlipf Ijelra corisiantiavestra, sicut esli, _ ei.iiumafium faybfem^gerilis^Ffaiicorum;' 'dum:;>aii
scripljfni.: _Y«limueiiiis 'ex eis , rieque iefreainini ai eosaccessisses cbrpqTalitefabstiriere hqn' va"l_i'_ti,\
fqcieedrum.qui.cdrpusoccidunt,dnimginvero noh pds- -cogeriie'*nec'essiiat'eEcclesiafum Dei; altariieriiiii
tutil ccciderq.,'Quqdauterixiri dre.lEd. JL, auref.ciu- eoriim coricilio;ef cbriseiisucommuriibnis anima iua" -
dilis,-priedicalein-lumiiie, illrim litnerites, qui poiesi "rionesl cbinq'uin.tla.:Itaqii6-prbptef Itoc quodcuiri?
giiintani et -corpus}dccidereel tnillefe in gehenhatii _ eis convefsatus:bs,'n_fi corisehiiens iriiqultati eortim,'*
(Mailh'.y)..F.ralre's hiei, in carn_eariibiiidiiiesnpri.se-' "£, fiuiliiiifiibi est dbtriniehtufn cbfaih -Deb-.Te-ehifii.
cundqm carn.eiriinilitemus. Afma eriimmililim riostroi pi>jje'dic-tnie'si-ob'_direni-)"'s"aIvive'ss"erit;-siH'.'"au.t6Ki" ih:
non carnalia,, sed pptehlia sutil Deo, ddjlcsiiuciwtiem, - itiiquilate sua pefmanerem,. ipsi perifeht. Tu:dutem}
muniiionuni-ininiici, mnstlia,; .sahtbriaîmpenderiies • ;juxla prqphetedictuih, 'salyasiiariimumHu'am<(Ezee'h:'
[Ed, R., consilifl destrueriies], ei. omhem impiiia--' ': xxxv)'. De episc"opisvauieriifeipalliisFfaficbfufriscri^-
tem exiollentem ,se'_adversiis scieritiqih':Dei.' de- psisti,_quo'djuxia.promissibneiri srianfrioridoinqiiod'
struenles,_et iii caplivildieriiredigiiites qnineiriintefle- dixeranl implevefuhi. Qui silmpleverint joxta v.fif->
cUmt, el qirinem.eogildiiohem in dbseqiiium Cliri-. Jium'siiuiri, habebuiit exeo iaitdem; sin -ivertn-aliief
slo perducehles(ll'C6r: x). De cmlefo, .fratres, cori- egefirit, ipsi videbunl. Ros eniin;iiivina- gratia<-]ar-
fortamini in Dptjiiho, efiri pOletuia virtulis- ejris. gierite,;-.qubjj gfatis" accepimus gfalis" damiis. Tua:
(Ephes. yj). Pax' vbbis riiulia, el graiia a'Deb _t Do- quideraJifoptef Uoc.-benigna'voluhtasa- nobis sus-'
rnino nosiroJesu Chrisio riiiii.isifeiuf:J Anipleciiuiuf cejta bst: Igituf e't hoc peiisli; monasteriunf ih;'va-:
et oscuIatmur,"ac„sipraesentes, cliariiaiem vesifajn iii siissinia sblitudirie, ef ih medio geriuum"_iuibus..
uniiale spirilus, iii vificulo pacisiei 'ch-riiaijs Chrisiii pfaedicas consiiluiuiii eta l,e fundaium, atque in,
"•'"•• iibnore Salvalofis Dei nostri
Deiisvos incqlumes costodiai, dilectis.inii
" nobisj j» dediGalum, ubf.etiam.
• EPJSTOLA""XIIL ". V :. '- e't riionachossub fegula beaii Benediciidegererofdi _
',-.--
-:. ZACHARIJi PAPiE-AD CONIFACmM ARCUIEPISCOPUN. riasti, hbc,*Inquai_i,•yeherabile monasierium pelisfr
. privilegio'sed.is-aposiolicai muniri. Quod volis tui.
Bespmtdei ,ad epislolqpi Boiiifacii, el .-advariai'-ejris '- acquiescenies ordiriavimus juxta-pelilionem.ei desi.-
~.qumsliohesrqtws'pefLulluiii\hoposuerhi.
Reverentissimo"ei sarietissiirib ffalfi Bonifacib defitim tuum/Congfuil ehiiir.divini iniriisierii pr*H
coepiscopo*ZacJiafias.sefvus servoruhi "Dei." dicatorem bplimumquemihislr-um ad desidbrataper..
Benedicius DeusPater Dbmiriihbslri Jesu Chflsti," lirigere,-et coeptuiri bonumopus in.ifinein-.usque,
qui dfspefsa corigfegaf, etcbngregaia cbnservai,, aii- : p.efdhcere,"sieut scriptum in dominico.-praecepio-;.
getqqe rfidenielfidiic.iain se vls .suis ad pfaedicari- Qui peiseverdveril usquein fineni; hic salvus erii
dum verbum Evangelii Jesu Christi Doniirii noslri, (Mdtlh; x)."Ei: Bealusservus ille,-quehv-cum'tieneril
ciim ebdem Paife, Jn ririitale Spifitus; sancli -per dominus, ihvenerit sic facienlem.; eleniin&uper'x>nimq
bmnia saecula saeculorum":,jpsi^glofia et laus qui bonasua consiituet,eunt {Matih. xxiv). Inlerea pr.e-
adjulbrelprbieclor/esianse Cfedentibus. Jpseêriim ,-icius.iu.iis.gei'uIiis"L'ul,,cuiiicatiiefis siiis c't_bcbffli-
dixil -; Qui_credi{;iriine:y;vita:>vivel;.el'-noii;iho.riehii: d.bus,'-qii-3injuridtaJuerant a JHia.#anctafiîteniiiaie,.
951 . S. -ZACIIARI/EPXPJE ' "932
tam in verbo quafri iq scripto, omnia I.iqtiidiussug- A zatitih esi, analhema -sft (Gal. \), Regulam catliolicss
gerenles innoiuertirit, de quibus tam. in, verbo "qiiam. iradiiionis suscepisti, Jfaieramahtjssiitiejsrcomm-.
in scripto responsum danles, tuse remisimus frater- . bus praedica, omnesque doce, sicut a saricta Romatih,
tiilali.; Conlinebant enim capitula in pftaclo ab eis cui Deo :auctore deservimus , accepisti: 'Ecclesia.
gofrecto, qtiae infcrius-annexa sunt,, de quibus fla- Jnqiiisisti etiam et Jibc.si ante" tricesimum annum
gitasti h nbbjs quae recipienda, !vel quae respuepda liceal sacerdbtemorditfari; Bouuiti et eongruum'est,
. sunl. In piimis de_ volatilihus, i'd est degracuiis, et cli.arissime frate"r,.si;.fiefi et invenjfi .polest, ut prri-
cbrniculis, alque ciconiis, quae omnino cavehdae.suitt vectae aelatis etborii -te"stIirionii"viri,juxta sacroriim
ab esu Ghrisiianorum : etiairi effibri, atque lepores, canon.um.inslituta, ordineniur sacerdbtes.JSi auieih
et equi sjlvatiei rnulto amplius evilandi. Attariien, minime reperiuhlur, et iiecessilas fexpbscit,a viginti
sanctissime, frater, de omnibus Seripturis sacrls be- qhinque anifis et supfa levjtas.et sacerdoies ordrneiji
necomperfus es. De igne autem paschali quod in-^ - tur, queniadmodum .in-Jege pofnini. coni.inetuWDe
quisisii, a sanctis priscis Paifibus, ex quo per Dei Milohe Hauieni, et similibus ejhsmbdi^ q.iii"Eceies'iis
-et Domini -nostri Jesu Ciiristi gratiam, et pretioso Dei plurinium nocent, ut a tali opere nefario reee-
sanguine ejus Ecclesia dedicala est,--quinta feria - dantj, jhxla Apostqii -yoGeiri, dppofluneîmporiune,
Paschac, diim, sacrum. chrisma consecratiir, ires " ^xmdica (II Tim. m)~. Si acquieveririt admoniiiotii-.
lampades -niagbae capacilatis, ex diversis; candelis btfs luis, salvabunt aninias siias jsitf.vero, IpSi per-
ecclesi.ie oleo colleclo, in secretiori ecclesiae locoad i.biiht obvbltifi in pe.cealls,suis; iuaulem", qur recie
figuram interiqris iabernaculi insistente, indeficienter prsdicas, non perdes mercedenOuath. Nam et lioe
- cum mulla diiigentia ardebunt, ita ut ol.eum-ipsum" -inquisisti, post quahtiim temporis debet "lafdurh eo-
sufficere possit usque ad lerlium diem..De jjulbus medi. Nobis a Palribus constituiiimpfo hoc hon est.
candeii.s,-sabbafo-sanc.lo pro.sacri fontis bapiismate Tibi auiem pelenti consili.um praejjembs, qubd riori
sumplus, Jgnis. per sacerdblem . reriovabiiur. De -pporteat illud mandi priusqtiani fuino sicceiur, aitt
crystallis aulem,. ut asseruisli, nullam habemus tra- igne c.oquaiiir. Si. verolibet ui -incoetum'"iriafidiice-
ditionem. D.e his-qui regio morbo v.exahtur inqui- tur, posi paschiilerii fesiiv.iiate.roefirmanducandiim".-
sisti,.siye homines, siye equi siiit, quidj facieiidtini Episcopus^ auiem Condemnaius , de "-quOJinqtiisisii,
sitdejjlis. Si lfomines ex nativilale, aul geiiere, qui ptigniilor et fornicaiqr exisiit, aique res Ecclesiae
iiujus morbi sunt, hi e.\tra ciyiialem commaneie posf degradalionem slbiyiiidjcare rijtiiurj hicoriiiii.nb
debebunf, ad eleemosynam yero accip.ienda.riia po-_. ac deiest.ahiliier rcspueridus "esf: Qum entni-pdriio.
aulem cohtigerit m.agnum vel „fideli
. cutn infideliJ aut qum cqmjnunio.Chtipli ddBej-
" pulp.nori dev.itari._Si •
parvum non. natiyitate, sed superveniente" aegritu- lial {lltior. xv)? lliirie el sanctprum Patruro tradi-:
diue vexari, non est projiciendus, sed, sipossibile tiones et saiiclortim carionum. irislituta cqridemna.-
esl,-C"urandus.-Aitamen.ii)ecclesia, dtim ad cbmmu- verunt. De ordinatiorie eliainpresbyterofuin et dia>
nionem venerit, pos.t omijium impI.eiio.nem\F.ort., conorum,, cogenle "neeessitale.el paiiperiate" rogan-.
suppletionem] erit ingressurus a.d.pa.rticipaudurirmu- tiu.m nqn legiliniis lempqfijfus- et dieiftis a le pro- ,
nus. Equi verq, qui.praelato" moriio (uerint •inqrii- moveri,teoffensionen) ineufnsse-insiiiqasii.Dicimus.
natij si curafi non valueriiit, in puieis et foyeis autem libi, ffaier, ut berie jibsii', jjuoti sacri canbnes -
'
projiciendi stinf, ne ejusdeminor.bi conlagione cae- "docent aplis lempbribus'sacerdqtes ordinaridos.' At-
leri- coinquinentuf. De animalibus auieui quas a tamen in.eo. quoi a te propter z.elumlTiaeiactum est,
furentibus, id est -rabidjs, lupis el cariibu.s.fueriut . a Domino Ded nostro i.nduigentiam postulamus_.'.De
Jaceraia, oporlet ea a cseleris separari, ne perfu- censu.aulem .Ecclesi.arunr, id esf solid.uin de casaia-.
renieg et mordentes cslera cojnquirientur. Quod. s.i suscipe el nullam habeas haesiiatiohem, dom ex "eo
pauca.sunt, nt supra diximus, in. foveas projieierida -poteris eleemosynam tribtiefei ac in Christi paupe-
. gunl. Nam et hoc Inquisivit lraternitas tua, si liceat res par.tiri, et opus perfieere"sanclaru"mEcclesiaru.m
..sanelimonjalibus feminis, quemadmodum viris, sibi jjjuxla ] cahonum instiliita. Si quos vef o pfesbyieros,
invicem pedes abluere,;lam in coena D.omini, quann -qui-de laicis promoti fuerinf, et_ antea criminaiibus
que-inaliis die!>us.^Hocdoroitiicujn pr«ceptum.e,sl, carisis obvoluii, celantes peccatum suum ordihati
quod-qui .per (idem impleverit, habebil ex eq lati- sunl, poslmo.durii vero. tiiariifestata esi eortiin-iniqua
dem. Etenim viri ,et miilieres Tinum Dominurii.liabe- aciio;; hos saeerdolali .haljitu privatos pcenilenlise
mus qui in coelis esl.. Pro benedieiionibus auteiti subhiilte: Non enim oditDeus pcccauiem ct cqnfi-
quas faciunl Galli, tit nbsti, fraler, .multis vitiis-ya- teni.em, sed. p.eceantem. et jiegantem. Nam. et hoc
rianiur.Nam non ex aposiolica traditione ho.e Ja- -flagitasli a nobis, si liceafpersecutionem paganofum
eiunl, sed -per vanam gloriam hoc operanlur, sibi ftigere, an qon. -Et pro hoc, frater, salutafe eqrisi-
ipsis damnationem adhibenies dum seripttim est~: lium damus. Si fieri polest,7et locum invenefis, insfa
Si quis,vobisevangeihaverit prmler id qupd evarigeli- ad praedicandum illis : sj autem "suppbrtare nbn yii-
f Milols est cui, pulso sancloRigoberlo, episeopa- secutn pr.ocessefalad-Jieilum, dedit'episcopalum. Y}e~
tum Rllemensbin concesseratMarcelliis.Flodoardits, coilem Milohe"iterurii agetis inreritis, Jia;c ipsaeliam
Jib. xi, fap. 2 :<Carotus Rigoberium_episcopalu de,- .Zacliariaeyerbacommemora.l. SIRMONI)-' - .. ; .:,:
lurlavit, et cuidqm JJ{i(o.)i!sola ionsiira cterico., qui
'
953" V , EPISTOLJE: -" - .... . QU
lueris e.irutti perseeulionemrhahes praecepturn do- .A-"tibi caihedraiem Ecciesiai» yel successoi-ibiis luis
minieum (Mallh. xx), ut in aliam ingrediaris civi- confirmare debeamus, juxta eorumdem filiorum
tatem. Nam et-hoc Jnqulsisli quid" flendum sil de . Francorum petitionem. Et ideirco beali Pelri apo-
excommunidaio epi"scopo,.et apostplicam auGlorila- sioli aucioritate sancimus, ut supradicta Ecclesia
leriiriegllgehte. Hic deteslabilis est -cofam fieb et Moguritin;!perpetuis tempofibus libi et successori-
riominibus, cui condemnato incondemrialus non com- btts tuis in ineiropolim sil confirmala ;„"habens sttb
municabil. Jpsi enim condemnabuntur iri.die.irae,. se has quinque civitales, id esi Tungris, Coloniam.
et revelatioiiis Domini" et Salvaiorls-iibstfi Jesu Wormaliam, Spiraciam, et T-reetis, et omnes Ger-
"Ghrisli, cum sedcrit ad jndicandum genus huma- nianiiri gentes, qpas tua fraterniiaspefsuam praedi-
nura,. sicut scriptum est : Superbis ego resislam, calionem Christi lumeii agnpscere fecit. His a nobis
diCil Dominus (J acob. iv"). Etenim deSclavis Chri- definilis, per biijus confirmaiionis paginam, in ttia
stianorum lerram inhabitaiilibusj sr uporieat ceq- ecclesia perpetui^ temppribus pro sni confirmaiiOne
sumaccipere, inlerf ogasli. Hoc quidem consilio non conseryandtim esse mandamus. Bene valete. Data
indiget, dum reicausa est raanifesla. Si enirri. sine pridie Nonas Novembfis: imperan.te domnq p.iissimo
iribulo sederint, ipsahi quandoque~"prbprjam sibi Augusto Coiisiantino magrit) imperalore. anno xxxn,
. vina.cab.uni terram. Si vero tributum dederint, no- " post consulatum gus annq xi,. indiclione S. _
runt;dqminalorem ipsam terramjiabere. Nam ellioc - ' EPISTOLA XV. . " -
flagitasti a nobis, saiictissime fraier, in saeri cano- ZACUARI_J P,\P-EADRONtFACiCMARCIIIEPISCOPUM.
nis .celebraiione quot in locis cruees fieri debeant, Pririlcgium monaslerii Fuldeiisis.
ut luae-significemhs sanctitati. Voiis autem tui cle- Zaebarias papa Ronifacib episcopo, el per eum
meuler inclinati, inrolulo dalo Lul religioso p.fesby- iti monaslerio a'b eo cOnsiructo"successuris abbatibus
lero.luo, per loca signa sanctae crucis quahla-fieri in perpetuum. , -- •- -' ': V
debeant infixiinus. ijis.atitem ita" se Jiabenfibus, -Qtioniam senfper suni cnnccderida quaeraiionabili-
Dbmiiii depreeamur clemjmtiaim. licet peccatqres,ut -< hus congruunt desidefiis, oporiel tiidevolio cond.itoris
suo Le muniai el confoflet auxilio, nosqueannuat piaeconstructionis oraculo in privilegiis praestandis mi-
prosperilaiis. luae semper laeta suscipere .riuntia.. nime denegelur. Igiiurquia postiilasti a nobis, qitale-
Deus le incolumem custo<Iiat,_reyerentissime fraler.:_ n.tisniionastefiiim Salvaioris a ie' coustrtictiiin, silufn
Daia xi %nas Novembris, Jmperarite dbmiuo piissi- in"!oco qui vbcatuf Riiclioriia, [Edit. Bom. Bothoniaj
mo Augusio Consianlino, a Deo cbronalq magnq.: erg;a,:rlpamIlumims-Eiildfe, privilegii s.cdis aposlolicae
iiiipeiatore,.anno xxxn, post cqnsulalum .ejus an- Q.inftilis decnr. tuf, ul sub jitrisdiciione saiiciarnosliae,
no xi.indiclione .5. _"--«__ .i. cui Deo auctoredeserviffuis,'Ecclesi_?. constituliim,
. .EPISTOLA XJV.V. V* .."' _ nulKus aliefiiis Eccfesiae^ditionibussubmillalur. _Pro
ZA-CilARl-G.PAP-EAD-RONIEACHISI .ARCHIEi_>ISCO,PpM. _- qtia re piis desidcriis favenies, liac nostra auetofifafe,
.. Moguntinm sedis in metropolimcrecliq. . ... id quod ex-posciiur»effecini manc-ipaTnus;'-' Eticieo
Reveretitissimo et sancilssinio -fralfi Bonifacia, iimtiem cujuslibel- Ecclesiae sacerdote.m in praefatq.
coeplscopo Zacliarias servus servprum-Dei. .. _ . monas.erio diliqneni qiiamliliethabef e liac" attctbri-
. Qualiter Dotninus Detis nosier sanctae Ecclesiae late, pncier sedem apostoliGam, prohiberiiiis. Ita-ut
. propiiiaius sil, el, laboribus sanclissiiiiiefraterniLaiis nisi ab abbate "monasferii fuerit inviiatus, liec.roissa-
luae cooperaior exstilerii,.per singula edicefe longum ruhrsolemnilalem ibidem quispiampr.-estimatqmni-
esl; lamen ul hi-ec.quae;objicimus confirmemus, quae tnodo celebrare,. ul profeeto, jtixla idquod subjecti
ex parte le. narranie perspeximu"s,,enarramus. Igilur apostolicis privtlegiis consisiunt-j" incbncusse Io.cu.5
dum in Germania provincia lua_ fraterna sanctitas doiatuspermaneat'. Corislitucntes per Jiujus decieli
ad praedicandumfuisset directa a sanctae recordatio- noslri paginam, alque iiilerdicentes omnibus omninb
_nis pfaedecessore nostro domno. Gregorio papa, et cujusiibet Ecclesiae praesujibus, vel quacunque digni-
post iuclioalum opus, ef aliqua-ex parie spifi.ialiier p taie pr;edilis personis, subanaihemaiis inlerposi-
a.difit:aiuin, Roiriam reversus,. ab e"oepiscoptis ordi- fiqne, qui btijus prffisuriipser.it praesentis consiiltiti';i
tiitius, et illi ad praedicaridumderiuo jemissus es, et . nobis prjefaiq monasterio indulli, quqlibet. iiiotlq
laborastr Deo prievio nuncusque per aririos xxv-in exisiere lemeraior. Bene valete.- - -.' '
eadem praedicaiIone,-ex quoVepiscopatum suscepisii.
nbslra conciliurii ._:':' 'V,': ...EPISTOI.A..XVI.'.V" jV>..
Sedetin pr.ovincia Francorum vjce RONIFACJI AD GRIPHOKEM FRATREM PIPPlNl-MAJOUl-.
egisli,-eljuxla canonuminslitrila, Deo eis"anniienle, -floats." .,- •_••• .';.:,-- •.'•.;„
otnnesflexi suni obedire. Et»dum-in liis piis operi- . Conimendal illi clericos el monqchos qui sujJi.isT/fij'-
bus occupala essetiua fraiernita5,iiiincusque caliie- '".'riitgia, ut eosdeferidaiub iiijuriis pqgaiwrnm.. , .
dralem sedem miuime sibi viqdicavit. .At verb ubf . 'i.onifacitis ser.vusservorut.ilDei Gfiplioni filio.C!iroJi
Deus praedicalioiiemiuamauxif.oblinerevoluisti ut, optabilem in Cbristo;salulein.-. ->> . . • . ^J
. h Episloia ad Xiriplianem. Exslat inter epislolas" aucioris iiqinine; jeyera .autetn._ej_sdcin.<stirii.Egiiv
Bonifacii. num. 16. Griphonis a.uiem, êjusque cuni liarli, .ut.doeei pfaelatio iiiie!Ii".ni:itiuscripU-de Mi.rar
Pippino ffaire djskidii_, meminere_ per lms annos culis S:Sebastiani Ludoyiq.o-Pio,,re gtia,til_ecfiw1p.qsLt i...
annales nim Piihoeani, lum alii/qiii post Car»li Slti.Mh.Nl).... -,-;'-. V : k . ,
M.ghJ Vitam ab Eginha.lo scripiam ediji su::l siue
955 S. ZACSIAUl.E PA!>i£ 956:
"
.- Obsecro el adjtiro pielatem ve.stram, elc. ( Vide hA ., , EPiSTOLA XVJJL . .
tup. Bonifacii ep. 8L ) BONIFACII ARCHIEI-lSCOPl A1>ZACIIARIAM PAPAMPKR•
... ,[ «•EPISTOLA XVII. .. . . , I.ULLUM PRESBYTERUM MISSA._ •-- ..
ZACHARI^. PAPJEA'I>EPISCOPOS FRANCOMJM. , Exponit quomodoiniis se=.gesserhqitm Gregorius JJr
De concordia. el pace inter Pippinum. et Griphonem. pdpg. ipsi prmccperal, et de monqsterio Fuldenk.
et de corpbre'sancii Benedicli"'Cassina- qttod conslruxeral. '. . . '_'..
^ cdncilianda, ' '' '' ___,
libus restiluehdo. '""'''. '. Reverenlissimo patri dileclissimo. dqmino, etc.
Zachafias episcopus servusservorhm Dei bmnihus Zachaiiai, Bonilacius exiguirs seryus vesier, ete.
sacefdoiibus et presbyleris FYancofum. - P,i;erriae pieiatis vestrae sanfciitalem , elc, (Vida
" " ' "
Egregius aposlolus dbcel: Diligentibus Deum oiii- sup. Bonifdciiep.lS.)
nia cooperaniurin bonum (Roih. vni).- Et ilerum iilem" .'_- \ EPISTOLA. XIX.
.... . ,' . '-}
:
ipse Dumlempus habemusôperemuf bonumadom-
alioauteni loco lcstaiiir: -ZACHARI-E PAP.__ ADAUSTROEERTUM-ARCHIEPJSCOP _.
nes(Gal. vi)."ln Scriptura , . . ._- VIENNENSEM. ., •_,.-.
-Quain speciosi pedes evaiigetisantium pacem, evan--
Millit exemplar synodi Borhmcelebralm \\ Kai. Aprjr^'
,gelisantium bona (Roni. x)! Efgo quia innoluefunt liii, ac rescrjbil quid aqehdum." sit de -episcopispet'
- -.
"liqbis Optatus religiosus abbas presbyier monaslerii B, ordinatis: ...
JJ pecttniqm
sancli Benedicli, et-Carolomanus Deo atnabiiis mo- Zaebarias fcervus"servorum Del reverenlisslmo'
naelius germanus filii nostri.Pippini excellentissimi fiatri Austroberto sanclae EcclesireVienriensis archJ-\
majoris domus, perJios religiosos Dei servos mona- -episcopo.
chos, concordiae,et pacis sermones inter eum et Vcnii ad nbs presbyler Cleriiensimssus a sanditalb
Gfiphonem fratreni ejus njisisse, ut et nos in ea vesira, referens a"concussione__:enlium turbatas JEccle<.
jpsa. _dmonen'dodirigamus .excellenliam ejus, -ut ad.. sias provinciae vestrae. Unde et hos valde tristes.
pacis concordiam redeani, vobis propter Derini paci-; effecli sumus. Sed quid sarictitas vesiradelalibus
fice medianiibus : verum eliam et prq corporbbeaii miratur, cum bmriia praedicia aDomino ih Evangelio'
JBenedicii,, quod furiive ablalum est a suo sepulcro, cbgnoscai? Abuhdavit, inquit, iniquilas et refrigescef
nl restiiuatur. In hoc opere sequitalis et misericordiae chariias multorum (Malih. xiv).Nam efLongobardi,
libenterauremacco.mmodantes.horiamnrdiiecLioiiem quoruni *saevliiaubique crevit, ita noslrbs finesde-
ac s.aiiclitaiem veslram, ut primum omnium fra.er- vastanl, sicut" de rege Babyloniae pfoplieta dicit."
curo suo fraire ad pacisredeanfunitatem, et confun- Exossavertinl nos (J,_JVL). Considefemus-^Deijusta
datur iniquitas in medio eorum. Charitas vero Be\, judicia el confabescamusiniquitalibu- noslris.Ca.te-'
yobjs praedicanlibus el minislranlibits exsuperet. in- (I Q runi xi Kalendas Aprilis synpdum Romae fecimus,.
lereos. Deindeetpraefaii B. JJenedicli corpus, juxla cujus exemplar dilectus pfesbyter "hosler vesir;e'
peiilionem Dei...eryorum rnonachorum, illius subli- sanctitati" poriabit. De episcopis vero per pecu-
milas, et:veslra sanclitas indubie. ad proprium re- - hiam ofdiyalis lioc- vobis rescfibimus, ut -si iililcs
mitlat locum-: ul el ipsi gaudeant de suo restiluto sint, pro lali facio severissime corrigahiur, non ta-
palre, vosqiie.perennem babeaiis mercedrimet lau- fnen periiius -dejiciaritur a suo ordine, dolcanlque
dem, pro eo-quod.':jtiste.operaii fueriiis ipsumad seper quod Hlicilein lahlo ordine ah eis commissmii"
suum revcrli tumulum, ,ex ^quo clam litulus est. cst;--Deiitcepslamen videat vestra pf udentia, rie lali-s
-Nec enim habet sauctitas vesira quid offensioiii. in haeresis in provincia vesira"locum habeat. Dalmali-
-hoc<hono opere resiitulionis ejus p.ertimescere de- cam usibus veslris .misimus, utquia Ecclesia vesira
iieat coram <D6o,dum creditur quia. ad obtinendum abhac sede doelrinam fidei per.cepit, mbrem habiius
Jtoc opus,, ipsius .suffragamibus Ofationibus, et sacerdolalis ab islaeiiam percipiat-decorem honoris.'
vnlunlaie praefali religipsi Dei. servi suiit pernioti, Data Nonas MafliiCoiistantirii'Angusti anno imperii.
iBene yalele. . ,- .-.-.: . prinJo'."- - -.',•
'*IIancverodescripsimusexschedisPiihoaanis,quan- E
P lurbatas Ecclesias provineimViennensis, quod nohnisi
qiiiim eademeliamlegitur apiidAndrovaldum lih. i'de dejrrtiplione Saracenorum anno 759 in Gallias facta
Miracuiis saricli Beriedicii, cap.J5. Sed alieno loco inteiligi jioiesl: posieum enim annumEcclesia Vien-
eatn reeitai, Zachafi.t: ei isiepliani lempora conlun- nensis devasiala riou fuit. Terlit) ait porilifex: Longo-
dens ; (Jptaii praeierea nomcn Oniisit,' abbaiis Casi- bardi <,quorum smvilianbiquecrevil,-etila fihesnosiros
iiensis, ctijus inciniuii Siephanus ,p_pa sub finem devaslant, ul sicut de- rege Babylonis propheta dicil :-
episiolae8 ad Pippinum in Coilice Carqliho, ad quem .
>etiam Exossaverinlpos,(Jerem. i__);quae repugriaul iis qitae
exsi-l Bonifacii episiola intm. 100 : Revcren- liabii Ahasliisius in Vila'Zachar_a_"papa_, ubi accura-
lissimo fralti, imo dilectissimo cottsacerdnli, Oploloi leiwrvat -quaeprioribusannis ejusdem ponlificiscum
abbqli, el universmsanclm conaregolioni,sub cura illius
- i Luii.prando rege-Longobartlorum gesla sunU Deni-;.
reguldris viimnormdm custodienii;Bon.ifacius. . que yVificarJusAustroberlb successii,ut.tesiatur Ado
b Videlur-supposiiiliiihaPcepislola.-Aniiusetiimpri- - V:erinensisa.'lalevi, qui addit lam Viennensem quani,"
•huisGonsiantitii Augnsii Nonis Mnrliis-Cuneiiit qui- Liigdiincrisem provincias aliquoVannis sine episcopiv
ditiu in Chrisii atimim .742,; sed srK_fl. Aprilis, quai fuise. Q-Jine c.uin•Wilicariusante an. 742, monachum,
die conciliuin dicitur celelrratum ad annum"Ciirisiii
- siiperiorem perlinpl, quo lempore ,nOndiimZachafiasi indui-rii, Ziiciiarias papa an. 742 Auslrqbertb ejus
(1eeessoriaijieV.ilicarii praftstiiaiufndemorfuo sci'i-_
pmiiifex Romantiseral, etLeo Isaurusadliuc vive!).'it. : bete riou poluit, el lioe aurio pltirihhsque 'aliis-Ecclc-
'
PraMerea dicit ponlifex-accepisse so_a Gle.menieab• sia V-icnneiisis viduaiaftiit. -
j .---, - episcopq
' -i -
- --._-- - --.< - ---•-. -
co.iieui afchii'piscoj?o nii.sso,, « concussionegcniiumt
' "
, - .* nhCRETA. - - 9>,S'.
T;57<_ .,_ ,. ,
. AD SEQUENTEJI EPIStOLAM ADAIQNIJJO. A-perniciosae feniefilaiis l, aniiriaj stiaesaliitem despi-
.,_Quqm hic subdo Zacharim Romani ponlificisepisto? cienSjimpiissim.o se cqmmisit nialrimonio p*efomnia
lam, onmes quidem cottciliurum cbllectoresdedertmt, luii.fratemiias siudeal separafe, et poeniieriliaedi-
sedneino iritegram. AriteLdbbeumuriictimlahtum -ejtts
fragtriehlumprodierat, desumpium ex can. Ryiaciuni giiae-submitiere, _i_tia.enusab aeterna eroiasdafnna-
50,.(7. 4. Aileritm e.mamiscriplo.Codiccidem Labbeus tipne animas eqruin lucreris, ipso"praesfante ' Doroino
adjecil.Ego lerlium fragtnentum profero cum yarian^ ei Salvators nosirq jesu Clirislq. . "."
iibus riorispefnendis.'IImc bmhia suppeditavii vetusii: De (iliis auleih, qui ex eis naii esse prbbaritur. re-
t'eCtidei,Burcliardiuni decreli, quosmpe utiliterin hoc
operensusû.m.-Quanqarim.hon,cxBurcliard.oMesum- quisisli si liceat eos.conjiigiq coprilarj ,,an non. Sed
pla sunl.hwc ,.sed ex eo qui addilttlrienta qumdamkuic . hi cur prohibeanlura .conjugib, aiifpro hujiismodi
itosirbCbdicide suo adjecit. Nec sane inittileriioperam ._ preniteniiam agere coiripellaniiir ? Dum ex Iioc abs-
me" EcClesim'prmstilitse credo ihlegriqrem• exltibendo
episloiamZacharimadTiieodorumticineiiscm;.quippe que condemnaiione.esse probeiituf ; quia non patef
gumcelebris -est apud veleres-, nam ad-illam prov:cat pro filio, hec .filius pro patre susiinebii tofmerita,
Nicolaus 1 in Responsis suis ad'Bulgdros, c.59, sicui dicenle Domino per pfopheiam yAnima palris,'aninia
etiam idem Nicolaus iiv episldla sua:dd Caroium Mo- m ; anima qum peccaveril-, illq puriielur^
guntiiium,quam epislolatritiideapudLabbemn in.Yene- filii mea.esl ' *'* ; ''''
ta editione, lom. IX, pag. 426J). . ,'"__, ... ;}(Ezech.'-avm,i). } V ',
.-. . - - EPISTOLAXX.V . "-.•,'. " Sed haec, fratef charissihje, dixisse stiCfieiai. C:tve
?ACIIARI_E PAP_EvADTnEODORJJM EPISeOPHM ,TURINEN>J5M.. autem te n"ealiler ageresubjeciis cohcedlis, rie a fectb'
Non iicerfifiliuhi in malrimonium ducere iljqm quam tramite. inveniaris deviare "', sed magis aposiolicati
paler de sacro fonle baptismalis suscepit. • sedis nqslra. praecepia omnino assequi eiabora',' qua-
Zacharias epjscopus servusservorum Dei Vevefen- teiius inoffense arite bmnium coiidilqfem Doiuitiutii
tissimb ac sanciissimo Fralri Theodoro episcbpo Ec- D.eum.nostrum, dum ad judicandum veiierit, consi-'
clesiaeTicinensis.: stere niefearis, ae dieefo :' Ecce ego, el pueri, quos
}
. Pytacium'a nqbis lua reyeferida •>fraleriiiias oblii- drdisli iriihi, non^piefdidiex eis quemtiuam\JofiH.;xu).
lit, p.erquod nobis sciscilare ciifasti','s'i liceaiiiliuhi, Et ab ipso audias dicente : Euge, serve bone {Mrilllt.
" "
cujuspater alleriusfiliam ex saero bapfismate siisce- xxv), etretiqiia'.. '__
pii-ctideslspifitua!empalrem ejusdem pairisfiliams, Deillb vero capiluio, qubdnobls insinuasti, in qua
quod difel crudele est,.iri niaifimoriiuiri suscipere,: debeaiur generatione de propria cognalione coiijun-.
gjupd apud te ^norrniter.feserasli,.- . .contigisse.Sed •, gi, quod.aiij.sibi vindicare yqluni hoc quod a sancto.
bene lua fraternitas comperlum babet quid Dominus Giegorio direelum apud gcri-e_n"__nglbriiiu ob_ervan-
perMoysempraecipialdicens: Twpiludinem patris luv ditm usqne in_quartamprogeniem. Scd ipsepiusPa-
oonr€ue/atis(LetJit.xviii,7);Ji]ia enim pairis lui iurpi- ^ ter ut rudibus ei noviier ad Chrisitim venienlibus le-.
tudo lua estf. Turpiludiiiemenini nonfevelaii dicir. via quiridamimpbsuil,; he">si*'gr"avioraimposuissei,
Ittr, duma propriaconsanguihitate p.raecipiiifrabsli-. - duriter ferrent.etijura gerisiitiinia qua. suscepissenl
neri e. Multo magis dicitur a splriiuali patris iiosffi '"'pehitus abjicerenl.NosauieiiiToltimus utnon popu-
(ilia pmnino, omni occasioneaulargumentQseposiio , lus libjcommissus, sieul qui noviier Curistumsusce-
stib nimia detestalione cavere hos coiiveriit, rieifa pertint, debeal observare ; sed sicul qui in sancla
.diviiii examinis _>incidat, si quis lale facinore rnix- —«Ciilholicasunt a cunabnlis nulriti Eeclesia, utdum
lus minime resirinxerii:ffena \ lunfriae I,-Unde el ul.ique se-de propria <cogiioveru.nlcognalione, modis
qmnes cavenda?sunt lalis sceleris comniixtiones k, omnibus absiineani, -slcnt hpc sanctaDei cathqlica
tie iitcautus in iEiernum pereat. Sed is (sic) qui hejus elapostolica ienel et praedieaillomaiia Ecclesia.
"° C:in. Pytl3cium 50, q. 5. - -• s ln Edii. d.eesl usqtie ad_:omjii occasione,etc.
..-•> JSdii.; yeneran-.o. ,- -.,- ....... •;, h Ed., lipminis.: ,. . , . _ _-.
c,E<i., habelsuscepium., ~ venam;
" }1 K,ti., ".."' "'"-".'
d.Ed., ejusdeni pairis filiuhi. . Ilue usqueGTatian.
•2Eii., asseruisti, -^ Edita addunl: Durissime reslringi cogatur.
. t,EJ., Tiirpiiudinempatrisfile.Turpitudinemsororis 1 Ed. addtint.fluclor. • , .
iumnohrevetcbis. Filiaenim prius liis esl. Turpiiudo. n ,m Edita : Anima pairismeaest,aninta fiiii med itt...
eninipufrislui, et liirpilitdosororis luce, lurpitudo tua '. ,n llic desinunt Ediia, reliqua ex Ms; supplentur.. .'
esl-Tufpitudinem, elc.', .._ ..,-•..- , . ;,"
. ZAmmiM:;-PAVM -DECRETA.;;
. . ,..<__" Ex.Gfaliana, el.aliis. .'
"'.'"""-'."} Ai)MONlTIO._. .'...' : poniificis hujus decrelum, ex ms. -Cod. Pistonensi-
'.- ;Nes_cioquo falo accideril ul-ctim nonntdla Zacharim pfodricendum. Quanqriamyero injuria epts qujiibriim
. papie decrela in.coUecJionemsuamlrdnsfuderitGratia- cqmpegiiiid erdstim est iii.Codice, ut liilerm piure.s
rius.eaomnig Labbeusneglexerit. Cujusomissionis cum inlerdum desinl, diligenlia tamen viri docti el in vetu-
jtullam idoneamcausam reperire ppiuerim , ..ideo tan- siis scripiufis legendis exercildlitsimi Joseplti Bgrelli
qttam cqsu prmlerilq, Jiic.supplenda censui, prcestare Pislorieiisissacefdolis, aiiiiciiiiei.ila difficullateiqmricK
,ralu$ ulstiperfluq potius nonnidia dare,-quam necessa- superalm siiril, «t/irileqritm -femie
- exhiberi
-- <': poiuerit.
'-
1,« om.ilter*videar: criinjirceseriitii iniegruiii hftbeain HUNSt,. ••-•'. •'•-'•
" " "
8o0: STi_r.IANCSPAPA II. 960
-
V-';' .-• - :'-!."• .' A c__a arborem , quaode parenlela coiripingilur, afe
Coiicubuisii cuin "sofore uxoris iuae';' si fecisii', : i.psisabscissam cotispicimus, corpus,iit ita.dicam,
nehifain habeas ; el si ilfa qhae uxor lua frierit con- truricatum "suis artubiis yideaiur. Igitur; parenlelac
siia sceleris nbn.fuh, si secontinefenon vult,"niibat gratlus a nobis talfter compuiaiur. Siquidem ego et
in.Dqminb., ctii velit a. Tu autem el adultera stiie , fraler meus tina generaiio sumus, primum gradiim
spe conjugii permaiiealis, et quandiu vixeriiis, juxta , facirous nulloque" gradit distamus : fursus filius, et
praecepfum sacerdolis poenitenliam agile. friitris niei filiisecunda" generaiio sunt, ac gradum
-~"
'.".:"\ :; ii." . _ "".;_: ., '. secundum faciunt ,.n,ec,a se gradu aliquo, separan-
^Non oporiet"filiam qtiam de sacro fonie susce- uir; atque ad hune modum caelefae sueessiones.jiu-
peril, aliquaniiq viro_siib in iiiairimoTi.urii tradetb, merandaesunl.Porroautem de:iffiiii.a.e,.qua"mdicilis
quia diviiia senientia gerniani esse inveniunluriSi parentelam esse, quae ad virtim ex. parte uxoris, seu
qitis lali faciriofe commjxtus minimerestrinxerit fre- quae ex parle viriitd-uxorempeitiiiel.-manifestissima.
ii> iuxiiriae, ab EccleSIa cathblica abbminabiiur.Setl . ralio est, quia si seciinduih divinam senlenliamego
si eonvers_usfuerit, pqsi sepalrinionem septem auriis" .-ei uxor mea uha qaro sumus, . profecio.rnihi et ilji
poeiiiteniiam geral. Conscii simul cum auc.ore sit niea :s_uaqu'eipafenlela propinquilas: jina efficilur..
ista conditio ; id est, siriiul cum cobperatoribus ex |J Quocirea ego et soror uxdris"meaein uno et-proximo-
conseniientibuspbeniie.it, " gradu erimus ; lilia yero ejus secundo gradu ; neplis
--• - .'.". ,"" I'1- - :" - '"-. verotertio; eoqueinodo u.rih juein-cseteris agenduiri
De gradibus 'proplnqufiatis, super quibus pafviia- est successioiiibus.JUxorem vero-propinqui mei,*cu-
teni meani vojjis cqnsulere placuit, quse ego cum juscunque gradus sii, ita nieoportet attendefe,quem-
omnibus ortliodoxae Iidel culioribus sentio, rafum admodutn ipsius .quogue gfadusin aiiqua femina
duxi paucis aljsolvefe. Ab liis omnino dissenlio qui propriae propinqullatis sit. Qubd nimlrumuxori meae
perverse parenlelic successibnes supputantes gradum de propinquarura suarum viris, el curiciisgeneratibhis
diducunl.peiiuoduoscpnsiituunt, ac.pro hocprimum grad.ibus convenjt bbseryare. Qui vefb aiiorsum sen-r
gradutn secundum; secundum vero terti.tim efficiunl: ttunt, anlichrisli sunt.
sicque ex pnrie serie.m generalionum corrumpuift,
f. Velusla marfus iu meo Lucensi.Codice addit supra lineam haec yerhtt i.post morieiii luani. .Missi..
--•- '.; .;.'"- " - - -A-SNOB05IINI .DCCLU, . . _ ,_ . - . . ..
•' ' """

.-,-: '._,": }_ RQSIANUS.PONXIFEX;; "'."*"" }}'y
-N.OTITIA 'HIST0R'ICA" IN STEPHAN-UM "PAPAM 4l.
(Lib. Pontific.ex"ya"r.edd.)
" _>
. ; "
...'.
a Sieplianus 11,-natione Romaiius, ex patre Con- G p»st palris sui tfansilum parvus -dereliclus in vciic-
sujitiiub, sedit annos quinque, diesvtginli oclo. Hic fabili cubiculo Lateranensi pfo-docirin.a aposloiica
",'ARIOIIU.I NOT/E.
,--a 1.^SlcpftflMus.,Duodecimo die post obitum.Za- num indicat. 7S7, cuift vulgaio, ianieisi miius diej,
cliarta'., vigesima-sepfima Marlit,; anno Doniini s'e- -> efetiam bidtti :discfinieriJft allquot Codd; oeeurfai:
plingenlesihio quinquagesimo seeundo , eleelus est Quibus recie proeederitibus, utetiam" Pagius affirmSt,
Stepbanus Secundus.,BiN._ei LABBE- . ad an. 757, numM, necesse -esf ut qu:e dtio milii
— 2-.- Stephanus. Deposito in Vaticana basilica_ reliqt.iateei ad Imnc pmuificem obs_efvandaadversus.
-sancto pontifice Ziacharia ldibns" Mariii anno 752, eumdem Pagium , ordinaiibnes "iiempe Kbmahofuih
vafnvit sedes dies duodecim, itaimanirni consensii;. .ponlificum non posse disjtingi a Dominieis diebtis,
Coiid. omnibns et catalngis doceniilitis (pr.Eter Col-; ei epbehem feslitutae liberlalis ordinationum debere
berimos, quorum sex de hiterpontificio silent, septi- . constiiui anno 684, paulo eniicleatius.expediam. ---
mus _unadie .illud augel). Et sane -loiidem excur-. Ad primrim quod spectal, Ipsa interpontificii xn die-
jiirt usque.adiliemglj/praedicti meiisis; qua Stepha-' Tiim analysis palam facii qupd Dominici""dies solera.-
iiui-i, successofefriesse ordiriaium coiistaf, ttiriiex nibribus qiiil.ttisquefeslis pfa-ferebaiiiur, ut dicebam
tenipbre illihssedlsaij.rior. y, dier.;..xxix, ul haiieht ad Joafn. VI. El, ne iiuifililer' immofer verbis, terlio
.calalqgi Liicensis eiiresColberliiii' ehm Codtl. Fre_- depu.itionis die .pnsl Zacliafiam, clerus populiisqiie'
JieriJiiio;pfjm<i,-.Ilegib,rMa7.arinn,Thnajio, eltrihiis "dembre sibi eligiihi quemdam Si.phanum, ail Aha'r
-Ahi..rosianis uno niipus die iiunferaniihiis caflens ;stasius, diequeipsa.eleelionis,- 17 Mariii, fer. 6, ib
Cocid:; tiiiiiex die depositiqnispleriiiiiqiie consigiiiii, 'Lalerarierisem pairiafcbiiim mitlunl, sive' infhroi.i;-
. vi-Kalend;is Maii",sive 2ti Aprtli.s,iud. 10, qii:i''_i'U; ,_'ai.j qubd 'tdem e-s. jaiti-os-enfli Iii Z.acliaria. Bidua
Ml' NOTITIA;JN, ST.EPHANJDMP.APAM IL $$<&
iradilionis sub pr_edece.;soribus beaiae memoriae A sticos ordines promoyeiit.es-,ad diacorialus, ordi.nem
pontificibus permansit, quem sigillatim per .ecclesia- eum ofdinaverunt. Defuneio vefb..beatae .iitejnorite
VARIORUM'NOT.E..
ibidem moratnr.id est eadeiri fer. .6 et Sabbatq. _erat consecrati p.ontificis exira diem Dorninicam, .
Teriia aulem die, riempe Doininica {oi.liitalibniper- eadeiri sexdiesexspeclafidain afmis fuii. Adbeiiiente,
ageiidaJhaud dirbie deslinala) cum, vix eXsperrectus, ail AnastasiuS, Dominico die;rursus cum multiludihe
sedens familiarescausas- skas disponeret, subilp dum atmalorum exerciiuuui - itt bnsilica beali Petf.i prope-
sederelalienatus.obniuliiit, el.sequenti die (fer. t)..de- rans ponlifex, ab eodeinGeoigio episcopo.Prmneslinq,
juncius est. Hunc Anastasius iuier tit pbriiifices non re- 'et aliis dnobtis episcopis, Euslatio Albanense, eldlo-
-ceifsefjuipote" nou conseefaiuni, -patet exVna nato Pofiuense, Consecratusesi.Qiiod saue exeniplbm
'A'diiaiii 1, sect. S92, ubi vocai sectinduin ,quein nbs pSKudo-ponfificisinirusi, qui,,quemadmodurii iit cae-
JIl appellantus; quia lamen Panvinus elcard. Baro- teris violaii erant canones, ita violatipne riluum.non
nius eura niimerant, ac secundum appellarit,ila ciim modosolemniori, sed alia quacunque die ordinaius
adalierius Siephaui eleciionem venlum e'sl, dubiurh fuissei, nisi ponlilicia coiise.cfaiib cuin die Dbminica
remanel uirum electio de more facta fuerii lertio de- conjuncta esset, -mihi --iuagis:'affirmat' qtiam alifid
pusitionis die.ari siaiim, utvidetur iiinucre Atiasta- jquodvis addttci possii. Praeierea. ..idein Anas.asin>",
sius, iiiim ctirivenisse omifes ndrrat in Sanctae Mariae ubi agit de Slephani III, al. IV, Ofdinatiqne, ,lamel-.i
•ad-Praesepe, el cotisona voce elegisse Sieivliaiiiini, contra Pagium honfacit, quia eieciionem inier ef
quem ex |iraediciis II, al. III, app.ello. €.tcunqiiet rnen rjieiii Domitiicam nullum fe»tuifloccurrit,-nibilo iii-'
autem.fueril, ne videar Pagio fueum-iacere, analvsiin. ; facta minus lam .ahsoiute.-.loquitur'. de -ordinatioiie
persequor non sebus"aique "lerliaih 22electoies diem die Doiriinico,-iit non obsciire.osiend.ifeo. it .i
exspeclaverini. Feria igiuir' 4. seii Martir. Ste- y>temporum ritum. Sabbalo, inquit. die dilitculp', anie
pharius.eligiiur pontifex, et iniliroiiizatur in Lmera- uham diembrdiriationisprwfaii beatissimi pttjimSle-
nensi palriarchio. Qiiiil iiule ? Num.iacla ejus conse: pltani. Et iiflVa-. Sicque aiio die Dominicb anledictus
'cralio esi quarla abliim:die Annuntiatioiti dom.iiiii-e bealissimusSl.epltqiiuscoiisecralionejn suscepit.ponlh
Ihcarnalidnis sacra, juxia s;cpius laudaiuiii axioina ficaiiis'.Uis plufii fortasse suppeierit, si quis conlr:.i
Pagii, conlendeniis "Dijmuiicis aul soiemnioribiis Ihiiic npiiiioiiem Piigiurn defeiisuriis inshrgiii.' ^.
diebus ordinationes poiitificuinfieri-soliias ? Miniii.ie _-Quod alteriiin inihi: resiat-pfobaiiduiif, est-epoche
id quidem; al sequens dies Domiriica, ordinaiioni restiiutiC liberiaiis. Ordinaiionis .Romanorum poriti-
ponLificis debita,' e..speci~al;test, et, quod maxime iicuiri. Aiebarn repeii-eam fosse ab aiino 6iJ, eum
•obse.rvaridcbet, exspeclaia quo fempore nulla"am: Denedicto" poiiiifici Pogbriiitus, qu_e erani ejus
•plius duhitalio est quiri Ecclesia plena ulere.iirli- liberalitas et efga' aposlolicam sedem revereniia;
bertate ordinandi, absque exarchoru.m confirnialiohc, per divalem concessit,: ut cleius pujiukis<jueuull-aiii
jqtii superiori anno exacti eranl. — Quid vero afgu- deinceps principis 'jussione.nr exBpeetarenf,.sed sine
.lientis uibfut comprobem-qiiod brdinaiiones ponii- mbj-a-poiiijfii-em elecftim coifsecrarent. At inalui cuni
fieum diebus laniun. Dominicis factaesint. duui-ipse yirisdociissiinis Pagio fl Bln.ncliiiio Contra senieii-
Anaslasius apeiiis confirmat quod ego inqtiiro ? D_ liam MabillOriii, eaiii ad: Carolum"M. peiduceiiii.;
Cbhstaiiiini iniiusi po.^t sanctum Paulum, et Ste- " liauc epoeliem annoscirciier LXXpratrahere,-nempc
phani 111,"seu IV, comecralionibus ageus, palam Jisque a'd primordia Pippiui Francorum regis.-qua.
faciieasdem non fieri nisi Domiriicisdiebus. Quaeduo; ,\' ciim Pagio consiilui ' kalehdis Maftii, aniib 7S2, Z:t-
i-ine.lsi ad qtiiiitum lomum speetant, iubet iii.nen liic *-*cliaria potit.ilice adhqc supersiile. Verum id firinuiri
delibare, ui uovo h.ereaut praesidio quae liucusque raiuinque haberi de.Iiei, qiibd Rumaiii posi Cqrisian-
de ordiiialionibus disputavi. Aiuio 767, die 28 Junii, tiiiuni Pugonaium, cuin ihissos suos dirigebani lia-'
oectthuit mortemsaiicius Paulus-I, iu basiiica saneti veniiam posi faclam Poii.ifieis-eieclioiVem/.obsequii
Pauli, tibi per id lemporis morabatur. El cessavit,, •poiius.gratia qiiant pelendae causa cori.irhialioiiis id
inqnii Anusiasius, episcopajus annum unum, et men- iaciebant. Jiritqiie. exeinplo ipsius Zabhariaj .ordlria^'
sem.unuih, qt.8.(ut legilur iti Cod. Frehef. 2J iibii- llo ptist jquajfiiiui inte.rponiificium ,peracta, arile-'
stanlhtus Iransgressor aposlolicmseuis ihvasof exsiiUi. qtjam -Pippirius regnaret,-exarcho haud consulto;
Nam die 28 Jhiji seqtientis 'aiinj-768, Sergius. et liu.ieesi (jttodPagius .(Anir::7.51,._ium.20) eam cbri-:
Waldiperius presbjieri cum _Lai_igobafdishigrebsi suetudiiem peleudi coiilin,iiiUiqnem.;obtinuisse ait
surit Roinaiii; Tolonem INepesinumdticem, qbi frar usque ad Gfegoriuiii III; ;pra_decessorem Zacharia.;.
trem.suuin Consiaiiiiiium instrtiserai, ticcaveiuiit, al priyata id auctoritate comprobal,; nullo allatii tno-
eVpost aliquanlus horas, ui proseipjifur Anastasius, iiumento ,; praeter coiijeciuram. ex Occideiitalitiiii'
hujus Bomqnmmililim judices... sitb cauleld munie-. avefsione ablcoiiomacbo Isauro; quae _pr«recip^-,iit'
runt Conslaniinum cum ffatre supersiitq Passivo et" siiiiadiuqdiiiii probahilia,.jjoii.iameii evincuiil-qiiod
Theodoro episcppo, et iia cessavit invasib ajuain ceria epoche non peiiiaj.anipjius cqiifirihtilioiiis pon-
Anastasius inierpontificinm \rire appejlat. Weque ei iilicum s.tabiliri debeat aevo Gregorji iil. — Quamob-
ipoverida lis est quod valde diligens in. consigriando rbih egb. doclissimi praesulis .Dlaiichini, sciuenibuu
iiivasionis lempofe inierpontificium brevius tleceiii sum amplexus, qiii,. JUabillonii et Pagii -opiiiionuiii1
diebus fecisse videatur, quippe idem' reliijubs. dies optione sibi proposiiii, hanc illi pr_eiulil, »tiaineir"
sirigilialim eni.meraris, riullumde iis dubiumielih- JDcuin aliquo iiiiiiorum discritnine est sectitus, cutn ad/
quii, utsuo loco videbimus.—ltaqu.e p.rajdiclo anno Pippini fegnum se. ait' pioirahere -hanc jein-discu-;
767, el die 28'junii, curn D.ominicaconcuffeuie, J\e': iiendam > quam Pagius relerl ;ad-.-leinpora.Caroli?
pesiiius dux Toio, quem libido incesserat cieaiidi- Mafielli. Facttis ii.aque, interpres illius nieiitis ipso-
poiiiiliCem.Cohsianliiium frairem taicutn , caierva »11110 eiiipriuaii sancti.Zacliariai, cum fex inaugiifa'---
faciiosofum siipaius, iflgfedilur Rofnain, fratrem batur Pippiuus., iiempe 75i,>:poi)liliciac.ordiiiatioti-s;
ttoriii suaeeligi curat,-cuitique eq ad Laieratiense . Jibertatem coepisse ailifmo. Najn;a-niense dulio stipe-'
pa.ltiarcltiu.m a"dyo'ai,facluinque ;clciicuiif pef sum- rioiis afm.ir.exactiefaiii'exarclii,.iiec. qiiidqiiam rch
liiiim riefas imltronizai, supersiiie adhuc Pafilb,'qui _ erat iriiperaipr.ibus.Orieniis-cuinJfalia ; qtiod niiniiriep
p-iulo post, die eadefn, qccubuil. Sequens dies fer. alfirriiari.-polesf ex. bfeviiaieinlerpohtilicii post Gr.e-'
•2naiali apostblorum sacra erai. Quidvero opporiu-' gbriuni,111, iiiui.quia:exarctiiia;iionduiii expulsi.fiier
itius coficulcatori sa.croiurii"eanqjitiin Toloni, efdi- . iani, lura.q'ui,a,.o,l)j.iigfueiiiia:bella'ordii)aljb'|)'ra'C.e'pS'
siriciis armis inlrusum Irairein susieiilanli.quo euin. facia fuefit. Cscieruiri annisiis -oeto' et sextigijua;--'
praecedentidie Inilfronizatuin die sequenti ui basilica qtij a.dtvali -Pogonaif.excurruiit-, =uempe:-ab iaiino-
saiicti Pelri consecrari quaniocius ve.llet, ui legili- ;. C8i,.graiia,-ii.iiit);im, obseqtiii.magis qiiii(ii",peteud_L'-
mus pomifex videretur ? Quia laineit iiullu meiiioria"" contiij.iaijoiiis. causa clertts-:-populu>que.4tbhiaii"us.
'"' "STEPHANUS PAPA II; "'"'•"' 964
963
"dbmno Zacliafja.p_pa' < Sieptiaiiuln quemdampre-_ A'tIs'interdiclo eon.trmavil. * Barimodo a 'novq furi-
ad ordinein ctiricfus "dasse in 4
'sbyierum pbiifificattis' populus .digrioscilui ef-xehbdocjriuin plant.tna;
sibi elegit, et intra Laleranensepatriarchium' misit,. cenlurii _patlperum Gliristi -dispositum Illic faciens,
ubl biduo m.aneos; tertio.dje pbstquamasuosrirgefet qtiolidianum videjicelvictum.qbrum decerriens iribui,
'somno, et sed.ens fariiiliares Ca.usassuas disponeret _. Nam et foris muros hujus.civitaiis romanae secus
subiio dum sederef alienalbs obmufuil., etsequenti "ba_ilicam i>eaii Peiri apbstoli-duo-feeit- xenodo.hia,
'
die defuncius esf."Post hocverbeunclus Deipopiilus iri qiiibus et plura coiuuii.t bona, .juae"et'sqciavit ve-
jcongregalus esiintfa yenerabilem basilicaiu ..sanctae ner.abilijjus diaconiis. illic foris cxistehtibus^perei.-
Dei Geni.ricis" -td Praesepe. Ubi ef omnes misericor- niter permanefe, id est diaicoriiaesancta. Dei Geni-
dIairi,D'omirii:Dei ribstri petentes, ei ipsjus. dbmiiiae tricis, et beati ISilveslri dtiae, et priyilegiis aposloli-
nostrae sanciabsemperqrie virginis fiei genilricis cisperenniter permanerida munivit. . ...
" Inter haee
jtfari-e, bono a-iinib,et.cqns.ona voce.pr_-di_.uin-hea- viero-duminagna perseculioa Longobaf-
tissimuro virum sibi eljguijf ponllficem.Queiriomiies 'doruin rege 6 A.sluifoJniiacRbmana urbe, velsub-
sincera irierite curit Jaudis pfaecbniis in .basilicain jaceEitibus(ei civiiatibus, exstitissei, et, yehemens
Salvatqris,quaefippqlla,tiif iConstanliniana, deporta- ,ejusdem; regiss?eviiia'im'minerei,i illico isdem bea-
verunt, et exinde-intus veneiunt, et iri pairiaichiiiiii. J? tissimus papa, leriio ripostolatus; ofdinationis suae
juxta fnoreiri intfbmiserunt, ... . . inense,: disponeoS_ suum.germariuni" sanciissimuni,
Erat eriim isdeiri-beatissimus papa.amaior Eccle- . scilicet Paulum Diaconiim, alque Ambrosium pfimi-
siaruiti Dei, .tradiiioiiem etiam eeclesiasticam firrha , cerium-, T pluririiis cum.muneribus ad eumdem Lbri-
sfabilitate l>cbrisefyaris.TJauperiimChristivelox stib- gobardoruni regem Astuifum"ad. pacis orilinanduh-
v.eritof, verbi Dei iri magria.cbnstaniia .pr.-ediealof'.; atqu. .coiifirmandum,:foedera:,misit..,Quipr__faii vifi
Viduas et piipillps s. muliq melius v.isilans, fortissi- ad eum s convenientes;, Impartiiis, inuijerihus^qiio.
mus eliam ovilis sui cum Del virtuie defehsor. :Mox facilius. eadeni pfb.re apud 1 eum impetrarehfj-" 'in;
vero restaufavit et qtialuor in tiaci-Oriiaria ufiie sita- quadragitita arinorum spaiia pacis foadtis.cum eo.ot-r
aniiquitus xenodochia, ijuaea diuturnls el longinquis dinanles conlifiriavefuit. At Vero isdem protervu.s
tempbribus desliluta inanebant, et in eis ordinayit _ Longobardorum rex,' antiqui lioslis invasus versuiia,
omnem uti.itatem, in diversis.eorhm lbcis.disporiens, ipsa fqedera;pa'cisppst pene qualuqf menses, jn perju-
intus etiam, et fbiis, in qiijbus. et multa.xontuiit rii-inci.dens ;reatura, disrupit. Multas jam fato san-
dpna. Quae et perprivilegii paginam sub anatberiia- ctissimo vifo,'vel curictbpopuld.Romauo, ingerens
- VARIANTES LECTIONES.
1 Cod- Luc.',:,'conservabai'; ril.,* firmam stabililer C .- * :Cod, Luc,
5 plantaria. "". . .
cohservahs.
! -" Cod. Luc.,.-'_.- . ".___• . . -- God. Luc, jit.perenniter pefmanerent.
eleeritOsynis
" scilicel.
" qiiam corpomli ,-6 Cod. Lue., Aistulplie..
"^
"' M.~,patrin;. ",_,..,'..
prmserilia. , 'Cod. Luc, el plureSi ' • ~- . • '
..* Al., conjungenies. , .. . .
VARIORUM NOTM. V
"
l.egatos suos ad exarcluim miserunl, 'ciimj-nutlaJd Stephdntim quemdahi', etc. Defuncto Zacharia, papa,
faciendi lege tenereittur ;• ei nisi ulla adluissent' Stepharius qiiidampresbyter, natiohe rlomarius.apq.
schismala, i)t alibiTn.oiiui,'qu.ie docuertiitt firmius ptilostalitu creaius est Hoinanus. pontifex, etinLa-
stabiliri:b.portere legifnnas electiones,' ne obseqiiii teranense pairiarcbluin immissus, tibi biduo maneriSf
quidemcausii-itum:' esset.. Semel qhippe abjectarii leftio die, poslqriam q suo surgeret sdmno, ac.dornesti-
eam servituletri qttam Ecclesia pro bono paeis sub-' • cas fes dispoiieret, subiio, d.um sederet, alienafus
iverat, piissimi Pogoiiati auspiciis, subiisse iferum obmutuit, ei, sequerili diedefunctus est, inquit.Anasia-
liusquam legimus ;.et qui, -ut Augttstis inorem ge- sius, qui eum iTuerIjoraarios poiitifices non riurfiefat.
raiit," secus seniiunt, hariolanlur. Vehient autehi Onuplirius, in Chrotiico ecclesiasiico, ac. in iibtis ad
lempora, cum ipsos poiilifices videbimus imberato- Pfatinam, et pbst eum Barohius, hunc Stepliafium
ribus OccidenliSj.grati animl ergb, fecisSe pbfesiatem "ijiier pqntifices Kohianos ehiimefaiii; sed Jiaec opinib
sese in pontificum elecliones adiiiiscendi; Cuiiique oiniiesaiiliquos scfiptofes Gbntrarios.Iiabel, ibmnes--
haec:perlineiint ad quartaih pontificiaecreaiiOhfs p,e- "- qneRqiiianoi uriipo.iuificiimcatalogbs.in quorum nullo
riodum5 i.ux.laMabilfonium,. de illa agam loin. 'V. legiiufii6menJiujus;Slephani-piesbyiei'i, qtiia scilicet
CENNIJS. .:',. -. -• .'-'-"'''.-..'."-' .. i-iituni pqntifex. electus.,. riuiiquam vero" prdinatus
a
. Stephanum q&emdarit; Hie friit natione lialus fuit. Licet enim mqris esset elecluiiV siaiim^ a sua
pater Romanus, S.-R. E. pn:sbyier cardinalis.impe- eleclione induci in pDssessiOriempalriarcliii, iton i"a-
ralore ConstaiuinoXloprdiiyiiio, seilfi in Pe.tri catiie- men dicebaiur simpjiciter aut efai v.erusJponiifex
dra:dies quatiior, creatus vuiKal. Aprilis, qui quar a - aiiteiiuamofdiiiareiuf. U.iideAnaslasms et Frodo3r-
dieaTeaiionis sua-gravisomiioleiiti.. bppressiis esi, dtis iii Fragriiehio de Roriiatijs p"'oYtii_icihu,s,.a iiobis
posiridie, cum experrectus res, l'aiijiiiae_cotiipo"n.ere saepius lautlalus, qtti aniip sexagesijriosecuridb s_ecuri.
aliqtiando iitstiiuisset, subito, meiue alieriatus,"vocehr deciiiii oliiil, -equeiileiii Stepbahurii, 'secpifduiri Jiu-.
amisit, puslridieejus.diei-, apoplexia correptiis,' ex-T jiis-nbfplriis vocatii, .etsicjibibcepscaei-rosliujusnb-^
piravit. Ante adeptam consecrationein, "VKal,-Apri-- ininis poiitifices, "ijuriierOrtiiii^ripia,servata;-. quqd
jis, vacal sedes diem unuin. Hunc scriplofes"lii_io-; cejrle "riorifecisseht, "si.iuncisie Siephafius ejeclus";
iite pontificiseinnumefuin poniificumnon«pbhuni,-; intef liomaftos pbntifices iuisset adiiumeratus^ A'd.
vel quia consecratus.nou fueril, vel quia brevissiine coiifusionem itaiiu'e"yiiand'ain, Steplianuni-post Iiucb:.
vJxerit.Quod.haud fecte factum gsi. cutri et lcgilthe- * sequeiitem, dicemus quideni Siepliariuiri.Securidua.,.
crealns fuerit; etvir iugentis spiritus et animi exisli, 1 sed cuni hoc additq,.dliis Terihmi, efsic in aliis:
itiaius sit, quare a-pontilicum ntirrieronon est subtisi- usqueail Sieplianuin beciniuni. RAGIUS,
heudus, eiiamsi horam.unam vivi-sei. Ci.icVxius.—.
,9eS N0flTIAr|N;sr£P3IA?jL'M,.PATAM'lI. 960
contiurielias, varias illi _tn,inasl dirigens. Gupiens A sanctissimo Paulo Diaconbad etiriidem misit neqii.s-
quippe, Deo sibi conirario, cunctam hanc pnovinciam slmum Aisitilfum Raverinam. ^Juibus susceptis, cum
invadere,,,.onerosum-tfibulum-hujus Romaria. urbis inani eos absolvit resporiso, adhaereriseidem impc-
.inliabitanljbus.? .adliibere.nilebaiur. Per unumquod- Tiali misso quemdam propriae gentis nefaririm vifuni
que sciiicet caput singulos.auri sblidosannue 3 infer- "diabulicis imbutum consiliis ad reglam 10propean
re inhiabal. El.su_e jurisdiciioni civiiatem liancflo- 'dum' 11urbem, feversique legaii Romairi, ae pfaeseii-
inanam, vel subjacenliaei.caslra subdere ihdignanter lati eid.rn sanctissiino papae eniiarraveru.it ei nJiil
asserebat. .'..." _ -. .- ..,. . •'__ se egisse; Tune pr&faius sanctissimus vir, agniti
_. Gerflensvero idem sarictissimus papa valide pra- maligni regis corisilio, misit.in' regiam urb.m suos
faii regis.perhiciosamimminere.saeviiiam, magnope- missbs*. el aposlolicos cum imperiali pfajfato misso,_
read se accersjfis venerabilium tnonasteriorurrisaii- ^deprecahs ihiperialeiirclerifentiam ut juxla"quod ei
clornm V.inceniii £t, Bene.dicli feligiosis abbatibus, saepiusscripserat, cum exercitu ad tueiidas tias Jtalia.
sua- vice, eidem crudelissimo _nisit fegi, obnixe per •paftesnVOdisomnibus adveniret, ef de iriiquilaiis
eos poslulans pacis fuedera'1 e.t quietem ulrafumque filii morsibus Romanam hanc urbetri, vel cunciam-Ita-
parlium populi De.i-oblinere * confirmandaro. Quos licam provinciam liberarel.
nerope suscipiens, et. Offlniiio:-cpnlempiui;habens, B - Inter haec vero, perfnanens in sua u pernicie, prae-
""
sprevit eorum,6monita,.et ad suae animae-detrimen- fatus atrocissimus Longobardorum rex exarsit furore
lum sineeffeciu confusbsad- propria absblvit moria- vehemeiui, el freinens ul leo pdstiferas riiinas llo-
steria, obtestans eos ininime ad sanctissimum pa- liiariis dirigere non deslriebat, asserens omnes uno
pam declinare,- Quod audiens ipse praccipuus paler gladio jugulari, nisi suae,-ut praefatutn est, sese sub-
exlemplo (juxta.utcrebrq consueveratjomnipotenti derent dilibiii.'aRursumque aiilefaliisBanctissitbus
Domino-Deo, nosiro suam. popuiique sibi' coriniiissi Paler, 'congfegaio"u'riiversbRbmario eoetii, taliter/eos
commendans _coniulit causam,. et hanc Iugubfera paiefno atnore,"admonuit,' inquiens : Quteso vos,
'
ejus divinaemajeslati insinuavil lamenlationem.- filii charissimi, pro nostrbrumdelictofurii mole Do-
Et dum Itaecagerenlur f conjunxil Romam.Jqannes jnini iropioremus clemeniiam, et ipse noster erit
imperialis Silentiarius, deferens eidem sanctissimo adjutor, libe.rabilque' nos sua proyidentissjma mise-
pontiQci regiam jussionem, sim.ulque ei aJiariiad ricordia a persequeiitium manibus; cujus salhtiferis
iiomen praedicti Tegis impii detuljl. adhortaiiouis admonilionibus cunctus obedierispopulus, congregati
8 annexam
jussionem.ut reipuhlicae loca diabolico ab uuanimiier omnes lacrymis fusis omuipoteniem Do-
eo usurpaia ingenio proprio reslitueret 9 domino.---. -m.num noslrum deprecati sunt. b In una vero dierum
Quem videlicet.imperialem missuni confestiin saepe- Q cum mulia humjlilaiesolliciie procedens in lilania
fjiliis sanciissimus napa cum.suo- germano praedieto cuiii sacralissima imagirie -DominiDei, el Salvaloris
• * Cod. Luc, d.rigebat., • 8,Cod. Luc'.,.anne_caverba. _
-3'.God-.Luc.,adjicere. ' Al._,dpmhtio: )
. . .-Cod. Luc, aufcrre. 10 Cod. Luc, profecluriiin.
11
"v.God. Luc, ciim quieie: " Constaniinopolitii scilicet.
Cod. Luc, confirmanda: Cod.'Lu'c., nequitia:
'6 Cod. Luc.i niunerd:' ' 13 Cod. Luc, Bursusque.
'-CQd.-Ltic.,"com)e«i- -
VARIORUMNOT.E. .
. * Misitin ngiamurbemsuos tnissos. Sl^plianus-II- .Deiel-Salvaloris nostri Jesu Christi, qum Anleropsila
difficillimis teuiporibus creatus esl T)ontifex_, ipso nuncupatur: In lituniis itttago Christi Salvaio'ri_.cif-
enim-poniificiitus.ejus-inilioAislulphos Longohardo- ciimferrisolita cum cruce." dicia estdnieropsila voee
rumrex, rupio-foedere quod cum-Ecclesia Roniana forte composiiaa Latino ante, et Graeco o'4-r, visus,
pepigerai, ipsam Romam petere decrevit, quotem-. 13 spectaculum, quia anielitaniarri Iata vidfebalur. Beda,
pore, imperaioris obsequiimfRomaninbndum dese- - JIist.,iibr. I. cap. 2(5, de Atiguslino; primo episcbpo
ruerant/Ponlifices enim ftomani,- posl .sua laiifundia . Angiorum^ et-sociis ejus : Ai itti;nori dmmonica, sed
invasa , et hreresim Leonis iiiiperaioris,'ejus ac Con- -dioinu virtule prmdili, veniebanl, crucem pro vexiilo
stantini Copronymi imperium coluefurii,et reipublicae ferenles argenleam etimaginem Uomini Salvaloris in
curamnon deseruerunt,"et Romana civitas, licei ca- tabitla depiclam, tilaniasque carienlespro sua simut e~l
lamitaiibus iieili -a.bAislulpho rege vexaia5-e}iisde'ii eorum -propler quos et ad gtios veneranl, salule wlerna
Consiaiilini imperium agnoscebai, a quo misstis Rb- Doniino isuppticabqnt. Et Jn.ra : Fcrluraulem quod.
mam Joannes Silenliariiis cum lillerisad Papum, et . qppropinqudnlescwilali more huocum cfuce saticla, et
ad eumdem regem Aistulphum , qui, Ravennam imagirie niagni Regis DomininoslriJesu Glirisli, hutic
adiens, cum Paulo, Slephani papae fralre, provintia- liianiam consona voce mbdidhrenlur. IiiiagqSalyaforis
-
rum ab ed Rornano imperiq ablalarum restitutio- maxiritb -culiui' fuit apiid tidelesi Noveriibiis9'cele-
nem obtinere non potuit; Quare Steplianits poniifex .bfatur comroemoratio imagiiiis Salvaloris, quae a
ab-imperatore per legatos peiiit: «_, juxla quod ei Judaais ;crucifixa ubertim satiguineiri ftidili de quo
smpius scripseral, cum exercilri ad tuendas has Iialim -Miiriyfoi.Rom. flincquampltires Ecclesiaeinorbe.ter-
partes modis omnibusadveniret, ei de iniquilalis filii rarum -dicatae Salvatorij ut Roniae, et passim alibi.
mofsibus Romariamhanc urbem, vel- cuiiciam Iialicam "Aitgusiiii.,lib. l conira Jtiliaiium iUnde eiiam ma-
tfes toto ofbe lerraruht, non ad Christum tari-
b Inuna verodierumcuni mulia httmililaie sollicite tum,quolidie
provinciam.tfcerarei,'ihquit-Anastasius.>PAGIUS.
id csl, ad piteruin, sed ad Cluislum ipsurit, idesl.
procedens, in lilaniacum sacrfttisshriahnagine Domini cliam Salotilorcm, ctim parvulis cufruiit. ALTASEaitA-
' -
967 STEPHANUS PAPA II. 968
Jesu Chrisii, quae ' atilheropsita, nunCupattir, a si- A Piaesepe. Alium verb ad be:ilri_i Peiritm aposloluni,
s
_mulque el cum ea alia diveisa sacra ministeria re- el alium ad beannii Paiilunfapo^lolum.
- IIic beatissimus papa resiaufavit basilicam sancti
cipiens, proprioque huniero ipsam sanciamimagiuem
cum reliquis.sacerdolibus idem sanciissimus papa Laurenlii super sancluriYClemeritem siiani regiorie
geslans, nudisque p.edibtts lam ipse quamque uui- lertia. Quae a diutufriis lemporibusdiruta manebai.
versa plebs ineedenles, in Eeclesiam sanctseDei.Ge- Restauravit ct legumen ccemetefii sarictoeSpflieris, '
nitricis quaaadPra_sepenuncupalur,posilp in omnium quodceciderat. Itaque dum isdem sanctissimus.vir
3
capitibus populorum citiere, cum maximo ululatu jam 1'atum pestiferum Longobardorum regem im-
pergenles, misericordissimum Dominym nostrum mensis vicibus inriumerabilia iribuens munera de-
deprecati sunt, alligans connectensque adorandae precaretnr pro gregibus . sibi a" Deo coinmissis, et
cruci ftei iioslri pactutn illud, quod-nefandus rex perdiiis 5 ovibus,\scilieet pro universo * exefcilu
Longobardorum disrupit. ,. Ravennae, atquecunctoisliuslialiae provincisepopulo,
Hic -beaiissimus papa omnes suos sacerdotes el <]uos diabolica fraude ipse impiusMeceperat rex, el
clerum in Lateranensi patriarchio sedule aggregans, possidebati et dum abeo iiihil hac de re obtinefel,.
iidmonebat divinam lotis nisibus 4 scruiari Scripiu- ^cemens T praesertim-et ab imperialipoienlia nul-
ram, et inJeclione vacari spirituali ut eflicacesJn- B lum esse subyeniendiauxilium, tuncquemadmodum
yenireniur in omni responso et asseftione-adversa- praedecessores ejus beatae memoria? ° doinnus Gre-
riorum Ecclesiae Dei. .Npc enini cessabat indesinenler . gorius,.ei Gregorius aiius, et domriiis Zacharias, bea-
adnionendo et confuiando cunclum J)ai populum tissimi;pontifice3, Carolo, excelleiitissinuememofl-P,
sobire, pieque. agere, atque, abionini pravitale sese regi Francoi.um direxerunt, peteriies sibi subveniri
custodire., Hic bealissimtis yir, pro salute proviijciae propler oppressiones, ac invasiones, qiias elipsi in
ei omniunr Clirisiianoruni omni Sabbaiorum die li- hac Romanorum provineia anefanda Longobardo-
laniam, omni po.stposito neglectu, fieristatuii. Unum rum genle perpessi sunt.' Ila modo elipsevenerabjlis
qiiidem SaJibaluin ad sanciam Dei Geniiricem ad Pater,- divina graiias inspiranie,d clam per qiiemdam
VARIANTES LECTiONES.
">Al., acheroposita; fort., achefopmeta. " Cod. Luc, civibus.
sCod. Luc, tiigslera. 6 Cod. Luc. et al., exarchatu.
. * Cod. Luc, ejulatu. *-Ood. Luc, prmlerea:
*
. Al., sectari. * Cod. Luc, inspiratusi -_-
VARIORUMNOT_E.
1 a
Simiilque et cum ea alia diversa sacra mtjsleria C cri, cutn vinculis sancli Pelri et muneribtismagnis et
recipiens; prpprioque humero ipsam sanclam imaginem ' infinitis, legationem quam anlea nullis audilis aul vhit
cum reliquis sacerdotibus, idem sanctissimus papa ge- temporibus (Carolo Marlello) deslinavil, el pacto pa-
slans, nudisque pedibus tam ipse quam universa ptebs . tralo ul ad patres imperatqtis recederet, el Romanttm
incedentes,in Eccksiam sanctm Dti Genilricis, qum ad consulalum prafato. principiCarblo sanciret. De sus-
Prauepe nuncupatur, posilo ih omnium capilibus po- cepta legatione aique aclis pereamdem subjungif:
pulorum cinere, cum maxitno ululatu pergenies. In Li- Ipse mirifico ac ntagnifico honore ipsam legalionem
tania poniifex rum clero et plebe processit nudis recepit, munera pretiosa conlulil, atque cummaghisprji-
pedibus, el ipse et presbyteri humeris gesiarmu ima- tniis cum suissodalibustmssis GrimonemabbalemCor-
ginem Chrisii, el reliquias diversas sauciorum, Of- beiensis monaslerii, et Syqoberlum.^Reclusumbasiiicm
ficium diacbnorum fuil in diebus."fesiis niariyru.m sancli Dionysii marlgris, Romumad limina snnclorum
huraeris gesiare reliquias sanclorum. Conc. Bracbar. Pelri el Pauti destinavil. EaiiemJiabet anroilista Me-
lii, *•can. 5. ALTASERRA. lensis : Anno 741 Carolus princips, domilis circum-
. Cernens.eb hnperiali polenlia, elc Cum vero . quuque posills qenlibus, dum eaqumpncis erdnl hifra
riullit «pes praesidii ex Orie.nie superessel, ei Aistul- sui regiminis lerniinosdisponeret, bis eodemannb lega-
plius rex rR()mam..obsideret, ut eam; suce diiioui lionem bealissiihi Gregorii Papm ab aposlolica sede
subderei, ac. Romanae Ecclesiae.civiiales invaderet, direclam suscepit.. Qui sibi.clavesvenerandi. sepultri
'Siepliatnuspieces publicas pro Lrl.is_salttiefudii, urii- principis apostolorutn Petri, ejmdemque pretiosa vin-
.ciimqiie saluli subsidimn censuit .Gallicanae pieiaiis cula cum muneribus vwgnis delalis obtuterunt, t/uod
arma Iinplorare : Clani, inquit Anaslasius, perquem- r..an(«a nulli Francorum principi .a quoiibel -prwsuie
dam pereyrhium suas wisit lilteras Pippino regiFrqn- Romanm urbis direclum fuit. Episwlam quoquedecreto
toriim direcias, quibus ad auxilia.-millenda _euni Romanorum principum sibiprmdicius prmsulGregorius
sollicitayit. Pippiuus, his litieris accepiis, Drocier miseral, quod sese poputus Romanus, relicta imperalo-
gangum abjbatem Romam direxil.Ut vero pracdicium ris dominalione, ad suaih defeiisionemelinviclam cle-
.pperegrinum alii ittiiitii apostojici, sic e_t proctegan- nieniidmeonvertereDoluissel.Arbitror nihil fuisse aliud
guiti abbatem.seculi sunt alii tnissi regii, Chrodi- decrelum principum Rohiunorum^quamquodelegerant
jangus ep.i.scopuset Auicharius dux, Di.ociegango jn consulem Caro.luui Mariellum. Haeceiiirridecreia
Jtonia inferim .Franciatn 'yersusdigresso cum-liite- electionum stibscripiionihus usurpari hoc-a-vo con-
.ris ad regein pmceresque del.erendis. PAGIOS.-. -. suevisse, supra vid;nuis. BENGINOS. •• ,
-
. t.bomitus Gregorius*Ex Anas.lasio iiaqtie ulerque rl Clam-.per quemdam peregrinum. Aistulpbus enim.
Gr.egoritis,JI;,et: 111,necpon Zac.liarias,.ctitu J.ran- fex Langobardorum putililkiam diliniieiiiiiivi.isioui-
.coruiri. regibus Iqeilera pepigerunt. p_ Gregorip qui- IJUS:tunc el oppressionihus adeovexahatj.asiringe-'-
detri. ll.i Jiistorica moriumenla iiqnsuppelijiil, multis halque, :ut recufsum omrieiriad Franciiereges.pni:--
Jiijuria. lemporiim :docuoie_iilis-pbliiJLisralis;sed de periifei. ldcireo Pippinus direx.t in Ilaliam Rodi-.in. .
GregqrioVlI F.iedcgiiiii..cohfuiuaior, fere synchro.- gueinepiscbpuin,ei__utcliariuui.d_ucem,utSiepliaimtn
rioS scriplor, Jiif c puididit, cap. Ji() :-Eo leiiipbr.ehjs •Ponl. in Fraiiciaiiipfofeciurum comiliireiUur.'
a Rotna, bfalus.pnpa Gregorius clnvesveuerandi.sepul-
509' V -, - NOTITIA!__ STEPHANUM,PAPAM II. . ... -W
peregrinum suas misifliileras Pipinq.regi Ffancor. A phanus papa direxit ad eumdem . Masphemum f e-
rum"_imio dolore liuic proviriciseirihserenli conscri- gemjsuum missum-pro sua et-quixum eo.ituri crant
jpi.s- -.." V -: .*-.. -- V- •''. -; • '"' ''' indemnitate. Ipsogue reverso.extemplo,efmissi jam
1 AdhunG eliam iiunc cessavil dirigens, ul suos" fali Pippini regis .Francorum conjunxerunf, ;..id
,-iicilomamipseFrancorumrex milieretmissos,per. esl» Jl.bdigangus episcopus., et,1* Autbcliarius diix,
qq.d euin ad se.accersiri fecissel. Dum-.'valide ab. . quaieniis._prae.di.ctum..sanclissimum ..papam*(juxta
eodem Lqngobardorum rege .eivitates-eJ- provincia- quod petendo. miseratj.ad suum-.Eranciae.fegem
Isia RomanoruHiqppfiraerentuf _,-subito conjurixi.. deducere(it,_quem qtiam paraium:inyenerant _uT
»miss.usjam faii regis.a>Francorum• ppmirie."Rodi- praedictumt.Longbbardorum .regem.pfoperandum; -
?a
gaitgus abbas,-per"quem. misil in-j-espbnsis.omiiem-. pfo.Tecolligendis univfcrsisdominicis perditis ovi-
•voluritatein aq .petjtionem-. prjaedipli .sanctissimi: libtis,. : .... ,: .;.-- '.' ::-."-.----' >-:-.-' '--i -. r:
.alius nrissus .Tunc 13cbnsulens idembealissimus-papa oriuiipoi
*papae se adimplere*.-Ef,postmbduhi
famijiarisejus conju.nxit, ea Jpsa anrfuniians., ^ ,.- tenlis Dei rioslri.misericofdiam^ egressus esi-ab hac
.Cu.mquea.Lbngoba.rdis,,utpraefatum "esi,,anliqua , Romana urbe ad beattim Pelrum aposioluni, il*"de-'
"Romana-urbs,.e--c'asira universa distr.ingerenlur-, iia - ci.mb.quarlojdie inerisis Ociobris, indictione sepli-
etiam ute Giaccanense casiellum,^quod "eblonorum R ma.; seciUi-suntêum.pliiresRomariorum., etcaetera-
sanciae Dei Ecclesiae existebal usurparet,." 3 illico 6 a<J rum civitatumpopuli,flentes uluiantesque, et iieqjia-
fegiam _urbem cbnjunxit saepefatus Joannes "Jmpe- quam.eum peniltis ambularesiriebafit. Qbi videlicet
rialis-silenl.iari.ns cum missis -ipsius - Sanetissiml .-_ sanciissimus vir sese in Dei virihte el-"pfblectiorie
pqnlifieiSj-Ieferens.secum et qusc depbrfaverat ini- ; 6ancl_e':DeiGen;tricis;, et-iiealorurii pfiricipuiri apb-
qui, Longqbardorum regis missus,"simul et.jussio- stolorum, "confidens.constantef pro saluteofnnium^
nem iiriperiaiem,,iri qua inerat JnsertumN7 a Lorigo- licet irifirmiiaie eorporis 1S. deieritus, labbriosiim
hardorum rege,eumdem sancf.ssimum papam esse :'' aggressus-esf iter.confoftans, 'aiqiie cqiruiieridans
pfoperalum ob.recipiendam Haveiihaiium urbem; et chnctam dominicam plebem iiorio' pasiori Dbinino
Civitates.8 eIpertinenles.'.P,ro quo el pr_esenti Sie- noslro ,•el'beatofum apoSlbloruin principi Peiroj"Ei'
.VARIANTESLECTIONES. -
''
-iCod.Luc; Adhiicetiam riqn. -.. :_'" " _*' Cod.' -' Luc.,
' Rothingnndtis
" "•' episcopus. in Fran-
valde,,-. ; -..--;, ••• ciairi. V "; v -' -"
.*,Cod..Luc., -" - '. :_t . -
1 CoA.'Luc.,}Rodigandus.. . ; ... ... - .-. -'" , **
*t-Al., Aatcaiiu*.
~*~M;,Palris.. „ .- . Cod. Luc, ovibus; inal. oviiibttsHeesi..
Mansi,Gic-fl!i««se;al., ul et Ciccqves.caSiellum. •' -: .'* Cod.-Luc, cernent.
* Cpd. Luc, q\regia urbeyenit. ...
~ . --, f »* Cod. Luc..jta.pravelegit: xiy,i«i.-VIIIVWICHJC
^Gbd. Uuc.,adT&'gem,_';' ''....".*.'.-.-.> i; incl. vii.'- ;.-, .._- .. . ... •." .- .: .- -.
«Cod. Luc,._orfeafn. ,_, ,.,;_•. » \\:, conferens. .;',<
'
s In al., btasphemuhideest. •.".';.'.'' ._ ". ; • 18 A"l., defectus. • '•'" ... ' '
VARJORUMNOTiE,
•'»-lftssiKjam Jali rigis d. Frahcbrum notiiine .•Rp- (C poribus :.ponlifica.e Metensis.civitaiis decus prqriie-
digangus abbas. Kpdigangus. abbas, qiiem: I_ippinus ruisse. Jmo honore PaIiii.:aStepIiano;ornalus asse-
Romam ad Stephanum legavit, ut J.ifleris respon- - ritur in Anastasii mss. Codice, lum Thuario altero,
deret quas ad eum pontifex dederat per homi-. lurii -Ariibiosiano;hisce verbis"in hoc Cbdice paren-
nem peregrinum,. ^qup -.tutius tra.nsifet ..per..Lan-. - Ih.esi-clausis"(e<'duiii.in Francia estet-pbsiius^ ''Rodi-
gobafdorufri ,dili.qnerii •Rom.ano', pohlifici iiiferi- . gango saticlissinw. episcopb..pattium;lribuil;-ei'~afcftir
sarri^.iii duabjis episiolis. qu_e'..e'xsta'rii,in Codice episcopdth.mdinavil); -iit iestatur- Lambecius."t_i:-"'
Cafolinq Drocieigahgus.riomiriatuf, Epistola -decima . bliotliecaeCa safe3e,.lib. H; cap. 8.-^ Quod vero atti-"
hfec JiaJieTiliirTPraishns..Drbclegdjigus.abbris; sacris- i net ;ad .ejus. legattonem ad Stephdnhiri l\i\ quani
limimbus prdiectoris tui, beaii^qpostoibmm:principis referi Apastasius hoc loco;. de ea- laudatus [Wafne-
Peiri,,el nostrisqbluijbuspriesenM iri.dus habet sequenlia,::Cumque eiset iri omrii&rii'
deciiria ':Sicuipe~rprms'eriies .Drociegangum religio- "locuplesi.aiPippiriorege: omnique Fraricorum- cmiii
suih dbbaiemejusque coriiiiesdireximus. Cujus .autemi . singuj,ariler relectusRomam directus esl,"Sieplianuni-
raonasierii prpctegangus abbas .fuerit," milu-penitus que.veneiabilempapam, utjcuiiciorumyoia dnhelqbatit,-
iricertiim.est.in Vita.saricii Joaiinis.Gorziensisabba-. ad JGalligs eiocavih-laCiimmco autem- Laureslfa-
tis, apiid"Bdiian.dum,"addiem 27 Februarii, innuilur,. mensi :tton solum legationis Rodigangi' fit mqntiq-.
Dfqctriga.ngumjexjsse: Gorzienseni "abbatiam: siiam ,:• sedinsuper ejus sludium laudatur, qtio impetrsvit-a 1
in'epi-cqp'atu Meierisi.,-i: At rifullq -ciariorem red-- Pippinq:ul exarchatus liavennie,- aiiaque ijairimo-
dideruht illustria Jacta , et' yitaisanctiiatis: Rodi- . , iiia; quse-per.Tim Langobardi bccupavefant," Bbato
gangum, seuCrqiJegaiigiim êpiscbjum^-Melensem,. p Petro restiiuerenlur. Inter cmtertfmldememofbbiljq
qrieni.itlem Pippinus pqstea ad "Sieplfarium. misit, . (tta ih Chr.ojiicb)Slephanum papam dd Gailiam etjb-:
ut legitur; in Anastasio seqtienli sectibne.;j)e hoc .- cans, et Pjppinunicum iotis Ffdncorurii viiibus.. con-
Cliroaegangb episcopt), riarr_t Paulus diacqii.us in . IraiLangobqrdorum lyrqmidemdecingeris , exarchd--
librq.de"episcopisMetensis ciyiiaiis iflum; in pago tum :Rrivennalem}plerdquebedli Petjripdlriiriqniq','
ilasbenierisi natum-fuisse, pafre :Sigrammo,'matre . Romanm sediresiilui, juge studium,'et qperqni.im-'
Landrada, ex; prima ndbiliiale Francbrfim (;Rodi- peniit. MAFEUS. ..--•- •-'"'---'. '"
;.
gaitigbênimPippiriiisfex.eraiayuiicuiri-, ut. legitur ,b Illico. a regia urbe vetiilJoarines imperialis siferi-
iifCharta donaiionis jjuani p.rqfert cl. Pater Gar_riel, liarius. Jn palatio liiit sclfola sileriiiarior.um, qiii..iri
totno primo .Hist.."i.oiharing. Gallice -scripta.; pag. . aulaexcubhr.enl. E schola.sjlealiariorum aJ imperiifm"
281, Jnprobal.), atque Jn palatiq, Majoris Cafoli -eveclus-fuemoratur Anastasius. Evagr. ,'• libr. m,
«nuiritnm, ejusdehi referendarium exstitisse, iioc c-ip. 51. Ambros., isi oiat. fuliehr. Vaienliniani.
est annuli regii cusiodem;. ac demum Pippini lem- Vespereprofecius tst silenliariiis. ALTASERBA.
PATBOt. L,Xi.,XlA. 31
871 STEPHANUS PAPA II. - - , 973;
assomens secum.es ' hac sancta Ecclesi-i' quosdam i Ff anqoruiri. nnssi*jmminebant foriiter apud,,eumdem:-;
s:ieerdoie3,: prbeeres etiam; et .acleros 'clericofuris : AJstuIfum;-,"u't,;.pf'3eraturiisarictissimum papam"in,
. ordinisy nec non et-.ex'mi_iiia_'opUmalib"iis-, CJifisfo ,. Ffariciampefgefeieiaxafet. AMfs.c_cbnvocans jam- -
pracvio. coeptum prosecnlus est iier, magnaiftilli dict.um beatissimiim yirum., Jriterrogavit si, cjusiri'
coeiiiSerenitatem-Doiniiio in"_psb itinere iribuenieV Frariciam. pfoperaridi esset voriifttas"?TQupdvidelicet :
Igitur',-cbnjurige'nie":eo-fere=q(iadragesimu_iirhiU"; iile.neqiiaqtiairisiiuitysed suamJIH.projiaiayIt:yoIuri.*-
liarium Longobardqrum finium ,>Iri' una'Tnociiiiiri"sI-;"' latem. .Unde, utieo,_d_enii,b_usfremebanl, prb.guo'.."
giium in coelri-magnuni "appafuit-^quasi "'glohiis' . eidivfersls vicibris suos saiellite-.adêufri fclam iiii-i -
igneus ad partem Ausj-ralein dcelinansa.Galiise - sit, ut eumquoquonibdba lali interitu decliriafent,":
partibus in Longobafdbrum partes,Jtaqrie unusex- "?Alias vefo,-:praB-rite;Rbdig'ahgbSanctissiriio.epi-'
eisdem Ffancorum missis, scilicet' A.ulcltarius dux;; scopo, ihler.rogavit euindem beatjssi_hum~;papaih jain'
:
quontocius pracederis Ticinum , eum pra_sloiaius: fatus Longqbafdoru-h rex si veileJiabefet Frariv • s
est. ? Gum vero ..appropiriquassel jam faltis heails- - ciam ambuiaridi, et ita s affaius "est: (Juod si tua"
simus papa ad civilaiem Papiamy. direxil' adfeiim" volunias' est irie, relaxandi./niea b.mninbjest*ainbiii'"
siepefatus Aistulfus ? neqnissimus. rex missos suos.' - Jaudi...Tunciibs.oiiiius-est ab.eb.j-.el_assumerisex;,-.
olitesfans euin nulla-penitiis ratione audere verbum: B hujiis sanctce Dei EccJesife.sacerdotlbus, el-eferq, id" _
"
ilji.dicfere. pelendi Raverinatium civiialem, ~ei exar- esl, Georgiuin episcopum 'Osiierisferii,'• Wileariiirii;
ehalum ei .pertineniem , vei de= reliquis reipub!iciB: episcqpum 'Numenlanurii ,:. JêoriemV 'PhUippufri.,'
• locis.-quseipse vel ejus praedecessores Longobardo-". Geofgjum etSiephaifumj.presliyieros
' , TheoplfilV:-
rum^reges "myaserant.-Ille.vero ila ei misit in rie-; ctum archidiacbnum; Pardum et Gemmiflum, dfaco-
spoiisis_tsserens quod? riullius irepidalionis lerrore' nos , Ambrosiurirpriniicerjufti, fibnifacium.^-sebua- :-
sileret hujuscemodi perendi carisam:- -; dujii , Leojierii _et ChristopJi,brum",'Tegio"na'ribsi'seV-
vero eo in cl cseteros *
Cohj.ungente Papiam civitaiem, et prae- cuni, , tjuirit-t d.cima iiie 'm.ense'Novem.
diciqnefandoregipraEisentalo.,- plura illi tribuit nui. > hris.predieiffi '? sep-im-eJiidictibni^ a btvilate Papia
iiera.j.ei riithis eumobsecratus est,;aique Iaciymis:; moycns, snhm in Frariciam profectus"es.t.iter.'"'"-' ,-
prolusus eum; petivi t ,.ut "dominicasquas abstulerat Et pbslejus absblutionem adbuc "liilebaih. supra-
redderet oves, et propria pfopriis restiiuefet.-Sed - scfiplus Lpngobardbrum rexa pra_dictq itinere eum.
Kullo niodo apud.eum li.ascimpetrare yaltiit, Namet . deviare, quod minime ipsuni s.ai)eiissimuiri.yirum-
JHipefialismissus simili modb petiit, imperiales liite- latuil. cUiideel cumnimia celeritate,-Deoprasyjqi
ras.illi Iribuil, el riil oblinere potuiii Pracdicir.vero ad Franeoruni n, conjunxit:1clus_a"s.Quas- ingressus
VARIASTES LEqTIONES.,,::,
:-. .Qoi::L\iCi;hujus.sanciai EccTesimclefo.- G ' Al., Aliavero die
* Cod. Luc., Pervcuieiite eo in Longobardorunyfi-' inlerrogavit. ' -prmseriie-'Rodigahg6.episcoppy.
-•' 8 'V^ '!._'"-' '-. ".•-"--
riibus. . •'"-.' ' "" Coii Luc:,.sivelletireinFra_nci_am;.-: ' " ..'. -
* Al., gladius. _ •;-. 8 " "-
Cod. Luc.J respondit. '"'_""
4 Al., Aulcaris dux. - •'--__}. .... ;. ^-Gpdi Luc-i Wiilarium; al., Quitcharitim.
--?In al., nequissimus:deest. '.;.; .''-J' '* A\., secundiceriumiLeoneni_,eic. ., . . .-.,--
_",*Cqil. Lu.e.',pro nidlius trepidqlimie ierrorisYileret: :~~"',"'..Ma.nsibmVseptithm, .;.;'•:'-L'~. ;"; . •. - .-_'
• " -s•" -;
ab.hujscemoilipelendi causa. -_" _ -; ,sCod. Lut;, pei__rie/.;f«.CVaMsas,*:". .""*;"'.,::_;.'
.";; ,.;.;.
TARIORUM NOTJE. .
_:* C-iJ)i.,.i.roappropinquassei,elc.Steplianus papa: • bat- Aislhlplufs. llinc' cuiri_StepIianusilefjPapiatri
rcgibrrifn missbruih,.Ghrodigatigi:Metensis episcbpi, •.- versus -prosequereitir, pra_cepit ;rex*he -.ayeririarii.:'
, ct Autcharii ducis, adveutu recfeatus, egressus est- aiit per exafchalrihi transifei." Quaprbpier calumr' ".
ab tirbe.Romana .decimo quarto die mense Oclqbris^ niqsUm Aguelli mendacium ifi'Vita jSeigli Rayerin. V
iiidiciione pepthha,- juxla Anastasium, ideoque ffnno excutiiur, ubi an.iles qiiasdamiiugas-enarrat de ^SleT-;
- 7
sepfirigerifeslmo quinquagesimo teriio, aique cbni phaiib "Vngrfdienic'RaVMiiiamad .sacrrihi'i.Uiris --.c-;''
illi.s ih Longohardlani, indeque.in 'Franciam-;
1trausieiisjuxta jjclesix' serafiuni expilaiiduhi.De qubjjle iri'Vita;Sef-,-__.
qriod petierat, proreciiisest.- Papiam fe- 1 gii,, cap. *"i'pag. -l72Vet JBaccliiiiius '" In obsefyaiib- ^
stitiilioriem qofum qu_3ablata.fubrant, ab Aistulpho nibtis ad eariidem. BEKCINUS." ..'- '• .' "'"'•" ,
• °'t]ndeetcumriittiiaceleriiaie;Deojprmvio., dd.Frdn-^.
regeiiequaquain impetrarepoluil. Quafe quinta de-
ciihadiempnsis, Novenibrispfmdic.mseplimmihdictio- conmi-pefvenk- clusas: Clus_e:srini" fauees .Alpiurii,' ".
nis d civitate.papia.movens:,suutn in Franciam pwfe- - pef quas paiet.iransilus.Ânha.li-Fraiic,. 'Ad-:ipsgs„:
ctus ,estiter, quod coeptum-gradiens, ad Agau.neuse , monliuni dhgusiias; -qtids ciusas vpcdrit.' ;Ariasla's_;'_
seu-sancli Mauricii,. monasierihm pervenit'.;nn ijiio - infr.eodi •:Ad ciislodiehduin pfapfias Ffahcqruiri ciii- .
aliquariiis.cbmmoratus est-diebus. Celebertimurii il- sas, El ihfra^J?. clusas fundiiu$:;-eqfunideirieveftii'';._ 1
lud irionasterium Agaunense .mqdo-Toriiaiensevitb Loiigobardofurii. Longobardorumx.us-e"dicuhiur sqjp -
oppjduJq:ibJ:,cbnditq.denominaium, îtuinjerai-iii eveisi., quia clusa., uiiuiiqfesessent. erarit'_nurii-_.
Duigundiae.regno nbn Jbnge ab Ocloduro', de quoi taa propugnaculis.Tderii -irifiviriAdr.: Jam dicius/
legendus tomus secundus.GriticEe Baronianae.-Ad vero Dcsiderius,~etunivefsa Eengobardorum '.exefciius^"
illud mbnasierium conyenerunt a Pippino rege di- hiulliiudo\ -ddfesistendutri fbriiler~~iri:ipsisclusis assi-
recli Fulradus .Presbyter et capellanus, sive arcl)b ilebqril, qudsfubricis et diversismaceriis curiose mu-
capellanus palatii, et Roiardus dux., peientes_eum-. .'ttife ttisi sunt. Luil!)rand.,"IIist..lib; 1, cap. 2 : Qui-
dem .ponlificein.,ad suunv pfogredi _re.qettt. Quem-in bhsdam ngmqrie-difficillimisseparaia _a nohis eral htrt'-
tiwgnb iwnore cum omnibus qui cum eo erant.ad -eiiiri . Urposilitinibus, quas ciusasvocani. Idem, libr.W,
deduxerunt. PAGIDS. cap. 18, clausuras vbeat Kegino, i Chrpnic.: Ther-
*
, ; Pelenhi.Rdvemwlium civitaiem. Ravem.aih tene- nwpylas, idest,_c!ausura's Longobdrdontm peiiit. Ra- ;
: 'r>~*-'-'" "'"'" '"'*:"!-97^
97-i :.-:•. • -'-=- NOTITIA LN STEPHANUM"'PAPAM II,
cunVhis qiii ciim eo erant, 1corifesiim laudes"ofnrii- A-ponlificem ad suum prbgfedi regefri."Queiriet criin-'
polenli Deo reddidit. * Et coeplum gradiens iter ad magrio hbnore cum bmnibus ' 2_jui"cumeq eVantad
venerahile monaslef iuih sancii Christi ihar.yrisMriu- eurri deduxerunt.. _".''. ..-."- ";". .'V
rieii pervenit. jnquo et constlluium erat- pariler « Audieris Vero isdem rex ejusdent beatissiml
secum. Francorum- regem coriveriiri, annuente J_q- ponlificis adventurif, iiiriiis^fesiinariler in ejus adye-
:*
jnirib, sospes isdem beatissimus'poniifex cuiri oriini- nil oecursurri,"uria';cum"conjuge,:filiisieiiani, et pri-
"'
hus, qui-cum eo efarii, adveriit. In quo-et-aliqnaiH ~ matibus. .PrO'quo.bi'a_Fefens ceniurir millia, iiliftm.;
tis deraoranies diebiis l conjunxer"unt';in ;pra~dlclq suurri hbiriirie Caroliim iu bccursuih .ip.si.usscban-.
venerabili monasterio. b Fulfadus abbas, =e~t Kothar- : gelici papi» direxit -cuni aliquibusex suis opiimati-
du.s dux, directi a sajpefato- Pippifio";exeeIJenlissiino'_. bus,"<iJps.que iri palatio suo, iii ioco"qiii, vocatuf *
Francorum rege, ,,pelentes eumdein-.,sanctissinium -Ponlicone, '.ad-Tqre'triuiri iriiTlium""spaiiiiin, desceri•
VARIANTES LECfiO_.ES.:
., Cod.Luc, Converierunt...: Rolhaldus; al.s,-FHJ-:- " " ; -,~shijt\;:coangelici
* deest. .
rddus abbas, tl Rollardhs direcli a, etc..,_- _".' , k\., Ponlianm.
5 Mansinon hahet qui cjim eberant. ---"'- .
VARlQRUMNOT.E.
deyic, de Gestis Frideric.,Jib."i,-c'ap.-5 : :clausuras JJ Uniiimis ab aceusatb. eligendos, ;S_irefit saeerdos,
illorum,quasin angustis locis prmcisu densilaie silvq- trcsve, si eritdiacoiuis, caJteroriim vefo.cleficbrum
rum fecerant, penetravit. Clusuras Cassiodor.," 11Var. 'causas episcopus per se ip.e cngrioscai ac definiat.,
19 :_7Hi.fii'si_.G-Jl/iis.efBomqnis, el.Jiis qui poriubus ' Ut-- presbyie.ro conviciq,,:et. qie.proprio.cohfesso,
et clgusuris prmsiini, prceciphrius'sexagintaj triiliiibus. qubd iiieonlineiiii-e cfimeit arile ordinationem pef-
in Auguslariis ctusutis jugiter .cqiisliluiis arinoiias,- . peir:iyeritj iiilefdic..iur:sacrq,-rniss-e_,, non-aliis sa-
ticut atiis.quoque,decfctm sunt, sinejiiiq'uadu6ila.iiojie; '"' -cerilbiii- muiieri.bus. Ui clerici ei-fnqiiacbi pforii.i.so,
prmstafe. Cujac".-, iii, obs. 24. ALTASERRA..-". .-Z/ ~"cajiillq hqii"iitantuf. — Jdeni pontifex J.ulrado. aV- .
a Et.cmplitm gfjadiensil.ef,-dd verierabiie.-.nioiiasfe: liati jiotesiaieui"-feeit mq,iiasiefia;-;acdific4ndiubicun-
rium sancti Chrisiihiqriy'ris~Mcmriciipervepii/Xlirci. ijTqiie pbsseiih Frai)_i_a,.Ciij'ri__nodi;.p;riyiIegium sic se
iuin._GIiris.rt600, Sigismiitidus; rex.*I5ufgui.idiae.m6r-,';•liahei.:.;Pej' /tuiic apoiitqlieam duCoritaiem.iibi, dile•'
nasteriuuV Sjeaio M.i,uricio sabruin""'cb_idid.it;ap"ud;; ..clo filio iiostrq FtitrUdb,.vel'cg;ii!r:is;<uis;'successoribu$:
Agauhiim m Al.Iobrqgibus.Airijqjii...;JiJ)"r.'3i",Tca*p; 4i -.idbbtitibusîhhiliqm^ci pqle,staleintldrgientes coiicedi-
-Sairi(:Maurice,,eti_Cluibiais.suf te, /{/j'6ii'&LAt"i_.s'ER"i.-A. ;.- riius.wdificqiidi.'iri:maslerid, '
- ^Fnlraitis abbds,'e\c. Sohim.j llist. <iogm:_lib'. ubicunquehi.Frqncim pi\o-
yui,- vincid vbl.umiis.Et.omuem citjuslibefEcciesimepisco- •
C(i;i.r5i. SiepliaiijiS itt iiinere 'Franciatii -versus^va- : jj.tm- qul.dliuin''.queiiipidni sacefdolem-;iri prmfalis-
riis ,'de discigliria qu3-Slioi.ibus jespoiisiim dedif. :_inonusleriis dilidhem quamlibel iiabereprieief-sedeni
Ad fnatrimoniumquod s'peciat,-'de_lafavii quoi, re- -' •apuslolicamhdc auctoritate prohibimus. (JP-rivil.Stepli. "•
.Ci)ficbbiha,.utlegilinia-uxor diiceTe!ur,ii)iriime; •.-' 1.1 Fulr„ abb. SOMMIER.'.--' --:":, - -
jecta c iridultum.) :'-',-
crai.'ma(riiiiOiiium duplex. Qup.d riitil.rioioiriiiinili- /. ', Audiens vefo-isdem rex, etc Post diem^-Natalis.
^
rimi. riori poierat, impoieritia post ceiebraiioriefri. DomiiiJ Pippiiius_rex...st;Uimad villam regiatri Ponti-'.
ehata, vel infirmiiate alia accedenie, prieter lepram, goiierain pagb .Perteiisii non prqcuC a Victoriaco-
aut (laeriionlsobsessiqnem. „Qbodvir c03iu1n-h.ui-i.1s: Incimso-sitani, in occursum- papie perrexit,- una cum
ajque.uxoreni;mutare 11011 poiefat,'.ea supefsiite cui ., conjuge,', filiis eliani ac primalibus.. Praeiiiiserat ad
legiiiifie iiupsefii. Qtiod lam bapiisnii quam->conlir- - riiillia passuum ntin pauca.-Caiolum- (ilium natu
" niaiionis palfiiiaiii ducere uxorem tionJ.ceba._:QiioJ fnajorem bbviatn'-. eicum stiis-qpiimatibus; ipse
qui unam repudiaiit, Cuii! uxofe altera iion poletal^".'.; cum uxore Berlrada.et aliefo filio^Carololnanuo ad
jungi.Quod po.mleniiam iisoportelinjungi", qui, vp- lertimh lapidem se oblulit;; aiqueadejtiscouspectTini ;
venXes yirgiriitatein. citra irigressum.. iti_ monasle- _deeijuo despendehs.sequein.lerrain inclirians, una
rium;_ matiimoiiio.junguj!iur.; QJOJI a.coniriiuuione: . , cum.fcbnjuge,ifiliisac.procefibiis suis, ipstim excepit-,
separari debeul reiUiosi ac reijgiosse nubeiue-:: QJJOJ •ei-aliqtio-euain sp_iiq operafn. stfatori. ei navavit,-
nubens vidua,. posiquam religionein prqfessa -erit,-.,". ut t.e..iiilui'rAnasiasius. Pqutifex--profeciu- est ad
deiruiliiii; moiiasteriuiii; debei"reliquum viias tem'-_ ., praefaium paiatium sexla, Jahjiarii triensis die, in Ap-.
pus.Quod corijug-S separari oporiet,- alter.uiro Ia- 1 pariliohe Domiiii el'.S'alvaloriSj,n.ostriJesuChrislisa-
boraritelepra, ne leprosain prorem:g"enereiit. ;Quod', :craiissima su/ettini(ale„ideoqtie_innoseptengeritesimo.
homo dubilaiis nura presbyter or"di.tiatus.sil,iiiiss-je,. quiiiquagqsimo qriarto; Anastasiq eijiui. hoec scri-,-
sacrifieium celebravefit, ac baplismuni adminislfave- bemi.îulfraganttir.quoad.anhum iaupior. posterioris
ril, at deinde, minislerio renu"hiiaiis.,-"uxorem duxe- appeiidicis ad Continualionein Fredegarii, et annit-
rit, in monasieriuni debel conjiei, ut pceiiitenliatn . lista iMeiensis. Ponli.lex.iii dicto .Pqntigonensi paiatio
. agat quoad -vixerit; et_cum niuiiere cui nupserii D existens, posieio die Pippinum r.egenfjieprecaius =
parirriodo agendum, modoijon ignoraverit euin hq-' est tit causam. beai.i Petri et. rejpublica. -Romanse
luineinpresbyleriofiicioluiictum esse.-.Qubddeniiue defeuderel; Pippinus autem rexpontifici promisit.
mulier, qu_e virum absentem-putansesse mortuum-- sese e_.a."c_i_..!U)i Ravennmet reipublicmjurq resiilui
alii nupstt,ad primum, si superest, excommuiiica- niodis oiniiibus curaturuin, tit tesiaritur. annaies ' ijle.-.
tionis poeria redire detiet.'—.11. De bapiismate au- tenses.. PiGius.- .-,-... V "V.
tem sarixit : fore excommunicaiugr qui / habens d Ipseque in palalip suo, in loco•'".'-'
qui. vocatur-Ponlt-,-
aquam, vino baptizat;.at si aquam .11011 h abuerii, gone. Pippinus Stephanum III _papam venientem. in;
periclitante parvulo, futurum poenaJmmunem: Ba- . Gailiam, adversus Longdbardos jiraesidii expetendi..
ptismum per. immersionem esse validum. Sacerdo- causa, euin suscepit in palatio suo, cui nomeu.erSt
tem'qui_, dubitans hum valide ordinaiusiuerit, inte- Ponticone, yel Pontigone. Poiiticoiifi yel Ppnligbne,;
rini baptisina adriiiiiisirat, pceniteutia"fisque ad fi- villa regia, in.pago Caialaunensi, -cJara;_synodoPon-
nem:yi..3 muliandum esse. — lll.-SiaUiiljdemum pro tigoneu>i, cujus. memihit Aiiiioin., libnjv, cap. 55,-
clerp : ul episcojjus qb certa delicia uhanimi com- et qu.e re.eriur iriter GapiiuIa-Cafolt.Calvi, ed.ila.a
provincialium episcoportim cbnsehsu dairiuaiu^ non -Jacobo Sirmoudo. .-Pbnlicoriem.vapjjellat. .'Gfegor.
possit ab.aUisiteruni judicari. Ut.incausis clerico- Tur.,Jibr.iv, cap. 25,'ei libr.;'vr,"-h~p'.57- Ideih de
rum episcop.usdioece-is sibi asciscat sexcoilegase Miracul. D. Mairl. 1. iv, c. lO.Ponngoiiem Fiscum,
87J"_;. STEPHANUS.PAPA ff. .... . 976.
depsde equo sno, cum inagua luunilitate terr-0 pro- A pacis foedera .causam.heati Petri et reipubiicae Rp-,
fiirfftus, uua cum sua cbnjuge, filiis et optimaiibus, manofum disponeret, qui de_ praesenii jurejurando
eumdem sanctissimum papam suscepjt. a Cui et , eidem. beaiissiirio papaesatisfecit, o.mnibus maridatis
vicesiraibris usqtie. in aliquannim lbeiim ' juxta ejus ejufcei admonitioriibus sese lpiis nisibus obedire, et,
sellarem projierayil.. Tunc.praedictus almificus vir, ut. iiii piacitum fuerlt, exarclialum Rayennaeêt*
cum. pmriihus suis,s extens.i voce gloriam et irices- reipublicaejura, seu loca redderes modis orimibus.
sabjlos Jaudes otrinipotenti Deo |-ferens,.cum hym- hSed quia lempus iu.minebat.iiiemale,. eumdei»
nisiel caniicis.spiritalfDus, usque ad prseliitum pa- sanctissimum papaD_.cum.su_s omnibus, 6 Parisios.
latiiim par.iler et cum rege oiniies profecli sunt, abud yeherabile riionasterium beati Dlonysii ad':
scxls Jariuaril merisis die, jn Appariliqnis Domihi et habitahdum pergere curavit. .-.
Salyaipris nostri Jesu Christisacratissima, solemni- et eo ln eodeih venerabiti
"
intus oralorium pa.iterconsedenl.es, Quo peraclo hionasterio
iale,ibique cum jarii faio s Christianissimo Pippiuo • conjun-
s
niox idem b. atissimus papa praidiclum Ciirisiianis-
. genle, Demino annugnte, post aliquaritosdiesîden»
siinum regem lacrymabiliter deprecatus estiit per
VARIANTES LECJIONES.
'.'In al", almificus dcest.,' c-Cod. Luc, Parisiacum.
.* Cod. Luc, excelsd." , TCod. Luc.-et al., Itibernandum:
..'Jn.ai., Chrtitianiisimum deest.' •" ' ln-al., Christianissimo deesi, et sic
8 Cpd. Luc, comitante. . sempef.-
4-God. Luc, _.« cmieralocajuri reipubiicm.
-"-Cod:Luc;, modisdmriibus reddere.
VARIORUM NOT___,
iile>t, yillam FiscaIem,_Frodoard., in Chronic, ad B atque conferendi pairiciatum. Id prlmuiri eoliigo es i
anif. 9_v2.ALTASERRA. epistqlis Stephani papas ;qua! eniih.prima adPippi-
*.Cui:-ei~viceslralom, usque in aliquantum locum, nom scripla est ; antequam in .Galliam pergerei,
jiixla ejus setlarem properavit. Pippinus pontifici fuu- pra_feft hunc lilulum : Dothino excellentissimo filio
r.uis esl.officio slraioriSjjuxta ejus sellarem equitans. Pippino regi. Stephanus papa: Fuerat enim Pipi>inus
Strator dicifur qui dominq equtitri epiitppio inster- a Zacharia pradecessore declaralus rex et a Boni-
nii.eias.cendeiitemlnequum sublevat. Inaula im. facio"archiepiscopo Mogunlinb.consecraius, sed-riont- .
per;i[lqris_slratores fuere Jriter.officia paiatin,.. Spar- - dum creaius patricius; quaeyero ab eodem Slephani»
lian., in ,Antoninb-Carac&ia :,Cuin illum -in equum . tertia num. scripta-est, postejus reditum ex G.allia,
stratpr ejus ievtiret, pugiohe talus confodit. Ponliiis hqc alio titulo insignititr : Dominis excellentissimis
Diaconiis, in Vit. Cypriani, apud Surium, Sepl.-14: fitiis Pippino regi, ei noslro spirituali compatri, seu .
-Veneruntad eum Principes duo, unus slralor ojicii Caroloet Garolomannoitem regibus,el utrisque patn-
Galprii MaxitnVprocoss. et alius equislrator el custo- -ciis Romanorum, Stephanus papa. Sed hoc. idem.
dits ejusdem officti. Stratorum oflicium erat probare . Auonymus ex Mablllonio a me recitalus in notis
oquos mililares qui a proviiicialibusconferebaniur. Zachariae apertissime declarat : postea per mqnus. .
L. tinic. C :.De. Strator. Ammian. Jib. xxtx : Cdn- ejusdem' Siephani pontificis die nno in healorum ,prm-
staniinus stralor paucos militares equos -ex his&usus diciorum martyrum Dionysii, Rustici, et Eleiuherii _
mutare,ad quos probandos.missus erat in Sardiniam. ecclesia (Pippirius) in regem etpatricium unacum
Ludovicus etiam junior, freno equi Nieolai I pre- , prmdiciisfiliis Carolo.el Carolomannoinnomine Sanctcp
Jieii-0,.pedesequilemdeduxit-mor-e straloris. .,n Trihitalis unctus et benedictus est.—Quid Slepbanus .
k.Sed quia tempus imminebat hiemale. Ex Pontigo- contulerit Pippino conferendo ei pairiciatum, quan-
ncnsi :paIalioStep'ii8nus papa ad monasiefium sancti ' ttim obscuritasrei patitur, quam obscuriorem eliam.
Dionysii prope Parisios perrexii : Sed quia tempus feeerunt prajoecupationes et studia parlium, paucis
imminebat hiemule, subdit Anastasius,- eumdem sanc- explicare conabor. Dignitas patricialus, turbata Ro-
lissimutn papam cum suis omnibusParisibs apud vene- mana republica, pessumque dalis quibus regebatur
rabile monasterium- beati Dionysii ad hibernandum majorum instituiis, atque penes imperatores Con-',
percjere fecit. Tunc ' Pippinus rex- legalionem ad . stantinopolitanosfavbr cons.itulo Jmperio, iis tribuebalur
ad praacipua imperii munera
Ai&iulfum. regem- Lohgqbardorum riiisit, petens ut quos -principis
propter reverenliam beatissimorum Peiri et Pauli in evehebat. Observat eminentiss. Norisius, in disser-i--
pariibiis liommiibsliliternondmbularet; et supersti- lat. & in cenotapliia. Pisana, iis praesertim patuisse_
tiosas ac impias el coriwa legis ofdinem causas:quas aditiimad dignitatem palricialus, quimagistri xnili- -
antea Romm nunquam [eceral, propterejus pelitioneni tum in bellisoperam suam bene navavissent. Idacius,--
facere nondeberet, inquit anoriyinus qui-secundam in Clfronico, ad iniiiurn imperiiValeniinianilJI, ait:
,aj)pendicem,adjecit ad Coniinuatiouem Freilegarii,- Felix palricius ordinalur ex magislro mililuni; et_ ad .
qulque, anrium a Kalendis Martii exordiens, subdit, aitnum iionumejusdem-principis:__S_t'us_dua;«.rius<7He.
cum prtediclus rex rPipphius, quod per legalos suos tniiiiim patricius ordinatur.lu rescripiis imperator.uiri
petieratnon impetrasset, el.Aistutfiis hoc facere con- adviros illusires missis .iiuio.pairiciorumijoiaiitur ,
ieriipsissei, evotuid anno sepiingeniesimo quinquage- qui et magistri militum su.nl vocati. -Novella-,3.i
simo-ierlio, Pippinum,Kalendis Martii, omnes Fran- B Theodosiiet_nitli_ur Miio comili, et magislro utriusque
cos, sicut mos.es! Francorum, in Brennaco villa mifi.ite, patticio; nbvella 2 Majoriani-. Jljcjmero ..
regiavregni:p.gique Suessionici, posita ad flumeri viro illustri, comiti et ntagistro utriusque tnililim., et
Vidrililm",qaae.viilgo JSraiitc appellalur, ad se venire patricio. In magnacollectione inscripliohum ^
Gruleri, "
- -
- pag. iii.d, baec iegiiur: . ." _
. praecepissc PAGIDS.
«" ld$m Chrisiianissinius Pippinus rex ab eodem
Ghfisti cum duobus suis' FL. FELIX. V. C. MAGISTER. UTRIUSQ.
sancttssimo papa; gratia, filiis MILITI/E. PATRICIUS. ET, EXC(.NS..
regef.tincli suntFrancorum, Eodem anno, videlicet OR. ET. PANDUSA.,EJUSi JNL. FEMI-
seplingeritesimo Jjuinquagesimb quartb, imo eadem KA. VOTl.COMPOTES.-DE. PROPRIO.
die vigesima octava Julii^ qua Siephanus .papa unxit FECERUNT. . ,.,.--
iu reges Pippinum,"ejusque lilios Cafolum el Carlo-
iDannum, deplarayit eosdem patricios Romanoriim i Scd Asierius ille, qui consulari'manu emendavit:
ut» eaderriqtie pelebriias fuit conlirmahdi rcghuih Codjcein Virgllii qui Iu Medicea Bibiiotheca serYstlm;,
"
«TC NOTIT.A IN STEPHANUM PAPAM II. Wi&
Clirisiianissimus a Pippinus rex ab eodem sandissi-A mo papa Chrisli gralia cum duubus fili.s suis . reges-
' " ' " ' - ' -
".''-/•'•' VARIQRUM NOT_E.
" --'•'-.
inler honesiiores litulos patriciatum recensei, qui comm bsee'legunMir :
lamen. magister miliium iibn fuerat. In fine Bucol.- TURCIUS RUFIUS APRONIANUS.ASW-
RiUS
a .1. Pijjpinus rex, etc. Idem prseter Anaslasium ' succedentium temporum curricuta ipsi, vel qttique dc
liieassefuntThespit., lib. xxii; Paul. Diac, lib. vi, corum pregenie brti,nisi regein super se prasumanl aliquq
cap. 5, Egilwaldus, lib. n, cap. 1, et ipse Ludovi- modo constituere, de rorum propagine-qups-ei
cus imperator in episiola ad Hilduinum scripla, qu__ divina providenlia ad sanaissimain aposlolicam seder.\
in Areopagiiarum antiqua versione invenilur. BIN.el tueriddm eligere, et per eutn vtdelicel vicarittm sancti
''LABB.— PtppitmSrexcum duobus\fdiis suis reges uncti Petri, imo Domininostri Jesu. Christi, ht. poteslalem
sunt. Bellum undique comra Ais.ulphum regempaj.i- regiamdignata esi sublimare, et unciione sacratissinm
-- baiur, -_ed ob gravem et periculosum morbum Ste- '. conscctare. ">— Nec solttm ordinavil, utait Annalisi.i
phani papae expedilip lanlisperretardata fuit. ,/Egro- Metensis, secundnm morem niajoriim unclione sacru
- tnbal circa finem merisis iulii Siephanus in monas- . Pipphiuin, piiswnuni principeni F-rancfs inregem;
lerio sancii Dionysii, ut conslal.lam ex Anastasio "veium, ui eisdem aposlolicaesedis.patrocinium magi>
-ex ipsomet Slephano, in epistola ejus, qure m:igisqt;e comniendaret, el palficium Romanorum
- rquam Hilduinum in Areopageiicis, posi quam . declaravit, et filios ejus duos felici su<:cejsione.Caro-
- legiiur apud
sequitur jiarratto de unclione Pippini cura filiis et lumetCarolomannitmeodem cqronavitlionore.S.OMMIEH.
tixorefacia a Stephano : Hoc anno, inquil Hilduinus, T» b Reges uncti sunl. Ad Regiam cpqcliani Carbln
- yui esl ab Incarnatione Domini -noslri Jesu Chrhli vingoruiiislaiiiendam, quamaiino 752 alliganivelerJ.
• septirigehlesimusquinquugesimusquarlus , quinlo Ka- receniesqae chronologi, describere jiiyat annolali»-
tendas.Augusti. Stephanus itaque, insigni nikaculo nem.qtiain liabel velus Codex ,-ins. libri. de Glbria
"cjusdem sancti Dionysii martyris inlercessione sana- . maityruni sancii Gregorii Turoriensis, apud-Miibil :
ms, ut refernrit lum Anastasius, tum pontifex ipse loiiiura, lib. v de lle diplomat., pag. 551, _ab..'2_J
in laudaia episibla, Pippinum.ejusque filios Caroltun iSi n.osse tiis, leclor, quibus hic iibellus tempqribu*
et Carolomanrium, ac uxorem Berlradam. in reges videalttr esse conscripius,-et ad. sacrbrum mariyrum
Francorum unxit, die vigesima ocilava mensis Julii, . pretiosam ediius laudem, fnvenies annum ab Incarha-
quae anno 754 in Domiiiicam incidebat :. inijusmodi . lioiie.Domiiri-ldl, temporibus felicissimi alque tran-
enim caeremoniiediebus Dominicis, aut-solemniorj- quiilisshni et catholici Pippini -regis Francorum,.:et
btis feslis, fieri solitbeerant. Bis itaque Pippinus ,in palricii Romanorum, filii bealm menwrim quondam
- regem uncius esti: primum a sanclo .Bonifaeio apo- Caroii principis, anno feijcissimi regni ejits 'in Dei
siolice sedis Legato, ut in Zacharia.^tpa ostensum , iwmine sexto decinto, indiclione a, et filioruihf.ejus
est; secundo a Siepltatio papa, ut.iesiantur anrialisiaj . eorumdem regum Francorum Caroli et Caroloniaiwi
Beriinianus, Loiselianus, Meiensis el-alii,neenon et -. (qui per tnanus sanclm recordaliottis viri bealissimi
Anastasius. — Stephaiius Pippinum, Garoluin et Domini Slephani papm una cum pjad.cti Ptilfe :et
Garolofnannnm, reges inuiigens, eos Rbmaiiorum : dbmno viro gloriosissimoPippino rege, sacro.chiismaie,
- patricios dixit, ui-deducituf ex iitteris "ad eos scri- divitta proiideitlia, el sanciorum Pelri ,et Pauli inler-
-ptis, quae exslant in Codice Carolino, num. 9, et _ cessionibus,consecrali sunl) <annoterlio deciino. Nam
-
•qujiriimh_ecest in^cripiio : Domnis excellenlissimis*-.ipse prmdictus domnus florentissimus Pippinits i_.•_
filiis Pippino.regi,et nostro. spiriluali compalri,'seu pius, per aucloritdiem, elimperiumâncla' recordalio-
•Carotoel Carolomaimoitein regibus, el ulfisquepairt- nis domni Zacharim papm;~ef nnciiqnem. sancii-xhfv:-
ciis Romanorum, '_Stephanus papa, Sed rem extra matis, per mantis sacerdotiiiii,Galliarumset-elec-t'i,onem
dubium pouit annalista Meiensis, qu.i ad annufh 754 omnium Francbrum, iribns-.annisantea in wgrii. soth>
scribit . (Jrdinavit f scilicet' Sleph.tnus ) -secundum subiimdlus est. Poslea per.nninus :ejusdem. Slephaiti
morem majbrum unclione sacra Pippinumpiissimum : pontificis,die uno, in beaiorum.pmdiciof.mtumariyruui
._jtrincipem Francis in regem, et palricium Romanorum, Dionysii, Ruslici; Eleuiherii ccctesia-(ubiMvenerabiii*
et-filiosejus duos felici successione Karolum et Karo- - vir-Folradusarcltipresbijler el dbbas.csse. cp.gneseitutj
tomannuth eodemcoronavil honore. Cum vero in dicta ' in regem el palriciutn, vna cmn prmdiclis -fitijs Caroli
epistola, et non .infrequenler iu aliarum episiolarum et Carolomanno, in noiiiine-sanctm-Trinilaiis uiicius
inscriplione ac cohie"xtu,-Siephanus Pippiuum spiri- • el benedictusesli-In ipsa namque bealotum mariyrum
ttialem siium eomjjairem-vocet,quiii et ipsos Garoliiin ecclesia uno eodemqucdie nobilissimam,alqtte devolh-
ct Carolorhannumspirituates suos fiiios, eoruinijiie simam, et sanctis marlyribus devoiissime adhmrentem,
malrem Bertradam, spiiiua.eiu suam commalr.jji, Bertradam, jam dicti ftorenlissimi regis conjugem ,
i;i episiola ad euuidem Pippinum ordine 8 iri Codice pradiclus venerabilispontifex,regalibus indulam cy<la-
Cari.luio, eiiam appellel, Imjus rei alia ratio adduci dibus, gratia sepiiformis Spiritus benedixil : simulqiia
iton polest; quaiu quod Slephanus II Carolum et Francorum principesbenediciioneet Spiritussanctigra-
Caroloniaunum "e sacro fonte -levaverit, antequam tia confirmavit, el tali omnesiitlerdiciu ei .excommuni-
eos in reges inungeret. Quare falluniur, inquit Coin- D cationis legeconslrinxit, ut nunquam de allerius lumbis
lius, in Annal. Ecclesiast. Francornm, ad annum regem in ccvoprmsumant eligere,sed ex ipsorum ouos et
75-1,nitm. 58, qui Cafolum apud Mognnliama Boni- divina pielas exaltare digitata est,.et sanctorum aposto-
facioiliius.civitatis'episcopo baplizattim esse voluut. Iqruminlercessionibus per manus vicariiipsorum bea-
PAGIUS,—Piipinusrexabeodemsanciisshno, etc. Duiu tissimi pontificis confirnmreel_ consecrare disposuit.
utriuque anna parabanlur, idemque fiebat in Fran- llax ideo charilati vestrm breviter in nomsiina. pagi-
cia, poniifex legem, filios ei uxorem, iriunxii, quani nula libelli mseruimus liujus, ut per succedeniiiitn
rcm luculentcr Uilduinus,-in Afeopageticis, narrat : lemporum el vulgi relaliones propago in mvo valeat
iiiiJio^ inquiens,'gai esl ab Incurnalioite Domini nostri cognoscere poslerorum. Annales quoque ..erUdiaui
Jesu Christi 751, v Kul. Aug. ,beaius Slephanus papq ad ann. 755 : Slephsnus papa veiitt in Franciam,.
unxitin reges Frqncorum florenlissimum regem Pip- adjuibrium el solatiutn quanindo pro jvsliliis sancli
pinum^ et duos filiosejus Caroluni et Carolomannum, Petri.Siiriiliteret Cafolomaiiiius monachus, et Ger-
sed el Rerlradam inclyli regis Pippini conjugem, indu- tnqnus suprudicti Pippini regis, per jussionem abbaiis
tan cgcladibttsregiis, grutia sepliformis Spirvus sancti sui, in Franciem venil, quasi ad conlurbdndam peli-
in Dei nomine-consecravit,alque Frahcorum procires tionem apostolicam. Elad ann. 751: Siephaiius iwi--
aposlolica benedictione sanclificans, uucloritate beaii fir.mavilPippinum unctioiiesanclain regem, et cumco-
Petri sibi aDomino JesuChristo vero Deotradila obii- inunxit duos filios ejus, doinhum Carolttm,et Caroto-
gttvii, el obleslatuscst, ut nunquam de allera stirpe per matmumin regibus an, Dom. 7-4, \illah Aug. BEXC
' - '. "
9*9 . STEPHANUS PAPA II. ggj
.uncii sunt Frariconim.-Postea vero heaiissimus papa A nes
eum:desperaTent.-Sed Domini Dei nostri ineffa-
prcenimio labo.rciiineris alquctemporis inseqiialitate bilis. clementia, qui non ;deserit,,sperantes/in se,
fortiter infirmatus est, ut etiam omnes tarn sui, _;salvum cupiens s domnum
4 Clirislianissimiim, drim
(juamque eiiarii Francorum ibidenj exisieniium om- euni mane mortuum invenire sperabant. iubita alio
' : '
; -.. VARIANTESLEGTIONES. --- :
; V V;.. .:'
.'.*Cotl. Luc, Franci ibidem existenles.de ejus vila , 2_Cod.Luc, oninem fieri homhiem, dum eum.
-dksnerareitt. -'
' '- " ';
. - '. .-.,''".-.. 'V ..-"-.VARIbRUM NQT-__. . '_'
; RIUS V. C. ET JNL. EX COMITE DO- - "pirium daiis, aut in Viia Stephanl. ab. Anaslasio
, MEST. PROTECT. EX. CO.M..P.RIV..: ,_s_c"ripia,';qui cliartamvidit qu_es_uasetatein arcliivio
LARGIT. EX PRÊF. UUBIPATRICIUS 3 : saiiciEeRbmanie Ecclesiaj. recon.dita tenehaiuf. Duo
ET CONSUL ORDIN. LEGI ETDI- -_ .convehia.srintinicr StepJianumefPippiriuniiallerilm,
STINXSl CODICEMFRATRIS MACA- - _:"gubd Siepharius coiifefrei. Pippino singularem, in-
RIIY. C. -'"}}} .", ^siginemet.riemiiii aritea c.oilatum, lionorem patricia-
,. tus Rorii.aiiorumjyi cujtis Pippinus susciperet iute-
Corisiilaius- Asterii incidif in anriuhf C.lirisii .494,, jj.iam, defensionem et advocaiioriem..Romanasliccle.'
ex quo' licet arguere, vetustaiem et prelium.singiila--,. si_s, "palrimoqiorum.beaii PetrJ bmniumque jurium
ris illius Codicis, qui eo quidem annb. ab Asterio> et plenariarum jus.iliarum apostolic_e,_sed_is; etalte-
'efnendatus, sed longe anlea .
cbhscriptus.atiieverlere j-' rum, quod. Pip|iiiius in vini tiilis.protectionis qmni-
"videlur Tiburtinam illam chdrtamCbrnutianam signa- 'Jjusvlribusniieretur ut suajufa redderentur'l_ccle-
tam Lebrie Aug"._.iv,el' Probiari.b v.i c. ;coss.,ranno) -si_3,:ef.exarchalus Ravenhae a manibus Longobar-
Spilicet Ghrisii 471, habitampro antiquissitna bm-• "dorum eriperelur, et Roniano pontifici tradereiur.
miurit a summis jyiris Suar.esio, Maliillonioei IHan-: : Pfimum clare ostenditur.ex epistolis Stepharii ad
chino. Anastasius nuncupat patricium .Belisafium, _""Pippinum. In episibla 5: Quod nulius de veslris pa-
atque palficibs plerosque Rayenns. "exafclios Joan- r,enlibus nteruil suicipere, vos suscepislis, el princeps
ifeiri,- Eleutheriuni, is_cium , Pauluiii, Romanum, dposloldruthprm.cmlcris regibus et- genlibus vos suos
Theodorum, Ehiychium.— Ilonor patriciaths lino peculiares: facuns, othnessuas causas vobis comniisit,
cbrisiilattis honbre mirior erat. Ilbcdisco ex Cassio- . el.vosyeddelis raiiohem D"eo,qupmodo pro juslilia
dorq, qui, lib. vi, c. 2, recitans formulani patficia- -.ipsjusjariiloris regni cmlorum deceflaverilis. El paulo
lus.Jiabet: Pfmfeclorios el dlidfum' digiiiialuht,viros anle.dixeral.: Quia.iieoyos Dominus pef Jiumiliigtem
~pfmcedil, uni lanluin cedens fulqori, quem inlerdum meath; medianie beqlo P_elrb_, unxii in reges, ul per
deConsiilatu iriielligit. "'..vos sancta sua exaltelur E-cclesia,ei pfihcepsapostoto-
' eliairi a nobis Coristatassumi;
- -Dighiiaii patricialus riexuisse deinde impefatqres rum suani juslitiam accipiql.Etepisl. 4: Quoniam, ut
ofiris pfol. gehdi et defendendi Ecclesias, et -paiipe- pr.mlalum est, itulli alio (sicj «rsi tarilumtriodo lum
res adversus vim jjoieniiorurri.docemur a lormula ._ amantissimmexcellenlim,veldtdcissimis filiis, el cun-
qua imperatbr pafrieium creabat, aPaulo.Diacqno, *-• * cim genti.Francoruiri, per.Dei pffecepiiojtemûl beali
iri Ilisti Longobard. in Ms. Vaiicano relata, qriam PelrisanclaritDeiEcciesiam,-etiwsttutn reipublicmRo-
Pagius exscr.ipsilin Viia Gregorii III: Hujtc honorem: , manmpopulum.commuimusprbfegeridum. Et alierum
iii EcclesiisDei et pauperibus legem similiterex iisdem litteris cqnsiat..epist.,5 : Eienim
• iibi concedimus,
fdcias, ei htde apud aliissimumjudicem. fationemred- dumveslris mellifluis obiuiibus pfmsentdiisumus;. om-
das. Tvncindital eurii hnperalormdniiim, etpbnal ei nes causas principis aposiolorum.in vesiris manibus
ih dextio indice annulum; el det ei bombacinumpro- commendavimus, quoniam giiidetri, inspirati a.Deo
- pria manu scriptum : Eslo patricius miserhors, el ;: .aurempetitionibus nostris accommodare dignalinslis,
juslus. Tunc -ponat ei in cqput aureuth circutum, et etvosbeaiq Petro pOliiciliestis ejus justiiiam exigere,
dimiital. Inde Petrus de Marca,Tib.;i de Coneordia, et defensionem sanclm Dei Ecclesim procurare. Et
cap. 12, inferl palricios jiirequodfim.extranrdinaiio paulo'posi •':'Pro quo pelo vos, excellentissimiel q Deo
gavisos fuisse gerendi curam eldefensionem Eccle- " prolecti filii, et nimis qbsec.ro,doleal vobis pro saitcla
hiaruihsibi non subditarum. Cum enim priue.pis sit Dei Ecclesia, et beaii Peiri caush, _el_quod per 4ona-
1 jtire orriinario titeri Ecclesiasin sua dilione consii- '-' tionembeaioPelro dffefendumprbmisistis, ei possiden-
i ntas adversus vim ptifehliorum, per pairiciatits cnlla- ditm.conlrndere debeaiis. EtJnfra_: Velociter et sine
libnem jus extrabrdinarium proieclionis prinioribus impedhnenlo quod bealo Detro pfomisistis per dona-
inier cives "iribuebai, qui proptcrea delensores et lionem vestram. cimtates,.cl loca, aique omnes obsides,
advocaii dicebaniur, sicnjusdefensioriem et tutelam el captivos', bealoPelro reddile, vel- omnia' qttm ipsa
IScclesiisparticularibus pra_stDrent.ld quidem ohiil- -donatiq continet. Et epist. 6.: Plenariam jusliliam
10, sed nego, quod subjurigii, Romariorum jiatficia- "D I eiiletn Dei Ecclesim iribuere dignris..:'.. ul civilales
ttim duo complexum fuisse : et jurisdiciionem , qua -'- - reliquqs,qum subwiius dominiiditioneeranl cdnncxm,
reges in ufbe ex consensu poniificis ei popnli alque consliluios fines, terriioria eliam loca, el^satiora
i' Romani potiebaniur ;,-et proieclioiiein, seu defensio- . (sic),in integro malritum spiriluqlisaticimEcclesimre-
nem, qnam _Jomana_Ecclcsiaepollicitisunl.Alqueadeo sliluereprmcipialis.- Peto fe, fili,pew le coram Deo
• male corifcludit: Putricidtusilaque RbmaiwtumpraHer isivoi.. jtl omnia qumbealo Petro sub-jurejtirando pro-
imperiumin Vrbem,et ducalumRdmanum, defensionem ; misisli; adimplerejubeas, et-, sicut ccepisli,plenariam
paclis crim Romaitis ponli- justiiiamitti imperiire. — H_ecspla fuere paclaiiiler
1.illam complectebalurqum
ficibus inilis erat constitula.'-r- JJtiqtie pacia inila Steplianuni et Pippinum cohsiituta, el non alia,
; suiit et solemni juramenlo lirmnla iiiler Sleplianum ;neijne-ullum tispiaui verbum reperire est in iis-epi- ,
papam ei tjppinuni regem ctfca defensionetn.ei ttile- stoiis de.concesso itt perio in lirberii aut ducaium
lam Romanaj Ecclesi;e; sed concessam Iriisse a Pippino, de qua lanien-re freqtiens occasio loquendi
Siephanb juiisdi.tionem Pippino in urbem Romam se (jbiulerai iu iis pneserlim angusiiis iti quibusRo-
ei ducalum Hnmanum, hoc cunstanier riego, ei De ma reperiebaltir, a Longobafdis. obsessa, im]>lorandi
Marea, quem Pagitis lemefe secutus esi, id sibi suo Pippiiii.auxiliiiui pro ca urbe, in cujus tlominii par-
ingenio fin.xiiiet citra iilliim Ititidamentum. Neque .tetii regem pjauiifex-vqcavisset.—.Sed et Auastasius
-enimip.se vidjl cliartam paclionum in qua eani con- bene quideiii rocilal jiisjhrariduni et. promissionem
cessionem legere pot;:efii, . neque de illa 'ullum Jbctani Stejiliabo a Pijipino decertandi jiro Ecclesla
vestigium exstat riiil in epislolis.a Stepliauo ad P.ip- .Dei,ci rcddendi,sive donandi, exarcliaium Ravenna)
- '
,981 "-"'"". NOTITIAJN STEPIIANUM JAPAM H, . . "38S.
. die sanus reperius esl;,Pippinus_yero rex, .c.um-admo- A liijens. siaiuircuin-eis qu* setriei, -Clfristo favenie,
;:-jtiiion'e,.|rai;ia)etoratioiie, ipsiusyenerabilis pbritifi=- ,-tina cum"eodem;-b'eaiissimo' papa decreverat per--
_<3sabsolulus J ,a.in ioco.qui "Car.fsiacus.appeHatur, .jficere."-' :...-:,. • . ...:.-_ ,- .
'..peigeris, ibique. •coiigfegans-cu.nctosipfocefes regia. .... -Jnt.rea>nefandissimus- Aistulfus b ' Carolomannum .
|hj£. .poii-slalis,-ei:eq._iaiiii -.pairis adnipiii.liqne.-jm- Jraii-em^henignissimi Pipjiini regis a it.otiaslerio beaii-
' " "'. -
:.-.:;;: } }}'{'-, .. _VVi. .V;V.; VARIAOTES LECTIONMS. .-'• -..
. \ Cod.--Lnc' ,a(J:focttiit;."; Pq-fisi«c«s-'j;-aJ.;.-Pari- -'' * Cod.J_u'Ci,'Carblo Uagrio'fratrh.
*
;siaco.-. -: V. i ~:; .VVV V .: -.,' ;"
-.,. ;:..;.. '..'.;":::':. *-'V.,- .-',. _ -VARIORUM KOT.E. .-. . - - .: -
-Rorijaria.Ecelesise,-sed niiljum.yerbiim facil de som- - ,ad ipsos~p?rliiiel,el ralio poslulaverit, liabefe .{aciani.
niala illa jurrsdiciioms :ci.nnessioii_e.i2i«'.(I .ppimis), ,Et Ludoyicus Piu^, iii divisione pariier .srii regtti,
. -inquitAnasiasJus iit Vita Stepliarii -111.,riutir.'--245, •-qujifhBaitizius relert ibiri.J Capi'.-, anno S57,; in-
,r'de prdeseiitijurejurandojefderrihcalissimo' papm- satis- ; ijuit;: Supfr.ôthnia jubeihus, dlque pfdcipirnus, iit<
fecit- dmnibus iiiatidgtisejus.^l:admoriiliqnibus sese- ipsi tres frutres curam etsicul
-_ tolis defensiohem Ecciesim saricti-
viribus obedire, el, til jUi pldcitum- fuerii; exdrr Pelfiiimul suscipidnt, quohdam a pivavojtosiro-
•-chbtitm Riaienndi.-eORiipuMicmjrira seii loca reddere Carolo; eiavo noi,lro Pip]iino,el bealm meriijrim Gii-
riwdis omntiitsVEl nni.n.,245-: Tola, se virlufeideih orolo genitore tioslfo impefatore, el a mobisydsieii',.
'-:-excellenlissimus'Pippinus Fjrancorwn rexprofessus est: suscepla est: Haec-de Romahorum palriciatu pufayiTi
decertaye pro causa sdriclte,DM~_EccJesice, sicul priderij- ," me breviter .itf noiis.ad Vitatn Siepliani •dissere.iida.
jdhijattfbeaiissinio spbpbndefdi 'pbriifici. Ei _rium.. Qui iiberiofeiri nqiiiiamcupi.al., adeal egfeg.itini .fra-
:';2S5:: De quibjtswmhibuire;ceplis_civitalibus dqrialid- ,-Clalujri -Defensio 'Ecclesiw juriltm sjipra Comacliiin
,,-iieminscrip'Js
- Ecclesidj.vefomnibus a.beaio';Peifoi:jitque'a sancla Rqinana inscrJpium,-iUhi_doeiissimiis'auct()r,e'i nohiaiiiiim-rje
hi peiîeluum;pontificibris:apos- ,Rbmana . Eecleisja.quam de., imiversa ,re ..lillftf..ri".
; \oiicm sedjs, misil ppssideiidam; qtice ei usquehactemts qpjime m.eriiiis.iioc idemargtimenium " "jaui'" .pndeiii
--ih.archivio sanclmhostrm Ecc\e'sim'recondiiaiehetur.:. prb - digiiitate iliiisuavii. Dxi_oiNusv" _-"
Pmnomirialits-aitem.Fuirddus verierabilis dbbqs,.el ioco' qui Carisiucus dppellalur.Garisihcifs.
-a/'i.'J_}|-_
Ipresbgier ..Rdvenna.lium, p arlis -cummissis. jairi. fali villa regia; clara synodo Carisiaceii.se, qtne "e^lai-iii
' .Aisiulfi rejjis-.conjungens~cLr.pefsingulas:ingredi_ens Capitula Cafolj Calvi, el miirie .Caroli M>irl_lji.Frt:T
-'-civilalestahiPeiilapoleos qudhiei JEmilice,easque reci- deg-iriiis,JriChniiiic.,'ca'p. 110: Veniensque Carhid-
,-pietis ; el: obsidcs pef unamquahique auferens, jatqrie cuhivillam Pdlatii sitper Isafhiri flitviuni; vnliild febfe
•prjinitlcs seajni iinq~cHm--jclqtibus'poriarumcivitalurii :correplus:bbiit.ih pace (Crirg-sur-Oise}. Ai.T.v-EBBk.}
-dejpfens, Rohiam conjttrixit.Etipsasclaves (num,254) ,- 2. In.locbquiCarisiacus. Pippinus imsiea_adpreres
;tahi llaveitnaiiiimuMs, ijuariiquediversarum civiialum Sfepiiariipiapae Garisiacum pe.rre_ii,ihiq.ie. lUseriiiii
ipshcs Ravenhglium exarchaius ithq-.curii'Suprascripld fiegiiio, iu "Ghfflnico",Pascha celelifavii": Pipjiiiiiis,
[ddhalione de eis asuorcge emissdiitconfessibhe beati ,annq <75l'«i>ascha.celebr.-lumesl.die-decima =qnaf tti
r-Peiri poneris;eiderriaposto_lo,^tejusvicarfbMnclissiinor" niensis: iVprilis, qno(l,nl dixi, Retjijio scribii ,.PJJ>,-
-^pqpm, atque oinnibus ejtis, successoribus ponlificibus, pin.tirri.Cahis.iaciceleitf.asse eoamio.nnqSiepljahusli
~._-perenmlerpossidendas dtque dispohehdas tiadidit.Ke- '; InJFrancia-5era.i,'qiieiiiiief"peram dicit luis.e TSIi
censet deinde singulatim iirbes quas-noinine regis '"Esipor/q Carisineutiiviilgn Qniri,aiil C/ui'5i",Galiire
perpeiuum possidendas aiqtie disponeridas Ronmnis ""nunfupatum, locus ad Haritin fltivium, "tunc villa
•jioniifKibtis abbas Fulradus j-egis missiis. Slepljano Palatina, jiaticis letieis aburbe- NovJomag!)..disiiuis,
|iap_e, earuiii- claves coristgoando, iradidj-, nullum de qua legeiid.t dissertaio a Mabillonio edjia, lib. iy
- super iis roscrvans doniin|iim,;aut;specicm dominii, de Re diplontatica. jjag. 258;, Eudein perdueius "est
sive juris ctijuspiam,- regij.sed qtniiia jufa aiqne Slephanus papa.Ubiqtte promissio ipsi a. Pippino,
jusliiias doriahs, seu verius, resiiluens,Petro._el suc- filiisque Caroln acCarolomatiiio facia esl, ut Ituiiiatio
cessorihus Peiri."— OuidpJufa? si Siepiianus con- pomilici res a Longobardis ereptae reslitJiereniar,
feremlo patrieialum PIjipirio"ajifjuod illi jus contu- sicut lestatiir idem AitaslnsiJisiu Âdrianoprimo."
_ lisselin iifheni Rbmam,-in ljiierfs-ad eumtleih Pippi- *. 1 :lrilefea:nefandissimus..AistulftisCaroloiiianiium,
uum dalis pqltiissel ue aiiip.ius uii iis vociliits, et Ilanc legaiionciii in ,G:illi:iseb consilio ab Aislulfu
lerminis, qtiihus tesiaipm faoeret simniple.inmi do- decretajn, uiliomamfi Eccle_i_3c.iiisam subverieret,
minitim super urbe superqiie ciyibus Romanis? Et Cafoloriioniius Pippini fraicr, qui tniic teriijioris.iii
_iamen loqiiiuir ;de :r'ejiulilica Ri.iiiaribrum siia, ,d.e Cassinaii f qahobio.moiiiicliuiii ngebat, aegfe suscepil",
popu|o suo, deRomafiaciviiaie.sua. In episi. 5; : qtiandoqriidem ad eam"qlieuDduuiyiiiute.-obedieiitii-.
-CuticlKS namque nosierpopulus feipubiichi Rotnunoruni. Compiilsus fuil ab abb.ie ejus Giaiinno, ithieuieiie;
•magnbdoiofeei aindrissiiiiis Iqcfyriiis lina ttobiscum qiioii alias fiic"ttmr.er:it,. riibiia-lcriuiii tauio iabore
{iribulqhlur: In epist. 4 : Saiiclatii Dei Ecclesiam ei =Dresiiiufuni ilerum |ierL:iiigt)hafdosexcideretur, ut
vosiruhi Romanofuih fetpriblicm\:opulum;ctjjnmisititus _-gi.ihai'diis,-Aim()itiJis;Leo-"Osiiehsis,'alii(|.iie vfteres
-prqlegeriditm. I11'episittla S'^-Pms:aie' ergd .poptilo scripiures ," lesiantur. Ilujiis rei ttiiuin'vel alieftinf
-.nefl<'Roinarioniihia Deo commisso....... dunjmqdo iesiuiiouiitm non Inulile eril proferre.,J_.girihardi'is;
^meunipecidiarempoputum, iCRdniaitam nteain civitri- iii Annal_ibus_ad amiu.i 7S5, itineris a Carolomaririq .
tem.i. ;Q'uilotjuendi riiqduSevideiis.argiirifenluineit. -tis.epii habc retidii raiioriem : Quin•nec ille qbbqlis
-non alienalaa.jiut divis;e juri-diciibiiiSj-sed iiitegre:a suijiissa,->iecabbas itltris:prmceplq'xegis Langbbardqr
-
e.i ijisi rum, qiii ei.hcc. itnperavit,.audebat resisiete.. A Leorie
-japa "feleutae seniper *et cpnservataa. Sed "
rpririiiTraricici-- impefat6rcs"de liuela quidei.f -et eiiam Osiien.i Cassinalum" res" prosequenie idero
defensione sanct-B Roinaii*: Ecclesiae in^ aclis: suis liitbeiu-Ltibro primo cajiite.septinio. Posiinqdumyerq,
Iqcriii siint, iiuriqriatn yerq desihi a papis -couce&.a. ill iri.jiiii, _Mm"a_.AisUi?i'o Eaiujobardorumfeqe.rogarelitf.
-jufisdiclione iif TSfbem,. aui d.ucathm Uoinaiiuui". proiqitibusdamrcgiii sui negblitsdd Pisipiiiutti frri-
"Carplus"Magnus,iit ilivisiorie sui regni faeia iriier Irejjj sinij-jfF.dncofitiri feqem jiergerct;ribbqie qubqtti
cfilids suos anno 80(3,&\V:Super bninia qulemjubenius ij fieri;pestu1ajue, o:greconsehlieiis, profsciusiahdem
iil.ipsi tres fralres curarri et defensiohemFicclesim-sancii esl. Cbi ciini: aliqutmtliu remoraluS essel, taiisa pro
Pelri simul siiscipianij sxui quondqm' aS 'avo tiosito qua, verierai-impedienle; '.def.itnciusest.yCujtts postea "-
r-Cqfolo, eibedtm hiemonaiPippino re.ge, et ahqbis . cbrpus idein Pippinus fralefejhs locello aufeo ciphdi-
.poslea, susceptaesl;~el nt edmcum Dii adjuiorioab ium, ziim dliis. plerisque.miirieribus 'imc:iitud';'°ad
~_ koslibus defehderenitttntur,'etjtmiiiiimsuam,quuiilum irium-scilkeirejtijsit monasiefuiii, Qiiririim auciorl-
.983 --*:• -STEPHANUSPAPA ».'.;.ii '984
^Benedicti,. in quo devote per revolulum .empbris; j^_resliiuefet propriis; s_ed ilie^ -peccato immineiife,
-patium. *=monachice degebat, diabolicis ei suasioni- 8 qbedire disliiIit."A"dJioc isdem eximius Fratfcorum
hus suadens * in Franciam provinciam ad obiceh- rex cernens quod~ alroeissimi Aistulfi nequaqiiam
dum, atquie adversandum causse redemptiqiiis sanelse .-valerel tjuoquomodq saxeum mdllire :cor, generaf em
Dei Ecclesis., reipublicae.Rumanorum direxii. Dum- cqntraeum decrevil facere molionem. Et dqmjam
qu'e illuc 8 conjnnxisset, niiebatur omnino etvehe- . --fere medium iiineris spatium Francoruni'exercituum
irientius decreiabat .sancis Dei.Ecclesi_e .causam Vgradere.ntur cuneij.rursum. 10 ipse sanctissimus vir
fiubvertere, juxta quod a prsefato 4 nec dicendo prsefalum benigojssimum deprecalus est Pippinum
Aistulpho lyranno fueratdireetus. Sed,.propiiiante. Tegem", i'demum sasyissimo Aislul.o dirigi Longo-
Domino, niiuime valuitsui germani Christianissiiiii -bardorum regi,,si-quomodo -.a potuisset vel~sero
Pippini regis" Francorum in lfoc. firhfissimum cor tanderii ejus sedare';s__viiiani, et -propfia propriis
iricliriare. Pq.ius.autemcqriiperia nequissJi-iFAisitilfi 'saltiberriifie suaderet reddere,-ahsque.Jitimaiiieffa-
-,?ersuiia, loia-se virtute ideiri .excellentissimus Pip- •sione saiiguinis.- Et ita factum est, atque denuo ipse
pinus Ffancorum .rex prdfessus. esf decietare "pro 'lieuigiiissimus-Francorum iex suos eideni Aislulfo
' > •
causasaricta. DeJ Eccjesise, ^sicut"pridemjara falo . ;misit .missos. .;:.:' '-'--.'
Jbeatissimospoponderat Pontifici.. - . -.-.' ]__•-Sed heaiissimus isdem _papa, ut vere paler,;et
"^Tuncpari corisilio isderri sanclissimus papa cum -bonus pastor, ne sariguis effuriderelurChristianorbm,
derioiriinalo.Francorum rege, corisilioinilo, juxlaid ."admbnifiqiiis.et-obsecrationis .'apostbiicas ei, direxit
quod praefalus Carolomannus Deo se devoverat mo- liueras, per eas et fortil.er peromnia divina mysleria
nacbicam degere'vitam,inmonasterJo-eum " illicin et __ilurr'examinis-diem cbnjurans, atque ohlestans,
'Francia collocaverunt. Jlhi et post aliquantos die.s utpacifice.sine iilla sariguinis efiusibrie proprfa saric-
diyiriavqcaiione de hac luce migravit, anno.Dom:- ise Dei Ecclesi_e ei reipublicse Romanorum fedderet
ni 755» Porro Chrislianissimus Pippinus, Francorum jura; sed, iniquitate ejtis obsistente, nequaquam
iex,.ut verelieali Petri fideliSi atquej'arii fati-.sanc- acquiescere vqluii. Potjus autem.e conirario minas
îssimi. pbniificis. salutiferis .obiemperaiis 6 moniiis, ,.et_indignationes prsefalo poniifici, etexcelientissimri
. direxit subs missos Aistulfo " iieqriissimo Longohar- Pippinq regij vel cunciis-.Francis, direxit. lS Tunc
doruni regi proplef pacis foedera, et s pfopri.eiatis -^4 fixus-in bmnipotentis Dei misericnrdia antefatus
"
sanciae Dei Ecciesise ac-reip.ubli-_e restituenda j'ura, .Pippinus. Francofum rexilersuum " .profectus est,
atque his et tertio; juxta saipefati beatissimi papae prsemiltens. anle suum . occursum. atiquos" ex siiis
odmonitionem eum deprecatus est et piura ei polli- 1Sproeerihus, etcum eis ekercituales vifos, ad cuslo-
cilus est fnuriera, ut tanlummodo paeifice propria I2 dieridum proprias » Fraricorum " clusas. "Ihiquecori-
* Cod. Luc, monnchus, - ,_ 8 Al., noluit. Ad hoc. " •-
.,a-Cod. Luc., eumih" Franciam provinciamad~$ibi 10.Al.,
- - 11 isdemjjapa deprecalus est. -
obediendum. . Cod. Luc, ui denuo..... dirigeret:
•::.J Cod.- Luc, pervenissel'. 11 AI., poluissetejusmollire cor et propria, etc.
.:*. In al., nec dicendo it/ranjio desunt. iS.AI., Tunc elc_-
'--..•*Cod. Luc, Viennce,' - • H Cod.Luc., Pippinus •profeclits
. - estpromitteriSj
= -
-'*- l" ^tus.'
,-ACod. Luc, jussis; al., rogis. Cod. Luc, proseculta.
,TJn al., nequissimo deesi, sicut et epitheti fere 16 Jn al., pfocefibus Abesi. "
", ,_
omnes quiiii.edilis-leguntur. : -. -.'? Cod. Luc., Clausas. . .
•* Cod. Luc, prmfatm sanctw.
VARIORUM.NOTJE:
- tates ideo huic loco mihi placuit atlexere, quia con- ,(j.l)jiceret,:quod.fa_lum irj.quis non videl, si Carq-
tra yeler.um fidem impudeutes homines n.ostra tehi- ioniaiuius.legatus: perfuncturie eqrum negblia- egis-
pestaie ausi surit scribere, Carolomannum in Gallias set cum Pippino? MAFEUS....-._"" ...
iter pro Aistulpho suscepisse, quod pontificis-cau- 2. Interea, nefaridissiriius/Aisiulfus. Pippino a'ero
sam, amhilionem el dominandi cupiditalem , ipse. J)Carisiaci etiam;cum Stepbano papa exisiente, Garo-
improbaret. Cum nulla pfofecto in Stephanp sanciis- lomannus ejus frater, tune monachtts Casinensis,
simo. ponliliee ariibitio, nulla doniinandi cupidilas illuc quoque^venit-ex-llalia, et nitebalur omriinoet
fueril; sed unice curabat.a Pippino deferidi causam. yetiementer decerlabqt sattclce Dei Ecclesim causani
jusiitiae beati Pelri, quam perjurus Aislulftis pef subverlere, jiixia qqod a prmfatorege Aisiulfo fuerat
yim et nefas pessumdabat. Cerle de Carblornannq direclus, inquit Ariasiasius. Sed verqsimtlius.esl quod
in/Gahiis mqranie auctor.riosier referl sequeiuia : scribit Egiiihardus, iu Aniialibiis, - -d.aniiiini "753,
Drimque illuc cohjunxissel, nilebalur omnino, et vehe- Carolomannuiri sciiicef, invitum.legaiionem illam
menlius decerlabat sqnctmJ)ei Ecelesimeausassubver- obiisse, qui hec 'Ute.-abbatissmjussa ^ceniemhere,nec
iere, juxia quod a prmfato tiec dicendo Aislulfo iy- abbas- illius. prmceplis regis Lpngobqrdqruni, quiei
rdnno fueral difecius. Sed,, propiiianle.Dqmino, mi- Iwc irhperqiit, audebql resislere. Jlatic legaljoiieiu
nirrie valuit sui germani Chrislianissimi Pippini regis jttssione sui abbatis sus.cep.isse.Caroloirtatuiurri^cri-
Francorum in hoc firtnissimum cqr inclinare., Al si biteiiam.annalislaLaur.eshamensis, et.iiiiiliial,ii.;Sed
yeteres tesianlcs Iiabemuslegaliohein pro Aistulfq Pippirius, sicut jam -pqiuilici spo.poriderat, ejuset
S-gfri;ri Caroloniarino susceptam-fuisse, qui jgiluf RqnianseEcciesiai patrocihium suscepit. PAGIDS.
cbuyeuit illurri probavisse causam Aistulfi, el.impro- i, '.i^fiwicorui» clusas. De his Berimiani Annales.
: bavisse Pqiuificis? Quod.si jpartes Aisiuifi co.ram Pippinus , r.ex per apostolicam invilalionem in Ilalia
Pippino ffaire slreiuie. defendit, liori ideq- fecisso ilerjperagetis, justiiiam beati.Ptlriuposloti qumrendo.
potius pniantlum est, ne toritali Langohajdoruiii Aisiulfus Lqngobardorum .rex, supradictarii .jusliiiam
CasSiiiense inona>leriuin", fciiise addixerat,'rursus ve:dnd&,cittsai Langobardorum petiit, obiftamPiopiho
-3.5 NOTITIA !_. STEPHANUM PAPAM II. 8_6
. jungenles remoti residebant, proprii regis praeslq- .A<Pippinurrideprecaiiis esibeiiigiiissimum fegemVutjaut
- lanles adyentum. AudiensiiaquepTolervusille 1 Ais- • amplius malum Ifoc T nbn proveniret, rieque sahgtiis
tulfus * par.vos' fuisse. Francos illos 'qui=ad cuslo- effuride.feturChris'lian6rum,'immiiienssalutifera.jiraj-
diam propfiarum' advenerant .clusarum,- fidens in /dioationeut pacifice caussefiriirenlur. s AdJi.ec Cliii-
sua s feiocitate, subitqaperiens clusas, super *eos stianissimus Pippihus -Fraricbruih rex, ejusdem hea-
, .diluculo cum plurimis exercitibus-irruit. Sed jtisius • llssimi.Patris el boni pasioris aiidiens adiriiplensqiie.
....judex Dominus Deus elSalvator noster Jesus Ghfi- admonitibnem.Deodileciaim pacem iriieriies, atqiie
- stus,-victoriam: paucissimis -illis -tribuit JTraricis.Et :-in'«cripto foedera partium aflifmantes iriter Romanos,
niultitudinem illahiLongobardbriim 'superantes iru- - Francos, etLongobardos, et obsides Ldrigoba.dorum,
.cidaveruritj itarut Ipse Aistulfus, fuga arrepius, vix isdem Ffancorum rex' abstollens spnpondit ipse Ais-
-.abeorum.evadere potuisset ma.nibuSi' nisi "usque 111; tulfus cum. universis suis jridicibus, suh terribili et
:._Papiairi civitalem absque^-armis fugam -arripuisset, foflissiirio sacr._n.enlb,..atque in ebdem "paciifbedere
"
>inqutK,ei pr_e'iimoreFrancorum,cumaliquanlls-se •per.scfiptam paginam affirmayita se illico reddiiuruui
. relrusii.Jpsivero Franci inlrbeunies clusas s'cu'u"c- eivilatem Ravemialiiim"cum aliis divefsis clvitatibus.
tum -fossatum Longobardorum post"peractam cibdein i>*JKtpbst hoc, facta pace inter Homanos, Fiancbs
-aljsiuleruni, spoliamuita auferenies; • B el Longobardos, rex Pippinus, obsides Longobardb-
. Cqnjungentes verq.Christiaiiissimus Pippinus Fran- rumvsecum"du.cehs,iri fiiiibus suis fediit. Cumqiieab.
corum reXj.sequipes.eliam.ejus,. et antefatus beaiis- Irivicem essenl segregati; sblitura in perjurii \reatun_.
simuspapa factus, usque ad.muros civitatis Papise -" infidelis Jlle Aistulfus Longobardorum rex incidens,
iitriquepervenerunl. Quam et obsidens per aliquanlos • qubd jufejurariddiproriiisii redderedisiulit. Dum enim
: dies. .virilHereairi Fraiicoruni exefcilus 6 consirinxe- ssepefatus sariciissimus papa corijungeret- Romam,
nirii, Timcjam fattisLeatissimus etcoangelicuspapa post aliquanli temjibris spalium, c fufore vehementi
1 Al., -Aislulphus rexparvum numerum "ex itlis .'',Cod.Luc.,pervenirel.
Francisadfuisse, qui ad custodienda propriay etc. 8 Cod. Luc, Ad hmc Pippinus rex audiens eos paci
- . s Coil. Luc, ptnicosi - .. -
" . -_
- - inhiaiiles;dtque in scripto ftsdere pactum prpmilientes
"s.Cqd. Ltic, fortiiudirie. ... ,, 'dixit' summo pontifici : Fidt seeundiirii^^pecepium
* AI., inqua se.cunisuis habiiavit. Ipsi vero, etc. •_
'-' " Mansi jiabet ciinclbrum, el in_ma.rgine: fossa- iuum,beatissimepater: /1S$^rr~''•-''; • i':.
::' Al., Etposlhocab ' invicem
tujri, idesi.easira.". , _ ...... elc. ^ • ' segregqxixihêf.jiirxmn^
' •'•? Cod. Liic, conslrinxit. Aislulphus, ' ' ' ij^. 'f- ";'.. \2_X
•"•'• . "\. ",'.' \.-.- --1 ,'c- il
VARJORUMNOTJ_.
regi.el Frdncis veniKEt inierunl beU'um,'et;'Dohiino C aririalista Fuldensis; annalist;fi vero4Lbis._|__anus,
auxilianle, be.atoquePetroapesloioirilercedenfe,Pippi- /Laureshamensis, Bertinianus, et .Regino7*Puli_idiim
nus rex cumFrancis viciorex&iiilrEodemqneatinb(765) , tinum ex Pippiui missis-Hieionyino adjungtint. lpse
Siepltanus papd duclrisesl ad sanciqm sedeihper ntissos ,' Eippinus, inquit annalista Laureshamensis, in re-
. tlomini Pippini regis, et Fulradus, et reliqui.gui critn ' gnum suum regressus ,esi, et Stepltanum papam cum
- eis eranl. Csetefa, quse laudalus annalista. pfosequi- Fulrqdbpresbgtero.capellano, el non minimaFranco-
'
-tur, iis"plaiie respondent qu__ habent gesta Pontiii- rumjnanu, Romamremisii. Stephanus auiein Romam
calia.: BEKCIKCS: —- Francorumxlusas. Clusse siye pervenit antefinem antii 75., ut exdicendis consla-
ijclausse sunt angusiia_AIpium quibus, velut ' osliis, bit. Addit Paulus .Emilius Pippinumdomum gloriam
-accessus hoslium velabatur. reiulisse, se, omiiium morlaiitttn primu.m, nullo suo
-•" ^Seillico reddilurum civit. Ravennatium. Gufrtiri- dolore belluin externurii adversus geiitehi rebus
- terea Pippimts letjalos ad Aistulphum regem niisis- gestis nobilissiiitam pro feligione suscepisse, riulioque
"
•set,-"etab eo quod pelieral non impeirasset, in eum «uo cominodo confecjsse. PAGIUS. -_. .
cuni exerciiu movit, ul narrataucior citams secitn- . Furorevehementi replelus, eic Ebdenr anno in
daeAppendicis ad ContiiiuatiqriemFredegirii et Ana- finem yergente, Uieronymus, Pippini regis fraier, ei
:stasius,qiii hancexpedilioneni dicitcontigisse mense Fuiradus abbas. monasierii sancli Diqnysii, Jlonia. iri
•Sepiembri oclava jatn iiichoala indiclione, ideojjue "Franciam.'rediere cum liiteris in Codice -Caroliuo,
:meiise Sepiembri ejusdem anni sepiingeniesimi quitt- num. 74reeiiatis,perqiiasajjud Pippinum, Garoltimcl
. .quagesimi quarli. Misit ilaque Pippinus rex anie Carolomanntim, reges Francorum, ac pairjcios Roina^
•sfjuni occursum aliquot ex suis prbceribus, et cuni " norum, que.tus esi.Slephanus.papa q'iod Aistulphus
-eis pariem exercitus ad cuslodiendaspfoprias Frafi- rex pfoin.issis niinime starel, nilijlque cuihEcclesise .
corum clausas, seu Aljjium angustias: ipseque" tan-: Boiiiaiia. tuin reipublicae Uomanoruni reddidisset.
dem cumtolo exercituAJpes transgfediens, ih ipsis Jn illis enim liueri. aitponlifex d.e A.islulplio:îVec
-monlium faucibus, euindem. AistulplitiinLongobar-
' unius patmiierrm spalium bealo Pelro, sahctmqueDei
-dorum.regem prselio vicii, fugaiumque irisequuns, Ecplesim;.vel reipublicm Romanorum reddere- passus
, .Papiae obsedit; cum pontifex novam timens Chri- esl, efsi, illi, iiempe Pippinus et lilii, propria.riblun-
stiaiiisanguinis eliusioiiem, cum eo egit, ei/accepto taie, per.donalionis paginani,, bealo Pelro' saheimque
abAistulpbo jurarriento obsidibusque pro restitueuda DeiJEcclesimet .reipublicm civitates et loca resiituenda
Ravenna aiiisque ' civiiatibus,
" ipsein Gallias.regrede- cbrilirrnassehi.. Ex qiiibus verbis.eiiam colligefe esl,
retur. PAGIDS. . , . cum venlum esl ad _)aceminter Slephanuirj e.i Aistul-
i>Et posijwc faclapate, elc Ilis ila quam felicis- phum, legem hanc a Pippino iiuic, fuisbeimpositniii,
siinegestis, Pippinus rex. viclor cum suis in.Gallias, ut ablata cum Ecclesise Rqmanae lum reipublic_eHo-
Stephanus aulem papa 'Romam rediii, ubi summo maii8efeslilueret,.non yero imperio Romano, ut per-
gnudio aûis exceptus, dignas Deo laudespro-lot peram quidam scrihurit. Nou solum Aislulphus-ab-
.tantisque beneficiis publice apiid-Rasilicam sancti lata Ecclesia. Romanserion restiiuit, sed postFulradi
Petri ex more persolvit. Stephanum-Romam cbmila- . et Hiefonymi reditum iri Galliaii),.sla.lim.per.sca,nie^
lus esl Iliefoiiymus, fraief -Pipjiini regis, ut hal-et ras, siye e_pl0rai6fes, perque d.prajdationcs seu de-.
'"
987 . ... STEPIIANU.SJ>APA,11., _ , ,98S
-repletus, adversarius et suae animse inimicus Aistul- A nomine, qui ab' eodem Fraricqrum rege tuncRbmam
. fus, Deo sibi cpntrario, non s.olumquia ea quse-prb- -difeclus fuergt. Cunbla quse.gesiaiurii, et ijuae cru-
miserat minime adimpleyit, sed etiam ,et generalem- . d.eliler tyrannus ille peregif. :Ais..o.fus__ 3 sublili
faciens commotioneni, cum uniyefso regni srii Lqn-- * ficlione suis aposlolicis relaiioiiibus ssepefato Gliri-
gobardorum populo contra Jtanc Rbmanam yenit stlanissimo etDeiculiori-PippinoFraricorum intima-
utbem, quam a per trium mensiuni spatja obside.ns, vit regi, adjura.ns_eum fortiler -firnuterque," sub
1 atqueex omni.circumdansparle, quolidie fqrlileream . divlna diei .judicii ...obiestaliorie,-.curiclri quse jjealo
expugnabat, omriia quae eranlextra urbem ferro/et Peiro polliciius est adimplendum. Ad. yerq JISEC
igne-ievasians,atquefundiiusdemqliens, consumpsii, ! Cliristianissimus Pippinus 're__ Ffahcortim, fervore
Imminens velfemenlius, isdem, peslifer Aistulftis, ut Jidei molus, iterum ciim Dei yirlute-gerieraleiifJa-
haric Roriianam. capere potuisset urbem; nam et - 'cjeris riioliqnem," in .Longbbardbrum ..partes•<!con-
,muita. corpora-sanclorum effodie.ns, eorura -sacfa _-' jtirixit. Ef clusas fiindilus eofumderiveyerli.l Longo-
'*
roysteria adjnagnurri. animse.detrimeiiium abstulil. hardqfum. Eteniiri cum ad priedictas ;.Lorigobardb-
IISBC itaque inipie ab eodem, Aislulfo gestaquan- riim clusas jam fatusCliristianissimusPJppiiius,Fran-_
locitius ssepedicli Francorum.. *. irisonuere regis in cbrum. appropiriquaret rex,: -corijunxerurit.inJrac .
aures. "Sed ei bealissimus poiuifex b per mafinum. BRomana ufbe' imperiales missi, Gregbrius, scilicet
_ Jter, suos ordinans, et ad eum Franciam dirigit mis- 7 prolosecrela', et Joannes sileniiaflus directi ad praj-
sios, una cuin qriodam. religioso. viro, AVarnerio Vdielum Erancorum regetri,"0. Qiios suscipiens bea-
>Cod.. Luc, cosmeleria. AI., cymileria abstutjt. ': 4 Al., referiiohe. ..'• ."->'- ".,; ..".'_-....'; ; ,''"".-;
'Caslrum ilaqueiUud Narnieiise, qvod pfidem reddide- : Cod. Luc., sub-divini. jiidicii ilie qblesldns,..ttl
,rat iinissisFrancorum ad jura B. Peiri aposloli oblutit. ._ cunclagum beatoPelro pplticitiisestadinipierel.'- ';
Hmc itaque abAislulplio gesta, elc. • "6Cod. Luc, vehii, ei similitef iiifr.a veneiunt pro
2 Cod. Luc._ innotuerunl auribus. .-''.. conjunxenint.
3 Cod. Luc.j-Sufci./.-ersijis.. " Cod.
Luc, proio a secretis4elsic infra.
YAR10RU-jf WTM: -
, 'vaslaiiones,_Stephario papsesese^molestum exliibuit. liomariofum in afDictionepositbrumnnriurieiidêma-
"Qua re riiolusStepliarius, liiteras quae num.,9 in dem Pippinum, ejiisque liliqs;ijtec-.T.onail pjiisCopos.,
Codice Carolirib legunfur, per<Willhaiium, seu Wi- abbates , presbyieros - ,">mohachqsi; _luces, ,'cotniies,
lelirium.Numeiitanum cpiscopuro,adprjedicios rcges -ca_lefosqitfi Fraricos. Ex.iis porrb. Ihicris coi.isiat
.. iuo_ defefendas curavii, qnihtis ipsos urgebat.ut Ai- Rofnam Kaleridis Januarii jaift. fuisse --
obsessatri.
sltilphunf "eompellerent ..d.restiiuendum Ecclesise et PAGIOS. .;' :".'-
- .b
reipublicse Roiuanse qtiod abstulerat, et quod Pippi- {__ ( Per marihum ilcr, elc. Sed-ciim obsidib acrius
nus Romanaesedi donare decreverat : Eierism, m-_ "a;Longobardis urgeretur, Sleplianus, novq miroque
.q'uii,sictu priraidi* Chrislimtttai veslfmediximris, ini- ' exemplo, quod neca-decessoripus-a.niea, neeposl.a
..quus Aistulphus rex,ingresso inejusperfido cordedid- successoribus.usurpaltirn esf, ipsius sarieli Pelrtapo-
•bolo, oihnia qum per sacramenluni iiealo Pelro ,per . "sioli-nomine,ad eosdetn reges -IJippiiuim, Caroliim
-.nqstrosmissos;resliiuenddpromisit, ifrita fe'cii;el'nec et Caroliimannnih, siye a'd onihem generaliiatem
vnius palmi lerrm spalitim bealo Pelro reddefe voluit... Francofimi scripsit;. quibus .oinnibus enixius ver-
Nrin enimguiajatn reddere, ul consiiluil, propria beali bisque ad excilandam comimseratiojieni qiiam maxi-
»Petri noluit, sed eliam scameras atqne deprmdatidnes ; me cumposiiis obtesiatus csl, utaffiiclissiiria. succtir-
seu devasiatiohesin civilatibrisel locis' beati Petri"/_- Tereril Ecclesia;et tirbi Romana.; et quemad.motlum
.eere sua imperalionenon cessavit, nec cessal........'Pro oinhes gerite.squmad Francqruih {forlisshnam.gentein
- -quo pelo vos, excelleiitissimiel' a Deq prolecli filii;,el refugissenl sahmfactm sunl, ita. sahciam Dei iiecle-
• nimis obsecro;doleatvoliispro snricia Dei Ecciesijiet . siam et ejiis.populum ab hosliufii op|iressione lihe-
bealiPctri causa, et guod per doriulionembealoPetrdof-,. rare 'fesiinarini..;Ex litieris adL-Pipp.iiiui.riregem
, ferendumptohiisistis, eidemcohtraderedebealis.P.AGIUS. cbnstal Jicclesiain poptiJiimqucJIomanui.ilspenisuam
- » Per trium niensiuin spdlia dbsidens.&iino septin- "oinheiri in Chrisiiauissiino rcijg, ac Fraiicis, ui.In
genlesimo quiiiquagesimo quintoineunte, Aislulphhs li.beraiqribus suis,. posuisse : Adjuvanbs, ihquil,;_;t
lex sufsu.m, ingerii. cotnparaio exercitu, ipsam ur- ..auxiliarenbstri s.ubmagnavelociiate,Chrisiiajiissime....
hem Romam bbsidione cinxit, omnia -circiufi loCa- Pelo te, ne.pereamus, neqiiandodicanlgentes,_qu_min
,'tam sacra quani jjrofana devaslans ac combureus, j> j cuncloorbelerrarum sunt:Vbi esl fiduciaRomanorum,
sacras imagiries m ignem coujicieris, sacrossirictuni quqm post pominum, in regibus Francofum hatie-
cofp.iis- Dominicum polluens,- mnnaclios plagis lii- battl..... Saliia flos.,anleqmin percamus, Chrisiiahissi-
iiiaris, sitriciimoni.alescbntaminans, caeieros ecclesia-. hierex..... Considera, fili, considerd,_etomiiino per-
slicos l.iicosque utriusque sexus jiiguhins, iiifanlnlos cogita, perDeum vivumle conjuro, quoniameinoslra,
a inamillis mairurri e'-iraclbs iiileriiitehs; iiullum de- ~eloinriisRomarioruriipopulianimmj posl Deum,et ejus
nique impielails et crudenialis gerius nqri exercens. priricipem dposlolorum,in lua a Deb protecla excel-
Slephanus in Jiis rertinv angusiiis-, Jesatos de lentia, et genle Francoruni a Deolibi commissa, pen-
servandis pactis ad Aisiulplium regem subiio misit; ' deiil....'. Quoniam -nutli alio, nisi iahluihmodotum
sed?cum" pacalt niliii reiiilisset^ omnem, post Deriiij, amatissimmExcellenlim,vel duicissimisfiliis,el cunctw
spem in regibuseigerite Frahcoruhl cbnsliluens, War- jjenti Francoruni, per Dci prmceptionemel iiealiPelri,
rierium abbaiem hd sea Pippino direcium, et' in sdhciamDei Ecclesiam, et nostrum Romanorumreipu-
urbedefenderida Jmiliiis offifiibegfegie funciufn; iti- blicmpoptilum comtnisimusprqlegendum.PAGIUS,
liere marilimo, quo tuiitis ac "cel.fius'pervenirei, in -6 Quossnscipiehs bealissinius.papa, eisdemmoliq-
Franciam ctim iegaiis sttis.Gedrgiqepiscopo,"et Tiio- nem. prmfali Francorum i'e<jt's.«u__iaijtt._Quandoque
mericocomite proficisci jhssit,- ac- Pippino.hscc uni- iier seu;'nioiio exercitus edicebaiur iper lesseram.
versa sighificare, ipsbin per onitiia' sacfa oblestaus,' iit Amniian., lib. xxi;:.Per tesseram ediclo: itinere in
qua_-semel pfomisef.at^Tjiquaridbihipierel.Duas per -Pannonios. ldetn,: lib, xxuf. :'.Nqndum qdullo veie,
illos legatos epislolas*iii Frauciafri-tfansiriisil, uiiairi ihissa per iniliiares numeros expeditionatiJessera, cuti>
suo noniine Pippirio regi;!alicram;isuo'rii oiriniuin clos iraitsire jussil, Euphraiem, Stepius sigiium ilirio-
.989 T.OTITIAJN STEPHANMI PA-PAMII. _ 990
.tissimus p_j_a,eisdem moiioneriKprsefati Fraiicorum A rum, asserens ct hoc, qupd nulla * e.um thesauri
. regis riuntiavit.-*Qtio.d quidem illi dubium baliuerunt . .cqpia; suader.e-valeret, _jil quod.semef Jieato.Petro
credendi.Etadh-erens els._missumapostolicse sedis, .qhlulil auferrel." Et Jia_c prsedirlo impeiy.iniS-O.red-
eosln Franciam ire 'absoivit. Et pergenies marino . .dens.in respqnsis, con.tinuo eum ad prqpria remean-
. iiinere quantocius Massiliam"advenerunl; in quam ,;dum per aliarq yiam absolvil,. qui. et.;sine effectu
ingredieutes, didicerunt jam prsediclum Franeorum , Rbmam conjtinxii. ...;, . — . . ----:.... .,:-
regeiri LonJrqbardorum Dnes fuisse irigressum, juxla Dumyero aniefaliisbonignissimus Pippinus Fran-
adhortationem anlefali beatissimi papae elpromis- coruiu rex:.Papi;iiiiobsitiens.-conslringeretcivilalem,
sipriem quam beato Pelro jurejurando obluleraf. Et lu.nc Ai-ltiifiis, airoeissimus rex.Longobardoriim,_iit
hsec cognoscenies ipsi imperiales missi, trisles effecti, . yeniiim illi, trib.i.erel, el.ib obsidione. cessarei, quas
nitebantur dolqse missum apostolicse sedis deiinere prius eontempseral. conscriplas in pactj feedere red-
. der.et.ciyitates.se modis omniljiis_.profes_sus:esl:red-
" Massiliam, utmiriimeadprsediciurn ~ * . properaret regem,
affligefttes eum"2 valide. dilunim. ,Et denuo confirm.ito anteriore paclo, >quod'
Sed, interyenjenie beato Pelro aposlojorrim..prin- . per elapsam qctavam .indictionem intersparjcs con-
ripe, eorum callida.ad nihjlum redacta estversiilia. venerat,- ?,rcsiiluil_ ipsas ciyilaies praelafas ,=add'ens
Ilaque unus.ex ipsis, Gregorius videlicet.prolosecreta^ Bef-MSlftirriqiiod cogrioinjriathr* epmiaelum." ''.,,'
prsecedens aposiolicse sedisjnissum,celeriter prse- V De quiljus omnibusre.eptisciviiaiibus dbnaiibriein
liominaium Francofum assecutus. est_'regero Y.quem ; iri sbfiptis a beato Pelfo, atqiie a. saricla RbfnaivaEc-
et In" finibus Longob_.rdoru.iri.'nbii pfocul a Papia ..clesia, vel oihnibijs .in perpeluum ponlifjcibus.ap.b-
reperit.civitafe'; eUumis eum deprecans, atqu.e piura _.stoIica-.sedisniisil possidendam, qu__:etusque hacie-
-:spondenss tribui iiriperialia inunera, ul .Ravenna- i nus in archivio "sancla_r'ribstroe" Ecclesise: recpudita
liurii ufberii, vel cseteras'. ejusderri exarehaius civi- lenelur.. Ad "recipiendas verb. ipsas: ciyiiaies" inisit.
:laies,el caslfa inipefiali tribiiens eoncedefetditiohi.- "fipse-Chrislianissiinus Francnrum rex suurri cqnsilia-
"Al nequaquam.valuil-4'lirmissimumj"aftifali Cltristia- 'rium,id esi,Fulradum venefaljilem abbatein-et-pres-
rnis.simi aique Jieriignissimi-fidelis Dei, el amalbfis bytefii-ii. Ei eonfiluib., ejus exjniielas feliciter.cuih
heali Petri "aposloli-/scjlicef antefaiJ-Pippini. Erari- ..siiis exercitibus Franciam repedavif." {'rsenominatus
'
epTumreg.s; irie.ihare cor,.cut easdem civiiates et ..-aulem.Fulr.adus vcnerabilis Jibbas, eipresliyler. Ra-
. ioca imperiaii tribueret diiioui.' Assefens isdem Dei - verinaiium par"le"s< cuni missis jarnfaji: Aistiilfi regis
ciiliorymiiissiintis_re_;'nuIIa periitiisTationeeasdem ; 'cbnjuiigens,. et pef.siiigul. s ijjgrediens ciyjlatesiain
civitaies a potestate he.ati Pefri,. eijnre Jicclesise . <Pentapoleos..quam'et,__-mi.ise., easque reclpiens,r"el
JRbiiiariae,vel pohiificis ap.ostojicaesedis quoquomodo -.ohsides* per tinarriquamqiic;abfereris,atque |irilriates
"alienari. Affirmaris eliam. snb itirameriio qriod per secufti iiiia cum cjavi.husportarum civjlaturii defe-
- ntillius lioiriiriisfavofein -.esecerfamiiii saepius de_- jeris, Rbfnam cbnjunxit. ... ... - .- . ~
"
dissei, nisi pro arnore heati Petri, et.v.enia.delicto- -: t Elipsas claves lam Ravennatium urbisi qiiamque
1 Marist in margirie*: Absdlvit, ldesf, dimisit. 7 * Cod. Lhc, ei. ... • , ; ._,-'-... .
-2Cod.'Luc; valde. ... ... ;. 6 Cod. Luc, Comacium.. _. -. .- . ; ." _. ,. .
5
-* Cod: LuC, tfibuil,- ' Jn.al., ejtis exiniietas dce's.t.:Pro_'h_s~verb_S Cod.
;" ._•''
- *-kV.iialuitscilicei anteiati PippiniFrajicorum regis_ Luc: habeiipserex_.. ,,,, ..." ".,..: ;..'./"•, <;..
ihclinare cor, eic , :_'" ' ' s '.".
." . , Gpd. Luc.,,de unaquaque tblleris......",.. ,.
VAIUORUMNOTiE. ;.
ris dabalur buccina. Curtliis,,-lib." m : Pairib more mox -ip pofesiatem poBiificis'Rbmaniiransferret,"'uti
.Persarnm Iradiinm esl orlo saie deniuni ptoccdere, narrat Ahasia.-ius. PAGIUS. -' - ""'<;»-'.
Me jam illuslri. Stgntuit e tfibernaculo-fegis buccina - -h {-.-'Et ipsdsdaves IbhjRnvehhaliumiirbis,qudthque.
dabalur,. ldem, lib. v :-Juba, cum cqslra moverevelfel, diversdrrimcivitalum ipshis Ravenriaiium exafclialus,
'.signum dabat. El itifra : Ipse lerlia vigilia sitenli : uhit cum donatwne da eis a stio rege ehiissa, in confes*
agmine, ac ne luba, quidemdato signo, pergit- ad -der -slone.beali Peiriponens, cideniapostolo, et ejus vica-
. inenslraiuin ilcr calliumj ALTASERRA.-.- .- D'rio sahciissimo papm,atque omnibnsejus sitccessoribus
..z.Resliluil ipsqs civifates prxetalas: Pippimis, co- pontificibitspet enniter possidendqs alqhe disporiendds
. gni.a Aistuiphi regis fraude, ira el dolore exarsii; ei, iradidii.:.pjppinus rex Fraricoriifnpef Fulradum ab-
novo decrelo liello, hovos populis "deledtis indixil. liaiem -exaichaiitm Ravenniilem". ab Aisiulpho rege
Tiirac-iu exercilu in Lniigobardos ntoyii, Aislfil- I.ongobafdorum-armis ablaium, cohcessit Petro >et
prmm ad Alpium angustias ftigaium Papise obsedii; .Jus successorilihs, in sigtuim donaiionis, deposiiis
nee.veniahrujiquairi rupii foederis.ei roganti iribuere claribus suner cqiifessiqne,-ld est, sepuicro-Jjeali
yoluit, quousque Ravennam cum iiriiyersoexarcliaiu, Peiri. Tradiiio.claviun. esl symbolum dediiionis, vel
Penia.polimque, ac vjginii eiviiales iis provin.ciis diiiiafibnis: Annales Franc:, iid an.n. 800 : Atart Sar-
compreliensas; Rbmariopbttiilici 1tradidissei. Aisiul- rac/nuf, pfmfectus Osem; claves urMs currialiis donis
plium "coegii,.inquit •Aitasiasins,ad confirmandttm regi niisii,.tpromitieris eain se tfddilufum.tTradilione
"pactiim qubd per oclavam eldpsam indiciionem.inter .aiueartJiii chiiiuin Ba:-.'_,<o,imperalori Capua concessa.
partes pVo.-rierfll-et faciaih iif-scriplis .doniilioiiem -a iirinc.ipe..iirbis:_Leo Osiiens.,'Chronic: CassinenSi
rtqniam ad Steplianum papani. transmisil, ideoque .ii.b. ij.cap.5y : Cum ergo Capuanus princeps.Conslan-
pqst mensem Augustum ejtisdem.anni 7oS,quo rnense JitiopolilimojmperatoriJBasilio clam fdvens;:cldvesau-
Seplembri nona indiclio" i.rii[iu"msurripsit. 1'ippinus, reqs ad iltum misit,se el.iirbem -Cdpuam, imo toliim
in Fraficiam fedieris, feliqult.iri Ilalia Fuiradum ab- principatum ejus, per hmc imperio-tradens.^Claves
hatem monasierii sanctt. Diqnysii,; qiti' civilates ,in sepuicri Hierosolymilani a pa.lriarcha. ijenediclioriis
pactb cqntentas 'ab-Aisiulpliti reciperei, receptasque causa accepitGarolusM.;Annai.FranCij-adanri.80I:-
i>9i STEPHANI :PAPJS II §92
'tliversarumcivitatum ijisius flavennatium exarchatus A-seu Comiaclum, Nec rion ercivitatem Naruienseiri,
liiia.cum suprascripla donatibne de eis a suo rege quae;a * ducalu Spolelino a parle Romanorum per
emissa iii cohfessionebeaiiPetri ponens, eidem apo- êvolula annorunispalia frierat invasa. Dum efgo hsec
slolo, eiejus.vicario sanclissihio papse, atqueoinni-. . -agefenlur, ipse infelix Aislulfus quodam loco in ve-
Ijus ejussuccessoribusponlificibus a perenniter pos- 'ner.aiionefn pergens, divino ictii percussus, defunetus
sidendas atque disponendas Iradidif, id est, Raveri- ,'est. Tunc Desiderius quidam dus Lorigobardorurri,
Dafn,'Arimirium, ^Pisaurum, atque Fanum, Cesenas, qui ab eodem riequissimo-Alsiulfo Tuscise in parles
Sehbgallias, Esium,s Forum Pompilii, Forum Livii, "erat directus, audiens prsefalum obiisse Aisiulfum,
'-'cuin-casiro Su_subio,"<'"Monlemferetri, Acerrag.b, "illico aggfegans ipsius Tusciseunivefsam exercituum
Monierii Lucari, Serram, castellum sancti Mariani, .. miilliludinem, regni Longobardorum arripere nixus
Bobruin, Urbinum, Callium ,'Lucuios, b Eugubium, - est fastigium. Cujus personam dbspectui habeus * Ra-
VARIANTES LE.GTIONES.
1 Al.,' Peijsaurutii, Concam, Fanuni, elc. elc. ' -
- * Al., Forunt Populi, Forum Livii, etc - lis, Eugubium,
4 Cod. Luc, duce Spoietaiw:
,.••* Al>, Feielri,, Acerreagio monle, monle Eucali, :?God. Luc, ._-a-...<-;al., Ralchisum.,
Serrdm Caslellum,,S. Marini Babium, Urbinum, Cal-
VARIORUM.NOTJ..
.Eodem.die Zachariaspresbgter quem rexHierqsolymas B formulis lunc usi sunt tanquam nolis temporariis,
miserat, cum duobris monachis, quos palrinrcha cum qu_3 subjeclionem nullam inlerebant. PAOIUS. .
eoad regem mish, Rorriamvenil: ii benedictionisgra- a Perenniter possidendas alque disponendas. Anle-
tin claves sepulcliri, dominici ac loci Catyafim cum .quam- Stephanus a fege Pippino discessit, iesiaiu_
vexillo delulerunt. ALTASERBA. ,-. .eidem est, nee verbis, nec scriptis Langobardorum
2. El ipsas claves.tam Ravennalium urbis, quamque regis ejusque.genlis fidem. habendam-esse, quippe
diversarum, etc. Fulradus cum proeuraloribus Aistul- • "gui liaud stetisseni promissis, si Francorum exerci-
pbi in exarchaium Pentapolimque pfogressus, omnes ttis trans Alpes regres,sus foret, nisi exsecutioni mah-
urbes, pr.xter Ferrariam, Faventiam el alias quasdam, -,-datusesset lractatus pacis qui fieret. Aislulpltus rex,
recepii, et obsidibus de, unaquaque sumptis,, ac pri- Roma scribens ait, cum suis judicibus per blandos
moribus secum earum duciis, Romam adiii, aique sermones, el suasiones, atque sacrdmenta, iliiiserunt
singularum urbium claves una cum tabulis ipsius . pruderitiam veslram, et plus illis falsa dicenlibus quam
-donationis a Pipj)inorege facla, in confessione s:in- nobis verilatem_asserenlibus, credidislis (Steph. II,
cti Pe.tri deposuil. Rayennae eliamnum ji) antiqua episl. 3, ad.Pip, et fil.):E_i ;sarie.ut pontifex pra.-
tabula Jegitur hsec epigraphe, a" Pajiyrio Massonti, dixerat, faclum est.;..iiam Aislulp.hus solulu.s mem
lib. n, relata: PIPPINUS.PIUS. PRIMUS.AMPLIFI- periculoque suam ditiohem amittendi, commissariis
CAND/E. ECCLESI.E. VIAM.APERUIT. ET EXAR- _'a Pippino relictis in Italia ut eum proliiherent ne
-GHATUM. RAVENN/E. CUM. AMPLISSIMIS C ali.ena raperet illusit,-et, ut ibidem prbsequitur Ste-
csetersi verba exesa. Sed ea inscripiio longe post phanus, omnia qum per sacratnentum beato _Petro per
Pippiiii moriem posila; et poslquam imilalores ha- vestros missos resliluenda promisit, irrila fecil, el nec
huit, cttm prinius dicaiur Ecclesiam ^mplificasse. -uiiiuspalini lerrmspatiumbealo Pelro reddere vqluii..
^Quid.porro donatio Pippjni.cojuiiieret, et quas eivi,- Quod auiem magi..,"Aisiiilphiis .yalida educfa acie
tates ebmplecleretur, inier scripiores nqn cpnvenil: obsedit Romam, nilque cfudele, nil impium prseier-
riain prseter civitates quas Anasiasius receriset, Leo inisil qubdin Iocis linilimis. perpeirari lion jusserii.
Ostiensis, in IJist. Casin., lib. i, cap. 7, latioribus Quare poniifex jn lantis rerrim -angtistiis, exper..
eamdem donatibnem ejt.iendit'termiiiis. Se'd quidquid > corisiiii, ad Pippinum ilerura et .Francorum geiiiem
sit; illud cerlum vitletur annotatori Baronii, ab hqc severlit euiagilaique ut expleant quod jiromiserant:
teropore plenam in rebus civilibusadminislraiionerii Quod per donaliojiembeaio Pelro offerendum promi-
poniifices Romanos, lam Romse quairi in exarcliaiu sislis, ei possidendumcbnlrqdere debeatis (Id., epp. 5,
Rayennaiensi exercuisse, nisi rebelliouum "moiibus. 4). Quiri eliam, ut eoruni animos peneiraret attius,
aliquando impedirenlur. Romani enim, inquit, ab eo I>r_e;>iditimque quaniocius impelr.arei, dedit ad.Fran-
tempore qno Pippinus exarciiatum Ravennae priri- cos episiolam divi Peiri nomine scripiatn lusverbis ;
cipi apostolor.um ejusque successoribus cqncessii, Per susceptum evangelicmprmdicationis verbum profe-
Consianiini Copronymi imperatoris hseretici, qui.eos clo in hac opqstolicmDei Rotnana'Ecclesia iwbis com-
adversns Longobardos-defendere noii poterat, domi,- tnissa, veslrq fulurce relribulionis spes teneiur annexa.
nationeiri peniius excussere, et rempublicam iusti- Ideoqtte egq aposloius.Dei.P.elrus; quivos adopuvos
tuere, cujus capul Romanus pontifex, defensor.vero I) habeo filios, ad .d.efendendumde mauibus adversario-
ac proteclor Pijjpinus Francoruin rex dicii sunt. - rum hanc Romanam civitalem, el populum tnihi a Deo
Hinc quando Siephanus II, ju suis litieris, de Aistul- cqmmissum, seu el-domum, ubi secundum carnem re-
pho et de vexaiione urbis Romse senuonem habet, quiesco, de contaminalione genlium eruendam, vesiram
nusquam meminit imperatbris, et Roiiianos populum omnium provocans dilectioiteinadhorlor, el ad liberau-
suum.appellat, ut viilere est in ejus epistolis 5, &et dum Ecclesiam Dei, mihi a'divina potenlia cvmmenda-
6,,,ad Pipjrinurn regem, lisdem loquettdi formulis itim, omnino prolestans admoneo, pro eo quod maxi-
utuniur Paulus papa, Stephani successor, e.t Adria- jnus affiiclionesel oppressiones a pessima Longobardo-
nus I, ille in epistolis brdirie -2 et 7, ad.Pippinum;, rum genle pqliunlur (Ejusd. episl. >5, ad Erancos).
hicin ejiisiola 4adCaroIum Magnum anno775 dala. JJ_ec audiens Pippinus pernicissime, Alpes iransii,
Nec referi quod pojuiftces Jii.subscripiionibus dieia- Ticinumijue secundo obsidet, ut Aisiujplium revouei
- rum episioiarum memorent annos Coustaiiijiii impe- ab obsidione urb.is, sedem regiairi defensuruin. Nec
ratori.s, dicuntur eniin datae imperanle Dominopiis-. -in Franciam redii priiisquam offlhe abunde expletum
simo Auguslo Constantinoâ Deo coronaie, tndgnoim- videat. C_.iera saiis perspicue Anasiasius. SUSIMIER
peratore, anno 32^ velaiiquo.alio ejusdem imperaio- b Eugubium 'seuComiaclum. Eugubiuni libdie Co-
ris; nam et coiicilium Romaniim, anno .743 dicitur .miacjura, civitas episcopalis Umbri.__,.quse pefVenit
habilum, anno. secundo. Arlabasdi imperaloris, Luit- ad_ sedem apostolicain, ex donaiinne Pippini ciiui
prandi.regis anno irigesimo secundo; inde tamen non exarchatu Ravennate. Anastas. in Adriano : Seu Co-
Sequitur Ronfam Luitpfando Loiigbbardorum regi . jnqclium de exarchalu Ravennaie. ALTASRBBA;
fuiBS*suhditani. Prscfati iiaque pontifices'Romaui iis
'
995, . EP.STOL/E'.. .9*
deiiisus, duduiri rex, el postmodum monaclius, ger- A / aliquantis Fran.cis in;auxi.IIum ipsius;'Desid_erii; sed
nianus prsefati Aislulfi, sed el alii plures Longobar- et plures exercitus Romanorum.si necessitas exige-
dorom oplimates cumeo, eumdem Desiderium sper- retin ejus.disposuit ».occurri_a(ijiitorium. Et suffra-
nenles, plurimam Transalpium, vel cselera. Lqngo- gantibus .praedicii _sanctissimi porilificis Deq acceptis
iardorum exercituum uiultitudinem aggreganies, ad. precibus, iia omriipolens.Dominus disposuit, ut sine
dimicandufn conlra eiim profecti surit. uHa. ariimarum periciitaiione.anlefaius p.esiderius
* a Ad hsec
pfsefalus Desiderius obnixe praefa.um per. jam.dicti coangejici papse ? concufsum eamdera
heafissimum pontifieem deprecatus est sibi auxilium qtiam ambiebal. assumeret, regalemdignitalera. ._ ,_,,
ferre, qualenus ipsam regajem valeret ^ssumere di- -Dumvero hace.agerentuf. direxit. missum.suum
gnitatem, spondens jurejufandb bmoem" prsefati sanctissiirius ponlifcx, et abstulit de ipsiscivitalibus;
beaiissimi pontificis adimplere vgiuntalem. Insuper quas ssepedictiis Desiderius.rexreddere promiseral
ei reipubficse se redditurum professtis -'est civitales beatissimo eidem papa.,' id est, Faventiam, cum
quse r.emanserant, imo et copiosa daturum munera. Gaslro^-Tibefiano., seu Gabellum, et ui.iiversum du-
Tunc isderii prsecipuus Pater, etjionuspaslor, uiiio cafum Ferrarise in inlegrum.- El; annuenle Deo,
corisilio cum ssepefatoFuIrado.venerahiii presbyierb 1 rempublicam djlataiis, et universam dominicam p!e-
_t abbate. atque" consiliario .Chrisliahissimi PippJni vbeniSidelicet, ralionalessibi commissas oves, ut
Francorum regis, misit suum germanutri, Paulum horius pasior, animam suam pbnens; omnes ab insi-
sciliceldiaconem, atquef-Jifistopliorum consiiiariifm, diis eruit inimicorum, cursumque consunjnaiis, et
uria cumprsefato Fulrado, in partesTifscise ad.pra.- omnia utililer' perficiens.^Deiirocatione vitam finiens,
diclum Desiderium; Cum "quo loquenfes, cpnfeslim ad __terriam.migravil requiem. 'Qui' fecit brdiriatio-.
perscriptam paginam ferribili jufameuto isdeni Desl-' nem unam perinenseiri Maftium, v prj.sbyteros xi,
derius cunetam professus est superius atjhexam1 diaconos
ff, episcopos pef diversa loca' numero xx ;
spqnsionein adimplere. Post hsccyerb peracia slatirii1 et cessavit -episcopatus * dies .xxxy. Sepullus est in
suum missum, id est Slephanum venefabilem pfesby- basilica beati Petri apostqlorum principis yi Calendas
ierum, cum apostolicis exhortatoriis liltefis," pra-fatb' Maii, indiciione 10. 6 Et cessavil episcojiatus cjus
Radehiso, yel cunclse geriti Lbngobardorjirri, direxit, diebus.xxxn., , :,
pfoperans. et prsediclus Fuiradus venerabilis .cii_h
-VARIANfES LECTIONES.
1 Cod. Luc., occurrere. _ _ \'M.\ presbyterqsdiioSfdiaconos
* Cbd. Luc, consetisum,flachis vero redit ad mona- diversa ' duos;episcopos
' : per
' ioca numero iv.
slerium. ._ . " Al'., dies XXII. : . - -_,-.. -...;
SAI., Tiberiaco. 6ln al. deeslhsec repelitio. -'.;.-"
VARIORUMNOTiE.
,*Adii<ec prmfalus Desiderius, elc.' Ais.tulphoLon- C lia, Jmola el Ferraria, cum earum fi.nibus,Auximum,
gobardorum reg«, anno seplingenlesimo quinquage-, Ancona et Htimana, cuin earum lerfitoriis, et.Bonor
simo sexto, mortuo, Slepliaiirispapa.lriter Lbngb- nia, ut conslat ex liileris. Siephani ad Pippihum
fcardos pro successione exciiatos tumultus-compres- • regem ea de re dalis, et per Fulradurii abbatemi
sit, et Desiderium Tusciae ducemad-obtinejidum Georgium episcopiini,-et Joannem sacellarium, trans-
regnum juvit, sancito cum ipso foedere, ipsique auxi- • missis,. quibus eum rogavit uf cum Desiderip, ubi
lium- Francorum impetravit, iis conditiohibiis, ui jpfomissa implevisset, aniicitiam fosdusque pacisce-
civilates -quas Aistulphus ad mortem usque contra' . retur. Soluhi iamert Ferrafite' ducatum Stephahus
pactum retihueral, et quas Pippini donalio comple-, recepil,"Desideriqrege cseieras civilales.coi.tra. pro-
ctebatur, Ecclesise Romanse restiluerei,. ut lestatiir -missaretine.nie. PAGICS. . _ ..,.., .,.,-.'..
Anatasius Ribliolliecarius. Hse civiiates eraiit Faveii-
'. 'OTMiliit;,;:::!;;
" : -'
ROMANIPONTIFICIS '"'};.
EPtsT<_a__E;;i:|;BE_GaETA.;
(Mansi,C.onc.CoUoci.tori).Ti\l.)
'
'. EPISTOLA PRJMA D proteclorislui. tea.i aposiqlqrum pfincipis. Pclri et
STEPHAKI H ADriPPIKUM EEGEM FRAKCOpUH. '. . "noslris bbtulibus.prsesenlalus, imposita_ sibi yerba
Gralias qgil de promissisper Droclegqngum abbalem , sajuiationis ac. sospitaiis exposuit a ,Deo: servatsa
. quid Pippino missus ad Stephanum papam [ueral, alqueamaniissimse excelleniise tuse." Unde innume-
cutn is_iri Franciam venire sevelle significassel. fas omnipotenli Deo Iaeti effecti gralias refereiues
Domino _excellenlissimo fllio. Pippinq.regi Sle- egimus,pelentes ejus divinam misericordiam,.licet
phanus papa. . - peccalores et indigoi, ,ul prosua je.protegnt pie-
Prasens. Droclegangus abbas,, -sacris Uminibus taie,'. exceilcmisHhie. iiii, et mnltp amplias aique
995 '--'- .ST£PilANLPAPJ_J II •_ ...-.-. . .. , .--,-. , ~U96;
perfectius suo limore l_u_n*rcg-num -onlirmet, ,et-,Ascienies quod s_ quis declinaverit in aliam pariefn$
atiiore -apostolico ; qualerius ei praesenli vitaloiige: ':• ab aeterrise " healiiudiflisTJiereditate erit alienus.
feliciter- fruaris , ef' selernse' beaiifudinis -0_is«Jrs, 1 , Scriptum quippe est: Quhperseveraverit -usque iri~
fruclu apbstolici amofis effici merearis. Etemm.prse- :. fihem^ltic satvus eru(M'aith. x):Diligenlibusmdmque
sens Droctegarigus,' ffdelis tuus missus', jtixla quod--- Deutn omnideooperaniuf'inbonuiri(Roth. viu). Bene'
- -=.
iiobisJbcuius-fuit.-congru.um pef eum lunesublimis-. - valete. """: ;..'-..-:... '---_.._=>.
siin__ bbriifati iri' ofe pbnfenies-renusiinus respon-: - "-::v-:; •:• EPISTOLAHI. _."'-' .: '-"«•" :><
sum rcuiet in omnibus credere jtibeas, fili,'quia
STEPHANI V.AV& II. ADPIPPISUM", EJ.USQDE FILlbs EEGES,.
in omnibus quse.mandasli, Chrislb cooperante, sa-
ltilaria :tib'i mandavimus. Sed imple dominifcumdj- Cunclante-Aistufphffcivitales..restiluere novisqueinfe-
ctuni, sicrit scriplum est -:,Quoniam.qui:perseveravet statioriibusEcclesiqm vexqnle,_:regetn;obleslaiur id_.
operri ferat,' eidbiiationem"idricta Pelro prgmissdhi' . ;•-.-
rilnsque in finerh salvus erit (Matth. x ). Ex hoc fe ipsaiinpiefi'siudeat:, ::.-.'?. -.;'.'
enim centuplum accipies,. et vitam possidebis sater _ Domiriisexcelleriiissimis llliis Pippirio regi,._et
nam. Hocaulem pelimus, Jili,-ut dum missos tuosad
nqstro_spiritali compairi,. seu "Caroib et "Carolq-J.
iiosremitterejusseris cum rbsponsis, hunc Joannem, mariiio iierii f-eglbus;,jet uirisque patriciis Rqiriarib- '.
virum religiosum, ciirn eis roittere jubeas:; fidelis .1 ..rum.-Sfepliariuspapa.'" .,_:;.*; V '.'..'-}'.''} -
eniut tuusest, et prudenter reporlat responsa. Bene Pfovidi et sapierilissiiriLSaioinohis prqpheticaiia;
vale. . - --" - ,-._,-
, fertuf_assertiq : Notnqri bonurii super iriisericdrdiqni:
,' ,. _ _- EPISTOLA.II. .'-..-. ,'
- ..' STEPHANI PAP4511ABPROCEUES FRANCORUM. (Ecclixii). 'Npmen'' quippeibhurii-est, fidem,quam
quis polli'cilus/fuefiti immacuiafo'cqrde et pufa cbn-
Vi ipsius apud Pippinum regem pelitibni faveant, eique
in suscipienda Ecctesiie caitsa' operam' suani consciehtia custbdife, el operibusimplere. Komen eriiiri
fefant... •_--' -r -- honurii est, tqiis vifibusad exaliaiiqnem saneiie Dei'
'
Stephanusepiscopus servus servorum Dei viriSjglo- Ecciesi_3, per quamei salus^C-iristiiirioftimexIslit,"
•riosis nosirisque fflifs oitmibus dueibus gentis Frlm- decertare. Bonuirieriim interoiriries' gehtes'de>.bj)is;'
"" " •
corura. . ' ..::- - exii.tnoriieri, si'operibus fuissel impjetum.' Redei_fi~
"
Laia gaudet sancta' mater Ecclesia in pro\;ectu . ptor namque ntfslermlseficbfs "etmujttim riifsefatbf
fidelium (iliorum. Proplerea et si corpore absentes, pbminusjlllis.propitiatqr existit,,, quos onininq. tota.
spiriiu vero prseseiiles, glorlqsarii pruderiiiam. ajque meniis.integritale. Jideles et defensbrcs sancls-."siiaj
diiectibnem vestram, sublimissimi filii, ac si prse- Ecclesise eognoverit. Qualis rerauneratiolaril inercesi
senlialiler amplectenles in osculo.pacis,.salulamus Q | srib coelo existimanda et coaequanda est -ad eaih,-
in Domino, dicentes :Behefac, Domihe, bonis. et._ quoe prb defensione Dei Ecclesiae et donius beali
reciis cbrde (Psal. cxxiv). Quoriiam fiduciam ha-' - Petfi est reperidenda ? Ideo; namque exeelleritissl-
herhus ijririd Deuni limei.s, et protec._rep_ives.rum ..'. marii et a Deo proieciam.hqnitatem -ye-trarii super
heaium'Petruin, principemapbslolbrum , diligitis',,, turbas .pbpiilofum et multarum_gen_li_um..JdemRex;
et curn tola. mentis devotione pro ejus perficienda regum et-Dominus:dbminanlium salvos vos.irisiituit,-;
uti.itale in' nosira ohsecraliohe cooperatores. etâd- ut pef-vbs sancta -Dei Ecclesia exalfeiur. Polnerat
jutores eriiis': prb certo -lerienies qnoii percerta- / nairique alio mbdo, ut illi placitum fuisset,' sanctaiiij
men quod in ejtis sanctam Eqclesiam, vestram spi-. suam. .vindi.care Ecclesiam,- et- juslitiam. _sui prin.
rilu.alem mairem, feceritis, ab ipso principe aposto- - cipis aposlblorurri exigerejsedquia-meiitemeicbh-
iorum vestra dimlttantur peccata, et prb captf cursu scieriiiam_Vestratri.ySDebprotecte^spJriialis^cofhpaV-
laboris cenluplum accipiatis-de^manu Dei, et "vilanr - ter, etdulcissiroifiiii, probare-voluil/ideo nostram^
possideatis aeiernam. ldeirco obsecramus - aitjue - iiifelicilatem îd vbs venire prascipit. Tradidimus
conjuramus veslram sapierttissimam cliariiaiem per «-.enim -corpus etjtnimam nostram in magnis iabori-
Deum et per Dominum nosirum Jesum Christum", et:; -busadviam spaiiosam , et longinquam' provinciam,
diem futurum examinis, in quo omnes pro nostris I) : yalde lisi in vesira"iide : per Dei nutum iljuc profe-
facinoribus erimus feddilufi raiionem ante tfibnrial eti sumus, aitlictiin rilvee.t ffigbre, sestu et aqua-
celerni Judlcls, ut nulla inlerporiatur occasio ut nori' runi iriundatiorie, aiquevalidi^ fluminibus, et atro-
silis adjulores ad bbtinenduiri filiuiri nostrum a Deo "Cissiriiis moiiiibus; 'seii diyersis periculis. Elenim
servaium Pippinum, excellentissimum regem^pro '""-"dfim vesiris niellifluis oblulibus prsesentaii sumus,
perficienda utiliiatefauloris vestri beali apostolorum omhes causas principis apostolbrum in vestris ma-
principis Pelri, sicut per prsesentem ^Droctegangum *'nibus commendavimus,. quoniam quidem.inspirati-a
Teligiosuriiabbaterii, ejusque coucomites direximus; Deq aurem pelilionibus nostris accommqdafe dignati
quatenus "vobis cbncbrrentibus , dum nosira depre- eslis,".et vos heato Pelro polliciti eslis ejus justiliam
catiq; fue-rit- implela , Jpso principe aposlolOrum , exigefe, el defensionem sariclse Dei Eccles.i_3procu-
eujus causa est, largienfei.vestra delearitur peccata, rare, et, ui vere fideles Deo, pura^meute pro defen-
et ut habetpoiestatem a Deo cbncessam, sicul clavi- siorie Dei Etclesise dimicanduiri properasiis. Sed j
ger Tegriicoslorum vobis apefiatjanuam, et-ad vitam1 - omnipolens Dominu.s, quioqnterit beila ab iiii.tio.
introducai feterriam. Sed aitendite, filii, et ad parii- qrii superbos humiliat,- ei hiimiies elallat, illico
cipandum hoc quod opiavimus siudiosius elaborale, justitiam beati Pelri vestrsa-honiiati, ei biiinibus
hm'>'•* :' .EPISTOLiE;.-; ,_ 93*
GforManU.deirtons^ A•jai-iiori regni coelorum. vNuila Jam vos seducat sua- -.
culufri.os tendit,-quaie omtiino glqriqsiirii;es|rereren-. . sio, ,'aut.acceptilaiio. Considerate qu.am forlis exislit
dum.JUi eniinimri_iei Dei ei sariciae EC.lesiaej qui... exaetor. idein pririceps apostolorum bealus Pelrus. -
iniua;feroeilat_e coriiidebaht,;velqees pedjfesliahenles ;; - Videte omnia.quoe ei promisistis, et per.doriaiibneni
- ad effuridehdum sariguiriem, super lireyem riumerum qflerendum polliciii estis, coniradere festinate, ut.
popuii vestri-;Irfu.-riirit, et; Ita pef n. anufn :*beatl;; iion lugeatis in seler-num, etcqndemhalj manealis in
Peiri omnipbieii- Dbrriinus.viclpfiam vobis.-largiri,, futura viia. Viia •enim" liujtis mundi brevis esl, et-
digriatu.s est.iiUt.illi; ijrii .iririurrierabiles.exisiebati.t,, sicut umbra declinatur.etsicut ves.tihJenluminyete-
a_paucis Jiorriinibus'fuisserit Jntef erripti.;Et humiliaii,V rascit..J}lam vitam seternam, quam vobis bealtis
suiit,jpsi inimici Leatl -Pelri; usque ad terram, _t iia.;• Petrus prq sua causa et juslitia promisil-, tota meule._
tirrioremet- Iremorerii in Jiiis.D.omirius; immisit per et iutegrb corde quseriie. Deceriate-.bonum_.opus,,
in.__rcessibn___.eaii P elri,.tilad iiihjlhm deverilfent. quqd coepistis, iiiiplere, et quse. p.er donal.ionem
r
Kqn.eriihigladius iiqriiinis;, -sed gladiusDei estlqui-\- mahti vestra corifirmaslis protentori .vestro Lealo
pugnat.-.yidens namque suam .deceptiqnem iniquus;, :; Petro. reddef e festinate:, .qubniam^.scriplum-.estr;
Aisliilpjius __.x^*ci_fri siiis a-Deq destructis-judicijjus,,M' Melius est non voiiere-, quam vovere, el votum non;
pef blaiidos sefmonesel suasibnes_aique;-.acra-fieiila ;Jireddere.(Ecc~le..
_* v);"Sciatis eriim,.quia sicut chirogra7 _
illuseilunt jruderitiam. vestramf ,ej; pjus illis.falsa"f ldium._ vestram donatiqnem :priuceps appsiolofumr
diceriiihus quatn iriohisyeriialem._asseren.tibus. cre-.. firmiter teriel, et necesse est ut ipsum chirogfa-.
4i__istis_Magnoria.mque-dqlore et trislitia, exGeilerir;._ . phum expleatis; nedumjustus Judex ad judicandum; ,
tisslmifilii,_"cbr Jiostrumrepletutne^t; jeur mjnime." vivos et mprtuos-et sKcuium.per igriem.advenerit.,
bpn.Ilas"veslfa iibs audire. vbluit. Omnia deiiique^-,.:_:in futurp. judicio idbm -prineejis apbslolorum idem
quse.per\Dei jussionem vqhis lociili sufnus., veraciler_'." chjrograpliuni dembnslrans riujlam habere firmjta-
ediximiis., .et->jani-"p"aiefacla-.s"uijt, uffaela.ijjsa d.e- lem, disirictas faciatis ciini ep rationes. Sed. magiS'
mbiistrant. Elenitri ;,-._-sicui pri.milus .Ghfistianitaiii explele. quodpromisisiis-v.elocjler, ut-ilerum vitam
vesir«-6dixi_rius,. iniquus.Aistulpliusiex,.ingresso > .' selerham, quam.ahipsqprinclpeapostolorump.ro-.
Iri.ejus.cordeJ)er_i.dO;diabo.Ip_ omqia quse.per sacfa-.. missam habeiis p.os.sideatis._ jjonjuro vbs, excellen-
ineiuum bealqPclfo per vestros."ipissos.-'/esliiuenda., _t.issimi eta. Deo, protecli fiiii,. per Deumsomn.ipoj-
p.fijihisil]-ifrija fecit, etnec unius;palmi terrae.-pa-..- tenlem,_ qui coniinet omnia sua poteniia, et per,
lium-heato, Peirq jeddere yoluit; A die enifu illo,.. - sanclam ejus miitrem glqriosam-semper. virginem
quo-aj mellifliia bo.nitale -.yestra-.separati.-sumus , ,. Mariam dqhiinaih postfam, aiquevjrtutescoelorum,
laiiiumpos.affligereet tribuiare vlsus esf, quantutrii _ el per beatos piincipes-3poslqlorum Petrum et Pau-."
non>pqiesl, os.iiohiijiis enarrare.. In.magna .h-thfque.- , lum„aique,per tremenduirijudicii.djem, u,bj oniiies:
despecliqne sanciam_Dei-:JEccle"siam, et. -liqstram. t, eonstricte ad reddendum de ftostris faclis ralioheiri
IrijiBliitaiem, _et__-yeslrqsniissos Jiabere" visus.est,' p> assislere Iiabemus , _ubi nulla, est ihgeniosafexciisa-
quia.eiiam eta.dp.rppriamhostramani.mamaufere.it- .,. tio,.yelqciler et sine ullo impedimerito,. ijuod hea.to
darii niaJa ejus--imperaiio .et-subinissio facta est;,. Pelro_promisislisper donalionem ves.lram,.civjtales
Quid iiiulia dicimus"? Tanlii.m.nos tribulavit,. quia- ,; et>loca, atque omnes obsides et. cap.li.vos.^jbealo
etiarii, si dici poiest, ef jipsl, lapides-pfo nobis: ;: Peirq reddite, vel qmriia quoe ijssa.dpnatio.cqntin.etj
Ilerenl, Tamen omnia vester-corisiliarius-F.ulradus j quia.ideo vos Dominus per;.humil.itatejmmeam, fne-.
.presbytef et-abbas.una. cum_ s.ujs;:sociis;, si_Deumx__ ; diarite heato Peiro.v unxit in.reges ,,JLII per...yos :
prsc _>culishaberit,. brhriia yobjs eiiafrare possunuv ..- sancla _sua exalfelur Eccleaia, et princepsapostOr: •
KonreIiim quia j'am.Teddere , ut-.conss.llluitypropria; i; lorum suam jusliiiam ;suscipiat. Magnum.desi-
beaii-Petri.voiiiit.sedetiairi scainarqs atgue depfse-.. ,. derium, in-ri.ostrb cbrde babebamus yestros-melli--;.
daiion.es,.;seu".devaslationes in. civitalibus el Jocis.5. "fluos.-yuliqs;,aspicere^ "et ;de ,vi.'.strsejucunditalis,.
Jjeaii. Petri facere sua imperatiohe jiec eessavit^ fiec-'t :..£)"teiiiia-; gaudere., juxta; qnod- .sapjenlissimus.' tiit'
cessat. Oblitus quippe est Deum. qui fecit eum,- ett Salomon :.Per• vicos st plaieas; qumsivi.quem dils-
fidem Christianani.transgressus esl._ Quom.odor.iilte-.- -! xil.aiiiiha mea (Gmit.ui).- Et cerle .quos: dileximus^'
rius credendus.esl, sive.ipse, sjy.e-ejus.consentanei,, per:Dfti jhssionem iiiveniiuusi-qt quos desideravimuS
quj tanta in.Dei -ihj'sleriis.sacramenla praebuerunl,,-. amplexi sumus; pro quo diffusa est supervos henev:
et nqluerunt conservare?:Y,ere: enirri oinnia vobis. 5. dictio et gratia heati Pelr-i, ul Domini fuil provisio;;.
prsediximus.deejusdem impii regis mendacio.et fal- Quod nullus de vestris .parentibus meruil suscipere,.
silate;; et •qu"emadmodum.;dij£imus,inanifesta sunt-t- yos suscepistis, el pr.incepsapostolorum pr__-caeteis
voJjis ,. et perjurium ejus declaratum. est.. Pfq quo) -regibus et-geutibus yos «uos pecnliares Jacieiis, om-.
pe.io yos,' excelleiuissimj et a Deo prolecli .fiiii, ett nes stias caa.s:ts.yobis.commisi,i; ei-vos reddetis rri-,,
nimis qbsecfq, dolearvohispro sancta Dei Ecclesia,, tionem Deb. quOHioilo.pro jusiiiia.ipsius janitoiis:
et heati; Petri eausa; et quodper donaiionem "heaio: ): regni.cosioriim, cleeeiiaverilis. Ciinctus nnmqr.e no—'
feiro offerendum p.romisislis, ei possideridurii eon--: ster populus rcipuIili.se.Romaiioruni, magno dolore*.
tfadere debeatis. Mementpte, et seniper in vesiris3 et amarissimis lacryniis una nobiscum tribulanlur
jtrsecordiis lirmiter. tenele qiiod promisi.stis eidcmi proco, dum ad (amJougttm et spatiosaib provinciam
399 STEPHANI rAP.E II jflOO:
properiivimus, et?pf__ faligiq (sic) validi itineris-cafo i.ft-anxietatis, eigemilusjetdoloris-quoniam s
qurid ti-
noslra mintiaia esf; sic vactiielhifrucluosi sirie effectu D>__jamusevenit, efquba verebamur- accidit.- Pr_J
ju-titise revefsi sumus. Atlamen'-iios ihfeliees jrixta qub' arigustiaii, afflicli, îque bppressij etex oiririi
dbniinicum* pfsscepluiri eglmus, et birtnes caiisas' circiimquaque parie circumdati-a nequissimo Aistul-
beati Petri vobis cbmmehdavimus; el vobis pef tiriet' pjm regeet.L6ngobardorum!geriief profusfisiacrymis,
hbc, sive.ad peccatuth, sive ad mefcederif.Nari.et- perctfssbque Jp,eclore,- cuinprbpheta Dominuin .de-"
eriines geniesJtaiirmiter lerieb"antJquod heatus" Pe-''- precarites dicimus : Adjwarios, Deussalularisnoster;
trus-riuncper vesiruin^foriissiinurii^-bracbium.suain; el pwpterhonoremnominisiuilibetanos (Psa/.txxvm).
pferccpisset justiliam, et .aclum nonest, el iri-magiio" Et rursum : Appreliehde.afma et sculum^ et exsurêin"
cbfdis -stupore d,e .hoeômnes.eveffefuni.- Sed -peto' adjuloriumhostruiiuDominej jridtca riodenies tws,-.et~
excellentissimam hohitafem 'vestram; ui viluperihni-'". expughq expitgn_antesmos(Psalm.-:xtiiy). Etenimsse-
hoc a g.ntibus aufefafis'; etomhibus fideni.v.eslrani pius bboitall tuse iiinOtescerevidemurlicfethostrastri-
:" bulalionqs, tamen etriuncluclu
operibus: bstendiie,-elo q'uod'fides,: jil scriplum <_s.,:" eigemiiu fefefe'ndum;
sirie operibiis otiosaest. Cuiri quaenim,_iduc_a,.au£ '- malqruiri pericu!a,,qua3-abeodemproier-voregepassi
_fortitudihe; ad expugnandos inimicos veslrbs pefgere sumus, et ejus geritetLongbbardoruni, magnoco-
potesiis,'si; jusiitiam heati Pelri,'-ut prbmisisiis" et B I geritepericiilqv significandiim"siaiuimus. Jam credl-,
inltiasiis, uori perfeceritis? "Si eniiti ui coepistis ope:-"' mus, Chfistiariissime 'etexcelleritissimeTili et spifita-
ribusadimpleveritis, eritissemper.viclores etTortis-' lis ôriipater* omriia hobilitali-tuse" esse-cognita
simi snpef "vestrbs iniralcos; et prjfisensrregniim;p-f - qnomodb paGis fbedera ab-ilnpio Aislulplio rege-et;
nvriliorum; annorim- spatia- euhr horia --pbssldebitis; ejus'gente tfissipata sunt," et qualiter nihil Juxta ut
famaj etvitampercipietis aeierriam. Taritb operi.ili-- conslituit,. et pef vinculura-sacramenticonfirmafum;
reximus ad vos Willarium revereritissirriuhf et 'san- est: valuimiis -impetrafe. El jam quia nullum aug- '.
'
ctissiriium fratrem el coepiscopiim el-_fidelem, qui' Hiehlurri;nobis factum est, poiius autempostdesoia-
yobis omui-.' de nbsira ifibujatione.et' causa; heati tionem -tolius iiostrae prqvJncise, et piura homicidia
Pelri proprib ore bnarrbi; cni-iri .'omriibus"creilere abeadem gente"perpetraia; etiam quod cum magnis"
jtibeatis, et exitum*boriuhiiri causabeaii Petfi po- lacrymis ef-dblbre-cordisdiciirius agnoscas, excel-
iiere.-Jhcoliimem excellentiam veslfam gratia' ia-' "' lenlissime fili et sriiritalis compaler. In ipsis Ja.nuariis
" ';' " "•" _ '" *' Kalendis cunclus. ej'usdem Aistulphi Lorigobardorum;
pernsi cusfodiat.
'•-' -- ' 'EPISTOLVIV. '•'' V -";•-' regis eiercitus e Toscicepartibusirihanccivitatem
r
SfEPHANI PAPffill ADPIPPINOM EEGEM. '."'.'- Romanam cqrijurixeruntêtjesederuntjiixtaportani
-
Jloman^ urbe ab Aistulphoet Lbngobardis obsessa, la*:__. beati-Petri, atque beali Pahcratii, et Portuerisem.
.crgtnabiies-Ulteras scribU; quibus qpetn a:Pippino: i Jpsevero Aistulpiius cumaliisexercitibiisconjonxit
' ' '
,iierum, volis.omnibusimplorM. .-_, . ex-alia parte,-et sua fixit teritoria juxta portamSa-
Domino excellentissimo filio el nostro spiritali com- i iariam et caeleras pbrtas, et nobis direxil diceris :""
>paifi Pippirio Tcgi Fran.qrum, et patriciol.oma- • Ape.rilemihl portam'Salariam-etirigrediarciviiaiem; 1'
- norum, .Stephanus papa. * -'"-'' - eliradile inilii pontificcm veslrufn, et habebo.ih vb-
Quarita lucluosaet amarisstoalrisiitiai.circurnval- bis -jcompassionem;;alibijuin riiufbs subverieiis, unb
latijquantaque' anxielate ;atque anguslla coarciati;- vos gladiojnterficiam, et videara qui vqsêruerepos-
sitrius, et,*quanias, cfebrescenlibiis*cbntinuismalis, sitde.manibus meis'.-Sed et Beneventani bmnes.
oculi "•flbsiridisiillanles profuridaht lacrymas; credi-'.-• generaliter in Iianc- Romanam urbem cohjurigenleS,
mus ^quodet ipsaomniurnelemeritorum figriienta resederunt.juxta:portaih he_itiPauli ap6s.oli,et cae-
enarreni. Quis:enini liarum tribulaliontim conspeclbr..- teras istius Rbmanse'civilatis porias, et omhia.extra'
nonlugeal ? Quis auditbr harutri -iiobis inlisereriliura., urbem" prsedia longe lateqhe ferro et igni consum—
calarnilatum; non ululei? ;Quamobrem -cujiisdambo-;;: pseruni; domosomnes eombufentes, pene adfunda-.
nse mulieris Susanria. pudicitiae" verba loquimur .;. .,-, menla- destruxerunt. Ecclesias J>eiinceriderunt, ef
.Anguslim nobis undique, et quid~;agamusignoramus; sacfaiissimas sanctorum imagines iri ignem proji-
(pdniel, xiii,- ;xiv). 0 flli excelIenii6sihieetCbfisiia.- ,. cienfes suis -gladiis consumpseriint; et munera isari-
uissime, utinam omnipqtens reruni crealorDomirius, ; cla, id esVcorpus Domini nostri Jesu Chrislij irisuis*
quemadmodum priscis tempoflhus HabaCucil!um pro-,- coiiiamiriaiis vasibus, guos folles vocant, mlserurit, >
phelam .ad fefocillandum et corisolandurii Danielem,,- el- -cibq :*carnlum copioso saturaii comedebanf-ea»
praecipuum prophetam, abslrusuminJeonumiacu, ; deiri ;munera. Velamina altariurri,_ecfcle_iarum Dei
repentino volatu apportatum ab aiigelo miserat, iialf om.nia orriamenta, quod nimis crudele"dici est, auf^-
et nuric, si dici-polest, ejus-nisericbrdissima longa-. . renles, in_ propriis uiilitatibus usl suiit. Sefvos"Dei
nimilasaDeo.servatam excellenti.am luanij vel unius:j. monachos, qui pro officio divino in monasteriis mo*
hor-_"mqmenlo;prsesenfem fecisset; ad contemplan-'.: rabaritur, -plagis maximis "tundentes, piuresjaniave-
dam serumnosa et lugubresangiistias et tribulationes:;: funt; et sanctimoniales feminas, atque TecJusas,
quas';.immani.lep a Longohardofum gente et eorunfi quce ab irifantia et_pubeftalisiempore prq Dei ambre
.nefando rege patimur! Ecce venefunt nbbis dies an-- .,- seseclausurse tradiderunt, abstfaheniescummagiia
.gusJi__,-prseslbsunt dies fleiuset amarUudibis, dies,5 crudelitaie, polluerunt, quinetiamcf rrt ipsa-cbnta-.
- EPISTOLJE. : i302
1031
minatibne alias-iril.erficere nisisunt. Et omnes.do- Apotenle,
l qui teunxilsupertiirbaspopulorumperinsli-
mos callas beati Pelri igrii combusseruni, vel ojm,- tutionem beati Pelri in regem. Occurfe, occurre, fili,
•flium Rumanorum,4il dictumest, domos comburen- ,ct subveni nobis, antequam gladiusinimicorumaduor
1 tes extra urbeiri fundiius-deslruxerunt, «l omnia noslrum
pertingat. Petp le, ne pereamus, nequando
-prrulia abslulerunt, etvineasfere ad radices absci- dicant genies quae in cuncto.orbe terrariim sunt:
derunt, et messes conlerentes omnino devorayerunt. Ubi est fiducia Romanorum, quain post Doniiiium_-in
-Ei neque dotriur-saiicia. nostrse ecclesise , nejque regibus Francorum babebanl? Non nos patiaris pe-
cuiquam in liac Romaria urbe commorariti spes rire, et ne moreris, aul differas.nobis ad solatian-
-remansit vjvendi, quia, ut dictum est, omiiia ferro dum, nec a luo nossepares auxilio; sic non sis alie-
fil igni consumpserunl, et multos boinines iriterfece- ajus it regno Dei,.et ioseparaltis-a ttia dulcissima
runt. Sed copiosam familiam Jjeati Petri, et omnium conjuge, excellentissima regina, et si.irilali îostra
Homaiiorgm.-tam «irosquam mulieres, jugulaverunt, coriimalre. Non nos amplius anxiari, et periclitari,
et alios plures captivbs duxerunl. Nam el innocenlesi atque in luelu et flelu perseverare per.mittas, bone
"iiiTanlulosamamHIismatrunisiiarumseparanies.ipsos- excelleniissime lili, et^spiritalis comp.aier; sic non
que vipolluentes, interemerunt ipsjimpiiLongobardi. superveniat tibi luclus de tuis meisque dulcjssimis
E't tanla malain Iiac Romana urbe fecerurit quanta "' filiis, domno Carolo etCarolomanno excellentissimis
. cerie nec paganse gentes aliquando perpeirarunt; regibns et patriciis. Non. obdures aurem tuam ad "
qum" etiam, si dici polest, et ipsi iapides nostras audiendum nos, et.ne ayertas faciem luam a-nobis,
desolaiiorcesvidentesululant nobiscum. Quinquhginia ne confundamur in nostris petilionibus, etne peri-
et quinque dieshanc afflictam Romanam civilatem clitemur usque in firiem ; sic non obduret Dominus
obsidentes, et ex bmni parte circumdames, praelia aurem suam luas .ad' exaudiendum preces; etne
Joriissima die rioctuqiie cufti pessima furore inces- avenat facierii suam a lein iilo.fuluriexaminis die, _
sanier contra nos ad muros istius Romanse urbis quando eum'beato Petro, et cajteris suis apostolisj
conimiserunl. Et non deficiebaot impiignanlesnos, ad judicandum sederit omnem ordinem, omnem
; ut suae
poieslati, qubd avertat Diviriilas, subjiciens sexum, omnemque potestalem humanam, «t sa> -
omnes tino gladibideiri iriiquus Aislulphus inlerime- culum per ignem, dic.alurque libi, quod averlat
ret. Ita enim nobis exprobrantes asserebanl: Ecce Divinilas : Nescio le, quia non-auxilialus es Dei Ec-
circumdati estis a nobis, et non effugielis manus clesiae, el defendere minime. procurasti ejus peculia-
Jnoslras : veniant nunc Frarici, ei eruant-vos de ma- rem populum periclitantem. Audi me, fili, audi me,
nibus hostris! Nam.et civilatem Narniensem, quam _. et subveni nobis. Ecce adest lempus salvandi.nos;
• beato Petro lua €nristiaiiitas concessit,
abstulerunt,' salva nos .anlequanrpereamus, Cbristianissime,,rex.
elaliquascivitates riostras fiomprehenderunt. Quani- Quid enim melius, quidve elegantius, quam pericli-
"obrem conslricti vix
poluimus per maximum inge- 4antes et in angusiia positos.salvare ? Sc.ri|itumquippe
- niutn marino itinere praesentesiiosiras lilteras, et est: Qui salvat, tanquam qui mdifical (Isai. i).Hinc
missos ad luam exeellenlissimam Clirislianilalem enim praecipuus Isaias prophela ait: Subvenite pp-
dirigere, quas et eum magnis lacrymis«cripsimus. pre.iso. Omnes enim gentes, qiiaecireumquaque sunt
Qui etiam probante veritate dicimus, per- unam- posiise, el ad vestram per Dei potenliam Francorum
- quamque.lilteram lacrjwas -sanguineiiiislas expri- . foriissimam gentem relugium fecerunt, salvaa.factae
hieremus ; etuiinam prajstaretnobisDominus utqua sunt.Etsi omnibus gentibus auxilium impertirenon
liora «osiram luctuosam exhpriaiio.nem legeris, in, ..differtis, et.pervos salvse.elficiunlur, mullo amplius
prsesenlia tua.per umnem.litteram-sanguine plenaa: ..sanctam Dei.EccIesiam et ejus populum de .inimico-
iacrymae fluerenl! Unde, fili. ex«ellenlissime , et; -rum impugnaiione debueratis liberare. 0 quania
• spirilalis compater, pelo le, el tanquam specialiier fiducia in nostro inerat corde, quando vestrum jucl-
assistens, provolutus lerrae, «i tuis vestigiis me pro- lifluum conspicere meruimus vultum, et in charita-
. sternens, cum diviriis mysleriis conjuro coram Deor] rjj tis vinculo sumus alligati aique connexi, in magna
vivoet. vero, et ejus principe apostolorum beato , qniete et securilate nos permanere! Sed dum a.vpbis
Pelro, ul sub nimia festinaiione, ei niaxima celeri- separabamus lucem videre, eruperunt tenebrm,-.et
" tate nobis subvenias ne
pereainus, quoniam post, facia sunt novissima noslra pejora prioribus. Consir
Dominum in luis manibus nostrum oinnium Roma- dera, fili, consideray elomnino percpgita, per Deuni
"
. jiorum commisimus animas. Non uos.derelinquas, yivum le conjuro, qupniam «l_ noslra et omnes. Ro-
sicîion le derelinqu.at Dominus in omnibus actibusi . manoruin.populi aiiim;r, post Deum et ejus princi-
et ..operibus. 'Ron nos spernas ..sienoh te spernat pein appslplorum, in lua a Deoprotecla excellenlia,
. Dominus invocanlem ejus potenliam. Nonelonges.a . '. et gente Francorum a Deo tlbi commissa pendeni,
nobis auxilium tuum, Clirislianissime fili, et spiri- . quia, ut praelatuin es.t, in gremio tuo nostras com-
Jalis .compaler;, sic nonelonget Dominus auxiiium niisimus animasêisi perire,-quo,d a.bsit et averlat
.suum et, prolectionem a letuaque genle, dumin- ". diyina clementia,-nos-.coniigerii, .perpende, obsecro
gressi fuerilis conlra inimicos yeslros addimicandum. .et.omni mpdo.per-pGnsa,,in cujus aoimam respiciat
.. Adjuva n.os, ci a.uxiliare nostri sub magna velo.ciiate,. ..a.d peccaitim. Cerle eniin pmnino crede, Chiisiianis-
€hrisiianissiine; sic adjiitbritun suinas a Deo o.nrai-. sime, si nobis aliqua evenerjl calamilas, quod.absit
PATBOL. LXXXIX. 32
"5065- _ . S. STEPHAM-PAPiE II 100i
"-: 'iclitaridi. fu"de ormiilms, h DeO proleele et dile- & L6ngobar<Ioruminimicorum;-nostrfl_rum-nimjsTesti,-
clissime riobis,. anie tfiburial fifei-eris reddilurus . nanterioceufrere dignefis," ut?:fructutri,offefens-ed?
ralipnem"'cum briihibtis-tuis -jtidieibus; c|uoniam. iit piosunvvicior; interoedeiite ,-bea'tO- Petr.o, super .ptu-
'prselaluhi est; "nulli alip nisi lantummbdo luaeaman- nes barbaras nalipiies^fiiciarls," et vjtamrarj.eruam
- iissimse exceilehliae, vel dulcissimis filiis, et «uriclaa -possideas> Prspfatus' v.ero ,Warneharius.-abbas prp
genii Fiahcorurii per Dei praeepiioneni, et beati amore beati .Petiij-.Iorieaui*se -jnduens",.pef-juuros
"Pelri, sanciam "Dei Ecelesiam.et liosirum-Romano- istius affiicise Uoinanaeicivilalis-dienoctuque vigila-
ririri -Rei|mb"lica3 -populum , «ommisimus. proiegen- vit,,el pro tiostra oiunium Bomanorum defensioiie
ilimi. ficce omTies-hostrosdolpres:etanxietates atque fllque -iilieralione,:uV-bonus.at.i.ela^.htissi, lolis suis
:arigusiias luaj a Deo protecloe .benilaii innotuimus. vir-ihiiS';df_cerlavii. ;•--• -• . ..--.: --- . •; .-• -..:
'Tu vero-,excellentissimp fili, et spiriialis-cbmpaler, ' '"
."•"''";/_ '^jfEPISTOLV'V..; -""'?"''"'\;
Tage el libera- post Domiiimnin ie eoniugientes, ut STEPIUNI PAfiE" IIAD Ffli_.COS."'""'"
•fr-mfluta':bonum afferens in futuri examinis die me-
rearisTiicere-: Domineineiis, princeps aposiolorum .Jfi.sja fuit sub npmine Veiri.aposloli el Stepliani-ad
subsidio coklra
' ''
êosdempro LenqobarUoi.
"beate Petre, ecce ego clientulus tuus,. cursum con-
%'Qinmansifldem tibi servans.-Ecciesiam asuperna B . Petrus vocalus aposlolus.a Jesu.Chrisio.,Dei viVi
*leiiientia tibi conimeridalam demanibus persequen- pilio, qui anle omnia.s.ecu_a_cum Patre regnans.in
•tiui» defendeiis liberavi, et assjslens.iuimaculaius unitate Spiritus sancii, in ultiniisteniporibus.prp np-
-coram le, .offerotibi pucrosqnos" mihi ..ebmniisisli slra omnium salute incarnatus et.ipmo.facius, nos
ê riiariibus iriimicorum ertiendos,.:sospites aique in- ,s,uoredeniit pretipsp.sanguipe, per yolu.iitateni pa-
twliiines exisleniesi- Tuncet-in prassentf vita regni - jiernas glorisc, .quemadmodum per sanctos snos deslj-
îiliernacula lenens, et.iam etin fuluro saacuio-dim nayit prophetas, in.. Scripturis sanciis, ei ;.i>er.nie
-Cfnistoregnans,- coelesli.um. pr.emibf.um gaudia vomnisJDei eaiholica et apo.stplica.Ronian.a Ecciesia-,
adipisci inerearis; aadiens nimirum _palernaih desi- capul dmniurii Ecclesiarunv Dei,. ijisius, redeniptoris
•derabilem vocein" illam inquientis,:. êHife, bene- -nostri .sanguine ^nprafirmanvfundata pe.tiain, atque
tficti Pairismei, percipile regnum quodmbh'prcepara- .ejusdeni aiuia; Ee.cle.si33Slepbanus praesul,, gratia,
iiim esl ab:vrigine-mundv{MaUhtjX&^).:lnc6]mriain ,pax, et xirtus. ad eruendain eamdcm. ianctam Dei.
•eiceiientiam tuffinsuperna-graiia custodiai..-. .. Ecclesiain,vet,cjus Ronianuni populuni.-milii.cpninijls-
«''-'- •'-.' .' - ;. •"EMBOLUM._ '. "-''-._ -.•" -Siim -dejuanibuSi.persequeiuiuin,\pleiiius,.miivsiret_iir
, Magnopere direxiftius ,ad- vestram Chrisiiariissi- .a nomiuo Deo yesiro,! vobjs yiris cxcelleiilissmils
-ina"m-exeellentiam" prceseniem -nOsinmi; iinssum Bippino, Gardlo, et Carolp.marinp.iijbus.regib.i.iSj.at-
= Georgiurti revtfrentissimuiivac sauctissimum liairem que sanctissimis-episcopis,". abbatibus,..presbyieris,
«tcOepiscopuin riostrum, atque Warneharinm reii- . vel.cunctis religiosi.s nionachis,. verum. eliam <iud-
git.sum abbatsni, niissum veslrum." seu Tliomaricum bus; comitibus, et. cunciis. .generaiibus -*xcrciiibus,
et coiriilem.rniaghifiCositem missbs noslros, qni vb- et populo Francia? commprantibus.,,. ... _ ..._
;bis-riOslros 'b_riiies'd<5iores,.etcunclas"desolalioiies, .- Ego.Peirhs aposlolus^dunva- Christp-DeivVivJ-.Ti-
quas a-Lohgdbardofiun gente et eoruriiprblervo rege Jio rvocalus sum superna. clernenliifi afbitrio, illiinii-
"passi sumus el assidtie"p'aii"mttr,vobis sublilienar- jiator ab">ejus-pote.ntis,t()tiiis.muiidi-sii4iipiasordina-
tafione, sieut pfopriis -oculis viderunt; viva ^voce •.tus,ipsO''Domino Deo noslro-confirmante-:; Ite,-do-
dicere debeant; quibus el in ojnnibus lanquam no- cete -omnes' genles,- bapihantes%os iwnomine Pairis'
bisntelipsis "efedere jubeat Clirisliaiiissima excelleri- et Filii- el Spiritus =sancli (Malth.lii)^' et jteruin •
Tia veslra, er-nostram iiberationem nirois feslinanter iAccipiteSpinlumsancium-j^qubritm.remseritis pec?
procurare. Et ebrijriro teper Deunvvivum et Vertini, 'Zaia, remiiiuniur eis (Joah.-xx); 'et.riiihi suo,.exiguo
"aDeb pfotecieTili.et spiriialis cbhipalef, utneqtia- •sefvo et-vocatoaposiolo^sigillatinj^suasjcominendans
fquam amplius "discfedasnoslras affliclioues, et niillb?JJ«ves aitiPasce JJvesmieas, pascengnos ineos (Joan.
;modo. neglectum ponatis ad liberaiiduiri ^no?,'-ne, xxi); ei riifsus :' Tu es^-Peirus,el super' liarie- petram
-quod-absiij si amplius cfedere disiuieris, etiieglexe- wdificaboEcclgsiamyiieam, et •poftte mferorumnhn
ris iibs -erueiiclum,"nobisj quod avertat Divinitas, • prcevalebunt' adversusedm.- <Ettibi dabo claves 'regni
irruat calamitas' pefeundi, et "vpbis perlmeat ad -•tmlorum;'quwcunque;ligai'eris'sUper ierrcim, eritnt
•
magnum detritiierilum, el peccamri! atqne condeni- ligala el;in coHis';et qucecuiique'solvefissupef-tefram,
• nationein in
prajsehli el aeicrna vita, quia yobis ani- erunisolula etin-cailis ^Malthi xvi).'Quamobreriiom-
. Kias omnium nOsirum^RoiriaiioiûmMraaidimus.Sed, Iies qui";nieamiau(li'e"nles imple\*erunt praedicaiio-
/magis magisque.iitpfajlaium est,'-coiijuramtisle, a ->riem. pvofecto credanfsua in hpciniundo' Dpi prsce-
Deo servaie excellehtissime lili'et«s"pirilalis cotnpa- plione relaxafi peccata; et muhdiaique-sine niacitla
•ter, per Patrem et Filium ei Spiriium sancium, - iii illain ""iirogredienlur-vitam. "Eleriimquibus fquia]
Trinitatenvindivisam. ut nostras tribulatiories el an- illiimHiaiib.Spiritus saucii in Vestris fefulsil praefiil-
•"'gustias;atquedolbreset desolaliones cre.dere jubea- • gidis-cordibus, -vosque auiatofes effeeti estissancts
•tis, sine qualibetambiguitate , eV npbis propier et •iiiitcas"Triiiitatis pef susceptu.mevarigelicaspr«- .
Deum subvenire^ etad iiberandum nos de manibus dicuiionis verbuni, pfofecto jiiiiac apbsiolica Dei
1005 - . . ;r '': EPTSTGLiE.'- : • 1-00.6
Romana Eeelcsia -nobiscbinmissa vestra,fuiuras-re-' A i bis-pollicehs ad vicem . lribuamv, dummpdo. meupi _
"
^ribulionis spes-ierietur-annexa.'' -. '-"'."- : ' ">_-•"-" . peculiarfem..pbpurum,.el Rom.anam meam civitateiB,
- Ideoque egoaposloius Dei-Pelrus, qui vosadoplH fratfes -yestros- Rpmanos de?.maiiibus iniquprum
vos habeo filios,^d/defendenduin d&Tnariibusadver- Longobardorum. nimis velociter de.fenderitis.. .
saribfnmiianfcRomananvcivitatem, etpbpnlum- mihi :>.Currii.e, per Deum viyum et yerujfi, ,vos;;adhorto.r
-
a Deo coihmissumrsed^l dPimim,-ubi secundum . e.i.proiestbr., Gurriie.. et •subvenjte, .anlequam.- fon.s
iearnem requfesco, ;de contaminaiione. gentium 'eruen- vivus, jinde sacrati et renatiesiis,,ar.escat, anteqiwni
idam, vestram omnium prosocans dilectionoai adhor» ipsa modkVfasilla de flflgrantissima. flainma.;remaf
4or,: et ad Tiberaiidam Ecclesiam; Dei mihi. -a diyina nens^vde.qua- vcsiram lucem cognovjslis,,-fixsliug.ua-
-
-potenlia commendatam-omnlrio'prolestahs_admoneo. iur, anleqham inater- yestra spirilttalis saricta Dej
pfo eo quod maximas afflictiones 'et oppressiones a Eeclesia, in. qiiavjtam: sper'alis:i)ccipere oeternamj
Jpessima Longobardorum rgenie 'paliurilur".: Nequa- bumilielur, invadatur, ,et ab impiis yioletur., atque
-quafn aiiter teneatis, amanlissimi, sed pro certo .coniamine.tur., .Protestpr yos5; dilectissi.ini. filii ."mei
-Gffnfidile.iriemelipsuin tanquam incarne coram vo- aiipptivi, per graiiain Spiritu.s .sancii .prqtesipr,-.«|
-Ks-vivum assisiere. et per haiic adhortationem vaii- :.riimis.cpra.iiiDep_lerribili, creatore.piniiium, adhor-
-dis coustfirigere alque obiigaTeadjiiratioriibiis.' Quia,3B»tor aique.admo_iief),egoiaposioltis DerPclruSjei uiia
,-sSeundumpromissioiiem quam ab^ eodem Domino jiiecuni saneta.-Oei.cathplica. el aposlolica. Ecplesia,
;Qeo el RederiiptorS nostro aceepimus, peculiares in- ,qu.ammiliiDoaiiiius CQinmisit,.,ne. patianiiui; perire
;ter omnes Jjentes vos otnries Francoruni-populos ha- jhanc civilaleiu Rpinanam, in qua cor.pus meum. cori-
.fcemus. Ttaqiie protestor et admoneo laiiquam in i -Jiiituit >Pominus. quamet mihi-.commetjdayit,, el
.aenigni.ate,etMrma obligatioiie-coifjuro yps Ghrisiia^< .fundainenium.fidei cpnslituit: Tiberate eain, et.ejus
rnissimos rcges, -Pippinnm, Garoluin;-ei'€aroloman- • •RGmanum.pppulum,.fraires yesirps, et.neqiiaquam
.num, atqueomnes sacerdules, episcopos,. abbates,..,.. inyadi permiltatis a genie Longobardo.rum. Sic-enim
-presbylefos, Vei universos religiosos mohachos, et; ,sunt invasae proyincise et possessiones vestrae a gen-
-vel curictos-judiees; Aietn duces,- comites,- et cun- tibus quas jgnpralis. Npn separemini apopulo;.meo_,
-ctum Francorum regni .populum, ct tanquam pras-- Romano, sic enim.nori siiis alieni aut sef)ai'atia;re,-
^seniialiier.in carne vivus assisiens coram vobis.ago i .gup Dei et yita seterna. Quidquid -eniin ;posce.i_is,a
• ego apostolus Dei Pelrtis, ,ita Drmiter credite -v.obis > ,me, subyeniam vobis, videlicei, et patroeiniujn imr-'
.-.periidliofiationis alloquiyerbum.quia, etsi carnaliter ? ;pendam.. Subyenite 'populomep. ll.omanoifratribus
f-desum,-spifilualiter autenva yobis non desim. Quo- „ ves,iris,,el.perfeetius dece,riate,_atque finemi,.i:iipQ>
, uiajii scriptum esl: Qui suscipitproplielam-innomihe ; niie.ffidem inipeiidiie]; ad .liberanduni.:eos. Nullus
..prepheim,-jnercedem.snscijpit {Matlli. x). - . enim accipit coronamj nisi quil,egitime deeertaver
.-. Sed <etdomina nostra Dei geniirix ,semper "virgo ) rit; et vos decerlaie fortiter pro liberai.ione. sanctse
,'Marian.obiscurii vos magriis.bbligatiouibus adjurariss Dei Ecclesiae, ne. in aalernum pereatis.
. prpie.staiur,_atqiie..nionet,.-et.jubet,. siritul etiarw ett Conjuro yps (ut. prafatum est), dileclissimi, per
"
.tlironi, alque dominationes, Vel cunclus .eoelestiss .Deuni vivum, et omnino prolestor, mjninie permit-
. iuililiae exercilu.s, nec non et maftyres atque confes-- tatis hanc civitaiem nieam Romanam, ei iireaba-
..'sor.esChristi, et omnes omjiino Deo i>lape.nles,:et hii biianlerii populum amplius a gente Longdbafabrum
jiobiscuni adliortantes.et xonjurantes. prote.slantur,, Taniari, rie j.aiiientur et crucieniuf corpbra.ei/anjmae
-quaiennsdoleat vobis pib civiiale ista Romana-, no-• vestrai inaeterno. aique ioexstitiguibili igni Tartareo
iijis.a Dominp Deo commissa,,et ovibus_dominicis inl cum diabolp, et JJJUSpestifefis arigelis;et ne disper-
r6:i comiriorantibns, riecnbn et prosancta Dei.Eccle-- 'gaiilur-aniplius aves domlnici gregis aDeffcomniissi,
sia mihi a Doiiiinb commendata,: defendite.-atquei videlicer populus Romanus,"ne. vos dispergatet 'pro-
4ibefate eam Jsub jiimia festinatione -de. manibhsi jiciat Dominus, sicut israeliiicuspopulus dispersus
'' ' •'"' '''-*' -' -.-'-' :'!'-*
-P_ersequ_eriliumLomjobardoruro, nec (quod absil))'lf'est.- ] '•'//-'-
..co.rpus meum, quod pro Domino Jesu Chfislo ibr-f> • Declaralurii quippe est quod super oinriesgehies
jnenta perpessum J3st, e.;domus--mea_ubi"per Deii - fquae sub coslo Suritvestfa Francofum gens' apostolo
..•praaeptionem requiescit,, ab eis contaminentuiyet.t. =Dei Petro' pfima exstitil [existit]; et iclcd Eeclesiaui,
,-popuIusnieus peculiaris lanietur ahiplius, nec truci-- ;t|uam mihi DominusTfadidit, vobis per'inarius ;vica-
i.dettir ab ipsa. Longobardorurii-genie, qui •tamo flk- jfii;inei commendavi ad liberandum de"maiiibhsi iiii-
-
...giito perjnri, rei .exisiunt, et transgressores divina-- roicpruih.- Fifniissime enim tehTelequod:ego iervus
rum Scriplurarum probantur. Prsestale*ergo populo. i-Deivocaius aposlolus omnibus vesti is riecesshaiihus,
rneoRomano, mihi a Deo commisso, in Tiacvita ffa-- cuiri modb;precalieslis, auxiliaius Wm,[6t: victb-
. Iribus veslris,-Domino- cooperante, praesidia' lotiss -Tiam per Dei virlulem vobis de inimicis vestris tri-
. •vestfis.viribus, ut ego Petrus vocaiusDei-npostolus-s- bui, etinanleattribuain niliilominus, cfedite;'sr ad
rin hac yita, et in jiie. futuri examinis -vobisallernai liberandjim hanc meam civitatem Romanam iiimis
impendens, palrocinia, in regno Dei Jucidissima' ac3 - «eleriter accurreiis. Memeniote et hbc, .quomoilo et
, prseclara vobis prseparem fabernacula, aique prajmiai - inimicos•sancl52.Dei:EcclesIê,,- dum ;coiitra vbs prai-
^ternas retribuiionis, etinftnila pa.radisigaudia vo-- -lium incoaperuni, a vobis, qui parvo nuiuero' coritra
fWi S. STEPHANI PAPJ; II ll'08
eos rhislis, prosterni feci. Pro quo decerlate hanc Aetultra A citraque circumdaii affligebamur," ritinc. au-
meam velociler adimplere adhionitioricm, ut-perfe- - ierii iuo potentissimo auxilip erepti ab imjfninentibns
cTiusmereamiiii meum atixiliiim adipisci per.graiiam peric'ulis,iniinenso exsultamus gaudio,fetbenedicen-
est a Cliristo Domino nostro. : - tes riomen Domini cum Psalmographo consona.dici-
quae miiii-dala
Efcee, filii charissimi, praadicans admonui vos. Si riius voce : Eaic.est immutalio dexteroiAilissimi {Psal,
bbedierilis veloeiter, erit vbbis pertingeris ad" ma- . LXXVI).Ei-rursiiin : Ad vespenim demofabilur fleius,
gnam merceuem, et meis suffragiis adjuyari, et in et ad matutinum l&itia (Psal: xxix)-. Cujus enim yel
prscsenfi vita bmnes vestros inimicbs superariies, et saxeum pectus tam benigno. opere a tua prseclafa
longsevi existentes, bonaterr« com.edelis,etse.terna bonitaie peracto,- cognitoque, non statini in omnipo-
prbcul dubio 'ffuemini vita. Sinaulem, qtibd non tentis Dei Iaudibus, aique in tuaj exceileriliaj amb-
credimjis, et aliquam posuerifis hioram.aut adiriven- rem mollescaT? Hajc me, faieor, excellenlissime fili,
tjonem Trtiriime velociier Iianc nostrani ad iniplen- ._ et spiriialis-compaier, qua3 per te mirabiliter factai
dam adhortaironeiri, ad liberandarii banc meam civi- sunl, sape convenientibiis. ex univeiso orbe lerra-
taiem Romanath. et populum in ea comihorantem, rum nationibus dicere, sa3peuum. eis pariter adnii-
sanciam Dei apostolicam Ecclesiam a Domino mihi rari deleciat, et.extensa vo.ce mellifluas tuaa.excel-
commissam, simhl bt ejus" prsesuleni, sciatis vos ex B l Ieritiaj laudes persblvere indeficienter. Hseeme ple-
•auclbritale sanclis et unieae Trinitatis per gralianv rumque etiamin momenio horarum excitanl, iude-
apbstolatus, quaj daia'est mihi a Chrislo Boiriino-, flexibili oculo proimmensa bonitatis tuaset univejsajj
Vos alienarj pro fransgfessione nosfrse adhortalionis gentis Fraiicorum sospitate omnipotenii Deo fiindefe
a regno Dei, et viia aeterna. Sed Deus el Dbihirius . preces. Denique ,_ amantissime , et Deo Tnspirate,
noster Jesus Chrislus, qui rios, suo jiretioso san-" victor,'felix; et divina proyidentia forlissime fex,
gtiine" redimens, ad lucem perduxit veritalis, IIOS qualiter bealus Petrus apostolorum princeps Tuse
quoque praedicalores et illhminatores"lotius' mundi .devolionis-affectiiin,.quem pro cjus causa .decertaus
cohstituit, detvbbis ea sapere el Inlelligefe, eaque adhibuisli, susceperit,. ipsa liquido-cunctis vita ve-
dispohere nimis velociier, ut celerius hanccivilaiem stra testatur. Scriplumquippe : -Vola justoriim p/a-
Rbriianariij.el ejuspopulum, seu sanclarivDei Eccle- -cabilia (Prov. xv). -Libet quippe omnino, excellen--
siam^mihi a Deo commissam ad eruenduni oceurra- . Tissime fili, lua. bonitaii magnas gratiarum persolvere
lis, qualenus misericordilef, sicut fidelibus suas po- laudes, et nomen Dominipro lani niaxima benignl-"
tenfise, -meis pro vobis Intervenienlibus suffragiis, et late glorificantes exhilafala voce canere : BenediclHS
in praesenti yiia 16ngaevos,sospites, ei yietores coh- > v Dohii.inis Deus Israel, qtiia visitans plebem suam, et
servare jubeat, et ventiiro iri sceculotlona suse re- "redemplionem facere cupienspopulosuo.suscilavit
muneratibnis faciat multiplicius pforiiereri cum san- nobis, Christianissime victor, riostris diebus-fbrtis-
'Ctisjit eleciis suis. Bene valele. simum liberatorem. Quid enimaliudquam-novum
EPISTOLAVI.i le dixerim Moysem, et pfa?fulgidum asseram David
, STEPHASI PAP,E1IADPIPPINIJM REGEMl rcgeni? quoniaiii quemadhiodum illi ab oppressio-
^Gralias agit -ob urbem liberalam, collatumque in Ec- riibus Allophylorum populum Dei liberaverunl; iia
. ciesiam Romanam-beneficium.iDe Aislulphi r.egis quoque luj benedicte a Deo victor, fofiissinfe rex,
tnorie, et Desiderio ejits. successore. Orat ut reliquas luo cenamine Ecclesiam Dei, et ejtis: affliclurii popu-
eicarchalus et Penlapolis civitales nondum r£dditqs
a Desiderio juxla fidemab eo dalmn restilui jubeai. lum,r ab hosiium-impughalione eruere studuisti. Be-
Missa per Georgiuni episcopum
" et-Joanneni sacella- -nedicius.es, eximie fili, a'Deo excelso qui feijitcos-
riuni legatos.'; , - , . .' . , lum ;et-terram; et benedictusDeus, quoprotegente
Doinino . excellentissimo" fiiio et noslro spiritali - hostes in manibus tuis surit. Beriedicat libi Dom.inlis
compatri Pippinp; regi Francorum, el.palricio. Ro- phlchritudo^ juslitioc, -et trios amantissimos. ftatos,
inanorurii, Slephanus papa. "-. -. • meosquespirilales fiiios, domnum Caroltun etCaroIb-
ExplerP lingua, excellentissime Tili, non valemus-V.' mannum, a Deo inltitutos feges Francoriun, et pa-
quantum tuo ..opere, lua vita, delectamur. Faeia tricios Roinanbrum; cum Christianissiniaêorumma-
,f|uippe:diebus.jn,oslris virtute diviria "miracula .yidi- tre, excelleniissima"regina", dulcissimaqueconjiige,'
mus, quod.. pef .excellentiam luam sancta xjmniuin1 fidele Dei; spiriiali nosiracoinmatfe, lueatur, et-Tni
Ecclesiarum Deiriiater etcaput, fundamenturii fideii bmnibus prolegat. Dilatci Deus semerrvesirum, et
Cbrislianse, Roriiana Eeclesia, quae valde.ab hosiiuiaI - benedicalin aeternum, atque solium rcgrii fruetidum
impugnatione periculprum. impugnaijonibus lamen- - perennitcr conced3t, et universam genterii Frauco-
labatur, magna.nunc.gaudii. soliditate nimirum estt i rum sub Vestra 111110116 peririanentem iitesahLeusio.
translaia atque confirmata, et mosrentes Christiano- diat.-Vale iri Domino, rex-benigriissiine; quia; per le
i-um.animse luo foriissimp praesidio maxima sunt re- sanetae Dei Ecclesia; inimiei hurniliati.suiil; el riiagiia
Jevalse Ixtitia., Pro quo.in. vestro opere; et.nostra 1 Joeiliia ipsa sancta Dei Ecclesia,est relevata, el;ejus
- eisultatipne, libet cum angelis exeiamare : Gloria1
peculiaris pppulus jucundalnr, «t pef tebehedicitur
in-excelsis Deo, et.in lerrapax hominibusbonw volun-- Deus,"pro quo et ojus beneiiictio super te "plenitis
-taiis (Luc. ii).Ê.t quia.-elapsoanno, isio in fempore,, . est effusa, gaiidiunreniihuberrimuin in universum
yalde.ab hqst, m\ depp_pulbsaimpugnatione sauciati,., -terrarum orbera intulisir. Magna suiit lucCiet omiii
i0«9 - _ ' EPlSTOiUE. - 10105
'_
polenlis Dei Iaudibus fr.ibuenda,"sed'-inter-haec.riiise- A cuncia genle Longobafdoruin magiiam pacis. concbr-
ricordissiriii"Dei.npstri c.emeiuiatij indesinenter pe^ diam corifirriiare .jubeas. Nam.et Spoletani clucatus
liniiis, ut coeleslissul regrii gaudia. vobis ir.ibual generalitas, per manus. beati Petri, el.tuum fprlissi-
vicissitudine. Quaprbpier cuin. magha fiducia.Tan- __mum brachium, cbnsiituerunt sibi ducem_,et taiii
fluam praesentialiter cbram luo mellifluo cbnsistens ipsi Spolelani, quamque etiam Benevenlaiii, pmnes
aspeelu, flexis genibus pelens pelo tc, et oirininp se commendare per nos a . Deo-servataa excellentiai
cofant Deo vivo depreepr, ut jubeas firriiiter in hoe tuae cupiunl, el imminenLanhelaniius.in. hbc deprsr
bono. bpere, sicutcerle confidimus, usque in finem caiido bonitaienviuani. Unde petimus le, excellenr
pemianere, pio sancia? . Dei Ecclesiae perfeGta ,exal- tissime fili et spiritalis eompater, ut si praediclus
iatinne, ei ejus populi delfberatione, el integra se- Desiderius, quemadmodum spopondil.i.ustitiam sanr
cuiiiate;. el plenariam. jiisliiiam eidem Dei Ecclesiae -cise Dei Ecelesiaa. sive reipublicaj I{omano.rum,.bealo
iiibuefe-digneris, aique pptimum el.velocerii finem Pptro protectori ttio plenius.resiituere. .el-iti.-sacis-
in. causa faii.toris tui beati Pelri adhibererjubeas, wt quiete cum"Ecclesia.JDei et nbstro pppulo, îcut-in
ciyhates. reliquas, qu;e sub_uiiius dominii. difione pactis a tuabonitale confirmaiis contineiuf, permari-
eijanl cpnnexa». atque consliintos fines, terriloria - serit cum univefsa sua genie, jubeas in :id quodpe- -
eliam loca, et saltpra, in iritegro malri luse "spirilali B tiit utas a Deo inspiratas aures inclinare. Hoc inierea
sancloe Ecclesise restjtuere praecipialis, ut pppulus anhfilantiuSjUi nimis velociler eidem Desiderio fegi,
J3ei, quenia manibus inimicorum redemisii,.Tn ma,- obtestando, admonendo, etiam _eipraecipiendo, diri-
gna securiiate el delectatiooe tup auxilio adjntus vir gere jubeas, ut reliquas civilates,.loca,.etterritoria,'
vere valeal;, quoiiiam et fiiius noster Deo ariiabilis ntque patrimonia, et saltora, in integrp sanctD3Ec-
FjilradOs, H.delis vesier, omnia cons|)icien_>,salls- clesiaereddere debeal_;.et lale fundamenttim, etoj>-
factus esl,_qiiod nequaquam ipse populus vivere pos: tinium in causa ejus imponere jubeas, ut, auxiliante
sil extra eoruiri fines, et.territoria atque possessio;. Domino, ipsa sancia Dei Ecclesia seehra.maneal in
iies.atque civilatibus illis q.uaesemper cinn eis.sub finem saeculi, et plenaria jiistilia a justp jjidice 06^ .
iinjus dpminii_dilipne efaut connexte. Peto te,:fili, niino Deo nos.tro, et meinorialenomeii tibi.in saecuia
peto tecorarii.Deo vivp,,et fofliler conjuro, spiri'.alis_ maneat, ut. etiam'cunctae a Chrislo protectse.geriti
cumpaler, ut in hpcbpno opere perfectius inarieas, vestrse Fraricorum. Inspiratus auterii a Deo:iiinii5
et non lioniinum blandimentis," aut stiasionibus, vel fesiiriatiter causam sanctse. Eccle.siie perficies, quia
promissionibtis, quod absii_ faveas,. et in aliam, desunt aliaecanonicas causae, quas perficere debeamus,,,
clines par.lem; sed magis vere timens Deum,_omiiia ^ periirientes ad magnam regnilui laudein.-elniagnaih
quae bealo ,Pelro j>ub jurejurando promisisti, adim- anima; iua5, vel ctincla; genlis Fraricorum, immenr
plere. jubeas, et sicut coepisti plenariam juslitiain, sam inercedem. Et hoc obnixe postulamus pfaecel-
illi impeftire. Etenim lyrannus ille seqnax.diaboli sarii boriitaiein luam, ut, inspiraius a Deo, el. ejus
Aistulphus, devoralor-sanguinuni Chrisiianorum, Ec- prineipe apostoionim beato Petro, ita disponere ju-
clesiarmu Dei desirueiof,-divino iclu percussus est,._ beas de parle Grajcorum, ut fides sancta cathojica
et in inferni-voraginem de.inersjis. In ipsis quippe et aposlolica per le inlegra et inconcussa pernianeat
uTebus, qtiibus ,ad hanc Rpnianam urbem devaslan- in 8etenium,el sanciaDei Ecclesia, sicutelabaliis, et
dam profectus est ppst aiinui spatii circulum,.ita abjjorum pestifera mal.iiialiberetur,elsecura redda-
tlivino inucrone percussus esl, ut profecto in eo tu"r,aiqueomnia proprietaiissuae percipi"at.;.unde pro.
lempore quo fidem suam letiliins diversa piaculi scer ariima. vesirae salute indefessa luminarium concin-
lera .perpelralus esl,;in eo -et suarn impiam finiret naiio Dei Ecclesiis permajieat, et esuries pauperum,.
v.Uatp.Nunc auiem. Dei providemia, per. manus^sni egenoruni vel peregrinorum nihilominus resecel_ur9_.
prlncipis_ appstolorum beaii Pelrj, siiritil per. iuum et ad veram salurilatem peryeniant; Qualiier aulem
fpriissimum bracliium, prsecurreiiie induslria Deo cum Silentiario loculi fuerilis, vel quomodoeum lua.
aiiiabilis viri Fulradi, tui fidelis, nostri dilecii-filii,-] rjboniias absolveril, uiia cum exeinplari litierarum,
ordinaius,est rex supergeniem.LongobardoruinDe- quas ei dederitis, nos certiores reddile, ut sciarous.
siderius vir mitissimus,' et "in.prsesenlia ipsiusFuI-. qualjter in communi concordia agamus, sicut inler-.
radi subjurcjurando polliciiusesir.esiiiuendum heatp. Tiosei.Enlradum Deo amabilem constiiit. Ipse vero
Eelro civiiaies reliquas; Favenliam, lmolam,et Fer- dilecius filius nosier Ftilradus in omnibus-causis.
rariam, cum earuni finibus, simul etiam_T3tsallora, juxla luaim"pracceptionemperegit, et maxi.mas gfa-.
et omnia lerritoria, iiee non et Auxiiiiuni/Anebnam, tias illi egimus pro suo ceriamine. Qui videlicei ad.
et .Numanam civitates, cum earuni lerfitoriis.. Et vos r.evcriens.oinnia qualitcr acta .sunl.bonitaii ve-
vero fidelissimos noslros,.
poslmodum_per Garin.odumducem, el Grimoaldum, - slra; iniimabit. Prresentes"
iiobis reddendum spopondi.t civitatem Bononiani, idesl, Georgium reverenlissimum ac sanctissimum.
cum finibus ejus, el in pacis quiele cum .eadem Dei fratrerii el coepiscopum nosirum.,-ai«ue joannem re-
Ecclesia et, nostro populo semper tnaiisurum pro- - gionarium, nosliumque sacellariuin, petimus ut,
fessus. esi, atquefidelem erga a-Deo protectum re-.- hilariori su.seipieos vultu, in omnibus acceplariju.
gjiuio-.yesininiesse iestatus est. Et petiii nos qpa?: beas, eilquidquid nostra vice-honjiaiti itiai locuti"
tenus btinitaiem tuam deprec.iremur, ui cum co et fuerint, cis in omnibus credere digueris, aique cum
"
iGlf S.. STEPIIANI PAPyE II 101?
effeclu causaeel Tsetaburidis nuntiis ad nos remean-1Asiuduisiis, el per donationis paginam reslituendum
das absolvefe-jtibeas. Narii et hoe bbsecramus boni-' corifirmavit bonitas vestra. Nunc auteni, sicutt~pfl-
-tatem tuarii, ut nimis celeriter ad. *nos cbrijurigen- riiilus ChrisiiahitatL vestraede riialitia ipsius iinpii
duiir[coriiniigrandhm] absolvere prsecipiasreveferi- regis ediximus,-eece jam'mehdacium "et iniquajier-.
lissimum fratrem et coepiscopnm nosirufti Wileha- versiias, aiqiie ejiis"perjiniumiieclaralurri est. Atili-
ritiiri. OmnJpotens a*uteni Deus in ciinclis' aclibus qiiiis quippe hiimarii 'generis hpstis diabohis, ejus
. luis, excelleiitissiriie1viciorTex.suae dextfse"exferi- "peifiiluni invasil "epr,_eiqiiaesrili vinculb sacfamenti
sione le proiegat.Tibiqueelpraesenlis"vitse pfdspera, afiirriiala.suiit, "irnia facere aiisus est. Nec uniris
et posi muiiQiumahiiorum currieula, gaudia seierna eiiim palirii terrae spatiiirn beaib Petro saiicifcjfue
concedat, 'faciaiqiie"ctiiir lua dulcissima cbnjuge, Bei Ecclejiaa,'. vel reiptiblicae Rbmanbfum feddere
excelleiitissima regiiia-, spiritali ribsira "eomniatre, passiis est; l'anto_.qiiip'pea <Iie illo,"a qiio "ab ini-i-
"ei vesiris meisque dulcissimis filiis",iiiaximogaudip i" bem sepaiati siinius, nos':affligere, ct in inagria
jucuhdari, efregni veslii gubernaculo.a Deo vobisi igiinmiriia, saiiclani Dei Ecclesiain liahere coriatus
Coricessoperffui; 61 qui'iri pfsesenti vita fegrii pb- est, qiianto.nori possiinttiominuni liiiguaeeriarrare,
testaterii tenetis,-etiani fuiuro iifsseculo curii-Chri- ûia etiam etipsl lapides,'si diei-polcsl, iribulatio-
sto in aelernum regrieiis-,promefenles illam' domirii—^ " nem riosiram magno ululatu fieren!,'et ita nbs visui"
cam promissiorierii audire : Venite, beriedicti Patris esl affligere, uf demioTn nobis innoyatafuissel-iii-
roei (Matlii. xxV);: pro eo qiipd cefiameii Tioriumi lifrriitas. Niinis-iianiqiieTugeo, excellentissimi filiij
cerlaslis, Ciifsumcbnsummaslis, fiderii servasils, su- ciir %?erbatibstra.irifeiieiiaiis non auilientei, meuda-
mile Tepositas' vobis cofonas, et-accipiie regnum vo- " ciuni pltisqiiam verilatem credere vOluistis,"illudVn-
bisab" origine-hiiiiidi prseparalum'. Nam ei ex lipci les nos et ir.ridenies. tlride et siiie" effeci:ijusiitite
prsecelsseet a Deo cuslodiise excellenliae-vestraeiii- beali Petri ad propiium--ovile et pbpulnin' imbis
rioiescimus qniapeiil nobis Oplatus religiosiis abbasi commissum suirius revefsi. Omnes deniqtie Ciiri-
vcstri monasteiii sancii Benedicti, pro monaehisi siiaiii ita firmiler credebant, qiiod beatiis" Petrus
siiis, qui cum luo germario profecti shnl, ut eos ab-• "piinceps apostolorum riiuic pef \estrurii foflissimutri"
solvefe jubeas; sed qualiter tua fuerit voluritas, iiaii -bracliium sham pereepisset jusiiiiam", dum taul.
de eis' exponere ..ubeai. TiieoVumemexcelleriiiairi" i" ae hiiracuiunrvestris'felicis-
" ~ •' '"-""' maximum praefulgiduni
iuam gratia supefiia cusiodiai. siuiis temporibus demonslravii, ialemque vbbisvini-
' riiensam vicloriam Damiiius Deus^ ei Salvaior Jesus*
;__,. , ..- EPiSTOLA,VIL "
SXEPHAKl PAP.E. II ADPIPPINUIII REGEM ET. Chrisius, per intercessiones sui principis iiposiolo-
' , eAROLIJM $- rnni pro defeiisionesahcia; suoe'Ecclesiae largifi di-
, ACCAROLOMAN.NUM/
est. Sed tamen, boni filii, credenieseidem
Vt Aislulfum Longoburdorum regem',qnijufamenlum gnalus
resliiuendicxvilalcsei toca sibi dohala, . iniquo regi,-qiiod per vinculum sacramenii poliicitus'
" co-
" violavit, ""' est
gantjusliliam facerede promissis.- ' propria :vestra vbluniaie'-per doiiationis paginani
"Dominis excellentissimis filiis, Pippino regi, eti beatoPelro, sanclseque Dei Ecclesise, el reipublica?;.
noslro spiriiali compairi, Carolo ei Carolomannoi civitaies et loca restituenda' cbrifirmasiis; sedille 1
iieiii regibus, et utrisque patritiis Romariorum Sle- - oblitus fidein Christianani, el Deum, qui eiim riasei'
• piiarius papa. ~ '" "' •'"-' ":
' Duhi prsecepii,-irrita quse pef saefamentinn (irmaia suhf
i;egnTvesiri iibmen .riter.csetefas genles ergai facere" ausus est.- Quajpropier liuqtiilas in veriiteiri
sincecam fuleiii beaii Peiri pfhicipis aposfolortim lu-• , illius descendil'\Psal. vn). Patefactus qnippe esl',la--'
ciiiissime fulseiil, vaide studendrim esl ut unde"gld-" '<• queus quem effodi.t, et in eo pro suo mandato êt'
riosiofes cseteris genlibus in servitio bealiPeiri vbs* ;* perjiirioincidit. CoifjufoTbs; filii excellentissiriii, et
onines Chrisliani asseruni, iride omitipotenti Do- a Deo protecti, pef Dominum Deurii' nostfum, et'
mioo,"qui dat: salolem regibus pro defensiorie sari-'' sahctani ejus gloriosaril seihperque.virgiiiem genilri-
ctaa sua! Ecclesise, :perfeclius piacoatis, ut fidem D ] cem Mariam, iiominam "tiostrani, omnesque viriutes,
qiiam -'eigaieuindem prihcipein apostolorum colilis,, coelorum, et per beaium Petrum principem 3posto-
adjutricein!in omriibtishabeatis. Optaveraraus qui-''' loruni, quivosin reges unxil, ut doleatvobis pro"
dem;pnrcellentissinji filii, arriplius protelando ho- saucia Dei Ecclesia, et juxta donaiionem <juairieideiri
strani loeiiiionem dilatare, sed quia pro-muliis ab'i' pfoiectori vestro Doinino' nosiro beato Pelrp offerre-
iriiqtib Aistulfo 'rege Loiigiiba.idoruiii riobis irigestis'r jussislis, oriinia reddere-et contraderc sanctae Dei:
iribulaiionibus coviiostrum omnirio atteritufdolore,' ,' Ecclesiae -studeatis, et nequaquam jam ipsius.-ne-
et lisedetspiriiiisTiosief/ideo ai itiuliorum sermomim{- quissimi regis-vel ejus judicum seductoriaverba,«t?-
proKxitate declinavimus, el uritim-qiiod esf necessa-'' illusioiiis mandaiacredaus. Ecee.eiiim patefacium•
rium, excelleniissimse Chrisliauitaii veslrae innoie-- est ineridaciuht ejus, ut nequaquam ulterius vires;
seere studuimus. A Deo p'rotccte_"nosterque spirita- crede.ndi hab.ere pessit, sed triagis,cognito ejus irii-
lis ^bmpalor, ;et" vos dulciisiini Tilii, pio 'niercedei. i. quo ingenio et iniqua-volurilaie, ejus fraiidaritur in-'
aniniarunr vestTafum , queinadmodum niisericors^ sj- sidia^, ei qtiod 'seinelbeaio Pelfo pollicitt estis, et(
Deus noster coalitusvictorias vobis largiri dignalus,, per doriationem vcsira inanu finiiaiam, pro mercede
iustitiambeuti Petri; in quaniuni poiuistis, exigerei ahimSe,beato Petro reddere ct contradere festinate; -
' -' '
4m - - EPISTOL;©.":- - , mi
-Bealus denique Pjiulus apo-siolnsait: Mflius.esl-non Aquam ui Lakbeum Idtuerii. Dedil illam'"'ex'Sifmondt
voverequam posl.votiini.ngnr.eddere.lEccli.\;); Etenim F-ditione, el quidem.opporiune, cumînceriorjsit-pr&,
Mabillonius in Urlio sceculoordinis.sjtieli
nbs pmnes causas sanctffl Dei-Ecclesiaein.yeslrtv-gr-e- dherdquam Bcnediclie Codicibhs mssl'Benedictinis'expfessil. Cimi. '
niio cpminendayimus, et vos reddetis. Deo, e-l beatp lamen.desiiicefitdie êjusfervedt conhoversih 'hiter do-
Pclro raiioiiem in die tremeiidi judicii^quonrodo decl^selquhexîiiis sincermn admillunl,-dissideanl~inieri'
. seseuira probatiqr, juvat ex utrqqueeditioii% MabilJo-{
certayerilis pro causa_.ejusdem principis apbstolo- . nii et LabbeiseiiSirniondi producere. -\-~ . "
ram, et.resiilueiidis ejiisciyitatibus el locis.. V_bbis ''EdilioSirmondiet Labbei.' Ediiio"Mabiflonii. -
denigue; .tnullis jam.dgyolutjs-ieiripnribus, itoc po_ri "^/ Sfeplianus" episcopus , Slepliaiius .episcopus,;.
iium opus reservatutn esi,.jitTie.r vpsexaU.etur.Ec-_ servus servoruin
Dei, seivus servoruiri Dei/
clesia, el stiam princeps apostolorum pereipial.ju- Fuiradb Deb ariiabili, af-"- Fulfado Deo, ariiabiii",
sjiiiam.. Nul.us mcruit de veslris parentibus laje, - clripresbytero' el abbaii, . presbytefo et abb.aii v"e-
praefuljgidum.niiinus/sed vos p'rscelegit, et prses.civi.t venerabil.iiiminonastefio-" nerabilitirii- divefsoruhi"
Bep.s antft teinpora seterna, ..sicuti scripium ,esl.;: fiimrab eodefn"Deo au- ' monasteriorum, Deo au-
Quos pmscivit, et .prpede.slin.avit,hos el.vocapii; ,el "
spice -fundatorum, ei pei;. spice,. fundatori, et per.
quos vocavit,' ilhs :el justificayit-(Rqm. viu). Vocali seriem oriinibus suecesr seriem bmnibus. succes-.
estis ; justitlam ipsi prlncipi aposlolqruiii.sub niniia. U- "sbribus vjcissim "abb.iti- :Isoribus
ejus vieissim ab,-
feslinatibneTacere stiidete, qiiia scrip?um esu Fides lius in-perpeiuumC batibus in perpetuuip... -
ex jdperibusjtislificaluf (Jac. .*]".)."De omnibus verp
-iQiiotiiam"sempcr siint; ^Juoniam seniper sunl
iiTbuIationibus nostrisG(ju3s passi sumus, ycl deriuo - concedenda
quse raliona-- cojicedenda qiiaj rationi-
paliipur. Deb auxiliaiiie Fulfadus filius, :yesfef _cpn--- Miibiis co.ngrutintdeside-- bns opiantnr congrui», -
siliariiis, elejiis socii, eriarnibiuu/vol__s;elila agite riisj oportêt-ut_ devoiio' oporiel tit devoiiocondP
de caiiSiibeaii"Petri, ut et in hbc.vict.ores, faveiiie,- eondiioris
pise cbnstfu- toris sancli Oraculi" in
Dbmiiio, existaiis," et: ih fufuro, interced.eiiie ijiso = clJonis*ractili, in privile- pfaestandis privilegits ai
pririeipe apostolbrum beatp 'Petrp, .gaudia possidea- giis • prsestandis . minime - nobis- augealur. Igitur
lis-aeterjia^ Bene valetej-excellehiissiriiiTilii, ,. < denegetur.- Igilur" quia-. quia postulasti a nobis,
'"'""' ' '
EPISTOLA.VIII,.-.,,. - _:^. postulasli a nobis,^dile-~ dilectissime noster fili,"
.SEU.PR^CEPTOM -STEPnANI -VkVM11... , _ . _ ciissiirie Loslerfili, qua- "qualenus in Fran-
regno
De hospiiali el domo.liomceFidrado abbali concessa.....tenus in
provincia «Fran- <;iae,ubi ft ubi libi placi-
Slephanus episcopus servus servoruiri Dei Fuirado - cise, ubi elrubi libi placi- luin ftierit in ruris atque
amabiii presbytero et abbati.. . r\ lum, fucrit: :in -diversis mosiiis rlivefsorum loco-
Peteiitium -desideriis ila hos convenir impertire '
.locis, sive in lns'-quaJ- rum, sivein liis quoe tuae
assensuoi, ut lainen sequeniibus lemporibus nullis . proprietatis tuae juri per--^ proprietatis sunji, in his
ccclesiaslica utiliias, valeat submitli'dispeniliis. Nam
u tinerit, sive etiamiis quaa eiiani qtiaaper emplionls
lune.pelilorum postulalio corigruum vMetur snsci- -. per empiionis pagiiiam" paginam libi advene.runt,
pere effectum, quando ecclesiastica praedia cprigrue fibi. advenerunt,_ ,quam-, sive in rebus parentuhv
ordinaiaad meliorem fuerint sirie dublo sTaiuni per- -
que.etjam in -rebus pa-_ tuorum, vel Ondeeunque
ducla. Igitur quia petislis a riobis, qjialeftus Jiospi-. ^jeniumtuorum, vel unde: t.ibi advenerint, mona-
tale posiiuminfra basiiicam beaii Petri," juxta ,se- ... (ibi_
coriiingat,. monaste- steria consiruendi licen--
pulcrum beaii Leonis papse, quod"ienuit Ralchis jia ponslruendi-licentiam tiani- tribueremus, ipsa-r
nionachus, juris ipsius basijicse beali Petfi; nec ribri . iribiieremus, ipsa.q"ue.mo:,,quemonasteria, sicuta te. .
'et domum posilam juxia moiiasterium beali.Mariiriij
. nasleria," a te fuiidata, "sine refragatione' de alir-
cum inferioribus et superioribus suis, cum irieiatii
priyilegiis sedis.apostoli-,. quo judice vel reclamaT
sho.el'liorticeilo, qiiani.teniiifNaMrius monachus, cse, munireiilu.r, ut sub tore , consifueta stint,
juris venerabilis nioriasterii saricli Stephaiii cala jurisdieiioiie sanctse, cui, ita. libera sub jure san-
Galla palrxcia; vobis adtempus emissa pfasceiitioije^ Deo
£) auclor.e, deseryimus, ciae Ronianie Ecclesise ,
corieedere deberemusl; ineiinati preeibhsrvesrris, per -Eeclesiae constitula nul- cui, Deo
auctore, deser--
hujiis praeCepti seriem- suprascripium.hospilaTe, et lius alterius Ecclesiaejtiv virrius, a nobis firmata
domuni prisitaih, curii iuferioribus. et superipfibtis risdiclib.nibus subniittan-, privilegiprum futuro :
.in
suis, vel omiiibiis in"iniegro pcflineniibiis, a-prse- turi.P.rq qua re piisdesi- . permaneant. His . igilur "
seriii deciina-îiidicnoiie; "dieljus yilse -vesirarvobis deriis faventes, ac nosira qiiam piis desideriis -fa7
concedimusdetinendtim-. Post veroobitiiin vesirhhv,- auctoritate, id quod ex- venles, ac.nostra berie-
uifuniqrie hospilale el ddnium, iit -superihs Vegiiur, pbscitur, effeetui marici- dictione id quod pefis "ef-
ad jus siiprascfiplofum piofuin iocorum, cti.uset pamus; elideo per hafic" feciui mancipanles, per
€3t" proprietas, in integfo niliilomirius fevertanlur.. apostolicam auctofitaiem harie apostolicam aticto--
Benevaiete."' f . ' ' ' :-'
-•- «PISTOLAlXv- -. =.•;'.. - libi, cui supra, dilecto fi- rilalem' tibi, cseterisque,
-; STEPUAM : ' lib npsiro Eulrado, veT suceessoiibus tuis abbaT .
PAP^).II Atl FDLBADCM ABBATEM.
sancli csetGris tuis successori- libus ccehobiiiancibrum _
Stephanipapa} Ilja.d Fiilradiim Dibnijsw-gb-.
batem epislola seu bulla, quaplura.in monachos Swi-, busabbalibus, licentiani marlyrum, Dionysii, Ru/
- diontisiqnos plane nova el inusilata confert, iiotioiVest -_ ci poteslafenf iargienies siici, et; Euliitiieni, \\\
§013 . S.STEPHANI PAP_£ 11 , 1016
Edit-io.Sirmondif.lLabbei. Ediiio Mabillonii...- A Edjtio Sirmondiet-Labbei. . Editio Mabillonii. -
concedimus aedificandi centiam et, poteslatem prsesuriiant, nisi iu, Deo vesira menasteria sub
ihbnasteria ,' ubicunque coneedirims- sedificandi amabllis vir, vel succes- apbstoliea ditione , sicut
in Francise prbvincia vo- ' monasteria ubicunque in spres lui -abbates, quenT- et ipse sanctus locus con-
loeritis, siye in locis pro- Franciae regnp volueiiiis, , piam forsitan sacerdotum stitutus est, ad quem ipsa
pfietatis vestrie, sive sive in ;locis proprielaiis permiseris ad quodlibet omnia praadicia monaste-
etiam in his, quae per vestrse, sive. in his quse bpus perageiidum, quau- ,-ria pertinere videntur.
comparationisseriem libi per comparalibnis sedo ipsa venerabilia loca Hoc auteni Chrisii Dei et
prscdicto filio nostro ob- riem, vel co.ncessionem aedificaveris. Sed et hoc Domini nostri, et beati
verierunt, ac pbvenerint,. regum, vel pafenium ve- omninoiiitefdieimus, ut Petri apostblorujn priijci-
vel undeundead le per- . slrorum dono, vel unde- nullus episcoporumprse- pis,. etriostra auctofitale"
. "Kenerimtvel pervenerint. cunque, vel ubicunque suniat presbytefuih aut promuigantes sancimus»
"
vobisquolibet justo modp diaconem, vel reliquos ut ista, quae dtctavimus,
obvenerint. .ordines. ecclesiaslicos in iia roborata permanearit,
Et qiioniam. ad preees praedictis monasteriis oret, nenio* episcoporum.
Cbludovii, filii Dagobeni. B dinare, vel rnissas ibidem de quacurique Ecclesia.
regis, domnus Landericus - celebrare, riisi ille, qui presbyterum , vel dia-
Parisiacse uibis episco- ab abbate in tempore conum ordinare, vel ali-.
pus,-« sua et omnium existente fuerit ihviiatus. quod ecclesiasticum mi-
successoiiim. potestate Episeopum illum, qui hu- nisterium ceiebrafe, vel
deiriceps, cum consilio • jusmodi_ conseerationem concilium convocare, ih
suorum canoniQorum et saeri ordinis inipsis coe- praediclis m.ouasieriis au-
fratrum suorum coepisco- nobiis constiiuerit, nullo deat, nisi ille quem abbas."
porum regionis illius, cce- modo jifius.cujuslibet ec- illo in tempore ex.istens
nobium vestrum et omnes clesise episcopus proea- adlisec officia pei'agi'nda
ad -eum servientes cleri- dem causa condemnare invilaverit..
cos quorumcunque ordi- audeal.- Sed et tabulas »
num in procinctu vestfi el chrisma similiter con-.
monasterii; absolvit; .nos secraridi vobis iicentiani
eiiam idem et habere vo- tribuimus. Et hoc heali
f
bis episcopum, per sin- ^* Pelfi princlpis apostolo-
gulare privilegium, con- rum aueloritaie promul-
cedimus, qui de vobis ab gantes sancimus, ut nullo
abbale, vel a fratribus, niodo coiicilium episcopa-
in monaslerio vestfo elerum et laicorum absque
ctus, el a fratribus no- voliinlate excellenlissimi
stris epicopis de illa re- filii riosiri Pippini regis,
gioiie consecralus , illa - vel" tuse dilectionis, Deo
vestra monasteria a vo- amabilis vir, te audeat
bis sedificata provideal, quoquo inodo episcopum
- , •
* et vice nosiri tiomiiiis cotisecrafe.
ubi et iibi fuerinl regat, Et omnes causas luas Tuais aulem. et luoruin
et prsedicalioni lam in vel coenobii lui, per se- moriasteriorum causas,-
ipso vestro monasterio dem sacralissimam apo- tu, atque tui successores
quam in sibi subjacenli- •ystolicainreclamare licen- per tempora quse venlura
bus deserviat. tiam habcas, et proprie- sunt, ad noslram el app-
El otnriem cujuslibel Ut aiitem alieujus Ec- tate lua in omnibus frua- slolicam audienliam re-
:
Ecclesise episebpum, aut clesise episcopus vel s:i- ris, dum rationes dedu- portare et reclamare per
alium quempiam sacer- cerdos illa monastefia a cere malueris, una cum nostram priEcepiionem
dotem , in prsefatis mo- vobis aedificataaliquo cu- misso Francorum ad se- lieeniiam lia.beas,et cum
nasleriis ditionem quam- piditalis vinculo deceplus dein apostolicam; et in- vencris ad nos, vcl lega-
libet.habere, praeler se- invadat, et illi episcopo, terim ;nullus te condenw los luos miseris, Hullus
dem apbstolicam, hac au- quem lu.vel successores nei; poiius aulem, sicut interea level illosvjdeli-
cioritale prohibemus. Ita lui elpgerintci ordinare vere sacratissimae se- cel luos successores con-
nt nullus. episcopus, aut ' feceririt per inyidiam aut dis apostolicas proprius 'demnare valeat, vel res.
alius sa.cerdds, vel eliam per quamlibet' occasio- familiaris ab. omnibus tuas quoquo.modo inva-
qnispiam e laicis,.in quo- nem' aliquam contradi- optimi vigoris. honoi'em dere prsesuina^ ..
quam cbrilrarieiatem eis- ctionen_iinferai, prohibe- percipias, ipsaque vene-
dem moriasteriis inferre mus; sed sint feliqua rabilia aedificaTa" a le mo-
1017' ' - £P1ST0L,E. 1018
EdilioSirmondiet Labbei»- " : EditioMabillonii.-- ____;usque. lanlum a le.fiet. Nos aut ullomodo post.te
iiasieria, sub. ditione sa- .- facluro presbytero redditurum. Imo magisdum
craiissimse sedis beaii Pe- , obire ^coniigerit. eadem libi indumenta' contineri
tfi aposloloriu» prineipis" - [cohumari], decerriiriius, quakinus hac-polius bene-
confirmata,. proieclione diclione et honor.e, die nociuqueprp:Vita etiricblu-.
aposlolica in oninibus ut. niiiate filii riostri Pippini fegis, et riostra salute
- tueantur ' pfoniulgamus , Chrislurn DbrriinumTncessatiter depreceris.
qualilef profeclo, jiixla Id • :.'- EPISTOLA XI. \ "-
"
quod stabiliiaaposiolieis ". STEfHANI JPAPil'11 ;AD.FULRADUM ABBATEMi-
privilegiis coiisistunt, iri- .Slepliaiius eptscopus servuS seryorum Dei Fulradb,
coricusse dolauda perma- religioso .pr.esby.ero, et abbati venerabilis mbriasle-
neant. rii sancti €hristi= martyris Dioriysii, -ct per "eum-iri-
Consliiuenles per liu- Si quis atitem rex, vel eodem.venefabili monasterio in perperuum." -"":,.-
jus decreti nostri: pagi-= episcopits, vel aliquis de Cura^nobis alqiie solliciludo est nimia.ilIis-.con>'
nam aique-.iriterdicerites polestatibus hujus saeculi, v .ferre^saeerdotalem. honorem,._qui; per omnia reli-
omnibus cujuslibet Eccle-,- contra istam nostram au- B giose casleque. viyefe ac; Deo.placere nprunt, .quate-
sise prsesulibus., yel eu- -ctoritatetri facere volue- nus et lii quibus. dignitas confertur.Tn diem; illum
juscunque dignitalis prae- rit, et ile-Tiostra aposto- terribilem., ,cuni ,ante îvinum judicem. astiteriril,
tiitis potestale, sub ana-_ lica aucloritale. aliquod , irfeprehensibiles comproberitur,- et riori, si digni ex-.
lhematis inlerpositipne, fraudare- lenlaveri t, ha- stiterint, desibicollati sacri horiore noxam peccato-."
' rum minirne incurramus. Iiaque nimio tiucti arriore
qui cis prsesumpserit beatur sicut.sacrilegus,
|i.rsesenlis rconstituti, a nec habeat partem neque , praedicti honorabilis monasterii protecloris riostii
nobis prsefalis monaste- socieiaiefn in regno Chri- . atque.fauioris-beati Chrisli nia.riyris Dioriysii intus
riis iridulti, quplibet mo- --sti etDei_,scdsitanathema provinciam Franciae. conslituti congrutun prospexi-
do existerefemerator. Marauaiha in perpeluura. . nius apostolica noslra . auctoriiale-ad. bofioretn sacri.
. =Qui autem noslram .aliarisbignosordinis, ct. lestinioiiio bono cpmpro-
hanc et;aposlolicam--au- batos, sex.constiiuere diaconos, qui stolam dalma-.
ctoritaiemconservaverit, ' ti.cse decoris indaantur, ut si sacrum.peragant.omni "
benedictione-coelesti re- tenipore.ministerium, qnatenus noslris temporibus.
pleatur a Domino Jesu pb decoratum, ordinem diaconatus in prsefalo vene*
Cbristo in sseculasoeculo- G f abili monasterio .et nobis merces accrescat, et nuuc
rum. . prp tali beneficio in posieris temporlbus sine dubio
Bene valeie. IV Kalen- , Bene valete. Dalum iv npstri nominis indesinenler mcmoriam ad sacras
das Mariias, imperante Kal. Marlias, imperante missas facere.non pbliviscaniur, atque.eiiam pro
domno-piissimo Cbnsian- domno piissimo Augusto impens.orbenefieio missis sanctso nostrae Ecclesise
lino, a Deo cofohatb, Constantino, a Deo coro- eunlibus et redeunlibus, in quantum possibilitas erit
magno iniperalore, au. nalo, magnoitnperatore, humanitatis susceptione, in jam fato v.enerabili mo-
58,-posl ejus consulafum anno decimo ociavoim-' naslerio facere. non desislani, ut ex hoc et religiosi
anno 18; sed Leone nia- perii ejus-, sed et.Leonc monaclii iiiic degentes laudem sibi bonam apud ha.nc'
jore imperalore ejus filio, triajofe imperalore =ejus sanclamsedem-apostolicain acquirant, elapud omni-
anno4, indiclione 10. . Tilio, -311110quarlOjTndi- poienlerriDonjinuni Deum el Sa.lvatprem Jesum Chri-
_ctionedecima.. sium, et ipsum dptninuin et auctorem ljostrum bea-
" : lum, principem a.postolum Peirum, seternaiii possi-
EPISTOLA X.
deaut bonilatem.ifiene valete.
STEPHANI PAPJGII' ADPULRAUUM ABBATEM,-
"'Siephanus'eplscopus servus servbrum Dei Fulrado D~~ OCSERVATIONESPR/EVliE
religioso presbytero et abbati nostro dilecto. .' )N DUASSUBSEQDENTES EPISTOLAS.
' Cura nbbis '
aique sollicitudo esi summa, religiosa Slephaniim irpbnlificerii synoduni celebrasse anrio
venientibus , et Chfisii amore -fefvetttes rin cofde •sui--poriliffcatuspriino, secundoldus JamiaTii, ac
gerentibus viris Deo amabiiibus digne zi-amorim _ proinde anno Christi 7S5,' colligitur ex litleris ipsins
suscepti ornalum aposlolici-vesiimeiili concedendum pontificis, quse.leguniur.apud mpnachum Nonantula-
num in Vita sancli Anselmi abbalis Noriahtulani.êt
cerle creditiir et ad laudeni sanclas Dei Ecclesiag apud Dghellum, Ilal. sacr. tbm. ,11,de episcopis Mu-
pertiriet, qualerius et si qui ea-digne imiuuniur liuensibus, _ri-."10,-in quibus'hsec exsiant Stephani
invitati ;valeani pro nobis Christo Deo. nosirofuft- verba : Residentibus nobiscum plurimis jepiscppis.ad. _
. bealorumPetri el Pauli apostolorum.principum limina
defe" preces, accedere luos nos. insianles bonae
synodale commonenieconciliovenit Flaviiis Aislulpltus
actioriis mores, et maximo amore ducti excellentis- yir excellenlissimusrex Italici regni ad prmdictorum
simi filii noslri Pippini regts declinantes prsevidi-, apqstqlorum vesligiq, etc. Eorunvjiiitem qui .buic
mus tuam -nobis dileclam. adornare religionem: synodo .inteffuerunt,. prseler unum Rayennatem
• nullus
udonis ac.subtularis calceameiUum,el siiper sell.am ", archiepiscopum -Sefgiurn, exprimitur. Jin
litteras ih boc concilio
"'* diuas ex.suppienienlb Mansi,'
. ; - • " --
equitanli, mappulum , quaa oronia prsedicta tuo t.I, pagiCOI. ;'
"
Uld' - - . i S. STEPHANI PAPÊ II , 1020,
- -
JOAHKIS DOMIMCl JilANSl 1NMAS--LJTT-ERAS STE^HANl II'.A/Mutine.nsi.sEeclesise.Tn cujus.parochia •.cojistat.essa.
. .-:- ..... -
s- PAR-ECENStJRAi "i—;,--..,. ,--- ;.,;: consiruclum, sub saneta Rayeiinatensi Ecclesia
ha^._
fLitteras hasce-Stcphani fplumque J.tem sub illq;- berct refugium propier terrarum ;!onginidinerii, qua.'
cnnciliom. suspeetiim m.ihi efiicit insplens eta niori- dislat asede. Praecipinius ei -etiam.,ui praedictum
feus seiatis'iilitis plarie abiiorreiiîllaf titn liitcrar.irri h
pfsescfiplib. fjiiis* eriim uriqiiani: .ex.sincbfissetaiis; ;. Sanctum-corpus sancti Sylye.siri, etalias sanclpruin
ejus-documeritis-atidivit illud;Descfi)ieJi!i6MS iii regiio . reliqnias per se ipsum ad-jam dicturri ccenobium de- _
Jtalico, et pqfriarchalu .tfomaHO.^Jûnquanvetiain in ; srrai, et recondat, aliariaque simuLet ecclesiarh nostra >.
genuinis Siephani epislolis anni pnriiificatus ejtis apostolica .auctoritate coiiseerarei. .ijpbtir etiairi-,.
asi.'ribunlur^ quin potiiis ahnts Gracbriimimperaio-
rnmveletiarri jnierdum regum.Lpngobardiirum episto- rioslraj sanctae RoriiariseEcclesiae eidem sancioTocp.;.
lascpnsigiiaremps erat; Vix.eliam crederetur Aistnl- per apbslplicum privilegium contuliinusi veluii sanr \
plius. qui-per hos'anriesMnvisiiniliabcbatpohfi ficem ciissimus papa Gregorius pluriinis Ecclesiis
Bomanffsqiie,"tanla5."fuisse religioriis".grgii sanetiim Et prolujii...
I.etrjihiuuRoiriaui;nyiserit,:et:obsef.yiintem .seadeo, jussimus" huic opusculo subierscribit
ergaponiificem praebueril,.silente pfaRserlim_.aiictpre"., ..- _,--,' -,.... ., E.P,lSTOLA.-,XjfJL *"
,. .. . .:,". ..
Ponlifical.is,.(jui Siepliahi.gesta'diligehtissime"perse-
'
quiliir. *'-" !.-::-'" •-:.'" <-•.= •-«TEPHAW PAPiE.,11A&.ANSELMU1II 3JELIGI0SUM.<"-•;
'''-, -"-"'-""•. •- EPISTOLA XII..-: " -: W Slep.hanus servus, seryorumDeLSill; E..aposto--
'': -'STEPHANI TAPiEli-JJ.BUNIVERSOS EWSCOPOS. " "-"' Ticus Anselmo
.religioso.-abbati Mnerabilis monaste-•-
,' Slejmahus.-sefvus-servoruhTDei bmiiibus yciiera- • rii •sancti -Sylvestri. siti ,Nonantula, territorio Mritir.-
biljbus Tratfibus, i_tcoepisbopis_:cunctisqiiereiigiosis -' nense, et pec.Te.in codem. v.enerabili cmoiiasterioin,\
Glifistiariis Deo deservIenlibuSTegho Italicb el paifi--'•- pefpeluum, ; ;•_ -: - ,..-T •!,>.=..'"'-. ,.••.-.-. .-; r,
afchaui Roniano: r~;',''' ' •'• ~\-\ __-''"- ' "' J "" • ''' -jQuaecunquead laudemiledemploris-Domiiii.iJOstri ;
' "Resideniibusiiobiscum ' D,ei
plurimis:episcbpis"adbea-' • fet-Salvatorisperlinerc nose.untur,-.el ad^slabilt,. -
ebrurirPetfi "efPauli aposlblbfum pfiiiciphhi liniina,'" lalem-v.enerabiiiuih locoiiirn respiciunl,- cum jnagno._
•
syribdale.conTmaneiiie-cbncilib,venit -Flavius'Aistul- sollicitudiriis studio nos .convenit apostolica ci-raiio- .r'
phus, vif excelleritissiirius, rex IlaiicTregiii,"ad pra>^t tialixensuraprocufafe.qualenus ex hocjuges eidem-
diciorum aposlolbrum Vestlgla, irilercseiera quav• propitiatori'nostro.T).omjno Deo.-^fficaciii.s^persoLvi.-.
cohlulit ddnfa beatPPb.ri aposfoli ecciesiavbbtulit": -: possunt cardinum -[Eorle, carminum] laudes, et no-
;
pfaeceptuiri uhiirii, in Tjiio coritinebatiir qhod ob' bis,-qui, licet immerilii'divina lamen gratia prove-.
revbfentiarii Doniini Salvatoris, atqiieTjealse semper nienle, pastpr.alis reginiirtis curani gerimus, optima
1
vifgiriis Marise, oiivhiumque sarictoruiri apbsiblofiiiii. Jnsidereis-arcibusremunerationis praemiaascriban-
coristfuxissef riibriasterium '< quiai conslat-ireligiositatem tuairi nobis.
..j/ ' .... , . v . •,, in !,lei.ritbfio" Mutihensi;
- ., C iur.-.Tgilur
lbco nhncupalo; Nbriahfula , ipsumque pr_ecep"lum' "detiilisse . praeceplnni D.-piissimi regis Aistulphi de-
cbiicessisset yiro venerabili ifomihe AnselmPabbatl,' prsefato monasterio, etiomnibus ei pertirieiitibus locis.
et*euth"de1iivirurivAnselnium cunrsecurh haberet,'' ' "ac possessi(inibus, a.tqriepeiiistis ut pef Tiosiii .apn.-
o*biulitilltitn ^pariler el prseceplum snpra "sacratis.sr-'• stolici-privilegii pagiiiam jecoiifirmar.einus;-Tinde;; .
riihm cbrpiis sahcii'Pbtri'-apbsloli," sicqtie doiavit' nos precibus vestris- inclinati hac;'bpra..pra.senti=14..-
"
fdofiavii] pfaedicturn monasieribruiri saheise" sed.ur [/-ejei6]"3ndictioi)e>iii .perpeluum.siipradictum mo-'. .
Horiianae/qiirim Deo aucfore regerie eerriiihur.' Peiiir i]asteriura'?su'ecessorum (uorii.m;abbat.um diiioiie-et.;
pfaefaibs fexnosirath muiiificeriiiam, ut corpris sari- •' palesiate cumomuibussibi periin.eiuibusvcoiifirmanr/,
:•
ctissiriiipapae SylyeSlfi ciim aliis'sahciorum pignbV* les,- et.irrefragabili jufe-deeernkiius .pefmaiieiida, id
ribus*eideib Anselmbabbaii ad pfaidictum verierabile est^monasterium sancti.Sylves.irj),quod.et Nonantula.."
irioriaslerium tfeferfe "eoncederemus", et per bene-' ' lerfitorio.llutineiise. .Qiiapropier.-b ucioritate".-beati=
•
diciibfiehi-proTinus ifosirls manibus consecrafenius* -Petri apostoli,. cui a Domino Deo nostro coelorum
ipsnm" abbatem, elcucula induefemus securidurn ' regniclaves tradilaesunl, et potesias ligaudi, et sol-
regulam sancti Benedicti.bjus^maiiihus trailereriius vendi coelbTerraque coneessaest.promuloaiites de-.
simul et baculunipastora'em, et pedales ?;securidum -D.cernimus, et firma. siabHUate.ceris.ura statuiiiius, ut
'-ordinem : cujus sanciissimani.petiilbnem liilari vultu ipstim venerabile moniislerium: cum omtiibus locis,.
quam pelebat concessimus. Et iquoniam nobiscurn mansis,-fundjs, et casalibus, doniibus,.atgue familiis,
aderatsanclissiriius.cbnfrater hosfer Sergius sanctse-T servis. originalibus, simulque rebus, -el possessioni-,
Bavenrialensis Ecclesjin episcbpiis, • eommendavimus:. bus,.e_lfriigibus,..ct decimatibnibus, ne.c non aquis,.
ipsunv vehefabilem-abbatem et_ ejus monaslerium.. "molis, plivetis, vel -quidquid in. quibusc.iiiique.locis""
sub ,'suoxegihiine noslra vice . guberhariduni omhi - habere:vel lenere videiur, vel-si quid in potesiate
temp.ore; tantum si ab abbate monasterii fueritinviT logaliter donatum, vel largituni fuerit^ aut quolibet '
t,atus,et si-ei, vel suissuccessoribusaliqua'adversa mpdo juste eveneril, tenere et pps.sidere sine.quali-;
cpntigisseni.abi"ubcuhqucpf«sul6,.niaxlmeabepiscopo belcontfpyersia perpeluis tenipofibus valea.t,'ef nulli
. a Lege. pedules, quorum usum.ante mille annos" b Et'latrieri corpus sahcti 1Sylvestri, fbrsan ejus'
abbatibus concessum cunv baculb fuisse docet nos pafiem,TTbinarii coritendun.t laphd se asseryari in
Tlieodorus.Caiituariensis archiepiscppus i"n colle-' ecclesia-beatorum-Sylveslri-et Marlinl de Moniibus..
ctiorie ca.npnum.ubiragit de .ordmaiibiie abhaiis per- MDRAT6JI,C...' ,,_-.-_ - - ..:_•.- .- "-*.
episcopum, qiii ddt ei baculum et pedules.. MURATOR.!
" " " '
102} . ; ; EPlSTOLiE. •/. "".._. ', . 1023
Hnquam liceat.regum,episcoporum,iiucum3\ela_ctc~ j
Ase. au.eioritate.-bealorum -Petri.cl1Pauli a.poslolorum
- rum
pa.rvse.7elmagnse pers.pnse,in,_prae*iicip7VeiJ_era- :principum,,«l CGCVIIIIF,^_3CXVIII] Patrum anatliematis
;iili jtipnasterio, \el in eis qusecidenarperti.nere rib? yinculis esse inriodaium.,-.e.i tiiim diabolo, et ejus
scuntur, qnocunque hiodo jnciimbere,.alque invasior airocissiinls rpoiripis, alque cum Juda iraditore Do-
nem facere, nec qiiisplam saeerdotum. ibidem prae. hfini-nostri-Jesu;Chrisfi _elerni;.iri,cendii.supplicio
sunTaiaccedere, vel inissarurii solemnia celebrare, cpncremandiim.deputaiiim, eleregho.-Dei. penilus
et/neqtfe episeopu/s, ;jieque abbas, vplcomes, -ajil - segregafum, Porro.qui observator.elcustos exstilerit
fluaslibet.magria"parvaque perspna, in.prsefatojiio-. benedictionis graljam a ,mis_ericofdiosissimo, Doinin.o'
iiaslerio'vel .in."cjus cellis._a.ui ecclesiis mansibnes Deo nostro et viiam perpetuamconsequatur."
"facere, aut expensas expel.ere,_aut aliquod per po- Scfiptuhi $er manuni "Sergii "S."R. "E. scririiarii,
testatem seryiiium, pr.seter per-egrinos_>et„iiospites, indictionefi, meiise'Januairo.' Daia idibus Jariuarii
e.t neque colloquinm. quaiecunque, aut placitum-in. per manum Anastasii 1; episcopi dioecesanofum
ipso monaslerio,,. aut in ejus -praBiiominatis.cellis. ânctiJBsedis apbslolicse, anho" Deo~-propilib ppriiifi-
tenere quis audeat, nisi ab abbate_Tueril.inyitalus, catusD.StephaiLi su-rimi" pb.nlifi.cis_-'et univerlaiis
quatenus ho.e?quodM Jaudem Dei, .el-stabiliiafem papajTnsacratissima sede beaiiPeifiapostbli-prihib.
" :'
monasterii firiiia slabilitate 1
B -'''-'- '
prsedi.cli siatuimiisj per,- Behevaiete '"'"'\..:- \\'
maneat,-. IrilerdiceiUes, omniiio epjscopp, in„cujus .;'"/ V;'REVlLATip STiPHANI 'Hp-M . I,L i' ..'^
parochia esse. yidettir.-supradicluiii itibnastcrium Cum ihSqncli Dionysii ..ptonaslerip.: exitiali .morbo;
jionstitutuio, .ut nihil.conlra lenurem praesenTis>tIe"-' tenerelur, ejusdem sanclumaftyris beneficiq ^vii.tfvs, -
-' " "'
creti pia postulationeindulii quidpiam atleniet, neque •liberdlum"ftiisse tes'idtui'esi.' *'_,''__'
uljo modo ejus bapiismales ecclesias sibi 'vinditet,, ."" Sieplianus1episcopiis servus ser.vorum Dei. \_ '
riegue ipse, siihjue^suceessores, prsesuihant proliibiia Sicuthembsbdebel jactaredesuisineriils,sic rior.
epri.ihgere. sed heque Triissafum sblemriia ibideni . debet opera_ Dei qua. iri IIIo per suos sancioK.fiimi
peisolvere praesnmat, nisi ab abbaTe "supraseriptT sirie' siiiir ihefiiis"sileiitiare, sed prsedicare, quia sic
mouasterii. fuerit invilatus; neque ordinalibneiii *sa-^ arigeiusadm6net'T.bbiarii'(fo6. xu).' llrideego pro op-'
" cerdolum
quilibel episcoporum in prsefato monaste- pfessibne sariciseEcclesise a rege atfbcissimo et blas-^
rio,-vei ejiis jure, ant sud- cleroagefe audeat_ riisi, phenio, nec dicehdo iVistulpiio.,'adopiimiim' et saincii'
ui-pr-efatiim est.ababbateTuerit iriyitalus; chrisiha- Pctri fidelem dominum-Pippiiiu.ui Chrisiiaiiissimnin
que, velquidquidTid .sacra-niysteria peflinet,- si" a 'regem. inFranciam yeni,, ..ubiia3grotavi-iisque.,ad'.
parie:hionasieriifuefll posluiatum.a quibusctinque _ iaortem, _et _mansi aliquodterripus apud pagum Pa-
prsevoluefit prsesulibus, cphcedimus tribuenduni. Sed 'risiacum Tn; venerabili monasterio -beati martyris
uequeTJeciinas uiiquain darebohcedinius, iiisi ecclei' Christt Dionysii. <Juo cum jam me-medici desper''
siis siipradicli venerabilis nioiiasierli ad hoslfairi rar.ent, fui. in ?oraiione in ecclesia-ejusdem-beati?
dicecesirn perlinenlibuSj,, Sed et hoc slatuimus, _et martyris .subtus?c6mpanas. êt vidi-aiiieâllare^bo-'
iiivlolabili sanclione"aposlolica auctoritate firmanius, num - payorem -_domiiium"Peifuihy et-' niagislruiiii
ulriulius aliguaiido iu. prsedicto riionasterio-de,aliis. . gentium-domintim Paiilnm et liotaTrienie illos/reco*-.'
mbiiasieriis, seit-quibiiscunque ecclesiis atque jtocis,._ . gnoyi« de ilIorum>surtariis_*l ter. beatum dominum '
abbas esse pT3esumat,.iie,quea quacunque .poiesiate, Dionysium ad .dexterain.domini Peiri.subtilem e''
cis intrbdhcta; sed cpi divina vpcationeaDbas prse-.. lpngiorem, pulchra ,1'aeieiqapillis.candidis, 'Colbbitff
Tati irionastefii pertinxeril_- et rcsoluli.onis tempus., indutum.candi.di_ss.imo',..purpuraclavaioy pallip foto'"< '
. advenerit, de propria semper congregatione eligatuc purpureo , auro, inlerstellaip, et sermocinabantur
abbas .qui "abomnium moiiachortim consensu Tn eis: inter se fetahtes...Dixitqujj* bonus.pastor .dominus'.
consiiiuaiur ad augumentum, et solefiissimarn gu- Petrus : Hic frater noster ,postulat sanitatem'4, -et'
ber.natibnem eo.ruiti, pro D.ei amore moranlium,mo-- - dixit beatus doininus Paulus . Modo sariabituf; :"e\"-_
nasticp oj'dinemilila_nlium; nihilominus.liujusnpslrij 'raappfopinquans niisit.manum "suafniid' pectus dom'iiii_"
pohtificis ihterdictioiie Tniiibenius aliquahi scrjpiii-" Dionysii .amicabiliter, .respexitque ad domiiiutn P«-?
:
r.im,, vel corifirmaiipnem, de prisedjcti monaslefii. . irum, et' dixit doifiihus Petrusad Poiiiinum-Dipriy^
rebus, yel" de prsenominala abbalia.quoquo-iiigenio/ .' siurii 'hilariter : !Tu"a gratia sanitas cst _eju"s..~Ef"
confra hoc nostrum praeceptum pelere. Si qua v.ero siatim .beaVuspionysiiis thuribulum incens.i,.et pal-..
-rcripinra vel petitip. impetrat.a Tiipfit, vel in reliquo , iiiamin manu tenens. cum. presbyterO'et diaconof
apparuerit, bas irritas ess.e, vacuasque bnini -roborej •> '*' qiii in'parte stabani, venit.ad me.
et dixit miliis"
jubemus.Si quispra3lerea,'quod iinn"credinius_ pr.ae-' Paxtecuni";: frater,; nbli limere, non ihorieris, .dpuee,,
snm.pserit hoe "noslrum apoitoliciiin priyilegii con- * ad.sed.em luairi prbspere revertaris. Surge sanus, cl;
stitutum in. aliquo iransgredi, aut .contemnere,- sciat.; boc allare inhorrorem- Dei et aposloloruni ejus Petri'
T De iilorum surcariis. Sic resiiluimus ex liisdho-' significal iumqupddam.tunicse inierioris gerius quasi"
Tiiis pervelusiis Codd. Toco-suriafiis, ac eilani ex stipta cajriem Tnduise,, tumetiam exterioris',,ac su-,-
Ileginoiie abbale paulo anle reposulnius iqta menie, perioris genus alterum, singulare quidem nc, illustre-
loco notainente; quae ambbTegebariiur jnEdiiiorie . vbcatuni -jam £ajlice. coite d.ar-mes-,-\e\ olim surcot-'
Concilibrum. "Poffo vox ilia surcariurii/ex Glossariis, quod.dieitu_r hbdie de teeialibus. PETRUS.BE LA.MIE ;
'" "
«023 - S. STEfiHANI PAP.E II "1024
etPauli,- quos videas, dedica,- missas -graTiarumA j eonjiigem ipsius inclyti regis Pippini iudufairi cjcla-
iu
agens. Erat enim ibi insestimabilis claritas elsuavi- .dibus regiis, gfatia .seplilbrmis'Spiril"us sancti,
tas.- Moxqiie sahtis. gralia -Dei facius., volebairi im- Dei riomirie cprisigriavit, alque Fraricbruiii pfoceres
beali
plere quod nuhi prseeepium erat. Et dicebant qui aposlblica 'benedictibue sanclifican's,.aucloritate
ibvadefatit-quod dementabar. (Jiiapropter retuliTHis Petrl sibf a Dohiino "Jesu ^Christo tradita bbligavif,
el-bblestalus esl.ut nuiiquam de altera stirpe- per
[BXbrdine],"el regi, suisque op.imatibus quse vide-
ram, et^quomodosanus fuerim:, et tmpjevi qriaejussa -siiccedeiuium. temporum curricula, ipsi, vel quique
• " exeorum progenie orti.-regein superse prsesumant
siint mihi-^mniaJ.-.Beiiediclus Deus.
aliquo niotlo cohslituere, nisi de eorum propagine,
. ABDITIO ADREVELATIONEM STEPHAM PXVMn.
qrios et * divina prbvidenlia ad sanclissiinatii' apo^
- }Jn veteri Codice^ Eloriacensi de. gestis ponliftcum- -• stolicain sedem ttiendairi bligefe, et per euiri, vide"-
" .-, , ... .._ licel Vicariuirisancti
. hmcjegunlur : ._ Petri,. imo Domirii nostri Jesii
"
*fluici_ papse"jsaneiissimo Stephan.o. r_ev.el.ai_p., ,ei. Chiistijin poiestatem regiam dignata est sublimaie,
memoria oslensa est.de consecralione allarisapo-. , et uBciiohe sacrafissima consecrare. '. '• "'
sioiorurii Petri et Pauli., "qupdest. silum anle sepulr. '
1L.
criirn sanctorum Dionysii, Ru.uici et Eleulherii "j •''"_,.;RESPONSA \ STEPHANI..PAP"_E c Britla-
Quce cuhfvi Franciaesset in Carisiaco villa,
quintoK.alendas Augus.ti,. qui pro oppressipne atro- --
, nico ihqnasterio dedit adr.vafia.consuiia, de quibus
cissimi et nec nomiiiaridi llnistiilli Pippiriurriregern rfuemlinlerrogaltisânn.oilhristi^Sb. 1 -.
Fraiioorum adiit,- et in mohasterio sanctprum Dio-.' l.-^-De eo qui.,âbjecla aticilla_:jaxorem - ingehuam-
_.-._- , - - ducil. 1 .;.-.
riysii sociorumqueejusirifirmus.jacuit, sed. sancto-
fum precibus. sanitali. reddilus altare consecrayit, . lnrepistola Leonis, papse ad Ruslicum •Narbouenr
et non niulto post tentpore Pippinum et dups /ilios sem episcopum, cap. 5, ita coniinetur : Aricilia.n a.
•ejus Carolum et Caroloniarinum in reges Francofum tp.ro abjicere.(31,17.,2), et uxprem certse ingenui.atis,
apud Fefrarias benedixil et contesiatus est, ul nullus. accipere, non. duplicatio conjugii, 'sed profeetus.est
nisi de eorum progeriie per sucGedentiutrilemporum honeslis. _ .._ ^ ,
curricula in regno Francise rex crearelur. Acla_sunt. II. — Si aller conjugum debilum reddere non possit.
Tisccanno Incarnaiionis dominicae7S4. - "fii.<juis se in conjugio copulaverit, eluni eorum
conligerit ut debi/um reddere non ppssit,.non Jiceat
_ AXIAAPDITIO AD REVELATIONEM STEPHANI IIPAP._. eos separare, nec prq ,alia inflrniitate,- excepio si.
- Ex Codkibus ecclesim Senonensis et sancli Gerhiani bsemonii aul leprse maculasuperyenerit;
..." - '-. infirmitas,
.* . . . Pratensis..
Q-C-eterum si ab.his duabus infirmitalibnslibei-i fuerint .
Gesta'sunt ha_c.a beato Siephano; papa divina-
jnsicem conjuncti, unus. alleri. servifiuin exhibeat.
clementia, adjuvanlibus' sanctis ..apostolis Petro et III. — Deeo ' qui uxorem habel An.palria, el in alia-
Paulo, pcr bealissimum marlyrem Diohysium hoei/ regiohe versatut;.
annb.quiesiablncaf na tione Dbmininbslri Jesu Chrisii' Si qriis iri alieria palria aricillain duxerit irfcon-.
75i,.v"Kal. Augusti, Deinde mbx sequitur in iisdeiri' sofliiim , poslea in propriain reversiis-ingeiiu.un ac-
Godd. QuoniamChrisli roboralus virtute inler ceie- ceperit; et ilerum^contigerit, ul ad ipsam qua inan-
bratioriem consecrationis praefati altaris,. et oblatio---" tea fuerat palriam reveriatur, ei~ illa. ancilla qiinm.
nem sacratissiihi sa*crificii,unxitin regesFranporiim,' ' prius habuit alii vivo socialafueral, hic lalis potest
ilbrentissimtim regemTippinum, et duos filibs ejus-- aliarn accipere. lameri noii illa vivenie ingeiiua qua.m.
Carolum el Carolomannum, sed et Bertradani in palria propria habuit. .
* Dhina prdvidenliadd aposlolicam sedemtuendam. Gsiii, inquil, Pfiiri Leouis pars, liim
parenlum su/fra:
(Juod priroiun Clodbveo niiper ad fidein converso gio, tutri Romana'. nobilitaiis prmsidio prcevalerei,do-
'
Anasiasius" 11papa scripsil, hoc de regis ejusdem- mihus-papa 'Innocenlius cum suis Urbem feliriquere
posieris Pelagius U papa praedixii, ai.que conctipivif, &4ib~era£Deseeriderisiiaque riavali prmsidio ad partes
scribens ad Aunacliarium episcopum.Aiiiissiodore.il-. Balliarum,: tutum el approbalum elegit personte eV
sein his verbis : Non credimus oliosum,' nec sine di- B Ecclesiw posl Deum defensionisasyluni,reguutnnobi-
vince providenliu; adniinistralione disposilum, quod lissimum Francorum,nunliisque suis ad reqem Ludo,-.
„veslri reges Ilemano imperipin onhodoxmfideiconfes- vicuin desliriutis,el personm, el ecclesimopitiUari-e/jia-.
eionesinl similes, nisi ut huic urbi, ex .qua fueral . gilat.VEmos DELANDE.-. • -
ofiunda/vel universos Itaiice, /iniiimos, adjuloresque b Primus edidit P. Jacobus Sinriotidiis soc. Jes. -
prwstare, et quod regibus veslris juvandi nos (scilicet ex Ms. Laudensi. HAHD.
papam.,el sedein aposiolicam) virlus sit data diviniius. ° -Britlanicoinonasterio. Codex Lauduneiisis in line
Idipsujn eliam in securidse.reûm noslroruin siirpis ^sic liabet: Expliciunt qum domiius papaStephifnus in
lioiiorcm coiileslatus est ibi Sleiihanhs II. Ac insuper, Carisidco vjila Bnitaniace monasterio iid interrogaia
ipseriiel expeftusest ob proieciioneni el donationein• dedit responsa. 15rittaniacensibus ergp, monachis
Pippini regis, iia ut cse_teriponlifices Honiani, atqne.- pfivaiim apud Carisiacum flala in(elligimu«. Carisiaci
reges Fraiicoruin, simul.ac invicem secuti fueiint viilse, ubi regium crat palatium ad Isaram-fluviutri,
lum illas Aiiasiasii aique P.elagii praTiuniiationes,1 irienlio facta est in Anaslasii nairaiione de Stephani-
lum Siephani cxemplum, nernpe i.lliconlugiendo, et , papse advenluiiiFranciairi.Briilaniaci.vero monasterii
acceptando, hi aulem protegendo, atque doriahdo ; siium.do_.et Hihcmarus.in exainine Willeberli epi-.
quodque longe post ab Innoeentio 11papa inter alios>, scopiCal.alaunensis: Denunlialus est omnibuslocnsor-
aclum est apud.reges-noslros terlise siirpis-adversns'< dihaiionis£jus in monasleri.qquod Britennacus dicilur,
Peiri Lconis ichisma, be quo abbas Suggerius in'>' ih pqrocliiq1Novwmagensi- JAC. SIJJM,-. ---• '
Vrta Ludovici Franc»rum regis, cogiiomcntoJGfossi;
• - *»2S
_>/>"_*__ KPISTOLJE. ,
IV Si qujs rommatrem de bafilisiiiovet 'cohfirma- A et nova conjugia.-eiillicilbsdenuo appetiere concu-
"
tione duxeritr- ,. bitus, quoruin professam incontinenliam gerierati
•IIi. nullus habeat commalfem, suam spiritalem, post absoluiionem filii prodiderunt; de quibus, quia
lain"de fonte sacra quam de cqnfirmatione, neque jarh suffugium nbri haberit "pcenilendi, id' diximus
sibi clatn.iti neulra parte conjugio sociaiam. Quod decerneridurri. u'f sola in Ecclesia fidelibus oraliorie
si conjuncti fuerint, separenttir. jungantur, sacrse mysieriorum celebritali, quamvis
V_,'—Anlicealviro qui vxorem repudiavilaliam ducere. uon inerearitur, irilersinf; a dpminicae autem nierisse'
Si uxor a viro repudiata fuerit. ulrum liceat viro coiivivio segregenlur:,. ut hac.saltim districlibna
illa viyente aliam ducere, in epistola dpmni Jiinq- correpti, et ipsi se casiigent, et alii a talibus relra-
"ceniilpapse direcla ad Exuperium Tblosanum epi- lianfur, Quos tamen," quoniairi carnali-fragililate.ce-
scopum continetur f Qui iiiterveniente/repuilio alii ciderunt, viatico munere cum ad . Deum coeperiht '
se matrimonio copulafunt, quos in utraque-parie proficisci, perco.mmunionis.graliam voluimus suble--
_ odulieros esse manifestum est,; tjui yero vel uxore vari. Quam formam^t.circa mulieres, quae se post
vivente, quamvis desdciali videanlur esse a conjugio, por-nitentiam lalibus ~pollutioiiibusdevinxerint,,ser-,
ad aliam copulam festinarnnl, neque possuut adul- vandam esse censemus. Qua de re, juxta hujus ve-
teri non yideri,' inlanluin ut etiam ese personaeB '" nefabilis.viri sententiam, eamdeni mulierem, quse,
quibus tales Conjuncti sunt ..eiiam ipsse adullerium tali ncfario conjugio iibjeclo, moriastico habitu copu-
commisisse yideanlur, secundum illud quod legimus lala est, ei in id qubd Deo protnisil jion perduravit,
in Eyangelio : Qui dimiseril uxgretnûam, el aliam decernimus in monaslerium sine.mora miiiendam,
duxeril, mmchatur (Mallh. xix), Et ideo omnes; a ul illic in sua poenitentia finiat vitam. . .
communione abstinendos. -".''. IX. — Si sanus vir leprosam.duxerit uxorem-..
VI. — De virginibus non velatis, si nupserint: .Si sanus.vir leprosam duxerit lixorem, \A\F., aui]
De his qui, prorriissam virgiriitalem transgredieri- . posltribdum ei superveijiat lepra. poslposita negli-
tes, matrimonium inierunt, iri epistola beatilnno- genlia, tales separenlur, ne concepti filii leprse
ceniii papse direeta Victricio Roilioraagens.iepiscopo, macula pblluanlur. Fas namque esi ut mundus, ad
-cap. 13, ita cbnlinetur.: Ese vero (27, q. I), quae riiundam jungalur. -
necdum sacro velamine sunltectse. tameninpropo- X.—Deeo qui nesctensa quo sil ordinalusmissas fecil
-sito virginali"semper vivere se promiserani,~licet - el baptizdvil, lum postea^ dimisso offlcio, uxorem
- ,
.velatse non sini, si forte nupserint, his agerida ali- -' duxil. .'..-..... ,.
De illo presbytero. qui dicit. se nescire qui eum
quanto tempore poeniientia , quia sponsio eaium a f.
C
Domino" lenebatur.-Si enim inter homines solet benedixit, -et tamen aliquanium temporis- missas
-bonaefidei.conlraclus nulla ralione dissolvi, quanlo •fecit, et bapiizavit, poslea .auiem, ipsum.officium
uxorem duxit, hunc -vero presbyierum
magis isia poiiicitatio, quatti cum Deo pepigit, solvi dimittens,
.siire vindicta non debei'?: Nam si aposiolus Paulus\ qiiis ambigat omnino cttlpabilem, qui sacrilego ausu .
sibi collatum ignorabat uti minime debuit ?
qu_e a proposi_o.\iduil:"Uis"di>cessei'unibixerfl eas :quod
habere darimalionem (1 Tim.v), quia primain fidem Pro quo omnimodo abjicieudus.est, et iii.monaste-
•irriiam fecerinl, quaiito magis virgines qrisepactionis . rium iniiiei]dus,.ut Tllic sub digna pcenitentia suam ,
snse (idem riiinimeservaverunl ?" ' ''-.- lugendo finiat vitam.;-Infantes verbilli quos :baptiza-
VJL— Dc monacliisel noiinis, si nuptias theanl. vii, si in noriiirie. sarictse-Trinilaiis sunt bapiizati,-
. -De monachis et nonnis de nionasierio fugienlibus, .- omnimodoipfobanttir baptizatiypro.eo.-quod.et laicis",
•in cpncilio Clialcedoriensl, cap. lC,.iia coriiiiieliir-: si necessitas urgel, ut non illi qui baptizandi sunt in
Virginem qusc se Deo coiisecraverit (27, q. \,Si quaj selernum pereant, liceiilia dala est in hoc succurrere.
j&rgo), simililer el monachum rion licere riuptialia, Mulier ^vero -illa quam 'in-hxoreiri.sacrilegus ille
jura conlrahere. Quod si hoc iiiventi fiierint' perpe- pseudo-presbyter accepit, si co|novit; quia officium
tranleSj.excommuiiiceBlur; Confiterilibus autem de- j presbyleri fungebalur, et-ita cum co juricta est, et.
crevimus ul habeat aucioriia.em ejusdem loci epir_. -illain irionasierio.po?nileiili* submiuaiuiv Si vero
scopus-bumaiiitatein niisericordiaroqueiargiri;" -ignoranterhoc egil,nulla ei adscribitur culpS'. - .
XI. —"_">_>presbylerii-qui, tumdeesselaqua,pericjitan-
." VHL— De vidita qum,siisceplo velo, poslea'hubit:: .,...:. ;.., teminjfantitn vino baplizavit,
Demuliere quse pnst moftem yjri sui velaia fue-- \-- ...Si in vino qi_iis,-.prop(ereaqupd aquam. nonjnye-
rit'aii(]'uanium lemporis? iet ppstea. viriim.accj.pit,., niebat, .pmnino .p.eric.litaiitem,,infanlem..b;ipti.zavil,
in episiola Sirieii papse ad _episcbpum Hitneriiiiri h nulla.ei exinde adscribilur culpa'( a.infanles sic-per-
.Tarraconensein directa, cap: 5, ita continetiir.:.Dee .maneant-iu jpso baptismo);,, nam si aqun adfuit
his vero qui (53, q. .2), acia ppenitehtia, lanquamn pr_esens, ille presbyter excommunicetur, poenilenlhe
canes ac sues ad voniilps prislinos et voliiiabra re-- submiltatur, quia contra canonuin senlenliam agere
. . deun.es, elt_._li_.a_cingulum, etiudicras voluptates,i, ' prsesuinpsil. - .
n Quod ansulis clausimus, glossema esl, aul ee~ -dnm :
Infans aulem sic permaneat in ipso bqptismo.
margine.in lexiuin a Iibrario ti-mere inlrusum, aulit verb t. XIII el^XlV iiumeriis. pluralis-.om-
ex proximis canonibns pet incufiam translamin , Capiiulis nino compeiil, ut fesipsa loqui.ur.""
tel cerie mutato inimero arbitfamur, sieesse legeri-
t027 , , . • JS. STEPIIANi: PAP^-ll EPISTGL.S..- I0__g
-XII..— Aii.-,liceal qqua tonclia ,yel 'mqnibus itifusa A _ oec!ipalus;eorporali-pec,calo.p'r,oveh_,ttir. (15, q.i%
- ., •.- '.' ",. - baplizare. . "._._- qui admisit)_ et confessus fuefit de se quod anie
. ,Si .llcet per necessi.i_a(.enicum copcha, aut ,cuni ordiiiatioiieiivdeliqiieril. oblata uon consecret, tha-
rhgnjb.i^, infanti in infirmilate ppsitp aquarn super nens in reliquis offic.iis-prbptersiudium bomiiri".'N.im
.vcap.uiTundere,;CTsic bapiizare. Hoe baptis,nia,.si in peccata xcliqua pleriaue.dixeruiu per- maiius
iinpo'-
'noimine sanctoe Trinitaiis peracjum. fuerif, firmilor sitionem. posse, dimiui. ;Quod _si-de se--iiOriTuerit
'pefinanefiit, pr/acseriinjbum ;et neccssiias exposcii ut coiifessus^V.et"afgui nianifeste n.equiveriOpoteslutjs
ille qui _egiiiudirie dej.ei.tiis est Iioc modo renatus ;suse judiciojrelinquaiurv - - ."- ' '-". ;'
partieeps Dei regiii efficiatui, ''.-'.'_'"
Xill.;—-De presbijiero qui bapiizavit hescicris Sym- XVIIh —~Decprha biericis"uut\monachisntin laxanda.
" btiluhi, nec Oralibheui Dominicamj
nec-psalinos',et• :.'. Ut iiulius ,clericus.';au. mbna^chus comarn laxare
.... an-ipse mdinatusesset. -.:_. ..-•'. ;
pr.aesumat,.aut ariathema sjt.,' ..,.,*,..-..,
:,De'illo_presbylero qui"bap_izayil,-~la_nen 'neeSym-
'boliim, nec Oratioiiem Dominicam, nec psalriios te- rXiX. .
-rr-.De femina:qum allerinupserat,£um ejusvir
in alieiiaprovincia.falso mprluus.pularetur,, ._ '_
oet,,nec-scit si episcopuseum.b.enedixit, hie primum
-- De separala a marito,; si vif ejusin -aliena provin-
-.«ninium digriita.tEm;• qua-' iUiciia; uti^praesunipsit,
..airiiltens. sub.distTicia poenilentia etin rrionasteiium -^B.cia siveresputabatur, .in, epistola beati Leonis papre
miflaiur, ei, omnib.usdiebus vilse suseplarigeiis-qiiod .direeia -ad Nicetamj-Aquileienseni episeopum" ha
.iiicongT.uei.egit-,dega.t^vita m6ijastie_i.-;lnfaiJtesverc .conti_nelur:;Cumergo.perbellicaincladera (5&,'qA),
quos bapiiza-yit, siTn norriirie sanctse - Trini.taiis ba- _el;per, grayissimosTiostilUatis"--iiicursus,Tia.quaadam
'- - ,';
ptizati sttiil, in-hocbapiismo permaheaiu. dicatis:div.isa.,ess,ecobjugia", ul-abductis in captivita-
XIV. -^De presbytefo cjui.baptismiforinulm qumdam teni viris, femiriaeeorum remanserint^deslilut-evsquae
; .. a<ijecil,.£t nescil-.ulrum episcopus
' fua'it, qui ,eum viros proprios, aut iiiterempibs putaririt, aut iiun-
rodiriavit.'. _..,-. ';_ -_, 5. , jjuam a d.oiiiinailo3ie.:credideriritliberandos, etTalio-
De-illo presbytero quijja.piizavit" istp modo sic . rum; cpnjugium-_solltudjne.~['sollicitudiiie]cogente
^r.tistice"-:ln riomine Patris.niergbj. et Fili.i.mergo, el transierint; cumque. Inutic -stafu Tefumi auxiiiaiue
"Spirilus" "sancti mergb, et ipse presbyier nescii si . iDomino, in Tneliofa. converso,- Tionnulli' -eorum -qtii
episcopus fqit qui euin bened.ixit, bic, .quôruinaiia- .putabantur-periisse-remeaycrint,.merito.,charita's -ma
_perh..sua_m.ign"orat,.oiiiniiipabjiciendusesl, .et-sub videlurîmbigere.guid de.mulieribusquse aliis junctai
arcta poenitentiain monasierio.miiiendiis.-tu omnibus <,suiil.y.irjis;a nobis_debeat .pfdinari. 'S.ed-qtiia.novimifs
-diebus -vitae^suaeiu iuctu ,et iletu sub roqiiaSli*co*iia-_ -. - scrip.um, quod-a Deojurigiiur mulifir Deo(Pror.'xix),
bilu coriverselur. lnfWes; veroilli-quos 'bapttzavit, -• el iterum prscce[)lumagnpviriius ni quod-Deus/junxit
Tlcet rustice, quia, in iioiniiie sanct-e Tririiiatis sunt Tio.nibnpi],.sep.arel;(Jliqtih.:Six), 'jiecesseêslutTegiti-
-- - '
.baptizatiîn ep pefmaueaiitbapiismo,' m.arupji.fsedera nuptiarum rediniegranda credamus,
.,. -_X.V;'—-De episcopis accusalis et _condemhalis.- _et, remotis malis qusediostilitas inlulit, -unicuique id
: • Dfe;episcopo aiceusato în -<. concilib Anliocheno", quod legitime' vhabuit.__reforme.lur,.omniqu.e studio
ita conlineiur : Si •quis episcopus (6, *.".4 ).
-cap, iS, procurandum estut.re.cipiat unusquisque qiiod pro^
,de «ertis'Crimiiiibus accusatus condemnetur ab om-. prium.est. Nec tanien culpabiiis judicetur, et.tanquam
nibusepiscopis;ejusdem provihcise. cuncliquecorisb- ... alieni juris pervasor habeatur, qui personam ejus iiia-
.nanler eaiftdem conlra eum formamilecreli protule- rili, qui jam non cssecxistiriiabatur, assumpsit.-Sic
rini, hune, apud alips riullo modb judicari,-; sed^ eriim.multaqu-e ad eos quiin captiviiatem ducti sunt
Tjrmam <oncp.rdanlium :.episcoporum,provincia3J]ia- pertinebant i_njus-alienura iraiisire poiuefunt-,-et ta-
.n_eresenteiUiarii -. •:•.--: ^ :..* v~.--.--.: ,> .meii.plenum justi.iiae est ul eisdem reversis 'pfopfia
accusalis. ' '
r; '.XVL—r-De presbyteris et diacoriis .refprmentur.Quod si ih inaiicip.iis,.velin'agfj's; aut
- De.presbyleiis.vel biaconibus accusaiis in;.con- etiara in dpmibus. _ac ppssessiohibiis rite. servatur,
c1l.io_;Carihagiriensi,>cap.- 20,.,ila continelur :Si ,_" quantd magis iiicqnjugibrum rediniegratipneTacieiir
.autenvpresbyteri (15,,g.-,7) aul diacorii fuerintaccu- .duin,. u.tquo.d beilica .iiecessijale.turbatum .cs.t, pacis.
sati,..adjunclo sibi ex vicinis.lpcis cum iprbprip epi- - remedio reformetnr ?.Et ideo si viri post:.Iongam ca-
scopo.lcgiiimo.numero cpllegarum,tjuos abeodera ptivitatem reveisi ita in dilectione suaruni conjugtim
accusati pelierint', id est;'una-secuiriin presbyteri perseverant, ut cas cupiant in suum redire consor-
-nbmirie sex,Tn' diacbnilfes, ipsorumcausaihTiiscu- "tiUm, bmitteiiduni est et iuculpabile judicaridum.quod
liantj fead_emdiefum el dilalioiium,:et discussionis 'niecessitas irilulit, ct reslilueiidum est quod fides
-
personarum ihterTicciisatores et eos quiaccusaritnr, 'poscit; Si autem "aliquae riiulieres ita posieriorum
forrria servata; reliquoruni amem clericbrum-causas virbruin amoresurit captse",ui inalirit his coiiserere
eiiain sblus episcopus loci cognbscal el liniaf. qiiam adTegilirnum" redire 'consorlium, friefitb sunt
"
—
•'XVIL De presbyiero cujus crimenquoh • anle ordi- iiolandEe, ita ut eliam ecclesiaslica commuuione pii-
iialionem admiserat innotuit: ': -venlur.quae de re "excusabiii coBlaminaliohem cri-
sibimet pro sua iriconti-
;. - Dbipresbylero qui in culpam criminaleiri incidit, •minis elegerini,- osiendeii.es
«t-peccatum ejas publicaium est, in concllio Neocte- -nenlia placuisse qup.djusla remis.sib.potujt expiare.
ad staium yoiunjaria redi.nlegra-
sariensi,-cap. 9,* ifa cbniineiur : Presbyter si pfie- 'Redeant :ergp suum.
'
"1029 S. PIRMINII ACB/DE SINGULIS MBRiS GANON. SCARAPSUS. - lf.80
«tione-cohjugia. neque :uilo -modo--ad opprobriurn Asuos :ifoIuiil-impise 'sunt iiabeiid_c_'ita illse quaViit
'
-nTalae- voiontatis iraharit.qudd jconditio n'ec(_ssiiafi's affeeiiiat ex Deo inituniTedtfum^nierito suntiauda-
reverriitd vif os biles judicaiid-C. ' --' -<--.• ::__.*'".--"-J ..:-v<:.-
•'«xtorsitV-quiasicut lise niuliefes <_use=
"' ' ' ' '

.':"-. ". " . '..'-. . 'AN.NOPOMINI.JTCCLVIH. '_,.'' .
^•- :•".•'-,-'••-.. ' .- ^BBAS'.;'\ '"''•-" ' "^'^

'."."'."
',...-_,-:,. -,•....;.-(,Galland-,Bibl.Palr. tom\ XIII.)
*J; Pirhiihiiiin .tbbatemTiiisseex-.titulo^stii libelll sai.s Q priginibussacfis::..._'qui dicunl iirimundiim fierflwiiii-

etiani fuisseex.conjeciufa 'herii alicujus animaUs'sdngulnem~comedenlem."Cerle
'..consiat; chorepiscopum
suspieaiituf" eriiditl>Dbiit antfo -7S8, ut;Mabillonius "Pifniiriius"dbe_rihar_i"suaiii;VriaximeerfcilsTipbsto-
idoeel, el ex eo' llisioria'Tiiiei*aria GaTliae"{Tbiii.-iV, TpTum.cohfirhiare siudet/quodtestitrionium'prse>er-"
,--pfl(^'125).;QubTe*Typ_ograp1iicuhl- sphalrua videiuriri ilnidiluerb iiifitiif'Evaiiiius"".'G_feief_irri'chOrep1s(_b-
'Fabriciuiii ifrepsisse, apurl" quem, deCeifmb" "sefius "piiiiiilluiri salteHV iuisseJ'cpiijiciuht ex" i*psaplifasi
*ejusriiofs-cohsignafuf.-Phinihii;l.bejius -De-siiuj~uHs 'suse "bfatioiiis, Ibeum nerrio,- 'q'uddvsciam,Tiriciends
hl.ibris iarionkis;jntef'"ahaledia'-Mab'ilIonii 'pfiinuii] Tridicayit.Tri Csesarahgustahatameii dioeeesi :si .q.uis
'
prbdiii, :a-"quii.eCiibsTu.lb-accepiii.us. 'Iii eo-.airiefsi pbifat* pfopfer 'Evahiii a.ucionfatemV reiri fdftasse
"barbare exarato ,;riiii!la* leguiittir qtfibus' 'dogiriata *ha'u'd'iiriprob"aiJilein"aflirihaIJit":;cui'"etia'rii" "as.ipula-
Calholiea et" ecelesia.stie_e.*c"orisiie_ludinescorifirmaTi_'fiuiiluPvbces Karagios-isi "_ri_rra7.a)_isr"qu_e,''sub adhuc
'IHiistfariye ppssirit. Deeb pliira -rion cbnsiani." Ex -tempore apiid liisjiaiios in usu friisse dbcei~"Pbilesa-
TTisTai_jeh:fuisse ^videthr qui aji esu sanguihis' vel rcus.Faieiiduin lamen/ et lu :GaIiiiset 'in 'Hispahiis
t'fiVofticiiiT_ibstiii(;hduin'ducebaht: quare et'iivillum •liivaluisse eassuperstitioiies de'-qiiib*us'quefiluf~Pir-
"rcjiisque'sequaces-caiaiiiiim striiiiisse videatuf Evaii- tiiinius", quoeum suo loco adnolaviinuseoiifereriduriT
- tiuSj duni "air-_.'"_.__
ijuibusdqmCcBsafaugusids parlibns G"Befafduin iii Cann'. -'Gratiahi: (<_.an.""1"6; c."26; q'i 7).
'riperisse vbs hisefiiis 'dirisliano^necditin '.eruditvs
".v.-'.;-*^:SiOff6TI';S^
Wmm.im$\ii0mM$&m^.
"•- ,-- - ''.'

._;.,•'.;.L'.--. -s-tGallaiid.Blbl. Eatri-tom.XIJI.)'-.-- ... -.--,.;-; _..".,' *.;..,.
ad ecclesiam ,cori-
'"''.".^ralrefe clianssiriii, Spiritus sariefus pbr piOjilic- D Evatigelium. El vos; fralres. qui
"ias, saherdctes et Leyitas;_etoftinesdociores Ecclesise r-vcniiTS',-T)oniiniis-p"ei,-'prophetaift-dicitJ-:Vejn7«^"/./it,
"'cathblicae admbriet dicehs": Ctoiri,-ite cesses','quasi -_riudileme_timorim DonlinHlocebo iios_:El iterUiri-:
' •' Hodie siiiocem ejus audierilis,-,nolile.obdumre tonlo
'iuba exahd isocetniwm, e'i;qnhuntia popiilo meo.pee-
' "cata eoruiiCEl iteTunirSJ non "ddhuhlidveris ihiquo vvesim-. -Et-Dominus iri Evangelio. -.Wenite ad m.e,
'
miquiialem sudm.ipse fnpeccdtis siiis: tnofietiir; san- ''-bmnes qiii laboratis el-viieratieslisiet ego vos:reficiam,
- charilatfem
guiriemejusile nmnu tiia reqnirain. Et Doiiiiiius in . dicitDoniinus. Petimus eTgo,chafissiihi,
vesfra dicuntur^ atteniius
"*'Evarigelibait: Eurites in nvimdowiiverso, prmdicate Vestram. ut quse pro sitlute
» iloc est, co//ec.io, Scflroenim" bafbaffeljajinifaU^ ... ", ;"; ... .-....,
mi -- , *S. PJKMINII ABBATIS, - ... -K.32
audialis tongus quidem pro divinis Scripluris ,ordo -iA D.ominiDeifui, nonfacies-omne opus ineo: In secupda"
digerilur, sed veliit aliqu.anfulumTn memoria. lene.a— labula : Honorapairem tuum.ef matrem iuam,- Mon
tis.pauca"vobis de pluribus comniendamus'. ; "..- inaichaberis. -N.on o.cciUes..ffo?i~ furlurii faciesx^Non-
Cum /edssef.DominuBtiT-pi-fnc.pio cmlumel lerram, falsum tesiimoniumdices. Non coticupisces uxorem
bt.inilla cffilesTihabitailohe-fecit spifiiales cre"aTuras,_' '_af.oi.m_ TH..-Eliieruji.:: N'oh concupisces tjem'prJoxjml
id est, angelbs, e quibusunus qui primus omnium lui. Etiam lege acdepta,-|iominesin ipsa pfsevarlcati,""
archangelus fuerat facfus,' yidens se iri tania glofia *t ppstrriodum-ad Idola ei culturas dsemonuirireversi,
pr_efulgentem",non dedit lipnprem Deo creatori suo_. in miiliis crimjnibus et peccatis -defenii errayerunt.
sed siuiilem se illi dixlt; :-et, prb hac superbia cuth ;iieriinvcuiri. vidisset_Deqs tantam_slullitjam et
al.iis pluribus angelis^qui. illi fcoirsenserunt,;de,ijta-' - dufitiam hiimaiiarn, quia_ hbminem quem creavit
ceelesti sede iu aere islo",qui est-sub coelb, dejectus rion vult perdere, misit proplietas suos monens ,eos
est, etperdita liice glorise su_e.factus esf diabolus. per Spirilum sanctuin, ut de cuituris idolorum vel -
.Sjmiliter et illi angeli qui consenliehles illi fuerunt, ' pra.varicatiorie legis ad culluni divinum-vel prsecepta
cum ipso de coelbLprojectL sunt, perdi.o. spleudore Dei revertereplur. Sed necipsa lex, qure per Sloy-
glorise suse facli su.nt dsemones. Reliqui autem. qui. ; sen data fuif, nec ipsi prbplielae eos de priginalihus.
subdiii fuerunt Deo.insuse clafiiatis gloiia in cbn-1"" peceatis, quaede Adam tfaierant, liberare pplueruntj
Doiniui dicuntur ~
spectu perseverarunt,el
'
ipsi angeli quia omnis anima peccatorum et jusiorum exeunies
sancti. ; - .-... tle corpore ad infernum descendebarit a propter ipsa
Post. isiam. ruinain angelorum, formavit Deus ho- originaliapeccala, quse de Adam traxerant, pio eb
minem de'limo. ,«;r_e,.utsi prseceptum D.omini-ser- . quod in paradisp primus" h.omp.,;trarisgressus .est
vasset, .in Jo.cpillo coelesli sine moffe \suw.edere_t_; .iaandalum Dei.. ., . -.: - . _.,. .'- .... . v ... -
UD.deangeii illlrefugi.cecider.unt;, si auiem pra_ler- _.._-Sed quandp "yidit-Deus.quod "totus mundus-per-
iisset.Dei pjfeceptum, morte mprietur. "Videns"autem ircl -, misertus est. humano generi.;: Misit filium
diabolus quia prppterea -factus. fueraf liomp,-ut in suum, naluin ex miUiere.,'factum. sub lege, ut eos
Toco iilius.un.deipsececidii, in regno JDjeisijccede- • qui _sub le-ge erqnt; redimeret.., Descendere l-digna-
rel.;.inyidia.ductus,suasil hominem ut iriandata-Dei '=. tus est-Filius.Dei de.sjriu.Patris,;hoc est- Yerbum^
iransir.ef. Pmceperal autem.Deushqmini.dicens ;:De iri.utero sanctse-Marise semper virginis. .Tn.tanta
J»rinilignq paradisi cqmede,;de. ligno aulem. scientim liutnilitate venit, ut per-humilitalem vinceret diabp-
boni.qt.thali netcomedas; inquocunque eriim die com.- lumlmortis.aucloremj.etTibefaret humanum genus
ederis exeo,mortemorieris. Ex quo ligho conlra praj- per crueeni susd passipnis. .Qui.cum.Patre ,fuljjcbat,
.lceplum.Deifulit,lioino1.de (fuctibus illiii.s.suadente in coelo, in .lerrapanhis iuy.oiutusTn .pra.sepi.o..]ace-
.diabolo, e.t.comedit; prou_uapffensajactalus est homp bat.Hie JEgypto fugalus,.in corporecircuincisus;.ille
de,parad.isp in exsilio mundi istius,.ubi mullosjabores a Joanrie .quasi triginta anriorum ifi Jordane- fluyib
- ei.doIpr.es pateretur, /.._.• ; . . : , ._.. .Jjaplizatus, et prai.dicayit.in.:J.ud8eiset gehiibus. om-
FuiUautem primus homb.clictus >Adam,-.et_miilier niarnala ppera Tel diaboijca derelinquere,.et 'pceiil-
ejus dicta est Eva, quod. creavit : ex." islis dnobiis ,tentiam agere, ef bapiismum accipefe, .Vel pra.cepta
bmne genus homjnum; propagalum est. Qui obliti sua, quod.sunt qbatuor Evangelia el reliqua sacra.
bfeatbrem siiiim'Deuiri wiuliascelefa facienles" irri--• Scfiptufa, cuslodire, El elegit duodecim iliscipulbs
laverunt Deum, ad iracundiam. .proyocanies.emiu..,, su9S,.-ul.guidg.!id.in;_Universp~mundo prsedicarentj
Pro qua reimniisit Deus diluviuni,-.eifperdiditbiufies,;;;- omrie^ credererit jnppmine Patris, eiFilii, etSpirilus
exceplo-urio jusio nomine Noecum suis Iribus filiis, - sancti, et baptizareii.t in remissibne omnium pecca-
et uxores eorum prb feparando huiriaho geheie iorum. Elisii sunt apostbli,: Pelrus , Audreas , Ja-
reservavii.-A piimoergb.lionjine Adnm usque ad cobus, Joanii,es, Pililippus, 7rhpin_is,-BarthpIom_eus,
diluvium transieruhf;arinT duov.iiiillia: ccxTri.. "Pbsi ^JSlafihaius, Simbn^Zelbies*,Judas Jacbbiripacobus kl±
diluvium IterumVeGuperatufn est geriusf liumanum ^wfphsei-;_et;s!c illis Dbmlnusidocuitbrare: Pqter nosler_
,per filios Noe ; ct cum ccepisset multitudo succres- ' qui in ccelis,sdnciificelur nomenluunt; Veniat regnutn
cens muiidum implere, obliyiscentesiterum homiries 'luum.Fial voluntas tuasicul ih cceloelinterra.Panem.
crealorem mundi Deum, coeperunt.colere creaturas,-:; . noslrumsupersubstahiialem da.nobis Hodie.Et dithitie
et multa alia mala opera Tacere, qu_e dinumerare' - nebisdebita nostra,sicut et nos-dimillimus debiloribus
- ".."s..' -.":;,---..,.._._.-.•. .-, . .;: _?ios(os; elne inducqs nqsjntenlqlionem, sedlibefa nos'
Jongunvest. ,,
'- ,,-Cum .yldisset-.Dejis-ta.ntam maliiiam-Ti.ominuriij _.4}mqlq(Maiihv\iy,.?, seg.j. .Etjpse Cjifisfus Filius
. dedit per famuluni suum ,-MoysenJegem in 4uas ;,ta- . Dei de aqua vinutn fecit, ^t .4e: quinque panibus ;et
bulasIapideas'digitb:.Dei-sci.iptas. In prima tabula : . duobus. pijcibus guinque millia popul.i satiayu.et
:Aiidi,Istaei,'Ds)itiinus Dehs tuus,- Deus unus esl.Npn- super mare pedibusambuiavii, et.Ieprosos inunaavit^
:-assumes nqmen Dei lui- i» ivano., Memenlo,-ul. djietn _ et d_enioriia._ejecit,et.sur_ips fecit.audire,.et, mulps
Sabbali sariclifices, Sex Miebus. operaberis, M facies . Ioqui,et paralyticps:sanavjt, et caecos. iilumi_navit,-
omnia operalua; seplimus aulem dies. Spbbaluin fisl• -_elomnem infirmitaieni et.languprem ui.populo.safia-
"-Hsec cuni congfua disiiriclioneaecipienda.^Qiio i .clansasitiisse propier Adse"peccalum. "' "^ Yide, infra,;
, nempe sensu dicimus aiite ChrisfumcoerofuriTjanuas '--"'§ Posllimc. '.''" .' ?
1033 DE SINGULIS LIBRIS GANON. SCARAPSUS.. -^ 4
vit. Et ipse Dpminus jejunavit XLdiebus et XLnocti-. A ero morsus tuus, oinferne (Ose. XIII, 14). Quia Domi-
bus, et postea esuriit; et accedens diabolus dixit ei: nus noster Jesus Ghristus morsus inferni fuit, quia
Si filius Dei es, dicjit tapides isli panes fiant. Respon- parte abstulit, parte reliquit illos; justos abstulit,_
dens Chiistus-dlxitei j-iVonin panesolo vivit liomo,, illos peccatores reliquit.Quai illa divinitasDei, quce
sed i'n a.mneverboDei. El dixit ei diabolus : Si Filius impas.sibiliseslj.hocest Verbum, cum Patre erat in
Dei es, mille te deersunu Dicit .illi Jesus : -Non tenla- coelo, et cum corpore in sepulcro, el cum anima
bis DominumDeumtuum. Et ostendil illi diabplus Christiininferno,quia sola humanitas sine diviriitsite
omnia regna mundi el gloriam eorum, el dixil illi: mundum redimerenonpolerat. . . :
_Ef_Ec omnia libi dabo, si cadens adoraveris me. Tunc Deinde alligavit diabolum, et exspoliavit infer-.
dixit ei : Vade retro, Sdtanas; scriptum est enini •' num. Tertia die, quod omnes Christiani celebrant
Dotninum Deum tuuth adirdbis, el iUi soli sefvies. Pascha, die Dominico, resurrexit de sepulcro,et
Tnnc reliquil eum diabolus ; el ecceaccesserunt angeli, . post resurreciionem apparuit honiin bus,et per qua-
et minislrdbant ei.Hic ostenditur quod unus diabolus dragirita dies usquead ascensibnem ad c03los,,cum
leiitavit Adam ei Christum , et de eadem caitsa ten- apostolis inter homines in isto mundo .ambulavit,
tavit eus. Adam.tentavit in gula cum dixit-: Cur et ostendit eis plagam lancese iri latus, et fixuras cla-
' voruth
B
prmcepit vobisDeus ne cdmederetis de hocligno (Gen. in manus suas; ^t-loquens eis.multa de regtio.
iii, 1)? Vanam gloriam suggessit, quando dixil: Scien- Del; elevavit inanus suas super-eos, e.t benedixil illos,
tes bonum et malum. Et sic tentat omnem, si polesl, et dixit illis : Eiintes in mundo, doceteomnes genles,
hominem vincere, in gula cadit a, in fornicatione, in bapliianles eos iiinoniine Palns, et.Filii, ehSpiritus
luxuria, in immunditia,- in impudicilia; et si in his sancli, docentes eos-servareoninia qumcunquemandavi
cadit homo, suggeril illi vanam gloriahi. unde nasci- vobis.Et pxmcepiteis a Jerosolymisne.discederent_sed
lur jaclantia, elatio, superbia; etsi in his non pec- exspectqrentpromissionemPatris; et dixit eis ; Acci-
cat homo, suggerit cupiditatem, inde nascunlur ini- pietisvirlutem supervenientis Spirilus saricli in vos, et
riiicitise, conlenliones, ir_e, discordia, furta, homici- eritis mihi testes. Etcutn hmcdixissel, videnlibus illis,
dia, zeli. Et propterea corripiarrius afma Christi, •elevalusest,et nubes suscepit eum ab-oculis eorum.
et vincamus inimicum, sicut noster hiagis.er docuit Cumqueintuerentur in cxlum eunlem Ulumf'ecce Uuq
Christus, el illuin risit. ." viri astiterunt juxta illos in vestibus albis, qul el dixe
runt : Viri Galilmi, quid slalis aspicientesin cmlum?
Vqst hasc cum duodecim discipulis suis veuit ad
coenam quinta feria, quse vocatur Jovis et Coana Hic Jesus, qui assumptus esla vobis incmlum, sic ve-
. Domini, etuno.funi]exipsisduodecimdiscipulissuis, ,C niet, quemadmodumvidisliseum euntem in cmlum. Et
hoc acium est quinla feria, quse yocaTurdies Jovis,
qui vocabalur Judas Schariolis, immisit diabolus
est Ascensip Domini.
per invidiam cordi sicrif Judseorum , ut Chrislum quod
Filium Dei, ipsis Judseis consenlientibus,, pro triginla Tune ipsi discipuli Domini reversi siint-.llieioso-
"
argenteis in ipsa nocte traderet ad crucifigendum. lyma, et erant perseverantes unariiiniier in oraiiono
Et ille voluntarie', non invitus,'pro noslra salute usque ad decimum <liem-, quod-*esl êntecoste, et
venit ad passionem; ille pfo nobis opprobria susti- dicitur quinquagesimus dies, dominicus; etin ipsa
nuitjille irrisiones,"ille spuia, iile alapas, ille ilagella, die _hora lertia,-/-«c_MHi est repenle de cmlo sonus, taiir
ille spineam coronam; ut ]_F. et] feria quse dicitur die quam advenientis spiritusvehementis, el implevit totam
Yeneris, iricrastino de coena, hora sexta, a Judseissus. domum ubi erant sedentes aposloli. Et apparuerunt
pensus in cruce; et in ipsa die lehebrmfactm sunl su- illis disperlitm lingum lanquam ignis _ sedilque supra
per univefsam terram a septima Iwra tisque ad hqram singulos eoruth, et repieli sunt omnes- Spiriiu sanctq,
nonani; et lerra molaest, et petrm scissmsunt, et tnonu- ef cmperunl loqui aliis linguis, prout Spiritus sanctus
menld aperta sunl,-el tiiulla corpord sahclorum qui dabat eloqui illis; -et composuerunt Symbolmti. Pe-
dormieranl resurrexerunt, el exeunles de monumenlis irus.: Credoin Deum Patretn omnipoteniem crealorem.
et terrai. Joannes : Et in. Jesum Citrislum Filium
postresurrectionem, iienerunt in sdnctam civitatem,et j, ] cceli
apparueruni muliis (Mallh. xxvn, 45, 52, 53). Ipse' ejus unicuiri Dotnihum nostrum. Jacobus dixit:-Qui
Dominus pro nobis in cruce clavis confixus.aceto conceptus esl de Spiritu samlo, naius ex Maria vir-
poialus, lancea perforalus, et iu ipsa hbra iiona emi- gme.-Andreas ait -. Passus subPontio Pilato; cruci-
sil spiritum; et enianavit de latere ejus - sanguis et fixus, morluusj.el sepullus. Philippus dixil ;-Descendit
aqua. _"Quid per sanguinem nisi redemptio? Quid ad inferiiit. -Tliomasail: Tertia' die surrexitM mortuis.
per aquam, nisi baptismi sacramenlum significare- Barthbloni_eus ait :Asceridil ad cmlos, sedit ad dexte-
lur? Deiude corptis Chrlstijacuit in sepulcro; etduih ram Dei Palris omnipotenlis. Maitliseusait : htde ven-
Illud sacrum corpus in sepulcrb jaceret, aniraa Chri- turus judicare vivoset tnomios. Jacobus Alphsei dixit:
sti descendit ad infernum. Inde eripuit. Adam pri- Credo in Spirilum sanctum. Siihoif Zeloies ait : San-
mum hoihinem, et bmnes patriarchas et prophetas ctam Ecclesiam.cathoiicath. Judas Jacobi dixit : San-
ei justos, qui propter briginalia peccata ibidein deti- ciorum communionem, remissioheth peccalorutn. Item.
nebaniur. Unde Dominus dicit: JBfomors lua, o mors.; Thomasaif : Carnis.resurrectionetri, vilam miernam,
- a Forle hic expungendum cadit legendumque in ci cpmmate proxime sequenti : et si in his son cadit hqikba
EDIT-
PATROL.LXXXIX. 33
10_5 . -". S. PIRMINII ABBATIS "*" {036
Deinde, sicut anlea Christus prjjedixerat, diSpersi _A pro te, Credo. Ecce pactio qualis el proniissio vel
sunl in universum mundum ad prsedicandurn omnes confessio vestra apud Dominum tenetur, et credens
jrenies, et bapiizandum eos in n.omine 'Patris ,'\el. baptizaius es in nomine Patris, et Filii, et Spirilus
Filii, et Spiritus sancti. Et ipsi apostoli benedixerujit sancti in jemissione omnium peccatorum, et uncti:s
episcopos, diaconos, pfesbyleros, .-'elreliquos gra- es a saeerdote chrisma' salutis in vilam aeternam, et
dus.Ecclesise catholicse ordinaverunt, qui post di-' indtiitcorpns tuum veste.candida, et Chrislus ani-,
scessum aposlolorum, sicut ipsi suprsrscripii ordine mam liiam iuduit gratiam coelesiem, el assignatus
aposlolico in populo calholieo vigilanter et prudenler est tibi sanctus angelus ad custodiendum te, et ac-
usque infine mundi per successioriem episcoporuin ceplutn nomen Chrislianuni in Ecclesia calholica
agere debeant. Et nunc lemporebbni per Dei gratiam annumeratus faetus es iriembriiin Clirisli,. ut ait
ad salvationeni juslorum consfiiuuntur, 61mali nbn Apbsiolus : Vos'estis Chrisii corpus, ei membra de
secundum cor_stittiiionemapostolicani, sed per cu-. mehibro ejus.:A Christo enim Christiani numerali
pidilatem, siciit Simon magus; vel pef alias multas sunl. Nbn se autem glorietur Christianus; qui nomen
malas adinventiones eorum ad Tuinam populi insti- Jiabel, el facta non habei. Chrislian.is ille e^t qiii
ttmntur, qui plus volunl prseesse quam prodesse*Tri Christum in otnnibus imitatur et sequilur, ui ait
Ecclesiis Dei. Sed cohsiderare oporlet qubd seriptum B 1 apostolus : Qui se dicil in Christum credere,.debetam-
est : Qitmdicunl vobis bona, facile; et, quod absit, bulare sicul eliile ambulavit; eiqui se dicil credere
si illi tnala faciunt, facere nolite., Et alibi scripium in Deum, el mandata ejus_non custodil, niendax est.
est;« Qni profieere sludet, non considefef quid male Et ipse Dominus in Evangelio ait -.Si-diligitis me,
alil faciunt,sedquidboni ille facere debeat. > Nam illi mandala mea servate. Oporiel.ergo.nos_ fratres, qrii
iioni qui Ecclesiis catholicis prsesunt, quse vobis recta baplizati sumus, et mandata Deipercepimus, custo-
prsedicant, et operibus complent, duplicia bona po- dire sicut Spititus. sanctus per -Scripturam sacrara
pulis ostendunt, adimplenlesillud evangelicum prse- admonet facere, hoc esi, diverlere a.malo el facere
ceplum : Sic luceat lux vestra coram Iwminibus, ut bonum. Quid est, divenere a malo," nisi diabolum
videqnl opera vestra bona, ef glorificent Palrem vecum omnibus' operibus ipsius-derelinqiiere? Mala
strum qui in cmlisesl. ergo sunt pcto. priricipalia vitia, quas deiiierguiif
Ergo cliarissimi, ut Spirilus sanctusr per proplie- honiines in interilum et perditionem : cupidilas,
lam dicit: Ejfundam super vos aquam mundam, el gula, fornicatio, ira, tristilia, acedia, vana gloria,
mundabimini ab omnibus inquinamenlis; ,el-'omnibus superbia; ex quibus octo viliis plurima alia niala
idolis vcsiris universis; mundabo vos, et dabo vobiscor vilia et peccata oriunlur,; quse dinumefare Iongum
novum, el~spiritum pqnam in medio veslri. El in 'J est;. tamen, propilio Christo, in antea aliquid brp-
ffivangelio : Nemo itttrat in regnum Dei, nisi qui viier vobis inde habemus dicere.Ide», cliarissimi,
fenqlus fuerit exaqua et Spiritu sancio,- hoe esi, iiisi rogamus chai itaiem Testram, ut iriterna aure cordis
^qui crediderit et baptizalus fuerit. - Ideo, fratres, ad vestri audiatis quid vobis de hsec vitia supersciipla
memoriam vestram rediicimus quale-pactum in ipso Dominus per semelipsum, vel per sanctam Scriptu-
baplii-terio cuni Deo fecimus, v. g., cum interrogati ram prohibet, ul nunquam ea fa.ciatis, et qui fecerif,
singuli npmeii nostrum a sacerdbtefuimus, quomodo quomodo debet emendare.
•diceremuiY respondisii autein" lu, si jara ppteras De cupiditate auiem dicit, non cohtupiscere rem
respoudere, aut certe qui pro tefidemfecit, qui de proximi tUi. El per Salompnem : Nihilesl scelestius
fonte suscepit, el dixil : Joannes dicitur, aut. aliud quam amare pecunidm. Et pef Ap.ostoluin : Radix
nomen. Etinierrogavitsacerdos : Joannes, abrenun- " omnium matorum esl cupiditas. De.gula verodixit:
tias diabolo,^ e. omnibus operibus ejus, et omnibus Caveteauiem gulam per quatripritrius honid Adam de
pompls ejus2 Respondisti, abrenunlio, hoe est, despi- pdradisd ejeclus est, quia scriplumest : Nolile seduci
_cio etderelinquo omnia operamala- et diabolica. in satielatem veniris. Et per prophetain : Hmc fv.il.
Ppsl istam abreiiuntiaiionem diabolo et bmuibus , iniquilas Sodomoruni, superbia et saturilas panh, ei
operibus' ejus, interrogatus es a sacerdote : Credis abuiidqntia. Et aposlolus : Carnis curam ne fecerilis
in Deutri Patrem omnipoleutem-,ereatorein cm'i el in-desideriis. Et Dominus iti Evangelio : Veit qui sa-
,lerrm? Etrespondisti :. Credo. El ileruni : Credis el turati eslis, quoniam esurietis. Nemo fornicationem
in Jesum Cliristum Filium ejus.- unicum, Dominum faciai, quia in lege Dominus ait.: Quidormieril cutn
nosiruttt, qui conceplus esl de Spiritu sancto,-natus e_x tnasculo coilu femineo, aiii qui operalus est riefas, ,
Maria virgine, passus sub Penlie Pilaio, cruciftxus, tnorte moriaiur. El Apbsiolus ail : Fortiicaldres el.
mortuus el-sepullus, descendilndinferna, lerlia die ' adulaiores [Lege adiilteratores] Deusjudicabit. Omnis
resurrexit a motluis.,ascendil ad cmlos, sedel.ad dexte- enim immunda pollulio fornicalio.diciiur. Et itefum
ram Dei Palris .omnipotentis, inde vemurus judicare Apostoius aii : Neque, fomicarii, neque masculoruin
vivos el.mortuos? Et respondisti Credo. Ei leriio cohcubilores, neque niolles regtium Dei possidebunl.
inierrogavir sacerdos .: Credis tri Spiritum sanclum, Nullus iri corde suo iracundiam cbntra proxiiuuin
sanctam Ecclesi&mcalholicaitt, sanclornm communio- suum teneat, quia Doiniiius in -Evangelio ait: Qui
nem, el remissiohem.peccalorum,carnisresurrectionem, irascitur fralri suo, reus eril.judicio. Ef Aposlolus :
el viiani tBteruani? Respondisti sttt tu, aui palrinus Ira viri Dei jusliliam non bperatur. Et : Soition oc-
*0o7 DE SINGULIS LIBRIS CANON. SCARAPSUS - . i0ES
\ciddp super iraeundiam veslranu Nolite tris.tari pro A eritistiusmodi, .velis nolis,, et qualiscunque accepta,,
T.ebustransiloriis, quia scriptum est : -Tristiiiasmculi babenda ; cuin esses li_ber,-sponlele subjecisti. Nenio
nwrtem operaiur. Nemo oliositatem faciat, quia scri- ineoaslis conjunctionibus se eoinquinet, quia Doiniiius
plum esi : Anitna aulcm.nihil. cperahlis->esuriii. Et -in libro Leyitico, quando legp.m ad populu.m.dedit_
ueriim-: Oliositas inimica'est-animm.- Et -Apostblus. ait': Egq Dominus : omnishdfno ad proximqmsangui-
•ait:: Qui-non vult operari, Hec.inar«.wce(.-Variam-gIb- riis sui-npn accedal., Turpitudineni.patris lui el matris
riam- cbnlemniie. Quodcuhque ornandi. causa. vel lum,'et uxpris pqUis.tui,.11011discooperips; turpitjidi-
laudjs ab lioiiiinibus fecerinius, vana glbria nuncu- nem sororis tum el fiiim filii liii, vel nepotis, el _w_.ni
«painr. Undescriptum est : Quoiiiam".Deus dissipat filim'uxoris:pairis tui,- el.sororem-pqlris iut, Qlsororem
ossa eoram qruihominibus placenh. Ef-Apostolusait : malrisjum, eVpalrh tui, jwn rer-elabisf nee qceedqs,
Nolile fieri inanis qtoriig cupidi. Et iieni Aposlbliis : dd uxorem ejus.quiiibi-affiniiaie.eonjuqgilr.f. Turpi-
'Si Jiominibuspldcerem, Christi serms noh essem. Et tudihemuxofis filii el. uxoris frqlris tui,.et uxoril Jum
Dominus in Evangelio ait : Atlendiie ne jusliliam el filim ejus;jionrevela.bis;.filiamfili(B ejus, e,l.filim
vestramfdciaiis coram heminibus, ul videamini ab ho- ejus, non sumes ut revelesignominiam ejus, quia cafo
minibus, alioquin mercedeni nori habetis -apnd.Palrem illius sunl, el talis coitus inc.estus esl. Et iterum ipse
veslrum, qui in- cmlis' esl. Superbiam fugite," quia "-Dominus ait : Qui dermief-ii cum nqverca saa_ el cum
immundus est anle Deum omnis qui exaltatcor suuni. nuruûa; uterque morialur.Et_<]ui sitprq uxorein filiqm
Et Ilerum : Superbis Deus resislit;-JiumUibus vero dat duxerit malrem ejus,rviyus ardebiltcum eis; et qui
graiiam. Et i.eium :.Qui se exdltat. humiliabitur. coierit cutn uxqre.patrui vel avuncidi -sui,'.morienlur..
Nullus liomieidium-faciat, quia scriptum est: Qui-, Et alibi scriptiim est, usqiie "ad sexlum generis gra-
cunque effuderil stinguinem humanum; fuhdelur sari-, durii. consanguiniias consliluia est "a, ut sicut sgx
guis ipsius. Et Dbmiiius ail:' Non bccides; qui autem setalibus muhdi generaTio bl homjtiis st.atus, finilur,
occideril, reus erit judicio. Et Aposlolus ait :,Omnis ifa propiriquilas generis tot gradibus lerminarelur.
homicida non habeVpartem irivitam mternam. Nemo ' Admulierem menslruatam nullus.accedai, quia 0,6-
adtil.teriuni cbmmiitaf, quia in Tege Dominus ail : mijius ail : Ad mulierem quce puiilur mcnslriivimne
Non concupisces itxorem proximt lui. Et.Apbstolus accesseris. llertim' ibi :Mulier qum,redeunie tnense,
<Iieit : Neque adulieri regnum •Dei pbssidebunl. Et palilur fluxum sanguinis, septem diebus sepqrabilur.
Dominus ait : Omnis qui viderit ritulierem ad concu- Omnisqui teligerit eam inimundus-erit. E.t.ile.rum,
pisiendam eam, jam mmchalus esi eattr in "cordesuo. ibi-: Sicoieril cumeavir tempore sanguhris menslfuar
Legilimum cor.jugiurii nulliis separare prsesumai, _ lis, iinmundus er.il.: Et "per "Ezechiel prbphetam Do-
nisi ex amborutn consensu propler amofem Chrisii mirius ait: Ad, mulierem menstruatam npn accedes.
qui ait-: Qui reliqueril uxorem, et reliqua, cenluplum Nullus-ayarus sit, quia Apostolus "ait :AgUe,nunc
accipiet, et vitam mternam possidebH. El pi'opter for- diyiles, plorale ululqntes ih miseriis,- qum advinient
nicalionem, 4u'a -^harisaei tentariies Dpminum J'e. vobis; . divilim vestrm putrefactm suni, et-veslimaita
sunvClirisiiim interfogayerurit eum : SiiicetJwmini veslrqa tineis comesta sunt; aufum et argenlum
dimitiere uxofem iuam 'qudcunque_excqusa? Respori- veslrum mruginavit, et mrugoipsa vobis in leslimonium
dens Jesus ait: Non 4egistis quia qui fecit-ab initio erit, et manducabit carnesyestras, sicul ignis..El ite-
Jwminem, masculum el femiriam fecii eos? El dixit z- rum Apostblusail : Neque avari regnupxDei posside-
Pfopier hoc relihquel homopalrerii el niqlrem; el adlim- buht. Et, Doniinus iji Evanjgelio : Quihabel duas
rebil-uxori sum; et er.iint duo- in cafrie una. Itaque tunicas, del nqn habenti, similfler et escath. • .. _
jam'ndn sunt duo, seit und caro. -Quod ergo Deus Usuras riullus prsesumat .accip.ere, quia Dbmjnus.
conjunxit horiio noti separet: Ilicunl Uli:: Qiiid ergo ail: Non fenerabisfralri luo ad usuram peciiniam,;nec
Mbyses.mandavil"dareilli libellum repudii ei dimiltere fruges, nec quamlibel qliamrem. Et itcrum :'.Si alle-,
de donio sua? Ail.illis-zQuonidm-Moysesad duri- . nuatus fuerit frater tuus,- nbiudccipias usuras ab eo,.
liam cordisveslri permisit vdbis .uxdres veslras ditnil- 0 amplius quam dedisli. E.l' Domirius in Evangelio :
'lefe; ab inilio aulem non fuil sic. Dico autem-vobis, -Quipelil.a le, da ei, el voleniimuluafe a te, ne aver-
quia quicunquedimiserit uxorem suam,,nisi ob catiiam - lar.is. Nemo meusufas duplices nec stateras i.njuslas
fornicalionis el aliani duxerit, tnaichalur; etquidimis-, habeat, "quia Dominus ait: NonJiabebis iri smculo
sain duxerilmmhaiur. UrideApbstoTus"ait: Prpicipio, diversa poridera, mqjus et minus'; neceritin domo.tua
non.ego, êd Dotninus, uxorem a viro non discedere. major el minm-; .pondushabebis jusium et verum, 1110-
Et iterurri : Alligalus es >uxeri?.noli:iqumreresolutio- dius mqualis eijuslus eril iibi {.De.i/.-xvy, T5.). Ei,
nem. Selutus es ab iixore ?\rioli qiimrere.uxoxeni. Et Doininus in Evangelio ait : -Quidenim proficit Homitii
alibi seripium est : Qui adulleram lenet, slultus el . el. si lucrelur universuni mundnmf.se auiem ipswn
impius est.. Cbicunque jgiiur.cst fornicatio. aut for- perdsl? Ef ilerum. ipse. Domintis : Pr.out -vultis v.t
jjiicationis suspicio, liberc uxor dimittafur. Quod crgo facianl vobis hominesbona', et.vos.facitej./is. Similiier
sterijis est, si.defprmis, si.setate yefula, si fetida; -bominemcaplivare.nou pra.sum.iiis, .quia Dpniiniis
si temulenta, si nialismoribus, si luxuriosa, sifatua', in lege ait : Quijuralus fueiithominem, et vendideril
si.gulosa, si yaga,:si jurgatrix, «imaledica; teneiida eum, et convicliis fueril noxcb, morle' moriaiur'. . Ei
"-•' '
.a Cpnfer Beraraum, adcan. 7,12,13 et21, c. 35, q. % -.'"-. •'" —','"• >
T039 - - S. PIRMINII ABBATIS IUO
iterum : Non, facias calumniam proximd' luo, nequee A nnimam.El iterum ; JPerdes eos qu%loquunlur men-
opprimas eimi. El quod libitwn vis, alii ne feceris. dacium. Fugiie inhonesta verba. Unus sermo cito
Furtum nemo faciat, quia Domirius in iege ait.: JVoi» »_ polltiit menlem. Et in Evangelio Dominus ait: Ex
furlurh facies. Et Apostolus ait : Neque Jures regrium i abundanlia cordis os ioquiluf. Bonus homo de bono
Dei possidebunt: Ei Dominus : Non concupisces remi thesaurq profert bona ; malus honw de malo profert
proximi tui. Per fortia (sic) aufem per malo ingenio) mala. Multiloquium non amate, quia inProplieta
uullus alteri aliquid tollat, ijuiaDoriiinus per Prophe- scriptum est: Vir linguosus non dirigetur super ter-
tam ait : Per vim nihii rapueris. Et in Evangelio Do- ram. Et ilerum : Mors el vita in manibus lingum. Eti
minus : Nemihehi cbnvenialis,heque calumniam facia- inEvangelio: Omneverbumotiosum, quod locuti fue-
tis, et contenii estote slipehdiis veslris. Et Apostolus : rihl homines irite.r se, reddeht raiionem de eo in die
'Neque rapdcesregnum Dei possidebunl. judicii. Ex verbis tuis condemnaberis. Nemo sit facilis
"f.tillus injusie judicet causan. proximi sui, neque. ac promptus Iri risu, quia scripluni esi: liisus dolore
proamore parentum et amicorura, vel alieujus a- miscebiluf, et extfema gaudii lucius prmoccupal: Ri-
more; riec propief mutiefa vel odium, nemo fraudetl sum depulavierrorem, et gaudio dixi: Friisira deci-
judicium suutn, quia in Deuieroriomio Dominus ail: ; . pilur. Etiterum_: Slullusin risu exallal vocetnsuani.
Non perverles judicium. Et per prophetam Dominusi B £t in Evangelio :_ Velivobis.qui ridelis nuric, ijuia lu-
ait; Veh qui justificatisîmpium prm.muneribus, et',' gebilis et flebitis.
jnstitiam justi duferlis ab eo. El Doniinus in Evange- . Nullus detrahat proxinium suum. Deliaciio gfave
lio : In quo enini judicio judicdveritis, judicabimini,p peccatum est, unde. scriptum est: Qui detrahit, erar
et in qua mensurd mensi [uerilis .remelieturvobis. No-.- dicabilur de lerra viventiuht. Et.Apostolus ait: No-.
Jiie injuste injuriani *facefe alicui, nec maium pro\ tile delfdherede gUcrjilro,fralres. Quando alleri detra-
malo reddere, quia Domirius per-prophelam ait: his, te ipsum discute;. Nunquam alium detrahit, qui
Hbininemnonconirislaveris. Et Apostblus : Nolite. seipsum ijeiie perspexerit. Unde Dominus in Evan-
iriaium pro-malo alicui reddere. Et-i» Evangelio Bo- gelio : Quid autem vides fesiucam in oculo fratris
iriinus : Diligite inimicos veslros, et benefacite his quil tui, et trabeminociilo luononvides? Nerao maledi-
vos oderunl, benedicile maledicenlibus.vobis, ordteproi cat, quia in "Levitico Dominus ait : Qui maledixerit
calumnianlibus vos. Et qui perculil le in maxillam, palri suo el malri, mbrle moriaiur. Et Aposlolus : iYo-
prmbeei et alteram: Et ab eo qui aufert tibi vestimen- lile maledicere. El iterum ipse : Neque maledici re-
lum eiiam lunicam noli prohibere. Omnia aulem petenti gntim Dei possidebunt. Invidiam contra proximum
te tribue. Et: Qtii auferl qum lua sunt, non repelas. suurii nullus habeat, quia scriplum est: Invidia dia-
Nolite injusle-opprimere.peregrinurn, jiec viduam, " boliniors intr.oivilin brbem-lerrarum. El quia pef in-
nec orphanum_-nec pauperem, quia in Exodo Domi» vidiam crucifixusest Christus; ct ideo qui iuvidiam
iins ait :Advenam non conlrhtaveris; vidumel-pupillo habel proximo suo, cfucifigit Christum. Nemo ho-.
non nocebis. El ilertim : Non negabis mercedeiiiindi- minem -odio habeat, sed. vitia e.t pecca.a._Odium
genlis. Et in pfoplreta .ait :-A pauperis-injuria averle: enitri a regno Dei hominem. excludit. UndeAposlo-
mnnumiuam. . - lus ait: Qui non diligilf manet in morte. Omnis qui
. Nemo perjuret_,quia'Dbminus ait: Non perjurabis, odil fralrem suum, homicida esl. .El sciasjjuia omnis .
reddes autem Dontinojurahienla lua.~ Et Aposlolus : homicida non habet yilam miernam in se manenlem.
Nolite jurare, neque per. cmlutn, rieque perterram, Et Domiuus in Evangelio : Si non dimiserilis homi-
neque alio quocunquejuramento. Et -inSalomone: Vir . nibus peccata eorumf.nec Paler vesler cwleslisdimitlet
mtiltum jurans implebitur iniquilate-el ndn discedel>de . «ofc.speccata vestra. Nplile lites et scandala cpnci-
donio iilius peccatum. Et Dominus in Evangelio : lare ; fugiie autem omnes iniraicitias, conienliones,
Nonjurdre omnino, nequeper ceelutn, neque per ter- semulationes, rixas, .d.isseutiones, sectas, el reliqua .
rain, neque per caput luum. Sit aulem sermo luus, esl, his simiHa,.ut t_.it Apostolus: Qui lalia agunt, re-
esi, non, non. Quod aulem his abundanlius est,a malo < -ygnum Dei non.possidebunt.
est. Falsum testimonium nemo pr_esumat-dicere, nee . TSolite manducare a morticinium, neque sangui-
consentire, quia seripium est: Felsus leslis non erit nem," neque animaiia, vel-apes, quas besiise, vel
impunilus. .Et alibi : Qui-autem diligit iniquitalem, ' canes, yel aceipiter consummaverurii, si mortua iu-
odil anitnam suam. Qui dicit lostiinonium falsum par- veniuniur, quia in Levilico Domiuus ail: Sanguir
(iceps esl ebrum qui criicifixeruiitCliristum. Non nem universmcarnis non comedelis,quia.animacarnis
bliisphemetis, quia Dominus ad Moysen ait : Qui in sanguineest. -El: Quicunque c-omederilillud, inte-
Slasphemayerit nomen Domini, morte moriatur. Et. ribit anima ejus. ,El iterum : Morticinium et caplum
Dominus in Evangelio ail: Qui blasphemavitin Spi-' .a bestia' non coriiedent. Elqualuor capiiula Actu.s
ritwii sqnclum non remiltitur ei neqve hic , neque.in: aposfoloium prseceperunt. abstinere a fornicatione,
futuro. "Et A.postolus: Oninis amaritddu, ira, iiidi-'' et suffocatp, ci, sanguine, et idololalria. Nullusse
gnatio el blasphemia,-auferaiur a vobis. Cuhi Omnii inebriel, quia ait Apbstolus; Nec- ebriosi regnuth-
matilia onine inendacium non dicalis. Omnequod mcnr Dei possidebunt: Et alibi: Nolile.inebriari vino, ia
dacium est,. peccatum^sl, Os quod meiititur occidit; quo est luxuria.- El Dominus inEvangelio : Videti
" Corifer ad_hcecEpistolam Evantii. ,
-1041 . DE -SINGULB LlBRlS CAftON.SCARAPSUS*. .Oit»
: %tegravent&r cordd veslra in crapula, el ebrietate, et A _. et qum in lerra deorsum, neciipium qum snnl in -aquis
mris siBcuinribus.Nulius alium cbgat aut- importune - subterra; non adorabis ea, neque coles,- El iterum :
rogei aTiquemplus bibere quam oporlei, qnia Domi- Qui imriiolaverit diis, occidelur., pfmter Dommo soli.
rius per prophetam ait: Yeli qui consurgitis mahe ad Et in Levitico D.ominus: Non augurabimini, heque
ebrielalem teclandam, el pptandumnsque ad' vespeium, obsefvdbitissomnia.: Et ilerum in Deulerariomio : Ne
zl viho msluelis. Et ilerum : Veh qui polenies eslis ad ihvenialur qui ariolos stiscitelur, e" observet.soinniaal-
^fribendum.vinuih, elriri fortes ad miscendum ebrie'd- que auguria, nec sii maleficus, nec incaniator,- nec pu-
- ieni. Et
per Joel propiieiam Doiriinus ait: Exper- thonesconsulat, neque divinos, nec exquirai a mortuis
yiscimini ebrii, et flele, et nltdale omnes qni bibitis veritaiem, omniahccc abominalur Dominus. Et iterum
vhiumin dulcedine. Non soium vino inebriantur ho- Doiriiniis: JVoninduelur vestem virilem mtiUer,nec vir
iriiries, sed eiiain ex caeteris potaridi generibus, qu_e utetur veste femihea.. Abominabilis enim apud Deum
vafio riiodo corificiunlur. Undeet Nazarseis prse- -.estqtii hmc facii./El ilerum : Malediclus homo qtii-
' '
ceptum est" vinum el siceram' omriirio non bibere, facii sculptile.Ei Propheia : iimcdicit DomihusDeus
utraque.eiiim ebfios faciuhl, et luxuriam carnis .egua^ • Israet: Non vos sedticani prophelm veslri quisunt, in>
liler gignunt.. :- '-'-', medio veslri, et diviiiiveslri. Et ue aitendatis ad sbm-
.' Nrillajnulier potionis aborlum accipiat, ne filius B ^ nia veslra, quse soriiuiatis, quia - falsum •ipsi "prp-
aut conceplus aut fenalus bccidat, et nullas diaboli- ' .plietarit vobis, sed Deuni tfinum et uniim adorale et ,
cas pbtiones roulieres deberit accipere, per quas ja_n In,nprificate_
non possint concipere.;Mulier qii_e hoc fecerit, qiian- El ad sanctam Eeclesiam oblaiiones, et-cefiulos,
toscunque parere poterit, lantorum homicidiorum
' '
et pleum, ct incensum, et primiiias, et deeimas, "et .
se ream cognoscat esse. , . _ . "eleembsynas, et oriinia bona yeslra reddite ; et te-
, a Noli adorare idola, non ad petras, rieque adâr- nete solemnitates prseclafas-et dies
dominicos,'et '
bofes; non ad angulos, neque a"dfontes, ad trivios feslas saiiciorum_mariyruhi erconfessoriim. Veniie
nolite adorare, nec vota reddere. Prsecantatores et ad vigllanilum et adorandum Deum et missas andien-
. sorfilegos, et karagios, aruspicesj. divinos, "ariolos, duni, el sacfificiuni, secundtim quod dicit sacraScri-
magos, maleficos, sternulus; et augurla' per auricui plura, accipiendum. Et nullus in ipsa Ecclesia, vel
las, vel alia ingenia mala et diabolica nolite facere ubi leciib divina reciiaTiir, verbosare prsesumat. sed- ,
riec credere. Nam Vulcanalia et calendas observare, lectiones saerasTibenter audite, quid per Moysen.
Taurus oper-ire, pedetn obseryare, estundere super- Dbminus"ait:___«_.. Israeiet iace. Diem Dohiihicum
"
truncum frugeni, et vinum et panem in fonleni mit- nblitecbntemhere, sed cum reverentia coliie. Opus -
tere,-: riiulieres in telasua Miriervam nominare, e_t«^ seryile, id est,_agrumv pratum, vineam, Tel si quse
Veneris aut alium "diemin nupliis observare, et quo grayiasunt, in eo non faciatis ; nec causas', nec ca-
diein via exeaturattendere,. omnia isla quid aliud lumriiasTnter. vbs npliie dicere die Doininico, prse-.
nisi cultura diaboli e_st? Karachares herbas succineto ter tai.tum quod ad necessitatem feficiendi .eorpnsj- "
nolite vobis vel yestrisappendere.-Tenipesiariasno- -cuiiim pro excoquendo pefiinet.cibo, quia ipse dfes---
lite.credere, riecaliquid pro hoc eis dafe. Qui im-- Dominicus pnmuscreatus est, et in ipso tenebfae -
purias, tju.sedicunt. homines super.tectus mitief.e, -ut rernol_e sunt, et lux apparuit, et in eo lormata ,sunt >
•aliqua Tulurapossiht eis-denuniiare, qubd eis bona elementa muridi, et creati sunt angeii. Iri ep die de- -
\aiit malaadveniaiit, nolite eis credere; quia soli Deo terra\__Egypti, velut elenebris peccalorum, quasi -•
est-futura prseseire." Servulos et vehichlas in Qua- pe"r fontem baptismi, permareRubfumpopuliis fuit- <
dfagesima vel aliud ternpus nolite ambulare. Virij liberalus. Ineo die coelestis cibus,id"esl/maiina, hb-
vestes femineas, feminse, vesles viriles, in ipsis.ka- minibus prlmo dafa est. De ipso. mandavit- Moyses :
Iendis, velin alia lusa quam plurima, nolile yestire. ad populum : Obseryabilis diem primum el hovissi- -
- Membra bx ligno facta in trivios et ab arboribus vel mum. El deipso.dicil Proplieta •.Hmcest dies quam
alib nolite facere; neque miitefe, quianullam sani- fecit Deminus, exsuliemus etimiemur itvea., Tii ipso
- talem vobis
possunt prsesj.are. Luna quando obscu- quoque a inortuis resurrexit Christus, in ipso die
-raiur, nolite. clantores eriiittere." Noliie carminum de cpslis super apostolos saiIcttis;des.ceridifSpiritus.
:diabo!icum credere, necsuper se mifere non prae- Qui ideb-Dominicus appellatur,- ut in'eo,: a terrenis
-sumat. Nullus Chrislianorum neque ad ecclesiam, . -bperibus yel' a "mbndiiHecebris abslinenles,- tarituin
neque in domibus, ne.que"in iiivio, nec in ullo locb divihis cultibus serviamus.Tdeo rogamus yOs ut dum
balationes, canlaliones,' saltaliones, jocus et lusa lanta et talia sacra lestimonia de ipso die proferunlur,
diabolica facere non prajsumal. Mimaritias et verba- ut ipso die, sicul decet Chrislianfs, juxta quod scri-
lurpia et amatoria, vel Iuxuriosa, ex ore suo nbn plum est, cum-magno fronore et diligentia, in ambre
"proferat. Omnia piiylaetricia diabolica, et cuiicta su- Christi-pro relributione _eiern_evitae custodiatis^, -
pradieia riolite.ea credere, tiec adorafe, neque voti Deeimas ex omnibus fructibus suis tiemo fenieat,
-
Tilius.reddere, neque nullum honorem. impendere, \qiiiairiExodo Dominiis ait: Decimas luasel prithiiias
quia in Exodo Dominus ail: Norifacieslibi sculplile, luas nen tardabisofferre. Et in L.evilico : Omnes de~
neque.omnemsimiUliidinem; qum est in cmlo desuper,.. 'cimwlerrm, sivede fructibus, sive.de bonis avbortmt,_,
& Ilic el in sequentibus confer Berar.dum,c, 20; q. 7. -' " - ';• :
$0« -.-.--•.. S, PIRMINH ABBATIS ; 1041
Domini sunt :- boves eloves;. el caprem, qnafsubpa-} Aûpra memorayimus, ei iis;sim.ilia, contra praace-
stoiis virga trgnsierunl, quidquid decimum. veneril, plum Domini,-'fecit,- de iriisericordia nunquam de-
saitclificabitur. Domino. Nbn eligelur nec bonum, nec speret, qtiia per prbpiietam Dominus ait: N-olomof-
malum,.nec allero commulabil. Si quis mulaverit, et- t.emjpeccatoris,sed ulconverlalur elvival;
qubd muialiim est sahctificabiiur Domino, el.non redi- ;Sed. unusquisque cum fide recta ad saeerdoienrtj
nietur. Et in Exodo : Prhnhias frugmri terrm lum de- sicutjaih supra"dicium esl, corifessionem puram. in-
..feresiridomo Dominiiui: Quod yoyefitDomino,TiuIlus dbnet, et verara_ poeniientiam agat; et quod:ma!e
tardel reddere, qui.a in Numero.Dominusait.: Gum fecit perfeete defleat,et juslis Iaboribus eleemosynis
voveris Dominq Deo Auo, noii tardabis reddere, quia et lionis operibus se emendet ;"el caveat utamplius
requiriuiilum Dominus Detts luus ; elsimqralus fue- nori peccet, quia scriplum est: Lavamini, mundi
ris, reputabitur tibi in peccalum;;, si vero. nolueris . 'estole_.Et_.-_ Qui abscondit scelera sua, non dirigetur,-
polliceri, qbsquepeccatOjeris. Obs.eryabise( facies sicul El qui co.nfessus-fueril,el reliquefu ea, veniam mere-
..pr.pmisUtiDomino Deo tuo.propria' yolunlqle etore bijur. Et illud.': Cum conversus ingemueris, tuncsai-
' _'- vuseris. Et.in Evangelio,: Pmnitenliam agile,-appro-
quod locutuses. ; ".,--, _
-.Nemocum capilalia-criminaaiimiseril, an.equahi pinquaril vobis regnum cmiorum. El Apostolus,: Cqn-
'-"
11
.confe.ssionem*-stiamdonei. el veram poeniteritiariT- fitemini alterutrum peccala veslra. Et ideo, charis-
_3gat per consflium saeerdoiis, secundum oniinem simi, duni Dominus per tanta testimonia et'prsecepta
ecclesiasticum, corpns et sanguinem Domini com- sua.supfascripta nos admoriei, ul cessemus ab omni
municafe non prsesumat, qiiia in Levitieo Dominus opere maio, et convertamtir adpmne opus bbnura;
ait: Omnishomo qui accesserit.de slirpe.yeslfa ad.ea _qj.are_.lamtardi sumus ad converteriduni vel epien--
qum .consecrata suut, el. quaf, oblulerunt filii Israel dandum, durii DoSiini. auxilib in nostra siiit ppie~
bomino,_in quo estiitunuriditia, peribil coramDoinino, state remedia, quia pius Dorninus indulgentiain no-
.quia egq suin D.ominus. Et Aposlolus ait: Quicun- bis in prses.enfilempore," et. in fuluro-gloriam seter-
que manducaveriipanem, *t biberit caliceni Domini nani.promJltit:? Penserrius, Prgo, fratres, illud quod
.indigne, reus erit corporis el sanguinis- Probet aulem Dbminusper prophetam ait: Nolileiardare converli
seipsum Iwnio; el sic de- pane illo edal, et de.catice .adDominum, el ne differatis.de die in diem ; nescitis-
bibat; quienimjnanducat el bibitindigne, judicium sibi quid:afferal siiperiienturus dies; q mane usque ad ve-
mqnducat et bjbit, nbn dijudicans corpus-%Ideoiriler sperupi mutabitur lempns. Et alibi: Hodie si vocem-
vos .miitli infirmi et imbeciUk, et dormiutu __nu.it. ejus audierilis', noliteobdurarecordavestra. Et Domir
Nnllus Christiaims a .c<.,rppreet sanguine Christi se '„ > lius in.Evangelio : Videlene, fialfugq vestrarin Itieme'
abslrahere vel prolpngafe.- patialur, quia Dbriiinijs vplSabbalo.-Etit.eram: Vigitateet orale, quiane-
Jii.Evangelio- a\t-.J-Ego sum- panis-vivus.qui deicelo .scitiS:diem,neque Iwram. Et apostolus :,Qum est enim
descendi.J Sii qtiis mdnducqverit ex Iwc pane, vivei in vitavestra.f Vapqr est ad nwdicum pdrens, deinceps. ' -
et dabo.caro mea exlerminabilur. ., _ . '
mternum; panis quem.ego esl-pro
niundi-vita. Elilerum : Qui manducal meam carnem, Igitur dum dies transeunt-, finis iioster appropin-
'eljbibit.meunt-sanguinem,. in mb manet etêgojn eg. quabit: admonemus et supplicamus, charissimi fra-
Etiiefum :. Nisi mqnducaveritiscarnem filii Iwniinis, ires, ut qui fuil cupidusvel avarus; et.alicui-malo-
ei biberitis ejus sanguinem, non liabebith vildm iii-vo- ordine dpleb.at et sua injusie retinebat, sit in elee-
bis.. Idep admoneo yos , ut quiounque Cliristianus mqsynis largus-, ^juja Dominus in Evangelio ait: -Ne--
pbst Jjaptismum eriminalem culpani fecit, pui'am solliciti sitis de crasliiio. Et idetri ipse Dominus":
cpnfessibnem ad sacerdotem donel, e.t veram pos-' Sttdie, hac nocle animam tuam repeiuni a le, qum au-
.niieniiarii-agjU," et. post acia.m pnenitentiam , tetn- iem parasti eujus erunt?, Et Aposlplus dixil: Haben-
p.ore qup ei sacerdos consiijuerit, oblatibnem suam tes alimenia, e't qiiibus. tegamur, liis conienti simus.
ad sacefdotem.offeratêt corpus et sanguinemChri- Et alibv: Qui habtierit subslanliani mundi et videftl
sjicommunjcare faciat. i{j fratrem suumnecesse haberett clauseril viscera suaab-
„ Igilur, eharissimi, coiisidere.mus quod sciiptum eo,.qtiomodocharitas Dei manetin eo?*Ei-iteruni Do-
est:,Conirariis conlraria sananlur. Et quod Dominusi niirius in Eyangelio: Quod superest dale eleemosynam,
, per Prophetam ait: Quiescile agere perverse, etdi- el erunl otnnia munda vobis,• Et iierum Dprninus :
scile benefacefe.. .Ei, iterujn :; Declina a malb et fac; V-endUeqvmpossidetis, el ddte eleemosynam, et facite
bonum, Ef.Aposiolus -:''Exspolialc vosyeterem hoiiii- jiobis sacculqs qui nbtt velerascunl, thesaurum non de-
netn, et itiduite novum. Et ilerum : Nelivincia malo,';" ficientem in cmiis. Qui fuil ebriosus et gulosus, sit
sed vince 4n bono.malum.. Eliierum : Appreltendite . sobrios et abstinens, parcus et yilis in cibb et potu.,
loricam jusliiim et galeam 'salulis, el g!adium:spiriius,.,. ulseriptum est: Caro nos Iseta traxit ad" culpamf
qued.est.verbum Dei. Et illud,: Nox .prmcessity diess afflicta reducat ad veniam. Muliari melius est parum.
autem appropinquavil. Deponamus ilaque Sperq lene- quotidie, quam Taruiii .satis sumere.'El. apostolus
brarum, ei induamusnes arma tucis, jsiculin .die Iw-- jejunus frequenter, el Ghrislus jejunavit, quTpecca-
.-iieste ambidemus:, Ecce q_uomodonos plus Domintiss tum non •fecitj et ipse dixit.: Beali quiêsuriunl et si-
admonet, ut de raalo ad bona ,nos convertamus.. _i'tm..-Elilerum : Beaii qui esurUis, qubniatrisalura-
Obseero ilaque vos, fratres", ut quicu.nque talia quse i bimini.-Qui fiiitfoniicalor vel Tuxuriosus et adulter,,
1045 .- . DE SINGULIS LIBRIS CANON. SCARAPSUS. -' - «)«<
sil purus et castus vel cpntiiiens. quia ail Aposlolus : A HHITC factus...., ul lietno. Huhiiliuvit seipsum faclus-.
Corpora.vesirameinbra sunt Ohristi.. "Et rursus; Qui . obediensPairi usque ad niorlem, Et reliqua. Et ipse-
adjtmrel Domino, unus spirilus esl. Fugite fornicaiio- Dominus inquit: Qui se humiliat exaliabilur.. Et alibi:.
nem. Et ilefum : Glofijicaie eryo Deum in corpbre Quantum humiliof fueris, lanlum te sequeluf glorise-
oesJro.Et.ilerum ipse.: Fralres, vos estis templumHei, altiludp. Etjlem ipse .Dominus : Discile amequia-
el^Spirilus Dei habilat in vobis. Si quis autein lempltim milis stim el humilis cerde. Qui fuil lalro, sii Tdb-
Dei viotaveril, disperdet iliutn Deus, templum enim Dei neus; qui fuit somnoleiitus sit vigilis ; qui fuit bilin-
sanctum est, quod eslis vos. Qui fuit iracundijs sitpa-- guissit boiiiloquus-;quHiiit deiractor, autinvidiosus,
tiens, ut -Dominusdixit: Beali pacifici, quoniam.filii sitpurus ct benignus;qui fuil-in _verbis oiiosis el. iiv
Dei vecabunlitr.ElTlerum : In palienlia vestra possi- nialls operibus inieiitus sil in eloquiis bonis et sanctis-"
debilis animas vestras. Et Aposlolus : Patienles-estole operibus perseverans. Qui aliquandb-in causis justis
ad omnes. . _._ - . . se implicabat, et ad.eeclesiam tarde veniebat, modo
Qui fuit trislis pro lemporulibus darnnis, vel ssocu- frequeutius ad eam.recnrrat, ei orationibus sacris s,e;
laribus curis,'sithilaris et gaudens pfo seternis bonis occupei. Qui fuil incredulus, sit fidelis., ut scripiiini
et repromissionibus, quia in EvangelioDominus ait:' • esl: Reputatum esl ei ad juslitiam. Et alibi-: Fides-
Cum vos oderint homines, el cum separaverinl yos, el v.tua te salvum fecit, 'vadein pace,.jam ampiius-jtpli
. exprobraverinl, et ejecerint nomen yeslrum lanquam . peccare. Sed con.lra' singula vitia vel peecata,_ quse^
malum propler Filiutri hominis, gaudele in itla .die et hic longum est eniimerare, eonlrariis virtutibns et
exsultaie.Ecce enim mercesveslra mulla esl in cmtis. bonis.operibus, Deo auxiliaule, est pugnandum, quia
El ilerum : Ve.iiie, -beiiedicii Palris mej, possidele prius oporlet derelinquere malum, deinde facerc
e sl vobis ab ' • ;
regnum quod cons.iilulum. originemundi; bonu.m'.. .
ubi lumen indeficlens, ubi gaudium sempiternum. Et Et ut haee quse supra conimempravimus cordibus
Appslolus : Gaudeie in Domino^semper. Et iteruni et sensibus ves.tris firmiter irihaereant, b.-eviler ad
Ipse : El in omnibus semper gaudele. Qiii fuil acedio- memofiam vestram rediicimus. Credimus enim ut
sus,\quod.estoiiositas, sitpropriis fnanibusoperans, quicunque fideliter audierit et credideril, el iu bonis
aut qupcunqtie artificio bonnin laborans, unde etjpse operibiis conipleverii, per Dei poleniiam et miseri-
habeat; el aliis pro seterna glofia- tribuat, ut scriptum cprdiapi.salyusesse potest, siculjam supra-dicrum
esl: Honora DominumDeum luum de tuis justis labo- est. Fratres, crediie in DeumPatrem omnipoteii.em.
ribtis,, el-tiba illi dejuslitim fruclibus. Et Propbeta _.. crealorem coeli etterfse; cre.diie et in Jesum Chfi-'
Laborem manuum tuarum tnanducabis, beatus es et stum filium. ejiis uhicum D.iminum nostruh.', qui"
bette tibierit. Et Aposlblus ait: Necfissilatibus meis ^ cbnceplus est de Spirilusancto, etc. Videle/fratres,
et eonun qui tn-xum fuerjinl lim.marius servierunl. sicui Dominus rioster Jesus Ghristus, xxx annoruiB
Et Dominusait: Beatius eslmagis dare-quamaccipefe. passus, teri.ia die surrexit a mortuis, ila et rios oih-
Qui pro vana gloiia vel pro laude hominuin, aliquid nis pppulus in quacunquea.tale morluus fuerit-,. am
faciebal, incipiat pro as_ei_.iia retribulionerei ceslesii pafvulus, aut senex, aut in uiero malris vivificalus
gloria in bonis operibus soiiDeo placere, ut Apostolus mortuus fuent, iivxxx arinorum setaie resurgemus-.
ail: Ofliiiiaquacunque.facilis ad.gloriam Dei facite. Et omnes, ad judicium et pecealores el jusli veniemus :
ilerum: Nernogiorieiur.in\Jiom'mibus~.,El rursum: Quid justi vero, et qiii fuefuni peccatores,-qtii veram poe-'
enim.habes quod rion accepisli? quid'gloriaris, îiost ni.lentiam egepunt, et in bbnis operibus perseveia-^_
non acceperis? Et Dominus dicit: Nescial sinislm tua verunt, ul in carne percipiani regnuin Dei,'q'uia
quid.fqciat dexlera lua, ul sit eleemosynalua in abscqh- jusium judicium Dei cst, ut illa anima etcafo, quse
. dito, el Pater tuus qui videl in abscondito _ reddet libi in prsesenti viia veram poenileniiam egil,"et proptef
in palam. Ei alibi scripuiiii est: Nihil-pro lemporale Christum cruciatum sustinuit, et in boriis bperibus-
opinione, sed omnia pfopter Deum; nou propter fa- perseveravit,. ipsa caro, et- anima cum Chfislo ei*
mam, sed. propter viiam selernam, ut ait Ap.o-. cum omnibus sanelis in paradiso Iseietur ciim"aii-
siolus;: Absit tnilii gloriari nisiin cruce Domini nostri . gelis sariclis..sicut Dominus dicit in Evangelio :'Ve-
Jesu Chrisli, per quem.mihi mundus crucifixus est, el nite,' behedicti-Palris mei, possidele regnum',qiiod
cgojnundo. Qui fuit superbus silhuinilis,_ul scriplum conslilutum est vbbis ab qrighiemuudifquiaesurivi,
est: Humilitasruinam nunquam incurril,.riunquam el dedisiis mihi manducare, et feliqua alia opera bona.
ruinam passa esl. Despectus eslo apud lemetipsum.. Tunc Jusli fulgebunt sicui sol inregtto Dei. Ad pec- -'
Qui sibi displieel, Deoplacet.Quantuni es despectior catores atilem dicet: Discedile a me., maledicti, im
anle pcnlos..liumsnos'", tantum erls-pfelio.sior ante . ignemmlernum, qui paralus esidiabolo el angelis ejus;
.oculos Dei. 'Cognosce quia.Domiuus bumilis venit , quiaesurivi, etnen dedislis mihi mdnducare, et reli- :
quiase iiiforma servi humiliavit. Quare ait Aposlolus: qua boria quae nen fecerunt. Quia et. hoc juslum jU-~
In liumililate superiores sibi invicem arbilranles, et dieium Dei esf, ut illa caro, et ariima, quas hic iir- :
reliqua : Hoc enim seniite in vobis, quod el iii Chrislp prsesente vita peccavit, et ppanileniiani "veramnon.
Jesu, quiaumin forma.Dei esset, noti rapinqtn drbi- egit, el in malis operibusperseveravit, ipsa caroek
tratusest essese mqualemDee, sed semelipsum es:in,a- aniina in inferno crucietur, quja Domintis in :Evan<-
uivit formam servi accipiens, el in simililudinem Iwfni- g"'clio_ail:Zixdnia colligiiefascicntis ad comburendunu
mi : S. PlRMINil ABBATIS-DJS"SING. LIB. CANON. SCAftAPSUS LIBELLUS. "iGl8
" Zizania liomiries
pecealores jsunt. Dehominibus pec- Apia.et Iuxuriosa, yelut sagiltam diabolicam fugite,
cato.ribus incendere. debet infernus.: Ailigate fasci- neead-ipsas eeelesias hec in domibus vestris nec in
culos ad combufendum, hoc est, hbmjeida. cUm ho- p.ale.is, hee iti nuilo alioTocb facefe non praesuriiatisj
micidis,adulteri ciim adulteris, fapaces' cum rapa- qnia hocdepagatibrum consuetudirie reriiansit.Oiri-
ciiuis, rit quicjinque bic siniiles fuerunt. in culpa. nia phylacteria' diabalica, prseeatitaibres' et sorEile-
_ihidenrsirnlles eruntiii tormenlis. Quantummajora ,gos, karagibs, et:aruspices, divinos, ariolos, •
1 magos,
pjeccala commiserint horriihes , tantunv ferventius maleficos;auguriosos, fempeslarfbs, et cuncta alis
fervet in iljos ignis seternus. Credile efgo, cliarissi^ . mala ciim supradicta ingenia diabolica noiite cfede-
mi^Patrem et Filium et Spirilum sanctum urium fb,.nec adorare; nec vota illis reddere., iree ;ullum'
Jleum iu frinitate. Diligite eum ex toto corde* et ex Iionorem impendere; sed ad sanctam ecclesiam eon-
toiarijentc, et.diligiteproximos vestros,..sicut vosmet yenjte,"et_in ipsa ccclesia cum silenlio oranles et
ipsbs. Nullus e'x vobis homicidinm.faciai, non adul- psaileutes in cordibusvestrisyerbum Dei et sabram
feriunv, non fornicaliorierii et libidinem: immuhdi- Seripturam diligenter attendile, ut_scfiptum Dei; in
liam et impudicitiam fugite. Furttim non facietis , lege Dei meditate die ae node."Vota, vestfa bona
non concupiscelis rem prbximi vestri, falsuiri te'sii- Deo ad "ecclesias reddite. - '
lnonium _non - dicetis, iram non perficietis, iracun-- " . Primitias omnium frugum vestrarum ad behedi-
diam-usque ad noctem non reservelis, sed amesolis cendum ad sacerdoles affeite, et sic jpostea iride
oceasuni' i"n pacem fedite. Dolum et malitiam in mahducate. Deeimas'ex omnibusfruciibus. et pecp-
cordibus vestris" non terieatis, falsam pacem inter ribus vcstris annis singulibus eeclesiis reddiie, de
vos non faclatis, nori mentiatis in invicem. Nolite hovem partibus quse vobis remanserlnt, eleemosynas
jurare, nec perjurafe;"maium pro malo non reddite; facite; ex ipsis peecaia vestra redimite, ut scriptuni
iiijuste el injuria vel malo ordine nulli homini facia- est: Eleehiosyriaa triorte liberat, et ipsa purgat peccala
tis; sedsi aliquis vbbis injiiriam fecerit, prbpter (Tob. xii, 9). Qui estdives, et mullum habet, mul-
Deum patieriter sustirieaf. Inimicos yestros diligite, tumdbnet, ut scriptum'est j Cui plus creditur, plus
et prb ipsis orate." Non maledicetis, et si quis vos ~ab -.0 exigiluf. Et Apostblus : H&bentes alimenta et
«iaiedtxefit, nbn maledicetis ,,sed amplius.beriedi- quibusfegamur, his cohtenti simiis, hoc est vicium et
. citb; et persecutionem propterjnstiiiam' sustinete. , yestiiiim rationale , qnantum.neeesse est, iion ijuati-
J.tillum bominem=odio habeatis, sed vitia etpeeeala. tiimmala'cupiflitas qtiaerit, Qriod superest, in clee-
-Nbri silis superbi., ebribsi, iiori coricupIseenii_e""gu- mosynam necesse est propter vitam seteruam. dona-
lam sectantes; non sitis somnoleriti, non pigri, non p. re. Et tjui est pauperior, juxta quod potest, parvum
o.iosilateiri.v.acahies.Noliie detraherejnvicem, nolite doriet, quia et vidua paupera pro duos riummos plus-
esse murmuriosi, .multum loqui et Verbavaria nOn quam divites a Dornino collaudala est, et de caiice
ameils; multum risum nolite diligere, sed peccata et aquaa ffigid_emercedem.non perdere Dominus pro-
negligentias veslrasjjum lacrymis et geiniiu...... die misit. Eiqui. res_ non habet, unde eleemosynam
noctuque in oralione"Dei niisericordiam deprecate, faciat, iiabeat bonam volunlatem : Ipsa bona volun-.
ut.mala vestfa-prajterila et prseEentia vobis indul- tas pro faclo fepulabilur.
geai, ct ut- inantea noh peccetis, eustpdjre jubeat. - Quando ad. ecclesiam convenitis, pauperibus se-
Idoloialria, veneficia, ihimici.ias, contentiones, a_mu- cundum"vires vestras aut argentum aut aliud allquid:
lationes, rixas,animo_sitates,,provpcationes, hsereses, porrigife. Incensum, eereolos , et oleiim in lumina- :
l.Bvidiam, zelum, cbmmessatione__s,nolite et alia fa- fibus ecclesisej juxta quod praavalelis ibidem -date,
cere, quia Apostolus coniesta.tur rit hoc nbn facialis. quia Dominus ait: Non-apparebitis in conspeclu:meo _
'
Omiiia iqua. Deus per Scripturam sanctam jussit ut vacui. Oblaliones quse in altaria conseefaiiiuf offerte,
«bn faceret hpmoi nullus' Christiarius praesuiiiat lipc et indepost pffinitentiam actam et reconciliationem
facere; et quicunque, conlra pr_eceptum Dei fecit,' secuiidum consilium sacerdoiis^corriinunicale. "Et
cito per puram cbnfessibnem et veram poenitentiam |) anie plures dies etiam a proprias uxores vestras
cuiri operibus bonis.eteleemosynis juslis.se emen- abstinete, ut sip cummundocordesanctumsacrificium
det, ante qiiam mors illiim.subitofapiat. Omfiia quae accipere possitis. Sacerdotibus veslris hoiiofernîra-
.per sacram -Scripturam Deus prsecepit facere, in -pendite, et eis secundum Deum obediie, ut Dominus
-omnibus custodite. Diligiie amicos.in amore Dei, et aif: Qui vos audil me audit.
' Filius" et filia honoret
ijiimicos vestros diligite pr.opter Deum. Ubicunque patrem suuniet matrem
fueritis, ut ait Appstolus, ofaie.sine inierniissione, suam , similiter ei omnes Cliristiahi YOSinvicem
Ct in omnibTisDeb gratias agite. Ad Ecclesiam cum iioriorate, ut scriplum est : Honotx invicem prm-.
devoto animo et fide recta ssejiiusconvenite, praeci- venientes. Esurienlibus date ihanducare, sitientibus
pue oinnibus.diebus Dbmiiiicis, el-ctinctas festivita- Mbere. Hbspites proecipue pauperes.et peregrinos,
les praeclaras, tam yesperlinis vigiliis et matuiinis, cblligi.le in.domibus veslris; humanitalem jllis im-
qiiam ad.missas celebrandas vos ffequenlate". Et ibi pendite, pedes illoruin lavate. Nudos vestite; in
iiullas causas ad judicanduni audeat proferrej ef ne- tribulafibne subyenife, indbleriles consolate', infir-
golia non faeiat, et fabtilas oiiosas ex ore suo rion rribs visitate,.mortuos sepelite, in carcerem re-
proferat, Ballaiiones Ot saliationes, vel cantka tur- ,qmrlte, et de bonis vestfis eisniiriislrate. Viduas
IG49 CSPRIANUS CASSINENSISMONACHUS, 4050
el orpharios 111tribulationes eorum ajdjuvale ; _pau-A j, bomicidium,el adullerium ,.fbrnieationem", furtum,
peres et omnes oppressos a pravis bominibus, vel falsiim testimonium, perjurium, ebrietaieiri , yel
de iniquo judicio et quantum -pptestis, adjutoriUm his similia mortalia erimina perpetratus fuerit, si
prseslate. Judicium recium seroper' et justitiam con- posnitentiam nori egeril, et.eleemosynas jusias non
sfervate ; misericordiaiii in omnibus faeile; pacetn fecerit, et in bonis operibus uon perseveraverii,
cum omnibus etipsi in vobis Jiabete; et eos qui' nunquarii inlrabil in regno Dei, nec possidebit glo-
discordes suht ad concordiam Tevbcate. - -riam selernam ; cum diabolo descendet in inferna ,
Symbolum et Orationem Dominicam et ipsi tenete,. quia Apostolus dicit _:Qui talia agunt,.regnum Dei non
et filios et filias vestras doceie,ut et ipsi teneant. possidebunt..Proinde scriplum est: Nequaquam Deus
Fillos quos ex fonte suscepistis in bapiismo, scitote delinquenlibusparcit, quoniam peccatoremaul flagelto.
vos iidejussores.pro eis apud Dearri exstitisse; et temporalead purgationetriferit ,aul ariernojtidicio pu-
ideo eos docetesemper/et corripite, et illos om- niendum relinquii, aul ipse itt se homo quod male
nes subditos veslros , ut sobrie, et caste, ct jusle, commisil, puniendo purgat:Ila proinde est quod Deus
vivani, ssepius admonete, alque corriglte statim. delinquenli nonparcil. Et -alibi scripttim est: Nulta
Ex corde et ore proferte veritatem ; casti.atem el . peccata iriulta dimitiit Deus, hocesl, sine vindicla,
contineniiam,ienete.. sobrieiaiem et pjircitatem de B ' quia cerie aut nos "hie vindicabimus peccata no-
poiu elcibo habetole ; jejuriium ariiale.; "seniores slra per poaniientiam , auf yindicat illa Deus per se-
honorate; junipres vestros in Chrisli afnofe-spiritua- veriiaiem.judlcii.JSt illud certissime crediie, quod
liter diiigite, et patienles esiole adomnes. Benefa- omnis homo, quamvis peecatof, quainvis criminosus
cite Iiis qui vos oderuiil. €haritas et gaudiiim, pax, fuisset, quatita mala perpetrasset^-si.vefam poeni-
patientia, benignitas,-boniTas,spes, fides, modestia, lenliam egerit, eleemosynas jtisfas fecerit, et in
mansueiudo, conlineniia; castiias, diiectio sit in vo- bona devoiiorie;curii operibus justis.mors illum In-
bis, et lioc.in-bonis cogitaijonibus ef eloqtiiis ct sa- venerit, nunquam infernutn, sed ab angelis elevafur
cris operibus conservaie..Hurriiiitaiem tenele, omnia in ccelum , et gloriam possidebit aeternaui."Unde Do-
cuslodite,-loiam\spem vestram'lh Domino ponite; minus dixit: Non judicabituf bis in idipsum. Et Apo-
bonum aliquid in vos cuni yideritis, ad. Dei gloriain stolus dicil : Si_nos judicaremus , uiique a ~Domino
reputale, qui vobis hoc dedit, non ad vesiram:Iau- non dijudicaremur, h.pc est, ut ille qrii hic in prse-
dem.Etmalum in vbs cumvideritis, vestrs culpae et seiiierri vitarii seipsum per poenitenii.am judicat ad
negligeriliis vesiris hoc sciatis a vobis faclum. Ti- • judicium., ilerum non dijudicabilur, qui hic in prae-
mete judicii diem, ct^pavescite gebennam ; deside- senfe yila terminabit. iJnde scripium est: Quod si
'
rale yitam .eleriiam ;_cogiiaiiones ct verba seu opera nos perfecte pmriiteniiamagimus, riqn solum noslras
..veslra diu uoctuque semper in bonum custodite. 1
culpas Deus dimittii; sed ' post culpas prmmia pro-
Transilum vestrum de boc mundo, qui semper ap- millil. '
propinquat omni die sperate. Prsecepla Dei faclis Ideo, fratres, festinemus jam emendare. vilam_
quotidie adimpleie, et de -Dei misericbrd.ia nunquam rioslram, utquidquid male conlra Dei praeceplum
desperetis.;.et quod sibi quis Ueri nori-TuIt, alii rie fecimus ,• defleamus et emendemus, et ulierius non
facial: el prqul vullisul fqciaril vobishomiries.bona , peccemus, et conservemus nos in bonavoluhtate et
et vos facite illis similiter. Charltalem autern~_quse cogifatione recta cum verbis et operibus sanctis,
est dilectioDei et proximi in oninibus conservaie. auxiliante el guberriarife Domiho npsiro Jesu Chii-
Nemo se circumveniat, fratres, quia oriinis homo slo, qui cum Palre.et Spiritu sancib vivil et regnat
qui post hapiismum monalia crimina committit, Deus per omriia ssecula sseculorum, amen. "
. iNNO BOMINl DCCLX.
GASSINENSIS MiDNAGHDS.
ADNOTATIUNGULA HISTORIGA.
(Pelr. Diaclib. de.Yir.Illustr. c. 7.)
Cyprianus presbyter sub Petrbnace abbate in eo- taridum descripsit. Claruit autem lemporibus Leoni»,
•dem (Cassinensi) coenobio monachus faclus, de B. Constanlini et Jrene imperaloruni.
Benedicli miraculis liymnum in ejus festivitale can-
1C51 CYPRiANI HYMNUSDE S.-BENEDICTO. 10b2
^
"'
\ ,HYMNUS BE S. BENEDICTO. . '." .'.
• - '"
(KxProsperoMartinerigioetItali_esacr_etom.il.)
Aureo solisradio perenhis A ' - Noxa libantem necat, et ruina . _
Hac die lotus decoratur orbis, Sedis eleclse patel, obtineniur
Utiuis, felix Benedicte, festis 1 Spiritus, rapto lalitare vino
, Clarior adsit.; Cernitur hydrus."
Bella mirandis opulenla fafclis, Objicis fratri quod inane fecit,
Signa virlutum, speci.ale triunus Inspjcis mensem .penitus rebellem. ' "
Regulse/prsebent tibi sempiterno Copiam prodis, gravidisque sornno
T.emporelautles. Consulis index.
Claretsetatis teneris ab annis Perfidps teJJus procul egil artus,
Mor_ibus,vi.am quibus brdinasti, ; Sislit errantem draco, cessit ulcus, .
"
Cufti voluptati dederis nec ulli , , Regium, nummi subiere, fugit ".-_
Inlima cordis. Horrida pestis. . ."
Deditur tanto prius in triumpho Quod cadit vitrum, patet esse salvum,
Vas quidem fractum, muliebre darrinnm, Vasa producunt oieum, clielydrus -.
• Quod puer sanum prece lacryniosa ._. Pellitur dextra, manuumque lora.
" " .'
Bestituisti. - -- - B ... Visio solvit.
. Exbibens sanctum celer institulum - _. Redditovitsepuero, subire
.Arctius, summum,studiis reliclis. Coelicas sedes animam sororis, - .
Rebus etpatris, fugis, et salubri -Et yelut solis radjo sub uno
- . ' - _Yeste bearis. • ' . Omnia cernis:
;
Foveras antro tua membra parvo Scandit ardenti sacer orbe prsesul,
Mensibus versis novies qualerriis, Tu.via, coelum, facibus corusca,
(Juo manens nullis hominum, sed uni Quando ter ternis Jribus et Kalendis
Nolus haberis. - ; Insfal Aprilis. -. -
Grata divino tibi fesla nutu - Te canit Isetus cborus angelorum, _. .
Conferunt pastum, latilans videris, * . Patriarcharumque, et aposlolorum,
Famaflt, vulrius perit omne.meniis Et prophelaruitij merilisab omni
- " "
Vulnere carnis. Parle bealum. ..-
Hine crucis signum vitreum. venenl ;..__,_ Ut sit hujus plebs memorisla laudis,
Poculum frangii,vaga nieus fugalur Hic ames dici pater, 1ianc defcenlef "
Viigulse lactu, fluitecavaio -G . . Si doees, laute refove, polumque .
Marmore Iympha.- _- Scandere pra.be.' v
Insilit ferrum capulo reversum; Christe devpli prelium Iaboris,
Mbllis humanos regil-unda passus, Confer islius prece nos juvari,
Qua luam rnpius -Placidus melolem • Gujusexemplo periturafoedi
'- -; " ,
-Cernere fertur. . Liquimus orbis.
., Charus horrendum tulit ales escam, Ifymnus hic noster, Benedicte princeps,
Fles niniis sontis nece motus hostis : ; Sittibi semper placidus, tnorum.- -,.
Et Ioco cedens solito,. petisti J
, . 1Quisalus es, lux, decus et perennis
Lyris a amoena. Laus monachorum.
Lubricus slrata furit anguisara, - . , Meta ccelestis preliosa Regis
Aggravat pbndus, sfrepit.igne lalso : .-_..'- Te facit veris celebrem tropseis.
Sed nihilconlra valetinc!_oaium - "-- Unde nos
sempei pelimus frequentes
Ferre laborem. Nocledieque, .
Membra cojlapso Iacerala muro Doxa sublimi maneaf Parenti,
•"
Sana redduntur, patulo probanttir Ejus el sacro diadema Nalo,
Fratribus furtim malefacta, regis Et libi, virtus ulriusque c.ompar,
Pandilur acius [F., aslus]. Spiritusalme. Amen.
" J_'yris, alio nomine Carnellus, fluvius est Campa-" ConsuleNolas Angeli de Nuce in cap. S lib. 1 Cliro-
niie^ agruin Cassinatema meridionali parie alluens. nici Cassin. -
'
1033 VEfEBUM TESTIMONIA DE S. CIIRODEGANGO. 1054
. 41.1.0 DOMII.I DCCLXVI
:' "• '

"*"'-*""" ". METENSIsVpiSCQPUS.- -'".-'.""•'
NOTITIA aiSTORicA m S. GHRODEGANGUM.

' - - -", .. , .' (Fabric., Bibl._med.etinf:"a_.at.) "
Chrodogangus; aliis Chrotgangits , Grodegangus, A jiiricla operi de Disciplina veteris Ecclesise.in adnil-
Cfodogandus,Crodogangus (a); Trilhemio cap. .2*38_ riistratione po_nitejilise, quod opus posi editionem
deS.E., Ruggandus; in epitaphio apUd MabillorfiuiD, Paris. T651 recusum est Rruxellis 1685 et Veneiiis
tora. I, pag. -425'(edilionis novse pag. 577)-:*. .* 1702 fol. Deniqu.eChrodogaTigiPrivilegiumprb Gpr-
-..-. RotgaDgnsriomen,gloriaChrislus eraf. _ ziensi abbatia, praiierconciiiorurn editores Labbeum,
Pipjniregis ex sorore tiepos et episcopus ab.anno Harduinum.et Cofetum, ad arinulri 75<3offert lauda-
743-ad 766-Melensis, de quopficter Sariimarthanos, tus leCoinle, lom. V, pag. 5G2. De Roniano Psal-
tom. 111 Gallise Christianse, paj. 711, Acta sancto- irioruriicantu iri Metensem prirrium, deiride iri alias
runrad diem vt Maflii, et-Aela sanciorum Bened., . Gallise Ecclesias per Cbrodogangum illato, vide Heu
sec. ifi, parte n, pag.,204, et Vita Chrodegangi. ex rici Warthoni auctariuni ad Usseriiim de Sacris ver-
Codice sscculi xm- Guelpherbytano edita a •Joanne riaeulis, pag;.558, . , _ .;' .'.'.' •
-Georgio Eccardo, tom.T Scriptorum Wurtzeburgen- -EPITAPIIIUM CHRODEGANGl
sitim, pag. 912; Martinus Meurisse,- episcopus Ma-
_ ., EPISCOPI METENSIS.. .
daurensis, in~.Hisloria episcopOrumMetensium Gal-
lice edita Melis.1654 fol. Scrjpsit liegutam clericis
observandara.JiIelensibus, et in multis vesligia le- g" fMabill.analeet.nov. ad. p. 377.)
genlem ReguTaeS, Benedicii. Edi.dil Lucas Dacberius
dislinctam in eapita 86 Parisiis 1654 4° torii. I-Spi- Quisquis ab occasu venis hic, vel quisquis ab ortu,"
cilegii, pag. 205 (novse edit. tom.T, pag. 565); sed Prsesulis-hie cineres scito jacere pii.
aliam minus iuferpolaiam consianleirique capitibus Jtforibus orrialum, vir.tuium trahiite i;ectum,
34 ex Sirmondi Codice. Labbeus, lom. VII C.oiicil.,. Egregium nieriiis hsec tenet-urna virum.
pag. 1444, et "ex Labbeo Harduinus, tom. IV, pag. Cui sancii aclus. Tex meditatio, dogma fidele, .
liSI, et iiovissinje Colelus in editione Coiiciliorurii . Ro.gangusnomeii, glpria Chrisius erat"..
Veneta,t6m. IX. post concilium Aquisgranense an. Romulida de sede sibi datarpallia sancia
:
Slfi, subjuncfa etiam interpolata illa caiionicbrum , Exluli_t,-liuncque Patrurii.exlulit ille.Pater." .
Regula, ex"Chjodogango, eonciliolllo Aquisgrarierisi Tnstituit sarictse clerum _iinc.mu.niavitae, V.
atque aliunde' consarcinata.înceram.quoque dedit ' Ordine in Ecclesia luxque decusque fuit. ' " ;-^.-.
Carolus le Goinle, tom. V Annalinm Ecclesise Frari- Exemplo et verbis7anirnosadjcffilica regna" - _
corunfad anrium Christi 757, pag. 567-587,-exCo- Misit, et in tanta flbruit arte saiis.
dice ms. collalo cum Dacheriana el Labbeana edi- - V-irlutesretinens, viliorum monstraque vilans,
libne. Plura de hoc Chrodogango Paulus., Warriefri- G ' Satqtje in eo viguif pontiflcalis-.apex.- _- "
dtts itt fragmenio de episcopis Metensibus- apitd Solator viduis fuifet tutela misellis, - :"
Audream du Chesrie, torij.T Rer. Fraric, pag. 204 "Sehsii ehhunc sibimet orpliana lurba pairem."
seq., ubi nermm eliam clero insliluta. nientiq, sicut Regibiis acceptus.-populo yenerabilis omhi,.
Vita cunctis norina'saluliS erat. -.. - ~
el apifd "Sigeberlum cap. -78. Excerpta cx illa regula . ejus
cnpiia qu_edahi anie Daclierium vulgaverat Jparines Post vitsecursum senio venieniei peraciuin,
Morinus in rsyllbge pcemlentiaiiiim libellorum, sub- Terram dat ier,r_e;niitlit ad aslra animam. -
(a)-Yide Carolum le Coiutej torri. V-Anrial. Francorum, pag. 7-4.-
" -
VETESUM. -TESTIMONIA DE. S/^H-RODEGANGO.
Sigeberltis- Gemblacensis-, de Scripl: ecclesiaslicis\ ex sorore nepos,' nobilitaierii gcneris riobjlilans fer-
- .'Cap. 78.. • vore sanctse .religionis,- scripsit regulam.quam.spe-,
(' Ciirodogangus,"Metensis.episcopus,Pippirifregis cialiler Metensis Ecclesia; clericis obse vandairi>de-
*
iOS5 S. CHRODEGAT.GI• METESSIS EPISCOPI 1056
dit. t Aliam ergo' ab ea quse excusa cst, id est, no- Arum abundanter lege divina,-Roinanaque.imbutum
stram, quaeMelensis civiiatis pluribus in locis aper- cantilena, morem atque ordinem Romanse Ecclesise
lissima prsefert vestigia." servare praecepit, quod usque ad id lempus iu Me-
Paulut diaconus, libro de episcopis MetensislEcclesim, tensi Ecclesia facium minime fuit. > Tum, pluribus
Tomo II Francicorum. aliis pra_termissisqu8_! ad fuhdatas ab eo Ecclesias
- -Jam hinc vir egregius,et omnibus prsecoriiis
spectarit: < Resit-EccIesiamMeiensem.anuis .viginli
efferendus Chrodogangus. antistes eligilur, ex pago tribus, mensibus quirique, diebus quinque. Obiit pri-
Hasbaniensi oriundus patre Sigramriio, malre. Lari- dieNonas Marlias in diebus Pippini rcgis; reqiiiescit
drada, Francorum ex-genere primse nobililatis pro- in Gprzia monasterio, quod ipse a fundameniis
genitus. Hiq in palatio majoris a Caroli ab ipso enu- exstrusit. i.
tritus, ejusdemque referendarius.exstilit ;rac demum AnastasiusS. R. E.
- Bibliothecarius, in vila Slephatii
Pippini regis lempor.ibus ponliflcale deetis pronier.uit. PP. IIL
Fuit autem omnino elarissimus, omnique nobililate "i Dum valide a Longobardqrum rege civilates et
coruscus,. forma decorus, eloquib facuiidissimus, ista Romanorum opprimerentur, subito
tam patrio qtiam eiiam Latino sermone imbutus, provincia-missus
servorum Dei nulrilor, orphanoriim viduarumque conjunxit Pippini, regis Francqruin noniine,
Chrodoga.ngusabbas,perqueramisitin responsis-om-
nqri solum.altor, sed ,el clemeniissimus tulor. Cum- nem voluntafem ac
esset ,in a om- petilionem praedicti sanctissirai
que omnibus, locupjes Pippinb rege,
ccetu eleclus Romam papse se adimplere. i Etpaulo post:
nique Francprum singuiarifer < Extemplo et fnissi jajn fali Pippini regisFran-.
directus est; Stephanumque venerabilifer papam, ut
corum conjuhxerunt, id est, Chrodogangusepiscopus,
cnnctorum vota anhelabanl, ad Gallias evpcavit.
ei .Auteharius dnx, quatenus prsedictum sanciissi-
Hic clerura adunavit, et ad iristar ccenobii intra
mum papam",juxta quod petendb miserat, ad suurri
ciaustrorum septa conversari fecif, riorrhamque eis "
iri Franciam regerri deducercnt. t
irislituit, qualiter in ecclesia militare deberent :_<qui-
bus annonas-viiaeque subsidia sufficienter largitus Et sub flnem : < Et dum iri Francia esset positus,
sanctissimo viro episcbpo pallium tri-
est, ut periluris vacare negoliis non indigentes, di- Chrodogango
vinis soiummbdo offlciisejccubarent. Ipsumque cle- buit, etarchicpiscopunicrdinavil. »
a Ita Marcellus, qui et tudes dicitur ad discrimen Caroli -
magni ejus nepolis.
LUCJE DACHERII MONITUM

IN SUAMSUBSEQUENTEM
REGULAMS. CHRODEGANGI.
-'(Dacherii Spicileg.tom. I.J
Tariti fecere' hanc' Clirodogangi -sive Codegrandi G Exinde -vero.-quod ita in promplu sanctam regu-
regulam Patres concilii Aquisgranensis anno partus lam habuerit Cbdegrandus, conjici datnr vel earn-
saluliferi 81« celebrali, ut. quidquid.ad clericorum ssepissime trivisse.Tenuisseque triemorise, v.el.etiam
mores canonice .efformandos conduceret, ad sua sodalitio Benedictinb.(cujus sententise catculum al-
(suppresso licet nomine) decreta transtuleririt, quod. bum quidam addunt Scriplqres) nohien dedisse. Ar-
equidem innuere in annotatiunculis.
' - '-- - "haud a me est gumeutum noshoc eisi igiiaros regulae Torte nori.mo-
tamen eademinibiilosinagni ponderis
praelermissuin. .. veat, apud
Adeo ipsi.Codegrando alle menti ac-memorise inest. Gallusvel Hispanus linguaa "suaeTdioiIsrriumfa-
sila fuerat regula saricti Benedicli arctissimm, lioc cjle"«en.tii,quem'exterus non adverlit, non peneirat;
esi evangelicse, Vilm niagistri (verbis loquor Magni iia nos sancti Benedicli styliis" ac verba fallere non
Gregorii [Lib. iv lieg.fcap. 9]) summmVeritalis di- possunt. Ut tit sit, eximiis eum laudibus compendio
scipuii, ut verba illius,_ senlenlias; periodos, quiu attolleiitem, deque _regula canonicorum verba fa-
eliam capimla identidem, cariotii.ciscondendo leges' cientem, bptimae notse auclprem ac supparem, Pau-
sua effecerit, lacitb duntaxat monachi (clericis genio lurii Warnefridum, aiidiaraus :.
indulfieriiioribiis ne moram affcrret), carionici' no- Jam hinc, vir Egregius (inquil ille) et omnibusprcc-
rnen supposu.it. Nec sane mjruin, quippe quse oliin - coniis efferendus CJtrodegangusahlisles. eligilur _, ex
. divino Numine inspirata ( sed homiriuiri vecordia pago Hasbaniensi oriundus, palre Sigrammo, ihalre
susque deque posimodum .habita) auctoris tempe- Ldndrada Francorum ex qenere primm itobililalis pro-
state impensius colebatur, longe lateque propagaba^ genilus. Hic in palaliq Majoris Caroii ab ipso enuiri-
tuiv Quo venerabilis episcopus innuere videlur slc n lus, ejusdemquereferendarius exslitit, ac demum Pip-
justorum omnium spirilu plenum Benedictum (ldetn, pini fegis lemporibuspfinlificale'deciis promeruii. Fuit
Dialog. lib.n, cap.8). uii norma ipsius ceu parvus ille auiem pmnino clarissimus, omniguenobitilaie coru-
fbns qui irevit in fluvium (Esllier x, "6), universam sciis; forma decorus, eloquiofacundissimus, lam patrio
posl oiieidemaiem Ecclcsiam vaiie asperseritirriga- quahi etiam' Laiino sermone imbultis. Servoruni Dei
rit.que (Baron., en. 529). Unde et diviiiseTiieoriae_ nuirilor, qrphanorum vidudruinqtie non solum ailor,
et inuniis ecclesiiisticis, el saeei.ilnribusnegotiis ad- sedel clementissimuslulor. Cumquejesset in omnibus
dicti, aquam sapt ntim saliaaris (Eccli.^y, 5), salien- tocuples\ a Pippino rege omnique Francoriim cmttt
lem in vitam memam (Joan. iv, 14), affatiui quearit singiildriter clectus, Romum directus est, Slephanum-
haurire. Lectort erudito noiiora. profero : souant que venefabjlem papam: ul cunclofiimvola anliela-
isihsec.concilia, sonant Patres, sonant liislofici prope bant, ad Gallias evocavit. Hic.elefuni adunavit, et ad
iiiiniineri. . , inslar cmnobiiintra clauslrorum septa conversarifccit,
1057 REGULA CANONICORUM, 1058 ,
norinamque eis inslituil; qualiter ih Ecclesid riiilitare A quiescii; et beati Naboris, quod in Hilariaco monaste-
deberenl :•quibus annonas viltvgueûbsidia sufficienter. ' rio condilum esl; el beali Nazarii, quod ullra fluvium.
largilusest, ul perituris vacare negotiis non indigen- Rlienum.in moriaslefwquod vocatur Lorishaim, mdift- -
tes, divinis solummodoofficiis excubarenl. Ipsumque cata in honorem ipsius martyris miri decoris basijica'
clerum abnndanler lege divina, Romancique imbuluth.' colibcavit: Hoc siquidemprmdium Chillisuvindisquon-
cantilena,- morem atque ortlinem Romanm Ecclesim dam ,religiqsa femina , et Cancro ejus, filius, eidem
servafe prmcepil. Qitod usque ad id tempus in Melensi Chrodegango aniistili ad parlerii beali Stephani tradi-
Ecclesia facium minime fuit. Hic fabricare jtissit, una derant. Fuil siquidem bealus- iste viriri eteemosyhis
cum. adjuiorio Pippini regis, sedenu sancti Slephani largus, inchafilate pufissimus; susceptorhospilum at-
prolomqrlyris, el altare ipsius tilque cancetlos, presby- ,que peregrinorum. Sed quoniam lohguni esl. bona qum
teriutn, -arcusque per gyrum. Simililer et in ecclesia gessit ex ordine relexere, satis ,sit hmc pauca prwli-
beati Pelrj liiajorepresbyterium fieri jussit. Conslruxit basse de plufitnis. Hic consecravil episcoposquaniplu-
eliam ambonein auro argenloque decorMum,ret arcus rimos per aiversas civilates, presbyteros nihilomthus ac
per gyrum throni anleipsiim allare. JEdificavil prmter- diaconos, cmterosqueecclesiasticosordines, sictit moris
ea monasierium in parochia beati Stephani in pago est Romanm Ecclesim., in diebus. Sabbdtorum qualer.
Mosellensi in hoiwre beatissimi Velri aposloli, el dila- nis temporibus.anni. Rexil Ecclesiam Metensem ahnii
vitjllud opibus magttis, monachosque ibi cotislituit, vigititi tribus, mensibuSjquinque,diebus quinque. Obiit
atque sub regulasancli' Palris Benedicli in uha chari- pridie norias Marliqs _in diebus Pippini regis,. Requie-,
tale cohjuiixil. Conslruxit etiam alterum monasterium scif in Gorzia.monasterio,
" quod .ipse a fundamentis
quod Gqrzia. vocitatur, ubi pari niodo rion modicahi D extruxit."
' _"'-".
ritultiludinemjadunavil monachofum. Expeiiit denique Hut usquePaulus Diaconus,<Fragmeiilo de epi-;
a Paulo Romdho poritifice tria. corpbra sanciorum scopis Meierisis yEcclesiae, Hist. Franc. scriplorum
marttjrum, id est, beaii Gorgohii, qiiod. in Gorzia re- AndremDucliesne, ibm. ll,pag. 204. _"'
SANCTl CHRODEGANGI
METENSISEPISCOPI :
REGTJEA CANONieORUM
: SECDKDDMBACHERIl RECENSIQNEM.
PRj-EFATIO.
Temporibus piissimi ac-serenissimi Pippini Chro- C nes sint linanimes officiis icliyinis,- leclionibusque
dogangus sertus servorum Dei, Metensis urbis epi- sacris assidui, atque ad obedieuiiam:episcopi sui,
scopiis. ; ._"•'- , prsep_ositique_'-utordo canonicus deposcit.lpafati,.
Si irecentorum deeem et oeiOj reliquorumque cliaritate connexi, zelbbono, fervenlissimoque ambre
sanctorum Palrum canonum aucioritas Inviolata per- conjuucii, a litibus, vel scandalis, seu odiis, seinoli.:
duraret, el episcopus atque clerus securidum corum "Pastorcorum-quilibef fuerit; non solum de carnali-
rectitudinis"normam vivereni, superfluura videretur bus, sed. etiam de spirilalibus curam gerat, et iri
a nobis exiguis minimisque supeT hac re tam ordi-. utraque parte sagacissimam sollicitiidinerri,; in quq,
nale disposita aliquid novi retractare aut'dicere;; facultatisfuerit, habeat, ut et viiiareprimat, aef ea
sed -dum paslorum subdiiorumque^ negligentia "ex radicilus ut criri coeperint, ut prsevalei, ampUfare
hls iemporihus nimiurn crevit, quid.aliud agendum festinet; et quse usibus humanis ju.xta formam ,s_ibr
nobis est, qui ih lam gravi discrimine veriimus, nisi ter dispositam"necessaria fuerinfj eis. prsebere SIUT
ul, quaiKum possumus, si.nou. qiiantum 'debemus, deai, ut cuni.pastor pastorum, judex_quevlvoruniet
ad reciituaints lineam, Deo irispiraiite, cleruin no- riior.ubrum Cbristus in nllimo. tremendoque die; iii
strum reducamus. ' "--..- sede iuajestatis suse, disceptaturus cum omnibus
Igitur quamvis adepta hujussedis ponlificalis ca- D gentibus.-sederit, et omniscleriis eum revelaia fncie
thedraj cumque officii 'meipastoralis curam invigi- conspexerit, etsi non cum summis pastoribus et
lare coepissem, et i_n.arilarh negligentiam cleruih gregibus sibi commissis, bro dispensatis taleulis,
pleiiemque devenisse: conspicerem, ceepi mcestus multiplicatisque spiritalibus lueris, audire merebi-
conquirerc quid agere deberem ; sed divirio fulfus mur-: Euge, serve boneet fidelis (Mattlt, xxv, 21) ;'
aiixilio, fratrumque spirilualium consolalione adju- saltem hoc concedatur/uidelicioruin venia.ad inter
tus,"atque recuperatione provocatus, volui, neces- grum tribualur-; quia manifeslum esl quibus pecca-
sitate compulsus, paryum decretulum facere, per torum venia ad.integrum tribuitur, quia nec iiifelix
qnod se cl.erus ab illicitis coerceat, vitiosa.deporiat, potest judicari.- cui conligerit qualemc.urique partem
-inalfi diu longeque u.surpata derelinqtiat,- ut-diim in paradisohabere; sed illis ibidem sors daljur, qui,
mens ab as»uetis vitiis vacualur, facilius bona et in quantum possunt, per-vitse "meritum,, a"d hoc, iu
-
opiima qusequesunt iriserantur: hujus temporis curriculo, <Iuni licet currere, fe-
' • -\ .'-: . ;
Scripturiseriim sacris inientidecerriimus utom- stinent. -'; ...
0 Beati Benedicti Reg. cap. 2.
«059 S. CHRODE&ANGl.METENSISEPISCOPI 10.00
-In.endamus ergo ad hpc animum/.quantum pos- A qu_e nunc initis est et exspectat.-posl sseviai ad vin-
suriius, -quia. HOH possumus quanlum debeirius, et dietatu. ,'•-" -. " - -
. noslra vlla amarescal in poenilentia, ne uliio diviria,
'.IWGIPITREGUM. '_'
.- CAPOT_?RIMUK. — De liumililate.: - sciplina sUos ordines.custodiant, et ubicunqiie fue-
a Clamat nobis divina Scriplura, dicens : Omnis riiil, custodiam babeant et disciplijiam.: ':~"
qui se exaltalhumiliabilur, etqui se humiliat exaltabi- CAPDTIII.• — Deeb quod in congregandis canenieis
tur. (Luc. x«iv,11). Quaiitum enim-humilior fueris; mqdus discreiienis lenendus stt.
lantum te sequitur glorise altitudo (Prov. xxix, 25): - o.Cayendiun summopere prsepositis et praelatls
el tjuia SuperbisDeus resislit, humilibus autim 7dal Ecclesise esl ut in Ecclesiis sibi comtriissis'nbn plu-
gfaliarii (Jac. iv_ _6)-;piniiisque arrogans irninundus res admittant clericos qiiam ralio" sinit, et facultas
iest coram Dorhino (Prov. xvi, 5). Nam quemcunque Ecclesise suppetit; ne s'i plu.res ind.iscrete ^ggrega-
superbum videris, filium diaboli esse non dubiles'; veriut, nec ipsosgubernare, nec.ut oportefvaleant
et quemcunque ltumilem prqspexeris. Dei ifiiiuni esse «'. adminiculari. Sunt namqiiendnriulli vaiiam gloriani
credere debes. D_emullisenimpauca perstr-ingirrius, ab hominibus captantes, qui innumerosam cleri,
nt omnes homines ad amorem humilitatis provoce- congregationem voluht habfire, cui nec animse, nec
mus, et detestabilem inimicamque Dei superbiam- corpo.ris.curant solatiaexhibere. Hi namque qua-
ab eis reiraliamus; nani dum.omne.genus.humanum Titer aggregati, ^lum aprajlatisstipendia necessaria
-
humilitalem habere .Gpriveiiit, nirijis iniquum pessi-. nqrif siccipiunl, neque canonicum servant ordinem,
mumque ac.de.iestabileest.ut qui servitio Deipeeu- : hec divinis bfficiis insislunt, clatistra societatem-
iiarius se junxerunl, liuinililatenr derelinquant,- el ;que cselerorum relinquentes, "efflciuntur vagi et
superbiffi diabolicse. se soeienl. Christus in humili- -lascivij gulaj et-ebrietaji,- êt.cEeteris suis volupfa-
tate,.diabolus.in superbia"sedet.; , . ',.;," -libus dediti, quidquid sibi inhibituin est, licitum
• - -
ldcirco necesse est ut qui, suadente diabol.o, us-, faciunt. ,
que nunc superbus aique elalus, et vultu rigidus Prbinde proepositis solerter providendum est ut
vixit, Deo auxjliante, per liuniilitaiem alque-chari- in hoc negotio modum discrelionis leneanl, scilicef,
tatem, aut obedientiara, seu per reliqua boria Dei . ut cec plus, quam oportet, et possibililas Ecclesise
prsecepta, resurgal, quia fnullum melius est perbu-. p suppeiit, in congregatiorie admittant; nec eos, quos
mililatem cutri Cliristo in Tegna ccefestia "regnare rationabililer.guberriarepossunt, causa' avaritise ab-
quam cum diabolo .peT.superbiaiu in infefiium <le- jiciant. .'"-"• - . - ..
• ---;'-
mergere. . •-. - '__-"-- CAPDTIV, — De eo quod iwn debenl clericiin congre-
CA.PUTII, —De ordirie congregalionis-.canonicorum. galione canonica consliiuti stipendia superflua acci-
b Ordines supscanonici ita/conserven.., ut ordihati . pefe, aut exigere,.sed necessarid.
sunt-in gradibursuisêcundum legitimaminstitui dS.anctorum Patrurii seiitenlise - dorent clericos
tionem Romaiise Ecclesia3, in omnibus bmnirio locis, nbri divitiarum sectatores esse,- nec -res Ecclesia-_
'
idjest-, in Ecclesia, vel ubicunque ^siihuT se cori- rum inofficiose accfpere debere. Inde dicil Prosper:
junxeririt, et ralio prsestat; exceptis his quos epi- «e;Qui Ecclesiae sef siurit, et ea qujbus bpus non
scopus in altiore gradu constituerit, aut degradave- habent, aut- iibenteraccipiunr; "aut exjgunt, nimis
ril, certis de causis, reliqui oriines, ut dixitrius, ita cariialiter. sapiuril ;-iridi_gnumquippe est, si fidelis
ut ofdinati sunl, brdin_essuos cusloaiarit. - et
operosa devotio clericorum propier stipendium
Juniores Tgitur priores suos horioj;ent, priores sseculare pra.mia sempiterna confemnat.-j Ut quid
mino.res suqsin Deum diliganl. In ipsorum-auiem accipif unde raiionem i%ddat? Ut quid- peccatis
appeHatiorie nominunT nulli liceat alium.puro no- r) alienis sua muliiplicat? Unde necesse imo ulile es.t
mine appellare, sed, secundum corisiiiutionem-sariT < clericis in .ecclesiasiicis sumptibus.accipiendis suum
ctse sedis aposldlicae, voeet eumjiomen ,suum, prius yilare periculutn.,P.roiijdte.iam,desiiis qiiam ,de"-JEcr
addito ef ministerii sui .gradu, qualiscunque fuerit. clesise faculialibus. non-plus-accipiant aulrexigap.t
Ubicunquese obviaverit clerus, junior iriclinelur,-et quam oporiet;. id accipient: cibum, pptum, atque
•a priofe benedictionem petat; et si sede.ntem inve- -vesiimenlum, et -bis Cojnenti sint; ne, plus acci-
neril, transeunle majbre minor surgat, et defei lo- pienles , pauperes gravare . videaniur. t f.Sine
cum sedendi; nec.prsesuriiat junior consedere nisi ei graiidi peccato non accipiunt, jmde paupervicturus
- - -- - - " .
"prsecipiat senior suus;-ut fiai quod.scriptum est: crat. i
Henore inviceriipfmvenientes(Rom. xn). Pueri paryi - fli verb qui uec suis rebus abundant, nee Eeele-
-et;adblesceriles,-in cratorio/aulad missas, cumdi- sias habenl possessiones. et magnam ulililatem Ec-
".Sancti Benedicii.Reg.c.iT., ", ."•' . a Concil. supra cit:, c. 120.. -- -.. , .

<bEx cap. (53Regulae sancti Benedicti. , _ - •. . JJ.Brosp., deVita coiilemp., "1. H,
' c. 10.' '
Ic Cap. istud affert. Concil. Aquisgran, ari. 816, 7
"r Prosp.jibidV, c. 11. ':
*
dli-8.
"
lOGl REGULA CANGNlCORUM. " . - 1062
ciesiseeonferurit, accipieni in canoriica corigrega-AAruni Patrum possit fquoquo modo sanctttim feperiri].
lione vicuim et veslimeHium, et eleeraosyiiarurn Esi.neiripe-rationabile justumque coram Deo ei;hb-
parles, quia de lalibus in libro Prosperi dicitar : minibus, ut in unaquaque canoriica'congregatibne a
,c Clerici.quos-volunias aut naiiviias paitperes Tecit, minimousque ad maxlmum cibum et potuni sequali-
in coiigregatione. viventes, fiecessaria. viiae acci-, ter accipiarit; hi yidelicet qui propfer.aliqiiam utlii-
pierit.quia ad eaaccipienda nbn eos habendi dueit lateriiin huinero canonicorum:fuerinf.admis'si.,Quan-
'
cupiditas ,. sed cogit. viveridi necessitas. » iPorro quam .enim plerique subditorum a praelatis. rebus
si.iales fuerint, qui. nec suas_, iieeEcclesise yelint quibuslibet aliis pius caeleris merito sqlent Iipnorari',
habere pos~sessiones,-horum riecessitatibus.proyi- in hac tamen societate, reclus.a "perspnaruni aeceptio-
dentissiina gubernaiione de. facultatibus Eccle.sise ne, una debet cibi et potus sequalitasesse.
debent suhvenire prselali, allendenles illud. Pro- CAPCTVIH.—Demensuracibi.et.pbius- . ...
speri: t-ai}uodhabet,. inqu.il, de facullatibus Ec- •f Quando elerus una aut.bina vice in dier'e,fici,t,,acr
clesise, cum pmriibus nihil haben.tibus .commune.ha- cipiat a niino.re. usque ad maximum quatuorlibras
beat..j. Se.d el il.Iorum curam.gerere- debenl,-quos ,panis; et.quando bis in diereficit, pulmentumvero
aut infi.rmitas, aut seneclus aggrayat, quos etiam. ad_.sex.lain , unam ,-minislraiione.rii de. carne inler
constat olim in utiliiatibus Ecclesise desud.asse. ... _,,IB-duos; et si cibariaalia.una aceipient, ^tcibaria non
CAPUTV. — De Ms qui in congregaliohe-sibi comr habearii,Tunc duas.minislraiiones de carrie.habeant.
missa, solummodo ' ex familiq Ecclesim ' clericbs Ad cbaiiam autem aut: u.nam. ministrationeminter
aggregant. _ .•-'. _- .
b Sunt nonnulli qui tantum ex familia ecclesiastica dubs, aut cibaria alia babeant.. Illo.tempore, quando
vit.amdebent ducere,.,lunc ad sex-
clericb.s _in sibi commissis cohgregant Ecclesiis; et quadragesimalem iam iiiter duos cleiicos ponipnera de formatico, et
hdc ideb facere videntur, ut si quando-eis aTiquid
cibaria alia aecipient; et si pisces habuerint, aitt
incommodum fecerint, aul stipendia opporluha sub-
legumen, aut aliud _aliquid_ addatur ettertiutri; et
traxerint, nihil querimonise coriira se objicere pr.sead ccenam cibaria
interduos, et porlionem de.forma^
sumant, timentes, scilicet, ne aut-severissitriis ver- tico accipient; et si Deus
beribus afficiantur, .aut;,human_e" serviiuli deriuo amplius dederit, .cumgratia-
riim aclioiieaccipienuQnando auiemjn die unarefectio
crudeli.eraddicanlur. .- .''-.'.... ''.T~- fuerit, lunc cibaria una inler
Hoc auiem non ideo dicilur, ut ex fantilia Eccle- - • duos, et pOrtionem de for-
et miriistrationem de iegu.mine aut aliud pul-
sise pfobabiles viue in congregatione'. non sini adtjait-- niatico.,
menlum accipienU, Et si contigerit quodillo.anno
tendi, prsesertim cum apud Deuni riotf sit persbnarum et non liabent unde hanc
sed •glandisvel faginanon.sit,
accepiio, poiius,'ut propter quanr intuiimus-c-c-;(v mensuram
de. carne impleant, prsevideat episcopus,
casionem; riullus; praelatorum , seelusis nobilibus,-
vileslantuminsua congregaiibne admiltant personas.- yel qui sub eb esl, juxta quod, Deus possibiliiatem
JHAPUT VI. — Qui clerici in congregatione canbnka -dederii, aut de quadragesiraali alimento, aut.alio,:
consliluli; ecclesiastica accipere debeant sliperidia. '. . unde consolaiionemliabeant.. ., - ,„
' c
Quia sanciorum. Patrum supra riotalse rsenterilise: '. Ef si.eadem regio vinifera ,fuei'it,_accipiant per
docent clericos non divuiarum.seeia.ores esse, nec; singulqs,dies quinque libras yini.(si:tamen sferijitas
res Ecclesiarurri inofiiciose accipere debere, non absi impedirnenlum non feceril Temporis). si vero vinifera
re putavimus nonnulla capitula libri Prbsperi ad[ _ plena non fuerit,:tres li.brasyini,-el,tfes cervisiseêt
medium exempli causa deducere, in quibus ira.legi- caveant ebrieia.em. Si yerb ;con_ligerit;quod yinurri
tur:'cdQui Ecclesiie serviunt; et ea quibus bpusi minus fuerit, et_islam mensuram' episcopus, -vel qui'
non habenl, aul libenter accipiunt, aut.exigunt,ni-. sub"eo est, implere non potest,,juxla .quod.prsevalet
mis carnaliier sapiuni. J Iiemibi.: c Satis.quippes impleat de cervisia;, et eis consolationem faciant; et
-
indignura est si fidelis et operosa devotio clei icorumi illis qui se a yinq abstiiient pra;videat episcopus, yel
propler stipendium sseculare graemia sempilerriaconr . qui sub.eo esi, ut tantum habeant de cervisia guari-
teiimat.„i Item ibi: t Si :propterTioc-non vull sua[ --rv.tumde vino-habere debuerant."Quando vero.Eccle-
quisque relinquere, ut habeat unde vivat., ut quid_ sise facultas non suppetit,.aut s.terilitas. terrae *exsti--
accipit unde rationem reddat? J>. . - . - .-:".'""_ ..terji, sicuf crebroj.peccaiisinqslris pfsepedieiilibus,
CAPDTYH.— D'e eo_quod iii congregatione canonica. , .everiiresolet, et prselati (fuantum,,debentvdar,evinum,
... -mqualiler cibuq et-poius accipiqiur. aut.^siceram, seu cervisiam, canonieis nequiveririt,
e Solel iii plerisque canonicprum congregatiQnibuss
prsevideant, eisv potum ex diversis' ;rnateriis .confer
irrationabiliier-atque iridiscrele fleri ut nonnulli cfe-- ctuni; uon auleinImurmurent, sed' magis.Cum-jjra-
_rici, qui et divitiis affluant,"et auj, parum aut nihil1 'tiarum-actiorie.qupd dari-.sibi potest accipiantârii-
utililaiis Ecclesise conferunt, majbrerii cseteris divi-- madverienies-JoanhemBaptistam, qui ,nec.vi.num_,
-
num strenue peragentibus officiurn annonam.acci- _ nec,siceram_ nec quid aliud quod. polesf inebriari,
piunt, cum hoe ita lieri debere nunquam -nec inI bibii, quia ubi_ebrifetas fit, ibi flagitium .atque pec-
auctoriiate Scriplurarum, nec iri tradilionibus sanclo- catum est; et hoc admbnemus; ut clerus sobriam
albid., c. 9; sed variat texlus. . -
'" ." . . d,Prosp.,lib.ii,c.|0._. --"..: . -:' :
tConcil. Aquisgfan. c._il9. ''
' '. '*"•"'--_ e Concil. Aquisgran., c. 121. ......
c. 120. - ""--' f
cftid., Hujusce cap.noiinull.a iiiprsefafp cbncil.,_c:.IM.
10*05 S. CHRODEGANGIMETENSIS-EPISCOPI 1.064
semper ducai vilam. a Et quia persuadere non pos- A ciarius, in omnibus omrilno actibus vel operibns suis,
sumus ut vinuin- non biba.it, vel hoc, consenliamus sinl, Deo et episcopo fideles et obedienles; et non
ui saltem in iilis ebrietas non domine.ur,'quia om- sint s.uperbi neque rebelles, vel conlempiores, sed
nesebriososAposiolus a regtio Dei extraneos esse casti, etsobrii, patienles, benigni, et misericordes ;
denunliat, riisi per. dignam poenitenliani emendave- diliganiclerum, oderint-vitia, et non permitlant ea
rint. Habeanl itaqrie canonici bortos olerum, imde nutriri, sed prudentes arriputare festinent. Caveaat
cutri cseteris addilameiitis aliquod pulmeiilum quo- ne diim allis praedicaverint, ipsi reprobi efficiantuf.-
lidie sibi vicissim ministrent. d Qui arcliidiaconus,'vel piseposilus, si reperii
CAPU.T IX.— Deseptimanariiscoquinm. .fuerint, quodabsit, superbi am elali, aul contradic-
b Clerici•canoniei sicsibi -invieemservient, ut.riullus . lores vel eonlemptores canonicse insiitutibnis, se.-
excusetur aboquin_eofficio, nisi segritudihe, autcausa cundura Domini prseceptum admoneantur. semel et
gravis utilitatis prjeoccupatus fuerit," quia exinde . iterum, et siiion emendayerint, ab episcopo_secun'
major merces et charitas acquiritur. Iiribecillibus dum modum culpse judiceiilur. Quod si neque sic
autem Jprqcurentur solatia, ut riori curn tristitia hoc eorrexerinl, de ofdinibus suis ejicianlur, eta.lii.qul"
faciant; sed habeant omnes solaiia secundum inodum _. digni-surit, et_voluntatem Dei,_vel.episcopi sui, «e-
congregationis, aut-posilionem loci. B cunduin divinum ^trsecepium impleveritit, in locis .
Archidiaconus, aut prseposiius, vel cellarius, et. illorum subrqgentuf.
qui in majoribus utilitalibus oecupa.ti sunt, isti.excu- CAPUTXI. — De cellario.
sentur. a coquina. Cseteri autem _sibi sub cliaritate
inviceni servient. Egressurus de septimana sabbato . * Cellarius yero debet esse limens Deum, sobrius,
munditias vasqrum faciat, et vasa miriislerii sui, qu_e •nbn- vinolentus, non coriientiosus,. non iracundus,
ad niinistrandum accepit, sana et inunda cellario sed. modestus, .moribus caulus, etfidelis, non su-
reconsignet; et si aljquid ex. illis, minuatum-.fuerit,. perbiis, non tardus , non prodigus, non siiperfluus
ad capitulum die Sabbati veniam petat, et vasa, vel dissipator sine ordine, non remissus, et quidquid
quod, minualum est, in locb restituat. acceperit sub cura sua ad opus clericor-um, custodiat,
CAPUTX.— De archidiacono, vel prmposiloi ne mlnistri ibidem deputafi annonam fratrura aut
« Oportet eriim eos esse priidenles sicut serpentes, furlim subripiendo, aut aliquolibet m.odo negligenter
et simplices sicut columbae, id est, tit sint sapientes viyendodissifieni. Hi vero fainuli elijgantisrde fidelis-
-in bonum, et simpliees In malum ; et docti.iri Evan- sima Ecclesiae famil.ia, et his oificiis diligenter eru-
gelica prsecepta,' et sanctorum Palrum inslituta ca- diantur, utscilicet et arte pistoria, et fidei puritate,
nonum,,utpossintdocere clerum.in lege divina, et " necessitaiibus fratruin opportunissime valeant suf-
sic se coriforment clero, nt non tanlum verbis capa- fragari. Eademquoque forma-de coccis servanda est.
cibus, sedetiam exemplis simplicioribus divina prse- CAPDTXH.— De portario.
cepla demonsirent, quia Apqstoli debent semper -
servare foriham, in qua diieil: Argue, obsecra, in- <fPorlarius unus cum suo juniore annum aut am-
crepa (i Tim. JV), immiscens temporibus tempora , plius, si episcopo, vel ei qui sub eo est, -placuerit,
tefroribus biandimenta. Indiscipliriatos et inquietos portas claustrae, vel ostia, custodiat. e Qui portarius
debent duriusârguere, bbedientes aulem ct mites et sit frater. probabiiis vit3Es,.sobrius,patiens,.et sapiens,
patierites, ut ih melius proficiant, observare? negli- ijui sciat responsum accipere et reddere: cui officium
genies; et contemnenies, et superbos, iiicrepent et sit portam canonicorum cum summa obedientia et
corfipiant. Neque dissimulent pecca.ta tfelinquei.- humililate competenti tempore claudere, ac reserare,
liii.m, sed.moxui coeperirit priri, radicitus ut prseva- ut nulli.peream nisi per liceniiam aditus pateat in-
lent," aropuleni., nieiriores periculi Heli sacerdotis de trandi aut exeundi. Cui elia.m observandum cst ne
flliis.suis (I Reg. n). Honestiores quidem atqiie ineis.quibus cura est pius oliis vacare quam divinls ob-
teiligibiles.prima et secunda admonitione cbrripiant; r»sequiis incubare. fbras evagandi locumprsebeat, et
ihiprobosâc duros cofde, ac superbos, vel inbbe- bornm nugarum (quod nelas est) parliceps fiat.
dienies, verbere et castigalione in -ipso iniiio peceati Debel.prseterea advenientes quoque cum charitate.
coerceaiit, scientes scfiptum : Stuttus verbisnon cor- suscipere, et priori adventum eorum causamque
rigilur'(Prbv.- xvrii, 2). Et iterum : Percute .filium nuntiare. Expleto namque vespertino el cbmpielorio
tutirii virgd, et liberabis animam cjus a mofte. offieio, obseratisque porlis; claves earttm idem por-
- Et quidquid per sejusle et ralionabiSiter secun- "tarius ei qui vicem prselali fenei ferat, ul nulii hofis
dum canbnicam iristituiionem non poliierint deTinire, ineontpeteiitibus intrandi aul exeundi marieat facul-
secundurri Dei " las. Si vero inobedieris aut
episcopo-paiefaeiant; ct.ipse. yolunta- protervus idem repertus
lem quod casligandum esl casliget, "et quod corri- . fuerit poftarius, sicut alii uiinisiri negligentes judi-
gendum- est cofrigat. Qui archidiacorius, vel priihi- -cetur..
" Ex cap. 40 Reg. sarieli -Benedicti. e Ibid., c. 51.
. b Ex c. 35 ejusdem regulse'. f Sa.ncti Beuedicii cap. 5. •'••',".
c
' d Ex-c. 2.Reg. sancti Benedicti._ e Ex hoc c. coiic. Aquisgran'., e. Vt,Z.
SanciiBenedicticap. 65. sub medio.
" "- . 1006
ioes REGULA'.CANONICORUM. .
CAPDT XIII. — De eo quod diljgenter muniendasunt A laitis,'caute tameriet curi.ose, ut itifirmis ineniibtis
'' cliiuslrqcanenicofiim,iit quibusdofmhinl-canonici. non verlatur in hausea'tri_;el sempef quod-projicUiir
; "Pfa.pbsitorura cura sit iit subdiioruni ruenies pede coneulcetur, ut cuni ad orationem curvanlur,'
sanctarum Scripiurarum iectionibus assidue muiiiaot, Testihienia. eoium non sofdidenfur; ei inffaeccle- ,
ne lupus jrivisibilis adiiura inyemat, qiio ovile Do-' siam, et in omni conveiilu, seu e't iri portico/Tioc
miiii irigredi et aliquam bvium subripeTe viileat. Et observandiim est, ut.quod.spiiituf semperpedilius
praeierea riecesse- est ut ciausira, qiio clero sibi . conculceiuf. ""--'-'" -" "•'
eoriimisso eanonice. viveridunv est, lirmis tindiqu.e .- CAP.UT' XV. — De officiis.divinisin noclibus. ...
;circumdent muriilionibus; ut nulli briininb intrandi,. «Uyemis vero temporibus, id est a Kalendis No-_
aui exeundi, nisi per porlam, pateat aditus.- __ vembris,. usque" in Pasclia,- juxia co.nsideraiionem -
Sinl eliam iriterius dorniltoria,"refectoria, cellari.i., rationis, octava hora npciis sufgendum est, ut riio-
ercseterse Tiabiiationesusibris ffalrum" iriuna-socie- dice.ampli.us de media nocte pauseriliir, et jam. di-
iate vivenliurn neeessafise. Omries.in uno dofmiant gesiiad yigilias surgant. Ppst finhas iiociiirrias di-
dormitorio, praeter illos.quibus' episcopus.Ticentiam. cant.yersum : \Exsullaburil sqiicli in gloria\(Psql,
dederit, "secundiimquod eTfatioriabilifefvisiim ftie> S CXLIX,.S), aut, Exsulienijusiiiricohspeclu-Dei\(Psal:
fif. h El in ipsa claustfa pef. dispositas mansiories"
LXVII, 4). Deinde:..u.j/rieeleisbn, ct "OratioriemDomi-'
dofmiarit separatim"per singula lebia.-misti cuiri se- nicani; et faciant iutervallum, exceptojliebus Domi-
nioribus-propter pra.videnti.am:bonanr, utseniores - nicis et fesfivitatibus sanciorum, juxta coiisideratio-
prsevideant quid junioressechfldunTDeurri agant.Et' nem.episcopi, vel qui.stibeo est, idesl, ut quadfa-
-
iri-ipsa claustfa nulfa fetiiina introeat:, nec_iaictis. gjrita aut qiiinquaginia psalriios pbssjijl caiilare, se-.
hoino, pfseter .ariturri"3iep.iscbpus,aut arcliidlaeonus.-. -cundurii quod visum ftierit, ethora permiseril.; et
vel prspositus, jusserint,- ut irirefeclorio refectionis cjuipsaltefii veiTectionum aliquid indijgeiiljmedifa-
causa-veniarit.relictis arniis arite refectofiiim. E11si - fidhi iriseraniur. ,'*" . _
ad
necesse fueril opera* faciendaibiTaici lidmihesX.l. Et non pfajsumat aliquis in ipsq inlefvallo dofinire'
at ubi ;perfeciiimhabuefintopus suurii, curiisuriiraa (riisi quem inlirmitas cogat,".efhoc per cbmmeaiu.m
festinalione egrediantur fbras. El si cocCi clerici fiat),:ei qui aliler fecerit exeommunicefur. Reliqui
desu.nl, etflpusfuerit ut Iaicicocci,-ad cbccirianduni. oriines bfdinem vigiliarum teneant usqiie ad riiatut_-.
tantum' ingredia.ntur, et_espleto ministerfo suo cum rias diclas. El in ipsq inlervallo summura siieniiuin
celeritate exeanl foras;.^. . - - _' '-"'•"•- " -; fiatfam in
yoce quam in actu, vel iricessu seu sorio
-CkvmjLiy.-r-. DeJiis qumja-cleroin nbcle de leclo - alicujus rei, ut liceat unieui_queabsque aileri^s i,ur
. surgente primum dicenda Mûe qperanda sunti. p
-
Noclurnls horis cumad opus divinum deTecto-sur-' quieludiriepeccaia .suacuni geinilU el.suspifioet.
Doniiiio confileri, et .veniam,vel remissio--
rexit elerus,,primum signuni, sibi^sanctae crucis im- lacrymis.
riem pfo.ipsis ab omnipoleiiie J)omiri"oofando.et
primat per invocatioriem sanctse Trifiitaiis; deinde
dicat vefsurn : Domirie,: labiq mea aperies.; .-eti-os •pelendq postulare. .... . , .-_...,;-. -.
meum-annunliabit iaudem luam (PSB..-L,'1G);deiride .J.-CAMJT. XVI.:—f-iOevigiliarwn antiquitaie.'' -:.
psalnium : Detxs.,in adjutoriuni meum inlende (Psal.. .- 4 Antiqua est vigiliarum devotio, familiareboniini
LXIX),lolura eam.Gloria; et tuncprpyidealsibi cor- ' «mnibussariclis. Isaias dicit-: De hocte vigilat spifi-
poream uecessiialem riaturse, et.sic-ad oratorium lus ineus adie,.Beus (/_fliVxxvi).Tlem-David: 'Medid
Testinet psalleiido psalmurii :.Ad le, Domine, levavi noclesurgebgmad cohfilendumtibisuper jitdicid jtts.V
atiimammeam (Psql.. xsiv), _cum.sumriiarevereniia tlm.ium (Psal. cxvin). Hbc namquelempore vastalor
elcautela inlrans, ut ali.is orantihus non iaipediat;. angelus transiens primogenita _^gypiiorum:per"cu*s-
eiTunc prostraiusjn Loeqcpngruoeffundat.precesin. sitûndeefnos-vigilareoportet, ne pbriculis^gyf,
conspectu Domini, magis corde. tjuam..ores ita ut, pliorum admisceamur. Iisdem'eTiam horis veiilurtitii
illius vox vicinior,sit.Deo quamsibi,-7ita- dicendo :- ..se esse iii Evangelio Salvator.asseiit-, unde ad 'vfgi-
Graliaslibi.ago, omnipotens Patef, qui.me.dignatus^ 0 landum auditoressubs cxsiiscitans, diclt: Redtiservi
es -iii hac nocte. custf)dirc,ci deprecof clenieriliam- illi quos,..cum veneril Dominus, inveiierit" vfgildiites
luam, inisericors Domine, ut mihi concedas. diein (Matlh. xxiv).Êl sVvespertinahord, ii.quii, venefit,;
venlufum sic. pera_gere.intuo sanctp servitio, Curri__eisimedia nbcle, et sigallicantu, et inverieftleos vi-
huniilitate et discretione, qualiter. libi complaceat." gilanles,:beali sunt- quidem \seivi illi. Tiaqiie ei vos-
seryitus nostra. Ameii. , "..-. ..' _. ._ esiote -parali, qidanescilis quahbra Filitis hominis'
. Et lune onines sint prsejjaratistanies in locq.suo veiiiur.usest (Luc.%n). Siquidem. riec'verbis solum"
in choro. perordinem. ut cum "novissimiiin.sigiium: docnit-vigilias, sed eiiamcohfirriiayii exempio.Nam'
cessaveril, curii summa liu_riiliiaj.e._e't honestale_rcT; tcstaiuf Evarigelittm,;quia' iral Jesus perwctahs-in
ferant laudes Deo, in conspeetu-angelorum.cjus.-.Et _ oraiione Dei (Lac.-vi).'Paulus quoqtie'brSiias' incu-"
si alicuifrequens lussjs aut phiegina ex pectorejaul --stodfapublica, circa medium nbctisbrantos, hyitinu"m:
naribus "excrescat, post |orsum projicial, aut-jiixta - aijdieniibus cimclis yincti dixisse memoiantur(Ar/.
a Cap. Ii7 ejusdeni^bricilii." c Regul. saiicli'Benedicti, c.S. -" - ' -
6 Regiil. sancti Benudicti, c. 22. . -i Isid., Offic. 1.j, c. 22, 'et COJJC. °' c. 129.
Aquisgr..,
PAT.KOL.LXXXIX. m
_0G7 S. C!iRO.rj_EPANGIMETESSSS EPISCOP IC6S
xvij; ubi repenie terrae motu facto, et concussis A / cneteris respoudentibus^. siibjungentes Gloria Patri.^
carcerisfuridamentts, et januis sponte apertis, om- eic- Et posiea,''Jft/i:te.ef.«tso'n,:et Ofatio Dominica.
nium vinCula sunl sdlula, _. ." ... _ Deinde :. Et nenos inducas in tentqlionem, etc.., Et
Unde' oportet. liis horis psallendi oraridique fre- veniai supcr-ngs, _etc. Respice in-servos tuo.s (Psal.
queritiam nos in sanclis habere offlciis, finemque no- LXXXIX) , pariler usque in finem psalmi, subjungentes
siriim, vel si adveneril, sub tali aclu exspectare.se- G/ofia.-.Deihde pribr di.cit: ..Djrigere, et- sanclificare,
curi. Est auleni quoddajn genus bserelicoruni sup.erel.ctislodire -digneris, 'Domine -Jesu .Chrisle Fili Dei
fluas sestimauiiuni sacras"vigilias.-diceiilium noetem vivi, hodie.cordd et corporajibstra, el seiisusnostros,
esse factam :t&requiem.-siciifdierri ad labbrem. Hi . iiv via, M in lege iuq, el in operibjasmandaioruin tuo-
lieerefici Graccoseriivone Nyctages, hoc esl, soinni- mm; el.pedesjiQSlrosdirige. in viani pacis, iiiviam
culosi vbcantur. - _ salulis.;jnyianvjuslitimjium, «_ itfc ,et:in perpetuum_.
'\
".'' CAPUTXVII. ""—De maluiitiis. - te adjuvanie, salviêssemercamur, qui.cuin Paireet
"a De maiutlnorum antiquitate etauctofiiate David Spirilu sancto vivis et reguas Deus.per infinila smctda.
dicit,:7?i matutinis meditaberjn ie, quia fuisli adjutqr smculofMin.Ainen. Deinde, A_.;'_._ori_.m_,!ios-n.m, ete".
rrieus (Psal. LXII..Et alibi: 'Prmvenerunl oculimei Respoiidenl alii s. Ittjionme Domini3 qui fecii x.mluni
ad le dituculo,-utinediiarer eloquid tua (Psal. cxvm). 81 e_t6irfl!H."PostbsQC,; qui culpabilis. esi, pqstulei ve?
Ih N.ovoTestamento, ex illo tempore quo Dbniinus niam, ,et secundum nioduni culp_ejudicium reeiptat,
tioster 3esus"Christus iri Bethleem nasci digiiatus esl,- Quisquis _vero;veniam ppstulal pro .culpa.quantum
malulina. solenrri.ilaiisofficium per univefsuTrihiun- plus se .humiliat, et se cu!pa_bil_em_-asserii, -tamum
dum celebrari invaluit. Maiulina auleni luceradiante misericorditer ac "leviusa priofe judicetur.;.necesse
Dominus et salvatorjiosler ab inferis resufrexit, est enjmrUt onines nostrse.negligentiap;:id est cogita-
siquidem et eodem tempore cunctis spes fuiurseresur- lionum, lihgu_e,<vel operis, _in prsesenti vita per
reclionis crcdilur, cum jusli quasi a sopore somni yeram cpufessionern el liumilitatem semper iudicen-
fesurgenies yigilabunt. : •-".. tur, etnon post-mortem re.os tibs facianl. '_;
_ ' . ". CKVVT iVIIl. — De hora prima., CAPbT-XIX-V — De opere manuum quotidiano; .'
Conyenienles clbri ad prirnam caiferidairilri eccle- h Surgerites a.capitulo vadanl aul simul aut sepa-
sia, compielo offici.oIpso, ante psalmuih quinquage- - ratim ad,-opus sibi injuncium, titralio, prseslsit, cu-
simum., dorieni^biifessiones suas' vicissirn, dicentes : stodientesfiilentium, decanrerit psalmos s.uosaufbiiii
ConfiTeorD.oriiino,.et libi, frater, quod peccayi,-in aut siflguli, juxta quod congruum-cst, nihil aliud.
cbgliaiiorie, et"IbcutiDne. et opere ;' pfopierea,"pfe- loquentes, nisi forte de ipsa-arle necesse fuefit "di-
cor te,- ora pro nie." Et iile"resptindet: Miserealur . cerecaule. Etquatidoiiicosperint opussuum, dicani;
tui omnipotens Deus, et.indulgeat libi omnia pec- .Beriedicius-es,-DomineDeus, quiudjuvisiihieet con-
caialua; liberel te aboihni maio, "corisef.vet le iri - solaUtsis me..A'men: Miserealurnbslri omnipoteris
bmni bbno, et perducai le ad vitam selefnarii..T_.t ille Deus. Aihen. Et quando opera commuhia.nori'-esl
aicit Amen. Supplici corde.ceTiatim-pfose oranfes, necesse facere, unusquisque quod ppus"iiabet, faciat,
'
hocsibi faciunl. Hoc expl.eto, conveiiia.iit.ad capitu- quia otiosilas inimica, esl animse. -\ "'',''•-
lum quolidie. E.t ex isla insliiuiione, quanr prbpter '-'-. '--- €APUT:XX.— Dehoris-diei.-
illorum uliliiatem, Deo auxilianle, fecimus, in. unb- -_* HoramTertiarii, "elsexiam,"et-noriam, DanieV.et
<pioque die aliquod capitulum; -prseter diemDomini- tres pueri supplication.ibus Dbmini devoverunt. Sci-
cam, quarlam, et sextam feriam, et SGlemnilales licelut abbb brlu.diei in"terapus Bupplicatioriistfes'
sanctorum, in.-quibus.-lracla.us,- ,et alias.Iiomilias, hor_eporreclse, Trinilaiisnqbis feyereniiam decla-
- yel quod sedi.icet audientes, relegant.- Et ideo -quo- rarerit. Tn hbfa tertia Spifiius sanctus desceridit
'
tidiead capiiulumomnes cleros yenirejjonstiluimus, superkpostblos. In sexta<hofa, Ghf.s.us passus esU"
ut anima verbum Dei aiidial. ci cpiscopus, vel ar- In nona' hora emisil spifiium. " ' .-
chidiacorius, vel qui in loco illorum pr-eesse-videlur, ,n. '. .CAPDTXXI. — De horavesperlina."
ibidem.quodjubere habet jubeai, et quod corrigere, .'-' "d-V-e'sperliriumdiufni finis officium sequilur et
eorrigat, et quod faciendum sit, b.rdinare studeat. diurniB lu.cis occasus, ciijus ex Vetefi Testanienio".
Ppst lectioneni reciianlur selas mensis el_lun_e,.et soleriinis estcelebratio.Testis cis.tbavid; qui dtcil";
nomina.sanctorura, quorum-fcsta crastinus excipiel Dirigatur oraiio inea sicuiiricensum in'conspectu iuo.
dies : et postea pariierdic.unt versum J Preiibsaest Eievalio mdnuum mearutrisdcrificium vespe^rlinum
ihconspeclu Domiiii.mors sanctofum.ejus (Psal. cxv, (Psal..CXL). In Novo Tesiamerilo, ebdem iempore
1S). Quem.sequatur oratio a priore. -itar: Ipsi et om- Dominus et Salvator_ iiosief"coenaniibus apostolis
. nessancti Dei intercedant pro nobis peccalofibiis ad niysieriura. cor.pofis et saiiguinis sui tradidit. His"
Dottimum; ,ut mereamur possidere, vitam wlernatn. teriipofibus"in honore ac memofia taniorum^sacfa-
Amen. Deinde dicatur versus : Deus, in adjuiorium. menlofuiri-adesse nos decei Dei cbrispeciibus, et
'metitti. intende, lribus ^vieibus, pfiore iiicipiente,-el persoiiare-inejus cultibus et laudibiis..
° lsidor.,.lid>j Offic., cap. 23 ; ei coricil.Aquiser., . c Cbnc. Aquisgr., c. 126. Ex fsid. 1. i, c. 19, Offlc,
* d Ibid., c_ 127, Ex.eodem,.c. 20.
c. ISO. ,
* i.eati:Bcnedrcii Reg., cV3S et 48^ _-
"
i&m BEGUU.'CAiNON.CORUM.' . T'0'rO.
".'"*.. '" GAPDT ' _*t
XXH.— De cpiriptetis. A mus'qualiter pportealj in conspeeTudiviiiitajis et an-
*De coriipletis . celebfaridis' in Pairuiri.inybnilur '1 . gelcirumejuS esse",el orare:. et sic Sieinus ad psal-
exemplis**David dieente : Si' ascendefb iixlecium . leiidum, ui mensnbsff a^cotrcordetyo,cinbslrse,« Naivi
siratvmei.Si dederosomtmmvculis nieis, etpalpebris siciim bojiis hominibus, vel poieniibus, vdl.umiisals-
nieis dbfmilalionem,et requicm lembdribus meis,' dbhec .- qua suggerere, rion pfsesumimus*iiisi cuni liQmiiiia.e
inveniam. locum"Domino , tabemdculum Dep 'Jacoti ef -Teverehtja ; quatiio.jnagis Dominus universorum
~TPsal.~zxx&i).-Nos-aiUerh si'Iocus.DoiriinTesseTOIU- a hobiscuni, hiimilita.te et puritate suppiicandus esi.?
_mus, et labernaculum et lehipluriv ejus. cupimus CAPUTXXVI. — De-eo quod-nbri pompdtice "slatiilui:i '
*-- ." ' - .esi.ihyecciesid. ' *"- ' -
haberi,: exernpla sanctofurh in.itemuf, he de."riobis
- dicatur quo_l iegUur:'Dorm.enm. somnum suum,d f Mox auiem, audilo siguo, oniries canoiiici festi-
hihK.inveheruril~otiines viri diijtiariiihin\n,diiibus suis . nent ad epclesiam^ et non poiijpatlce,,'a'iii inhoiiesie,
" " "
. (-pj.a/;'-rxxv). ."'"'• ,_ -." ".' "'/"'.. vel.ijicomposiie, sed cuuTDei TimoreTiigre*fliauiiii-
CAPUTXX1H.—\De fecepib silehtio'j.bs." cdiripletum. earii.^Nec-cUnibacitlis, aut-carnputTs,"aut fuslibus iu -
"
Expleto eomplelo sumriiuili. silentiiim fiaf, ,et ora- ' clioro, exceptis debilibus, sed reiigiose iilis staridum
tibnes secrete*-fia"ntcumrecpidaliorie peccaloriim; e.t psalleridumest. Sunteuimquidarii eieficofuin qui"
ef-pojstea gfalias agant Deo,. dicerido _"Gratias:ago'^B in Sfcculafibus riegoliis ^t-disceptatioriibus pene 16"-
tibi,'Domine,"sanci_ePalef-*o",ninipotens seterneDcus,"; -tuDjTnfatigabiliter dedticunt diem:_ et mos'ut eecM-
qui mh dighalus es in liac die «ufelbdire': 'jief tuaiii siani ad divi.num ofiicium -pefagendumintfavefiriFi
sanctam raisericofdiam concede mi.iiiiaiic hoctemi fta.fatigali videnttir.. ut necorationi "vacare; jaec.ad "
iriuiidb cbfde et corpore^ sic perifansire/qualiier, psallendum ;st.are queant,' sedpotius sederiles.Tion"
iiiane s.urgens, graturri tibi iteryitium. exsofvefe pbs- divinis; sed vatiis solent instare'loquelis", "et ssecula-
. -sim,;pef ClifistunVDominum noslrum.. Amen'. ria verba, ei (quod-dictu^nefas-estJTuipiaetôbsGeija
• Ei cu.in
niagna daufela afiibulenf, lh-ecolesia' etifi '. invicem proTerUnt-.Oportef namque-ut abMsqiii itj
dorriiitofio; et cuni-adpiJqpriiiriY straTuiri yenerint, .- ,-faciunf, elabiilis qui eos:fofte iniitafi.volUfil, iste
durirse coliocaveril cleruSj dicat psalmum'i Deus, in exsecrabilis ususradicitus evellatiir, secunduriisen-
~
adjutofiuth riieum -inieiide^fPsql]. xxTs), tolurn cuin tentiam Domihi drcentis":' Dohius ~mea dpinus oratio-
Glorid~;'el p.ostbicaf versurii•":Pbiie, Domitie, cuslb-.:' nis vbcabilur^Mallii.^w). '"'"','. .-" .' "' *.l
diani-oiitheo, efostimn ciiciijiisianlim iabiisfmeis • .. CAPUTXXVII.-—Deproficisceiitibus-in iUiiere.-- '
(Psal. CXL.5). Sicul mane-sufgens postulavit sibi ^BiQuicuniqueex-ciero iii-iurierecum.episcdjsoVscT
iabia -&Bonijno aperiri, sic reqtiiescens rogel poBi cum-alio, proficiscuntur,,"ordinem suum, in quanfuni
' '
«ri suo-aDoiriinociislodiarii. ." "" -\- .' ' ^*- iter-vel jratio permiserit,"nori negligani.Etnon: eos
CAPUTXXIY.—-De eo qtioditoras cahonicas cqnonici . debent pr_elerir.e;hor_e 'C.onsiitutab;tam de" officits
• ' . religiose observare debehl. -; : - • '-'","
diviniS, qiiairi alibndeV
.' ' Studeant summopere canoriici prsedictas horas .CAPIJT-XXVIII;- — Be-Jiisquiiii quibusdanilevibribiis
-
vigilaiiiissima cura custodire, ct in.bis diyinuiri-ofii- '.'_--- .. - mlpis delinqiuint...• --.' -
cium iiumiiiler ac -devote persolvere;'- moxeriim-iit •...^.Si.quisex. clefoad- opus. ,Dei=vel ad mensara
auditum fuerit signum, • fe.siinanier ad, Ccclesiam-- larde. occurrerit, aut-pro aliqua.caijsa senior>suus.
^convenienij-relicfisomnibus quselibet fuerintin"nia•- - psalmodiain -yel .m.issas.cantari prdiiiaverii,;ei hoc
nibus, sicfamen ut rion pereant;et siTonge afrec--- iijjnjmeimpleyerii, et-si fregerit quid.piam, aulperi
clesia aliquis fuerit, ut ad opus Dei per .-horas cario-. di,derit,-vei aliquid-excesseri,t,..efiion-venie_is conti*
nicas occufrere non possit, agai opus- Dei cum tre- HUOante episcopum, aut ante.-eos quisub eo_-.sunt,.
morediviiio ubiiune-fuerii.-Et pripvideai citstos ec- ipse ullfo satisfecer.it, velceiayerit delicium-suum,
ciesise ut illa signa horis competenlibus soiientur. dum per alium. cdgiiiturii .fuerit,, majori subjaceat
* Et caveant canonici, utîon poropatice, aut inho- . cmendationi;-nam si ipsespoule confessus fuerit,.
rieste,- aut-IncomposKe, autsuperbe intreht, aut - le.viori subjaceai •emendationi. seciiiiduiQ-uioduin
- ftent,.aut-sedeatit, in ecclesiam..-•.- ...-..• -- -•-I -£) culps.:-.qui tnodus-correptionis- in episcopi,.auLi!i
CAPUT- XXV. —-De diligenlia.psallendi. il.Iius judieio qui sub eo esl,.peiideat. -, ,
'- *-Ubiquecredimus. diyinam esse prsesentiam,'e.t i (Jui in, levioribusculpisbeprehens-ts.fuefii, iri
cculos Dcmini speculari boiros. et-malos, maxime illa die priyetur a mensse participatione,; bt -in ora-
tanienhoe sine aliqua dubilalionecredamus, cum.ad.1. torio .psalmum.aut-.aniiphonarn non impqnat, nee-
opus.divinumJissis.timus; ideo se.mper meh.ores.si----"- Iec*io,nem,rccitet.~|iefeciioiiem cibi pbst ..clerc.runi-
riuis-quod-ajt -Propheta.-. Serviie D.oniiupin-Umore,. ,- refeciionem^ccipiat, ul si verbi gratia „"cleri-reliciiint=
et '-exsullate ei mm iremore^^Psal.ii). Et-.iterum: : hora sexia, ille nona, si,cleripona, ille.:vespera.
Psaliiie sapienier (Psal.si^vi), Et: In cbnspectu an- "'-- CAPOT-XXIX.-r-_De gravioribuscuipis. ,. . ,-
-gdorutn psallam tibi..(Pfiflf.ic'xxxvJi)..Ergo,corisiderfi- Si.quis clericus debrdine-canonico.^ranoris-culpse
- Cqnc. Aguisgran^-c. 128 et seq.Ex.eodem,c."21'i- r f-Conc. Aguisgran.. e,. lSl. .__. ... *,. - .
-
" tibrd./c.fsi. . ; - ." : •; - - c Sancli Benedicti Reg., c.-SO.""-
'' .*
-iUtin-Reg..sancti_Dene'dictiJe.;-S9.--,-':> ; ;' "'!iEx c. <£6ejusdem., •" '-' - -
ÂSah,cti;Benedicti;R.eg'uLc.-19.-.--.:. - ,. *'Ex ejusilemci2i. ,, - '-*- • ...,-" -
'SanctiBenedicii,Ibid., c. 2i)i
1071. - S. CURODEGANGIMET-ENSISEPISCOPI 1072-
criineh cqmniiserit.id ,esl,Tiomicidium, fornicalio- A-lueruot; ± et deinceps cuin aliqua cogjlal.o mala in
nerii, adulierium, furtum, vel his similia.ex princi- cpr, siiadente diabolo", venerit, ciio episcopb, vei
palibus viliis, corparali casligalioni subjaceat pri- priori, con.fiteatu.r, ut .per veram .cprifessionem ei.
milus. fleinde quariurtempore. volueril eplscopus, poenile.itiam, regnum Dei habere mereamur. Nimis.
vel.quisub eo surit, carcere, vel cxsilio-p.uniatur,. enim imprqbus est qui anie Dei pculos peccat et
sciens. illam, terribilem senienliam Aposloli, Domini. Iiomini coiifiteri erubescit. :
tiicentis :. Tradere hujusmodi hominein in inleriiuih CAPUTXXXII. -y Ordo ad.pmnileniiam dceipiendam,
carhis, ut spiriius salvus sil in die Domini (I Cor. v). et coujessioiiemfaciendam. -.' _.-
Et^Hm in ipso careere fueril, nullus ei ex clero in ullo Hsec est bralio poeiiitenliseei confessionis nostrae,.
jungatur consortio, neque in colloquio, nisi cui prior quse coram peoel.saeerdotibus ejus anobis pariter
. jusseril; et hjc solus persistet in pcenitenlia luetuuni agendae suut, id est, in unoquoque anno tribus vi-
quandiu priori visuni fuerit:. .- , . -. - cib.us, id est in tribus Quadragesimis pbpultis. iidelis
Egressus de carcere, si episcopo.vel Jiis qui sub. suam corifessioneni suo sacerdoti faciat, et jgui plus
eo sutil, vi_um ftierit, agalîdhue.publicam. poeni-. feceril, melius facii. "MonachiTn unoquoque Sabbato-
tenliam, id.est, suspendaliir^boralorio, simiil et a conlessionem faciani, cum bona volunlate,:episcopo
mensa;, et omnibus horis canonicis yenial anle B I aut pribri suo. Quandq yo.lueiis eonfessioii.erafacere
qstium ecclesise, ubi prior_jiisseril, jacens proslnato. peccaiqrum luqrum, viriliter age., el tioli erubescefe,
omni corpore suo.ante ipsum Tunilein .ecelesja. us- quia inde venil indulgentia ; et sirie confessi.orienon
que dum. ingrediuniur omnes, et poslea. erigil se, esl indulgentia. -.'.._.
stet Toras ecclesise ante ipsum osliuni, 'et impleat ibi, Impfiruis prosierne te liumiliter-an conspeem Dei
officiutii.suum,,iii quarilurri polest; et jaceris,. vei . in terra ad qrationem, el rogabeatam Mariam cum.
slans.anteTpsum limitem, cum.nullo lioiiiiiie. Egre- sanclis apostoiis, et marlyfibus, "et confessoribuss.
dientibus de. ecclesia, sinii.iter, prostraius jaceat, ut ipsi irilercedant pro te ad Dominum, et Deus'
usque dum cmnes fuerint egressi foras. ., , . omnipotens aiguetur tibi dare sapientiam perfectam_,,
De abstinemia. quandiu vcl qualiter episcopo, vel et scienliam,;ef iiiielligeutiam veram, ad corifiten--
ljis qui.sub eosuni, visum fuerit, nieiisura_ vel hora, dum peccata tua. Et, poslea surge cum-fiducia et,
qua ei viderlnt competere, neque"a" quoquam bene- vera credtililate, el di.c illi: Serve Dei,. credis iti
'
, dicatur, usque. durn r.eeoncilietur. , . , Peuni Pairera- omnip.otente.rii. ' creatorem -coSli -et,
tcrra.? , . . '_- , ...--.'" -.'
CAPUTXXX.— De recoiiciliaiione pmnitenlis capilale
' ._."
' '"' crimen. ., \ ,. Resporid. Credo. .;...,
• -" - . < . • ' i . v.
Ordo pcenheriiiam agentis publicaih hicest: susci- Inierrqg. Credis 'in:Patr*etn et J?ilium ct.SpiriiUm.
sanclum?. . . ' .• : .._-,:
pieseum quaria fefia.mane iu capjte Quadragesiinse,. . .*..-.,
id eslin capitejejuniorum, et cooperies euni eilicio, Respond. lCredo. ....
et-orabisproc.o ;.et iiieludes.eiiiri usgue iri Coe.nam i . Int..Credis.quod islse tres personse, quonjodo di-
Donjini: qui eodem,die prsesentetur in gremioeccle- .' xiraiis, Pater elii?ilius el Spirtius ,sanctus,.-tres -per^;
sise;. quf dum vocalus "vener.it-ad reconeiliahdufn i sonae sint.et urius Deus? - -.- -_:.
ante episciipuni,. vel clerum,.cum oirinj humiliiate'.• Respond.-Gredo. _ . ... .-.
prpstrato bmni corpore super lerram ameabsidam, •Ini.-Credis qUod in ipsa carne inqiia^.tiunc es,"
"petat ab omnibus veniam j.etepiscopus, vcl qui sulii recipere liabes _a_uodegisii, et quod egeris sive bb-'
- - _ '".'..
ebest, det ofatiories super eum ad- reconciliandtiini num, sive malum ?
in-quinla feria.Ccense Domini. *Respond. Credo.
.', CAP.UT-XXXI. --- De confessionibus. . Inl. Credis fesurrectioiiein_ et vitam ajieniam esse:
Hoffatur nos Scriptura .dicens : Revela Dominoi tjbi post rnoriern ? . | ". - . -....".
viam luam, el spefa in. eum (Psal. xxxv.i,.5). llein.i; . Respond. Credo. . i . - ,,
dicit vConfileinini Domino, quoniam in smchluinmise- .n Inl.'Vis dimittere oninia niala illis omnibus qui in.
ricordia. ejus^(Psal..ci, 1). Itein : Delicium meumi le peceaverunl, ut D.eus.dirniitat tibi omnia peccala-
cognitum libi feci, et injuslhias meas non abscondii • tua? diteiile eodem Domino in Evaugelio -:-Si remi-
(Psal. xxxi, "S). Ilem •;Confiiebqr adversus me injitsii- seritis hominibus peccatq:eorum, remitlentur -
vobis.\pee-
tias-meas Domino; et Xu:remisisli impielaiem peccalii cala. veslra\(Mallh. xvni, 55).. .- : -
tnei. (;Ibid.-6). Et iterum-: Confiiemini dllerulrunii . Respond. Volo. ..,...-.-
peccala vesira (Jac.v,. 1G), et deleanlur. El alibi : - - El poslea require eum.dil.genler, si stint" secum
Qiftabsconditsceierasna, non dirigelur; quiautem eai opera mala, quse_separant hominein •(ut ait Aposto-
confessusfuerit, saivabit animam ejus a morte (Prov;..'. jhs) a" regno Dei.Hice sunt-mala cogitatiq,,malus
xxviu, -15). Et •Dorifmus in Evarigelioait : Agilej sermo .et otiosus,. odiiim, irividia,. detractio, male*
posniteniiarii,-appropinauavit enim regnum cmlorum i diclio, conviciuhi, turpiloquium, scurrirnas,-dissl--
{Mutth._m,-2). Necesse cst ut ilum modo, suadente. mulalio, adulalip, murmuratio, cupidiias carnaTi_r,
diabqlo, multa coritra voiuniatem et priecepluiii Deii elatio, "desidia,-pigritia, inlionoraTio, bgnbitirii irihov
corhmisimus, per veram iiumilitalem et confessionemi noraiio', cognalprum inhonor.atiq, diebus-Dominlco-
emendemus pneuilenies, sicut sancii Paives ' consti-- rum ef sanctorum 'soiemnltatnrii igiiofanfia ,---ira-"
icr,* ". . "*' REGULA CAiNONiCOUUM: .«74
-curidia.ararilia,-' falsa teslifleaiio, somnblenlia. <A A Etpost tertiam tunc lemporis capiiulumliabearit, et
iiilemperantia iu cibis, rapina, gula, ebrieias, coriies- postea facianl quod congruum fuerit, sive in legeri-
satio, fornicatio.-adulteritim, sacrilegium, superbia, -do, sive in operando.
— De teriiporibus in quibus seiriel aut
perjurium,- furtum, homicidium, et Tiis similia. Et; •CAPUTXXXV» " bis iri die clericis
. postquam confessusfuerit sji.a peccata, si vult dimit- reflciendum est.
' A Pascha.auteni usque ad Periieeosien bis in.die
tereea, da ei poariitentiam, etsinori vulf, non dai
ei pcenitentiara, quia non potes;-et si vult.dimitiere « canonici reficiant,. et_carnem .nianducandi licentiam
. ipsa peccala, fac ei corifiteri ea,- et. ad ul.imumi -.hab.eant (nisi poenitentes) praeter lantuni -quariam
• dieere .'Multa sunt peccata mea in faeiis, in verbis,-p.' sextamque feriani. A Pentecoste vero usque ad iia-.
-in cogitalionibus; tttnc da illi poetuTenliam canoniee. . tivitatem sancli Joannis Baptistse, similiter bis in
-Hiensufatam; et postea effuride-super eura oraliories_ :die rciiciant, el carne abstineant.. A.nativiiate -vero
" -'
--et preces. , -" • , saricti.joannis usque ad trausitum saucti Martini, _
• Cavendum est
utique ne hi qui in gravibus peccatis_ ..sicutantea bis in die reliciant, quaria et sexta feria
incidunt, et bi qui in levibribus quibusdani delin-. \.a carne abstineant. .-.
.. qu'unt, sequaliier judicenlur, sed secundum morbum_ AbTpso tfansilu sancli Martini usqtiead natalem
-adhibenda est medicina. . -• : - -"B.Dbmirii a carne omnes
abstineanl, et usque ad iio-
- CAPUTXXXIII. — Deexcomtwiiicaiione culparum. nain jejuneiil, el omnibus his diebus in refectorio
- Si quis-clericusconlumax, aut Triqbediens, ault ;Tefician"t. Et p.ost, naialem DoiDini.usque.ad c.aput
^superhus, aut.ebriosus, ailt.detraclor, aut. rebellis, , Quadragesihia. secunda et quarta, et sexta feria, in
.-aut biliuguis, aut fornicatdr, aut cbnlradictof, auli .refeciorio ad nonam feficiant. Reliqiiis his diebus
epiitentiosus, aut raptor_ aui fur, aut murriiui*alo.r, , .duabus •vicibusin,refectorio reiieiant.A camevefo
-auiTncrepalof, aitt iiidieti-jejunii Transgressof, autt . .quaria, et sextaferia his temporibus abstineant. Et
.juxlacrueem standietadorandi contemptor, aut ini si dies feslus in his diebus feriis talis venerit,-si
aliquod conlrarium cpiisisfeus, aiil. prseceptis epi-- permiserit pribr, carnem mamduceiit pro infirrni-
.seopi, vel eorum qui subeosunl, contemptor fuerit,. tate.
sua voluntate veniapi non pelierit, hic secundum, i CAPOTXXXVI. — De feslivitatibiis sdnclorum.
..Dominiprseeeplurnadmoneatuf, sernel, e*t*b'is,-et'ier, , --" lllud-intiiiiarecomplacuit, ut nosetclerus nOstef,
.secreto, a senibribus suis ; el-si se non emehdave-- :festivitatibus Domini, etsanctse Marise,-vel duode-
.rit-, objurgetur publice coram omnibus. Si vero ne-- cim apostolorum, seu reliquoriim sanctoruni; quo-
quesic. se correxerit, excommunicationi subjaceat... ..„ rum usus est iuisla provincia", annis singulis cele-
'.Siauteih improhuscstâut minus intelligens, autt bfare (in quantum Deus-possibililateni dederit)' bffi-
.lncoriigibi.is,_.vindic'_e corporali "subdatur.; . , cium divinum die noctuque procuremus. Et episco-
" CAPDTXXXIV. — De. Quadragesimm observqlio- -pus, Vel qiii sub-eo est, in Nativitate et Epipliaiiia
. nibjus. . _. '. \ . '". , Domiui, et Pascha, et clauso Paschse, et Ascensione
Licet orani tempore vita Chrislianorum simplexl_. Domirii, bl Pentecoste, et feslivitaiibus sanctorum
_.debeat esse et sobria,- maxime tameri religiosis men- provincise suse, in domo sua ad ipsos cleros fefeelib-
tibps conyenit ut his diebus continentius vivan.t, eii nem faejat, si prsesens est, et sfabsens est,_his die-
sedula servituie adhserere Deo contendanl. Ideoquee . bus lunc in refeclorio habeant refectionem sufficien-
decernimtis ut-in illis quadraginta diebus arite Pascha,, - ter; sicut superius scriplum est. Et postquam de re-
cu.m omni puritale mentis et corppris nostef clerus,, fectofio exiefint, in,caraiiiada'bibaiit duabtis viclbus
Deo juberite, in quanlum'poterit, _se cusiodiat. De e aut tribus, qualiter Cohsolatio sit, "elebrietas horr
.cibi auiem et potus. perceptipne, inquantum Deus ~
s -'dorainetuf. , '. -
/auxiliura jlederit, parcilatem hafieat,-id esi, ut quo-- '< Aliis\erb diehus Teslis; sicut mbris est Ecciesise,
"
tidie, exceplis diebus Dominicis, a capite Quadrage-- juxia quodiiieliusprselati possunt, clericis. suis ci-
. sim_e3.usque ad Pascha sanetum,post dictam "vespe-- Tw-bumpoiumque miriislrent. El .lludihierea caveant
j
ram in reCectorio reftciat,ctab"iHis-cibisseabslineat t • prselati,-ne 3d quoddare debent, aut possunt, qua-
vel potu, sicul episcopus vel .qui sub eb! _sunt cumn - libet dissimulaiiorie, aiit teriacitate, subditis subtra-
ralione constiluerint. Et alibi nequein ipsaciviiate,i, lunt,- ne pauperlatis oecasione compulsi, perdi-
-neque.-in moriasteriis, neque in quibuslibet locis,;. versa yagari ac se turpibus iniplicari negoiiis co-
nequeTn domibus propriis," hls-tjnadraginta diebuss garituf; relicloque EcclesiasiicO b/flcio, incipiant
refician.t, nisi ubi hora cornpeteofe ad cibum suum n indisciplinaie vivere, et propriis vplupiatibu.s de-
.aceipiendum pro u.ilital_s__-caus"alonge fiieriril, etit servire; et prselaii quieis neeessaria largiendo a Do-
adesse cum fratribus noii potuerint.. mino remuherari poterant, dislricte et severb .iidi-
- Lectioni vero cleriei iri; his quadraginta * ' *
diebtis,, cenlur. . \
«sceptis:diebusDominicissuis, a priina dicia usquee CAPOT.XXXVII.— tlt jion prasumal
ad tertiam plenam vacent, *et 'foras claustfa, nisiii •"'->' .: qliquis- d.lterum
ccedereaul excoinmunkare. .;__
.necesse fueril, non egrediariluf, riisi episcopiis, auii '- a Vjle.ur in hoc'ordine canonicb omnis pr_esuiri-
sjui sub eoest, judicaverii ulTiat, quod fiendumesl. . ' piionis oceasio, Td-est, ui nnlli liceal: qijemqham
a Ex Rcgul. sancti '
Benedicti, c. 70. -.'
JOTS - S. CliRODF.GANGlMETENSIS EPISCOPI. T<_76
parem^siium.excommunicare, aiil-c_edere, quamvi.s A npvas ; et veleres, quas..pr«teriioaeceperuni. sem-
aJiquis sua.prsesuitiptione. ipsum ad lioc jncitet: non per reddapt_, dira-iaccipiunt riovas. Ei.alia.pars di-
icst suum.advindicnre, atil in .yerbi'', aul iri faclis, midia clerl ,-jllas cappas _etvestes veteres.. quasriilis
sed ad pfiqrem yeniat, et iHe seeundum ;ordincrn seniofes suisipgulis annis re.ddunt;. aeeipiant.-.Et illi
ipsam causatij definiat. El qui hoc fa.cere prsesura- -..seniores -.. illas cappas-el vesies; quas reddere debent,
pserit, ab epjscopo yel ab eo qui sub co est, judi- -noncomhiutent. Et unusquisque cleri'Lsenioris annis
cetur. ... , ... • '.singu.isures^ campsiles..,aceipiunt_; ct.-unusquisque
:
CAPUT .XXXYHI. — Vt ih congregatione canonicorum clerj, juiiipris.arinls sirigulis-duas campsilesaccipiunt.
nulii liceatallerumdefendere. Calceamenta verb cm.nis clerus anrils sifigulis, pelles
B.dii_iibus modis cavendum est ut-pro nulla oc- buccmas, el solas, pariarquatuor.-accipjun't; Et vesli-'
casione alier prassuiriat alium defendere, nec quasi .menta . -i.n. transitu sanciiMariijij, et campsi.les in
el calcqamenta in Kalendis Septembribus
' pafentelse obtentti, -atit al_it_ua.arnicitia.-aui farrii- Pasclia, * - -"
__jarit_ile_-.,rd a eanonlcis pfaBsumatur, quia/gravjs , ...habeant. ;-' . . -'.-..-.." .- ;
occasio scandalorum in cbngregai.iOtieex hac-causa, ,, ^CAPufXLII. .— DeeleemosynisMceipiendis.
solet oriri.. Quqd .si quis..fransgressus fuefit:, ai .. Si aliquis. uni sacerdoii pro ;missasua, vei-.pro
. prjprp acrius «oerceatur, ut cseteri- iimorerirba- . ** B confessione,aut clericO propsalmis, et tiymriis,. seu
J.cant, .*. .- - . . • . _• • \ - s " -- .' pro.seipso, vel.pr.0 quolibet cbafp.suo, imt vlvente,
.
CAPUTXXXi-X. — J)e zeto bbno quem debetilservi autmorluo, aliquid in eleeiripsyna:'dare.voliierlt,,
: ',„"-....-, Dei liabereinvkehii .;" .--. , bpc sacerdos ,• vel clericus. a tfihuente..acciprat,
i., "" Sicut JiSt.-zelusamaritudinis nialus ,- qui sepafat_ \et exinde. qiiod voiuerl.t faciat.»\Si-aut'em: Vtfi-
.a.Dep , et deducit ad infernum _, ila bst zelus bqnus, bueule ad omnes.s.acerdotes aliquid in.eleemosyna
qui-separat a yitiis,- el.duciradJ)eurii_,, et ad vitarai" datuni fuerit,, hanc eleemosynam-communem.Tia-
aTernant. flunc ergo- zejum ferventissiinb ariiore. :J.eaiit et psalnipdiam, vel missas .proTlio miseri-
- '
.e.\erceanl_servi-Dej, id est, ul.honore se prsevenlant_ . cprde laciant,. . - ..*<-.
inyicem, et ihfifmitates suas sive corporum, sive,'.- _CAPpfXLIH. —, Demensum~sacerdbiibus_deeleemb-
morurn, patienlissimetolerent. Et si_ qua vilia re- -:• - sytiisaccipienda,--facienda.- ""•' '•"
p ria l'uerio._,.reprimen,da stint, ;el, castigaiio adhi- ...Nimis grave.eis esse existiraamus, si Tam ingen-
.lieiida.est.cum iiisa quibus boc estcotnrn.issum, (uf_ , tium onera peceaiilium'sblis illis sacerdolibus con-
,'siii,Apps,toius)^.iexi,siaiit,,.qualiier.-vitia_si orta fue- ligerit ppriare, 'quia faciiius Bei. misefieordiaiii plu-
rint.posstijit-deslrjieie, et ad meliorem slalumunum- . __, res inipetranr quam .unus, quia \unusquisque de
queinque pi'ovqcare,,quia-sc.i'iplum est :. Qui-diligi-- propria eonscienlia sua debet: meluefe, quantb
Ais Dominum, .odfle malum {Vsal.icv, lQ).._Nami . inagis de alienis peccaiis sppra flfeSjO^n debet sibi
qui diligii. iniquilaleni:, qdil animam suam. Nam ilie; sarcinani peccaloru.m cumulare. .'. *. ,. '
;'.-
auiiriam suam bene diligil, qui.se custqdii, ,et alios5 CAPUTXLIV. :— De cura
quam in popuio ' sibi' com-
~
ad exemplum. bon_e conversationia, el.yei*bis, ef1° -.<_. \ _ misso deberilJiabere clerici. .
pperib.us,.trahil. •,•, . .. ... __ Cavendum-nobis esirje in perieuluni per nostfam-
CAPUTXL. —Deinfix.mis_ctt_ionicis. -
-'** .negligentiam , • tit. ita dixerim,;: absque ' baplisrijb,
; c,Si nliquis ex clero inlirmatur, episcopus.-vclqui i et corifirmatione; et - cbnfessiorie, -et-pfsedicatione,
. sub.eo.est. lrabeai ii.axiroam curam d.e.illo; et ca-- jn quadam securitate-positus incurratiiosier popii-
yeat rie negljgaiur iiifirmus; sedsicul.xevera.Cliris.o,i, rus,..Unde . consiituimus ui bis ih~mense pertotum
iia ci sefviatur. Quibus infiririis sint.mansiones -de- ahnum, de tjuinto decimo, in quinto decimb, ver-
putatse, rationabiliter disposiWe,condigns!, apise,-ubiij bura salutis .ei. prsedicetur, qualiler .ad viiam scier-
e.sse possinf; et sit urius ex clero depuiatuslimens s __iam, Deo auxiliante, perveniat. \Et-si'omnibus
Deum, qui tirca infirinum maximam eurani.gera.t_d-e e fesiis etDominicis diebus assidua iuerit praedicaiib,
o.mnjbus. neeessitaiibus ejus; et habeat solalium. siii J) £ iitiliorêslêt juxta guod intclligefe yuigus possil,
opiis est, justa quod. constltuerjt pjripr: etsciat si _i ila prsedicandiini est. - - ' :•_''.--"--'-.." - •'
bcne .niinistraveri.l, gradiim bonum -sibi.a Deo o •.CAPUTXLV.-r— Guicqirimittidebeant stiperidiapau-
acquiri. ,, . - ,_ _-'. .. .. •. . .- --'. P.enim. ,-.:_ ' . .>~" < .
\ Sed el ipseinurrijus-.consideret in honore Dei sibi jj ," . d Evangelicis.aique. aposiolicis..Iiisiruimiir tioeu-
.seryir.i, et non .superfluilate.sua contristet.seivien-,_ meniis, i.ncoiligendis liospiiibus ,-et.ideo anie oipnia
tem sibi, Ei lioc indieendum est.qubdTiifirnio Jicet ;t operani debere dare,. ;ut mefito dc nobis a Domino
bnini hpfa cibumet pqtum sumere , quandodesider,_. .dicatur : Hospes.fui,etcoUegistisriie_(Malih.:~-JL\; 5Sj.
ravcrit, yeipossit, si opportune non.possk. ... Proinde oportet tii .pralali Ecclesiav, pracedeniiun]
( CAPUTXLI. — De vestiitienlisM cakeamenlis," cle- ,. Patr.um exenipla sectantes, aliquqd-praspareni rece-
ricorum. .- ptaculuin, ubi-pauperescojTjgaiilur, et'de,rebus Ee-
• IHa dimidia pars
cleri, qui seriiores fueririt, ahnis is .clesise tanttim, ibidein depuient;-'unde sumpius ne-
singulis accipient. cappas. nqvas, et vestes. Janea.s i.s cessariqs juytapossibililalbm rerum babere valeant,
« Ex"ReguIasancl.iBenedic(j,'C. G9. "" •
1 Jbid:-, c. 72. ': ' '-'- '" 5 Sahcti Benedieti.Regula, c. 56.
_ "\" <"Conc. 'Aquisgian., c. lii. *-.
4077- REGULA CANONlCORUM. - '407.8-
:
exteptis decimis. quaede Ecclesiae.vitlis ibidem con- A-pfoerogativain: quiet in coiigrjjgalioriea3sid.ui.s1nt,
ferunlur. Sed etcarionici iam de frugibiis'quam el fratrum'cufam' pervigili sludio'geraat; et sicut
etiara de bmriibus eleemosynarum "oblalionibus in alios praeceduiitjnagisterio, ila nimiru.m iniiocenlis
usus pauperum decimas.libeniissime ad ipsUm con- vitae informent exemplo , ul, juxla Apbstolum,
lerant hospita.le. Et boni testimonii frater consti- exemplo sint-caateris iri verbo , in cdriversaiiotie, in
triatur, qui hospites, et peregririos meridicanles,- ut charilale, iu.fide, et casfiiate^ eic. (1'Tim. iv)"."
pole Clirislum"iri illis, suscipiat, eisque necessaria Qui etiam^ si prioratussui causa intumescere coe-
libentef prb.vifibus.adininistrel; qui-etiam ea quse perint, ct curse fratfum nihil prOpenderint, el si
in usus paupcrumcedere debent nequaquam iri suos crebro incorrigibiles exstiterint, a minislerio pro-
usus*refleciat, ne cum Juifa Ioculos Domjni furarile pellanfur, aliique in loco i.iorum qui streriue per-
senienllam damnationis excipiat. agere possinl conslituantur. - .-.•-.•'.
"" Ef
prselati cavere debent-nc curam pauperum CAPUTXLVIU. — De ptieris htiiriendis cuslodien- ' ' '
aliis ne- '." - - -
parvipendant.. Et clerici, si lempofibus disque:
' c Solerter rectores Ecclesiarum
qiieuni, S3ltciri.quadragesimalitempore, pedes pau- vigilafepportet,
pefuiri "in cbmpetenli "lavare debent hospitali, juxta .ut-pueri et adolescentes;, quiin congregatione sihi
illud evangelicum : Si ego Dominus et maghler lavi comniissa nulriuntur, vel erudiunlur, ita jugibiis
"vo.bispedes,quantomagis vosdebelisallerhlterius lavare ecclesiasticis discipl.nis conslringantur,- ut eorunt
pedes (Jbah: XIII,14), et caetera. Quapropter expedit lasciva seias, Ct ad peccandum yalde prbclivis, m«V
ui in compeienti loco" liospitale sit pauperum, ubi lum pbssit reperire iocum qtio in peccati faciiius
perfacilis ad illud veniendi cbnvenlus fieri possit proruat; Quapropler in Iiujuscemodi custodiendis,
fralrum. Qudd si is cui hbspiiale' commissurh est el spirilaiiter erudiendis . lalis.a prselatis consti-
curam" pauperum neglexerit, eoruinque res in suos liicndiis est vitse probabilis frater, qui eoruni curam
. psus Telorserit, quanquam divina ullione*dignus sit, "sumiiiagerat industria, • eosque i.la arctissinie co'n*
"sevefiustamen quam cseteri de.inqueriles a pfsepo- stringat, qiia.liter, eeclesiasticis doctrinisiiributi _ ei
siiis judicandus, et a ministerio "removeridus; nec arriiis spiritalibus induli, et Ecclesiaiutiliiatibusde-
irnmerilo, quippe qui el pfetia peccalorum, et ali- -cenler parere, et ad gfadus ecclesiaslicos quandbque
meiita pauperum, et lliesaufura coelo recondendunr, digne possint prrimoveri. "-'-'
suis aptavii-usibus. - .* - Libiiit.prselerea , ob sedificalionemcongruam"', et
CAFUTXLVL — De prmpbsitis. inslructioriem. negotii de quo-agimr, quamdam san-
a Quamvis oirines qui pfsesunl pfsepositi rite r< ctorum Patrum sententiain liuic operi inserere, qtiSe
'dicanlur, usus tanien obtinuit eos vocari prseposi- Tlase habet:T d Prona estciiim otntiis setas ab ado-
"tos qui quamdam prioratus criram sub aliis prselatis lescentia in maliim. Qiiisquisaulemin cleropuberes,-
gerunl. -ili tameri quj juxla morem iiunc prsepositi aut adolescentes existunt, brrines in uno. conclavi'
vocantur, iales'et tam slrenui cohstituendi suht, >qui alrii commorentur, ut lubricse setaiis anrios, nori. iii
Tilse*probabilis sinl,' el ea quse sibiiinjuncta sunt, liixufia, sed in discipliriis ecclesiasticis agant, de-
Jfideliter humiliterque expleanl; et fpro eo quod putati' probalissimo seniori, quera et riiagisirum
.aliis -prselati-suni, nequaquam parvipendarit cario- doctrina., et tesiem.vitse habeant, >-et caatefa,-His
- ita
nicainslitula, ,sed quantopluslriiplicantur in fra- prsemissis,-oportel ut probaiissimo seniori pueri
trurii curis, larito magis siudeaiit coelesiibus bbtetri- ad cuslodienduni, licet ab alio erudianlur, -depuTen-
perare monitis. Debent igitur ieunctse'coiigregaiioni Tui, Frater vero cui haeccura cominiiiitur,si eoruni
uliles esse , et de-miriisterio sibi commisso fidelilef curam parvipenderit,-et aliud quam, opprlet -docue-
prodesse. Ea vero qu_c fralribiis dafe debent, cum rit, authisaliquam cujuslibetlsesiqnis maculamin-
charilafetemporeopporluno incunclanierpfsebeant, gesserit, severissimecorfeptusab officib ambveatur;
-{juaieirus a Domino de fideli admiriisiratione' gra- etfratri alii hi coriimittantur,; qui eoset iririocentis
dum-bonum sibi abqtitranl. • •' •'•<.• D'vit_e exemplis informet, et ad opus bonutri peragen-
dum gxcitet. ...'"'' . ' '*•"-
CAPUTXLVIL— Quales yice prmlatbrum incbngrega-
tione fangi debeant. • CAPUT XLIX.' — Ul omnescanoniciad complelorium
"< b Opdrtet Ecclesise pfselaios-, ut de congrega.tone conveniani.
Ejbi*coirimissalales eligant bbni testimonii fratres, ',. Expletis feligiosissimo obsequio boris compeieur
~in quibus briera fegiminis secure possinl' partiri. tibus diurnis officiis ab -omnibus caiionicis, dalo
Quibos.etiam talem conferant dignitaiem, ut-yice siguo,-devotissinie ad completbriuni.veniend.rm est,
illOrum fungentes, cl inobedientes canonica censura incipiente noetei qub completo, non oporlet utbpu-
corripere, et obedienles hortando ad meliora valeant -lis-et polalionibus , vanisque" inserviant Ioquejis,
provocare. -Kon consiituendi sunt personaiiter, aut , sed his penitus tibsipositis.Iiumiliteret honeste dorr
eb ordirie qub iri coUegio frairurii -adniissi sunt,- sed mitorium pelant, cl jiequaquam duo. in"uno. leeto,
secundiira vitse nierilum,- et spiritaliiim donbrurii sed singulijn singulis lectis quiescani. * Lucerna
a Conc. Aquisg.,c. 159. *- - '
c Conc. Aquisg., c. 155. . .
b Ibid., c."158. Exlfegu!. beati Benedicti, c. 21, 6 Conc. Tolet. iv, c. 25. • .. ,
&4, 65. e Reg. sancii Benedicli, c. 22.
40.79 . S. CHl.ODEGANCI METENSIS EPISCOPI .1080
quoquein codem.dormiiorio noctis lempore jugiterr A . nequeunt, eiudianiur prius a magistris, et inslructi
ardeat. Nihil denique inlionestum atit indecens inn hsec adiinplere studeanl, ui audientes redificent.
•dormilofio geralur ab aliquo ; nec quispiam aliquemii ..CAPDTLli.— Modus correptionis.
inqiiieiare prsesumat, nec ad yefba inutilia et otiosaa c Qiianiiuam coiitemptores canouicariim inslitij-
prorumpere c<<gal. Ilujus capiiuli contemptor spe-- tionum episcopali praecipue judieio plectendi sint,
cialiter a praelatis et magistris severissime corri-- juxta modumculparum, ut supra relulimus, mensura"
platur. extendenda cst correpii.onum. Et hsec.omnia jure i.u
CAPUTL. — De cunloribus. . prsclaiorum.pendeiit judicio, quo discrelissime tem-
a Studendum summopere.canioribns ,est, .ne.do- peranda su.nt ,-necesse est.enim, ut iidem ..prselaii
-num sibi diviniius collatumvitiis fcedenl, sed poliuss circa delinquentes mediei perilissimi, imitenlur fa-
illud humilitale, et sobrietale, et castitale, et eseteriss ctum, scilicet ut, adhibila magtise discretionis.e.ura,.
sanci.arutn virlutum ornamentis exornent : quorumi quid cuique congruat, quidve conve.niat, adhibeant:
melodia anfmos populi circumslarilis ad memoriarrii .sumnioperepefpendeut.es ui,juxla quantitatem vulne-r
jamoremque coalestlumnon solum sublimitate ver-- rum.__exhibeantfomenta curasionum; quaienus nec
"borum, sed.eliam suaviiate sonorum, quse dicantnr,, _alteri dent quod noceal, nec alteri subtrahant xjuod
erigat. Ganlqrein aulem, sicut tradilumesl a=sanctisi'B ^ juvet. -_.-*"
_Patribus, et voce cl arte praeclafum illustremques Omissis igitur his qiiorum selali delinqtienti par-
•esse.oportel, ita.utoblectamento dulcedinis animosr citum uon est, sed poiius eorum latera ne indure-
.incilet audiehtium, elc. Cantores.itaque non propter.?_ scanlvirgis assidue tundenda suiu, qualiter ergacse-
donumsibi collalutii se cseteris superbiendo.praefe-.-. teros delinquentes juxfa aucloritalem divinam, et
rant, sed humiJHersocios exhibeant. Et provideiidusni sanctorum Patrum .exemplum, traditionesqueidfieri
est illis .quandq temperate, uuando submisse divi- oporteat,.slriciimbreviierque ostendatur.
itiim agaiur officium; scilicelut secundum numerumi Si quis frater, incqngregalione canonica constilu-
clei'icorum,..et officii qualitatem," et temporis pro- ,lus,.lioras canonieas frequenlare, neglexerit, eccle-
Jixilalem, tantuni prolendant, el voees moder_entur sianique .non.religiose, sed .pompalice, vel inconipo-
;cseler6rum...Sonu_rietiarii vocalium litterarum bene. siie, inlr.averit, el opus -Dei Regligeriter exseeuius
et qrnaie proferant. . . fuerit,ad cpllationem "venire dislulerit, obedienliani
•-• !ii vero qui hujus artis rninus capaces snnt, do- a magislris sibi injunclam agere recusayerit, in le-
niic erudiantur-.melius, convenit ut. sileanl, quain'! i- gendo et canlando, vel in cseteris ecelesinsiicis disci-
voces dis- ~
cantare-- volendo. quod
_ nesciunt, alio.rum
. -.ff plinis, juxta vires studium non exhibuerit, ad men-
sonare compellant. Psalriii namque in ecclesia npni^samnon * necessltate, sed vilio tarde occurrerit, -e
cursim, a.uiin excelsis atque iiiordinatis,.seu intera- claustris sine licentia exierit,.per Iicentiam yero
peralis ypGibus,. sed plane et lucide.ctini compun» egressus extra consiilhtuni sibi placiltuii morasfece-
clionecordis recitentur, ut el recilantium mens il- rit, in plateis ire,..aut inbiviis residere lenlaverit, in
lorum dulcedinepascaiur, et audientium aur.es illo- dormitorio aliquid indecens,aut inhonestum, verbis,
rum.priintmtialione demulceantur, quoniam quamvisi aut aciibus, perpelraverit, alicubj nisi-in dprinitorio
cantilenae sonus in aliis officiis excelsa soleat fleri cum caeteris absque causainevitabili dqrmire pr_e-
voce, iiireciiandis tamen psalmis hujuscemodi yi- -sumpserit, fratribus charitatis officio obedienter ser-
tanda es.t vox... . - vire neglexerit, discordiam qtiath scriptura Dei de-
__.
Constituaiitur inlerea seniores ffatres,. probabi- lestatur, inter fratres.seminaverit, et htiic inslitu-
lioris scilicet vil_e,-quitempore slatulo .vicissim cumt tioni contumax, aut superbus, aut murtrnirans.exsii-
canlorum schola sinl, ne.hi qui.discere debcnl, aut: . terit, el cseiera hujuscemodi agere lentaverit,- hic
olio ^vacent,autTnaiiibus et supervacuis fabulis in- primo secundum Domini proecepiura-non Jsoluni;et
sterii.Si verocantoressuperbi exstilerint,. et arlemi secundo, et tertjo, quinimocrebrius.admoneatur; et
quani-divuiitus adjuti .didicerinl aliis insiimare re-» .-U si liis admonilionibus non cesserit, publica objurga-
nuerini, graviter.ac severe judicentur, ul, emendatii tione corripiaiur. Quod et si his renisus fuerL, cse-
atque correcli, talentum sibi a Deo quidem collaiumi teris sibi alimentis interdic.is, pane lantum usque ad'
nliis erogare procure.nl. dignam salisfaciioneni utaiur et-aqua; Si vero nec
CAPDTLI. — Quaies ad legendum et cantandum in, sic correxeril, .separetur a mensa, et a societate fra-
.'' . ' ccclesia consliluendisint. .•:. tru.in, et a choro psallentium removeatur, el seorsim
llTales ad legendum; etcantandum, et psallendumi in loco hujuscemodi negligeniibus a pra_!afis consti-
in ecclesia conslituantur, qui iion-superbe, sed.hu- luto slare cogatur, ut saltem rubore sequestrationis
- .•
militer, debitas Domino laudes pefsolvant, ef sua-. .emendetnr. , ; ,.-,.-
vitaie lectibnis ac inelodise doctos, demulceanl, ctl .- Deinde si. his modis incorrigibilis exsiiterit, et
. minus doctos. erudiant; plitsque .velint, in , lectione. jfeiaspermiserit, ut ait Salomon : Stultus verbis non
\ vel.cantu "populiaidificalionem quam popularem va- corrigilur (Prov. xviii,;_J),.eongrua ei verber.uraadhi-
jiissimam adulatibjiem. Qui vero hsec docte peragere beaiurcastigaiio, secuudum beati Gfegorii seiiten-
" Conc. Aqnisg., c. 157. , :'"c c.-134. " "":' ; • ,"
- Ibid.; c. 135. ,-- '"" Ibid.,
;_:_-'-- :."' •- •
•1081 REGULA CANONJCOiUlrl. . 1082
liam : i Qui jubenlis "verba non audit, verberibus A . ecclesiasticum cucullas, quibus sblis nioifachis uten-
admoneatur; "jit ad bona desideria poena?trahant, dum est, induant, cum utique illorum .habltum peni-
querii praemia ironinvitant.» Caeterum si talis fuerit, tus usurpare rion debent,-a quorum proposito qiio-"
quem aiit aetas, aut qualitas personse verberari. nbri - damraodo dislant, quia sicut indecens est ut arrua
siverit/publica objurgsitione, etjejuiiionim contintia ..militaria rnore laicorum gestenl, ita niriiiruin inlio-
afflic.ibne,.etsequesirationis fubore, hujiismodi cbr- neslum etvalde indecorosum est utalterius pfopo-
ripiatur, usque diirii digna poenitentiae :satisfaclibne siti indumenta.sibi imponant. Habitus namque sin-
veniam consequatur. "Si*veroulerque, et qui flagel- igulorum ordinurn idcirco in Eeclesia ab invicera.
latur,-et quem flagellari selas aut qualitas pefsonse - ""discreti sunt,.ut his visis cujus propositi sit geslans,
prohibeT; adhuc incorrigibiles exstiterint, sit Ibcus .yeiin qua professione Domino militei, liquide cogno-
intra claiisira' canoriicor-um, sicut.mullisinlocis ,nb- iscatur; nam et-Doriiini lege vir riiuliebrerti,. 'et- mu-
-scitur esse, quo £tl lempusrretrudanlur; et êcun- lier virilerri, prohibetur induere vestem, scilicet tit
duhi modum eulp-fecastigehtur., secundum Apdslo- -uterque sexussibi conveniente veste indutus ince-
lunr; Trddili Satanmin inleritum cqrnisfui spirilus'- ..dat;'sic_ul-enim turpe est virum vestem muliebrem,
salvus sit in die Doihini (1 Cor.^v, 5)Va Quod si et-muiiereni vestem virilem induere, ifa valde in-.
eliam.iot salubefriih.is-admonitionibus e.t' castiga- " d.ecorum est eanonicurii vestem monaslicam induere,
lionibus necdum paruerint, flat pro eis ab omni nisi tamencam veste eliam.pTopositum voluerit as-
eongregatione communls oratio, ut pbstremo sanen- .sumere.Et.quia hujusqemodi usus .nulla< autoritate
tur a Doiriino. Si pf orsus inemendabiles el "iricorri- -.approbatur, sed potius sib his qui sanum sapiurit
gibiles apparuerint, .'ne per. plures eorurn dira sef- meritp reprehenditur et repudiatur, opbrtelut ab
.pafit contagia, necesseest- ut a cseterorumsocietate, Tiinc, ne flat, penitus inhibitum sit. . .
ut pdle oves ihorbidsej" separati, ante. pra_sentiarii CAPUTLIV:— Ut in cullu vestimn,discreiionem
dedueanlur-bpiscopl. Si vero quis in collegio canoni- leneant.
cbrura criminalem culpam adiriiserit, huicnulla est - Qu_erere.potius Deum cultu cofdis, quamcofp.o-
tiarida dilalio, quin aut sponte poeniteritiam pro ad- ris, evidentibus. Scripturse .sanetse -p8.let, indieiis.,
misso crirriiiiegerat, aiit si id agere; resuliaverit, .Proindecaveant canonici,.ne per immoderalum cul--
coram episcbpo deducatur, ut ab eo publica mulfe-- tum-"vestium dehonestent religionis dignitatem. Hie-
tur poeniteniia. Meiriinisse enim opoftet. rectores_, ronymus dicit; i d Sunl.quidam quibiis ornnis >cura
quod cbluraba in divinis Scripturis Ecclesia-appella- ' ..deveslibus es'J, si-benecleant, si peslaxa pellenon
ta" est, quse nbn unguibus lacerat.sed alis pie per-:' fluat. Cfines calarnisiri vestigio rotaritur; digili.de
"ciitii.Unde eliamillis summopere observaridum est, , annulis radiant; et ne plantas humidior via spafgat,
ut, "sicut prsemissum esl, juxta modum culparum, e"t vix imprimunt surama vesiigia. Tales cum videfis,
personarutn, et setatum, omnino ipsa correptio sft sponsos. riiagis jjestimato quatn clericos. > lnde dicit
teinpefala, ut necvilium-desidise iriolescat, rieccor- Gregofiiis : t s.Nemo sestimet influxu atque studio
reptio mansiieiudinis modum excedat, ne (ut ait ...vestium" peccatum deesse,,quia si hoc culpa.n.on
bealus Maximus) aut splutiof leriitas cohib.eritium esset, nulio raodo Joannem Dominus de vestimenii
liceriliam prsebeat peceanti, aut immoderala severi- sui asperitale laudasset, Si cultus vestiurii culpa non
tas a lapsis non revocet delinquentem. esset, nequaquahi Paulus apostolus, per Epislolam
Sed ef hoc illis nihilomiriiis.cavendum esf, ne er- icminas.a pretiosaTum yestium appetiiu compesceret,
rata delinquentitim alicujus rei livore feriant,' sed "diceris: .Nonin yeste pretiosa t (ITim.n, 9). Unde.
polius (utait beafus -Augustinus) s.nt.cririilnum per- oporiet "canonicossanctse siuctoritali parere, et humi-
secutores et hominum iiberatofes. Oderint vitia_,di- ' litatem cofde, mente, actu^ habilu, incessu, sequi-
ligant homines. Oderint quod instinciu diaboli iu- tate religiosissimedemonstrare, plusque velint sanr
geslu_n.e3l,diligaat quod Dei bonitate creatum est. cia conversatione, exiriiiisque mbribus, quam ornatu
"Teneaiit in manu baculum, et virgam.: baeulumvi- -.yestiuni, fulgefe.
delicet, quoalior.um virorum imbecillitaies spifita- Decet porro ul eorum talisrsit vestium cultus qui
Titersuslentent; vifgam. veroqua vitia "delinquen- - vanitaiis occasione careat; non eniin specialiler prje-
titim zelo recliludinislferiarit. Inlerea delinquenlibus sumidebet_ab aliquoquo.d nbngenefalitertenealuf ab
excommunicatis ffatribus, riequaquain deberit cseleri ;,omiiibus. Vestes eriim et;calceamerita, vel-Tectualia
fratres favere, aut eos suis adulationibus decipere, , clericorum, *exmoderato et habitu .coriipetenii,sint
aul eorum errala defendere, sed potius bpem ferre, ..nec nimiuirinilida, hecplurimuin abjecla; nam sicut
ut seqiiitalis censura districte corrigariluf.. •,__ inierignemetaquam tenenda esl via.ptnec exuratur
CAPUT LIll. —: Ul canonici cucullqs pibnachorum TiOiiio, nec demei'g"alur.;sie inier. apicem superbja?,
..-*. . hon induant. '_ , elvpraginein. desidiae, iter nostrum tempefare-.de-
b Reprebensibilem apud plerosque canonicos ino- bemus. " .
levisse cbmperinuis -.usjim., eo quod cqntra morem
" Sancti Bened. Reg., c. 28. '
_..",. d Episl. ad Eusfoeh. , •
k Conc. Aquisg., c. 125. e Homil. 6 in Evarig. \ . ' :
\-
•* Concil. Aquisgran.j-c. 124.
*
:.108S' S. CimODEGANGI METENSIS JEPISCOPI , _ T084
CAPUTI_V. —Quod . a prmlntis gemina. pasliq -sitlA, noeuumque genus. Nemo miles cum uxore pergit ad.
subdilis impendenda. bellum. . .*- - . .
-"- a Solerler prselalis salagendum cst ut. eosquibns Inde- niando alque remando; ul lipspiiiolum ca-
verbis et ad berie vivenduin infor- Honicorum aut raro, aul nunquam mulierum pedes
pncsunl exemplis
teranl. Vir.aulem Sive mulier, cum ad Dominuni'
menl; lixoque corde tenendum rieeos quasipropfios_
sed ut Domini sui gregem, tractare rhemineriiit, conyersi fuefint, post peccatum suum, quod ad iu- .
nec inuna .villa uiiquam po>.-
juxla illud quod Petro dicilur.: Si diligis me, pasce yicem commiserunt,
ovesmeas, inquit, non tuas. Et lioeideb dicimus,quia nileant^ nec sit infer eos salulatio, aut.beiieficium.;
suntrionnulli qui.oves Christi noii.ambre-Chrisii, sed nec visus, nec coildquiuni (si nqn casus iniervene-
de.uno fpnle (ut vulgodicitur) poturn.Jji-
su_e-gloriae,veT dominationis, vel quseslus,-gratia, - fii).mec nec alumnus inler" uifumque concurrat; ncc
pascunt. Etenirii terfena subsidia diligenler illis ba.nt;
munusculum quidem, nec colloquium (ut dixinius),
prajbere, exenipla virtutis simul verbb prsedicatioiiis
nec recordatiq" alterius inmerite sua requiescat;
debentsollicileimperidere. Quaprbpter sludeat unus- .
sed ciirii. adfuerit, cilo veniam a.Deb petat. Memi-
quisque prselalus ut t-familiseChristi arihonam spiri-
lalem carnaleriique subministret, nt effici niereatur ^ nere debent canonici qtiod nec Davidesaiiclinres.,
_il!e evangelicus servus, deqtio diciliir :,Fidelis ser.-.'*»nec Salomonesapieniipres possuntesse. bMeminere
vusel prudens„quem consliluit Dofninussuper fami-_ debent. quod paradisi colonum„de possessione sua
liam suam, uldetitlis cibum intempbre{Malth. niulier.ejecil. .,--.. . . ...
' " - xxiv, — De.clerkis
> ~. ' •" • CAPUT.LVII.
" " non manenlibus insuo-
"55; Luc. xii, 42); . .. .
• prbposilb.. _'
Ergo sicut subditisnecessaria: corporls irlbuuht, Qui semel. in clero, depulatT sunt_, aut mbna-
ita nihilominus studere debent, nt iidem religidsis- chorum viiarn expeiie_runt, 'slaiuimiis, neijue a'd
siiheordiriem.servenl, et prsclalis suis ae magistris - militiiim,:, neque ad dignitatem" aliquam venire
honorcm debilum similiter impendant. Ut horis jinindanam; et hoc tentantes, et iioii agentes poeni-
\canonicisdivinum officiuin implearit"; nbn olio va- teniiam,' qiioiliimis redeant ad -ifbe quod prbpier
"cent, noiv variiloquiis Iriserviant, noh detraclionibus, Deum priibitus inegerurit,'analiierriatizari.
eTca.ieris vf.ioriimillecebris, incturiljanl; sed potius CAPUTLVHI.. — De . humiUalione
fa.cietida prqpier .
-aut orationi; aut lectiorii, aut quibuslibet Ecclesise, Deum carni.
aul "cerie propriis nlilitaiibus vacent, autetiam
^.Multiludines hominum, ettifficia , et placiia, et
doclfinis saeris et diyersarum' arlium erudiariiiir
p
* cprivivia, et salulationes hoininuni, quasi.quaedam
Tlisciplinis : ita videlicet, ut nuilusTn corigregatione catense voluptatuiri fUgiendsesuiit. Sit vilis et vespefr
inutilis aiit "otiosus exisiens,' slipendia 'Ecclesiaj linus cjbus. Panis cum olere _etlegumine, interdura
inofficiose accipial. - _'
piseic.ulus"pro _summis ducatur deliciis : qui chra
Hanc igitur. geriiinampaslionem pfselali sibi com-
Christo desiderat regnare, non quseret niagnopere
"riiissis ovibns'Iriipendere instariter-prbcurent,'ut de pretiosis cibis et potibus stet;cus corificiat
• quam
poie pro' animabus eorum Dominorralioriem' ' red- et
uri.nam. .Ventre vacuo ssepius dormieridum'.: cre-
dituii. -''"'' - . brse yigiliaecarnem etsensum affligun.t.Flexocorpore
—
CAPUTLVI. De fumiliarilalea clericis muiierutri mbns ciigenda est ad Deum. Semper in riianu sacra
exlranearum devilanda.-
.lectio, el iu bre.frequeriter oralio sit. Pauperibus
b Prima quidem tentamenta stiiit femiriarum
' sumpluum refriger-ia niahu propria surit d.isiribuenda.
frequentes accessus , et repreliensibiles* exhibent Hurriiliias vesiium lurnenii arii.mo non appetenda.
clericos. Quid tibi revera cuni feminis., qui ad al- Sseculafium, riiaxime. -potentium, consortiuni devi-
tare curii Dbmiiio'fabulafis? Te-ciincti in publico, tandum. '*. , . _ i,
'
lein agrb rustici, aratores, ac vimlofes, quoiidie.1 Aliquid bperis setnper faciendum , rif diaboliis
-graviler lacerabiirit, si confra deposituinTidei cum rjinveiiiat hominem in operc occupafuni. Ab. otiosis
eminis habitare conlendis. Nunquid irichoro apo-' sermbnibus. audilus et lingua sunt castigandi.- c Et
stoloruni feminceadfuerunt? Probibe virgiiies cbm-• . in Ecclesia cum timore et venef atione standum ; et
' iriorari*
tecum,-i*(u_e"de gehereTuo non sunt. Nemo1 seinpef - aul -orandum,. aut canlandturi, aut.legeri-
inlef sefpentcs el scorpiones securus ingreditur. durri, autaudiendum". Dejuslis laboribus eleenio-
Non potest cuni Domirio Toto coTde liabitare,' quii syna Deo juslo danduhi. S.eliiis non hab.ere quod
frequeniibusTeminarurri accessibus copulatur.-Cumi tfibuatur, quarii iiripudQnter peiefe quofl delur.
appfoSimai -slipulatri, iriceridit iîierii; cum appro- /Negotiafor cleficus, et exihope dives, ef ex igiiobili
•ximat' feminam, corrumpit menterii: -Si curii viris. gloriosus, quasi qusedarii pestis fugiondus. .
feiriiuse habitaverint,-viscaritim diaboli rion deerit. CAPUTLIX. — sDe iracundisdoctoribus.
Januadiabbli, via iniquitatis,' perciissus scorpionisi . ' Iracundi doctores per fabiem furoris disciplinse
" Concil. Aquisgran., c. 125. - « Ex epistol: Hieron. ad Nepot. med;
b Concil. Aquisgran.,c. 98. f Isidor., Sent. 1. III, c. AO; et concil. Aquisg.,
c Ex Hieron. episl. ad Nepot. •;'*-"• c. 33.- - "--.': -'-.,•"-.
d Ex epist. Hieron. 13, ad Pauliri.
i08S ' "-" RGGULA CANONICORUfo.. 1.086
-modum ad .iinriiamialetncriideliiatis-corivertunt; A.ubi regnat ebrietas (Prov. xx, ij. Alibi dicilur -: Ope-
cl unde emendare subditos.poterant,. inde - polius - rarius ebriosus rion locuplelabiiur. Vinum et mutie-
vulnerant. Ideo *sine menstira nlciscitur culpas do- res appslalare quidem faciunt sapientes (Eccl. xix, 1,
ctor iraeundus, quia cor ejus, dispersufn in ferum : 2). Et alibi : Diligentessemper se inebriari vino,-noli
curis,.non-coiIigilur iii amorem uriius deitatis. provocare in.congregalionem luam (Eccl. xxxi, 50).
CAPUTLX. —_Dedocirina.el exemplis dqclbrum'. i Vinoienios<*sacerdoteset Aposlolus damnat, et-Ve-
0 Tam doclrina quara -vita ciarere debet eccle- tus Lexproliibet-(£i«).!7.x,*9); qui allari serviunt, vi-
siasitcus ddcior.; nam dociri.na sine vita arfogantem jium et siceram non bibent. e Sicera Hebrseb ser-
facii;- vila .sine doclrina inutjlem reddit.' JDoctoris mone oriinis poiio. nuncupatur, quje inebfiare po-
prxdicaiio opefibus bonis. confirmanila esl, ila ut test: quidquid inebriat-, ef '
suftum mentis mutat,
quod docet verbo, instruat exernplo. Jlla. est Tera *-fiigesimiliter ut vinum.
dot.triria, quanVvivehdi bene".seguitur forma; ham . Qui cupjsesse borius, et vis dignoseere veram,
Ut mortissoelum,sicmordaj: effugevinuni,
nihil turpius est quam"-sibbnumqubd quisque prse- Nullafebris hominummajor,quam viireus humor :
dicat,- explere opere negligat; tinic enim pr.iedicalio Prqeo surdescunl aiires,-balbulit-deiiiquelingua."
Dic milii, dici ebrje, vivjs, an mortji gravaris
.uiiliter- profertur, quando efficaciier a proferenle „ Tallidus eccejaces, et sinemenle quieseis; %,"
Edimplelur. Unusquisque, doclqr -el" boriae'actionis "_ Non.fionaynoiimala.-nohdura, non molliasentis
et bonse prsediealionis iiabere.debet studium;',nam - Cayete,.fratres, in omnibus ebrielateiri,-.quia magna
nna sine altera non facit peffeclum; sed prsecedat •,animicst subversio., Nam sicutignis facile incendit
dpclor bene agere, ut-sequeriter- possit bene doeere. -slupas,ct Jevibres .paleas, ila ebrieias corrumpit
. Ei in illa ,docirina clara, et similitudo patrum, et ..animam, et:dejicit eam in grande peccatum.^Domi-
.-humil.itaspropter.Deumhab.en.dae sunl, .'-'__'' -nus per- propbetam ait : Vfi*.iliisjqui:manet sur-
CAPUT LXl. De lacfturnitale.. • giiiil ad ebrielalem sectandam, el ad potandiim titxum
Oinni tempore in.ecclesia. tama popiilo quarri usque ad vesperam (hai.v, H).Etinalio loco di-
a clero, summuni silerilium "fiat,-excepto hbc quod :ci,tur-:.F<E;his-quipoientes _sunt ad Mbendum vinum,
ad laudes Dei pertineat. -Videamris quod ait Pro- - et viri fortes ad miscendam ebrietatem (/6rr_.,-:22).
phela : Dixi, cusiodiani yias nieas, utnon deliriquam -Basiliusdicit : Plufimi namque homines-per vinum
in lingua mea. Ilem : Posui bri rheb cuslbdiam,; ob- :maximam debiiitatenr corporis -coniraxerunt,. nec
muiui et humiliatus sum; et silui a bonis (Psal. ._ potuerunt consequi .prisiinam firmiiatem., Ebriosus
XXXVIII). b Hic osteuditProplieta, si aljoriis eloquiis pulatsealiquid optimurii"agere,curii fueril praecipitio
propier laciturnitalem debet interdum tacefi, qttanto -..,:devolbius.:Fra.res'-cl]arissinii. nolite vos inebriare,
niagis a nialis vefbis propter poenam peccafibebet u'riolite bibendo, immoderate noiniria vestra- de, coelo
cessaii?Tndesancla.Seripiura dicit: i c Quienim in delere. Sunt niulli". quod pejus est; qui non soTjw»
Ecclesia verbbsari fecerit, et pro se\el pro aliis ma- se inebriant, sed etiam alios-adjurant, ut amplius
lam redditurus est raiibrieth"in die judicii. » d Ergo .quod cxpedit bibaril. 0,'irifelix qui hoc facisv non
quamvis de bonis et sanctis" dunlaxal cloquiis pro- .Tibi sufficit quod ipseperis, nisi adhuG insuperalios
pter taciiurnil.ateni rara loquendi in ecclesia cohce- -perdas; noritibisuffieit quod ipse in illa ebrietaie'
datur licentia, quia sefipium est: In mulliloquio non incurris, adhuc et alios tecum trahis. Nori sufficit
deerii peccalum; et al.ibi : Mofs elvila m.mqnibus~ misero ebrioso inebrielaie -seipsum mergefe, iilsi
lingm (Proy. x; xiv). Nam Ioquiei.doceremagislro ", et.alior secum conelur iuvolvere. Nolile , "fralres,
condecet, lacere et audire diseipulo conveuit. nolite hoc-malum facere;-audite Apbsiolumdi.ceii-
. Qui hanc -taciturniiafem in eryjlesia minime cu- leni : Neque ebriosireghum Dei possidebuht (TCbr.
Btodierit, sed fregerit,,.sit in ipso die poehitens in ,vi, 10); Ebrius etiim nec palrem, riec iiralrem, nec v
aquaet pane. Etsi ileruni', tribus diebus poeniteai in ,amicum, nec iniriiicum- agnoscil; -neque interboha
.paue et_aqua..E.t si terlia, yice jteraverit,. seplem et mala. discernit, Tiec ignern, necgladiurri tiraet :
diebus, ut supra.,pteniieat. JEtsi ampliushoc facere; ^. sicfalsi fratres^Jet persecutores sunl qiii Deum et
. prsesumpserit, corporali
" disciplinae. subjiciatur, ut Ecclesiam^ quidem contemnunt, nec bona-nec-mala
..cieieii timeant: . . ..-.-'_ .__ ,biscernunt,.nec gladium prsesentis vitse, nee ignem
CAPUTLXII..— De ebrielale a clerb devilanda atque geherinse fUturse, meluiint. Quando hbmo ebrius,
delesianda. •fuerit; cor suum el nienibra liberare noa polest.
DorhinusTn Evang. dicit: Aileridiie autem vobis, .-•••'. " < CAPUTLXIH. —Declericis. -*" -
»ieforie gravehliir cbrda veslrairi. crdpula {Luc. xxi; f Itaque omnes qni in ecclesiasticiniiriislerii gra-i
<:'_).Et Apostolus dicit-.iVo/i.e inebriari vinb,.iriquo dibus.ordinatisunl-, clerici genefaliter nomiiiantur.
cst luxuria (Ephes.y, 18).Saioriionrdicit: Luxufiosa Clerosautem vel clericos^hinc appellatos doctores
rcs esl vinum, et tumuUuosa.ebrietas; qiiicunque in noslrj dicuni, quia Mathiassofte electus ,est,quem
his delectaiur, non erit sapiens: Nulluni secretum est ,;primum-pef apostolos legiraris
ordraatum(Ac?..i,26),
a Isidor., ibhC, c. 56; et conc, d 20. •-" e - - ~• .
b Ex sancli.Renedicmieg. c. G. ' ' Hier., epist. 2.
- f Isidor.,
.- c Sancti Augustintserra;'2ii, de Temp. ' Offic.lib. I, eap.- i.RererlConc.
-- Aquisgj,,
" ' '
- Sancti Benedicti, ubi snpra. c. 99. _
"
: i0S7 S. CHllODEGANGl METENSIS EPISCOPI '- 1083
Sic etomnesquos illistemporibtis Ecelesiarum prin- A nec liomines,;-. mistumque (ut aitPoeta) genus,-pi-o-
cipes brdinabaiit.sorte eligebanl. Clerus aulem sors lesque biformis. Quorum quidem sordida et infami
interpretaiur,- unde et: haeredi.as .Grsece cleronomia numerosiiate satis superque noslra pars occidua
appellaiur, et h.cres. cleronomus._Proinde ergo --polluilur.
clericos vocari aiunt, eo quod in sorie':h_ereditas CAPUTLXVI. —. De sacerdotibuspeccantibus.
Domini daniur; vel pro eo quod ipse. Dominus sors • d Presbyter, "aut diaconus,
jjui in fornicatiorie, aiu
eorum sii, sicut de eisscriplum est,'IoquerileDomi- perjurio, aiit fuftb, autliomicidio,
captus est_ depo-
no uEgo haredilas eorum (Deut. xvm, 2). Unde opof- nalurf non tanien commiinioiie privelur; dicit eriim
tet ut.qui Deum hserediiate possident, 'absqtie ullo Scriptura : Non judicabit Dominus bis in
idipsiim.
inipedimeiilo sseeuli Deo servire studeant, et. pau- CAPUTLXVII.—Ut
presbyter habeal.unam ecclesiam.
peres spirilu esse coniendant.ulcongrue Psalmislse
illud dicere possint:: Dominus pars hmredilatis mem . e Presbyler non.amplius quam uham ecclesiam ha-
(Psalxv, 5). "-._•';. *'.;"" i beal, sicut-et vir unamuxorem.
CAPIITLXIV. — De regiilis clericoyum, CAPUTLXVIII.— Ut ckrici nuplialia conviviavitent.
a His igitrir lege Patrum cavelur, ut a vulgari ' i
Presbyieri, diacones, suhdiaconesi vel deinceps,
"
vila reclusi; mundi voluplatibus se. abstineant, non xjuibus ducendi uxores licentia non est, alieriarum
.speclaculis, non pompis inlersint : convivia publica _ nupiiarum evilenl convivia; neque biscostibiis admi-
fugiaot, privaia non tanlum pudica, sed et sobria sceaniur, ubi ahiatoria et lurpia caiitica cahlantur;
:-colanl. -Usuris nequaquam incumbant, ueque tur-, • aut ubi bbsceni motus corporum choreis etsaltatio-
- piutri'occupalioues lucrorum, nec fraudis cujusque nibus efferuntur j ne auditusbt obtuius sacris
myste-
.-sludiuin appetant. Ambrerri pecuniae, quasi mate- riis depuialusturpium speciaculorum alque verbo-
; riam cunctorum criminum fugiant_ ssecularia onicia rum contagione polluatur.: •
. negotiaque abjiciant. Honorum. gradus per ambi- GAPUTLXIX. —_-De ~eoquod nonper ambiiionem
, tiones non - subeant. Pro benefieiis medicinse Dei ~ Sieut
sacerdotiumappetendum.
.munera rion accipi.ant. Dolos et conjuraliones ca- qui invitatus renuit, J3t qusesitus refugit,
yeant; odiuni etâemulaiionem, atque delractionem sacris esl-altaribus cfferendus-; sic qui ultro ambit,
invidiamque fugiant; non vagis oeulis,. non iiifreni . vel iniportunus se iiigerit, est procul dubio repellen-
lingua', aut pelulanli tumidoque gestu incedant,. dus. Nam qni nilitur ad altiora conscendere ,-<quid
.sed pudorerh ac verecundjam mentis simplici habitu ;agit nisi crescendo becrescat? Cur non perpendit
. incessuque ostendaiit. Obsceniiatem eliam vefbq- . quia benedictio illj iu maledicium convertitur.?
" CAPUTLXX. — J)e eo
rum,-sicut et operum, periilus exseerentur. --- quod removenlur presbyieri
- Viduarura ac, virginumvisitationes frequentissi- ab officiosuo. .;
b Ilipresbyteri qui in
mas fugiant. contubernia exlranearum feminarum presbyierio suo. filios ge-
nullalenus appelant; caslimoniam quoque inviolali nuerint, removeri abofficio suodebent.
CAPUTLXXI. :— jPro infirmis orare, el ungere eos,
corporis perpeluo conservare sludeant, aut certe
-•unius matrimonii vinculo foederentur.. Senioribus prmcipitur.
Jacobus aposiolus scripsit : Infirmatuf quis in
;.<]uoque debitam prsebeant obedientiara, neque ullo
vobis , inducal presbyterosin domum suam, el orent
,jactantia. studio semetipsos attollant. Postremo in
in in in in super eum, ungenles eum oleb, in nomine Domini, et
doctrina, lectionibus, psalmis, hymnis, oratio .fidei salvabifinfifmum ,.et suscilqbit iltum Do-
.canticis, exercitio jugi incumbant;-tales enim esse ritinus.,'Elsi in
debent qui divinis cultibus sese manciparidos exhi- ' peccaiisfuerit, remillentur el(Jae. Y,
_.<&).Quodnon est dublum de fidelibus aegrotaii.i-
bere student, scilieet utdura scientise operam dant,
bi.isaccipi, yel intelligi debere, qui sanclo oleo per-
doctrinae gratiam populis adnjinistrent.
r- CAPBTLXV.— De generibus clericortim. . ungi possunt, quo ab-episcopo confecfo, non solum
saeerdolibus sed omnibus uli Christianis Iicet, in
^Duosuni generaclericorum. Unum ecclesiasti-, D sua aut iii , suorum
,• neoessitaie urigendis. Nain id-
cbrum sub regimine episcopali degentium;_ alterum •circo dictum est, quia episcopi, oecupa-
presbyteris
-Acephalorum, id est sinecapite, quem sequantur lionibus aliis impedili, ad omnes languidos ire non
ignorantium. Hos ne.que inler laicos ssecularium
possunt. Cseterum si -episcopus pole.t, aut digrium.
officiprum.studia, neque inler clericos religio. relen- ducit a se yisitandum, et benedicere, el tangere
lat tiivina, sed solulos atque Oberrantes, sola lurpis chrismate , sine cunciatione pptest, cujus esi chri-
-vita et vaga.compleelilur. Qui quidem nullum me- sma
conficere; iiampoenitentibus istud fundi non
luentes., explendae voluntalis suse-licentiam con- potest, quia genus est sacramenti;
animalia bruta libertate, quibus enim re-
sectanlur.; quasi , atque liqua sacramenta negantur, quomodo unnm
genus,
.desiderio suo fruuritur, habentes. signum religioriis, posse pulatur cpncedi ?
non o.fficium,Hippocenlauris similes, qui jiec equi,
a Isidor., loco citalo, c. 2; et concil., c. fOO. f Concil. Venet., c. 11, et Agat., c. 59.
b Isid., ibid., c. 5; et conc, 101. e Greg., 1. vi, episl. 469, init.
' " h Concil. Neocsesar., c. 1.' • -
«.. Jilnaeid. vi.
d Concil. Neocacsar., c. .1. Nic_en.,.,c. 78, 1 Innoc. 1, epist. l.'I.eda, in Episi.. Jac. c. S,
postmcd. - *'•*;:*•
eCoricil\Nannel., c. 8.
' - *"
1089- - REGULA CANONICORUM. . 1090.
CAPUTLXXII. — Obtationes in domibus offerri -j_e\defur ; Et cum spirilti tuo, ve! pro quibus supplicat
~ Non
noiioporlere. Deuiri, dum dicit : Memenlo, Domine, famulorum fa-
bportel iri.doraibus dblationes celebrafi ab muidrumque luarum, el omnium circumslantium, cuin
' "
episcopis,'vel apresbyteris. . nuilus circumstei? Qtiae consuetudo apostolicse et
CAPDTLXXIH. — Quomodo-benedicendisuni sponsus ecelesiasticae aucloritati contraria eradicanda, et
'
- ' etiponsa. fundilus exstirpanda esl a Domirii sacerdqtibus. Et si
i>Sponsus el sponss-aeuiri precibus et bblationibus qiiis boc. deiuceps-facere prsesumpserit _ gradus sui
a sacerdole benediceiitur; eliegibus spoiisa dotetur, . perieulosubjacebil.
et apa.ranj-mpliis custodiatui'; et piiblice solemniter- CAPUT-LXXVUI.
'
— Ul presbyleri inconsttlto episcopo
constituanlur iu ecclesiis', velde ecclesiisexpet-
qiie accipialur. Biduo "eliariiac tiTduo abstineatur ; ~ noh
laniur ab aliquo.
ei doceatur els ut castitatem inier se ctistodiani, cer-
'Siatulum est ut sine aucforitate *vel cbnsensu
lisquetemporibus nubarit, ut filios non spurios, sed
ha'reditariosDeo et sreculo generenf. episcoporum presbyleri in qiiibuslibet Ecclesiisnon
CAPUTLXXIV.— - Desbleihnitdtibusprmcipuis constituantui% nec inde expellantur. Et si quis dein-'
"' "
cotendis.;- . . ceps lioc iacere tenlaverit,
* ' synodali senteniia distfi-
In solemniiatibus praecipuis. id est in Nalali, et iri -n _cteferialnr. - -' : - _
— Delibris quqs unusquisque
Octava-, et in Epipliania Dbniini. et in Pascha, et iri; 'GAPDT^LXXIX. ' ' ~ seciim
Ascensione Dbmini, et in Pentecoste,, efiri sancto- : . ., in ecciesia.haber.edebet. :
ram (estiyitatibus, id "est, sancli Siephani., et sancti- -.IMsunt Jibf i, quos habere debel unusquisque s_a-
sua eeclesia, pef qubs.missas, el epistolas,-.
Joannis Evarigelissse, et in festlvitatelnfantium,,:-et . .cerdbsin
iri Purificalibrie j et in Assump.ione sarictae Marise; se.u Evarigelium, veTbaptisterium,seu poenileniiariT,-•
lectiones nociurnalis, in-
similiter in beaiorum apbslplo.rum festis,, et sancti aul|eirculbs annorum, «iye
Si quis lales rionJiabuerit, ab Ecelesia.
Joannis Baplis_ae,;el sancti Laurenlii, et.sancti Mar- ieIligi.poiest.
fiegradeiu.r,-quia in illo completur quod in libris le--
.tini-, siye et iri natali cujuslibet saiicti -, cujus honor
celebralur gitur : Cqnes muli.non possuntlalrare (Isai LVP,10).
iriqualicunque Parocliia.specialiter , ple- iM sunl maii
nariumtjfficium ceiebretuf, et bis feficiatur.: , ". presl.yteti qni coiscupiseuiit acciperb-
pastorale ministeriurii Ecclesise, -tiec lamen.possuiit,
CAPUILXXV.—Dedecimis.diyidendis. . - >-
-*Sacerdotes populi suscipient decimas, e.tnomina ad populUmprsedicare. .
ebrum quicunque dederint scripta habeanl super al-_ CAJ*UT: LX.XX.—De-non suscipiendislillerius Ecelesim
el de susceploribus eorum. absque lilteris
cano- ^cjerkis,
t»rc; et ipsas decimas seeuiidum auciorilateni coinmendatitiis, vel teslibus a clericis ia eademEc-
riicam coram tesiibus divident; ct ad ornamentum __elesia mililanlilnis. !
G ;\
^cclesiarprimam eligent "parierri ; secundam autem B Jam constitutum est iionlicerein alterius civita-.
per manus.fidelium ad tisuin_> paupefum et peregri-. tis Ecciesia, vel ih polestale laicorum clericos mili--
nbrum niisericordilercum oirini- bumililate dispefi- taie; sed ibideni permaner.e in quaap.riiicipio-me-.
sent; lefliain veroparterri sibimetipsis soli sacefdor ruertint ministrare; extraneos qui, m;ssia:patria, ad '
"
fesTeserveftt. - . • ."".'.,'. aliquam Ecclesiam pro neces.sitate veneriut |absq'uo:
CAPDT LXXVI.—Ul presbyteripefdiversa aliepiscupis, signatis apicibus non recipere]. QuLvero episcopo-
.-'*-- aut luicis,indiscrelehorimitiaitlur.
_iiitlaicorum, post hoc consiitutum alterius Ec-.
Siafutiim esl utpresbyieri ,-sicut bactenus Tactum ririn,
clesise clericum susceperit,-nisi adexcusandum TH-
est-, indiscrete per divers-i non miitaiitur, iiec ab
tionabiliier , placuit a coriimunione suspendi,,eteum
episcopis , riec ab aliis prselatis , nec eiiam a Jaicis, eteum qui susceptus. esl, qupusque cle-
ne forte propter ebrum absehliam; et animarum pequi suscipil, -
ricum a.d suamTecerit reverii Ecclesiara-; . .
ficula , Ecclesiafum in qulbus coiislifuti suot negli-
- "-"' - CAPUT
" LXXXI..'— Epistbla cujusdam Deicolw, in
ganlnr.olficia. . \ \ Chrisii nomihe missa ad sacerdotes el clericbs, prm-.
CAPUTLXXVII. — De illis qui soli missas corilra dkalionis atque inslruclionis causa ipsis, direcla. '.
canonicam auctorilatem canere pfaisumuni; - D . -Dileciisslmis sacerdotibus -Ecclesiarum Cliristi
"<*Statulum eslJil nullus presbyterortim sblus liiisr
pr_esulibiis,et cunctis clerisin cisde.m ubiqne etia-,
. sam celebrare prsesumaivquia nec* yefbaDouiiiii, - mulantibiis, et Deicolis omnijius in loium munduin
Salvatoris,:quibusjiiysleria corporis et sanguinis siii degentibus, selernam in DominoSalvaiore.iiostro sa-
discipulis celebranda tradidit,- nec aposloli rauli db- liiiem. Noverit igiluf dilectio vestra quod semper
cumenla declaranl,-nec in ipsis Actibus aposlblorum, soilicilus-sum, el-valde nbsse de>idero de salute., et
si enuclealim"legantiir, ita fiefi debere ullo modo in- sanlute,.ei vita veslra. Deus-autem omiiium no-triiin
-venitur..e Nam etsi* interrbgatus,; aut .comemptus, vestrumque pium adimpleal deslderium ih gloriam ,
hujusmodi corporis et.s.anguinis. Doriiini solilarins et viise sancloe disciplinam. Ergocurii siiiius domi-
cpnsecralbr fuerit-, quidrespbnderepolerii? Quibus nicse-plebis supefna Hiiseratione'rectores, studiosius
enim dicit':=DomiHusJo_6t8cum,\aut.a<_uoilli respori- nos cqnveiiit Dei prsesitlium pro ebrum saepecbgi-
a Concil.-Laodic., c. SS. -. ... . *.-*,- -> Capiiul.Theodul.,c I. ,.-... ... .:_.;,'
"^ Cafthag. IV,"c.15. . : ./ ' ,'f Cbncil., Cabillon. ji, c. 42.: .... ,.'...
£-Ji;cbert.,-Eborirc.:-afcliiep., exCerp. 5. \ - -" - s (-oncil..Aiiii'ocli. c, 5. Arelal. £*,<*;.
a De Cons., dist.-l', - - ' -""' ' lo.Epaon.,-
o
,c. el 6. .... ... .-- -•,"
1031 - S. CUROtiEGANGIMETENSIS EPISGOPI 1092
liire salute qui nobis coramissi esse videniur , ne de A ibi Dfiusfnediator inhabiiat,qui dixit: In hoc cognos-
credilis, atque frustralis.quod absit, animabus, ifisi- cent emnes_quiamei-estis discipuli,si dileclioneinha-
Jiis anliqui hosiis, ante omiiium pastorem , nisi suc- buerilis adinvicem (Jean. xui, .55). Vestramquefra-
cedat pfaevenieiido de offehsis eorreetio , districlam gilitatem humililcr considcraie, et infirniqrum curam
cbgamur solvere rationem. Uride rogamus vos, ut patienier portate."'' In-imperio veslro moderati siiis,
jusie et pie sancieque viventes ,c_eteris (idelibus in ut regula.edocel. Simi.liter moneout operajjute in-
exemplum sitis, et casto corde et corporesub regula jungitis discernatis et temperetis.. Discretionem ve-
eaiionica vivatis. '._'', stram semper.cogitale, ut quod fecerint subjectj
-Et prseierea peto ut corisideretis et ante meritis et vestri, absquemurmureiaciarit, ut-et-animse salven-
corporis oculos sempcr habealis quid -sunius nos et iur; et. cdrpora supra tnodum non"gravenlur._.Moneo
vos; nonne lioiiiines suinus; &\ undeTioniiiies , nisi . el omnes clericos vobis subjeclos, ufvobis.liumiliier
de iiumo? Et quid est humus, Jiisi-pulvis etcinis?.Et bbediarit, et regulani canoiiicam pro virilius adim-
quid erimus, nisi quod dicltira est :,Chfhtus cum ap- plere satagant, et'absque murmuralione imperib
.parueritf si bene egeriimus,._iisimiles.erimus(Coloss. veslrb subjaceaut, Dominoque duiciter serviant;
in,.i), hoc esl iminortaiitaie et aeterniiate? Abnege- . quoniam. ora.iiis homo potestalihus'subliniioribus,
mus.quod sumus-,. ut incipiamus esse quod non su- B ' suisqiie prscposiiis subditus esse debet (Rom. xm, i%
mus, Ergo oniue. bonuiri a sunimo _Deosperandum Tit; m, i), quanto magis servi Dei obediiehumiliier
est, quia nisi Dominus mdificaveriidoinum, mvanum prseposilis siiis debent?. _
laboranl qui mdifwanltam (Psal. cxxvi). Et, Nisi Do- . Moiiep etiam ut regulse canonic_e. memores sint,
tninus custodicrit civitalem, frusirq vigjlant qui custo- ejusque praaceptaanie qculos semper habeant,-Kam
diunl eam (Ibid.). Nos ergo petamus. qUasramus, quis scii quid sibi contingat, vel alii in liac-vital
pulsemus ,.Qui petit accipil, el qui qtimritihveriit, el aut quis uhquam inijbediens.-adbbnuin finem perve*
pulsanli aperielur (Luc. st, 10). Cogilemus semper. nerit? Nobis' verb pavor.Ihcutiiur. non modicus,
uTiinum nostri exitus diem. . orneraus finem no-. duin legimus multorum sanctorutn finem fuisse pe-
slrum, et componamus diligenier:vitani nostram, et riculum, et post tantos labofes conquisilos, ctiam
quaulum .incerti sumus de obiius nostri die, taiiiuiri, .de suminisad ima esse praecipitalos, quorum casus
parali siinus in aciione nostra bona , ut.quandoeiin- nosler debet esse" profectus, siquidemet priniura
que venerit,nqssemper paratos inveniat. Corisjde- liominem per -inobedieutiamcecidisse legiraus,
jemus et penseraus quia districtus" venturus est Ju- Mulla siquidem atque innumerabilia de his cqlligl
dex, qui non solum cperum, sed cogitaiionum exa- . possunl,*"sed nobisTsfa niodo suCficiunt, utinhis'
ctor apiiarebit. Laborenius. in opere Dei quaiitum( G caveatis, ne iriobedienliam in aliquo Chrisio coia-
possumus, si hon qnarilurri debemus ; Quonidm,. iith. feratis. , . ....- - t. . . .. - -- —.
ait Apostolus, norisunlcbridignm passionesliujus lerii- . Non vobis tleleeientur delicise superiluse^ jrisi
poris ad fuluram gtoriamyqum revelgbitur iii tibbis. quantum corpus sustentare videntur-, et non.quan-
Qua deresatagendutn est nobis, el omnibus fideli- iuinvolunlas Iiumana appelere leniatur.Nolite esse
bus,- ul ad ipsam gloriam fideliter curramus. c.ultis vestibus adornati, sed simplici modo necessir
- Veslram quoque, o taiihus corporis-xontenii. Sic habealis discipiinairi,
sacerdoles\fra_fesque dulcis-
simi, moneb sdleriiam , rit reminiscamini quamma- ut non amittaiis aninjam. Nolite esse oblivioni dediti,
gna stiscepta habetis oneraatiimarum; nam qui cu-^ nec ulla securiiale adhibiii,-se.dtam corpo.ri.s quani
rarii suscepistis, ideo securilatis vitam. deponite,. animse alimenta prsepa.fate yobis [et] clericis sub-
quse inutilis cst animsc et corpori, quoniam qui ani- jeclis vestris, ul lseli semper vobiscum cum Christo
mas susceperrint ad regendutn , parare se debent adj serviantsub cujus servilio setradiderunl; ut iu fu-
rationem reddendam in conspectu Dei. -Idcirco inj luro mercedem recipialis, el voccm Dorriini audiatis, .
quantum prsevaletis , tam verbojjuam exemplo^ ult ubi dicilur: Quia super pauca fidelis fiiistij supra
prsedjximus, adhionere non.cessetis.vobis commissass multa _te conslituam, inlra in gaudium Doiriini lui
ov-es , ut in judicio cum Propheta absoluti, diceree (Matih. xxv, 2i). Ad quod gaudium me peccaioi'em,
po ssitis: Domine,jusiiiiam tudm non abscondiiri cdrde e et v.os.omnes, nna cum omuibus, nobis' conimissis,
meo. Et': Verilatemtuam elsalutare luum dixi (Psal.;_ Doininusct _5alvatornostefiprecibus-.-omniumsan-
xxxix , 11). Diem ullimuni cogitate , et.regularii ve-,. clorum suorurii,-perducere illsesos iri vitam aelernam
sfram conservate, villicatioiiem yesiram compensate,. dignelur,.qui vivitet regnat in^ssecula-sseculorum.
quia de bmnibus qui.negligenliayestra perierintra- Amen. .-.--.-- -. - -_-..'
lionem eritis reddiiuri in. die judicii. Et ul de i.iego- CAPDT LXXXII.—Aliaepislolaadepiscoptini.-.
tio Iucrum reportetis et praemium, opor.let vos ma- -
,. " Dulcissimodominomedepiscopoin-Chrisiinoinine .
gis prodesse quam prseesse. ,: _ . _ salutern perpetuam. Palertlulcissiirie, benevaleas
0 spiritales sacerdoies, diligite-clerurnet populum -
n inUhristo, etTIli semper îlaceas. Saluto te,et per
vestruiri, cl nullos vobis sestimetis propinquiores ,s te onines clericos tuosi consolare, el conforta.eps,
esse parentes quam qiti vobiscum jn domo el opere.e in servitio DomTni nostri Jesu Chrisli in quaniuni
Dei morantur,quia ubi amcr et dilectio est spirilalis,5 prsevales. b Mpneo prudentiam tuarri ut pbccariles
" Sancli I.cuedicii c. «"jSancti Benedicti c. 2, 70.
61, 48, ei alibi. , .'' .
1093 _ REGLLA CANONICOJU.M. - i,0S4
arguas cprani omnibus, ut-timoremcseieri habeant; A ATSstq miseris ul paler; et causam ad te ciamahtium
qiii enim proximorum mala respicit, ettameh.silen- diligenter discute, cl -parce in; le ,peccai)ti_bus,ut-,
tio linguam. prerriit, eo jmorlis auctor fit, quo virosi Deus tuis parcat peceaiis. Esto justusin judiciis, et
[quos] poluerat ctirare noluerit. Nos ergo quiin pe?. riiisericbrs in debiiis : magjsler vi.rlutum,, nioribus
riculoso ordine coiistituii sumus, attendamus, nes . liouestus, yerbis.jucundus, vita.Taudabilis, in omnl
sinius inutiles seryi.. Illius semper, memoressirriusj ppefe Dei.devolus. „ .. . •
mandati, qui dis.it: Hoc est.prmceptumjiieumutdili- . Clericos.quoque cohofl.are, ul sanclas Scripturas
gatisinvicein(Jean. xy, 12).--Injioo-enim mandatp) diiigenlissime Iegant; non cpnfidant,inlingu_e.no-
omnium salus. con.sislit: hoc-Gunetispewecessariumi litia, u.t -pbssint. conlf.adicentibus veritati resisiere:
" csse
constai, et maxime bis. qui gregenvClirisli adi sunt enim tempora periculosa, ut Aposlolus proedi-
regendum accipiunt. - ..^ _ *.- ' xit, quia multi pseudo-doclores surgent, introducen-
Quapropter, pastor cliarissime, gregemquem <ac-. les seclaS) qui calholicse jfidei impiis asserlibnibus
cepisti ad regendum diligenler erudire ;Siiideio,'.ett maculare niteniur; ideo neces.se est ad Ecclesiani.
sanctis admoniiionibus bum per pascua vitse 'dedu-. plu.s hab.ere .defensores,,quin6n.solum vitse sancti-
cere s.atage. Habes in.-omni opere bono Christumi tate, sed.etiam doctrina yerita,tis castra Dei.viriliter
aiijutorem, sanclum quoque cui militas intercesso-.. p- defendere valeant..-..,; „
fcm.: _sicut~gubernationem et dispeusalioneni ini . Has yjjro.pise admonilionis. Jillerulas, non quasi
domoDomini habere videris, ila libi subjecios bo- nescienti ,direxi,.sed.-ut verse .cl)aritatis\[.quaj].es,t
nis rnoribus ornari contende, el eos in diviiia laude»-- in meo pecto.re, fidem eslenderem.-Oinnipoiens Deus
devotissirrie fac consistere.; etquqd Angeli seniper•: te, tuosque chafissimos clericos, in bmni, bono pro-
agij.nl-incoslis, hoc tuiclerici jugiler faciant-in Ec- ficcre faciat, et-ad beaiitudiqem seternaegloriseper.-
clesiis. Tuum est prseeipere,-IIlorum obedire; tuum" t- venire. cqncedai, qui regnat in:saecula :sseculorum.
praeire, illorum subsequi. Omnitim itaque in servi-. Amen. . , . - .
lip Dei una debet esse volunlas, utuna fiatinregrio i . CAPOTLXXXIII.''—De doctrinmdkcretione.,
Dei remurieratio.- . '.. ". - .... ' *-- . E.Nbn omnibus una eademque doclrina est adlii-
Nuliris horis' canonici.s-sedivinis. subtralial Jau-. benda, sed pro qualitate morum diversa exbprlaiio
dilms, ne propter, aliquam..'indiljgeiiiiam alicujus, erit doctorum. Nam quosdam increpatio dura,
loeus in conspectu Dei vacuus inveniafur,'-et Yerba( qiiosdam vero exlibrlatio-corrigil blanda. feicut pe-
D.eiin ecclesiis-intimocordisaffeciu proferantuiyet-i, riti.fnedici ad varios corporisniorbosdiyersrjniedi-
cum magua reverentia Dci oninipotentis offieia ce-. « camine\serviunt, -ita, ut juxta vuineriirn varietates
lebreutur. Omn.evero ministeriuiri Chrisli humililer. " medicina diversa sit; sic el doclor.Ecclesise s.ingulis
etdevote implealur.-Omnis itaqueobedientia in sae-" .- quibus.que congruum doclrinse remedium adliibebii;
culi liecessilaiibus.fideliler et.stremie peragatur. Katl et quid cuique oporieat, pro o_tate, pfo sexu ac
eqiiide.m inter omnes. concoTdissitriarpaXjet san- : professione, annuntiabit. Jôn omnibus ea quse.sunt
ctissiina cliaritas, et.devotio .vilseregularis. Senio- clausa aperiehda sunt. Multi suut enim qui capere
rcs bonis exemplis el se.dula admonitione efudianl-,- non pbssunl,; quibus. si indiscrete manifeslentur,
juniores,. illosque diliganlut filios, etilli quasi pa-: statim au,t detrahunt, -aut-negligunt. Rudibus.po-
treseos hpnorificeiit; .illorumque-om.ni alaerilate.i. - pulis seu carnalibiis plana atque communia, nqn
obediahl prseceptis. - .*,.-.' • __•_- summa atque ardua sunl prsedicauda, ne inimensi-:.
jTua vero,, venerandc-pastor, conversaiio-omrii- late doctrinse :opprimanlur.po.tius qiiara erudiaijtur.,
bus.sit. -exemplum salutis. Cave ne iiimis quisJn U.ndeet Paulus aposlplus ait: Non,polui vobisloqu{
lua scandalizetur vita;.s"ed sedificelur, et roboretur quasi spiritalibus, sedqnasi carnalibus; tanquam.par-
iii yia veriiatis,.quia Tibi e& iliofujn -salute merces vulis inChrislo, lac vobis potutn.dedi., non escam
judicaiur._eterna.: cani capllji -extremum.denuniiant (I Cor. iH, 2). Carnafibusquippe anlmis necaltani-
propefare diein, quapfopler. paratus eslo omni hora- J) P.misde coalestibus, nec .ierrena..con¥enii prsedjcare,
in occtirsum- Domini Dei tui. Dileelio fraterna, et sedmediqcriter,ulinitia eorummoresquedesiderant,.
eleemosynsemiserorum,. et yitse castitas, prsepareut edoceri. Corvus dum pnllos suos viderit albi coloris»
libi gradum in coelo. nullis eos cibis alit, seti taniumdein -attendit, doneev.
. Festivis diebus venienle ad ecclesiam populq, fae. ..paierno colore ni.grescant., et sic illos frequenti
eis praedicare verba Dei, etqubeunque vadis, cle- cibo reficit. Ita et Ecclesioedoctor strenuus, nisi eos
rici, qui serviiittm Dei pleniter peragant, tecum quos-docet. viderit ad.suam similitudinem poeniteii-
eant.sobrietate oniati, iion ebrieiati assueti, quo-, tise.confessione nigrescere, ct, nitore sacculari dep.o- .
rum honeslas vitse aliis sit doctriria salulis. Curam- sito, iairientalioiiis habitum de peccati recordatione
qtie ubique.habeas, etmaxiuie.pauperum, viduafum, "induere, non aperit intelligentise spiritalis profun-
etorpiianorum, utaudiasjn dietremeudo aDo.mino djo-ra.mysleria. . . ,- ;.-.••.
cum aliis eleemosynam iatientibus: Quandiufecislis '- i-Prius docendi sunt seniores plebisI.ui,perê«4
iini ex liis minrmis, milu fecisiis(Maltiu xxy, 40). •:-* -
irifraposUifaciliusdoceanlur.
< B Isidor.;.-!. iu Serit., c. <4-3;*cone. *
Aqiiisg.,c. 25, .-'"." •-. -.-.- .. . ___.
h Isidor.; et concil., ibid., post. pauca. .
fJregor., in prolog. I. Jii Pastof. _...
"*
M9S S. -CIIRODEGANGI_vIET__NSlS'"EPISC6pi 1095
- Non",hna
eudemque eunetis "exhortaiio. congfuit A ne a dsemonibus iri"cogitaiionuiii - suijiilifate sedri-
qtiia -nec cunctos par niorum qualitas astfingil; cantur. Proplerea et fbrma diaboli inter clericos
ssepe nainque e_a quse aliis nocent aliis prosunt, observelur, ut si quis a.d eos veniat, sive vif, sive
quia et pleruiiique herbse quae hsee animalia riu- niulier sit, sive senex, sive juveriis, etiamsi nolus,
Irlutit, alia.occidunt; el leiiis sibilus equos mltlgal, siye igriotus sit, anie omnia oralio fiat, ul nofiieri
calulos instigat; elmedicamenlum quodhunc jhor- Domiiii primuminvocelur, quia si fuefit aliqua irans-
iram imminuit," alieri vires jungil; et panis quivitam formatio dsemonis, continub oralione facia defugiet;
foriiurn roborat, * parvuiorum' riecal. Prb qualitate Et si vero in cogitatione eorum -surrexerint dsemo-
igitur audientium, formari debet sermo doclbrum. *nes, aliquid unde laudariaiitcxtolli tlebeant, non ac-
ia Doctor semper vocem prsedicationis "habeai, ne "quieseanieis, sed tuncmagis semelipsos biimilient in
superni speclatoris judicium" ex- silentio offendat. conspeciu Dei, et pro nihilo ducant, cum sibi aliquid
Doctor in labernaculum ingrediens, vel inde egre- illicilurii suggesserint. \ -
diens, moritur, si de eosonitusnon audifur, quia Veneruni dsemonesad quemdam moriachuni no-
ifiim Dei coritra &eexigit, si sine prsrdiealionis -so- mirieOr in specie. cojlestis rmilitise, et habituange-
nitu-iricedif. i RahoeJn aqba sineaqua.esse yidenlur, lorum, currus igneos ageules, plurimo a"pparatu.
et tamen in pulredine paluoTscpmmbraniur, etpfo- B:tanquam inagnum aliquem regem deducenies, isque
caces efferunt voces, et Ihipaliep.es, et importunse*; "-qui a cseteris ut rex haberi videbatur dicebat a'd
sic hypocfila. doctores quaî iu aqua sapientia* esse eum: Implesti omtiia, o horiio, tanium superest tibi
viderilur, et in Iuto hscresis.iameiiversantur et cbn- uii .adores me; sed si adbraverisine", trarisferam te
trarias voces verilali einiuunf, et inopporlune bonis sicut "Eliam. Et monachus Or hsec audiehs dicebat
riocent, spjritu dseinonis agilaTi-:procedunt.ad reges iii eofde suo : Quidest lioc"? Quotidie ego Salvato-'
tefr« congrcg'are"Tllos,id est, impibs; inspirant atl. .rem nieum, qui est rex meus, adoro.TnVsi esset ille
pugnara conlra sanctos, qui sunl rpges justilise; licet" quem adoro,. quomodohoc a me depbsceret, quod
eiiim omnis falsilas similitudinerii' yeritalis usurpet, ind.esiirenter me facere sciret ? Post hsec respbndit'
differt tamen dignilas verse. sapientise a similitudine ad ipsum : Ego habeo meum-Regim.-queratjuotidie
docirinse.; ''"."- sineintermissioneadoro, luiautemnoriesrexmeus;
CAPUTLXXXIV.—De etcontinuo Hle inlmicus ad bae "verba Tiusquani
' clericoderelinqueiitectericaiuin -
-". *sutu». comparuit. ;-""-" ,'""'-'
b Si quis ciericus, relictoofficii sui ordine; laicam Item. Forlunatus episcopus ex tjuodam. -homine
volueril agere vilam, vel se mililise.sseculari tradi- spiritum iinmundumexcussit:\qui malignus spiritus -
*- cum
•Jeril, .excommunicaiioriis poena ferialur. vespefascente.jam die secreiam ab hbniinibus-
CAPJI.T LXXXV, — Deeoquodnoh facile,vkciluruntis boram cerneret, peregiTnum-quempiam esse se-si--
• , de ordine canoriicb. "• * mulans, tircuire ccepitcivitalis plaleas, et clamare:
~ Silvesier dicif: Non
acolythus adverstis subdia- O.virum sanclum Fonunalum episcopum ! ecce <_uid
eonu.m, non exofcista adversus acolylhum, non fecit', peregrinum hominemde hospitioexpulit;
lector adversus exorclslam, nbh ostiarius adversus qusero ubi requiescere debeam, et in civiiate ejus
Ibctorem det accusaiiouenr aliquam. JEtnon dam- noji invenio. Tunc quidam in hospilio cum uxore.
nabitur subdiaconus, exbrcista,- ostiarius, lector, sua3 el parvulo filio, adprunas sedebat, qui voceih
acolythus, filios habentes et uxorehi, et omnino audiens, et quid-ei-episcopus feeeritrequireris, huiic
Christum'prsedicantes ; sie dalur myslica veritas, iinJlavit bospitio, el sedere eum secum juxta prunas
nisiln seplem lesiimoniis ; et non damnahitur'dia- fecit.Cumquevicissimaliquaconlabularenlur, isdein
cbnus, nisi iri triginta sex, et non damnabitur pres- majignus spirilus parvulunf ejifs filium irivasit, atque
byter,. nisi in quadraginta quatuor. . in;easdem pruiias.projecit; ibique-iriox ejus anim-.m
CAPDTL-XXXYI,—De ep quod debenl canonici se excbssit. Qui orbatus miser, vel quem ipse susce-
prmcavereante transformationes damonum. j. perit, vel quem episcopus expulisset, agnovit.-
- Admonendi sunt clerici .canonici, ut
sinlcau.i,
. **Ex Greg.,1. irPast., c. &, med. "*Cqncil. Rom. n, C. 5.
b Concil. Hisp. n, c. 5.' **.-*.
PniLIEPI LABBE
OBSERYATIO
EDITfOKEMREGDL.i!;S. "CHRODE&ANGI.
IN.SUAM SUBSEQUENTEM
Ex Codice maimscripto velusfissimo e Palatiria duiriexpiêsso, sed eliam cuni exeusis a D.LucaDa-
Heidelbergensi bibliolheca in _Vaticanani translaib cheriob. B., lomo I Spicilegii. Ex illa.vero diligenti
descriptum, tnissiimque -Roma sludiD-eminentissimi sedulaque collaiione ddicimus, Vargumentisque vali--
principis Erancisci cardinalis .Barber.ini exempiar, dissimis evhicere parati sumus, hanc, ..q.uauiprimi
habuimus. Illud, Jeclor, collaliim fibi offerinuis, nos "publicseIuci dannis, canqriicbiuin, ul vulgo ap-
jion sblurncum apogra.plio.iiosirobpeR. P. JacobilSif- peih.ri solent, rpgularium iiormarfi; •illahnipsarriesse
mbridiex Codicibus Andegayensi afi Fiscanensi janidu- quam MetensiLussuis caiionlcis specialiter iChrodo-
«97 REGULA GANONTCORI.M. 1098
gandus prop.osuit-.Vulgarem auiem quse exstat, ab A que.in plerisque priori ordine non satis commode
snonymo •quopiam, ui esset omnibus perorbem assutis prseceptionibus. regulaii caiipniGonim iristi-
Chrisiianum tlifliisis eanonicis \communis, nec.uni liiio .congruenlibus ;' prscseriim ex Aquisgranensi.
durilaxai civiiali affixa,.pr'imum quidem spoliaiam concjlio anrio 5516celebrato^ locupieiatato -censeo.
fuisse iis omnibus quse ad solos: Metenses speciare Neque tii, si utiamque opellam conferre volueris,
vidcbanlur, ,tum deinde ascitis. undecunque miitato- .aiiud, opinor, judicabis. _- ...
8£L_W€TI CmUBBM6ANm
- . - METENSISEPTSCOPI.
REGULA GANONICQRUM
--"..- SECUKDDUEDITIONEMXABBEI. - .
"'.__',' PROLOGIJS. f
Temporibusj_.issi.jj.acserenissimi regis Pippini, Chro-~"B charitate connexi, zelo bono s Terventissimi,. amora.
dogangusservus servorum Dei,Metensisurbisepisco- corijuncti, a lilibus, vel scaridalis, seu'odio,.semoti.
- . Pastof eorum quilibet l'uerii_\iioii solum de carha- .
-pus. _''-
Si treceniorum decem eroclo, reliquorumque lib.uSjsed etiam de spiriliialibus cufam gerat, et in.
EanclorurriPalrum, canbnumauctoritas.perduraret, iiiraque. parte sagacissimam .soilic.ludiiiem, Jn quo
. et clerus alque episcopus secundum eorunTreclilu- facultas fuerit, habeat, ut et.vitia reprimat, etea
dinis nofmani vivereiivsupef fluuru viderelur a -no- radicitus, ut oriri cdeperirit, ut prsevalet; ampufare
bis exiguis- miriimisque, suner hac re lam ordinale festiriel; et quod usibus liumanis, juxla forniam:
disposita aiiquid a ret.ractari,. et -quasi quidem novi ,subler_:<iisposilam,necessarium fuerit, -cis prsebere
aliquid dici; sed dum pastorum subdiiorumque ue- audeat. Ut cum pastbr pastorum judexque yivorum
jgligentia el_ liis lemjiqribus riimium crevit, uuid el morluorum Chrislus iu ultimo tremendoqub die -
aliud agendum nobis.est, qui iu lam gravi discrimina in sede inajestaiis suse ditceptalurlis burn oninibus
yeiiimus_*-nisiut, quaiitumpossuinus, si honquaii- genllbus sederit; et oriuiis_cleruseum reyelaia.facie
lum debeihus, ad fcctiiudinis lineam, Dco iiispi- conspexerit,' et ii non cum sumrais pastoribus el
'
ranle, cleruhi b_nostnim redueatnus. gregibus sibi coramissis pro dispensaiis ialenlis niul-
Igitur quamvis indiguus adeplam hujus sedis pon- C iiplicatisque spiritualibus luciis audire raerebiinur :
lilicalem caihediam, cumque oflicii mei pasloralis _Euge, servelone ~etfideiis(Mailii.,xx\'), vel salteui
curam invigilare coepissem.et in laiilam negligen- hoc concedalur, ut delictbrunv venia ad iniegruni
liarh, clerum plebemque deveriisse: conspieerem, •tribuatur. Quia mariifeslum est quibus .peecatorum
coepi moestus c conqueri, quid agere ileberem-; sed veuia ad iiilegrum tribuilur, Tegni intrcilus non ne-.
divino fultus auxilio, fratrumque ispiriiuaiium cou- galur; qiiia nec irifelix-poiestjiidicari, cui;coinigerit
solatione adjutus d volui, hecessitate cbmpulsus, par- . qualemcurique "parlem in paradisoTiabere.Sed illis
vmn decreiuluin facere, per quod se clerus abillici- ibidera sors datur, qui, in quanlum possunt, per
lis coerceal, vil_osa"o.epbnat, mala diu Iongeque :vitse meiJlu.m, ad hoc, in liujus temporis curriculo,
usurpala derelinqual;' ut dum' mens" ab assueiis dum licet,.currere feslinant. .---.' .:-
viiiis "yacuatur, facilius e quse bona optimaque sunt. Intendamus eigo ad hoc aniinuin, quaiifumpos-
inserantur. . *
' . \ sumus, quia non possumus quantum-debemus; et.
Scripluris enim sacris f -nile_iies,-decernimus ut vita nostra ad tempus amarescat in poeniterilia,-ne
omnes sihl unanimes ofiiciis divinis lectioriibusque ultio di.vina, quse nunc mltis est e.t exspectat, posJ
sacris assidui, alque ad obedieniiarn episcopi' sui s.xvial ail vindiclam.'
ut ordo carionicus _D.-•->.-' -. ',:,;•' ----;"' " r"'
praepositique, depbscit, jiarati,
a Al., relractare aul_dicere. ." " **-.-- e .AI., buha el optinia qumqucsunt.
" .
b DeMetensi lanlum cogTiabat. ." . "
\ Al.,'itilenli. "","".*'.''
' . •,
c Al.. cdnquirere. ' -' - « AL, ferventissimoqueamore.'- '•'
- * Al. add., dtqnerecupefatiqne proxocaius. . . •-'
IKCIPIT REGULA.
CAP.L.— De humilitate. sequiluf gloriae aliitudo (Jac.iv),El,quig superbis
Claraatnobis Seriptui-a divina-:'Oinnis qui se exal— Deus resistitfliumilibus dnlemdat graliam (JJrou.xvi).
esl coram Doinino;.
tat, humiliabitur; el qui se humiliat, exaltabiur (Luc. Omiiis qui arrogans, immuridus diaboii
liumiIior:; lanlum le quemcunque ehim superlium
' vldens,
' fiHuiri
"'
jnv). Et, quaniuinenini fiieris, '" : ' " ' ." an *• ' • . '
'
-PATrioL-.LXXXlt, .;. ., ,„ .' .,'35
' - TJOrj
,-£099 S.:•GHRQDEGA.Ml -JiIETENSISJEITSCGPi
•esse r.on dubites; ei<flr"quemliumilciirp.erspexcriSj A i sei]ioTibus,.propierprfflvidfiniia'aTbtfnaui,Vut-seriioTe_^
Dei filium-"esse pmhiiiQcredeie ,debes."*De multisi prsevidearft-qubd.jtiriiqt-ei*-seciinduiri Deiina".aga.rii; -
epini"-p'aiica'.pefiir.itixi'mus_, ut siriimps vcsffos adi E.t.iii ip.saclau.stra.nulla .fe.nihvaihtroeal.-necjaicus-
.amoieni .humilitatis. prbyocemus ,;et'<*.,a-dete.stabili. i. Jiomo, prseierîarilum _s.i;epis"copus,aut ar/.hidiaco-
inimicaque Deo superbia retrahamns.. Nam dumi ji.iiSjvel primicerius jusserint. Ul; in Tefeetorid pro^".
" ,omiie _genusJiumanum-.f-hristjanjBruirL, I r_efs;ctiqHls,causa-veniani,;,-relinquaiit.-armii-su_t-an--.
al_qa_j_.__om_ie__.
viilgushumiliiatein liabere'conveniat, nimis iniquumi _..t'erefeciorium.et slatipi cum exierint de refeclorio,,
pcssiraumque ac detesiabile est iit-qui"seryitiq:Oei i ;duc,antiir fqfas.ckuslr|?>t s'i riccesse fuerit ad opera'
peculiariusse junxerunt. humilifatetri derelinquant, , faeienda, intrent ibi laici homities; at ubi perfectum
ef superbise, vel diabolicse lyrannidi, se-socient.-,_ -Habuefiritopus suutri, eumsumma festinationecgre-
Idcirco necesse estutqui suadente.diabolo tisque-... dianiur foras;_etprseter causain neeessitatis, si co-
nunc superbus" <*aiqiie eiafus vultii vixit, inantea,', v jqui clerici ,desuriL,_1e_tr,fl,pus >fuerii, laici coqui ad.
Deo auxiliante, per humilitatem alqu.e ciiaritatem, co,quinandum.tantum ingrediantur; expletominisle- .;
vel obedieniiam, seu perreliqua.bona Dei pfseeepta,. "rib suo, eum "ceTeiitflieexeantforas.
- resurgat, quia multo melius est per humHitalem"- ;-- •- Etper iilas mansiones ips.i clerici canonici. nullurii
ctim Christo in cceieslibusregnare, quam cum-.dia-< . B cl.ericum eorum haheant sine prsecepto episcopi sui;
bolo per superbia.n in inferno cum reliquis' cbn-.. - et si permiseril ut habeani, sie.sif conversaiio iilo-
.temptorihus deniergi. < r ,-'•:<._.•.. \ < :->' ...: ,,- ,Eumchm.h_umj.litaie-et.-pei_tiino.re,' qualiier, i.ee;Deo^
-^-
-rCAPvIl. De ordirie congregationiscanonkoriim. < tiec episcopo :displieeanij nec.illis., quj sub.sua manu
ita cpriserVent, vit & ordi-. ipsani corigregaiioneni regunl. Et shaliler feieri.nt,
' ;. .Ordines- suqs canonici
nafi surit -iri gradibus suis secundum legitimam, * ille qui-prseesi, aul-excommu.nicgteos, aut cprpora-
jnstitutioriem Romanse EccIesise,-in-oninibus:omiiino', Jemdisciplinaiii-acf.ipiant.--El in jpsas mansiones
iocis, id estin <ecclesia,.-vel .ubicunque inginiuUse. iiilra.Jpsa daustra,- nec clericus,. nec.laicus biberef
.conjurixerint, et. ratio pra3stat;\exceptis Jiis, quos-, . n.eemanducare, necôrmire,. noif pi_esuniant,-iiisi
episcqpusjnjaliiqregradti epiistiluerit,.ycl degrada- . jpsi clericLqui in ipsacongregaliqiip,suiit,.aut. illi-
yeril,.ceriis ,ex- causis;-.reiiqul omnes, __utdiximuSi, cjericl qui ihidem in ipso-claustro per jussionem-epi'..
-
Jta. ut ordiiiaii sunt, ord.ines suos custodiant. Junio?. . scopisuiseiiioribus ,suis fleserviuiii. Et \qui deip.so
res igilur prior.es suos lionbrent, ifriores-.? juniores t clero unuin ciericum. in. ipjsa -clausti-a, ut diximiis»
.suosin.Deum diligant..,,- ..,. _,. .;-, ..''>: "'. v Jjabuerit, hoc praevideat; ut planeiairi ctim reliqiiis.
- \Mn jpsius auteni appellatiqhe nominls.nuili liceat_ ^ veslimentis habeat, ,.et.diebus Dominieis, yel reJiquis
""
alium.puro noTniiie.appellafe, sed, secundum -con-: festivi.alibus, in ecclesia pei vestiti injordinibus suis
stiiulioiiem.sancise Ecclesise, sedis apostolicse, .vocett stenu ,,.-..,,..,.- ...-. _ _;.-. j-.
eum, .n_ome,ri .suum, ,:prius addito ct miuisterii sui[ _ .... -CAP-.iy,—De-complelorio'.vel lacilurnilqle.. .
-gr.adn',qualiscunque.fuerit. Ubicurique: auferii se.ob- .."Ut ad.conipietbriutrioriinis clerusqui in ipsa.con-'
yiayerit s.clerus junior, inclinalus a prioreJjene---. gregatione est yenjatj.ei omnino'omiii tenipore inci-
dictionem-pelat;.e.tsisedeijtem.iiiveneril, iranseun-. .piente iioeie.primuni sjgnum ad completoriuni sonet;.
ie.inajore_m.inpr surgal, et del ei locum-sedendi, nec3 -e.icum,primilus.illu(i sjgnurii, qui ad-_hocprdinatus
prsesuniai.tjunior consedeiê,nisi.ei, prseeipial. seriiorr fuerii,. auditum feceritj staiirn, ubicunque.fuerint, ad
suus; ut Tiat. 'qupd scriptuin est ; Hbhqre Jnyicem- _ :eoru.in clauslra yeriia:_it_-;ct.cuniHerum ipsuin sigiium
'
pwveiiienits.iilom.xn). .. . .... -',",--,,~•. , audierihtj.sic. omnes Jn ecclesia „1 saiifiii, Stepliani ,
- P.ueri
paryi, vjel adolescentes, iiroraioriOj-vel.ad I .si!it,.et,tunc _'m,,Dei noriiin.ecompleiorium cantentv -
^riiensas, cum disciplina-ordi.nes.subs ctistodiani, Et poslqu.am compietorium caiitatum babueriiit.,".
foras .auieiri,. V-ubiet ubi -custodiam habesintdisciT. ppslea non..bib.ani, riec.manducenl usque in eraslir.
plinami . . ..... .' :_ ,,.-....,;,. -niim legitima hora;.et.omnes silentium teneant, et'
-CAP.IIL .— Utjn Ula clgusira oimesin.uiio dor-. |, uemp cuin ,al_er_oloquatur.usque niaae pbst pfimain
_' "-';-' miqnt. -_ .cantatarh, nisi sinec.esse;-fuerit,,g.t.h.occum suppres.T
,. "Tta insiituinius ut in illa "ciaustra ille.clerus cario- sione vocis cuiri gratidi.c.auiela., ut de illa alia nia_n-_
.icus, qui subîpsq ordine, Deo adjuvanle, vi\eree sione.quse juxta'est sua.yox ripn audiatur; et qui d§
Jeberit, ut omnes in uno dormiaiit in dormitorio,, . iliis adcoriipletoriutrinorifii.erii, posiea Illam noctem
praeler iilos quibus episcbpiis' licenliain dedefit, s"e- - non pi-csuinat illa pstia:furidere,.neb";per ullum lo-
." curidum quod ,ei raiioniibiliter. visurri: fuerjt, ,ut jna cum in ipsa claustra..iligfedi,jarifequamad :ribeturnas
Ipsa claiistfa per djsposiias mansiones dormiant se-- veiliani, Nec arcbidiaco.iius, ;hec <pfiroicer.jiis;:Tiee
paratimj el per singula leeta singuli dormiant, jet mri. .JlleT.s.i.i.a.riusulIuin_cqmnieaiuin_'exiii.de_d.oi__are pos-
dormitoriosimiljter separatim dorfniant, mlsti cuma sint, ut post compietorium aliquis ibi ingrediatur,.
h ;A\-.,qnemcunque. , ~ e Al., minores.
' .<.*'. ". .
t.-Al., detesiakilem inimk_triique'Deisuverbianidbb f Al., Jpsoruht: .•".._."_:_.«-—"._ .__._".
-
eisretrqhqnms::*_.;., ••,.-.\. •, -..<"._-•'., ; •'>_-,-.;___: .£_ki,,ciems,juniorincliKelur:ela-,-.j-, ...... —
b A!., tnissas, ;".,-"._:-_ '
:A\k\./ei.pnliu.figidiis.. ... ,.;,-„ .'.,... ... ....: :.' "-\ ' -"" •, .
. ,\\:'i\ Et lioc :'e't qiiaediimalia ex. regiila saucii TJeiie- - *'k\:,'e_lubicimq-ie'fii'eririt\. ; ""'""j " *: -
"!dietifexpfessa.ndtaVIi p7!*Da*t_Ji6"rius\:-~~ :*":- '_';.?. "\ .'jlfiaeii^
-="<";* Meiensis"uibis priiiiaria basilica: ••". •;£.
.H.Pi.-.-_•_._.'_._: , •. .:_ //' : TiEGULA;,aANON!COI_ UM.W-' \ .• -[';:-- *:-•. .'' :'.•'' -r.-'i1fj2-
«isi ad nociurrias; -riisitaritunvsi taliscausa evene- A beeurrerepossin.i.-currisunimafesliiiaiipne veiiiant";
rit, quod necesse sit ut liocille "arciiidiacohus, vel et. si lohge ab ipsa ecclesia ialiquis hierit,- ifa rit ad'
piimicerius,"vel.qui ttinc temporis exindeprsevide- ojius Dei per hofas-caribriicas-qccurreie non possit,
rit.! ad illum cpiscbpum pbs.sit dicefe pfo qua 'caiisa archidiacomis ifa essepefpendit-; agatopus Deicuri1,'
hoc""facturii-'fuissel; etVsi-itaesl qiiod riecesse sit. tremorediylno ubi:tuncfuefit'; 'el"prsevideat afehi-
tuncTieeiiliam babeanl introeundi ef exe'undi.<Et si" diacoriusj.yel primicefius, _\eh custos ecclesiae, u
coriiigerrt utopussitpost compielbrium aliquacausa illasigna horiseonipe.lentibus.sonent. -;*.._ ;. .< .
in'clausifa nuniiafe, lunc- ad iJlifnr custodeftTtle ;---.-,.;..CAP, _V'II.—:De.sdisciplinupsallendi,, ... '-.._.
sancto Siephano veniat,.ei illi patefaciat,,ei ipse hric. Ubiqne.credimus .;diyinara ,bsse prsesbii.tiani,. ejt
in cla.ustrq nunliet. El si (qupd_ absil) eyenerit ut bculos ppmioi :speculari..bonos .ei.-malos^nTaxitne
rillqs de-ipso clerp, qui.ante cqnipletorium in civi- t.amen hpc sin.ealiqua dubitaiionecredainus,.cum:ad-
tate venefilj aut arilea ibidem.fuerit, quod siausus ppus divinuin..assistinius;-___j.j_ideq. seiiiperimernores,
verprsesurnpluosus, aut negligeiis, s.uadenle diiibolo, simus quod ail propheta :-ServiieDomino_ intiriio-l
fuerit, ut in civilaie aliqua n.ogte.alieubi m_iiie.at, re, el exsutiateei_cuin.tr.empr.e(Psal. 11)1,Et iteruni :•
nlsiin sua. clausifa,- si.uria y.ce iioc feceri(,_si pro ''-Psallue sapiehter (JPsal.TLixi). Et : In conspeclu qri-
yiiio faciurii rion esi, yerbis cqrripiatur; elsi.itefa- " gkloruin psatiam iibi (Psal. cxxxvu"). Na_nsi,.cum
yefit Ipse clericus, lunc ipso die.sjl.in pane ciVqua... J" hbhiinibus poieiitibus volumusaliquasuggerere,
et si teriia _y_.ce hoc fecerit, tres di.es in pane ef aqua liori pra.sumimii_misi crim huthiliiate et reverenlia ;.
. sit;:et si.amp.iiusboc facere.prsesumpserii, corporali quarilo (riagis Doriiirio-Deotiniyefsorum'.cuiri oriirii'
discipiirise, suujiciatuf, sic.ul. cseieri .timeant ;._et si < liuhiilitale et puritaiis devoribije,supplicaiiduni est?
aliquidr-suadeiite. diabqlo, per boeretardaveriiil. ,ut illud ,,in tiniorecurayimus, seciiriduniquod Romanii,
aiite cpiripletoriuih in civilaiem nbii yeiiiat, utliceiH Ecclesia tenef, et nostra syribdus judicavit^ ul clerus
tiaoi Jiaberet foras elaiislra. e_.se, et hoc cpiscopus,'. npstef.in ecclesia, quando ad.opusdiviiiuni. assistit,
aul.afchidiacbniis, vel primicerius,,.invesligare po-. nisi iiijirmjtate cogenle, baculpsiii ' ecclesia maiiibus:. '
" »
lueriritj ille clericus qui ljoc yiliuni Jecerjt, aiit. liqnierieaiii...- .' , '*/'..',; • <-,,.; '. •_
'excominunicetur, _aul -corporaii. disciplin_e subja-: ";. CAP.yill.—,{/. ad capilulum quolidie vettiant. .
eeal,;- "" ",._, .•".."." ,.-•. ... ^Necesseesi, ut quotidie omnis clerus-canonicus
_" CAP.~I.—Deofficiisdivinisin noctibus., . ad capiluluni veniant, et. ibidem Pei verbaaudiant,
.liiemis le.mporibiis, id.est .a.Kaiendis^.Noyenibris. et istaminsti.tuiiunculam nostfarii, quampropterillb-;
tisqueTn* Pascha, juxta cbnsideraliohein rationis,: r. rum" uiililatem. ad eoruni aniinas salvandas. J)eo,
amplius de media nocie pauseiur, et jam diges.ti. ad auxilianle, _fecimus_.unoquoqtie die al.iqtiodcapilur,,
vigilias surgant; flriitis iiociuniis, dicant versum,. luin exinderelegant; prseter,,laniun:i die Dominicb;.
R Eyrie eleison et Orationem Domi.nicain,.eijaciant. ei feria quarfa, et sexta, iractatus.et alias homilias.,
iritefvailurii; excepto diebus Dorninicis.et festiviia- vel quod sediflcet audientes, ad capiiulum legant..
tibus" sancloruiri, juxia considefationem episcopi, ideo aiitem quotidie ad capitulum omnes yenirecdn-
.veTquisub ep b sunl, id est, qiiadraginta, yel quin-_ sliluiriius, ul et. anima verbum Dei audiat, el quod.
~
qiiagiiita psalmos" possit canlare, qui _hoc ordinat,. episcopus, verarcliidiacbnus,- yel quilibet tunc prae-"
d esse yidetur,,ibi(iem quod-jubere b.abel, jubeat, et
ût-cum ei visuin fuerit et hora permiserit. Et qui
psalieriurii, yel lectibnem :aliquid indigent.e ntedi- , quod conigere corrigat, vel.-.quod faciendum sit.
tationem inserviant, et medilent.in ipso. irilervallo ordinare sTudeat. Ipsi auteirf clerici cum de p.rima
tjuippssuiit capere, ei qui non .possttnt, in ecelesia cantala^ ad mansibnes vadunt, statira sibi parare
omn.es arif. cauterit, aul leganl, ,et non prscsumal festinent, ut quando-sigrium audierint. ad capilulum
- aliquis in ipso intefvallo "dormife, nisi infirmiiale pstrafi cum celeriiate vehiant;-et 'brnnis" clerus, qui
cbgenle, et hoc per.comrnealunr faciant; et qui ali- . Toris clauslra esse videtur,<bt in ipsa - civitaie con-
ler fecerit excoriimui]Iceiur; feliqui pmnes prdinem D sisluntj.omhibus diebus.Dominicis ad capi.tulum ve-
vigiliarum leneahi usque ad maiutinas diclas.£ Ilora. niant paraticuni, planelis, ,yel vestimeritis officiali.-
prima omfies in ecclesjasaneti-__iteplianicanienl pri- b.us,.,siculbabel Ordo Romanus. Et in;ipsis diebus
mara. -,• _ . ...... Dom.inicis,- vel 'Tesiivitatibus.sanetoriim prieclarisV;.
CAP..VL-r-f/ômKes horascahonicas qd qffwiumdivi- . oranis ipseclerus, ut clixiraiis,qtii forasclausira esl,-
'
- num venianl. -~ , ..-* : ad.nbct.iiriias el ad maiutinas veiiiarit, et jpsisdiebiis,\.
Ad boram divjni ,officii,;mox ut auditum fuerii stationibus suis paraticustodiant, ut uriusquisque iw-]
signum, relictis omnibus quaelibet fuerint in .'maiii- oificio suo siet, do.nee missa peragitur; et si aliter
bus, qui sic pfopinquo de illa doirib sunt ibidehi . fecerint, ab. arcliidiacono, yei .priiriieerio, excbmmu.-
a Al., Exsultabtini sttncii in gloriayiiwlExsutlenl f Hsecexpunxit interpolator
' aiiis additis, ex f.ap.
justiin conspectu Dei.. -'< ; --•-'.- - I5i cnncilii Aquisgr. ..,*,'; \_ '•'
b Al., esl deinde. "--. • .,- - -.,-'. : ' " ';
'•-' ".. ;'. :, :;\ .,-'•'" \ .'.-
' h\.,4iligenlia. J '
c Al.,.possini mutaix secundum quqd visum fuerit A\.,~boiiislioniinibusvel-poien_ibus:: . ."
etlwfapermiser.it.
' ,' -_..'....>... :,;- . i Expuncta sunt ab interpolatbfe qii* sequuritur " ".
e AI., psallerii vel iectionum. .-<.;-.:_..•. cum toto fei<e.capi<eproxime conse..|iientt:
K\.,_medildtioni.ihsemnliir._: .'',•_
i.03 S. CIIRODEGANGlMETENSIS EPISCOPI H04.
- niceiilu.r, auteiiani sl neeesse fuerit corporali disci- A } CAP._XHI.^l/r in conqregatione i. elericorum non.
plina. subjaceant. El in ipsis diebus Dominicis,"ut _ . . _ ticeat alleriailerum defendere..
diximus, et festivilalibus sanclorum prseclaris, bm- . Omnimodis cavendum esl ul pro.nulla occasiono
iies in rtfeciorio cum alio clero reficiantur ad inen- prsesumat alter alium defendere, necquasi pareritelae.
sjas quae.-eisordinatse fuerini.. ; .obtentu, aui aliqua amiciiia. a_ut_familiarilate,- id a_
~ canonicis pra.suniaiur, quia gravis occasio scandalo-
CAP.-JX.—De bpera; maiiurim quolidiaita.
~ rum in coiigregatione ex lfae causa Oriri-solc..,Quod.
; Otiositas iiiimien e_i aniinse : prbpterca decer-
si quis bajc tra.isgressus . fucrit, .acrius coerceatur,
Kirtms ut ad jussionem episcopi;rvol arciiidiacnhi,
seu primicefii, vel qni ab ip-is ordinantur, clerus. iit caeier-itimorem liabeani,. <._ " -
de capirulo ad opera, ubi eis Injungiiur, exeant, el ,.'.-- . CAP.XIV'.—De cqnfessionibus.
cum bpno animo absqueniurmuratioiie obedieiifiam Horiatur nos Scriptufa dicens" :•Rcvela Doniinb
nonl viam lugni el speraln eum (Psal. xxxvi)..Et itertim
" suain expleaiii; ei quaudo conimunem operani
cst neeesse facere, pbslea* unusquisqtie quod opus1 , dicit: Confileinini Domino, quohiam boitus, quomant
Iiabet faciai. ' \
in smculum-inisericordia cjus (Psal. cv). Et iierum
CAP.X.—DI*proficiscehtibiisiri itinere. 1Tjjpfbphela ait : Detictum meum cognilitm tibi feci, _.__
- Quicuiique ex clero in iliriere cum episcopo, yel ihjusliliasmeas nqn abscondi (Psal. xxxi). El iterum :
alicubi proficiscuniur, ordinem suum, in quantum Dixi, pronuntiabo adversum meinjusliiias meas Do-
iter velraiio perniiserit; non.negligant. Etnon eos minb; et Ju feniisisli impietaiem peccali ritei (Ibid.);
debent praeterire horse constilutae, lam de officiis etitem : Confilemini alteiuirum peccata xesira, .ut
divinis.vquam aliunde.- . - , " deicantur (Jac. v) ; et alibi :Qui abscondii scelera
_sitd,non dirigetur;~quiautetri ea confessus fuerit,salr
—
CAP. XI.* De zelo bono, qtietn debent servi Dei vavit animdm suania morte (Prov. xxvm). Et Dnriii-
habere °. :'-
nus iri Evaiigeiio dicil : Agile pmnilenliam, appio-
"Siciitesl zelus-ariiariiudinis -malus, quJ separat a pinqualenim fegnuni caloruin (Matili. m). Ergo"ne-
Deb, et ducit ad infernum, iia esl zelus bonus_qui' .cesse est ut dUm modo stiadente diabolo multa eonira
separataYitio, el ducilad Domiriuni et vitam_a_.er-. ..vbluntaiem Dei, vel corilraDei prseceptum, cbmmi-
iiarn. Hurie ergo zelum fervci)iissi.no amore exer- siirius, ut perveram confessionem, et vcram ^ eriien-
ceaiitservi Dei, id est, utlionorese invicem prseye dafionem, sicul Scriptura docet, emeiidafe. debea-
iiiaiil, et infirmilaies suas, sive corporum, sive mo -mus. Sancii Patres, qui perfecii Tuerunt, ita coristi-
ruui, patieriiissl.He lolerent; et si qua .vitia d repri-. fy j luerunt.uil de pra-.senie, cum aliqna.cogilaiio riiala
nicnda sunt, vel casligatio adhibenda, cuiri his qui- iricorde servoiuni Dei,'suadente diabolo, eyenerit,
biis hoc corrimissiim est vid.ere in boniiale coriseii- slalim per huniiiem 'confessiOne.mJ21suo priori cbnft-.
"
tiaht, jfet-eadjutores l'ei, ut ait Apbslolus, exislant, feri.d.ebefent.-:. "\" ..;"'
giialiter viiia, si qita fuerint, possint dfestrjiere, adl .- ^NosTtiodo. desidiosi et" fragiles, qnamyis per
melioreiri sialum ununiquemque provocare-, quia',< tolum eqrurri vestigia nori sequamur, necesse est ut
sN.riptuhiest : 'Qiti diligiiis' Domihurii,, odite mdlum, .vel exaliqua parle.-juxta quod Dciis-pbssibilitaiem
(Psat. xcy); ria"m,r/!(iditigit iiiiquilalem, odil animdm, nbbis dederit, eorura vestigia iniilcmur, ul per veram
s«r(m;nam ille aiiimam suarri berie diligit, qui se5 . confessioneiii regnum Dei habere niefeamur. Iia
"custodit, et alios ad exeinplum bonse conversatioriis5_ constiluimus ut ih anno, vel binas vices clerus nosier
etverbis ei bpcribus f irahii. conlessioiies suas.ad suum episcupum pure facial.eis
CAP.XII.-.— Ut non prmsumat aller,alterum cmdeie,' leinpuribus, uiia" vice in inilio Quadragesimae.ante
.. atil excomnmiticqre. . . Pa'scha,TIIa alia vice a medio niense Augusto iisque
Kalend. Moverribris";inter:° bis diebus cuin rpisco-
. .s.Vetetur. in hoc. canonico ordine omnis prae- pus licentiam habuerii, et- chi' necesse fueril, alio
sumpiioiiis occasio,'.jube.rhus atque instiiuimus ut1 D iempore suam cbiifessioriem adepiscopum, vel ad
. liulli liceat quemquam parem suum ej.communicare3 - aliiiin sacerdoiem ciii
episcopiis decreverit faiiere,
auic_edere;quanivis.aliquissua prsesumpiiqneipsumV . quandocunque voluerit. et bpushahiT, faciat. Etcui
.'- ad libc Mrritet, aut in vcrbis, aut in factis,"'non "csl1 peecata non impediunt de clero omnibus diebus Do-
*suurn .:adjudicare,.sed ad' priorem veuiaijillese-- "- riiiiiicis et festivilalibus prseclaris debent corpus et
cundum ordinera ipsam causam defiriial; et qui hbc2 sanguinem Domini nosiri Jesu Christi accipere, quia
iacer.e pnr.sumpserii, ab episcopo, vel-ab eo qui sub3 Doniinus in Evangeiio <licil: Qui manducai carnem
ipso'est, judiceiur. - - - ''," .. rixehniel bibit sanguinem meum; in me manet et ego in
,a k\.,opere quoiidiano. 1 Al., advindicare. _..„"','•
• i' Al.,:'*a_ionicoftim. '
\k Susque dequevertilbmnia mieipolaior.- . . ' , "
c Al. add. invicem; *. , ,< : Al., hiimililgleiii.
" _'
d M.,.repertafuerint. ',--.''' 1 Al., deihceps. . _ .'".';"
• Hinc supplenda Editio viilgsiia. ^: "** cilo vel - -
: fileiidose in lidiiis tradit. . - Al., epjscopo yftvft. \-. *
* _B Forie,tit vilelur. . \ . **Qusesequuulur in Ediiis desid.eraiilur..
- - -'.
" °.Leg.,7.os dies. . -.- :
* Al., hicitel, -
'
1105 _'"_ REGULA-CANOMCOaUM'. 1106
eo (Joan. vi); nsm si indigne qriis sacrosancta niy-ie- A. , CAP. XVi. — • De hisqui~si_iejuisibnejttngpntur.
ria sumpserit, -hic jiidicium sibi manducat el bibil cxcoinmunicalis^ '-'.-''
. Si quis "frater < aliquid prassumpsefirsiriejussio-
\{I Cox). El si uJlus de lelero, quod absit, quandb
«uaimcohfessioneni subepiscbpd facit_ ut sic replelus ne episcopj,. vel quisubeo sunt; clerico excommu-
sil spiritu diabolico quod aiisus sjt ,de suis peccatis nicato quolibet modo >e'jungere, auiTOi|uI"cum eo,
aliqna suuni episcopuin celare, etvadit quasiper aiit mandaliini' ei ,'dirigefe; aiit liiieras, S.ubjiciatur.
" " *" •
alios sacerdoles snas' cbnfessiones donando, et.vtilt excbmmunicalionis vindietse:
suum episcopum absconriere scelera^sua,- quia timet CAP. XVII..— Deêxcbmmuhicalionecorporttmi
ut reriioveaf eum episcopus dergradu, et si adhuc in Si quis cleficus-.cotitumax, aut inobediens, auf
graifu iioti est, non aceedai\ad-graduiii, vel R ad - superbus," aut- ebriosus, aul detractor, aut cbntra^
cbrpus-Dotriini promoveat eum, aut illa vUiiixlebeat dictor;!aiiirebellis,autcoritenliosus, a.ulmurihurans,
persequi^ si episcopiis hoc per qubdlib.et iiigeiiium . aut iiidicluiri'jejuniurii'transgressus fuerit, aut ad
"
mvestigare pbluerit, ei apprnbatunj.-ei.fiierii,-corpo- crucem .stare jussus contempseril, aut increpatus, ve-
raiem disciplinam, vel carcereni, patiatuf, velaliud niarii noii pel.iefit, aut in aliqiio cbiilrario consisiens
quod episeopo visum fueril; juxla niodum culpaB,\ul- Jiuic pafvulce instiiuliunculae'et praecepi.s,- episcopi,
csejeri mefumTiaiieant-,et in iale:scelus nrm cadanl, B vel qui sub'eo sunl;coiJteiiiptor fepertus fuerit.hic
t
quia'" nimis improbtis esfqui anle "Deioculos peccat, secundum Dbmini'"npsiri.pr.fceptuiri adrhoneatur sc-
;et Kojjilnl-cbrifitefierubescit, uhi Deomisefanie de itiel ' et secundo-secf eto a senioribus suis; sinon
ipsopeccalo debet accipere ctinsiliuinsanilalis. ;emendaverit, ohjtirgelur publice cor.imômiiibus-;si
"-"- CAP*.XV. —_J)e gravioribus culpis. _ "vero hequesjc *se-correxerii,"siintelligiiqudlis poeiia
* sit, exeommuiiicaifbriisubjaceat; sin auieraimpfo-^.
Si quis clericii-Tde ordine canonico-c"grayiores
eulpas comniiscrit, ideslJiomicidium, fornicationem, lJus.est, aul minusinielligeris, yel.iricorrigibilis, viri-
dicias * .
adulterium, furiurri,- veihis siriiileununi ex prihci- corporalisubdatur.
CAP. XVIIL — De-his. quiin quibusdam levioribks
"palibus viiiis commiseril, corporali.casligatibniprl- _ l delinquunl. -•:". '•'...
. milus subjaceatj deinde quahto tempore yult episco- j Si quisin
clero.ad.opus.Dei, vclad meijsiiin.tarda
pus, yel qui .sub eo sunl, carcerem vel exsiliurn
oecurreril, aut pfo aliqua causa senior suus.-psaltrio-"
paiiatur, sciens illara terribilcm seriteniiatn apostoli diam.--.yelmissasca-ntareqrdinaverit, ethoc miuime<
dicentis : Tradere iiujusmodi hominem iti interitutn -
impleverit,
cafnis', ut spiritussalvtis sil hidie Dotnini (I Cof. v). , -aliud.quid elsiffegeritquidpiaffi.aiitperdiderit,vef
El dum in ipso carcere esi, nullus ex clero iri nullo excessefiti etuon yeniens.co.ntinuo ante
aut qui.sub ipso sunt, ipse ullrp satisfe-
ei jongatur" conspiiio, nequein 'colloquio, iiisi cui Q episcopum,
ceril,. et prodideril delictum.suum.dum per aliurn..
prior jusserit solus pefsisleris iri po3i_iienlioeluctu
est. - coguitum -<fuerit,. majori subjacea.t emendatioui, se-.
qiiandiu priori yisum cuiulum modum culpae, -sicut episcopo, yel qui sub
Egressus <\e cafcere;. si episcopo, vel qui sub eo eo"sunt,.- visuiri. fuerit^ narn si ipse sponle corifessus
visiim -
sunl, ftierit, agatadhuc publicar)] poeniten- - fiierii, leviori ut diximus.
siuiul-et a .subjaceat-. emendatiobi,
Tiam;id est, s.uspendalur-ab bratqrio securidum tnodum-culpse _..•'' . •
<=missa, et oiiinihus canonicis horis veriiatantebsliun.
CAP: XIX.' --r -Qualisdebeqt esse modus excommuni-.
ccclesise, ubi "pfiof jussefitjacens prostraius omiii,..... . ; ___ calionis.. . ",
f - '
corpofe ante ipsurii iimen eccleshc, usque du.m Secundum. riiodum culpae.excommunicationis vel
.ingrediurilur biimes, et poslea.erigalse, slel ibras (Jisciplinse-debel exteiidi inensura.qui culparuui,
ecclesiam ante ipsum ostiiim, impleai iiii officium mo.dus iri episeopipendet.judicio,yelquisuheosuiii.
suum in quanturii polest. Egredienilbus de ecclesia Neqiie eniiri iiqui in gravibus peccatis iriceduijl, vel.
simililer proslratus jaceat, usque dum omnes egre- bi qui in levibus quibrisdaintlelinquuni, a-qgaiiier.,
diunttirfbrasVel jacens', velstans ' * arile ipsum limen, judicandi.sunl; sed secunjiuin. morbum,adhi.benda
,cum nhllohomine loquatur. ' ,' '? '•">" est riiediciria,x ^qtiia nec pius medicus sao3,liVu'nera,.-
p
.. Pe abslirientia vero, quandiuvei qualiler-episcopo nec -qui aceipere 'spirituale medicamentum • renue- '
visum fuerit, vel qui sub e"osunt, 'mensura.yeibora, flt" sauitnlem spirilualis. medicamenli. consequi po-
viderit ' - '
qna*ei compelere; neque a quoquam beuedi- test.' - -'-" .-' "'.-.' \ \'. - • -
«atur, usque dumreconcilietur;S\Qui dum vocatus " CAP..XX. *
•*-/)' qwdrdgesima. observationibhsl .
yeiicrit ad-fecbricrliandum- _inie-episcbpum:yei cle- . iiieetomhiriempore vila:Cliristiariorum.simplex
runi cum brani hurailiiaie prostratus bmiii corpore debet.esse et sobria, maxirae tamen religiosis,_nen-
in terravpelat ab omnibus veniairi, el episcopus se- .tibus conveiiit, iit his diebus coritinerilius vivant, el
cuudum ofdinem caiionicuiii.eum recbneiliel. . - sedula. feer.vifuteDeo"adli_ererecoritendant!.Ideoque
0 Forte, a corpore Domini removealeum.- * s Sequentia, ciim cap. Ib*omisit iulerpolator. -
<>Hoc. apophihegma non 'omisit subjungere in- ,l •" '
. Forle, aticui. ' *,. \ .
t.efpolator, sed alte.fa pane mutilrim; , 1 Al., bisel ier. ':'"'
'" Al., crimen. \ ''"
culpm i "Al.add. cuipis.
-* A'L,graviork
pmnitentia- luclum.
,,
<".--' k
.
* Al., mensa. . * Aliaquaedamtninexuit interpolator. -.
-.-,"•. ;r.Forte, quia aliter riec piiis, etc." . - - \.
T I.imilemiri Edit., mintis recte.
I.K.7- r S. CHRODEGANGl METENSIS EPISCOPI 3108.
tlecernimus in illis quadraglnla diebus ante Pasejia A J quia dum, nos.elclerus noster a Penlecosle usque
"cuffiflmiii puriiale roentis c_i,corporisnoster cler.us,' . ad pciayas ip.sius Pascha secun.diim, vel ad.veuiuni.
Deo <*jubente, ."iHquanlunV poiuerit, .se custodiat. " Spiritiis "sanijti devota m.erile celebnare_videmur,,iit
De. eibi ameni, et. potus pei,cepiionp, in .quantum his sacraiissimls oclo dieb.us clerus .sancli Siephani
Debs aiixilium \dfldefit, parcitatem habeant; id es.l, jj.roipmariyris., v.el fiqster,.ljcenliarii Jiabeat-carnem
ut;_fluotidie, exceptis Dominicjs diebiis, a capile edehdi, ;exceptis illis.qui pro.eompendiqanimarum
Qhadragesima. visqiie iadsahclum,-pascha,.post di- suafuiii et. poenilehtia- indicta se -absiinere.yolue-
ctain yesperam in refeetiqne.seniper reficiant,; etab,i, fint. \ .. .-,'.„ -, •; ."- ,-:•',,;;:•;. >:<_
_
illis cibis se abstineant,. v.ej.polu, sicufjep.iscopus . , . , CAP.XXI. -"rrDe.mensk.ordin.andis_:,,;,,.:..
cum ratiorie conslituerit., El alicubi, neque iu ipsa s Prinia_.men.sa: episcqpi cuin. bospilibus el cum
ciyitaie,. jieque. in inpriasteriis,.yel,quib,uslibet.l6cis;. peregrinis sit, pt Jbjdem ,ar,cliidiricoiius,.ye!,quibus
vel doriiibuspropriis iiis-quadraginta.diebusreficiani, e"piscbpus jusserit, sed.eant. Secunda;.mensa\cum
nisiforie, si ''Jqnge. fuerit; ut lioraeompetenlead. presbyteris, Ter.tia cumdiaconibus.-Quarta cuin siib-;
clbum suuni .accjpie.ndhm.-cum-lfairibiisadessenon. diaconibus. Quirila cumreliquis gradibus.;Sextarcum
potuerit; turie propler ijiain necessitateui liceritiam;: abbatiijuy,,vel quos, jusserit prior. in.septimareli-
liabeaT ,talem cihura sum.ere, sicut reliquus.clerus ; .? : ciant. clerici canbnici, .qui-exlra claustra in ciyitale
ei.hoc .provideat
' ul .lioras,:Competenles rion anle- commanent, -in.4iebiis Doriiinicis,yel festivitatibus
cedat. ." •;' , .",'-':'";-..'.-.• ,; . • - '-•'. pfseciaris: Cu.in autera-fliora- refieiendi venerit,<ct
. Leciioni vero; fratres in, liab.Quadragesima , <"a,, signiim ai refeciorium spnuerit,, ,tui]C:{ratrescuni
prima.di.eta.usque acLierliam plenam yaceri_.,.etfo-. . festinatione illuc.adyeniaiit, ei.simul in refectorium
ra.sqlaustra, nisi tantuni per illas ecclesias.qiiseinfra. 'introeant,.siniul,que :orei,it,,ei Vj3rsum.*dicant;-el.ciini
domum.sunt non egreoTantur, nisi si neeessefuerit,».„. episcopus, yel "ajius.sacerdqs,,benedictioneriisupe_.
el cpiscqpus, autqui subipso_est, judicaverit, utTia.t... ffleiisas.tradiderit,. omnes 4Hien:respondeant ;,et;ut:<
quod fieriduni osl. <iEt pos\tej.iiamtunc femporis, , dispositus, prdp\esl, uiiu.sqiiisquei.adsuammensarh
eapitulumJiabeant. .'. ..-.-,--__.....;'.:;':.-.:":_ \.; a.ccedat. ..'. ...' .. . ..,.. ..,,,:-, ......- ,;.-,'- ,'. • : -.
___-Pasciia 81116™!' usque ^d 'Pentecoslen bis indie _ Cler.iis.verq.jp .refeelorio omnino sjleiilium leneat:
reficiant,. et carnem mauducandi lieentiamhabesint, hiierirri . qiiod exinde fora.s egrediuntur, qualiler.il--
nisi ^pbenilenles,prsetertantuiif <*sexlaJeria:. A Peii--- lani Jectionem divinara possit audireetin cprdeme-.
leeoste vero : usquead - iiaiivifatem saricti Joarinis difari. Quia sic esiiiecessejit.quando .cibuni corpo-.
Baptistse similiter bis in diereficiant, et a carrie ab- ._ Talem.recipit,.et lune.anima cibospirituali reficiatup.
stirieaiit usquead -ipsam missamVA haliyilate verb Et leclor, „et ce.llerarius, et portarius, :vel jseptima;-'
sancti ioannis usqiie ad transilunisancirMartini. itri' ^narius, yel qni ministranl.quaiido episcopus cum.'
sieut antea bis in.diefeficiaiit, quarta, el sextaferia; ; elero in reJectGrio.re(icil,,antequarn fratres.in refe-.
a carneabstirieanl. Ab.Jpso-veroffansiiusariclI-Mar- •ctorium \ veniani, rnistum dep_ane.et.pblu aecipiant,
lini usque ad Nalalem Domini a carne-omncs absii- ut grave.eis.nqn sitjejunium sustinere-inierim qijbd
neaut, et usqnead noiiam jejuneritbmriibus his die- clerus reficit. JSiam leeloflegatjUsque.dumjtisseril.^
bus. et in refeetorio.reficiani. Post Natalem Domihi prior, ut explealjectiotiem. .,, . '. '..; , <-
usqu.e in caput Quadragesimse,' securida,etquafla, Iiiud omiiino. cayenduiirest, ut neque sacerdotes,"
-
sex.taque fejia in refectorio:atl noriamreliciani, reli-- neque diaconi, ,neque,.;subdiaconi,, vel.quilibei de:;
quishis. diebus duabus vicibus in eodemfefeciorib clefo cibum, nec aliud qiiod.admariducandurarvel
reficiant. A carrie-yeroquaf.a et sexta fefiahis tenU bibendum perfiiiel, .sine jussione episeopi de.rcfer
poribus, 'abstineant.'-E°l si- dies*fe"s(usinliis duabiis" ctoriq pbrtet.. ..< - -. _ -- -- , _:-.-, .-...:
feriis lalis ycriei'it,si pefibiseril prior, cariicfn 'rriaiiT": Et.JioQ e.avendum est, ut anfe.Iegilimam hdram,
ducenl. " *' " ' . ': . .. nisi illi qui hoc-providere delient;
.'\-°.'-..'- . nequecad maridUf--
E Prb infirmiiate verd cleri riostri consideravimus j. candum, ne"que-ad bibendurii in refeclorium .inlrare
ut si iri" qriarta vel sexta, feria; seriin rcliquis;aliis ; nori.debent sine jussione episcppi, auljpii tunctem,-
tempbriliu.s, quales coiisiiluimus; ui<ii carneabsii- . pore praeest, iieque cellerarium contra rationem in'^ .
neant, ueeesse esl, Ticeiiliani habeat'episcopus,"aul . quietare^sed Tiqris competentibus peianl qiisepe-.
qui sub jjiso suhl, prq ebruni ihfirniitalibus, vel rie; . tenda: sunt, etbenlur.qiiae.daiida sunt. • *'•.
cessilaiibus, aut festiyitatibus consideraiioneiii mil- In ipso. auieiii refeclorio, neque laicus, hequede-
tere, siculilleprijeyideritquod benesii. _ ricus, nisi quj injpsa,coiigregationesuflt,-maiiduce"ni,"
Mihl aiiteni-Aiigliilrarhnb.archiepiscopoatqueeap-., , \aiit-bit_ant_, sine.Jussione episcopi, auiqiiisubcb
pellahb-excelienlissimi regis Caroli addi piacuit,- ..sunt,. Et.iti-claijslroubi clerusadcapilhlum venit,.
:'''/-'' '-' ' -' '
a--Eortejuvarile.- }-__'." .<"V11lg.addi.t9aar.am.
b Pro utilitaiis caiisa. . _ ,.
<= .,..., ;f Prseteririisitjhterporatof, etqusevidentur astici
' Exceptis diebus dominieis suis. ;..""-/ 1 cessore Ghrodogangi Angelfannb' post addita qua>
Al., el posieafaciani,quodcbhgruumfuerii,sive specialem Metensiurn .regulam, etsi: alia orania de-:
in legendo,;sivein operandorla Editis, c. 53, hic ad- essenf, plane arguun!. .-•'•'-*.""".'.". r -•-•' 7; ;* ;
: ;
dilur titulus : De lemporibus,in.quibus"semel qut bis s Toium hoc caput in Editis dcest.' ;
ia die clcrkis reficiendiimesi - -
\;r :
-~m& .. . ;\f- '.'-REGULA CASOiSTCOriuM^ "_*'." \ -, '-|i'.ip
êT-irfrbfeetbrio "fihllusde'elerirJs sefviiofibus," qui A _ caiices accIpiaTit. eV hpc.;superhurim nob"isviileluj',,
"siio*"seiiibriibi -siibjecti "simT,ingrediatur'; nistsi •qiiiaviriiinyaposidtar,efqcil etianisapi}eriles'(Ecc\iiA2)\
Tiecesse-jTuerif, auf eplscbpus, ;**y'ei' qui sub eo stint, quia obi ebrlefas est, ,ibi 'flagiliurii alque peccalurii
'- '-"';'\ '- : -* '/'/': •'* . ist.-Etfliocâdlribneiiius/.utplerus
-jiisserit. - '"..-. ' riostef sobfiam
=\-:- ;- -Cip. XXjI. — De-jjiensarii-cifii:. '"'; • ." brahinbdueai'yUam;\et quia persuadef.e noh.poissu-
- -Quahdb.clerus. ntister " -bis.iri_die feflcit pef" leiri'- • hius ut -viijiiin nbh.bibani, yej lioc conseiiliamiis,,
pbra:. eonjsLiltiihjsicut siiperius scfiplurii est, paiiem "utsaltehi in iilis,eJjfieias rion domitielur, qriia orri-
'-qUod siifficie! accipiat. Pulmentrirri verbadêxiarii; •riesJfebfibsos .Ap.dsiolus"*a"regnoPrii "extraneos esse
Cafnein-iriter-duosmu]istra|iohbib"iiriarii; "eteilfaria tienuntiaV.nisi pef dignarii pberiiteniiam eirieridav)_4
""uria"âccrpiani; .et.si cibaTia nbjr habent, tuncVluaV rihtc. • '.;-'; -;"'-'''"* "<"- -•'."\ ";-:'.'.:'.'.' ,
jiiiriisTi-atibhes de' carne; aiil deJafdo"habeanf\A'fl .-.'.-*' 'CAJ.:XXTVv.—Me septimandriis eoquinm.'.'_.
cffihara.rautein, -aiit:uftammiijislfaTibriem'd.ebarrie " "" r' Gleficicahbriici sicsibi Invicein seryiani,, rit nullus.
Tritef duos.-auturia-cibarjaliabeanti :'."" "*" '"". excusfituf1 a.coquirise.officlo',. nisi f. segrJtudo., ,iiiu,,
Illo teiripore quahdo;quadragesinialem vitani de- iricausisgravis 'utiliiatis pr.ebccupatiisrfuririt.,' quia<
\ b.ent du.cefe/TunGad sextamiftter.duosTraires por- .cxiritlemajbr merces "ef.ciiaritas acquifituf. Iinbe-
- lidricm de fofmatico-.et-cibari^.accipijSDt,e.t.sipisces " sillibus auiempfbcufejiiuf .solatia-. .ul nbn cujri tri-
liabueriiii," aiit. legiirhen, vel aliuU quid,,addatur ,et.. .slitia hpe"faeiajil:,"s.e"d Tiabeantom.nes solatia secuii-
- lertium. ,Et. ad, .c(_eriam;inler;duqs cibaria .u.na,.aut •dum-moduiii.cbhgregalioiiis, aift-positionem"Joci;. \
" . Arcliidiacohus yero, ei'Pfimiteerius,jijeI.celiefa- .
,pqrtjoiieai, de-forniatico accipiant'; et.si Deus. am-.
, plius .deflerit,. cum• gratiarum- actibne-percipiant., , 'rius".;.seu illi.'e;tfes"custod'es eccleVjariim,..unus.de;
-
_Quandp .auteih HIIdie-jiiia-refectjo fuerit,,_iuiic ciba-- sanctoSicphanq,. aiius"de-sancio,Petro'; lertius "de
ria-;-unitlii]ter dtios,. et pqrliojiem deJormalico, et sancta Maria , qui iri nVajoiibus ulilitaiibtis occupaii-
. miiiislrationem*. unani^de.Iegumine, :aut -aliud pul- /•suritv.isti excusentur a coguiria ;.,caleri .aiitem.sibi.
iijeniiifn _,a_ccipian_l^ , etsi coniigerit jquodillo anno..; sub chafilaleirivicem serviant;' "'.",. \ ._..;..
-glandis vel fagina.-no.n _est,:.etnonJiabent urideli--,-:-' '-EgressUrus de «eplitriana Sabbalb muridilias fa-
eeat mensuram. decarnerimp.teRe-pbsteaj.praevideat: cia't;-Tasa mlnislerii sui, "qrisead ministfandumac-
epjscqpus _ji_xlar.quara ;De:us:pOssjbiliiaiemdeder.it...: cepit", saria el riiunda cellerario fecbrisignel, et-si
aut-de qiiadragesimali_ aut.a'iu.ide.;"uiide cpiisoia- : aliqiiid.ei jilis mlnuaium fuerit,. ad capiiulum die„
tionem Jiabeant. ...- ; ...-'"=.."-. ':',:... . .: "-*- Sabbaiiv.eniam peta(,'et vasa , vel qiiod minuaturit:
/: -,:. _^ ;CAP..XXIIL,—-D.eriiensurdpolus..:. - ,.'.-- "êst, inioco restiitia^- et juxta qu.im episcbpus,.:'vel.
_fe-*Quando,b.isin.die edenduqni/fuerii.-.presbyteri arl..;.. qui sub ipsb esi,*judicaverit, pbeniteniiaih agat.\ ;'•,'
sextam* tfes calices aecipiani,.ad.cde'nam,duos.;bia-. * CAP.-XX-Y_; -yBe qrtttidiaconb, 'vei i\'pfmicerio._
coni qni Tn gradu sunlTad'sexlamires;adcceTiaiii '; Opbriet ebsesse pfudentes siciil serpenies ; ei iim- '.
diiqsjûbdiacprii .ad.sextarri.dubs, ad coeiiam diios-; plices sicut cdlithibas, id. esl, "ut sint, sapieii.tes iii"..
T_elimiigradus,.ad sextam duos_,-\adccenam unurn.'•:.: bon6m,et "sirriplicesjiiiiialiiiri ; eldocii "s evangelia -
-Quandqaulemin-die.iiiia__ refectio Juerlt, sicut antea et sanctorum PaiRuinTristiluia canonum", ul possiril
in;Bpra-_sexiar-quando.,.bis;:fliai]d_ucabaHl,Taiitos ca- docere clerumi-iiiTegediviriii, ei inijus'"parv;e Insti- .
iet -: sicse conforment utiion taritriiii '
"lices_;accip.ian.l>; q.ubd a_d_:coanTmfaccipiebani:de* lutioriis,Et blefb,,
potu, boe cellerario remaneai; e_tbmniiio caveant, \. verbis.capacibus,;setl etiam excriiplo, siinplicibribus
ebrletatem..;. .v\-- - \\---;._ --,-__.::'':;-; } -,-.-*- . diviiia. pr_ecepla'.derii;onstrent; qui ;apqsloli debent ^
r.Si yero ..coritigerit-<-quqavifiun*;-nilnus-\fiier,ilyel- v semperservaTeformam.inqua-dicTt iArguefbbsecrd: <
islpm ;jnensuram- episcopiis._iiriplere.,nbij.-.potesl, increpq {T.Tihi.\v)-,idêst,*mjscen.sJempnrlbiis teui-
juxla-quod prajvalei.liripleai^-illi.auteni- fratres jion - . pora;Terroribus blaiidimen.ta, id estjindisclpliriatos -
'
mucciuferitj.sed.Deogratiis.agant,- eisequanimiter:- "el inquietosdebentdurius arguefe ,- bbedieritesaii-:
tolerent.-Nani si esse ppiestnt lanlura iiabeaitt,' tuncrjj.fcmet mites, et.paiieiiJes, -utln melius prbiiciaiii",
-
pro.nulio modo non-.remarieat. El illis.qni se.a: viiio::- obsecrare ,.<negligen}eset cbntemnentes ef superbbs
-abstinerit - prajvidejit;; episcopus; yel qjni sub.e_oest,-:.-- ul iricrepentet cqrripiant, neque bissiriiulefit pec--
ut tanlum. halie_.nt".de\__eryisia_:. jpia"ntjirn.c:_de yinq:--.;-cata delinquer)tium<,-sed mbx ut coeperint oriri, ra-
-habere--debuerai.it;-__.t-._ii .ep.iscbpus./T.blueritad t>u-: dicitus ut :pr_i_valeijt';ampuicii;t,':meriibfes, periciili '
jirascripiaBi mensuram .aliquid ,polus.addere, Jn .ejiis'.;; Ilelj saeerdotis ^de Silb, eTlibhestiofes" quideiii atr;
poiestale..cohs.isiai,;et de-Jcervisi.a.eisicoiisqlatibriem-- -.--," que- intellijjibiles ;pr:ima :et; secunda •admoifitibne
fociat.; Nam ..quandq-aliqiia refectijijcaijsis exigen!i\ -,-yerbis corripiant; improbos aulem ac duros cqrde
bus. venerit, non arnplius conseniiiiius.ad rinain re-.: ac:superbos vel inob.edientes vefbere ,et corpofis
" ! castigatiqne in.-ipsqjniiio peccati coerceani-, sciene =
feciibneni, quam."ut\,suprascripi.am;; m;ensurani\trbs
"* Una au.t bina vice et quadarti-alia inseruitJnter* ;-': •'M.^mgriiudiiiedtiicausd, --*•.__. . -.: - :
: " Hos ut rninus Jhstilutb.
polatof. . _ . _-':'• -'*--".
''-''_---'*" _.'/. expunxit inierpolalOf., '
'• b':*Aiia,jjmniaJn;'viilsfatis'::oc,cuffu"[it,_cap.-'<8.:,! . suo necessafiqs/ '">-.':: ;• '<" "-""';".".-.-."' '•• ..
'-:•' '' ,A\.,.\prmposito. "-'••'- "-"•' }".._--'"-\" ;-.,' '.:"
-'Habeanl canonici liofios-Meruirij'uhde_c.unt-'cm~ti_~- •
\ris-~dddit-imehlii sibivi- •; s Al., Evangetkaprmcepial} //:_''/"/.."-...-.-_.
- cissimminisircnl. qliqiwd'piUmehlum'qubtidie """' b'Jk\.,'defi}iis sids. -' •-''
Vulg., exconc. Aquisgranetisi.- /.''-"..-.'"_.
illt S. CIIRODEGANGl.METENSIS EPISCOPI .1112
les scriptum :.Stultus verbis non corrigiitir (Prov. A qui sciat accipere responsum et reddere, e el-fideli-
xyin); et iteriim : Percule filium.iuum virga, et.tibe- ter cuslodiat porlas, .sive ostia claustri, et -coritra
rabis animamejusamorte(Ibid.). hunc tenorem facere non pr.-esuraal;quod sl feeerit,
Et qitidqiiiil per se juste et ralionabiliter secun- exconjmunicetur. dlaves vero portarum adeoraple^
dum canonicam inslitutionem , vel hujus parvae iu- - torium archidiacono reddat; et si arcliidiaconus .
'
stitutionis non potuerint. definire, omnino episcopo âlicubi esl, qui subipso esl, ipsas clayes fecipiat.
..' patefaciani; et ipse secundum.Dei volunlatenT.quod Gustodes vero ceclesiafum qui.ibi dormiunt, vel
casiiganduni est castiget, et quod corrigendnm.est 5n mansioii.esjuxta positas, teneant sileiuitim, sicut.--'
corrigat. Qui archidiaconus , vel n pritnieeriiis;, in caeteri clerici, in quantum possunt; et postcomple-
omriibus omnino actibus vel operibus suis sint Deo torium non manduceiit, nec bibant, et :hon permil-
et episcopo fideles et obedie.jl.es, <et non sint su- lanl ingredi eos qui. foras clauslra • ppsl comple-
lorium-fenianserint, neceosqui intra claustra suut
" perbi, neqne rebelles, vel.contemplores; sed.casti
et sobrii, patientes, benigrii , atquc inisericordes, cgredi per osiia sihi.commissa.fiuod sJ fecerint, ab
et sempersuperexallet misericordia judkiuiii, ut ipsi episcopo, vel qui sulreo sunt, judicentur. ...--.'"
idem consequanlur...Diligant clerum, oderinl v.itia, " CAP.XXVI1I.-_-- De infirmis elericis canonicis," qui ,
in ipsa auieni correptione prudenter agant, et ne peculiarius adisitim ordinem se junxerinl, el uou
quid riimis, ne-dum-cupiunt eradere seruginem, .lifibentunde in infirmilale necessilalibussuispossinl.
- ' -
implere. •_ *•*-"- .' . *_ ;
frangalur yas; Meminerinl calainum quassalum non - Si clero infirmatur, quiad huric ofdi-
conlerendum., In rion dicimus aliquis.es*
quibus ulpe.rmillant nemse peculiarius junxerint, et fiqn -liabtieririt
niilrire vitia, sed prudenter el ciim chariiale-ea
hride in .infirmitate ne'cessiialibus,'suis_ possinf im- ,
ariip.ulare festinent. Caveant ,."ne dum aliis praedica- dc illis maximaih c-il- -
plere, post episcopiim.habeat
verint, ipsi reprobi efficianlur, "inlendehies Illud. ram h archidiaconus el
Et in oculo tui priniicerius; ei caveani ne
dpmijiicum*_pra?cepliim': qui fratris iiegligairtuf infirmi, sed siculfevera Chrislb, ila eis
feslucam videbas, in iuo trabem nbn vidisii; ejicepri- servialur. Quia ipse dixlt": Infifmus fui^' el visifastis
mum trabem deoculotuo, et iunc perspkies ut.educas
me; elf.quandiu fecislis uni ex.minimis islis,. tnihi
fesincam de oculo fratris iui (Malla. vu). omnia necessaria quidquid ipsis infir-
feeislis. Ergo
Qui arcliidiacorius , \e\b primicerius, si reperti mis expedieril elopus fuerit, -eis oniriiho elabsque
fueririt, quod absit, superbi, aut elati, autcoiitra- tilla retardatione adimpleri cui_eiilur_, .quia ih ipsis
diciores, vel coriterriplores canonicte et hujtis parvse fespicit quidquid ipsLminushabuerint aut iiegiecti
instiiuiionis,- ii "se.cunduni. domimcum pfseceplum G fuerint. Et" sine dubib in diem tre.mendurii judicii,
. admoneantur i_emelet iterum: si non. ernendaveriril, sederit Dex vivofum et mortubrum in sede
quaudo
ab episcopo secundum modum -culpae judiceniur.. •
majestatis suae, de bmnibus his rationem erurit red-.
Quod si iieque sie correxerint,. debrdinibus suis bituri, qualitereis ministrayefuni. Et.si ipse archi-
ejiciantur, et alii qui digni. sunti et voluntaiem Dei diacoriiis vel primicerius <aa plenum noh" babeant
vclepiscppi sui secundum divinum pr-ecepium.im-- unde possiut procurare lieeessiialibiis eoriim, hoc
plcverini, in Iocis illorura subrogeniuf. dnsnino episcopo irinolescant, et ipse-secuiidum Diji
. \ CAP, XXVl.— De cellerario. timorem et,-inioieui provideat, ut hoc quod expedit
' Cellerarius vero debet esse timens
.__ Deum, sobrius,, ipsis iiilirmis-,ut habeant unde eis necessiiaiibus .
non,vinoleiitus.;.non_ coritentiosus.non iracundus ",, illoruih prqcureril. . -
sed niodestus, moribus caulus et fidelis_ c et quid- Quihus inftrmis sinl mansiones deputatse super se_-
qnid-acceperil siib cura sua adopiis-clericorum fide- raiipnabililer disposilsp,condignse et_ aptse,-uhi esse-
'
liief custodiat , et sine jussione episcopi sui, aut possint; diim de iiifiimitatibus suis convalescunuEt
, qui sub ipso est, nihilTaciat; ct non sit prbdigus sit unusex clefo deputaius, timens Deurn,-qui. circa".
. nec exsiirpatorsubsiantise.clerieorum, qiiiasi fuefit," ipsbs iniirmos tuaximam.curam gerat de omnibus
sine dubio in die judicii redditurus erit Deo ratio- D iieccssitaiibus; eprum, et habeat solatiuni, si opus
nerij; riam , si bene minisiraverii, jgradum bonuin est, juxta quod corisliiueril prior,. ul absquemur-
sibiacquircl. ,'• •-'* miirationeeiiiegligehliasefviaturinQrmis. Etsciaf, si
• • .-, . CAP. XXVII. — De porlario. -' bene ministraveril, graduhf bqmiin sibl i acquiret. .
. Portarius unus cum suo juniore annum, aut am- - Sed el ipsi inlirriii considereiit iii hoiiore Deisibi.
"
plius, si episcopo plaeuerit, porias., claustfa, vel serviri, cl non superiluiiale sua eonirl.steiil sefvi.en-
osiia custodial. Qui portarius sit f, sobrius, paiieris, les sibi. Qui tanium infirini poflandi sunt; at ubi
melibrati fuerint, redeant ad ordines suos i.* ^
. «AL, pr.imiliaritis. ".'.'*' "
h AL, prmposilus.'
.• ~~ •__- uii quse hic legunlur, ut et plefaque alia, desunt. -
k\. add.,'no« superbus, rion tirdus , noii prodi- h Hsec nomina.omissa in Excusis, cap 40 ," etaliis
gtis, non superfiuus dissipdlor sfne ordine, .non fe- plerisque loeis. :' - .-.„- \ ..;
1 Al., a Deo acquiri. ' . - : .
missus. :• . ... _. ..-'.-< -. ~
d Nonnulla alia subjiciunturinExcusis, c. 1-i.. i Addit inierpolator : Et.kqc indicehdum esl,q~upd~
e AL, portas clamUm, seu clauslri. infirmo iicei omnis hora cibum ei; polumsumere,
f AI., fraler probabilis.vilq!./.' qiiando desideraveril,, vei possk'-,'_si epporlune- non.
e Cui offtciumel quaeseqiiuulur in Editis, ,c. 12, ~
possit.r ~}. -_"< . r\ -.
»13 . . - DEGCLA GANONICOROJil. 111-1
CAP. XXIX; — D« vestinuniis clerkorum, _hei cal- A Doiriini,: In donioipsis clerlcis refeciionemfaciat,
ceamentiij.vel ligna.- '-.'"- si ad praesens est, et si-absens his diebus est,. tunc
' Illa meiiia
_ pars clefi qni senlores; fiieriht atinis in eofura refeclorib'-babeaht refecliohem suffi.-
sitigiilis accipiant ciippas*novas,et veieres "qu.as- eieriler, siculi supe.rius'scriptun) est. "Et postqu_im
-
prieieriio anno acceperunt seifiper Teddanf,, -durri de. refectorib exiefint. in"11 cafninala bibant duas
aecipiurit" novas.' n Et illa'alia medielas clefi illas - vlces, aut tres-, qpaiiter consblaiio sit, et ebrietas ''
veleres cappas quas illiseniofes, annis singuljs red- hbifdoiriineluf; __' ,_~
dunt-accipiaiii, et illi seniores illas cappas quas reti- -;\ Et Epiphariij Dbmirii, et media' Pascha' ef clau-
dere"'*_(>'bentriim cohimuteni. *" Sarciles accipiaitt sum Pasclioe",et Aseensioiie Doiniui, ct Pentecoste,
Ilii preshyieri, 'qrii ibidem in dombassiduedeser- \et -nataiiiiis episcopT, islos dies episcppus eis in
"
viurit, et illi diaconi vn qui in eorum grirdu. corisl- -refeciorio adsextarii refeciionerii faciat. Et de; illis
sTiihl, aiil lanam unde ipsossarcilesbinosiii. annd - feslivifatibus uride abbalias in isla civiiaie,-vel foras
1
lialieant, etjllealius ciefris unusquisque" Siriguios- propinquas, habemus, sicut cbn?ueiudinetri habue-
Camisiles auteni accipiant illi presbyteri.-erdiacbni -runt, fefectionem ad cleruin facere, hbc oinnino
aknis t.inguJis binqsrsubdiacorii camisile et dimi- noiiremaneat in quanturn possibil.itas fuerit. . . :<
diOj fet ilji qui in reliquis gradibus suni, singulqs. B ; Et iile ''.archjdiaconus, vel'<qui tuhc sub iiianu
Tâlciariieri.avero oninis.clerusarinissingul_is\pelles sepiscbpi prseesse videluf; hoc recipial,. el ille -clerb
* Jjaccirias accipiant, <isblas parla.quat.uof f": exiride in refectorib 'refeclionera faciiit, <et quod
Deligria consideravirnus, ut deqiialuorliijrasde- superest ad eorum opus cellerariq reservelur. H_c
denaTios possiiireqmparare. ligna jsufficienler: et •; ille:. afcbidiacbrius de-sua.;aclion.e,-qnod ipse Jad :
aunum; Ipsa Tigna _deTllos jelbnes, _quod eis in eorufri opus praevidei, piif ificationeirisancise Maria',
saiicti Joannis Baptistae,
ciyiiate, vei in "vlllabus sunt, slnf comparaia, hoc eiotrinium "apostolorum,-et
esl .qiiatuor librae ad hoe iiiiltantur. :El Kal. Maii et saneti'Remedii eis refectionem faciat.ad sextam ' -'.
in. fefectbrio. ". ....
Tpsum leloneum accipiant, et tu.nc ipsaTjgna com-
Cjip.- XXXL--r-'-be eo.quod, .qiti qd huhc canonicum
parerit. Et illas cappas, el illos sarclies, et illa specialem ordineni-hujus congregationis se sociare
cal.ceam.enia de illos-teloiieos superius nominatqs .. vult,_ de rebus quas possidel ad ecclesiam i beali
quo^d exinde superat,-etde.iilo.calciatico, quod ille '.- Pauii aposloli soieninemdoriationem per prmsentetri
annis ad illum, clerum reddere fdciai; feservato tameii tempore vitm stice " usufru-
episcopus singulis ctuario ordirie. /'-_- ' - -.
cobsuevii., etde.eorum eleempsy.na quodadipsum "Licet legamus antiquairi Ecclesiam sub tempbre'
cleruin specialiter^Deus dederit. sinl comparala. "* ita unaniraern ^concorderiique:; exsti-
aliud eis necesse apqslolorura
Et si aliquid exjnde fuerit, quod
iiieorumcamera recondant. Et, lisse.-et ilaomnia reliquisse.ut singuli prsedia sriai
esl.compareni, au.l ' vendentris ad
pedes apqslolorutri prelia pqnerent;
si ibidem :ad hoc .cbiiipararidum sufficienierTion. . uf nulltis eorum sibi
aliqujd propriuin dicere aude-'
hjibueriiu, "ille episcopus J.ioc -praivideat e_tmillat, omnia communia; untle et habere
nnde hoc tolum.adimpleium.sif.ad eorum necessi*- -fet, .sed-eraniiiiis
dicebantur' cbrunuhi el animam iatam:(Act. -iV),;
tateni, sicutJ.sup.erius scriplum est." -.-" *
quotidievenim circa dpmus panera fraiigeiites, quod
. Ipsa autem.vesiiinenta,.illas cappas,. ef-sarciles,
in;"commune accipicbant. lam -viri quam.feminsc,
ad transitum sancti Martirii accipianf; illos caniisiles
seupafvuli, omnisque vulgusardbreTidei accensi:,'
viginti dies post Pascha accipiai.il; illa calciamerna in amore religionis-provoeaii, cunclis cum*
si ex clero a.qiie
Kai.; Septembris habeaTH. El .'aliqiiis ipso aciibne siiffuientiam : pracbebaril; sed
demecelesia. lale beneficium gratiarum
accepium atrepiscqpb
ut exinde quia* ^nosfris lempofibus persuaderi iion !pblest,
liabet, possit procurare n.ecessaria. sua., _salfem vel Jioc cbrisenliamus ut ad
- •, aliquanlulam-
id .esl cappas et calceamenia. , ,,,
cunquesimilitudiiiemfconversaiionis eorum nostros.
-CAP. -XXX,-~ De festivilatibussanclorum.
n-a_ii_rios'contrahanius, quia nirriisinerter,Tepidaeque
_ Illud intiraafe complacuit, ut rioset clefris nosler ac reruiss-e. dcvotionis *st, ul qubd, sicut dix-imus, _
restiviiatibus Dqmiiii, -et sancfse Marise,'vel duode-. omne vulgus" pfo Dei nohiirie cbnsensil, riosqni
clm -apostoloruiii-_ seu et reiiquofum sanetoruni,- peculiafius canonicis ordinibus inservire deijemus ,
^quasususest iii ista provincia annis singulis-cele- quaniulamc.unque in parlem iri hanc pei^fectionem
irare.iii qiianttiiri.Deus.possibiliiateiiTclederit,.iliud ;non consehtiamus. Ei si omnia relihcjuere nbn pos-
ofitciuin divinuiri diu hoclhque facere procuremtis. siimus, sic ad usuni''tanlum -nqslra teneamus.. ut
Et egiscopus t in nativitate Doinini, s eiPasclia - diraissa volumus-riolumus fuefiiit,iioii.ad JiEeredum
.. a Al. -ei unusqiiisque cteri senioris annis singnlis per-iinent,"omisli. \ ,' "•''.-.'
tres cgmpsites aceipiunt, el tinusquisquecleri.junioris' "..:/,' Ai., vel qui swdeo esf. . .;
anhis singtilis duas camptilesaccipiunt. _~ "*- "M., eiEpfyhaiiiaetPaschd el clattso Paschm, el.
-'. * CinisUesbiciiniiir in -Andegavensi nis\ cap.,. - ' AscensioneDomini -ei Penlecosle.et festiiiilalibus sdn-;
5 Al., 3>accinas.- .' . .• - - ..clorum prbvincim sum,- v . . .
KA\., sbleas. : . , , . b Ai., Camtriada.y"" ... .<; ,. .., ; V
? Add. vulg : El veslimenta -inc transitum} sanc.ii • "» Alia in eqrutn locum. fubrogayit inl.erpeiator.
Mariini et campsiles;in Pascha et.catceamenlqin' j Integrum caput;ira.lermisil .iii,lerpbl.al.of,cum
"*"
Hakhdit Septembribushabeant, -Quae verbadligua quibiisdam.aliiSj-
11.13 S.. Cimop.EGANGLMETI<:NSl,S..,Ef'IS(;OPI . - 1-1(0-.
'
nos_roriini.-carna]iuraalqnc.parjentum, sed.ad Ecele-.A post objectum ejus cnm onini iiilegiitale fmnlque,
sjain, cui Debiuclbre in cotrimune deservinius-, de5 snperpbsiib ad.ecclesiain cui dal_e-fiierini; vel ipsitis.
cujus rebus siipendia -habenius, iocb. hserediiarib). coiigregat.iqnis ipsasres, absqtie ulljus consignatioiie
relinquamiis :ut,*si cum.il.lis perfectis pro perTeclai vel exspeetata iradiiiqrie.rev.ertanttir.. El liceat ei .de
«bienuriiiaiipne, sseculique luijtis coiiiemplii, cororia»'. ornni mbljili ex ipsi.s rebus, quandiu vivil, el iij.ipso.
bon.iriiiuilur, vel peceaioiuni veiiia,;sicui niiiiimis,, ordine cbtisisiit, .elee.mosyiias.tamiii-pauperes,.qjiam:
iiiisericiirdia diviria "c.onee"datur.-Quiasanclus Pro-- adipsarri congregalionem, quarn.eiiam.ubicunque
-spef,'',,..ve.l alii sancli patres,. secuiiduni divinami vbluerit; facere, eiiipcessiiales suas. exp.lere, Et-si
arictorii-item, san.xerunt uiilli clorici qui de rebij.s3 aliqtiod de ipsq niobili pqst obituni ejus superfuerii,.
Ecclesise vivere cupiuni, res proprias qiiashabeni., , rhedia pars in .eleeniqsynaeis in, p:iiiperes, vel prqr ,
.per insirumeiUa chartarum., Deo-et Eecl.esise.cui' i niissas ejus, aot ubivoluerit anijiuiei, arcliidiacbno;,
^deservi.unl condonent, et;.sic rebtis Ecclesia*liceij-, -. au.t primicefjo, vel cui ipse viyens ,rogaverit.d.ispen-
tiusabsque inaxtma culpa ulanl.ur,.ut.,sicut de rebtis_ saiite,: elllla.niedia^pars in Jpstus cleeniosyna ad.:
Ecclesise ipsi xlerici gaudeht, ita e_t.Eccles.iade .re-r. clef ufii,-_yel adipsain cbngregatjonem,-_rev.erlalun.
hu.s ipsofurri clericoruin/curn pauperibus sui.s-sic_ Et ipsijcleriei. de ipsis rebus.qtias in precarias lia^.
aucta aique meliorata.graiuletur.. ItaTamen ut jpsii •» berit>neqTibde teiris,.neque de.vineis, aiit siivis, ..
clerici diim advivent, si ila. placuerit, -res suas iis.ii- pfatis, domibus, sediliciis, mancipiis,-accoiabus, vel
Tructuario ofdineper beneficium ecciesiae babeant,, qiiibiislibet febus.imjhobilibiis 1.mitiuendi, au.t _ye.ii-:.
ut pmnia sini_commuiiia,.I):et propter obiluiri eorumi dendi, aiif cbmreiuiiicandi pbtesiateni nbn. iiabeant,
.ad Eeclesianj, vel ad canonicum ordinem, cui ariie» exeeptb, ut diximus,~de illa fructa, vel guqd ibideiii. _
'
dal.a. fuerant, revertahtur. SimiliierJndicanles utt Jabofare potuerint, yiyeutes facibnt qiiod voliierint.'
illi clerici qui,-de facultatibhs suis sufficienliaini" Qiiod sicpntigerit, suadente diabolo, m; aliquis."
Jiabent, de ipsis rehus prbpTiis vivere debeant, _si, i ex his f%fribus qui Tpsas resper pfecariashabite—
tamen inlirml fuerint, ui in omni.bus ad integrurai rint inaliquo criinirie grave,', auileve,- incidat,-pbe-c•'-
.Ecclesise pej, cui.deseryiu.nt, dareiioluerint, el sic: nitentiam ;_iixta quod episcopns ei jndicaverii agai]•'•'
ipsiiis Ecclesise in amore Christi graiuita seryituie. famen de rebus quas per precafiam pbssldet exspbr'-.
sedulaque niodulaTioue impendarit;. ei sciant se pro1 liatus :p'rohac re esse nbn debeirt. ^Si-qhrsauiem'.*;
l.iacfe,-.. quia, rebus Ecclesise sicuii caeteri canonicii eodenimodo-qub. supra instiluiinus ad haric-cori- •
utuntur, ^pecialem misericordiam aiDeo Teceptu.rps,. gregationeiri,- lani ririus cx abbatibus nostris. qiiain --'
cui de.propriis. rebus.Jnserviuni, quia, sieaqua?, . quilibet extraneis ;clericis se =sociaredesideravefii,\
accepturierant pro eorum,ordinihus.de eleemosynai ..eotenore, ut alii fralres 'fecerurif,"faciai. 'Qiiod sl;
dispensalori reliqueiini, niri.ilhabentibus conferendai . alter fuerit, qui seeis "voluerit sociafe, et omnTaad\
sine peccato -pbssident sua, quia el ipsi quodam-'. ;' iiitegrumperfeciionis gratia defelinquefe, eplscopus:-:
-modo reliriquunt sua, qtiando propriis. coiilenti;re-.. provideau-eis necessaria, qualiter bpus boiuimquoil,-
bus, nihilque se jufe.debere arbiir.antur lecipi. , Deb-inspir.anies, coepit, adimplere.valeat. . '--"-:
_«Quod si putant ideoaceipi debere eorum.qiisecon-. . *. - CA.P.XXXIL — De eleemosynis: - •'-'_"
.fefuiituf Ecclesi_e-portioiiem, nec eam videanlur De eleeni.osynis accipiend.is ila coiisiiliiimus, utsi"
.abjieere,-quja non possini sua relinquere, quodi 'J aliquisuni sacerdoii.pro missa sua," vel pr.o coiifes--
eis.deformesitinter.suos pauperes reddj, .noverint.; sionej * aiitiiifirmilate, seu-prp.quolihetcharo" suo,: ;
esse -dcformius possessuros de eleemosynis paupe-... ". aut viventb, aiit mortuoj aliquid ineleembsyna dare
rum .pasci.,Hpc=enim.providendum est, ul rion gra- voluerit," hoc sacerdos f-a tiibuetile accipiat, et,
-veiur. mater Ecclesia, ;qttam co.nstatquolidie sub-. \exinde qiiod 'vohierit faeiat. Siauiem ad omnes sa-:;
yeriliqnipauperum-, yidi.iarunique],atque orptianb- cei;dotes .sub tali conditinne, seu pro qiiolibef modo. •
rum, simuique .egeniium/canonum jussione- con- aliquid in eleernosyna dare voluerit, Jioc omriinotarri .
tsirictatn, debere csse.semper intenlam. j ' ad omnes-sacerdoteSj ,quam, ad omries canoiiieqs
U
_*lgltur.qulcunque, se addiunc ordi.nem canbnicum, yeniat, elpmnes hane eleemosynam coiiimunem.ha-.
qiiem modo ufcunque recuperare cupirnus,_ sicu.t in beant. Silhiliter el_illai. eleemosyme, quse in com-. .
paryulq decfetuio, quqd,d.igessinius,Mriiiiiiavimus, mune,.ad omnem clerum veriiunt, bmnes, io. conir
se sociare yoluerit, ,el de rebus quas habet sblemrii- mune habearit, "et psalmodiarii,-.vclmissas, pro ipsis
ter donaiipne per praesentem doriet ad ecclesiam eleemosyriis, ut episcopus institueril, faciant. .
beati Pauli adopus Dei, vel clericis ibideiri deser- ldeo autem mensuram -sacerdelib.us de eleehiosy-.' *
yientibus, faciat et precariain, si ita ei placuerit, nis recipieniiis adopus propriurri feeimus, quia riimis:
exlnde ab episcopo accipiat, in ea ratione,. ut,-dum existinrravimuseis si lam -
grave pbridus esse, ingeh--
* 1
advivet, ipsas res usufrucluario ordirie habeaf, -et tiaqnefa s peccaritium solis illis iacerdotibus.cbn--
a.Seu potius Juliarius,PoTtiierius;,de.Vita Goritem-\\. - }A\.,,autcleric_oprqpsatmis et iitj_rinis,,_sett.proi;e-

. .'.'„. ,, :.... ...:,\, : ipso. **.--- **
plativa. *.. ,- ;
<*•Lege, elpost obilutn. • _/ -.'• ..,_• f Al., vel ctericus. - -
<*Hsec ,.---...- -: .
' d yaldeinlrieata. , ',,•, _. j_A\., peccaniiriunt. - -,;•;;;..,,' •-•
Leige,obitiihi; u'tSupra.."^}. -.• --"..•''-". _'
1117 , - REGULA.CANONICOHUM., V UU
tihgeret porlare;, .quia. faciliiis',Dei riiisericbfdiani A et hegligehiia, el, -iit ita dixerini, absque pfsediea-
"plur.esimpetrant pfu^peccatoribusquriinûriusj.quam- tibne etcbiiressibhe. erarilTh .quadam secuTilate pd-z
-v.issiudiosus-..etunusquisque;de,propria-.conscjriritia < siii. 'neque ad donjjiHi ___'jl.latiqnenrpublicam. ad"
debetmefuefe; quari.o magis de alienis peccaiishpr .aiidieridum vefbum Dei yeniebantj-nequeJn reliquis
debct .sibi.su'pra<vires,-j.arcinarii peccatorpm cumu staii<jnibus, sed brant otnries sederites ..unusquisqtje
lare). <_;-/:;ci~/. .__'. - . -''/. -' - --.'"< -,'"-": , iriJqcq suo. Rropierearmia -cum «onsensri frafrBiri'
'
i.lias eleehipsynas archidiacpnus, aiit-primicerius, spjriiualium.consiituimris.ut bjs, in mense pertotufn
recipianlj et in .necessiiatilûs\'fr"alrUm,.-riteis cpus ahiium _de. quatubrdecim ,in. ^quatuordecim dies.-in'
fuerit, etj.pisC,opus:judic_ayerjt;ip.sas expendarit^. ei -Sabbatb omnes. matriciularji '
taiTi qui in jlomoi.surit'
£i -aliquid.exincie superfuerii, ,in yesfia.riis: fratruni .; quam<illi qui per cseteras eeclesias inffa ciyltatein
- recqndanl, *._... .-....:-:.,;--: r_.-..;. ...^ , vel vicis matriculasJjaberitv-ad.cbnventumstaiutum
C__p.;XXtX.lII.; — Diebiis Dqminicis, velfeslivitaiibiii . omoesTn ecclesia\in 'domp\veriiant,- mane;primb
- . sanclbrurii',
qualjilerad capitulim/seU.ad inissam j exspectantes jri.of-iinibus suis; usquri dum Bigpum'
• ' * . •
_qccurfant,__ .--.._'.-._..'>:..: ._;_:*• ,- .piiisaverjt.horaj tertiae^ tunc veniens episcopus, si'
In.djebus ppniinicis:, v.el festivitatibus sariciaiuir(, . iri: aliis' ufil.itajtibusoccupatus,;non fuerit, et ju.beat
aui quarido jusserit .pqnlifex, vel quLsub.eo sunt, JB>iegefe,.lec"tlonemde tractajibus _ ,yel lioinilias san-
mane post pfimam cantatam .omries\iriduantur*-vesti- ctbrurii1Palriim coiigruas, quse .aedificent aridientes,
menta, officiales cum plarjetis, sicrit ofdo ecclesia- ef dbeeanteos vlam salulis,; qualiter-ad "vitamseier-"
sticus habet, el sirit parali, et-absque moi'a ad offi- nam-Deo auxiliante.perveniarit.. .. .'"
"cjtirhciim fesjinatiohi^gecurfant. \0t auterri auditujri _s-._.,_Dict_L4ertia.,-si.^piscbpus j]qii.:yerie.rit",:
.turic-pfb.s--.
fuefit primtim sigftum, «mnesad capltuium_.yeniant.,-, byter cusibs ecclesiae sancii Stepbani in vices illius
et, audila leetione, •'sub^Tnoâccedanrad.-ecclesiairi,-; Juxta cajiaeitateiriisuarii et )legat-et doceat eos viara.
et facld seciindo sig.vo;^'_.iUe.UTertiam,-jetresiden-
jsalutis, et videaf oniiiirio. presbyter,;ut "hora cbn-
tes in ordinibus suis exspectenl pontiQcem, sicuimos '.;.stltiita,; sj episcopus ibidem non veherit, nbn prae-
est Rbmanse Ecclesise; etiiullus postea exinde de • tereatutlioc adirppleat, quod. hic. s.cri|jlum est; et
orbine siid.êxeaf., :usqiie_*dum'bmnia.-i expleverit; ' :
" jpsi "pfOsbyterocbrifessiones' Srife l)Isiri ahho faciant
nisi qui cririi^-pbrilifice_co.miiantuf**Jnobsequio, aut
ipsi matricularii","' una -vlce" ihv Quadfagesima, alia
illi qui in aliqua utililale occupatrfuerint, si talis est . In missa sancti Remedii usque in. transitum^sancti
quod omnino non possit-dimilli, et.hoc. in.nbtbscant "Martini: Et si, suadenle dia.bqlo aliqua yitia, scaiv
.episcopo, vel qui sub -eb sunt. Si quis ,de clero de p dala inler.eos orla fuerint, ut necesse sjtcbnfessio-
quolibet ordine, tam sacerdbtum, quam.diaconorum, "Tiem suam .dafe qui boc perpetraverit in proxiriio
aut subdiacqnoruui-, ;vel .acoly.hbi.um lutic.prseseris '
conyeiiiti, ubrTeciiorieni. audiunt;- Dnita; lectioiie,
nqn fuerit paratiis ul-pffieiiim suum Triipleaty ei ali* faciat confessiqnem suarii pufifer jpsi _pfesbytero;,.
qua :negligentia-,vel fetardatio, *per ipsurii acciderit, et.slJfsernpn *vultcbrifileri - peccatum;suuni, ct hoc
nisi ob causaragravis infirmiiaiis,: in craslino a vinb :
,, cel-fyerit-, et si per-aliurri iriyenium fue'rif,:ille qui
-yel.p.ol.upfivetur ; si auteiri per.tlesidiarii, "autcOn- ~" delictura abscohdit _' a. pfesby_te.ro.qhi ei.s yerbum;
-templum itefaveriljab episcopo, yel xjtiisub eq suntj; . Dei.annuntiat secundum mbdiim Culpse*aufexcbiu-
3criiis coerceatur, ilaut caetefi timorefnhab.iearit.
muriicetur, aurcqrporali yiiidictae;.subdalur.'"Et per
Narii reliquis diebiis a'd jjapitulum, bt -suprain istb
sihgtilas malficulas:sit priiijicerius thairiculaf um^de.
leriore.prsefiximiis, ila veuiant.....-* _-_ ''".";: ipsis qui. super ;eps' curjose . agat ~, et -si aliquis, e's
Si-auierri-stalio piibJicafuerit perTllas. ecclesias
ipsis celare voluerit scelera siia; efprihijcefius ipso-
fofenses, et" ffatres Jbideiri "vigiliam celebravcrint', rum hbc invcsiigare- poiueritjnuilgtehus ,;abscondat
peracta;vigilia-cum bfnni decofe manereyertant in , 'prcshyiefo,'qiii:eisTecliOnenilegii,4 et si.fecerit si- .
elaustra, ut orhriinbad capituliini veniaril; si autern iriiliter-Ille qui hbc coiritniserif ab ipso\presbytero-\
iiegIigensTeiardaverit,_.e_ ad capiluJum , non .fuerit, D judjcaiidus .eslj "et si hoc Tpse. -pfesbytei;, per; se
prima_et secunda yiceprq bdc ca.sfigetur. SI autem emenHaTe.nbn,ppiiieril,'irinbl,escat afciiidiaicprio,',.Vel
non emeiidaverit, illa die quandb ,<ad. :
capitulum-jion primieerib,\ut ipsi liob; corr-igaht fatiqrisibiliter se-
venerit, a vino abslineat usqiie.ihmstinuni. . cundurii inodmn ciilp_ej et si bpusiilerjtiji notilia.m .
CAR.XXXl¥. —.< De malriculariis/ ul adleclioiiem. episcbpi.veniat; ut JjJseJibc eriieiidet. .-;.-•...
\divinam audiendqm tejiianl \in;sialti\q •ecclesi'. in_ °
dohto. ';' }/'_ };. ,- "; .:..<.',.. " '*-'.,.* \\- ' , .. Ut*diximus, oirines-oiBrjIriO-.iriairierilarii statutis
Dumde. conigenda vita.cleTicbi-riiticaiibnicofiim :. diebus ,ad ie.clionem ,:veniani,\ ei necessitates suas,.
rebus pefnecessariis,.uf ribbis juxla- raed.iberiiatem. . lam animse,.quani:corpbris., ipsi, presbyterri patefa-- ,,
noslramêi capaciialem.serisus per-Pei\adjutofium ., ciarit.; et ipse;_hpc "aul persee.raehdet.-autpriofes ;
."visum-fuitVdesi.ripVimus,veiiimus_'ad;matricolafios . suos.innbtescat.'.;.,...... Et:-si:aliquisjde""ipsisiiiatfi-.
fara doiriij qiiariii,ei_ ih s.ubjtfbanis, quia rioji, se-, .. culariis feihatjseflt', quj non yenerit ad- leciipneiri;
"cunduiiiinslitnlionerii aritiquaj'Ecciesise, ebrum es- ...nisi inflfmitate qogente, cbrrip.iatur.semel.et se- ..-
sei Cohversatib, sed; ,sub magti.o"•quodain ;periculo, , cundo, et.si rion emehdiiyerit, .'excommiiiilcetur ; et.,,
.-*a fl.ocTetprsccedehs capfiuluuiiabsi]rit:a!Yu!gaiiSi"
'.i.H».. S. CIIRbDEGANGIMETENSlS EPISCOPI T120
si ainpjius hoc ex .conlembtu fecerit,. ejiciaiur de A una. Ilbc colligif de frumentb -per anrium niedia CG
matricuhi, et alius qui verbiim Dei vult audire mit- de illo frutnenio sit, qui de Warmacinse veriif, et
, tatur iu loco ipsius. Et constiiuimus eis ut iri elee- accipiatJlludqnaiidb exinde-yenit. De lar<io"baeco-
inosyria nostra, vel successbrurri nostrorum, de donib nes LX accipial IpsSsKal. Januar., de fnrniaiico pen-
accipiant oiririi lempore, quando ad illam leclionera sassn accipIilTpsa niissa «ancli MaTtiiii. De vino
- audiendam
yeneririt, singuli singulos ^pattes, et pbr- modia xxiv accipiat-lpsa missa. sancii Marliiil.. Et
tioriem de lardo illauna vice, illa alia vice pbrtionem hoc loium accipiat archidiacbnus, vel primicefius,
de formatico, per lofum annum sic faciant, uldixi- et videant Jjuod hoc sic disperiserit, abafilcf Deo p!a-
mus, qui ibidem de ipsis malriculariTs veneritit; -et ceat, et conslituiumhabenius. Eimerce.&riosifa.vcl
in -Quadragesiraa'duas vices accipiant.virium cum suecessorum nosirbrum, vel qui boc facitirit exinde
pane inier quatuor. sextarium unum. ln Coeria Do- decrescat a, el ad ligha cpmparandum, unde ipsum
mini accipiaul yinujn cum pane supradieta mensura, panem faciant, .drinet episcopus de denariis uncias
etporlionem delardo, effbrmaiico. Et cbnsidera- duas et dimidiam Kal. Maias.*Et si aliquid supera-
vimus quod ocio niodia de pane coeto ad unairi verit de hoc, quod superius diximiis,. aliis paiipeTi-
quamque vicenrad IIOGliabeaT; el illa vicequando bus,-uui necesse "esf, archiepiscqpus,: vclprimlce-
lardum debent accipere, accipiant baccones sex, el B rius, aut cui jusserint, iribuak ""
.
quando formalicumaccipiuntinunaquaqiie vicepensa
." Fofle, exinde crescat. -
SANCTI CIlRODE-tiiiNGI
* '
.* °.. '.- METENSISEPISCOPI .- .-._ _'-' .
DIPLOMA PRCI FUBDATIOJNTE GORZIENSIS^

'
..--" .*.. MONASTERIL. ."- ''''''/'
"'-"'- *'•" "
, . (Brequigny.Diplom.tbrn. II nov.ed.). ,
. Jri nomine Palris, et Filii* Spirilus sancti, am.en.. (_Jper hoc testamentum', pro mercedis nbsiri augmento-,
Ego Ghrodegangus, ac si.indignus,sinon opere yet etquicquid in ipsofijie Haldiniaco casa^sancti Sle-
nomine, gratia Dci.episcopus, unacum coirimeatu.et phaiiiibiderii babuil adipsain basilicam,*velad illam
volunlate, inlustris viri Pippini, majoris domus.se- cellarii saricti Peiri proficiai in au*grnen.is.-Drinamus
uioris nostri, et cum cousensu omnium parium no-' etiam. in ipso pago Scarpoiiinse, in loco nuncupato
slr.orum abbatum, presbyterorum, diaeonorum, sub- Siurone, quicquid Rigoaldus ad piiriem saweti:Sle-
diaconorum, seii iiominum sancti Stephani ecclesiae phani per suaruhi strumeiitura cartarum .delegavit,
: Metensis, vel illorum laicorum bonorum; qui ibidem cum illa basilica quse est in hbnote sancti "Pauii
in servitio sancli.Slephani esse videnlur, cOgitavi, conslrucia, vel quicquid ad hoc aspicitin.Gbdolino-
ci.su humance fragililatis,. qualiter peccata. nosira, villa et iSodelocurte;.vel ih fine Haldiniaca et _in fiue
donante Domino, possimus abluere, et ad ajterna Baudiciaca, velinTirieAconiaca, vei quicquid inipsas
gaudia perveriire. Ideirco donamus de rebus sancti fines Rigoaldus et germanus suus Gontrannus ad par-
Slephani ad illam basilicam sancti P.etri et sancti tem sancli Stephani, perillorum strumenta, delega-
Stepliani,;vel c_eteroruin sanctorum, quarii a.novo verunt, et quicquid Bavo inTantalino villa, persuum
ajdificavimus,.'in.fiiie;IIaldiniaca, in pago Scarpo^ slrume'nturri,ad casam sancti Slejiiiani delegavif.Do-'
ninse, ubi Gorisia consurgit, et ad ipsam cellam, P hamusetiam, in pago Scarponirise, in vilia Bucsarias
quam ibidem consiruximus, ct ad opus-servorum quod casa sancti Stephani legibu/ ibidem babere.
Dei habitantium ibidem_.per hoctestamenlum, uride videiuri vel in illas fines, sictit jam dictuBi est, qiiod
illi moiiaclij yel. pa.uperes ibidem victuiri et vestitum bbni homines, per illorum. slrumenia, ad casam
vel aliam consolalionem possint habere; boc esl. sancli Stephani, delegaverunt.. Donamus etiam in
quicquid irifine Ilaldianica, ubi. ipsam basilicam ipso pago ScaTpoiiinse.villam sancti Slephani, cujus
sancti Petri. rbdificayimus,, quicquid comparavimus yocabulum est Pu.ina, cum niansis, curlilis,;pr(iiis,
aut ad nqs per vehditiqneni, donaiibneiii, comniuta- ômibiis, aedificiis.tefris, campis, pralis, Tineis, sil\
tionem adyenit, et quicquid de ipsa iine llaldiniaca,, vis, cullis el incultis, aquis, aquaruniv.e decursibus,
inunaquaque parle, Jeuas duas coraparavimus, aiit inancipiis, lilis, alcolabus *vel epistolariis, peculiis
npbiS; traditurii vel commulatuni fuit.vel-in antea uti-jusque generis sexus, ihobjlibus vcl iramobiiibus,
iiiidem cbmparaium aut, de quolibet ingenio, legi- vel quicquid ibidem per venditionein, dona.ionem,
bus ad nos pervenii, Hoc ad ipstuncellain jam dktaui conimiilationein, pervenil ad_ ijisam casam sancli
1121; DIPLOMA PRO FJJNDAHON& GORZIENSI8 MOMSTERIl. 1122
Petri yel ad ipsam cellam. cum Dei adjutorioprofi-,. 4 proficiat in aiigmeiitis. Doiiamus etiam decitnam da
ciat in augmenlis. Donamus ad No.vuirrSarlum tne- Mliriaco, de illo vino qiiod ibidera annis singulis co!-
dieta.tem de illa jsrlva. ubi illi fralres vel illorum ltb".- lcctum erit.-D.onamus etiam supra Musellam villanT-
mii.es ail ipsain-casain sandi Petri madrameii -pos-. Cliiserado eum-illo-yillacerloqui jdiciiur-Riviniacusj
sint Faceie. Dpnamus eliam illas res sancii.Remigii,. ciim 4iiansis. curlulis, orlulis, domibus, .edificiis,-
cum ipsa basilica in Sigeio conslrucla, vel quicquid lerris,;Campis, pralis", vineis,-,silvis, cultis et incullis,-
ad hbc aspieil, vel qu.od usque.nunc-Advenlius.per- aquis, aquarurrive discursihtis,. riiaricipiis, lilis, accor;
benefieiiiiri leniiit sancli Siephani. Donamus .etiam: labus, epistolar-iis, peculijsulriusquegerierissexus,
in ipsq Sigeio vineas quaiuor cum vitiiloribus ,et illo _ mobilibus,et immobilibus, vei. quicquid.-in ipsa finh-:
ru.ni. mtilieres .et -illormn. mansqs et illorum sorles. - casa sancii Slephahi liabere videiurv -ad ipsam ca-
H.x;c.sbnt nqmina eorum :; Ilarduinus. vinitbr, qxor . sani saiicti Petri vel ad ipsam pe.llarii-,sicnfsiiperiug
sua epislo.laria, Erlofridus yinitor,-iixqr sua R.:iga.n_- dictumest.-ad.ipsbsmonachbs, vel adTpsbsTraires'
lihdis,-Erlulfus viniior, uxor epistolaria,* Waiidel-. proficiat iri augiiieiitis.Dbnamus. 'eTianf illam"deci-
bertus .viiiilor, uxor.sua epi-tolari». Tn ipsa yiila - matrideillo yino de Brediaciilq lotam annis sihgulis,.
dpnamus ancillas bis -ripminibus : -Anoelbergane an-. Il_ec bmnia superitis iniimafa ad' ipsa.rh Gorziatri vel
cilla.Rigoberiane ancilla, Eminane ancilla et illam. Bailillos mbnaehos, el.pauperes ihideinelemosyrian)-
declmam de illis.vineisdorriiiiicati_,tam.de.yino,quam spefanies, oiriiii-'.lempore pioficianl in augmenlum.*
de annona,aut aliunde, Donamus eliam ad Castellilni . Si quis.yerb, ex successoijbus yel" fratri.bus'rneis;
'
yineas trescum viniioribuset illorumuxores.jet Tllo- predicti.cleri Melensis, seu "quaelibet:persona, coh-\
. rum ntansos vel illorum sorfes ;_h„ccsunt nomina eo- tra hujus te_siaiiieiili_.mei jjagiiiblarii venircTeiripta-
rum : Adelfridus vinitor, uxor.su.aancilla nomine Gau-_- yerit,, aut aliquid exinde' facere voluerit,-absque mea
cia, Anglifridus yinitor cuni*iixore *sua, jtemAdel- volunlate, jiiinuere conatus_fuerit. aut devbtibrieni
fridus currii.uxore sUa Wandelbergahe ;aricilla. et riieam ,in ôninibus adiniplere .noluerit,- vei -sacri-
germana anciila. Donamus ctiamad Gaudiacum illud menla-supra iiitima.ta observ.ire coiiieinpserit;-durb
«ratbrium-quod est in horiore sancti Aiidreae.cgnr -maledicere quemquam.nolo, nichilorijiuus nbverit <sb
slrucfum, yel quicquid .-ad boc perijrief, yel. quod \in tremeiiduiri diem judicii ante iribunal.Chrisii me?
Teudunius-per beueficium sancti Siephani ibidetn " cu_ri\ex hoe causaturuin ; ct, ut onini lempore baec
tenuit. Donamus eiiam ad Cuberacum iliam basilicam pagiriola leslanienii.iio.stri maneal inconvulsa,.riiariii-
quae esf' in lioiiore. sancti Marlini -conslructa; tjubd; "propri.aeam rbboravi, ;et frairibiis nosiris vei relt-,
Candidianus eancellarius per beneficium. leriiiit, :vel ., tjiiis bonis bomiriibus, "qui conseniientes fueruni,
quicquid ad jpsam. basilicanraspicit-, ad ipsam-casara C afflrmaiidum rognyi. Attum "apud And.ernacuin irt
sancli PelrjTet-ad illos fratres yel moiiachos proficial .pal.atio'publice,AiiHO:aujiicai'.Haiioiie.DoniiniDccxL-yf
iri augmeniisyetilla decima de Prunido, be arinoria, . indiclione .xiu,\.epacta xn,ii, concurr,enie'jni,;anno
de-ferio, de vaccis, de pqrcis, de. vervecibus, vel de. viCfiilderfci^regis, x-x die rnensis Maii. Sigitlum in-
juinentis, vel .aliunde ad ipsara casam jarndicTam liislris vi.ri Pipitii^najqi.ls-clo/nus.;- ;.,, '•:* '__
COOT7IPvMA.TIO PRIVILEGH^^ pftiCEDENTIS.
Poterat ^fEqno jiire Sirmondus iioster Compen- audiens: Date eidaliitiif vobis~(Luc. yi),- "et aiihi T
diense iilud, sive-decreiuni voces,- siye. conGilium, Daleeicembstjnam; et eece omnia mwtda firint vobis
revocare ad annum ^SfJproxiine praecedentem.ai-
(Luc. xi): idcirco ccepi"inojstus conqiiifereijuid pTiV-
que ailpraisentein 757, cnm certissimisâiqiie extra - aniinae
oriinem eorilfoversiam posiiis-cbnstet judiciis syrio- remedio, quid -pro ablriendis ponderibiis pec- .
..durii fuisse in Compeiidio palaiib anno 786 celebr.i- cator.unr facerein,-vel;in"~^]uibus iinitarer • exempla
lam.Fidem omni ex.cepiionemajp.rem facit diploiua- - priseoriim Patruni, episcoporum-iinibriim" anieces-
Chroilogiingi Melensis aniistiiis, eo loci lirruafu.m sorurri in
subscriptioiiibus cpTscoporum iri confirmaiioiieni-pri- operibus, quibus< credimus Deo placuisse;
vilegii Gofzieiisis abbalic ab eo fiii<dalae. lllii.d de- hlnc per Deiadjiubriuni uriaciirri coinriiealri et vb-
bebis, leetor, humanitali 11.'P. Alexandri Wiliheinii Turiiate dorhini nosiri piissiirii ac gloriosissimi.regis.
-socielatis noslrajviri erudilissimi.qiii ad' me, -aiite
aliquot annos, Luciliburgo_ misit." curn dipldmate Pippini Francorum, atque'cqnsensu -fratrum noslro-
fundaiionis iibbilissiiriae Prumiensis sanctiSalyaloris Tiim caribnicbrum,. spirjlualiiim el Deum timentiuin .
-abbatiae concess<idiel5_Aug., arino J-l regnanie eo- . iaicbrum fideliuiri saricli Siephahiifcdificavi-monaste-
dem Pippino gloriosissimo.rege, ,aliisi|ue quam plu- loco qrii dicilur' Gbrzia,' in pago Scarpo*-'
rimis.PH. LABBE. -. riumr.in
'/' /'}_// .-'..
r In Dei nomine Chrbdegangus. iie %\.-.peccalor, riirise,' iniionoreni bealissinjbrum aposiolpium Pelri: -
Meterisis urbjs episcopus, duni ih\voluminibus diyi- ei Pa.uii, nec non et sancfi Stephani'seu et caetero-
1 et fuiidans;alque dotaiisipsiirii riio-
iiaruim seriera Scripturarum juxta possibilita.tem ex rum sancliirum,'
terris qute ;pro'pter yehditio-..
mediocritate meiseiisus.allOuilis auribus, et sedula \- nasterium de rebiis et
consideraiione, inspicerem quid Dei Fjlius dicerei, nes° cbmmiilaiioncs, inihi; legibus;obyeiier.aiit, ea
"0Eorte, et'commuiationes. JIARU. * ,-_ .

:
H"23\ '•' S.lCHRODEGANG.i MET.ENSISEPISCOPI D.PLOMA. _...... ,112,4,
seilicel eondiuone, Ul hf monasle.io. iribiiaciiiseGtih-.-j A-beant, abbaleni, et si in ipsam .cOngregaiibuerii,-.
duiii ordirietii.ei.regulani.taiicti, Patris.nostri Bene- quod.absit, non potueriut talem:iijv«nire quieos re-\
dicii abbaiis ain.odo :el semper perpeiuis iethporibus gu.lariterregat_" tum -ipseponiifexctim consehs.u et-.
vivant.et sicutibi seripturh. estj niliil penitus pfo- voluritate "ebrum deaiioinonasterio; engat;abbalem"_;"
priiiriij.habentes, *sed sintillis communia dmnia in- .sicut superius diximus'_-qujcis. regulariter et>secun^:-
bmrii.bus, qua.lileret.pro se, etpro aliis valeant exo- duiii ordiriem pro3sit,.et tnembr.atuspontjfex in ipso
rare; igitur' c.ompulilnos .affeclio charitatis atque di- nibnEisterio per nullum ingeiiiuni -tiullainque-.bcca-;'
leciiohisTratruni.Ipsorum, prbebrum quiere.et^jr- sionenibut-cupidilatem ..qiiemlibei abbaiem inittat,
diiie,"qualiierbbo juvante.yaleanf.implere' regulam . nisi t|iii. eds-secuhdum ;oi'dinem rcgat, etsi ipse
el ordineiri suum, et quqd riobis .successo.rib.usque ponlifex aut.quaelibet alia pbteslas-aliter fecer.it,.;_ia
jiostri.5inarieat ad-iriercederii,;et a recto tratnite in- divino districlb judicioanteDei qculqs.cum bealis-: -
iohvulsoTimite-terminarequod perennehj delnceps, siriio petrp principe. apostqlorum el sanclq-pf.olq<-;
prppiiiante Deb, bbtineat firmitatem,ynequis nobis mariyre-Siepbano iexinde reddet rafioneiji; -ei.si prar
deiraherido-sestimet-in id _nqy_idecerneTe,;durri.aii- fatus pontifex-»*lucranda. ;oraii_onb aut yisiiatlone
iiquilus juxta, corisideiîionem ppritificum.Videahl .'frairum quando ei placuerit in-ipso moiiasterio v<j;.
CBBterasibr subjecia mpftasferla, in: omnibus esse •^rierii, veLaliquam moraoiriprp lucraD.diS;aiiima¥iis -
coriseryala atqub secura; ijieoque {irodivlno ihttiilU; iecerit, cum exiiide. in.Dei nomine vrilt habere re-;
yeTpro animae .nosiraj reinedio,, -seu.successbruin . gressumj absque ullo iiiunereterreno.jequisito.jre-'
Tiostrorurii.poriiificiim,;iiria cumcommeatu etyoluh"-- yertatur.; qualiter.monacbi qui..solilarii nuncupan-;
laie-piissimi et glbriqsissiinL.lVippiiii regis et.con- tur, de..perfeci_i1qujete;,!yelseciiritale,. yaleaut-Do-;
serisu\fraj.ruiri jiosi.-briiri., cbnvenit"""nbbis illis ,cpn: mirib prqiegente, per lbftga "temRpra exsullare,-_et
sery-ire: pro;eqruih,- quieteet irahquillkate, * etjie- sub. sancia regrila viveriies' prri ^prpfectu: ecclesise et
que a nbbis', neqiie ab'archidiacono nosfro, neque' a -salute regis.yel-patrise valearit plenius. Domini misef
casteris-l.ordinatorjbus saiicti Step.hani, -a. .quolibet Ticordiain ei alientius deprecariv.et si, qupd-absh,:
liiiiriine inquielat.;, uec cbndemnaii, yel de rebus:: ipsi- monaciii de eorutn regula. aut .religione Tepiifi
-
ebrii_h.exspoliaii.:.conira rationis ordinern esse ri.ori aut negligenies.reperti' fuerint, secuiidum eorum re^'
debeartt, sed inspectri eorum"'insiruinenta_ juxta gularii ab abbate ,-suo corrigenturj .siri ..autera-ipse-
cqristiliilioijerii quam eis instituimus;, . quietqordine abbas noni pi_cvalet,. luue prsefatus.ppntifex.coer-
ipsas r.es teneant atque possidearii, etbe _iioc.quod cere debeal, quia.niliil de canonica.auctoritate con-
rios ad ipsurii riioriasieriuiri dediirius atque fforhiavi- p-vellitur, quidquid 'de ponfiDcibus.fidei.^ro quiei^
"
.<*
.iriiis yel ad Deuin timentibus liominibtts donatum trariquillUaiis.tribuelur; s ut ob "hdc. firraius subsU
esi afque firmatum,. aul aiiquid munere_Tra"rismis- stat. vlgoribus,"••elnos cl patres noslr.i .domini epi?
sum yel in altarib offerlum, aut sacrisvoluminibus scopi iii synodosu.bscriplioheni manibu.sjiosiris de-
seu- quibuscrinque speciebus .quod ad ornalum di- crevimus robbrare, et fratresitiqstri decoiigregaiiq.iie
virii cuiltis pertinei; ad p*r_cseriscollala yei4einceps . siincii Stepiiani " fideles.ipsius consenlieiiles.subscri-
collatura fueninl. iibii auferathiis, .et suppjici pbslu-I_ pserunt. ., _ . . ...
'
. latibne exoro ,-et pbstulo dominis et successoribusi - Chrodegarigus •peccator episcopus hauc firmila-
tneis episcopis,' .ete.ei.eris ordinalbribiis-.sarieli Sie-:: teniame.factarii relegi ef subscrlpsi. -
pliani, pTopteriiorheii sanclae Triniiatis," qubd supe- . / Adalliidus peccaior episcopus subscripsi.,
rius iiiliinatum esl, perpetuis. temporibus pro-eorurri Lupus peccator episcopus audiehs spbscripsL .}-..
niercede ageiida',' ipsis fratrihus qui, iu.ipso mona- ". Egp Fulcliarius vocalus indignus episcoptis. snb-:
. * '-.
sterio esse videntui' conserveiii, etsit ipsum rriqna";:* scripsi.Rothiiigq advocatq,
ijteriurii snbjeclum d sub mandebuj-cl**! *-et"defeiisioriei Y.ullranitus vocatus episcopus.jn Christi iroinlrie
' ' ,
sancti Stepliani ecclesiae Meterisis,\sicut iii.illo iii- subscripsi. - . -.. . .:.- , '" -. - : .-' _;-
'
struinehio cbulirietur," qubd de ipso, riijoh_isierioail l> Hcripeusbpiscbpris subscripsi Segimoiidb. _•'
ecclesiam saricti ;Slephahi fecimus, ut libeat ;eis pi-oi \Ego'Maiigau'du°s'.episcppussubscripsi. :.'" '-'-/"'*
viia et'-.i».eoluriiifale\regis el-sfabiiitateibgtii Fran-.. ]."\_ileiiiorianusChoruhIdianussubscripsi,. ....-; •'•
"'"
cprum,. e.t prb pontificibiis _suis suis_iue\_stibjectis : D(.otmarus ac si peecalor episcopus snbscrjpsi; -;'- :
'
.Dbniini misericordiam exorare ; etjuita disperisa- ,;;. Rabigaridusabbas subscripsi. _. \" ":.'.;.
•lidnijmidivinam.cbm abbas.de ipso. monasterio ad,I, " - Jacob peccatorcpiscopus-subscripli.. : ..\
Doiriinum migraverit, querii. unariimiier omnis iilai "Mensebius peccator. episcopu.ssubscrlpsi. ;\
inonaehorutti icoiigregaiio opiiiti_e regulae cqmper-, -
Auclo-peccaiorepiscopus-jsubscripsi. ; '-*\
- Chardobacliiiis quamvis peccutor
iiun et;yiia*i*nieriiis;congruentemelegerint, una cumi episeopus iub-
-cbiisensn ej. voluiiiale iirbis episcopi, ipsurii'.6ibi ha-'' scripsi; . -..-.' '•..*" _• :*..:.
8 Fbrte, «ofiis et illis. liiriri.- " '-/' "/-. _ \ . e Fbrte, pro lucrgnda,,ut mbxiejgitur., pro lucfari-'
"
b F<ii'ie,utneqiie. HARD. - _. •. ,; \- dis; HARD. *'• .""•;.'•. ";_' _.."•::.:...'.'--,,
<"Forte, vet;Deum. HARD. -. - \ "" -f Forie, a pontificibus.H.VKD.-."''-'_ . _ '-„
<JYide Dueangimn, in GJossario., yerbo. Mundi- £ Forle, ul.auiemlwc. likRp,-.'. .-'.':-_ --,;*
bardtts. ilAitb. .*'""'." *
' " '
'iMs. '. •NOTJTIit-; l^-S." ftviQLOMKPAP-AJI T. . 1126'L
•'•-' < ' * '
*'"Ijciidahausepiscopus'-subseripslV\'":_.'/-' ALgii)*erius,'Zaeliarias. U.ichihnaiusv Egb_-Gbnteriiis,
:; Kgol.iipiis quairivls 'iritJigtiusfbpiscopus Viibscri»• AbboVi-de]eiitius'Âri'g'eieiiniis^-Sii'()rius..' j_; . _"-'*:'-.}.
' \ --*> r'; \\.".":" , -" Ego RiclieriisV-sjv.e.Wascb",
-psi ift <MirisliubmIrie:-:- *«"=.'-- Vic"siindigiitis diaco--
;"Tedechariuspeccritor eplsebpuisubscrips.i .'-'"•'-"'-"... nus; jiisstis 'haijc cbiifirmaiiohem; ' relegi et isub-'*.
}: _FortUrius_peccatorepiscbpnsstibscripsi.'-. '. - . '~- -scTIpsi.-;- ;. ',".'*' '--/;•; ' " ijS;"-'' ' ': '"'"''-"''V:
=- ?.edoi_fus'__<_sipeceatorepiscopus'subscripsi.', \' - .:_Acturri .iij "Gompendiopalatio publice iii' synodo -
•-'-•lêjiTridiisepiscopfis-sjibscnpsi.--'-'-*'<-".'"-: -•" . congregaia anho ab' iricafhaiibrie' Dbihjrii';750,'\
- :" : : '.-// " "' -
SadriuiPepiscopus subscripsi; irid.*9;,.epac,'-"15, cbiic", i,; anbb 6r (, seir.J,,uv;
ÊgqAtfgilratrnufe suBscfipSi..-' '-"V" '-.""' :"' \ alii maiu.nl)'"regniPippjiii gioriosi rcgis, :'sjfb die'x:•.
: ~Sad°eber.iis"a'c
si-indigimsepiscbpu_fsubscripsi.' ' . Kal.-Jiinii.- ---•:-;-'''.'•"rf\' '''"• •---; '-.'.".-'-:-';,
"GoirieJiriiisjBraiidomus, Si-
-IibTci"iri"us:sub*scrips(,
ANJJ.O"DOSlI!"iDCCv .
''
\/ '/ /}-'-''/''''''.//t '-RpM.^-DS-î^JIFES^; V ; ;,-;' -".''/; '- V %"''.•
ICQÎtM ^HJÔaiG; A' IN ;.Sv \P AULip- ,\PAP A;Mr':;Jv

- " " - ' '-'
- - . <. ;-v^ ;?:;,;,---, •;,.. (i_ib.Ponlif. ex var.edd.) -':: . *"*--• ,
-_--»."Paulus,natiOi.e lUmisiiusVexpaire Gbnslanijnb,. £ _elale iri.LaTer-uiensTpairiarcliiocuiri proprio setiioie

sfdit arinoi decem,. iiierVsehi'iinutn. Hic ab.;irieuiite , gerinano-Slephari.o pricd.ecessbre.ejus pQHiifirie" pro"
•VARIORUM, N.Om
*"-'•"-J.-Pa«.H«.,-Snno,7S7,'(lie23.Maii, Pauius fraler "..sepullo, conlinuoeadim pbpuli corigregaltOjqnm ciirii
"Stepharii-prajdecessoris sni cqntra Thebpliylacfuin _~smpefqlb. bealissimo Paulo tuncdiacbho ienebui, qiio-
jjjpiiOTibus"voiis "poiiiiflcaium
" adeptus est. Bir..'-«{ nidm -validior,: el foriior erat, e.irti-in Pbnlificaitis
'TjiBB.:\ '- -" ".- - '- - '
"-- *'. __•-'- - -, > . ; culmen etegerunl. Posihmc 'h/qui cumprmfato .archi^
\v—2..Pflufus,G()rislaritini filius,RbmariuSj.Sieph_ini diacpno aggreggii eranl, 'dispersi s'unt.\Eirila.beo••an-
jiinioris papie-fraier geririaiui';, -S. R. "Evc.ardinalis a - nuettleuderii.sanctissimiis vir in apostoticambeqli.Peiri
Zaeharia papa faitus, impeTatbribus Corisianijuo et sacralissimamsedem corisecralu.s-potttifex esf,*Oiiiriia
Leone Augusli.s,.cr"eaiuseiconsecr_ifu,s.jvKai. Junii, haficaiiterri facia suiit pbsl mortem.Siepiiaiii, an_ 737,
Bririo*757^,inpalriaichaiu Lateianeiisi.-mores et ec- InterponiiiiciiTempore tiuo de.in -Codd. et.Catalogis
cl.esiaslicam doctrinam.perdidicit sub-.G.regpriojenio dujdex .'-opiriio.est. P.lerique eiiim 'ira.diini vacasse
etZacharia pnniilicibusa quo in diaeo.nalus ordinem sedem mensem i, dies .13aiit xxxv ,d\es, ut Cataiogi
Cutn-Tritre ascilus 'est/.Kernm indrtiio fratre^Piiu- Lticejisis, Farfensis, et sex Colbeflini (Cblb. quintus-.
Tum-ioblnlegriiateiri.yitaeset doctrin.am in ' demortui - mendose, habet dies xxn), riecnoh,Cp'dd.duo Frehi:-"
- jrniris .loeuiii-.subrogaruiit;,cum exeiiiplo carcret in . , riaui. et Tliuaniis alter, ctnn duobus -Ahibrosiatii-,
summo "saeerdotjo jduoruin *ffa)ru_n_*-"__uccessio-, quag -prirao-ahiiqu/ssinio qui Tiic explicit,.el quaitq. Abi
Tiec iri posteruin unquam visa*est'. CiACONfcs. -; yeronumerant interporililiciiinidier. XXXII,ui vulsta-
Exaclis jam.extireliis, regibusque Laiigobar-; • Tus, Uegius,, ilazariiiusVTiiuaiius priuius,, secundus
"--'-—\j_)'.
iiorum.non modp.in.eoi-um jura,.si;qua -efaulJ.Titori eltenius Anibiosiaiii, jel Farne-.iaiiiis, i.ullo" lariien
•yeiiienlibtis,sed a JPippinoFraiicorurh rege ohsequii' ® cai-.ihigorumiis .asti|iulaiite:._C;t;tefumlilraqiie hanirri
ac-:reyerenii_epleno erga siimrabs, poiitifieesmirum. qpiiiioiium dueiimir- aiiTdieni prdinationis _saiicti
-ih.irioduin exagiiatis,;_i_iOii;erafcur apostplka sedes .,> Paii.li;29Mi)ii,(pi-eaniioôlTriDoiriinicaiiiiiicideliiii.
.-iter.uni patilo diutiusâcatêl, nec-statini ppst eleciio^ Id.tajifuiii discriitiiiiU inter utrJiinqueoccurnT, qtiod
iieni .xronseeratum-riovum.ponlilieera acciperei.. At pri.ma,;di.eiiiih.iieinpe-xx!iv,quîi] AA, hpiid'pagiiiih
inieslinadiscordiaiquainipsoex Anaslasio discimus, . sijqiiuiiturV. (lesiirriit interpori.lilicium ab' ciubftuaii
diHTtirtiiorjsinterpoiiiificij causafuit^Qiiain jubet iis-. •• die _5tepliani\ll, .al,'.IJI, quarit..duralio sedis ejiis
-dciir liic verbis proferre, limi ul conjifmeni qund.alibi os.tendit fuisse.Si. Aprilis, eatri.queiii; suihmani coii-
dociiide.eiiihroirisiuo cbnsecraiionem praeeiinle; tuiir . ferj.;- altera v.ero,-bier.Vxxxu interponlilicium ;jJe.
- ul.liqueat.iu triore horum Jeniiiorum-fii.issepositum*,-.' - inoi.e a (lie.depositionisrepeiit.'.quam.excliidite.die-
iioni_isi,--pQst-d"epo-sitionejn,apud.;saiictu"m^ de: rjiiu -suiinna. Ita'conciliaridam <d.Uxi liaiic dupliceiii
-siiccessbre el.igendbcbgiiatuin; esse,^quod nbn satis. de-iurer.ii!)riiilifil() seiiieiniauirer.uditoruin caiJ.sa, qui-:
-
8.!iiinadverfitl,agius,^bicoii'secr_aiioriescolibcaiidiex--: iius arri.lct. prima , ut, hialuna biduijnter Stephaiii
.
tra-diem DoniiijicambccasToneiiiesiiiaejUS-^Pqueris .obitjmi;*et"[depbsitlonerriv.iniplearit.IiaqueVsaiictus
igitur.^nastfeiusdecleclione et cbnsecrafiijiie saiicti. Pauius; PiaCurius, -pr__idecessorisfratei;, quovis .pii-
Pauii, flui^rai-gerinaiius.Tfater. itupef niorttiiporiii- piili tjiiiesceiite rijssidio,. 29.d\e rnensis maii an.'757v
licis, narrat causasinterpohlificii.nempecleciOrijrii.-, .-Coiisecratu;s_seditVex- utiariiirifoirii.itirriCbdd,.el*,ca:ia-.
dissidia, duiii ,eorum pai^Tnajqr.adliêrebal.pauioV- lygpruiii.^xonsensu, âmios.-x, Tnensein.t;. liocfest
qui riunquaiii expjtriari.Iiiu Lateraiiens.ijdiscesijeial; usque\a__ldiein 28 Junii 767. Hujus/porititicisdeposi-
jiars_auteQ.i.TiieopbylactoarCbidiacbiio\ domi'_;su8e:" ti..mem.viiiEscriptj3f,quicuiij_iieis liieritvnoiijpofume-
Eeque, ~Ai,^cum'ingenli~tiGho^ nioral, sed btniiia-.diligeiVier.eiiarrat..qu_e rsp.cct.aiit.
' ' ,
1127 ;: >S. PAULUS V_\PA I. U2S
eriiiiiiifl<laei "jccIeBlagticaa.di6ciplm%.ira.dii-a6'esi-temrA ciiiH pr^dicto Tlieopliylacto archidiacono. Jfise vfro
poribus*"damniGregorirSecuiidi Junioris.pontificis. san.ctissimusvir nequaquatiia Laterarieiisi patfiarchio
Ei.posimtfduhi aNdomrioZacharia beafissiino,papa in recessil. Sed cum c_eteris: fidelibus suo a_gro.lanti
diaconii\ordirie ,p_afiter.rcum-aiilefaT_isuo germano gerinarioet pradecessori ponlificl pers__veranl_erfa-.
cbnsecratus" est. Nam ".dum isdem cjjis gefmanus-et mhlabaiur. ,-Dumvero de^hac-yiia". pfaedictus -fjus
ari.ecessbr poiHlfex: ad- extrem.um'.pertiDgeTetyilaj, germanus-"e.l.pra3decessorpontifex niigrasset, «oque-
Illico*et,-1 populus.cum ep liujus Romanne urbis.divi- cunv iogerifi iibnbre.-iii basiliea beali.Petri-sepolio,
,sus esi, etalii eumThe.ophylactoarcliidiacorib terien-. continuo eadem pbpuli congregaiio, quaJ cum saepe-
tes,' in ejus domo coijgregalizresideb.aijt.- Aliivvero fato bealissimo Paulb lunc diaeoiip-lenebai, quoriiani ..
e.idem. beatissjhio; concord;rbanr.Paulo diucono, plur . validioret fbrtipf erai, a eum in poritificatus eultneii
rima pars juilicum et-populi.ciim eo\leiienle"!,,quam . "elegefunt. P.ost.hajchi-qui.cum praefato arehldiacono
^;->• <*-:-~.-,.' ./.'/./': °;\\°;VA:RIANTES-JLECtiqNES...
1 Ah,._populushujus rbmarixeurbis. '_.:- -, .. - \
"'" -. " '
'.-"•. / .- ,;_- '-'. VARlOKUM^NOm...
' ejus pietaiem quovis Terrippnun charactere vacua. <___ "B' t, Ili, proiegom:'pag. 5_i}-optimijudices a'dmirantur.
Aliunde liimen esi. cer.lus eniormalis" ejus;,aninis';• HuricqueaitVflagilaiileiHret juxla dnclissi_no<_omiie
nam "Annafes Berliniaiil ( Scripi, Iiiilic, t. II.) ad.. OiholiiiffOthblihio,summa cum fide id monunieutum
annum 767, -loquciites^tle TPippino.ab-Aquitaniea":'. -ej.s.cri.psisse,' et:ad se-dedisse die 28 Maii labentis
expedilfone reduce':. Ei fevefsvs esl ..'inrpiiuni, Bi- hujus ahni 1.7oS. P-rsefalUriiwro nionuraentura-est*.
tmicdmt ibique-nurili.alunieU Meobitu Pauli papm_, ' actio pfiuia fere ihlegra -concilii Romaril-sub Sle-
Quin etiam dies Ipsa erjiortualis ah Anasiasioîradi- JpIianoTli,. ,al'..1Vc,.-es'cujusactionibus p_ei & veriera- ,
iur in Vita Siephani 1)1,\a}.-TY,~-siiccessorisconse- bile aliqtiod fragmeiuu.itj eduxit Lucas llolslenius
crati, aVdepositiorieinvasoris Oonsianiijii argjieiida, .- (coUecl: itom. pag, 2S9), aliiidque in Spicilegio Acbe«,
de jpib saiis. superque -jsuih Ipcutus in.superiori. ad- -fii iegjtur,' unde posteriores in cbncijiof utn cbllectib-
, noialiorie, ubi etiahi delibavi aliqiia de iis diebiisTqui,, nes i.ransiaTa.eaderiiab legimus. curixaniea niidam-;litijus
.-ab.invasore dejectb" ad -'oidiiiatioriem Siepliaiii ex- ,,' cpriciiilinenioriam AiiasJasio.oiriiiespeiefent, Ex
currurit, "ab..Anastasio hegleclis. Verba'" Ariastiisii nuperrinio ijbc rii.onumeutodernum ahquando enier-.
sunl '.'Vigesinia pctavu.die.Julii <m_!ris,5. (in fef. 5 in- : |gunt-duodecimli..Francor,um.ep.iscbpi,' quos:npnTn-
cidebat), indictione &(an. 768), vespere,}inipso_cr_.r.. "\ 1'legredecef psit Sirro.oridus'e schedis Panvinianis, ac
pusiulq.iioctis, vigilia-;behlbrummariyfiirh 'Ab\doii'el~ •prbiiide,;Samm_iflhanos.
* Ahlbriium:Pagiiim. scriplo-
Serineri,;'qccupanles-pohleni Saiariuni- (iLaiigobardi,. resquii-alios-yei oculatissimos detepit; sunt pfaeterea
eic.)..A/Ja tiei-.odie (fef_..6Jv iransiehtes per.ponlein.. \episCbpi;iliiomnes
" lur ex quos Anastasius congregatoslesla-;
lfj/iiium,--veneruiit Uoiri-.irr]et feceruiil qiiie*stipra Canipaiila Tlibscia, ct Jtafia pfovineia, numero'
; in:iebairi,.'Cohslaiiiiritiinirivasbreiri •traiisfuga.ni ;deji-,\ qiiadraglrita, qupriirii vjxTresauttjua4,uor;.alibi ribmi-
• cienies e Laienirieiisi pairiafchiOj euniquei.ri carce- ;'p natbsah Aiia*stasiotlghellus, et <|ificurique.auieijuric
icm\Gbii'icit_n_e"<.; Quibus tnTutri in modum cohcinil, . diemscripsefe,agriovenuntvlrilegfiiiii liic-darcin.-tiisi"
riequicquam: reciarriffiile Pagib,; il.ariarius.S.coiusiii opiiorlUnius ad Stepbani 11},ai. IV, vitairi iflustrati-,
- Chruriico iConstanliriiiSf-ji-feria, inciiseJ.ulio depbsi-• ;daiii\edilurus illiid -essemTn.seqiierili.-volualine.lhter
ttis fisf;Tii.iii tjuideiri:ex;ordiiie "poutifi'cat.us..quo'd. . rini, ne eruditiTd aegre ferarit, eniiêleciissiraarum
- .posiea iaci"uri>,'sedex fasiigjo- tjubd iriyaserat; Quain-i - Europae biblioiliecaruiri"pr_cf(.ctieliioniine.efscripjis
obreni si a"niniadvertaniiir'(ju_eAiiastasiiis habet^dei .-"ce.lebresadsiiniie aliquid educehdum TnflamhientUr,
suiVctiiiri Pauiuiii : El•'cessgvil'!' \pro maxinio Eceiesiasiicie historiae bono,-praesiaiitis-
' iritefpujiiificio.-post Prehe-: sfriKimdocuineriluin Seorsim ah Anastasio ciim.aliquot
episcophlus _in)i«tH"«H«Hi,"ti>girs_;!Hi(»iu"ri.,qiiibiJS • *
r"iaJius'.Cb(l.;secuiiduscp'poriuiie-addit-:""_iiip Consian- riblis iu Tuceni.-edam. CI_N_._JS. ~J-..'}._.
' -liliiis' trqnsgressor: iti qj.oslolicie_'setiis;ihva_sor exsiilil;, .- ;a Eutriin pqnlificqiiis culmen e/eijfif.U-tt. UI)i".Pa"uIus
'pafnerque e.:i-qti_e Vita Stepharii ll.lVaui.TVT t ' creatus est piinttfex , ad-Pippinum Fraiicoruin regeirt
h-.ibef
."jdeiri Auastasius de Cofisiauijno : Elper tmnispqtiunii • litteras detlii,qiTbus Stephaiii Jratrisbbjiuriieisuarii
et trieris\emuntimsedeiri aposlqiicam iiivasam detiiiuil;; cleciiorieni sigiiiliciit., Iiidicatqtie. sein amiciiiaab
si hajc,.iuquain, ariiniadveriaiitufV.iiullapfofsus du- eodera StepbaiioTiiiia cutn Fraricispereeveraturiita.,.
bitaiio erii -qtiiit ;die;28'-Juiiir ani 767 occubueritt peteiisabeo utTdeni prajsiarel. Hae lilieraejuerunt.
." iriortcriisaiicius-Paulusp.jnde cnitnad diein -29 Juliii priinae ab ips.o datpe; iiipoie.;aiite stiam- ordinaTip.iiem
, - bequeniis-arini ,708 aiiiius .urius-linusque niensisnu-.... scripf_ei earuiii eiiim liaee esl iiiscriptio : Domrio.ex-
merantur,'uoif"secus aique" anni "dccetn;ac"nletisis.,.~: ,."" celleniissimo filiq Pippino Erancorum , el_ palricio
quihus saiictus iibmifex es;t ihoderatus-Ecclesiahi,-a i '" iB._0ji_mbn.iu; Pdulus.Diaconus, et iti Deiiroimne ele-
die 29 Mali an."757v.ad pi;_ediclairi'e.inoriii.alem.dieiii. ;.. ctiis sancim}sedisapostolicie. Haec epistola in cblle,-
..''excufruiii. lluc-adijlijOiioibgiain sancTI pju.li 1, quii cli.oue cbiicil., Labbei priina: ordine recie pbnituf ;
Jiuiietjua.rliimTbni^ i in Codiceyero Cai-olinb"estl3. llicpoiro locus se
praelo.coriiniiliebniiiui, cumscepe;lau'daius.P.Ji_>sepii i dffert de"auctore Codicis-Carolini leciorem, nionefi_i.-
-'lilan.chiriusVad-p.oiiiijieiaBi*hisioriam; iHuiii-aiidain. t. 3acob.usCfeizerus, arino' 4613v"lngolstadii publieavif
. senipef "vlgilaris,."dpiio.niiiii"dedit.,pr«s;taiitls"siinuiii- i- , epistolas tjuas llotnaiii poitiifices Gregorius Hl, Za-
•
riioiiumeriiuraexc'eie'jerfini^.biblioiliec_exapjiulaiis > c.harias; SiepbariusII.Pablus, St_ep!ianusHI,*Adfia-!
yefoiiensis cbîceexceplumVqiiod hiqrteiri cjusdemi iius clpseudorpapa- Coiisiantliius: ;ul.Carbluni Mar-
saiictiPauIi 1,pseudo-p;ip_e'CbnSlan.irii:.deppsitiuiiietn i iellum majbfein-domiis ^ ad Pippihinn., ad Cafolura
creaiioi.ikiiqtie','SiepiiaiiiTli,.-ViliIV, egregie coitOrt_ Magiium.cl adCarolouiaiUiiiiiii-ejusfratremThiserunt.
' "inal.:Et
ijjibiiiairi pTopri.a.qileiiiqiiamiaudeTraudariI HiBêpisiblaecollectiE•olim iri;.uriiiin 'vpiumenTiieraiit
. hori patiliir'; "accc_JtuT*a se idrer.efretesiatusiiiihiiest t sludib et cura ipsius CafolVJilagiii, et* suHt-oiriiiiiip'
irr.udiiiSsiiuo-aVchipresbylero.ei _• iioriagirila' noveiti. ;,Eas Jdeui:Cafolus-Magtius,-anno
simi "Vefbneijsls(_apituli'<R_ir.liioibiri-eo ;. \ ?91Tierurii fescriheiidas ctiravjt.ebquod rijruia^veiu-.
CampagriolaB;i.
ciijus. peritiani viilde spectabilerioiiri-.legendis pubiiTT state-jam ex;parte deletii) essent, ut.litiuete.S-aiitl-
-caiiiique.ad uilliiaiemdiscuiieii.disyeteribusCodd.et t qua'ThscripiibueTuaju*C,ulisTiiteris exafafa", rqua; ab
liiplomatiBus"v".clLudovjcUs.Mufalofius"(scftpl, llal....: illoJpsbqui eji.isjiissue.isin uniiiri cbrpus -r'efligeii_
ti.iJ) p.~%;fajr"68S');pfprajs_il BlaiiCiiiiius;'(AnasJ." ."_'-das descripsil "collecUoni earuui prajlix.a;;esi. 'Et
1129 NOTITIA LN S. 1'AULl.Sl.PAPAM I. H50
aggregali erant, dispersi sunt. Et, ita Dep annuenle, A bant lectulis. necnon et aliorum. inopuin cum suis
isdem sanclissimus vir in aposlolicam beali Petri f.miiliaribus, noctis circuibat silentio, amplissime
sacralissimarii sedem conseeralus ponlifex est. Tilis ministrans alimoiiiam, atque subsidii infereiis
Fuit auiem lemporibus Constautini et_ Leonis fm- opem. Sed et carceres atque alia clatistra per eadem
peralprum. Eral enim milis atque valde misericors, noctium secreta visitabat.. Et si quos ibidem corive»
nulli unquam, malum pro malo reddens. Et si pro .niebatreirusos.a morlis enieiis periculo, liberos ire .'
- luodico quemquam per iniquos satelliles * tribulabat relaxabat. Sed el plures qni debills. obligati atque af«
_in proximo, tarnen,pietate motus, consolationis s ille flictiasuis feneratoribus opprimebanlur, redditoTpso
inferebat misericordiam. .Hic, ut mulli lestati sunl , debilo, a jugo redimebat servitii. Vjduis, et oupillis,
...nocle per semelipsum a cellas pauperum infirmoriiiri pmnibusqueegenlibtisopemferens. Forfissimuseriim
neriacentium.qui ex suis nequaquam assurgere vale- erat orthodoxse fulei delensor. b Unde s_eoius suos
VAR.ANTF.SLECTIONKS. . .
* Cod. Luc'. tribulalos audiebat. . * Al., illi. : -
VARIORUMNOT_E,
ha-x rolleciio vocatur. Godex Carolinus-. ab ejus B menia singuiai tim deprompsit, qu_e Baronius ad an--
aucinfe "Carolo Ji_. Lambeeius porro, iib. u Bi-. niiui Chrisli 767 ex ordine recitat, qui ordo juxia
bllothecajCa_saTea_,cap. 5, tesiaiur eamexiractam annoritm seriem accommodaius ab eo.divefsus cst
esse ex antiquo Ms. ejusdem bihliothec-e, sed eum queiri in Codice Carolino obtinent. Quani male ita-
qui Codicem descripsit, el ad Gretzerum misil, nique ,ex simili silentio Anasiasii in Vila Zacharjae.
miam nonnullis iri locis corrigendis et mulandis si- papae Naialis Alexander falsitalis arguit Childerici
bi arrogasse Iicentiam, ideoque operaepretium fore , exauclorationem et exaltationem Pippini ad Fran-
si prima illa Editio de iiilegro conferalur cufn fauda- cnruin regnum ejusdem Zaehaiire aticioritate factas,
lo exemplariauiiieii.ico. Deniqueomnes illae epistolae cum cx eudem silentio Ariastasiiincr.edibil.Jset nhlla
-.iiino791 anlerioies sunt, cum earum collectio eo * fide dig<ias caiteroquin inneg.ibiles epistolas PaUli
anno facta fnsrit. Exstanl eliam apud Duchesnium, ad Pippinum poiuisset pari ratione affiruiare. Êsii-
iuin. m. PAGIDS. met hiim prudens lecior Nai.dis Irigenium, ct.stu^
a Cellas panperum inftrmorum. Cella est habitacu- diurn erga santtam sedern, et siiriiil viin iri hnjus-'
ium SPUdomuncula tenuiorum. Martial., lib. in, modi casibus argumenli in'gaiivi_.BATnirius.
epigr. 50 : 2. Sayius suos missoscuni aposidlicisgbsecraloriis "
Dnde tibi togula est et fusc_epensiocellse. alque udnibniloriis litleris, etc. Quas S.- ponlifex lit-'
teras hac de re scripsit imperalori.ab Ailriaho papa I
Cella mereiricis, pro fornice ubi prostai. Petron. in diserie memoratns in epistola ad Corisianfiinim el
"•Satyrico : lrenem ejus-parentem Auguslos, eae pfolecto non
Jam pro cella meretrix assemexegerat. r supersunt. Ilhe pari modo desiderantiif, quaseadem
T_ell_eservoriim. Columell. de Re ruslic, lib. i, dedit occasione ad Pippinum regem, quibus euih ro-
cap. 6 : Opiime satulis servis cellmmeridiem mquino- gabat, ut, quas ejus auctoritas erat, apud iconoiha-
clialem spectanles fient. Petron. in Salyric. Non chura imperaiorem iniefcederet^ . averlendi' eum
lotige ab ostiariicella. ALTASERRA. causa ab Ecclesiae per»*ecu(ione.-Id durataxal coh-
.*>1. Unde swpius suos missoscum aposlolkis obse- stat ex sepiima Pauli episfola ad Pippinuni, probe
cratoriis aique admoniiotih iilleris prmfatis Constan- cum nosse, quod Graectiinperaiorispefsecniio ejus-
tino et Leoni Augustis direxit. Sanctissimus pontifex que iniqua cbnsilia conlra apostolicam sedem ex eo
Paulus siiper gravissimo negoiio cultus sacrarum proveniebant, quod pomifex orlhodoxam fidem ac _
-imaginuni,quibus -iiefarium belium indixerant im-. venerabilis aiitiquilatis iraditionem defendebat, quas
peraiores Coiistaniinopolilani Consiantinus Cdpro- ille impius everiereinoliebauir. Quia,ut plenissime
tiymus et Leo ejusdem' fllius, plurimum allaboravit; • satisfacla esl vestra excetleniia,iion ob atiud ipsi ne-
et ut a prava senientia impibs imperatores revoca— fandissimi nos persequunturGrmci, nisi propier san-
ret, ssepe missos ad eosdera difexit, et plures epi- elam et orlhodoxam fiden/ el venerandnm Palrunt
stolas iisdetn obsecraiionutn simul et admonilionum piam tradiliotiem, quam cupiuiil destruere aique con-
plenas conseiipsii, quarum exemplaria cum injuria culcare. (Paul. ep. 7 ad Pipp, reg.,_cod. Carol. 54.) -
leriiporuin, iuin honiinum ignavia, ei negligehtia no-,, Id cotr-ilii Conslaiiiiniis, ceperafadversiis apostoli-
bis invidit. Harmn praeter Anaslasium tnenti.onem cam ,iedem, ut in possessionem rediret exarcliatus
facit Hadrianus papa in actione 2 synodi Nicena. n. itavennie, quem Pjppinus, deviciis Longnbafdis,' legir
Illariiin vero epislolaruin, quas Paulus in GallianT time in suairi poiestatem redegerai, ac Roinanopon-
regi 1'ippiiiomisit, niillum verbum facit-noster Bi- v tilici cuni sumuia potesiaie, utilique doinihio possi-
bliothecarius, quas nisi recilare, indieare saliemde- dendum coiicesserat. Probe autem intetligens impe-
buisse videtur ad texendam historiam Tiujusce pon-. rator, iieri iiunquam posse ut optdtum finem asse-
iiflcis_cui. non niiiiiis cordi fuit ecclesiastica dp- queretur, quoad ponlilici Franeorum ojies auxilinrri
gmata adversus Icotioclastafura baresim meri, quam ferrent; acnisi I.Ongoiiardbrumregera ad suas paf-
sedis apostolica. cura patrimonia, Tum provincias, tes traherei, spe iitilitaiis illectum, ut utrumquo
Penfapolim scilicei, e.t Exarchaium Ravenna?, qua3 evincerei, nil inientalum reliquit. Ea propterlega.tos
recenti regis Pippini donatione ejusdem sedis juri- in Franciain raisit,-qui ntilluni'rioa* moventes lapi-
hus accesserant, a Oesiderii Longobardorum regis dem, ut fainam poniificis hedereut, ab iniio eimi
injuriisei insidiis, atque ab.eoriiindein Coiistantini eodem foedere Pippinum regeni relraliefenf. Eodem
el-Leonis aggressioiiibus, quas ininiiabanlur, vindi- leinpore suos Ravemia., toioque in exarchalti emis-
care el cuslodire. Exstant hae episiolae in Godice sarios habehiits qui populos ad defeciioriera contra
Carolino numero iriginta et una. Si quis Anastasii pontificein excilaliant. Nnptias etiain Leonis filii,'
".silenli.o fultus has liiieras Paulo abjudicaret, ne ille quem iu consorlium imperji sibiadsciveral.cum
uirpiler erraret ejusqueignoraniiain aperte prode- filiaPippini Giselide prfjponi.jussit.Et ne disparitas
rei. earuindem litterarum, pra_fixo singulis uomiiie religibuis, quaiii obtendebat poniifex, ut ille.aiebat, ;
Pauli, induhh existemia Ii» aullienlicis Cotiicibus et deficiendi causa, iinpeiliinen.toesset, congressum de
iiibiblioilieca Ciesarea, ex qua.exscripsii Gietserus, : religione iu Francia haberi petiit; in quo raiibnem
ci-.in Vaticana, ex qua Onupliri.is Panvinlus argu- ortliodosia'., quara loio. iu. iinperio servari is vole
- ..-•'- - PATKOL.LXXXIX. •..-*"• ' ' 36. . J'
llol S.-PAULUS PAPA f. K52
jiiissos cum .aposloiicis obsecraloriis aique.1* admo- A ritalibusinfra hanc ciritaiem RbmanaE. introJucens,
jiitoriis litlerispr_efa.is;Cbnstaniino el Leoni Auguslis alia eorum per (itulos ac diaeonias, seu inoiiast(iria,
•djrexiipforesiituendisconfirniaridisque in piisiinum et reliquas ecclesias cum eohdeeenti studtili recoii-
verierationis slatuni sacraiissimis imaginibusDomiui ,diri Sionore.
Dei,. et Salvatoris nostri -Jesti Cliristi , saneteeque b Hiesanctissimus pra_sul in sua propria domo
. ejus Geniiricis. alque bealorum apostoloriim , om- monasteriurii a fun.damenlisin honore saricii Steplia-
..iumque sarictorum proplietarUni; martyrum et con- rii, scilicei martyris atque pontilicis, necnon el beati
- fessorriii). '""""" ' -• " ' " "
Silyestri, iiem ponlificis ei confessoris Chrisli, cbn-
\ f.ic enim beatissimus poniifex * cum omnibus spi- slfuxii; ubi et oraculum in superioribus ejusdem mo-
ritualibus suls studiis magnam solliciiudinis curani iiasteriimceniis aedifieahs, eorum cofpora magria cum
erga. sanctorum coemeteria indesinenier gerebat. veheratione coitdidiu Iufra claustra"vero ipsiiis mo»
-Unde cernens pluririia eorunideni, sanctorum cosine- nasterii ecclesiam mirae pulchritudinis a fundamen-
neriorum ,loca neglecta, ac desideria antiquiiaiis -tis noviter conslruxit. Quam musivb et marmoribus
-maxima demoiiiione, alque jam vicina ruinaa posita, decorans, etpmnemilliusornatumiuauro.argenio-
prolinus eadem sanctorum corpora de ipsis dirutis que, et diversis speciebtts largiens ; sed et s cybu-
aljsttilit coariieteriis. Oua cum hymnis, et canlicis spl- B riiim ibideiri ex argerito librarum fecit. illieque innu -
."'.',- :.,:-.:, ' . VARIANTES LECTIONES. '-.
l;AI., •cominunibus. < • ; - s-Cod. Luc, ciborium.
,''•' '. '
VARIORUMNOT.E.
'bal.reddidissent sui legati quus eam ob causam regi, ejusque prajsidiuniimplorarent, utpoie quiin-
Hiissuruserat. Cseierum.nec congressus propfer. Pa- ter priucipes omnes unus poteratfoe-difragiiin Lon-
risiosbabiius, nec machinamenia onmia quse Copro- gobardum revocare ad officium, atque Ecciesi_e sub-
iiymo-venerunlininentemapud Pippiiium adhibenda, ditos sustinere. Perspieuum est, vos prm omnibus re-
•
proriioverurit- quidquam, ul a cailioiica fide sanct_e- gibus et poleniibus piis pollere operutionibus.... Et
que sedis defensioiie opiiiiius^priiicepsavelleretur. ideo trt. ipsum piceoperaliqnis vestrm ceriamen effectu
{E'p. 20 et all. Paul. ad Pipp. in Cod. Car. Adcui.in mancipetur, crebro nos congruit sicut liberalori ipsius
Chrpn. \__%mh. adan. 767.) QuaniobreiriConstaniinus S. Dei Ecclesim, el ejus peculiaris _populi.aposlolicos
alio se converterts Longobardomm -regi accoiiimo- dirigere apices. (Ejusd. ep. 2 ad Pipp., Cod. Car. 18.)
davitaures, qui foadere cuin illo jungi adversus pa- Quare Pippinus eo se.mperm_a"gis.sanc(_e sedis ariian-
pam prohiiiiebat. Pacia liis conditionibus stipulata : Hor duos e praBCipuis_iulaadueibus ad Desiderium
Airibo juriclis viribiis pugnaiuros, tit r.aveimam et misit, qui ei siguificaruni, venluruni ipsrim regem
Hydrunium stiam iri ipsortim ditionerii redigerent; cum potenli exereitu in ltaliam, nisi is pontifici sa-
hariim primam t-bssessuros Longobardos , alteram "„ tisfaceret. inexspectata re territus Longobardus par-
curii fiiiiti.mafegione. 6r_ecos.; imperaioreni conti- lerii ebrum qu_ePontilicii juris retinebal, Paulo re«l-
jiuo.expedilurum validissim.amclassem Iri Italiam ad . didit, promisiiqtie se omne quidquid reliquum silii
praedicliitii finem. Quae tamen Copronymus 11011 fe- . fecerat, restiliHurum. Dum ad nos conjunxissent i\e-
cit, sibi persuadeas fore ul copiis, qiias in Sieilia medius Germanus vesler, atque Autcharius gtoriosissi-
finitiiriisque locis babebat, satis-essent ad Raven- mus duXf.constiluii.inler ebs^ el Desiderium Longo-
nam recipieridam absque Longobardorum auxiliis, .bardorum regem, ut per lolum inslantem Apfdem
quo lempore haud potefat rex Pippinus pbntifici opem mensem oirines juslilias- fautoris vestri B. Petri apo-
ferfe. qriippe tqui.Tiello cum ducibus sibi subditis sloiorum pfincipis omnia' videlicet- palrimonia, jura
Baioarjaj et Aquiiani_e detinebatur. Al pontifex eon- etiam el loca, alque fines,el ierritoria .diversariim.ci-
siliis ejus opportuae.deiectis, Pippino ea fegi statim -vilaturii nostfafmh, reipublkm Romanorumnobis ple-
aperuil; ut. Longobardorum rege ipsuni ducesque nissime restiluissel. Unde ex parte guidem easdemju-
Spolelinum., _et Beneveiilatium c.um aliis fmitimis. sliiias nobkidem Lbngobardorum rex fecisse digno-
tusri.sanctani sedem-compellerenl, si forie adversus. scilur;~elreliquas omnes justitias se profileiur, atque
.earii-jGrifici. arma' movisseni. Confestimv.esirumdigiier omnino spondei nobisesse faciurum. (ld. ep. 5 ad Pipp.
niini dirigefe Desiderio Longobardprum-regi. missuni,: Cod. Caf. 17, et 19 ejusd. Cod.) At Desiderius pro-
ut_, si- necessitas-fueritsignificata,auxitium. nobis pro missis non stetit; clam quippe,. ui diximus, cum im-
incursione :eorumdem inimkorum imperjire debeat: peratore egit, ut juncto secuin fojdere arma iri pon-
PrmcipiensBeneventanis alque Spolelinis, seu Tusea-- tificis jura inferrei. Idque nequicquam machin.atus,
nis nobis a.vicino consi.stenlibus,ut ipsi nosirooccur- pro eo ut civitales.et lerritoria iiullo jure.erepla, I).
rqnt sblqlib.: (Paul. ep. 7 ad Pipp. r. Cod. Car. 54.) D Petro, et ejus- successorf.fedderet, ul Pippino regi,
H_ecul "iniperaior percepit, iiihil.-eoruni qiiaedecre- . quoiies id fieri urgebat, polliciius fueiatj.iiovas in-
verat, hiolitus est. Contra vero Longobardorum rex.. vasiones- mediiabatur. Quamobrein sancto pontifici,
Paulo molesiiam toto pi)niificatus4emjiore ingessii.. quoad vixit, molestus fuit,ul riovissima ejus epistola
Primo siquidem sanclie sedi noluit reddere civiiaies palahi facif. Prccerlo agnoscai excellenlissimaChri-
Doiionianj, Imolarii, Anconam, aliasque, quas red- stianilasxeslra, quia si nobis.prcefaii civilalumnoslra--
dimruiii sjj.erat, pollieilus,-ut prscsidio ejus uterelur- rutnab eisdem Longobardisinvasi fines, alquepalri-
adversus Raicliini,-pi;o regno Longobardoiuim secum moniu reddila non fuerin'l~,eiianiea, qumprimilus red-
deceftaniem; deiudeivrma.in Pentapolim.iniulii, de- iidcriinlinvadere<insidiabunfur:\\~. ep. 17 el J!.-Cod.
pp _iulatusitjue eaiii.est .: ac posiremb .ejecit duces Caf.) SoMMliiR, • • --_' -..
et a sancla se.de pendebant,- - Adinoniloriis litieris".
Spble_lo: Bene,venlo,.qui H_e_-et-pr-eeederites_lj.iier_e
aiiosgue ihtrusii.qui.sihi esscnt-subdili. Iluec q,ue-_ Pauli-ad. Constariliiiuiu imperatoreiii. et Plppinuin
retilem jure Poiilificem produxit verbis, plene Pa- Begeiiidesideraimir. Prionuri'meiitio habetiir iu epi-
Tractatuui se expleiuruiii poilicims intef- sUilaJiadriani papse ad Cbusianliniiin el IreriemAu-
' pieasem BINet LAB3.- -
S'teplianuiii\e.l Aisiulphuin stipulatum, si obsldes- guslos. '* '-.'"'
sit. reddi curassei, quos Pippinus iri Fianciaiti duxe-" -" Eic sanciisshiius-prajsul. iif-sua propria domo mo-
rau At Paulifs,-eui'credebat iiludere,- ipsurn delu- .tas/friion.-Deeeclesiaei monasieiio a Paulo ITunda^
si_, p5>ieniueniiii mitientii legatos peiitum obsides;* tis . exslnt • aputf c*iir(liiTaIeinBafouium' ad annuni
iisf ••jriijussil, ut" perlidiam Longobardorum aperir.et Chri;ti 7€1 consiituturii siye privilegium in liomana
. 1-155' . . NOTITIA IN S. PAULUM PAPAM I. . 1.I.3.4
. jnerabilium satietonim corpnra; quae de prajfatis de- A ip&i beatissinii . principes a_>os_o!orum,tempore que
molitis abstulit cosme.eriis,maximo veneralionis con- 2
pro Ghrisii nomine marlyrio., torpnali sunl, dum
didil affeclu. In eodera.quippe moiiasterio plurima Redemptori nosiro fuiiderent.preces_ propria geniia
eoniulit pr_edia,.et possessiones, ac loca urbana, vel. fleclere vjsi surit. In quo loco usque hactenus eorum
rusiiea superfiue, atque abundanler ditans auro et gemia pro leslimonio oninis in pbslremo venlufaege-
..argento, aliisipie rerum speciebus., et omnibus utili- , neraiionis in quodam forlissiino silice licet esse nb-
- tatibus, ubi et monachorura eongregatioiiem con- scunlur designata..Na_ri, et infra ecclesiam bcati
siruens, «"Graicseiiiodula.ionis psalmodiaj cienobium Pelri apqstoli foris muros hujus civilaiis Romanae
esse decrevi!, aique Deonostro omnipolenti, et om- novifer oraculum in Jionore .sanci_e Dei Genitricis
tiibus ibiiluiu requiescenlibus sanctis,: magnis sub in- , construxit, juxta oratorium sancti Leonispapae se-
lerdiclioriibus sedule ac.indesinenter laudes statuit cus fores iniroittis sancl_e.Petronill_e, aique beati
persolvendas. -.-..;-. ,-.•'"•.• Andreapapostoli, musivo et diversis melallis ehm
-;- *Hic fecit noviter ecelesiam iiiifa :liaric civitatem adofnans. Ubi et 7ef(igiemJsaricT-s. Dei .Genifficis lu
Romaham in via Sacra, juxla lempium- 1 °Rbhiuli,Tn statui ex argerito deauralp, qutepensat., libras 3 cen-
"Jioiinfesanctofum aposlolorum. Peiri et Paulirubi' "lurrrcbnstiluit: in.qub braeulo et sepulturam sibi
VAIUANT-.ESLECTIONES.
1 Al_, Romis. 3 In al. deest numerus.- .
_' Mansi om., dum:
' VARIORUMNOTJE. -
/synodo ab eodem poritifieeediium*, quod iuctilen.er B neas etiqm atque horlos, ei b.livelg,sive dbmbs,. el /JO-»
'confirmatquae. ab Anastasio iia.rran.tur hqc. loco. spitiq,salinas et gquimolas, veipiscarias; elreliqua pos-
Po.-.tquam enini.iri eocbristitulp Paujus yerba feeit sessionum prmdia _in diversis tqcis et civitatibus .sita,
de.iionnuHis saiictorum marlyriiiri coenieteriis, par- simulque et servorum famulantiumseciim .peculium.
tim vetustate collapsis, pariim a sacrilega Longobar- Addenles eligm et subjure et.ditione ipsius nosiri mo-
dorum feritate difutis, subtjil seguentia : Unde con- naslerii confirnianlesqliqua mpnasteria;. et venerabilia
'Specla eoruindemsanclorumlbcorum\desidios'aincuria, iocacum univer,sis_.possessioni\b'p,s, et.omnibus ejusge-
el.ex lioc valde.ingeihiscens,atque.plurima dolofis at- ^nerqliter,et in iniegro pertinenlibus,....Neque.vefo, lii
. iritiismmsiuia, aplum prospexi, Deq qnnuente, eqsdem falsiiatis suspicionemconstitutum Pauli idcirco potesi.
sanctqs tndiiijres, et ionfessores Chrisli, et virgines, ex traduci quod notas clironieaenon apte conveniunt irt
Jisdemdiruiis attferre locis.Qups.etcum hythniset.cah- apographo adannuui laudaaim a.Baroiii.o vulgalo,
iicis spiritualibus in hqnc Romanam introduximus ur-_ in cujus caice hoechabeiur siibscripdo : Daium quar-
bem,elin. ecctesiam, qudm lioviler a fundam.eri.lis... lo Nonas.Junii, iniperanle domino Cohslan.linoAuguslo
eorum iwnoremcoiislruxi (iriirajhcenia sciikel -.._'_._>- aDeo coroiiato.inagnoimperalore, ahnq quadragesimo
vib, tjticehiiliiparentali successioneobvenit, ... quame primo ex guo cum palre regnare cmpil, et.posl consu-
•nalutheohsiatdtqueeiiutriiuin)',eorum sanctissima collatum ejus iznno vigesimo.primo; indktione decima
iocans cbndidi corpora. Ubi congregdlioiiemconstilui quarla. Cumenim Gorisiaiiiiiius.Copronyoius uliiina
monacltorum speciali censura in honorem£l nomine biemensis Marlii annj 720consors impeiii.pateriii
bealorum Slepltani papce et.mariyiis,_atque Silveslri -. dictus fuerit, dieque decima. octavaJunii anui 7ii
papce el confessorisJShristi; in quo veneranda eorum P de more consulatum capessens, Leoni patri ejusque
quiescunl corpora. Monasterium iierp/virorum mona- ijnpietati successerit, annus quadragesimus priinus
chorum esse eensui; scilkel ad modulationis exercen. ejusimperii ciiiiiaTitiovigesimoejus consulatus simul
dam psdlmodiam in perpetuuiti esse"decrevi. Quain , iion possunt concurrefe : natfi unius aiuii spatio coti*
perpeiuampsalmodiain cum Gracemodulationis fuis- sulatus excedit imperium. Sed Parili coiistituiutn ,
se Anastasius aifirmet, hinc facile conjicitur mona- digriumsanctipomificismonumenlum.a Baronio appel- :
stefiuni hoc a Paulotradiium luisse nionacbis Grajcis, iatum, lion ideo su|)pqsitir)nis nomihe est rejjreheti-
qui Iconoclaslarum iu Orientis imperio persecu- deriduiri.;' I. Quia te;npoiari_e notae. in Baroniano
lione sajviente, ex eoruin sedibus puisi in Urbem apographo male consignaiae, bene fortasse coliaerent
sese eoniuleiunt. Impitts enim imperaior Coprony^ in autogr.apho asservato liomae a inoriialibus sancti
hius maxi.no odio in monaclios flagnins, quos ejus Silvestri, ob temporjim vicesTn.monaclionnii locum
hajresi strenuos adveisarios, - validosque sacrarum subrogatis, a quibus rriihK cohtessum non fujt ut il-
iniagiiiuin defensoies seutieliat, edictum circa ha_c lud videiem ; pr_esertiin cuinjevi errore. facilique ad
lempora promulgavit.qub vctuii. omne genus supjili- i excidendum e re.ebibeiiliuni manibus diploma Pauli
ciorum iiilenlans, quoiiiiuus in ejus dilione moiiaclti . lypis excusum laboret. 2. Quia constituii series Turu
degerenl. Ergo aliis aiio migraniibus, quicunque 14o- lustorico nostro jirobe consonat, tum relaiioni lilte-
mam venfiie, beiiigne a P.<uioporiiifice excepii in- ris adjunciae, quas Steplianiis III de reslituta ei djvj-
slru.ctissiinoIiocmonasieriofueruiitdonati, ubieoiuni iiiiusper beatuin Dionysium inarlyreiii valetudirie
rilu ecclesiastica. officia persulverent. -colerentque scripsii, ubi moiiasieriuiu hoc appeilaju.m ad san-
debito. bbuoie quiesceriles ibi Ciiristi maityr-uiii et • ctus Martyres iir Schoia GraecoYuih,riobiiitef a Pau-
confessoruhi exuvias. Sed quauta fuerit inagiiiiiceu- D iogennaiio ejus exstiuctuin dicitur : exstatqtie in
lia fuiidniio.iiisTiujus monasteiii, pr_etei\ea, qu;e a -Arebpagiticis liilduiiii apud Suriuiri toibo -V.3. Tan-
, scriptore nusiro de ilio referuntur,..ex verbis eiiain dem quia plcra.que vetera.diploma.taj qtia. apud om-
' ipsiuscoiisiiiuii a J'auloproinulgaii, sacerdofali pne- nes coiijlanli fide recipi.untur, essenl rejiejeiida,.ciim
sehte, ul supia dixi, e.i cbiiiiriiianie cbricilio,' potesi iii describendischronie.is iioiis,-iibfarii saepe*s»:pius',.
inlelligi : Et ecce, iiiquit Pi-uiiis;-propHiaiiteDoinihd utconslat apiid (.fudilosvpeccaveririt. SIAFEUS.-:'
idem a nobisiu eortinr.hon.oiemJfdndatiim, monasle- . a<Gj'iec_cmorf_i-.aiidJiis;.E.xceperat
Pauluspotii.pVo-
rium, diversis prmdiisatque rebus , possessionibus.aiv fugos moiiaclios,qui persecutibneCpnstantiniCopro-
banis vet ruslicis, el cuhclis hecessariis- uiensililius •. hyiiii excessebaiu ibla Graacia , eisdemque Rom_e
oplimedilantes, otnniaqum ud concinnaliqnemlumina- moiiasterium S. Stephani .aedificavil.pfo doonicHio.
riutii, el sedulam sacfificiorum obiariuhem, vei.ea qum De e.a persecutione.a Coproii.yiiiopolissiiiJuiii:adver-
ad usus iliic coiisisleniiuihihbriiichofumsufficiuiil,con- sus moiiachos excitaia ioquitur ad iitinc.,iiioduin
eessimus, id est massas, fundos, casales, colonias, vi- Tliebplianes, pag*.575 : Monast.fta quoque, tvdes il*
mu S. PATJLI PAPJE l 1136
consirimt.* Hie faiinvin ecclesia beati Pauiiapostoli A transfretanies, ad beatum Petrum cum psaimodirje
aislivo lenipore pro, valido caloris fervore dernorare- bonore dejioriaverunl, el in prsBfaloab co*eonstru-
tur, corporali praeoccupaitis ,-egritudine illic vilam clo oraculo eum sepeiiertini. Hic fecit ordinalionem
fmivit, ubi et sepultus est._ lllTcquefere trium men- unani per mensem Decemhris, presbyteros duodecim,
sium spatio ejus l inhumaturii permansilfunus. Post- diaconos duos, eplseopos. per diversa Ibca numero
moduin "verocongregali omnes Homani cives et aliae 5 ires. Et cessavit-episcopattis annum imuin et men-
' - - *
nationes, ejus eorpuS" per flumeri Tiberis navicula sem unum. ,
1 Cod Ltie. et al,,-/._.ma/am. "s In al. desunt tres et reliqua.
VAI.IOKLM NOTdi. '
ias sacrqsin Dei gloriam el salvahddrum refutjia coh- ' m.edulationis. Cum impitis iriiperator Copronymus
strnctas, mililmn senlenlim suw pravilale infeclorum ediclo promulgalo monachos in Orienle esse prolii-
communeset profanas domus fieri declaravit. Ac mo- buissel, ingeris Graecorum monachorum mullitudo
ndsterium 'qtiidem Dalnialqrum, emnobiuni omnium, sese Romam contulerat. Quqrum cum Graeca Iingua
Byzamii ceiebeifimum, miiiiibus diversorium assigha- peculiaris esset, eosdem in monaslerio collocaios.-vo-
vit : alia quoque^sacramdificia, qualiuCalislrali, Dii, luiteapr.cs.are -qiiaein "siiis Orientaiibus monaste-
el Maximini, nominibus insignita laudanlur, et alias -riis praestare eunsuevisseni : iiimirum ut psalmo-
mohaclwruin religiosas _e_.es,et virginum,sed'esa ftin- rum canturo aliaqtte offieia ecclesiastica sua ipsorurn
damenlis everlil. Quos.dutem vel arle militari prmstdn- lingua persolverent. BIN. et LABD.
tes, vel dignildle conspicuos; maxime sibi prius rieces- a Hic dum in ecclesia B. Pauli. Eodem anno
sep-
siirios, et lihidirium ejus secretarumque tufpiludimm lingentesimo sexagesi.mo septirao, Paulus papa, dum
conscios el myslas, monasticmvilmsludiosose&mpefse- -in ecclesia beati Pauii apostoli asiivo tempore ob
qui comperisset; cerlh morle dnmnabat, tanquam ex ** fervorem caloris demoraretur, .ngriludirie corporis
eorumconfessionibussibi pudorem incussum iri conje- correptus, illic Taboruin mereedern a Dieoreeepturus
. clans. S. Stephanus Junior jmonachus hi.-ce fuit au- evocatus est in crJelum, die vigesima octava mensis
ctor ut-in Occidentem cominigrarent, ,ut legihius in Junii, annps decem, mensemunum, sedissel, ut scri-
e"jusVita, tom I Arialecl. Grasc.Loppini, pag. 456. bit Anastasius, et.cum eo Maninus.PoIontis, etLiiit-
Quandoquidem tres apud nojs âiebat vib sanctus ad prandus, et ob honorem. quem apostolos Paulo jugiter
rinonachos) supersunt pariest eorum qui cum nefaria _ <ac impense detulerat, primus tn eadem sancti Pauli
hacrfiwresi comiriunionemngn habenl, vobis aucior basilica sepeliri se voluit-; veruni aliquibus mensibus
s«nt,i_._iri illas accurratis. Nullus ehim alius locus est, elapsis in •Vaticanum traiislaius esi, etin oratoilo
Draconisiikjectus, qui ejus vanilqquentimmorem non quod ipse propealtare majus erexeralconditus fuil.
gerat; monachos autem inler alia loca advehisse Ejus nomen inscriptum est a Baronio ,in Manyrolo- ,
pariter Romaui prodiit idem Slephanus diaconus in gio.Romano ad diem «xvui Junii, quo mortaliiatem.
Vita cilata : Tunc cernere erat monaslko ordirie , et iexplevit;anteaenimnomen.ejusmeinoratum fueratad
Natarko habitu quasi in captivitalemabducto, orbatum diemxxvn Jantiariia PetrodeNatalibus, lib. m, cap..
Byzantium. UiePonlum Euxinuni, liic Cyprumpele- 30, a Carihusianis Colon., in Addiiioriibusad Usiiar-
bai: atius^Romamdiscedere ineditabalur. Cseiera, si dum, a Canisio, Maurolyco, ' Felicio et Galesinio. PA-
lubet. yidesis.apud Tlieophanem. BESCINUS.—Grmcm GIUS. . . .
BMCTIPMLII
- *
ROMANIPONTlFICIS .,
':/.,/EPISTQLiE/; \
EPISTOL^ INTJEGRJl CODIGIS CAROLINI.

Quorum summam tantummodo Labbeus ex Baronio dederaL
EPISTOLA PRIMA. C ad _eternam reqmem esse subiractum sanct_e recor-

__.jr.emp/or,epislolm ubi Pautus
tt
diaconus et eteclus dationis dominura et germanum meum Stephatium
sanctte l.omanm Ecclesim, sigriificans de transilu
Immonem missm, missum domni papam. °Tncujus etiam transitu-et ipsi lapides,
Siephani papm per• si dici potest, tiobis conflen.tes lacrymaverunt. In
Pippini regis. '.
b Domno excellentissimo filio Pippinb regi.Eran- eujus apostolatus ordinem a cuncla populorum ca-.
coruni et patricio Eomanorura , Paulus diaconus, et •terva mea infelicitas electa est. Et dum hsec age-
iri l)ei nomine ejectus sanclae sedis apostolicae, cum reniur, convenit ~* Romam •lmmo christianissimse
gravi gemitu el immensbmterore cordis, -excellenliai tuae missus, et cum eo loquenles una
< liiijotescimus a peo-.pr.oteetae excelleniiBeTuse, cum nostris-opiimafibus, aptum perspeximus e eum
poleiilissiuie viclor rex,.pei vocaiione de bac Iuce hic detineri, donec Dei provideutia,.saera apostolica
*•Lambec.., significaldeiransitu. d Lamhec, Cohjvhxil RomumImmo.
b Grels. :Sumin. apufl Barqniumel Centuriatores. e Idem., eum hic.delinere;i J
« Lambec. In vujus etiam transiiu, etiam et ipsi, etc.
ii V7 EPISTOLiE.. - 115S*
benediciione a illustraii.fuissemus. Et lune.plenius A . rutn prineipe atque bealissinia. recoi^daiionis.dotrmo
satisfaclus de nosira b vel cuneti s purita.e et di',e- ct gennano meo Stephano sariciis.iiiiopapa, solliciti-
ctione, quath et-ga luam benignissimam excellentiam, esiis,_ cmnia adimpleri et inviolabiliter. conservari
et cunctam genlem Erancorum gerimus , eum ad affirmantes, quae eidem Dei. aposlolo polliciti, el oh
vos repedandu.mcum nostris missis apostolicis d ab- veiiiatu-deliclorura. vestrorum_ corifessi eslis. Quod
sojyerebius. Quoniam nos pro cerlo agnoseas, ex- " qiiidem nos, dura. cor excellentiae vestrae iu manu
cellentissiirie, et a Deo protecle noster-, postBeuni, Dei est, et divina benedictione sanctoe unctionis
auxilialor et defensor rex,-quod firmi. et robusti gratia, per apostoliirn ejus, et regni ccelorum clav.i-
usque ad animam et.sanguinis nbslri effusjonem.iii geruni, bealuni Pelriim in regem^ excellenli--siine
ca fide et dilectione, el charitalis concordia, alque atqtierpraece.leniissime rex, esse dignoscitur unctus,
pacis fbedere,. tju_e praefaius bea.issimac memoriae magna nobis id est.confidendi.spes. quod in ea ipsa
dominris et germanus meus. sanclissimus Jporiiifex . charilale ei dilectiorie atqiie prqmissione, quam
vblliscum confirmavit, permanentes, eet ciim nosfro coeleslis regni janilori- spondere .studuisiis, yos fir-
popfllo permanebimus uique in fihem. Unde et in- miler esse permansuriiin.dum et procui dubio,.et
desinenter exiensis palmis ad coelum pro vitae in- per litteras, et vestros sediilo destinalos missos.no-
cojamilale excellenliaj -luae atque dulcissimorum K bis confidendi k materia conferetis. i
filiurum_ et excellenlissjmae reginoe sospitale, Do- Unde et iios.flrrailer.in vestra-charitaie, et dile-
mii/i ppi nbstri exbramus clemenliam ftuam, ut ctione, cunctis diebus vil_e.nps(ra! erimus perinim-
semper luum auxilium et firmissima proteelio ex- suri, et nuWusnos poterit, per quanilibel leraporum
tendatur super nos' Ineotumem excelleriiiam tttani iriterrii"p(ionein:,a-vestro amore et charitate aiquo
gralia superna custodfal. dilecliqne, l quem m-medio-nosiruin adnexa-est,
. EPISTOLA II. separare. Pro- quo obnixisdeprecationibus qureso.,
liem exemplar epislolm Paiili sanclm recordalionis el. coram ferribili fuiuro judieio excellenliam veslram
Rgmani ahtislitis per Andfeam etGundricummissm, corijurans deprecor, ut juxla quod ex veslro melli-
in qua coiilinejiiur gratiarum actiones el poslutalio- fluo ore
nes, volendo adjulbrium oblinere conlra Longobar- prolata, et beato Peiro promissa sunt, firma
dos. •./-'} constanlia permanere n jubeatis-,. respuentes inimi-
Dbmno excellenlissimo filib et nostro spiriiali corum.sanclae Dei Ecclesiaj-et ftdei-brthodox_e<im-
coinpatri Pippmb regi Francorum et patricio Ro- pugnationum impias suasipnes etTnanes promissio-
iiianorum,-Paulus papa cum maxiriioTionbrificentia! iies, et Deo jmagis, et bealo Pelro, semper placere
conatu el dilectionis affectu. procurale,- quT vobis prsesentis regrii. gubernacula
° quatenus et temporalis.
Quas praeclara excellentia .vesira roisit lilleras, G tribuit; regise poiestatis
affcrentibus Aridrea elGunderico solerifssimis viris vel culmen-largiri dignatus est, coeleslia qubque
Cliristianitaiis vesirae missis, acceptantes*' suscepi- vobis Tegha perenniter tribtiat pbssidenda, et-in
mus "> lilleras, quibus1' solita gralnlatibne, laelilia imrriensas de hoslibus apostolorum principis sullra-
"
relegenies et menle, et corde, oppido suirius laetaii, giis largiri dignelur viclorias.
dum per eas bplata nobis desideria, aflectio et Jajti-. . De eo"vero quod innoluit excellentia vestra- vobis.
lia mulium de l vestfa prosperilate nobiscbmper- a Desiderio Longbbardoruin • rege* esse insinuaiuiu-,
iinn esl, Deo omnipotenti imiriensas referentes gra- nullam malitiam vel invasioiiera a Longobardis in
lias, qui iios jttxfa, ut-erebro bplamus, ;de veslra nosiris pariibusfttisse-P ' illalas, omtiino credat nobis
immeriTa sospjiate Iselos reddere annuii. Nibil euim benivola excellentia vesira, iion. veridice in hoe
nobis dulcius,. niliil suavius, in hacvita, exstidl yobis itlirexislis. Elenim, benignissime fili, et spi-
quam vesirae "incoliimitaiis gaudia assiilue prosperis rilalis noster compater, Gliristianissime rcs, dum
Telationibus addiscere.dum nimirum. prosperitatis. TTaritiE.ab eisdem Longobardis.devasialiones inno-
vestra. lasiiiia sanctae Dei Ecclesiaf i exsullalio el siris fmibus ac eivitatihus facloe fuissent,.et a nobis
oniiiium orihodoxoiuin. exsli.lil iiberrima defeusio, ex hoc admonitus fuisset, comminalionis sua* ad
cl eis deni.quea vcbis direciis syilabis, noscerlos iii "nos direxit liiteras, quas,' riec.essitate coacti, infra
oainibus reddidistis vos paraios adesse in adjulorium noslias apostblicas Jitteras hoc pra_lerito arino ve-
el defensionem sanciaJ Dei Ecclesite, in quibus ne- sirse excelleniiae direximus intuendas. Hoslililei'
cessitas ingruerit, a(que in.ea vos fide et dilectione quippe in ciyjtate « Synodaliensi per gentes, ferro
firmiler esse permansuros cum beaib Peiro aposlolo- et igne, quse extra eamdem civitalem coiisistebant
." Lanibec.,i./ws.r«li fummus: ' , i Grets., exaliaiio. .
h Grets., forte vel k Mural. legend., mdleriani. - .
c Lambec, vel cuncti poputi citneii. l Greis., qumin medio. .
~ populi punlaie. ( m
' e Idem, Absolvimus._ Lambec, qumin medio.
" Idem, *
Idem,'.Unacum nbslro populqpermanemiis. lubeatis.
1 Idem, deestluam. -. ' 0 Jdem, qualenus ul lemporalis
regim poiesialis far-
E vel
h Idem, accepimusfquibus.
Greis.': Videiur redundare ê iitl&as. '*-*
sligium cultrien.
v ldem, inferias. "
1 Lambec, De 1 Iiiein, dir.exit.
vestraamplissimgpresperitite nebis
conferlum est, Deo omnipoteitli immenias -teferenies , r \dem,lgntmsedulm abeisdent
grales. E ldem e( Grels., Scuogalliensi. . •
_t39 . S. PA.ULi PkPM I .1140.
tlevasiaverurit,: et pliirimani exinde* ° auferenies AaJisolvinius,perfleien(es<et carisam prajdicli Andre_e,;
procdamVaiinuaritos ibidenr inlerfeceruflt hornines.- ut ejns fuit voltintas, et"vestra exstitit pitecepiio.. -
Similiter et in paries Campahia., id estCastro ho- Oinnipotens aulem Dominus, qni divesest in mi-,
stro; quod yocaturValeritis,; liostiliier irruehles, sericordiis, su_e-extensionis bfachio vos conlinua
talia, sicui paganaj'gerites",egerunt de qiiibus"usque deferisibne proiegat, el omnes adversarios ac rebel-.<
hacienus ii.equaquairijuslitiam "ab eis reeipere va-' les yestris-regalibus subjiciat. vesligiis., tribuens-
luimns. Efideb excellentisa yeslrae direximiis, ut . Iongaeviter ac- salubriier -Una cnm exceilentissima.
vesirum annuisselis dirigere missum,_quaienus ejus. filia ef spiritali jioslracommatre. benignissima regi-
praesentia inter paftesjustiiice pervenisserit .• utnon na, et-amaniissimis natis Caroloet Carolomanno,
ex lioc aliqua "a nristra*vei Longobardorum parle excellentissimis regibiis, et palriciis, Ronianor.um.,
nd easdem:perveniendum justitias dilatio pervenirel. atque, Gisla. nobilissima, regni ^tibernaciil.a po.ssi-
Unde. prb vestra amplissima saiisfactione -appro- denda, et-aiterna praemiorum gaudia cmn sanctis et
bationem.feeimiis, ih praesentia pr_cdictorum vestro- cleetis. perfruenda;. lij.colunjeni.excellenl.ianj-y.eslrajjj-
rum fidelium missorum cum jam dictis Eongorbado-- gralia superna.cus_0d.i3t.. . . -
Tum regiis missis_- el satisfacli sunt, vestri missi de - ' - - EPISTOLA III.
"*
lanlis iniquitatibus, et cognoverunt vestram veri- Item exemplar. epistplm 'ejusdem' papm- ad dommtm-
lalem" ei eorum mendaciuiri. Et-ob hociion possu- - Pippimm regem direclm prp defensione_sancliuDei
mus*lantas ab e\s.-~nQbis illatasmajitias tacere, sed .Ecclesim; el pro monqslerioquod ei conc.essitprope
riiohteinSeraptem silum, gratids riiagnas referendo.
hecesse nobis v.esiro regali culmini, utpote post
Deum bujus provinciac liberatori, euncta innote- s Donmo.,excellenlissimo filio ,.et nosiro. spiritsji
scere, quo per.. eos, omnis istius prqvinciaa a yobis cbinpalri Pippino regi.Franeorun.i et pa.lricio Roina-.
redempiau poptilus ad suam pertingere valea.l jusli-: norum, Paultis papa.
iiam.. - ..- - Dum diyinas.ScripinraTum hislorias.iri imsiro me-
Tnterea, praecelleniissim.e ac benignissime rex, moriali. revolvimus, et diyersorsnn- Dei eleclornm
C.Iirisiiariissimefil.i;et spirilalis:.compater, suscepi- merita perpendimus,11^! vestrae divinaa iiispirationis.
mus:et.mensani il!am.quam olini.sancia&recordaTio- stndia innostrae mciitis .inluitu.cbnferehtes, nqvtim
nis domino.et germano-nosfro beaiissimo.Siepliano te \ gentes.•Mojsen.iii his diebus refulsisse, p.raacel-,
papae,-et per _eumbealq Peiro. aposlold,, ob.lulislis;. lenlissinje Tili et spirilalis.- compater, comperimus.
quam et curahyinnis elcaniiois -.pirilalibus., lilanise Ille quideni, 111 Jsraelilicura populum ex affligentium
Iauxles sqlemniler Deo referentes, infra aulam ipsius eruerel oppressioriibus, a div.iiia'ibajestaie pfaacepui
principis apostolorum iniro.duxiiiius, quamque veslri C snscepit. Tu quoque,'prjecellentissiirie atque exitnia
missi in, sacr.ani con.fcssionem, super corpus scilicet rex, ad liberandam sanclam.universalem cal.liolicriin
ejusdem.coelorum regni janitoris,. ex vestri persona et apqstolicam Dei Ecclesiarn, divinitus es inspirar.
objulerunt., qijam.et chrismate unctionis sanelifi- tus. Perill.um dcniqiie I)ominus.in monte Sina legis.
cantes, et sacram oblationeiii super eajii imponen- "*niahdalaeidem Heljraico populo obsei-vanda tradidii, _
tes, .sacrifici.uoi..laudis Deo,vomnipolen.li,d patei^na et lumirie eum clariiatis su_e illusiravii. Per le' qup-°.
aj_im_eves.iir._e reriiunerati.one et regni vestri stabili- que Hedemplor nosier, Dei Tiomiriumque rnediafor,
late 6 .offe.ruitrius, decernentes aposlol.iea:ceji.sur.a, Ecclesi-ri siiae et universo populo-Clirisiiaiio,* ejus
sub analjiematl.s.inlerposilipiie, nulji. unquam. licere pretioso-redemplo sar.guiiie,''paceniTribttii,_et ejus
'
eam.ab ecclesia beati Petri aljenare.E.i ecce meuio- fidei orlhodoxae perreetani contuiit defeiisioriem.
riale.yest.rum in eadem, apostolica.aula fulgens per- Et sicul idem Moyseslegislaior. abominalioues gen-_
inaneatin -eleriijim, cujus.rempn.eralionem vos cre- lium, etculturam daemoriumexterminavii,-iia eiiu,
diie a juslo rjjtributore p.omitto.Deo el beato apo- Cliristiaqissime riegum,-haereticoiriirij. schisma et ,aur.
siolorum principe. Petro in; cpelestibus.regnis. ade- ctores impii dogmatis respriisji.'-P'ro.quo. njcriiq di-.
*
pturum. : , . vinae lumine gratiae et oleo sarictificationis'inter
D,e regio itaque. e.l Pelror.quod innqluisfis, .oinniiio.u fideles reges qulotim Deo placuerunt unclus, conriu;-
agnqvinius, sed.boci.ri/Veste vpluiilatis arbitrio rela- meratusque coinprobaris. fjnde libet ceiTe i Psalmi,--
xainuSj ut qualifer yobis^placuerit, ita ex eis agatis, graplii vocem et laudem excellentiaevestrae canere*:
f Sive illis apud .vps.eos. deiijiendo., siyeetiam ad Invenit ie *Doininus,* benignissime rex, fidelem.sibi,
nos.absplyendo, quoiiiajn,omnino.quae vbbis placil.a et prcecepta cjus servariiem,. ef ideb oieo sancto
sunt, ct nobis: omjiino congrua, et prjaspera csse unxil te_ et ecce^rijarius ejus atixiliabilur ttii, ei bra-
videnlur. Praefati deniqjie missi vestrT omnia^.qiifs chiumipsius confortabii te.- .---,.'-..<. . ;
a vobis injuncia exstiierunt liquidius. nobisretule- Nec mirum (am benignissimuni regem lanib diviuo
runt. De quibus ad singula i'esporisum..reddimus, muriere esse praebrnatufn, quoniani-: Spiriius iibivult
eosque de cunctis informatos, ad v.os:.enarrauduiTJ el in quibtis vult, ibi inspirat-(Jban, jn), qui piis ful-.
. a Lambec, absloltcns. _ '• '.__ f. Lambec, siveillic. '/_-'...'
b Grels. nostram. BSumm., 25, apnd Barorijuirict ' Cenltiriatores..
?~ Idem, nob.isseduleinsertas malitiqs. ' '
~'.Lambec, et veslrq.}; "__.
' ~/
idem, pro paiernce; elLambec, pro.mlerm. 1 Giets., gentibus, \\ ; .
sTdem, obiutimus. J, Iderii,.j.5«/wo tvxxvui. • '',"-' '.': .
'
mj -v EPISTQL_«. ;* - . . ,i;M2'
gerit operibus, sicul vestra fulgere dignoscitur ex- A*quia,inspiratus
_ a D.ep,nobisiaonasieriumillud secns
cellentia. Nam qual.iler dileclionis vestraj ampr enga montem ° Seraplem silum concedere dignatus es,
ieaium Pelrum apostoloruin ..pri.ncipem.,. et.circa iriagnas.alque inriiimerabiles graliarum aciiones exi-
-
nostram cliari.latem.fervesceret, licet sqlite vestfis miae pra.cellenii.e.veslraereferimuSs Sit.Vbbis.ex lioc
apieibiis atqueresponsalibus discurrenlibuSj.excel- -bominus.relributor, etdignara coelestium praemior.um
leniissima Christianjlas veslra pronuntiaveri.t, nunc remdneralionem in aelerna beatiiudiiie concedat. Nos
tamen per eas, quas. in praeseiiti perJianim.laibres quidem monaslerium. illud.ad laudem Dei, et-veslri
misistis, syllabas ainplissime.nobis paieriiiiajjsyes.lrae memoriam,-atque aeiernam mercedem', nrisiro maT
affe*clum_protulistis,significans, bone excellentissime nasterio dignoscimur subdidisse, ul.-,quia beatus-
fili. etspiritalis.eqmpaier, et-noster pos.pperim <de- Silvesler,-.Ch.risiianoTum illuminatdr, ftdei, cujus
fensbr, et-liberator, flnna per.severa.niia.in.amore sarictum, corpus in nqstro mbnasterio anobis recon;
jpsius pfincipis apostolorum ;el- npslra charitate djlum.req.uiescit, ,fibidem, perseculionem paganoruiii
permansurum. Qtiod.quidem nos securi de, yeslra fugiens, conversalus.est, jtis.tum.prospex|mus ul sub*
immutabili.s verbi pollieitalione a exisierimiis.. Scimus. ejusfuisset ditiono,-ui)iipsum reyerend.u.mrequieseit
enim cui credimus, et cer.ti sumus qmnia .yerbis juxta corpus.Verumtamennos penitus neque de hoc nriOT
ut asseris perfici. Quid itaque ex hoc vestroe yalehi- B • nasterio., neque de aliis quibuslibet caiusis, exira
mus rependere excellentiae? aut quam vicissiludiriem veslram soliintateni nequaguam quidpiam .ager.e yq- -
reddcre potnerimus pro tanli beijeficiorum suffragiis,.' Jumus,sed ut veslra fuerit voluntas, de omnibiis
quae sanctae Dei Eeclesiae et Cliristianprum fidei in- agere studemus. Itaque nosler animus laeius cffeetus
ferre. praccelsa eximietas veslra dignata;est, dumad . est,. et Deo omnipotenji, et. vestrae.pr_ecellenii;r,
referendasgraiiaruailaudes mens.nostra die-noctu- imrnensas retujimus ,gra(es , in;id quod nos(ram de-
tjtie pTovocalur. , . , .... precationem a Deo.inspiraius exaudire-dignatus «,
-Admirandum-mihi pjolius cst, et val.de suipcn_diim,. beniguissime rex, et praeceptuin regalis yestri .cttl-
quomodo oris.meiioquaci.as^tanlorum praesidia be- minis noslro monasterio dirigenduiii prouuptiastis,
neficiorum"proferre queai, Verumianjen xalicem sa- firmara ejusdem sancl_e mansionis piocuratiiesîiuiic
luiaris accipiam, el nomen.Dominiinvocabo (Psals cxv, et retro cunciis.temporibus. Unde peUnius.diyinam
45); et crebro elevatis ocnlis et paliriis ext_ensis ad clemeiitiani, ul. sicut v.os. nosirum monaslerium ,
aelhera,, divinam pro vobis indesinenler. exposeam. quod ad laudem Dei conslilu.um est, confirmaro
clementiam, ut ipse super yos de throno. niajestalis. studetis , ila- vestrum . regnum cbnfirmar.e super
suae respiciat, et regni vestri fastigium foveat.Latqtie- . or.ines genlesdignelurj Et pro" cerlb B-seiat-exeel-.
immerisas vobis de ccelo iribual. v.iclorias,. etpmnesj _•" leniissiftia..-Christiaiiitas yeslra quod onines illps- -
barbaras genies vestris dignetur vestigiis, et termi- marlyres. qui.pro Christi nominis confessione suuin,
nos regai.is vestrae poteniiaj-dilatelr-Eienim , nos,.fi!T . fuderunt sanguinem, e"tiii eodein sanclo reguiescun.t-
excellenlissime, et.spiritalis compater, lesiem.pro- . monasterip, firmissimqs. apud diyinam .clemeniiarij,.
ferimusverilalis Deum, in cujus manu cor ex.Gellen-.- .. liabebitisintercessor.es.. , ... •. ...
tise. vestrae b corrigatur, quod sicul- s_epius.nostr_e, JDe eo<vero ?qu'od innoluisiis- de.noslra vos cerlos
recqrdationis dominura et germanuni no.strum sap- efficijsospitate, nos, bohe-ei Chrislianissinje.rex,-iii
ctissimufn Slephanum papani, el per.eum cum saneta, eo.spspes fatemur esse, duni vestri.corporis sospitas,
Dci. Ecclesia confirmatuni est,<permanentes perma- et salus animae, opitulante Deo,acc'rescii,quiaves.tra
nebinuis'vestris ebiemperanles voIunlaiibus.Et.absif i.__*salusnoslra est prosperitas. Tlis praelibatis, oinni-.
a nobisqtiod a vpslro. c:quoquomodo. scpareinnr potens rertim opifex.el arbiter Deus sqaVos gratia
amore. Kulla, quippe praeiriiorum;dalio',_ nulla.pro- fqveai, et longaevoac prospero seniq regajis culminis
missia.n.is.qualilas, nullaque blandimenlqruni suasio,:.... sceplra, cum magna yicioria,-voljis, curn dulci.ssinia;.
nos, siciK sa_piusdiximus,, a. vestra -charitale -pb.erit yeslra conjuge,- praeeelsa. filia, ,et spjfiiali.-nos.tra
avellefe. Sed pe(o, e( tanquam pracseniia.literobseero ^ conimatre, domina.Berlrada eximia regina,*l:.a_jianT.
mellifluam escellenliam. yeslram., ul amplissimani, lissimis.vestrisj.riqstrisque fi.liis, eximijs regibus,- et
jam faciae spirilalis vestrse matris Ecclesiaa. exalta- patrieijs, Komanqrum, domnis, Carpl,o;et..CaroIojiran-.
tioiiem perficere.el firmissimus CJiristiiitioruiri.fidej. iio, nec poirei dom.na Gisla nobiii.ssima', .perfrui-
defensor exisiere a jnbeas-,. benignissiriie,-fegum-, eqncedat, et poelesiis .regnj gaudiaVcuni sanctis. et
quaienus ex hoc memoria nominis'- vestri usque-in eleciis possideiida.pei' infinita tribuat, saqcula. IrictJp
iinemtnundi in; dqmb Dqmiiii- celebrelui, et sufFca- l.u.mein,excellenliam veslr^m. ^ratia s.nperna c.rir.
giis aposlolorum, et prasenlis. vjlce .prosperavet. sjbjJiat. , . ... ; ,.- ..' . ,;_-:
seiernae beaiiludinisvobis tribuantur gaudia,,, ,.- -
Interea, excellentissime Dli, el spirilaliscompaicr,.
a Lambec.,.ea;!s.m!.a*s;Grels.,, exstjterimus} ' " '• '
b Gret*.., r-gitiii ; "Lambec.:: Lambec, quomodo ._ ' ".'.''
Cofrigimr, .quodtsictd: dTdem, tvbeas.
impiusnostri cordis puritatem propalavimus/invsslr-e- e Grels., Sorqcten. ~ .__'..
amore el,cltarHale, quemadmodum inter vos..eisdn- ! Lariibec, pridem. .'
ftes recordationisAoininumii germaiiitmrimiiri' Siepha- '*'_. ,
• ' - . « Idem, credat.
«HWi.ele. .... -, -
M45 S, PAtLl pAP_£ I 1144
! PIStOLATVv *' A missis, nee non et Geiitapoiensium, ac singularairi
- nosirarum ciyitatum hoirinibus, asshtentes, com-.
Item exemplar epistelm ad domnum Pippinum r.egem_
per Wilmarum et Gerbertumabbates algue Hugbal- probatio coram eis facia esl de Jiabitis inier ui-rasque
dumdirectm, in qtta cbiifwenlur' gratiarum laiidess partes aliquibus justitiis, videlicet de pcculiis inler
pro exsullatione sanclm Det Ecclesim, el poslulqns ut' paries resiitutis. Niimde firiibusciviiatum noslrarum et-
semper in id deceriate debeat palrimoniis beati Pelri, ab eisdem Longobardis re-.
" Domno excelleniissinio fili.o, et nostro spirilalii tenlis aique invasis, nihil usque iiacienus; eiiam ea
compalri Pippino regi Fraticorum et patrrcio Roiria,- . • quae primitus reddiderant denuo invaserunt. Dnde
norum, PauTus papa. constiiit ul "noslri, ac singtilaruirr nostrarum civita-
'.Dumtam maxinia nobis dilecfionis affectioerga ^ tum missi, ad Desiderium LongobardorumiregemT
vestram a Deo t>inspiratam excelleniiam Insisiil, ob> cum veslris progredi- debeant iriissis, ul in eorum-
"hue sicutterra sitiens imbriferam desiderat iniinda- atque praedieti regis praescntia, pro eisdem finibus ae
iionem, ila-quoque vestfae prosperitalis cupimus; palrimoniis comprobatio fiat, nbbisque omnia juxla
addiscere nuntia, et de. vesiris profecTibus "rralnlari. paciionem i resiituantur. Et nescimus "quid ex hoc
Tn hoe quippenostri cqrdis esf devqiio exsuitandi, proveriiendum sit; atlamen per praafalos e' vestrbs
* missos rei agnoscere ' - '
tfum uimiTum salus vesira nosira existit securilas.',® pbteslis nieri'um; .-
'
Inlereii duarum epis.tolarura series, quas vestra dir. . Quapropter quaesuinus a Deo proteclam exeelleu-
fexit excellentia, eiim magBO suscepimus amore: : tiam veslram, ut ila disponere jubeat ut pleharias
unam quidem primitus, per Pclrum prinium defen-. de omnibus recipere valeamus justitias, qualenus
sorem missiim vestrum, el aliarii per praesentes fi- idem beatusPeirus princeps aposlblorum, prb.cujus
delissimos vestros: missos "Widmarum scilicet ett 'restituehdis lumiiiariis decerlatis, firmissimus vobis
Gerbertuni abbates., atque Hugbaldum virrim illu-- sit auxilialor, ac optimus remunerator. Nam pro
strem. Quaruro. paginam Indagantes, mox liquidoi cerlo aguoscat excelleiJiissimaChriJstiaijllas-vesira ,
cuncla in eis'exarata diditiirius, imriiensas.proiinusi quia si iibbis pr-ecfali:civitatum noslrarum 'ab ej*us-"
Deonostio referentes-laudes, qui nos de vestra arinuit. dem Longobardis invasi fines, alque' pafrimonS
sospilale gratularii- : ^ ,'''" reddita non fuerint, eiiam ea quae primitusireddide-
In ipsis denique vestris'relationibus &solliciia.(. nmf invadere- insidiabuntur. Quaprppter obnixe p'er
nobisa Deo illuslralae menlis ves.rae conslantiapro- timus Christianitaiem vestram, k ut vestra solila.
tiilii spei fiduciam, iu idquod impensiiis innotuistis, dispositione" exaliatib sahctae Dei Ecclesiae, et istius.
atqne sedulo ex operibus demonstrastis, vbs.iotisV ;>jT.a.-fobis redemptae. cum Dei virtute provinciae saius
viribus pro exaltaliorie sancise Dei Ecclesiae et fideii proficiat, et ea £ omnia, quae v.esiri missi sihimeta
orthodoxae defensione esse decerlaluros,: et iri ea vosj vesira' praeexeellemia injuncta habuerunt, nobis li-
iidei poJicilatione permansuros, quam beato Petro, quidius referentes, ad singula eis resporisum 'reddi-
principi apostolorum, nostrpque praedecessori domi- diinus, el de oninibus eos informavimus quie veslra>,
no et gerroano beatissimo Stephaiio papaa spopqn- excelleiiliae referre deheant, nostrasque peiiiiories-
distis. Bride et in nostra fixi charitaiis connexiorie,,. vestris-studeant intiihareauribus. . :'
Ideo juxlaTd- quod petendb djreximus, a-*pra_fatbsad[ - Ilis ilaque praemissis^Dei nosiri oninipoterilis"ex-
rios vestros videmini direxisse missos, qur apud[ oramus clementiam, ut sua vos fovere anhuaf graiia',.
Longobardorurii imminereiit'regem prodiversis sah- et praesenti temporali regno in. longp senio i cum
clae Pei Eeclesiae cau.is ac _iistiiiisi ac iu itostro- ). prosperitate corporis et saiute animae perfrui con-
assistereul solatio. Proquo irmumerabiles vobis re^ cedal, una ctim dulcissima conjuge veslra excellen-
ferimns gratiarum actiones*."quia .eresicut beiiignus3 lissima' regina, frlia et spiritali nostra comrtiatre,
rex et amator- spirilalis matris vestrae sanctie Deii alque praeexeelleritissimis Testiis hatis; et ccelestia
Ecclesiae agere, Cbrisliariissihie fili- et spiritaliss quoque vobis per ijifinita tribuat praemiorum gaudia
compaler,- semper studes, et profeclo erii libiDomi- © ] possldendaVIhcolumem excellenliam vesiram gratja
nus, et in prassenli, eiJuturb, uignus retributorl superna custodiat. .
Nos itaque, excellentissime. et a Deo prblecte filii EPISTOLA V.
et spiritalis compater, firrni in vcsfra. cbaritalis di- ltem exemplar epislolm ad domnum.Pippinum regem,
'ectione permaneamus. nec est ulla rer.uii*.aut tem- , per Haribertum abbateriiet Dodenem comilemdire-
porum qualitas' quse nos a veslra charilale possit clm, in qua conlinenlur nberriinm tenediciiones, ct-
lu vere grqtiarum. laudes, de firmo alque incommulabili.
separaie, quia riosler, post Deurh, constas 5 poilicilalionis verbo, el inagnapefseveranliain per-
e
esse defensor,.et auxilialor. Praefati deniquemissi i ftciendis causis aposiolkis. .,
\estri, in nostra praesentia cum Longobardoruml k pomno excelleniissjmo filio et riostrq spiritali
a Grels., Suium.. 24 e Lambec., prwlaios.
apud Baronium
' el Ceniuria-
~~*Idero, ut solile nosiris petitioriibns ea ipsa nobis
lores.
:b.Lambec, iristv.utaw, .' : , restitui disponendum acconimqduiejubealis, ut ve.sita
c Idem, solita. ., ... . solita, etc. •"•_. . ' ,
,'<.
d \dem, pralatos,. .' , .. • . * Ideni, elejiim ea. ;s
*
, \Aem, prmlali. _ . "_ , Eiprwsehs lemporale rcgnuinin iorigbsenio. '
i
<?Idem, jitsctapkeii seriem. .4 Grets,, Sumni. *__!>, apud Dar. et Ceiiturial. -
ilic EPISTOLE.. IUS
compairi Pippiuo regi Francoruiii et palricio Roma- A vesfrae potentiae enarrare debeant. Sed et praesentes
iioTum-Pattluspapa.. nostros missos , id est Joannem.subdiacotium et a,b-
Explere verliis nequeo , et peiiilussermoiium co- batem, alque Petrum primutii defensoreni curii ei";-
pia nequaquam -complecli valeo, excelleiilissiriie et pariter ad vestra regalia direxitrius yestigia b, qutis
revera prae cunctis regibus Chrisiianissinie alqiie petiirius benigne- solite a -vobis suscipi ,et quidquid
oril_odoxe=regum,quanlnm. veslris metitis alque piis vobis ex noslra irilormalioiie enarraverint, eis in
operationum . sludiis intima cordis nostri affeciio omnlhus c credere jubeatis , ut perfecta liberatio-
congralulatur; duin profeclo vestro certaminis'pr_e- atque exallalio sanctae Dei Ecclesiae, et fldei ortho-
sitlio ,-et laborioso coriamine, sancla caiholica et doxae proficiat, ,et nierito repbsitani vobis in coelo
apostolica uhiversalis- maler vestra spiritalis Dei consequamini mercedis coronam. -.
Ecclesia, alque orlhodoxa Ciirislianorura fides, "ab ;Deus autem omnipolens, qui in excelsis habital et
iumulormn impugiiationibus ereptae consistunt, et-ex bumilia respicit, qtii palmo universiim miindum con-
boc indesinenler ab omiii populo Chrisliano R.edem- cludit, in cujus mariu omiiia regnbruni jura coiisi-
ptorl noslro Dominb Deo, ob lanlum vestruiri adhi-* siuril, sua vos proiegat gratia,et e coelovobis tribuat
"bituinbeneficii admiiiiculum, referunlur laudes. Unde victorias ,-subjiciens vestro regali culinini omnes
irierilo, Clirfsiiaiiissinie fili ef spirilalis compater, " adyersarites natinhes, a.visq'ue ac prbsperis Tempo-
cunr egregio illo alque praecipuo David rege el exi- • ribusTegnigubernacuIa faciat possidefe cum eicel-
vmio proplieiaruin ,-in "ccelestibus regnis participem lentissima filia et nostra spiritali -commatre, beni-
le esse omnium -Jideliuni menles opinantur , qtiia gnissima regina, dulcissima vestra conjuge, alque
sicut honorum inTnlis, ifa qtibqueet operibus eum- aniarilissimis natis Carolo et Carolomaiirio, excellen-
cbaequare ClirisTianilas-tua.ut ipsa rei operalio de- tissimis regibus, et nbbilissima atqrie excellehtissihia
monslrai, digrioscitur. Illeenim erepla ab Allophylis Gisla nbsira spiritali filia : et vilam aeiernam per
arca Dorrii.ni,.cumliymnis et canticisspirilalibus, ac infiriita vobis tiibual possidendamV lncblumem ex-
psaiferii modulaiione exsullans , joeundabatur. Tu cellentiam vestram gratia superriacustodial.
quoque fundaraeiKum et~ capul omnium Clirisliano- EPISTOLA VI.
rum , sanciain Romanam redimens Ecclesiam et Ilem exemplar episiolm.ejusdem papm ad domniim
univers.um ei subjaoentem populum, gaudeiis atque 1'ippinum reciem per Wilharium episcopum alque
Dodonemel Wicliardum directm,in qiia conlineniur
laetus omnipotenliDbmiiio Deonostro offerresalagis, gr.niarum actiones, ejusdem pdpm fidei constanlia,.
cujus lam pii operis perfectioiiem adhibere benigni- ut nullusfavbr aut ierrbrab ejus amore aut cliarilale
' - <
tas lua anhelat, de quo jarh repositam sibi incoele- vttiomodo possil separare. .
stihus arcibus praemiorum credat cbnsequi remurie- -. d Domnn excellentissinioTilio, et noslro spirilali
rationem. -.'-""- compalri Pippino regi Francor.um et palricio Ro-
Properantes siquidem ad vos pTaesenles.solertis- maiioruni, Paulus papa.
simi viri, Haribertus scilicet abbas , el Dodo comes, Ad referendas graiiarurii aciiones prreclarae ac
exeellentiaevestrae fidelissimi missi, deluleruni nobis benignissimae excellenliai veslrae ob tanta beneficii
mellifluas et nimis-desiderabiles syllabas aVvesira pricsidia sanclce Dei Ecclesiae <,el populo Romano a
praeclara •Chrisiianitaledireclas. In quibus sollicite vobis irrogala, nullus, ut opiiiqr, bumanus sermo
nos de vestro firmoalqiie'incommulabili pbliicitalio-. sufficere valebit. Neque praeinia hujus muhdi ad lio-
niSTerbo, etinagnae perseverantiae constanlia, quara rum remunerationeni digna vobis possiirii-rependi.
in aposlolicis-perficiendis-causis gerere videmini, Veruraiameri est uiius, sdlus et verus in t-ribus suli-
certos reddere sTuduislis: Quod quidem bosfirhii et slaiitiis e consisteiis.Deus,,qtii jusiaregni 'gaudia
omnino frefi in vesiro benigno proposito exislima- et victoriae Triumpliuiii impertire ac retribuere ex-
mus,Tirie tenus vos; permansuros, alque perfeclius eellentiae-vestrae-potest,- Ihterea properaritib.us ad
operaluros^ id quoquebealo Petro apostolorum priu- nos, Wilehario scilicel, reverendissimo fralre . e'i
cjpi, et praedecessori domipn et geruiaiio nostio Q coepiscopo, atque Dodbne, Wilcliardo H',fidelissimis
beatissimo Stephano papae, polliciti esiis. vesfris raissis, bbtuierurii riobis mellifluas ad deside-
. Interea ferebaturet hocin eisdem veslris apicibus, rantissiihos apices, a veslra-deslinaios Chrislianis-
quia id quod ,'et praesenles de parte vestra velle ha- stma excelieBiia. Quos-intueiiles, protinus agnifii
huistis nos debere cognosci ex scriptis nequaquam prbsperiiate vestraelaetitiaesolito exsuitationis gaudib
jirop.alaremaluistis, sed infqrmatis de sihgulis cau- ihterna pecloris nosiri viscera reduridaverunt,Crea-
tanim meritis praefatis veslris. missis, quae nostris lorem nostrum ac Redemp.orem Dominum Deuni
jebererit,' 1 innqtescere auribus, el ita juxtauta ,y«- corilinuis preeibus imploranies ut diu nos ac sedulo
bis praecepla sunt, egeiunt', quod quidem nos.de d'evestra-ampliori jucunditale, et cmlilus de liosllbus
singulis-quae-nobisaffati sunt liquidius eos infqrma-; concessis vobis vicior.iis ahuuai gratuliiri. A.tverb
vimus, qualifer nostram vitam a Deo'.institul_eregali excellenlissime flli ,.el spiritalis compater, per eas-
a.Lamb., prmlatis... qum nostris debent, eic. - Grets., Summ. 21, apud Bar. ei; Ccnturiat.
b Fasiigia.. /.:':' e Idem, personis. '-
* Laitrh.^ credere jubeqlis : eifiia de causis- sqnclm ! Lainbec, cmi siis-regni. ' "' ,. , ' * -
:Dei Ecllesim, sicul magnam post Demnin.vobis.habe- •tiGreis., Wuteliardo.- ;-. .-'-• •-;"' ' '•'•' -
in.is tt-iirddm.dispoiieie ittbcats; ut, clc. h Fo-te, mcttifluosuc, elc. EDJS-V. -".'
•_|47_ - S. PAULI PAP_E I * lii&.
d.emhonorabiles vestras syllabas.cerlissimam no.bisA Deus te ineolumeni custodiai, exeelleiitissime fili..
solitae polljCiiationis fi.dnciamcontulislis; vos.firma EPISTOLA ¥11.
perseverarilia deccrtalu.ros fore ad defensionum san- ; Jlem exemplar ejusdem papm ad domnuinregetn Pip-
ctae Dei Ecclesiae, et universi popnli.Ttomarii aique. pinum per Flavinum capellanum, et Joannem SH_>-
-diaconum el abbalematque Pampliilum defensorem,
totiiis provinci-fe,,juxta id qiiod. polliciii estis. bealo.;-- sanctmEcclesimdifecla; e : inqtia con-
regionarium
Eetro et ejus vicario, prredecessori nosiro', domn.oet. linenlur gralianmi acliones, de ipsis missis, qtialiier
germario raeo sanciac recordalionis Stephanq.pa.p_e, una cum missis imperialibus hoitorifice suscepti..
et iii ea vos sponsionis fide permans.uros. El. prnfe-,. sunt, etc . ...
cto, bone Chrislianissimc atque a Deo inslilule rex,. -* Domfio.excellenlissimo filio, et noslro spiritali<
1
magna iiobis jn hae credcndi materia conferiiur a. . conipalri. Pippino regi Francorum et patricio Roma-
Nec enim aliter lidelium, meuies rcsiimare. possuni norum, Paulus papa.. • . . ':
quam id, quod crebro a vobis pio intuilti operatum Cufri TCgalis.pote_*,li_e culm.en;plus; fidei yirtute,.
c.ernimus, et rei experimeiuo didicimus.- -.-. : quam- bellatorum armis videatur praesidio et forlitu-
. Sed bene, polentissime regum.,. ecce nunc pppor- dine circumtegi, quid mirum, vereel. orthodoxe re-,
iiiulias, ecce necessitaiis "dies .cogunt, et tempus. gum,:si studiorum vesirorum conatusad protegen-
irigruentis quantqcius CliristianUas yeslra satagal. "duni-6 *\ Dei. iiistiliHionem, ac fidei Chrisiianoiuni.
Nos quippe post Deum et ejus sanctam gloriosani ceusurani, impensius imminere non desislat, el_ob
geniiricerri atque sacratissimqs ipsitts apostolos, fidu-; lincet coslesiis vobjs yictoria (latur, et prbspera a.
ciam noslra.m alibi non habemus , nisi in veslram Redemptore noslro credile.prancellentireveslrjjp fore
pr-ecl.aram excellentiam. Tu enim post Detim, nobis largilura.;,Remeai)libus.siquidein ad nqs niissis'no-;
. refugium. Chrislianissime, tu cuni Dei brachio Drma siris, qiios ad vestram praeclaram excellentiam dire-
existis bpiiulaiio, et veslri a Deo conforiati regni ciqs habuimus, .loanne videljcet subdiaconoet abbale..
securilas, nqstra est immensalaetilia ; quo, lam nos31,, ' atque Pampliiio defensore regionario spiritalis matris.
quamque tmiversus.noster. populus isiius"provinciae vestr.c sanciae nosirae Ecclesi_e, una cum veslro,
(divina vos saiisfaciat majeslas) firmi atque immobi- missq Flavino capellano, attulerunl nobis honorabi-
les in vestra cbarhate ac d.ilectione, ct regni .vestri les et nimis desiderabiles Cliristianilalis luaelitleras,.
a Deo protecli Francorum, airj.oris constaniia perquas cum nimio jucunditalis gandio suscipientes ac
matienies permaiiebimus, etnullus nos poterit i.iu- relegentes, protinus earum assertio, tanquam st.iavi.--
maiuis favor aut lerr.or.0 a. vestri amoris dulcedinc, fatis fragrantia nos afficiens,.acsalutaris-proyidenii:c.
chariiaiisque affeclu scparare; se.d,una.nobis eril in -_ *. fomentb, medens, laetos effecit..
\_j
vestrb d amore viia, ac mprs. Porro, Clirislianissime rex, amaniissime fili, et
Quia vero. innoluislis ob hoc>vos pi;aesentesdire^ spiritalis compaier, innotuit benigniias vesira qua-
xisse missos, ut agnoscere p.er ebs vblnissetis uirum Titbr*noslri ac imperaloris niissi.-ia vqbis suscepiL
nobis sfparte Longobardorum plen.ariacfactae fuissent sunt^ et quemad.modum iljis. de singulis quse prae-
justitiae, an non; ipsi omnino eausaa merilum com- claro. culriiini vestro affati sunt responderc studui-
perti sunfj et callidam versuiiam, atque sqlite falsi- stis,*eos prb.amore fautoris vestri beati Petri nequa-
loquam proposi.tionemeqrumdem vestrorum, nostro- quam suscipi; aut. illis, respondefi acquiescenles
rumque aemulorum.agnoverunt, eisque ad vos.reyer- absque nostrorum missorumpr_esentia: Sed et ipsi
len.tibus,,-. Peo propitio , vcstris propal.abunl in! nostri legali ea ipsa no.bis retulerunt. Unde Jicet nos.
auribus. Eis denique de singulisquae a vqbis injuncta' ob lantam cordis veslri sinceram afllueutiani, quam
Iiabuerunt, npbis refereniibus., singiliatim de omni- erga spi.rilalem niatreni vestram Dei Ecclesiam, et
bus i'esp.onsum reddentes , in eoruni posuimus ore3 noslram fr.agililatem1iabcre.vidfimiiii„digna repen-
quae.yestra. excellcniise suggerere debeaiit,effeciumi dere yalemus, Esl (amen protepior vester Dominus.
ex hoe a, veslra adipisci.qplantes cxeellentia. . Deus .nosier, qui yos -reguare jussit, et, sanciam
. Deusautem oniniputens de_tliron.o suse majesfatis? J) suam Ecelesiarii ad defendendum.vobiscommisit, qu.i
super yqs, regnumque yesirum, atque a.niantissimani i dignam pneraiorum in praes.enii.ae fulura vita pr_e-
c.onjugem,.pra.ceIsarrireginam, spirilalem verq coni- eellehliaeveslrae rependerc:pofest. rennm.er.atioitem.
mairem nqsiram, atque dulcissjmos.veslros.qtiidem"i • liaque el litierasquas vobis, simulationis;a.c illu-.
carnales naios, nos.tros aulem spirilales filios, necc sionis causa,. ipsi imperiales missi. aiiiileriijit, iiobis-
iionet snpei; universuni Francorum populum , respi- que-a.v.obis.directas. suscipienles,. ear.uin.agnovimus .
cere.dignciur,,, et sui bracliii dexteram super, vos' s' seriein «1. .omnino in -lioc.benignJlaiisVvesirre. pia"
extetjdat, atque victorias yobis.de, coelo concedat,, consideratioexsuJtalionis.Iaetiiiam nobisJnlulif,<quia
omnesque,.adyersarios ante-faci.em yestram pr.os.ler- - veie-.conslat.nori pro lijiinano.fav.pre,sed pro Dei ti<-.
nat, e.t praesentein v.ilam Iongp .senio ,,et, fuiuramu mbre,. ila vos peregisse. Sedfel ea.qua_<pr«faiitiosiri
_,l)ealitudinemvqbis iribual .percjiniter-pos.sideridam.. i.. iuissi,.ciim imperialibus-missis^.de oljs.ej'-vaiione:fidej
a Grets.,.confeif«r . . ' .- e Lainbec, direciw. . '', •
P Lanibec, quoniam lam uos..-_ __ CGrels., Stimm. apud Barort. ei &enturiat ..
c Uem, -favoralque lerror.. _..- • .n.f.amb., ad proflignndum.
d ldeui, nbbisiti.vcs.rc.
' • "
1149 r -EPIS"TOL_E
' - ... 11S&-
i - - _ : -
el
ortliodox-**",";pia Pa.rum traditidrie; in yestri pr-fi- A bone ortliodoxe, tuo soliio cerlaminis praesidio, eo-
sentih dispulanies altercaii siint, nbbisTiquidius per - rum cum Dei virlule studeconfriiigere.maliliam, ut
eaderii yestra seripia irinoiuisTis",sim.ulque et exem- sanefa Dei -Ecojcsiaet popnlus êjiis poCuiiaris per-,
plar Iitterartiiri, quas praefato imperatqri direxistis,' feclibs ab inimicofiim sseviiia liberetur, .etmerito
resppnsionis quippe"modiiiri*aetsolutionem' peiiiib- '. "s.uffragiis'.apnSlolonimcircutnsepti,- rnercedis -vbbis.
num, de his qiiEeab eo vobis. inliniaia-suni' nobis iu eoelb repasitam"" cororiahi ebnsequi mereainini..
(iirigere a Deo iliiisirala excellenlia vesiraanniiit; Direxiinus itaque esceilentii». vesfTajj.juxta' ut iiiii-
veruiri etiani, elljnemadmodum eisdemimperialibus m_ustis",.'sigiiumiiosiTiim~per-pr-esehtem<missumve-.
inissisrespoiisum reddidistis, ei unutn e'x eis An- struJb. Inierea eliioe iiinqlescijiius Chrisliahitaii ve--
. tlfi * nempe sp3.ariuiii cum Vfestrisniissis regiam. strae, quod jam s_epius:hos peii.ssedigno.scitur-.Tas-
direxisiis urbem,'et alium videlicei Syriesituii euiiu- silo liavariorum dux e,TitT),ostros-missosad vestraTti.
chura apnd vosdetihuistis : simili iriodo noliis *mi- * pr.-eclaram excelleniiam'" dirigi aiinuissemus, tif ea
nulius-Tntimastis. Agbitisque oihriibiis a' yobisprb jiiter. vos proveriirent qiiflepacis sunt". Uii.denps diita.
exaitatione'sanctae Dei Eeclesiaq, et.fidei orihbdoxa. occasione libenlissime iioslios.missos, idest Pliilip-.
sunius et "
defensione, pcractis,"!_etati giiudib magnb; puni dilecium filium ndsifum-pTeShylernm afqueUr-.
iia iiobis pj.hcabilia exislunt, -'sicuT certe, ribii hoc " sum; nostrum ctiam fidelein*f";id: vestri -praesesuiara'
humaiio coiisiiib, sed Dei providenii_e inuiilu,* vos '_. visi snrntis direxisse, trarisacto Maio mense; ..eb vi-<
talia egisse ac respondisse ambiguum tipn est. Veie delirei m.odo, ut twaliier vrsM*afuissel voluhtas, ita
enim, Domin.e rex, flli Chrislianissime"', el spirilaiis - peragere. debuisselis. Et properantibiis ipsis nostris.
cbiripaier*spiriiusiiei iuiimi cordis lui illustrat piaiiv missis usque Ticihum, advefsa suspicioue arreptiis
consideraiionem, ei tjui.spirittis sancii gratia.rediin*' DesideriusLoiigbbardorum-rex, mitiime eqspermisit
dal, nori aliis nisi quas splriialia stirit,.extiberal, qiiq- ad"vestram 'a 'Deo cbriserfatam 'excellentiam per-.
niani cor poleniiae vesifae.jri rriaiiu Deiconsistens, in ' irarisiie; Jamen B-et<eas.dem iiiteras, .qiias vdbis di-
siio prbcul dubio illiid incjinat.beneplacilo*. ."~ *,." - rigebamusV ibfra liaee Tfbsira- scripta jChrisiianiiaii
DirexislisVsiquiden,.nobis per eadem vestra scripia. • vestrie Iraijsmisimus. Uaque.el hbc a.Deo ..protecias
quod nulla suasi.yn.uiiiblandinjenla| vei Cirristianiiati vestrae aptum (iuxiiims .iiitiiiiandiwn.
sigi_i.lich.nles.
. proniissionu.m copia,- vos pyssit avellere ab amore et Qnod releeiis -imperialibus<*1ilierisvobisqne defer-
fjealo P.elro lis. ••"per prajlatosvAnthi spataiium ";el Synesium
yfideipromis.siorie quanj principi apb.sto.-.
Iorum,vet ejus yicario praedeeessbri et germanb no- eiimiclium, 'quas._i.obisob ea.i.um'-?erieminluendani
stro sanciaerecordaiioiiis donino StepJiano papae p.ol- ^' pro amore beati Pelrifau(orisvesiTi, dirigere:digiiati-
liciti estis :*sed in ea ipsa yjt-s cliariaie el spqiisio- esiis,rcpetiihtis ei adnexum, qiiod vcstriâc iiosisri
njs. fjde tenus" fore permaijsuros. Et' giiideui. nbs, Jiotnines-, qui ipsas imperialessy.llabas,'q.u_e vobls
pr_ecellen_tissimeregiim, experimciuo.compeiinius., liobisqiie direcla) sunt, vel diriguritur, iiiterprelantur
ei operibijs .cbniprobavimiis., v.os (iiiria alque robiii», non juxia, tit. ihidein exaraium-est. sed'aliud pro
Stissiina, corisiaiuia in ea ipsa. spoiisiotie in finem; alio false interprelaii audent; i et riiissiqui inter,
<
perniaiiere; et'in vobis confidluius, q,uod_si.uniy;ersir' paries. piopeiant. noh sicbt illis -iiijungitur. sed ac-
mnndi (liesauroriini copia i.n eunspecLu,vesiro.o_Tej.a-- ceplilalionis prifinio corrupti, alia proaliisdeferuhli
tUr-.c_.aclribuatur, nnllq tiio.do in.aliam p.artem.ye-. Et in hoc perpeiidat vestra excelle.ntia, quanla est
slram tirmam, et.a Deo impulsam meriiem declinare. inimicorummalilia, dumcohtra animas eo.rum,;nbn
infiectereque d; yalebit,- .quqniarn yos ;omnipolens. quae.yeritaiis sunl,. sed per lianc bccasioiiis.versu-
JD.omiriuspraecuncljs regibus s_eculi;elegit,cl in vobis, . tia.miiiiqua prbferunl mendacia in id quod nec suis^
ac riostris credant missis. DumTjt yos
cpnipla.cbif, -ui veslro ce lamine sancta universajis, nec vestris,
Dei Eeclesia Romaria, eiyaput.bmiiium Ecciesiarum,^ saJJsfacti estisde vesiris iiominibiis, simili' modo et
acTiimamenturn fidei Christ,iaii_e.,,.abiiripugnalorum,' _ jjps de nostris, quod nullo.inqdohqc agere penilus.
insidiis liberata exsiliissel, et illndvquo.da conslii.u- JJ prsesumanl., ... , . - , •..,. , ...~
tioiie.sa.culi JDominusper yos.peificj 'dec,reyit,,;ecce, Salisfaciat omnipblens Deus, qui, cojidis,a.ctlleimin
miialiililer oper..iium,es.i,_ . .'../_.:/'. scr.uiatpr cst., inellifluum cor-_excelle.nfjaayestrjri,
.. Lnde magnani p.ost Peuni inyesiro-regali.cijjiiiioe quod:.nequaquam .nosfr-um-quispiîn, ut.ipsi. asse?
spei fiduciam )i:ibenjtis,,.qimdperfectiuS; ip.sa;saricta rbn_:;.talia.agere perpetiavjt.,-Sed.in.Ti.oc .velie.ii/en_-.
Dei Ecciesia, -atqiip.-li/ec miserrj.ma :.et;affljcta-prp-- tep k- idem. iBiperator-irascitur,. et .occas.igni.syersu.-
. vmciola a perfidia,Jn_imi.c.or;um • lias hdlubet,. pro. _eo qubd neijuaquar_ij,;Siluinius.ei
lib.er,elur,^q_ui3,pii.(i,:
quus humarii "generis bbsiis nOn desinit inimicorum pnedicanduiii ob constilutibnem sanctaruni irnagi-
"corda pulsare, ut suas jaeuienlur solite insidias. Sei num et fidei-orlliodoxae integriialeni. NriniJllud in
a Lambec;, modo. ' "'*"':_. I_','•'.'.' f Lambec, consilidriumhbsirnm e\.fiihl'ein. -" -.-pi
b idem, Aniliinum. Grets., For.c Anfiirium;s;euAn- s Wem, perlransiregradiendum-,iamen,:e_v,..'--
"<"-* * " " -' • '"•; -''-'; - '" h Grels., delalis. -.*' -'.,.-:-.-'*-;'
thyinum. ~. -• * ""
c Idem, afferalur. . -> * '-Larnbec, per-prmtalos Anifiinurh spailiariuin; <: •
d, Idem, conflectereqiie. ."- "• "; i Sed missi.' .- . -...-,"...-.
-1 Idem, "Tnsi/oBnjnariormh. dux. : '--'__• k Idero, i.sdem..
,151 .. S. PAULl PAPJE I • 1152
"
ipsis suis hpicibus asserutit, quoild.ilecTus filius A dictiorie conslel E effeetius promeruisse. Uude curii.
noster Clirisloplibnis priniicorius etednsiliarius, sine , sibi hanc ab.orijnipoiente Dseogratiam missarri exi-
nostra atictorhale, nobis quasi ignorahiibus, sugge- mietas vestra non ambigit, proleclo ei placere qui
stiones illas quns sxpius e'i .direximiis, Tecisset, et eam contulit totis infendit. nisibns, et pro ejus qiiani. .
alias pro aliis ejus ac vestris missis relegfssef. El in suo'.eruit, divino nutq, certamine, scjlicet. sanctic
hoc.teslem et judicem pro.feririius Derini, qiiod iia '. nhiversalis Ecclesiae, e'l exallalionis vigore.decertare
nequaquam esi. Nibil enini ipse noster co.nsiliaritis. non desistit corciis sui oculis.a Deo prolegenda exi-
exira noslram voluniafem aliquando egit, vel agere, mieias vestra, adhiiieris illa quae sibi prb bujusce--
praesUinpsil";jquOniain nostrj praederessoris ac ger- modi laboris frue-lu,.a lieato appsiolorum-principc
mani domiii Slepharii papae,simul et noster. sineerus__ . Petro, cmlorumque reghi clavigero, astherea pro-
atque, probatissimus liilelis exstitil, et iri omnibus missa sunl. prasmia. Ubi jam uoii humana inler.ho-
- exislik Et salisfaeti sumus de «jus imniaculala-fide mines gloria , sed inter .angelos divina nunqiiam
et .firmacordis consuiniia :. et ob hoc crediirius ,il- amiiienda felicitale gaudelur. Exsullaque et laeiare,
liid, quod.nobis-Tabe profertur, hoiT impfoperiuni, feiicissime rex.,.;quia luo, anntiente Deo, .cerlarhine
sed bravii coroiia nobis a Deo conTputatur, et id- sancla spirilalis mater vestra, .;universaiis Dei Ec-
circo-litrisqije nobis Doininiis adjulor est,,et non Bclesia,'ab aemulorum insidiis erepta alque exailala.
tiuiebirnus quid iiubis faeial homo.Habebioius enim triumphat. Fidesque orthodbxa (uo zelo el forliliidir
post Qeum et clypeum piblccTibnJs, el arma virlu- nis brachio iliihala ab haereticorum jaculjs con.sisiiu
tisi vestram a Deo illustralam praeclarani excellen- Pro, quo bealus et juslus effectus.es inaminlbus,"
t;am. At vero Clirisli.anitas veslra suos jubeat in- operibus luis, fili dtilcissime et spiiilalis coinpaTer,
iquirereniissis, et in omnibus vos sati.sfaciaiis, quo- vicloriosissime, exiinieque rex. Innotescimus siquir
niammendacium contra nosidem asseruil impeialor, dem praecelsaeClirislianitaii yestrap quod iiuper.diiin.
eo quod eam direximus suggesiionern, eis relegenles ad.nos » conjunxissent fidelissimi veslri, scili.eet a.
Deo amabilis Remedius vester,- atque i Aulharius,
parifer eiuiiJpsis-quao direxiraus confirmayimus, la-
iiieh et ejus exemplar a nobis vobis directum apud ^lo.riosissimus dux, conslitit jnler eos el Desiderium
voshabere videiuini. 7 Longobardorum regera, ut per lotum iiistanterii
';
flexis uifa cum universa Aprilem jnensis istius k decimae.leniae iiidictionis,,
;IIss<pramiissis, popljtibus bmnes justilias fautoris veslri, beati Petri apostoio-- „
plebe Dei b polorum coelorum ôpifieem Doniinum
rum principis,' oinnia videlicet patrimonia, jura
^Deum verum exoiamus, ut nobis praesentis vitaelon-
"etiam et loca, alque fines, et lerriloria diyersarum
gauviiateih cum inagna de.h.ostibUsvictoria coricedal,
et aelerna gaudia tairi ex.celleiiiiae-veslraequamque CcivhaiuBi nostrarum reipublicaa.Roriianqruiiii' nbbis-
Cbrislianissimaereginae, flliaeet spirilali noslraecbui- pleriissime. restituisset. l Lnde .ex parfe qiiidem
mairi, amanlissimae vestraa conjugi, atque dulcissi- easdeiri justitias nobis idem Loiigobardoruna rex fe- -
mis natis excelleniissimis Carolo.ei Carolomanno re- cisse dignosciiur, et reiiquas onines justiiias se pro-
gibus Francorum, et palriciis Roiiianoruni Targiri fitetur, atque omftino sporidet nobis esse faclunmi-'
-dignefur. Incoiumeni excelleutiam yeslram graiia su- Quapropter nos *impensiu's-m priefalus Desiderius
rex obsecratus est, ut vestraj.a-
perna cuslbdiat. '..-'. ' Lougobardbrum
-. EPISTOLA'VIII. , Deo proteclas excelleiitiae nbstris aposlolicis relalio-,
Item exeihplar epislolm ejusdein papm qd domnum riibus iniimare debuissemus. Et ecce sicut nosiro,"
Pippihum regem per Peirum presbyterujn direcim ; post Deiira liberatbri, hocipsuin eximiae niquersu-
c
ih qua coniinelur abbdscia lum liemedii episcopi, blimissiraae a; Deo
def Audecurii comilis, qubliUr .juslitias begti.Peiri. protectaejChfif.tiaiiitaii vestrae per-
.. Aposlohfum principis ,apud Desideiiuru quondam ; lias. apostoljcas nostras iiinoiiiimus' syllahas. .Diri-
'regemexptirte e recerpmtj et""' reliquqs jitslitias fa* genles magribpere" ad vesiratu a Deo inspiratam-
_' cieridumpolikilus esi. , filium
- f Donino excellenlissimo filio, einoslro i-piriiali prajcelsain suhlimilatem.-prasenlemdiiectiiin
iiostrum Petrurh presbylerum-, quem peiiinus, be-
compatri Pippiuo regi Francoruui et palricio Rouia- riignb sujile aspeclu a vohis suscipi, el cuiii effectu--
norumvPaulus papa. atque prospero nutitio, tle perfecta plenariaque ju'-
Qai excelleritia vestra inerito bonoium* operum, stilia diversarum causarum.faiiloris veslri beaii Pe-
-superrio examine, fuerit compiobala.-ipsijam in .tri apostblbrura principis, ad.-ribs remeandiim absol-
maiiifeslo reriiin exliihitaruin-effectu demonslratum vere dignerriini; si v^ro in<ea n pr;tTalus-Desi-V
quae
csi; dum niriiiruin, adepta desuper divihaesapientiaj derius rex, vel ejus Longobardorum yejis, profitentes
participaiione, -regalis Tasiigii scepira ctBlesti.bcne- poilicenliir, permariseriiil spoiisiorie^nobisque oiu,-
~
* Lambec, adseruil. -; - L~ Latbb., Iiidicamus. ' • . ..-"
* Idem, potorum ac tellurum opificem Dominum .
Greis., pervenisscnti ' '
Deum nosirum. ._ -, , - . i ldem, Andegalius.
e GretSi, legalio. _ : k Lamb., xil mq;. -
d Idem., et Andegarii. < /
. . . ; 1 Idem, Vnde ecce el ex \_arlcquidem easdem ju .
* Lamb.-, receperunt. • stiiias nobis isdem, eic.
- f Grets., Summ., 20,-JJar. cl Ceiil... - .'.-•' "
' _}. ,. m Idem, prmlatus. .. . , ....
't Idetn,.efftcacuis, , -. "
, Grefs., quam. .-__/_ ..>.-_ . . ,
ll&o EPlSTOLiE, ""'H$4
uia, secundumut consliiit„et a pactorum .cedera A-oris A assertio, proieusae laudationi-: atleslafione, ve-
-* slrae.eximieiaii graiiarum reddenles aciiones, apluu»
cqniinent, reslituta ab eis nobis fuerint, turic.aDeo
conservandaeexcellentioe'vesfr» merilurn infimantes - prospexiriius.pfsesentem sartetissimum atqiie reve-
iiraolescemus ei b.; - '-_': rendissim.um fratremGeb.rgium et.coepiscopum rio-
Unde obsecrames pelimus, et olmixe.deprecamUr,, sirum illuc- usque ad vestra pwclara Deo m invita-
imo et conjuramus le excellenlissime atque Ohristia- - bilia transmittendum vesligia, cui. singillaiim _bm-
iiissinie rex, amanlissime fili et spiriialis.coiiipater, riiu.m spiriialis. matris vestrae sanctie Dei EcclesiiB",
'
per omnipolenlerri Denm et beatum-PetTuin,-qui le ., et islius a vobis redempl!» provinciiB utiiitaiiimne-
in regem hn"xit,.ut perfeetius ea quseVpertinen.t ad cessitates, a Deo prolegendae subliniitaii vestrae ex-
-exaliaiioneriiet c ad ampliatani liberationem sancioe , cellentiae referendas cominisitri.us. -
Dei EcclesiM,et islius a vobis redemptae provinciae, Sed pelimus a Deo, servate flli ct spiriialis compa-
sicui beato Petro et nostro praedecessori pontilici ter,'berugiJissimc rex, uosterque posl Detim libera-
sancuetrecordaiionis domno.et germano npstro bea- tor, et bbnixe deprecariiur, iit jubeas eumdem no-
lissimo Slephano papae polliciti esiis,cuncta perfi- strum missum benigno solitoque gratulationis aspeclit
cere el adimplere jubeaiis; quatenus promissam.et ' commehdalum suscipere, liostrisque pbstulationibus,
«xpiTsitamvobis^rnercetfiscoronam de rnariu bmni- ""qiine I ad exalialionem sanciae Dei Ecclesiae, et iriaxi-
__potentis Del nostri misericordis, ut sua vos circum- -, me ad luie animae mercedem, et ieternam memoriam'
icgat graiia, uiia cum dulcissima conjuge excelien- - respiciiur, a Deo impulsns benigniiaiis tuae.aures, et
tisslmar.egina, filia, et spirilali noslra commaire, cqngruum aique velocioremde cunctis adbibere.di-
atque amaniissimis-natis, d id est praecelsis regibus, gneris affecium; quoniam, sublimissiihe regum.,
et praesentis Tegnj culmen et triumphum vicioriae -amaniissime fili et spirilalis^compater,. ad hoc te
possidere, et aeierna gaudia iii coeleslibus regnis cum ouuiipolens Deus sanclie suae Ecclesiaj.voluii, pec-
•sanetis perfrui concedal.. Iiicolumem excelkntiarii manus beali Pelri Tiberaiorem adesse, ut tuo solito
vesttam gralia su.perna cusiodial. praesidio plenissima salus et redemptio sanciaesnae
EPISTOLA IX.. Dei Ecclesiae, et istius provinciae*proficiat. Orantes
Dominum Deign nostrum quia acius vestros ita sua
lieni, exemplar epistolm ejusdeth papm ad _domnuin
Pippinum glorioswn regem, per Georgium episco- pietaie disponat, qualenus excellentiae vestrae^prK-
,pum direclm, in qua continentur gratiarum aclio- sentis yitae spatia cum prosperitate disponat n-v.ieip-
-. nes pro liberalione sauclm Dei Ecclesim, e_lin em- ria ° regni gubemacula perfruens longaeviter exse-
bolo poslulal, ul filium ejus, qui lunc nalus fuit, ex .
xacrobuplismatis fotue exciperq mererelur. ' et ad promissionis a3tern3e.pr3emia.cumduj-
{„ quatur,
* Domnoexcellenlissirao filio noslro spiritalj com-. cissima .conjuge, excellentissima regiiia, nostra spi-
ritali commatre, et eximiis natis, id'est regibus,.
patri Pippino regi Francoruni, ei patricio Romano-.
' " . cum securitiiie perlingat, et in cealesiibus regnis
Tum, Paulus papa. cuni
Solet episiblaris f laiio mentem e semper yi, sua'1 ' sanctis et electis suis, utrosque
• veslrum ideiii
Deus faciat perenhiter- gralulari. :Jn-
Teficere.et materia quodamniodo chaiitatis existere. ommpoleits columem excelJentiam vestram graiia snpeina cu-
Quia ergo spirilaliuth dilectio sincera filioiumpater- . stodiat. .' . . * -
"BOSsusiinet desiderariter affectus, summa nbs cum1
- alacriiate irriplere cohvenit quod "purae conscierilise 1 EMB0LUM. - ' -—-
deposcit affectus; et licet ad reddenda palernse cha- "tnierea, sublimissime regurn, riostrae.perlaium
rllatis officia, prolixiiaie itineris imminente; raritas3 est riotioni quod Dei nulu, noyurn rcgem ex vestris
ponitorum impediat. Quoties autem necessiias inci- yisceribus ad exaliatiqnem sanctae. suae Ecclesiae
derit occasionis, excelleulissimam Chrisiianitaiem. i. omnipolens P Deus contulit. De cujus riaiivitaie
veslram non desisiirnus scriptis discurrentibu_s visir. gaudio maximq sunius relevati. IJndete obnixe pe-
lare, et bonpfe-soliio u ampleclentes J uiiliiate qua-- iimus ul a-sacratissinio baptismatis layacro euriidem
lenus hoG i quod oculis carnaiibus k praesehtiam vi-. D 9 maximum veslrum filiuiri suscipere mereamur.
dere nori.possumus, eos aliquatenus scriptis valea- Quaierius duplex Spiritus sancti graiia * in medio
mus alfernaniibus infueri. Itaque iia ubique !l Deo) nostrum, et. geminae festivitaUs nobis oriatur lae-
illustrante, excelleriliae vestrae inerita diffusa divul- liiia.. .... . - .. ...
gavil qpinio, ul ex rebus ab ea gbstis, omnibuslau-
dabiliier demoristretur. Unde in quantum yalet nosirti , . ""; '- ^ * -. ,. '.
a Lamb., pacluiimfwdera conlinentuT. *- -i
h Idem, rei. Grets., hos quos. ; ~- ,V
- . . - k Idem; prmsentes, _ ....
* Grels., ampliorem.. l Lamb., a Dee iltustralmexcellehliw.
d Lamb., item. ,-..'-, <™.ldera, imitabitia."• .. -
e Sumrh. 19, apud Car. et Cenl. . - . *>Idem, ut cum vkloria. . . ' . :
1 Idem, relatio. 0 Greis.,,vkioriam. ....*-
e Lamb., semper visitqtione.reficere. '' p Lamb., Dominus. ,, .'.
h ldem, ampleclenlessaluldre,.qtiateirus hds, quoss '1 Ide.uitioii habei maximuin. . _ '.
oculis camalibus prmsehlesvidererion possumiis. 1 ldem, fialin nicdio noslrum . - . --
1 Grels., vitietur hic eliam reponendum, visitare.
MSS . S. PAULl PAPM . 1156
'..;.-• EPIST.OLA X. ; , - . -.->Aet longseviter regni gubernacula Taciat pronjereri,
Item exemplar epistotm ejusdein papm -ad domnum uha cum^dulcissima conjuge veslra excelleniissima
. Pippinum regem per Larigobardorum (sie) direcim, ;Tegina,;spiritaIe ribstia commatre, et veslris ijoslris^
"' ' in qua conlinentur gruliarum actiones el ube.rrimm queamantissiniis riatis, domno CaroJo et Carlomanno
benedicliojiespro viia et ihcoluinilciieipsius, veido-
''
- mini Cafoli, el Cartoniarini,.npbiiissiifiislilteris ejtis, - potentissimis j-egibhs, et dqrtnia Gisla' excellenlis-
-1'olens adjulorium. 'obiinere,cum muliis'adjuralio- -sima, et vitaa aternaechrii eleciis.Dei" concedat
„~ nibus cbnlrg Longobardos,.el in embolum-»-conli- gaudia. - •. - ."
netnf prmcepium,quod Mdrino presbylefo direxit, -
de- tilulo'Clirysog'iihi, -ef-.de-iibris qhos ei- Irans- ' Peto itiiqtie. et (deprecor te^ excellentissime.fiii,
- '-, niisit. _ -. "- -, ,-._;. .-"'"-" spiritalis compater, aiqne per" omnipotehiem Deum
h Domno -exeellentissimo iilio, et noslio spiiitali ei-corpus beali Petri;-cujus el qpliiiiusTidelis existis,
coriipalri .Pippinq regi Erancorum ,el patricio ,'Ro-• .cobjurb et maxiniis <suppTicatioiiibusdepbscb, qua-
. manpriini, Paulus papa.. ..•'.• . terius jubeas sedulejuiuosaiictoet a Deo iris"piraio
•
. ,. Properans ad nos ijtferarum transveC.tor, Lango- melliflub cbrde'B corifertum retiriere. lllhd-quoli vos
.'. bard. scilicet,.iliusiris vir, fidelis exiniieialis-yesirse sanCise recbrdationis- domnus et" germanus" noster
missus, detulitnobis neclaream ;atque Tlorigeram a . beatissimus Slephaniis papa Deinuiu admoriuit al-
. Deb proiectavexcellentiae vesiraj syllabarum relalio- " que deprecatusest peragendurii, et in. ea charitaie
nem. Crijus adnexam' paginam eiiucleatiusperscru* atqiieâmicitja, perhianere, curiclaqUe. qualiter yos
: terribili adliorlaiione
tantes, qiiae fextus.ejiis loquebalur,' ad.singula.com- i-petiit ad id itnpleie, et effe-
perimus. In ipsis ..quippe sublimitatis yesiraj affa- eluimaiicipare iubeatis,'utrperfeelam mercedem, et
iibus -desideraljilera npbjs, ct super oiuiiia hujus- repositarri plenissimse redemptiotiis riostrffi coronam
'
. mbdi delectamenia amplexabilem ° sbspitatis veslraei a justo judice-omniuiii eonditore, DoraitioDeo hb-
iaetiliam. agnoscentes, uberiore nostri" aiiimi ovanie strb, qui vbs in regem unxit, consequi mereamihi,.
» el gaudia aeternae.bealiiudiniscum sanctis el electis
gaudio, niaxime - stimus relaxali, in id quod oplala
nostri promeriiimus coniperire cordis; El postino- Dei, dum plebem domihicam perfeetius Tiberahs,
dum nosiris a yestris.Deq-imilabilibus vesiigiis; re- atque saneiam Dei Ecclesiarn. deferidens, divinai
yerteniibus missiSj et ea. ipsa vestrae prosperitatis nsajestati i illaesuriia saevientium maliiia, praaser-
gaudia defer.enfes f.a-hobis Tn. responsis geinina yaveris. Prolquo et niagnam post. Deum, benignis-
exajtaiioriis jucuiiditas.iiosjro inseria est cordi. Narri ,sime ;rex, Tn. tuae . pollicitalipnis sponsione, quam
et dum in,. auijbtis qmnis sacerdotuin .cleri, etiam beato Petrb contulisti, spei geriinus fidueiam, uria
optimatum, et reliqul populi,'ampliaia vestra insb- ^* cum orii.iii populo' istius proviriciae. a yobis re-
nuisset prosperiiatis l«titia,-el ex hoc nimio.repleti dempto.
gaud.iq gratulantesjexultajrunt una nobiscum iu.Do- Saliitant itaque-cbmmunem. excellentia; vesirjs
<raino,-agiiita niiiiiruih prooriipost Deum defensoris Chrisiianila.tehi chncti sacerdotes, et clerus. istiiis
spspitate. .. . _.. >-'.-. . saBciie calholicae el aposlolicae Romanae Ecclesiae.
Porro, excelleritissime ei a: Deo servate fili,.el ' Saluiant vos et. cunctus procerum seiialus, aiiue
;spiriiajis compater, vehementi dileciione. vos. erga diveisi populi congregatio, optantes una nobiscum,
amoreni aposiolorum principis beatl Pelri atque de veslra amplissiriia prosperitate et hberrinia. IHB-
circa nostram e charitatem vos flagrare experimenio lilia.diuvgaiidere, et iri bornlftb Deo salutari nostro
didicimus, praesertim dum ipsa excellentiae vestra; " exsultare. Iiicoluriiehi excelleniiani vestram graiia
epistbla chafiiatis .caiamb eeriiiiur es:se eoiiscfipta. "supeTria cusiodiat-. ; _ ,' .
' '
Eteriim ex .cordeTirigua liuxerat tpiod in chafiie re- - ; . -EMBOLUM. '=
'fuiidebhT-pagiiiaiiiV.Qii&iii.bbrciiiiiiagbas grat.iarum Per aliam quippe epistolam suam a D.eo-proteeta
actiohes, al)eo prbiecte,:eifcellentiae veslrae refe.fi- eximietas. yestra .sicut certe suq benecupienli pairi
nius,'qubiiiaui. dffriiiiiriiifuhi divJria te clenieiiiia pbr direxit, rqualenus titulum prbtectoris. vesiri beati
'ijiiervenfuiri.sui priucipis apbstbloi;u(ii,'dei'ehsorem,.jp. Chrisi(.iriarlyris Ghrysogoni cura .onroibus sibi per-
aique opitulatorem,. beriigriissinie rek, sanclae suaa iineijiibus dilectissirijo atque fidelissirno. vobis ii.i-
-coristittilt Ecclesiae-,cuiii vesiriij exiniietaii f insisiat ririb presbyterb cpnceder.e deberemus. De quo ~fpra.^
perfectarii iedemptionerii istius provlneiae atque ceplurh nqbis dirigi'petistis, quo.d nerape ob vestram
cxaltutionem htljus saifctse Ecclesiai proeurare. Unde dilectibnem, et iii eo qubd fidelis vester nosterque
Dbmiui Dei nosiri, una CURIuniverso populo uobis ideiri sariciissiinus,atque dileciissimus Marinus pres-
comniisso, imploramus clefiieniiara, ut sua vos pni- byter exlslit, praefali. liluli praeceptura-, cum omiii-
legat gralia; et victoriam vobis decoslo i)iinistrans_, bus locis et possessionibus sibi pei tin.enlibus, urbariis
cimcins barbatas nalioiies veslris suhiiciai vestlgiis, vel rusiicis vobis esaraluin, atque mariu nostra ro-
a Grets., el in embblo; Lamb;, el iivembblo conti* 6 Grets.,' comperttinl;.. . . -'"-".:,
'telurde prmceptc qtiod..-' -':' -" "'.- ' " . h Lamb., adiwriatione ridjuiavii, implefc, et effeclut
:
: *c Grels., Summ. 18, apud Bar.-el ' Geritof." mancipare jubentis, ut. . , '. V
Lamb., ampkclabilem.""" - ''"' " ' *
»
' i' idemfet gdudid-irimieriia'bealitudine:'
'".
d ldein,a vobis.- -"." ',' • '-•-•
' ' ' Idem, '•illmsqm-d 'smvientiuih.malitia .'prmsenia*
• Idem, chafilainnfiagri.fc,.
' .'.-_ - .- veris. _ _; /".':..'}'. . ,-
' { k Idet», etprmcepiitm '
Idem, inskrii: , vobis ,
' ' ; EPiSTOLiE.
ii57 11S8
"boraltim,per liaruin iaioreui diiexinius eximiciati~lA tulerunx nobis hoiiorainlasniinisque desiderandas
-vestrae deporiandum. Direxitnus eiiain praecellenliae syllabas praeceilentiaevesirae. Quas cum in conveuiu
Vestrae et libros, quahtos' reperire pomiftius; id est fratrum consacerdotumque meorum, et cieri alque .
Aiitiphoiiale et Respousale, insimui artemGratnma- "cuncii laicoruih ordinis costu legissemtis., rioslri ac
licam Aristoielis, Dionysii Areopagili librbs, Gebrite-. vbstri njissi, ea sibique a vbbjs injiiiicta , de vestra
lricam,'Orlhographiam, Grammalicam, oihnes Grae- Imriiufaljilis mentis conslati.tia, et purratis iniegri-
co cloquio scripto.res, riec rioii et horoJpgium" no- tate, quam pro spe sanctae Dei Ecclesiae,,et fidei
" - . . ortliodoxaehaliere yidemini, retufssenl, illiconimio
ciuniuin.
' " ' '''-' <gaUtiiorepleti, elevaiis ad aethera oeiilis,êxiensis-
EPISTOLA XI.
llern exemplareplstolmejusdempdpmdd domnum Pjp- qtie.palniis imniensas omnipuleiiti Deo nostro et
pinum fegtmper n Wuifardum ~etsoc".os.tjus -dire- vestrae excelleniiae'11lulimus graies, angelieam iHaih
ctw; in qua coiilinenlur -uberrimm taudes, et de pro vesdis meri(is. divinae ejus.
b
missis aposlolicis, velGrmcbrum in Francid mor poieuiiae canentes
rhtiiibus, seudeGeorqio c el Peiro. . _; laudem l': Gloria in excelsisDep, elin lerra pax hbmi- .
d.Doimi.ocxcellefftissinio iilio,'et nostro spirilaii. nibus botim vbiunlalis. Neque enim bofle rex aliter
cpmpatri Pippino FrancoruiriTegiel pairicio Roiiiar ;': mentes fidelium credere poterant, .m,quam quod in
norunj Paulus papa. '.-.,' B eartim ex operibus cernenies comperimns a vobis
e Votiva cordis iiosiii desideria,et iniimi peqtoris ; peractum, qui pro intuiiu humauas suasiories et
affecium, ut vestraeexcellen.liae beneficiorum suffra- inaries prbhiissiones respuentes, nihil amori et cer-?
n
%.s_! sanctasDei Ecelesiaevola proferenies, optabilem lairiini, quod erga bealum Petruiri geritis, praepo-
uimisque ainabilem saluteni praecelsaeChristianilaii here maiuisiis. Sed bmnia terrena lucra velut Iuium
vestrae, atque excellentissimre, et nostrie benignissi- quod pedibus coiiculcatur repulantes, ei vos placere
maai filiae, etcommatri, optirnae reginae, simulque ejusque rnantiatis lolis nisibus'obtemperare.vestrae
amantissimis ac pnecjaris vestris nosirisqiie in Clirislo. immiiiet curafe.Et idcirco^ eccebone rex, praecelse
arriabilibus filiis Carlo et Cartomaniio excellentissi- fili, el.spiritaiis coiripaier,.fliesaurizasti tibi thesau-
mis regibtts Francoriim et pat.riciisRomanorum, nec ros irifi.iiitosin sidereis-arcibiJsVubi aerugo non pr.aeM
noiTel oninilius reverenlissitnis fratribus •nostris ac . valet, nec tinea ea qiiaejusiisiribu.eiida.sunt consumi
dilectissimis nobis episcopis, presbyieris, etiam re- possunt/dum ita niir;ibilif(sc praecelsae excellentiae
ligiosis abbaiibus, siinulque et curiciis opliniatibus , vestra bpera rutilaut, quis de vObisquoquonjqdo:arii-
judicibus, ducibus videlicst et coinitibus, nec non et bigerepossit, dum ea quaebeatq Petro polliciti,- et ob
universo a Christo protecT JjYaneoriimregni populo,-, veniam vestrorum curicedere sluduistis delictorum ,
° illibat.o ejus jure perenniter. perraaiiendam cpnser-
vobis subjacentibus, desdnamus pereiinem saluiem,
Persistciiles eiiam una nobiscum el iu osculo chari- vare saiagiiis, -et vestris a vobis el a Deo conseryan-
ta.iis vos.amplectentes, universi sanctissimi fratres dis magriis exhortaii.onibus Jconiniiitilis. Et id.eo no-
tiostri episcopi,'presbyieri eliam , et cuncttis sancuu. bis nimis, vel.cuncto populo nostro conlideinlum est,
ei spiriialis matris yestrae Romana; Ecclesiaeclerico- in hiijusmodi pro propqsi.to iinrnulabilis consiantia
rum brdo, el procerum, pptihiaium s, etuniversi menlls, vos. vesirasquesoboles, et universum regiium,
Romatii magni vel minoris congrega.lib , sedulis in-_ Francorurii firmiier esse permansuros ,. quoniam
tervcntionibus pro"vita"el incolumitatis vestrae laeii- juxta, rit nobis excelleutia ycstra irinotuit ,.scimus,.
-
tia, coelilusque vobis concedendis victoriis, divinanr crir credimus, et certi sumus,
riobiseum dtprecahtes clemeniiam.Et vere debitum . De.no.sira i.taque puriiateet.dilect_ione,quam erga
vobis est^ excellentissjme ftli, nosterque posi.Deuiri vos, et cunctum a Deo prOiectum.regnura Francorum
defensorac liberator, sojiiae hbnorificeiiiiaeaffecium habei;e dignoscimur, ;credimris -jam. v.os pleiiissime-
persolvere",et iiripensius saiutaliohis verba prqmere, esse satisfaclos. Pro. quo amplibri ceilificaiione
et ea.quae ad regiii vdsiri immerisain h exsultaiioiiis Deum coe.lilesteni profereiites, in ca. no.s charitalis
laudem, et aiiiniaevesirae salutcni
. '-*•f , ':'•- . - > respiciunt,
- : •. - - _ 'j, dilectioiie, quam cum sanctae.recordaiioiiis dqiiino,
aniplis-
sune prolalan. .... ei geriuanb nostro b.eaitissimo.Slepliaiiopapa,:et pep
Igitur regressis hostris iriissis, quos ao vestrsa euni cum omnibus suecessoribus._ppniificibus.,.vos
regalis clementiaj vestigia deslinaios habuimus, Pe- v.estr3equesoboles, et curiclaiestra pro.ies,,atque uni-.
tro>cilicet nbtario regibnario sanctie "riosirae.Eccle-: yersini reguuiii Francqruui usque.Jn finem sicculi
siae et Joanne mansiqnario confessionis basilicaei,\c"onserva(-e spopondistis,, e.tTios.eiiam atque.noslros.
fauioris vestri beaii Petri/conjungentibus etiarii et successqres pontifices cffnfiiemur. esse permansuro&,
-ve"strismissis iWulhardo nempe ejusque sociis, pro- pro exaltatione sanclae Dei Ecclesiaaei Jjdei ortlio-
* Lamb., -pei-Wlfhardum.' '; *.,'""
1 Idein, hic Fraricia. . h_Lamb, el Grets., exatlalibnis. .- •: '.,-.
c Gret. Cent., Greaorio episcopo..- '_• '..'-'-' .i Idem, profligari. - .....•.-'.-•...." t -' .•
-'" aTdem..Suiiiniarium lb' ...'_' i Idetn, Wlfhgfdo. '/ '..-.;- , -
apud-Bar. et Centur..
e Lamb., jiolivocordis nostri . *'Idem, referimtis.-. . :, : ;- . ;
desiderio.et inliini pe- } Grel., Lucm cap. n. ...
ctoris uffeclii. ' V '". m Lamb., quam quod.cx -. . ,"' .
1 Jdem, suffragio. ._ . -., " Idem, qua\ \ operibus.
"
'_" .-..>. ..}:'
s ldem, opiimaltimet universi popnli flomuni magni
et minoris.
.1159 S. PAULl VAVM I 1160
doxae deTerisione. n Nulla nos rerum qualitas ab A . tnm haberepulo s conjunxisselmc praeterito auitum
eadem' cliarilalis confirmatione potens poterit se- = in teriiporeh eumdem De.siilerinm. Laiigobardorum ,
"
parare. , regem ad aposlolorum limina, causa orationis, eu.ni-.
birexit itaque nobis excellenliae yestrae Christia- demque nostrum pueruui seciim deferens, nobis
riiias, significans de missis noslris, veslrisque, alque conlradidit.\ Cuin eodem quippe rege, pro jusiiiiis
Graeeorum, qui a regia urbe reversi sunt, eos apud jnler .parles perficieridis, lopienie, constilil, * ut.
vos esse detenlos, inlerim quo.d aggreg.itis veslris veslris.ejusqueniissis per diversas civiiates prngre-
sacerdofibus atque optimatibus, conjicere seu.perpe- dienlibus, ipsae jiraeparalae fnissent jusiitiae.Et ecce
trare valeatis, qui'd de his fluae yobis directa sunl Deo pfopijio, de parlibus Benevenianls aique Tiis-
respbndendum sit. Et.quidem hac de re aliter coh- canensilj.us et fecimus e( ad inv.cem uosiras rece.T-
fiilendnrn non est a vobis. responderi, nisi qiiae ad mus. Nam de.ducatu.Spoletino , noslris vel Lanjio-
exaltationem sacrosanctae spiritiilis. matiis v.esirae bardorum missis illic adhuc exisientibiis, ex pai te
ftonianae Eeclesiae.h Caput qmnium Ecclesiarum Dei - jusiitiaS fecitiius acfecepiniii.s. Sed et.reliquas, iiuai
at(]rie orthodoxae fidei pertiriere noscunlur; et qnia remaiiserunl, modis*omnibus'pleuissimeinter paTles
quod seriiel beato Petrq, et prq selernae; vitae, retri- facere sindeiil. i In embolim vero' direxit nobis a
butione obttilislis,c nulla vos deberet ratione.ab ej.us B Deo protecla escellentia vestra", pnefalum vos Desi-
jnie et polestaie separare. i?cimus enim quo.d nulla derium admonuisse. reges Neapolitanos, ac Cajeta-
apud vqs_suasionis fabulatio praevalet, dum diyina nos iconsiringere ob restituenda patriraonia pro-
verba et apostolica dbcumenta firmiler investro tectori veslro beaio Petio, illie Neapoli sita , "-cl
cbrde-retirietis annexa. Et ecce sicut riobis per ye- largiri electis solile ad suscipiendain episcopaleiu
siras JillSras et nqstras, vestrosque missos maximam consecraliotiem, . ad Iianc apostolicam properaudi
confidendi maleriam- intulistis^ praestolamur laeia- sedem.-Quapropter maxirhas de boc. et d"e ' ' omnibus
*
bunda Iiac de re nuniia a vqbis. snscipi; ei solite de excelleritiaevestrae rcferinius grates. .
yeslrb benigno rrieniis proposiio gratuiari. Ethoc , His praemissis, omnipbtens Dominus Deus nos suai
prsecelsa Christianilas vesira per easdeni suas a novos coritiriua protectione circuriitegat, et ab omnibus
bis peliit syllabas Georgium episcopum et Peiruiu. adversilalibus eripiat-et vestris vesligiis qiniies bar-
presbyteru.m in vestrod permanere servitio, nos de- baras subjiciat naiiones : concedens vobis el prae-
berecoricedere. Et quideirf praecellentissima vestra sens regnum feliciter per niultorum annorun) eurri-
benignilas Sgnoseat nos jajndudum de hocvestrae cula una cum amaiitissiina conjuge et praeeelsis.filiis*
obtemperasse voluntatl. Per Audream quippereli- perfrui, et vilam aeternam cum saneiis tribuat pos-
G
gibslssimutri iriissurn vestium, sicuti popbkcistis;, in sidendam. Deus * -
ie incolumeiri custodiat, excellentis-
exaratis de'stinatis aposlolicis syllabis, eos yobis-di- sime fili. - -
EPISTOLA XII.
gnoscimur concessisse. Iutimantes"* utsive.retinen-
sive etiarn absolvendos esseveslra fuisset volun- lient exemplar epislolm ejusdem papm ad domnum
dos,
ita de eis deberelis. Uride etiam et Pippinum. regem pef Georgium episcbpum et Sle-
las; peragere ' phanum presbtjterum; seu iiadbertuin, ~misspsdire-
-riuncTn-vesiro voluiiiatis aybitrio relaxamus, aut clk_: in quaconlirieniurgraliarum acliones prode-}
qualiter vohi.sde eis placueril * tarii relihendos quam fensione_sanctm Dei Ecclesim, el prmfdlus papa
poscens ut Dominus rex Pjppinus Desiderio,, regi
absolvehdosfaciatis, duiii-sebiel a nobis vobis con- sub obsides resiitueret,;et pacis fmdera cum eo con-
cessi suiiU Sed utinam ipsi-placabiles in veslro pos- fiitnaret.
sint esse seryiiio? Pro qup dirigite rioliis quid de m Bjomno excellentissimb filio el nostro spiritali .
episcopatii praedicti GeOrgii, et de Ecclesia,quae*prae- compatri, Pippinp regi Francorutn et. patricio Ro-
nbminato Petrq commissa est, peragere debeamus,- marioTum Paulus papa.
ne amplius illis adhionitls.iri iiimiam neglectus incu- Dura tam copipsam.omnipolehsDeus suasbenigni-
riam deveniant. . J - - latis hnmano generi crebro irrogat miserlcordiam,
Interea duos vestros missos, id esl Wulfardum, et n valde admiuistrandum est quid retribui ejtis poten-
ejus sociurii securidum vestratri .prjjeceptionehipro fiaedivinae, aut quascarminu.m-laudeslonganimitalis
utiliiatibus sanctije nostrae Ecclesiae, spiritalis mairis ipsius humana fragililas reJerr.e valeat. Qimd quidem
vestrae, ir. iiis. partibus. relinuihius. Hlud priclerea iios*tantb ejus reJevaii beneiiciq, licetiiierilis he-
excellenlia vestra ihnofuit, Desiderio vos Laiigqbar- quaquam stiffragantibus, ^-hbs ejus potentiae. melo-
doruhi regi direxisse, «tSaxuIum pueriim nbstriim, dicas persolvemus grates:: lamen juxia psalinographi .
°
qui a nobis fugam arripuefat, reddere deberet. Sed nioiiila, calicem salniaris accipimn, et nomen Dqmini
aghoscat Chrislianitas "veslra , îiod etiam yo's credi- iiicessanter invocabo,inquirens: vMagnus es, Domine,
* Lainbec, Et nitlla nos. . * " . Lainbec., ut ttostris. . : .
•'' ldem, cqpilis omnium. , V. ' **
-- "i. Ideia, in einbolo, vel "embotio: ,.
c Idem, nulla pervos... separari. - '•;'' k Laiul).. coi.slrii.gendmn,ebrc'bliliiend:im.r. . , '
d Ideiri, permanehdum, - - .. 1 Idem, el largienitu.ii; Greu., ei targiri licetdiatn
e Idenij.tti sive retinenduin' sive~elitm abselrendum electis, elc. - •
- ", V ' ' ? Grets;; Sumrii.
vesifa.. • .' . 1S,-apud Har. ci Centui iaW
f Idem, lamrelinendum, qur.mabsotveiiduriu. I1*Lamb.,.nosii;as5jMs...psatmiyiaphi.
-8 Gret., pervenissi'. , .---'.- °. Gxets., psatme exv. . ,
. *'Lamb.. Autumhi.tempon'. \ f, Ideir,; Tobimatp.iim .'{, - -
" -
iiUi . . ElPISToLE. 5181
$i magria opeta lud. Magnificaindmqueamma mea A \ -
EPISTOLAvXill.
Dbminum, csTQet lingua benedicit.-Qubniam respi- item exemptar epislolm' ejtisderii papm ad domhurii
ciens respexit super humilitalem nbstram, etad iam fegsm.Pippihum pro defensione:sanclmBei Ecclesim^
- in qua conlinentur graliarum acliones el uberrimm
-praecipuiim pontificaie culmen, iion noslris prose-
benediclibnes,pro integrilalis qrlhodoxmfidei obser-
quentibus meritis, prbvexit. Quamobrem dum, eo vaiione.
digfiante, mediator Deiet liominrim spebulator arii- .
marum inslilutus sum, a commissa sic aposlolaris ;Domnri excelientissinio fijio et nostro spirilali
cura provocat atque hortatur omnino; etindesiiienl.er eorapalri Pippino., regi Francorum " et patriciq.
Romanbrum, Paulus papa. ".
Tcompellil,salutem populi Dei pio studio procurare,
et pacem in cuiietis gentibus cum magiia cordis con- Dunitanto vestraesublimissimaeexcellenliaj bene-
slantia pradicare : quoniam profecto beatitudiriis ficip, et impenso opilulaiionis adminiculo, saricta
gratiam promerenlur qui Intrepide illam pr^dicare spiritalis mater el peculiaris.vestra universalis Dei
malueriril. Scriplhm quippeest: i>Beali pacifici, quo- Ecclesia dighoscitur< relevata, quaehumanajingua
riiam filii Deivocabuniur.Etrursum: c qubniam-specio- - sufficere' valeal, ad hujus benignaj veslrae operalio-
si pedes evangelizantitimpacem', evangelizanliumbona: nis merita gratiaruni referre aclioties^.Et licetin
Eienim, excellentissime fili, et spiriialis compatcf, -g hoc humatjsa considoraiionis capacitas rependere*
qiioniam-Deiisoriiriipblensex uterbmatrissuae [ttiae] riequeatv verumtamen ille, qui potens est, omnipo-
. le praedeslinalum habens ideo,' te.benedicens, el iri tens, et invisibilis Dominus Detts riosler, cujus ordl-
regemiingens, defehsorem se.[ie] et liberalorerii san- natlorie vestra regalis poleiilia .corifirniataconsistit,
ctaesua3Ecclesiae constituit.Tfo-quo ea qhae ad uli- interventioriibiis sacri priricipis apostolorum beaii'
iitaiem ipsius sanctaeDeiEeclesiaerespiciunt.per hos Petri, dignani vobis remuuerationem- in prajsentl
nostrosapostoiicos apices benignae excellentiae (use vita" et in fuiura^bealitudine^ retribuet, praesertira
deprecandum maiuravimus. Agnoscai -siquidem ex- dum=et foriissiinus saiiclse "tjfiiiodoxaefideiet verie-
celleriiissima bbnitas tua,-quiadcorijtmgensad limina rabilium Jjairum piae Iraditionis defensor esse vide-
aposiolorum exceHentissimus filius noster Desiderius ris, excellentissiriie fili, et spiritalis cbmpatef, et ob
-rex, pacifice atqtie cum magna' humililaie, cum quo baee ipsa, quain venerantur- colis, et defendere siu-
salutaria utrafumque parfium Joeulisumus, et polli- des, brthodoxani fidem seniper habebis aslricem, et
.citus est nobis restituere civitatem «" Immolas, ea profecto coelestis tibi contra advefsantiurii cune.os
videlicet ralione, ut nosiros ad. tuam excelleritiam administrabiiur victoria.
dirigere debeamus iriissos, el suos obsides, quos ibi- . .. Interea quoniani 1
maguo affeelu"circa vesiram a"
derii ad vos habere videtur,reciperedebeaf,.et pacem C Deo proiectam exlmiam excellentiam' fervescimusj
cum eo confirmare studeatis. - debiium visitalibnis et salutaiipnis naviter -procura-
viirius sublimilaii veslrae persblvefe, eximiefili, et
Unde peiimus te, excellentissime fili et spiriialis
obsides fiio spiriialis compater. Hoc interea yestrain meminisse
compaler, ut jubeas ipsos prsedicto volunnis-
nostro Desiderio regi restiluere et pacis foederacum terius in exeelientiam", nuper nobis direxisse, qua-
pacis- dileciioue cuni Desiderib Langobari
eo confir.niare, et In magtia amic.itia cum eo cpnver-
-*' dorum rege conversare siudeamus. Qdod quidem si
sari, ut, annuenle Deo, tiiis laelabundis lemporibus
Dei in ipse excelleniissimus In vera diiecfione et fide, quam
populus utrarumque pafiium magna securi- vestrse excellentiae et sanciae Dei Romaiiae Ecclesisa
tate, et pacis qui.ele degere valeat, qualenus Ipngae- spopondit, pennaiiserit,
vum te omnipotens Deus in solio regni conservare utiqtie et nbs in charitate
firma et stabili pace ctim ~eo perniansiiri erimus,
dignelur. e Ideo enimdireximus praesentes nostros
observantes illud-dominicaj praeceptibnis documen-
fidelissinios miss.os,, id est reyerendissimum e.t sau- tum :. Beali pacifici, yuoniam filii Dei vocabunlur.
ctissimum. frairem et coepiscbpum nosirum Geor- Hoc"itaque innoiescimus christiahissimse aequilati
gium, alque -diieclum filium nbsirum Steplianum vestrae, eo quod conyonit inter nos et eunidera Lan-
presbyierum , una cum Rodberto veslro misso, ad " gobafdorum ,regem, ut pafiterrios inUavennatiurri
vesiramaDeo servatam excellentissimam prudentiam, urbe praesenlare siudeamus ad periiciendas quasdam
ul ea ipsa eximietati vestrcfi enarrare debeant. Ilis ulilitates splrilalis matris sanciae riostrac Ecclesise,
h
pramissis, pefimus divln.am_niisericordiam.jjl aeyis et pertraetandum pro Graecorum
ac laetabundis leniporibus in solio regni piis *' inhae- dieiinminent in nialiiia, qui quoti
ipsam Ravennalem ingredi eivitatem»
reps operibus con.seryare, digtielur, et:viiam aeler- Duriique pariier praesonlali,
nam coneedat. Incolumem excellentiarh vesiram quidquid locut.i.fuerimus,',
<" vel rei exegerit rneriium,- excellentissiraae ela Deo
gtatia superha custodiat. protectae eximietati vestrae iunotescimus. Orantes de
reJiquo divinam clemenliam ad perfeetam exaltatia-
nem.sanclK Dei Ecclesiae, et orthodoxae fidei dftfea-
S » Lamb., commissame, elc» f Lamb., favente.
J>Grels., Matthmicap. v. s Idem, opefe enim direzimus. ' ,
c Idem, ad RomanGS,.jcap,x. * Grets., iongmvis.
d Idem, perveniens. - 1 Lamb.^ inhairentem.
e Lamb., Imulas. * ' _ JGreis. Matlhmi, aap. v. ."
PATROL, LXXXIX. M
Ji63 S. PA;ULt;PAPJ<: 1 - 1164
sionem, ° de ocvis;et prosperis lempor.ibus excellen- A deni. J <Oplantes quidem ut nos certiores vestra
tissimam. Cliristianitaiem "veslram, iii solio regalis-- facjat.a Deq protecta excellenlia, qiiid erga vos, aut
potenlise, cura dulcissima conjuge excellenlissinia Clirisiianam genteni vesiram agere vidernini, et quo-
•regina, spiritali nostra eommali-e, alque ;amaniissi- modo.: Deus nosler vestros ac nqstros humiliavit
- iaisnatis conservare et prqtegere dignetur,. trilrifens inimicos, el, ui faii sumus, cerlqsnos, si.cul deside-
fvobis oclerna coetesiis. patrise gaudia possiderida. ratnus, de veslfa prosperi.taie et. laetitia -reddere-
Incolurriem excellentiani vestram gratia superna jubeatis.-Incolumem excellent.iam vestraih . gratia
' ' '
'cusiodiat; J /~ superna.cuslodial.' . .. ., " :
EEIStOLA XIV. .--- -EPISTOLAXV.,.': • * :
Item exemplar epislolw ejusderii papm ad-domnnm llem exempiar epistolm ejusdem -pjipm ad donmum
. regem Pijipihum, in qua continenlur benediciiones, - Pivpinum regem, in qud contihehlur grgliafum
el utdominus rex actiones, el de sahilale ipsiuif '•seu I Garoli, et de
-' suos prmfaius papa poseeiis Pippinus
missosparlibus Rommdirigerel h el sibide salute Mdrino presbytero,.alqtie de Ravenna,- quqlilereon-
-' vel sospitale- stta initotescerel, el qualiler iri iliner-e _- Ira eqmdemjnala macliinqiUurc.onsitia. • ,
.. egisset, el quomodo Dqminus inimkos ejus in manus . - k. Doiiiiio - excellentissimo -Tiliq riqstro spiritali -
ipsius tradidisset; et sub pedibus ejus humiliasseii
« Domno cxcellentissiriio et.nostro.spiri.tali com- compatri Pippino, regi,Ffancorum, iet patricio.Ro-,
^man.orum.Pauluspapa. : -.--_-:- . ",,..."
patri Pippino, regi Fraiicqrum et patricio Romauo- _ Eximiae etaDep.prolectae ejccellentjaavesirae7 har
rum, Paulus papa, _ _ runideferenie portilore, destinatqsapicesonini plenos
Quoties fidelium Dei spirilualia referunlur siudia,^" dulcedine a.c amore, quos cummagno veneralionis
. proiinus audientium mentes igniue in Dei amore, et affeclu
acceptantes, liqujdius-cuncia in eis inseria
mandalis divinis efficiuntur, atque ad supernae con- agnovirnus. Iriter.haecquippe, J excelientissime fili,-
siderationis d merita . aroplissime ad laudem Dei veslranobis pr.aecelsa inno.tuit benignitas qualiJer.
proferre, et perenfiibus tenippribus permanenda divina Dei nostri favente. inisericordia, sani aiqne
Sbripiurae lestimoniis tradere, c dc.m vestro eon- sospites, et illaesiexistenies sitis,.simul cum excel-.
"cursu etauxilio Ecclesiaa Dei exaliatip, et fidei or- leniissimjs naiis- vesiris, spirit.alibus filiis nostrii
tliodoxse f profljgatur defensio; pro,quo4)enediclus Carplo et Carolomanno magiiisrregibusvalqne domiia
•el laudabilis ih omnibus. regibus co.ram Deo el.hq- Bertrada regina' dulcissima-m spiritali • comriiatre
rninibus esse dignosceris, Cbrislianissime, jex, et noslra-, nec non el Gisla riobilissima noslra filia»
•jiomen benignitatis tuaeexaratum fulget in conspeciu. Qutbus. agniiis, magnas ac Tumimerabiles. polorum
divinitatis. Etenim dum bujus evoluto. temporis arbitrio ac regum Dominp Deo noslro n reluli-,
' regi
«palio, quo nos nec vesirae.spspitaiis relaiionem me- nius laudes,. quoniam juxta illud, quod .anhelaniiu.s
ruimus suscipere, nec penilus agnoscerej qiiid. optanles tiesideramus, veslram addiscere meruimus(
s circa vos. agerelur, vel. qualiter in ilinere, quq,. .spspitatem. P.i*oquoDoniinum Deum nostrum sedu-
profecti estis, peregislis, niniis anxietatis fervore lis deprecatipnibus implor.amus, qui nbs per riiulto-
desiderii nostri affectio in hoc ipsum a"d disccndum runi cqrricula annorum deVvesira-iniegra- sospUale
sedulo provocatur, praeserlim dum et a nostris ve- faciat exsullare, eii quod yeslra salus nostra" est
. slrisque inimicis adversa nobis de ipsis partibus. exsultatio, et.vesira prosperiias nostrum prbcul du-
anijuniianlur. Uride/desiderium magnum riobisiiw bio exislit gaudium. " . " ' '
iia;ret veslrae sospiialis gaudia addiscere, et vestris '. Et hoc in veslrisregalibus apicibus continebalur
salu.iaribus prpfectibus gralulari, et contra inimico- ascriptum, quaienus vobis-inribtescenles signifieare-
rnm. conlriliopein agnoseere. Pro quq quaesurnus tit mus, si circa sanctam Dei Ecclesiam, alque noslram
certos nos, sicul desideramus, per vestros nunlios de riiediocfitalem, vel " populinobis coirimissi salus'
>vesira prosperilaie et laetitia reddere jubealis, quo- aut integritas profligaretur. Nam et de boc magnas
mmn vestra salus noslra est prpsperitas, et veslra et imiumerabiles gratias Deoomnipoteriti et vestrae
«exaltatio riostrum procul dubioest gaudium, et im- TJexcellentise fefeririius, qnia sicut revera Clirislianis-
-meusa securitas : h dignamque ex hoc Dei depreea- " -siiiieet vere Dei cullor. Eeclesiani De1, etpopulum
miir polenliam, ut.ipse prolector- riosler el.cum ejiis; vesira excelleniiii \isitare nori piget, Sed- hociioif
angelis dignetur prseexcellentissimam Chrisiianiia- nostris meriiis, sed divina provenicrile*misericordia
teui vestram tueri, et gubernare, -ut in coelestibus^ agiiur, • dum oinriia prospefa r circa sanctam Dei
•regnis et cuin sanciis et eleciis, qui ab initio.muiidi Ecclesiam, atque' nostram mediocfitateni, vel nobis
-.•placuerunt -Deo, mullipliciier consequaris merce- commissum populum, existuut. Pro quo Deum coali,
' -*'&rel_..,iengmvis. Lamb., mvis. i Destinanies quidem, iws cerliores esse,. veslra
^Lamb.", el<eide,salule.-
'_,,:« scire jubeat a Deo protecla excellehlia.
**d Grets.,: Summ. H, apudBar. et Centuriat.. , J" Lainb., seu Caroli, el Carelomanili, etde.
k Greis. : Stiram. apiid Dar. et Centuriat.
'Lahib., inluilum excilanluf, el ideo librt profecto,.1
•folentissime regiim, veslfmpietatis consideraiionuiri' X Laml)., exceUenliss'mebone fili.
merita amplissime ad saluiem ad taudem Dei_,elc. m Grels. el Lamb., dulcissima vestra conj«ge,ei
e Grets., accenduntur, vel aliquid sitiiile. , • "
f Idem, procuraiun • ; spirilali. :,
n Lamb., referuimus.
s Lamb., erga. '»
h Idem et Grets., divinamgue. Idem, vel populum-hobtscommhsum.
P Id.em, erga.
'
4i6S '._ EPISTOL^, . llf.8
peniius omnium bonorum dargitprem rogabimus, A & et orbata lumitie existit, et ideo yobis direxi.mus, ut
». voUisprqiioe praecipuoac -pie ppere sil-reiributqr, apud vos-eum absolvere debuissetis, quia. nihil de eo
ob lanlam beuignilaiem el solltciludinera, quarn vobis fuil attt est, sed nec nobjs, nisi. lantummodo
circa sanctam Dei caibolicam et apostolicarn Eccle- de ejus iniqua maliiia, quam contra. sanclam ,Dei
siam,vel*jus b familiarem populurri haberedigno- Ecclesiam. maligna alque peryersa molus audacia
- .
scimini: '_•----• agere praesumi!. Sed de boc sicut pef. anleriores
Sed etboc in ipsis vestris Yelaliorium apicibus nbsiras lilteras excellentiae veslrae direximus, iii
coniinebaiur, per vestrbs vobis fuisse nuniiatum. . ves(ro-sil arbilrio, yel poleslatem, quid de bodeui
legalos, quod a quibiisdam malignis, et mendaciurii disponere"volueritis. Nulla ,nobis. de ,eo cuTa;est,:
proferentibus^ in Tsiis partibus divulgalum esset, nisi.ut pnB.diximus,qnaliter vesira fuerifvoluntas
quiasi aliqua hbbis necessilas eveniret,- nuilum nobisi ita deeo disponere debealis. At.vero. riobis direxit
auxilium praebere «vblueritis.Dequo lieFariodiclo excellentia vestra, u.t vobis intimare debeamus si
nequaquam nobis fuif, aulcslhsesitalio, quia, divinai nobis idem Ma.riuus.suas. dirpxit litteras," de quo;
faeienle misericordia, magnam in vobis, posl Deum,- teste verifate, dicimus : nunquam riobis suas direxit
spem et fiduciam babemus : agtioscentes qubd Deoi litteras, E ex eo quando illuc apud veslram-exceilen-
d cril impedi- B ] liam properalus est. Nam nullo modoT?'vobis velare
propitio nullum de -quaciihque parle ' - .
iaeriluih, vobis defensionem atque auxilium sanctaei habuiraus, si factura fuisset,
Dei Ecciesiae,-vel ejus peculiaris populi iraperliendi, . Inlerea nempe ea qua? a lidelibus sanc(ae Dei Ec~
jdxla; id quod beato Petro aposlolo per bealse memo- clesiae etnostris,.id est.de partibus Raveimae ad nos
riae praedeeessorem domriumel germanum- noslrum,; pervenerunt, aplum prospeximus vestrae excelleiitiai
ob "remedium. animsj veslrae, et veniam delictorUmi iniimanda eo quod.aemuli sanclae Dei. Eeclesiae, et
vestrorum, pollicentes spopondistis. Quod in perpe- npsiri, atque vesti;se excellentiac.die.nociuque non
tuis (eniporibus, Domino aniiuenie, fiimuni acro- ' desinant,» pertraclare qualiter nos sibi Deo conlrario
ljustum credimus permahere. . praevalereac superare possint. Tamen et ea ipsa scri-
Al yero unde nobis Cliristianissima veslra. direxit: pta quaeexinde suscepimus infra bas liostfas litteras
excellenlia, 7 quod si- e quis e vestris adversariis autl excellentias vestrae direximus, qualenus rei riierilurij
cbntemptoribus ad nos veneril,TmlIo modo cum eis> addiscentes,agtio.scatis quodJlli a suo,,malignopro-
hos aut ineorum socielate xnisceri, absit a nobisut '. "posilo, et s.olita nequitia nequaquam desislunt. Pro
banc rerii faeiamus, dum profecto vestri inimicii quo Christianissime bone.fili, efsp.iritalis compater,
sanctae Dei Eeclesise et nostri exisiuui. Quapropler' enixius elaborare atque decertare jubeas, quaienus
testaiur veritas quia ubi vestros amieos agnoverimus,, bqnumtjpus quod coepisli per-Te compleatur, et.ut
-tanquam atnicos et fiJeles sanciie Dei Ecclesiaeob<- sancia Dei Ecclesia, et ejus pecuiiaris :popUiuspeffe-
Iectare et amplecticupimus; el.ubi vesiros iniraicos> ctam habeat liberationenj, et sccuri.ab.-inimicorum
invenerimus, veraciter ianquam ihimicos sanciae Deii insidiis permaneant." ...:...
Ecclesiae el noslros proprios, iia eos respuiimis5 . De reliquo vero peliiriusdivinam Dei nostri misb-
alque persequimur, quia v.cstri amici,- sanclae Deii ricordiam, ut vos per muhorum annorum curricula,
Ecclesiaeelnostri existunt, et qui inimicitias conira\ i.n solio xegni veslri eonservare" dignetur, una cuin.
. ôs machinantur, profecto inimici sanetse Dei Eccle- excellenlissimis veslris riaiis,4ios(risque.spirit-dlibus
siaeet nostri esse coinprobarilur, filiis Carolo et Carolomannd regibus Francofum, et
Depiissis vero ycslris ac nostris, f quia ad regiami patriciis Romariorum, nec noiidomna Bertra.da-ex-
urbem -simul properaveruni, de guibus peliit nos> cellenlissima regina, spiritali nbslra comriiatre, vestra
vestra praeclara excellentia sibjmet a nobis signifi- conj'uge , simulque et Gisila. rio.bilissima puella ,
cari, si quid ex eis addiscere poiuimus, dum profe- nostra spirilali.filia,-adexaliationem et defensioiiem
-cio' nobis incognituiu nonest tjuod pro tam saeva~ sanctse Dei Ecclesiae, simulque et ejus peculiaris po-
bujus hiemalis temporis asperitate nrillus de illis>-Qpuli, optantes diuvesiraeprosperitaiisgaudia addis-
partibus .adveniens nobis aiinuntiavit qualiter cirea' cere, atque iinmensam pro.vobis divinam iriiplorare
eos agatur. El ideo ad praesens ignoramus quid yobis» clenientiam. Iricolumem"excellentiamvestram gratia
de eis veraciter significemus." superna. cusiodiat.. ...
"At vero de Marino presbylero scripsit nobis Cliri-: --- "- ,* ..EPISTOLA XVI. *
stianissimaexcellerilia vestra quod demum in prislino; '• Item exemptdf-'epislelai'-ejtisdem papw ad dgnitiuni
"esset conslitulus honore, secundum qualiier vobis~ .^regemdireclm.pro defeusione sanctm Dei Ecclesim,
poslulanles direximus, rios quidem lestera Deumi : et.de collbcuiionecumDesiderioregeinurbeRqvenm:
proferimus quod pro milla alia re pro eb vobis direxi-- i Domno exeellenjissimo filio et riqslro. spirilali
muSjiiisi propler lacrymas et,quoiidianas"latijeii- - compalri Pippino regi Francorum et '.p.atricip-.Rpiua-,
3 norum, Paulus papa. - . -
tationes, quasejus genilrix effundere.noncessat, qriae
' » Lamb.,(jiujvobis. " ' f Lamb., qui. ''
b Grets., peculiarem. . ', - e Idem, ex quando. - *;,..-" .- • ,
* Lamb,, vatuisselis. . - ., . ,.
" ' -..> h\em,vobis_ve_lqre. .
d Idem, sit. - i-Idem, periraclandum. . :
* Idem, quiiquam. '--', i Grets.. Suium. apudBaronl etCenturial,- -
£16?: S. PAULI PAPJE I HGB,
Diim tJinio v.esira sublimissimao excellentiaj berie-A -' EPISTOLAXY-Ii.
fieio,: -et.-.impenso opitulalionis "adminiculo, sancta llem- exemplar epistolm ejusdem papm ad.domnum
_ Pippinum regem ^-directm de moriacho quodem.
-spiritalis mater et peculiaris vestra universalis I)ei Acosma ab Alexandrinopalriarcha directo,
Ecclesia dignoscitur relevala, quae htimana liiigua '_ ,_,
0 Doitino excclleniissimo filio, et jiostro spiritali.
sufficere valeat ad hujus bona vestrae operationis
Francorum et palricib Ro-
merita graiiarum referre actiones? Ei licet jnlioc - compatri Pippino, regi . . -;
manorurn, Paulus papa. '_----,'
-fcumanaeconsideraiioiiiscapacitas reperidere neqneat,
" veruniiamen ille el irivi-: .-Quia Spiritus sancli gratia prKveniente, cor beni-
qui polens est, omnlpotens eximietatis veslrse anipr Dei i.nffammavit, -prq-
sibilis Dijmipus Deus nosler, cujus ordihalione ve- gnse fecto coijstat, a Deo servale -prseeelieniissinie - rex,.
slraêgalis" polentia eoiifirmata consisiit, iiitervers-
lionibus sacris principis apostolorurii beati Petri, piis le profec.libus adhserere, et duii^ lantamVin vqbis
ciiimilaiam graliam eonspiciriius, omnino nobis et.c
di^nam- v.bbis rerouneraiionern, JiV praeseiili viia
" beatitudirieretribuet, pfseserlimdurij ei forlissimus omni.bus Ciiri.siiaiiis lidnciaj 'maieria de vobis ad-
inissa est,, quod. ea qiiaj ad-eiillum Dei. ei.vcra; fidei.
suse ortliodoxae fidei,-et venerabilium patrum piae
traditionis defensor esse videris, excellentissime, orihqdoxaj obseryantiam respiciunl lotomeniisconatu.
Dlij.ct spirilalis compater, et, ob boc ipsam,' quairi-1 'm-vqs esse operaturoscouspicimus. ,
Itiler hsec vero , sublimissime fili, et spiril.Jis.
venei'anter colis et defendere sliides, orihodoxam
conipater, si quid ad nos perveneril, libeniissime.
fidenij.semper habebis adjutricem, ei pfofecto coe-
siciit ortho.doxo regi et defensori fldei Clirisiianas-.
lesiis libi corilra adversaniium cuncos adniiriisifabi-
lur yicloria. significajmis.. Innotesoimus quippe,- jam absplusjs
veslris missis, coiJj-unxiss.ead nos navigiuni a parii-
Jfnterea quia magno airioris affectu circa veslram
bus Africae, in quo quidam mon.aehusT Acosrriaab
-a-Deo proteclam ejti.miam excelleniiam fer.vescimus,
Alexandriiip pairiarclia.cum liiteris directus advenit,
debitumv.jsiialionis-et, saluiatioiils gnaviter prbcu- instar. praefulgidaeexcelleniia;" ves.tr-aemihT-.
Eavimussublimitati vesirse persoivere, eiimie fili-ei" qtiarum
mus iutueudam, ut ea quaa. nqbis pro iuiegriiale
spiritalis compater.Hocititerea vestram 11mcmiiiisse fidei ab Orienlalibus
velumus excelieiiiiaro, nuper nobis direxisse, quaie- praesulibus el csleris naiionibus
nus in pacistiilectioiie-eum ©esiderio Langobardo- diriguntur agnoscatis, et lseietur co.r vestruin in hu^
«im rege conversari studeamus. Quodquidcm si ipse;, juscemqdi eoruni ajfectu,- qftas in uiandatis Dei
excelleiitissimus vir in veraTide ei djleciioue, quam baberevideiilur, quia dum-pise consideraiionisstudio
mens vesiraiiilen.l;i exislit, nimirum oppido_gaudere
TOstrseexeellenliae et-sanctse Dei Roriiaiise Ecelesift
Q vos credinius, si ea vobis, qu;c pro--_inlegritale fidei
spopondit, permanserit, ulique.et nos in'. charitale-
firma ^t.stabilipace cum eo permansuri eriiiius; periineut iniiotescinius, sed ipsa sancia"-prt!iodo5a,-
observantes illud dominicae prscceplionis documeii- quam. venei;aiido coli_lis,lfides,.vx)s.lcl in,:praesenii
vita longsevileiVcum victoria foêat, et selerna cum
lum.: * Deati.jpacifici, quoniam fitii Dei vocabunlur,-
sanetis tribuat, gaudia. possidenda. Incolumem ex-
Hoc.itaque innotescimus Christianissimae eximietati
cellenliam vesiram gratia-superna custo.diai.
vestrse, eo.quod convenit. internos ei-eiimdem Lan- - EPISTOLA- XVIII.
igobardorum Tegem, ul pariter nos in Ravemiatium i" <
Ilem exemplar epistvlw generalis ppptili, senalttsque-,
urbe prcesentare sludeamus ad perficiendas quasdam1 - Roinani, ad domnutn Pippiniim regem directa, m
utilitates spiriialis matris vestrse sanclae nustras Ec- qua conlihenlur graliarum acliones, et de lilleiis
clesiae,-et perlraclandum prqGraecorum maliiia,'qui I qitas. domtius Pippinus rex eidem poputo direxit
.prb.-fide serv.anda erga_sanctani'Dei Kcmanamque
quotidie-imminent in ipsam Havennam-ingredi -civir'_ • .Ecclesiam ct domnuin Pauium aposlolkiijn.
iatem. Dumque.pariter prsesentali,quidquid collocuti1
Doinn.o exceilenfissimoatque praceljentissimo, et
fuerimuSj-vel r-eLexegerit meritum, excelleniissimse, " a Deo, insiitulo, magno., victori, Pippino, regi.
et a Deo protectaa eximietali yesirae TnnoTescemus.'
' Fi*aneorum,.ct palricio. Romauoaini oimiis _sen;itus_
Orantes. de reliquo diviuam cleni.enliam ut ad perfe- B atque universa populi .gener-aiiias a. Deo servaim
ctamcxallatJonem sanctae^DeiEcclesias, etorthodoxse ' Romanse urbis.
• ..." ._•-.-
fidei.defensionem, f seyls -et prpsperis temporibus ' Si interius menle operum.vestrorum studia luima-.
excelientissimam Chrislianilatem veslram insolio je- nus voluerit serisus peusare, nihil,,ui opinamur, ad
%&____ polentiae, cum dulcissima eonjuge, excelleniis- Jiorum vicissiludineui dignuni .pqicst exiatiniari, aui
-siiiia regina, spirilali nostra commatre, atque arnan-i-• iu hac vila rependirsed-.lantuimuodo;illa
temporali
lissimis natis; conservare el prolegere digrietur,Tri-" "sunl considerauda vobis retribui a
-buehs yobis et aclerna ccelestispalrise gaudia possi' justo judice Do--
minq JDeonostro, quse oculus non. vidit," iiec-a.uris.
denda. Iticolumem excellentiam''-ares.lramjrraiin su-
" ": audi.vit,nec in cor liominis ascendit quse piaeparavif.
perna cuSiodiat. . .
.diljgentibus se.Haacnempeybbis'digna"esiretriljutio,
-dum riimirum veslro cerlamine sancia Dei Ecclesia,
* Grets., elXamb"., eifutura ^beaiiludine. * - d
b Lamb., Lamb., direclw, ei sie alibi-semper.
meminere,volumusexcellentiam,riupe_rhos ' s * Grets. : Suriim.7, apud Baron. ei Cenlurial.
-V4ibisdirexisse. ""..<" -; ' f Latnb., Cosmas., -
* Sreis., Matlhmi cap. v, . •' - , . - ,
-
'" •
UW . EPISTOL/E." H70
jtque chrislianorum orfhodoxa fidesllignosciiur esse A 1 pqsl Deqm defensor, iia solite decertare" ac dispone-
iiefeiisa , oriiniuinque nostrum' constant" procorala • re, ut perfecta sanctaeDeiEcclesiseexallatio,et fidei .
•saliitis remedia. Et quia, praecellenlissime domiiie noslrae x)rihodoxse oiriniumqiie noSlrum d prollige- •
rex, dignatus est Deus.nbster redemptionem suae tur clefensio.Petenies etboc coram Deo vivo, qur
sanclae Ecclesise,' ijoslrorumque pmniiini operari, vbs in regem per suitm apostolum beaium. Petrum
.Tnerjtonosconvenil operum ejus mirabilia decantare, ungui praecepit, ul dilataiionem TiujUs provinciae, a
consona cum propheta canerites voce : E Quoriiarri" vobis tie mahii geniium efeptse perficere jubeatis,
. magnificaia "suntopera tua, Deus. Omuia in sapientia et in eo quod-coepislisborio permarieatis opere, qiia-
fecisii,repleia est lerra niirabilibus uils. L Quisenim teuus iri magna securiiatis quiele^degeie valeainbs,
loiqUalur, poteiitias Domini , auditas* faciat ;oinnes et ex<lioc.seteriiarayobis in cmlo'exoratarii reiribti--.
laudes ejus'^ Laetantur enim cbsli,et exsultat terrain Jionis mercedern iecipiatis ; quoniam maximatn post
eo, quod lalem DomhTusnoster suae sanciaa Ecclesjae Deuiii, etbeaium Petrum,' iu vestri.fofti.ssiini' regni"
conlulit defensorem, perquenv cum fiducia nouien 1' braciiio possidemus spem. Credimus in omnipoleniis
Domiiiliu.saricia aula ejus glorificatur. Dei nosiri misericordiani quod amplissime nobis ca
- Directas
itaque. praecelleniissimaeac Chrislianissi- ipsa nosira spes operum vestiorum inferat fructtim.
uiae'benigniiaiis veslraeliilerasmagiio honoiis affectu B -Exaudi.domine rex-,supplicationem nostrairi om-:
acceplantes susceplmus, et iiairiearum susceptioue iiium Jjene cupieiiiiuni vobis, el liberitissiine .aures
Jseiatisumus, lariquam si vestfam exeellenliam prse- luas accommoda-iti boc ipsum quod posiulainus. S;e
sentialilercorispiceremus, geminii festivitaiis gaudia - te exaudiat Doml.nus in omnibus luis^pelilibnibus..
nobis insereutes, dum vestram laelitiam amplissime Tu eninf-posl Deum hoster es-defeiisor ei auxiliaioiy
comperimus, quoniam uiliil nobis dulcius, rdoniine . etsi omnes capitis nosiri capilli linguae ellecti irie-
rex-, in hac viia existit,- quam de vestris prosperiia- rint, iion valebunl ob tanta veslra beneficia di^
libus gralulari, dum vestra salus nostra post Deum gnas rcferre graiiarum actiones. Vcrumlamen iu
est securitas. At vero. in ipsis vestris mellifluis api- .quan.tuni mens noslra vale(,-laudis v.estrseprseconia .
-cibus nos salutari c proVjdentia vestra et admonere in bmnibus geniibiis divulgamus;- unde,' elevaiis-
praecelleniia vestfa stiiduit firmos nos ac lideles de- oculis, extensisqiie p.ilmis,' ad selhera, Dominum
faere permanere .erga. beaium Peirum principein Deurii nosirum imniensis exoramus preciljuss sua'
aposlolorum~ et sanclam Dei Ecelesiam, et. circa vos foveri gratia, mittens angelum potentise suse
Jjejiissimuni ef coangelicum spiritalem. patrem ve- ., pr.qpugnatorem anie- faciein yeslram, qui, omncs
strum, a Deo decreium doiiiinum noslfum Paulum ad.versarios vestros expugnans, vestris subjicial ve-V
summum.pontificem, el univcrsalem papam. Pro quo ^ stigiis, regnique veslri dilalet terminos,*et Victoriam
.omiiiiio hofali sunius.in lam vesira- prudeniissima vobis e coelo concedat, ad perpeluam atque peren-.
adnionitione. 0 quanta divina. aspiralione: interna nem sanclse Dei Ecclesise, et nosiiam iiiimensam.
yiscerum noslrorum prsocordia in nqbis veslris fide- securiiatem., sevisque ac felicissimis teinporibus ve-
libus redundahl! Yere enim, Doiuine rex, profeciq . gale culmen vobis, ac exceilenlissimae."dominae re-
Spirilus Dei in vestro ineUifi.no inhabilai "cqrde, et ginae,atque praeclaris -veslris natis, excellentissimis
ideo lam salula.ri consilfo yestros bene .cupienles regibus, concedat possidendum, et neteriia-.praemio,-
admonere sluduislis. Nos quidenij prsecelleniissime rum cuni sanctis et eleciis muItiplLcilcr tribual gau-
regum, firmi ac fideles servi sariclse Dei Eceleske, dia, Incoluuiem cxcellentiam vestram giatia supcrna.
et prsefaliter bealissimi et coangelici spiriialis patris custodiat. , ;
veslri, doinini iiosiirPauli.summi pontificis et uni- _ EPISTOLA.XIX.
versalispapao,consistimus,quia ipse nosle"r..estpaier,. Ilcm exemptar epistolm ejusdem papee ad domnuin..
et "optimus psstor, et pro riosira sal.uie decenare Pippinum regem direclm, inqua coiilinenlur gratia-r -
ruih aciiones pro exaUaiione sanclm Dei Ecclesim,^_
quotidie noii cessat, sieul et ejus germanus sanctae . el.ttt missumsuum.Roinamdirigeret.__-_ '
recordadonis, beatlssiraus domnus Siepbanus papa, »j) . e Domno excclleutissimo 'filio, et'nostTO
spirilaji"
foyens nos, ei salubriier guhernans, sicut et ievera cotnpatri Pippino,. regi Francorum e( palricio Ro-
rationales sibi a Deo conimissas oves,.dumiiiiriirum - :
roanorum, Paujus papa. • ~ -
et miilssinius etvere in omnibus misericors existit,. . Dum illa
quaif nosiris stipendiis aguntur nulla pos-
Iniitaiqr cffeclus beati Petri, cujus vices gerit,et sunt obliyione-deleri, quanio magis illa quae,ad Jau-
dum ejus vicarius consistil. Nos quidem, excellen-- dem Redemptoris Do-iniiiiD.ei
nostri, ej"usquesacra-
tissime ac Christianissime djbminerex , firmam fidu?. lissimae Ecclesise,. et beati Petri
apostolorum prin-
ciam iri lmjuscemodi vestra habenius pollicitalione;. cipis , geruniuf, nec (einporum
prolixioie , nec
sedolinixe deprecamur, etTanquam prsesentialiter diversilaie qualitatum,
obliyioni mandaniur, sed
vesiris_regalibus.provolul(vestigjis, petimus, eliam «emper adigloriam supernae ppleiiiiae, et Tideliiiiu-
et pef nqsbeatus Petrus veslrahi aggredituf excel-
ejus pio cxemplo perraanenl s decjarala? Sbias
Jentiara, ut jubeas, benignissime regura, noslerque excelleniissiroe fili, et spjritalis
comûer, Jjone
a,GreTs. : Psatme CLXXXIII. ... c Grels.: Summ. .6,-apud Bar. et Oeui.
DTdem : P-salmocv.- 1 Lamb.,-orf nostra slipeiidid. • '
c Lauib., providenlia admenerei." ' ' -
- « ldem, decldraia; skut exbdiiv.lissimeftti.
d Greis., procurclur. -'
M71 S. PAULI PAPiE I 1172
orthodoxe rex, praecelsaveslra et pia operalio, -et A 1 cqngruo .dispcsito-tJefendere digueris, quoniam
io ccelo coram angelis Dei illustrata fulget, et in , magna, posl Deum, in-veslra.exceHeutia, et fortisT
imiv.erso "qrbeferrarum laudabililer, in cunctis gen- simiregrii vestri bracbioexistit fiducia? el-credimus
tibus permanet vhlgata; quqniam veslro ppst DeumV. "quod, D.eq cooperanle, ,eadem: nbstra. "spes firma
auxilio et.optirrio ceriarninq s.ancta jspiritalis mater permanens ad qptatum perjlucaiur idesiderium, ut
veslra Dei Ecclesia constat -ab aiiimicqrum.insjdiis meriiq ex Iioc a .justo.iSoiiiInqDeo nostro, vobis Jn .
erepla,. et qrthoiloxa Chrislianprum fides.ali impu- prsesenti et . futura ml^ iriliualu.r...remui!eratio ,
gnatoribus defensa. Pfo quoexsulta-in DominOj et bealp prineipe aposiolor.um.iiiter-veiiierile, pro cujus
-
laeiare, benignisslme. rex, quia .nomen excellentise amore in ejus decerfatis-causis, Jaeiique solile I de
tuaeIn-libro vitse exaratum rulilat in conspeclu Dai, - vestro proposilo effecti, curq. propheta cohsbna ca-
Interea, dum lauta nostro cordi desiderii capacitas nere yaleamus voce": Salvum fac, Dqmine, Chrisiia-
imminet,- de veslra prosperitale laetos cenosque -efr nissimum Pippinumregem, quein:oleo sgncio -pex-ma-_
ficij aptum prospeximus,:niississancise DeiEcclesise' nus.aposloli lui ungui.prwcepis_ti,,£l exaudi -eum in
nosiris relalioriibus.,. exeellenilae vcstra.f persol? quacunque dieinvacaveril. C.um.his vero .deprecalio-
yere, dum- nihil-nobis dulciuSj: nilque suavius iri ^nibus-et,lioeejuspieiatemquaesumus, ulIongo;senio
hacvita exislit, quam d'e veslr.r prosperitate in-Do- ® * rcgni polentiani iexcelleniiffiiyesiraj,-.B-commalri"a
mino jucundari, iri eo qubd vestfa salus, sanciae.Dei Deoproleclai"Tegi.nse,-atque.amaiJlissimis -jiatis ye-
Ecclesise eifideLexal.lalio ,et verii defensiq, ût-sem^ siris.dqriinis CarploVet .Carolomaririo prsecelsis regi-
perscripsimusVexistil. Unde ;el a le, qtiia corporali < bus Franco.rum.,,et palriciis.fRomarioru.m,alque nq-
ifisioiie procul; ab irivlcem consistimus, per riostras bilissimae domirife GisIjB,âlubriter: c.oncedat possir
tamen relaliones^more riiuiuo spiritaliicradriecii dendam, iribiiens.vobis et seieEtiamJn ccelesiibus
desideramus; . • -•- " : ' regnis beaiimdinem perfruendam. Incqlumem excel-
llaque nimts deprecamur excellenliam vesirarii-, leniiam '
' -
veslram' gralja superna custo.di.al.
' '-.-: --
sicut per anleriores nbslras litieras postulanduiri .;EPISTOLA;XX., '-'. -•
direximus, ut jubeatis vestrum fideljssimum missuni. J:em exemplar -epistblm ejusdem papm,ad -domnum
liic adnos Romam* dirigere, qui hobischra pro insi- Pippinmn r.egemdireclm; de sgnitale vei incolumi-
Xaleejus percunctandkm', siinuique el__-.de i.iissis siiis^
diis inimicornmdemorari debeal, per qriem"-et nfe- "- quiadregiam fuerunt direcli ufbehi;
fitum rei, ut causce...evenlus exegerit, ckcelleiiiiae '• h Dominbexcellehtissimb filio et Tiosfro spirltali'
c
yestrse:debeamffs signlficare. Unde nunc direximus" cbiripatri Rippino, Tegi Fraricbrum et pairicio Ro-
ad v.estram a*Deo servalatn excelleniiairi prsesenteih (Q mauoriim, Paulus papa. \-
Petrum, primum".delensbrehi sanctaa riostrae Eecle- - Praemissis nostris apicibus et affaTibusper Droete-
sise, fidelissimum missuhi, cui de omnibus aposlo- gandum 5 etVilkardum, DeoamabiIes,-fidelissimoregi
licis causis injunxlmusbenigriilati vesirse exarandum.- vestros i missossuniusimperisius deprecati eximiam
Quem pelimus hilriri a vobis suscipi animo, eumque excellenliam veslram, ut nos cerliores atqheTaJliores
pro. atnore fauloris veslri beati Petri aposlolorum reddefeanuueretisde-vestraaniplissiriiasospiiate, et
jirincipis in ornnibus aceeptare, alque nostris preci- de eo, quo profecti estis^Jilnere, qualiter erga vos
fcus aurerU'behignitatis vestrseaccommodare digrie- bominus esset operalus. Et duraTanto evoluto terri-
aiiini, et ad:hos curri "effectualque tetabuhdis mihliis pore nuilam a vobis responsioiiis seriem de hu-
abJolvere jubealisi -Supplici deprecalione, te bone juscemodi re agnovimus, yeliem.enter riosler attrittis
onliodoxe rex, qusesumus posiulantes, ut sis nobis est.auimus. At veio pe"rdiversos ex ipsis regionibus
post Deum firmus proteclor atque defensor, conslanr4 limiijibus apostolbrum. adveiiiehtes peregrinds didi-
ter in eo tjuod cbepisti bono ac-pio redemplioriis cimus sospiiem.te ad propria, praecelleiiiissime fili,
sarictte Dei Ecclesiae permanerisVopere. Optime et spiritalis "compater, esse, ahnuenie" Deo, rever--
eriim d praecelleuti yestrse Christianitali compertum sriin. Unde magno gaudiq noster anlmiis relevalus esl,
existit quanla qualisque.sit impia bserelicorum Gfaa- D • QuapropieT, deslinaiis. prae.seritibus nbstris apo-
corum malitia, -Jnhiantef e-meditantes, atque insi- slqlicis syllabis, "visitaiibnis causa, obriixe petimus
dianles, qualiler Deb illis conlrario sanctam catlio- ut subliihis vestra excelfenlia quaiifoeius rios de
licani el aposiolicani Ecclesiamliumiliare -atque amplissima incoiumitatis yesifae sbspitaie iabtos red-
cenculcare, et fidem .orthodoxam, atque sanctorum ' dere, significans, ctiristianisslme fili, et spiriialis
- - - '- compaler, qualiter erga yos, et-excellentissimsim
palrum.tradiiionerii, destruere "pbssint. :
Sed lu.-b.onepoteniissime rex, viriliter, slctif vere' filiairiêt spirilaleiri noslram''cbramalreiri,. et eai<j
OTlhodoxusieisdem impiis resisterejiieieiicis, atquq miqs l filios, agatmyut uosler aniirius maxiinaju-
solite sancTam Dei E.cclesiam, et Christianorum of- cunfliialis cxsul(e(. labttlia, quorijam hittiio desiderip
ihodoxam fidem, tuo a Deo protecto auxilio aJque:: fervescimus vestram "sedule. addiscere sospilateiai
a.Lamb. et Grets., persolvere debitunu, - : : '• E Lamb., etsphitali nosirte commatri.
^-Lamb.Yufscepe seripsimiis, .existit; tindeel quia'.. t Gfels.:Sunini. 5, apud Bar. et Ce.nluriat.
* Idem, unde opere direximus. - ... - . . , '- i Lamb., Bulfhardum.:- '--''- /' .' -
d Idem,prwcelleniim veslrw Christianitqs...::... i idem, visi _>umus... ,•-•-.'- * V
? idem, meditaniimn alqM.insidiahlium* . - JsIdeifls.tiesfros/i&jsJ • :-' ;""'..-.' */ ,
i Idîri, deyei.irof.io_ -
tm, -: EPISTOLÊ.: .; M?£
ei de yestro _gaudioexsultare. Quoniam vestra. salus -tA pnstulalioni v.eslra pfseclara excelleiitia ..aurq.m ac-i
exaltalio. est. sanctse malris yes.traa. Ecclesiae ,* et. commodare dignetun, quatenus et jlle-securus-de-
prosperilas vestra nostra esse probatur laetiiia. Ila- litjjnsc.empdire persistai, e.l nps pfo vestra imraensa,
que, praecelleiiiissime fili, -et ;sp.iritalis compatfi,; lsetitia atque sospitatis gaudio ijidesinentei; Dominurii<i
bqne et optime rex, ecce bacienus. nuilam rei veri- Deum cceli exqr^re jub;eara"us.Beue valefe,
latemde nostris niissis, quia-regia/pfofecli sunt •' '.- -; EPISTOLA XXII.
urbe, addiscere valu.imris..-Dum yerb rei.agnoscere Iietri: exeihplar êpislolm 'ejusdein- papw ad doriirium,
poluerimus veritalem, confeslim eximise"excellentias ; Cnrolum et.Caroiomapiiumregesrdirecm,,iii qu'a,cqn-
' ; .~ ' linewurtlgfaliarumqcliones., el de litleris.ab. eis,-di-_
dirigemus in respqnsis:'- .', {
feclis} hiciim dbming genitbre eorum sempeir
. Ilis praemissis, Deum.coeli petimus; ut-vobis et pro. defensione sancldi Dei- Ecclesim deceriare
' de-
. ' • :.' '. ' '-
pr&senlis yilae longsevitatem et. regni gubernaeula beanl. ,;
cum excellentissima regina Ji.lia, et .-.spiritali nbsira e.Domiiis excellenlissimis filiis; Carolo eLCaroto--
commatre," clirislianissima.regina, vestraque dulcis- marinoregibusEraiicorum et patriciis Rqmanorum,:
sima co.rij'uge,.atque aman.iissimis:yes(ris naiis, no- Paulus papa.; . .' ; .. :
. strisque filiis, iisdem sximi.is regibusj et patriciis . Quanto decorisnitore regalis gioriae fastigium oiv
Romanorum, perfruendiim concedatV et.coelestis re- B - nelis,ex hoC u(ique omriibus patenter datur intelligi,"
gni pariicipes, faciat, nosqtie permitiat de yestra dura-uimirum,' sicut prseclaro genere orti, piis. ope-;
ampiissima "sospilale sempe.f gratulari. Incolumem ribus.ac .dignis-yidemini .illustrari -rnorihus. Uiidq
ekcellenliam yesiram graiia superna euslqdiat.., unam.quidem. huj'us divini muneris' gratiam possi-";
" detis ex
: ,': . _ . EPISTOLA XXI. , :1 :....• genere, et alia fruiipini ex opere. Et riec<
Iteni exeniplar epistqtm ejusdem pap~m:ad domnum miruiti, sijahtisinfulis gloriae nohilitas Ivestra pollet,
. • Pippinum- regem direclm, de Mqrino presbyleroj.Ct dum profecto scriplura cst : ^Generalio rectorum.
\ ejus iniquo consilio, ti de consecrqiioneipsius. , behedketur-.. Glofificamus;enim atque corilaudamus'
...a D.omno excelleiilissimq filio et -nostro.spiriiali Deirnpstri clenienliam tjui tanlam.vobls Spirilus:.
compatri Pippino, regJ Francorumetpalricio Roma- sancli gratiam cnniulit, jam. nempepraedesliiialos;
norura, Paulus papa. ..-.', ; vos habuit, aniequam de malerno prodiretis uiero,
Omnino,coriiper lum babel vesfra Cliristianissima quoniam l quos prmscivit, ei prmdestinavit; quos prm-„
«xcelleniia qualiter Marinus presbyler noslerb ibk deslinavit, hos et vocgvit, illos el inagnificavit.yeve
dem ad yos moralur,, iiiiqua operaliane contia^san-. eiiim magtiificavit DbriTniusriiiseficofdiam suam su-
ctam Dei Eeclesiam, fidemque ;orthodoxam, Deo ., per ,'vosj et in reges per suuni.apostoliim Jieatum
sjbi cqnlrario, ,ctim Georgio guodam imperiali a , Petrum vos uijguens.defensores sanctae suae. Eccie-;
secreiis, consilia sedi nostrae contraria el veslrae" sise alque fidei orihodoxae consiilult, ut participes,-
simili modq « ingerere cupiens. Quod quideni et in.IjpcJjonp opere, vestri Cljrisiianiss.imi.efficiamiui
idera imperator vestrse a Deo protectse excellenlise genitoris, pro quo digna vobis erit imcoeieslibus fe-
per suas innotuit'- liileras. Unde d quia defehsor.enT gnis cum eo concessa "remUneratio, et ciirri omni eritis
" '
fidei orthodoxsa.atque propugnalorem gregis srii vel saiiciofurii compiifaii collegio. '
populiT/hristianiJiberatorem- Chrislianissimam <bo- inierea reversusad nos Pelrus priniusdefeiiso—
nilalem veslram beaius apqstolus. et princeps apo- rum missus tiosler detulit nobis, quas direxislis,
stqlortim Petrus eligere et'~confirriiare digriauis est,. iilleras ; quibiis rel.ectis ,magna cor nostrum reple-
idcirco adoptamus aique deprecamur eximiam bo- lum estlsetilia. Per bas quippe innotuistis, excel-
nitatem :vestEam, optime' rcx,. et spiritalis compa- leniissimi alque.pfsecelleritissimi filii, vos semper
ter, ut jubeas .saiictissimo iralri ntoslroe W.uleliario in amore beati Petriv et spiritualis malris vestrse,
episcopo prajcipere quaienus ipse eumdem JilBrinum sanetae Dei Ecclesiae, aiqne ivostr.o, csse'peripan-,
presbyterunt., riostra yice, cpiscopum consecrare surbs, et yirilitef deeertaiufqs. prb ipsius sarictae
debeat,. etin una ciyitafum vestrarum illis jnpar- 0, Dei Ecclesiie *atque"fidej- orlhodqxae defeiisione. Et
ijbus constituta, in qua prsevidcrit vestra sapientis-. quidem nobis,boni praecellentissimi reges, de.ve-
sima.exiaiielas, :eum ordinare disponite, _quatenus. stra firma hujuscemodi consiaiitia bmnino confiden-,
perpeiraii seeleris sui recordans,. se: iriique egisse, ditm est, niagnairi posl Deum in yoliis babenles,.
poeniteat, ne in eo, qbod absit, antiquus bumani ge-:: spem. ,S,ed oninipoteris Domiuus, qui :dives cst in
neris liostis mentera illius vaganterii ihyeniens quasiv' iriisericordiis, ad perfeclam vbs perdncat, setatem,.
in siibiime. extollat, saevissimeque quoquomodo va- tribuens vobisJongaava acfeliciafempora, cqrrobo-,
leal funditus "disperdere. Sed fnagjs, ut.cojifidimus r.elque in vobisfortitudiiiem brachii sui, atque vi-
iiKTesifam benignissimam excellentiam, alque a Deo ciores vos stiper. omnes barbaras elficiat nat.iones,
prseclaram cordis veslri dilatationem, huic. iipsirse,. dilatans regrii veslri teriiiinos,:a(qtie de vesiro.pcss-
..*'Giels.:. Summ. k, apud Bar. ' et Centuriat.. .6 Grets.: Summ. 17, Bar. Cenl. exlra ordinem
1 Lamb., qui ibidem}' '• " .""-". ' ," mentionein faciunt Irium ad Caroluui et
" ''-"'*'*-*_
" - - - ;. '- epistolarum
• *
«Idem, jungere. ' . Ca.riomannum, - , -
- '•-•''-'''' '. • : "
'd'lAem,-qua^- - - . \ Idem, Q.sqtmq ni .
" Idem, tlrj7c/iario. .;,;;.-. •-.
i Idem dumm el genitore. t1 Ideiir, Epkl,.'Pduii ad Romancap. vii.*
W$ - - s. PAULI ;PAP^; i - ..' im
clarosemine 6uper regale solium potentiaa veslraj A . (ibus harum gerulis, Droclegando gcilicet et reli-
«squeinfinem sseculi sedere permiltaf, pro ueterna gios.is abbaiibus, suseipieiites voiivo sumus'incolu-
sanctae.suse Ecelesiae universali exallaiipne et fidei mitatis-vestrse nuntio relevali, optanles uf "vitam
orthodoxae defensione.' - . -.
aciusque vesiros sua misericordia Dominus et pro-
Sed peto _ exeellentissimi filii, uj imitatores ve- tegat et disponaf, -alque ad perfectam 'perdricat *ta-
stri Christianissimi geijitoris.efficiamini, ejusque tem. Pereasdem-siquidem syllabas innoluistis ma-
Deo-placila sequeriles vestigia, ut sicut ipse opert ximairi yos tenere" vereeundiam. in Id quod iiilerim
bus omnibus geniibus demoustravit, ita; qubqueet muner-urri eommoda per haruar latores'nobis dirir
yos bqniim quod coepistis opus' perficere .studeatis, gere non valuisiis. Sed quiifest, duicissimi alque
et .viriliter cum ,eq.decerlare, quaienus amplissima amaritissimi filii, viclorioSissimi reges, qriod nos-
sanctae Dei Ecelesiae procuretur ..exallaiio, dum ve- muneribus" vestris laeiificaTb inliiaiis?' Nulfa erilrii
siro auxilio beatus Pclrus receperitjusiitias s.uas, a.lia -munera desideramus, quam vestrse" iiicbkimi-
dignamque ex hoc coram Deo et angelis ejus, eodem latis prosperitatem'sedule addiscere.êt de Tcstris
principe apostolorum beato Petro inierveniente, cos-. prorectibus gralulafi. Haec est locupletalio nostra
lestium prajmioruni recipiafis remuuerationem, et h vestram., quam inhianfer
amplectamur, exsulla-
yestri nominis memor-ia-ATaudabilismanealin.ss3r B tionibus jiicmidilalem.«'Hsee.est exallatio sanclaa Dei
culum sseculi divulgala. Deus aulem omnipolehs s Ecclesiae , ef defensio fidei orthodoxse,
veslrae-pro-
qui cuncta ex.nihilo suae poleritise verbo firmavit.s , teciionis irilegrilas. Yos quippe Dominus elegit prsa
suis yps divinis adbaerere.faciens mandalis, vestra omnibus regibus, et liberatores sanclse suaescatho-
in beneplaciio suo dirigat sludia , tribualque vobis. licae et apostolicie constiluit Ecclesiae, et in reges
prudenliae induslriam , qualiler-regniculmen guber- per.raanus beati Petri ungui dignatus est. - -. _
nare valealiSj .aique adversanlium gentium naliones Sed .qmnipoteris Dominus, pef quem. reges re-
veslris subjicial pedibus," et sicul iri praesenti- viia gnanf, ad perfeciam vos perducatieiatem, etsolium
Tegalem vobis concessit dignilatem, ita tjuoque et regni vobisj ves.iroque prseclaro semini ,-aevis"pro-
coelestia vobis conferat praeriiiorumgaudia. sperisque lemporibus ad êxâllationemsanclae suae
-' *
EPISTOLA XXIII. Ecclesiae, et amplissimam Cbrisiiauorum orlliodoxss
1-iem exemplar. episioke ejusdem papm_ad domnum fidei defensionem.corieedat-possidenduin, iribuens
. Carolum et Carolomannum reges-directm, in qua . vbbis e coelo
continentnr actiohes etuberrimce.bene-' victorias, pmnesque barbaras nationes
' graliarum
' ' ' veslris Deb jmitabilibus subjiciens vestigiis, el seler-
diciiones. , I . • "•
Domnis excellentissiniis filiis Carolq et Carolo- rise vitae gaudia lafgiri dignelur;-.quaienus sicut iri
Bianno regibus Francorum et palriciis RomanorunV, P prseseniivita regnalis, et venluro in"saeculpcum Cbri-
Paulus papa. s.io regnare mereamirii; dicafque~"bmiiis.populus ;
Missam relatiqnerii. excellenusa yestrse*, defereri- - < Amen, fial; fiat; Bene yalete. -:
a Lamb., laudabili fama maneat. ." . , (limur exsultationis jucunditas. Bmc est..
i> Grefs. et Lnm\j.,_ veslra quam inliianler. ariiple-. c G.rels.; -psqtmocv, - _ / ".
EPISTOLA-RUM,PAULI LABBEANA-.SYLLOGE. .,
'EPISTOLA PRIMA. pbtest, hobiscu.m flentes Jacrymaverunt. ,-In -euj'us-

.-, PA.UL1 ELECT-I PAP2EI a ADPJPPINUM REGEM.. apostolatus ordinem a cuncta populorura calerva
Ds ipsius -eleclionead ponlificalum-, ante consecrar mea infelicitas electa est. Et dum baec agerentur(
lionem scripla. Spondet se in ea fide ,et concordia, convenil Romam Immo Christiariissimse excellenlise,
quam Stephanus decessor ejus Pippinp regi paclus
est, cum suis permansurum. I),tuse missus ; et cum eo loquentes uria cumliosiris
Domino exeellentissimo filio Pippino Francorum.' oplimaiibus , aptum perspexinius eum hic detineri j-
donec Dei providenlia sacra aposlolica benedictione
et patricio RomanoTum, Paulus diaconus, el in Del
electus sanclae sedis aposiolicse. iliusirati'fuissemus, ettunc plenilis satisfsictus de
riqmine nostra vel ciiBCtlpopuli puriiate et dilectioue, quam
Cum gravi gemitu", et. immenso mcerore eordis,
innqteseimus a Deo pfotectae excellentiasiuae, poh- erga luam benignissimam-excellenliam et cunciam
Francbrum gerimris, eum ad vos.repedan-
tentissiroe victor rcx, T>eivocatione de hac luce ad geniem
seternam requiem esse subtraclum sanclae. recorda- duoi curii nostris missis apostolicis absolveremus.
lionis dbminum.et germanum meum Stephanum pa- Quoniam nos procerio cognoscas, exc.ellentissime.
: et. a Deo protecte-noster pbst Deum auxiliator et"
pam, in cujus etiam transituel ipsi lapides, sidici
Êiiistolae isiae," sicut et praecedenles a.me pri-. - nere, iierumque resuriiere cum .perieulo errandi
'mum iniegrae in ha.nc collecliohem translatse,. ex (sbsum enim louge a loco Editionis), liic tina con-
Codice Carolino desum.plse a Labbeo suriti el SUQ linuata se.rie eum cseteris a Labbeo. aojeclis Jiie
ordine .referendaefuissent; sed in lypogfaphorura dafri coustiluj. MAKSU .__
?Qffiitioilum,-ne cogerenlur tolies Labbeuni depo-
P1577 " " -EPISTOL^. "
H7g
' defensor
rex, quod firihi et robbstJ-usque ad 'arii-, Aventanum, qui se sub" vesira a Deo servaia pote-'
"iiiam el sanguiuis noslri effusionem, in ea fide et siaie eohtulferiini, ad hiagnum spretura regni .vestri
'
dileclione et charitaxis coricqrdia,' atque pacjs fWde- "desolavit, atque ferro el igneborumdeiri ducalnum
beatissiniae memofioe dominus-bt loca et civiiaies' devastayit; et comprehensum Al-
*Te, quae praefaius
germanus meus saiicilssinius ppntifexvobiscuui cdh- L'biriuiiiduceiii 'Spbleiirium , et curii eo sa.lrapas, qui
firmavif, permaneriies;,"_eumnostro populo perriia- in fidebeati 'Petri ei vestra .sacramehium prsebue-
nebimus usque in firiem. Ondeet ihdesin-enierex- "furii/TiifixiS-iii els pessimis viilneribus, in vinculis
Tensis' palmis ad coslum pio vifae incolumilate ex- ' deiiriet. Appropinquante autern eo.Beneyenio, JUico
cellentise tuse, alque drileissimorum filiorhrii ,'et dux.Beriovenliinos fugam arripuit iri Ottbrariiinam.
excellenlissimie reginae sospilaie, Domini Dei nosiri 'ciyilafeni; et dum ihiminefei ut ex ipsa sua eivilate
expramus clementiam, ut semper tutim anxilium et /"exireeumdem ducem suaderet, nequaquam, irT eo
Tirmissima pfoleetio ex(endalur snper nos." Iriculii-., suam adimplens ybiijntalein.,:consiituit ducem alium
mem excellenliam tuam gralia superna cuslodial,." "iii 'eoileni Berievenianb ducaiu, noniine Arigisi Et
EPISTOLA.IL V'-,'.,' "corifestim dirigens.Neapblim Jderii Desiderius.rex,
ADPIPPINUM IJEGEH. '_' . a.ccersivit Georgium imperialem missum, qui advo.s
Accusbl intef cmtera Desiderium regein quod promis- B ' in Franciam direetus fuerat,'cumvqiio nefaria clam
' sas EcclesimRomatimcivitdies non'
restiiual, oral- locutus est,"iniens cum eo consiliiim-, atqne suas
que ut illum ad has reddendas impellal, et ne aliis- TmperaioVi' dirige.ns"Tilferas, "adhonans eiiiu , ut
litleris suis, quas de laxandis ejus obsidibus itlius
impulsu scripsii, fidem-Itabeat.^ suos Imperiales dirigai exercitus in banc Jtaliam
Domino excelleifiissimq filio, et noslro spirituali provinciam ; et ipse" Desiderius cum universb Lou-
conipatri Pippino r.egi Francorum et pairicio Roriia- gbbardorum populb professus est, Deq sibi contra-
noruni, Paulus papa. .'.'.. rio, auxiliuiii prieTdlisimperialibus exerciiibus irii-"
Quotiea-perspicua.exiriiielatis veslrae merila my- Jpertire,.-quafem)s-exuffa parte ipsius exercitus, et
stica.consideraiione cernens.cOrdis oculis.confero, ex alia idein Desiderius cum universo Loiigobafdq-
oppido me admirari convenit intemeralani supe.r- rum populo^, utrique diniicaniqs RavennaliUm civi-
fluanique excelienliae' tiiae menlis consla.ntiam., et tatem comprehendere queant, suamque imperalof,
Terventissimum affeclurij, quem circa Dei amprem qubd: Dominus non perniitiat, adimplere valeat iri
et ejus principis apostolorum, incessainer geslas, qubcunque voliiefit yoiuhtaterij. Naiii et curri ebdem
quoniam Deo magis quam Jiomitiibus-favere niieris. Georgio imperiali misso constituit "Ul drornbhuiri
lJndq perspScuum est vos prae omnibus regibus etr"-' Siciliae stolus iii- Oloranliha !civ'itaie' dirigatur, ut
^ laiit Orieci qiiam Loiigobardi ipsam obsidenles com-
polenlibus p.iis pellerq operat.ionibus, qttia assumpto
ceelesli iriumplio.ultrb fe, excelleniissime fili ei spi- prelieridcre valeant- civitaterii ;"eamque concedaf
riialis conipater, ad.liberandaro Dei Ecclesianvad- Jmperatoii cuiri liominibus etTacuItatibiis qriaein eri
jiibiiisli. Et ideo; ut-.jpsum piaj-opcraiioiiisi.-vitslrse, cbflsistuiit, et laniummodo ducem illumafque ejus
ceiiamcm efleclu maticipetur, crebro noscongruit, nutrilorem Joannem "prsedicto"rfegi reslitiiat. Post
sicul liberalori ipsius sanelse Dei Ecclesise,et ejus vero dissoluiionem eorunidem ducatuuin , conj'uri-
peculiaris populi, aposlolicos -dirigere apices. Pri- xit hlc ad rios RomaeTdemLorjgbbardpfuni rex; et
ijium omnium nobis super omnia neelarea el dulcia "cuhi-eoToquentes, nimis eiira adhortati sumus, et pef
exisiit desiderabilia prbsperitaiis vesirse gaudia ad- sacratissimiim corpus beaii Pelri," alque eliam pfer
discere; deinde vero quse sahciae Ecclesise Dei et luam a Deo proteclam excelleniiam, fortitef illiim
nobis cbnsisluni neeessariatjuantocius iniiniare,. ut tonjuravimus, ulcivilates illas, idestImblam,'Bono-
vcra, excellentissime; fili., ,et noster spiritalis'=com- "niam.AuximuriJ, et Ancbnam, quas ribbis prseseuii^
paier, agnoseas nOrr pridcm"per apbstolicas Jittefas liter, siniuiper vestrbsmissbsvid estFolfadum Deo
eximietati luse innotuisse, quae in Jiis pailibus a amabileiii abbatem, aique Rodbefium, excellentissii
Desiderio Longqbardofurri rege impie peracia sunt^ 'r,his3 i Clirisiianitaii-tuae, el per te eliarri beato.Pfitrq
atqii.e crudeliter perpelrala. Igituf. dtrm lam perni- apostoloruiri priiicipipollicitus est'redditururii,resti-
cinsam ejus operalionem cerneremus, apiumprb- , (uere deberet.Cuod iriiihiiiie^cquiescere inclinatus
speximus' praisenleih fidelissiniuniveslruni missjtm csl: sed simulaiis, ut certe slropharius, vafias oc-
Rodbertum hic.apud'nos detinere, quatenus quid casibries iadhibuil; inqriiensut si; suos quris illic
cflepta jam fati Desi(IeriL'regis vel Loiigobardoriim "Francla habere videliir,--obsides"reciperet, turic iri
populi maliiia pareretprsesentaliier agnoscehs atque jjacis' concordia nbbiscum conversaretur. Unde pe-
conspiciens, vestram certiorem reddidisset exiraiam . iimiis"te, excellentissiihe fillet spifitualis compaleri
pracelleniiani. Eienim sicut prldein.,ecce et nunc %t obiiixe;'deprec'amur a Deoinspirafam exlmietaiem,
inriofesciniusaDeo servatae excellentiae vestrae:quod Tuain,-ut jubeas'perfeclam liberatioriem saricitc Dei
pMefatus Longobardorum rex Perilapolensiuni per Ecclesise, el ejus' peculiaris "pbpiili exercefe; eiita
. civitaies-lransiens, tjuas beatb Peirq pro. magna . id qriod.iriagna anlmaeTuaeniercede beaio"Pelro ppl-
animae"veslrae mercede contulistis, .ferroet igne licituscs, firtniier,permanere: ipsumque DesidefSrim
oinnia sala el univfersa.quae ad shmpius honiinum Eongobardorum regem fortite.r conslririgefe digrieris,
periincnt consumpsit; 'sicque Spoleiitium- et Behe- ul prolatani &Deo promissibneiri beato' Petro pro'
H79 S. PAUL1P.APJE I .1180
leclori ves!rq josiitiiere.debeal.alqiie in. omnibns..A ipsis liii.eris,. -eaTumseriem nullo modo perficiatis,
âdimplere. TUlqiie ^liidii sil,',hone pofeuii.ssime rex, neque pracfalos hospiies permiitatis parli Longobar-
• sicut
coeplstis, pef feciius Iianc saiictam Dci Ec.cle- dofum resliluere. Po.titis aulemconjuramus te, ex-
!siam et ejus^peculiarem pppulum de.liosiium. iucur- cellentissime fili et spiritalis compater, per Deum
sione eruere': ul, arimienie Deo, ceriamen.benignae vivum, et cornus beaiiPetri, ut fortiler ipsum Desi-
"operaiionis tuse uberriniefeeimdetur,; qualenus Jn deriiim vel êjus Longpbardorum genlem cbnstrin-
"die"adventUs bbmini Dei el Salvaloris nostri Jesu gere jubeas, qualenus prajfatas quas pollici(us est
-Chrisii, iueeas sicut radlaiitissimiis sol iriter ui.ii.yerb- civitates .tuse.mellifliiseexcelleritise, et per le bealo
sos reges'et pqlentes, atqiie ipsain sanctaiu .Dei Pelro fautori tuo r.eslituat :. quqniam nullam, ut
x Ecclesiam, et ejus populiim iiioadminfciilo ereplum, ,prae!aiupi. est, de bis quae primitus
poll.icilus est,
divina; iriajestati', absque tilla lsesioriis ssjviiia, offer- cum. eo .firmara yaluimus slabiiire conyenienliam.
re, et tunc ceutupluni femimeraiionis ab eodem Oramus auie.m omnjpbtentem Deum, ut pio inluitu
Douiiho Jieo.nqslro jridiee percipere, et-vii.amseier- de throiio majeslalis stise super vosr vestruitique
nam possidere.rrierearis. Gonjuro le, fili cxcellentis- . regnum respi.ciai, et sua dexlera excelleniiam ve-
;sime, per bmnipoientern Deiirn et ejus principem stram circumlegat; aiquein omriibus muniat, et praj-
bpostblofuha beatum Peirtim, ut benigno iniuitu et, seulis.vilse cursum salubriler exsequi, et regni po-
libentissimb aniriip nosiras pfeces audire jubeas; ut" tentiani gubernare permiilal.per.plure.s aiinorum
et De.us fijbibriinlpotens, in liis.quae ejus p.ofentiam mqias, una cum ex.cellentissiraa et a, Deo servata
"deprecalus fueris, su.aedivinitatis- atires inclinei, et :filia, el spirilali noslfa coinmatre, alque amantissi-
viclbreni le super omnes barbaras naliones faciat. mis vestris meisque filiis,-et gatideatis de eoruiri
Oiririesehim pmninq gerit.es qtiae;super .facicmuni- flofigerb gerriiiue _:"et millat omnipotens Deus'^ ut
yefsie. lefr.se ..consistunt .comperium habent tuuia. senieii vestrumJ splendidissiraum usque jn firiein
.certamen, qtjod ad deferisionem.sancise Dei Eccle- mundi idem regni fruatiir culmen, eliara ventufo iri
sise adhibuisli, etmagiiutn te ae prsccipuum -regerri saeculo infiuita gaudia cum sanctis e't eleclis suis
Jaudabiliier asserunt.Sed et nos bonam ttiam famam vobis coticedat: qualemis sicut in praesenti vlta, e.t
longe lateque protelare atque. djlatare non.desisti- iri Tulura beatitudine adepli pfomissam vobis iiier-
;mus, in eo quod cerle post Deuni sicul. murum.. Cedis coronara,. cura Chrislo fegnare mereaiiiini.
inexpugnabiiem tuam .fiTmissimamfidem in nostro lncblumem excellenliam vesiraih gratia "supenia
pectore. conferimus,, niagnaminTe posl Deipraesi- cuslbdiat. - - '- - '' "; .-
.dium possidente sperfiduciam : quod ,et jilerumque ( EMBOLUM.'
v P-ro. ycrae benedictionis'causa direxlmus. vobis
obluae immaculatse promissionis fideique meritiim
eonseculuri sumus. .Etenini magnopere pfaesenie appallaieamunam spatham, ligafam iri gemrais"cuiri
balleo stio': anniiluriTunum; habentem hyacinlhuin :
npstros missos, id est reyereniissimum,sanciissirnum
jTfatremet .coepiscdpum, nostrnm Georgium, atque '" •sloracinum palliuin'unum,;l]abentem paqnes. Quam
dileclum filiuni.noslrum Sieplianum.presljyterum, .parvam-beriedictioneiii, petimus-ut excepta injuria
ad. veslram aDeo cuslbdiiamexcelleniiam misinius; suscipere jubeafis. Dorainis Carolo.et Carolomanno,
dumque "veslris Deo araicabilibus vcsiigiis fuerunl =promagna aposiolica benediclione; annulos singu-.
una cura Ilqdberto fideiissirao yesl.ro misso praesenr- los, habentes Jiyacinihos.
.laii, cuncta viva voce Christianissiinse excelleiitiae EPISTOLA III.
* -ADPIPPINUH KEGCM.
tujB qnae acta suni, et rei exigitriierituin^.nobisque
necessaria existentia Jiitiniabuiit.. _Maximo.nam.que Lauddt Pippinum et grdtias agil quod. adventantibns
• ipsis legalis, Remiaio "ffaifeet Authario duce, Desi-
desiderio nosler anhelabat aninius; aposlolicasex-r
-.- derius rex civitates et patrimonia Ecclesimex-p'arie
ceileniiaevestrae dirigere liileras saluiationis.a.c yisi- resiiiuerit, pariem alleram in certum lempus reddi-
Ja.ljojiis, ob causam, rerum. eventus. significandum, lurum se condixerit.
et minime yaluimus, imminenlibiis.circumquaque {) Dominb excellerilissiirio filio "et uostro" splriiali
"
Lqngobardorum regis.insidiis. Atlamen ecce jam compalri .Pippino regi"Francorum et.patricio Roma-
, duas apostolicarum litterarum assertion.es excellen-r nqfum, Paulus papa..,
tiae yestrae clam per maximam industriara misimus, Quia excellentia veslra merllb, bpnorum operiun-
et. ignoranius si ad vos ipsae pervenerint liflerae. superrio examini fuerif comprobala, ipsis jara in
Unde ariibigipaus.ne.a Longobardis compreliendan- manifesto rerum exbibitarum .jeffeciibusdemonslra-
tur.,Pro"-quo et nune per prsenqmiriatos.iiqstros mis?. 'lurriest.
sbs plias vobis liiteras niisiriius, quasi obtemperantes . : EPISTOLA IV.:,
' 1'
1 ''
praefati Desiderii regis vblunlaii, ad suos, hospites,'.'"" '. *P PIPpI-NC REGESI,"
absolvendum, .et; pacejn .confirmatiduiii. Sed bbne,' - 'Cbriqtieriiur iterum de Desiderio fege, quod prpmis: *
- pxcelleniissjme fiji, et spiriialis cqfnpaler, ideo istas sam legatis:integram resiiiutionem non prmstet, el
! . de.comminalor.iislitlerisquas.scj-ipserat.UratPippi-
lilieias lali modo ;,exarayimus,. ul ipsi noslri missii hui)t,.ul treslegqtps Eeclesimcausanulial,-
ad vbs in.Eranciam, yalei;eiit.lransire : quoniamsj i ;. Dpminq excellentissimo filio, ct nostro spirilali
UQCriori egissemus.iiuila.p.enkus ratione.per Lo.ngqT ,con^pairi, Pippino Francorum.regi et patriciq Ilo?
bardofuin;:firiesj..transiie.:,i-altiissciii. •Sed. susceptis,1, mai)0rmii.P-aulus.papa. ; -.:.-. - ---.,.= *• -"
'
f!81" EPlSTOLvE. "'*. 1182
A Ijeo instiiulse" praeriellenliae vesira liis nbstris; A nium nostrorum.Jnimi.corum ferocitaiem et afrogan-
apostolicis syllabis,. borie polentissi.nie fex, fili__&__•_ . tiam solilus auxiliator et proteclor nosler exlsiere
celleniissitne, ,ei sptrilal.is compaler, sicut noslro jiibeas, Chfisiianissime e.l "spirilalis conipateT, qua->
ppst Deura liberalori, ea quae ad agrtilioriem iio-t tenus lucraiissimum praetnium a Redemptore noslfo'
siratn. de.diversis adveriiunt pariibus, sunimopere DOminoDeo, intercedente bealo Petro apostoloruiri
inriplescere;sludemus. Agnoscat siquidem eximielas" pflncipe, cbrisequi mereamini; el sicut terreniim,
vesira, intimasse nobis qubsdani sincerisslmbs fide- ita et coelesle fegnuni cum sanctis el electis Del per'
les spiritalis mairis vestrse sanclae nostrae Eeclesiae, ihfiriifassecula corisequi mereamiiii. De binnibus vero
qubd sex pairicii, deferenles secuni (recenta navi- sublili enarraliohe prsesenli Coniberlb vesiro fidelis-
gia, simulqueet Siciliensem stoltim, iri hanc Roiria-; slmo vasso iiijunxirrius curictsi liquidius veslrsefegali
namurbem absbluti a regia urbe adrios prpperant. pbteriliaesuggerere. Sed et hbribbnixe. pbstiilamus'
Qiiid ii velirit agere, arit pro qua dirigtintuf causa,; .' benigiiarii excellenliani yestram, ut missqs* vestrbs;
rei veritaiem ignorariius ': hoclanlum nobisnuniia- aptos, qtiales vobis plaicu"eririt,:ad.nos difigere de-
lum est qnod ad nps progredi, et ad vesirarii sumihe beatis, qriiin nbstro invenianlur esse anxilib : urius
Saudabilem prajcellentiam in Franciam ingre.di- surit : lameii ex eis usque ficinum properare debeat, ut
disposili : eademque nobis deslinatas iilieras infra- '" dum cum Desiderio rege loeutus fuerii, quidquid ei
liEscnoslra scripia vestrae excellentiae^direximus in-_. in fespbrisis' reddideril, vesti-ae excelleniiae renuri-
tuendas. Itaque et hoc .conservandas eximietaii ve-. tiet: feliquiveroduo cuiri vestro dispositu' "et ordi-
slrajinnoiescimus, quod quemadmodum in prseseniia nalione apud nos conjungere feslinent, ut in nostro,
missorum veslrorum constitit cum Desiderio Longq-? ul dictuni est,.cons_isiant auxilio. Incolumem excel-
bardorum rcge,..iit nostras Ronianorum jusiitias ex; lentianrveslram gratia supefria "custodiat.
omnibu.s Longobardornm.civitatibus,plenltiS;piirni-.
lus aceiperemus, et ita poslmodum ad vieern ex' -'•-.,- . EPJSTOLA V. -
omiilbus nostris civitaiibus. iniegras Longobafdis, ADFIPPIHUM REGEM.
faccremus jtislilias; freti in huj"uscemodi- ejus; DetacrgmcnsaiStepliano pqpm a Pippino regedanala;
pollieilaiione, quamin praeseritia praedictqrumniis-.- gub rita'Romm abejus missis ad beati:Pelri cotifes-
iorum vesirorum exhibuii, noslros niissos direxi-: . . sionem oblaia, et a Paulo -papa ~~suscepta .-
alque;
consecrqiq.sil.' , _; .. ... ..;_
riius ad easdem recipiendas. faciendasque -justitias,.
Ipsevero varias adhibens occasionom versulias, ne-. Dbmino excelleritissimo- filio et; nostro spiritalr
quaquam nobis pri.niitus, ut constilit, pienarias de; J, corripatri Pippino regi Ffancorurif et patricio Roraa-
o.ninibiissiiis civilatibus facere .voluifcquas exquiri- norum Pitilris papa. ,
mus jusiilias, el ita demum suas in integroex ouini- Cum maximo honoriliceritise cohaiu, et dilectionis
bus .nosiris civilalibus recipere : sed sigillalim: affectu, ijiias prseclara excelleiitia vesira misit Iitle-
laniumiriodotie una civilale.facere, el de alia reci-, fas, ferentibus Andrea et Gunderico solerlissimis
pere maluit; volens per boc dilationem inferre, ne, viris, Clirisliaiiilalisveslrae missis, acceplahtes siisce-
pars nostra Romauorum propriam consequatur.jusii-. pimus. El post dtia.:.Inierea prEecellenlissiirieac
linni. Et ecce nosiri missi niliil impeiranies ad nos, benignissime rex Chrislianissime fili et spirilalis
sine cffectu revcrsi sunt. Et. plures depraedationes .. compater^ siiscepimus et mensam.illam, quam olim
ex lune, alque multa-el inattdila mala innosiris im-; sanctae recbfdationis dbmiribetgefmanbhdsiro bfe;i-.
miliit finibus. Unde ecce suas-confestimdirexit lilie-. lissimo Siephano papae, et per eiirii beato Petro
ras, perquas confidens iti suaTerociiate.Deuniiprae. apostblo "obiulistis. Quam et cuni hymnis et caiilicis
oculis non habens, nee beaitim principem apqsiolo-.; spiriialjbuSjTilaniaalaudes soIemniter.Deb referenies,
rum Petrtnn melueris, comiriirraliones-tiobis.direxit," inffa aiilam ipsius priucipis apqstbloium iritfbduxi-
et inania deiractionunf verba prolulif; Qiias.et de. .. mus rq.uanique veslfi mis;siin sacram confessiqn.em;
pracsenti, infra hanc- nostram exaralionis seriein, j) super corpus scilicet ejusdem ccelbrurii janitqris.ex
veslro prsefulgido. et a Deo. "iftsii.tulqculmiiii direxi- vestri.persona qbtuieruni. Qiiam et c.hrismate unclio-
mus, ut earum prrccelsa eximieias Veslra agnoseens nis sanctificanles, et sacram oblaiionem supef eara
fexlurii, corisiderct quania sit ejus rriaiiii.i, et.eialio; imppnentes, sacrificiuni laudis.Deoqmnipotenli prb
nis cordis superbia,:in id quod.contra.beatum ,l\e- selerna animse vestrae remurieralione et regni stabilir
irura, et vestram regalem polentiamê erigens, jna- laie oblulimus; decernenles aposloljca censurasuB.
liiias nobis. comminaiur inferre. Sed nos spem nor anathehiaiis interpositione.nulli uhquam licere eani
slram, poslDeum, sicui inexpugiialjjleuimurum, fir-r ab Ecclesia beali JPetri aijenare. Eteccq merinqriale
missimamJn veslram a D.eo'cor.r6boratam e.xcellen- yesiruni.in eadern apostolica aula fuigens ^pernianet
tjam habemus. Pro quo ilexo poplite peiimus, et per iri seTernum: cujus. remuneralionem vos creoTle a
nos etiam bealus.Pelrus apostolorum princeps ve- j'ys.to..reiribufore Domino Deq,.et jjeatq apqslplorum
strani aggreditur eximiam (jraecellen.iiam, rjuatenus principe Pelro, in coelesiibus Teguis adeplurum. De
ipspiratiis ob oi]]ri.ip6lenlel)eb",-;qiii'vossaricise srii Georgiq itaqiie" et Petro quod; irihoiuisfis qriiriino
EcclGsiaedefensbreip ac libefatorern .;cprisjU.uil,!, sa- agiiovjiri.us.Sed ":hqc iri;.ve'stfieI.vqiunlatls ai-.b.iiriq
lulem nosiram amplissinie procurare, c( contra om- relaxamus, ut qualilcr vobis placuerit, ita cx eig
I-.IS3, - S. PAliiLLPAP^; l . - usi
agajtis, .sive ijlos,apud..vo.s deiinendo, siv.e.eiiam.ad IAbis.per
" vinculuni spirilalis fosderis adhserendum,
no.s-absoiveiido : quoniam oniriinp quae.yobiS;placita juxla .quod domno.et germanb meo bealaa reeorda-
suiit, et.nobis omniuq congrua et. prospera esse.vi-. ;r tiqriis sahctissimo Stepliano paptg spopbndistis,
den.trir. Prsefati denique. missi vestti omriiaquae.a - riiagriasgratiariim actioiies a Deo.protectseexcellen-
liquldiiis nobis reiuleruni;
«obi_s'injtin.cla,ex-stiter.un.i tte vestrse persblvimus; itiiplorantes crebro jivi-
de quibusad siiigula responsuni rcddidimus, eosque; riarii miseiieoi'diain, u( sevis vos ac prosperis iri so-
de cuneiis infprmalqs ad . Yoseriarraiiduhi absplvi-. liq,regni coiiserv.ins tueatur lemporibus, et magno
nius, .diunipptens auiem. Dominus,;qui dives est in;; gaudlo de ipsius "spiritalis noslrm filiae perfecta
iriisericordiB, iui» extensionis bi*achiovos conlinua setate:Vos"jucundaripermitfat ad exalialionerii sariclse"
deferisione prqtegat, et omries adversariosac rebpHes" •-sijseEcclesiie. Et quia copibsa nobis, ipsa Spjfitus
yesirfs^fegalibus subjiclai,ycsligiis,'4ribuei).s Iqngae-;- saricli scilicet compalernitatis gratia, quso-opilularite
viler ap sai.ubfiler," uria' ciimexcellehiissinia.'filw'et; D^b; iriternos fata consistit, auctorilas fidueiam.
spirijali. .tiosira, corriniatre,, benigriissiina .regina*,"et con.lulit; ^petb et depfecor; benignissinie'.spiritalis
an_iani;issimis,.riaiis"Carpl"o'.eiCaroioiiianrio,"excelleii- conipater, oplime rex, ui coepiiim redemptionls Dei
tissirnis regibus elpilriciis.Romaiioruiij, atqiie Gisila. Ecclesise,' el plenariae jusiitiae beati Peiri perficere
jjqbilissiiiia, regrii gubefhacula.possidenda, el aeierria B ' j'ubeas bbnum opus. Direxit quippe nbbis insignis
gaudia ciini sariclis efelectis perfruenda. Incolunieiri boniias vestra per*suos.affatus, sibi innolescere ad-
eicellentiarn yestram gratia 'superria cusiodiai. -. versanlium causarum evenlus. Dnde certam a Deo
- -'""' -"* - EPISTOLAVI,'* pfbteciam eximietateni vestram feddimus,. hihtl
-'
' " " usque IiactenusVecepisse de "his quae per noslros
. ,ADPIPFINUM* REGE51 .-.--.- legatos excelleriiise yesirae peieudo. niandavimus.
- Sblite-nainque perlidi et
Gratias agil de misso ad se sabano, _in quo Pippini maligni illi, in magna arro-
filia sacris undis'}ablula suscepla fuerat, ei quo gantia cordis permanentes, riequaquam iuclfnantur
paclo exceperil significal. jTistiiiambeaii Peiri restituere. Tamen omnia, qua'-
__Dqminq excellentissimo filio,. et nostro spiriiali r Iitefacta-sunt, referentibus vestris missis agubseefe
corripajri,, Pippiho re_gi Fra.iiribruni et .palricib ,lio- pblestis; el subsequentemTioslfum.missurii ad vos
manorum, Paulus papa. direxiirius, dignas vobis gratias' deomnibus refe-
Laior jjraesenlium. liilerarum solertissimus "Vu.- rCntes, et- cuncla per eurii eximietaii yesii-sedirigi-
nius iri fesppnsis' de iiis quse inantea provenerinti.
Fardus, eiimietatisv yesirse, fidelissimus, plenas ju-
cuijdilrile jjobis allulit.TiUer.as, ,quas .el.cum irigenti'V; Sergicvero arciiiepiscopo, j'uxla:id quod vesirac in-
(
Taetiiia mancipantes, alqueiectibhi.reseranies, magua". nbiuil.excclleiiliaj.irideslnenter imminemus, utsuae
'"resiiiuaiur"
cssullaljqne..ov.ajjtes. relevati sumus.; .agiiito sciJcet " bonitaiem Eeclesise. Petimus autem-excellehlem-
ut reveienlissimum et sariclum
pef eas .pTaefiilgidq.excellenli.ae yeslrse dileclionis.: fratrcm el .veslrami
affectu erga ajioslolicam sanctam ilqirianamEccle- coepiscopum- nosirum Yulcliarium, sicut
prafatus beinie reeordaiibnis domiiius et germaniis
sjam, aique fauforem yesinim, erelorunj regnijani- meus. sanciissimus Stepharins ;papa eum benignsa
lorem, principem aposiolorujn beatum Peifum a
vbbis exhihito. Qu£t de re'juges omnipoteiili Deo. eximietali vestrac eommendavil,-in,_oriinibus com-
efficacius persolvimus grales, profeclo durii tam raend.atuni habere jubeaiis. His prselibalis, tfinuset
unus Deus nosier sua *vosexteusionis dextera prote-
praecipuurii-fqrlissiniunique virorum his iri"tliebus
sancte suse eoutulit Ecelesise fulbrem. Interea,. gal, oum-dulcissima conjuge, excellentissima regina,
Christianissime Dei jroyidenlia vicior fex, gemina; spiritalj nostra commatre, ajque amanlissimis.vestris
festivilatisperegimus gaudib, in eo quod.optalacor- meisqueJiliis, irisoliq Tegni.sospilbs permanenles, 1
disade^ti desideria, in viriculo spiriialisJosderis. et-Inpracsenii vita, et in seterna bealiiudirie "iiber-
rime cqncedat valere. Incolumem excelienTiariive-
pariter stinius, anriexi. Priefatus. neiripe sbdalitatis _ '
vfcsfraeiliusifis missus pfetiosissimqm nbbis siiperrise ] stfanvgratia superna custodiat,. •-
graifss muhus ailulii,a sabariurii Videli.cel,,'in qub C : EPISTOLA-Vil.
-_/\- ' . '.
riosira dulcissima aique amaniissiiria spirilalis. filia ";/' A.DPJPPIKBM P.EGE5I
saeratissimo lavacfo ablula "suseepla estr Quemêt Petit.auxilimn adversus
" Graieosj qui Ravennam oppu-
*cu'm magna jiiciiiiditate, aggregata populicolibrie; ,' gnaiuiinunliabaritur; bfalque til Dmderiumquo-
-
iriffa auliitn sacfaii eorpbris auiiiiiatiicis yestfse, qu,eregein et alios ad ferendam opem excilet:
Jieatae Petroiiillse, quse,pro' laude seterria memqriaei '"- Domrib êxcellentissimb filio, et nostro spirltali
'noiiiiiijs"Vestri hunc dedicala.dignbsciiuf,'celebrah- 'tompatri, Pippino regi Francorum, et patricio Ro- ,
ies"riiissarum soleinnia, cum niagno"gaiidi6;"suscepi- ; manorum, Paulus papa,-. ' ' '"
""
mu"s;; et per flilaiuni* eumdem "sabanum eam viii- 'Praecelsae et a Deo sefvatae Cliristianilatl vestrae
"quamprseseniialitef nos suscepissegaudemiis. Uride. Iiisnoslris innofescimus apicihus, quod jam absolu-
qiila ariibf ffdei vesirum benignurii igriivit cori iib- iis vestfis iriissis, qui nupef ad nbs <jonjunxerurit,
,- •i^Sqbanumvidelicel. In eadeni re Viclor, Ujieensis- 5. eiini susciviens de fonte .dudum texerat sabang. Bwe
I.ib. iJi^de Mirjifi diacqnb, .ei Ejiidoplioro apbstala' : 5««f"iiiquit, linteamma, Epidophore, qum te accusa^- "
Cfairifbrte^ nesciehibuscuriciis; bajutdbai itia s
qiiibus hmt^dnmihajestgsvenerjtludkantis-. SIHUONJ».
•"'J:.EPIST0Li£. ; *
1185. 1J86
Vulcbario videlicel sanctissimo fralre et eoepiscopo Asuum }. Moysenij per qiiemsign.aêt.fiôdigiaexercens,-
poslro, et Felice religioso, et Ratberto viro illustti, eumdem suuin eripuil populum , et per eum legem
cojijunxit ad nuntium missum a fideljbus sanct* Dei illis iristruens, ad opfalam ebspefduxit requieai;
Ecclesiae, spiritalis matris vestrse, qui vera- sempei.- Cui.;eliamiosue,.ut prsfclielurhella -Domiiji-,,.anae^.-
nobis assoleiJt indicare, signilicans nobis quod rfe- ciiiur^ aique- alibs sui divlni- riominis cullores eis
fandi Graeci, inimici sanclae Ecclesise Dei, et ortho- concessit auxiliarofes. Sed "i,n"omhiBiisiilis hori ila
doxae fidei expughatores, D.eosibi coiilrarib, sujier. compiacuitejus divina majestas, sicut inDavid rege,
nos "et Rsive'nqatium.partes'irruere cupltmt, aique de qub- aif: 5-Seivuni meum :s'ec-iiiiduiri'' cbr riietim, '.
moiiitioriiim faeere. Unde qtiia alibi', posf Deum et in-'oteo/sanilo unxi- eum (Psdr: Txxxviii)';" cui et"1'
beatuin Petrum, nostrasp.eshon est, nistapud.ve- regnum et semiui ejus in iEiernum gloriose'tribiiit;
stram nobiiissimam excellehiiam;' ideq bbnixis de- pussidenctum*.-Sic.eniiii; prascellentissimi aique nobi-
precationibus petimus le, excellenlissiiiie' Jili "elf lissiuii filii; a Deo instiluti reges, idem Dbminus Deus
spirifalis cbrnpater, ut jubeas pfopter Deurii et reye- noster invesira Chrisijanissimacomplacuit-excelleri-
rentiam beaii Petri saluiem istius prbvinciaj a vobis tia,-atquein utero matris vos;sanciilicans,,ad:tam."
rcdeniptiE prociirare.; et confeslim vestfum dignemini magnum regale pervexit culmen, millcns apostojum.
dirigere Dtsiderio Longobafdbrum regi -missuin, iil' " suum beatum Peiium, -pcr ejus riempe vicarium, et.
si necessiias' fuerit- signilicaia, auxilium nobis pfo . oleo saricto.vos vcsirumque prsecejleniissimum geni-;,
incursione eorumdem inimicorum.imperilre debeat. tOrem ungcns, coel.esiibus.repleyii-behedictioiiibusj,.
Praeeipieiis Benevenianis, atque Spoleli'nis,'Seri tu- et saitciiim suam-catljolicam, et aposlqlicam...EccleT
scanis nqbis e vieino consis(eii(Jbus);ut ipsi no.siro siam, rilque orthodoxam Ghristiaiiorum fidem vobis:
occurrant solaiio. liepfecanles et hoe a DSo iristitu^ comiijisit exaltandam. atque;A'iririier .defendeudami.
tam excellenliam. vestram utad nos boc adveriiente Quod profecto-.:excel!einissimi,.filii, Spiritus saucli
Martio meuse vesirum dirigere jubeatis misbuin, qui gratia jepJetI,'ei ccelesii. pfotectione adjuli, agere-'
bic Roriiaenobiseum" demorari debeat, 'ut ipse", si lotis iiisibusstatuistiSjCi veslro. auxilio atque cerfa*-.
necessitas exegeril, apud Desiderium Tmrainere de-" mineipsa- sancia Dei Ecclesia'; spirilalis maier êstra^
beat fegem pro eodeitt uobis lran.smittendb solatio": ab inimicorumînsidiis liberaia, exsuitatin Domiho
ut satisfacla est vestra ' Jesu
quia, plen.issime exeelleniia; Christo, et in conspectu;divinitatis vestra effiili-
non"ob aliud ipsi neTandissimi nos persequunlur gent pia.opera, ct.cum-David atque" "Saloiijbne fegi-
Grseci, nisi propter sanctam et orliiodoxaim iibus, el-caeieris-Deicultoribus,. vestra iii coelestibus;
dem, et veneraadam Patrum; piam tradilioriem , ,p regnis ascripta surit nomiiia.-.ititerea dum laiifo; ve*
et quam cupiunt destruere atqiie conculcare. Prq stro beneficio dignoscimur esse-relevati,' amor nosi
quo jubeafsolite vestra benigna disppnere excel- Iiortatur, Christiaiiissi.mi ac dulcissiini.filii, devesirai
Ienlia, ut eorumdem inimicorum ad nihilum re- prosperitale sedule. addiscere, in"J)b"mino gralulari:.
digatur vesania, et perfectius haec prbvincia, vestro Et ideovisiiationis alque -salutationis paierho affeclut
ceriamiiie redempia, et a vobis beaio Petro pro re--- bis nostris apostolicis apicibus- persolvimus vineu4-
medio;animseveslrse cohcessa,abaemulbrum insidiis lum, maguopere praesentem Pelrumj- priiiium.defen>
luta veslra consueta permaneat protectione, vobisque sorum sanctse nostrse Ecclesiae, nostrumque fidelem;
copiosa in coelis aseribatur merces, et noniinis Vestri missum ad^vesiram ilirigenles excelientiarii,. qnale--
iaus, et universaegenlis exaltaiio, sicut et jam faclttm nus desiderabilem noslra vice referat salutem. -Queiiu
fest, nunc muito amplius in universo orbe terrarum petimus.beiiigne a vobis suscipi,et de vestraper euni.
divuigetur; atque"intercedente Jjeato Petro victorise sospitaie noscertos.Iselosque reddi ;T)bnixe pelentes';;
tHumphum e cffilovobis Dominus super omnes tri-' dulcissime filii, exc'elleiitiara.*vestram-,,ul,-piayestigia
buatgentes; dum vestfo auxilio confusls expugnatb- sequenfes, imitatorbs effieiaminic.Cliristianorum. pa^,
ribus sancta; ortlibdbxas fldei, pax et laetitiaetobser- rentuni vestrorum, ayi nempe etproavi, atque, exr.
vatid Chrisiianorum fidei in omnibus prsedicata fuerit ij»"cellenlissimi ei a Deo instituli magni regis geniloris
EcClesiis, meriloque ex hqc coelestia vobis ai Deo vestri et prsecellenlissiiiiae .genitricis veslrae a D.eo-
Coriferanlur gaudia. Incolumem excclleritianivestram conservaiidae reginte; qui.vere pfse-omnibus'regibus.
gratiasuperria custodiat. fideleslleq et-beaio Petr.o;esse comprobanlur,-quo- -
rum. m.erila in, coelesiiIj|us .regii.is^fulgent.. Unde. et*
EPISTOLA; Vl\i --_'/_ .-
petimus.misericor.dissimani Dei. nbstri, longanimita--
A.DCAR0WJM ET C4EL0MANKUSJ,. '
PJPPlNJREJJISFJLIOS.-' lemut.suayos
graiia-protegens sevjs;et;-prqsperis_.,
liaudai itios, eljtoriaiur ut in tuenda Ecclesim defen- . coneedat. perfrtienda ;
- sione parenlum suorum vesligiis insislant. ' <-'" temporibus regali.a sceptra-
dilaians-te.fminos regni vestri.ei.victorias vobistle:
Dorimis nobilissimis atque excellentissiriiis filiis coelo iribuat., omnesque .adversarios.iveslfis prqslerr .
Cafolb et -Carlbmanrioregibus Francorum et patriciis natvestigi.is, et.sicut lerrenum.j.ita ef:.ccelesleire-
Romanbrum Paulus. papa; * '"••,' gnura yoiiis pejr infinila ssccuja.tribuaf possidendum.
' Olirii ' •
omnipoleris-Deiis, cernens-pbpiili siii Isr&e- Behe valeie. "',--.' :•:,..--; ..;;,•_:_.. .-. ;... =.-'
liiici lanientaiioneni, et inipiam ab /Egypiiis'illaiam "
pppressioncmv miserfus'est eiV,'miitcns:-Isiriuluiri
1187 S. PAULI :PAPJE 1 _ 1188
; .-" EPISTOLA TX. ' ' '' ' "
.; :•:- : ;: A EPISTOLA-X.'
'
/'",__' . ADflPPlNUMKEGESI. ; -' 'AB FRANCOS
UNIVERSOS.
Mmachos a Remedio Pippinifralre Romammissosad ! Gralias agil pro fideli- opera EcclesimRomanm pm-
- discenilampsalmodimjiwdulationem, Simeonis prio- .slila. Laudat geniem Ffancomm, ejusgue reget, et
ris.scliulm camorum.
' ' disciplmw irgdilos esse, uti, beriediclionesuberrimas imperiit:
posltdabat. - Paulus servus servorum Dei bmriibus dileeiis ho-
Domno excellenlissimp Jilio, et nostro spiritaliI bis episcopis, el venerabilibus presbyteris, et abba-
cqmpalri, Pippinq Francorum regi el patricio.Roraa- tibus", atque religiosis inonachis,. gloriosis etiam
norum, Paulus papa. . - flucibus el comitibus, seu univefsae Chrislo dilectsa
-."Cum cliaritaiis"amor quem .erga' 'veslraiti a "Deq generaliiati exefcitus a- Deo proiecli ' regni Franco-
- illustralam insigneirigcrimusexeelleiiiiamrioslroenu? *. rum constitulis. - " ..
clealius vigeat cordi, crirse. idcircb noslne exislit-, ... Cqnsideranlibus nobis , et yelut ignitam coram
excellentissime regum; vcstrae gnaviter e( prajclaraii nostris aspectibus splendilluam Chrislo amabilis fpr«
totisbbtemperarenisibus.voluntaii: praeserlim dttmj litiidinis vesirse fidem, et labmiosuro ccrlaiueii ad-
*
et amplissimo veslrse excellenlise prsesidio relev;ili, B.hibentibus, quod .liberatiorii, sanctae calhblicse et
€t postDeumâb insidiatbrum videamur sseviiia ere- apnslolicae Romanse Ecclesise, qua; vos verbo prsedi-
pii.Ei ideo quolies nobis relalionum vestrartim api-. cationis peculiaritatis modo sinceros genuit filibs,
•ces perferunlur, graluito accepiantes aniiuo, con- exbibere tqtis nisibiis stndetis, magna nobis admi*
feslim quod eorum texfuscloquitur effeclui saiagimuss randi inhaeret qualilas, et Ii.seclaudis prseconia-ver
mancipandum. Liide susceptis iu prsesentia Deo pro- Stro nomini, et benedictae generationi pfoferre' in
Teette excellenlije vestrse syllabis, nempe rele.ctis, uniyerso no.ndesistimus orbe terfarum. 0 dulcissi-
protinus cuncta quae ferebantuf in illis Jibenlerr mi alque amaniissimi -nobis, quam vicissimdinis re-
adimplevtmus. ,In eis siquidem compciimus exarar pensaiionem veslro exerciiui conferemus? aut quae
„lum quod- prsesenies Deo.amabilis Remedii germaniI lhes.aui'orum copiae.digrise sint. ad tot beneficiorum
..vestri monachos Simeoni scholar cantorum prionY prsesidia quse sanetse_Ecclesia[!conuilislis ? At licel in
.coiitradere deberetnus,, _adinstruendum ebs in psak hoe nientis consideratib et possibilllas coarcteiur
inodise modulatione, quam"ab eo apprehendere, tem- vobis digna rependere, verumlamen est judex justus
jiorequo illic in vesiris regionibus_exstiiit, nequive-_ in coeljsDominUSDeus noster, qrii digna vesfrorum
jaut: pro quo valde ipshmvestrum asseritis germa-. retribuet operum merila. Yere enim elevaluni est
jjum tristem effectum, in eo quod non ejus.periecie,C noraen genti veslrse.super.multas generationumna-
-
,ir.struxisset moriaclios. Et quidem , benignissime' 3 tipnes, et regrium Francorum vibrans emicat in con-
rex, saiisfacinius Christianitali luse, quod nisi Geor-? spectu Domini; quqd talibus benignissimis caibolicaj
gius, qui eideiii scholae-prsefuit, de hac migrassetj. et- aposlolicas sanciaj Del Ecclesiae liberatoribus
Ihce, neqtiaquam eumdeiri Simeonem a vestri ger- prseornatur regibus. Novus quippe Moyses, novusqne
niarii servilio abslrahere nileremur. Sed.defunctd j David in omnibus operibus snis effeclus est Chrisiia-
praefalo Georgio,.el in cjus idem Simeon, uipote se-.. - nissirrius a Deo proleclus filius et spirilalis.cpnipa-
queris illius, accedens locum, ideo pro doclrina scho-"' .-- Ter, dqminus Pippinus, Dei nutu victqriosissimus
-lae eum ad nos accersivinius. Nam absit a nobis utt rcx, per >quemexallala-Dei Ecclesia iriumphai, el
guidjiam quod-vobis vesirisquefidelibus onerosumj fides caiholica ab bsereiicorum lelo illibata consi-
exisiit peragainus^quoquo modb. Potius auiem, utt siit. Et vos quidem, charissimi, gens sancla, regale
jjfscfatum est, ,in vestrse charitatis dileciione lirniij sacerdotium , pppulus' acquisitionis, cui benedixit
permanenles", libentissime, iri quanturii virlus sup- Dorainus Deus Israel, gaudeie ct exullate, quia no-
petitj voluiilati veslrasobtemperandum deceriamus. - mina vestra .regumque yestMfum exarala suht in
Propter-quod et prsefaios -vestri germani monachos. j; c&lis, et merces vestra magna estcoram Deo et an-
ssepedicto conlradidimus Simebui, eosque opiimex gelis ejus. Firmum quippe beatissimum Petrum apq-
collbcanles, solerti industria eamdem psalmodiae \ slolorum priricipem, cui a Hedemptore nostro ligandi
niodulatioriem. inslrui prsecepiriius, et crebo in ea- solvendique peccata in ccelo ac iu lerra concessa est
dem, dbnecipeffecie eruditi efficiantur, pro amplis- potestas, adepii esiis proieetorem. Sed qmnipolens
sima vestrse excellcntiae atque nobilissinii - germanr Dominus, ejusdem sui aposloliiniercessioriibus, be-
srestri dileclioiie -, ecclesiasticse dbctririse cantilena nedical, protegat, atque conforlet, et corroboret Deo.
disposiiimus efficaci cura permanere : optanles deJ amabilem communilalem vesfram, aclusque veslrqs
rcliqiib excellenliam vesirairi abvisac prosperis (em- in beneplacito suo disponat, Iribuens.vpbisa coelo
poribus in Domino ^valera et regbi perfrui sceptro," - vicloriam, fines veslros dilatet, subjTciens exceJlen-
'- lissimis regibus veslfis omnes barbaras naliones, ad
atque triumpliales" de - bostibus, iriiefcedenle beaio"
Petfo, cbnsequi victorias. Incolumemexcellenliam' , perfectam liberalionem et exaltationem sanctas uni-
vestram gratia superna custodiat. versalis-Dei- Ecclesiae, etfidei orlhodoxae integrita-
lem : detque vobis ea sapeie quse iili sunt placita, et
multo ajnplitis-corda vesira in amore beaii Pelrift
"
us9 : ::.EPJSTOL/E; . im.
ejus apbsiolicae sedis illuslrel.: fuielique studio ejus A imperanle dqmno piissi.mb Augusio ia T>eoeqroiialo
prEceptis aposiolicis obiemperanies, et praesenftf riiagno iniperatoreâririo xrl.ci paeisejiis arino [Leg,-
vilae cursum cuni vicloria elboria fama exsequi,:el " pbst coiisulatum] xx [xix]; sed et Leone"'iruperalora
ejus filio anno vji.indicijone 12.^ - - - ';
seterna gaudia.cum ceelicivibus perfruiniereamini.
"' • " EPISTOLA
EITSTOLA XI, XII.; - .""** , [
SIVE MPLOHAPnO 1MHCNITATJL HONASTEMI SANCTI ADJ0ANRESI ABBATEM. ... . "-,"""
' ECCLES1A PO- De ecctissiaac monasieriis a se
EILAMGALIATENSIS SUB;RAVENNATE ' erecth in pglernis.wdi-
; -S.ITI. -- - ". ' - _ : bussub tiiulo sanelqruin Sieplianipapwel'*martyris^
- Igitur de divino nutu antehorum... annofum -sair- '- el Silveslri-papmet confessoris. r"' -""
Ctaerecordationis dominus el germanus noster bear . - Paulus episcopus servus servoriim Dei Iconl»*
tissiraus Siephanus, hujus.aposloiicae sedis prsesul \Leohtio] religioso preshyiero et iibbati ven"erabili5
ad rediniendam lialise provinciam", siraulque exar- iri.onaslerii sanciorum' Siephaiii friartyris aique Sil-
chatuin Ravenriatium de.manibus genliutri,.Franciai ; vestri confessorisHChristi,el alibrurii inhuinerahiliiim
propefassetregionem;.contigit, eo revertente, suum riiarlyruni et coiifessbfum Dei ineodem sahctb mbi
peragrari iter. per inotiasierium beali Hilari, silifrn "naslcrioa nbbis-aimiienie Deo fuiidaibqiiiesceriiiuiit;
in.lerrilorio Populiense ; cessanle. serauloTumsaevi- 1" ~ei;cuftieo ipsl venerabili monasterio Iirpefpetuuin'.
tia, gratissime alque cum iriaxima bonoris huraili-' - Iriler diversa siudiorumexaiiiinaei varias liuma-
late suscepius "est ab Auscausb quondam Popiliensi1 'riie incbiistanliae operatibnes , quae nimiriim in hab
episcopo et abbaieipsius venefabilis niona.sierii: ; Temporali vita pertractaniur, illa. prseseriim tblb
et.... eumdem beatissimum poniilicem......prse.di- " "mentis nisu.perficii-nda snni quao"ad laudem Dbmihi
lus quondam Anscausus episcopus alfluenter Jpsius> Dei noslTiei sariciorum ejus celebefriraum resjiiciiint
ilineris subsidia illiTribuit. , ..--.. bonoreni. Et profecio omnia sequiintur"prospera ,si
; Et dum idem beatissimus praeaecesspr noster nii-* •" 'piimiiusquae Deo suni gloriosa, elsanctis
ejus prae-
jus apostolicae sedis aniistes suo laborioso c.eriamine fulgida, prociiramus. Ob hoc nempe.dum divina
provinciam illam} videlicet exarchattim Ravenna- Redenfptoris nbstii iiiefialjilispoteiKisegratiafnmearii
tium, a jugo serviunis diiioiiis geniium Dei provi-• fespicefe dignaia esl exiguitatetn magnal cura in-
.dentia redemit; lunc yi.cissiiudinein.pr.opensibene-- Sisteie,-et ahlielanie fei'edilec'tioiiis affectu diuibrria
ficii eid.em Anscauso episcopo irrogans,- pracdjclumi ejus beriignitaie ac misericordia procnramus laudes,
jiionaslerium diebus viiae suae fruendum illi conces-- ct iricorum -ipsi oflerre majesiati desideria vbtbrum:.
sit. Unde et nos hujusmodi-concessi prasidii-largi- _f, Aique ex-hoc. divinaj iliustrationis toihpurictus in^
•Taiemsub apostolicas.prseceptidnis pagina confirmaT spiratione,- vebemenief, licei-imnierilus,'' procurare
•vimus, aique -jurisdictioni sunctae nostrse Ecclesiaj, studui ea-qhas iidculfurii Dbi et digharii sanciorum
jsuhraisimuseum. . . : .:._ •." .;•- \ periineaul venerationem , et ;maxima robbrationis
- Nunc vero divina voeatione ipso Anscauso de.hacJ 'censura;confiriiiafe.- '.••- - • - :.
migrarite luce, agnoscentes rei .veritateni,- -prsedir- Quoniani valde me, faieof, optimis beneficioruai
xjtuin venerabjle monasterium juris sanctie -Raven-- cofumdem saiiciorum siiffragiis apud divirihm'aiiju-
jaaiis Ecctesiaea diuiuuiis cxisiere temporibus, ideo-• -tum niisericbrdi.ini," pro eo qued-ritillis virlutum
.que pcrpendenles conlra omnem ratio.iiem-esse ull pfofectihus niereof iiisiiiutuhi,. scilicet gravi peccai
ipse veneiabilis Iocus a sancta Ravermate Ecclesial torum niole prsegiavaltiin;adeo maghum et terribila
abstrahatur ea quae pridem pro:sublraciioiie i aposiolicte sedis officlunf prosequi, nisi eoruiri prse*-
ejus promulgata-sunl incpngrue alque irralionabir sidio tliviria-me prsevencril digriatib. Yerumiaiijen in
.literomnia irriia et invalidaesse slatuenles, slaTiiinuis. •"- hoc omnipoientiae suse_cuiiclbrum:pr.Tscius-cbiiditor
- Unde per liujus noslrae aposlolicse prxceptionis' et rcdcmptor Doniinus noster Jesus Chfistusderiiori-
-
paginam, denuo ipsum venerabile monasle.rium beatii strat* indicia, quod ea qu;e apud eos ipsos despecta
Jliiari cunromnibus ei, periinentibus sub jutisdi-?/D ] sunt, nobis adspem profeclus, pbleniiae sute graiia
clibne Ravennatis Ecclesise, atque rever.endse.fra- illiislrante, perducii.rquod iii nie nimirum cernitur
l6rnitatis luae successofumque tuoruiu, perpetuis5 evenisse. ldcirco ingenti giiiuliitibnis lseti(ia..re-'
aique perennibus temporibus statuimus .perniaiien-: fecfris, Jaudem Dbmini Joqiiilur; -os;meiim,. cor e't
diun-: et.ut tuse... successoribusque tuis piactierit,, liiiguabeiiedicil sanciuni nonien ejus, maghae pieta-
p^renniter ipse venerabilis locus disponatur; Siar: tis clerijentise congfueuter confero vota.
tuenies apostolica censura. sub anailiemaiis interr : Tgiiur cum pcr evoluia annorum -spatia, diversa
diclion.e, el divini judicis obtestalione, nulli cuilibet.t. sanctonim Chrisli hiarlyrum-atque confessorum ejuj,
personae parvse yel magrisequoquo modo Jicere idem» fbfas muros hujus Romaiiseurbis sita antiquitus CCD^
venerabile monasterium a jurisdictioue sancise Ra-- * tneteiia' neglecla satis manereflt diruta; coritigit
vehnalis Ecclesiae, atque luae fraiernse reverentiaej pbstirioduiri-ab inipiaLorigobafdorumgentium.ini-
suceessorumque tuorum auferre :.sed eisi xiuodli-r r pugriatione fundilusesse-demolita.Qui eiiam et ali-
bet moiiimeti"de eodem mbriasterio conirariam Ec-- qtianta ipsoruin'- eflbdientc.s- niariy/ririi sepulcra, et
clesiae. yeslrai Ravennati repertum fuerit, vacuumi impia dcvast-.irites, ;quorumdam'sanctorum"depraer
€l inan.e esse dciernimu?. Dqluni Konis Februariis, , dali, aufercntes sccum.deportaverimt-corpora. El ci
.4191 S. BAULl PAPiE I 1192
eo teinpore omnino. desidiose atque-jjegligenter eis A . venerabilia loca cum universis possessionibus elomni--
debjtus veneraiionis exhibebatur honor.—JNamet btis. eis geiieraliter et in integro pertinenlibus. -.
(quod: 4iei nefas est) eliara-et diversa animalia.iri ; Hsec nempe omnia loca , possessioiies vel-prêdia
aliquanlis |eisd.em.saiicibrum coqmeteriis adilum iia>: utbana vel ftistica, cum universis generaliteret in in--
heiilia l illiceienlm eorumexistebanl septa aniiria- legro eis perlinenlibus, ubi et quocunque loco et ci-
lium, in quibus fetoris egerebanl squalorem. yitate coiisislunt, et a nobis jam praefalo nostro mo-
Unde. conspeeta" eoriiiridem' sanctorum locoruin nasterio concessa surit,, ye! in posterum fuerint IaT-
desidiosa"JiicUfia,et ex hoc vaJdeiiJgeiuiscens, a_i- gienda, per prsecepta pontlficalia el caeteras monitio-
que pluriftia doloris altritus, mcesiiiia, aptum pfo- nes ibidem sint.vel fuerint.confirmata , prsesidente
spexit," Deo annuerite,, eosdem sanctbs martyres et sacerdolali coneilio , statuenies sanciinus apostolica
corifessores Chrisii,-e't virgines-ex iisdein diruiis,. ceusura.j.et sub divini judicii obtestatione a.-nostris
ûferre l.ocis. Quos el cum liymriis el canticis; spirir . successoribus ponlificibus servanda decernimus.; ut-
talibus I.n hanc Romanam introduximus urbem, et in eodem venerabili jnonaslerio perenniter perma-
in ecclesiam, quam noviter a fujidamenlis in eoruni neant, atque in ejus usu j)ro quotidiana sacrificii
iionorem consiruxi (inira Tnoanlascilieet in domo oljlatione,; iri luminarium concinnaiione,,alque sus-
qriae mjhi parentali successione qbvqnit,.Jn qua me B tentatione illic-exisientium monacbor-umsempiterno
natuiri corisiat aique nutrilum) eorum . sa.rictissuna jure proficiani. =. :.--. .-'-.' . .
collocahs cpndidii.corpora. Ubi congregationenicon.- . Unde et sub terribili ettremenda futura cavemus-
siifui monacliorurii. speciali censura in Jionorem et dieadvenlus rriagiij Domirii\nostri Jesu -Christi, in
iri rioriiine.Jjealorum Stephani papaj el niarlyris, at; quajudicalurus:est vivos et mqrtuos el saeculumper*
que.Silvestri papse el confessofis Clirisli.. In quo ignem , eliam et maximis sub anathematis inierdi-
yerieranda eorum quiescunt corpora,. monasterium ciionibus Domini noslrUcsu-Ghrisli, et B.-Petri=
virorum monachorum esse cens.ui, scilicel ad mor principis aposlolorum*auctorilate decernimus, riulli
dulatjonis-exercendam psalmqdiam,- in perpetuum ûoque modo nostroruin suceessorum pomificum li-
esse decreyi,,constiiueris sedulas ibidem DoniinoDeo -cere, vel alie.ui magnse pai*vaequepersonae, cuj'uscuii-
redemplori nostro referri laudes,et-aeternam.eorumque-sil lionoris prsedita digiiilale, qualibet exquisi-
deiri sanciorum illic quiescentiuni veneralionis mq- Tiqre ingenii arie dissolvere hiec quae a nobis pro*
irioriam ad glpriam divinae polenliae celebrari, atque intuitu- ad laudem Redcniploris nostrT et lionoreiii
pro djlalione aique siabiiitale relpublicic,-nec nori et sanclorum ejus eonstitulasunt. Nec.penitus ex iisdem
salute omnium Ude.liumChrislianorum, el ob meo- .„ locis yelpossessionibus atque .rebus et facultaiibus;
rnm veniam delictorum qiiolidiaiias fundi..preces,et Tamiliis- elianuet peculiis, velquidquid- ad idetri
debilum et condecentem eisdem omnibus Dei sanctfs: "vener&bile.monasierium-perlinere dignoscilur, au-
exhiberi lioriorem,. ... - ,. ferre; neque quoquq modo alienare ; polius auiem:
_ Qubniaih duhi ipsi martyres.-Chrisli, conleir/pfe omuia , ut proelatum est, in eodem sancto loco pe-
humanse .glorise.bTandimenlis,atque diversa fbrmen- -reriniter in integro permaneant. Sed nec abbas , qui
torum supplicia perpessi,-pro Chrisli sunt iiomine pro lempore curam ipsius monaslerii gesserit, quo-
capiie.Truricati, et ,amici Dei- efiecti : qriinino con- ' -quomodopracsumaiquemlibelloeupiquiinusuexistit
gruit ut sicut -eorum animse in cceleslibus regnis cyin monastcrii cuiquamTocareautvenundare, nec quid-
. angelis triurnpliant, ita et iri t.erris quoqueeorumsa- * quam e\ rebus-ei pertinentibus usurpare ac fraudare.
cratissima cqrpora-TueidissirriisJiabJ.iaculis collocata Statueriies interea et hoc.*decernimus , ul.cuncta
optime ab omnibus, yenereniur,Chrisiianis,: dum ni- congregalio monachorum in eodem sancto consistenr
rqirum impensius, pro suis, culloribus divinam nqn lium, monasterio in die Domino Deo nostro-referant
resistuntJmplqrare qmriip.oteniiam. Ipsoruin.quippe Iaudes, et debi.tum illic-quiescenlibus marlyribus at-
me sanclorum conferq. prsesidiis,.confidens eorum-* que confessoribus -Christi persolvant honorem : sed:
rne suffiagijs a peccatcrum.qua premor.esui mole... ...U.eliam ei., qui vifes subvenit [sulijecii], aniplissimas
,. Et ecce, propitiariXeDomino ,.idem a nobis ip eq- omnium' Redenipiori noslfo-sfudearit referre laudes ;
fum iiqnorepi fundatujn monasterium;diversis pfae-,- * scriplum esl~:-Et adjkiam super bmneni-
quoniam
'
diis,_al.que.irlebus.et.possessionibus,urbaiiisvelrusli- laudenfiuant\Psalm. LXX)..Nam et lioc proniulgantes
• cis, et cunctis necessariis.ulensHibus oplime diiantes, sariciimis , ei peromnipolentis Bei nostri viriutem,"
omnia quss ad cqiicinnatioiiem luminariura, ets.edu- ûb terribili auaihematis.obligaiione ,. omnes obte-
lara .sacrificioruni. oblationem /, velea quae ad, usus ^tantes deceriiimus , nullum unquam prassumere
illic cpnsistentium monachorum sufficiunt, GOU- quamlibet con.trarieialemaut-malitiam in eodem no-
cessimus, id est massas, fundqs, casales, coloqia"s,.yi- strp monaslerio, vel pef tihentlbus ei causis inferre;
.neas etiani alque.hprtos,, etcliveta, seudomoset i seil magis-pro Dei timoi'e et-maxitno sanctorum ej'us*
IiospiLia,sa!inas,etaquiipqlas, vel piscarias, et reli- hohore cuncti; juvamina e-t.auxilii opem ipsi vel per- ,
qua possessipmim praedia in diversis locis et-ciyita- tinentibus ei causis atque ufiliiafbus ingerant, ut
tibus sita,,.simulqueet.servorum .famulanilum-secum parlicipes ct Tpsi hujus- boni efficiantur operis", ej
peculia. Addenies,etiam,.el sub jureet ditione ipsius:; mercedis priemia hujuscemodi benoficio'' ab omnipo-'
jios.tri.motrasierii confirmantes ali.qua-monsisteria.et. _-leiiti De.oconsequantur. - • • /\ *
1195 . . .;- EPISTOL/E." - -1134
..H.-ricvero qmriia a riobis adJaudem Itedeiiipioris A Romanae Ecclesisafiuic ' ' ' -'" ' cbrisiitutqa nbbis facto sub-
'" '
nosiri promulgala, el ab qniverso'sacefdotali cpncl- serips.ii, ,- ;; --'"'.• '.
lio cbnfirmata, et maximis obligaliohibus corrobbrata ;^ .Joariries.liuniilis epi.seopiissanctaj Ecclesise-IXepe-
Deo vivo ei,- vero deeernimus pp.renniier ponsef- ..Sinse.Tiuic constiiulo a riobis faclo iiileffuietsubscri-
''
vahda. Si quis aulem ex noslris suecessorihus ponlifi- -psi. '-.;-• ." ;-"' ..' .; -
cibus, aulex quocunque homiue (sic) "poCehievelinfe- Joaimcs humiljs episfcopiis.EcclesiaeTibuftirikhuic
riore, jnagria seilicet parvaque persoira,' cujiiscuuque constiiulo"_anobis faclb interfui et subscripsL
sit horioris prseditus el dignilalis , praesuriipserit. Gratianiis humilis episcopus Velilren.sis Ecelesiae.,
qudcuuque argumenld vel exqii.isi(a,-ficcasione haee huic cbustiiutoa, noliis factb imerfui ct Subscripsi.
quae a.nobis ad cultum Bei statuta suiit deslfuere Peiriis humilis episcopus Ecclesiie Labicahensis
aul dissolvere*,vel quoquq inodo teinerare, aut eiiarri iiuic.cbnsliiuto a nobis factoJiiterfuiet subscriqsi.,
frarigere, et-(quod. non optamus); quemlibet. locuin. -Taryus humilis;'episcopus saiuiEe Eeclesiaeia-Tri-
aut possessionem j vel quidquid praedictq venerabili bus"Tabefnis huic consiituioa nobis facto iulerfui et
njoriasterioperiinefe dignosciiur^rauferre atit alie; :'"_ suhscripsi. • ._ . .
nare ex eodein sancto loco-cbnatus fuerii, - sciat
"'""•"" • " se Is Boniracius liumilis episcopus Ecclesise.-TifernaB,
Dbmini noslri lesifCbristi, atque'"beaii Petri princi- .'" eic.,aJsapro. -.."-.- ;- , ; -
pis apostolorum auclbriiate , insolubili ariaihematis i Doumus. huiiiilis episcopus EcclesisejMaiuranensis
vlnculo aodafum esse, el a fegnq Dei aiienatum, fMarturanensis], ctc, ut siipra. . -„ . .: ;. -*-.
contrarioS. silii sentiens onmes eqsdem saiietos mar* Epipliaiiiiis.peccator episcbpus.Ecclesise Perusiriie,
tyres, et confessbres, ~etvirgines CIirisTi, et cum ip- e[e_., u.lsupra. -/ '//-/ -'., '.'. -,
sis anietribunalDei omnipoteniis in tremejida exa-• Constaniinus bumilis episeopus: sanclae Ecclesiae
'
Tniiiis die judicii debeatcum eisdem sanciis faeere->- Anagiiiriae,etc'.,, ut suprq. '— *
rationes. -_ . "-;' . . - Anastasius "irumilisepisco.pus sanctie Ecclesiae "Se-.
Ipsum enliri judieem petp"q,uiest fetfibulqr.omi-.« . nqgaliensis,, elc.,-t(.( supra. \
niuui; prb cujusJaude hsee.noscbnstifuissedigriosci- Leo huiiiilis episcqpus sahcfae Ecclesiae Salerrii-;
: ul * ' '
iriur, ut irain suae polentise, oriuiibus hujus riosiri "~ tatiae, ete., supra.
apostoli.ciconsliiuti trarisgfessoribus ihterat, et insa-. • . P«trus bumilis episeopus sanclae Ecclesise Ceren-
nabili ullionislvulhere percutiat cunctos; qui praedi-. sis,.ete.j utsupra. . ..,'.'.
ctum.nostrum moiiasieriunflsedere, yel conirariam,r : Leo humilis episciipus-sanciae '
Ecclesiae Albapen-
" ;,' -.""-. ." • •'•" ='-";•
ijhehtemJn causis pertineritibus ei exliibere-ientave- ..Q-sis, ( eia,ufsupfa.}
rint, vel quidquam ex orimibus ei perfinenlibiis abs- • Gregoiius liuriiiliVepiscopus Ecclesise " Prsenestinae,
"
tollere [abstrahere] praesumpseiint: ut sli-vita eorum, "eic-.,«fsapi;o. .',_•• '•",;," ,;' ":"' ' "
laboribsaet pessima,.nimisque lugubris, aiijiie Ian- Jbrdauus' hutnilis episcopus' sanciseEccle.sise.5e-
'
guenies deflciaiit,'et-suofuin-minimeTjohsequarilur,- iiensis/elc.jMfsHjcirfl. , •".;,".
- -
. Adam hurhilis episcopus sauctae Ecelesiae-Hortanae,
tiisi resipu&int, veniam deliciorurii,'-seiiteniiarii su-.
meftles Ananiss et fsapphirae ,' qui mendheiiiioxa in- ete., ul supra: . . ^ ... . -: "~':'
isepii [F., infeciij anie pedes apDStqloruhi exspira- yiloduTplius hunjilis episcppus sancTajEcelesise CeJ- .
vcrunt. Coniirigafqiie eis siciil Daflian et Abifon, 'l.ehsIs.tCblpiensisi iie/.^Vercelleiisis], elc.-,' ut stiprdi
.quns,.apefierisierra o"ssuum, yivbs degluijvit."Eteum , Gregbrius' liumilis.episcopus sanctae EcCleslae.Sii-,.
' .
diabolo ejusqtie alrocissimis ei deterrimis pompJs, vae Carididae,cic,- ut supra/ / ,
alque-cum Juda traditore tJoritini nostri Salvatoris. '.Surialbus hiimilis ejjiseopus saiielse Ecclesiae Atrie--
"iesu Chrisji.; et omriibus' i.mpiis 5eputafi in tartareo ( -firiiB, eic., ui supra; etaliicSJteri qui capere^pbssu-
ftiiis : ita ibi. - - ';
igne,ê(" inexsdriguibili inceiidio , et.in voragiue. ,-'".,.'_
chaos demersi cfementuf iiiaelernumV- -,. . " Subscfiptioriescardinglium. . -. _. .-
Porro qui inventi foerinl-rnoriasterium-nostrum de- *
' .' Gregnfius arcliipresbyter;_sa.crse,RqmanseEcclesiae
leridere, tjiiod.adiaudera Del et.liqnof.em--sa.nctor'um.' ' iifuli - ,-
sahcliejjalbiiise.; ."-,''.- '-." '"_."
ej"us" c onstitu.imus, et: oriihia 1
qrise iri.Tioc aposlojico ."" Philippus liumilis
conlinenlur constituimus,.arinexa cuslodientes, intbr presbytef.sacrae RbrhanaeEccle-'
;. sisbtitrili sancti Marci. ."' '-'" ' '; " -"-
gra mentis sincferitale. observayerinf, a dextris Dei -__/
Inveriiahlur in ioco.Iucisconstituti, etomiies san.ctos". \, \ Gregorius sa.cfai-lloinaiiiie-Ecciesiae liumilis presriv-
'' ter iituli'sanetse Anasmsiae' "-" * *l. "' ;
.beijnartyfes,.confessores ef-virgines-Chrisî, qui In1
ebdem vehei-abiliTnonasterio quiesc.unt-, firmos ha- 'TJieopliilus sacrae RbmanaTEcclesiae"iihmilispres.-
"'"
; byler iituli saiictse Sabinai.' ..'" ', '.' ~, ".':..
beantprojectoresi eor"umque-s.uffipiagiis.;el inprffisenii ;_-Eustb'chIus:huihilis
yjta adjuveiiluf, et in futura beatiiudiiie .coelestis re^ clesiae lifuli.;.... , . presbyier "sacricBoriianaeJEc;
... , . , ',.- :_
gni^gauderecum angelis JO.eietqinnibri.s saiictis, et. Siephahushumilis pfesqyter. sacrse Roriiaiiae Ee-.
eleciis pefTijfiiiila-consequaiiXiirsaccula.. -? ; ; - ,
" -clesiifiiituli-«arictaeCaeciliae. '-'"''_'.' /r _
-'-*. Subsdipiiones~epkcopofum'. -> i- •
. Corisiahiinris 'iiii.iriiiis.piesbyrer saerae. Romarife
Paulus -episcoptis :saiiclaj ca'tbbiieifiret apbsjoliCte" EcclesiffltituiisahctofufriqualuorCoibnalorum. '
EATROL. LXXXIX; •-.... /. - 38.
.H'J5 S. PAULI PAPJE l .EPISTOLJE. 1193
"Marinus huniilis presbyter sacrse Romanae Eccle-;A . Andreas presbyier-sacrsciTlomanse Ecclesiae iiiuli
siaj iimli sancli Laurentii qui vocatur Dariiasi. > sahctse Mariaein Call.isto. . "V •
Subjscripliotrium episcoporumqui residui ergnl, sed .Saxolus pi'esbyter sacrae Rqmanae-Ecclesiip tituli
},./tefeclti Charim.absquesubscripiiqrieprmterieranU . s;mcti Cyriaci. " '- . , _'_- .. " .
Suliilnius episcopus ffanensis Ecclesiae. . Heriiiqgeues.jiresbyier saci:e UomanseEcclesiaeli-
Leoniius episeqpus Amiterninse Ecclesiae. luli sanclse Priscic. _'. . —
Siephanus episcopus Fereniinaiis Ecclesise. . Petrus humilis archidiaconus sanctic sedis aposto-
Subscriptio reliquprum cardinatium. ... licae. . : ."_• "'*,'. - ' .
Theopempius presbyter sacrse Romanse Ecclesiae -.Daium quartq Nonas Jtinii, jmperante domino
liiuli .saucli Eusebii. - . ' /
.Conslnnlino:Augusto, a Deb coronaio magUoimperar .
Leontius presbyter sacrse RonianauEcclesiae lituli Jpre, anno
quadragesimo priino ; ex quo cura. patrc-
saiictse Susannso. .'.'-' iiignare coepil,: et post cbiisulalunTcjus anno vige-
Eusebius presbytef sacrse Romarise Ecclesiae -
' " ' liluli simo primo, indict-onedeciina quaVta, -.
Laurentii in Luciria.. . Pbrro in cadem membranaPauli papm verbis.hmc .'
Iienedicius presbyter sacrae Romanse EcclesiaeTi- _ addila reperiunlur. -
tuli S. Marcelli. ""'"',"' B Mense Julii die decima nona mtroduximus in hoe
Clemens presbyler sacrse Romanae Ecclesiaeiiluli (ifaculuiri corpus benliSilvesiri episcopi etcoiifesso- .
sanciae Ariaslasise.- ris Cliristi. Mense Aiigusli, die septima decinia infrb.
Ciirisiophofiis. presbyier sacrae
' Rbmanae Ecclesiaa duxiuius cofpus beali .Slephani mariyris alque.pou-
Tiltiii sancli Vitalis. ' . ' lificis,Tempore Consiaiiiini et Leoiiis Augustorum,
Donaius presbyter saciae Rqmanse Ecciesiseiiluli et Pippini excelleiiiissiini iegisJYancorum eldefeh-
'
Tancii Sixti. .''. sbris Roniaiii, indiciioii.equ-irta dccinia.
EPISTOLA. PMJLI PAPiE I,

Qunmricc CtirdHnus tiec.. Lqbbedhus codices dederanl.
JWiikins, Concil. Mag. Brit. tom. I.J .--'.'•.
iB ECGUEItTUM Ei()n\CI!X-ESIARCIIIEPISCOPIJM, ETEAD-C Cncliawalila et-Donacmuihe dicuniur. Quse videlicei,

EEhTUHBEGI.S AXGLORUM Fl^ltJM,• . . rqonasteria per. vim ab eb lua,- absinlii excellentia
db eodem
" regis filio Eofthredo abbati mo- , et cuidam Patricio, fralri ejus, Moll nomiue.tribuii.
"''llt_.abtaia nasteria restiluat. ._/'_ De qua.re niniis trisles effecti sumus, excelleniis-
DilectiSiimo fratfi Ecgberto archiepiscqpo,sed et siniefili, quoniani exira praecepium Dej.hoe omnino
Eadberchio ex.celleritissimo filip" regi.Parilus papa • egisti. EHiquet profecibquod'ad excidiura - animaj
salutcnt' . - ' tuae
peninet, dum eadem moiiaslerja ab.eo-qu.i <in-
Arblter rerum el opifex; qui, solo^verbo cuncta .offjclb divini-cultuspbrseveral abstulisii, et qui iii
' ex nihllo fingens, humanain (de) liino .creavit natu-
Iiujusiriuridi- curis desudat-concedere .s.luduisti. Ne-
ram, trinus et urius Dominus Deus nosier, cui ma- que eriim fas esi, exc.ellentlssirriefiii, ui..huiiianiTa-
cUinae poli ac tellurismateriaperenni lege famulan- voris magis irituifuiri quam Dei lirnorern prae oculis
tur, ad hoc prud.entissimam «obilitaiem veslrarii.do- liiis.adhibeas; Debuerat' enim. excelleiitissima pru-
iriinicae: piebis suae.curain instituit eSsequi,,Ttit ea dentia iua desuisprqpriis qpibus,.locis,-alq,ueani()e-
/qnaa ad ejus divinae niajestatis culium respiciunt sq- his eiderh yeneraliilibus praerOgaliyasubsidiiadmi-
lerii cura inhianter perficere siudeatis, quatenus -iiicula impertiri. Quoniarn scrrptum.esl: Hpnora Do-
vcstfae industriae~praesidio .proiegaiur eqrum sa-; I) minum de fuapropria subslanlia (Prov. iri," 9). Qiia-
lus, qui hujus mundi latebrosis insidiis (non) ca- ,'propter lioflamur solerliam yesiram", .et.pef apqsto -
rent. Etenim,. nobis dileciissime, multorum rela- iicain.sedern admonemiis,. ut sibi :vere' obedieiites,
tibne affalim comperinius . efflcaci soleriia vos pol- prouldebetis, ob ambrem prbiecioris veslri^ prselato
iere. Et quia altentius de illa Jlorigera vita,. ijuse ^Foriliredo abbati ipsa iria-irioiiasieria •jesiiluatis^
iiullo terminofum succidituf Tirie, nienie devola cor quatenus, juxla" quod aprsefaia' abbatjssa' Illi cbn-_
*
gitare ahhelalis, ideo libenlissime ea, .quae._ad've- cessa sunt, sine -qualijbei ambiguitate aiit; infesta
strse animse fespiciunl salutem, per nostram.aposio-, ' molestia perfrui mereatur, el secunduni prseditara
'iicam adinoiiitionem, dilectionem, :'aique excellen- et insilam vobis.solerliam curicfa.yenerabilia ioca'
liam^vestram poslulare aplum prospeximus.,, Iiaque pro inluitu fbvere et iii omnibus prbtegefe maturaie.
venierisad limina proiectorum vestrbrum beaiorum • Aique/quodab cisabiatum- est mqdis omnibus eis-
'
principum apostolorum, Petri ac-Pauli, pfaesens Fqr- dem sanciis festituendum veslrae adliaereat cura3,
ihredus religiosusTibbas fetulil nobjs, inquiens quod .ut ex hoc prava Vitiqrum ustirpatione - ampuiata,
• iria monastefia illi concessa fuisseni aquadamab- . TiulliJaicorum,- vel aliae cuilibet. personae, denuo li--
batissa, Id est, m()n9S.feriaûae.Stanihgagrave^seu centia.admitfatur pioramperiineiil.ia-Ipeoruai inyri-
1197 ' _NOTfTIA
UISTORIGA/JN/-S.AMMOSIUAf CARD.UCENSEH/ ,1198,
detidj, sed magis "vestrostudib ea quse-respiciiint ad A "munerationi8"adiniriiculum,-et>conlra bostis ieibeis
religibsilatis propqsilum impensius propagentuf. Ex vefsutiam prsevalebis.et ajiernam procul.diibio-eOn-.
hoc enini,-exceHeuTissimefili, divitiurii assuines -fe- -sequi promereberis.vitam/;" "••
ANNO"pOMIJri DCGLXX. .
'"'
'." "', A?BAS;;; '"'.'',
Hujus nOHlLIARIUM inahuscripium-inier alips cbdice.s ;Biblioihec(B Buranae Berriardus Pezius,, tom.
liT.Ariecdplorum, p. iii, iriemoral his yerbis : ^ t-Alani.qbbatis S. Marim Jlbniiliarium:- In cod,..
. irieriibT. iii 4°;ihs., sseculi :viiiveljjt.bpus iiiduaspartes. iributtim esi. Priof "coiitinei'hpmilias Patriim-
ab Adveniu.Dominijrisque ad Paseha.; pbsteriof Teliquas usque ad anhi-ecclesiastiei -finem".Hocvidetur
esse Sermpnarium quodiifDescripiiohe pecunimetiibfprum a Kisgla fegina ecclesimCochaloiiensioblatbrum
recenselmv Ctcterum hocidem opiis in;aeque aritiquq codiee ih folio asservaiur in JJiblioJheca Togernseensi,
ubi auclor-_'A/cj!!Syocatur. SEx hoc TegUrini agenles jntegrairi' praefaiibnein exseripsiiiius, quse sic incipit:
Domini el SalvalorisnostriJesu Chrisli g~ratia'rutilarite,'bpacilaiis. leriebrisab agro legisrepulsis, atquehwr-
iiferum vtrus- (ita cod^) legis•litteraiexcluso,- (juqsi.tjuidam Evangeliciaralbres exslilerunlaposibli, etc. Fihis
praefationis hi.c esl: llmc enim eidlia qujLvinffalenenlurjxei-sequunturj ego Alanis-.ultimus omnium servorum
Dei, nomiiie,,-hon opere,. vgcqlus abbq. iii^mnobio J_.aricim\Ma_fis-.Dbmini
~ intemeralai
" Yir.gihis.bealmMarim,.
' ''
in ~
qbmuilbrum equideniTitililatetri lioc cbrpbfe aggregdrecurdvi. \ . \ /
'--.,.., .', -ANNbDOipNi: 'BCOESLXi'" '"

." '"..'';*'''
V * -/'
V;---'' ;'_ cADURCEpis EjpiscoPtJs;.,; '""'. "./•"
f^/r ;ÔOTl$/HBTQRIGA."'•'•v';:;/%
mxrBoll. Aclisb.coritinualis a DD.yqS."YJ?NDEMOE
"I l.ilemprid Sancti in faslts.sacriseiejus cultiisi/ -B* Omnes/ilaque-lii hSgiqlbgi eo modo loquitnturt qua$i;
i. Usuardus,. variaque;. Adohis apograplia sancli- Cadiifcenses'infiilifi saficlo Anibrosio adscri.bendaa-
-Ainbrosii menioriamjiac.die recoluii.t; sed inlerse hon.ess/eht.: veftimlamen id silentium sancti.nbstri
non conveniuiii-"circa varia adjuncta, quaeJibdier- episcbpalui "pfaejudicareinqn •debetj quippe/ qui^/diT
narri annuntLatiopem circumstanl.^Nam in. Adonianis serte asserilur ,'in "ejus Vila ififra ederida; quae
..apographis,-a Domiho Georgio extra.lextum .ASbiils- quamyjs'cbaeva -noh: "videaituf,ejus lameii est.ahii-
pufi ajlatis, sub diexviKalendas Nqveriibris",habe-"., .guitatis,- ut Tideni suam. probafe vaieai cifcii praeci-/
tur (a): «Apud JSitriricahr civiiatem, nalalis sancii pujiffl;adjririctuiftyitae, Sed praalerea non.oriiriiiio
Ainbrosii presbyieri etcbnressbfis :' J Fuldense quo/. certa est jjsuardiha Jeetio, qiiam nohis exhibet Sql-
queanoriymJMaftyrologium, qupd'testeJaudatbGepr- Ierius' :* namejusdem 'Usuardi";J>IaftyroIbgium-siri-
gio (b) saeci^xcqnscriptuni lult, .sihctunrahnuntiat c"erurii,'qUbdiaiiquarh^ ipsius aiictpris duiographuni
hjs-verbis-(c) : c Natalls,sancti Ambrosii presbylfri edidil Pa.risiis-arinb 1718 tririnachus ordiriis sancf/
el cotifessoris-»-; insuper-el Cs.uardus,'qualem edidijt Benedicti Sainmaufinensis, D. B.buillard, alip mbdp
S.ollefius nbsier, riabet :--eln..ierritofio Bituficerisi, legit, scilicet :..t In .pago ISi.turicehsisancli' Ambrb-;
..sancti Am.brpsiicorifessqfis;'». qiiia autem.alibcha-. ; ".sii Caturcerisis episcopi."> HancJectionem veramquU
raclere.adScfibiiur in LUsuafdqMolani :"episcqpiCji- Gidejn.pfbnuntiatSoliefius,-« sed 'aitera/rri/ ait; qiiaj;
tUrcensisj ideb/tanquani /additamehtum.liabet/Mola"- - nostra:esi,;vefe Usuafdinarri existimb. »/Noii »acat
. nus ipse, etj qui .illum/sequiluf, Sollerius. noslef.; ribbis in "mefjta al_terius..leclibnis"operosius jriijui-.
. (a")4Iariyrol.,-Adonis.Romae 1715, p.\§31. -: \/c) i&id.,-i).67i._- [/''-:',./}/ 7;"//'.';
(b) Ihid.vPracf., xv.."""-_-"'.' .'. .', -'.".
im .-. s. AMBROSIUS CADURCENSIS:EPISCPI.»U.S. - •. -mo
rere ;.piifitertim cum.SpseJaudaius Benedicliniis J'a- A prajbef. cceiiobium eiim. adjmieta-.eeclesia sub ejiis
; .leaiur aunuriliatiqiiem sancii Anibrosiiin litura posi- ' inyocatiorie fiiiid.alum auipbtius jiisiaiiratura a Gau-
fainesse.Alitindc, uljiarii praedixiriius,jjlqHeeiiuclea- irido^ Nbbili dieto, -viceeqmile Bifuricensi; Exstat
tius iufra njbiistrabiiniis, nobis coiisiat sanetum -charta hujus rei inier Insinimenia^cclesiae-Biiuri-
hosirurii-Cadiircfinseifi calhed.ram occripasse. Jnre , cerisis iii Gallia Chrisliap'a(.a) : aique ex jlla elarescit
igiiur merilo itomainim Mariyrolo_giiim,;a-Bafoiiio v diclum Gaurfidum ecclesiara saiicii. Pelri el sancti
concinnaluin.-hpilie anuuntiai ; « In lerritorioBiiii- Amhrosii iton taiirfundasse, quarii eidem reddidisse
ricensi sancli Ambrosii episcopi Ctiurcensis.-»'Pa- qpod aniiseral:. ita enim loquitur : < Arini sunt
risiense qunque Mariyrologiiim jnssir-Card; .'de transacii. ab* instiiiitiune inearnalionis Dominicoa
Noailles, el Aulisiodorene jussu .Caroli'. de'*Ga'ylus tiisqueqiib haiC cliaria acia fuil, milje duodeeim.
editum,_episcopalum Cadureensem sanclp Ambrosio Wcirco Deo omiiipoteuii/graiias referb ego Gaufri-
adscribit, dicens : t Apud Biiuriges, deposiiio san.cii .-.dus; vicecniiies Riiuricae civilaiis, qui rne prosplcere
Anihrosii, episcopi Cadurcensis: J Ita ergo Adoniana et videre facil salutem aiiimaemeaeei liono.iem eor-
. apographa, [qtias Sanctum simpliciler presbyterum poris-mei, dnm lociuti sancti Pelri ei sancli Ambrp-
-appellanf,"interpretari Oporiei, ul salva laiiien. ma- sii, qui.iiTillius ecclesia requiescit,--1h lionore et sia- -
neat ejris episcopalis digiiilas : .riiri proinde. iiiler- B bilitaie feducere -vblui; ad ipsum eiiimlbcum beati
: .Peiri ,
p.olalorujii ignoraiitiae liuric iifuli errorem "assigne- apbslolorurti principis, ex bona . voluntate
mus;-d.ieere neccsse fueril, ideo- vocari simpliciter REDDO ego Gaufridus et uxor mea Eldebiirgis et filii
presbyteriin/quiii, deposiia episcopali digniiate, ad Gatifredus, elMadaiberfus, et fralres meae uxbris
iiiferiorem.htinc brdinem se sponte sua redegit. . Odo el Ebbo, pro remedio animae.patris roe» uxbris
; 2.'Quijj de Mariyrologiis.bacterius dixiriius, abnnde Radplfij et pro ieii)edip.tinimariim nostrarum ".om"-
deiiionsiraht sanelf AmbiosiPcultnrii, licet nbij.valde niumque,-4ja.reniiim -nostrorumj, anjjuenle rcge-Ro-
exlensuni, Jirmissimis tanieii niti -fiindamenlis. beflo, episeb/po .autem' Dacberto' fniiiaiiie ,/icrr,is
-
Ejus memoriam colit Ecclesia Cadurcensis ritu, ut quae a_dipsum Ipcnm pertinenl, videlicet has...- DONO
Vulgo dicilurf êmiduplici, juxfa hodiernum Brevia- "ETIAMEX MEi T>R"op.EiETATEduas tiuiidinas', uriarn.
liuni Cadurceuse : olim vero ritu dupiici celebraba- scilicet'in festivilaie isaricliPelri de inense Jnnio, ei
,inr sanclus Ambrosius, utl-habeirius ex. Proprio alteram in natale saiicti Ambrosii et unaiijquamque
Sanclorum -ejusdem dicecesis. ; .ulriusque legendae. per sepienos dieslbtidenjqiie nocteSj.etc. » Videniiir
apographum, benigne; nbbiscum .cotnniuiiicavit R.'0. boria quae Gauffidus reddil ecclesiai ijliobvenisse ex
"Liiyrac, secrciafius- dioec.esis.Cadtjrcinae.: ejusilem ^ '.'.hajrediiale/seu iiote Eldeburgis,"'.siquideiii-illa i;esii>
culiris antiquilatem probal Vita,- Sgncler.ali Cadur- luat ex vpluiilate diciaeuxoris suae fralruinqiie ejus ,
censi.illala, quairi exhibel Gulielmus.deJa Crpi.x iii. .. ef pfq-remeilio.iri prihiis aiiimae/iladulfi patris"ejus :
suoiibro : Series el Acia episcopqnumCadurceiisium. ciiinivero significiJl se aliqtia reddere ex bbria voluri-
Propfer Saricti sepuliurain el mdnasierium aut capi- /late ecclesiaj, aliqua aulem se donare ex sua pioprie-
tiilum.sub cjusinvocalione fuiidaiuui, festum dienr -.-"-' laie, satisdeiijonsirai diclam eoclesiam suis dolalam
agit quoque dicecesisRimricensis , ritu probabili- bphis olini exstiiisse, et. proinde se non lam funda-
ler semiditplici;: nam .Kalebdariuiii iiturgicum /Bitu- . torem. quajti iiistauratorem,.esse..l!iip vel anle obi-
f-icen.'e,'quod coram habeo, est aiini 1851-; et prqin "tjim sancli Ahihrosii jarii tempiuinWIIic ftiisse JJVO- '
propler.cbriciiisuiij dici pominicae cum xvi Ociobris, • bat sepullura Slgini, Biiuriceiisis episcopi, paulb
solum -sancti;. pracscribiiin1 inemofiu. In Bfevjario post niediuni saeculum dctayum tiefun.cii, cujus epi-
Bituricensi jussu Rolandi Haberl,,.rarchiepis,c.opi, iapl.rii;fragmeiiibm eitaiurin Gallia Chrisiiana :.".
' '" '-
ariii.o1625 edito", cujiis-apograpliurii inqiiodairi co- .,
' '" Bicjarel Ecclesia; pastof.jfiiiusque mariius;"
- Abscbnditdurus vfscera"c hara fapis."- .
dice paf.tirn maiiuscriplo; pariim typis excuso, ef
y.ifia-Officia propria dibecesium -Galliafum conli- - 5. <Jbain=iamensancli Ambrosii ecclesiain, furidavit
jjerii;e",.i"n,usujial)enius,fes.tum saneli Ambrosii cele-. _ sive iristauravi.l^Gaufredus, -sacculare carionicorum •
"irtjaui.r rilu" duptici; et. sequens^feciiatur pratio : captfulurii fuit magis, quam regularium mqnaslefiuin.
t Concedey quaesumus, Dbmine, fidelibus luis «aneii Nam- laudala charia permittil uniuscujusque caiio-.
.Ambrosii confessoris tui alque poritificis dign.e celpT- iiici-afbilrio suarn praebendam",.ita ul.illam.veialteri.
brarp sqleninia./ul ea quaeli.deliief exscquunlur, et :cah'onico dare., vel relinquere possit; quae liberias
hic experiaiilur auxilio et aetefnis a"ffeclib'usappre- • lorigissliiiijabesl a rigore vitae*religiosae. Enverba •
liendaht. Per Chrisliim. »,Gauonici tamen regulares Gaufredi :-« Redtjo autem et'Hlis'/(cano-nicls)-quid-
Cohgrega.lipnis.GaliiciinjCj quorum~erai .sanpli Am- qiiid ad alfafe.illitis.saiicli Petri ei ad omnem-illam ,
brosii -eccirisia., -palrniii; sui-.festuni .celebrabaiit Ecclesiainyeiiefii, sive hi auro, she in arge/ub, feu
. die XVJIIOetobri.s, ûl"ad iios scrib.iiR. D. Figier ca- , tefras; s"euluminaria; vel birines.res jquaecuuque ve-
(ibnicus. el secreiarius -archiepiscopalus Biluricensis,,, rierint vei dalaefueriut ;//concedimus illis canbnicis
-
ljtteris xsii. Noyembris .18i'0.;- a quo alias .qubque qriantimi/iiumeruni-illis placuerit addere, vel a coetu
egregias circa sancium Ainbrosium._notitias accepi- Jollere propfiae corigfegalionis,- irilpsorbm" inarieat
iiiiis. Argumentiiin etiani culius-yaiidlssimrim BolJiS jure vel poiesiale, pfiaebendas. qiibquejpsius Joci
" - .
. (a; T.-Il Irisir., coL 49. ", /
1201 N07ITIA HISTORICA JN S.- AMBROSHJM. . 1202
eisdem canoiiieis ea Jege coneedimus, ut riullus.epi- A BibliwiiiecaCrrgiie Bruxellensisi ln hoc aulem cqdi-
scopris, nullus abbas, nullus ftqmoJljasuiiquaiiiyen- ye,.quia receniior est.Labbeano, stintA-aria addita-
dere, aul.dare aut tollere praesumat. Sedunusquisque . menia , quqfumaliqua resgestas.illiistranl./atque
canpnicus polestalem habeatpraebeiidaiiisuam alteri cum iis quam inaximecbnveniuiil jquare/baec subji-
caiionicoJare vei felinquefe pef consilium aliorum . ciemiis Labbeano eJternplari in.ter Arinptaia, aut.tex-
can.oriicorurii,qui.inebdemloeo reipsa deservi.unt..... tui in.ahi"madversionibus subjiciemus : brevi.ores -v.e-
Facla est hsec largitio 111Non. Augusti, regnarite Ro> rovariarites., quae i.n una alterave ;_yocuI.aaddita,
berio rege anho.decimo., praesidente in calliedra Bi- omissa, vel fransposila consisluijt; pro rnbre nostfd
luiicensis Eccleslae Bacberto/praesule,*anno oetavo.j ad margineiri (exlus primarii ascribemus , cum no-
!Ia>ta.men notae cbronolpgleae non conveniunt inler -ta RS, qna codicem, regiriae Sueciae iiidicabinius.^
"se" neque ciiin aniio Chfisti 1012. Dagbe.rtus enim . Hisee moriumeniis annuraerari posset Vita sancii.AIr
episcppaiuhi Biiuriceiiseoi adepius esl probabilius logiosi, edilajn Gallia Ghristiaha («) quftinque.Ed-
riovem inlegris annjs.-antequam Robertus, niortup riiundus Marlene ex codice oclingerilorura aniioriim
anho.996"HugODeCapetb patfe suo , fegnum Ffan.-.. , eruit (/)'. t Hujus sancti, aiuot.collectores, alibi ririlla
ciae adicrii.:"proindeqiieannus deciniiisRoberti con-~". habelur menlio; ex hac autem Vila non potuimiisdis.-.
"
curreret polius curn anribi(Mime.oe(OTq,poii!ilicalris_* cei'.e quo leiupore vixerit:. quapropler- ejus Acta Jn-
Dagbeni. "Sed neulrius anni conveniunl cum annoi ' fer iristrumentarejecimus.»JSullus Cadurcis exsliiit
aeraevulgafjs. 10 12, sed potius. cum anrib 1005 aut, Allogios_us:,siinplexest riominis corfuplio pro Arri-
1G0G;. quam c.hronologiamjdbptavit G.uliclm. dela-i- brosio _: ad yerbum epim, si paucula excipias; Actis
Croix iusup libro de Sefieet -Actisepiseoporurh Ca- sancli "Ambrqsii simillima simii utvel obiier in-
durcensiuih (a). Cum-vero-has tr-icas enodare, neques-- spicienti patei. . "\ . , ., -.- .,
- temptts, neque subsidia riut eiiam rei/momentum si-. 5, Acta quae infra edemus auctofem habeni ano-
iiant, sufficiat. hic indicasse; cbarlam Gaufridi.-et";" iiymum qu.emdam, qul .tjuidem nori indicat setatem,
'
proinde insiaurationem ecclesiaesancliAmbrbsii in-.- suam, rilsi, liisce/verbis, quibus narraliofiem .cpn-
ira priniumduodebnium saeculiundecimi coiistitueii- cludit: ii Discipulus vero (saneii Ambi;osii), Agfip-
da esie. Capiiultim sancti AnTbrosii Biturieense de- pinus nomine, secuius est eum libictirique ambula-
cursu lenjppris a siaiu saeculari ad regulare Cahotii-... yit, el docuit omnia qua3 scripta siint.i Paulo aliter
cofuin sancti Angusfini irilitutuintranslatum fuitsub"j -' sehabet texius, reginae. Sueciae : « Discipulus yero
Pelro de Casifa, arcliiepiscopo, anno 115.1 (b), ut.iii- ejus, Agfippinus homine, qui secutus est.-eum ubir
fia pluribusflemonstrabinius. .... '. ..cuiique ambujavit, docuit
npbis ouinia quae scrip.ia
4. Acta sancti Ambrosii quatuor prftiss.imum~mo- sunt de eo,» Ex uiroque.textu;elicere esi, auctprem
nunientis coniinentur.^: quoruin dtib, Jectionessuritt arionyriium hausisse narralionem suairi ex teste ocii-'
ainiqui Breviarii Biiriricerisis et Sarictqralis, Cadur-r- Ialo, -Agripp.irioscilicet, archidiacOno Eeclesiae,Ca-
ceiisis, et iriler sesalis coriveniunt, ut hisforicanjj (lurcensis, sancii - nostrlyalde familiai;i, et solo qui
narralibnem ab invicera.-m.utuatayideaniur. Tertiuini .secretae secessionis ejus cpnscius esset.Est _etaliud
moriumenlurriest li.ymhusrhythmicus, queiii nobis3 quod naiivi quid el coaevi redolet num. 1.0-: scilicet.
exhibel Gulielm. de la- Croix. (c). Niliil iiabel qu.od 1 saiicti Ambrosii-ex; spelunca-egredieriiis .«barbam
.- jilia' scripia jion.feferan.i,: quirr et in narraliorie suai ad pectus J ejus descendisse, t et fuissequasi laicutn,
solum ea cbmjilectilur, qnae Sanctus Cadufcis gessil,, "quia; novacula-iri ipso trienriio1 iion ascenderal in
imlla facla meiilioheilineris Romani aut Turoneiisis, , capul.ejus.»: Hujusmodi iriiago, quai rem Ieyissimam
ijionis vel sepullurae. Bituricis; postquam lgiturTe- ad..oculuni depingit, et cosevis moribus. apiissiriie
iuTerii.rquomodo beatus^ponlifex iri spelunca deteT, T convenit, vix, jneo judicio, occufrerel.scriplofi, qui
cluSi exilla exiverii, pbpulb deprecanle, ut regimerii rerrivel corani. non -speclasset*; yel a lesle qc.u-
Ecclesiaesua; resumerel, .desiuit hymnus brevi ora- lato" non audivisset.. Nani qlim riiorebi fuisse.j iji
lione ad sauclum Ambrqsium: .-• '*.-.___ . , j) ] Ecclesia Occidentali ut clerici. barbam . raderent",
. ,-," ' . , . "", , lesiaiur iri primis sanctus Gregorius VII, lib. yiji,'
Ambrosi,--pieconfessbr,. '
: '' . . Estpnosterintercpssor, * ' *
• Esto_no.steridvdcalus, ; " - '
, epist. 16, ad Orzoccum, juriicern Cglaritanurti^).
/ ./ - Quibusjudex esl iratus. .''./ ,; < Totius Occidentalis Ecdesiae clerus ab Jpsis fidet
ûartiiiii.niqnuuienium est Vita sanetiAmbrosii, sty-- -- ; Christianae primordiis barbam. radendi mqrem te::-
to quidem-fusjori,-limplici lamen conscripta ./Iiaric. a nuit. i Huic- concinit. teslimonium, Raira.mni ,"-Cor-
ediinus jn.fra ex Bibliqfhec.a manuscriptorum Phiilip- beiensTs" nionachi, scriptoris .saeculi; norii, quilib..
pi Lsbbe(dj, Cui tameri editioni addenjus. Iectioness. iy,.cap. 5,«contra Graecprumopposita i (h) dicitGraa-
yari»iiies, maxinie e.x Gpdice Chrislinse/reginae Sue-. cosnon verefiî debafbae-lonsiqneclericos culpare,
•ciae,.quas excerpsitaccuraie, ui,ipse les.tatur no-- - non lantuni Rpmanorura, .yerum^ omiiiumÔcciden;
-gter Joan. Bollandus, quasque fepcriraus in scfiniis s taiium Ecclesiarurii.; i et aptefespqndet: t Est qui-
" ' '
. "-•- - . col.liS: ; •
(a)P.-54.' >-- (/)Ibid.,
(f»)Labb. Bibl.'Mss. ,.t.H, p. 58.- - .. (g) Labb";t. X Cbhc, coI.l&S elseq.
(c)|Ser.episc. Cadurc, - p. 36;-'• , ' "*. .. (hjkp- d'AciierySpicil-.,-t.'I-,p.-102..Eait.Paris.
(d)TII, p."547>.-:'.:- -,-'.- -( '' . . iTJ.5_ } .. - •/ ' --• ;• • • .'.-.. . " ". ,
(e)1.\ Insirum. Eccl. tladurc, colr28:
1205 J S, AMBROSi.USCADURCENSIS EPISCOPUS. mi
derii iste clericoruiii Jrabilus (tonsae aut prbmissae A ctorale Cadurcense adstruit, eum t.teinporePippini,
sed prb cqn- Ffahcorurn "fegis, Cadjufcaeuibis cpiscopum luisse.-ii
•barbae).noji|,uriiforiiiis'.cu"nclis*Ecclesiis,,
sueiudine majoruin varius atque diyersus; rifec hinc Alque in.hoc lempusicoiiseiitiunt catalogi episcopo-
alicjuahdo inler Ecclesias vel Oceidehtales vel_.Ofjen,- /ruiri Gadurcerisitihi. Vertim non aeque liquide coii-
Jia1es contehtionaiaest, s.ed tenberimtsihgulaetjuod siat sahclum Ambrosium cathedram primum occu-
sriis a majofibus suseepere, vel quod" prbviuciacum passe, pbstquam Pippirius, rex" Francorum, aimo
usus--poiius"appr'obavit.->;Parilo lamen infra dicit: 752 salutatusiiiii,/ut insinuet ex/alialo lextu S:ui-"
« Hiinc morem sequentes clerici Romariortim ,/vel ctoralis Guldelmus "deIa Groix,"dieenssahcium v.i
-ciihciarurii fere per Occidentem Eccl.esiaruiri, barbas "xisse post a"riri."7,51,qub Pippinus iri.fegem unctus,
raduiriUUiidedaiiirintelligi, pauculas inipso OcCi- / est nieiise Maflio; muili epim anni/iriiiium a. pa-
dente-ejisiilisse exceplibhes : pfbpierea lenenda nbn schali&blemnitaie ordiebanitir. Verum Is eratGalr
est leclib cahonis quadfagesimi quarli.coricilii Cartha. liae.siafus, u"tnonnulla de vidualisÊcciesiis praevia
glrierisJs iv, aiino'598"celebrali,.qualem'*exhibet Mo- adverlbnda videantur, Certum scilic€t est ex epi-
- iaiius («) J-iClerieusneceoniani iiulriat, riecbarbatri slbla. saiicti "Bonifacii Mbguntini ad Zachariam pa-
iidatr»" qtias'i;prohibilum Africanis clericis fuisset' pam.jinno 742, episi. 51 (c), miserum yalde fuisse
toiiciefe barbam. Elenimoplimae nolaj.codicesexpun-..B Ecclesiae statum.in Gajlia, praecipuesubOaro.io Mar=
. gurit vocem \radai (b); quo"casu Jn rem riostrairi lello :-« Fiahci enim, ait, plusqiiam per terripjis oc-
fabit carion. Qui plura de bac disciplina cognosbere tbgiiitaaniipruni synodum nbn Eecerurit, nec arclii-
ciipit, adeat-Card.fearoninm, Anrial. Eccl. anh. 58, episcopum. habuerunt,'riec Ecelcsise canonica Jufa
§ J57; et seq/' Porro antiquilaiern laudatae Vilaa alicubi fundabant aut renovabarit. Modo auteni.taS-
sancti. Ambrosiic.eriiojem 'facit sileriliuin de altefa xima ex parfe per civitates, episcopales secfes ira-
Biluricas translatione, cum dicaluf siniplicitef aelu diiae sunt laiciscupidis ad possideitduin, vel adulte-
. rcquiescere in Ernoifo vicd; dam cbnstat ex _n.-5, raiis cieficis.scqrtalorlbus et.ptiblieanis:saeculariier
qualis legilur in codice reginae Sueci3e, jain saeculo ad perfruendurii. 1 Ad.hijecigitur inala.ab Ecclesiis
decimo. corpus sancti Bituficas translaturif; cultrihi Galliarum aveftenda; spribit saricius Bohifacius Car-
ibidetn habuisse; quin imo' saeculo praecedeiui iriira lomannum, ducem Francqrum, crii Auslrasia' gu- '
urbem delaias fuisse sacri eofporis/reiiquias propief berrfanda obyeherat, velle cqrigregare-*syiiodum,.Iri
Npf mannbrum furbres, satis prbbabile. est, uti yide- qua.quae jarif «'lbiigotempbre calcata et'- dissipata
liimus inferius. Alquehlnbcbricludefeiicet, codiceia fuerant, cbrrigerehtur et emendareutur.i Atque hoc.
regin* Suecise.receniioris cujusdam mahus esse, ut pfsasiitum uicunque fuit 'conciliiLipiinensis canone
poie qui"*eifca finenvtranslalibiiem-corporis adjun- y secundo (d), quo, epjscbpis el Caflbmanrio consen-
,git.*Labbeanus tejctus.de Brnptro vlcoagens dicit,:. lieritibus, slatiiiurii fuii, ut. quae blim ab Ecclesiis
1 Ubi cbrpus; ej,us requiescit.in pace,/ubi per eum ablata fuerant,Teiinerenturquideni, sedsub c preca-
Dbmirius virtutes multas ostend.ere digriatus est: i/ rio el censu,> ita ui de «'unaqiiaq.uecasaja, ».seu",pfout
cbdex vero regiriaa'Sueciae habef: ubi t eofpus ejus Zacliarias papa epist. LXXini. Bonif.,Joquitur (e), 1 de
•
-fequieyit. poslea jabente Dbmino iranslatiim est - uiioqhoque cpnjugio servbrum, » iieharii.diiodeeim
corpus ejus prope Biturica civiiale, et positus eslin- • singuiis annis reddererilur; etinsuper-, ut mbriente
Ipco qui/vocattir Bissiacus, fegnanle D.N.;J. C.,etc.i- ,. possessore Iaicb, res ipsa Eccjesiae i-eslituereluriOpe; *
ExhlSr pmriibiis salis liquidum _fit, a subaequali ras preliuin fluco de fprebariojaiiqua hicexplicare;
''aribnymo esse conscripfamîlarii in.fraiederiaaaj. , siquidem Jfujusmodipacta, jufe a"n,tiququsilata, sed
jain/diu abolila, yix sui vpstigium reliquerunt; Pre-
_/§'ll,. Sancti Ambrosii episcopatus et res in eo. carium rgcte defliiiunt doctofes ex ipsis verbis juris
"-. , ".''/' - gestce..... _ ... -.. canonici, c. iti,- de Recar. (111,i£): sld quod preci-
6; De oriu, juvenlute, rebusque anle episcopatum bus-petentis utendum concediluf landiu, quandiu is
gestis sanctiAfnbrosii-nihll feferunt ejus biographi; _ qui cbncessil pafiUir. r Est igiturdbnailo tisus sem/-
nam qiiod, inriuit Vita, quae.perpefam sancii Allo-. . per revocabilis. Ex his mariifesium jam fii.quod in .
gioVi ihsCribilur, de qua_ sripra n. i, quasi sanctiis . eoncilio Liptinensi concep;! dicitur « shb precario,»
Amlirosius ante episcbpatum/cohjugatus, ab uxbre cum usque ad mortrim pbssessoris-laicl alieiio usui
'
sua/tentatus fuisset, nulliris est. monienti, chrii in subjiciaiur,-siricte precariuni dici rion posse atque
jibc.solo codice fepeiiatur, aitque islic uncinis ih-.. ad/t precariairi t &ccedere, quae defiriitur :'« Id quod
rllusum', nullbque nexu qum prafccederilibuset cori- ulendum coriceditur usque ad mbrleiri:illius.cui'u's!is
seqiienllbus coliigatum,' adjectitium prorsusvidea- concediluf. > Atque id gerius Lpacli confuudenduin
tiir.Quod vef0 dolenduni. est, nulja vetustai scripia1 non est cum « precariis: > sunt enihi precariae t con-.
prbdunt lempus, quo^SanetiisVixerit; uride necessa-. traclusquo res utenda dafur ad certum lempiis,et
sJo~fluctuaest epbcba/qua episcopatura Cadurcerisem1 si concesisionis lempus sit. diuturnius, ne ibuginqui-"
suscepit, ef qua dieni suum- supremum obiit.' San-- "late illius-niempfia intereat, singulis qui,nquenniis
'
. (a) DeHist'. sacrar. imag.,"p. 302, liol. y. . Epist. 132. •-. ..- .. .' / . ..
.ffe) Labfe, t. II Conc/cbi. ia03i. . r . .., '(d) Labbei.Vl Conc.ool. 1557-. ..
• /"-
(4 Wurdlwein, Epist. S, Bonif., pag. 106.Serar.. . •(<?)Wurdlw., p.18i..Ser. 138r
120g. «OTITIA H.ISTORICAIN S. AM8R0S1UM.. 1208'
eat renovandus. > Naiuram et differentiain lioruin A k gestisj.paucaadmbdum tradit anonynus, u. 1 : «Gm-
pactorum sat lepide explical Osiiensis qualiior yer-, nibus diebus, ait, ac nociibus in vigiliis et oraiio-
-"' "
fsiciilis: \}d est: preca] nibuserat semper intentus : non ehiui in divitiis
.Rise.,Ria,Bium.;triasunt, quibus est caput unum . _;, niuridi.-iiec in thesauris Ecclesiae confldebat', sed in:
RitEsunl solils "persinguta lustra uovari; ;.
. Riaflt ad'vitam,heecilra-vult revocari; misericordia Domini, qhia pienus erat gratia Dei :
. Finitarque Riumtunc quandovullsuusauctor. . -
non diligebat saeculum, nec eas, quaein saeculo sunt,
7./Sed;haec Ecclesiarum insiauralio spectare, ut Tacultates, et res Eccleslae, ac proprias xipes quas
Insinuat laudaia epislola sancti Bonifacii, videtuf ad habebat, "pauperibu.s erogabai, nudos cboperieba',
Auslrasiam, quam regebat Carlomannus, qiiin ad esurientes saiiabat; sitierites polabat, caplivos redi-
/reliqnas Gallias, in quibus erat Cadiircum^.extendi. niebat, ibesaurum sibi.in coelo praeparabat. Dicebanl
deberel. Niifilomin.usepistola 9 Zachariae papae (d), -.. omnes senalores-in urbe verba-iniqua cbnlra eum;
« data pridie Kalendas Novembris, imperante domno' Cumâuiem vidisset sanctus Dei Arubrositis omnes
piissimoAugusto Constantino a fieo eoro.riatomagrioi illos fervere conlra se, conyersus in orationem ad
imperaloie, ahno.27,Jmper.ii ejus ann. 5, -indi- Dominunrdixil:. Dom.ine, Deus meus, qui benedi-
clione xiv, >. aperle synodum dicil congregatain'i' xisti Abraham, Isaac. et Jacob," beriedic animam
fuisse «' mediantibus Pippino el.Carlomanno; > etl lneam et omnia inleriora mea iu nomiue sanclo. luo,.
quiderii; in dicla syriodo actum fuisse de censu ab-- . *< et educ me de civilate hac et "de populo iniquo, qiii
nuo duodecim denaribrum EceJesiae persolvend.o. mihi conirariusest, et blasphcmal opera quaefacio
Nulla lamen exstat.iriemoria"concilii, ad quod Pippi-- "1,11 nomihe.luo. Cuui haec dixisset, gratia Dei plenus
nus et Carlomannus., cum episcopis loiius "Galliae j reclusitse incellula, quae erat Juxla ecclesiam..i..
cbriveneri.nl : probabiie jtaque esl synodum biparti- Post haec autem stelit ibidiemdies iriultos. ».Exlioc
tain fuis.se, scilicet Lipiinae pro Ausirasia, anijp 713,, vitae lenbre facilem fideni adiiibeinus iis quae iri Bre-
secundura Plril. Labbe;(fc), aut, pfoul viilt Slansi (c),- ,• viario Cadurcensi ieguntur : « Ambrosius,.....- Ec-
anno/745, et Suessionis,pro reliqua Gallia an.,744;; clesiae .suae diuturnis cladibus affliciae splendorem
*excanoue aiitem tertio hrijus. concilii (d) patei cori-r renovare desiderans, cleri disciplinarii et populi mo-
stitutcs tuncfuisse < per civilaies. Iegilinios episco-- res einendare aggfessus est.mojiitis'salutaribus et
pos, et de subtractis .rebus censum' annnum. pafiter. r. exemplis. .> Si itaquesancium nostrum apud ano-
fuisse reddendum : > uride apparet maxime conve- i- nymuni legimus « reclusum juxla eeclesiam suam,=»
nire Suessionensem synbdum cum Liptinensi.Qriaerii li.ocila.inteiligenduin est, ut cellulaesuae cpleret so-
Igi.iur polest num dicto anno 744 sanclus Ambrosius is (Q litUdinem,,quin tamen pasioraliscura nullum;.pate-
prsepositus fuefit Ecclesiae Cadurceiisi ; neqrie dubiaa-- retur-delrimentum: Ilecie igitur laudatum Bfevia-
esset responsio affiimains,' sl pacaiiis fuisset Aqiii- i- riiirii Cadurcense, vesiigia anonymi piesse.sequens,
taniae^siatus: sed cum hoc.ipso iemporeJn illa pro- j- addit ejus miracula saniorem populi parlem in" s^rii
vincia-lurbaiaj esserii plurimuni res omnes, unum n _admiiaiioiiem rapuisse: qOod'profecto non accidis-
alterumve annum fluxisse inter saiiciipnemsyiioda-i- set, si ;qfficii episcopalis negligens,, ebrilemplaiioni
lem. et calhedrae Cadurcensis inslauraiionenifacile le uniee vacasset. Dein quomodo dicere poluissent
admiserim : nbn tamen "cogimiir, uf episcopaiurri iv n. 8.: .«.VJL-nobis peccaioribus qui coniradixinius
saricli-Ambrqsii usqtie ad tenipus. Pippini regi.s seu iu opera sua et nbn vidimus viriutes multas, quas fecit
ad annum.752 prorpgemus; sed cum; anno 744 et ei per eum Deus, > si populum sibi corriniissuiri san-
sequenii C.ariomannus"-in Aquiianiam iverit, - tuuc jc ctus noii.rexisset verbis etexemplis?
rem ecclesiasticam consiituisse probabiie est; et 9. Incerlum porro esl.quandiu.sanctus Ambrosius
proinde/ab iiac cireiter epocha epjscbpaium sancti iii siiae.praefueril-Ecclesli, donec, relicioepiscopaius
Ambrosiiordienduni .esse. Videtur"igitur. receden- i- onere, in/solitudinem-oninibus incognilamsese ab-
dum a senteniiaGulielmi de.la Croix (<;),el Adriani ni diderit. Septeiniiutn regiminis staluunt Breyiaria
Baillel, qui initium episcopatus sancli nostri post/ st/U Cadurcensia, sed nullo, qui quidem apparet, idbneb
annuiri Christi 752, qub Pippinus rex sa.lutaius fuit, t, .leste suffulta. Ilistqricus' Cadurcencis Cathala-Cb-
figehdum putavil : corrigeudus. quoque- videtur hi- i- ture(g) conjicil sanctuni Ambrosiuih ereraurn incolere
.sloricus Cadurcensis:CaihaIa-Cotliure [/J (de quo et el . ccepisse eo anno, quo basilica Figiacensis conse-
inffa nobis agendum erit), qui diclt saiicttirii Arabro- j- eraia fuit, praesentibus Siephano II papa,(/i) et Pip-
"siutii regimen Ca.durcensisEcclesiae suscepisse anrio io pino/rege, r|uia ejus nomen non recurrit inier epi-
Chrisii742; quocerte res in Galliis noi.i erant saiis :is scbpos, quidictaeconsecraiioni interfuefunt. Verurii
maiura?.; ut refofmatio. status ecclesiastici inciper er adhuc nulluin rcperi auclbrein antiquum, qiii IIO-
retur. . ; .'-'.. mina episcoporiim,' coiisecrationi Figiacensi prseseri-
8. De' rebus a sancto Ambrosio in episcopatu tu tium, recilaret. Gulielmus.de la Crqix, qui n. 67 (t),
~ "- ' '
(a) Wurdtw., p. 184. Ser. 158. (f) Hist. du t.
Quercy, I,*p. 82. ..
(*)"T. 'VlCbuc, col.1537. . 87v '
(g) Ibid., p. '-.' / -.
(c) T. ISuppl., col. 551;:- . ' •' . ' . (h) Quandoque.eiiam StephamisMII dictus,ul.vi* -
Cd) Labbe t. VI Conc, col. 1555. defe est apud Cliroiiologos..... .-..-' -
(#) Ser. et Acf. Ebisc. Cadurc, p. 32; (i) Ser. Episc. Ciidinc, p. 53 - . /
1207 -S, AM3R0SIUS CADURCENSIS EPISGOWS. 1208
laledescribil prodigiosara/iiane..corisecrationehi, di- A Pontilicum, qui no.va priyilegia, Figiacensibus eon- 1
cit/quidem ex Aelis iii Figiacensi arcliivo assefvatis, cessa, fuiidaril in primaria Stephahi .bulla : tinde et.
«.inulios - adfuisse . pbnlifices, inter" quos celebris- -auctbresGalliaj Christranoe dicunt (/") litieris i Ste-
roeih.oriae.beaiissimusViviarius-, qui tune sedis San- pbnni aiictbritai.eni omneiri haUd:esse detrahen-
ctonicae .praesul et comes florebat,- j Ast sariclum dam. > YtTum quas afferunlur bullae,'et ipsK.meTito
ViviaiJumrSanctorieiisem siaiuunt nostri ad^28 suspeete censentur : citatur enim imprimis bulla
Augtisti (a), circa medium sanculum v obiisse f Paschalisl, aritii .822 (g), in qua-dicitufjut « mona-
bpc. certumesl, .sanctuni.Gfegorium. Turonehsem sferiuriv" quoUConclias numinaiur,1»,-•sii\siib .Ay-'
anno Cbrisli.595 defunctumi.io suo Jibro(de GJoria m?iri « regimine quemadmbdum olrm fuefat, et ut
'
cbnfessbrum:, cap. 57 (6), dicere sanciuiri Vivianum eiim (id) in priorali digniiate,. quia^destrucium-esi,
EctiBibianum quieseere in suburbib urbis Sancto- . resjafirei'. Asi haae omuiiib coiiiraria sunt iis quae
nicae; e.t proinde certurri est obiisse. sallem s.exa- in Viia Ludovici Pii a coaeyo, Astronomo"dicio ,
ginla anriis-anle Figiaeensem cbnseerationem. Su- conscripta- reperiuniiir : ut pote in qua (li) monaste-
specta sunt igitur hac in parte Acta Figiacensis riuni Cbncas numeratur tnier inutta.a LudovieoPio
archivi, neque fidem merentur. -Quin imb lia&c- fepdfata, imo a/fundairieniis mdificald, monasteria.
"
jpsa prqdigiosa.Figiacensisecclesiae cohsecratio;s.al- Narrationem coffivi roborat diploma ejusdem Ludb-
lem. quatenus coaevis diplbmatis. fulcienda esset, vici (i) « datum sexlo idus Aprilis, annoêxio.Chri-
omnino nutat. Accurale probat Goinlius (c) Slepha- .. stb prqpitio, imperji domrii LudoVici excellerilis-
nuni II iapam, qui brillam dedisse/dicilur.fd)?» eodeih s.imi Aiigusii, indicfione xn. Actum Aquisgrani pala-
mondslerio-.(Figiacensi) vji. <.id. Novembris,. arino tio.regio. > Jarn .vero hoc anno sextb Ltidoviei,: seu,.
Domiriicie Iiica.rnatioriis,755, indict. vn, anno vefo n Christi 820 diciiur eccieslaibidem ifldiflcata/in bo- *
dom.iniSlephanipapae-.ll, i»eoderiianno 75.5 in Gal- nore Diimini el.Saiyatqris Jesu Christi", Medraldus
liis- non, fuisse :.quod si ad ..annura praeeedentem, abbas nbminafiif, >efeftur quoque/cbngfegatio iri
•qiio feipsa Slephanus in Galliis coriimoralus/est, dies cresceiis,.quae tahdem subreguja sancti Berie-
consecratio rejicialur, nori;_s_olvitiirdifiicultas; slr dicti militare cbepit. Quae. omnia -nullalehus qua-
quidem constat Steplianum papam, relictis ParisiiSj dranl cum iis-quae duobus post antiis sefipla perbt-
reeta via- perAlpes iu Italiam perrexisse; afque benlur a' Paschali 1/ N.eque diciae bulloa suppetias -
Roni.ae-fuisse merise. Jahuario anni 755. Ipsa dein ferre ppiest rescfiplum Urbani II, a Gulieimo de la
Stepharii papae bulla. Cadurcis,- ut supponitur datSj Cr.oix'(j) eiiatiim , quo Poriiifexpbs.l exoriiiim, Pa-
iili.qua.exhihent..; quue, saeculi.vin slylo/non 'qua- Q schaliniaebulIae.sJmiHiriium,'pleiiariaih concedit in-
dratit: dieitur, enim in bulla-cilaia : « Nulli praer ,drilgeriiiam Ecclesiae'Figiacensi : iriscribitur enliri
terea archiepiscbpOi vel episcopo, aiit cardinali «ii Siephano Cadurcensi episcopo-, cum. constat annb
Jaculias. illum •(abhatem Eigiacensem) excommuni- - Chrisii 1095, quo'data dieitur-bulla, non.Stepha-
candi, ntsi tanluni-Romano-Pbniifiei. t .Quamvis num aliqueiri, sed Geraldum.II occupasseCadurceri-.
antiquissiiha sit S. R. E. cardinalium dighiias et sein catliedrain, lil. pfobant- auctores Galliae Cbri-
pfaeeniineniia, videlur/tamenrad posteriora saecula -stianae (k). Fictas proinde cfedp bas builas ompes,
pefiiriere, ut cardfnales speciali mentione recolan- atque ideo ;fici.as,quod iis. .verterelur: inter Figia-
yir. Alque liinc eliam bulla Figiiicensis aliquam in- censes et Conchenses mdiiachos ilrca. primatum
terpolationem subiis.se/omnino yidefur.. alterutrius monasterii. Pro se citabaht -Eigiacenses, ,
10. Cilalur quoque diploma Pippini regis (e), « da-' praeter laudaias liiteras Stepliahi papae el Pipplni
lum in,eodem ,loco.(spilicet. Jn .monasleriq Figia- regis, ejusdem principis-diploma, qub \l) « eremilae
censi) viHdus Nov.,/anno ab Jncarnatione. Domini Conchenses, abbaii -Figiacensi ; eomniendabahtur ,
755,/indictione nona. t Vefunicum iri hac charta qualenus ex sua abundanlia illorum ihopiam suppler
djeat rex s.e,' * praesenle.domJnjOSlephano-papa, ijii- TeJ : el quia in asperrimis, arduis riecnqn- arigustis-
rabiliter a.Deo consecraium (nibiiasieriiim Figii- D sirais degebaulloeis, iiabeferii caput iri spatibsb et
censej prospexisse; J videnlur eadem objici posse deleclabili Joco, ubleorum corpora et a labore rele- .
cbnlra Pippiui. regis.charlam, quae -bullae Stephani varehtur el.fecrearentur a penuria. > Tura de ab-
papae opposiia fueruut, sciliceLnullum existere, ve- batis electiqne haecsubdmitur t.« C-uiii-vero abbas
siigium iiiijeris Stephani papaa Aquitaniarii versus ; istorum (Figiacerisium) obierit, quahdiu inier se
necoppqrlunum lempus, sive annum quinquagesi- invenire poiuerint,:cx ;-suis eligant, qui ebs secun-
muni.quarturi), sive sequenleiri spectemns, jnveniri dum regulam sancli Benedicti rbgere possii.. Quod
posse. Nihilominus hujusmodi; tiaevps-dete.rgere v|- si iuter eremitas Goncheiises eis'"melibr visus fue-
Jentuf. subsequentes bullae variprum Romanorum rit, non dedignentur inde sibi siuiiefe patrem ; ita
: :' ; ' ''• ' '" "- --
(a) T.-YIAugusli,-p, 401'.. (A)D.-Bouquet, t. VI, p. 95. /
max. 883. iGall. coj. 236.. - , '
(6) -Bibliblh. PP., t.XI, p. (i) Christ., t.J,
(c) M ari. t,
754,'§ Lxiv, V,.p. 449.-
- (j) Ser. Episc. Cadurc, p. 56.
(dVGal. Christ., 1. I Insir.,.col. 45. " :, - (k) T. 1, col. 127 el 128. .
• '
(e) D/Aehery Spicil., f. -UI,-p.^lS ; -;"•,' U)Mabill.
' Ann.
" Bened,,/lib. xxv», § ni, t. II,
•
- ; p.395.
(ri T.J Iristrum. col. 45,.•-' -. r. ' : ." . - ,.. _...'-',.'. ;"'./,-.>,-_ '}-,
(g)Ibid. I •--'.:"" .' ;
1309 NOTIT-IAHiSTORICA IN S. AMBROSIUM. 1210 :
lfinienruipriori ni.onaslerio,"id .esi Figiacn, abbatke A , Deserebanrhdjriines/aljsqiie remorsu rtff(icia essen-
reverenlia reservetur, et dignilas prioralus.'. apud- tialia, utpjacitas austefitates seefareriiur;quae,.qiio
Concbas remaneat; > Jlactenus quidem FigiaceDses, ibagis erant singuiares, eb magis et nocebant bt alli-
sed- alia •omrilno cantaiit.Concherises, qui diploina ciebanf,- diim iri-adriiiralibhem rapiebant ighafiim
exhibent a Pippiflo,- Aquitaniae rege, Ludbvici Pii vulgus. Istiiaec agendiraiio-sancti Ambrosiij-.qiiaiii-
-filio.datum (a)4 x- Kai. < Septembfis, indiciioriei, vi.siii se' laude digna, disiat a- mbribus nostris et-
anho xxv imperii Ludovici Caesaris Augusti et regni caehinriris provocaret. Verumtameri quof surit eiiam
noslri xxn, >_id/esf, atuio 838. In isla quidem.. Iiodiefria die, qui cum proptef doles quibus pbf-
-.charia-dicitur:/«Inlerea.nostrae seferiitati placuit, lentj.propter oflicia quibiis funguntur.fempublicaim •'"
ul qiiia idem mouaslerium (Cbnchense) ih arduis. optime pfocurare pOsserit, frustfant haluram alque
aique asjierrimis locis cst constitutuiri, ita. iit pfb :a'deo/humanilaiem spe'sua, quaiido se dedunistu-
sua aogiistia plurimorum. obsit babllatiorii, el pro diiSj quie bono piiblico prasferunt? Adeb veruhi est
'
asperiiaie victualia prohibet illuc/deferfi, iit in locq, 'liomihes/bmniumteniporum.-taniurri iion peffectis-
cujus vocabulum esi FigiacuS; qiiem tamen abliinc sime, sibi -similes.<esse! i *Haec causldicus Cathala-
novas Conchas vocari placuit, monasteriura cori- Cothure. .; •.
struatur, quaiemis ab anguslia et penuria portando- B 12. Si liaec-citamus, iisquebrevem re.fuiationem
rumalimeriiorumidem locus/sublevatus(sic),liberius subnecijmus, non est qubd librutri causidici' nostfi
aique delectabilius/ibideni*habitant.es" Debservire tairi ceiebrem judicemusr ut periculosris esse'pbs-
possint...:., iia tameii.-utpriori inoriasterio Conchas , sit;'sedfcum liic r-epeiita vehiant, qiiie mqre saeculi
dignilas prioratus etanliquiiaiis ieyefentia reserve- xvin ab omtiibuspassim, qui ii'ovitaiem.aff8ciabant?
tuf.j Itec -cefle curii Figiacensium -assertionibus caritab"aiauf, ct quae adliiic vulgari colloqiiio et-scri-
. stare non possunt, nt pdte quaesunt/planecontradi- ptis.libvis iraciaiiiui;,"operae.pfetium Juerit paucis
cibria ; interim hieum nori est lilem implexam diri- liic dieta refellere, ut.suus "veritati sil locus. In pri-
mere:siifliciaibbservassebie falsarium aliquem sub- iuis Galbala causidipusfepreliendit sancturiiAmbro-.
«sse: satis limpide, hiea sententia,'fluit Cohchehse sium, quod, offlcio «piscbpalj demisso,-ih sblitudi- .
- diploma, et illo.verboruni lenore utiruf,/qui conlfo- iiein abdidefit: sese : imprudeniem'dicil'hujusriiodi'
versiae defin.iendaeaptus rion videiur, v. g.-dignilds "agendi rationehi; Temordefe"scilicet; Sahciufn ;'de-
prioratus, quod dexlre in.rem, suam detorsere Eigia- buisset. conscieritia, ,quod offlcio.suo 'praetulerit au^-
<:ense"s..Ingfala/mJitem direniit tandem Lrb.anus II steriiates.volunlafias. Scire iamen debebat âusidi^
Jh conciljo Nemaucensi.an. 1097, qiiaiido'utrumqUe /cus ex jure eatioriicp, guod ignorare jurisconsulttfm
moiiasierium suo juri reliquil {b)_ Sed de hissaiis : V fas rion est, inler: legiliuias "causas. renuhtiatiOnis
ad-sanciu.m nostrum Ambrosium sermo" redigem numerari indociiilaleiriseu malitiaiii plebis coriimis-
- dus est.. '--..•:.-.- sae:Haeceriini leguntur' c. 10 « de Renmit. (1, 9) :
;••; '._-''-.•.
.-11. Ex-monumentis Figiacehsibus nihil, ut.vidi- -* Prqpter malitiam:p)ebis Cogiturinterdum:p,iiBlalus
mus, deduci polest ad. staiuendumleinpus, quo ab ipsius fegimirie .decliriare, quaridb plebs adeo
sanctus Ambrosius iri' "soliiudihem oriinibus in.cogiii- . durae cervicls:.existit,"*u't'proflcere nequeat apud
lam secessit _\quin imb profogaridum.videlur, usque ipsam, sed pfbptefejus duritiam; quo magissat^
ad annum Chrisii-7,G0,.quaridoVVaifarius,dux;Aqui- . .agit, eo magis jtislo judicio.deflcere.permittalur, di-
tanife, rebeilare cospit- advefsus Pippirium regem, centeD.omiiio-perProplieiam (e) :\Linguam ludm- fa-
quia, ut ait Adem.arus in suo Chforiico (c), -nolebat cigiiii&dhmrere palalo tub..... quia domus; exaspe-
cqhsentire:jusiiliis ecclesiahtm...Circ» illud.-tempus faris est.. -Et.aposloli legUntuf-dixisse Judaeis (f):
sarietus rioster, pertaesus.inu.lilis labofis in populo Ebce cohvertimur ad. genies, qhia_ verbi Dei indU
iridocili et cbniinuate direplion.is bqribruri) Eeclesiae-- giros;'vos fecistis. Non lamen pro* quaiibel culpa-
suae, probabiliussolitudinemjquapsivit. Ilut; eiiam -pastor "debet gregeih' deserere, ne mercenario com--
accedit, quod.Sanctus antea per aarips aliquot gre- paretur, qui videt lupum veriienlem et dimittit oVes
jem;exco.lere dejjuerit,; quam legitime propler po,- «l. fugit; sed, de superioris licentia, tunc demiim
puli indocililateni onus episcopale potuefit-depo- potest.nou tam limide fugere, ijuam proyide.decli-
.nerejunde omnind.verjsimile esl sanctum/secesr •jiare, cum oves conver-liiriturjjn lupos :-et qui, der-
.sisse.circa ai]mi'ni759, ul babent.iveceuiiores.inter buefaui/humiliter obedire, jam/irr.eyocabiliier cqn-
quos Baillelus. /Haiic_occasion_eratiactus. causidicus iradicant, xum /elsi, tales. siiii. gcayi.le.r pro.criiriirie
Calhala-Cothure in suaHistoria pagi Cadufceiisis (d) - puriieijdi, sunt tamen pro temporeuiiliter..tolerandi:
elripodecoiideiiinat.ageiidi moduinsancti Ambro- quia sanguinem elicit, <jui' riimis.emungit..» Yide-
sii, qpsi abnorriiem etabsonum a reciarati.orie : en - .,'tnr canon :citatus .-veris suis coloribus depingere
iejus, vefba Laiirie reddita : « VisebaniUr-illoâdhuc saricium- Ambrosium in/med.io/populi .nqlehtis au-
saeculo exempla hujuimodi fervoris .imprudeniis. dire pastorem 0suuin : recte.igilurbealiis vir maliiiie
:
, . ia) Bosc. Mem. pbuf servir a rhist/. du Rouergue, .(c/jllist. du Quercy,"1.1; p.'82.
' ' .
t.-lll, p. 153.."-f '. . -.-• ?" '/ •'•• . .' ; (e) Ezecli; iii, 26;/ ,'. - :
SS. Beri., sajc.,iiirpafl. n, 448; Aot/xiii, 46;.paulo aliter Viifgala : Quqniam re-
• el (6)THabjll.."Act.
fiall. Cliiisu, i. Lliisif., p. 44. "' . •" "
p. (f)
fielliiis ilitid (verbum) ei iiidijgnbsvosjiidicdlis
' "" " Mer-
*
(r\ Labbe, Bibl. MsS., l.H, p. -457." - ntfiv-itm,ecce convenimur, etc,
1211 '
S; AMBROSIUS CADURCENSIS EPISCOPUS. jow
, pJebjs indopilis sese sublraxil. Circa idem leoipusi A j videntur enim noiiiiuHis res hmnarins plus
qnam
similem dimissioriem sedishpbis.sanciiis.Ado iii,suoi oporieret deseruisse ; nbn
inielligeiiij/bu.s quanturn
Chrpnico eihibei (nj ;« \yilicarius, cuni fiifioso ett nobis eorum aiiiiiiiis.i.n.orationibus pfosit, et viia
insanb satis consilio Franci res sacras Ecclesiarumi .ad exemplum ,. quorum corpora. videre
npri siiiimur.
ad Usus suqs feiorquererit, videns Vieuriensem. Ec-. Sed liine di.sputa.re longumetûpervacaneum
puto;
clesiam suam iniiecenier liumiliari,- relicto episco-. ' narii hoc lam excellens fasiigium
sanclitatis, cuinon
patu,'in monasterium sanclorum niarlyrumAgau- suasporite iriirandum et bonoran.durn yidelur, ora-
tie.nsium: irigressus, vilam yenerabilem duxit.. Ya-. tiorie nostra videri qui ppiest,? Tanturii istiadmonen-
s.taia.et dissipila Vierinensi et Lugdunensi provincia,, aisunt.quiseirianiter jactant,-iri tahtumprocessisge
aliquoi( aiini§ sihe episcopis uiraque Eeclesia fuit,, lemperantiam et corilinentiam sanctissimorum catlio-
lai.cis sacrilege etbafbare.res sacras Ecclesiar-urii* r licab fidei Christiano.rum , U.ifestringeiida nonriuliis
obiinerilibus.i Wilicafius Ecclesiairi -suanf-;relin- et quasi ad humanos.fines reyocanda videaiur, usque.
.qiiit," quia devastala; praeter-hoc momentum, fu-. adeo.supra-JipniiriesJllorum aiiimos evasisse, ablis
-gam in solitudinemsa.nctb nostro suadebant indbci- -etiam quibus id displicet, judicatur. >/UJJCsancius
. litas populi et certa spesiabendi successorem in /Augustinus apposiie ad causidicum nostrum refelieu-.
"
:episcopaiu.J3i Jtaquein similibusadjuhciis praeserili '"duiiii ,. /.,...* .
t.enVporeepiscopus ajiquis, abdicatis infulis, soli.lur 14. Quod si liiee., quatehus.exJnlimis religionis
.dinem peieret; oplijne id cbn.sonafet inqribus, et Calholicae principiis.desumpta, respuai Cathala caji-.
riedum .cacliiiinqspfo.vocafet,, hodiernis eliam hbmir . .sidi(-iis,attendat, quaeso,- monachismum nbri solum
iiibus sUmftiaeaedificaiiqhi existeret. --. . - .' ...- , .ulileui esse, ut.pracepla.et cqnsiiiare.y.angelicaesaria
.-. 13, Quod vero Cathalacaiisidicus porro niifabun- , tecta servenlur et alii ad sanctioreni.vitairi prqvpceii-
dusdicitbujusmodi meritis iihJieciliitatemadhucper- tur,-sed eiiairi pr.odesseplurimum socielaii civili. Ut
severare, prima'fronte cohcludendum videtur, rem,, enim liic omillamus quaulum subsidii cohtuierini
<esse, quae ipsa -frequenlia . tan.tam adiniratiooem .olimmonachiagriculturse propagandae, scieniiis.iirti- -
ciere non yalet; nam cum semper et ubiqueexsti- busque conservandis, nemo /qui "praesenlem rerum
terit, ut ipseifatetur, error ille:in,Chris.lianisnii.irido- slatum attento oculo iDjueiur^ diffitebitur, vel iio-:'
lem refundendus. est. .Qubmodo porro causidicus stfo saeculo optandum esse,*,ut plures sint qui solhu-
iiOsteftam peremplorie damnare.sua .privati.homi- dinefn seclentur. Ea*eiiim estfempofum riosirbrutn
. nis ancloritate/atidei, quod. saeeuloruni oinnium ju- condilio, ui omnesferme, qui modoanquid Jitlera-
jlicio compfobalur? Admirationem itaque meri.liri -'.rurii , addidicerlnt, :ad'omnia natos se essefacile
- dicendus est causidicus,.iit oblique saltera carpere-i- exisliinent; ifihil adeo excelsum aut arduum , quod
pqsset illa Ecclesiae insiiiuta, ijuae.orationi et cori--- seconsecuturbs Ievi.manunon sperent. Unumsaepe'
;tei'nplalioni|ptaecipuedevola,miaxiirie impei.ebantur obstat, quominus scopum, ardentissitnis votis expe-
jlla tempesiaie-(aniio 1785) i, qua auctor suam/ His-. titum, attingant; .curiai.scilicet res Jamiliaris aut icre
tbriam Cadurcensis pagi .cQ.ncinnav.it.Hinc dicil.na- alieno gray,aia.j:quae omiiem,-aditum,ad bon»res vo-
tufarri aique- adeo* humanilalem spe sua fruslrari, luptalesque claudit. Hiric niiiil noncxcogiiant, nihil
quando.quis in placila smdia, reipublicaj niinus uli- non moliufttur, ut diviliis-tandem pbliantut; ad quas
lia, incumbit. Quibus verbis indigitat moiiasilcae viioei acquirendas mulla via facilipr.,'"quani-si, lurbat-i
studibsos, quos frivolis rebus dediios ftngit;-quasi republica, alien-is"forlunas nullo.negotio. invadere
vitanioratiqiii cbniinuse impeiidefe et corpus aiisle- po.ssint. Inliiarii aliorum.opibus, quas absque" labore
TitatJbiis,allerere,.friypla essent. Qui vero .prirnaria suascupiunt; et omnibus tnqdis cOrradere teiitanti
principiafeligiouisXihristianae-vel.suinmislabrisîeli- Jam,quis non liquideyideat;.hac exagitaia iempe-
barurit.jsciuiil oratione ad-Deum niti resjiuhiaiias, slate; oplime corisullum iri paci ei quieti civitatis,
et.proinde uiile esse tum sihgulis, luni uiiiversae;rei- si.essentmonasteria,adquae concurrere posset ju:
puhlicae, utsintserriperqui orent inomrii loco levan--j\ veritus, sibi.gravis, familiaj indecora; societaii uni-
tes puras manus^b), ut-avertantur.flagella ifse"diyina^,/ versaj infesia? Macerarent iliic/corpus smrat inedia,
et justis perseveraritia, peccaioribus morumcmen- vigiliis,. stuperidis eliam austeritatibus ;"aut etiam,'
daiio concedatuf. Hanc cerleânachofetaruiri utiliia-.-. * si ita lu.bei,Jgnaviae dediti, Juderent anagrammatis,
tem agnbvil sanclus Auguslinus libf.q i de Moribus» chrfliiogrammaiJs, autaiiisJd geriusicrepundiis iille-
Ecclesiae Caiholicae, cap. 31; (c) : « Nihil de iis di-•: fariis : jaimcerte maximo.reipublicae utriusqueemo-
jcam,.'.. qui secfelissimi- penitus ab orani hominumi lumento quiescerent ipsi, alibsque cives tfanquillifate
conspectu, pane solo, quieis pef certa intervailai perfruipalereotur-: uno verbo suramae utilitaiis esset
temporum affertur, el aqua contenti, deseriissimasi nohnobuisse. T.btvidemus Iiodie impietatls coryphaeos
lerras incolunt,' perffuentes. colloquio Dei, cui pu-.- civibus suis perniciem et exitium mJiiitanles; ijui
yismentibusiriliaeserunt," et ejuspulehriiudinis con-- rempublieaTii- vexant, lurbant „ everlere couajitur,
'_ templalionebeatissimi, quaanisi sanctorum in.telleciul qrii si essent mpnachi, Jnnocuam,- etiamsi forlassis
perctpi non potest. Nihil, inqiiam, de his loquar ^: inuiilem vitam ducerent (d). A.deovefumest (liceat
(a) Perlis.,Monuin'.Uist.
' Genn. t.' II, p» 319- , (e) T. I O"prp.-7-10/Edii. Paris. MDCCL.xxix. .
-(iyiTirii. xi, 8." • . . (d) De;Maislre, du Pape, lib. III, cap. ;«;.;
iM3 ..•NOTITIA.IIISTORICA IN S::-AMilROSIl!M; 12W
iiostrum epipliohema.'Calljaliano-oppbnere) viros A _. tuatos illos dicit .Oudinusidfm Albenino,, flieologo *
cacteroquin gnavos exjninutis Jkiisqiieiireuiiisiari- heterodbxb; ;iacltb',..fanien biijus noiriine •; -hic
-tiis principiacudeTeY~qiiae,si iupraxini deduceren- nempeîb. n de -Saoramento Jiucharistia; capiu pri-
"tur, gravissima generanl.mala", non jmi lantum,- sed . numconcluserat his verbis , quae ex ipso Oti(lirio:(<)
loii quandqqueregno luenda. HEecdeJGathala causi- exscribiinus :. «Jiidicenl ergb leclores. an sit suilturii
; ** ....'."
dici.senieniiisdicla sufliciaiit.' arabigere de auctore hor.um librorunj"(de Sacrameh-
tis), iquod lemereadinodum"Bella'rriiiniis promintfat,-
§ III. Discuiitur epinio Casimiri Qudirii, qui san-
ctuihAihbrosiuniCadurcehsem auciorem facit.libro- aii norijConlra injiirium-sit illi tribuerevelle? Etf
,ritm_de M.ysleriis el de Sacramentis, sahilq Airi- adversariisipsis (Caiholicis), Afnbldus(f)eos.citahs,
brosio Medioianensi.vulgbiributgrwn.- ..-;_. de freijuenii gommumone parte i, cap. 13: 51 to»
-Singularisfiiil cpinjo/Casimiri Oudini (a) , sanclo men Ambrosii sint -,inquit. EgO; censeb.illbs-esse
nostro Ambrosio tribuenlis iractatus de Mysleriis et aiictoris septimi s.ric'uli,ex.tractaiu Ambrosii deiii.
de-Sacramenlis, quaa olim ..comtnunitersub.homine :qui mysteriis initianlur', explicalo consarcinattis, et
jsancli Ambrosii Mediolaiiensis et Ecclesiae dbctoris propler siiriililudinem A-mhrosio.atiributos, cum. ra-
veniebant. .Quaritumvis enim nihil detracluiri veli^ psodi nbmen Ignorafetur. J. Utfum .propria sagacw
inus gioriae sanciorum-, quojrum -vilam commerita- ^ laieRenediclinj ediiores, assecuti fuerint nonuriura
miir, deessemiis:nihiIoriiiiiusjoffici*0:nostro "etreve- eujndemque auctoremiitriusqiie operise,xisfere,'nurn
reaiiae sauctis debilae, si illos alienis" spoliis cohde- yero hanc/senleniiam. ,ab Alber.iino s.upra. iaiidaio,'.
corare, saiageremus. Neque lamen.illocorisilio opii aut a Godefrido IJermanil.scriptd.reVilae-sancii Am-/
nionern suam .emisit: Ouiinus, ut.ad Jaudes sancti JuosiiMediolanensis,-, mutuati fuerint, parvi refert.
Ambrosii Cadurcensisijccrescererit hl tractahis,-sed Utiumliic disculiendum venit, quibus rationun.i mo-
po.lius ,ut validissima traditlonis cailiolicae monur mentis Oudinus.in. haiicopiiiioneraadduetus fuerit,
menla, Iioino vafer, conyelleret. Sciebai eiiiinmul- . eatndemque pro aris-et focis defenderit.; Senteniiam.
tum"iisdem aueloritatis deperire, si etquatuor ssecu- «uam cbniirmat quadruplici ratiorie, dejricepscxami-
lis -receniiora etab obscuro quqdam episcopo ," qui nanda : ?prima-est, «triultis in codicibus siib Am-
.eiiam rapsodus. appellatur, edita.comprbbaret. Ope- biosii •ijpmine conjuncios feperiri^libros dbMysleriis
.rae.pret.iumiiaquefuer.it slngularem' scripioris apo- "el.de Sacfairieriiis; allera pelilur ex siyli in-utroque
staiaeopinipnem.expendere, illamqtie, qu.antum liujus •opere similitudihe-; lertiar.ex utjiformiiate docirinae
«perisraiio po-tulat, refuiare. Senlentiam suamjiis ciijusdam singularis ; quarta denique ex connexione
..fere .argum.eniisrfulclt Oudinus-: assefit imprimis _ qudi inier" v.arios liosce tractatus existit,-» ita ti.tj
.unuiri eumdemque esse auclprem,. qui tractatum de quemadriiodum liber .secnndus db Sdcramenlis xe-
Mysteriis etqui sex traclatus de Sdcramenlis -con- -clam"al.primum,'ita.quoqiie traclatus de Sdcramenlis
.scripseril: aique liuicdcin assertioni, lanquain va- necessario supponitpraemissum fuisse librurn de My_-
lido. fundamento, supersitruit aliam conjecturam, steftis. Pjrimaedifficultati jam occur.rerunt editbres
jscriptorem nempe buijc iion esse sanclum-Mediola- Denedictirii in erudito sho pfologo, quem iibris:de Sa-
nensem poniificem, sed bninino videri Gaflum queiri- cfameniis praemisefe (g)."Cum enim.-mulli ciiarentuf*
Jarri episcopurrii inter "aiinos774 et 800 collocandum: ex antiijuis, qui' libros hos Anibrosio.adscriberent,.
untle.Oudini. arbilrio sponiequasi sua. profluii; non Tesponderunt' edilores : c Scriptores illi rem (seu
ali.uni hikce tr&ctalibus patrem assignari posse, quam quis auctpr libforum.esset) ipsi per. se ac deslinato'
sanciutri Ambrosium",/Cadurcensem episcbpiun. Ad coiisilio nori discusserurit;'.sed: vel alii alibs sbcuii
probahdasJiiijusmodi «pinationes varia ,congerit-Ou- surif,/"velfidem-h&buere:suis manuscripiis; in quibus
dinus, quae nunc ixamiijanda suni accuraie, ne ;eamdem opellam alibi.quidem Ambrosii nuncupa-
idem labor repetendus venial ad. diem /vii Deceiri- lione jnscripiam, 1alibi vero fractatui alicui eamdem'
briSjquando.desaiictoAmbrosidMedioIanensi agen- • inscriptiqneifi. praeferenli jun.ctam reperere. Nanr
_duni erit. •' .' - ..-=': -- jj Cum ant=quissimi qhique codices nullum. auctoris
.16. Spdales Benedictini Ne Coiigregatio.ne sancii nomeri exliibeaiit , qui. exscribendis iis navavcrunt
Mauri in nova, quam aunp 16S8 adorriarunt, ediiione pperam, cumAmb.rosium hac ipsa de materia scri-
Operum-sancti Ambrosii;"omniiio afflrmatit sanctum. . psissescognbvissent,,non dubitafuftt eidein ipsos ad-
-episcopum Mediolaneusem atictorem :esse libri De judicare': alii autem, etsj Ambrosianbs esse nbb ar-
Mysieiiis (b); 'asj deiriscribuht sibi yideri auclorem ira- biirareniur; libro tamen de.Mystefiis ob argumeriti si-
ciaiuum 'deSacrafiiehiis diversum esse'-a sanefo Arnr militudtnerii duxefunt.subjurigeudos.'» Hanc ipsam po-
brosio, qui auclbr est iibri de Sacram.eniis (c) reahi- siremamTaiioneniralam habet Alberlinusstipfa-cilaT
deni seriienllam fecipienies, suri"calculo coriiprcba- fus, Jiieo ubique ferme-corijurictpsieperiri binos tra-"
Tiint ediiores Veneti anrii 1781, quorum edilione uti- ctatus, quiaexunoalii consarcinaii.sunt sibiquep.roiu
iniir in praesentQissenatione. Hanc senlentiarri mu- sunt siriiillinii.,Elbaec quidem eaderii.arguinentatioja-
(a).De ScriptvEccles. An.tiqiiis.,;t..L, .col., 18.27•v ''. (d) DeScripl. Ecc']es,N„t,.I,

v cpl, 1?29... -' .,.,,-
et seqq;. '--,..' "._.-. . (e)-Loco cltatb. .."._• -; ,v - ->
/ ;rf>)T; V Opp.,-p. '1-77'et-seqq. Edil. Venet. '*'/ (f) D.octorein.Arnaud inteUigitv. *. ; . '-.
' '
- ,-v - ,, ^ :- --
(c)Ibid., p..*19|>. \.;/.v-*///;:-.:: }(g) JVV Qp., p. iO*V. -•"*.-;"*-'/,/
"
-:' . S; AMBROSIUS CADURCEtNSlSEPISCOPUS.. 1-216*
'icilecatisamaperit,curRatramnhs,libromdeMysteriis i A j ^cajionemfuisse-institutum; namin]prirais, si credi-
primiim iibfmrideSacrameniis dixerit. Vide Nat. Me-- disset auctor per.Iplionem pedum tolli peecal.um,
xandrum, Hist, Eccl., Saec. iv; p. i, eap. 6, afl.. 26 (a). fcum sibi/objecisset^ Ecclesiam.; Rbmaiia.m rion ha-
, 17. Eodem nibdo solvitur difficultas, quae ex siylii bere hanceohsuetudine-mfj gravis.prbfectb et maxi-
siritiliiudine.pe _\-\ir, quarii nonnulliadmisere,, ut vi-., .. medariinabiliserrbrisJianc Ecclesiajn arguisset; qui
dere est apud Oudinuiric. l,n. 5: alii-vero negarnntt fil igitur.ut statim subjungat :« cujus typum iri.om-.
utBenediclifli.editores'(6); Tillemont,(,c)inMpiiumeri- nibus sequimnr et formani ? _ ut.causapihujus.omis-
tis;Ecclesiasticis, qui cilat quoque Card. Bona:Rerumi sionisprajtendat : .«fbrle.propler mullitudinem de-
Liiurgicarurit, I. i, c. 7; D. Ceillier, de Aueloribusi cliftavit? t Cerlehiijusmodi--caus.am nbn oblendisset
Ecclesiasticis(d),aiqueadeoheferodoxi; ri.amAlberti- aucior, si eredidisset Ibtionem pedum sacramentum
niis, diifti dicit clibros^de Sacramenlis(e)scalere bar-,. e<se ad remissioneur peccaii originalis insfituium/:
barismis, mujfa habere qubrurii norinulla etridicula i nori addidisset denique, « haec dico,: non quod alips
Ambrpsianaquegravilate prorsus indigua ,.noiinullai.. reprehendam J-(.qubdfacere.debuisset, si agerelur
etiam fepugnaritia"et contradicio.ria;*,etc., ipse, inde neglectu sacfamenti maxime riecessarii), «sed
quam, Albertinusslyii similitudinem inter ulruinque mea officla ipse commendem. i -.-•
*
"
opus rion agriovit. Esl tamen aliqua inler uirumque ; -} lS/AslJpsa.auetoris verba evidentlssime illum.ab
simiIitudo;/qu"oiiessciicetauclorlibroru"ra;de Sacra- omnlefrore/gravl vindicant,; paulo. enim inffa ex-
-riientis ex libro de.MystefiisaWqmi decerpit, nisi..tibi plicaiisilla verba : «Quilavit, non.necesse habet
iriterdum depravet nimium. Verum quotiescunqne, iierum lavare, nisi Ut solos pedes lavet; » dicit:'
propriis.iilivuigoiiicitur, alisvolaie tenfat, trinca t .«quare lioc-?/Qujain baplismate bmnis culpa diluitur.
vero Ambfosio-.omninoabsimilis est neque^frigidis Receditergo.culpa; sed quiaAdam supplantatus a dia-
"
ijlis et puerilibus interrogalis, quasJn libris.de Sacra-. bolo est,,et venenum ei effusum est supra pedes, ideo
rhehiis occurruht, insperguntur genutna Mediolanen- lavas p.edes, ut in ea parie iri-qua insidiatus est ser-
sis Ambrosii bpbra. Quae vero de similitudine singu- pens,-majus subsidium sanctificationis a,ccedat,-quo
lafis doctrinm circa loiiffnem pedum commentatur postea t"esupplamare rion posslt. Lavas ergo pedes, -
adversarius, jamdiu confutata fuerurit. Quld .enim . ut laves venena serpeniis. Ad. Jiumilitatem quoque
vero ibi lam sirigulare:voces?Posfbaptismum'pedes proficil, ut in myslerio non erubescarribs quod. dedi-
- lavari ? Ast id el, Mediblani et alibi factum esse
nq- gnarriurinobsequio.- »Cbncepiisverbisin baptisma-
tant liini ipse-Bashagius (f) in êdilion'e<.Lefc,lionuiri 4e^)mnem cu|pam diluidicitaucliof, seu, utJoquiiur
"
C.anisii,.tum Cbriielius a in '.
Lapide -,'-•Cbipmeniario iii" Concilium T-fidentinum, sess.' v, can. 5, «-lolli lotuni
\.
Joaimis^c.xiii, l,;eitahs Gabr.. Vasquez : idem quo- id quodverani et propriampeccati ra.tioriem habeti.,
que lestantiir C. Chardun (g) in Ilistoria Saofamento-• JManereautem .in baptizatis concupisceritiam"vel fo-
ru.m, et multi alii. Sed*scilicet auclor libri de Myste- mitem, hsec sancta synodris fatetur et seniii..... Hanc
fiis, c. 6, «asserit lolioue pedurri liaerediiaria pecea- vero concupiscenliam, quam aliquando Apqstolus
ta tolli.propria enim per baplisriium relaxari: i cuii peceaiumappellat, saiiciasynodusdeclaratEcclesiam
coiisouai, quod l.nide SacramentiSj c. 1 (ft)-dicilur*:- Catbolicam nunquam .intellexisse qriod vere etpro-. .
«Surit.tairieri qui dicaijl el excusare •cbiieniur, qiiia pfie peccatum sitisedqujaex peccatoest, eiad pec-
libe non iri mysierio:.faciendum est; non, iii bapiis- caturii inciinat. J Huic ergo.malo,diiutax)miii:culpa,
mate, non in regeneratibne ; sed quasi hbspili pedesi ,.siibsidiunisahctificatioiiis prbfertur, id.est,gr.atia,ccB- '
layandi su.rit (quae.taimen rafip-inniiilur in Missalii lesiis,. eujus.ope, ut Jiabet Trid."Coric.,l. c, non
Golhico.et in-Missali Gallicapo.velefi [«]). Aliud est: « co"nsentientibus.sed viriliter repugnaritibtis nocere
bumiiiialis, aliiid sanctificaliohis. Oeiiiqtie audi qriiai - non yalet-,-quinimo qui legitime certaverit,. cofonar
mysteriuiri est sanctilicalio :_Nisi Javero-libi pe- bilur..»'-Ex.Jiis ergo, evanescit prorsus doctrinae singu-
des, non hubebis pdflem riiecum' (Jodiu xiit).:. _ Quia laritasyqua.m utrique operi afflrigere:quidam volne-
Adam supplarilatus adiabolo cst et veneiitim ei effu- n[ rurit: ruit igitur lertium argumentum, quo fulGiro
sum .estsupef pedes,'ideo lavaispedes, ut in ea par- tentavitOudinus/suani senteniiani. ,;
te in qua insidiaius est serpens; iriajus subsidiurii -, 19. Ast:prqdit.nunc.in aperlam palaestram, Oudi-
sanctificalionisaccedal, quo poslea le supplanlarenoii i nianiis Achilles, quem nuttus, ui,ipse: quidem dicit,
possit. i AuctorlibrideMysteriis.saiissuperque vin-,', (j) infringere possit, et proplerea prqbablliler « dissi-
dicatus fuit;ab bmnierrofe in noia, quam.adlqcurii i .riiulatus.ab-.editoribus .Benedictinisr » ut dislirictio-
citatum adjecere editores Beijediclini. Non'dissimili nem suam.lractalus de Mysleriis ,.a. Jibris sex de
niodo a "culpa liberaiur aucloflihroruriide Sacra- Sacramentis plausibitioreni fqcerekl; Scilicet appellat
mentis; ipsai eriim ejus verba satis indicant qub seiir Oudiriustractalum. de MysferiiT;'librum . iiiter.îllos
sudixerij Jbtioriem peduni mysieriuiri-e&se',~ zd saiicii-.;. qhi de Sqcramentis conscripti sunt,,atque, id qUijIem
' "
(a)i: IV; p. S15"(Edit'venet/"1778). .'. .''/ " (f)'fmi. "iri Canisii, Lect.. Antiq., cap. 5,§ 55,
(ii)'~T;V Op.. s. Ambros, p. 207. _ ., , .• t.I,p.S7. ". : . . . -_
(c) Mem.pouf'sefvira rhisioire. eccl.,'t. X p,-76S., . (q) Hist.des Sacrements, t. V,p.oftl; . _-
uot. txiiiri s.Ambros. - .'" (ft)-Ambros.4)p.t. V, p.Sp,/
(d) Auteurs Eceles., t. XVII,,cap. *,-§ ' t^p. - i87. (i) Jos. Mar. f homasi Cbd.Sacrafn. p.-535.e;t;475^
(;)DeScript,"Eccles., t.l, col.1835. - -/
-(«)AraSros. 0{>p.T. V, p. 200.-,
1217 NGTITTAfilSTORICA IN Si AMBROSIUM. 1218
duplici ex ratione : in primis.til suus sit sermonibusj "A « Qoia-.vidi Spifiium desceiide.ntem .quasi cplum-
sepieriarius.numerUs-,dein ul verba quaedani- libri" bam. i Ilaec dicit.: « Et hic quar.e "Spiriti.is sicut
primi de Sacrameniiscommodam naiiciscariiur inter- coliimba desceniiil, nisi tit tu.videres, iiisi ut tu
prelaiionein. Ad uirumque facilis est fesponsio. Ei- agiioSceres «eoliniibam eliam illam quam Noe jus-
ehirri'nulla videturriecessilas-utseptenafius nu.raerus tns remisit exafca, istius co.lumbae/speciem/fuisse,
librbrum sive sefmbnum admiltatiir- ret posito ul lypum agnosceressacramenli? Et fprlasse dicas :
eiiam. septiirianam integram insiimptaiii: fuisse . iii Cum-ilia vera columba fuerit' qus emissa esi.Jiie
justruendis neophylis, nullaienus sequitur.Dpmini- - qiiasi cblumba. descenderil, quomodo illic speciem
cam"P.ischalis nbn fuisse diein impeditio.reiji;-quam fuisse diciinus, hic verilatein; ;cum secuiidum.Giae-
ut sermo haberetur. Sed.admissa etiarri illa necessi- cosJn specie/coliimbaj Spiritutii (lesceridisse sit scri-
? (Graecus textus .Luc. vii, -22, habel : KOSTK- *
tate, netunc quidera sequeretur, librum ~deMysteriis. Jpfum '
"adneciendiim esse tractaiibus de Sacramentis; nani . ' SHvcii.TO'Ihicvp.__ zh ajtov aap.a.Tif.a-ASei, atreViripi-
m.erilb-suspicari licet.sepieni olini fuisse sefmones, crzspav,i^ KUTOV). Sed quid lam yeruiri quamDivi-
-uli.videre est apud edilores Benedjciinos in illorum nitas, quajniariei semper? Greatura .auteoi non por
jif.aefaiipnecifcafiriera(a)et in nola Bad l;ji, c./S, test yeritasesse, sed species, .quae facile/ solyiiur
iu25 (b): sedinhachypoihesi, quialjreyior.esfsernio B I alque muiaiur. Siitiul quia eorum, qlii -baplizantur,
ille./quiseplimus diceridusesset, non hihil truncatus iion inspecie esse debeal, sed vera simplicitas.....
videretur. Quidquid- sit de isia' conjectufa, auclor. specieiri aulem et pro veriiale.accipiendaiii Iegimus ef
Tibrorum de Sacraihenlis ita auspicatur.Iibrum pri-, de Chrislo : Et specie invehlusul hqnw; et de-Paire
mum, ut manifesie mbiislrei lunc primum se incipefe Deb : Nefjue.speciemejus.vidisiis.. Confereiitiiulruni- -
"de sacfameritis traclare : en ejus verba : .< De saque locurii ciiaturii eyideiis (il, non ppluisse. auclor.em
"cramentis-quae-accepistis sermonem adorior, c.ujiis libroruii) rfeSaeraiiieii/is.quando JdicU, « memento
rei rationcm uon bporiuil ariie praeniiiti. ,"»-.Atque. qtiiddixerim, >*iridigilare Ipeuin ciiatum- e librp de
ille,qui alibi. seinper sequeiitem serhionerii.curii.pric- j1/j/$!eriis,proindeqiie tractatiim de Sacramentis nul-
cedenti, sive expressis yerbis, sive per repetiiionem lalenrisr.eclamare libruin de Mysleriis.
conrieclii, riibil pf orsus in sermone primo de Sacrd- 21. Befutatis critici nnstri ratipiiibus, aequuni est
_ meritis dicit, qud vel-Ieviler indigilet se pridie inle- monsirare-varia csse, quae diversum utriusque ope-
."gfum . traclaiuni de riiysleiiis habuisse !; AsT, - ris auciorcm iudicanl. Impriniis (lifferrint inler ser
inguit Oudinus (c), -Heclamari primum-(seu librum baptismaiis cajremo.nia. ab .uiroque praesule usu, -
de Mysleriis) a s'ectindo'(se_i libro primo de Sqcra •palae.
. Etenim
- ••- aucior
r .librorujh.de
-- Sdcramenlis.\.
••-• .,.
" (.
u i;
ineiilis ) videamus,' itqm de _aliis dubium nullum e. 1 (e),. late qiiaeril cur n«r«_sbapiizando langiintur,
est. Hmc verba suht-serhionis secitndi .(.aliasiibrj" / dpra sanctus"Ambrosius iiiliil.liujusmbdi in supr/«
"de Sacramentis) : « Et eccequasi columba, Spiritrisi MysteriisJibio c, 1, habeat.sed siiiiplicer dii;ai la-
sancius descendit. Nbn colunfba descendil, sed quasii ctiim oris omilti in feininis. Habet,de"in,sarictus.Ain-
coluniba. Memenloquid dixerira ; Chrislus cariiemi hipsius libl de Mysteriis, c> &.'.:':«Post haec.uii.que
suscepit, rion sicut carhenij sed carriis istius verita- -•'(i-o/sibaptismum) ascendisii ad sacerdotem : .cqnsi-
lem, vere carnein suscepii. Spiritus. autem sanctusi dera/qiiid secutuiii: ndime illud quod ai.t"David.: Si-
in specie colutnbae,n.oiiin veriiale cblunibae, sed-iiii cul unguenlum; in-capite..quod desceitdil in -barbqm
specie col.unibae.> Alludere.dicit Oudiuus tract.aio- Aaron? (Psal. cxxxn., 2.) > Quibiis,.verbjs iudicat
rem ad sermbnem, ut jpse dicii/prinirim, de Mgsie-. sancius sacrairientum confirniatiqnis fuisse colla-
riis : nos vefo ilia verba, x meraenlpquid.dixerim,» luiii. Pbst conflrmalionis sacra3_isignaculumsequitur-
interpreiamur dicia.adacueridampraesenifura atien- ' pedum;iotio . « Omnes iu regnum-Dei.et,in sacerdo-
ilone.rii, rienipe ut recte iiit.elligant differentiam inter• liuiii ungimur gratia spiritalL Ascendisii de fonie ;
ceitimbairietquasi cblumbani,,qimmsituiliiudine qua- rriemento EvangelicaeJectibnis. Eteriini Pominus no-
"dam desumpta;e riij'sterio Dominicae Iticarnatioiiisi r. , ster Jesus-layitpedes di^cipulis ejus,^ctc, i Deinde
evolvit,ut iegeniimanifestum fit:'-' ;. -' _ / : totum liune.locuin concliidi.tJiis verbis-::«;Accepi.sii
"20. Astaliam prorstis s.ignificalionemtribuit htsce.i post Jisc v.eslim.enlacahdida.etc. i Verum alio pror-
/ verbis" Oudinus, qui vcrba, "t.memeiito quid ^dixe- .s.us ordine adimpletbaptismi solemnilates, qui iibros
;rim, i referenda esse asserit ad Iibrum; de Mijsieriis,, de Sacrqnientis .coiisc/ipsi.l_;"iiarti lib. iii,-• c. 1 (jf),
el quidem ad c". 4, -quem-laie feciiat, et ubi eo- mi-- postbaptismura", nullp.ritu interriiedio,.sequitur pe-
"nus audilores' inventurbs luisse^quae; illic latiiare3 dum lptip*:« Ascendisti dejptiie, ;quid,se)cuium'esi?
dicit.Oudinus, KSliriiOj.quo.difficilius.eliamnurii" rib- j* ..... r.Succincius.jiumiinis,saceidos.pedes tibi- lavit,
bciilaiiS, comirienlario iristruciis, id/fieri a/sseverb. otc;"i.capiieseq;,.posi.explaiiatam-pediimJqfiqrierii:
"Et ne fucum hic facere vid.ear,. en verba sa.ncii-.Aiiii '• .«..Sequitur..spiritale sign.aculurn,-quod audisii hod.it;
'b"rbsiiad quae allusisse- dicilur auctor Jibrbrum.de 5 legi, etc: > <Jui .cereiiioriiaruni ordoiquam alius sit
Sacrameritis, comiiientahtis yerlia Joan; j, 52 (d):: iib Ambrosiano, riemi non viderit. Coiitendil quidem
"
(o) Arribros.,'l. V, p. 208. ' - . (d) A-mbros.,1. V,,p: 188. ; .
(b) ibid., p.246:. / ." ., / " (ej.lbid., p. 209. - .:.',,•,-.;
(c) De Script., 1.1, col. 1834.- .' '" ': ' '. :-.,; .-;•--' '/,..
(./) Jbid., p. m. .;.
1219 Sr AMBIIOSIUS CADLRCKNSISEPISCOPUS. . 1220
Oudiiius {a) hic agi;'vel agi posse de unciione pres-'"_ A nensi : quis igitur inflcias tbit, agi hic quoqtie' d«
*
Jjyierali, quae/nebbaplizatis fiebrit per sacerdbtem Ambrosio Mediolanerisi? tnaxime cum ordine quasi
secundi ordinis, qtiacque' pbst sanclurii Gregorium clironologieo ihter.cii.atos doctores Ecclesiae. repo-
Magnum iairoducla auclbreni designat septimo se- hatuf ? Hisce raiionibus momentum ^juoqiie addit,
r.iilo - fecentiorem. Veruiu daia" etlam Oudini ar- quod Paschasius Ratbertus suum.lracfaturn scribens
gurnenlaiibrie ,: quam . niillatenus probb,' remanel circa armum S31 (titi constal exWalae abMlis exsi-
taraen, quod; hic caput rei est, differre scilicet lio), ut in praeTaiioneinsinual, id est, vix triginta-
lilrumque iractaiumin ordine et s/uccessioneritutirn, . anriispbst mortem sancii Ambrnsii Cadurcensis, si
1« "ai-guincntinostri conflrinationem adduci possenl (e) chronologiarii ipsihs Oudini sequamur, non po-
/alia; ufsiini diversitiis yersionis sacrae Sciipfurae, suissel ejus iioiiicn in mediis dqctoribiis supra lau-
unctid-aiue ienunliationem., _SS. Missae sacriflcii datis, si irilelligi potuisset de Cadurcensi episcopo
iriitium, elc. Quae omnia monstrant non rinum euin- tunc vix cognitb.. - *. .'•.,.-
rdemque"-aucioreiriesse uiriusque tractalus. 23., Idem eiiam-valet pro Ratfamno, qui Ambrq-
22.-Alque liisce.p.raeihiss.is, jam mediam confeci- sium suum sanctum Doctoreiri,appellat., quod Ani-
mus viam: Nuuc.oslendendum venil, libros.d* Sg- brosiq nosiro Cadurcensi recens defuncto simpliciter
cfamentis ,, licet sancto Anibiosio Mediolanensi ad-": B rion convenit. Ast curiiille libfum^de Mysteriis ian-
scribendi non videantur, iarrieri saitcto Airibrosio lum cilasse 'videaiur, nou est quod; immorernur-'?.
Cardurceiisihiinime tribuendos esse : qu.oconfecto, Qiiinimo ipse Oudiinis victas veritnti manus dare
manifesiuin fiet, neqtie fraciatus de Mysterjis illum - yidetur^.cum circa finein n. 2 cit., (f) dicif: « Le-
'aucloremesse, nisi.quis dicere velit- ectypbn typo -genies igilur Pasehasius el Ratranjnus cum alHs se-
aniiqhius esse. Afgumenla ,' quibus Oudiniis singu-.. que.ntibus (noirien Ambrosii episcopi-ve/.sancli Arn-
laremsuain seiiieniianf fulcifc conatur, suritdupli- • :bforii), neque-Ambrosiiirri.Caturceiisem episcopurii
cisgeneris : videlicel propler •nbmiiiis*:Identilatera de famavel nomiiie"noscenies; oscitanter ac inad-
facilis fuit corifiisio Mcdiolanensis ctlm Cadurcensi vertenies tfactatus istos Ambrosii Mediolanensis opi-
AmbrosJo-, cap. "6, ri. 2 (b) : dein cliaracleresom-- nati. suni: > Idem circa finem n. 5, cit. repelit, ne
nes iiisceôpusculis .convenienles apprime sancto meihofia excidat : «Saeculo jam nono.,RaiTanini ai-
.Ambrosio.Cadurcensâplaii.possunl, ibid. ,n. 3 (c). que Pascjiasii femporibus, haec opuscula esse Medio-.
Ast;- quif so, quo leriipdre haec-nbminum confusip1 -laneusis afcliiepiscopi,/ac tanquani genuina illiris ,
orla est.Oriri potuisse irinuif Oudimts imer saecu- ab utroquecitata ci;edebaniur.-»;Faietur igiiur Ou-
lum ociavum et .duodecihium, siquideih dicat.loc. • dinus Pasciiasiurh el llalrainnum, diim.Afnbrosium
=cii.':;«;Mss. cbdiccs.qui plurimi iri. bibliblhecis re- " ' honiiiianl, inielligendos esse de ilediolanensiepi-
"
periunfur, vel auonymi sunt, vel cum nomine sim- scbpo: quorsum igitur dicil nullunrexpfesse hos trar
pliciter Arnbrosii vel sancii Ambrosii, nullique; quii cialus sub^nqmineMediolanensis archiepiscopi addu-
jidjiciarii vel deieritiiiieni Mediolanensisepiscopi vel.l .icisse , si ita scripseriht ut non nisl de Iioc episcopo
, prchiepiscbpu Neque etiatri quod sciarri, anle Alge-' ihlelligi pbssiiu ? Abesl Igitur omne confusionis pe-
rum elHugobem Victoririurri, sa5culo'"xiimedio seti- riculum , quando Ambrosii aut sancli Ambrosii, millo
lienies , ulliis expresse subAmbrosii Medioianensis>- alio-adjeclb tiiulo, nomen dictis tractalibus .praefl-
atcliiepiscppi jiomine' adduxit. > Expresse . quideirii gitur :.-corisiat~enim ipso Oudiuo judice, Mediola-
sanclo Mediolaiiensi episcopo iributos non fuisse.fa- iiensem-aritisiitem.designari.- Refn demuiii conficii
.fiileconcessefira : verum quidinde? Nunquid prop-• quod narrat Joan, Mabillon in suo-Musicoltalicp
terea Cadureensi pontiflci adscribeinus ? Idque prae-. -. "i. I, p.li (g), esse Jn iiionasteriq Sarigallensi codicem
seriinrcum.saeculo nonb jam Mediolaneiisium prae-- , lilleris indjusculis ab annis mille exaratum :. igjtur
sul.riridigitctur, iili satis corisiat ex sancii Pascliasiii cum Mabiilonius librumsuum 6di.derilanno.1687,
Raiberti fractalu^c Corpore et sdriguineDominiini traclaius &e Sacrqtneniis anle sancti AMjrosiiCadur-
praef.(d_).Nemo enim cOrdatusdhbilabilde Ambrosio. >-• 'censis tempofa jam . exstitisset. Qudinus l./c. urget
Hlediolanensi agi in, sequentibus verbis:;:«H8ec au-- suum argumentum ex eo quod san.cioAmbrosio Me-
lem ut secui ius lua perlegai infaritia, placuit, cba-- diolanensi iributum fuerli ripus ,de-Cbnflklu viliorutn
ri.ssime, calhblicos Ecclesise doctofes; in prihcipio) et virluium, qubd tainen ad Ambr.bsruniAulperlum ,
adnbtari : ex quibus pauca de plufibus.,-quasi-lac~ aGbatem sancii Vinceniii ad Vullurrium, saeculi xin
lerieriiudinis eliquaverimus, Cypiiariuiri scilicet,, scriptorem ,perlin.el: pbtuit iiaqiie eidem Medib-
Ambrbsium , Hilarium , Augiistlnum , Jbanrierri;,, -' laiiensi-epjscopo ascribi tractalus'sancii Anibrosii
Jlieroriymum, Jsidorum, Hesichium, et Bedam. >• Cadurcerisis. Licet ex ejusmodi sirailiiudine desunip-
Nodum in scirpo quap.reredlceretur, qtiisqriis duhi- tuin argririientum non yalide siringat; .respbiidemiis
taret liic Paschasium loqui de, Cypriano Carthagi-- jmprimis lioe non adeo ;provenisse ex confusionis
jiensJ, de Hilario;Piciaviensi, de Augiisiinp Hippb - iacilitafe, quam ex ignofantia vefi aucioris ; -nam
'-(«) Script., t. I, col. 18S4 el seq. (e) Vid. Hist. litl. de.la France,t. lV,-p. 158.
(b) Script., l. 1, col. 1S58. . .'•*--
' •'-' . (/")Script.-t. I, cbi. 1859. -" , -- ...
{cVlbiiL, col. 1860- . . ', ;(tj) P. 4-ei 7-. '- .-..-. , ,-.-.,,
{rt)-Bibi'.PP. t. XIX,,,p. 750.
1221 N0TIT1A-.HIST0RICA.IN;S. AMBROSIUM.. 1222
rion solum sancfo Amhrbsio-, sed etiam sanctis Au- A sunl,,ut liic repetenda nori yehiant.Latius hie.ei-
gustino , Leohi, Isidoro, adscripjus fuil Iraclatus penilendiiiiiest, quod critictistiosierdicit de confor-
(le'Conflictu viiioruni, ut habent.editofes Operum miidte -lilurgim ei aliorum, Ecclesiwfiomdndein ia-
"saricli Augustini (aj : deiri; liic error .invaluit.posi cramenlis riiuutn. Verum quisquis yelociier ifactaius
sxciilum xi ; nam/ciiroiiographus saneli Viiicen.tii ," ,,iieMysteriisei.de Sacrgmentis pefcurrerii, facile siiii
diserlis verbis assefil Autperlurii cosnposuisselibrum pefsuadebit hos Hbros ad quartum. poliris ant quin-
rie Conflictu (b) : :i\ori thiriim igitur posierioribiis" luin; qii.a'm,ad ociayum saeculiim jpertinere. 'Quis
sicculis iiivalhisse .aliquem errorem. Ast- de saricio . eniiri., curri diseiplinarii* arcani-sl.ricte servandaui,
Amhfosio Cadurcensi, si fldeni Oudino pfaestamus, niuliitudin.eni adultoruni;baplizXndanj,insians perse-
ipsi ejus aequales Iribuissetit bpus alleri,. Alipie hacc cutiimis .periculum, de lingua .disserlatioiies,.impu-
'
iie coiifusionis faciliiate dicta sunlo; / . '"\_. ' ' . gnatas qiiarti.quiiitiqu.e-saeculibaercses: AriaJioruin,,
"
2j. Neque-feliciof est criileus npster in-characle- .Prisciirianisiariini,- Macedoniaiioruiji; ;et id geiius
Vnm convenieniia dijudicanda, qtiai alicra probatio- alia videfil, qu'is,;,inquari),.sibi persuadebithosli-
iiis pars esi.. Niliiur- primurii moiistrare Oudinus c. brosjnedio ^seculq bciayb' exaraios/fuisse? Hasc
4 ei 5 (c) suae dissertaliohis i Gallum quemdam . abunde . sufflcererit ad cbnvellendum" Oudinianuui
esse scriptorem utriusque tracialus : « Tria -sunt, ,-B I sysieina.; Sed Oudinus ex liis verbis, 1. m\de:Sacfam.
inqiiil, ex quibus Gallum abqueiri episcopuin fuisse . c. 1: « Noii ignorarrius^quod Ecelesia/RomanaJjanc
liofum iractaiuuih "velsermonum scfiplqrem, :aperfe -* .consuetudinein rioji habeat; cujus lypuin in oinnibiis *
eojjigiirius :-i° Ex pedum loiioner, in ,-neophytis, sequiniur ei.fqrmam,» ila riilibcinatur c. S,-if.3 (e)i
quatn in, baptismo "apud Ecclesiain iri risu fiiisse. * AnqnyniUs hicGallus sequiluri ordinerii .-Rbnia-
confiielur : 2° ex "eqnfofmiiate;Lilurgiae et 'aiibruni nuin in omnibus .bapiisnii ritibtis,,. excepla-Jo.lion/e
Roriianae Eeclesiae"in sacramenlis rituum,;. quam. pedum/.utdisefte ipse iiiquil. Cura, vcro opusculum
pafiier ariiplectebatur:; '5° ex gailicismis Latin.e bar- . islud pfdiiiis>,-Romani..conscfiptum sit, p_b.stquaTn
baris, quibus pmnes istl sermbnes respersi suni.» Roiiiani ponlifices,.jugo Lqisgobardorum, .inedianti-
Premamus criiici tiostri vesiigia, ast. inve'rs,o alibus Gîliaruiu regibus Pippinoiel Carolo,- Magno,
quantum.prdirie.'Quai de gallicisinis Laliiie barbaris exemjiii sunt :.liqtiet...anoiiyuium qui euin sequitur,
bbjicil^nimium probaht, proindeque riihil :7p.robar; qui iniilatur,-claruisse ubn iiisi sub.saeculirociayi fi-
rerit «cilicet irai-taius. non. adeo ad saeculo ym[ nem. »*HaccO.udini cqnclusib,. seii abutijur.crilicus
'aut/ix perliiiere,. quafn ad iiiitium saeeuli xviii fe- liisce v/ocibus, qujbus.sciiptor dicit seJi/pwin..,EccIe-
fereridos esse-, cuiri pleraeque locuiiones gallicae.,, "siaeRonianaeituomnibus sequi, quasi per. hiec ,yerba
"quas lalinis bpporiit, ita liuic sevp propriae smt_,,iit'; ^Jndigitaret OrdinemJiohtdnurii, qunJis ssculo" oclavo
ante hoc*iemp"usiriuusunori fiier.int, et pqstea ob.-- .- exsiitit.Si enim bbcsensu.intclligen.dus esset'scrip-
soleverint. Legaf-prseterea lecior c. 4, n. 3,..ubi.i ' tiir, iibii subjunxissei paulq pqst,, quasl pqte»latem
nunnunquahipro pfaetensa concordanlia. patentemi ha.bens circa fitus : « Iri omnibus cupib sequi Eccle-
diversitatem inter utfumque Jdioma feperiet: -faie-. siam Romanam/: sed .tanien/el nos homines" sensum
biturque citatas phrases non magis gallicois iditilis— .-. habemus; ideo quodalibireciius servatur etn.os rec-
- mosêsse qiiarrf italicbs/, hispaiiicds.autetiarii ger- fius cuslodinitis.;» Si.Orrfo iiomantts.jaiii',liinc.[c"()ri'-
riiariico.s.;Taridem/Iri Yalsb, iit vulgo dieitur,- sup-. seiilie.nte utfaque.poleslate , recepius-fuisset,'-quis
p.ositb hajret Oudiniisj quasi/vigefet. sajeulo viu.[. episcoporum ausiis fuisset ejus ritus adcxameii reyb-
usus.linguaegallicae, pfbrit nunc floret t dicto siecujo> care, etsuosolius arbiirio subjicere?
lingua qua rilebaniurGalliarum incblae, Jaliriaefat l . 26..Asl«i conferamus- rilus Ordini/ltomani (f)
cbrrupla vafiis idiomatibus , sed prieseflirri Teuto^ cura iisquae,/in libris.de Sacrameniis describunlur,
nica((f)i Quinimo etiamsi daremus linguain gallicain , yidebimus/magnani. inlef,'Utrosque.iritercedefe:dilfer
prbutjiodie florel', viguisse ih fegrio .Merovingio- jrentiam. .Quaedam'"la.nium hic notandii :sunt; ne
fuiri ,"tiecdum tamenvaleret illalio'pro Aquiiajiia, , u.nimium i excurral oratio. Jn libfis de' S.acramenii..
quae usque ad Pippiniim regem/, sub quo vixit san- nulla fif menljo lilaniarurn,;beriediclionis'etimmissig-
ctus AnibfosiusXadurcis ,•riiagis. efat Visigoihis ai-" -_' nis;_cer_eipasclialis iii aguam',-qwjibniriia iri Ordine
queSarracenis subjeeta/; feliciof profeefq fuissett iRoniano reperi.uiiHir (g) : aliae.sunt iriterfii.s"atibnes
OudiiiuVsim^sancifAmbrbsii sermoniljris id.iotisriios"* s desuriipiae exsymbqlOi aiia forma* confirmatioriis';
-arabicosâutghihicos assighasset: ", ,-/'~ baec sufficiunt ad monslrandum scriptorem Ordirietri
- 25i
Oudihus.pofrb tahquam prbpfiam et singula^ Rpmdnum prae oculis ^non habuisse. Urgetur vero
reriiJEcclesiae.Gaflicanaecaeremoiiiam prpfeft Ioiio- Oudinus adhuc pressius, quiaJn citaiis Jibris rie [Gal-
nem pedumin baptismo : atque hinc deducil.ii.tfuiii- licanus quidem .Or.doexhibelur : iinde" cbrisequitur
qiie iracialum ad episcbpum qiieindam"Gallicaiiumu scriptoreni ad JJallias non periinere. Etehim. I. J- de
pefiinere. Verum haec supra. imm. .17r'ila refutaiaa - -Sacram., c./ll.-(A)duplex estaljfenririliatiobapllzan-
"-.'':'' ' ' ' ': :" : •
-(a) T. VI Op.'Append., p. '219. ',. (c) Script., t. I, COI/I8S4.
(fc) Aci. SS. Ord.. saucti Ben.
" - SJDC ui,'pail.. "' n . . ,. (f)Bibl. PP.,toiH.XII.!, p.659..:'-'*, /'.
n.'7. "'."'" - -" . Ibid. 693 el ' i
' 205,
pag. - '-,.- (g) p. seqq. *
t.
(c) Scripl., I,'col. l'8iS, -:' /—/. -. (h) Arabros. t. V Op., p. 210. . . / ;' '/, '. .
<o'j Cfr. Ilisi. litu de la-Fr., IV.IV,-p. 152.
-1225 ' S. AMBJIOSIUSCADURCENSiS EPISCOPUS. - 1224
dorura, dumin vciertMissnli Gallicano (a),ediloper/ -A.in prolbgb, ad' hunc libruni pi*aeniiss6,aliiqde com-
viruin-non mjhus docliiua quamsanctitaiehrsignem, /plureseliam ex lieterodoxis, tibn immerilo inter
li. Josephum Mafiani Tliomasium cardinalem, una '•gcnuiiia sancli Ambrosii Mediojahensis opera, recen-
laiiium reperialur, queiiiadmoduni ei inâcramen- seiuf.Quod quidern judicium cohfifmaluripsb opere :
tario Gallicano saeculi vn>apud-Marlene'(6). Ih aliis -cum -ribnnulla, qnajirieo reperiuhiufi liiurgica,
vero plerisque fituajibus Galiiarum tres reiihiiliatibr Mcdiolaniadhucparlimvigeantj elriiusbaptismal.es,
.iiessiguaiitur, ut habet laudatiis Maciene I. c: Octayo 'îuales.inActis synudorum Medioianisub sanclo Caro--
.atuem saeculo videliirubique viguisse in Galliit cori- "lo Borromajo habiiariim ,(t) describunlur, i.nljoc trac-
siR'tu_,dotefniE' abrenuntialionis, uti pafel ex conc. tatu funduiilur. . '. .,""
Liptinensi anni.745 (c) , el ex aliis mbiiunieiitiSj quae 28. Cum iiaque libri de ..Sacrameniis sanctum
aflert Cl. Amonius Binlerihi, vir tbt laudandtis / Cadiircensemepiscopum auctoi'em certo nonhabeant,
•nominibus, in suo erudito «pere Geririanico"de
'
Anli- Mediolanenseiri yero habere nqn videantur; longius
quilaiibus Ecclesiae catliolicaa (rf). '•'.- progressi quidam, indagare ienfarunt, quis.Iibrorum
; 27/Juvat huc coriferre aliura ritum In Ecclesia de Sacramentis sefiplor haberidiis essel. Varii varias
... de quo iri ' -'" de ' secutisunt senteiiiias. Benediclini.tn prologoad lib.
Gallicana^servari
. -. • soliitim, .-. tamen
,. - • librb t
Sacfariiehtisnihil dicitur. Sanclus Gregofius Turou. *- de Sacrameniis (j) prbpendere videnfur ad opinio-
1. f de Gloria mar.iyfuni, c. 24; (e) habet:-« Tunc ncm Godefridi IJermantJn Y.itasaricii Ambfpsii (k),
cum exprcismo saiictiflcatam aquam,-cbnspersum ceiisenlis diclos libros ad aliquenie discipulis hujus
. desuper clirisnia,. omuis pop.ulus" curii devotione saricti, qui non multoposl ipsuni.Mediolanensi prae-
liaurit. »' Atque hujusmodi conspersio .riori' lanturh * fqerit Ecclesiae, pertinere. Quominris secundum ip-
in Ilispania,-de qua loquitur Gregorius, usltata erat; suin feramus suffragium, id pfaecipue impedit; quod
sed earhdem yideie quoque est tum. in Golhico (/), auctor, lib, lii, e> 11, proflfeatur se iri fiiibus sacris.
turii inveleri Gallicano Missali (g),quod edidit lau- seclari velle vestigia Ecciesiae Bonaaiiai(l) :«Nbii
Niliilomin.us- -
dalus.suprabeairis JosepiiusThqmasius. ignoramus,inqult,qubd.EccI,esia'Romatia hanb con-.
'.npstef .qiii ,-Oudino divinaiile, Gallus 6s.sel, huric ..suetudiheni tioii liabeal, cujus lypum iri omnibus se-
quoque. ritum omnino bmisit, 1.' i de Sacfament., quiin.iir et, formara :_ haric tamen consuetudinem
c. S (fc);-nain aquae bapiismaliS cbnsecraiibnem de- Tioii'habef:,,iit pedes lavet....". In qihnibus cupib se-
scfibcns ,.de chrismale tacet. En ejiisverba : « Nam quiEcclesiamRomanam; sedtamen.et nos.honiines
ubi primum.irigrediiur sacerdos, exorcismum facit sensum habemus,.-,ideo q.uod alibiTCciius servaiur,
secundum creaturamaquae, -invocationem poslea el g. Ct rios rectius ciistbdiinus. i Ex liis.yefbis manifes:
• precem defert, ut.sanclificeturJbiis eiadsit praesen- -lurii/est-scriptbrem sequi rilus Romanos.lum vigeri-
lia.friiiitatis.aJiernae. » Oinnino accuraie lum hunc, 1les, urio addito,, scilicet pedum Ibiione. Cum igiiur
lum alios.ritus eyolvil auclor : ejus iia.que silentiuin- no.lum'axiqina sit : « Exceptio -Urmat regulain, »
prajudiciuiricreat non-facile oblitteraiidurri, scilicet; coricludendumest caeremonias reliquas omnes 'ap).ri_-
in sua Ecclesia Gallicanam hanc cotisueiudinem ri.ori i me concordare cura iypo el formqEcclesiaeRpmanae.
viguisse. Quod eliam cbnflfnialurexeo, quod in lau-" "" Sed hujusmodi. confofniitas .coiiveni.re non. jpolest
.datoJo.coioiUs sit iii eyoivendo cuf Christus -priusi fiiui Ambrosiano, qualis onmi teinpore, eiiamaiiie
.descebderit- cf ..poslep-Spirilus sanctus veherit : sii sancium/Ambfb.sium/exslitit. Nobis desrint Jibrl
.enim.rimschrismaiisseryniusfuisset, nullus dubito1 . rituales, ut lalipsjiaec evolyamus; Oriumhic.afrerain,
quin ad bune allusisscl auclo.r, cuni apml SS.-Patres quo aliqiii fituui liediolanensem subodorari pulartint:
, vulgafissiimelaphofa chrismatis ad Clirisiiim. Con- Jiabetauctor 'lils. iy'de Sacfam., c. 5, (m) hanc forr
fere.nii.ritus in Jibfis de Saerameriiis descripios cumi niaih cojisecraiioiiis painis:/« Aeeipite et edite ex.hoc
iisqui inHbris .ritualihus Gallicauae Ecclesice iepe- omiies : hpc est enim scorpus raeum; .qiiod pro/mul-
riuriiuf, yaria aiia occurrent v ex^tjuibus "manifesiuiri i tis coiifringetur. » Hanc formam Airibrbsianam esse
.flet hos sef mones aiiscribi -non p/osse alicui Gallo' D ] dicil Pamelius tom. I.;Lilurgiae Latinae. Verum id
qiii sacc. vni vixerit, et proinde abjiidieandos -esse .oninino;iiegat Muratqrius apud August. Krasrer (h) :
.sanctb Ambrosio Cadurcenci. Si iiaque libri deSacra- '« Rogavit (Muralorius), inquil, virum Cl. Jbsephum
jiieniissancium nostrum Cadurcensein- noii Jiabentt AntoniumSaxium , bibiiqtliecae Ambro.sianaepraefe-
auetorem-, qiianlo minus tractalus de Mysleriis, qui1 -ctuitijUt exqmnium antiquissinioJMissaliAmbfosiano.-
- ob raliones, quas late êducurit editbres Benedictipii canonerii Missaead, se trarismitlerel. Consuluit. ille
'
(a) Thomasi Cod. Sacram., p. 47S. . •: / - (iJAcl. Eccl.Mediol. ,-p. 410/., ---'-. .
..... (6) De.Anliq." Eccl..riti,t..I,-p_, 6S, Edil. Venef. (j) Ambros. Opp., l. V, p. 206. '.
/,.". •"" ..-' ; . .-• .'.
.178olV/._ ., (k) Herriiahtj, Vie de S. Arnbroise. Eclaifciss.,,
"- (c) Harzheini Co.nc.Gefm., 1.1",p./Sl.. p. SO.Cfr. Lebruii-,Explic. de laMesse, t. Hl,p. 2S
. (d) J)enlwurd, der Clirist;/Caihol. ' Kirche, 1.-1,' , . (Edit; Paris,*1777, 8°), qui ceiiset:' scripioreiii
' essc
part i_,p. 94. ", ' saeculiVI. -,.'-- 1, -
'
. (e) Bibb. PP. t.XI,p: 857, - \v -.-</) Ambros. Op., l. V, p. 222; '-.-'•"
(f) Cbd. sacram., p. 551. . .-•" (m) lbid., p. 25-2. -' :. .
* •. -
(g).Ibid.,.p. 475. (n) DeAnliq. Liuirg.,;p-./631.",
(h) Ambfos.,i. V;pp;,'.'p,.2l3, . - . -
fS25 NOTITIA HiSTOJUCA IN S. AMBROSIUM. I?26
codicem membranaccum veiusiissimum, cujus anti-1A lulerit, ita vel esse vel no.n esse debemus, quodnoti
quitatem ad.saeculum ix yel x pertinere arbilrabaiuf, propter uos, sed propter alios.sumus. Denique ribn-
et VERUA coiisecrationis cum Rpmanis EADEM, TOTUM- nnl.li sancla huiiiiliiaie praedili viri, propter qiiaed.am*
QJJECANONEH Romano sirnilem invenil. Hiiic verisi- in.se offendieula, quibus pie religioseque mqyeban-
mile est Pamelium ab auctore libri* de.Sacrairieniis lur, episcopatus officium non soiurii sine cttjpa, ,ve-
fbisse deceplum," qui olim.sanctb Ambrosio fuerunt ruin etiamcum laude posuefunt. J;.Ad has raiiories
atiribuli, nunc autem aniislili Mediolanensi acriticis acced.it Waifarium, sedente sancio Atribrosio, occu-
emunciae naris rectius abjudicantur.». Magui hoc est p.asseATiitaniam.dequo haec scribit Egiuhnrdus de
momenti; agilur eniro/de forma sacrosancta, -quaa: Gestis Eippini regis (d):« Waifarius, dux Aquitauia?,
vix unquam muialur semelassumpla :undehoe sp-: ciim res.quae in sua potcsiate erant, ei ad Ecclesias
lum argumenium. probabiiefacitjudicium illoritm, sub manu.Pippini regis cons*tilutas pertinebani, re-
qui-negant ai aiiquem Mediolanensem episcopum ctoribus ipsorum. yenerabilium locorum reddere no-?
dictos libros perlirmre. Fruslra alium quemdam au- luisset, ipsumque.regem,. de hisce per legatossuos.
ctorem quaereremus Jn illa. librorurri. li.turgicorum" commouenienj, aiidire conlemneret, conihmacia sua
penuria, quam palimur :.nisi eniiri Jiber ritualis ad .suscipiendum conira se belltim concilavit. Nani
reperiretur, cujus eaeremoniae.acciirate-cum ritibus B rex, cqntraciis. undique copiis, Aquitaniam irigres-
ab Atrihrosiaslro expressis-convenireni, non video' sus, se res -ecclesiaruni bello exaclurum .pronunlia-
quomodo quid cerli pronunliari possel, et circabo- yit. > Hujusmodi auteiii Ecclesiarurii yastatibries
rurriIibrorum scriptorem, et cifpa tempusquo. vixe- causam olim praebuisse dimiilendi episcopatus, te-
rit. Cororiidis lamen loeo adjhngam Robertum Sala, s.lis jam nobis fuit sanctus Ado iu suo Chroriico («).
cisierciensem, iri sua-..ediiione -Operum cardinalis Niliil igitur miri et sanctum Ambrosium ob siiriilem
Boria suspicari auclorem -Ijbrorhm -de Sacramentis caqsam similiter.episcopalemcalhedram alteri reli-
fuisse sanctum Maximum Taurinensem (a); sedpfae- . quisse. De universo autem praesenii argumento,
ter nudam-conjecturamriiliil affertSala-, quo opina- utiliter.consuli po.lest Ludovicus Thomasius i.n.opere
tioni suaealiquid roboris.addat..NihiI quoque lunii- "de PiscipJina Ecclesiasiica, pan. n, 1. n, CiLit, ubi
nismihi altulit nova editio Operum sancti Masimi, plurima proppnil exernpla episcoporuin Galliae, qui
Romaeanno 1784 adornata. . bis fere temporibus sedes suas rejiquerunt.
, 30. Gulielmus de la Croix (f) succes.sorem sancti
§ IV." Sbnctus Anibrosius , deteclus ca.lesli-indjcio,
Romam proficiscitur el in reditu obit. A.mbrijsii.ponil Aymatum^ cujus episcopat.um probat
•29. Vidimus, § 11,sanctum-Ambrosium Cadurcen- ex diplorriate consecralionis aliaris.monasterii Ania-
serriila reliquisse episcopalem dignitatem,uteamdein V nensjs, in dicecesi Maâlqnensi, quae celebraladici-
postea resuiriere noluerii.,Mal.iti,a p.lebis regendae - luranno decimotJaroIi Magni regis, a Leone papa III,
causa .est.canonicadiniiuendi episcopalus. Quamvis prsesentjbus trecentis sexaginta sex episcopis :.inter
autem Saiiclus secretum vqluerit suae Sblitudinis lo- hosvero episcopp.sreperiiur,^ymalus, episcopusCaor-
cum, non dubium tamen est, volnniaiem deponendi sensis, seu Cadurcensis. Ver.umillud moiiumenluui,
ponlificalis. oneris populo Cadurcensi'innoluisse, quo Uno fulcitur Aymati,episcopatus,.merito explu-
unde rite procedere" poluerit ad electioneni ejus dilur.ab eruditis. Nam annus decirnus quarius Caroli
successoris. Nam vivenli sancto Ambrosio aliuni regis coricurrit cum anno.Chrisli .781 aut, sequeiili,
/episcopum subrogalum.fuisse, manifestum fit e Vita quo certe.tempore non Leo III, sed.Adriatius I, Ro-
ti. 9, in quaJegitur, inyenta ^jlavi ,in pis.ce, sanctus jnan.am cathedram tenebat: quare GulieJinus laud.a-
Ambfosius dixisse diseipulq. sfio iVadein civitatetn lus pro aiiho Garoli decimo.quarlq ponit frigesimum
ad episcopum : erat igiiur. alius episcopus sancto . quartum,,arithmetica ngta, ait, prima tgnlisper _im-
Ambfosio siibstilutus. Atqrie hoc eliam ab aniiqua mulata,, anjverius resiitula. Veruiri ne_hoc quidem
Ecclesiae disciplina nop .abl.udere testis est nobis calculo aij annum Cbrisfi 804,,quo Leo papa.in Gal-
sanclusGregoriiis Magnusj in cujus V.ita, a Joanne U jias yenit, attingerel, nisi inilium Caroli .regis antjo
Diacono scfipia (b), legifur.t «JPohlificibus volUu- - -Chrisii 769 iiligaret : sed impingii in scopulum Gu-
larie suis renuiiliantibus sedibus, successores.Gre- Jielraus; nam Carplus anuo prajcedenii successerat
gorius nullo modq "denegabat, eqsque poslmodum -de patri sup Pippino.. Oinissis yerq his ir.icis.chrqnolo-
rediiibus relictaa. Ecclesiae suffleienter nulriendos .gicis,- aliiinde constat Leonem papam, quando in
esse censebat. > Vqlunlariae cessionis menlioiiem -Galliis yersabatur, Aquilaniam ingresstim nonfuisse,:
ifacit quoque.sanclus Augustinus lib.ii, contr. Cresc. hahenl.eiiim AnnalesMetenses (g)sequenlia J «Me.dip
cap. xr(c),.quandodicil: .« Neque episcopi propler Novembrio.nuntialum est ei (Carplo Magno, an.,804)
nos sumus,.sed propter e.os quibus verbum et sacra- .Leonem. papam Natalem Domini cum eo celebrare
mentura Dominicum-minislramus; ac per Iioc ut eq- vellb, ubi.cunque illKplacuisset. Quod rex gralanter
rum. sine scandalo gubernandoruffl sese. necessilas suscepit; et slalim, iuisso fllio suo EarOlo ad saa-
(a) Stor. iitt. d'llal., t. IV,. p. % Cfr. Le Brun,

' (d) Ap. D. Bouquet, I.Y, p. 199. ...
Explic. de la Messe, t. lll, p. 210. " <- Pertz. Moiiuni. Gefm.-,"t. II, p. 519.
(e)
(b) Act. SS. xn Mari.;p. 494,' n. 3feu /' (f) Ser. Episc. Cadure., p. 45.
ic)' T. IX Oper., col..41S. . ' . , (g) Ap.- D;:Bouqtiet, t.: V, p. 3S2. -
"' ' '
PaTuoi...EXXXIX. * -.. S9
V227/ ?. AMBROSIIS CADtRCENSIS EPlSCOPUS. !?28"
«tum Mattricium, eum suscipere lionorifice praece- A passe anfto vulgari 820. Si tamen aliquis malit Ie-
pit_.Ipse verb obviarri illi apud Remornm civitaiem, gere Pippini dnnum quinntntj nihil est quod ohsleli
iu basilica beali Remigii episcopi et eohfessoris, Atque haec de succes«bre sancli Ambrosii dixisse sat
prbfecius est : ibique susceptum ad Carisiacum esto, quin lamen asserere possimus num inter San-
usque perducttim, cura eb ibi Natalem Domini cele- ctuai nostrum et Angarium aliquis fuerit episcopus
hravit. iride pariter pfbfieiscenies, pervenerunt ad meriius.
Suessoriis civilatem, in qua, dimisso papa, ad collo- 32. Sanctus Ambrosiusi. dimisso episcopatu, siye
quiiirn Germanan snae Gislas, quse in bis diebus occulte, ut iiisinuat Vitae ejiis breyior Ms. e leciiona-
.Tgroiahat, ad Calam monasieriutri pervenif: frui- rio Cadurcino exlracta'(/"), sive, quod probabilius
tusque ejus cblloquio, ad.Carisiacum villam Leonem est pro soa in Ecclesiam suam providentia, prae-
papam, qnem apurl sanclum Medardum derelique- monito clero, ut alium ejus loco pontiflcem eligere
rat, sibi obviam venife fccit; Deinde Aquis perduxil, possel, profectus est Romam ad.visiianda sanclorum
et honoraluni 'magnis muneribus, per Bajoariam ire Aposiplorum limina.- Auctor Vitae brevioris, paulo
Voleniem, a suis duci fecit usque ad Ravennam. superius citatae, dicit Sanctum nosirum invitatum a
SJansit apud illum (Imperaiorem) dies octb, et, clerb et populo ul paslorale offlciuni iterum cape-
/lcul diclurii esl, Roriiam repedavil.' > Ex hac nar- B scerct, fuisse «eausaium quod prius voium sibi ,sol-
raiione apparet fabulosuiri esse documentum Ania- vendum foret, » visitandi scilicet limina sanclorum
neiise et proinde nullo lestimonio niii episcopatum Aposlolorum, atque in rediiu in palf iam obiisse. .De
Ayriiali, de quo agit Gulielmus de la Croix (a). huiusmodi volo nihil babet Vila infra edenda : sim-
31."'!gnotus ilaque dicendus esl episcopus Cadur- pliciter in ea diciiur sanctus Ambrosiusi- recusato
censis, qui sanctq Ambrosio in solitudinem sece- episcopatii, qui illi offerebatur, Romam abiisse : ad-
ilenti successit: nisi fuerit Angariiis etiarii Agarnus dit nihiloriiinus Ms. regiuae Sueciae (g), -respondisso
"vel Awarrius appeliatus. Iscefte jamsedebal anrio episcopo successori : « Tii, frater charissime, sede-
secundo regniLudovici, Caroli Magni iilii in Aqui- bis-in locum lurim. Ego autera vadam Rontre in no-
lania, id *st, anno Christi'783, ut videre est in mine Domirii mei Jesu €hristi; si vero placuerit
Mabillonii Annaliluis, lib. xxv, § XXXJX (b). Constat Domino meo, regrediar huc : sin auiem, tu posside
hoc ex diploriiale Angarii, daium anho DCCLXXIII do- omnia : opus fac evangelistas, minisleriura tuum im-
witni Hludovici secundo regis Francorum ."'recie riolat ple, sobrius esto. > Videtur igilur Sanetus, soluius
joan." Mabillon. 1. c. legendum esse pro 772 an- carcere voluntario, Romam abiisse non. sblum ora-
hum 7S5, qui recle concurrit cum anno secundo __.iionis, sed eliam consuliationis causa : num scilicet
r
regHi Ludovici Pii in Aqui.iania,ut pote qui anno 781 onas pasiorale iterum subeuBduni sibi esset, aut
ab Adriaho papa rex Aquiianiae uncius est Romae, alia sibi quaerenda foret-solitudo. Si. fldes adhibefi
ut habent Annales Meleuses (c). Angarius igitur, polest.lum Sanctorali Gadurcensl, apud Gul. de Ia
anno 783 jam Cadurcensis episcopus, vixit sallem Croix (h), ihm vitie brevioti Lectionarii Cadurcini,
tisque ad annum xix saeculi noni, uti constat ex sanclus profectus -est Romam, ea menle, -ut poslea
niernbraha abbaliae.Figiacerisisde permutatiorie cel- Cadurcum reverterelur : Sanctorale habei: « Ego
lulaeJonante inter Angarium episcopum et Pippinum vero Romam ibo, liminaque aposiolorum Petri et
Aquitaniae regem; cujus diplbmatis haic est sub- Pauli visitabo; quod si,Deus Iiuc me reverti.per-
scripllo: « Datum iv Ral. Junii, anno.vi Jmperii miserit, quod voluerit-, praesio sum adimplere. >
Lridbvici el vi. regni nostri (d). i Cum nemo sit in- Liquidius babel Leclionarium (i) : « Ad apostolica
ter erudiios, qui aucloriiaiem hujus chartae ricget, limina Roniam perrexit, tum basilicam beaii Maftini
Uha solum superesl difficullas," quomodo scilicet Turonensis-, sed.in reditu in patriara oceubuit.j Ex
annus vi Ludovici Pii imperatoris cbncurrat cum 'his apparet Sanctum reipsa voluisse-redife Cadur-
annovii regni Pippini ejus filii in Aquilania; nam CRtn, ut ex cousilio Romani Pontiflcis, aut populi
Pippinus regnum orsus videlur posl Kalendas N<s-^. sui regimen ilerum assumeret, aut in soliludine
vembris aiiiii ChristiSli, ut probat Mansi nota in oraiioni el poaiiitentiaBreliquum vitae tempus im-
Crilicam Pagii ad annuni 838, § I-: aliunde verb ha- penderet. . -
bemus exordium imperii Ludovici Pii duci a Kalen-r 55. Soleriineerat.Cbrislianis omnibus, sed praeser-
'dis' saliem-Maii ejusdem anni. Igitur mense-Maio tim presbyieris, episcopis alque iis etiam quisan-
praeCedebal uno anno Ludovicus Pippinum : quare ctiofis vitae desiderio lenebantur, visiiare" sacra
"C-ointius (e) raerilo suspicatur « permuiaias fuisse limina Apostolorum, tum -ut sanclornm pairbciuio
nbtas chrbnologicas, ct annos, Ludovici sepiimum, -adjuvarciitur, tum eiiam ul Romani Poutificis con-
•*
:Pippini rcgis sexlum, legendos esse; > quo casu di- siliis regerenlur.-Mjilta'nobis exempla suppeditat
cendus esset Angarius sedem Cadurcenscm occu- aniiquilas. -IiicerUitri porro est quanlum lemporis
(a) Cfr. Coint. Annal. Ff., an. 805, § xi, i. VII, (e) Ann. Frano. an. 820, § xxvn, t. VII, p. .553."
p. 55. (f) Ms. Bibl. i-eg. Brux., n. .8014, fol. ?"2.
(6) T. II Aiinal. Bened., p, 249. . . . (9) Annol. adTit.
(c) Ap. D. Boiiqiie.i,l. V, p. 345. ()i) Ser. Episc. CadUrc, p. 36.
(d) Gulielm. de la Croix, Spr. Episc. Cadurc, (i) Leci. Moysiac. Ms. sub. n.' 8014. Bibl. rcg.
p. 43. Bruxell.
1229 NOTITIA HISJOMCA 1N S. AMBRGSIUM. 123U
impenderit sanetus Ambrosius noster suae Rqmanae A Briqueville edilum (b), aucto.res,.HistbriaeEcclesi;«
peregrinationi: ctim tamen non videalur voluisse Gailicanae (c), el. Bntler ad svi.-Octo.liris-. Multas
Romoepermanere, et in reditu visitaverit sepulcrum sunt profecio auctoritaies quaa rem suaderent, si
saijcii Martini Turonensis, nihil nos cpgit ut plus idoneo fundamento niterentur : verum nihil.de mora
quam biennium Jiuic peregrinationi fribuamus. Si sancli Ambrosii in pagb Biluricino-Iiaheiil antiqiiiora
itaque cerlo sciremus quo circiler leinppre Sanctus. monumenti , si fortnssis Bieviariuro Biluricense,
Cadurcensem suam soliludinem reliquerit, non valde quorl veliisiissimumappellatPliil. Labbe in Bibiiotheca
difficile foret lempus mortis ceriius figere. Nihil Manuscriptorum (rf), excipias : dicit.enim: t.Post
lamen jrnpedit, donec lutiora sectari possiiiius,. se- aliquod autem tcmpiis Romae. redi.ens, et iu pago
cessionem Sancli circa annum diristi 763 figere, Biturico in vico Arnotensi moram faciens,. per '
quabdo Y/aifarius maxitrie in ecclesias Aquilauios mulias iribulationes expmgatus, gioriosiiiri, Deo
debaccliab.alur : cum enim liujusmodi perseculiones spirinim readidit: > quamvis haecmora explicaripnsf
Sanciusiioii objiciat, quominus ad sedem suam resit de morbo supremo, qui coegii euurdemorari iri
deat; recte inferri potesi, ejus exiiuin cx caverna prsefato pago. Beinde hoc Brcyiariuni anlfquiiata
post mortem Waifarii seupost arinum Christi 768 inferius est Vila iufra e.denda, quae satis Jiisiriuat?
accidisse : a quo per. triennium soiitudinis retrocer B meo judicio, Sanctum nullam inoram irahere yb-^
dcndo ad annum 765 devenimus.. Romam profeclus Iiiisse.jn vico Serisio : « Abiit Roiuanl, reyersusqiie
sanctus Amhrosius ad visitarida sanclorum Aposlo- • esi ad urberii Biluricam : cumque Ernolro vico ad-
. tonim limina, videtur vbluisse dein.Cadurcum re- yeriissei, .contigit euni do.rrnire in, Doniino. > Ciim
verti. Nam oblalas episcopales iufulasjla acceplare aliud doctimeni.um.ffique antiquum sese noii prodatj
renuit, ut iamen voluerit SedemAppstolicam consu- alque satis presse auctores supra laudali antiquioris
Jere; quod manifeste inntiit Sanclorale Cadtireense bujus Viiae, vestigia scquantur, coiicludendum vi-
apud Gul. de laCroix (a). Cumepiscopus illi subrp- delur Bilurice.nserii commoraliouem conjeclufam
gatus dixisset : * Domine el pastor bone, ego.licet magis esse quam hisioriam : quod saiis apte probat
/indignus in locum tuum subrogalus sum : quarerogo Ca.durcense Breyiariuin jtissu Berlrandi DuGues-
te, "revertere ad domum tuam, etaccipeêdem, rege clin episcopi circa meiiumsa-ciilum "declmuoi. ocla-
populum tuum, aique esio in loco libi prasparaio, vum editurri :,nam euni Piopriiiui Cadurcense' Heri-
quandiu vixeris : ego aulem alio proficiscar; Tunc rici de, Briqueville de la Luzerne in Leciiquibus
. ad eum Ambrosius dixit:«Regiit inierim Ocus.Eccle-- ' sancli Ambrosii dixisset : « Poslinodum apud Bitti-,
siam stiam et populum iuum> (suum ?). Egoivero Ro- riges conlulit sese, et iii pago.lum lemporislgirobili
mam ibo, liniinaqueapostolorum Pctri el Pauii visi^ ^- fixii domicilium, ibidemque vitain gloriosam finiit: >
tabo, quod si Deus huc mereverli permiserii, quod omissa domicilii Biiuricensis inentibne, habel Bre-
voluerii, praesio sum adimplere :-sin minus, tu omnia viariiim Cadurcerise : « Deinum apud Bituriges ge-
bsec recle guberna. > Leciiqnarium Cadurcense Ms. risii, ad amncm Afnoii,. obiil. » Neque id quidem.
sub.n.BOUBibl.Reg. BruxeII.,dicit:.«Adapostolica immeritb : si enim post Wailarii mortem sanctus
limina Rcriiam perrexit.tum basilicam beaii Martini Ambrosius ex caverna sua Cadurcensi prodiit, quod
Turonensis ;•sed in reditu in patria occubuil decima probabile numero superiori praedixiinus, iion per-
sexta meosis Oclobris ad Arbotum,.oppidum Bituri- spicilur qiiomodo apud Biluriges domiciliuin figere
cense. > Jam insinuaviraus supra ri. 51 laudatura polueril Sanclus, quem "omnes dicynl/circa annum
• Leciionariuin in quibusdam nbn coricordare cum Chrisli 770 obiisse; qui enim _a Waifarii morte ad
aliis scriptoribus qui de sanctoAmbrdsio. egerrmt, iioc.lenipus intercedunt bini anni, vix sufficienies
alque adeo non orunem lidem mereri : liiric igitur suiit ad peregriuationem Rpinauam et Turonensem
certo coneludi non potest reipsa Sanctum in reditu rilc peragendam :tandem, ut supra dki, nbn yide-"
ad civitaiem suam fuisse, quando obiit. Sednlia . Xur Sanctus in menle haljiiisse.ila relinquere patriani.,
sunt quae suadcnt.: ipsa in primis ejus verba supra j. ril nunqtiain rediiurus. esset: de hoc solo dubilabat,
- ailala, quibus clare profitelur se redilurum : dciri num deposilas infulas aliquandb. essel resumpturus.
quod in via obiisse dicilur ab omnibus biographis. Certe nnusquisque iiiccuiii conse.niiet verlja B.revia-
34. Unde probari non polest, quod habel Adr. jii Biiuricensis anni 1785 Sanciuiri riiulto lentpqre
Baillel in Vila sancti Ambrosii,' cujus verba Laiine vixisse ignolum in vjco Sericiaco apud Biiuriges\
reddo : «.Inde (Turonis). secessit in paguin Bituri- nullum inomentum historicmn liabere.""'
cehsem, et cellatn sibi conslruxit. in vico Serisio, .35, Jara diximus receniiores omnes annum eujor-
supra Huvium Arnonem, quatuor circiter Ieucis Bi- .tualem sancii.Ambrosii.figere circa 770: cui tairien
turicis distaiiti. >. Siniilia quoque habent lectioues • opinioni nemo aniiquoruin suffragatur.: uhde con-
. Breviarii Biluricen.sis, anni 1785"nobis humanissime jeclandq hic procedunt: cpnjecturoe facile'consen-
communicalaj a R. 1). Figier, canonico et secrela- liam, dum Jajnen opiiiionem' riiim. pr&c. uiciinqiie
rio archiepiscopalus fiiliiricensis. Quibus consoiiant / firmatam ainplecii velijit, quain nisi secuti
fuerint,
Propriura Sancioium Cadureense, ab Heurico de non vidco quibus monuriientis sehteiitiam suam cro-
"
(a) Ser. Episc. Cadure., p. 56.; , (c) Hisl. devrE'g]. Gall., i; VL p'.*103. "
Gal. "
(6) Christ., l. I,.col. 15/i..; (d) T. II, p. 546. -.-
1'2-5I . . S. AMBROSIUSCADURCENSIS-EPISCOPUS. 12S2
bare valeant..E-coiitrario, ailmissa opinione noslra, A Normannorum, Gallias dire vastainium, monachos
chrotiologia Sancii, recte procedit, et facile urius- sua coeriobia relinqueisles cum Sanctorum Reliquiis
qtiisque perspiciet lemptis inoitis sancii Ambrosii iri muriilissimas quasque urbes confugisse. .Cerle
vix distare posse ab annri Chrisii 770; Locils Sancli Nofniarinbs graves fuisse Aquitaniae,-atque ideo.Bi-
emoiiualis accuratius designaiuf In anliqua Viia : luricensi pago, mulia antiqua mbiiumerita, nobis
< Gum Ernolro vlco "advenisset, coriligii eum dor- monstrant. In Annalibus Vedastinis sub anrio 8S9 (B)
inire iri Domino. > Est adlem ErnoirtXin,etiam Eriw- legimns « Danos seu -Normannos more suo Bur-
durum "aut vicus Arriotensis diclum,' vicus qualuof gundiam, Neuslriam aique pariem Aquiiatiiic, nullo
lpucis AFrjcum versus a civilate Biiuricis disfans, resistcnle, igne ei ferro devasiasse ; similem calami-
alque liodie a sanclo Ambrosio, Saint-Ambioix- talem praedicanl iidem Annales subanno898(6): sub
sur-Arnoni appellatur,. in /pago Caropbino (canlon aiiuo xxin sajculi decinii refertOhronicon Fiodoardi
du Charrbst, djp&rtemenl du"Cher); ad btinc vicum (c) Noftnannos AquitaniqmArverniamque deprmdalos
ducebat via a Rqmanis olim sfrata, quae aniiquam fuisse'; unde quoque Rodolfus rex, anno xxx ejus-
loci celebritatem satis demonstrat. Prope Ernotrum dem saeculi, ait cilaius Flodbafdus (d), « Nordman-
. adjaeet -viculus Sericiacum (Seris) hodie Marats, in nos, qui Aqultariiaiii depredalionibus irifeslabant,...
quo proprie sanctus Ambrosius defunctus esl. Non B urio praelioperiedelevit: > aique infestaiionem hauc
tamen, ul mihi scribit R. D. Figier, canohicus Bitu- iri Aquilania per seplem anriorum spriiia-perseverasse
ricensis, die xn Novembris 1840, Sericiaci sepullus lesialur nobis Fi'agmentum liisioricum a Chesnio
fuit, sed Ernolri in ecclesia, ubi, • clarescehlibus primum editum (e). Pluraalia possemusafferre"rao-
miracrilis, magiius populi concursus habebaiur : ri'umenl£l, quae monslrarent pago Bituricensi exi-
quiu prnpterea verba SancloralisCadurcensis admii- tiosos fuisse Normannbs ; unde probabile fit corpus
lere (lebcaraus, quibus dicit: « Post nbn multos sancli Ambrosii; sajculo nono in finem vergente, a.ut
dies illius loci incolae templum in hcnorem ipsius deciirioinclpierite, intraurbem Biluricensem transla?
slruxerunt, quod in hunc usque dieni exstat. > Pci- lum ftiisse .: quod eliam inde aliquantum confirma-
nius quidcm Ernotrum" nqmen sibi mutuasse a sau- lur, quoniaih, si rion tam ex fuga , quam ex pielate,
cto Ambrosio, ast utrum in campo aperto sepulius accidisset translatio , aliquod saltem solemnilalis
-- ,
Sanctiis, postea templum nactus fuefit, silent anti- mansisset vestigiurii superstes.
quiores; imo pro eo quod incolse loci exstruxissent 57. Ernotro Bituricas translalum corpus sancti
sedem sacram in honoreni Sancti, longe probabilius Ambrosii, in sancii Peiri conditum fuit.-Anie Sancti
est in templo jamjahi cxstruclo deposuisse sacruni obiluin jiim e.xstitisse liocfemplum probatur- ex se«
coipus. Caeierumciiaium Sanctorale nianifesie confun- pulmra Sigini circa medium saeculuiti octavuni de-
dil sepuiturara Ernolrensem cum Bituricensi; siqui- funcii, ut diximus-supra n. 2. Cresceiiie -fidelium
derii posl mox allata verba subneclil: « Est aulein pieiate erga sanctum Ambrosium, ab hbc nomeii
ibidem ccenobium, quod abbatia sancii Ambrosii nun- suum niuitiaia esl ecclesia, quam eum conjuncjb
cupatur. > Quod veruiri est de urbe Biluricen.-i, sibiclauslroilaex arebivis describitPhil. Labbe .([) :
neuliquam de vico Ernolrensi. Euindem errbrcm « Eslquidam locus -prope murosurbis Bituricaead
habet Afb. Butier, quamvis Adr. Baillet ulrunique - sepienlrionalem plagam silus, Brisiacus niincupaiiis,
locum aple dislinxerit. qui antiquilus in Tnagnobonore eonslruclus, el Jit
rs56. Cum corpus sancli Ambrosii aliquandiu Ernolri honorem beati Pelri;, Aposiolorum principis, ac
jacuisset, translatum fuit Biuiricas, saeculo salleiii sanctiAmbrosii ponlifieis sacratus, aique maxiriia
dccimo, ut saiis conslal ex diplomale Gaufridi vice- Gaierva canoiiicornni honorilicc decoraitis : sedir-
cohiitis Bilurieensis, dequo jam eginius supra 11.2; ruente persecuiione infidelium, pene ad nihilum est
nam quando reddidit aiino 1012 monasterio sancli redac.iUs.Sed etsi destruxeruut domicilia, non ta-
Pelri et sanciiÂmbrosii Gaufridus quidquid amise- men abslulerunt sahctilalem. -Transacto namque
rat, jam lum in- dicla ecclesia requiescebat corpus jj rauliortuii aimorurii curriculo, Gaufridus, vicecomes
saiicii porilificts, idque monasteriura Ambrpsii nostri Biiuricae urbis,- curncousilio et adjutorio omnium
nonien prae se lerehai: quod utrumque osiendit"jam nobilium Biiuricensis ducatus, magnifice reaedift-
anteGaufridi donaiioneiu iranslationem Reliquiarum cavilanno ab Incarnatione Dominimiliesimo etduo-
celebratam, et, propagato ejus apud* Biiuriceuses decimo.villasque et alios bonbres sancti Petri ae
cultu, ceenobio iisvaiii appellatioiienr spncii /Am- sancli Ambrosii, quds irijusie tenebat, ex praecepl»
"brosii inditam fuisse. Atqui Haecinira breve duodinr re-gis Rob'erti'et Domini Bagberli, Biiuficeiisis ar-
nium fieri non consueverunt. Uiide iherito ab auclo- chiepiscopi, reddidit (vide supr.i n. 3).... Eorum
Vibus lempus translationis ad saeculum saltemdeci- ' (canonicbruni saecularium) devotiqne paulailin re-
'liium revocalur. Uno maxinie probabile est sancti frigescente,..,. cum jam' rion circa aliaris officia
-epiicopi Reliquias saeeulo jam nono Bifuricas illatas dediiiessen;t:sed..... es"sent'per suam "demenliam
luisse : iiofum est enim ilio sacculo proptgrnieium clericali ordinj dehonestamenlo, illis expnlsis, rev«-
-
(a)Ap. D.Bouquet, t. VIII, p. 88. (d) lbid.,p. 186.
. ' '' ' - .
" '-'
(b) Ibid., p. 9S. (e) lbid., p. 298. ' -- -
Bibl. Mss. t. II, 57.
(c)ilbid., p. "1^9. (f) p.
4233 NOTITIA HISTOR1CAlN-S-.<-AMBROS:UM. 125i
rendus in Christo Paler ac Dominus, Dominus Pe- A-fuifcoenbbiurij
. congregalioni Gallicanac canonicorum
trus deCaslra,.Biluricensisarcliiepiscopus, vir om- regulariumi (dJ.A^balia deinceps tranquilla persliiisse,
nibus verae sapientise dolibus cumulatissim.us,, iliuc videtur, ttsquedum. sub finem saeculi praecedenlis sa-
introduxit canonicos.regulares, .viros cerle mor.ura cra-aeque ac.profana in Galliis lur.bala fuere,: cqmr
iiitegrilate insignes,.et (ut ita dicam) ipsa probitate mune.m calamitatem experla quoque est saricti Anir
meliores, anno DorainicaeIncarnationis HCLI,quera- brosiiabbatia,- el-in fiscum reipublicae cessit. IMveiir
Bdmodum idern Pontifex mernoriae prodidit in hase . ditis sedibus, permansit tamen-ecciesia.usque ad,an-
%eriia:« Pasioris offlcii eura nos admonet. sanclae -lium/hujus saeculixxviii, quando et haec solo oequata
relfgionis bonum fovere semper et diligere, eamque fuit, excepta abside, quae et hodie inservire posset
-in ecclesiis-a Deo nobis commissis sacerdolii nostri ' euliui catholico, si dominusfundi illam reddere vel-
-tempore,- Deo auctore, iri melius propagare. Ea let, cujtis quidepi rei riulla spes aflulgere dicilur. Ad,
propter, ego.Petrus, Dei gratia Bituricensis Ecciesia; reliquias. sancii quod aitinet.,,perieru.nt iit-plerae.qui!.
archiepiscbpus, salvandis aulmabus in ciyitate Bitu- aliae, in lurbine, quin ad .hunc usque diern iilaruiii
-ricarum aliquod volens.Ordinareconfugium, ubi et vesiigium reperiri -potuerit;- Anle hoc terapus ^pars
mofes ctirrigere et digflos.poenitentiae fructus multi . sallera Reliquiarum inclusa erat iierma argentep, qui
.vaieaul.Deo exhibere, ficclesiam sancli Ambrbsii^-B Jnprocessionibus circumferebatur. .- :-\
Brisiacensis, de multa enormitate ad normam et.re- 39..Serius, uti yideiur, in Cadurcensem episcopa-
gulam caiJonici_ordinis perducere cpravimus, et in tum invectus fuitculius sancti Ambrosii : nu.llum
ipsa canonicorum regularium ordinem secundum enim antiquius ejus monumenlum oceurrit, quam "
regulam sancti Augustini lenenduni-amodb cbnsti- charta edita a Raymundo 111(e); Panclielli dicto, qua
tuimus. Quod igiiur pise devoiionis intuitu a .nobis vult utinhonorem sancti Auibrosii patroni sui, quae
-salubriier esl.factuiri, religiosa nihilomiaus est sol- y'ox antiquibrem aliquantb devolionem.dcsigna.t, sa-
-liciludine.prosequeiidum. Proinde:canonicum brdi- cellurii erlgatur. Jinejris verba ex Gul. de la Croix ([):.
nem sccuiidum" regulam beati Augusiini proefata «JJhiversis, eic.,-Raimuiidus, Dei.gratia Cadurcensis
Sanc,i.i.Arabrosii Brisiacensis" Ecclesia perpeluo le- , ^piscopus.-- Nbverilis, qriod nos cuin venerabili capi-
'
neri et observari, auctoritaie Biiuricensis.Ecclesiae . tulo Cadurcensi volenles el iniendenies daimia ct
et nostra, slatuimus, . nostrosque s.uccessores, ut pericula Ecclesiae Cadurcerisis, in capite et in mem-
saepe dictam Ecclesiam et-bujus religiqnis institulum .brisj.pr.oulpossumus et.lenemur, eviiare ,. et virtu-
fovere semper ,et in me.lius laborent promoyere, . tem pro viribus proeurare; volunius, ordinamus et
obnixe ae devote flagiiamus, et ejc parte omriipotenr _ statuiraus, quod medieias'fructuum ecclesiarum va-
tis Dei el beati Stephani Prolomariyris admonemus, "canliumct vacaiurarum in/civiiaie etdicecesi nostra
etc. > Qnaene.opus in.immensum excrescefet,- fese-. : "Gadurcensi, illius anni quo vacabunt in posterum,
cavimus.> HucusquePhil.Labbe. ..." cedentibus vel decedentibus recloribus et capellahis.
38. Abbaliam, per..Pclrtinid.eCa,slra sub o^dine ca- seu perpelpisvicari.isbcclesjaruinearumdeni cedal :
nonico constitutam, rexere prius abbates regulares, - colligantur verb per certqs canonicos, eligendos per
quorum prinius fuit Godefredus; quem ab ahno 1150 iios et capitulum nostrum praedictum singulis annis,
ad 1163 saltem gubernasse perhibent auclores Gal- quo re.ddere teneantur nobis et dicto capilulo de re-
lioe Chrisiianae (a). 'L.apsu leihporis haec abbatia in ~ ceptis et expensis ceriam et legi.liiham ralionerii. Ita
cqmm.endam redacla fuit, uli .videre. est loco.cltalo... quod iii piimis ei ahte bninia, ad honqrem Dei ct
Saeculbdecimosexto,lurbaniibus Galliarn Calvinislis, beati Ambrosli pairbni noslri, el olim episcopi Ca-
principis Condaei yicarius, Gabriel Montgommery,,s durccnsis, de fruclibus et Jjonis praedJctl.seimstruai-
Biiuricarii Irigressus est per porlatn sancii Ambrosii, fur oratoriiim cqngrhum et lionestum, iri loco,- seu
vi Kal.-Junii anni 1562 , et, pro.more seciariorum", aniro, -yel.spelunca, in qua vel quibus prope 'ponieui
altaria evertit, imagines sacrasconfregit, comliussit veiererri Cadurcensem juxla flumcn Olli dictus San-
Sanctcrbm reliquias(6). Inter cseteras ecclesias, Cal- JJ clus.arclam vitam dicilur duxisse longo tempore, et
vinislarum fur.ore destruclas, aiinumerahda surit pbenitentiam voluniariamperegisse, prout indubilan-
monaslerium et (cmplum sancti Ambrogii, nrio.ejus ter testantur miracula qiiamplurima, ibideqiet alibi,
sacrum corpus : e feretro jam projectum, probabilius praesianfe di.vina gratia, ob ejus merita "declarala....
flarifmis addjceiidum erat, quando Catholieorum in- ln quorum Ddem rios episcopus praediclus sigillo no-
dustria ex iuipioruiii nianibus ereplum (c),-in nova stro. una cum sigillo dicti Capiluli Iias litteras muiiiri
capsa collocaium fuit. Poslea anno 1571 Ludovicus .fecimus," Nos.yero capitulum Cadurcerise 'sigilluip
. de.la Mer de MalhaKAlvemus, abbas commetidaia- , .nostrum commune una cum sigilio dicli Dom., epi.-
rius,dirulas aedes afundamentisinsiauravit; quibus scopi praesenlibus appendiraus. Datum.Cadurci-die
deijniovus: splendor accessit, quando' arinp 1634, Joyis' ante festum; Caihedrse sancti' Petri, ano9..ipo'-
s.ub Jacobo Maugis, abbate cbmmendaiario, unjcum miui npceviu. > Uuplex nuiic RoinajijÊcc.Iesi^cele-
:
.(a) T. IJ, col. 181. ---(«) Non vero it, ut vult La. Cfqix-, p. 158-; Gfr."
(61 De Tlrau Hist. uuiv., lib. xsx, t. III,.f. 190. Gall. Chrisi., 1.1, col. 157. - ... . .-.•,,-.
(c) La.Croix Sef. Episc. Cadurc, p. M: " - ; (^.Ser. Episc.Cadurc.-j j).-17i,. -.; -,-.-•'-
(d),Gal. Christ., t..II, col. 182^. -
1255 -'-'•-' STEPHANUS PAPA III. 1236
'fcrat festum:Caihedrae' saiicti Pelri: die scHicel-xv A festtim Caihedrw sancti Pelri,~ mihi non est dubium
ILal. Febrnarii et'vin -Kai. Marlii, propter -sedem quin agatur de Calhe.dra sancti Petri mensis Febrtia-
Romanain el Aniioclienam : difficileigilurToret dieiri rii : ciimque anno-bissexlili 1508 liiter.i dominicalis
certum' citaio dfplomati assignare , - nisi constaret pro hbc,mense esset F,-sequiiiir diem Jovis arite
"pfius, utfa fesiiviiasliiri indicetiir. Utraque.Cathedra fesinm Caihcdrae fuisse xv Februarii. Pauliis papalV
celebralur quidem in aniiquissimis marlyrologiis, ut per bullam datanivui Id.us Jarmarii anni 1558 resii-
monsliavit in .suo Usoardo splleriusnoster; verum tuit fesium-Calhedrae Romahas XVIIIJanuarii,;qiiod
-_priiisfesium' xvni'Jaiiuarii apiid plures obsoleverai, 3n pluribus ecclesiis aniiqualuin erat (b)~.Ut r.edea-
- *nt-liquel:ex aniiquis Siicrameniario snncli Gregorii mus ad sanctum Ambrosium, sacellum
cjui, a Raj-
Magni, \Missali Gothico, etc, dum allerum abdm- mundo aidificalum , exstat adhue, quamvis posterio-
tiibus Ecelesiis semper retentum fuerit. Quod eliam ribus temporibus cx ;parte vel ex toto insiauratum
coiifirmaiur'ex-eo-quod Cbncilitim Copriiiiaceiise fuerit.. Sub linem saeeuli proecedenlis, lioc sacellum
iCqgnac) in dieecesi Biirdegalensi circa arinum 1255 •etadjuhctum terrilorium, fiseo.publicoaddiclutriven-
Iiabiiuiri (a), inler dies feriatos ponai Cathedram sancti ditumque, persiat lamen, licet profanaium.atquespes
Pelri, se:l poslConversioiiem sancii Pauli, et pfoinde est aliqua-fore tu aliquando cultui sancli Ambrosii re-
mense Februarid,- Gum itiiqrieRaimundusCadiirceh-""B sliiuatur, ut liiieris adme daiis scribit R. D. Layrac,.
sis simpliciter dicat datum diploma die Jovis ante secrelarius illustrissimi Domini episcopi Cadurcensis.
: (a) Lalibe",f. XI, parl. i Gonc, col. 749.. Roirianum scribat vin Idus Janiiarii, t. I, p. 833
; • (*) Kxsiai bnlla in Aci.-SS. xvm Jan., p. 182. -( Edit." Liixemb. an. MDCCXXVII). Cfr-Bianeliini
J}(>llaii.dus dicil daiam Idihus Jantiarii, cuiiiBuIlaritiin' Anasiasihs, l. IV, p. 150 et seqq.
.--"Cuin a lionnullis scripia duo, nempe de Sacrameritis etde Mysteriis, adjndicata fuissent S. Ambrosio, Cadttr-
censi episco.po',ei locum in Ribliotbeca twsira eoncedere opporiiinum duximus; sed.hic dandi opera de qttibus
ggiltir nulla nccessilas est, twn quia ea non ad S.Ambrosium Cadurcensemperlirierenolilia prwcetlensdemonslra-
vit, iuin quia jam eudeiriscfipla inter S.Anibrosii Mediolanensis opera habenluf, loriio Patrologiae XVI. EDIT.
AN.NODOpiNI DCGLXXI.
A T\T¥TGL ¥¥¥
8*1*17¥MCf
-JL-J_iJr ¥Mxl.:li U k? JLJIJL
: ""ROMANUS PONTIFEX. :- ""';.
NOTITI.A. HIST ORIGA IN STEPHARUM PAPAM 111.

• (Lib. Pontif. ex MansiConc. Coll.t. XII.)
BSteplianiis ler.lius,nalione Siculus, ex patre Oli- G manam uiljem, tradidit eum demniis Gregorius SSQ~.
vo, '.sedit annos tres, menses quinque, 2 dies viginti ciae recordalionis Terlius papa inmonaslerio sancti,
ocio. Vir slrehtitis, et divinis Scripluris erudiius-, Chrysognni quod tunc noviter fundabat, illicque ch-
atque ecclesiasticis- traditionibus imbutps, et in ea- ricus alque.monachus est effeetiis. Quem posimodum
rrim (bservatibniljus constaniissiihus perseverator. domnus Zacharias papa ej£.ipso a abslollens moha—
liic dum a Siciliensi itisula ih lianc advenissei Ro- stcrio, in Lateranensis -patriarcliii cubiculo 4 esss
• Al-., Olibrio. . . 3 Co.d. Luc, auferehs.
'
- s]n a\. k Cod. Luc, suo
diesviginli oclo deesl, sicut elvirstrenuuset. prmfecii.
VARlORUM.NOTiE. ,
B Steptignus. Post Constanlinum et Philippum li clerus universus elegerat Leonem : rex Longobar-
pseudopapas ejeclos, quinla Augusti; anrio fledemp- doruni Michaelem queindam ecclesiae scriniarium
toris 768, -legilime secundum sacrorum canouum per vim inlruserai.- Hunc Slepbanus quidem aliquo-
prfuscripium crealus est poiitilex Steplianus papa ejiis lics monuerat, ut illegitime intrusus legiliine electo
nominis IV, quem Anaslasios malc teriium nominat, cederet, sed Irusira; donec a Carolo Erimconini rege
tiipaiel ex iis-qua» supra dicia' fuenmt. Post laclam , compellereniur Ravennates vi -intrusum Michaelem
elecliOneuij omniumque sedis aposlolicae invasorum episcopatu dejicerent, et Romatii vinctnm ahlega-
poenaiii.ac.morlem, pro synodo agenda legaiionem rent. Desiderius rex Longobardorum Cliristophonim
tnisit ad, regem Pippinum. Sed cum is ante eorijui primiceriiim . el Sergium secundicerium ,, a quibtis
adVentiim e vivis excessisset, concesseninl ejus po- .iiionebatur ut jura LcclesiDeredderet.contra fidem
steti filii'ac haeredes regni Carolos et Caroloiiiannus," ponlifici-datain excaecavit, enque faclo Chrisiopho-
ut, qnod petebatur, .duodecim episcopi Galliarum rum occidiu Quod cum pnntifcx regi perjuro expro-
ioctissimi ad concilium Romae celebrandunr miue- braret, ferturrespomlisse : Sufficiai aposlolicoSiepha-
rentur. Quo peraclo, sicut infra recensebimus,- per no quodCristoplwrumet Sergiumqui illi dominabantur
nhiium Sergii archiepiscopi Ravennalis in eadem de medio susluli, ul non sil necesscjufa- requirere.
ecdcsi» exortum est schisma. Kam in locum defunc- Ha:c in Vita Sleplianl-III elHadriani Anastasius.
• PAPAM III. '
J43-7 NOTITll IN.STEPIIANCM t;25S*
ialem
gnceepit. Eumque posUnodum in presbyterum tituli, A lario fixistenle, maluerunt magis mori, quam
sanetse.Caeciliaeconsecr.ay.it.Qnemiamen pro ejus ca- / ..impjam. novil.aiem et iiiiqtiani prai'sumptiohem".iii
siiiatis modesiia in suo officio in Laieranis/detiiiuit. sedem.aposiolicam perpetralam coiispicere ; ei.quo-
Sedet Tejiqiii,.scilicet domnus Stephanus el Paulus ttdie iu fleiu etlacrymis perduMntes, siniulavcrunt..
Ijeatissimi pftniifices, euradem sanctissimum gtepha---%._.e iijonaclios. fieri v.elle, seseque absolvi ab eoclem
niim pro ejus^piis coiiservationibus in suo .seryi--•- ; Cbiistahtiiio peiieruni, et it.i mon.asierlum Siilyaiqris
tio simililer deiinaeruiit. Duni vero praedecessbr Domini nostri Jesu Christi proficisci,. asserentes iilic
ejus domniis Paulus papa pro austeritaie fervoris; monacliicum fore suscepiuros habitum. Suscepmque
SDSlivotempore in.ecelesia beati Paulidemoriireiur, ab eodem GhrisiopliOEOprinJiceriq. sacramenio, Ita
et valida ibidejcaajgriludine praeqccUpar-etur,.de quai illis credens eos G absolvit. Qujbus prbperaniibus,
et vilam finivit,.die nocluque isdem beatissimus alque in firies Longobardorum conjungerilibus, vellet-
Stephanus in ejusdem sul praedecessoris ponlifi-cis que abbas ]am fali mohaslerii eos in idem mohasle-
perseverans servitio, hullp modo ab.ejus leclulo, do- rium, adduci, declinaverunt ab ilinere istlem-Chrislo-
pec spirilum.emiite.ret, recesslt. At vero Paulus pa- phbrus primicerius etejus filius Sergius, diidum
pa.in segritudjiie posijus, cuih nondum adhuc spiri-. quidera. saccellarius, poslmodum secundicerius, ad- -
.tjim exhalarei, illico Tolo quidain dux Nepesipae ci- „B'iuratitesfirmiter Theqdiciiim ducein Spoleiirium, ut
Tdlaiis dudum.habiiator,.4jum shis germanis Constan- eos trans Padum. ad Desiderium suum ' deduxisset
tino, Passivo, et Paseliale, aggregantcs, tam,ex/ea- regem Longobardqrum, nitenles ob bbc redemptio-
dem.Nepesina civitate, quam.que;ex aliis Tusciaa civi- nern .ssnctae Dei-Ecclesiae perficere. -Eosque isdem"
tatibus, mnltitudinera/exercilus,. alque catervam ru- • Spoleiinus dux ad snum deportavit regem. Et dum
sticorum, ingredieniesque per poriam. beali Pancratii ejus obtulibus prsesehiati fuissent, obiiixe eumiiem,
in hanc Eomsnam urbem, aique in~ domo- antedicti regem deprecati sunl ejus. auxilium tribui, ul lalis
Folpnis armati assistenies, elegerunt lbidem subito novitatiserrcr ab Ecclesia Dei araputaretur. Dum. y.e-.
Gonsjantinum fojirem-ejusd.em Totonis laieum exi- ro praenominatus Ciiristophorus priraicerius, et Ser-
stentem.-Quem curri armis plurimi.eorum l.oricis in- gius cjus filius, apud prsefaiuni demoraretjiur regem,
duli a= latrocinanler in Laieranense patriarehium Jeclt praediclus Coristanlinus aposlolicaesedis invasor
introdusertint. Et aseendentes cum eo. iu vicedo- ordinationem presbyterorum, scu diaconprum, presr
minio, continuo. accersilo * Georgio episcopo , bylei:os OCIOJdiaconps quatuor, sed et episcopbs 8in..
.compulerunt e.um ul orationem clericatus. eidem Con- .jpsius.anriicirculo, et unius mensis, fecit,.p.er diversa
stanliuo tribueret.Ipse vero omriino hocrenuebatfa^ -loca.itiiraero octo. . - .
cere, corruensque in-terramprostravit se pedihus ipsi.us-G . Antedictus-.verb Geprgius Praeneslinus, qui cum
Constahiini, adjurans eum ibrtiier per orania diyina diacpnem.et pontificem consecrayit, npn,posl mujtos
mysleria, ut Iqcumdaref, etab ejus.demirnpiaepraesum- dies coiisecralionis ip.sius.Cqusianlini vaiida ac pessima
ptionisprpDOsilOTecederei,ne per eum talis inaudita no- segritudinepraeoccupatus,.immobilis facttis esl, etpusi-
vjtas in EcclesiaDei fieret.Eidum hujusmodi adjuratiq-.- modum. inissarum solem.nianequaquam celebravit;
nis.proferret yerba, coneiiaii plurimi ex ipsis mallguis, ' ejus enini tiexlera raanus aruit aique -contracta
_qui"eamdemiaipianreleciionem fecerant, insurgenles est. Quam .eiiamnec ad.os suum afferre -yaliiit,
siipereum, atque for-iiter comminantes ei, timore-- sicque tremens. et languens yitam li_nisii.Dum.vefo
correptus, oralioiiem -illi. clericatus. tribuit, et. iia.« -liaecagereiitur,.coiiiunxeruni antefatus Christophorus
clericus effecius, eumdem saiictissimiim Lateranense ,.et Sergius in .civitaieni.Reaiin.am, absoliitl a Longo-
inyasit patriarchium. Alia-.vero. dje. illucesceniese- bardorurn -r,ege.Et prsecedentes Sefgius et Wiildiper..
Cundaferia, .subdiaconus alque diaconus ab-eodem. lys presbyter cum Reatinis etForconinis, aique-aliis;
episcopo-in oraiorio -sancti Laurentii jntra eumdem -Longcibardis ducatus Spoleiini, conjunxerunl shbito.,
palriarcliiuin contra sanctorum. canomim instituta _ac repente in hanc Romanam ui^bem , vigesima ocla-.
consecraius est, Sicque universum populum sibi.sar-. _. va die Julii mensis, indiciione sexta, vespere, in ipso„
cramentum praebere fecit, et advenienle ddminicoi crepusculo.noetis, vigilia bealorum„maxlyTum.Abdonv
die rursum cum muliitudine armatorum exerciiuum . elSenn.en; occupaiiies-pohtem Salarium...
ju basilicam beaii Petri properans,; pontifex..abco- Alia vero die, transeuntes.per pojilem Milviuin,
deni Georgio episcopo Praenesiino, etaliis/tiuobus i . venerunt ad pbrlambeati Petri, et in.de pergentes,
episcopis, Eustrasio Albanense, et ^-Gitonaio Portu- appropinquayeruntad.p.orlam.beati Pancratij. Qui-
ense,-consecratus est. Et per a.nni. spatium et men- • dam verp/propinqui jam. fati Cliristopjiqri-.ac Sergii
sem unum sedem. apostolicara inyasam delinuiti Hdci ipsam-porlamcbser.vanles.aq.custodienles, cerneii-
vero c^rneh.s Chrislophorus-primicerius -et consilia- tes ipsum Sergium.ad eamdem pprtam.appropinguas-
rjus, zelofideiuna cum suo filio.Sergiolunc " "saccel- -se, annuerunt. ei et "prptihus ipsam/ aperuerurii pqr.-
' *
VARIANTES LECTIONE&
"* In al. piis deest * Cod. Luc,so«/Zar.ie.,
•Cod. Liic, lalrocinanles. * Mansi: Id.est, dimisil.
s Cod. Luc, '
Gregorio. •-' Cod. Luc.t.deduceret.
*-Cod. Luc, Citomato., *-Ai., in.ipso meim fecit^-elc.
«239 'STEPHANOS PAPA III. 1230
tam. Sicque jam dictus Sergius et "Waldipertus,cumi"A pum presbyterum deeodem patriarchio, qui et per
Longobardis Romanam urbem jngressi sunt, et perr scalarn -quae ducit ad balneum desCendens cum.
miiros civitaiis cum fiammula ascendebanl, metuen-- /magna reverenlia adsuum reversus est monasle--
tesRomanumpopuIum, et nequaquam de Genuculo) rium. Sicque prafalus Clu;istppliorus primicerius
ipsi Lbhgobardi ausi sutjt desceridere, sed cum nimio) alia die aggregans in Tribus 2 s.atis sacerdotes ac
treniore ibidem assisiebant. Hoc vero audiens Toto) primates cteri, et qptimates roilillae",atque uuiver-
el Passiyus germanj fratres, igriorantes ingenium ett suni exercitum, et cfves -honestos, omnisque populi
dolum quOdei prodilores inierant, cueurrerurit cuml Romanicreium, a magrjp usque ad parvum, pertra-.
aliquaritis ad praedictam porfam, cum quibuset De-- ctanles pariter-concordaverupt omnes una mentet
' metrius
secundiceriiis, et-Graliosus tunc cbarfula- '. unoque consensu in personam p.raefatibeaii Stephahi.
riusj posttnodum dux, properaverunt; qui et ipsi ini Pergentesque in/tiiulum bealae Caeciliie, in quo idem
cori.silioerant cum praefatis nefandissimis proditb.ri-:: , presbyter 3 exislens eum pontificeni elegeru.nl, quem
bus. Ei appropinquanles ad eosdem Lorigobardos, ob-- cum vocibus acclamationum et' iaudibus in Latera,-
•yiayitToloni duci e'x eisdem Longobardis, qui bella--" nense deporlaverunt palriaichium, et post oninja
tor prae omnibus apparebat,, Racipertus nomiiie., ett rile in ejus eieciione peracta, Deo auctore, pontifi-
impeiuni fecit super eumdeiii TotbneniVfiuper quem B-catus ass.umpsil culmen. Durii vero adhuc "electus
isderaTotb irruens, atque fortiter perculieris eum, exstiiisset' isdem sanciissimus vir, corigregaii ali-
tnlerlecii. Qiiod aspicientes Longobardi, in fugani quarili perversi, Deum prae oculis noh liabentes, hcc
conversi nitebahiur evaderejsed Demelrius secun- metuehtes terribile fufurum judicium-, submissi a
dicerius et Gratiosus po.st tergum supradicfi Totonis quibusdara pesiiferis malorum auctoribus,' quibus,
assistenteSj eum in dorsum lanceis pereutientes, sic et-digna faclis relribuii Dominus, comprelienderites
adversus/ enm praevalueruut, atque inlerfecerunt. Tbeodorum episcopum et vicedbminum -*ejus, quod
Passiviis vero iii Lateranense fugit patriarchium, a"n- diciimpiumest, eruerunt Oculos, et liriguani illl
.. niiniians suo germano Constahtino quaegesta fueraril. crudeliier .amputaverunt, sed el Passivi similiter ocu-
Hdc vero audilo, aufugitisdem Constaniinus cum lo.s- eruere" nisi suni, et laîamimpietatem ih eisdein
suprascripio Passivo et Theodoro episcopo, et vice- mpnstrayerunt, qui etiam iiec in proprias domos
dqmihosuoin basilieam Saivaloris, et descendentes *eos depWtaripermiserint,iit illis cura asuis homi-
ajl foni^m in eeclesiam sancti Venaritil, aliquanlulum -pibus exhiberi deberel, sed * abstultis IJmnibus eo-
ibidem resederunt, etconsiderantes si melius posseal runi tebus et familiis, ac possessionibus, unum ex
salvari, in vestiarium ascenderunt.Illinc inlustira- _'eis,-Theodorum scilicel episcopuni; jn monaslerium
iprium sahcii Caesarii ingredientes, clausisquesuper clivi 'Scauri Tetrudi fecerunt, ubi fame et. siii cre-
se januis ibidem residebant, et corivenientes post ali- mans clamansque aquam, ita exhalavit spirituih.
quantas hcras hujns Romanae militiae judices, eosex "Passivum vero "in monasterium sancti Silvestri dire-
ipsb oratorio ejicientes, sub cauiela munierunl; Alio xerunl. Nam-et, Constantinus -Invasor apbstolicae
- yero ilie Dominicq congregans Waldipertus presby- Sedis, dum deductus in 'mediuni-essei, magna pon-
ter, ignbraiile/aiitem praedicio. Sergio, aliquaritos .-dera in ejus adhibenles pedibus, in sella muliebri.
Romahos, pergenlesque iu hio.nasterium sancti Vili, sedere super equum -fecerunt, *'et in monasterium.
abstulerurii exinde Philipptim presbyteruni,' quem ad Cellas riovas, cbram omriibus deportatus est".
et "cura' gaudio voeibus acclammites :' ' Sabbalo vero die diluculo ahte hnam diem ordina-;
eligentes,
PhiJippumTjapam ! sanclus Pelrus elegit eum, inba- lionis praefali' beatissimi-papae Stepliarii/aggrcgaii
silieam Salvatoris more solito dediixeruni. Illieque aliquanii episcopprum, seu presliylerbruin, efcleri
pratione ab cpiscopo data , juxta antiqullaiis iri basilica Salvatoris, iteruni praafatiis Gonsiantiniis
morem, tribuehteinque pacem^mnjbus, in Lalera- !ad -medium allatus esl,' leclisque sacratisslinis cahp-. '
nerise ihlroduxerunt patriarchium. Et ibidem simi- nibus ita deposilus est; accedens enim Mauriamis
liter iii sede" pontificali sedens, tribflensque deuuo,-iiv'subdiaconus orarium deejus collo abstulit et ante
ul mos esi, paeeni; ascendit sursum, etmensam, ut pedes ejus projecit, et s compages ejus abscidit,
assolenfpontifices," tenuit, sedentes cum enaliquanti sicque alio die dominico aniedietus bealissimus Sifr-
ex primalibus eccleslae et qpfimalibus militiae. Post phanus cohsecralionem- suscepitponlificatus. Facta-
paululuni yero conyeniens eodem die saepefalus que ab uhiverso populo Romano .poeuitenlias confes-
Chrisiophoirus primieerius, cogniiaque causa electio- sionisque.deprecatione-apud divinam clementiam,..
nis ipsius Philippi, illico cum magna ascendens ira ju- - per quam se omnes peceasse in praedicli Conslarititii
'rejurandqcoramomiJibusRbmanisjffirmabat, dicens --irivasoris apostolicae sedis -impia ordinatione conS-
se Roma minime egressuruni, ququsque Philippus • tehtes, pro eo quod -non ei restileruht,=ita excelsa
presbyierile Laleranensi expulsus non fuissel patri- vbce inambone b.eati Peiri basilieaea Leoriiio scri-
archio. *Tunc properans antedictns .Graliosus-cum niario. eadem relecta est confessio. Post iisc vero,
aliquaniis Romanis expulerunl jam dictum Philip- aggregaii universi exercitus Romanae civitatis, e\
VARIANTES LECTIONES.,
i Al., laitdum. - •' ;-• • 4 Cod. LuC, Constanlini quod.
.-. * Cod. Luc, dblalis.
* Al., facit omnes.j • . , . / .
"? Al., esii{m$spirhalem degebatvitaaicum, etc ..•* Ftrte, cvmpago.
.1211 NOTITIA IN STEPHANUMPAPAM 111. 1242
Tuscias,- et Campauiai; pergenles -AJalrum partis,; A excellentes yirbs Pippihum,-Carolum,-el Garoloman-
Campaniae, ubierat Graciiis. tribunus .consentarieus . -nura.-reges. Francoruni, et patricios Romanorum,!
jam dicti Constantini apo3tolicse.sedis.invasoris,-per Sergiurh antediclum secundicerium, et nomenciaiio-
quem -plura mala iri Campaniaepartesêrpeiraia ,rem illotempore existentem-, deprecans atque adhor-
sunl, cpn.striiigentesque fortiler- eamdem civitatem, -tanseorjim exeellentiam-persuasaposiblieasliileras,.
ipsum exiride abslulerunt Gracilem, et huc Romam .ulaliquanlosepiscopos gnairos, etin omnibus divinis
attuierunt, quem in arctam custodiam' reirudenies, ,. Seripiuris atque sanclorum canonum iiistiiutionlbus
^ljquanlis diebus ibidem mancipatusêxsiitit.Post- ;erud.itps ac peri.tissimqs.dirigerent, ,ad faciendum;ih
mpdum "vero guidam iniqiii. .Qampani, qui huc Ro- bac Rqmana. urbe concilium pro eadem impia novi.
,mam-advenerant, adhor.taii al) aliis.nequioribus se erroris ac letnerilaiis •"-,praescriptioije, quamCantefa-
Let.impiissimis, eumdem Gracilem .es/ ipsa-custqdja tus Coiistantinus aposiolicifi ; sedis * pervasor-ausus
* abstollentes, er quasi euin.jn roohaslerium deporr - est peTpelrare,. Et properanle. antedicto. Sergio ift
tantes, dum ad Cqlosseum,."adyenissent,. illic. ejus Francorum. region.es, jam/ iuvenit a, de. hac.. luce
oculos eruerunf,. et linguain abslulerimt... Porro migrasse Chrisiiaiiissinuitn .Pippinuin ,regem;,.et
al.iquanlis post. liaec praeieriiis diebus, dum Tuscani coeptum gradiens iler, perv.enit ad ejus ftlios, Carb^
et Campanj IiieRomas-aggregaii iiiissent, iiiitp con- •B lum et Carolomaniium germarios. fratr.es, reges
sjlio cum praefalo Gralioso et forlio.ribuS'ejus, per Franpbrum, et pairicIbsRoriianorum.^Quiljusaposlo-
;qubrum.auctorila.tem tarita mala .operabantur, •Deum licas liribuens lilteras, benigne ab eis susceptus est,
non. melueutibus-*. jierrexii. cum-cuneo militum et tlignjm , illi impendentes huiiiaiiitalem, cuncta-
Tusciae ac Campaniaj prirrio diluculo -in monaste- iiihilqminus pro. quibusmissus,est-ab eorum-excel-i
jriuipad Cellas noyas, Tibi Constanliniis antedictus leniia impeiravif; dirigenles^ ipsi^.Chrislianissiiiti
apostolicse sedis invasor-relrusus. erat,; euiii.que.ex reges" duqdeeim e;;iscop;os. ex cisdem. Francqruip
jpso ejicienies monasterio, ejus erherunt pculos, et regionibus nimis in divinis-scriptpris et sanciorum
caecum in platea jaeentem religuerunt. / - ._.<: canpriiim CEeremqniiS.dooios.,. probaiissinios -viros-
-. Bis ilaque -geslis..peraciisque, .insurr.exeruntqui- '*-sciljeet. Eisque hajic Romanam urbem cqnjungeriti- -
dam djceniesquod antediclus Waldipertus presbyter, bus, mense Aprilis, iriclictiqhe" sepiima,. protinus.
JLongobardoruin gengre orlus, consilium cum Theo- anledietus Stepbanus sanci.issimus papa 6 aggr_egan^
^dicio ducp Spqlelino et aliquibus Romarii.s iniisset diyerSos episcbpos Tusciae, atqtie. Canipaniae,. et
ad-. interficieiidum praefaiqm, ClirisloplioRuni primi- - aliquantqs istius Italise pr.ovinciai..'Quibus.omnibus
c.erium, et alios. Ronianos primales, • et civitalem congregatis, concilium . peractum est in. basilica
Romanairi Longobardorum .genii tradendam. Unde -V Salvatoris Domini noslri Jesii CbristU juxta Late.ra?
direclus estrquidam Chrislophorusjicedoihinus cum . hense palalium.. Et, praesidente .eodcm beaiissimp
multitudine populi-ad eiim com.prehendendura. Ipse papa, consWentibus .eliam pdriter ,cum/ eisdem
yero, hoc;agiiito,Jj]gitin ecclesiam-sanctae.Deigenllri- omnibhs epispopis, deductus est ad medium Cpnstanr
tinus apo.-aolica} sedis ihvasbr, jam T excaecalus
cis-îrginis^Mariae,quae ..vocalur ad.Martyres, quem '
exinde isdem vicedpminus abslraxit, portante eodem ocul.is. Et sublilius exquisiius.cur praesumpsissej
Waidiperlo jmaginem ipsius Dei. geiiltricis, eitmque apos;olicain sedem laicus exisiens invaderfii. et
jn tete/rimam .retrudi - fecerunt cuslddiain,., .quie laiem iniquae. noyiiatis ..errqrem in ecclesia; Dei
-
yqcalur.Ferrala, "in .Cellari.o inajore. -Et pnsl motli- perpetrare, ita coram pmnibus *
professus esl yirri se
-
CO.s.diesipsuni'de eadem custodia ejicientes Waldi- a popuIOiperlulisse, et per bracbium" populi fuisso
fpei-tumpresbylerum, eumque projicientes interram,. electuni, atqrie coaclum iii Lateranense pairiarchium
juxta transendam (sic) campi La.teranensis *jus effb- deducium, propter gravamina. ac praejudicia illa
.derunt.oculos,' et litiguam ipsius crudeliter ac impie •quaeRbmano pbpulb ingesserat domnusPauluspapa; -
abseiderunt; dirigenlesque . iiluni :io xenodocbium et corruens iri ierrahi, manibus exlensis^ in pavi-
Valerii, ibidem posfnjodum .ejc -eadem oculorum mehlo.-se reum, ac super.humerum arenae maris-
- peccasse; deflebat, .petens-misericordiae yenlam ab
effossione.vitam finiylt. Ilaquein exprdio ordinatio-
. pissuae,.quoisdem sanclissiriius praesul ponlificatiis eodem sacerdoiali cqnsequi cohcilip. 'Quein a lerra
apicerii assumpsit;. direxit in Franciae partes ad "elevare facieiites, ipsq.die nuHani de eo protuleruni
VARIANTES LECTIONES
'.Codi Luc, auferenles. }s In 41..scilket deest; tum et erasi sunt duo êrsus.
* Cod^ Luc, 6 . -,
pefrexerunt. Cod.Luc, congrcgans. - - .- -•
'-Cod.Xuc, prwsumptione.. . 1/Al... extra bciilos.' -
"t Cod. Luc, invasor. /* Al., et brachio [uisse.
-VARIO.RUM NOT^l.
'
*DeligcXucemigrqssePippiiiumregeiri.-Errsinlergo addiserat, cohnubium cum Berta. Desiderii, regis
gui vel ad anii.um/prsecedenlcm, vel eiiaiifsequ.en- Lqngobardorum filia p.ontifexe'pis!qla.S, quue sequi-
lem, regis Clirisiianjssimi Pippiui" obithm referiiht. tur dissuadet. Cum quadiimuiibahrib conjugali con-
-
fodem hocanno 768 circa i).ciavum vernorium Ka- sqr.iiq.-yixisset, di.missa,llla foriasse, tariqiiariifrigida
lendas octobris Caroius MagnusNbyloiiji, el" Caroio- "eXimpotenie", Hildegardeih Suevicam iii uxoreiii ac-'"
riiannus fi-ater Suessione coroiiati-.fuerunt.' .Garolo,. cepit. Aimbinus. lib. l.v, ;cap.08, e\ sequani»,.. /''
quialii sponsae fidem conjugii' per se' ver.pareujem.
12**5 STEPHANUS PAPA IH. «14
FeuienlJam- AJia vcro die denuo. aflerenles -eurn,"j. •&diaconorum- consecrationeoi. De laicis vero qui ab
«tque inleitoganles -de eadem -impia no'vitate,:„re- eodem Consianlino-presbyteriauldiaconi consecraii
. -spojidit nihil novi se fecisse, dieens :Quia, ei Sergiusi sunt, ita promulgaium est, ut-in religioso habitu
archiepiscopus.Ravenhatium, laicus exisiens, arc/ii-,'; cunciis^diebiiseorumvitae, siye in propriis domibus,
epis.copus faclus est,-et Siephanus..Neapoli[aiiaa civi,-• vel ubi i-1"fuissent,/permariere deberent. Iliijusmodi
talis, el-ipse laicus, repente episcopus coijsecratus.1. veropromulgaH's.se"rileiiiiis,.jIlico episcopi illi'qui ab
esu Dum vero laliaisdemCbnsianlinus persequerelur^L eodem Conslantino. ordinali sunt, reverlenles, juxta,
illico. irati zelo ecclesiaslicse traditionis universii ^jusdem. concilii sententiam, in pristinq hnnoris
sacendoles. alapis ejus cervicem caedere facienlfcs,, gradu electi denuo a clero et plebe, facioque solito
eum.exlra eamdem ecclesiam ejecerunl. deereto,. ad sedem. aposlqlicam. properantes, ab eb-
- Tunc -'' deleclis omsibus.. ejiis wtjonnm gestis, dem sanctissimo.papa '^consecrali sunt. Nam
presby-
slmul et concilium illud quod iii scriptis de ejus1 teri et diaconi-1111usque ad niortem ipsius pontificis
quasi cqnfrrmatione edilum fuerat, igne cbmbusse- sic remanenles, nequaquam sunt. abeorcoiisecfafi.,
runt in medio presbyterii ipsius ecclesiac. Et lioc; itaenim in.eodem concilio:siatutum esl ut omnia
faclo,- prbjiciens sfein terram, sanciiisimus Slepharius / quaeisdemCbnslantirius-in eccleslaslicis.sacrameritis^
papa curri uhiversis sacer.dolibui, et populo Rp-', B ac divino cultu egil, 13ilerata fuissent, prae.lersacrum,
Tnano, -clairiantesque Kyrie eleison, cum ingenti|. "'Mpiisnta atque sancium clirisma. Post -liaec Tero..
.flem-pbccasse se omnes-professi;sunt,-pro eb quod de,.- omnia promulgata, conlintioet diversa sanctorum^
roanlbus ipsius Conslantini communionem suscepis- 'Palrurn - lesiimonia de sacris, imaginibus D.oriiini.,
senl, sicque ex boc omnibus * ihdicla' est poenitehlia. noslri Jesu.Christi, sanctaeque el gloriosae ejusgerii-
-Turic allalis sacraiissimis canbnibus, eisque liquido1 - iricis semper virginis Mariae^Doimiiiri nosirae," et.
- perscruiatls, prolata. est senteniia ab eoderri sacer- beatorum apostolorum, omriiumque sanctorum, ac^
dotali concilio subanatlieriiails ihterdicio, ne ullusi propiielarum, et martyriiriii seu' confessnrum,- in.
nnquam. praesurhat iaicoriim, rieque.ex alio ordine, idem allata sunt concilium, etsubtilius mulla. perin-.
--jiisi per dislinclos gradus, ascenderis "diaconus aut dagantes, statueruntmagnO bonoris affectu.ab.qmni».
presbyier cardiiialis-factusfuerii, ad sacri pohtifica- -bus.CIirislianis ipsas saeras venerari irhagfnes, sicut ab_
!lus hoiiorem possit prorhbveri. ' "oinhibus "praedecessoribusiiujus.aposloIicaesedispDii- -
• Sed et alia
plura, quardeepcanoriica indigebant "iificibus, et cunciis yenerabilibus Patribus;- usque-
'correptione.-ioeodemconcilibstatueruhtemendahda. hactenus de earum. hbnoris observaniia effecium, et,
De episcopis vero, atque presbyleris, et diaconibus, cunelis ,ad meriforiam-pi£e' compunctlonis esftradi-,
iqubsipseConslanlinus consecrayerai; itain cbdem '-' * tum, cbhfundehtes, atque analliemaiizanies exsecra-..
coneilio promuJgaturii est, iit episcbpiilli, si aliquiu iiilem illani syuodum, quoe-in Graecisepartibus nuper.
eoruni presbyter aut diacorius fueril, in prislinum facta est, pro'»* disperde.ndis ipsis sacrisimagiiiibiis. -
lionoris"sui gradum reverlereiur; •et*"'si placabile Expletisvcrb omnibos quas irieodem concilio promui-
-fuisset coram
populb civiialis suae, dehuo facio de- ganfla erarit, tunc isdem beatissimus poniifex aggre*
cteto electionis iriore sblito cum clero. et plebe ad gans universos sacerdotes/alqiie clerum, et curicium,,
apostolicamadvehissent sedem, eiab eodem sanctis- popiijum, profeeti siint ad beatum Petruiii priiiCipem
simo' Slepliano papa" beriediclionis * suscepissent; apdstolbrum cum lfymnis et canticis spiritalibus,- et.
cohsecraiioriem. Presbyteri vero illi ae diaconi ab1 nudis-pedibus incedenies, illicque in amboriem ascen-
eodem Constaniino cbnsecrati siihili modo in 'illum tieris Leontius scriiiiarius,-Ciincta quae -in eoriem.
qiio prius exislebant "iiabitum reverlerentiir. Et peracta sunt' concilio exlensa voce Icgit populo. Sed
. postrnodum si qui eoriim 6 placabiles exstitissent, et tres-episcopi, id-est-Gregorius" Sylvae Caiididie,
aniefatus beatissimiis poniifex presbyterbs eos, aut Eusirasius Albani,' et Tiieodbsius Tiburiinus, in
diacones ' consecrarei. Siatuenles ui hi qjuiex-eis eunidem praefaue "ecclesiaeambonem ascendentes ana-
* eoriciliaiidi.erant, nequaquam ' foriiorem. "
. lltematis obligalionem prbtulenuil, " si quisquam
hono-.,
rem 10asccnderent; nec ad poiitificalus prornoveren- : praesumat quoquo "tenipore transgredi quidpiam de.
. iur culmeh, ne talis iraplus noviiatis error"in ecclesia1 rimnibus "quaj iii ebdem cbncilio slatuta sunt. His.
Dei pvllularet. Ipse vero aritefatus beailssiriius Sie- vero peractis syuoddlibus gestis contigit post alf?
pbanus papa coram orani sacerdolali collegio clara1 quahlumfeiriporisdeliacyiiamigrasse Sergiumarclii-
voce clamavit, dicens nullo itiodo se immilii,. autt episcopum civilatisRavennatium. EtconiiuUosurgens..
peniius declinare in eorumdein .prcsbylerornm autt J6 Michaelius scnniarius ipsius: ecclesiai, .qui nullo,
* Al., desertisiimut e coricilioillo quod, etc. . .*/Codi Luc, potiorem. . -
1 Al., indila. "'' 10Al., ascendereni, ponlificalus
' _., ~ ; 11 - -proveherenturcuimen..
-
. Cod. Luc, correciione. Al., voluissent/ "
- k Alv, siplacdbilesfilisseitt. -
_ _\ u13od. Luc; conciliati, et sic infra.
"
1
"Z Cod. Luc.,_susciperenl.\'~ '".'''' *.'_Cod.Luc, iterati debaissenl. "
11 ' - -
•-Al., placabiies exslilisieiitjfintefatbbeqtitstrriopon- ,; Cod.. Luci, deponendis,' -' . . -
'."-"'"' ."'Al.i nequisquam.'''- -.
Hfici.
r Cod.;Luc.j cvriciliarei; r ./'" " " Cod.Luc," Michhet.,,'''*"' ."
-•- .
»God. Luc,'ceriiiecrnrim, :
1215 NOTITIA IN STEPHANDM PAPAM III. 1245
sauerdotali funge.balurhonore, .profectus est Arimi- j^ in froiitispicio.-conslitutsesuntjunurn quidem in basiii-
num ad Hauricium ducem Ariminerjsem, et congre- cabeati Petriapostoli, et alium in basilica beali Patili,
gans ' isdem nefandissimus Mauricins exercilum, "et al.iumad beatum Aiidream aposiolum. Nam sedulo
..uji.a-cum concilio DesideriJ Longqbarilortim. regis, .isdem.bcatissimuspontilexsuqs missqs atqiie lilteras
prnperayit atque ingressus est Ravennam : et bra- comriionilorias dirigere/studebai anlediclo excellen-
chio forti elegit-pnEilictum '.Miehaelium, et in tissimo Carolo regi Francorum, -et ejus germanb.Ca-
episcopiiim Ravennaiis EeclesiaJ-iniroduxil. Et Leo- . rolomaiuio ili.deni tegi: immirientibus nainqiie atque
nem jarcliidiaconu.m,qui elecluserat in archiepisco- deceriantibus/iniioc saepius uoininaiis Chrislophoro
palus ordinem, Ariminum deportanles, ibidem arcta primicerio et.Sergio secundicerio,- prb exigendjs-a
cuslodia mancipatum,.isdem Jllauricius.detineri fecit. Desiderib rege Longobardorum 7 jiistitiis beati Petri,
Tuiic direxit quantocius praedictus '-JMichaeliusatque -quae.obdurato corde. reddere. sanctae Dei ecciesiae
Mauricius, et judices Ravennaiium, ad praefatum- jiolebat.inde nimi» furorisindignatione contra prae-
bealissimum. Stephanum poniificem, promittentes nqniinalos Cii.rislopljorum e"t Sergium exurdescens
ei copiosa muncra, utipsum MjchaeliuEfi archiepi- . ipse Desiderius, nitebaliir eos exstinguere ac delere.
6eopum consecrare deberet. Ipse vero bealissimus Pro quo suo ingenio maligho simulavit se quasi ora-
praesul-per nullius donatioriis promissioneiriincliria- B4ionis causa ad beatum Peirum huc Roniam propcra-
tus est eumdem Michaelium consecrare, asserens turuin, ut eos capere.potuisset. Dirigens,ergo "clam
nnlla ralione hoc fieii posse, dum in saeerdblii- . munera Paulo cubiculario cognomento Afiarla, et aliis
honore minime ipse praedictus existeret Michae- cjus jmpiis sequacibus, suasit eis ut iu aposlolicaiu
lius: ' - / indignaliorierii eos. deberet inducere. Eique isdem
Cui et vicibus oblestationis ac praedicationis lilte- Paulus conseiiliens de eorum 8 prodiiione. absconse
ras alque.missos direxit, ut ab eodem injusio.propo- decernebat. Dumque lioc agrio.visseiil prscnomi.nali
sito recederet.- Sed nuilo modo apbstolicis adnioni- Clirisiopho.rus et Sergius, el eunidem.prbtervuni Desi-
lioriibus/acquiescere volult. Dansque pluriiria-munera ,derium.regemRomam. properaturum agn.ovisseiit,illi-
Desiderio Lbngobardorum regi,et eimelia, ct oriia- -coaggregantes multiiudiiiem pnpuli Tusciseet Campa-
tus ipsius ccclesiae, cunialiis" diversis speciebus, niae, seuducalus Perusini, viriljler cum eadem popu-
brachio forli per unius anni circalum",et eo ampiius, . li congregaiiorie.eidemDesiderio regi,paraverunl: se
ipsiiis ecclesiaeepiscopium* pervasum detinuit, denu- ad resistendum. Quin etiam portas hujus Romanae
dans, atque in magnam'paupertalem.eurii redigeris. urbis claudentes, alias ex eis. fabricaverunt, et iia
Sed dum nullo inodo firniissihiam mehlis conslariT armati omnes exislebant ad .defensiohem ^propriae
Uam ipsius sanclissimi poniificis flectere potulssent G civitatis. Et dum haec.agerenlur,-. subiio "-conjunxit
nequissinii consentanei ipsius Michaelii, dum missi a.d bealum Pelrum antediclus Desiderius rex cum
excellentissimi -Caroli regis Francbrum et patricii suo Lpngobardorum exercitu, efcontinuo .-direxit .
R.omauorum, praesentialiter adesseut, dirigens. -ipse suos uiissps praefato pontifiei, deprecans, ut ad eum
beaiissimus praesul tanr suos roissbs denuo quam 10regredi deberet.; quod et factum est. Duiri -vero
praedictbs Francorum missbs, omnes Ravennianos cor.am eo praesentatus fiiisset,.paiiie.rqtie projustitiis
admonenda;'statim insurrexerunt-super ipsum Mi- beati, Pelri. locutus esset, rursum ipse beatissimus
- cbaelium, et eum curii bpprobrio de ipso episcopio ". pontifex reversus ingressus esi in civitaleui. Praefatus
projecerunt : quem vinclum hucRomam dirigentes, "siquidemPaulus, et ejus nefandissimi sequaces, iniio
elegerunt saepefaium Leonem. archidiacqnum ipsius cum praedicto Longobardorurrirege consilio,, niteban-
Ecclesiaa,qui in hanc apostolicarii sedem "prqperaijs tur populumRbnianum cqntra eqs seducere ad insur-
curii sacerdoiibus, et clero ip.siusRaverinatisc Eccle- gendum co.ntrardictpsCliristophoruni et Sergium, ufc
siae in arcliiepiscopaius honorem, ab eodem sanctis- eos interficererit. Et dum -hoc eis. nuhtialum fuisset,^
-simopapa Slepliano-ordinatus et"cohsecratus est.. • aggreganles populum, ascenderunt armati in Latera-
Erat enim isdem praedictus bealissimus praesul nas adcapienduin suos irisidiatores..llNuniiatiqu.e
-ecclesiasiicas tradilionis observator, unde et pristi- "more solito, impetiim faciensuniversaimiiltiludq po-
rium Ecclesiajin diversis clericaius-bonoribus renova- puli qiii cum eis advenerat, ingressa est cum arinis
-vitrilum. Hic.slatuii ut orani dominico die a.seplem in basilicam doinni Theodori papa;, ubi ipse praeno-
episcopis cardinalibuShebdomadariis, qui in ecclesia minatus sedehat pomifex. Quos et foniler ihcrepavit
Snlvatoris observanl, hiissaruin solemnia super-altare cur praesuiiipsisserilarmaii in idem sanclum pairiar-
bcatiPetricelebrarentur,eiGloriainexcelsis Deodice- chiiim ingredi :.parilerque loquenies recedere/eos
retur.. 5 Fecit eiiim et tres regular.esargenteos super jussit.Alia. die denuo egressus.est saepe dictus pon-
rugas, per quas ingrediuntur ad allare, ubiimagines tiiex ad bealum Peirum cuni eodera regeioquendum,
VARIANTESLECTIONES.
' Cod. Luc., inde. _ .' 'luradallafe.
*
. * Cod. Luc, Michaetem. "'.Mansi iri marg. : justitiis, id esl
B A\._,perdilione. " juribut,
Cod. Luc, Micltael. ,
* Cod. Luc, ihvasum. . . - - - •*Mansiin niarg. : coiijun.xii,ii\.estp~erve)iit:
* Al., ecclesimiet 10 '
judicibus, elplebe ejusdem, Al., egredi. _ ;r: / _.- ,'-, •-;. -
*.AI., et dkeretur supir rugat per qtias ingrediun- » Cod. Luc, Nuntiai esque moxjkMii.: .}
1247 STEPHANUS PAPAilf. 12*8
et diim siiriul piaeseutes fuissent, praetermittens ipse A. cellarium Lateranense dedueius.-illic usqtie ad-~lraiis-
..Desiderius.caiisasde justiliis beati Petri, tantummodb • itum paenominati ponlificis ejjstitit. Hascvero omiiia
pro',deceptiorie priediclorum Ghristbphori et Sergii maia per iniquas imriiissiones Longobardorum Desi-
insisiebat. Unde claudens universas januas benliPe- , -dferiiregis provenerunt. Fecit enim ipse sanctissimus
fri, ne.ninem Romahorum, qui cum ipso sanctissimo pontifex ordiiiaiionem unam per nieusem Deceinbris,
pontifice exierant, ex eadetn ecclesia egredi permisit. presbyteros quinque, diaconos .quatuor, episcopos
.Tunctlirexif ipse" alraificus poniifex Andream' epi- per diversaiocauumero..... Qui et sepullus est ad
scopum Praeneslinum,- el-Jordanem episcdpum Si- beaiura Petrum apostolum, et cessavit episcopatus
"ghiensem ad portamciviialis; qua egredfturadbealum ?dies 6~-oclo. - - >.*..-
Petruiri, ubi praenominati viri ChrisiopkoTus et -Ser- - EPISTOLA PRIMA.
gius cum imilliludme populi residebant, protesiando . '"
eosut atit irimohasterium ingrederentur ad Salvaiir "•:- SXEPHAKI " "' PAP^.III \D BERTEAiJiM JREGINAM, DEO
SACKATA5I. -
dum suas animas, aut ad beatum Peirum ad eu.m Pef
Iiherium missumregium, quem ridrral in Reneven-
studerent properandurri. /Ipsi vero meluerites prae- lanoducaitislretiuam pro ecclesim ulililatibus ope-
dicli regis Longobardorum malignam saeviliain, ad ._ ramndvasse. Quo nomine-gralias agit,- pelijgue ut
eum egredi minime ausi sunl; asserentes se prius T> Itherii fidein remunerelur. - '/,.
in manibus Romanorum-suorum fratrum et conci-. Domna?*religiosaefiliaeBertradae Deo sacratae, seii
"vium esse'tradendos, quam exleraa genti. Dumêrgo donino filio.Caroli regi Eraneorura et palricio Ro.-
panorum, .Steplianus papa. - -
'popujus,qui-cum eis erant, audirenf eadema pra>
diclb ponliiice direcla ex ore: praedictorum episcopo- Dum lantofum beneficiorum, in diversis apostoli»'
JUHI, illico coriturbati ilforuni confracta siint cordn, ciscausis alque ulilitatibus, a-vobiscuniu-aiissuffra-
•etcoepitunusquisque ab eis recedere. giis, n;mia jucunditatis Iaetiiia, sancla spirilalis mar
Nani Gratiosus quida.fndiix, cognatus jam fati Ser- ter v.estra universalis Dei Ecclesia revdata exsullat,
gii, siinulans sead propriaih' pergere donium, con- njilla/utopinor, orisassertib ad'referendas sanclissir
gregansâliquanlos Roraanoruiu; profecti-sunt pariter - inae religiositali /ves.traeatque Christianissim.-e pras-
ad porlam Portuenserh :Tquam clausam-reperientes, cellenjise tuae, graliarum Iaudes suffieere valebit. Sed
-a cardine.ipsam porfarri auferre,ausisurit,'.etitaper tamen licetdigna vobis ab homiiiibus pro lanto ve-
nocteni ad prajnorninatum egressi sunt/porilificem. stro pib bpere rependi non possif vicissitudo; ve-
Christophorus el Sergius conspicierites se iri iriagho rumtamen misericors Deus nqsier, qui poiens est et
•deceptu ess.e.posilos, prius quidem Sergius. eadem sclt.bonis boria reddere, ipse copiosam.laborum ve-
riocte, qiia <hora camparia iifsonuit, descen3il p.er C strorum vobis coelestium.retribuet prsomiorum re_-
-murumj et properavil adi-bealum Petrum. Quem ad compensatio.nem-;sed et noslra sincera cordis habita
•grados.ecclesiae beati Petri comprehendentes custo- erga vos affeciio sedulo pro, vobis divinae npri desi-
des Lorigobardorum, ad' suum dediixerurit regem. :stit majesiati oratibnum persoivere yota. Iiaque'
Eumque subsecutus est LChristophorus, qui pariter .praesens Ilherius, religiosus ac prudenlissimus vir,
ejus praenominati ponlificis oblutibus siini pr*sen- el revera riqster el vester sincerus-fidelis, quem cuni
tati, quos*salvosconservare cbpiefis, monacbos fieri suis eqnepmitibus et reliquis vestris. missis, pro ex,-
-praecepit.Pbslhaecfaciens ? missain praenominato re-, -sequendis faciendisque jusiiiiis/fauloris yesiri beati
-gi, ingressusestisdembeatissimus poritifex Romam, Petri direxistis, ad nps conjungens, illicO in parles
relectis prisefatis;Ghrisloplioro et Sergio in.-ecclesia .Beneventaiii profeclus est ducatus pro.recolligend.o
beati Peiri apbstoli, cupiens eos noclis silentio prb- illis in panibus suo' patrimonio ejusdem protecloris
-pler insidias' inlmicoriim salvos introduci Roriiam. ,vestri aposlolorum principis. Qui videlicet splerlis-
Dum verb sol ad occasuih declinare "videretur, con-. simus vir in omnibussecundum- vestram nosiram;
linuo corigregantes praenominatusPatJlus.cubicula- que decertavit voluniatem, suique Iaboris cqnstanr
Tilis, et alii ejus nefandissimi coriserilanei multiliid.i- tiam, rjuxta ut a ;vohis illi praeceplum est, in ipsis
nem populi, et properanles adDesiderium Longo-, " apostolicis.exhibuit uliliialibus. L^ndenimiscor no,-
•bardorum regein, ineuntesquecum eo-inipium icon- strum in ejus. defensionis certamine, et firma opera-
. silium, abstulerunt eosdem Christophorum et Ser- .Jionis perseveranlia laelatum esf; quia. profecto se-
gium ab ecclesia beali Petri aposloli, et properanles; cundum.quod coeleslis muneris-gralia magriaescien-
-cum plurimis Longobardis usquead porlam civiiatis, meritis aique
' liffi illustralur prudentia, piis quoque
;ibidem eorum oculqs erueruni.' Sicque praediciusi immutilatae fidei decoraiur iniegritate, tanlam in eo
•Christopliorus, in monasterium sanctae Agathae de- Teperjmus fidelitatem iri veslro. noslroque servilio,
ductus, /ibidem post triduum ob riolorem ex oculb-; quantam diutissime uostra de eo optabat cognoscere
rum * effodiiione vitam finivit. Sergius vero.in_mo-• tnens. U.nde maximas atque.innumerabiles gratia-.
nasteripm clivi Scauri deporistus, ei postmodum iiii rumaciiones religiosissimaesobri.eiati vesirae, atque
VARIANTES LECTIONES. ,
* Fqrie.leg. erevtione... , * Cod. Luc, effosstone.
* Cbd. Luc, Altiiue, _* Ah, novem._ - .
*God. Labr,.tfiis$ioneo>..
1249 NOTITIA IN.STEPIIANUM PAPAM III. 12!j0.
Ctirisiianissimae-excellenliae luae referimus. Et ideo jS \. quam perlraetayerant nobjs ingerereh.,-TesipisceT:
obnixe tanquam praeseniialiterbenigniiatom vestram rent, etad nos ad beatum P.eirum.properarenl. Illi-
pelimuBut amplissimamfavoris'vestri graliam; atque mox, uf audieruiit,,(le.praesenti cumDqdone etejus
largitatis muuificentiam,, 61 dignam consolationerri Francis Jarmas faeieuies, et porias/ civitatis clau-
eidem religiaso viro, pre /ejus labbrioso certamine dchtes, fbriiter resistelianl, et nobi.s commiriaban-
dictum in civitatem nos iniuime. *
quod in-vestrq atqueriosiro, ut. esf, aposto- .tur, atque tngredi permit-
lico servilio exliibuit, impertire jubeatis;-quatenus te.baoiiEt dum in eadem .perfiaia per^manerent",;et-
sicul ab' omiiipolenti Deo, intercedente beaio Petrb, cOgnovisset' miiyersus nosler.populus eorum ipi-
digria operisejus in coelestibhs regnis exarata fertur qurim c.onsilium, de prassenti eos-der.eliquer.urit,'qui
remuneratio, ila-a vqbis consolationis consequatur etiam. et -plures "per murum descendentes. ad nbs
openi.-Omriipotens tmterii Deus nosler, sacris.apo- properaverunt. Alii vero portam civitalis. aperienles,,
slolorum principum inlerventiohibus, sua vos cir- ad nostri progressi .sunt prijssenliam, et ita ipsi riia-
xumtegatgralia, ,et praesehtis yilaepropera etaelerna ligni viri, coacti aique nolentes adnbs in eaclesia
felicilalis vobis muliiplieiterlribual gaudia. Incolii- saneli Pelri-sunfdedueli. QuoS inlerficere universus ,
hierh religios.ilaiem vesiram. atque excellenliam populus i]Itebanlur,.et vix de eorum manibus.eos
tuara.gratia superna custodbif. -....-] B valuimus eripere. Et dum infra civifatem nocfurrio
" ; sileniio ipsos salv.os introducere disponeremus -,•n,e
EPISTOLA H.
quis eos cotispiciens.interficeret4 -sUbiiobj- qui eis „
STEPJIAKI PAPiEllf ADBERTRADAM itEGlNAM
_""ETCAROLUM REUEM.• - ;•'•" semper insidiabarilur:,_super ebs irrhentes, eorum
eruerunt oculosj Deo leste diciiuus, sine^nosira yo-
Ilem exemplar'epislolm ejusdem papm ad dqirinum Junlale consilio. '
Carolum regem, el ejus' ptmceisam geiiiirkerii dire- atque ;:..,-
clm de Christophoro ei Sergio filio.ejus, qui.cum : Uiide magrio dolpre jiostrum.atterilur .cor,,. et
Dodone eicmteris Fxdricis
" Stephanum papaminter- . credite. nobis, a Deo consecrata filia,;.aique excel-
ficere conati sunt. - _ .. . Ienlissim.e fi]i,;uisi/Dei^proieciio, atque beati Petri
; * DomnaereligiosaefillasBerlradae Deo cprisecratae, .apostoli, et auxilium excellentissiuii;filii noslii De- .
•seudomno, excelleritissimo filio Carolpregi Franco- :siderii :regis-fuisset c, jam tam nos,. quam,.nos;tei;-,
.rum gt patricio-Roniano.rum, Siepbanus papa-. • ,. .cleruSj et universi fideles- sanctae-Dei.-Ecclesiae.,..et
-;./Cuoi. magno dolore;et gemiiu cordis, Jribuialionis ,npstri,,.in:-mortis tlecidissemus/ * periculum, Ecce/
.alque niorlis periculum", quod riobis per sequaces ;quautas iniquitates. ,et diabolicas .imniissio.iies. Ijic
;diabbli jam eveniebal,.ecce subliljus per has npslras seminavit, atqrie oper.alus est pxaediclus Dodo*,ut
âpostolicas syllabas a Deo consecratiu.religibsiiatis ICqiii debiierat in_ser.vitto beati Petri et nostro, fideli-
.vestras, atque praeeellentissimae Chrislianitaiis , luae .ter permanere, ipse e conirario ahirase nosira.irisi-
.apribus inlimaTe studeinus, eq quqd nefandissimuS djabatur. Non.agens, juxta id qupj a "suo rege. illi.
;Christopborus.|et- Sergliis nequissimus. ejiis filius,, .praeceptum*e?t, in servitio beati Pelri, el nostra.obe-
.consilium ineuntes cum Dodone misso germani.lui .dientia fideliteressepermansurum'. Et/ce.riocredimus
.Carlomanni regis , , nos .interficere insidiabantur, . quod dum lania'ejus iniquitasad aures exceHenlis-
Unde cum eodem Dodone, et ejus Frahcis; cum.ali- simi filii nostri Carlomanni per.venerit,, nuiloiriodo
qnibus. eorum riequissimis consentaneis aggregarites "eiplacebit, jn. eo quod In tajttam deminoratioriem
exerciiumsuper. nos.iriLaterartensiura ianctum pa- atque deyastationem. sanctam/Dei Ecclesiairi is.Dodq
triarchatunicuni afmis ingressi slint, confringentes •curiipraefatis suis.tiefandissimis sequacibus cupiebat
êt januas, .atque omiies.cortfnas/ipsius.y.enerandi deducere. Etideo riostras tribulationes et angustias
.pairiarchii-Janceisp.erforanles, alque ihtus in basili- -atque pericula a Deo.instiiutae rejigiosissimae. Chri-
iCam dpmni -Theo.doripapae, ubi nullus./usus est.alir ..stianitati.fuae.alqueexcelientiai vesti-aejinn.otuinius,
.-quando.yeletiam cum cultrq. ingredi, ;cum loripis et /quoniaiij prpfeclo pmnipotens JDeus, credentes ,-in,'se
.lancejs, ubi.. sedebamus, inlroieriml. Sicque ipsi et cqijfidentes in ejuS misericordia .non derellquit, .,
-maligni viri insidiabantur rios interficeiê. Sed omrii- **.. Agnoscat-auierii.Deo/amahilis reljgipsitas v.estra,
pp.teiis Deus: cerneris rectitudinem. cordis nostri, . atque Chrisiianissima excelleplia lua, ,eo qupd in nq-
-quo.driulli unquam malum.cogitavimus.de eorum niine Domirii bona yoluntale. nobis cbnvenit, cum
-nos.eripuit manibuSj-et yix per njurt.uiriin.geniunj, .praefato ex.cellenftssimq,.,et a Deb seryatoifiliq \sio-
..dum bic apud nos.excellentissimus filitis poster De- stro Desideriq, rege, et omnes jqstiiias.beali Petriab
.-siderius Lbngobardorum rex, ,pro faciendis ..nqbis . eo pleniusetin iniegro, suscepimus.. Tgmeq -et per
jdiversi.sjusiUiis. beati Petri' exfsterel , per ânidem . vesiros.missos Ae hoc plenisshne qrifis.satisfacli.
occasionem valuimus, cum; nostro clero refugium Deus autem omiijpoiens sua yos prot.eciipi.iis.dextera•'.
facere ad prbtectoreni vestrum, et continup ^direxi- ..circumlegai, el praesenlis regni gubernacula sevis:•
mus nostros sace.rdotesa.d eosdem malignos Chri- aique_ proSpejris temporibusr, perfrui..aniiuat,.. et
stopliorum at<iue Seigimn, ut ab eadem iniquitate seierna pnBmiorum gaudia multipliciter faciat tidi-,
u Greis. Hnjiis episiolm siiinmarium recitaut B.iro- f Idem, adessel. , •,. - . .""
nitis et Cenlnriutufes. ; ' '; .'f d Mein, decideremus. '__ __,
. ' ' ' ,''-.'' " '•' -'
i. L':mib,-nobis ingefendum. - *;Grels.,' lohamiis. , - '' _•':
1251 STEPHANUS PAPA III. - 12S2
pisci. Incolumem religiositate.m vestram alqtieex-J A spirilalis mater vestra Dei Ecclesia, et ejus populus
celieatiam tuam gralia superna cuslodiat.- universus exsultat. Nam et in-his ipsis vesuis fere-
batur. apicibns, tola vestravirlute yosdecerialuros
EPISTQLA III.
BTEPHANI PAP.IUIIIADCA.ROLUM ET CAROLOMANNOM pro exigendis justitiis proiecloris veslri beati Peiri,
=;
' . REfiES". et snncise Dei Ecclesiaji aique in eapromissione
. a vesiro .prbgenhore sanctos recorda-
Cratiitalur etsquod ad fraternam concordianv recbn- amoris, quaj
ciliali sint. Pelit itt Longobardos cogant.ed redrtere liOnis domnb Pippino eidem principi aposlolorum,
tjum de palrimonio Ecclesim invaserunt. et ejus vicariis facta esi, polliciii estis ess.e pei-
.potaiais excelleniissiinis fUiis,- Carplo et Carolo- mansuros, et.plenarias justitias sancias Dei Ecclesiaj,
^"manno, regibus Franeorum, el palriciis Romanorum,- aique e]'us exaltaiipnem esse operaiuros. Et xjui-
Stepiiahus papa. . . dem hos, excellentissimi .fdii. .Curisliauissimi ma-
Bcnedictus Domiiius Deus nosfer, pater ririseri- gni reges, omniiio de boc ceni, atque in omnibus
cordiarum, et Deus loiius consolaiioms, qui conso- ~saiisfacii sumus, quod nulla hominum suasio, aut.
lalor et propiiiator exisiit oninium ihvocauiium eum thesaurorumi copiosa daiio, vos poierit declihare,
in' veritale. Ipse enim Redemptor noster, preces aul ab eadem veslra promissione quam beato Petro
clamaniiiiiii ad se exaudiens, moerentium tribulatio- B ] spopondistis quoquomodo immuiare. .Tamen nunc
nes&d gaudium converiil. Quod certe nunc in ndbis flrmitatem vestram comprobavimus, dum non cor-
. aique universo;peculiari populo saucise Dei Eccle- ruptori e,t fragili bomini, sed Deo omiiipolenli et
siae ejus, divinaj pietatis. clemenlia, ,et misericordiae ejus aposiolorum principi placere procurastis. Unde
benignitate cernimus esse diffusum, in eo quod no-. ebnixe tanquam prassentialiter petinius, et coram
stras oraiionis voia exaudiens,. meeroris nostri la- Deo vivo qui vos fegnare praacepit,conjuramus es-
ineiilationem quam usque hacteiius habuinius ex celleniiam vestram, ut plenarias justilias beati Petri
ipsa divisione discordiaa, quam aniiquus hosiis ini- sub himia velocitate, secuiiduin.capiiuiare, quod
micus pacis inlra yestram .fraiernilalem imniiserat, vobis per pr3ssentes vesiros fidellssimos missos di-
nunc-Deo propitio, eodein-pesiifefo aemulo confuso Teximus, exigere, el beato Petro redderejubeatis,
'iri communem dileetionem et concordiam, ut vere siciit ei veslra continet promissio, et omnia quaa
uleririosei germanos fratres vos connexos essedis- Lealo Pelro, et ejus vicariis cum vestro sanetae hie-
/cehles, in magnam laetittam eoriveftere-dignattts est. moria} progeniiore promisistis, adihiplere dignemini:
.'Itaque, praccellentissimi filii, magni victoriosissitni quatenus iritercedente eodem principe aposloiorum
reges, et Dei^providenlia riostriJiomanorum palricii perfeciam ab omriipoteute Deo in praesenii viia et
. -conjungemes ad nps fidelissimi ac solerlissimi vestri futura beaiiiudinem suscipiaiis. Post Deuni ii -vobis
missi,' scilicet Gauxibertus reverendissimns et san- habemus (iduciam, et in vesiro amore,atque chafi-
-ctissimus fraier nosler episcopus, atque Fucliberlus talis (iileciione, Orniiter usque ad animam et sarigui-
- rcligiosus, el Ansfredus, seu Helmagarius gloriosis- his effusionem una eum uriiverso
p.opuloperniane-
simi veslri, delulerunt hobis honorabiles et nimis bimus. Tamen et de.boc et de omnibus justitiis beati
desiderabiles syllabas, a vestra a Deo insiiiuia re- Pelri, praediciis vestris "missis subtilius locuti rsu-
gali potentia direclas : per.quas innoluistis conten- mus, vesiro regali culmini ciincta enarranda: eijarn
Uonis fixas, ac litigia inter vos versala-fuisse, sed sicut lerra sitiens itnTirem pra;stolatur,.ila veslrum
annneiite Doiiiiuo nunc ad veram dilectionem, et auxilium, et congruum effectum ;denoslris petiiio-
;unilalis eoncordiam, et fralernum amorem, con- ?nibus postuiamiis. Et" videte, excellenlissimi filii,
versi exstiiisse videmini. Quo audito, maguogaudio "qiiiaobiestamuf vos per-tremeodum diem judicii;
laetiiin, • cum. universo populo, nostro islius eliam beatus petrusper nos vosadhortatur atque
' '•atque
proviticiaa a vobis redemptae, repleti- sunius, et ge- bbtestatur, ut sub nimia velocitale ipsas justitias
- niisia festivilatis gaudia pereginms, immerisas Deo ejusdem pTincipisapostolorumexigere a Longobafdis
rioslro omnipoteuti referenies- graiiarum actiones,..-—.jubeaiis; forliler eos cum Dei virtute dislriiigenies ,
: alque vicirieem ejus clemeniiam eollaudarites, con-' ut sua piopria idem pririceps aposiolorum, atqtie
sona cum proplieiica voce caiitantes alque dicenles: sancta Romana Ecclesia recipiat.-..Nam si, qtiod non
' Benedictiis
es, Domine Deus noster, et benedicla credimus,ipsas jusliliasexigereneglexeriiis, autdis-
omiria opera tual Ecce enim nunc gaudet Deus no- ''-tblefiiis,' sciatisvosde islis raiioiieni fortiter arite
,' ister.in coelis,\gaudel et universus ciiorusangelo- iribunal Chfisli eidem principi afostolorum esse fa-
rum;et ih lerra etiarh cuiictus exsultat populus cluros. Si quis aulem vobis dixerit, quod justitias
, • Cbristianus, et-solus diabolus iiiiiuicus pacis, etdis- beali Pelri recipiihus, vos ullo modo ei non credatis.
_ cordiae semihalor luget, dum viclum se esse et su- Deus auteni oinnipoieiis sua vos dexiera proiegai, et
peratum conspicit. Non enim aliler tidelium mehies vicloriam yobis de coelo tribuat, suumqtie aiigeium
- existihiarepolerant arue faciem vestram mitlat, qui vos praiCednt, et
pefveiiire, quam quod nuncfa-
cium esse gaiidemus. Sie-Deus omnipotens ill.am inimicos vestros coram vestris prosternat vestigijs,
pacem el fraternam diledionem in vobis multiplieet, ajque a Deo instituti regnivestri terminos riilatel, et
et multiplicatam corroboret,. qtiam sujs donavil san- praesehti regho Ioiigteviler ac prospere gubernacula
ciis aposiolis. Undo de vestra .unjlate eliara sancla perfrui faciat, etiam et post Iiujus vitai longxvitatem
i£58"~ -NOTITIAIN. STEPHANIUI PAPAM 111. 125*
coeleslia vobis Tegna per infiiiita iribuat saecuia p'os- Ai Longobardofuni-genle. -poiluatar", quao in numero
sidenda. • - . .
' ~ geniium nequaquam compiuatur, de cujus naiione
'-" ° EPISTOLA IV. ei leprflsofuni geiuis fcrifVcefluhVesfl Nullus ehim, '
STEPHANl PAP.E" III AD CAROLUM E' T' 'CARoi,OMANNt!M qui menlem sanam babet, boc vel suspicari potes.t^--
_' ' REGES.- - ,' ~• til tales-uomiiialissimi reges larito detesiabiii aiqiie
. Obiiixe cbfialur dhsuadere, ne alleripsbrttm :Desiderii abomlriahili
, filitim tixorem ducat, ueve^sorbrem suam Gisitam coniagio impliceriiur. Qua>euirii socie-
Desiderii fdio eioceul in mdtfimonium. "ias Iuci a"d lieiiebras, aut quaepais fideli cum iufi-"
Domiiiisexcelleiiiissimis.filiis Carolo et Carolo- -'<leli?'Eteiiim, mitissimi et a Deo instiiuti b.enignis-
rhaiino regibusFraricoruhij et patiiciis Uomanoruin,"- siini reges, jam Dei vOluniaie et consilio ionjiigio
Sleplianuspapa. legilimo c'x. praec"epiiorie"genitoris:vestri copulali
Duni omnium eleclorum JJei piaecipiiam vitam et . estisy accipipntes, sicutpraeclari el nobilissimi fe-
•
digna operum merila innosiram memoriam revolr ges,de cadem vestra pairia, scilicet ex" ipsa nobilis-
viriius, inveriimus profeclo "nullaeos poiuisse quali- sima Francorum geiile, pulcherrimas cohjuges^ et
laiis" diversiiate ab eorum cordis statu ei. prisiina earum vos oporlet amori esse annexos. Etcerte vor
sporisionisconsfaniia amoveri. Uride el variis anii-, bis non licei eis dimissis alias ducere uxores, vel ex-
qui bostis suasionjbus ac blandimenlis circumvai- traneaenaiionis consariguinitate immisceri. ;Eteuim
lati, imiriulabiles In suae meriiis firniitaie conslat. nuilus ex vesiris pareiitibus, scilicet neque avus
"permanslsse, et ob -hoc eiim iriumpbo Vicioriae "ad- veslef, neque • proavus, sed nec vesier genitor, ei
opiaia periingere mefuerunt gaudia. Et •riirhjrum" alio regno, vel exlratiea.ualipne conjugem accepit"
considerandom est quia si quis qtiibusdam suasibni- -" el qiiis ee vestro liobilissimo genere se contamir
"bus demulcittis vlclus.fuerit, a rectb confestim.tra-; narej,aiit commiscerecum Itorrida Longobardprum
"mite, qui ducitadvitam seierriam, per abru.pia de- gente.dignatUs est, ut nunc vos suademini, quod
clina.ns deviare coriteridalj-ut ex bocin proclivem avertat Dominus.-teadein borr-ibili gentepollui? Iia.r
delabatur. noxatri. Nampleruriique certuin est quja que nullus exterae gentis assumpta conjuge iunoxius
idem anliquus hoslis peVinfirmam naluram fidelium persevcfavit. Advertiie,. quaeso, quanii quale.sque
mentes subripere.iiititur. Hinc cst;enim quod olim polenles-per alienigena conjugiaa praeceptis Dei
'
piitno boinini in paradiso consliluto per infirmam declinahtes, et suarum ^sequentes uxorum alienae
.nulieris naiuram pesliferis valuit suadere blandi- gerilis volunlatem validis innexi excessibus, im-.
mentis, divinum ftransgredi mandaiurii," et ob boci mensa perlulere discrimina. Impiumeuim esl-ut.vel
<iirae mortis humano generi" irfepsit excidium. Eti n penitiis vestris ascendat cordibus alias accipere uxo-
ideo, praecelle.ntissimifilii, magni feges,.ianto. stri- . res super eas quas priniitus vos cerlum- esl acce-
diosius.ejusdein molimini fesislendtim est/nequerii- pisse. Non vpbis convenil tale peragefe nefas, qui
quam suis irreiire valeat .argumenlis, nuanto cerni- .Iegem:Dei-leheiis, et alios ne taiia agant corripitis:
inus suis crebio insidiis ad decipieiidum fidelium TiaecqmPPe paganaegentes faciunt. Nam absit boc a
corda insistere. Itaque noslrae perlaium esl noiioni vobis, qui peifecti esiis Ghrisiiani,et gens sancfa,
"quod certe cum magno cordis dolore dieimus, quod atque regale.estis sacerdiptiurn. Recofdamini et cori-
Desiderius Longpbardorum rexvestfae persuadefe . sideratequia oleo>un'cti.pef manus vicarii beatiPe-
digrioscitur excellentiae, suam fil.iam uniex vestra tri, "ccelesti benedictione estis sanciificaii: et-"ca-
fraternitale in connubio copulare : quod ceflesfita vendum vobis "esl,"ne"taniis reaiibus implicemini.
est, baec proprie diabolica esl imtnissio, et non tam Memenlole hoc, prsecelleiitissiiiiililii, quod sancise
matrimonii c(injunclio3-"sedconsorliurif nequisslmae1 . recordalionis praedecessor noster doninus Stephanus
adinvenlionis esse videlur. Quoniam plures compe-. papa-excellemissimae memoriaa genitorem vestrum
rimus., sicut divinae Scripiurse hisioria instruimur, obiestatus cst, ut heqUaquam praesumeret dimit-
per aiise naliun.is.jnjusiam copulam "amandalisTJei tefe doiniiiarii et geriitricem vestramj1 el ipse, sicut
deviare, et in magnp devolulos facinore. Quae est.]D jevera.Christianissiriius rex, ejus'salulifcfis obiem-
. enim, praecelleniissimi (ilii, magni reges, lalis desi- peravit moriitis. Nam et illud excelleniiam vestram J
pienlia, ut penitus yel dici lieeat, quod veslfa :prae- oportet memihisse', ita vos beato ei praefatp vicarip
clara Francprum gens^,qtise super pmiies gentes eni- ejus; vel ejus successoribits spopbndisse, amicis no-.
tet, et tam splendifiua ac nobiiissima regalis vestrae) siris aiiiicos.esse, et inini.icis inimicos, sicutet rios
potentiae proles, perfida, quod absil, ac feienlissitiia1 in eadem sponsiprie firmiler:dignoscimur perma-
' '« Habent ahnales
Francofum, a.nno. Reiemplorjs'i Eginbartus (sive. ejus.continiialor ex -vulgarlbus an-.
noslri 570,contigisse connubium inler Carolum ei JJer- naliiim Francortim periochis) in Viia Caroli.'Fuisse
tram filiam Desiderii regis^ Loiigobardorum : iipud eosdem voluniate parerilis defuncti aliafunj connubip
' Aimoinum eniiri isia ieguiilur: Berlruda vere mdter dcstinaios et copulatos, indicat poutifcx paulo pust
fegum cum Carolbmanno minore filio apud. S.alutias ,'inilium.his.verbis ; Eleniin, milissimi e( a Dea insti- .
locuta, paciscausain llalidm prqficiscitur. -Pefaclo- luli benignissimi reges, jam Dei voluntate el.consilio,
.que.propler.quodillucvenerat negptiq(nampropter fi- conjiigiolegitimoex pfmceplione.genitdiisveilii cbpu-
liam Desiderii regisLohgbbardorum expelehdamin Jairestis, eic Dissriadet ergo conjugiuiri mafjiis,
'malrimoniiim filio suo regi Carqlo ierai) ddpralis /ux.oribus.jam aiue deslinatis.. 'Viile Barpnium ' Hyano
•etidm-Romcesanetoruiwapostolor.umliminibus,'ad:fi- .570 rium..S et \i. BINIDS, : <y -'-:, '-."
lios in Gaiiiam revertihtr H#c Aimoinus. Eadein
m\ ..SJEPHANUS PAPA JIl. 1256
nere; Ei.qtiomodo rtunc.contra .animas vgstras agere~ : A sunt, et ccalo ac lerra ligandi.solYendigiie concessa
; contend.itis; et cuni nos.tris inimicis. conjunclionem est polesias, Drmiter excellentiam vestram per no-
facere vuliis, dum jpsa perjura Longobardorum gens stram infelicilaiem obtestatur-; simulque et rios, una
semper ecclesiam Dei expugnanies, et hanc no- cum omnibus. episcppis, .presbyteris et caateris sa-
stram Romanorum proviriciam inyadeiites, npstri cerdotibus, atque cunctis proceribus et clero sanctae
esse comprobantur ininiici? Iiaque et hoc, peioyad nostrae Ecclesise, abbatibus etiam 61 universis teli-
, vestri referre studelememoriam, eo. quod, dnra giosis divino cultui dediiis, seti opliihatibus et judi-.
. Constanlinus imperator nitebaiur.persuadere sanctae cibus vel cuncto nostro Romaf.ofum istius proyin-
memoriac miiissimo -vestro.genitori, ad accipieridum ciaepopulp, sub divini judicii dblestatiohe vos «d-
cpnjugio- filiisui germariam. vestram nobili.ssimam juramus per Deutri vivum el yerum, quiestjudex
. Gisilam, neque vos aliina.ii.oni Jicere.copulafi, sed vivprum. et mortubrum, et per ejus ineffabilem.di-
nec'eonlra volunlatem apostolicae sedis pontificum , vinae majestalis potentiairi, atque per tremendiim
. ouoqupmodo vos audereperagere. Et quam ob.cau- fuluri judicii diem, ubi bmnes principes ac potesia-
. sam nune contra appstolica mandata, el volun.lalem tes, et cunctum Tiumanurii genus cum treniore as-
vicarii apostolorum principis agere.conamini,.quod sislere habebimusf nec non et pef omnia diviha
nuriquam vester- paier perpelravil." An nescilis, B ' mysteria, et .sacratissimunVcdrpus beali Petri5.ut
quod non infeliciiatem.noslram, sed-beatum Pe- liullo.modp quisquam de vestra fralernitale" pfaesu-
trum, cujus Iicet immeriiVvices.gerjriiuSi sperneiis? mat filiam jamdicti Desiderii Longobardorurh regis
Seripliim, est enim> Qui vos recipit; _me recipit, el iii corijugium accipere;. nec ilerum vistra.hobiiis-
quivos spernit, »ic spernil (Luc. x), Recordamini, ,- sima germana, Deo. amabiiis Gisilaj tfibuatiir fijio
peto,- excellerilissimi filii,. quomodo vos fide.[vobis saepefali Desiderii; nec vestras qtioquomodo conju-
. ffdeliier] dicere visus est praefatus.yesler domrius a.c ges audealis dimiliere. Sed magis recordarites quae'
genitor, promiltens in vestris animabus beato Pe- beato Petro apostolprum principi polliciti.esiis, viri-
tro, atque ejus vicario antefaio.domno. Steplianp liter eisdeni nostris inimicis Lpngobardis resistile
papae, firmiter, <lebere:Vos.pcrmanere...erga sanclae distringenies eos firmiler, iit propria satictae Dei
Eeclesiae fidelilalem, et o.mnium apostolicae sedis. Ecclesiae Jibmanae"Veipublicae reddere deSeaut: eo
pontificunv.obedienliam, et illibatam chari.tatem: et quod omnia quae vobis pollicili sunt trahsgredierites,
postmodurh praedecessori noslro Jomnb.Paulo papae nos quotidie affligendo et oppriinehdo hoh cessant:
Seademvos, una cum eodeinares.tro genitore, certum et jam quia aliquid nobisreddere: miniirie siint in-
est-plerumque per missos <el seripta promisisse : . clinaii,.eliam et ndstrbs invadefe firies rioscunttif,
et post-decessum anlefati sanclae memoriae pairis, ei ianlummodb per argumenluhi in praesentia de
jvestri, et vos ipsi saepi.us, -lam per vestros missos, vestris missis simulant jusiitias nobis facere. Nara
quamqueperjilierasj simulque etper.Sergium fide- nihil ad effefattimperdueittir, etquidquam ah eis de
lissimuih jioslrtim. nomenculatorerri, ei.per alios ho- nostris neqiiaquam recipere valuimus. Uiide ecce, ut
slros missos, hobis spop.ondistis in eadem vos ve- ciihcti^nosiri dblores subiiiiler vestris auribus sug-
,slra promiss.ione,..sicut genitor vester,.-circa s.an- - geranliir, direximus nostros missos, videlicet Pe-
,ctnm Dei Ecclesiam et noslram fidelitatem esseper- trum dileclum (iiium hostrum, et Pamphilum defen-
.severaturos. Sed et illud,.quaesOj ad vestram referte .sorem regionarium ianctae ribstrae' Ecclesiae: quos
memoriam, qualifer ,nos .praefalus, domnus Slepha- el de imminente nobis. tribulatione, hec non et de
,nus papa in suo iransilu per sua scripta sub lerri- singulis causis subtililer inforinavimus veslro regali
Jrili adjufatione; adhouari sluduil, firma slabiHlaie iritimaiidis cuiminV: et petimus ut solita heniguilate
ivos esse permansuros erga dilectionem sanclae D.ei eos suscipbre, nostraeque petitioni vesiras a"Deo in-
Ecclesiae,. etillibaiam c.liaritatem aposlolicae sedjs spiratas aufes accommodare digriemini', et amplissi-
pontificum ; et.omnia vos adimplere jtixla veslram ,mam, iiberalionem atque exaltationem sfanclaaDei
,eidem Dei aposlolo adhibilam sponsionem. Et nunc -..Ecclesise,
, spiritaiis malris vestrae, et istius a vohis
.ista est veslra promissip? 0 quanlum laborem sus- redemplce proviriciaedefensionem perficere jubeatis,
tinuit iisdeiri praeeipuus ac .bealissimus. p.onlifex, ttt perfectam remuneralioiiem a" justo judice Deo
quijta imbecillis existenslanto se exhibuil prolixi noslro, inlercedente ejtis principe apostoloruhi
'itineris'periculo; el nisi Doimnus praeslo fuerit, in ..beato Petro, suscipialis. Praesentem ilaque'4iostram
vacuum.ejus.labor deducetur, fuitque nobis iter il- exhortationem atque adjurationem in confessione
lud, qtiod ibidem nosler praedecessor in Franciam. beali Petri pohentes, et sacriflcUim super eam alque
pfo.pefavit, inmagiiarii ruinamj dum nbstri iriiinici hostias Deb nostfo offerentes, vobis cum lacrymis
••plusjiunc ijuam pridem ,in superbiae ferocitatem ele- ex eadem sacra confessiorie direximus. Et si quis,
vali suht. Et ecce quod verebamur evenire cerni- quod non optamus, contra hujusmodi nostfae adjura-
nius, conversaque" est nostra laetitia in luclum.et liunis .atque exhortaiionis seriem .agere praesumpse-
facta sunt novissinia riiala pejora pripribiis,"et unde fii, sciat se-auctorilate"-domini;mei beati P-elri apo-
-cxpectabamus nobislumen oriri,r.er.up erunt tene- slblorum principis analhematisvinculoesseinnoda-
brae. Quapropter et B. Petrus princeps aposlolorum, lum, et a regno Dei alienum, atque cum diabolo et
cui regni coelorum claves" a Dominb ,Deo. traditae ems atrocissimis pompis.,.et «seterisimpiis,-aeternis
"
1257 NOTITtA IN S. STURMIUM. *2S8
incendiis concremandum deputatum. At vero qui A A' curn magho honoris affectu suseipientes atque rele»
observator etcustos istius nostrae exhortalibnis ex- . gentes, quae in eis ferebanturj omnino agnoviiiius.
sliteiit, ccelestibusbenedictionibus a Domino nostro _ Sed el ipsi vestrj-fidelissimi missi ea,- quae a vestra
iiluslralus, aeternis pracmiorum gaudiiscum omni-" "- a Deoprolecta excelleiitia, injuncta habuerunt, nobis
bus sanciis et electis Dei parliceps effici mereatur. . subtilius rettilerunt, de quibus, sicut vesltis fideli-
Incolumem excellentiam veslram gratia superna cu- bus ad singula eis responsum reddidimus, vestro a
' - Deo inspirato culmini Iiquldo eiiarrandum.
stodiat. .; : . ' At amoris vestri fervor in noslris fir-
EPISTOLA V.
' miter vero, quia
STEPHANI III PAP/EABCAROLOJIANNUM REGEM. viget praecordiis, magua nobis desiderii aifl-
JRogat, ut fiat ejus compater spirijalis. biiio insistii, praeeellenlissime regum, ut Spiritus
"
Domno excellentissimo -filio Carolomanno regi " sancti gratia, scilieet compaternitatis affectioinlernos
Francorum, elpatricioRomanorumStephanus papa. ' advenial, pro quo obnixe quaesumus Christianiiatem-
Dum lantam pise considefationis gratiain, atque tuam, a Deo insiilute bone rex êxcelleniissimeque
'
efficacem. solertiam ereator nosier bmnipolens Do- fili, ut de praeclaro ac-TegalVvesiro germine, :quocl
minus," vestro melliflup-regali cordi; pro defensione vobis Dominus pro exaltatione, sanciae su.ae,,EccIesia- .
et exaltalione-sanctae «U-e .Ecclesiaej infundere di- B 1 Jargiri dignaius esi, in iiosiris ulnis"-ex fonte sacri
gnatus est, praecelleh.tissime fili ac benignissime baptismatis aut eliam per adorandi chrismatis -un-
rex : idcirco opinatissimi nominis lui praeclara me- ctionem, spirita.lem suscipeie yaleamus filium," ut
moria, et indita eoelitus prudeniia intoto lerraruni eadem, Deo prospefari.e, cpmpaternitatis gratia In
orbe djvulgala permanet, etiam in coelestibus regnis. . niedio nostrum.corfpborata, laetilia-ex hoc lam nos
<f:gnaoperu.m tttorum reftilgent merila. Undebea- ijuamque universus nbsier pppulus pariter relevali,
lus es, bone Chrisiianissime rex, quod quidem nos - exsultare valeamus in Dpmino.-Deus.autem-ommpo-
eonspeeta fidei tuae cpnstantia, quam in apostolicis tens, per guem reges regnant,. et iprincipes impfe-
causis, et nostfVamoris.fervore habere dignoseeris, ranx, sua vos protegat •gralia, et yicioriam. vobis
firmi in lua dilectione permanentes', sedulo-eidem- - de.ccelp prp suaV sanclie. Ecclesjae defensione, tri-
nbstro Conditori.proimmensa-vestralaeiltia, et a. buat ;l atque longaevos et sbspites in splio. regni pa-
Deq instituti regni vesiri siabililate, preces fundere riler cum excellehtissima et Chrislianissima filia
iiequaquam.desi.siimus.. Interea conjungentes adnos nosifa regi.na, dulcissima vestra cpnjuge, et aman-
Beraldus religiosus abbas., el Audberius vir' illuster, tissimis natis, conservare, et coslestis regni aeterna
delulerunt. nobis honorandaSj iiimjsque desiderabi- gaudia concedere.dignetur -possidenda. Incolunie«(
les syilabas a Deo-prniecta. excelienliae veslrse, quas; G excellcnliam vestram gratia soperna cuslodiat.
ANNODOMINI DCCtXXVI.
FDLDENSIS ABBAS.
HOTiTIA HISTORiGA IN' S.. STURMIUM^

- (Fabric. Bibl. nied.;el inf. aslaiis.)
Slurmio, aliis Slurmius, natus in Norico, stib ini- D

; ecclesia Frisingensi ante Pascha ;- allerum , Aniiqum
lium saeculi vm comes et assecla Bonifacii, in.mb- Consuetudines monasferioruin*'ordinis S. Benedicli.
nasterio Fritislariehsi educatus, postea primus ab- yerum ipse Mabilionius postea agnovit opuscula esse
liasfuldensis, mortuus anno 776 yel 779. De ep Sturmionis, qui ea in Ilinere Italicb, e"t praeCipue
historici passim, praeeipue Eccardus, tom. IRerum mpnasterio. Gasinensi,"colIegerat. Et sub hujus no-
Francicaruni. Ejus sunt duo scripla a Mabillonio, minedenuo edita sunt in ltbro Vetus Visciptina rao-
tom. IV Analectorum,. pag. 45-4-457, «vivufiwf edita, . iiastica, Paris., 1726, in-4°, pag. 4. Hisloire litteraire
p,uorum prhis inscribitur Ordo officii in domo seu de la Francej tom. iv, pag. 1(51.
"
VITA S. STURMII
AUCTOHEEIGILE.
[Vide linnc Vitaminfraad annuml9.'l, inler Eigilis bpera.)

j>ATaor.. LX-XXIX. 40
'
S. STOR.MH.FULDOSIS ABiiATIS ' 1260
1259
' ^~
"',, '.'[_ ..._'. , FUXDENSISABBATIS . .""*".
' -
SCRIPTA QUJE EXSTANT. '"":;
* IN S. BENEDICTI
ORBO OFFICII DOMQ AHTE PASQHA.
... , . (Mabi]l.,anale.ci;
p. lot no.v.edit.) .''__.
-ilriprimis in Doniin-icaquae estante Pahna, ;\Aesi A Tertiam Jegunt Passionem Domiui.secundum Mat-
quiiideciin die.s anle Pascba,,npri;cantant r.esponso- tbaeum, ad Sexlam secundum-rMar-cuni: iiofa':vero-
rium parvulum cum Glnria, et sccunda feria iconias . iiona leguni leciionemde Osee propheta;- sequitur
' ^ •• '''
velant.- "• :-' -. " giadalis cum quinque versieulis, Dbrriirie, audivi.
Itemiri Domiuica^qua! esf-in olivae:benediciionem, Deinde lrclio de Exodo et tractus,. Qui hibitat iTi
caniaritTeriiarii in S.-Petro. residenles. Omnes,le- adjutorio. .Post liaec Passio' Dohiiiii secuiidum Joan-
tgtiriliectionem secundum'consueludinem. Postle- nem seqiiatur. Deinde sacerdos fundat oraliones
-ciioneiu-vero sequitiir iritroitus et leciio Apostoli, el XIIcum lotidem. lilaniis. llxc -omnia explela,-ad.i-
rant sanctam crucem. Acta vespera, vadant ad reli-
.gradalisad ipsam -diem pertineuies, et ffivangelium
•deiRaniis pahnarum-: et benedicunturolivavel in- ciendum. -.,-.'
Sabbaio.vero post horam nonam, pulsato signo
-cipiunt aiitiplionam, Ilosannu' filio' David. Post-haec "'
tEcce*quaiii -bonum,et iutrant in S. Benedictum, et iutrent in bratorio. Dicla oratione ineipiuni Lectio-
dicia oraiione incipiunt aliam amiphonam, Tufba nes xii cum.ix oralionibus totidemque gradalibus,
- mvlta'. Scqiiitui' Litatiia.-êx ciim ipsa inlrant ad et sequuntur benediciiones,. et benediclio cerei et
Missam rnajorem.- Ad ipsam iegunt lectionem de aquae. Exeuntes vero cum liiania procedunt ad-S.
B Pelruni. Finiia-ibideni: ipsa liiania, -dfcta ofalione
Appsiqlo,-gradalem el tractum, Evarigelium, passio-
iiem.Domiiii secundum-Matihaetim. Completa Missa., pfbcedunt inde ad S.-Benedictum cum alia. litania :
vadunt cum psalienfio in rofeetorio. et.illa Mbideni finita, similiier dicia. oratione.,inci-
., Ilem postPalmasJantumtresnoclesfaciunt noclur- /.pient alinm, et cum ipsa procedunt ad.Missam majp-
nurri. Quafia auleni fefia, id est in vigiiia Ccenae rem. Post Missam, peracia vespera, vadunl cum
©oniini, hora nona explela-inlrani adMissam': le- -. psalleritio in refeciorio.
Item Dominiop die jaduntcum antiphona et aqtia
,gunt lectioiies jduas,. et canlant graduales duos , -
'Uiiumqueniqtie cum quinquo versiculis. Sequitur sancla per singulas mansiones. Finila omnia et
Passio Domini' secundum Lucam.j?ost Completo- compieta, procedunt in.refectorium cum psallentio.
rium vero adipsas vigilias signum non tanguril usque Secunda feria eunt cum cruce el pairocinia [Id est
ad Uissam inS.abbato sancto; nec leclqresb.enedi-. reliquiis], et aqua sancta per singulos labores : re-
• clionem peiunl,-necin fine consueta dicuul. Simili- "Fdeuritesagunt Missam in sancto Petro.
ter ad mensas agalur. Teftia vcro fefia procedens juso [Id esl deorsum'
Congregaii omnes iri oratorio versnm non dicant, seu inferius]," jungentes se invieem, et saluiantes se
nec vocalorium [Invilatorium], jiee presbyter com- mutuo ad S; Pelrum in civitate : incipientes lita-
pleat; ucc oralionem dicant, -nisi lanluin simplici- niam, inirantin ecclesiatn, legunt Iectionem Aeius
ler incipiarit autiphonam. Novem psalmi dividantur , .aposiolorum, gradalem, alleluia; sequitur Evange-
- in tres vice--^tres,,lres, Ires, cum novem-rehpoiiso- . lium. Dicta oraiione, incipientes anliphonam proce-
riis^majoribiis,et,hovem lectionibus de Lanienia- duni in cellam ad sancto Salyatore. Peracla aiilem
tione Jeremiae, et Traciatu de -passione Pouiini., Ita* Missanim solemnia, incipienles antipbonam euntiu
agaiur tisque in SaWiatosaricto. refeclorio. iflis ita omnibus. expletis, secunda et
ltem in Coena Dormni agatur Missa ad Yespenun. lerlia feria faciunt octo iectiones ; reliquis diebus
fta intranles in refecloiio, accipianlsingulasbiberes usque in ociaba sexta el usque lis Pentcsosteii
et panem, et quidquid eis appositum fuerit. Exeunles omnl noct.e tres leciiones: et ad matallnim> JLaudesl
vero lavat abbas pedes omnibus, et post Maiidatmn Qominus.regnavU, et jubilate Dso.
coinant. in his fesiiviialibus fiunl sirj tectioues.et dicitur
Et in nocle de Coena Domini.quod esl Parasceve, Dbminus regnavit, Paseba, Ascensio.Domini, 'Pcnie-
ineipienles Matulinum, per singulas antiphonas ex- costen, S. Joannis Baplista?, S. Pelri, 'S. Laurenlii,
stinguuiit candelas singulas. Item in sexia feria ad S.Marios, S. Marlini, Naiivitas Domini, Epipiiania
,.< a Gallicc le Dbme.
H6i . ANTIQUÊCOISSUETUDINESOIUViNiS~S BltNEOlCTI.. ._ V2(i-2
Douiini,Ociabas bomini, Octabas Epiphaniae, Purifl- A . In eo Codice pra-millitnr aliji manu velus Kalen-.
catio S.Mariae, Nalivitas S. Fausiini, et Jovitae, el tlarimii- seu breve Martyrolojgium'; delnde Kegula
sancti Behedicti, in ciijus fine 'Jegiiur,' Fachntilimc
S. Behedicti abbalis, et S. Gfegorii papae, vita eril wtema. Tum scquunlur versus>Quilenijugo,
" depositio
el S. Germani episcopi; lii his autem fesiivitaiibus elc. Deinde ordo legendi librps sacros in Ecclesjft
in vigilia non processio, nec'jejunium ad vespefum, Roiiiana: postea Ordo, qiiem mox edidimus,.'cuin
videlicet octaba Domini, octaba Epiphaiiiae, et Puri- hymnis-ecclesiasticis. Item bfeve scriplum depon-
deribus absque auctoris noinine, ubi haec, Verba.:
ficatione sanctar Mafiae. In.reliquis autem sanctoruui Uncite XII libram efficiunt..... Libra una et semis
festiyitaiibus viu Iecliories. . heminamfacil : duai hemirimsexliriumfeddunl. xxiy
sexlaria modiiim fdciuht, quitidecim
' modid gbmor,
'! ADNOTATIO. — PrifiinissusOrdo habeltirin codice duo gomor corum. ' ..---
bibiiotbecaesancii Udalrici apuil AugnSiam Viiiaeli- Huic Ordini, propler argumenti affinitatem, subji-
. corum, scripto ab-anuis rere nongenlis".Hunc conji- cimtis ex perveiusto Codice sancii Galli antiquas
cimus esse Ordinemaiiiiquuiu Ecclesiae Frisingensis, Gohsuetudines in inoiiasieriis iiostris olim servaias.
quaeetiam sanclo B.enediclo,sacraia erat, monachis Deinde verp epistolam seu.rescripturri Casinensitiin
asanclo Coibinianri episcopo primitus coriimissa, ut ad litteras monachprum, Teutpnicpruui de, riiibus-
alibi ostendiinus. lilud observatione dignum quod Cluniacehsibus : quam «pistolain ih operculo cujps-
Passio Dominitriplex iri Parasceve legendapraescri- dam Codicis publicaeJbibliotlieeaeBasileensis ihve-
bilur. nimus. '.'",
' -
"ANTIQU^/GONSUETLTDINES
MONASTERIORUM ORDINIS S. BENEDICTI.
• (Mabill."Analect.p. 152 nov. edit.j '

;
Palres ccenpbiorum studiose san.ctam regulam. ob- B ] semper lamen in illbrnm habitationibus silentium et
servare.cum summa cura decertant, ut fratribus suis humilitas siudiose observalur.
necessaria alimentorum et indumentorum secuhdum' 6: Ih dormilorio -ordinalissimam lectorum posi-
statutasanctaereguhepraebeant:ut omnemeis muh- tionem, etaequam ac similem slramento.rum.divisio-
dariaecuraeoccasionem iollani, et peculiaris alicujus nem : ubi niliil pictum vel variatum aique lineum
atque, mufmuratipnis morliferum viriis excludanf, •vidiihus,-sed rieque in dormilorio hospltum.
suaeque professiohi- idorieos reddant. Nam eleenio- 7. Omnigenam juralionem inter eos nep audiri,
syriarum largitionem,' seu quamlibet oblatioriem, hec praesumi a quoquain : et hocturnum silentium
sive possessionum suarum -reditus" maxime in boc semper ab eis custodiri, sive intus, sive foris sint,
expendunt, ul fratribus stiis necessaria, non supef- quotisque in capitulo versum dicant.
flua praebeant, qualenus ab eis liberius saricti "pro- Ordinem regularem apnd egs qui in qrceregulari po„-
positi observationem reqtiirere valeant: curasque' et, leni, islum meminimus. :
sollicitudines rerum terrenarum pbsiponuril, et se- 1: lii primis ut a vesperliriisiisque in capjlulum ,
cundum pfaecepla regulae lucrandis animabus siu- quodfit postPrimam, summum sileritiurii leneatur.:
diose invigilanl. - et post matutirias horas nbn redeatur ad lecttilos,
i, In oratorio summum silenlium, sumniam psal- 'C nisi quando plenarium pfficium celebraiur :-vel con-
lendi reverentiam ,. teriiperamenium elevatius -ca- tingat -ante horam surrexisse , exceplo infirmis vel
nendi, el ordinatissimum moduiq in ehorostandi ;.in. prae lassiludine non.valenlibus, quorum imbeciilitas
omnibiis agendis temperatam modulationem, ablala a priore consideranda est.
in omnibus fesiinaiione confusa, ac celerrimum ad 2. Post Ieclionem auiem capituli exeundum est ad
omuia signa conventum. npus quod prajcipiiur a priore cuni. sumnia cantela
2. In sacrario magnum silentium, et nitidissimam in Psalmorum mbdulalione vel spiritualium reruin
adminisiraiipnem, e"tvestimentorum ?acef<Iotalium conlocutionibus, ne verba otibsa subripiant,_uljuxta
hpneslam et ordinalam valde distributionem, et.si- regularem auctoriiatem usque ad interrogationein
ghorum valde distincium sonum. nonipquantur. Ista. interrogatio a-sapientibus consi-
5. In hospitali hospilum monacliorum honestis- deranda est, ut paucis compreliendant.
simam susceptipnem, segregaia dorao susceplipnis 31 Post opus, et Tertjam, et Missam, pleniler con-,
aliorum hospituni. ... . veniatur.ad leciionem in Iocum depulatumab omni-
i. In refeclorio.summum silentium, et ordinatis- bus-,. exceptp his qui in varns officiis deputantur :
. simam atque mundissimam eibi et polus, adminislra- sed de his qui possunt occurrant, quorumconscieii-
lionem, aique secundum regulam aequalem in omni- tia sibi lestis est, utrum possint,. custodito summo
bus pro necessilaie distribulionem,.i"n.oinnibusprovi-, sileiitioininteritionelectionis, nisi jubeat-priof alicui
dentes, ne modum regulae usquam excedant. doctiori , minus doctis rratribus vel doctrina indi-
5. In claustris hora Iectionis summum.silentium, gentibhs lectionem tradere., de cujus moribus secu-
et suminum studium leclionis ~ab ornnibus hssheri: russit.
1$JO '
AP S. STURMII SCRIPTA APPENDIX. i^64
i. .Ilis ita composilis, frater qui signis horarum A temeritatem regulari diseiplina corripiebatur. Sed et
prseest, accedat ad coquinam ad videndum , si jam mulia alia, quae breviias hujus schedulae coercei, et
paratasunt quae paranmr fratrnm usui necessaria. ore colloquentis edoceutur melius ab his Patribus.
His paralis -moveat signum prolixius, dum iraires custodif i.
omnes in ecclesiairi concurrere possinV. His iri unum 9. De niodis autem.pcenileniiae cautissime decerr
jiosilis, signum secuudum pulset brevius. Finito ofii- nunf.quos modos esse septem dicunt regulares. Pri-
-cio, stet abbas vel secundus ab illo, si ipse non adest riius , admonitio semel et iterurii atque lertio. Se-
•cum fratribus; et senior decahus aeceilat propere ad
cundus", correplio publica coi'am omnibus, absque
slgnuhirefectorii pulsandum, quo audilp, abbasprar . excommunicatione. Teriius, excommunicatio pro !e-
eedat, sic sequantur reliqui fratres honestissime, ut yioribus culpis. Quartus , excommunicalio progra-
nullius-vos vel mussilatid ibi audiatur. yioribus culpis. Quintus , verberum vindicta' vel
'"}.. Posl cibum autem ciiius redeunt ad.slratus corporis casligaiio. Sextus, nratio communis ab om-
suos, maxime jnvenes.vel negligentes, qtiorum.mo- nibus. Sepiirhus, expiilsio de Monasiefio^ si fite ,re-
res notantur. Si qui suiit de quibus bene praesumitur cordor. Inveniuntur tamen et alii modi pmnitentiaa
«t volurit,' iieeatillisaliqUanlulum, sed tariien bfevi- n in regulari disciplina, sed lri excellentiores.
ter, vacare oratipni in ecclesia. In claustro autem 10. Vidimus etiam et aliud observabile, si fquis
velprohibito loconullus invenialur, ne forle-(quod ad perfectionem laciiumitaiis venire desideret, quod
absit) aliquis fabulis vacel vel otio. Sed nec hoc prae- • nullusfratrum in quolibet locolbqui.aliquid pfaesu-.
dicti.Palres saltim concedunt. ' ". ._ _.'...
^mebat, pfaeler duo adhaecdeputata. Iri ecclesia nul-
6. Item signo Nonaa priore pulsato prolixius., su- officium divinum et verba orationis : s\
slineaiur asecundo eo modo , sicut superius;' et, ..iuspraeter
aliquidcuilibet loqui necessixaser.at,tacto vestimento
caetera omnia quae siiperius diximus de hora Sexta -,-- abbatis
yel eujuslibet fratris annuit ad illa loca :
compleantur. Sunt qui versum volunt" dice.re post. - expositisque paucissimis verbis vel raiionabilibus ,
polum Nonae, sicut prius in capitulo, ad solvehduiri-- statim abscesserunt, timentes ne propter necessaria
silentmm, quod caule cusiodiunt usque ad-illam ho- Verba, in nociva et jnutilia inciderent.'
ram. S.edvideat abbas uirumi hoc observare voluerit.
?,pQStNonam auiem , sicut jam praefali sumusj-in 41. Praedicti circaiores hoc bbservabant ;si ali-
quem.ridentem vel aliquid susurrantem corispexe-
opere custodiantur omnia..
et benignissime cor-
7. 'V.idimus etiam de adolescentioribus fratribus. rant ,.staiim tabulis notabatur,
maximam cur.am haberi, et ad hanc curam depufa-. ripiebatur tempore opport.uno.
los duos, quorum prohatissima vita habebalur-in 42. Inter senamque tanta charitate ar4ebant,,ut
monasierio ; nec declinari adolescentes ab eornm si cuilibet contigisset, propter eommunem utiiiiatein
aspectu, sive ' in" die, sjye in nocte, unquani ausos - longius abesse, quod lanta dileclfone.desiderabalur
fore. _ - ' ' -- .ab. omnibus , ul nulla maier amplius uiiicum filium
..,"'. . Reddito
8. .Circaiores etiamdups, quiomnibns hpfis, dum desiderare poiuisset, usque dum rediret.
fratres vigilabant, circuibant.monasteriuni, ne qtiis prppriis, staiim super collum. ejus in osculum rue-
:frate.r_.deessetpfpprio loco : si ituiem defuissef-3sla- banffraterno affeclu, impientes illud quod Dominus
lim in. labulis nolabatur, et in cbnventu.fratrum dicit in Evangelio : Tunc vere discipuli mei eritis , si
aspectui abhaiis pfaesentabalur, el juxta propriam dileclionem habuerilis ad invicem..
"' - -'APPENBIX. -\~" .

^;'/
FRAGMMTUM'lPLtoTi;.BEG.n ADVERSUS SINUEUM-

'
.
Qui bona Efidesiam Putdensem atlinentia usurpaverat.
Carblus, gratia Dei rex Francorum, vjr inluster- D qtii diciturAutmondistai, quod domnus rex Pippinos
Cum nos in Dei nomine-Longlario villa, una ciim per suum praeceplum ad causam S. Boriifacii"con-
obtimalibus, yel ponlificibus, seu inlusiribus viris' donavit, una cum adjecentiis... doihibns,
decursi-
ducibus, cbmilibus, sederemus ad uhiversortiin edificiis, pratis, silvis, aquia, aquarumque
«ausas audiendas, vel ^reclo judicio aterminandas,. bus ac tolum et integrum quidquidad ipsa villa Aut-
videlur..
ibique veniens venerahilis vir -Slurmio., abba de rrioridistat aficere .
rrionaslerio Futda, ubi dp.rimuset sanctus Bonifacius Acium quod fecit niense Npvembris die in in
in corpore requiescit, hbmirie aliquo, nomine S.inlei,- anno IV regni nbstri. "'*•.'
«in.lerpellaba.tnepeiivitque, eo qubd res illas in ]uco. -Thiolgandusrecognovitet subsciipsiu
12GS ' " . VITA S. AMHHOSII A.UTPERTf. . ;.-., 1466
.
' ' '

. - / -. iNNO DOMINlSGCLXXVIII.-'. .- .'".
'
,." ... BENEVENTANUS ABBAS. '•-/".
"
-.....-. .JNOTITIAÎ^S.-yAMBROMW -*'/.' ',
" - "
. • .• (Fabric. Bibl..,med.et irif. Ktatis.), - . . , : --
•' AmfcrosiKS Autperlus, minus recie aliis Ansbertus, A, "Aotperio, quera' ari, .89,0ait ffpruisse, tpihuit libros
Gallus,-mohachus Benediciinus alque. inde .abbas xin Apocalypsin, et iri Psallerium, in Canlica . canti-
S. VincenliVad fontes Vullrirni flrivii in Samiiip ari. corum!et librum-de Gupiditdle (ctijiis notitiarii. videtur
. 77.7et 778, quo.diem obiit supremuni."JVidO-Acla peiiisse a Sigebertb,..cap. 91), a libruihEpislohrum
saiiciorum 19-Julii, tpm. IV, pag. 6J6 seq., et a_ddiversos. Magna auteur suspicio estaSigeberto,
Mabillonium saeculo ni Sanctorum Bened.,. parle ii, Tritheinio, Sixto Sefiensi, aliisque qui liorum vesti-
:pag. 236. Scripsit, ut "ipsein extfeirio operis festa- giisinsisiuiit,'Ambfositim hune confundi eum Aut-
iur (a), stib Desiderio Lohgohardoium-rege.et sub - perio ubbate CassinensiJaj) anno S34.ad 837, de.qtto
Paulol.papa, el successofi ejUs- anno -Christi .767 Petrus diaconhs cap. 13, et ad eum Joan.;.Bsptista
Slepharib dicaviV/ioros^Cornmenfanoitim in Apo- "Marus; pag.- 172 seq., vel curii alio eiiam -juniore
calypsin, ediips Colonioe, 1358,. et"in "Bihlip.llieea hujus nominis.. M Audher.tum Cassinensem Tefe'-
Patrum Coloniensi lom. IX,..et> Lugdunensi tom. ruiit sermonem iji- Assumpiionem Marim inter Au*
XIII, pag. 105f Vilam SS. Paldonis; Tatonis' *l. 'guslinianos.de sanciis, el in Coinbefisii Bibliotheca
Tasonis fratruin e"tmonasierif S. "Viricentii.de Vul- _Concibrialofia,-se'rmbnemde Purificaliorie B; Mafiag
turno.abbaium, elhistoricam-de monasterio suo rela- . virginis, siye de leclione Evangelii Luc. h, 22,, seq.
tionem, qtiae exstat apudUgbellum tom. VI, pag. ?ad;calcem OperumS. Ambrosii edit.Paris.. 4642.
45fS."(edit, nov. pag. 369), MabilloniunV saec. in 1665, «tc.yelin-Veleri Ilbmiliarioqnem sub AicUini
Bened,, pag. 425J-et in Actis sanclbrum xi Januarii. ,riomine.edidit. Baluzius lom. I Miscel., pag. 382,
Sed' commeniarla in Psalmbs e.f in Canticum canli- . lum sermones in lauilem S. Mallhim apostoli.qliorum-
cor!im,'qua3Cdloni3aalquealibiedilascfibil'Labbeus, que sariclorum; el de NalMlate Mdrim, elinfestum
alii ignorant, nisi quod* ms. in Canlica -caiilicorum, omhium sanctorum, sermonem_decupidilate, haben-
in biblrotheca Floriacensi exstare Oudinus testatur, tem.Scriplurartim.testiraoniancloginta,quiineipil :
cerie edita esse rion existimo, neque eorum apud Sanctorum Ecclesiam; sermonem in dedicalione ec-
Albericum menlio, ubi de hujtis "Ambrosii prolixa clesim, prationem conlva septem septi.es'vitia,homi.
super Apocalypsin- expositiorie. rMeminit. aulem liam in.Marci ix, 2 seq., elc; Denique librum de
Trithemius cap. 287 de Scriploribus eccles,, et lib. Q-Conflictu viliorum ei virtulum intef S. Ambrosii ;et
II, cap. 406,. Illrisl.'Bened., ribi eiderii Ambfosio Augustini (b_)Opera saepius editum. -"•"
(a) Confer Albericum monacluim.Tfium Fontium, tb) Tom. VI edit.-Amstelod.",pag. 699
adan. 767,-pag. 102 seq. .'.","
'
-"_"-VITA "S. ..AMBROSII.-AUTI>ERTI;''-._
'- ABBlTiS:MONA-STEBII-S.
.yiNCE»TIIADVOtTDRNUH IN BENEVENTO,.
(Ex CbroDicoeiusdemSlonaslerii-scriptossculo xi, apud MabilfA. B. saec. m.)
'.'"''•*.'-.;...;'^ÔBSERFATIGNES mim\M,
- 1. ,A«fp/;r£Ms.seu Autbertus,\yse_.e$lAmbivsiusAut- D yivebat saeculo xi, ui patefex ipsius Clironico edito
"
perlus, aliis Ansberlus, cujus exstant^jbri decem. in,, apud Chesnium in lomo III Hist. Franc.
Apocalj'.psin.Id.antequam demonstremus, juyat quae- . 2. Auiperii nomenîion exstat in fastis Benedicti-
dam praemitlere de: ejus Vita , quam nabis rxhibet nis,, ncque in Romanis.-Ferrariive catalogo, eumia-
ehronographus mona.sterii sarictiVinceritii ad fluvttim . Tiien.sanctksimum vocat clirbnographus iste, qui: res
YuIturniiminBenevenlp :- quo de monasteribidicliim ab eo gestas propius-inspexit. Consentit Ferdinandus-
est;in .Vila. sancti.Paldorijs ab ipso.Aulpe.rlo scrip- Dgliellus in tomo Vfltaliae sacrae, nbi sanclum Aut-~
la, supra ad annum 7.20. Porro cbrohograplius itte pcrttiin dicit. Sane ejus pietalera- ac sanciimoniain*.
'
5267 S. AMBROSIUSAUTPERTUS BENEViuNTA.XCSA13BAS. 12GS
. prohani liieubraliones ab eo relicla?, de quibus hice A Deiparae,ex fragmento qnod in flr.e hujus Vilae refe-
'agendjim.. „,...-_ ~ remus, inielliges.^Sane homilias aliquas evangelio-
5.'*Pauliis Warrieffidi inlib.-vVd.. geslis Longob'.-, , runi pulchra sermonumdeclatalione edidisse Aulper-
cap. Ô, agens de primnrdiis cosnohii S. Vincentii-'i lus dicitur infra num."7. In his-vefn operibuspresby-
juxla Vullurnum, landat Scripla viri eruditissimi Aut- ier passinij-scmel laniiim abbas; semper Avlperlus
bcrti cjufdcm Monqster.iiabbaiis, quae de primisloei i Aulbirlusve, aliquando Ambrosius Autperlus in libris
insliiul6Tilius7'ccnô'siiit.,;Clirbrio"grariiiiisr eljam hic: , i.nss. appellatur.-Erqiiideiujiecdum ahbas erat, cum
cdjtiis plrirc.s.Jiicribratjpnes eriu.riii.fat'•.seclipne.?, inV". Apocalyp.siricommentattis est;"si.quidem Pauli jiapae
liis librttm de Conflictu vitiontni, eum forlasse quii leinpore coiididitcainexposltioiieni, abbas vefo fuit
Augustino "perperam triliuilnr, Ambr.osio yerp in- i- fladriano.pontifiee, ul paiebit inferiiis.
pluribtis m.s. exemplaiibiis, forsnn errore .vomiriis, , S. His prajpiissis de Auiperli lucubralionibus, ju-
riam Aulpertum nbstriim ciiam Ambrosium vociiluml . vat iionniilla deflorare ex ejus commenlariis in Apo-
constai. Hoc enim nomen prasfert.Exiiositi.o,cjjis inl calypsjn, quae ad faeia ipsius llluslranda conferunt
Apocalypsin. . ','-- _>_.:<' -v • 1 .. . J. •. plliririiuin; Quiluissjudiis-addictus lueril vir sanclus,
i. Isia exposilio edita est pfimtim -Col.oniaeanno) declarat inilio libri vnViii liuncmodum : Rarissimoi
1556, iumin lomo IXBililiotbeca1.Pairomsub nomi- trqclalorum fidelium invenimus, quos non smculilille-
ne Ambrosii Ansberli Galli psesbyleri;-vifi facundis--' ralurd priui imbueril, quam ad divinas tfansierinl eno-
simi; quem monachwv..et presbyterum Ordinis __.'. .-- dandas Scripturas; quosquede Mgyplo exeuhtes non
Betiedicli appellai-Trjihemius, -etimqiie cum Bellar-- . jEgypliommWvilia} tocupletassent, ut Hieronymum,
inino"'el Sliis ailno ;Domini 890' daruisse'affirmal. . |> Augustinuni,-Cyprianum;.Hilarinm, Alnbroiium; et
Veriim iriiegro-saeculo-aberrani a vero calcnlo, uiii alibs mullqs, quod lamen mihi ullimo qmnium evenisse
nbscrvar-uni.yjri piissjmj jima a.cdbciissiroi, qtii Of(i- niinime cognoico. Nbn enim oneratus diviliis cxivi de
cjuny.de sanciissimb lincliaristiae sacrameiito ex lec- Jlgypto .:.quia nequuqumn me insclwla inun.danaisa-
lionibus Pairij..i concinnarurit. Id quod recte piobiinil . piciiHmerndiri conligit. Niliil mihi Piaio, njhitdcero,
0'x'clau'snliiExpositionis iri Apocalypsin, qiirrlri edi- irihiLHomefks, 'iiihil VirgUius, nihil Donatus, riiliil
lis lihris sic se h.il.ct :.Ambr.osius0qiti- el •Ansberliis,, Eompputs, niliil Servius, nihil Sergius, niliil PrisciqT
(ipclius Auipprtus-jiexiAutbertus) ex. Galliarum' pro? tius eoniulit.- Sed si.quid fbrlasse liaberevideor, ~~hoc
vincia prlvs, intra Samiiiivero regionem apud-monas- de horreo dominicm prmdicalionis q: Chrislo accepitse
ierium MarlyrisCliristi Vincentiiinaxima ex parle divime~faleor, hbn quo-niihi etporum scieniia fuerii dene-
nis rebusimbutus ;non-soluinaMcm, s?d elsacrosanctis gaia,: sed quo plus dcleclatus sim verbis humillimi
allaribus gd immolanda Quisii munerq imdiius, -ope- piscatqris,. fjuain superbissimi oralbris; p/«s djvinis
ranle beala et. insepjarabili -Trinilaie, suffrqgantibus inleiideritn, qiiam humanis eloquiis. Ex i)tiibussihlel-
elidm mefilis beatm Marim vifginis, leinpofibus Pauli, bgimus Anipertum se totiinV"dedisseêctioni,-meili-
ponlificis Roinafii, necnon el-JJesideriiregis LongObar- talioni,. ac pfa-.dicaliiirii.s.acrarum Scripiurarum :
dorxim, sed.et Arechisi Ducis ejusdemprovincim.quam qiionomi.ne' etiam sanclos Paires intell.igit, rpios
incplo, hoc opus confeci.aiquecopiplevi:.quodque,prop- ' idepiideiii-citat; '••- Augusliniuri et Gfegorium•
praccipue'•"<,-
ter facilitalem ipsum iillelligendi\ Speculutn parvulo- 'Magnum. :
rum vocavi. AtrjuLPauIns I, ul recle observaiit, scdi -'. 6. Praedicationi.sitem studium commemoral-suum
iiomnnae praafml ab raiino, 757.ad 767, _snscilicel '_ inilio Jibri Ix. Joanni, imo.elium Ecci-esiic in J-oaniu
lemporequo Desiderius in.Iialia lernni poiiebatiir, ^.diciiur : Accipe.librum eldevora illum. Qiiibusittique.
Eain Aulperli commenlaiionen. repfassentai <"gre- verbismemetipsumloquehdoperculio, qui acceplo iriiel-
giiirii atque veierriiiiuniliiiiliOtlieca: Cofbeieiisis a, o- ligendiiiigenio'lo;'p'.erumque nulla pbgenie jiecessilate
grapbum diipiex. PriHris iriscriptio ista csl: Jncipit per inania-difjluo ;_plerumqueeliam sub oblenlu prm-
epislola- Anibwsii Autperji qdSlephanumurfjis -Jlomm dicationis.divinm.saicular.i.busviris, plus quqm decel
episcopiimpro.libris suis. -ExofdiiimcpistoJaesic: Bcd- ^fdmiliqfildteconjungor, Citi conlraria bpponiturten-
t ssimo Siepltano AmbrosiusAutperlus pfesbyler', elc. ieniia qua diciiur-: Sapienliariiscribeiniempore otii-;
1s estStcplianiis terijus, Pauli siicCessor, cujus auc- - el-qifiminoratuf:aclu. ipse petcipiet eam. Sed in uno
torit.atem Aulperlus adversus obtrectiitoies. scripiio- horumqua: dixi, .qccurrit nobismqgna consolqiio,quiq.
nls sua; jam .viilgalse.implcfavit. Posierioris paitis quo propier mulforum utililqlem charilate eaigenle ad
hic tiluiiis : In nomine saitctm Trinilaiis, incipit expo- ima desceridimus, eo valenterad iumma inteUigehda
silionis Aulpertipresbytefiin Apocalypsinpars secuiida, consurgimus-.r. Inler. hmcautem nccesse est; ut.cuni
'Qtiacincipil a libro -quinlo. Iu-line deest «1305013il- famUiari.Scrjpturarum medilaliouead officiumegredi-
la, quam supra ex;cditis Codicibus relulimus. Legi- mur prmdicalionis.,aique ub officio prmdicationis ad
nms et honiiliam ejusdem ancloris in duobus aeque familiarem fursuni Scriplurarum meditalionem.revef-
veuislis inembraneis libris, faciamin Evangelium de limur; sollicita inquisilione nosmetijjsosdisculiamus,
Traiisdgiiriiiibne,. proemisso"hoc'litulo : Incipit ho- et qum vel. quanta siiu, in. quibusaul proftcimus,vut
wilia Autpeili presbyleri de lectione Evangelii secun- delrimenlum passi sumus , sagaci inliniiorie perpen-
ditm . Mallhmum, qua Dpminus in monle coram tribus. damus : qualenus hinc inde et formidineel spe anintum
disciputis transfiguralus perhibelur. El adduciis Evan- IDpulsaitiibus,' tiec elatio pef piwiejis irnpiiigal, n'ec
gelii verbis : lncipil homilia-.ejusdem leclionis liqbila rursuin desperalio iu.profundi voraginemmergal.
ad monaclws in monasierio S.-Vincentii.-Soiel non- ." .7. Q.ua naiione ad scribendum iinpulsus sit, ipse
nunquam evenire,imo pene semperevenil, ul in dbmi- - nperil in ipso'librii exordio : Quod si a me qumriiur
busregum ac principum-vqsa'aiirea''VeL"argentea-qui- cur postquam omnes ecciesiaslici scr.iptoressiluerunt,
libeljiilis cmundel mque despeclus. Quid aulem sunl- Iwc agere prmsumo, cum humililatis salisfactione cilo
corda electorum in saiicla Ecclesia, quam;.qumdam,ul respondio : quia ad-hoc ipsum divina gratia impulsum
ila dixeritn, vasu fegalia, etc. H.aechomilia nusqiiam . nW-essecognbsco,'.Si aule.m de,vila traclitoris indigna
typis. vulgata est, uli nec aliae duae, quas manu de-..... conqueriiur, polius ego quam aliiin hac parie ine re-
scriplas habemus, unam de Purificalione, alteranr.de prehendo. Sed hon esl Deo indignum, per Imminem,
Assumpiione B. Mari:t>. Primae irifcriptio-er exor- etsi peccalorem, tamen utcunque Chrislianum , sua
dium na esl : Sernw de leclione S. Evangelii, edilus verba depromere, qui dudum per sacrilegps el impios.
a domna Aubertd presbylefq alque abbalein Pufifica- prbplielavil,Et iii linelibrix-.JSedobsecfq,miDomine,
lion.fiS. Marim. Si subiilitera fidelibusqum sit Inijus doclor "dngeloriimet 'Jiominum,iie in Taliuin.numero
diei, feslivitas perpeiidatiif,.'elc.' Allerius vefo' sic : coiiipules~eum qui emeridaiiofem vitam cum salubii.
' Sermo' Autberli .presbyleri in Assunipliqne. S, Marim. doc_lrina.~arr.perequmrit: ET quia Iwc ipsum'Jnisi a
Adesl, dikclissimi fralres, .venerqbilis dies onmirim 'te acceperit; facerc noii polest,' quilribuisli scieittim
sanctoruin solemnilaies' prmcellens,eXe)Qoo iri ser- dotium,'quaisqui -Cribuaseliqm voimilalem;~slud'um
. uione quac fuerit Aulperti serilenlia tle A'ssumpiibne a'qtte vifJuteinoperandi-bvimm:Qitodsi-voluntas, slu-
1269 - VITA S. AMBROS'11AUTPEUTI. 127V
liiiini , virliisque operandi bonum non prossquitur tA.niis vermfidei congruenlibus fobofali eranl, quld prw-,
scientiwpionum.; salismihi esi, Domine, stidtujn he- cedenliumifaclatorum sensu vigebanl; huinitiidii tamen
betemque esse. Neque.enim ideo palriam parentesque trieteprospieiens peto, ul vestroeliam decreto profuturi
reliqui, ul thihi scienlim dona largireris, sedul ppr- firmi maneanl,quod.videlicet nuliwn prmlcrme alium-
fectionevirlulum dd vitam mlerham perduceres. -Nolo. lraclatorem.fuisse reperio.-Sed non ideo liberlas succu-
certe hanc commulaliqneihi Quod' si ulraque noh me- biiii, quia humililas' semetipsain libere 'prostravii.
reor, dodrinam scilicel atque operationem : aufer,. Qu bus. in verbis illti.d observatu •dignum est, Aiil-
qumso,doctrinam, tantuni ut tribuas pperatibneth vir- iiertum fui.sse-piimum qui Romani poniilicis.de-
tutum. Uiinam ii qui sludijs sacris inienduiii anV crelufn in suorum libiorunr coiiQrmaiio.iem "-' ,re-.
mum, siniili insiinctu moveantur ohines! Quodve- quisieiil. "*"","'' •'-'.• .
lim _prae.cipuealfendanl noslri qui litteris incurii- 10.' Poslremo _ideo non refugiebatj sludiorum
bunt. - _ .',.. vjgilias, ul eliam-ipse suscineret notarii. hjborem.
8. Quam sanclis-Palribus fueriiaddiclusAu.perliis, Sic enim ajl in.oralione ad-.Deum ': __.(,quia in
pluribus in ibeis atiestalur, pfaeciptie in fine libri x" hoc lam tabbrioso opere hoiariorum solaita- deesse
hisverbis : Quanlum itaquead fidei atlinel reclitudi- mihi;videnlur';, obsecro',Doinine, ut nec manus "ver-
neni, ita in singulis sentenliis_eaulaservatur exposilio, borum characleres formans,- a.ut, DISHS exlerior verba
ut si forte me voluerilin his repreliendere , reprenhen- tilleris [ormala conspiciens, impedimenlum praislenl-
dal'etiam (ut.de mullis piiicos coiitmemorerri)Hiefo- cordi inlus secfela mysteriorum rimanti : sicque cordisf
nymum, Augustinuin;Ambrosiuih,aiquenostruniGrego- ._mlehlib..vigilel' ititrinsecus, "quatenusoffiiium maiius
rium. Dbi observa Gregorium, ab. eo dici nosivumf JJ ncquaquam torpeqt extrinsecus.. Idem' f epelit initib
hoc est Benedieiiimm , quod ante me advefterat libri,v_. Mirumest sane ,. lanlo. viro.(qpod eiiani
lillerisque ftiihi sighiflcaverat V. C." EmeiicusBi- vciierabili Bedse et Paulo" Diacono accidisse legi-
gotius. "'"'.-"-' "-'-' irius) defuisse" sodalem vel miuni, qui excipienais
_ 9. Etsi is eral Autperlus, non tamen invidiaeex- ejus sentenliis ac dictis calairium ac manum ptfrri-
pers fuit. Cum enim vulgassel libros suos. in Apo- geret. . _ . - ,;'._. >_.'..-
calypsin, coritinuo passus e_l oblrectatores, quibus 11. Haec ideo;fusius praemisithus, quod non salis
objecit Siephani. papae auciori.atein , qua se ipse: notus hacterius fuerit Ambrosius Aulperltis; ne.;
munire conatus est: Exsial ea de re ejus eiiislola ad subjecta Clironographi Velatio sufficiat ad*facroruiii.
Sieplianuin, iri qua defendit toiius Ecclesim libefia- ejus conimendalionem, _ - '"•.-..
/em,'ulscilicel unusquisque prout desuper accepjt, 12. Quo temppre Autperius in.Vincenlianp mo-
sine alterius conlroversia voluniiria coridat: eiirn- liasierio.flofebat, ibi etiam degebat Magnus , doclus
que aflirmat damnaiidum censefij qiiisquishanc libef-. et mirm conversqtionis , ul legilur in Actis 'sancil
taiem spirttus abolere conalur. Etdnfra : Nuper in Walfridi abbatis-Pala.tioli-supra ad annum 76S, cui
ApocajypsimJoannis decem.edidi libros; el quanqu<tm Walfrido in 'insStuen.io.ccenobio suo adjulor_e'xstitit
sufficerettnihi quia sanctarum Scripiurarum tesUmo- Magnus.
INCiPiT VITA
l,.Qii_e de sanctissimo abbate Aulperto sequuri- G rum cuhipucllares ageret aiiTios,_litterarum . sttidiis
ttir, operae pretimri reor aliquantulum prplixius traditus, .toiis viribus "innqcenler Christi mandata
enarrare. Equidem non ambigo _me meritis ipsius cusiodiens, larri diviriae quam mundanae philosopliiae.
apud Deum posse juvari. Cujus oiiginem, aclus, vel verus Christi pliilosbpliuseflicacia adeplus esi. Post
adventum in boe saero cmnobio Christi LevitaeVin- qiiod in regaliauladivaememoriae Caroli imperaioris
centii, patlim velus scriptura tradidil.; pariini verb assumptus, cum a eurictis.diligereiur, inaximeque" ab
"sicutvenerabilium Palrum fidei relationedidicipariter eodem imperalore Carolp, sive ejus genitore p'.o«
comprehendens, et ad laudem Dei noslfi priinipblen- Pippinp, ccepit ejusdem imperalpfis magister.el in-
lis scribensi posleris perfectioiiem rectae religionis stitutor esse.prudentissirii|us,.-i,psiusqiie jmperialis
ac exemplum proferimus:perspveranti_e justi iaboris aulae archicaneeilarius » supra C-b.leroshaberi sire
prpDei amore'deeeriantibus in sacri:CoenpbiVinsii- nujssimus. Et eu.in. a cunctjs veneraretur atque at-
iutis : ut quicunque aspiciens, hujus cpniempletuf tollereiuf -sibi jure dignis laudibus pr_ecipuisqne-
nobi.Uiatem, seqrie quaniocius a saeculi- converlat obsequiis; lame.ii ille pii pecioris simplicitalem el.
vanitate; iiujus attendens pruden.liam et charilatem, purae" charitalis sihcerliatem custodiebat" atieutius.
ayidius Chrisli sectetur humilitatem,; et eo.inagis. si 3. Sed eumJiis. temporibus monasierium beati
sxculi divitias alacriter studuit calcare, de sibi-pro- D inartyris Vincentii "super Vulturni fluminis fonlema,
missa.in coelis a Domino gaudeatfelicilale. Si pari- sitnclis PatribusPaldone, Talone et Tasone esset
-
per yero propriarii . ahrenuntians voluntalem jsiib conslfuctuhi,: magnaque ibi sanciorum :Deo famu -
jugo sanctee regulae Deo se professus est mililare, lantium congregalio permaneret, quae. pra_cipuis
noveritsejam nohdecraslino.debere' cogitare :-sed pene tunc temporis ltaliae mbnasleriis praefer.retur ,._
'
"meminefit quoniaih et humiles. spiritu Dominus facium esi ut eorum sarictaereligionis opioio-loiiget.
dignabitur salvafe. . Jateque. fragrans-, eiiam ipsius plementissimi.imr
2. Hic quidem sanctissimusPaier, Galliarum- pro- peratoiis Caroli perveniret. ad aures. Qui ductus-
vinciis oriundus, pareulibus admodum Cbristi reli- divino afnoie, praecipueque suasus abteodem suo.
gione et saeculidignitaie clarissiihus, ut lueifcfj solis venerabili magistro et arcbicahcellario Atitperto,.
radius Christianitate conspicuus eniluii. Qui nimi- primilus quidem hujus opinioiiis veritalem ^xplorare-
"UtCaroli fuerii pfaeceptpf^ cerle arciiicancel- . cnnstit ex clausula "" Expositionis
' inApocalypsin supe?
larius non fuit Autpertus, qui prius monachus erat rius felata.
quara Cafolus capesseret V?rancor.um.ihiperium, "ut.
*v271- - S. AMBiiOSiUS AUfPEi-TCS BENEVKKTANUS ABBAS. 1272
voluit, misso.ad idem monaslerium sup apoerisia-_.A miiltis eilusis.lacrymis.prp deyoiione viri, licet ma-
rio,-deiiinc magria stijpatus caterya poicnlum IIo- gnis ejtis videretur destiiuisubsidiis, iamen postu-
,mam-veniens,~ad primi principi.s Peiri limina oratu- Jatus a multis annuit inipetralis.- Hrijus. eiemplo
. rus, et ut Ecclesiarum pbpuli el. pairiae. excidiuiri plurimi ex, aula regia militiae cingulum
deppnentes,
ulcisceretuf; peraetis necessariis rebus,cum maximk- in.saneto proposito religionis ei adhaeserunl, et
mulliludine lam religiosorum episcoporum vel abba- •' pmnia qu_e habere videbanliir, ac si rion visa, pro
lum,- quam sequeriiium comitum ac. marchionum, Dei amore penitus dimisernnt.
ad idem dignatus est accedere monasteriurii.,. ubi 6.. Sanctae igiiur religionis. habitum vir Dei indu-
qualiter 'digiiissime a sanclisPatribus susceplus, tus , omnibus se inferiorem ita intimo credebat sui
quamque ipse ibidem hiimiliter sit irigressus, in li- cordis affectu , ut nibil Pmhino"scife. [ Al., haljere.]
bro « Viise eoruni plenius continetuf : quod ex. pfae- vellet, prpeier.qtiae' ab abbate dabaniur quotidiani
eepib domni Tasonis abbaiis a yenerabili Petro presr . victus n.ecessaria ,.quae quidem et ipsa caeleris pa-
byteroet monaclio sacri coenobii satis lucidedeseri-
"
ribus sumerevidebatur.; Et cum esset in aula regia.
'
'piuinesl' ' , . -. admqdum delieatus, ita' seipsum.divinis mancipabat
A. At cum idem serenissimus imperator. post. ^bbsequjis , ,ut nulla illi horavacua prajteriret, qua .
dpna magnifica quae ibidem -conlulefat, postque "vel.insisteret orationi, veKin lectione divina ejus.
flrmaiis regali praec.epto longe lateque posses- animus versaretiir. ' " . -.
sionibus, sanclonnri Patrum vestigiis prpslratus,. 7. Denique, ul comperimus, plurimossanclarum
illorum se diutius oraiionibus commendaris, sum-:. Scripturarum libros exposuit. Nam Leviticuni Moysj,-
piis benediclionibus feslina.iier vellet r.everli ; vir . Canlica Salomonis, Psalterii flbres melliflua sua-
Domini Autperlus fonien.plalus pia. coiiversalionis-- vitale, quae iu bis divina maneant arcana sacra-
exempla- in sanclis Palribus admodum miijabalur, mentonim, quaeye uniuscujusque fidelis- disciplina
iamque ejus animus hisee similem fieri deleclabatur. moru.n , sive Cbrisli pbservatio mandalorum, suo- .
Hoc deriique evo.uio leinpore ~>,Carolus impefalor Tum eflisserens patefeeit docuriienip verljbruni. Li-
Ber.everitumaggressus .diutina obsidione cives vexa-. brum quoque de Conflietu viliorum d, se.l et hoirii-
bat, sed ei ad capiendum omriino urbs difficilis.. lias. aliquas Evangeliorum pulchra suorum edidit
erat. Interea Ariehis ipsius -civiiatis princeps pia declaralione sernionum. Vitam_etiam bealorum.Pa-
consideralione civium saluti consulens, dalis obsi- trum Paldonis, Tatonis, et Tasonis, cum historla
dibus" dubbus liberis cum eo "paciscilur. Inde re- sui monastefii plena relalione'describjns, cunelis
diens imperator, B. Benedicli monasterium petiit, ._ in exemplum nionachis ila proponit, ul divinae mu-
jorationibus servqrum Dei secommendans, plurima nere Trjnitatis , lam praecipue cbarilatis, quam
ibi.donaiargjtus est, et imperiali praeceptb quaeque amofe pro Chrisio pauperlatis, ires illos Fratres
possederajit. coti-irmavit, adjuhgeris el aliamulla. speculum oslendat esse normariique vivendi. Testa-
Ad monasterium quoque Chrisli niarlyris Vinceinii lur hoe etiam venerandus Paulus Diaconus in bislo-
datisex parle sua magnis mtinefilius, lam yenerabi- ria quam de Longobardorum adventu lunc lemporis
U-nvvirnm Auiperium , quam et magriificiim _Elhe- in lialiam descripsit, ubi eumdem virum erudiiissl-
riiimr « imperialis acqtie aulae Magisiruni, Tevereriler mum 'Antpefium , et ejusdem" monaslerii abbalcm
iiansmis.i, qui sua pia voia fldelitcr Dei servis defuisse eommendat.
lerrnnt; , 8.. Fertur praelerea. quia cum quadam die idcm
5. Tunc ergb venerabilis. Dei fainulus Aulpertus, iidelissimus Paler Autpeitus in ecclesia beaUe Dei
ifuctus araore sanetae religiqnis, imperialibus vesli- "genilficis .Mariae prolixe Doniino preces fuuderel,
giis semeiipsum prosternens, orat se jani Deo irii- et eamdeiii Deigeniiricem sedulo interpellaret br.a-
ritaiurum reliciis nuindanis lumultibus in B. Vin- in, ut sibi lingua. disserliludo largirelur (fuerat
-centii monastefio usque ad rineiri "vitae libentissime i quippe aliquanlulum impeditioris linguae), lune su-
persislere velle, ac pro ipsius. imperatoris sahile; -p.hilo" soporalus anle sacrum altafe, adesse sibi Con-
Deo se donari prop.osult. Quod itnperator audieris , spicit iri visione bealissimam et gloriosissimam
a Isle iiber, ut quide.m pulamus, adhuc in lenebrisi c In exemplo ad nos trarismisso legebalur Alcuh
latei; quem ulinam aliquis vel typis vulgarei, vel' adl num ; al praeferenda haee.Chesnu lectio. In epistola
nos traiisiniiterel. . Pauli papae ad Cnrolum Magnum ,-qu_e apud Cbe-
b Hic leinporum\ofdinei_. periurbal auctor. Ca^[' "sniumin loino III ISist. Franc. est ordine 44, dici-.
"
"rolus lesie Eginbafdo Ariehisiiin impugnavii annoi lur : Ilherius cumsuis conSomiiibusel r.eliquis Caroli
783 , et (si, L.eoniMarsicano in Chronjci Casinensis; - missis pro exsequendisfbciendisquejusliliis, ' iii parics
lih.i, cap. 1-i', crediintis,) Casinum prnfeclus est.t. Benevehtatii ducatus profectus esse. • •
anno 77i. Quariquam poiius "accerio,Paulo Wariie- ,d An ille qtii iuter| subditilia Augustini Ppera.ex-
fridi seu cuivis aiii aucrori, c.ujus siipplr-meritu.n-adI stat hoc nomirie in tomo IX, qui etiain in pluri-
tlistoriain Longobardorum exslat apnd. Marquardumi bns mss, Codicibus S,- Ambrosio "irihuilur ? Li-
Freiierum in corpnre Hisforicortun Franc. , in qubi brum ejus. ile gestis Paldonis, etc".bedimus supra
liaccverba : Aniio 787 Garolus rex Roinam venieiis, ad annum 720, qui liber Iaudattir a Patilo. Warne-
iii tefratn Beneventi profectus est, monasleriurii S.! fridi in lib.-VI de gesiisLongobirdpruni, eap: 40,-
Eenedicti .a.d_i..~ Lambertus Scafnaburgensis consen- ubi Auiperium erudilissimum vit.__--_~appel.lai. De com-
-lii. El lameh Aulpririus jam pluribiis a.ni.e annis5 mentario cjus in Apocalypsiu et de homilia iit Trans-;
liionasticain viuvn amplexu^ erat, cx dicil..' ligu aiione hal.ila dieium stipra. Caiiera adliuc latenL
'
1S-75 . VITA S. AMBROSIIAUTPERTI. 1274
inundLDominam perpetuam virginem Marianr, laela A Melfa ; et quemadmodum decurrit ipsa Melfa usque
facie et tiltfa solis splendorem rutilantem, quae ibi, conjungit cum parvo flumine tjui dicitur Mella-
quaisi annuens deprecanti, tetigit labia ejus : eura-' rinus, et abhinc in verlicem montis quj est super
que de pavimento surgere jubens, deinceps suae urbem, et mons ipse appellatur Barbola, ei super-
laudis vola persolvere, ac praeconia attollere, ut cilium-ejnsdem montis usque in Moriiem Arcanum
ipsa jam desidefaverat, monet, seque illi semper et Montem Marthaemontemque Casale, eosque ultra
praesenlem adesse promisil. Laetus ergo de visipne montes extrinsecus circumdhntes , in hoftum usque
surgens, quae fuerat jussus, ore facundo coepit riaginis qu* nominatur Bavennola [AL, Ravennpla],
persolvere laudes, et carmina dighaTeddebal ala- . el.quemadmoduin decurrit ipsa Bavennola usque in
cri corde. fluvium Vulturnum, et quoniodo Vuliurnus conjun-
9. Hic Pater sanclus cum in eodem venerabili git euiu fluvio Yantra, el sicul Vanlra conjungtt cum
monasterio pretiosi marlyris Christi Vincenlii per fluvio Foruli, et (piomodo-Fbrtiluspercurrit usque in
plures annos Domino deseiviret, jamque cunciis in viamantiquam , et inde conjungil cum Biujio [Al.,
exemplum foret reete vivcndi'; defuncto ejusdem • Bivio] qui nominalur Gizzoli, el inde vadit in ri-
sanclae congregalionis venerabili abbale Joanne, vum, in quo non semper aqua decurrit; el sic.va-
licet invitus et renitens, sacri regiminis locum post B dit usque in Sangrtim. Et pmnia castella infra hbs
sancium Paldonem sepfimus a ipse suscepit. Nam- fines, et villas, e't silvas posilas cum eccle.ia. B.
que ex tunc susceptam gregis curam ita digne agere . Peiri apostoli posila In loco Trile c , ecclesia S.
satagebat^ ul cunclis aperlo coelesiis Regis thesauro Mariae in Apianice; "ecclesia S. Mariae in duabtts
veras divitias mundanis opibus praeferendas fidei Basilicis ; et ecclesia S. Mariaein Canneto [Al., Ca-
devotione agilius capere, "non solum sermonibus , meio], ecclesia S. Mariae-in Palene ; ecclesia S.
sed eliam sibi subjectos suisdo.ceret.n.oribus, et Mariae in Qttinque Millia, cum omnibus illoruin
forma fierel" gregi, sicut beatus ^docet Apostolus.'" perlinenliis : ea videlicel ralione, quatenus pra?-
Hic nariique a dignae memoriae Carolo imperatore nominaius abbas et sui successores de omnibus
~"
inclytum sui monasterii pr_eceptura obtinuit hu- jam praalalis lam tn hoc praeceplo, quam in aliis
-
jjusmodi _ . scriptionibus, habeaut pbteslalem tenendi, jiisle
c In nomine Domini Dei nostri Jesu Clirisii, Ca-. cpmmulandi, ordinandi, instruendi, veVquidquid'
rolus divina qrdinante clemeniia Ffancorum lex. justum fuerit faciendi. Et nullis sil deinceps licentia
Cum petit.ionibus sacerdolum et servorum Dei q'u_e infra" praedictos fines aliquam conlrafietalem seu
ad nostras sures; insiriuaverint adnuimus, et eas ^, moleslias parlibus inferre pracfati coenobii per in-
cum Dei auxilio ad effectum.peiducimus; nohsp-' clylos [,Forte, inditos] fines, neque per posses-
lum regiarri consueiudinein exercemus, sed eiiam siones parentum, seu pef aliam quamlibet ratio-
tam ad praeseutis yiiae prosperitalem , quam ad fu- nem, excepto per verissimas phartulas, cum quibus
turae beatiiudinem Tionminimi emolumenti addimus. se causatores legaliter defendere qtieant, justasque
Idcirco notum sil omnibus fidelibus sanctae Dei Ec- consignaliones uiililer consignatas. Pr_ecipimusprae- .
clesiae, et noslris pfaesenlibus scilicet ac- futuris, terea praefaium mbnasterium eum omnibus praefalis
quia"vir yenerabilis Autperlus, ora.ior noster, abbas motiasteriis ac cellis, rebus quoque ac familiis ibi-
S. Vincentii levitsejet martyris Christi, quod silum dem aspicientibus, et cum fratribuset n.onacliis
est in territorio Beneveniano super-fluvium Vultur- ibidem.Deofamulanlibus, sub nostrae tuilionis'muii-
num, a nobis illuc desiinaius nosiram exbravil cle- bnrdum omni lempore perriianere. Quod si quislibet
menliamût praecepia regum ac ducum Longobar- conlra hanc iiostrain concessionem vel confirmaiip-.
dortim Aystulfi, Besiderii, alque Gisulfi, nostr.ae nem. jnsurgere, vel molestias inferre tentaverii,
confirmationis praeceplo confirmaremus, adjungen- sciat se compositurum auri purissimas libras duu
les illi quidquid nobis aptuni et congruum esse millia, mediclalem sacronostro palalio, et mediela-
videretur. Cujus peiitioni propter amorem Domini _. tem eidem venerabili monasterio. El uthacc nostra
nostri Jesu Christi et pro aniiriarum nostrarum re- largitio firmiorem obtinere possit vigorem, el per
niedio, juxta qupd rogaverat, praedicta praecepta, curricula annorum invtolabilem aique incommiita-
scriptiones, vel offertiones concedimus et confirma- bilem pbtineat firmitalem, el a fidelibus sanclas Dei
mus, declararites ipsas haereditates iiominative infra Ecclesiae credaiur et diligenlius conserveiur, nianu
hos fines ; de "ipsa Zitula f Al., Zetula ] qubmodo propria subterscripsimus, et annuli nostri impres
ascendit per ipsum Sangrum, usque ad Montem . sione signari jussimus. Signum domini Caroli sere-
Malum , et quomodo conjungil cum monle Acze, et nissimi regis. Data ,-xn Ka!. Maii, indietipne 13,-
revplvenle eodeir monte Acze usque in fluvium anno dominicce incarnalipnis bcc LXXV". . .- =
a Nimifum Paldoni successere Talo, faso.-Allo, c Cbesnio mendose, Iriim. In bisloria
marlyrun.:
Heremperlus, et. Joannes, • quibus suffeclus Aut- pr_ecitata Desiderius rex Longpbardorum feriur e:i
perlus anno 776, poslquam piures annos-Domino jussioneprincipls apostolorumPetri monasl()r_iumwdi-
isiic deservierat. ficasse in iwnorciri nominisipsius ihvalle Trilana ju&-
t Istius diplomatis fit mentio in praedicla marty- ta Siler fluvium,.eic.
rum historia, referenda in saeculo prbximo ad an- d Neque indiclio, ,nec annus incarnalionis apporii
liuoi 882, lum solebai, sed.annus regni, Alia suspeclaejOmiiiuo
1273 S. AMBROSHAUTPERTI BENEVENTANIABBATl.S 1276.
10. Explcto itaque in sancto rcgimine venerandus A septingenlesimo septuagesimo oelavo, indielione se-
abbas Aulpertus annourio, mensibus duobusctdie- cunda'[A(., prima], die decimo nono Julii, inbeati
bus xxv,. justi operis palmam percipiens , feliciler Petri ecclesia digno sepulcro localus..
migrayil ad Cbrislum anno incarnaiioriis dominicae
fi.dei diplomata hic inseria omisimus, Chcsntum se- leslVab ipso facta, qtiae Carolo terlio regi tribuilur
culi. Unum crat Caroli Mvgni, si Deo placet,.in qiio- in tdmo VI lialiae sacra., col. 159 et 140
recitatur inyenlip corporis S. Peregrini monitti cce-
APPENDIX, ..
De Aulperli obilu, translalioneel scrmonein feslo' transiit, imber abiiiel recessil. Surge, proxtma mea,
_ _ - Assumpiionis. - "•
spohsa men, columbamea, el veni. Haecidcirco dici-
l
1. Hadrianus papa in epistola ad Carolum Ma"- mus, fratres, quia in consueludine.Christi
72 est inlerponlificias in tomo III j,
B siculjam
gnurn, quseordine
Chesnii, meminit obilusS. Atitperli scu Aiitberti his suscepii Ecclesia , hodierna die" ad coelosassumpta
verbis : Ad nostrumjtidicium canonicesimuiqueregu-> fuisse traditur virgo Maria. Sed quo ordine hinc ad
lafiler contentionesinter monachos venerabilismona- superna transierit, nulla catholica narrat historia.
sterii S. Vincentii et abbales ejusdemmqtiasierii, sci- Noii solum autem
licet Autberlum el Pplhoiiem, disculi atque cxaminari respuefe apocrypha, verum etiam
vestrd direxit prmcelsi regalis excelleniia. Ipse quippe jgnorare haeceadem [Suppl, solet] ;Dei Ecclesia. Et
prwfalus Aulberlus abbas dumxailem ilineris peragra- quidem sunl nonnulla sine auctoris nomine de ejiis
rel, repentina morle occupatus, mhiime nostris apos- Assumplione conscripta,
tolicis valiiit se manifestare prmsentiis.-Praccesseral quaejûtdixi, ita caveritur,
lianc alia Hadriani epistpla , ordine lameri.7.9, ex ut ad confifniandam-rei veritalem legi mininie per-
qua discimusPothonemfilso laesaemajestatis accusa- riiiitantiir. Hinc sane pulsantuf nonnulli, quia nec
tum aptid,Carolum. Hadrianus proeo deprecatur : corpus ejusin lerra invenitur, nec
. tum a Carolo causte arbiterfacius, aclpresipsumque Assumptio ejus
Polhonem Romam advocavil. Mirari subit cur duo cum earne.utin.apocryplia legitur, in catholica re-
tunc lemporisin monasierioS. Vincentii abbaies fue- periturbistoria. Quibus dicendum est quia siMoysi
rint, Autperius el Poiho?-An Autperiu? jam seniof corpus ab homine non invenitur in terris, cum quo
dignilatem Polhoni cesserat, ari poiius Pullio, ob locutus est Deiis facie ad faciera illius
iniquas licet abbatum criniinationes dejectus est, ei^ ; quaerere de-
que suflectus Aulperlus ? ln Indice relato aprid Fer- Q menlia est, per quamidem majestatis Deus incarna-
dinanduin Ughellum, Auperti successorponilur Hai- luseffulsit in terris. Neque enim dignum estde cbr-
nardus, ,el hujus post annos tres ef menses decein poris ejus notitia sollicilura quempiam esse , quam
Poiho.
2. Posl vlliniamdesolaiionemEcclesim,mquhc\ira-' non dubitat super angelos elevaiam cum Chrislp re-_
nographus, ubi de obitu Josue abbaiis, «i»i fania ^nare. Sufficcre debet lanlumnotiliae humanae, hanc
ccLbri didicissemus aliquos ad corpus Josue divina1 yere faleri
. smpe.scnsissebeneficia,illius ossa,el venerdbiiisAuiper- reginam"angelorum, pro eo quod Regem
li et aliofum Pairum antiquorutnhoc in loco atiulimns, peperit angelorum. Sed nec invenilur apud Latinos
alqiiein sarcophago grandi posuimus, cum domni db-. - aliquis traclatbrum de ejus morte quidpiani aperle
batis Hilarii corpore. Hilarms devixitanno 1044, de- dixisse. Nam cuin illum Evangelii versiculum, in
quo alias. - .
3. Hoc loco referre juvat fragmentum Sermonis quoSimeoii dicit ad Doriiini matrein, Etiuam ipsius
sancti Autpertide beatae"Maria_assumptione, qui ser- itniinam perlransibiigladius, beataerecordaiionis tra-
moinCodice Cluniacensi hancpraeferiiiiscripiionem;• claret Ambrosius, ail": Nee histpria, nec Iitlera dp-
Jncipit SermoAulbefti presbyleri de Assumplione cet Mariam gladio vitam finisse. Ilihcet Isidorus :
sancimMariw. Incertum est, inquit, per hoc dictum; utrum gladium
Adesl, dilectissimifraires, veiierabilis diesbmniuni - spiritus, an gladium dixerit perseculionis. Sed quid
sanclorumsolemnitatespraecellens.adesfinquam, diess D J *ibhis, de quibus ioquor, dicam ? eum nec ipse qui
praeclara, dies inclyta, dies"in qua e mundo migrassej hancante crucem Domini accepit in suam, id est
creditur virgo Maria.Et ideo cum magna exsultatiohee Joannes evangelista, de hoc posteris aliquid retinen-
laudes insonetuniversaierra, taniae vir|ihisillus(rala a dum scriptis mandarit. Nullus enim hoc fidelius
excessu,quia et indignum valde est ut illiusrecorda-- mandare potuit, si illud Deus manifestare voluisset,
tionis solemriitasnon sit in maximo bonore per quam(i quam ille utique qui banc nutriendam suscepit, nec
meruimus suscipere vitae Auclofem ; sadsque prae- contra morem lilius malrem reliquii. Restat ergo ut
posterum judicandnm est, ut cum saoetorum celebra- homo mendaciier non Dngat apertumquodDeus ma-
. mhs victorias" marlyrum , illorum solemnitatemillili nere voluit occultum. Veraautemdeejus Assumplio-
non praeferamusquae buic murido edidit principemn ne sententia haecesse probatur, utsecundum Aposto-
martyrum. In hae siquidern die competenier.Sponsoo lum, sive in corpore, sive extra eorpus igriorantes,
illi ccelesti proclamal virgo Maria : Tenuisli manum n assumpiairi supercoelos cfedamus;Hisigitur praemis--
- dexleram meatn, ei in volunlate lua deduxisli me, el ./ sis loquamur aliquid in Iaudibus sacralissimaeVirgi-
cumgloria assumpsisli me. Hodie. inquam,et ipsa a nis. Sed quid nos lantilli, quid actione pusilli, quid in
sponsOj fil-io,et Domino congrueaudil: Jam hiems ;s ejus Iaudibusreferamus, cum etsi omnium lioslrorum
1277 SERMO DE CUPIDITATE. • 1278
membra verterentur in linguas, eam laudare suffice- A Attclrix peccati Eva , atictrix meiWMaria..... (st
rel nullus? Altior enifn coelo estyde "qualoquimur ; cmlera fere ex Auguslinoin sermone 18 de Sanclis ).
ahysso profundior, cui Iaudes dicereconamur. Deum Ex hac homilia r.olligimiis pri.mu, Assumptionis
enim querii omniscrealura noh capit, ipsa immacu- vocahuIumieni|ioreAutperli jam lum in usu Ecclesiae
fuisse. Secundo, auctoremiiasenlenliamsuain mode-
lato uiero clausum.gestavil. Haecest. enim quae.so- rari, ut niliil ile eorporea Deipar_e,Assumptioiio.deli-.
la meruit Mater et Sponsa vocari. Ha_cprimae mor- nial: seclul siiiein corpore, siveextra corpus, assitm-
lisdamnaresolviQhaec liomini perdiloredemplionem ptam super cceloscredamus. Qiineetiam scntentia liiit
Adamnaniinlib. ideLocissanctis; eiAnonymviuilii-
adduxit. Mater enim gerieris nPslri poenam iniulit, nerarium S.Willibaldi.lilleris mandavit.infra, lanieisi
mundo, Mater Doniininostri gaudium aituiit mundo. aliler sensji sanciimonialis ejusdem Hinerarii auctor.
~ " ~ '
__ BENEVENTANIABJUTIS
EXSTANT OMNIA.: .'

'••SCftIPTA'"0ILE.
Plura scriplorum S. Ambrosio Aulperto attributorum nunquarn lam evidenter genuina esse
visa sunt-quin aliis auctorib.us ascripta fuerint et cum horum operibus data. Talemvicem
haluerunt, Gommcnlaria in Canlica et in Apocalypsim, necnon tractalusAe Conflictii vilibrum
et virinlum. Hcec vmnia nos ipsi jain variis locis protulimus : primum scilicel l-omo S.-Au~
gustini terlio- in Appehd. [Palrol. -XXXV), secundum tomo S. Ambrosii Me.diolanensis
quarto (Patroli XYI.I). iertium denique torno jam Jaudati S. Augustini sexto in Append.
(Patrol. XL-). Illuc igitur leclorem nobis.revocare sufficiat.. _ -.,-.,'
- -
"_ SER-MO DE CDPIDITATE, •••••.
(lix ms. cod.ilfust. dom. CUaiivelin,anle annos80Uexaralo, apua MarleneAmpis. Coll.tom. IX.)
. OBSl_R.VA_TIO.PR.EVIA. . . B in Cantica Salomonis, in Psalierium , libruni cliam

de-Conflictu vitiorum , et lioinilias , praeter coui-
_ Ambrosius AijiborinS;qiieni nonnulli Caroli Magni menlariiim ju Appcalypsim, quod praecipuum ejus
magisirnm el arclrcancHlariuin perp.oMtri facinnl, opus esi., dooiriria et pictate non vulgari coiidituni.
ex Gailiarum provincia oitu., inlra Saiiinii regionem His. cap.. 9i Sigeberttisei Trilliemius addtint libfum
apud moiiasieriuin S. Vinccniii ile Vultiiijno niona- ~de Cupiditate;quem esrcdisse pulal Philippus-Lab-
cb.um induit. Cm.i esset impediuoris lingna., prom- beus in Dissertatione historica- deScripioribus ,cc-
ptam loqtiendi facullatem mcritis beatissjii.a. virgi- clesiasiicis- Verum_qui diu laiuit in tenfibris, ope
*nis Mariae recepisse fenur-, idque adeo feljciter perveiusii Co.dicisillustrissimi doniini Cliaiivelin _,
consecuius est . tit viri efudilissimi timlo a Paiilo annorum circiterSilO ,.prodil landem in lucem, ulii
Warnefridi_ decoreiur. Jn monasterio sic vixit, tit S.Tjjioms.non 'Libri, liiururii -habel. Ipsi subjiciam-
int. r sanclissimos monachos adnumerari, ac demum serm>nemin Purific.iiione B. Mariae^.et hoi.iiiliam
ad abb:itialein dignitatem promoverimeruerit. Obiit in-'fran.liguraiiune Domini. Illuiii ex mss. S. Ger-
antio 77t). , - ''"'.' iuaiii a Pratis ac Floriacerisi invicem collaiis ," hanc
PJura, quae recenset Cbroriicon S. Vincentii , in- vero e'x duobiis uiariiiscriptis-biblidiheeae Gorbeien-
genii sui monumenta reliquit. ln, Levjiicum scilicet-, Q"sis monaslerii hicexliibnnus.
IKGIPIT SERMO.
1. Sanctorum Ecclesiam, fratres.charissimi, esse •guraliler expressurii esl, Spinas et Iribulos germinabii
Dei agrumquis dubilet ? ^cum Apostolus ' clamet : :tibi'~(Geh. ui, 18).Sed hoc habent .iiiter se dissimi-'
Dei agricullura estis (ICor. in ,. 9), et.Dominus in liiiidinis quod ih ruribus terrie ex multis radieibus
Evangeiio de jaclo semine teslatur, aliiid cecidil plures gerriiinelilur spinariim-aculei, in. iferrenorum
in lerram bonani, el oflum fecil fructum centuplum vero cordibns omiiium-vjtiorum puncliones e's-un'a
(Luc. vm, 8). Si ergoager csf, ut Apostolus docel, piodeunt radice cupidiiatis.Cum enira aliudvilium
cultura indiget : cullura autemnon indigeret', nisi gulaegasirimargiae ,- aliiidfornicalionis , aliud invi-
sptnas vitiorum germinarei. Et quidera apla com- diae, aliud iiae , aiiud trisfitia. , aliud"yah_eAglori_a,
^ aiiud' cenodoxia.-, aliud .superbiae ,..mulla',ex seipsis
paratio de agro'ad_corda hominum trahitur, quia
sicttt ille corporales,. ita ha.c spirilales senles- et alque iiniuhiera proferant germina, ex uua lanieiij
ic~~.u~6s.gij.nunt.Unde et ia-.priina maledictionc fi- -m dicium-cst, pulliilatn cupiditaiis-radice., Aposiolo
1279 S. AMBliOSHAUTPEl.Tl ISENEVENTANlABBATIS HW
allestante, qui ait: lladix omnium malorum cupidiias i_kebrielatein ; ille castitalem, isle fornicationem ;.ilie
(lTim. vi, 10); quara videlicet sancti Dei Eccle- humilitatem, iste superbiam; ille concordiam, iste
siae praedicalores, sive in Veteri sive in Novo.Tesla- discordiam ; ille pacem, iste litem; ille marisuetudi-
mento, lanquam fortes agricolae, modo increpaUo- nem, iste iraeundiam; ille dilectionem, isle odium;
nibus , modo suasionibus, modo terroribus, modo ille largitalem, iste tenaciam; ille eleemosynam, iste
blandimentis., quasi quibusdam ai'atris, fossoriis , rapinam; ille veritaiem, iste mendacium ; ille non .
raslris, sarculis conati sunla terrenorum cordibus jurandum, iste perjuriis insistendum; ille fraude
funditus evellere; sed non poluere, eliam cum abstinendum, iste falsis testimoniis inhasrendum;
'
multum in hoc opere desudarenl. Inextricabile enira ille mandat de ligno scienlimboni el mali ne comeda-
alque, ut ita dixerim, ineradicabile malum esl, cujus tis, isle e contra : In quacunquedie coniederitisex eo,
ramos qtiomagis ampuiarcqutesieri.s, eo amplius mul- aperienluf oculi veslri, el erilis sicut dii, scienles fee-
lipliciora gignit virgulta quae.amputes. Quamobrem, num et malum {Gen. n, 17). Ule jubel: Non concu-
quia fundilus eradicari non poiesl, semper raniorum. . pisces uxorem proximi lui, noh domum, non agrum,
ejus copia suecidenda est. Et quia nostris modo tem- hon servum, non ancillam, non bovem, hon asinum,
poribus jam pene totummundum occupasse cernitur, " non universaquw itliussunl (Deut. v, 2!); iste vero
libet pro viribus desuper acceptis nos quoque in ejtts ' Suadet: Ilmc omnia tibi dabo, si cadens adoraveris
exslirpaiione qUoquovaluerimus ingenio desudare. me. Age nunc videamus cujus culior bomb exisiat,
2. Sed occurrit nobis interim quaestio quomodo,. etcui verbo mentitur. An illius cujus imperium per-
ut de ca_leris laeeamus, ex cupiditate superbia proficere videlur ? Et quis non videat, q.uia ipse homi-
dire credatur, cum alia Seriptura apertejestatur, nis famiilatus culloreiri eum faciai cui deservil? In
Inilium omnis peccali superbia esl (EcclL xj 15). Si -quibus nimirum, verbis pslenter innuittir, eos qui
enim initium omnis peccati superbia, quomodo radix cupiditati siudent:, daemonum cultores exisiere,
omnium'malorum.estcupiditas?nisi quiaunum sunt, etiamsi hoc bealus Paulus rion afflrmaret.
et utraque ab invicem prodeunt, cum et cupidilas i. Hujus cupidilatismalum, quod cuncla pr_ecellil
superbiam, et superbia cupiditalem gignit:. quodin et superat, e.l a quo omnia niala pnllulant, alibi sa-
primo parente evenisse cognoscimus, in quo scilicet 6ra Scriplura ita deleslando prodit dicens : Aoaro
nisi cupidilas illa praacessisset,qua Deo similis fleri nihilesl sceleslius; Tursumque: Nihil est iniquiusquam
voluit, nunquam se contra auclorem suum in super- amare pecunianh(Eccli. x, 9 et 10). Quid mirum- si
biam erexisset; et tamen nisi superbia tumuisset, eamdem cupidilatem idolorum culturam Apostolus
nequaquam talia appetere praesumpsisset. Quae ni- p. vocet? quod videlicet cupiditatis mullimodiim malum
mirum duo principalia vilia ita conjungit, ita flescri- nequius diviium corda, quam pauperum devastat;
bit Joannes apostolus, ut postposiiis aliis, quasi haec quia elsi multa in hoc saeculo.pauperes habere con-
sola in mundd esse faleatur, ex quibus illa - omnia cupiscuut, noh tamen mulfa assequi possunt, ac per
originem dticere probantur. Ait enim : Omnequod in hoc cum eis effeclus concupiscentiae minor reddi-
mundo est, concupiscentiacarnis esl, el co.ncupiscenlia lur, nocendi quoque malitia temperatur. Divites vero
oculorum, el superbia vilm (I Joan. n, 16).- quia plura adipisci possunl,-uf pluriora inveniam,
3. Quariquam autem ubi cbncupiscentiam sonat, mullipliciora peccandi argumenta inquiruiit/Quasi
ibiconsequeriler et superbia intelligalur, nobis ta- enim quidam ignis esl cupiditas, quaeet in aliis raa-
men nuric de ui-a disserendum est; cpntra unam gis, in aliis vero minus ardet; ubi tamen ardere
ciipidilalem dispulandum : quae nimirum cujus men- incipit," nunquain dicit: Bufficil, exemplo ignis cor-
lem. plene possederil, eam prolinusidolorurn cultri- poralis, qrii tanto vebementius flammas mulliplicai,
• cem efficit. Occidendus sum talia doceus, lapid.aridus quanto abundanlius multitudinem lignorum accepe-
sitm talia promens, nisi h_ceeadem apostolus gentium rit. Hinc enim scriptum est : Avarus pecuniis non
testelur. Ipse enim ait : El avarilia qum est idolorum. implelur (Eccli. v, 9). . .
servilus (Ephes. v, 5). Quis autem, rogo, Cbristiano- j> . B. Haeccerie radix omnium malorum primunivir-
rum quamlibet audial vocem, si eum aliquis infide- gullttm-invidiam gignit, Jacobo allesiame, qui ait :
lem et simulacris deditum vocet? Et lamen cupit es- An pulalis quia inaniter Scriptura dicit : Ad invidiam
se, quod, quia siL non vjiltaudire. Dicil fortasse.. concupiscit spiritus- quihabiialin vobis (Jac. iv, 5) ?
iiuilibet.ex ipsis, quomodo idolis serviat, qui.terre- : Hinc -per Salomonem dicilur r Cbnlemplatus sum
iiis desideriis.aesluat ? Audi, quisquis ille es, rati.o- omneslabores hominum, el induslrias, et animadverti
nem breviter : Deus.Xide cplendus est, fldesaulem palere invidiw proximi (Ecci. IV, 4). Constat iiamque
cogniiione "Dei, consislit, cognitio vero Bei-in pbe- etyerum estquiain hpc aliis invidemus quo illos
dientia praeceplorum.iulelligitur, quia et Paultis de sive in rebus temporalibus, sive in mundi lioiiori-
quibusdam dicil: ,Confilenlur se nosse Deum, faciis biis sequari volumus. Unde qui mortiferum invidiae
ouitm neganl.{Tii. i, 16).- Et Joannes in Epistola sua virus quaeril exslinguere, studeat necesse est in hoc
haeceadera attestaliir : Qui dicit se nosse Deum, et saeculo nihil quod transea't ex desiderio quaerere;
-mandala ejus -non cusibdit, tnendax esl (Joan. n, &). audiat denique cujus memhitim sit- quisquis hoc
Deus ilaque |ubet abstinenliam, antiquus hosiis por- vitiui-i cayere negligii. Scriptuhi quippe est: Iniiidia
suadet voracitaterri; ille iinperai sobricia.e.n, isie: diaboli mors inlroivilin orbetn lerranm [Sap. u-,24).
1281 - SERMO DE CUPIDITATE. 1282 .
Imi.antur aulem illum qui sunt ex parte ejus. Inler A . lium populi mei, ul essent viduw prmda eorum et
haec autem sciendum.nobis est quia sunt nonnulli pupillos diriperent (Isa. x, 1). Leges etenim iniquas
qui in dhitiis vel honoribus alios quidem praecelle- condunt, et scribente.s injustitiam scribunt, qui lo-
re volunl, sed tamen eos quos ante ire non possunt cutipnis, su_eslylo ante humanos octilos prave disse-
minimeinsequuntur : nonnulli vero tanta invidentiae runt quod inlus in cordibus suis recte noverunt ;.
flamma adversus eos accen.duntur,' ut aequo animo ad quos profecto lamentabili voce idem propheta
vel reclis oculis nequaquam illos respicere possinl. sermoriem dirigit cum siibjungit : Quid facietis in
Hinc eliara exoritur homicidii meditatio, et nisi die visitationiset calamitatis de longe venientis? ad
eflectus perpelrandi divinilus subtrahatur, aut oc- cujus fugietis auxiliurri? et ubi derelihquetisgloriam
culle veneni suffocatione, vel quolibet ingenio, aut vestram (Ibid. 3)? Quibus etiam comminando per
aperle isto maleriali gladio vila perimitur. Quod quemdam sapientem sermo divirius loquitur dicens :
videlicet idcireo.quidam peragunt, ut illis peremptis, Audile reges el intelligite, discitejudices finium terroi,
qualibet arie hona illorum vel honores injuste prori- prwbele aures vos qui cbhlinetis multiludines, et pla-
piant; quidam v.eronon ut aliena lucra vel minisle- cetis.vobis in lurbis halionum : quoniam datd esl a
ria assequantur, sed tantum-ut illi quibus invident Dominopoleslas vpbis, et iiirlus ab Allissimo,qui inter-
eadem amittant; quod si etiam illorum vitam exstin- B rogabit opefavestra, el cpgilalionesscrulabilur : qao-
guere nequeant, tenenlur lamen jam hpmicidii rei- niain cum.ministri essetis regni illius, nonrecte judi-
ex ipsa odii mediiatione. Unde Joannes quoque in caslis, neque custodistis legem justilim, neque secun-
Epislola sua dicit: Omnis qui odil fralrem suum lio- dum volunlatem Dei ambulaslis. Horrende et cito
micida esl. Et scilis quia omnis homicida non habet apparebil vobis: quoniam judicium diirissitnumin his
hwreditatemin regno Chrisli el Dei (Joan. m, 15). qui prmsunt fiel, el potenlespotenter lofmenta patien-
Ubi autem jugis odii. meditatid insederit, nocendi tur, et_fortioribus forlior instat crucialio ( Sap. vi,
qeoque malitia non deerit. Inquirit namque semper -seq.).
infeiix.in quo viveniem leedere possit, quem ut vo- 7. Alii vero sola rertim temporalium cupidita.e
luit perimere funditus non poluit. Jungit semetipsum judicium reclunimodo pervertunt, m.odoconservant,
amicitiis iniraico vel causidico illius^ cui fprtassis quia et uni jusiitiam sublrabunt, et_eamdem alteri
pridem nec eloqui volebat; etcum pro.certo sciat yendunt. Dies ille etenim [Leg. De illis etenim] qui
quod sine caus»-calumnia illum torqueat,.n6n vere- muneris acceptione rectum pervertuni judicium per
tur tamen, dum conlra unum s_ev.it,pro aliero per- Isaiam "propheia.m Juda_»3 dicitur : Principes tiii
jurium vel falsum leslimonium perpetrare, ,nec. re- infdeles, socii furum, omnes diligunt munera, se-
cordatur illius sententiae qua dicilur : neque perjuri ^1 quuritur relribulioncs : pupillo non judicanl,_et causa
regnum Dei possidebunt (1 Cor. xv, 5). El illud : viduw non ingreditur ad eos (Isa. i, 25), ac de quoli-
Testis falsus non eril impunilus (Prov.xii, 9). , .. . bet eorum Spiritus sanctus per Salomonem dicit:
C. Jamverouualiter pauperesadivilibusopprinian- Qui cqgnoscit in judicio faciem, non facit bene. Isle
lur,quibusve modisaiqueingeniis labpribus suisfrau- el pro buccella panit deseril veritalem (Prov. xxvm,.
denlur, plenius vel illi qui agunt, vel illi qui patiunlur 21). Et rursum : Accipere personam impii non est
sciunt, quam nos qui haecpartim ex.divinis voluminir bonum, ul declines a verilate judicii (Prov. xvm, 5).
bus, parfim ex opprimenlium erumpentibus foras ne- Tales nimirum vitandos esse, in eodem libro elo-
guissimis machinalionum signis addiscere quaerimus. .quium Dei admonet, cum dicit: Ne wmuler.ismalos,
Alii namque, et maxime hujus s_eculiprincipcs, hu- nec desideres esse cum eis. Quiq rapinas meditalur
niana. .lantum gralia quorumdam justitiam pravo mens eortim, et fraudes labia eqrum loquunlur (Prov.
judicio subvertunt, ne judicium suorum animos xxiv, 1). Qualis auiem retributio illos subsequitur,
.offendat; timent eliam seditionis causa. lemporalem ibi manifestatur cum dicitur : Rapina impiorum de-
amittere honorem, nisi jjuxta ministrorum suorum traliet eos, quiqnoluerunt facerejudicium (Prou.xxi,
agant vpluntatem. Derivantsubtilitatis ingenio leges ._ 7). Horum oppressionibus ad vindiciam judicii Dp--
quas vel ipsi vel alii promulgaverunt, ad aliud quod minus provocatur, sicut ipse per Psalmistam testa-
ip*s_enon sonant, et tandiu .calliditatum argumenlis lur, dicens : Propler miseriam inopum et gemiium
jnsistunt, usquequo quod justum est quasi recte per- pauperum nunc exsurgam, dic.itDominus (Ps. xi, 6).
Jverlant. Ita namque praefalam edicti Iegera arte dia- 0 jdives ! o cupiditate caecus! o judex perversus! si
bolica rimantiir, ut etiam repugnantem aperlam justir pauperem jacentem sub pedibus tuis despicis, domi-
liam ad quod [F. ad queni] voluerinl iniquitalis erro- num ejus et tuum exsurgenlem adversus le iratum
rem infleetant. Quibus nimirum recte per Isaiam a cur non expavescis ? Solet enim plerumque de vobis
Dominodicitnr: Vm qui dicilis malum bonumeibonum , vindicta subita fieri, ossa etiam vestra et carnes
malum, ponenteslenebraslucem, etlucem tenebras,po- sicut cuidam nuper contigisse narralur, in sepulcris
nenles qmarum in dulce, et dulce in amaruin (Isa. v, igne consumi. Sed cum unus ad damnalionem
2G). Et de quibus- rursum per eumdem prophelam -sublrabit, cum gehennae incendiis spiriiu mancipii-
Dominus loquitur dicens_: Vw qui condunl leges ini- tus, etiam in monumento cprpore crernatur; alter
quas, scribentes injusliliam. Scripserunt ul opprime- ad oppressionem nequius inflammatur. Audi lerre-
rent pauperesmjudieio, _?.mm facereni causm humi- nis felicitalibus dives, coeleslibus bonis egenus, audi
1285 S. AM13H0S1IAUTPERTI BENEVENTANIABBATIS 1864
quid libi judex omniura Deus dicii-: Non faciesviblen-A }. acquiris, quid esl quod amillis ? res utique perilura
liath pauperi,,quia pauper est ; neque conleres egenum quam acquiris, res semper mansura quam amitlis.
ih porla, quia Dominusjudicabil causam ejus, et cbnfi- Dic, inquam, quod libi majus praemiumrepromittere
gel eos qui confixerunt animam ejus (Prov. xxn, 22). poluit, quairi ut te pro solo ejus araore recias judicii
8. Al contra hi qui causam recli judicii, pra_mio sententias. proferentem 'in filium assumens, non so-
non mulani, sed yendunt, riihil se lali in facto deli- Iiim lanquam mater foveat, vcfum etiara plusquara
quisse existimant; proponuut enim sibi quasdam mater internis visceribus lui miserealur? Al,' inquiunt
risui dignas fabulas, et dicunt: Causam cujuslibet multi, non accipimus de his qui Inopia paupertatis
facere et muriiusnon accipere angelicum est, facere Iaborant, sed de his qui cliviliis abundant; quibus
et accipere humanum est: non facere et accipere econlra nos dicimus quoniam nihil inlerest uirum
diabolicum est. Quos ego interrogare studeo, utrurii divili an pauperi justitiam Dei quis vendat. Simili
hoc quod hunianum dicunt, peccatum sit,-an rion? eniih ex utroque poena pleetetur, si quod Defest tton
Diciie, qua.so, si mandaia Dei violare peccatuinsii gratis exsolverit, sed suis usibus, lucris, aique ne-
an non sit? Et certe in verbis Dei, in lege divina gotiis applicaverit. Solent quoque hi- muneris ipsius'
genei-aliier cunctis sub uno praecipitur : Non accipies nomen inimutari, et dicunt se non munus accepisse,
munefa, quia munera excwcant oculos sapienlum, et B * sed saluiaiionem : quos utique nescio ulrum" magis
mutant verba justorum (Deul. xvi, 1.9).Atque iterum : slultos, an etiafti versulos appellem ; quibus nimirum
Juste quod juslum esl exsequeris(Ibid. 20). Quomodo diceudum est ut attendarit quidem quod acceperunt,
snim juste quod justum -est exsequilur, qui non et non sibi applaudant ex eo quod novum illi nomen
propter justitiam, sed propler pecuriiam in judicio imposueruni. At, inquiunt, nos dationem non quaeri-
rcclam sententiam proferre yidelur? Cur non videmus, ipsi nobis sponte sua tribuunt, quid ad nos per-
tis, iniseri, in quanlum vestra desipiat loculio, qui linel si voluritarie donum impendunt?Quibus econ-
duni malorum angelorum facta verbo detesiamini, tra nos respondemus: Ver.umest oriinino quod diciiis,
bonorumque dicla laudalis, operibus blasphemalis ? sponte sua tribuunt, sed ideosponle tributini quia
Cur quod laudatis non imitamini, sicut quod vilupe- aliter juslitiam noninveniunt. Nam nollent utique
ralis deteslamini! Ari forte nec ad bonorum angehr- dare, si aliter ad justitiam potuisseni pervenire, ac
rum nec ad malorum pertinere num.erura vos credi- perliocet voluntarii quodam modo et invili dationem
lis, qui nee illos, nec isicis imitari conamini?Sed vobis exsolvunt.. -'.
nolite vos fallere, diabolicum est omnino quidquid a 9. Dumque his ef.quamplurimis Scripturarum tes-
praeceiitis Dei videtur deyiare. Quo contra "de justo timoniis lales convincimus, non eos "esse tlebere,
judice recle alibi dicilut : Quiexcutit tnanus suas ab « qualibet arle, quolibet ingenio munus vel salutaliones
omnitminere, isieihexcelsis.habilabil (Isa. xxxv,lS). appetere; amissa fronte pudoris, in querelam prosi-
Ubi subaudiendum est, quia si is qui manus suas ab liunt dicenles : Si haecila se habent, quomodo pala-
omni munere excutit, in excelsis habitabit, qui hoc tia stabunt? quomodo judices domhiissuis placebunt?
noii facit, non in excelsis coelorum, sed in inferiori- Quo contra nos veraciter diciinus - quia inde magis
bus terrae, quibus inferi declaranlur, niariebit. Ab palalia ruunt unde, secundum vestram seiilentiam,
hac muneris aceeplione immunem se Samuel osten- quasi slare videntur. lnde enim geus super genteni
debat, cum de principatu plebis Israeliiicaa dejeclus venit, inde regnum adversus regrium consurgit, inde
dicebat: Ilaque conversdluscofam vobisab adolescen- una naiio coram alia cadil, inde clades, inde fames,
lia mea usque ad, diem hancfecce prmsto sum, loqui- inde excidia, inde oriuntur discrimina., et unde do-
mini de me coram Domino; el coram clirislo ejus, si ininus terrenus placatur, inde Dominus cceiestisad
de manu cujusquam munus accepi; et contemhamillud -iracundiam provocalur. Uac de causa beatus Apo-
hodie, restiluamque vobis (I Regixn, 2). Etrie forle stolus dicit : Qui volunt divites fieri, incidunt in len-
is qui~sine pr_euiiodonaiionis, legum justitias recie lationem el in laqueum diaboli, et desideria multa et
defendit, sine divina recompensatione inops spiri- •j. inutilia et nociva, qum mergunt homines in interitum
lualium munerum exislere crederelur, occurrit Do- el perditionem (I. Tim. vi, 9), ac per Salomoneni
ininus, et propbeia admoneudo [ adnionerile] "repro- dicilur : Qui festinat dilari, non erit irinocens (Prbv.
mittit dicens : Qumrile judicium, subvenile oppresso;, xx .iil, 20). Et rursuin : Si dives fueris, non eris im-
judicale pupilto, defendile viduanr, eic. ; et si fuerintt, munis q deliclo (Eccli. xi, 10). Hac de causa diflicu!-
peccataveslraut coccinum,quasinixdealbabuntur; etsii tatem intrandi regnuni coelorum lalibus Dominus
fueririt rubra quasi vermiculus, velul lana aiba erunt. proponit dieens : Difflcilequi pecuniashabent regimm
(Isa. i; 17). Hinc perSalomonem inaeslimabilipietatis; cmlorumintrabunt (Maltli. xix, 25). Et rursuni: Fa-
affeclu loquilur et dicit,: In judicando cslo misericofs s cilius esl camelum per foramen acus trdnsire, quam
pvpillis ul paler, et pro viromalri illorum, el eris velull divilem regnum creloruminlrare (Luc. WIII, 25). Quae
filius Altissimiobaudiens, etmiserebitur tui magisquami videlicet Scriplurarum teslimonia dum hestenia die
mater (Eccli. IV, 10). Sed tu o fornax succensa ava- euidam hujus saeculiopuleniissimo principi propone-
rjliaeaesiibus mens inflammata, niagis stipulam qu-_u ; rem, respondit mihi : non de suhsiantivis pecuniis,
le succendat, quami abolilionem peccatorum, quae te5 ' sed de diviliis inleiligi dehere. Se3 parce libi, qua_so,
ab igne defendat inquiris.. Quid est, nuaeso, quodI pptime amice, adime vanani securitatem.; inluere
1285. SEKMO DE CUPIDITATE. . 128(3
quid i.n his H.eronymus, quid Ambrosius,"quid Augu- A privala felu suo. Egrediunlur quasi gieges parvul
stinus, quid scripserit B. Gregorius : illis crede qui eonim, exsullant lusibus, tenent lympanuni et cytharam,
Apostolum sequenfes radicem omnium malorum cu- el gaudent ad sonitum orgdhi, ducunt in bonis dies
piditatem esse pecuniarum dixerunt, non divites.ac- suos, et in.punclum ad inferna descendunt-(Job.xxi; 7).
cusanles, sed "appelitum .divitiarum condemnanles. Ilfnc Driminus in Evarigelio Iiacreditatem dividere*.
Vera eriim est Scriptufae.sententia Spirilu beipro- cupientibus, ut abomrii avaritia caverent ait duobus
iata, ,qua .dicilur: Nihil esl iniquius guam amare fratribus : Hominis cujusddm divitis uberes frucliis
pecuniam (Eccli. s, 10). Quo contra beatus Aposlo.lus ager allulit, et cogitabal inlfa sedicehs : Quid faciam,.
dilectum discipnlum admoneldicens ,:..D'iJ.-i-'-.shufus quodnon habeo quo corigvegemfruclus meos? El dixit:
smculi prmcipenori sublime sapere^ nec spefqre in in- Hoc faciam, deslruam horrea mea, el majora faciam,
ceiio diviliamhiysedin Domino vivo, qurpmslal nobis et illucycoiigregaboemnia guw nala sunt mihi, et bona
omnia abutidqnter ad fruenduih (J Tim. vi, 17), mea: et.dkam animw mem:,Anima, habes- bonqmulla
benefacere, diviles fieri. in. operibus bonis, facile posita in, annos plurimbs, requiesce, comede, %ibeel
iribuere, communicare,.lhesauri__are sibi fundameH- epulaie. Dixit autem illi Deits : Siulle, hac nocle .re{
lum bouum in fulurum, ut apprehendanf. veraui vi- pelunl qnimam luam a te: qua' autemparasti,cujus
tam. ...-; B erunt (Luc. xn, 19),?Quid quoque demeriiius quam
10. Ego auiein ut cceptum exsllrpandae cupidilatis in acquisitione eliam totius mundi laeiari, et unius
jion refugiam laborem, ,ecce, o cupidi, mulium qua- janimae perditionem incurrere ?Undeei Dominus in~
libet-arte aequislstis, multum quolibet ingenio coa- Evangelio dicit 7 Quid prodest Iwmini-si universum
eervastis; sed nunquid Salomoni vos. adaequari po- mundum lucretur, el animw sumdetrimenlum pqlialur
!uisiis?-quid Jiunc ille pussidel ex his in quibiis (Matth. xvj, 26)?Et rursum : quam dabil hbmo com-
laboravit ? nungujd noh, ut ille dixi.t, io.tum quod . mulqliqnein pro anima sua (lbid.)'! Tu aulem , o
laboravit vaniias est? ipse eniih ait :. 'Mdgnificavi Babylpiiis.incendiuiri, animam tuam :terrenis. corii?
opefa mea, wdificqvi.mihi domos, plantaiiivineas, feci modis, yenditans, .pauperi dicis: Da, da hoc vel
hortos elpomeria, et consepsi.ea cuncti.yenerisarbori- illud, quia sj nnnc dare noluer.is, gaudebis postea si
t>us. Exstruxi mihi piscinas aquqrum, ut irrigarent dare potueris. Rehilentique crimen impingis, repu-
iilvam iignormn germinantium. Pqssedi. servos el-an- gnanlem yinculis astringis, verberas et caedis, et sic
ciltas, inullamqite familiam habui. Armentajjuoque et quoquo paclo ad rem desideratam periingis. Vaein-
viagnos ovium greges, ultra qmnesqui fuerunt anle me saliabilisjues, ecce quantum concupisli, forle.loluni
in Jerusalein. Ccacervavi mihi argentum etaurum,,et acquisisti, piilas . quia somnium vidisti, non est
subsiantiasregum ac provinciarum : fecimihicantores luuin quod possedisii, quia sicut nihil in hunc inun-
et cantatrices, el delicias filiprum hominum. Scyphos dumveniens defers,sicriec redieiis de mundp aliquid
et urceos in ministerium ad vinafundenda, et super- lollis. Pauli libi vox conveml-,.ni.ii.-inluliinus in hunc
gfessus sum opibus omnesqui fuerunt anle me... htundutri,-sed nec auferre quid possumus.(I Tim. vj,
Jerusalem, el omnia_quw desideraveruntoculi mei _non 7). Job quoque simi.liter : Nudus egressus sum de
negavi eis, nec prohibui cot\meum, quin.omni volup- utero matris mew, nudus revertar illuc (Job 1,. 12).
tale frueretur, et obleclarelurse in illis qumparqveram, Hi.ncidem de quolibet opulento ac futura ri.onprospi-
El hanc ralus sum pariem meam, si ulerer labofe trieo. ciente dicit: Dives cum dormierit, nihil ajiferet, ape-
Cumque reversus essem ad universa opera qum fece- riet oculos. suos M nihil.inveniet, apprehendet eum
rant manus mem,£l ad labores, in.quibus .frustrasuda- quasi qqy,qinopia , nocle-opprimel eum tempeslas -,
veram, vidiin omnibusvanitatemet affliclionem animi, tollet auterh eum venlus; urens, et:vel%ttlurbo, rapiel
etnihil permanere stib sole (Eccle. u,A). Quid iiaque eum deioco suo (Job xxyn, 19). Hinc per Psalniisiain
vanitale pienius, quam ibi bominem toto meniis do-. dicitur.: Dormierunt sbmnum suum,. el tiihil invene-.
siderio velle dLvitiascongregare, ubi euniTion licet runt omnes viri divitiarum iti- manibus suis (Psid.
in perpeluiim habitare? quo conlra Donririusadmo- T»LXXV,6)., Et.rursum : N.e timueris cum dives [acius
net dieeus : Nolile ihesaurizarevobisihesquros-in ;. fuerit homo, el cummulliplicata fuerit gloria domus
lerra, ubi mrugo el linea demolilur, et ubi fures effo- ejus,~.quoniam cum morietur -non stimelhwc oirinia,
diunl el furantur. Thesaitrizale qutem vobisfhesuuros . neque simul descendet cufn eo gloria dorims ejus (Ps_.
in ccelo, ubi nec wrugo, nec lineu. 'demolilvir,el ubi XLVIII,-17). Unde praemisefat : Relinquehl alienis--
fures non fodiunl nec fufantur (Matlh. vi, 19). Quid' divitias suas, sepulcrq eorum, domus eorum in wter-
etiam infelicius qu.ani pene cunctam mundi felhua- tium (Ibid. xi). . _
tem acquirere, el in punetum ad inferna.Jescendere? lL.Cnr itaque, 0 infelices, non alienditis quid
Talium dementiain beatus Jpb conquirendo redarguit habetis,- quid estis,.quid post modicum fuiuri estis?
dicens : Quare impii_ prosperantur? bene esi illis qui Hoc. certe quod temporaliter Jiabelis. non est ver
male agunt, subievatisunl,.conforlalique diykiis, semen strum, quia vox,Veritaiis est, dicenlis : Si in altero
eorum permanet.coram eis, propinquorum lurbq el .nc- fidvles-non fuislis, quod vestrum est quis dabil vobis_
poturh in coirtpectueorum.-Domuseorum securmsunt (Luc. xvi,"12)? Quid autem estis stsollicile alten-
et pacatm, et non est virga Dei siiper iltos. Bos eorum diiis, vaporem, ventum et umbram vos invenieiis;
-Concepil,tl non aborlivil; vacca peperii^ et nen «. qsia ffllJacob dixlt : Qum -enm-est-vita vestra? Va-
'
1287 S. AMBROSIIAUTPERTl BENEVENTANIABBATIS 1288
por est ad modicum parens (Jac' IV, 14). Job quoque \secunda
A esl slagnum ignis (Apoc. ~sx, li). De hac
prosequitur : Mementoquia ventus esl vita mea (Jpb. quoque Dominus in Evangelio dicit: Miitile eumln
vn, 7). Baldat eiiam occurrit, veraque senientia tenebras exteripres, ibi erit flelus ei stridor deniium
dicit: Ignpramus quoniam sicut umbrq dies nostri sunt (Matth. xxu, 13). Hanc cerle habitationem non so-
esuper.terramJ(Job. vm, 9). Hincper Psalmistam dici- lum impiorum aniinae, verum etiam qui earum cor-
tur : Dies mei sicul umbra declinaverunt (Ps. ci, 12), ppra dilaniant immortales. verines h_eredliabuni,
atque de quolibet impio sentenliairi proferens idem sacra Scriptura altestanle, quae ait : Dominus omni-
Psalmista ait: .Vidi impium superexaltalum et eie- polens vindicqbit in eis, in die judicii visilabit illos.
vatum. super cedros Libani, transivi, et ecce hon eral:. •Babitenim ighem elvermes in carne eorum; ul uran-
qumsivieum, et.non esl invenlus locus ejus (Ps. xxxvj, tur et sentiani usque in sempiternum (Judith. xvi, 20).
55). Hinc supra memoratus Job.... admirarido lo- Et rursum : Vermiseorum non morielur et ignis eoruin
quitur dicens : Homo cum mortuus.fueril; et nudalus. tion exstinguetur, el erunt.usque ad salietatem visionis
ubi qhmso est\Job. xiv, 10)? Quid vero post modi- omni carni (Marc. ix, 44).
cum fuiriri silis, morluoium ossa et cinis in sepul- 13* Pavete, miseri, lorrentem in picem, quia et
cris demonstrant. Vade ilaque, o dives, ad monu- subito rapiet eos quos rapuerit: ad ambulandum li-
menta regum et divitum, et ibi t'e inspice, ibi glo- B J beros gressus habere minime permittit. Pavele hu-
riam temporalem quam ipsi amaverunt/quamque tu mum-sepulcris, quia intolerabilem fetorem exhalat.
anxius exsequeris, inquire. Nunquid non tibi vide- Perlimescile terram in pice arderitem,. quia quos
tur, non quidem verbis, sed exeniplis, homo mor- suscipit exurit, simul et compeditos reddii. Formi-
tuus loqui de-sepulcro : Quod tu.es,' ego fui; ett date terram miseriae, quia omnis indulgeniia ibi
quod ego sum, tu quoquepost modicum futurus es?> deerit. Pertimescite os inferni absque ullo lermino
Ego enim quoiidam opulentus et piriguis, post lasci- patefactum, quia crudeliter alque -Insaiiabiliter cun-
vientes et inriumcras httjus yitae voluptates ad mor- ctos devorans, nec saturari novil, nec sufftcit dicere:
tem carnis per.veni, post moriem carnis in vermes; ; fugile slagnurii ignis, quia quos suscipit demergit,
post vermes In pulverem redactus- sum. Ubi esti necat et urit. Cavete lenebras exteriores, quia nril-
nunc superbia vilae? ubi illecebrae ac volupialesi lum ad eas lumen accedit. Evadere curaie Helum
earnalium vitiorum? ubi blandiens uxoris affeclus?. "etstridorem dentium, quibus flnis nunquam aderit.
ubi succrescens filiorum profectus ? ubi obediensi Timete vermes immortales, quia in manducando
famulorum apparaius ? ubi animum distendens; carnes vestras nulla erit satietas eisj et cum lot ac
fgrorum , vinearum nemoruriique redixus? ubi ihe- tanla vobis in Eelernum adh_eserint torruenta, nun-
saurorum gravissimum poridus? ubi vesfium diversot C quam deeril singularis avaritise deterior excrucialio.
schemale, auro, gemniis ac margaritis fulgens ornatus?1 Undeet perlacobum vobis dicitur : Agite nuiic divi-
, ubi, inquam, lirec omnia sunl? Attendis nimirum, tes, plorate ululantes in miseriis qum aavenerunt vo-
nisicaecus es, quia mecum jam non sunt. Utinam_ bis, divitimveslrw pulrefaclw sunt, veslimenla veslra
autem,- el illius cujus exemplum lalia quodammodo_ a lineis comesla sunt, aurmn el argentum ve$lrum
clamatj et vestra quibus lalia clamat, ha.c sola,x wruginavit, el wrugo eorumin teslimoniuinvobis erit,
. damnatio esset, et non potius aeternum subsequens__ et manducdbil carnes vestms. sicut ignis 'Jac. v, 1).
tormentum. Audite igitur qiiaesit impiorutn habita- Vobismetipsis itaque corisulentes, recor_"arnini,quae-
tio, quae sit.post hujus vil_e excessum Teproborumd sunius, lalia ; recordantes pertimescite, ne incidatis
damnatio. De illorum namque sempiterna mansionee in talia : et qui nou solum digitum unum in igne ad
scriplum est : Converlenlur lorfenies ejus in picem,\ niodicum tenere, verum etiam famem ac sitim, fri-
el humus ejus inpicem ardenlem, nocle et die iioii n gora vel nuditatem tolerare refugitis, lot ac tanta
exslinguelur in sempiternum : ascendet furiiuslzjus a truae praemisimus in perpetuum sustinere vehemen-
generaiione in generdtibnem (Isa. xxxiv, 9). tissime paventes formidate; sed nec' diei judicii
12. Ad hanc impiorum lerram; ad hanc reprobo-. exspectatio formidabilis a niemoria vestra recedat,
rum damnalionem ante adventum Medialoris noslri,( si quomodo , donante' Domino Jesu Christo , ab
etsi uequaquam eorum poena pleclendi, illi etiamn amore praesentis saeculi intentip vesira semel dis-
post inortem descendebant, qui in hac vita pievi- jungat. De illo etenim die scriptum in propheta
vebant. Unde beaius quoque Job deprecans ait:• legimus : Juxta esidies Dominij juxta el velbxnimis.
Dimilte me utplangam paululum, aritequam vadam n Voicdiei Doinini amara, tribulabitur ibi forlis (Soph.
ad terram lenebrosam el operiam mortis caligine, ter- i, 14). Dies irae dies illa, dies tribulalionis et angu-
rain misirim et tehebrarum, ubi mnbra morlis, el nul-'.- stiae, dies calamitatis et miseriae, dies tenebrarum
lus ordo, sed sempiiernus horrorjinliabital-(Job. x,;, et caliginis, dies nebulae ei turbinis, dies tuhae et
20). De hac habitatione malorum per Isaiam dici- i- clangoris. De die illa per Petrum dicilur : Adveniet
tur: Dilatavit infernus animam, suam, el aperuil os is dies Domini ul fur,in qua cmli tnagno impelu trans-
sunm absque ullo terminb; efdcscendent fortes ejus, s, ient, elemenla vero calore solvenlur (II Petr. m, 10).
el populusejus, el sublimes glofiosique ejus ad eum !H Hinc Psalmista ail': lgnis ~in conspectu ejus ardebit,
(Isa. v, 14); De hac inApocalypsiangelus ait: In-i- etin circuitu ejus tempestds valida (Psal. XLIX,2).
(ernus et mors missi sunl in slagiitm ignis, limctncrs
rs Ilinc propheia ex judicis noslri persona loquitur
1289 '-".''""•'" SERMO DE CUPIDITATE. .""_'' - Mty'
. dicens y-Et&pecld.me, diciiDomihus, iu ,die resurre- A'.via-h A /ost&ndii: Qijaeriie yh^ leriiath sictibi jhyeriire
etionisniew in fuluruin, quia judibiuih.meum ul coh-' . -potes.is, ei-ambulate- alque iritrate; per-cafm. .Secl
gregem.gentesei coiligainfegnafut effunddmsuper.eas iiolile rvos. faliere," non estj amplius, noh, ûperest
indignatianem hieqm etômnein, ifaiiifurorismei; in . alia Jad viiam, iiiirale per eaiii. .Arcta enihr .viaet
igne enim zeli riiei devorabiluf•omriis.lerra. ^Sqph. III, angusia...porta's_ec.ularibusviris. est, aiiena.hon' con-,
<_).Eece- .eleiiim"'ira,tribulaiio iet/ aiignstia, caiam.i-: ciipiscere,' jniiti- furto, riori fraude,. npn, inendacio, .
tasjet injseria, tenebrieet caiigo,_iiebulae,~-el,lui"bo, iion*perjufiO,.hpn falsp lesiiihbriip, non, pr,-eniip,.,ye.l
tubii ei clangor, ignis elementa jcpusiiiriens, -lempe- mialibet.saiutai.i.oii.e. praeripert., propri.iss.laborjijtis
sias valida cuncta, devastaiis.-Ira: judicis . iuiolefaT.,., ac jusiis ieditibus contehtum essev "Non pluW.quaiii
tiiiis";jfuror iihportabilis, etquis" peccatorurii -talia iinius aniniaejexigitindigentia cpn.gregare, riuliis iiisi
ribn pertimescat?- Si Paujus, sarictbr.urif labores et propriae uxoris.cjiricubitis miseeri,;a"propria.eliaiii
virlutes "exsuperans ^,. talia jformidabat,. ipse ,-:enim. coiijugej illic.LVs.tempor-ibus-*alistiriere , ipdicium
tremebuudus ciainal: Terribilis.est.gumdainexspectatio: quoque -/Qiiadragesjmae_.dierurii„ jejuiiiuin illibatiini
judicii el ignis ecinulaiio,:gumionsumplurq.-esladver- pbservare, 'spectaculis muiidj. postposiiis,."ecclesja:
taiios. Tlorrendum esi incjdereih.manus Dei viventu .-; : limiiiibusiijsisiere,. suriiptusjaliirioiiiaruin'" noif ad .
(Heb. x_27, 3ij..lbi certead^yi.ndiciamirialoruiii in- 55 £ vpluplaiem, s.edvaii necessiiaiem carnis pefcipere;
liumefaliilis apparebit muliiludoangelG.ruihj.eteoelis... et siiper _haec .pmnia prp .qiiufidianis ~ac ^miriutis -
acierris ardentibus,. Doniinoijnpqiip atque aposfplis - excessibus-.vel eiiain-gravioribus .peccatis, eieeihoi."
t»usedeniibus, separabit malos de.medib jusloruiii;, syiiar.um lafgijai dedifum esse, quae' procul duljip ,
,eiaquodanimodo zizariiam aj-friiico-separantes,.iilli-,,,- ifsjqui ieurena p.ossident. emincntipTyirfus" speciar-..
gaburii.faspiculos ad .conib"ureridum_,dumpaies pa-... lisqiie i dejicujru-ri, 'abolitip est', s'i lameii peccare
ribus, id est ay&ros,cum avaris, adulier.os cum adul-. (|uisque.desisiai, duin haiic mlserjcordiaui indigentir.
leris, iiDjhicidas'ciim homicidis,-.forriic_ifdrescum •bus."adiiiinistrai.- Uiide .scripium esl : Sicut. aqua
•
fofuicaiojibus, fures ciim furibus, rap_tores..curii'.ra- cxslihjguil igneni, ild eleetiwsyha exstinguil_pepcgld.
ptoribus,- raendaces cum'mehdaeibus, perjuros cum • lliiiceifain Doiniiius.in Evangelio admonetdicens^.:
perjuris , yoraces cum .ybracibus,_ ebriosos cum . V-efiiiiiquod.Supeiest, daie eleeinosynam, el_-ecce
ebrlosis,eiaioscumejatis,superbps cum superbisap-. omniamundasuiityqbis _(Luc.'i, 41). Hincper gueih'-,_
j_averiritatquecoiij iinxerinl.ift paf ibi sit marierissup- dam justum dicitur : Elefmosyna ,ab onini. peccatOj:
plicium, ijiionim ,in"hic vita par exslitit coriservatio; . - et a mprie liberat,' el.non pdliluf animam ireqd te-,
sed nec nlius erit redilus ad veniahi "ultra,quia ibuiit_r "
L 'nebras (Tofr. iv, 11). ..,'.."._• '.,.-,' '.,; "•-•-";
ihsupplicium -eterriuiri, iiec precibus irain judicis ad.,.,- lSf.Eiduciairiagiia erit coram Peojsummp, jelee-:
misericordi.ara aliquis flectet; quia omnibus secun-.\ mosyha, pmiiibustqur. faciunt eain ; quibus eiiam,
duin opera reddei, et _quidemlpre"cesmultiplicaburi.t,; . - attestante. Eyangelio, in linemîcsiur-:. YiCnjte ,_be-,
et ejul.ariles miseri clairiabunt: l)'omine_, bbmihe,.i. iiedicli Patris mei,, percipifefegriuinquod v6b'is:pqfa-j
aj>eriiiobis.(Luc'txiu, .23). Et tainenâlj iritus resppnT IMHIest_ab. origine-.inundi. .'E.turivi''fHim.ei: dedktit:
detur illis 'i-Amendicq xobis, hesciovbs qiii eslis :dtST' mihi manducdre. Ilospes erum. et,cbllegistis .'«ie,.-nuT.
cedile.d rhe, bperarii iniquilqlis. jibberii flelus eistri-•• dus
' "" hop,eruistis'me,-infirinuseivisiiqslis:i^
dor dehlium (Ibid., 27). "'-_ . ~>-. ,. . cere.erqm, rel vegislis '-.ad_.me'(Matlh'.%iL.\,34),-|p_>a.
_ 14. Dicunt fortasse.tal.es pro quib.us lalia ex di:.". aiitem.misericordiae erpgatipex .voio.alque iiilarie.
vinis eloquiis pro.feriraus : Ecce Herruisti nos, elI late debeL.peridere, "iion ex iristitia, -quia liilareiii
jairi pene desperaiioni /succubuiih.us...Si baeciia se3 ^dalofhndiligUHeiis (II Cbr. w, 7)ulii;iaiitum eti.-ini"
iiabeiit, quis nostrum salvabil.ur.?.quid ageridum.estt hanc decei profusius impeiiilij, inquaiilum 'qiiijqtie
nobis? l{espoIlaeo, hou "meis >ed'Domini veihisf;'-•-' se adepluiii-fuisse coguoscit, Unde rursUm quiiiain
Intrale-pef angustam_viam,.quiatqlq porla el spaiiosd; i-. homo Dei unicamprolfeiuadmoneldiceiis :Quoihodo
est quwducit-ad perditiohem, ei.multi.suntqui inirhriL' fr) potueris ita 4slo-mtiseficorsrsi muiluin libi fiierit,'-
per eam; :qx\oh\aui.angustdp.orid-etarcta.esl viaqu.v[." qbundanler Iribue; si aulemexiguuin fuerit, etiamexi-
ducitqdvitain, elpauci.simt qiii iniieniunt eam.(Lu~f; ; . guumlibehter.imperlire stude; prmmium enim.ionuiii
xiii, 24). At itiquiunt : Arcia via.et angiisia pnrta. a. Ihesaurizas' libiitidie necessitatis (Tob."iv, 8). Quia.
illis pfoporiitur qui s_ecul.um.dereliriquuiit,..quifl6-- veronihil prhsii-cuiiibet eleeiriosytiis iiisisiere, hisi
mos, ajgros,-iixores, IiIips,;se'rvos aique anciilas,",et •[' sludueril a jnalis actibus declinare, quidara sapieus;
omriia quae iefre.no.affeclu"s_eculafes i.inpiicanl,.de-i-. testaluf dicens : Qqi baptizalur a mqrluq, el.iieruiii.
spiciunt, "ut ei placearitcui se prpbaverurif. .Yeriimii \ ldngit_moftuum, quid preficit tavalio ,ejus-(I Cwy,
est quod dicilis, sed et^yobis juxta modulum ordihis. is xy, ^9)? Hiiic perlsaiam Domiifus qubque admonet
vestri, secundum yires mensufae ye.straj, afcta: vlaa dieens': Lavatnini, mundi eslole (Isdi. i, 16). tliiic
erpofta arigusta objicitur: Quia pominus duas lan-i- Psalmis.ia diciff Declina.a mqlo eTfac bonum' (Psdl..
"tuin",pprta_i ac duas yiasproppsu.it-.Per lalairi .portam.h. xxxvi, 27). Quod auiein iiiagis"lugeiid.uinjjuam lau-
eiJspaiiosam viarirmultos dixit iendere ad:perdiliori- dandura. estj-iiennulii idco plura diripiuiil,. ut ,ha-
riem; pefJangusiara.ppTtamVetarctamyi^ is beant tindeîafgltOri.oiiinium,_p.ahca.tribuaril. Sed_
intfare.ad yitam; nec ieriiam-TJortam "nec lertiain ri . quam sil deiestanda talium oblalip, Scriptura sacra'
PATKOL..LXX.XIX. -' . ..'. ,•:.- ;-.. ,-.u .
mi S. AMBROSIIAUTPERTI "BENEYENTANIABBATIS 1292
indicat, qucc dicit: _Qu\ o.feri sacrificittm de-rapinai A perenniter affluatis.Tibi sanclis Deunique tiraentibus
'
paupcfis,'ianquain si quis viciimel filium incdnspeclu; civitas_pr_eparala est, cujus fundamentiin. omnium
'ptitr/i.suf^(Eccl'',xxxw, 24). Sicht enim iriterfecijoi lapidiimpreiiosofum.ornaius subsistunt,jqu_e habet
'fiiii.a.qiieêlFusipsanguinis ejus corairijdcuiis pairis i pbrtas ex sirigulis margarilis, cujus plateaex aurp
'qui gehijit eiim -placere non potesi.: ita omriipoleiiiii .mundissimo consiat, per cujus medium flumen aqu_e
Beo bhiatib dc malis~3C(juisiia.,iliric pef-Isaiain dei Viisedecurritex utraque parle flurainis, lignurajfitaj
-lalibiis^dicilur;: [Qiii bffert obiatibntih d_e'subsldrilia : afferensfructus duodecim per mensesduodecim, ribi
paupefis, quasi qui sahgidneni suiUum.offerdi,qiii re- nianna absconsum' et pariis arigelorum edentibus
tbf-datufTliuris, quasiiqui.benedibdl idolb (Isa. Lxvi, dalur; qui sicsalufitatemaffeft.uUiunquaini fasii-
'
-5,)j Kihii certe in "Veieri Tesiamenip. tarn'odibile, . diuiri inferat; sic esuriehi lollit, ut nunquam edenfi
:
quaihobiaiib sanguinis suilli. Nihil .tameh magis cupiditalem adimat';'ubinullus .sble , iiullus luna-
. exsecrabile in "Novo ei Veleri, quani ..benedicere. ^lque lucerna indigebit., quia. nox ibirion erit, et
jdolo, _e.lia.hpri miscricordia d.e rapinis paiiperum ..Dominus;Deus omriipoiens,'lumen pmnium erit. Ab
.Pblat.aliis "m.eriio coriiparatur., Qtio coriira sancla-, illa Jauieni" luce, qiiam luric.saricti; videiiuut,"iiaec
Scrjptura.'praecipit diccris : Ex ~substdhlia hid fac- -quarii modo yidenius Junieh~accepit, longe eniiheri-,
eleemosijham,,Jet nbii avertere _facivm tuairi ab tilld*B iio"r, lorige praeslantipriquam isla, quiaillacreatrix,'
p_diiper?'iTpb~,jv; ;7)-;.. ex. substahtia:"_ehlfri,inquil, isla creaia.;llla lux .meti_-ium,';h_ee:lux corpoftim.
tua, nbn eValicria;;' quia sicut ex.lua Dci cleinen- Non ergo illa talis qualem videre cdnsuevimiis.Ocu-
iiiim ihvenis, jia.ex-alicnairam inc-ufris."'" ' lis.carnis; sedhec illa bona quae pr_emisiinus lalia
36-A'pie auteiiiliocin ioeo iliud \ etiaiii occurfil eruni, qualia velvidere in liac jvita, vei audire, \el'
--qubiTmerripfi_edefuisse cb.gnoscb. Quia hoiinhlli ex cogilafe aliquis pptesl.; sed muIio: e.xcellenlipra,'
.jiistis quiifem' lab.iribiis aiquc redhibus praeparant . mulibqiie beaiipraj, quiaj hi Scriptura ait.: Necocii-
<juaeomtiipbieiiti Deo dfferaiit: iii proprios .tamen lus vidit; nec auris dudivil, nec ih-cbf hoiniriisdscen-
ii_us male acquisila assiimunt, ijuibus dicendum est, dit; qum prwparavil Deus diligehlibus se(I Coffii, 9).
:
.juia qriairivis puleifluf jusia, noh lariieiYppssunt Illam igifur inqiiirite, iliaih desiderale, ad illam
placere sfimirio.Boho illoruhi muriera,. tjui nbh stu- ihehtis desiderib teridiie. Egb cefie qui nullumadti-
dueriiifinjiriacuiatam kervare vitam. Quid enihfpre-- lationibus.decipereaudep, nulli quod utileestsuh-"
libsius: coridiipii.hostfo aiilmafrioslra ? Aii dbria no-. tfahefe quaerb, qtiia 'Jiaec quae prornissa"sunt, _iion
stra;?' Qiiod, si' ariima'sorducrit inlerius,' nunquid cbntra avaros,. sed-.coiitra javaritiam ; ripii coritra.
. ihunus afiud "exterius piticebit ? Reslai Igithr ui niliil' - jnatu'.f_ii_)V-s'ed .cbhtra viiiufn protiili. Quodmelius-
. c.xiniquitate. largilpfi vesiro offeratis, niliil exlniaio ,j.c6risijium:dare possurii nbii invenio, qriique etsi iu
usu vestfo'!a"ssuniatis', sed eY justis iabbfibWac ju- exsiifpaiione' cupidiiatis. totum; ut pjolui laborenv
- stjs redilibusV.el"illi offefatis et vos vivatis.jBesiat exliibui, lamen ociogirita eiampliuS-Scripiurafuni
eliam :ut';sii resieinporalis inusu', solusillequi vos les.lihioniis. qiiasi quibtisdam-iciibtis surculos'ejiis
•creavii ei-bona tehiporalia prseparavii indesicleri o, ihcidendo 'percuiieris,._i mefcede" yacuus riorirero,
lifciiiri. liahsierint illa quie dedit, perveniatis >d (id.elemreiiiiens pfbmissoreiri mediatbrem Dei et ho-
iil-imqui«dedit,• curii quo sine line gahdeaiis",-"sine',•, mihum iiominem Chrisium Jesum, qui cuiii Palre
line. regiietis, -in cujus- regho sicut so>fu!gea'lis, ut _ etSpiritu sancio Mvit ei regrial Deus.perlomnia sae-
liliaet rosae veni:iriies,redoli-'atis . _oirin'ihus (iivitiis ' cula saeculorum. Amen. _ '"'_ ; ..__. ,
-
S. 5IAlii_E._-.
PRSSBY.TEnOATQDE ABBATE, JN PURIF.ICATIONE
.KDITijS i-.DOMINO ACBIv.RTO.
: ". ;j[Ex;duobusMss.,.uiio'S.Ccriiiania.P.ratis.alteio FIoriacerisi,-apudMarteneampliss,Cqll. I. IX.)
,".--i. Suutiiiief" ,a Tidiiii.busqiiih siiliiijus.diei fesiiyi-;T) civilaiis iurha ihtiputn coilecta, immensis cereorum .
ias perpehd.aitir; ei>devotioriis affeciu eariicelebfari- lumiliibiis. coriiscaiis, riiissafum snlemiiia cbncele-
. daih sus-ipieriVquo'dpminic'_e riauviiatis,- cifcum.ci-' bfet, iiulitisque adituhi ptiblicae statiohis -inlretj qui
sibriis alqueappafiiibriis'solemnla';'suntibbseicuti.''II- .lumen'mariibiis'noii lenuefii, tariquairi scilicet !Do-
iiiis enjm esf ista sbletJinitfis ctijii.s eUiil;r,'.«ed.iiec miriuthiri.templuhi' ohlaiuri, itno eiiam suscepTufi.,_-
iftiiibr.iiia quairi illa"--:qtibdiutiquelri hocsefmoiib; e't ficteilumen; quo interius" fulgeni, extefius obbi- '
apefiisVmorisifabim.iis^dpp.iimepCisy"Htijus "qni|Vp'e' ' lionis suae religione demphsiren!. ;
(li.etspleiriniiasl s^cut aquibiisdam igribral"ur,ysic'a -..Hodie namque juj_talegeiii/atque Eyangetium,
uVuliis'.pra_icaeieris aTnriisolemhitatibhs iiohpratior' peractis a nalivilate Cbrisli iquadragiiita^diebus, "ta
-Ifaiiisiuri.iWaxiirieautenieo ioco <fub primaliim' Ec-' temploest a pareiitibus idem Dohiiiius fFfsbserilat-is.
iiesia (_aiiiolica'ih prinio pasiofe^pititaesi.Iriiaiiia'' Jlodie, asanclo "Simeorfe susceptiis, -Patrique cum
shiiri.fetereiiiia ab iliis hahstur,' ui e'a îe' cuiic'!a:" sacfi-i oblatiis iritineribu-'. Hbdie reileihptiphem^s-
" !S§4
.1295 SERMO E>ELECTIPNE EyANGELICA.
rak exspectantibus ab ecdem Simepne ;et Ahna.jA nsquequo ;statham- pedibus ^feutiehs, creseat ui '
publice esl praedicatus. Q quam piura: spec.aculura, mpniefn magftuih , impieatque' uhiversum prbeni
quo riorinisi piideleciari prpbantur ! Stai hicvirgo -len.afu~.ri.'0" quarii parvus! ~0 quam magriusest
et Mater, non ciijuseunque, sed Oei. Suscipiiur hipc quehi genulstl! Parviis inj liumahitate, migiiuslh
-ihfaiiliiius, parvus virgihis filius, 'cujus divinitateiri diyiriilaie. Pafviis. iii regho' JiidiEofum,"magnusîii
hon capjt mundris. dcciirruiii" hinc indeproplie.ae, fegiio getiiiuuV. Se.J noh' itb oiniiibus;iii"Tegno'3u- _
alqtie titerque sexus depuerp pfophetat. Offefiur daebriim paryus; ajsiimatus est. Nath' et Ipsa' 'qu_e
bblaiio.pro puero,..'nori tauferi quaa delicta emuhdei, huhc peperisti.ex ipsb pbpuip' Isfêl ih. vlfgam
sedVqiiae'sacramerita; declarbt, ,Et. quia .hujtis diei .creyisti." Vifg-i;enim.de fadicej^Jesselsfiffexisti.-et _
pr_ecPniumailollefeVcupio, lihetipsam evangelicarii floruisii virga Aafoii, Jforiduisiiiet.iiucerii peperisii.
leciioriem colioquerido transcufref e, iii qtia ista co- Et iquia prae 'omiiib.us;iminerisiiaiem ejus agnovisii,
griosco hafrari, qtiatenus ad ea qiiaj dico illa respon- quem, lam pafyissimum , ex ,te nalum. vidisti, prpj"
deat; imo.ad ea quae illa narratvbx exlibriaii.biiis ciil. dubib quem infantem geiiuisti, Deum pmrii-
riieae respondeat. D.eriique'Lucas eVarigelistaveriia- poteiiiehi trenieris adorasti, adoraris.Iremiiisii; Vquoti.
tis hisiofiarii de.Glnisii "iiiciirnaiibhe plenius alqtie •; tamen secundum humahilalem Filiura-recpghoyisti,
brdinatius cajieris -evaiigelistis exseqtieiis,1 posl' arir •- iactasli, fpyisii, aluisii. .Qiiis'-put-is.riqbis possil ihr
nunliaiiorieni ejus.ab angelp faciam, pbst tiaiiyi.a- dicafeiii.tft hujusmpdi obsequia, animiUii. sensum,
icm angelorum vocibus deeiaratani,' pcst ;circiiittcT- - p.beatissiraa Virgp, cum Iiinc.cerneresex le natnni
sioiiemoctavi diei in domp paienipm, haec In 6r-. lantilluiri ihfiiniem,- illinc aêndc.resDeum.imirien-
dirie seqniitir dicens: ". ._..-._. _ "', , sumlhinccre.atum.iirmccreaiorem ; hinc inrirmum,
5. Postquam impleli suht dics purgaliohis niairis illinc fpriissimum; liiiiCralendum,, illinc.alenlem-;
•ejusfsecundurii legem Moysi,' iideruni itlumih Jerii- ~hinc non loqueiiteni,;i.llinc angelPs..dpcentem?.Quis,
.salem, ut.sistereni euni Domino,' sicut scriptum esl.in •jnquanij.pectoris arcana Ti.obisreserare/valeat, qui- -
jege Domini, guia omhe. hiascuiinum uddpefiensyul- bus mpdis.cogiiatunj ad uifaque.fleciebas, ciim unum -
vam, sanctum Dotninpyocabihtr (Liic. 11,21). Cunclis ;eumdemq'ue])eum etiiominjs F.iliuni manibuste-
fidelibus liqiiet iiequaquam Redeihplbris matrem ex nen.Sj-hinc adprares ut Dominnmj.illjnc ipsculaleris
ejus nativiiatemaculam.cbnlraxisse, quaillorum die- nt par.vulum? Quis.ad .lariijneffal..ile mifaculumhbn
rum.spatio, a .acris aedibus abstinens, purgarefur, pbsiupescal? quis -non- pene eliiiguis.: fiat? Generat
quae siiie humana ccneupiscenlia,. sine is.umanb,con- puella shum el.pmniuin-.creatore.mr, pprtalsuu.ih Pt
cubilu, virgo concepit, slue aliqua carriiscprruplione (joihnium
( rectprem; O.admirandiim^sp.ectaculum, ad
virgo "peperitj eiîne J3ne virgppermansit; ac plus . 'qiiod jpon solum htimaria, yerum etiam -arigelida
iiocnec masculus ex ea.naius yiilvam ejus aperuif.. pbslupescit natura! , , -V. '_ v. -...-..-v;>
Sed hoc juxia iegisnarraliojiem evangelisla contexeris, Ad hoc, fralres';Cliarissiini,\fideioculPs erigile,
. _&_;_
claudit inipiis. sacramerituiri .diyinae incarnaiionis, ad lioc; pietalis affectum converlile.. Ibi: Chfistuni
malremque Iegem obseryaniem :iniroducit. Sed nec suscipite.prb vpbis iir ca.rne,,hum.iliatum;;,sed ;ad- "
mirum, si.ii.ater obseryaveiii iegem, quam ejus Filius . oratein suadivinitaieDeumexcelsum...AmpIe,ctimiiii
non yenerai solyefe,.sed-adimplere.. S<;iebat .enim pafyul.um, sed.cogilate immensum, -Jam~..yero,:dile-
quo ordine.co"ncepeca.i,.h_uo;usupepererat, el.quls ciissimij.si quaerilur,quidmystlce.^sighificaiuhi?fuerit
esset quem genueral. Sed Jegem conmiunem' obser- in.eo quod Redemptor rioster a matre,-,a .parenlifius.
yahs, exspectavil purgaiionis die-n,,celayii Filii ma- . ex propria civitate in Jerusaleih ad templum Domjni
jesiaierii. Hinc est.<juod eum inj.iemplp duode.ciiu . >e portari voluit_inveiiimusjipsam gloriosam mairem
annofum inlef dpcipfes iegisiiriyenieris, fiiium Josepli el yirginem, ejusqtie propinquos figuranigessisseilltus
vocat dicens : Eili, quidfecistinobis sic? ecce pater Ecclesiae quae_exJud_ea.inapos.olis credidii.Quando'
luus.ei ego doleritesquwrebamusle (Luc. n, 48)j,.quem enim Ecclesia Jion virgo, cujus memhra Aposfolus
. pfociil dubio sciebat se siiie concubilii Joseph con- Q affalur-dicens -,: Desponduenim vosuni:viro;vifginem -
Vqepisse, sine corriiptipne virginali edi-iiss,e...Sedcuf castam.exhibere Christo.(II~Cbr. xi, 2)j?!Qnandoipsa
abscoiiditconceptipiiis ac riativitalis illius sacrame.n- nomma.ier, de; qua' per Psalmistam,-dic|mr.::v!j/«/er
lum, queni novit Deuih' iriim.ensum? .nunquidnam Sieh dicel.homqj-et-Domiiius.Jn.:Ev_!ngelioiQuiciinr
quia invldii'aliis;"quem."ad ierijplum deferens, iancii querfecerityolunlalem Pdlris'mei,:qui in-emlit.etti .
' senis tiradiditmanibus? Absit.
Sed.ut.proplieiae spU . ipsemeusfrqter, ioror, et.maier:esti(Mftitili..x.:\j,=iO)?
ritu repleia, Redemplprein mrindi.iinpiis noh_ape- , Quandp.eleclhnon-propinqui ,,qui frair.es etsorores
"riret. Sciebat "ehim-.iam tuoc gfaiia plena ,:spiritu surit appeilali? Iilater ijaque et-propiriqui Redemptpt
divinitaiis-affl"aia,..-quia _si hunc principes' hujus rem noslrum aNazarethin Jerusalem.ad.i.templum
s_eculi cognoyisseiit ,'iJuhquam ..pro noslra. saiute Domini deferunt.i.quja primiliva illa i.n xprimis,disci-
crucifixissent. OfferergOj beaiissiiria Virgo, tariquam ptilisEcclesiaa Judceis rep.uisa,%ejusdem;Redempip-
legein observans, in tempio quem edidisti, ul non 'ris hispensaii.oiiein ad. nplitiam; gentium perduxit.
omnibus, sed paucis reveletuf; Qiiisest.quem ge- Ipsa eniiriEcclesia. npn solum.e)! gentibus, yeruin
nuisii? appareat interiin humilis, lapis" abscissus dp eliam;eX'Jud;'.is,'Jerosale.m, id est ,Yisio,paci,s,,r,ecte
raorife sine. raani.bus;ut reprobeiur ab aedificahtibus, vocatuf, de qua pcr Psaimistam- dicitur i.J^ntsa.er.-
"
rm - .' AMBIlOSIi AUTPERTJ BENEVENTAKIADBATiS 1296-
guat. aidificatur.i.ut eivitas, cujus .pqriicipaiipejusjn. A ainara dissensio eccicsiasiicaecharitalis djssipenini-'
i\dipsum_(P_sql;-<:~i_xi,-5). Ipsa.-esi et lempluin. Nimc-'. fai.em. Ilaec enini.est Ecclesia cathblfcai p,u_efidem
,i»er.I.auitiiri fideiibusdicilur : Templum Domihilsqn- uhi. Dbmino .tariquam legiiimp .vifoVcpiisRfvaij-eS
_ ftum.eslK,qugdeslis~yp,s-(LCbr.iiir; I^)»~"Acperjips. congregationem\,multorum ih fide' iriuitipiicai. S&-'
ex Ghrisiuiri „quifuf '}''. ', -' ' - --.--•" ;•'' "• ' ""''',.":
eumapp^toU Judâ. -annuhiiahies, ye-'
ii.i.uiit:adgentes,niuiifum et Jerusaleiri adJerusaieih 6. Et ecce.hpmp eratin Jerusqlem, cui liomen S\*.
«bhvenit, et lemplum ad templum bccurfit, cum jii meorif.ethbhio iste juslus'ei;limoralus,'exspeciqns con-
pmiies uh-isinf Jefusalein civitas, uriumet lempium. ln solationem lirael, elSpifilus- sdiicluserat in eb,et
liac itarjue civilaie etteriiplq ab apostolis obl;ilus Clifi- responsuniaccepefal a.Spiritu smiclb; rion visufurii se
stu"s "excipiturj Cnde el ipsaEcclesia iPsalmisia!voce morieiri; nisiprius yiderel Chrislum Dqmirii. Ec venit
Deo Palri loquiiur diceris : Stiscepim-is, peus, miser iri Spirilu in temptuni_(Liic. n, 2S); Niliil mihus de
ncerdiahiiuamin riiedio iempli(ui,(Psgl'._*_xLm,10); '- saiictiiate.isii specialiter?_iscribituf'hoiri.ini, qui et iii
subandis in.mqdio Ecelesiae, quae-est leriipliim luujii,. Jerusalem, id est iti Visione "paeis: corii_-ibraius,-et
Sive.aulem .securiduni. bisloriam, siyie JIIXtamy_.ti- - fidei bperatione ûstus, et. reverentia .limbratus, et
.•uiri iniellecium, cuf Christusa pareritib.us ad sari- Israelis consolatione attonitus, et Sjilfitu sarieio re-
, ciam'ciyiiaieiri ei-templuiri ducalur,ca_usairiabife- **plelus, .ejusque respohsioiiede.ln_carri3ii.Ve.rbi vi-
- '." •"- -'; " siorie roboratus fuisse
sialur,'cum siibdiiuf:- ;"- perhibetur. "0 quam ardenti
' 5, Vi
darehthqstids , secuiiduiii:qabd~diaumêst iri desiderio homo"iste exspectabat. secundum Spifitus
tege DpriiinifpirHurlurutri;aulduos pulloscbluinba- "sancli promis_.ioiiem,videfe in carrie RedeihptoremI
rUm-(Lucr-n, ._.<_)..'• Pr_scepturii"qtijdeiu legiS" fuerat, • Quae puiamtisjfueritiiistautia" ofitiionis"qus,' qua'-
1
ufsiCUijfurie aghhs.Jdefuisiiei,'el uhnhi' horuin,.id divino responso meruitfirmari de his gua. petebal?
Jest-riut paf tiirtufuhi,âut dubs pulfos -foliimbarum ' -Quiseeraht e|us gemifuum continuata yerha i'11sancta
iijtfeiiissel, Deotn oblatibneiii ftlii bffefret, hec prie^' depfecatiohel Nphenihiih pelerido cessavit, usijue-
judicafetur' ex altero," qui unuui' quodribet- hof uin quo resppnsum acciperet super hisquae poscebat.
-oJjtiiUssef. Sed -qtiia'tilraque Cbfisti- Ecclesiaeque Ptiere siqmdem in retroaeiis tehjponbus niitlli siiulli
1
. sacfamenla «griihcaui; credehdum estutrumque ad iJesiderio 'accensi, Domirio .aitestaiite, qui ad disci-
sac-fJticium-ni.atrem ihvenisseâlque obtulisse. De- jpulos ait.: iSJuiti rcges et prophetm.voiuerunt iiidere
iiiqtie in' hac oblaiione.. aviuin' illa \ priEiigurabaiuf ifumv.bsvidelis, el noiividertmtfet dudrre guw dudiiis,
foblatib quaVprb isalule jiiundj. oblala est' vespefa einpti.audieriini(lqic.x,ii);se& ex-illis hoe isii
..'diei,-Doihiiii .videlicet' "passio, per quam siimus-fe- _ soli.cohcessum est, qjii in pleiiitudine iempoiistio-
cpiiciliiili Deo.: De! hao* quippe hustia , per ."Pauluni•', fiim iiltiiiius"appafriit. Sedsi vigilanti.studiosubse-
ifldelibhs-;<Jicitur: Ambutuie- in ciieclione , sicut el quentiuin sahctbrum atiendimus desiderium; qiiibns
Cltmius dilexil nqs et tradidil seirietipsumpro nbbis- " Chrisius fuit vivefe et morilucruni-, inveiiinms eos
oblaiianeiriet hqsiiam Deo iii odofem suavitaiis (Eph. non miiipris anxieiaiis ardofedivinilateiu. ejusdem
.v,.__).'El rbfsiirir: Qui dUexit me,- inquii, knradidit Salvaiofis intueri velle, quam itle.-concupivil inspi-
semetipsum pro irie {Gal.n, 20). Quia vero oitines cere carnem. Hi.nc Pahlus dicit.f Cupio- dissolviei
-elccil,inembfa sunt Ghrisli, iri tiifture scilicet desi- esse ciiin Clifistq (Psai. i, 25). Ilinc. Psalmista ex
-giiimiuf lurlnres,'a_que in coluiiib:icoliimbae.. -De-. peisona Ecblesiae dicif: Sitiv.il qnima rrieaad Deum
i.ignsil eliaiii: hsc aviUiiT''0'biaiib":'m6rLificaiiphera- bivum, quarido vemam ei app_driho arite facieth Dei
Clec_orn__i.'; !quibu_>;pereii.mdem;apastoluiridicilur =: '(_Ps_./.-Sp",'-3)." Quis '6rgo iiiric.jainuion*videat in uno
ObsecrlOfVos pcf. miserkofdiam "Dei; ut-exhibealis -cor- SiirieonP'jtisto "cuuctos siguiDcari electos ^ qui. riuric
pofaveslfa hostidiiivivehkem,sanclatri, Deo placentem eijusti exhde aiqiie opefaiione, et .limP.rati"ex-fu-
{Rbm. xii,-i)<: SedJnulIa essepotestLacceptajDeo tufa exsp.ectaiipiie, ei.atioriiti inveriiuritur ex yeiitufa.
Tji.OTlifi.C-itioni_l/obl_ti.iP;-:inquibus; nori fuerit -ver_e cpnsolaiione ? Jri"quibuseliain Spiritus sanctusInesse
IiJei: castitas; vera-que.Gharitalis cohcorilia-. Proiihle . cognosciiur, qtiia et per Apostblumidicilur i Chdfitai
hoiisiiJe-causii-sacrilicrum quod.p_foDomino mystice - Dei diffusa.est iiTcordibufndstnsyperSpirituihsqri-..
oblatuin pefliibei.ur.cxlurluribuspi coliinjbis-fuisse ^ciumgui datus'est._Et rufsuih fidelibusfdicit: Corpora
harfalur.' Jn iurture enim."1casliias4nveiiitur,ei in vesira lemplum sutit Spifitus saricti ,ijue)h habe.lisex
•coluinbiii cliafjtas-"coinmendatur. ".Turluf ."nbmqiie. Dlo (Rdmiv; g)."Quique eiiam fesponsum accipiunt
inieriieralaih- sefvat uni" vifo"lidem; columba. veib aSpiritii sanctp ribn yisuros sejhbriem,;nisi„pjius
'aiiafuihcoiiabitauiiuiri-noii-desefil uiiiiateiri.Catho- videaril Chfisiuih Domiui, quia ih liac".adiiuc cof-
liciis'igilurjClifistiauus: turic -vefo spifitualis turiur ruptibili vita, ejusdem; Spiritus saricii _'gratia feve^
_efiicituf;;;s1veramTriiiilaiis fideih firma eredulilale • laiite, -apertis fidei beulis, eum qui _se"ciiin iiiis hsque
cPiiserviet,'et^ni-eieiiciE j.rtfviiatis seiisum iariijiiam iri flnerii s_eeuli mansufiiiiiesse.pro-riisii.aspiciuni,
"iofhicaiiohis iiiqulifariieiila repiidiat. -Tunc yeroefit _ hon jam carne paivuluiti, sed divinitaie iiiimehsiini.
i^cpiuiiibai si- lbngaininiier usque! ad finetii in caUio- . Qui eliam cum Pauib dicuiit •iETsi iioverdnms'Chri-
lica ^sbcieiate :pernianeat, et. conira} teiiiaiibniim; ,. sium secundunicamem, sed nuiic jnm non hovimus.
scandala immobili firihitate peisisiai-, utneciitereiica' Ilabitant etiaih i'sti'iri Jerusaleih, 'aiqrie iii spiritii?m
'fefrhicatibcbrrumpat lii corde fidei castitaleni, nec iempluni,^np Christus iiitrpduciiuf ;Yeriiurit. lpsi
EVANGliLICA. ; 1*98
*29? _ Y .;_ , SEtlMODE LECI.QNE
, cnim sunt.Jeriisaleiifi, qui.h3bit.aui.in Jerusalem. ~. & Chrislum. saliant, el in ajipi sitieritem potaut, «ef.iis
Brevjler, fratres,, ista .percurrimus, ue. dum quae Valio hospiiem suscipiiinl, 'el.iuali.onuduinoperiuni,
Eimt iiujus' diei sacramenla, rjupdque sanctum. pu.e- et in alib jnfirmum vel in carcere ppsilti.mvisjtant -
rique praecoitium-inilicare:.siudemus,.cuilibel in fa- - liis-proctil. dubiojdevolis aclionibus tanquam- bjat
S.idiuiriyeniamus. Sequi.lur.:-'-- I. , V chiis, quotidie eumdem ipsum puerura-ainpleclunluf.
_Et CUMinducerenl piierum Jesum pafenles ejus,.ul, Et quia haec agenles illuih.seiinJiis suscipeijeplcna
. facere.nl secundum consuetudinemlegis prb eo,4tipse . fidecognOsnunt, illura seinliis videfe jipii.dubUant;
eicepil emnin nlnas suas, el tetiedixil eum, ei .-_.__".: qui dh.il: Et quandiu fecistis-uni te. his, mininiit
_Nuncdimiltis, Domiiie,~servutnluuin, secundmn ver- meis, mihi .fecistis,. atque. eisdem oi«ribus, -ut ;ad"
kwmttmm, in pace, quia yiderunl oculi-mei taltttare • -pacerh Dei fedeant, :ct peccati scaridalp jabsolyi ;s,3
tiium(Luc. n, 27). Hiric unius.hinc mullorum, imp - credunt.recie eredunt. Recle ideth-Simeon ..excla-
eliamJomriium adimpleturexspe.ciaiio jusiorum. Sed matîcens : Nunc-dimittis servum 4uum; Dotnine;.
dicamus prius de jiiio, et sie loquamur de omnibus. jecuridumyerbum iuuni,in_-pace,.q_uia'viderunlocu1i
pupiniiis enim ad hoc. studium ,-noslrum infleclere, niei salutdre tuurn. Ac-si .electi dicaril : Iiieo*nps.a
. iit qiiod de uno.dicilur, "de .omnbus veraciler sen- peccati sCandalo' promissione iua. absolvehs, jam; iri
tiaiur. Ecce,dum, speclaliter de uno venerabili sene.. pacejrecohciliatos passibusjamoris.-prppinqiiar.e cp3;
cupimusloqui, pccurril piaedicanda Virgipis prudten- .esiibus facis, quia; fidei oculis saliitafc iuum , jil
Jia, non liumana industrl.a, fulta, sed Spirilu Divini- . cst .'Doniimim Jesum Chrislum'in membris ejus
tafis afflata, quae Filium oblatura yeniens, suaeque ihtucri, etimquepiis opefibus ampleciiînerulmusi
^nalrirae humilitatem servans, prophelae manibus ira- De quo.fldhtic sive -iile, sive isti, -Deo Palri dicunt,,:.
didit ofTerendum, non ignara utique quis esset , Quod .jjrirpara../ qtile fadein onihium -popuiorum-.
cujus mahibus Deum horiiineinque iradebat sacrificio Nisi a loio pars inieliigenda sit -populoruni, ,qu;e
dedieandum.._0_ieri auiem Dominum prophetariim Sahatorem iu earne..videril, juxta liiterain- fatio.
prophelae, offeri unicuiii -tin.i, imo bmnibus in uno, non siiabir, qtiia efuri;nec carneis, -nec: fldei:octili*.
"ijua.omnibus etimdem peperit Salvaibrem. Non enim . omnes ..populi" conspexerunt. Aitte; faciem .-"ergo
/lcsinit hpc usque offerre, quem genuit,. cum suis • bmf.ium pqpulofum hoc salulare luiiui dicituf -prae-'
sanciis irilercessionibus eumdem redcinp.loremeleclis . paraiuiri,- quia ex omnihiis pppulis.iueiimjcredide-
iiiiirifacit; et, til verum falear, materno affeciu"id rurit,' quia eum Credenles fidei octilis -aspcxer«ni.
jpsiiiii piissima facit. Omnes eiiim filibs. deputat, Nairi quod Dominus dicit TlioThse,: Qma viclislime
quosdivina gralia. Chrislo corisbc.ial..Quaridb enira '^credidisti,beatiquinqnvidtrurireicfediderynT(Joah.
, . iion ipsa mater electorum , quae-fratrem geriuit eo^ sfj 29), lioc de visioue corporali"Jocutus-"est,: de
rum? ..Si, inqiiam, Ciifistus credentiiirn frater, cur <juo et suhdiiur : Lumeii ad revelationem.genliuriTet
nbn ipsa qua. Chrisluiri genriit sit crrdenliuin maler: gloriaih -plebls- id<e-Isyhel. Hoc itaque lumiiieidc
Quamobrem obsecrp, mi beatissima Virgo, o.ffef110-, tenebfis revelale, ct hoc invenlac, hoc.illustratte
_bis.Cliristum piis suffragiis, quae. nescis, invidere suni genies, si<:iit:scripiuifl esV.: Gehliurii :pbpulus'g
fi.liis, sed nec atleiidas filiorum injurias, a.quibui, : qui_ambulab~al;in-tencbris,vidit liiceiriniagiiaiiuS.ederi--.
hon ut dignuni est lionpriaris. Tolerat enim irreve- tibusin regione uttibrw morlis lux oiid '___". ieis(Isa.ii,
renliam fi.lioruni;qiiae aropre vinciltirgeiicralioriis. 2). De lioc ltiinine Joannesevaiigelisia-l.eSL.ilu'.
-Ifnvo ergo elsi iantismerilis indignos piis pralibni- d.icens:: Eral jumen veruinf qitodmiurninal. omnerr
lms, quos in Duo gcrinisti. Deprecare uniciim Filium honfmemvenientem in hunc ri~undurii(Jgan. -t, '9).
prp excessibus rntiliorum. De hoc in Episfola sua dicit: JJeus liix:est,et lencbrm.
8. Sedjam.fraires cliarissimi, .Ghrislumiri ulnas in ep uon sunljillm (IJoan. 1,S). De Iibc idem luriiine
.suscipjcns, quid unus specialiter Sim.eondical.au- iii Evangelio ait: Lumen yet.il in mundum,, et diiexe-
diamus. Ait enim': Nuhc. _diihillis servum tuum, runl hominesmqgis tenebras quam_lucem-.(Joqn._jn,
Vomine, secundum verbuin lutim, iii.pace ; .quia 0 li"). Et ilerum .Quandiu.sum ih.mundo; .luxfsum-
tideruni oculi:mei sahttare Tiiuin(Luc. 11,"29), ac.jsi jnundi (Joqn. ix,- 5).-Quod(Hie.ciiirisit etiam gJpii.i.
di.ceret: Lpnga nie exspeciatjone faiigasti, diureti- .geiiiiuiiij.-inei>.".a;d.gl(jriainlsraelis:dicituf praepaia'
iiuisii; sed landem viso qiierii exspeclavl, jain de ihm,. quia sive.iii. palriafchis Tac :pfopheiis;.-,atque
luimanffivitae scaridalis in pace,dimillis. Diipiilis Jn aposiolis,.,iino.etiam in ipso omniuin capiie -Clirislo,
pace.qijia, secundum "prbmissiOiiem.luani/perîn- siye iu eloqtiiis Dei, anipliu.sge.ns.illa.qjiaihjgciiles'
cariiiiii Verbi mysterium,'; soliitis ininiiciiiis, lihi . ghi.riosa -monslraliir, Apostolb altesJanle, .quia; aitt:-.
jnerui recoiiciliari. Dimillis-in pace, qti~arvideo pa- Quidergo ampHusesl: JudwoS aul :qum-,utilitasMr-
ccm. Ipse ehiiir est-pax nostra, qui fecil uiraque cumcisionis? multum. pir omncm...mpdqin. -Pfimutn
iimiiti. Hoc omnes.elecli dictint, el. qui quidem qiiia credita utiil illis eloquia.Dei.fRo.m.jn, .1)5.
" Clifislum irideniqueJel
uhias suas suscipiuni, qui fidei -bculis Ei rursum : El quorum adoplio est fiiiqrum,-c_tgidriq,-
.talulare Dci coiispiciunt. Quid,"enim' esi Chfislum .et testamenium, ct,legislatio,:el.qbseqiîtm;,«I:prpr:
_-|n tUiiasstiscipere, nisi piis huhc pperibus in.mem.- ,inissa,,qiiorum palres, ei.ex.qv.ibus~,Christmseciindttm
Tiris ampIecii?Per ulrias enim, id e_Hbracliia, vi.fius cdrheiiij.qui est beusbenedicfusjn.saiculqjAmcn(Lne,-
.Pperaiiiinis cvprimilgr. Cum ciiim in al.iocsmientcm 11,55). Scquiliir.:. ..- ;• ... •..';, -,. . _,,;:
1299 ;S. AMBRGSH-A~U.TP.ERTi' BENEVENTANJlABBATIS . *300
i. 9. Et fratJoseph,-ei Maria triater.ejus, miraritessit- A cum .hunc Jud_eof.um:.pbpulus-cerneret de quinque
pa• his gua. d.ce&an.ttr.-Quibiismifantibus jetiam nos pariibus tot: millia-hominiim pasceriteai, inDririos
ipsi ihiramur,curipsi siiilsuperliisquaede illoapro- ciiranlem, Ipprosos" -mundariiem et mortuos susci- .
-
pheta-. sanclp, dicebarilur, imiraii; Kunquid enim . taritem,- D.eum esse" arhiirabantur. Rursum ctim
Joseph :jam jn iSomnis ab" -angelp nori audierat: eumdem asjiieerent esurierilem, sitientem, Iasses-
. Josephfili David,.noli limereb.ccipercMariam eonju- centem. dormientem hlque Injuriis succumhentem,
gent, "iuqm: qiiod .eniniin\ea-.miui~i;esl, dc'Spiritu . pnru.in esse homjnem suspicabantuf; et haecfliiidem
tanctb.est. P.qriet,enim:fiMm; eTypcabisrioihehejus ripud jncertas turbas,sbd noii apiid discipulosi.Neque-
'Jesiifn. lpse enim saivum faciet popuium sunm,a.fec- enim. ita in cordibus: ebrum' "yafiabatur,"qui illius
-
calis.eqrum (Mdllh. i,j'20).. Nuriquidet-ipsa sacratis, :assiduis pri.vaiisqiie.eloquisfruebarilur.jquibijset ab
sima virgo, quae salva vjrgiri-taieJiliura se genuisse ipso.dicilur .: V.obis'datum est nosse myslerium Dei,
sciebat; priusquam.pareret vel.conriperet, ab an- cwleris aulem in /pqrabo}is, iiividenles nqn videaht,
gelonon audieraV: Ave, gralia plena; Dominustecum. et audienles. nonirilelliganl (Luc; vm, 101. At nbi
jSenedkla lu inter mulieres.Spirilussanclus superve- vcnlurus esladpassionemmbrtis.-periit Ddes, ablata
niet in ,ie, el virtus Allissimi obuntbrabil;tibi, ideo et__ esl omnium _spes, denique,~ut eyarigelista lestalur,
quod masceiur ex ie sqncluni,: vocabitui: Filjus Dei "* "" oritneseb
relicidfugeruiit (Mdttli. xxyi, S6).'Ex qui--
(___'_«._-i",'28)"?.Qnidefgo.mirabantuf super his "qu?e busdum tinus vjncluma longe sequitiir, ad alriuni
xljCebantur Ae illo, nisi tjiiia cscteris mirantibus,-sa. •peryehiens, eumdem se cognovisse deriegat. Ei.quis
jcranienlurii impiis occullaritTqiiid sibi.velirit-laiia . ih.mortis passibhe illo ruenieiipnTiier.ei, cum~pr_e-
qiiae.jle tamillo infanlulo ab homihe sene. ..dicunluf, cipuus ejus amatbr, unius ancillae voce;territus, iioh
etJpsfmirahtur ? Sedaudianl.adfiuc dp, illp majora ; seiriel, sed' ter abriegaverit? Sed illo in carne a
.denique sequituf:., ........;,-.. - . \, -'.,".. • ..-.. -'moftuis"resurgerite, -tesuirexit et anima disciptijir
-- .-30. Elbenedixil.iUis.Simeoh, et dixil ad Mariam -TJirumquie"ahtem ariie passionem. ejus, -eaaerhquri
malretn.ejus-; Ecce.posilus' est ,hic-in rninani et in tf adebaltif nocte, in discipulis somnojpcrfidiaelapsis,
-TesurKclionemmultbrum in:Israel, el iii-,signum .cui a'c suscitatiorie ejusdem redemploris designalum est.
cpnlfadicetiif (L«c.. ii,~-34). Iri una Redemplpris I_lors';efgo ejUs faciaesl-ruina multorum. Dicatur
siPslri Dei liQminisquepersona perfe.ctam.Dei.-per- itaque :;. ~.
fectam hominis inesse confitemur na.turam. -Ex ,una -•: \\. Ecce pbsilusest liiiin riiiriamiel inyesurreclio-
quidem Domirium, ex altera servum ;,ex una forjem;, ihenimullofuniin Israel, _acsi dicereior :Eomofiente
jex.altera infirmum ; ex, uiia.-magmim, ex ,aliera par- >, multi ex stantibus riient; eo resurgente, rhul.ti ex
•vum,;ex. una, creanteni-, .ex.altefa crejatum ;,«x nna. lapsis' jfesurgerit. ; Quia vero illo moriente multi,
pascentem, ex altera esurientem;; ex una recrean- riieruhi, illo-resurgehte multi. resurrexeiunt, sed
=3tem,.es allera. sitientem; ex una. mirafculis,:Coru- ,ih eum.qui ex.Tnof.tiiisfesurrexit, nonômries credi-,
scanlem, px.ahera injuriis "siiecumbenleiri;;.ex .irina . deruni, recte suBjurigiturfE. m signum.cui coriim-
yiyificaniem,;,e,x alteramorienlem ;._ejc una suscir dicelur.. Quod enirn signamusf-ab.aliortim .notitia
_tan_em^..ex altera hunc pnbdicamus suscilatum.; , abscbndimus.; Quid autem anip infideiiurii oculos
,et cuirialiud.sil ineo Dbminu.s,.aliud.servus; aliud;-' aliudcfuit.caroRedCmptoj-is, -quamquoddam divini-
Jfortis, aliud_iiifirmus; ajiudmagnus,- ..aliuu;-parvus; falis'ejiis sigillum. abscorisionis? ln sigriuih itaque
aliud, creans,._aliud-creatus; aliud.pascens,- aliud "Redemplornpsier pbsitus fuit, sed cui, nisi illicui
.esuriehs;:aliud:rccreans, aliud. sitiens;_,aliud-.mira- cbritradiclum fuil-?.Qu_ecausa cohlradixit? quid con-
jculis "coruscans,,, aliud injuriis succumberisy.ali.udI tradixit? cui coniradixit? Uiaulem laiiquamiiiter-
-viyificans, aliud mbfiens;-- aliud.;resUscitans, aliiidi "roganti cuilibet brevilef. ^resppndeam : "Qtiae;cau.sa
resuscitatus ;' nontamen alius-Uomirius,. alius ser- - contradixit, nisi mprs carn.is? quid.cbniradixit, nlsi
,yus.; alius fortis, alius Thfirriius; alius magnus,, -nbri esse Deum qhi mori potuit ui homb? cui conira-
.alius parvus-; alius \creans_, ..alius cfealus; alius>-j) dixit, nisi ori_ni.iiicfedulo?jjua. yidejicet conlradictlo
pascens, aliusesurions; alius recfeansj alius.sj- quibusdamJin scjandalum, quibusdam versa estin-
liens; aiius miraciilis coriiscahs, alius injuriis suc-- >stultiliam, Apbstplplittesiante,. qui ait ::Nos~autem
.cumbens; Jalius ^vlvificaris, alius nioriens, aiins5 prmdicamus: Chrisium crucifixum, ; Judmis quidem
-resuscitans. et alius reshscilatus; sejiiih.us idemqiie. scaridalum, genlibus ,autem slulliliam:(l Gor,; i, 23).
Dei atque liominis Filiiis, ex; unoV nt nictuiri est,, 12. Sequi.tur'ilaque yenerabilis. seriex ju.slus. ac
Dominus, ex altero servus; ex.uno fpfiis,.ex aiteroj propheia Dei et dicil.malrj Jesu : Et tuam ipsius
infirmus; ex uno magnusj exaltefo parviis; exi animdm jperlransibit gladius, _ut revelentur ex muliis
«no creans, ex altefo-creatus; ex uno pasceris, cxs cbrdibus cogilatipnes.(_Luc.n, 55). Solel honniinquam
aliero esuriens; ex' uno recfeans.ex altbro siiiens;; in Scriplurasacra gladii no.mine-temppralis tribu-
ex uno miraculis cprusca.nsf ex altero -irijiiriis suc- lalio: figurari, Psainiista -a.teslante,. qui illatas a
~
cumbens; ex uno vivificans, e"xaltefo riioriens;; persecutoribus passiones ih ipsos esoptat inflecli
ex iino restiscitansf ex alterp resuscitatus; quiii dicens : Gtadiusebjum.ihtrelin cordqipsorum-(PsaL
anle octilos moftalium posilus, exujio veiiefabaiuff ixxxvi, 15). Hinc.ideiri Psalmisia de Joseph lpqulfur
«t Deus, ex allero.despiciebatur ut hohio. Dehiqup 8 dieens : Fefrum periransiii animam cjus, donecvenirei
'
1301 .-: . SEP.MO DE LECTIONE EVANGELICA. .. -1302:
veybum_.ejus(Psal. civ,, 18), ac _sr diceret -./Tandiu A . infidelis velidiotq, cpnvinciturdb omnibus (I Cor. _.iv>,
fuil in illa seryjtulis .yefcarceris tribulalione, donec -2.5),. occulta ,'eiiam conjis, _cjus.riianifesta fiunti_ el
illud quod fntufum p'racdi__erat-eveniret.Sed nec ita cadens in_tefram .adorabit Deum,,.;prpnuniiaiis.
aliud hoc Itfcp per "gladium iitielligimus figurari. .quod .ver.oDeus. est in vobis. Q.uiaulcm esseiit isti
Quanquam autem mulia_ ">iribulaiiones aniriiarii- - pibphelae, ipse^Paulus inferiusvaperuit, diccns,:
.transfoderin.i'beaiissimae Virginjs, illa lamen hic Prpphetm- duo .vel tres dicant;- ,ei .cwteri ..dijudicent -
apecialiier designatur, quae, Diimirio' in cruce mo- (I.Cor. xiv, '29,).,.. oremus aulem necesse est ut -
.rieiite-,.inaterna. viscera •trarisfixit. -Dicatiir-- efgo ideni.gladius nosicr corda, trahsligat, puatcnus fide-
eidefii-a sancto propheta-: Et turim ipsius animani ,liuni iurbani,;nobis praedicaniibiis,.singulp.rtnnvirlu--
pertrasibil gladius, ut revelenlur ex nmllis cordibus tes ;ac viiia exponeutibus, .nnicuiquo interipra paic-
cogitationes. Ac si .dicereluf :. -Mternis ylsceribus.. _fir.nl.-Se.quilntj ,.; , .-:".. - . .-
tribulationis gladio vcrberatis, yidebis-iri-cruce pen- .15. Et eral Anna prophelissa, filia Phanuel; de-
- dehleni .quem angelo nuniian.e virgo concepjsti, Jribu Aser. Hmc processeral in fliebus niullis, el yivebqi
manente.vlrginiiaie filium edidjsii, fli.iaiehusperJioc cum.virp suo.annis septem a :virgi_hilqlc) sua. ,Et limc
facluni et" J_uda.orirai^.exsjiltantium iniquilas', -ei,, .eral viduausquead-ahnosocioginla^tiaUiorjqumiiqn
xliscipulorum fugieniium infirmiias deriudelur,,De.ni- ft.discedebqt.de iemplo,jejuriiis et obserhqiionibusserviens
que illo in cruce peridente, Judaei praesenles insulla- nqcte.et die, Et hmc. ipsa hora jBupeiyeniens.cqnfiteb.a-
bant ul.descenderet;. appsloli fugienlcs .de.cruce - lur Dominb,- el loqmbatur.de,iiio_,q,mnibu.s..qiii-ex-
Jlliim desceridere posse-noneredeb.an!.. Qiiafdtim spc.tdbant redeinptionem Jft;uf,alem_(,Luc,;i\, ,36.).
Jierenl, necesse fuit Tnalerria piaquer;viscera ex Il.tjc juxla hist.priam aperta;suiii,.nec.habent aliquid'
ejusdem -Redemploris.j-assio.ne gladio Uribulaliunis pbscuriiaiis, commendani autem, castllatein. bealhc
transfigi. '--,. -. "-'••' . - . _ inulieris, iiisiaiiiiam jejuniprum alque _o.bseora.iio-'
15. Sed jam ista, nl eoepimus, quid m'ys.ti'e>signi- 'rium dieinociisqiie jn.leniplp Dei_.jnli_ereiiii.s;.,sed
ficenllireviierdemonslremus. Quis enim.lntra -san- laient quaedani-.in ..his -Ecclesia; sacramenla. ,Quid
clam.Eccle_.iamconstiiutus.non videat in.inorleiie-- - eniih per Annam.quae gratia-J)ei intprpretatur, riisi
demptoris nostri.illos cadere, qui huric niil;solum- • electprum Ecclesia" dcsignaiuf?-ad: ctijus uiembra
modo hominem morlalem fuisse, aut veram_carnem .A^posloliis,Ipiquitur -diccns, i.Gyqtia _,salviftcli estis
in passioneyel resurrcciione non. habuisse asseve- ,perfidem(iEphes. ii,'8). Quae.beiiepiiam .filja .PJianupl
xant? Et puis in ejus resurrcctione.non cpnsideret dp tribu, A.sef ,fuisse -peiliibelur, Phaniiel Jqhippe
illps resurgere, qui a.perfidia maiae credulitaiis di-., interpretaj[uf faciesDei, Aser puippe vpcalurftM.tti.
vina graiia reparari, el in verabunc-carne, salva • Et qui alii per.faciem Dei (igurantur.nisi ,qui Spirj-
diviniiatis suae impassibilitaiej veracilef-passum, tus sancti gralia repleti, a.d cognitionem Dei Jiuraana
cl fn vera carne veraciler a suaTnajesiale suscilatum corda primi perdiixerunt ? - Quia eiiim pcr "faci.cm
af.irmant? ah non. aliis in -r.iinam , aliis yiero.in .quijjbcl^cognosciiur, jure facies Dei y.ocanlur hi.per
resurreclionetri Chfislu.s facins fuerai,, .ciim Paulus .quos.coguiiipdivihitalis revelaluf;-qiiique nou im-
de se suisque sociis dircrel: Christi bonus odor sumus meriio Aser, idestbeaii vocantur, quia ad.jaeierjianr
DeOf.elin.his qum pcreunl,et inhis qui-salvi fiuhl, et .palernilatem.jsi.v.eperiiispirala.miiiterius.haturalem,"
aliis odor moriis in monem, aliis odof vilmin vilam ,sive pef dalam" exterius legem erudiri mcruerunt.
(IIGbr. n, 15). Deiilis vero quibushuraanilascar- jUnde scriptum est -.Beatus. hoinp quem tuerudiefis,
_iiis diviniiaiem abscohdit Salva.loris, ila dicit : Et Vqminefet de lege lua docueris eum (Psdl. xcm, 12). In
sToperimn.esl:Evangelium nostrum,.in his.qui pereunl quibus verbis aperie monslralur,'Pleclprum Ecclesiam
est opertum(II Cor.:fv, 5). Jam.vero si .devoie, ut ^filiamessepatriarcliaruiii ac prophetarum, quaescilicot.
decet,. aitendamus, ipsam beatam Vifginem,-cujus . .sive Jn.spifilu. slve in verbo,"rec"ieprophelissaJnter-
anjmam.gladius (ran.sfodisse perhibclur, typ.um Ec- jpretalur, de qua iadhuc subditur-, ptvixerql cutn virp
clesiae praetendiss.erep.erimus,jc.ujus aniniam gladius;_rj suo dnnissepteinavirginilate sua. Et quis ejus alius est
pertransiit, scilicet.-verbum praedicatiohis. Quod yir, nisi ille de.quo per Isaiam prophetain dicitur •.
enim per.gladitini praedieatio saneia.figureluf, Paulus ~:Indie'dla apprehendenl septem.mulieres virum uilum'
apostolus testatur diceiis : Eigladium Spiritus,.quod dicentes : Panefti no&trum cqmedemus, et vestitrieniis
estverbumDei \Ephes. vi;.17)?:JCIa.dius enim aii.i-. nosiris operiernur,-lanluin;u.odo,irivoceluriiomcn.luiim
mam Mariaetraiisverbefat,- quia verhurri Dei electo- supernos. Aufer. opprobriuin ..noslrum (Isa. -iv, 1).
r.um.corda. penclrai,"penelrans ab errore morlifi- Quis alius huj.usest vir, nisi.illeJe quo inJoau-
'
cai,ab.errore-morlificans in verilatem vilaecommu- nis Apbcalypsi hicituf : Civitqleinsanctam Jerusalem
tat. Ul revelentiir, iaquii, ex mul.tis cordibtts cogitar vidi descendentemde cmio a Deo,pardlam iicuttyon- .
tiones (Luc. ii,-. 35),-ac si.dicerel;: Idcircp Idivini sdm ornfttairijviro stio (Apoc,-x.xi,;-2)?Qiiic cliani
verti gladius sauctprum corda fundilus ab errore autequam Christo sociarelur, ideo.virgo vocahatur,
niortificarisin veritaiis doclriiiamcomniuiat, ut dum vel quiatuhc idola noti colebal, vel certe qiiia rion
qtiorumdam vitia virlu.iesque Ibquendo examinani;. corrupta, sed infecunda erai. Tunc autem hanc sibi
unicuique Ioquiinlur, inlima sua manifeslent; Hinc - . Chrislus iinivil, cum naturam huraanam suscipions,
Paulus dicil: Si omncs propheienl, inlret aulem quU Evangelium cxor_.usfuil. Quod ilaque atiiiis septem
lo;)5 S. ASlBi-OSil.AUTPERTi BENEVENTANI ABBATJS 1301
cniri'viro suo. a virginilate vixisse descfibitur, tem- A' 1 16. Et nt perfecerunt oihnia secundumJegern Do-
pus ejusdem ;pr_Fdicatioriis ipso' se.ptenario nu.iierb" mini, reversi :sunt ,in Jerusdlemfin civilatem.suam
• figuraliief"concluditur, iri qtio eiseptiformem Spi-
Nazarelli(Luc.n', 5;).; Hic jam figuralitef -nltima
ritus 'saricti' graiiam ,ab ipso.acceperit.el ipsa in Judaebrum conversio designalur, quahdo Enoch et '
septerii "miiiiefibus-, vel sep.lem 'Ecclesiis iriyslice Eiia pfaedinanlibtis, Chrisius ad\eos revertitnr,
/liriiri.meruit. Et,'quia illpascendenie-adcoelps hu- >• peraciascilicet onuiia in Jeru-"alem,.id est iri Eccle-
mariiiaiis *jns pf_eseniia desoiaia'"est, jure etiam sia geniiuhi secundum legem Dbmini, -Novividelicet
'vidua remansis.se narratuf. Annon vidua Tpcle.voca- Testamenli. Quasienimperactosacrificio, ab Jerusa-
' mr, bcatum -Job,- haereticofuhi facla lemln civitaiem suam Chrisiushum parentibiis
de-qua per
"
rrieritiohe;-dicitur iPavit sleriteni;.qu_mhon pdrit, et . feveftilur-, cum adimpleta • pleniludine gpntium,.
viduwbeiiemn fecit(Job. xxiv, 21). llliid ilaque gaii- novissime cum. pfaedicaloribus sanctis ad ebs"coi-
" dji
tempus, qiip praescnlia viirin carne frucbatur; iigend.Ps ex quibus eafnem suscepit - regredilur. Se-
• iiludque iristi.li-c, quo ejus pfaesenlia-Ecclesia deso-. quiluf.:,-.. ..-_- -\ ;.
:,1.]_inda"erat;idemvirejus designans dicit: Nonpbs- 17; P«er autem crescebat' et confortabalur, ptenus
' • sapientia,; et- gralia -Dei irateum illo (Lnc.ii; 40).-
cumillisest sporisus.'.
iunt.jejunare ftliisponsi,quandiu
' '" H-Ccdeillo secundum.hunianitaiem dicta sunt, non
Veniettehipus curiiauferelufabeis~spohsus, et tuncje-
'juriabutit (Matth,' ix,-15). In htimero aulem octogirita -secundum divirii.iatem.-Neque in sua"natura cfescit,-
"
quatuor arinbrum.quibus vidua esse describilur, io- in qua-pleiius esl, sed in nostra, i'n qua paulo niinus
;-tumlempus prasentisvitaeeiprimitur.Lcgimusenim , ab angelis minpratus esti Nec in su.a confortatur,"in
Lfilios"Israel
usquequo lerfarn repfornis-ionis ingre- qua omnium. fortitudo est, iri qua pleniludo sapien-
r
derehihr, qiiadraginta duas matisiohes" in itiriere, liae est.;-sed in nostra.jn qtia pfo nobis -exinanitus
liabuisse .: quibus.scilicet quid aliiid"quam peregri- est. Necin sua graiia Dei indiget, in qua omnibus
''
riatio"vitaSpfjrsentis liguraiur, in qua eremi trilm- gratiam tribuit; sed in nostra,: in.Tjua ea qtiae cum
.niionibus exereerhur, :usquequo ad terram viven-., Patre habet.accepit; quaj scilicet omnia ad melius,
/,'um-veniamus? Sed propier geminutti Teslamen-. ad ejus eprpus qtiod csi Ecciesia, quani, ad -ipsnrn.
"'liim , Velus scilicel eiTJovum; ideiri quadragenarius; cnput referri possunl. UsquequoI enim illiid.c.onsti-
: acsecundus numerus duplicatur, etfmnt-octoginta [ meiur quod . Aposlolus dicil": Doriec occurramus
..|uali_qr. Sicuteriirii proptef iilriiihqiie Tesiameotum-i, omries in unilatem fidei, et nghiliohisFilii Dei in vi-
'duodenafius numeriis duplicatus-in viginti quatuor rum perfeclum, iri mensurammlatis pleniludiriis Cliri-'
senioribiis ,- Ecclesisrii designaV~Sic eiiam propter• pvsli,- utjdriinon simus parmtli (Ephes? iv, .15). Quoli-
' eadem Teslamenla
qhadrageriarius riiimerusac.se- r . die crescit infidepuer Jesus,. qnoiil.e conforiatuf
'"curidus, duplic.alus in oclcgenario qriarfo "praesensi- viilulibus puer Jesus , quotidie vei.bo sap_eriti_e
-Ecclesiae lempus figurat,- et qnod ibi per mansiones,,; -adimpletur puer Jesus, quotidie .gratia salvaiionis
; Jibc hic explicat pernnnos. Utriimqueenimconcor- jusiificatur- puer Jesus. Haec de i.anla diei- hujus
oiter peregfinaiionem ejusdem Ecclesise designai, de.!-.. breyiter diximus [snlemniiate]; hrec de tam mysti-
'•qua etbene subjungilur: - - "__ .• . cis sacrameritis succincle- transcummus. quia et
. .15: Qum hotvdiscedebat-delemplb,fejuniis etobse-. .prolixiiaiem evarigelicae leclibuis attcndimus, et
.crationlbus sefviens.norte ac-die. Ipsaenim est lem?r ad liaec legenda hpras breves: habuimiis.
,-ptnm; qua. et vidua" jejtuiiis alque obsecrationibus5 - 18; De caetero dilectionem yestram admorieo, fra-
rsefviensin ienip]o,..elqiia. ablata sporisi sui cofpo- tres charissimi, si lamcn animos veslrns IUEClociuio
•Tali specie, :quia-. hunc needum corpofis eculis in- fecil-irilenlos, ut attendatis qua.devoiione hujus diei
tuefi valei,"ad uihil aliud magis quam ad. jejuri.iurn i solemnitalem ;de reliquo celebrare debeatis. Non sit
el .orationcrii. vacat.-Hinc Psalniisla..ait TFuerunl' •vile iliud spectaculum.in qud.Filiiis Virglnis Deus et
'milii lacfymaimempanes die.ac nocte;dum-diciturhiihii homo complectiiur, in quo virgo et maler oslendiiur,
,'quoiidie ': Ubi^slDeus tuus (PsnL.xu,-4)? Digne iia-.-.1) in qiio prophetae, imo. prophelarum omnium exspe-.
:i|iie praemiftir jejunia," et' deinde obsecrationes coii- "ctaiio.adinipleiiir,.in quo multa Ecclesiaesacrameiiia
'jnngil."Qii_ceriim. esse -polesl deprecatio, ubi regnatt declaranlur , quod ipse cordibus.vestris imprimefe
'•comessatib? qnoeesse potest obseefatio ;- ubi domi-• d:gneiuf ,qui hodierna die sariciii-ii justumque Si-
•natiir.assidua poiaiio?S.ed haec dicens, cordis etiami . mebtiem Spiritus sancii illustratione inierins pulsains
vuliinielligi.jejtiiiium, quo hisi.<juis;ab. immundis> ad templum quo ipse a pareritibus ofTefebatur do-
cogitaiibnibus jejunare studeat, pbsecrationibus' Deo> -cuii, imo cerle compulit-ire , qui cum -DeoPatre et
:iniiii noii- valei.. Sive aiitern isto, sive illo jejunio,, . êodem Spirilu sanclo aeqnali.poiestaje , aequali yir-
-simulque.oratipnibns. fu!ta,-=diea'c nocte servire de-.--" lute , aeqiialimajesiale-,--aiquali seleniiiaie vivit et
_scribiiur,:«ubauilit in .prosperiset adversis,-,aj bono> regnal-DQusjn srccula yaeciilorum. Ameii. "-'-
opere non Pessai.Sequilur :: ..."'.
1505 IIOMILIA.IN, TRANSEJGKRATIOÊ DOMINI:.. ."; .....: .. "1,506
1-: -&_is. Corbeiensiannorum.circiler800.a'pud-'Marlerie *

V.IX;) <.•'--. ".'".'
Ampliss.-Cbll.-, j"
jn nomine Domini nbfiri Jesu T_hrisii:JncipiT h_o-A. A 2. F.t post dies sex ttssuinpsit.Jesiis^Pelrum;et;Jar
' _milia Aulberti pfesby.eri de lectiohe eipngelica ie- ^'-cobum,
-cundutri Malihmum;.qua Doininus inmonle corqm.~~ et.jqannemjratrem.:ejusie
. tribus discipiilisir.amfigwqius perhibeiur. ___-.-*_', iem excelsum-seorsum.,..et Iransfiguralus esignte eos
.In-illo tempbre.dixif-Jtsus discipulis- sujs : Sunt (Matth. xyii, l)..,Cefte hi suut tres .apostpli^ qups
flixit hon gustaturos mortem, donec einri. viderent
quiduin de hic stahiibut qui non guslabuiii mortem , ih gloria tfahsform;ilum ^Jn/qua fahion ejus trans-
doriec videanl[Filiuin homiiiis penienlem in regnosuo.
:El posi diesTex assurnpsil Jesus PetfumetJacobum- - jformaiipne demonslraluiri est; qiia_iis,incoelesfipatria'
futufa sit sancibrum. Ecclesia., Sed. primii.m,nobj».
evJoannem, eic. (Mdlih. xvi, 28). Integrum Tefefiur •
- "quaefendum est qiiid sit qupd, praedi,ct..m;Salyalpfjs
TTansfigurationis evangelium. "_ .-Vv: . ,"•"."'.:
.transfigiiratiphem llatihaens'-'pbst sex d_ies-,'.Luc"as
Explicit.lectip evangelii secundum Mafllimum.. -'-;-< -verb
homilia habita ad rriona- posl o.cio faclam perbibiiit. Nuriquidhainiiprum;
Jncipit ejusdemHeclioriis
choiin monasierio S.yiricehlii., - - *-;'.'. . .. qujlibpt averitaie dissentit ,;dum sihj invicem quasi
' 1. Solei jieuterconsentit?
nonnunqtiam eveoire., imo,. pene seinper. Matlliaeus.rdieruni "Sed-s.ciehdumnobis.est ,qui_i-et,
facla meiiiiohe,V a-tbtotptum, et,
evenit _ut in dorfiiiius regum acprincipum vasa au-
a IOIO parteiri expfessit. yespera.miiindief
rea velnrgeniea qiiiiibel et vilis emuridel atque de- £ -Luca.s
erat, qirando.ista.'Dominus,.Ibcutus,e.sl, qUamiUiquc: .
«spectus. Quid autem.sunto.orda eleciorum in saricla J_laitli_eus rriinime leligit. j_.ficas.vero ,'pro, tpta_,'die
-Ecclesia quamqu_edam,utila dixerim-, vasa regalia, .
Panlo iattestante, qtii ait: In dombinagna riori solum compulavjt: Mahe.ainem fuit huando idem iiiiuorite
sunl vata aufedn argenlea-,' sed. et.lignea.et ficlilia'': .traiisfigiifajus est, qupd.sicut Mailhipusêx iotp.re-
sic Lueas,pro^toipassumpsil. ^Matiliaeus,ergp'
, et quwdaiii quidem in honpfem, quwdarii autemin coh- -jiquit; toturn a toto significans, solos in medipjsex dies.-ip-
tMeliahi(iloni.i%,M). Si quis ergo se emun.daverit
• tegros iiiseriiit ;-Lucas yefo aparleiplum.Pster.dens,
ab islis, erit vas inlioriorfimjsanctificaiumei ulile ' "
et et ma.oe ociavi diei supiiulavit;
Domino ad omrie bpiis b.nium. paralum.r!Vos igiltir, : iihiyespeiam iprimi'
;_^ irophs locuijbriis iritelligiiur, qui.Graeca .
fratres eliarissimi, vos esiis vasa. flgis aplerni,-qtii"1 . -lociitione magnae
synecdocben appeilaiur , qiipdLatirie dici...
sacrae feligioms culiu velni pretinso meialld fulgeiis;'
vel.a parie loium-,;vel rursum parsa tptp-,'
sed memenlote qtiandin.liic viviiis, siiie' niaculis vi- -poiest, sacras paginas freqtierili iiiculcatipne plu- :
-liorum esse hequaqttam.poiesiis. Uride et.Jbannes ,' ', qbique.per
Vhnas.absplyii, quaestio»es ,-juxia querii etiam Jlla ,
quem praecipue Doriiiifusamavit; ih Epislola sua-ali: coelitribus d[ehus..
Si - dixerimus.jjiiia peccatvm non Tidbemiis, ip_'sihos' prsecipue reseratur, fn.ia__Domirius
et iriiuis noctibns in. sepukro jacuisse.ileciaralur,,
seducimus; e_lveritas-in .nobis rion est (J J.oan. i;.8). '.*r ciihi
Ke ergo "vasaDei rtibigo deliciprum-cbnsumat, ne- m_anifes.ium.":sjtqupd sesta- fer-ia inclinairijam
,
cesse-csi utvmafmsliaecsanctae praedieatibnls quoiidie'- die, hpra videlicet nona.lspiritum.en. iserit, et Dbthi- •
hica ante lueem siirrexerit. :
Jergal: qiiod videiicet emundaiionis .officiujri.mihi
omnium ser.yorum Dei indigno creditnm-fuisse nemoi 3. Quairendum eliam cur I3ni~um.cumtribus.disci-
vestium jgnora_t.-Sed-quaeso,ne vos homuncii foeili- pulis.oralurus mohiem ascendit ,-irihus t.an.iimvglo-
-tas offendatj Jdummodo-qualibet occasipne',-:-de cor- riajn siiae majesiatis illo in tempofe manijestayit.
dibus vestris -peecatorum sordes abstergal. Leciiotieuii "Kiiflqtudham sine carisa faciuni fuissepiiiabituf,; ut s
itaque sa.iicli-Evarigelii,<_ua"D.ohiinusnoster cofaml ; alibs iunc aposlolos m.ysieria suaerevelationis.cela-
Ifihus dis-cipulisin monte ifansfiguTaius.perhibelur,, rei.qiiibus euih dixisse auctoritas "sanctii-'les._afur'.:
exponendam assumo , el ejus, prOul.possiim,"secre-- Vobis.datum esliiosse mysleriunrregni Dei (f.KC_.VHlj"
lorum afcana discuiio; non piio et ante.me enodataa 40)?. Etmrsum: Omnia 'quwcunque audivva Patfe
;non luerii, sed qup aliquid de ea quud necdum fiiefitt ,-meonoiafeci vobis (Joaiu xv, 15). CohcedamUs:igilu,r
dicium, niihiad "diceniiiimfuerit resefyatiim. Sicutt qurid primates ,' qnod columriae eranl intef 'eqateros
-igilur.imnc yestra ;fraternitas .audivit-,' priusquam.. i „ apostblbs ,^sicui.::.Paultisdicit,' Reinis.ret.Jacpbtis et'
-Redeiripipr noster transfigurandusmoniem ;ascen^: -: Jnmner^quividebaniur.coluirinm]es$e, efidcircp.ihaT
defet, dixit ad.apostolos : Sunl de hic slanlibus; qiii >i gisillis quamaliis secretavsua Dominiis Tevelayit:-
iion gustubunl trioriem , koriecvidednl Fitjum horiiinis s quibis etiam so!is:ma_stiiiam cordisde.Jpdae vel3UT
venienteminreghosuo (Matth.xw, 28); Quod quidamu daeorum.jprodiiiorie, quae illiiis.immiiierile.passione
traclatorum, destatu Ecelesia? post-jnodi.cum. futuroo mbx-fulura -erat,- seofsum aperpit» Nunquid.tamen
:diclum intellexit. Sed. sequens leclionis decursus_ s_ propterea mysfeiium latens hoc i.n fapip aliqnis de-
declarat boc Dbminum.de;sua. Trans.orm.atione di-- -fui.ssepii.i-.bit?Nequaquam .igllur-pioepra.figuratipnis
' .
xisse, 'cuin-Evangelisia-siihjunxil: ; sacramenlp ad laniam Redemptoris gloriamiiitiien-,"
"" -
1307 S. AMlil.0311 AUTPERTl BENEyENTANIABBATIS. 1508
damr€0liis Petrus, Jacobus ,„el Jpannes assumitur.- A eralquod el palpandum;praebebat, et jaiiuis elaiisis
Petriis tanquam a Petra yocabulum sumpsit, P_etfa <;in vera cai'ne, verisque pssibiis inlroducehal ? Qaod
autem erat Christus j-ul Aposlolus edocnit Paolus. -ergo dicitur : transfiguratus esl (Malth. XVII,._2),hoc
Hiiie Pelfae Petrus dipit: Tu es Christus Filius Dei csl in alteram liguram mhlatus.non est natura., sed.
vivj {liatih.. xvi, 16).; quibtis nimirum yerbis, Ibtius gloriae; tinde ei protinus-subinfer.tur. : -
Ecclesiae fides effertur, etjquam convenienterjPetra 6. El fesplenduil facies ejusiicut sol (lbid.). Ha_c>
Pe.lro respo.ndit: Eiego dico tibi, quia tu es Pelms, , certe altera figura,. hajc vultus.species altera, ut qui
eiyuperhahc Peirdm eedificabo>Ecclesiammedm_(lbid.- erat in carne conspicuus , subiio apparerelin maje-
18); aperte videlicet tiiceris : Supef me a.dificabo le, slaie coruscus. Qtiid autem iriirunrsi libc.de-faiila: -
qui figiifara gefis-ejus Ecclesiae, quacin le aedificatiir subito in corporePpruscahie dicitur majeslate, cuni
super.me. tinde cum ideiri l.eatus Peiciis, lestimpnip rios" quolidie dequolibei dicere soleamus, curii eunv
litens prophelico,.dicer el:. Ecce pond in Sipn lapidem -yel posl..sordes:abljnumj.yel pdsf mcesiitiam laeium
ahgularehi summutripreiipsissimum in fundameniojuiir ' aspicimus. Non. est'.ips"e pui erat, alius esl puam.
dalum , illicoadjimxil:. Ii. uos tanquam tdpitiesviui firat. ,Et noiandum quodglbrificalionem Redeniptoris
supefmdifieamini ihdomos spiriiuales (Il.Petr. II, <3). •oratip^pr_ecessit,,.pui; ,rir Lucas ait., propterea in
Biric. ef Pahlus cuni hiceret: Fiindantcntwn aliud B moiitera ascendit, ut of.arei;" qualenus scilicetper
neirib pblestpbherejpfwleTid cfiiqdppsilum esi, huqd hoc faciunf oslendefet,- oirinibus.qui ad ejusperli-
est 'ChrislusJesns', "cbrilinuo subjecit; unusquisque n.e.ntintueridam majestatem indesinenicr esseofan-
dutem viderit qubmodb supeywdificet(11 Cbn.in,ii). dum:, nec in imis , .sed.inmonieseinperpraiidum.
Cum ergo diclum est: super hoc iuridamenturii Pe- Quod nimirum ilii cbntinue.possunl,' qui-nullis ter-
tfus 'aedificando ppniiur", iiimirum omnis ;Ecclesia feriis desideriis ;per oblect-tmeut-i vitiorum succum-
-
siiper Cbristuiri corislruehda Iocatur. JacobVs vefo .bunt; s.e.d-in-s'uperna.:anjpre defixi, jccclestia respir
iri riostranrvertiiur Iiriguam supplarilalor. Supplan- clanl. Unde et Paulus pressurarum viiiculisjcoll.igaitis
'lator aulem quorum? nisi "viliorum; et nos ceflein dicebat:.Nqstra .autemvonversaiio inccsiis esl_(Phi_t.
"Jacobi pefsbiia "yitia supplantamus, cuiii priinogenita-' _ iii, 20).^Qupd eiiam aliisjin Jbcis-exemplo suo Domi-
yirtulum ,. per s.acra braii.onum studiaviftdicamus. -nus nos admonet, qui cum nullamjri die.vel ad man-
De*hac"viliofum SupplaniaTiohe"Psalmista ioquitur ûcandijmquielem.hahefel, in montb eliam fatigalus
diceris : Beaiusqui lenebil, ei allidet priyvulosSuqs _i__ ,p'eriipciabat:;qup himifiiihJn fucto-si .liceiitin':,tribua-~*
petrairi_(Pial. cxxxvi, 9):. jbanrips aiilein ihlefpTe- •tufj.et ipsa extefioT'so)it.udo_:idoraiidumihquirenda
Talur ce.«'ni_ifl,_perqueni sirie dubip illi figurahtur , docetur, ut ,eo._fami!.iariusquis Deutn inlorpellet, quo
gui.mtra sarictam Ecclesiaih Dei etprpxjmi ambre -'rihllus hiinc homijium tnmullus. circumegil. Sed quid
llammari.uf. Pef cblumbam.etenitri. Spiritus sanctus np.s miseri,. quid ad Jiaec sumus diclui i, qui innu-
dcsignalur, qui Patris.etFiliicbarilas esse probatur, .meris delicibrum ponderiiius gravati, -prirrium ve-
el scripium est -.Charilds Dei diffusd esl in.cordibus "sp.crlina.' lucubralionis tempus somno praeyenimus.
nbstris per_ Spifiluin sanciuin qui dalus est 'nbbis Si Deus ac, Doniinhs. hoster.sine pcccaipconceptus,
(liom..v, S). Efgo ftdes in Pclro, operiitiovirluium et iiatus sirie peccato usque _ad indebii.am mor.eiri
in;Jacobo ,. charifas veroin Joanne riionslralur-apo- .. perductus;- puibusdam noctibus pafyum , quibusdam
Etolo. Quamtibrerii npn inconvenienter lii. tantum ncc niodicum sibi -soninium iudulsit,_sicque peccato-
iiiddo tre.s In mbnle cum Dbhiino-as.eehduniy qiii li- ribus in se ,pr_ehehsexemplum,crebris suspiriis atque-
gurain omninm sanctofum in siiis personis gerunl. gemiiibus -sa.pius genua ilecteiiS'; plenaslacrymis
Sed jam-TjisinsJectiOnisverba ppnen.les, singula.dis- vigilias noctisjperegit, lauquam et ipseinortalium.
scfamus. : , • ,'-.-;.'- viiioriim obnoxius esset, el quanquam mirum lion-
". .
.' A.AssuinpsivJesus.Petruin el Jaco.bum et Jotmnem esset, si.id ageret.pro nobis ,-' qui rao.ri venefat pro
fratrenC ejus ,;el -duciiHIos in monteih .excelsutnseor- nobis..Peccata.eiiim nosira pbrlabat, et ideo Patrem
sum-,wettransftguralus.esl anieillos :(Mdtth. xvji, 1), jx quasi,peccalor iiilerpeliabat, lamen exemplum.imi-
Omn.isigitur.qui trarisfiguratur ,..in alteram figuram talionis in se praebebat, quo discefemus ct ipsi Pa-
mutalur. Uride et Lucas lipc ipstim expiimeris.ait: trem inlerpellare cum illo pronobis,.ncc a precibus.
'Facia esi, duni otarel, species vullits ejus alierd (Lup. cessapdum, cum etiam nunc usque, idera vultui
ft. 29). Ubi pforshs cavenda est h_creiicorum insa- j)ei appareiis,.inlerpe!lal p,ro-ripbis_Discutiamus ergo
nia, qui pulanl post diem judicii humana corporain lofp.uiis ignaviam , et ad tantum Uedemptoris inii-
&lteram posse converti naturam. Et cerle idem me- , landum. exempluiiT, saltehi illud hosprovocet, quo
tliator Dei ef hbminum horiio Christus Jesus,, qufse- idem ipse nnllis, uLdJximus,,propriis inlerpellaiilibus
curidum Aposfolrim "refprmavit cofpus liurnililatis vilii.s, immiriente sua bealapassibne,:crebrius orans
no*str_e, configuratum cofpofi claritalls suae; _post aiqtie prolixius , ila ceriavit,, iit pro. sudore carhis
resurrectiohem::suam inconclavi discipulis apparens, gultas .prbflueret.sanguinis. F-actus est, iriquilEyaii- .
dicit^: Palpaie;; eiyidele quia spirilus carnem el-pssa gelisla,_H agonia, el prolixius orabqt, et factus.ett.su-
twn kabet-;' ^sicut riievideiis habere (Luc. xxiv,.-59). dorejussicul sanguinis'decurrehiis in lerratii (Liic.
In quibusj/verbis, quidaliud dabalur irilelligi.; jhisi sxn, 41). Ne igilur,-inerlia suadente, negligeriliores
quist el-allerius gloriac, el hori allerius naturaeeorpus erga sacras vigilias et pratiqnes exislamus, haec/fra..
i?.Q2 HOMILIA IN TUANSF1GURAT102"E;D0M1N.I..". 4510
tres charissimi, 'semper ad iriemofiam : revocemus.: A calpr fun.ditus- abolendus moustrelur. Nix enim et
Appendendus certe lam validus labor, quo tentaljo- candofem niviumAabet.et calorem omninp non re-
his introilus clauditur, omnisque malorum ihcursus; cipit. Sic sic eleclis;Dei,sic quandoqiie continget
viiatur. Orate, inquit Dominys, ne iritrelisin leritalio- his qui peryenefint ad claritateni Dei,:obtiriebunt
nem (lbid. 46). Et rursum .: Vigilale omni temporei' munditiae caridorem, riullumque'seritieiil-aliquaiido
"
oranles, til digni haheamiriifugere .isla omnia qum fu-• de c.afriis cbrrhplione calorcm. Sequitur;
lura sunt, et stare anleFilium hominis.fLuc. xxi,56)_ . 9. El eccedpparuil eis Mvyse.sei Elias cumeoiq-
Rursumque : Oporlei semper orare, et non' deficere! quenles(Malth: xvii,"5). Qttidamputant Moysemcum
- • -r. '' Elia novissimum praevenire Christi adveriliifn, pro
(Luc. xviu, 1). ...
-6. Cum auterri de sanclis scriplum. rioverimus : ;eo quod in hac ejus transfiguralione' ulerqne appa-
Tunc justi fulgebunt, sicut solin regno :Patfis eorum ruit. Sed" alii-melius -inlellexerurit,-"qui Eliocli ciim
.(Sap.iu, 7); quoriiodo hoeloco facies Christi solis vElia yeriturum dixerUni, ut illi'luric pro-Christo
clariiati comparatur? aul riuriquid-tantura, ..qriod -moriluri adveniant,qui necdum in carne niortis
nefas est dicere, in-regriorPatris.justi clarilalem •debilumhxsolverhnt. Sicut Enocb, qui, iit Apostb-
habebunt, quanlam hahet is,qui illos justificavit? lus-docet, tfanslalus "esl, ne mortem videretf/et
quis hoc nisi haereiicus .dixefil?quod: quatupr ex' S Elias-adcoeliirii elevaitis, ut • in puadamlerfai re-
causis -facium fuisse rnihi videtur, scilicef vel p,uia giohe ihde ;submissus,'usque ad illud lempusvivtis
adhuc mortalis efai, et ipsa.carmY roPrlalitas cla- -permarieriet. Neque.enim-propierea Moyses-cum"
riiaiem diviriitaiis ejus, ut eral, oslendere nonsi- Elia inilla.glorificationeâppafuit, utcuni illo^pas-
nebai, vel quia ;ante videnlium oculos, ut inlueri surus adveniat, sed ut-Evangeliuni aeiernae saluiis
possei, ipsamfulgoris sui magnitudinerii leropera- -tesiimoriium.liabeal a lege-et prbpheiis, Ecce ehim
bat, vel eliam formam illam. tanlummodo praeten- quadfaginta diebus Mbyses, quadragihla Elias jeju-
debat, quam iu die"judicii et electis' et reprobis navit:, quadfaginta el Dominus. Sed quia nbn est
osiensurtim seessepr_esciebat, vel certe, utvefius miranduin in*Domiho quod praecessit quolibel in fa-
alque salubrius,-quia figura metobroruiri subrUm mulo,"videanius utrumne magnum lateat sacfahieii-
qualia, ut dictura est, in futuro fulgebunt.-in sua ttim in hoc quadragenario diefum. numero. Nunquid
claritate monstrabai. Sequiiur: - "'' enifn difficile videbatur Domino ad ceiiium -yel
.7. Vestimentaaulem ejus facta sunt alba sicttt riix mille dies extbndefejejunium, qui dederat servis
(Matth, xvii,_-).:Claritas ista, fratres, quaefbras per. rut qnadraginta-transirenl sine corpbraljs cibi sii^
vesiiriiehta Christi manavii, ab illa ejtts "iriterioie _ pendio? Quis ergo. noh offehdit in facloplus.se
li!cerpfocessit, quam nullus humaiii genefiscbfpb- posse jejunare quam' servus, nisi quia per eumilem
reus oculus inlueri potest, sicut scripium esviDeum-- dierum numerum, hbn lam virtutis* miraculum,
nemo vidil unqudin(I Jorin. ly, 1__);et rursum : Nbn quam viriutis exprimilur sacra_hentum?.Quis igitiit*.
enim videblimeiiomo;et vivet~(Exod.xxxiii, 20); qiiam^ nesciat gcmiriain "esse legein -Mosaicam,""alqtie in -
qu.e, sicutipsa se videt, nec ipsam arigeli ceriiunt, spiriiuali 1 deealogb simul et victimarum bbsequio
qui eam quotidie, prout illis daliim est, cermmt. subdistinelam ? guia enirii gemina sil legalis prae-"
Ipsi eninf, sieut ulrumque sacra Scriptura leslalur, ceplio, hinc maxirne claret; cum _et ex urio perfici
et faciem Palris quotiilie eernunt, et ul cernere videtiff et ex altero nequaquam'perficitur.'Davld
possintconcupiscnnt. Magna certe vis, magriaque quippe Domlno dlcit": Viam mandaiorutri. luofurii
lucis interioris polentia, quae tanlam luceni pfbfudit cucuffi (Ps. cxvnij 32). Et rursum : A; mdnddtis
. exterius, ut ipsis etiam vestibus gloriain tfibubret tuisnon declinavi (Ibid. l_57).'Ecce adimpletib legis;
cbrnscae majesiatis.-Ab illa litce, dilectissimi nobls, sed nimirum decaiogi' spifiialibus, iecundum qiibd
ab llla. illuminantur cuncta quae Iucenl, sol videlicet et-ApostoIus dicil: Lex sancla, el inandaium ejus
exlerius," funa alque stellae; angeli serb" ititerius sahctutii; el juslum, et bonum secuhdum quod et q.ui
atque ahiriiaehumanae. Miramur itaqiie bbminuni in -p. i feceril ea yivei in eis {Rotn. vu,l__). .Petrase corilfa
nionte solis clariiate fulgenlem exterius ; miremtir . ait : Quid lentalisDeum, iriiponerejugtimsuper cer-
polius hiinc diviriilate micanlem iriteritis. Venere- vices disciptilorum;quod rieque nos, neque pdtres iio-
inur talerii qualis in monie coram iribus discipnlis stri porlafe potuiiriitsaliqririndo (Aet. xv, 10)?;Ecce
apparuii, desidereihus talem qualis in crielocunciis diminutio legls, sed uiique obsequii carnalis, ju__ia
inuiidis cordibus apparebit. Et revera qualis. in quod et illud-dicitur : Dedi eisprmcepla_ noribpna;
monte fofis appar uit, lalem hunc iri "futurum etipsi in quibus rion viyent. Et illud Aposloli : Neminem ad
impii videburit; sed talem qualis intus perhiansil, perfecium adduxitiex(EebJ\i\, 19). Scieridura eiiam
Bon nisi beati videbunt.. quia cxeaparie qua spiritalis est Jex et. obser.vari
8. Potest aulem per vestimenia Redemptoris potest; in decem videlicet praeceptis, cum pleriitudo
nostri nivis caridore fulgenlia, expfimi juslorurii temporis adveriit, ad Noviim .Tesiameniiim* ciistb-;
' dienda iransi.vit.' Ex ea vero
Ecclesia, non qualis nunc.est,q"uia hiclsine peccato' qua carnaiis"es_ et'
noh est, sed qualis in fulurum erit, quando jam porlaritlbnpolest, iriiictiniarum scilicel obsequiis,
peccare.non poteril.Ut scilicel per hivis clarita- mbrieriie -in cruce Doniino, oliservatiorieih.amisil.
lem, el inundiliae elarilas designetur, ei vitiofutn' Qtiapfoptef si iu decalogi iiiandalisspiritaliS est lex,
•1311 S. AMBBOSHAUTPERTI BENEVENTANI ABBATIS "-... foii
in vi.ctimafiim,quoque"obsequiis carnalis, hinc sa-JA solitudine" peraclum jejunium, ad _erfa.n-.lac.eTet
cralimi jejunium,.illinc prapulatiim osleridil convi- melle manantem perveniunt.",Inde^)uod nos qunqiie
_vium..Nos vero quia jam earnaliuih yictimarum*in- -quadragiriia diebus, ante resurfeclionem in aiisî-
"'
.gluviem ex_tolo respuinius, superest ul de spiritalis iienlia custbditis.ad j',iibilaeum,:quiest annus ren« s-
-
legis
' jejunio aliquid loquamur. -sipiiisplenusquejocundiiais, perliiigiirius.
lO.Quid. enim aliud est dicere,-Non'occides,noh - l__.SedJibBtintueriqiiid'significenlin deserto aq\iae
furabefis, non.falsum teslimonium dices; non eon- amarae, quidve serpentes igniii: primumque noh iri-
-cupisees reni proximi ,tui, riec desiderabis uxorem cohyenienter aesliriiarepossunius,. quia sieut maniia
ejtis, rion servum, non anciliam,-non"Ijov"em, hon illud quo plebs Judaica vescebatur, utsancta testa-
ovem, non asinum, nec omnia quae ijlius sunt, nisi-- tur auctoritas, non uniiim eumdemque sapbrem
quoddam.: atiimae jejuiiium jimponere? Arinpn-vere ;comedentibus praestilit ,alque hocalii ad salutis in-
. jejuna.t, qui ut.boriis irihaereat,,a rhalis decliriat? Sed creriienlum, alii vero ad salutis dispendium; sic etiaih
ul hoc deeiilogijejunium in quadragenarium surgat, "illaeaquaealiis exstilei;e dulces, alque aliis-atnarae:
op.oriet-,ut a longe Novi Testamenti jussaprajsib- ."quarbmvidelicet amarililudinem illi nequaquahi sen-
lans ,. qiiandoque ad Evangelium currai. Veniat serttnt qui saluiaris. lighi remedia intelligere pothe-
"
ergo Moyses et Elias .ad Dominum tanqtiam lex et. runt, illi aulcm senserunt qui sine fide aquam tan-
propheiia ad Evangelium, fiat decalogum.quaterna- lurii auserunf. Sic quoque hi tanihra a serpiinlum
. tum, concludal intra suae praedicaiionis ambiluin morsibus sanarj potuerunl qui serpeniem aeneumas-
totumper quartuor cardines cceli in .electis orbem picientes , mysterium fideritius attcnderunt, sacra
terrarum, et.in utroque TestamenJo-.a principip1 iScriptura p.ronuniianie ,-pudd non per linc quisi|~uc
nsque adfinem quadraginta dierurh jejunium. appa-• -qui videbat sariabatur.: ac si aperte dicerelur, ,uon
reat cbnsecratum. Ille etenini quadraginta diebus: per"lioc quod foris juxta lilteram palebat, sed per il-
myslice jejunai, qui per qiiaiiior sancti Evangelii li-. lud quod inlus in sacramerito latelial. Quid crgo si-
bros- spiritaliter legem "obseryat,.qui in diligendo> . gnificant aquaeamara, niî adversitajes Iinjus saeculi1
Deo et, proximo cliaritalis jufa . conscryat. Undei _de quibus nimirUm.-soIusille Indebite gustavit, qui
scriptumesi: Pleniludo legis est dileclio (liom.xin, ul.in dexteram PairissBdens regnafeifde lorfente in
10). Iluic ei DominuscumiriEvangelio dicerel .: Dir - via bibit. Inde esl quod felle cib'atus;inde quod accto
Aige DominuniDeum iuum ex lolo corde. tuo, el.exi polalus , i.nde quod pius condilorct silit quod.aina-
•tpta anima tua,el ex lota virlule lua.IIocest, in»• .ruiri est , et amarum guslaris ail -: Consummalim esl
. rjuiens, primum cl mdximum mandatum in lege,se- _(Joan.-%ix,.30). Unde autcm aquac amarae in dulce-
cundum autem sinriileesl huic : Diliges proximuny .dine yejjsae,nisi-ex admislione saluiaris ligni. Dcni-
iuum tanquam ie ipswn, continub subjecil : In his qtie.ctim murmiiraret pppulus Isfaelprppter.aquae
duobusprceceplistola lex pendet et prophetm(Malth. amarilt.Kiinem, clamavil Moyses-ad Dominum ,'qui
xxii",57). Cuslodit vero haecduo summa atque prae- osie"ridil_eilignum, quod cum riiisisset in aqiias, in
cipua mandala, quisquis totum abhorret quod anj,- dulcedinerii versae sunt. Ipsum.profeclo esl jlignum
ihairi inducil ad carnis desideria, qnia, ut Joannc-s: . vitae in paradiso Del, ipsum qubdplanlatum esise-
•ail-sSi quis diligil mundum, non est charilas Patris: cus decufsus aquanim, Dominus videlicel Jesus
in illg, quoniam omne quod in mundo est, concupis- Chrisius Deu. et Iioifloperfecius , de quoetiam Sa-
cenfia cafnis csl, el. coiicupiscenlia oculorum, el su- lomon dicil : Beqlus homo qui invenil sapiet.iiam, li-
pcrbia vilm (I Joan. n, 1S). Bene ergo Domiims ini griuriivitmest his qui apprehendeni eam, et qui tenuerit
sua .iransforniaiione. Moysen et. Eliam- exhihuit _, eam.beatjis (Proy. iii,-18). Misso igii.urliyno in aqnas
qnos ob. significandum graliam rei fulurar in jeju- amarasi mpx in dulcedinem vertiturquidijiiidamarir
nando sibi.siiiiiles fccit.quaienus scilicel. uiriusque: ludinis babere videbatur; quia yidelicelmim nostris-
Testamenii facla concordia, j'uxta graemissam iiitel- .tribulalionibus passip beali Mediatorispermiscetuf,
ligeiHia. regujani, oslenderet omhes.ad yitam prae- rv pondus gravilalis earurn levatur. Sed sciendum quia
ordinatos ,, in hac peregrinalionis aerumna .fliiadra-• juxia praemissam - par.vitatis. nbslrae iiitelligcniiam
girita dierum jejiinium per hreviarium' legis, quoi . alijs amaraeperseveranl,riliis dulcediriem aquaesiib-
geniiiia atque evangelica dempnslrareiur dileciio,, minisiranl; hinc esl qurid unum eumdem passionis
seriiperobseryare debere, quae.ntiqiie et honis iiide- caljcem a]ii appelunl, a}ii-refugiunl.Appeluritscilicet
sinenler irihaerefc, ct a. malis.pmni. tempore facitL qiiibus amariludo illius dulcis est_;retugiunt ,'veroqui-
declinafe. ^' ... , .- - .. bus amara displicent; appetunt quiangustum itef caf-
. 11. Sed nec illud sileutio praetereuiidtini existirao» ~ punt; refugiuni, qui lata et spatiosa mundi iiincra
, qiiod. in eremo.Moyses.Jn.eremo Elias, in eremoi volupluose percurruiii.Soluseiiim illeamarititdinem
jejunat et Dominus, per quod nimirum.hujus viiae! aquse non sentit,qui dulcedinem ligni,in aqu;e rotatio-
percgrinalio designalur, in qua,. sicuf heatus Jobi nem ab inliinis trahit, el-praeillius dulcedine quod im-:
indicaf, vita.hominis lenlatio ';esse.probatur. Inde; -'mittiiur, htijusquaeinerai amaritudo non senlilur :ûia
esl qpod in eremo aqu_e_ainaraeet- igniti sunt serr vldelicetquiplene deguslat; quaeel quanla jnira^secre-
pentes. fnde qUod filii Israel post tempus.quadra- ttiin crucis dulcedo lateal, cuiicla qu_ncruci adjaccnt,.
ginta annprum, (anquam quadragirita .dierum, i.n, I, ' etiam amara , _dulcia putai. Unde et sacra Scriplura
1515 - . I_Dir_L[.VIN.TRANSF-IGl"RATiq_SE.DOMlNI. 5U
pronuniial :.Animwesririenti eiiamamara dulcia yiden- A . bitam sihi legis seyeritalem in se suscipiens, legem
tiir (Prbv, xxyii, 7). Quis enim.larii.ingraius., qui et- iriipieiis," sjmiil et decretis evacuans, tolrimqiiPdiii
si non aperiomariyfio, salleiri occullo, npn libenter".; ejusjpraecepiis aspefutii '.efaf, iri.1eijiiaiis,Novi,Te-
sequaluf" crucis malgistrum, "cum scriglhm te.tirieat : stamenli graiiafn cPmmbtayit?Qiiid*qti.oquedosigriant
Sirien compatimhr, iiec.cbnfegnabimits (II Tini. Ji, ignjli serpeiites, nisi aotiqui -lioslls, morlifefas sugr'
12), ef Petrus adhioneat : Christusphssuiisljirono- gesiibnes ? cui profeclb jfeiileniiae Pauluscoricinit
bis; reliiiquensyqbis exempjum ul sequamihi .vesiigid dicens :.Assumite scutum fiddi, m quo' poSsitis britnia
"ejus'(Il Petr.il, 21); Tales quippe apudilebraeos iri- ieih netjuissimi igniiq exslihguere ~_(Epli,vi,- lb'). Kd
'veherat Pauliis", quibus -diccbat : Aspicienles ih au- qubd maxime, iriib lantuiii illud pibficil, quod per-
clorem fidei, etcohsummaioremJesurii, qiii,~prqpdsit6 cussine mprianiiir, icneutri serpeiilem asjiicere j'u-
iibi gdudio, susiinuiH:rucetA,'"corifusiqhe cbnteriipia hentur. Quo-yidelicet In faclo , tipn nosifa liiiibat,
(Heb. xn, 2). Tales et illos fieri cupieliaf; qiiibus ut •sed-Domihi ex"]iosilioifactariiis senieiitiam ,finuii.
amaritUdinehi,passionis in dulcediiiem verlefei _,'lo- Aiieiiiiii : Sicutexallavil'Mogses'serpenteiiiiri"deserloi
-quebalur dicens : Scienles quia sicul sbbii pdssionurii ita exdliari -dporlel Filiuin libminis, ulomnis qui cre-
.-Cor;r, 7);.-Sed nbs' dil in cum, nonpereatfsed habeat viiafhwlernam (Luc:
estis, sic et consoialioniserilis {-i_f
isia dicentes, debemus inter "htraqiie-T.estaifienta B xix; .14)." Ecce eiiitn suggessjt occultus adversaiiiis
distinguere, ei qnaliier ibi "amara., hic auiein dulces qUodlibet iii irienfe facinus; cOhserisisti,;serpens -
exstiteririt aquae yidere. .Amara. siquidem fiierant - mombrdit le^ sed ne >fundiius; exslihgiiaris, aspiep
aquae illis. de qujbus Mpises"dicebal: Odemnffttos serpentem aciieum, lioc est ih;cruce pendenlem Do-
Israel Egyptii," el; affligebani iiludenies eis,. atque minum,ichjus'iiiuiirujii passio duin hene considefa-
ad aindfiludineni perducebanl viiarii eorum.openbus lur, omnia iii nobis vitiorurii'inaJai exstinguCre "prb-
duris iuti-el lateris , bmnique.famulatu, quo.iri leirm batuf.=Beiie aiiiem considerafur, dui_iip'sa'prd virf-
'
•operibuspfeinebantur-(Exqd. i, !__);-Ahjarae et lllis bus imitari-cmiaiur.' liicipe igituf; passionem Chrisii
ex quorum persbna Jefemiassub-iypo.mrilibris loque- lihiiafi yeile:,et nullumierii nioriale crimen qubd
ijatur dicens i Ventef meiis conturbatus est, subveisurii te possit-exsiliigiiere: Et"cum;'PauIiis dicaf: -Quiau-
*st cbfmeum iiimemeiipsa',guc'niamdmaritudihe pleria •lemr$uh_PChrisli;cdfnem suam criicifixeruniciiin viitis
ium (Threri. 1,20). Et sursiim-:"CircunidediMne felle et cohcixpiscentiis(Gal. v ; 24); «Qtiaerbgo^ oblecta-
eiTdbofe (Tlirenl m", 15). Rursiimqhe : Replevit me iiientipeccaii talibus pbtefiiritsubripefe? Qiii"'eiiith.
dmdriludinibus, el iriebriavii-ine absynlhib (lbid": xv). 'Crucifixus est; utiijue pfrae;dolofe ipsius nioftis im-'
"Sed jam per ladmisiionehi ligni saiuiarisin sduice- 'mirieniis mofsuiii rion seniit veiieiiaii serpeniis. Da
rdineiri illis conversae,'"de quibus Lucas-testimonium y mihi quemlibet mbrtuurii, qui seritire possii cbru_irif
:perhibebai dicens-: Ibdht -autem aposloligaudenles a morsuin. Et_eerte jdein egregius pf_edicator fidelibus _
conspectu~~cbncilii,,quoniam diyni- habili suntprono- dicit: Morlui estis; eiviia vestra asbscondita esi cuni
' mine :: -'•>., ";_
ejus cahlumeliam pdti (Aci. v, 41). Amarae ex- ChristbinDeo (Co./iii, 5)..-. . '-;.-•-"•
stiteraht et ipsi Mbysi, cum mces.iis cPnquereretur:' ;'
14iEcce,uiqiiambrevileriiitinjafepbluimus,qiiarc
Cw, .inquit, Domirieâfjlixisti servuni iuum? quare Doniinus Moyseiiet: Eliain inMrarisfigurationeexhi-
~noninvenio graliajn coram le ? Cur imposuisli pbndus Jjuit, quos iri iriysterib j'ejunii feociosaiqiie.cbncordes
universi popuii hujtis super me? Nbn possuhi solus " fairiuIOshabuit. Qttam bene etiam congruil quod.Pe-
sustinere omnerii liunc-populiim , quia gravis rnihiest. tri et Joannis" aspectibus Moysen et Eliam ingessit,,
"Siri aliter libi videtur, obsecro ul irilerficias me,ut in- "Ul-scilicet,-Veleris ac Novi Tes.amenti facta epifcorr
1veniani
gratiam in ocuiis^luis; ne lantis afficiaf malis dia, altfihsecus.semet vel in-factb; vel jii inysterip
(E_cod_-xvn,4). JFiufsumqhe :'PHsi/fum et lapidabunt . hiiiie"fespectarentpersonae..Moyses.enimuiad manna
Tne. Airiarae.fuer.irit el Eliae, cum persecutiones Je- >vesceiidumtrarisiret', mare dividit-; Petriis vefo.jut
'âbelisper deserta fugieris, vimque patiensclahiaret.: ad Christum, cpii verum coelesteque est ri"ianna',-per-
"Sufficitmihi, Doihirie;ioUe; qumso,ahimaniirieam -ne- ,. venirei, snpef mare ahibulavit; ,Elias verout supe-
queenim meliorsiimquam palres mei(ll_l7.i.(f_xix-,4). • riora peterel, in curru ignco ascendit.-;Joannes- verp_
Sed per admisiionem ligni remedialis jam Paulo Iri ut secreta YerbLpeiieirarei, iii.OammeoCbristi.pec-
"dulc(.dinem vefs_e, curiiidem fidelihus-diceret i-Qiii tbre' fecubuit.Quid auteui facimus.de,Jacbbb^îiunf.
nuricgaudeo iritribulationibus pro-vobis(ltom. v, 5). -quid ,abhac eum concpfdia ..divi.diiiius.,;et.minbrem ^
Et rhrsUm :-_lfifif-Kti"_ir_:;C/»istMS est;etinofi lucruiri tPetro vel Jbanne iriiprafiguralionejjudica.mus^quem
(Phil. i\ 21).Iiu'r'suuique : Ego aiitem.hdn sblurriql- Moys.i «t Eliaepersunis:ex :alJa.r.a"lione, cbngruefe
ligari; sed:el mbri paratussumiri Jerusuie.mjpro rio- -pfbbamus?:Jacob "enim, ut diximui., supplanlalpr in-
rriine-DominiJjesu (Act. xxi, 15).' -*=;-. , .terpretatur,^qu.od omriino Mbysi :et Eliae saiisponye,-
- 15: Est autem bic de aquis aniaris el alius seusus; .vftire 'probatur.: quorurii ;unus îrisidiantem llebraep
frequenter a majoribus nostris inculcatus; quarumi -jEgyptium. clancule inierliciens,, sabulo.j abscondit -:
videlicet-airiariiudo.lure referlur-in circunicisionis ini alter vero' Baal. deludens , .prophetas; ip ;tprreriie
carne -doloremj-acpro realibusvindictae felfibutib- maciavit : quae cuncia ad'exslinclibnem; yitipruih
jiem. Sedaquae amaritudinem ligni saluhritas in dul- pertincre Patrum ahctpfitas.ideroonslravit.. Se.dj.yif
cedinem vertit,quia profecto Re.dempior_Bosterinde>- , detnus.sij-possumus, .qu_e;sunl'-verb3-l.egi.8lalpris'.§j-'
1515.; S. AMBROSH AUTPERTI BENEYENTANl ABBATIS ISiG
pfopliet-e ad Dominum utrbrumque., qiiod temerg X tuuinque magistf um abneges ? Bene qubd tibi iantum
fbrsifan, imo certe vanus pr_esumpior ahtuhiafb , nunc ,placet sribilo glorifica.a facies Chfisti -, ut de
vellem, nisi quscnam, illa esseiit ab,' alio evahgfelista mphte nblis. dbscendefe : sed exspecia - paululum ,
i_jdicissem.; ._ . cefte obliuis lalia^ ante viie mahcipium:liuhc te.scire
AS.Ecce, inquil, duo viriioquebqnturcurii^p.Erant riegabis, cuih iiora illa propinquaverit, ut illud im-
qutemMoyses elElias, et dicebanl excessumejus, auem pleaiur, quod de eo perpropiietam diciiur : Non
compfeiurus eraiin Jerusalem (Luc. ix, 3i).,Quem . esl species ef, neqite-decor ; el vidimus _eum, -el-non
excessum, njsi prb mundiViia indebilum passionis, efat aspeclus, et.quasi absconditus vultus ejus el de-
tornientum, quod quideiri.jam inclioaverat, sed necr specljis, unde riec.reputavimus euni (Isa. LIH,2). Di-
dum cpiripleverat, quia el miserias. rioslras paii.jam cere qtiiri potius debueras : Dpmine , aecelera lero-
coejiefat, el tampn ad crucis ,siippl_eium_riondum ;pus qup cuhcta.quaede le scripta sunt compleantuf,
accessefai. Ul enim hinc deiur inlelligi qupd verba et sic iii gloriam tuam' transiens, osiende miiii, non
ebrum.qme nunc apud illuiri fuerunt, talia erant:. Ve- qualis nunc es, faciem tuam^ sed praebe talem sicbti
nisii, qui miitendus eras, natus.de "Yirghie, erevisti, ,es. _Sed. indulgentiam cbricedendum est tibi: sbm-
esuristi, sitisti_ lassalus -sedisli; scd necdum inier n.rim pateris, cum talia dicis. Sic enim de te tuisque
srippJjcia spiritum tradidisli. Inclipasti ergO,sfed non- B spciis cvangelista loijuitur, diceiis : Petrus vero. et
dumcomplesii, qtipd.lunc .perfeciecomplebis.jcuih qui cumilib, gravali erant soinmo_(~Luc.ix, 52),
pius cbndiior in cruce pep.eiideris.Polesi autetn iioc soriino videlfcel, npn carnis, sed-mentis.-.Unde et
ila dicfuni intelligeiil,i,;ut id,emexcessus iri prophelis tui t.uorumque sociorum oblilus , de Domino , Moyse
cosperit, sed nequaquain.iniiiis eompleius; in. D~a- atqiie.Elia eras solliciius ~::Frici_amus,inquiens, hic
-minb.proph.etarum esse cbmplendus. Unde.et ipse tfiaxlabernacula, libiunum,. Mogsi unum., et,Elim
Dominus ad Judaeos dicit: El vo.siriipleie mensuram unum. Ecce.enlm.Domiuus clariiale soiis emicat,
patrum vesiroruiri:(Malih.-xxiii; 52),.ac.si apefle Si- iloy.sen _et Eliam Jucida nubes ohumbral; quihus
"ceret; Iliiprpphetas occiderunt, sed non .eral plena efgp opiis est.taberriaculum/yobis quibus nihil ho-
m.ensura; yos occidite Domiiium prophelarum, -et ru.m coiitingil,;an_,illis quibus; tale ^munus^provenii?
plenaerit mensura patrumvesfrorum. Omnes. enim ,Quid igitur (le.te ac luis cbnluberhalibus cogitas ?
justorum passiones in Dpniini jsui complehtur.pas- JAnfortebinos.pef singula vis sociare fabernacula ,
sione.. Ubiauiem hunc complelurus esset excessurn, ui.illisintdom.ini, vos in singulis tah.ernaculis do-
nisi iit.Jer.usalem ? quia ipse ait : ,N.onpporlet pfo- miiiorum seryl? Quis ergo vesirum erit Domini ser-
pheldm perire extra Jerusalem (Luc: JSIII,55). "Qinir ,= yus? quis Moysi:? quis.Eiiae?-Tolerabiiius quippa
sera, ,p;damnanda Jerusaiem,,,qu_e spla_ad tanthra fuerat dixisse : Dpmine , faciamus hjc unum laber-
damuatipnis cumulum'-.pervenisti, utnulliispfophe- Eaculum, iut Mbyses et Elias, ego,: Jacobus_.et Joan-
tarum extra le.sanguinem fuiideret,- nullusque.innpr -ijes, libi in unp tabernaculp seriiamus. '_.____'•
xius.in lerra esset sanguis effusus,,qui.non -sijper. te =17. Sed nps, fralres.charissiniij.sicutin hoc diclo
veniret, a-sanguine Abel jusiT usque _qd sanguinein jgnorantiam Petri non- sequiniur, sic praeciphum
Zachariw, filiiBarqchim, o;«..M_lu,-,crue,iila bestia, iriier. amofem iIlius_erga.Doniinuni yeneremur, quem.sae-
-
temptum el.flltare .conculcasli(Ifal-,i.;Xxii,.-.55),pro,- ;pissime aperiis ibdiciis idem validissiraus dilectipnis
pter jllum .scilicet .queui ante faciem Pijatj super. le .-ejus.exsecutor intus celare non valens, foris oslen-
tuamque , progeniem yeniufum. exposlu!?i.sti;: Sanr- dil.; Inde est qupd; ipsi.Domino duodecim inlerro-
giiis, inquiens, hujus super-noseljupef: fiiios .noslros ganli : Quem me esse dicilis? prjmus respondit: Tu
(Malth. XXVII,-.25). Sed.quantum bpnuni hocttto mnes Christus FiliusDei vivi-(Malth, x, 1S).- Ihde.quod
ximb nefandissimoque scelere.mund.o procuraveris, -magistrum npp vult-pati.,,sedj)assipnem denuntian-
unustuorum nesciens et prophetans clamat i.Expe- -tem redarguil.dicehs": Absiiaje, Doniine,.nonfiet
dilut itmsrmorialur prp popuio^.ne.lolq-gens pereat _ istud (Ibid.. x_xJi)..Inde quod imminente hora ejtis-
(Joan. xvni, 14). Sequitur:.',!_ .... ;_,.''. ,.-..; J) dem-Dpmini .passionis,, ipsp.dicentef;: Qmnes-vos
• ;--16. -Respondensaulem Petr.us.dixit qd.Jesum ; Dd- spandalurii patiemiiri- in me;~in_._istanocle (Maltli.
miine,bomm «s.nos hicesse; si vis, faciamus hic tyiq xxvi, 31); cum aliilurbafentur, intrepidus isle.re-
Tdberndculd ,,tibi unum, Moysi utiuni,, et Etiw. unum spondit.: Eisi omnes scandalizqli [uerinl in Je, ego
{Matth. xvii, 4)..Obsecrb,_BealePelreapostble,ne:iibi nunquqin scatidqlizabqr (Ibid. xxxni). Rursumque
rtispliceat humillimi servi reprehendentls auctorilas, eliam. Si me pportueritmori lecum__non lenegabo
<luirimbdo.nulla sit.iri reprehendente servilisieme- (ibidi _Jni)..Inde.quo.d.illo jam-comprehensp, gla-
xitasVjHoeenim a' tehumilitate.liberaqiiaero ,-quod dium educit, persecutorisque auriculam;in incerium
ali6s'jam arite ;quassiisse4nvenio.,Dic ergo,;quaeso .ictum dirigens iabscidil. Itide quod in: nayicula.piisi-
te;pf.opterea inmontemassumpluses,utfixistaber- :tus," viso in-littdre Chrislp , ut pfiinus oninium ad
iiaculisDomiriumi-possideas solus cum paucis:? an illura veniatj- secundo semet fluclibus; immergit.
ideohi-visagloria corpofis ejus; cum postpaululum Quod probans Dominus cuni resurrexi.sseta mprtuis,
venlum fiierit ad vihcula,-ad Hagella, ad^puta., ad sciens quid intefrogaret, dixit : ..Simon Jpdnnis,,
"
alapiaSj ad crucis tormenia, ad sepulturam, riequa- diligisplus his ? Et ille'.: Domine, wquitj iu.scis-quia-
quam hunc Deum esse,.vel hoininera D__umpleimm, amo te.(Joan. xxi, !t>). Hac dilectione quanijuam, ut
151" .II0M1L1AT.N TRANSFlGURATiONE D05I1NI. 1.318
evangelista loqui_ur,.ne_scieiis.iiuiddicat; visa yultus A^cein exprimit. Sic ^sic Novi Testameiiti gralia legem
Domini claritale, vult in mpnie manere , el nec ad et propheiiam obumlirat et cbnseryat,.occiiliat Lot'
momehtum descendere.-_Respuit gloriam saeculi, to-. . lenet. Obumbrat'scilicet iii liilera, consefyat.iii spi-
tuni quod in mundo blandilur contemnit, sola ei. riiti. Oeculial in figuris, tehet in mysleriis : sicqiie''
elaritatc sblis eniicans.Gtirisd faciesiplacet., Quid pu- . fit ut quidqhid lex pl pfophetia" lbquitur, quariquain
tamus^.quoinodo^placeret, sHlalem tunc posset in- spirituaiiter obseryandum, fecipiaiuf. 0 quam mulla
tueri percorpusmbriale,qual.em.nunccefnitexutus defutura Novi Testamenti gfatia aiite adveiitum R'e-
mortalitale. Cerle non sblum sublerjacen.em ier- demptofis, in cafrie, curii leiiehrosa esset hqua in
ram, sed et ipsuiri super se coelum con.temneret,_, nubibus acris , locuiaest lex et propiietia. At ubi
lantum ut in monte cum Dpmino in perpeiuum ma-, yenturij est _ad nubem lucidaih, ubi hubes Jucida
iieret.-.Sed descendendum est_Pelro de.monte , ;se~,. Moysen. obumbrat, et Eiia.m , silci Moyses , tacet
quendus est interim Doininus pauper, imitandus a Elias. Per solani nubem lucidam. patefna.vox inso-
Petro iile_qui dixit:: Vulpes foveas habent, et volu-, nal~: Hic est Filius meus dilecius iiiquo niihi liene
cres ccelinidos : Filius aulemjiominis non habei ubi. complacui, ipsum audile. ,' .
caput suum reclinel (Matlh. vni, 20). Imitand.us ,in .J19. Et audientes- discipuli ceciderunt in facies.suqs
cnicislor.nentd-, insuper verso sursum. crucis ye- B super lerrdin el thnuerunt vctlde: levantes auteiii obu-
stigio, el sic aeternaliier intuenda facies Chrisii, sine Iqs, _nemitiein videwni, riisi. soluni .fesuni (Matlh.
ullo temporali defectu : quod,nec -ipse; bealus tunc- JXVII,.6). yoxilla quae.aures*discipuiorhm pefcussit,
Petrus abnuit, qui etsl cum Domino in monle iria-. sjye per semetipsum , sivp per angeiicanicfeaturam
nere voluit,:tamen de figendis tabernaculis voluhta- elemeritum.nubis. Dohiinus cpmnioyerit; lamen per
tem ejus qu_esiv.it.Sic enim dixit; Doinme, si yis ,_ nubem sonuit. -Quia verp de hube. processit, quae
faciamus hic tria tabemacula,. ubi "conspquens inteJT discipulos in terram ita co.nslravit, iii moduni toni-
leclus est: Si non vis, non faciamus. Si ergo vis, ma- trui facta fuit, sicui tunc quando imminente pas-
nearaus; si ribn yis mahere, descendamus. SequitfTr": ~sione idem Filius adPatrem dixit: -Nunc-anima:mea
18. Adhuc eo loquente, eccenubes lucida obumbravit . lurbataesl, et quid dicam ; Paler ? Saivifica me ex
<eos.Et ecce vox dc.riube dicehs--:Ilic est Filius~rhcus --kdchbia;:sedpmpl.erea:yeni inihbram hanc. Paler,
dileclus, in quo milti bene complacui, ipsum audite ..clarifica tuumnomen: Venit ergo vox deccelo : Et cla-
(Matth. XVJI, 5). Age., beate Peire , ablaia est.cura rificuvi,et ilerum clarificabo. Turba ergo qumslabal, el
-igeridprumlabernaculorum,. recessit.Moyses"; feces- ", audierqt; dicebat tonitruum-factuinesse(Joan. xi, 27).
sif Elias , quibiis"labernacula facere volebas. Servi-- Sed quid est qupd ibi lonitrimni audiens,-tufbaj-nbii
erant; non domini; venerant non ut juberent, sed ut —cadit, hic autem discipuli in faciem cadunt, nisi qtiia
audientes justa complerent. Hic.solus qufremansit : ibf superbia, hic auiem humilitas ,pavet? nec sine.
est Dominus, hic sOlus quem estis seculi, dileclns causa pavet, quae praemium taiiii pavoris accepit.
est Filius. In hoc solo Palci bene complacuit. El.qui- Unde.etDomiiius prolinus accedit, discipulos tangit,
dem poiuil Moyses dici filius Dei,' poiuil el'Eliiis; '•' ut surgant iraperat, ne timeant jubet: quae lamen
Fuit certe,,Moyses Dep dilectus, iuit et Elias , cpmT-- charismata aliquid nobis spiritualis gralife iniiuuiit.
placuit :Deo in'Moysen , cPmplacuit ei in Elia. Ad Ac:si aperie Doritiinus.disciprijis diciit": Tiiriendum .
Iiujus tami.n comparationem,. qui natus.esl-.ex siib- ef?(, si Moyse.h audiendum vox clamaret; si Eiiarh
stantia P.atris^ nec_Moyses filius, nec. Eliasj hec i.hiitaiiduhi riioiiefet,'quoruiri"lihus' viginti iria ihillia
Moyses Deo dilecius, nec Elias ; nec Moyses ..acce- peccaiiiium uiiadicjinicrfccif ,*..hec,p'epefcit; alter
ptus , nec Elias ; sed ut paterna vox edocuit : Hic Baal pr'oplietas"siiieulla mjSefatione jugulavit, diips-
esl Filiiis meus dilecliis, in quo mihi bene cpriiplaciii':' que.quibquagenarips chm quinqbagirita..sois.-cenlum
Non ergo Moysen,nonEliabi, sed ipsumaudite..Jus- scilicgt viros, cbelestiJriceridib.VphcFeihayit.;Ai' qiiia
serat quippe Moyses fieri tajjeriiacula, sed Christus ego audiendus praedicpr, qui publicarium tp templp
jubet oediQcariEcelesi-tm. Ipsiim efgo audi, vcriera-']D cohfiteiiieihjrisiificp', qiiijappkiPlum^^negahieihrfeci-
bilis Petre, qui te npn lab.ernaculorum fictorem.sed quiiatfonerii
pio_,qt.ii.meretricem,lapidah'dairi,H_.e'rP",
ovium stiarUm constiluij,paslorem. Quid autem puia- in cruce poenitentem sanciifico ::cur paiveiisirisolito'?'
rhus, "fratres, expfiriii per riubem lucidani, nisi Noyi Sit itaqhe in.lege pavof, in-Evangelio amof. Timor
Testamerili gratiam, et quidem antejadyeritum..Me-; enim n.ori est ih charltale ,-s'ed.peifectaJchdfiids'fofis
diatb.fis, ut scriplum- esl, iehebrosa efat aqua-. in thiltit limofetri (1 Joatu iy,._8).;:Sequil_if:'L '..;"'".
nhbibus acrisj hoc esrobscufa verhof uriiiscieritia ih _;, 20. Et desccrideiitibus'de"mbntei, prmcepitieis.-Jestis
lege alque prophetis : sed jam Novi Tesiamenti do- _ diceiis': Nemiiii dixefitis visioriem, doriecFiliris hdrrii-
ctri.na ;non est in nuber ienebfosa", ~se"dper hhbehi"~~~liisdmorluis_resurgat~(Luc:.-xvn,-8). Non.stalim,ut
lucidam tonans paterna voce perspicua. Etno.tan- Moyses et Elias de conspectu Domini et apostolorum
dum quod nubes lucida Moysen. et Eiiam tenet ct sublaii siVnt/deriionledescenderunt; sed sicul alius
obumbrat, aufert el bccultait. Et cum.Moyseh et evangeiista.narrat, eademnocteibi.manseruntâtque
Eliam teneal el occultet; riori tamerrjarii Moyseset in sequsnti die lurbis. exspectantibus,. ad; plan.a yene-
Elias"de nube sonant,; in qua latent.' Sod solus Paief riinl. Sed nescib, fratres .ufrumnoctem.senseruni,
pef nubem loquitur. Sbla nubes lucida pateniam vo- qui talcmlucem videre mcrucTunt : quae etsi a_j bcft-
m$ S. AMBROSII AUTPERTrBENEVENTANl ABBATIS 1520
lls carnis, ,ut erat corporea, sublata est; niansit ta- A El illud : Qui est ex veritate, audit meam vocem(Ibid.
men in cordibhs, uhinullum occasum incorporea, 57), quibusdam indiciis Filium Dei hunc esse exi-
passa est. -Sic deriique et Moyses beatiis inlernam . sfimans; tolies saepiusque vhlt efipere atque dhnit-
lucem inlus conspiciehs, qtiadraginla diebus el no- lefe. Inde est quod eum. flagellafi jubet,'vesie "pur-
'
ctibus, non!famem, noh silitii, npn lenebfas sensit, purea cifcumdari, sphiis coronari, ril hac ipsa deri-'-
tantumque liix "afflata,aspectum irilerioris horhinis sionis pleiiavisibne Judaeorum fabietri satiet_ eosque
dilafavit, ut, eiiam illa:videri pbsset, quae antequara ab-ejus interfeciiohe revoeet. Quiigilur tam pafvis'
librao fieret, iu.principio Deus fecit. Ipsa illa lux est verbpfurn signis de ejus potentia sollicitus factus',tbt-
qiiae in tenebris Jucet, et teriebrae eain non coinpre, lantisque argumentis vult illum dimiliere, quid- fa-
heriderunt; utquid hoc? quiq dilexerunt homines ma- ceret, si scire posset, qualis iri riionte coram tribus
gis teriebras quam lucem (Jpan. m, 19). Hanc lucem discipulis apparuit? Credo quia ipsam Caesarispote-
persecutoresChrlsti-videre nequiverurit, et ideo ad statem quam pavet, •pro nihilo duceret. Interdicat
riecem illiiis caeci pervenerunt:Sienim cognovissent; ergo pius Redemptor discipulis, ne eum qualem.'
nunquam Dominmn gloriw crttcifipissenl(lCor. n, 8). . agnoscunt, cuiquam prodant, ut incognilus despicia-
Cogrioscereautem illam pbterani, si ad istius quae.in _•tur,-coinpfehendaiur, alligetur, flageileiur, conspua,-
moiiiefacta est, pervenire potuissenl: quod sifactum B tur, colaphizetur, spiuis coronetury crucifigalur, mo-
fuisset, Clirislus nobis qupd nalus fuefat nihil prb- rlatur ,':sepelialur; sicque-ovis' perdita quaeraiur',
fiiisset. Inde etiam velieirienter discipulps commina- iriveniatur, inventaque humeris pii pasloris impo-
tur , ne anle resurreciionem ejus ad cujusqhani no- natur', ut, pastore a mortuis resurgenie, ad coelum
litiairi hanc visionerij perducant. Denique cuin passlo ovis inventa cum pastore feratur, qui cura Patre et
ejtis pii Redemptoris in foribus adesset, audieris Pi-' Spirilu sancto vivit et regnat Deus,. per omnia sae-
latiis ab eo flegriummeumrion hinc (Joan. xyin, 56). cula saeculoruni. Amen. . \."
AMBROSII A©f FEIIS'1

;S. ' '
- • /•'.'., • - BENEVENTANIJABBATIS - -
'"'--;' ."' '"'.".,-'
YITA SS. PALDONIS,;\ TASONIS ET TÂTONIS.
- •
'. (Ex lomoVI Italiaesacr-eFerdinaridillghelli, apudMabill. Act. SS. B.5_ec.iu.)
"
..."":... '.,..'
/ OBSERVATIONES PRâVIJE. >
i. Paulus Wafnefridi, diaconus et ihonachus Casi- G me.n.daiionedigna. Islic lloruerjjrit posl sanctos iho-
nensis, de his Aciis eorumque auctore ita scribit-in jnasterii cond.itores Autpertus et Josue, abbates'san-
lib. vi de gestis Longbb.,. cap. 40,: Mqnqsteriuiti ctissimi, hic saeculo IX quo eiiani "nonyenti monachi,
B.Vimentii marlyris qiiod juxla Vultufni fluihinrs, ejusdem coenobii a Saraceuis4'mariyrio sunt affecli..
fontem silum esi,.ei_nunc magnacongregationerefnl-- Floruit eiiam saeculo xi verierabilis abbas Hilarius,
hoc est Tuto, Taso et_ qui-miracula pairassejmortuus diciiur. Idem cceno-
get, atribus nobilibusjrdiribus, sicul
Paldo, jam tunc :<jedificalum, viri eruditissimi hium rexit Nicolans de Fractura decretorum doctor,
Autberti.ejusdehi monasierii abbalis in volumine quod: ante monachus Casinensis, qui regulara.S. P. Be-
de hac re composuit, scripta significant. De S."Aul- -nedicii.comirientariis -illustravit anno 1298. Istud
berto seu Auiperio plura ad auniim 77JJ, quo de- monaslerlura, lesle V. C. Angelo de Nuceabbaie'
eessisse' feriuf i . Casinensi in notis ad Chron. Casin., lih. i., cap. 4,
.- 2. Carolus Magnus in diplomate suo sanctos viros. tiunc undique solitudinem spirat et hofrorem, omni
"Paldonem, Tutonem el Tasorieniappellai. Sic eiiani -monachorumcultrideslitutum; iV abbali tantum comriten-
Tittonem piiiguritnonnulli, el Baldonem•
auclor Vitte . daidrio comniissuin. , . -
S. thbriiai abbaitis Farfensis;. ., .•",-'. , 4. S. P. Renedicti regulam inonaslerio ah origlne^,
• 5. Celeberrirrium quondam fuit S. Vinceniii mo- imposiiaui fuisse consiat. Nulla.tum monasteria "coii-
pasterium, silum in provincia Samnioseu Bene- debaTilur, nisi ad hujus praescrlpttim. Auiperlus iufra
vehto ad foniem V.ulturni^~fluuiinis,.duodecim fere num. i8 regulam S. Pairis iau"dat,et Carolus Ma-'
milljbus a Casino distans. In monasterii Vincentiani giiiis in diplomale in Vitu S.. Auiperli relato, licen-
Chrbnico, cujus fragmenta varia ed.idit Andreas. "- liam concedit. ntonaehis Vincenlianis eligendi abba-
Chesnius tomo II liisl. Franc. plura referpntur cora-.. lem secundum regulam S. Behedicti.
P&OLOGUS AUGTORIS.
; i. Humam generis primus-parehs ad imaginem. lem est ei commiiiaius. Sed h_ec.ille conlemhens
Dei factus, ih paradiso yoluptatis positus; ul v.ii_e isponte deseruit Creâlorem, et secutus. est perera-
praecepta servaret., ah ipsa vila quae Deus esl, fuit ptorem.j Deus ver.o,.qui.menlifi, ut est ver ias,;non
"admonitus, fef.ne'iianc-.pro miniioo .duceret^ .mp.r-'. jovit, morfi qua minatus eum addicii: dixerat enim
1521 VITA SS. PALDONIS, TASONIS ET TATONIS. 1522
llli atque ejus uxori: In quacunque die comedelis de A . tionem, depraedicatione ad opprobria, de opprobriis
ligno scientiwboni et mali, morle moriemini (Gen. n, ad flagella, de flagellis ad sputa, de sputis ad cru-
17). Quaeyidelicetsenlcntianon solum corporis, sed cem, de cruce ad sepulturam pervenit. li elenim
et animae mortem osiendii. Sed quia benignissimus sunt gressus Dei in lerra, de quibus Psalmisla ait:
Deus serpenlis.suasionibus miserabiliter vidit homi- Visi sunt gressus tui, Deus, ingressus Dei mei Regis
nem deeeptura, fragilibrisque esse-maleri_e-_figmeri- ( Psal. Lxyn, 25). Hos iniiiandos essedeuuntians
tum, noluithunc esse in aeternum.damnalum. Hinc Petrus ail fidelibus : Chrislus passus est pro nobis,
- enim- actumest, ul unigenitus Dei Filius carneni vobis relinquens exemplum ut sequamini vesligia ejus
sumens moreretor pro nobis, n'e mors auiriTaeullra ; (1 Pet.u, 21). Ilis se passionibus sequi ipsa Via
jregnaret in npbis, ut quod in Adam perdideramus , insin.uat dicens : Si quis vult posl me.venire, abnegel
. in Christo reciperemus. Hinc enim scriptum est': semelipsum, et tollat crucent suam quolidie, el sequa-
_Cum..vemt'pleniludotemporis,misilDeus.Filium suum tur me (Luc, ix , 25 ). Et Paiilusait: Mihi.autem'
. facium ex_muliere,factum sub lege , ui eos qui sub absit gloriari, nisi in cruce Domini nostri Jesu Chri-
lege efant redimerel, ul adoptionem filiorum recipere^. sii, per quem mihi mundus crucifixus esl,.et ego
- mus
(Galat. iv,.4).,Sed.quo chariiatis ardore id fe- mundo (Galat. vi, 14,). li gressus. autem et angu-
ccrit pro-nohis, nullus verbis explicat ex nobis,; ail B,siara
i ingrediunlur viam, quae ducitad vitam. li ara-
enim ipse Dei Filius : Sic Deus diiexit yiuridum, ut bulant super aspidem et basiliscum , et conculcant
Filium suum imigenilum dafel'(Joan. iu, 18). Hinc leonem et dracpnem : in his amhulaveruntiaposto.li,
iterum Paulus dicit: Qui.dilexil me,el lradidil.se- hos martyres et eonfessores sunt subseculi. Hos per
ipsunTpro.me. De.quo rursus alt: Cum in forma Dei gressus perfecti incessefunt monacht, quib.us spe-
essel;.non rapinam arbilralus est essese mqualerhDtp: - cialiter a Domino dicilur : Tollile jugum meum super
sed semelipsutri_exinanivit formamservi accipiens in vqs, et discite a me quia milis surn et humilis corde,
'simililtidinem hominum faclus, el habitu invenlus ul et invenielis requiem.animqbus veslris (Mailh. xi, 29).
hoino'. Bumiliavit semetipsum, factus obediens usque 2. Sed quia nos in illorum lempiis devenitnus, de
ad morlem, morlem aulem crucis (Philipp. n, 6). Iii quo.Dominusin Evangelio ait discipulis suis, quia
. qua scilicet liumanitaiis forma conversatus inler • abundabit iniquilas, refrigescel charilas multorum
homines per omniaul homo,- exceplo peceato, iter (Maith. xxiv, 12); ac secundum Apocalypsis sen-
eis osiendit quo ad derelicta gaudia repedare .pos- - leritiam, nequaquam feryentes, sed .( quod gemen-
sint. Si autera quod sit lioc iter inquirimus, Domi--' dura _est) lepidos aspicimus monachos; ad inci-
iumi in Evangelio dicentem allendamus, ait enim : tandos animos eorum, tres nuper ad Christum cbn-
Ego sum via,.et nemo venit ad Patrem, nisi pef mef" versbs evangeliea perfectione probalos auditorum
(Joan.xiv, 6). Ecce audivinius iier per quod pa- - ariimisingeriraus, Paldonemseilicet, Tasbnem atque
iriam repetamus, videairius nuuc quibus modis ad Tatonem, sanctorumPatrum sudoribusac laboribus'
amiiulandum gressus difigamus. Qui (inquit Joan- • xpaequandos; utqui desidiosi ac langtiidi antiques
nes) dicit sein Chrislb inanere, debet sicut ille ambii- Pstres nosiros nos imitari non posse causamur, ho- -
lavil el ipse ambulare (1 Joan. n, 6). Libet auiera in- . rum nuper conversofum vitam fecolenles ' erubes-
tueri quaesint haec Christi"vestigia,' qui gfessus, qui- " canius. Hosefgo non lemeritalis aUsuimpulsus, sed
bus in carne ambulavil pro hobis. Ut caetera taceam " abbatis raei monila secutus, eaquemodo stylo pro-
quae"evangelica plenithdine narrantur de baptismo sequor, de quibus adliuc testes existurit qui se haec.
ad tenfatioriem ac jejunium,' de jejunio ad pfaedica- ab Iiis audisse confirmanti
INCIPIT VITA.
• 5. Ires igitur ex noniligenere orli, jnre consan- D sionis corppraliter fruereniur. Quid plura? utaniuio
guinitalis propinqui, Paldo, Taso et Talo, fuerunt et menle conceperani, iier.praeparant, necmoram
viri Beneventani: ex quibus superior Paldo ex'v faciunt, nec dilaiionem praeteudunt.. Sed carnalium
uno,Taso veroetTato ex allero fraire sunt procreaii. parenlum nexus periimescenles, qui semper- impe-
li evangelica voce excitaii, divinoque amore -inflam- dimentum fiunt ad Clirislum conyersis, eofunt
mati, una eis sententia, unum cbnsiliuni fuif, unum- oculos pia simulatipne deludunt, iia, lamen, ul inenr
que exslititvotum, pairiae solum, -diviiias parentes- dacii - crimen nequaquam iiicurranl. Djicunt- eniin
que relinquere, et nudos nudum Christum sequi, se Romam pergere yelle, aposiplorum rjrincipis Pelri
nudos cum nudo adversario pugnare, Galliarumque sesufTragiis.commendare, ejusquc desiderata. liniina
provinciam pro volo expelere: atque inibi, corpore, Psculari : quod et fecefunt.:Siculi auleih' iiobiles
non mente ductos, diversa monasteria inquirbre, Ie- ilecet, oneralis animalibus stiperidiis, praeparatis ad
hique jugo Chfisti colla meniis submitiere. Hoc au- sedendum equis, famulorum fulli obsequiis,.sibj sp-
fem idcirco studiose facerepraevidebanl,.utpropter lique Deo quid agere vellent [suppl. conscii], ressus
•Clirisiumne uno qui superesse potefat aspectu vi- a'dambulanduii) uiovent., .".'''"'
PATROL. LXXXIX. '+2
"
f 525 S. AMBROSIIAUTPER-fl' BENEVENTANl ABBATIS 5521
: Stirps veneraniias_;_is,nimiumpr_eeelsaparerile , A 6. Peracto itaque chariialis officio noclisque cursu
Frimus a principioluxit xitorbe di_es.
. Germinepnrpureo dp.cushoclulit urbs Beneventus iransaclo, cura aurora darel initium diei, seorsim
Juresaluiiteros traxilab urbe viros. eos blarida locutione inquisivit quiessenl, unde, cur
. Scandere regna petuut sublimiacordesereno-, .
Digne sacraferuut signapre lege Dei. advenerim.ne forte aliquod praejudicium sustinerent,
Terrea curiclalerunt, gazas ul.siercora'speruunt. ne peccati crimine peracto fugereni, promiltens "se
Laudesmagnilicogaude referre JJeo, eis in quovalerei adjutorium niinistrare : tanlum ut
Cuisaluset virlus,
Rex bonusirivictus. profilerenittr, cur e s ila placuerit lantam simulatio-
i. Al vero ubi proprios fines sunt egressi, Marso- nein arripere. Ad haec illi obstupefacti, videntes
Ttimque a prbvinciam ingressi, descemlerunt equis, consilinm srium seniori celari non pnsse, consili.o
adiiipuuerunt pueros, utcum equis el his quae allaia accepto, narranl cunbla per ordinem, qni fuerint,
fueranl adpfopria remearent. El hoc proplerea.quo- unde, cur advenerint, qiioaque gesserint, quorum
niam sibi lale voitnii exstitisse dicebant, ut ii ires filii,qiiibus noininihus vocareniur,qualiierveRomam
Jaiitiim suis pedibus Romam pergeredebereiit. Qui- pergere veJJeni, indeque Galliarum regioues expe-
ius flenlibus ac Jugentibus, jure pofestatis imperant . lere : mollis eurii adjuratibnibus consiringenies, ne
nl recedani. Illis autem abscedenlihus, duin praefali " cor.um proposiio ipse lieret inipedimento. Ad liaec
famuli Chrisli scandunt iter, obviam liabent pauperes ingemiscens- venerabilis senex ait: t Nequaqnam,
vilibus ac scissis indumentis adopcflos. Jam ii pau- o filii,-in Jioc lam laudabili propositb vos impedire
perlatis amore iii-lammali aiunt inler se: -Ne sit iri cup.io, sed magis adjuvarc : nec vos interim relin-
tiobis quodinundus honofet, ne quod latro diripiai; quam, aliquanlisper ybbisciim pergam, iiiheris yeslrt
liis iios vesiibus exuainus, pauperilius tribupmus, usque ad apostolorum limina me habebilis comitem.s
-illorumque nos vijissimis ac sordidis induamus. Hinc.' Propterea autem.vir Deu plenus itineiisillorumpar-
perpendaiit qui no.menmonaclii prceienduni, qiiariii ticeps fieri gestiebat, ut eos, sicuiiet fecil, suis salu-
reatus crimihis sit suh Christo paupere degenles", taribus -consiliis ab illius ilineris longitudine reyo-
iuduiiieriiij comptos et non moribus iricedere. Ecce earel'.. Quod Dei providentia factum fuisse ntilius
etenim ii, per quos hoc monasleriiiiniiiitium sum- ignorat,.qui hoc monasterium cernit.
psit, lalibus induti amiciis initium' suac conversioriis
" Hos specie, forma,cognoscilmunere dogma,
•dedermii. _ . - Cpnsiliorefovet, levat ubsequioI'aler aluiiis,
Ke paveanl,faveant, facilispateat labor ajtus.
.Miindusad ima ruil, miserosad (artnraducit.
" M.utemus vesle.s,noslras, Deus, iuilrue mentes: _ 7. Pergunt interea simul ut senis fuit volunias,
Nesit quod forlis, 1'ur,latro tollere possiou. , . mullisque lacrymis, pro!'usis devolionem suam apo-
5. Etutad proposilum reverlar, -coeplo itinere C ^ stolprum eommiserunt suffragiis. Oratione- vero
perguni, ad monaslerium. gioriosae Peigenitricis completa ccepil eos reyerendae.memoriaej'am diclus
Mariaequod est in Sabinis perveniunt.in qu.o vir Pater verbis suasoriis admone.re, "ut 'secutn ad ino-
yitae yenerabilis Thonias 1' Paser praeeral: de quo a naslerium reveiterenlur : et aliquandiu-apud eum
- remorati, propositum .instiluiioriis suac videndo et
plurilius audivi,i)uia olim in pariibus.Ori.enlis consti-
tulus, sicut ipse- narriivit, tamlin ad,. Redemploris pperando addiscereni, el lum demnm quo eos Do-
sepulcram orationi vacavit, qupadiisque ihipetraref. minus vellet vo.care prpperarent. Et ut verbis illius
quod precibus poslulabai. Deiiique, ut asserunt, ular : _Audile, inquit, o filii, consiliura nieuni. Ad
nocte quadani precihus fatigato, soporeque depresso nipnasterium cui deservio reverlimini mecum.et
asiitit eiquidam geslans in-ipanu niirae pulchriiudi- prppter.ardorem yestri desiderii, quanquam exlra
nis.paiicin, cui el dixit: Accipe hunc .pauein, elabs- usum moiiasterii, intriiisecus vos recipiara, ut simul
ccde"; sciio auiem le iiiimis ex eodcm imnquaiii, cum fratribus edatis, simul dormiatis, simul ora-
hahiiurum. Tantae eteniiii deinceps, ut aiunt qui-eum, tiuni vaceiis, simulquead opus manuum exeatis : ut
viderant, conipunciionis vir luii, ut pene de Deo, his exercitiis probati sciatis quibus modis proposi-
sine lacrymis nil posset loqui. Is dum preefatos Deii tum monachi adimplere valeatis. . Haecethis similia
famulos hospilio suscepissei, nt monachorurii ac bo-. © eo dicente praebuerunl assensuin, pariterquecum eo
noriiiii mbiis est Clirisiiaiionini, cum" fratriljus; uil ad monaslerium sunt fegressi, in quo paucis-diebus
ei solituin fuii,.secnnduin D.miini pfieceptuin eorumi remorati ad plen.uminslrucli sunt. i
pedcs abliiere pergit. li .micm qui-idvenerani,' deli- Tesimul ecce petunt, Pelri dum Jiminaquaerunl,
" Koma
beata. iiimis,fialresque, senextjue tidelis,-
''
caia ac candida j-ienibni -vllibus ac's.oididis"vesti- - 'Quus lrahillpsaferens'_i_leiperlutora navis.'"
merilis' legchant, eJegaiitem ae composltum vuhuss _~,8. Accidil atiiem ut dum paler duorum friilrum,
aspecluin prailendebaril.' Quamobiem riec eorumi Tatonis scilicet. atque Tasonis, «niu ca;teris paren-
secfelum abscoiidi pottiit octilis viri Dei. j' . tibusjiuc illucque eos quaeferenX,rapidissimo curstt
•? Provincia Latii ,j'uxta lacum Fucinuin, :_Jiclaa " catalogo provinciarum Italim minime- ab' anttquis
Valeria,. in ,qua,S. jEquitius .abbas floruit. Pauluss descripla esL.Si quis.autemJi.nnc perse, .provinciam
-- essevera ralione comprobaveril, hujus rulionubilis
Diacpnus de gest. Longob. cap. %\}'iPro'i)iticia.'Vale-
fia, cui e.i Nrirsia adnexa', interUmbr.am eiCqtiipai- senlcniiamodis'omiiibuseriireiirienda.
iiiam Picehuniqueconstslit, qiimabOriehie Samnilumi • '» De Thonia Faffensis nmnasterii insiauralore
regionem allingit... Marsorum quoqueregioriem,tdeo 5 -acium ad ann. 7JS, uhi haec sauctorum peregrinalw
liiira Valeriam provinciam caslimoconipntaii, qnia ini fuse describitur.
SHS • VITA SS. PALDONIS, -TASGNISET TATONIS. . 5326
tlomam venirent. Quos dum sludiose quaererent, ac A _. dantes, Noliie qumrere qnm vestfa tunt singuli,' sed
nequaquam inibi invenirenl; audiuril a dicentibus quwallerius (I Cor. x, 2-i); ab Iiis qnce cosperanl re-
Sabinis,eos esse in monasterio.glofiosae Dei geni- vocant animos, alqne ab eodem benedictione per-
tricis Mariae.Tunc illi majoris amoris stimulis agt- cepta iier arripiunt, etad hunc quem incolimus per-
tati spaiium iliiicris iilius' quasi transvolanles, ad- veniunt locum, nihil secum in alimoniis corppris-
'
praedictum monastefium' pervenerunt: a pr_edicto praeter viaticum in spnrtella ferentes, jam lunc nori
monaslerii Palre pelierunl, iil aspectihns iHorunr iriimemores illius praecepli dicentis : -Nelile sollicili
praesentarentur. Venerabilis autem senex, ut erat esse quid manducelis, aul quid bibatis (Matth, vi, 51);
sutidibilis eloquio, admonuit ut exirent. Illis anlem e\,Nolile solliciti essein crasthiniri_(Ibid.,34). Sed illo
fenilentibus compulit eos, ut sibi -imperanti obedi- qiii propter miseriam inopum et gemiium pauperum
fent. Ul- vero egressi sunt, parentesque eos "vident pius paler exsurgit, qui talia ageiitibu.sfepromittit
T.iiiit,vetiementer -flere copperuni, elevataque voce ' dicens : Qumrite pfimwn reunum Dei et juslitiarit
ad eos dixehint: Ciir nos peccatores tanquam mof- ejus, el hwc omnia ' adjicientur vobis (Ihid.); hane
luos reliquisiis?ut quid curam nnimarnm' nosfraruhi eorum fidem aspicieiis, cito slipem Jargiendo
deseruistis? nullusne vobis inest pietatis affeclus., adfuil. - ' ' i
nulla consanguinilalis compassio? obsecramus, in-. n Tres iter assumunt,nihilhuc nisi corporadncu.nt:
Kst regimen, victus,tegmen, niiseraljo,Christus...
quiunt, obsecramus, el per Deum conditorem cceli Lex quoque sacra Dei, luxnoclis sive diei.
et t'eir_e deprecamur, ne TJOSdeseratis : quia ad Jl. Nam cuiri ad htinc iri quo residemus, ui di-
Christuni converli, et saeculum frindi.tus felinqtiere ctum est, perveniunt locum, quia cuncla quae ad
sumus parali. Sin auiem, contpsiamur ccelum et- usus eorporis snnl necessaria deeraut, ad.illurri pro-
terrram, sanguinem noslrum de manu vestra a Deo1 linus mentem erexerunt, in quo et per quem omnia
fore qiisrendum. Ad quorum verha iacfymasque' vivunt.-ingrediiiniur denique oraloriuni, peragunt in
atque singullus dum illi pieiate nequaquam move- Dei laudihus officium, alque supervenierite nocte
Teriiur, seque.nt Deo promiseriint, Gallias petere quieti membra depptiu.jt; Sed cur dico, quieti?
dicerent; propterea, ut aperie nune cognoscimus, cum lerratenus tantum artus hic.antes',:ad morem
fertur senex ad eos voce dixisse.: Coiifidite, inquit,> patriarchae Jacob lapides capilibus supposuerinl.
filii, confidiie, et de Dei misericordia praesumite;i Dico lame.n, quielem esse: in quo eisi caro tabescii,
quia si modo meis monilis aurem obedienliae accom-' spiritus pinguescit. Et ecce facip parvo-intervallo;
modaveriiis, inulii per veslrae actionis exemplutri venit ad eos quidam homo ignotus iiocturno sileritio,
-ccel.esteingredienlur regmim. Audite,- inquit, filii' regiam.que[id est portam] oraiorii pulsans ait: Quis-
hominum, audite consilium palris. vestri, et horum'l'C nam hoc in locoipuiescit? Ad vocem exsilicus taci-
. preces spernere nolile. Ostendam ynljis,-si vuliis,> lus venit adeum.venerabilisTaso. Cui iile : A.udivi,
a Deo vobis locum prseparalum. Spero enim in1 inqtiit, a dicentibus, quoniam bic peregrini ades-
Doiuino, quoniam illie adimplebit Deus desiderium1 sent, et propterea a pastoribus meis yeiiieiis-,-dc«
veslrum, ibique faciet Deofrucium acreplum. Indi-; tuli modium farinaeae vini, si hahes uhi hoc quod
cium. aulem loci percipite, et ad eum qua.ntocius ? atiuli r.econdas...Tunc ille qu_edairi_vascuia repe-
properale. riens, lanquani a Deo sibi oblata suscepit quoeofie-
NonPater hos mouitis,gemitu movereparentes. rebanlur: quo abseed.cnte nullus .deinceps. coniper-
Seii patriamgenteni contemnere rite fatentes, liis (uil quisnam ille fuisset qui hoc murius gratanter
Mofliaspernenles, pro Chrislodura ferenles. .
obtulisset. His igiiur indicijs claret a.quanta pcr-
-.9. Estautem, dilectissimi, Iocus ad quem vos ire
feclinne cfleperunt ii, pnr.quos Jiuncincmn ad laniae
desidero in Samnii pariibus super ripam Vulturni[
ubi iniiium sumit a mllle fere in magnilndiuis excellenliam perducere dignalus e.si.
fluminis, passibus, Deus. . . . . • :---.'
omnipofens
quo- videlicet loco silum est oratoi-ium marlyris
Cbristi Vincentii nomine de.dicatum : ex ntraqife . Angelusaccessit,dixitque :"Quishic fequiescil?
ExsiJiliude Taso laei.o'|>ede,pectore grato : "-
vero parle flutnhiis silva densissima, quae habitatio-- Q MUnp.ra cui pra.slansviriuL-ijsimilain,redit extra.
nem tantum pfaestalferarum, laiibulaqiielalronum. 12. In hac deiiique Clirisii pajipcrtate. spllicite
Omnipotens aulem Dominus cui vos famulatum1 persisleiiies; epvuni. vita quain Deus ail exemplum
exhibere desideratis, el vos in eodem loco illaesos s plurjmoriim bstendere disposuit, Ionge Jatequp parT
servabil, et.cunetis iler agenlibns a limore latronum1 sonuif, atque lucerna. super candelabnim . posiia
pacaluni.atque securum.coiisiiitiet, necnon etcera- diuiitis latere nori poiuit-: et cum mtilti eornm viiam
sis, dumis, ac senlibus, lignis. frucliferis ahundarea. imiiari cupiiinl, multi.ludo fraterriitatis ad ebs con-.
faciel.Ile, ait, .filii, el in eodem loco ,'sinenietu ch-" cur-rere-CGepii.'--• -' : '' ' "":.-'.' .'''- •'- ",,
"*' -
juscunque permanete. •
Lon_reper [F:, ler]centum soeiisijioderaretalentnm
- - Hbs paler ire mohel, locairiionstratpefvia 'nullis,' ' Faniina sacra ferunt, palm.amb.elljquetulerunt:"-
. - ATboribusmultis, quaecomantfiumiuapulchris,' Et ciipiuntniultosyalidode sufgife duclos. . ,. .'.
.Morilibus,et veulis, nivibussunt irigida mosstis 1S. Primus iiaque praefuit sacro gregi Paldo Dci
10. His igilur el huj'uscehiodi.vefb,isa rigo.re ob-. - famulus,' qui efaf omnirio; milissimu..,' quique' jper
sfmationis emollili, lanquam Chrislum ,in. seniore3 omtiia hoc in suis iictibus psiehdebat,"qupdisjiis su'j-;.
loquentem attendentes, Appslolique diciutn recor- jeciis vbce pfae_licabal; ila amalor Cliristi pauper-
a3i7 S. AMBROSH AUTPERTI BENEVENTANl ABBATIS &!§-
-tJitis, nec sicuti cnriiales, it_..iuans divitiis terrenis. A/ debercnt telafi, subdeiido manifesiai dicens : Gau-_
llic iiefnpe ferlur ad.coiifirmandas animas Fratrun.i,. dele auletn quod nomina vestra scripia suiu in cceiis.
JJC in paupe.rlate quam cceperaut .j.eidtirarent., Magna siquidem virlus, magnumque el admirabilo
dixisse.: Credite-inihi, fratres, quia monachus.ille exstitil signuni, suae cnnvefsationis exemplo lam
qui-in hociiionasleriii persislens usque ad finem innumeros de lerris elevasse ad coalbs ,.de tenebris
rpermanserit , aniina ejus aelerna supplicia nequa- ad lucem, de morle ad vitam, de exsilio reduxisso
-.quaui susiinebit, sed vilnm aetefnam possidebit : et ad palriain. Et u.l ccepta prosequar, saepe. dicius
*Jioc ianctae cpngregatioiiis iiiohasterium usque ad venerabilis Paldo , evaiigelicac perfeclionis vir per
Jineui.saeciili ad servandas animas perinaiicbiU.Qnod omnia consummaius, liunianis rebus excedenspraB-
--.quiiiam ignorantes, qua inlentione haec prosecutus sentis vil-e.finom fecilv Id. Octohr., indict. 5,.anno
fuefit, falsa seipso*ssecurilate decipiunt u, qtiamyis incariialionis dominicae DCCXX , fesidente..in sede
ji-ii,aleviveni.es;>ei Gonir-a.Regulam Patrum b facien- apostolica veneraiid_e memori_e, Gfegorio.II. _Hic
,j;es, lioe in monasterio si..per.manseriiit, salvos esse snsceperat sacri coenobii regimina.ah incarnatione
jiifuturum posse : crim conslet omoibiis quia- qui- Domini anno occvu sub sancio papa Sisinnio. .
-cunque iii -perpelratione criniiiiis hoc in locp per- En, ['aradise, tuos verrianiescollige flores,-- . -
Denissepleiiis ° aniiismocleratushaheuis
nianseriiit, et ante extrenii.obilus diem se minime 'B Esl Paldufelix, quando!tuagaudia cepit.
-cerrexerint., ad viiairi nequaquam posse iransire. 15. Cui succedil in sancto regiinins Taso, niinor
"DicendumJaii.em iliis est , nequaqiiam - virum Dei
conlra divina elbquia senleutiain protnlisse; sed in quidem annis, sed ardentibr in sancto proposito oui-
is si
illlslianc seulenliam permanere dixisse, qui ipsorum nibus illis. Quia yero nonnunquam qui pro_esi,
considerare negligat efcontueri iiifirmoruui imbe- .
sobriam et castam vitamaclaudabilem paupertatem
vellent imiiari. ciHiiaies , eosqiie nori ui. praevalueriht, sed ut rigor
districtionis cjus dictayerii, voluerit arctius aslrin-
reniten. diademalesacm,
Culi_iine"pr_ec.aro gere, nequaquam eos quo eupit perducere valet,
-Primus pr_e_iciuir
PALDO reverendus, el Abbas
-- Jiinumeras aniiuasChrislo superailhera rojndat. quia huic nimius zeli lervor poiuit dominari.:
simile quiddam ei accidisse cognosciiur : nam cum
. r_<_.Ihlerea lurba fralrum sueerescente, ccpperunt huiic arduo itinere iticedentemj neqnaquam seqnl
.-conlra-voiuni habere.per quod possent eisdem qtios viilerent, penitus deserenles abjecerunl, fratremque
regehaiH •subvenire. Dumque praedicli venefabilis ejus roajorem naiu loco ejus cousiiiuerunt. Unde
.PatrisJTIiomae ininiemores djcti, mulios.per eos iri factuin est ut ab utrisgue pariibus ad pohlificem
Jioc Ipco esse salvandos, ainieam paupfrlaiem solli- Q ( I.omanum relatio miilerelur. Quod cum Gregorius
cile reqnifeotes [_7. requirun.J, abjicefe, coriantur papa 11audissei, factum imprbbat, hos cpntra ca-
-fi»i quae possidere videbaiiiur. Sed resisienie eis nuiies fecisse noi;it , nianusqiie suas in cliristum
myiiio judicio, turba Fratfuih, stuiluerunt magis §e- Doinini extendissedeniiiilial. Qiiibus et poaiiilenliam
cundnm; Aposfolum 11011sua singuli, sed quaealle- indicens, hujus facii eiticaciam adeinil : quam scili-
_ rius sunl, quaerere, elil.ud': Omnibus omnia
factus cet indiciam sibi poenitenliiim vix cum magno diffi-
mm, ut bmnes salvos facerem \TCor. ix, 22). Miilia cultatis conariiine,,obsislente aeris arJofc, perlic-re
siquidem iiiiicinlereos -fuisse cliarilns , mulia con- valuerunt.
•eofdia unitaiis , miil.a"compassio fraternitatiSTefer- •Posl sequilur sociusfelinens moderaminaTaso <i,
inr. Et quidein narraniur.de eis qua.damd.gna ini • yui min.orest anuis, validussapientiaquanivi__,
liic alacer, foriis",fervensquoaue rohore cordis.
raculis, -sed nostrum ad hoc lantum. Itiit studiiimi 16. Sed ut osienderet onuiipolens Deus quanii
incjlatum., ul qujbus modis sa.cultim ac diaboium reattis crimcn admississeril ii qui paslorem a Deo
yicerinl, apicibus^prosequnuiur. Neqiie enim majus pr_eelecluni_abjecisseni, nequaquam hac pcenitentia
esse poiesi miraculum, quani quod tota inenie inun-
placatus, mox sine mora judicium exereuit uliionis^
dum reliquerjjnl. fit quia mulli videntiir miraculo- Nam ita coeperiini siriguii hiimaiiis rebus decedere,*
rum esse participes, sed uuilajenus nomina habem . *' ul duorum atil Irium
"corporum fierel uria memoria
scripta in ccelis, nequaquam hoc in lempore yirlntes 1 e.receptaculuin. Eaque hac (sic) grassata fuit seiiten-
hiEecIesia , sed perleclam viiam requiriuius. Uude1
tia, qnoadusque pene nulluseprumiii corpore rema--
Dominus discipnlos 4e sulijectionc.daeriioiium gau- neret
qui hujus naevifuerant consilio matulaii. Sed
deiites delerret dicens : Nolite gaudere in hoc quia nec
ipse diu moraius, eosdem est iriorieudo secutus.
diemoniavobis subjiciutuur (Luc. x, SiO).I.n quo vero Wcirco aiilem iiujus facti adversitalem" hulc operi
4 M,ultivendilant id gerius privilegia , quibus cor-' conciliari
poiest, ut si ab inclioaio inoiiasierio cal-
iigendis insignis iiie locus. Lege Angelum. de Nucei culuiii ducas, annum 765 ;~si a peifecto, ariuum"707
iii ca|K 17 Vitai S. P. Benedicii. ' "
praJaiut-S Paldonis iiiitium definias.
~P En Reg«la S. Benedieti dicilur Regula Patrum :: d Et lameii index abbalum _ab
quod eiiaui. nomen .ei tribuii. Ordi Ri.maiius; ubi de Ugliello editus Ta-
tonem pra:fert Tasoni. Veruiri Taso, qui tertio' loco
orilinatioiie abbatis. Lege' Praefationeiii huic tomo supra noiiiinatus fuit quidem naiuminor ,'- sed
. . est,
pnbiixam. '''. alierum in reghnine ameveriit. , , .. .
,,.°-,Si quidem annis sepiemdecimPaldo rexiljnona- c Id tst uiuis tuiuulusV nam s.aepe:Memofia ad
..teriimi j obiitque anuo 720, ab auno 705\regiinen sanctorum tumuluui riesignandum usurpattir '.
i_jiis.se diceiidus est. (jiianquam liic locus rectesic
i^29 _ VITA SS. PALDONIS, TASONIS ET TATO.XIS.' I5of~
adriectimus, ui a lali deinceps seditione et pastor. A hanc humiliiatis confessionem el mihi a Deo veuia da.
et grex a.ieni existant. Quia etsi nequaquam eos per bitur , el -illts salubris cprreciio iiiiriislrabitur. Sed
hoc facttim, utpole incipientes poeniiere, damnandos' undeexordiar? urideloqUeudo iniiiuin sumarii? Omni
Bffifmare audemus, cum.scilicet paslor zeli fervore, enim expartesanctum a nobis prpppsilum vioUlur,
et grex pusillaiijraitate.erfaverit; faritum [F. laihen] et pene nihiliiobis.superest,.nisi quod sanctusPater
incerfurh.esi uirum eos haec judicii senlentia ad ple- praedixit Benedictus (Reg. cap. i.),, per tonsuratn et
tium hujus realiis erimine-mundaverit, an etiam habitura nos Deo mentiri. yidemur, pene omnes ad
purgalofii " postmonem sUpplicio ignis fuerint superhiam prompli, ad conientionem.ad scandalum,
. absoluli.Obiit autem Taso praedictus Paier in Id.. ad detraciioneirij_ad men.dacium,.ad maledicenduin,
Januarias, anno dominicaeincarnaliohis seplingenle- ad aceiisalionis laesione.m.; ad con:uinaciam , ad
simo vigesimo nono, indictione 11 [L:, 12]. •. iram, -ad am.ariludinem et despecliojiem, ad. susur- .
. Fratri pr_elatus.poBiiam Taso fertque realus raiionem, ad murmurium.ad gulani, atque ad orna-
Annispost oclou-igrans, cui cesseral ordo :
Quemsequilur 1'ratiumhuuierussub pesle necatus. tum ve<tium sumus illecii : et-ul hrey;tor cuncla
17. Succedunf pracferea. post hujus discriminis perslringamus ,:e.ij perquae sancti ccelestia co.iise-
luem , ut assolet, Jaeta quaedamaique jucunda, cnm - cu.ii sunt regria, id esl tribulationes, persecuiiones,
supersles Tato loco paiernitatis siiccedit. .Hicdeni- B adversitales , anguslias, passiones , conlumelias ,
que virtulum omriium matre plerius exslitit charila- liumililalem,- subjeclionem , pan perlalem odiojia-
te, in anihiabus colligendis 'siudiosissiirius j zelo bentes ; quae, nosira sunt, non quae alterius qiije. _
Uei ferventissimus, pietale ubefrimus, discretibne renles; falsos hoUores appetentes, ac per hoc in-
caniissimus : quique veluti matef. super iilios , sic vicem invidentes, invicem roordenies ; quidquid ad.
semper sollicilusfuit siipef subj'ectos, semetipsum praesens delectat, quidquid dulcedinis, lola raente
in laboribus durissime exercens, gregi ui pater par- reiiuirimus, riescio.per qupd aliud iler, fallenle nos
a sanctorum calle- devianies, ad
cens; inter mites mitior existens, inter elatos zelum •yisu interiore ,
districlioiiis exercens. Fcrtur etiam ex quo ~ad viiam nos posse pervenire conlidiinus. Ait enim
monachi habitum venit," neqtiaquam halneis- usum Dominus : Arcta el angiista via est qum ducit advi-
fuisse, nunquam caput lavisse, -ntinquam novacur tam, et pauci sunt qni intrant per eani (Mall. 7, 141;
lam super captil au.l harbam duxisse '.: el, quod Act. xiv, 21). Aposiolus vero dixit: P,ermullas tribu-
his dilficilius est, diebus opere manuum insudans, - laliones oportet nos inlroire in regnurit Dei (llom. vsn,,
nociibus vigiliis perpeluis vacaiis:; loricae oniis ad 17). Et iteruin : Si non cqmpalimur, nec conregna-
carneni gestnns, quousque virius corporis-praeva-, " bimus (IlTim: n, 12) ; ei, iVemo coroiiubitur, nisi
lerct, non depostiisse. Cum vero defessis ac fatigalis qui legitime cerlaverit ( lbid. 5 ). Eia, monachi no-
ad hicc dicluri^ sumtis? aut (quod eiiim
jam membris hanc ferre non posset,'cifculuni sibi , slri,-qiiid
. ex eadeni occulte fierj praecepit, quem el usque nefas esl) Scripluram mendacem, aut nosmetipsos
ad diem obilus sui gestavit. Uuiic asserunt Jec.li- uiendaces veraciter appellabimus. Sine via* ehiiri
sierriia refugisse. Ferlur et hebdomadam, jejunio tendeniibus labor- est .itineris, non profecius. Arit
peregisse. His enim ac caeieris virlutibus repletus ad forie decepii dicere poterimus ( ut sccimdum
finem usque perdurans, consumriiaius obiil in pace ioi.seriam nostram ioquar) Doniiiiuiiidixisse: Beati
111 Idus Deceriibris, ind. veroG [L., 7J, felici gaiidio qui induti sunt cappa ,vel qui usque iulioram no-
laeius, anno. incarn. dbminicaesepiingeiitesimo trige- naih jejunant ? nequaquani'; dixit auteni de his qui
siino nono b. ..-'-.-. falsam religiohcm . praeleiidunt,: Veniunt ad vos in
Hic priusabjectus, fit pbslea pas'6r honesius- '- veslimenlis ovium, inliinseeus aulem sunt lupi rapa-
; Undenis aclis, postquamTasopr_efuil,anuis. ces (Matth. v, 3 ). De illis auiem, qui beali futuri
Ad linemdurans explevit teiiiporalonga,
Qui fuerat inagnusstucliis,opibusquoque largus. suni, ait : Beaii pduperes spiritu, 'quqniam ipsorum
18.. U:cc de liis dixisse sufiiciant, quoruni nos est.regnum cdlerum , plc. Iiilendamus.qui baec ab^
excmpla acfacta praeclara de saeculi lurbine ad hanc jj. liorrbmus,* qtiibus modis in Scripiuija detestaninr
quieieni perduxerunt. Sed horum aspicienles fervo- . ea quae niinc sequi videmur. Seriptum naihqiie est:.
rein, cogil nos gemitus aliquid dicere de riosirae Superbis Deitsresislil, humilibus autem dal graiiam.
conversationis lepore, et guaiiquani meipsum pii- (Jac. iv, 6); e.t, Qui delraiiil.fratri, eradicabitur(Ibid.
mo ferire loquendo perfiiiiescam.taiiieii ea in quibus li) ; et, Neque" maledici regnuin Dei possidebunt
jaceo, et milii similes jacere cognosco , enarrarevilia (I Cori vi, 10) ; et, Perdies eos qtti loqunntur inenda-'
sublato pudorec non crubescam. Fortassis enim per- cium (Psal. v, 7),; el, Cecidit accusaler iralrum nb-\
a En locus nianifesius de Purgatoiio, de qno Gre- el iucboala correctio. Eodem animo impulsus em
gorius Magmis Iib. IV Di;tl.,cap. 59, et alii. cijronograplius^ Tnidoniaqiis , qjii idcircb in hi-. ~
J>T.iloni successil Alo, queni una cuin Oplalo ab- storia nidnasierii sui niaj.prunr viriutes ejcpressii
haie Casinaie . Steplianus papall ad lcuienilum. Ai- siiniil et vilia,'Ul4um probilas seu improbilas singu-
surifum direxisse memoraiur. Legc Anasiasium leruiiv legerelur , vrobi priqrum exeinplo apceini '-in
Bihiiothecarium. . , melius etmelius semper proficianl; itnprobiimagiria- ~
" Pia sane impuiieniia. Paulo enim minus posterbs la vita sua confusi ,'a malis*pperibus suis salteni
inlerest majorum agnoscere viiia .quam viriuies : el "
resipi-xani. '•'..'
criminum alienorum pudor, sequacibus cuuiio esi
. f53J , ORDO HERUM !552
itroruni (Apoc. XJI, 10); el, Qui irascilur fratri suo, A.poma maturescerent; quia"vefo deest, in ilpre va-
<-euserit judicio (Matth. v, 22); et,- Vw qui scanda- . neseunt. ...
liz-averitunum de pusillis islisqui inme credunt(lbid. 19.-Sed quia inducias au corrigendum hujus lem- -'
.jviit, G). Tot.enim mortihus digni sumus, quot his poris a pio Redemplore accepimus, agamus "rit in
malis exemplis scandalizamus. Sed nos, o dilectis- inelius-proficiamus. Non. enirn sufficii pairlas, divi-
simi fratres, superiorum paiiperum, quorumineri- lias parentesque reliquisse, nisi nosmetipsos mor-
lionem feci, exerapla attendamus, ue in vacuum cur- iiiicemus. Diem ergo morlis quolidie atiendamus,
rere videamur : oraoi.nisu, omni conamine, omni et in seternum hon peecabimus; passiones Domirii
virtufe desudemus , ut ab his qusa dixi praccipitiis inspiciamus, et de pr_eseiilibusinjuriis non dolebimus:
educti, par iter saticlorum incedere valeamus.. Si sieque lmjtis exsilii iter pergamus, ut egredientes de
enim ununi in nobis bouuin peifecle _jdesset,-tot eorpore, angelum lucls Jnveniamus, per quem defensi
ciiumerata mala r.equaquam inessenl. Et quod esl ab "accusaiore, illnc perveniamus "iibi Deum -cuncti
hocbonum, nisi niandatum uovum.? Mandalumno- .'cum.angelis siue flne -laudenius, ubi jam nullus
vuiri, Jnquit Dominus, do vobis, ut diiigalis irivicem erit metus moriis, iiullus mosroiynjiilus dolpr, nulla
(Joan. xiii, 3__)>;'Ci, Iri hoc cognbscent omhes^ quia amaritudo, nulla tenebiarum caligo; sed dies _elernaf
mei eslis discipuli, si dilectioneriihabuerkis ad invi- B dies beata : -iu qua qui inventi fueriiii, luce so-
cem. Qui enim dUigil,~-&\lApostoJus', legein implevit lis non egebuni, qui ab ipso Agno illuminati, sictit
JRom. xiu, 8),; el, Pleniludo legis estdilectio (Ibid. sol in. reguo- Patris fulgebunt., ubi semper beati,
40). Ego auiem dico quia qui fratrem diligit, nequa- semper gaudenies, semper laetantes, semperque
quam delrahil, sed corfigil; qui vero detrahii, erunt cuiu Chrislo sine line regnanies;.ulh charitas
non diligil: qui autem nondiligit, docente Jonnne, in singulis- regnabit, et Deus omnium in omnibus
laanetin morte (1 Jban. m, 14). Si, inquam, radix ent , qui in Triniiate perfecla vivit et regnat per
Eiujus dileclionis essel in nobis, omnia viftutum pmnia saeeulasacculorum. Amen.
'
-.; ORBO-RERUM;
'QJJM m HOC TOMO.-GQNTINENTUR
";. - SERGIUS I. '',-' .: EPIST.XIII-(eiusdem ad Wiirridum). 101

' NotiliaMslorica. -' , , '" , & -. EPIST.XIV.(ejusdem ad omues '" congregationes ~ " sub ejus
_ EJISTOLAadCeolfridura abbatem.' - - ,35 "regimirieconstitulas). " 102-
TRACTATUSde Laudibusvirginitatis. 103
.' , ' .JOANNMS VI. ;
- .IiIBI-Rde. Septenario et de Metris. '
'; - 161
-Nolitiahistorica. - -", . 53 POEMATA. '.-'.' 25*7
41 .-POEMA deLaiidibus virginum. -. . - Ibid.
CAUSAWILFMDIANA.
AuloiiiiPagi observalioues. ' Iliid. POEHA de.Octo principa.libus viliis. 281
..'Moriunieaiaconlemporanea.
' , .43 POEMA de Basilica a;di_iealaa - Bugge, (ilia regis An-
- gii-e. _ 289
JOANNES VII. . -POEMA de ArisB. Mariae et.duodecim aposlolis dedi-
Nolitia in Joannem, - 52 catis. 291 -
EPISTO.LA ad JiiUielredum regem Merciorum. S9 VERSUS iuhonorem apostolorum. . 297
' EPISTOLA ad
AI.TE_-A,episeopos Britanniae. , .63 "
, FRAGMENTUU deDie judicii. Ibid.
' 5. ALVHELHWS. EPISTOIA anonymiad sororemanoniimam. 299
DIPLOMATAquaeJamS. Aldhelmi - 309
VITA S. Aldhelmi,Faricioauclore. lbid.
CAPDT J.HIMOM. — Familia regia,
~ ' studia, inonachalus,'et' CONSTANTINVS PAPA.
nbh_alistnunus. . . 6b hislorica. - 315
CAP. H . ^- Acla -\oma_; libri ab Aldhelmo scripli. 68 Nolilia " "
EPJSTOI--E. . • 55S
. CAP.III.— " Miracula j.alrSta, episeupatus,ol.itus,'.se-" EPISTOLAPRIM.4 (CoiistaniiniadBrilhwaldum).—Devisione
jmUura. — . - ._.- de concilio
CAP.IV. Corpus S. Aliilielmi elevalum, et a.sahcto Egwini, habendo, de co_nobioconslilueiido. • Wd.
Dunstanoin tumulo l3pideo colloeatum.PersecutioDaui- . - CHARTA Kenredi et O-ffaregum. gsg
ea; Miraciilafaela. . - 75 —
CAP.V-.—EnergunienuSj contractuset caecussanati. 79 'EPIST..11 (ejusdein ad eumdem). _iIon_tsleriumab
. Alia VITAS. Aldiieltni, 'e CapgraviiLegendis hovisAn- Egwinoconditumstib ejus potestaleila constituit, utquce- • 558
- glise. . - .'..- 85 dam lanieri illi juraasserat.
. EXCEEPIA de.S. Aldhelmo -85 - CHARTA EgwiuiepiseopiWigotnensium. 510
. EPiSTOL-ES. Aldhelmi. _ ' 87 . III
EPIST. (Joanuiscpisc.Cunslsntinopolitani ad Constan-
" linum).—Proplerea quse,temporeHjTannidisBardae,mola
EPJSTOLAPBIMA (AldlielmiadGerunliuni). Ibid. sunt sanctam et oecumenicamsextam
T-EFIST. II (ejusdem-adOsgithamsororeni). -,' ' ' "9_! adversus ' synodum.
' 541
EPIST.HI(ejusdemad Ealifridum). Ibid. ' _ - CEOLFMDUS.
EPIST.IV (ejusd.emad Heddamepiscopum).' _ 95 ;_ '
, EWST.'V(AnonymicujusdamScoti ad Aldhelmum).- ' 96 Notitia liistorica. ' 347
EPIST.VI (Elbelwaltliad Aklhelmum). - 97- EpisTbLA ad Nailanum,regpni.Pictonum 549
EPIST..VII (Aldlielmi-a-lAdrianum). ' - - . .99 -
^ , FELIX.
EPIST.VIII (CellauiAidlielmo). Ibid. • .Noliliahislorica . 557
. EPIST.IX (Aldlielmiad Cellanum). -' Ibid.. PI-OLOGUS ad sermonesS. Pelri Chrysologi. 559
EPIST.X (Aldbelmiad Elhelwaldum) lbid. . 'BENEMCTUS CRISPUS.
EPIST.XI (ejusdemad clerumWilfridi.episcopi). " 100 . '.
EPJST. XII (ejusdeuiad Winberluni). 10' Noliiia historica, • ' 5SI
3-333 QU_E IN IIOC TOMO CONTINENTIIR. - ASSi
ynERiMOKiA de Coiistaulinopapa. 561 tentiampee.alorumsuorunise convertere velit, ut hoc illi
POESIATIOK MEDJCDM, in diaconatusuo scriplum'. - 369 non negelur. 41_!
EPITAPDIUM CEADUAL, regis Anglosaxonum. 375 —
CAP.III. De eo qui desiderat pcanitentiamagere, et
S. EGBERTUS. vialicuin, boc esl Christicofptts, ex timore morlis, ct do
eo cui sermo ademplus esl, aiitequainconfessariusvene-
Noliliakistorica. ' ., -" 577 ril.CAP.IV. — De eoijui peccatorumsuorumconressionem . Ibid.
JSfaiisiFrmmohitioiti Colleclionescanonicas Egberti. inpditaiur. 413
Ibid. —
CAP.V. De eo quod quis in multis rebus a desiderio
EXCERPTIONES e diclis et canonibussanclorumPa- vilaesuajabslinere si suorum emen-
truro concinnataeetad ecclesiasUc_e poliliae instilutioneni
~ debeat, peccaiornm
eoudueenles. ' - 379 dalioriem facere.velit. lbid.
—
CAP.VI. De eo.quodpoenilenliamageuli nou est lici-
POENITENTIALIS LIBRI PRIMI PARSPRIMA. 401 mereaturam.exercere. - Ibid.
CAPUT I>RIMOM.'— prudenlia. _ Ibid. tumaliquam
De.presbyleri . CAP.VII. — De eo quod pcenilens,posl'puenilenliae"su_e
CAP.II. — Jus de variis peccalis. Ibid. uon debeal reverti ad eain. IHd.
; CAP.III. — — De episcopiadullerio. . ' 405 contrilionem,
CAP.VIII.—De eo quodposniiens.nonobservet id quod
CAP.IV. De presbyteri adullerio. Ibid. confessarius
. CAP.V.— De sacerdote qui seipsuni impurissennoni-' —ipsi adnolat. Ibid.
hus vel aliquibiisaliisvitjis polluil. CAP.IX. De eo quod|icenilenLiper episcopi
Ibid. . sionemTemissid - interces-
CAP.VI. — De preslyter.o qui' baptizare detrectat' ob non dtflur. , . . , 414
itineris sui necessitatem. . 404 mitateCAP. X ...— De eo qui sacriimentumdesideratiri ' exlre-r
CAP.VII.—De noniaptizato presbytero etde ed que.ni viiae, etde nialo-quod inde oritur. lbicl.
—
CAP.XI De eo.quod presbyler pcenitenlemnoiide-
ipse baptizat. Ibid. beat venia episcopi,nisi cum episcopun».
CAP.VIII.— De ep-seoj.o et presbylero qui ofdinem suscipereabsque
"
" Ibid. adire nequit; __>._..
suumperdit. . CAP. X II. — De re-
CAP.IX. — De iis quibusindutus esse debet "sacerdos hiissioeis dandasit. poenitentibus, qubus' teinporibus ~
cuinmissameelebrat. Ibid. . . Ibid.
.CAP. —
XIII. De eo cui Eucharistiaprohibilaest,' et siib
CAP.X. —De sacerdote, cum caliceni effundit, etde boc interdicloobit. 413
cibo ante Eucharisliam. . Ibid: CAP. XIV. De".eoqui pro diversis suis ad
CAP.XI.— De presbytei'0,si aliquidmagnipretii aufe- niteutiam se—. convertere velit cuih
peccatis pce-
rat. . Ibid. plena compunclionp.
CAP.XII. — De diacono et monacho, ti forniceiilUr. 416
Ibid. CAP.XV.—De S._Jacobiepistola,.in qua dicil quomodo
CAP.XIII.— De monacliiset nionialibus, si fojrniceu- pro tegroto homiue orandum,ei ipse oleo ungendus sit.
Ibid.
luf. -• 40o
CAP.XIV.— De laicis, si fornicentur. Ibid. POENITENTIALIS L IBERSECUNDUS. _, 4\S
CAPUT —
PJUJIUM.De eo qui sponte bominem occidit.
C_p.XV.—Deinjustis operibus "iinioru.n.. Ibid. . Ibid..
CAP.XVI.— De uieustroa. consueludiuisfornieaiione,. CAP.H. —De muliere qu_e fornicalaest, eldeinde, ex
-cl de alia injustafornicalione. , !_.___., timore; i-ifantemsuumoccidil. _._>_<_.
CAP.XVil.— De ethnicorumfornicatione,etde eo qui CAP. I II. — De eo servumsuum furii causaoccidii,
uesciens esse bis haptizalus, et de eo qui ab illegitime absque hundredisui testimonio. qui
. - 416
fornicantepresbylero baplizatusCst, et de eo qui his sua CAP.IV.—De eo quodmulierex rancore occid.itservain
sponte baplizatus est. Ibid. Buatn. Ibid.
' CAP.XVIII.— De eo quod vir mulierem ih baptiniaie
et mulier virum. 406 et CAP.
—
V. De ed.qui seipsiimoccldit e\ incuria aliqua;
i-usciperedebet, - de eo qui pro peccatissuis est punitus. Ibid
CAP.XIX.— De viri et mulierispromissis.' . Ibid. CAP. V I. — De eo indfccenterfornicalur lioc est
CAP.XX.— De eo quod virtim non- deceat uxorem cum bestiis, vel se cum qui ,
suamnudamvidere; el de eo quod coni ipsa rem-haliere cummascnlo. juvenibus polluit, vel masculus
Ibid. . ttid.
nequeat. CAP.VII.—Deeoqui adulleraiur vel adulleriumcommi-
CAP.XXI.—De raiusia fornicatione. Ibid. serat.. . "" . 417
CAP.XXII.— De diversishomicidiis 407 — De
CAI>.XXIII.— De episcopi, et presbyleii,-el monachi deCAP. uxore
VIII. marito qui conjugem suam desefit, et
maritumsuum desei it et aliumeligit. Ibid.
occisione. Ibid. quse
—
CAP.XXIV.— De -variishomicidiis Ibid. CAP.IX. Delcoarilo qui uxorem et pellicem habet.
CAP.XXV.— De iratribus, quomodocogustamuxorem Ibid.
—
CAP.X. De eo qui legitimam uxprem habet ' et ad-
sumere possunt, el de variis rebus aliis. _ Ibid. hasret extraneis mulieribus, lbid.
CAP.XXVI.—De viri Iotioneposlcoi.um. . 408 —
CAP.XXVII.— De adolescetilibuset puellis, in qua ducit CAP. X I. "De viro qui duas sorores in matrimoniuin
telale seipsosguberaare possuut. _ Ibid. vel de uxore fratrem
- unum post alium sumente.
CAP.XXVIII.— De eo quodcognaticoeanl, et rpjandiu . . ; . .; Ibid,
- CAP. X II. — De si
eo, aliqua uxor desponsatasit, quod
mulier gravidaaviro abslinere debet. IbiJ. iion sit alteri virorebussuis eam
CAP.XXIX.— De uxore qua_ariem magicam'exercet. liare.permissum unquam ' ' Ibidl spo-
Ibid. CAP.XIII.— De_viroqui uxorem vel pnellam assumit
De
CAP.XXX.— muliere, si iufantemsuum reeensua- cuni
lum arte magicaoccidit. Ibid. injustisrebus.
—
Ibid.
CAP.
CA^.XXXI.—Demtiliere quaeinfanlemsuum occidit, et vam procuratricema domiuo X IV. De eo' ob
qui, inj'uslutnconcubitum,ser-
suo allicit. 418-
de.Euch2fisiiaac esu sanguinis. 409 —
CAP.XV. De e"o: si_puella viro desponsata sit, et
CAP.XXXII.,— De immolalioneinimicorum,et de fasci- alius vir illamspbliet invilam. Ibidi
nalione ubi frumenlumardet. Ibid. CAP.XVI. — De si
eo: piiella consecratai fornlcalio-ad
CAP.XSSIH.—De fascinationemulieris, el de voto nem alliciatur. De nou conSecratajiiiellaquasad injustuin.
ejus poslmariti— sui obitum. Ibid. concubitnmallicitur. - Itiid'..
CAP.XXXIV. De perjurio. Ibid. —
CAP.XVH. l)e viro cognatam in uxdrem ducente..
CAP.XXXV.—De injustisoperibusdiei solis. 410 .... Ibid.
CAP.XXXVI.— De misssecelebrationepro nionaclioet CAP. XVIII.—De eo sanclus de
laico. Iiiid. concubitudicit. quod Gregorius Injusuj»
CAP.XXXVH.—Demulieris perceptione sanctaaEu- Ibid.
—
CAP.XIX. De-virocrebfos coituscommittente. 419.
cliarisli-e. Ibid. XX.—Prior et posterior seutenliaeadeiu est, licet
CAP.XXXVIII.— De vulpibus, el de avibus, et equis, ilaCAP. divisa appareat.
. ac ieris besliisqu_ecomedendaasunt. , . 411 — Ibid;
CAP.XXXIX.— De apibusquaepungunthomines, et de heant CAP. X XI. Deeo:quomodo conjugesse.gerere de-
variisrebus. Ibid. coramDeo. Ibid.
—
CAP.XXII. De «o qui rem seducentem committit,
CAP.XL.— De porciscl aliis impurisanimalibus.. 412 '•
Ibid.
CAP.XLI.— De S. Dionysiiet S. Augustinidiclis.Ibid. CAP.XXIlt. — De eo cui permissumnon est -vanamdi
POENITENTIALISLIBRI PRIMI PARS ALTERA. vinationemexercere. Ibid
Ibid. —
CAP.XXIV. De periurio, quomodoemehdafi debeat
CAPDT —
PRIMUM.Quomodoaliquemd^ceal sibi praeca- - ' - 42:-
ralionem. Ibid. — ' Ibid
l.orejuxla— peccatorum CAP.XXV. De furto.
CAP.II. De eo-qui in exl=emo vitassuaedie ad poeni. —
CAP.XXVI. De fafsoteslimouio.. Itid
•t
{55S ORDO REUU5I 13-SG
CAP.XXVII.— De discofdiacum proxiiriosuo. 420 CAPITULARE a GregoriodatumMarlinianoepiscopo, Geor.
CAPXXVIII—Defurore. - Ibid. in Bavariamabicgatis.
CAP.XXIX.— De eo qui juramenlumprsestat quod in gio presbytero, elc, . S. riLLIBRORDUS.
831
graliamcumproxii_iosuoredire.ijol.it. Ibid.
CAP.XXX.— De eo cui permisstimnon esl ul -aliquis Nolilia hislorica. 555
pecuniam suamadiniustum tributumtradat. 421 DIPLOMATA ad S. WilUbrordum velabeocollala.Ibid.
. POl-NITENTIALISLIBERTERTI.US. Tbid. . CHARTA qua Hedenus Willibrordo episcopo ' ' ". dona cdn-
CAPUT PRIMUM.—De ordinatofummalrimonio. Ibid. fert.. nnd.
—
CAP.II. De iis qui sacefdotalemordinemfite scrvare . CHARTA qua Irminaabbalissa WiJlibrorrioeniscopo ' . con-
drsidera.nl. Wd. ceditfluidquidpossidpl in villa Stauchinm. 557
CAPJIII. — De presbyleris. Ibid. .. CHARTA qua Aengilba^dus W illibrorrio episcopoconcedit
CAP.IV.—De miiiislrisDei . lbid. quidquid sibi cornpeiil in villaWaderlo. 558
—
CAP.V. Quomodosacerdoset diaconussegerere de- CHARTA qua Pipinus -et Plectrudis, uxor ejus, ronce-
•lieaiit. Ibid. dunt Ejiteruacensimonasterio medietatem.ijisius-Epter-
CAPJ.VL— De episcopiset de aliisDei ministris. Ibid. naci. - > _ 553
—
CAP.VII. De hominibusordinalis qui possessionem _ CHARTA qua Pipinus, filiusAnsgisiii,mon3Sleriiiiii Epler-
suammercede aliis exponunt. .' 422 hacense sub sua defensione sscipit, et- fratribus ibi
CAP.VIII..—Deordinatorun procuralionibus. Ibid. congregalis concedit m, defunclo.Willibrordo, sibi ex
CAP.IX..—De-eo quod ordiiiatus com|.lacitum sumat senielii _ sis consLiluant abhatem. _ . ,- - 511
cummulii-re.' • • - . CHABTA qua Aengelbertus Willibrordo donaconfeftin
Ibid., •
CAP.X, —De eoleni. ,-', Ibid. Alflieim, l oco Toxandiise. . _ , 5i2
CAP. X I..*— De monachiel
- CAP.XII. — De mulieris miriisterioad monachae deliclis. Ibid~ . CBARTA qua Bertilendis, Deo sacrala. 'Willtbrordo &p\-
scopo
.altare,quoclad Toxandria. quidquid donal de materna ~h-tredita.t!.
' possidet in
eam non perlinet. . ... , Ibid. , 5i5
—
CAP.XIII. De eo quod quilibet saeerdos stalula. sua CHARTA qua Ausbaldus inonachus ' Willibrordodonacon-
uossedebeat. - 423 ferl. .... 544 -
CAP.XIV.— D~een quod S. AugustinusRomam miserif CHARTA qua Ansbaldusmouachus Willibrordo.nova
' do.iia
ad S. Gregorium, et S. ei
Gregorius, responsum confertin
miserit. ' -. CHARTA pagoToxanilrise. 515
: ' '' ' - ' qua Aengelberlus"Willibrordodonalid quod
-'•"'-'. , Ibid.
CAP.XV. —De eo quod sacerdoli nihil. prosit quodju- _ possidebat iu pago Toxandiise,in loco Ereslocbel in loco
' CAP.XsiVI.
stussit, injuslos ab injuslitia sua deducere nolit. 424 deOsne. _._ 5S6
— De conversaiionepresbjterorum. Ibid. .CHARTA qua Pipiims dux, cum malronasua Pleclrude,
POENITENTIALISLIBER QUARTUS,hi capita non, douat WillibrordomoiiasteriumSuestrense. 547
divisus. „...,..;.. _.- . . -. lbid, - 'CHARTA qua Hederius dux Willibfordu dona confert.
ExejusderitEgberti Pmnitenlialislibrosecundo, 451 5i8
DIALOGUS de iiistiiu.ioriecatliolica,- [' 455 CHARTA quaArnulphusdux, Drogonis ducis iiljus.dorial
'CANONES de remediis peccatorum.- • monasleiio
443 rat inviLaBollane. Epleruacensi quidquid sibia palre suo obvene-
5.9
GREGpilUS II. CHAKTA qua Carolus, Pipini filius,monasterioEpterna-
Notiiialiisiofica. --__- ^5 censi concedit quidquidhabet inBDllumvilla; 550
EPISTOLiEET CANONES. i9S rioCH.RTAqua-Carolus, majordomus, dona confert monasie-
EPISTOLA PKIMA (GregOriiad Bonifaciumpre.sbylerum); inlra muros Trajecli caslri conslruclo. 551
.- Polestaiemilli facilut iidei mysterium incredulisgen- Willibfordoet CHARTA qua Cafolus, majordomus,villam Elistidonat
libus annunliet. . Ibid. Basilia.Sancti Salvatoris. 552
EPIST.II (ejusdem ad Garplumdueem).— Commendat. CHARTA qua Roliingus el uxor ejus BebelinaWiilibrordo
Bonifacium,ut illi faveat insuseepio minisierio. 498 donautee_le_,iani s auctorum Petrf et Pauliin Auiwerpo.
EPIST.III (ej'usrfemad episeoposet alios).'—Commeri- Ti-STAiMEKTUM - - - .855
,-dateumdem Bouifacium, et quas ad res uiissussit expo- WiUihrordi, quo plurima
' dona confert
nit. 501 .- Epternacensi monaslerio. -_ 554
Episf. IV,(ejosdemad clerum - et'"•plebem cuiBonifacios "... , GREGORIUSIII.
ordinalusfuerat episcopus). , ,502_ Notilialiisiorica. ' - ,' 557
; EPIST.V (ejiisdemad opljmates-Tliuriiigorijm).— Lau"- EPISTOL/E. _ . 573
datillorumin Christifide coiistanliam;bortaturque ut Bo- , EPISTOLA FRIMA
uifacio,episcoposuo, sint obedientes. - , (Gregorii'ad.
503 Miltitilli pallium-arcliiepi.scopaie, Bonifac.ium archiep.).— •
EPIST.VI (ejusrJeriiad universum popuhihi'Tburirigo- debeal. PotesLalemfacit docelquequomodouli
De
riim). — Ut Bonifaciqepiscoposuo in omnibus obediant, quodampresbJ>lero et de iiovos.episcopalusinslituenrii.
diversis ejus iuterrogationibus
et episcopiaalque ecclesiasconslruaiit.- Ibid. respondet.- •"" Ibid.
EPIST.VII (ejusdemaduriiversumpopiilumAltsaxonum). - EPIST.II (Gregorii ad omnes episeopos,presbyleroset
— Conflrmatillos in h'de_ Christi, quatn, rolicto idolorum aobates).—CommendatBouifacium
, . inGeruianiamredeun-
cultu,amplexi«raril. ._*_- . gQ4 tem, u.t illum adjuvenl,et, s_iquisillise adjungerevelil,
EPIST.VIII (Carolimajoris domus).— De susceplo in hon prohibeant.. - 578
luilionem ac defensioneriiepiscopoBonifacio. . 503 EPIST.JII (Gregoriiad optimates et populumprovincia-
IX ad
EP:ST. (Gregorii Bonifaclumepiscopum). Gfa- rum — ad illos Bouifacio,monetul ei
lulatur de inlideliumconversiohe,horlaturque ul in coeplri . ofiediant, Germanicej.—Redeunle
ut paganicos omhes ritus procul abji
vefbi minislerlo coristanleririsistat. , , 506 ' ciant. "-atque ' -'- 57b
EPIST.X (ejusdem ad, sanclum Germanum,q' ui fuerat • EPJST.tV (Grtgorii ad episcoposBajoari_eet Alaman-
patriafchaConstantinopoleos). >• 507 -. niae).—UlBonifacium,sedis aposlblicasagentem vices,
EPIST.XI (ejusdemad UrsumducemVenetiarum). 511 . congrue suscipiant, el ad concilia
EPIST.XII (ejusdemad' Leonem Isaurum ). — De sacris niant.' ' "- quse" indixerit conve-
, 511 -580
imagini.bus; EPIST. V(Gregorii ad Carolum Marlellum).—Prosusci-
EPJST.XIII-(ejusdem ad' eumdem). — Iterum desacris sanct» Ecclcsi_eRoman_e
' deiensioneadversusreges
imaginibus." '. 521 pieuda qui illamarmissuis vexabant. 581
EPJST.XIV (ejusdemjadBonifaciumepiscopum).—Re- Longobardorum, EP:ST.V1 ad
(ejusdem eumdem).—Deeadem re. 585
spondet ad varias ejjusinterrogaiioneset consulla.. 524 EPIST. V II (ejusdemad Bonifacium arrhiep.).—Probat
EPIST.XV (ejusdeui ad Serenuin Forojuliensemepisco- - quod I.ajoariam iu quntuorepiscopatusdivisit.Aliquotcjus
pum).»—De GradeiisiEeelesianouinvadenda. 526 quaeslionibus* -
EPIST.XVI (ejusdem ad Donalum Gradensem palriar- celebrafijubet.respondel. Concilium-juxla ripam Dan»bii Ibid.
cliam ejusque subdilos).—"Significatde invadendisalie- - EPIST.VIII (ejnsdem 5^5
uis provinciis Fofojuliensi episcopo iulerdictum esse. .EPIST. IX (ejusdemttd adTusciensesepiscopos).
- : i Auionium Gradeuseui).—UtRo-
. EPJST". 627 '_o'_i_ venialad concilium. • •- 588
XVII(ejusdem ad episcopos Angli_e).— Tatwi- - EXCERPTDM de
num, Dorobernensem archiepiscopum,lotiusAngliaepri- • diversis
- • criniinibusel remediiseOrum.
inalem agnoscit,.ejmandat agnosci. 587
Iliid. Prwfatio.- Ibid.
EPIST.XVIII ( ejusdem ad Stephahum presbyternm). - JuDici--
...--" : . ' .528 "~" ' ' congrua F-__3nitejjtibas_.__' 589
EPIST.XIX.— Privilegium Gregorii'ad 'Basiuumahba- ' s/MM$Acfyi§.
/,-. \j>5--—--^.//%,
lem. 329 - -Nolilia hisiorica
- ' pi^yBonifffchaihVltogiintimim episce-
CAK0KES rCE«ITEKTULES. 531 pumetmartijrcm, |W^p|\ \>\ ®M
1557 QU_fi 1N IIOC TOMO CONTINENTOR. . 1558
Obsefvationesprmvimin duplicem ' S. Bonifacii Viiam- EPIST.XL (ej*usdeniNoLhelmo) "- 73!)
- - . 599 EPIST.XLI (ejusdem.Duddo). 7(0
VITAS. BONIFACII,auclore Willibaldo,.ipsiusdisci- . EPIST. "
- XLII.(ejusdemGeppanet aliis); ' 741
puio. _- .--. 605 EPIST. XLIIl (Gregorii universis episcopis). - .742
CAPDT PRIMUM.—Qualiler
' . " iniufautiaDeiserviliuminclioa- - EPIST. X LIV (ejusdem.universis .opiimalibus - Germa-
IIL - 804 niEe). . , -..".!,.... . _. Ibid.
CAP.II.—ûaliler adolescenliaei"ncentivaprimilus ' ' fran- : EPIST.XLV (ejusdem episcopis.Bagoariseel •Alemanr ""
el
geret ommbus.bonis iiihsereret. - 606 niae). . 7io
CAP.III.— Quod doctrinasverbum-omnibuspreeberet, EPIST.XLVI (ejusdemBonifacio). -
_- Ibid:
et quod liancuoo suo anle temj.us arbitrio arripuerat. G08 EPIST.XLVII(BnnifaciiRegenbeitho). Ibid.
CAP.IV. — De eo quodab omnibus primalibusdirectus EPIST.XLVJII (Zacharj_eepiscopis et aliis per Gallias).
siladCent.^tquod ad Fresiampefvenit. 609 .---..- Ibid.
CAP.V. — Qualiter, riefuncloabbale suo, cumfratribus EPIST.XLIX (BonifaciiZacharise). • 74i
aliquanlumtempus eommoratnsest, el postea ad Romain EPIST.L (Zachari_eBonifacio).' ,-- --- 748
cuni comirienda.itijsepiscopisui lilleris pervenit. 612 EPIST.LI (ejusdemWi_l_e). -749-
CAP.VI. — De ejus reditu ex Roma, mandaLO papae; , EPIST.LII (BoriifaciiEfiberto). Ibid.
et quid iri T-iuringiaJFranciael Fresia pritdicandoeffece- EPIST.LIII (ejusdemEthelbaldo). '- 750
rit : et de gestis cuni WillibrorJoepiscopo. . 614 EPIST. LIV (ZaohariaaBonifacio); _. • 751
CAP.VII. —Quomodo Saxonum et He_sorumpopulos . EPIST. LV (ejusdemeidem). -. - Ibid;
couverlit,etde.gesiissuisuuniium l.omammisit; eodem- EPIST.LVI (ejusdemeideiri). - Ibid.
que mbxevocalus, eumpapa colloealusest. • 617 EMST.LVII.(BonifaciiZachari_e). - -- , - - Ibid.
*CAP. —
VIII. QuomodoBomadiscedens CaroiumFran- EPIST.LVIII (GemniuliBonifacio). _- _ _ 755
corum ducemadiit, et quidin Hessiset ] ostea iii Tliurin- EPIST.LIX (ejusdemeirfem). .754
gia proedicandoeffecit.De tyrannis-el depravalareligione" EPIST. LX (Zac-_ari"_e,Boiiifario). .'- - - -' - 7b5
in eadem provincia.De liunifis ilerum
" Romam niissiset EPIST. LXI (BonifacuHerefrido). . 756
duobusaedilieaiis monasteriolis; 619 EriST. LXII (ejusdemEthelbaldu). • .757
CAP.IX. — De teilia ejus Romamitione, el quomodo EPIST.LXIII (ejusdemCuthberto).. - _. 765
in reriitu ad OdiloneniBajoariorumduceminvilalus riiver- EPJST.LXIV(ZacbarireBoiiifacio). -."'--- 769
et
01, quati:oriii Bajoariisepiscopatuserexit, acih Frau- EpibT. LXV(ejusdemPippino).. .. -- -'_ Ibid.
cia sub Carolomanno el Ptppinoeolebratis synodisorlho- EPIST^LXVI (Bonifacii v iris,in Galliareligiosis) 769
dox-amreligionemrestauravit..' 62_! EPIST.LXVII(eiusdemAndhurio). • : .771
CAP.X.--^<3ualii'ertynodalia jora in Francia ssepius EPIST.LXVIII (Zachariasdiversisepiscopis).-•. 772
Ct-Jebran*, in Frisiaiupraedicauirusperrexit. .' 624 ERIST.LXIX(Bonifaciiquibusdammonachis).^ -Ibid:
CAP.XI. — De passionesancli Bonifacii. 626 Episr. LXX (Welberli ihonachisGleslingaburgensibus).-
-CAP.-XII. —De sacri eofporisirt Fuldenseinonasterium - '- '" - -•--"' < . 775
translalione.
- ALIAVITAS. BONIFACHL 6S0 EPIST.LX T(ZachariseBonifacio). - -",'• 774
' auctore " Olihono, monacho" EPIST.LXXII(ejusdem eidem). '. - V" Ibid.
Benedicliuo. • - *"' 655 . EfiST.LXXHI (iElhillierliBonifacio). —.~ .: Jbid.
Prmfalioad monachosFnldenses. Ibid. E-.-ST.LXXIV(Benedicli Bpnifacio). -', 776
XIBEB pRi:,ins. 657 EPIST. LXXV (Boniiiacii iZachariae).- . 777
_- JLlBER SECCXDUS. - ' 654 EPIST..LXXVI (Zacharia.Bdnifacio) ;-' . . - - .778
ad
Appendix prmcedenlemVitam: 665 EPIST. LXXVII-(eiusclem eidem). Ibid.
Editoris Patrologiaeinonilum. . , 669 EpiST. L XXVIII (BoriifaciiStephano). -- . - Ibid.
Serrarii praefatio"adsuam EpistolarumS. Bonifaciif.e- EPISL.LXXIX (ejusdemFulredo). . .'-.- 779
j_ension'em. • 671 _ EPIST. LXXX (ejusdemPippino). . - .' '..'780
Wurdtweinipr_efatio. ,
* Doetoris ,675 • EPIST.LXXXP(ejusiJei-i Griponi). . . , . 781
Gilespi_efaiiuricula. 681 EPIST. LXXXIl (ejusrien.Optato).-- „ _.. Ibid.
S. BONIFACII EPISTOL.E; 687 EPJST. LXXXIII .(TheophylaciEe Bbnifacio). -' 782
- EPISTOLA pnwiA(Danielisuniversis Ibid. EPIST.LXXXIV(ejusilemeidem),..' _ •, 783-
EPIST.JI'(Gregorii Bonilacio). regibus). ''689 EPJST.LXXXV(N.;. Bonifacio). . •.-. ..-, - 7S4
EpisT.III(JJuggaeBonifacio). 690 EPIST.LXXXVI(BonifaciiGemmulo). 785
EPJST. IV (WinlridiNidhardo). 692 EPIST. LXXXVII(ejiisdemanonynio). ~ . 786
EP:ST.V (GregoriiCarolo). 698 . EPIST. LXXXVIII (ejustlemDerrehardo).;' Ibid.
EPIST.VI (ejusdeinuniversisGermani_eepiscopis).Ibid. EPIST. LXXXIX(ejusdemAldherio). .• . Ibid.-
-tpiST.VH(ejusdempopuloTliuringornm). Ibid. - EPIST.XC (ejusdemSteiihano). "- "' -.-- .,"787
EPIST.VIII (ejusdemoptimalibusThuringorum). Ibid. EPIST.XCI(Pippini Boiiifacio)^ ,. . 788
EPIST.IX (ejusdempopuloAllsaxonum), Ibid. EPIST.XCII. • . . , . .789
EPIST.X (e;usdempopuloet clero Germanife). 699 EPJST.XCIII. , .790
EPJST.XI (Caroliepiscopis,ducibus,etc). Ibid. EPIST. XCIV (anonymianonymo). . - 792
EPIST.
- EPIST. XIJ (BonifaciiDanieli). ' 700 . EPIST.XCV(anonyuiiarionymo).. -. 795
•
- -EPIST.M ll (Dauirlis 705 . EPIST,XCYI(anonyroianouymo), - _Ibid.
XIV(ejiisdeniBonifacio).
eidem)! _. 707 EPIST. XCVII(anon.vmianouymo)-. - '--" -.- " 795
EPJ_.T. XV.(GreguriiBonifacio).. 710 EPIST.XCVIH(DanielFortlierio). ... 7S6
EPIST.XVI. jHrf. EPIST. XCl-X (Balrihardo). •_. 797
EPIST.XVII(BonifaciiEadburgse). 711- • EPIST. C (Bertgillia.Baldliardo). - _ _ 798
EPIST. XVIII (ejusdemeidem). ' EPIST.CI (cujusdamncmine Latito). .
lbid. - - _ Ibid.
EPIST.XIX (ejusriemeidem). 7!_! EPIST.Cll (anonjmianonymo).. '- ' ..799
EPIST.XX(cjusdeiiieiilem). - .- • 715 CIII
EWST. (itemauonymianonymo). ibid.
EPIST.XXl(Leobgilli8eBoiii._;cio). 720 EPIST.CIV . Ibid;
EPIST.XXII(Bomfaciiquibusdammonialibus). 7SI EriST.CV. . .-- Fortherio).
(Berthwaldi
-.. - _ . lbid.
EPIST.XXIII(e.usdem Leobgilh_e). 722 _EPIST.':CVI (anonymianonymo). 800
EPIST.XXIV(GregoriiBoiiifacio). lbid. . EPIST..CVII (Weiberliauonymo). ,- - Ibid..
-EP;ST.XXV(ejusd/.meidem). 723 EPIST. CVIII (congregaliouis
~ t rium monast. Co.engilso, et
EPJST. XXVI(SigebaldiBoiiifacio). Tbid. aliis). ; . .'•-'-"_. Ibid.
EPIST.
- EPIST. XXVH (Bomfaciicuidam). Ibid. - . EPIST.CIX (anonymianonymo).- j . -"-=,.! .801
XXVIII(Torthel.iiiBonifacio) 724' EPIST.CX(anonjmi anonymo').. -.- -.-,• '. . :Ibid: -
EPIST.XXIX(EbwaldiBotiilacio.. 725 . EPIST.CXI(anouymianonymo).'.'. ..,'-_ 802 '
' -EPIST. XXX(CangilIi_e Boni.acio).' 726 EPIST.CXII(Ellfeda.iAdolan;p)., ; „ ..'•;. -• . 803.
XXXI ". ' S. Bonifaciusse Gfegorio Ilpapie.
- EPIST.
EPIST. XXXII
(BouifaciiBuggs).
(eiusdem eidem).
'729 JURAMENT.LiM.quo
751 astrinxit. - * . - •-.-'.--'". -Ibid. _
EPIST. XXXIH(EgburgaeWirilrido). 752 CONC[LlA<]n_e sub S. BonifaciohabilaSunt. v ;; 805
EPIST.XXXIV(Ceu_eBonifacio). _ 753 •CON-ciutiu BAGOEIENSE, anno Chfisli740habitum. Ibid:
EPIST.XXXV(liliorum ___anebad_e abbalissa; " •"ad •ma- CONOILIUSI SALTZBUnGiENSE, anno.,741.habitiim. -:IJJid.
rem). 73i CONCILIOM GEBM_-I.ICUM, auctorjlaleS. Bonifaciicelebra-
EPIST.XXXVI(Bonifacii omnibuscalbolicis). 735 tum xi Kalendas.Maii, annoDomini742,sub Carbloinaniio,
. EPIST. XXXVII(ejusdemCulbberto elaiiis). Ibid. majoredomusregiae.; .-,;-'./ ',' " '.._ ... ' -•807-
EPIST.XXXVIII(ejusdemEgberlo). 756 CONCILIUMLIPTINENSE, iri.quoapprobariluf^ supeiiorisisy _
- EPJST.XXXIX(ejusdem Pecbthelmo). 758 riodiGermauiraedecreta, novaouesadciuDUuv.subjOaild..-
«339 . - ORDORERUM {540
fiiaiuio,majoredomusregia., celebralum KalendisMartiis Permitlit doniqueut sibi deligatsuccessorem. 945
anrii745. 809 EPIST.XII (ejjusdemad diversos episcopos.Gallireet
CONOILIUM SOESSIONENSE, sub Pippino,maj'oredomusre- Germaniae).Laudatilloruminter se et cum EcclesiaBo-
giae, ab episcopisxxm celeteatum viNonasMartias,anno mana conjunctionem,hortalurqueut niinistefiissuiscon-
Christi744,Zaflia-tiapapseIII, Childericiregis II. .. -824 slanler insistauteum Bonifacio ' i " archiepiscopo, sedis apo-
CON__.IL.OM INCBRTCM, circa annum Donrini745 celebra- stolicae vicario. 048
luai. ', 826 1PIST.XIII (ejusdem ad Bonifacium). Respondetad —
CONCILIUM itemINCERTOM, anho743 in ProvinciaFranco- " epistolamBonifaciiet ad variasejusquaestiones,quas per
rum liabittim. - 829 Lullumproposiierat. 9i9
CONCILIUM GERMANICUH, auclorilateS. Bonifaeii, Roma- EPIST. XIV ad
(ejusdem eumdem). Moguatin_3sedis—
1188sedis legali, congregatumanno Dornini 74S, in quo in metropolimerectio. 955
Aldebertuset Clemenshaerelicidamnamur,et posl Gervi- EPIST.. XV(ejusdem ad eumdem).— Privilegiummo-
lionemMoguntiaeepiscopumobcrimen homicidiideposi- nasterii Fuldehsis. 9bi
tum sauctusBonifaciusfaclus est archiepiscopusMognn- EPIST. XVI(Bonifaciiad Griphonem,fralremPippinima-
tinus.. 850 joris domus. Ibid.
BOMANA STNODBS, a
de h_ereticis S. " ' Bonifaciodamnaiis. . EPIST. XVII (Zacharis. episcoposFrancorum). De
a d —
851 concordiael Pippinum et Griphonemconci-
• Mansidisserlalio,de sqnodisinGermania, Galliaet lta- lianda,' et depaeeinler corpore sanctiBenedicliCassinatibusresti-
liaaS. BonifacioetZacliariapapaliabitis, el de litleris tuendo. - 955
rimiuisZachariwpapw et S. Bonifacii. 857 EPIST. XVIII (Bonifaciiarchiep. ad Zachariam papam
S. BONIFACIISERMONES. 845 per Lullumpresbyterurnmissa).— Exponil quomodoin
SERMO PMMUS. — De fide.recla. Ibid. iis se gesseritquaeGTegoriusII papa ipsi prasceperal,et
SERMO —
II. De origine humansecondilionis. 843 de monasterioFuldensiqi:odconstruxerat. 956
SEBMO —
III. De geininajuslitiaeoperatione. 847 EPIST. XIX (Zacliari-e ad Auslroberlum arcbiep. Vien-
SERMO —
IV.. De octobeatiliidinibusevangelicis. 850 nensem). — Millil exemplar syuodi 'I.ohi_3celebrat_exi
SEBMO V. —De fideet operibus dilectionis. _ 852 Kal. Aprilis, ao rescribil. quidagendum
- sitde episcopisper
. SERMO —
VI. De capitalibuspecca.Lis et pr_ecipuisDei pecuniainordinatis. .' Ibid.
- - -855 EP;ST. XX ad
(ejusdem Theodorumepiscopum Turinen-
pfceceplis. — • —
SERMO VII. De fideet eharitate. 856 sem). NonJicere liliumin matrimoniumriucere illam
SEBMO VIII. — Qualiterhic vivauir,'qualiler in futuruin quaui paler de sacrofonle baplismalissuscepit. 957
vivendumsit; - '_8_S8 DECREIA. Ibid.
SERMO —
IX. Qui actussiritomnistudio evitandi, el qui STEPUANUS II. .
lola virinminstantiasectandi. 860 Notitiain SlephahumII papairi. Ibid.
. SERMO —
X. De incarnationeFilii Dei, el humanigene- STEPHANIPAP.E EPISTOL.E. 993
ris reparatione. - 862 EPISTOLA PBLMA (Stephani'adPippinumregem).—Gralias
SEBMO XI; — De duobusregnis a Deo slatulis. • 805 agit de promissisper Droclegangumabbatem, qui a Pip-
SERMO XII. — Exhortaliode jejuuiisQuadragesim_e. 865 piuo missusad Sieph_inumfuerat, cumisin Franciamve-
SERMO XIII. — QuarejjejuniaQuadragesimEe ~ " magis - aliis nire se velle signilicasset. Ibid.
jejuniis veneranda sinl.- 8A7 EPIST.II (ejusdemad pToceresFrancorum). Utipsius —
SERMO XIV.— In die solemnitalispaschalis. 868 apudPip]>inum regem pelitioni faveant, eique in susci
SEIMO XV.—Deabrenuntialinneiii baplismate. 870 pienriaEcclesiascausa.oper.msuamconferant. 995
. S. BONIFACII MISCELLANEA. 871 EPIST. III (ejusdemad Pippimimregem ejusque Clios).
VITAETMABTIRIUM S. LIVINI, pracedenle prologo. Ibid. — Cunr.tanteAistiilphocivitatcs resliluere novisque iu-
DEPOEKITENTIA. - • 5:87 fesialionibusEccIesiain
.ENIGMATA DEVIBTUTIEUS, misit S. Bonifacius ad so- vexanie,regem obLeslatur.utopem
quse el
ferat, donalionemsauctoPetro ' promis_am re i_.saim-
rorem su.m. . Ibid. plrre studeat. . 986
S. ZACEARIAS; EPIST.IV —
ad Pippiuum). Bomanaurbe ab
Nolilialiis:oricain Zachariumpapatn. 891 AiÛilphoet(ejusdem tpngobardis o.bsessa,lacrymabiles tilleras
S. ZACHARLE EPISTOL/E. 917 scnbit, quibusopem ilerum a" Pippioo volisomnibusim-
EPISTOLA PBIMA (BonifaciiariZachariampapam). . Ibid. ploral. - . - .999
EPIST. II (Zacharis.papa. ad Bonifacium).— Kespondet EPIST. —
V (ejusdemad Francos). Missafuilsub nomine
ad singulacapitaepistqlseprsecedenlis. Ibid. Pelri apbstoli el Stephaniorieosdem pro subsidiocontra
EPIST. III (ejusdemadBur.chardum episc. "Wirtziburgen- Lcngobardos. 1004
—
sem). Conlirmatejus sedem episcopalem a Bonilaeio - —
EIIST.VI(ejusdemadPippinum). Gralias agit obur-
- , - 922
arcbiepiscopoinslitutam. b('nriiberalam,C(:llaLumquein Kcelesiamltomanambene-
IV
EPIST. (ejusdem ad Francosel Gallos).—Laudatillos liciuoi.De Aislulphiregis inorie, e"lDesiderioejus suc-
ob ea qutein synodorede fuerant constiiula, horlalurque cessore.OratulTeliquasexarchalusel Penlapolisciviiates
. ui Bonifaciimonitisoblemperarep: rgant. 925 ni-iidum.reddilas, aDesiderio, juxla Ddemab eo datam
—
EPIST.V (ejusdem ad Bonifaciumarcliiep.). Millil reslitui jubeal; 1007
palliapro iribus melropolitanis; et de duobus pseudopro- EPIST.Vll (ejusdemad eumdem, et Carolumac Carolo-
phetis in Francia deprehensis.— 925 mannum). — Ui AisLulphuin, l.ongobardorum regem , qui
EPIST.VI (ejusdemeidem). Mifalurquodpalliumpro juramentuinreslitnendicivilaleseLlocasibi donata viola-
rinoGrimonenunc petat, cum pro tribus anlea postularit. vil, eoganl_uslitiamfacerede promissis.- 1011
i.efellil calumniamde labe siuiouiaca,cuj"usinsimulabalur. EPIST. VIII.—.'raceplum Steplianide.hospitalietdomo
Suas illi vices nonin Bajoafiasokim, seri Galliamom-
per • ' " Kom_eFulradoabbaticoncessa. 1015
nem delegat. -927 . EP:ST. IX (Slephaniad Fulradum,S. Dionjsii abbalem).
EPIST.VII (ejusdemeidem).— Noniterandumesse ba- Ibid.
plismum,qucniimperitus
' sacerdos
" infratlisverbis admi- EPIST.X (ejusdemad eumdem). 1017
n.slrat. . • 929 EPIST.XI (ej'usdemad eumdem). 1018
. EPIST. VIII (ejusdemPipino, majori domns, ilemque EPIST.XII (ejusdemad universosepiscopo*). 1019
episcopis, abbaiibus etproceribusEiancoruin).—Respon- EPIST. XIII (ejusdemad'Anselinumreligiosum). 1020
det de diversiscapitulis.a-Pipino per Ardobanium-mis- . BEVELATIO Slejihatii|.a"p_e. . 1022
sis. _'- 950 ,iii_spONSA Stephani paps, qu_ecumin Francia essel iu
IX ad
. EPIST. (ejusdem Bonifacium). — Ut recilerilur in Carisiacovilla, Briitanicumonasleriodedil ad \afia ciin-
concilioqu_eari Pippini-capiUila resiripsit; disculianturque sulla de quibusfue-ral.iuterrogalus. . 102i
iterum AldeberLus,Godolsaliuset Clemens.. -958
: EPIST.X (ejusdemad Bonifacium).— Bescribit ad ter- S. PIRMINIUS
nas.ejus lilteras, interalia, de censu annuo-duo-lecim rie- .Noiiliain S".Pirminiumalibalem. 1029
nariorumEcclesiisfiendendoa singulisconjugiis servo- SCAB.APSUS rie.singuiislibriscanonicis.. j Ibid.
rumjdeactis in syncdo Romanacontra Aldeberlum-et.
Clementum,e.tde metropolitaua • sede-ColOriis. Ag"rippina_
-' - CYPRIANUS
coiistiltienda. ..." i' . S59 Cassinensismoiiacltits.
. EPIST.XI (ejusdemeidem). — Bespdndei.ad--liiieras Adriotaliuiiciila hislorica. 1043
quas B.urchrdus episeopusatluleral, pisecipue de -forma ; HYMNCS de S. Benediclo. 1051
et miuistro baptismi,"do:vagis quibusdamepiscopiset
. presbyteris, de Samsonispresbyteri Scoli-bser.esicirca: .'•-. . . S. CHROVEGANGUS.
baptismum,Je Virgilibitem piesbylero ejusque errore; - Nolilianislerica in AS: Clirodegangiiiri ~ - Me.taism " e;._-
de-sedeiJietropoHlana.non sed
Co=oni_e, Mogniilia.deflsa. scopum. 105-5
*3I! QU_E IN HOC TOMO.CONTINENTCR. 1512
. reteruni lestimoniumde S. Chrodegango. 1055 CAP,LVI. — De familiaritatea clericis muiieruinexira-
BEGULAMONACHORUM, auctoreChrodegango.-3057 nearum devitanda. .1085
Prmfatio. Ibid. - CAP. L VII. — De clericisnon manehlibusin suo propo-
BEGULE CAPDT PRISIUM. —De humililale. 1059 sito, . - 1084
CAP.II.—Deordine congregationiscanonicorum.Ibid. CAP.LVIII.— De humiliatione.acienda.propterDeum,
CAP.III. — De ed quodin congregandiscauonicismodus . carni. - . , Ibid.-
discrelionistenendussit. _ _ 1060 CAP. L IX.—De iracundisdoctoribus. Ibid.
CAP.IV. —De eotjuodnon debentclerici in congrega- CAP.LX.—De doetrihaet exemplisdoctbrum. .11.85
lione canonicaconslitulistipendsasuperiluaaccipere, aut CAP.LXI. — I)e laciturnitale. Tbid.
«xigere, — sed necessaria.' Ibid. CAP. L XII.— De ebrietale a clero devilanda atque de-
CAP.V. De his qui in congregalionesibi commissa, testanda. - !_>__..
solummodoex familiaEcclesiaeclericosaggregant. 1.061 CAP.LXIII. — Declericis. 1086
CAP.VI. — Qui clerieiin congregationecanonicaconsli- CAP.LXIV.— De regulis clericorum. 1087
. tuti, ecelesiastieaacciperedebeant stipendia. Ibid. CAP.LXV.—De generibus clerieorum.. , Ibid.
CAP.VII.—De eo quod in congregatidne eanonica CAP.LXVI.—De sacerdotibUspeccanlihus. . ._ Ibid.
«qualiler cibuset potusaccipialur. ' ' Ibid. CAP.l.XVIL— Uj presbyter habeat unam ecclesiam.
'
CAP.VIII. — De mensuracibi et potas. _ 1062 . • , - Ibid.
—
IX. De septimanariiscoquinae. ~ 1065 CAP. —
LXVIII. Ut clerici nuptialia convivia vitent.
: CAP.
CAP. X . — De archidiacono êl pr_eposito. Ibid; *-,."- Ibid.
CAP.XI. — De cellario. 1064 CAP.LXIX.— De eo quod nonper ambitionemsacerdo-
CAP.XII.— De portario. .. Ibid. lium appetendum. . . "".' Ibid.
CAP.Xin. —De eo quoddiligenler muniendasunt clau- CAP.LXX.—. De eo quod removenlur.presbyteri ah
slra canonicorum,in-quibusdofmiuntcanonici. 1065 officiosuo. .- . Ibid.
a
CAP.XIV.—Dehis quae clefoinnocte de lecto sur- CAP. —
LXXI. Pro inGrmisorare,- et tingere eos prseci-
ênte primum dicenda atque speranda.sunt.: 1065 pimr. Ibid.
CAP.XV.— De officiisdivinisia noctibus. 1066 - CAP. L XXII. — Oblationesfn domibusotferri- , uon opor-
CAP.XVI.— De viailiarumantiquilate. Ibid. tere. 1089
—
CAP.XVII. De rrialulinis. 1067 - —
CAP.LXXIH. Qnomodobenedirendi sunt sponsus ' et
—
CAP.XVIII. De hora prima. . - Ibid. sponsa. Ibid.
CAP. X IX. — De opere manuumquolidiano. 1068 CAP. L XXIV.—De solemnitatibuspraecipuiscolendis.
_ CAP.XX.—Dehorisdiei. ' _ Ibid. . . Ibid:
—
CAP.XXI. De hora vespertina. Ibid'. CAP.LXXV.—De decimisdividendis. Ibid.
CAP.XXII.—De.completis.. - 1063 . CAP.LXXVI.-^.Ut presbyleri per diversa ab.episcopis,
—
CAP.XXIII. De recepto silenlio post completum..' aul laicis, indiscretenon.miltanlur. . Ibid.
Ibid. CAP. L XXVII. — De illisqui.solimissas contra.canoni-
CAP. X XIV.—De eo quod horas canonicascanonici re- cam auctorilatemcanere prsesumant., Ibid.
iigiose observare debent.' Ibid. CAP. L XXVIII. — Ut presbyleri, inconsulto episcopo,
CAP.XXV.— De diligentiapsallendi. Ibid. non consliluanturin ecclesiis,velde ecclesiisexpelianlur
CAP.XXVI.— De eo quod.non pompalice-standumest abaliquo. 1099
inecclesia. -1070 CAP. LXXIX. — De libris. quos unusquisque secUmin
—
CAP.XXVH. De proficiscentibus i n itiriere. Ibid. ecclesia habere debet. . , Ibid.
CAP.XXVlII.— De his qui in quibusdam - levioribuseol- CAP. L XXX.—^^De non suscipiendis alterius Ecciesim
pis delinquunt. .-. Ibid. .clericis, et de susceptoribus eorum absque litleris com-
—
CAP.XXIX. De gravioribusculpis. . Ibid. mendatiiiis, vel lestibusa clericis in eadeniEcclesiami-
—
CAP.XXX. De reconcilialionepoeniteritiscapitalecri- Jitautibus. , . Ibid,.
jnen. , CAP.LXXXI. —
~-1071 nomine-missaadsacerdoleset Epistola cujusdam deicolie in ;Ghristi
CAP.XXXI.— De confessionibns. lbid. clericos,pr_edicationisatque
CAP.XXXII.— Ordo ad pajnitentiam accjpiendam,et inslruclioniscausa ipsis direcia. 1090
-eorifessionemfaciendam. —
-"1072 CAP.LXXXII. Alia epislolaad episcopum. 1092
—
XXXIII. De-exrommuriicationeeulparum.1075 —,
CAP.LXXXIII. De doetrhiiedisi.retione..
' -CAP. —
GAP.XXXIV. De Quadragesima. observaliombus. —
CAP.LXXXIV. De clerico derelinqueiite clericatum
,1094
. Ibid. suum. 1093
CAP.XXXV.— De temporibus in quibus semelaut his. CAP.LXXXV..—De eo quod non facileJvinciturunus
m die clericisreflciendumest. 1074 de ordinecanonico.. . . Ibid.
CAP.XXXVI.—Defes_ivitati-.ussanc.orum. Ibid. .. 1'hilippi Labbci observalioin suam edilipnem-regulm
„ CAP.XXXVH.— Ut nou jirassiimalaiiquis allerutn c_e- S. Chrodeganqi: ,; ..... Ibid.
dere aut excommunicare. - Ibid. REGULA OAKONICOBDM, secundumeditionemLabbei. 1097
CAP.XXXVIII.— Ut in congregalionecanonicorumnulli - DIPLOMA S. Ghrodegangipro fundatione ' Gorziensismo-
-liceat alterumdefendere. 1075 nasterii. "1119
+-
CAP.XXXIX. De zelo bono quem debent servi Dei J COKFIBMATIO privilegiipr_ecedenlis. , .1121
hahere invicem. '. _ Ibicl.
—
CAPXL. De infirmiscanonicis. - Ibid. - . S.PAULUSf.
CAP.XLl. —De - vesliinenlisetcaleeamenlisclericoruni. - Jbid: "" Nolilia liistoricaihS. Paulum papam;- " . - -11__S
. .' EP1STOL.E. .- 1155
—
. CAP.XLH. De eleemosynisaccipiendis. ..-:.- 1,176 EPISTOLA —
PBIMA. Paiilus; diaconusEcclesia. Romanse, "
CAP. X LHI.'.— Demensurasacerdotibus de eleemosysis >signilicat — de transilu Stephani pap_e. Ibid.
- accipieuda,facienda.1 _' - Ibid. EPIST.II. Paulus,. papa, grat.ias agit.Pippino regi,.
-' CAP.XLIV.— DPcura quam.in populo sihi commissa auxiliumposlulansadversusLongobardos.• ._''.,1157-
debent habere clerici. . IMU. •'" EPIST.III. —Ad Pippinum regem, pro defensione san-
—
CAP.XLV. Cuicommillidebeant slipendiapaupefum. ct_e Dei Ecclesi_e,et pro mona.lerio.quod ei coneessit
- ~ . Ibid. - propemontem Seraptem. . • ., -.•.1140
CAP.XLA'I.—De pr_eposilis. . • :- •'-'•' '-. 1077 "; EPIST-. IV.—Ad- Pippiuuni etiam'directa,.in qua^conti-
., -CAP.XLVII.—Qualesvice pr'_elatofum "' '- in congregatione nanlur graliafuui laudespro exsultalionesanctaeDer Ec-
--fu.ngi debeanl. -'-Ibid. clesi_e,et postulans nl semper in .id decerlare debeat.
CAP.XLVHI. — _3e ~ nuiriendis enslodiehdisque. :-•;-.. ....... ", . ...:,. . . -.._.1145
' - - pueris ": -- - .-1078 -- 'EriST.-V;—Itemad Pippinum.directa,in.quaconlineii-
—
CAP.XLIX. Ut omnes canoniciad completoriunive- lur uberriniEebenedictioneset graliarum iaud.es,de fifmo
uianl.- I-bid. el incommulabilipqllicitalionisverbo, et magiiaperseve-
—
CAP.L. De canLoribus; . - 1079 rantia in perliciendiscausisaposlolicis. - " 1144
CAP.LI. — Qualesad legendumel canlandumin eccle- EPIST.VI. —Item ad Pippinumdirec.a,inqua contineii-
sia"constituendi sint. . Ibid. • tur gratiarum acliones, ejusdempapselidei conslan.ia,ut
—
CAP.LH. Moduscorreptionis. -. 1080 ' .nullusfavoraiitterror abejusamore autcharitale ulio modo.
—
CAP.LHI.- Ut canonicicucullas robnachorufhhoniri'- ,~possitsei-irare.* - 1ii-5
duant. —
.... 1081 -' EPIST.VII. Gratiafum aclionesPippinoreddunturde
—
CAP.LIY. Ul in cultu veslium discrelionemteneant. ipsis missis,qualiter una eummissis imperjalibussuscepti
'- 1082 sint. " . ~ 114S"
'.*
-CAP.LV, — Quoda prselalis gemina porlio sil snbditis EPIST.V-H'1. — Item ad Pippiuum, in qua continetur
impeudenda. 1085. abbasciaUemediiepiscopi, et Audecariicoinitis,-qua"Iiler
iUi ORDO REHUM QU_E IN HOC TQMO CONTINENTUR. 1544
justitias B. Petri apud Desiderium quondamregem ex sis ad beati Petri confessionemohlata, et a Paulo papa
parte receperit. 1151 , susceplaalque consecratasil. 1182
EPIST. —
IX. GraliasPaulus agil Pippinoproliberatione EPIST. —
VI (ad eumdem). Gratias agit de missoad se
EcclesiiB,et poslulatlit Olms ejus, qui tumnalus fuit, ex sabano in quo Pippini lilia, sacrisundis ablula, suscepta
sacro baptismatis fohte excipere merereiiir. 1155 fuerat, etquo pacloexceperitsignifical. 1185
• EPIST.X. — Ad Pippinum, in qua conlinenturgraliarum EPIST.VII (ad eumdem). — Pelit auxilium adversus
acliones,et uberrimaeberiediclionespro vila et incolumi- ul Gracos,qui Ravennamoppugnalurinuntiabantur; oralque
lale ipsiusnecuotiCaroliet Carolomanni;ilem praeceplum Desideriumquoqueregem et alios ad ferendamopem
quutlMaiiuopresbyteio direxitde litulo Chrysogoni, elde excitet. ; 1184
libris quos ei transmisil. . 1155 EPIST. VIII (ad Carolum et —
Carlomannum). Laudat
- EpisT.XI.—In continentur uberrimte laudes, el de et hortaturut in luenda Ecclesiae defensioue paren-
qua illos,
missis apostolicisvel Grrecorumin Fraucia moranlibus, tum suorumvestigiisinsistant. ', 1185
seude Georgioel Betro. 1157 EPIST. EX(ad Pippinumregem).—Monaehosa Remedio
• EPIST. XU. — Gr_iliasagil Pippino pro defensioneEc- Pippinifralre Romau missosad diseeudampsalmodiae mo-
clesiae,ipsumdeprecans ut Desiderio regi suosobsides dulaiionem,Simeonis, prioris - scholtecantorum disciplinao
restiiueret et pacisfoederacunieoconlirmarel. 1160 tradilos esse.ut poslulabat. , - • 1187
EPIST. XIII.— Ad.Pippjnumpro defensionesanctaeDei EPIST.X (ad eumdem).— Gralhs agit pro.fideli opera
Ecclesiae,in qua coutihentufgraliarumactiones,et uber- . EcclesiaeRomanae,pra_-lita.Laudal gentem Francorum
rima. benediclionesproiniegritatisorihodoxaelideiobser- ejusquereges, el benedictionesuberrimasimperti.l. 1188
vatione. •' 1162 EPIST.XI, sitie, Diplomapro immunilaiemonasteriisan-
EfiST.XIV.—Paulus papa poscitut rex Pippinussuos cli Hilarii Galealensissub BavennaleuseEcclesia posili
missos parlibus Rbniaedirigat, et sibi de salute vel sospi- 1189
tate sua innotescat, et qualiter in itinere egerit, el quo- EPIST. XII (ad Joahnem abbalem). —De ecclesia acnio-
inodoDominusinimicosejus in manus ' ipsius tradiderit. nasteriisa se ereclisin paternis aedibussub lilulo sancto-
1163 rum Stephanipap_eet martyris, et Sylvestripapaeet cou-
EPJST. XV.— Gratiasagit pontifexPippinoregi; de sa- fessoris. H90
nilate ipsiusnecuon Caroli.de Marinopresbytero, etde . EpislolaPauli,qum lama Carolinis quain a Labbeanis
Itaverina,qtialiler cbnlfa eamdem mala machinanturcon- Codicibusabcral, ad Egberlum Eboraceuseinarctiiepisco-
silia. • 1164 \xaafet EadberlumregisAnglorumfdium, 1195
—
EPIST.XVI. Ad regem, pro defensione.Ecclcsias,et
de colloculionecum Desiderio rege in urbe Ravenna. ALANUS.
1166 41amabbalisHomiliariunimemoratar. .1197
—
Erisi. XVII. Adregem, de monacho quodam Acosma S. AMBROSIUS.
ab Alexandrinopalriarchadirecto. 1168 Notitia hisloricain S. AmhrosiumCadurcensemepisco-
EPIST.XVIII.—-GeneralispopulisenalusqueRomaniad pum.
Pippiuuni,in qua continenturgratiarum actiones,agiJur- Ibid.
STEPIIANUS III.
que de litterisquasrex eidem ..opulodirexilpro lideser-
varidaerga RomanamEcclesiamet domnum Paulumapo- Noliliain SlephanumIII pap&m. 1255
slolicum. . Ibid. STEPHANI111EPISTOL-E. 1248
' EPIST. —
XIX. Gratiarumactione pfaemissapro exalta- EPISTOLA PBIMA (adBr. /-adarnreginamDeo sacratam).—
lioue.saiiclseRoma _eEcclesiae,Paulus Pippinum
- rogat ut Narrat Itherium,-missuuiregium, in Beneventanoducalu
niissumsuumRomamdirigat. , 1170 slrenuam pro Ecclesiaeulililatibusoperamnavasse: quo
EPIST.XX.—Desanitaie Pippini percunctaturPaiilus, nominegralias agit, petitqueul - ltherii Udemremunere-
simulquede mississuis qui ad regiatn urbcm fueranl di- -lur. . . .. Ibid.
-•ecli. 1172 Eplsi. II (ad eamdem et ad Caroliimregem). —De
EPIST.XXI.—Scrihit Paulus ad Pippinumde Marino Chrystophoroet Sergio tilio ejus, qui cumDodorieet cae-
p.esbylero el ejus iniquo consilio,deque consecralione leris Francis Slephanutn papam iuterficere couati " sunt.
ips:us. _ — 1175 1249
- EPIST. XXII. Ad Carolumet Carolomannum reges, de EPIST. III (ad Carolumet Carolomannum —
reges). Gra,-
lilteris ab eis directis , et ul cumdomino genitoreeorum tulalur eis quodad fraternamconcordiamreeoncilialisiut.
semper pro defensionesanclaeDei Ecelesisedecerlare de- Pelil ut Longobardoscoganlea reddere quaeJe palrimo-
beanl. 1174 nio Ecclesicemvaseruul. — 1251
EPIST. —
XXIII. Ad eosdem,quibusgratiasagit et fau- EPIST. IV (ad c-osdeni). Ohnixeconaturdissuaderene
sta precalursanctusPaulus. 1175 aller ipsorumDesideriililiainuxoremducat, sivesororem
EPISTOLARUM PAULILABBEANASYLLOGE. Ibid. suamGisilamDesideriifiliotradanlin malrimonium.1255
EPISTOLA PBIMA (Piiuliad Pippinumregem). — De Ipsius EPIST.V (ad Carolomannum). — Rogat utlial ejus com-
eleclione ad ponliticalumspoudet se iu ea Ddeet concor- pater spirilalis. 1257
dia quam Sleplianus,decessor ejus, Pippino regi pastus ?(,.STURMIUS.
est, cumsuis permansurum. —
Ibid. Noliiiain S. Slurmium,abbatemFuldehsem. lbid.
EPIST.H (ad eumdem). Accusat,inter ca_tera,Desi- S. STURMIIOPUSCULA. 1259
deriumregem quodpromissasEccl.esiaeRomanaecivitates Ordoofflciiin domo"S. Benrdicli anle-Pasc.ha. Jbid. .
noit restiluat, oratque utillum ad liasreddendasimpellat, AntiquaeconsuetudinesmonasleriorumordinisS.
et ne aliis liueris suis, quas de laxandis ejus obsidibns dicti. - - Bene- 1261
illius impulsuscripsit, lidemhabeat. .1177 —
Appendix. Fragmentum placili regii adversusSin-
,; EPIST.111(ad eumdem).'^Laudat Pippinurnet gratias leum qui bonaecclesia.Fuldensisusurpaverat. 1265
agit qiiod,advenlantibusipsis (egatis,Itemigio fratre et S. AMBROSIUSAUTPERTUS.
Aulharioriuce,:Desirier.usrex civilalesel palrimonia"Ec-
clesiie ex parle reslituerit, partem alteram in cerlum : Notilia in S. AmbrosiumAulperlum,abbalemBeneven-
lempusfeddilurumse condixeril. .1180 . lanum. - 1265
EPIST. —
IV (ad eumdem). Conquerituriterumde Desi- Fita S. AmbrosiiAulperti cum,observalionibus prmviis.
derio rcge, quod pfomissamlegalis iutegram restitutio- Ibid.
nem non phesiel, et de comniinaloriislitteris quas.scri- -. S. AMBROSH OPUSCULA. . , 1277
-pserai. OratPippiniimultreslegalos Ecclesiaecausamiliat. SERMO de cupidilate. ' Ibid.
Ibid. SEEMO de lectione evangelica. .1291
-EPIST.V (ad eumdem). — De sacra mensa Slephano HOWLIA in TransfigurationeDomini._ 1503
a
papa; Pippinorege donala; quo ritu ltomaeab ejus mis- ,, VITAsanclorumPaldonis,Tasoniset Talonis. 1519
FINIS TOMI OCTOGESIMINONI.

Migne. Patrologia Latina Tomus LXXXIX.

Hochgeladen von

Dokumentinformationen

Originaltitel

Copyright

Verfügbare Formate

Dieses Dokument teilen

Dokument teilen oder einbetten

Freigabeoptionen

Stufen Sie dieses Dokument als nützlich ein?

Sind diese Inhalte unangemessen?

Copyright:

Verfügbare Formate

Migne. Patrologia Latina Tomus LXXXIX.

Hochgeladen von

Copyright:

Verfügbare Formate

Octavi saeculi ecclesiastici scriptores maxima ex parte recensentur... accurante J.-P. Migne,.... 1850.

Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

6MNIUM SS. PATRTJM, DOCTOMM/SGMETORUMQ.Ul ECGLESIASTICOMM:

AB MVO APOSTOLICO AD INNOCENTII III TEMPORA

PATROLOGIiE TOMUS LXXXIX.

PARISHS, APUD EDITOREM,

MAXIMA EX PARTE RECENSENTUR.

NOVA ET, QUOD ANTEA PRORSUS INAUDITUM FUIT.

COMMUNI EDITIONE DONANTUR,

NOMINAQUEIN SUBJECTA SERIE EVOLVUNtUa ;

ACCURANTE J.-P. MIGNE, fcvi,^

PARISHS, APDD EDITOREM,

QUORUM OPERi m HOC LXXXiX TOMO CONTiNEWTUR.

lix typisMIGNE,au 1'etil-Monlrouge.

NOTITIA HISTORICA IN SERGIUM PAPAM.

(Lib. -Ponlif.ex var. edd.}

SERGII PAPiE I EPISTOEA

PRIVILEGIDM A SERGIO PAPA I AD RERONEM LINGONDM-PRJISDLEM DATUM.""

' ' " "r '

ANTONII PAGI OBSERVATIONES.

': " h tiiei jucundam faciem tuam videant, et benedicat

a Conciliuin.]Cum post impetralam absblulionefo sa Eberacehsis, Joarines Ilag.uslafdensiSj,et Eadfri-

. NOTITIA IN JOANNEM, P.APAM VII.

- _ (__ib.Pon_i._c.) ". .'

• - JOANNIS J?AP-M\YU EPISTOLA -; "..'; "'-

'; EXUS.'OPE"RU-]I-PRIMA'PARS; \"

EPISTQLA I. . G iani sub diseiplina :c'6euobii solerier exerceat, atie.

- -" - M LAUDIBUS TiMMTATIS -'

'V"DE VIRGINITATE'SAJTCTORUM.;'';'./;..", .,."' _.

m METRIS,•4ENIGMATIBUS AC PEDUM ftEGULIS.

Domino pra.slaniissimo el prae caiteris dignitaium Btirocinia briginaliter prbcesserinl , pullulaverint,

' '' siyi; ~' ." • -_-.-'.

.'-' "EJUS-OP_ERUM. PARS TERTIA. .- ;. ".

-JHaecduo poemata(hoc etsequens,ms.de Ocloprincipallbus viliis);quae in quibusdam-Co.dicilJus.hnum/aeiuni, primiim

DE BASI-LIGA "EBIFIGATA A BU&GE

tHascdriocarminafjiocetsequens, _d'eAris) cqnlrilictirh Prasentem efgo diem euncti celebremus ovariies,

POEMA. -J)E. ARIS BE ATiE' MARI^

DUODECIM APQSTOLIS DEDICATIS. -

I. , "; -AHicqupquepoplitibusnecnonetcruce gemello

[Servanlur in Fariciilibello de Vila Aldkelrri. Giiss.] ,

"TRAOMENTUM- DE DIE: JDWCir,,

[Est in Cod. Paris. 8518; texlum et sensumaliis expeSiendumrelinquo. GILKS.)

'Splendida yirginitatis castimonia florenlis prse- D tatisindoli, candidointegritalis vestimento ificorrupts6

EJUS OPEMJM.PARS ^UABTA.., .

i. Anbscuntur, uti terram illarn, cui indilinii est voeabu-

tt.Co_nsianlinus,naiioneSyrus,.expaire Juanne,D.se- A "" poribus Justiniam, Philippici, et AriaslasliAugusto-

NOTITIA HISTORIGA IN GEQLFRIBUM.'

(Fabric.. Bibliolh.med. et inQm.Lat.) . . -

ASNO DOSOSI B.CCSVII. ,

HOTIT-IA HISTORIGA- IN :FELIGEM.-

" "' -' "

PROLOGUS AD_ SERMONES-'S.'TETlil-CHI-YSOLOGI-'

:Wxo DOMINI Dtcxx.v. , --.-'

•' -'"-" JXOTITIA HISTO&ICA W 3. BEN-EBICTUM -CMSPUM.'-

- - '"""'" " ' "

. Q.UERLIOHIA -IN '.SYSfdDO/.-

B. BENEDIGTIQUERiMOiNl.AJNSYNODO, ; C phanefum et yiduarura-, eeelesiarumque-universa-

JJiAII OBSERVATIONES P_a-_SVIyS

CRISPl MEDIOLANENSiSDIACONI< J B Pars tamen cx ipso quatiiur si concila inorbn, ' .-

{MaiiAuct. Class.tom. V, ex Cod. Vat.)

«Be lioc Epitapliio li__c.fidiio_atJpannesde Deis in C ^«P. fuit.' .'